অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া aswiki https://as.wikipedia.org/wiki/%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%9F%E0%A7%81%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A4 MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter মাধ্যম বিশেষ বাৰ্তা সদস্য সদস্য বাৰ্তা ৱিকিপিডিয়া ৱিকিপিডিয়া বাৰ্তা চিত্ৰ চিত্ৰ বাৰ্তা মিডিয়াৱিকি মিডিয়াৱিকি আলোচনা সাঁচ সাঁচ বাৰ্তা সহায় সহায় বাৰ্তা শ্ৰেণী শ্ৰেণী বাৰ্তা ৱিকিচ'ৰা ৱিকিচ'ৰা আলোচনা MOS MOS talk TimedText TimedText talk Module Module talk 0 2196 517482 514491 2025-06-12T15:38:55Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517482 wikitext text/x-wiki {{নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ}} {{Infobox person | name = ভূপেন হাজৰিকা | honorific prefix = [[ভাৰত ৰত্ন]] | image = Dr. Bhupen Hazarika, Assam, India.jpg | caption = ২০১১ চনত ভূপেন হাজৰিকা | birth_date = {{Birth date|df=yes|1926|9|8}} | birth_place = [[শদিয়া]], [[অসম প্ৰদেশ|অসম]], [[ব্ৰিটিছ ৰাজ|ব্ৰিটিছ ভাৰত]] | death_date = {{Death date and age|df=yes|2011|11|5|1926|09|08}} | death_place = [[মুম্বাই]], [[মহাৰাষ্ট্ৰ]], [[ভাৰত]]<ref name=death>{{cite news|title=Acclaimed singer Bhupen Hazarika dies at 85|url=http://ibnlive.in.com/news/acclaimed-singer-bhupen-hazarika-dies-at-85/199577-8-66.html|date=5 November 1986|newspaper=CNN-IBN|accessdate=5 November 2011|archivedate=6 November 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111106193926/http://ibnlive.in.com/news/acclaimed-singer-bhupen-hazarika-dies-at-85/199577-8-66.html|deadurl=yes}}</ref> | nationality = ভাৰতীয় | other_names = সুধাকণ্ঠ | alma_mater = [[কটন বিশ্ববিদ্যালয়|কটন মহাবিদ্যালয়]], [[কাশী হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়]], [[কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়]] | occupation = সংগীতকাৰ, গায়ক, কবি, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা, গীতিকাৰ | years_active = ১৯৩৯–২০১০ | spouse = {{marriage|প্ৰিয়ম্বদা পেটেল|1950|1963}} | children = তেজ ভূপেন হাজৰিকা (জন্ম ১৯৫২) | parents = {{plainlist| * নীলকান্ত হাজৰিকা * শান্তিপ্ৰিয়া হাজৰিকা }} | relatives = [[জয়ন্ত হাজৰিকা]] (ভাতৃ) | awards = [[ভাৰত ৰত্ন]] (২০১৯, মৰণোত্তৰভাৱে)<br />[[পদ্মবিভূষণ]] (২০১২, মৰণোত্তৰভাৱে)<br />[[পদ্মশ্ৰী]] (১৯৭৭)<br />[[দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা]] (১৯৯২)<br />[[পদ্মভূষণ]] (২০০১)<br />[[সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] (১৯৮৭)<br />[[অসম ৰত্ন]] (২০০৯) | website = {{url|www.bhupenhazarika.com}} | signature = Bhupen_Hazarika_Signature.png }} '''ড॰ ভূপেন হাজৰিকা''' ({{lang-en|Dr. Bhupen Hazarika}}, ১৯২৬-২০১১) [[অসম]] তথা [[ভাৰত]]ৰ এগৰাকী গায়ক, সুৰকাৰ, গীতিকাৰ আৰু সংগীত পৰিচালক আছিল। তদুপৰি তেখেত আছিল এগৰাকী চিত্ৰকৰ, লেখক, বিশ্ববিদ্যালয়ৰ শিক্ষক, চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আৰু আলোচনীৰ সম্পাদক। কিছু সময়ৰ কাৰণে তেখেতে সংসদীয় ৰাজনীতিতো যোগদান কৰিছিল। '''সুধাকণ্ঠ''' নামেৰে পৰিচিত ভূপেন হাজৰিকাই [[অসম]], [[পশ্চিমবংগ]] তথা ভাৰতৰ অন্যান্য প্ৰদেশৰ বাহিৰেও চুবুৰীয়া দেশ [[বাংলাদেশ|বাংলাদেশতো]] এগৰাকী জনপ্ৰিয় শিল্পীৰূপে খ্যাতি লাভ কৰিছিল।<ref name="hindu">{{cite newsgroup | url=http://www.thehindu.com/news/national/article2604715.ece | title=Bangladesh Foreign Minister pays tributes to Hazarika | date=November 8, 2011 | accessdate=April 24, 2012 | newsgroup=The Hindu}}</ref> ড° হাজৰিকাক এগৰাকী বিশ্ব-নাগৰিক আৰু মানৱতাবাদী শিল্পী বুলি গণ্য কৰা হয়। [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]], [[বঙালী ভাষা|বঙালী]], [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]], [[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]] আদি বিভিন্ন ভাষাত তেখেতে সংগীত ৰচনা কৰিছিল আৰু কণ্ঠদান কৰিছিল। তেখেতৰ গীতত সমসাময়িক সমাজ, সংস্কৃতি, ৰাজনীতি, দুৰ্নীতি আদি স্পষ্টভাৱে প্ৰতিফলিত হোৱা দেখা যায়। তেখেতৰ কৰ্মৰাজিয়ে [[অসম|অসমৰ]] কলা-সংস্কৃতি জগতৰ উন্নয়ন সাধনৰ উপৰিও [[অসম]] তথা [[ভাৰত|ভাৰতক]] বিশ্বদৰবাৰত প্ৰতিষ্ঠিত কৰাতো অৱদান আগবঢ়াই আহিছে। হাজৰিকাই [[সংগীত]], [[সাহিত্য]], [[পৰিৱেশ্য কলা]] ({{Lang|en|performing arts}}), [[চলচ্চিত্ৰ]] আদিৰ বিভিন্ন অধ্যয়নচক্ৰ তথা সাংস্কৃতিক উৎসৱত ভাগ লৈ [[বেলজিয়াম]], কংগো, চমৰখন্দ, [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ|আমেৰিকা]], [[ইউৰোপ]], [[কানাডা]], [[দক্ষিণ-পূব এছিয়া]], [[জাপান]], [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] আদি ভ্ৰমণ কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://bhupenhazarika.com/bio/index.php |title=Dr. Bhupen Hazarika |publisher=Bhupenhazarika.com |date= |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2012-12-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121231105441/http://www.bhupenhazarika.com/bio/index.php |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.dnaindia.com/india/report_assam-rises-in-respect-of-bhupen-hazarika_1609104 |title=Assam rises in respect of Bhupen Hazarika - India - DNA |publisher=Dnaindia.com |date=2011-11-08 |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://www.newsbullet.in/movies/25-more/20820-bhupen-hazarika-the-bard-of-brahmaputra |access-date=2011-11-08 |archivedate=2011-11-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111107013421/http://www.newsbullet.in/movies/25-more/20820-bhupen-hazarika-the-bard-of-brahmaputra |deadurl=yes }}</ref> সাহিত্য আৰু সংস্কৃতি ক্ষেত্ৰত ড॰ হাজৰিকা অসমকে ধৰি দেশ-বিদেশতো বহুলভাৱে সমাদৃত আৰু সন্মানিত হৈছে। অসমৰ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[অসম ৰত্ন]], ভাৰতৰ সাংস্কৃতিক জগতৰ উল্লেখনীয় [[সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা|সংগীত নাটক একাডেমী বঁটাৰ]] উপৰিও তেখেতে ১৯৯২ চনত ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান [[দাদা চাহেব ফাল্কে বঁটা]] লাভ কৰিছিল। ড॰ হাজৰিকাই ১৯৯৩ চনৰ শিৱসাগৰত অনুষ্ঠিত [[অসম সাহিত্য সভা|অসম সাহিত্য সভাৰ]] ঊনষাঠিতম অধিৱেশনৰ সভাপতিত্ব কৰিছিল। [[সংগীত নাটক একাডেমী|সংগীত নাটক একাডেমীৰ]] ''চেয়াৰমেন'' পদ লাভ কৰোঁতা হাজৰিকা প্ৰথমগৰাকী অসমীয়া ব্যক্তি।<ref>ড॰ ভূপেন হাজৰিকাৰ সংক্ষিপ্ত জীৱনপঞ্জী; পৃষ্ঠা: ২৮৪, ২৮৫; অসম সাহিত্য সভা পত্ৰিকা; ষট্‌ষষ্টিতম বৰ্ষ, তৃতীয় সংখ্যা; ডিচেম্বৰ-জানুৱাৰী-ফেব্ৰুৱাৰী: ২০১১-১২ খ্ৰীষ্টাব্দ, ১৯৩৩ শক, ৫৬৩ শংকৰাব্দ</ref> তেখেতে আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] ২০১৯ চনত তেখেতক মৰণোত্তৰভাৱে ভাৰতৰ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[ভাৰত ৰত্ন]] প্ৰদান কৰে। == জন্ম আৰু পৰিয়াল == ড॰ ভূপেন হাজৰিকাৰ জন্ম হৈছিল ১৯২৬ চনৰ ৮ ছেপ্টেম্বৰত [[শদিয়া]]ৰ এখন গাঁৱৰ এটা সম্ভ্ৰান্ত [[কৈৱৰ্ত|কৈৱৰ্ত্ত]] পৰিয়ালত। তেখেতৰ পিতৃৰ নাম আছিল নীলকান্ত হাজৰিকা আৰু মাতৃৰ নাম আছিল শান্তিপ্ৰিয়া হাজৰিকা। [[নাজিৰা]]ৰ আমোলাপট্টিত নীলকান্ত হাজৰিকাৰ আচল ঘৰ আছিল যদিও চাকৰিসূত্ৰে অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত ঘূৰি ফুৰিব লগা হৈছিল। ভাই-ভনী সকলো মিলি তেখেতসকলৰৰ মুঠ দহোটা সন্তান আছিল। পৰিয়ালৰ দহোটা সন্তানৰ জ্যেষ্ঠ আছিল ভূপেন হাজৰিকা। বাকী কেইগৰাকী হৈছে [[অমৰ হাজৰিকা]], প্ৰবীণ হাজৰিকা, [[সুদক্ষিণা শৰ্মা]], নৃপেন হাজৰিকা, বলেন হাজৰিকা, কবিতা বৰুৱা, স্তুতি পেটেল, [[জয়ন্ত হাজৰিকা]] আৰু [[সমৰ হাজৰিকা]]। ভূপেন হাজৰিকাৰ অনুজ [[জয়ন্ত হাজৰিকা]], [[সমৰ হাজৰিকা]], [[সুদক্ষিণা শৰ্মা]]ও আগশাৰীৰ সংগীত শিল্পী। ড॰ হাজৰিকাই তেখেতৰ সংগীতপ্ৰাণ মনটো শৈশৱতে ঘৰখনৰ পৰিৱেশৰ পৰা লাভ কৰিছিল। তেখেতৰ পিতাকে প্ৰথমে শিক্ষকতা কৰিছিল, পিছলৈ বিদ্যালয়সমূহৰ উপ-পৰিদৰ্শক আৰু শেষত মাটিৰ হাকিম হয়।<ref>মই এটি যাযাবৰ, পৃষ্ঠা-৬</ref> শদিয়াত থাকোঁতে ভূপেন হাজৰিকাৰ ঘৰৰ লগত আদিবাসী মানুহৰ খুউব মিলা-প্ৰীতি আছিল। তেখেতলোকৰ ঘৰৰপৰা বহু দূৰৈত থকা বনুং গাঁওখনৰ মানুহে আহি কেঁচুৱা ভূপেনক চোৱা-চিতা কৰিছিল। তেওঁলোকে শান্তিপ্ৰিয়াক বৰ মৰম কৰিছিল। একোজনী আদিবাসী ছোৱালীয়ে পঞ্চলিছডাল জুইশলা কাঠী দিলে পঞ্চলিছদিন কাম কৰি দিছিল। বোধহয় তেওঁলোক বিনিময় প্ৰথাত বিশ্বাস কৰিছিল। ভূপেন হাজৰিকা ডাঙৰ হ‘লত ফুৰাবলৈ পেৰামবুলেটৰ (কেঁচুৱা ফুৰোৱা গাড়ী) কিনিবলৈ দেউতাক নীলকান্ত হাজৰিকাৰ ধন নাছিল। তেতিয়া ওচৰৰে চাহাব এজনে দেউতাকক মাতি নি তেওঁৰ ঘৰত থকা গাড়ী এখন উপহাৰস্বৰূপে দিছিল। সেইখন গাড়ীতে আদিবাসী ছোৱালীবিলাকে কেঁচুৱা ভূপেনক ঘূৰাই লৈ ফুৰাইছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> মাক-দেউতাকে তেওঁৰ নামটো ভূপেন্দ্ৰ কুমাৰ হাজৰিকা বুলি ৰাখিছিল। পিছে ঘৰত সদায়েই ''ডাঙৰমইনা'' বুলি মাতিছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ভূপেন হাজৰিকা আছিল এনে এগৰাকী ব্যক্তি, যি সংগীতৰ জৰিয়তে আমাৰ সমাজখন সংস্কাৰ কৰিব বিচাৰিছিলি। ===অনাথবন্ধু দাস আৰু ভূপেন হাজৰিকা=== অনাথবন্ধু দাস আছিল ভূপেন হাজৰিকাৰ মোমায়েক। অনাথবন্ধু দাসে খুব সোনকালেই ১৯২৪ চনত; মাত্ৰ ২৩ বছৰ বয়সত ইহ-সংসাৰ ত্যাগ কৰিছিল। গীতে-মাতে সকলোতে আগৰণুৱা অনাথবন্ধু দাসৰ [[টাইফইড|টাইফইড ৰোগ]] হৈছিল। ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ থাকোঁতেই তেওঁ এদিন ভনীয়েক শান্তিপ্ৰিয়াক মাতি আনি তেওঁক ওচৰতে থকা নীলকান্ত হাজৰিকাৰ লগতে বিবাহ-পাশত আৱদ্ধ হ'বলৈ কৈছিল। কথাখিনি কোৱাৰ পিছদিনাই তেওঁৰ মৃত্যু হৈছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> যেতিয়া ১৯২৬ চনত শদিয়াত শান্তিপ্ৰিয়াৰ গৰ্ভত ভূপেন হাজৰিকাৰ জন্ম হৈছিল, তেতিয়া নীলকান্ত হাজৰিকাই শদিয়াৰ পৰা এখন টেলিগ্ৰাম প্ৰেৰণ কৰিছিল গুৱাহাটীৰ ভৰলুমুখৰ ঘৰলৈ; য’ত লিখা আছিল― "{{lang|en|Blessed with a male Child.}}" দিনটো আছিল ৮ ছেপ্টেম্বৰ। টেলিগ্ৰামখন শান্তিপ্ৰিয়াৰ মাকে অৰ্থাৎ ভূপেন হাজৰিকাৰ আইতাকে ঘৰৰ সকলোকে দেখুৱাইছিল আৰু কৈছিল যে শান্তিৰ গৰ্ভত তেওঁৰ পুত্ৰ অনাথ আকৌ আহিছে। ভূপেন হাজৰিকা জন্ম হোৱাৰ ঠিক তিনি-চাৰিদিনৰ আগত আইতাকে হুলস্থূল লগাই সকলোকে কৈ ফুৰিছিল যে― “অনাথ আহিছিল মোৰ ওচৰলৈ।” আহি হেনো তেওঁক কৈছিল― “মা তই কিয় কান্দি থাক! মই গৈছিলোঁ, কিন্তু আকৌ আহিলোঁ নহয়। মই শান্তিৰ গৰ্ভত আকৌ আহিছোঁ।” <ref name="মই এটি যাযাবৰ">{{cite book | title=মই এটি যাযাবৰ | publisher=এছ.এইছ.শৈক্ষিক ন্যাস | author=হাজৰিকা,সূৰ্য্য | year=২০১৩ | location=গুৱাহাটী | isbn=৯৭৮-৮১-৯০৪৭৭৪-৬-৮}}</ref> ভূপেন হাজৰিকাৰ চাৰি নে পাঁচ বছৰ বয়সত আইতাকে এদিন কৈছিল― “তোক মই অনাথ বুলিহে মাতিম, ভূপেন বুলি নামাতোঁ।” তেওঁ ভাবিছিল যে, ২৩ বছৰ বয়সতে মৃত্যুবৰণ কৰা প্ৰতিভাৱান অনাথবন্ধু দাসেই শান্তিপ্ৰিয়াৰ গৰ্ভত পুনৰ ভূপেন হৈ উপজিছে।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> == শৈশৱ আৰু শিক্ষা == ড॰ হাজৰিকাই [[ধুবুৰী]], [[গুৱাহাটী]] আৰু [[তেজপুৰ]]ত স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। গুৱাহাটীৰ [[ভৰলুমুখ প্ৰাথমিক বিদ্যালয়]]ৰ পৰা প্ৰাথমিক শিক্ষা গ্ৰহণ কৰে। [[তেজপুৰ চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়]]ৰ পৰা ১৯৪০ চনত প্ৰৱেশিকা পৰীক্ষা, ১৯৪২ চনত [[কটন বিশ্ববিদ্যালয় |কটন মহাবিদ্যালয়ৰ]] পৰা ইণ্টাৰমেডিয়েট (কলা বিভাগ), ১৯৪৪ চনত [[কাশী হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়|কাশী হিন্দু বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] পৰা স্নাতক আৰু ১৯৪৬ চনত [[ৰাজনীতি বিজ্ঞান|ৰাজনীতি বিজ্ঞানত]] স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰে।<ref name="manipurhub1"/> ''ৰ’ল অৱ মাছ কমিউনিকেশ্যন ইন ইণ্ডিয়াছ এডাল্ট এডুকেশ্যন'' ( '{{Lang|en|Role of Mass Communication in India's Adult Education}}' ) বিষয়ত অধ্যয়ন কৰি [[কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়|কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] পৰা ডক্টৰেট উপাধি লাভ কৰে। তেখেতে [[চিকাগো বিশ্ববিদ্যালয়|চিকাগো বিশ্ববিদ্যালয়ৰ]] পৰা শৈক্ষিক প্ৰকল্পত সহায়ৰ কাৰণে [[চলচ্চিত্ৰ|চলচ্চিত্ৰৰ]] ভূমিকা অধ্যয়নৰ বাবে লিছ্‌ল ফেল’শ্বিপ লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.bhupenhazarika.com/bio/index.php |title=Dr. Bhupen Hazarika |publisher=Bhupenhazarika.com |date= |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2011-08-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110807212545/http://www.bhupenhazarika.com/bio/index.php |deadurl=yes }}</ref> প্ৰাইমেৰী বিদ্যালয়ৰ এছোৱা সময় ভূপেন হাজৰিকাই ঘৰতে পঢ়িছিল। কাৰণ, ভৰলুমুখৰ আইতাকৰ ঘৰখনত প্ৰায় আটাইবোৰ সদস্যয়েই শিক্ষা-বৃত্তিৰ লগত জড়িত আছিল। দেউতাক আছিল [[কটন কলেজিয়েট চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়|কটন কলেজিয়েট হাইস্কুল]]ৰ শিক্ষক, মাহীয়েক ভৱপ্ৰিয়া দাস মাছখোৱা ছোৱালী হাইস্কুলৰ শিক্ষয়িত্ৰী আৰু ককাক ৰতিকান্ত দাসো আছিল এজন শিক্ষক। তেওঁলোক আটায়ে মিলি ভূপেন হাজৰিকাক অ-আ-ক-খ শিকাইছিল। অংক বিষয়ত ভূপেন হাজৰিকাৰ বৰ মন নাছিল। তৃতীয় শ্ৰেণীলৈকে তেওঁ ঘৰতে পঢ়িছিল। তাৰপিছতহে তেওঁক সোণাৰাম হাইস্কুলত নাম লগাই দিয়া হৈছিল। সেই সময়ত তেওঁৰ বয়স আছিল ছবছৰ।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ভৰলুমুখৰ ঘৰত থাকোঁতেই মাহীয়েক ভৱপ্ৰিয়া দাসে ভূপেন হাজৰিকাক এখন হাৰমনিয়াম আনি দিছিল। তেওঁলোকৰ ওচৰতে থকা দাসগুপ্ত নে সেনগুপ্ত নামৰ এক্সাইজ ছুপাৰিণ্টেডেণ্ট এজনে অৰ্গেনত ব্ৰাহ্মসংগীত বজাইছিল। ভূপেন হাজৰিকাই সেইবোৰ শুনিছিল। ভূপেন হাজৰিকাৰ মাকে পদ্মধৰ চলিহাৰ গীত, ব্ৰাহ্মসংগীত, বঙালী গীত, ৰবীন্দ্ৰসংগীত গাইছিল। ঘৰত [[বৰগীত]]ৰ চৰ্চাও চলিছিল। এনেকৈয়ে সৰুতেই নিজৰ ঘৰখনত ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগীতৰ লগত পৰিচয় হৈছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ভূপেন হাজৰিকা সমাধি ক্ষেত্ৰৰ আলোকচিত্ৰ.jpg|জালুকবাৰীত অৱস্থিত ভূপেন হাজৰিকাৰ সমাধিৰ আলোকচিত্ৰ ===লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ লগত সাক্ষাৎ=== দেউতাক নীলকান্ত হাজৰিকা কটন কলেজিয়েট হাইস্কুললৈ অহাৰ কেইদিনমানৰ পিছতেই সাহিত্যৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]] অসমলৈ আহিছিল। পুনৰ ঘূৰি যোৱাৰ সময়ত তেওঁক কটন কলেজিয়েটৰ ছাত্ৰসকলকৰ বাৰ্ষিক সন্মিলনলৈ নিমন্ত্ৰণ কৰা হৈছিল। তেওঁক সেই সন্মিলনৰ সভাপতি পতা হৈছিল। সেইদিনা আছিল ১৯৩০ চনৰ ৩০ অক্টোবৰ। দেউতাক নীলকান্ত হাজৰিকাই সৰু চুৰিয়া আৰু পাটৰ কুৰ্তা এটা পিন্ধাই শিশু ভূপেনক তালৈ লৈ গৈছিল। ভূপেন হাজৰিকাই তাতেই এটা গীত পৰিৱেশন কৰিছিল। তেওঁ গাইছিল : {{quote|<poem> 'কি সতে হিয়াৰে আমি কওঁ তুমি যোৱাঁগৈ কৰ্ত্তব্যে মাতিছে যদি যোৱাঁ তুমি যোৱাঁগৈ। '<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> </poem>}} গীতটো তেওঁক শিকাইছিল মাহীয়েক ভৱপ্ৰিয়া দাসে। গীতটো শুনাৰ পাছত বেজবৰুৱাদেৱে শিশু ভূপেনক চুমা এটা খাইছিল। চুমাটো খোৱাৰ আগতে বেজবৰুৱাই "মই পাপী মানুহ, ই বৰ পৱিত্ৰ ল'ৰা" বুলি কৈ চৌকিদাৰৰ হতুৱাই পানী এগিলাচ অনাইছিল। কাৰণ সেই সময়ত তেওঁৰ মুখত তামোল আছিল। সেই পানীৰে কুল কুল কৰি উঠিহে বেজবৰৱাই ভূপেন হাজৰিকাৰ কপালত চুমা এটা খাইছিল আৰু কৈছিল― "খুব ডাঙৰ শিল্পী হ'বা তুমি। " উল্লেখযোগ্য যে, তাৰ পিছদিনাই বেজবৰুৱাই হাওড়ালৈ ৰাওনা হৈছিল। পাছদিনা [[সাদিনীয়া অসমীয়া]]ত খবৰ ওলাইছিল― "নীলকান্ত হাজৰিকাৰ ল'ৰা শ্ৰীমান ভূপেন হাজৰিকাই গান গালে।" <ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> প্ৰণিধানযোগ্য যে, লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱাৰ আত্মজীৱনী [[মোৰ জীৱন সোঁৱৰণ]]তো এই বিশেষ সাক্ষাতটোৰ বিষয়ে উল্লেখ কৰা আছে।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ===তেজপুৰত শৈশৱকাল=== [[File:Tezpur Govt Boys H.S. School.jpg|thumb|ভূপেন হাজৰিকাই স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰা [[তেজপুৰ চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়|তেজপুৰ গৱৰ্নমেণ্ট হাইস্কুল]]]] ১৯৩৩ চনত গুৱাহাটীৰ সোণাৰাম স্কুলত তৃতীয় শ্ৰেণীত নামভৰ্তি কৰোৱাৰ পাছত কিছুদিন তেওঁলোক গুৱাহাটীত আছিল। ১৯৩৫ চনত বিদ্যালয়ৰ সহ-পৰিদৰ্শক (ছাব ইনস্পেক্টৰ অৱ স্কুল্‌ছ) হৈ নীলকান্ত হাজৰিকা ধুবুৰীত থাকে। ধুবুৰী প্ৰাইমেৰী স্কুলত ভূপেন হাজৰিকাই এবছৰ পঢ়ে। তাৰপিছত ১৯৩৬ চনত দেউতাক তেজপুৰলৈ বদলি হৈ আহে ছাব-ডেপুটী-কালেক্টৰ হৈ। অৰ্থাৎ নীলকান্ত হাজৰিকা এইবাৰ মাটিৰ হাকিম হ'ল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ১৯৩৬ চনত দেউতাকে ভূপেন হাজৰিকাক [[তেজপুৰ চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়|তেজপুৰ গৱৰ্নমেণ্ট হাইস্কুল]]ত নাম লগাই দিছিল ক্লাছ ছিক্সত। তেজপুৰতেই ভূপেন হাজৰিকাই [[বিষ্ণু ৰাভা]] আৰু [[জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা]]ৰ সাক্ষাৎ লভে। লগতে [[পাৰ্ৱতি প্ৰসাদ বৰুৱা]], [[পদ্মধৰ চলিহা]] আদিৰ নাম শুনে, চিনাকি হয়। তেজপুৰত বঙালী ষ্টেজত এবাৰ ভূপেন হাজৰিকাই ৰবীন্দ্ৰ সংগীত প্ৰতিযোগিতাত যোগদান কৰি প্ৰথম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। লগতে সোণৰ মেডেল এটাও পায়।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ১৯৩৭ চনত ১১ বছৰ বয়সত ভূপেন হাজৰিকাই প্ৰথমটো গীত ৰচনা কৰে। গীতটো আছিল : {{quote|<poem> 'কুসুম্বৰ পুত্ৰ শ্ৰীশঙ্কৰ গুৰুৱে ধৰিছিল নামৰে তান, নামৰে সুৰতে আনন্দত নাচিছিল পৱিত্ৰ বৰদোৱা থান...'<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> </poem>}} ===বিষ্ণু-জ্যোতিৰ সান্নিধ্য=== তেজপুৰত অনুষ্ঠিত হোৱা [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ অধিৱেশনৰ আগে-আগে বিষ্ণু ৰাভা, জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা আৰু [[ফণী শৰ্মা]] এখন বিদেশী গাড়ীত উঠি নীলকান্ত হাজৰিকাৰ ঘৰলৈ আহিছিল। সেইসময়ত বিষ্ণু ৰাভাই জ্যোতিপ্ৰসাদক ককাইদেউ বুলি সম্বোধন কৰিছিল। ভূপেন হাজৰিকা ক্লাছ ছেভেনত। প্ৰাৰম্ভিক চা-চিনাকিৰ পাছত তেওঁলোকে দেউতাকৰ আগত ভূপেনক কলিকতালৈ লৈ যোৱাৰ প্ৰস্তাৱ দিলে। গীত এটাৰ ৰেকৰ্ডিঙৰ বাবে। দেউতাক সন্মত হ’ল। তাৰপিছত কলিকতালৈ যোৱাৰ আগে-আগে জ্যোতি-বিষ্ণুৰ লগত ভূপেন হাজৰিকাৰ গানৰ খুব আখৰা হ'ল। খেয়াল গাবলৈ অসুবিধা পোৱা ভূপেন হাজৰিকাক জ্যোতিপ্ৰসাদে প্ৰকাশভংগী শিকালে আৰু বিষ্ণু প্ৰসাদে কেইটামান সৰু সৰু খেয়াল শিকাই দিলে। যথা সময়ত ৰঙাপাৰাৰ পৰা তেওঁলোকৰ কলিকতা-যাত্ৰা আৰম্ভ হ’ল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> কলিকতাত জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা আৰু বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভাই বিদ্যুৎ গতিৰে গীত লিখিলে। দিনে-নিশাই সুৰ সংযোজন কৰিলে। [[শোণিত কুঁৱৰী]] আৰু [[জয়মতী কুঁৱৰী]]ৰ গীত ৰেকৰ্ডিং হ'ল। এছিয়াৰ সৰ্ববৃহৎ ৰেকৰ্ডিং কোম্পানী 'হিজ্ মাষ্টাৰ্ছ ভইচ' তেতিয়া দমদমত আছিল। ভূপেন হাজৰিকাক জয়মতী কুঁৱৰী আৰু শোণিত কুঁৱৰীৰ নাৰী-কণ্ঠৰ গীতবোৰ গাবলৈ দিয়া হৈছিল। কাৰণ ভূপেন হাজৰিকাৰ মাতটো সৰু আছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> ইয়াৰ পিছত জ্যোতি-বিষ্ণুৱে ভূপেন হাজৰিকাৰ হতুৱাই ‘কাষতে কলচী লৈ’, ‘উলাহেৰে নাচি বাগি হ’লি বিয়াকুল’, ‘বিশ্ববিজয়ী ন-জোৱান’ আদি গীত কেইটামান ৰেকৰ্ড কৰোৱালে। এদিন অৰোৰা ফিল্মত ''{{lang|en|Youngest Artist of his Master's Voice of India Record Sangeet}}'' ৰেকৰ্ডে মুক্তি পালে। ক’ভাৰত দিয়া হৈছিল ভূপেন হাজৰিকাৰ ছবি। নেভী ব্লু ৰঙৰ হাফপেণ্ট, বগা শ্বাৰ্ট, আধা টাই পিন্ধা আৰু সোণৰ মেডেল পিন্ধা ছবি এখন।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> কলিকতাত গীত ৰেকৰ্ডিং কৰি এদিন ভূপেন হাজৰিকা ঘৰ ওলালহি। তাৰপিছত পৰীক্ষাত বহিল আৰু পাছো কৰিলে। অংকত খুব কম নম্বৰ পাইছিল। সম্ভৱতঃ ৩১।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> == কৰ্মজীৱন == [[image:Bundesarchiv Bild 183-L0216-0033, Berlin, 3. Festival des politischen Lieds.jpg|thumb|১৯৭২ চন [[:de:Hartmut König|Hartmut König]]-ৰ লগত বাৰ্লিনৰ [[:en:Festival of Political Songs|Festival of Political Songs]]-ত ভূপেন হাজৰিকা]] [[File:Renowned music director, Shri Bhupen Hazarika meets the Prime Minister Shri Atal Bihari Vajpayee in New Delhi on February 27, 2004.jpg|thumb|right|২০০৪ চনত তদানীন্তন ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী [[অটল বিহাৰী বাজপায়ী]]ৰ সৈতে ভূপেন হাজৰিকা]] ড॰ হাজৰিকাই কিছুদিন [[বি বৰুৱা মহাবিদ্যালয়]] আৰু [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ত]] অধ্যাপনা কৰিছিল। ১৯৪৮ চনত [[গুৱাহাটী অনাতাঁৰ কেন্দ্ৰ]] প্ৰতিষ্ঠা হোৱাত, উক্ত অনুষ্ঠানৰ সৈতে তেখেত জড়িত হৈছিল। ১৯৬৭ চনৰপৰা ১৯৭২ চনলৈ ভূপেন হাজৰিকা [[অসম বিধানসভা]]ৰ সদস্য আছিল।<ref>[http://assamassembly.gov.in/mla-1967-72.html Assam Legislative Assembly - MLA 1967-72], [[অসম বিধানসভা]]ৰ চৰকাৰী ৱেবছাইট, আহৰণ কৰা তাৰিখ: ০৫-০৪-২০১২]</ref> নাওবৈচা সমষ্টিৰপৰা তেখেতে বিধায়ক নিৰ্বাচিত হৈছিল। বিধায়ক হৈ থকাৰ সময়ত তেখেতে এটা ফিল্ম ষ্টুডিঅ', এটা আৰ্ট গেলাৰী আৰু এটা জাতীয় নাট্যশালা গঢ়াৰ বাবে যুঁজ দিছিল।<ref>ভূপেন হাজৰিকা, ''মই বিধান সভাৰ সদস্য কিয় হৈছিলো?'', শিল্পীৰ পৃথিৱীৰ ভূপেন হাজৰিকা (সম্পাদনা: হেমচন্দ্ৰ বৰা), তৃতীয় প্ৰকাশ, নৱেম্বৰ, ২০১১ পৃষ্ঠা: ১৪</ref> তেখেতে কাৰ্যনিবাহ কৰা অন্য পদসমূহ হ'ল:<ref>{{cite web|url=http://www.bhupenhazarika.com/wordpress/?p=5 |title=Blog Archive » Dr. Bhupen Hazarika - Short Bio |publisher=Bhupen Hazarika |date=2004-06-09 |accessdate=2012-12-25}}</ref> * চেয়াৰমেন, এপেলেট বডী অৱ চেণ্ট্ৰেল বৰ্ড অৱ ফিল্ম চেঞ্চৰ্ছ, [[ভাৰত চৰকাৰ]], ১৯৯০ ৰ পৰা আৰম্ভ কৰি ৯ বছৰ * মেম্বাৰ, স্ক্ৰীপ্ট কমিটী অৱ নেশ্যনেল ফিল্ম ডেভেলপমেণ্ট কৰ্প’ৰেশ্যন, ইষ্টাৰ্ণ ইণ্ডিয়া * ডাইৰেক্টৰ, নেশ্যনেল লেভেল অন দ্য বৰ্ড অৱ ডাইৰেক্টৰ্ছ অৱ নেশ্যনেল ফিল্ম ডেভেলপমেণ্ট কৰ্প’ৰেশ্যন, ভাৰত চৰকাৰ * এক্‌জিকিউটীভ কাউনঞ্চিল মেম্বাৰ, চিল্ড্ৰেঞ্চ ফিল্ম ছ'চাইটী * মেম্বাৰ, বৰ্ড অৱ ট্ৰাষ্টীজ, পুৱৰ আৰ্টিষ্ট্‌ছ ৱেলফেয়াৰ ফাণ্ড, ভাৰত চৰকাৰ * চেয়াৰমেন, জুৰী অৱ দ্য নেশ্যনেল ফিল্ম এৱাৰ্ড্‌ছ, ১৯৮৫ * জুৰী মেম্বাৰ, জুৰী অৱ দ্য নেশ্যনেল ফিল্ম এৱাৰ্ড্‌‌ছ, ১৯৫৮-ৰ পৰা ১৯৯০-লৈকে কেইবাবাৰো * মেম্বাৰ, পি চি জোশী কমিটী। এই কমিটী ভাৰত চৰকাৰৰ তথ্য মন্ত্ৰালয়ে টেলিভিছন কাৰ্যক্ৰমৰ সহায়ত একবিংশ শতিকাত ভাৰতত ছফ্টৱেৰ প্ৰ’গ্ৰেমিঙত প্ৰোৎসাহ দিয়াৰ উদ্দেশ্যে অনুসন্ধান কৰিবলৈ নিয়োগ কৰিছিল। * মেম্বাৰ, ফিল্ম এণ্ড টেলিভিছন ইনষ্টিটিউটৰ পলিচী মেকিং বডী, ভাৰত চৰকাৰ ===পল ৰ’বচনক সাক্ষাৎ=== [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ত থাকোঁতেই ভূপেন হাজৰিকাই আমেৰিকাৰ গণ-অধিকাৰ আন্দোলনৰ লগত জড়িত আফ্ৰিকান-আমেৰিকান গায়ক আৰু অভিনেতা [[পল ৰ’বচন]]ক লুকাই লুকাই লগ কৰিবলৈ গৈছিল। সেই কাৰণে তেওঁক বহুতেই ‘কমিউনিষ্ট’ বুলি ধৰি লৈছিল। আমেৰিকাত থকা ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰদূত [[বিজয়লক্ষ্মী পণ্ডিত|বিজয়লক্ষ্মী পণ্ডিতে]] ভূপেন হাজৰিকালৈ ফোন কৰি সাৱধানবাণী শুনাইছিল— “তই বৰ দুষ্ট হৈ গৈছ। আমাৰ পইচা লৈ তই ইয়াত সেই ৰঙা-নীলাবিলাকৰ মাজতে ঘূৰি ফুৰিছ।” পল ৰ’বচনে সেই সময়ত গঢ়ি তোলা উগ্ৰ ৰক্ষণশীলতা বিৰোধী আন্দোলনবোৰৰ প্ৰতি ভূপেন হাজৰিকাৰ নৈতিক সমৰ্থন আছিল। আমেৰিকা এৰিবৰ প্ৰাক্-মুহূৰ্তত ভূপেন হাজৰিকা পল ৰ’বচনৰ ওচৰলৈ গৈছিল আৰু লণ্ডনলৈ যাব বুলি কৈছিল। ৰ'বচনে ভূপেন হাজৰিকাক লণ্ডনত থকা ৰজনীপাম দত্তক সাক্ষাৎ কৰিবলৈ কৈছিল।<ref name="মই এটি যাযাবৰ"/> পল ৰ’বচনে ভূপেন হাজৰিকাক বাৰুকৈয়ে প্ৰভাৱান্বিত কৰিছিল। ভূপেন হাজৰিকাই সেয়েহে কৈছিল— “তেওঁৰ গীতে আমাক বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ দৰে ছুই গ'ল‌। বিজুলী সঞ্চাৰেৰে সহস্ৰ ৰাইজ যেন উদ্বুদ্ধ হ'ল বৰ্ণ-বৈষম্যৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ‌। তেওঁ গোৱা গীতে আমাক এক নতুন সংগীত জগতৰ বতৰা দিলে‌। … তেওঁক দেখি বিষ্ণু ককাইদেউক লগ পোৱা যেন লাগিছিল‌। একলব্যৰ দৰে দূৰৈৰপৰা তেওঁৰ ধুমুহা-সদৃশ ব্যক্তিত্বক সন্মান জনাই লাহে লাহে ওচৰ চাপিছিলোঁ‌।” <ref>{{cite web|author=বৰ্ণালী বৰুৱা দাস |url=http://muktosinta.org/otitor-buronji/ |title=নীল নদীৰ পাৰত ফাল্লাহীন,জন আৰু ৰংমনৰ বিননি |publisher=মুক্তচিন্তা |date=২ মাৰ্চ ২০১৬ |accessdate=২৮ এপ্ৰিল ২০২০}}</ref> উল্লেখযোগ্য যে, পল ৰ’বচনৰ '{{Lang|en|We are in the same boat brother}}' গীতটো ভূপেন হাজৰিকাই ‘আমি একেখন নাৱৰে যাত্ৰী’ৰ ৰূপত বিভিন্ন প্ৰসংগত গাইছে।<ref>{{cite web |author=জয়কান্ত শৰ্মা |url=https://janambhumi.in/VFZSVmVVNTZSVDA9/%E0%A6%A10%20%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%A8%20%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0%20%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%20%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A6%A8.html |title=ড॰ ভূপেন হাজৰিকাৰ ৰাজনৈতিক দৰ্শন |publisher=জনমভূমি |date=৪ নৱেম্বৰ ২০১৭ |accessdate=২৮ এপ্ৰিল ২০২০ |archivedate=2020-09-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200929125635/https://janambhumi.in/VFZSVmVVNTZSVDA9/%E0%A6%A10%20%E0%A6%AD%E0%A7%82%E0%A6%AA%E0%A7%87%E0%A6%A8%20%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A7%B0%E0%A6%BF%E0%A6%95%E0%A6%BE%E0%A7%B0%20%E0%A7%B0%E0%A6%BE%E0%A6%9C%E0%A6%A8%E0%A7%88%E0%A6%A4%E0%A6%BF%E0%A6%95%20%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A6%A8.html |deadurl=yes }}</ref> ==ব্যক্তিগত জীৱন== [[File:Bhupen Hazarika, Kalpana Lajmi, Sudhir Mishra at 2nd Apsara Awards Nominations Announcement.jpg|thumb|২০০৬ চনত [[কল্পনা লাজমী]] আৰু সুধীৰ মিশ্ৰাৰ লগত ভূপেন হাজৰিকা]] ১৯৫০ চনত [[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ|নিউয়ৰ্কত]] ড॰ হাজৰিকা [[উগাণ্ডা]]ৰ এটা গুজৰাটী পৰিয়ালৰ ছোৱালী [[প্ৰিয়ম্বদা পেটেল]]ৰ লগত বিবাহ পাশত আবদ্ধ হয়।<ref name="manipurhub1">http://manipurhub.com/ne-news/assam-news/dr-bhupen-hazarika-life-of-a-genius/{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ১৯৫২ চনত তেওঁলোকৰ একমাত্ৰ পুত্ৰ সন্তান তেজ হাজৰিকাৰ জন্ম হয়। ১৯৬৩ চনত তেওঁলোকৰ বিচ্ছেদ হয়।<ref name="manipurhub1"/><ref>{{cite web |author=Posted by: Shekhar |url=http://entertainment.oneindia.in/music/indian/2011/bhupen-hazarika-tribute-remembered-songs-071111.html |title=Bhupen Hazarika always remembered for his songs - Oneindia Entertainment |publisher=Entertainment.oneindia.in |date=2011-11-07 |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2012-04-16 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120416083459/http://entertainment.oneindia.in/music/indian/2011/bhupen-hazarika-tribute-remembered-songs-071111.html |deadurl=yes }}</ref> ড॰ হাজৰিকাৰ মৃত্যুৰ সময়ত প্ৰিয়ম্বদা পেটেল [[কানাডা]]ৰ অ’টৱাত আছিল।<ref>{{cite web |author=TI Trade |url=http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov0911/at06 |title=The Assam Tribune Online |publisher=Assamtribune.com |date=2011-11-09 |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2011-11-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111114011512/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov0911/at06 |deadurl=yes }}</ref> পৰৱৰ্তীকালত ড॰ হাজৰিকাৰ ‘[[ৰু’দালি]]’, ‘[[দমন (চলচ্চিত্ৰ)|দমন]]’, ‘[[এক পল]]’ আদি খ্যাত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালিকা [[কল্পনা লাজমী|কল্পনা লাজমীৰ]] লগত মধুৰ সম্পৰ্ক গঢ়ি উঠে।<ref>{{cite web |url=http://www.bhupenhazarika.com/wordpress/?p=22#comment-6582 |title=Blog Archive » I don't need 'wife' tag to prove my love for Bhupen: Kalpana |publisher=Bhupen Hazarika |date=2009-02-20 |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2011-06-10 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110610162936/http://www.bhupenhazarika.com/wordpress/?p=22#comment-6582 |deadurl=yes }}</ref> জীৱনৰ শেষ কালচোৱাত তেখেত ঘনিষ্ঠ বান্ধৱী, চলচ্চিত্ৰ পৰিচালিকা [[কল্পনা লাজমী]]ৰ তত্ত্বাবধানত মুম্বাইত আছিল।<ref>{{cite web |url=http://ibnlive.in.com/blogs/rituparnachatterjee/2802/62880/kalpana-lajmibhupen-hazarika-a-40yearold-love-story.html |title=Rituparna Chatterjee's Blog : Kalpana Lajmi-Bhupen Hazarika: A 40-year-old love story |publisher=Ibnlive.in.com |date=2011-11-05 |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2011-11-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111107205132/http://ibnlive.in.com/blogs/rituparnachatterjee/2802/62880/kalpana-lajmibhupen-hazarika-a-40yearold-love-story.html |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |url=http://movies.ndtv.com/movie_story.aspx?Section=Movies&ID=ENTEN20110187485&subcatg=MOVIESINDIA&keyword=music&nid=147290 |title=Kalpana Lajmi inconsolable after Bhupen Hazarika's death |publisher=Movies.ndtv.com |date=2011-11-06 |accessdate=2012-12-25 |archivedate=2011-12-14 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111214065413/http://movies.ndtv.com/movie_story.aspx?Section=Movies&ID=ENTEN20110187485&subcatg=MOVIESINDIA&keyword=music&nid=147290 |deadurl=yes }}</ref> ২০১৮ চনৰ ৩০ অক্টোবৰত<ref>http://books.google.co.in/books/about/Bhupen_Hazarika_As_I_Knew_Him.html?id=yGZsDwAAQBAJ&source=kp_book_description&redir_esc=y</ref> কল্পনা লাজমীয়ে সুনন্দা শ্যামল মিত্ৰৰ সহযোগত লিখা আত্মজীৱনী ‘ভূপেন হাজৰিকা: এজ আই নিউ হিম’ ({{Lang|en|Bhupen Hazarika: As I Knew Him}}) প্ৰকাশ পায়। এই আত্মজীৱনীত কল্পনা লাজমীয়ে ভূপেন হাজৰিকাক সোতৰ বছৰ বয়সতে লগ পোৱাৰ কথা উল্লেখ কৰে। সেইসময়ত ভূপেন হাজৰিকাৰ বয়স আছিল পঞ্চলিছ।<ref>http://www.news18.com/news/movies/bhupen-hazarika-always-felt-that-he-and-kalpana-lajmi-should-celebrate-their-love-story-1886315.html</ref> == বংশলতা == {{ভূপেন হাজৰিকা (বংশলতা)}} ==সমালোচকৰ দৃষ্টিত ভূপেন হাজৰিকা== অসমৰ বিশিষ্ট লেখক, প্ৰবন্ধকাৰ আৰু অধ্যাপক [[হীৰেন গোহাঁই|ড° হীৰেন গোঁহায়ে]] ড° ভূপেন হাজৰিকাৰ সন্দৰ্ভত মন্তব্য আগবঢ়াইছে যে-<br /> {{cquote|ভূপেন হাজৰিকাৰ কণ্ঠস্বৰ ইংৰাজীত TENOR বুলি উল্লেখ কৰা প্ৰকাৰৰ ভিতৰত পৰে। কিন্তু ভূপেন হাজৰিকাৰ 'মহাবাহু ব্ৰহ্মপুত্ৰ' শব্দকেইটা যি গাম্ভীৰ্যৰে উচ্চাৰিত হৈছে, 'বুকু হম হম কৰে'ত বেদনা বিধৌত যি গহীন ধ্বনি শুনা গৈছে তাতকৈ ‘কামেং সীমান্ত দেখিলোঁ, শত্ৰুৰ পশুত্ব চিনিলোঁ’ শাৰীটোত তাতকে উচ্চ গ্ৰামৰ বিননি শুনা যায়। আমাৰ টোকাৰী গীত আদিত সচৰাচৰ প্ৰয়োগ হোৱা স্বৰটোও তেওঁ ক'ৰবাত-ক'ৰবাত ব্যৱহাৰ কৰিছে। আকৌ প্ৰয়োজনবোধে অতি অন্তৰংগ, নিৱিড় স্বৰো ফুটাই তুলিছে। এইবোৰ স্বৰসাধনাৰ ফল। .....<ref name="হীৰেন">{{cite book | title=শিল্প-সংস্কৃতিৰ ৰণাঙ্গন | publisher=ঐকান্তিক | author=গোহাঁই. হীৰেন | authorlink=সাম্প্ৰতিক অসমীয়া গান | year=২০২১ | location=গোলাঘাট | pages=৩০৮ | isbn=৯৭৮-৮১-৯৫১৪৪৮-৪-৬}}</ref>}} ভূপেন্দ্ৰ সংগীতৰ পৰ্যালোচনা আগবঢ়াই লেখিকা-সমালোচিকা ড° বৰ্ণালী বৰুৱা দাসে নিজৰ গ্ৰন্থ 'গভীৰ আস্থাৰ গান'ত লিখিছে-<br /> {{cquote| লোক-সংগীতৰ সুৰক আধুনিক গীতত প্ৰয়োগ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত ভূপেন হাজৰিকাৰ দক্ষতা অসাধাৰণ। গীতৰ কথাৰ সৈতে স্বতঃস্ফূৰ্তভাৱে বিভিন্ন লোক-সংগীত সুৰ যেন গাঁথ খাই পৰেহি। খাটিখোৱা মানুহৰ কথা ক'বলৈ সেই খাটিখোৱা মানুহৰ প্ৰাণৰ সুৰবোৰকেই তেওঁ বুটলি লৈছিল। আৰু সেই লোক-সুৰ আৰু লোক-কথাক নিজৰ অপৰিসীম সৃষ্টিশীলতাৰে গণ-সংগীতলৈ ৰূপান্তৰিত কৰিছিল।<ref name="বৰ্ণালী">{{cite book | title=গভীৰ আস্থাৰ গান | publisher=ষ্টুডেণ্টচ ষ্ট'ৰছ | author=দাস. ড° বৰ্ণালী বৰুৱা দাস | authorlink=' এন্ধাৰ কাতিৰ নিশাতে': শ্ৰোতাৰ অনুভূতিক জোকাৰি যোৱা এটি গীত | year=২০২১ | location=গুৱাহাটী | pages=৫৪}}</ref>}} == মৃত্যু == [[বৃক্ক]]ৰ সমস্যা আৰু আনুষংগিক জটিলতাত ভুগি থকা ড॰ হাজৰিকাই ২০১১ চনৰ ৫ নৱেম্বৰৰ দিনা [[মুম্বাই]]ৰ কোকিলাবেন ধীৰুভাই আম্বানি চিকিৎসালয়ত ইহলীলা সম্বৰণ কৰে।<ref>{{cite web|title=Music Legend Bhupen Hazarika passes away|url=http://www.bollywoodlife.com/news-gossip/bhupen-hazarika-passes-away|publisher=Bollywood Life|accessdate=5 November 2011}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.indiavision.com/news/article/entertainment/245379/bhupen-hazarika-is-no-more|title=Bhupen Hazarika is no more.|date=5 November 2011|publisher=Indiavision news|access-date=5 November 2011|archive-url=https://web.archive.org/web/20111107192641/http://www.indiavision.com/news/article/entertainment/245379/bhupen-hazarika-is-no-more|archive-date=7 November 2011|url-status=dead|archivedate=7 November 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20111107192641/http://www.indiavision.com/news/article/entertainment/245379/bhupen-hazarika-is-no-more|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-asia-15606150 |publisher=BBC News |title=Celebrated Indian singer Bhupen Hazarika dies |date=5 November 2011}}</ref> মৃত্যুৰ সময়ত তেখেতৰ বয়স আছিল ৮৫ বছৰ। মৃত্যুৰ পিছত হাজৰিকাৰ নশ্বৰদেহ [[গুৱাহাটী]]লৈ অনা হয় আৰু ৯ নৱেম্বৰৰ দিনা অন্তিম সংস্কাৰ কৰা হয়, য’ত প্ৰায় ৫ লাখ জনতাই ভাগ লয়।<ref>{{cite web |url=http://www.indiatvnews.com/entertainment/bollywood/Lakhs_Attend_Bhupen_Hazarika_s_Funeral-3175.html |title=Lakhs aend Bhupen Hazarika's funeral |publisher=indiatv |accessdate=13 December 2011 |archivedate=8 April 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120408191933/http://www.indiatvnews.com/entertainment/bollywood/Lakhs_Attend_Bhupen_Hazarika_s_Funeral-3175.html |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |author=Smitha |url=http://entertainment.oneindia.in/music/indian/2011/bhupen-hazarika-tribute-bollywood-291211.html |title=Bollywood pays tribute to Bhupen Hazarika&nbsp; — Oneindia Entertainment |publisher=Entertainment.oneindia.in |date=29 December 2011 |accessdate=25 December 2012 |archivedate=6 January 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120106082731/http://entertainment.oneindia.in/music/indian/2011/bhupen-hazarika-tribute-bollywood-291211.html |deadurl=yes }}</ref> তেখেতৰ সমাধিক্ষেত্ৰ জালুকবাৰীত [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ কাষত প্ৰতিষ্ঠা কৰা হয়। সমাধিক্ষেত্ৰখনত ‘সোণোৱালী সোঁৱৰণি’ নামৰ এক তিনি মহলীয়া সংগ্ৰহালয়ো আছে, য’ত ভূপেন হাজৰিকাৰ জীৱনৰ লগত জড়িত সামগ্ৰী আৰু আলোকচিত্ৰ আছে।<ref>{{cite web|url=https://www.sentinelassam.com/news/life-of-bhupen-hazarika-to-come-alive-at-his-samadhi-khetramuseum-to-be-inaugurated/ |title=Life of Bhupen Hazarika to come alive at his Samadhi Khetra,museum to be inaugurated |publisher=দ্য ছেণ্টিনেল |date=৫ নৱেম্বৰ ২০১৮ |accessdate=২৯ এপ্ৰিল ২০২০}}</ref> <gallery> Dr Bhupen Hazarika at Nizarapar.jpg|নিজৰাপাৰৰ ঘৰত, ৭ নৱেম্বৰ ২০১১ Arabinda Rajkhowa's Tribute to Dr. Bhupen Hazarika.jpg|অন্তিম সন্মান প্ৰদৰ্শন, জজফিল্ড, গুৱাহাটী, ৮ নৱেম্বৰ ২০১১ Panorma-720-wiki.jpg|অন্তিম সন্মান প্ৰদৰ্শন, জজফিল্ড, গুৱাহাটী, ৮ নৱেম্বৰ ২০১১ ভূপেন হাজৰিকাৰ সমাধি ক্ষেত্ৰৰ আলোকচিত্ৰ (1).jpg|ভূপেন হাজৰিকাৰ সমাধিক্ষেত্ৰ, জালুকবাৰী </gallery> == শিল্প আৰু সাহিত্য == [[File:The tableau of Assam passes through the Rajpath during the full dress rehearsal for the Republic Day Parade-2014, in New Delhi on January 23, 2014.jpg|thumb|[[নতুন দিল্লী]]ত অনুষ্ঠিত ২০১৪ চনৰ [[গণৰাজ্য দিৱস (ভাৰত)|গণৰাজ্য দিৱস]] উদ্‌যাপনত [[অসম]]ৰ প্ৰতীক পটত ভূপেন হাজৰিকাৰ কৰ্মৰাজিক প্ৰদৰ্শন কৰা হয়]] [[File:Bhupen Hazarika Museum at Kalakhetra by Bishnu Saikia.jpg|thumb|গুৱাহাটীৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ]]ৰ ভিতৰত অৱস্থিত ভূপেন হাজৰিকাৰ সংগ্ৰহালয়]] পাঁচবছৰ বয়সতে [[কটন কলেজিয়েট চৰকাৰী উচ্চতৰ মাধ্যমিক বিদ্যালয়|কটন কলেজিয়েট হাইস্কুলত]] গীত গাই ভূপেন হাজৰিকাই সাহিত্যৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]ৰ আশীৰ্বাদ লাভ কৰিছিল।<ref name=kuri>কুৰি শতিকাৰ কুৰিজন বিশিষ্ট অসমীয়া; সম্পাদনা: প্ৰণতি গোস্বামী শৰ্মা, অনিল শৰ্মা; জাৰ্নাল এম্পৰিয়াম, ১৯৯৯</ref> ড॰ হাজৰিকাৰ প্ৰকৃত শিল্পী জীৱনৰ আৰম্ভণি হয় [[তেজপুৰ]]ত। তেজপুৰত থকা সময়ত তেওঁ অসমীয়া সাংস্কৃতিক জগতৰ বাটকটীয়া শিল্পী ৰূপকোঁৱৰ [[জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা]], কলাগুৰু [[বিষ্ণুপ্ৰসাদ ৰাভা]] আৰু নটসূৰ্য [[ফণী শৰ্মা]]ৰ সান্নিধ্যৰে অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। ১৯৩৬ চনত তেওঁলোকেই দহবছৰীয়া ভূপেন হাজৰিকাক [[কলিকতা]]লৈ নি চেনোলা মিউজিকেল প্ৰডাক্ট কোম্পানীত '[[শোণিত কুঁৱৰী]]' আৰু 'জয়মতী' নাটক দুখনৰ গীত বাণীবদ্ধ কৰায়।<ref name=kuri/> একে সময়তে বিষ্ণু ৰাভাই স্বৰচিত 'উলাহতে নাচিবাগি হ'লি বিয়াকুল' আৰু 'কাষতে কলচী লৈ' গীত দুটিও বাণীবদ্ধ কৰোৱায়। ১৯৩৯ চনত জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালাৰ [[ইন্দ্ৰমালতী (চলচ্চিত্ৰ)|ইন্দ্ৰমালতী]] ছবিৰ নেপথ্য গায়ক হিচাপে প্ৰচুৰ জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰে। ১৯৫৫ চনত [[দিল্লী]] অনুষ্ঠিত আন্তঃবিশ্ববিদ্যালয় যুৱ মহোৎসৱত ভূপেন হাজৰিকাৰ নেতৃত্বত [[গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়|গুৱাহাটী বিশ্ববিদ্যালয়ে]] শ্ৰেষ্ঠ প্ৰতিযোগীৰ সন্মান অৰ্জন কৰে।<ref name=kuri/> ড॰ ভূপেন হাজৰিকাই নিজে লিখা আৰু কণ্ঠদান কৰা গীতসমূহকে [[ভূপেন্দ্ৰ সংগীত]] বোলা হয়। তেওঁ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় খ্যাতিসম্পন্ন শিল্পী [[পল ৰ'বচন]]ৰ দ্বাৰা যথেষ্ট অনুপ্ৰাণিত হৈছিল। ৰ'বচনৰ '{{Lang|en|Old man river}}'<ref>{{cite web|author=Log nu in om een reactie te plaatsen. |url=http://www.youtube.com/watch?v=eh9WayN7R-s |title=Paul Robeson - Ol' Man River (Showboat - 1936) J.Kern O. Hammerstein II |publisher=YouTube |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.lyricsfreak.com/f/frank+sinatra/ol+man+river_20055702.html |title=Ol' Man River Lyrics - Frank Sinatra |publisher=Lyricsfreak.com |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref>-ৰ অৱলম্বনতে তেখেতে তেখেতৰ '[[বিস্তীৰ্ণ পাৰৰে]]' গানটো ৰচনা কৰে। পাছত ইয়াৰ [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] আৰু [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] অনুবাদো প্ৰকাশ কৰা হয়। আন কিছু উল্লেখযোগ্য ভূপেন্দ্ৰ সংগীতসমূহ হৈছে: 'সাগৰ সংগমত কতনা সাঁতুৰিলোঁ', 'জিলিকাব লুইতৰ পাৰ', 'অ' বিদেশী বন্ধু', 'মেঘে গিৰ্‌ গিৰ্‌ কৰে', 'বিমূৰ্ত মোৰ নিশাটি' আদি। সাহিত্যৰ ক্ষেত্ৰলৈও ভূপেন হাজৰিকাৰ যথেষ্ট অৱদান আছে। তেখেতৰ বেছিভাগ গান তেখেতে নিজে ৰচনা কৰা। কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ত থকা সময়ত তেখেত 'নিউ ইণ্ডিয়া' পত্ৰিকাৰ ১৪৯-১৫০ সংখ্যাৰ সম্পাদক আছিল। ১৯৬৫ চনত তেখেত কলা বিষয়ক 'গতি' আলোচনীৰ চাৰিটা খণ্ড, ১৯৭০ চনত ক্ষুদ্ৰ আলোচনী '[[বিন্দু (আলোচনী)|বিন্দু]]'-ৰ আঠটা খণ্ড, ১৯৬৫ আৰু ১৯৮০ চনৰ ভিতৰত মাহেকীয়া আলোচনী 'আমাৰ প্ৰতিনিধি', আৰু ১৯৮৩ ৰ পৰা ১৯৯০ চনৰ ভিতৰত পষেকীয়া আলোচনী 'প্ৰতিধ্বনি'ৰ সম্পাদক আছিল। শিশুসকলৰৰ বাবেও ভূপেন হাজৰিকাই 'ভূপেন মামাৰ গীতে মাতে অ, আ, ক, খ' নামৰ অসমীয়া আখৰ-চিনাকিৰ এখন জনপ্ৰিয় পুথি লিখিছিল।<ref>[http://bhupenhazarikadigitalarchive.org/songs-with-BHA-lyrics-bhupen%20maamaar%20giite%20maate.htm ভূপেন মামাৰ গীতে মাতে]{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> [[অসম সাহিত্য সভা]]ই ২০০৮ চনৰ ৮ ফেব্ৰুৱাৰীত হাজৰিকাৰ সাহিত্যকৰ্মৰ বাবে 'সাহিত্যাচাৰ্য' উপাধি প্ৰদান কৰে।<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=oP4vH-4oSEcC&pg=PA165&lpg=PA165&dq=amar+pratinidhi&source=bl&ots=PMQqVR2wmd&sig=6rA4PxaWxlFcVU2SgmizGNm3v98&hl=en&ei=bQK-TpjKLMforAf84InsAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CDYQ6AEwBQ#v=onepage&q=amar%20pratinidhi&f=false |title=The Music And Musical Instruments Of North Eastern India - Dilip Ranjan Barthakur - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.vigyanprasar.gov.in/dream/february99/febvpnews.htm |title=Dream 2047: VP News |publisher=Vigyanprasar.gov.in |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/music/bhupen-hazarika.html |title=Dr Bhupen Hazarika - Bhupen Hazarika's songs music films director singer musician assamese bengali hindi |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref name="manipurhub1"/><ref>{{cite web |author=TI Trade |url=http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov1211/at08 |title=The Assam Tribune Online |publisher=Assamtribune.com |date=2011-11-12 |accessdate=2012-12-25 }}{{Dead link|date=October 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>{{cite web|author=prasujya |url=http://bhupenhazarika-news.blogspot.com/2008/07/one-editorial-of-amar-pratinidhi-oct.html |title=Bhupen Hazarika: Editorial of Amar Pratinidhi -Oct,1967 issue by Bhupen Hazarika |publisher=Bhupenhazarika-news.blogspot.com |date=2008-07-10 |accessdate=2012-12-25}}</ref><ref>{{cite web|url=http://ratimohannath.blogspot.com/ |title=Rati Mohan Nath : A man of Pen and Papers |publisher=Ratimohannath.blogspot.com |date= |accessdate=2012-12-25}}</ref> <!-- On top of his contributions to the field of music with his creations- lyrics and musical compositions, the maestro leaves behind 15 compilations of his prose works. He has also a published work for the children — Bhupen Mamar Geete-Mate, A, Aa, Ka, Kha and a transcript autobiography — Moi eti jajabor. The book that derived its title from one of his highly popular songs that starts with the same words dwelling upon his nomadic lifestyle. This song was perhaps responsible for his being described as 'the roving minstrel'. Noted writer, columnist Arup Dutta has a popular book on Bhupen Hazarika with this title. It needs mention here that Bhupen Hazarika travelled widely as a delegate to conferences on mass communication, music, poetry, performing art and cinema. He edited the 149th-50th edition of the New India, which is the annual journal of Columbia University. He was also the editor of the four editions of the art journal Gati in 1965, eight editions of the mini magazine Bindu in 1970, monthly Amar Pratinidhi between 1965 and 1980 and quarterly magazine Pratidhvani between 1983 and 90. The Asam Sahitya Sabha conferred him the Sahityacharyya title on February 8, 2008. The Assam Government also presented him with a lifetime achievement award at a function held at the Ravindra Bhawan in the city in the evening that day. Via Assam Tribune --> ==চলচ্চিত্ৰপঞ্জী== {{main|ভূপেন হাজৰিকাৰ কৰ্মৰাজি}} ভূপেন হাজৰিকাই পৰিচালনা কৰা প্ৰথমখন অসমীয়া ছবি [[এৰা বাটৰ সুৰ]] মুক্তি পায় ১৯৫৬ চনত। তেওঁ ছবিখন পৰিচালনা কৰাৰ লগতে কাহিনী, সংগীত আৰু গীতো ৰচনা কৰিছিল।<ref name="arun">{{cite book | title=১০০ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ কাহিনী আৰু গীত (পৃঃ ৬৭) | publisher=শশী শিশু প্ৰকাশন, গুৱাহাটী | author=অৰুণলোচন দাস | year=২০১৩}}</ref><ref name="atul">{{Cite book |title=মঞ্চলেখা, পৃষ্ঠা ৩১৩, অতুলচন্দ্ৰ হাজৰিকা, লয়াৰ্চ বুক ষ্টল, গুৱাহাটী, ১৯৬৭}}</ref> তেওঁ পৰিচালনা কৰা আন উল্লেখযোগ্য ছবিসমূহ হৈছে [[শকুন্তলা (চলচ্চিত্ৰ)|শকুন্তলা]] (১৯৬১), [[প্ৰতিধ্বনি (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিধ্বনি]] (১৯৬৪), [[লটিঘটি]] (১৯৬৬), [[চিকমিক বিজুলী]] (১৯৬৯), [[ছিৰাজ (১৯৮৮ চলচ্চিত্ৰ)|ছিৰাজ]] (১৯৮৮) আদি। চলচ্চিত্ৰ পৰিচালনাৰ লগতে ভূপেন হাজৰিকাই অসমীয়া, বঙালী, হিন্দী তথা আন ভাষাৰ অনেক ছবিত সংগীত পৰিচালনা কৰিছে। উল্লেখযোগ্য যে [[আব্দুল মজিদ]] পৰিচালিত ১৯৭৫ চনৰ ছবি [[চামেলি মেমচা'ব]]ত কৰা সংগীত পৰিচালনাৰ বাবে ভূপেন হাজৰিকাই শ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালকৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰিবৰ সক্ষম হয়। {| class="wikitable sortable collapsible" |- style="background:#b0c4de; text-align:center; " ! rowspan="2" style="width:33px; "|বৰ্ষ ! rowspan="2"|বোলছবি ! colspan="6"|ভূমিকা |- style="background:#b0c4de; text-align:center; " ! নেপথ্য গায়ক ! সুৰকাৰ ! নিৰ্দেশক ! প্ৰযোজক ! লেখক ! অভিনেতা |- | ১৯৩৯ | ''[[ইন্দ্ৰমালতী]]'' |{{yes}} | | | | | |- | ১৯৪৮ | [[ছিৰাজ (১৯৮৮ চলচ্চিত্ৰ)|ছিৰাজ]] |{{yes}} | | | | | |- | ১৯৫৫ | ''[[পিয়লি ফুকন (চলচ্চিত্ৰ)|পিয়লি ফুকন]]'' |{{yes}} | | | | | |- | ১৯৫৬ | [[এৰা বাটৰ সুৰ]] |{{yes}} | |{{yes}} | | | |- | ১৯৫৮ | ''মাহুত বন্ধু ৰে'' | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৬১ | [[শকুন্তলা (চলচ্চিত্ৰ)|শকুন্তলা]] |{{yes}} |{{yes}} |{{yes}} | | | |- | ১৯৬৪ | [[প্ৰতিধ্বনি (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিধ্বনি]] | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৬৪ | ''কা স্বৰিতী'' | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৬৬ | [[লটিঘটি]] | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৬৯ | [[চিকমিক বিজুলী]] |{{yes}} |{{yes}} |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৪ | [[আৰোপ]] | |{{yes}} | | | | |- | ১৯৭৪ | ''ফৰ হুম দ্য ছান ছাইনচ্'' | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৫ | [[চামেলি মেমচা'ব]] |{{yes}} |{{yes}} | | | | |- |১৯৭৫ |খোজ |{{yes}} |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৬ | ৰূপকোঁৱৰ জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা আৰু জয়মতী | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৬ | ''মেৰা ধৰম মেৰি মা'' |{{yes}} | |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৭ | ''থ্ৰু মেল'ডী এণ্ড ৰীডম'' | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৭ | ''সীমানা পেৰয়ে'' | |{{yes}} | | | | |- |১৯৭৮ |চামেলী মেমচা'ব (বাংলা) |{{yes}} | | | | |- | ১৯৭৯ | মন-প্ৰজাপতি | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৭৯ | ''[[দেৱদাস (চলচ্চিত্ৰ)|দেৱদাস]]'' |{{yes}} | | | | | |- |১৯৮১ |চামেলী মেমচা'ব (হিন্দী) |{{yes}} | | | | |- | ১৯৮২ | [[অপৰূপা]] | |{{yes}} | | | | |- | ১৯৮৬ | স্বীকাৰোক্তি | | |{{yes}} | | | |- | ১৯৮৬ | ''এক পল'' |{{yes}} |{{yes}} | |{{yes}} | |{{yes}} |- | ১৯৮৮ | চিৰাজ |{{yes}} | |{{yes}} | | | |- | ১৯৯৩ | ''[[ৰুদালি]]'' |{{yes}} |{{yes}} | | | | |- | ১৯৯৩ | প্ৰতিমূৰ্তি | |{{yes}} | | | | |- |১৯৯৫ |পানী |{{yes}} |{{yes}} | | | |- | ১৯৯৭ | ''দো ৰাহে'' | |{{yes}} | | | | |- | ১৯৯৭ | ''দৰমিয়া: ইন বিটোৱিন'' |{{yes}} |{{yes}} | | | | |- | ১৯৯৮ | ''চাজ'' | |{{yes}} | | | | |- | ২০০০ | ''[[গজ গামিনী]]'' |{{yes}} |{{yes}} | | | | |- | ২০০১ | ''ডামন: এ ভিকটিম অৱ মেৰিটেল ভায়'লেঞ্চ'' |{{yes}} |{{yes}} | | | | |- | ২০০৩ | ''কিঁ‌উ?'' | |{{yes}} | | | | |- | ২০০৬ | ''চিংগাৰী'' |{{yes}} | | | |{{yes}} | |- | ২০১১ | ''[[গান্ধী টু হিটলাৰ]]'' |{{yes}} | | | | | |} == জনপ্ৰিয় সংস্কৃতিত == [[চিত্ৰ:Jajabor the legend.png|thumb|right|যাযাবৰ-দ্য লিজেণ্ড ধাৰাবাহিকৰ এটি দৃশ্যত শিশু ভূপেন হাজৰিকা আৰু তেওঁৰ মাতৃ]] হাজৰিকাক কেন্দ্ৰ কৰি ৰেঙনি চেনেলত “যাযাবৰ-দ্য লিজেণ্ড” শীৰ্ষক এখন ধাৰাবাহিক সম্প্ৰচাৰিত হয়। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্য, সংলাপৰ লগতে ইয়াৰ পৰিচালনাৰ দায়িত্বত আছে কণ্ঠশিল্পী ও নিৰ্মাতা সদানন্দ গগৈ। এ.এম টেলিভিছনৰ বেনাৰত নিৰ্মিত এই ছবিখনৰ প্ৰযোজনা কৰিছে সঞ্জীৱ নাৰায়াণে। ভূপেন হাজৰিকাৰ শিক্ষা জীৱনকে আদি কৰি তেওঁৰ সৃষ্টি তথা তেওঁ জীৱন পৰিক্ৰমাৰ আটাইবোৰ বস্তুকেই এই ধাৰাবাহিক খনত উপস্থাপন কৰা হৈছে। এই ধাৰাবাহিকখনত অভিনয় কৰিছে [[চেতনা দাস]], [[আইমী বৰুৱা]], কিশোৰ চৌধুৰী, মনোজ কুমাৰ দাস, এনিশা শৰ্মা, নন্দিনী কাশ্যপ, ৰূপম বৰুৱা, দেৱজিৎ হাজৰিকা, ৰাজশ্ৰী আগৰৱাল, সমীৰণ পোদ্দাৰ, কবিতা দুৱৰা, ৰূপম অনুৰাগ, ৰূপজ্যোতি দাস, জুলী লহকৰ, প্ৰশান্ত দাস, গৌতম পাঠক, অঞ্জন জ্যোতি বওজ, স্পেইনী, শ্ৰেয়াছ মল্ল বুজৰবৰুৱা আৰু ৰাজদ্বীপ বৰায়ে।<ref name=":-/">{{cite web | url=https://rupaliparda.com/archives/11014 | title=সুধাকণ্ঠৰ জীৱন-কাহিনীৰে আহি আছে অসমীয়া ছবি “যাযাবৰ- দা লিজেণ্ড” | publisher=Rupaliparda | date=20 March 2020 | accessdate=27 June 2022}}</ref> == বঁটা আৰু কৃতিত্ব == [[File:Pratibha Devisingh Patil presenting the Sangeet Natak Akademi Fellow Award-08 to Shri Bhupendra Kumar Hazarika for his outstanding contribution to Indian music.jpg|thumb|২০০৯ চনত [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]য়ে ভূপেন হাজৰিকাক সংগীত নাটক একাডেমী ফেল' বঁটা প্ৰদান কৰিছে]] [[File:Bhupen Hazarika 2016 stamp.jpg|thumb|২০১৬ত প্ৰকাশহোৱা এটা ডাক টিকটত ভূপেন হাজৰিকা। ]] [[File:Bhupen Hazarika 2013 stamp of India.jpg|thumb|২০১৩ চনত প্ৰকাশহোৱা এটা ডাক টিকটত ভূপেন হাজৰিকা। ]] [[File:ভূপেন হাজৰিকা সমাধি ক্ষেত্ৰৰ আলোকচিত্ৰ.jpg|thumb|ভূপেন হাজৰিকা সমাধি ক্ষেত্ৰৰ আলোকচিত্ৰ]] * ১৯৬১ চনত ড॰ হাজৰিকাই নিৰ্মাণ কৰা ‘[[শকুন্তলা (চলচ্চিত্ৰ)|শকুন্তলা]]’ ছবিখনে [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|ৰাষ্ট্ৰপতি পদক]] লাভ কৰে। * ১৯৬৪ চনত ড॰ হাজৰিকাই নিৰ্মাণ কৰা ‘[[প্ৰতিধ্বনি (চলচ্চিত্ৰ)|প্ৰতিধ্বনি]]’ ছবিখনে ৰাষ্ট্ৰপতি পদক লাভ কৰে। এই ছবিখন ফ্ৰাঞ্চৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱলৈ আমন্ত্ৰিত হৈছিল। * ১৯৬৬ চনত ড॰ হাজৰিকাই নিৰ্মাণ কৰা ‘[[লটিঘটি]]’ প্ৰথম অসমীয়া ব্যংগ চলচ্চিত্ৰখনৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতি পদক লাভ কৰে। * ১৯৭৬ চনত [[আব্দুল মজিদ]]ৰ পৰিচালিত ‘[[চামেলি মেমচা'ব]]’ৰ সংগীত পৰিচালনাৰ বাবে বছৰটোৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালকৰ সন্মান লাভ কৰে। এই [[সংগীত]]ৰ বাবে তেওঁক ৰাষ্ট্ৰপতিয়ে '[[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা|ৰজত কমল বঁটা]]' আৰু নগদ দহ হেজাৰ টকাৰে সন্মান যাচে। * ১৯৭৮ চনত দুখন অসমীয়া গানৰ বিশেষ ৰেকৰ্ড প্ৰকাশ কৰাৰ উপৰিও তেওঁ 'আমি এক যাযাবৰ' বুলি আঠোটা বঙালী গীতৰ এল পি ৰেকৰ্ড এইছ এম ভি ৰ পৰা এখন এম্বেচেদৰ আৰু এখন সোণৰ ৰেকৰ্ড লাভ কৰে। * ১৯৭৭ চনত [[পশ্চিমবংগ]]ৰ ‘বঙালী চলচ্চিত্ৰ পুৰস্কাৰ সমিতি’য়ে ‘দম্পতী’ ছবিখনৰ বাবে বছৰটোৰ শ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালকৰ যাচিছিল। * ১৯৭৭ চনত [[পদ্মশ্ৰী]] বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৭৮ চনত ‘সীমনা পেৰিয়ে’ৰ সংগীত পৰিচালনাৰ কাৰণে 'বাংলাদেশ ফিল্ম ইণ্ডাষ্টিজ'ৰ তৰফৰ পৰা বছৰৰ শ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালকৰূপে সন্মানিত হৈছিল। * ১৯৭৬ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত অৰুণাচল চৰকাৰে তেওঁক 'মেৰা ধৰম মেৰি মা' নামৰ হিন্দী ছবি নিৰ্মাণ কৰাৰ বাবে সম্বৰ্দ্ধনা জনাই সোণৰ পদক উপহাৰ দিছিল। * মহুৱা সুন্দৰী নাটকৰ শ্ৰেষ্ঠ লোকসংগীত শিল্পী বঁটা (১৯৭৯) * ১৯৮৭ চনত [[অসম চৰকাৰ]]ৰ পৰা [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা]] লাভ কৰে। * ১৯৮৭ চনত [[সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] লাভ কৰে। * ১৯৮৭ চনত [[ইন্দিৰা গান্ধী স্মৃতি বঁটা]] লাভ কৰে। * ১৯৯৩ চনৰ [[শিৱসাগৰ]]ত অনুষ্ঠিত হোৱা [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ ঊনষাঠিতম অধিবেশনৰ সভাপতিৰ আসন শুৱনি কৰিছিল। * ১৯৯৩ চনত শ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালকৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰে। * ১৯৯৩ চনত ড॰ হাজৰিকাক ১৯৯২ চনৰ বাবে ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ জগতৰ সৰ্বোচ্চ সন্মান ‘[[দাদা চাহেব ফাল্কে বঁটা]]’ সেই সময়ৰ ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি ড॰ শংকৰ দয়াল শৰ্মাই প্ৰদান কৰে। * ২০০১ চনত [[পদ্মভূষণ]] বঁটা লাভ কৰে। * ২০০১ চনত [[মধ্যপ্ৰদেশ]] চৰকাৰৰ পৰা [[লতা মংগেশকাৰ বঁটা]] লাভ কৰে। *২০০৬ চনত তেওঁৰ [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] গীত "মানুষ মানুষেৰ জন্য" বিবিচি বঙালীৰ শ্ৰোতা জৰীপত "সৰ্বকালৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বঙালী গীত"ৰ তালিকাত দ্বিতীয় স্থান লাভ কৰে। <ref name="bbc">{{Cite web|url=https://www.bbc.com/bengali/news/story/2006/05/060502_mbsheragaan|title=সৰ্বকালেৰ সৰ্বশ্ৰেষ্ঠ বাংলা গান|date=May 2006|website=www.bbc.com/bengali|access-date=23 October 2021}}</ref> * ২০০৮ চনত [[অসম সাহিত্য সভা]]ৰ পৰা সাহিত্যচাৰ্য সন্মান লাভ কৰে। * ২০০৯ [[অসম চৰকাৰ]]ৰ পৰা [[অসম ৰত্ন]] বঁটা লাভ কৰে। * ২০১২ চনত মৰণোত্তৰভাবে ভাৰত চৰকাৰৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]]ৰে সন্মানিত হয়। * ২০১৯ চনত মৰণোত্তৰভাবে ভাৰত চৰকাৰৰ সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[ভাৰত ৰত্ন]]ৰে সন্মানিত হয়। ===গুগল ডুডল=== [[চিত্ৰ:Dr-bhupen-hazarikas-96th-birthday-6753651837109494-m.png|thumb]] গুগলে হাজৰিকাৰ ৯৬ সংখ্যক জন্মদিন উদ্‌যাপন কৰি এটা ডুডল উছৰ্গা কৰিছিল। এই ডুডলটো আছিল এটা ক্লে’ ৱৰ্ক। হাৰম’নিয়াম বজাই থকা অৱস্থাত হাজৰিকাৰ এই ডুডলটোৰ সৃষ্টি কৰিছে মুম্বাইৰ অতিথি শিল্পী, গ্ৰাফিক ডিজাইনাৰ, কলা পৰিচালক আৰু চিত্ৰকৰ ৰুতুজা মালিয়ে।<ref name="; )">{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/google-celebrates-singer-composer-filmmaker-bhupen-hazarikas-96th-birth-anniversary-with-its-doodle/articleshow/94064986.cms | title=Google celebrates singer-composer-filmmaker Bhupen Hazarika's 96th birth anniversary with its doodle | publisher=The times of India | accessdate=8 September 2022}}</ref><ref name="; =)">{{cite news | url=https://www.thehindu.com/entertainment/music/google-doodle-pays-tribute-to-acclaimed-indian-singer-bhupen-hazarika-on-his-birth-anniversary/article65864981.ece | title=Google Doodle pays tribute to acclaimed Indian singer Bhupen Hazarika on his birth anniversary | agency=The Hindu | accessdate=8 September 2022}}</ref><ref name=":1">{{cite web | url=https://www.ndtv.com/india-news/dr-bhupen-hazarika-google-pays-tribute-to-singer-dr-bhupen-hazarikas-96th-birthday-with-artistic-doodle-3325675 | title=Dr. Bhupen Hazarika's 96th Birth Anniversary: Googles Tribute To Singer | publisher=NDtv | accessdate=8 September 2022}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{reflist|30em}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{Commons category|Bhupen Hazarika|ভূপেন হাজৰিকা}} {{wikiquote}} * [https://lyricsofbhupenda.in/ ভূপেন হাজৰিকাৰ গীত সমূহৰ কথা (Lyrics Archive of Bhupen Hazarika)] * {{Official website|http://www.bhupenhazarika.com/}} * {{IMDb name|id=0371913}} * [https://web.archive.org/web/20130910040522/http://drbhupenhazarika.org/Lyrics/ ভূপেন্দ্ৰ সংগীত‎ৰ কথা] * [http://bhupenhazarikadigitalarchive.org/ ভূপেন হাজৰিকা ডিজিটেল আৰ্কাইভ]{{Dead link|date=April 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://issuu.com/sumantabaruah/docs/bindu-pdf ভূপেন হাজৰিকাই সম্পাদনা কৰা ক্ষুদ্ৰ আলোচনী "বিন্দু"ৰ প্ৰথম সংস্কৰণ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160729220509/https://issuu.com/sumantabaruah/docs/bindu-pdf |date=2016-07-29 }} * ''[https://web.archive.org/web/20040504173209/http://timesofindia.indiatimes.com/cms.dll/articleshow?artid=25683842&sType=1 The song of Bhupen Hazarika]'', The Times of India, 19 October 2002 * ''[http://www.bloomberg.com/news/2011-11-08/subcontinent-mourns-an-indian-folk-hero-choudhury.html Subcontinent Mourns an Indian Folk Hero: Choudhury]'', Bloomberg, 9 November 2011 * ''[https://www.thehindu.com/news/the-unsung-genius-of-assams-balladeer-bhupen-hazarika-19262011/article2601009.ece?homepage=true The unsung genius of Assam's balladeer - Bhupen Hazarika (1926-2011)]'', The Hindu, 5 November 2011 * [https://www.assamesegyan.xyz/2023/03/bhupen-hazarika-essay-in-assamese.html Assamesegyan]{{Dead link|date=July 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{ভাৰত ৰত্ন|state=expanded}} {{পদ্ম বঁটা বিজয়ী অসমৰ ব্যক্তি}} {{দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা}} {{NationalFilmAwardBestMusicDirection}} {{Navbox assam biography}} {{Authority control}} [[শ্ৰেণী:ভূপেন হাজৰিকা|*]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি‎]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি‎]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া গীতিকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰৰ সংগীত পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:বঙালী চলচ্চিত্ৰৰ সংগীত পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক‎‎‎]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ ৰাজনীতিক]] [[শ্ৰেণী:অসম সাহিত্য সভাৰ সভাপতি]]«‘’» [[শ্ৰেণী:পদ্মশ্ৰী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মবিভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰত ৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ সংগীত পৰিচালনাৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ সংগীতকাৰ]] [[শ্ৰেণী:অসম ৰত্ন বঁটা বিজয়ী]] d0bpqqoghplvif1xtsikxmlgeq9iwms 0 4075 517449 517381 2025-06-12T13:36:35Z Pranamikaadhikary 27435 /* বংশলতা আৰু জন্ম */ 517449 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়। ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। পিছত তেওঁলোকে উজীৰৰ ঘৰৰ কাষতে সুকীয়াকৈ এখন ঘৰ পাতি থাকিবলৈ ল'লে। হৰশিঙা উজীৰৰ এই ঘৰতে ১৪১১ শক (১৪৮৯ চন)ৰ জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰে ৰাতি দুপৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> মাধৱদেৱৰ ককায়েকৰ নাম আছিল [[দামোদৰ]] আৰু ভনীয়েকৰ নাম আছিল উৰ্বশী। আৰু উৰ্বশীৰ স্বামীৰ নাম আছিল ৰাম দাস। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== [[বৰপেটা সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ জীৱন আৰু ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰ। যদিও এই সত্ৰটো প্ৰাথমিকভাৱে শংকৰদেৱৰ সময়ত স্থাপিত হৈছিল, মাধৱদেৱৰ অধীনত ইয়াক সুসংগঠিত আৰু শৃংখলাবদ্ধ ৰূপ দিয়া হয়। মাধৱদেৱে সত্ৰটোৰ মূল স্থাপত্য, ধৰ্মীয় অনুশাসন আৰু আধ্যাত্মিক পৰিসৰ উন্নয়নত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ বহুতো শিষ্যক দীক্ষা দিয়ে আৰু এই সত্ৰৰ মাধ্যমে সমাজত ধৰ্মীয় আৰু নৈতিক জ্ঞান বিস্তাৰ কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহত কীৰ্তন, নামপ্ৰসঙ্গ, আচাৰ-অনুষ্ঠান আৰু নিয়মাবলী প্ৰৱিষ্ট কৰে, যাৰ আধাৰত বৰপেটা সত্ৰ আজিও মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ এক কেন্দ্ৰবিন্দু হিচাপে স্বীকৃত।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 106–108.</ref> ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== [[সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অন্যতম শিষ্য অনন্ত দেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই সত্ৰত মাধৱদেৱৰ ধাৰা অনুসৰি ধৰ্মীয় নিয়ম, কীৰ্তন-ঘোষা আৰু শাস্ত্ৰ পাঠ চলি আহিছিল। সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 109–110.</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] 9pnu6baripk6774ie4x0m55ne3igaue 517450 517449 2025-06-12T13:41:12Z Pranamikaadhikary 27435 /* বংশলতা আৰু জন্ম */ 517450 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে। গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়। ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। পিছত তেওঁলোকে উজীৰৰ ঘৰৰ কাষতে সুকীয়াকৈ এখন ঘৰ পাতি থাকিবলৈ ল'লে। হৰশিঙা উজীৰৰ এই ঘৰতে ১৪১১ শক (১৪৮৯ চন)ৰ জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰে ৰাতি দুপৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> মাধৱদেৱৰ ককায়েকৰ নাম আছিল [[দামোদৰ]] আৰু ভনীয়েকৰ নাম আছিল উৰ্বশী। আৰু উৰ্বশীৰ স্বামীৰ নাম আছিল ৰাম দাস। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== [[বৰপেটা সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ জীৱন আৰু ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰ। যদিও এই সত্ৰটো প্ৰাথমিকভাৱে শংকৰদেৱৰ সময়ত স্থাপিত হৈছিল, মাধৱদেৱৰ অধীনত ইয়াক সুসংগঠিত আৰু শৃংখলাবদ্ধ ৰূপ দিয়া হয়। মাধৱদেৱে সত্ৰটোৰ মূল স্থাপত্য, ধৰ্মীয় অনুশাসন আৰু আধ্যাত্মিক পৰিসৰ উন্নয়নত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ বহুতো শিষ্যক দীক্ষা দিয়ে আৰু এই সত্ৰৰ মাধ্যমে সমাজত ধৰ্মীয় আৰু নৈতিক জ্ঞান বিস্তাৰ কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহত কীৰ্তন, নামপ্ৰসঙ্গ, আচাৰ-অনুষ্ঠান আৰু নিয়মাবলী প্ৰৱিষ্ট কৰে, যাৰ আধাৰত বৰপেটা সত্ৰ আজিও মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ এক কেন্দ্ৰবিন্দু হিচাপে স্বীকৃত।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 106–108.</ref> ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== [[সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অন্যতম শিষ্য অনন্ত দেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই সত্ৰত মাধৱদেৱৰ ধাৰা অনুসৰি ধৰ্মীয় নিয়ম, কীৰ্তন-ঘোষা আৰু শাস্ত্ৰ পাঠ চলি আহিছিল। সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 109–110.</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] rzob3wde9qcy6p24nf36es9b2r9ap2v 517451 517450 2025-06-12T13:43:11Z Pranamikaadhikary 27435 /* বংশলতা আৰু জন্ম */ 517451 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে। গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। পিছত তেওঁলোকে উজীৰৰ ঘৰৰ কাষতে সুকীয়াকৈ এখন ঘৰ পাতি থাকিবলৈ ল'লে। হৰশিঙা উজীৰৰ এই ঘৰতে ১৪১১ শক (১৪৮৯ চন)ৰ জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰে ৰাতি দুপৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> মাধৱদেৱৰ ককায়েকৰ নাম আছিল [[দামোদৰ]] আৰু ভনীয়েকৰ নাম আছিল উৰ্বশী। আৰু উৰ্বশীৰ স্বামীৰ নাম আছিল ৰাম দাস। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== [[বৰপেটা সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ জীৱন আৰু ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰ। যদিও এই সত্ৰটো প্ৰাথমিকভাৱে শংকৰদেৱৰ সময়ত স্থাপিত হৈছিল, মাধৱদেৱৰ অধীনত ইয়াক সুসংগঠিত আৰু শৃংখলাবদ্ধ ৰূপ দিয়া হয়। মাধৱদেৱে সত্ৰটোৰ মূল স্থাপত্য, ধৰ্মীয় অনুশাসন আৰু আধ্যাত্মিক পৰিসৰ উন্নয়নত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ বহুতো শিষ্যক দীক্ষা দিয়ে আৰু এই সত্ৰৰ মাধ্যমে সমাজত ধৰ্মীয় আৰু নৈতিক জ্ঞান বিস্তাৰ কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহত কীৰ্তন, নামপ্ৰসঙ্গ, আচাৰ-অনুষ্ঠান আৰু নিয়মাবলী প্ৰৱিষ্ট কৰে, যাৰ আধাৰত বৰপেটা সত্ৰ আজিও মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ এক কেন্দ্ৰবিন্দু হিচাপে স্বীকৃত।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 106–108.</ref> ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== [[সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অন্যতম শিষ্য অনন্ত দেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই সত্ৰত মাধৱদেৱৰ ধাৰা অনুসৰি ধৰ্মীয় নিয়ম, কীৰ্তন-ঘোষা আৰু শাস্ত্ৰ পাঠ চলি আহিছিল। সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 109–110.</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] sbqbpdxii2cat3cg8c5xk856166xdpo 517452 517451 2025-06-12T13:46:55Z Pranamikaadhikary 27435 /* বংশলতা আৰু জন্ম */ 517452 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== [[বৰপেটা সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ জীৱন আৰু ধৰ্মপ্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য কেন্দ্ৰ। যদিও এই সত্ৰটো প্ৰাথমিকভাৱে শংকৰদেৱৰ সময়ত স্থাপিত হৈছিল, মাধৱদেৱৰ অধীনত ইয়াক সুসংগঠিত আৰু শৃংখলাবদ্ধ ৰূপ দিয়া হয়। মাধৱদেৱে সত্ৰটোৰ মূল স্থাপত্য, ধৰ্মীয় অনুশাসন আৰু আধ্যাত্মিক পৰিসৰ উন্নয়নত বিশেষ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ বহুতো শিষ্যক দীক্ষা দিয়ে আৰু এই সত্ৰৰ মাধ্যমে সমাজত ধৰ্মীয় আৰু নৈতিক জ্ঞান বিস্তাৰ কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহত কীৰ্তন, নামপ্ৰসঙ্গ, আচাৰ-অনুষ্ঠান আৰু নিয়মাবলী প্ৰৱিষ্ট কৰে, যাৰ আধাৰত বৰপেটা সত্ৰ আজিও মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ এক কেন্দ্ৰবিন্দু হিচাপে স্বীকৃত।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 106–108.</ref> ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== [[সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অন্যতম শিষ্য অনন্ত দেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই সত্ৰত মাধৱদেৱৰ ধাৰা অনুসৰি ধৰ্মীয় নিয়ম, কীৰ্তন-ঘোষা আৰু শাস্ত্ৰ পাঠ চলি আহিছিল। সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 109–110.</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] s76wqnrkm17w8yb4ee9upd208w0j2qr 517533 517452 2025-06-12T18:28:02Z Kandarpajit Kallol 6257 /* বৰপেটা সত্ৰ */ 517533 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== [[সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অন্যতম শিষ্য অনন্ত দেৱে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। এই সত্ৰত মাধৱদেৱৰ ধাৰা অনুসৰি ধৰ্মীয় নিয়ম, কীৰ্তন-ঘোষা আৰু শাস্ত্ৰ পাঠ চলি আহিছিল। সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয়, সাংস্কৃতিক আৰু সামাজিক উন্নয়নত গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 109–110.</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] 28mwz79wnz5owmzi0hkpx6b8yczawg5 517534 517533 2025-06-12T18:29:59Z Kandarpajit Kallol 6257 /* সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ */ 517534 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== [[গণককুছি সত্ৰ]] মাধৱদেৱৰ অনুগামী শিষ্যসকলৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠিত হৈছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নীতি আৰু আধ্যাত্মিক শিক্ষা অনুসৰণ কৰি গঢ়ি তোলা হৈছিল। শৃংখলাবদ্ধ আচাৰ, কীৰ্তন পাঠ, শিষ্য দীক্ষা আদিৰ মাধ্যমে গণককুছি সত্ৰই অঞ্চলটোৰ ধৰ্মীয় জাগৰণৰ এক মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 301–302.</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== {{মূল|সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫৭০ চনত সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল৷ বৰপেটা সত্ৰৰ উত্তৰ পূব কোণত প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৰপেটা ভবানীপুৰ পথত এই সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অৱস্থিত আৰু ইয়াতে মাধবদেৱে ১৪ বছৰ ছমাহ কাল বাস কৰি নানা পদ-পুথি ৰচনা কৰিছিল৷<ref name="সুন্দৰী">{{cite book | title=সচিত্ৰ সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ | publisher=সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ পৰিচালনা সমিতি | author=পাঠক, ৰাতুল (সম্পাদক) | year=২০০৮}}</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] jt3o17n3nfqug6fneoa3gvrmdl8y6eu 517535 517534 2025-06-12T18:34:13Z Kandarpajit Kallol 6257 517535 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== গণককুছি সত্ৰ মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে স্থাপন কৰা এখন ঐতিহ্যমণ্ডিত সত্ৰ। বৰপেটা চহৰৰ কাষতে থকা গণককুছি সত্ৰ এক ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান। এই সত্ৰত মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে ১৮ বছৰ ৬ মাহ বসবাস কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁৰ লগত ৰাম আতৈ, শ্ৰীৰাম আতৈকে আদি কৰি বহুকেইগৰাকী ভকত একেলগে বসবাস কৰিছিল। ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== {{মূল|সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫৭০ চনত সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল৷ বৰপেটা সত্ৰৰ উত্তৰ পূব কোণত প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৰপেটা ভবানীপুৰ পথত এই সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অৱস্থিত আৰু ইয়াতে মাধবদেৱে ১৪ বছৰ ছমাহ কাল বাস কৰি নানা পদ-পুথি ৰচনা কৰিছিল৷<ref name="সুন্দৰী">{{cite book | title=সচিত্ৰ সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ | publisher=সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ পৰিচালনা সমিতি | author=পাঠক, ৰাতুল (সম্পাদক) | year=২০০৮}}</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] 94z5jy69lmy0il84psi8wvnzy0skzll 517536 517535 2025-06-12T18:36:14Z Kandarpajit Kallol 6257 /* গণককুছি সত্ৰ */ 517536 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== গণককুছি সত্ৰ মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে স্থাপন কৰা এখন ঐতিহ্যমণ্ডিত সত্ৰ। বৰপেটা চহৰৰ কাষতে থকা গণককুছি সত্ৰ এক ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান। এই সত্ৰত মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে ১৮ বছৰ ৬ মাহ বসবাস কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁৰ লগত ৰাম আতৈ, শ্ৰীৰাম আতৈকে আদি কৰি বহুকেইগৰাকী ভকত একেলগে বসবাস কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=Ganakkuchi Satra: A Satra Established by Mahapurush Madhavdev|url=https://assam.news18.com/news/assam/ganakkuchi-satra-a-satra-established-by-mahapurush-madhavdev-skd-local18-411945.html |website=News18 Assam |language=as |access-date=12 June 2025 |publisher=News18 Network }}</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== {{মূল|সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫৭০ চনত সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল৷ বৰপেটা সত্ৰৰ উত্তৰ পূব কোণত প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৰপেটা ভবানীপুৰ পথত এই সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অৱস্থিত আৰু ইয়াতে মাধবদেৱে ১৪ বছৰ ছমাহ কাল বাস কৰি নানা পদ-পুথি ৰচনা কৰিছিল৷<ref name="সুন্দৰী">{{cite book | title=সচিত্ৰ সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ | publisher=সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ পৰিচালনা সমিতি | author=পাঠক, ৰাতুল (সম্পাদক) | year=২০০৮}}</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে [[বাৰাদি সত্ৰ]]ত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] eiwf2qfu1kpgkyxd04h89zjwmwlkpgn 517537 517536 2025-06-12T18:38:23Z Kandarpajit Kallol 6257 517537 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু গোপাল আতা (হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বিতণ্ডাৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref> ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== গণককুছি সত্ৰ মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে স্থাপন কৰা এখন ঐতিহ্যমণ্ডিত সত্ৰ। বৰপেটা চহৰৰ কাষতে থকা গণককুছি সত্ৰ এক ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান। এই সত্ৰত মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে ১৮ বছৰ ৬ মাহ বসবাস কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁৰ লগত ৰাম আতৈ, শ্ৰীৰাম আতৈকে আদি কৰি বহুকেইগৰাকী ভকত একেলগে বসবাস কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=Ganakkuchi Satra: A Satra Established by Mahapurush Madhavdev|url=https://assam.news18.com/news/assam/ganakkuchi-satra-a-satra-established-by-mahapurush-madhavdev-skd-local18-411945.html |website=News18 Assam |language=as |access-date=12 June 2025 |publisher=News18 Network }}</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== {{মূল|সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫৭০ চনত সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল৷ বৰপেটা সত্ৰৰ উত্তৰ পূব কোণত প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৰপেটা ভবানীপুৰ পথত এই সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অৱস্থিত আৰু ইয়াতে মাধবদেৱে ১৪ বছৰ ছমাহ কাল বাস কৰি নানা পদ-পুথি ৰচনা কৰিছিল৷<ref name="সুন্দৰী">{{cite book | title=সচিত্ৰ সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ | publisher=সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ পৰিচালনা সমিতি | author=পাঠক, ৰাতুল (সম্পাদক) | year=২০০৮}}</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে বাৰাদি সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] 1vfhkc3b4xz0cdn0ea7tfpfq5mry53h 517538 517537 2025-06-12T18:55:28Z Pranamikaadhikary 27435 /* গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক */ 517538 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = মাধৱদেৱ | image = | alt = | caption = | birth_name = | birth_date = ১৪৮৯ চন | birth_place = [[নাৰায়ণপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[অসম]] | death_date = ১৫৯৬ চন | death_place = [[কোচবিহাৰ]] | nationality = | other_names = বঢ়াৰ পো | religion = [[মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম]] | notable_works = [[বৰগীত]], [[ভক্তি ৰত্নাৱলী]], [[নামঘোষা]] | occupation = }} '''মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ''' (১৪৮৯-১৫৯৬) [[অসম]]ৰ মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বা [[এক শৰণ নাম ধৰ্ম]] প্ৰৱৰ্তনৰ এজন মূল হোতা আছিল। তেওঁ মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]]ৰ অন্যতম প্ৰধান শিষ্য আছিল।<ref name="assaminfo1">{{cite web|url=http://www.assaminfo.com/famous-people/52/mahapurush-srimanta-madhabdeva.htm |title=Mahapurush Srimanta Madhabdeva &#124; Srimanta Madhabdeva &#124; Mahapurush Madhabdeva &#124; Madhabdeva &#124; Sri Sri Madhabdeva &#124; History of Madhabdeva |publisher=Assaminfo.com |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref> মাধৱদেৱৰ গুৰু ভক্তিৰ বাবে তেওঁক বিশেষভাৱে জনা যায় আৰু তেওঁক শংকৰদেৱৰ প্ৰকৃত উত্তৰাধিকৰী হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱ বৈৰাগী আছিল কিন্তু জীৱন বিমুখী নাছিল। জীৱনৰ প্ৰতি তেওঁৰ আস্থা আছিল আৰু গোটেই জীৱনটো গভীৰ জ্ঞানান্বেষণেৰে উপভোগ কৰিব বিচাৰিছিল। মাধৱদেৱে বিষয়-বাসনাৰ প্ৰতি উৎসাহ নেদেখুৱাইছিল যদিও নিজৰ প্ৰতিজন শিষ্যকে খেতি-বাতি বা ব্যৱসায়-বাণিজ্যৰে স্বাৱলম্বী হবলৈ কৈছিল। পাছলৈ নিজেও কোচ ৰজাৰ অনুগ্ৰহত থাকি সাহিত্য আৰু ধৰ্ম চৰ্চা কৰিছিল। [[নামঘোষা]] আৰু ভক্তিৰত্নাৱলী মাধৱদেৱৰ অনুপম সৃষ্টি।<ref name="assaminfo1"/> ==বংশলতা আৰু জন্ম== [[File:মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ভৱনৰ আলোকচিত্ৰ২.jpg|thumb|মাধৱদেৱৰ জন্মস্থান ]] মাধবদেৱৰ আদিপুৰুষ হিচাপে চৰিত পুথি মতে কৃষ্ণ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ বিষ্ণু ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ কৃপাল ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰাম ভূঞা, ৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ জনাৰ্দ্দন ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ চিৰাম ভূঞা, চিৰাম ভূঞাৰ পুত্ৰ মুকুন্দ ভূঞা, তেওঁৰ পুত্ৰ গোবিন্দ্ৰ ভূঞা, গোবিন্দ্ৰৰ দুই পুত্ৰ আৰু এককন্যা ক্ৰমে, জ্যেষ্ঠ পুত্ৰ দামোদৰ, সৰু পুত্ৰ মাধবদেৱ কন্যা উৰ্বশী। দামোদৰৰ পত্নী সচী। তেওঁলোকৰ পুত্ৰ অনিৰুদ্ধ। তেওঁৰ পুত্ৰ পৰশুৰাম, তেওঁৰ পুত্ৰ ৰামদেৱ আৰু ৰামদেৱৰ পুত্ৰ পৰমানন্দ।<ref name="মা">{{cite book | title=গুৰু চৰিত কথা | publisher=লয়াৰ্ছ বুক ষ্টল | author=নেওগ, মহেশ্বৰ (সম্পাদিত) | authorlink=ছোট আতা বংশাৱলী চৰিত্ৰ (পৃ:৩৯,৪৩) | year=১৯৯৯ | pages=৩৯}}</ref> গোবিন্দৰ প্ৰথমা পত্নী দামোদৰক জন্ম দি ঢুকাল। পিছত দামোদৰলৈ বিয়া কৰাই গোবিন্দই বংশ-মিত্ৰ বিচাৰি বিচাৰি আলিপুখুৰী পালেগৈ। তাতে কুসুম্বৰে চিনাকি পাই একে বংশৰে মনোহৰী নামৰ এক কন্যাক গোবিন্দত বিয়া দিলে আৰু ৰৌতাৰ পাৰত বৰা বিষয় বাব দিলে।<ref name="মা"/> কিছুদিন পিছতে ভোটৰ উৎপাতত গৰ্ভৱতী পত্নীসহ গোবিন্দই সেই ঠাইৰ পৰা পলায়ন কৰে। তেওঁলোকক আহোম ৰাজবিষয়া হৰিসিংহ বৰাই পাই আশ্ৰয় দিয়ে। হৰিসিংহ বা হৰিশিঙা বৰাৰ ঘৰতে মনোহৰী আয়ে ১৪১১ শকত(১৪৮৯ চন) জেঠ মাহৰ ৰবিবাৰ, অমাৱস্যা তিথিত ভৰণী নক্ষত্ৰত ৰাতি দুই প্ৰহৰ যাওঁতে মাধবদেৱক জন্ম দিয়ে।<ref name="মা"/><ref name="মাধৱদেৱ">{{cite book | title=আমাৰ মাধৱদেৱ | publisher=বনলতা | author=পাৰ্থপ্ৰতীম শৰ্মা| year=২০০৮ | pages=২১}}</ref><ref>Maheshwar Neog (1980). Early History of the Vaishnava Faith and Movement in Assam. Delhi: Motilal Banarasidass.</ref> গোবিন্দৰ আশ্ৰয়দাতা বৰা-বৰানীয়ে নিজ সন্তান নথকা বাবে মাধবদেৱক নিজা পুত্ৰজ্ঞান কৰিছিল।<ref name="মা"/> ১৪৮৯ চনত [[নাৰায়ণপুৰ]] নামে ঠাইৰ ৰঙাজান আৰু কাঁচিকটা নদীৰ মাজত অৱস্থিত [[লেতেকুপুখুৰী]] নামৰ ঠাইৰ হৰিশিঙা বৰা উজীৰৰ ঘৰত মাধৱদেৱৰ জন্ম হয়।<ref name="assaminfo1"/> প্ৰবাদ আছে যে মাধৱদেৱৰ নাইকটা কাঁচিখন পেলোৱাৰ বাবে ওচৰৰ নদীখনৰ নাম কাঁচিকটা আৰু প্ৰসূতিৰ তেজলগা কাপোৰ ধোৱাৰ বাবে ওচৰৰ জানটোৰ পানীৰ বৰণ ৰঙা হৈ পৰাত পৰৱৰ্তী কালত ইয়াৰ নাম ৰঙাজান হয়।{{cn}} ধবলা নৈৰ পাৰত থকা '''বাণ্ডুকা''' নামে ঠাইত মহোদৰ ভূঞা নামেৰে এজন কলিতা(কায়স্থ) আছিল। বণ্ডুকা ঠাইখন বৰ্তমান বাংলাদেশৰ ৰংপুৰ জিলাত অৱস্থিত। তেওঁক গোবিন্দ, দীঘলপূৰীয়া, বৰকণাগিৰি আদি নামেৰে জনা গৈছিল। এই মহোদৰ ভূঞাই বাণ্ডুকাত ৰজাৰ মজিন্দাৰী কাম কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰথমা পত্নীৰ নাম আছিল অনুচিতা। মহোদৰ ভূঞাই তেওঁৰ পত্নী অনুচিতাৰ মৃত্যুৰ পাছত মনত বৈৰাগ্য ভাৱৰ উদ্ৰেক হোৱাত ৰজাঘৰীয়া বিষয়-বাব এৰি আহি বৰদোৱাত থাকিবলৈ লয়। তাতে শংকৰদেৱক লগ পোৱাত টেম্পাৰাণি বান্ধতে ঘৰ-বাৰী সাজি বসতি কৰিবলৈ ল'লে। ইয়াতে তেখেতে শংকৰদেৱৰ খুড়াকৰ জীয়েক মনোৰমাক বিয়া কৰায়। বৰদোৱাত থকাৰ কালতে কছাৰীসকলৰ উপদ্ৰৱত থাকিব নোৱাৰি শংকৰদেৱৰ লগতে মহোদৰ ভূঞাও উত্তৰ পাৰলৈ উঠি আহিল। উত্তৰ পাৰলৈ আহি থাকোঁতে বাটতে অসম ৰজাৰ উজীৰ হৰশিঙা বৰাই লগ পাই দুয়োকে লগতে লৈ আহিল। উজীৰৰ নাৱৰ মাজীজনৰ নাম আছিল গোবিন্দ। তেখেতৰ ঘৰ আছিল 'ঘাগৰবালি' নামে ঠাইত। সেয়েহে তেখেতে 'ঘাগৰী মাজী' নামেৰেও প্ৰখ্যাত আছিল। নাৱতে ঘাগৰী মাজীৰ লগত হোৱা মহোদৰ ভূঞাৰ বন্ধুত্বই এসময়ত সখিত্বত পৰিণত হ'ল। মহোদৰ আতাক হৰশিঙা উজীৰে ঘৰতে দাস-দাসী দি থাকিবলৈ সুবিধা কৰি দিলে। ==মণি-কাঞ্চণ সংযোগ== শংকৰদেৱক লগ পোৱাৰ আগতে মাধৱদেৱ ঘোৰ শাক্ত ধৰ্মী লোক আছিল। এবাৰ মাকৰ অসুখ হোৱাত তেওঁ দেৱীৰ আগত দুটা ছাগলী বলি দিম বুলি প্ৰতিজ্ঞা কৰিলে যদিহে মাকৰ অসুখ ভাল হয়। তেওঁ যেতিয়া ছাগলী দুটা আনিবলৈ নিজৰ ভনীজোঁৱায়েক ৰামদাসক পাচিলে ভনীজোঁৱায়েকে তেওঁৰ কথা নুশুনি ক’লে যে বলি বিধান অপ্ৰয়োজনীয় প্ৰথা আৰু ইয়াৰ পৰা কোনেও সুফল নাপায়। তেওঁ আৰু ক'লে যে তেওঁ ইতিমধ্যে শংকৰদেৱক গুৰু মানি এক শৰণ হৰি নাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছে আৰু মাধৱেও তাকে কৰিব লাগে। এই কথা শুনি মাধৱদেৱ ক্ৰোধিত হয় আৰু শঙ্কৰদেৱৰ ওচৰলৈ গৈ তেওঁৰ যুক্তি তৰ্ক আৰম্ভ কৰিলে। মাধৱে আগমৰ যুক্তি আগবঢ়ায় আৰু গুৰুজনাই নিগমৰ যুক্তিৰে খন্দন কৰে। এনেদৰে তিনি প্ৰহৰ তৰ্ক যুদ্ধ হ'ল। শেষত গুৰু জনাই শ্ৰীমদ্ভাগৱতৰ চতুৰ্থ স্কন্ধৰ '''"যথা তৰুৰ মূল -------"''' শ্লোকটিৰে মাধৱক পৰাস্ত কৰে। শ্লোকটিৰ অৰ্থ হ'ল গছৰ গুৰিত পানী দিলে দাল পাত সকলোৱে পায়। দাল পাতত দিলে কোনেও নাপায়। একেদৰে ভগৱন্ত কৃষ্ণদেৱক পূজিলে সকলোৰে পূজা হয়। আন দেৱ-দেৱীক পৃথকে পূজাৰ কোনো প্ৰয়োজন নাই। শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱৰ যুক্তিৰ ওচৰত হাৰ মানি মাধৱে তাৰাক গুৰু ভজি তেওঁ প্ৰৱৰ্তন কৰা একশৰণ হৰি নাম ধৰ্মত শৰণ ললে। মাধৱ হৈ পৰিল গুৰুজনাৰ প্ৰপন্ন শিষ্য অভেদ আত্মা মহাপুৰুষ শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ। দুয়োজনা মহাপুৰুষৰ এই মহা মিলনক সাহিত্য ৰথী [[লক্ষ্মীনাথ বেজবৰুৱা]]দেৱে '''"মণি-কাঞ্চণ সংযোগ"''' বুলি অভিহিত কৰি গৈছে।<ref>{{cite web |url=http://www.srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |title=Welcome to The Site |publisher=Srimanta.net |date= |accessdate=2013-03-16 |archivedate=2015-03-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150319204909/http://srimanta.net/contents_l3.php?q=3&ID=1&ID3=41&link_caption=Madhavadeva |deadurl=yes }}</ref> ==গুৰু শিষ্য সম্পৰ্ক== শ্ৰীশ্ৰী মাধৱদেৱ আৰু শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ মাজৰ গুৰু-শিষ্য সম্পৰ্ক মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ইতিহাসত এক পবিত্ৰ আৰু গভীৰ সম্পৰ্ক হিচাপে পৰিগণিত। শংকৰদেৱৰ আধ্যাত্মিক দৃষ্টিভংগী, সাহিত্যিক প্ৰতিভা আৰু ধৰ্মীয় ধৰ্মপ্ৰচাৰ প্ৰতি মাধৱদেৱ দীৰ্ঘদিন ধৰি আকৃষ্ট হৈ আছিল। যদিও মাধৱদেৱ প্ৰথমতে শাক্ত ধৰ্মত বিশ্বাসী আছিল, কিন্তু বৈনায়েক ৰাম দাসৰ (গোপাল আতা<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 78–80.</ref>হৰিসৰণ)ৰ সৈতে বলি-বিতৰ্কৰ পিছত তেওঁৰ মনত প্ৰশ্ন উত্থাপন হয়, আৰু এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ সৈতে সাক্ষাৎ কৰে। ১৫৫১ চনত শ্ৰীশ্ৰী শংকৰদেৱৰ ওচৰত মাধৱদেৱে বৈষ্ণৱ ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰে। এই সময়তেই তেওঁ শংকৰদেৱৰ অন্যতম সৰ্বাধিক ঘনিষ্ঠ শিষ্য হৈ পৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ নিৰ্দেশত বহু গুৰুত্বপূৰ্ণ ধৰ্মীয় গ্ৰন্থ, নাম-ঘোষা আৰু নাটন নাট প্ৰকাশ কৰে। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ অনুগামী হিচাপে কেবল ধৰ্মীয় শিক্ষাৰ প্ৰসাৰেই কৰা নাই, তেওঁ তেওঁৰ গুৰুৰ আদৰ্শক জীৱনৰ শেষ পৰ্যন্ত পালন কৰি গৈছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্ম আন্দোলনৰ দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰি সত্ৰ স্থাপন আৰু ধৰ্মীয় সংস্কৃতি সংৰক্ষণৰ বাবে বিশাল ভূমিকা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ শংকৰদেৱৰ দৰ্শনক আগবঢ়াই সত্ৰ প্ৰথাৰ বিকাশ ঘটায়। তেওঁ শংকৰদেৱৰ আদৰ্শৰ পৰা কেতিয়াও বিচ্যুত নহ’ল, আৰু গুৰুৰ প্ৰতি অকুণ্ঠ বিশ্বাস, আস্থা আৰু শ্ৰদ্ধা দেখুৱাই চিৰস্মৰণীয় হ’ল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 250–253.</ref> ===গুৰু পত্নী [[কালিন্দী আই]] আৰু মাধৱদেৱ=== ==সত্ৰ স্থাপন== শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ সাংগঠনিক দিশ অধিক সুদৃঢ় কৰাৰ বাবে বিভিন্ন ঠাইত সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। সত্ৰসমূহ আছিল ধৰ্মীয় শিক্ষা, নাম-প্ৰচাৰ আৰু শৃংখলিত ভক্তিসাধনাৰ কেন্দ্ৰ। ই একেলগে ধৰ্ম আৰু সমাজ গঠনৰে মূল আধাৰ ৰূপে পৰিগণিত হৈছিল।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 102–105.</ref> ===বৰপেটা সত্ৰ=== {{মূল|বৰপেটা সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫০৫ শকত (১৫৮৩ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰপেটা সত্ৰ প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল আৰু তাত তেওঁ ৮ বছৰ ধৰি আছিল।<ref>{{cite web|url=http://onlinesivasagar.com/tourism/barpeta-satra.php |title=Barpeta Satra (Xatra), Barpeta Kirtan Ghar - Barpeta, Assam, Religious and Cultural Centre |publisher=Onlinesivasagar.com |date= |accessdate=2013-06-15}}</ref> তেওঁ [[মথুৰা দাস বুঢ়া আতা|শ্ৰীমথুৰা দাস বুঢ়া আতা]]ক সত্ৰৰ প্ৰথম সত্ৰাধিকাৰ হিচাপে নিযুক্তি দিছিল। ===গণককুছি সত্ৰ=== গণককুছি সত্ৰ মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে স্থাপন কৰা এখন ঐতিহ্যমণ্ডিত সত্ৰ। বৰপেটা চহৰৰ কাষতে থকা গণককুছি সত্ৰ এক ঐতিহাসিক আৰু ধৰ্মীয় গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান। এই সত্ৰত মহাপুৰুষ মাধৱদেৱে ১৮ বছৰ ৬ মাহ বসবাস কৰিছিল। সেই সময়ছোৱাত তেওঁৰ লগত ৰাম আতৈ, শ্ৰীৰাম আতৈকে আদি কৰি বহুকেইগৰাকী ভকত একেলগে বসবাস কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=Ganakkuchi Satra: A Satra Established by Mahapurush Madhavdev|url=https://assam.news18.com/news/assam/ganakkuchi-satra-a-satra-established-by-mahapurush-madhavdev-skd-local18-411945.html |website=News18 Assam |language=as |access-date=12 June 2025 |publisher=News18 Network }}</ref> ===সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ=== {{মূল|সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ}} মাধৱদেৱে ১৫৭০ চনত সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল৷ বৰপেটা সত্ৰৰ উত্তৰ পূব কোণত প্ৰায় ৩ কিলোমিটাৰ দূৰত বৰপেটা ভবানীপুৰ পথত এই সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ অৱস্থিত আৰু ইয়াতে মাধবদেৱে ১৪ বছৰ ছমাহ কাল বাস কৰি নানা পদ-পুথি ৰচনা কৰিছিল৷<ref name="সুন্দৰী">{{cite book | title=সচিত্ৰ সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ | publisher=সুন্দৰীদিয়া সত্ৰ পৰিচালনা সমিতি | author=পাঠক, ৰাতুল (সম্পাদক) | year=২০০৮}}</ref> ===বাৰাদি সত্ৰ=== মাধৱদেৱে নিজে বাৰাদি সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল আৰু ইয়াক আধ্যাত্মিক সাধনা, ধৰ্ম প্ৰচাৰ আৰু সাহিত্য সৃষ্টি (বিশেষকৈ নামঘোষা ৰচনা)ৰ বাবে এটা কেন্দ্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিছিল। বাৰাদি সত্ৰত মাধৱদেৱে শেষ জীৱনকাল অতিবাহিত কৰিছিল। এই সত্ৰ মাধৱদেৱৰ শেষ বাসস্থান হিচাপেও পৰিগণিত।<ref>Neog, Maheswar, pp. 296–297.</ref> === অন্যান্য সত্ৰ স্থাপন === মাধৱদেৱে নিজে কিছুমান সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল আৰু তেওঁৰ শিষ্যসকলে বহু সত্ৰ স্থাপন কৰিছিল। তেওঁ সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে মহাপুৰুষীয়া ধৰ্ম বিস্তাৰ কৰিবলৈ সংগঠিত প্ৰচেষ্টা গ্ৰহণ কৰিছিল। নিচেই গুৰুত্বপূৰ্ণ কিছুমান সত্ৰ হ’ল— * '''আহতগুৰি সত্ৰ''' - ধৰ্মীয় চৰ্চা আৰু সংগঠনৰ ক্ষেত্ৰত এই সত্ৰ অত্যন্ত গুৰুত্বপূৰ্ণ আছিল। * '''বেলগুৰি সত্ৰ''' - এই সত্ৰত মাধৱদেৱে বহুদিন ধৰি বাস কৰিছিল আৰু বহু শিষ্যক দীক্ষা দিছিল। * '''ধাইহাট সত্ৰ''' - মাধৱদেৱে জীবনৰ অন্তিম সময়চোৱাত এই সত্ৰত অৱস্থান কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 295–296.</ref> এই সত্ৰসমূহত মাধৱদেৱে শিষ্যৰ শিক্ষাদান, ধৰ্মীয় বিধিবিধান প্ৰৱৰ্তন আৰু কীৰ্তন আদি কাৰ্য চলাইছিল।<ref>Sarma, S.N., pp. 111–113.</ref> সেয়ে এই সত্ৰসমূহ মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় দৃষ্টিভংগী, সংগঠন দক্ষতা আৰু শিষ্যনিৰ্ভৰ নেতৃত্বৰ পৰিচয় বহন কৰে। মাধৱদেৱে সত্ৰসমূহৰ মাধ্যমে ধৰ্মীয় আচাৰ-বিধি, নাম-কীৰ্তন আৰু আখণ্ড ভক্তিসাধনাৰ এক সাংগঠনিক সাঁচ গঢ়ি তোলে, যি বৰ্তমানো মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ মূল আধাৰ ৰূপে চলি আহিছে। ==ধৰ্ম প্ৰচাৰ== শ্ৰীমন্ত [[শংকৰদেৱ]]ৰ দীক্ষিত শিষ্য হিচাপে মাধৱদেৱে অসমৰ মহাপুৰুষীয়া [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] বিস্তাৰত এক বিশিষ্ট ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল। শংকৰদেৱৰ মৃত্যুৰ পিছত মাধৱদেৱে ধৰ্মীয় নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ধৰ্মটোক অধিক সুসংগঠিত ৰূপ দিছিল। তেওঁৰ নেতৃত্বত সত্ৰ, নামঘৰ আৰু কীৰ্তনঘোষাৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পায়। মাধৱদেৱে শংকৰদেৱৰ দেখুৱোৱা ধৰ্মপথ অনুসৰি ঈশ্বৰৰ নাম গ্ৰহণ, শুদ্ধ ভক্তিৰ মাধ্যমে মুক্তিলাভ আৰু সামাজিক সমতা প্ৰচাৰ কৰিছিল। তেওঁ গ্ৰাম্য অঞ্চললৈ গৈ ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰিছিল আৰু বহু লোকক দীক্ষা দিছিল। তেওঁৰ দীক্ষিত শিষ্যসকলৰ মাজত [[দামোদৰ দেৱ]], হৰিদাস ঠাকুৰ, অনন্ত দেৱ আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, pp. 79–82.</ref> মাধৱদেৱৰ ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ এক উল্লেখযোগ্য দিশ আছিল নামঘোষাৰ মাধ্যমে ধৰ্মৰ বাণী জনসাধাৰণলৈ প্ৰচাৰ কৰা। তেওঁ ৰচনাৰ জৰিয়তে ধৰ্মক হৃদয়ঙ্গম কৰা সহজ কৰি তোলে। বিশেষকৈ তেওঁৰ ৰচিত [[নামঘোষা]] কাব্যগ্ৰন্থখন মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ স্থান দখল কৰি আছে।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 290–292.</ref> তেওঁ [[সত্ৰ]] সংস্থাপন কৰাৰ ক্ষেত্ৰতো গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছিল। তিনিআটি সত্ৰ স্থাপন কৰা কথাও বিভিন্ন কৃতিত উল্লেখ পোৱা যায়। সত্ৰসমূহে ধৰ্মীয় শিক্ষাদান, নৈতিক উন্নয়ন আৰু সাংগঠনিক দৃঢ়তা আগবঢ়াইছিল। এই ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ ফলস্বৰূপ, মাধৱদেৱৰ জীৱনকালতেই মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্ম অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চললৈ বিস্তৃত হৈছিল। ===ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু=== মহাপুৰুষীয়া বৈষ্ণৱ ধৰ্মত "ধৰ্মৰ চাৰি বস্তু" বা "চাৰিখন বস্তু" বুলিলে নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকতক বুজোৱা হয়। এই চাৰিটা বস্তুকে ধৰ্মীয় জীৱনৰ মূল আধাৰ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে এই বস্তুসমূহৰ গুৰুত্ব ব্যাখ্যা কৰি ধৰ্মীয় অনুশাসনৰ ৰূপ দিছিল। * '''নাম''': ভগৱানৰ নাম লোৱাক (কীৰ্তন, নাম-ঘোষা) ধৰ্মৰ আটাইতকৈ মৌলিক আচাৰ বুলি গণ্য কৰা হয়। নাম-স্মৰণেৰে ভক্ত ভগৱানৰ সৈতে আত্মিক সংযোগ স্থাপন কৰে। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত নাম-ঘোষাৰ মাধ্যৰে আত্মশুদ্ধি আৰু মুক্তিৰ পথ দেখুওৱা হয়।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaisnava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, pp. 220–221.</ref> * '''দেৱ''': দেৱ বুলিলে ভগৱানক বুজোৱা হয়। বৈষ্ণৱ ধৰ্মত ভগৱান (বিশেষকৈ কৃষ্ণ) একমাত্ৰ উপাস্য, আৰু তেওঁৰ ওপৰত একনিষ্ঠ ভক্তিৰ ওপৰত গুৰুত্ব দিয়া হয়। দেৱৰ উপাসনা সাধাৰণতে নামঘোষা, কীৰ্তন, আৰু একান্ত ভক্তিৰে কৰা হয়।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 95.</ref> * '''গুৰু''': ধৰ্মপথৰ সঠিক দিশ দৰ্শোৱা জনক গুৰু বোলা হয়। গুৰুজনক ভগৱানৰ দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত পথত ভক্তক নিৰ্দেশনা দিয়া এজন আধ্যাত্মিক শিক্ষক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। মাধৱদেৱে গুৰুৰ প্ৰতি আনুগত্য আৰু শ্ৰদ্ধাৰ ওপৰত বিশেষ গুৰুত্ব আৰোপ কৰিছিল।<ref>Barua, B.K. ''A Cultural History of Assam'', Lawyer’s Book Stall, 1951, pp. 273–275.</ref> * '''ভকত''': ভকত বুলিলে ভগৱানৰ ভক্তসকলক বুজোৱা হয়। মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মত ভকতসকলৰ সৈতে সম্প্ৰীতি, সহানুভূতি আৰু সমতা ৰাখিবলৈ উৎসাহিত কৰা হয়। সমাজত ধৰ্মীয় একতাৰ এক প্ৰতীক হিচাপে ভকতৰ স্থান বৰগম্ভীৰ।<ref>Neog, Maheswar, p. 222.</ref> এই চাৰি বস্তু — নাম, দেৱ, গুৰু আৰু ভকত — বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ ভিত্তি, যাৰ ওপৰত সৎ জীৱন, আধ্যাত্মিক সাধনা আৰু সামাজিক সদভাৱ স্থাপিত হয়। ===মহাপুৰুষীয়া ধৰ্মৰ নৱৰত্ন লাভ=== ==কোচ ৰজাৰ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ== মাধৱদেৱে তেওঁৰ ধৰ্মীয় জীৱনৰ অন্তিম পৰ্যায়ত কোচ ৰাজ্যৰ ৰজা [[নৰনাৰায়ণ]] আৰু সেনাপতি [[চিলাৰায়]]ৰ পৰা বিশেষ পৃষ্ঠপোষকতা লাভ কৰিছিল। [[শংকৰদেৱ]]ৰ দেহাৱসানৰ পাছত মাধৱদেৱ [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ নেতৃত্ব গ্ৰহণ কৰি ইয়াৰ বিস্তাৰ আৰু সুসংগঠনত মনোনিৱেশ কৰিছিল। এই সময়তে সেনাপতি চিলাৰায়ে তেওঁক [[কোচবিহাৰ]]লৈ নিমন্ত্ৰণ জনাইছিল, যিটো তেওঁ গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Neog, Maheswar. ''Early History of the Vaiṣṇava Faith and Movement in Assam'', Motilal Banarsidass, 1980, p. 302.</ref> চিলাৰায় মাধৱদেৱৰ ধৰ্মীয় নিষ্ঠা আৰু ব্যতিক্ৰমী সাহিত্যিক প্ৰতিভাৰ প্ৰতি গভীৰ ভাবে আকৰ্ষিত হৈছিল। তেওঁ মাধৱদেৱক পূৰ্ণ স্বাধীনতা আৰু আশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল যাতে তেওঁ বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ শিক্ষা আৰু কীৰ্তন প্ৰথাৰ বিস্তাৰ অব্যাহত ৰাখিব পাৰে।<ref>Sarma, S.N. ''The Neo-Vaishnavite Movement and the Satra Institution of Assam'', Assam Publication Board, 1966, p. 89.</ref> মাধৱদেৱে এই সময়তে কোচ ৰাজ্যত কেইবাটাও [[সত্ৰ]] স্থাপন কৰে, বিশেষকৈ সোণাৰী অঞ্চলত স্থাপিত সত্ৰটোৱে গুৰুত্ব লাভ কৰে। চিলাৰায়ে মাধৱদেৱক "মহাপুৰুষ" হিচাপে সম্বোধন কৰিছিল, আৰু তেওঁৰ সাহিত্য আৰু ধৰ্মীয় কৰ্মকাণ্ডলৈ ৰাজআশ্ৰয় প্ৰদান কৰিছিল, যাৰ ফলস্বৰূপে [[বৰগীত]], নাট, নামপ্ৰসঙ্গ আদিৰ ব্যাপক বিস্তাৰ সাধন হৈছিল।<ref>Maheswar Neog, 1980, pp. 308–309.</ref> [[সত্যেন্দ্ৰনাথ শৰ্মা]]ই মত দিছে যে, মাধৱদেৱে পোৱা এই ৰাজপৃষ্ঠপোষকতাই কেৱল বৈষ্ণৱ ধৰ্মৰ প্ৰতিষ্ঠানিক বিস্তাৰ নহয়, অসমীয়া সাহিত্য তথা সংস্কৃতিৰো বিকাশত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>Sarma, S.N., 1966, p. 95.</ref> ==সাহিত্যকৃতি== ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ লগতে সাহিত্য সংস্কৃতিৰো পূজাৰী এইজনা মহান গুৰুৰ সাহিত্যিক জীৱনৰ কীৰ্তিস্তম্ভ হ’ল [[নামঘোষা]]। এহেজাৰটা ঘোষা থকা বাবে এইখনক হেজাৰী ঘোষা বুলিও কোৱা হয়। তেওঁ একাধিক [[বৰগীত]]<ref>{{cite web|url=http://books.google.co.in/books?id=ObFCT5_taSgC&pg=PA387&lpg=PA387&dq=Madhavdeva&source=bl&ots=mVFY0yGOt5&sig=sTGlQ0j6_roY1CDvIGphD70yUiY&hl=en&sa=X&ei=0LtEUbClB8LprQeIw4DQAg&ved=0CGoQ6AEwCTgU#v=onepage&q=Madhavdeva&f=false |title=Encyclopaedia of Indian Literature: A-Devo - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2013-03-16}}</ref>, [[ভটিমা]], [[নাট]] ([[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)|ঝুমুৰা]]) আদি ৰচনা কৰিছিল। মাধৱদেৱে বাৰকুৰি (দুশ চল্লিশ) বৰগীত ৰচনা কৰিছিল বুলি প্ৰবাদ আছে যদিও বৰ্তমান সৰ্বমুঠ নকুৰি এঘাৰটা (এশ একান্নবৈটা) মান গীতহে উপলব্ধ। অৱশ্যে ইয়াৰ ভিতৰত কিছু সংখ্যক [[অংকীয়া নাট]]ৰ গীতো সন্নিৱিস্ত হৈ আছে। তেওঁ সৰ্বমুঠ ১৫৭টা [[বৰগীত]] ৰচনা কৰে জীৱন কালত, তাৰ ভিতৰত এটি উল্লেখনীয় বৰগীত হ’ল – ''তেজৰে কমলাপতি''। ===আখ্যানমূলক ৰচনা=== *ৰাজসূয় কাব্য *[https://as.m.wikisource.org/wiki/আদিকাণ্ড আদিকাণ্ড ৰামায়ণ] (অনুবাদ) ===তত্ত্বমূলক ৰচন=== *জন্মৰহস্য *[[ভক্তি ৰত্নাৱলী]] *নামমালিকা *[[নামঘোষা]]<ref name="মাধৱদেৱ"/> ===নাট=== *[[অৰ্জুন ভঞ্জন]] *দধিমথন ===ঝুমুৰা=== *[[চোৰধৰা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] *[[ভোজন বিহাৰ (ঝুমুৰা)]] *[[ভূমি লেটোৱা (ঝুমুৰা)]] *কোটোৰা খেলা ===অন্যান্য ৰচনা=== বৰ্তমানলৈকে পোৱা মাধৱদেৱৰ নামত প্ৰচলিত ঝুমুৰা ভূষণ হৰণ, ৰাস ঝুমুৰা, কোটোৰা খেলা, ব্ৰহ্মামোহন আদি তেখেতৰ স্বৰচিত হয়নে নহয় তাক সঠিককৈ জনা নাযায়। চৰিত পুথিত উল্লিখিত দুখনমান নাট, যেনে— ৰাম যাত্ৰা, নৃসিংহ যাত্ৰা, গোবৰ্দ্ধন যাত্ৰা আদি মাধৱদেৱৰ দ্বাৰা ৰচিত বুলি জনা যায় যদিও পাবলৈ নাই। ==তিৰোভাৱ== মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ ১৫৯৬ চনত কোচবিহাৰৰ [[ভেলা সত্ৰ]]ত দেহাৱসান ঘটে<ref name="assaminfo1"/>। ==আৰু চাওক== {{wikisourcelang|as|লিখক: মাধৱদেৱ}} * [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ]] * [[নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] * [[সত্ৰ]] * [[বৰগীত]] * [[ভাওনা]] *[[পিম্পৰা গুচোৱা]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ প্ৰসিদ্ধ ব্যক্তি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া কবি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ধৰ্মীয় গুৰু]] [[শ্ৰেণী:নৱবৈষ্ণৱ ধৰ্ম]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ পাব্লিক ডমেইনৰ অন্তৰ্ভুক্ত লিখক]] [[শ্ৰেণী:ভক্তি আন্দোলন]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:হিন্দু সন্ত]] 0qn4y9joe7kg2n4vltfqer2a2uvprg2 0 4974 517613 457652 2025-06-13T06:08:14Z Kandarpajit Kallol 6257 /* লগতে চাওক */ 517613 wikitext text/x-wiki {{Assam stub}} {{Infobox Instrument |name= ভোৰতাল |image=Vur tal.jpg |background= |classification= |range= |related=[[তাল (বাদ্যযন্ত্ৰ)|তাল]] }} [[অসমৰ লোকবাদ্য]]সমূহৰ মাজত কাহ [[ধাতু]]ৰে তৈয়াৰী ঘন বাদ্যবোৰৰ ভিতৰত '''ভোৰতাল''' অন্যতম। এই বাদ্য দুখন সমান বৃত্তাকাৰ কাঁহেৰে সজা হয় য’ত মাজ অংশ অৱতল কৰি ক্ষূদ্ৰ আকাৰৰ এডাল ৰছী লগোৱোৰ সুবিধা থাকে। ভোৰতালৰ ওজন সাধাৰণতে ২.৫ কিলোগ্ৰামৰ পৰা ৬.৫ কিলোগ্ৰাম পৰ্যন্ত হয় আৰু বহলে প্ৰায় ৪৫ ছেমিৰ পৰা ৬০ ছেমিলৈ থাকে<ref name="anveshaHome">{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/taal_en.htm |title=Taal |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2016-05-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160527231544/http://www.anvesha.co.in/taal_en.htm |deadurl=yes }}</ref>। বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ [[তাল (বাদ্যযন্ত্ৰ)|তাল]] যেনে খঞ্জৰী বা খঞ্জৰীকা, খুটি তাল, পাতি তাল, মন্দিৰা তাল, ৰামতাল আদিৰ মাজত ভোৰতালৰ আকাৰেই সকলোতকৈ ডাঙৰ আকৃতিৰ হয়। এই তালক সেয়ে '''বৰতাল''' বা ''' ব্ৰহ্মতাল''' বুলিও জনা যায়<ref name="anveshaHome"/>। '''ভূট তাল''' ভোৰতালৰ আন এক নাম। [[ভূটান]], [[তিব্বত স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চল|তিব্বত]] আদিত বৌদ্ধসংগীতত ভোৰতালৰ লেখীয়া বাদ্যযন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ দেখি অনুমান কৰা হয় যে এই বাদ্য ভূটানৰ পৰা আমদানি কৰা হৈছিল<ref name="anveshaHome"/>। [[চিত্ৰ:নামঘৰত গায়ন-বায়নৰ দ্বাৰা কাঁহৰ বৰ তাল বজোৱা দৃশ্য.JPG|right|thumb|250px|[[নামঘৰ]]ত গায়ন-বায়নৰ দ্বাৰা ভোৰতাল বজোৱা দৃশ্য]] ==ব্যৱহাৰ== বৈষ্ণৱৰ নাম-কীৰ্তন, [[ওজাপালি]], [[থিয় নাম]], [[পাল নাম]], [[চেওঁ চাপৰি নাম]] প্ৰভৃতি পৰিৱেশনত ভোৰ তাল আৱশ্যকীয় অংগ। থিয় অথবা [[পাল নাম]]ত একোজনা বাদকে কেইবাজোৰো ভোৰ তাল একেলগে বজায়<ref>অসমীয়া সংস্কৃতিৰ কণিকা – সম্পাদনাৰ- ড॰ পৰমানন্দ ৰাজবংশী, ড॰ নাৰায়ন দাস (পৃষ্ঠা- ২৬৯) </ref>। ==লগতে চাওক== * [[ভোৰতাল নৃত্য]] * [[দেওধনী নৃত্য]] * [[অসমৰ কাঁহ শিল্প]] * [[কৰতাল]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commonscat|Taal (instrument)|তাল}} * [http://www.xobdo.org/asm/%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A7%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2 সংজ্ঞা আৰু চমু বিৱৰণ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305021924/http://www.xobdo.org/asm/%E0%A6%AD%E0%A7%8B%E0%A7%B0%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%B2 |date=2016-03-05 }}, [[শব্দ ডট অৰ্গ]]ত চাওক। * [http://video-hned.com/video/X2474GcGaXU/bhortaal-nritya-at-NEEPCO-AGBP-wmv.html ভোৰতাল নৃত্যৰ এক দৃশ্যাংশ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160417122305/http://video-hned.com/video/X2474GcGaXU/bhortaal-nritya-at-NEEPCO-AGBP-wmv.html |date=2016-04-17 }} {{অসমৰ লোক-সংস্কৃতি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ বাদ্যযন্ত্ৰ]] 2cq9zr40dy53i6x1tmae9f2df0ifvnp 0 6779 517602 462170 2025-06-13T05:56:51Z নৰুনা বৰুৱা 44897 /* ভোৰতাল */ 517602 wikitext text/x-wiki {{About|অসমৰ লোকবাদ্যসমূহৰ|বিহুৰ বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ বিষয়ে জানিব|বিহুৰ বাদ্যযন্ত্ৰ}} [[অসমীয়া সংস্কৃতি]]ৰ বিভিন্ন উৎসৱ-পাৰ্বণ, নৃত্য-গীত আদিৰ সৈতে পৰম্পৰাগতভাৱে সংগত কৰা বাদ্যযন্ত্ৰসমূহক অসমৰ লোকবাদ্য আখ্যা দিয়া হয়। [[সাঁচিপাত]]ৰ পুথিবোৰত বাদ্যযন্ত্ৰৰ উল্লেখ আছে। পুৰণি বুৰঞ্জীত পঞ্চশব্দৰ বিৱৰণ আছে। শংখ, মৃদংগ, পাখোৱাজ, দুন্দুভি আৰু ঢোল এই পাঁচোটাক একেলগে পঞ্চশব্দ বোলে। মহাপুৰুষ মাধৱদেৱৰ বৰগীতত বাদ্যযন্ত্ৰৰ বিষয়ে পোৱা যায়। এই বাদ্যযন্ত্ৰবোৰ পোন প্ৰথম কোনে, কেতিয়া আৱিষ্কাৰ কৰিছিল তাৰ উল্লেখ নাই যদিও বাদ্যযন্ত্ৰবোৰ চহাসকলৰ সৃষ্টি বুলি গণ্য কৰা হয়।<ref name=":0">সম্ভাৰ,অসমীয়া প্ৰতিদিন,২৭ ছেপ্টেম্বৰ,২০১৫,লেখক-কৃষ্ণ ডেকা</ref> ==ঢোল== [[File:Dhuliya performing in an open stage bihu.jpg|thumb|200px|ঢোলৰ সৈতে ঢুলীয়া]] {{Main| ঢোল}} ঢোল অসমৰ জনসংস্কৃতিত সকলোতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ বাদ্যযন্ত্ৰ বুলি কোৱা হয়। অসমৰ সকলো জনগোষ্ঠীৰে যিকোনো উৎসৱত ঢোল অপৰিহাৰ্য্য।ঢোল অসমীয়াৰ বাপতিসাহোন সম্পদ। ঢোলৰ মাতটো মেঘৰ মাতৰ পৰা অনুকৰণ কৰা হৈছে। ঢোলক অসমীয়ালোকে দেৱবাদ্য বুলি গণ্য কৰে। ঢোলৰ উৎপত্তি কৈলাসত আৰু তাৰ পৰাই পাণ্ডৱ অৰ্জুনে ইয়াক মৰ্ত্যলৈ নমাই অনা বুলি লোককথাত পোৱা যায়। পৃথিৱীৰ প্ৰায়বিলাক লোক সংস্কৃতিতেই ঢোল জাতীয় বাদ্য ব্যৱহৃত হোৱা দেখা যায়। কিন্তু অসমীয়া ঢোলৰ সৰু আকাৰ আৰু তুলনামূলকভাৱে যথেষ্ট ডাঙৰ শব্দৰ লগতে ইয়াৰ ভিন ভিন ব্যৱহাৰে ইয়াক আন সকলোবিলাক ঢোলৰ তুলনাত পৃথক বৈশিষ্ট্য প্ৰদান কৰিছে। এসময়ত ঢোলৰ ছেৱেৰে মতলীয়া কৰিব পৰা ডেকাকহে অসমীয়া গাভৰুৱে জীৱনসংগী কৰিবলৈ বাছনি কৰিছিল। অৰ্থাৎ ঢোল বজাব পৰাটো এসময়ত অসমীয়া ডেকাৰ পৌৰুষৰ প্ৰতীক বুলি গণ্য কৰা হৈছিল। ঢোলক মানুহৰ প্ৰজনন শক্তিৰ পৰিচায়ক বুলিও ভবা হয়। অসমীয়া সমাজত বৰঢোল, পাতি ঢোল, ঢেপাঢোল আদি কেইবাপ্ৰকাৰৰো ঢোলৰ প্ৰচলন আছে।<ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/dhol_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2013-07-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130729200559/http://www.anvesha.co.in/assamese/dhol_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==পেঁপা== {{Main|পেঁপা}} [[File:Bihu dancer with a horn.jpg|thumb|200px|পেঁপাৰ সৈতে বিহুৱা]] অসমীয়া লোক সংস্কৃতিৰ পৰিচায়ক স্বৰূপ ‘বিহু’ৰ বাদ্যসমূহৰ ভিতৰত এক মোহনীয় লোক বাদ্য হ’ল ম’হৰ শিঙৰ পেঁপা। প্ৰাচীন সংগীত বিষয়ক গ্ৰন্থত শিঙাৰ বিষয়ে উল্লেখ আছে। আহোম স্বৰ্গদেউ সকলৰ শাসনকালত ৰাজ্যৰ শুভমুহূৰ্তত ‘ৰংশিঙা’ আৰু অশুভ সময়ত ‘খং শিঙা’ বজাই প্ৰজাক জাননী দিয়াৰ কথা জনা যায়। ম'হৰ শিঙৰ পৰা তৈয়াৰী অসমৰ এই পেঁপাটোৰ নামতো মুলতে চীন- তিব্বতীয় শব্দ। তিব্বতত ব্যৱহাৰ হোৱা পেঁপা জাতীয় বাদ্যতো অসমৰ পেঁপাতকৈ দীঘল আৰু পিতলেৰে তৈয়াৰী। বিহুত ব্যৱহৃত পেঁপাৰ প্ৰচলন তথা গঠন সম্পৰ্কে লিখিত বুৰঞ্জী বিচাৰি পোৱা নাযায়। জন-বিশ্বাসৰ মতে লুইতৰ পাৰত পৰি থকা মৃত ম'হৰ শিং এটা মলয়া বতাহত আপোনা আপুনি বাজি উঠাত,ক্ৰমান্বয়ে পৈণত হাতৰ পৰশত এটি বাদ্যৰূপে আত্মপ্ৰকাশ কৰে। পৰম্পৰাগতভাৱে ম'হ পালকে বজোৱা এই পেঁপা কালক্ৰমত কৃষিকাৰ্যত জড়িত চহা শিল্পীৰ হাতলৈ আহে আৰু এক পূৰ্ণাংগ লোকবাদ্যত পৰিণত হয়। ইয়াৰ বিভিন্ন অংশ সমূহৰ নাম হ'ল - খোলা, চুপহি, গৰপনলা, বুলনি , জিভা আদি। অসমৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠীৰ মাজত পেঁপা বিভিন্ন নামেৰে পৰিচিত, মিচিংসকলে ইয়াক ‘পেম্পা’, ডিমাছাসকলে ‘সুৰি’,ৰাভাসকলে আৰু ‘ছিংগ্ৰা’ আৰু চাহ-জনজাতিসকলে ‘পেঁপাটি’ বুলি কয়।<ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/pepa_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2015-04-05 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20150405232335/http://www.anvesha.co.in/assamese/pepa_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==টকা== {{Main|টকা (বাদ্য)}} [[File:টকা বাদ্য.JPG|thumb|100px|left|টকা বজাই থকা এজন বিহুৱা]] অসমৰ লোকবাদ্যসমূহৰ ভিতৰত অতি পৰিচিত আৰু সহজে পোৱা বাদ্য হ'ল টকা। এই বাদ্যৰ ব্যৱহাৰো অতি সহজ। টকা বাঁহেৰে নিৰ্মিত হোৱাৰ বাবে অসমৰ চহা জীৱনত এই বাদ্যটি অতি সুলভ। বিহুনামৰ প্ৰাথমিক তাল আছিল হাতচাপৰি, আৰু কালক্ৰমত হাতচাপৰিৰ ছন্দকে ব্যৱহাৰ কৰি টকাৰ উৎপত্তি হ’ল। টকা বিহুৰ এক অপৰিহাৰ্য্য অংগ। <ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/toka_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2014-12-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141231113712/http://www.anvesha.co.in/assamese/toka_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==গগনা== [[File:Lahori Gogona(Musical Instruments of Assam).jpg|thumb|right|130px|গগনা বজাই থকা দুজনী বিহু নাচনী। ]] {{Main|গগনা}} গগনা বিহুগীত আৰু বিহুনৃত্যৰ সৈতে ব্যৱহাৰ হোৱা এক হাৰ্প জাতীয় বাদ্যযন্ত্ৰ। এই হাৰ্পজাতীয় বাদ্য বিলাক অতি প্ৰাচীন বুলি জনা যায়, আৰু পৃথিবীৰ প্ৰায়বোৰ সভ্যতাতে এনে বাদ্যৰ প্ৰচলন দেখা পোৱা যায়। মুখত লৈ বজোৱাৰ বাবে ইয়াক একধৰণৰ Jaw Harp বোলাহে বেছি সমীচীন হ’ব। গগনা অসমৰ মংগোলীয় জনগোষ্ঠীবিলাকৰ অৱদান। অসমৰ বিভিন্ন জনগোষ্ঠীয় ভাষাত গগনাক ভিন ভিন নামেৰে জনা যায়। গগনাৰ আকাৰ লৈ ইয়াক, ৰামধন গগনা, লাহৰী গগনা, শালিকী গগনা আদি বিভিন্ন নামেৰে জনা যায়, আৰু প্ৰত্যেক গগনাৰে মাত বেলেগ বেলেগ হয়। যিহেতু গগনা এবিধ সুষিৰ বাদ্য, ইয়াৰ মাতো স্থিৰ স্বৰমানৰ (Constant Pitch)। গগনাৰ মাত অতি সুৰীয়া সেয়েহে ই বিহু নাচনীৰ বৰ আদৰৰ বাদ্য। ওজা ঢুলীয়াৰ ঢোলৰ মালিতাত গগনাৰ উৎপত্তিৰ কাহিনী বৰ্ণন কৰাৰ লগতে, সৰস্বতী দেৱীয়ে গগনা বাদন কৰে বুলি গোৱা হয়৷<ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/gogona_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2023-12-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231201234601/http://www.anvesha.co.in/assamese/gogona_as.htm |deadurl=yes }}</ref>পুৰুষে বজোৱা গগনাক ৰামধন আৰু মহিলাই বজোৱা গগনাক লাহৰী গগনা বোলা হয়। গগনা বাঁহেৰে তৈয়াৰ কৰা হয়।<ref name=":0" /> ==সুতুলি== {{Main|সুতুলি}} সুতুলি মাটিৰে নিৰ্মিত এটি সুষিৰ বাদ্য। বিশ্বাস কৰা যায় যে, প্ৰথমতে মানুহে নাৰিকলৰ দৰে ফলৰ কঠিন খোলাৰে সংগীত সৃষ্টি কৰিবৰ চেষ্টা কৰাৰ ফলস্বৰূপেই এনেবিলাক বাদ্যযন্ত্ৰৰ উৎপত্তি হয়। এই ধৰণৰ বাদ্যবিলাকত জীৱ জন্তু বা পখীৰ মাতৰ অনুকৰণত বাঁহিৰ দৰে সুৰ বজোৱা হয়। প্ৰথম অৱস্থাত এই বাদ্য যন্ত্ৰ প্ৰকৃততে খেলনাৰ দৰেহে ব্যৱহাৰ হৈছিল- আৰু পৰৱৰ্তী কালত বাদ্য হিচাপে বজোৱা আৰম্ভ কৰে। প্ৰাচীন চীনতো সুতুলিৰ দৰে এবিধ বাদ্য আছিল বুলি জনা যায়- যাক চীনা ভাষাত – সুন ( xun) বুলি কোৱা হৈছিল। সুতুলিৰ সৃষ্টি প্ৰাকঐতিহাসিক কালতে হৈছিল বুলি ভবাৰ থল আছে, বিভিন্ন প্ৰত্নতাত্বিক খননকাৰ্যত সুতুলীৰ দৰে বাদ্যৰ ভগ্নাৱশেষ পোৱা যায়। সুতুলিৰ আকাৰ আৰু সুৰলৈ চাই, চৰাইৰ মাতৰ অনুকৰণত সুতুলী নিৰ্ঙান কৰা হৈছিল বুলি ভাবিব পাৰি। সুতুলীৰ মাতত বৰষুণ আহে বুলিও [[অসমীয়া]] জনসমাজত এক লোকবিশ্বাস প্ৰচলিত আছে। <ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/xutuli_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2014-12-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141231114024/http://www.anvesha.co.in/assamese/xutuli_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==বাঁহী== {{Main|বাঁহী}} বাঁহীক সম্পূৰ্ণভাবে অসমীয়া থলুৱা বাদ্যযন্ত্ৰ বুলি আভিহিত কৰিব নোৱাৰিলেও, অসমীয়া সংস্কৃতিৰ ক্ষেত্ৰত বাঁহী এক অপৰিহাৰ্য্য বাদ্যযন্ত্ৰ, বিশেষকৈ ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ বাদ্য হিচাপে অসমৰ পৰম্পৰাগত বৈষ্ণৱ সমাজত বাঁহীৰ ব্যৱহাৰ শ্ৰদ্ধেয় আৰু পৱিত্ৰ। বৈষ্ণব সাহিত্যত সঘনাই বাঁহীৰ উল্লেখ পোৱা যায়। বাঁহীক অসমত মুৰুলী, বংশী, বেণু, বাঁশী, আদি বহু নামেৰে জনা যায়। অসমৰ প্ৰায় সকলো জনগোষ্ঠীয়েই লোকসংগীতত বাঁহী ব্যৱহাৰ কৰে। অসমৰ বিহুৰো বাঁহী এক উল্লেখযোগ্য বাদ্য। বাঁহীৰ উৎপত্তি চীন দেশত বুলি থাৱৰ কৰা হয় যদিও ভাৰতৰ লোকসংগীতত বাঁহীৰ ব্যৱহাৰ অতি প্ৰাচীন। <ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/bahi_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2013-07-29 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130729145705/http://www.anvesha.co.in/assamese/bahi_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==বীণ== {{Main|বীণ}} অসমৰ লোক বাদ্য সমূহৰ ভিতৰত অন্যতম পৌৰাণিক বাদ্য বীণ। [[বিহু]]ত ব্যৱহাৰ হোৱা ৮ বিধ মুল বাদ্যৰ ভিতৰত বীণো এবিধ। বিহুৰ উপৰিও বৈৰাগী সকলে এই বাদ্য বজাই বিভিন্ন বিৰাগ ৰসৰ গীত গোৱা দেখা যায়। মাথোঁ এডাল তাঁৰৰ বীণ, ভায়োলিনৰ দৰে ৰেপি ৰেপি বজোৱা এবিধ বাদ্যযন্ত্ৰ। নামৰ মিল থাকিলেও ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সংগীতৰ বিভিন্ন বীণ বা বীণা সমূহৰ লগত এই অসমীয়া বীণ একেবাৰে পৃথক।<ref>{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/assamese/bin_as.htm |title=Home |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2014-12-31 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141231114252/http://www.anvesha.co.in/assamese/bin_as.htm |deadurl=yes }}</ref> ==ভোৰতাল== {{Main|ভোৰতাল}} [[চিত্ৰ:Vur tal.jpg|right|thumb|150px|ভোৰতাল]] অসমৰ লোকবাদ্যসমূহৰ মাজত কাঁহ [[ধাতু]]ৰে তৈয়াৰী ঘন-বাদ্যবোৰৰ ভিতৰত '''ভোৰতাল''' অন্যতম। এই বাদ্য দুখন সমান বৃত্তাকাৰ কাঁহেৰে সজা হয় য’ত মাজ অংশ অৱতল কৰি ক্ষূদ্ৰ আকাৰৰ এডাল ৰছী লগোৱাৰ সুবিধা থাকে। ভোৰতালৰ ওজন সাধাৰণতে ২.৫ কিলোগ্ৰামৰ পৰা ৬.৫ কিলোগ্ৰাম পৰ্যন্ত হয় আৰু বহলে প্ৰায় ৪৫ ছেমিৰ পৰা ৬০ ছেমিলৈ থাকে<ref name="anveshaHome">{{cite web |url=http://www.anvesha.co.in/taal_en.htm |title=Taal |publisher=Anvesha.co.in |date= |accessdate=2013-03-06 |archivedate=2016-05-27 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160527231544/http://www.anvesha.co.in/taal_en.htm |deadurl=yes }}</ref>। বিভিন্ন প্ৰকাৰৰ [[তাল (বাদ্য)|তাল]] যেনে খঞ্জৰী বা খঞ্জৰীকা, খুটি তাল, পাতি তাল, মন্দিৰা তাল, ৰামতাল আদিৰ মাজত ভোৰতালৰ আকাৰেই সকলোতকৈ ডাঙৰ আকৃতিৰ হয়। এই তালক সেয়ে '''বৰতাল''' বা ''' ব্ৰহ্মতাল''' বুলিও জনা যায়<ref name="anveshaHome"/>। '''ভূট তাল''' ভোৰতালৰ আন এক নাম। [[ভূটান]], [[তিব্বত]] আদিত বৌদ্ধসংগীতত ভোৰতালৰ লেখীয়া বাদ্যযন্ত্ৰৰ ব্যৱহাৰ দেখি অনুমান কৰা হয় যে এই বাদ্য ভূটানৰ পৰা আমদানি কৰা হৈছিল<ref name="anveshaHome"/>। [[File:Kartal ,a kind of cymbal.jpg|thumb|কৰতাল]] ==খ্ৰাম== {{Main|খ্ৰাম}} খ্ৰাম তিনি ফুটমান দীঘল কাঠৰ কুণ্ডা খুলি দি এমূৰে হৰিণৰ ছালেৰে চাই প্ৰস্তুত কৰা ঢোলজাতীয় বাদ্য। ডিমাচাসকলৰ নৃত্য-গীতৰ অপৰিহাৰ্য্য বাদ্য খ্ৰামত ব্যৱহৃত বৰটিবোৰ ম'হৰ ছালেৰে তৈয়াৰী। ইয়াক এমুৰে হাতেৰে চপৰিয়াই আৰু আনমূৰে এডাল মাৰিৰে কোবাই বজোৱা হয়।<ref name="সাদিন"> লোকবাদ্য তুমি নাথাকিলে বসন্তক আদৰিম কিদৰে, তাৰিখ: ৬ এপ্ৰিল, ২০১২, আহৰণ: ১০ এপ্ৰিল, ২০১২, পৃষ্ঠা: ৯ </ref> ==মাদল== {{Main|মাদল}} মূৰজ বা মৰ্দল নামেৰেও পৰিচিত আৰু প্ৰধানত: কাঠেৰে নিৰ্মিত ৫০ চেণ্টমিটাৰৰ পৰা ৭০ চেণ্টিমিটাৰমান দীঘল মাদলৰ দুয়োটা মূৰৰ ব্যাস সমান নহয়; সোঁফালৰ মূৰটোৰ ব্যাস ৩০ চেণ্টিমিটাৰৰ পৰা ৪০ চেণ্টিমিটাৰ আৰু বাওঁফালৰ মূৰটোৰ ব্যাস ২০ চেণ্টিমিটাৰৰ পৰা ৩০চেণ্টিমিটাৰমান হ'ব। দুয়োফালৰ মুখ দুখনত ছামৰাৰ তালি বা ছাউনি দি বৰটিৰ সহায়ত টানকৈ বন্ধা হয়। মাদল সাধাৰণতে বান্দৰৰ ছালেৰে চোওৱা হয় বুলি উল্লেখ পোৱা যায়। এসময়ত পোৰা মাটিৰে তৈয়াৰী মাদলৰো প্ৰচলন আছিল যদিও বৰ্তমান বিভিন্ন কাৰণৰ নিমিত্তে কাঠেৰে নিৰ্মিত মাদলৰ ব্যৱহাৰেই অধিক হোৱা দেখা যায়। মাদলৰ দুই মুখৰ ছানৰা দুখনত খোল, মৃদংগ আৰু আউনীআটী সত্ৰত প্ৰচলিত ঢোলকৰ নিচিনাকৈ চিঞাহী বা ঘুণ বা ঘুৰ্ণৰ(লোৰ গুড়িৰ সৈতে চিৰা বা ভাতৰ আঠাৰ মিশ্ৰণ) এক বৃত্তাকাৰ লেপন দিয়া হয়। মাদলতো কাটনি ছাল, মাজৰ তালি, মলুৱা আদি থাকে। খোলত ৰূপহী থকাৰ দৰে মাদলৰ খোলটোতো বৰটি মেৰিয়াই থোৱা থাকে। অৱশ্যে, মাদলত দিয়া ঘুণৰ ব্যাস খোল, মৃদংগ আদিৰ ঘুণৰ ব্যাসতকৈ ডাঙৰ<ref name="সাদিন"/>। ==বিহুতাল== {{Main|বিহুতাল}} বিহুতাল পাতিতালতকৈ কিছু সৰু কাৰণেই ইয়াক সৰু পাতিতাল বুলিও কোৱা হয়। এই তালৰ বাতি বা বেটু চেপেটা ধৰণৰ পাতিতালৰ বাটিতকৈ অলপ ডাঙৰ, পিচে পাতৰ অংশটি পাতিতালৰ পাততকৈ ঠেক। এইবিধ তাল বিহুগীত, বিহুনাচ, বিহুঢোল আদি পৰিৱেশন কৰোঁতে সংগত কৰা হয়। তদুপৰি, ঢুলীয়া ওজাই ঢোল বাওঁতেও তালীয়াজনে বিহুতালকে বজায়। মূলত: বিহুগীত বা নাচ আৰু ওজাৰ সৈতে বিশেষভাবে ব্যৱহৃত হোৱাৰ কাৰণেই এই প্ৰকাৰৰ তালক বিহুতাল বা ওজাতাল বুলি কোৱা হয়<ref name="সাদিন"/>। ==টোকাৰী== {{Main|টোকাৰী}} অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চলত প্ৰচলিত তাঁৰজাতীয় বাদ্যযন্ত্ৰ সমূহৰ ভিতৰত টোকাৰীৰ ব্যৱহাৰ আৰু জনপ্ৰিয়তাই অধিক বুলি শুনা যায়। এই বাদ্যটি আম, চাম বা তেনে জাতীয় কাঠৰ ৬০ চে:মি:ৰ পৰা ৯০ চে:মি: মান দীঘল টুকুৰা এটাৰ এপিনে খোলনি দি আৰু আনপিনে হাতৰ তলুৱাত ৰাখি বজাব পৰাকৈ মিহি আৰু ক্ৰমানয়ে লাহী কৰি নি তৈয়াৰ কৰা হয়। খোলনি দি অৰ্ধবৃত্তাকাৰ ৰূপ দিয়া মূৰৰ অংশটো সাধাৰণতে গুঁইৰ ছলেৰে চোওৱা হয় আৰু আনপিনৰ মূৰটোৰ আগলৈ কেইঞ্চিমান কাঠ ৰাখি খোলা কৰা হয়। সৌন্ধৈৰ্য্য বৃদ্ধিৰ কাৰণে খোলটোৰ পৰা আগবাঢ়ি থকা কাঠৰ অংশটিত পক্ষী আদিৰ সাঁচ কাটি দিয়া হয়। সাধাৰণতে আয়তাকৃতিৰ খোলটোৰ আকাৰ অলপ ডাঙৰ, বাঁহ বা কাঠেৰে সজা চাৰিডাল শলা বা শলখা ভৰাব পৰা ব্যৱস্থা থকা। ছালেৰে চোৱাই থোৱা অৰ্ধবৃত্তাকাৰ খোলাটোৰ শেষ অংশৰ মাজ ভাগৰ পৰা চাৰিডাল মুগা সূতাৰ গুণাজৰী খোলাটোৰ চাউনি আৰু কাঠডোখৰৰ ওপৰেৰে নি খোলটোত সুমুৱাই ৰখা শলা চাৰিডালত বান্ধি ৰখা হয়। আজিকালি মুগা সূতাৰ উপৰি আন সূতা বা ধাতু আদিৰে তৈয়াৰী তাঁৰো তন্ত্ৰী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সি যি কি নহওক, এই সূতা বা তাঁৰ চাৰিডালক ইংগলা, পিংগলা,চিত্ৰা আৰু সুষুম্না নামেৰে জনা যায়। টোকাৰীৰ ছাউনিখন আৰু কাঠডোখৰত লিপিট খাই ধৰি নথকা কৰিবৰ বাবে এই তাঁৰকেইডালক এটা কাঠৰ দুঠেঙীয়া ঘোঁৰাৰে দাঙি ৰখা হয়। শলাকেইডাল পকাই সূতা বা তাঁৰকেইডাল টান-ঢিলা কৰি আৱশ্যকমতে টোকাৰীৰ সুৰ বন্ধা হয়। পহু, ছাগলী আদি জন্তুৰ শিং অথবা খুব মিহিকৈ চাঁচি কলডিল এটাৰ গঢ়ৰ কৰি লোৱা বাঁহ বা কাঠৰ টুকুৰা এটাৰ সহায়ত এখন হাতেৰে তাঁৰকেইডালত টোকৰ দি আৰু একে সময়তে আনটো হাতৰ আঙুলিৰে কাঠচটাৰ ওপৰেৰে বৈ যোৱা সূতা কেইডালত বুলনি দি ধ্বনিৰ সৃষ্টি কৰা হয়<ref name="সাদিন"/>। ==শিঙা== {{Main|শিঙা}} :অসমৰ সুষিৰ শ্ৰেণীৰ বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ ভিতৰত শিঙাৰ ব্যৱহাৰ প্ৰাচীন বুলি ক'ব পাৰি। ১৪০০ শতাব্দীত ৰচিত অপ্ৰমাদী কবি মাধব কন্দলিৰ 'ৰামায়ণ' আৰু আন আন প্ৰাচীন পদপুথিত শিঙা বাদ্যৰ উল্লেখ থকা কথাটোৱেই বাদ্যটিৰ প্ৰাচীনত্বৰ বিষয়ে ইংগিত প্ৰদান কৰে। শিঙা ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰখনৰ পৰিধি বহল আৰু উদ্দেশ্যও বিভিন্ন আৰু সেই হিচাপেই ইয়াৰ নামকৰণতো ভিন্নতা থকা দেখা যায়। সাধাৰণতে শিঙাক ৰাম শিঙা, ৰণ শিঙা, খংশিঙা আদি ভাগত বিভক্ত কৰা হয়<ref name="সাদিন"/>। ==খোল== {{Main|খোল}} '''খোল''' বাদ্যযন্ত্ৰক [[মৃদঙ্গ]]ৰে এক আধুনিক ৰূপ বুলি কব পাৰি। আজি প্ৰায় পাঁচশ বছৰৰ পৰা [[ভাৰত]]ৰ বিভিন্ন ঠাইত [[বৈষ্ণৱ ধৰ্ম]]ৰ প্ৰচাৰৰ লগে লগে নাম কীৰ্তনৰ বাবে খোল বাদ্যৰ প্ৰচলন হ'ল। বিশেষকৈ, পূৱভাৰতৰ [[অসম]], [[বঙ্গ]], [[মণিপুৰ]] (মণিপুৰত খোলৰ নাম দুঙ্গ) আৰু [[উৰিষ্যা]]ত এই বাদ্যৰ প্ৰচলন অতি বেচি। বঙ্গত এই বাদ্যক ধৰ্মীয় বাদ্য ৰূপে সন্মান কৰি ইয়াক '''শ্ৰীখোল''' বোলে। [[অসম]]ত মৃদঙ্গ বাদ্য বহু কালৰ আগৰ পৰাই প্ৰচলন আছিল যদিও মহাপুৰুষ [[শ্ৰীমন্ত শঙ্কৰদেৱ]]ৰ আবিৰ্ভাব হোৱাত ধৰ্ম প্ৰচাৰ কৰাৰ লগতে [[অসম]]ত নিজে খোল বাদ্য তৈয়াৰ কৰি ইয়াৰ তাল,বোল আদি ৰচনা কৰি প্ৰচলন কৰে। [[বৰগীত]] আৰু [[সত্ৰীয়া নৃত্য]]ৰ বাবে খোল হৈছে এক অপৰিহাৰ্য্য তাল বাদ্য। [[অসম]]ৰ খোল বাদন বিশ্বত চিনাকি দিয়াৰ ক্ষেত্ৰত ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ কৰোঁতা স্বৰ্গীয় [[মণিৰাম দত্ত বায়ন মুক্তিয়াৰ]] আৰু ৰাষ্ট্ৰীয় পুৰস্কাৰ প্ৰাপ্ত শ্ৰী[[ৰসেশ্বৰ শইকীয়া বায়ন]]ৰ নাম বিশেষভাৱে উল্লেখযোগ্য। ==ডবা== ডবা অসমৰ লোকবাদ্য সমূহৰ ভিতৰত অন্যতম এবিধ লোকবাদ্য। সাধাৰণতে অসমীয়া জনজীৱনৰ লগত পৰিচিত "নামঘৰ"ত সাধাৰণতে ডবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হ'য়। ডবাৰ এটা খোলা থাকে। সেই খোলাটো আগৰ দিনত বৃহৎ আকাৰৰ গছৰ পৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল যদিও আজিকালি পিতল বা তেনেজাতীয় ধাতুৰ পৰাও তৈয়াৰ কৰা হয়। খোলাটোৰ এটা মুৰ খোলাকৈ ৰখা হ'য়। সেই অংশত গৰু ছাল লগাই টান ৰছীৰে বান্ধি বজাবৰ বাৱে উপযুক্ত কৰি তোলা হয়। অসমীয়া জনসমাজত পুৱা-গধূলি নামঘৰত চাকি জ্বলাওতে নামঘৰীয়াই ডবা বজোৱাৰ লগতে নামঘৰত বিশেষ আলোচনা,মেল-মিটিঙ থাকিলে ৰাইজক জাননী দিবলৈ ডবাৰ ব্যৱহাৰ কৰে। এই বাদ্যভাগি বজাওঁতে প্ৰায় ১০ ইঞ্চি দীঘল ১ইঞ্চি মোটা দুদাল মাৰি ব্যৱহাৰ কৰা হয়। এটা কাঠৰ ফ্ৰেমত বজোৱাৰ সুবিধাৰ বাবে হেলনীয়াকৈ ৰখা হয়। ==মৃদঙ্গৰ উৎপত্তি আৰু ক্ৰমবিকাশ== মৃদঙ্গ সত্ৰীয়া নৃত্যত ব্যৱহাৰ হয়। মৃদঙ্গক দুভাগ কৰি দুগি আৰু দাইনা কৰা হৈছে।<ref>সম্ভাৰ,অসমীয়া প্ৰতিদিন,২৭ ছেপ্টেম্বৰ,২০১৫,লেখক-কৃষ্ণ ডেকা</ref> ==দোতোৰা== সমূহৰ ভিতৰত এবিধ প্ৰাচীন লোকবাদ্য হ'ল দোতোৰা। দোতোৰা এবিধ তঁত লোকবাদ্য।দোতোৰা এটুকুৰা দীঘল কাঠৰ এমুৰে অৰ্ধ গোলাকাৰ কৰি তাৰ ওপৰত গুই বা আন তেনে কিছু মোটা ছাল লগোৱা হয়।তাৰ ওপৰত তিনিডালমান তাঁৰ সংযোগ কৰি স্কেল মিলাই শব্দৰ সৃষ্টি কৰা হয়।চন্দন কাঠৰ দোতোৰা ভাল হয় বুলি এটা বিশ্বাস আছে।বিভিন্ন লোকগীত যেনে-কামৰূপী,গোৱালপৰীয়া লোকগীত পৰিবেশ কৰাৰ সময়ত দোতোৰা বজোৱা হয়।দোতোৰা বজোৱাৰ সময়ত দুয়োখন হাত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ==দগৰ== {{Empty section}} ==নাগাৰা== {{Main|নাগাৰা}} [[চিত্ৰ:নাগাৰা.jpeg|thumb|right|নাগাৰা]] [[চিত্ৰ:নাগাৰা .jpeg|thumb|left|নাগাৰা]] নাগাৰা এবিধ বাদ্য। নাম-প্ৰসঙ্গ, থিয় নাম, [[দিহানাম]] আদি নাম গাবলৈ নামৰ চেঁৱে চেঁৱে এই নেগেৰা বজোৱা হয়। নেগেৰাৰ ডিমাটো কাঠৰে তৈয়াৰী, মুখৰ ফালে জন্তুৰ ছাল ব্যৱহাৰ কৰা হয়। একেলগে দুটা নেগেৰা বা তাতোধিক নেগেৰা বজোৱা দেখা যায়। বাঁহৰ দুডাল মাৰিয়েই নেগেৰা বজাবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। {{-}} নাগাৰাৰ ডাঙৰতোৰ নাম- নাগাৰা আৰু সৰুতোৰ নাম কুলকুলি। ডাঙৰ নাগাৰাটোৰ বজোৱা অংশটোক কোবা বা কোবনি বুলি কোৱা হয় আৰু সৰু নাগাৰাটোৰ বজোৱা অংশটোক তালি বুলি কোৱা হয়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * [http://www.anvesha.co.in/assamese/bihu.html অম্বেষা ডট কো ডট ইন ৱেবছাইটত অসমৰ থলুৱা বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ বিষয়ে অধিক তথ্য আছে। ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130813085159/http://www.anvesha.co.in/assamese/bihu.html |date=2013-08-13 }} * [http://www.mapsofindia.com/assam/society/musical-instruments.html mapsofindia.com ৱেবছাইটত অসমৰ বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ তথ্য। ] * [http://www.vedanti.com/News/musical_instruments_used_in_assa.htm vedanti.com ৱেবছাইটত অসমৰ বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ তথ্য। ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130820061020/http://www.vedanti.com/News/musical_instruments_used_in_assa.htm |date=2013-08-20 }} * [http://tourismassam.blogspot.in/2008/02/music-of-assam.html tourismassamত সন্নিবিষ্ট বাদ্যযন্ত্ৰসমূহৰ তথ্য। ] {{অসমৰ লোক-সংস্কৃতি}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংস্কৃতি]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ সংগীত]] [[শ্ৰেণী:অসমৰ বাদ্যযন্ত্ৰ]] o3ugwvx7w0mlvil3sirj90ags55wtax 2 7027 517463 175633 2025-06-12T14:56:21Z CommonsDelinker 118 Removing [[:c:File:Dean_DeBlois(Wiki).jpg|Dean_DeBlois(Wiki).jpg]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Krd|Krd]] because: [[:c:COM:VRT|No permission]] since 2 June 2025. 517463 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ডিন ডব্লোৱা | image = | image_size = 250px | caption = ২০১১ত ডিন ডব্লোৱা | birth_date = {{Birth date and age|1970|6|7}} | birth_place = আইলমৰ, ক্যুবেক,[[কানাডা]] | occupation = চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, প্ৰযোজক, চিত্ৰনাট্যকাৰ, [[এনিমেছন]] শিল্পী | yearsactive = ১৯৮৮ – বৰ্তমান | known_for = ''লিলো এণ্ড ষ্টিচ''<br />''হাও টু ট্ৰেইন ইয়ৰ ড্ৰেগন''<br />''হাও টু ট্ৰেইন ইয়ৰ ড্ৰেগন ২'' <br/> ''হেইমা'' }} '''ডিন ডব্লোৱা''' ({{Lang-en|Dean DeBlois}}, {{IPAc-en|d|ə|ˈ|b|l|w|ɑː}}) এজন [[কানাডা]]ৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, প্ৰযোজক, চিত্ৰনাট্যকাৰ, আৰু [[এনিমেছন]] শিল্পী। তেখেতে কেইবাখনো [[অস্কাৰ বঁটা]]ৰ বাবে মনোনিত এনিমেছন ছবি ৰচনা আৰু পৰিচালনা কৰিছে। তাৰ ভিতৰত ''লিলো এণ্ড ষ্টিচ'', ''হাও টু ট্ৰেইন ইয়ৰ ড্ৰেগন'', আৰু ''হেইমা'' উল্লেখযোগ্য। ==প্ৰাৰম্ভীক জীৱন== ডব্লোৱাৰ জন্ম হয় [[কানাডা]]ৰ ক্যুবেক প্ৰদেশৰ আইলমৰত। সৰুৰে পৰাই তেওঁৰ [[কমিক্‌ছ]]ৰ প্ৰতি ৰাপ আছিল, যাৰ প্ৰভাৱ তেওঁৰ চিত্ৰাংকনৰ আৰু কাহিনী বৰ্ণনাৰ ক্ষমতাত পৰে। আৰ্থিক ভাৱে পিছপৰা পৰিয়ালৰ ডব্লোৱাই সচৰাচৰ দোকানলৈ গৈ বিনামূল্যে কমিক্‌ছবোৰ পঢ়িছিল আৰু ঘৰলৈ আহি সেইবোৰ আঁকিছিল।<ref name=BeatDeBloisHamilton>{{cite web|last1=Lu|first1=Alexander|title=INTERVIEW: Dean DeBlois and Richard Hamilton Reimagine Berk in "How to Train Your Dragon" GNs|url=http://www.comicsbeat.com/interview-dean-dubois-and-richard-hamilton-reimagine-berk-in-how-to-train-your-dragon-gns/|publisher=The Beat|accessdate=October 22, 2015|date=October 21, 2015}}</ref> ==কেৰিয়াৰ== ডব্লোৱাই অন্টেৰিয়ৰ শ্বেৰিডান মহাবিদ্যালয়ত [[এনিমেছন#পাৰম্পৰিক এনিমেছন|পাৰম্পৰিক এনিমেছন]]ৰ বিষয়ে শিক্ষাগ্ৰহন কৰি থকাৰ সময়তে এখন এনিমেছন ষ্টোডিঅ'ত তেখেতৰ কেৰিয়াৰ এজন সহকাৰি এনিমেছন শিল্পী আৰু লেআউট শিল্পী ৰূপে আৰম্ভ কৰে। ১৯৮৮ চনৰ পৰা ১৯৯০ চনলৈ তেওঁ ''দ্য ৰেকুনচ্'' (দূৰদৰ্শনৰ ধাৰাবাহিক), ''দ্য টেডি বেয়ৰচ্ পিকনিক'' (দূৰদৰ্শনৰ অনুষ্ঠান), আৰু ''দ্য নাটক্ৰেকাৰ প্ৰিঞ্চ'' (এনিমেছন চলচ্চিত্ৰ)-ৰ বাবে কাম কৰে। শ্বেৰিডান মহাবিদ্যালয়ৰ পৰা ১৯৯০ চনত শিক্ষাগ্ৰহন সমাপ্ত কৰাৰ পাছত তেওঁ আয়াৰলেণ্ডৰ ডাবলিনত চুলিভান ব্লুথ ষ্টোডিঅ'ৰ বাবে কাম কৰা আৰম্ভ কৰে। Upon graduation from [[Sheridan College]] in 1990, DeBlois was hired by [[Sullivan Bluth Studios]] in Dublin, Ireland. There, he worked as a layout artist, character designer, and storyboard assistant to [[Don Bluth]] on such feature animated films as ''[[A Troll in Central Park]]'' and ''[[Thumbelina (1994 film)|Thumbelina]]''. In 1994, DeBlois left Dublin for Los Angeles to begin work for [[Walt Disney Feature Animation]] as a storyboard artist, where he soon replaced his frequent collaborator, [[Chris Sanders (director)|Chris Sanders]], as Head of Story on ''[[Mulan (1998 film)|Mulan]]''. Shortly thereafter, they re-teamed to create ''[[Lilo & Stitch]]''. Following its release in 2002, DeBlois sold several original live action feature film projects to write, direct, and produce, including an Irish ghost story (''The Banshee and Finn Magee''),<ref>{{cite web|title=Dean DeBlois, DreamWorks Animation, Writer / Director / Executive Producer|url=http://www.fmx.de/program2015/speaker/1533|publisher=FMX|accessdate=October 9, 2015}}</ref> a psychological thriller (''The Lighthouse''),<ref>{{cite news|last1=Kit|first1=Borys|title='Lighthouse' turns on Touchstone|url=http://www.hollywoodreporter.com/thr/film/brief_display.jsp?vnu_content_id=1002199907|accessdate=October 9, 2015|work=The Hollywood Reporter|date=March 21, 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060903063709/http://www.hollywoodreporter.com/thr/film/brief_display.jsp?vnu_content_id=1002199907|archivedate=September 3, 2006}}</ref> and a family adventure series (''Sightings''),<ref>{{cite news|last1=Snyder|first1=Gabriel|title=U sets sights on ‘Sightings’|url=https://variety.com/2006/film/markets-festivals/u-sets-sights-on-sightings-1200338850/|accessdate=October 9, 2015|work=Variety|date=July 27, 2006}}</ref> set-up at [[Walt Disney Pictures]], [[Touchstone Pictures]], and [[Universal Studios]] respectively. DeBlois' feature length music documentary film ''[[Heima]]'' chronicles the homecoming concert of Iceland's [[Sigur Rós]]. In October 2008, DeBlois returned to feature animation to co-write and co-direct [[DreamWorks Animation]]'s then-troubled ''[[How to Train Your Dragon (film)|How to Train Your Dragon]]'', once again re-teaming with Sanders. The duo re-envisioned the film's story and shepherded the production to its March 2010 release. The resulting film became the studio's top-grossing film in North America outside of the [[Shrek (franchise)|''Shrek'' franchise]].<ref>{{cite web|title=DreamWorks Animation|url=http://www.boxofficemojo.com/franchises/chart/?id=dwanimation.htm|publisher=Box Office Mojo|accessdate=October 9, 2015}}</ref> During that same time, DeBlois also directed another feature-length music film for [[Sigur Rós]] front-man [[Jón Þór Birgisson|Jónsi]], entitled ''[[Go Quiet]]'', as well as a feature length concert film entitled ''Jónsi: Live at The Wiltern''. DeBlois wrote and directed the [[fantasy film|fantasy]]/[[action film]] ''[[How to Train Your Dragon 2]]'', a sequel to the original, which was released on June 13, 2014. ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} l8m1khmefsamtno8olrj3gzp6i86h9z 0 9756 517558 464811 2025-06-13T00:46:48Z Kandarpajit Kallol 6257 517558 wikitext text/x-wiki {{Infobox bridge | bridge_name = Saraighat Bridge | native_name = শৰাইঘাট দলং | native_name_lang = অসমীয়া | image = Saraighat Bridge 50 Years by Vikramjit Kakati.jpg | image_size = 200 px | alt = | caption = শৰাইঘাট দলঙৰ স্বৰ্ণজয়ন্তী উপলক্ষে কৰা আলোকসজ্জা | official_name = | other_name = | carries = | crosses = | locale = | owner = | maint = [[উত্তৰ-পূব সীমান্ত ৰেলৱে]]<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী">{{cite journal | title=শৰাইঘাটৰ স্বৰ্ণ জয়ন্তী | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=৮}}</ref> | id = | architect = | designer = | engineering = | design = | material = | length = ১৪৯২ মিটাৰ | width = | height = | mainspan = | spans = | pierswater = | load = | clearance = | below = | life = | builder = হিন্দুঃস্থান কনষ্ট্ৰাকছন কৰ্প'ৰেছন লিমিটেড | fabricator = | begin = ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহ | complete = | cost = ১০,৬৫,১৬,৮৯১ টকা | open = ১৯৬২ চনৰ অক্টোবৰ মাহ | inaugurated = ১৯৬৩ চনৰ ৭ জুন | toll = | traffic = | preceded = | followed = | heritage = | collapsed = | closed = | replaces = | map_cue = | map_image = | map_alt = | map_text = | map_width = | coordinates = | lat = | long = | references = | extra = }} '''শৰাইঘাট দলং''' ({{lang-en|Saraighat Bridge}}) [[অসম]]ৰ [[গুৱাহাটী]]ত [[ব্ৰহ্মপুত্ৰ]]ৰ ওপৰত নিৰ্মিত প্ৰথমখন ৰে'লপথযুক্ত [[দলং]]। দলংখনৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য আৰম্ভ হৈছিল ১৯৫৮ চনৰ জানুৱাৰী মাহত। সা-সামগ্ৰী কঢ়িওৱাৰ বাবে দলংখন ১৯৬২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত মুকলি কৰা হয়। ১৯৬৩ চনৰ ৭ জুনত সেই সময়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী [[জৱাহৰলাল নেহৰু]]ৱে দলংখন আনুষ্ঠানিকভাৱে যাত্ৰীৰ বাবে মুকলি কৰে।<ref name="dipak">{{cite newsgroup | title=পঞ্চাছ বছৰীয়া হ'ল শৰাইঘাট | date=৮ জুন, ২০১২ | author=দীপক কুমাৰ বৰ্মন | newsgroup=আমাৰ অসম}}</ref> এই দলঙখনৰ ওপৰেদি ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ আৰু তলেদি আছে ৰেলপথ। বৰ্তমান দলঙখনৰ চোৱা-চিতাৰ কৰাৰ দায়িত্বত আছে [[উত্তৰ-পূব সীমান্ত ৰেলৱে]]।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> প্ৰথমতে দলঙখনৰ নাম ''ব্ৰহ্মপুত্ৰ দলং'' আছিল। পাছত ইয়াক ''শৰাইঘাট দলং'' নামেৰে নামকৰণ কৰা হয়।<ref name="কিছু কথা">{{cite news | url=http://ajirdainikbatori.com/magazine.htm | title=শৰাইঘাট দলঙৰ কিছু কথা | date=দেওবাৰ ২৯ জানুৱাৰী ২০১২ | agency=আজিৰ দৈনিক বাতৰি | accessdate=October 21, 2012 | author=কুমুদেশ্বৰ হাজৰিকা | location=অসম | archivedate=March 16, 2014 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20140316165935/http://ajirdainikbatori.com/magazine.htm | deadurl=yes }}</ref> ==ইতিহাস== ১৯১০ চনতেই ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত দলং এখন নিৰ্মাণ কৰাৰ কথা চিন্তা-চৰ্চা কৰা হৈছিল।<ref name="আশাৰে চাকি">{{cite journal | title=আশাৰে চাকিটি জ্বলে | author=ববেন্দ্ৰ কুমাৰ দাস | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=১১, ১২}}</ref> ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদীয়ে অসমখনক দুটা ভাগত ভাগ কৰিছে: উত্তৰপাৰ আৰু দক্ষিণপাৰ। পঞ্চাছ দশকলৈকে এই নদীৰ ওপৰত এখনো দলঙ নাছিল। নদীখনৰ ইপাৰ-সিপাৰ হ’বৰ বাবে একমাত্ৰ মাধ্যম আছিল নাও। সেয়ে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত দলঙৰ বাবে বিভিন্ন আৱেদন কৰা হৈছিল।<ref name="শৰাইঘাট">{{cite journal | title=শৰাইঘাট! শৰাইঘাট! | author=বাদল দাস | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=১০}}</ref> ‌ইয়াৰ কোনো ফল নোপোৱাত অৱশেষত আন্দোলনৰ পথ বাছি লোৱা হয়। [[হেম বৰুৱা]], কমিউনিষ্ট গৌৰীশংকৰ ভট্টাচাৰ্য্য, ছ’ছিয়েলিষ্ট নেতা হৰেশ্বৰ গোস্বামীৰ দৰে ব্যক্তিয়ে এই আন্দোলনৰ গুৰি ধৰিছিল।<ref name="শৰাইঘাট" /> সেই সময়তে চীনে ভাৰত আক্ৰমণ কৰিলে। চীনা সৈন্য [[অৰুণাচল প্ৰদেশ]]ৰ [[টাৱাং]], [[ব’মডিলা]]লৈকে আগুৱাই আহিছি<ref name="timesofindia">{{cite news | url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/guwahati/Tezpur-Memories-of-Chinese-aggression-still-fresh-in-peoples-mind/articleshow/16673960.cms | title=Tezpur: Memories of Chinese aggression still fresh in people's mind | date=Oct 4, 2012 | agency=Times of India | accessdate=December 01, 2012 | author=Naresh Mitra}}</ref>। অসমৰ লগতে [[উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল]]ৰ অন্য ৰাজ্যসমূহ অসুৰক্ষিত আৰু নিৰাপত্তাহীনতাৰ কথা ওলাই পৰিল। ইয়াৰ পিছতে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত এখন দলঙ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হয়।<ref name="শৰাইঘাট" /> ১৯৫১ চনৰ ১ জানুৱাৰীত ইয়াৰ নিৰ্মাণ কাম আৰম্ভ কৰা হয়।<ref name="আশাৰে চাকি" /> ==নিৰ্মাণ আৰু পৰীক্ষা== ১৯৫৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহত শৰাইঘাট দলঙখনৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য্য আৰম্ভ হৈছিল। নিৰ্মাণ কাৰ্য্যৰ দায়িত্বত আছিল ''হিন্দুঃস্থান কনষ্ট্ৰাকছন কৰ্প'ৰেছন লিমিটেড'' নামৰ এটা প্ৰতিষ্ঠান।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> প্ৰায় ৪০ হাজাৰ টন চিমেণ্ট আৰু ২০ হাজাৰ টন ষ্টীল ব্যৱহাৰ কৰি প্ৰায় ৮০০০ জন শ্ৰমিকৰ সহযোগত এই দলঙখন নিৰ্মাণ কৰি উলিওৱা হৈছিল।<ref name="dipak"/><ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> ১৯৬২ চনৰ ছেপ্তেম্বৰ মাহৰ ভিতৰত দলঙখনৰ নিৰ্মাণ কাৰ্য্য সমাপ্ত হয়। সেই বছৰৰে ২৩ ছেপ্তেম্বৰত এটা ৰেল ইঞ্জিন ইয়াৰ ৰেল দলঙখনেৰে পাৰ কৰি পঠোৱা হয়। এই ৰেলপথেদি অক্টোবৰ মাহৰ পৰাই মালবাহী ৰেলগাড়ীৰ চলাচল আৰম্ভ হয়<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" />। এই দলঙখন নিৰ্মাণ কৰোঁতে মুঠ ব্যয় হৈছিল ১০,৬৫,১৬,৮৯১ টকা। দৈৰ্ঘ্য আছিল ১.৫ কিঃমিঃ (১৪৯২ মিটাৰ)।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> ==উদ্বোধন== ১৯৬৩ চনৰ ৭ জুনত শৰাইঘাট দলঙখন উদ্বোধন কৰা হয়। প্ৰথম অৱস্থাত দলংখনৰ নাম ''ব্ৰহ্মপুত্ৰ দলং'' বুলিয়েই কোৱা হৈছিল। মালিগাঁৱ ৰেল ষ্টেশ্যনৰ সমীপত অনুষ্ঠিত এখন সভাত সেই সময়ৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী পণ্ডিত জৱাহৰলাল নেহৰুৱে দলঙখন সাধাৰণ জনতাৰ বাবে আনুষ্ঠানিকভাৱে মুকলি কৰি দিয়ে। তেওঁ ইয়াক ''শৰাইঘাট দলঙ'' নামেৰে নামকৰণ কৰে।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> ==বৰ্তমান শৰাইঘাট দলঙৰ অৱস্থা== বৰ্তমান [[উত্তৰ-পূব সীমান্ত ৰেলৱে]]-এ দলঙখনৰ চোৱা-চিতা কৰে। ৰেলৱে বিভাগে [[ভাৰতীয় প্ৰযুক্তিবিদ্যা প্ৰতিষ্ঠান, গুৱাহাটী|আই আই টি, গুৱাহাটী]]ৰ বিশেষজ্ঞৰ এটা দলক দলঙখনৰ বৰ্তমানৰ অৱস্থা পৰীক্ষা কৰিবলৈ দায়িত্ব দিছিল। বিশেষজ্ঞৰ দলটোৱে জনায় যে, দলঙখন বৰ্তমানেও সম্পূৰ্ণ নিৰাপদ অৱস্থাত আছে।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> ইয়াৰ ১১টা খুটাই ভাল অৱস্থাত আছে।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /> বৰ্তমানৰ যাতায়তৰ বৰ্ধিত হেঁচা আৰু সঘন যান-জঁটৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি তিনিটা লেনযুক্ত আৰু এখন নতুন দলং শৰাইঘাটৰ সমীপতে নিৰ্মাণ কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লোৱা হয় ।<ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /><ref name="কিছু কথা" /> ২০১২ চনৰ অক্টোবৰ মাহত শৰাইঘাট দলঙৰ পঞ্চাশ বছৰ সম্পূৰ্ণ হয়।<ref name="ত্ৰিবিউন">{{cite web | url=http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov0612/at092 | title=Saraighat bridge completes 50 years | publisher=The Assam Tribune | date=November 5, 2012 | accessdate=November 10, 2012 | archivedate=March 4, 2016 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304124501/http://www.assamtribune.com/scripts/detailsnew.asp?id=nov0612/at092 | deadurl=yes }}</ref> [[উত্তৰ-পূব সীমান্ত ৰেলৱে]]ই এই উপলক্ষে ৬ নৱেম্বৰত আয়োজন কৰা সভাত অসমৰ প্ৰাক্তন ৰাজ্যপাল প্ৰয়াত জে বি পাটনায়ক আৰু প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী প্ৰয়াত [[তৰুণ গগৈ]] উপস্থিত থাকে। ৰাজ্যপালগৰাকীয়ে দলংখনক "[[লাচিত বৰফুকন দলং]]" বুলি পুনৰ্নামকৰণ কৰাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে।<ref name="TOI">{{cite newsgroup | url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-07/guwahati/34971728_1_bridge-stretches-assam-governor-brahmaputra | title=50 years of Saraighat bridge | date=November 7, 2012 | accessdate=November 10, 2012 | author=Kangkan Kalita | newsgroup=The Times of India }} {{Webarchive|url=https://archive.today/20130103140000/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-11-07/guwahati/34971728_1_bridge-stretches-assam-governor-brahmaputra |date=January 3, 2013 }}</ref> [[চিত্ৰ:Saraighat_Bridge,_Guwahati,_Assam,_India.jpg|thumb|right|সন্ধিয়া সময়ত দলংখনৰ এক দৃশ্য]] ==শৰাইঘাট দলং ধ্বংস কৰাৰ আঁচনি== সত্তৰ দশকত বাংলাদেশৰ স্বাধীনতা সংগ্ৰাম হৈছিল। ভাৰতবৰ্ষই [[পূব পাকিস্তান|বাংলাদেশ]]ক স্বাধীনতাৰ বাবে সহায় কৰিছিল।<ref name="ধ্বংস">{{cite journal | title=শৰাইঘাট! শৰাইঘাট! | author=বাদল দাস | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=১০}}</ref> [[ভাৰতীয় বিমান বাহিনী]]ৰ বিমানে [[তেজপুৰ]]ৰ [[শালনী বিমানবন্দৰ]]ৰ পৰা উৰা মাৰি [[ঢাকা]]ৰ বিমানবন্দৰত আক্ৰমণ কৰিছিল। এই আক্ৰমণত পাকিস্তানৰ কেইবাখনো আমেৰিকান যুঁজাৰু বিমান ধ্বংস হৈছিল।<ref name="ধ্বংস" /> ইয়াৰ প্ৰতিশোধ ল’বৰ বাবে পাকিস্তানী বিমান বাহিনীয়ে একেদিনাই শৰাইঘাট দলঙ ধ্বংস কৰাৰ আঁচনি কৰিছিল। শৰাইঘাট দলঙৰ ওপৰত বোমা বৰ্ষণ কৰিব বুলি ভাৰতীয় চোৰাংচোৱাই আগতীয়াকৈ গোপন বাৰ্তা পাইছিল।<ref name="ধ্বংস" /> পাকিস্তানী সৈন্যৰ প্ৰথম লক্ষ্য শৰাইঘাট দলঙ আৰু দ্বিতীয় লক্ষ্য [[গুৱাহাটী]] আছিল।<ref name="ধ্বংস" /> কাৰণ, সেই সময়ৰ [[উত্তৰ-পূৰ্বাঞ্চল]]ৰ মূল কেন্দ্ৰ আছিল [[গুৱাহাটী]] আৰু ভাৰতৰ অন্য স্থানৰ লগত ইয়াৰ যোগাযোগৰ একমাত্ৰ পথ আছিল শৰাইঘাট দলং। ===ভাৰতীয় সেনা বাহিনীৰ প্ৰত্যুত্তৰ=== পাকিস্তানী সৈন্যৰ এই আঁচনিৰ কথা আগতীয়াকৈ জানিব পাৰি ভাৰতীয় সামৰিক বাহিনীয়ে ইয়াৰ উপযুক্ত ব্যৱস্থা কৰি থৈছিল।<ref name="প্ৰত্যুত্তৰ">{{cite journal | title=শৰাইঘাট! শৰাইঘাট! | author=বাদল দাস | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=১৮ পৃষ্ঠা}}</ref> তেওঁলোকে পাক বিমানৰ আগমন “ৰাডাৰ” যোগে গম পাই আমিনগাঁৱৰ অঞ্চলৰ আকাশ “লেজাৰ বীম” প্ৰয়োগ কৰি পোহৰাই তোলে। লগতে ভাৰতীয় সেনাই দলঙৰ তলৰ পৰা ''এণ্টি এয়াৰ ক্ৰাফট গান''-এৰে পাকিস্তানী বিমানক আক্ৰমণ কৰে।<ref name="প্ৰত্যুত্তৰ" /> এই অতৰ্কিত আক্ৰমণত পাকিস্তানী বিমানবোৰে কোনো ক্ষতি নকৰাকৈ উভতি যায়।<ref name="প্ৰত্যুত্তৰ" /> ==অসমৰ অৰ্থনৈতিক ব্যৱস্থাত শৰাইঘাটৰ ভূমিকা== অসমৰ অৰ্থনীতিত অপৰিসীমভাৱে গুৰুত্বপূৰ্ণ [[৩১ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ|৩১]] আৰু [[৩৭ নং ৰাষ্ট্ৰীয় ঘাইপথ]]ক সংযোগ কৰি আছে শৰাইঘাট দলঙে।<ref name="অৰ্থনীতি">{{cite journal | title=শৰাইঘাটৰ দলঙ আৰু অসমৰ অৰ্থনীতি | author=জয়দীপ বৰুৱা | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=পৃষ্ঠা: ২০}}</ref> ১৯৫৮ চনলৈকে ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দুয়োপাৰে বিকাশ হোৱা ৰেলপথ আৰু স্থলপথসমূহৰ সংযোগী একমাত্ৰ নদীখন আছিল ব্ৰহ্মপুত্ৰ নদ। এই নদীৰ ঘাটসমূহেই অসমৰ বেপাৰ বাণিজ্য তথা পৰিবহণ ব্যৱস্থাত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা লৈছিল। ১৯৬২ চনত শৰাইঘাট দলঙ হোৱাৰ পিছত পৰিবহণ ব্যৱস্থাত ব্যাপক পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। ইয়াৰ ফলত ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ দুয়োপাৰৰ অভ্যন্তৰীণ জল পৰিবহণৰ বাণিজ্যিক গুৰুত্ব ক্ৰমাৎ হ্ৰাস পাইছিল।<ref name="অৰ্থনীতি" /> লগতে পাণ্ডু আৰু আমিনগাঁৱৰ গুৰুত্বও বহু পৰিমাণে হ্ৰাস পাইছিল।<ref name="অৰ্থনীতি" /> এয়েই শৰাইঘাট দলঙৰ মৌলিক অৰ্থনৈতিক গুৰুত্ব আৰু তাৰ ঐতিহাসিক পটভূমি। ==দ্বিতীয়খন দলং নিৰ্মাণৰ প্ৰস্তুতি== বৰ্তমানৰ যাতায়তৰ বৰ্ধিত হেঁচা আৰু সঘন যান-জঁটৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি শৰাইঘাটৰ সমীপতে এখন নতুন দলঙ নিৰ্মাণ কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লোৱা হয়।<ref name=" চাকি">{{cite journal | title=আশাৰে চাকিটি জ্বলে | author=ববেন্দ্ৰ কুমাৰ দাস | journal=বসুন্ধৰা | year=২০১২ | month=৯ ছেপ্তেম্বৰ | pages=পৃষ্ঠা:১২, ১৮}}</ref> ২০০৭ চনৰ ৮ এপ্ৰিল তাৰিখে এই নিৰ্মাণৰ কাম শুভাৰম্ভ কৰা হয়। আমিনগাঁৱৰ ''ৰাজীৱ গান্ধী ইনড’ৰ ষ্টেডিয়াম''ত প্ৰাক্তন প্ৰধান মন্ত্ৰী ড॰ [[মনমোহন সিং|মনমোহন সিঙে]] ইয়াৰ আধাৰশিলা স্থাপন কৰে।<ref name=" চাকি" /> <ref name="স্বৰ্ণ জয়ন্তী" /><ref name="কিছু কথা" /><ref name=" চাকি" />তিনি লেন যুক্ত এই দলং ২০১৭ চনৰ ২৮ জানুৱাৰী তাৰিখে কেন্দ্ৰীয় পথ পৰিবহন আৰু ৰাজমাৰ্গ মন্ত্ৰী নিতিন গাডকাৰীয়ে চৰকাৰী ভাবে উদঘাটন কৰে। উদঘাটন কাৰ্যসূচীত পূৰ্বৰ কেন্দ্ৰীয় ৰে'ল ৰাজ্যমন্ত্ৰী ৰাজেন গোহাঁই, অসম চৰকাৰৰ উদ্যোগ আৰু পৰিবহণ মন্ত্ৰী চন্দ্ৰমোহন পাটোৱাৰী,পূৰ্বৰ গড়কাপ্তানী মন্ত্ৰী পৰিমল শুক্লবৈদ্য আৰু পূৰ্বৰ জলসম্পদ মন্ত্ৰী কেশৱ মহন্ত উপস্থিত আছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{কমন্স শ্ৰেণী|Saraighat|শৰাইঘাট দলং}} {{Bridges over the Brahmaputra river}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ দলং]] [[শ্ৰেণী:ব্ৰহ্মপুত্ৰৰ ওপৰত দলং]] [[শ্ৰেণী:কামৰূপ জিলা]] oygblcbm7synpcctl7exbolbcdenlpy 0 10513 517529 382854 2025-06-12T18:05:53Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517529 wikitext text/x-wiki {{Infobox artist | bgcolour = #EEDD82 | name = লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি | image =Leonardo_da_Vinci_-_presumed_self-portrait_-_WGA12798.jpg | caption = [[:en:Self-portrait (Leonardo da Vinci)|ৰঙা চকেৰে অঁকা আত্ম-প্ৰতিকৃতি]], আনুমানিক ১৫১২-১৫১৫<ref group="nb">ৰঙা চকেৰে অঁকা এই ছবিখনক বহুলভাৱে (যদিও বিশ্বজনীনভাৱে নহয়) অ'ৰিজিনেল আত্ম-প্ৰতিকৃতি বুলি ভবা হয়। গ্ৰহণ কৰাত সংকোচৰ কাৰণ এই যে লিঅ'নাৰ্ড' জীয়াই থকা বয়সতকৈ ছবিখনত তেওঁক অধিক বৃদ্ধ যেন লগা হৈছে। এইটোও সম্ভৱ যে ৰাফেলে [[:en:The School of Athens|দা স্কুল অৱ এথেন্‌ছ]]ত অঁকা তেওঁৰ প্ৰতিকৃতিৰ বাবে লিঅ'নাৰ্ড'ই ইচ্ছা কৰিয়েই উপৰোক্ত ছবিখনত নিজকে বয়সিয়াল যেন লগাকৈ অংকন কৰিছিল। </ref> [[:en:Royal Library of Turin|ৰয়েল লাইব্ৰেৰী অৱ টুৰিন]] | birth_name = লিঅ'নাৰ্ড' দি চেৰ পিয়েৰ' দা ভিন্সি | birth_date = {{birth date|1452|4|15|mf=y }} | birth_place = ভিন্সি, [[ইটালী]], [[ফ্ল'ৰেঞ্চ]]ৰ ওচৰত | death_date = {{death date and age|1519|5|2|1452|4|15|mf=y}} | death_place = এম্‌ব্ৰ'ইচ, [[ফ্ৰান্স]] | nationality = [[ইটালী|ইটালীয়ান]] | field = [[কলা]], [[বিজ্ঞান]] আৰু বহুতো ক্ষেত্ৰ | movement = [[উচ্চ নৱজাগৰণ]] | works = ''[[মনালিছা|ম'না লিছা]]'', ''[[:en:The Last Supper (Leonardo da Vinci)|দা লাষ্ট চাপাৰ]]'', ''[[:en:Vitruvian Man|দা ভিট্ৰুভিয়ান মেন]]'' | signature = Firma de Leonardo Da VInci.svg }} '''লিঅ'নাৰ্ড' দি চেৰ পিয়েৰ' দা ভিন্সি''' ({{Audio|it-Leonardo di ser Piero da Vinci.ogg|উচ্চাৰণ}}; ১৫ এপ্ৰিল ১৪৫২ – ২ মে' ১৫১৯) আছিল [[ইটালীয়ান নৱজাগৰণ]] যুগৰ এজন বহুমুখী প্ৰতিভাৰ ব্যক্তি: একাধাৰে চিত্ৰশিল্পী, ভাস্কৰ্যবিদ, স্থপতিবিদ, সঙ্গীতজ্ঞ, বিজ্ঞানী, গণিতজ্ঞ, অভিযন্তা, উদ্ভাৱক, শৰীৰবিজ্ঞানী, ভূবিজ্ঞানী, উদ্ভিদ বিশেষজ্ঞ আৰু লেখক। "জিনিয়াছ" আখ্যা দিয়া এইজন ব্যক্তিয়ে সম্ভৱ সমসাময়িক আন সকলো ব্যক্তিতকৈ বেছি নৱজাগৰণৰ মানৱতাবাদী আদৰ্শক দাঙি ধৰিছিল। <!-- NOTE The following paragraph is about HISTORIC OPINION not POV. It does not contravene Wiki policy, even though it uses words like "archetype", "greatest" and "most". It states how Leonardo has been DESCRIBED and CONSIDERED for 500 years. It cites 8 references which make these statements. --> লিঅ'নাৰ্ড'ক প্ৰায়েই "অদম্য অনুসন্ধিৎসু মন" আৰু "অসম্ভৱ কল্পনাশক্তি" সমৃদ্ধ বহুমুখী দক্ষতাৰ প্ৰতিভূৰূপে অভিহিত কৰা হয়।<ref name=HG>{{Cite book|first=Helen|last=Gardner|title=Art through the Ages|year=1970|pages= 450–456}}</ref> তেওঁক সৰ্বকালৰ এজন মহান চিত্ৰশিল্পী হিছাপে আৰু সম্ভৱতঃ বিভিন্ন ক্ষেত্ৰত অৱদান আগবঢ়োৱা সকলোতকৈ প্ৰতিভাশালী ব্যক্তি হিছাপে গণ্য কৰা হয়।<ref name=genius>Vasari, Boltraffio, Castiglione, "Anonimo" Gaddiano, Berensen, Taine, Fuseli, Rio, Bortolon.</ref> চিত্ৰ ইতিহাসবিদ [[:en:Helen Gardner (art historian)|হেলেন গাৰ্ডনাৰ]]ৰ মতে তেওঁৰ আগ্ৰহৰ পৰিসীমা আছিল নজিৰবিহীন আৰু "তেওঁৰ মন আৰু ব্যক্তিত্ব আমাৰ বাবে অতিমানৱীয় যেন লাগে। "<ref name=HG/> মাৰ্ক' ৰচিয়ে অৱশ্যে আঙুলিয়াই দিছে যে লিঅ'নাৰ্ডক লৈ অতি চৰ্চা হ'লেও তেওঁৰ বিশ্বদৰ্শন ৰহস্যজনক হোৱাৰ বিপৰীতে যুক্তিসম্পন্ন আছিল, আৰু তেওঁ অৱলম্বন কৰা পৰীক্ষা-লব্ধ পদ্ধতিবোৰ সেই সময়ৰ হিছাপত অসাধাৰণ আছিল।<ref>{{Cite book|first=Marco|last=Rosci|title=Leonardo|year=1977|page= 8}}</ref> এজন আইনৰ বিষয়া পিয়েৰ' দা ভিন্সি আৰু কৃষক মহিলা কেটেৰিনাৰ বিবাহৰ পূৰ্বেই ইটালীৰ [[ফ্ল'ৰেঞ্চ]] প্ৰদেশৰ ভিন্সিত লিঅ'নাৰ্ড'ৰ জন্ম হৈছিল। ফ্ল'ৰেঞ্চৰ বিখ্যাত চিত্ৰকৰ [[:en:Verrocchio|ভেৰ'চ্চিঅ']]ৰ ষ্টুডিঅ'ত লিঅ'নাৰ্ড'ই শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। তেওঁৰ প্ৰাৰম্ভিক কৰ্ম জীৱনৰ বেছিভাগ সময় [[মিলান]]ৰ লুড'ভিক' ইল ম'ৰ'ৰ সেৱাত পাৰ হৈছিল। জীৱনৰ শেষ সময় তেওঁ [[ফ্ৰান্স]]ত ফ্ৰান্সিছ প্ৰথমে দিয়া এটা ঘৰত পাৰ কৰিছিল। লিঅ'নাৰ্ড ঘাইকৈ চিত্ৰশিল্পীৰূপে প্ৰসিদ্ধ।<ref name=genius/> তেওঁৰ চিত্ৰকৰ্মৰ ভিতৰত "[[মনালিছা|ম'না লিছা]]" হৈছে সকলোতকৈ বিখ্যাত আৰু ''[[:en:The Last Supper (Leonardo da Vinci)|দা লাষ্ট চাপাৰ]]'' হৈছে সকলোতকৈ বেছি পুনঃঅঙ্কিত ধৰ্মীয় চিত্ৰ। কেৱল [[মাইকেলেঞ্জেল']]ৰ ''[[:en:The Creation of Adam|দা ক্ৰিয়েচন অৱ আডাম]]''এহে সেই যশ স্পৰ্শ কৰিব পাৰিছে।<ref name=HG/> লিঅ'নাৰ্ড'ৰ ''[[:en:Vitruvian Man|দা ভিট্ৰুভিয়ান মেন]]''ৰ অংকনকো এক সাংস্কৃতিক প্ৰতীক হিছাপে গণ্য কৰা হয়,<ref>Vitruvian Man is referred to as "iconic" at the following websites and many others:[http://www.italian-renaissance-art.com/Vitruvian-Man.html Vitruvian Man], [http://artpassions.com/art/1109-Fine-Art-Classics/0000067329-Leonardo-Da-Vinci-Vitruvian-Man.html Fine Art Classics], [http://www.timeshighereducation.co.uk/story.asp?storyCode=403230&sectioncode=26 Key Images in the History of Science]; [http://www.ingenious.org.uk/read/identity/bodyimage/Curiosityanddifference/ Curiosity and difference]; [http://www.guardian.co.uk/artanddesign/2006/aug/30/art1 The Guardian: The Real da Vinci Code]</ref> [[ইউৰ']], পাঠ্যপুথি আৰু টি-ছাৰ্টৰ দৰে সামগ্ৰীত ই স্থান পাইছে। তেওঁৰ পোন্ধৰখন ছবি এতিয়া পোৱা যায়; সম্ভৱ তেওঁৰ নিৰন্তৰ নতুন কৌশলৰ পৰীক্ষা আৰু কাম পিছলৈ পেলাই থোৱা অভ্যাস এই কম সংখ্যাৰ বাবে দায়ী।<ref group="nb"> পোন্ধৰখন ছবি সম্পূৰ্ণ বা আংশিকভাৱে লিঅ'নাৰ্ড'ই অঁকা বুলি ইতিহাসবিদসকলে ঠাৱৰ কৰে। এই পোন্ধৰখন ছবিৰ ভিতৰত আছে পেনেলত অঁকা ছবি, এখন মুৰেল, কাগজত অঁকা এখন ডাঙৰ নক্সা আৰু প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত থকা দুখন ছবি। ইয়াৰ বাহিৰেও আন কিছুমান কৰ্ম লিঅ'নাৰ্ড'ৰ বুলি ধাৰণা কৰা হয়। </ref> এইখিনি আৰু তেওঁৰ নক্সা, বৈজ্ঞানিক চিত্ৰ, ছবি সম্পৰ্কে তেওঁৰ ধাৰণা সম্বিলিত টোকাবহীবোৰে পিছৰ প্ৰজন্মৰ শিল্পীসকলক বাৰুকৈ প্ৰভাৱিত কৰিছে যাৰ প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বিতা কেৱল তেওঁৰ সমসাময়িক [[মাইকেলেঞ্জেল']]ইহে কৰিব পাৰিছে। লিঅ'নাৰ্ড'ৰ প্ৰযুক্তিমূলক উদ্ভাৱনবোৰো আছিল অসাধাৰণ।<ref name=genius/> তেওঁ [[হেলিকপ্টাৰ]], [[টেংক]], [[সৌৰ শক্তি]]. [[কেলকুলেটৰ]], আৰু [[প্লেট টেক্‌টনিক্‌ছ]]ৰ ধাৰণা আগবঢ়াইছিল।<ref>{{cite web|url=http://192.220.96.166/leonardo/leonardo.html|title=The Controversial Replica of Leonardo's Adding Machine|publisher=|date=|accessdate=2010-12-22|archivedate=2011-05-29|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110529140741/http://192.220.96.166/leonardo/leonardo.html|deadurl=yes}}</ref> তেওঁৰ ৰূপাঙ্কনসমূহৰ অতি কম সংখ্যকহে সেই কালত সজা হৈছিল।<ref group="nb"> [[আধুনিক ধাতুবিজ্ঞান]] আৰু [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] নৱজাগৰণৰ সময়ত চালুকীয়া পৰ্যায়ত আছিল। </ref> কিন্তু তেওঁৰ সৰু কিছুমান উদ্ভাৱন যেনে স্বয়ংক্ৰিয় ববিন ৱাইণ্ডাৰ আৰু তাঁৰৰ শক্তি পৰীক্ষা কৰা সঁজুলি সহজেই বাণিজ্যিক জগতত প্ৰবেশ কৰিছিল।<ref group="nb"> ভিন্সিৰ সংগ্ৰহালয়ত লিঅ'নাৰ্ড'ৰ কেতবোৰ উদ্ভাৱন সক্ৰিয় মডেল হিচাপে প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। </ref> এনাটমী, অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা, আলোকবিদ্যা আৰু হাইড্ৰ'ডাইনামিক্‌ছ বিষয়তো তেওঁ কিছুমান গুৰুত্বপূৰ্ণ আৱিষ্কাৰ কৰিছিল যদিও সেইবোৰ প্ৰকাশ কৰা নাছিল আৰু সেইবোৰে পিছৰ কালৰ বিজ্ঞানত কোনো প্ৰভাৱ পেলোৱা নাছিল।<ref>Capra, pp.5–6</ref> == পাদটীকা == <references group="nb"/> == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist}} == গ্ৰন্থপঞ্জী == {{refbegin|2}} * {{cite book | author = Daniel Arasse| title = Leonardo da Vinci | publisher = Konecky & Konecky | year = 1997 | isbn = 1-56852-1987}} * {{cite book | author = Michael Baxandall | title = Painting and Experience in Fifteenth Century Italy | year = 1974 | publisher = Oxford University Press | isbn = 0-19-881329-5}} * {{cite book | author = Fred Bérence | title = Léonard de Vinci, L'homme et son oeuvre | publisher = Somogy | year = 1965 | id = Dépot légal 4° trimestre 1965}} * {{cite book | author = Luciano Berti | title = The Uffizi | year = 1971 | publisher = Scala}} * {{cite book | author = Liana Bortolon| title = The Life and Times of Leonardo | publisher = Paul Hamlyn, London | year = 1967 | id = }} * {{cite book | author = Hugh Brigstoke| title = The Oxford Companion the Western Art | publisher = U.S.: Oxford University Press | year = 2001 | isbn = 0198662033}} * {{cite book | author = Gene A. Brucker| title = Renaissance Florence | publisher = Wiley and Sons| year = 1969 | isbn = 0471113700}} * {{cite book | author = Fritjof Capra | title = The Science of Leonardo | publisher = Doubleday | location = U.S. | year = 2007 |isbn = 9780385513906}} * {{cite book | author = Cennino Cennini | title = Il Libro Dell'arte O Trattato Della Pittui | publisher = BiblioBazaar | location = U.S. | year = 2009 |isbn = 9781103390328}} * {{cite book | author = Angela Ottino della Chiesa| title = The Complete Paintings of Leonardo da Vinci | publisher = Penguin Classics of World Art series | year = 1967 | isbn = 0-14-00-8649-8}} * {{cite book | author = Simona Cremante | title = Leonardo da Vinci: Artist, Scientist, Inventor | publisher = Giunti | year = 2005 | isbn = 88-09-03891-6 (hardback)}} * {{cite book | author = Frederich Hartt| title = A History of Italian Renaissance Art | publisher = Thames and Hudson | year = 1970 | isbn = 0500231362}} * {{cite book | author = Michael H. Hart | title = [[The 100]] | publisher = Carol Publishing Group | year = 1992 | isbn = 0-8065-1350-0 (paperback)}} * {{cite book | author = Martin Kemp| title = Leonardo | publisher = Oxford University Press| year = 2004 | isbn = 0192806440}} * {{cite book| author = Mario Lucertini, Ana Millan Gasca, Fernando Nicolo | title = Technological Concepts and Mathematical Models in the Evolution of Modern Engineering Systems| work = | publisher = Birkhauser| year = 2004| isbn = 376436940X }} * {{cite book | author = John N. Lupia| title = The Secret Revealed: How to Look at [[Italian Renaissance Painting]] | publisher = Medieval and Renaissance Times, Vol. 1, no. 2 (Summer, 1994): 6–17 | issn = 1075-2110 }} * {{cite book | author = Andrew Martindale| title = The Rise of the Artist | publisher = Thames and Hudson | year = 1972 | isbn = 0500560064}} * {{cite book | author = [[Roger Masters]] | title = Machiavelli, Leonardo and the Science of Power | publisher = University of Notre Dame Press | year = 1996 | isbn = 0-268-01433-7}} * {{cite book | author = [[Roger Masters]] | title = Fortune is a River: Leonardo Da Vinci and Niccolò Machiavelli's Magnificent Dream to Change the Course of Florentine History | publisher = Simon & Schuster | year = 1998 | isbn = 0-452-28090-7}} * {{cite book | author = Charles D. O'Malley and J. B. de C. M. Sounders | title = Leonardo on the Human Body: The Anatomical, Physiological, and Embryological Drawings of Leonardo da Vinci. With Translations, Emendations and a Biographical Introduction | publisher = Henry Schuman, New York | year = 1952 | id = }} * {{cite book | author = Charles Nicholl | title = Leonardo da Vinci, The Flights of the Mind | publisher = Penguin | year = 2005 | isbn = 0-14-029681-6}} * {{cite book | author = Sherwin B. Nuland| title = Leonardo Da Vinci | publisher = Phoenix Press | year = 2001 | isbn = 0-7538-1269X}} * {{cite book | author =A.E. Popham | title = The Drawings of Leonardo da Vinci | publisher = Jonathan Cape | year = 1946 | isbn = 0224604627}} * {{cite book | author =Shana Priwer & Cynthia Phillips | title = The Everything Da Vinci Book: Explore the Life and Times of the Ultimate Renaissance Man | publisher = Adams Media | year = 2006 | isbn = 1598691015}} * {{cite book | author = Ilan Rachum| title = The Renaissance, an Illustrated Encyclopedia'' | publisher = Octopus | year = 1979 | isbn = 0-7064-0857-8}} * {{cite book | author = [[Jean Paul Richter]] | title = The Notebooks of Leonardo da Vinci | publisher = Dover | year = 1970 | isbn = 0-486-22572-0}} volume 2: ISBN 0-486-22573-9. A reprint of [http://www.gutenberg.org/etext/5000 the original 1883 edition]. * {{cite book | author = Marco Rosci| title = Leonardo | publisher = Bay Books Pty Ltd| year = 1977 | isbn = 0858351765}} * {{cite book | author = Paolo Rossi| title = The Birth of Modern Science | publisher = Blackwell Publishing| year = 2001 | isbn = 0631227113}} * {{cite book | author = Bruno Santi | title = Leonardo da Vinci | publisher = Scala / Riverside | year = 1990}} * {{cite book |author = Theophilus | title = On Divers Arts | publisher = University of Chicago Press | location=U.S. |year = 1963 | isbn = 9780226794822}} * {{cite book | author = Jack Wasserman | title = Leonardo da Vinci | publisher = Abrams | year = 1975 | isbn = 0-8109-0262-1}} * {{cite book | author = [[Giorgio Vasari]]| title = Lives of the Artists'' | publisher = Penguin Classics, trans. George Bull 1965| year = 1568 | isbn = 0-14-044-164-6}} * {{Cite book | first = Hugh Ross | last = Williamson | title = Lorenzo the Magnificent | year = 1974 | publisher = Michael Joseph | isbn = 0718112040}} * {{cite book | author = Emanuel Winternitz | title=Leonardo Da Vinci As a Musician | year=1982 | publisher=Yale University Press | location=U.S. | isbn=9780300026313}} * {{cite book | author = Alessandro Vezzosi | title = Leonardo da Vinci: Renaissance Man | publisher = Thames & Hudson Ltd, London | year = 1997 (English translation) | isbn = 0-500-30081-X}} * {{cite book | author = Frank Zollner | title = Leonardo da Vinci: The Complete Paintings and Drawings | publisher = Taschen | year = 2003 | isbn = 3-8228-1734-1 (hardback)}} [The chapter "The Graphic Works" is by Frank Zollner & Johannes Nathan]. {{refend}} == বহিঃসংযোগ == {{Commons cat|Leonardo da Vinci|লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি}} * [http://leonardovirginoftherocks.blogspot.com/ Leonardo da Vinci and ''the Virgin of the Rocks'', A different point of view] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180703103754/http://leonardovirginoftherocks.blogspot.com/ |date=2018-07-03 }} * {{gutenberg author|Leonardo_da_Vinci}} * {{gutenberg|no=7785|name=Leonardo da Vinci'' by Maurice Walter Brockwell'}} * [http://www.sacred-texts.com/aor/dv/index.htm Complete text & images of Richter's translation of the Notebooks] * [http://www.wga.hu/frames-e.html?/html/l/leonardo/ Web Gallery of Leonardo Paintings] * [http://www.drawingsofleonardo.org/ Drawings of Leonardo da Vinci] * [http://arts.guardian.co.uk/features/story/0,,1860869,00.html Da Vinci Decoded] Article from ''[[The Guardian]]'' * [http://www.ted.com/index.php/talks/view/id/235 The true face of Leonardo Da Vinci?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080626075636/http://www.ted.com/index.php/talks/view/id/235 |date=2008-06-26 }} * [http://www.ivu.org/history/davinci/hurwitz.html Leonardo da Vinci's Ethical Vegetarianism] * [http://fulltextarchive.com/pages/The-Notebooks-of-Leonardo-Da-Vinci-Complete1.php The Notebooks of Leonardo da Vinci] * [http://www.bbc.co.uk/science/leonardo Leonardo da Vinci at BBC Science] * [http://davincideluge.blogspot.com/ Selected 'prophecies' from Volume II of the notebooks (translated)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160506203820/http://davincideluge.blogspot.com/ |date=2016-05-06 }} [[শ্ৰেণী:ইটালীৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:চিত্ৰশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:স্থপতিবিদ]] [[শ্ৰেণী:নৱজাগৰণ]] c5zx64mrtx9q1x1dba1v5f18k4gcxat 4 22829 517583 513557 2025-06-13T02:36:25Z অনামিকা(চুমু) বড়া 22159 517583 wikitext text/x-wiki {{rule}} {{rule}} <div style="font-family:serif; margin-top:20px; margin-bottom:20px; "> <div style="text-align: center; font-size:300%; ">'''ৱিকিপত্ৰিকা'''</div> <div style="text-align: center; font-size:150%; ">অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ দাপোণ</div> <div style="font-family:sans-serif; text-align: center; ">{{Plain now}}<br/>[[/{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{{{|safesubst:}}}CURRENTMONTHNAME}}}}-{{#invoke:ConvertDigit|main|{{{{{|safesubst:}}}CURRENTYEAR}}}}|'''এই মাহৰ সংখ্যা''']]</div> </div> {{rule}} {{rule}} <div style="padding-top:10px; padding-left:40px; padding-right:40px; padding-bottom:10px; "> এই আলোচনীৰ মূল উদ্দেশ্য হৈছে অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ প্ৰচাৰ আৰু ৰাইজৰ মাজত সজাগতা বৃদ্ধি কৰা। এই পত্ৰিকাখন ফেচবুকৰ গোটত হোৱা আলোচনা অনুসৰি ৱিকিপিডিয়াৰ প্ৰচাৰৰ বাবে লোৱা পদক্ষেপসমূহৰ এটা। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ এইখন মাহেকীয়া প্ৰতিবেদন হিচাপে চলাই নিবলৈ সক্ৰিয় ৱিকিপিডিয়ানসকলক বিনম্ৰ অনুৰোধ জনাইছোঁ। এই পৃষ্ঠাৰ উন্নতিৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় দিহা পৰামৰ্শ [[{{TALKPAGENAME}}|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] দিও আপুনি এই কাৰ্যত সহায় কৰিব পাৰে। এই পত্ৰিকাত সন্নিবিষ্ট বিষয়সমূহ হ’ব অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াৰ বিগত মাহৰ ভাল কামসমূহ, সন্মিলন, কৰ্মশালা, যিকোনো মিডিয়াত প্ৰকাশিত অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া সম্পৰ্কীয় প্ৰকাশিত বা-বাতৰি, সক্ৰিয় সদস্যসকলৰ তালিকা, উল্লেখযোগ্য বঁটা প্ৰাপ্ত সদস্যসকল, শেহতীয়াভাৱে লিখা একোটা ভাল প্ৰবন্ধ আদি। এই পৃষ্ঠাৰ পৰা পুনৰ বাৰ্ষিকভাৱে প্ৰকাশিত [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা|ৱিকিপত্ৰিকা]]লৈ শ্ৰেষ্ঠতম সমলবোৰ বাচি উলিয়াই প্ৰকাশ কৰা হ'ব। ৱিকিপত্ৰিকাৰ শেহতীয়া কিছু শিতানৰ ভিতৰত আছে সদ্যপ্ৰয়াত ব্যক্তি, উল্লেখনীয় ৱিকিমিডিয়ান আৰু নিৰ্বাচিত উদ্ধৃতি। {{About Wikipedia}} ৱিকিপত্ৰিকাৰ পৰৱৰ্তী প্ৰকাশনৰ বাবে আপোনাৰো সহায়ৰ প্ৰয়োজন। অনুগ্ৰহ কৰি ইয়াত যোগদান কৰি ইয়াক সাফল্যমণ্ডিত কৰি তোলক। ৱিকিপিডিয়াৰ লগত জড়িত হ'বৰ বাবে [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়া পৰিচিতি]] পৃষ্ঠাটো আপোনাৰ উপযোগীকৈ বনোৱা হৈছে, প্ৰয়োজন সাপেক্ষে আপুনি চকু ফুৰাব বুলি আশা কৰা হ'ল। ; প্ৰকাশিত ৱিকিপত্ৰিকাসমূহ * '''২০১২''': [[/ছেপ্তেম্বৰ-২০১২|ছেপ্তেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০১২|অক্টোবৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০১২|ডিচেম্বৰ]] * '''২০১৩''': [[/এপ্ৰিল-২০১৩|এপ্ৰিল]], [[/আগষ্ট-২০১৩|আগষ্ট]] * '''২০১৪''': [[/মাৰ্চ-২০১৪|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০১৪|এপ্ৰিল]], [[/অক্টোবৰ-২০১৪|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০১৪|নৱেম্বৰ]] * '''২০১৫''': [[/জানুৱাৰী-২০১৫|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০১৫|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০১৫|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০১৫|এপ্ৰিল]], [[/মে'-২০১৫|মে']], [[/জুন-২০১৫|জুন]], [[/জুলাই-২০১৫|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০১৫|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০১৫|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০১৫|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০১৫|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০১৫|ডিচেম্বৰ]] * '''২০১৬''': [[/জানুৱাৰী-২০১৬|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০১৬|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/এপ্ৰিল-২০১৬|এপ্ৰিল]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০১৬|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০১৬|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০১৬|ডিচেম্বৰ]] * '''২০১৭''': [[/জানুৱাৰী-২০১৭|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০১৭|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মে'-২০১৭|মে']], [[/আগষ্ট-২০১৭|আগষ্ট]] * '''২০১৯''': [[/জানুৱাৰী-২০১৯|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০১৯|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০১৯|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০১৯|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০১৯|মে’]], [[/জুন-২০১৯|জুন]], [[/জুলাই-২০১৯|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০১৯|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০১৯|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০১৯|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০১৯|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০১৯|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২০''': [[/জানুৱাৰী-২০২০|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২০|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২০|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২০|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০২০|মে’]], [[/জুন-২০২০|জুন]], [[/জুলাই-২০২০|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০২০|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২০|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২০|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২০|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২০|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২১''': [[/জানুৱাৰী-২০২১|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২১|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২১|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২১|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০২১|মে’]], [[/জুন-২০২১|জুন]], [[/জুলাই-২০২১|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০২১|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২১|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২১|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২১|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২১|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২২''': [[/জানুৱাৰী-২০২২|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২২|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২২|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২২|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০২২|মে’]], [[/জুন-২০২২|জুন]], [[/জুলাই-২০২২|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০২২|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২২|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২২|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২২|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২২|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২৩''': [[/জানুৱাৰী-২০২৩|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২৩|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২৩|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২৩|এপ্ৰিল]], [[/মে'-২০২৩|মে’]], [[/জুন-২০২৩|জুন]], [[/জুলাই-২০২৩|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০২৩|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২৩|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২৩|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২৩|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২৩|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২৪''': [[/জানুৱাৰী-২০২৪|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২৪|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২৪|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২৪|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০২৪|মে’]], [[/জুন-২০২৪|জুন]], [[/জুলাই-২০২৪|জুলাই]], [[/আগষ্ট-২০২৪|আগষ্ট]],[[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২৪|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২৪|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২৪|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২৪|ডিচেম্বৰ]] * '''২০২৫''': [[/জানুৱাৰী-২০২৫|জানুৱাৰী]], [[/ফেব্ৰুৱাৰী-২০২৫|ফেব্ৰুৱাৰী]], [[/মাৰ্চ-২০২৫|মাৰ্চ]], [[/এপ্ৰিল-২০২৫|এপ্ৰিল]], [[/মে’-২০২৫|মে’]], [[/জুন-২০২৫|জুন]] , [[/জুলাই-২০২৫|জুলাই]]<!--, [[/আগষ্ট-২০২৫|আগষ্ট]], [[/ছেপ্টেম্বৰ-২০২৫|ছেপ্টেম্বৰ]], [[/অক্টোবৰ-২০২৫|অক্টোবৰ]], [[/নৱেম্বৰ-২০২৫|নৱেম্বৰ]], [[/ডিচেম্বৰ-২০২৫|ডিচেম্বৰ]] --> </div> {{-}} {{rule}} {{rule}} <div style="font-family:sans-serif; text-align: center; ">ৱিকিপত্ৰিকাৰ বিষয়ে আপোনাৰ মন্তব্য [[ৱিকিপিডিয়া বাৰ্তা:প্ৰচাৰপত্ৰিকা|ইয়াত]] লিখক</div> {{rule}} {{rule}} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়া প্ৰচাৰপত্ৰিকা]] 3v2b6dsp610m1gu1fzrnxwfqzyj337i 0 25561 517486 515564 2025-06-12T16:15:02Z Babulbaishya 2558 517486 wikitext text/x-wiki '''গৰখীয়া সবাহ''' প্ৰধানকৈ উজনি [[অসম]]ত প্ৰচলিত এটা অনুষ্ঠান। এই অনুষ্ঠান ভগৱান [[শ্ৰীকৃষ্ণ]]ক সন্তুষ্ট কৰিবলৈ কৰা হয়। অসমৰ বিভিন্ন ঠাইত এই উৎসৱ ৰাজহুৱাভাৱে পালন কৰা হয়।<ref>{{Cite web |url=https://www.asomiyapratidin.in/assam/bodoland/garkhia-sabah-mahotsav-begins-at-sri-sri-gopal-and-jagannath-than-satra-tamulpur |title=গাঁৰখিয়া সভা মহোৎসৱ আৰম্ভ তামুলপুৰত, শ্ৰীশ্ৰী গোপাল আৰু জগন্নাথ ঠান সত্ৰত অনুষ্ঠিত অনুষ্ঠান |website=Asomiya Pratidin |access-date=১৬ মে' ২০২৫ |language=as}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.dainandinbartagroup.in/galaki-shepherd-sabahbhoga/ |title=গাঁৰখিয়া সভা ভোগ অনুষ্ঠিত গালাকিত |website=Dainandin Barta |access-date=১৬ মে' ২০২৫ |language=as}}</ref><ref>{{Cite web |url=https://www.amp/s/public.app/amp_video/sp_6z47oynbgpeuw |title=গাঁৰখিয়া সভা মহোৎসৱত নানা অনুষ্ঠান |website=Public App |access-date=১৬ মে' ২০২৫ |language=as }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> ==পালন== এই [[উৎসৱ]]ত গাঁৱৰ মানুহে গৰখীয়াসকলক নিজ ঘৰলৈ নিমন্ত্ৰন কৰে আৰু সভক্তিৰে নানাবিধ খাদ্যসম্ভাৰেৰে আপ্যায়িত কৰে। ইয়াৰ ভিতৰত প্ৰধান হ’ল চাউলগুৰি, [[কল]], [[গুড়]] আদিৰে তৈয়াৰী [[ঘোল]] বা [[মোহনভোগ]]। [[হিন্দু]] [[ধৰ্ম]]মতে গৰুক ভগৱানৰূপে জ্ঞান কৰা হয় আৰু যিহেতু গৰু ভগৱান [[শ্ৰীকৃষ্ণ]]ৰ লগত সততে থাকে, গতিকে গৰখীয়াসকলক আপ্যায়িত কৰা মানেই ভগৱান [[শ্ৰীকৃষ্ণ]]কো আপ্যায়িত কৰা হয় বুলি মানুহে বিশ্বাস কৰে। অসমৰ বিভিন্ন অঞ্চলত এই উৎসৱ পালন কৰাৰ ধৰণ কিছু বেলেগ হোৱা দেখা যায়। সাধাৰণতে বাৰজন গৰখীয়াক নিমন্ত্ৰণ কৰা হয়। আপ্যায়নৰ পিছত তেওঁলোকৰ প্ৰতিজনকে এডালকৈ সৰু লাঠি, এখনকৈ কটাৰী, নতুন কাপোৰ আৰ একোটাকৈ [[সিকি]] উপহাৰ দিয়াটো এক প্ৰকাৰৰ নিয়ম। <ref>{{Cite web |title=এনাজৰী ডট কম |url=http://enajori.com/folk-culture/traditions/ |access-date=2012-06-12 |archivedate=2015-11-21 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20151121160329/http://enajori.com/folk-culture/traditions/ |deadurl=yes }}</ref> ==কাৰণ== # নিঃসন্তান দম্পতীয়ে পুত্ৰ সন্তান কামনাৰ্থে গৰখীয়া সেৱাৰ আয়োজন কৰে। # গো-জাতিৰ শ্ৰীবৃদ্ধিৰ কামনাত কোনোৱে গোপাল পূজা আগবঢ়ায়। # সৰু ল'ৰাৰ অসুখ-বিসুখ হলে বা বয়স অনুযায়ী বাঢ়িব নোৱাৰিলে ল’ৰাৰ আৰোগ্য কামনাৰে অথবা গৰু-গাই হেৰাই পোৱাৰ পাছত বহুতে গৰখীয়া সেৱা পাতে। # এজন প্ৰখ্যাত জ্যোতিষীৰ মন্তব্যৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ড° ভৃগুমোহন গোস্বামীয়ে লিখিছে যে, শনিৰ কোপ দৃষ্টিৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ মানুহে গৰখীয়া সেৱা পাতে।{{citation needed}} ==পৰম্পৰা== অঞ্চলভেদে গৰখীয়া সবাহৰ পৰম্পৰাৰ মাজত সাদৃশ্য বৈসাদৃশ্য পৰিলক্ষিত হয়। এই সবাহ নিজা ঘৰত অথবা ৰাজহুৱাকৈ আয়োজন কৰা হয়। এই সকামত পোন প্ৰথমে কেইজনক নিজ গৃহলৈ আমন্ত্ৰণ কৰা হয়, তেওঁলোকক ঘৰৰ চোতালখন হাৰি-মচি ঢাৰি পাৰি ধূপ-চাকি জ্বলাই তাত বহিবলৈ দিয়া হয়। তাৰ পাছত সেৱা জনাই খাবলৈ দিয়া হয়। শেষত তেওঁলোকক পুনৰ সা-সন্মানেৰে সেৱা জনাই বিদায় দিয়া হয়। গৰখীয়া সকলক আপ্যায়ন কৰোঁতে কোনো কোনোৱে ভীম কল, পিঠাগুৰ, গাখীৰ, গুৰেৰে আপ্যায়ন কৰে। আকৌ কেনোৱে লাড়ু, পিঠা, পায়সেৰে আপ্যায়ন কৰে। যদিহে সবাহখন ৰাজহুৱাকৈ আয়োজন কৰে তেতিয়া গোটেই সমাজখন একগোট হৈ ৰাজহুৱাকৈ খোৱা-লোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰি গৰখীয়াক আপ্যায়িত কৰি ৰাইজে খাদ্য গ্ৰহণ কৰে। কামৰূপ জিলাৰ বৰকুৰিহা সৰুবুঢ়া আতা সচঙত প্ৰতিবছৰে পৰম্পৰাগতভাবে এই সবাহৰ আয়োজন কৰে। কামৰূপৰ ডিমৰীয়া অঞ্চলত যেতিয়া ৰাজহুৱাকৈ ইয়াক আয়োজন কৰে, তেতিয়া সবাহৰ আগদিনা গাঁৱৰ পুৰুষ- স্ত্ৰীয়ে উপবাসে থাকি সবাহৰ দিনা সকলোৱে মিলি নাম লয় আৰু খেতিৰ মংগল কামনা কৰে। ভোগৰ বাবে লাড়ু- পিঠা, পায়স-পৰমান আয়োজন কৰে। অঞ্চল ভেদে অথবা জাতিভেদে বেলেগ বেলেগ সময়ত এই সবাহৰ আয়োজন কৰা হয়। কোনোৱে কাতি, কোনোৱে মাঘ আকৌ কোনোৱে বহাগ মাহত।{{citation needed}} ==লোক-বিশ্বাস== # গৰখীয়া সবাহত গৰখীয়াক সন্তুষ্ট কৰিব নোৱাৰিলে গৃহস্থৰ অপায়- অমংগল হব বুলি বিশ্বাস কৰে। # গাঁৱৰ নিৰক্ষৰ লোকসকলৰ কোনো নিঃসন্তান হ’লে গৰখীয়া সবাহ পাতি গৰখীয়াক খুৱাই সন্তুষ্ট কৰি কাপোৰ আৰু এডাল এচাৰি দান কৰিলে সন্তানসম্ভৱা হয় বুলি বিশ্বাস কৰে। # এই সবাহ পাতিলে গৰু-গাইৰ বেমাৰ-আজাৰ নহয় আৰু লগতে খেতি ভাল হয় বুলি জনবিশ্বাসৰ প্ৰচলন আছে। # কোনো ল’ৰা-ছোৱালী যদি খোজ কাঢ়িব নোৱাৰে, বিভিন্ন বেমাৰ-আজাৰ হৈ থাকে বা কথা ক’ব নোৱাৰা হয় সেয়া গৰখীয়া লেথাত পৰা বুলি বিশ্বাস কৰি গৰখীয়া সবাহৰ আয়োজন কৰে। গৰখীয়াহঁতক সন্তুষ্ট কৰিলে এই দুখবোৰ দূৰ হয় বুলি বিশ্বাস কৰে। # শনিগ্ৰহৰ কোপদৃষ্টিৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ গৰখীয়া সবাহ পাতে।{{citation needed}} ==সহায়ক গ্ৰন্থপঞ্জী== * অসমীয়া লোক-সংস্কৃতিৰ আভাস- ড০ নবীনচন্দ্ৰ শৰ্মা,(পৃ-২৬৩) * অসমৰ সংস্কৃতি-কোষ, মুখ্য সম্পাদনা- ড০ নাৰায়ণ দাস, সম্পা- পৰমানন্দ ৰাজবংশী,(পৃ- ১৭৪) ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ উৎসৱসমূহ]] cz52su3gz0v261virk8c1m0avtbn0dg 0 29621 517542 383182 2025-06-12T20:19:57Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517542 wikitext text/x-wiki কিছুমান শস্যৰ খেতি কৰি এক নিৰ্দিষ্ট সময়ৰ পাছত এইবোৰৰ ডাল-পাত আদি কাটি মাটিৰ লগত মিহলালে যি সাৰ পোৱা যায় তাকে '''সেউজ সাৰ''' ({{lang-en|Green Manuer}}) বোলা হয়। সকলো উদ্ভিদৰ পৰাই এনে সাৰ পাব পৰা যায় যদিও ইয়াৰ বাবে কিছুমান বিশেষ উদ্ভিদ চিনাক্ত কৰা হৈছে। [[জৈৱিক কৃষি]]ত মাটিৰ গুণাগুণ উন্নত কৰিবলৈ এনেবোৰ শস্য বহুল ভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আনহাতে যিকোনো উদ্ভিদৰে কুমলীয়া ডাল-পাত আঁতৰৰ পৰা আনি মাটিত মিহলাই দিওঁ এনে সাৰ পাব পৰা যায়। অৱশ্যে এনে সাৰক সেউজীয়া পাত সাৰ (Green leaf Manure) কোৱা হয়। ইয়াৰ উপৰিও এনে কিছুমান শস্য আছে যিবোৰ অতি ঘনকৈ সিঁচি বতাহ-বৰষুণৰ বাবে হোৱা ভূমিক্ষয় ৰোধ কৰিব পৰা যায়। এনেবোৰ শস্যক আৱৰণ বা আবৃত শস্য (''Cover crop'') বুলি কোৱা হয়। ফচল চপোৱাৰ পাছত এইবোৰ শস্যৰ ডাল-পাত আদি মাটিৰ লগত মিহলাই দিও সেউজ সাৰ পাব পাৰি। সেয়ে এনেবোৰ শস্যও সেউজ সাৰৰ শস্যৰ অন্তৰ্ভুক্ত। == ইতিহাস== গছৰ সেউজীয়া ডাল-পাত মিহলি হৈ পৰা মাটিৰ উৰ্বৰতা শক্তি বেছি। দূৰ অতীতৰ কোনোবা এটা দিনত কৃষিজীৱী মানুহে হয়তো এই সত্যটো উপলব্ধি কৰিলে। তেওঁলোকে হয়তো এইটোও মন কৰিলে যে কিছুমান গছৰ মাটি উৰ্বৰ কৰিব পৰা ক্ষমতা বেছি। এইদৰে আহৰণ কৰা জ্ঞানেৰে পথাৰ উৰ্বৰ কৰি পৃথীৱীৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত মানুহে খেতি কৰি আহিছে। খৃষ্টপূৰ্ব পাঁচশ শতিকাত চীন দেশত মাহজাতীয় শস্য সিঁচি তিনিমাহমানৰ পাছত হাল বাই মাটিৰ লগত মিহলাই দিয়াৰ তথ্য পোৱা গৈছে<ref> Pieters A J (1927): Green manuring: Principles and Practice, John Wiley & Sons,Inc. New York</ref>। সেইদৰে পশ্চিমৰ দেশবোৰতো মাটি উৰ্বৰ কৰিবলৈ বিভন্ন শস্য প্ৰয়োগ কৰিছিল। এনে শস্যৰ পৰা পোৱা সাৰকে পাছলৈ সেউজ সাৰ নাম দিয়া হয়। অতীজৰে পৰা ব্যৱহাৰ হৈ থকা এইবিধ সাৰৰ বিষয়ে বিজ্ঞানীসকল ১৮ শতিকাৰ মাজ ভাগৰ পৰা আগ্ৰহী হৈ পৰে আৰু বিভিন্ন গৱেষণা কাম হাতত লয়। এই গৱেষণাৰ ফলবোৰে মাটিৰ উৰ্বৰতা শক্তি বৃদ্ধিত সেউজ সাৰৰ প্ৰভাৱৰ বিষয়ে স্পষ্ট ৰূপত দেখুৱাই দিয়ে।<ref>Hall,A.D (1911),The value of different crops as Green Manures. Jour.Brd.Agr(Gt.Britain) 17:969-974.</ref><ref>Harlan,C. (1912) Farming with green manures 1st Ed (1876) 7th Ed Delore Pub. Co. Wilmington Del.</ref><ref>Briscoe,C. H.H. Harned (1918) Bacteriological effect of green manure, Study no.II. Miss. Agr.Expt.Sta.Bull. 185: 1-18.</ref><ref>Johnson,T.C (1922)Green Crops and fertilizers in place of manure. Amer.Fertilizer, 57: 28-29.</ref><ref>Löhnis, T.C 1926) Nitrogen availability of green manure, Soil Sci. 22:253-290.</ref> বিশ্বৰ আন দেশবোৰৰ লগতে [[ভাৰতবৰ্ষ]]তো সেউজ সাৰৰ উপকাৰীতাৰ বিষয়ে বিজ্ঞানীসকলে বিভিন্ন পৰীক্ষা কৰি আহিছে।<ref>Coleman,L.S; Narasimha Iyenger,B and Sampatiengr,N (1912)Green Manuring in Mysore, Mysore Agr. Bull.Gen.Ser.1. </ref><ref> Bald, Claude(1914) Green Manure on Tea, Agr.Jour.India 9:182-189.</ref><ref>Howard,A and G.E.F. Howard(1914) Note on drainage and green manure. Agr.Jour.India, 9:197-204.</ref><ref>Bal, D.V (1922) Studies on the decomposition of some common green manuring plants at different stages of growth in the black cotton soil of central province. Agr.Jour.India 17:133-151.</ref> কুৰি শতিকাৰ প্ৰথম দশকৰ পৰা প্ৰকাশ পাবলৈ ধৰা এনে পৰীক্ষাৰ ফলাফলবোৰে সেউজ সাৰৰ উপকাৰীতাৰ ন ন দিশ উন্মোচন কৰিবলৈ ধৰে। বৰ্তমান [[জৈৱিক কৃষি]]ৰ গুৰুত্ব বৃদ্ধি পোৱাৰ লগে লগে সেউজ সাৰৰ প্ৰাধান্য বাঢ়ি গৈছে। সেয়ে আধুনিক জৈৱিক কৃষিৰ জনক [[এলবাৰ্ট হোৱাৰ্ড]]ৰ দৰে বিজ্ঞানীসকলে আৰম্ভ কৰা এনে গৱেষণাৰ কাম-কাজ আজিও অব্যাহত আছে।<ref>Abrol,I.P. and Palaniappan,S.P.(1988). Green manure crops in irrigated and rainfed low land rice based cropping system of South Asia. Proc. Symposium on sustainable Agriculture: The green manure crop in rice farming system, IRRI, Philippines,pp.71-82.</ref><ref>Balasubramaniyan,P., Palaniappan,S.P. and Francis,H.J.(1991) Effect of green manuring and inorganic N-K fertilization on nutrient uptake and yield of lowland rice. Indian J. Agron.,36(2):293-295.</ref><ref>Brar,D.S. and Sidhu, A.S.(1995) Effect of nitrogen release during decomposition of added green manure. J.Indian Soc.Soil Sci.43(1):14-17.</ref><ref> Surinder Singh, R.N. Singh, Janardhan Prasad and Binod Kumar (2002) Effect of green manuring, FYM and biofertilizer in relation to fertilizer nitrogen on yield and major nutrient uptake by upland rice. J. Indian Soc. Soil Sci. 50(3):313-314.</ref> ==সেউজ সাৰৰ গুণাগুণ== সেউজ সাৰে [[মাটি]]ৰ গুণাগুণ বিভিন্ন ধৰণেৰে উন্নত কৰে। তলত সেই বিষয়ে আলোচনা কৰা হ’ল :-<ref>http:/www.attra.ncat.org/attra-pub/covercrop.html.pdf.</ref> * মাটিত জৈৱ পদাৰ্থ বৃদ্ধি: শস্যৰ শ্ৰীবৃদ্ধিৰ বাবে মাটিত জৈৱ পদাৰ্থ থকাতো অপৰিহাৰ্য। প্ৰাকৃতিক ভাৱে বিভিন্ন জৈৱিক উপাদানৰ পৰা জৈৱ পদাৰ্থ সৃষ্টি হৈ মাটিত জমা হয়। সময়ত এই পদাৰ্থ ভাগৰ ৰূপান্তৰ ঘটি ‘[[হিউমাচ]]’-লৈ পৰিৱৰ্ত্তন হয়। ‘হিউমাচ’ হ’ল উদ্ভিদৰ প্ৰয়োজনীয় সকলো পোষকদ্ৰব্যৰ আকৰ। সেয়ে মাটিত জৈৱ পদাৰ্থৰ পৰিমাণ বাঢ়িলে উৰ্বৰতা শক্তি বৃদ্ধি পায়। সেউজ সাৰ প্ৰয়োগ কৰি সহজে মাটিত জৈৱ পদাৰ্থ বৃদ্ধি কৰিব পৰা যায়। * মাটিত অনুজীৱৰ সংখ্যা বৃদ্ধি: মাটিত থকা বিভিন্ন অনুজীৱই জৈৱ পদাৰ্থৰ লগত ক্ৰিয়া কৰি এনে পদাৰ্থবোৰ ‘হিউমাচ’লৈ ৰূপান্তৰ কৰে। সেউজ সাৰে এই অনুজীৱবোৰৰ সংখ্যা বৃদ্ধি হোৱাত সহায় কৰে যাৰ বাবে জৈৱ পদাৰ্থ ‘হিউমাচ’লৈ ৰূপান্তৰ ঘটা কাৰ্য খৰটকীয়া হয়। * মাটিত শস্যৰ পোষক দ্ৰব্য বৃদ্ধি: সেউজ সাৰৰ শস্য মাটিৰ লগত মিহলি হ’বলৈ দিওঁতে এইবোৰ শস্যই মাটিৰ পৰা আহৰণ কৰা পোষকদ্ৰব্যবোৰ পুনৰ মাটিৰ লগত মিহলি হৈ পৰে যাৰ বাবে ডৰাটোত পোষকদ্ৰব্য বৃদ্ধি পায়। ছেঁই ধৰা উদ্ভিদৰ শিপা নাইবা গা-গছত থকা টেমুনাবোৰত বায়ুমণ্ডলৰ পৰা আহৰণ কৰা নাইট্ৰোজেন জমা হৈ থাকে। এনেবোৰ উদ্ভিদ সেউজ সাৰ হিচাপে খেতি কৰিলে মাটিত শস্যৰ পোষক দ্ৰব্য সহজে বৃদ্ধি পায়। * ভূমি আৰু পোষকদ্ৰব্য সংৰক্ষণ: সেউজ সাৰৰ শস্যই মাটিৰ উপৰিভাগ আৱৰি থয় বাবে বতাহ-বৰষুণৰ বাবে হোৱা ভূমিক্ষয় সহজে ৰোধ হয়। আনহাতে ভূমিক্ষয় ৰোধ হোৱা বাবে মাটিত থকা পোষকদ্ৰব্য নষ্ট হ’বলৈ নাপায়। * মাটিৰ ভৌতিক গুণৰ উন্নতিসাধন: মাটিত ‘হিউমাচ’ৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পোৱাৰ বাবে মাটিৰ ক্ষুদ্ৰ কণিকাবোৰ সহজে দানাবন্ধ হ’বলৈ সুবিধা পায়। এই দানাবন্ধ কণিকাবোৰৰ মাজেৰে বায়ু তথা পানী চলাচল কৰিবলৈ সুচল হয় যাৰ বাবে মাটিৰ তাপমাত্ৰা এক ভাৰসাম্য অৱস্থাত থকে। তদুপৰি এনে মাটিৰ পানী ধৰি ৰখা ক্ষমতা (Water holding Capacity) বেছি। * ৰাসায়নিক সাৰৰ কাৰ্যকাৰিতা বৃদ্ধি: সেউজ সাৰ প্ৰয়োগ কৰা মাটিত শস্যই ৰাসায়নিক সাৰত থকা মৌল যেনে- নাইট্ৰোজেন, ফছফৰাছ, পটাছ আদি মাটিৰ পৰা সহজে আহৰণ কৰিব পাৰে যাৰ বাবে ৰাসায়নিক সাৰৰ কাৰ্যকাৰিতা বৃদ্ধি পায়। তদুপৰি এনে মাটিত শস্যৰ পৰিপুষ্টি বাবে আৱশ্যক হোৱা আন পোষকদ্ৰব্যবোৰ সহজলভ্য হৈ উঠে। ==সেউজ সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা উদ্ভিদবোৰৰ বৈশিষ্ট্য== * অনুৰ্বৰ মাটিতো স্বাভাৱিক ভাৱে বাঢ়িব পৰা ক্ষমতা * খৰটকীয়া বাঢ়ন * পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ ডাল-পাত * কাণ্ড আৰু ডাল সহজে পচনশীল * শিপাৰ সহজে মাটিৰ ভিতৰলৈ যাব পৰা ক্ষমতা ৰাসায়নিক সাৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা শস্য== বহুকেইবিধ শস্যৰ পৰা সেউজ সাৰ পাব পৰা যায়।<ref> Green manure/Cover crops and crop rotation in conservation Agriculture on small farms. Integrated Crop Management Vol. 12-2010; FAO, Rome; 2011.</ref> ইয়াৰে কিছমান খেতি কৰি নিৰ্দিষ্ট সময়ত মাটিৰ লগত মিহলাই দিয়া হয়। আনহাতে আৱৰণ শস্যৰ ফচল চপাই ডাল-পাত মাটিত মিহলোৱা হয়। সেউজীয়া পাতসাৰৰ বাবে বিভিন্ন উদ্ভিদৰ পৰা পাত সংগ্ৰহ কৰা হয়। মাটিত জৈৱ পদাৰ্থ যোগান ধৰিব পৰা এই তিনিওটা প্ৰকাৰৰ বাবে উপযোগী কেতবোৰ শস্যৰ নাম তলত উল্লেখ কৰা হ’ল। * সেউজ সাৰঃ- ধইঞ্চা, শন, বেলিফুল * সেউজীয়া পাতসাৰঃ- সোণাৰু, নিম, ভোট এৰা, [[কলমৌ]], কৰচ, [[আকণ]] * আৱৰণ শস্যঃ- মগুমাহ, মাটিমাহ, লেচেৰামাহ ==লগতে চাওক== * [[পচন সাৰ]] * [[জৈৱিক কৃষি]] * [[মাটি]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * http://bettersoils.soilwater.com.au/module3/3_09.htm * http://agritech.tnau.ac.in/org_farm/orgfarm_green%20leaf%20manure.html * [http://www.attra.org/attra-pub/covercrop.html Overview of cover crops and green manures] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110515002807/http://attra.org/attra-pub/covercrop.html |date=2011-05-15 }} * [http://www.organicfarmingworld.com/greenmanuring.html Methods of Green Manuring] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070930080740/http://www.organicfarmingworld.com/greenmanuring.html |date=2007-09-30 }} * Using green manure to grow rice [http://www.irri.org/donors/SDC/pdfs/NutMgmtRnfedLwlndRiceLaoPDR.pdf] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070317161034/http://www.irri.org/donors/SDC/pdfs/NutMgmtRnfedLwlndRiceLaoPDR.pdf |date=2007-03-17 }} * [http://www.sarep.ucdavis.edu/ccrop/ University of California cover crops database] [[শ্ৰেণী:কৃষি বিজ্ঞান]] ooffertldaaynx5oq3wliu3o5b7sklu 4 29980 517506 517434 2025-06-12T17:28:00Z Kandarpajit Kallol 6257 517506 wikitext text/x-wiki {{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}} {{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}} <span style="font-size: 115%; font-weight: bold"><span style="color: red">বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:</span> এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। </span> এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক। এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে। {{Progress bar|{{#expr:(100-((115/1000)*100))}} |text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}} {{TOCright}} {| class="wikitable" width="40%" |+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা |- ! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই |- | জীৱনী || ২০৪ || ১২৯ || ৭৫ |- | দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০ |- | বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০ |- | সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৭০ || ০ |- | ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০ |- | প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ |- | বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০ |- | খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ |- | প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৬৭ || ০ |- | কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৫০ || ২৫ |- | ইতিহাস || ৪৬ || ৩১ || ১৫ |- | ভূগোল || ১৪৬ || ১৪৬ || ০ |- | '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮৮৫''' || '''১১৫''' |} <small>* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ১২ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। </small> == জীৱনী == === শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ === {{div col|2}} # [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]]) # [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]]) # [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]]) # '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])''' # [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]]) # [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]]) # [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]]) # '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])''' # [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]]) # '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])''' # '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])''' # [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]]) # '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])''' # [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]]) # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) {{div col end}} === লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি === {{div col|2}} # [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]]) # [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]]) # [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]]) # [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]]) # [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]]) # [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]]) # [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]]) # [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]]) # [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]]) # [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]]) # [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]]) # [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]]) # [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]]) # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]]) # [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) # [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]]) {{div col end}} === সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী === {{div col|2}} # [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]]) # '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])''' # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])''' # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])''' # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])''' # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) # '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])''' {{div col end}} === অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী === {{div col|2}} # [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]]) # '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])''' # [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]]) # '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])''' # [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]]) # [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]]) # '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])''' # [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]]) # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী === {{div col|2}} # [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]]) # [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]]) # [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]]) # [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]]) # [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]]) # [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]]) # [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]]) # [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]]) # [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]]) # [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]]) # [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]]) # [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]]) # [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]]) {{div col end}} === উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ === {{div col|3}} # '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])''' # [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]]) # [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]]) # '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])''' # '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])''' # '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])''' # '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])''' # '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])''' # '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])''' # [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]]) # [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]]) # '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])''' # '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])''' # [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]]) # '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])''' # [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]]) # [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]]) # '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])''' # '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])''' # '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])''' # [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]]) # '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])''' # '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])''' # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])''' # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]]) # [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]]) # [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])''' # '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])''' {{div col end}} === দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী === {{div col|2}} # '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])''' # [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]]) # '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])''' # '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])''' # '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])''' # [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]]) # '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])''' # [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]]) # '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])''' # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]]) # [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])''' # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])''' # '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])''' # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])''' # '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])''' # [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])''' # [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) {{div col end}} === ৰাজনীতিবিদ === {{div col|3}} # [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) <!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --> # '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])''' # [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]]) # [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]]) # '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])''' # [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]]) # '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])''' # [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]]) # '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])''' # [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]]) # [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]]) # [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]]) # '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''<!-- Created first Chinese state and dynasty --> # [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]]) # '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])''' # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]]) # [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]]) # [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]]) # [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]]) # [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) <!-- Greatest Ottoman sultan --> # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) <!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --> # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])''' {{div col end}} === ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ === {{div col|2}} # [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]]) # [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]]) # [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]]) # [[যীশু]] ([[:en:Jesus]]) # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) # [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]]) {{div col end}} == দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান == === দৰ্শন === {{div col|2}} # [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]]) # [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]]) # [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]]) # [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]]) # [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]]) # [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]]) # '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])''' # [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]]) # [[মন]] ([[:en:Mind]]) # '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])''' # [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]]) # [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]]) # [[সত্য]] ([[:en:Truth]]) {{div col end}} === মনোবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])''' # '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])''' # [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]]) # [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]]) # '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])''' {{div col end}} == বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম == # '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])''' # '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])''' # বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন ## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]]) ## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]]) ## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]]) ## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]]) ## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]]) # '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])''' # '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])''' # উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম ## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])''' ## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])''' ### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]]) ## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]]) ## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])''' ### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]]) ## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])''' ### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]]) ## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]]) ## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])''' ## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]]) ## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]]) ## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]]) # আধ্যাত্মিক অভ্যসন ## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]]) ## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]]) ## [[জেন]] ([[:en:Zen]]) == সমাজ বিজ্ঞান == {{div col|2}} # '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])''' # [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]]) # '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])''' {{div col end}} === পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ === {{div col|2}} # '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])''' # '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])''' # [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]]) # '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])''' # [[মহিলা]] ([[:en:Woman]]) {{div col end}} === ৰাজনীতি === {{div col|2}} # '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])''' # [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]]) # [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]]) # [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]]) # [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]]) # [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]]) # [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]]) # [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]]) # [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]]) # [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]]) # '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])''' # [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]]) # [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]]) # [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]]) # [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]]) # [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]]) # [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]]) # [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]]) # [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])''' # [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]]) # [[অপপ্ৰচাৰ]] ([[:en:Propaganda]]) # [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]]) {{div col end}} === বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি === {{div col|2}} # '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])''' # [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]]) # [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]]) # [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]]) ## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]]) ## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]]) ## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]]) # [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]]) # '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])''' # [[কৰ]] ([[:en:Tax]]) {{div col end}} === আইন === {{div col|2}} # '''[[আইন]] ([[:en:Law]])''' # [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]]) {{div col end}} === আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা === {{div col|2}} # [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]]) # [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]]) # [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]]) # [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) <!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --> # [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]]) # '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])''' # [[নাটো]] ([[:en:NATO]]) # [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]]) # [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])''' ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]]) ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]]) ## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]]) ## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণা]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]]) ## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]]) # [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]]) # [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]]) {{div col end}} === যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী === {{div col|2}} # '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])''' # '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])''' # '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])''' ## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]]) {{div col end}} === সামাজিক সমস্যা === {{div col|2}} # [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]]) # '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])''' # '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])''' # [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]]) # '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])''' {{div col end}} == ভাষা আৰু সাহিত্য == # '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])''' # গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ ## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]]) ## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]]) ## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) <!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--> ## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]]) ## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]]) ## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]]) ## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]]) ## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]]) ## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]]) ## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]]) ## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]]) ## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]]) ## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]]) ## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]]) ## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]]) ## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]]) ## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]]) ## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]]) # [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]]) # [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]]) # '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])''' ## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]]) ## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]]) # '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])''' ## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]]) ## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]]) ## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]]) ## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]]) ## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]]) ## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]]) # [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]]) # '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])''' # '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])''' ## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]]) ## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]]) ## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]]) ### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]]) ## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]]) ### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]]) ### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]]) ## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])''' ### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]]) ### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]]) ### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]]) ### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]]) == প্ৰমিতি == # '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])''' # [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]]) === ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব === # [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]]) # [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]]) # [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]]) === সময় === {{div col|2}} # '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])''' ## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]]) # [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]]) # [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]]) # '''[[দিন]] ([[:en:Day]])''' # '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])''' # [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]]) {{div col end}} == বিজ্ঞান == # '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])''' # '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])''' === জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])''' # [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]]) # '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])''' # '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])''' # [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]]) # '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])''' ## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]]) # '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])''' # '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])''' ## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])''' ## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]]) ## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]]) ## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]]) ## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]]) ## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]]) ## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]]) ## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]]) # [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]]) # [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]]) # '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])''' ## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])''' # [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]]) {{div col end}} === জীৱবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])''' # জৈৱ উপাদান ## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])''' ## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]]) ## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]]) # [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]]) # '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])''' ## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]]) # [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]]) ## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]]) # [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]]) # '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])''' # [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]]) ## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]]) {{div col end}} ==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ==== # '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])''' ## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]]) ## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]]) ## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]]) # '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])''' # '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])''' ## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]]) ## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]]) ==== জীৱ ==== # '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])''' # '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])''' ## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]]) ## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]]) ## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]]) ### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])''' #### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]]) #### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]]) #### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]]) ### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]]) ## ক'ৰডাটা ### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])''' ### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])''' #### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]]) #### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]]) ### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])''' #### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]]) ### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])''' #### [[উট]] ([[:en:Camel]]) #### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]]) #### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]]) #### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]]) #### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]]) #### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]]) #### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]]) #### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]]) #### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]]) ##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])''' #### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]]) ##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]]) ### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])''' #### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]]) #### [[সাপ]] ([[:en:Snake]]) # [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]]) # '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])''' # '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])''' # '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])''' ## [[ফুল]] ([[:en:Flower]]) ## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]]) # [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]]) ==== শৰীৰস্থান ==== # '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])''' # [[স্তন]] ([[:en:Breast]]) # '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])''' # [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]]) ## [[তেজ]] ([[:en:Blood]]) ## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]]) # [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]]) # [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]]) ## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]]) ## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]]) ## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]]) # [[পেশী]] ([[:en:Muscle]]) # [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]]) ## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]]) ## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]]) ## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]]) ### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]]) ### [[নাক]] ([[:en:Nose]]) ### [[চকু]] ([[:en:Eye]]) # [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]]) # [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]]) # [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]]) # [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]]) === স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])''' # [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]]) ## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]]) ## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]]) # [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]]) # '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])''' # [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]]) # [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]]) # [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]]) # [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]]) ## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]]) ## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]]) # [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]]) # '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])''' # [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]]) # [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]]) ## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]]) # '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])''' # [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]]) # [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]]) # [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]]) # [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]]) # '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])''' # [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]]) # [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]]) # [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]]) # [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]]) # [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]]) # [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]]) # [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]]) ## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])''' # [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]]) # [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]]) # [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]]) # '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])''' # [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]]) ## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]]) ## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]]) {{div col end}} === ৰসায়ন বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])''' # [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]]) # [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]]) ## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]]) # [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]]) ## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]]) ## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]]) ## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]]) # '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])''' ## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])''' ## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]]) ## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]]) ## [[তাম]] ([[:en:Copper]]) ## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])''' ## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])''' ## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])''' ## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]]) ## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])''' ## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]]) ## [[টিন]] ([[:en:Tin]]) # [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]]) ## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]]) ## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]]) ## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]]) # '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])''' # [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]]) # [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]]) {{div col end}} === পৃথিৱী বিজ্ঞান === # [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]]) # '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])''' ## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]]) ## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]]) # [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]]) # '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])''' ## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])''' ### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]]) ## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]]) ## [[শিল]] ([[:en:Rock]]) # [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]]) ## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]]) ## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]]) # [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]]) # '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])''' ## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]]) ## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]]) ## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]]) ## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]]) ## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]]) ## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]]) === পদাৰ্থ বিজ্ঞান === # '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])''' # [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]]) # '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])''' # '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])''' ## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]]) # '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])''' ## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]]) ## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]]) ## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]]) ### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])''' # [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]]) # '''[[বল]] ([[:en:Force]])''' ## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]]) ### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]]) ## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]]) ## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]]) ## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]]) # [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]]) # '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])''' # '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])''' ## [[তীখা]] ([[:en:Steel]]) # [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]]) # '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])''' ## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]]) ## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]]) ## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]]) ## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]]) # [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]]) # [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]]) # '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])''' # [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]]) # [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]]) # '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])''' # '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])''' ## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]]) # [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]]) # '''[[সময়]] ([[:en:Time]])''' # [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]]) # [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]]) === গণিত === {{div col|2}} # '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])''' # '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])''' ## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]]) ## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])''' ## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]]) # '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])''' ## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]]) ## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]]) ## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]]) # '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])''' ## [[কোণ]] ([[:en:Angle]]) ## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]]) ## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]]) ## [[পাই]] ([[:en:Pi]]) ## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]]) ## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]]) ## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]]) # [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]]) ## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]]) ## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]]) # সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা ## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]]) # যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ ## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]]) ## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]]) ## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]]) ## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]]) {{div col end}} == খাদ্য আৰু কৃষি == === কৃষি === # '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])''' ## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]]) ## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]]) ===খাদ্য=== {{div col|2}} # '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])''' # [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]]) # [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]]) ## [[যৱ]] ([[:en:Barley]]) ## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]]) ## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]]) ## [[চাউল]] ([[:en:Rice]]) ## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]]) ## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]]) ## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]]) # [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]]) # [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]]) # [[মৌ]] ([[:en:Honey]]) # [[ফল]] ([[:en:Fruit]]) ## [[আপেল]] ([[:en:Apple]]) ## [[কল]] ([[:en:Banana]]) ## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]]) ## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]]) ## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]]) ## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]]) # [[মাংস]] ([[:en:Meat]]) # [[চেনি]] ([[:en:Sugar]]) # [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]]) ## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]]) {{div col end}} === পানীয় === {{div col|2}} # [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]]) # [[কফি]] ([[:en:Coffee]]) # [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]]) # '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])''' # [[চাহ]] ([[:en:Tea]]) # '''[[পানী]] ([[:en:Water]])''' # [[সুৰা]] ([[:en:Wine]]) {{div col end}} == প্ৰযুক্তি == {{div col|2}} # '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])''' # [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]]) # [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]]) ## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]]) # [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]]) ## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]]) ## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]]) ## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]]) ## [[চকা]] ([[:en:Wheel]]) # [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]]) # [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]]) {{div col end}} === যোগাযোগ === {{div col|2}} # '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])''' # [[কিতাপ]] ([[:en:Book]]) # '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])''' ## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]]) # [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]]) ## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]]) ## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]]) # [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]]) # [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]]) {{div col end}} === অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স === {{div col|2}} # [[ইলেক্ট্ৰনিকছ]] ([[:en:Electronics]]) ## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]]) ## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]]) # উপাদান ## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]]) ## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]]) ## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]]) ## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]]) ## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]]) ## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]]) {{div col end}} ==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ==== {{div col|2}} # '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])''' ## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]]) ## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]]) # [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]]) # [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]]) ## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]]) # [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]]) ## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]]) ## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]]) # [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]]) # [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]]) # [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]]) {{div col end}} === শক্তি আৰু ইন্ধন === {{div col|2}} # [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]]) # [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]]) ## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]]) # [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]]) # [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]]) # [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]]) # [[জুই]] ([[:en:Fire]]) {{div col end}} === সামগ্ৰী === {{div col|2}} # [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]]) # [[কাগজ]] ([[:en:Paper]]) # [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]]) # [[কাঠ]] ([[:en:Wood]]) {{div col end}} === যাতায়াত === {{div col|2}} # [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]]) # [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]]) # [[মটৰ গাড়ী]] ([[:en:Automobile]]) # [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]]) # [[ডুবযান]] ([[:en:Submarine]]) # [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]]) # [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]]) {{div col end}} === অস্ত্ৰশস্ত্ৰ === {{div col|2}} # [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]]) ## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]]) # [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]]) ## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]]) # [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]]) ## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]]) # [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]]) ## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]]) {{div col end}} == কলা আৰু বিনোদন == {{div col|2}} # '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])''' # '''[[কলা]] ([[:en:Art]])''' ## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]]) ## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]]) ## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]]) ## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]]) ## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]]) # [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]]) # [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]]) # [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]]) # [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]]) {{div col end}} === স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী === {{div col|2}} # '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])''' # [[খিলান]] ([[:en:Arch]]) # [[দলং]] ([[:en:Bridge]]) # [[খাল]] ([[:en:Canal]]) # [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]]) # [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]]) # '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])''' # উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য ## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]]) ## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]]) ## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]]) ## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]]) ## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) ## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) ## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]]) ## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) ## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]]) ## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]]) ## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]]) ## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]]) # [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন === {{div col|2}} # '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])''' ## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]]) # '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])''' # '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])''' {{div col end}} ===সংগীত=== # '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])''' # [[গীত]] ([[:en:Song]]) # উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ ## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]]) ## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]]) ### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) ### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) ## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) ## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]]) ## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) ## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]]) ## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) ## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ ## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]]) ## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]]) ## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]]) ## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) ## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]]) === বিনোদন === {{div col|2}} # '''[[খেল]] ([[:en:Game]])''' ## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) ## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]]) ## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) ## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]]) # [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]]) # [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]]) ## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]]) ## [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]]) # '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])''' ## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]]) ## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) ## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) ## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]]) ## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]]) ## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) ## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]]) # '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])''' {{div col end}} == ইতিহাস == # '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])''' ==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ==== {{div col|2}} # [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]]) # [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]]) # [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]]) # [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]]) # [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]]) # [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]]) # [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]]) # [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]]) # [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]]) # [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]]) # [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]]) {{div col end}} ==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]]) # [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]]) {{div col end}} ==== আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]]) # '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])''' # '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])''' # [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]]) # '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])''' # [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]]) # [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]]) # '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])''' # [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) <!-- most significant event in Japanese history --> # [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) # '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])''' # '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])''' {{div col end}} == ভূগোল == {{div col|2}} এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে। # '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])''' # '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])''' # '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])''' # [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]]) # [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]]) # [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]]) # [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]]) # '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])''' # [[নদী]] ([[:en:River]]) # '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])''' # [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]]) === মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল === # '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])''' # '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])''' # '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])''' # '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])''' # [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]]) # '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])''' # '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])''' # '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])''' {{div col end}} === দেশ === {{div col|3}} [[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে। # [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]]) # [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]]) # [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]]) # [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]]) # [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]]) # [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]]) # '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])''' # [[কানাডা]] ([[:en:Canada]]) # '''[[চীন]] ([[:en:China]])''' # [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]]) # [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]]) # [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]]) # [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]]) # '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])''' # '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])''' # '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])''' # [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]]) # '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])''' # [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]]) # [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]]) # '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])''' # '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])''' # [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]]) # [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]]) # [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]]) # [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]]) # [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]]) # [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]]) # [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]]) # '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])''' # [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]]) # [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]]) # [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]]) # [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]]) # '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])''' # [[চুদান]] ([[:en:Sudan]]) # [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]]) # [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]]) # [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]]) # [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]]) # [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]]) # '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])''' # '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])''' # [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]]) # [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]]) # [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]]) {{div col end}} === নগৰ === {{div col|3}} # [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]]) # [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]]) # [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]]) # [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]]) # '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])''' # '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])''' # [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]]) # [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]]) # [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]]) # [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]]) # [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]]) # [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]]) # [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]]) # [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]]) # [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]]) # [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]]) # [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]]) # [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]]) # '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])''' # [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]]) # [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]]) # [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]]) # [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]]) # '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])''' # [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]]) # [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]]) # [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]]) # [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]]) # '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])''' # [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]]) # [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]]) # '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])''' # '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])''' # [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]]) # '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])''' # '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])''' # [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]]) # [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]]) # [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]]) # [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]]) # [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]]) # '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])''' # [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]]) # [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]]) {{div col end}} === জলাঞ্চল === {{div col|3}} # '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])''' # [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]]) # '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])''' # [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]]) # [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]]) # [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]]) # [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]]) # [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]]) # [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]]) # [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]]) # [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]]) # [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]]) # '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])''' # [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]]) # [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]]) # [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]]) # [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]]) # [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]]) # [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]]) # [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]]) # '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])''' # [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]]) # '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])''' # [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]]) # [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]]) # [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]]) # [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]]) # [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]]) # [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]]) # [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]]) {{div col end}} === পৰ্বত আৰু মৰুভূমি === # [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]]) # [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]]) # '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])''' ## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]]) # [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]]) # [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]]) # '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])''' {{Core topics}} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]] 238zi6klefuy5i6vgwh43su0ergsz8y 517507 517506 2025-06-12T17:28:54Z Kandarpajit Kallol 6257 517507 wikitext text/x-wiki {{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}} {{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}} <span style="font-size: 115%; font-weight: bold"><span style="color: red">বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:</span> এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। </span> এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক। এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে। {{Progress bar|{{#expr:(100-((115/1000)*100))}} |text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}} {{TOCright}} {| class="wikitable" width="40%" |+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা |- ! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই |- | জীৱনী || ২০৪ || ১২৯ || ৭৫ |- | দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০ |- | বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০ |- | সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৭০ || ০ |- | ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০ |- | প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ |- | বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০ |- | খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ |- | প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৬৭ || ০ |- | কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৫০ || ২৫ |- | ইতিহাস || ৪৬ || ৩১ || ১৫ |- | ভূগোল || ১৪৬ || ১৪৬ || ০ |- | '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮৮৫''' || '''১১৫''' |} <small>* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ১২ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। </small> == জীৱনী == === শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ === {{div col|2}} # [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]]) # [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]]) # [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]]) # '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])''' # [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]]) # [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]]) # [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]]) # '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])''' # [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]]) # '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])''' # '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])''' # [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]]) # '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])''' # [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]]) # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) {{div col end}} === লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি === {{div col|2}} # [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]]) # [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]]) # [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]]) # [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]]) # [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]]) # [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]]) # [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]]) # [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]]) # [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]]) # [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]]) # [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]]) # [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]]) # [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]]) # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]]) # [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) # [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]]) {{div col end}} === সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী === {{div col|2}} # [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]]) # '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])''' # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])''' # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])''' # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])''' # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) # '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])''' {{div col end}} === অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী === {{div col|2}} # [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]]) # '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])''' # [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]]) # '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])''' # [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]]) # [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]]) # '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])''' # [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]]) # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী === {{div col|2}} # [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]]) # [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]]) # [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]]) # [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]]) # [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]]) # [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]]) # [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]]) # [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]]) # [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]]) # [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]]) # [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]]) # [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]]) # [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]]) {{div col end}} === উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ === {{div col|3}} # '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])''' # [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]]) # [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]]) # '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])''' # '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])''' # '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])''' # '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])''' # '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])''' # '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])''' # [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]]) # [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]]) # '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])''' # '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])''' # [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]]) # '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])''' # [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]]) # [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]]) # '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])''' # '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])''' # '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])''' # [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]]) # '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])''' # '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])''' # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])''' # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]]) # [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]]) # [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])''' # '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])''' {{div col end}} === দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী === {{div col|2}} # '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])''' # [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]]) # '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])''' # '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])''' # '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])''' # [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]]) # '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])''' # [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]]) # '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])''' # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]]) # [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])''' # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])''' # '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])''' # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])''' # '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])''' # [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])''' # [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) {{div col end}} === ৰাজনীতিবিদ === {{div col|3}} # [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) <!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --> # '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])''' # [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]]) # [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]]) # '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])''' # [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]]) # '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])''' # [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]]) # '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])''' # [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]]) # [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]]) # [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]]) # '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''<!-- Created first Chinese state and dynasty --> # [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]]) # '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])''' # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]]) # [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]]) # [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]]) # [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]]) # [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) <!-- Greatest Ottoman sultan --> # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) <!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --> # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])''' {{div col end}} === ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ === {{div col|2}} # [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]]) # [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]]) # [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]]) # [[যীশু]] ([[:en:Jesus]]) # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) # [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]]) {{div col end}} == দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান == === দৰ্শন === {{div col|2}} # [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]]) # [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]]) # [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]]) # [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]]) # [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]]) # [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]]) # '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])''' # [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]]) # [[মন]] ([[:en:Mind]]) # '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])''' # [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]]) # [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]]) # [[সত্য]] ([[:en:Truth]]) {{div col end}} === মনোবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])''' # '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])''' # [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]]) # [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]]) # '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])''' {{div col end}} == বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম == # '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])''' # '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])''' # বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন ## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]]) ## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]]) ## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]]) ## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]]) ## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]]) # '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])''' # '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])''' # উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম ## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])''' ## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])''' ### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]]) ## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]]) ## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])''' ### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]]) ## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])''' ### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]]) ## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]]) ## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])''' ## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]]) ## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]]) ## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]]) # আধ্যাত্মিক অভ্যসন ## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]]) ## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]]) ## [[জেন]] ([[:en:Zen]]) == সমাজ বিজ্ঞান == {{div col|2}} # '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])''' # [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]]) # '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])''' {{div col end}} === পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ === {{div col|2}} # '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])''' # '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])''' # [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]]) # '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])''' # [[মহিলা]] ([[:en:Woman]]) {{div col end}} === ৰাজনীতি === {{div col|2}} # '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])''' # [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]]) # [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]]) # [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]]) # [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]]) # [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]]) # [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]]) # [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]]) # [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]]) # [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]]) # '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])''' # [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]]) # [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]]) # [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]]) # [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]]) # [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]]) # [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]]) # [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]]) # [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])''' # [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]]) # [[অপপ্ৰচাৰ]] ([[:en:Propaganda]]) # [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]]) {{div col end}} === বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি === {{div col|2}} # '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])''' # [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]]) # [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]]) # [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]]) ## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]]) ## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]]) ## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]]) # [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]]) # '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])''' # [[কৰ]] ([[:en:Tax]]) {{div col end}} === আইন === {{div col|2}} # '''[[আইন]] ([[:en:Law]])''' # [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]]) {{div col end}} === আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা === {{div col|2}} # [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]]) # [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]]) # [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]]) # [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) <!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --> # [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]]) # '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])''' # [[নাটো]] ([[:en:NATO]]) # [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]]) # [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])''' ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]]) ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]]) ## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]]) ## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণা]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]]) ## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]]) # [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]]) # [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]]) {{div col end}} === যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী === {{div col|2}} # '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])''' # '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])''' # '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])''' ## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]]) {{div col end}} === সামাজিক সমস্যা === {{div col|2}} # [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]]) # '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])''' # '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])''' # [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]]) # '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])''' {{div col end}} == ভাষা আৰু সাহিত্য == # '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])''' # গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ ## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]]) ## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]]) ## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) <!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--> ## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]]) ## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]]) ## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]]) ## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]]) ## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]]) ## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]]) ## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]]) ## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]]) ## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]]) ## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]]) ## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]]) ## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]]) ## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]]) ## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]]) ## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]]) # [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]]) # [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]]) # '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])''' ## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]]) ## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]]) # '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])''' ## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]]) ## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]]) ## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]]) ## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]]) ## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]]) ## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]]) # [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]]) # '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])''' # '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])''' ## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]]) ## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]]) ## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]]) ### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]]) ## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]]) ### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]]) ### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]]) ## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])''' ### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]]) ### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]]) ### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]]) ### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]]) == প্ৰমিতি == # '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])''' # [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]]) === ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব === # [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]]) # [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]]) # [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]]) === সময় === {{div col|2}} # '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])''' ## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]]) # [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]]) # [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]]) # '''[[দিন]] ([[:en:Day]])''' # '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])''' # [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]]) {{div col end}} == বিজ্ঞান == # '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])''' # '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])''' === জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])''' # [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]]) # '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])''' # '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])''' # [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]]) # '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])''' ## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]]) # '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])''' # '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])''' ## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])''' ## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]]) ## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]]) ## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]]) ## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]]) ## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]]) ## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]]) ## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]]) # [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]]) # [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]]) # '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])''' ## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])''' # [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]]) {{div col end}} === জীৱবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])''' # জৈৱ উপাদান ## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])''' ## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]]) ## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]]) # [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]]) # '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])''' ## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]]) # [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]]) ## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]]) # [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]]) # '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])''' # [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]]) ## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]]) {{div col end}} ==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ==== # '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])''' ## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]]) ## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]]) ## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]]) # '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])''' # '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])''' ## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]]) ## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]]) ==== জীৱ ==== # '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])''' # '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])''' ## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]]) ## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]]) ## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]]) ### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])''' #### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]]) #### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]]) #### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]]) ### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]]) ## ক'ৰডাটা ### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])''' ### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])''' #### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]]) #### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]]) ### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])''' #### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]]) ### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])''' #### [[উট]] ([[:en:Camel]]) #### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]]) #### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]]) #### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]]) #### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]]) #### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]]) #### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]]) #### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]]) #### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]]) ##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])''' #### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]]) ##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]]) ### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])''' #### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]]) #### [[সাপ]] ([[:en:Snake]]) # [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]]) # '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])''' # '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])''' # '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])''' ## [[ফুল]] ([[:en:Flower]]) ## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]]) # [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]]) ==== শৰীৰস্থান ==== # '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])''' # [[স্তন]] ([[:en:Breast]]) # '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])''' # [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]]) ## [[তেজ]] ([[:en:Blood]]) ## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]]) # [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]]) # [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]]) ## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]]) ## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]]) ## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]]) # [[পেশী]] ([[:en:Muscle]]) # [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]]) ## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]]) ## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]]) ## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]]) ### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]]) ### [[নাক]] ([[:en:Nose]]) ### [[চকু]] ([[:en:Eye]]) # [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]]) # [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]]) # [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]]) # [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]]) === স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])''' # [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]]) ## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]]) ## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]]) # [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]]) # '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])''' # [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]]) # [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]]) # [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]]) # [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]]) ## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]]) ## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]]) # [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]]) # '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])''' # [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]]) # [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]]) ## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]]) # '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])''' # [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]]) # [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]]) # [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]]) # [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]]) # '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])''' # [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]]) # [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]]) # [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]]) # [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]]) # [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]]) # [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]]) # [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]]) ## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])''' # [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]]) # [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]]) # [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]]) # '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])''' # [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]]) ## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]]) ## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]]) {{div col end}} === ৰসায়ন বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])''' # [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]]) # [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]]) ## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]]) # [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]]) ## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]]) ## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]]) ## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]]) # '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])''' ## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])''' ## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]]) ## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]]) ## [[তাম]] ([[:en:Copper]]) ## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])''' ## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])''' ## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])''' ## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]]) ## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])''' ## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]]) ## [[টিন]] ([[:en:Tin]]) # [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]]) ## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]]) ## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]]) ## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]]) # '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])''' # [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]]) # [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]]) {{div col end}} === পৃথিৱী বিজ্ঞান === # [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]]) # '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])''' ## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]]) ## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]]) # [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]]) # '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])''' ## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])''' ### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]]) ## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]]) ## [[শিল]] ([[:en:Rock]]) # [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]]) ## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]]) ## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]]) # [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]]) # '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])''' ## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]]) ## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]]) ## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]]) ## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]]) ## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]]) ## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]]) === পদাৰ্থ বিজ্ঞান === # '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])''' # [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]]) # '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])''' # '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])''' ## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]]) # '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])''' ## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]]) ## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]]) ## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]]) ### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])''' # [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]]) # '''[[বল]] ([[:en:Force]])''' ## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]]) ### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]]) ## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]]) ## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]]) ## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]]) # [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]]) # '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])''' # '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])''' ## [[তীখা]] ([[:en:Steel]]) # [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]]) # '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])''' ## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]]) ## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]]) ## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]]) ## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]]) # [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]]) # [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]]) # '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])''' # [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]]) # [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]]) # '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])''' # '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])''' ## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]]) # [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]]) # '''[[সময়]] ([[:en:Time]])''' # [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]]) # [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]]) === গণিত === {{div col|2}} # '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])''' # '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])''' ## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]]) ## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])''' ## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]]) # '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])''' ## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]]) ## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]]) ## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]]) # '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])''' ## [[কোণ]] ([[:en:Angle]]) ## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]]) ## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]]) ## [[পাই]] ([[:en:Pi]]) ## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]]) ## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]]) ## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]]) # [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]]) ## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]]) ## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]]) # সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা ## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]]) # যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ ## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]]) ## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]]) ## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]]) ## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]]) {{div col end}} == খাদ্য আৰু কৃষি == === কৃষি === # '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])''' ## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]]) ## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]]) ===খাদ্য=== {{div col|2}} # '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])''' # [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]]) # [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]]) ## [[যৱ]] ([[:en:Barley]]) ## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]]) ## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]]) ## [[চাউল]] ([[:en:Rice]]) ## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]]) ## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]]) ## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]]) # [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]]) # [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]]) # [[মৌ]] ([[:en:Honey]]) # [[ফল]] ([[:en:Fruit]]) ## [[আপেল]] ([[:en:Apple]]) ## [[কল]] ([[:en:Banana]]) ## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]]) ## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]]) ## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]]) ## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]]) # [[মাংস]] ([[:en:Meat]]) # [[চেনি]] ([[:en:Sugar]]) # [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]]) ## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]]) {{div col end}} === পানীয় === {{div col|2}} # [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]]) # [[কফি]] ([[:en:Coffee]]) # [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]]) # '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])''' # [[চাহ]] ([[:en:Tea]]) # '''[[পানী]] ([[:en:Water]])''' # [[সুৰা]] ([[:en:Wine]]) {{div col end}} == প্ৰযুক্তি == {{div col|2}} # '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])''' # [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]]) # [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]]) ## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]]) # [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]]) ## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]]) ## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]]) ## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]]) ## [[চকা]] ([[:en:Wheel]]) # [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]]) # [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]]) {{div col end}} === যোগাযোগ === {{div col|2}} # '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])''' # [[কিতাপ]] ([[:en:Book]]) # '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])''' ## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]]) # [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]]) ## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]]) ## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]]) # [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]]) # [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]]) {{div col end}} === অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স === {{div col|2}} # [[ইলেক্ট্ৰনিকছ]] ([[:en:Electronics]]) ## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]]) ## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]]) # উপাদান ## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]]) ## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]]) ## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]]) ## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]]) ## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]]) ## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]]) {{div col end}} ==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ==== {{div col|2}} # '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])''' ## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]]) ## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]]) # [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]]) # [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]]) ## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]]) # [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]]) ## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]]) ## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]]) # [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]]) # [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]]) # [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]]) {{div col end}} === শক্তি আৰু ইন্ধন === {{div col|2}} # [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]]) # [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]]) ## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]]) # [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]]) # [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]]) # [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]]) # [[জুই]] ([[:en:Fire]]) {{div col end}} === সামগ্ৰী === {{div col|2}} # [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]]) # [[কাগজ]] ([[:en:Paper]]) # [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]]) # [[কাঠ]] ([[:en:Wood]]) {{div col end}} === যাতায়াত === {{div col|2}} # [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]]) # [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]]) # [[মটৰ গাড়ী]] ([[:en:Car]]) # [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]]) # [[ডুবযান]] ([[:en:Submarine]]) # [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]]) # [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]]) {{div col end}} === অস্ত্ৰশস্ত্ৰ === {{div col|2}} # [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]]) ## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]]) # [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]]) ## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]]) # [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]]) ## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]]) # [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]]) ## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]]) {{div col end}} == কলা আৰু বিনোদন == {{div col|2}} # '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])''' # '''[[কলা]] ([[:en:Art]])''' ## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]]) ## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]]) ## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]]) ## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]]) ## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]]) # [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]]) # [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]]) # [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]]) # [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]]) {{div col end}} === স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী === {{div col|2}} # '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])''' # [[খিলান]] ([[:en:Arch]]) # [[দলং]] ([[:en:Bridge]]) # [[খাল]] ([[:en:Canal]]) # [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]]) # [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]]) # '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])''' # উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য ## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]]) ## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]]) ## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]]) ## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]]) ## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) ## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) ## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]]) ## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) ## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]]) ## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]]) ## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]]) ## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]]) # [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন === {{div col|2}} # '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])''' ## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]]) # '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])''' # '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])''' {{div col end}} ===সংগীত=== # '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])''' # [[গীত]] ([[:en:Song]]) # উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ ## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]]) ## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]]) ### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) ### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) ## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) ## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]]) ## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) ## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]]) ## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) ## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ ## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]]) ## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]]) ## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]]) ## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) ## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]]) === বিনোদন === {{div col|2}} # '''[[খেল]] ([[:en:Game]])''' ## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) ## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]]) ## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) ## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]]) # [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]]) # [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]]) ## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]]) ## [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]]) # '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])''' ## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]]) ## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) ## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) ## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]]) ## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]]) ## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) ## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]]) # '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])''' {{div col end}} == ইতিহাস == # '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])''' ==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ==== {{div col|2}} # [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]]) # [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]]) # [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]]) # [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]]) # [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]]) # [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]]) # [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]]) # [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]]) # [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]]) # [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]]) # [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]]) {{div col end}} ==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]]) # [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]]) {{div col end}} ==== আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]]) # '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])''' # '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])''' # [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]]) # '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])''' # [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]]) # [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]]) # '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])''' # [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) <!-- most significant event in Japanese history --> # [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) # '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])''' # '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])''' {{div col end}} == ভূগোল == {{div col|2}} এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে। # '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])''' # '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])''' # '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])''' # [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]]) # [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]]) # [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]]) # [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]]) # '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])''' # [[নদী]] ([[:en:River]]) # '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])''' # [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]]) === মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল === # '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])''' # '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])''' # '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])''' # '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])''' # [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]]) # '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])''' # '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])''' # '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])''' {{div col end}} === দেশ === {{div col|3}} [[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে। # [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]]) # [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]]) # [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]]) # [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]]) # [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]]) # [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]]) # '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])''' # [[কানাডা]] ([[:en:Canada]]) # '''[[চীন]] ([[:en:China]])''' # [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]]) # [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]]) # [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]]) # [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]]) # '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])''' # '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])''' # '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])''' # [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]]) # '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])''' # [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]]) # [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]]) # '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])''' # '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])''' # [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]]) # [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]]) # [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]]) # [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]]) # [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]]) # [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]]) # [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]]) # '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])''' # [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]]) # [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]]) # [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]]) # [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]]) # '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])''' # [[চুদান]] ([[:en:Sudan]]) # [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]]) # [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]]) # [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]]) # [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]]) # [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]]) # '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])''' # '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])''' # [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]]) # [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]]) # [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]]) {{div col end}} === নগৰ === {{div col|3}} # [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]]) # [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]]) # [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]]) # [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]]) # '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])''' # '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])''' # [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]]) # [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]]) # [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]]) # [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]]) # [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]]) # [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]]) # [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]]) # [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]]) # [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]]) # [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]]) # [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]]) # [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]]) # '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])''' # [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]]) # [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]]) # [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]]) # [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]]) # '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])''' # [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]]) # [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]]) # [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]]) # [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]]) # '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])''' # [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]]) # [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]]) # '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])''' # '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])''' # [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]]) # '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])''' # '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])''' # [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]]) # [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]]) # [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]]) # [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]]) # [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]]) # '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])''' # [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]]) # [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]]) {{div col end}} === জলাঞ্চল === {{div col|3}} # '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])''' # [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]]) # '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])''' # [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]]) # [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]]) # [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]]) # [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]]) # [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]]) # [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]]) # [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]]) # [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]]) # [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]]) # '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])''' # [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]]) # [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]]) # [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]]) # [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]]) # [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]]) # [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]]) # [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]]) # '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])''' # [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]]) # '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])''' # [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]]) # [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]]) # [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]]) # [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]]) # [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]]) # [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]]) # [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]]) {{div col end}} === পৰ্বত আৰু মৰুভূমি === # [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]]) # [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]]) # '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])''' ## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]]) # [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]]) # [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]]) # '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])''' {{Core topics}} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]] 69grezxuiwr088iq630cnzdptmnb5uw 517582 517507 2025-06-13T01:28:51Z Kandarpajit Kallol 6257 517582 wikitext text/x-wiki {{ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/Level/Nav bar}} {{Shortcut|WP:VA|WP:VITAL}} <span style="font-size: 115%; font-weight: bold"><span style="color: red">বিশেষ দ্ৰষ্টব্য:</span> এই তালিকাখন মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|গোলকীয় তালিকাৰ]] প্ৰতিলিপি। অনুগ্ৰহ কৰি এই তালিকাখন পোনপটিয়াকৈ সলনি নকৰে যেন। আপুনি যদি কোনো বিষয় ইয়াত সংযোগ কৰিব বিচাৰে, প্ৰথমে মেটা-ৱিকিৰ [[:meta:Talk:List of articles every Wikipedia should have|আলোচনা পৃষ্ঠাত]] আলোচনা কৰক। কোনো বিষয় সংযোগ বা বিলোপ কৰিবৰ বাবে উপযুক্ত যুক্তি দৰ্শোৱা প্ৰয়োজন। </span> এই তালিকাখনত অন্তৰ্ভুক্ত কৰা প্ৰবন্ধসমূহ প্ৰতিখন ৱিকিপিডিয়াতে থকাতো অত্যাৱশ্যকীয় হিচাপে বিবেচনা কৰা হয়। এই প্ৰবন্ধসমূহ উচ্চ মানদণ্ডৰ তথা নিৰ্বাচিত প্ৰবন্ধ হোৱাটো বাঞ্ছনীয়। অসমীয়া ৱিকিপিডিয়াতো এই প্ৰবন্ধসমূহ থকাটো প্ৰয়োজনীয়। আপুনিও এই প্ৰবন্ধসমূহ সৃষ্টি বা বিস্তাৰ কৰাত সহায় কৰিব পাৰে। অধিক সহায়ৰ বাবে [[সহায়:সমল|ইয়াত]] ক্লিক কৰক। এই পৃষ্ঠাত '''ৱিকিপিডিয়াৰ ১,০০০ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ'''ক তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে। এই তালিকা হৈছে ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকাৰ তৃতীয় স্তৰ। ১০,০০০ প্ৰবন্ধ সমৃদ্ধ বিস্তাৰিত তালিকা চতুৰ্থ স্তৰৰ এখনো [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/বিস্তাৰিত|ইয়াত]] উপলব্ধ আছে। আন দুখন চমু তালিকা ক্ৰমে দ্বিতীয় স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/২|১০০টা প্ৰবন্ধ]] আৰু প্ৰথম স্তৰৰ [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/স্তৰ/১|শীৰ্ষ ১০টা প্ৰবন্ধও]] আছে। এই তালিকাখনৰ নবীনতম সংস্কৰণটোৰ বাবে [[:meta:List of articles every Wikipedia should have|এই লিঙ্কটো]] চাব পাৰে। [[ৱিকিপিডিয়া:অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা/ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়া|পঞ্চম স্তৰৰ]] আন এখন তালিকা আছে, যিখনত ভাৰতীয় ভাষাৰ ৱিকিপিডিয়াবোৰত থাকিব লগা অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে। {{Progress bar|{{#expr:(100-((110/1000)*100))}} |text = প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰা হ'ল}} {{TOCright}} {| class="wikitable" width="40%" |+ বিষয়বস্তু অনুসৰি প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা |- ! বিষয়!! প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা!! প্ৰবন্ধ আছে!! প্ৰবন্ধ নাই |- | জীৱনী || ২০৪ || ১২৯ || ৭৫ |- | দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান || ১৮ || ১৮ || ০ |- | বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম || ২৫ || ২৫ || ০ |- | সমাজ বিজ্ঞান || ৭০ || ৭০ || ০ |- | ভাষা আৰু সাহিত্য || ৪৬ || ৪৬ || ০ |- | প্ৰমিতি || ১২ || ১২ || ০ |- | বিজ্ঞান || ২৫৭ || ২৫৭ || ০ |- | খাদ্য আৰু কৃষি || ৩৪ || ৩৪ || ০ |- | প্ৰযুক্তি || ৬৭ || ৬৭ || ০ |- | কলা আৰু বিনোদন || ৭৫ || ৫৫ || ২০ |- | ইতিহাস || ৪৬ || ৩১ || ১৫ |- | ভূগোল || ১৪৬ || ১৪৬ || ০ |- | '''মুঠ''' || '''১০০০''' || '''৮৯০''' || '''১১০''' |} <small>* এই তালিকাখন অন্তিমবাৰৰ বাবে ১৩ জুন ২০২৫-ত সংশোধন কৰা হৈছে। </small> == জীৱনী == === শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ === {{div col|2}} # [[লী ক'ৰবাজিয়ে]] ([[:en:Le Corbusier]]) # [[চালভাড' ডালি]] ([[:en:Salvador Dalí]]) # [[এলব্ৰেখট ড্যুৰাৰ]] ([[:en:Albrecht Dürer]]) # '''[[ভিনচেণ্ট ভেন গঘ]] ([[:en:Vincent van Gogh]])''' # [[ফ্ৰান্সিছক' গয়া]] ([[:en:Francisco Goya]]) # [[কাটুশ্বিকা হ'কচাই]] ([[:en:Hokusai]]) # [[ফ্ৰিদা কাল']] ([[:en:Frida Kahlo]]) # '''[[লিঅ'নাৰ্ড' দা ভিন্সি]] ([[:en:Leonardo da Vinci]])''' # [[হেনৰি মেটিশ্ব]] ([[:en:Henri Matisse]]) # '''[[মাইকেলেঞ্জেল']] ([[:en:Michelangelo]])''' # '''[[পাব্‌ল' পিকাছ']] ([[:en:Pablo Picasso]])''' # [[ৰাফায়েল]] ([[:en:Raphael]]) # '''[[ৰে'ম্ব্ৰেণ্ট]] ([[:en:Rembrandt]])''' # [[পিটাৰ পল ৰুবেন্স]] ([[:en:Peter Paul Rubens]]) # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) {{div col end}} === লেখক, নাট্যকাৰ আৰু কবি === {{div col|2}} # [[চাৰ্লছ ডিকেন্স]] ([[:en:Charles Dickens]]) # [[ফিওদোৰ দস্তয়েভস্কি]] ([[:en:Fyodor Dostoevsky]]) # [[নাগিব মাহফুজ]] ([[:en:Naguib Mahfouz]]) # [[গাব্ৰিয়েল গাৰ্ছিয়া মাৰ্কেছ]] ([[:en:Gabriel García Márquez]]) # [[হোমাৰ]] ([[:en:Homer]]) # [[ফ্ৰান্‌জ কাফ্‌কা]] ([[:en:Franz Kafka]]) # [[কালিদাস]] ([[:en:Kālidāsa]]) # [[মাৰ্চেল প্ৰুষ্ট]] ([[:en:Marcel Proust]]) # [[উইলিয়াম শ্বেইকছপীয়েৰ]] ([[:en:William Shakespeare]]) # [[ৰবীন্দ্ৰনাথ ঠাকুৰ]] ([[:en:Rabindranath Tagore]]) # [[লীঅ' টলষ্টয়]] ([[:en:Leo Tolstoy]]) # [[মাৰ্ক টোৱেইন]] ([[:en:Mark Twain]]) # [[দান্তে আলিগিয়েৰি]] ([[:en:Dante Alighieri]]) # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[লৰ্ড বায়ৰন]] ([[:en:Lord Byron]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জেফ্ৰি চ'ছাৰ]] ([[:en:Geoffrey Chaucer]]) # [[এণ্টন চেকভ]] ([[:en:Anton Chekhov]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[লি বাই]] ([[:en:Li Bai]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[আলেকজেণ্ডাৰ পুস্কিন]] ([[:en:Alexander Pushkin]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) # [[ভাৰ্জিল]] ([[:en:Virgil]]) {{div col end}} === সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী === {{div col|2}} # [[দ্য বিটল্‌চ]] ([[:en:The Beatles]]) # '''[[লুটৱিস ফান বিটহ'ফন]] ([[:en:Ludwig van Beethoven]])''' # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # '''[[জোহান চেবাষ্টিয়ান বাক]] ([[:en:Johann Sebastian Bach]])''' # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # '''[[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]])''' # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # '''[[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]])''' # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) # '''[[ৰিচাৰ্ড ৱেগনাৰ]] ([[:en:Richard Wagner]])''' {{div col end}} === অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী === {{div col|2}} # [[নীল আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Neil Armstrong]]) # '''[[ক্ৰিষ্টোফাৰ কলম্বাছ]] ([[:en:Christopher Columbus]])''' # [[জেমছ কুক]] ([[:en:James Cook]]) # '''[[য়ুৰি গেগেৰিন]] ([[:en:Yuri Gagarin]])''' # [[ভাস্কো দা গামা]] ([[:en:Vasco da Gama]]) # [[ইবন বটুতা]] ([[:en:Ibn Battuta]]) # '''[[ফাৰ্ডিনেণ্ড মেগালান]] ([[:en:Ferdinand Magellan]])''' # [[মাৰ্ক’ প’ল’]] ([[:en:Marco Polo]]) # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, চিত্ৰনাট্যকাৰ আৰু অভিনয় শিল্পী === {{div col|2}} # [[ইংমাৰ বাৰ্গমেন]] ([[:en:Ingmar Bergman]]) # [[ছাৰা বাৰ্নহাৰ্ট]] ([[:en:Sarah Bernhardt]]) # [[চাৰ্লি চেপলিন]] ([[:en:Charlie Chaplin]]) # [[মাৰ্লিন ডিট্ৰিস]] ([[:en:Marlene Dietrich]]) # [[ৱাল্ট ডিজনী]] ([[:en:Walt Disney]]) # [[ছেৰ্গেই আইজেনষ্টাইন]] ([[:en:Sergei Eisenstein]]) # [[আলফ্ৰেড হিচকক]] ([[:en:Alfred Hitchcock]]) # [[ষ্টেনলি কুবৰিক]] ([[:en:Stanley Kubrick]]) # [[আকিৰা কুৰোছাৱা]] ([[:en:Akira Kurosawa]]) # [[মেৰিলিন মন্‌ৰ']] ([[:en:Marilyn Monroe]]) # [[সত্যজিৎ ৰায়]] ([[:en:Satyajit Ray]]) # [[ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গ]] ([[:en:Steven Spielberg]]) # [[ফেডেৰিক' ফেল্লিনি]] ([[:en:Federico Fellini]]) {{div col end}} === উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ === {{div col|3}} # '''[[আৰ্কিমিডিছ]] ([[:en:Archimedes]])''' # [[টিম বাৰ্নাৰ্ছ লী]] ([[:en:Tim Berners-Lee]]) # [[ব্ৰহ্মগুপ্ত]] ([[:en:Brahmagupta]]) # '''[[নিক'লাচ ক'পাৰ্নিকাচ]] ([[:en:Nicolaus Copernicus]])''' # '''[[মেৰী কুৰী]] ([[:en:Marie Curie]])''' # '''[[চাৰ্লছ ডাৰউইন]] ([[:en:Charles Darwin]])''' # '''[[টমাছ আলভা এডিচন]] ([[:en:Thomas Edison]])''' # '''[[এলবাৰ্ট আইনষ্টাইন]] ([[:en:Albert Einstein]])''' # '''[[ইউক্লিড]] ([[:en:Euclid]])''' # [[লিঅ'নাৰ্ড অইলাৰ]] ([[:en:Leonhard Euler]]) # [[মাইকেল ফেৰাডে]] ([[:en:Michael Faraday]]) # '''[[হেনৰী ফৰ্ড]] ([[:en:Henry Ford]])''' # '''[[গেলিলিঅ’ গেলিলি]] ([[:en:Galileo Galilei]])''' # [[কাৰ্ল ফ্ৰিডৰিখ গাউছ]] ([[:en:Carl Friedrich Gauss]]) # '''[[জ'হানেছ গুটন্‌বাৰ্গ]] ([[:en:Johannes Gutenberg]])''' # [[জহান্স কেপলাৰ]] ([[:en:Johannes Kepler]]) # [[কাৰ্ল লিনিয়াছ]] ([[:en:Carl Linnaeus]]) # '''[[আইজাক নিউটন]] ([[:en:Isaac Newton]])''' # '''[[লুই পেষ্ট'ৰ]] ([[:en:Louis Pasteur]])''' # '''[[মেক্স প্লেংক]] ([[:en:Max Planck]])''' # [[আৰ্নেষ্ট ৰাডাৰফ'ৰ্ড]] ([[:en:Ernest Rutherford]]) # '''[[নিক'লা টেছলা]] ([[:en:Nikola Tesla]])''' # '''[[এলান ট্যুৰিং]] ([[:en:Alan Turing]])''' # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[এনৰিক' ফাৰ্মী]] ([[:en:Enrico Fermi]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # '''[[ডেভিদ হিলবাৰ্ট]] ([[:en:David Hilbert]])''' # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[আল খোৱাৰিজমি]] ([[:en:Muhammad ibn Musa al-Khwarizmi]]) # [[গট‌ফ্ৰিড লাইব‌নিৎস]] ([[:en:Gottfried Wilhelm Leibniz]]) # [[জেমছ ক্লাৰ্ক মেক্সৱেল]] ([[:en:James Clerk Maxwell]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # '''[[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]])''' # '''[[জেমছ ৱাট]] ([[:en:James Watt]])''' {{div col end}} === দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী === {{div col|2}} # '''[[এৰিষ্ট'টল]] ([[:en:Aristotle]])''' # [[চাণক্য]] ([[:en:Chanakya]]) # '''[[কনফুচিয়াছ]] ([[:en:Confucius]])''' # '''[[চিগ্‌মণ্ড ফ্ৰয়েড]] ([[:en:Sigmund Freud]])''' # '''[[কাৰ্ল মাৰ্ক্স]] ([[:en:Karl Marx]])''' # [[এডাম স্মিথ]] ([[:en:Adam Smith]]) # '''[[ছক্ৰেটিছ]] ([[:en:Socrates]])''' # [[জঁ-জাক ৰুছ’]] ([[:en:Jean-Jacques Rousseau]]) # '''[[ৰেনে ডেকাৰ্ট]] ([[:en:René Descartes]])''' # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ন'ম চম্‌স্কি]] ([[:en:Noam Chomsky]]) # [[হেগেল]] ([[:en:Georg Wilhelm Friedrich Hegel]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # '''[[ইমানুৱেল কাণ্ট]] ([[:en:Immanuel Kant]])''' # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # '''[[লাউযি]] ([[:en:Laozi]])''' # '''[[জন লক]] ([[:en:John Locke]])''' # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # '''[[ফ্ৰেডৰিখ নিৎসে]] ([[:en:Friedrich Nietzsche]])''' # '''[[প্লেটো]] ([[:en:Plato]])''' # [[জ্যা পল ছাট্টে]] ([[:en:Jean-Paul Sartre]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # '''[[ভলতেয়ৰ]] ([[:en:Voltaire]])''' # [[মেক্স ৱেবাৰ]] ([[:en:Max Weber]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) {{div col end}} === ৰাজনীতিবিদ === {{div col|3}} # [[সম্ৰাট অশোক]] ([[:en:Ashoka]]) <!-- Greatest Indian monarch of antiquity; spread Buddhism --> # '''[[নেপোলিয়ন বোনাপাৰ্ট]] ([[:en:Napoleon]])''' # [[জুলিয়াছ চিজাৰ]] ([[:en:Julius Caesar]]) # [[মোহনদাস কৰমচান্দ গান্ধী]] ([[:en:Mohandas Karamchand Gandhi]]) # '''[[চেংগিজ খান]] ([[:en:Genghis Khan]])''' # [[চে গোৱেৰা]] ([[:en:Che Guevara]]) # '''[[এডল্ফ হিটলাৰ]] ([[:en:Adolf Hitler]])''' # [[জোন অফ আৰ্ক]] ([[:en:Joan of Arc]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ কিং, অনুজ]] ([[:en:Martin Luther King, Jr.]]) # '''[[ভ্লেডিমিৰ লেনিন]] ([[:en:Vladimir Lenin]])''' # [[নেলছন মেণ্ডেলা]] ([[:en:Nelson Mandela]]) # [[মাও জেদং]] ([[:en:Mao Zedong]]) # [[জৱাহৰলাল নেহৰু‎‎]] ([[:en:Jawaharlal Nehru]]) # '''[[ক্যিন ছি হোৱং]] ([[:en:Qin Shi Huang]])'''<!-- Created first Chinese state and dynasty --> # [[আকবৰ]] ([[:en:Akbar]]) # '''[[আলেকজেণ্ডাৰ]] ([[:en:Alexander the Great]])''' # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # [[সিমন বলিভাৰ]] ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # [[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]] ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # [[এলিজাবেথ প্ৰথম]] ([[:en:Elizabeth I of England]]) # [[আব্ৰাহাম লিংকন]] ([[:en:Abraham Lincoln]]) # [[লুই চতুৰ্থ]] ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # [[মহান পিটাৰ]] ([[:en:Peter the Great]]) # [[ফ্ৰেংকলিন ডি ৰুজভেল্ট]] ([[:en:Franklin D. Roosevelt]]) # [[ছালাহুদ্দিন আয়ুবী]] ([[:en:Saladin]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) <!-- Greatest Ottoman sultan --> # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) <!-- Conquered Persia, Syria, Palestine, and Egypt for Islam --> # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]] ([[:en:George Washington]])''' {{div col end}} === ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ === {{div col|2}} # [[ইব্ৰাহিম]] ([[:en:Abraham]]) # [[গৌতম বুদ্ধ]] ([[:en:Buddha]]) # [[মুহাম্মাদ]] ([[:en:Muhammad]]) # [[যীশু]] ([[:en:Jesus]]) # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # [[মাৰ্টিন লুথাৰ]] ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) # [[নাগাৰ্জুন]] ([[:en:Nagarjuna]]) {{div col end}} == দৰ্শন আৰু মনোবিজ্ঞান == === দৰ্শন === {{div col|2}} # [[সৌন্দৰ্য]] ([[:en:Beauty]]) # [[দ্বন্দ্ববাদ]] ([[:en:Dialectic]]) # [[নৈতিকতা]] ([[:en:Ethics]]) # [[জ্ঞানতত্ত্ব]] ([[:en:Epistemology]]) # [[নাৰীবাদ]] ([[:en:Feminism]]) # [[স্বইচ্ছা]] ([[:en:Free will]]) # '''[[জ্ঞান]] ([[:en:Knowledge]])''' # [[তৰ্কশাস্ত্ৰ]] ([[:en:Logic]]) # [[মন]] ([[:en:Mind]]) # '''[[দৰ্শন]] ([[:en:Philosophy]])''' # [[সম্ভাৱিতা]] ([[:en:Probability]]) # [[বাস্তৱতা]] ([[:en:Reality]]) # [[সত্য]] ([[:en:Truth]]) {{div col end}} === মনোবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[আচৰণ]] ([[:en:Behavior]])''' # '''[[আবেগ]] ([[:en:Emotion]])''' # [[প্ৰেম]] ([[:en:Love]]) # [[মনোবিজ্ঞান]] ([[:en:Psychology]]) # '''[[চিন্তা]] ([[:en:Thought]])''' {{div col end}} == বিশ্ববীক্ষা আৰু ধৰ্ম == # '''[[ভগৱান]] ([[:en:God]])''' # '''[[শ্ৰুতিকথা]] ([[:en:Mythology]])''' # বিশ্ববীক্ষা দৰ্শন ## [[নাস্তিকতা]] ([[:en:Atheism]]) ## [[মৌলবাদ]] ([[:en:Fundamentalism]]) ## [[বস্তুবাদ]] ([[:en:Materialism]]) ## [[একেশ্বৰবাদ]] ([[:en:Monotheism]]) ## [[বহু-ঈশ্বৰবাদ]] ([[:en:Polytheism]]) # '''[[আত্মা]] ([[:en:Soul]])''' # '''[[ধৰ্ম]] ([[:en:Religion]])''' # উল্লৰখযোগ্য ধৰ্ম ## '''[[বৌদ্ধ ধৰ্ম]] ([[:en:Buddhism]])''' ## '''[[খ্ৰীষ্টান ধৰ্ম]] ([[:en:Christianity]])''' ### [[কেথলিক গিৰ্জা]] ([[:en:Catholic Church]]) ## [[কনফুচিয়াছ ধৰ্ম]] ([[:en:Confucianism]]) ## '''[[হিন্দু ধৰ্ম]] ([[:en:Hinduism]])''' ### [[ত্ৰিমূৰ্তি]] ([[:en:Trimurti]]) ## '''[[ইছলাম]] ([[:en:Islam]])''' ### [[ছিয়া ইছলাম]] ([[:en:Shia Islam]]) ## [[জৈন ধৰ্ম]] ([[:en:Jainism]]) ## '''[[ইহুদী ধৰ্ম]] ([[:en:Judaism]])''' ## [[শিখ ধৰ্ম]] ([[:en:Sikhism]]) ## [[তাওবাদ]] ([[:en:Taoism]]) ## [[জৰথুষ্ট্ৰবাদ]] ([[:en:Zoroastrianism]]) # আধ্যাত্মিক অভ্যসন ## [[চুফীবাদ]] ([[:en:Sufism]]) ## [[যোগাসন]] ([[:en:Yoga]]) ## [[জেন]] ([[:en:Zen]]) == সমাজ বিজ্ঞান == {{div col|2}} # '''[[সমাজ]] ([[:en:Society]])''' # [[সভ্যতা]] ([[:en:Civilization]]) # '''[[শিক্ষা]] ([[:en:Education]])''' {{div col end}} === পৰিয়াল আৰু সম্বন্ধ === {{div col|2}} # '''[[পৰিয়াল]] ([[:en:Family]])''' # '''[[শিশু]] ([[:en:Child]])''' # [[পুৰুষ]] ([[:en:Man]]) # '''[[বিবাহ]] ([[:en:Marriage]])''' # [[মহিলা]] ([[:en:Woman]]) {{div col end}} === ৰাজনীতি === {{div col|2}} # '''[[ৰাজনীতি]] ([[:en:Politics]])''' # [[নৈৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Anarchism]]) # [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] ([[:en:Colonialism]]) # [[সাম্যবাদ]] ([[:en:Communism]]) # [[ৰক্ষণশীলতাবাদ]] ([[:en:Conservatism]]) # [[গণতন্ত্ৰ]] ([[:en:Democracy]]) # [[একনায়কত্ববাদ]] ([[:en:Dictatorship]]) # [[কূটনীতি]] ([[:en:Diplomacy]]) # [[ফেছিবাদ]] ([[:en:Fascism]]) # [[গোলকীকৰণ]] ([[:en:Globalization]]) # '''[[চৰকাৰ]] ([[:en:Government]])''' # [[মতাদৰ্শ]] ([[:en:Ideology]]) # [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] ([[:en:Imperialism]]) # [[উদাৰনৈতিকতাবাদ]] ([[:en:Liberalism]]) # [[মাৰ্ক্সবাদ]] ([[:en:Marxism]]) # [[ৰাজতন্ত্ৰ]] ([[:en:Monarchy]]) # [[জাতীয়তাবাদ]] ([[:en:Nationalism]]) # [[গণৰাজ্য]] ([[:en:Republic]]) # [[সমাজবাদ]] ([[:en:Socialism]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:State (polity)]])''' # [[ৰাজনৈতিক দল]] ([[:en:Political party]]) # [[অপপ্ৰচাৰ]] ([[:en:Propaganda]]) # [[সন্ত্ৰাসবাদ]] ([[:en:Terrorism]]) {{div col end}} === বাণিজ্য আৰু অৰ্থনীতি === {{div col|2}} # '''[[অৰ্থনীতি]] ([[:en:Economics]])''' # [[মূলধন (অৰ্থনীতি)]] ([[:en:Capital (economics)]]) # [[পুঁজিবাদ]] ([[:en:Capitalism]]) # [[প্ৰচলিত মুদ্ৰা (চলাৰ্থ)]] ([[:en:Currency]]) ## [[ইউৰো]] ([[:en:Euro]]) ## [[জাপানীজ য়েন]] ([[:en:Japanese yen]]) ## [[আমেৰিকান ডলাৰ]] ([[:en:United States dollar]]) # [[উদ্যোগ]] ([[:en:Industry]]) # '''[[মুদ্ৰা]] ([[:en:Money]])''' # [[কৰ]] ([[:en:Tax]]) {{div col end}} === আইন === {{div col|2}} # '''[[আইন]] ([[:en:Law]])''' # [[সংবিধান]] ([[:en:Constitution]]) {{div col end}} === আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সংস্থা === {{div col|2}} # [[আফ্ৰিকান ইউনিয়ন]] ([[:en:African Union]]) # [[আৰব লীগ]] ([[:en:Arab League]]) # [[দক্ষিণ-পূব এচিয় ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ সংগঠন]] ([[:en:ASEAN]]) # [[জাতিসমূহৰ সংঘ]] ([[:en:Commonwealth of Nations]]) <!-- [[কমনৱেলথ ৰাষ্ট্ৰ]] --> # [[ইউৰোপিয়ান ইউনিয়ন]] ([[:en:European Union]]) # '''[[ৰেডক্ৰছ]] ([[:en:International Red Cross and Red Crescent Movement]])''' # [[নাটো]] ([[:en:NATO]]) # [[ন'বেল বঁটা]] ([[:en:Nobel Prize]]) # [[অ'পেক]] ([[:en:OPEC]]) # '''[[ৰাষ্ট্ৰসংঘ]] ([[:en:United Nations]])''' ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ন্যায়ালয়]] ([[:en:International Court of Justice]]) ## [[আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মুদ্ৰা নিধি]] ([[:en:International Monetary Fund]]) ## [[ৰাষ্ট্ৰসংঘ শিক্ষা, বিজ্ঞান আৰু সংস্কৃতি সংস্থা]] ([[:en:UNESCO]]) ## [[মানৱ অধিকাৰৰ সাৰ্বজনীন ঘোষণা]] ([[:en:Universal Declaration of Human Rights]]) ## [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]] ([[:en:World Health Organization]]) # [[বিশ্ব বেংক]] ([[:en:World Bank]]) # [[বিশ্ব বাণিজ্য সংস্থা]] ([[:en:World Trade Organization]]) {{div col end}} === যুদ্ধ আৰু সৈন্যবাহিনী === {{div col|2}} # '''[[সৈন্যবাহিনী]] ([[:en:Military]])''' # '''[[শান্তি]] ([[:en:Peace]])''' # '''[[যুদ্ধ]] ([[:en:War]])''' ## [[গৃহযুদ্ধ]] ([[:en:Civil war]]) {{div col end}} === সামাজিক সমস্যা === {{div col|2}} # [[গৰ্ভপাত]] ([[:en:Abortion]]) # '''[[মৃত্যুদণ্ড]] ([[:en:Capital punishment]])''' # '''[[মানৱ অধিকাৰ]] ([[:en:Human rights]])''' # [[দৰিদ্ৰতা]] ([[:en:Poverty]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য]] ([[:en:Racism]]) # '''[[দাসত্ব]] ([[:en:Slavery]])''' {{div col end}} == ভাষা আৰু সাহিত্য == # '''[[ভাষা]] ([[:en:Language]])''' # গুৰুত্বপূৰ্ণ ভাষাসমূহ ## [[আৰবী ভাষা]] ([[:en:Arabic language]]) ## [[বঙালী ভাষা]] ([[:en:Bengali language]]) ## [[চীনা ভাষা]] ([[:en:Chinese language]]) <!--With the clarification that it is, linguistically speaking, not a single language.--> ## [[ইংৰাজী ভাষা]] ([[:en:English language]]) ## [[ফৰাচী ভাষা]] ([[:en:French language]]) ## [[জাৰ্মান ভাষা]] ([[:en:German language]]) ## [[গ্ৰীক ভাষা]] ([[:en:Greek language]]) ## [[হিব্ৰু ভাষা]] ([[:en:Hebrew language]]) ## [[হিন্দুস্তানী ভাষা]] ([[:en:Hindi-Urdu language]]) ## [[জাপানী ভাষা]] ([[:en:Japanese language]]) ## [[লেটিন ভাষা]] ([[:en:Latin language]]) ## [[ফাৰ্চী ভাষা]] ([[:en:Persian language]]) ## [[পৰ্তুগীজ ভাষা]] ([[:en:Portuguese language]]) ## [[ৰুছ ভাষা]] ([[:en:Russian language]]) ## [[সংস্কৃত]] ([[:en:Sanskrit]]) ## [[স্পেনীছ ভাষা]] ([[:en:Spanish language]]) ## [[স্বাহিলী ভাষা]] ([[:en:Swahili language]]) ## [[তুৰ্কী ভাষা]] ([[:en:Turkish language]]) # [[ভাষাবিজ্ঞান]] ([[:en:Linguistics]]) # [[ব্যাকৰণ‎]] ([[:en:Grammar]]) # '''[[শব্দ (ব্যাকৰণ‎)]] ([[:en:Word]])''' ## [[ধ্বনি]] ([[:en:Phoneme]]) ## [[আখৰ]] ([[:en:Syllable]]) # '''[[লিখন পদ্ধতি]] ([[:en:Writing system]])''' ## [[আৰবী বৰ্ণমালা]] ([[:en:Arabic alphabet]]) ## [[চীনা ভাৱচিত্ৰ]] ([[:en:Chinese characters]]) ## [[চিৰিলিক লিপি]] ([[:en:Cyrillic script]]) ## [[গ্ৰীক বৰ্ণমালা]] ([[:en:Greek alphabet]]) ## [[হানগুল লিপি]] ([[:en:Hangul]]) ## [[ৰোমান লিপি]] ([[:en:Latin alphabet]]) # [[সাক্ষৰতা]] ([[:en:Literacy]]) # '''[[অনুবাদ]] ([[:en:Translation]])''' # '''[[সাহিত্য]] ([[:en:Literature]])''' ## [[গদ্য]] ([[:en:Prose]]) ## [[দ্য আৰ্ট অফ ৱাৰ]] ([[:en:The Art of War]]) ## [[কল্প-সাহিত্য]] ([[:en:Fiction]]) ### [[আলিফ লেইলা]] ([[:en:One Thousand and One Nights]]) ## [[উপন্যাস]] ([[:en:Novel]]) ### [[ড্ৰিম অফ দা ৰেড চেম্বাৰ]] ([[:en:Dream of the Red Chamber]]) ### [[দ্য টেল অফ গেঞ্জি]] ([[:en:The Tale of Genji]]) ## '''[[কবিতা]] ([[:en:Poetry]])''' ### [[গিলগামেশৰ মহাকাব্য]] ([[:en:Epic of Gilgamesh]]) ### [[ইলিয়াদ]] ([[:en:Iliad]]) ### [[মহাভাৰত]] ([[:en:Mahābhārata]]) ### [[শাহনামা]] ([[:en:Shāhnāma]]) == প্ৰমিতি == # '''[[প্ৰমিতি]] ([[:en:Measurement]])''' # [[আন্তৰ্জাতিক একক পদ্ধতি]] ([[:en:International System of Units]]) === ভৰ, আয়তন আৰু দূৰত্ব === # [[কিলোগ্ৰাম]] ([[:en:Kilogram]]) # [[লিটাৰ]] ([[:en:Litre]]) # [[মিটাৰ]] ([[:en:Metre]]) === সময় === {{div col|2}} # '''[[দিনপঞ্জী]] ([[:en:Calendar]])''' ## [[গ্ৰেগৰিয়ান বৰ্ষপঞ্জী]] ([[:en:Gregorian calendar]]) # [[ঘড়ী]] ([[:en:Clock]]) # [[ছেকেণ্ড]] ([[:en:Second]]) # '''[[দিন]] ([[:en:Day]])''' # '''[[বছৰ]] ([[:en:Year]])''' # [[সময় অঞ্চল]] ([[:en:Time zone]]) {{div col end}} == বিজ্ঞান == # '''[[বিজ্ঞান]] ([[:en:Science]])''' # '''[[প্ৰকৃতি]] ([[:en:Nature]])''' === জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান]] ([[:en:Astronomy]])''' # [[গ্ৰহাণু]] ([[:en:Asteroid]]) # '''[[মহানাদ]] ([[:en:Big Bang]])''' # '''[[কৃষ্ণগহ্বৰ]] ([[:en:Black hole]])''' # [[ধূমকেতু]] ([[:en:Comet]]) # '''[[তাৰকাৰাজ্য]] ([[:en:Galaxy]])''' ## [[হাতীপটি]] ([[:en:Milky Way]]) # '''[[চন্দ্ৰ]] ([[:en:Moon]])''' # '''[[গ্ৰহ]] ([[:en:Planet]])''' ## '''[[পৃথিৱী]] ([[:en:Earth]])''' ## [[বৃহস্পতি গ্ৰহ]] ([[:en:Jupiter]]) ## [[মঙ্গল গ্ৰহ]] ([[:en:Mars]]) ## [[বুধ গ্ৰহ]] ([[:en:Mercury]]) ## [[নেপচুন]] ([[:en:Neptune]]) ## [[শনি গ্ৰহ]] ([[:en:Saturn]]) ## [[ইউৰেনাচ]] ([[:en:Uranus]]) ## [[শুক্ৰ গ্ৰহ]] ([[:en:Venus]]) # [[সৌৰজগত]] ([[:en:Solar System]]) # [[মহাকাশ যাত্ৰা]] ([[:en:Spaceflight]]) # '''[[নক্ষত্ৰ]] ([[:en:Star]])''' ## '''[[সূৰ্য]] ([[:en:Sun]])''' # [[বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ড]] ([[:en:Universe]]) {{div col end}} === জীৱবিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[জীৱবিজ্ঞান]] ([[:en:Biology]])''' # জৈৱ উপাদান ## '''[[ডি এন এ]] ([[:en:DNA]])''' ## [[উৎসেচক]] ([[:en:Enzyme]]) ## [[মাংসসাৰ]] ([[:en:Protein]]) # [[উদ্ভিদবিজ্ঞান]] ([[:en:Botany]]) # '''[[মৃত্যু]] ([[:en:Death]])''' ## [[আত্মহত্যা]] ([[:en:Suicide]]) # [[পৰিস্থিতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Ecology]]) ## [[বিপন্ন প্ৰজাতি]] ([[:en:Endangered species]]) # [[ঘৰুৱাকৰণ]] ([[:en:Domestication]]) # '''[[জীৱন]] ([[:en:Life]])''' # [[জীৱবৈজ্ঞানিক শ্ৰেণীবিভাজন]] ([[:en:Biological classification]]) ## [[প্ৰজাতি (জীৱবিদ্যা)]] ([[:en:Species]]) {{div col end}} ==== জৈবিক প্ৰক্ৰিয়া ==== # '''[[বিপাক ক্ৰিয়া]] ([[:en:Metabolism]])''' ## [[পাচন]] ([[:en:Digestion]]) ## [[সালোক সংশ্লেষণ]] ([[:en:Photosynthesis]]) ## [[শ্বাসক্ৰিয়া]] ([[:en:Breathing]]) # '''[[ক্ৰমবিকাশ]] ([[:en:Evolution]])''' # '''[[প্ৰজনন]] ([[:en:Reproduction]])''' ## [[গৰ্ভধাৰণ]] ([[:en:Pregnancy]]) ## [[লিংগ]] ([[:en:Sex]]) ==== জীৱ ==== # '''[[জীৱ]] ([[:en:Organism]])''' # '''[[প্ৰাণী]] ([[:en:Animal]])''' ## [[ঘূৰণীয়া কৃমি]] ([[:en:Nematode]]) ## [[কোমলদেহী প্ৰাণী]] ([[:en:Mollusca]]) ## [[সন্ধিপদী প্ৰাণী]] ([[:en:Arthropod]]) ### '''[[পতংগ]] ([[:en:Insect]])''' #### [[পৰুৱা]] ([[:en:Ant]]) #### [[মৌ-মাখি]] ([[:en:Bee]]) #### [[মহ]] ([[:en:Mosquito]]) ### [[মকৰা]] ([[:en:Spider]]) ## ক'ৰডাটা ### '''[[উভচৰ প্ৰাণী]] ([[:en:Amphibian]])''' ### '''[[চৰাই]] ([[:en:Bird]])''' #### [[কুকুৰা]] ([[:en:Chicken]]) #### [[পাৰ চৰাই]] ([[:en:Pigeons and doves]]) ### '''[[মাছ]] ([[:en:Fish]])''' #### [[হাংগৰ]] ([[:en:Shark]]) ### '''[[স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Mammal]])''' #### [[উট]] ([[:en:Camel]]) #### [[মেকুৰী]] ([[:en:Cat]]) #### [[গৰু]] ([[:en:Cattle]]) #### [[কুকুৰ]] ([[:en:Dog]]) #### [[ঘোঁৰা]] ([[:en:Horse]]) #### [[ভেড়া]] ([[:en:Sheep]]) #### [[তীক্ষ্ণদন্তী প্ৰাণী]] ([[:en:Rodent]]) #### [[গাহৰি]] ([[:en:Domestic pig]]) #### [[প্ৰাইমেট]] ([[:en:Primate]]) ##### '''[[মানুহ]] ([[:en:Human]])''' #### [[সামুদ্ৰিক স্তন্যপায়ী প্ৰাণী]] ([[:en:Marine mammal]]) ##### [[তিমি]] ([[:en:Cetacea]]) ### '''[[সৰীসৃপ]] ([[:en:Reptile]])''' #### [[ডাইন’চৰ]] ([[:en:Dinosaur]]) #### [[সাপ]] ([[:en:Snake]]) # [[আৰ্কিয়া]] ([[:en:Archaea]]) # '''[[বেক্টেৰিয়া]] ([[:en:Bacteria]])''' # '''[[ভেঁকুৰ]] ([[:en:Fungus]])''' # '''[[উদ্ভিদ]] ([[:en:Plant]])''' ## [[ফুল]] ([[:en:Flower]]) ## [[বৃক্ষ]] ([[:en:Tree]]) # [[প্ৰটিষ্টা]] ([[:en:Protist]]) ==== শৰীৰস্থান ==== # '''[[শৰীৰস্থান]] ([[:en:Anatomy]])''' # [[স্তন]] ([[:en:Breast]]) # '''[[কোষ (জীৱবিজ্ঞান)]] ([[:en:Cell (biology)]])''' # [[সংবহন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Circulatory system]]) ## [[তেজ]] ([[:en:Blood]]) ## [[হৃদযন্ত্ৰ]] ([[:en:Heart]]) # [[অন্তঃস্ৰাৱী তন্ত্ৰ]] ([[:en:Endocrine system]]) # [[পাচন নলী]] ([[:en:Human gastrointestinal tract]]) ## [[বৃহদান্ত্ৰ]] ([[:en:Large intestine]]) ## [[ক্ষুদ্ৰান্ত্ৰ]] ([[:en:Small intestine]]) ## [[যকৃৎ]] ([[:en:Liver]]) # [[পেশী]] ([[:en:Muscle]]) # [[স্নায়ু তন্ত্ৰ]] ([[:en:Nervous system]]) ## [[মস্তিষ্ক]] ([[:en:Brain]]) ## [[স্নায়ু]] ([[:en:Nerve]]) ## [[সংবেদন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Sensory system]]) ### [[কৰ্ণ (অংগ)]] ([[:en:Ear]]) ### [[নাক]] ([[:en:Nose]]) ### [[চকু]] ([[:en:Eye]]) # [[প্ৰজনন তন্ত্ৰ]] ([[:en:Reproductive system]]) # [[শ্বাস তন্ত্ৰ]] ([[:en:Respiratory system]]) # [[কংকাল]] ([[:en:Skeleton]]) # [[চৰ্ম]] ([[:en:Skin]]) === স্বাস্থ্য আৰু চিকিৎসা বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[চিকিৎসা বিজ্ঞান]] ([[:en:Medicine]])''' # [[আসক্তি]] ([[:en:Addiction]]) ## [[ইথান'ল]] ([[:en:Ethanol]]) ## [[ধঁপাত]] ([[:en:Tobacco]]) # [[আলজেমাৰ ৰোগ]] ([[:en:Alzheimer's disease]]) # '''[[কৰ্কট ৰোগ]] ([[:en:Cancer]])''' # [[ক্ৰনিক অবষ্ট্ৰাক্টিভ পালমোনাৰী ডিজিজ]] ([[:en:COPD]]) # [[পানীলগা জ্বৰ]] ([[:en:Common cold]]) # [[দন্ত চিকিৎসা]] ([[:en:Dentistry]]) # [[প্ৰতিবন্ধকতা]] ([[:en:Disability]]) ## [[অন্ধত্ব]] ([[:en:Blindness]]) ## [[বধিৰতা]] ([[:en:Deafness]]) # [[মানসিক বিসংগতি]] ([[:en:Mental disorder]]) # '''[[ৰোগ]] ([[:en:Disease]])''' # [[মৃগীৰোগ]] ([[:en:Epilepsy]]) # [[ঔষধ]] ([[:en:Pharmaceutical drug]]) ## [[প্ৰতিজৈৱিক]] ([[:en:Antibiotic]]) # '''[[স্বাস্থ্য]] ([[:en:Health]])''' # [[গেষ্ট্ৰ’এণ্টেৰাইটিছ]] ([[:en:Gastroenteritis]]) # [[মূৰৰ বিষ]] ([[:en:Headache]]) # [[মাইঅ'কাৰ্দিয়েল ইনফাৰ্কচন]] ([[:en:Heart attack]]) # [[প্ৰতিৰোধ তন্ত্ৰ]] ([[:en:Immune system]]) # '''[[মেলেৰিয়া]] ([[:en:Malaria]])''' # [[অপুষ্টি]] ([[:en:Malnutrition]]) # [[ঋতুস্ৰাৱ]] ([[:en:Menstruation]]) # [[মেদবহুলতা]] ([[:en:Obesity]]) # [[বৈশ্বিক মহামাৰী]] ([[:en:Pandemic]]) # [[নিউম'নিয়া]] ([[:en:Pneumonia]]) # [[প'লিঅ'মায়েলাইটিছ]] ([[:en:Poliomyelitis]]) # [[যৌন সংক্ৰামক ৰোগ]] ([[:en:Sexually transmitted disease]]) ## '''[[এইড্‌ছ]] ([[:en:AIDS]])''' # [[ষ্ট্ৰ'ক]] ([[:en:Stroke]]) # [[যক্ষ্মা]] ([[:en:Tuberculosis]]) # [[বহুমূত্ৰ ৰোগ]] ([[:en:Diabetes mellitus]]) # '''[[ছিটা]] ([[:en:Vaccine]])''' # [[ভাইৰাছ]] ([[:en:Virus]]) ## [[ইনফ্লুৱেঞ্জা]] ([[:en:Influenza]]) ## [[বৰআই]] ([[:en:Smallpox]]) {{div col end}} === ৰসায়ন বিজ্ঞান === {{div col|2}} # '''[[ৰসায়ন বিজ্ঞান]] ([[:en:Chemistry]])''' # [[অজৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Inorganic chemistry]]) # [[জৈৱ ৰসায়ন]] ([[:en:Biochemistry]]) ## [[হৰম'ন]] ([[:en:Hormone]]) # [[ৰাসায়নিক যৌগ]] ([[:en:Chemical compound]]) ## [[অম্ল]] ([[:en:Acid]]) ## [[ক্ষাৰ]] ([[:en:Base (chemistry)]]) ## [[লৱণ]] ([[:en:Salt]]) # '''[[ৰাসায়নিক মৌল]] ([[:en:Chemical element]])''' ## '''[[পৰ্যাবৃত্ত তালিকা]] ([[:en:Periodic table]])''' ## [[এলুমিনিয়াম]] ([[:en:Aluminium]]) ## [[কাৰ্বন]] ([[:en:Carbon]]) ## [[তাম]] ([[:en:Copper]]) ## '''[[সোণ]] ([[:en:Gold]])''' ## '''[[উদজান]] ([[:en:Hydrogen]])''' ## '''[[লো]] ([[:en:Iron]])''' ## [[নাইট্ৰ'জেন]] ([[:en:Nitrogen]]) ## '''[[অম্লজান]] ([[:en:Oxygen]])''' ## [[ৰূপ]] ([[:en:Silver]]) ## [[টিন]] ([[:en:Tin]]) # [[জৈৱিক ৰসায়ন]] ([[:en:Organic chemistry]]) ## [[এলক'হল]] ([[:en:Alcohol]]) ## [[শৰ্কৰা]] ([[:en:Carbohydrate]]) ## [[লিপিড]] ([[:en:Lipid]]) # '''[[অণু]] ([[:en:Molecule]])''' # [[বিশ্লেষণাত্মক ৰসায়ন]] ([[:en:Analytical chemistry]]) # [[ভৌত ৰসায়ন]] ([[:en:Physical chemistry]]) {{div col end}} === পৃথিৱী বিজ্ঞান === # [[হিমস্খলন]] ([[:en:Avalanche]]) # '''[[জলবায়ু]] ([[:en:Climate]])''' ## [[এল নিনয়'–দক্ষিণ দোলন]] ([[:en:El Niño–Southern Oscillation]]) ## [[গোলকীয় উষ্ণতা বৃদ্ধি]] ([[:en:Global warming]]) # [[ভূমিকম্প]] ([[:en:Earthquake]]) # '''[[ভূ-বিজ্ঞান]] ([[:en:Geology]])''' ## '''[[খনিজ পদাৰ্থ]] ([[:en:Mineral]])''' ### [[হীৰা]] ([[:en:Diamond]]) ## [[ফলক বিৱৰ্তন]] ([[:en:Plate tectonics]]) ## [[শিল]] ([[:en:Rock]]) # [[প্ৰাকৃতিক দুৰ্যোগ]] ([[:en:Natural disaster]]) ## [[বানপানী]] ([[:en:Flood]]) ## [[ছুনামি]] ([[:en:Tsunami]]) # [[আগ্নেয়গিৰি]] ([[:en:Volcano]]) # '''[[বতৰ]] ([[:en:Weather]])''' ## [[ডাৱৰ]] ([[:en:Cloud]]) ## [[বৰষুণ]] ([[:en:Rain]]) ## [[তুষাৰ]] ([[:en:Snow]]) ## [[ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tornado]]) ## [[ক্ৰান্তীয় ঘূৰ্ণীবতাহ]] ([[:en:Tropical cyclone]]) ## [[বতাহ]] ([[:en:Wind]]) === পদাৰ্থ বিজ্ঞান === # '''[[পদাৰ্থ বিজ্ঞান]] ([[:en:Physics]])''' # [[ত্বৰণ]] ([[:en:Acceleration]]) # '''[[পৰমাণু]] ([[:en:Atom]])''' # '''[[শক্তি]] ([[:en:Energy]])''' ## [[শক্তিৰ সংৰক্ষণশীলতা]] ([[:en:Conservation of energy]]) # '''[[বিদ্যুৎ চুম্বকীয় বিকিৰণ]] ([[:en:Electromagnetic radiation]])''' ## [[অৱলোহিত ৰশ্মি]] ([[:en:Infrared]]) ## [[অতিবেঙুনীয়া ৰশ্মি]] ([[:en:Ultraviolet]]) ## [[পোহৰ]] ([[:en:Light]]) ### '''[[ৰং]] ([[:en:Color]])''' # [[ধ্ৰুপদী বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Classical mechanics]]) # '''[[বল]] ([[:en:Force]])''' ## [[বিদ্যুত চুম্বকত্ব]] ([[:en:Electromagnetism]]) ### [[চুম্বকীয় ক্ষেত্ৰ]] ([[:en:Magnetic field]]) ## [[মহাকৰ্ষণ]] ([[:en:Gravitation]]) ## [[প্ৰবল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Strong interaction]]) ## [[দুৰ্বল আন্তঃক্ৰিয়া]] ([[:en:Weak interaction]]) # [[চুম্বক]] ([[:en:Magnet]]) # '''[[ভৰ]] ([[:en:Mass]])''' # '''[[ধাতু]] ([[:en:Metal]])''' ## [[তীখা]] ([[:en:Steel]]) # [[নিউক্লীয় বিভাজন]] ([[:en:Nuclear fission]]) # '''[[পদাৰ্থৰ অৱস্থা]] ([[:en:State of matter]])''' ## [[গেছ|গেছীয়]] ([[:en:Gas]]) ## [[জুলীয়া]] ([[:en:Liquid]]) ## [[প্লাজমা]] ([[:en:Plasma]]) ## [[কঠিন]] ([[:en:Solid]]) # [[কোৱাণ্টাম বলবিজ্ঞান]] ([[:en:Quantum mechanics]]) # [[তেজস্ক্ৰিয়তা]] ([[:en:Radioactive decay]]) # '''[[সাধাৰণ আপেক্ষিকতাবাদ]] ([[:en:General relativity]])''' # [[বিশেষ আপেক্ষিকতাবাদ তত্ত্ব]] ([[:en:Special relativity]]) # [[অৰ্ধপৰিবাহী]] ([[:en:Semiconductor]]) # '''[[শব্দ]] ([[:en:Sound]])''' # '''[[বেগ]] ([[:en:Velocity]])''' ## [[পোহৰৰ বেগ]] ([[:en:Speed of light]]) # [[উষ্ণতা]] ([[:en:Temperature]]) # '''[[সময়]] ([[:en:Time]])''' # [[তাপগতি বিজ্ঞান]] ([[:en:Thermodynamics]]) # [[ভেকুৱাম]] ([[:en:Vacuum]]) === গণিত === {{div col|2}} # '''[[গণিত]] ([[:en:Mathematics]])''' # '''[[পাটীগণিত]] ([[:en:Arithmetic]])''' ## [[ঘাতাংক]] ([[:en:Logarithm]]) ## '''[[সংখ্যা]] ([[:en:Number]])''' ## [[সংখ্যাতত্ত্ব]] ([[:en:Number theory]]) # '''[[বীজগণিত]] ([[:en:Algebra]])''' ## [[জটিল সংখ্যা]] ([[:en:Complex number]]) ## [[সমীকৰণ]] ([[:en:Equation]]) ## [[ৰৈখিক বীজগণিত]] ([[:en:Linear algebra]]) # '''[[জ্যামিতি]] ([[:en:Geometry]])''' ## [[কোণ]] ([[:en:Angle]]) ## [[ক্ষেত্ৰফল]] ([[:en:Area]]) ## [[স্থানাংক প্ৰণালী]] ([[:en:Coordinate system]]) ## [[পাই]] ([[:en:Pi]]) ## [[পাইথেগাৰাছৰ উপপাদ্য]] ([[:en:Pythagorean theorem]]) ## [[সমমিতি]] ([[:en:Symmetry]]) ## [[ত্ৰিকোণমিতি]] ([[:en:Trigonometry]]) # [[গাণিতিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Mathematical analysis]]) ## [[অৱকলনীয় সমীকৰণ]] ([[:en:Differential equation]]) ## [[সাংখ্যিক বিশ্লেষণ]] ([[:en:Numerical analysis]]) # সম্ভাৱিতা আৰু পৰিসংখ্যা ## [[পৰিসংখ্যা]] ([[:en:Statistics]]) # যুক্তিতত্ত্ব আৰু আধাৰ ## [[ফলন]] ([[:en:Function (mathematics)]]) ## [[অসীম]] ([[:en:Infinity]]) ## [[গাণিতিক প্ৰমাণ]] ([[:en:Mathematical proof]]) ## [[সংহতি তত্ত্ব]] ([[:en:Set theory]]) {{div col end}} == খাদ্য আৰু কৃষি == === কৃষি === # '''[[কৃষি]] ([[:en:Agriculture]])''' ## [[জলসিঞ্চন]] ([[:en:Irrigation]]) ## [[নাঙল]] ([[:en:Plough]]) ===খাদ্য=== {{div col|2}} # '''[[খাদ্য]] ([[:en:Food]])''' # [[পাউৰুটী]] ([[:en:Bread]]) # [[খাদ্যশস্য]] ([[:en:Cereal]]) ## [[যৱ]] ([[:en:Barley]]) ## [[মাকৈ]] ([[:en:Maize]]) ## [[অ'ট]] ([[:en:Oat]]) ## [[চাউল]] ([[:en:Rice]]) ## [[ৰাই]] ([[:en:Rye]]) ## [[জোৱাৰ]] ([[:en:Sorghum]]) ## [[ঘেঁহু]] ([[:en:Wheat]]) # [[পনীৰ]] ([[:en:Cheese]]) # [[চকলেট]] ([[:en:Chocolate]]) # [[মৌ]] ([[:en:Honey]]) # [[ফল]] ([[:en:Fruit]]) ## [[আপেল]] ([[:en:Apple]]) ## [[কল]] ([[:en:Banana]]) ## [[আঙুৰ]] ([[:en:Grape]]) ## [[চয়াবিন]] ([[:en:Soybean]]) ## [[নেমু]] ([[:en:Lemon]]) ## [[বাদাম]] ([[:en:Nut (fruit)]]) # [[মাংস]] ([[:en:Meat]]) # [[চেনি]] ([[:en:Sugar]]) # [[শাক-পাচলি]] ([[:en:Vegetable]]) ## [[আলু (পাচলি)|আলু]] ([[:en:Potato]]) {{div col end}} === পানীয় === {{div col|2}} # [[বিয়েৰ]] ([[:en:Beer]]) # [[কফি]] ([[:en:Coffee]]) # [[ফলৰ ৰস]] ([[:en:Juice]]) # '''[[গাখীৰ]] ([[:en:Milk]])''' # [[চাহ]] ([[:en:Tea]]) # '''[[পানী]] ([[:en:Water]])''' # [[সুৰা]] ([[:en:Wine]]) {{div col end}} == প্ৰযুক্তি == {{div col|2}} # '''[[প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Technology]])''' # [[জৈৱ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Biotechnology]]) # [[কাপোৰ]] ([[:en:Clothing]]) ## [[কপাহ]] ([[:en:Cotton]]) # [[অভিযান্ত্ৰিক বিদ্যা]] ([[:en:Engineering]]) ## [[যন্ত্ৰ]] ([[:en:Machine]]) ## [[ৰবট]] ([[:en:Robot]]) ## [[স্ক্ৰু]] ([[:en:Screw]]) ## [[চকা]] ([[:en:Wheel]]) # [[ধাতুবিজ্ঞান]] ([[:en:Metallurgy]]) # [[নেন'প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Nanotechnology]]) {{div col end}} === যোগাযোগ === {{div col|2}} # '''[[যোগাযোগ]] ([[:en:Communication]])''' # [[কিতাপ]] ([[:en:Book]]) # '''[[তথ্য]] ([[:en:Information]])''' ## [[বিশ্বকোষ]] ([[:en:Encyclopedia]]) # [[সাংবাদিকতা]] ([[:en:Journalism]]) ## [[বাতৰিকাকত]] ([[:en:Newspaper]]) ## [[গণমাধ্যম]] ([[:en:Mass media]]) # [[মুদ্ৰণ]] ([[:en:Printing]]) # [[টেলিফোন]] ([[:en:Telephone]]) {{div col end}} === অণুবিদ্যুৎ বা ইলেক্ট্ৰনিক্স === {{div col|2}} # [[ইলেক্ট্ৰনিকছ]] ([[:en:Electronics]]) ## [[বৈদ্যুতিক প্ৰবাহ]] ([[:en:Electric current]]) ## [[কম্পনাংক]] ([[:en:Frequency]]) # উপাদান ## [[ধাৰক]] ([[:en:Capacitor]]) ## [[আৱেশক]] ([[:en:Inductor]]) ## [[ট্ৰানজিষ্টৰ]] ([[:en:Transistor]]) ## [[ডায়ড]] ([[:en:Diode]]) ## [[ৰোধক]] ([[:en:Resistor]]) ## [[ৰূপান্তৰক]] ([[:en:Transformer]]) {{div col end}} ==== কম্পিউটাৰ আৰু ইণ্টাৰনেট ==== {{div col|2}} # '''[[কম্পিউটাৰ]] ([[:en:Computer]])''' ## [[হাৰ্ড ডিস্ক ড্ৰাইভ]] ([[:en:Hard disk drive]]) ## [[চেণ্ট্ৰেল প্ৰচেছিং ইউনিট]] ([[:en:Central processing unit]]) # [[কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তা]] ([[:en:Artificial intelligence]]) # [[তথ্য প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Information technology]]) ## [[এলগৰিথম আৰু ডেইটা ষ্ট্ৰাকচাৰ]] ([[:en:Algorithm]]) # [[ইণ্টাৰনেট]] ([[:en:Internet]]) ## [[ইমেইল]] ([[:en:Email]]) ## [[ৱৰ্ল্ড ৱাইড ৱেব]] ([[:en:World Wide Web]]) # [[অপাৰেটিং চিষ্টেম]] ([[:en:Operating system]]) # [[প্ৰগ্ৰামিং ভাষা]] ([[:en:Programming language]]) # [[ছফ্টৱেৰ]] ([[:en:Software]]) {{div col end}} === শক্তি আৰু ইন্ধন === {{div col|2}} # [[নবীকৰণীয় শক্তি]] ([[:en:Renewable energy]]) # [[বিদ্যুৎ]] ([[:en:Electricity]]) ## [[পাৰমাণবিক শক্তি]] ([[:en:Nuclear power]]) # [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] ([[:en:Fossil fuel]]) # [[অন্তৰ্দাহী ইঞ্জিন]] ([[:en:Internal combustion engine]]) # [[ভাপ ইঞ্জিন]] ([[:en:Steam engine]]) # [[জুই]] ([[:en:Fire]]) {{div col end}} === সামগ্ৰী === {{div col|2}} # [[কাঁচ]] ([[:en:Glass]]) # [[কাগজ]] ([[:en:Paper]]) # [[প্লাষ্টিক]] ([[:en:Plastic]]) # [[কাঠ]] ([[:en:Wood]]) {{div col end}} === যাতায়াত === {{div col|2}} # [[পৰিবহণ]] ([[:en:Transport]]) # [[বিমান]] ([[:en:Aircraft]]) # [[মটৰ গাড়ী]] ([[:en:Car]]) # [[চাইকেল]] ([[:en:Bicycle]]) # [[ডুবযান]] ([[:en:Submarine]]) # [[জাহাজ]] ([[:en:Ship]]) # [[ৰেলগাড়ী]] ([[:en:Train]]) {{div col end}} === অস্ত্ৰশস্ত্ৰ === {{div col|2}} # [[অস্ত্ৰ]] ([[:en:Weapon]]) ## [[তৰোৱাল]] ([[:en:Sword]]) # [[আগ্নেয়াস্ত্ৰ]] ([[:en:Firearm]]) ## [[মেছিন গান]] ([[:en:Machine gun]]) # [[পাৰমাণবিক অস্ত্ৰ]] ([[:en:Nuclear weapon]]) ## [[টেঙ্ক]] ([[:en:Tank]]) # [[বিস্ফোৰক সামগ্ৰী]] ([[:en:Explosive material]]) ## [[বাৰুদ]] ([[:en:Gunpowder]]) {{div col end}} == কলা আৰু বিনোদন == {{div col|2}} # '''[[সংস্কৃতি]] ([[:en:Culture]])''' # '''[[কলা]] ([[:en:Art]])''' ## [[কমিক্‌ছ]] ([[:en:Comics]]) ## [[চিত্ৰকলা]] ([[:en:Painting]]) ## [[ফটোগ্ৰাফী]] ([[:en:Photography]]) ## [[ভাস্কৰ্য]] ([[:en:Sculpture]]) ## [[মৃৎশিল্প]] ([[:en:Pottery]]) # [[নৃত্য]] ([[:en:Dance]]) # [[ফেশ্বন]] ([[:en:Fashion]]) # [[থিয়েটাৰ]] ([[:en:Theatre]]) # [[কেলিগ্ৰাফী]] ([[:en:Calligraphy]]) {{div col end}} === স্থাপত্যবিদ্যা আৰু অসামৰিক অভিযান্ত্ৰিকী === {{div col|2}} # '''[[স্থাপত্য]] ([[:en:Architecture]])''' # [[খিলান]] ([[:en:Arch]]) # [[দলং]] ([[:en:Bridge]]) # [[খাল]] ([[:en:Canal]]) # [[বান্ধ]] ([[:en:Dam]]) # [[গম্বুজ]] ([[:en:Dome]]) # '''[[ঘৰ]] ([[:en:House]])''' # উল্লেখযোগ্য স্থাপত্য ## [[এংকৰ ৱাট]] ([[:en:Angkor Wat]]) ## [[ক'ল'ছিয়াম]] ([[:en:Colosseum]]) ## [[চীনৰ মহাপ্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Wall of China]]) ## [[আইফেল টাৱাৰ]] ([[:en:Eiffel Tower]]) ## [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) ## [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) ## [[পাৰ্থেনন মন্দিৰ]] ([[:en:Parthenon]]) ## [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) ## [[ছেইণ্ট পিটাৰ্ছ বেছিলিকা]] ([[:en:St. Peter's Basilica]]) ## [[ষ্টেচু অফ লিবাৰ্টি]] ([[:en:Statue of Liberty]]) ## [[তাজমহল]] ([[:en:Taj Mahal]]) ## [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # [[পিৰামিড]] ([[:en:Pyramid]]) # [[টাৱাৰ]] ([[:en:Tower]]) {{div col end}} === চলচ্চিত্ৰ, ৰেডিঅ' আৰু দূৰদৰ্শন === {{div col|2}} # '''[[চলচ্চিত্ৰ]] ([[:en:Film]])''' ## [[এনিমেছন]] ([[:en:Animation]]) # '''[[অনাতাঁৰ প্ৰযুক্তি]] ([[:en:Radio]])''' # '''[[দূৰদৰ্শন]] ([[:en:Television]])''' {{div col end}} ===সংগীত=== # '''[[সংগীত]] ([[:en:Music]])''' # [[গীত]] ([[:en:Song]]) # উল্লেখযোগ্য সংগীতৰ প্ৰকাৰ ## [[ব্লুজ]] ([[:en:Blues]]) ## [[শাস্ত্ৰীয় সংগীত]] ([[:en:Classical music]]) ### [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) ### [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) ## [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) ## [[ফ্লামেঙ্কো]] ([[:en:Flamenco]]) ## [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) ## [[জ্যাজ সংগীত]] ([[:en:Jazz]]) ## [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) ## [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ## [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # উল্লেখযোগ্য বাদ্যযন্ত্ৰ ## [[ঢোল]] ([[:en:Drum]]) ## [[বাঁহী]] ([[:en:Flute]]) ## [[গীটাৰ]] ([[:en:Guitar]]) ## [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) ## [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ## [[ভায়'লিন]] ([[:en:Violin]]) === বিনোদন === {{div col|2}} # '''[[খেল]] ([[:en:Game]])''' ## [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) ## [[দবা খেল]] ([[:en:Chess]]) ## [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) ## [[ভিডিঅ' গেম]] ([[:en:Video game]]) # [[জুৱা খেল]] ([[:en:Gambling]]) # [[সমৰ কলা]] ([[:en:Martial arts]]) ## [[কাৰাটে]] ([[:en:Karate]]) ## [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[অলিম্পিক]] ([[:en:Olympic Games]]) # '''[[ক্ৰীড়া]] ([[:en:Sport]])''' ## [[এথলেটিকছ]] ([[:en:Sport of athletics]]) ## [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) ## [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) ## [[ক্ৰিকেট]] ([[:en:Cricket]]) ## [[ফুটবল]] ([[:en:Association football]]) ## [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) ## [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ## [[টেনিছ]] ([[:en:Tennis]]) # '''[[খেলনা]] ([[:en:Toy]])''' {{div col end}} == ইতিহাস == # '''[[ইতিহাস]] ([[:en:History]])''' ==== প্ৰাক-ইতিহাস আৰু প্ৰাচীন বিশ্ব‎ ==== {{div col|2}} # [[প্ৰাক-ইতিহাস]] ([[:en:Prehistory]]) # [[প্ৰস্তৰ যুগ]] ([[:en:Stone Age]]) # [[ব্ৰঞ্জ যুগ]] ([[:en:Bronze Age]]) # [[লৌহ যুগ]] ([[:en:Iron Age]]) # [[মেচ'পটেমিয়া]] ([[:en:Mesopotamia]]) # [[সুমেৰ]] ([[:en:Sumer]]) # [[প্ৰাচীন ইজিপ্ট]] ([[:en:Ancient Egypt]]) # [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]] ([[:en:Ancient Greece]]) # [[ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Roman Empire]]) # [[হান ৰাজবংশ]] ([[:en:Han Dynasty]]) # [[গুপ্ত সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Gupta Empire]]) {{div col end}} ==== মধ্যযুগ আৰু প্ৰাৰম্ভিক আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[ইউৰোপীয় জ্ঞানোদয়]] ([[:en:Age of Enlightenment]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[ক্ৰুচেদ]] ([[:en:Crusades]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মায়া সভ্যতা]] ([[:en:Mayan Civilization]]) # [[মধ্যযুগ]] ([[:en:Middle Ages]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[অটোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Ottoman Empire]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[নৱ-জাগৰণ]] ([[:en:Renaissance]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[ভাইকিংছ]] ([[:en:Vikings]]) {{div col end}} ==== আধুনিক যুগ ==== {{div col|2}} # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[বৰ্ণবৈষম্য নীতি]] ([[:en:Apartheid]]) # '''[[ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:British Empire]])''' # '''[[শীতল যুদ্ধ]] ([[:en:Cold War]])''' # [[সাংস্কৃতিক বিপ্লৱ]] ([[:en:Cultural Revolution]]) # '''[[ফৰাচী বিপ্লৱ]] ([[:en:French Revolution]])''' # [[মহামন্দা]] ([[:en:Great Depression]]) # [[ইহুদী গণহত্যা]] ([[:en:The Holocaust]]) # '''[[শিল্প বিপ্লৱ]] ([[:en:Industrial Revolution]])''' # [[নাজী জাৰ্মানী]] ([[:en:Nazi Germany]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) <!-- most significant event in Japanese history --> # [[ৰুছ বিপ্লৱ]] ([[:en:Russian Revolution]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) # '''[[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War I]])''' # '''[[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] ([[:en:World War II]])''' {{div col end}} == ভূগোল == {{div col|2}} এই অংশত ভূগোলৰ কিছুমান সাধাৰণ ধাৰণা আৰু পৃথিৱীৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ ভৌগোলিক অঞ্চলসমূহ তালিকাভূক্ত কৰা হৈছে। # '''[[ভূগোল]] ([[:en:Geography]])''' # '''[[চহৰ]] ([[:en:City]])''' # '''[[মহাদেশ]] ([[:en:Continent]])''' # [[অৰণ্য]] ([[:en:Forest]]) # [[পৰ্বত]] ([[:en:Mountain]]) # [[মৰুভূমি]] ([[:en:Desert]]) # [[সুমেৰু]] ([[:en:North Pole]]) # '''[[মহাসাগৰ]] ([[:en:Ocean]])''' # [[নদী]] ([[:en:River]]) # '''[[সাগৰ]] ([[:en:Sea]])''' # [[কুমেৰু]] ([[:en:South Pole]]) === মহাদেশ আৰু প্ৰমুখ অঞ্চল === # '''[[আফ্ৰিকা]] ([[:en:Africa]])''' # '''[[এণ্টাৰ্কটিকা]] ([[:en:Antarctica]])''' # '''[[এছিয়া]] ([[:en:Asia]])''' # '''[[ইউৰোপ]] ([[:en:Europe]])''' # [[মধ্যপ্ৰাচ্য]] ([[:en:Middle East]]) # '''[[উত্তৰ আমেৰিকা]] ([[:en:North America]])''' # '''[[ওচেনিয়া]] ([[:en:Oceania]])''' # '''[[দক্ষিণ আমেৰিকা]] ([[:en:South America]])''' {{div col end}} === দেশ === {{div col|3}} [[সাৰ্বভৌম ৰাষ্ট্ৰসমূহৰ তালিকা]]ত থকা আটাইবোৰ দেশৰে প্ৰবন্ধ ৱিকিপিডিয়াত থকাটো বাঞ্ছনীয়। পিছে সৰু ৱিকিপিডিয়াবোৰৰ বাবে ইয়াত কিছুমান দেশক অধিক প্ৰাধন্য দিয়া হৈছে। # [[আফগানিস্তান]] ([[:en:Afghanistan]]) # [[আলজেৰিয়া]] ([[:en:Algeria]]) # [[আৰ্জেণ্টিনা]] ([[:en:Argentina]]) # [[অষ্ট্ৰেলিয়া]] ([[:en:Australia]]) # [[অষ্ট্ৰিয়া]] ([[:en:Austria]]) # [[বাংলাদেশ]] ([[:en:Bangladesh]]) # '''[[ব্ৰাজিল]] ([[:en:Brazil]])''' # [[কানাডা]] ([[:en:Canada]]) # '''[[চীন]] ([[:en:China]])''' # [[কংগো গণৰাজ্য]] ([[:en:Democratic Republic of the Congo]]) # [[কিউবা]] ([[:en:Cuba]]) # [[ইজিপ্ত]] ([[:en:Egypt]]) # [[ইথিঅ'পিয়া]] ([[:en:Ethiopia]]) # '''[[ফ্ৰান্স]] ([[:en:France]])''' # '''[[জাৰ্মানী]] ([[:en:Germany]])''' # '''[[ভাৰত]] ([[:en:India]])''' # [[ইণ্ডোনেছিয়া]] ([[:en:Indonesia]]) # '''[[ইৰান]] [[:en:Iran]])''' # [[ইৰাক]] ([[:en:Iraq]]) # [[ইজৰাইল]] ([[:en:Israel]]) # '''[[ইটালী]] ([[:en:Italy]])''' # '''[[জাপান]] ([[:en:Japan]])''' # [[মেক্সিকো]] ([[:en:Mexico]]) # [[নেদাৰলেণ্ড]] ([[:en:Netherlands]]) # [[নিউজিলেণ্ড]] ([[:en:New Zealand]]) # [[নাইজেৰিয়া]] ([[:en:Nigeria]]) # [[পাকিস্তান]] ([[:en:Pakistan]]) # [[পোলেণ্ড]] ([[:en:Poland]]) # [[পৰ্তুগাল]] ([[:en:Portugal]]) # '''[[ৰাছিয়া]] ([[:en:Russia]])''' # [[চৌদি আৰৱ]] ([[:en:Saudi Arabia]]) # [[ছিংগাপুৰ]] ([[:en:Singapore]]) # [[দক্ষিণ আফ্ৰিকা]] ([[:en:South Africa]]) # [[দক্ষিণ কোৰিয়া]] ([[:en:South Korea]]) # '''[[স্পেইন]] ([[:en:Spain]])''' # [[চুদান]] ([[:en:Sudan]]) # [[ছুইজাৰলেণ্ড]] ([[:en:Switzerland]]) # [[তাঞ্জানিয়া]] ([[:en:Tanzania]]) # [[থাইলেণ্ড]] ([[:en:Thailand]]) # [[তুৰস্ক]] ([[:en:Turkey]]) # [[ইউক্ৰেইন]] ([[:en:Ukraine]]) # '''[[যুক্তৰাজ্য]] ([[:en:United Kingdom]])''' # '''[[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] ([[:en:United States]])''' # [[ভেটিকান চিটি]] ([[:en:Vatican City]]) # [[ভেনিজুৱেলা]] ([[:en:Venezuela]]) # [[ভিয়েটনাম]] ([[:en:Vietnam]]) {{div col end}} === নগৰ === {{div col|3}} # [[আমষ্টাৰডাম]] ([[:en:Amsterdam]]) # [[এথেন্স]] ([[:en:Athens]]) # [[বাগদাদ]] ([[:en:Baghdad]]) # [[বেংকক]] ([[:en:Bangkok]]) # '''[[বেইজিং]] ([[:en:Beijing]])''' # '''[[বাৰ্লিন]] ([[:en:Berlin]])''' # [[বগোটা]] ([[:en:Bogotá]]) # [[ব্ৰুচেলছ]] ([[:en:Brussels]]) # [[ব্যুনেচ আইৰিচ]] ([[:en:Buenos Aires]]) # [[কাইৰো]] ([[:en:Cairo]]) # [[কেপ টাউন]] ([[:en:Cape Town]]) # [[ডামাস্কাছ]] ([[:en:Damascus]]) # [[দিল্লী]] ([[:en:Delhi]]) # [[ঢাকা]] ([[:en:Dhaka]]) # [[ডুবাই]] ([[:en:Dubai]]) # [[হংকং]] ([[:en:Hong Kong]]) # [[ইষ্টানবুল]] ([[:en:Istanbul]]) # [[জাকাৰ্টা]] ([[:en:Jakarta]]) # '''[[জেৰুজালেম]] ([[:en:Jerusalem]])''' # [[কৰাচী]] ([[:en:Karachi]]) # [[কিনাশাচা]] ([[:en:Kinshasa]]) # [[কলকাতা]] ([[:en:Kolkata]]) # [[লাগ'চ]] ([[:en:Lagos]]) # '''[[লণ্ডন]] ([[:en:London]])''' # [[লচ এঞ্জেলচ]] ([[:en:Los Angeles]]) # [[মাদ্ৰিদ]] ([[:en:Madrid]]) # [[মক্কা]] ([[:en:Mecca]]) # [[মেক্সিকো চিটি]] ([[:en:Mexico City]]) # '''[[মস্কো]] ([[:en:Moscow]])''' # [[মুম্বাই]] ([[:en:Mumbai]]) # [[নাইৰোবি]] ([[:en:Nairobi]]) # '''[[নিউয়ৰ্ক মহানগৰ]] ([[:en:New York City]])''' # '''[[পেৰিছ]] ([[:en:Paris]])''' # [[ৰিঅ' ডি জেনেৰ']] ([[:en:Rio de Janeiro]]) # '''[[ৰোম]] ([[:en:Rome]])''' # '''[[চেণ্ট পিটাৰছবাৰ্গ]] ([[:en:Saint Petersburg]])''' # [[চাও পাওল']] ([[:en:São Paulo]]) # [[ছিউল]] ([[:en:Seoul]]) # [[ছাংহাই]] ([[:en:Shanghai]]) # [[ছিডনী]] ([[:en:Sydney]]) # [[তেহৰাণ]] ([[:en:Tehran]]) # '''[[টকিঅ']] ([[:en:Tokyo]])''' # [[ভিয়েনা]] ([[:en:Vienna]]) # [[ৱাশ্বিংটন ডি.চি.]] ([[:en:Washington, D.C.]]) {{div col end}} === জলাঞ্চল === {{div col|3}} # '''[[আমাজান নদী]] ([[:en:Amazon River]])''' # [[উত্তৰ মহাসাগৰ]] ([[:en:Arctic Ocean]]) # '''[[আটলাণ্টিক মহাসাগৰ]] ([[:en:Atlantic Ocean]])''' # [[বাল্টিক সাগৰ]] ([[:en:Baltic Sea]]) # [[কৃষ্ণ সাগৰ]] ([[:en:Black Sea]]) # [[কেৰিবিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caribbean Sea]]) # [[কাস্পিয়ান সাগৰ]] ([[:en:Caspian Sea]]) # [[কংগো নদী]] ([[:en:Congo River]]) # [[ডানয়ুব নদী]] ([[:en:Danube]]) # [[গঙ্গা নদী]] ([[:en:Ganges]]) # [[বৃহৎ প্ৰবাল প্ৰাচীৰ]] ([[:en:Great Barrier Reef]]) # [[বৃহৎ হ্ৰদসমূহ]] ([[:en:Great Lakes]]) # '''[[ভাৰত মহাসাগৰ]] ([[:en:Indian Ocean]])''' # [[সিন্ধু নদী]] ([[:en:Indus River]]) # [[বৈকাল হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Baikal]]) # [[টাংগান্যিকা হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Tanganyika]]) # [[ভিক্টোৰিয়া হ্ৰদ]] ([[:en:Lake Victoria]]) # [[ভূমধ্য সাগৰ]] ([[:en:Mediterranean Sea]]) # [[মিছিছিপি নদী]] ([[:en:Mississippi River]]) # [[নাইজাৰ নদী]] ([[:en:Niger River]]) # '''[[নীল নদী]] ([[:en:Nile]])''' # [[উত্তৰ সাগৰ]] ([[:en:North Sea]]) # '''[[প্ৰশান্ত মহাসাগৰ]] ([[:en:Pacific Ocean]])''' # [[পানামা খাল]] ([[:en:Panama Canal]]) # [[ৰাইন]] ([[:en:Rhine]]) # [[ছুৱেজ খাল]] ([[:en:Suez Canal]]) # [[দক্ষিণ মহাসাগৰ]] ([[:en:Southern Ocean]]) # [[ভল্গা নদী]] ([[:en:Volga River]]) # [[য়াংজে নদী]] ([[:en:Yangtze River]]) # [[হোৱাংহো নদী]] ([[:en:Yellow River]]) {{div col end}} === পৰ্বত আৰু মৰুভূমি === # [[এল্পছ]] ([[:en:Alps]]) # [[এণ্ডিছ]] ([[:en:Andes]]) # '''[[হিমালয়]] ([[:en:Himalayas]])''' ## [[মাউণ্ট এভাৰেষ্ট]] ([[:en:Mount Everest]]) # [[মাউণ্ট কিলিমাঞ্জাৰ']] ([[:en:Mount Kilimanjaro]]) # [[ৰকি পৰ্বতমালা]] ([[:en:Rocky Mountains]]) # '''[[চাহাৰা মৰুভূমি]] ([[:en:Sahara]])''' {{Core topics}} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়াৰ অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ|*]] 8prncu6zjoasdh0hjohtowvifhrmndl 0 31544 517476 508215 2025-06-12T15:18:31Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517476 wikitext text/x-wiki {{Good article}} {{Infobox cinema market | name = ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ | image = India film clapperboard (variant).svg | image_size = 150px | caption = | screens = ৯,৩৮২ (২০২২)<ref>{{cite web |title=India: number of cinema screens 2022 |url=https://www.statista.com/statistics/1346899/india-number-of-cinema-screens |website=Statista |access-date=16 October 2023}}</ref> | screens_per_capita = প্ৰতি মিনিলয়নত ৬ (২০২১)<ref name="Capacity">{{Cite web |title=Feature films: Cinema infrastructure – Capacity |url=https://www.business-standard.com/article/economy-policy/india-has-fewer-movie-screens-than-peer-economies-shows-data-123030200849_1.html |access-date=7 May 2019 |website=[[UNESCO Institute for Statistics]] |publisher=[[UNESCO]]}}</ref> | distributors = <!-- {{br separated entries|entry1|entry2|entry3}} <ref name="distributors_uis">{{Cite web |title=Table 6: Share of Top 3 distributors (Excel) |url=http://stats.uis.unesco.org/unesco/ReportFolders/reportFolders.aspx |access-date=5 November 2015 |publisher=UNESCO Institute for Statistics}}</ref> --> | produced_year = ২০২১-২২ | produced_ref = <ref>{{Cite web |title=Indian Feature Films Certified in 2021—22 |url=https://filmfederation.in/files/iff2022.pdf|access-date=8 September 2022 |website=[[Film Federation of India]]}}</ref> | produced_total = ২৮৮৬ {{increase}} | produced_fictional = | produced_animated = | produced_documentary = | admissions_year = ২০১৬ | admissions_ref = <ref name="adm_gross_uis">{{Cite web |year=2015 |title=Culture: Feature Films |url=http://stats.uis.unesco.org/unesco/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=5538 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20131103112139/http://stats.uis.unesco.org/unesco/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=5538 |archive-date=3 November 2013 |access-date=7 May 2019 |publisher=UNESCO Institute for Statistics |archivedate=3 November 2013 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131103112139/http://stats.uis.unesco.org/unesco/TableViewer/tableView.aspx?ReportId=5538 |deadurl=yes }}</ref> | admissions_total = ২,০২০,০০০,০০০ | admissions_per_capita = ১.৬৯ | admissions_national = ১,৭১৩,৬০০,০০০ {{increase}} | box_office_year = ২০২২ | box_office_ref = <ref>{{Cite web |year=2020 |title=India Box Office collections: Regional cinema led by Tamil movies overtakes Bollywood |url=https://www.financialexpress.com/entertainment/bollywoods-big-but-regional-cinema-is-also-raking-in-the-moolah/2020134/ |access-date=9 May 2021 |website=[[The Financial Express (India)|The Financial Express]]}}</ref> | box_office_total = {{INR|১৫,০০০ কোটি|link=yes}}<ref name="BS_Apr2023">{{cite news |last1=Jacob |first1=Shine |title=South Indian films outshine others in 2022, may maintain trend in 2023: CII |url=https://www.business-standard.com/india-news/south-indian-films-outshine-other-languages-in-2022-shows-cii-report-123041900702_1.html |access-date=12 August 2023 |work=Business Standard |date=19 April 2023}}</ref> | box_office_national = {{USD|৩.৭ বিলিয়ন|long=no}} (২০২০)<ref name="dna">{{Cite web |date=26 September 2016 |title=Indian film industry's gross box office earnings may reach $3.7 billion by 2020: Report – Latest News & Updates at Daily News & Analysis |url=http://www.dnaindia.com/entertainment/report-indian-film-industry-s-gross-box-office-earnings-may-reach-37-billion-by-2020-report-2258789}}</ref><!-- ${{Format price| }} --> }} '''ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ'''ই ({{lang-en|Cinema of India}}) বিংশ শতাব্দীৰ আৰম্ভণিৰে পৰা বিশ্বৰ [[চলচ্চিত্ৰ|চলচ্চিত্ৰত]] গভীৰ প্ৰভাৱ পেলাবলৈ সক্ষম হৈছে।<ref>{{cite news|author=Hasan Suroor |url=http://www.thehindu.com/arts/sharmila-tagore-honoured-by-edinburgh-university/article4031942.ece |title=Arts : Sharmila Tagore honoured by Edinburgh University |publisher=The Hindu |date=2012-10-26 |accessdate=2012-11-01}}</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰই [[অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ]], [[অসম]], [[বিহাৰ]], [[গুজৰাট]], [[হাৰিয়ানা]], [[জম্মু আৰু কাশ্মীৰ]], [[কৰ্ণাটক]], [[কেৰালা]], [[মহাৰাষ্ট্ৰ]], [[মণিপুৰ]], [[উৰিষ্যা]], [[পঞ্জাব, ভাৰত|পঞ্জাব]], [[তামিলনাডু]], [[উত্তৰ প্ৰদেশ]] আৰু [[পশ্চিমবংগ|পশ্চিমবঙ্গৰ]] পৰা নিৰ্মাণ হোৱা চলচ্চিত্ৰসমূহক সামৰি লয়। দক্ষিণ এছিয়া, মধ্য-প্ৰাচ্য, দক্ষিণ-পূব এছিয়া আৰু পূৰ্বৰ ছোভিয়েট সংঘত ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ গুণগ্ৰাহী দৰ্শক আছে। চলচ্চিত্ৰ ভাৰতৰ এক অতি জনপ্ৰিয় মাধ্যম। দেশখনত বছৰি বিভিন্ন ভাষাত এহাজাৰতকৈয়ো অধিক ছবি নিৰ্মাণ হৈছিল।<ref>{{cite web|url=http://www.sebi.gov.in/dp/gvfilms.pdf |title=Electrolux-2nd |format=PDF |date= |accessdate=6 February 2012}}</ref> [[ইংলেণ্ড]], [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আদি দেশতো বিভিন্ন ভাষাত নিৰ্মিত ভাৰতীয় ছবিসমূহৰ দৰ্শক বৃদ্ধি পাই আহিছে। [[দাদাচাহেব ফাল্কে|দাদাচাহেব ফালকেক]] ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ জনক আখ্যা দিয়া হয়।<ref name="thecolorsofindia1">{{cite news|url=http://www.thecolorsofindia.com/dadasaheb-phalke/father-indian-cinema.html |title=Dadasaheb Phalke Father of Indian Cinema |publisher=Thecolorsofindia.com |date= |accessdate=2012-11-01}}</ref><ref name="google1">{{cite web|url=http://books.google.co.in/books/about/Dadasaheb_Phalke_the_father_of_Indian_ci.html?id=zTZnAAAAMAAJ&redir_esc=y |title=Dadasaheb Phalke, the father of Indian cinema - Bāpū Vāṭave, National Book Trust - Google Books |publisher=Books.google.co.in |date= |accessdate=2012-11-01}}</ref><ref name="indiatimes1">{{cite news |author=Sachin Sharma, TNN Jun 28, 2012, 03.36AM IST |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-28/vadodara/32456429_1_godhra-dadasaheb-phalke-father-of-indian-cinema |title=Godhra forgets its days spent with Dadasaheb Phalke - Times Of India |publisher=Articles.timesofindia.indiatimes.com |date=2012-06-28 |accessdate=2012-11-01 |archivedate=2013-11-01 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131101035654/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-06-28/vadodara/32456429_1_godhra-dadasaheb-phalke-father-of-indian-cinema |deadurl=yes }}</ref><ref name="vilanilam128">{{cite book|last=Vilanilam|first=J. V.|title=Mass Communication in India: A Sociological Perspective|year=2005|publisher=Sage Publications|location=New Delhi|isbn=81-7829-515-6|page=128|url=http://books.google.co.in/books?id=XBU6pN7toHsC&pg=PA128&dq=dadasaheb+phalke+father+indian+cinema#v=onepage&q=dadasaheb%20phalke%20father%20indian%20cinema&f=false}}</ref> এইগৰাকী ব্যক্তিৰ সন্মানাৰ্থে ভাৰত চৰকাৰে ১৯৬৯ চনৰ পৰা [[দাদাচাহেব ফাল্কে বঁটা]] প্ৰৱৰ্তন কৰিছে। প্ৰতিবছৰে যথেষ্ট মৰ্যাদাপূৰ্ণ এই বঁটা ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰলৈ জীৱনজুৰি আগবঢ়োৱা অৱদানৰ বাবে একোগৰাকী চলচ্চিত্ৰ ব্যক্তিত্বক প্ৰদান কৰা হয়।<ref>{{cite news|url=http://www.dff.nic.in/dadasahebphalke.asp |title=::Directorate Of Film Festivals:: |publisher=Dff.nic.in |date=2012-06-10 |accessdate=2012-11-01}}</ref> বিংশ শতাব্দীত [[হলিউড]] আৰু [[চীনা চলচ্চিত্ৰ|চীনা চলচ্চিত্ৰৰ]] সৈতে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ বিশ্ব পৰ্যায়ৰ উদ্যোগলৈ ৰূপান্তৰিত হয়।<ref name="Khanna155">Khanna, 155</ref> ২০১০ চনৰ শেষৰ ফালে প্ৰকাশিত প্ৰতিবেদনত মতে ছবি নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত ভাৰত প্ৰথম স্থানত আছিল। দ্বিতীয় আৰু তৃতীয় স্থানত আছিল ক্ৰমে হলিউড আৰু চীনদেশ।<ref>{{cite news| url=http://timesofindia.indiatimes.com/india/Chinese-film-industry-races-close-to-Bollywood/articleshow/7254578.cms | work=The Times Of India | title=Chinese film industry races close to Bollywood | date=10 January 2011}}</ref> বৰ্দ্ধিত কাৰিকৰী জ্ঞানে উৎপাদিত সামগ্ৰী বিতৰণ আৰু লক্ষ্যশ্ৰোতাৰ ওচৰ চপাৰ প্ৰতিষ্ঠিত চলচ্চিত্ৰীয় পদ্ধতিৰ বিকাশৰ বাট মুকলি কৰিছে। ভিজুৱেল ইফেক্টভিত্তিক চুপাৰ হিৰো আৰু বিজ্ঞান বিষয়ক ছবি ''ক্ৰিছ'', [[:en:Enthiran|''এণ্ঠিৰান'']], ''ৰা.ৱন'' আৰু [[:en:Eega|''ইগা'']] অতি জনপ্ৰিয় হৈছে।<ref name=Khanna155/> ভাৰতীয় ছবিয়ে ৯০খন দেশৰ বজাৰ পাবলৈ সক্ষম হৈছে।<ref name="Khanna158">Khanna, 158</ref> [[সত্যজিত ৰায়]], [[মৃণাল সেন]], [[ঋত্বিক ঘটক]], [[আদুৰ গোপালকৃষ্ণন]], [[জি অৰবিন্দন]],<ref>{{cite news |url=http://www.cscsarchive.org:8081/MediaArchive/art.nsf/94ff8a4a35a9b8876525698d002642a9/c7693440bca3c3d7652572d000265e53/$FILE/A0190092.pdf |title= |publisher= |date= |accessdate=2012-11-01 }}{{Dead link|date=September 2023 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> চাইজি এন কৰুণ, গিৰীশ কাচাৰাৱালী,<ref>{{cite news|title=Girish Kasaravalli to be felicitated|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-national/tp-karnataka/article1765035.ece?|accessdate=24 December 2011|newspaper=The Hindu|date=25 April 2011}}</ref> শ্যাম বেনেগাল,<ref>{{cite book|title=Business India, Issues 374-380|year=1992|publisher=A.H. Advani|location=119}}</ref> [[মণি ৰত্নম]], [[জাহ্নু বৰুৱা]]<ref name="Jahnu ">{{cite web | url=http://www.jahnubarua.com/achievements.php | title=Jahnu Baruah | accessdate=November 18, 2012 | archivedate=February 19, 2012 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120219012444/http://www.jahnubarua.com/achievements.php | deadurl=yes }}</ref> আদি ভাৰতীয় পৰিচালকৰ ছবি বিভিন্ন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছে। <ref name=Khanna158/> [[শেখৰ কাপুৰ]], [[মীৰা নায়াৰ]], [[ৰাজনেশ ডোমালপল্লী]], [[দীপা মেহতা]], [[নাগেশ কুকুনুৰ]], [[কৰণ জোহৰ]] আদি ছবি নিৰ্মাতাৰ ছবিও বিদেশৰ বজাৰত সফলতা পাইছে।<ref name="Khanna158-59">Khanna, 158–159</ref> ভাৰত চৰকাৰে [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]], [[জাপান]] আদি দেশলৈ বৰ্দ্ধিত হাৰত চলচ্চিত্ৰ প্ৰতিনিধি প্ৰেৰণ কৰিছে। তেনেদৰে ফিল্ম প্ৰডিউচাৰ্চ গীল্ডেও [[ইউৰোপ|ইউৰোপলৈ]] ভাৰতীয় ছবিৰ বজাৰখন সম্প্ৰসাৰণ কৰিবলৈ বিভিন্ন দল প্ৰেৰণ কৰিছে।<ref name="Khanna159">Khanna, 159</ref> [[শিৱাজী গণেশন]] আৰু এচ. ভি. ৰঙ্গৰাৱে ক্ৰমে ১৯৫৬ত এফ্ৰো-এছিয়ান ফিল্ম ফেষ্টিভেল, কাইৰো আৰু ১৯৬৩ত জাকাৰ্টা চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত Veerapandiya Kattabomman আৰু Narthanasala ছবিত কৰা অভিনয়ৰ বাবে প্ৰথম আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় শ্ৰেষ্ঠ অভিনেতাৰ বঁটা লাভ কৰিছে।<ref>[http://lifestyle.iloveindia.com/lounge/shivaji-ganesan-biography-4090.html Shivaji Ganesan Biography] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120909012013/http://lifestyle.iloveindia.com/lounge/shivaji-ganesan-biography-4090.html |date=2012-09-09 }}, iloveindia.com</ref><ref>[http://www.reference.com/browse/Sivaji_Ganesan Sivaji_Ganesan], reference.com</ref> ভাৰতবৰ্ষ সৰ্বাধিক ছবি নিৰ্মাণ কৰোঁতা দেশ।<ref name="eb-watson">Watson (2009)</ref><ref name="Khanna2-140">Khanna, "The Business of Hindi Films", 140</ref> ২০০৯ চনত ভাৰতত ১২৮৮খন কাহিনী চিত্ৰকে ধৰি মুঠ ২৯৬১খন ছবি নিৰ্মিত হৈছে।<ref name="CBFC-ANR2009">{{Cite document |title= Annual report 2009 |url= http://cbfcindia.gov.in/CbfcWeb/fckeditor/editor/images/Uploadedfiles/file/Publications/ANR2009-ch6-SI.pdf |format= PDF |accessdate= 16 July 2010 |publisher= [[Central Board of Film Certification]], [[Ministry of Information and Broadcasting (India)|Ministry of Information and Broadcasting]], GOVERNMENT OF INDIA. |postscript= |archivedate= 16 May 2011 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20110516191300/http://cbfcindia.gov.in/CbfcWeb/fckeditor/editor/images/Uploadedfiles/file/Publications/ANR2009-ch6-SI.pdf |deadurl= yes }}</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগত বিনিয়োগ কৰিবলৈ টুৱেণ্টিথ্ ফক্স চেঞ্চুৰী, চোনী পিকচাৰ, [[ৱাল্ট ডিজনী]], ৱাৰ্নাচ্ ব্ৰাডাৰ্চ্ আদি বিদেশী প্ৰতিষ্ঠান আগবাঢ়ি আহিছে।<ref>{{cite web|url=http://www.thehindubusinessline.com/todays-paper/tp-marketing/article989714.ece?ref=archive |title=Business Line: Today's Paper / MARKETING: Disney fantasy film in Telugu, Tamil |publisher=Thehindubusinessline.com |date=22 April 2010 |accessdate=6 February 2012}}</ref><ref>{{cite news | url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-03-17/news-interviews/28114703_1_walt-disney-characters-film | work=The Times Of India | title=Walt Disney picks Shruti, Siddharth! | date=17 March 2010 | access-date=2012-11-17 | archivedate=2012-03-21 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20120321010831/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-03-17/news-interviews/28114703_1_walt-disney-characters-film | deadurl=yes }}</ref><ref name="Khanna156">Khanna, 156</ref> [[জী টিভি]], [[:en:UTV Software Communications|ইউ টিভি]], [[:en:Suresh Productions| সুৰেশ প্ৰোডাকচন]], [[:en:Adlabs|এডলেবচ্]], [[:en:Sun Pictures|চান পিকচাৰচ্]] আদি ভাৰতীয় প্ৰতিষ্ঠানেও ছবি নিৰ্মাণ আৰু বিতৰণৰ ব্যৱসায়ত হাত দিছে।<ref name=Khanna156/> চৰকাৰে মাল্টিপ্লেক্সবোৰলৈ কৰ ৰেহাই সুবিধা আগবঢ়োৱাত দেশজুৰি মাল্টিপ্লেক্স নিৰ্মাণৰ ঢৌ উঠিছে।<ref name=Khanna156/> ২০০৩ লৈ ৩০ টাতকৈ অধিক ছবি নিৰ্মাণ কোম্পানীয়ে নেচনেল ষ্টক এক্সচেঞ্জত নাম তালিকাভূক্ত কৰিছে। ইয়ে মাধ্যমটোৰ ব্যৱসায়িক গুৰুত্ব সূচাইছে।<ref name=Khanna156 /> দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগে দক্ষিণ ভাৰতীয় ৪টা ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগক একেলগে বুজায়। সেইকেইটা হল- [[কন্নড় চলচ্চিত্ৰ|কন্নড়]], [[মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ|মালয়ালম]], [[তামিল চলচ্চিত্ৰ|তামিল]] আৰু [[তেলুগু চলচ্চিত্ৰ|তেলুগু]] চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ। ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ ৭৫% ৰাজহ কেৱল দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ পৰা সংগৃহীত হয়।<ref>{{cite news | url=http://articles.economictimes.indiatimes.com/2009-11-18/news/27638208_1_film-industry-small-budget-movies-farokh-balsara | work=The Times Of India | title=Southern movies account for over 75% of film revenues | date=18 November 2009 | access-date=2012-11-17 | archivedate=2011-07-20 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20110720232113/http://articles.economictimes.indiatimes.com/2009-11-18/news/27638208_1_film-industry-small-budget-movies-farokh-balsara | deadurl=yes }}</ref> লক্ষাধিক প্ৰবাসী ভাৰতীয়সকলক আকৰ্ষণ কৰাৰ অৰ্থে ছবিসমূহৰ ডিভিডি নিৰ্মাণ কৰা হৈছে তথা বহু ভাৰতীয় ছবি তেওঁলোক বাস কৰা দেশসমূহত শ্বুটিং কৰা হৈছে। .<ref name="Potts74">Potts, 74</ref> মুখ্য ধাৰাৰ ছবিৰ যোগে প্ৰবাসী ভাৰতীয়সকলৰ পৰা ভাৰতীয় ছবিৰ মুঠ ৰাজহৰ ১২% সংগৃহীত হয়। ২০০০ চনত এই ৰাজহৰ পৰিমাণ আছিল {{US$}} ১.৩ বিলিয়ন।<ref name="Potts75">Potts, 75</ref> ভাৰতীয় ছবিৰ গীতো অন্যতম ৰাজহ আহৰণ কৰোঁতা। এখন ছবিয়ে আহৰণ কৰা ৰাজহৰ ৪–৫% কেবল গীতৰ পৰাই আহে।<ref name=Potts75/> ==ইতিহাস== [[File:PundalikAd.jpg|thumb|150px|right|২৫ মে ১৯১২ তাৰিখৰ টাইমচ অৱ ইণ্ডিয়াত প্ৰথম ভাৰতীয় কাহিনী চিত্ৰ 'শ্ৰী পুণ্ডলিক'ৰ বিজ্ঞাপন]] [[File:Raja Harishchandra.jpg|thumb|150px|right| পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্যৰ নিৰ্বাক কাহিনী চিত্ৰ ৰজা হৰিশ্চন্দ্ৰৰ এটা দৃশ্য]] [[File:Phalke.jpg|thumb|150px|right|'ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ জনক' প্ৰযোজক, পৰিচালনা, চিত্ৰনাট্যকাৰ দাদাচাহেৱ ফালকে<ref name="thecolorsofindia1"/><ref name="google1"/><ref name="indiatimes1"/><ref name="vilanilam128"/>]] [[File:Achhut Kanya2.jpg|thumb|150px|right|[[অছুৎ কন্যা]] (১৯৩৬) ছবিত অশোক কুমাৰ আৰু [[দেৱীকা ৰাণী]]]] ১৮৯৫ চনত লণ্ডনত লুমিয়েৰ ভাতৃদ্বয়ে নিৰ্মাণ কৰা চলচ্চিত্ৰ প্ৰদৰ্শন কৰাৰ লগেলগে ইউৰোপ মহাদেশত আলোড়নৰ সৃষ্টি হ'ল। ১৮৯৬ ৰ জুলাইত মুম্বাইত লুমিয়েৰৰ চলচ্চিত্ৰ প্ৰদৰ্শিত হয়।<ref name=Burra&Rao252>Burra & Rao, 252</ref> 'দি পাৰ্চিয়া অৱ ফ্লাৱাৰ' (১৮৯৮) ছবিখনেৰে [[হীৰালাল সেন|হীৰালাল সেনে]] ভাৰতত প্ৰথম চুটি ছবি নিৰ্মাণৰ পাতনি মেলে।<ref name="Hiralal2">{{cite web |last = McKernan |first = Luke|date = 31 December 1996|url = http://www.victorian-cinema.net/sen.htm|title = Hiralal Sen (copyright British Film Institute)|accessdate =1 November 2006}}</ref> ১৯১২ চনৰ ১৮ মেৰ দিনা মুম্বাইৰ ''কৰোনেচন চিনেমেটোগ্ৰাফ''ত দাদাচাহেৱ টোৰ্ণে পৰিচালিত ভাৰতৰ প্ৰথম নিৰ্বাক কাহিনী চিত্ৰ ''শ্ৰী পুণ্ডলিক'' মুক্তি পায়।<ref name="Maharashtratimes">{{cite web|last = Kadam|first = Kumar|date = 24 April 2012|url = http://author.blogs.maharashtratimes.com/kokan/entry/%E0%A4%A6-%E0%A4%A6-%E0%A4%B8-%E0%A4%B9-%E0%A4%AC|title = दादासाहेब तोरणेंचे विस्मरण नको!|access-date = 17 November 2012|archivedate = 8 October 2013|archiveurl = https://web.archive.org/web/20131008190417/http://author.blogs.maharashtratimes.com/kokan/entry/%E0%A4%A6-%E0%A4%A6-%E0%A4%B8-%E0%A4%B9-%E0%A4%AC|deadurl = yes}}</ref><ref name="The Pioneer">{{cite web |last = Raghavendara |first = MK |date = 5 May 2012|url = http://www.dailypioneer.com/home/online-channel/top-story/62942-what-a-journey.html |title = What a journey}}</ref> ভাৰতৰ সৰ্বপ্ৰথম পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্যৰ ছবি আছিল [[দাদাচাহেব ফাল্কে]] পৰিচালিত ১৯১৩ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত [[ৰাজা হৰিশ্চন্দ্ৰ (চলচ্চিত্ৰ)|ৰজা হৰিশ্চন্দ্ৰ]]। সংস্কৃত গ্ৰন্থ আধাৰিত এইখন এখন নিৰ্বাক ছবি আছিল। ছবিখনত নাৰীৰ ভাও পুৰুষ অভিনেতাই কৰিছিল।<ref name=Burra&Rao253>Burra & Rao, 253</ref> শ্ৰী পুণ্ডলিক ছবিখন যদিও ৰজা হৰিশ্চন্দ্ৰতকৈ আগতে মুক্তি পাইছিল, তথাপি ই ভাৰতৰ প্ৰথম ছবিৰ স্বীকৃতি পোৱাৰ পৰা বঞ্চিত হ'ল। কাৰণ পুণ্ডলিক আছিল- এখন বিখ্যাত মাৰাঠী নাটকৰ চিত্ৰৰূপ; ইয়াৰ চিত্ৰগ্ৰহণ কৰিছিল এজন ব্ৰিটিছ ব্যক্তিয়ে; আৰু ইয়াৰ প্ৰচেচিং কৰা হৈছিল লণ্ডনত।<ref>{{cite web |author=Manjiri Damle, TNN Apr 21, 2012, 01.05AM IST |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-04-21/pune/31378416_1_english-films-subtitles-bourne |title=Torne's 'Pundlik' came first, but missed honour - Times Of India |publisher=Articles.timesofindia.indiatimes.com |date= |accessdate=2013-02-01 |archivedate=2013-05-30 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130530104400/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2012-04-21/pune/31378416_1_english-films-subtitles-bourne |deadurl=yes }}</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ এজন পথিকৃৎ আছিল ''এলফিনষ্টোন বায়স্কোপ কোম্পানী''ৰ প্ৰতিষ্ঠাতা [[জামছেদজী ফ্ৰেমজী মদন]]। মদন আছিল এজন চিনেমা-গৃহৰ স্বত্বাধিকাৰী, ছবি নিৰ্মাতা আৰু বিতৰক। ১৯০৪ চনৰ পৰা মদনে নিয়মীয়াকৈ দেশী-বিদেশী ছবি প্ৰদৰ্শন কৰিছিল। ১৮১৭ চনত তেওঁ [[পশ্চিমবংগ|বংগৰ]] প্ৰথম নিৰ্বাক কাহিনী-চিত্ৰ ''সত্যবাদী ৰাজা হৰিশ্চন্দ্ৰ'' নিৰ্মাণ কৰে।<ref>{{cite web |url=http://www.abasar.net/filmMadan.htm |title=Film - J. F. Madan |publisher=Abasar.net |date=2002-10-13 |accessdate=2013-02-01 |archivedate=2016-03-04 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304040410/http://www.abasar.net/filmMadan.htm |deadurl=yes }}</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ ইতিহাসৰ আন এগৰাকী পথিকৃৎ আছিল শিল্পী আৰু নিৰ্বাক আৰু সবাক ছবিৰ নিৰ্মাতা [[:en:Raghupathi Venkaiah Naidu|ৰঘূপতি ভেংকায়া নাইডু]], যাক তেলুগু চলচ্চিত্ৰ জনক বুলি গণ্য কৰা হয়। চেন্নাইত চিনেমা-গৃহ নিৰ্মাণ কৰা তেৱেঁই প্ৰথম ব্যক্তি আছিল। এইগৰাকী ব্যক্তিৰ প্ৰতি শ্ৰদ্ধা জনাই অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ চৰকাৰে ''ৰঘূপতি ভেংকায়া বঁটা'' ১৯৮১ চনৰ পৰা তেলুগু চলচ্চিত্ৰলৈ জীৱনজোৰা অৱদান আগবঢ়োৱা একোগৰাকী শিল্পীক প্ৰদান কৰি আহিছে।<ref>{{cite web |last=Kumar |first=Srikanth |url=http://southscope.in/telugu/article/why-ap-government-named-award-after-raghupathi-venkaiah |title=Why AP Government named an award after Raghupathi Venkaiah. |publisher=Southscope.in |date=26 June 2010 |accessdate=6 February 2012 |archivedate=1 April 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120401010838/http://southscope.in/telugu/article/why-ap-government-named-award-after-raghupathi-venkaiah |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.idlebrain.com/celeb/starow/sow-rvn.html |title=Telugu Cinema Celebrity – Raghupati Venkaiah Naidu |publisher=Idlebrain.com |date=15 March 1941 |accessdate=6 February 2012}}</ref> কুৰি শতিকাৰ আগভাগত এটা মাধ্যম হিচাপে চলচ্চিত্ৰই ভাৰতৰ বিভিন্ন বৰ্গৰ মানুহৰ মাজত প্ৰভুত জনপ্ৰিয়তা অৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল। টিকটৰ মূল্য সাধাৰণ মানুহৰ বহনক্ষম আছিল। বোম্বেত (বৰ্তমানৰ মুম্বাই) মাত্ৰ এক অনাৰ (৪ পইচা) টিকটেৰে দৰ্শকে চিনেমা-গৃহত প্ৰবেশ কৰিব পাৰিছিল। দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰিবলৈ ক্ৰমবৰ্দ্ধমান হাৰত ভাৰতীয় ব্যৱসায়িক ছবিবোৰৰ টেইলৰ দেখুওৱা হৈছিল।<ref name=Burra&Rao252/> যুৱ নিৰ্মাতাসকলে তেওঁলোকৰ ছবিত ভাৰতীয় সমাজ আৰু সংস্কৃতিৰ বিভিন্ন উপাদানক স্থান দিলে।<ref name=Burra&Rao252-253>Burra & Rao, 252–253</ref> অন্যসকলে বিশ্বৰ অন্যান্য প্ৰান্তৰপৰা চলচ্চিত্ৰ সম্পৰ্কীয় ধাৰণাৰ আমদানি কৰিলে। সেই সময়চোৱাতে বিশ্বৰ দৰ্শক আৰু বজাৰ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ সম্পৰ্কে সজাগ হৈ উঠিছিল।<ref name=Burra&Rao252-253/> <!-- In 1927, the British Government, in order to promote the market in India for British films over American ones, formed the [[Indian Cinematograph Committee|Indian Cinematograph Enquiry Committee]]. The ICC consisted of three British and three Indians, led by [[T. Rangachari]], a Madras lawyer.<ref>{{cite book |title=Arts of transitional India twentieth century, Volume 1 |author=Vinayak Purohit |year=1988 |page=985 |url=http://books.google.com/books?id=ae1Zrmz6ETwC&pg=PA986&dq=%22t.+rangachari%22&hl=en&sa=X&ei=noTwTuGqO_PJiQKutb2MDg&ved=0CDoQ6AEwAg#v=onepage&q=%22t.%20rangachari%22&f=false |accessdate=16 December 2011}}</ref> This committee failed to support the desired recommendations of supporting British Film, instead recommending support for the fledgling Indian film industry. Their suggestions were shelved.--> ১৯৩১ চনৰ ১৪ মাৰ্চত [[অৰ্দেশিৰ ইৰাণী|অৰ্দেশিৰ ইৰাণীৰ]] প্ৰথম ভাৰতীয় সবাক ছবি [[আলম আৰা (১৯৩১ চলচ্চিত্ৰ)|আলম আৰা]] মুক্তি পায়।<ref name=Burra&Rao253/> ১৯৩১ চনৰ ১৫ চেপ্তেম্বৰত [[এইচ এম ৰেড্ডী]] প্ৰযোজিত আৰু পৰিচালিত তেলুগু ভাষাৰ প্ৰথম সবাক ছবি ''ভক্ত প্ৰহ্লাদ'' মুক্তি পায়। একে বছৰৰে ৩১ অক্টোবৰত অৰ্দেশিৰ ইৰাণী প্ৰযোজিত আৰু এইচ এম ৰেড্ডী পৰিচালিত তামিল ছবি ''কালিদাস'' মুক্তি পায়।<ref>[Narayanan, Arandhai (2008) (in Tamil) Arambakala Tamil Cinema (1931-1941). Chennai: Vijaya Publications. pp. 10–11. ISBN].</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cinegoer.com/telugucinema3.htm |title=Articles – History Of Birth And Growth Of Telugu Cinema |publisher=CineGoer.com |date= |accessdate=12 November 2010}}</ref> সবাক ছবিৰ আৰম্ভণিয়ে ভাৰতত কিছুমান চলচ্চিত্ৰ তাৰকাৰ জন্ম দিলে, যিয়ে অভিনয়ৰ যোগে সন্তোষজনত উপাৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।<ref name=Burra&Rao253/> ১৯৩০ৰ দশকত শব্দ প্ৰযুক্তিৰ বিকাশৰ লগেলগে ভাৰতীয় ছবিত সংগীতৰ গুৰুত্ব বাঢ়িল। ''ইন্দ্ৰসভা'' আৰু ''দেৱী দেৱ্যানী'' ছবিৰ যোগে ভাৰতীয় ছবিত নৃত্য-গীতৰ প্ৰাধান্যৰ সূত্ৰপাত হ'ল।<ref name=Burra&Rao253/> [[চেন্নাই]], [[কলকাতা]] আৰু [[মুম্বাই]]ত বহুতো ষ্টুডিঅ' নিৰ্মাণ হ'ল আৰু ১৯৩৫ চনলৈ ছবি নিৰ্মাণ এক সু-প্ৰতিষ্ঠিত ব্যৱসায় ৰূপে গঢ় লৈ উঠিল। ''[[দেৱদাস (১৯৩৬ চলচ্চিত্ৰ)|দেৱদাস]]'' সফলতাই দেশব্যাপি দৰ্শকৰ সৃষ্টি কৰিলে।<ref name=Burra&Rao254>Burra & Rao, 254</ref> ১৯৩৪ চনত ''বোম্বে টকীজ'' গঠন হ'ল আৰু পুণেৰ ''প্ৰভাত ষ্টুডিঅ''ই মাৰাঠী দৰ্শকৰ বাবে প্ৰযোজনা আৰম্ভ কৰিলে।<ref name=Burra&Rao254/> <!--Filmmaker R. S. D. Choudhury produced ''Wrath'' (1930), banned by the [[British Raj]] in India as it depicted actors as Indian leaders, an expression censored during the days of the [[Indian independence movement]].<ref name=Burra&Rao253/>..--> ১৯৩৬ চনত মুক্ত পোৱা আধ্যাত্মিক কবি সন্ত [[তুকাৰাম]]ৰ (১৬০৮-৫০) জীৱন আধাৰিত ছবি ''সন্ত তুকাৰাম'' ১৯৩৭ চনৰ [[ভেনিচ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ]]ত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল। ''সন্ত তুকাৰাম'' আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত প্ৰথম ভাৰতীয় ছবি। এই ছবিখন উক্ত বছৰৰ বিশ্বৰ তিনিখন শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ এখন বুলি বিচাৰকে ৰায় দিছিল।<ref>{{cite web|url=http://www.nfaipune.gov.in/venice_festival.htm|title=Citation on the participation of Sant Tukaram in the 5th Mostra Internazionale d'Arte Cinematographica in 1937|publisher=[[National Film Archive of India]]|date=|accessdate=14 November 2012|archivedate=8 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121108014247/http://www.nfaipune.gov.in/venice_festival.htm|deadurl=yes}}</ref> [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতে ভাৰতীয় মচলা ছবিৰ অৰ্থাৎ গীত, নৃত্য, ৰোমাঞ্চ আদিৰ প্ৰাধান্য থকা ব্যৱসায়িক ছবিবোৰৰ আগমন ঘটিছিল।<ref name=Burra&Rao254/> ১৯৪৮ত এচ.এচ. ৱাচানৰ তামিল ছবি 'চন্দ্ৰলেখা'ৰ ([[:en:Chandralekha (1948 film)|Chandralekha]]) মুক্তিৰ লগেলগে দক্ষিণ ভাৰতীয় ছবিয়ে ভাৰতবৰ্ষত বিশেষ উচ্চতা লাভ কৰিলে।<ref name=Burra&Rao254/> ১৯৪০ দশকৰ দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ এক সাংস্কৃতিত পুনৰ্জাগৰণৰ আহিলা ৰূপে ব্যৱহাৰ হোৱা দেখা গৈছিল। .<ref name=Burra&Rao254/> ১৯৪৭ৰ ভাৰত বিভাজনৰ ফলস্বৰূপে দেশৰ সম্পদৰো বিভাজন হ'ল আৰু বহু সংখ্যক ষ্টুডিঅ' নৱ-গঠিত [[পাকিস্তান]]ৰ অন্তৰ্ভুক্ত হ'ল।<ref name=Burra&Rao254/> ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছত এচ. কে. পাটিল কমিচনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ সম্পৰ্কে অনুসন্ধান চলায়।<ref name="Rajadhyaksa96-679">Rajadhyaksa, 679</ref> কমিচনে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ ব্যৱসায়িক মূল্যৰ প্ৰতি লক্ষ্য কৰি দেখিলে যে ই 'কলা,উদ্যোগ আৰু প্ৰদৰ্শনকামিতাৰ যুগ্মৰূপ'।<ref name=Rajadhyaksa96-679/> কমিচনে ভাৰতৰ বিত্ত মন্ত্ৰালয়ৰ অধীনত এটা চলচ্চিত্ৰ বিত্ত নিগম গঠন কৰাৰ পৰামৰ্শ আগবঢ়ালে।<ref name=Rajadhyaksa96-684/> এইটো পৰামৰ্শ ১৯৬০ত গ্ৰহণ কৰা হ'ল আৰু প্ৰতিভাৱান ছবি নিৰ্মাতাসকলক বিত্তীয় সহায় আগবঢ়াবলৈ এটা অনুষ্ঠান গঠন কৰা হ'ল।<ref name="Rajadhyaksa96-684">Rajadhyaksa, 684</ref> ভাৰত চৰকাৰে ১৯৪৮ত ফিল্ ম ডিভিজন [[:en:Films Division|Films Division]] প্ৰতিষ্ঠা কৰিলে। কালক্ৰমত এই প্ৰতিষ্ঠানটোৱে ভাৰতৰ ছবিগৃহসমূহত প্ৰদৰ্শনৰ বাবে ১৮টা ভাষাত ৯০০০ প্ৰিণ্টেৰে ২০০খন চুটি তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণেৰে বিশ্বৰ অন্যতম বৃহৎ তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাতা ৰূপে পৰিগণিত হ'ল।<ref name="Rajadhyaksa96-681-683">Rajadhyaksa, 681–683</ref> ১৯৪০ আৰু ১৯৫০ৰ দশকত মাৰ্ক্সবাদী ভাৱধাৰাৰ এক সাংস্কৃতিক আন্দোলন [[ভাৰতীয় গণনাট্য সংঘ]]ই (IPTA) ৰূপ লবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name=Rajadhyaksa96-679/> বংগত হোৱা [[:en:Bengal famine of 1943|দূৰ্ভিক্ষ]]ৰ ভিত্তিত বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ ১৯৪৪ত ৰচিত [[:en:Nabanna|''নবান্ন'']] আদিৰ দৰে কিছুসংখ্যক বাস্তৱবাদী ভাৰতীয় গণনাট্য সংঘৰ নাটকে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰত বাস্তৱবাদিতাৰ পথ মুকলি কৰিলে। তেনে এখন বাস্তৱবাদী ছবি আছিল খাজা আহমেদ আব্বাছৰ ১৯৪৬ত মুক্তিপ্ৰাপ্ত ''ধৰতী কে লাল''।<ref name=Rajadhyaksa96-679/> ভাৰতীয় গণনাট্য সংঘৰ বাস্তৱবাদী ধাৰাৰ প্ৰভাৱপুষ্ট দুখন ছবি ''[[মাদাৰ ইণ্ডিয়া]]'' আৰু ''[[প্যাছা]]'' ভাৰতৰ শীৰ্ষস্তৰৰ চলচ্চিত্ৰীয় উৎপাদন ৰূপে চিহ্নিত হ'ল।<ref name="Rajadhyaksa96-681">Rajadhyaksa, 681</ref> ==ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ সোণালী যুগ== ভাৰতৰ স্বাধীনতাৰ পিছৰ অৰ্থাৎ ছল্লিশৰ দশকৰ শেষ ভাগৰ পৰা ১৯৬০ চনলৈকে, এই কালছোৱাক চলচ্চিত্ৰৰ খতিয়ান ৰখা সকলে, ভাৰতীয়া চলচ্চিত্ৰৰ সোণালী যুগ বুলি অভিহিত কৰে।<ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=17|postscript=.}}</ref><ref>{{Cite journal|title=Gender, Nation, and Globalization in Monsoon Wedding and Dilwale Dulhania Le Jayenge|first=Jenny|last=Sharpe|journal=Meridians: feminism, race, transnationalism|volume=6|issue=1|year=2005|pages=58–81 [60 & 75]|postscript=.}}</ref><ref>{{Cite journal|first=Sharmistha|last=Gooptu|title=Reviewed work(s): ''The Cinemas of India'' (1896–2000) by Yves Thoraval|journal=[[Economic and Political Weekly]]|volume=37|issue=29|date=July 2002|pages=3023–4|postscript=.}}</ref> এই সময়ছোৱাতে ভাৰতত সৰ্বকালৰ শ্ৰেষ্ঠ বহুতো চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই সময়তে বঙালী চলচ্চিত্ৰ জগতৰ নেতৃত্বত, ভাৰতত সমান্তৰাল চিনেমাৰ ধাৰা আৰম্ভ হয়।<ref name=Gokulsing-18/> এই ধাৰাৰ প্ৰথম ভাগৰ চলচ্চিত্ৰ সমূহৰ ভিতৰত [[চেতন আনন্দ]]ৰ "নিছা নগৰ", (১৯৪৬)<ref name="Hindu">[http://www.hindu.com/fr/2007/06/15/stories/2007061551020100.htm Maker of innovative, meaningful movies]. ''[[The Hindu]]'', 15 June 2007</ref> ঋত্বিক ঘটকৰ "নাগৰিক"(১৯৫২),<ref>{{Cite book | last1 = Ghatak | given1 = Ritwik | year = 2000 | title = Rows and Rows of Fences: Ritwik Ghatak on Cinema | publisher = Ritwik Memorial & Trust Seagull Books | isbn = 978-81-7046-178-4 | pages= ix & 134–36 | postscript = . }}</ref><ref>{{Cite book | last1 = Hood | given1 = John | year = 2000 | title = The Essential Mystery: The Major Filmmakers of Indian Art Cinema | publisher = Orient Longman Limited | isbn = 978-81-250-1870-4 | pages=21–4 | postscript = . }}</ref> আৰু [[বিমল ৰয়]]ৰ "দো বিঘা জমীন ( ১৯৫৩)আদিয়ে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰত [[নৱবাস্তৱবাদ]]ৰ ভেঁটি তৈয়াৰ কৰে,<ref name="filmreference">{{cite web|url=http://www.filmreference.com/Films-De-Dr/Do-Bigha-Zamin.html |title=Do Bigha Zamin |publisher=Filmreference.com |date=3 August 1980 |accessdate=12 November 2010}}</ref> আৰু "ভাৰতীয় নব্য ধাৰাৰো" সূচনা কৰে.<ref name="Srikanth Srinivasan">{{cite web|title=Do Bigha Zamin: Seeds of the Indian New Wave|author=Srikanth Srinivasan|publisher=Dear Cinema|date=4 August 2008|url=http://dearcinema.com/review-do-bigha-zamin-bimal-roy|accessdate=13 April 2009|archivedate=7 March 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090307010006/http://dearcinema.com/review-do-bigha-zamin-bimal-roy/|deadurl=yes}}</ref> তাৰ পাছতে [[সত্যজিত ৰয়| সত্যজিত ৰয়ে]] তেখেতৰ তিনিখনীয়া অপু শৃংখলাৰ (১৯৫৫-১৯৫৯)প্ৰথমখন ছৱি [[পথেৰ পাঁচালি]](১৯৫৫) ৰ যোগে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ জগতত নিজৰ উপস্থিতি ঘোষণা কৰে।<ref name="Rajadhyaksa96-683">Rajadhyaksa, 683</ref> এই অপু শৃংখলাই সকলো আন্তৰ্জাতিক ফিল্ম মহোৎসৱতে পুৰস্কাৰ অৰ্জন কৰে আৰু তাৰ লগে লগেই ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰত সমান্তৰাল ধাৰাটো সুপ্ৰতিষ্ঠিত হৈ পৰে। .সমগ্ৰ বিশ্বৰ চলচ্চিত্ৰতে এই অপু শৃংখলাৰ প্ৰভাৱ লক্ষণীয়, পঞ্চাচৰ দশকৰ মাজভাগত আৰ্ট হাউচসমূহত বিস্তৃত ভাৱে নিৰ্মাণ হোৱা নতুন প্ৰজন্মৰ পৰিপক্ব ড্ৰামাসমূহ এই অপু শৃংখলাৰ ওচৰত বহু পৰিমাণে ধৰুৱা।<ref name="Sragow">{{Cite journal|title=An Art Wedded to Truth|first=Michael|last=Sragow|year=1994|journal=[[The Atlantic|The Atlantic Monthly]]|publisher=[[University of California, Santa Cruz]]|url=http://satyajitray.ucsc.edu/articles/sragow.html|accessdate=11 May 2009|postscript=.}}</ref> চিনেমাটোগ্ৰাফাৰ সুব্ৰত মিত্ৰ, যি সত্যজিত ৰয়ৰ অপু শৃংখলাৰ মাজেৰে আত্ম-প্ৰকাশ কৰিছিল, তেখেতৰো বিশ্ব চলিচ্চত্ৰৰ চিনেমাটোগ্ৰাফীৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ উল্লেখনীয় অৱদান আছে। তেখেতৰ এক উল্লেখযোগ্য টেকনিক আছিল চিনেমাৰ চেটত দিনৰ পোহৰৰ আবেশ তৈয়াৰ কৰিবলৈ প্ৰতিফলকৰ ব্যৱহাৰ [[:en:Reflector (photography)#Bounce lighting|(bounce lighting)]]. অপু শৃংখলাৰ দ্বিতীয়খন ছৱি " অপৰাজিত" (১৯৫৬) ৰ চিত্ৰগ্ৰহণৰ সময়ত তেখেতে এই টেকনিকক পৰিপুৰ্ণতা দিয়ে।<ref name="cinematographers">{{cite web|title=Subrata Mitra|publisher=Internet Encyclopedia of Cinematographers|url=http://www.cinematographers.nl/GreatDoPh/mitra.htm|accessdate=22 May 2009|archivedate=2 June 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090602164022/http://www.cinematographers.nl/GreatDoPh/mitra.htm|deadurl=yes}}</ref> সত্যজিত ৰয়ে ব্যৱহাৰ কৰা কিছুমান পৰীক্ষামূলক টেকনিক আছিল ১৯৭২ চনত "প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বী" নামৰ চলিচ্চিত্ৰত ফ্লেছবেকৰ দৃশ্যত নিগেটিভৰ ব্যৱহাৰ, বা বিষয়ান্তৰ কৰিবলৈ এক্স ৰে' ৰ ব্যৱহাৰ।<ref>{{cite web|title=First Light: Satyajit Ray From the Apu Trilogy to the Calcutta Trilogy|author=Nick Pinkerton|date=14 April 2009|publisher=[[The Village Voice]]|url=http://www.villagevoice.com/2009-04-15/film/first-light-satyajit-ray-from-the-apu-trilogy-to-the-calcutta-trilogy|accessdate=9 July 2009|archivedate=25 June 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090625154630/http://www.villagevoice.com/2009-04-15/film/first-light-satyajit-ray-from-the-apu-trilogy-to-the-calcutta-trilogy|deadurl=yes}}</ref>ষ্টিভেন স্পিলবাৰ্গৰ ই. টি.[[:en:E.T. the Extra-Terrestrial|(E.T.)]] (১৯৮২) নামৰ বোলছবিখন, ১৯৬৭ চনত ৰয়ে এলিয়েন নামৰ এখন চলচ্চিত্ৰৰ বাবে ( নিৰ্মাণ কৰা নহ'ল) লিখা চিত্ৰনাট্যৰ পৰাই অনুপ্ৰাণিত বুলি বহুতে বিশ্বাস কৰে।<ref name="unmaderay">{{cite web|url=http://www.satyajitrayworld.com/raysfilmography/unmaderay.aspx|title=Ordeals of the Alien|last=Ray|first=Satyajit|work=The Unmade Ray|publisher=Satyajit Ray Society|accessdate=21 April 2008|archiveurl=https://web.archive.org/web/20080427215538/http://www.satyajitrayworld.com/raysfilmography/unmaderay.aspx|archivedate=27 April 2008|deadurl=no}}</ref><ref name="IMDbRay">{{cite web|author= Neumann P|publisher=Internet Movie Database Inc|url=http://www.imdb.com/name/nm0006249/bio|title=Biography for Satyajit Ray|accessdate=29 April 2006}}</ref><ref name="UCSCcurrents">{{cite news|author=Newman J|url=http://www.ucsc.edu/currents/01-02/09-17/ray.html|title=Satyajit Ray Collection receives Packard grant and lecture endowment|publisher=UC Santa Cruz Currents online|date=17 September 2001|accessdate=29 April 2006|archivedate=4 November 2005|archiveurl=https://web.archive.org/web/20051104203511/http://www.ucsc.edu/currents/01-02/09-17/ray.html|deadurl=yes}}</ref> ইয়াৰ পাছতো সত্যজিত ৰয় আৰু ঋত্বিক ঘটকে কেইবাখনো ৰুচিসপ্মন্ন চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰে, আৰু [[মৃণাল সেন]], [[আদুৰ গোপালকৃষ্ণন]], [[মনি কৌল]], [[বুদ্ধদেৱ দাসগুপ্তা]] আদি প্ৰথিতযশা স্বাধীন চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতাই তেওঁলোককে অনুসৰণ কৰে।<ref name=Gokulsing-18/> [[গুৰু দত্ত]]ৰ ''[[প্যাছা]]'' (১৯৫৭), ''[[:en:Kaagaz Ke Phoo|কাগজ কে ফুল]]'' (১৯৫৯), [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ '[[:en:Awaara|আৱাৰা]]' (১৯৫১), '[[:en:Shree 420|শ্ৰী ৪২০]]' (১৯৫৫) আদি ছবিয়ে হিন্দী ব্যৱসায়িক ছবিক বিশেষ মাত্ৰা দিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। এই ছবিকেইখনে সামাজিক বিষয়-বস্তু, বিশেষকৈ নগৰৰ শ্ৰমজীৱি শ্ৰেণীটোৰ সুখ-দুখ চিত্ৰায়িত কৰিছিল। আৱাৰা ছবিখনে নগৰীয়া জীৱনৰ স্বপ্ন আৰু দুঃস্বপ্ন উভয়কে দাঙি ধৰাৰ বিপৰীতে প্যাছ্যা ছবিখনে নগৰীয়া জীৱনৰ অবাস্তৱিকতাক সমালোচনা কৰিছিল।<ref name="Gokulsing-18">{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=18|postscript=.}}</ref> এই সময়চোৱাত কেইখন মহাকাব্যিক ছবি নিৰ্মিত হৈছিল। এনে ছবিৰ ভিতৰত আছিল- বিদেশী ছবিৰ শিতানত অস্কাৰৰ বাবে মনোনয়ন পোৱা [[মেহবুব খান]]'ৰ ''[[:en:Mother India| মাদাৰ ইণ্ডিয়া]],<ref>{{IMDb title|id=0050188|title=Mother India}}</ref> [[কে আচিফ]]ৰ '[[:en:Mughal-e-Azam|মুগল-ই-আজম]]' (১৯৬০)।<ref>{{cite web|title=Film Festival – Bombay Melody|publisher=[[University of California, Los Angeles]]|date=17 March 2004|url=http://www.international.ucla.edu/calendar/showevent.asp?eventid=1618|accessdate=20 May 2009}}</ref> হলিউডৰ ছবি ''[[:en:The Dirty Dozen|দ্য ডাৰ্টি ডজেন]]''ত (১৯৬৭) [[ভি শান্তাৰাম]]ৰ ''[[দো আঁখেঁ বাৰহ হাথ]]''ৰ (১৯৫৭) প্ৰভাৱ পৰিছিল বুলি বিশ্বাস কৰা হয়।<ref name="Bobby">{{cite web|title=Do Ankhen Barah Haath (1957)|author=Bobby Sing|publisher=Bobby Talks Cinema|date=10 February 2008|url=http://bobbytalkscinema.com/recentpost.php?postid=postid041609102834|accessdate=30 May 2009|archivedate=14 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121114034802/http://bobbytalkscinema.com/recentpost.php?postid=postid041609102834|deadurl=yes}}</ref> ঋত্বিক ঘটকৰ কাহিনীৰে বিমল ৰয়ে পৰিচালনা কৰা ''[[:en:Madhumati|মধুমতী]]''য়ে (১৯৫৮) [[:en:Reincarnation in popular western culture|পশ্চিমীয়া সংস্কৃতিত ]] পুনৰ্জন্মৰ বিষয়টো জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল।<ref name="Doniger">{{Cite book|last=Doniger|first=Wendy|title=The woman who pretended to be who she was: myths of self-imitation|chapter=Chapter 6: Reincarnation|pages=112–136 [135]|publisher=[[Oxford University Press]]|year=2005|isbn=978-0-19-516016-1|postscript=.}}</ref> সেই সময়চোৱাৰ মূলসুঁতিৰ অন্য দুজন আগশাৰীৰ পৰিচালক আছিল [[কামাল আমৰোহী]] আৰু [[বিজয় ভাট]]। চেতন আনন্দৰ [[:en:Social realism|সামাজিক বাস্তৱবাদী]] ছবি '[[:en:Neecha Nagar|নীচা নগৰে]]' ১৯৪৭ত [[:en:1946 Cannes Film Festival|প্ৰথম কেনচ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱl]]ত [[:en:Palme d'Or|গ্ৰেণ্ড প্ৰাইজ]] লাভ কৰাৰে পৰা<ref name=Hindu/> ভাৰতীয় ছবিয়ে নিয়মীয়াকৈ ১৯৫০ৰ দশক আৰু ১৯৬০ৰ দশকৰ আগভাগলৈ প্ৰায় প্ৰতি বছৰে [[:en:Cannes Film Festival|কেনচ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ]]ত প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বিতা কৰিছিল আৰু ইয়াৰ বহু সংখ্যকে মহোৎসৱত গুৰুত্বপূৰ্ণ বঁটা পাবলৈ সক্ষম হৈছিল। সত্যজিত ৰয়েও [[:en:Venice Film Festival|ভেনিচ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ]]ত 'অপু ট্ৰিল'জী'ৰ দ্বিতীয় অংশ 'অপৰাজিত'ৰ (১৯৫৬) বাবে [[:en:Golden Lion|গোল্ডেন লায়ন]] আৰু [[:en:Berlin International Film Festival|বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ]]ত [[:en:Golden Bear|গোল্ডেন বিয়েৰ]] আৰু শ্ৰেষ্ঠ পৰিচালনাৰ বাবে দুটা [[:en:Silver Bear for Best Director|চিলভাৰ বিয়েৰ]] জয় কৰিছিল।<ref name="passionforcinema">{{cite web|title=India and Cannes: A Reluctant Courtship|publisher=Passion For Cinema|year=2008|url=http://passionforcinema.com/india-and-cannes-a-reluctant-courtship|accessdate=20 May 2009}}</ref> ৰয়ৰ সমসাময়িক ঋত্বিক ঘটক আৰু গুৰু দত্তই তেওঁলোকৰ জীৱন-কালত বিশেষ মনোযোগ নাপালে যদিও বহু পলমকৈ ১৯৮০ আৰু ১৯৯০ৰ দশকত তেওঁলোকৰ কৰ্মৰাজিয়ে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল।<ref name=passionforcinema/><ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|pages=18–9|postscript=.}}</ref> ১৯৯২ত ব্ৰিটিছ চলচ্চিত্ৰ আলোচনী '[[:en:Sight & Sound|চাইট এণ্ড চাউণ্ড]]'ৰ সমালোচকৰ বাছনিত সৰ্বকালৰ 'শীৰ্ষৰ ১০জন পৰিচালক'ৰ তালিকাত ৭ম স্থান পোৱাৰ<ref>{{cite web|title=Sight and Sound Poll 1992: Critics|publisher=[[California Institute of Technology]]|url=http://alumnus.caltech.edu/~ejohnson/sight/1992_1.html|accessdate=29 May 2009|archivedate=16 October 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131016212355/http://alumnus.caltech.edu/~ejohnson/sight/1992_1.html|deadurl=yes}}</ref> বিপৰীতে উক্ত আলোচনীখনৰ 'মহান পৰিচালকৰ তালিকাত গুৰু দত্তই ৭৩ তম স্থান পাইছিল।<ref name="Lee">{{cite web|title=A Slanted Canon|author=Kevin Lee|publisher=Asian American Film Commentary|date=5 September 2002|url=http://www.asianamericanfilm.com/archives/000026.html|accessdate=24 April 2009|archivedate=18 February 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120218224432/http://www.asianamericanfilm.com/archives/000026.html|deadurl=yes}}</ref> এই যুগটোত ভাৰতৰ বিভিন্ন অঞ্চলৰ পৰা নিৰ্মাণ হোৱা যথেষ্ট সংখ্যক ছবি বিভিন্ন সমালোচক আৰু পৰিচালকৰ বাছনিত সৰ্বকালৰ মহান ছবিৰ তালিকাত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে। এই সন্ধিক্ষণতে লোক-কাহিনী, ফেণ্টাচী, পৌৰাণিক আদি বিষয়-বস্তুৰে [[:en:Mayabazar| মায়াবাজাৰ]] আৰু [[:en:Narthanasala|নৰ্তনশালা]] আদি ছবি নিৰ্মাণেৰে তামিল আৰু তেলুগু চলচ্চিত্ৰয়ো সোণালী যুগৰ সূচনা কৰিছিল। 'চাইট আৰু চাউণ্ড'ৰ প্ৰতি দহ বছৰৰ মূৰে-মূৰে হোৱা বিভিন্ন সমালোচকৰ বাছনিত সত্যজিত ৰায়ৰ 'অপু ট্ৰিল'জী', '[[:en:Jalsaghar|জলসাঘৰ]]', '[[চাৰুলতা]]' আৰু '[[:en:Aranyer Din Ratri|অৰণ্যেৰ দিন ৰাত্ৰি]]' অন্তৰ্ভুক্ত হৈছিল।<ref name="Caldwell">{{cite web|author=Aaron and Mark Caldwell|title=Sight and Sound|publisher=Top 100 Movie Lists|year=2004|url=http://www.geocities.com/aaronbcaldwell/dimsscri.html|accessdate=19 April 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090729180509/http://geocities.com/aaronbcaldwell/dimsscri.html|archivedate=29 July 2009|deadurl=no}}</ref><ref name="SS-1992-ranking">{{cite web|title=SIGHT AND SOUND 1992 RANKING OF FILMS|url=http://www.geocities.com/the7thart/ranking.html|accessdate=29 May 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091022115725/http://geocities.com/the7thart/ranking.html|archivedate=22 October 2009|deadurl=no}}</ref><ref name="SS-1982-ranking">{{cite web|title=SIGHT AND SOUND 1982 RANKING OF FILMS|url=http://www.geocities.com/the7thart/1982.html|accessdate=29 May 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20091022225459/http://geocities.com/the7thart/1982.html|archivedate=22 October 2009|deadurl=no}}</ref> 'চাইট এণ্ড চাউণ্ড'ৰ ২০০২ ৰ বাছনিত [[গুৰু দত্ত]]ৰ ছবি 'প্যাছা' আৰু 'কাগজ কে ফুল', ঋত্বিক ঘটকৰ '[[:en:Meghe Dhaka Tara|মেঘে ঢাকা তাৰা]]' আৰু 'কোমল গান্ধাৰ', [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ 'আৱাৰা', বিজয় ভাটৰ '[[:en:Baiju Bawra (1952 film)|বিজু বাৱৰা]]' মেহবুব খানৰ 'মাদাৰ ইণ্ডিয়া' আৰু কে আচিফৰ 'মুগল-ই-আজম'-এ স্থান পাইছিল।<ref name="Cinemacom">{{cite web|title=2002 Sight & Sound Top Films Survey of 253 International Critics & Film Directors|publisher=Cinemacom|year=2002|url=http://www.cinemacom.com/2002-sight-sound.html|accessdate=19 April 2009}}</ref> এছীয় চলচ্চিত্ৰ বিষয়ক আলোচনী '[[:en:Cinemaya|চিনেমায়া]]'ৰ ১৯৯৮ৰ সমালোচকৰ বাছনিত সত্যজিত ৰায়ৰ 'অপু ট্ৰিল'জী', 'চাৰুলতা', 'জলসাঘৰ' আৰু ঋত্বিক ঘটকৰ '[[:en:Subarnarekha (film)|সুবৰ্ণৰেখা]]'ই স্থান পাইছিল। ২০০৫ত 'টাইম মেগাজিন'ৰ সৰ্বকালৰ ২৫০খন শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ তালিকাত 'অপু ট্ৰিল'জী' আৰু '[[প্যাছা]]'ই স্থান পাইছিল। ==আধুনিক ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ== ১৯৭০ৰ দশকত বহুকেইজন চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতাই বাস্তৱবাদী সমান্তৰাল ছবি নিৰ্মাণ কৰিবলৈ ওলাই আহে।<ref name="Rajadhyaksa96-685">Rajadhyaksa, 685</ref> বঙালী ভাষাত সত্যজিত ৰায়, ঋত্বিক ঘটক, মৃণাল সেন, বুদ্ধদেৱ দাসগুপ্ত, গৌতম ঘোষ; মালয়ালম ভাষাত আদুৰ গোপালকৃষ্ণন, চাজী এন কৰুণ,জন আব্ৰাহাম, জি অৰবিন্দন; ওৰিয়া ভাষাত নিৰদ মহাপাত্ৰ; হিন্দী ভাষাত মণি কৌল, শ্যাম বেনেগাল, কুমাৰ সাহানী, কেতন মেহতা, গোবিন্দ নিহালিনী আৰু বিজয় মেহতাই সমান্তৰাল ছবি নিৰ্মাণ কৰে।<ref name=Gokulsing-18/> ১৯৭৬ চনত Committee on Public Undertakingsৰ এক অনুসন্ধানত চলচ্চিত্ৰ বিত্ত নিগমৰ দৰদ কলাত্মক ছবিৰ প্ৰতিহে বুলি সমালোচনাৰ সন্মুখীন হয়। নিগমে ব্যৱসায়িক ছবিক উত্সাহিত কৰিবলৈ পৰ্যাপ্ত পৰিমাণে কাম কৰা নাই বুলি দোষাৰোপ কৰা হয়।<ref name="Rajadhyaksa96-688">Rajadhyaksa, 688</ref> ১৯৭০ৰ দশকটো ব্যৱসায়িক ছবিৰ উত্থানৰ সময়। ১৯৭৫ ত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অতি জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰা [[শ্বোলে]] ছবিখনে [[অমিতাভ বচ্চন]]ক এজন মুখ্য অভিনেতা ৰূপে প্ৰতিষ্ঠিত কৰে।<ref name=Rajadhyaksa96-688/> ভক্তিমূলক ছবি ''জয় সন্তোষী মা'' ছবিখনো ১৯৭৫তে মুক্তি পায়। .<ref name=Rajadhyaksa96-688/> একেটা বছৰতে মুক্তি পোৱা আন এখন গুৰুত্বপূৰ্ণ ছবি হ'ল [[য়শ চোপ্ৰা]] পৰিচালিত ''দীৱাৰ''। মুম্বাইৰ অন্ধকাৰ জগতৰ সম্ৰাট 'হাজী মস্তান'ৰ সঁচা জীৱন কাহিনীৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি ছবিখনৰ কাহিনী আৰু চিত্ৰনাট্য লিখিছিল [[চালিম-জাভেদ]] যুটীয়ে। মুখ্য ভাওত আছিল [[অমিতাভ বচ্চন]]। ডেনী বয়লে এই ছবিখন “absolutely key to Indian cinema” বুলি মন্তব্য কৰিছিল।<ref name="Kumar">{{cite web|author=Amitava Kumar|title=Slumdog Millionaire's Bollywood Ancestors|publisher=''[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]''|date=23 December 2008|url=http://www.vanityfair.com/online/oscars/2008/12/slumdog-millionaires-bollywood-ancestors.html|accessdate=4 January 2008|archivedate=29 May 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120529011746/http://www.vanityfair.com/online/oscars/2008/12/slumdog-millionaires-bollywood-ancestors|deadurl=yes}}</ref> ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় সঙ্গীতৰ উজ্জীৱিতকৰণৰ বিষয়-বস্তুক লৈ নিৰ্মাণ কৰা তামিল ছবি ''শঙ্কৰাভৰণমে'' (১৯৭৯) ফ্ৰান্সৰ Besancon Film Festival-ত বঁটা লাভ কৰিছিল।<ref>{{cite web|url=http://iffi.nic.in/Dff2011/Frm29thNFAAward.aspx?PdfName=29NFA.pdf |title=Directorate of Film Festival |publisher=Iffi.nic.in |date= |accessdate=2013-02-01}}</ref> ১৯৮৭ত কন্নড় ভাষাৰ ছবি ''[[:en:Tabarana Kathe|তবৰানা কাথে]]'' মুক্তি পায়; যাৰ বিষয়বস্তু আছিল চৰকাৰী যন্ত্ৰটোৰ দুৰ্বলতা। এই ছবিখন তাচখণ্ড, Nantes, টকিঅ', ৰাচিয়া চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱকে ধৰি বিভিন্ন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হয়।<ref>{{cite book | title=Pop Culture India! : Media, Arts and Lifestyle| last=Kasbekar|first=Asha| year=2006| publisher=ABC-CLIO|location=| url=http://books.google.com/?id=Sv7Uk0UcdM8C&pg=PA215&dq=A.+R.+Rehman+tamil|chapter=|isbn= 978-1-85109-636-7|page=215|quote=Songs play as important a part in South Indian films and some South Indian music directors such as A. R. Rehman and Ilyaraja have an enthusiastic national and even international following}}</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ সোণালী যুগৰ অন্ত পৰাৰ পিছত মালায়ালম চলচ্চিত্ৰৰ সোণালী যুগৰ আৰম্ভ হয়। মালয়ালম ছবিৰ এই সোণালী যুগ ১৯৮০ দশকৰ পৰা ১৯৯০ দশকৰ আগভাগলৈ চলে। এই সময়চোৱাৰ ভাৰতৰ বহুকেইজন উচ্চ প্ৰশংসিত ছবি নিৰ্মাতা, যেনে- আদুৰ গোপালকৃষ্ণন, জি অৰবিন্দন, টি ভি চন্দ্ৰন আৰু চাজী এন কৰুণ মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ জগতৰ পৰা আহিছিল।<ref name="malayalamcinema1">{{cite web|url=http://malayalamcinema.com/Content-4/CinemaHistory.html |title=Cinema History Malayalam Cinema |publisher=Malayalamcinema.com |date= |accessdate=30 December 2008}}</ref> সত্যজিত ৰায়ৰ আত্মিক উত্তৰাধিকাৰী<ref>{{cite web|title=The Movie Interview: Adoor Gopalakrishnan|publisher=[[Rediff.com|Rediff]]|date=31 July 1997|url=http://www.rediff.com/movies/jul/31adoor.htm|accessdate=21 May 2009}}</ref> বুলি প্ৰায়ে গণ্য কৰা আদুৰ গোপালকৃষ্ণনে এই সময়চোৱাৰ ভিতৰত লণ্ডন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত "চাডাৰলেণ্ড ট্ৰফী" বিজেতা ''[[:en:Elippathayam|Elippathayam]]''-কে (১৯৮১) ধৰি কেইখনমান উচ্চ প্ৰশংসিত ছবি নিৰ্মাণ কৰে। তেখেত ১৯৮৯ত মুক্তিপ্ৰাপ্ত আন এখন ছবি ''[[:en:Mathilukal|Mathilukal]]''-এ ভেনিচ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত গুৰুত্বপূৰ্ণ বঁটা লাভ কৰে।<ref>{{IMDb name|id=0329715|name=Adoor Gopalakrishnan}}</ref> চাজী এন কৰুণৰ প্ৰথম ছবি ''পিৰাভী''য়ে (১৯৮৯) ১৯৮৯, কেন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত [[:en:Camera d'Or|Camera d'Or]] বঁটা লাভ কৰে। আনহাতে তেওঁৰ আন এখন ছবি "স্বহম"য়ে ১৯৯৪, কেন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত [[:en:Palme d'Or|Palme d'Or]] বঁটাৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বিতা আগবঢ়ায়।<ref>{{IMDb name|id=0440267|name=Shaji N. Karun}}</ref> ষ্টাণ্ট, অভিনেতা 'জয়ন'ৰ ([[:en:Jayan|Jayan]]) একচন ছবিৰে ব্যৱসায়িক মালায়ালম ছবিয়েও জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। কিন্তু এই অভিনেতাগৰাকীৰ সফলতাৰ কাহিনী তেনেই চমু। কোলিলাক্কম ([[:en:Kolilakkam|Kolilakkam]]) নামৰ ছবি এখনৰ ষ্টাণ্ট দৃশ্য শ্বুটিং কৰিবলৈ গৈ এই এই অভিনেতাগৰাকীৰ মৃত্যু হয়। মোহনলাল অভিনীত [[:en:Yodha|যোদ্ধা]] ছবিখন ইয়াৰ একচন দৃশ্যসমূহ আৰু কাৰিকৰী দিশটোৰ বাবে প্ৰশংসিত হৈছিল। ১৯৮০ আৰু ১৯৯০ৰ দশকত ''এক দুজে কে লিয়ে'' (১৯৮১) ''মিঃ ইণ্ডিয়া'' (১৯৮৭), ''কয়ামত সে কয়ামত তক'' (১৯৮৮), ''তেজাব'' (১৯৮৮), ''চান্দনী'' (১৯৮৯), ''মেইনে প্যাৰ কিয়া'' (১৯৮৯), ''বাজীগৰ'' (১৯৯৩), ''ডৰ''! ১৯৯৩), ''দিলৱালে দুলহনীয়া লে জায়েঙ্গে'' (১৯৯৫) and ''কুচ কুচ হোতা হ্যায়'' (১৯৯৮), আদি ছবিৰ মুক্তিৰে ব্যৱসায়িক হিন্দী চিনেমাৰ পুনৰ শ্ৰীবৃদ্ধি হয়। ইয়াৰে বহুকেইখন ছবিত [[চাহৰুখ খান]], [[আমিৰ খান]] আৰু [[চলমন খান]]ৰ দৰে তাৰকা অভিনেতাই অভিনয় কৰিছিল।<ref name=Rajadhyaksa96-688/> অনুৰাগ কাশ্যপ ৰচিত আৰু ৰাম গোপাল বাৰ্মা পৰিচালিত মুম্বাইৰ [[:en:Indian mafia|অন্ধকাৰ জগতক]] লৈ নিৰ্মাণ কৰা এখন কম বাজেটৰ ছবি ''সত্য''ৰ (১৯৯৮) (''[[:en:Satya (film)|Satya]]'') জটিল বিষয়বস্তু আৰু ব্যৱসায়িক সফলতাই ১৯৯০ দশকৰ শেহৰ ফালে [[সমান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ]]ৰ পুনৰ-উত্থানৰ আভাস দিছিল। এই ছবিখনৰ সফলতাই ''[[:en:Mumbai noir|সংগঠিত অপৰাধ ]]'' বা মাফিয়া বিষয়ক এটা স্পষ্ট শৈলীৰ জন্ম দিছিল। ,<ref name="Nayar">{{cite news| title = Bollywood on the table| author = Aruti Nayar| work = The Tribune| date = 16 December 2007| accessdate =19 June 2008| url = http://www.tribuneindia.com/2007/20071216/spectrum/main11.htm}}</ref> পিছলৈ নিৰ্মাণ কৰা এই শৈলীৰ কেইখনমান ছবি হ'ল- [[মধুৰ ভাণ্ডাৰকাৰ]]ৰ ''[[চান্দনী বাৰ]]'' (২০০১) আৰু ''[[:en:Traffic Signal (film)|ট্ৰাফিক চিগনেল]]'' (২০০৭), [[ৰাম গোপাল বাৰ্মা ]]ৰ ''[[:en:Company (film)|কোম্পানী]]'' (২০০২) আৰু ইয়াৰ prequel ''[[:en:D (film)|ডি]]'' (২০০৫), অনুৰাগ কাশ্যপৰ ''[[:en:Black Friday (2004 film)|ব্লেক ফ্ৰাইডে]]'' (২০০৪), ইৰফান কামালৰ ''ঠেংকচ্ মা'' (২০০৯), আৰু [[:en:Deva Katta|দেৱ কাট্টা]]ৰ ''[[প্ৰশান্তম]]'' (২০১০)। <!-- এই পেৰাগ্ৰাফটো এতিয়ালৈ অনুবাদ কৰা হোৱা নাই। ==Global discourse== Indians during the colonial rule bought film equipment from Europe.<ref name=Burra&Rao252-253/> The British funded wartime propaganda films during the [[second world war]], some of which showed the [[Indian Army (1895–1947)|Indian army]] pitted against the [[axis powers]], specifically the [[Empire of Japan]], which had managed to infiltrate into India.<ref name="Velayutham174">Velayutham, 174</ref> One such story was ''Burma Rani'', which depicted civilian resistance offered to Japanese occupation by the British and Indians present in Myanmar.<ref name=Velayutham174/> Pre-independence businessmen such as J. F. Madan and Abdulally Esoofally traded in global cinema.<ref name=Burra&Rao253/> Indian cinema's early contacts with other regions became visible with its films making early inroads into the [[Soviet Union]], Middle East, Southeast Asia,<ref name="Desai38">Desai, 38</ref> and China. Mainstream Hindi film stars like [[Raj Kapoor]] gained international fame across Asia<ref>{{cite web|title=Lagaan revives memories of Raj Kapoor in China|author=Anil K. Joseph|publisher=[[Press Trust of India]]|date=20 November 2002|url=http://www.expressindia.com/news/fullstory.php?newsid=16983|accessdate=30 January 2009}}</ref><ref>{{cite web|title=Rahman's 'Lagaan' cast a spell on me|publisher=[[Sify]]|date=13 February 2004|url=http://sify.com/peopleandplaces/fullstory.php?id=13388284|accessdate=24 February 2009}}</ref> and Eastern Europe.<ref>{{cite web|url=http://www.russiatoday.ru/features/news/11895|title=RussiaToday : Features: Bollywood challenges Hollywood in Russia}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.chillibreeze.com/articles/Indian-films.asp|title=Promoting Bollywood Abroad Will Help to Promote India|last=Ashreena|first=Tanya}}</ref> Indian films also appeared in international fora and film festivals.<ref name=Desai38/> This allowed 'Parallel' Bengali filmmakers such as Satyajit Ray to achieve worldwide fame, with his films gaining success among European, [[Americas|American]] and Asian audiences.<ref>{{cite web|title=Why we admire Satyajit Ray so much|author=Arthur J Pais|publisher=[[Rediff.com]]|date=14 April 2009|url=http://movies.rediff.com/report/2009/apr/14/why-we-admire-satyajit-ray-so-much.htm|accessdate=17 April 2009}}</ref> Ray's work subsequently had a worldwide impact, with filmmakers such as [[Martin Scorsese]],<ref>{{cite web |author = Chris Ingui |publisher = Hatchet | url=http://media.www.gwhatchet.com/media/storage/paper332/news/2002/03/04/Arts/Martin.Scorsese.Hits.Dc.Hangs.With.The.Hachet-195598.shtml | title=Martin Scorsese hits DC, hangs with the Hachet | accessdate=6 June 2009 }} </ref> [[James Ivory (director)|James Ivory]],<ref>{{cite web |author = Sheldon Hall |publisher = Screen Online | url=http://www.screenonline.org.uk/people/id/532213/index.html | title=Ivory, James (1928–) | accessdate=12 February 2007 }} </ref> [[Abbas Kiarostami]], [[Elia Kazan]], [[François Truffaut]],<ref>{{cite news|title=THE 'WORLD' OF SATYAJIT RAY: LEGACY OF INDIA'S PREMIER FILM MAKER ON DISPLAY|author=Dave Kehr|publisher=''[[Daily News (New York)|Daily News]]''|date=5 May 1995|url=http://www.nydailynews.com/archives/entertainment/1995/05/05/1995-05-05_the__world__of_satyajit_ray_.html|accessdate=6 June 2009}} {{Dead link|date=April 2012|bot=H3llBot}}</ref> [[Steven Spielberg]],<ref name="unmaderay"/><ref name="IMDbRay"/><ref name="UCSCcurrents"/> [[Carlos Saura]],<ref>{{cite web|title=Satyajit Ray is this Spanish director's inspiration|author=Suchetana Ray|publisher=[[CNN-IBN]]|date=11 March 2008|url=http://ibnlive.in.com/news/satyajit-ray-is-this-spanish-directors-inspiration/60900-8.html|accessdate=6 June 2009}}</ref> [[Jean-Luc Godard]],<ref>{{cite web |author = André Habib |publisher = Senses of Cinema | url=http://archive.sensesofcinema.com/contents/01/16/godard_habib.html | title=Before and After: Origins and Death in the Work of Jean-Luc Godard | accessdate=29 June 2006 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20060614150838/http://www.sensesofcinema.com/contents/01/16/godard_habib.html |archivedate = 14 June 2006}} </ref> [[Isao Takahata]],<ref>{{cite web|author=Daniel Thomas|title=Film Reviews: Grave of the Fireflies (Hotaru no Haka)|date=20 January 2003|url=http://www.danielthomas.org/pop/film_reviews/fireflies.htm|accessdate=30 May 2009}}</ref> [[Gregory Nava]], [[Ira Sachs]] and [[Wes Anderson]]<ref name = "The Statesman">{{cite web | title = On Ray's Trail| url = http://www.thestatesman.net/page.arcview.php?clid=30&id=172929&usrsess=1| publisher = The Statesman| accessdate =19 October 2007 |archiveurl = http://web.archive.org/web/20080103071501/http://www.thestatesman.net/page.arcview.php?clid=30&id=172929&usrsess=1 |archivedate = 3 January 2008}}</ref> being influenced by his cinematic style, and many others such as [[Akira Kurosawa]] praising his work.<ref>{{Cite book |last1 = Robinson |given1 = A |year = 2003 |title = Satyajit Ray: The Inner Eye: The Biography of a Master Film-Maker |publisher = I. B. Tauris |isbn = 978-1-86064-965-3 |page = 96 |postscript = .}}</ref> The "youthful coming-of-age dramas that have flooded art houses since the mid-fifties owe a tremendous debt to the [[The Apu Trilogy|Apu trilogy]]".<ref name="Sragow">{{Cite journal|title=An Art Wedded to Truth|first=Michael|last=Sragow|year=1994|journal=[[The Atlantic|The Atlantic Monthly]]|publisher=[[University of California, Santa Cruz]]|url=http://satyajitray.ucsc.edu/articles/sragow.html|accessdate=11 May 2009|postscript=.}}</ref> [[Subrata Mitra]]'s cinematographic technique of [[Reflector (photography)#Bounce lighting|bounce lighting]] also originates from ''The Apu Trilogy''.<ref name=cinematographers/> Ray's film ''[[Kanchenjungha]]'' (1962) also introduced a narrative structure that resembles later [[hyperlink cinema]].<ref>{{cite web|title=An Interview with Satyajit Ray|year=1982|url=http://raylifeandwork.blogspot.com/2009/02/interview-with-satyajit-ray.html|accessdate=24 May 2009}}</ref> Since the 1980s, some previously overlooked Indian filmmakers such as Ritwik Ghatak<ref>{{Cite journal|first=Megan|last=Carrigy|title=Ritwik Ghatak|journal=[[Senses of Cinema]]|date=October 2003|url=http://archive.sensesofcinema.com/contents/directors/03/ghatak.html|accessdate=3 May 2009|postscript=.}}</ref> and [[Guru Dutt]]<ref>{{cite web|title=Asian Film Series No.9 GURU DUTT Retorospective|publisher=[[Japan Foundation]]|year=2001|url=http://www.jpf.go.jp/e/culture/new/old/0101/01_03.html|accessdate=13 May 2009}}</ref> have posthumously gained international acclaim. Many Asian and '[[South Asian]]' countries increasingly came to find Indian cinema as more suited to their sensibilities than Western cinema.<ref name=Desai38/> Jigna Desai holds that by the 21st century Indian cinema had managed to become 'deterritorialized', spreading over to the many parts of the world where [[Non-resident Indian and Person of Indian Origin|Indian diaspora]] was present in significant numbers, and becoming an alternative to other international cinema.<ref name="Desai37">Desai, 37</ref> Indian cinema has more recently begun influencing Western musical films, and played a particularly instrumental role in the revival of the genre in the [[Western world]]. [[Baz Luhrmann]] stated that his successful musical film ''[[Moulin Rouge! ]]'' (2001) was directly inspired by [[Bollywood]] musicals.<ref>{{cite web|url=http://movies.about.com/library/weekly/aa030902a.htm|title=Baz Luhrmann Talks Awards and "Moulin Rouge"|publisher=[[About.com]]|accessdate=15 May 2009}}</ref> The critical and financial success of ''Moulin Rouge! '' renewed interest in the then-moribund Western musical genre, subsequently fueling a renaissance of the genre.<ref>{{cite web|title=Guide Picks – Top Movie Musicals on Video/DVD|publisher=[[About.com]]|url=http://movies.about.com/library/weekly/aatpmusicals.htm|accessdate=15 May 2009}}</ref> [[Danny Boyle]]'s [[81st Academy Awards nominees and winners|Oscar]]-winning film ''[[Slumdog Millionaire]]'' (2008) was also directly inspired by Indian films,<ref name="Kumar">{{cite web|author=Amitava Kumar|title=Slumdog Millionaire's Bollywood Ancestors|publisher=''[[Vanity Fair (magazine)|Vanity Fair]]''|date=23 December 2008|url=http://www.vanityfair.com/online/oscars/2008/12/slumdog-millionaires-bollywood-ancestors.html|accessdate=4 January 2008}}</ref><ref name="Age">{{cite news|title=Slumdog draws crowds, but not all like what they see|publisher=[[The Age]]|date=25 January 2009|url=http://www.theage.com.au/world/slumdog-draws-crowds-but-not-all-like-what-they-see-20090124-7p33.html|accessdate=24 January 2008|location=Melbourne}}</ref> and is considered to be a "homage to Hindi commercial cinema".<ref name="autogenerated1">{{cite news|title='Slumdog Millionaire' has an Indian co-director|publisher=[[The Hindu]]|date=11 January 2009|url=http://www.hindu.com/thehindu/holnus/009200901110925.htm|accessdate=23 January 2009|location=Chennai, India}}</ref> Other Indian filmmakers are also making attempts at reaching a more global audience, with upcoming films by directors such as [[Vidhu Vinod Chopra]], [[Jahnu Barua]], [[Sudhir Mishra]] and [[Pan Nalin]].<ref>{{cite news| url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/south_asia/7412344.stm | work=BBC News | title=Indian film-makers going global | date=21 May 2008 | accessdate=30 April 2010 | first=Saibal | last=Chatterjee}}</ref> Indian Cinema was also recognized at the American [[Academy Awards]]. Three Indian films, ''[[Mother India]]'' (1957), ''[[Salaam Bombay! ]]'' (1988), and ''[[Lagaan]]'' (2001), were nominated for the [[Academy Award for Best Foreign Language Film]]. Indian winners of the Academy Awards include [[Bhanu Athaiya]] (costume designer), [[Satyajit Ray]] (filmmaker), [[A. R. Rahman]] (music composer), [[Resul Pookutty]] (sound editor) and [[Gulzar]] (lyricist).<ref>{{cite web |url=http://inhome.rediff.com/movies/2009/jan/22three-oscar-noms-for-slumdog.htm |title=Slumdog gets 10 Oscar noms |accessdate=23 January 2009 |author=|date=|work= |publisher=Rediff News}}</ref> --> ==প্ৰভাৱ== [[File:Imax theater hyderabad.jpg|200px|right|thumb| হায়দৰাবাদ স্থিত পৃথিৱীৰ সৰ্ববৃহৎ থ্ৰি-ডি আইমেক্স স্ক্ৰীণৰ [[:en:Prasads IMAX|প্ৰসাদ আইমেক্স থিয়েটাৰ]]<ref name="CNN Travel">{{Cite News|title= CNN Travel |url=http://travel.cnn.com/explorations/escape/worlds-10-coolest-movie-theaters-355218|publisher=CNN.com}}</ref><ref name="The Hindu Newspaper">{{Cite News|title=Thehindu.com King of Good times Prasad's Imax|url=http://www.thehindu.com/todays-paper/tp-features/tp-downtown/article2332172.ece?|publisher=The Hindu Newspaper}}</ref><ref name="gizmodo.com">{{cite web|author=Contact Dan Nosowitz: Email the author Comment |url=http://gizmodo.com/5273201/the-seven-imax-wonders-of-the-world |title=The Seven IMAX Wonders of the World |publisher=Gizmodo.com |date=2009-05-30 |accessdate=2013-02-01}}</ref>]] [[File:Ramoji 14.jpg|200px|right|thumb|গিণিজ বিশ্ব ৰেকৰ্ডৰ অন্তৰ্ভুক্ত হোৱা পৃথিৱীৰ সৰ্ববৃহৎ পূৰ্ণাঙ্গ চলচ্চিত্ৰ ষ্টুডিঅ' [[:en:Ramoji Film City|ৰামোজী ফিল্ম চিটি]]<ref>{{cite web|url=http://www.thehindubusinessline.com/2005/08/03/stories/2005080301301901.htm|title= Ramoji Film City sets record|work=[[Business Line]]|accessdate=3 August 2007}}</ref>]] জনপ্ৰিয় ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰক এক সুনিৰ্দিষ্ট ৰূপ পোৱাত মুঠ ৬টা কাৰকে প্ৰভাৱ পেলাইছে। সেই কেইটা হ'ল- #'''ভাৰতীয় মহাকাব্য'''- বেছিভাগ ভাৰতীয় ছবিৰ মূল কাহিনীৰ সৈতে কিছুমান পাৰ্শ্ব কহিনী, নেপথ্য কাহিনী, কাহিনীৰ ভিতৰৰ কাহিনী আদি সংলগ্ন হৈ থাকে। মূল প্লটৰ সৈতে কিছুমান উপ-প্লট দেখা যায়। ভাৰতীয় মহাকাব্য ৰামায়ন, মহাভাৰত, [[পঞ্চতন্ত্ৰ]] আদিৰ প্ৰভাৱতে ভাৰতীয় ছবিত এই শৈলীৰ প্ৰবেশ ঘটিছে। এনে শৈলীৰ উদাহৰণ- [[:en:Khalnayak|খলনায়ক]] আৰু [[:en:Gardish|গৰ্ডিশ]]''। #'''প্ৰাচীন ভাৰতীয় সংস্কৃত নাট'''- জনপ্ৰিয় ভাৰতীয় ছবিবোৰ সংগীত আৰু নৃত্য প্ৰধান। এয়া সংস্কৃত নাটৰ প্ৰভাৱ।<ref name=Gokulsing-98/> #'''পৰম্পৰাগত ভাৰতীয় লোক নাট্য'''- ভাৰতীয় ছবিক আকাৰ দিয়াত ভাৰতৰ বিভিন্ন ৰাজ্য আৰু অঞ্চলত পৰম্পৰাগত ভাবে চলি অহা লোক নাট্য অনুষ্ঠানসমূহেয়ো বিশেষ ভূমিকা লৈছে। এই ক্ষেত্ৰত [[পশ্চিমবংগ]]ৰ [[যাত্ৰা]], [[উত্তৰ প্ৰদেশ]]ৰ [[ৰামলীলা]], [[তামিল নাডু]]ৰ [[টেৰুকুট্টু]] আদিৰ নামোল্লেখ কৰিব পাৰি। #'''[[পাৰ্চী থিয়েটাৰ]]'''- স্থূল সংলাপ আৰু মঞ্চনাটৰ দক্ষ উপস্থাপন, বাস্তৱবাদ আৰু ফেণ্টাচী, সংগীত আৰু নৃত্য, বৰ্ণনাত্মক কাহিনী আৰু কৌতুকৰ মিশ্ৰণে ভাৰতীয় জনপ্ৰিয় ছবিক মেলোড্ৰামাৰ পৰ্যায়লৈ গৈ গৈছে। পাৰ্চী নাটতো স্থূল কৌতুক, মধুৰ গীত-নৃত্য, শিহৰণকাৰী আৰু জাকজমকতাপূৰ্ণ মঞ্চকাৰ্য দেখা যায়। "<ref name="Gokulsing-98">{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=98|postscript=.}}</ref> #'''হলিউড'''- হলিউডৰ ছবিত ১৯২০ৰ দশকৰ পৰা ১৯৫০ৰ দশকলৈ সঙ্গীত যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হৈ আছিল। হলিউডৰ ছবিৰ এই সঙ্গীতধৰ্মিতাই ভাৰতীয় ছবিক বহু পৰিমাণে প্ৰভাৱিত কৰিছিল; যদিও হলিউডী শৈলীৰ পৰা ভাৰতীয় ছবি নিৰ্মাতাসকলে বিভিন্ন ধৰেণে আঁতৰি আহিছিল। "<ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|pages=98–99|postscript=.}}</ref> #'''পাশ্চাত্যৰ সংগীতভিত্তিক টিভি চেনেল'''- সৰ্বশেষত ভাৰতীয় ছবিক ১৯৯০ৰ দশকৰ পৰা প্ৰভাৱিত কৰিছে এম টিভি আদি পশ্চিমীয়া সংগীতভিত্তিক চেনেলে। বিশেষকৈ কেমেৰা এংগল, নৃত্যৰ ছন্দ, সঙ্গীত আদিত এই প্ৰভাৱ দেখা যায়।<ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=99|postscript=.}}</ref> <!-- এই পেৰাগ্ৰাফটোৰ প্ৰতি শাৰী অনুবাদ কৰাৰ সলনি চমুৱাই মাথোঁ মূল কথাখিনিহে লিখি উলিওৱা হৈছে। কোনোবা ৱিকিপিডিয়ানে পূৰাকৈ অনুবাদ কৰিলে ভাল হলহেঁতেন। There have generally been six major influences that have shaped the conventions of Indian popular cinema. The first was the ancient [[Indian epic poetry|Indian epics]] of ''[[Mahabharata]]'' and ''[[Ramayana]]'' which have exerted a profound influence on the thought and imagination of Indian popular cinema, particularly in its narratives. Examples of this influence include the techniques of a [[side story]], [[back-story]] and [[story within a story]]. Indian popular films often have plots which branch off into sub-plots; such narrative dispersals can clearly be seen in the 1993 films ''[[Khalnayak]]'' and ''[[Gardish]]''. The second influence was the impact of ancient [[Sanskrit drama]], with its highly stylized nature and emphasis on spectacle, where [[Classical Indian music|music]], [[Classical Indian dance|dance]] and gesture combined "to create a vibrant artistic unit with dance and mime being central to the dramatic experience." Sanskrit dramas were known as ''[[Natya Shastra|natya]]'', derived from the root word ''nrit'' (dance), characterizing them as spectacular dance-dramas which has continued in Indian cinema.<ref name=Gokulsing-98/> The ''[[Rasa (aesthetics)|Rasa]]'' method of performance, dating back to ancient Sanskrit drama, is one of the fundamental features that differentiate Indian cinema from that of the Western world. In the ''Rasa'' method, [[Empathy|empathetic]] "emotions are conveyed by the performer and thus felt by the audience," in contrast to the Western [[Stanislavski's system|Stanislavski method]] where the actor must become "a living, breathing embodiment of a character" rather than "simply conveying emotion." The ''rasa'' method of performance is clearly apparent in the performances of popular Hindi film actors like [[Amitabh Bachchan]] and [[Shahrukh Khan]], nationally acclaimed Hindi films like ''[[Rang De Basanti]]'' (2006),<ref name="Jones">{{Cite journal|title=Bollywood, Rasa and Indian Cinema: Misconceptions, Meanings and Millionaire|author=Matthew Jones|journal=Visual Anthropology|volume=23|issue=1|date=January 2010|pages=33–43|doi=10.1080/08949460903368895|postscript=.}}</ref> and internationally acclaimed [[Cinema of West Bengal|Bengali films]] directed by [[Satyajit Ray]].<ref name="Cooper 2000 1-4"/> The third influence was the traditional folk [[theatre of India]], which became popular from around the 10th century with the decline of Sanskrit theatre. These regional traditions include the [[Yatra]] of [[ West Bengal]], the [[Ramlila]] of [[Uttar Pradesh]], and the [[Terukkuttu]] of [[Tamil Nadu]]. The fourth influence was [[Parsi people|Parsi]] theatre, which "blended [[realism (arts)|realism]] and [[fantasy]], music and dance, narrative and spectacle, earthy dialogue and ingenuity of stage presentation, integrating them into a dramatic discourse of [[melodrama]]. The Parsi plays contained crude humour, melodious songs and music, sensationalism and dazzling stagecraft."<ref name="Gokulsing-98">{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=98|postscript=.}}</ref> All of these influences are clearly evident in the ''[[Masala (film genre)|masala]]'' film genre that was popularized by [[Manmohan Desai]]'s films in the 1970s and early 1980s, particularly in ''[[Coolie (1983 film)|Coolie]]'' (1983), and to an extent in more recent critically acclaimed films such as ''Rang De Basanti''.<ref name=Jones/> The fifth influence was Hollywood, where musicals were popular from the 1920s to the 1950s, though Indian filmmakers departed from their Hollywood counterparts in several ways. "For example, the Hollywood musicals had as their plot the world of entertainment itself. Indian filmmakers, while enhancing the elements of fantasy so pervasive in Indian popular films, used song and music as a natural mode of articulation in a given situation in their films. There is a strong Indian tradition of narrating mythology, history, fairy stories and so on through song and dance." In addition, "whereas Hollywood filmmakers strove to conceal the constructed nature of their work so that the realistic narrative was wholly dominant, Indian filmmakers made no attempt to conceal the fact that what was shown on the screen was a creation, an illusion, a fiction. However, they demonstrated how this creation intersected with people's day to day lives in complex and interesting ways."<ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|pages=98–99|postscript=.}}</ref> The final influence was Western musical television, particularly MTV, which has had an increasing influence since the 1990s, as can be seen in the pace, camera angles, dance sequences and music of recent Indian films. An early example of this approach was in Mani Ratnam's ''[[Bombay (film)|Bombay]]'' (1995).<ref>{{Cite book|title=Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change|last=K. Moti Gokulsing|first=K. Gokulsing, Wimal Dissanayake|publisher=Trentham Books|year=2004|isbn=978-1-85856-329-9|page=99|postscript=.}}</ref> Like mainstream Indian popular cinema, Indian [[Parallel Cinema]] was also influenced also by a combination of Indian theatre (particularly Sanskrit drama) and [[Indian literature]] (particularly [[Bengali literature]]), but differs when it comes to foreign influences, where it is more influenced by [[European cinema]] (particularly [[Italian neorealism]] and French [[poetic realism]]) rather than Hollywood. Satyajit Ray cited Italian filmmaker [[Vittorio De Sica]]'s ''[[Bicycle Thieves]]'' (1948) and French filmmaker [[Jean Renoir]]'s ''[[The River (1951 film)|The River]]'' (1951), which he assisted, as influences on his debut film ''[[Pather Panchali (film)|Pather Panchali]]'' (1955). Besides the influence of European cinema and Bengali literature, Ray is also indebted to the Indian theatrical tradition, particularly the ''Rasa'' method of classical Sanskrit drama. The complicated doctrine of ''Rasa'' "centers predominantly on feeling experienced not only by the characters but also conveyed in a certain artistic way to the spectator. The duality of this kind of a ''rasa'' imbrication" shows in ''[[The Apu Trilogy]]''.<ref name="Cooper 2000 1-4">{{Cite book|last=Cooper|first=Darius|title=The Cinema of Satyajit Ray: Between Tradition and Modernity|publisher=[[Cambridge University Press]]|year=2000|isbn=978-0-521-62980-5|pages=1–4|postscript=.}}</ref> Bimal Roy's ''[[Two Acres of Land]]'' (1953) was also influenced by De Sica's ''Bicycle Thieves'' and in turn paved the way for the Indian New Wave, which began around the same time as the [[French New Wave]] and the [[Japanese New Wave]].<ref name="Srikanth Srinivasan"/> Ray known as one of the most important influences to Parallel Cinema, was depicted as an auteur (Wollen). The focus of the majority of his stories portrayed the lower middle class and the unemployed (Wollen). It wasn’t until the late 1960s that Parallel Cinema support grew (Wollen).<ref>Wollen, Peter. “Third World Third Cinema”. dogCORP5Billion. Retrieved from http://www.dc5b.com/twtc/india/india.html#top</ref> --> ==আঞ্চলিক চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগসমূহ== {|class="wikitable" style="width:33em; text-align:center; margin-left:auto; margin-right:auto; " |- ! colspan="2" style="white-space:nowrap; text-align:centre; "|ভাষাভিত্তিক ছবিৰ তালিকা |- |colspan="2" style="font-size:90%; text-align:centre; "|২০১৯ বৰ্ষত [[:en:Central Board of Film Certification|কেন্দ্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ প্ৰমাণন বোৰ্ডে]] প্ৰমাণপত্ৰ প্ৰদান কৰা ভাষাভিত্তিক ছবিৰ সংখ্যা<ref>{{cite web|url=http://www.filmfed.org/downloads/Language-wise-Region-2018-19-26062019.pdf|title=Film Federation Of India}}</ref><br /> |- ! ভাষা!! ছবিৰ সংখ্যা |- | [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] | ৪৯৫ |- | [[কন্নড় ভাষা|কন্নড়]] | ৩৩৬ |- | [[তেলেগু ভাষা|তেলেগু]] | ২৮১ |- | [[তামিল ভাষা|তামিল]] | ২৫৪ |- | [[মালায়ালাম ভাষা|মালায়ালাম]] | ২১৯ |- | [[বঙালী ভাষা|বঙালী]] | ১৯৩ |- | [[মাৰাঠী ভাষা|মাৰাঠী]] | ১৬৪ |- | [[ভোজপুৰী ভাষা|ভোজপুৰী]] | ১০১ |- | [[গুজৰাটী ভাষা|গুজৰাটী]] | ৮০ |- | [[পঞ্জাবী ভাষা|পঞ্জাবী]] | ৬৩ |- | [[উড়িয়া ভাষা|উড়িয়া]] | ৪২ |- | [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]] | ১৬ |- | [[কোংকণী ভাষা|কোংকণী ]] | ১৩ |- | [[ভাৰতীয় ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]] | ১১ |- | [[ৰাজস্থানী ভাষা|ৰাজস্থানী]] | ১০ |- | [[ছত্তীসগঢ়ী ভাষা|ছত্তীসগঢ়ী]] | ৯ |- | [[টুলু ভাষা|টুলু]] | ৯ |- | [[খাছী ভাষা|খাছী]] | ৭ |- | [[গঢ়ৱালী ভাষা|গঢ়ৱালী]] | ৪ |- | [[মৈথিলী ভাষা|মৈথিলী]] | ৪ |- | [[অৱধি ভাষা|অৱধি]] | ৩ |- | [[লম্বড়ী ভাষা|লম্বড়ী]] <!--বাঞ্জাৰা--> | ২ |- | [[হাৰিয়ানৱী ভাষা|হাৰিয়ানৱী]] | ২ |- | [[মিছিং ভাষা|মিছিং]] | ২ |- | [[নেপালী ভাষা|নেপালী]] | ২ |- | [[জয়ন্তীয়া ভাষা|জয়ন্তীয়া]] | ২ |- | অন্যান্য | এখনকৈ |- | '''মুঠ''' | ১৯৮৬ |} ===অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|অসমৰ চলচ্চিত্ৰ}} [[Image:Joymati.jpg|200px|thumb|right|প্ৰথম অসমীয়া ছবি [[জয়মতী (১৯৩৫ চলচ্চিত্ৰ)|জয়মতী]] (১৯৩৫)-ৰ এটি দৃশ্য]] অসমৰ চলচ্চিত্ৰই মূলতঃ [[অসমীয়া ভাষা]]ত নিৰ্মিত [[চলচ্চিত্ৰ|চলচ্চিত্ৰসমূহকে]] বুজাই যদিও অন্য স্থানীয় ভাষা, যেনে- [[বড়ো ভাষা|বড়ো]], [[কাৰ্বি ভাষা|কাৰ্বি]] আদিত নিৰ্মিত চলচ্চিত্ৰও ইয়াৰ অন্তৰ্গত। বহল অৰ্থত [[অসম|অসম ৰাজ্যৰ]] পৰা নিৰ্মাণ কৰা সকলো চলচ্চিত্ৰকে অসমৰ চলচ্চিত্ৰ বুলিব পাৰি। ১৯৩৫ চনৰ ৰূপকোঁৱৰ [[জ্যোতিপ্ৰসাদ আগৰৱালা]]ৰ ছবি [[জয়মতী (১৯৩৫ চলচ্চিত্ৰ)|জয়মতীৰ]]<ref>[http://www.imdb.com/title/tt0151153/ Joymoti (1935), IMDB.com]</ref> জৰিয়তেই অসমৰ চলচ্চিত্ৰৰ উদ্যোগে জন্ম লাভ কৰে। তেতিয়াৰে পৰাই বহুতো উত্থান-পতনৰ মাজেৰে ই বৰ্তমানৰ ৰূপ পাইছেহি। বাণিজ্যিকৰ লগতে সমান্তৰাল ধাৰাৰ ছবিও নিৰ্মাণ হৈ আহিছে। সমান্তৰাল ছবিৰ পৰিচালকৰ ভিতৰত [[ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়া|ড^o ভবেন্দ্ৰ নাথ শইকীয়া]] আৰু [[জাহ্নু বৰুৱা]] নাম উল্লেখযোগ্য। <br /> যদিও এই উদ্যোগৰ ইতিহাস পুৰণি আৰু বহুসংখ্যক ছবিয়ে ৰাষ্ট্ৰীয়স্তৰত সন্মান লাভ কৰিছে, তথাপিও ৰাষ্ট্ৰীয় তথা আন্তৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰৰ্যায়ত ই বিশেষ চমক প্ৰদৰ্শন কৰিবলে আজিকোপতি সক্ষম হোৱা নাই। সাম্প্ৰতিক কালৰ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ বহুতো সমস্যাৰে জৰ্জড়িত। তাৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য হৈছে দৰ্শক আৰু চিত্ৰগৃহৰ অভাৱ। তদুপৰি ডাঙৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ, যেনে: [[বলিউড|বলিউডে]] সদায়ে এই স্থানীয় উদ্যোগটোৰ প্ৰসাৰত সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰি আহিছে।<ref> [http://www.hindu.com/2006/01/05/stories/2006010504870200.htm Lakshmi B. Ghosh, "A rare peep into world of Assamese cinema", ''the [http://www.sproutseo.com seo services] Hindu'', 2006]</ref><br /> ===বঙালী চলচ্চিত্ৰ=== [[File:Satyajit Ray.jpg|thumb|right|120px|বঙালী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[সত্যজিত ৰায়]]। ]] [[File:Dena paona 1931.jpg|thumb|right|120px|বঙালী সবাক চলচ্চিত্ৰ [[:en:Dena Paona (film)|দেনা পাওনা]] (১৯৩১)ৰ এটা দৃশ্য। ]] {{Main|বঙালী চলচ্চিত্ৰ|পশ্চিমবঙ্গৰ চলচ্চিত্ৰ}} [[পশ্চিমবংগ]]ত অৱস্থিত [[টালিগঞ্জ]]ৰ বোলছবিৰ পৰম্পৰাই কেইবাজনো প্ৰখ্যাত চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা যেনে- সত্যজিত ৰায়, ঋত্বিক ঘটক, মৃণাল সেন আদিক চিনকি কৰাই দিছিল।<ref name=Gokulsing&Dissanayake138>Gokulsing & Dissanayake, 138</ref> শেহতীয়া কিছুমান বঙালী চলচ্চিত্ৰই ৰাষ্ট্ৰীয় স্তৰত সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে, উদাহৰণস্বৰূপে [[ঐশ্বৰ্য ৰাই]] অভিনীত [[ঋতুপৰ্ণ ঘোষ]] পৰিচালিত ''[[:en:Chokher Bali (film)|চোখেৰ বালি]]''।<ref name=Gokulsing&Dissanayake139>Gokulsing & Dissanayake, 139</ref> বঙালী চলচ্চিত্ৰত সামাজিক বিষয়ৰ লগতে কল্পবিজ্ঞানৰো কাহিনী চিত্ৰিত কৰা হয়।<ref name=Gokulsing&Dissanayake138-140>Gokulsing & Dissanayake, 138–140</ref> ১৯৯৩ চনত বঙালী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ পৰা ৫৭খন বোলছবি নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref name=Gokulsing&Dissanayake129>Gokulsing & Dissanayake, 129</ref> বঙালী বোলছবিৰ ইতিহাস ক'বলৈ গ'লে ১৮৯০ চনতে [[ক'লকাতা]]ৰ থিয়েটাৰত (তেতিয়াৰ কলিকতা) প্ৰথম "বায়'স্ক'প" দেখুওৱাৰ কথা আঙুলিয়াব পাৰি। তাৰ এটা দশকৰ ভিতৰতে [[ভিক্টোৰিয়ান যুগ]]ৰ অগ্ৰণী ব্যক্তি [[হীৰালাল সেন|হীৰালাল সেনে]] ৰ'য়েল বায়'স্ক'প কোম্পানী খুলি ষ্টাৰ থিয়েটাৰ, মিনাৰ্ভা থিয়েটাৰ, ক্লাছিক থিয়েটাৰ আদিত মঞ্চ দৰ্শনীৰ দৃশ্যাৱলী দেখুৱায়। তাৰ বহুকাল পিছত ১৯১৮ চনত [[ধীৰেন্দ্ৰনাথ গাংগুলী]]য়ে প্ৰথম বঙালী মালিকানাধীন প্ৰযোজনা প্ৰতিষ্ঠান [[ইন্দো ব্ৰিটিছ ফিল্ম কো]] আৰম্ভ কৰে। অৱশ্যে ১৯১৯ চনত [[মদন থিয়েটাৰ]]ৰ বেনাৰতহে প্ৰথম বঙালী চলচ্চিত্ৰ [[বিল্লমঙ্গল]] মুক্তি পায়। ১৯২১ চনত মুক্তি লাভ কৰা [[বিলাত ফেৰৎ]] আছিল ইন্দো ব্ৰিটিছ ফিল্ম কো'ৰ প্ৰযোজনা। মদন থিয়েটাৰৰ প্ৰযোজনাত ১৯৩১ চনত মুক্তি লাভ কৰা [[জামাই ষষ্ঠী]] আছিল প্ৰথম বঙালী সবাক চলচ্চিত্ৰ।<ref>[[IMDbTitle:0316049|IMDB page on Jamai Shashthi: first Bengali talkie]]</ref> ১৯৩২ চনত বঙালী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ বাবে "[[পশ্চিমবংগৰ চলচ্চিত্ৰ|টলিউড]]" নামটোৰ সূত্ৰপাত ঘটে। "[[হলিউড]]"ৰ লগত সাদৃশ্য ৰাখি ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে ইয়াক এই নাম দিয়া হৈছিল। পিছলৈ চলচ্চিত্ৰৰ কেন্দ্ৰ হিচাপে মুম্বাইয়ে (তেতিয়াৰ ব'ম্বে) টলিগঞ্জক চেৰ পেলাই যাওঁতে একে প্ৰভাৱতে তাৰ নাম "বলিউড" ৰখা হয় আৰু একেধৰণৰ আৰু বহুতো নামৰ উদ্ভৱ হয়।<ref name="Sarkar">{{Cite journal|doi=10.1177/0921374007088054|first=Bhaskar|last=Sarkar|title=The Melodramas of Globalization|journal=Cultural Dynamics|year=2008|volume=20|issue=1|pages=31–51 [34]|postscript=.}}</ref> ১৯৫০ চনমানত বঙালী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগত 'সমান্তৰাল বোলছবি' বিপ্লৱৰ আৰম্ভণি হয়। পিছলৈ সত্যজিত ৰায়, মৃণাল সেন আদি বহুতো বঙালী বোলছবি নিৰ্মাতাই ৰাষ্ট্ৰীয়-আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় খ্যাতি অৰ্জন কৰে। ===ভোজপুৰী চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|ভোজপুৰী চলচ্চিত্ৰ}} ভোজপুৰী ছবি মূলতঃ বিহাৰৰ পশ্চিমাঞ্চল আৰু উত্তৰ প্ৰদেশৰ পূব অঞ্চলৰ দৰ্শকসকলক উদ্দেশ্যি নিৰ্মাণ কৰা হয়। দিল্লী আৰু মুম্বাই বহু প্ৰব্ৰজনকাৰী ভোজপুৰী ভাষীৰ বাসভূমি; স্বাভাৱিতকে এই দুখন মহানগৰতো ভোজপুৰী ছবিৰ এক বৃহৎ সংখ্যক দৰ্শক আছে। ভাৰতৰ উপৰিও কেইখনমান অন্য দেশত, যেনে- [[ৱেষ্ট ইণ্ডিজ]], ওচেনিয়া আৰু দক্ষিণ আফ্ৰিকাতো এই ছবিৰ এখন ডাঙৰ বজাৰ আছে।<ref>{{cite book |title=Language in Indenture: A Sociolinguistic History of Bhojpuri-Hindi in South Africa |last=Mesthrie |first=Rajend |year=1991 |publisher=Routledge |location=London |isbn=978-0-415-06404-0 |pages=19–32 }}</ref> ভোজপুৰী ছবিৰ ইতিহাস ১৯৬২ৰ কুন্দন কুমাৰ পৰিচালিত [[:en:Ganga Maiyya Tohe Piyari Chadhaibo|গঙ্গা মাইয়া তোহে পিয়াৰি চধাইবো ]] ছবিৰে আৰম্ভণি হৈছিল।<ref>[[IMDbTitle:0233774|IMDB]]</ref> এচ এন ত্ৰিপাঠী পৰিচালিত 'বিদেশীয়া' (১৯৬৩), কুন্দন শ্বাহ পৰিচালিত 'গঙ্গা' (১৯৬৫) আদি ছবি লাভজনক আৰু জনপ্ৰিয় হৈছিল যদিও সাধাৰণভাবে ১৯৬০ আৰু ১৯৭০ৰ দশকত তেনেকৈ ভোজপুৰী ছবি প্ৰযোজনা কৰা হোৱা নাছিল। কিন্তু ২০০১ চনত মোহন প্ৰসাদ পৰিচালিত 'চাইয়া হামাৰ' ছবিখন মুক্তি পোৱাৰ লগেলগে ভোজপুৰী ছবিয়ে পুনৰ জীৱন পোৱাৰ দৰে হ'ল।<ref>{{cite news|url=http://www.telegraphindia.com/1060414/asp/etc/story_6075200.asp |title=The Telegraph – Calcutta: etc |publisher=Telegraphindia.com |date=14 April 2006 |accessdate=12 November 2010}}</ref> এই সফলতাক অনুসৰণ কৰি আৰু কেইখনমান ব্যৱসায়িক সফল ছবিৰ নিৰ্মাণ হ'ল। ইয়াৰ ভিতৰত উল্লেখযোগ্য- মোহন প্ৰসাদ পৰিচালিত 'পণ্ডিতজী বতাই না বিয়াহ কব হোই' (২০০৫) আৰু 'শসুৰা বড়া পেইচাৱালা' (২০০৫)। অতি কম বাজেটেৰে নিৰ্মিত এই ছবি দুখন উত্তৰ প্ৰদেশ আৰু বিহাৰত মুখ্যধাৰাৰ ছবিতকৈ বেছি ভাল ব্যৱসায় কৰিছিল আৰু উত্পাদন ব্যয়তকৈ দহগুণাধিক ৰাজহ উপাৰ্জন কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।<ref>"Move over Bollywood, Here's Bhojpuri," BBC News Online: http://news.bbc.co.uk/go/pr/fr/-/1/hi/world/south_asia/4512812.stm</ref> ভাৰতৰ অন্য চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগবোৰৰ তুলনাক ভোজপুৰী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ তেনেই ক্ষুদ্ৰ যদিও ভোজপুৰী ছবিৰ দ্ৰুত সফলতাই এই উদ্যোগটোৰ নাটকীয় বিকাশ সাধন কৰিছে। বৰ্তমান ভোজপুৰী চলচ্চিত্ৰত কেন্দ্ৰ কৰি এটা এৱাৰ্ড শ্বো<ref>{{cite web |url=http://www.bhojpurifilmaward.com/ |title=Home |publisher=Bhojpuri Film Award |date= |accessdate=12 November 2010 |archivedate=2 November 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20091102163552/http://www.bhojpurifilmaward.com/ |deadurl=yes }}</ref> অনুষ্ঠিত হয় আৰু 'ভোজপুৰী চিটি'<ref>{{cite web |url=http://www.bhojpuricity.com/ |title=bhojpuricity.com |publisher=bhojpuricity.com |date= |accessdate=12 November 2010 |archivedate=4 September 2009 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20090904183654/http://www.bhojpuricity.com/ |deadurl=yes }}</ref> নামৰ এখন চলচ্চিত্ৰ পত্ৰিকা প্ৰকাশিত হয়। ===গুজৰাটী চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|গুজৰাটী চলচ্চিত্ৰ}} গুজৰাটী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ আৰম্ভণি হৈছিল ১৯৩২ চনত। তেতিয়াৰ পৰা গুজৰাটী চলচ্চিত্ৰই ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰলৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে। বলিউডলৈ গুজৰাটে বিশাল বৰঙণি আগবঢ়াইছে। বহুকেইজন গুজৰাটী অভিনয়শিল্পীয়ে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগলৈ যশস্যা কঢ়িয়াই আনিছে। সঞ্জীৱ কুমাৰ, ৰাজেন্দ্ৰ কুমাৰ, [[বিন্দু (অভিনেত্ৰী)|বিন্দু]], [[আশা পাৰেখ]], কিৰণ কুমাৰ, অৰবিন্দ ত্ৰিবেদী, [[অৰুণা ইৰানী]], [[মল্লিকা সাৰাভাই]], নৰেশ কানোদিয়া, মহেশ কানোদিয়া, আচৰাণী আদি শিল্পীয়ে গুজৰাটী ছবিত অভিনয় কৰিছে। প্ৰথম গুজৰাটী ছবি 'নৰসিংহ মেহতা' ১৯৩২ত মুক্তি পায়। ইয়াৰ পৰিচালক আছিল নানুভাই ৱকীল আৰু অভিনয় কৰিছিল মোহনলালা, মাৰুতিৰাও, মাষ্টাৰ মনহৰ, মিচ মেহতাব আদিয়ে। এই ছবিখন এগৰাকী মধ্যয়ুগীয় গুজৰাটী সন্ত, কবি নৰসিংহ মেহতাৰ জাৱনৰ আধাৰত নিৰ্মাণ কৰিছিল। ১৯৩৫ চনত অন্য এখন সামাজিক ছবি হোমি মাষ্টাৰ পৰিচালিত ঘৰ জামাই মুক্তি পায়। ইয়াত অভিনয় কৰিছিল হীৰা, যমুনা, বেবী নুৰজাহান, আমু, আলীমিঞা, জামচেদজী আৰু গুলাম ৰচুলে। কমেডীভিত্তিক এই ছবিখনে দৰ্শকৰ ভাল সঁহাৰি পাইছিল। ===হিন্দী চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|বলিউড}} জনপ্ৰিয়ভাৱে বলিউড বুলি জনাজাত মুম্বাইৰ হিন্দী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ সৰ্ববৃহৎ আৰু সৰ্বাধিক জনপ্ৰিয় ঠাল।<ref>{{cite book|author=Pippa de Bruyn; Niloufer Venkatraman; Keith Bain|title=Frommer's India|year=2006|publisher=Frommer's|isbn=978-0-471-79434-9|page=579}}{{cite book|author=Crusie, Jennifer; Yeffeth, Glenn|title=Flirting with Pride & Prejudice|year=2005|publisher=BenBella Books, Inc.|isbn=978-1-932100-72-3|page=92}}</ref> হিন্দী ছবি [[অছুৎ কন্যা]] (১৯৩৬) আৰু [[সুজাতা (চলচ্চিত্ৰ)|সুজাতা]]ত (১৯৫৯) ভাৰতৰ জাতি-ভেদ প্ৰথাক উদঙাই দেখুৱাইছে।<ref name=Gokulsing&Dissanayake10-11>Gokulsing & Dissanayake, 10–11</ref> বিদেশত [[ৰাজ কাপুৰ]]ৰ ''[[আৱাৰা (চলচ্চিত্ৰ)|আৱাৰা]]ৰ'' চমকপ্ৰদ সাফল্যই উদ্যোগটোলৈ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰিচিতি আনি দিছিল।<ref name=Gokulsing&Dissanayake10>Gokulsing & Dissanayake, 10</ref> ১৯৯০ বৰ্ষত ''[[দিলৱালে দুলহনিয়া লে যায়েঙ্গে]]'' ছবিয়ে প্ৰাচ্যাত্বত হিন্দী ছবিৰ ব্যৱসায়িক উপস্থিতি পঞ্জীয়ন কৰিলে।<ref name=Potts74/> হিন্দী ছবিৰ জনপ্ৰিয়তাৰ ফলস্বৰূপে ''[[ফিল্মফেয়াৰ]]'', ''[[ষ্টাৰডাষ্ট]]'', ''[[চিনেব্লিটজ]]'', আদি হিন্দী চলচ্চিত্ৰভিত্তিক আলোচনীবোৰো যথেষ্ট জনপ্ৰিয় হয়।<ref name=Gokulsing&Dissanayake11>Gokulsing & Dissanayake, 11</ref> ছবি চাই চাপৰি বজোৱা, গীত আওৰোৱা, সংলাপ আবৃত্তি কৰা আদি দৰ্শকৰ প্ৰতিক্ৰিয়াই হিন্দী ছবিৰ সৈতে দৰ্শক যে নিবিড়ভাবে জড়িত, সেইটোকে সূচায়।<ref>{{cite book|last=Rajadhyaksha|first=Ashish|title=Oxford Guide to Film Studies. Eds. John Hill and Church Gibson|year=1998|publisher=Oxford University Press|location=Oxford}}</ref> ===কন্নড় চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|কন্নড় চলচ্চিত্ৰ}} বাংগালুৰুক কেন্দ্ৰ কৰি গঢ় লোৱা কন্নড় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ (ಕನ್ನಡ ಚಿತ್ರೋಧ್ಯಮ) বা ''চন্দালউডে'' মূলতঃ কৰ্ণাটক ৰাজ্যৰ দৰ্শকক উদ্যেশি ছবি নিৰ্মাণ কৰে। [[:en:Rajkumar (actor)|ৰাজকুমাৰ]] আছিল কন্নড় চলচ্চিত্ৰৰ প্ৰথিতযশা অভিনেতা। এগৰাকী অভিনেতা ৰূপে তেওঁ ভিন-ভিন চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ উপৰিও ছবি আৰু এলবামৰ বাবে শতাধিক গীত গাইছে। অন্যান্য শীৰ্ষস্থানীয় কন্নড় আৰু টুলু অভিনয় শিল্পীসকল হ'ল- [[:en:Vishnuvardhan (actor)|বিষ্ণুবৰ্দ্ধন]], [[:en:Ambarish|অম্বৰিশ]], [[:en:V. Ravichandran|ৰবিচন্দ্ৰন]], [[গিৰীশ কৰ্ণাড]], [[:en:Prakash Raj|প্ৰকাশ ৰাজ]], [[:en:Shankar Nag|শঙ্কৰ নাগ]], [[:en:Ananth Nag|অনন্ত নাগ]], [[:en:Upendra|উপেন্দ্ৰ]], [[:en:Darshan (actor)|দৰ্শন]], [[:en:Sudeep|সুদীপ]], [[:en:Ganesh|গণেশ]], [[:en:Shivaraj Kumar|শিৱৰাজ কুমাৰ]], [[:en:Puneet Rajkumar|পুনিত ৰাজকুমাৰ]], কল্পনা, ভাৰতী, [[:en:Jayanthi (actress)|জয়ন্তী]], পাণ্ডাৰী বাই, [[তাৰা (কন্নড় অভিনেত্ৰী)|তাৰা]], [[:en:Umashri|উমাৰী]] আৰু [[:en:Ramya|ৰামীয়া]]। [[:en:Girish Kasaravalli|গিৰীশ কাচাৰাৱলী]] এগৰাকী ৰাষ্ট্ৰীয় পৰিচিতি লাভ কৰা কন্নড় ছবিৰ পৰিচালক। অন্যন্য শীৰ্ষস্থানীয় কন্নড় ছবিৰ পৰিচালকসকল হ'ল- [[:en:Puttanna Kanaga|পুত্তান্নাl]], [[:en:G. V. Iyer|জি ভি আয়াৰ]], [[গিৰীশ কৰ্ণাড]], [[:en:T. S. Nagabharana|টি এচ নাগাভৰাণা]], [[:en:Upendra|উপেন্দ্ৰ]], [[:en:Yograj Bhat|যোগৰাজ ভাট]], [[:en:Duniya Soori|দুনীয়া সুৰী]]. [[:en:G.K. Venkatesh|জি কে ভেঙ্কটেষ]], [[:en:Vijaya Bhaskar|বিজয়া ভাস্কৰ]], [[:en:Rajan-Nagendra|ৰাজন-নাগেন্দ্ৰ]], [[:en:Hamsalekha|হামচালেখা]], [[:en:Gurukiran|গুৰুকিৰণ]], [[:en:Anoop Seelin|অনুপ চিলিন]] আৰু [[:en:V. Harikrishna|ভি হৰিকৃষ্ণ]]। বঙালী আৰু মালয়ালম ছবিৰ দৰে কন্নড় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগেও ভাৰতীয় [[সমান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ]]লৈ প্ৰভুত অৰিহনা আগবঢ়াইছে। এই ধাৰাৰ কেইখনমান উল্লেখনীয় ছবি হ'ল- [[:en:U. R. Ananthamurthy|ইউ আৰ অনন্তমূৰ্তি]]ৰ উপন্যাসৰ আধাৰত নিৰ্মাণ কৰা ''[[:en:Samskara (film)|সংস্কাৰ]]'', [[:en:B. V. Karanth|বি ভি কাৰান্থ]]ৰ ''[[:en:Chomana Dudi|চোমানা দুদি]],'' '' [[:en:Tabarana Kathe|তবৰনা কাথে]]'', ''[[:en:Vamshavruksha|Vamshavruksha]]'', ''কাডু কুডুৰে,'' ''[[:en:Hamsageethe|হামচাগীথে]]'', ''[[:en:Bhootayyana Maga Ayyu|Bhootayyana Maga Ayyu]]'', ''[[:en:Accident (1985 film)|এক্সিডেণ্ট]]'', ''[[:en:Maanasa Sarovara|মানস সৰোবৰ]]'', ''[[:en:Ghatashraddha|ঘটশ্ৰাদ্ধ]],'' ''[[:en:Mane (film)|মানে]],'' ''[[:en:Kraurya|ক্ৰৌড়]],'' ''[[:en:Thaayi Saheba|থাই চাহেবা]],'' ''[[:en:Dweepa|দ্বীপা]]''। ===কোঙ্কণী চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|কোঙ্কণী চলচ্চিত্ৰ}} কোঙ্কণী ভাষাৰ ছবি মূলতঃ গোৱাত নিৰ্মাণ কৰা হয়। ই ভাৰতৰ ক্ষুদ্ৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগবোৰৰ অন্যতম। ২০০৯ চনত এই ভাষাৰ মাত্ৰ ৪খন ছবি নিৰ্মিত হৈছে।<ref name="CBFC-ANR2009"/> কোঙ্কণী ভাষা মূলতঃ গোৱা, মহাৰাষ্ট্ৰ, কৰ্ণাটক আৰু কেৰালাৰ এটা সৰু অঞ্চলত এই ভাষা কোৱা হয়। এই ভাষাৰ প্ৰথম পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্যৰ ছবি 'এতিকা পিকচাৰচ'ৰ বেনাৰত নিৰ্মিত [[:en:Mogacho Anvddo|Mogacho Anvddo]] ১৯৫০ চনৰ ২৪ এপ্ৰিলৰ দিনা মুক্তি পায়। ছবিখনৰ প্ৰযোজক আৰু পৰিচালক আছিল 'মাপুচা' সম্প্ৰদায়ৰ জেৰী ব্ৰিগেঞ্জা।<ref>{{cite web|url=http://www.daijiworld.com/news/news_disp.asp?n_id=59256&n_tit=Panaji%3A+Konkani+Cinema+-+A+Long+Way+to+Go |title=Panaji Konkani Cinema – A Long Way to Go |publisher=Daijiworld.com |date= |accessdate=6 February 2012}}</ref><ref>{{cite web|url=http://groups.yahoo.com/group/gulf-goans/message/31478 |title=Yahoo! Groups |publisher=Groups.yahoo.com |date= |accessdate=6 February 2012}}</ref> সেয়েহে ২৪ এপ্ৰিলৰ দিনটো কোঙ্কণী চলচ্চিত্ৰ দিৱস হিচাপে পালন কৰা হয়।<ref>{{cite web |url=http://www.navhindtimes.in/panorama/konkani-cinema-day-some-reflections |title=Konkani Cinema Day – Some Reflections &#124; iGoa |publisher=Navhindtimes.in |date=23 April 2011 |accessdate=6 February 2012 |archivedate=10 June 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120610122109/http://www.navhindtimes.in/panorama/konkani-cinema-day-some-reflections |deadurl=yes }}</ref> ===মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ=== [[File:Shaji N. Karun.png|thumb|120px|right|[[:en:Shaji N.Karun|চাজী এন কৰুণ]], মালয়ালম ছবিৰ পৰিচালক]] কিছুমান চলচ্চিত্ৰ পত্ৰিকাই ম'লিউড বুলি আখ্যা দিয়া ভাৰতৰ কেৰালা ৰাজ্যৰ [[:en:Kochi|কোচী]] আৰু [[:en:Trivandrum|থিৰুঅনন্তপুৰম]] কেন্দ্ৰিক 'মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ' ভাৰতৰ চতুৰ্থ বৃহৎ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ। মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগক কম বাজেট, অথচ উচ্চমানৰ কাৰিকৰী নৈপুণ্যৰে নিৰ্মিত সমান্তৰাল আৰু মুখ্যধাৰাৰ ছবিৰ সংযোগ সেতু বুলি জনা যায়। [[আদুৰ গোপালকৃষ্ণন]], [[:en:Shaji N. Karun|চাজী এন কৰুণ]], [[:en:G. Aravindan|জি অৰবিন্দন]], [[:en:K. G. George|কে জি জৰ্জ]], [[:en:Padmarajan|পদ্মৰাজন]], [[:en:Sathyan Anthikad|সত্যন অণ্টিকাড়]], [[:en:T. V. Chandran|টি ভি চন্দ্ৰন]], [[:en:Bharathan|ভাৰথন]] আদি আগশাৰীৰ মালয়ালম ছবি নিৰ্মাতা। ১৯২৮ত নিৰ্মিত আৰু [[:en:J. C. Daniel|জে চি ডেনী]] পৰিচালিত এখন নিৰ্বাক ছবি '[[:en:Vigathakumaran|ৱিগাথাকুমাৰন]]'ক মালয়ালম চলচ্চিত্ৰৰ আৰম্ভণি বুলি আখ্যায়িত কৰা হৈছে।<ref>{{cite news|author=N. J. Nair|url=http://www.hindu.com/2005/10/23/stories/2005102311400400.htm|title=His pioneering effort set the cameras rolling|date=23 October 2005|publisher=''The Hindu''|accessdate=29 April 2011|archivedate=14 January 2006|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060114041131/http://www.hindu.com/2005/10/23/stories/2005102311400400.htm|deadurl=yes}}</ref> ১৯৩৮ত মুক্তিপ্ৰাপ্ত '[[:en:Balan (film)|বালান]]' প্ৰথম সবাক মালয়ালম ছবি।<ref>{{cite news|author=B. Vijayakumar|url=http://www.hindu.com/mp/2009/09/07/stories/2009090750600400.htm|title=Balan 1938|date=7 September 2009|publisher=''The Hindu''|accessdate=29 April 2011|archivedate=23 September 2009|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090923204358/http://www.hindu.com/mp/2009/09/07/stories/2009090750600400.htm|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|author=Jonathan Crow|url=http://movies.nytimes.com/movie/253937/Balan/overview|title=Balan (1938)|date=|publisher=''The New York Times''|accessdate=29 April 2011}}</ref> ১৯৪৭ চনত কেৰালাত [[:en:Udaya Studio|উডয়ন ষ্টুডিঅ']] স্থাপন নকৰালৈকে মুখ্যতঃ তামিল ব্যক্তিয়ে মালয়ালম ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{cite news|author=|url=http://www.hindu.com/2009/04/29/stories/2009042951290300.htm|title=Renaissance for Udaya Studio|date=29 April 2009|publisher=''The Hindu''|accessdate=29 April 2011|archivedate=29 June 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110629052938/http://www.hindu.com/2009/04/29/stories/2009042951290300.htm|deadurl=yes}}</ref> ১৯৫৪ত '[[:en:Neelakkuyil|নীলাক্কুয়ী]]' ছবিখনে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ ৰূপৰ পদক পাই দেশৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিলে। ছবিখনৰ চিত্ৰনাট্যকাৰ আছিল প্ৰখ্যাত মালয়ালম উপন্যাসিক [[:en:Uroob|উৰুব]]; পৰিচালক আছিল [[:en:P. Bhaskaran|পি ভাস্কৰণ]] আৰু [[:en:Ramu Kariat|ৰামু কৰিয়াট]]। এইখন প্ৰথম প্ৰকৃত মালায়ালী ছবি বুলি গণ্য কৰা হয়।<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2008/11/01/stories/2008110150781100.htm|title=Neelakuyil 1954|author=B. Vijayakumar|publisher=''The Hindu''|date=1 November 2008|accessdate=29 April 2011|archivedate=29 June 2011|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110629052729/http://www.hindu.com/mp/2008/11/01/stories/2008110150781100.htm|deadurl=yes}}</ref> এটা ছাত্ৰৰ দলে নিৰ্মাণ কৰা ১৯৫৫ চনত মুক্তি পোৱা '[[:en:Newspaper Boy (film)|নিউজপেপাৰ বয়জ]]' প্ৰথম ভাৰতীয় নৱ-বাস্তৱবাদী ছবি আছিল।<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/fr/2005/05/20/stories/2005052003150200.htm|title=Newspaper Boy: a flashback to the Fifties|author=B. Vijayakumar|publisher=''The Hindu''|date=20 May 2005|accessdate=29 April 2011|archivedate=23 May 2005|archiveurl=https://web.archive.org/web/20050523225206/http://www.hindu.com/fr/2005/05/20/stories/2005052003150200.htm|deadurl=yes}}</ref> [[:en:Thakazhi Sivasankara Pillai| থাকাজী শিৱশঙ্কৰ পিলানী]]ৰ উপন্যাসৰ ভিত্তিত ৰামু কৰিয়াটে পৰিচালনা কৰা '[[:en:Chemmeen| চামীন]]' (১৯৬৫) ছবিখন অতি জনপ্ৰিয় হোৱাৰ উপৰিও ই শ্ৰেষ্ঠ কাহিনী চিত্ৰৰ [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰা প্ৰথম দক্ষিণ ভাৰতীয় ছবিৰ খ্যাতি অৰ্জন কৰিছিল।<ref>{{cite news|url=http://www.hindu.com/mp/2010/11/22/stories/2010112250310400.htm|title=Chemmeen 1965|author=B. Vijayakumar|publisher=''The Hindu''|date=22 November 2010|accessdate=29 April 2011|archivedate=9 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121109070813/http://www.hindu.com/mp/2010/11/22/stories/2010112250310400.htm|deadurl=yes}}</ref> ১৯৮৬ ৰ পৰা ১৯৯০লৈ মালয়ালম চলচ্চিত্ৰৰ সোণালী যুগ আখ্যা দিয়া হয়।<ref>{{cite web|url=http://www.india-server.com/awards/features/filmfare-for-malayalam-films-81.html|title=Filmfare for Malayalam Films}}</ref> এই সময়চোৱাত অভিনেতা [[:en:Mohanlal| মোহনলাল]], [[:en:Mammootty| মামুতি]],, [[:en:Sreenivasan (actor)|শ্ৰীনিবাসন]]; ছবি নিৰ্মাতা [[:en:I.V. Sasi| আই ভি শশী]], [[:en:Bharathan| ভাৰতন]], [[:en:Padmarajan| পদ্মৰাজন]], [[:en:K. G. George| কে জি জৰ্জ]], [[:en:Sathyan Anthikad| সত্যন অণ্টিকাড়]], [[:en:Priyadarshan| প্ৰিয়দৰ্শন]], [[:en:A. K. Lohithadas| এ কে লোহিতদাস]], [[:en:Siddique-Lal|চিদ্দিকলাল]] আদিয়ে মালয়ালম চলচ্চিত্ৰ জগতত প্ৰভাৱ বিস্তাৰ কৰি আছিল। ===মাৰাঠী চলচ্চিত্ৰ=== মাৰাঠী চলচ্চিত্ৰই (मराठी चित्रपट) মহাৰাষ্ট্ৰ ৰাজ্যৰ পৰা নিৰ্মাণ হোৱা মাৰাঠী ভাষাৰ ছবিৰ উদ্যোগক সূচায়। [[:en:Prabhat Films|প্ৰভাত ফিল্মচে]] নিৰ্মাণ কৰা মাৰাঠী ভাষাৰ প্ৰথম সবাক ছবি 'অয়োধ্যাচা ৰাজা' ১৯৩২ চনত, অৰ্থাৎ প্ৰথম ভাৰতীয় সবাক ছবি 'আলম আৰা'ৰ এবছৰ পিছতে মুক্তি পাইছিল। বৰ্তমান এই উদ্যোগ মুম্বাই কেন্দ্ৰিক যদিও প্ৰথম অৱস্থাত মাৰাঠী চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ কোহলাপুৰ আৰু পিছলৈ [[পুণে]]ত প্ৰস্ফুটিত আৰু বিকশিত হৈছিল। শ্ৰেষ্ঠ মাৰাঠী ছবিৰ তালিকাখন দীঘলীয়া যদিও ইয়াত কেইখনমানৰ নামোল্লেখ কৰা হ'ল- ',সংগতে আইকা', 'এক গাঁও বৰা ভাগড়ী', 'পিঞ্জৰা', 'সিংহাসন', 'পাথলাগ', 'জেইট ৰে জেইট', 'সামনা', 'সাঁথ ৱাহাতে কৃষ্ণমাই', 'সন্ত তুকাৰাম', 'শ্যামাচী আই' ইত্যাদি। বহুকেইজন মাৰাঠী ছবিৰ অভিনয় শিল্পীয়ে বলিউডলৈয়ো প্ৰভুত অৰিহনা আগবঢ়াইছে। তেনে কেইগৰাকীমান শিল্পী হ'ল- [[নূতন]], [[তনুজা]], [[:en:V Shantaram|ভি শান্তাৰাম]], [[:en:Shriram Lagoo|ড॰ শ্ৰীৰাম লাগু]], [[নানা পাটেকাৰ]], [[স্মিতা পাটিল]], [[মাধুৰী দীক্ষিত]], [[সোণালী কুলকাৰ্ণী]], [[সোণালী বেন্দ্ৰে]], [[:en:Urmila Matondkar|উৰ্মিলা মাটোন্দকাৰ]], ৰীমা লাগু, ললিতা পাৱাৰ, মমতা কুলকাৰ্ণী, নন্দা, পদ্মিনী কোহলাপুৰি, সদাশিৱ অম্ৰপুৰকাৰ, শসীন খেৰেকাড়, দুৰ্গা খোটে ইত্যাদি। দুখন মাৰাঠী ছবি [[:en:Shwaas|শ্বাস]] (২০০৪) আৰু [[:en:Harishchandrachi Factory|হৰিশ্চন্দ্ৰাচী ফেক্টৰী]] (২০০৯) অস্কাৰৰ মনোনয়নৰ বাবে প্ৰেৰণ কৰা হৈছিল। ===ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ=== ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগে কটক আৰু [[ভুৱনেশ্বৰ]] কেন্দ্ৰিক ওড়িয়া ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগক সূচায়। কেতিয়াবা এই উদ্যোগটোক 'ওড়িয়া' আৰু 'হলিউড' শব্দৰ সংযোগত 'ওলিউড' বুলিও কোৱা হয়, যদিও এইটো এটা বিতৰ্কিত শব্দ।<ref>{{cite web |url=http://www.izeans.com/ollywoodhistory |title=History Of Oriya Film Industry |publisher=izeans.com |accessdate=23 October 2008 |last= |first= |archivedate=20 September 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110920045053/http://www.izeans.com/ollywoodhistory |deadurl=yes }}</ref> এগৰাকী বাঙালী ভদ্ৰলোক মোহন চন্দ্ৰ গোস্বামীয়ে ১৯৩৬ চনত প্ৰথম ওড়িয়া কথাছবি সীতা বিবাহ {{enwiki|Sita Bibaha}} নিৰ্মাণ কৰিছিল। ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰৰ পুৰোধা ব্যক্তি প্ৰশান্ত নন্দ একাধাৰে এগৰাকী অভিনেতা, পৰিচালক, চিত্ৰনাট্য ৰচক, গীতিকাৰ, নেপথ্য গায়ক আছিল। তেখেতে অভিনয়ৰ যোগে তিনিবাৰকৈ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। তেখেতৰ ছবিয়ে ওড়িয়া ছবি জগতত এটা সোণালী যুগ প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ সক্ষম হৈছিল।<ref>{{cite web |url=http://orissacinema.com/history.html |title=Orissa Cinema:: History of Orissa Cinema, Chronology of Orissa Films |publisher=orissacinema.com |accessdate=23 October 2008 |last= |first= |archivedate=5 July 2008 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20080705050243/http://www.orissacinema.com/history.html |deadurl=yes }}</ref> প্ৰথম ৰঙীন ওড়িয়া ছবি 'গপ হেলে বি সত' (অসমীয়া অৰ্থ: গল্প হ'লেও সত্য) পৰিচালনা কৰিছিল নগেন ৰয়ে। ছবিখনৰ কেমেৰামেন আছিল পুণে চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠানত প্ৰশিক্ষণ লোৱা সুৰেন্দ্ৰ চাহু। ১৯৮৪ চনত ভাৰতীয় পেনোৰামত অন্তৰ্ভুক্ত হোৱা 'মায়া মৃগ' আৰু 'ধাৰে আলুৱা' ছবি দুখনে ওড়িয়া চলচ্চিত্ৰক বিশেষ মাত্ৰা প্ৰদান কৰে। নিৰদ মহাপাত্ৰৰ 'মায়া মৃগ' [[:en:Cannes|কানচ্]]ৰ 'ক্ৰিটিক উইক'লৈ আমন্ত্ৰিত হয় আৰু লণ্ডন চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱতো প্ৰদৰ্শিত হয়। ছবিখনে 'মানহেইম চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ'ত 'তৃতীয় বিশ্বৰ ছবি' বঁটা আৰু হাৱাইত জুৰীৰ বঁটা লাভ কৰে। ===পঞ্জাবী চলচ্চিত্ৰ=== কে. ডি. মেহৰাই প্ৰথম পঞ্জাবী ছবি 'চেইলা' নিৰ্মাণ কৰিছিল, যিখন ছবিখনক 'পিণ্ড কি কুড়ী' বুলিও জনা যায়। বেবী নুৰজাহানে এই ছবিখনত অভিনেত্ৰী আৰু গায়িকা ৰূপে পদাৰ্পন কৰিছিল। 'চেইলা' কলকাতাত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু ব্ৰিটিছ শাসিত পঞ্জাব ৰাজ্যৰ লাহোৰত মুক্তি দিয়া হৈছিল। ছবিখনে পঞ্জাবত দৰ্শকৰ ভাল সঁহাৰি লাভ কৰিছিল। 'চেইলা'ৰ পৰা প্ৰেৰণা লৈ বহু কেইজন প্ৰযোজকে পঞ্জাবী ছবি নিৰ্মাণ কৰে। ১৯৭০ লৈকে বছৰি গড়ে নিৰ্মাণ কৰা ছবিৰ সংখ্যা আছিল ৯খন, ১৯৮০ লৈকে আছিল ৮খন আৰু ১৯৯০ লৈকে আছিল ৬খন। ১৯৯৫ত মুক্তি পায় ৯খন ছবিয়ে। ১৯৯৬ আৰু ১৯৯৭ত মুক্তি পোৱা ছবিৰ সংখ্যা হ্ৰাস পাই হয়গৈ ক্ৰমে ৭খন আৰু ৫খন। ২০০৯ চনলৈকে ন শতাধিক ছবি এই ভাষাত নিৰ্মাণ কৰা হয়। ২০০০ চনৰ পৰা পঞ্জাবী চলচ্চিত্ৰই যেন পুনৰ্জীৱন পায়। মুক্তি পোৱা ছবিৰ সংখ্যা আৰু বাজেটৰ পৰিমাণ ক্ৰমশঃ বাঢ়ি আহে। ===সিন্ধী চলচ্চিত্ৰ=== সিন্ধী ভাষাই ভাৰতৰ কোনো এখন ৰাজ্য বা নিৰ্দিষ্ট অঞ্চলক প্ৰতিনিধিত্ব নকৰে। স্বাভাৱিকতে সিন্ধী চলচ্চিত্ৰই তিষ্টি থকাৰ বাবে কঠোৰ সংগ্ৰাম কৰিবলগীয়া হৈছে। তথাপি এই ভাষাত সময়ান্তৰত হ'লেও ছবি নিৰ্মাণ হৈছে। প্ৰথম সিন্ধী ছবি 'আবনা' ১৯৫৮ত মুক্তি পাইছিল আৰু ই দৰ্শকৰ ভাল সঁহাৰি লাভ কৰিছিল। পিছৰ পৰ্যায়ত কিছুমান বলিউডী ষ্টাইলৰ সিন্ধী ছবি মুক্তি পায়, যেনে- [[:en:Hal ta Bhaji Haloon|হাল তা ভাজী হুঁ]], [[:en:Parewari|পাৰেৱাৰী]], [[:en:Dil Dije Dil Waran Khe|দিল দিজে দিল ৱাৰন খে]], [[:en:Ho Jamalo|হো জামালো]], [[:en:Pyar Kare Dis: Feel the Power of Love|প্যাৰ কৰে ডিচ]], [[:en:The Awakening (2008 Indian film)|দি এৱেকেনিং]] ইত্যাদি। [[:en:G P Sippy|জি পি চিপ্পি]], [[:en:Ramesh Sippy|ৰমেশ চিপ্পি]], [[:en:Nikhil Advani|নিখিল আদৱানী]], [[:en:Tarun Mansukhani|তৰুণ মনসুখানী]], [[:en:Ritesh Sidhwani|ৰিতেশ সিদ্ধৱানী]], [[:en:Asrani|আচৰাণী]] আদি বহুকেইগৰাকী সিন্ধী ব্যক্তিয়ে বলিউডলৈ প্ৰভুত অৰিহনা আগবঢ়াইছে। ===তামিল চলচ্চিত্ৰ=== {{Main|তামিল চলচ্চিত্ৰ}} ক'লিউড বুলি জনাজাত তামিল চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ ভাৰতৰ তিনিটা বৃহত্তম চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ অন্যতম। ছবি নিৰ্মাণৰ সংখ্যাৰ দিশৰ পৰা তামিল চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগে ২০১২ চনত হিন্দী আৰু তেলুগু চলচ্চিত্ৰৰ পিছতে অৱস্থান কৰিছে যদিও ৰাজহ উপাৰ্জন, উত্পাদন আৰু বিশ্বব্যাপি বিতৰণৰ দিশৰ পৰা ইয়াৰ স্থান দ্বিতীয়।<ref>{{cite news|last=Pillai|first=Sreedhar|title=Tamil films get bigger!|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-11-03/news-interviews/28244272_1_tamil-films-hindi-films-g-dhananjayan|accessdate=10 September 2012|newspaper=The Times of India|date=24 February 2012|archivedate=29 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121029033351/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-11-03/news-interviews/28244272_1_tamil-films-hindi-films-g-dhananjayan|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite news|last=Dua|first=Aarti|title=A regional rising|url=http://www.telegraphindia.com/1120115/jsp/graphiti/story_15005162.jsp#.UBNrVGFo0Xg|accessdate=28 July 2012|newspaper=The Telegraph|date=15 January 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Kulkarni|first=Reshma|title=At their regional best!|url=http://www.thehindu.com/arts/cinema/article2343088.ece|accessdate=28 July 2012|newspaper=The Hindu|date=18 July 2012}}</ref><ref>{{cite news|last=Shukla|first=Archna|title=The cable wars|url=http://www.indianexpress.com/news/the-cable-wars/805568/0|accessdate=28 July 2012|newspaper=The Indian Express|date=19 June 2011}}</ref> তামিলনাডু ৰাজ্যৰ চেন্নাইৰ [[:en:Kodambakkam|কোডামবক্কম]]ত গঢ় লোৱা এই উদ্যোগৰ ছবি এছিয়া, দক্ষিণ এছিয়া, উত্তৰ আমেৰিকা, ইউৰোপ আৰু ওচেনিয়াত বিতৰণ কৰা হয়।<ref name=Gokulsing&Dissanayake133>Gokulsing & Dissanayake, 133</ref> এই উদ্যোগটোৱে শ্ৰীলংকা, মালয়েছিয়া, চিংগাপুৰ আৰু কানাডাৰ পৰা নিৰ্মাণ হোৱা তামিল ছবিক অনুপ্ৰেৰণা যোগাইছে। তামিল চলচ্চিত্ৰ আৰু দ্ৰাবিড়ীয় ৰাজনীতি- পৰস্পৰে পৰস্পৰক গভীৰভাবে প্ৰভাৱান্বিত কৰিছে।<ref name=Gokulsing&Dissanayake132-33>Gokulsing & Dissanayake, 132–133</ref> ১৯৮৫ চনত ২৩৬খন ছবি নিৰ্মাণেৰে তামিল চলচ্চিত্ৰ শিখৰত উপনীত হৈছে।<ref name=Gokulsing&Dissanayake129/> হিন্দী ছবিৰ পিছতে তামিল ছবিয়ে সৰ্বাধিক সংখ্যক ছবি [[:en:Academy Award for Best Foreign Language Film|একাডেমী বঁটা]]ৰ বাবে (যাক জনপ্ৰিয়ভাবে অস্কাৰ বঁটা বুলি জনা যায়) প্ৰেৰণ কৰিছে।<ref>{{cite book|last=Edgar|first=Thorpe|title=The Pearson General Knowledge Manual 2011 |year=2011|publisher=Pearson Education |page=198|accessdate=29 June 2011}}</ref> [[কমল হাচান]] এগৰাকী ভিন্নমুখী চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা এগৰাকী প্ৰতিভাশালী অভিনেতা,যিয়ে বহুকেইবাৰ চাউদাৰ্ণ ফিল্মফেয়াৰ বঁটা লাভ কৰিছে। তেৱেঁই সৰ্বাধিক সংখ্যক ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছে। তামিল চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ আগশাৰীৰ সঙ্গীত পৰিচালক [[:en:Ilaiyaraaja|ইলায়াৰাজা]] আৰু [[:en:A. R. Rahman|এ আৰ ৰহমানে]] অন্যান্য আঞ্চলিক চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগবোৰতো প্ৰবেশ কৰি গভীৰ চাপ পেলাবলৈ সক্ষম হৈছে। বলিউডত বহুতো তামিল মূলৰ অভিনেত্ৰী আছে। এই অভিনেত্ৰীসকলৰ বহুকেইগৰাকী তামিল ছবিৰ পৰাই বলিউডলৈ আহিছে যদিও কেইগৰাকীমানে অভিনয় জীৱনৰ আৰম্ভণি তামিল ছবিৰে কৰা নাছিল। তামিল মূলৰ অভিনেত্ৰীসকলৰ ভিতৰত আছে- [[বৈজয়ন্তীমালা]], [[ৱাহীদা ৰহমান]], [[হেমা মালিনী]], [[ৰেখা (অভিনেত্ৰী)|ৰেখা]], [[শ্ৰীদেৱী]], [[:en:Meenakshi Sheshadri|মীনাক্ষী শেষাদ্ৰী]], [[বিদ্যা বালান]] আদি।<ref>{{cite news |url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-25/news-interviews/28081837_1_hindi-version-first-film-allu-arjun |title=Bollywood, here come the south stars! |publisher=[[The Times of India]] |date=25 October 2009 |author=[[Mumbai Mirror]] |accessdate=4 January 2012 |location= |archivedate=29 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121029033514/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2009-10-25/news-interviews/28081837_1_hindi-version-first-film-allu-arjun |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite news |url=http://www.magnamags.com/content/view/7748/106/lang,english/ |title=Starduats interview: Madhuri Dixit: A Life In Beauty |publisher=[[Stardust (magazine)]] |date=19 March 2011 |author=Piyush Roy |accessdate=4 January 2012 |location=Mumbai |archivedate=3 October 2011 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20111003043245/http://www.magnamags.com/content/view/7748/106/lang,english/ |deadurl=yes }}</ref> ===তেলুগু চলচ্চিত্ৰ === {{Main|অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ চলচ্চিত্ৰ}} অন্ধ্ৰ প্ৰদেশৰ তেলুগু ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগ ভাৰতৰ তিনিটা বৃহত্তম চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ এটা। ২০১২ চনত ই পৰা ভাৰতৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম সংখ্যক ছবি নিৰ্মাণ কৰিছে।<ref name="Annual Report"/><ref name="Times Of India">{{Cite news|title=Tollywood loses to Bollywood on numbers|url=http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-02/hyderabad/28254733_1_film-industry-telugu-tollywood-and-bollywood|newspaper=Times of India|date=2 October 2010|accessdate=10 September 2012|archivedate=29 October 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121029033400/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2010-10-02/hyderabad/28254733_1_film-industry-telugu-tollywood-and-bollywood|deadurl=yes}}</ref> ২০০৬ চনত তেলুগু চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগে ২৪৫খন ছবিৰে ভাৰতৰ সৰ্বাধিক সংখ্যক ছবি নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="Blonnet.com">{{cite web|url=http://www.blonnet.com/2007/11/06/stories/2007110650842300.htm |title=Telugu film industry enters new era |publisher=Blonnet.com |date=6 November 2007 |accessdate=12 November 2010}}</ref> [[:en:S. V. Ranga Rao|এচ ভি ৰঙ্গৰাও]], [[:en:Tadepalli Lakshmi Kanta Rao|কান্ত ৰাও]], [[ভানুমতী ৰামকৃষ্ণ]], [[:en:Savitri (actress)|সাবিত্ৰী]] আৰু [[:en:Sobhan Babu|শোভন বাবুয়ে]] তেলুগু ছবিত অভিনয়ৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰপতিৰ বঁটা লাভ কৰিছে।<ref>{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/Telugu-star-Shoban-Babu-passes-away/Article1-283771.aspx |title=Telugu star Shoban Babu passes away |publisher=Hindustan Times |date=2008-03-21 |accessdate=2013-02-01 |archivedate=2010-07-07 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100707082250/http://www.hindustantimes.com/Telugu-star-Shoban-Babu-passes-away/Article1-283771.aspx |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite news |author=Social Post |url=http://entertainment.oneindia.in/telugu/news/2009/kantha-rao-died-250309.html |title=Kantha Rao becomes a memory &#124; News - Oneindia Entertainment |publisher=Entertainment.oneindia.in |date=2009-03-25 |accessdate=2012-11-03 |archivedate=2013-11-02 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131102172110/http://entertainment.oneindia.in/telugu/news/2009/kantha-rao-died-250309.html |deadurl=yes }}</ref> আনহাতে [[:en:Sharada (actress)|সাৰদা]], [[:en:Archana (actress)|অৰ্চনা]], [[:en:Vijayashanti|বিজয়াশান্তি]] আৰু [[:en:P. L. Narayana|পি এল নাৰায়ণে]] অভিনয়ৰ বাবে [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰিছে। হায়দৰাবাদৰ [[:en:Ramoji Film City|ৰামোজী ফিল্ম চিটি]] বিশ্বৰ বৃহত্তম ফিল্ম ষ্টুডিঅ'।<ref name="Guiness world record">{{cite news|url=http://www.guinnessworldrecords.com/world-records/1/largest-film-studio |title=Largest film studio |publisher=Guinnessworldrecords.com |date=2005-01-01 |accessdate=2012-11-01}}</ref> তেলুগু নেপথ্য গায়ক [[:en:S. P. Balasubramanyam|এচ পি বালসুব্ৰমনিয়ামে]] সৰ্বাধিক সংখ্যক গীত গোৱা ছবিৰ পুৰুষ নেপথ্য গায়ক ৰূপে গিনিজ বুক অৱ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডচত স্থান পাইছে।<ref>{{Cite journal|title=BBC.co.uk Interview with S P Balasubramaniam|url=http://www.bbc.co.uk/programmes/b00v3k15}}</ref><ref name="spbala.com the official website">{{cite news |url=http://www.spbala.com/press.asp |title=Singing his way to the guinness |publisher=Spbala.com |date=1999-03-05 |accessdate=2012-11-01 |archivedate=2011-07-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20110719050816/http://www.spbala.com/press.asp |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web|url=http://movies.rediff.com/slide-show/2009/nov/19/slide-show-1-south-intreview-with-spb.htm |title=Make way for SPB, the TV host! - Rediff.com Movies |publisher=Movies.rediff.com |date=2009-11-19 |accessdate=2012-11-01}}</ref> ২০০২ চনত তেলুগু ছবি পৰিচালক বিজয়া নিৰ্মলাই সৰ্বাধিক সংখ্যক ছবি পৰিচালনা কৰা মহিলা পৰিচালক ৰূপে গিনিজ বুকত স্থান পাইছে। তেওঁ ৪৭খন ছবি পৰিচালনা কৰিছে। প্ৰায় দুই দশক জোৰা চলচ্চিত্ৰীয় জীৱনত তেওঁ ২০০ খনতকৈয়ো অধিক তামিল আৰু তেলুগু ছবিত অভিনয় কৰিছে আৰু ১৫খন ছবি প্ৰযোজনা কৰিছে।<ref>{{Cite journal|title=The Hindu Article Guinness Record for Vijaya Nirmala|url=http://www.thehindu.com/arts/cinema/article2969786.ece?service=mobile}}</ref> তেলুগু চলচ্চিত্ৰৰ [[:en:Bomireddi Narasimha Reddy|বমিৰেড্ডী নৰসিংহ ৰেড্ডী]], [[:en:Paidi Jairaj|পাইদি জয়াৰাজ]], [[:en:L. V. Prasad|এল ভি প্ৰসাদ]], [[:en:B. Nagi Reddy|বি নাগিৰেড্ডী]], [[:en:Akkineni Nageswara Rao|আক্কিনেনি নাগেশ্বৰ ৰাও]], আৰু [[:en:D. Ramanaidu|ডি ৰামানাইডু]] দাদা চাহেব ফালকে বঁটা বিজেতা। ==ধাৰা আৰু শৈলী== ===মচলা ছবি=== {{Main|মচলা ছবি}} ''মচলা'' ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ, বিশেষকৈ বলিউড, বঙালী আৰু দক্ষিণ ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ এটা জনপ্ৰিয় ধাৰা। মচলা ছবিত সঙ্গীত, একচন, হাস্যৰস, নাটকীয়তা, ৰোমাঞ্চ, মেলোড্ৰামা সকলোৰে মিশ্ৰণ দেখা যায়। এই ধাৰাৰ বেছিভাগ ছবিৰ গীতৰ চিত্ৰায়ন দৃষ্টিনন্দন লোকেচনত কৰা হয়। এই ধাৰাৰ সৈতে অপৰিচিত দৰ্শকৰ বাবে মচলা ছবিৰ কাহিনী অযুক্তিকৰ আৰু অবাস্তৱ যেন লাগিব পাৰে। ===সমান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ=== {{main|সমান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ}} ''সমান্তৰাল চলচ্চিত্ৰ'' বা ''কলাত্মক চলচ্চিত্ৰ'' বা ''ভাৰতীয় নৱ লহৰ'' (Indian New Wave) হৈছে ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ এক বিশেষ বিপ্লৱ য'ত বাস্তৱিক সমলৰে বৰ্তমান সময়ৰ সামাজিক-ৰাজনৈতিক দিশত আলোকপাত কৰা হয়। ভাৰতীয় মূল সুঁতিৰ চলচ্চিত্ৰতকৈ ইয়াৰ ধাৰা বেলেগ; [[:en:French New Wave|ফৰাচী নৱ লহৰ]], [[:en:Japanese New Wave|জাপানীজ নৱ লহৰ]] আৰম্ভ হোৱাৰ সময়তে ইয়াৰো আৰম্ভণি। প্ৰথম [[বঙালী চলচ্চিত্ৰ]]ৰে আৰম্ভ হোৱা এই বিপ্লৱ পিছলৈ আন আন ৰাজ্যলৈকো বিয়পি পৰে। এই ধাৰাৰ কিছুমান ছবিয়ে ব্যৱসায়িক সফলতাও লাভ কৰিবলৈ সমৰ্থ হয়। ইয়াৰে আৰম্ভণিকালৰ উদাহৰণ আছিল বিমল ৰয়ৰ হিন্দী বোলছবি "[[:en:Do Bigha Zamin|দো বিঘা জমিন]]। " ছবিখনে সমালোচকৰ প্ৰশংসাৰ লগতে ব্যৱসায়িক সফলতা লাভ কৰে আৰু ১৯৫৪ চনৰ কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত বঁটা লাভ কৰে। ছবিখনৰ সফলতাই আন আন বোলছবি নিৰ্মাতাকো এই ধাৰাৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত কৰে।<ref name="filmreference"/><ref name="Srikanth Srinivasan"/><ref>{{cite web|url=http://www.filmreference.com/encyclopedia/Independent-Film-Road-Movies/India-TRENDS-AND-GENRES.html |title=Trends and genres |publisher=Filmreference.com |date= |accessdate=12 November 2010}}</ref> নৱ-বাস্তৱবাদী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতাসকলৰ ভিতৰত বঙালী ছবি নিৰ্মাতা [[সত্যজিত ৰয়]], ঋত্বিক ঘটক, মৃণাল সেন, [[শ্যাম বেনেগাল]], চাজি এন কৰুণ, [[আদুৰ গোপালকৃষ্ণন]],<ref name=Gokulsing-18/> গিৰিশ কাচাৰাৱল্লী আদি অন্যতম।<ref name=Gokulsing&Dissanayake132>Gokulsing & Dissanayake, 132</ref> ৰায়ৰ বোলছবিসমূহৰ ভিতৰত "অপু ট্ৰয়ী" (The Apu Trilogy) বিখ্যাত; তিনিখন ছবি ''[[পথেৰ পাঁচালী]]'' (১৯৫৫), ''অপৰাজিত''' (১৯৫৬) আৰু ''[[অপুৰ সংসাৰ]]'' (১৯৫৯)ৰে ই গঠিত। তিনিওখন ছবিয়ে কাঁ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ, বাৰ্লিন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ আৰু ভেনিছ চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত বঁটা লাভ কৰে আৰু ছবিকেইখনক বিশ্বৰ সৰ্বকালৰ শ্ৰেষ্ঠ বোলছবিসমূহৰ মাজত স্থান দিয়া হয়।<ref name="villagevoice">{{cite web |url=http://www.villagevoice.com/specials/take/one/full_list.php3?category=10 |title=Take One: The First Annual Village Voice Film Critics' Poll |accessdate=27 July 2006 |year=1999 |publisher=[[The Village Voice]] |archiveurl=https://web.archive.org/web/20070826201343/http://www.villagevoice.com/specials/take/one/full_list.php3?category=10 |archivedate=26 August 2007 |deadurl=yes }}</ref><ref name="Time">{{cite news|url=http://www.time.com/time/2005/100movies/the_complete_list.html|title=[[Time magazine's "All-TIME" 100 best movies|All-Time 100 Best Movies]]|accessdate=19 May 2008|work=Time|publisher=Time, Inc.|date=12 February 2005|archivedate=14 March 2007|archiveurl=https://web.archive.org/web/20070314020006/http://www.time.com/time/2005/100movies/the_complete_list.html|deadurl=yes}}</ref><ref name="bfipoll">{{cite web|url=http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/history/1992.html|title=The Sight & Sound Top Ten Poll: 1992|work=[[Sight & Sound]]|publisher=[[British Film Institute]]|accessdate=20 May 2008|archivedate=11 January 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120111103418/http://www.bfi.org.uk/sightandsound/topten/history/1992.html|deadurl=yes}}</ref><ref name="nytimes">[http://www.nytimes.com/ref/movies/1000best.html The Best 1,000 Movies Ever Made] By THE FILM CRITICS OF THE NEW YORK TIMES, New York Times, 2002.</ref> ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰত সঙ্গীত হৈছে ৰাজহ উৎপাদনৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আহিলা। কেৱল সঙ্গীতৰ কপিৰাইটেই ভাৰতত বোলছবি এখনৰ মুঠ ৰাজহ আয়ৰ ৪-৫% মুকলি কৰে।<ref name=Potts75/> ভাৰতৰ প্ৰধান সঙ্গীত কোম্পানীসমূহ হৈছে [[:en:Sa Re Ga Ma|চাৰেগামা]] (Sa Re Ga Ma), [[:en:Sony Music Entertainment|চ'নী মিউজিক]] (Sony Music) আদি।<ref name=Potts75/> ব্যৱসায়িক দিশত চলচ্চিত্ৰ সঙ্গীতে ভাৰতৰ মুঠ সঙ্গীত বিক্ৰীৰ ৪৮% আয় কৰে।<ref name=Potts75/> এখন ভাৰতীয় বোলছবিত গোটেই দৈৰ্ঘ্য বিয়পি সাধাৰণতে ৫-৬টা ক'ৰিয়'গ্ৰাফ কৰা গান থাকে।<ref name="Thompson">Thompson, 74</ref> সাংস্কৃতিক বিভিন্নতা থকা আৰু লাহে লাহে বিশ্বায়নৰ ফালে গতি কৰা ভাৰতীয় শ্ৰোতাসকলৰ বাবে প্ৰায়েই স্থানীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সঙ্গীতৰ পৰম্পৰাৰ মিশ্ৰণ হোৱা দেখা যায়।<ref name=Thompson/> স্থানীয় নৃত্য আৰু সঙ্গীত অৱশ্যে আগৰেপৰাই বহুলভাৱে ব্যৱহৃত হৈ আহিছে আৰু ভাৰতৰ বাহিৰতো সমাদৰ লাভ কৰিছে।<ref name=Thompson/> [[কিশোৰ কুমাৰ]], [[লতা মঙ্গেশকাৰ]] আদি পাৰ্শ্ব গায়ক-গায়িকাই চলচ্চিত্ৰ সঙ্গীতৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বা আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় মঞ্চানুষ্ঠানত অলেখ শ্ৰোতা-দৰ্শকক আকৰ্ষণ কৰিব পাৰিছিল।<ref name=Thompson/> ১৯শ শতিকাৰ শেষত আৰু ২১শ শতিকাৰ আৰম্ভণিত ভাৰতীয় শিল্পী আৰু পশ্চিমীয়া শিল্পীৰ সমিলমিল হ'বলৈ ধৰে।<ref name=Zumkhawala-Cook312/> আন ঠাইত থকা ভাৰতীয় মূলৰ শিল্পীয়ে ভাৰতীয় সঙ্গীতৰ লগত সেই দেশৰ সঙ্গীত মিলাই জনপ্ৰিয় কন্‌টেম্প'ৰেৰী সঙ্গীতৰ জন্ম দিবলৈ ধৰে।<ref name="Zumkhawala-Cook312">Zumkhawala-Cook, 312</ref> ==বঁটা== ইয়াত ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় আৰু ৰাজ্যিক চৰকাৰসমূহে প্ৰদান কৰা অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ চলচ্চিত্ৰ বঁটাসমূহৰ তালিকা দিয়া হৈছে- {| class="wikitable" |- ! বঁটা!! প্ৰৱৰ্তন!! প্ৰদান কৰোঁতা |- | বেংগল ফিল্ম জাৰ্ণেলিষ্টচ্ এচোচিয়েচন এৱাৰ্ড ([[:en:Bengal Film Journalists' Association Awards|Bengal Film Journalists' Association Awards]]) || ১৯৩৭ || [[পশ্চিমবংগ]] চৰকাৰ |- | [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] ([[:en:National Film Awards|National Film Awards]]) || ১৯৫৪ || চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱ সঞ্চালকালয়, [[ভাৰত]] চৰকাৰ |- | মহাৰাষ্ট্ৰ ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ বঁটা [[:en:Maharashtra State Film Awards|Maharashtra State Film Awards]] || ১৯৬৩ || [[মহাৰাষ্ট্ৰ]] চৰকাৰ |- | নন্দী বঁটা ([[:en:Nandi Awards|Nandi Awards]]) || ১৯৬৪ || [[অন্ধ্ৰপ্ৰদেশ]] চৰকাৰ |- | তামিলনাডু ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ বঁটা ([[:en:Tamil Nadu State Film Awards|Tamil Nadu State Film Awards]]) || ১৯৬৭ || [[তামিলনাডু]] চৰকাৰ |- | কৰ্নাটক ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ বঁটা ([[:en:Karnataka State Film Awards|Karnataka State Film Awards]]) || ১৯৬৭ || [[কৰ্নাটক ]] চৰকাৰ |- | কেৰালা ৰাজ্যিক চলচ্চিত্ৰ বঁটা ([[:en:Kerala State Film Awards|Kerala State Film Awards]]) || ১৯৬৯ || [[কেৰালা]] চৰকাৰ |} তলত কেইটামান গুৰুত্বপূৰ্ণ অনা-চৰকাৰী চলচ্চিত্ৰ বঁটাৰ নাম উল্লেখ কৰা হৈছে- {| class="wikitable" |- ! বঁটা!! প্ৰৱৰ্তন!! প্ৰদান কৰোঁতা |- | [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] ([[:en:Filmfare Awards|Filmfare Awards]], [[:en:Filmfare Awards South|Filmfare Awards South]]) || ১৯৫৪ || বেনেট, কোলমেন এণ্ড কোম্পানী লিমিটেড |- | স্ক্ৰীণ এৱাৰ্ড ([[:en:Screen Awards|Filmfare Awards South]]) || ১৯৯৪ || স্ক্ৰীণ ৱিকলি |- | জি চিনে এৱাৰ্ড ([[:en:Zee Cine Awards|Filmfare Awards South]]) || ১৯৯৮ || জি এণ্টাৰটেইনমেণ্ট এণ্টাৰপ্ৰাইজ |- | ইণ্টাৰনেচনেল ইণ্ডিয়ান ফিল্ম একাডেমী এৱাৰ্ড ([[:en:International Indian Film Academy Awards|IIFA Awards]]) ||২০০০|| উইজক্ৰাফ্ট ইণ্টাৰনেচনেল এণ্টাৰটেইনমেণ্ট |- | ষ্টাৰডাষ্ট এৱাৰ্ড ([[:en:Stardust Awards|Stardust Awards]]) || ২০০৩ || ষ্টাৰডাষ্ট |- | অপ্সৰা বঁটা ([[:en:Apsara Awards|Apsara Awards]]) || ২০০৪ || অপ্সৰা প্ৰডিউচাৰচ্ গীল্ড |- | চাউথ ইণ্ডিয়ান ইণ্টাৰনেচনেল মুভি এৱাৰ্ড ([[:en:South Indian International Movie Awards|South Indian International Movie Awards]]) || ২০১২ || চাউথ ইণ্ডিয়ান ফিল্ম ইণ্ডাষ্ট্ৰী |} ==ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ প্ৰতিষ্ঠান== ভাৰতত চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাণৰ বিভিন্ন দিশ সম্পৰ্কে আনুষ্ঠানিক শিক্ষা প্ৰদান কৰিবলৈ বহুকেইখন চৰকাৰী তথা বেচৰকাৰী প্ৰতিষ্ঠান আছে। তলত আগশাৰীৰ প্ৰতিষ্ঠান কেইখনমানৰ নাম উল্লেখ কৰা হ'ল: {{col start}} {{col 2}} * এল ভি প্ৰসাদ চলচ্চিত্ৰ আৰু টিভি একাডেমী, চেন্নাই *[[:en:Annapurna International School of Film and Media|অন্নপূৰ্ণা ইণ্টাৰনেচনেল স্কুল অৱ ফিল্ম এণ্ড মেডিয়া, হায়দৰাবাদ]] *[[:en:Asian Academy of Film & Television|এচিয়ান একাডেমী অৱ ফিল্ম এণ্ড টেলিভিচন]] *[[:en:KIIT University|কিট স্কুল অৱ ফিল্ম এণ্ড মেডিয়া চায়েঞ্চেচ্, ভুৱনেশ্বৰ]] *[[:en:Madras Film Institute|মাদ্ৰাজ ফিল্ম ইন্সিটিউট, চেন্নাই]] *[[:en:Satyajit Ray Film and Television Institute|সত্যজিত ৰয় চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, কলকাতা]] *[[:en:Whistling Woods International|হুইচিলিং উডচ্ ইন্সিটিটিউটl]] *[[:en:Film and Television Institute|চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, পুণে]] *মাত্ৰিকা ফিল্ম স্কুল {{col 2}} *আঞ্চলিক চৰকাৰী চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, গুৱাহাটী *চিটি পালচ্ চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, গান্ধীনগৰ, গুজৰাট *ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, মিৰাট *চৰকাৰী চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, বাংগালোৰ *আৰ্য চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন একাডেমী, জয়পুৰ *এ জে কে গণসংযোগ গৱেষণা কেন্দ্ৰ, জামিয়া মিলিয়া ইচলামিয়া, নতুন দিল্লী *বিজু পাটনায়ক চলচ্চিত্ৰ আৰু টেলিভিচন প্ৰতিষ্ঠান, কটক *চেণ্টাৰ ফৰ এডভাঞ্চ মেডিয়া ষ্টাডিজ, পাটিয়ালা {{col end}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== <div class="reflist4" style="height: 300px; overflow: auto; padding: 3px noprint" > {{reflist|3}} </div> ==প্ৰসংগ== * Bollywood Showplaces, Cinema Theatres in India, David Vinnels & Brent Skelly, ISBN 978-0-9516563-5-8 * Burra, Rani Day & Rao, Maithili (2006), "Cinema", ''Encyclopedia of India (vol. 1)'', Thomson Gale, ISBN 978-0-684-31350-4. * Desai, Jigna (2004), ''Beyond Bollywood: The Cultural Politics of South Asian Diasporic Film'', Routledge, ISBN 978-0-415-96684-9. * Gokulsing, K. M. & Dissanayake, W. (2004), ''Indian Popular Cinema: A Narrative of Cultural Change (2nd Edition)'', Trentham Books, ISBN 978-1-85856-329-9. * Gulzar, Govin Nihalanni, & Saibel Chatterjee. ''Encyclopaedia of Hindi Cinema'' New Delhi: Encyclopædia Britannica, 2003. ISBN 8179910660. * Khanna, Amit (2003), "The Business of Hindi Films", ''Encyclopaedia of Hindi Cinema: historical record, the business and its future, narrative forms, analysis of the medium, milestones, biographies'', Encyclopædia Britannica (India) Private Limited, ISBN 978-81-7991-066-5. * Khanna, Amit (2003), "The Future of Hindi Film Business", ''Encyclopaedia of Hindi Cinema: historical record, the business and its future, narrative forms, analysis of the medium, milestones, biographies'', Encyclopædia Britannica (India) Private Limited, ISBN 978-81-7991-066-5. * Kumar, Shanti (2008), "Bollywood and Beyond: The Transnational Economy of Film Production in Ramoji Film City, Hyderabad", ''Global Bollywood: Travels of Hindi Song and Dance'', University of Minnesota Press, ISBN 978-0-8166-4578-7. * Narweker, Sanjit, ed. ''Directory of Indian Film-Makers and Films.'' Flicks Books, 1994. ISBN 0948911409 * Potts, Michel W. (2006), "Film Industry", ''Encyclopedia of India (vol. 2)'', Thomson Gale, ISBN 978-0-684-31351-1. * Rajadhyaksa, Ashish (1996), "India: Filming the Nation", ''The Oxford History of World Cinema'', Oxford University Press, ISBN 978-0-19-811257-0. * Rajashyaksa, Ashish and Paul Willemen ''Encyclopedia of Indian Cinema'' new revised edition. British Film Institute, 1999. ISBN 1579581463 * Thompson, Gordon (2006), "Filmigit", ''Encyclopedia of India (vol. 2)'', Thomson Gale, ISBN 978-0-684-31351-1. * Velayutham, Selvaraj (2008), "The diaspora and the global circulation of Tamil cinema", ''Tamil Cinema: The cultural politics of India’s other film industry'', Routledge, ISBN 978-0-415-39680-6. * Watson, James L. (2009), ''Globalization'', Encyclopædia Britannica. * Zumkhawala-Cook, Richard (2008), "Bollywood Gets Funky: American Hip-Hop, Basement Bhangra, and the Racial Politics of Music", ''Global Bollywood: Travels of Hindi Song and Dance'', University of Minnesota Press, ISBN 978-0-8166-4578-7. ==অধিক জানিবলৈ পঢ়ক== {{Commonscat|Cinema of India|ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ}} * {{cite book|title=Report Of The Indian Cinematograph Committee 1927-1928|url=http://www.archive.org/stream/reportoftheindia030105mbp#page/n5/mode/2up|year=1928|publisher=Superintendent, The Government Press, Madras}} * ''Cinema India: The Visual Culture of Hindi Film'' (2002), Rachel Dwyer and Divia Patel, Rutgers University Press, ISBN 978-0-8135-3175-5 {{Cinema of India}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ|*]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংস্কৃতি]] [[শ্ৰেণী:বিনোদন]] 2chosxru79ewr4n1tcw8bezqz3ofq46 0 32461 517524 509579 2025-06-12T18:01:44Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517524 wikitext text/x-wiki {{Infobox World Heritage Site |Name = লালকিল্লা |Image = [[চিত্ৰ:RedFort.jpg|250px]] |imagecaption = লালকিল্লা, দিল্লীৰ এক উল্লেখযোগ্য দুৰ্গ |State_Party = {{IND}} |Type = সাংস্কৃতিক |Criteria = ii, iii, iv |ID = 231 |Link = http://whc.unesco.org/en/list/231/ |Region = [[এছিয়া আৰু অষ্ট্ৰেলেছিয়াৰ বিশ্ব ঐতিহ্যবাহী স্থানসমূহৰ তালিকা|এছিয়া]] |Year = ২০০৭ |Session = ৩১ তম |Extension = |Danger = }} '''লালকিল্লা''' ({{lang-en| Red Fort}}) [[ভাৰত]]ৰ দিল্লীত অৱস্থিত এটা ঐতিহাসিক দুৰ্গ, যিটো ঐতিহাসিকভাৱে মোগল সম্ৰাটসকলৰ মূল বাসস্থান হিচাপে পৰিগণিত হৈছিল। সম্ৰাট [[শ্বাহজাহানে]] তেওঁৰ ৰাজধানী আগ্ৰাৰ পৰা দিল্লীলৈ স্থানান্তৰিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লৈ ১৬৩৯ চনৰ ১২ মে’ত লালকিল্লা নিৰ্মাণৰ দায়িত্ব লয়৷ [[তাজমহল]] নিৰ্মাণ কৰা স্থপতিবিদ উস্তাদ আহমদ লাহোৰীক আদিতে ৰঙা আৰু বগাৰে লালকিল্লাৰ ডিজাইন কৰাৰ কৃতিত্ব দিয়া হৈছিল৷ এই দুৰ্গটোৱে শ্বাহজাহানৰ অধীনত মোগল স্থাপত্যৰ শ্ৰেষ্ঠত্বক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে আৰু পাৰ্চী ৰাজপ্ৰসাদৰ স্থাপত্যৰ সৈতে ভাৰতীয় পৰম্পৰাৰ সংমিশ্ৰণ ঘটায়। ১৭৩৯ চনত নাদেৰ শ্বাহে মোগল সাম্ৰাজ্য আক্ৰমণৰ সময়ত দুৰ্গটোৰ শিল্পকৰ্ম আৰু ৰত্নসমূহ লুটপাত কৰে। পৰৱৰ্তী সময়ত ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত দুৰ্গৰ বেছিভাগ মাৰ্বলৰ গঠন ব্ৰিটিছে ভাঙি পেলায়। গড়টোৰ প্ৰতিৰক্ষামূলক দেৱালসমূহ বহুলাংশে ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা নাছিল, আৰু দুৰ্গটোও ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা নাছিল পৰৱৰ্তী সময়ত সেনাৰ বেৰেক হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুৱে লাহোৰী গেটৰ ওপৰত ভাৰতৰ পতাকা উত্তোলন কৰে। প্ৰতি বছৰে ভাৰতৰ স্বাধীনতা দিৱসত (১৫ আগষ্ট) প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে দুৰ্গৰ মূল দুৱাৰত ভাৰতীয় ত্ৰিৰংগ পতাকা উত্তোলন কৰা হয় আৰু ইয়াৰ প্ৰাচীৰৰ পৰা ভাৰতীয় সেনা কৰ্পছ অৱ চিগনেলৰ ৰাজহুৱা ভাষণ ব্যৱস্থাৰ জৰিয়তে ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সম্প্ৰচাৰিত ভাষণ প্ৰদান কৰে। ২০০৭ চনত লালকিল্লাক ইউনেস্কোৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰৰ অংশ হিচাপে নিৰ্ধাৰণ কৰা হয়।.<ref name="unesco_whl_entry">{{cite web|title=Red Fort Complex|url=https://whc.unesco.org/en/list/231|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20090803141206/http://whc.unesco.org/en/list/231|archive-date=3 August 2009|access-date=15 November 2009|work=World Heritage List|publisher=[[UNESCO]] World Heritage Centre}}</ref><ref>{{cite web|title=Red Fort was designated a UNESCO World Heritage Site in 2007|url=http://www.lonelyplanet.com/india/delhi/greater-delhi/activities/historical-heritage-tours/small-group-tour|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20120429191400/http://www.lonelyplanet.com/india/delhi/greater-delhi/activities/historical-heritage-tours/small-group-tour|archive-date=29 April 2012|access-date=4 August 2012|work=[[Lonely Planet]]}}</ref> ==নামৰ উৎস== লালকিল্লা নামটো হিন্দুস্তানী শব্দ ''লাল কিলা'' (হিন্দী: लाल क़िला, উৰ্দু: لال قلعہ)<ref>{{Cite web|url=http://www.shabdkosh.com/translate/%E0%A4%95%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE/%E0%A4%95%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE-meaning-in-Hindi-English|title=qila {{!}} Meaning of qila in English by Shabdkosh English Hindi Dictionary|website=Shabdkosh Dictionary|access-date=2 June 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20131111001929/http://shabdkosh.com/translate/%E0%A4%95%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE/%E0%A4%95%E0%A4%BC%E0%A4%BF%E0%A4%B2%E0%A4%BE-meaning-in-Hindi-English|archive-date=11 November 2013|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://en.oxforddictionaries.com/definition/qila|title=qila {{!}} Definition of ''qila'' in English by Oxford Dictionaries|website=Oxford Dictionaries {{!}} English|access-date=3 April 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180403112535/https://en.oxforddictionaries.com/definition/qila|archive-date=3 April 2018|url-status=dead|archivedate=3 April 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20180403112535/https://en.oxforddictionaries.com/definition/qila|deadurl=yes}}</ref>ৰ অনুবাদ, যিটো ইয়াৰ ৰঙা ইটাৰে তৈয়াৰী দেৱালৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে। লালৰ উৎপত্তি হিন্দী অৰ্থ "ৰঙা"ৰ পৰা আৰু কিলাহ আৰবী শব্দৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে যাৰ অৰ্থ হৈছে "দুৰ্গ" বা কিল্লা। সাম্ৰাজ্যবাদী পৰিয়ালৰ বাসস্থান হিচাপে এই দুৰ্গটোক প্ৰথমে "আশিস-ধন্য দুৰ্গ" (কিলা-ই-মুবাৰক) বুলি জনা গৈছিল।<ref name="Spellman2004">{{cite book|author=William M. Spellman|title=Monarchies 1000–2000|url=https://books.google.com/books?id=MRbExiEuYPsC|access-date=5 August 2012|date=1 April 2004|publisher=Reaktion Books|isbn=978-1-86189-087-0|archive-url=https://web.archive.org/web/20111214091001/http://books.google.com/books?id=MRbExiEuYPsC|archive-date=14 December 2011|url-status=live}}</ref><ref name="KiaOakes2002">{{cite book|author1=Mehrdad Kia|author2=Elizabeth H. Oakes|title=Social Science Resources in the Electronic Age|url=https://books.google.com/books?id=yF8kiCtBeLoC|access-date=5 August 2012|date=1 November 2002|publisher=Greenwood Publishing Group|isbn=978-1-57356-474-8|archive-url=https://web.archive.org/web/20140111082645/http://books.google.com/books?id=yF8kiCtBeLoC|archive-date=11 January 2014|url-status=live}}</ref> আগ্ৰা দুৰ্গও লাল কিলা নামেৰে জনাজাত। ==ইতিহাস== সম্ৰাট শ্বাহজাহানে ১৬৩৮ চনৰ ১২ মে’ত লালকিল্লাৰ নিৰ্মাণৰ দায়িত্ব দিয়ে, যেতিয়াই তেওঁ নিজৰ ৰাজধানী আগ্ৰাৰ পৰা দিল্লীলৈ স্থানান্তৰিত কৰাৰ সিদ্ধান্ত লয়। মূলতঃ ৰঙা আৰু বগা, শ্বাহজাহানৰ প্ৰিয় ৰং,<ref>{{cite news|title=Delhi's Red Fort was originally white |first1=Dean|last1=Nelson|newspaper=[[The Daily Telegraph]] (UK)|date=20 May 2011}}</ref> ইয়াৰ ডিজাইনৰ কৃতিত্ব স্থপতিবিদ উস্তাদ আহমদ লাহোৰীৰ বাবে দিয়া হয়, যিয়ে তাজমহলও নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://oxfordindex.oup.com/view/10.1093/oi/authority.20110810104325668?lang=en,%20//oxfordindex.oup.com:443/view/10.1093/oi/authority.20110810104325668|title=Ustad Ahmad – oi|website=oxfordindex.oup.com|access-date=8 December 2019}}{{dead link|date=August 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t3build_design.html|title=Building the Taj – who designed the Taj Mahal|work=[[PBS]]|access-date=13 August 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20140218114338/http://www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t3build_design.html|archive-date=18 February 2014|url-status=live|archivedate=18 February 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140218114338/http://www.pbs.org/treasuresoftheworld/taj_mahal/tlevel_2/t3build_design.html|deadurl=yes}}</ref> এই দুৰ্গটো যমুনা নদীৰ কাষত অৱস্থিত, যিয়ে বেছিভাগ দেৱালক আগুৰি থকা খাদবোৰে দুৰ্গটোক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰিছিল।<ref>{{cite web|title=Red Fort lies along the River Yamuna|url=http://www.delhicapital.com/monuments-in-delhi/lal-qila.html|access-date=4 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20120814043557/http://www.delhicapital.com/monuments-in-delhi/lal-qila.html|archive-date=14 August 2012|url-status=live}}</ref> ১৬৩৮ চনৰ ১৩ মে'ত পবিত্ৰ ইছলামিক মহৰম মাহত নিৰ্মাণ আৰম্ভ হয়।<ref name="ASI3">{{cite web |title = Comprehensive Conservation Management Plan for Red Fort, Delhi |publisher = [[Archaeological Survey of India]] |date = March 2009 |url = http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-03-history.pdf |access-date = 14 August 2012 |archive-url = https://web.archive.org/web/20120508111424/http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-03-history.pdf |archive-date = 8 May 2012 |url-status = live }}</ref> শ্বাহজাহানৰ তত্ত্বাৱধানত ১৬৪৮ চনৰ ৬ এপ্ৰিলত সম্পূৰ্ণ হয়।<ref>{{Cite web|url=https://archive.org/details/cu31924006140374|title=Shah Jahan|first=H. M. (Henry Miers)|last=Elliot|date=26 September 1875|publisher=[Lahore : Sh. Mubarak Ali|access-date=26 September 2020|via=Internet Archive}}</ref><ref>{{Cite web | url=https://archive.org/details/in.gov.ignca.22805/page/n38/mode/1up |title = List of Muhammadan and Hindu monuments vol.1|year = 1916 |access-date=4 March 2020}}</ref><ref>{{cite book|last1=Pinto|first1=Xavier|last2=Myall|first2=E. G.|title=Glimpses of History|url=https://books.google.com/books?id=ch9goq6W-cgC&pg=PA129|year=2009|publisher=Frank Brothers|isbn=978-81-8409-617-0|page=129|access-date=25 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20140111082736/http://books.google.com/books?id=ch9goq6W-cgC&pg=PA129|archive-date=11 January 2014|url-status=live}}</ref> ই অন্যান্য মোগল দুৰ্গৰ দৰে নহয়, লালকিল্লাৰ সীমাৰ দেৱালসমূহ পুৰণি চেলিমগড় দুৰ্গটোৰ দৰে অসমতাপূৰ্ণ।<ref name="ASI3" />{{rp|04}} দুৰ্গ-প্ৰাসাদটো আছিল বৰ্তমানৰ পুৰণি দিল্লী শ্বাহজাহানাবাদ চহৰৰ কেন্দ্ৰবিন্দু। শ্বাহজাহানৰ উত্তৰাধিকাৰী ঔৰংজেবে সম্ৰাটৰ ব্যক্তিগত কোঠাত মতি মছজিদ (মুকুতা মছজিদ) সংযোজন কৰি ৰাজপ্ৰসাদৰ প্ৰৱেশদ্বাৰক অধিক আকৰ্ষণীয় কৰি তুলিবলৈ মূল দুৱাৰ দুখনৰ সম্মুখত নিৰীক্ষণ স্তম্ভ নিৰ্মাণ কৰে।<ref name="ASI3" />{{rp|08}} [[File:'Jujhar Singh Bundela Kneels in Submission to Shah Jahan', painted by Bichitr, c. 1630, Chester Beatty Library (cropped2).jpg|thumb|১৬৩০ চনত মোগল সম্ৰাট [[শ্বাহজাহান]]]] [[ঔৰংজেৱ]]ৰ পিছত মোগল বংশৰ প্ৰশাসনিক আৰু বিত্তীয় গাঁথনিৰ অৱনতি ঘটে আৰু ১৮ শতিকাত ৰাজপ্ৰসাদৰ অৱক্ষয় ঘটে। ১৭১২ চনত জাহান্দৰ শ্বাহ মোগল সম্ৰাট হয়। শাসন ​​আৰম্ভ হোৱাৰ এবছৰৰ ভিতৰতে শ্বাহক হত্যা কৰি তাৰ ঠাইত ফাৰুখছিয়াৰক নিযুক্তি দিয়া হয়। ১৭৩৯ চনত পাৰ্চী সম্ৰাট নাদিৰ শ্বাহে প্ৰায় দুই লাখ সৈনিকৰ শক্তিশালী মোগল সেনাক সহজেই পৰাস্ত কৰি<ref>{{Cite web|title=Battle of Karnal {{!}} Summary|url=https://www.britannica.com/event/Battle-of-Karnal|access-date=24 May 2021|website=Encyclopedia Britannica|language=en}}</ref> ময়ূৰ সিংহাসনকে ধৰি লালকিল্লা লুটপাত কৰে। নাদিৰ শ্বাহে তিনিমাহৰ পিছত পাৰস্যলৈ উভতি যায় আৰু এখন ধ্বংসপ্ৰাপ্ত চহৰ আৰু দুৰ্বল মোগল সাম্ৰাজ্য মহম্মদ শ্বাহৰ হাতত এৰি যায়।<ref name="ASI3" />{{rp|09}} মোগল সাম্ৰাজ্যৰ অভ্যন্তৰীণ দুৰ্বলতাই মোগলক দিল্লীৰ কেৱল নামমাত্ৰ শাসক কৰি তুলিছিল আৰু ১৭৫২ চনৰ এক সন্ধিৰ ফলত মাৰাঠাসকলক দিল্লীত সিংহাসনৰ ৰক্ষক কৰি তোলা হৈছিল।<ref>{{cite book|last=Mehta|first=J. L.|title=Advanced Study in the History of Modern India: Volume One: 1707–1813|url=https://books.google.com/books?id=d1wUgKKzawoC&pg=PA134|year=2005|publisher=Sterling Publishers Pvt. Ltd|isbn=978-1-932705-54-6|page=134|access-date=25 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20140112041547/http://books.google.com/books?id=d1wUgKKzawoC&pg=PA134|archive-date=12 January 2014|url-status=live}}</ref><ref>{{cite book|last=Jayapalan|first=N.|title=History of India|url=https://books.google.com/books?id=6L6avTlqJNYC&pg=PA249|year=2001|publisher=Atlantic Publishers & Distri|isbn=978-81-7156-928-1|page=249|access-date=25 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20140112023157/http://books.google.com/books?id=6L6avTlqJNYC&pg=PA249|archive-date=12 January 2014|url-status=live}}</ref> ১৭৫৮ চনত শিখসকলৰ সহায়ত ছিৰহিন্দত মাৰাঠা বিজয় আৰু পানীপথত একেৰাহে হোৱা পৰাজয়ে<ref>[https://books.google.com/books?id=d1wUgKKzawoC&dq=raghunathrao+attock&pg=PA237 Advanced Study in the History of Modern India: 1707–1813 – Jaswant Lal Mehta – Google Books]. Google Books. Retrieved 29 July 2013.</ref> আহমদ শ্বাহ ডুৰানীৰ সৈতে অধিক সংঘাতৰ সৃষ্টি কৰে।<ref>{{cite book | last=Roy |first=Kaushik |title=India's Historic Battles: From Alexander the Great to Kargil |publisher=Permanent Black, India |pages=80–81 |isbn=978-81-78241-09-8|year=2004 }}</ref><ref>{{cite book| first=Mountstuart |last=Elphinstone |title=History of India | url=https://archive.org/details/historyindia02elphgoog |publisher=John Murray, London|year=1841 |page=[https://archive.org/details/historyindia02elphgoog/page/n318 276]}}</ref> ১৭৬০ চনত মাৰাঠাসকলে আহমেদ শ্বাহ ডুৰানীৰ সৈন্যৰ পৰা দিল্লীৰ প্ৰতিৰক্ষাৰ বাবে ধন সংগ্ৰহৰ উদ্দেশ্যে দিৱান-ই-খাছৰ ৰূপৰ চিলিং আঁতৰাই গলাই দিয়ে।<ref name="kulkarni345">{{cite book|last=Kulkarni|first=Uday S.|title=Solstice at Panipat, 14 January 1761|year=2012|publisher=Mula Mutha Publishers|location=Pune|isbn=978-81-921080-0-1|page=345}}</ref><ref name="google140">{{cite book|last1=Kumar Maheshwari|first1=Kamalesh|last2=Wiggins|first2=Kenneth W.|title=Maratha Mints and Coinage|url=https://books.google.com/books?id=zVdmAAAAMAAJ|year=1989|publisher=Indian Institute of Research in Numismatic Studies|page=140|access-date=25 September 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20140112045304/http://books.google.com/books?id=zVdmAAAAMAAJ|archive-date=12 January 2014|url-status=live}}</ref> ১৭৬১ চনত পানিপথৰ তৃতীয় যুদ্ধত মাৰাঠা পৰাজয়ৰ পাছত আহমেদ শ্বাহ ডুৰানীয়ে দিল্লী আক্ৰমণ কৰে। দহ বছৰৰ পাছত নিৰ্বাসিত সম্ৰাট দ্বিতীয় শ্বাহ আলমৰ নিৰ্দেশমৰ্মে মাৰাঠাসকলে ৰোহিল্লা আফগানৰ হাতৰ পৰা দিল্লী পুনৰ দখল কৰে। মাৰাঠা সেনাৰ সেনাপতি মহাজী সিন্ধিয়াই দ্বিতীয় শ্বাহ আলমক পুনৰ সিংহাসনত বহুৱায়।<ref>{{cite book|last=Dalrymple|first=William|title=The Anarchy}}</ref> ১৭৬৪ চনত ভাৰতপুৰৰ জাট শাসক মহাৰাজ জৱাহৰ সিংহই (মহাৰাজ সুৰজ মলৰ পুত্ৰ) দিল্লী আক্ৰমণ কৰি ১৭৬৫ চনৰ ৫ ফেব্ৰুৱাৰীত দিল্লীৰ লালকিল্লা দখল কৰে।<ref>{{Cite book|title=RPSC RAS Prelims: History of Rajasthan Complete Study Notes With MCQ|last=Meena|first=P R|url=https://books.google.com/books?id=RH--DwAAQBAJ&q=Jawahar+Singh%E2%80%99s+march+against+Delhi&pg=PT70|publisher=New Era Publication}}</ref> দুদিন পিছত মোগলৰ পৰা কৰ গ্ৰহণ কৰি দুৰ্গৰ পৰা তেওঁলোকৰ সৈন্যবাহিনী আঁতৰাই নিয়ে আৰু জাটসকলে মোগলৰ গৌৰৱ বুলি কোৱা মোগলৰ সিংহাসন আৰু স্মৃতি হিচাপে লালকিল্লাৰ দুৱাৰবোৰ কাঢ়ি লৈ ​​যায় আৰু এই সিংহাসনখনেই বৰ্তমান ডিগৰ ৰাজপ্ৰসাদসমূহৰ সৌন্দৰ্য্য বৃদ্ধি কৰি আছে। দুৱাৰবোৰ ভৰতপুৰৰ লোহাগড় দুৰ্গত অৱস্থান কৰোৱা হৈছে।<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=7pfpDwAAQBAJ&q=Jawahar+Singh+red+fort&pg=PA17|title=Rajasthan District G.K.: English Medium|last=Gupta|first=Devesh|publisher=Atharv Publication|pages=134}}</ref> ১৭৮৩ চনত জচ্ছা সিং আহলুৱালিয়া, জচ্ছা সিং ৰামগড়িয়া, বাঘেল সিং ধালিৱালৰ নেতৃত্বত শিখ প্ৰতিবাদীসকলে দিল্লী আৰু লালকিল্লা জয় কৰে। ৪০ হাজাৰৰ সেনাবাহিনীৰ সৈতে সকলোৱে একেলগে মিত্ৰতা কৰি, অৱধৰ পৰা যোধপুৰলৈকে অঞ্চলটো লুটপাত কৰে। আলোচনাৰ অন্তত শিখ বাহিনীয়ে দিল্লী এৰি দ্বিতীয় মোগল সম্ৰাট [[শ্বাহ আলম]]ক পুনৰ নিযুক্তি দিবলৈ সন্মত হয়। তেওঁলোকৰ পশ্চাদপসৰণৰ চৰ্ত আছিল, [[চান্দনী চক]]ত গুৰুদ্বাৰা ছিছ গঞ্জকে ধৰি দিল্লীত সাতটা শিখ গুৰদ্বাৰা নিৰ্মাণ কৰা।<ref>{{Cite book|last=Murphy|first=Anne|url=https://books.google.com/books?id=r13hjYfoI6MC&pg=PA151|title=The Materiality of the Past: History and Representation in Sikh Tradition|date=29 November 2012|publisher=OUP USA|isbn=978-0-19-991629-0|language=en}}</ref> ১৭৮৮ চনত মোগল সম্ৰাটক সুৰক্ষা প্ৰদানৰ সমান্তৰালকৈ এটা মাৰাঠা সৈন্যদলে লালকিল্লা আৰু দিল্লী দখল কৰে। মহাজী সিন্ধিয়াই শিখসকলৰ সৈতে এখন চুক্তিত স্বাক্ষৰ কৰিছিল, য’ত তেওঁলোকক দিল্লীত প্ৰৱেশ নকৰিবলৈ বা ৰাখী কৰ নিবিচাৰিবলৈ সকীয়াই দিয়া হৈছিল। ১৮০৩ চনত দ্বিতীয় এংলো-মাৰাঠা যুদ্ধৰ পিছত এই দুৰ্গ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ নিয়ন্ত্ৰণলৈ আহে।<ref name="books.google.co.in">{{cite book |last=Murphy |first=Anne |url=https://books.google.com/books?id=r13hjYfoI6MC&pg=PA151 |title=The Materiality of the Past: History and Representation in Sikh Tradition |publisher=[[Oxford University Press]] |year=2012 |isbn=978-0-19-991629-0 |page=151 |access-date=25 September 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130927100932/http://books.google.com/books?id=r13hjYfoI6MC&pg=PA151 |archive-date=27 September 2013 |url-status=live}}</ref> দ্বিতীয় এংলো-মাৰাঠা যুদ্ধৰ সময়ত ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ বাহিনীয়ে দিল্লীৰ যুদ্ধত দৌলত ৰাও সিন্ধিয়াৰ মাৰাঠা বাহিনীক পৰাস্ত কৰিছিল; ইয়াৰ ফলত মাৰাঠাসকলৰ চহৰখনৰ ওপৰত নিয়ন্ত্ৰণ আৰু লালকিল্লাৰ ওপৰত তেওঁলোকৰ নিয়ন্ত্ৰণৰ অন্ত পৰে।<ref name="Mayaram2003">{{cite book|last=Mayaram|first=Shail|title=Against History, Against State: Counterperspectives from the Margins|url=https://books.google.com/books?id=TyUtKfcjzG4C|access-date=25 August 2012|year=2003|publisher=[[Columbia University Press]]|isbn=978-0-231-12731-8|page=202|archive-url=https://web.archive.org/web/20130930000945/http://books.google.com/books?id=TyUtKfcjzG4C|archive-date=30 September 2013|url-status=live}}</ref> যুদ্ধৰ পিছত ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীয়ে মোগল ভূখণ্ডৰ প্ৰশাসনৰ দায়িত্ব লয় আৰু লালকিল্লাত এটা বসতি স্থাপন কৰে।<ref name="ASI3" />{{rp|11}} দুৰ্গটো দখল কৰা শেষৰজন মোগল সম্ৰাট [[দ্বিতীয় বাহাদুৰ শ্বাহ]] ১৮৫৭ চনত ব্ৰিটিছ ইষ্ট ইণ্ডিয়া কোম্পানীৰ বিৰুদ্ধে হোৱা বিদ্ৰোহৰ প্ৰতীক হৈ পৰে য'ত শ্বাহজাহানাবাদৰ বাসিন্দাসকলে অংশগ্ৰহণ কৰিছিল।<ref name="ASI3" />{{rp|15}} {{Multiple image | image1 = Ghulam_Ali_Khan_010b.jpg | image2 = Rang_Mahal_with_Fountain_-_Western_View_-_Red_Fort_-_Delhi_2014-05-13_3243.JPG | caption1 = ঊনবিংশ শতিকাৰ মাজভাগৰ লালকিল্লাৰ ভিতৰৰ ৰং মহল | caption2 = বৰ্তমান লালকিল্লাৰ ভিতৰৰ ৰং মহল | direction = horizontal }} মোগল শক্তিৰ মুখ্য স্থান হিচাপে আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলক ক্ষমতা থকাৰ পিছতো ১৮৫৭ চনত ব্ৰিটিছৰ বিৰুদ্ধে হোৱা বিদ্ৰোহৰ সময়ত লালকিল্লা কোনো সংঘৰ্ষৰ স্থান হোৱা নাছিল। বিদ্ৰোহত পৰাজিত হোৱাৰ পিছত দ্বিতীয় বাহাদুৰ শ্বাহে ১৭ ছেপ্টেম্বৰত দুৰ্গ এৰি যায় আৰু ব্ৰিটিছ বাহিনীয়ে তেওঁক আটক কৰে। দ্বিতীয় বাহাদুৰ শ্বাহ জাফৰ ব্ৰিটিছ বন্দী হিচাপে লালকিল্লালৈ উভতি আহে, ১৮৫৮ চনত বিচাৰ হয় আৰু সেই বছৰৰ ৭ অক্টোবৰত ৰেংগুনলৈ নিৰ্বাসিত হয়।<ref>{{cite web |last=Mody |first=Krutika |title=Bahadur Shah II "Zafar"'s significance with Red Fort |url=http://know.burrp.com/my-city/about-red-fort-delhi/11267 |access-date=4 August 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120902215305/http://know.burrp.com/my-city/about-red-fort-delhi/11267 |archive-date=2 September 2012 |archivedate=2 September 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120902215305/http://know.burrp.com/my-city/about-red-fort-delhi/11267 |deadurl=yes }}</ref> বিদ্ৰোহৰ অন্ত পৰাৰ পিছত ব্ৰিটিছে লালকিল্লাটো প্ৰণালীবদ্ধভাৱে ভাঙি পেলোৱাৰ নিৰ্দেশ দিয়াৰ পূৰ্বে লালকিল্লাটো লুটপাত কৰে। এই প্ৰচেষ্টাৰ ফলত দুৰ্গৰ ৮০% অট্টালিকা ভাঙি পেলোৱা হয়, য'ত দুৰ্গৰ নদীমুখী প্ৰৱেশদ্বাৰৰ কাষৰ পেভিলিয়নসমূহক সংযোগ কৰা শিলৰ পৰ্দাখনো ভাঙি পেলোৱা হয়।<ref>{{Cite web|last=Soofi|first=Delhi's Belly{{!}} Mayank Austen|date=19 August 2011|title=The other red corridor|url=https://www.livemint.com/Leisure/LQ6ebeBiHz5QhEkdLAsa3K/The-other-red-corridor.html|access-date=23 May 2021|website=mint|language=en}}</ref> সকলো আচবাব আঁতৰাই পেলোৱা হৈছিল বা ধ্বংস কৰা হৈছিল; হেৰেমৰ এপাৰ্টমেণ্ট, লগুৱাৰ বাসস্থান আৰু বাগিচা ধ্বংস কৰি পেলোৱা হয় আৰু তাৰ ঠাইত শিলৰ বেৰেকৰ এটা শাৰী নিৰ্মাণ কৰা হয়।<ref name="auto">{{cite book|author=William Dalrymple|title=The Last Mughal|publisher=[[Penguin Books]]|year=2007|isbn=978-0-14-310243-4|page=7|chapter=Introduction|author-link=William Dalrymple (historian)}}</ref> প্ৰাসাদ আৱৰি ৰখা পূব দিশৰ মাৰ্বলৰ অট্টালিকাবোৰহে সম্পূৰ্ণ ধ্বংসৰ পৰা ৰক্ষা পৰিল যদিও ভাঙি পেলোৱাৰ প্ৰচেষ্টাত সেইবোৰো ক্ষতিগ্ৰস্ত হৈছিল। প্ৰতিৰক্ষামূলক দেৱাল আৰু টাৱাৰসমূহ তুলনামূলকভাৱে ক্ষতিগ্ৰস্ত নহ'লেও ভিতৰৰ দুই তৃতীয়াংশতকৈ অধিক গঠন ভাঙি পেলোৱা হয়।<ref>{{Cite web |title=How the Red Fort Became the Site for India s Independence Day Celebrations |url=https://thewire.in/history/red-fort-history-independence-india |access-date=2024-05-15 |website=thewire.in}}</ref><ref>{{Cite web |last=Sirur |first=Simrin |last2=ThePrint |date=2021-01-30 |title=Red Fort isn't just a historic monument. Its breach crossed a red line in Indian mind |url=https://theprint.in/opinion/newsmaker-of-the-week/red-fort-isnt-just-a-historic-monument-its-breach-crossed-a-red-line-in-indian-mind/595114/ |access-date=2024-05-15 |website=ThePrint |language=en-US}}</ref> ১৮৯৯ চনৰ পৰা ১৯০৫ চনলৈকে ভাৰতৰ ভাইচৰয় [[লৰ্ড কাৰ্জন]]এ দুৰ্গৰ মেৰামতিৰ নিৰ্দেশ দিয়ে, যাৰ ফলত দেৱাল পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা আৰু বাগিচাসমূহ পানী যোগান ব্যৱস্থাৰ সম্পূৰ্ণ পুনৰুদ্ধাৰ কৰা আদি কাম কৰা হয়।<ref>{{cite book|author=Eugenia W Herbert|title=Flora's Empire: British Gardens in India|url=https://books.google.com/books?id=Evt1Zg9-nrMC&pg=PT333|year=2013|publisher=[[Penguin Books]] Limited|isbn=978-81-8475-871-9|page=333}}</ref> [[File:PM Nehru addresses the nation from the Red Fort on 15 August 1947.jpg|thumb|285x285px|প্ৰতি বছৰে ভাৰতৰ [[স্বাধীনতা দিৱস]]ৰ দিনা ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে দুৰ্গৰ মূল গেটত ভাৰতীয় [[ত্ৰিৰংগ পতাকা]] উত্তোলন কৰে আৰু ইয়াৰ প্ৰাচীৰৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সম্প্ৰচাৰিত ভাষণ প্ৰদান কৰে। ছবিত ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত [[জৱাহৰলাল নেহৰু]]]] ১৭৪৭ চনত নাদিৰ শ্বাহৰ আক্ৰমণৰ সময়ত আৰু পুনৰ ১৮৫৭ চনত ইংৰাজৰ বিৰুদ্ধে ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত লালকিল্লাত অৱস্থিত অধিকাংশ ৰত্ন আৰু শিল্পকৰ্ম লুটপাত কৰা হৈছিল। আৰু সেইবোৰ ব্যক্তিগত সংগ্ৰাহক বা ব্ৰিটিছ মিউজিয়াম, ব্ৰিটিছ লাইব্ৰেৰী আৰু ভিক্টোৰিয়া এণ্ড এলবাৰ্ট মিউজিয়ামক বিক্ৰী কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, শ্বাহজাহানৰ জেড ৱাইন কাপ আৰু দ্বিতীয় বাহাদুৰ শ্বাহৰ মুকুট সকলো বৰ্তমান লণ্ডনত অৱস্থিত। পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে কৰা বিভিন্ন অনুৰোধ এতিয়ালৈকে ব্ৰিটিছ চৰকাৰে নাকচ কৰি আছে।<ref>{{cite news| title=Koh-i-Noor Diamond Will Not Be Returned To India, David Cameron Insists| url=http://www.huffingtonpost.co.uk/2013/02/21/koh-i-noor-diamond-not-returned-india-david-cameron-insists-pictures_n_2732342.html| last=Nelson| first=Sara C.| work=[[The Huffington Post]]| date=21 February 2013| access-date=27 July 2013| archive-url=https://web.archive.org/web/20130819011613/http://www.huffingtonpost.co.uk/2013/02/21/koh-i-noor-diamond-not-returned-india-david-cameron-insists-pictures_n_2732342.html| archive-date=19 August 2013| url-status=live}}</ref> [[File:Ghulam Ali Khan 003b.jpg|thumb|নদীৰ পৰা লালকিল্লাৰ দৃশ্য (গুলাম আলী খানে তোলা, প্ৰায় ১৮৫২–১৮৫৪ চনৰ ভিতৰত]] ১৯১১ চনত ৰজা পঞ্চম জৰ্জ আৰু ৰাণী মেৰীয়ে দিল্লী দৰবাৰ ভ্ৰমণ কৰে। তেওঁলোকৰ ভ্ৰমণৰ প্ৰস্তুতিৰ বাবে কিছুমান অট্টালিকা পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ঢোল গৃহৰ পৰা মুমতাজ মহললৈ লালকিল্লাৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক সংগ্ৰহালয় স্থানান্তৰ কৰা হয়। ৰেড ফ’ৰ্ট ট্ৰায়েলছ নামেৰেও জনাজাত আই এন এৰ বিচাৰত ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সেনাবাহিনীৰ কেইবাজনো বিষয়াৰ ক’ৰ্ট-মাৰ্চেলৰ কথা বুজোৱা হয়। প্ৰথমটো ১৯৪৫ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা ডিচেম্বৰৰ ভিতৰত লালকিল্লাত অনুষ্ঠিত হৈছিল। ১৯৪৭ চনৰ ১৫ আগষ্টত ভাৰতৰ প্ৰথম প্ৰধানমন্ত্ৰী জৱাহৰলাল নেহৰুৱে লাহোৰ গেটৰ ওপৰত ভাৰতৰ জাতীয় পতাকা উত্তোলন কৰে।<ref name="auto12">{{cite news|author=PTI|date=15 August 2013|title=Manmohan first PM outside Nehru-Gandhi clan to hoist flag for 10th time|newspaper=[[The Hindu]]|url=http://www.thehindu.com/news/national/manmohan-first-pm-outside-nehrugandhi-clan-to-hoist-flag-for-10th-time/article5025367.ece|url-status=live|access-date=13 May 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20131221090006/http://www.thehindu.com/news/national/manmohan-first-pm-outside-nehrugandhi-clan-to-hoist-flag-for-10th-time/article5025367.ece|archive-date=21 December 2013}}</ref> ভাৰতীয় স্বাধীনতাৰ পিছত এই স্থানত কিছু পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল আৰু লালকিল্লাক সামৰিক চাউনী হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ২০০৩ চনৰ ২২ ডিচেম্বৰলৈকে দুৰ্গৰ এটা উল্লেখযোগ্য অংশ ভাৰতীয় সেনাৰ নিয়ন্ত্ৰণত থাকে, তাৰ পিছত ইয়াক পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে ভাৰতৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক জৰীপক দিয়া হয়।<ref name="Defence2005">{{cite book|author=India. Ministry of Defence|title=Sainik samachar|url=https://books.google.com/books?id=CzvfAAAAMAAJ|access-date=5 August 2012|year=2005|publisher=Director of Public Relations, Ministry of Defence.|archive-url=https://web.archive.org/web/20130930001452/http://books.google.com/books?id=CzvfAAAAMAAJ|archive-date=30 September 2013|url-status=live}}</ref><ref name="Muslim India">{{cite book|title=Muslim India|url=https://books.google.com/books?id=1kcYAQAAMAAJ|access-date=5 August 2012|year=2004|publisher=Muslim India|archive-url=https://web.archive.org/web/20130930000947/http://books.google.com/books?id=1kcYAQAAMAAJ|archive-date=30 September 2013|url-status=live}}</ref> ২০০৯ চনত ভাৰতৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক জৰীপে দুৰ্গটোক পুনৰ সজীৱ কৰাৰ বাবে উচ্চতম ন্যায়ালয়ৰ নিৰ্দেশনাত প্ৰস্তুত কৰা বিস্তৃত সংৰক্ষণ আৰু ব্যৱস্থাপনা পৰিকল্পনা (CCMP) ঘোষণা কৰা হয়।<ref>{{cite web |url=http://indiatoday.intoday.in/story/Red+Fort+facelift+to+revive+Mughal+glory+in+10+years/1/44647.html |title=Red Fort facelift to revive Mughal glory in 10 years : Mail Today Stories, News – India Today |publisher=Indiatoday.intoday.in |date=1 June 2009 |access-date=3 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131213113749/http://indiatoday.intoday.in/story/Red+Fort+facelift+to+revive+Mughal+glory+in+10+years/1/44647.html |archive-date=13 December 2013 |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |url=http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-%2010-management%20plan.pdf |title=CHAPTER-10_revised_jan09.pmd |access-date=13 May 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120508111536/http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-%2010-management%20plan.pdf |archive-date=8 May 2012 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web |url=http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-0-exe%20summary.pdf |title=CHAPTER-00_revisedfeb09.pmd |access-date=13 May 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120508112528/http://asi.nic.in/ccmp_text_pdf/chapter-0-exe%20summary.pdf |archive-date=8 May 2012 |url-status=dead }}</ref> ==প্ৰত্নতাত্ত্বিক আৱিষ্কাৰ== লালকিল্লাত প্ৰত্নতাত্ত্বিক খননত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৬০০ চনৰ পৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১২০০ চনৰ ভিতৰৰ কেইবাটাও পোৰামাটি ৰঙৰ মৃৎশিল্প সংস্কৃতিৰ সামগ্ৰী উদ্ধাৰ কৰা হৈছে।<ref>{{Cite book | last =Singh | first =Upinder | year =2008 | title =A History of Ancient and Early Medieval India From the Stone Age to the 12th Century | url =https://books.google.com/books?id=H3lUIIYxWkEC&pg=PA216|page=218| publisher =Pearson Education India | isbn =9788131711200 }}</ref> ==বৰ্তমান সময়ত== [[File:Diwan-e-Khas-2022.jpg|alt=Image shows the inner walls and celling of the Diwan-e-Khas|thumb|দেৱান-ই-খাচৰ ভিতৰৰ প্ৰাচীৰ আৰু ওপৰৰ কাৰুকাৰ্য]] [[File:The Prime Minister, Shri Narendra Modi addressing the Nation on the occasion of 76th Independence Day from the ramparts of Red Fort, in Delhi on August 15, 2022 (6).jpg|thumb| ২০২২ চনৰ ১৫ আগষ্টত প্ৰধানমন্ত্ৰী [[নৰেন্দ্ৰ মোদী]]য়ে ৭৬ সংখ্যক স্বাধীনতা দিৱসত লালকিল্লাৰ পৰা দিয়া ভাষণৰ মুহূৰ্ত]] দিল্লীৰ কীৰ্তিচিহ্নসমূহৰ ভিতৰত আটাইতকৈ ডাঙৰ লালকিল্লা<ref name="SchreitmüllerDhamotharan2012">{{cite book|last1=Schreitmüller|first1=Karen|url=https://books.google.com/books?id=bGgf_LkeG2kC&pg=PA253|title=Baedeker India|last2=Dhamotharan|first2=Mohan (CON)|last3=Szerelmy|first3=Beate (CON)|date=14 February 2012|publisher=[[Baedeker]]|isbn=978-3-8297-6622-7|page=253|access-date=25 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20130927180628/http://books.google.com/books?id=bGgf_LkeG2kC&pg=PA253|archive-date=27 September 2013|url-status=live}}</ref> ইয়াৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় পৰ্যটনস্থলী<ref name="Devashish2011">{{cite book|last=Devashish|first=Dasgupta|url=https://books.google.com/books?id=oXWAEjcG-FsC&pg=PA79|title=Tourism Marketing|publisher=[[Pearson Education India]]|year=2011|isbn=978-81-317-3182-6|page=79|access-date=25 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20130929010047/http://books.google.com/books?id=oXWAEjcG-FsC&pg=PA79|archive-date=29 September 2013|url-status=live}}</ref> আৰু ই প্ৰতি বছৰে হাজাৰ হাজাৰ দৰ্শনাৰ্থীক আকৰ্ষণ কৰে।<ref name="Murthy">{{cite news|last=Murthy|first=Raja|date=23 February 2012|title=Mughal 'paradise' gets tortuous makeover|newspaper=[[Asia Times Online]]|location=South Asia|url=http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/NB23Df01.html|url-status=unfit|access-date=25 August 2012|archive-url=https://web.archive.org/web/20121120145541/http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/NB23Df01.html|archive-date=20 November 2012|archivedate=20 November 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20121120145541/http://www.atimes.com/atimes/South_Asia/NB23Df01.html|deadurl=yes}}</ref> ই জাতীয় তাৎপৰ্যৰো স্মৃতিসৌধ; প্ৰতি বছৰে ভাৰতৰ স্বাধীনতা দিৱসত (১৫ আগষ্ট) ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে লালকিল্লাত দেশৰ পতাকা উত্তোলন কৰে আৰু ইয়াৰ প্ৰাচীৰৰ পৰা ৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত সম্প্ৰচাৰিত ভাষণ দিয়ে।<ref name="business-standard.com">{{cite news|date=15 August 2012|title=Singh becomes third PM to hoist flag at Red Fort for 9th time|newspaper=[[Business Standard]]|url=http://www.business-standard.com/generalnews/news/singh-becomes-third-pm-to-hoist-flag-at-red-fort-for-9th-time/44355/|access-date=17 August 2012}}</ref> ভাৰতীয় টকাৰ মহাত্মা গান্ধী ছবি সম্বলিত নিউ ছিৰিজৰ ৫০০ টকীয়া নোটৰ পিছফালেও এই দুৰ্গটো দেখা যায়।<ref name="500RBI">{{cite web|date=8 November 2016|title=Issue of ₹ 500 banknotes inset letter 'E' in Mahatma Gandhi (New) series after demonitization|url=https://rbi.org.in/Scripts/BS_PressReleaseDisplay.aspx?prid=38524|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20161109222836/https://rbi.org.in/Scripts/BS_PressReleaseDisplay.aspx?prid=38524|archive-date=9 November 2016|access-date=9 November 2016|website=Reserve Bank of India}}</ref> স্থাপত্যৰ প্ৰধান বৈশিষ্ট্যসমূহ মিশ্ৰিত অৱস্থাত আছে; বিস্তৃত পানীৰ বৈশিষ্ট্যবোৰ শুকাই গৈছে। কিছুমান অট্টালিকাৰ অৱস্থা মোটামুটি ভাল, ইয়াৰ সজ্জাগত উপাদানসমূহ অবিক্ষিপ্ত; আন কিছুমানত মাৰ্বলৰ জড়ী ফুলবোৰ লুটপাতকাৰীয়ে আঁতৰাই পেলাইছে। ঐতিহাসিক অৱস্থাত নাই যদিও চাহঘৰটোৱে এখন ৰেষ্টুৰেণ্টৰ কাম কৰি আছে। মছজিদ আৰু হামাম বা ৰাজহুৱা গা ধোৱা ঘৰসমূহ জনসাধাৰণৰ বাবে বন্ধ যদিও দৰ্শকে তাৰ কাঁচৰ খিৰিকী বা মাৰ্বলৰ জালিৰে উকি মাৰি চাব পাৰে। খোজকাঢ়ি যোৱা পথবোৰ ছিন্নভিন্ন হৈ পৰিছে, আৰু উদ্যানৰ প্ৰৱেশদ্বাৰ আৰু ভিতৰত ৰাজহুৱা শৌচাগাৰ উপলভ্য। লাহোৰী গেটৰ প্ৰৱেশদ্বাৰৰ পৰা গহনা আৰু শিল্পকৰ্মৰ দোকান থকা এটা মললৈ যাব পাৰি। ইয়াৰ উপৰিও ২০ শতিকাৰ ভাৰতীয় শ্বহীদ যুৱক-যুৱতী আৰু তেওঁলোকৰ কাহিনীৰ চিত্ৰ অংকন কৰা "ৰক্ত চিত্ৰ"ৰ সংগ্ৰহালয়, প্ৰত্নতাত্ত্বিক সংগ্ৰহালয় আৰু ভাৰতীয় যুদ্ধ-স্মাৰক সংগ্ৰহালয় আছে।{{cn}} ===২০০০ সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ=== ২০০০ চনৰ ২২ ডিচেম্বৰত [[লস্কৰ-ই-তৈবা]]ৰ ছয়জন সদস্যই সংঘটিত কৰা সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ স্থান আছিল লালকিল্লা। সংবাদ মাধ্যমে ভাৰত-পাকিস্তানৰ শান্তি আলোচনাক পথভ্ৰষ্ট কৰাৰ চেষ্টা বুলি অভিহিত কৰা ঘটনাত দুজন সৈনিক আৰু এজন সাধাৰণ নাগৰিকৰ মৃত্যু হয়।<ref>{{cite web|date=19 August 2012|title=Red Fort attack will not affect peace moves|url=http://in.rediff.com/news/2000/dec/23tara.htm|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20121003070913/http://in.rediff.com/news/2000/dec/23tara.htm|archive-date=3 October 2012|access-date=19 August 2012}}</ref><ref>{{cite web|date=31 March 2012|title=Red Fort terrorist attacks|url=http://news.oneindia.in/2012/03/31/red-fort-attack-court-discharges-alleged-let-terrorist.html|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20130513075302/http://news.oneindia.in/2012/03/31/red-fort-attack-court-discharges-alleged-let-terrorist.html|archive-date=13 May 2013|access-date=4 August 2012|archivedate=13 May 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130513075302/http://news.oneindia.in/2012/03/31/red-fort-attack-court-discharges-alleged-let-terrorist.html|deadurl=yes}}</ref> ===সুৰক্ষা=== সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ ৰোধ কৰিবলৈ ভাৰতীয় স্বাধীনতা দিৱসৰ প্ৰাকক্ষণত লালকিল্লাৰ আশে-পাশে বিশেষভাৱে কঠোৰ নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়। দিল্লী আৰক্ষী আৰু অৰ্ধসামৰিক বাহিনীৰ লোকে দুৰ্গৰ চাৰিওফালে থকা চুবুৰীসমূহৰ ওপৰত চকু ৰাখে আৰু দুৰ্গৰ ওচৰৰ ওখ ঠাইত ৰাষ্ট্ৰীয় নিৰাপত্তাৰক্ষীৰ চোকা শ্বুটাৰ নিয়োগ কৰা হয়৷<ref name="DNA1">{{cite news |date=14 August 2012 |title=Security tightened across Delhi on I-Day eve |newspaper=[[Daily News and Analysis]] |url=http://www.dnaindia.com/india/report_security-tightened-across-delhi-on-i-day-eve_1727877 |url-status=live |access-date=17 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120818022210/http://www.dnaindia.com/india/report_security-tightened-across-delhi-on-i-day-eve_1727877 |archive-date=18 August 2012}}</ref><ref>{{cite news |date=16 August 2012 |title=Tight security ensures safe I-Day celebration |newspaper=[[The Asian Age]] |url=http://www.asianage.com/delhi/tight-security-ensures-safe-i-day-celebration-119 |url-status=dead |access-date=17 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171117002607/http://www.asianage.com/delhi/tight-security-ensures-safe-i-day-celebration-119 |archive-date=17 November 2017 |archivedate=17 November 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171117002607/http://www.asianage.com/delhi/tight-security-ensures-safe-i-day-celebration-119 |deadurl=yes }}</ref> দুৰ্গৰ চাৰিওফালে থকা আকাশমাৰ্গতো উদযাপনৰ সময়ত বিমান আক্ৰমণ ৰোধ কৰিবলৈ নিৰ্দিষ্ট পৰিসৰ ন'-ফ্লাই জ'ন,<ref>{{cite news |date=16 August 2011 |title=Rain Brings Children Cheer, Gives Securitymen a Tough Time |newspaper=[[The Hindu]] |url=http://www.thehindu.com/news/national/article2359798.ece?textsize=small&test=2 |url-status=live |access-date=27 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131230234043/http://www.thehindu.com/news/national/article2359798.ece?textsize=small&test=2 |archive-date=30 December 2013}}</ref> আৰু ওচৰৰ অঞ্চলত নিৰাপদ ঘৰ থাকে য'লৈ হঠাৎ আক্ৰমণ হ’লে প্ৰধানমন্ত্ৰী আৰু অন্যান্য ভাৰতীয় নেতাসকলে গৈ আশ্ৰয় ল’ব পাৰে।<ref name="DNA1" /> ===দত্তক লোৱাৰ বিতৰ্ক=== ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ''ডালমিয়া ভাৰত গ্ৰুপে'' চৰকাৰৰ “এডপ্ট এ হেৰিটেজ’’ আঁচনিৰ অধীনত কৰা ২৫ কোটি টকাৰ চুক্তি অনুসৰি লালকিল্লাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, উন্নয়ন আৰু পৰিচালনাৰ বাবে গ্ৰহণ কৰে।<ref name="business">{{Cite news|last=Manish|first=Sai|date=29 April 2018|title=Dalmia Bharat group to adopt Delhi's iconic Red Fort for five years|work=[[Business Standard]]|url=https://www.business-standard.com/article/companies/shah-jahan-s-iconic-red-fort-in-delhi-is-now-dalmia-group-s-red-fort-118042700414_1.html|url-status=live|access-date=7 September 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190513020218/https://www.business-standard.com/article/companies/shah-jahan-s-iconic-red-fort-in-delhi-is-now-dalmia-group-s-red-fort-118042700414_1.html|archive-date=13 May 2019}}</ref> পৰ্যটন আৰু সংস্কৃতি মন্ত্ৰালয়, আৰু ভাৰতৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক জৰীপ (A.S.I.)ৰ সৈতে এই বুজাবুজিৰ চুক্তি স্বাক্ষৰিত হয়।<ref name="adoption1">{{Cite news|last=Krishna|first=Navmi|date=30 April 2018|title=Red Fort adoption row: The long list of Monument Mitras|work=[[The Hindu]]|url=https://www.thehindu.com/news/national/red-fort-adoption-row-the-long-list-of-monument-mitras/article23729853.ece|access-date=7 September 2019}}</ref> এটা ব্যক্তিগত গোটে এই দুৰ্গটো গ্ৰহণ কৰাৰ ফলত নাগৰিকসমাজ বিভাজিত হৈ পৰিছিল আৰু জনসাধাৰণ, বিৰোধী ৰাজনৈতিক দল আৰু ইতিহাসবিদৰ সমালোচনাৰ সন্মুখীন হৈছিল। ইয়াৰ ফলত টুইটাৰত #IndiaOnSale হেচটেগৰত বিৰোধী জনমতো প্ৰকাশ পায়।<ref name="bbc">{{Cite news |url=https://www.bbc.com/news/world-asia-india-43949370 |title=Indians upset over Red Fort monument 'adoption' |last=Nettikkara |first=Samiha |date=30 April 2018 |work=[[BBC]] |access-date=7 September 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190709150855/https://www.bbc.com/news/world-asia-india-43949370 |archive-date=9 July 2019 |url-status=live }}</ref> ২০১৮ চনৰ মে' মাহত ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় কংগ্ৰেছে "কেন্দ্ৰীয় পুৰাতত্ত্বৰ পৰামৰ্শদাতা ব'ৰ্ড বা অন্য কোনো স্বীকৃতিপ্ৰাপ্ত বিশেষজ্ঞ সংস্থাৰ দ্বাৰা" চুক্তিখনৰ "নিৰপেক্ষ পৰ্যালোচনা" নোহোৱালৈকে এই চুক্তিখন স্থগিত ৰখাৰ আহ্বান জনায়।<ref>{{Cite news |url=https://www.thehindu.com/news/national/historians-seek-review-of-red-fort-contract/article23752738.ece |title=Historians seek review of Red Fort contract |last=Pathak |first=Vikas |date=2 May 2018 |work=[[The Hindu]] |access-date=7 September 2019}}</ref> ===২০২১ ভাৰতীয় কৃষকৰ গণৰাজ্য দিৱসৰ প্ৰতিবাদ=== ২০২১ চনৰ ২৬ জানুৱাৰীত ২০২১ চনৰ ভাৰতীয় কৃষক গণৰাজ্য দিৱসৰ প্ৰতিবাদৰ সময়ত কৃষকৰ এটা অংশই দুৰ্গটোত উপস্থিত হৈ প্ৰৱেশ কৰি প্ৰাচীৰৰ পৰা ধৰ্মীয় পতাকা উত্তোলন কৰি দুৰ্গৰ গম্বুজৰ ওপৰলৈ উঠি যায়।<ref>{{cite news |date=26 January 2021 |title=India protest: Farmers breach Delhi's Red Fort in huge tractor rally |newspaper=BBC News |publisher=BBC |url=https://www.bbc.com/news/uk-55793731 |access-date=28 January 2021}}</ref> এজন কৃষকে দুৰ্গৰ সন্মুখৰ পতাকা উত্তোলনৰ খুঁটাত উঠি তাত নিশান চাহিবৰ ধৰ্মীয় পতাকা উত্তোলন কৰা দেখা গৈছিল।<ref>{{cite web |last1=Dawn.com |date=26 January 2021 |title=In pictures: Indian farmers enter Delhi's Red Fort as protests break out across the country |url=https://www.dawn.com/news/1603750 |access-date=29 January 2021 |website=Dawn |location=Pakistan}}</ref> আৰক্ষী আৰু কৃষকৰ মাজত হোৱা সংঘৰ্ষত দুৰ্গৰ ভিতৰৰ সা-সুবিধাসমূহৰো ক্ষতিসাধন হয়।<ref>{{cite web |date=28 January 2021 |title=ASI shuts Red Fort till January 31 for visitors after vandalism by tractor rally protesters |url=https://www.financialexpress.com/india-news/red-fort-news-asi-shuts-iconic-monument-till-january-31-for-visitors-after-vandalism-flag-hoisting-by-tractor-rally-protesters/2180319/ |access-date=28 January 2021}}</ref> আৰক্ষীৰ ঘোষণাৰ পিছতে গড়টো খালী কৰা হয়। ==স্থাপত্য== [[File:Covered market past the Lahore gate entrance in Red Fort.jpg|thumb|লাহোৰ গেটৰ কাষত অৱস্থিত বজাৰ গৃহৰ গঠন, যি গড়টোত বাস কৰা উচ্চ পদবীৰ মোগল মহিলাসকলৰ প্ৰয়োজনীয়তা পূৰণৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা বজাৰ হিচাপে কাম কৰে]] বিশ্ব ঐতিহ্য সন্মিলনত লালকিল্লাই “মোগলৰ শ্ৰেষ্ঠ সৃষ্টিশীলতাক’’ প্ৰতিনিধিত্ব কৰা বুলি বৰ্ণনা কৰা হৈছে। এই দুৰ্গটোৱে ইছলামিক ৰাজপ্ৰসাদৰ গঠনক স্থানীয় পৰম্পৰাৰ সৈতে মিশ্ৰণ ঘটিছে, যাৰ ফলত "পাৰ্চী, টাইমুৰিদ আৰু হিন্দু স্থাপত্য"ৰ সংগম ঘটে। এই দুৰ্গটোৱে সমগ্ৰ ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ পিছৰ অট্টালিকা আৰু উদ্যানসমূহৰ বাবে প্ৰেৰণা হিচাপে কাম কৰিছিল।<ref name="unesco_whl_entry" /> লালকিল্লাৰ আয়তন ২৫৪.৬৭ একৰ (১০৩.০৬ হেক্টৰ)। ২.৪১ কিলোমিটাৰ (১.৫০ মাইল) দ্বাৰা আবদ্ধ প্ৰতিৰক্ষামূলক দেৱালবোৰ<ref name="Batra2008">{{cite book|author=N. L. Batra|title=Delhi's Red Fort by the Yamuna|url=https://books.google.com/books?id=wUMWAQAAMAAJ|access-date=5 August 2012|date=May 2008|publisher=Niyogi Books|isbn=9780856676543|archive-url=https://web.archive.org/web/20131009062210/http://books.google.com/books?id=wUMWAQAAMAAJ|archive-date=9 October 2013|url-status=live}}</ref> সৰু স্তম্ভৰে ভাগ কৰা আছে, যিবোৰৰ উচ্চতা নদীৰ ফালে ১৮ মিটাৰ (৫৯ ফুট)ৰ পৰা চহৰৰ ফালে ৩৩ মিটাৰ (১০৮ ফুট)লৈকে ভিন্ন হয়। দুৰ্গটো অষ্টভুজাকৃতি, উত্তৰ–দক্ষিণ অক্ষ পূব–পশ্চিম অক্ষতকৈ দীঘল। মাৰ্বল, ফুলৰ সজ্জা আৰু দুৰ্গৰ দুটা গম্বুজবোৰে পিছৰ মোগল স্থাপত্যৰ উদাহৰণ দাঙি ধৰে।<ref name="Langmead178">{{cite book|last1=Langmead|last2=Garnaut|first2=Christine|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang|url-access=registration|year=2001|publisher=[[ABC-CLIO]]|isbn=978-1-57607-112-0|page=[https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/178 178]}}</ref> ইয়াত উন্নত মানৰ অলংকাৰ প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে, আৰু কোহিনুৰ হীৰাডোখৰ আচবাবৰ অংশ আছিল বুলি কোৱা হয়। দুৰ্গৰ শিল্পকৰ্মত পাৰ্চী, ইউৰোপীয় আৰু ভাৰতীয় শিল্পকলাৰ সংমিশ্ৰণ কৰা হৈছে, যাৰ ফলত ৰূপ, প্ৰকাশ আৰু ৰঙেৰে সমৃদ্ধ এক অনন্য শ্বাহজাহানী শৈলীৰ সৃষ্টি হৈছে। লালকিল্লা হৈছে ভাৰতৰ অন্যতম অট্টালিকাৰ চৌহদ যিয়ে ইতিহাস আৰু ইয়াৰ কলাৰ এক দীৰ্ঘকালীন সময়ছোৱাক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছে। ১৯১৩ চনত জাতীয় গুৰুত্বৰ স্মৃতিসৌধ হিচাপে স্মৰণ কৰাৰ আগতেই ইয়াক ভৱিষ্যতৰ বাবে সংৰক্ষণ কৰাৰ প্ৰচেষ্টা চলোৱা হৈছিল। লাহোৰী আৰু দিল্লী গেট জনসাধাৰণে ব্যৱহাৰ কৰিছিল আৰু খিজৰাবাদ গেট সম্ৰাটৰ বাবে আছিল।<ref name="ASI3" />{{rp|04}} লাহোৰী গেট মূল প্ৰৱেশদ্বাৰ,গম্বুজযুক্ত বজাৰ এলেকালৈ যোৱা অংশ চট্টা চক (আবৃত বজাৰ) নামেৰে জনাজাত৷ ==প্ৰধান অংশসমূহ== [[File:Red Fort, New Delhi Inside Map.jpg|thumb|লালকিল্লাৰ ভিতৰৰ প্ৰধান দৰ্শনীয় স্থান চিহ্নিত কৰা মানচিত্ৰ]] বৰ্তমানলৈ থকা আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অংশসমূহ হ'ল, দেৱাল আৰু প্ৰাচীৰ, মূল প্ৰৱেশ পথ, দৰ্শক হল আৰু পূব নদীৰ পাৰৰ ইম্পিৰিয়েল এপাৰ্টমেণ্ট।<ref>{{cite web |title=World Heritage Site – Red Fort, Delhi |publisher=[[Archaeological Survey of India]] |url=http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort.asp |access-date=15 August 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141224035029/http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort.asp |archive-date=24 December 2014 |url-status=live }}</ref> ===লাহোৰী গেট=== [[File:Red Fort in Delhi 03-2016 img1.jpg|thumb|দেখাত লাহোৰী গেটৰ সৈতে প্ৰায় একেধৰণৰ দিল্লী গেট]] লাহোৰ চহৰৰ ফালে মুখ কৰি থকা বাবেই দুৰ্গটোৰ মূল দ্বাৰৰ নাম লাহোৰী গেট। ঔৰংজেৱৰ ৰাজত্বকালত বাৰ্বিকেন সংযোজনেৰে গেটখনৰ সৌন্দৰ্য্যৰ পৰিৱৰ্তন কৰি বৃদ্ধি কৰা হৈছিল, যাক শ্বাহজাহানে "এগৰাকী ধুনীয়া মহিলাৰ মুখৰ ওপৰেৰে টানি লোৱা ওৰণি" বুলি বৰ্ণনা কৰিছিল।<ref name=fanshawe>{{Cite book|author=Fanshawe.H.C|title=Delhi, Past and Present|access-date=10 June 2009|url=https://books.google.com/books?id=vJ4HFt5S8CcC&q=Gates+in+Delhi&pg=PA6|pages=1–8, general introduction|publisher=[[Asian Educational Services]]|year=1998|isbn=978-81-206-1318-8|archive-url=https://web.archive.org/web/20191215123123/https://books.google.com/books?id=vJ4HFt5S8CcC&pg=PA6&dq=Gates+in+Delhi#PPA46-IA1,M1|archive-date=15 December 2019|url-status=live}}</ref><ref>Sharma p.143</ref><ref name = Milli>{{cite web|url=http://www.milligazette.com/Archives/2004/01-15Jun04-Print-Edition/011506200496.htm|title=Dilli's gates and windows|access-date=17 May 2009|author=Mahtab Jahan|publisher=MG The Milli Gazette|year=2004|archive-url=https://web.archive.org/web/20170619160902/http://www.milligazette.com/Archives/2004/01-15Jun04-Print-Edition/011506200496.htm|archive-date=19 June 2017|url-status=live}}</ref> ১৯৪৭ চনৰ পৰা প্ৰতিটো ভাৰতীয় স্বাধীনতা দিৱসতে ৰাষ্ট্ৰীয় পতাকা উত্তোলন কৰা হয় আৰু ইয়াৰ প্ৰাচীৰৰ পৰা প্ৰধানমন্ত্ৰীয়ে ভাষণ দিয়ে। ===দিল্লী গেট=== দিল্লী গেট দক্ষিণৰ ৰাজহুৱা প্ৰৱেশদ্বাৰ আৰু ইয়াৰ বিন্যাস আৰু ৰূপ লাহোৰী গেটৰ সৈতে একে। গেটৰ দুয়োকাষে দুটা জীৱন্ত আকাৰৰ শিলৰ হাতীয়ে ইটোৱে সিটোৰ মুখামুখীকৈ আছে।<ref>{{cite web|url=http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort_detail.asp|title=World heritage site|work=Asi.nic.in|access-date=3 August 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20151101031606/http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort_detail.asp|archive-date=1 November 2015|url-status=dead}}</ref> ===ছট্টা চ’ক=== লাহোৰী গেটৰ কাষতে ছট্টা চ;ক (বা মীনা বজাৰ) আছে, য’ত মোগল যুগত সম্ৰাটৰ পৰিয়ালসমূহৰ বাবে ৰেচম, গহনা আৰু অন্যান্য সামগ্ৰী বিক্ৰী হৈছিল। এই বজাৰখন পূৰ্বতে বজাৰ-ই-মুছাক্কাফ বা ছট্টা-বজাৰ (দুয়োটাৰে অৰ্থ "ছাদৰ বজাৰ") নামেৰে জনা গৈছিল। লালকিল্লাৰ প্ৰৱেশদ্বাৰৰ পৰ্টেল লাহোৰী গেট এখন মুকলি বাহিৰৰ আদালতলৈ যায়, য'ত ই উত্তৰ–দক্ষিণৰ বৃহৎ ৰাস্তাটো পাৰ হৈ যায় যিয়ে প্ৰথমে দুৰ্গৰ সামৰিক কাম-কাজসমূহ(পশ্চিম দিশত) ৰাজপ্ৰসাদৰ পৰা (পূব দিশত) পৃথক কৰিছিল। ৰাস্তাটোৰ দক্ষিণ মূৰত দিল্লী গেট।<ref>{{Cite web |url=https://www.deccanherald.com/content/129444/chatta-chowk-market-all-reasons.html |title=Chatta Chowk: A market for all reasons |last=Kuriakose |first=Anthony |date=15 January 2011 |website=deccanherald.com |url-status=live |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110122080824/http://www.deccanherald.com/content/129444/chatta-chowk-market-all-reasons.html |archive-date=22 January 2011 }}</ref> ===নৌবত খানা=== [[File:Naubat Khana Red Fort 1857.jpg|thumb|left|alt=Photo of courtyard shortly after the 1857 uprising|নৌবাট খানা আৰু ইংৰাজে ভাঙি পেলোৱাৰ আগৰ চোতালখন, ১৮৫৮ চনৰ এখন ফটোত]] [[File:20191203 Naubat Khana, Red Fort, Delhi 0456 6348 DxO.jpg|thumb|বৰ্তমান লালকিল্লাৰ ভিতৰত নৌবত খানা]] দৰবাৰৰ পূব দেৱালত, এতিয়া ভগ্নপ্ৰায় নৌবত খানা (পাৰ্চী ভাষাত: "ৱেইটিং হল") থিয় হৈ আছে, যাক নক্কাৰ খানা (ঢোলৰ ঘৰ) বুলিও কোৱা হয়। ইয়াত দৈনিক, নিৰ্ধাৰিত সময়ত সংগীত বজোৱা হৈছিল আৰু ৰাজপৰিয়ালৰ বাহিৰে সকলোৱেই তালৈ যাব লাগিছিল। পৰৱৰ্তী সময়ত মোগল ৰজা জাহান্দৰ শ্বাহ (১৭১২–১৩) আৰু ফাৰুখছিয়াৰ (১৭১৩–১৯)ক ইয়াত হত্যা কৰা বুলি কোৱা হয়। ভাৰতীয় যুদ্ধ স্মাৰক সংগ্ৰহালয় দ্বিতীয় মহলাত অৱস্থিত।<ref>{{Cite web |url=https://indiapicks.com/Heritage/Red_Fort/Red_Fort-Naubat_Khana.htm |title=Lal Qila (Red Fort) – Naubat Khana |website=indiapicks.com |url-status=live |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180311235856/http://indiapicks.com/Heritage/Red_Fort/Red_Fort-Naubat_Khana.htm |archive-date=11 March 2018 }}</ref> ছট্টা চ'কৰ গুহাযুক্ত ক’ৰিডৰ বাহিৰৰ আদালতৰ মাজত শেষ হয়, যাৰ জোখ ৫৪০ বাই ৩৬০ ফুট (১৬০ মিটাৰ × ১১০ মিটাৰ) আছিল।<ref name="archive1">{{cite web |url=https://archive.org/stream/handbooktravelle00john#page/196 |title=A handbook for travellers in India, Burma, and Ceylon |access-date=3 January 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131224183054/http://www.archive.org/stream/handbooktravelle00john#page/196 |archive-date=24 December 2013 |url-status=live }}</ref> ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ পিছত কাষৰ ক’ৰিডৰ আৰু কেন্দ্ৰীয় টেংক ভাঙি পেলোৱা হয়। ===দেৱান-ই-আম=== [[File:Diwan-i-Aam, Red Fort, Delhi.JPG|thumb|বৰ্তমান দিৱান-ই-আমৰ দৰ্শক হল|320x320px]] [[File:Ghulam Ali Khan 007.jpg|thumb|ঊনবিংশ শতিকাৰ মাজভাগৰ দিৱান-ই-আম দৰ্শক হল|320x320px]] নক্কাৰ খানাৰে যোৱা ভিতৰৰ মূল চোতালখন ৫৪০ ফুট(১৬০ মিটাৰ) বহল আৰু ৪২০ ফুট(১৩০ মিটাৰ) গভীৰ আছিল, ইয়াৰ চাৰিওফালে পহৰাদাৰী গেলেৰী আছিল।<ref name="archive1" /> দূৰৰ ফালে দিৱান-ই-আম, ৰাজহুৱা দৰ্শক হল। এইখন আছিল সাধাৰণ মানুহৰ চৰকাৰী কাম-কাজৰ বাবে যিসকলে কৰ বিষয়ক, পাৰিবাৰিক জটিলতা, আৱকাফৰ দৰে আইনী বিষয়ৰ সমাধান বিচাৰিছিল। হলটোৰ স্তম্ভ আৰু শিপাই থকা তোৰণবোৰত সুন্দৰ কাৰুকাৰ্য্য দেখিবলৈ পোৱা যায় আৰু হলটো প্ৰথমে বগা জকমকীয়া চিমেণ্টেৰে সজাই তোলা হৈছিল।<ref name="archive1" /> পিছফালে উচ্চ ৰিচেছত সম্ৰাটে মাৰ্বলৰ বেলকনিত (ঝাৰোখা) নিজৰ দৰ্শকক দেখা দিয়ে। দিৱান-ই-আম ৰাষ্ট্ৰৰ কাম-কাজৰ বাবেও ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল।<ref name="Langmead178" /> ইয়াৰ পিছফালে থকা চোতালখনেৰে(মৰ্দনা) ইম্পেৰিয়েল এপাৰ্টমেণ্টবোৰলৈ লৈ যায়। ===মমতাজ মহল=== * মূল পৃষ্ঠা [[মমতাজ মহল]] চাওক [[File:Red Fort 8.JPG|thumb|মুমতাজ মহল]] ৰাজপ্ৰসাদৰ দক্ষিণে থকা দুটা মণ্ডপৰ এটা জেনানাসকলৰ(মহিলাৰ) কোঠা, যিটো মোগল সম্ৰাট শ্বাহজাহানৰ পত্নী অৰ্জুমন্দ বানু বেগমৰ বাবে নিৰ্মিত ''মুমতাজ মহল''<ref>{{cite book|last1=Lach|first1= F.|last2=Kley|first2=Edwin J. Van|title=Asia in the Making of Europe, Volume III: A Century of Advance. Book 2, South Asia|date=1998|publisher=[[University of Chicago]] Press|isbn=9780226466972|page=689|language=en}}</ref> আৰু তাতকৈ ডাঙৰ ''ৰং মহল'' এটা ৰাজপৰিয়ালৰ মহিলাসকলৰ বাবে বিশ্ৰামঘৰ।<ref name=archnet>{{Cite web |url=https://archnet.org/sites/5270 |title= Rang Mahal Delhi, India |website=archnet.org |access-date=12 April 2020}}</ref> মুমতাজ মহলত লালকিল্লাৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক সংগ্ৰহালয় আছে। ===ৰং মহল=== ৰংমহলত সম্ৰাটৰ পত্নী আৰু উপপত্নীসকল আছিল। ইয়াৰ নামৰ অৰ্থ হ'ল "ৰঙৰ প্ৰাসাদ", কাৰণ ইয়াত উজ্জ্বল ৰং ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু দাপোনৰ দৰে মোজাইকেৰে সজাই তোলা হৈছিল। কেন্দ্ৰীয় মাৰ্বলৰ পুখুৰীটোতটোক নাহৰ-ই-বেহেস্ত ("জন্নতৰ নদী") নামৰ নদীৰ পৰা পানী যোগান ধৰা হয়।<ref name="KM">{{Cite web |url=https://www.lonelyplanet.com/india/delhi/attractions/khas-mahal/a/poi-sig/1337802/356220 |title=Khas Mahal |website=lonelyplanet.com |access-date=12 April 2020}}</ref><ref name="archnet" /> ===খাচ মহল=== খাচ মহল আছিল সম্ৰাটৰ মহল। ইয়াক নাহৰ-ই-বেহেস্তে ঠাণ্ডা কৰি ৰাখিছিল।<ref name="KM" /> ইয়াৰ লগত সংযুক্ত হৈ আছে মুথামমান বুৰ্জ, এটা অষ্টভুজ টাৱাৰ য’ত উঠি তেওঁ নদীৰ পাৰত সম্ৰাটৰ দৰ্শনৰ বাবে ৰৈ থকা মানুহক দৰ্শন দিছিল। সেই সময়ত বেছিভাগ ৰজাই এই কাম কৰিছিল।<ref name="ASI">{{cite web |url=http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort_muthaburz.asp |title=Muthamman-Burj |year=2011 |publisher=[[Archaeological Survey of India]] |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20131124164735/http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort_muthaburz.asp |archive-date=24 November 2013 |url-status=live }}</ref> ===দেৱান-ই-খাচ=== [[File:Ghulam Ali Khan 013.jpg|thumb|ঊনৈশ শতিকাৰ মাজভাগত দেৱান-ই-খাচ]] দেৱান-ই-খাচ (ব্যক্তিগত দৰ্শকৰ হল) আছিল নতুন আৰু ৰাজপৰিয়ালৰ চৰকাৰী কাম-কাজ আৰু সাধাৰণ আৰ্জি দাখিল কৰাৰ বাবে এটা অট্টালিকা। দিৱান-ই-আমৰ উত্তৰ দিশৰ এটা গেটেৰে ৰাজপ্ৰসাদৰ ভিতৰৰ চোতাল(জালাউ খানা) আৰু দিৱান-ই-খাচলৈ যোৱা যায়।<ref>{{Cite web |url=https://www.britannica.com/art/Akbar-period-architecture#ref244364 |title=Akbar period architecture |website=britannica.com |url-status=live |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190704025546/https://www.britannica.com/art/Akbar-period-architecture#ref244364 |archive-date=4 July 2019 }}</ref> ইয়াক বহুমূলীয়া শিলক আৱৰি বগা মাৰ্বলৰ দ্বাৰা নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এসময়ৰ ৰূপৰ চিলিংখন কাঠেৰে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ফ্ৰান্সোৱা বাৰ্নিয়েৰে ১৭ শতিকাৰ সময়ছোৱাত ইয়াত ৰত্নেৰে সজ্জিত ময়ুৰৰ সিংহাসন দেখাৰ কথা বৰ্ণনা কৰিছে। হলঘৰৰ দুয়ো মূৰত, বাহিৰৰ তোৰণ দুটাৰ ওপৰত, পাৰ্চী কবি [[আমিৰ খুছৰু]]ৰ এটা শিলালিপি আছে: {{Cquote|যদি স্বৰ্গ পৃথিৱীৰ মুখত থাকিব পাৰে,<br/>ই ইয়েই, ই ইয়েই, ই ইয়েই। |author= |source={{cite web |title=World Heritage Site – Red Fort, Delhi; Diwan-i-Khas |publisher=Archaeological Survey of India |url=http://asi.nic.in/asi_monu_tktd_delhi_redfort_diwanikhas.asp |access-date=15 August 2012}} }} {{Wide image|Red Fort courtyard buildings.jpg|1000px|ইম্পিৰিয়েল চৌহদৰৰ পেনোৰামিক দৃশ্য। বাওঁফালৰ পৰা: মতি মছজিদ, হামাম, দেৱান-ই-খাচ, খাচ মহল আৰু ৰং মহল}} ===হামাম=== [[File:Hammam Red Fort interior.jpg|thumb|লালকিল্লাৰ অভ্যন্তৰৰ ঊনৈশ শতিকাৰ মাজভাগৰ হামাম]] হামাম আছিল বগা মাৰ্বলেৰে নিৰ্মিত মজিয়াৰ সৈতে তিনিটা গম্বুজযুক্ত সম্ৰাটৰ পৰিয়ালৰ গা-ধোৱা ঘৰ।<ref>{{Cite web |url=http://www.liveindia.com/redfort/5.html |title=Hammams Red Fort Delhi |website=liveindia.com |url-status=live |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190930234252/http://www.liveindia.com/redfort/5.html |archive-date=30 September 2019 }}</ref> ইয়াত কৰিডৰেৰে পৃথক কৰা আছে আৰু গম্বুজৰ শিৰত তিনিটা এপাৰ্টমেণ্ট আছে। এপাৰ্টমেণ্টবোৰ ৰঙীন কাঁচৰ স্কাইলাইটেৰে আলোকিত কৰা হৈছে। বৰ্তমানৰ প্ৰৱেশদ্বাৰৰ দুয়োকাষে থকা কোঠা দুটা ৰজাৰ ল’ৰা-ছোৱালীয়ে গা ধোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা বুলি ধাৰণা কৰা হৈছে। তিনিটা ফোয়াৰাৰ বেচিন থকা পূবৰ এপাৰ্টমেণ্টটো মূলতঃ ড্ৰেছিং ৰুম হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। প্ৰতিটো কোঠাৰ মাজত এটা ফোয়াৰা থিয় হৈ আছিল আৰু এটা কোঠাত বেৰত মাৰ্বলৰ জলাশয় এটা নিৰ্মাণ কৰা আছিল। কিংবদন্তি অনুসৰি একোবাৰ টেপৰ পৰা সুগন্ধিযুক্ত গোলাপ-পানী বৈ আহিছিল। পশ্চিমৰ এপাৰ্টমেণ্টটো গৰম বা বাষ্পেৰে গা ধোৱাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ পশ্চিম বেৰত গৰম কৰাৰ ব্যৱস্থা স্থাপন কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite book|last=John Murray (Firm)|url=https://archive.org/details/handbooktravelle00john|title=A handbook for travellers in India, Burma, and Ceylon .|date=1911|publisher=London : J. Murray; Calcutta : Thacker, Spink, & Co.|others=University of California Libraries}}</ref> ===বাওলি=== [[File:Red Fort Baoli.jpg|thumb|right|লালকিল্লাৰ ভিতৰৰ বাওলি বা চিৰি]] ১৮৫৭ চনৰ ভাৰতীয় বিদ্ৰোহৰ পিছত ইংৰাজে ভাঙি নেপেলোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত বাওলি বা চিৰি অন্যতম। বাওলিৰ ভিতৰৰ কোঠাবোৰ কাৰাগাৰলৈ ৰূপান্তৰিত কৰা হৈছিল। ১৯৪৫–৪৬ চনত ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সেনাৰ বিচাৰ (Red Fort Trials)ৰ সময়ত ইয়াত ভাৰতীয় ৰাষ্ট্ৰীয় সেনাৰ বিষয়া শ্বাহ নৱাজ খান (জেনেৰেল), কৰ্ণেল প্ৰেম কুমাৰ সেহগাল, আৰু কৰ্ণেল গুৰবক্ষ সিং ধীলন আছিল। লালকিল্লাৰ বাওলিৰ ডিজাইন অনন্যভাৱে কৰা হৈছে আৰু ইয়াত দুটা শাৰীৰ চিৰি আছে যাতে তলৰ কুঁৱাটোলৈ নামি যোৱা যায়।<ref name="Red Fort Baoli">{{cite web |url=http://agrasenkibaoli.com/red-fort-baoli/ |title=Red Fort Baoli |publisher=agrasenkibaoli.com |access-date=1 August 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160110195809/http://agrasenkibaoli.com/red-fort-baoli/ |archive-date=10 January 2016 |url-status=live }}</ref> ===মোতি মছজিদ=== [[File:Moti Masjid in Red Fort Delhi.jpg|thumb|লালকিল্লাৰ মোতি মছজিদ]] হামামৰ পশ্চিম দিশে মোতি মছজিদ বা মুকুতা মছজিদ। ১৬৫৯ চনত সম্ৰাট ঔৰংজেবৰ ব্যক্তিগত মছজিদ হিচাপে পিছত নিৰ্মাণ কৰি লয়। ই বগা মাৰ্বলত খোদিত কৰা এটা সৰু, তিনিটা গম্বুজযুক্ত মছজিদ, যাৰ তিনিখন খোলা পৰ্দাৰে চোতালখনলৈ নামি যোৱা যায়।<ref>World Heritage Series – Red Fort. Published by Director General, [[Archaeological Survey of India]], New Delhi, 2009. {{ISBN|978-81-87780-97-7}}</ref> ===হীৰা মহল=== [[File:Fuerte Rojo-Delhi-India62.JPG|thumb|left|শ্বাহী বুৰ্জ আৰু ইয়াৰ মণ্ডপ]] হীৰা মহল("ডাইমণ্ড পেলেচ") হৈছে দুৰ্গৰ দক্ষিণ প্ৰান্তত থকা এটা মণ্ডপ, যিটো দ্বিতীয় বাহাদুৰ শ্বাহৰ অধীনত হায়াত বক্স বাগিচাৰ শেষত নিৰ্মাণ কৰা হয়।<ref>{{Cite web |url=https://www.culturalindia.net/indian-forts/delhi-fort.html |title=Red Fort |website=culturalindia.net |url-status=live |access-date=12 April 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20190407125951/https://www.culturalindia.net/indian-forts/delhi-fort.html |archive-date=7 April 2019 |archivedate=7 April 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190407125951/https://www.culturalindia.net/indian-forts/delhi-fort.html |deadurl=yes }}</ref> উত্তৰ প্ৰান্তত থকা মোতি মহল, যমজ অট্টালিকা, ১৮৫৭ চনৰ বিদ্ৰোহৰ সময়ত (বা তাৰ পিছত) ভাঙি পেলোৱা হৈছিল। শ্বাহী বুৰ্জ আছিল সম্ৰাটৰ মূল অধ্যয়ন কক্ষ; ইয়াৰ নামৰ অৰ্থ হৈছে "সম্ৰাটৰ গম্বুজ",<ref>{{Cite web |url=https://www.lonelyplanet.com/india/delhi/attractions/shahi-burj/a/poi-sig/1337812/356220 |title=Shahi Burj Monument in Old Delhi (Shahjahanabad) |website=lonelyplanet.com |access-date=12 April 2020}}</ref> আৰু ইয়াৰ ওপৰত প্ৰথমে এটি ছাতি আছিল। যথেষ্ট ক্ষতিগ্ৰস্ত হোৱা টাৱাৰটোৰ পুনৰ নিৰ্মাণৰ কাম চলি আছে। ইয়াৰ সন্মুখত সম্ৰাট ঔৰংজেবে যোগ কৰা মাৰ্বলৰ মণ্ডপ আছে।<ref>{{Cite book |url=https://books.google.com/books?id=jEOwDwAAQBAJ&q=shahi+burj+a+marble+pavilion+added+by+Aurangzeb.&pg=PT15 |title=DK Eyewitness Top 10 Delhi |date=17 December 2019 |publisher=Penguin |isbn=9781465497246 |access-date=12 April 2020}}</ref> == আলোকচিত্ৰ== <center> <gallery> Image:Redfort HDR2.jpg|লালকিল্লাৰ সমুখ ভাগৰ এক দৃশ্য চিত্ৰ:Historic Lal Quila, Delhi.jpg|দিল্লী গেটত উৰি থকা ভাৰতৰ জাতীয় পতাকা Image:Red_Fort_01.jpg|প্ৰধান দ্বাৰ লাহোৰ গেট Image:Red_Fort_02.jpg|লাহোৰ গেটৰ এক দৃশ্য Image:Red_Fort_03.jpg|দিওয়ান-ই-আমেৰৰ ভিতৰৰ ভাগ Image:Red_Fort_04.jpg|ৰংমহল Image:Red_Fort_05.jpg|দিওয়ান-ই-খাছ আৰু খাছমহল (ডানে) Image:Red_Fort_06.jpg|দিওয়ান-ই-খাছৰ ভিতৰভাগ Image:Red_Fort_07.jpg|দিওয়ান-ই-খাছৰ ভাষ্কৰ্যৰ নমুনা Image:Red_Fort_08.jpg|মোতি মছজিদ Image:Naubatkhana, lalkilla.jpg|লালকিল্লাৰ নৌবত খানা </gallery> </center> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons category|Red Fort|লাল কিল্লা}} *[http://www.delhitourism.nic.in/delhitourism/tourist_place/red_fort.jsp Delhi Tourism Site] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101121144755/http://delhitourism.nic.in/delhitourism/tourist_place/red_fort.jsp |date=2010-11-21 }} *[http://www.bl.uk/reshelp/findhelprestype/prdraw/asianprintsdrawings/delhibook/delhihouse/large14168.html Image of Diwane-e-Khas in 1840s] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120502005635/http://www.bl.uk/reshelp/findhelprestype/prdraw/asianprintsdrawings/delhibook/delhihouse/large14168.html |date=2012-05-02 }} ''The Delhi Book'' of [[Sir Thomas Metcalfe, 4th Baronet|Thomas Metcalfe]] {{ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰসমূহৰ তালিকা}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ পৰ্যটনস্থলী]] tcxkjy44yttur5ptyfj8dtom4sg6ugk 0 33404 517673 508354 2025-06-13T07:25:10Z Tridip2006 42934 /* কাহিনী */ 517673 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = কুশল<br>(Price of Freedom) | image = কুশল চলচ্চিত্ৰ প'ষ্টাৰ.jpg | image size = | alt = চলচ্চিত্ৰৰ প'ষ্টাৰ | caption = কুশল | director = [[জাহ্নু বৰুৱা]] | producer = [[অসম সাংস্কৃতিক সঞ্চালকালয়]]<br>জাহ্নু বৰুৱা | story = | screenplay = জাহ্নু বৰুৱা | narrator = | starring = [[সঞ্জীৱ সভাপণ্ডিত]] | music = | cinematography = পি. ৰাজন | editing = হিউৱেন বৰুৱা | studio = | distributor = | released = ১৯৯৮<ref name="os">{{cite web | url=http://onlinesivasagar.com/movies/kuhkhal-movie.html | title=Kuhkhal - THE PRICE OF FREEDOM | publisher=Online Sivasagar | accessdate=২৫ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৩}}</ref> <br> ১৪ ডিচেম্বৰ, ২০০১<ref name="jb">{{cite web|url=http://www.jahnubarua.com/films.php|title=Kuhkhal (Price of Freedom)|publisher=jahnubarua.com|accessdate=২১ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৩|archivedate=2017-04-02|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170402185727/http://www.jahnubarua.com/films.php|deadurl=yes}}</ref> | runtime = | country = [[ভাৰত]] {{flagicon|IND}} | language = [[অসমীয়া ভাষা|অসমীয়া]], [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] | budget = | gross = | preceded by = | followed by = }} '''কুশল''' হৈছে ২০০১ চনৰ ১৪ ডিচেম্বৰ তাৰিখে মুক্তিপ্ৰাপ্ত এখন [[অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]]<ref name="jb"/>। ১৯৪২ চনৰ [[ভাৰত ত্যাগ আন্দোলন]]ৰ সময়ৰ [[সৰুপথাৰ]]ৰ ৰে'ল দুৰ্ঘটনা আৰু [[কুশল কোঁৱৰ]]ৰ ফাঁচীৰ ঐতিহাসিক ঘটনাৰ আলমত ছবিখন নিৰ্মিত<ref name="jb"/>। ১৯৯৮ চনত ছবিখনে [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ]]ৰ শিতানত [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰে<ref name="jb"/>। ==কাহিনী== ১৯৪২ চনত ব্ৰিটিছৰ শাসনকালত [[অসম]]ৰ [[গোলাঘাট জিলা]]ৰ এখন সৰু ঠাই [[সৰুপথাৰ]]ৰ [[ভাৰতীয় জাতীয় কংগ্ৰেছ|কংগ্ৰেছ]] গোটে [[মহাত্মা গান্ধী]]ৰ '''কৰেংগে য়া মৰেংগে''' আহ্বানৰ ভুল অৰ্থ বুজি মহাত্মাৰ অহিংস নীতিৰ উলংঘা কৰি ব্ৰিটিছ সৈন্য আৰু সা-সামগ্ৰী কঢ়িয়াই নিয়া এখন ৰে'লগাড়ী পথচ্যুত কৰি দুৰ্ঘটনাত পতিত কৰিবলৈ সিদ্ধান্ত লয়। কংগ্ৰেছৰ সৰুপথাৰ গোটৰ সভাপতি কুশল কোঁৱৰে ([[সঞ্জীৱ সভাপণ্ডিত]]) এই সিদ্ধান্তৰ বিৰোধিতা কৰে যদিও তেওঁ বিফল হয়, আৰু ৰে'ল দুৰ্ঘটনা সংঘটিত হয়। এই ঘটনাৰ পাছত স্বদেশৰ খাতিৰতে তেওঁ দুৰ্ঘটনাৰ সম্পূৰ্ণ নৈতিক দায়িত্ব স্বীকাৰ কৰে। জিলাৰ মুখ্য ব্ৰিটিছ বিষয়া চি. এ. হাম্ফ্ৰীয়ে (গেৰী ৰিচাৰ্ডচন) এই দুৰ্ঘটনাৰ দোষী হিচাপে এজন গুৰুত্বপূৰ্ণ ব্যক্তি বিচাৰিছিল। কুশল ইয়াৰ সুযোগ্য প্ৰাৰ্থী আছিল, কিয়নো কুশলৰ এজন সৎ লোক হিচাপে খ্যাতি থকাৰ উপৰিও তেওঁ এক ক্ষমতাসম্পন্ন ৰাজবংশৰ উত্তৰাধিকাৰীও আছিল<ref name="jb"/>। ১৯৪৩ চনত কুশলক ফাঁচী দিয়া হয়<ref name="ol">{{cite web | url=http://www.outlookindia.com/article.aspx?206529 | title=Recalling A Moment - Jahnu Barua's 'Kuhkhal' pays a moving tribute to a forgotten hero | publisher=Outlook | date=১৬ নৱেম্বৰ, ১৯৯৮ | accessdate=২৫ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৩ | author=Saibal Chatterjee}}</ref>। ==অভিনয়-শিল্পী== *[[সঞ্জীৱ সভাপণ্ডিত]] (চৰিত্ৰ - কুশল কোঁৱৰ)<ref name="ol"></ref> *গেৰী ৰিচাৰ্ডচন (চৰিত্ৰ - চি. এ. হাম্ফ্ৰী)<ref name="ol"></ref> *[[বীণা পটংগীয়া]] *[[দীনেশ দাস]] *[[পৃথ্বীৰাজ ৰাভা]] *অনুপ হাজৰিকা *ভিক্টৰ ডেভিদ চেচুন *চাকিৰ হাজৰিকা *প'ল কাৰ্লিন *ফিলিপ্স বসু ==নিৰ্মাণ== অসম চৰকাৰৰ সাংস্কৃতিক সঞ্চালকালয়ে বোলছবিখন প্ৰযোজনা কৰে। ১৯৮৪ চনত তেতিয়াৰ [[অসম]]ৰ মুখ্যমন্ত্ৰী [[হিতেশ্বৰ শইকীয়া]]ই এই কাম হাতত লৈ জাহ্নু বৰুৱাক পৰিচালনাৰ দায়িত্ব দিয়ে<ref name="ol"/>। বৰুৱাই তেতিয়ালৈ মাত্ৰ তেওঁৰ প্ৰথমখন বোলছবি [[অপৰূপা]]হে পৰিচালনা কৰিছিল। কিন্তু তেতিয়াই কংগ্ৰেছ চৰকাৰে শাসন হেৰুৱায় আৰু এই প্ৰকল্প থমকি ৰয়। পুনৰ নব্বৈৰ দশকৰ প্ৰথমভাগত ৬০ লাখ টকাৰ বাজেটৰ এই প্ৰকল্প আৰম্ভ হয়। বৰুৱাই নিজে কোৱামতে তেওঁ বোলছবিখন নিৰ্মাণত মুঠ ছয় বছৰ কাম কৰে, ইয়াৰে পাঁচ বছৰ গৱেষণাত আৰু এক বছৰ শ্বুটিঙত। কম বাজেটৰ হোৱা বাবে ৰেল লাইন বিচ্ছিন্ন কৰাৰ দৃশ্য বোলছবিখনত নাই<ref name="ol"/>। ==পুৰস্কাৰ/সন্মান== *[[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]], ১৯৯৮ - [[অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা|অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰ]]<ref name="jb"/> *ভাৰতীয় পেনোৰামালৈ নিৰ্বাচিত<ref name="jb"/> *৬৪ তম [[স্বাধীনতা দিৱস (ভাৰত)|ভাৰতৰ স্বাধীনতা দিৱস]]ৰ দিনা [[লণ্ডন]]ৰ নেহৰু চেণ্টাৰত প্ৰদৰ্শিত<ref name="os"/> *চতুৰ্থ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় কেৰালা চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত, ১৯৯৯<ref name="mtv">{{cite web | url=http://www.mtv.com/movies/movie/135124/moviemain.jhtml | title=Kuhkhal | publisher=MTV | accessdate=২৫ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৩ | archivedate=2005-04-14 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20050414173554/http://www.mtv.com/movies/movie/135124/moviemain.jhtml | deadurl=yes }}</ref> *৪০তম পেৰিছ শীত মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত, ২০১১<ref name="boi">{{cite web | url=http://www.boxofficeindia.co.in/retrospectives-of-barua-adoor-gopalakrishnan/ | title=Retrospectives of Barua, Adoor Gopalakrishnan | publisher=Box Office India | date=২৫ জুন, ২০১১ | accessdate=২৫ ফেব্ৰুৱাৰী, ২০১৩ | archivedate=2013-10-26 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20131026140957/http://www.boxofficeindia.co.in/retrospectives-of-barua-adoor-gopalakrishnan/ | deadurl=yes }}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{জাহ্নু বৰুৱা}} {{অসমীয়া ভাষাৰ শ্ৰেষ্ঠ ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা}} [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰেষ্ঠ অসমীয়া পূৰ্ণদৈৰ্ঘ্য ছবিৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেনোৰামালৈ নিৰ্বাচিত অসমীয়া ছবি]] [[শ্ৰেণী:২০০০ দশকৰ অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:জাহ্নু বৰুৱা পৰিচালিত চলচ্চিত্ৰ]] b2xg32xw9ex0xldyw0xysvb87sz842x 0 34222 517481 509134 2025-06-12T15:38:06Z Babulbaishya 2558 517481 wikitext text/x-wiki '''বাঁহ-গোসাঁই উৎসৱ''' [[অসম]]ৰ এটা জনজাতীয় জনগোষ্ঠী [[শৰণীয়া কছাৰী]] লোকসকলৰ এক কৃষিমূলক লোক-উৎসৱ।<ref name="bah-gosai-goreswar">{{Cite web |title=বাক্সাৰ গোৰেশ্বৰত বাঁহ গোসাঁই উৎসৱ উদযাপন |url=https://www.etvbharat.com/assamese/assam/state/baksha/bah-gosai-festival-celebration-at-goreswar/assam20220417122749254254827 |website=ETV Bharat Assamese |date=১৭ এপ্ৰিল ২০২২|access-date=১৬ মে' ২০১৫}}</ref> অসমৰ [[বাক্সা জিলা|বাক্সা]], [[বৰপেটা জিলা|বৰপেটা]], [[নলবাৰী জিলা|নলবাৰী]], [[কামৰূপ জিলা|কামৰূপ]], [[বঙাইগাঁও জিলা|বঙাইগাঁও]], [[ওদালগুৰি জিলা|ওদালগুৰি]], [[দৰং জিলা|দৰং]], [[শোণিতপুৰ জিলা|শোণিতপুৰ]], [[লখিমপুৰ জিলা|লখিমপুৰ]], [[ধেমাজি জিলা|ধেমাজি]], [[কামৰূপ মহানগৰ জিলা|কামৰূপ মহানগৰ]], [[মৰিগাঁও জিলা|মৰিগাঁও]], [[কোকৰাঝাৰ জিলা|কোকৰাঝাৰ]] আদি জিলাত সিঁচৰতি হৈ থকা শৰণীয়া কছাৰীসকলে এই উৎসৱ বাৰ্ষিকভাৱে অনুষ্ঠিত কৰি আহিছে। বাঁহ-গোসাঁই উৎসৱ [[ব'হাগ]] মাহত আয়োজন কৰা হয়। শৰণীয়া কছাৰীসকলৰ জীৱনধাৰা কৃষিকৰ্ম আৰু লোকশিল্পকলাৰ সৈতে জড়িত। কছাৰীমূলীয় এই জনগোষ্ঠীটোৱে জনজাতীয় ধৰ্মীয় পৰম্পৰা এৰি প্ৰথমে বৈদিক বামুণীয়া পৰম্পৰা আৰু পোন্ধৰ-ষোল শতিকাত শংকৰী ধৰ্মীয় পৰম্পৰা গ্ৰহণ কৰি শৰণীয়া পৰিচিতি লাভ কৰাৰ পাছতো তেওঁলোকৰ লোকজীৱনৰ স্বকীয় সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা অব্যাহত থাকিল। মূলতঃ [[বড়ো]], [[কোচ]], [[ৰাভা]], মদাহি আদি জনগোষ্ঠীৰ জীৱনধাৰাৰ সৈতে সম্পৰ্কিত শৰণীয়া কছাৰীসকলে যি সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা পালন কৰে তাত কৃষি আৰু ঘৰুৱা শিল্পকৰ্মৰ সৈতে বাঁহে গুৰুত্ব লাভ কৰি আহিছে। সেয়ে শৰণীয়া কছাৰী বিহুৰ বিভিন্ন পৰম্পৰা আৰু পৰিবেশন পদ্ধতিৰ সৈতে সম্পৰ্ক ৰক্ষা কৰি অহাৰ উপৰিও [[বাঁহ]]ক মুখ্যস্থান দি ধৰ্মীয় পৰম্পৰাভিত্তিক বাঁহ-গোসাঁই উৎসৱ পালন কৰি আহিছে।<ref>শৰণীয়া কছাৰী জনগোষ্ঠীৰ ৰঙালী বিহুৰ পৰম্পৰা আৰু বাঁহ-গোসাঁই উৎসৱ, ইছমাইল হোছেইন, (প্ৰান্তিক-৩২শ বছৰ ১০ম সংখ্যা ১৬-৩০ এপ্ৰিল/২০১৩)</ref> শৰণীয়া কছাৰীসকলে পালন কৰি অহা বাঁহ গোসাঁই উৎসৱক কৃষি ভিত্তিক লোক উৎসৱ বুলি কোৱা হয় যদিও ইয়াৰ মাজত ধৰ্মীয় দিশটোও প্ৰষ্ফুটিত হোৱা দেখা যায়। শৰণীয়া কছাৰীসকলে বাঁহক মহাদেৱ বা শিৱ জ্ঞান কৰে। তেওঁলোকে বাঁহ গোসাঁই পূজাক বুঢ়া ডাঙৰীয়াৰ পূজা বুলিও কয়। শৰণীয়া কছাৰীসকলৰ মাজত বিশ্বাস আছে যে বাঁহ গোসাঁই পূজাই সমাজৰ পৰা অসূয়া-অপ্ৰীতি, দুখ-যাতনা আদি কাঢ়ি নিব আৰু সমাজত শান্তি স্থাপন কৰিব। সেয়েহে সমাজৰ মংগল কামনা কৰিয়েই শৰণীয়া কছাৰীসকলে বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ জৰিয়তে শস্যৰ বিস্তাৰ আৰু প্ৰজননৰ কামনা কৰে। ==সময়== বাঁহ গোসাঁই উৎসৱ প্ৰধানত চ’তৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা অৰ্থাৎ গৰু বিহুৰ দিনাৰ পৰা বহাগ মাহৰ ৬ তাৰিখলৈ কৰা হয়। বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ কাৰণে গাঁওত বা চুবুৰিত থকা গোসাঁইঘৰ নিৰ্বাচন কৰা হয়, যিটো গোসাঁই ঘৰৰ পৰা গাঁওখনৰ প্ৰায়বোৰ সামাজিক আৰু ধৰ্মীয় কাম-কাজ পৰিচালনা কৰা হয়। এই গোঁসাই ঘৰতে বাঁহ গোসাঁই বন্ধা হয় বা সজোৱা হয়। ইয়াৰ পৰাই বাঁহ গোসাঁই সৰি ফুৰাবলৈ নিয়া হয় আৰু ইয়াতেই বাঁহ গোসাঁই খহোৱা হয় বা সামৰণি উৎসৱ পতা হয়।<ref name="অসমৰ জনজাতি আৰু ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য">{{Cite web |title=অসমৰ জনজাতি আৰু ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য |url=https://oitihyabarta.com/ritiniti_details/4 |last=দাস |first=শিখা |website=ঐতিহ্য বাৰ্তা |access-date=১৬ মে' ২০২৫}}</ref> ==বিধি== আন আন জনগোষ্ঠীৰ ধৰ্মীয় কাৰ্যবোৰ যেনেদৰে এগৰাকী ধৰ্মীয় যাজক বা ব্ৰাহ্মণে সম্পাদনা কৰে ঠিক তেনেদৰে শৰণীয়া কছাৰী সমাজতো বাঁহ গোসাঁই পূজা সম্পাদন কৰিবলৈ এগৰাকী দেউৰী নিয়োগ কৰা হয়। দেউৰীক সহায় কৰি দিবলৈ দুজন লোক নিয়োগ কৰা হয়। এই লোক দুজনক অকল বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ বাবেই নিয়োগ কৰা হয়। বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ বাবে পূৰঠ আৰু পোন জাতিৰ বাঁহৰ ৯ হাত ৫ আঙুলি দীঘল এটি বাঁহৰ টুকুৰা কাটি ল’ব লাগে। এই জোখ দেউৰীয়ে নিজ হাতেৰে লয়। বাঁহৰ উপৰি এখন শৰাই, মুকচা, বগা কাঠাণ্ডা ফুল, ৰঙা জবা ফুল, অপৰাজিতা ফুল, বেলপাত, তুলসী আদি অপৰিহাৰ্য। এই বিলাকৰ উপৰিও বাঁহ, গোসাঁই সজোৱাৰ বাবে কাপোৰৰ জামা (চোলা), চঙাৰ (চোৱাৰ), পিতলৰ মুকুট, ৰঙ-বিৰঙৰ ফুলাম মুকচা, গামোচা, ৰুমাল, ফুলৰ মালা আদি লাগে। সেইদৰে চাকি, মাহ-প্ৰসাদ, কল, কুঁহিয়াৰ, ফুল-জল, ধুপ-ধুনা আদিও বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ বাবে প্ৰয়োজন। বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ বাবে প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীসমূহ একগোট কৰাৰ পিছত বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ পৰ্ব আৰম্ভ কৰা হয়। বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ সমগ্ৰ কাৰ্যক্ৰমণিকাক শৰণীয়া কছাৰী সমাজৰ অন্যতম বিদগ্ধ ব্যক্তি তথা সাহিত্যক সোনবৰ বৰুৱাদেৱে ৩টা পৰ্যায়ত ভাগ কৰিছে। পৰ্যায়কেইটা হ’ল– # বাঁহ গোসাঁই বান্ধা বা সজোৱা # বাঁহ গোসাঁই সৰি ফুৰোৱা বা পৰিভ্ৰমণ কৰোৱা # বাঁহ গোসাঁই খহোৱা বা সামৰণি মাৰা উক্ত তিনিওটা পৰ্যায়ৰ মাজেৰেই বাঁহ গোসাঁই পূজা আগবাঢ়ে আৰু সামৰণি পৰে। বাঁহ গোসাঁই পূজাৰ প্ৰথম পৰ্যায়টো হৈছে বাঁহ গোসাঁই বান্ধা বা সজোৱা পৰ্ব। বাঁহ গোসাঁইক সজোৱাৰ আগমুহূৰ্তত বাঁহ গোসাঁই আনিবৰ বাবে দেউৰী সহ ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে শংখ বজাই, চাপৰি মাৰি বাঁহ কাটিব যায়। উল্লেখযোগ্য যে যি ডাল বাঁহক গোসাঁই হিচাবে অনা হ’ব সেই বাঁহডাল জাতিবাঁহ এচোপৰ পুৰঠ বাঁহ হ’ব লাগিব। নিৰ্বাচিত বাঁহডালৰ গুৰিত দেউৰীয়ে তামোল পানেৰে নৈবদ্য আগবঢ়াই তেওঁলোকৰ উপাস্য দেৱতা বুঢ়া ডাঙৰীয়া বা শিৱৰ পৰা অনুমতি বিচাৰি। স্মৰ্তব্য যে যি গৰাকী দেউৰী আৰু তেওঁৰ সহযোগী দুজনে বাঁহ কাটিব তেওঁলোকে বাঁহ কাটিব যোৱাৰ আগদিনা অধিবাস খাটিব লাগে। চ’ত মাহৰ সংক্ৰান্তিৰ দিনা অনুষ্ঠিত কৰা বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ প্ৰথম দিনা দেউৰীয়ে সকলোৰে মংগল কামনা কৰি গোসাঁই ঘৰৰ মণিকুটত ৩ গছি বন্তি আৰু বাটচৰাৰ ভেটিত এগচি বন্তি জ্বলাই। পূজা অৰ্চনা শেষ হোৱাৰ পিছত দেউৰী আৰু দুজন সংগী সহিতে তথা ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজৰ লগত বাঁহ কাটিবলৈ যায়। লগত লৈ যায় দা, সহস্ৰবাতিৰ থাল, শংখ। ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে ঢোল-তাল, শংখ-ঘণ্টা, বৰকাহ, ঢোল-ডগৰ বজাই পিছে পিছে যায়। লগতে হৰি নাম ধ্বনিৰে মুখৰিত হৈ পৰে গোটেই অঞ্চলজুৰি। যেন সেয়া আন এক দ্বিতীয় বৃন্দাবনহে। বাঁহ কাটিবলৈ ধৰাৰ আগ মুহূৰ্তত দেউৰীয়ে মন্ত্ৰ-বাক্য মাতে। মন্ত্ৰ-বাক্যৰ অন্তত দেউৰীৰ নিৰ্দেশ মৰ্মে লগত অহা সংগী দুজনে বাঁহ কাটে। বাঁহডাল মাটিত নপৰাকৈ দুয়োজন সংগীয়ে কান্ধত লৈ আহে গোসাঁই ঘৰলৈ। গোসাঁই ঘৰত দেউৰীয়ে আকৌ বাঁহডালক শান্তিজল চটিয়াই শুদ্ধিকৰণ কৰে। শুদ্ধিকৰণৰ পিছত দেউৰীয়ে নিজহাতেৰে ৯ হাত ৫ আঙুলি জোখত সংগী দুজনক টুকুৰা কৰিবলৈ কয়। টুকুৰা কৰাৰ পিছত পুণৰাই শান্তিজল চটিয়াই মিঠাতেল সানি গোসাঁই ঘৰত প্ৰৱেশ কৰায়। গোসাঁই ঘৰত বাঁহ গোসাঁইক প্ৰৱেশ কৰোৱাৰ পিছতে দেউৰী আৰু সংগী দুজনে বগা জামা পিন্ধায়। দেউৰী আৰু সংগী দুজনে জামা আৰু চঙাৰ পিন্ধোৱাৰ পিছতে ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে ৰঙীণ গোমোচা, মোকচা, ৰুমাল আদি বাঁহডালত গাঠি মাৰি দিয়ে। তাৰ পিছত দেউৰীয়ে নিজে বাঁহ গোসাঁইৰ শিৰত পিতলৰ মুকুট পিন্ধাই তেল-সেন্দুৰ সানি দিয়ে, ফুলৰ মালা পিন্ধায় দিয়ে। এনেদৰে বাঁহৰ গোসাঁইক সুন্দৰ আৰু চকুত লগাকৈ সজায় পৰাই তোলা হয়। বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ দ্বিতীয় দিনাৰ কাৰ্যসূচী হৈছ বাঁহ গোসাঁই ফুৰোৱা বা পৰিভ্ৰমণ কৰোৱা উৎসৱ। বহাগ মাহৰ পহিলা তাৰিখে ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে বাঁহ গোসাঁইক পূজা অৰ্চনা কৰি গাঁও ফুৰাবলৈ নিয়ে। গাঁও ফুৰাবলৈ নিয়াৰ আগমুহূৰ্তত বাঁহ গোসাঁইক গোঁসাই ঘৰটোৰ চাৰিওফালে দক্ষিণৰ পৰা আৰম্ভ কৰি সাতপাক ঘুৰায়। সাতপাক ঘুৰা শেষ হোৱাৰ পিছত বাঁহ গোসাঁইক সৰি ফুৰাবলৈ লৈ যায়। সৰি ফুৰাওতে দেউৰী বা গাঁওখনৰ মুখিয়াল ব্যক্তিয়ে প্ৰথমতে তেওঁলোকৰ ঘৰলৈ আদৰণি জনোৱা দেখা যায়। তাৰ পিছতহে গাওঁখনৰ অইন ব্যক্তিসকলে তেওঁলোকৰ নিজা ঘৰলৈ বাঁহ গোসাঁইক আদৰণি জনোৱা দেখা যায়। প্ৰতিঘৰ গৃহস্থই বাঁহ গোসাঁইক আদৰণি জনাবলৈ বিভিন্ন কাৰ্যসূচী গ্ৰহণ কৰে। ছোৱালী বা মহিলা সকলে হাত হাতত ধূপ-ধুনা, শলা-বন্তি, তামোল-পাণ লৈ আদৰিবলৈ ৰৈ থাকে। বাঁহ গোসাঁই পদুলি মুখত উপস্থিত হোৱাৰ পিছতেই গৃহস্থই গোসাঁইৰ চৰণ ধুৱায় এখিলা পানেৰে নিজৰ চোতাললৈ বৰি নিয়ে। গৃহস্থই বাঁহ গোসাঁই আদৰি নিয়া ঠাইৰ পৰা চোতাললৈ চেলেং চাদৰ পাৰি দিয়ে। সেই চেলেং চাদৰৰ ওপৰেদি ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে বাঁহ গোসাঁই গৃহস্থৰ চোতাললৈ নিয়ে। চোতালত সজাই ৰখা নৈবদ্যৰ ওচৰত আগলতি কলপাত এখনত বটাসহ বাঁহ গোসাঁই উপৱেশন কৰায়। গৃহস্থই সাধ্যানুসাৰে মাননি দি নতজানু হৈ পূজা অৰ্চনা কৰি আশীৰ্বাদ লয়। সেই সময়খিনিত ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে ইষ্টদেৱতা বুঢ়া ডাঙৰীয়া বা শিৱক স্মৰণ কৰি, আধ্যাত্মিক নাম গায়। গৃহস্থই নতজানু হৈ আশীৰ্বাদ লৈ থকা সময়তে ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজৰ কোনোবা এজনে পদুলিত পাৰি দিয়া চেলেংচাদৰ গৃহস্থৰ মূৰৰ ওপৰেদি তিনিবাৰ চোঁচৰাই নি আশীৰ্বাদ দিয়ে। তাৰ পাছত পূজা অৰ্চনা শেষ হয়। গৃহস্থই নিৰ্মালী লয়। বাঁহ গোসাঁইক মুকচা, গামোচা, ফুলৰ মালা আদি পিন্ধাই দিয়ে। এনেদৰে সৰি ফুৰোৱা বা পৰিভ্ৰমণৰ অন্তত সন্ধিয়াৰ আগে আগে বাঁহ গোসাঁইক ঘৰলৈ আনি যথাস্থানত উপৱেশন কৰায়। ইয়াৰ লগে লগে বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ দ্বিতীয় দিনাৰ কাৰ্যসূচীৰ সামৰণি পৰে। উল্লেখযোগ্য যে ১ বহাগৰ পৰা ৬ বহাগলৈ বাঁহ গোসাঁই সৰি ফুৰোৱা হয়। ২ বহাগৰ পৰা ৬ বহাগলৈ গোসাঁই ঘৰৰ চাৰিওফালে বাঁহ গোসাঁইক নুঘুৰায়। ৭ বহাগৰ দিনাহে গোসাঁই ঘৰৰ চাৰিওফালে বাঁহ গোসাঁইক ঘুৰায়। বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ তৃতীয় পৰ্যায়টো হ’ল বাঁহ গোসাঁই খহোৱা বা সামৰণি উৎসৱ। ৭ বহাগৰ দিনা বাঁহ গোসাঁই খহোৱা উৎসৱ পালন কৰা হয়। সেইদিনা ৰাতিপুৱাৰে পৰাই গোসাঁই ঘৰ প্ৰাংগনত ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে এক উখল মাখল পৰিৱেশৰ সৃষ্টি কৰে। ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে মনত লৈ থোৱা মানসবোৰৰ লগত মাহ প্ৰসাদ দিয়ে। কোনোবা গোসাঁইলৈ হাঁহ, পাৰ, ছাগলী আদি নিবেদন কৰে। ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে মনোবাঞ্চা পূৰণ কৰিবলৈ ভগৱানৰ ওচৰত আগবঢ়াই দিয়া জীৱবোৰ বলি দিয়া নহয়। ভগৱানৰ নামত আগবঢ়াই দিয়া জীৱবোৰ এৰি দিয়া হয়। এইদৰে ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে শিৰ নত কৰি বাঁহ গোসাঁইক শেষ শ্ৰদ্ধা নিবেদন জনাই নিৰ্মালী লয়। তাৰ পাছত দুগৰাকী ব্যক্তিয়ে (আগধন আৰু গোৰধৰাই) বাঁহ গোসাঁই কান্ধত তুলি লৈ দক্ষিণ দিশৰ পৰা আৰম্ভ কৰি গোসাঁই ঘৰৰ চাৰিওফালে ৭ পাক ঘুৰায়। আয়তীসকলে নাম গায়– “গোসাঁই সাত পাক ঘুৰে<br/> পাউৰা বুলনে বুলে।<br/> গোসাঁইৰ আগতে চঙাৰে বৰিছে<br/> আগে হালি জালি কৰে।” গোসাঁই ঘৰৰ চাৰিওফালে ঘুৰোতে গোসাঁইঘৰৰ দুৱাৰমুখ পোৱাৰ লগে লগে প্ৰতিবাৰতেই বাঁহ গোসাঁইৰ মুকুটটো গোসাঁইঘৰৰ পিনে হেলনীয়াকৈ দোৱাই সেৱা কৰে। সাতপাক ঘুৰা শেষ হোৱাৰ পাছত বাঁহ গোসাঁই গোসাঁই ঘৰত সোমায়। গোসাঁই ঘৰৰ ভিতৰত আগধৰা আৰু পাছধৰাই কান্ধত লৈ থকা অৱস্থাতে বাঁহ গোসাঁইৰ চাঙৰ, মুকুটা, গামোচা, ৰুমাল আদি সোলোকাই দেউৰীৰ নিৰ্দেশ মতে এক নিৰ্দিষ্ট স্থানত সযত্নে ৰখা হয়। তাৰ পাছত সেই বাঁহডাল গোসাঁই ঘৰৰ আটালত তুলি নাইবা গোসাঁই ঘৰৰ খুটাত সংলগ্ন কৰি থোৱা হয়। ঠাই বিশেষে বাঁহ গোসাঁইক পানীত উটুৱাই দিয়া হয়। বিসৰ্জনৰ অন্তত ভক্তপ্ৰাণ ৰাইজে মাহ-প্ৰসাদ গ্ৰহণ কৰে। এনেদৰে বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ সামৰণি পৰে।<ref name="অসমৰ জনজাতি আৰু ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য " /> ==উদ্দেশ্য== বাঁহ গোসাঁই উৎসৱ শৰণীয়া কছাৰী সমাজৰ কাৰণে জাতীয় উৎসৱ সদৃশ। শৰণীয়া কছাৰী সমাজৰ ডেকা-বুঢ়া, ল’ৰা-ছোৱালী, আবল বৃদ্ধ বনিতা সকলোৱে বাঁহ গোসাঁই উৎসৱত দেহ মন উজাৰি যোগদান কৰে। শুদ্ধ চিত্তে, শুদ্ধ মনে একান্তভাবেৰে কেৱল বুঢ়া ডাঙৰীয়া মহাদেৱ শিৱক স্তুতি কৰে। বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ লগত নামনি অসমত প্ৰচলিত ভথেলী উৎসৱৰ সামঞ্জস্য থকা দেখা যায়। বাঁহ গোসাঁই উৎসৱৰ উদ্দেশ্যে যিদৰে সমাজৰ পৰা অসূয়া-অপ্ৰীতি, অশান্তি আদি আঁতৰ কৰি সমাজত শান্তি স্থাপন কৰা সেইদৰে বাঁহ গোসাঁইৰ উৎসৱৰ আন এটি উদ্দেশ্য হ’ল মিলনৰ তীৰ্থভূমি। সকলো জাতি-জনগোষ্ঠীয়ে যেন বাঁহ গোসাঁইৰ তলত এক হোৱাৰ পণ কৰে। বাঁহ গোসাঁই উৎসৱে শৰণীয়া কছাৰীসকলৰ সাংস্কৃতিক ঐতিহ্য তথা লোক জীৱনকো চহকী কৰি তুলিছে।<ref name="অসমৰ জনজাতি আৰু ভাষাগত বৈচিত্ৰ্য " /> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{অসমৰ উৎসৱ আৰু মেলাসমূহ}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ উৎসৱসমূহ]] 2iy5jpipybbdbw1vuds55mo5587ryo7 0 34652 517464 507133 2025-06-12T14:57:06Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517464 wikitext text/x-wiki {{Infobox protected area | name = বৰনদী অভয়াৰণ্য <br/> (Bornadi Wildlife Sanctuary) | alt_name = | iucn_category = | photo = | photo_alt = | photo_caption = | photo_width = | map = India Assam | map_alt = | map_caption = [[অসম]]ত বৰনদী অভয়াৰণ্যৰ অৱস্থিতি | map_width = | location = [[ওদালগুৰি জিলা]] আৰু [[বাক্সা জিলা]], [[অসম]], [[ভাৰত]] | nearest_city = টংলা | lat_d = 26 | lat_m = 48 | lat_s = 21 | lat_NS = N | long_d = 91 | long_m = 44 | long_s = 25 | long_EW = E | coords_ref = <ref name="wikimapia1">{{cite web|url=http://wikimapia.org/17700627/Bornadi-Wildlife-Sanctuary |title=Bornadi Wildlife Sanctuary |publisher=Wikimapia.org |date= |accessdate=2013-06-19}}</ref> | region = IN | area = {{Convert|26.22|km2|abbr=on}} | established = ১৯৮০ | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = পৰিৱেশ আৰু বনবিভাগ, অসম চৰকাৰ | url = }} '''বৰনদী অভয়াৰণ্য''' ({{lang-en|Bornadi Wildlife Sanctuary}}) [[হিমালয়]]ৰ পাদদেশত আৰু [[ভূটান]]ৰ সীমান্তত [[ওদালগুৰি জিলা]] আৰু [[বাক্সা জিলা]]ত অৱস্থিত এখন বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্য। ইয়াৰ পশ্চিম সীমান্তইদি বৈ যোৱা বৰনদী নৈৰ নামেৰে এই অভয়াৰণ্যৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। ==ইতিহাস== এই বনাঞ্চলক ১৯৮০ চনত মূলত: হিছপিড হেয়াৰ (Hispid Hare) আৰু [[নল গাহৰি]]ৰ প্ৰতিৰক্ষা প্ৰদানৰ উদেশ্যে অভয়াৰণ্য ৰূপে স্বীকৃতি দিয়া হয়।<ref>http://www.assaminfo.com/tourist-places/40/bornadi-wildlife-sanctuary.htm</ref>. ভূটান সীমান্তৰ হিমালয়ৰ পাদদেশৰ ৰজাগড় অঞ্চলত বৰনদী অভয়াৰণ্য অৱস্থিত। অভয়াৰণ্যখনে প্ৰায় ২৬,২২ বৰ্গকিলোমিটাৰ অঞ্চল আগুৰি আছে। পূৰ্বতে অভয়াৰণ্যখন দৰং জিলাত আছিল। বৰ্তমান ই বিটিএডিৰ অন্তৰ্গত বাক্সা জিলা আৰু ওদালগুৰি জিলাত অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে। ১৯৪২ চনতে বৰনদী বনাঞ্চলক ‘বৰনদী সংৰক্ষিত বনাঞ্চল হিচাপে স্বীকৃতি দিয়া হয়। অসম চৰকাৰে নলগাহৰি আৰু খাগৰিকটা শহাৰ বাসস্থানৰ সংৰক্ষণৰ বাবে ১৯৮০ চনৰ ২২ আগষ্টত এক জাননীৰ জৰিয়তে বৰনদীক অভয়াৰণ্যলৈ উন্নীত কৰে। অভয়াৰণ্যখন মঙলদৈ বন্যপ্ৰাণী সংমণ্ডলৰ অন্তৰ্গত। পৃথিৱীৰ মানচিত্ৰত বৰনদী ২৬°৪৮ উত্তৰ অক্ষাংশ আৰু ৯১.৪৫ পূৰ্ব দ্ৰাঘিমাংশত অৱস্থিত। ==ভৌগিলিক বিৱৰণ== বৰনদী অভয়াৰণ্যৰ মাটিকালি প্ৰায় ২৬.২২ বৰ্গকিলোমিটাৰ<ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=http://assamforest.in/NP_Sanctuaries/wls_Bornadi.php |access-date=2013-08-20 |archivedate=2013-05-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130517203944/http://assamforest.in/NP_Sanctuaries/wls_Bornadi.php |deadurl=yes }}</ref> ইয়াৰ পশ্চিমদিশে বৰনদী নামৰ নৈ বৈ গৈছে। এই বনাঞ্চল মঙলদৈ চহৰ আৰু গুৱাহাটীৰ পৰা প্ৰায় ৭০ আৰু ১৩০ কিমি দূৰত্বত অৱস্থিত।<ref>{{cite web |url=http://assamforest.in/NP_Sanctuaries/wls_Bornadi.php |title=Department of Environment & Forests (Government of Assam) |publisher=Assamforest.in |date= |accessdate=2013-06-19 |archivedate=2013-05-17 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130517203944/http://assamforest.in/NP_Sanctuaries/wls_Bornadi.php |deadurl=yes }}</ref><ref name="wikimapia1"/> ==জলবায়ু== বৰনদী অভয়াৰণ্যৰ জলবায়ু উপ-ক্ৰান্তীয় (sub-tropical) ধৰণৰ।<ref name="Negi2002">{{cite book|author=Sharad Singh Negi|title=Handbook of National Parks, Wildlife Sanctuaries and Biosphere Reserves in India|url=http://books.google.com/books?id=JYFmoOWfmX8C&pg=PA89|accessdate=20 June 2013|year=2002|publisher=Indus Publishing|isbn=978-81-7387-128-3|pages=89–}}</ref> ==জৈৱবৈচিত্ৰ্য== ; প্ৰাণী: [[নল-গাহৰি]], [[সোণালী বান্দৰ]], [[গোধাফুটুকী বাঘ]], [[হলৌ বান্দৰ]], [[হাতী]], [[ঢেঁকীয়াপতিয়া বাঘ]], [[বনৰীয়া মেকুৰী]], [[কেৰ্কেটুৱা]], [[সুগৰী পহু]], [[বনৰীয়া গাহৰি]],[[ৰাংকুকুৰ]], [[ভালুক]], Small Indian Civet,Chinese Pangolin, Hispid Hare আদি।<ref>{{cite web|url=http://www.mapsofindia.com/maps/wildlife/wildlife-assam.htm |title=Wildlife Sanctuaries in Assam, National parks of Assam |publisher=Mapsofindia.com |date=2013-04-05 |accessdate=2013-06-19}}</ref> ; চৰাই-চিৰিকটি: [[কাও ধনেশ]],[[উলুম'ৰা]], [[মাছোৰোকা]],ময়ূৰ চৰাই, [[হয়কলি]] ইত্যাদি ==তথ্যসূত্ৰ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{cite book|author1=Joseph A. Chapman|author2=John E. C. Flux|title=Rabbits, Hares and Pikas: Status Survey and Conservation Action Plan|url=http://books.google.com/books?id=Q994k86i0zYC&pg=PA129|accessdate=20 June 2013|year=1990|publisher=IUCN|isbn=978-2-8317-0019-9|pages=129–}} *[https://assamintro.com/bornadi-abhayaranya-in-assamese/ বৰনদী অভয়াৰণ্যৰ ৰচনা]{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{অসমৰ সংৰক্ষিত অঞ্চল}} [[শ্ৰেণী:অসমৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান আৰু অভয়াৰণ্য]] q7ih0xprlnlokinh9ua8x0m7l7gkijg 0 35410 517544 517247 2025-06-12T21:55:03Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517544 wikitext text/x-wiki {{Infobox mountain range |map_size=280 |map_image=RockyMountains-Range.svg |photo=Moraine Lake 17092005.jpg |photo_size=275 |photo_caption=[[Moraine Lake]], and the [[Valley of the Ten Peaks]], [[Banff National Park]], [[Alberta]], [[Canada]] |other_name=''the Rockies'' ([[English language|en]]), ''les Rocheuses'' ([[French language|fr]]),<br> ''Montañas Rocosas'', ''Rocallosas'' ([[Spanish language|es]]) |country=Canada |country1=United States |region=British Columbia |region1=Alberta |region2=Idaho |region3=Montana |region4=Wyoming |region5=Utah |region6=Colorado |region7=New Mexico |length_mi=3000 |range_lat_d=43.741208|range_long_d=-110.802414. <!-- Grand Teton --> |dim=2400km |parent=North American Cordillera |geology=[[Igneous rock|Igneous]]|geology1=[[Sedimentary rock|Sedimentary]] |geology2=[[Metamorphic rock|Metamorphic]] |period=Precambrian|period1=Cretaceous |orogeny= |highest=Mount Elbert |highest_location=U.S.A. |elevation_ft=14440 |lat_d=39|lat_m=07|lat_s=03.90|lat_NS=N |long_d=106|long_m=26|long_s=43.29|long_EW=W}} ৰকি পৰ্বতমালা ({{Lang-en|'''Rocky Mountains'''}}) হৈছে উত্তৰ আমেৰিকাত অৱস্থিত পৰ্বতশ্ৰেণীসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম এক পৰ্বতমালা। ই [[ব্ৰিটিছ কলম্বিয়া]],পশ্চিম [[কানাডা]]ৰ পৰা [[নিউ মেক্সিক']], দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] লৈকে ৩০০০ মাইল পৰ্যন্ত বিস্তৃত হৈ আছে। ৰকি পৰ্বতমালাৰ পোনপ্ৰথমে সৃষ্টি হৈছিল ৫৫-৮০মিলিয়ন বছৰ পূ্ৰ্বে লাৰামাইড অ'ৰ'জেনি (Laramide Orogeny) ৰ কালত। এই সময়ছোৱাত উত্তৰ আমেৰিকা টেক্ট'নিক প্লেট ( North American plate)ৰ তলত থকা কেইবাখনো টেক্ট'নিক প্লেটৰ স্থানান্তৰ ঘটে। ইয়াৰ ফলত পশ্চিমৰ উত্তৰ আমেৰিকাত এক পৰ্বতমালাৰ সৃষ্টি হয়। পৰৱৰ্ত্তী কালত অন্যান্য টেক্ট'নিক পৰিৱৰ্ত্তন আৰু গ্লেচিয়াৰ সমূহৰ স্খলনৰ ফলত ৰকি পৰ্বতমালাৰ বিভিন্ন শৃংগ আৰু উপত্যকাৰ গঢ় লয়। অন্তিমটো হিমযুগ (ice age)ৰ পৰা ৰকি পৰ্বতমালালৈ মানুহৰ আগমণ ঘটে আৰু স্থায়ীভাবে বসবাস কৰিবলৈ লয়। ছাৰ আলেকজেণ্ডাৰ মেকেঞ্জি ( Alexander Mackenzie) ৰ দৰে ইউৰোপিয়ান সকলৰ পিছত বিভিন্ন আমেৰিকান অভিযান যেনে লিউৱিছ আৰু ক্লাৰ্ক অভিযান ( Lewis and Clark expedition) ৰ জৰিয়তে এই পৰ্বতমালাত অৱৰোহণ কৰে। বৰ্তমান এই পৰ্বতমালাৰ সৰহ অংশই সমজুৱা উদ্যান বা সংৰক্ষিত বনাঞ্চলেৰে আবৃত। সেইবাবে ই পৰ্যটকৰ বাবে বিশেষ আকৰ্ষণতো পৰিণত হৈছে। ==ভৌগোলিক বিৱৰণ== ভৌগোলিকভাবে ৰকি পৰ্বতমালা দক্ষিণে ব্ৰিটিছ কলম্বিয়াৰ লিয়াৰ্ড নদী (Liard river) ৰ পৰা নিউ মেক্সিক'ৰ ৰিঅ' গ্ৰেণ্ড (Rio Grande) পৰ্যন্ত বিস্তৃত হৈ আছে। এই দুই নদীৰ সিপাৰে অন্য কিছু পৰ্বত যেনে, য়ুকুন (Yukon)ৰ শ্বেলৱিন ৰেঞ্জ (Selwyn Range), আলাস্কাৰ ব্ৰুকছ ৰেঞ্জ (Brooks Range) আৰু মেক্সিক'ৰ শ্বিয়েৰা মাদ্ৰে (Sierra Madre) আদি অৱস্থিত যদিও এই পৰ্বতসমূহ ৰকি পৰ্বতমালাৰ অংশ নহয়। অৱশ্যে আমেৰিকা যুক্তৰাষ্টহৱত প্ৰচলিত সীমা অনুসৰি কুটেনাই নদী (Kootenai river) ৰ দক্ষিণে থকা পৰ্বতসমূহ ৰকি পৰ্বতমালাৰ অন্তৰ্ভুক্তবুলি ধৰা হয় কিন্তু উত্তৰে থকা পৰ্বতশ্ৰেণীক পৃথক বুলি গণ্য কৰা হয়<ref>{{cite book|last=Cannings|first=Richard|url=http://books.google.com/?id=ig4OMokvt-0C&pg=PA5&dq=%22Rocky+Mountain+Trench%22+and+%22Columbia+Mountains%22#v=onepage&q=%22Rocky%20Mountain%20Trench%22%20and%20%22Columbia%20Mountains%22&f=false|title=The Rockies: A Natural History|page=5|publisher=Greystone/David Suzuki Foundation|year=2007|isbn=9781553652854}}</ref>। ৰকি পৰ্বতমালাৰ পৰ্বতসমূহ প্ৰায় ৭০-৩০০ মাইল (১১০-৪৮০ কিলোমিটাৰ) পৰ্যন্ত বহল বুলি জনা যায়। {{wide image|Mountains from westlands.jpg|840px|The eastern edge of the Rocky Mountains near [[Denver]]}} ৰকি পৰ্বতমালাৰ উত্তৰ অংশৰ কেন্দ্ৰীয় উত্তৰ আমেৰিকাত উচ্চতা বৃদ্ধি পায়। এই অংশতে কলেৰেডোৰ ফ্ৰণ্ট ৰেঞ্জ (Front range) , Wyoming ৰ Wind River range, Big Horn Mountains , Absaroka-Beartooth range আৰু মণ্টানাৰ ৰকি মাউণ্টেইন ফ্ৰণ্ট (Rocky Mountain Front ) অৱস্থিত। কানাডাত আকৌ ভূগোলবিদ সকলে ৰকি পৰ্বতমালাৰ তিনিটা সমষ্টি চিনাক্ত কৰিছে: Continental Range, Hart Ranges আৰু Muskwa Range। এই হাৰ্ট ৰেঞ্জ আৰু মুশ্বকোৱা ৰেঞ্জে একেলগে উত্তৰ ৰকি পৰ্বতমালা (Northern Rockies) সৃষ্টি কৰিছে। [[File:Barns grand tetons.jpg|thumb|left|The [[Teton Range|Tetons]] are a rugged subrange in Wyoming]] ৰকি পৰ্বতমালাৰ পশ্চিম অংশত চল্ট লেক নগৰৰ কাষৰীয়া Wasatch range আৰু ইডাহ'-মণ্টানা সীমা (Idaho-Montana) ত থকা Bitterroots আদি পৰ্বত অৱস্থিত। The [[Great Basin]] and [[Columbia River Plateau]] separate these sub-ranges from distinct ranges further to the west, most prominent among which are the [[Sierra Nevada (U.S.)|Sierra Nevada]], [[Cascade Range]] and [[Coast Mountains]]. The Rockies do not extend into the Yukon or Alaska, or into central British Columbia, where the '''Rocky Mountain System''' (but not the Rocky Mountains) includes the Columbia Mountains, the southward extension of which is considered part of the Rockies in the United States. The [[Geography of the United States Rocky Mountain System|Rocky Mountain System]] within the United States is a [[United States physiographic region]]; the Rocky Mountain System is known in Canada as the Eastern System. The Rocky Mountains are notable for containing the highest peaks in central North America. The range's highest peak is [[Mount Elbert]] located in Colorado at {{convert|14440|ft|m|0}} above [[sea level]]. [[Mount Robson]] in [[British Columbia]], at {{convert|12972|ft|m|0}}, is the highest peak in the [[Canadian Rockies]]. [[File:Mount Robson Twilight.jpg|thumb|right|upright|[[Mount Robson]] in [[British Columbia]], [[Canada]].]] Human population is not very dense in the Rocky Mountains, with an average of four people per square kilometer (10 per square mile) and few cities with over 50,000 people. However, the human population grew rapidly in the Rocky Mountain states between 1950 and 1990. The 40-year statewide increases in population range from 35% in Montana to about 150% in Utah and Colorado. The populations of several mountain towns and communities have doubled in the last 40 years. [[Jackson Hole, Wyoming]], increased 260%, from 1,244 to 4,472 residents, in 40 years.<ref name="USGS" /> == ভূবিজ্ঞান == The rocks in the Rocky Mountains were formed before the mountains were raised by tectonic forces. The oldest rock is [[Precambrian]] [[metamorphic rock]] that forms the core of the North American continent. There is also Precambrian sedimentary [[argillite]], dating back to 1.7 billion years ago. During the [[Paleozoic]], western North America lay underneath a shallow sea, which deposited many kilometers of [[limestone]] and [[dolomite]].<ref name=gadd>{{cite web|url=http://www.bengadd.com/Downloads/Geology%20of%20the%20Rockies%20and%20Columbias%202008.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110707223613/http://www.bengadd.com/Downloads/Geology%20of%20the%20Rockies%20and%20Columbias%202008.pdf|archivedate=2011-07-07|title=Geology of the Rocky Mountains and Columbias|author=Gadd, Ben|year=2008|accessdate=2010-01-01|deadurl=yes}}</ref> [[File:Jackson Glacier terminus.jpg|thumb|right|Glaciers, such as [[Jackson Glacier]] in [[Glacier National Park (U.S.)|Glacier National Park]], [[Montana]], as shown here, have dramatically shaped the Rocky Mountains.]] == জলবায়ু তথা প্ৰকৃতিক বিৱৰণ == There are a wide range of environmental factors in the Rocky Mountains. The Rockies range in latitude between the Liard River in British Columbia (at 59° N) and the Rio Grande in New Mexico (at 35° N). Prairie occurs at or below {{convert|1800|ft|m}}, while the highest peak in the range is Mount Elbert at {{convert|14440|ft|m}}. Precipitation ranges from {{convert|10|in|mm}} per year in the southern valleys<ref>{{cite web|title=Southern Rocky Mountains|work=Forest Encyclopedia Network|url=http://www.forestencyclopedia.net/p/p377|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721043539/http://www.forestencyclopedia.net/p/p377|archivedate=2011-07-21|accessdate=2010-08-22|deadurl=yes}}</ref> to {{convert|60|in|mm}} per year locally in the northern peaks.<ref>{{cite web|title=Southern Rocky Mountains|work=Forest Encyclopedia Network|url=http://www.forestencyclopedia.net/p/p378|accessdate=2010-08-22|archivedate=2011-07-21|archiveurl=https://web.archive.org/web/20110721043620/http://www.forestencyclopedia.net/p/p378|deadurl=yes}}</ref> Average January temperatures can range from {{convert|20|F|C}} in Prince George, British Columbia, to {{convert|43|F|C}} in [[Trinidad, Colorado]].<ref name=Sheridan/> Therefore, there is not a single monolithic ecosystem for the entire Rocky Mountain Range. [[File:RockyMountainsNationalParkColorado.jpg|thumb|left|Tundra in the Rocky Mountains of Colorado]] Instead, ecologists divide the Rocky Mountain into a number of [[life zones|biotic zones]]. Each zone is defined by whether it can support trees, and the presence of one or more [[indicator species]]. Two zones that do not support trees are the Plains and the [[Alpine tundra]]. The [[Great Plains]] lie to the east of the Rockies, and is characterized by prairie grasses (below roughly {{convert|1800|ft|m}}). Alpine tundra occurs in regions above the treeline for the Rocky Mountains, which varies from {{convert|12000|ft|m}} in New Mexico to {{convert|2500|ft|m}} at the northern end of the Rocky Mountains (near the Yukon).<ref name=Sheridan>{{cite web|url=http://sheridan.geog.kent.edu/geog17064/17064-14.pdf|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060901204453/http://sheridan.geog.kent.edu/geog17064/17064-14.pdf|archivedate=2006-09-01|title=US & Canada: Rocky Mountains (Chapter 14)|work=Geography of the United States and Canada course notes|last=Sheridan|first=Scott|publisher=Kent State University|access-date=2013-12-14|deadurl=no}}</ref> The USGS defines ten forested zones in the Rocky Mountains.<ref name=USGS/> Zones in more southern, warmer, or drier areas are defined by the presence of [[pinyon pine]]s/[[juniper]]s, [[ponderosa pine]]s, or [[oak]]s mixed with [[pine]]s. In more northern, colder, or wetter areas, zones are defined by [[Douglas-fir]]s, [[Cascade range|Cascadian]] species (such as [[western hemlock]]), [[lodgepole pine]]s/[[quaking aspen]]s, or [[fir]]s mixed with [[spruce]]. Near treeline, zones can consist of white pines (such as [[whitebark pine]] or [[bristlecone pine]]); or a mixture of white pine, fir, and spruce that appear as shrub-like [[krummholz]]. Finally, rivers and canyons can create a unique forest zone in more arid parts of the mountain range.<ref name=USGS/> [[File:Bighorn lamb Alberta.jpg|thumb|right|[[Bighorn sheep]] (such as this lamb in [[Alberta]]) have declined dramatically since European-American settlement of the Rocky Mountains.]] The Rocky Mountains are an important habitat for a great deal of well-known wildlife, such as [[elk]], [[moose]], [[mule deer|mule]] and [[white-tailed deer]], [[pronghorn]]s, [[mountain goat]]s, [[bighorn sheep]], [[badgers]], [[American black bear|black bears]], [[grizzly bear]]s, [[coyote]]s, [[lynx]]es, and [[wolverine]]s.<ref name=USGS/> For example, North America's largest herds of moose is in the [[Alberta-British Columbia foothills forests]]. The status of most species in the Rocky Mountains is unknown, due to incomplete information. European-American settlement of the mountains has adversely impacted native species. Examples of some species that have declined include [[western toad]]s, [[greenback cutthroat trout]]s, [[white sturgeon]]s, [[white-tailed ptarmigan]]s, [[trumpeter swan]]s, and bighorn sheep. In the United States portion of the mountain range, [[apex predator]]s such as grizzly bears and [[gray wolves]] had been [[extirpated]] from their original ranges, but have partially recovered due to conservation measures and [[Wolf reintroduction in Yellowstone|reintroduction]]. Other recovering species include the [[bald eagle]] and the [[peregrine falcon]].<ref name=USGS/> == ইতিহাস == ===Indigenous People=== Since the last great ice age, the Rocky Mountains were home first to [[Indigenous peoples of the Americas|indigenous peoples]] including the [[Apache]], [[Arapaho]], [[Bannock (tribe)|Bannock]], [[Blackfoot]], [[Cheyenne]], [[Crow Nation]], [[Confederated Salish and Kootenai Tribes of the Flathead Nation|Flathead]], [[Shoshone]], [[Lakota people|Sioux]], [[Ute Tribe|Ute]], [[Ktunaxa Kinbasket Tribal Council|Kutenai]] (Ktunaxa in Canada), [[Sekani]], [[Dunne-za]], and others.<ref name="USGS"/> Paleo-Indians hunted the now-extinct [[mammoth]] and [[ancient bison]] (an animal 20% larger than modern bison) in the foothills and valleys of the mountains. Like the modern tribes that followed them, Paleo-Indians probably migrated to the plains in fall and winter for bison and to the mountains in spring and summer for fish, deer, elk, roots, and berries. In Colorado, along the crest of the Continental Divide, rock walls that Native Americans built for driving game date back 5,400–5,800 years.<ref name="USGS" /> A growing body of scientific evidence indicates that indigenous people had significant effects on mammal populations by hunting and on vegetation patterns through deliberate burning.<ref name="USGS" /> ===European exploration=== Recent human history of the Rocky Mountains is one of more rapid change.<ref name="USGS" /> The Spanish explorer [[Francisco Vásquez de Coronado]]—with a group of soldiers, missionaries, and African slaves—marched into the Rocky Mountain region from the south in 1540.<ref name = "PBS2001">{{cite web | title = Events in the West (1528-1536) | year = 2001 | url = http://www.pbs.org/weta/thewest/events/1500_1650.htm | accessdate = 15 April 2012 | archivedate = 10 April 2012 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120410221051/http://www.pbs.org/weta/thewest/events/1500_1650.htm | deadurl = yes }}</ref> The introduction of the horse, metal tools, rifles, new diseases, and different cultures profoundly changed the Native American cultures. Native American populations were extirpated from most of their historical ranges by disease, warfare, habitat loss (eradication of the bison), and continued assaults on their culture.<ref name="USGS" /> In 1739, [[France|French]] [[fur trade]]rs Pierre and Paul Mallet, while journeying through the Great Plains, discovered a range of mountains at the headwaters of the [[Platte River]], which local [[Native Americans in the United States|American Indian]] tribes called the "Rockies", becoming the first Europeans to report on this uncharted mountain range.<ref>{{Cite web |title=PBS—THE WEST—Events from 1650 to 1800<!-- Bot generated title --> |url=http://www.pbs.org/weta/thewest/events/1650_1800.htm |access-date=2013-12-14 |archivedate=2013-12-24 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20131224152337/http://www.pbs.org/weta/thewest/events/1650_1800.htm |deadurl=yes }}</ref> [[File:Alexander MacKenzie by Thomas Lawrence (c.1800).jpg|thumb|left|upright|Sir Alexander MacKenzie in 1800]] [[Alexander Mackenzie (explorer)|Sir Alexander MacKenzie]] (1764–March 11, 1820) became the first European to cross the Rocky Mountains in 1793.<ref name = "PrincetonNWPass">{{cite web | title = Mackenzie: 1789, 1792-1797 | url = http://libweb5.princeton.edu/visual_materials/maps/websites/northwest-passage/mackenzie.htm | accessdate = 15 April 2012}}</ref> He found the upper reaches of the Fraser River and reached the Pacific coast of what is now Canada on July 20 of that year, completing the first recorded transcontinental crossing of North America north of Mexico.<ref name = "CAHistPlace">{{cite web | title = First Crossing of North America National Historic Site of Canada | url = http://www.historicplaces.ca/en/rep-reg/place-lieu.aspx?id=14662&pid=0 | accessdate = 15 April 2012}}</ref> He arrived at [[Bella Coola, British Columbia]], where he first reached saltwater at South Bentinck Arm, an inlet of the Pacific Ocean. The [[Lewis and Clark Expedition]] (1804–1806) was the first scientific reconnaissance of the Rocky Mountains.<ref name = "NPSScientificEncounters">{{cite web | title = Lewis and Clark Expedition: Scientific Encounters | url = http://www.nps.gov/nr/travel/lewisandclark/encounters.htm | accessdate = 15 April 2012}}</ref> Specimens were collected for contemporary botanists, zoologists, and geologists.<ref name="USGS" /> The expedition was said to have paved the way to (and through) the Rocky Mountains for European-Americans from the East, although Lewis and Clark met at least 11 European-American mountain men during their travels.<ref name="USGS" /> Mountain men, primarily French, Spanish, and British, roamed the Rocky Mountains from 1720 to 1800 seeking mineral deposits and furs.<!--"mountain men" seems US-language here; were these what Canadians think of as "voyageurs" and "fur traders"?--> The fur-trading [[North West Company]] established [[Rocky Mountain House]] as a trading post in what is now the [[Rocky Mountain Foothills]] of present-day Alberta in 1799, and their business rivals the [[Hudson's Bay Company]] established Acton House nearby.<ref name = PC2012>{{cite web | title = Rocky Mountain House National Historic Site of Canada | date = 28 Feb 2012 | url = http://www.pc.gc.ca/lhn-nhs/ab/rockymountain/index.aspx | accessdate = 15 April 2012}}</ref> These posts served as bases for most European activity in the Canadian Rockies in the early 19th century. Among the most notable are the expeditions of [[David Thompson (explorer)]], who followed the Columbia River to the Pacific Ocean.<ref name = "nwda2006">{{cite web | title = Guide to the David Thompson Papers 1806-1845 | year = 2006 | url = http://nwda-db.wsulibs.wsu.edu/findaid/ark:/80444/xv07195 | accessdate = 15 April 2012}}</ref> On his 1811 expedition, he camped at the junction of the Columbia River and the Snake River and erected a pole and notice claiming the area for the [[United Kingdom]] and stating the intention of the North West Company to build a fort at the site.<ref name = "Oldham2003">{{cite web | title = David Thompson plants the British flag at the confluence of the Columbia and Snake rivers on July 9, 1811. | last = Oldham | first = kit | date = 23 Jan 2003 | url = http://www.historylink.org/index.cfm?DisplayPage=output.cfm&file_id=5096 | accessdate = 15 April 2012}}</ref> By the [[Anglo-American Convention of 1818]], which established the [[49th parallel north]] as the international boundary west from [[Lake of the Woods]] to the "Stony Mountains";<ref name = "USDS2007">{{cite web | title = Treaties in Force | date = 1 Nov 2007 | url = http://www.state.gov/documents/organization/83046.pdf | accessdate = 15 April 2012 | postscript=.}}</ref> the UK and the USA agreed to what has since been described as "joint occupancy" of lands further west to the [[Pacific Ocean]]. Resolution of the territorial and treaty issues, the [[Oregon dispute]], was deferred until a later time. In 1819, [[Spain]] ceded their rights north of the 42nd Parallel to the United States, though these rights did not include possession and also included obligations to Britain and Russia concerning their claims in the same region. After 1802, American [[fur trader]]s and explorers ushered in the first widespread [[Caucasian race|Caucasian]] presence in the Rockies south of the 49th parallel. The more famous of these include Americans [[William Henry Ashley]], [[Jim Bridger]], [[Kit Carson]], [[John Colter]], [[Thomas Fitzpatrick (trapper)|Thomas Fitzpatrick]], [[Andrew Henry (fur trader)|Andrew Henry]], and [[Jedediah Smith]]. On July 24, 1832, [[Benjamin Bonneville]] led the first [[wagon train]] across the Rocky Mountains by using [[South Pass (Wyoming)|South Pass]] in the present State of Wyoming.<ref name="USGS" /> Similarly, in the wake of Mackenzie's 1793 expedition, fur trading posts were established west of the Northern Rockies in a region of the northern Interior Plateau of British Columbia which came to be known as [[New Caledonia (Canada)|New Caledonia]], beginning with [[McLeod Lake|Fort McLeod]] (today's community of McLeod Lake) and [[Fort Fraser]], but ultimately focused on Stuart Lake Post (today's [[Fort St. James]]). Negotiations between the United Kingdom and the United States over the next few decades failed to settle upon a compromise boundary and the [[Oregon Dispute]] became important in geopolitical diplomacy between the British Empire and the new American Republic. In 1841 [[James Sinclair (fur trapper)|James Sinclair]], Chief Factor of the Hudson's Bay Company, guided some 200 settlers from the [[Red River Colony]] west to bolster settlement around [[Fort Vancouver]] in an attempt to retain the [[Columbia District]] for Britain. The party crossed the Rockies into the [[Columbia Valley]], a region of the Rocky Mountain Trench near present-day [[Radium Hot Springs]], British Columbia, then traveled south. Despite such efforts, in 1846, Britain ceded all claim to Columbia District lands south of the 49th parallel to the United States; as resolution to the Oregon boundary dispute by the [[Oregon Treaty]].<ref name = "CSPN">{{cite web | title = Historical Context and American Policy | url = http://content.lib.washington.edu/curriculumpackets/treaties/assimilation2.html | accessdate = 15 April 2012 | archivedate = 17 January 2013 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20130117093537/http://content.lib.washington.edu/curriculumpackets/treaties/assimilation2.html | deadurl = yes }}</ref> [[File:Cherokee Pass2.jpg|right|thumb|Cherokee Trail near [[Fort Collins, Colorado]], from a sketch taken 7 June 1859.]] Thousands passed through the Rocky Mountains on the [[Oregon Trail]] beginning in the 1840s.<ref name = "BLMotic">{{cite web | title = Oregon Trail Interpretive Center | url = http://www.blm.gov/or/oregontrail/history-basics.php | accessdate = 15 April 2012}}</ref> The [[Mormon]]s began to settle near the [[Great Salt Lake]] in 1847.<ref name = "UNL">{{cite web | title = The Mormon Trail | url = http://cdrh.unl.edu/diggingin/trailsummaries/di.sum.0006.html | accessdate = 15 April 2012 | archivedate = 5 April 2012 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120405012738/http://cdrh.unl.edu/diggingin/trailsummaries/di.sum.0006.html | deadurl = yes }}</ref> From 1859 to 1864, [[gold]] was discovered in Colorado, Idaho, Montana, and British Columbia, sparking several [[gold rush]]es bringing thousands of prospectors and miners to explore every mountain and canyon and to create the Rocky Mountains' first major industry. The Idaho gold rush alone produced more gold than the California and Alaska gold rushes combined and was important in the financing of the [[Union Army]] during the [[American Civil War]]. The [[transcontinental railroad]] was completed in 1869,<ref name = "UC2012">{{cite web | title = The Transcontinental Railroad | year = 2012 | url = http://www.calisphere.universityofcalifornia.edu/themed_collections/subtopic2b.html | accessdate = 15 April 2012 | archivedate = 12 April 2012 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20120412120759/http://www.calisphere.universityofcalifornia.edu/themed_collections/subtopic2b.html | deadurl = yes }}</ref> and [[Yellowstone National Park]] was established as the world's first national park in 1872.<ref name = "NPS">{{cite web | title = Yellowstone National Park | date = 4 April 2012 | url = http://www.nps.gov/yell/index.htm | accessdate = 15 April 2012}}</ref> Meanwhile, a transcontinental railroad in Canada was originally promised in 1871. Though political complications pushed its completion to 1885, the [[Canadian Pacific Railway]] eventually followed the [[Kicking Horse Pass|Kicking Horse]] and [[Rogers Pass (British Columbia)|Rogers]] Passes to the Pacific Ocean.<ref name = "StanfordCPR">{{cite web | title = Canadian Pacific Railway | url = http://www.stanford.edu/group/west/cgi-bin/pager.php?id=108 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20121120171941/http://www.stanford.edu/group/west/cgi-bin/pager.php?id=108 | archivedate = 2012-11-20 | accessdate = 15 April 2012 | deadurl = yes }}</ref> Canadian railway officials also convinced [[Parliament of Canada|Parliament]] to set aside vast areas of the Canadian Rockies as [[Jasper National Park|Jasper]], [[Banff National Park|Banff]], [[Yoho National Park|Yoho]], and [[Waterton Lakes National Park|Waterton Lakes]] National Parks, laying the foundation for a tourism industry which thrives to this day. Glacier National Park (MT) was established with a similar relationship to tourism promotions by the [[Great Northern Railway (U.S.)|Great Northern Railway]].<ref name = "PennState2011">{{cite web | title = Glaciers and Glacier National Park | year = 2011 | url = https://www.e-education.psu.edu/geosc10/l7_p3.html | accessdate = 15 April 2012}}</ref> While settlers filled the valleys and mining towns, conservation and preservation ethics began to take hold. U.S. [[Benjamin Harrison|President Harrison]] established several forest reserves in the Rocky Mountains in 1891–1892. In 1905, U.S. [[Theodore Roosevelt|President Theodore Roosevelt]] extended the [[Medicine Bow – Routt National Forest|Medicine Bow Forest Reserve]] to include the area now managed as [[Rocky Mountain National Park]].<ref name="USGS" /> Economic development began to center on [[mining]], [[forestry]], [[agriculture]], and [[recreation]], as well as on the service industries that support them.<ref name="USGS" /> Tents and camps became ranches and farms, forts and train stations became towns, and some towns became cities.<ref name="USGS" /> ==অৰ্থনীতি== ===Industry and development === Economic resources of the Rocky Mountains are varied and abundant. [[Mineral]]s found in the Rocky Mountains include significant deposits of [[copper]], gold, [[lead]], [[molybdenum]], [[silver]], [[tungsten]], and [[zinc]]. The Wyoming Basin and several smaller areas contain significant reserves of [[coal]], [[natural gas]], [[oil shale]], and [[petroleum]]. For example, the [[Climax, Colorado|Climax]] mine, located near [[Leadville, Colorado]], was the largest producer of molybdenum in the world. Molybdenum is used in heat-resistant steel in such things as cars and planes. The Climax mine employed over 3,000 workers. The [[Coeur d'Alene, Idaho|Coeur d'Alene]] mine of northern Idaho produces silver, lead, and zinc. Canada's largest coal mines are near [[Fernie, British Columbia]] and [[Sparwood, British Columbia]]; additional coal mines exist near [[Hinton, Alberta]],<ref name="USGS" /> and in the [[Northern Rocky Mountains|Northern Rockies]] surrounding [[Tumbler Ridge, British Columbia]]. [[File:Rig wind river.jpg|thumb|left|A [[drilling rig]] drills for [[natural gas]] just west of the [[Wind River Range]] in the [[Wyoming]] Rockies]] The Rocky Mountains contain several [[sedimentary basin]]s that are rich in [[coalbed methane]]. Coalbed methane is natural gas that arises from coal, either through bacterial action, or through exposure to high temperature. Coalbed methane supplies 7 percent of the natural gas used in the United States. The largest coalbed methane sources in the Rocky Mountains are in the [[San Juan Basin]] in New Mexico and Colorado and the [[Powder River Basin]] in Wyoming. These two basins are estimated to contain 38 trillion cubic feet of gas. Coalbed methane can be recovered by dewatering the coal bed, and separating the gas from the water; or injecting water to fracture the coal to release the gas (so-called [[hydraulic fracturing]]).<ref>{{cite web|url=http://pubs.usgs.gov/fs/fs-158-02/fs-158-02.html|title=Coal-Bed Gas Resources of the Rocky Mountain Region|publisher=USGS|id=USGS fact sheet 158-02}}</ref> Agriculture and forestry are major industries. Agriculture includes dryland and irrigated farming and [[livestock]] grazing. Livestock are frequently moved between high-elevation summer [[pasture]]s and low-elevation winter pastures,<ref name="USGS" /> a practice known as [[transhumance]]. ===পৰ্যটন === [[File:Steam Phase eruption of Castle geyser with double rainbow.jpg|thumb|right|[[Castle Geyser]] in Yellowstone National Park]] [[File:Going to the Sun Road with Going to the Sun Mountain.jpg|thumb|right|[[Going to the Sun Mountain]] in Glacier National Park]] ''See also:'' [[List of ski areas and resorts in the United States#Rocky Mountains|List of U.S. Rocky Mountain ski resorts]], [[List of ski areas and resorts in Canada#Alberta|List of Alberta ski resorts]], [[List of ski areas and resorts in Canada#British Columbia|List of B.C. ski resorts]] Every year the scenic areas and recreational opportunities of the Rocky Mountains draw millions of tourists.<ref name="USGS" /> The main language of the Rocky Mountains is [[English language|English]]. But there are also linguistic pockets of [[Spanish language|Spanish]] and indigenous languages. [[French language|French]] is another official language in Canada's national parks. People from all over the world visit the sites to hike, camp, or engage in mountain sports.<ref name="USGS" /> In the summer season, examples of tourist attractions are: In the United States: * [[Pikes Peak]] * [[Royal Gorge]] * [[Rocky Mountain National Park]] * [[Yellowstone National Park]] * [[Grand Teton National Park]] * [[Glacier National Park (U.S.)|Glacier National Park]] * [[Sawtooth National Recreation Area]] In Canada, the mountain range contains these [[National Parks of Canada|national parks]]: * [[Banff National Park]] * [[Jasper National Park]] * [[Kootenay National Park]] * [[Waterton Lakes National Park]] * [[Yoho National Park]] Glacier National Park in Montana and Waterton Lakes National Park in Alberta border each other and collectively are known as [[Waterton-Glacier International Peace Park]]. (See also [[International Peace Park]].) In the winter, [[skiing]] is the main attraction. A list of the major ski resorts can be found at [[List of ski areas and resorts in the United States#Rocky Mountains|List of U.S. Rocky Mountain ski resorts]]. The adjacent Columbia Mountains in British Columbia contain major resorts such as [[Panorama Mountain Village|Panorama]] and [[Kicking Horse Resort|Kicking Horse]], as well as [[Mount Revelstoke National Park]] and Glacier National Park. There are numerous [[List of provincial parks in British Columbia|provincial parks]] in the British Columbia Rockies, the largest and most notable being [[Mount Assiniboine Provincial Park]], [[Mount Robson Provincial Park]], [[Northern Rocky Mountains Provincial Park]], [[Kwadacha Wilderness Provincial Park]], [[Stone Mountain Provincial Park]] and [[Muncho Lake Provincial Park]]. ==লগতে চাওক== {{portal|Geography|Geology|North America|Canada|United States|Mountains}} {{Wikipedia books|Canada}} {{Wikipedia books|United States}} [[File:Layers of Autumn.jpg|thumb|right|Needles of [[larch]]es in [[Alberta]] turn yellow in autumn.]] * [[Outline of North America]] ** [[Geography of North America]] ** [[Geology of North America]] *[[Mountain ranges of the world]] ** [[Lists of mountains]] *Rocky Mountains ** [[Geology of the Rocky Mountains]] ** [[Mountain peaks of the Rocky Mountains]] ** [[Rocky Mountains subalpine zone]] ** [[Canadian Rockies]] *** [[Ranges of the Canadian Rockies]] ** [[Geography of the United States Rocky Mountain System]] ** Northern Rocky Mountains *** [[List of mountain ranges in Montana|Mountain ranges of Montana]] *** [[List of mountain ranges in Wyoming|Mountain ranges of Wyoming]] *** [[Mountains and mountain ranges of Yellowstone National Park]] *** [[Mountains and mountain ranges of Glacier National Park (U.S.)]] ** Western Rocky Mountains *** Mountain ranges of Utah ** [[Southern Rocky Mountains]] *** [[Mountain ranges of Colorado]] *** [[Mountain peaks of Colorado]] *** [[Mountain passes of Colorado]] *[[Little Rocky Mountains]] *[[Mountain man]] *[[The Rocky Mountain Rangers]] (Canadian militia unit) {{clear}} == তথ্যসূত্ৰ == {{reflist|2}} ==অতিৰিক্ত পঠন== * {{Cite book |last = Baron |first = Jill |coauthor= |year =2002 |title = Rocky Mountain futures: an ecological perspective|url =http://books.google.ca/books?id=zxvFXkH0828C&lpg=PP1&dq=Rocky%20Mountains&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |publisher=Island Press |isbn=1-55963-953-9 |postscript = <!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}} }} * {{Cite book |last = Newby|first = Rick |coauthor= |year =2004 |title =The Rocky Mountain region |url =http://books.google.ca/books?id=xv5ivm13_0oC&lpg=PA68&dq=Rocky%20Mountains&pg=PP1#v=onepage&q&f=true |publisher= Greenwood Press |isbn=0-313-32817-X |postscript = <!-- Bot inserted parameter. Either remove it; or change its value to "." for the cite to end in a ".", as necessary. -->{{inconsistent citations}} }} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons|Rocky Mountains}} * [http://rmgsc.cr.usgs.gov/rmgsc U.S. Geological Survey website on the Rocky Mountains] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131207032325/http://rmgsc.cr.usgs.gov/rmgsc/ |date=2013-12-07 }} * [http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50511frame.htm Colorado Rockies Forests ecoregion images at bioimages.vanderbilt.edu] ([http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50511.htm slow modem version]) * [http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50518frame.htm North Central Rockies Forests ecoregion images at bioimages.vanderbilt.edu] ([http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50518.htm slow modem version]) * [http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50528frame.htm South Central Rockies Forests ecoregion images at bioimages.vanderbilt.edu] ([http://www.cas.vanderbilt.edu/bioimages/ecoregions/50528.htm slow modem version]) *[http://digitallibrary.hsp.org/index.php/Detail/Object/Show/object_id/3963 Sunset on the Top of the Rocky Mountains, CO, Historical Society of Pennsylvania] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161107203001/http://digitallibrary.hsp.org/index.php/Detail/Object/Show/object_id/3963 |date=2016-11-07 }} [[শ্ৰেণী:পৰ্বতমালা]] aupwk05jk8opb6y1iujewqki7ndmmgx 0 35455 517721 430896 2025-06-13T09:28:18Z Kandarpajit Kallol 6257 517721 wikitext text/x-wiki {{Infobox canal |name = ছুৱেজ খাল |image = SuezCanal-EO.JPG |image_size = 280px |caption = |o_name = |m_name = |company = [[Suez Canal Company]] (''Compagnie Universelle du Canal Maritime de Suez'') |engineer = |a_engineer = |date_act = |date_const = 25 April 1859 |date_use = |date_comp = November 1869 |date_ext = |date_closed = |creator = |date_rest = |len = |len_in = |o_len = |o_len_in = |len_note = |beam = |beam_in = |o_beam = |o_beam_in = |beam_note = |start = |o_start = |start_note = |end = |o_end = |end_note = |branch = The [[New Suez Canal]] |branch_of = |join = |locks = None |o_locks = |lock_note = |elev = |elev_note = |status = |nav = [[Suez Canal Authority]] }} '''ছুৱেজ খাল''' ({{lang-ar|قناة السويس}}, {{lang-en|Suez Canal}}) [[ভূমধ্য সাগৰ]] আৰু [[লোহিত সাগৰ]]ত সংযোগ কৰিবলৈ ছুৱেজ যোজকৰ মাজেদি খন্দা এটা [[খাল]]। এই খাল খন্দাৰ আগতে, কোনো জাহাজ [[ইউৰোপ]]ৰ পৰা [[এছিয়া]]লৈ আহোঁতে আফ্ৰিকা মহাদেশেদি বহু হাজাৰ কিলোমিটাৰ ঘূৰি যাবলগীয়া হৈছিল। এই অসুবিধা দূৰ কৰিবলৈ [[ফ্ৰান্স]]ৰ এজন কূটনীতিবিদ আৰু অভিযন্তা ফাৰ্ডিনাণ্ড ডি লেছেপছে (Ferdinand da Lesseps) [[ইজিপ্ট]]ৰ শাসনকৰ্তা ছৈয়দ পাছাক এই খাল খন্দাৰ প্ৰস্তাৱ দিয়ে। অনুমতি পোৱাৰ পাচত, এটা কোম্পানী খুলি লেছেপছে ১৮৫৯ চনৰ ২৫ এপ্ৰিলত কাম আৰম্ভ কৰিলে। ১৬৪ কিলোমিটাৰ (১০২ মাইল) দৈৰ্ঘ্য, ৮ মিটাৰ (২৬ ফুট) দ খাল খন্দাৰ কাম সমাপ্ত হোৱাৰ পাচত ১৮৬৯ চনৰ ১৭ নৱেম্বৰত এই নতুন জলপথেদি জাহাজৰ যাতায়াত আৰম্ভ হ'ল। তাৰ পাচতো মাজে মাজে এই খালটোৰ উন্নয়নৰ কাম কৰা হৈছে। বৰ্তমান এই খালটোৰ দৈৰ্ঘ্য ১৯৩.৩০ কিলোমিটাৰ (১২০.১১ মিটাৰ), গভীৰতা ২৪ মিটাৰ (৭৯ ফুট) আৰু বহল প্ৰায় ২০৫ মিটাৰ (৬৭৩ ফুট)। ১৯৫৬ চনৰ ২৬ জুনত [[ইজিপ্ট]]ৰ ৰাষ্ট্ৰপতি আব্দুল নাছেৰে 'ছুৱেজ খাল কোম্পানী'টোক জাতীয়কৰণ কৰে আৰু তাৰ পাচৰ পৰা ছুৱেজ খালৰ দায়িত্ব সম্পূৰ্ণভাৱে ইজিপ্টৰ চৰকাৰৰ হাতলৈ যায়।<ref>{{cite web|url=http://www.atlas.com.eg/scg.html|title=Suez Canal guide|publisher=Marine Services Co|accessdate=2 April 2010|archivedate=11 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100811192055/http://www.atlas.com.eg/scg.html|deadurl=yes}}</ref> ==বন্দৰসমূহ== শেহতীয়াকৈ ২০১৫ চনত ছুয়েজ খালৰ এক অংশ মুকলি কৰা হয়।<ref>http://www.haaretz.com/opinion/.premium-1.670365</ref> ইয়াৰ উত্তৰৰ বন্দৰ (northern terminus ) ৰ নাম পৰ্ট ছেইদ (Port Said), য’ৰ পৰা সাগৰলৈ দুটা প্ৰধান পথ আছে। দক্ষিণৰ বন্দৰৰ নাম পৰ্ট টেউফিক (Port Tewfik)। ই ছুয়েজ মহানগৰত অৱস্থিত আৰু ইয়াৰপৰা সাগৰলৈ মূল পথ এটাই। পশ্চিমপাৰে থকা বন্দৰটো হৈছে ইছলামিয়া ( Ismailia )।<ref>{{cite web|url=http://www.atlas.com.eg/scg.html|title=Suez Canal guide|publisher=Marine Services Co|accessdate=2 April 2010|archivedate=11 August 2010|archiveurl=https://web.archive.org/web/20100811192055/http://www.atlas.com.eg/scg.html|deadurl=yes}}</ref> ২০১২ চনত মুঠ ১৭,২২৫ বাহন এই খালেৰে পাৰ হৈ যায়।<ref>{{cite web | url= http://www.suezcanal.gov.eg/TRstat.aspx?reportId=3 | title= Yearly Number & Net Tone by Ship Type, Direction & Ship Status | date= | publisher= Suez Canal | location= | accessdate= Apr 23, 2014 | archiveurl= https://web.archive.org/web/20100215214021/http://www.suezcanal.gov.eg/TRstat.aspx?reportId=3 | archivedate= February 15, 2010 | deadurl= yes }}</ref> ==ভৌগোলিক বিৱৰণ== ছুয়েজ খাল বাল্লাহ বাইপাছ (Ballah Bypass) আৰু গ্ৰেট বিটাৰ লেক (Great Bitter Lake) ৰ মাজেৰে পাৰ হৈ গৈছে।<ref>[http://www.suezcanal.gov.eg Suez Canal Authority]</ref> ইয়াৰ মাজেদি সাগৰীয় পানী মুক্তভাৱে প্ৰবাহিত হৈছে।<ref name="rsp">{{cite book|title=The Red Sea Pilot|publisher=Imray Laurie Norie & Wilson|year=1995|page=266}}</ref> ==পৰিচালনা== ছুয়েজ খাল ইজিপ্টত অৱস্থিত ছুয়েজ কেনেলল অথ’ৰিটি (Suez Canal Authority) ৰ দ্বাৰা পৰিচালিত<ref>{{cite web|url=http://www.suezcanal.gov.eg |title=Official Web Site of the Suez Canal Authority}}</ref> কনষ্টাণ্টিন’পলৰ কনভেনশ্যন (Convention of Constantinople) অনুসৰি এই খাল যুদ্ধ বা সাধাৰণ পৰিস্থিতত, যিকোনো বাণিজ্য বা যুদ্ধৰ বাহনে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰে ( it may be used "in time of war as in time of peace, by every vessel of commerce or of war, without distinction of flag)"<ref>[[s:en:Constantinople Convention of the Suez Canal|Constantinople Convention of the Suez Canal of 2 March 1888]] still in force and specifically maintained in Nasser's Nationalization Act.</ref><ref>{{cite news|url=http://news.sky.com/story/1531052/egypt-opens-new-6bn-suez-canal|title=Egypt Opens New £6bn Suez Canal|first=Sherine|last=Tadros|agency=Sky News|date=6 August 2015|accessdate=6 August 2015}}</ref> ==আলোকচিত্ৰৰ ভঁৰাল== <gallery> File:SuezCanalKantara.jpg|thumb|One of the first traverses in the 19th century File:MEDCURR.GIF|thumb|Predominant currents in the [[Mediterranean Sea]] for June File:Mittelholzer-suezkanal.jpg|thumb|Suez Canal in February 1934. Air photograph taken by Swiss pilot and photographer Walter Mittelholzer File:Egyptianbridge.jpg|thumb|Egyptian vehicles crossing the Suez Canal on October 7, 1973, during the Yom Kippur War </gallery> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{commons category|Suez Canal|ছুৱেজ খাল}} * [http://www.suezcanal.gov.eg/ Official government '''Suez Canal''' website] * [http://www.londonancestor.com/newspaper/1882/0708/map-suez.htm Plan of the Suez Canal — 1882] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110610071802/http://www.londonancestor.com/newspaper/1882/0708/map-suez.htm |date=2011-06-10 }} * [http://geography.howstuffworks.com/africa/the-suez-canal.htm Howstuffworks.com: Suez Canal article] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100116161405/http://geography.howstuffworks.com/africa/the-suez-canal.htm |date=2010-01-16 }} * [http://www.panoramio.com/user/760796/tags/Suez Panoramio.com: Suez Canal Photos] * [http://www.livius.org/aa-ac/achaemenians/DZ.html Darius the Great's Suez Inscriptions] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100327064451/http://www.livius.org/aa-ac/achaemenians/DZ.html |date=2010-03-27 }} * [http://www.mfa.gov.eg/MFA_Portal/en-GB/Foreign_Policy/Treaties/CONVENTION+RESPECTING+THE+FREE+NAVIGATION+OF+THE+SUEZ+MARITIME+CANAL.htm Constantinople Convention of the Suez Canal, 1888] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100915095412/http://www.mfa.gov.eg/MFA_Portal/en-GB/Foreign_Policy/Treaties/CONVENTION+RESPECTING+THE+FREE+NAVIGATION+OF+THE+SUEZ+MARITIME+CANAL.htm |date=2010-09-15 }} * [http://lexicorient.com/cgi-bin/eo-direct-frame.pl?http://i-cias.com/e.o/suez_can.htm Encyclopedia of the Orient: ''Suez Canal''] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180925180417/http://lexicorient.com/cgi-bin/eo-direct-frame.pl?http%3A%2F%2Fi-cias.com%2Fe.o%2Fsuez_can.htm |date=2018-09-25 }} * [http://www.londonancestor.com/newspaper/1882/0722/port-said.htm Entrance of the Suez Canal — 1882] * [http://www.scctportsaid.com/ Suez Canal Container Terminal at Port Said] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100111034708/http://www.scctportsaid.com/ |date=2010-01-11 }} * [http://www.theengineer.co.uk/Articles/297370/December+1869+Suez+Canal.htm Opening of the Suez Canal, 1869] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080905064428/http://www.theengineer.co.uk/Articles/297370/December+1869+Suez+Canal.htm |date=2008-09-05 }} * [http://www.ppl.nl/index.php?option=com_wrapper&view=wrapper&Itemid=82 Bibliography on Water Resources and International Law] Peace Palace Library {{Coord|30|42|18|N|32|20|39|E|region:EG_type:waterbody|display=title}} [[শ্ৰেণী:খাল]] esh6f67rk9dl1hed2j239z84eyqjpy5 0 36235 517720 423434 2025-06-13T09:27:46Z Kandarpajit Kallol 6257 517720 wikitext text/x-wiki {{stub}} {{Infobox Canal |name = পানামা খাল |image = Panama Canal Map EN.png |caption = A schematic of the Panama Canal, illustrating the sequence of locks and passages |o_name = |m_name = |company = La Société internationale du Canal |engineer = [[John Findlay Wallace]] (1904–05), [[John Frank Stevens]] (1905–07), [[George Washington Goethals]] (1907–14) |a_engineer = |date_act = |date_const = |date_use = ১৫ আগষ্ট, ১৯১৪ |date_comp = |date_ext = |date_closed = |date_rest = |len = |len_in = |o_len = |o_len_in = |len_note = |beam = |beam_in = |o_beam = |o_beam_in = |beam_note = |start = |o_start = |start_note = |end = |o_end = |end_note = |branch = |branch_of = |join = |locks = 3 locks up, 3 down per transit; all two lanes |o_locks = |lock_note = 2 lanes of locks; locks built in three sites |elev = |elev_note = |status = Open, extension in process |nav = [[Panama Canal Authority]]}} '''পানামা খাল''' ({{lang-en|Panama Canal}}, {{lang-es|Canal de Panamá}}) হৈছে পানামাত অৱস্থিত ৭৭.১ কি:মি: দৈৰ্ঘ্যৰ এটা [[খাল]] যি আটলান্টিক মহাসাগৰৰ সৈতে প্ৰশান্ত মহাসাগৰক স্ংযোগ কৰিছে। এই খালটি খন্দাৰ কামটো ১৮৮১ চনতে ফ্ৰাঞ্চে আৰম্ভ কৰিছিল যদিও প্ৰযুক্তিগত অসুবিধাৰ কাৰণত সফল নহ’ল। পিছত আমেৰিকাই ১৯০৪ চনত এই খালটি খন্দাৰ কাম হাতত লয় আৰু ১৯১৪ চনত এই খাল খন্দাৰ কাম সম্পূৰ্ণ হয়। এই খাল খন্দাৰ ফলত প্ৰশান্ত মহাসাগৰ আৰু আটলান্টিক মহাসাগৰৰ মাজত চলাচল কৰা জাহাজবোৰৰ দূৰত্ব বহুখিনি হ্ৰাস পালে।এই খাল সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ আগতে দক্ষিণ আমেৰিকা মহাদেশৰ দক্ষিণৰ কেপ্ হৰ্ণ পথেদি যাত্ৰা কৰিব লগা হোৱাৰ বাবে জাহাজবোৰৰ যথেষ্ট সময়, পৰিশ্ৰম আৰু ধনৰ অপচয় হৈছিল। বৰ্তমান এই খালেদি আটলান্টিক মহাসাগৰৰ পৰা প্ৰশান্ত মহাসাগৰ পাবলৈ গঢ়ে ২০ ঘণ্টাৰ পৰা ৩০ ঘণ্টা সময়হে লাগে। বিশ্ব অৰ্থনীতি সূদৃঢ় কৰাৰ লগতে বিভিন্ন দেশৰ পাৰস্পৰিক সম্পৰ্ক উন্নত কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এই খালৰ যথেষ্ট অৱদান আছে। নিৰ্মাণকাৰ্য্য চলি থকাৰ সময়ৰ পৰা এই খালটি প্ৰ্থমে কলম্বিয়া, তাৰ পাচত ফ্ৰাঞ্চ আৰু তাৰ পাচত আমেৰিকাই নিয়ন্ত্ৰন কৰিছিল। অৱশেষত ১৯৭৭ চনত আমেৰিকা আৰু পানামা চৰকাৰৰ মাজত হোৱা এক চুক্তি অনুযায়ী ১৯৯৯ চনত এই খালৰ সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰন পানামা চৰকাৰে লাভ কৰে। ==লগতে পঢ়ক== * Brodhead, Michael J. 2012. [http://handle.dtic.mil/100.2/ADA564251 "The Panama Canal: Writings of the U. S. Army Corps of Engineers Officers Who Conceived and Built It."] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130408131511/http://handle.dtic.mil/100.2/ADA564251 |date=2013-04-08 }} US Army Corps of Engineers History Office, Alexandria, VA. * Bruns, Sebastian (2010). Panama Canal Security: Expansion and Maritime Risk, in: Strategic Insights by Risk Intelligence. Global Maritime Security Analysis No. 29, December 2010, pp.&nbsp;4–7 (with Guy Wilson-Roberts). * Cullen, Ben. (2010). The Panama Canal and Me: A Panamax Special. ISBN 978-0-8212-7754-6 * Greene, Julie, ''The Canal Builders: Making America's Empire at the Panama Canal'' (New York: Penguin Press, 2009) *{{Cite book| first1 = Jon T.| last1 = Hoffman| first2 = Michael J| last2 = Brodhead| first3 = Carol R.| last3 = Byerly| first4 = Glenn F.| last4 = Williams| url = http://www.history.army.mil/html/books/panama/panamacanal/index.html| title = The Panama Canal: An Army's Enterprise| publisher = [[United States Army Center of Military History]]| year = 2009| location = Washington, D.C.| id = 70–115–1| access-date = 2014-03-17| archivedate = 2015-04-03| archiveurl = https://web.archive.org/web/20150403023219/http://www.history.army.mil/html/books/panama/panamacanal/index.html}} * Jaen, Omar. (2005). Las Negociaciones de los Tratados Torrijos-Carter, 1970-1979 (Tomos 1 y 2). Panama: Autoridad del Canal de Panama. ISBN 9962-607-32-9 (Obra completa) * Jorden, William J. (1984). ''Panama Odyssey''. 746 pages, illustrated. Austin: [[University of Texas Press]]. ISBN 0-292-76469-3 * Maurer, Noel, and Carlos Yu. ''The Big Ditch: How America Took, Ran, and Ultimately Gave Away the Panama Canal'' (Princeton University Press, 2010); 420 pp.&nbsp;ISBN 978-0-691-14738-3. Econometric analysis of costs ($9 billion in 2009 dollars) and benefits to US and Panama * [[David McCullough|McCullough, David]]. (1977). ''[[The Path Between the Seas|The Path Between the Seas: The Creation of the Panama Canal, 1870-1914]]''. New York: Simon & Schuster. ISBN 0-671-22563-4 * Mellander, Gustavo A.(1971) ''The United States in Panamanian Politics: The Intriguing Formative Years''. Daville,Ill.:Interstate Publishers. OCLC 138568. * Mellander, Gustavo A.; Nelly Maldonado Mellander (1999). ''Charles Edward Magoon: The Panama Years''. Río Piedras, Puerto Rico: Editorial Plaza Mayor. ISBN 1-56328-155-4. OCLC 42970390. * Mills, J. Saxon. (1913). [http://www.gutenberg.org/ebooks/34124 The Panama Canal—A history and description of the enterprise] A Project Gutenberg free ebook. * Parker, Matthew. (2007). ''Panama Fever: The Epic Story of One of the Greatest Human Achievements of All Time—The Building of the Panama Canal''. New York: Doubleday. ISBN 978-0-385-51534-4 * Sherman, Gary. "Conquering the Landscape (Gary Sherman explores the life of the great American trailblazer, John Frank Stevens)", History Magazine, July 2008. ==মানচিত্ৰ== {{Panama Canal map}} {{-}} ==চিত্ৰভঁৰাল== <gallery> File:Pm-map.png|thumb|Location of Panama between [[Pacific Ocean|Pacific]] (bottom) and [[Caribbean Sea|Caribbean]] (top), with canal at top center </gallery> {{Panorama |image = File:Panama canal panoramic view from the top of Ancon hill.jpg |height = 180 |alt = Panorama of Pacific entrance of the canal. |caption = Panorama of Pacific entrance of the canal. Left: Pacific Ocean and Puente de las Americas (Bridge of Pan-American Highway); far right: Miraflores locks. }} ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons|Panama Canal}} *[http://www.pancanal.com/ Panama Canal Authority website]—Has a simulation showing how the canal works *[http://www.canalmuseum.com/ Canalmuseum]—History, Documents, Photographs and Stories *[http://www.calisphere.universityofcalifornia.edu/browse/azBrowse/Panama+Canal Early stereographic images of the construction] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140826120821/http://www.calisphere.universityofcalifornia.edu/browse/azBrowse/Panama+Canal |date=2014-08-26 }} University of California Archival collection of maps, blueprints, photographs, letters, and other documents, collected by [http://contentdm.lindahall.org/u?/panama,5315 Aurin B. Nichols] {{Webarchive|url=https://archive.ph/20130113020712/http://contentdm.lindahall.org/u?/panama,5315 |date=2013-01-13 }}, an engineer who worked on the canal project through from 1899 until its completion. *''[http://gozonian.org/v20/imagesb/page0042.jpg Tugboat Gatun was the first boat through Gatun locks, June 1913] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140106040409/http://gozonian.org/v20/imagesb/page0042.jpg |date=2014-01-06 }}'' *[http://ufdc.ufl.edu/pcm Panama & the Canal Digital Collection] *[http://www.itnsource.com/shotlist//BHC_RTV/1917/11/05/BGT407051266/ Footage of ships going through Panama Canal in 1917] *[http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/films/panama/player/ The Panama Canal] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140210093844/http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/films/panama/player/ |date=2014-02-10 }} An [[American Experience]] Documentary *[http://www.mercatrade.com/blog/9-facts-about-the-panama-canal-expansion 9 Facts about the Panama Canal Expansion - Infographic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130926055247/http://www.mercatrade.com/blog/9-facts-about-the-panama-canal-expansion |date=2013-09-26 }} {{Coord|9|04|48|N|79|40|48|W|region:PA_type:waterbody|display=title}} *http://www.czbrats.com/Builders/Goethals/geopictures.htm — Collection of Panama Canal pictures [[শ্ৰেণী:খাল]] n6aen8revrbnsccii4435pmcip52cvr 0 40790 517448 299462 2025-06-12T13:24:59Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517448 wikitext text/x-wiki {{Infobox medical condition | Name = শ্ৰৱণ বিসংগতি | Image = Deafness and hard of hearing symbol.png | Alt = A stylized white ear, with two white bars surrounding it, on a blue background. | Caption = শ্ৰৱণ বিসংগতি আৰু শ্ৰৱণৰ অসুবিধাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতীক | Field = [[Otorhinolaryngology]], [[audiology]] | ICD10 = {{ICD10|H|90||h|90}}–{{ICD10|H|91||h|90}} | ICD9 = {{ICD9|389}} | MedlinePlus = 003044 | eMedicineSubj = article | eMedicineTopic = 994159 | eMedicine_mult = | MeshID = D034381 |DiseasesDB=19942 }} '''শ্ৰৱণ বিসংগতি''' বা '''বধিৰতা''' {{En|Hearing loss|'''hard of hearing''', '''anacusis''', বা '''hearing impairment''' বুলিও কোৱা হয়। }} হৈছে আংশিক বা সম্পূৰ্ণভাৱে [[শ্ৰৱণ ক্ষমতা]] লুপ্ত হৈ যোৱা।<ref name="Britannica">{{cite encyclopedia | year=2011 | title=Deafness | encyclopedia=Encyclopædia Britannica Online | publisher=Encyclopædia Britannica Inc. | location= | id= | url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/154327/deafness | accessdate=2012-02-22}}</ref> ই এখন বা দুয়োখন কাণৰ ক্ষেত্ৰত হ'ব পাৰে।<ref name=WHO2015/> ইয়াৰ ফলত শিশুসকলৰ [[ভাষা]] শিক্ষণত আৰু বয়স্কসকলৰ বিভিন্ন কাৰ্যত অসুবিধাৰ সৃষ্টি হয়।<ref name=Las2014>{{cite journal|last=Lasak|first=JM|author2=Allen, P |author3=McVay, T |author4= Lewis, D |title=Hearing loss: diagnosis and management.|journal=Primary care|date=Mar 2014|volume=41|issue=1|pages=19–31|pmid=24439878 |doi=10.1016/j.pop.2013.10.003}}</ref> ইয়াৰ বাবেই কিছুমান লোক, বিশেষকৈ বয়সস্থ সকল, নিঃসংগতাত ভুগিব লগা হয়।<!-- <ref name=WHO2015/> --> '''বধিৰ''' বুলিলে সাধাৰণতে কমকৈ শুনা নাইবা একেবাৰে নুশুনা লোক সকলক বুজোৱা হয়।<ref name=WHO2015/> <!-- Cause and diagnosis --> বিভিন্ন কাৰণৰ বাবে শ্ৰৱণ ক্ষমতা লুপ্ত হ'ব পাৰে: [[বংশগত]], [[বয়স বৃদ্ধি]], [[Noise-induced hearing loss|কোলাহলৰ প্ৰভাৱ]], কিছুমান [[সংক্ৰমণ]], জন্মৰ জটিলতা, আৰু বিভিন্ন ঔষধ তথা বিষাক্ৰিয়া আদি।<!-- <ref name=WHO2015/> --> এটা সাধাৰণ সংক্ৰমণজনিত বধিৰতা হৈছে [[chronic ear infections]]।<!-- <ref name=WHO2015/> --> [[ৰুবেলা]]ৰ দৰে গৰ্ভাৱস্থাৰ বিভিন্ন সংক্ৰমণেও সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰিব পাৰে।<!-- <ref name=WHO2015/> --> [[শ্ৰৱণ পৰীক্ষা]]ত এখন কাণে কমেও ২৫ ডেচিবল শব্দ শুনিবলৈ অক্ষম হ'লে বধিৰতা নিশ্চিত কৰা হয়।<ref name=WHO2015/> নৱজাতকৰ শ্ৰৱণ পৰীক্ষা অতি প্ৰয়োজনীয় বুলি গণ্য কৰা হয়।<ref name=Las2014/> <!-- Prevention and treatment --> অৰ্ধ বধিৰতা প্ৰতিৰোধ কৰিব পৰা যায়।<!-- <ref name=WHO2015/> --> ইয়াৰ বাবে [[প্ৰতিষেধক প্ৰদান]], [[গৰ্ভাৱস্থা]]ত উপযুক্ত প্ৰতিপালন, কোলাহলৰ পৰা আঁতৰি থকা, আৰু কিছুমান নিৰ্দিষ্ট ঔষধৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=WHO2015/> কোলাহল নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে [[বিশ্ব স্বাস্থ্য সংস্থা]]ই যুৱচামৰ [[personal audio player]] ব্যৱহাৰৰ সীমা দৈনিক এক ঘণ্টা অনুমোদন জনাইছে।<ref name=WHO2015Aud>{{cite web|title=1.1 billion people at risk of hearing loss WHO highlights serious threat posed by exposure to recreational noise|url=http://www.who.int/pbd/deafness/activities/IECD_2015_Press_Release_EN.pdf?ua=1|website=who.int|accessdate=2 March 2015|date=27 February 2015}}</ref> শিশুসকলৰ বধিৰতা আগতীয়াকৈ চিনাক্তকৰণ আৰু শুশ্ৰূষা প্ৰদান অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ।<!-- <ref name=WHO2015/> --> বিভিন্ন [[hearing aids]], [[sign language]], [[cochlear implants]] আৰু [[Subtitle (captioning)|subtitles]] অতি উপকাৰী।<!-- <ref name=WHO2015/> --> [[Lip reading]] হৈছে অন্য এক প্ৰকাৰৰ উপযোগী কৌশল।<!-- <ref name=WHO2015/> --> পৃথিৱীৰ বিভিন্ন প্ৰান্তত শ্ৰৱণ সহায়ত যন্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref name=WHO2015/> <!-- Epidemiology and society--> সমগ্ৰ বিশ্বজুৰি বধিৰতাৰ বাবে প্ৰায় ১০% ৱোক প্ৰভাৱিত হৈছে।<ref name=Oishi2011>{{cite journal | last1=Oishi | first1=N. | last2=Schacht | first2=J. | title=Emerging treatments for noise-induced hearing loss | journal=Expert opinion on emerging drugs |date=June 2011 | volume=16 | issue=2 | pmid=21247358 | doi=10.1517/14728214.2011.552427 | pmc=3102156}}</ref> ইয়াৰ ফলত প্ৰায় ৫% (৩৬০ৰ পৰা ৬৩৮ নিযুত) লোকৰ অক্ষমতা সৃষ্টি হৈছে আৰু অন্য ১২৪ নিযুত লোক অক্ষমতা আশংকা কৰা হৈছে।<ref name=WHO2015>{{cite web|title=Deafness and hearing loss Fact sheet N°300|url=http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs300/en/|accessdate=23 May 2015|date=March 2015}}</ref><ref name=WHO2008/><ref>{{cite journal|last1=Olusanya|first1=BO|last2=Neumann|first2=KJ|last3=Saunders|first3=JE|title=The global burden of disabling hearing impairment: a call to action.|journal=Bulletin of the World Health Organization|date=1 May 2014|volume=92|issue=5|pages=367–73|pmid=24839326}}</ref><ref name=WHO2008>{{cite book | author=WHO | title= |year=2008 | publisher=World Health Organization | location=Geneva, Switzerland |isbn=9789241563710 | pages=35 | url= http://www.who.int/healthinfo/global_burden_disease/GBD_report_2004update_full.pdf}}</ref> ইয়াৰে প্ৰায় ৬৫ নিযুত লোকৰ বধিৰতা শিশু অৱস্থাতেই আৰম্ভ হোৱা।<ref name="Peads2011">{{cite book |first=Abdelaziz Y | last=Elzouki | title=Textbook of clinical pediatrics |publisher=Springer | location=Berlin | isbn=9783642022012 | pages=602 |url=http://books.google.ca/books?id=FEf4EMjYSrgC&pg=PA602 | edition=2}}</ref> Sign language কব পৰা সকলৰ বেছিভাগেই [[Deaf culture]]ৰ সদস্য আৰু তেওঁলোকে নিজকে কোনো ৰোগাক্ৰান্ত বুলি ভবাৰ সলনি পৃথক গুণসম্পন্ন বুলিহে ভাবে,<ref name=NAD2014>{{cite web|title=Community and Culture - Frequently Asked Questions|url=http://nad.org/issues/american-sign-language/community-and-culture-faq|website=nad.org|publisher=National Association of the Deaf|accessdate=31 July 2014|deadurl=no|archiveurl=https://web.archive.org/web/20151227171131/http://nad.org/issues/american-sign-language/community-and-culture-faq|archivedate=27 December 2015|df=}}</ref> আৰু এনে বহু সদস্যই বধিৰতাৰ চিকিৎসা কৰাৰ বিৰোধিতা কৰে।<ref>{{Cite web|title = Sound and Fury - Cochlear Implants - Essay|url = http://www.pbs.org/wnet/soundandfury/cochlear/essay.html|website = www.pbs.org|accessdate = 2015-08-01|publisher = [[PBS]]|archivedate = 2015-07-06|archiveurl = https://web.archive.org/web/20150706062633/http://www.pbs.org/wnet/soundandfury/cochlear/essay.html|deadurl = yes}}</ref><ref>{{Cite web|title = Understanding Deafness: Not Everyone Wants to Be 'Fixed'|url = http://www.theatlantic.com/health/archive/2013/08/understanding-deafness-not-everyone-wants-to-be-fixed/278527/|accessdate = 2015-08-01|website = www.theatlantic.com|publisher = ''[[The Atlantic]]''}}</ref><ref>{{Cite web|title = Why not all deaf people want to be cured|url = http://www.telegraph.co.uk/culture/9526045/Why-not-all-deaf-people-want-to-be-cured.html|accessdate = 2015-08-02|website = www.telegraph.co.uk|publisher = ''[[The Daily Telegraph]]''}}</ref><ref name=Spa2005>{{cite journal|last1=Sparrow|first1=Robert|title=Defending Deaf Culture: The Case of Cochlear Implants|journal=The Journal of Political Philosophy|date=2005|volume=13|issue=2|url=http://profiles.arts.monash.edu.au/rob-sparrow/download/Deaf-Culture.pdf|accessdate=30 November 2014}}</ref> == তথ্য সংগ্ৰহ == {{Reflist}} {{Medical condition classification and resources}} [[শ্ৰেণী:ৰোগ]] oo1jsg9k31dbc53hidd65fz3n5vrk32 0 41867 517543 237591 2025-06-12T21:03:05Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517543 wikitext text/x-wiki '''হিলাৰি ক্লিণ্টন''' এগৰাকী আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰীয় ৰাজনীতিক। তেওঁ ২০১৬ বৰ্ষৰ [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]ৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ ডেমক্ৰেটিক পাৰ্টিৰ প্ৰাৰ্থী। এনে সন্মান লাভ কৰা তেওঁ প্ৰথম আমেৰিকী মহিলা। তেওঁ পূৰ্বতে আমেৰিকাৰ ফাৰ্ষ্ট লেডী আছিল। == আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ফাৰ্ষ্ট লেডী হিচাপে == === ফাৰ্ষ্ট লেডীৰ ভূমিকা === জানুৱাৰী ১৯৯৩ত বিল ক্লিণ্টন আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰপতি হোৱাত হিলাৰী ক্লিণ্টন আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ প্ৰথম মহিলা হ'ল। তেওঁৰ সংবাদ মাধ্যমৰ সচিবে দোহাৰিলে যে তেওঁ নিজৰ নামৰ সেই ৰূপেই ব্যৱহাৰ কৰিব। তেওঁ প্ৰথম ফাৰ্ষ্ট লেডী আছিল যাৰ প'ষ্ট গ্ৰেজুৱট ডিগ্ৰী আছিল। তদুপৰি, হুৱাইট হাউছত প্ৰৱেশৰ পূৰ্বেই কৰ্ম সংস্থাপন থকা প্ৰথম ফাৰ্ষ্ট লেডী হিচাপেও তেওঁ চিহ্নিত হ'ল।<ref>{{Cite web|url=http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/biography/clinton-hillary/|title=Hillary Rodham Clinton|publisher=PBS|accessdate=December 2, 2014|archivedate=February 19, 2012|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120219171853/http://www.pbs.org/wgbh/americanexperience/features/biography/clinton-hillary/|deadurl=yes}}</ref> তেওঁ এনে প্ৰথম ফাৰ্ষ্ট লেডী যাৰ ইষ্ট ৱিঙৰ ফাৰ্ষ্ট লেডীৰ কাৰ্যালয় থকাৰ বাদে ৱেষ্ট ৱিঙতো কাৰ্যালয় আছিল।<ref name="nfll" /><ref>Troy 2006, p.&nbsp;71.</ref> ইলিয়ানৰ ৰুচেভেল্টৰ পাছতেই তেওঁক আতাইতকৈ মুকলি ভাৱে শক্তি লাভ কৰা ৰাষ্ট্ৰপতিৰ পত্নী বুলিব পাৰি।<ref>Troy 2006, p.&nbsp;xii.</ref><ref>{{Cite news|title=First Lady President?|author=Rajghatta, Chidanand|date=January–February 2004|work=[[Verve (magazine)|Verve]]|authorlink=Chidanand Rajghatta|url=http://www.verveonline.com/27/people/hillary/full.shtml|archiveurl=https://web.archive.org/web/20040701113441/http://www.verveonline.com/27/people/hillary/full.shtml|archivedate=July 1, 2004}}</ref> [[চিত্ৰ:Hrcfamily.jpg|alt=Chelsea, Hillary, and Bill Clinton depart a helicopter|left|thumb|ক্লিণ্টন পৰিয়ালৰ হুৱাইট হাউছত প্ৰৱেশ]] [[চিত্ৰ:President_Clinton,_Hillary_Rodham_Clinton_and_Chelsea_Clinton_greet_troops_at_Tuzla_Air_Force_Base_in_Bosnia_-_Flickr_-_The_Central_Intelligence_Agency_(4).jpg|thumb|১৯৯৭ত সামৰিক জোৱানৰ সৈতে হিলাৰি ক্লিণ্টন]] [[চিত্ৰ:Hrcraad.jpg|alt=Clinton reads a book to an African American grade school class|left|thumb|ৰিড এক্ৰছ আমেৰিকাত ক্লিণ্টন, ১৯৯৭ত]] [[চিত্ৰ:Hillary_Clinton_at_the_United_Nations_Conference_on_Women_in_Beijing,_China.jpg|alt=Clinton speaking at a podium with several onlookers|right|thumb|১৯৯৫ৰ ক্লিণ্টনৰ বিখ্যাত "মানৱ অধিকাৰ নাৰীৰ অধিকাৰ আৰু নাৰীৰ অধিকাৰ মানৱ অধিকাৰ" ("হ্যুমেন ৰাইটছ আৰ ৱমেন্স ৰাইটছ এণ্ড ৱমেন্স ৰাইটছ আৰ হ্যুমেন ৰাইটছ") ভাষণ, বেইজিঙত]] == ইউ এছ চেক্ৰেটেৰি অৱ ষ্টেট == === নিযুক্তি === [[চিত্ৰ:Hillary_Clinton_sworn_in_as_SecState_1-21-09_clinton-SIC-1.21.09_600_1.jpg|alt=Clinton taking oath as Secretary of State|thumb|শপত গ্ৰহণ]] নৱেম্বৰ ২০০৮ত বাৰাক অ'বামাই তেওঁৰ আগত ইউ এছ চেক্ৰেটেৰী অৱ ষ্টেট হোৱাৰ প্ৰস্তাৱ ৰাখিছিল।<ref>Allen and Parnes 2014, pp.&nbsp;48–52.</ref> প্ৰথমে অধিক আগ্ৰহী নহ'লেও, পাছলৈ তেওঁ মান্তি হ'ল। ২০ নৱেম্বৰত তেওঁ অ'বামাক কথাটো জনালে।<ref name="nytm-rock">{{Cite news|url=http://www.nytimes.com/2012/07/01/magazine/hillary-clintons-last-tour-as-a-rock-star-diplomat.html|title=Last Tour of the Rock-Star Diplomat|author=Myers, Steven Lee|magazine=The New York Times Magazine|date=July 1, 2012|pages=18–23, 49}}</ref><ref>Allen and Parnes 2014, pp.&nbsp;58–60.</ref> ১ ডিচেম্বৰত অবামাই ঘোষণা কৰিলে যে ক্লিণ্টন তেওঁৰ চেক্ৰেটেৰী অৱ ষ্টেটৰ নমিনি হ'ব। ক্লিণ্টন মন্তব্য কৰিলে যে তেওঁ চিনেট ত্যাগ কৰিব বিচৰা নাছিল, কিন্তু নতুন স্থানটো "কঠিন আৰু উৎসুকতাৰে পৰিপূৰ্ণ হ'ব"।<ref name="sky120108" /> আন আন নিয়মৰ পাছত ১৩ জানুৱাৰী ২০০৯ত হিলাৰি চেক্ৰেতেৰি অৱ ষ্ট্ৰ্ট হ'ল।<ref>{{Cite news|url=http://www.nbcnews.com/id/28624112/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140409043257/http://www.nbcnews.com/id/28624112/|archivedate=2014-04-09|title=Senate panel backs Clinton as secretary of state|agency=Associated Press|publisher=NBC News|date=January 15, 2009}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2008/12/19/bush-approves-bill-reducing-secretary-of-states-pay/|title=Bush Approves Bill Reducing Secretary of State's Pay|author=Falcone, Michael|work=The New York Times|date=December 19, 2008}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.gallup.com/poll/113740/Senate-Hearings-Begin-Hillary-Clintons-Image-Soars.aspx|title=As Senate Hearings Begin, Hillary Clinton's Image Soars|author=Jones, Jeffrey M.|publisher=Gallup Organization|date=January 13, 2009}}</ref><ref>{{Cite news|url=http://www.nbcnews.com/id/28624112/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140409043257/http://www.nbcnews.com/id/28624112/|archivedate=2014-04-09|title=Senate panel backs Clinton as secretary of state|agency=Associated Press|publisher=NBC News|date=January 15, 2009}}</ref><ref name="kate phillips">{{Cite news|url=http://thecaucus.blogs.nytimes.com/2009/01/21/senate-debates-clinton-confirmation/|title=Senate Confirms Clinton as Secretary of State|last=Phillips|first=Kate|date=January 21, 2009|work=The New York Times}}</ref> যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ কেবিনেটত কাম কৰা প্ৰথম প্ৰাক্তন লেডী হিচাপে হিলাৰি চিহ্নিত হ'ল।<ref>{{Cite news|url=http://www.npr.org/blogs/politicaljunkie/2008/12/obama_brings_hillary_to_cabine.html|title=Obama Brings Hillary to Cabinet, GOP to Ariz. State House|author=Rudin, Ken|publisher=NPR|date=December 1, 2008}}</ref> [[চিত্ৰ:US_Secretary_of_State_at_the_London_Conference_on_Libya_(5570842641).jpg|left|thumb|লণ্ডনত বিঠক]] [[চিত্ৰ:Secretary Clinton Meets Daw Aung San Suu Kyi for Dinner (6437448295).jpg|alt=Clinton standing with Aung San Suu Kyi|right|thumb|চেক্ৰেটেৰি ক্লিণ্টন আৰু ম্যানমাৰৰ অং চা চু চি]] == ২০১৬ চনৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ প্ৰচাৰ == ১২ এপ্ৰিল ২০১৫ত ক্লিণ্টনে ঘোষণা কৰিলে যে তেও ২০১৬ৰ ৰাষ্ট্ৰপতি নিৰ্বাচনৰ বাবে প্ৰতিদ্বন্দ্ব্বিতা কৰিব।<ref name="nyt-2016-announ">{{Cite news|url=http://www.nytimes.com/2015/04/13/us/politics/hillary-clinton-2016-presidential-campaign.html|title=Hillary Clinton Announces 2016 Presidential Bid|author=Chozick, Amy|work=The New York Times|date=April 12, 2015}}</ref> [[চিত্ৰ:Hillary_Clinton_Philadelphia_rally_4-20-16_(cropped).JPG|alt=Hillary Clinton, a 68-year-old white woman with blonde hair, holding a microphone and wearing a blue suit.|left|thumb|ফিলডেলফিয়াত ক্লিণ্টন]] ২৬ জুলাই ২০১৬ত তেওক আনুষ্ঠানিকভাৱে দেমক্ৰেটিক পাৰ্টিৰ প্ৰাৰ্থী নিযুক্ত কৰা হ'ল।<ref>Alan Rappeport, Yamiche Alcindor & Jonathan Martin, [http://www.nytimes.com/2016/07/27/us/politics/dnc-speakers-sanders-clinton.html Democrats Nominate Hillary Clinton Despite Sharp Divisions],, ''New York Times'' (July 26, 2016).</ref> == <font style="background-color: rgb(254, 252, 224);"></font> == == টোকা == {{Reflist|30em|group="nb"}} == References == {{Reflist|20em}} [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ৰাজনীতিবিদ]] k2lhe3n7jxec5cw4o7ykxfk5sdamxvu 0 49487 517726 420618 2025-06-13T09:47:06Z Kandarpajit Kallol 6257 517726 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox person|honorific_prefix=<!--{{small|[[The Honourable]]}}his formal style as a member of the Jamaican Order of Merit-->|name=বব মাৰ্লি |image=Bob-Marley.jpg{{!}}border|alt=Black and white image of Bob Marley on stage with a guitar|caption=Marley performing in 1980|birth_name=Robert Nesta Marley|alias={{flat list| *Donald Marley *Tuff Gong}}|birth_date={{birth date|1945|2|6|df=y}}|birth_place=[[Nine Mile, Jamaica|Nine Mile]], [[Saint Ann Parish]], British Jamaica|death_date={{Death date and age|1981|5|11|1945|2|6|df=y}}|death_place=Miami, Florida|death_cause=Melanoma (skin cancer)|parents=Norval Sinclair Marley<br>[[Cedella Booker]]|occupation={{flat list| *Singer *songwriter *musician}}|home_town=[[Trenchtown]], Kingston, Jamaica|spouse={{marriage|[[Rita Marley|Alpharita Anderson Marley]]|10 February 1966|}}|children=[[Sharon Marley|Sharon Marley Prendergast]] (adopted)<br>[[Cedella Marley]]<br>David Nesta [[Ziggy Marley]]<br>[[Stephen Marley (musician)|Stephen Robert Nesta Marley]]<br>[[Rohan Marley]]<br>[[Julian Marley]]<br>[[Ky-Mani Marley]]<br>[[Damian Marley]]|relatives=[[Skip Marley]] (grandson)<br>[[Nico Marley]] (grandson)|module={{Infobox musical artist|embed=yes | background = solo_singer | genre = {{flat list| *Reggae *ska *rocksteady}} | instrument = {{flat list| *Vocals *guitar *percussion}} | years_active = 1962–1981 | label = {{flat list| *[[Beverley's]] *Studio One *JAD *Wail'n Soul'm *Upsetter *Tuff Gong Island}} | associated_acts = [[Bob Marley and the Wailers]] | website = {{URL|bobmarley.com}} }}}} '''ৰবাৰ্ট নেষ্টা মাৰ্লি''' এগৰাকী [[জামাইকা]]ন গায়ক আৰু গীতিকাৰ যি এক আন্তৰ্জাতিক সংগীত শিল্পী হিচাপে খ্যাত।<ref>{{Cite web|url=https://www.biography.com/news/bob-marley-biography-facts|title=7 Fascinating Facts About Bob Marley|publisher=|accessdate=10 October 2017}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://theculturetrip.com/caribbean/jamaica/articles/bob-marley-anatomy-of-an-icon/|title=Bob Marley: Anatomy of an Icon|publisher=|accessdate=10 October 2017|archivedate=31 May 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200531155256/https://theculturetrip.com/caribbean/jamaica/articles/bob-marley-anatomy-of-an-icon/|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://www.youthlinkjamaica.com/marley-new-view-cultural-icon|title='Marley' - a new view of a cultural icon -|accessdate=10 October 2017|archivedate=10 October 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20171010104634/http://www.youthlinkjamaica.com/marley-new-view-cultural-icon|deadurl=yes}}</ref><ref name="Toynbee2013">{{Cite book|title=Bob Marley: Herald of a Postcolonial World|url=https://books.google.com/books?id=BkDohE6Qd3oC&pg=PA1969|accessdate=23 August 2013|publisher=John Wiley & Sons}}</ref><ref name="Gooden2003">{{Cite book|title=Reggae Heritage: Jamaica's Music History, Culture & Politic|url=https://books.google.com/books?id=GSbzpWSGkGUC&pg=PA293|accessdate=25 August 2013|publisher=AuthorHouse}}</ref> তেওঁৰ গীতত [[ৰেগে]], [[স্কা]] আৰু [[ৰকষ্টিডি]]ৰ মিশ্ৰণ দেখা যায়।.<ref>{{Cite interview|url=http://www.reggae-vibes.com/concert/bunnylee/bunnylee2.htm|title=Interview|access-date=2019-01-27|archivedate=2015-09-24|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150924085608/http://www.reggae-vibes.com/concert/bunnylee/bunnylee2.htm|deadurl=yes}}</ref> তেওঁ ১৯৬৩ত পৰিবেশন আৰম্ভ কৰিলে [[দ্য ৱেইলাৰ্ছ|''দ্য ৱেইলাৰ্ছ'']]ৰ সৈতে, আৰু নিজৰ অনন্য গীত-লিখন তথা কণ্ঠকলাৰে সমগ্ৰ বিশ্বতে খ্যাতনামা হৈ পৰিল। দ্য ৱেইলাৰ্ছে আতাইতকৈ পুৰণি ৰেগে কিছুমান প্ৰিবেশন কৰিছিল প্ৰযোজক লি "স্ক্ৰেচ"ৰ সহযোগত। == কৰ্ম জীৱন == ১৯৭৪ত দ্য ৱেইলাৰ্ছ ভংগ হ'ল।<ref>{{Cite web|url=http://pureguitar.com/interviews/2013/02/19/aston-family-man-barrett-on-bass-with-bob-marley-peter-tosh-and-the-wailers/|title=Interview|accessdate=23 August 2013|archivedate=6 December 2013|archiveurl=https://web.archive.org/web/20131206120731/http://pureguitar.com/interviews/2013/02/19/aston-family-man-barrett-on-bass-with-bob-marley-peter-tosh-and-the-wailers/|deadurl=yes}}</ref> মাৰ্লিয়ে অকলে কাম আগবঢ়াই নিলে, আৰু ১৯৭৭ত 'এগজ'ডাচে' মুক্তি লাভ কৰিলে। এই এল্বামে মাৰ্লিলৈ বিশ্বজোৰা খ্যাতি আনিলে আৰু তেওঁ সৰ্বকালৰ জনপ্ৰিয়তম কণ্ঠ শিল্পীৰ অন্যতম হৈ ৰ'ল, ৭ কোটি ৫০ লাখ ৰেকৰ্ডৰ বিক্ৰীৰে।<ref>{{Cite news|url=https://www.theglobeandmail.com/arts/deadly-profitable-the-13-highest-earning-dead-celebrities/article21112085/|title=Deadly profitable: The 13 highest-earning dead celebrities|publisher=The Globe and Mail|accessdate=21 October 2014}}</ref><ref name="Inc.2007">{{Cite news|title='Exodus' Returns|url=https://books.google.com/books?id=lQ4EAAAAMBAJ&pg=PA42|accessdate=23 August 2013|publisher=Nielsen Business Media, Inc.}}</ref> [[যুক্তৰাজ্য]]ত জনপ্ৰিয় "এগজ'ডাচ", "ৱেইটিং ইন ভেইন", "জেমিং" আৰু "ৱান লাভ" থকা এই এল্বাম ৫৬ সপতাহ ইউকে এল্বাম চাৰ্টত নিৰন্তৰ থাকিল। ১৯৭৮ত মুক্তি লাভ কৰা "কায়া"ত "ইজ দিচ লাভ" আৰু "চেটিস্ফাই মাই চ'ল" গান আছিল। তেওঁৰ আতাইতকৈ জনপ্ৰিয় এল্বাম "লেজেণ্ড" ১৯৮৪ত মুক্ত হ'ল, তেওঁৰ মৃত্যুৰ ৩ বছৰ পাছত। ই সৰ্বকালৰ আতাইতকৈ জনপ্ৰিয় ৰেগে এল্বাম। == ব্যক্তিগত মত আৰু পৰিচয় == ১১ মে' ১৯৮১ত মাৰ্লিৰ দেহাৱসান ঘটিল মেলান'মাৰ বাবে। তেওঁ ৰাষ্টাফাৰি ধৰ্মত গভীৰ বিশ্বাস ৰাখিছিল আৰু নিজৰ সংগ্গীতত এক আদ্যাত্মিক ভাৱ প্ৰকট কৰিছিল।<ref name="Masouri">{{Cite book|first=Jon|last=Masouri|title=Wailing Blues&nbsp;– The Story of Bob Marley's Wailers|url=https://books.google.com/books?id=Rq_7iIvMvYgC&pg=PT242|accessdate=7 September 2013}}</ref>{{Rp|242}}<ref>{{Cite web|url=http://www.huffingtonpost.com/varun-soni/bob-marleys-spiritual-leg_b_453614.html|title=Bob Marley's Spiritual Legacy|first=Varun|last=Soni|accessdate=11 July 2017}}</ref> তেওঁ ৰেগে সংগীত সমগ্ৰ বিশ্বত জনপ্ৰিয় কৰি তুলিলে। তেওঁ বৰ্তমানে এক গণচিহ্নত পৰিণত হৈছে। তদুপৰি চোলা, বা-বস্তু আদিতো তেওঁৰ প্ৰতিচ্ছবি জনপ্ৰিয় হৈ ৰৈছে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:কণ্ঠশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:জামাইকাৰ ব্যক্তি]] 6u0fwd3qtulfvpmfnrrpj8txtds7zra 0 52472 517480 510118 2025-06-12T15:35:35Z Babulbaishya 2558 517480 wikitext text/x-wiki {{Rough translation}} {{Infobox software | name = ইনষ্টাগ্ৰাম | logo = [[File:instagram logo 2016.svg|150px]]<br />[[File:Instagram logo.svg|150px]] | author = {{hlist|[[কেভিন ছিছট্ৰ'ম]]|[[মাইক ক্ৰীগাৰ]]}} | developer = [[মেটা প্লেটফৰ্ম]] <small> | released = {{Start date and age|2010|10|6}} | ver layout = | operating system = {{hlist|[[iOS]]|[[Android (operating system)|Android]]|[[Fire OS]]|[[Microsoft Windows]]}} | size = ১৯৬.৬ [[Megabyte|MB]] (iOS)<ref>{{cite web|url=https://apps.apple.com/us/app/instagram/id389801252|title=Instagram|website=App Store}}</ref> {{break}} ৪৫.৪২ MB (Android)<ref>{{cite web|url=https://www.apkmirror.com/apk/instagram/instagram-instagram/|title=Instagram APKs|website=APKMirror}}</ref> <!--use arm64-v8a-nodpi--> {{break}} ৪৬.৫ MB (Fire OS) <ref>{{Cite web|title=Amazon.com: Instagram: Appstore for Android|url=https://www.amazon.com/Instagram/dp/B00KZP2DTQ|website=www.amazon.com}}</ref> | language = {{hlist|চীনা (সৰলীকৃত আৰু পৰম্পৰাগত)| ক্ৰোৱেচিয়ান| চেক| ডেনিছ| ডাচ| ইংৰাজী| ফিনিশ| ফৰাচী| জাৰ্মান| গ্ৰীক| হিন্দী| হাংগেৰিয়ান| ইণ্ডোনেচিয়ান| ইটালিয়ান| জাপানী| কোৰিয়ান| মালয়| নৰৱেজিয়ান| পোলিছ| পৰ্তুগীজ| ৰোমানিয়ান| ৰাছিয়ান| স্লোভাক| স্পেনিছ| চুইডিছ| টাগালগ| থাই| তুৰ্কী| ইউক্ৰেনীয়| ভিয়েটনামী| ফাৰ্ছি}} | language count = ৩২<ref>{{Cite web| url=https://apps.apple.com/app/id389801252|title=Instagram|website=App Store |access-date=October 7, 2019<!--REQUIRES VALIDATION-->}}</ref> | license = [[Proprietary software]] with [https://help.instagram.com/581066165581870 Terms of Use] | website = {{URL|https://www.instagram.com/}} }} '''ইনষ্টাগ্ৰাম'''{{efn|The name is often colloquially abbreviated by its users, using terms like '''IG''', '''Insta''', or '''the Gram''',<ref>For example:{{cite book | last1 = Edwards | first1 = Erica B. | last2 = Esposito | first2 = Jennifer | chapter = Reading social media intersectionally | title = Intersectional Analysis as a Method to Analyze Popular Culture: Clarity in the Matrix | url = https://books.google.com/books?id=XXzADwAAQBAJ | series = Futures of Data Analysis in Qualitative Research | location = Abingdon | publisher = Routledge | date = 2019 | isbn = 978-0-429-55700-2 | access-date = May 7, 2020 | quote = Instagram (IG) is a photo sharing app created in October of 2010 allowing users to share photos and videos. | archive-date = November 7, 2023 | archive-url = https://web.archive.org/web/20231107152451/https://books.google.com/books?id=XXzADwAAQBAJ | url-status = live }}</ref> legally Instagram, LLC,<ref>{{Cite web |date=2012-04-07 |title=Instagram, LLC |url=https://opencorporates.com/companies/us_de/5136102 |access-date=2023-08-20 |website=[[OpenCorporates]] |archive-date=August 20, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230820223101/https://opencorporates.com/companies/us_de/5136102 |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |date= |title=Instagram, LLC Company Profile {{!}} Menlo Park, CA |url=https://www.dnb.com/business-directory/company-profiles.instagram_llc.987605f1bd2a21a478efc03e8285020b.html |access-date=2023-10-17 |website=dnb.com |archive-date=November 24, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231124064512/https://www.dnb.com/business-directory/company-profiles.instagram_llc.987605f1bd2a21a478efc03e8285020b.html |url-status=live }}</ref> also known as Instagram, Inc.<ref>{{Cite web |title=Instagram Inc - Company Profile and News |url=https://www.bloomberg.com/profile/company/8153108Z:US |access-date=2023-10-17 |website=Bloomberg.com |language=en |archive-date=September 27, 2022 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220927024655/https://www.bloomberg.com/profile/company/8153108Z:US |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |title=Instagram Inc Corporate Profile {{!}} Brands, Media Spend, Headquarters, Addresses and Phone Numbers - Winmo |url=https://open.winmo.com/open/company/technology/ca/menlo-park/instagram-inc/51222 |access-date=2023-10-17 |website=open.winmo.com |archive-date=October 31, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20231031134029/https://open.winmo.com/open/company/technology/ca/menlo-park/instagram-inc/51222 |url-status=live}}</ref>}} হৈছে মেটা প্লেটফৰ্মছৰ মালিকানাধীন এটা আমেৰিকান ফটো আৰু চুটি-ফৰ্ম ভিডিঅ' শ্বেয়াৰিং ছ'চিয়েল নেটৱৰ্কিং সেৱা। ই ব্যৱহাৰকাৰীসকলক ফিল্টাৰসমূহৰ সৈতে সম্পাদনা কৰিব পৰা মাধ্যম আপলোড কৰাৰ অনুমতি দিয়ে, হেচটেগসমূহৰ দ্বাৰা সংগঠিত হ'ব পাৰে, আৰু ভৌগোলিক টেগিঙৰ যোগেদি এটা অৱস্থানৰ সৈতে জড়িত হ'ব পাৰে। পোষ্টসমূহ ৰাজহুৱাভাৱে বা পূৰ্ব অনুমোদিত অনুসৰণকাৰীৰ সৈতে শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰি। ব্যৱহাৰকাৰীসকলে টেগ আৰু অৱস্থানৰ দ্বাৰা অন্য ব্যৱহাৰকাৰীৰ বিষয়বস্তু ব্ৰাউজ কৰিব পাৰে, ট্ৰেণ্ডিং বিষয়বস্তু চাব পাৰে, যেনে ফটো, আৰু অন্য ব্যৱহাৰকাৰীক অনুসৰণ কৰিব পাৰে তেওঁলোকৰ বিষয়বস্তু এটা ব্যক্তিগত ফিডত যোগ কৰিবলৈ। এটি মেটা-অপাৰেটেড ইমেজ-কেন্দ্ৰিক ছ'চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্ম, ই iOS, [[Android]], [[Windows 10]], আৰু ৱেবত উপলব্ধ। ব্যৱহাৰকাৰীসকলে বিল্ট-ইন ফিল্টাৰ আৰু অন্যান্য সঁজুলি ব্যৱহাৰ কৰি ফটো তুলি সম্পাদনা কৰিব পাৰে, তাৰ পিছত ফেচবুকৰ দৰে অন্য ছ'চিয়েল মিডিয়া প্লেটফৰ্মত শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰে। ই ইংৰাজী, হিন্দী, স্পেনিছ, ফৰাচী, কোৰিয়ান, আৰু জাপানীকে ধৰি ৩২টা ভাষা সমৰ্থন কৰে<ref>{{Cite web |title=Instagram |url=https://www.instagram.com/ |access-date=2023-11-28 |website=www.instagram.com |archive-date=January 15, 2021 |archive-url=https://web.archive.org/web/20210115000102/https://www.instagram.com/ |url-status=live}}</ref>। ইনষ্টাগ্ৰামক প্ৰথমে পৃথক কৰা হৈছিল যে সেই সময়ৰ আইফোনৰ ডিছপ্লে প্ৰস্থৰ সৈতে মিলাবলৈ কেৱল ৬৪০ পিক্সেলৰ বৰ্গক্ষেত্ৰ (১:১) আস্পেক্ট ৰেচিঅ’তহে কণ্টেণ্ট ফ্ৰেম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়া হৈছিল। ২০১৫ চনত এই নিষেধাজ্ঞা ১০৮০ পিক্সেললৈ বৃদ্ধি কৰি লাঘৱ কৰা হয়। ইয়াৰ উপৰিও ইয়াত বাৰ্তা প্ৰেৰণৰ বৈশিষ্ট্য, এটা পোষ্টত একাধিক ছবি বা ভিডিঅ’ অন্তৰ্ভুক্ত কৰাৰ ক্ষমতা, আৰু এটা গল্প বৈশিষ্ট্য যোগ কৰা হৈছে—ইয়াৰ মূল প্ৰতিযোগী, স্নেপচ্যাটৰ দৰেই, যিয়ে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক তেওঁলোকৰ বিষয়বস্তু এটা ক্ৰমিক ফিডত পোষ্ট কৰাৰ অনুমতি দিছিল, প্ৰতিটো পোষ্ট আনৰ বাবে ২৪ ঘণ্টাৰ বাবে প্ৰৱেশযোগ্য। ২০১৯ চনৰ জানুৱাৰী মাহলৈকে দৈনিক ৫০ কোটি লোকে Stories ব্যৱহাৰ কৰিছিল।<ref name="PD">{{cite web|url=https://www.socialmediatoday.com/news/instagram-stories-is-now-being-used-by-500-million-people-daily/547270/|title=Instagram Stories is Now Being Used by 500 Million People Daily|website=Social Media Today|access-date=April 16, 2019|archive-date=November 3, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201103033633/https://www.socialmediatoday.com/news/instagram-stories-is-now-being-used-by-500-million-people-daily/547270/|url-status=live}}</ref> ২০১০ চনৰ অক্টোবৰ মাহত কেভিন চিষ্ট্ৰম আৰু মাইক ক্ৰীগাৰে iOS ৰ বাবে ইনষ্টাগ্ৰাম মুকলি কৰে। ই দ্ৰুতগতিত জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছিল, দুমাহত ১০ লাখ পঞ্জীয়নভুক্ত ব্যৱহাৰকাৰী, বছৰত ১ কোটি আৰু ২০১৮ চনৰ জুন মাহত ১ বিলিয়ন পঞ্জীয়নভুক্ত ব্যৱহাৰকাৰীৰ সংখ্যা লাভ কৰিছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ফেচবুকে প্ৰায় ১ বিলিয়ন মাৰ্কিন ডলাৰ নগদ ধন আৰু ষ্টকত এই সেৱা লাভ কৰিছিল। ইনষ্টাগ্ৰামৰ এণ্ড্ৰইড সংস্কৰণটো ২০১২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত মুকলি কৰা হৈছিল, তাৰ পিছত ২০১২ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত এটা বৈশিষ্ট্য সীমিত ডেস্কটপ ইণ্টাৰফেছ, ২০১৪ চনৰ জুন মাহত এটা ফায়াৰ অ’ এছ এপ আৰু ২০১৬ চনৰ অক্টোবৰ মাহত উইণ্ড’জ ১০ ৰ বাবে এটা এপ ব্যৱহাৰকাৰীসকলে আপলোড কৰা অবৈধ আৰু অনুপযুক্ত বিষয়বস্তু। ==ইতিহাস== ইনষ্টাগ্ৰামৰ বিকাশ আৰম্ভ হয় ছান ফ্ৰান্সিস্কোত বাৰ্বন হিচাপে, যিটো কেভিন চিষ্ট্ৰম আৰু মাইক ক্ৰীগাৰে নিৰ্মাণ কৰা এটা মোবাইল চেক-ইন এপ। ২০১০ চনৰ ৫ মাৰ্চত চিষ্ট্ৰমে বাৰ্বনৰ কাম কৰাৰ সময়ত বেছলাইন ভেঞ্চাৰছ আৰু আন্দ্ৰেচেন হ’ৰ’ৱিটজৰ সৈতে ৫ লাখ ডলাৰ (২০২৩ চনত ৬৮২,২০০ ডলাৰৰ সমতুল্য) বীজ পুঁজিৰ ৰাউণ্ড বন্ধ কৰি দিয়ে।<ref name="inc2011" /><ref>{{cite web |first=MG |last=Siegler |title=Burbn's Funding Goes Down Smooth. Baseline, Andreessen Back Stealthy Location Startup. |url=https://techcrunch.com/2010/03/05/burbn-funding/ |website=[[TechCrunch]] |publisher=[[AOL]] |date=March 5, 2010 |access-date=April 12, 2017 |archive-date=August 17, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200817181738/https://techcrunch.com/2010/03/05/burbn-funding/ |url-status=live }}</ref> ই Foursquare ৰ সৈতে অত্যধিক মিল থকা বুলি উপলব্ধি কৰি তেওঁলোকে তেওঁলোকৰ এপটো ফটো-শ্বেয়াৰিঙৰ ওপৰত পুনৰ মনোনিৱেশ কৰে, যিটো ইয়াৰ ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ মাজত জনপ্ৰিয় বৈশিষ্ট্য হৈ পৰিছিল।<ref name="NYT history">{{cite news |first1=Somini |last1=Sengupta |first2=Nicole |last2=Perlroth |first3=Jenna |last3=Wortham |title=Behind Instagram's Success, Networking the Old Way |url=https://www.nytimes.com/2012/04/14/technology/instagram-founders-were-helped-by-bay-area-connections.html |archive-url=https://web.archive.org/web/20120414140051/http://www.nytimes.com/2012/04/14/technology/instagram-founders-were-helped-by-bay-area-connections.html |archive-date=April 14, 2012 |url-access=subscription |url-status=live |website=[[The New York Times]] |date=April 13, 2012 |access-date=April 12, 2017}}</ref><ref name="SY" /> তেওঁলোকে ইয়াৰ নাম সলনি কৰে ইনষ্টাগ্ৰাম, তৎক্ষণাত কেমেৰা আৰু টেলিগ্ৰামৰ এটা পৰ্টমেণ্ট।<ref>{{Cite web|url=http://finance.yahoo.com/news/5-most-popular-instagram-accounts-164126625.html|title=5 Of The Most Popular Instagram Accounts|date=August 18, 2014|publisher=Yahoo! Finance|access-date=February 10, 2020|archive-date=August 9, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200809061852/https://finance.yahoo.com/news/5-most-popular-instagram-accounts-164126625.html|url-status=live}}</ref> ===২০১০–২০১১: আৰম্ভণি আৰু ডাঙৰ পুঁজি === জোছ ৰিডেলে অক্টোবৰত কমিউনিটি মেনেজাৰ হিচাপে কোম্পানীটোত যোগদান কৰে<ref name="Employees">{{cite web |first=Alyson |last=Shontell |title=Meet The 13 Lucky Employees And 9 Investors Behind $1 Billion Instagram |url=http://www.businessinsider.com/instagram-employees-and-investors-2012-4 |website=[[Business Insider]] |date=April 9, 2012 |access-date=April 12, 2017 |archive-date=November 5, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201105202419/https://www.businessinsider.com/instagram-employees-and-investors-2012-4 |url-status=live }}</ref>। শ্বেইন ছুইনীয়ে নৱেম্বৰ মাহত অভিযন্তা হিচাপে যোগদান কৰে আৰু জেচিকা জোলমেনে ২০১১ চনৰ আগষ্ট মাহত কমিউনিটি ইভানজেলিষ্ট হিচাপে যোগদান কৰে।<ref name="Employees" /><ref>{{cite web |first=Gabriel |last=Beltrone |title=Instagram Surprises With Fifth Employee |url=http://www.adweek.com/digital/instagram-surprises-fifth-employee-133784/ |website=[[Adweek]] |publisher=Beringer Capital |date=July 29, 2011 |access-date=April 12, 2017 |archive-date=August 9, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200809044658/https://www.adweek.com/digital/instagram-surprises-fifth-employee-133784/ |url-status=live }}</ref> প্ৰথমটো ইনষ্টাগ্ৰাম পোষ্ট আছিল ৩৮ নং ঘাটৰ চাউথ বিচ হাৰ্বাৰৰ ফটো, মাইক ক্ৰীগাৰে ৫:২৬ পি.এম. <ref>{{Cite web|title=Instagram post by Mike Krieger • Jul 16, 2010 at 5:26pm UTC|url=https://www.instagram.com/p/G/|access-date=February 10, 2020|website=Instagram|archive-date=December 8, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20161208094529/https://www.instagram.com/p/G/|url-status=live}}</ref><ref name="SY">{{Cite magazine|url=https://time.com/4408374/instagram-anniversary/|title=Take a Look Back at Instagram's First Posts, Six Years Ago|magazine=Time|access-date=February 10, 2020|archive-date=November 14, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201114233059/https://time.com/4408374/instagram-anniversary/|url-status=live}}</ref> ২০১০ চনৰ ৬ অক্টোবৰত ইনষ্টাগ্ৰাম iOS এপটো আনুষ্ঠানিকভাৱে এপ ষ্ট'ৰৰ জৰিয়তে মুকলি কৰা হয়। ২০১১ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে বেঞ্চমাৰ্ক কেপিটেল, জেক ডৰ্চি, ক্ৰীছ ছাকা (কেপিটেল ফাণ্ডৰ জৰিয়তে), আৰু এডাম ডি'এঞ্জেলোকে ধৰি বিভিন্ন বিনিয়োগকাৰীৰ পৰা ছিৰিজ এৰ পুঁজিত ৭ মিলিয়ন ডলাৰ (২০২৩ চনত ৯,৩৫৭,০৫৭ ডলাৰৰ সমতুল্য) সংগ্ৰহ কৰিছিল বুলি খবৰ ওলাইছিল।<ref>{{cite web |first=MG |last=Siegler |title=Instagram Filters Through Suitors To Capture $7 Million in Funding Led By Benchmark |url=https://techcrunch.com/2011/02/02/instagram-funding/ |website=[[TechCrunch]] |publisher=[[AOL]] |date=February 2, 2011 |access-date=April 22, 2017 |archive-date=August 18, 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120818070809/http://techcrunch.com/2011/02/02/instagram-funding/ |url-status=live }}</ref> এই চুক্তিৰ ফলত ইনষ্টাগ্ৰামৰ মূল্য প্ৰায় ২ কোটি ডলাৰ আছিল। ২০১২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ইনষ্টাগ্ৰামৰ মূল্য ৫০ কোটি ডলাৰ (২০২৩ চনত ৬৫৬,১০০,০০০ ডলাৰৰ সমতুল্য) ভেঞ্চাৰ কেপিটেলিষ্টৰ পৰা ৫ কোটি ডলাৰ (২০২৩ চনত ৬৫,৬১০,০০০ ডলাৰৰ সমতুল্য)।<ref>{{cite web |first=Alexia |last=Tsotsis |title=Right Before Acquisition, Instagram Closed $50M at A$500M Valuation From Sequoia, Thrive, Greylock And Benchmark |url=https://techcrunch.com/2012/04/09/right-before-acquisition-instagram-closed-50m-at-a-500m-valuation-from-sequoia-thrive-greylock-and-benchmark/ |website=[[TechCrunch]] |publisher=[[AOL]] |date=April 9, 2012 |access-date=April 22, 2017 |archive-date=October 23, 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201023104829/https://techcrunch.com/2012/04/09/right-before-acquisition-instagram-closed-50m-at-a-500m-valuation-from-sequoia-thrive-greylock-and-benchmark/ |url-status=live }}</ref> জোছুয়া কুছনাৰে ইনষ্টাগ্ৰামৰ ছিৰিজ বি ধন সংগ্ৰহৰ ৰাউণ্ডৰ দ্বিতীয় বৃহত্তম বিনিয়োগকাৰী আছিল, তেওঁৰ বিনিয়োগ সংস্থা থ্ৰাইভ কেপিটেলে ফেচবুকক বিক্ৰী কৰাৰ পিছত নিজৰ ধন দুগুণ কৰিবলৈ নেতৃত্ব দিছিল।<ref name="forbes.com">{{cite web|title = The 26-Year-Old VC Who Cashed In On Instagram|url = https://www.forbes.com/sites/stevenbertoni/2012/05/02/the-26-year-old-vc-who-cashed-out-in-instagram/|website = Forbes|access-date = January 2, 2016|archive-date = November 6, 2020|archive-url = https://web.archive.org/web/20201106125652/https://www.forbes.com/sites/stevenbertoni/2012/05/02/the-26-year-old-vc-who-cashed-out-in-instagram/|url-status = live}}</ref> ===২০১২–২০১৪: ফেচবুকৰ দ্বাৰা অতিৰিক্ত প্লেটফৰ্ম আৰু অধিগ্ৰহণ=== ২০১২ চনৰ ৩ এপ্ৰিলত ইনষ্টাগ্ৰাম এ এণ্ড্ৰইড ফোনসমূহৰ বাবে নিজৰ এপটোৰ এটা সংস্কৰণ মুকলি কৰে, আৰু ইয়াক এদিনতকৈও কম সময়ৰ ভিতৰতে ১০ লাখতকৈ অধিক বাৰ ডাউনলোড কৰা হয়। ইয়াৰ পিছত এণ্ড্ৰইড এপটোৱে দুটা উল্লেখযোগ্য আপডেট লাভ কৰিছে: প্ৰথম, ২০১৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত, যিয়ে এপটোৰ ফাইলৰ আকাৰ আধালৈ কমালে আৰু পৰিৱেশনৰ উন্নতি যোগ কৰিলে; তাৰ পিছত ২০১৭ চনৰ এপ্ৰিল মাহত, এটা অফলাইন ধৰণ যোগ কৰিবলৈ যিয়ে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক ইণ্টাৰনেট সংযোগ অবিহনে বিষয়বস্তু চাবলৈ আৰু মত বিনিময় কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। ঘোষণাৰ সময়ত ৰিপ'ৰ্ট কৰা হৈছিল যে ইনষ্টাগ্ৰামৰ ৬০ কোটি ব্যৱহাৰকাৰীৰ ৮০% আমেৰিকাৰ বাহিৰত অৱস্থিত, আৰু ইয়াৰ ঘোষণাৰ সময়ত পূৰ্বতে উল্লেখ কৰা কাৰ্য্যক্ষমতা লাইভ আছিল যদিও ইনষ্টাগ্ৰামে অফলাইনত অধিক বৈশিষ্ট্য উপলব্ধ কৰাৰ উদ্দেশ্যও ঘোষণা কৰিছিল, আৰু তেওঁলোকে "আই অ' এছ সংস্কৰণ অন্বেষণ কৰি আছে।" ২০১২ চনৰ ৯ এপ্ৰিলত ফেচবুক, ইনকৰ্পৰেটেড (বৰ্তমান মেটা প্লেটফৰ্মছ)-এ কোম্পানীটোক স্বতন্ত্ৰভাৱে পৰিচালিত কৰি ৰখাৰ পৰিকল্পনাৰে ১ বিলিয়ন ডলাৰ (২০২৩ চনত ১,৩১২,০০০,০০০ ডলাৰৰ সমতুল্য) নগদ ধন আৰু ষ্টকত ইনষ্টাগ্ৰাম ক্ৰয় কৰে। ব্ৰিটেইনৰ অফিচ অৱ ফেয়াৰ ট্ৰেডিঙে ২০১২ চনৰ ১৪ আগষ্টত এই চুক্তিত অনুমোদন জনায়, আৰু ২০১২ চনৰ ২২ আগষ্টত আমেৰিকাৰ ফেডাৰেল ট্ৰেড কমিছনে নিজৰ তদন্ত বন্ধ কৰি দিয়ে, যাৰ ফলত চুক্তিখন আগবাঢ়ি যাব পাৰে। ২০১২ চনৰ ৬ ছেপ্টেম্বৰত ইনষ্টাগ্ৰাম আৰু ফেচবুকৰ মাজত হোৱা চুক্তিখন আনুষ্ঠানিকভাৱে বন্ধ হয় আৰু ইয়াৰ ক্ৰয় মূল্য নগদ ৩০ কোটি ডলাৰ আৰু ষ্টকৰ ২৩ মিলিয়ন শ্বেয়াৰ হয়। চিএনএনৰ মতে ফেচবুকৰ নিৰ্ধাৰিত প্ৰাৰম্ভিক ৰাজহুৱা প্ৰস্তাৱৰ ঠিক আগতেই এই চুক্তি বন্ধ হৈ পৰে। এই চুক্তিৰ মূল্য ৩৫ মিলিয়ন ডলাৰৰ য়াহু! মাৰ্ক জুকাৰবাৰ্গে কয় যে ফেচবুক "স্বাধীনভাৱে ইনষ্টাগ্ৰাম নিৰ্মাণ আৰু বৃদ্ধিৰ বাবে প্ৰতিশ্ৰুতিবদ্ধ।" ৱায়াৰ্ডৰ মতে, এই চুক্তিৰ ফলত চিষ্ট্ৰমে ৪০ কোটি ডলাৰ লাভ কৰে। ২০১২ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে ৱেবছাইট প্ৰফাইল মুকলি কৰে, যাৰ ফলত যিকোনো ব্যক্তিয়ে সীমিত কাৰ্য্যক্ষমতাৰ সৈতে ৱেব ব্ৰাউজাৰৰ পৰা ব্যৱহাৰকাৰীৰ ফিড চাব পাৰে, লগতে বেজৰ নিৰ্বাচন, আৰু প্ৰফাইলৰ সৈতে সংযোগ কৰিবলৈ ৱেব উইজেট বুটাম। এপটো মুকলি কৰাৰ পিছৰে পৰা ই নামকৰণ কৰা স্থান টেগিং প্ৰদান কৰিবলৈ ফোৰস্কেয়াৰ এপিআই প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰিছিল। ২০১৪ চনৰ মাৰ্চ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে ফেচবুক প্লেচ ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ প্ৰযুক্তিটো পৰীক্ষা কৰি সলনি কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে।<ref>{{cite web|url=https://www.zdnet.com/article/facebook-buying-instagram-for-300-million-23-million-shares/|title=Facebook buying Instagram for $300&nbsp; million, 23 million shares|last=Protalinski|first=Emil|date=April 23, 2012|publisher=[[ZDNet]]|access-date=April 22, 2017|archive-date=October 26, 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201026042154/https://www.zdnet.com/article/facebook-buying-instagram-for-300-million-23-million-shares/|url-status=live}}</ref> ===২০১৫–২০১৭: পুনৰ ডিজাইন আৰু উইণ্ড’জ এপ=== ২০১৫ চনৰ জুন মাহত ডেস্কটপ ৱেবছাইট ব্যৱহাৰকাৰী আন্তঃপৃষ্ঠক অধিক সমতল আৰু ন্যূনতম হ'বলৈ পুনৰ ডিজাইন কৰা হৈছিল, কিন্তু প্ৰতিখন ফটোৰ বাবে অধিক পৰ্দাৰ স্থান আৰু ইনষ্টাগ্ৰামৰ মোবাইল ৱেবছাইটৰ বিন্যাসৰ সৈতে মিল থকাকৈ। তদুপৰি এটা শাৰীৰ ছবিত মোবাইলৰ বিন্যাসৰ সৈতে মিল থকাকৈ পাঁচখন ফটোৰ পৰিৱৰ্তে মাত্ৰ তিনিটাহে থাকে। প্ৰফাইল পৃষ্ঠাৰ ওপৰত থকা স্লাইডশ্ব 'বেণাৰ আঁতৰোৱা হৈছে, যিয়ে একেলগে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে পোষ্ট কৰা ছবিৰ সাতটা ছবিৰ টাইল স্লাইড-শ্ব' কৰিছিল, বিভিন্ন সময়ত এৰাব নোৱাৰা ক্ৰমত পৰ্যায়ক্ৰমে। ইয়াৰ উপৰিও পূৰ্বতে কৌণিক প্ৰফাইল ছবিবোৰ বৃত্তাকাৰ হৈ পৰিল। মাইক্ৰ’ছফ্ট আৰু জনসাধাৰণৰ পৰা বছৰ বছৰ ধৰি প্লেটফৰ্মৰ বাবে এটা এপ মুকলি কৰাৰ দাবীৰ পিছত ২০১৬ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত উইণ্ড’জ ১০ মোবাইল এপ মুকলি কৰা হয়। এই প্লেটফৰ্মত ইয়াৰ পূৰ্বে ইনষ্টাগ্ৰামৰ বিটা সংস্কৰণ আছিল, যিটো প্ৰথমবাৰৰ বাবে ২০১৩ চনৰ ২১ নৱেম্বৰত উইণ্ড'জ ফোন ৮ ৰ বাবে মুকলি কৰা হৈছিল। নতুন এপটোৱে ভিডিঅ' (পোষ্ট বা গল্প চোৱা আৰু সৃষ্টি কৰা, আৰু লাইভ ষ্ট্ৰিম চোৱা), এলবাম পোষ্ট আৰু প্ৰত্যক্ষ বাৰ্তাৰ বাবে সমৰ্থন যোগ কৰে। একেদৰে ২০১৬ চনৰ অক্টোবৰ মাহত উইণ্ড'জ ১০ ব্যক্তিগত কম্পিউটাৰ আৰু টেবলেটৰ বাবে এটা এপ মুকলি কৰা হয়। ২০১৬ চনৰ ১১ মে’ই ইনষ্টাগ্ৰাম ইয়াৰ ডিজাইন পুনৰুজ্জীৱিত, এপটোৰ ব্যৱহাৰকাৰী আন্তঃপৃষ্ঠৰ বাবে এটা ক'লা-বগা ফ্লেট ডিজাইন থিম যোগ কৰে, আৰু এটা কম skeuomorphistic, অধিক বিমূৰ্ত, "আধুনিক" আৰু ৰঙীন আইকন। এপ্ৰিল মাহত প্ৰথমবাৰৰ বাবে পুনৰ নিৰ্মাণৰ উৰাবাতৰি প্ৰচাৰ আৰম্ভ হৈছিল, যেতিয়া দ্য ভাৰ্জে এজন টিপষ্টাৰৰ পৰা স্ক্ৰীণশ্বট পাইছিল, কিন্তু সেই সময়ত ইনষ্টাগ্ৰামৰ এজন মুখপাত্ৰই প্ৰকাশনক কেৱল কৈছিল যে ই কেৱল এটা ধাৰণাহে। ২০১৬ চনৰ ৬ ডিচেম্বৰত ইনষ্টাগ্ৰামত কমেণ্ট লাইকিং প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়। কিন্তু পোষ্ট লাইকৰ দৰে কমেণ্ট পোষ্ট কৰা ব্যৱহাৰকাৰীয়ে তেওঁলোকৰ নোটিফিকেচন ইনবক্সত কমেণ্ট লাইকৰ বিষয়ে জাননী লাভ নকৰে। আপলোডাৰসকলে বৈকল্পিকভাৱে এটা পোষ্টৰ মন্তব্য নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ সিদ্ধান্ত ল’ব পাৰে। মোবাইল ৱেবছাইটত ২০১৭ চনৰ ৪ মে’ৰ পৰা ছবি আপলোড কৰিব পৰা যায়। তেতিয়া ইমেজ ফিল্টাৰ আৰু ভিডিঅ’ আপলোড কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰৱৰ্তন কৰা হোৱা নাছিল। ২০১৯ চনৰ ৩০ এপ্ৰিলত উইণ্ড'জ ১০ মোবাইল এপ বন্ধ কৰা হয় যদিও মোবাইল ৱেবছাইটটো সীমিত কাৰ্য্যক্ষমতাৰ সৈতে প্ৰগতিশীল ৱেব এপ্লিকেচন (PWA) হিচাপে উপলব্ধ হৈ আছে। এই এপটো উইণ্ড’জ ১০ কম্পিউটাৰ আৰু টেবলেটত উপলব্ধ হৈ আছে, ২০২০ চনতো পিডব্লিউএলৈ আপডেট কৰা হৈছে। ===২০১৮–২০১৯: আইজিটিভি, লাইক কাউণ্টাৰ আঁতৰোৱা, পৰিচালনাৰ পৰিৱৰ্তন=== ডাটা পৰ্টেবিলিটি সম্পৰ্কীয় GDPR নিয়মসমূহ মানি চলিবলৈ ইনষ্টাগ্ৰাম এ ২০১৮ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ বাবে তেওঁলোকৰ ব্যৱহাৰকাৰী ডাটাৰ আৰ্কাইভ ডাউনলোড কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰৱৰ্তন কৰে। ২০২২ চনৰ মাৰ্চ মাহত এই এপ্লিকেচনটো বন্ধ কৰি এপ ষ্ট’ৰৰ পৰা আঁতৰাই পেলোৱা হৈছিল, যাৰ বাবে ইয়াৰ ব্যৱহাৰ কম আৰু চুটি ৰূপৰ ভিডিঅ’ কণ্টেণ্টলৈ স্থানান্তৰিত হৈছিল। ২০১৮ চনৰ ২৪ ছেপ্টেম্বৰত ক্ৰীগাৰ আৰু চিষ্ট্ৰমে এক বিবৃতিত ঘোষণা কৰে যে তেওঁলোকে ইনষ্টাগ্ৰামৰ পৰা পদত্যাগ কৰিব। ২০১৮ চনৰ ১ অক্টোবৰত ঘোষণা কৰা হয় যে এডাম মছেৰী ইনষ্টাগ্ৰামৰ নতুন মুৰব্বী হ'ব। ফেচবুক F8 ৰ সময়ত ঘোষণা কৰা হৈছিল যে ইনষ্টাগ্ৰাম কানাডাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অন্য ব্যৱহাৰকাৰীয়ে পোষ্ট কৰা বিষয়বস্তুৰ বাবে ৰাজহুৱাভাৱে প্ৰদৰ্শিত "লাইক" গণনা আঁতৰোৱাৰ পাইলট হ'ব। লাইক গণনা কেৱল সেই ব্যৱহাৰকাৰীৰে দৃশ্যমান হ'ব যিয়ে প্ৰথমে বিষয়বস্তু পোষ্ট কৰিছিল। মছেৰীয়ে কয় যে ইয়াৰ উদ্দেশ্য হৈছে ব্যৱহাৰকাৰীসকলে "ইনষ্টাগ্ৰামত কিমান লাইক পাইছে সেই বিষয়ে অলপ কম চিন্তা কৰিব আৰু তেওঁলোকে গুৰুত্ব দিয়া লোকসকলৰ সৈতে সংযোগ স্থাপন কৰিবলৈ অলপ বেছি সময় খৰচ কৰিব।" যুক্তি দিয়া হৈছে যে আনৰ তুলনাত কম সংখ্যক লাইকে ব্যৱহাৰকাৰীৰ আত্মসন্মান কম হোৱাত অৰিহণা যোগাব পাৰে। এই পাইলট ২০১৯ চনৰ মে' মাহৰ পৰা আৰম্ভ হৈছিল, আৰু জুলাই মাহত ইয়াক আন ৬খন বজাৰলৈ সম্প্ৰসাৰিত কৰা হৈছিল। ২০১৯ চনৰ নৱেম্বৰ মাহত পাইলটটো বিশ্বজুৰি সম্প্ৰসাৰিত কৰা হয়। ২০১৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ইনষ্টাগ্ৰামেও এপটোৰ পৰা "Following" টেবটো আঁতৰোৱাৰ পাইলট কাম আৰম্ভ কৰে, য'ত ব্যৱহাৰকাৰীয়ে তেওঁলোকে অনুসৰণ কৰা ব্যৱহাৰকাৰীসকলে কৰা লাইক আৰু কমেণ্টৰ ফিড চাব পাৰিছিল। অক্টোবৰত এই পৰিৱৰ্তন আনুষ্ঠানিকভাৱে প্ৰকাশ কৰা হৈছিল, প্ৰডাক্টৰ মুৰব্বী বিশাল শ্বাহে কয় যে এই বৈশিষ্ট্যৰ কম ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে আৰু কিছুমান ব্যৱহাৰকাৰীয়ে যেতিয়া উপলব্ধি কৰিছিল যে তেওঁলোকৰ কাৰ্যকলাপ এই ধৰণে উন্মোচিত হৈছে তেতিয়া তেওঁলোকে “আচৰিত” হৈছিল। ২০১৯ চনৰ অক্টোবৰ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত লগ ইন নকৰালৈকে পেজ স্ক্ৰলিং মোডত দেখা পোৱা পোষ্টৰ সংখ্যাৰ ওপৰত সীমাবদ্ধতা প্ৰৱৰ্তন কৰা হয়। এই পৰ্যন্ত ৰাজহুৱা প্ৰফাইল সকলো ব্যৱহাৰকাৰীৰ বাবে উপলব্ধ আছিল, আনকি লগ ইন নকৰাৰ সময়তো। একে মাহতে ইনষ্টাগ্ৰামে থ্ৰেডছ নামেৰে জনাজাত এটা সুকীয়া এপ মুকলি কৰে। Snapchat ৰ দৰেই এই এপটোৱে ব্যৱহাৰকাৰীক মেছেজিং আৰু ভিডিঅ’ চেটৰ জৰিয়তে যোগাযোগ কৰিবলৈ অনুমতি দিছিল। ইয়াক ইনষ্টাগ্ৰামৰ "ক্ল'জ ফ্ৰেণ্ড" বৈশিষ্ট্যৰ সৈতে সংযুক্ত কৰা হৈছিল, যাতে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ব্যক্তিগতভাৱে আনলৈ ছবি, ফটো আৰু টেক্সট প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে আৰু লগতে ইনষ্টাগ্ৰামৰ ফটো সম্পাদনা ব্যৱস্থাও এপটোত সন্নিৱিষ্ট কৰা হৈছিল। কিন্তু ইনষ্টাগ্ৰাম ২০২১ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত থ্ৰেডছৰ এই সংস্কৰণ বন্ধ কৰি দিয়ে, মূলতঃ ইয়াৰ বেছিভাগ বৈশিষ্ট্য ইনষ্টাগ্ৰামত নিজেই ৰোল আউট হোৱাৰ লগতে অন্যান্য ছ'চিয়েল মিডিয়া এপ্লিকেচনৰ তুলনাত কম ব্যৱহাৰৰ বাবে। ইনষ্টাগ্ৰামৰ ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ মাজত থ্ৰেডসমূহক ভালদৰে গ্ৰহণ কৰা হোৱা নাছিল। মুকলিৰ পিছৰে পৰা বিশ্বজুৰি মাত্ৰ প্ৰায় ২ লাখ ২০ হাজাৰ ব্যৱহাৰকাৰীয়েহে এই এপটো ডাউনলোড কৰিছিল, যিয়ে ইনষ্টাগ্ৰামৰ মাহেকীয়া সক্ৰিয় ব্যৱহাৰকাৰীৰ ০.১%তকৈও কম প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল, যিয়ে গ্ৰহণৰ ক্ষেত্ৰত সফলতাৰ অভাৱৰ ইংগিত দিয়ে। ===২০২০–বৰ্তমান=== ২০২০ চনৰ মাৰ্চ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত "কো-ৱাচিং" নামৰ এটা নতুন বৈশিষ্ট্য মুকলি কৰা হয়। এই নতুন বৈশিষ্ট্যৰ জৰিয়তে ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ভিডিঅ’ কলৰ জৰিয়তে ইজনে সিজনৰ সৈতে পোষ্ট শ্বেয়াৰ কৰিব পাৰিব। ইনষ্টাগ্ৰামৰ মতে, কোভিড-১৯ মহামাৰীৰ ফলত সামাজিক দূৰত্বৰ বাবে বন্ধু-বান্ধৱ আৰু পৰিয়ালৰ সৈতে ভাৰ্চুৱেলি সংযোগ স্থাপনৰ চাহিদা পূৰণৰ উদ্দেশ্যে তেওঁলোকে কো-ৱাচিং আৰম্ভ কৰাটো আগুৱাই লৈ যায়। ২০২০ চনৰ আগষ্ট মাহত ইনষ্টাগ্ৰাম ভিডিঅ'ৰ প্ৰতি এটা পিভট আৰম্ভ কৰে, "Reels" নামৰ এটা নতুন বৈশিষ্ট্য প্ৰৱৰ্তন কৰে। উদ্দেশ্য আছিল ভিডিঅ'-শ্বেয়াৰিং চাইট টিকটকৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰা। ইনষ্টাগ্ৰামত ২০২০ চনৰ আগষ্ট মাহতো পৰামৰ্শ দিয়া পোষ্ট যোগ কৰা হৈছিল। যোৱা ৪৮ ঘণ্টাৰ পোষ্ট স্ক্ৰল কৰাৰ পিছত ইনষ্টাগ্ৰামত তেওঁলোকে অনুসৰণ নকৰা একাউণ্টৰ পৰা তেওঁলোকৰ আগ্ৰহৰ সৈতে জড়িত পোষ্ট প্ৰদৰ্শন কৰে। ২০২১ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত টিকটকৰ পৰা অনুপ্ৰাণিত বুলি কিছুমান সূত্ৰই কয় যে ই ভাৰটিকেল ষ্ট'ৰীজ নামৰ এটা নতুন বৈশিষ্ট্য পৰীক্ষা কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। একে মাহতে তেওঁলোকে গল্পলৈ ফিড পোষ্ট শ্বেয়াৰ কৰাৰ ক্ষমতা আঁতৰোৱাৰ পৰীক্ষাও আৰম্ভ কৰে। ২০২১ চনৰ মাৰ্চ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত এটা নতুন বৈশিষ্ট্য মুকলি কৰা হয় য'ত একেলগে চাৰিজন লোকে লাইভত যাব পাৰে। ইনষ্টাগ্ৰামত এইটোও ঘোষণা কৰা হৈছে যে শিশু সুৰক্ষা নীতিৰ নতুন নীতিৰ অংশ হিচাপে তেওঁলোকক অনুসৰণ নকৰা কিশোৰ-কিশোৰীসকলক প্ৰাপ্তবয়স্কসকলে বাৰ্তা প্ৰেৰণ কৰিবলৈ দিয়া নহ'ব। ২০২১ চনৰ মে’ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে কিছুমান অঞ্চলৰ ব্যৱহাৰকাৰীক তেওঁলোকৰ প্ৰফাইল পেজত সৰ্বনাম যোগ কৰিবলৈ অনুমতি দিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ২০২১ চনৰ ৪ অক্টোবৰত মেটা সেৱাসমূহে ২০০৮ চনৰ পিছত আটাইতকৈ বেছি বিজুতি ঘটায়, যাৰ ফলত ইনষ্টাগ্ৰাম, ফেচবুক, আৰু হোৱাটছএপৰ ক্ষতি হয়। সুৰক্ষা বিশেষজ্ঞসকলে এই সমস্যাটো সম্ভৱতঃ DNS-সম্পৰ্কীয় বুলি চিনাক্ত কৰে। ২০২২ চনৰ ১৭ মাৰ্চত জুকাৰবাৰ্গে প্লেটফৰ্মত নন-ফাংগিবল টোকেন (NFT) যোগ কৰাৰ পৰিকল্পনা নিশ্চিত কৰে। ২০২২ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত বিভিন্ন হেচটেগৰ পৰা "শেহতীয়া" পোষ্ট চোৱাৰ ক্ষমতা আঁতৰোৱাৰ পৰীক্ষা আৰম্ভ হয়। এই পৰিৱৰ্তন এবছৰৰ পিছত স্থায়ী আৰু ব্যৱস্থাব্যাপী হৈ পৰে, আৰু এতিয়া হেচটেগসমূহ কেৱল "শীৰ্ষ" ব্যৱহাৰকাৰীৰ পৰা কিউৰেট কৰা বিষয়বস্তুৰ নিৰ্বাচন চাবলৈহে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। এই পৰিৱৰ্তনসমূহ ভুল তথ্যৰ বিস্তাৰত বাধা দিয়াৰ প্ৰয়াস বুলি কোৱা হৈছে, আনহাতে ইনষ্টাগ্ৰামতো বাৰে বাৰে কৈছে যে হেচটেগে পোষ্টসমূহক ভিউ লাভ কৰাত সহায় নকৰে। ২০২২ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত আয়াৰলেণ্ডৰ ডাটা প্ৰটেকচন কমিছনে ইউৰোপীয় সংঘই শেহতীয়াকৈ গ্ৰহণ কৰা গোপনীয়তা আইন অনুসৰি কোম্পানীটোক ৪০২ মিলিয়ন ডলাৰ জৰিমনা বিহাইছিল, যিটোৱে নাবালকসকলৰ গোপনীয়তা ডাটা কেনেদৰে চম্ভালিছিল। ২০২২ চনৰ মাজভাগত ট্ৰাইল কৰাৰ পিছত ইনষ্টাগ্ৰাম ২০২২ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত নোটছ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত ইনষ্টাগ্ৰামত এটা নতুন বৈশিষ্ট্য প্ৰৱৰ্তন কৰা হয় য’ত ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ব্ৰাউজ কৰি নিজৰ মন্তব্যত জিআইএফ পোষ্ট কৰিব পাৰে। ২০২৩ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত জুকাৰবাৰ্গে ঘোষণা কৰে যে মেটাই ইনষ্টাগ্ৰাম আৰু ফেচবুকত নীলা ৰঙৰ "পৰীক্ষিত" বেজ বিক্ৰী আৰম্ভ কৰিব। ২০২৩ চনৰ ৫ জুলাইত মেটাই থ্ৰেডছ মুকলি কৰে, যিটো ইনষ্টাগ্ৰামৰ সৈতে সংযুক্ত এটা ছ'চিয়েল নেটৱৰ্ক প্লেটফৰ্ম যিয়ে ব্যৱহাৰকাৰীসকলক লিখনী, ফটো আৰু ভিডিঅ'ৰে গঠিত ৰাজহুৱা চৰ্টফৰ্ম ব্লগ পোষ্ট কৰাৰ লগতে অন্য ব্যৱহাৰকাৰীৰ সৈতে কথা-বতৰা আৰু আন ব্যৱহাৰকাৰীৰ পোষ্ট পুনৰ ব্লগ কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে। থ্ৰেডছৰ লক্ষ্য হৈছে টুইটাৰৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতাত অৱতীৰ্ণ হোৱা। ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে "ক্ল'জ ফ্ৰেণ্ডছ অনলি" শীৰ্ষক এটা প'ডকাষ্ট মুকলি কৰে য'ত চেলিব্ৰিটিসকলৰ মাজত হোৱা কথা-বতৰাৰ বৈশিষ্ট্য আছিল। প্ৰথম খণ্ডত ৰেপাৰ আইচ স্পাইচ আৰু ডোজা কেট আছিল। ২০২৪ চনৰ জুন আৰু আগষ্ট মাহত পৰৱৰ্তী খণ্ডসমূহত ৰেনী ৰেপ, ৰেচেল চেনট, মেগান থি ষ্টেলিয়ন আৰু গ্লৰিলাক দেখা গৈছিল। ২০২৪ চনৰ এপ্ৰিল মাহত ইনষ্টাগ্ৰামে ঘোষণা কৰে যে তেওঁলোকে চেক্সটৰ্চনৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ "সপ্তাহৰ ভিতৰতে" নতুন সঁজুলি পৰীক্ষা আৰম্ভ কৰিব, যিটো অনলাইনত প্ৰেৰণ কৰা অন্তৰংগ ছবিৰ সৈতে জড়িত ব্লেকমেইলৰ এটা প্ৰকাৰ। ২০২৪ চনৰ ২ আগষ্টত তুৰস্কই ইনষ্টাগ্ৰাম ব্লক কৰে, কাৰণ প্লেটফৰ্মটোৱে হামাছৰ নেতা ইছমাইল হানিয়েহৰ মৃত্যুৰ বাবে শোক প্ৰকাশ কৰা ব্যৱহাৰকাৰীসকলৰ পৰা পোষ্টসমূহ ডিলিট কৰে। ২০২৪ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত ইনষ্টাগ্ৰাম আৰু এমটিএই সহযোগিতা কৰি মেট্ৰ'কাৰ্ডছ ফুট... ==তথ্য সূত্ৰ== {{Reflist|2}} ==বাহ্যিক সংযোগ== * {{Official website|www.instagram.com}} * {{Instagram|Instagram}} [[শ্ৰেণী:চচিয়েল নেটৱৰ্ক]] [[শ্ৰেণী:ৱেবছাইট]] jd4gnazdcjl73qf38vl1abmtcwpc0y2 0 57168 517699 506666 2025-06-13T08:05:38Z Ishanjyotibora 14131 /* বঁটা আৰু সন্মান */ 517699 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorary-prefix= [[The Honourable]] |name = সোণাল মানসিং |image = Sonal Mansingh.jpg |caption = [[নতুন দিল্লী]]ত নৃত্য প্ৰদৰ্শনৰত অৱস্থাত সোণাল মানসিং |background = non_performing_personnel |birth_name = সোণাল পাকভাস |alias = |birth_date = {{Birth date and age|1942|4|30|df=y}} |birth_place = [[মুম্বাই|বোম্বে]], বোম্বে প্ৰেচিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত |death_date = |origin = ভাৰতীয় |instrument = |genre = |occupation = [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য|শাস্ত্ৰীয় নৃত্যশিল্পী]] |years_active =১৯৬২ – বৰ্তমানলৈকে |awards= [[পদ্মভূষণ]], ১৯৯২<br>[[পদ্মবিভূষণ]], ২০০৩ |label = |associated_acts = |website = [http://www.sonalmansingh.in www.sonalmansingh.in] |current_members = |past_members = }} '''সোণাল মানসিং''' ({{Lang-en|Sonal Mansingh}}; জন্ম: ৩০ এপ্ৰিল ১৯৪৪) এগৰাকী [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য]] শিল্পী। তেওঁ [[ভাৰতনাট্যম]] আৰু [[ওড়িছী নৃত্য]]ত পাৰদৰ্শিতা অৰ্জন কৰি ''গুৰু'' হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ২০১৮ চনত তেওঁক [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]য়ে [[ৰাজ্যসভা]]লৈ সাংসদ হিচাপে মনোনীত কৰে।<ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/sonal-mansingh-ram-shakal-among-four-nominated-to-rs/articleshow/64985955.cms | title=Sonal Mansingh, Ram Shakal among four nominated to RS | newspaper=[[The Times of India]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.newindianexpress.com/nation/2018/jul/14/former-mp-ram-shakal-rss-leader-rakesh-sinha-among-four-nominated-to-rajya-sabha-1843254.html | title=Former MP Ram Shakal, RSS leader Rakesh Sinha among four nominated to Rajya Sabha | newspaper=New Indian Express | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/president-nominates-rss-ideologue-rakesh-sinha-among-three-others-to-rajya-sabha/articleshow/64985950.cms | title=President nominates RSS ideologue Rakesh Sinha among three others to Rajya Sabha | newspaper=[[The Economic Times]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref> [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁ কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ১৯৯২ চনত ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] আৰু ২০০৩ চনত দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] প্ৰদান কৰে। ২০২৪ চনত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] তেখেতলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা]] ঘোষণা কৰে৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৪৪ চনৰ ৩০ এপ্ৰিল তাৰিখে ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত বোম্বে প্ৰেচিডেন্সিৰ বোম্বেত সোণাল মানসিঙৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ অৰবিন্দ পাকভাসা আৰু পূৰ্ণিমা পাকভাসাৰ তিনি সন্তানৰ দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ [[পূৰ্ণিমা অৰবিন্দ পাকভাসা]] [[গুজৰাট]]ৰ এগৰাকী সমাজসেৱী আৰু তেওঁ ২০০৪ চনত [[পদ্মভূষণ]] বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ ককা মংগল দাস পাকভাসা এগৰাকী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু ভাৰতৰ প্ৰথম পাঁচ গৰাকী ৰাজ্যপালৰ অন্যতম আছিল।<ref>[https://www.ualberta.ca/~spicm/sonal_mansingh_biography.htm Sonal Mansingh] [[University of Alberta]] website, www.ualberta.ca.</ref> তেওঁ মাত্ৰ চাৰি বছৰ বয়সত [[মহাৰাষ্ট্ৰ]]ৰ নাগপুৰত বায়েকৰৰ লগত [[মণিপুৰী নৃত্য]] শিকিছিল। তাৰপিছত তেওঁ সাত বছৰ বয়সৰ পৰা কেইবাজনো গুৰুৰ ওচৰত [[ভাৰতনাট্যম]]ৰ পাণ্ডানাল্লুৰ শৈলী শিকিবলৈ লয়।<ref>''National centre for the performing Arts''. Quarterly journal. v.12-13, ''page 3''</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/273843.cms Sonal Mansingh: The dance of life] ''[[The Times of India]]'', 9 November 2003.</ref> তেওঁ [[সংস্কৃত ভাষা|সংস্কৃত]]ত ভাৰতীয় বিদ্যা ভৱনৰ পৰা ''প্ৰবীণ'' আৰু ''কবিদ'' ডিগ্ৰী আৰু বোম্বেৰ এলফিন্সষ্টন কলেজৰ পৰা জাৰ্মান ভাষাত সন্মান সহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে। ১৮ বছৰ বয়সত তেওঁৰ আচল নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ হয়। তেওঁ পৰিয়ালৰ মতৰ বিৰুদ্ধে [[ভাৰতনাট্যম]] শিকিবলৈ [[বেংগালুৰু]]লৈ যায় আৰু অধ্যাপক ইউ.এছ. কৃষ্ণা ৰাও আৰু চন্দ্ৰভাগা দেৱীৰ ওচৰত নৃত্যবিদ্যা শিকিবলৈ লয়।<ref>[http://nrcw.nic.in/shared/sublinkimages/191.htm Sonal Mansingh] nrcw.nic.in.</ref> ইয়াৰ লগতে তেওঁ মাইলাপুৰ গৌৰী আম্মালৰ পৰা অভিনয় আৰু ১৯৬৫ চনত গুৰু [[কেলুচৰণ মহাপাত্ৰ]]ৰ ওচৰত [[ওড়িছী নৃত্য]]ৰ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ ভাৰতীয় কূটনীতিবিদ ললিত মানসিঙৰ লগত বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। পিছলৈ তেওঁলোকৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।<ref name=indpress>{{cite news|title=The art of diplomacy|url=http://www.indianexpress.com/Storyold/129791/|accessdate=29 May 2012|newspaper=[[The Indian Express]]|date=31 Oct 1999}}</ref> তেওঁৰ শহুৰ মধ্যধৰ মানসিঙে তেওঁক গুৰু কেলুচৰণ মহাপাত্ৰৰ লগত চিনাকি কৰাই দিছিল আৰু পিছলৈ তেওঁ মহাপাত্ৰৰ ওচৰত ওড়িছী নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ লৈছিল।<ref>{{cite web|title=Sonal Mansingh|url=http://www.iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|publisher=iloveindia.com|accessdate=29 May 2012|archivedate=15 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200215032919/http://iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|deadurl=yes}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== সোণাল মানসিঙে ১৯৬২ চনত [[মুম্বাই]]ৰ ''অৰংগেত্ৰম''ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাজহুৱাকৈ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰি কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৭৭ চনত তেওঁ [[নতুন দিল্লী]]ত ''ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য কেন্দ্ৰ'' স্থাপন কৰিছিল।<ref name=bio>[http://www.mansinghsonal.com/biography.html Biography] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090728165649/http://www.mansinghsonal.com/biography.html |date=2009-07-28 }} Official website.</ref><ref>[http://mansinghsonal.wordpress.com/ Sonal Mansingh] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718102128/http://mansinghsonal.wordpress.com/ |date=2011-07-18 }}</ref> তাৰপিছত তেওঁ দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন স্থানত নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছে। তেওঁ বহুতো কৰিঅ'গ্ৰাফীয়ো কৰিছে। তেওঁৰ কৰিঅ'গ্ৰাফীসমূহ হল: * ''ইন্দ্ৰধনুষ'' * ''মনবৎ'' * ''মেৰা ভাৰত'' * ''দ্ৰৌপদী'' * ''গীত গোবিন্দ''<ref name=hindu/> * ''শব্ৰছ'' * ''চতুৰং''<ref>{{Cite web |title=Famous Personalities of India |url=http://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2020-02-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219035809/https://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |deadurl=yes }}</ref> * ''পঞ্চকন্যা'' * ''দেৱী দুৰ্গা'' * ''আত্ময়ান''<ref>[http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 Legends of India] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080416005749/http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 |date=2008-04-16 }}</ref> * ''সমানৱয়''<ref name="hindu">[https://archive.is/20130125130500/http://www.hindustantimes.com/Redir.aspx?ID=ac0f708f-339e-4eda-be3e-42d2bb2826e0 Art and Culture] [[Hindustan Times]], 18 March 2008.</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== সোণাল মানসিঙে নৃত্যৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.narthaki.com/info/intervw/intrvw52.html Interview]</ref> ১৯৮৭ চনত তেওঁ [[সংগীত নাটক একাডেমী|সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>[http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition&honours_dance_odissi.html Awards Odissi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816093636/http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition%26honours_dance_odissi.html |date=2018-08-16 }} [[Sangeet Natak Akademi]] official website.</ref> ১৯৯২ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] প্ৰদান কৰে।<ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | accessdate=21 July 2015 | archivedate=15 October 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | deadurl=yes }}</ref>২০০৩ চনত তেওঁ ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] লাভ কৰে আৰু [[বালাসৰস্বতী]]ৰ পিছত পদ্মবিভূষণ লাভ কৰা দ্বিতীয় গৰাকী মহিলা নৃত্যশিল্পীত পৰিগণিত হ'ল।<ref>[http://www.webindia123.com/personal/dancer/sonal.htm Sonal]</ref> তাৰপিছত তেওঁ ২০০৬ চনত [[মধ্য প্ৰদেশ]]ৰ চৰকাৰৰ কালিদাস সন্মান লাভ কৰে। ২০০৭ চনৰ ২১ এপ্ৰিল তাৰিখে [[উত্তৰাখণ্ড]]ৰ পণ্টনগৰত অৱস্থিত গোবিন্দ বল্লভ পণ্ট কৃষি আৰু প্ৰযুক্তি বিশ্ববিদ্যালয়ে তেওঁক সন্মানীয় ডক্টৰ অফ চাইন্স ডিগ্ৰী প্ৰদান কৰে। তেওঁ [[ওড়িশা]]ৰ সম্বলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰায়ো সন্মানীয় ডক্টৰ অফ লিটেৰেছাৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.hinduonnet.com/fr/2007/04/27/stories/2007042700390300.htm String of awards for Sonal Mansingh]{{Dead link|date=September 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} [[The Hindu]], 27 April 2007.</ref> ২০০২ চনত তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনৰ ৪০ বছৰ বৰ্ষপূৰ্তি উপলক্ষে বিখ্যাত হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক প্ৰকাশ ঝায়ে ''সোণাল'' নামৰ তেওঁৰ জীৱনৰ আধাৰত এখন তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name=bio/> এই তথ্যচিত্ৰ খনে শ্ৰেষ্ঠ অদৰ্শিত চলচ্চিত্ৰৰ শিতানত [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=''Sonal'' |url=http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2019-06-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190626001547/http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |deadurl=yes }}</ref> ২০২৪ চনত অসম চৰকাৰে সোণাল মানসিঙলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁ]]টা ঘোষণা কৰে৷ <ref name="ছেণ্টিনেল">{{cite news | url=https://www.sentinelassam.com/topheadlines/assam-government-to-confer-srimanta-sankardev-2023-award-to-sonal-mansingh | title=Assam Government to confer Srimanta Sankardev, 2023 Award to Sonal Mansingh | date=২২ আগষ্ট ২০২৪ | agency=দ্য ছেণ্টিনেল | accessdate=22 August 2024}}</ref> <ref name="Gplus">{{cite news | url=https://www.guwahatiplus.com/guwahati/assam-sonal-mansingh-to-receive-srimanta-sankardeva-award-2023 | title=sonal mansingh to receive srimanta sankardeva award 2023 | date=22nd august 2024 | agency=Gplus | accessdate=22 August 2024}}</ref> ২০২৫ চনৰ ১২ জুন তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ শ্ৰীমন্ত [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ|শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ]]ত সোণাল মানসিঙক ২০২৩ বৰ্ষৰ শংকৰদেৱ বঁটা প্ৰদান কৰা হয়৷ অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ উপস্থিতিত অসমৰ ৰাজ্যপাল [[লক্ষ্মণ আচাৰ্য|লক্ষ্মণ প্ৰসাদ আচাৰ্য]]ই তেখেতক এই বঁটা প্ৰদান কৰে৷ ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মবিভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা বিজয়ী]] spgi5j5qyfusd20b55qaepbjnnjvezp 517700 517699 2025-06-13T08:12:13Z Ishanjyotibora 14131 /* বঁটা আৰু সন্মান */ 517700 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorary-prefix= [[The Honourable]] |name = সোণাল মানসিং |image = Sonal Mansingh.jpg |caption = [[নতুন দিল্লী]]ত নৃত্য প্ৰদৰ্শনৰত অৱস্থাত সোণাল মানসিং |background = non_performing_personnel |birth_name = সোণাল পাকভাস |alias = |birth_date = {{Birth date and age|1942|4|30|df=y}} |birth_place = [[মুম্বাই|বোম্বে]], বোম্বে প্ৰেচিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত |death_date = |origin = ভাৰতীয় |instrument = |genre = |occupation = [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য|শাস্ত্ৰীয় নৃত্যশিল্পী]] |years_active =১৯৬২ – বৰ্তমানলৈকে |awards= [[পদ্মভূষণ]], ১৯৯২<br>[[পদ্মবিভূষণ]], ২০০৩ |label = |associated_acts = |website = [http://www.sonalmansingh.in www.sonalmansingh.in] |current_members = |past_members = }} '''সোণাল মানসিং''' ({{Lang-en|Sonal Mansingh}}; জন্ম: ৩০ এপ্ৰিল ১৯৪৪) এগৰাকী [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য]] শিল্পী। তেওঁ [[ভাৰতনাট্যম]] আৰু [[ওড়িছী নৃত্য]]ত পাৰদৰ্শিতা অৰ্জন কৰি ''গুৰু'' হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ২০১৮ চনত তেওঁক [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]য়ে [[ৰাজ্যসভা]]লৈ সাংসদ হিচাপে মনোনীত কৰে।<ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/sonal-mansingh-ram-shakal-among-four-nominated-to-rs/articleshow/64985955.cms | title=Sonal Mansingh, Ram Shakal among four nominated to RS | newspaper=[[The Times of India]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.newindianexpress.com/nation/2018/jul/14/former-mp-ram-shakal-rss-leader-rakesh-sinha-among-four-nominated-to-rajya-sabha-1843254.html | title=Former MP Ram Shakal, RSS leader Rakesh Sinha among four nominated to Rajya Sabha | newspaper=New Indian Express | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/president-nominates-rss-ideologue-rakesh-sinha-among-three-others-to-rajya-sabha/articleshow/64985950.cms | title=President nominates RSS ideologue Rakesh Sinha among three others to Rajya Sabha | newspaper=[[The Economic Times]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref> [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁ কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ১৯৯২ চনত ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] আৰু ২০০৩ চনত দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] প্ৰদান কৰে। ২০২৪ চনত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] তেখেতলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা]] ঘোষণা কৰে৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৪৪ চনৰ ৩০ এপ্ৰিল তাৰিখে ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত বোম্বে প্ৰেচিডেন্সিৰ বোম্বেত সোণাল মানসিঙৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ অৰবিন্দ পাকভাসা আৰু পূৰ্ণিমা পাকভাসাৰ তিনি সন্তানৰ দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ [[পূৰ্ণিমা অৰবিন্দ পাকভাসা]] [[গুজৰাট]]ৰ এগৰাকী সমাজসেৱী আৰু তেওঁ ২০০৪ চনত [[পদ্মভূষণ]] বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ ককা মংগল দাস পাকভাসা এগৰাকী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু ভাৰতৰ প্ৰথম পাঁচ গৰাকী ৰাজ্যপালৰ অন্যতম আছিল।<ref>[https://www.ualberta.ca/~spicm/sonal_mansingh_biography.htm Sonal Mansingh] [[University of Alberta]] website, www.ualberta.ca.</ref> তেওঁ মাত্ৰ চাৰি বছৰ বয়সত [[মহাৰাষ্ট্ৰ]]ৰ নাগপুৰত বায়েকৰৰ লগত [[মণিপুৰী নৃত্য]] শিকিছিল। তাৰপিছত তেওঁ সাত বছৰ বয়সৰ পৰা কেইবাজনো গুৰুৰ ওচৰত [[ভাৰতনাট্যম]]ৰ পাণ্ডানাল্লুৰ শৈলী শিকিবলৈ লয়।<ref>''National centre for the performing Arts''. Quarterly journal. v.12-13, ''page 3''</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/273843.cms Sonal Mansingh: The dance of life] ''[[The Times of India]]'', 9 November 2003.</ref> তেওঁ [[সংস্কৃত ভাষা|সংস্কৃত]]ত ভাৰতীয় বিদ্যা ভৱনৰ পৰা ''প্ৰবীণ'' আৰু ''কবিদ'' ডিগ্ৰী আৰু বোম্বেৰ এলফিন্সষ্টন কলেজৰ পৰা জাৰ্মান ভাষাত সন্মান সহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে। ১৮ বছৰ বয়সত তেওঁৰ আচল নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ হয়। তেওঁ পৰিয়ালৰ মতৰ বিৰুদ্ধে [[ভাৰতনাট্যম]] শিকিবলৈ [[বেংগালুৰু]]লৈ যায় আৰু অধ্যাপক ইউ.এছ. কৃষ্ণা ৰাও আৰু চন্দ্ৰভাগা দেৱীৰ ওচৰত নৃত্যবিদ্যা শিকিবলৈ লয়।<ref>[http://nrcw.nic.in/shared/sublinkimages/191.htm Sonal Mansingh] nrcw.nic.in.</ref> ইয়াৰ লগতে তেওঁ মাইলাপুৰ গৌৰী আম্মালৰ পৰা অভিনয় আৰু ১৯৬৫ চনত গুৰু [[কেলুচৰণ মহাপাত্ৰ]]ৰ ওচৰত [[ওড়িছী নৃত্য]]ৰ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ ভাৰতীয় কূটনীতিবিদ ললিত মানসিঙৰ লগত বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। পিছলৈ তেওঁলোকৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।<ref name=indpress>{{cite news|title=The art of diplomacy|url=http://www.indianexpress.com/Storyold/129791/|accessdate=29 May 2012|newspaper=[[The Indian Express]]|date=31 Oct 1999}}</ref> তেওঁৰ শহুৰ মধ্যধৰ মানসিঙে তেওঁক গুৰু কেলুচৰণ মহাপাত্ৰৰ লগত চিনাকি কৰাই দিছিল আৰু পিছলৈ তেওঁ মহাপাত্ৰৰ ওচৰত ওড়িছী নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ লৈছিল।<ref>{{cite web|title=Sonal Mansingh|url=http://www.iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|publisher=iloveindia.com|accessdate=29 May 2012|archivedate=15 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200215032919/http://iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|deadurl=yes}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== সোণাল মানসিঙে ১৯৬২ চনত [[মুম্বাই]]ৰ ''অৰংগেত্ৰম''ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাজহুৱাকৈ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰি কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৭৭ চনত তেওঁ [[নতুন দিল্লী]]ত ''ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য কেন্দ্ৰ'' স্থাপন কৰিছিল।<ref name=bio>[http://www.mansinghsonal.com/biography.html Biography] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090728165649/http://www.mansinghsonal.com/biography.html |date=2009-07-28 }} Official website.</ref><ref>[http://mansinghsonal.wordpress.com/ Sonal Mansingh] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718102128/http://mansinghsonal.wordpress.com/ |date=2011-07-18 }}</ref> তাৰপিছত তেওঁ দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন স্থানত নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছে। তেওঁ বহুতো কৰিঅ'গ্ৰাফীয়ো কৰিছে। তেওঁৰ কৰিঅ'গ্ৰাফীসমূহ হল: * ''ইন্দ্ৰধনুষ'' * ''মনবৎ'' * ''মেৰা ভাৰত'' * ''দ্ৰৌপদী'' * ''গীত গোবিন্দ''<ref name=hindu/> * ''শব্ৰছ'' * ''চতুৰং''<ref>{{Cite web |title=Famous Personalities of India |url=http://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2020-02-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219035809/https://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |deadurl=yes }}</ref> * ''পঞ্চকন্যা'' * ''দেৱী দুৰ্গা'' * ''আত্ময়ান''<ref>[http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 Legends of India] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080416005749/http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 |date=2008-04-16 }}</ref> * ''সমানৱয়''<ref name="hindu">[https://archive.is/20130125130500/http://www.hindustantimes.com/Redir.aspx?ID=ac0f708f-339e-4eda-be3e-42d2bb2826e0 Art and Culture] [[Hindustan Times]], 18 March 2008.</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== সোণাল মানসিঙে নৃত্যৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.narthaki.com/info/intervw/intrvw52.html Interview]</ref> ১৯৮৭ চনত তেওঁ [[সংগীত নাটক একাডেমী|সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>[http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition&honours_dance_odissi.html Awards Odissi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816093636/http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition%26honours_dance_odissi.html |date=2018-08-16 }} [[Sangeet Natak Akademi]] official website.</ref> ১৯৯২ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] প্ৰদান কৰে।<ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | accessdate=21 July 2015 | archivedate=15 October 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | deadurl=yes }}</ref>২০০৩ চনত তেওঁ ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] লাভ কৰে আৰু [[বালাসৰস্বতী]]ৰ পিছত পদ্মবিভূষণ লাভ কৰা দ্বিতীয় গৰাকী মহিলা নৃত্যশিল্পীত পৰিগণিত হ'ল।<ref>[http://www.webindia123.com/personal/dancer/sonal.htm Sonal]</ref> তাৰপিছত তেওঁ ২০০৬ চনত [[মধ্য প্ৰদেশ]]ৰ চৰকাৰৰ কালিদাস সন্মান লাভ কৰে। ২০০৭ চনৰ ২১ এপ্ৰিল তাৰিখে [[উত্তৰাখণ্ড]]ৰ পণ্টনগৰত অৱস্থিত গোবিন্দ বল্লভ পণ্ট কৃষি আৰু প্ৰযুক্তি বিশ্ববিদ্যালয়ে তেওঁক সন্মানীয় ডক্টৰ অফ চাইন্স ডিগ্ৰী প্ৰদান কৰে। তেওঁ [[ওড়িশা]]ৰ সম্বলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰায়ো সন্মানীয় ডক্টৰ অফ লিটেৰেছাৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.hinduonnet.com/fr/2007/04/27/stories/2007042700390300.htm String of awards for Sonal Mansingh]{{Dead link|date=September 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} [[The Hindu]], 27 April 2007.</ref> ২০০২ চনত তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনৰ ৪০ বছৰ বৰ্ষপূৰ্তি উপলক্ষে বিখ্যাত হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক প্ৰকাশ ঝায়ে ''সোণাল'' নামৰ তেওঁৰ জীৱনৰ আধাৰত এখন তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name=bio/> এই তথ্যচিত্ৰ খনে শ্ৰেষ্ঠ অদৰ্শিত চলচ্চিত্ৰৰ শিতানত [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=''Sonal'' |url=http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2019-06-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190626001547/http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |deadurl=yes }}</ref> ২০২৪ চনত অসম চৰকাৰে সোণাল মানসিঙলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁ]]টা ঘোষণা কৰে৷ <ref name="ছেণ্টিনেল">{{cite news | url=https://www.sentinelassam.com/topheadlines/assam-government-to-confer-srimanta-sankardev-2023-award-to-sonal-mansingh | title=Assam Government to confer Srimanta Sankardev, 2023 Award to Sonal Mansingh | date=২২ আগষ্ট ২০২৪ | agency=দ্য ছেণ্টিনেল | accessdate=22 August 2024}}</ref> <ref name="Gplus">{{cite news | url=https://www.guwahatiplus.com/guwahati/assam-sonal-mansingh-to-receive-srimanta-sankardeva-award-2023 | title=sonal mansingh to receive srimanta sankardeva award 2023 | date=22nd august 2024 | agency=Gplus | accessdate=22 August 2024}}</ref> ===শ্ৰীমন্ত শংকৰদৱে বঁটা-প্ৰদান অনুষ্ঠান, ২০২৫=== ২০২৫ চনৰ ১২ জুন তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ শ্ৰীমন্ত [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ|শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ]]ত সোণাল মানসিঙক ২০২৩ বৰ্ষৰ শংকৰদেৱ বঁটা প্ৰদান কৰা হয়৷ অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ উপস্থিতিত অসমৰ ৰাজ্যপাল [[লক্ষ্মণ আচাৰ্য|লক্ষ্মণ প্ৰসাদ আচাৰ্য]]ই তেখেতক এই বঁটা প্ৰদান কৰে৷ <ref name="নিয়মীয়া">{{cite news | url=https://niyomiyabarta.com/epaper/13062025/details.php?date=13062025&page=3-13&article=12.gif&cid=12 | title=ড০ সোনাল মানসিঙক শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা প্ৰদান | work=নিয়মীয়া বাৰ্তা | date=১৩ জুন ২০২৫ | agency=নিয়মীয়া বাৰ্তা | accessdate=13 June 2025 | author=ষ্টাফ ৰিপ'ৰ্টাৰ | location=গুৱাহাটী | pages=৩, ১৩}}</ref> উক্ত বঁটাত এখন অংগবস্ত্ৰ, [[শৰাই]], স্বৰ্ণপদক, প্ৰশস্তি-পত্ৰ আৰু ৫ লাখ টকা থাকে৷ বঁটা গ্ৰহণ কৰি নৃত্যশিল্পীগৰাকীয়ে কয়-<blockquote>মই যেতিয়া নৃত্য শিকি আছিলোঁ, তেতিয়া মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু তেওঁৰ পৰম শিষ্য [[মাধৱদেৱ]]ৰ নাম শুনা নাছিলোঁ৷ কিন্তু এতিয়া সমগ্ৰ ভাৰততে গুৰু দুজনাৰ বন্দনা শুনিবলৈ পোৱা যায়৷ ১৯৮০ চনৰ পৰা মই অসমলৈ আহিছোঁ আৰু বিভিন্ন স্থানত অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰিছিলোঁ৷....মই [[ভাৰতনাট্যম|ভাৰত নাট্যম]] আৰু [[ওডিছী|ওডিচি নৃত্য]]ৰ পৰিসৰত অধিক [[বৰগীত]] সংযুক্ত কৰিব৷ <ref name="নিয়মীয়া" /> </blockquote> ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মবিভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা বিজয়ী]] s317rbvw3nhyo9esa5psa4sspwpeugo 517701 517700 2025-06-13T08:14:15Z Ishanjyotibora 14131 + 7 categories using [[WP:HC|HotCat]] 517701 wikitext text/x-wiki {{Infobox person |honorary-prefix= [[The Honourable]] |name = সোণাল মানসিং |image = Sonal Mansingh.jpg |caption = [[নতুন দিল্লী]]ত নৃত্য প্ৰদৰ্শনৰত অৱস্থাত সোণাল মানসিং |background = non_performing_personnel |birth_name = সোণাল পাকভাস |alias = |birth_date = {{Birth date and age|1942|4|30|df=y}} |birth_place = [[মুম্বাই|বোম্বে]], বোম্বে প্ৰেচিডেন্সি, ব্ৰিটিছ ভাৰত |death_date = |origin = ভাৰতীয় |instrument = |genre = |occupation = [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য|শাস্ত্ৰীয় নৃত্যশিল্পী]] |years_active =১৯৬২ – বৰ্তমানলৈকে |awards= [[পদ্মভূষণ]], ১৯৯২<br>[[পদ্মবিভূষণ]], ২০০৩ |label = |associated_acts = |website = [http://www.sonalmansingh.in www.sonalmansingh.in] |current_members = |past_members = }} '''সোণাল মানসিং''' ({{Lang-en|Sonal Mansingh}}; জন্ম: ৩০ এপ্ৰিল ১৯৪৪) এগৰাকী [[ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য]] শিল্পী। তেওঁ [[ভাৰতনাট্যম]] আৰু [[ওড়িছী নৃত্য]]ত পাৰদৰ্শিতা অৰ্জন কৰি ''গুৰু'' হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। ২০১৮ চনত তেওঁক [[ভাৰতৰ ৰাষ্ট্ৰপতি]]য়ে [[ৰাজ্যসভা]]লৈ সাংসদ হিচাপে মনোনীত কৰে।<ref>{{cite web | url=https://timesofindia.indiatimes.com/india/sonal-mansingh-ram-shakal-among-four-nominated-to-rs/articleshow/64985955.cms | title=Sonal Mansingh, Ram Shakal among four nominated to RS | newspaper=[[The Times of India]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=http://www.newindianexpress.com/nation/2018/jul/14/former-mp-ram-shakal-rss-leader-rakesh-sinha-among-four-nominated-to-rajya-sabha-1843254.html | title=Former MP Ram Shakal, RSS leader Rakesh Sinha among four nominated to Rajya Sabha | newspaper=New Indian Express | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref><ref>{{cite web | url=https://economictimes.indiatimes.com/news/politics-and-nation/president-nominates-rss-ideologue-rakesh-sinha-among-three-others-to-rajya-sabha/articleshow/64985950.cms | title=President nominates RSS ideologue Rakesh Sinha among three others to Rajya Sabha | newspaper=[[The Economic Times]] | date=14 July 2018 | accessdate=14 July 2018}}</ref> [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] তেওঁ কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ১৯৯২ চনত ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] আৰু ২০০৩ চনত দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] প্ৰদান কৰে। ২০২৪ চনত [[অসম চৰকাৰ|অসম চৰকাৰে]] তেখেতলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা]] ঘোষণা কৰে৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৪৪ চনৰ ৩০ এপ্ৰিল তাৰিখে ব্ৰিটিছ ভাৰতৰ অন্তৰ্গত বোম্বে প্ৰেচিডেন্সিৰ বোম্বেত সোণাল মানসিঙৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ অৰবিন্দ পাকভাসা আৰু পূৰ্ণিমা পাকভাসাৰ তিনি সন্তানৰ দ্বিতীয়। তেওঁৰ মাতৃ [[পূৰ্ণিমা অৰবিন্দ পাকভাসা]] [[গুজৰাট]]ৰ এগৰাকী সমাজসেৱী আৰু তেওঁ ২০০৪ চনত [[পদ্মভূষণ]] বঁটা লাভ কৰিছিল। তেওঁৰ ককা মংগল দাস পাকভাসা এগৰাকী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী আৰু ভাৰতৰ প্ৰথম পাঁচ গৰাকী ৰাজ্যপালৰ অন্যতম আছিল।<ref>[https://www.ualberta.ca/~spicm/sonal_mansingh_biography.htm Sonal Mansingh] [[University of Alberta]] website, www.ualberta.ca.</ref> তেওঁ মাত্ৰ চাৰি বছৰ বয়সত [[মহাৰাষ্ট্ৰ]]ৰ নাগপুৰত বায়েকৰৰ লগত [[মণিপুৰী নৃত্য]] শিকিছিল। তাৰপিছত তেওঁ সাত বছৰ বয়সৰ পৰা কেইবাজনো গুৰুৰ ওচৰত [[ভাৰতনাট্যম]]ৰ পাণ্ডানাল্লুৰ শৈলী শিকিবলৈ লয়।<ref>''National centre for the performing Arts''. Quarterly journal. v.12-13, ''page 3''</ref><ref>[http://timesofindia.indiatimes.com/articleshow/273843.cms Sonal Mansingh: The dance of life] ''[[The Times of India]]'', 9 November 2003.</ref> তেওঁ [[সংস্কৃত ভাষা|সংস্কৃত]]ত ভাৰতীয় বিদ্যা ভৱনৰ পৰা ''প্ৰবীণ'' আৰু ''কবিদ'' ডিগ্ৰী আৰু বোম্বেৰ এলফিন্সষ্টন কলেজৰ পৰা জাৰ্মান ভাষাত সন্মান সহ স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে। ১৮ বছৰ বয়সত তেওঁৰ আচল নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ আৰম্ভ হয়। তেওঁ পৰিয়ালৰ মতৰ বিৰুদ্ধে [[ভাৰতনাট্যম]] শিকিবলৈ [[বেংগালুৰু]]লৈ যায় আৰু অধ্যাপক ইউ.এছ. কৃষ্ণা ৰাও আৰু চন্দ্ৰভাগা দেৱীৰ ওচৰত নৃত্যবিদ্যা শিকিবলৈ লয়।<ref>[http://nrcw.nic.in/shared/sublinkimages/191.htm Sonal Mansingh] nrcw.nic.in.</ref> ইয়াৰ লগতে তেওঁ মাইলাপুৰ গৌৰী আম্মালৰ পৰা অভিনয় আৰু ১৯৬৫ চনত গুৰু [[কেলুচৰণ মহাপাত্ৰ]]ৰ ওচৰত [[ওড়িছী নৃত্য]]ৰ শিক্ষা গ্ৰহণ কৰে। তেওঁ ভাৰতীয় কূটনীতিবিদ ললিত মানসিঙৰ লগত বিবাহপাশত আৱদ্ধ হৈছিল। পিছলৈ তেওঁলোকৰ বিবাহ বিচ্ছেদ হয়।<ref name=indpress>{{cite news|title=The art of diplomacy|url=http://www.indianexpress.com/Storyold/129791/|accessdate=29 May 2012|newspaper=[[The Indian Express]]|date=31 Oct 1999}}</ref> তেওঁৰ শহুৰ মধ্যধৰ মানসিঙে তেওঁক গুৰু কেলুচৰণ মহাপাত্ৰৰ লগত চিনাকি কৰাই দিছিল আৰু পিছলৈ তেওঁ মহাপাত্ৰৰ ওচৰত ওড়িছী নৃত্যৰ প্ৰশিক্ষণ লৈছিল।<ref>{{cite web|title=Sonal Mansingh|url=http://www.iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|publisher=iloveindia.com|accessdate=29 May 2012|archivedate=15 February 2020|archiveurl=https://web.archive.org/web/20200215032919/http://iloveindia.com/indian-heroes/sonal-mansingh.html|deadurl=yes}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== সোণাল মানসিঙে ১৯৬২ চনত [[মুম্বাই]]ৰ ''অৰংগেত্ৰম''ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৰাজহুৱাকৈ নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰি কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল। ১৯৭৭ চনত তেওঁ [[নতুন দিল্লী]]ত ''ভাৰতীয় শাস্ত্ৰীয় নৃত্য কেন্দ্ৰ'' স্থাপন কৰিছিল।<ref name=bio>[http://www.mansinghsonal.com/biography.html Biography] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090728165649/http://www.mansinghsonal.com/biography.html |date=2009-07-28 }} Official website.</ref><ref>[http://mansinghsonal.wordpress.com/ Sonal Mansingh] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110718102128/http://mansinghsonal.wordpress.com/ |date=2011-07-18 }}</ref> তাৰপিছত তেওঁ দেশ-বিদেশৰ বিভিন্ন স্থানত নৃত্য প্ৰদৰ্শন কৰিছে। তেওঁ বহুতো কৰিঅ'গ্ৰাফীয়ো কৰিছে। তেওঁৰ কৰিঅ'গ্ৰাফীসমূহ হল: * ''ইন্দ্ৰধনুষ'' * ''মনবৎ'' * ''মেৰা ভাৰত'' * ''দ্ৰৌপদী'' * ''গীত গোবিন্দ''<ref name=hindu/> * ''শব্ৰছ'' * ''চতুৰং''<ref>{{Cite web |title=Famous Personalities of India |url=http://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2020-02-19 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20200219035809/https://www.culturopedia.com/Personalities/indianpersonality-sonalmansingh.html |deadurl=yes }}</ref> * ''পঞ্চকন্যা'' * ''দেৱী দুৰ্গা'' * ''আত্ময়ান''<ref>[http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 Legends of India] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080416005749/http://www.4to40.com/legends/index.asp?id=953 |date=2008-04-16 }}</ref> * ''সমানৱয়''<ref name="hindu">[https://archive.is/20130125130500/http://www.hindustantimes.com/Redir.aspx?ID=ac0f708f-339e-4eda-be3e-42d2bb2826e0 Art and Culture] [[Hindustan Times]], 18 March 2008.</ref> ==বঁটা আৰু সন্মান== সোণাল মানসিঙে নৃত্যৰ ক্ষেত্ৰখনলৈ আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে বহুতো ৰাষ্ট্ৰীয় আৰু আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বঁটা আৰু সন্মান লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.narthaki.com/info/intervw/intrvw52.html Interview]</ref> ১৯৮৭ চনত তেওঁ [[সংগীত নাটক একাডেমী|সংগীত নাটক একাডেমী বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>[http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition&honours_dance_odissi.html Awards Odissi] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180816093636/http://www.sangeetnatak.com/programmes_recognition%26honours_dance_odissi.html |date=2018-08-16 }} [[Sangeet Natak Akademi]] official website.</ref> ১৯৯২ চনত ভাৰত চৰকাৰে তেওঁক কলা ক্ষেত্ৰত আগবঢ়োৱা অৱদানৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে ভাৰতৰ তৃতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মভূষণ]] প্ৰদান কৰে।<ref name="Padma Awards">{{cite web | url=http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | title=Padma Awards | publisher=Ministry of Home Affairs, Government of India | date=2015 | accessdate=21 July 2015 | archivedate=15 October 2015 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20151015193758/http://mha.nic.in/sites/upload_files/mha/files/LST-PDAWD-2013.pdf | deadurl=yes }}</ref>২০০৩ চনত তেওঁ ভাৰতৰ দ্বিতীয় সৰ্বোচ্চ অসামৰিক সন্মান [[পদ্মবিভূষণ]] লাভ কৰে আৰু [[বালাসৰস্বতী]]ৰ পিছত পদ্মবিভূষণ লাভ কৰা দ্বিতীয় গৰাকী মহিলা নৃত্যশিল্পীত পৰিগণিত হ'ল।<ref>[http://www.webindia123.com/personal/dancer/sonal.htm Sonal]</ref> তাৰপিছত তেওঁ ২০০৬ চনত [[মধ্য প্ৰদেশ]]ৰ চৰকাৰৰ কালিদাস সন্মান লাভ কৰে। ২০০৭ চনৰ ২১ এপ্ৰিল তাৰিখে [[উত্তৰাখণ্ড]]ৰ পণ্টনগৰত অৱস্থিত গোবিন্দ বল্লভ পণ্ট কৃষি আৰু প্ৰযুক্তি বিশ্ববিদ্যালয়ে তেওঁক সন্মানীয় ডক্টৰ অফ চাইন্স ডিগ্ৰী প্ৰদান কৰে। তেওঁ [[ওড়িশা]]ৰ সম্বলপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়ৰ পৰায়ো সন্মানীয় ডক্টৰ অফ লিটেৰেছাৰ ডিগ্ৰী লাভ কৰিছে।<ref>[http://www.hinduonnet.com/fr/2007/04/27/stories/2007042700390300.htm String of awards for Sonal Mansingh]{{Dead link|date=September 2023|bot=InternetArchiveBot|fix-attempted=yes}} [[The Hindu]], 27 April 2007.</ref> ২০০২ চনত তেওঁৰ ৰাজহুৱা জীৱনৰ ৪০ বছৰ বৰ্ষপূৰ্তি উপলক্ষে বিখ্যাত হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক প্ৰকাশ ঝায়ে ''সোণাল'' নামৰ তেওঁৰ জীৱনৰ আধাৰত এখন তথ্যচিত্ৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name=bio/> এই তথ্যচিত্ৰ খনে শ্ৰেষ্ঠ অদৰ্শিত চলচ্চিত্ৰৰ শিতানত [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |title=''Sonal'' |url=http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |access-date=2020-02-20 |archivedate=2019-06-26 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20190626001547/http://www.prakashjhaproductions.com/sonal.html |deadurl=yes }}</ref> ২০২৪ চনত অসম চৰকাৰে সোণাল মানসিঙলৈ ২০২৩ বৰ্ষৰ [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা|শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁ]]টা ঘোষণা কৰে৷ <ref name="ছেণ্টিনেল">{{cite news | url=https://www.sentinelassam.com/topheadlines/assam-government-to-confer-srimanta-sankardev-2023-award-to-sonal-mansingh | title=Assam Government to confer Srimanta Sankardev, 2023 Award to Sonal Mansingh | date=২২ আগষ্ট ২০২৪ | agency=দ্য ছেণ্টিনেল | accessdate=22 August 2024}}</ref> <ref name="Gplus">{{cite news | url=https://www.guwahatiplus.com/guwahati/assam-sonal-mansingh-to-receive-srimanta-sankardeva-award-2023 | title=sonal mansingh to receive srimanta sankardeva award 2023 | date=22nd august 2024 | agency=Gplus | accessdate=22 August 2024}}</ref> ===শ্ৰীমন্ত শংকৰদৱে বঁটা-প্ৰদান অনুষ্ঠান, ২০২৫=== ২০২৫ চনৰ ১২ জুন তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ শ্ৰীমন্ত [[শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ|শংকৰদেৱ কলাক্ষেত্ৰ]]ত সোণাল মানসিঙক ২০২৩ বৰ্ষৰ শংকৰদেৱ বঁটা প্ৰদান কৰা হয়৷ অসমৰ মুখ্য মন্ত্ৰী হিমন্ত বিশ্ব শৰ্মাৰ উপস্থিতিত অসমৰ ৰাজ্যপাল [[লক্ষ্মণ আচাৰ্য|লক্ষ্মণ প্ৰসাদ আচাৰ্য]]ই তেখেতক এই বঁটা প্ৰদান কৰে৷ <ref name="নিয়মীয়া">{{cite news | url=https://niyomiyabarta.com/epaper/13062025/details.php?date=13062025&page=3-13&article=12.gif&cid=12 | title=ড০ সোনাল মানসিঙক শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা প্ৰদান | work=নিয়মীয়া বাৰ্তা | date=১৩ জুন ২০২৫ | agency=নিয়মীয়া বাৰ্তা | accessdate=13 June 2025 | author=ষ্টাফ ৰিপ'ৰ্টাৰ | location=গুৱাহাটী | pages=৩, ১৩}}</ref> উক্ত বঁটাত এখন অংগবস্ত্ৰ, [[শৰাই]], স্বৰ্ণপদক, প্ৰশস্তি-পত্ৰ আৰু ৫ লাখ টকা থাকে৷ বঁটা গ্ৰহণ কৰি নৃত্যশিল্পীগৰাকীয়ে কয়-<blockquote>মই যেতিয়া নৃত্য শিকি আছিলোঁ, তেতিয়া মহাপুৰুষ শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ আৰু তেওঁৰ পৰম শিষ্য [[মাধৱদেৱ]]ৰ নাম শুনা নাছিলোঁ৷ কিন্তু এতিয়া সমগ্ৰ ভাৰততে গুৰু দুজনাৰ বন্দনা শুনিবলৈ পোৱা যায়৷ ১৯৮০ চনৰ পৰা মই অসমলৈ আহিছোঁ আৰু বিভিন্ন স্থানত অনুষ্ঠান পৰিৱেশন কৰিছিলোঁ৷....মই [[ভাৰতনাট্যম|ভাৰত নাট্যম]] আৰু [[ওডিছী|ওডিচি নৃত্য]]ৰ পৰিসৰত অধিক [[বৰগীত]] সংযুক্ত কৰিব৷ <ref name="নিয়মীয়া" /> </blockquote> ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:পদ্মভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:পদ্মবিভূষণ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নৃত্যশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:শ্ৰীমন্ত শংকৰদেৱ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় নাৰী]] [[শ্ৰেণী:সমাজকৰ্মী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নৃত্যশিল্পী]] [[শ্ৰেণী:মহাৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:নাৰী]] [[শ্ৰেণী:কুৰি শতিকাৰ ব্যক্তি]] h3jb45pidcqbswalnta06vkbwi2mzf4 0 60412 517540 427942 2025-06-12T19:26:26Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517540 wikitext text/x-wiki {{underconstruction}} {{short description|American journalist}} {{Infobox person | name = ষ্টিভেন জনছন | image = Steven Berlin Johnson - South by Southwest 2008 crop.jpg | image_size = 225px | caption = ২০০৮ চনত জনছন | birth_name = ষ্টিভেন বাৰ্লিন জনছন | birth_date = {{Birth date and age|1968|6|6}} | birth_place = [[ৱাছিংটন, ডি.চি.]] | occupation = লেখক, টেলিভিছন পৰিৱেশক | parents = | website = {{URL|www.stevenberlinjohnson.com}} | alma_mater = [[ব্ৰাউন বিশ্ববিদ্যালয়]] (বি.এ.,সংকেতবিদ্যা,১৯৯০)<ref name="BROWN">[https://alumni.brown.edu/news_events/in_the_news/artsletters.html "In the News"], Newsletter, Brown Alumni Association</ref><br>[[কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়]] (এম.এ.,ইংৰাজী সাহিত্য) | spouse = এলেক্সা ৰবিনছন | children = ৩ }} '''ষ্টিভেন বাৰ্লিন জনছন''' (জন্ম ৬ জুন, ১৯৬৮) এজন আমেৰিকান জনপ্ৰিয় বিজ্ঞান লেখক আৰু মিডিয়া তত্ত্ববিদ। ==শিক্ষা== ষ্টিভেন [[ৱাছিংটন ডি চি]]ত ডাঙৰ দীঘল হৈছিল।<ref name="SJbio"/> তাত তেওঁ ছেইণ্ট আলবান স্কুলত পঢ়িছিল। তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী [[ব্ৰাউন বিশ্ববিদ্যালয়]]ত সাং কৰিছিল য'ত তেওঁ বিদ্যালয়ৰ আধুনিক সংস্কৃতি আৰু মিডিয়া বিভাগৰ এক ভাগ<ref>[http://www.brown.edu/Departments/MCM/alumni/index.html Modern Culture & Media], Brown University web page.</ref>,[[সংকেতবিদ্যা]] অধ্যয়ন কৰিছিল।<ref>[http://www.edge.org/documents/Johnson.html Bio] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180416012941/https://www.edge.org/documents/Johnson.html |date=2018-04-16 }} at edge.org</ref><ref>Pogrebin, Robin. [https://www.nytimes.com/2006/12/04/books/04map.html?pagewanted=all "In a Multimedia Realm Where Book Meets Blog"]. ''[[The New York Times]]''. (December 4, 2006)</ref> [[কলম্বিয়া বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ পৰা ইংৰাজী সাহিত্যতো তেওঁ স্নাতক ডিগ্ৰী লৈছিল। ==কেৰিয়াৰ== প্ৰধানকৈ বিজ্ঞান,প্ৰযুক্তিবিদ্যা আৰু ব্যক্তিগত অভিজ্ঞতা সম্বলিত নখন গ্ৰন্থৰ লেখক জনছন। তেওঁ তিনিটা অনুপ্ৰেৰণামূলক ৱেব ছাইটৰো সহ-সংগঠক:ই-আলোচনীৰ পথ প্ৰদৰ্শক। সেইসমূহ হৈছে, ''ফিড (Feed Magazine)'', [[ৱেবী বঁটা]] বিজয়ী কমিউনিটী চাইট, ''প্লাষ্টিক ডট কম (Plastic.com)'', আৰু শেহতীয়াকৈ ''হাইপাৰলোকেল (hyperlocal)'' আৰু <!-- media site outside.in. --><ref>{{cite web |last=Pescovitz |first=David |date=October 24, 2006 |title=Steven Johnson launches outside.in |url=https://boingboing.net/2006/10/24/steven-johnson-launc.html |website=boingboing.net |publisher=[[Boing Boing]] |access-date=2017-10-22}}</ref> ''ৱায়াৰ্ড'' আলোচনীলৈ অৰিহণা যোগোৱা সম্পাদক জনছনে ''দি নিউয়ৰ্ক টাইমছ'', ''দি ৱালষ্ট্ৰিট জাৰ্নেল'', ''দি ফাইনেন্সিয়েল টাইমছ্'' আৰু বহুতো পষেকীয়া বা মাহেকীয়া আলোচনীত নিয়মীয়াকৈ লিখে। জনজনে ''মেডিয়াম'', ''আটাভিষ্ট'', ''মিট-আপ ডট কম'', ''বিটা ৱৰ্কছ'' আৰু ''পেটছ্ ডট কম'' প্ৰভৃতি বহুতো ইণ্টাৰনেট-সম্বন্ধীয় কোম্পেনীৰ উপদেষ্টা পৰিষদতো সেৱা আগবঢ়ায়। ''এভ্ৰিথিং বেড ইজ গুদ ফৰ ইউঃহাউ টুডেʼজ পপুলাৰ কালছাৰ ইজ একচুৱেলী মেকিং আছ স্মাৰ্টাৰ'' নামৰ ২০০৫ চনৰ বেষ্টচেলাৰ কিতাপখনৰ লেখক হৈছে জনছন। সেইখন গ্ৰন্থত যোৱা তিনিটা দশকত জনপ্ৰিয় সংস্কৃতি যেনে টেলিভিছনৰ নাটক আৰু ভিডিঅ'গেইম আদিত ক্ৰমাগতভাৱে জটিল আৰু উচ্চ স্তৰীয় চিন্তা শক্তিৰ উৎকৰ্ষ সাধনত সহায় কৰাতো যুক্তি আগবঢ়াইছে। তেওঁৰ ''হোৱেৰ গুদ আইডিআছ কাম ফ্ৰম'' গ্ৰন্থখনে অকলশৰীয়া প্ৰতিভাশালী ব্যক্তি এজন অনুপ্ৰাণিত হোৱাৰ তাৎক্ষণিক মুহূৰ্তৰ এক জনপ্ৰিয় কাহিনীক প্ৰত্যাহ্বান জনাই এক ধাৰণা আগবঢ়াইছে। ইয়াৰ বিপৰীতে জনছনে যুক্তি দিছে যে সৃষ্টিশীল চিন্তা এক অদ্ৰুত, বিস্তৃত আৰু ক্ৰমানুসাৰে হোৱা প্ৰক্ৰিয়া। জ্ঞানৰ আন শাখা আৰু চিন্তাবিদৰ অসামঞ্জস্য ধাৰণা আৰু অনিশ্চিত অৱস্থাৰ প্ৰভাৱত ইয়াত এক "ধীৰ অনুমান"ৰ বিকাশ ঘটি সম্পূৰ্ণ ৰূপ পায়। <!--A contributing editor to ''[[:en:wired.com|Wired]]'', he writes regularly for ''[[Nytimes.com|The New York Times]]'', ''[[The Wall Street Journal]]'', ''[[The Financial Times]]'', and many other periodicals. Johnson also serves on the advisory boards of a number of Internet-related companies, including Medium, Atavist, [[Meetup (website)|Meetup.com]], Betaworks, and [[Patch (website)|Patch.com]]. He is the author of the best-selling book [[Everything Bad Is Good for You|''Everything Bad is Good for You: How Today's Popular Culture Is Actually Making Us Smarter'']] (2005), which argues that over the last three decades popular culture artifacts such as television dramas and video games have become increasingly complex and have helped to foster higher-order thinking skills. His book ''Where Good Ideas Come From'' advances a notion to challenge the popular story of a lone genius experiencing an instantaneous moment of inspiration. Johnson instead argues that innovative thinking is a slow, gradual, and very networked process in which "slow hunches" are cultivated, and completed, by exposure to seemingly unrelated ideas and quandaries from other disciplines and thinkers. He lists the themes he has identified from studying which environments and conditions have been correlated, historically, with high innovation. --> <!-- He argues that they make theoretical sense because of their tendency to effectively explore the "adjacent possible", [[Stuart Kauffman]]'s concept (which Johnson cites) of the space of innovations waiting to be made from combining immediately-available notions and solutions. --> তেওঁৰ ''ফিউচাৰ পাৰফেক্টঃ দি কেছ ফৰ প্ৰগ্ৰেছ ইন এ নেটৱৰ্কড এইজ'' কিতাপখন ২০১২ চনৰ ছেপ্টেম্বৰত উন্মোচন কৰা হয়।<ref>{{cite book |last=Johnson |first=Steven |title=Future Perfect: The Case For Progress In A Networked Age |date=September 18, 2012 |publisher=Penguin (Riverhead) |isbn=9781594488207 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/futureperfectcas0000john }}</ref> ২০১৩ চনৰ আগষ্টত ''পি বি এছ''য়ে জনছনক ঘোষক হিচাপে ঘোষণা কৰে। লগতে ২০১৪ চনলৈকে সম্প্ৰচাৰিত হোৱা ''বি বি চি টু'' আৰু ''পি বি‌ এছ''ৰ আকাশবাণীযোগে সম্প্ৰচাৰিত ''হাউ উই গট টু নাউ'' নামৰ, উদ্ভাৱনৰ ইতিহাসৰ এক নতুন ''চিচ-পাৰ্ট'' ধাৰাবাহিকৰ সহ-নিৰ্মাতা হিচাপেও স্বীকৃতি লাভ কৰে।<ref>[https://www.pbs.org/about/news/archive/2013/how-we-got-to-now/ "How We Got To Now"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151001073638/http://www.pbs.org/about/news/archive/2013/how-we-got-to-now/ |date=2015-10-01 }} on the [[PBS]] website</ref> <!-- His book ''Future Perfect: The Case for Progress in a Networked Age'' was released in September 2012.<ref>{{cite book |last=Johnson |first=Steven |title=Future Perfect: The Case For Progress In A Networked Age |date=September 18, 2012 |publisher=Penguin (Riverhead) |isbn=9781594488207 |url-access=registration |url=https://archive.org/details/futureperfectcas0000john }}</ref> In August 2013, [[PBS]] announced that Johnson would be the host and co-creator of a new six-part series on the history of innovation, ''[[How We Got to Now]]'', scheduled to air on PBS and [[BBC Two]] in Fall 2014.<ref>[https://www.pbs.org/about/news/archive/2013/how-we-got-to-now/ "How We Got To Now"] on the [[PBS]] website</ref> --> ২০১৮ চনৰ মে' মাহৰ পৰা জনছনে [[:en:Wondery|Wondery]] সৃষ্ট পডকাষ্ট ''আমেৰিকান ইনভেচনচ''(''[[:en:American Innovations|American Innovations]]'')ৰ ঘোষকৰ কাম কৰিছে।<ref>{{Cite news|url=https://www.fastcompany.com/40565952/a-podcast-playlist-for-your-trip-to-mars|title=A Podcast Playlist For Your Trip To Mars|last=Locker|first=Melissa|date=July 28, 2018|work=Fast Company|access-date=Jan 2, 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://wondery.com/shows/american-innovations/|title=American Innovations|access-date=Jan 2, 2019}}</ref> ==সঁহাৰি== ===সমালোচনাত্মক সঁহাৰি=== ১৯৯৭ চনত হাৰ্ভে ব্লুমে জনছনৰ প্ৰথমখন কিতাপ ''ইণ্টাৰফেচ কালচাৰ''ৰ সমালোচনা আগবঢ়ায় আৰু ইয়াক "a rewarding read -- stimulating, iconoclastic, and strikingly original." হিচাপে অভিহিত কৰে।<ref>{{cite news |last=Blume |first=Harvey |title=God, Man, and the Interface |work=[[The Atlantic]] |date=1997 |url=https://www.theatlantic.com/past/docs/unbound/digicult/dc9710.htm |accessdate=June 6, 2014}}</ref> ''এভ্ৰিথিং বেড ইজ গুড ফৰ ইউঃ হাউ টুডে'জ পপুলাৰ কালচাৰ ইজ একচুৱেলী মেকিং আছ স্মাৰ্টাৰ''ৰ এটা সমালোচনাত ''দ্য এ ভি ক্লাবে'' কৈছে,"ই বিস্তৃতভাৱে হোৱা এক ভাল তৰ্ক, যি সিদ্ধান্ত-প্ৰভাৱিত পৰিস্থিতি আৰু গুৰুত্বপূৰ্ণ আখ্যানগাঁথনিৰ তালিকা আৰু চাৰ্টেৰে সজাই তোলা হৈছে। কিন্তু ইয়াৰ প্ৰয়োজনীয়তা কিমান, সেয়া এক বিতৰ্কিত বিষয়; বিশেষকৈ "Everything Bad"য়ে যেতিয়া পূৰ্বৰ বিশ্বাসযোগ্য তথ্যকে পুনৰ উল্লেখ কৰে।"<ref>{{cite news |url=http://www.avclub.com/review/steven-johnson-ieverything-bad-is-good-for-you-how-4554 |author=Battaglia, Andy |date=May 10, 2005 |title=Steven Johnson: ''Everything Bad Is Good For You: How Today's Popular Culture Is Actually Making Us Smarter'' |newspaper=[[The A.V. Club]] |accessdate=June 6, 2014 |archivedate=July 14, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140714165803/http://www.avclub.com/review/steven-johnson-ieverything-bad-is-good-for-you-how-4554 |deadurl=yes }}</ref> <!--''[[The A.V. Club]]'' said in a review of ''[[Everything Bad Is Good for You]]: How Today's Popular Culture Is Actually Making Us Smarter'', "It's a good argument made in great detail, mapped out with lists and charts of decision-affecting contingencies and intricate narrative structures. But how necessary it is remains debatable, especially once ''Everything Bad'' settles into simply restating its already convincing premise." [[ডেভিড কুৱামমেন]] '[নিউয়ৰ্ক সময়]'ৰ বাবে 'The Ghost Map' (2006) পুনৰীক্ষণ কৰে, লিখিছে, "ইয়াত এটা মহান কাহিনী আছে, চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ ইতিহাসৰ এটা সংকেত খণ্ড, আৰু জনচনে ইয়াক ভালদৰে বৰ্ণনা কৰে... তেওঁৰ কিতাপখন সৰু তথ্য আৰু ডাঙৰ ধাৰণাবোৰৰ এক ফৰম সংগ্ৰহ, আৰু আখ্যানঅংশবোৰ বিশেষভাৱে শক্তিশালী, তেওঁৰ নাম আৰু তেওঁৰ নামহীন দুয়োটা আখৰৰ বাবে প্ৰকৃত সহমৰ্মিতাৰ দ্বাৰা অৱগত, কেৱল পোৰ্টেণ্টেচিটি আৰু সৰু ষ্টিকৰীগত ভুলৰ দ্বাৰা হেত্ৰুটিপূৰ্ণ।" তেওঁ কিতাপখন ক'লে, আৰু জনছন, "আকৰ্কৰ্তা" আৰু "স্মাৰ্ট"। [[David Quammen]] reviewed ''The Ghost Map'' (2006) for ''[[The New York Times]]'', writing, "There's a great story here, one of the signal episodes in the history of medical science, and Johnson recounts it well... His book is a formidable gathering of small facts and big ideas, and the narrative portions are particularly strong, informed by real empathy for both his named and his nameless characters, flawed only sporadically by portentousness and small stylistic lapses." He called the book, and Johnson, "intriguing" and "smart."<ref>{{cite news |last=Quammen |first=David |authorlink=David Quammen |title=A Drink of Death |work=[[The New York Times]] |date=November 12, 2006 |url=https://www.nytimes.com/2006/11/12/books/review/Quammen.t.html?pagewanted=all&_r=0 |page=Sunday Book Review |accessdate=June 6, 2014}}</ref> '[এণ্টাৰটেইনমেণ্ট সাপ্তাহিক]]'এ 'The Ghost Map' ক 'এ' ৰেটিং প্ৰদান কৰি কৈছিল, "'The Ghost Map'এ পাঠকক এনে এক পৰিস্থিতি কল্পনা কৰিবলৈ কয় য'ত 'আপুনি সপ্তাহান্তৰ বাবে চহৰ ত্যাগ কৰিব পাৰে আৰু আপোনাৰ 10 শতাংশ প্ৰতিৱেশিকো মৃত্যুৰ কাৰ্টত ৰাস্তাৰ তললৈ চকা হৈ থকা দেখিবলৈ উভতি আহিব পাৰে।' ১৯শ শতিকাৰ লণ্ডনৰ মাজভাগৰ বাসিন্দাৰ বাবে, এই আকৰ্পোটিকিষ্ট দৃষ্টিক এক ভয়াৱহ বাস্তৱপ্ৰদান কৰিছিল... জনচনে জন স্নো নামৰ এজন এনেষ্টেটিষ্ট/বিজ্ঞানী/আৰক্ষীয়ে ৰোগটো কেনেদৰে সংক্ৰমিত হৈছিল জানিবলৈ কৰা এক শ্বাসৰুদ আৰু শেষত সফল প্ৰচেষ্টা অনুকৰণ কৰে। আৰু তেওঁ এনে কৰে যি এক এনে দৰে কৰে যি এক পৃথিৱীলৈ এনে ক'ব পাৰে য'ত এক দ্ৰুত কিন্তু অতি অপ্ৰিয় মৃত্যু কেৱল এক গিলাচ পানী দূৰত হ'ব পাৰে।" ''[[Entertainment Weekly]]'' gave ''The Ghost Map'' an 'A' rating, saying, "''The Ghost Map'' asks the reader to imagine a situation in which 'you could leave town for a weekend and come back to find 10 percent of your neighbors being wheeled down the street in death carts.' For inhabitants of mid-19th-century London, cholera rendered this apocalyptic vision a terrifying reality... Johnson traces the courageous and ultimately successful attempt by an anesthetist/scientist/sleuth named John Snow to discover how the disease was transmitted. And he does so in a way that brings to nightmarish, thought-provoking life a world in which a swift but very unpleasant death can be just a glass of water away."<ref>{{cite journal |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,1545610,00.html |last=Collis |first=Clark |title=The Ghost Map (2006) |journal=[[Entertainment Weekly]] |date=Oct 13, 2006}}</ref> লেখক আলেছ সৌজং-কিম পাং, '[লছ এঞ্জেলচ সময়]'ত, 2010-ৰ 'What গুড আইডেন্সিজ কাম ফ্ৰম' "এক উদ্ভাৱন আৰু ধাৰণাৰ দৃষ্টি যি দৃঢ়ভাৱে সামাজিক, গতিশীল আৰু সামগ্ৰী" আৰু "গোপন নকৰাকৈ তৰলভাৱে লিখা, মনোৰঞ্জক আৰু স্মাৰ্ট"- "এক ৰেনেছাঁ আলকেমিকেল গাইড"। Author Alex Soojung-Kim Pang, in ''[[The Los Angeles Times]]'', called 2010's ''Where Good Ideas Come From'' "a vision of innovation and ideas that is resolutely social, dynamic and material" and "fluidly written, entertaining and smart without being arcane," -- "a Renaissance alchemical guide."<ref>{{cite news |last=Pang |first=Alex Soojung-Kim |title=Book Review: 'Where Good Ideas Come From' by Steven Johnson |work=[[The Los Angeles Times]] |date=November 5, 2010 |url=http://articles.latimes.com/2010/nov/05/entertainment/la-ca-steven-johnson-20101105 |accessdate=June 6, 2014}}</ref> [[Bursia Resme]] '[The Siatat Times]'ত কেনেদৰে, 'য'ত ভাল ধাৰণাসমূহ আহিব', "জনচনে আমাৰ সভ্যতাত নতুন ধাৰণাবিচাৰিছে আৰু তেওঁলোকে কিয় উদ্ভৱ হয় বুজাব বিচাৰিছে।" [[Bruce Ramsey]] described in ''[[The Seattle Times]]'' how, in ''Where Good Ideas Come From'', "Johnson is looking for the new ideas in our civilization and seeking to explain why they arise where they do."<ref>{{cite news |last=Ramsey |first=Bruce |title='Where Good Ideas Come From': Steven Johnson asks why great ideas arise where they do |work=[[The Seattle Times]] |date=October 2, 2010 |url=http://seattletimes.com/html/books/2013030801_br03innovation.html |accessdate=June 6, 2014}}</ref> '[কিৰ্কাচ ৰিপৰ্জ]]' ক 'ভাল ধাৰণা'ক 'এক "শক্তিশালী ভলিউম যি এক পুৰণি বিষয়লৈ নতুন দৃষ্টিভঁৰআনিছে" বুলি কয় আৰু জনছনৰ কথা কৈছিল, "তেওঁৰ সংক্ৰামক উৎসাহ আৰু অকলশৰীয়া অন্তৰ্দৃষ্টিই অনুপ্ৰেৰিত আৰু মনোৰঞ্জন কৰে।" ''[[Kirkus Reviews]]'' called ''Good Ideas'' a "robust volume that brings new perspective to an old subject" and said of Johnson, "Throughout, his infectious enthusiasm and unyielding insight inspire and entertain."<ref>{{cite journal |title=''Where Good Ideas Come From'' |journal=[[Kirkus Reviews]] |volume= |issue= |date=June 30, 2010}}</ref> '[দেওবাৰ টেলিগ্ৰাফ]', "সকলো ভাল ধাৰণাৰ দৰে, এই কিতাপখন ইয়াৰ অংশবোৰৰ যোগফলতকৈ ডাঙৰ... জনচনে তেওঁৰ তৰ্ক কাহিনী আৰু উদাহৰণেৰে জীৱিত কৰে যি তেওঁৰ ধাৰণাবোৰলৈ ব্যক্তিত্ব আৰু গভীৰতা আনে, আৰু এক মনোনিৱেশ পঢ়াৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰে।"। ''[[The Sunday Telegraph]]'' said, "Like all good ideas, this book is bigger than the sum of its parts... Johnson enlivens his argument with stories and examples that bring personality and depth to his ideas, and make for an engaging read..."<ref>{{cite news |last=Hollis |first=Leo |title=''Where Good Ideas Come From'' by Steven Johnson: Review |location=London |publisher=[[Telegraph Media Group]] |work=[[The Sunday Telegraph]] |date=21 Nov 2010 }}</ref> [[অ'ভাৰ বাৰ্কমেন], 'ভৱিষ্যত নিখুঁত'ৰ এক সমীক্ষাত, কিতাপখনক "সম্ভাৱনাৰ এক বিস্তৃত ছবি, এক বিতং নীতি প্ৰেছক্ৰিপশ্বন নহয়, আৰু এনেদৰে পঢ়ক, ই সঘনাই প্ৰেৰণাদায়ক। আটেপৰি, সামাজিক ন্যায় আৰু অংশগ্ৰহণকাৰী গণতন্ত্ৰৰ ওপৰত প্ৰগতিশীল মনোযোগৰ সৈতে উত্তেজনাৰ পৰিৱৰ্তে চিলিকন উপত্যকা বিপ্লৱৰ বহুতো প্ৰাপ্তি সুসংগত হ'ব পাৰে বুলি চিন্তা কৰাটো আকৰ্ষণীয়।" [[Oliver Burkeman]], in a review of ''Future Perfect'', described the book as "a wide-ranging sketch of possibilities, not a detailed policy prescription, and read as such, it's frequently inspiring. Above all, it's exciting to reflect on the possibility that the many achievements of the Silicon Valley revolution might be compatible, rather than in tension, with a progressive focus on social justice and participatory democracy."<ref>{{cite news |last=Burkeman |first=Oliver |authorlink=Oliver Burkeman |title=Future Perfect by Steven Johnson – review: Can the Principles behind the Internet Solve our Problems? |work=[[The Guardian]] |location=London |publisher=Guardian News and Media |date=19 October 2012 |url=https://www.theguardian.com/books/2012/oct/19/future-perfect-steven-johnson-review |accessdate=June 6, 2014}}</ref> [[ইস্থান গিলচডৰ্ফ], লগতে 'ভৱিষ্যত নিখুঁত'ৰ পৰ্ক্ষণ কৰি,ইয়াক "পৰিষ্কাৰ আৰু মনোৰম গদ্য" ৰে "এক উচ্ছলিত আৰু আশাপ্ৰদ কিতাপ" বুলি কোৱা হয়।[[Ethan Gilsdorf]], also reviewing ''Future Perfect'', called it "a buoyant and hopeful book" with "clear and engaging prose."<ref>{{cite news |last=Gilsdorf |first=Ethan |authorlink=Ethan Gilsdorf |title=''Future Perfect'' by Steven Johnson |work=[[The Boston Globe]] |date=September 18, 2012 |url=https://www.bostonglobe.com/arts/2012/09/18/book-review-future-perfect-the-case-for-progress-networked-age-steven-johnson/ZfX43IqnrcSRGH1CvtRWOI/story.html |accessdate=June 6, 2014}}</ref> --> ===বঁটা আৰু সন্মান=== জনছনৰ ''ইমাৰজেন্স:দি কানেক্টেদ লাইভ্‌ছ অফ এণ্ট্‌ছ,ব্ৰেইন্‌ছ,চিটিছ, এণ্ড ছফ্‌টৱেৰ'' কিতাপখন হেলেন বাৰ্নষ্টেইন বুক এৱাৰ্ড ফৰ এক্সিলেন্স ইন জাৰ্নেলিজিম(Helen Bernstein Book Award for Excellence in Journalism) ২০০২ ৰ চূড়ান্ত বিজয়ী(finalist) আছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.actionablebooks.com/authors/steven-johnson/ |author= |date=c. 2005 |title=Business Book Authors |publisher=Actionable Books |accessdate=June 6, 2014}}</ref> তেওঁৰ ''হোৱেৰ গুড আইডিয়াছ কাম ফ্ৰম'' গ্ৰন্থখন 800CEORead এৱাৰ্ডৰ ২০১০ চনৰ শ্ৰেষ্ঠ ব্যৱসায়িক গ্ৰন্থৰ চূড়ান্ত বিজয়ী আছিল আৰু [[দি ইকনমিষ্ট]]ৰ বছৰটোৰ এখন শ্ৰেষ্ঠ গ্ৰন্থ আছিল। {{Citation needed|date=October 2017}} ''দি ঘৌষ্ট মেপ'' নামৰ গ্ৰন্থখন [[এণ্টাৰটেইনমেণ্ট ৱিকলি]]ৰ ২০০৬ চনৰ দহখন শ্ৰেষ্ঠ অ-কল্পবিজ্ঞান গ্ৰন্থৰ এখন আছিল<ref>{{cite journal |url=http://www.ew.com/ew/article/0,,20006513_4,00.html |last=Reese |first=Jennifer |title=Literature of the Year: From a bleak Corman McCarthy novel to an Openhearted Memoir, Here are the 20 Books that Most Impressed EW's Critic |journal=[[Entertainment Weekly]] |issue=913-914 |date=Dec 22, 2006 |access-date=May 19, 2020 |archivedate=January 18, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140118032802/http://www.ew.com/ew/article/0,,20006513_4,00.html |deadurl=yes }}</ref>আৰু ২০০৬ চনৰ [[National Academies Communication Award]]ৰ বিজেতা আছিল। {{Citation needed|date=October 2017}} তেওঁৰ গ্ৰন্থসমূহ বাৰটাতকৈও অধিক ভাষালৈ অনূদিত হৈছে। {{Citation needed|date=October 2017}} তেওঁক [[কলম্বিয়া জাৰ্নেলিজম স্কুল ( Columbia Journalism School)]] ত ২০০৯ বৰ্ষৰ হাৰ্ষ্ট নিউ মেডিয়া প্ৰফেশ্যনেল-ইন-ৰেছিডেন্স হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হৈছিল। [[ নিউয়ৰ্ক বিশ্ববিদ্যালয়]]ৰ অধীনৰ জাৰ্নেলিজম স্কুলত তেওঁ কেইবাবছৰো বিশিষ্ট আবাসী লেখক হিচাপে কৰ্মৰত আছিল। ২০০৯চনত "[[ টাইম]]" আলোচনীৰ প্ৰচ্ছদ নিবন্ধ "হাউ টুইটাৰ ৱিল চেইঞ্জ দ্য ৱে'ৱি লিভ"( How Twitter Will Change the Way We Live)ৰ কাৰণে তেওঁ [[নিউহাউছ স্কুল অৱ পাব্লিক কম্যুনিকেশ্যনছ|নিউহাউছ স্কুল মিৰ'ৰ এৱাৰ্ড]] লাভ কৰিছিল। <ref>{{cite web |last=Loughlin |first=Wendy S. |date=June 10, 2010 |title=Newhouse School announces winners in fourth annual Mirror Awards |url=http://newhouse.syr.edu/news-events/news/newhouse-school-announces-winners-fourth-annual-mirror-awards |website=newhouse.syr.edu |publisher=[[Newhouse School of Public Communications]] |access-date=2017-10-22 |archivedate=2017-10-23 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20171023012138/http://newhouse.syr.edu/news-events/news/newhouse-school-announces-winners-fourth-annual-mirror-awards |deadurl=yes }}</ref> "[[দ্য ক'লবাৰ্ট ৰিপ'ৰ্ট(The Colbert Report)]]","[[দ্য চাৰ্লি ৰ'জ শ্ব'(The Charlie Rose Show)]]", "[[দ্য ডেইলি শ্ব' ৱিথ জন ষ্টিৱাৰ্ট(The Daily Show with Jon Stewert)]]" আৰু "[[ দ্য নিউজ আৱাৰ ৱিথ জিম লেৰাৰ (The News Hour with Jim Lehrer)]]" আদি দূৰদৰ্শনৰ বিবিধ অনুষ্ঠানতো তেওঁ অংশগ্ৰহণ কৰিছে। ==ব্যক্তিগত জীৱন== [[ৱাছিংটন ডি. চি.]]ত ডাঙৰ-দীঘল হোৱা আৰু ছেইণ্ট আলবানছ স্কুলৰ পৰা১৯৮৬চনত ডিগ্ৰী লাভ কৰা জনছনে ১৯৯০ চনত নিউয়ৰ্ক মহানগৰলৈ যায়। তাত তেওঁ একৈশ বছৰ কাল Morningside Heights ত কটায়,সাতবছৰৰ কাৰণে Manhattan ত কটায়, আৰু তাৰ পিছত West Village ত থাকে য'ত তেওঁৰ প্ৰথম সন্তান জন্ম হয়।<ref name="SJbio"/> জনছনে লিখিছিল যে,২০০১ চনৰ ১১ ছেপ্টেম্বৰত তেওঁ আৰু তেওঁৰ পত্নীয়ে "গ্ৰীণ‌উইচ ষ্ট্ৰীটৰ পৰা টুইন টাৱাৰছ্ ফল দেখিছিল চিকিৎসালয়ৰ পৰা ঘৰলৈ সন্তানৰ প্ৰথম আগমনত। <!--When our second son was on the way, we decamped for Brooklyn... --> "<ref name="SJbio">{{cite web |url=http://www.stevenberlinjohnson.com/2011/05/go-west-middle-aged-man.html |author=Johnson, Steven |date=May 20, 2011 |title=Go West, Middle-Aged Man |publisher=www.stevenberlinjohnson.com |accessdate=June 6, 2014 |archivedate=August 24, 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160824161550/http://www.stevenberlinjohnson.com/2011/05/go-west-middle-aged-man.html |deadurl=yes }}</ref>২০১০ চনত সাক্ষাৎ গ্ৰহণকাৰী অলিভাৰ বাৰ্কমেনে লিখিছিল --"ব্ৰুকলীনত পত্নী এলেক্সা ৰবিনছন আৰু তিনি পুত্ৰৰ সৈতে বাস কৰা জনছনে...বছৰি প্ৰায় ৫০ ওচৰা ওচৰি বক্তৃতা প্ৰদান কৰে, আৰু উচ্চখাপৰ স্তম্ভলেখাও ভালেমান লিখে, এই সকলো তুলনামূলকভাৱে কম বয়সতে মাত্ৰ ৪২ বছৰতে তেওঁ সম্ভৱ কৰি তুলিছে। ( এই প্ৰসঙ্গতে উনুকিয়াব পাৰি যে টুইটাৰত তেওঁৰ ১.৪ মিলিয়ন অনুগামীও আছে..)"<ref>{{cite news |last=Burkeman |first=Oliver |authorlink=Oliver Burkeman |title=Future Perfect by Steven Johnson – review: Can the Principles behind the Internet Solve our Problems? |work=[[The Guardian]] |location=London |publisher=Guardian News and Media |date=19 October 2012 |url=https://www.theguardian.com/books/2012/oct/19/future-perfect-steven-johnson-review |accessdate=June 6, 2014}}</ref>২০১১চনত এক ব্লগত তেওঁ নিউয়ৰ্ক এৰি "কিছুবছৰৰ কাৰণে" সপৰিয়ালে "মাৰিন কাউণ্টি"লৈ যোৱাৰ পৰিকল্পনা প্ৰকাশ কৰিছিল। অৱশ্যে নিগাজিকৈ তাত থিতাপি লোৱাৰ সলনি দুবছৰৰ কাৰণে এটা এডভেঞ্চাৰ বুলিহে তেওঁ ইয়াক অভিহিত কৰিছিল।<ref name="SJbio"/>মধ্য মানহাট্টনৰ পশ্চিমাংশত পুৰণা গুদামঘৰ মেৰামতি কৰি সাজি উলিওৱা এটি ঘৰত সপত্নীক বাস কৰাৰ সময়ত হোৱা এক অভিজ্ঞতাৰ কথা তেওঁ ২০০৪ চনত প্ৰকাশিত Mind Wide Open কিতাপত বৰ্ণনা কৰিছে। সেই বাসগৃহত হাডছন নদীৰ ফালে মুখ কৰি থকা এখন ৮ ফুট ওখ খিৰিকিৰে জনছন দম্পতীয়ে প্ৰায়ে বাহিৰৰ দৃশ্য উপভোগ কৰিছিল। জুন মাহত এদিন আবেলি তেনেকৈ চাই থাকোঁতে তেওঁলোকে এটা " ডাঙৰ ধুমুহা"ৰ আগজাননী পায়। কেইমিনিটমানৰ ভিতৰতে ধুমুহাৰ কোবত খিৰিকিখন ভাগি চূচূৰ্মৈ হয়। সেই মূহূৰ্তত খিৰিকিৰ সন্মুখত বহি নথকাৰ বাবে দুয়ো মৃত্যুৰ হাত সাৰিব পাৰিছিল।<ref name="MWO">{{cite book |last=Johnson |first=Steven |title=Mind Wide Open: Your Brain and the Neuroscience of Everyday Life |url=https://archive.org/details/mindwideopen00stev |url-access=registration |location=New York |publisher=Scribner |year=2004 |ISBN=0-7432-4165-7}}</ref>{{rp|47}} <!-- He has written that he has some difficulty with visual encoding, "a trait that I seem to share with Aldous Huxley," whom Johnson quotes at greater length in Mind Wide Open than cited here: "I am and, for as long as I can remember, I have always been a poor visualizer. Words, even the pregnant words of poets, do not evoke pictures in my mind. No hypnagogic visions greet me on the verge of sleep. When I recall something, the memory does not present itself to me as a vividly seen event or object. By an effort of the will, I can evoke a not very vivid image of what happened yesterday afternoon..."<ref name="MWO">{{cite book |last=Johnson |first=Steven |title=Mind Wide Open: Your Brain and the Neuroscience of Everyday Life |url=https://archive.org/details/mindwideopen00stev |url-access=registration |location=New York |publisher=Scribner |year=2004 |ISBN=0-7432-4165-7}}</ref>{{rp|235}} --> ==গ্ৰন্থৰাজি== {| border=1 cellspacing=0 cellpadding=5 class="wikitable sortable" ! Title!! Year!! ISBN!! Subject matter |- | ''[[Interface Culture: How New Technology Transforms the Way We Create and Communicate]]'' || ১৯৯৭ || {{ISBN|978-0-06-251482-0}} || |- | ''[[Emergence: The Connected Lives of Ants, Brains, Cities, and Software]]'' || ২০০১ || {{ISBN|978-0-684-86875-2}} || [[Emergence]] |- | ''[[Mind Wide Open: Your Brain and the Neuroscience of Everyday Life]]'' || ২০০৪ || {{ISBN|978-0-7432-4165-6}} || [[Cognitive neuroscience]] |- | ''[[Everything Bad Is Good for You]]: How Today's Popular Culture Is Actually Making Us Smarter'' || ২০০৫ || {{ISBN|978-1-57322-307-2}} || [[জনপ্ৰিয় সংস্কৃতি]]; [[ভিডিঅ' গেইম]] |- | ''[[The Ghost Map]]: The Story of London's Most Terrifying Epidemic—and How it Changed Science, Cities and the Modern World'' || ২০০৬ || {{ISBN|978-1-59448-925-9}} || [[1854 Broad Street cholera outbreak]]; [[John Snow (physician)|John Snow]] |- | ''[[The Invention of Air: A Story of Science, Faith, Revolution, and the Birth of America]]'' || ২০০৮ || {{ISBN|978-1-59448-852-8}} || [[জোছেফ প্ৰিষ্টলি]] |- | ''[[Where Good Ideas Come From: The Natural History of Innovation]]'' || ২০১০ || {{ISBN|978-1-59448-771-2}} || [[উদ্ভাৱন]] |- | ''[[Future Perfect: The Case for Progress in a Networked Age]]'' || ২০১২ || {{ISBN|978-1-59448-820-7}} || "Peer progressives" |- | ''[[How We Got to Now: Six Innovations That Made the Modern World]]'' || ২০১৪ || {{ISBN|978-1-59463-296-9}} || |- | ''[[Wonderland: How Play Made the Modern World]]'' || ২০১৬ || {{ISBN|978-1-5098-3729-8}} ||"Johnson’s play is a combination of novelty, leisure, and pleasure"<ref name="Distillations">{{cite journal |last1=Reisert |first1=Sarah |title=Serious fun |url=https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/serious-fun-book-review |journal=Distillations |publisher=[[Science History Institute]] |date=2018 |volume=4 |issue=1 |pages=46–47 |accessdate=July 11, 2018 |archivedate=July 11, 2018 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20180711230916/https://www.sciencehistory.org/distillations/magazine/serious-fun-book-review |deadurl=yes }}</ref> |- | ''[[Farsighted: How We Make the Decisions That Matter the Most]]'' || ২০১৮ || {{ISBN|978-0-73521-160-5}} || [[সিদ্ধান্ত নিৰ্মাণ]] |- | ''[[Enemy of All Mankind: A true story of piracy, power, and history's first global manhunt]]''<ref>{{cite web | url = https://www.penguinrandomhouse.com/books/545158/enemy-of-all-mankind-by-steven-johnson/9780735211605/ | title = Enemy of All Mankind | publisher = Penguin Random House | accessdate = May 5, 2020 | ref = none }}</ref><ref>Higginbotham, Adam, [https://www.nytimes.com/2020/05/12/books/review/enemy-of-all-mankind-steven-johnson.html "The Pirates’ Booty That Changed the Course of History" (book review)], ''The New York Times'', May 12, 2020. Retrieved 2020-05-14.</ref> || ২০২০ || {{ISBN|978-1-59448-821-4}} || [[ৰাজনীতি]] |} <!-- --> ==তথ্যউৎস== {{reflist|30em}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category}} * {{Official website|www.stevenberlinjohnson.com}} * {{OL author|OL389304A|Steven Johnson}} * [http://roychristopher.com/steven-johnson-no-bitmaps-for-these-territories Interview with Roy Christopher, December 2004] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171019001707/http://roychristopher.com/steven-johnson-no-bitmaps-for-these-territories |date=2017-10-19 }} * [https://web.archive.org/web/20070313020743/http://beingtheremag.com/feature.php?id=284&issue=19 Being There Interview July/August 2006] * {{TED speaker}} ** [http://www.ted.com/talks/steven_johnson_on_the_web_as_a_city "The Web as a city" (TED2003)] **[http://www.ted.com/talks/steven_johnson_tours_the_ghost_map "How the 'ghost map' helped end a killer disease" (TEDSalon 2006)] * [http://blog.longnow.org/2007/05/15/steven-johnson-consilience-defeats-miasma/ Consilience defeats miasma], [[Long Now]] talk [https://web.archive.org/web/20070701003334/http://beagle.monkeybrains.net/longnow/salt-recordings/salt-020070511-johnson/salt-020070511-johnson-web.mp3 audio], May 2007 * [http://fora.tv/2007/05/11/Steven_Johnson_and_Long_Zoom Steven Johnson and The Long Zoom] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140929144430/http://fora.tv/2007/05/11/Steven_Johnson_and_Long_Zoom |date=2014-09-29 }}, The Long Now Foundation, San Francisco, CA, May 11, 2007 * {{C-SPAN|Steven B Johnson}} ** [http://www.c-spanvideo.org/program/308085-1 ''In Depth'' interview with Johnson, October 7, 2012] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বিজ্ঞান লেখক]] [[শ্ৰেণী:সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]] ajparqttbj0i3c3fopjvw3c49a0jq5f 0 65891 517551 445503 2025-06-12T23:03:58Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517551 wikitext text/x-wiki {{Infobox organization |name = ৱিকিপিডিয়া জিৰ' |image = Wikipedia Zero Logo.svg |image_size = 300px |caption = ৱিকিপিডিয়া জিৰ'ৰ ল'গ' |map= |map_size = |affiliations = [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]]<br/>[[ৱিকিপিডিয়া]] |slogan = |mission = |website = <!-- {{url|example.com}} --> |remarks = |formerly = |footnotes = }} [[চিত্ৰ:Open_Letter_for_Free_Access_to_Wikipedia_(EN_subtitles).webm|thumb|255x255px|ৱিকিপিডিয়া বিনামূল্যত প্ৰবেশাধিকাৰ সম্পৰ্কে ভিডিঅ’]] '''ৱিকিপিডিয়া জিৰ’''' ({{Lang-en|Wikipedia Zero}}) আছিল [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]]ৰ দ্বাৰা শূন্য ৰেটিংৰ মাধ্যমেৰে ম'বাইল ফোনত বিশেষকৈ উন্নয়নশীল দেশসমূহে বিনামূলীয়াকৈ ৱিকিপিডিয়া প্ৰদান কৰা এক প্ৰকল্প।<ref>{{Cite news|url=https://www.technobuffalo.com/2013/02/22/wikipedia-zero-sms/|title=Wikipedia Zero Wants to Bring Wikipedia to Mobile Users Without a Data Plan|first=Brandon|last=Russell|access-date=April 8, 2013|date=February 22, 2013|work=TechnoBuffalo|archive-url=https://web.archive.org/web/20130329194118/http://www.technobuffalo.com/2013/02/22/wikipedia-zero-sms/|archive-date=March 29, 2013|url-status=dead|archivedate=December 26, 2018|archiveurl=https://web.archive.org/web/20181226132841/https://www.technobuffalo.com/2013/02/22/wikipedia-zero-sms/|deadurl=yes}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.knightfoundation.org/blogs/knightblog/2013/2/22/getting-wikipedia-people-who-need-it-most/|title=Getting Wikipedia to the people who need it most|date=February 22, 2013|publisher=Knight Foundation|access-date=April 8, 2013|first=Kul Takanao|last=Wadhwa|archive-url=https://archive.is/20130704041945/http://www.knightfoundation.org/blogs/knightblog/2013/2/22/getting-wikipedia-people-who-need-it-most/|archive-date=July 4, 2013|url-status=dead}}</ref> এই প্ৰ'গ্ৰামটোৰ বিশেষকৈ উদ্দেশ্য আছিল ডাটা-ব্যৱহাৰৰ ব্যয় অবিহনে বিনামূলীয়া জ্ঞানৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ বৃদ্ধি কৰা। ৭২ৰো অধিক দেশত ৯৭ অপাৰেটৰৰ সৈতে এই প্ৰ'গ্ৰামৰ যোগেৰে ৮০০ মিলিয়নৰো অধিক লোকক ৱিকিপিডিয়াৰ প্ৰৱেশাধিকাৰ প্ৰদান কৰা হৈছিল বুলি অনুমান কৰা হয়।<ref>{{Cite web|url=https://wikimediafoundation.org/wiki/Wikipedia_Zero|title=Wikipedia Zero - Wikimedia Foundation|website=wikimediafoundation.org|language=en|access-date=February 17, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20150422060836/http://wikimediafoundation.org/wiki/Wikipedia_Zero|archive-date=April 22, 2015|url-status=live}}</ref> ৱিকিপিডিয়া জিৰ’ প্ৰ'গ্ৰামটো ২০১৮ চনত সমাপ্ত হৈছিল। এই প্ৰ'গ্ৰামটো ২০১২ চনত আৰম্ভ কৰা হৈছিল<ref>{{Cite journal|url=http://www.popularmechanics.com/how-to/blog/sxsw-wikipedia-for-non-smartphones-is-brilliant-here-s-why-15189767|title=SXSW: Wikipedia for Non-Smartphones Is Brilliant. Here's Why|access-date=April 8, 2013|date=March 8, 2013|first=Erik|last=Sofge|journal=[[Popular Mechanics]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20130412020713/http://www.popularmechanics.com/how-to/blog/sxsw-wikipedia-for-non-smartphones-is-brilliant-here-s-why-15189767|archive-date=April 12, 2013|url-status=live}}</ref> আৰু সক্ৰিয়তাৰ বাবে ২০১৩ [[:en:South by Southwest|চাউথ বাই চাউথৱেষ্ট]] ইণ্টাৰেক্টিভ এৱাৰ্ডৰ লাভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news|url=http://www.austinchronicle.com/blogs/sxsw/2013-03-12/sxsw-interactive-awards-announced/|title=SXSW Interactive Awards Announced|first=Monica|last=Riese|access-date=April 8, 2013|date=March 12, 2013|work=[[The Austin Chronicle]]|location=Austin, Texas|issn=1074-0740|publisher=Austin Chronicle Corp.|archive-url=https://web.archive.org/web/20130317003040/http://www.austinchronicle.com/blogs/sxsw/2013-03-12/sxsw-interactive-awards-announced/|archive-date=March 17, 2013|url-status=live}}</ref> নেট নিৰপেক্ষতা নীতি লঙ্ঘন হেতু কিছু বছৰ সমালোচনাৰ পিছত<ref name=":0" /><ref name=":1" /> ২০০৮ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত উইকিমিডিয়া ফাউণ্ডেচনে এই প্ৰকল্পটো শেষ কৰাৰ কথা ঘোষণা কৰে, য'ত কোৱা হৈছে যে ই অংশীদাৰীত্বৰ ওপৰত এক নতুন দৃষ্টিভঙ্গী গ্ৰহণ কৰিব। ৮০০ মিলিয়ন লোকক সেৱা প্ৰদান কৰা সত্বেও প্ৰকল্পটো বিকাশৰ অভাৱত আৰু চেল ফোন ডাটাৰ হ্ৰাস হোৱা মূল্যৰ দ্বাৰা বিপদত পৰা দেখা গৈছিল।<ref>{{cite web|title=Free 'Wikipedia Zero' Is Shutting Down After Serving 800 Million Users|first1=Aditya|last1=Tiwari|date=February 19, 2018|url=https://fossbytes.com/free-wikipedia-is-shutting-down-after-serving-800-million-users/|access-date=December 13, 2019|work=[[Fossbytes]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20180625105346/https://fossbytes.com/free-wikipedia-is-shutting-down-after-serving-800-million-users/|archive-date=June 25, 2018|url-status=live}}</ref> ফেচবুক জিৰ’ ৱিকিপিডিয়া জিৰ’ৰ অনুপ্ৰেৰণা বুলি কোৱা হয়।<ref>{{cite web|url=http://www.dw.de/wikipedia-zero-free-data-if-you-can-afford-it/a-17304321|title=Wikipedia Zero: free data if you can afford it|last=Dillon|first=Conon|date=December 18, 2013|access-date=January 15, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140123090951/http://www.dw.de/wikipedia-zero-free-data-if-you-can-afford-it/a-17304321|archive-date=January 23, 2014|url-status=live}}</ref> == ইতিহাস == ৱিকিপিডিয়া জিৰ’ ২০১২ চনত প্ৰথম [[মালয়েছিয়া]]ত আৰম্ভ কৰা হয়।<ref>{{cite web |url=https://diff.wikimedia.org/2012/05/26/wikipedia-zero-launches-in-malaysia-with-digi/ |title=Wikipedia Zero launches in Malaysia with Digi&nbsp; — Wikimedia Diff |publisher=Diff.wikimedia.org |date=May 26, 2012 |access-date=June 27, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130624132334/http://blog.wikimedia.org/2012/05/26/wikipedia-zero-launches-in-malaysia-with-digi/ |archive-date=June 24, 2013 |url-status=live }}</ref> ২০১২ চনৰ অক্টোবৰত, এটি যথাক্ৰমে [[:en:DTAC|ডিটিএচি]] আৰু [[:en:Saudi Telecom Company|চৌদি টেলিকম কোম্পানি]]ৰ সৈতে [[থাইলেণ্ড]] আৰু [[চৌদি আৰৱ]]ত আৰম্ভ কৰা হৈছিল। ২০১৩ চনৰ মে মাহত, [[:en:Mobilink|মোবিলিংক]]ৰ সৈতে ইয়াক [[পাকিস্তান]]ত আৰম্ভ কৰা হয়।<ref>{{cite news |url=http://www.nation.com.pk/pakistan-news-newspaper-daily-english-online/business/05-Jun-2013/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan |title=Mobilink brings Wikipedia Zero to Pakistan |publisher=nation.com.pk |access-date=June 27, 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130622082157/http://www.nation.com.pk/pakistan-news-newspaper-daily-english-online/business/05-Jun-2013/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan |archive-date=June 22, 2013 |url-status=dead }}</ref><ref>{{cite web|title=Mobilink brings Wikipedia Zero to Pakistan|url=http://www.mobilink.com.pk/category-media-center/press-releases/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan/|website=Mobilink|access-date=July 12, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160816141730/http://www.mobilink.com.pk/category-media-center/press-releases/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan/|archive-date=August 16, 2016|archivedate=August 16, 2016|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160816141730/http://www.mobilink.com.pk/category-media-center/press-releases/mobilink-brings-wikipedia-zero-to-pakistan/|deadurl=yes}}</ref> ২০১৩ চনৰ জুন মাহত, [[:en:Dialog Axiata|ডায়লগ আজিয়াটা]]ৰ সৈতে [[শ্ৰীলংকা]]ত আৰম্ভ কৰা হয়।<ref>{{cite web |url=https://www.dialog.lk/dlg/mobile-vas-information-services-wikipedia/ |title=Wikipedia FREE |publisher=Dialog |access-date=July 30, 2015 |archive-url=https://web.archive.org/web/20151127082446/https://www.dialog.lk/dlg/mobile-vas-information-services-wikipedia/ |archive-date=November 27, 2015 |url-status=live }}</ref> * অক্টোৱৰ ২০১৩ : [[জৰ্ডান]], [[:en:Umniah|উমনিয়াহ]]ৰ সৈতে; [[বাংলাদেশ]], [[:en:Banglalink|বাংলালিংক]]ৰ সৈতে,<ref>{{cite web |url=http://archive.thedailystar.net/beta2/news/wikipedia-zero/ |title=Tech Talk &#124; Wikipedia Zero &#124; A righteous initiative for accessing free knowledge |publisher=Archive.thedailystar.net |date=December 2, 2013 |access-date=June 24, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140727211929/http://archive.thedailystar.net/beta2/news/wikipedia-zero/ |archive-date=July 27, 2014 |url-status=live |archivedate=July 27, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140727211929/http://archive.thedailystar.net/beta2/news/wikipedia-zero/ |deadurl=yes }}</ref><ref>{{cite web |url=http://www.thefinancialexpress-bd.com/old/index.php?ref=MjBfMTBfMzBfMTNfMV84OV8xODgzNTY= |title=Banglalink launches Wikipedia Zero :: Financial Express :: Financial Newspaper of Bangladesh |publisher=Thefinancialexpress-bd.com |access-date=June 24, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150210201505/http://www.thefinancialexpress-bd.com/old/index.php?ref=MjBfMTBfMzBfMTNfMV84OV8xODgzNTY= |archive-date=February 10, 2015 |url-status=dead }}</ref> * এপ্ৰিল ২০১৪ : [[:en:Kosovo|কোচোবো]], [[:en:IPKO|আই পি কে অ]] নেটৱৰ্কৰ সৈতে<ref>{{cite web|title=Kosovo's Largest Foreign Investment Sets Tone for Innovation|url=http://www.the-american-times.com/kosovo-3/2014/07/22|website=www.the-american-times.com|publisher=Hazlehurst Media SA|access-date=July 22, 2014|date=2014-07-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20150502220400/http://www.the-american-times.com/kosovo-3/2014/07/22|archive-date=May 2, 2015|url-status=dead|archivedate=May 2, 2015|archiveurl=https://web.archive.org/web/20150502220400/http://www.the-american-times.com/kosovo-3/2014/07/22|deadurl=yes}}</ref> * মে ২০১৪: [[নেপাল]], [[:en:Ncell|এনচেল]]ৰ সৈতে.<ref>{{cite web|url= http://np.lifestohack.com/wikipedia-zero-arrives-in-nepal-via-ncell-and-you-dont-have-to-pay-a-paisa-to-use-it|title= Wikipedia Zero arrives in Nepal via Ncell and you don't have to pay a Paisa to use it|access-date= May 19, 2014|archive-url= https://web.archive.org/web/20140712154542/http://np.lifestohack.com/wikipedia-zero-arrives-in-nepal-via-ncell-and-you-dont-have-to-pay-a-paisa-to-use-it/|archive-date= July 12, 2014|url-status= dead}}</ref> আৰু কিৰগিজস্তানত [[:en:Beeline (brand)|বিৰলাইন]]ৰ সৈতে.<ref>{{cite web|url=http://www.knews.kg/pr_articles/49836_Beeline_otkryil_besplatnyiy_dostup_k_Wikipedia_dlya_svoih_abonentov/|title=Beeline открыл бесплатный доступ к Wikipedia для своих абонентов|access-date=July 1, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140813094201/http://www.knews.kg/pr_articles/49836_Beeline_otkryil_besplatnyiy_dostup_k_Wikipedia_dlya_svoih_abonentov/|archive-date=August 13, 2014|url-status=dead}}</ref> * মে ২০১৪: [[নাইজেৰিয়া]], [[:en:Airtel Nigeria|এয়াৰটেল নাইজেৰিয়া]]ৰ সৈতে.<ref>{{cite web|url=http://techcabal.com/2014/05/29/wikimedia-foundation-partners-airtel-nigeria-offer-free-wikipedia-access-subscribers|title=Wikimedia Foundation partners with Airtel Nigeria to offer free Wikipedia access to subscribers&nbsp; — TechCabal|date=2014-05-29|access-date=June 25, 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160530183419/http://techcabal.com/2014/05/29/wikimedia-foundation-partners-airtel-nigeria-offer-free-wikipedia-access-subscribers/|archive-date=May 30, 2016|url-status=live}}</ref> * অক্টোৱৰ ২০১৪: [[:en:Ukraine|ইউক্ৰেন]], [[:en:Kyivstar|ক্যিৱষ্টাৰ]]ৰ সৈতে।<ref>{{cite web|url=http://www.kyivstar.ua/kr/press_center_new/reporters/releases/?id=47424|title=Абоненти "Київстар" можуть користуватися Wikipedia з нульовим балансом на рахунку|publisher=Kyivstar|access-date=November 13, 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20141106032233/http://www.kyivstar.ua/kr/press_center_new/reporters/releases/?id=47424|archive-date=November 6, 2014|url-status=dead|archivedate=November 6, 2014|archiveurl=https://web.archive.org/web/20141106032233/http://www.kyivstar.ua/kr/press_center_new/reporters/releases/?id=47424|deadurl=yes}}</ref> * ডিচেম্বৰ ২০১৪: [[ঘানা]], [[:en:MTN Ghana|এমটিএন ঘানা]]ৰ সৈতে।<ref>{{cite news | url=http://www.myjoyonline.com/business/2014/December-22nd/mtn-ghana-empowers-customers-with-free-access-to-wikipedia.php | title=MTN Ghana empowers customers with free access to Wikipedia | publisher=myjoyonline.com | access-date=December 23, 2014 | archive-url=https://web.archive.org/web/20141223134325/http://www.myjoyonline.com/business/2014/December-22nd/mtn-ghana-empowers-customers-with-free-access-to-wikipedia.php | archive-date=December 23, 2014 | url-status=live }}</ref><ref>{{cite news | url=http://www.myjoyonline.com/business/2014/December-22nd/mtn-ghana-empowers-customers-with-free-access-to-wikipedia.php | title=MTN Ghana empowers customers with free access to Wikipedia | publisher=myjoyonline.com | date=December 22, 2014 | agency=Ghana News Agency | access-date=December 24, 2014 | archive-url=https://web.archive.org/web/20141223175440/http://www.myjoyonline.com/business/2014/december-22nd/mtn-ghana-empowers-customers-with-free-access-to-wikipedia.php | archive-date=December 23, 2014 | url-status=live }}</ref> * ডিচেম্বৰ ২০১৪ : [[আংগলা]], [[:en:Unitel (Angola)|ইউনিটেল এছ এ]] সৈতে * জানুৱাৰী ২০১৫ : [[আলজেৰিয়া]],[[:en:Djezzy|ডিজেজ্জী]]ৰ সৈতে।<ref>{{cite web |url=http://www.electrodz.com/2016/02/11/djezzy-lance-lacces-gratuit-a-wikipedia-687 |title=Djezzy lance l’accès gratuit a Wikipedia |access-date=January 20, 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170711120909/http://www.electrodz.com/2016/02/11/djezzy-lance-lacces-gratuit-a-wikipedia-687 |archive-date=July 11, 2017 |url-status=dead |archivedate=July 11, 2017 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20170711120909/http://www.electrodz.com/2016/02/11/djezzy-lance-lacces-gratuit-a-wikipedia-687 |deadurl=yes }}</ref> * মাৰ্চ ২০১৭: [[ইৰাক]], [[:en:Asiacell|এছিয়াচেল]]<ref>{{Cite news|url=https://finance.yahoo.com/news/asiacell-offer-free-access-wikipedia-iraq-111159871.html|title=Asiacell to offer free access to Wikipedia in Iraq|agency=AFP|access-date=October 28, 2017}}</ref> * ছেপ্টেম্বৰ ২০১৭: [[আফগানিস্তান]] [[:en:Roshan (telco)|ৰোচন]] ২০১৮ চনৰ ফেব্ৰুৱাৰী মাহত [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন|ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যনে]] ঘোষণা কৰে যে, ২০১৮ চনৰ শেষৰ ভিতৰত ৱিকিপিডিয়া জিৰ’ প্ৰ'গ্ৰামটো সম্পূৰ্ণৰূপে সমাপ্ত কৰা হ'ব।<ref name=":2">{{cite web|url=https://diff.wikimedia.org/2018/02/16/partnerships-new-approach/|title=Building for the future of Wikimedia with a new approach to partnerships – Wikimedia Diff|work=[[Wikimedia Foundation]]|access-date=February 18, 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180218090309/https://blog.wikimedia.org/2018/02/16/partnerships-new-approach/|archive-date=February 18, 2018|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news |last=Fingas |first=Jon |date=February 18, 2018 |title=Wikipedia ends no-cost mobile access for developing countries |url=https://www.engadget.com/2018/02/18/wikipedia-zero-ends/ |work=[[Engadget]] |access-date=February 19, 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180219031635/https://www.engadget.com/2018/02/18/wikipedia-zero-ends/ |archive-date=February 19, 2018 |url-status=live }}</ref> ==সম্বৰ্ধনা আৰু প্ৰভাৱ== চিলিৰ চাবচিক্ৰেটেৰিয়া ডি টেলিকমনিকেশ্বনে (Subsecretaria de Telecomunicaciones) নিয়ম কৰিছিল যে, ৱিকিপিডিয়া জিৰ’, ফেচবুক জিৰ’ আৰু গুগল ফ্ৰী জোনৰ দৰে শূন্য ৰেটিং সেৱা, যি ম'বাইল ডাটা ব্যৱহাৰত সাহায্য প্ৰদান কৰে, নেট নিৰপেক্ষতা আইন উলংগ কৰাৰ বাবে ২০১৪ চনৰ ১ জুনৰ ভিতৰত এই প্ৰক্ৰিয়াবোৰ শেষ কৰিব লাগিব।<ref>{{cite web|url = http://qz.com/215064/when-net-neutrality-backfires-chile-just-killed-free-access-to-wikipedia-and-facebook/|title = Less than zero&nbsp;– When net neutrality backfires: Chile just killed free access to Wikipedia and Facebook|last = Mirani|first = Leo|publisher = Quartz|date = May 30, 2014|access-date = July 2, 2014|archive-url = https://web.archive.org/web/20140704013448/http://qz.com/215064/when-net-neutrality-backfires-chile-just-killed-free-access-to-wikipedia-and-facebook/|archive-date = July 4, 2014|url-status = live}}</ref><ref>{{cite web|url = http://techpresident.com/news/wegov/25090/face-chile-net-neutrality-v-human-right-facebook-wikipedia|title = Face Off in Chile: Net Neutrality v. Human Right to Facebook & Wikipedia|last = McKenzie|first = Jessica|date = June 2, 2014|access-date = July 2, 2014|archive-url = https://web.archive.org/web/20140705155029/http://techpresident.com/news/wegov/25090/face-chile-net-neutrality-v-human-right-facebook-wikipedia|archive-date = July 5, 2014|url-status = live}}</ref> [[:en:Electronic Frontier Foundation|ইলেক্ট্ৰনিক ফ্ৰোণ্টাইৰ ফাউণ্ডেশ্যন]] কৈছিল, "Whilst we appreciate the intent behind efforts such as Wikipedia Zero, ultimately zero rated services are a dangerous compromise."<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.eff.org/deeplinks/2014/07/net-neutrality-and-global-digital-divide|title=Net Neutrality and the Global Digital Divide|work=Electronic Frontier Foundation|date=2014-07-24|access-date=January 11, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150208095812/https://www.eff.org/deeplinks/2014/07/net-neutrality-and-global-digital-divide|archive-date=February 8, 2015|url-status=live}}</ref> Accessnow.org -য়ে কয় "Wikimedia has always been a champion for open access to information, but it's crucial to call out zero-rating programs for what they are: Myopic deals that do great damage to the future of the open internet"<ref name=":1">{{cite web|url=https://www.accessnow.org/blog/2014/08/08/wikipedia-zero-and-net-neutrality-wikimedia-turns-its-back-on-the-open|title=Wikipedia Zero and net neutrality: Wikimedia turns its back on the open internet|work=accessnow.org|date=August 8, 2014|access-date=January 11, 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150104123623/https://www.accessnow.org/blog/2014/08/08/wikipedia-zero-and-net-neutrality-wikimedia-turns-its-back-on-the-open|archive-date=January 4, 2015|url-status=live}}</ref> [[ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]]ৰ গেল কাৰেণ ইয়ঙে [[:en:The Washington Post|দ্য ৱাশ্বিংটন প’ষ্ট]]ত প্ৰগ্ৰামটোক সুৰক্ষা দি কয়, "We have a complicated relationship to net neutrality. We believe in [[:en:Net neutrality in the United States|net neutrality in America]]", while adding that Wikipedia Zero required a different perspective in other countries: "Partnering with telecom companies in the near term, it blurs the net neutrality line in those areas. It fulfills our overall mission, though, which is providing free knowledge".<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/blogs/the-switch/wp/2014/11/25/wikipedias-complicated-relationship-with-net-neutrality/|title=Wikipedia's 'complicated' relationship with net neutrality|newspaper=Washington Post|access-date=September 18, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20150625154307/http://www.washingtonpost.com/blogs/the-switch/wp/2014/11/25/wikipedias-complicated-relationship-with-net-neutrality/|archive-date=June 25, 2015|url-status=live}}</ref> == তথ্য সংগ্ৰহ == {{Reflist|30em}} == বাহ্যিক সংযোগ == {{Commons category|Wikipedia Zero|ৱিকিপিডিয়া জিৰ'}} * [[wmf:Wikipedia Zero|Wikipedia Zero]] at the [[Wikimedia Foundation]] * [https://diff.wikimedia.org/category/wikipedia-zero/ Wikimedia blog posts about Wikipedia Zero] [[শ্ৰেণী:প্ৰকল্প]] [[শ্ৰেণী:ৱিকিমিডিয়া ফাউণ্ডেশ্যন]] ecatb95nl0bbqq3p0xt9j4rcnnijh0d 0 66934 517474 382312 2025-06-12T15:17:19Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517474 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer |name=ভাৰতী মুখাৰ্জী |occupation=অধ্যাপক, ঔপন্যাসিক, প্ৰবন্ধকাৰ, গল্পকাৰ |website= |notableworks=জেচমিন |movement= |genre=উপন্যাস, চুটি গল্প, প্ৰবন্ধ, ভ্ৰমণ কাহিনী, সাংবাদিকতা |period= |nationality=ভাৰতীয়<br>আমেৰিকান<br>কানাডিয়ান |death_place=মানহাট্টন, [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] |image=MukherjeeL3.jpg |death_date={{Death date and age|2017|1|28|1940|7|27}} |birth_place=কলিকতা, [[পশ্চিমবঙ্গ]], ব্ৰিটিছ ভাৰত |birth_date={{Birth date|1940|7|27}} |birth_name=ভাৰতী মুখাৰ্জী |pseudonym= |caption=ইজৰাইলৰ ৰাষ্ট্ৰদূতৰ গৃহত ভাষণৰত অৱস্থাত, ১১ জুন, ২০০৪ চন |spouse=ক্লাৰ্ক ব্লেইজ }} '''ভাৰতী মুখাৰ্জী''' ({{Lang-en|Bharati Mukherjee}}; জুলাই ২৭, ১৯৪০ - জানুৱাৰী ২৮, ২০১৭) হ'ল এগৰাকী ভাৰতীয় আমেৰিকান লেখক আৰু বাৰ্কলেৰ কেলিফৰ্নিয়া বিশ্ববিদ্যালয়ৰ ইংৰাজী বিভাগৰ অধ্যাপক। তেওঁ কেইবাখনো উপন্যাস, চুটি গল্প সংকলন আৰু তথ্যভিত্তিক সাহিত্য লিখিছে।<ref>[https://web.archive.org/web/20061206233037/http://152.1.96.5/jouvert/v1i1/bharat.htm "Holders of the Word: An Interview with Bharati Mukherjee"]. Tina Chen and S.X. Goudie, University of California, Berkeley]</ref> == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন == ভাৰতত ব্ৰিটিছ ৰাজত্বকালৰ সময়ত [[পশ্চিমবঙ্গ]]ৰ [[কলকাতা]]ৰ এটা ভাৰতীয় হিন্দু বঙালী ব্ৰাহ্মণ পৰিয়ালত মুখাৰ্জীৰ জন্ম হয়। তেওঁৰ দেউতাক সুধীৰ লাল মুখাৰ্জীয়ে এটা সফল ফাৰ্মাচিউটিকেল কোম্পানী চলাইছিল<ref name="Bharati Mukherjee"></ref> আৰু প্ৰায় ৫০জন আত্মীয়ৰ এটা বৃহৎ যৌথ পৰিয়ালত তেওঁলোক বাস কৰিছিল। মুখাৰ্জীৰ মাতৃ বিনা বেনাৰ্জী<ref name="Bharati Mukherjee"></ref> আছিল এগৰাকী গৃহিণী। স্বাধীনতাৰ পিছত তেওঁ মাক-দেউতাকৰ সৈতে [[ইউৰোপ]]লৈ যায়। পঞ্চাশৰ দশকৰ আৰম্ভণিতহে তেওঁ কলিকতালৈ ঘূৰি আহে। ইংলেণ্ড, চুইজাৰলেণ্ড আৰু ভাৰতৰ বিদ্যালয়ত তেওঁ স্কুলীয়া শিক্ষা লৈছিল।<ref name="Bharati Mukherjee">{{cite web | url=https://www.nytimes.com/2017/02/01/books/bharati-mukherjee-dead-author-jasmine.html | title=Bharati Mukherjee, Writer of Immigrant Life, Dies at 76 | publisher=https://www.nytimes.com | date=Feb. 1, 2017 | accessdate=11 February 2021 | author=William Grimes}}</ref> ১৯৫৯ চনত লৰেট' কলেজৰ ছাত্ৰ হিচাপে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰে আৰু ১৯৬১ চনত বৰোডাৰ মহাৰাজ ছায়াজীৰাও বিশ্ববিদ্যালয়ৰপৰা স্নাতকোত্তৰ ডিগ্ৰী লয়।<ref>[https://www.pbs.org/now/arts/mukherjee.html "Arts and Culture: Bharati Mukherjee: Her Life and Works"] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180331104307/http://www.pbs.org/now/arts/mukherjee.html |date=2018-03-31 }}. PBS, Interview with Bill Moyers, February 5, 2003</ref> তাৰপিছত ''লোৱা বিশ্ববিদ্যালয়''ত পঢ়িবৰ বাবে তেওঁ [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]লৈ যায়। 'লোৱা ৰাইটাৰ্চ্‌ ৱৰ্কশ্বপ'ৰপৰা ১৯৬৩ চনত তেওঁ এম এফ এ ডিগ্ৰী লয় আৰু ১৯৬৯ চনত তুলনামূলক সাহিত্য বিভাগৰপৰা পি এইচ ডি লয়। == কেৰিয়াৰ == এক দশকতকৈও বেছি সময় [[কানাডা]]ৰ মণ্ট্ৰিয়াল আৰু টৰণ্টোত বাস কৰি মুখাৰ্জী আৰু তেওঁৰ স্বামী ক্লাৰ্ক ব্লেইজ [[আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰ]]লৈ ঘূৰি আহে। তেওঁ ''এন ইন্ভিজিব'ল ৱমেন'' নাম দি ''চেটাৰ্ডে নাইট''ৰ এটা সংখ্যাত এই সিদ্ধান্তটোৰ বিষয়ে লিখিছে। মুখাৰ্জী আৰু ব্লেইজে মিলি কেইবাখনো কিতাপ লিখিছে। এইকেইখন হ'ল- ''ডেইজ এণ্ড নাইটচ্‌ ইন কলকাট্টা'' (১৯৭৭) আৰু ''দ্য চ'ৰ' এণ্ড দ্য টেৰৰ: দ্য হণ্টিং লিগেচি অৱ দি এয়াৰ ইণ্ডিয়া ট্ৰিজেদি'' (এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ওৱান এইট্টি টু)। বহুবোৰ কল্পকাহিনী আৰু অ-কল্পকাহিনীৰ লিখাৰ উপৰিও, মুখাৰ্জীয়ে বাৰ্কলেত যোগদান কৰাৰ আগতে মেকগিল বিশ্ববিদ্যালয়, স্কিডমোৰ কলেজ, কুইনচ্‌ কলেজ আৰু নিউয়ৰ্কৰ চিটি বিশ্ববিদ্যালয়ত শিক্ষাদান কৰিছিল। ১৯৮৮ চনত তেওঁৰ 'দ্য মিডলমেন এণ্ড দ্য আডাৰ ষ্টৰিজ' কিতাপখনৰ বাবে মুখাৰ্জীয়ে ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰন্থ সমালোচক চক্ৰ বঁটা লাভ কৰে।<ref>[https://web.archive.org/web/20070223143252/http://www.powells.com/authors/mukherjee.html "Bharati Mukherjee Runs the West Coast Offense"]. Dave Weich, ''Powells'' Interview (April 2002)</ref> ১৯৮৯ ত আমিনা মীৰৰ লগত হোৱা এটা সাক্ষাৎকাৰত মুখাৰ্জীয়ে কৈছে যে; তেওঁ নিজকে এগৰাকী ভাৰতীয় প্ৰবাসী লেখক বুলি নকৈ এগৰাকী আমেৰিকান লেখক বুলি ভাবিবলৈ ভাল পায়।<ref>Meer, Amanda http://bombsite.com/issues/29/articles/1264 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130514104534/http://bombsite.com/issues/29/articles/1264 |date=2013-05-14 }} Fall 1989. Retrieved May 20, 2013</ref> ২০১৭ চনৰ ২৮ জানুৱাৰীত জটিল শাৰীৰিক অসুখত ভুগি ৭৬ বছৰ বয়সত মানহাট্টনত মুখাৰ্জীৰ মৃত্যু হয়।<ref>{{Cite web|url=http://www.indialivetoday.com/novelist-bharati-mukherjee-passes-away/111807.html|title=Novelist Bharati Mukherjee passes away|work=India Live Today|date=February 1, 2017|access-date=February 1, 2017|archive-url=https://web.archive.org/web/20170204031645/http://www.indialivetoday.com/novelist-bharati-mukherjee-passes-away/111807.html|archive-date=February 4, 2017|url-status=dead|archivedate=February 4, 2017|archiveurl=https://web.archive.org/web/20170204031645/http://www.indialivetoday.com/novelist-bharati-mukherjee-passes-away/111807.html|deadurl=yes}}</ref> মৃত্যুৰ সময়ত তেওঁ স্বামী আৰু পুত্ৰক এৰি থৈ যায়।<ref>{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2017/02/01/books/bharati-mukherjee-dead-author-jasmine.html|title=Bharati Mukherjee, Writer of Immigrant Life, Dies at 76|work=The New York Times|date=February 1, 2017|access-date=February 4, 2017|first=William|last=Grimes}}</ref> == গ্ৰন্থপঞ্জী == === উপন্যাস === * দ্য টাইগাৰচ্‌ ডটাৰ (১৯৭১) * ৱাইফ (১৯৭৫) * জেচমিন (১৯৮৯) * দ্য হ'ল্ডাৰ অৱ দ্য ৱৰ্ল্ড (১৯৯৩) * লিভ ইট টু মি (১৯৯৭) * ডিজায়াৰেৱল ডটাৰচ্‌ (২০০২) * দ্য ট্ৰি ব্ৰাইড (২০০৪) * মিছ নিউ ইণ্ডিয়া (২০১১) === চুটি গল্প সংকলন === * ডাৰ্কনেচ (১৯৮৫) * দ্য মিডলমেন এণ্ড দ্য আডাৰ ষ্টৰিজ (১৯৮৮) * আ ফাদাৰ * দ্য মেনেজমেণ্ট অৱ গ্ৰিফ === স্মৃতিকথা === * ডেইজ এণ্ড নাইটচ্‌ ইন কলকাট্টা (১৯৭৭, ক্লাৰ্ক ব্লেইজৰ সৈতে) === নন-ফিকচন === * দ্য চ'ৰ' এণ্ড দ্য টেৰৰ: দ্য হণ্টিং লিগেচি অৱ দি এয়াৰ ইণ্ডিয়া ট্ৰিজেদি (১৯৮৭) * পলিটিকেল কালচাৰ এণ্ড লীডাৰশ্বিপ ইন ইণ্ডিয়া (১৯৯১) * ৰিজনেলিজিম ইন ইণ্ডিয়ান পাৰ্চপেক্টিভ (১৯৯২) == বঁটা আৰু সন্মান == * ১৯৮৮ চনত ৰাষ্ট্ৰীয় গ্ৰন্থ সমালোচক চক্ৰৰ বঁটা * হোৱাইটিয়াৰ কলেজৰপৰা 'ডক্টৰ অৱ হিউমেন লেটাৰচ্‌' সম্মান প্ৰদান == তথ্য সংগ্ৰহ == {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:আমেৰিকা যুক্তৰাষ্ট্ৰৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:কানাডাৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:মৃত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় মূলৰ আমেৰিকান]] [[শ্ৰেণী:আমেৰিকান লেখক]] 78ddn5821pwnmmykdt6e72pyd5p8l8s 0 68097 517441 380002 2025-06-12T12:14:57Z Rayansh15 45564 /* প্ৰাৰম্ভিক জীৱন */ 517441 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = আলিয়া ভাট | image = Alia Bhatt grace the screening of Netflix’s film Guilty (2) (cropped).jpg | image_size = | caption = নেটফ্লিক্সৰ ছবি 'গিল্টি'ৰ প্ৰদৰ্শনীৰ সময়ত আলিয়া ভাট | birth_date = {{birth date and age |df=yes|1992|3|15}} | birth_place = বোম্বাই, ভাৰত | citizenship = ব্ৰিটিছ<ref name="BritishCitizen">{{cite news|last1=Singh|first1=Prashant|title=Alia Bhatt can't vote in 2014, encourages youth to cast their votes|url=http://www.hindustantimes.com/entertainment/alia-bhatt-can-t-vote-in-2014-encourages-youth-to-cast-their-votes/story-O0cEnVn13dMi85tnQIiJmK.html|work=Hindustan Times|access-date=5 June 2016|date=3 April 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160713192416/http://www.hindustantimes.com/entertainment/alia-bhatt-can-t-vote-in-2014-encourages-youth-to-cast-their-votes/story-O0cEnVn13dMi85tnQIiJmK.html|archive-date=13 July 2016}}</ref> | occupation = {{hlist|অভিনেত্ৰী|গায়িকা}} | other_names = | years_active = ২০১২–বৰ্তমান | parents = মহেশ ভাট<br/>ছনি ৰাজদান | notable_works = {{hlist|হাইৱে|উড়তা পঞ্জাব|ৰাজী|গালি বয়}} | awards = {{hlist|ফিল্মফেয়াৰ|আইফা}} }} '''আলিয়া ভাট''' ({{lang-en|Alia Bhatt}}; জন্ম: ১৫ মাৰ্চ ১৯৯২) হৈছে এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী আৰু গায়িকা। তেখেত ভাৰতৰ লগতে ব্ৰিটেইনৰ নাগৰিকত্বৰ অধিকাৰী। আলিয়াৰ সৰহভাগ কৰ্ম হিন্দী ছবি জগতত আবদ্ধ। <!-- Please do not change; she has stated that she is a British citizen --> ২০১৯ বৰ্ষৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী অভিনেত্ৰীৰ ভিতৰত অন্যতম আলিয়াই এতিয়ালৈকে চাৰিটা ফিল্মফেয়াৰ বঁটাৰ লগতে অনেক বঁটা-সন্মান আৰু স্বীকৃতি অৰ্জন কৰিছে। ২০১৭ চনত ফৰ্বছ-এছিয়াই যুগুত কৰা 'ফৰ্বছ থাৰ্টি আণ্ডাৰ থাৰ্টি'ৰ তালিকাত আলিয়া অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে। ইয়াৰ লগতে ফৰ্বছ-ইণ্ডিয়াৰৰ এশগৰাকী চেলেব্ৰিটিৰ তালিকাতো আলিয়াৰ নাম সংযোজিত হৈছে। বলিউডৰ খ্যাত ভাট পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰা আলিয়াই ছবিনিৰ্মাতা মহেশ ভাট আৰু অভিনেত্ৰী ছনি ৰাজদানৰ জীয়ৰী। ১৯৮৯ চনৰ থ্ৰিলাৰধৰ্মী ছবি 'সংঘৰ্ষ'ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে আলিয়াই শিশু শিল্পী ৰূপে ভূমুকি মাৰে। কৰণ জোহৰৰ কিশোৰ-ড্ৰামা 'ষ্টুডেণ্ট অৱ দ্য ইয়েৰ' (২০১২) আছিল আলিয়াই শীৰ্ষ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা প্ৰথমখন ছবি। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত আলিয়াই ধৰ্মা প্ৰযোজনা গোষ্ঠীৰ উদ্যোগত নিৰ্মিত হোৱা বহুকেইখন ছবি যেনে, 'টু ষ্টেটছ্' (২০১৪), 'হাম্পটি শৰ্মা কি দুলহনীয়া'(২০১৪), 'বদ্ৰীনাথ কি দুলহনীয়া'(২০১৭), 'ডিয়েৰ জিন্দেগী'(২০১৬)ত অভিনয় কৰে। ২০১৪ চনৰ অপহৰণমূলক ড্ৰামা ছবি 'হাইৱে'ৰ বাবে ফিল্মফেয়াৰৰ পৰা সমালোচনাৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী বঁটা লাভ কৰে। ইয়াৰ লগতে 'উড়তা পঞ্জাব', 'ৰাজী', 'গালী বয়'ৰ বাবে অইন তিনিটা ফিল্মফেয়াৰৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ বঁটা লাভ কৰে। ছবিত অভিনয় কৰাৰ উপৰি, আলিয়া ভাটৰ বস্ত্ৰ আৰু হাতমোনাৰ নিজস্ব ব্যৱসায় আছে। সমান্তৰালভাৱে আলিয়াৰ 'CoExist' নামৰ পাৰিপাৰ্শ্বিক উদ্যোগ এটাৰো প্ৰতিষ্ঠাতা। ২০১৭ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হোৱা এইটো অনুষ্ঠানে ৰাস্তাত থকা জন্তুৰ কল্যাণৰ হকে কাম কৰি আহিছে।<ref name="CoExist">{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/alia-bhatt-stands-for-welfare-of-street-cats-dogs/articleshow/59752081.cms | work=The Times Of India | title=Alia Bhatt champions the welfare of street cats and dogs | date=25 July 2017 | access-date=7 February 2018 | url-status=live | archive-url=https://web.archive.org/web/20180208111828/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/alia-bhatt-stands-for-welfare-of-street-cats-dogs/articleshow/59752081.cms | archive-date=8 February 2018 | df=dmy-all }}</ref> ২০১৪ চনত কণ্ঠদান কৰা 'ছমজাৱা'কে ধৰি আলিয়াই এতিয়ালৈকে ছটাকৈ ছবিৰ গীতত কণ্ঠ নিগৰাইছে।<ref>{{cite web|title=Samjhawan (Unplugged by Alia Bhatt) [From "Humpty Sharma Ki Dulhania"] - Single|url=https://itunes.apple.com/in/album/samjhawan-unplugged-by-alia-bhatt-from-humpty-sharma/895407623|publisher=iTunes (Apple Inc.)|date=7 July 2014|access-date=7 February 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180208111828/https://itunes.apple.com/in/album/samjhawan-unplugged-by-alia-bhatt-from-humpty-sharma/895407623|archive-date=8 February 2018}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== {{See also|ভট্ট পৰিয়াল}} ১৯৯৩ চনৰ ১৫ মাৰ্চত আলিয়া ভাটৰ জন্ম হৈছিল।<ref>{{cite news|last=Sharma|first=Sarika|title=Alia Bhatt celebrates birthday shooting for 'Humpty Sharma Ki Dulhania'|url=http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/alia-bhatt-celebrates-birthday-shooting-for-humpty-sharma-ki-dulhania/|access-date=15 March 2014|work=The Indian Express|date=15 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140315132259/http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/alia-bhatt-celebrates-birthday-shooting-for-humpty-sharma-ki-dulhania/|archive-date=15 March 2014}}</ref><ref>{{cite news|last=Saxena|first=Kashika|title=I am sometimes retarded, sometimes composed: Alia Bhatt|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/I-am-sometimes-retarded-sometimes-composed-Alia-Bhatt/articleshow/23967163.cms|access-date=15 March 2014|newspaper=The Times of India|date=11 October 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112111122/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/I-am-sometimes-retarded-sometimes-composed-Alia-Bhatt/articleshow/23967163.cms|archive-date=12 January 2018}}</ref> জন্মস্থান আছিল বোম্বাই। পিতৃ আছিল বলিউডৰ যশস্বী ছবি-নিৰ্মাতা মহেশ ভাট আৰু মাতৃ আছিল অভিনেত্ৰী ছনি ৰাজদান। পিতৃ হৈছে গুজৰাটী জাত্যাংশৰ আৰু<ref>{{cite news|last=Gupta|first=Priya|title=I have great reverence for women: Mahesh Bhatt|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms?referral=PM|work=The Times of India|access-date=8 March 2014|date=14 January 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160122015006/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms?referral=PM|archive-date=22 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|last=Varma|first=Lipika (13 April 2014)|title=State of affairs: Arjun Kapoor and Alia Bhatt|url=http://www.deccanchronicle.com/140413/entertainment-bollywood/article/state-affairs-arjun-kapoor-and-alia-bhatt|work=Deccan Chronicle|access-date=16 April 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140415195251/http://www.deccanchronicle.com/140413/entertainment-bollywood/article/state-affairs-arjun-kapoor-and-alia-bhatt|archive-date=15 April 2014|date=13 April 2014}}</ref> আৰু মাতৃ হৈছে কাশ্মিৰী পণ্ডিত আৰু জাৰ্মান বংশদ্ভূত।<ref>{{cite tweet|user=Soni_Razdan |title=@PoojaB1972 @MaheshNBhatt @AdrianMLevy I'm half Kashmiri Pandit and Half German..also an atheist and have not imposed any faith on my kids|number=404503733880385536|date=23 November 2013 |access-date=18 January 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Shedde|first=Meenakshi|date=17 February 2014|title=Berlin diary: Alia Bhatt's family connection to the German city|url=http://www.firstpost.com/bollywood/berlin-diary-alia-bhatts-berlin-connection-even-before-highway-1393603.html|work=Firstpost|access-date=8 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221083400/http://www.firstpost.com/bollywood/berlin-diary-alia-bhatts-berlin-connection-even-before-highway-1393603.html|archive-date=21 February 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Dubey|first=Bharati (12 February 2014)|title=Alia Bhatt's German roots|url=http://www.mid-day.com/articles/alia-bhatts-german-roots/15089076|work=Mid-Day|access-date=8 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305080227/http://www.mid-day.com/articles/alia-bhatts-german-roots/15089076|archive-date=5 March 2014|date=12 February 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Dutta|first=Pradeep (30 January 2001)|title=I'll voice the worries of Kashmiri Pandits'|url=http://expressindia.indianexpress.com/news/ie/daily/20010130/ian30059.html|work=Indian Express|access-date=8 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014224331/http://expressindia.indianexpress.com/news/ie/daily/20010130/ian30059.html|archive-date=14 October 2013}}</ref> আলিয়াই ব্ৰিটেইনৰো নাগৰিকত্ব অৰ্জন কৰিছে।<ref name="BritishCitizen"/> আলিয়াৰ জ্যেষ্ঠ ভগ্নীৰ নাম হৈছে শ্বাহীন।<ref>{{cite web |last=Sharma |first=Neha (2 May 2010) |title=Another Bhatt on the block |url=http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |work=Hindustan Times |access-date=29 March 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140317053438/http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |archive-date=17 March 2014 |archivedate=17 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140317053438/http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |deadurl=yes }}</ref> আনহাতে [[পূজা ভাট]] আৰু ৰাহুল ভাট হৈছে আলিয়াৰ অৰ্ধ ভাই-ভগ্নী। অভিনেতা [[ইমৰাণ হাছমী]] আৰু পৰিচালক মোহিত ছুৰী হৈছে আলিয়াৰ পিতৃসম্বন্ধীয়। পৰিচালক মুকেশ ভাট হৈছে আলিয়াৰ খুড়ায়েক।<ref>{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms |title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life |work=The Times of India |date=18 January 2003 |author=Anubha Sawhney |access-date=1 August 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121026121442/http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms |archive-date=26 October 2012 }}</ref> আলিয়াই যমনাবাই নাৰ্ছি স্কুলৰ পৰা শিক্ষাগ্ৰহণ কৰে।<ref>{{cite web|url= http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Alia-Bhatt-Lesser-known-facts/criphotostory/47565521.cms|title= Alia bhatt lesser Known facts|work= The Times of India|url-status=live|archive-url= https://web.archive.org/web/20170317201643/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Alia-Bhatt-Lesser-known-facts/criphotostory/47565521.cms|archive-date= 17 March 2017|df= dmy-all}}</ref> তেনেই কম বয়সতে আলিয়াৰ মনত অভিনেত্ৰী হোৱাৰ বাসনা জাগ্ৰত হৈছিল। কিণ্ডাৰগাৰ্টেনত পঢ়ি থকাৰ সময়ত এটা কোৰাছত অভ্যাস কৰি থকাৰ সময়তে আলিয়াৰ প্ৰথমটো উপলব্ধি হৈছিল।<ref name="little">{{cite news |url=https://www.forbesindia.com/article/2014-celebrity-100/alia-bhatt-the-little-old-star/39209/1 |title=Alia Bhatt: The little old star |work=Forbes |last=Upadhyay |first=Karishma |date=18 December 2014 |access-date=16 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191202062406/http://www.forbesindia.com/article/2014-celebrity-100/alia-bhatt-the-little-old-star/39209/1 |archive-date=2 December 2019 |url-status=live }}</ref><ref name="rediff12">{{cite web |url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-interview-with-alia-bhatt/20120917.htm#1 |title=Alia Bhatt's silver screen debut |website=Rediff.com |last=Khilnani |first=Rohit |date=17 September 2012 |access-date=16 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171123154233/http://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-interview-with-alia-bhatt/20120917.htm#1 |archive-date=23 November 2017 |url-status=live }}</ref> পৰৱৰ্তী কালত শ্যামক দাৱৰৰ নৃত্য প্ৰতিষ্ঠানত আলিয়াই নৃত্য-শিক্ষা ল'বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name="little"/>১৯৯৯ চনত পিতৃৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ছবি 'সংঘৰ্ষ'ত মাত্ৰ পাঁচ বছৰ বয়সীয়া আলিয়াই এটি শিশুৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। তেখেতে [[প্ৰীতি জিণ্টা]]ৰ শৈশৱৰ চৰিত্ৰটো ৰূপায়ণ কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://indiatoday.intoday.in/story/alia-bhatts-silver-screen-debut/1/197880.html |title=Alia Bhatt's silver screen debut |location=New Delhi |work=India Today |last1=Joshi |first1=Sonali |last2=Varma |first2=Lipika |date=28 May 2012 |access-date=1 August 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120804130849/http://indiatoday.intoday.in/story/alia-bhatts-silver-screen-debut/1/197880.html |archive-date=4 August 2012 }}</ref> নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ বিষয়ে ক'বলৈ গৈ আলিয়াই মন্তব্য কৰে যে, “I don’t remember much of the shoot. I would go to the sets only for the food.”<ref name="little"/> ২০১২ চনত নিৰ্মিত হোৱা কৰণ জোহৰৰ ছবি 'ষ্টুডেণ্ট অৱ দ্য ইয়েৰ' আছিল আলিয়াৰ প্ৰথমখন ছবি। ছবিখনত আলিয়াই সিদ্ধাৰ্থ মলহোত্ৰা আৰু বৰুণ ধাৱানৰ সৈতে অভিনয় কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |title=The new stars of Bollywood |work=Hindustan Times |date=31 December 2010 |access-date=27 September 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121005081045/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |archive-date=5 October 2012 |archivedate=5 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121005081045/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |deadurl=yes }}</ref> ছবিখনৰ বাবে ৫০০ গৰাকী ছোৱালীৰ সৈতে আলিয়াই অডিশ্যন দিছিল আৰু ১৬ কেজি ওজন কমোৱাৰ পাছত আলিয়াক চৰিত্ৰটোৰ বাব নিৰ্বাচিত কৰা হয়।<ref name="rediff12"/> ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|Alia Bhatt|আলিয়া ভাট}} * {{Twitter|aliaa08}} * {{Instagram|aliaabhatt}} * {{IMDb name|1017633}} {{Filmfare Award for Best Actress}} {{FilmfareCriticsAwardBestActress|state=collapsed}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:যুক্তৰাজ্যৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] i3rqbh2afnfny6v03rassgth0vik4ep 517444 517441 2025-06-12T12:17:56Z Rayansh15 45564 517444 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = আলিয়া ভাট | image = Alia Bhatt grace the screening of Netflix’s film Guilty (2) (cropped).jpg | image_size = | caption = নেটফ্লিক্সৰ ছবি 'গিল্টি'ৰ প্ৰদৰ্শনীৰ সময়ত আলিয়া ভাট | birth_date = {{birth date and age |df=yes|1992|3|15}} | birth_place = বোম্বাই, ভাৰত | citizenship = ব্ৰিটিছ<ref name="BritishCitizen">{{cite news|last1=Singh|first1=Prashant|title=Alia Bhatt can't vote in 2014, encourages youth to cast their votes|url=http://www.hindustantimes.com/entertainment/alia-bhatt-can-t-vote-in-2014-encourages-youth-to-cast-their-votes/story-O0cEnVn13dMi85tnQIiJmK.html|work=Hindustan Times|access-date=5 June 2016|date=3 April 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160713192416/http://www.hindustantimes.com/entertainment/alia-bhatt-can-t-vote-in-2014-encourages-youth-to-cast-their-votes/story-O0cEnVn13dMi85tnQIiJmK.html|archive-date=13 July 2016}}</ref> | occupation = {{hlist|অভিনেত্ৰী|গায়িকা}} | other_names = | years_active = ২০১২–বৰ্তমান | parents = [[মহেশ ভট্ট]]<br/>[[ছোনী ৰাজদান]] | notable_works = {{hlist|হাইৱে|উড়তা পঞ্জাব|ৰাজী|গালি বয়}} | awards = {{hlist|ফিল্মফেয়াৰ|আইফা}} }} '''আলিয়া ভাট''' ({{lang-en|Alia Bhatt}}; জন্ম: ১৫ মাৰ্চ ১৯৯২) হৈছে এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী আৰু গায়িকা। তেখেত ভাৰতৰ লগতে ব্ৰিটেইনৰ নাগৰিকত্বৰ অধিকাৰী। আলিয়াৰ সৰহভাগ কৰ্ম হিন্দী ছবি জগতত আবদ্ধ। <!-- Please do not change; she has stated that she is a British citizen --> ২০১৯ বৰ্ষৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী অভিনেত্ৰীৰ ভিতৰত অন্যতম আলিয়াই এতিয়ালৈকে চাৰিটা ফিল্মফেয়াৰ বঁটাৰ লগতে অনেক বঁটা-সন্মান আৰু স্বীকৃতি অৰ্জন কৰিছে। ২০১৭ চনত ফৰ্বছ-এছিয়াই যুগুত কৰা 'ফৰ্বছ থাৰ্টি আণ্ডাৰ থাৰ্টি'ৰ তালিকাত আলিয়া অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে। ইয়াৰ লগতে ফৰ্বছ-ইণ্ডিয়াৰৰ এশগৰাকী চেলেব্ৰিটিৰ তালিকাতো আলিয়াৰ নাম সংযোজিত হৈছে। বলিউডৰ খ্যাত ভাট পৰিয়ালত জন্মগ্ৰহণ কৰা আলিয়াই ছবিনিৰ্মাতা মহেশ ভাট আৰু অভিনেত্ৰী ছনি ৰাজদানৰ জীয়ৰী। ১৯৮৯ চনৰ থ্ৰিলাৰধৰ্মী ছবি 'সংঘৰ্ষ'ত প্ৰথমবাৰৰ বাবে আলিয়াই শিশু শিল্পী ৰূপে ভূমুকি মাৰে। কৰণ জোহৰৰ কিশোৰ-ড্ৰামা 'ষ্টুডেণ্ট অৱ দ্য ইয়েৰ' (২০১২) আছিল আলিয়াই শীৰ্ষ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰা প্ৰথমখন ছবি। পৰৱৰ্তী পৰ্যায়ত আলিয়াই ধৰ্মা প্ৰযোজনা গোষ্ঠীৰ উদ্যোগত নিৰ্মিত হোৱা বহুকেইখন ছবি যেনে, 'টু ষ্টেটছ্' (২০১৪), 'হাম্পটি শৰ্মা কি দুলহনীয়া'(২০১৪), 'বদ্ৰীনাথ কি দুলহনীয়া'(২০১৭), 'ডিয়েৰ জিন্দেগী'(২০১৬)ত অভিনয় কৰে। ২০১৪ চনৰ অপহৰণমূলক ড্ৰামা ছবি 'হাইৱে'ৰ বাবে ফিল্মফেয়াৰৰ পৰা সমালোচনাৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰী বঁটা লাভ কৰে। ইয়াৰ লগতে 'উড়তা পঞ্জাব', 'ৰাজী', 'গালী বয়'ৰ বাবে অইন তিনিটা ফিল্মফেয়াৰৰ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ বঁটা লাভ কৰে। ছবিত অভিনয় কৰাৰ উপৰি, আলিয়া ভাটৰ বস্ত্ৰ আৰু হাতমোনাৰ নিজস্ব ব্যৱসায় আছে। সমান্তৰালভাৱে আলিয়াৰ 'CoExist' নামৰ পাৰিপাৰ্শ্বিক উদ্যোগ এটাৰো প্ৰতিষ্ঠাতা। ২০১৭ চনত প্ৰতিষ্ঠিত হোৱা এইটো অনুষ্ঠানে ৰাস্তাত থকা জন্তুৰ কল্যাণৰ হকে কাম কৰি আহিছে।<ref name="CoExist">{{cite news | url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/alia-bhatt-stands-for-welfare-of-street-cats-dogs/articleshow/59752081.cms | work=The Times Of India | title=Alia Bhatt champions the welfare of street cats and dogs | date=25 July 2017 | access-date=7 February 2018 | url-status=live | archive-url=https://web.archive.org/web/20180208111828/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/alia-bhatt-stands-for-welfare-of-street-cats-dogs/articleshow/59752081.cms | archive-date=8 February 2018 | df=dmy-all }}</ref> ২০১৪ চনত কণ্ঠদান কৰা 'ছমজাৱা'কে ধৰি আলিয়াই এতিয়ালৈকে ছটাকৈ ছবিৰ গীতত কণ্ঠ নিগৰাইছে।<ref>{{cite web|title=Samjhawan (Unplugged by Alia Bhatt) [From "Humpty Sharma Ki Dulhania"] - Single|url=https://itunes.apple.com/in/album/samjhawan-unplugged-by-alia-bhatt-from-humpty-sharma/895407623|publisher=iTunes (Apple Inc.)|date=7 July 2014|access-date=7 February 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180208111828/https://itunes.apple.com/in/album/samjhawan-unplugged-by-alia-bhatt-from-humpty-sharma/895407623|archive-date=8 February 2018}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== {{See also|ভট্ট পৰিয়াল}} ১৯৯৩ চনৰ ১৫ মাৰ্চত আলিয়া ভাটৰ জন্ম হৈছিল।<ref>{{cite news|last=Sharma|first=Sarika|title=Alia Bhatt celebrates birthday shooting for 'Humpty Sharma Ki Dulhania'|url=http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/alia-bhatt-celebrates-birthday-shooting-for-humpty-sharma-ki-dulhania/|access-date=15 March 2014|work=The Indian Express|date=15 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140315132259/http://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/alia-bhatt-celebrates-birthday-shooting-for-humpty-sharma-ki-dulhania/|archive-date=15 March 2014}}</ref><ref>{{cite news|last=Saxena|first=Kashika|title=I am sometimes retarded, sometimes composed: Alia Bhatt|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/I-am-sometimes-retarded-sometimes-composed-Alia-Bhatt/articleshow/23967163.cms|access-date=15 March 2014|newspaper=The Times of India|date=11 October 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180112111122/https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/I-am-sometimes-retarded-sometimes-composed-Alia-Bhatt/articleshow/23967163.cms|archive-date=12 January 2018}}</ref> জন্মস্থান আছিল বোম্বাই। পিতৃ আছিল বলিউডৰ যশস্বী ছবি-নিৰ্মাতা মহেশ ভাট আৰু মাতৃ আছিল অভিনেত্ৰী ছনি ৰাজদান। পিতৃ হৈছে গুজৰাটী জাত্যাংশৰ আৰু<ref>{{cite news|last=Gupta|first=Priya|title=I have great reverence for women: Mahesh Bhatt|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms?referral=PM|work=The Times of India|access-date=8 March 2014|date=14 January 2013|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20160122015006/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/bollywood/news-interviews/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms?referral=PM|archive-date=22 January 2016}}</ref><ref>{{cite web|last=Varma|first=Lipika (13 April 2014)|title=State of affairs: Arjun Kapoor and Alia Bhatt|url=http://www.deccanchronicle.com/140413/entertainment-bollywood/article/state-affairs-arjun-kapoor-and-alia-bhatt|work=Deccan Chronicle|access-date=16 April 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140415195251/http://www.deccanchronicle.com/140413/entertainment-bollywood/article/state-affairs-arjun-kapoor-and-alia-bhatt|archive-date=15 April 2014|date=13 April 2014}}</ref> আৰু মাতৃ হৈছে কাশ্মিৰী পণ্ডিত আৰু জাৰ্মান বংশদ্ভূত।<ref>{{cite tweet|user=Soni_Razdan |title=@PoojaB1972 @MaheshNBhatt @AdrianMLevy I'm half Kashmiri Pandit and Half German..also an atheist and have not imposed any faith on my kids|number=404503733880385536|date=23 November 2013 |access-date=18 January 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Shedde|first=Meenakshi|date=17 February 2014|title=Berlin diary: Alia Bhatt's family connection to the German city|url=http://www.firstpost.com/bollywood/berlin-diary-alia-bhatts-berlin-connection-even-before-highway-1393603.html|work=Firstpost|access-date=8 March 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20140221083400/http://www.firstpost.com/bollywood/berlin-diary-alia-bhatts-berlin-connection-even-before-highway-1393603.html|archive-date=21 February 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Dubey|first=Bharati (12 February 2014)|title=Alia Bhatt's German roots|url=http://www.mid-day.com/articles/alia-bhatts-german-roots/15089076|work=Mid-Day|access-date=8 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140305080227/http://www.mid-day.com/articles/alia-bhatts-german-roots/15089076|archive-date=5 March 2014|date=12 February 2014}}</ref><ref>{{cite web|last=Dutta|first=Pradeep (30 January 2001)|title=I'll voice the worries of Kashmiri Pandits'|url=http://expressindia.indianexpress.com/news/ie/daily/20010130/ian30059.html|work=Indian Express|access-date=8 March 2014|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20131014224331/http://expressindia.indianexpress.com/news/ie/daily/20010130/ian30059.html|archive-date=14 October 2013}}</ref> আলিয়াই ব্ৰিটেইনৰো নাগৰিকত্ব অৰ্জন কৰিছে।<ref name="BritishCitizen"/> আলিয়াৰ জ্যেষ্ঠ ভগ্নীৰ নাম হৈছে শ্বাহীন।<ref>{{cite web |last=Sharma |first=Neha (2 May 2010) |title=Another Bhatt on the block |url=http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |work=Hindustan Times |access-date=29 March 2014 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20140317053438/http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |archive-date=17 March 2014 |archivedate=17 March 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20140317053438/http://www.hindustantimes.com/news-feed/archives/another-bhatt-on-the-block/article1-538439.aspx |deadurl=yes }}</ref> আনহাতে [[পূজা ভাট]] আৰু ৰাহুল ভাট হৈছে আলিয়াৰ অৰ্ধ ভাই-ভগ্নী। অভিনেতা [[ইমৰাণ হাছমী]] আৰু পৰিচালক মোহিত ছুৰী হৈছে আলিয়াৰ পিতৃসম্বন্ধীয়। পৰিচালক মুকেশ ভাট হৈছে আলিয়াৰ খুড়ায়েক।<ref>{{cite news |url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms |title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life |work=The Times of India |date=18 January 2003 |author=Anubha Sawhney |access-date=1 August 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20121026121442/http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms |archive-date=26 October 2012 }}</ref> আলিয়াই যমনাবাই নাৰ্ছি স্কুলৰ পৰা শিক্ষাগ্ৰহণ কৰে।<ref>{{cite web|url= http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Alia-Bhatt-Lesser-known-facts/criphotostory/47565521.cms|title= Alia bhatt lesser Known facts|work= The Times of India|url-status=live|archive-url= https://web.archive.org/web/20170317201643/http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/Alia-Bhatt-Lesser-known-facts/criphotostory/47565521.cms|archive-date= 17 March 2017|df= dmy-all}}</ref> তেনেই কম বয়সতে আলিয়াৰ মনত অভিনেত্ৰী হোৱাৰ বাসনা জাগ্ৰত হৈছিল। কিণ্ডাৰগাৰ্টেনত পঢ়ি থকাৰ সময়ত এটা কোৰাছত অভ্যাস কৰি থকাৰ সময়তে আলিয়াৰ প্ৰথমটো উপলব্ধি হৈছিল।<ref name="little">{{cite news |url=https://www.forbesindia.com/article/2014-celebrity-100/alia-bhatt-the-little-old-star/39209/1 |title=Alia Bhatt: The little old star |work=Forbes |last=Upadhyay |first=Karishma |date=18 December 2014 |access-date=16 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191202062406/http://www.forbesindia.com/article/2014-celebrity-100/alia-bhatt-the-little-old-star/39209/1 |archive-date=2 December 2019 |url-status=live }}</ref><ref name="rediff12">{{cite web |url=https://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-interview-with-alia-bhatt/20120917.htm#1 |title=Alia Bhatt's silver screen debut |website=Rediff.com |last=Khilnani |first=Rohit |date=17 September 2012 |access-date=16 May 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20171123154233/http://www.rediff.com/movies/slide-show/slide-show-1-interview-with-alia-bhatt/20120917.htm#1 |archive-date=23 November 2017 |url-status=live }}</ref> পৰৱৰ্তী কালত শ্যামক দাৱৰৰ নৃত্য প্ৰতিষ্ঠানত আলিয়াই নৃত্য-শিক্ষা ল'বলৈ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name="little"/>১৯৯৯ চনত পিতৃৰ দ্বাৰা পৰিচালিত ছবি 'সংঘৰ্ষ'ত মাত্ৰ পাঁচ বছৰ বয়সীয়া আলিয়াই এটি শিশুৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। তেখেতে [[প্ৰীতি জিণ্টা]]ৰ শৈশৱৰ চৰিত্ৰটো ৰূপায়ণ কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://indiatoday.intoday.in/story/alia-bhatts-silver-screen-debut/1/197880.html |title=Alia Bhatt's silver screen debut |location=New Delhi |work=India Today |last1=Joshi |first1=Sonali |last2=Varma |first2=Lipika |date=28 May 2012 |access-date=1 August 2012 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20120804130849/http://indiatoday.intoday.in/story/alia-bhatts-silver-screen-debut/1/197880.html |archive-date=4 August 2012 }}</ref> নিজৰ অভিজ্ঞতাৰ বিষয়ে ক'বলৈ গৈ আলিয়াই মন্তব্য কৰে যে, “I don’t remember much of the shoot. I would go to the sets only for the food.”<ref name="little"/> ২০১২ চনত নিৰ্মিত হোৱা কৰণ জোহৰৰ ছবি 'ষ্টুডেণ্ট অৱ দ্য ইয়েৰ' আছিল আলিয়াৰ প্ৰথমখন ছবি। ছবিখনত আলিয়াই সিদ্ধাৰ্থ মলহোত্ৰা আৰু বৰুণ ধাৱানৰ সৈতে অভিনয় কৰিছিল।<ref>{{cite web |url=http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |title=The new stars of Bollywood |work=Hindustan Times |date=31 December 2010 |access-date=27 September 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20121005081045/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |archive-date=5 October 2012 |archivedate=5 October 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20121005081045/http://www.hindustantimes.com/Entertainment/Bollywood/The-new-stars-of-Bollywood/Article1-644946.aspx |deadurl=yes }}</ref> ছবিখনৰ বাবে ৫০০ গৰাকী ছোৱালীৰ সৈতে আলিয়াই অডিশ্যন দিছিল আৰু ১৬ কেজি ওজন কমোৱাৰ পাছত আলিয়াক চৰিত্ৰটোৰ বাব নিৰ্বাচিত কৰা হয়।<ref name="rediff12"/> ==তথ্যসূত্ৰ== {{reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons category|Alia Bhatt|আলিয়া ভাট}} * {{Twitter|aliaa08}} * {{Instagram|aliaabhatt}} * {{IMDb name|1017633}} {{Filmfare Award for Best Actress}} {{FilmfareCriticsAwardBestActress|state=collapsed}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:যুক্তৰাজ্যৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] 41jlbjzoyndtlbwxr1vyvyuywl6qc47 0 68190 517445 381779 2025-06-12T12:18:29Z Rayansh15 45564 /* প্ৰাৰম্ভিক জীৱন */ 517445 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = পূজা ভাট | image = Pooja Bhatt grace the press meet of the film Cabaret at JW Marriott Juhu (2).jpg | caption = ২০১৯ চনত পূজা ভাট | native_name = | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|df=yes|1972|2|24}} | birth_place = [[বোম্বাই]], [[মহাৰাষ্ট্ৰ]], ভাৰত | nationality = ভাৰতীয় | education = | alma_mater = | occupation = {{hlist|অভিনেত্ৰী|পৰিচালক|প্ৰযোজক}} | years_active = ১৯৮৯-বৰ্তমান | home_town = | spouse = মনিশ মাখিজা (২০০৩–২০১৪) (বিচ্ছেদিত) | children = | father = [[মহেশ ভাট]] | awards = {{hlist|ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা|ফিল্মফেয়াৰ|জি চিনে}} | family = ৰাহুল ভাট (ভ্ৰাতৃ)<br />[[আলিয়া ভাট]] (অৰ্ধ ভগ্নী) }} '''পূজা ভাট''' ({{lang-en|Pooja Bhatt}}; জন্ম: ২৪ ফেব্ৰুৱাৰী, ১৯৭২) হৈছে এগৰাকী ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, অভিনেত্ৰী, ভয়ছ অভাৰ শিল্পী, মডেল আৰু ছবি-নিৰ্মাতা।<ref>{{cite news |title=Pooja Bhatt photos: 50 rare HD photos of Pooja Bhatt |url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/pooja-bhatt-photos-50-best-looking-hot-and-beautiful-hq-and-hd-photos-of-pooja-bhatt-4403372/ |access-date=4 March 2021 |work=The Indian Express |date=8 April 2018 |language=en}}</ref> পূজা ভাটে লাভ কৰা বহুকেইটা পুৰস্কাৰৰ ভিতৰত দুটা ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটাও সন্নিৱিষ্ট হৈ আছে। তেখেত চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মহেশ ভাটৰ জীয়ৰী। ১৯৮৯ চনত মহেশ ভাটে নিৰ্মাণ কৰা টেলিভিছন ছবি ''ডেডি''ৰ জৰিয়তে পূজা ভাটে পোনপ্ৰথমবাৰৰ বাবে শীৰ্ষ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে। ছবিখনৰ বাবে পূজা ভাটে শ্ৰেষ্ঠ নৱাগতাৰ ফিল্মফেয়াৰ ''লাক্স নিউ ফেচ অৱ দ্যা ইয়েৰ'' সন্মান লাভ কৰে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== {{See also|ভট্ট পৰিয়াল}} ১৯৭২ চনৰ ২৪ ফেব্ৰুৱাৰীত পূজা ভাটৰ জন্ম হয়।<ref name="arch_Birt">{{Cite news | title = Birthday Exclusive: Pooja Bhatt | author = AP/AFP/PTI/Agencies/Twitter/Movie stills | work = Deccan Chronicle | date = 24 February 2013 | access-date = 8 July 2019 | url = http://archives.deccanchronicle.com/130224/entertainment-bollywood/gallery/birthday-exclusive-pooja-bhatt | archive-url = https://web.archive.org/web/20151122111336/http://archives.deccanchronicle.com/130224/entertainment-bollywood/gallery/birthday-exclusive-pooja-bhatt | archive-date = 22 November 2015 | archivedate = 22 November 2015 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20151122111336/http://archives.deccanchronicle.com/130224/entertainment-bollywood/gallery/birthday-exclusive-pooja-bhatt | deadurl = yes }}</ref> পূজা ভাটৰ পিতৃ আছিল মহেশ ভাট আৰু মাতৃ আছিল কিৰণ ভাট। পূজা ভাটে পিতৃৰ পৰা গুজৰাটী জাত্যাংশ আৰু মাতৃৰ পৰা ইংৰাজী, স্কটিশ, আৰ্মেনিয়ান আৰু বাৰ্মিছ জাত্যাংশ লাভ কৰিছে।<ref>{{cite web|author=Bollywood Trade News Network |date=July 2007|title=Tulip's one exciting girl to watch for!|url=http://www.glamsham.com/movies/scoops/07/jul/30_tulips_one_exciting_girl_to_watch_for.asp|website=GlamSham|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|last1=Jha |date=23 May 2013|first1=Subhash K|title=Pooja Bhatt auctions role for women's cause|url=http://www.bollywoodhungama.com/news/1823174/Pooja-Bhatt-auctions-role-for-womens-cause|website=Bollywood Hungama|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|last1=Bhatt |first1=Pooja |date=21 November 2013|title=My mother is Scottish, Burmese, Armenian, English. My father is half Brahmin, half Muslim & Soni is Half Kashmiri & half German.|url=https://twitter.com/PoojaB1972/status/403713981149229056|website=Twitter|access-date=27 July 2014}}</ref><ref>{{cite web|last1=Bhatt |first1=Pooja |date=13 August 2013|title=Did you know my maternal great-grandmother was Burmese? I now have the chance to celebrate my roots. Come join me!|url=https://twitter.com/PoojaB1972/status/367494446935310336|website=Twitter|access-date=27 July 2014}}</ref> ==কৰ্মজীৱন== পূজা ভাটে ১৭ বছৰ বয়সত (১৯৮৯ চনত) অভিনয়ৰ জগতত প্ৰৱেশ কৰে। ছবিখন আছিল মহেশ ভাটৰ দ্বাৰা নিৰ্মিত ''ডেডী''। সেইখন ছবি মহেশ ভাটে টিভিৰ ছবি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰিছিল। ছবিখনৰ আন এটি গুৰুত্বপূৰ্ণ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল বলিউডৰ বলিষ্ঠ অভিনেতা অনুপম খেৰে। ১৯৯১ চনত নিৰ্মাণ হোৱা ''দিল হেই কে মানতা নহী'' শীৰ্ষক ৰোমাণ্টিক ছবিখন আছিল পূজা ভাটৰ কেৰিয়াৰৰ এখন উল্লেখযোগ্য ছবি।<ref name=":0">{{Cite web|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/photo-features/pooja-bhatt-lesser-known-facts/pooja-bhatt-lesser-known-facts/photostory/46353804.cms|title=Pooja Bhatt: Lesser known facts {{!}} The Times of India|website=The Times of India|access-date=19 June 2018}}</ref> এইখন ছবি আছিল অস্কাৰ-বিজয়ী ''ইট হেপেনড ওৱান নাইট''ৰ ৰিমেক।<ref>{{Cite web|url=https://photogallery.indiatimes.com/celebs/celeb-themes/pictures-of-celebrities-on-magazine-covers/omg-magazine-covers/articleshow/35632210.cms|title=OMG! Magazine covers|website=photogallery.indiatimes.com|access-date=19 December 2019}}</ref> পূজা ভাটৰ কেইখনমান উল্লেখযোগ্য ছবি হৈছে ''ছড়ক'' (১৯৯১),<ref name=":0" />, ''জুনুন (১৯৯২)'', ''জানম'', ''হাম দোনো'' (১৯৯৫), ''অংগৰক্ষক'', ''বৰ্ডাৰ (১৯৯৭)'' আৰু ''জখম'' (১৯৯৮) আদি। ২০০১ চনত পূজা ভাটে ''Everybody Says I'm Fine! '' নামৰ ইংৰাজী ছবিখনত অভিনয় কৰে। ২০০৪ চনত পূজা ভাটৰ নিজস্ব পৰিচালনা আৰু প্ৰযোজনাত ''পাপ'' নামৰ ছবিখন মুক্তি হয়। ইয়াৰ পিছত তেখেতে চাৰিখনকৈ ছবি পৰিচালনা কৰে।<ref name=":0" /> ২০২১ চনত পূজা ভাটে [[অলংকৃতা শ্ৰীবাস্তৱ|অলংকৃতা শ্ৰীবাস্তৱে]]ৰ নিৰ্দেশনাত ''বোম্বাই বেগমছ'' নামৰ ছটা খণ্ডৰ চিৰিজটোত অভিনয় কৰিছে।<ref>{{Cite news|date=16 July 2020|first=Shweta|last=Keshri|title=Netflix's Bombay Begums starring Pooja Bhatt deals with desire, ethics and vulnerabilities|url=https://www.indiatoday.in/binge-watch/story/netflix-s-bahu-begums-starring-pooja-bhatt-deals-with-desire-ethics-and-vulnerabilities-1701235-2020-07-16|access-date=9 February 2021|work=India Today|language=en}}</ref> == তথ্যসূত্ৰ == {{Reflist}} {{FilmfareAwardBestFemaleDebut}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] ah91g37dsqe2djc7rzpxfs0i473tawq 0 107256 517545 465171 2025-06-12T22:40:40Z CommonsDelinker 118 Replacing Wheelchair_badminton_pictogram_(Paralympics).svg with [[File:Badminton_pictogram_(Paralympics).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · The sport's 517545 wikitext text/x-wiki {{Infobox badminton player | name = নিতেশ কুমাৰ | image =Nitesh Kumar in January 2025.jpg | alt = | caption = | country = {{IND}} | birth_date = {{Birth date and age|1994|12|30|df=yes}} | birth_place = বচ কীৰ্তন, [[ৰাজস্থান]], ভাৰত | residence = কৰ্ণাল, [[হাৰিয়ানা]], ভাৰত | height = | weight = | handedness = সোঁহাত | coach = | years_active = ২০১৬–বৰ্তমান | event = পুৰুষৰ একক এছএল৩<br/>পুৰুষৰ দ্বৈত দল এছএল৩–এছএল৪ | highest_ranking = ৩ (পুৰুষৰ একক ২৭ ডিচেম্বৰ ২০২২)<br/>২ (পুৰুষৰ দ্বৈত দল [[তৰুণ ঢিল্লন]]ৰ সৈতে ২৭ ডিচেম্বৰ ২০২২) | current_ranking = ৩ (পুৰুষৰ একক)<br/>৫ (পুৰুষৰ দ্বৈত দল তৰুণ ঢিল্লনৰ সৈতে) | medaltemplates = {{MedalSport|পুৰুষৰ পেৰা-বেডমিণ্টন}} [[File:Badminton pictogram (Paralympics).svg|25px]] {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalCompetition|পেৰালিম্পিক}} {{MedalGold |২০২৪ পেৰিছ | পুৰুষৰ একক}} {{MedalCompetition|বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalSilver | ২০১৯ বাছেল| পুৰুষৰ দল}} {{MedalSilver | ২০২২ টকিঅ'|পুৰুষৰ একক}} {{MedalBronze |২০২৪ পাট্টায়া|পুৰুষৰ একক}} {{MedalCompetition|এছিয়ান পেৰা গেমছ }} {{MedalGold|২০২২ হাংঝৌ|পুৰুষৰ দল}} {{MedalSilver|২০২২ হাংঝৌ|পুৰুষৰ একক}} {{MedalBronze | ২০১৮ জাকৰ্তা | পুৰুষৰ দল}} {{MedalBronze|২০২২ হাংঝৌ|মিশ্ৰিত দল}} |date_of_current_ranking=১০ জানুৱাৰী ২০২৩10 }} '''নিতেশ কুমাৰ''' ({{lang-en|Nitesh Kumar}}; জন্ম: ৩০ ডিচেম্বৰ ১৯৯৪) এগৰাকী ভাৰতীয় পেছাদাৰী পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ।<ref>{{Cite web|url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/player-profile/7e08a24f-5024-4d26-9bbf-fb48e9da890c/biography| title=Player Profile}}</ref> ২০২৪ চনৰ [[পেৰিছ]] পেৰালিম্পিকত তেওঁ পুৰুষৰ একক এছএল৩ শাখাত সোণৰ পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Sportstar |first=Team |date=2024-09-02 |title=Paralympics 2024: Nitesh Kumar wins gold in para-badminton men’s singles SL3 |url=https://sportstar.thehindu.com/olympics/paris-paralympics-2024/news/nitesh-kumar-gold-medal-paris-paralympics-2024-mens-singles-sl3-daniel-bethell-score-result-para-badminton-news/article68596306.ece/amp/ |access-date=2024-09-02 |website=sportstar.thehindu.com |language=en}}</ref> ২০১৬ চনত তেওঁৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত অভিষেক ঘটিছিল। ২০২২ চনৰ ১৪ জুন তাৰিখে এছএল৩ শাখাত তেওঁ বিশ্বৰ ৩ নম্বৰ স্থান দখল কৰিছিল।<ref>{{cite web | url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/ranking/player.aspx?id=32786&player=3519929 | title=BWF Para-Badminton - BWF Para Badminton World Rankings }}</ref> কুমাৰে ২০১৭ চনত আইৰিছ পেৰা-বেডমিণ্টন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিযোগিতাত প্ৰথম খিতাপ দখল কৰিছিল। ২০১৯ চনত তেওঁ ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা বিভাগত জ্যেষ্ঠ প্ৰশিক্ষক হিচাপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে।<ref name="bridge">{{cite web | url=https://thebridge.in/badminton/para-shuttler-nitesh-kumar-iit/ | title=Nitesh Kumar: The para shuttler from IIT chasing big dreams | date=25 April 2019 }}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৯৪ চনৰ ৩০ ডিচেম্বৰ তাৰিখে [[ৰাজস্থান]]ৰ বচ কীৰ্তনত নিতেশ কুমাৰে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। ২০০৯ চনত [[অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ]]ৰ বিশাখাপট্টনমত ৰেল দুৰ্ঘটনাত তেওঁৰ বাওঁ ভৰিখন হেৰুৱাইছিল। বহু মাহ শয্যাশায়ী হৈ থকাৰ পিছত তেওঁ এবছৰতকৈও অধিক সময় আই আই টি প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলায়। ২০১৪ চনত তেওঁ ভাৰতীয় প্ৰযুক্তিবিদ্যা প্ৰতিষ্ঠান, মণ্ডিত যোগদান কৰে। তেওঁ [[হাৰিয়ানা]]ৰ কৰ্ণালত বসবাস কৰে। ক্ৰীড়া বেচৰকাৰী সংস্থা অলিম্পিক গোল্ড কুৱেষ্টে সাহায্য আগবঢ়ায়। ==খেলুৱৈ জীৱন== ২০১৬ চনত নিতেশ কুমাৰৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত অভিষেক ঘটে। ২০১৭ চনত আইৰিছ পেৰা-বেডমিণ্টন ইণ্টাৰনেশ্যনেলত তেওঁ প্ৰথম খিতাপ দখল কৰে। পিছলৈ তেওঁ বি ডব্লিউ এফ পেৰা বেডমিণ্টন ৱৰ্ল্ড চাৰ্কিটত অংশগ্ৰহণ কৰি জয়ী হয় আৰু ২০২২ চনত চীনৰ হাংঝৌত অনুষ্ঠিত এছিয়ান পেৰা গেমছত সোণৰ পদক লাভ কৰে। ২০২২ চনৰ ১৪ জুনত তেওঁ এছএল৩ শাখাত বিশ্বৰ ৩ নম্বৰ স্থান দখল কৰে<ref>{{Cite web|url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/ranking/player.aspx?id=32786&player=3519929|title=BWF Para-Badminton – BWF Para Badminton World Rankings|website=bwfpara.tournamentsoftware.com|accessdate=3 September 2024}}</ref> ২০১৯ চনত হাৰিয়ানাৰ ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা বিভাগত জ্যেষ্ঠ বেডমিণ্টন প্ৰশিক্ষক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে।<ref name="bridge">{{cite web | url=https://thebridge.in/badminton/para-shuttler-nitesh-kumar-iit/ | title=Nitesh Kumar: The para shuttler from IIT chasing big dreams | date=25 April 2019 }}</ref> ২০২৪ চনত পেৰিছত অনুষ্ঠিত গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত তেওঁ সোণৰ পদক লাভ কৰে। ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ৰাজস্থানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ]] [[শ্ৰেণী:পেৰালিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:অৰ্জুন বঁটা বিজয়ী]] 3trw2szk1f38mekp8cht48e1fjdgdmq 517546 517545 2025-06-12T22:40:42Z KiranBOT 45247 AMP-Tracking URLs ৰ পৰা আঁতৰোৱা হৈছে ([[:m:User:KiranBOT/AMP|বিশদ]]) ([[User talk:Usernamekiran|ভুল প'ৰিবেশ]]) v2.2.7r 517546 wikitext text/x-wiki {{Infobox badminton player | name = নিতেশ কুমাৰ | image =Nitesh Kumar in January 2025.jpg | alt = | caption = | country = {{IND}} | birth_date = {{Birth date and age|1994|12|30|df=yes}} | birth_place = বচ কীৰ্তন, [[ৰাজস্থান]], ভাৰত | residence = কৰ্ণাল, [[হাৰিয়ানা]], ভাৰত | height = | weight = | handedness = সোঁহাত | coach = | years_active = ২০১৬–বৰ্তমান | event = পুৰুষৰ একক এছএল৩<br/>পুৰুষৰ দ্বৈত দল এছএল৩–এছএল৪ | highest_ranking = ৩ (পুৰুষৰ একক ২৭ ডিচেম্বৰ ২০২২)<br/>২ (পুৰুষৰ দ্বৈত দল [[তৰুণ ঢিল্লন]]ৰ সৈতে ২৭ ডিচেম্বৰ ২০২২) | current_ranking = ৩ (পুৰুষৰ একক)<br/>৫ (পুৰুষৰ দ্বৈত দল তৰুণ ঢিল্লনৰ সৈতে) | medaltemplates = {{MedalSport|পুৰুষৰ পেৰা-বেডমিণ্টন}} [[File:Badminton pictogram (Paralympics).svg|25px]] {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalCompetition|পেৰালিম্পিক}} {{MedalGold |২০২৪ পেৰিছ | পুৰুষৰ একক}} {{MedalCompetition|বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalSilver | ২০১৯ বাছেল| পুৰুষৰ দল}} {{MedalSilver | ২০২২ টকিঅ'|পুৰুষৰ একক}} {{MedalBronze |২০২৪ পাট্টায়া|পুৰুষৰ একক}} {{MedalCompetition|এছিয়ান পেৰা গেমছ }} {{MedalGold|২০২২ হাংঝৌ|পুৰুষৰ দল}} {{MedalSilver|২০২২ হাংঝৌ|পুৰুষৰ একক}} {{MedalBronze | ২০১৮ জাকৰ্তা | পুৰুষৰ দল}} {{MedalBronze|২০২২ হাংঝৌ|মিশ্ৰিত দল}} |date_of_current_ranking=১০ জানুৱাৰী ২০২৩10 }} '''নিতেশ কুমাৰ''' ({{lang-en|Nitesh Kumar}}; জন্ম: ৩০ ডিচেম্বৰ ১৯৯৪) এগৰাকী ভাৰতীয় পেছাদাৰী পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ।<ref>{{Cite web|url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/player-profile/7e08a24f-5024-4d26-9bbf-fb48e9da890c/biography| title=Player Profile}}</ref> ২০২৪ চনৰ [[পেৰিছ]] পেৰালিম্পিকত তেওঁ পুৰুষৰ একক এছএল৩ শাখাত সোণৰ পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Sportstar |first=Team |date=2024-09-02 |title=Paralympics 2024: Nitesh Kumar wins gold in para-badminton men’s singles SL3 |url=https://sportstar.thehindu.com/olympics/paris-paralympics-2024/news/nitesh-kumar-gold-medal-paris-paralympics-2024-mens-singles-sl3-daniel-bethell-score-result-para-badminton-news/article68596306.ece/ |access-date=2024-09-02 |website=sportstar.thehindu.com |language=en}}</ref> ২০১৬ চনত তেওঁৰ প্ৰথমবাৰৰ বাবে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত অভিষেক ঘটিছিল। ২০২২ চনৰ ১৪ জুন তাৰিখে এছএল৩ শাখাত তেওঁ বিশ্বৰ ৩ নম্বৰ স্থান দখল কৰিছিল।<ref>{{cite web | url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/ranking/player.aspx?id=32786&player=3519929 | title=BWF Para-Badminton - BWF Para Badminton World Rankings }}</ref> কুমাৰে ২০১৭ চনত আইৰিছ পেৰা-বেডমিণ্টন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় প্ৰতিযোগিতাত প্ৰথম খিতাপ দখল কৰিছিল। ২০১৯ চনত তেওঁ ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা বিভাগত জ্যেষ্ঠ প্ৰশিক্ষক হিচাপে কাৰ্যভাৰ গ্ৰহণ কৰে।<ref name="bridge">{{cite web | url=https://thebridge.in/badminton/para-shuttler-nitesh-kumar-iit/ | title=Nitesh Kumar: The para shuttler from IIT chasing big dreams | date=25 April 2019 }}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ১৯৯৪ চনৰ ৩০ ডিচেম্বৰ তাৰিখে [[ৰাজস্থান]]ৰ বচ কীৰ্তনত নিতেশ কুমাৰে জন্মগ্ৰহণ কৰিছিল। ২০০৯ চনত [[অন্ধ্ৰ প্ৰদেশ]]ৰ বিশাখাপট্টনমত ৰেল দুৰ্ঘটনাত তেওঁৰ বাওঁ ভৰিখন হেৰুৱাইছিল। বহু মাহ শয্যাশায়ী হৈ থকাৰ পিছত তেওঁ এবছৰতকৈও অধিক সময় আই আই টি প্ৰৱেশ পৰীক্ষাৰ বাবে প্ৰস্তুতি চলায়। ২০১৪ চনত তেওঁ ভাৰতীয় প্ৰযুক্তিবিদ্যা প্ৰতিষ্ঠান, মণ্ডিত যোগদান কৰে। তেওঁ [[হাৰিয়ানা]]ৰ কৰ্ণালত বসবাস কৰে। ক্ৰীড়া বেচৰকাৰী সংস্থা অলিম্পিক গোল্ড কুৱেষ্টে সাহায্য আগবঢ়ায়। ==খেলুৱৈ জীৱন== ২০১৬ চনত নিতেশ কুমাৰৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত অভিষেক ঘটে। ২০১৭ চনত আইৰিছ পেৰা-বেডমিণ্টন ইণ্টাৰনেশ্যনেলত তেওঁ প্ৰথম খিতাপ দখল কৰে। পিছলৈ তেওঁ বি ডব্লিউ এফ পেৰা বেডমিণ্টন ৱৰ্ল্ড চাৰ্কিটত অংশগ্ৰহণ কৰি জয়ী হয় আৰু ২০২২ চনত চীনৰ হাংঝৌত অনুষ্ঠিত এছিয়ান পেৰা গেমছত সোণৰ পদক লাভ কৰে। ২০২২ চনৰ ১৪ জুনত তেওঁ এছএল৩ শাখাত বিশ্বৰ ৩ নম্বৰ স্থান দখল কৰে<ref>{{Cite web|url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/ranking/player.aspx?id=32786&player=3519929|title=BWF Para-Badminton – BWF Para Badminton World Rankings|website=bwfpara.tournamentsoftware.com|accessdate=3 September 2024}}</ref> ২০১৯ চনত হাৰিয়ানাৰ ক্ৰীড়া আৰু যুৱ পৰিক্ৰমা বিভাগত জ্যেষ্ঠ বেডমিণ্টন প্ৰশিক্ষক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে।<ref name="bridge">{{cite web | url=https://thebridge.in/badminton/para-shuttler-nitesh-kumar-iit/ | title=Nitesh Kumar: The para shuttler from IIT chasing big dreams | date=25 April 2019 }}</ref> ২০২৪ চনত পেৰিছত অনুষ্ঠিত গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত তেওঁ সোণৰ পদক লাভ কৰে। ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:ৰাজস্থানৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ]] [[শ্ৰেণী:পেৰালিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:অৰ্জুন বঁটা বিজয়ী]] 8efo9mtcmu45dx63arxz4i85zxp902h 0 107260 517547 432026 2025-06-12T22:44:21Z CommonsDelinker 118 Replacing Wheelchair_badminton_pictogram_(Paralympics).svg with [[File:Badminton_pictogram_(Paralympics).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · The sport's 517547 wikitext text/x-wiki {{Infobox country at games | NPC = IND | NPCname = [[Paralympic Committee of India]] | games = গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক | year = 2024 | flagcaption =ভাৰতৰ পতাকা | CGA = IND | oldcode = | website = {{url|www.paralympic.org.in}} | location = [[পেৰিছ]], ফ্ৰান্স | start_date = {{start date|2024|8|28}} | end_date = {{end date|2024|9|8}} | competitors = 84 | sports = 12 | flagbearer_open = [[ভাগ্ৰশ্ৰী যাদৱ]]<br />[[সুমিত আন্তিল]] | flagbearer_close = [[প্ৰীতি পাল]]<br />[[হৰবিন্দৰ সিং]] | rank = 18 | gold = 7 | silver = 9 | bronze = 13 | officials = | appearances = auto | app_begin_year = | app_end_year = | winterappearances = | seealso = [[গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক ২০১৬ত ভাৰত|২০১৬]] . [[গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক ২০২০ত ভাৰত|২০২০]] . [[গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক ২০২৪ত ভাৰত|২০২৪]] }} ২০২৪ চনৰ ২৮ আগষ্টৰ পৰা ৮ ছেপ্টেম্বৰলৈকে পেৰিছত অনুষ্ঠিত হোৱা ২০২৪ চনৰ গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত ভাৰতে অংশগ্ৰহণ কৰে। ১৯৬৮ চনৰ গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত দেশখনে আনুষ্ঠানিকভাৱে আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল আৰু ১৯৮৪ চনৰ পৰা গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকৰ প্ৰতিটো সংস্কৰণতে অংশগ্ৰহণ কৰি আহিছে।<ref name="History">{{cite web|url=https://olympics.com/en/news/india-at-the-paralympics-a-brief-history|title=India at the Paralympics: A brief history|date=19 December 2020|access-date=1 June 2024|work=Olympics.com|archive-date=22 May 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240522133210/https://olympics.com/en/news/india-at-the-paralympics-a-brief-history|url-status=live}}</ref> ইয়াৰ পূৰ্বে ভাৰতে পেৰালিম্পিক গেমছত যোগদান কৰি সৰ্বমুঠ ৩১টা পদক অৰ্জন কৰিছে। ভাৰতৰ বাবে সকলোতকৈ সফল পেৰালিম্পিক অভিযান আছিল ২০২০ চনত টকিঅ’ত অনুষ্ঠিত পেৰালিম্পিক গেমছত। এই প্ৰতিযোগিতাত ভাৰতে ৫টা স্বৰ্ণ, আঠটা ৰূপ আৰু ৬টা ব্ৰঞ্জৰ পদককে ধৰি মুঠ ১৯টা পদক লাভ কৰিছিল। ২০২৪ চনৰ পেৰালিম্পিক গেমছলৈ ভাৰতে ১২খন খেল প্ৰতিযোগিতাত অংশগ্ৰহণ কৰিবলৈ ৮৪জন খেলুৱৈৰে গঠিত এটা দল প্ৰেৰণ কৰে।<ref name="List">{{cite web|url=https://olympics.com/en/news/indian-athletes-qualified-paris-2024-paralympics|title=All Indian athletes qualified for Paris 2024 Paralympics|date=16 August 2024|access-date=31 August 2024|work=Olympics.com}}</ref> ভাৰতৰ হৈ উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ পতাকা বহন কৰে ভাগ্যশ্ৰী জাধৱ আৰু [[সুমিত আন্তিল|সুমিত আন্তিলে]]।<ref>{{cite news|url=https://www.thehindu.com/sport/olympics/paralympic-games-indian-contingent-led-out-by-sumit-antil-bhagyashri-jadhav-at-opening-ceremony/article68579929.ece|title=Paralympic Games: Indian contingent led out by Sumit Antil, Bhagyashri Jadhav at opening ceremony|newspaper=The Hindu|date=29 August 2024|access-date=31 August 2024}}</ref> আনহাতেদি, প্ৰীতি পাল আৰু হৰবিন্দৰ সিং আছিল সামৰণি অনুষ্ঠানৰ পতাকা বাহক। পেৰালিম্পিকৰ এই পেৰিছৰ সংস্কৰণটো এতিয়ালৈকে দেশৰ বাবে আটাইতকৈ সফল সংস্কৰণ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে। এই সফলতাৰ ভিতৰত আছে ৭টা সোণ, ৯টা ৰূপ, আৰু ১৩টা ব্ৰঞ্জৰ পদকেৰে মুঠ ২৯টা পদক। এয়া ভাৰতৰ পেৰালিম্পিক গেমছত বৰ্তমানলৈ সৰ্বাধিক পদকৰ পৰিসংখ্যা আছিল যিয়ে টকিঅ’ ২০২০ টেলিৰ ১৯টা পদকক অতিক্ৰম কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ==পদক তালিকা== {| class="wikitable sortable" style="font-size:95%" |+পদকবিজয়ীসকল<ref name="Winner">{{cite web|url=https://olympics.com/en/news/paris-2024-paralympics-medal-india-tally-winners-table|title=Paris 2024 Paralympics medal tally: India’s results, medal table - full list and table|access-date=31 August 2024|work=Olympics.com|archive-date=30 August 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240830220844/https://olympics.com/en/news/paris-2024-paralympics-medal-india-tally-winners-table|url-status=live}}</ref> |- ! style="width:5em"| পদক ! style="width:12em"| নাম ! style="width:9em"| খেল ! style="width:20em"| শাখা ! style="width:6em"| তাৰিখ |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[অৱনী লেখাৰা]] | শ্বুটিং | মহিলাৰ আৰ২ ১০ মিটাৰ এয়াৰ ৰাইফল এছএইচ১ | ৩০ আগষ্ট |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[নিতেশ কুমাৰ]] | বেডমিণ্টন | পুৰুষৰ একক এছএল৩ |rowspan="2"|২ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[সুমিত আন্তিল]] | এথলেটিক্স | পুৰুষৰ যাঠী দলিওৱা এফ৬৪ |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[হৰবিন্দৰ সিং]] | আৰ্চাৰি | পুৰুষৰ একক ৰেকাৰ্ভ অপেন | ৪ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[ধৰ্মবীৰ নৈন]] | rowspan=3|এথলেটিক্স | ক্লাৱ থ্ৰ' এফ৫১ | ৪ ছেপ্টেম্বৰ |- | {{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[প্ৰবীণ কুমাৰ]] | ওখ জাপ টি৬৪ | ৬ ছেপ্টেম্বৰ |- |{{PG1}} স্বৰ্ণ পদক | [[নৱদীপ সিং (খেলুৱৈ)|নৱদীপ সিং]] | পুৰুষৰ যাঠী দলিওৱা এফ৪১ | ৭ ছেপ্টেম্বৰ |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[মনীষ নাৰৱাল]] | শ্বুটিং | পুৰুষৰ পি১ ১০ মিটাৰ এয়াৰ ৰাইফল এছএইচ১ | ৩০ আগষ্ট |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[নিশাদ কুমাৰ]] | rowspan=2|এথলেটিক্স | পুৰুষৰ ওখ জাপ টি৪৭ | ১ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[যোগেশ কাথুনিয়া]] | পুৰুষৰ কাঁ‌হী দলিওৱা এফ৫৬ |rowspan="3"|২ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[তুলসীমতি মুৰুগেছান]] | বেডমিণ্টন | মহিলাৰ একক এছইউ৫ |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[সুহাস ললিনাকেৰী য়াথিৰাজ]] | বেডমিণ্টন | পুৰুষৰ একক এছএল৪ |- |{{PG2}} ৰূপৰ পদক |[[অজিত সিং যাদৱ]] | rowspan=4|এথলেটিক্স |পুৰুষৰ যাঠী দলিওৱা এফ৪৬ |rowspan="2"|৩ ছেপ্তেম্বৰ |- |{{PG2}} ৰূপৰ পদক |[[শাৰদ কুমাৰ]] |পুৰুষৰ ওখ জাপ টি৬৩ |- |{{PG2}} ৰূপৰ পদক |[[শচীন চাৰ্জেৰাও খিলাৰী|শচীন চাৰ্জেৰাও খিলাৰী]] |পুৰুষৰ গধূৰবস্তু দলিওৱা এফ৪৬ |rowspan="2"|৪ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG2}} ৰূপৰ পদক | [[প্ৰণৱ চুৰমা]] | ক্লাৱ থ্ৰ' এফ৫১ |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[মোনা আগৰৱাল]] | শ্বুটিং | মহিলাৰ আৰ২ ১০ মিটাৰ এয়াৰ ৰাইফল এছএইচ১ | ৩০ আগষ্ট |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[প্ৰীতি পাল]] | এথলেটিক্স | মহিলাৰ ১০০ মিটাৰ টি৩৫ | ৩০ আগষ্ট |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[ৰুবিনা ফ্ৰান্সিছ]] | শ্বুটিং | মহিলাৰ পি২ ১০ মিটাৰ এয়াৰ ৰাইফল এছএইচ১ | ৩১ আগষ্ট |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[প্ৰীতি পাল]] | এথলেটিক্স | মহিলাৰ ২০০ মিটাৰ টি৩৫ | ১ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[মণিষা ৰামাদাস]] | বেডমিণ্টন | মহিলাৰ একক এছইউ৫ |rowspan="3"|২ ছেপ্তেম্বৰ |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[শীতল দেৱী]], [[ৰাকেশ কুমাৰ]] | আৰ্চাৰি | মিশ্ৰিত দল কম্পাউণ্ড |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[নিত্যা শিৱন]] | বেডমিণ্টন | মহিলাৰ একক এছএইচ৬ |- | {{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক | [[দীপ্তি জীৱনজী]] | rowspan=3|এথলেটিক্স | মহিলাৰ ৪০০ মিটাৰ টি২০ |rowspan="3"|৩ ছেপ্তেম্বৰ |- |{{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক |[[মাৰীয়াপ্পান থানগাভেলু]] |পুৰুষৰ ওখ জাপ টি৬৩ |- |{{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক |[[সুন্দৰ সিং গুৰ্জাৰ]] |পুৰুষৰ যাঠী দলিওৱা এফ৪৬ |- |{{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক |[[কপিল পৰমাৰ]] |জুডো |পুৰুষৰ জে১ -৬০কেজি |৫ ছেপ্তেম্বৰ |- |{{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক |[[হোকাটো হোটোঝে ছেমা]] |rowspan=2|এথলেটিক্স |পুৰুষৰ গধূৰবস্তু দলিওৱা এফ ৫৭ |৬ ছেপ্তেম্বৰ |- |{{PG3}} ব্ৰঞ্জৰ পদক |[[চিমৰন শৰ্মা]] |মহিলাৰ ২০০ মিটাৰ টি১২ |৭ ছেপ্তেম্বৰ |} {{col-begin}} {{col-2}} {|class="wikitable sortable collapsible"style="font-size:85%; text-align:center; " |+খেল অনুসৰি পদক |- ! খেল ! width=40 style="background-color:gold; "|সোণ ! width=40 style="background-color:silver; "|ৰূপ ! width=40 style="background-color:#c96; "|ব্ৰঞ্জ ! width=40 |মুঠ |- |align=left|[[File:Shooting pictogram (Paralympics).svg|25px]] শ্বুটিং |style="background:#F7F6A8; "|১ |style="background:#DCE5E5; "|১ |style="background:#FFDAB9; "|২ ! ৪ |- |align=left|[[File:Badminton pictogram (Paralympics).svg|25px]] বেডমিণ্টন |style="background:#F7F6A8; "|১ |style="background:#DCE5E5; "|২ |style="background:#FFDAB9; "|২ ! ৫ |- |align=left|[[File:Athletics pictogram (Paralympics).svg|25px]] এথলেটিক্স |style="background:#F7F6A8; "|৪ |style="background:#DCE5E5; "|৬ |style="background:#FFDAB9; "|৭ ! ১৭ |- |align=left|[[File:Archery pictogram (Paralympics).svg|25px]] আৰ্চাৰী |style="background:#F7F6A8; "|১ |style="background:#DCE5E5; "|০ |style="background:#FFDAB9; "|১ ! ২ |- ! মুঠ ! style="background:gold; "|৭ ! style="background:silver; "|৯ ! style="background:#c96; "|১৩ ! ২৯ |} {{col-2}} {|class="wikitable sortable collapsible" style="font-size:85%; text-align:center; " |+|দিন অনুসৰি পদক |- ! দিন ! তাৰিখ ! width=40 style="background-color:gold; "|সোণ ! width=40 style="background-color:silver; "|ৰূপ ! width=40 style="background-color:#c96; "|ব্ৰঞ্জ ! width=40 |মুঠ |- |১ |align=left|২৯ আগষ্ট |style="background:#f7f6a8; "| ০ |style="background:#dce5e5; "| ০ |style="background:#ffdab9; "| ০ ! ০ |- |২ |align=left|৩০ আগষ্ট |style="background:#f7f6a8; "| ১ |style="background:#dce5e5; "| ১ |style="background:#ffdab9; "| ২ ! ৪ |- |৩ |align=left|৩১ আগষ্ট |style="background:#f7f6a8; "|০ |style="background:#dce5e5; "|০ |style="background:#ffdab9; "|১ ! ১ |- |৪ |align=left|{{nowrap|১ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|০ |style="background:#dce5e5; "|১ |style="background:#ffdab9; "|১ ! ২ |- |৫ |align=left|{{nowrap|২ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|২ |style="background:#dce5e5; "|৩ |style="background:#ffdab9; "|৩ ! ৮ |- |৬ |align=left|{{nowrap|৩ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|০ |style="background:#dce5e5; "|২ |style="background:#ffdab9; "|৩ ! ৫ |- |৭ |align=left|{{nowrap|৪ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|২ |style="background:#dce5e5; "|২ |style="background:#ffdab9; "|০ ! ৪ |- |৮ |align=left|{{nowrap|৫ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|০ |style="background:#dce5e5; "|০ |style="background:#ffdab9; "|১ ! ১ |- |৯ |align=left|{{nowrap|৬ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|১ |style="background:#dce5e5; "|০ |style="background:#ffdab9; "|১ ! ২ |- |১০ |align=left|{{nowrap|৭ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|১ |style="background:#dce5e5; "|০ |style="background:#ffdab9; "|১ ! ২ |- |১১ |align=left|{{nowrap|৮ ছেপ্তেম্বৰ}} |style="background:#f7f6a8; "|০ |style="background:#dce5e5; "|০ |style="background:#ffdab9; "|০ ! ০ |- ! colspan="2"|মুঠ ! style="background:gold; "|৭ ! style="background:silver; "|৯ ! style="background:#c96; "|১৩ ! ২৯ |} {{col-2}} {|class="wikitable sortable collapsible" style="font-size:85%; text-align:center; " |+লিংগ অনুসৰি পদক |- ! লিংগ ! width=40 style="background-color:gold; "|সোণ ! width=40 style="background-color:silver; "|ৰূপ ! width=40 style="background-color:#c96; "|ব্ৰঞ্জ ! width=40 |মুঠ |- |align=left|পুৰুষ |style="background:#F7F6A8; " |৬ |style="background:#DCE5E5; " |৮ |style="background:#FFDAB9; " |৪ ! ১৮ |- |align=left|মহিলা |style="background:#F7F6A8; " |১ |style="background:#DCE5E5; " |১ |style="background:#FFDAB9; " |৮ ! ১০ |- |align=left|মিশ্ৰিত |style="background:#F7F6A8; " |০ |style="background:#DCE5E5; " |০ |style="background:#FFDAB9; " |১ ! ১ |- ! মুঠ ! style="background:gold"|৭ ! style="background:silver"|৯ ! style="background:#c96"|১৩ ! ২৯ |} {{col-break}} {{col-2}} {{col-end}} {|class=wikitable collapsible style="font-size:85%; text-align:center" |+একাধিক পদকবিজয়ী |- ! নাম ! শাখা |bgcolor=F7F6A8|{{gold01}} |bgcolor=DCE5E5|{{silver02}} |bgcolor=FFDAB9|{{bronze03}} ! মুঠ |- |[[প্ৰীতি পাল]] |এথলেটিক্স |bgcolor=F7F6A8|০ |bgcolor=DCE5E5|০ |bgcolor=FFDAB9|২ |'''২''' |} ==লগতে চাওক== *[[গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক ২০১৬ত ভাৰত]] *[[পেৰালিম্পিকত ভাৰত]] ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:পেৰালিম্পিকত ভাৰত]] 6vg4zogwg9asbrwjd14jxt92adivjog 0 107274 517548 464602 2025-06-12T22:48:01Z CommonsDelinker 118 Replacing Wheelchair_badminton_pictogram_(Paralympics).svg with [[File:Badminton_pictogram_(Paralympics).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · The sport's 517548 wikitext text/x-wiki {{Infobox badminton player | name = মণিষা ৰামাদাস | image =Manisha Ramadass in September 2024.jpg | alt = | caption = | country = {{IND}} | birth_date = {{Birth date and age|2005|01|27|df=yes}} | birth_place = তিৰুৱল্লুৰ, [[তামিলনাডু]], ভাৰত | residence = তিৰুৱল্লুৰ, ভাৰত | height = | weight = | handedness = বাঁও | coach = | years_active = ২০২১–বৰ্তমান | event = মহিলাৰ একক এছইউ৫<br/>মহিলাৰ দ্বৈত এছএল৩–এছইউ৫ | highest_ranking = ১ (WS ২২ আগষ্ট ২০২২)<br/>১ (WD মনদীপ কৌৰৰ সৈতে ৪ জুলাই ২০২২)<br/>১২ (XD [[প্ৰমোদ ভগত]]ৰ সৈতে ২২ আগষ্ট ২০২২) | current_ranking = ১ (WS ১০ জানুৱাৰী ২০২৩)<br/>১ (WD মনদীপ কৌৰৰ সৈতে ১০ জানুৱাৰী ২০২৩)<br/>১২ (XD [[প্ৰমোদ ভগত]]ৰ সৈতে ১০ জানুৱাৰী ২০২৩) | medaltemplates = {{MedalSport|মহিলাৰ পেৰা-বেডমিণ্টন}} [[File:Badminton pictogram (Paralympics).svg|30px]] {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalCompetition|পেৰালিম্পিক}} {{MedalBronze| ২০২৪ পেৰিছ | মহিলাৰ একক}} {{MedalCompetition|বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalGold | ২০২২ টকিঅ’ | মহিলাৰ একক}} {{MedalSilver | ২০২৪ পাত্তায়া | মহিলাৰ একক}} {{MedalBronze | ২০২২ টকিঅ’ | মহিলাৰ দ্বৈত}} {{MedalBronze | ২০২৪ পাত্তায়া | মহিলাৰ দ্বৈত}} {{MedalBronze | ২০২৪ পাত্তায়া | মিশ্ৰ দ্বৈত}} {{Medal|Competition|এছিয়ান পেৰা-গেমছ}} {{MedalBronze|২০২২ হাংজাউ|মহিলাৰ একক}} {{MedalBronze|২০২২ হাংজাউ|মহিলাৰ দ্বৈত}} {{MedalBronze|২০২২ হাংজাউ|মহিলাৰ দ্বৈত}} |date_of_current_ranking=১০ জানুৱাৰী ২০২৩}} '''মণিষা ৰামাদাস''' (জন্ম: ২৭ জানুৱাৰী ২০০৫) তামিলনাডুৰ এগৰাকী ভাৰতীয় পেছাদাৰী পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ।<ref>{{Cite web|url=https://bwfpara.tournamentsoftware.com/player-profile/2dd0094d-9af9-46bd-b2fc-3fd9ab12f629/biography| title=Player Profile}}</ref> তেওঁ ২০২৪ চনত পেৰিছত অনুষ্ঠিত হোৱা [[গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিক ২০২৪ত ভাৰত|গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত]] ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিবলৈ যোগ্যতা অৰ্জন কৰাৰ লগতে মহিলাৰ একক এছইউ৫ শাখাত ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Sportstar |first=Team |date=2024-08-14 |title=India at Paris Paralympics 2024: Complete list of 84 athletes at Paralympic Games |url=https://sportstar.thehindu.com/olympics/paris-paralympics-2024/news/paris-2024-india-paralympics-contingent-full-list-of-84-indian-athletes-qualified-sports-ministry-paralympic-games-news/article68512627.ece |access-date=2024-08-29 |website=Sportstar |language=en}}</ref><ref>{{cite web|url=https://sports.ndtv.com/paralympic-games-2024/paris-paralympics-manisha-ramdass-sets-up-semifinal-duel-with-thulasimathi-murugesan-to-assure-india-another-medal-6465159|title= Paris Paralympics: Manisha Ramdass Sets Up Semifinal Duel With Thulasimathi Murugesan To Assure India Another Medal|publisher=NDTV}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== মণিষা তামিলনাডুৰ তিৰুৱল্লুৰত মণিষাৰ জন্ম হৈছিল।<ref>{{Cite web |last=Desk |first=SportsCafe |date=2022-12-06 |title=Manisha Ramadass named best BWF Female Para-Badminton player, HS prannoy best dressed shuttler |url=https://sportscafe.in/badminton/articles/2022/dec/06/manisha-ramadass-has-been-named-the-bwf-female-para-badminton |access-date=2023-01-16 |website=SportsCafe.in |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |date=2022-12-06 |title=मनीषा रामदास ने देश को नाम किया रोशन, BWF ने चुना साल की सर्वश्रेष्ठ पैरा बैडमिंटन खिलाड़ी |url=https://www.timesnowhindi.com/sports/bwf-chooses-manisha-ramadass-of-india-as-best-para-badminton-player-of-the-year-article-96026086 |access-date=2023-01-16 |website=Times Now Navbharat |language=hi}}</ref> বেচৰকাৰী সংস্থা অলিম্পিক গোল্ড কুৱেষ্টে (Olympic Gold Quest) তেওঁক ক্ৰীড়াক্ষেত্ৰত আগবাঢ়ি যোৱাত সহায় কৰে। ==কেৰিয়াৰ== ২০২২ চনত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় পৰ্যায়ত অভিষেক ঘটে। ২০২২ চনৰ ২২ আগষ্টত মণিষাই এছইউ৫ শাখাত বিশ্বৰ ১ নম্বৰ স্থান দখল কৰে।<ref>{{cite web | url=https://bwfbadminton.com/player/P77103/manisha-ramdass/ | title=BWF Para-Badminton - BWF Para Badminton World Rankings }}</ref> তেওঁ ২০২২ চনত স্পেনিছ (লেভেল ২) পেৰা-বেডমিণ্টন ইণ্টাৰনেশ্যনেলত প্ৰথম খিতাপ দখল কৰিবলৈ সক্ষম হয়। ২০২২ চনত তেওঁ ১১টা সোণৰ পদক আৰু ৫টা ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে। ==বঁটা== তেওঁৰ প্ৰভাৱশালী প্ৰদৰ্শনৰ বাবে তেওঁ ২০২২ বৰ্ষৰ বি ডব্লিউ এফৰ মহিলা পেৰা বেডমিণ্টন খেলুৱৈৰ সন্মান লাভ কৰে।<ref>{{Cite news |date=2022-12-06 |title=Manisha Ramadass wins BWF Female Para-Badminton Player of the Year award |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/badminton/manisha-ramadass-wins-bwf-female-para-badminton-player-of-the-year-award/articleshow/96024668.cms |access-date=2024-08-29 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ ২০২৩ চনত পেৰাস্প'ৰ্টছ স্প'ৰ্টষ্টাৰ এছেছ বঁটা লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Sportstar |first=Team |date=2023-02-27 |title=Sportstar Aces Awards 2023: Manisha Ramadass wins Sportswoman of the Year (Parasports) |url=https://sportstar.thehindu.com/aces-awards/manisha-ramadass-wins-sportswoman-of-the-year-parasports-sportstar-aces-awards-2023-badminton/article66551000.ece |access-date=2024-08-29 |website=Sportstar |language=en}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:তামিলনাডুৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেৰালিম্পিক প্ৰতিযোগী]] [[শ্ৰেণী:পেৰালিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:অৰ্জুন বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ]] jb5gsqecjvgbotn9l0luvbtncx80vp2 0 107336 517549 464605 2025-06-12T22:51:49Z CommonsDelinker 118 Replacing Wheelchair_badminton_pictogram_(Paralympics).svg with [[File:Badminton_pictogram_(Paralympics).svg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: [[:c:COM:FR#FR3|Criterion 3]] (obvious error) · The sport's 517549 wikitext text/x-wiki {{Infobox badminton player | name = তুলসীমতি মুৰুগেছান | birth_date = {{Birth date and age|2002|04|11}} | birth_place = কাঞ্চিপুৰম, [[তামিলনাডু]], ভাৰত | sport = পেৰা-বেডমিণ্টন | country= {{IND}} | medaltemplates = {{MedalSport| মহিলাৰ পেৰা-বেডমিণ্টন}} [[File:Badminton pictogram (Paralympics).svg|30px]] {{MedalCountry|{{IND}}}} {{MedalCompetition|পেৰালিম্পিক}} {{MedalSilver| ২০২৪ পেৰিছ | মহিলাৰ একক}} {{MedalCompetition|বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপ}} {{MedalSilver |২০২৪ পাট্টায়া | মহিলাৰ দ্বৈত দল}} {{MedalCompetition|এছিয়ান পেৰা গেমছ}} {{MedalGold |২০২২ হাংঝৌ | মহিলাৰ একক}} {{MedalSilver |২০২২ হাংঝৌ | মহিলাৰ দ্বৈত দল}} {{MedalBronze |২০২২ হাংঝৌ | মিশ্ৰিত দল}} }} '''তুলসীমতি মুৰুগেছান''' ({{lang-en|Thulasimathi Murugesan}}; জন্ম: ১১ এপ্ৰিল ২০০২) এগৰাকী ভাৰতীয় পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ।<ref name=":0">{{Cite web |title=Paris 2024 |url=https://www.paralympic.org/en/paris-2024-paralympics/athlete/thulasimathi-murugesan_2499821 |access-date=2024-09-02 |website=www.paralympic.org}}</ref> ২০২২ চনত [[চীন]]ৰ হাংঝৌত অনুষ্ঠিত এছিয়ান পেৰা গেমছত ভাৰতক প্ৰতিনিধিত্ব কৰিছিল। এই প্ৰতিযোগিতাৰ পেৰা-বেডমিণ্টন প্ৰতিযোগিতাৰ এছএল৩-এছইউ৫ আৰু এছইউ৫ শাখাত তেওঁ মহিলাৰ এককত স্বৰ্ণ, মহিলাৰ দ্বৈত দলত ৰূপ আৰু মিশ্ৰিত দলত ব্ৰঞ্জৰ সৈতে মুঠ তিনিটা পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Sportstar |first=Team |date=2023-10-21 |title=India at Asian Para Games 2023: Full list of Indian athletes |url=https://sportstar.thehindu.com/asian-games/india-at-asian-para-games-2023-complete-list-of-indian-athletes-china-hangzhou-2022-news/article67445414.ece |access-date=2024-01-05 |website=Sportstar |language=en}}</ref> ২০২৪ চনত [[পেৰিছ]]ত অনুষ্ঠিত গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকত তেওঁ ৰূপৰ পদক লাভ কৰে। ইয়াৰ লগতে তেওঁ পেৰালিম্পিকত পদক লাভ কৰা প্ৰথমগৰাকী ভাৰতীয় মহিলা শ্বাটলাৰ হিচাপে ইতিহাস ৰচনা কৰে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ২০০২ চনৰ ১১ এপ্ৰিল তাৰিখে তামিলনাডুৰ কাঞ্চীপুৰমত তুলসীমতিৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁৰ জন্মৰ পৰাই বাওঁহাতত বিকৃতি ঘটিছিল। ইয়াৰ ফলত তেওঁৰ বাওঁহাতৰ গতিবিধি আৰু মোচন ৩০ শতাংশৰ তললৈ সীমাবদ্ধ হৈ পৰিছিল। তেওঁৰ পিতৃ মুৰুগেছান ক্ৰীড়া আসক্ত আছিল আৰু দুয়োগৰাকী কন্যাক একেলগে খেলিবলৈ বাধ্য কৰাইছিল। ভনীয়েক কিৰুট্টিঘাৰ সহায়ত তেওঁ খেলিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁক প্ৰশিক্ষক ইৰফানে তেওঁৰ প্ৰতিভাৰ উমান পায়। তেওঁ তুলসীমতিক অলিম্পিক গোল্ড কুৱেষ্টৰ সহায়ত [[হায়দৰাবাদ]]ৰ গোপিচান্দ একাডেমীলৈ লৈ যোৱাত সহায় কৰে।<ref name=":1">{{Cite web |date=2024-09-02 |title=Paris Paralympics: Shuttler Thulasimathi Murugesan takes silver, vindication for family of modest means |url=https://indianexpress.com/article/sports/badminton/paris-paralympics-thulasimathi-murugesan-silver-family-modest-means-9546699/ |access-date=2024-09-02 |website=The Indian Express |language=en}}</ref> [[চেন্নাই]]ৰ তামিলনাডু পশু চিকিৎসা আৰু পশু বিজ্ঞান বিশ্ববিদ্যালয়ৰ অন্তৰ্ভুক্ত নামক্কালৰ এখন মহাবিদ্যালয়ত তেওঁ পশু চিকিৎসা বিজ্ঞানৰ অধ্যয়ন কৰি আছে।<ref name=":0" /><ref name=":1" /> ==খেলুৱৈ জীৱন== ২০২৩ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত তুলসীমতিয়ে ৫ম ফাজ্জা ডুবাই পেৰা বেডমিণ্টন আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় ২০২৩ত মানসী যোশীৰ সৈতে মহিলা ডাবলছত সোণৰ পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite news |date=2023-12-18 |title=Manasi-Murugesan win gold, Pramod Bhagat secures two silver medals at Fazza Dubai Para Badminton International |work=The Times of India |url=https://timesofindia.indiatimes.com/sports/badminton/manasi-murugesan-win-gold-pramod-bhagat-secures-two-silver-medals-at-fazza-dubai-para-badminton-international/articleshow/106091958.cms |access-date=2024-01-02 |issn=0971-8257}}</ref> পিছত নিতেশ কুমাৰৰ সৈতে মিক্সড ডাবলছ এছএল৩ আৰু এছইউ৫ শাখাত পুনৰ ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে। মানসীৰ সৈতে তেওঁ বিশ্ব পেৰা-বেডমিণ্টন ডাবলছ ৰেংকিঙত দ্বিতীয় স্থানত আছে।<ref>{{Cite web |last=PTI |date=2023-12-18 |title=Manasi-Murugesan pair wins women's doubles gold, Bhagat secures 2 silver medals at Fazza Dubai Para Badminton International |url=https://sportstar.thehindu.com/badminton/pramod-bhagat-silver-medal-2023-fazza-dubai-para-badminton-international-manasi-joshi-thulasimathi-murugesan-results/article67650233.ece |access-date=2024-01-02 |website=Sportstar |language=en}}</ref> তেওঁ হায়দৰাবাদত প্ৰশিক্ষক গোপিচান্দ আৰু ইৰফানৰ অধীনত প্ৰশিক্ষণ গ্ৰহণ কৰে।<ref>{{Cite web |last= |first= |title=Dubai Para Badminton International 2023: Manasi-Thulasimathi wins doubles gold, India return with 14 medals |url=https://khelnow.com/badminton/2023-12-dubai-para-badminton-international-2023-report |access-date=2024-01-02 |website=Khel Now |language=English}}</ref> তেওঁক অলিম্পিক গোল্ড কুৱেষ্টে সমৰ্থন কৰে।<ref>{{Cite web |title=Para Badminton {{!}} OGQ |url=https://www.olympicgoldquest.in/paralympics-badminton.html |access-date=2024-02-09 |website=www.olympicgoldquest.in}}</ref> ২০২২চনৰ চীনৰ হাংঝৌত অনুষ্ঠিত চতুৰ্থ এছিয়ান পেৰা গেমছত তেওঁ সোণ, ৰূপ আৰু ব্ৰঞ্জৰ তিনিটা পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |last=Parkar |first=Ubaid |date=2023-10-28 |title=Asian Para Games 2023 medal tally: Indian winners - full list |url=https://olympics.com/en/news/asian-para-games-2023-hangzhou-india-medal-winners-tally-table |access-date=2024-01-02 |website=www.olympics.com}}</ref> ২০২৩ চনৰ ২৫ অক্টোবৰত নিতেশ কুমাৰৰ সৈতে মিক্সড ডাবলছ এছএল৩-এছইউ৫ শাখা ক্লাছ পেইৰিঙত ব্ৰঞ্জৰ পদক লাভ কৰে। ২৭ অক্টোবৰত মহিলা ডাবলছ এছএল৩-এছইউ৫ ত মানসী যোশীৰ অংশীদাৰ হৈ ৰূপৰ পদক লাভ কৰে আৰু ব্যক্তিগত মহিলা একক এছইউ৫ শ্ৰেণীত সোণৰ পদক লাভ কৰে।<ref>{{Cite web |date=2023-10-25 |title=Asian Para Games Day 3: Medal rush continues for India; medal tally stands at 34 |url=https://www.livemint.com/sports/asian-para-games-day-3-medal-rush-continues-nitesh-kumar-thulasimathi-murugesan-bag-bronze-in-badminton-mixed-doubles-11698208260678.html |access-date=2024-01-02 |website=mint |language=en}}</ref><ref>{{Cite web |last=Sekar |first=Divya |title=Asian Para Games : பாரா ஆசிய விளையாட்டு போட்டி - பேட்மிண்டனில் தங்கம் வென்ற தமிழச்சி! |url=https://tamil.hindustantimes.com/sports/murugesan-thulasimathi-wins-gold-medal-in-womens-singles-su5-badminton-event-at-asian-para-games-2023-131698389246885.html |access-date=2024-01-02 |website=Tamil Hindustan Times |language=ta}}</ref> ২০২৪ চনত [[থাইলেণ্ড]]ৰ পাট্টায়াত অনুষ্ঠিত বিশ্ব চেম্পিয়নশ্বিপত তেওঁ মহিলাৰ দলৰ অংশ হিচাপে ৰূপৰ পদক অৰ্জন কৰে। ২০২৪ চনত পেৰিছত অনুষ্ঠিত গ্ৰীষ্মকালীন পেৰালিম্পিকৰ মহিলা একক এছইউ৫ শাখাত তেওঁ ৰূপৰ পদক লাভ কৰে। ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} [[শ্ৰেণী:তামিলনাডুৰ ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় পেৰা-বেডমিণ্টন খেলুৱৈ]] [[শ্ৰেণী:পেৰালিম্পিকত পদক বিজয়ী ভাৰতীয়]] [[শ্ৰেণী:অৰ্জুন বঁটা বিজয়ী]] boqrilqumak343gpsbhwkbxco5u1mtx 0 109749 517465 467017 2025-06-12T15:00:51Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517465 wikitext text/x-wiki {{ভাল প্ৰবন্ধ}} {{Infobox historic site | name = বৰোবুদুৰ | image = Pradaksina.jpg | caption = বৰোবুদুৰৰ প্ৰদক্ষিণ কৰা অৱস্থাত বৌদ্ধ ভিক্ষু | locmapin = | map_caption = | coordinates = {{coord|-7.608|110.204|display=inline,title}} | location = মাগেলাং ৰিজেন্সি, কেন্দ্ৰীয় জাভা, [[ইণ্ডোনেছিয়া]] | built = মূলতঃ নৱম শতিকাত শৈলেন্দ্ৰ বংশৰ ৰাজত্বকালত নিৰ্মিত | restored = ১৯১১, ১৯৮৩ | restored_by = থিওড'ৰ ভান এৰ্প | architect =গুণধৰ্ম | designation1 = WHS | designation1_type = সাংস্কৃতিক | designation1_criteria = i, ii, vi | designation1_date =১৯৯১ <small>(পঞ্চদশ অধিবেশন)</small> | designation1_partof =বৰোবুদুৰ মন্দিৰ চৌহদ | designation1_number = [https://whc.unesco.org/en/list/592 592] | designation1_free1name = অঞ্চল | designation1_free1value = দক্ষিণ-পূব এছিয়া | website = {{URL|https://borobudurpark.com/}}, <br />{{URL|https://kebudayaan.kemdikbud.go.id/bkborobudur}} }} '''বৰোবুদুৰ''' বা '''বাৰাবুদুৰ''' ({{lang-en|Borobudur}}) [[ইণ্ডোনেছিয়া]]ৰ মধ্য জাভা অঞ্চলৰ মাগেলাং ৰিজেন্সিৰ মাগেলাং চহৰ আৰু মুণ্টিলান চহৰৰ ওচৰত অৱস্থিত নৱম শতিকাৰ এক মহাযান বৌদ্ধ মন্দিৰ। ধূসৰ ৰঙৰ এণ্ডেচাইটৰ দৰে শিলেৰে নিৰ্মিত এই মন্দিৰটো ছটা বৰ্গক্ষেত্ৰ আৰু তিনিটা বৃত্তাকাৰ গম্বুজ এটাৰ ওপৰত এটাকৈ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ ওপৰত এটা কেন্দ্ৰীয় গম্বুজ আছে। গোটেই মন্দিৰ ২৬৭২টা ভাস্কৰ্যৰ লগতে আৰু ৫০৪টা [[বুদ্ধ]]ৰ মূৰ্তিৰে সজাই তোলা হৈছে। মূল গম্বুজটোৰ চাৰিওফালে ৭২টা বুদ্ধ মূৰ্তি আছে আৰু প্ৰত্যেকটো মূৰ্তি ছিদ্ৰযুক্ত স্তুপৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা আছে।{{sfn|Soekmono|1976|pp=35-36}} তীৰ্থযাত্ৰীসকলে চিৰি আৰু কৰিডৰৰ এক বহল পথৰ মাজেৰে এই স্মৃতিসৌধৰ ঘূৰি চাব পাৰে। ইয়াৰ দেৱাল আৰু স্তম্ভসমূহত ১৪৬০টা আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্য আছে। ইয়াত বৌদ্ধ ধৰ্মৰ ভাস্কৰ্যৰ বিশ্বৰ অন্যতম বিশাল সংগ্ৰহ আছে। জাভানীজ বৌদ্ধ স্থাপত্য অনুসৰণ কৰি শৈলেন্দ্ৰ বংশৰ ৰাজত্বকালত এই মন্দিৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। এই শৈলী ইণ্ডোনেছিয়াৰ থলুৱা পুৰুষানুক্ৰমে চলি অহা পূজাৰ পৰম্পৰা আৰু বৌদ্ধ ধৰ্মৰ নিৰ্বাণ লাভৰ ধাৰণাৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি সৃষ্টি কৰা হৈছে।{{sfn|UNESCO World Heritage Centre|2024}} এই স্মৃতিসৌধটো বুদ্ধ মন্দিৰ আৰু বৌদ্ধ তীৰ্থযাত্ৰাৰ স্থান। প্ৰমাণৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে অষ্টম শতিকাত বৰোবুদুৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু তাৰ পিছত চতুৰ্দশ শতিকাত জাভাত হিন্দু ৰাজ্যৰ অৱনতি আৰু জাভাসকলে [[ইছলাম ধৰ্ম]] গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত ইয়াক পৰিত্যাগ কৰা হৈছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=4}} ১৮১৪ চনত তদানীন্তন জাভাৰ ব্ৰিটিছ শাসক ছাৰ থমাছ ষ্টেমফৰ্ড ৰেফেলেছে ইয়াৰ অস্তিত্বৰ বিষয়ে গম পায়। তেওঁক স্থানীয় ইণ্ডোনেছিয়ানসকলে ইয়াৰ অৱস্থানৰ বিষয়ে অৱগত কৰিছিল।{{sfn|Kempers|1976|p=192}} তাৰ পিছত বৰোবুদুৰক কেইবাটাও পুনৰুদ্ধাৰৰ জৰিয়তে সংৰক্ষণ কৰা হৈছে। ১৯৮৩ চনত ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰ আৰু ইউনেস্কোৰ দ্বাৰা সৰ্ববৃহৎ পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পটো সম্পূৰ্ণ কৰা হয় আৰু তাৰ পিছত এই স্মৃতিসৌধটো ইউনেস্কোৰ [[বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰা হয়।{{sfn|UNESCO World Heritage Centre|2024}} বৰোবুদুৰ বিশ্বৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ বৌদ্ধ মন্দিৰ{{sfn|Guinness|2014}}{{sfn|UNESCO World Heritage Centre|2024}} আৰু ইয়াৰ স্থান ম্যানমাৰৰ বাগান আৰু কম্বোডিয়াৰ [[এংকৰ ৱাট]]ৰ সৈতে দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ অন্যতম উল্লেখযোগ্য প্ৰত্নতাত্ত্বিক স্থান হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ইণ্ডোনেছিয়াৰ বৌদ্ধসকলে এই কীৰ্তিচিহ্নটোত [[বুদ্ধ পূৰ্ণিমা|বেসক দিৱস]] পালন কৰে। ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰ্যটনস্থলীসমূহৰ ভিতৰত বৰোবুদুৰ হৈছে আটাইতকৈ বেছি দৰ্শন কৰা স্মৃতিসৌধ।{{sfn|Hitchcock|Darma Putra|2016|p=263}} ==ব্যুৎপত্তি== [[File:Borobudur-Nothwest-view.jpg|thumb|উত্তৰ-পশ্চিমৰ পৰা চালে কেণ্ডি বৰোবুদুৰ। কৰংটেঙা আৰু ত্ৰি তেপুছান শিলালিপিত এই স্মৃতিসৌধৰ কথা উল্লেখ আছে। ]] ইণ্ডোনেছিয়ান ভাষাত প্ৰাচীন মন্দিৰবোৰক কেণ্ডি বুলি কোৱা হয়। এইদৰে স্থানীয় লোকসকলে "বৰোবুদুৰ মন্দিৰ"ক কেণ্ডি বৰোবুদুৰ বুলি কয়। কেণ্ডি শব্দটোৱে প্ৰাচীন গঠনসমূহ যেনে প্ৰৱেশ তোৰণ, স্নানাগাৰ আদিকো বুজায়। বৰোবুদুৰ নামৰ উৎপত্তি স্থানীয় ভাষাৰ "বৰো" অৰ্থাৎ ডাঙৰ বা মহান আৰু "বুদুৰ" অৰ্থাৎ বুদ্ধৰ পৰা উদ্ভৱ হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=13}} ডাচ পণ্ডিত জে এল ম'য়েন্সে কয় যে দৰবাৰৰ কবি ম্পু প্ৰপাঞ্চাই ১৩৬৫ চনত "বুদুৰ"ত থকা পবিত্ৰ অঞ্চলৰ কথা উল্লেখ কৰিছিল।{{sfn|Moens|1951|pp=12, 64}} ষ্টেমফোৰ্ড ৰেফেলেছে "বোৰো বডো"ৰ কথা উল্লেখ কৰিছে আৰু ১৮১৭ চনত লিখা জাভান ইতিহাসৰ গ্ৰন্থখনত এই মন্দিৰৰ বৰ্ণনা কৰিছে।{{sfn|Raffles|1830|p=31}}{{sfn|Revianur|2018|p=577}} এটা পাদটিকাত ৰেফেলেছে কৈছে, "বোৰো হৈছে জিলাখনৰ নাম, আৰু ব'ডোৰ অৰ্থ প্ৰাচীন।" {{sfn|Soekmono|1976|p=13}} বেছিভাগ কেণ্ডিৰ নাম ওচৰৰ গাঁৱৰ নামেৰে ৰখা হৈছে। জাভা ভাষাৰ নীতি-নিয়ম অনুসৰণ কৰা হ'লে ওচৰৰ ব'ৰে গাঁওখনৰ নামেৰে নামকৰণ কৰা হৈছিল, তেন্তে এই স্মৃতিসৌধটোৰ নাম "বুদুৰবৰো" ৰখা উচিত আছিল। ছ'কমোনোৱে কয় যে ৰেফেলেছে ভাবিছিল যে বুদুৰ আধুনিক জাভা ভাষাৰ শব্দ বুডা ("প্ৰাচীন")ৰ সৈতে মিল থাকিব পাৰে—অৰ্থাৎ "প্ৰাচীন বড়ো।" {{sfn|Soekmono|1976|p=13}} তেওঁ এইটোও মত প্ৰকাশ কৰিছিল যে এই নামটো বৰোৰ পৰা উদ্ভৱ হ'ব পাৰে, যাৰ অৰ্থ হৈছে "মহান" বা "সন্মানীয়" আৰু বুদ্ধৰ বাবে বুদুৰ। কিন্তু আন এজন পুৰাতত্ত্ববিদে এই নামটোৰ দ্বিতীয় উপাদান (বুদুৰ) জাভানী শব্দ ভুধৰা ("পৰ্বত")ৰ পৰা আহিছে বুলি কয়।{{sfn|De Casparis|1981|pp=70, 83}} ডাচ প্ৰত্নতত্ত্ববিদ এ.জে. বাৰ্নেট কেম্পাৰ্ছে কৈছে যে বৰোবুদুৰ হৈছে [[সংস্কৃত]]ৰ বিহাৰ বুদ্ধ উহ নামেৰে লিখা বিয়াৰা বেদুহুৰৰ এটা বিকৃত সৰলীকৃত স্থানীয় জাভানী উচ্চাৰণ। বুদ্ধ-উহৰ শব্দটোৰ অৰ্থ হ'ব পাৰে "বুদ্ধৰ চহৰ।" আনহাতে আন এটা সম্ভাৱ্য শব্দ বেদুহুৰ সম্ভৱতঃ পুৰণি জাভা ভাষাৰ শব্দ। এই শব্দ ধুহুৰ বা লুহুৰৰ (উচ্চ) পৰা নিৰ্মিত বালি শব্দভাণ্ডাৰত বৰ্তমানেও প্ৰচলিত আছে আৰু ইয়াৰ অৰ্থ হৈছে "উচ্চ স্থান।" ইয়াৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে বৰোবুদুৰৰ অৰ্থ হ'ল ওখ ঠাইত বা পাহাৰত অৱস্থিত বুদ্ধৰ বিহাৰ।{{sfn|Indonesian Embassy in The Hague|2012}} এটা পবিত্ৰ বৌদ্ধ ভৱন নিৰ্মাণ আৰু উদ্বোধনৰ কথা—সম্ভৱতঃ বৰোবুদুৰৰ উল্লেখ—দুটা শিলালিপিত উল্লেখ কৰা হৈছে। এই দুয়োটা শিলালিপি টেমাংগুং ৰিজেন্সিৰ কেডুত আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল। ৮২৪ খ্ৰীষ্টাব্দৰ কৰংটেঙাৰ শিলালিপিত সমৰতুংগৰ কন্যা প্ৰমোধৱৰ্ধনীয়ে উদ্বোধন কৰা জিনালয় (সাংসাৰিক কামনাক জয় কৰি জ্ঞান লাভ কৰাসকলৰ ৰাজ্য) নামৰ এটা পবিত্ৰ ভৱনৰ উল্লেখ আছে। ৮৪২ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ত্ৰি টেপুচন শিলালিপিৰ কথা ছিমাত উল্লেখ কৰা হৈছে, যি ভূমি কহুলুন্নান (প্ৰমোধৱৰ্ধনী)-এ ভূমিসম্ভাৰ নামৰ কামুলানৰ পুঁজি আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ নিশ্চিত কৰিবলৈ প্ৰদান কৰা (কৰমুক্ত) মাটি।{{sfn|Soekmono|1981|p=46}} কামুলান মুল শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হৈছে "উৎপত্তিস্থল", পূৰ্বপুৰুষসকলক সন্মান জনোৱাৰ বাবে সম্ভৱতঃ শৈলেন্দ্ৰসকলৰ এটা পবিত্ৰ অট্টালিকা। জোহানেছ গিজবাৰ্টাছ ডি কাস্পাৰিছে মত প্ৰকাশ কৰিছিল যে বোধিসত্ত্বত্বৰ দহটা পৰ্যায়ৰ পিছত সংযুক্ত গুণৰ পৰ্বতৰ বাবে সংস্কৃত ভূমি সম্ভাৰ ভূধৰা বৰোবুদুৰৰ মূল নাম।{{sfn|Walubi|2023}} ==অৱস্থিতি== ===তিনি মন্দিৰ=== [[File:Borobudur Map en.svg|thumb|বৰোবুদুৰ, পাৱন, আৰু মেণ্ডুটৰ সৰলৰেখাৰ ব্যৱস্থা]] যোগাকাৰ্টাৰ পৰা প্ৰায় ৪০ কিলোমিটাৰ (২৫ মাইল) উত্তৰ-পশ্চিমে আৰু চুৰাকাৰ্টাৰ পৰা ৮৬ কিলোমিটাৰ (৫৩ মাইল) পশ্চিমে বৰোবুদুৰ যমজ আগ্নেয়গিৰি, চুণ্ডোৰো-ছাম্বিং আৰু মেৰবাবু-মেৰাপি আৰু দুখন নদী প্ৰগো আৰু এলোৰ মাজৰ উচ্চ অঞ্চলত অৱস্থিত।{{sfn|Troll|Deegan|Jolis|Budd|2015}} স্থানীয় লোককথা অনুসৰি কেডু সমভূমি নামেৰে জনাজাত এই অঞ্চলটো জাভাৰ "পবিত্ৰ" স্থান আৰু ইয়াৰ উচ্চ কৃষি উৰ্বৰতাৰ বাবে ইয়াক "জাভাৰ বাগিচা" বুলি অভিহিত কৰা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=1}} ২০ শতিকাৰ আৰম্ভণিতে পুনৰুদ্ধাৰৰ সময়ত থিয়ড'ৰ ভান এৰ্পে আৱিষ্কাৰ কৰে যে এই অঞ্চলৰ তিনিটা বৌদ্ধ মন্দিৰ বৰোবুদুৰ, পাৱন আৰু মেণ্ডুট সৰলৰেখাৰ কাষেৰে অৱস্থিত।{{sfn|Krom|1927|p=15}} তিনিওটা মন্দিৰৰ মাজত এটা ৰীতি-নীতিৰ সম্পৰ্ক নিশ্চয় আছিল যদিও সঠিক ৰীতি-নীতিৰ প্ৰক্ৰিয়াৰ বিষয়ে জনা নাযায়।{{sfn|Moens|1951|p=2}} ===প্ৰাচীন হ্ৰদৰ অনুমান=== ২০ শতিকাত মন্দিৰৰ চাৰিওফালৰ এটা হ্ৰদৰ অস্তিত্বৰ বিষয়ে জল্পনা-কল্পনা কৰা হৈছিল আৰু এই ধাৰণাটো অন্বেষণ কৰি থকাৰ সময়তে বিশেষজ্ঞসকলে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছিল যে কোনো হ্ৰদ নাছিল{{sfn|Anom|2005|pp=248–249}} বা কেতিয়াও মন্দিৰটোক আগুৰি থকা নাছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=4}} ১৯৩১ চনত হ্ৰদৰ অনুমানটো আগুৱাই নিয়াৰ সময়ত ডাচ চিত্ৰশিল্পী ডব্লিউ.অ.জে. নিউৱেনকেম্পে ভাবিছিল যে বৰোবুদুৰে বৰ্তমানৰ কেডু সমভূমিৰ এটা হ্ৰদত ওপঙি থকা [[পদুম ফুল]]ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।{{sfn|Soekmono|1976|p=3}} ২০০৪ চনত আন কিছুমানে দাবী কৰিছিল যে বৰোবুদুৰক শুকান প্ৰাচীন হ্ৰদৰ বুকুৰ ওপৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Murwanto|Gunnell|Suharsono|Sutikno|2004}} ১৯৭৪ আৰু ১৯৭৭ চনত খননৰ নমুনা পৰীক্ষা কৰি গণপতি থানিকাইমনিয়ে কোনো পৰাগ বা বিজাণু বিচাৰি নাপালে যিয়ে জল পৰিৱেশৰ স্থানীয় গছ-গছনিৰ ইংগিত দিয়ে। ১৯৭৭ চনত জেক ডুমাৰ্চেই এই তথ্য প্ৰকাশ কৰে আৰু ১৯৮৩ চনত থানিকাইমনিও একে তথ্য প্ৰকাশ কৰে।{{sfn|Anom|2005|pp=248–249}} ১৯৮৫–৮৬ চনত ছিজাৰ ভ’টে আৰু জে.জে. ন'ছিনে ক্ষেত্ৰভিত্তিক অধ্যয়ন কৰি ঠাৱৰ কৰিছিল যে বৰোবুদুৰৰ নিৰ্মাণ কৰাৰ সময়ত ইয়াৰ আশে-পাশে কোনো হ্ৰদ নাছিল।{{sfn|Anom|2005|p=249}} ==ইতিহাস== ===নিৰ্মাণ=== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Temperaschilderij voorstellende de Borobudur als bedevaartsoord TMnr 75-2.jpg|thumb|right| জি. বি. হুইজেৰৰ এখন ছবি (প্ৰায় ১৯১৬–১৯১৯ খ্ৰীষ্টাব্দ) বৰোবুদুৰৰ পুনৰ নিৰ্মাণৰ দৃশ্য]] হিন্দু ধৰ্মগুৰুসকলে প্ৰজন্ম ধৰি জাভাৰ জনসাধাৰণক আকৰ্ষণ কৰি আহিছিল। এই বিষয়ে স্থপতিবিদ আৰু লেখক জেক ডুমাৰ্চেই প্ৰথমবাৰৰ বাবে ৪৫০ খ্ৰীষ্টাব্দত উল্লেখ কৰিছিল।{{sfn|Dumarçay|1991|pp=1–2}} ইয়াৰ পিছতে শৈলেন্দ্ৰ আৰু সঞ্জয় বংশৰ প্ৰভাৱ পৰিল। ডুমাৰ্চেই কয় যে ডি কাস্পাৰিছে এই সিদ্ধান্তত উপনীত হৈছিল যে সঞ্জয় আৰু শৈলেন্দ্ৰ ৰাজবংশয়ে ডেৰ শতিকাৰ বাবে মধ্য জাভাত ক্ষমতা ভোগ কৰিছিল আৰু ডি কাস্পাৰিছে ৭৩২ চনৰ পৰা ৮৮২ খ্ৰীষ্টাব্দত পৰ্যায়ক্ৰমে উত্তৰাধিকাৰীত্বৰ সন্ধান কৰিছিল।{{sfn|Dumarçay|1991|p=2}} এই সময়ছোৱাত কেডু সমভূমিৰ আশে-পাশে থকা সমভূমি আৰু পাহাৰত বহুতো হিন্দু আৰু বৌদ্ধ কীৰ্তিচিহ্ন নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। হিন্দু প্ৰম্বানন মন্দিৰ চৌহদৰ প্ৰায় একে সময়ছোৱাতে বৌদ্ধ ধৰ্মৰ কীৰ্তিচিহ্ন স্থাপন কৰা হৈছিল। ৭৩২ খ্ৰীষ্টাব্দত ৰজা সঞ্জয় বৰোবুদুৰৰ পৰা মাত্ৰ ১০ কিলোমিটাৰ (৬.২ মাইল) পূবে ৱুকিৰ পাহাৰত শিৱলিংগৰ সমাহাৰ নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিয়ে।{{sfn|Van der Meulen|1977|pp=92–93}} বৰোবুদুৰৰ নিৰ্মাণ বা উদ্দেশ্যপ্ৰণোদিত উদ্দেশ্যৰ কোনো তথ্য জনা নাযায়।{{sfn|Soekmono|1976|p=9}} মন্দিৰৰ গুপ্ত ৰূপত থকা ভৰিৰ খোদিত চিহ্ন আৰু অষ্টম আৰু নৱম শতিকাৰ সময়ছোৱাত ৰাজকীয় চনদত সাধাৰণতে ব্যৱহৃত শিলালিপিসমূহৰ তুলনা কৰি নিৰ্মাণৰ সময়সীমা অনুমান কৰা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=9}} মন্দিৰৰ মাজেৰে ভাৰতীয় স্থাপত্য প্ৰক্ৰিয়াৰ তুলনা আৰু ক্ষমতাত কোন আছিল সেই কথা স্বীকাৰ কৰিলে ডুমাৰ্চেইয়ে বৰোবুদুৰৰ নিৰ্মাণৰ সময়সীমা প্ৰায় পাঁচটা পৰ্যায়ত নিৰ্ণয় কৰিবলৈ সক্ষম হয়।{{sfn|Dumarçay|1991|pp=4, 52}} শৈলেন্দ্ৰয়ে ৭৮০ খ্ৰীষ্টাব্দত ইয়াৰ নিৰ্মাণৰ আৰম্ভণি কৰাৰ পিছত দ্বিতীয় আৰু তিনিটা পৰ্যায় ৭৯২ খ্ৰীষ্টাব্দৰ পৰা তেওঁলোকৰ অৱনতিৰ সময়ত এক অলক্ষণীয় চতুৰ্থ পৰ্যায়লৈকে ৮২৪ খ্ৰীষ্টাব্দলৈ অব্যাহত আছিল।{{sfn|Munoz|2007|pp=143-144}} সঞ্জয়ে বৰোবুদুৰৰ পঞ্চম পৰ্যায় ৮৩৩ খ্ৰীষ্টাব্দত সম্পূৰ্ণ কৰে।{{sfn|Dumarçay|1991|p=4}}{{efn|Miksic says construction of Borobudur began around 760 or 770, with sporadic activity until around 830 AD.{{sfn|Miksic|1990|pp=25, 46}} Munoz says the Sailendra king Samaratungga completed Borobudur in 825 AD.{{sfn|Munoz|2007|pp=143-144}}}} সেই সময়ত বৰোবুদুৰকে ধৰি বৌদ্ধ মন্দিৰ নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈছিল কাৰণ সঞ্জয়ৰ তাৎক্ষণিক উত্তৰাধিকাৰী ৰকাই পাংকৰণে বৌদ্ধ অনুগামীসকলক এনে মন্দিৰ নিৰ্মাণৰ অনুমতি প্ৰদান কৰিছিল।{{sfn|Van der Meulen|1979|p=41}} দৰাচলতে পাংকৰণে নিজৰ সন্মান প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ কালাছান গাঁওখন বৌদ্ধ সম্প্ৰদায়ক দান কৰিছিল। ৭৭৯ খ্ৰীষ্টাব্দৰ কালাছান চনদত এয়া লিখা আছে।{{sfn|Van der Meulen|1979|pp=40-41}}ইয়াৰ ফলত কিছুমান পুৰাতত্ত্ববিদে বিশ্বাস কৰিছে যে জাভাত ধৰ্ম সম্পৰ্কে কেতিয়াও গুৰুতৰ সংঘাত হোৱা নাছিল কাৰণ হিন্দু ৰজাই বৌদ্ধ কীৰ্তিচিহ্ন স্থাপনৰ পৃষ্ঠপোষকতা কৰাটো সম্ভৱ আছিল বা বৌদ্ধ ৰজাৰ বাবেও একেধৰণৰ কাম কৰা নিদৰ্শন আছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=10}} ৮৫৬ খ্ৰীষ্টাব্দত ৰাতুবাকা মালভূমিত হোৱা যুদ্ধৰ বহু পিছত হৈছিল আৰু ই আছিল এক ৰাজনৈতিক যুদ্ধ।{{sfn|Hall|1956|p=354}} প্ৰম্বাননত শৈলেন্দ্ৰৰ জড়িততা শান্তিপূৰ্ণ সহাৱস্থানত আছিল।{{sfn|Jordaan|1993|p=21}} ===পৰিত্যাগ=== [[File:Borobudur 2008.JPG|thumb|left|বৰোবুদুৰ স্তূপ]] বৰোবুদুৰ আগ্নেয়গিৰিৰ ছাই আৰু জংঘলৰ বৃদ্ধিৰ তৰপৰ তলত শতিকাজুৰি লুকাই আছিল। ইয়াক পৰিত্যাগ কৰাৰ আঁৰৰ তথ্য এতিয়াও ৰহস্যৰ আৱৰ্তত। কীৰ্তিচিহ্নটোৰ সক্ৰিয় ব্যৱহাৰ আৰু বৌদ্ধ ধৰ্মীয় তীৰ্থযাত্ৰা কেতিয়া বন্ধ হ’ল সেয়া জনা নাযায়। ৯২৮ খ্ৰীষ্টাব্দৰ পৰা ১০০৬ খ্ৰীষ্টাব্দৰ মাজৰ কোনোবা এক সময়ত ৰজা ম্পু ছিণ্ডোকে ধাৰাবাহিকভাৱে আগ্নেয়গিৰিৰ বিস্ফোৰণৰ পিছত মাতাৰাম ৰাজ্যৰ ৰাজধানী পূব জাভা অঞ্চললৈ স্থানান্তৰিত কৰে। ইয়াৰ ফলত বৰোবুদুৰ পৰিত্যাগত প্ৰভাৱ পৰিছিল নে নাই সেয়া নিশ্চিত নহয়, কিন্তু কেইবাটাও সূত্ৰই ইয়াক পৰিত্যাগৰ আটাইতকৈ সম্ভাৱ্য সময় বুলি উল্লেখ কৰিছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=4}}{{sfn|Murwanto|Gunnell|Suharsono|Sutikno|2004}} কীৰ্তিচিহ্নটোৰ উল্লেখ অস্পষ্টভাৱে ১৩৬৫ খ্ৰীষ্টাব্দত মাজাপাহিত যুগত লিখিত ম্পু প্ৰপাঞ্চৰ নাৰাক্ৰেতাগামত "বুদুৰৰ বিহাৰ" বুলি উল্লেখ পোৱা যায়।{{sfn|Wacana Nusantara|2015}} ৰেডেন ছ'কমোনোৱে মন্দিৰ পৰিত্যাগ কৰা ধাৰণাটোৰ কথা উল্লেখ কৰি কৈছে যে এয়া ১৫ শতিকাত জাভাৰ জনসাধাৰণে ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰাৰ পিছত সংঘটিত হৈছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=4}} তেওঁ লগতে উল্লেখ কৰে যে এই স্মৃতিসৌধটো সম্পূৰ্ণৰূপে পাহৰণিৰ গৰ্ভত নোসোমাই লোকগল্পসমূহৰ যোগেদি ক্ৰমান্বয়ে দুৰ্ভাগ্য আৰু দুৰ্দশাৰ সৈতে জড়িত অন্ধবিশ্বাসৰ বিশ্বাসলৈ পৰিণত হৈছিল। বাবাদ তানাহ জাৱী (বা জাভাৰ ইতিহাস)ৰ মতে ১৭০৯ চনত মাতাৰামৰ ৰজাৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ কৰা এজন বিদ্ৰোহীৰ বাবে এই কীৰ্তিচিহ্নটো আছিল এক মাৰাত্মক কাৰক। বিদ্ৰোহীজনক পৰাস্ত কৰি মৃত্যুদণ্ডৰ শাস্তি দিয়া হয়। বাবাদ মাতাৰামত (বা মাতাৰাম ৰাজ্যৰ ইতিহাস) এই স্মৃতিসৌধটো ১৭৫৭ চনত যোগাকাৰ্টা চুলতান ৰাজ্যৰ যুৱৰাজৰ দুৰ্ভাগ্যৰ সৈতে জড়িত আছিল।{{sfn|Soekmono|1976|pp=4–5}} স্মৃতিসৌধটো চাবলৈ নিষেধাজ্ঞা আৰোপ কৰা সত্ত্বেও ৰাজকুমাৰে "'পিঞ্জৰাত বন্দী হোৱা সৈনিকজনৰ (অৰ্থাৎ ছিদ্ৰযুক্ত স্তুপৰ এটাত থকা মূৰ্তিটো)ৰ প্ৰতি ইমানেই কৰুণা কৰিছিল যে তেওঁ নিজৰ 'দুৰ্ভাগ্যজনক বন্ধুজনক চাবলৈ আহিব নোৱাৰিলে। ' ৰাজপ্ৰসাদলৈ উভতি অহাৰ লগে লগে ৰাজকুমাৰজন অসুস্থ হৈ পৰে আৰু এদিন পিছত তেওঁৰ মৃত্যু হয়।{{sfn|Soekmono|1976|p=5}} ===পুনৰ আৱিষ্কাৰ=== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Europese mannen poseren op het tempelcomplex van de Borobudur bij de bovenste stupa waarop een afdak en trapleuningen zijn geplaatst TMnr 60043646.jpg|upright|thumb|১৯ শতিকাৰ মাজভাগত বৰোবুদুৰৰ মূল স্তূপ, মূল স্তূপৰ ওপৰত কাঠৰ ডেক স্থাপন কৰা হৈছিল। ]] জাভা ১৮১১ চনৰ পৰা ১৮১৬ চনলৈকে ব্ৰিটিছ প্ৰশাসনৰ অধীনত আছিল। ব্ৰিটেইনৰ প্ৰতিনিধি আৰু গৱৰ্ণৰ জেনেৰেল ষ্টেমফৰ্ড ৰেফেলছে জাভাৰ ইতিহাসৰ প্ৰতি অতি আগ্ৰহী আছিল। তেওঁ জাভাৰ প্ৰাচীন সামগ্ৰী সংগ্ৰহ কৰিছিল আৰু সমগ্ৰ জাভাদ্বীপ ভ্ৰমণৰ সময়ত স্থানীয় বাসিন্দাসকলৰ সৈতে যোগাযোগৰ জৰিয়তে টোকা লিখিছিল।{{sfn|British Museum|2023}} ১৮১৪ চনত চেমাৰাংলৈ পৰিদৰ্শন ভ্ৰমণৰ সময়ত তেওঁক বুমিচেগোৰো গাঁৱৰ ওচৰৰ জংঘলৰ গভীৰত থকা এটা বৃহৎ কীৰ্তিচিহ্নৰ বিষয়ে জনোৱা হয়।{{sfn|Soekmono|1976|p=5}} তেওঁ হাৰ্মান কৰ্নেলিয়াছ নামৰ এজন ডাচ অভিযন্তাক পঠিয়াইছিল যিয়ে অন্যান্য প্ৰাচীন অন্বেষণৰ লগতে ১৮০৬–০৭ চনত চেউ কমপ্লেক্স উন্মোচন কৰিছিল। দুমাহত কৰ্ণেলিয়াছ আৰু তেওঁৰ ২০০জন লোকে গছ কাটি গছ-গছনি জ্বলাই মাটি খান্দি কীৰ্তিচিহ্নটো উন্মোচন কৰিলে। ভাঙি যোৱাৰ আশংকাৰ বাবে তেওঁ সকলো অংশ উন্মোচন কৰিব নোৱাৰিলে। কৰ্ণেলিয়াছে বিভিন্ন অংকনৰ সৈতে নিজৰ তথ্য ৰেফেলছক জনাইছিল। যদিও ৰেফেলেছে তেওঁৰ কিতাপখনত এই আৱিষ্কাৰৰ কথা মাত্ৰ কেইটামান বাক্যতহে উল্লেখ কৰিছিল আৰু নিজেই সেই স্থানলৈ যোৱা নাছিল, তথাপিও তেওঁক এই স্মৃতিসৌধটো পুনৰ আৱিষ্কাৰৰ কৃতিত্ব দিয়া হৈছে। পিছলৈ তেওঁ ইয়াক বিশ্বৰ দৃষ্টিগোচৰ কৰিছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=5}} কেডু অঞ্চলৰ বাসিন্দা ক্ৰীষ্টিয়ান লোডেৱিক হাৰ্টমেনে কৰ্ণেলিয়াছৰ কাম অব্যাহত ৰাখিছিল আৰু ১৮৩৫ চনত অৱশেষত গোটেই কমপ্লেক্সটো উন্মোচন কৰা হৈছিল। বৰোবুদুৰৰ প্ৰতি তেওঁৰ আগ্ৰহ চৰকাৰীতকৈ ব্যক্তিগত আছিল। হাৰ্টমেনে তেওঁৰ কাৰ্যকলাপৰ কোনো প্ৰতিবেদন লিখা নাছিল। বিশেষকৈ মূল স্তুপটোত বুদ্ধৰ বৃহৎ মূৰ্তিটো আৱিষ্কাৰ কৰা বুলি কোৱা কাহিনী তেওঁ প্ৰতিবেদনত উল্লেখ কৰা নাছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=6}} ১৮৪২ চনত হাৰ্টমেনে মূল গম্বুজটোৰ অনুসন্ধান কৰে যদিও তেওঁ কি আৱিষ্কাৰ কৰে সেয়া অজ্ঞাত আৰু মূল স্তূপ ৰিক্ত অৱস্থাত থাকিল।{{sfn|Soekmono|1976|pp=5–6}} ইয়াৰ পিছত ডাচ ইষ্ট ইণ্ডিজ চৰকাৰে ডাচ অভিযান্ত্ৰিক বিষয়া ফ্ৰান্স কেৰেল উইলচেনক নিযুক্তি দিয়ে আৰু তেওঁ কীৰ্তিচিহ্নটো অধ্যয়ন কৰি শ শ ভাস্কৰ্যৰ ছবি আঁকিছিল। ১৮৫৯ চনত সম্পূৰ্ণ হোৱা এই স্মৃতিসৌধৰ বিশদ অধ্যয়ন কৰিবলৈ জান ফ্ৰেডেৰিক গেৰিট ব্ৰুমাণ্ডকো নিযুক্তি দিয়া হৈছিল। চৰকাৰে ব্ৰুমুণ্ডৰ অধ্যয়নৰ আধাৰত উইলচেনৰ অংকনৰ পৰিপূৰক হিচাপে এটা প্ৰবন্ধ প্ৰকাশ কৰাৰ উদ্দেশ্য আছিল যদিও ব্ৰুমুণ্ডে সহযোগ কৰিবলৈ অস্বীকাৰ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত চৰকাৰে আন এজন পণ্ডিত কনৰাডাছ লিমেন্সক নিযুক্তি দিয়ে আৰু তেওঁ ব্ৰুমাণ্ড আৰু উইলচেনৰ উৎসৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি এখন মনোগ্ৰাফ প্ৰস্তুত কৰে। ১৮৭৩ চনত বৰোবুদুৰৰ বিশদ অধ্যয়নৰ প্ৰথম মনোগ্ৰাফ প্ৰকাশ পায় আৰু তাৰ এবছৰৰ পিছত ইয়াৰ ফৰাচী অনুবাদ প্ৰকাশ পায়।{{sfn|Soekmono|1976|p=6}} ১৮৭২ চনত ডাচ-ফ্লেমিছ খোদিতকাৰী ইছিড'ৰ ভান কিন্সবাৰ্গেনে এই স্মৃতিসৌধৰ প্ৰথম ফটো তুলিছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=42}} [[File:Terrace on the temple of Borobudur 1913.jpg|thumb|বৰোবুদুৰৰ মন্দিৰৰ ছাদ, ১৯১৩]] ১৮৮২ চনত সাংস্কৃতিক সামগ্ৰীৰ মুখ্য পৰিদৰ্শকে কীৰ্তিচিহ্নটোৰ অস্থিৰ অৱস্থাৰ বাবে ভাস্কৰ্যসমূহ সংগ্ৰহালয়লৈ স্থানান্তৰিত কৰাৰ লগে লগে বৰোবুদুৰক সম্পূৰ্ণৰূপে বিভাজিত কৰাৰ পৰামৰ্শ দিয়ে।{{sfn|Soekmono|1976|p=42}} ফলত চৰকাৰে বাটাভিয়ান ছ’চাইটি অৱ আৰ্টছ এণ্ড চাইন্সেছৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক সংগ্ৰহৰ কিউৰেটৰ উইলেম পিটাৰ গ্ৰ’নেভেল্ডক এই স্থানৰ সম্পূৰ্ণ তদন্ত কৰিবলৈ আৰু কমপ্লেক্সটোৰ প্ৰকৃত অৱস্থাৰ মূল্যায়ন কৰিবলৈ নিযুক্তি দিয়ে। তেওঁৰ প্ৰতিবেদনত এই আশংকাসমূহ অযুক্তিকৰ বুলি ধৰা পৰিছিল আৰু ইয়াক অক্ষত অৱস্থাত ৰখাৰ পৰামৰ্শ দিয়া হৈছিল।{{sfn|Anom|2005|p=47}} বৰোবুদুৰক স্মৃতিৰ উৎস হিচাপে গণ্য কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ভাস্কৰ্য্যৰ কিছু অংশ লুটপাত কৰা হৈছিল।{{sfn|Kempers|1976|p=193}} কিছুমানে আনকি ঔপনিৱেশিক-চৰকাৰৰ সন্মতি লৈও ইয়াৰ লুটপাত কৰিছিল। ১৮৯৬ চনত [[থাইলেণ্ড|চিয়ামৰ]] ৰজা চুলালংকৰ্ণে জাভা ভ্ৰমণ কৰি অনুৰোধ কৰিছিল আৰু বৰোবুদুৰৰ পৰা লোৱা আঠ গাড়ী ভৰ্তি ভাস্কৰ্য্য ঘৰলৈ নিবলৈ অনুমতি লাভ কৰিছিল। তেওঁ কেইবাটাও ভাস্কৰ্যৰ পেনেলৰ পৰা লোৱা ত্ৰিশটা টুকুৰা, পাঁচটা বুদ্ধৰ প্ৰতিমূৰ্তি, দুটা সিংহ, এটা [[গাৰ্গয়্‌ল]], খট-খটি আৰু প্ৰৱেশপথৰ পৰা কেইবাটাও কলাৰ ডিজাইন, আৰু এটা অভিভাৱক মূৰ্তি ([[দ্বাৰপাল]]) তেওঁ নিজৰ লগত লৈ যায়। এই শিল্পকৰ্মসমূহৰ ভিতৰত কেইবাটাও, বিশেষকৈ সিংহ, দ্বাৰপাল, কাল, [[মকৰ]] আৰু বিশাল জলস্তম্ভ এতিয়া [[বেংকক]]ৰ দ্য নেচনেল মিউজিয়ামৰ জাভা আৰ্ট ৰুমত প্ৰদৰ্শিত কৰা হৈছে।{{sfn|Miksic|Tranchini|Tranchini|1996|p=29}} ===পুনৰুদ্ধাৰ=== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM De Borobudur TMnr 10023620.jpg|thumb|right|১৯১১ চনত ভ্যান এৰ্পৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ পিছত বৰোবুদুৰ। ''ছত্ৰ'' শিখৰ এতিয়া ভাঙি পেলোৱা হৈছে। ]] [[File:Karmawibhangga Museum Borobudur Unfinished Buddha.jpg|thumb|অসমাপ্ত বুদ্ধ (আগফালে) আৰু মূল স্তুপৰ ''ছত্ৰ'' (পিছফালে), কৰ্মৱীভংগা সংগ্ৰহালয়]] [[File:Water_spout_in_Borobudur_temple.jpg|right|thumb|বৰোবুদুৰ মন্দিৰৰ নিষ্কাশন ব্যৱস্থাৰ জলস্তম্ভ]] [[File:Borobudur restoration.png|thumb|কংক্ৰিট আৰু [[পলিভিনাইল ক্লৰাইড|পিভিচি]] পাইপে নিষ্কাশন ব্যৱস্থা উন্নত কৰাৰ ব্যৱস্থা (১৯৭৩)]] ১৮৮৫ চনত যোগাকাৰ্টাৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক সমিতিৰ অধ্যক্ষ ডাচ অভিযন্তা জান উইলেম আইজেৰমেনে আৱিষ্কাৰ কৰে যে মন্দিৰৰ তলত লুকাই থকা অৱস্থাত এক ভিত্তি আছে। এই ঘটনাৰ বাবে বৰোবুদুৰে সকলোৰে দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছিল।{{sfn|Anom|2005|p=47}}১৮৯০–১৮৯১ চনত তোলা ফটোত লুকাই থকা ভিত্তিৰ ওপৰত ভাস্কৰ্যবোৰ দেখা যায় আৰু তাৰ পিছত আৱৰণবোৰ সলনি কৰা হয়।{{sfn|Anom|2005|p=48}} এই আৱিষ্কাৰৰ ফলত ডাচ ইষ্ট ইণ্ডিজ চৰকাৰে এই কীৰ্তিচিহ্নটো সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে পদক্ষেপ গ্ৰহণ কৰে। ১৯০০ চনত সুৰক্ষাৰ পৰিকল্পনা কৰিবলৈ তিনিজনীয়া আয়োগ গঠন কৰা হয় আৰু ১৯০২ চনত আয়োগে তিনিদফীয়া প্ৰস্তাৱ দাখিল কৰে।{{sfn|Anom|2005|p=48}} প্ৰথমতে, বেদীৰ চুকসমূহ পুনৰ স্থাপন কৰি কাষৰীয়া অংশবোৰ বিপন্ন কৰা শিলবোৰ আঁতৰাই প্ৰথম বেলুষ্ট্ৰেডবোৰ শক্তিশালী কৰি আৰু কেইবাটাও স্থান, তোৰণ, স্তূপ আৰু মূল গম্বুজ পুনৰুদ্ধাৰ কৰি মূল গঠন ভাঙি পৰাৰ পৰা হাত সাৰিব পৰা যাব। দ্বিতীয়তে যত্নৰ সৈতে মজিয়া আৰু জলস্তম্ভ পুনৰুদ্ধাৰ কৰি পানীৰ নিষ্কাশন উন্নত কৰিব লাগিব। তৃতীয়তে, সকলো ঢিলা শিল আঁতৰাই পেলাই স্মৃতিসৌধটো প্ৰথম বেলুষ্ট্ৰেডলৈকে পৰিষ্কাৰ কৰিব লাগিব আৰু বিকৃত শিল আঁতৰাই মূল গম্বুজটো পুনৰুদ্ধাৰ কৰিব লাগিব।{{sfn|Anom|2005|p=48}} ১৯০৫ চনত এই প্ৰস্তাৱত অনুমোদন জনোৱা হয় আৰু সেই সময়ত মুঠ খৰচ প্ৰায় ৪৮,৮০০ ডাচ গিল্ডাৰ (২০২২ চনত ƒ১,৩৯২,২৭৯ ৰ সমতুল্য) বুলি অনুমান কৰা হৈছিল।{{sfn|Anom|2005|p=48}} ১৯০৭ চনত ডাচ সেনা অভিযন্তা থিয়ড'ৰ ভান এৰ্পৰ নেতৃত্বত পুনৰুদ্ধাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn|UNESCO|2004}} পুনৰুদ্ধাৰৰ প্ৰথম সাত মাহত কীৰ্তিচিহ্নটোৰ চাৰিওফালে থকা মাটিখিনি খনন কৰি হেৰাই যোৱা বুদ্ধৰ মূৰ আৰু পেনেল শিল বিচাৰি উলিওৱা হৈছিল। ভ্যান এৰ্পে ওপৰৰ তিনিটা বৃত্তাকাৰ মঞ্চ আৰু স্তূপ ভাঙি পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। বাটত ভ্যান এৰ্পে কীৰ্তিচিহ্নটোৰ উন্নতিৰ বাবে কৰিব পৰা আৰু অধিক কাম আৱিষ্কাৰ কৰিলে। ১৯০৮ চনত তেওঁ আন এটা প্ৰস্তাৱ দাখিল কৰে আৰু সেয়া ৩৪,৬০০ গিল্ডাৰৰ অতিৰিক্ত বাজেটৰ সৈতে অনুমোদিত হয় (২০২২ চনত ƒ৮৭৫,১৭৬ ৰ সমতুল্য)।{{sfn|Vogel |1913|p=421-422}} ১৯১১ চনত পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম সম্পূৰ্ণ হয় আৰু প্ৰথম দৃষ্টিত বৰোবুদুৰৰ পুৰণি গৌৰৱ ঘূৰাই অনা হৈছিল।{{sfn|Anom|2005|p=49}} ভ্যান এৰ্পে মূল স্তুপৰ ওপৰত থকা ছত্ৰ (তিনি স্তৰৰ) শিখৰটো সযতনে পুনৰ নিৰ্মাণ কৰিছিল। কিন্তু পিছলৈ তেওঁ শিখৰটো পুনৰ নিৰ্মাণত পৰ্যাপ্ত পৰিমাণৰ মৌলিক শিল ব্যৱহাৰ কৰা হোৱা নাছিল বুলি উল্লেখ কৰি ছত্ৰখন ভাঙি পেলায়। ইয়াৰ অৰ্থ হ'ল বৰোবুদুৰৰ শিখৰটোৰ মূল ডিজাইন প্ৰকৃততে অজ্ঞাত। বৰোবুদুৰৰ পৰা কেইশ মিটাৰ উত্তৰ দিশত অৱস্থিত কৰ্মৱীভাংগা সংগ্ৰহালয়ত এতিয়া ভাঙি পেলোৱা ছত্ৰটো সংৰক্ষিত কৰা হৈছে। সীমিত বাজেটৰ বাবে পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম মূলতঃ ভাস্কৰ্য্যসমূহ পৰিষ্কাৰ কৰাত মনোনিৱেশ কৰা হৈছিল আৰু ভ্যান এৰ্পে পানী নিষ্কাশনৰ সমস্যা সমাধান কৰিব পৰা নাছিল। পোন্ধৰ বছৰৰ ভিতৰতে গেলেৰীৰ দেৱালবোৰ তললৈ নামি আহিল আৰু ৰিলিফবোৰত নতুন ফাট আৰু অৱক্ষয়ৰ লক্ষণ দেখা গ'ল।{{sfn|UNESCO|2004}} ভ্যান এৰ্পে কংক্ৰিট ব্যৱহাৰ কৰিছিল য’ৰ পৰা ক্ষাৰকীয় লৱণ আৰু কেলচিয়াম হাইড্ৰ’ক্সাইড নিগৰি হৈ বাকী নিৰ্মাণৰ অংশলৈ পৰিবহণ কৰা হৈছিল। ইয়াৰ ফলত কিছু সমস্যাৰ সৃষ্টি হৈছিল যাৰ বাবে আৰু অধিক পুংখানুপুংখ সংস্কাৰৰ জৰুৰী প্ৰয়োজন হৈছিল। তেতিয়াৰ পৰাই সৰু সৰু পুনৰুদ্ধাৰ কৰা হৈছিল যদিও সম্পূৰ্ণ সুৰক্ষাৰ বাবে পৰ্যাপ্ত নাছিল। [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]] আৰু ১৯৪৫ চনৰ পৰা ১৯৪৯ চনলৈকে ইণ্ডোনেছিয়াৰ জাতীয় বিপ্লৱৰ সময়ত বৰোবুদুৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ প্ৰচেষ্টা বন্ধ হৈ পৰে। বতৰ আৰু পানী নিষ্কাশনৰ সমস্যাৰ বাবে এই স্মৃতিসৌধটো আৰু অধিক ক্ষতিগ্ৰস্ত হয়। ইয়াৰ ফলত মন্দিৰৰ ভিতৰৰ মাটিৰ ভৰ প্ৰসাৰিত হৈ শিলৰ গঠনটো ঠেলি দি দেৱালবোৰ হেলনীয়া হৈ পৰে। ১৯৫০ চনৰ ভিতৰত বৰোবুদুৰৰ কিছুমান অংশ ভাঙি যোৱাৰ আগতীয়া বিপদৰ সন্মুখীন হৈছিল। ১৯৬৫ চনত ইণ্ডোনেছিয়াই বৰোবুদুৰ আৰু অন্যান্য কীৰ্তিচিহ্নসমূহৰ বতৰৰ পৰিৱৰ্তনৰ সমস্যা প্ৰতিহত কৰাৰ উপায়ৰ বিষয়ে [[ইউনেস্ক’]]ৰ পৰা পৰামৰ্শ বিচাৰিছিল। ১৯৬৮ চনত ইণ্ডোনেছিয়াৰ তেতিয়াৰ প্ৰত্নতাত্ত্বিক সেৱাৰ মুৰব্বী ছ'কেমনোৱে তেওঁৰ "ব'ৰ'বুদুৰ বচাওক" অভিযান আৰম্ভ কৰে, যাৰ ফলত এক বৃহৎ পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পৰ আয়োজন কৰা হয়।{{sfn|PBS}} ১৯৬০ চনৰ শেষৰ ফালে ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰে আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় সম্প্ৰদায়ৰ পৰা এই স্মৃতিসৌধটোক সুৰক্ষিত কৰাৰ বাবে বৃহৎ সংস্কাৰৰ অনুৰোধ জনাইছিল। ১৯৭৩ চনত বৰোবুদুৰ পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে এক গুৰু পৰিকল্পনা তৈয়াৰ কৰা হয়।{{sfn|Voute|1973|pp=113–130}} বৰোবুদুৰ সংৰক্ষণৰ প্ৰকল্পটো সম্পন্ন কৰিবলৈ দিয়া স্বেচ্ছামূলক অৱদান সম্পৰ্কীয় এখন চুক্তিৰ জৰিয়তে (পেৰিছ, ২৯ জানুৱাৰী ১৯৭৩) [[অষ্ট্ৰেলিয়া]], [[বেলজিয়াম]], [[চাইপ্ৰাছ]], [[ফ্ৰান্স]] আৰু [[জাৰ্মানী]]য়ে পুনৰুদ্ধাৰত অৰিহণা যোগাবলৈ সন্মত হয়।{{sfn|United Nations|1980|pp=12414-12422}} ইয়াৰ পিছত ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰ আৰু ইউনেস্কোৱে ১৯৭৫ চনৰ পৰা ১৯৮২ চনৰ ভিতৰত এক বৃহৎ পুনৰুদ্ধাৰ প্ৰকল্পত স্মৃতিসৌধটোৰ সম্পূৰ্ণ পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম হাতত লয়।{{sfn|UNESCO|2004}} ১৯৭৫ চনত মূল পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম আৰম্ভ হয়। পুনৰুদ্ধাৰৰ সময়ত ১০ লাখৰো অধিক শিল ভাঙি আঁতৰাই পেলোৱা হৈছিল আৰু এটা বিশাল জিগ-চ' পাজলৰ টুকুৰাৰ দৰে আঁতৰাই ৰখা হৈছিল যাতে পৃথকে পৃথকে চিনাক্ত কৰিব পাৰি, তালিকাভুক্ত কৰিব পাৰি, পৰিষ্কাৰ কৰিব পাৰি আৰু সংৰক্ষণৰ বাবে শোধন কৰিব পাৰি। বৰোবুদুৰৰ শিলবোৰক আক্ৰমণ কৰা অণুজীৱৰ বিৰুদ্ধে যুঁজিবলৈ নতুন পদ্ধতিকে ধৰি নতুন সংৰক্ষণ কৌশলৰ পৰীক্ষাৰ ক্ষেত্ৰ হৈ পৰিছিল।{{sfn|PBS}} পুনৰ সংযোগ কৰা মূল সামগ্ৰী (এনাষ্টাইল'ছিছ পদ্ধতি) ব্যৱহাৰ কৰি গঠনটো যিমান পাৰি পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ প্ৰয়াস কৰা হৈছিল। কেৱল গাঁথনিগত অখণ্ডতা নিশ্চিত কৰিবলৈ কিছুমান হেৰাই যোৱা শিলৰ ঠাইত নতুন এণ্ডেচাইট শিলৰ ব্লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। এই কাৰ্যৰ দ্বাৰা মন্দিৰৰ মূল ভেটিটো সুস্থিৰ কৰা হ’ল আৰু ১৪৬০টা পেনেলৰ সকলোবোৰ পৰিষ্কাৰ কৰা হ’ল। পুনৰুদ্ধাৰৰ কামত পাঁচটা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ মঞ্চ ভাঙি পেলোৱাৰ লগতে স্মৃতিসৌধটোত পানীৰ নলা স্থাপন কৰি পানী নিষ্কাশনৰ উন্নতি সাধন কৰা হৈছিল। অভেদ্য আৰু ফিল্টাৰ দুয়োটা স্তৰ যোগ কৰা হৈছিল। এই বিশাল প্ৰকল্পটোৰ বাবে প্ৰায় ৬০০ লোক জড়িত হৈ এই স্মৃতিসৌধটো পুনৰুদ্ধাৰ কৰিছিল আৰু ইয়াৰ বাবে মুঠ ৬,৯০১,২৪৩ মাৰ্কিন ডলাৰ (২০২৩ চনত ৪৭,৩৬৭,১৫২ মাৰ্কিন ডলাৰৰ সমতুল্য) খৰচ হৈছিল।{{sfn|UNESCO|1999|p=7}} সংস্কাৰ সমাপ্ত হোৱাৰ পিছত ইউনেস্কোৱে ১৯৯১ চনত বৰোবুদুৰক [[বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] হিচাপে তালিকাভুক্ত কৰে।{{sfn|UNESCO World Heritage Centre|2024}} ইয়াক সাংস্কৃতিক মাপকাঠীৰ অধীনত (i) "মানৱ সৃষ্টিশীল প্ৰতিভাৰ এক শ্ৰেষ্ঠ কৃতি প্ৰতিনিধিত্ব কৰা", (ii) "মানৱীয় মূল্যবোধৰ এক গুৰুত্বপূৰ্ণ আদান-প্ৰদান, সময়ৰ ভিতৰত বা বিশ্বৰ কোনো সাংস্কৃতিক অঞ্চলৰ ভিতৰত, বৰ্ষৰ উন্নয়নৰ ওপৰত স্থাপত্য বা প্ৰযুক্তি, স্মৃতিসৌধ, নগৰ-পৰিকল্পনা বা লেণ্ডস্কেপ ডিজাইন", আৰু (vi) "পৰিঘটনা বা জীৱন্ত পৰম্পৰাৰ সৈতে প্ৰত্যক্ষ বা স্পষ্টভাৱে জড়িত হোৱা, ধাৰণা, বা সৈতে বিশ্বাসসমূহ, অসাধাৰণ সৰ্বজনীন তাৎপৰ্য্যৰ কলাত্মক আৰু সাহিত্যিক ৰচনাৰ সৈতে" শ্ৰেণীত তালিকাভুক্ত কৰা হৈছে।{{sfn|UNESCO World Heritage Centre|2024}} ২০১৭ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত বৰোবুদুৰৰ মূল স্তূপৰ যস্থিৰ ওপৰত ছত্ৰ পুনৰ সংস্থাপন কৰাৰ ধাৰণাটো পুনৰ চৰ্চা কৰা হৈছে। অৱশ্যে এজন বিশেষজ্ঞই কয় যে ছাতিৰ আকৃতিৰ শিখৰটো পুনৰুদ্ধাৰ কৰাৰ ক্ষেত্ৰত এক সম্যক অধ্যয়নৰ প্ৰয়োজন। ২০১৮ চনৰ আৰম্ভণিতে ছত্ৰ পুনৰুদ্ধাৰ এতিয়াও আৰম্ভ হোৱা নাই।{{sfn|The Jakarta Post|2018}} ==স্থাপত্য== পুনৰ্নিৰ্মাণৰ সময়ত বৰোবুদুৰত কৰা প্ৰত্নতাত্ত্বিক খননৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে হিন্দু ধৰ্ম{{sfn|Dumarçay|2005|p=10}} বা প্ৰাক-ভাৰতীয় ধৰ্মৰ অনুগামীসকলে ইতিমধ্যে বৌদ্ধসকলে এই ঠাইখন নিজৰ কৰি লোৱাৰ আগতেই বৰোবুদুৰৰ পাহাৰত এটা বৃহৎ গঠন স্থাপন কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰিছিল। ভেটিসমূহ কোনো হিন্দু বা বৌদ্ধ মন্দিৰ গঠনৰ দৰে নহয়, আৰু সেয়েহে, প্ৰাৰম্ভিক গঠনক হিন্দু বা বৌদ্ধতকৈ অধিক থলুৱা জাভানীজ বুলি গণ্য কৰা হয়।{{sfn|Miksic|1990|p=46}} ===ৰূপাঙ্কণ=== [[File:Borobudur Mandala.svg|thumb|upright|left|[[মণ্ডল]] অকৃতিকৰ বৰোবুদুৰৰ গাঁথনি]] বৰোবুদুৰক একক বৃহৎ স্তূপ হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে আৰু ওপৰৰ পৰা চালে ই এটা বিশাল তান্ত্ৰিক বৌদ্ধ [[মণ্ডল]]ৰ ৰূপ লয়। এই গঠনে একেলগে বৌদ্ধ ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞান আৰু মনৰ প্ৰকৃতিক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে।{{sfn|Wayman|1981|pp=139-172}} কিছুমান পণ্ডিতে ইয়াক মণ্ডল বুলি ধাৰণাটো নাকচ কৰে কাৰণ তেওঁলোকৰ মতে শৈলেন্দ্ৰসকল তান্ত্ৰিক বা বজ্ৰযান বৌদ্ধ ধৰ্মৰ অনুগামী আছিল বুলি কোনো প্ৰমাণ পোৱা নাযায়। তদুপৰি বৰোবুদুৰত উদ্ধাৰ হোৱা বুদ্ধসকল পঞ্চতথাগত হয় নে নহয় তাৰ পৰিচয় পোৱা নাযায়। ইয়াৰ মূল ভেটিটো এটা বৰ্গক্ষেত্ৰ আৰু প্ৰতিটো ফালে প্ৰায় ১১৮ মিটাৰ (৩৮৭ ফুট)। ইয়াত নটা মঞ্চ আছে আৰু ইয়াৰে তলৰ ছটা বৰ্গক্ষেত্ৰ আৰু ওপৰৰ তিনিটা বৃত্তাকাৰ।{{sfn|Vaisutis|2007|p=168}} ওপৰৰ মঞ্চত এটা ডাঙৰ কেন্দ্ৰীয় স্তূপক আগুৰি থকা বাসত্তৰটা সৰু সৰু স্তূপ আছে। প্ৰতিটো স্তূপসমূহ ঘণ্টা আকৃতিৰ আৰু অসংখ্য সজ্জাগত খোলাৰে বিন্ধাযুক্ত। বিন্ধা ঘেৰাওৰ ভিতৰত বুদ্ধৰ মূৰ্তি বহি থকা ৰূপত নিৰ্মিত। বৰোবুদুৰৰ ডিজাইনে খটিখটিযুক্ত বা ষ্টেপ পিৰামিডৰ ৰূপ লয়।{{sfn|Soekmono|1981|p=87}} ইয়াৰ পূৰ্বে ইণ্ডোনেছিয়াৰ প্ৰাগঐতিহাসিক অষ্ট্ৰ'নেছিয়ান মেগালিথিক সংস্কৃতিয়ে চিছ'লকৰ ওচৰৰ পাংগুয়াংগান স্থানত{{sfn|Dinas Pariwisata dan Budaya Provinsi Jawa Barat|2012}} আৰু কুনিংগানৰ ওচৰৰ চিপাৰিত আৱিষ্কাৰ কৰা ধৰণে পুণ্ডেন বেৰুণ্ডক নামৰ কেইবাটাও মাটিৰ টিলা আৰু শিলৰ ষ্টেপ পিৰামিডৰ গঠন নিৰ্মাণ কৰিছিল।{{sfn|Anom|Sugiyanti| Hasibuan |1996|p=87}} পাহাৰ আৰু ওখ ঠাইবোৰ পূৰ্বপুৰুষৰ আত্মা বা হিয়াংৰ বাসস্থান বুলি স্থানীয় বিশ্বাসৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি শিলৰ পিৰামিড নিৰ্মাণ কৰা হয়।{{sfn|Haryono|2011|p=14}} [[File:Panoramic views of Borobudur.jpg|thumb|বৰোবুদুৰৰ আকাশী দৃশ্যত ষ্টেপ পিৰামিড আৰু মণ্ডল পৰিকল্পনা]] কীৰ্তিচিহ্নটোৰ তিনিটা বিভাজনে বৌদ্ধ ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞানৰ তিনিটা "ক্ষেত্ৰ"ৰ প্ৰতীক ক্ৰমে - কামধাতু (কামনা জগত), ৰূপধাতু (ৰূপৰ জগত), আৰু শেষত অৰুপধাতুক (নিৰাকাৰ জগত) প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। সাধাৰণ জ্ঞানশীল সত্তাই নিজৰ জীৱনটো নিম্নতম স্তৰত অৰ্থাৎ কামনাৰ ক্ষেত্ৰখনত কটায়। যিসকলে অবিৰত অস্তিত্বৰ সকলো আকাংক্ষা শেষ কৰি পেলাইছে, তেওঁলোকে কামনাৰ জগতখন এৰি কেৱল ৰূপৰ স্তৰত জগতখনত বাস কৰে। তেওঁলোকে ৰূপবোৰ দেখে কিন্তু তাৰ প্ৰতি আকৰ্ষিত নহয়। শেষত, পূৰ্ণ বুদ্ধসকলে আনকি ৰূপৰ ঊৰ্ধলৈ গৈ বাস্তৱক ইয়াৰ বিশুদ্ধতম, অতি মৌলিক স্তৰত, নিৰ্বাণৰ নিৰাকাৰ সাগৰত অনুভৱ কৰে।{{sfn|Tartakov}} য'ত জ্ঞানপ্ৰাপ্ত সাধক আৰু লৌকিক ৰূপৰ প্ৰতি আকৃষ্ট নহয়, সেই চক্ৰৰ পৰা মুক্তি শূন্যতাৰ ধাৰণা, সম্পূৰ্ণ শূন্যতা বা আত্মাৰ অস্তিত্বৰ সৈতে মিল খায়। কামধাতুক ভিত্তি, ৰূপধাতুক পাঁচ বৰ্গক্ষেত্ৰ (দেহ) আৰু অৰুপধাতুক তিনিটা বৃত্তাকাৰ মঞ্চ আৰু সৰ্বোচ্চ বৃহৎ স্তূপেৰে প্ৰতিনিধিত্ব কৰা হয়। তিনিওটা পৰ্যায়ৰ মাজত থকা স্থাপত্যৰ বৈশিষ্ট্যসমূহৰ ৰূপৰ পাৰ্থক্য আছে। উদাহৰণস্বৰূপে, ৰূপধাতুৰ বৰ্গক্ষেত্ৰৰ আৰু বিশদ সজ্জাসমূহ অৰুপধাতুৰ সাধাৰণ বৃত্তাকাৰ মঞ্চত নোহোৱা হৈ যায় যাতে ৰূপৰ জগতখন—য'ত পুৰুষ এতিয়াও ৰূপ আৰু নামৰ সৈতে জড়িত হৈ আছে—নিৰাকাৰৰ জগতখনলৈ সলনি হয়।{{sfn|Soekmono|1976|p=17}} বৰোবুদুৰত মণ্ডলীয় পূজা খোজকাঢ়ি তীৰ্থযাত্ৰাত কৰা হয়। তীৰ্থযাত্ৰীসকলক ওপৰৰ মঞ্চলৈ উঠি যোৱা চিৰি আৰু কৰিডৰৰ ব্যৱস্থাৰ দ্বাৰা পৰিচালিত হয়। প্ৰতিখন মঞ্চই জ্ঞানলাভৰ এটা পৰ্যায়ক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। তীৰ্থযাত্ৰীসকলক পথ প্ৰদৰ্শন কৰা পথটো বৌদ্ধ ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞানৰ প্ৰতীক হিচাপে ডিজাইন কৰা হৈছিল।{{sfn|Ferschin|Gramelhofer|2004|pp=181–186}} ১৮৮৫ চনত ভুলবশতঃ ভিত্তিৰ তলত এটা লুকাই থকা গঠন আৱিষ্কাৰ কৰা হয়।{{sfn|Kompas|2000}} এই অংশটোত অসংখ্য ভাস্কৰ্য আছে আৰু ইয়াৰে ১৬০ টাত কামনাৰ জগতখনৰ বৰ্ণনা কৰা আখ্যান চিত্ৰিত কৰা হৈছে। বাকী থকা ভাস্কৰ্যবোৰ হৈছে চুটি শিলালিপি থকা পেনেল যিয়ে খোদিত কৰিবলগীয়া দৃশ্যসমূহৰ চিত্ৰণ ভাস্কৰ্য্যশিল্পীসকলক নিৰ্দেশনা প্ৰদান কৰে।{{sfn|Soekmono|1976|p=18}} ইয়াৰ প্ৰকৃত ভিত্তিটো এটা বেদীৰ দ্বাৰা লুকুৱাই ৰখা হৈছিল যাৰ উদ্দেশ্য এতিয়াও ৰহস্যৰ আৱৰ্তত। প্ৰথমে ভবা হৈছিল যে স্মৃতিসৌধটো পাহাৰৰ ভিতৰলৈ বিপৰ্যয়জনকভাৱে সোমাই যোৱাটো ৰোধ কৰিবলৈ প্ৰকৃত ভিত্তিটো লুকুকাই ৰখা হৈছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=18}} স্থাপত্য আৰু নগৰ পৰিকল্পনা সম্পৰ্কীয় ভাৰতীয় প্ৰাচীন গ্ৰন্থ বাস্তু শাস্ত্ৰৰ মতে, মূল লুকাই থকা ভৰিখনৰ ডিজাইন ভুল হোৱাৰ বাবেই এই বেদী যোগ কৰা হৈছিল বুলি আন এটা তত্ত্ব আছে।{{sfn|Kompas|2000}} বিশদ আৰু নিখুঁত ডিজাইনৰ সৈতে এই বেদী নান্দনিক আৰু ধৰ্মীয় বিবেচনাৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ====কেশৰীয়া স্থানৰ সৈতে সাদৃশ্য==== বৰোবুদুৰ আৰু [[বিহাৰ]]ৰ কেশৰীয়া স্তূপৰ মাজত ডিজাইনৰ যথেষ্ট সাদৃশ্য আছে। দুয়োটা স্থানতে বিশ্বব্ৰহ্মাণ্ডৰ অংশবোৰৰ সন্মুখত মণ্ডল আৰু বুদ্ধৰ আকৃতি আছে। দুয়োটা স্থানতে বৌদ্ধ প্ৰতিমূৰ্তিৰে ভৰি থকা পাহাৰৰ দৰে মণ্ডল গঠন আছে। ইয়াৰ পৰা [[পাল সাম্ৰাজ্য]] আৰু শ্ৰীবিজয় সাম্ৰাজ্যৰ মাজত বিদ্যমান ৰীতি-নীতি সম্বলিত গ্ৰন্থ আৰু ধাৰণাসমূহৰ ভ্ৰমণৰ ইংগিত পোৱা যায়।{{sfn|Chemburkar|2016|pp=191-210}} ===সংৰচনাৰ গঠন=== [[File:Borobudur Cross Section en.svg|thumb|left|ভিত্তি, শৰীৰ আৰু শীৰ্ষৰ উচ্চতাৰ অনুপাত ৪:৬:৯]] চুবুৰীয়া শিলৰ কুৱেৰী ​​বা প্ৰগো নদীৰ বিছনাৰ পৰা প্ৰায় ৫৫,০০০ ঘনমিটাৰ (৭২,০০০ ঘন গজ) এণ্ডেচাইট শিলেৰে এই স্মৃতিসৌধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=16}}{{sfn|Dumarçay|2005|p=60}} শিলসমূহৰ আকাৰ অনুসৰি কাটি নিৰ্দিষ্ট ঠাইলৈ লৈ যোৱা হৈছিল আৰু কোনো চিমেণ্ট নোহোৱাকৈ ৰখা হৈছিল। শিলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰিবলৈ গাঁঠি, ইনডেণ্টেচন আৰু ড’ভটেইল ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। স্তূপ, বেদীস্থান আৰু খিলানযুক্ত প্ৰৱেশপথৰ চাল কৰ্বেলিং পদ্ধতিৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। অট্টালিকাটো সম্পূৰ্ণ হোৱাৰ পিছত স্থানীয়ভাৱে ভাস্কৰ্যসমূহ সৃষ্টি কৰা হৈছিল।{{sfn|Dumarçay|1986|p=28}} এই স্মৃতিসৌধটোত পানী বৈ যোৱাৰ বাবে ভাল নিষ্কাশন ব্যৱস্থা আছে। বানপানী ৰোধ কৰিবলৈ চুকসমূহত ১০০টা জলস্তম্ভ স্থাপন কৰা হৈছিল আৰু প্ৰতিটোতে এটা দৈত্য বা মকৰৰ আকৃতিৰ একক খোদিত গাৰ্গোইল থাকে।{{sfn|Kempers|1976|p=14}}{{sfn|Dumarçay|1986|p=32}} এই উদ্দেশ্যে নিৰ্মিত অন্যান্য গঠনৰ সাধাৰণ ডিজাইনৰ পৰা বৰোবুদুৰ লক্ষণীয়ভাৱে পৃথক। বৰোবুদুৰ সমতল পৃষ্ঠত নিৰ্মাণ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে প্ৰাকৃতিক পাহাৰত নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। কিন্তু নিৰ্মাণ কৌশল জাভাৰ অন্যান্য মন্দিৰৰ দৰে একে। আন মন্দিৰত দেখা পোৱা ভিতৰৰ ঠাইবোৰৰ অবিহনে আৰু পিৰামিডৰ আকৃতিৰ দৰে সাধাৰণ ডিজাইনৰ সৈতে বৰোবুদুৰে প্ৰথমে মন্দিৰৰ পৰিৱৰ্তে স্তুপ হিচাপে নিৰ্মাণ কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি বুলি ভবা হৈছিল।{{sfn|Soekmono|1976|p=16}} এটা স্তূপ বুদ্ধৰ বাবে মন্দিৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা হৈছে। বৌদ্ধ ধৰ্মৰ ভক্তি প্ৰতীক হিচাপেহে সাধাৰণতে স্তূপ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আনহাতে মন্দিৰ এটাক পূজাঘৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কীৰ্তিচিহ্নটোৰ ডিজাইনৰ নিখুঁত জটিলতাই বুজাইছে যে বৰোবুদুৰ আচলতে এটা মন্দিৰ। এই মন্দিৰ কমপ্লেক্সৰ স্থপতি গুণধৰ্মৰ বিষয়ে বহুত কমেইহে জনা যায়।{{sfn|Voûte|Long|2008}} তেওঁৰ নাম লিখিত শিলালিপিৰ পৰা নহয় বৰং জাভাৰ লোককথাসমূহত হে পোৱা গৈছে। {{multiple image | align = right | direction = horizontal | background color = <!-- box background --> | total_width = 300 | caption_align = left | image1 = Lens Flare at Borobudur Stairs Kala Arches.JPG | alt1 = | thumbtime1 = | caption1 = কালৰ তোৰণৰ মাজেৰে দেখা চিৰি। | image2 = Borobudur mural.jpg | alt2 = | thumbtime2 = | caption2 = কৰিডৰৰ দেৱালৰ ভাস্কৰ্য }} নিৰ্মাণৰ সময়ত ব্যৱহাৰ কৰা জোখৰ মূল একক আছিল তাল। ইয়াৰ সংজ্ঞা হ’ল মানুহৰ মুখৰ কপালৰ চুলিৰ ৰেখাৰ পৰা খুঁতুৰিলৈকে দৈৰ্ঘ্য বা বুঢ়া আঙুলিৰ আগৰ পৰা মধ্যমা আঙুলিৰ আগৰ দূৰত্ব যেতিয়া দুয়োটা আঙুলি থাকে সৰ্বোচ্চ দূৰত্বত বিস্তৃত হৈ থাকে।{{sfn|Atmadi|1988}}এইদৰে এই একক এজন ব্যক্তিৰ পৰা আনজন ব্যক্তিলৈ আপেক্ষিক। কিন্তু স্মৃতিসৌধটো সঠিক জোখ-মাখত নিৰ্মিত। ১৯৭৭ চনত কৰা এক সমীক্ষাত কীৰ্তিচিহ্নটোৰ চাৰিওফালে প্ৰায়ে ৪:৬:৯ অনুপাতৰ তথ্য পোৱা গৈছিল। স্থপতিবিদজনে এই সূত্ৰটো ব্যৱহাৰ কৰি বৰোবুদুৰৰ ডিজাইনত ফ্ৰেক্টল আৰু স্ব-সদৃশ জ্যামিতিৰ সঠিক মাত্ৰা নিৰ্ধাৰণ কৰিছিল।{{sfn|Atmadi|1988}}{{sfn|Situngkir|2010|pp=1–9}} এই অনুপাত ওচৰৰ বৌদ্ধ মন্দিৰ পাৱন আৰু মেণ্ডুটৰ ডিজাইনতো পোৱা যায়। প্ৰত্নতত্ত্ববিদসকলে অনুমান কৰিছে যে ৪:৬:৯ অনুপাত আৰু তালৰ কেলেণ্ডাৰ, জ্যোতিৰ্বিজ্ঞান আৰু ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞানৰ তাৎপৰ্য আছে। এনে অনুপাত [[কম্বোডিয়া]]ৰ [[এংকৰ ৱাট]]ৰ মন্দিৰৰ ক্ষেত্ৰতো দেখা যায়।{{sfn|Voûte|Long|2008}} মূল গঠনটোক তিনিটা উপাদানত ভাগ কৰিব পাৰি: ভিত্তি, দেহ আৰু শীৰ্ষ।{{sfn|Voûte|Long|2008}} ভিত্তিৰ আকাৰ ১২৩ মিটাৰ × ১২৩ মিটাৰ (৪০৪ ফুট × ৪০৪ ফুট) আৰু ইয়াৰ বেৰ ৪ মিটাৰ (১৩ ফুট)।{{sfn|Soekmono|1976|p=16}} শৰীৰটো পাঁচটা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ মঞ্চৰে গঠিত আৰু প্ৰত্যেকৰে উচ্চতা কমি অহা ধৰণৰ। প্ৰথম ছাদখনৰ ভিত্তিৰ প্ৰান্তৰ পৰা ৭ মিটাৰ (২৩ ফুট) পিছলৈ ৰখা হৈছে। পৰৱৰ্তী প্ৰতিটো ছাদ ২ মিটাৰ (৬.৬ ফুট) পিছুৱাই দিয়া হয় আৰু প্ৰতিটো পৰ্যায়তে এটা সৰু কৰিডৰ এৰি দিয়া হৈছে। ওপৰৰ অংশটো তিনিটা বৃত্তাকাৰ মঞ্চৰে গঠিত আৰু প্ৰতিটো মঞ্চই ছিদ্ৰযুক্ত স্তূপৰ এটা শাৰীক ধৰি ৰাখে। এই মঞ্চসমূহ সমকেন্দ্ৰিক বৃত্তত সজোৱা হয়। কেন্দ্ৰত এটা মূল গম্বুজ আছে আৰু ইয়াৰ ওপৰ অংশ মাটিৰ পৰা ৩৫ মিটাৰ (১১৫ ফুট) উচ্চতাত কীৰ্তিচিহ্নটোৰ সৰ্বোচ্চ বিন্দু। চাৰিওফালৰ প্ৰতিটোৰ মাজত চিৰিৰে ওপৰলৈ যাব পাৰি। কেইবাটাও খোলাযুক্ত প্ৰৱেশপথৰ পৰা ৩২টা সিংহৰ মূৰ্তি দেখা যায়। প্ৰৱেশপথৰ ওপৰত কালৰ মূৰ খোদিত কৰা হৈছে আৰু প্ৰতিটো ফালৰ পৰা মকৰ ওলাই থকা ৰূপত প্ৰকাশ কৰা হৈছে।{{sfn|Kempers|1976|p=38}} এই কাল-মকৰৰ ভাস্কৰ্য সাধাৰণতে জাভাৰ মন্দিৰৰ দুৱাৰত পোৱা যায়। মূল প্ৰৱেশদ্বাৰটো পূব দিশত। এয়া প্ৰথম আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্যৰ স্থান। পাহাৰৰ ঢালত থকা চিৰিবোৰেও কীৰ্তিচিহ্নটোক নিম্নভূমিৰ সমভূমিৰ সৈতে সংযোগ কৰে। ==ভাস্কৰ্যসমূহ== [[File:Borobudur Reliefs Position en.svg|thumb|left|upright|বৰোবুদুৰৰ দেৱালত আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্যসমূহৰ অৱস্থান]] বৰোবুদুৰক এনেদৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছে যে, ই বিভিন্ন স্তৰৰ ছাদ সৃষ্টি কৰিছে। ইয়াৰ জটিল স্থাপত্যৰ সৈতে বহু ভাস্কৰ্যৰ সহায়ত অতিশয় অলংকৃত ছাদৰ পৰা অৰুপধাতু বৃত্তাকাৰ ছাদৰ সাধাৰণ ছাদলৈ অগ্ৰসৰ হয়।{{sfn|Buddhist Travel|2008}} প্ৰথম চাৰিখন ছাদৰ দেৱাল বহু আলংকাৰিক ভাস্কৰ্যৰে সজোৱা। এই শিল্পকৰ্মসমূহ বৌদ্ধ জগতৰ উত্তম শিল্পকৰ্মৰ ভিতৰত অন্যতম বুলি গণ্য কৰা হয়।{{sfn|De Casparis|1992|p=149}} বৰোবুদুৰৰ বেদীৰ ভাস্কৰ্যসমূহ অষ্টম শতিকাৰ প্ৰাচীন জাভাৰ দৈনন্দিন জীৱনৰ বহুতো দৃশ্য চিত্ৰিত কৰা হৈছিল।{{sfn|Kempers|1976|pp=233–279}}{{sfn|Zin|2014|p=287}} দৰবাৰী ৰাজপ্ৰসাদৰ জীৱনৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৰণ্যৰ সন্ন্যাসী, গাঁৱৰ সাধাৰণ মানুহৰ জীৱনলৈকে ইয়াত প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে। ইয়াত মন্দিৰ, বজাৰ, বিভিন্ন উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীজগতৰ লগতে থলুৱা ভাষাৰ স্থাপত্যও চিত্ৰিত কৰা হৈছিল। ইয়াত চিত্ৰিত মানুহবোৰ হৈছে ৰজা, ৰাণী, ৰাজকুমাৰ, সম্ভ্ৰান্ত, দৰবাৰী, সৈনিক, দাস, সাধাৰণ মানুহ, পুৰোহিত আৰু সন্ন্যাসীৰ প্ৰতিমূৰ্তি। ভাস্কৰ্যসমূহত বৌদ্ধ ধৰ্মৰ আধ্যাত্মিক সত্ত্বা যেনে অসুৰ, দেৱতা, বোধিসত্ত্ব, [[কিন্নৰ]], [[গন্ধৰ্ব]] আৰু [[অপ্সৰা]] আদিও অংকন কৰা হৈছিল। বেদীৰ ভাস্কৰ্যসমূহত চিত্ৰিত ছবিসমূহ ইতিহাসবিদসকলৰ বাবে প্ৰায়ে কিছুমান বিশেষ বিষয়ৰ গৱেষণাৰ উল্লেখ হিচাপে কৌতুলহৰ বিষয়, যেনে স্থাপত্য, অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ, অৰ্থনীতি, ফেশ্বন, আৰু লগতে অষ্টম শতিকাৰ সামুদ্ৰিক দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ পৰিবহণৰ পদ্ধতিৰ অধ্যয়ন। অষ্টম শতিকাৰ দক্ষিণ-পূব এছিয়াৰ ডাবল আউটৰিগাৰ জাহাজৰ অন্যতম বিখ্যাত ৰেণ্ডাৰ হৈছে বৰোবুদুৰ জাহাজ।{{sfn|Haddon|1920|pp=101–104}} ২০০৪ চনত ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰা আফ্ৰিকালৈ যোৱা বৰোবুদুৰ জাহাজৰ প্ৰকৃত আকাৰৰ প্ৰতিৰূপ বৰ্তমানে বৰোবুদুৰৰ পৰা কেইশ মিটাৰ উত্তৰে অৱস্থিত সমুদ্ৰ ৰক্ষা সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শিত কৰা হৈছে।{{sfn|The Borobudur Ship Expedition|2003}} {| class="wikitable" style="font-size:90%; margin-left:1em; float:right; " |+আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্যৰ বিতৰণ{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} |- ! শাখা!! অৱস্থান!! কাহিনী!! পেনেলৰ সংখ্যা |- | লুকাই থকা বেদী || দেৱাল || কৰ্মবিভংগ || style="text-align:right; "| ১৬০ |- | rowspan="4" | প্ৰথম গেলেৰী | rowspan="2" | মুখ্য দেৱাল | ললিতবিস্তাৰ || style="text-align:right; "| ১২০ |- | জাতক/অৱদান || style="text-align:right; "| ১২০ |- | rowspan="2" | ৰেলিং | জাতক/অৱদান || style="text-align:right; "| ৩৭২ |- | জাতক/অৱদান || style="text-align:right; "| ১২৪ |- | rowspan="2" | দ্বিতীয় গেলেৰী | ৰেলিং || জাতক/অৱদান || style="text-align:right; "| ১০০ |- | মুখ্য দেৱাল || গণ্ডব্যূহ || style="text-align:right; "| ১২৮ |- | rowspan="2" | তৃতীয় গেলেৰী | মুখ্য দেৱাল || গণ্ডব্যূহ || style="text-align:right; "| ৮৮ |- | ৰেলিং || গণ্ডব্যূহ || style="text-align:right; "| ৮৮ |- | rowspan="2" | চতুৰ্থ গেলেৰী | মুখ্য দেৱাল || গণ্ডব্যূহ || style="text-align:right; "| ৮৪ |- | ৰেলিং || গণ্ডব্যূহ || style="text-align:right; "| ৭২ |- style="text-align:right; " | colspan="3"| মুঠ || style="text-align:right; "| ১,৪৬০ |} বৰোবুদুৰত প্ৰায় ২,৬৭০টা একক ভাস্কৰ্য আছে। তাৰে ১,৪৬০টা আখ্যানমূলক আৰু ১,২১২টা সজ্জাগত পেনেল। এই ভাস্কৰ্যসমূহ মুখাৱয়ব আৰু ৰেলিংসমূহ আবৰি আছে। মুঠ ভাস্কৰ্যৰ পৃষ্ঠভাগ ২,৫০০ বৰ্গমিটাৰ (২৭,০০০ বৰ্গফুট) আৰু ইহঁত লুকাই থকা অংশ (কামধাতু) আৰু পাঁচটা বৰ্গক্ষেত্ৰত (ৰূপধাতু) বিতৰণ কৰা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} লুকাই থকা অংশ আৰু কীৰ্তিচিহ্নটোৰ প্ৰথম চাৰিটা গেলেৰীৰ চাৰিওফালে ৩,০০০ মিটাৰ (৯,৮০০ ফুট) দৈৰ্ঘ্যৰ ১১টা শৃংখলাত আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্যসমূহ সজাই তোলা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} লুকাই থকা অংশত ১৬০টা আখ্যানমূলক পেনেলৰ সৈতে প্ৰথম ছশৃংখলা আছে আৰু বাকী ১০টা শৃংখলা পূবৰ প্ৰৱেশদ্বাৰৰ চিৰিৰ পৰা বাওঁফালে আৰম্ভ কৰি চাৰিটা গেলেৰীত সমগ্ৰ দেৱাল আৰু ৰেলিঙত বিতৰিত কৰা হৈছে। দেৱালত থকা আখ্যানমূলক পেনেলবোৰ সোঁফালৰ পৰা বাওঁফালে পঢ়া হয়, আনহাতে ৰেলিঙত থকা পেনেলবোৰ বাওঁফালৰ পৰা সোঁফালে পঢ়া হয়। এই পদ্ধতি প্ৰদক্ষিণৰ সৈতে মিলাই লোৱা হৈছে। সাধৰণতে তীৰ্থযাত্ৰীসকলে ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত গতি কৰি মন্দিৰক সোঁফালে ৰাখি কৰা প্ৰদক্ষিণ কৰে।{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} লুকাই থকা অংশত কৰ্মনীতিৰ কাম-কাজ চিত্ৰিত কৰা হৈছে। প্ৰথম গেলেৰীৰ দেৱালত দুটা ওপৰে ওপৰে মিলা শৃংখলাৰ ভাস্কৰ্য আছে। ইয়াৰ প্ৰতিটো ১২০টা পেনেলৰে গঠিত। ওপৰৰ অংশত বুদ্ধৰ জীৱনী দেখুওৱা হৈছে আনহাতে দেৱালৰ তলৰ অংশ আৰু লগতে প্ৰথম আৰু দ্বিতীয় গেলেৰীত থকা ৰেলিংবোৰে বুদ্ধৰ পূৰ্বৰ জীৱনৰ কাহিনী দৰ্শোৱা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} বাকী পেনেলবোৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহত সুধনাই নিজৰ অনুসন্ধানৰ বিষয়ে অধিক বিচৰণ কৰাৰ বাবে নিবেদিত আৰু তেওঁৰ প্ৰকৃত জ্ঞানলাভৰ দ্বাৰা সমাপ্ত এয়া সমাপ্ত হয়। ===কৰ্মৰ নীতি (কৰ্মবিভংগ)=== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Reliëf O 89 op de verborgen voet van de Borobudur TMnr 10015826.jpg|thumb|right|বৰোবুদুৰৰ লুকাই থকা অংশৰ ওপৰত কৰ্মবিভংগ সূত্ৰৰ এটা আখ্যান চিত্ৰিত কৰা দৃশ্য{{efn|সোঁফালে কাছ আৰু মাছক হত্যা আৰু ৰন্ধা পাপপূৰ্ণ কাৰ্য্যৰ চিত্ৰণ কৰা হৈছে। বাওঁফালে জীৱ-জন্তু হত্যা কৰি জীৱিকা নিৰ্বাহ কৰাসকলক নৰকত অত্যাচাৰ কৰা, জীৱন্তে ৰান্ধি, কাটি বা জ্বলি থকা ঘৰত পেলাই দিয়া শাস্তি চিত্ৰিত কৰা হৈছে। }}]] ১৬০টা লুকাই থকা অংশৰ ভাস্কৰ্যসমূহে এটা অবিৰত কাহিনী গঠন নকৰে। কিন্তু প্ৰতিটো পেনেলে কাৰণ আৰু প্ৰভাৱৰ এটা সম্পূৰ্ণ চিত্ৰণ আগবঢ়ায়।{{sfn|Soekmono|1976|p=20}} ইয়াত কথাৰ মহলা মৰাৰ পৰা আৰম্ভ কৰি হত্যালৈকে দোষী সাব্যস্ত কৰা কাৰ্যকলাপৰ চিত্ৰণ আছে। তাৰ লগতে সংশ্লিষ্ট শাস্তিকো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ইয়াৰ উপৰিও প্ৰশংসনীয় কাম-কাজ যেনে দান-বৰঙণি আৰু তীৰ্থযাত্ৰা আৰু ইয়াৰ পৰৱৰ্তী পুৰস্কাৰ আদিও চিত্ৰিত কৰা আছে। নৰকৰ যন্ত্ৰণা আৰু স্বৰ্গৰ সুখৰ চিত্ৰও দেখুওৱা হৈছে। দৈনন্দিন জীৱনৰ দৃশ্য, সংসাৰ (জন্ম-মৃত্যুৰ অন্তহীন চক্ৰ)ৰ সম্পূৰ্ণ পেনোৰামাৰে সম্পূৰ্ণ। লুকাই থকা অংশ উন্মোচন কৰিবলৈ বৰোবুদুৰ মন্দিৰৰ আচ্ছাদন বেদী ভাঙি পেলোৱা হৈছিল আৰু ১৮৯০ চনৰ পৰা ১৮৯১ চনৰ ভিতৰত কেচিজান চেপাছে ইয়াৰ ভাস্কৰ্যসমূহৰ ফটো তুলিছিল।{{sfn|Nagaoka|2016|p=3}} এই ফটোসমূহেই মন্দিৰৰ পৰা মাত্ৰ কেইবাশ মিটাৰ উত্তৰে অৱস্থিত বৰোবুদুৰ সংগ্ৰহালয় (কৰ্মবিভংগ সংগ্ৰহালয়)ত প্ৰদৰ্শিত হৈছে।{{sfn|Bloembergen|Eickhoff |2020|p=250}} পুনৰুদ্ধাৰৰ সময়ত এই বেদীৰ আৱৰণখন পুনৰ স্থাপন কৰা হৈছিল। ই কৰ্মবিভংগৰ ভাস্কৰ্যসমূহক আবৰি ৰাখিছিল। বৰ্তমান সময়ত কেৱল লুকাই থকা অংশখিনিৰ দক্ষিণ-পূব কোণটোহে উন্মোচিত আৰু দৰ্শনাৰ্থীৰ বাবে মুকলি।{{sfn|Santiko|2016|p=130}} ===ৰাজকুমাৰ সিদ্ধাৰ্থ আৰু বুদ্ধৰ জন্মৰ কাহিনী (ললিতবিস্তাৰ)=== [[File:Queen Maya, Borobudur.jpg|thumb|right|ঘোঁৰাগাড়ীত উঠি ৰাজকুমাৰ [[গৌতম বুদ্ধ|সিদ্ধাৰ্থ গৌতম]]ক জন্ম দিবলৈ [[লুম্বিনী]]লৈ যোৱা [[মায়া (বুদ্ধদেৱৰ মাতৃ)|ৰাণী মায়া]]]] এই কাহিনীটো বুদ্ধৰ তুষিত স্বৰ্গৰ পৰা অৱতৰণৰ পৰা আৰম্ভ হয় আৰু [[সাৰনাথ]]ৰ হৰিণ উদ্যানত তেওঁৰ প্ৰথম ধৰ্মজ্ঞানৰ সৈতে শেষ হয়।{{sfn|Soekmono|1976|p=21}} ভাস্কৰ্যসমূহত বুদ্ধৰ জন্ম কপিলবস্তুৰ ৰজা শুদ্ধোধন আৰু ৰাণী [[মায়া]]ৰ পুত্ৰ ৰাজকুমাৰ সিদ্ধাৰ্থৰ ৰূপত দেখা গৈছে। বুদ্ধৰ জন্মৰ ভাস্কৰ্যৰ পূৰ্বৰ ২৭টা পেনেল আছে। ইয়াত বোধিসত্ত্বৰ চূড়ান্ত অৱতাৰক আদৰিবলৈ আকাশ আৰু পৃথিৱীত বিভিন্ন প্ৰস্তুতি দেখুওৱা হৈছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=21}} তুষিত স্বৰ্গৰ পৰা অৱতৰণ কৰাৰ আগতে বোধিসত্ত্বই তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী ভৱিষ্যত বুদ্ধ মৈত্ৰেয়ক নিজৰ মুকুট অৰ্পণ কৰিছিল। ছটা দাঁত থকা বগা হাতীৰ আকৃতিত তেওঁ পৃথিৱীলৈ নামি আহি ৰাণী মায়াৰ সোঁ গৰ্ভলৈ সোমাই যায়। ৰাণী মায়াৰ এই ঘটনাৰ সপোন আছিল। ইয়াৰ দ্বাৰা ব্যাখ্যা কৰা হৈছিল যে তেওঁৰ পুত্ৰ হয় সৰ্বেজয় বা বুদ্ধ হ’ব। [[File:Siddharta Gautama Borobudur.jpg|thumb|right|সিদ্ধাৰ্থ গৌতমে তপস্বী হ’বলৈ চুড়াকৰণ কৰা মুহূৰ্ত]] ৰাণী মায়াই সন্তান জন্ম দিয়াৰ সময় বুলি অনুভৱ কৰাৰ সময়তে কপিলাবস্তুৰ ওচৰৰ লুম্বিনীলৈ যায়। তেখেতে সোঁহাতেৰে এটা ডাল ধৰি [[শাল গছ]]ৰ তলত থিয় হৈ কাষৰ পৰা ৰাজকুমাৰ সিদ্ধাৰ্থ নামৰ এজন পুত্ৰ সন্তান জন্ম দিয়ে। পেনেলবোৰৰত কাহিনীটো সাৰনাথৰ হৰিণ উদ্যানত দিয়া ধৰ্মধ্বনিলৈকে চিত্ৰিত কৰা হৈছে। বুদ্ধয়ে পৰমজ্ঞান লাভ কৰাৰ পিছত তেওঁৰ প্ৰথম ধৰ্মজ্ঞান সাৰনাথত প্ৰদান কৰিছিল।{{sfn|Kempers|1976|p=92-102}} ===বুদ্ধৰ পূৰ্বজন্মৰ কাহিনী (জাতক) আৰু অন্যান্য কিংবদন্তি লোক (অৱদান)=== [[জাতক]] হৈছে বুদ্ধ ৰাজকুমাৰ সিদ্ধাৰ্থ হিচাপে জন্ম লোৱাৰ আগৰ কাহিনী।{{sfn|Soekmono|1976|p=26}} এই কাহিনীসমূহত বুদ্ধৰ পূৰ্বৰ জীৱনৰ কথা, মানুহ আৰু প্ৰাণী উভয় ৰূপত কোৱা কাহিনীৰ সমাহাৰ দেখিবলৈ পোৱা যায়। ভৱিষ্যত বুদ্ধয়ে ৰজা, বহিষ্কৃত, দেৱতা, হাতী হিচাপে দেখা অৱতৰিত হ'ব পাৰে। কিন্তু, যি ৰূপতেই নহওক কিয়, তেওঁ কিছুমান গুণ প্ৰদৰ্শন কৰে। এই কাহিনীবোৰ জাতকৰ মূল।{{sfn|Encyclopædia Britannica|2011}} অৱদান সাহিত্যৰ সৈতে জাতকৰ সৈতে মিল আছে যদিও ইয়াৰ মূল ব্যক্তিত্ব নিজেই বোধিসত্ত্ব নহয়। অৱদানত সন্তৰ কৰ্মৰ কাৰণ আন কিংবদন্তি ব্যক্তিৰ বুলি কোৱা হয়।{{sfn|Buswell|2004|p=36}} বৰোবুদুৰৰ ভাস্কৰ্যসমূহত জাতক আৰু অৱদানৰ বিষয়ে একেটা শৃংখলাত ৰখা হৈছে। দেৱালৰ প্ৰথম গেলেৰীৰ প্ৰথম বিশটা তলৰ পেনেলত সুধনকুমাৰৱদন বা সুধনৰ সজকৰ্মৰ চিত্ৰ অংকন কৰা হৈছে। ৰেলিঙৰ ওপৰত থকা একেখন গেলেৰীতে থকা প্ৰথম ১৩৫টা ওপৰৰ পেনেল জাতকমালাৰ ৩৪টা কিংবদন্তিৰ বাবে নিবেদিত।{{sfn|Soekmono|1976|p=29}} বাকী ২৩৭টা পেনেলত অন্য উৎসৰ কাহিনী চিত্ৰিত কৰা হৈছে। লগতে দ্বিতীয় গেলেৰীৰ তলৰ শৃংখলা আৰু পেনেলত দেখুওৱা হৈছে। কিছুমান জাতক যেনে ৰজা শিবি ([[ৰাম]]ৰ পূৰ্বপুৰুষ)ৰ কাহিনী দুবাৰকৈ চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ===সুধনৰ পৰম সত্যৰ সন্ধান (গণ্ডব্যূহ)=== [[File:Borobudur - Gandavyuha - 071 Level 2, North Wall (8601009103).jpg|thumb|upright|বৰোবুদুৰ দ্বিতীয় স্তৰৰ উত্তৰ দেৱালৰ পৰা গণ্ডব্যূহ কাহিনীৰ এটা ভাস্কৰ্য]] গণ্ডব্যূহ হৈছে অৱতংসক সূত্ৰৰ অন্তিম অধ্যায়ত সুধনই সৰ্বোচ্চ পৰমজ্ঞানৰ সন্ধানত অক্লান্ত বিচৰণ সম্পৰ্কে কাহিনী। এই কাহিনীৰ চিত্ৰণ বৰোবুদুৰৰ তৃতীয় আৰু চতুৰ্থ সম্পূৰ্ণকৈ আৰু দ্বিতীয় গেলেৰীৰ আধা অংশও সামৰি লোৱা হৈছে। ইয়াত মুঠ ৪৬০টা ভাস্কৰ্যৰ পেনেল আছে।{{sfn|Soekmono|1976|p=32}} এই কাহিনীটোৰ প্ৰধান ব্যক্তিত্ব এজন ধনী ব্যৱসায়ীৰ পুত্ৰ যুৱক সুধন। তেওঁক ১৬ নং পেনেলত চিত্ৰিত কৰা হৈছে। পূৰ্বৰ ১৫টা পেনেলে শ্ৰাৱস্তীৰ জেটবন বাগিচাত শাক্যমুনি বুদ্ধৰ সমাধিৰ সময়ত হোৱা অলৌকিকতাৰ কাহিনীৰ প্ৰস্তাৱনা গঠন কৰে।{{sfn|Fontein|2012|p=17-25}} সুধনক মঞ্জুশ্ৰীয়ে তেওঁৰ প্ৰথম আধ্যাত্মিক বন্ধু আৰু গুৰু সন্ন্যাসী মেগাশ্ৰীক লগ কৰিবলৈ নিৰ্দেশ দিছিল।{{sfn|Fontein|1967|p=6}} যাত্ৰা অব্যাহত থকাৰ লগে লগে সুধনে ৫৩ গৰাকী শিক্ষকক যেনে সুপ্ৰতিষ্ঠিত, চিকিৎসক মেঘা (জ্ঞানৰ আত্মা), মুক্তক, সন্ন্যাসী সাৰধ্বজ, মহিলা সাধাৰণ অনুগামী আশা (পৰম জ্ঞানৰ আত্মা), ভীস্মোত্তৰনিৰ্ঘোষ, ব্ৰাহ্মণ জয়োস্ময়ত্ন, ৰাজকুমাৰী মৈত্ৰায়নী, সন্ন্যাসী সুদৰ্শন, ইন্দ্ৰযেশ্বৰ নামৰ ল’ৰা এজন, উপাসিকা প্ৰভুত, ৰত্নচূড়, ৰজা অনল, দেৱতা [[শিৱ]] মহাদেৱ, ৰাণী মায়া, বোধিসত্ত্ব মৈত্ৰেয় আৰু তাৰ পিছত পুনৰ মঞ্জুশ্ৰীক লগ পায়। প্ৰতিজন আধ্যাত্মিক বন্ধুৱে সুধনাক নিৰ্দিষ্ট শিক্ষা, জ্ঞান আৰু প্ৰজ্ঞা দিয়ে।{{sfn|Fontein|1967|p=6}}তেওঁলোকৰ মিলন তৃতীয় গেলেৰীত দেখুওৱা হৈছে। মঞ্জুশ্ৰীৰ সৈতে দ্বিতীয়বাৰৰ বাবে সাক্ষাৎ কৰি সুধনে চতুৰ্থ গেলেৰীত চিত্ৰিত বোধিসত্ত্ব সমন্তভদ্ৰৰ বাসগৃহলৈ যায়। চতুৰ্থ গেলেৰীৰ সমগ্ৰ ধাৰাবাহিকখন সমন্তভদ্ৰৰ শিক্ষাৰ বাবে নিবেদিত। অৱশেষত সুধনে পৰম জ্ঞান আৰু চূড়ান্ত সত্যৰ কৃতিত্ব লাভৰ সৈতে আখ্যান পেনেলসমূহৰ অন্ত পৰে।{{sfn|Soekmono|1976|p=35}} ==বুদ্ধৰ মূৰ্তিসমূহ== [[File:Borobudur-perfect-buddha.jpg|thumb|left|upright|ধৰ্মচক্ৰ মুদ্ৰা হাতৰ অৱস্থানত থকা বুদ্ধৰ মূৰ্তি]] শিলত খোদিত বৌদ্ধ ব্ৰহ্মাণ্ডবিজ্ঞানৰ কাহিনীৰ বাহিৰেও বৰোবুদুৰত বিভিন্ন বুদ্ধৰ বহুতো প্ৰতিমূৰ্তি আছে। [[পদ্মাসন]] অৱস্থাত বহি থকা অৱস্থাত বুদ্ধৰ মূৰ্তিসমূহ পাঁচটা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ মঞ্চ (ৰূপধাতু স্তৰ) আৰু ওপৰৰ মঞ্চত (অৰুপাধাতু স্তৰ) বিতৰিত। বুদ্ধৰ মূৰ্তিবোৰ ৰূপধাতু স্তৰৰ নিম্ন স্থান, ৰেলিঙৰ বাহিৰৰ ফালে শাৰী শাৰীকৈ সজোৱা আৰু মঞ্চবোৰ ক্ৰমান্বয়ে উচ্চ স্তৰলৈ হ্ৰাস পোৱাৰ লগে লগে মূৰ্তিৰ সংখ্যা কমি আহিছে। প্ৰথম ৰেলিঙত ১০৪টা, দ্বিতীয়টোত ১০৪টা, তৃতীয়টোত ৮৮টা, চতুৰ্থটোত ৭২টা আৰু পঞ্চমটোত ৬৪টা বুদ্ধৰ মূৰ্তি আছে। মুঠতে ৰূপধাতু পৰ্যায়ত ৪৩২টা বুদ্ধৰ মূৰ্তি আছে।{{sfn|Soekmono|1976|pp=35-36}} অৰুপধাতু স্তৰত (বা তিনিটা বৃত্তাকাৰ মঞ্চত) বুদ্ধৰ মূৰ্তিবোৰ ছিদ্ৰযুক্ত স্তূপৰ ভিতৰত ৰখা হৈছে। প্ৰথম বৃত্তাকাৰ মঞ্চত ৩২টা স্তূপ, দ্বিতীয়টোত ২৪টা আৰু তৃতীয়টোত ১৬টা আছে। আটাইবোৰৰ যোগফল ৭২টা স্তূপ হয়।{{sfn|Soekmono|1976|pp=35-36}} [[File:WLANL - Pachango - Tropenmuseum - Kop Borobudur.jpg|thumb|upright|আমষ্টাৰডামৰ ট্ৰপেনমিউজিয়ামত থকা বৰোবুদুৰৰ বুদ্ধৰ শিৰ]] মূল ৫০৪টা বুদ্ধ মূৰ্তিৰ ভিতৰত ৩০০টাতকৈও অধিক ক্ষতিগ্ৰস্ত (বেছিভাগেই মূৰবিহীন) আৰু ৪৩টা নোহোৱা হৈছে। এই স্মৃতিসৌধটো আৱিষ্কাৰৰ পিছৰে পৰা সংগ্ৰহালয়সমূহে (বেছিভাগেই পশ্চিমীয়া) মূৰসমূহ অধিগ্ৰহণ কৰিছিল{{sfn|Woodward|1979|p=302}} বা ব্যক্তিগত সংগ্ৰাহকে লুটপাত কৰিছিল।{{sfn|Bloembergen| Monquil|2022|p=3}} এই বুদ্ধৰ মূৰবোৰৰ কিছুমান এতিয়া বহুতো সংগ্ৰহালয় যেনে আমষ্টাৰডামৰ ট্ৰপেনমিউজিয়াম, [[পেৰিছ]]ৰ মিউজিয়াম গুইমেট আৰু [[লণ্ডন]]ৰ দ্য ব্ৰিটিছ মিউজিয়ামত প্ৰদৰ্শিত হৈছে।{{sfn|BBC|2014}} জাৰ্মানীয়ে ২০১৪ চনত ইয়াৰ সংগ্ৰহ ঘূৰাই দিয়ে আৰু তেওঁলোকৰ পুনৰ সংলগ্ন আৰু বৰোবুদুৰৰ সংৰক্ষণৰ বাবে ধন আগবঢ়াইছে।{{sfn|Muryanto |2014}} প্ৰথম দৃষ্টিত সকলো বুদ্ধ প্ৰতিমূৰ্তি একেধৰণৰ যেন লাগে যদিও মুদ্ৰা বা হাতৰ অৱস্থানত ইয়াৰ মাজত এক সূক্ষ্ম পাৰ্থক্য দেখা যায়। মুদ্ৰাৰ পাঁচটা গোট আছে: উত্তৰ, পূব, দক্ষিণ, পশ্চিম আৰু ঊৰ্ধ। এই দিশসমূহে মহাযানৰ মতে পাঁচটা কম্পাছ বিন্দুক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে। প্ৰথম চাৰিটা ৰেলিঙত থকা বুদ্ধ মূৰ্তিবোৰৰ প্ৰথম চাৰি মুদ্ৰা উত্তৰ, পূব, দক্ষিণ আৰু পশ্চিম আছে। ইয়াৰে এটা কম্পাছ দিশৰ ফালে থকা বুদ্ধ মূৰ্তিবোৰৰ সংশ্লিষ্ট মুদ্ৰা আছে। পঞ্চম ৰেলিঙত থকা বুদ্ধৰ মূৰ্তিবোৰত বিতৰ্ক মুদ্ৰা আৰু ওপৰৰ মঞ্চত থকা ৭২টা স্তুপৰ ভিতৰত থকা বুদ্ধৰ ধৰ্মচক্ৰ মুদ্ৰা অছে।{{sfn|De Casparis|1966|pp=547-548}} প্ৰতি মুদ্ৰাই পাঁচগৰাকী ধ্যানী বুদ্ধৰ ভিতৰত এজনক প্ৰতিনিধিত্ব কৰে আৰু প্ৰত্যেকৰে নিজস্ব প্ৰতীকীতা আছে।{{sfn|Bucknell|Stuart-Fox|1995}} পূবৰ পৰা আৰম্ভ কৰি প্ৰদক্ষিণ (ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত প্ৰদক্ষিণ)ৰ ক্ৰম অনুসৰণ কৰি বৰোবুদুৰ বুদ্ধ প্ৰতিমূৰ্তিসমূহৰ মুদ্ৰাসমূহ হ'ল:{{sfn|Van Lohuizen-de Leeuw|1965|pp=391, 413-416}} {| class="wikitable sortable" style="width:60%; " |- |- ! মূৰ্তি ! মুদ্ৰা ! প্ৰতীকী অৰ্থ ! ধ্যানী বুদ্ধ ! দিশ ! মূৰ্তিটোৰ স্থান |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur TMnr 10016277.jpg|100px]] |''ভূমিস্পৰ্শ মুদ্ৰা'' |পৃথিৱীক সাক্ষী হ'বলৈ আহ্বান |অক্ষোভ্যা |পূব |''ৰূপধাতু'' প্ৰথম চাৰিটা পূবৰ ৰেলিঙৰ স্থান |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur TMnr 60013976.jpg|100px]] |''বৰ মুদ্ৰা'' |উপকাৰিতা, দান দিয়া |ৰত্নসম্ভৱ |দক্ষিণ |''ৰূপধাতু'' প্ৰথম চাৰিটা দক্ষিণৰ ৰেলিঙৰ স্থান |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur voorstellende Dhyani Boeddha Amitabha TMnr 10016276.jpg|100px]] |''ধ্যান মুদ্ৰা'' |একাগ্ৰতা আৰু ধ্যান |অমিতাভ |পশ্চিম |''ৰূপধাতু'' প্ৰথম চাৰিটা পশ্চিম ৰেলিঙৰ স্থান |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur voorstellende Dhyani Boeddha Amogasiddha TMnr 10016274.jpg|100px]] |''অভয় মুদ্ৰা'' |সাহস, নিৰ্ভীকতা |আমোঘসিদ্ধি |উত্তৰ |''ৰূপাধতু'' প্ৰথম চাৰিটা উত্তৰ ৰেলিঙৰ স্থান |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur voorstellende Dhyani Boeddha Vairocana TMnr 10015947.jpg|100px]] |''বিতৰ্ক মুদ্ৰা'' |যুক্তি আৰু গুণ |বৈৰোচন বা সমন্তভদ্ৰ |ঊৰ্ধ |''ৰূপধাতু'' পঞ্চম (সৰ্বোচ্চ) ৰেলিঙৰ স্থানৰ সকলো দিশতে |- |[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Boeddhabeeld van de Borobudur TMnr 60019836.jpg|100px]] |''ধৰ্মচক্ৰ মুদ্ৰা'' |ধৰ্মৰ চকা ঘূৰোৱা (বিধান) |বৈৰোচন |ঊৰ্ধ |''অৰুপধাতু'' তিনিটা ঘূৰণীয়া মঞ্চত ৭২টা ছিদ্ৰযুক্ত স্তূপত |} ==সমসাময়িক পৰিঘটনা== ===ধৰ্মীয় অনুষ্ঠান=== [[File:Borobudur on Vesak Day 2011.jpg|thumb|right|upright|বৰোবুদুৰত বেসক অনুষ্ঠান]] ১৯৭৩ চনত ইউনেস্কোৰ পুঁজিৰে কৰা বৃহৎ সংস্কাৰৰ পিছত{{sfn|Voute|1973|pp=113–130}} বৰোবুদুৰক পুনৰবাৰ পূজা আৰু তীৰ্থস্থান হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰা হয়। বছৰত এবাৰ মে’ বা জুন মাহত পূৰ্ণিমাৰ সময়ত ইণ্ডোনেছিয়াৰ বৌদ্ধসকলে জন্ম, মৃত্যু আৰু সিদ্ধাৰ্থ গৌতমে বুদ্ধ হ’বলৈ পৰমজ্ঞান লাভ কৰা সময়ৰ স্মৃতিত [[বুদ্ধ পূৰ্ণিমা|বেসক দিৱস]] (ইণ্ডোনেছিয়ান: ৱাইছাক) দিৱস পালন কৰে। ৱাইছাক ইণ্ডোনেছিয়াৰ চৰকাৰী ৰাষ্ট্ৰীয় বন্ধৰ দিন{{sfn|Vaisutis|2007|p=856}} আৰু এই অনুষ্ঠানটো মেণ্ডুটৰ পৰা পাৱনলৈ খোজ কাঢ়ি গৈ বৰোবুদুৰত শেষ কৰি তিনিটা বৌদ্ধ মন্দিৰক কেন্দ্ৰ কৰি কৰা হয়।{{sfn|Walubi|2002}} বৰোবুদুৰত অনুষ্ঠিত হোৱা অনুষ্ঠানসমূহৰ ভিতৰত প্ৰদক্ষিণ বা বৰোবুদুৰৰ ঘড়ীৰ কাঁটাৰ দিশত প্ৰদক্ষিণ কৰা আৰু গেলেৰীৰ মাজেৰে বৰোবুদুৰৰ মঞ্চত উঠি যোৱা{{sfn|Madyansyah|2023}}, বৰোবুদুৰক আগুৰি ধ্যান কৰা আৰু আকাশত ফানুচ মুকলি কৰা আদি অন্তৰ্ভুক্ত।{{sfn|Fitriana|2023}}{{sfn|Sudiarno|2016}} ===পৰ্যটন=== ইণ্ডোনেছিয়াৰ এই স্মৃতিসৌধটো আটাইতকৈ বেছি দৰ্শন কৰা একক পৰ্যটনস্থলী। ১৯৭৪ চনত ২ লাখ ৬০ হাজাৰ পৰ্যটকে এই স্মৃতিসৌধটো দৰ্শন কৰিছিল। ইয়াৰে ৩৬,০০০ বিদেশী পৰ্যটক আছিল।{{sfn|Hampton|2005|p=739}} ১৯৯০ চনৰ মাজভাগত দেশখনৰ অৰ্থনৈতিক সংকটৰ পূৰ্বে এই সংখ্যা বছৰি ২৫ লাখ দৰ্শনাৰ্থীলৈ বৃদ্ধি পায় (৮০% ঘৰুৱা পৰ্যটক)।{{Nowrap|2.5 million}} পৰ্যটন উন্নয়নক অৱশ্যে স্থানীয় সম্প্ৰদায়ক অন্তৰ্ভুক্ত নকৰাৰ বাবে সমালোচনা কৰা হৈছে। ইয়াৰ ফলত মাজে মাজে সংঘাতৰ সৃষ্টি হয়।{{sfn|Hampton|2005|p=739}} ২০০৩ চনত বৰোবুদুৰৰ আশে-পাশে থকা বাসিন্দা আৰু ক্ষুদ্ৰ ব্যৱসায়ীসকলে কেইবাখনো সভা আৰু প্ৰতিবাদৰ আয়োজন কৰে আৰু প্ৰাদেশিক চৰকাৰে "জাভা ৱৰ্ল্ড" নামেৰে নামকৰণ কৰা তিনিমহলীয়া ম'ল কমপ্লেক্স নিৰ্মাণৰ পৰিকল্পনাৰ বিৰুদ্ধে আপত্তি দৰ্শায়।{{sfn|Hampton|2005|pp=752–753}} ২০১২ চনৰ জুন মাহত বৰোবুদুৰক বিশ্বৰ সৰ্ববৃহৎ বৌদ্ধ মন্দিৰ হিচাপে [[গিনিজ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডছ|গিনিজ বুক অৱ ৱৰ্ল্ড ৰেকৰ্ডত]] লিপিবদ্ধ কৰা হয়।{{Sfn|Antara|2012}} ===সংৰক্ষণ=== [[File:Borobudur monks 1.jpg|thumb|left|বৌদ্ধ সন্ন্যাসীসকলে বৰোবুদুৰৰ শীৰ্ষ মঞ্চত জপ কৰে]] ইউনেস্কোৱে বৰ্তমানৰ সংৰক্ষণৰ অৱস্থাৰ অধীনত তিনিটা নিৰ্দিষ্ট চিন্তাৰ ক্ষেত্ৰ চিনাক্ত কৰিছিল: (i) দৰ্শনাৰ্থীৰ দ্বাৰা ভাঙি পেলোৱা; (ii) ঠাইখনৰ দক্ষিণ-পূব অংশত মাটিৰ খহনীয়া; আৰু (iii) অনুপস্থিত মৌলসমূহৰ বিশ্লেষণ আৰু পুনৰুদ্ধাৰ।{{sfn|Republic of Indonesia|2002|pp=1-26}} কোমল মাটি, অসংখ্য ভূমিকম্প আৰু প্ৰচণ্ড বৰষুণৰ ফলত গঠনটো অস্থিৰ হৈ পৰে। ভূমিকম্প আটাইতকৈ গুৰুত্বপূৰ্ণ অৰিহণা যোগোৱা কাৰক। কিয়নো কেৱল শিল তললৈ পৰি তোৰণবোৰ ছিন্নভিন্ন হোৱাই নহয়, ভূমি নিজেই ঢৌৰ দৰে গতি কৰিব পাৰে, যাৰ ফলত গঠনটো আৰু অধিক ধ্বংস হ'ব।{{sfn|Republic of Indonesia|2002|pp=1-26}} স্তূপৰ জনপ্ৰিয়তা বৃদ্ধি পোৱাৰ বাবে বহু দৰ্শনাৰ্থী আহে আৰু ইয়াৰে অধিকাংশই ইণ্ডোনেছিয়াৰ স্থানীয় লোক। সকলো স্তৰতে কোনো বস্তু স্পৰ্শ নকৰিবলৈ সতৰ্কবাণী চিন থকা, লাউডস্পীকাৰৰ জৰিয়তে নিয়মীয়াকৈ সতৰ্কবাণী প্ৰেৰণ আৰু প্ৰহৰীৰ উপস্থিতি থকাৰ পিছতো ভাস্কৰ্য আৰু মূৰ্তি ভাঙি পেলোৱাটো বৰ্তমান তেনেই সাধাৰণ পৰিঘটনা আৰু মূল সমস্যা। ইয়াৰ ফলত ইয়াৰ অধিক অৱনতি ঘটিছে।{{sfn|Republic of Indonesia|2002|pp=1-26}} ===পুনৰ্বাসন=== [[File:Borobudur-Temple-Park Indonesia Stupas-of-Borobudur-06.jpg|thumb|বৰোবুদুৰৰ চাৰিওফালে অৱস্থিত যমজ আগ্নেয়গিৰি মাউণ্ট মেৰবাবু (বাওঁফালে) আৰু মাউণ্ট মেৰাপি (সোঁফালে)]] ২০১০ চনৰ অক্টোবৰ আৰু নৱেম্বৰ মাহত মেৰাপি পৰ্বতৰ বিস্ফোৰণৰ ফলত বৰোবুদুৰত যথেষ্ট প্ৰভাৱ পৰিছিল। মেৰাপিৰ পৰা অহা আগ্নেয়গিৰিৰ ছাই মন্দিৰ কমপ্লেক্সটোৰ ওপৰত পৰিছিল। ই আগ্নেয়গিৰীৰ মূল গহ্বৰৰ পৰা প্ৰায় ২৮ কিলোমিটাৰ (১৭ মাইল) পশ্চিম-দক্ষিণ-পশ্চিমে অৱস্থিত। ৩–৫ নৱেম্বৰৰ বিস্ফোৰণৰ সময়ত মন্দিৰৰ মূৰ্তিবোৰৰ ওপৰত ২.৫ চেণ্টিমিটাৰ (১ ইঞ্চি){{sfn|Antara|2010}} ডাঠ ছাইৰ তৰপ এটা পৰি ভাস্কৰ্যসমূহ ঢাকি পেলায় আৰু জল নিষ্কাশন ব্যৱস্থাটো বন্ধ হৈ পৰে। বিশেষজ্ঞসকলে আশংকা কৰে যে এই এচিডিক ছাইয়ে মন্দিৰৰ মূৰ্তিবোৰৰ ক্ষতি কৰিব পাৰে।{{sfn|Nagaoka|2016|p=99}} ৫ নৱেম্বৰৰ পৰা ৯ নৱেম্বৰলৈ মন্দিৰ কমপ্লেক্সটো বন্ধ কৰি দিয়া হয় যাতে ছাইসমূহ পৰিষ্কাৰ কৰিব পৰা যায়।{{sfn|The Jakarta Globe|2010}}{{sfn|Naibaho|2010}} ২০১০ চনত মাউণ্ট মেৰাপিৰ বিস্ফোৰণৰ পিছত বৰোবুদুৰৰ পুনৰ্বাসনৰ বাবে হোৱা খৰচৰ অংশ হিচাপে ইউনেস্কোৱে ৩০ লাখ মাৰ্কিন ডলাৰ (২০২৩ চনত ৪,০৬৩,৩১৪ মাৰ্কিন ডলাৰৰ সমতুল্য) অনুদান আগবঢ়ায়।{{sfn|The Jakarta Post|2011}} বৰষুণৰ পিছত লেতেৰাৰ ফলত বন্ধ হৈ পৰা নিষ্কাশন ব্যৱস্থাক পুনৰুদ্ধাৰ কৰিবলৈ মন্দিৰৰ গঠনটোকে সামৰি লোৱা ৫৫ হাজাৰতকৈ অধিক শিলৰ ব্লক ভাঙি পেলোৱা হয়। নৱেম্বৰ মাহত পুনৰুদ্ধাৰৰ কাম সমাপ্ত হয়।{{sfn|Wahyuni|2011}} ২০১২ চনৰ জানুৱাৰী মাহত দুজন জাৰ্মান শিল সংৰক্ষণ বিশেষজ্ঞই এই স্থানত দহ দিন কটাই মন্দিৰসমূহ বিশ্লেষণ কৰি আৰু ইয়াৰ দীৰ্ঘম্যাদী সংৰক্ষণ নিশ্চিত কৰিবলৈ পৰামৰ্শ আগবঢ়ায়।{{sfn|UNESCO Jakarta|2012}} জুন মাহত জাৰ্মানীয়ে ইউনেস্ক’ক দ্বিতীয় পৰ্যায়ৰ পুনৰ্বাসনৰ বাবে ১ লাখ ৩০ হাজাৰ মাৰ্কিন ডলাৰ (২০২৩ চনত ১৭২,৫২৯ মাৰ্কিন ডলাৰৰ সমতুল্য) বৰঙণি আগবঢ়াবলৈ সন্মত হৈছিল। শিল সংৰক্ষণ, অণুজীৱবিজ্ঞান, গাঁথনি অভিযান্ত্ৰিক আৰু ৰাসায়নিক অভিযান্ত্ৰিকীৰ ছয়জন বিশেষজ্ঞই ২০১৮ চনৰ জুন মাহত ব’ৰ’বুদুৰত এসপ্তাহ কটায়। তাৰ পিছত ছেপ্টেম্বৰ বা অক্টোবৰ মাহত আন এটা ভ্ৰমণৰ বাবে উভতি অহাৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়। এই অভিযানসমূহে জানুৱাৰী মাহৰ প্ৰতিবেদনত পৰামৰ্শ দিয়া সংৰক্ষণ কাৰ্য্যকলাপসমূহ আৰম্ভ কৰিব আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰী আৰু যুৱ সংৰক্ষণ বিশেষজ্ঞসকলৰ সংৰক্ষণ ক্ষমতা বৃদ্ধিৰ বাবে সামৰ্থ্য বিকাশৰ কাৰ্য্যকলাপসমূহ অন্তৰ্ভুক্ত কৰিব বুলি আশা কৰা হয়।{{sfn|The Jakarta Globe|2012}} ২০১৪ চনৰ ১৪ ফেব্ৰুৱাৰীত প্ৰায় ২০০ কিলোমিটাৰ পূবে অৱস্থিত পূব জাভাৰ কেলুড আগ্নেয়গিৰিৰ বিস্ফোৰণৰ ফলত হোৱা আগ্নেয়গিৰিৰ ছাইৰ দ্বাৰা যথেষ্ট প্ৰভাৱিত হোৱাৰ পিছত বৰোবুদুৰ, প্ৰম্বানন আৰু ৰাটু বকোকে ধৰি যোগাকাৰ্টা আৰু মধ্য জাভাৰ প্ৰধান পৰ্যটনস্থলীসমূহ দৰ্শনাৰ্থীৰ বাবে বন্ধ কৰি দিয়া হয়। বৰোবুদুৰ মন্দিৰৰ বিখ্যাত স্তূপ আৰু মূৰ্তিসমূহ আগ্নেয়গিৰিৰ ছাইৰ পৰা ৰক্ষা কৰিবলৈ শ্ৰমিকসকলে আৱৰি ধৰে। ২০১৪ চনৰ ১৩ ফেব্ৰুৱাৰীত কেলুড আগ্নেয়গিৰিৰ বিস্ফোৰণ ঘটে আৰু যোগাকাৰ্টাৰ দৰে দূৰৰ অঞ্চললৈকে বিস্ফোৰণৰ শব্দ শুনা যায়।{{sfn|The Jakarta Globe|2014}} ===নিৰাপত্তাৰ ভাবুকি=== [[File:Borobudur Bombing 1985.jpg|thumb|১৯৮৫ চনৰ ২১ জানুৱাৰীত সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণৰ ফলত বৰোবুদুৰৰ ওপৰৰ মঞ্চৰ কেইবাটাও স্তূপৰ ক্ষতি হয়]] ১৯৮৫ চনৰ ২১ জানুৱাৰীত ৯টা বোমাৰ বিস্ফোৰণৰ ফলত বৰোবুদুৰৰ নটা স্তূপ বেয়াকৈ ক্ষতিসাধন হয়।{{sfn|Bloembergen|Eickhoff|2015|pp=91– 92}}{{sfn|The Miami Herald|1985}} ১৯৯১ চনত এজন অন্ধ মুছলমান প্ৰচাৰক হুছেইন আলী আল হাবছিয়ে ১৯৮০ চনৰ মাজভাগত মন্দিৰ আক্ৰমণকে ধৰি ধাৰাবাহিকভাৱে ঘটোৱা বোমা বিস্ফোৰণৰ মাষ্টাৰমাইণ্ডৰ বাবে যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি লাভ কৰে।{{sfn|Crouch|2002|p=14}} বোমা বিস্ফোৰণ সংঘটিত কৰা ইছলামিক উগ্ৰপন্থী গোটটোৰ আন দুজন সদস্যক ১৯৮৬ চনত প্ৰত্যেককে ২০ বছৰৰ কাৰাদণ্ড বিহা হৈছিল আৰু আন এজন লোকে ১৩ বছৰৰ কাৰাদণ্ড বিহা হয়। ২০০৬ চনৰ ২৭ মে’ তাৰিখে মধ্য জাভাৰ দক্ষিণ উপকূলত ৬.২ প্ৰাবল্যৰ ভূমিকম্প আহে। এই পৰিঘটনাই অঞ্চলটোৰ চাৰিওফালে বিস্তৰ ক্ষতিসাধন কৰে আৰু ওচৰৰ যোগাকাৰ্টা আৰু প্ৰম্বানন চহৰত ক্ষয়-ক্ষতি হয় যদিও বৰোবুদুৰ অক্ষত অৱস্থাত থাকে।{{sfn|Berger|2006}} ২০১৪ চনৰ আগষ্ট মাহত ইণ্ডোনেছিয়াৰ আৰক্ষী আৰু নিৰাপত্তা বাহিনীয়ে আইছিছৰ স্বঘোষিত ইণ্ডোনেছিয়ান শাখাই ছ’চিয়েল মিডিয়াত প্ৰকাশ কৰা ভাবুকিৰ সতৰ্কতামূলক ব্যৱস্থা হিচাপে বৰোবুদুৰ মন্দিৰ চৌহদ আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে নিৰাপত্তা কটকটীয়া কৰিছিল। সন্ত্ৰাসবাদীয়ে বৰোবুদুৰ আৰু অন্যান্য মূৰ্তি ধ্বংস কৰাৰ পৰিকল্পনা কৰা বুলি উল্লেখ কৰি ইণ্ডোনেছিয়াত বিবৃত্তি জাৰি কৰিছিল।{{sfn|The Straits Times|2014}} নিৰাপত্তা উন্নয়নৰ ভিতৰত চিচিটিভি মনিটৰ মেৰামতি আৰু বৰ্ধিত নিয়োগ কৰাৰ লগতে মন্দিৰ চৌহদ আৰু ইয়াৰ আশে-পাশে নৈশ টহল দিয়াৰ ব্যৱস্থা কৰা হয়। জেহাদী গোটটোৱে ইছলামৰ কঠোৰ ব্যাখ্যা অনুসৰণ কৰে আৰু ভাস্কৰ্য্যৰ দৰে যিকোনো নৃগোষ্ঠীয় উপস্থাপনক মূৰ্তিপূজা বুলি গৰিহণা দিয়ে। ===বৰ্ধিত দৰ্শনাৰ্থীৰ সমস্যা=== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Bezoekers van de Borobudur TMnr 20027041.jpg|thumb|upright|বৰোবুদুৰত পৰ্যটক]] বৰোবুদুৰৰ সৰু চিৰিবোৰত উঠি অহা দৰ্শনাৰ্থীৰ সংখ্যা বেছি হোৱাৰ বাবে চিৰিত তীব্ৰ ক্ষয়-ক্ষতিৰ সৃষ্টি হৈছে। শিলৰ পৃষ্ঠভাগৰ খহনীয়া হৈ পৰিছে আৰু পাতল আৰু মসৃণ কৰি তুলিছে। সামগ্ৰিকভাৱে বৰোবুদুৰত ২০৩৩টা শিলৰ চিৰিৰ পৃষ্ঠ আছে। এই চিৰি পশ্চিম দিশ, পূব, দক্ষিণ আৰু উত্তৰকে ধৰি চাৰি দিশত বিস্তৃত। ইয়াৰ প্ৰায় ১,০২৮টা পৃষ্ঠ বা প্ৰায় ৪৯.১৫ শতাংশ গুৰুতৰভাৱে জীৰ্ণ হৈ পৰিছে।{{sfn|Fitriana|2014}} চিৰিৰ শিল আৰু অধিক অৱক্ষয়ৰ পৰা হাত সাৰিবলৈ ২০১৪ চনৰ নৱেম্বৰৰ পৰা বৰোবুদুৰ চিৰিৰ দুটা মূল অংশ – পূব (আৰোহী পথ) আৰু উত্তৰ (অৱতৰণ পথ) ফাল – কাঠৰ গঠনেৰে আবৃত কৰা হয়। কম্বোডিয়াৰ এংকৰ ৱাট আৰু [[ইজিপ্ত]]ৰ পিৰামিডত একেধৰণৰ পদ্ধতি ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।{{sfn|Fitriana|2014}} ২০১৫ চনৰ মাৰ্চ মাহত বৰোবুদুৰ সংৰক্ষণ কেন্দ্ৰই চিৰিবোৰ ৰবৰৰ আৱৰণেৰে ঢাকি ৰখাৰ প্ৰস্তাৱ আগবঢ়ায়।{{sfn|Asdhiana |2015}} ধ্বংসপ্ৰৱণতা আৰু গ্ৰেফিটি অংকনৰ বাবে ২০২০ চনত মন্দিৰৰ চৌহদত প্ৰৱেশ সাময়িকভাৱে বন্ধ হৈ পৰিছিল। তেতিয়াৰ পৰা পৰ্যটক গাইডৰ সৈতে দিনটোত এঘণ্টাৰ বাবে সৰ্বাধিক ১২০০ দৰ্শকক মন্দিৰত প্ৰৱেশৰ অনুমতি দিয়া হৈছে। দৰ্শনাৰ্থীসকলে ইয়াত বাঁহৰ চেণ্ডেল পিন্ধিব লাগে।{{sfn|Watson |2023}} ষ্টেটেষ্টিক্‌ছ ইণ্ডোনেছিয়াৰ মতে ২০২১ চনত বৰোবুদুৰলৈ ঘৰুৱা পৰ্যটকৰ সংখ্যা ৪২২,৯৩০ৰ পৰা ২০২২ চনত ১৪.৪ লাখলৈ বৃদ্ধি পাইছে। ইণ্ডোনেছিয়া চৰকাৰে বছৰি ২০ লাখ পৰ্যটকৰ সংখ্যা বৃদ্ধি কৰাৰ লক্ষ্য বান্ধি লৈছে।{{sfn|Antara |2023}} ==উত্তৰাধিকাৰ== [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM President Soekarno en de Indiase premier Nehru kijken toe hoe Indira Gandhi bloemen in ontvangst neemt tijdens een bezoek aan de Borobudur TMnr 10015646.jpg|thumb|right|১৯৫০ চনৰ জুন মাহত বৰোবুদুৰ ভ্ৰমণ কৰা সময়ত ইণ্ডোনেছিয়াৰ ৰাষ্ট্ৰপতি [[সুকৰ্ণ]] আৰু [[ভাৰতৰ প্ৰধানমন্ত্ৰী]] [[জৱাহৰলাল নেহৰু]]]] বৰোবুদুৰৰ নান্দনিক আৰু কাৰিকৰীভাবে উচ্চ জ্ঞানৰ প্ৰতীক। ই ইণ্ডোনেছিয়ানসকলৰ বাবে গৌৰৱৰ ভাৱ জগাই তুলি আহিছে। কম্বোডিয়াৰ বাবে এংকৰ ৱাটৰ দৰেই বৰোবুদুৰ ইণ্ডোনেছিয়াৰ বাবে ইয়াৰ অতীতৰ মহানতাৰ সাক্ষ্য দিবলৈ এক শক্তিশালী প্ৰতীক হৈ পৰিছে। ইণ্ডোনেছিয়াৰ প্ৰথম ৰাষ্ট্ৰপতি সুকৰ্ণয়ে বিদেশী গণ্যমান্য ব্যক্তিক এই স্থান দেখুৱাইছিল। চুহাৰ্টো শাসনকালত ইয়াৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ প্ৰতীকী আৰু অৰ্থনৈতিক অৰ্থ উপলব্ধি কৰি ইউনেস্ক’ৰ সহায়ত কীৰ্তিচিহ্নটো পুনৰুদ্ধাৰৰ বাবে অধ্যৱসায়ীভাৱে এক বৃহৎ প্ৰকল্পত আৰম্ভ কৰা হৈছিল। ইণ্ডোনেছিয়াৰ বহু সংগ্ৰহালয়ত বৰোবুদুৰৰ স্কেল মডেলৰ প্ৰতিৰূপ আছে। এই স্মৃতিসৌধটো প্ৰায় এটা বিখ্যাত চিহ্ন হৈ পৰিছে। ৱায়াং পুতলা খেল আৰু গামেলান সংগীতৰ সৈতে গোট খুৱাই ই এটা অস্পষ্ট ধ্ৰুপদী জাভানীজ অতীতত পৰিণত হৈছে।{{sfn|Wood|2011|p=38}} বৰোবুদুৰৰ পৰা সংগ্ৰহ কৰা কেইবাটাও প্ৰত্নতাত্ত্বিক সামগ্ৰী বা ইয়াৰ প্ৰতিৰূপ ইণ্ডোনেছিয়া আৰু বিদেশৰ কিছুমান সংগ্ৰহালয়ত প্ৰদৰ্শিত হৈছে। বৰোবুদুৰ মন্দিৰৰ চৌহদৰ ভিতৰত থকা কৰ্মবিভংগ সংগ্ৰহালয়ৰ বাহিৰেও কিছুমান সংগ্ৰহালয় যেনে: জাকাৰ্টাৰ ইণ্ডোনেছিয়ান নেচনেল মিউজিয়াম, আমষ্টাৰডামৰ ট্ৰপেনমিউজিয়াম, লণ্ডনৰ ব্ৰিটিছ মিউজিয়াম, বেংককৰ থাই নেচনেল মিউজিয়ামত বৰোবুদুৰৰ শিল্পকৰ্ম আছে। পেৰিছৰ লুভ্ৰ সংগ্ৰহালয়, কুৱালালামপুৰৰ মালয়েছিয়ান নেচনেল মিউজিয়াম আৰু নিউ টাইপেইৰ মিউজিয়াম অৱ ৱৰ্ল্ড ৰিলিজিয়নছতো বৰোবুদুৰৰ প্ৰতিৰূপ প্ৰদৰ্শন কৰা হৈছে।{{sfn|Museum of World Religions, Taipei}} প্ৰাচীন জাভাৰ ধ্ৰুপদী বৌদ্ধ সভ্যতাৰ প্ৰতি এই কীৰ্তিচিহ্নটোৱে বিশ্বৰ দৃষ্টি আকৰ্ষণ কৰিছে। বৰোবুদুৰৰ পুনৰ আৱিষ্কাৰ আৰু পুনৰ্গঠনক ইণ্ডোনেছিয়াৰ বৌদ্ধসকলে ইণ্ডোনেছিয়াত বৌদ্ধ পুনৰুজ্জীৱনৰ চিন বুলি প্ৰশংসা কৰিছে। ১৯৩৪ চনত [[শ্ৰীলংকা]]ৰ পৰা অহা মিছনেৰী সন্ন্যাসী নাৰদ থেৰা দক্ষিণ-পূব এছিয়াত ধৰ্ম প্ৰচাৰৰ যাত্ৰাৰ অংশ হিচাপে প্ৰথমবাৰৰ বাবে ইণ্ডোনেছিয়া ভ্ৰমণ কৰে। এই সুযোগৰ সহায়ত স্থানীয় কেইজনমান বৌদ্ধ ধৰ্মগুৰুয়ে ইণ্ডোনেছিয়াত বৌদ্ধ ধৰ্মক পুনৰুজ্জীৱিত কৰিছিল। ১৯৩৪ চনৰ ১০ মাৰ্চত বৰোবুদুৰৰ দক্ষিণ-পূব দিশত নাৰদ থেৰাৰ আশীৰ্বাদত [[বোধি বৃক্ষ|বোধি বৃক্ষৰোপণ]] অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয় আৰু কিছুমান উপাসকক সন্ন্যাসী হিচাপে নিযুক্তি দিয়া হয়।{{sfn|Buddhanet|2002}} বছৰত এবাৰ ইণ্ডোনেছিয়া আৰু চুবুৰীয়া দেশৰ পৰা হাজাৰ হাজাৰ বৌদ্ধ লোকে ৰাষ্ট্ৰীয় ৱাইছাক উদযাপনৰ স্মৃতিত বৰোবুদুৰলৈ ভিৰ কৰে।{{sfn|Wonderful Indonesia|2013}} [[File:Coat of arms of Central Java.svg|thumb|upright|বৰোবুদুৰ প্ৰদৰ্শন কৰা মধ্য জাভাৰ প্ৰতীক]] মধ্য জাভা প্ৰদেশ আৰু মাগেলাং ৰিজেন্সিৰ প্ৰতীকত বৰোবুদুৰৰ প্ৰতিচ্ছবি আছে। ই মধ্য জাভাৰ প্ৰতীক হৈ পৰিছে আৰু বহল পৰিসৰত ইণ্ডোনেছিয়াৰো প্ৰতীক হিচাপে গণ্য কৰা হয়। বৰোবুদুৰৰ নামেৰে কেইবাটাও প্ৰতিষ্ঠানৰ নামকৰণ কৰা হৈছে। যেনে বৰোবুদুৰ বিশ্ববিদ্যালয়, মধ্য জাকাৰ্টাৰ বৰোবুদুৰ হোটেল আৰু বিদেশৰ কেইবাখনো ইণ্ডোনেছিয়ান ৰেষ্টুৰেণ্ট ইয়াৰ নামেৰে ৰখা হৈছে। এই স্মৃতিসৌধটোৱে ইণ্ডোনেছিয়াৰ দুখন উল্লেখযোগ্য পাঁচ তাৰকাযুক্ত হোটেল ওচৰৰ আমানজিঅ’ (য’ৰ পৰা পৰিষ্কাৰ দিনত মন্দিৰটো দেখা যায়) আৰু স্লেমানৰ হায়াট ৰিজেন্সি যোগাকাৰ্টাৰ স্থাপত্য ডিজাইনৰ বাবে অনুপ্ৰাণিত কৰিছিল। ৰূপিয়াৰ বেংকনোট আৰু ডাকটিকটত, বহুতো কিতাপ, প্ৰকাশন, তথ্যচিত্ৰ আৰু ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰ্যটন প্ৰচাৰ সামগ্ৰীত বৰোবুদুৰক দেখা যায়। ইণ্ডোনেছিয়াৰ অন্যতম মূল পৰ্যটন আকৰ্ষণ হিচাপে পৰিগণিত হৈছে এই স্মৃতিসৌধ, মন্দিৰটোৰ চাৰিওফালে থকা অঞ্চলটোৰ স্থানীয় অৰ্থনীতি সৃষ্টিৰ বাবে অতি প্ৰয়োজনীয়। উদাহৰণস্বৰূপে যোগাকাৰ্টা চহৰৰ পৰ্যটন খণ্ডটো আংশিকভাৱে বৰোবুদুৰ আৰু প্ৰম্বানন মন্দিৰৰ ওচৰত থকাৰ বাবেই গঢ় লৈ উঠিছে। ===শিল্প আৰু সাহিত্যত উল্লেখ=== ১৮৩৬ চনৰ ফিচাৰৰ ড্ৰয়িং ৰুম স্ক্ৰেপ বুকত ডব্লিউ পাৰ্চাৰৰ এখন ছবিৰ খোদিত বৰো ব'ড'ৰত লেটিচিয়া এলিজাবেথ লেণ্ডনে খ্ৰীষ্টান দৃষ্টিকোণৰ পৰা বৰোবুদুৰক উপস্থাপন কৰিছে।{{sfn|Landon|1836|p=39}} ==লগতে চাওক== * [[এংকৰ ৱাট]] ==টোকা== {{notelist}} ==তথ্য উৎস== {{reflist|1=30em}} ==উদ্ধৃত ৰচনাসমূহ== ===গ্ৰন্থৰাজি=== {{refbegin}} *{{cite book | title = Hasil Pemugaran dan Temuan Benda Cagar Budaya PJP I | first1 =I.G.N. | last1 =Anom | last2 = Sugiyanti| first2 =Sri | last3 =Hasibuan | first3 = Hadniwati|editor1-last= Ibrahim|editor1-first= Maulana |editor2-last= Samidi | publisher = Direktorat Jenderal Kebudayaan | year = 1996 | url = https://books.google.com/books?id=BjXkCgAAQBAJ&q=Punden+Berundak+Cipari&pg=PA87 | language = id}} * {{cite book|title=The Restoration of Borobudur|isbn=92-3-103940-7|date=2005|editor-first=I.G.N.|editor-last=Anom|publisher=[[United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization]]|url=https://unesdoc.unesco.org/ark:/48223/pf0000143333|access-date=December 21, 2023}} * {{cite book|title=Some Architectural Design Principles of Temples in Java: A study through the buildings projection on the reliefs of Borobudur temple|last=Atmadi|first= Parmono|publisher=Gajah Mada University Press|year=1988|isbn=979-420-085-9|location=Yogyakarta}} *{{cite book |last1=Bloembergen |first1=Marieke |last2=Eickhoff |first2=Martijn |editor-last=Falser |editor-first=M |title=Save Borobudur! The Moral Dynamics of Heritage Formation in Indonesia across Orders and Borders, 1930s–1980s. In Cultural Heritage as Civilizing Mission |date=2015 |publisher=Springer |isbn=978-3-319-13637-0 |pages=83–119}} *{{cite book |last1=Bloembergen |first1=Marieke |last2=Eickhoff |first2=Martijn |title=The Politics of Heritage in Indonesia A Cultural History |date=2020 |publisher=Cambridge University Press|isbn=978-1-108-61475-7}} * {{cite book|title=The Twilight Language: Explorations in Buddhist Meditation and Symbolism|last1=Bucknell |first1=Roderick S. |last2=Stuart-Fox|first2= Martin|name-list-style=amp|publisher= Routledge|location=UK|year=1995|chapter=Chapter 1: Meditation and Symbolism|isbn=0-7007-0234-2}} * {{cite book|editor-last=Buswell |editor-first=Robert E.|title=Encyclopedia of Buddhism|publisher=Macmillan Reference USA |year=2004 |isbn=0-02-865718-7}} * {{cite book| last =Chemburkar | first = Swati |editor-last=Acri | editor-first= Andrea | year = 2016 | title = Borobudur's Pāla Forebear? A Field Note from Kesariya, Bihar, India. In Esoteric Buddhism in Mediaeval Maritime Asia; Networks of Masters, Texts, Icons | publisher = ISEAS–Yusof Ishak Institute | url = https://www.cambridge.org/core/books/esoteric-buddhism-in-mediaeval-maritime-asia/A5B46A561DC9C3AB31FEB133BFEE7763 | isbn = 9789814695091|pages= 191–210}} * {{cite book |last1=De Casparis |first1=Johannes Gijsbertu |editor1-last=Malalasekera |editor1-first=G. P. |title=Barabudur, in: Encyclopedia of Buddhism, volume II |date=1966 |publisher=The Government of Ceylon |pages=545–549}} * {{cite book|title=Borobudur. Appearance of a Universe|first=Peter|last=Cirtek |publisher=Monsun Verlag| year=2019|isbn=978-3-940429-09-4|edition=2nd|location=Hamburg}} * {{cite book|title=Borobudur|first=Jacques|last=Dumarçay|publisher=Oxford University Press|others= trans. and ed. by Michael Smithies|year=1986|isbn=0-19-580379-5|edition=1st|location=Singapore}} * {{cite book|title=Borobudur|first=Jacques|last=Dumarçay|publisher=Oxford University Press|others= trans. and ed. by Michael Smithies|year=1991|isbn=0-19-588550-3|edition=2nd|location=Singapore}} * {{cite book|title=Construction Techniques in South and Southeast Asia, A History|first=Jacques|last=Dumarçay|publisher=Brill |others= trans. by Barbara Silverstone, Raphaelle Dedourge| year=2005 |isbn=90-04-14126-X|location=Leiden}} * {{cite conference|chapter=Architecture as Information Space|book-title=8th Int. Conf. on Information Visualization|last1=Ferschin|first1= Peter |last2=Gramelhofer|first2=Andreas |title=Proceedings. Eighth International Conference on Information Visualisation, 2004. IV 2004|name-list-style=amp|doi=10.1109/IV.2004.1320142|pages=181–186|year=2004|publisher=[[IEEE]]|isbn=0-7695-2177-0}} * {{cite book |last1=Fontein |first1=Jan |title=The pilgrimage of Sudhana : a study of Gandavyuha illustrations in China, Japan and Java |date=1967 |publisher=Mouton & Co|isbn=978-3-11-156269-8}} *{{cite book |last1=Fontein |first1=Jan |title=Entering the Dharmadhātu, A Study of the Gandavyūha Reliefs of Borobudur |date=2012 |publisher=Brill |isbn=978-90-04-22348-6}} * {{cite conference|title=Barabudur: History and Significance of a Buddhist Monument|editor1=Gómez, Luis O. |editor-link1=Luis O. Gómez |editor2=Woodward, Hiram W.|editor-link2=Hiram W. Woodward |publisher=University of California|year=1981|isbn=0-89581-151-0 |location=Berkeley|name-list-style=amp|ref= none}} :* {{cite conference|author-link=Johannes Gijsbertus de Casparis|last=De Casparis|first=Johannes Gijsbertu|chapter=The Dual Nature of Barabudur|title=Barabudur: History and Significance of a Buddhist Monument|date=1981}} :*{{cite conference|last=Wayman|first=Alex| author-link=Alex Wayman|title=Reflections on the Theory of Barabudur as a Mandala| book-title=Barabudur History and Significance of a Buddhist Monument|date=1981| pages=139–172}} *{{cite book |last1=Haddon |first1=A. C. |title=The Outriggers of Indonesian Canoes |date=1920 |publisher=Royal Anthropological Institute of Ireland and Great Britain |location=London |url=http://www.survivorlibrary.com/library/the_outriggers_of_indonesian_canoes_1920.pdf|oclc=222264503}} *{{cite book | title = Sendratari mahakarya Borobudur | last= Haryono| first= Timbul | publisher = Kepustakaan Populer Gramedia | year = 2011 | isbn = 978-979-9103-33-8 | url = https://books.google.com/books?id=I4hFie9yqtEC&q=Punden+Berundak+Borobudur | language = id}} * {{cite book |last1=Hitchcock |first1=Michael |first2=I. Nyoman |last2=Darma Putra |editor1-last=King |editor1-first=Victor T. |chapter=Prambanan and Borobudur: Managing tourism and conservation in Indonesia |title=UNESCO in Southeast Asia World Heritage Sites in Comparative Perspective |pages=258–273 |chapter-url=https://research.gold.ac.uk/id/eprint/13841/6/Borobudur%20and%20Prambanan%20Paper.pdf |date=2016 |publisher=NIAS Press |isbn=978-87-7694-667-8 |via=Goldsmiths, University of London}} * {{cite book| first=Roy E.|last=Jordaan |title=Imagine Buddha in Prambanan: Reconsidering the Buddhist Background of the Loro Jonggrang Temple Complex |year=1993 |publisher=Vakgroep Talen en Culturen van Zuidoost-Azië en Ocenanië, Rijksuniversiteit te Leiden| isbn=90-73084-08-3}} * {{cite book|title=Ageless Borobudur: Buddhist mystery in stone, decay and restoration, Mendut and Pawon, folklife in ancient Java |last=Kempers |first=Bernet |publisher=Servire|year=1976 |isbn=90-6077-553-8|location=Wassenaar| oclc=66207713}} * {{cite book |last1=Krom |first1=N.J. |title=Borobudur, Archaeological Description, vol. I |date=1927|oclc =5964215|publisher=Nijhoff |location=The Hague |url=https://archive.org/details/dli.ernet.12193/page/n3/mode/2up |access-date=31 December 2023}} *{{cite book|last =Landon|first=Letitia Elizabeth|title=Fisher's Drawing Room Scrap Book|url=https://play.google.com/books/reader?id=2dBbAAAAQAAJ&pg=GBS.PA98|section=picture|year=1836|publisher=Fisher, Son & Co.|oclc=832519854}} * {{cite book|title=Borobudur: Golden Tales of the Buddhas|first=John|last=Miksic|author-link=John N. Miksic|publisher=Tuttle Publishing|year=1990|isbn=0-87773-906-4}} *{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=MVoZGA2yfywC&q=dvarapala+borobudur+dagi&pg=PA29 |title=Borobudur: Golden Tales of the Buddhas |first1=John|last1=Miksic |first2=Marcello |last2=Tranchini |first3=Anita |last3=Tranchini |year=1996 |publisher=Tuttle publishing |isbn=978-0-945971-90-0 |access-date=2 April 2012}} * {{cite book|title=Early Kingdoms of the Indonesian Archipelago and the Malay Peninsula| first=Paul Michel|last=Munoz| publisher=Didier Millet| year=2007| isbn= 978-981-4155-67-0}} *{{cite book |last1=Nagaoka |first1=M |title=Cultural Landscape Management at Borobudur, Indonesia |date=2016 |publisher=Springer |isbn=978-3-319-42045-5}} * {{wikicite |ref={{harvid|Raffles|1830}} |reference={{Gutenberg| no= 49843| name=The History of Java, v. 1-2| bullet= none| year=2015| first = Thomas Stamford | last =Raffles| authorlink =Stamford Raffles| origdate=1830| edition= 2nd| publisher= John Murray (publishing house)| oclc= 578699780| access-date = December 22, 2023}}}} *{{cite book |last1=Revianur |first1=A. |editor-link=Melani Budianta |editor1-last=Budianta |editor1-first=Melani |editor2-last=Budiman |editor2-first=Manneke |editor3-last=Kusno |editor3-first=Abidin |editor4-last=Moriyama |editor4-first=Mikihiro |title=Forms and types of Borobudur's stupas. In Cultural Dynamics in a Globalized World |date=2018 |publisher=Taylor & Francis |isbn=978-1-138-62664-5 |pages=577–584}} * {{cite book |first=Raden |last=Soekmono |author-link=Soekmono |year=1976 |title=Chandi Borobudur: A Monument of Mankind |isbn=92-3-101292-4 |location=Paris|publisher=Unesco Press |url=http://unesdoc.unesco.org/images/0002/000200/020097E.pdf#search=%22soekmono%20chandi%20borobudur%22 |access-date=17 August 2008}} *{{cite book |first=Raden |last=Soekmono |author-link=Soekmono |date=1981 |orig-date=1973 |title=Pengantar Sejarah Kebudayaan Indonesia 2 |edition=3rd |publisher=Penerbit Kanisius |location=Yogyakarta |via=Yogyakarta State University |url=https://staffnew.uny.ac.id/upload/131782844/pendidikan/pengantar-sejarah-kebudayaan-indonesia-2.pdf |access-date=December 21, 2023 |archivedate=December 21, 2023 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20231221212930/https://staffnew.uny.ac.id/upload/131782844/pendidikan/pengantar-sejarah-kebudayaan-indonesia-2.pdf }} *{{cite book |last=Vaisutis |first=Justine |year=2007 |title=Indonesia |publisher=Lonely Planet |isbn=978-1-74104-435-5}} *{{cite book |last1=Voûte |first1=Caesar |last2=Long |first2=Mark |name-list-style=amp |date=2008 |title=Borobudur: Pyramid of the Cosmic Buddha |publisher=D.K. Printworld Ltd |isbn=978-8-12460-403-8 |oclc=229446531 |url=http://www.borobudur.tv/book_promo.htm |access-date=17 August 2008 |via=borobudur.tv |archive-url=https://web.archive.org/web/20080608070829/http://www.borobudur.tv/book_promo.htm |archive-date=8 June 2008 |url-status=dead}} *{{cite book |title=The Borderlands of Southeast Asia |chapter=Chapter 2: Archaeology, National Histories, and National Borders in Southeast Asia |first=Michael |last=Wood |url=https://books.google.com/books?id=KzSjL7vxFpcC |publisher=NDU Press |editor1-last=Clad |editor1-first=James |editor2-last=McDonald |editor2-first=Sean M. |editor3-last=Vaughan |editor3-first=Bruce |year=2011 |isbn=978-1-78039-922-5}} {{refend}} ===গৱেষণা পত্ৰিকাৰ প্ৰবন্ধ=== {{refbegin}} *{{cite news|url=http://www.smh.com.au/news/world/an-ancient-wonder-reduced-to-rubble/2006/05/29/1148754940170.html|title=An ancient wonder reduced to rubble|first=Sebastien|last= Berger|date=30 May 2006|access-date=23 August 2008|publisher=The Sydney Morning Herald}} *{{cite journal |last1=Bloembergen |first1=M. |last2=Monquil |first2=M. |title=A fragmented Provenance Report regarding Four Buddha heads gifted by Artis in the NMVW and the social lives of Borobudur |journal=PPROCE Provenance Reports |date=2022 |volume=36 |url=https://pure.knaw.nl/ws/portalfiles/portal/496432798/RAP_PPROCE_ProvenanceReport_36_ArtisBuddhaheads_TM_A_5945until5948_v10_v202203.pdf |publisher=Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen}} *{{cite journal|first=Harold |last=Crouch|author-link=Harold Crouch|journal=Trends in Southeast Asia|title=The Key Determinants of Indonesia's Political Future|url=https://sealionplus.iseas.edu.sg/nodes/view/22630?keywords=|year=2002|issn=0219-3213|volume=7}} *{{cite journal |last1=De Casparis |first1=J.G. |title=Review of The law of cause and effect in ancient Java, by J. Fontein |journal=Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde |date=1992 |volume=148 |issue=1 |pages=148–151 |jstor=27864315}} *{{cite journal |title=Problems of Indonesian Historiography |first=D.G.E.|last=Hall |journal=Pacific Affairs |volume=38 |issue=3/4 |pages=353–359 |year=1956 |doi=10.2307/2754037 |jstor=2754037}} *{{cite journal| first1=Mark P.|last1=Hampton| title=Heritage, Local Communities and Economic Development| journal=Annals of Tourism Research| doi=10.1016/j.annals.2004.10.010| volume=32| issue=3| pages=735–759| year=2005| s2cid=154890055}} *{{cite journal |last1=Van Lohuizen-de Leeuw |first1=J.E. |title=The Dhyani-Buddhas of Barabudur |journal=Bijdragen tot de Taal-, Land- en Volkenkunde / Journal of the Humanities and Social Sciences of Southeast Asia |date=1965 |volume=121 |issue=4 |pages=389–416|doi=10.1163/22134379-90002949 |url=https://brill.com/view/journals/bki/121/4/article-p389_1.xml?language=en}} *{{cite journal|title=Barabudur, Mendut en Pawon en hun onderlinge samenhang|trans-title=Barabudur, Mendut and Pawon and their mutual relationship|first=J. L.|last=Moens |year=1951 |others=trans. by Mark Long |url=http://www.borobudur.tv/Barabudur_Mendut_Pawon.pdf |journal=Tijdschrift voor de Indische Taai-, Land- en Volkenkunde deel LXXXIV, aflevering 3, jaarg. P.[326]-386 |publisher=Het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen |pages=1–109 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20070810210020/http://www.borobudur.tv/Barabudur_Mendut_Pawon.pdf |archive-date=10 August 2007|oclc=69201320}} *{{cite journal|last1=Murwanto|first1=H. |last2=Gunnell|first2=Y |last3=Suharsono|first3=S. |last4=Sutikno|first4=S. |last5=Lavigne|first5=F. |title=Borobudur monument (Java, Indonesia) stood by a natural lake: chronostratigraphic evidence and historical implications|journal=The Holocene|issue=3|year=2004|pages=459–463|doi=10.1191/0959683604hl721rr|volume=14|bibcode=2004Holoc..14..459M|s2cid=129690872}} *{{cite journal |last1=Santiko |first1=Hariani |title=Identification of Karmawibbanga Reliefs at Candi Borobudur |journal=AMERTA, Jurnal Penelitian Dan Pengembangan Arkeologi |date=2016 |volume=34 |issue=2 |pages=129–137 |doi=10.24832/amt.v34i2.179 |url=https://jurnalarkeologi.kemdikbud.go.id/index.php/amerta/article/view/179|doi-access=free }} *{{cite journal |last=Situngkir |year=2010 |first=H. |title=Borobudur Was Built Algorithmically |ssrn=1672522| journal=BFI Working Paper Series WP-9-2010 |pages=1–9 |publisher=Bandung Fe Institute}} *{{Cite journal |last1=Troll |first1=Valentin R. |last2=Deegan |first2=Frances M. |last3=Jolis |first3=Ester M. |last4=Budd |first4=David A. |last5=Dahren |first5=Börje |last6=Schwarzkopf |first6=Lothar M. |date=2015-03-01 |title=Ancient oral tradition describes volcano–earthquake interaction at merapi volcano, indonesia |journal=Geografiska Annaler |series=Series A, Physical Geography |volume=97 |issue=1 |pages=137–166 |doi=10.1111/geoa.12099 |bibcode=2015GeAnA..97..137T |s2cid=129186824 |issn=0435-3676}} *{{cite journal |title=Agreement concerning the voluntary contributions to be given for the execution of the project to preserve Borobudur |journal=United Nations Treaty Series |date=1980 |volume=865 |issue=1973 |pages=12414–12422 |url=https://treaties.un.org/doc/Publication/UNTS/Volume%20865/volume-865-I-12422-English.pdf |access-date=4 January 2024|ref={{SfnRef|United Nations|1980}} }} *{{cite journal|journal=Indonesia |title=In Search of "Ho-Ling" |first=W. J.|last=Van der Meulen| volume=23 |year=1977 |issue=23 |pages=87–112 |url=http://cip.cornell.edu/DPubS?service=UI&version=1.0&verb=Display&handle=seap.indo/1107118718 |doi=10.2307/3350886|jstor=3350886}} *{{cite journal |journal=Indonesia |title=King Sañjaya and His Successors |first=W. J. |last=Van der Meulen |volume=28 |year=1979 |pages=17–54 |url=http://cip.cornell.edu/DPubS?service=UI&version=1.0&verb=Display&handle=seap.indo/1107121629 |doi=10.2307/3350894 |jstor=3350894 |issue=28|hdl=1813/53687 |hdl-access=free}} *{{cite journal |last1=Vogel |first1=J. Ph. |title=The Borobudur Restored |journal=Journal of the Royal Asiatic Society |date=1913 |volume=45 |issue=2 |pages=421–422 |doi=10.1017/S0035869X00044798|s2cid=163589816 }} *{{cite journal|title=The Restoration and Conservation Project of Borobudur Temple, Indonesia. Planning: Research: Design|last=Voute|first= Caesar |journal=Studies in Conservation|volume=18|issue=3|doi=10.2307/1505654|year=1973|pages=113–130|jstor=1505654}} *{{cite journal| title=Acquisition |journal=Critical Inquiry |first=Hiram W. Jr.|last=Woodward|author-link=Hiram W. Woodward|volume=6 |issue=2 |year=1979 |pages=291–303| doi=10.1086/448048|s2cid=224792217 }} *{{cite journal |last1=Zin |first1=Monika |title=Imagery of Hell in South, South East and Central Asia |journal=Rocznik Orientalistyczny |date=2014 |volume=LXVII |issue=1 |pages=269–296 |url=https://journals.pan.pl/dlibra/show-content?id=82242 |issn=0080-3545}} {{refend}} ===বাতৰি-কাকত আৰু অনলাইন উৎস=== {{refbegin}} *{{cite web|ref={{sfnref|Antara|2010}} |title=Covered in volcanic ash, Borobudur closed temporarily |url=http://antaranews.com/en/news/1289042983/covered-in-volcanic-ash-borobudur-closed-temporarily |publisher=Antara |date=6 November 2010 |access-date=6 November 2010 |archive-url=https://web.archive.org/web/20101109225131/http://www.antaranews.com/en/news/1289042983/covered-in-volcanic-ash-borobudur-closed-temporarily |archive-date=9 November 2010 |url-status=dead}} *{{cite web|ref={{sfnref|Antara|2012}} |url=http://www.antaranews.com/berita/319963/candi-borobudur-dicatatkan-di-guinness-world-records |title=Candi Borobudur dicatatkan di Guinness World Records |date=5 July 2012 |publisher=Antara |language=id |access-date=15 July 2012 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120709235121/http://www.antaranews.com/berita/319963/candi-borobudur-dicatatkan-di-guinness-world-records |archive-date=9 July 2012 |url-status=dead}} *{{cite news |last1=Antara |title=Borobudur Temple: Govt targets 2 mln visitors per year |date=11 October 2023 |url=https://en.antaranews.com/news/295917/borobudur-temple-govt-targets-2-mln-visitors-per-year |access-date=19 January 2024}} *{{cite news|title=Tangga Candi Borobudur Dilapisi Karet |website=Kompas.com |date=6 March 2015 |first=I Made |last=Asdhiana |language=id |url=http://travel.kompas.com/read/2015/03/06/182500327/Tangga.Candi.Borobudur.Dilapisi.Karet |access-date=14 October 2015}} *{{cite web|ref={{sfnref|BBC|2014}} | url = http://www.bbc.co.uk/ahistoryoftheworld/objects/CPbWMMoFSnmUlSHF3dkf5A# | title = Borobudur Buddha head | publisher = BBC | access-date = 2 August 2014 | quote = A History of The World, The British Museum}} *{{cite web|ref={{sfnref|British Museum|2023}}|title=Figure of Buddha head; globular head and full rounded features. Made of volcanic stone|url=https://www.britishmuseum.org/collection/object/A_1859-1228-176|access-date=2023-10-24|publisher=British Museum}} *{{cite web|date =2002|ref ={{sfnref|Buddhanet|2002}}|title =Buddhism in Indonesia|website =Buddhanet|url =http://www.buddhanet.net/e-learning/buddhistworld/indo-txt.htm|archive-url =https://web.archive.org/web/20020214130731/http://www.buddhanet.net/e-learning/buddhistworld/indo-txt.htm|url-status =dead|archive-date =14 February 2002|access-date =4 May 2015|archivedate =12 November 2020|archiveurl =https://web.archive.org/web/20201112012248/http://www.buddhanet.net/e-learning/buddhistworld/indo-txt.htm|deadurl =yes}} *{{cite web|ref={{sfnref|Buddhist Travel|2008}}|url = http://www.buddhistravel.com/index.php?id=86,377,0,0,1,0|title = Borobudur|access-date = 11 November 2011|year = 2008|publisher = Buddhist Travel|url-status = dead |archive-url = https://web.archive.org/web/20120105170427/http://www.buddhistravel.com/index.php?id=86,377,0,0,1,0|archive-date = 5 January 2012 |df = dmy-all}} *{{cite web |ref={{sfnref|Dinas Pariwisata dan Budaya Provinsi Jawa Barat|2012}} |title=Pangguyangan |work=Dinas Pariwisata dan Budaya Provinsi Jawa Barat |language=id |url=http://www.disparbud.jabarprov.go.id/wisata/dest-det.php?id=878&lang=id |access-date=17 May 2017 |url-status=dead |archive-date=24 December 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20191224184236/http://www.disparbud.jabarprov.go.id/wisata/dest-det.php?id=878&lang=id |archivedate=24 December 2019 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20191224184236/http://www.disparbud.jabarprov.go.id/wisata/dest-det.php?id=878&lang=id |deadurl=yes }} *{{cite web|ref={{sfnref|Encyclopædia Britannica|2011}}| url = https://www.britannica.com/EBchecked/topic/301580/Jataka | title = Jataka | access-date = 4 December 2011 | publisher = Encyclopædia Britannica}} *{{cite news |last=Fitriana |first=Ika |date=19 November 2014 |title=Tangga Candi Borobudur Mulai Dilapisi Kayu |website=Kompas.com |language=id |url=http://regional.kompas.com/read/2014/11/19/18133321/Tangga.Candi.Borobudur.Mulai.Dilapisi.Kayu |access-date=14 October 2015}} *{{Cite news |last=Fitriana |first=Ika |date=4 June 2023 |title=Saat Ribuan Lampion Waisak Diterbangkan di Langit Borobudur |website=Kompas.com |language=id |url=https://regional.kompas.com/read/2023/06/04/204612978/saat-ribuan-lampion-waisak-diterbangkan-di-langit-borobudur |access-date=2024-03-17}} *{{cite web|ref={{sfnref|Guinness|2014}}|title=Largest Buddhist temple | url=http://www.guinnessworldrecords.com/records-3000/largest-buddhist-temple/ | publisher=Guinness World Records| work=Guinness World Records| access-date=27 January 2014}} *{{cite web |ref={{sfnref|Indonesian Embassy in The Hague|2012}} |title=Borobudur |website=Indonesian Embassy in The Hague |url=http://ina.indonesia.nl/index.php/pariwisata/356-borobudur |date=21 December 2012 |language=id |access-date=July 24, 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20141106221222/http://ina.indonesia.nl/index.php/pariwisata/356-borobudur |archive-date=November 6, 2014 |url-status=dead |archivedate=November 6, 2014 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20141106221222/http://ina.indonesia.nl/index.php/pariwisata/356-borobudur |deadurl=yes }} *{{cite news|ref={{sfnref|Kompas|2000}}|website=Kompas.com |date=7 April 2000|title=Borobudur Pernah Salah Desain|language=id |url=http://www.kompas.com/kompas-cetak/0004/07/dikbud/boro09.htm |access-date=23 August 2008|archive-url=https://web.archive.org/web/20071226230646/http://www.kompas.com/kompas-cetak/0004/07/dikbud/boro09.htm|archive-date=26 December 2007}} *{{cite web | ref={{sfnref|PBS}} | title=Saving Borobudur | publisher=PBS | url=https://www.pbs.org/treasuresoftheworld/borobudur/blevel_1/b6_saving.html | access-date=21 July 2014 | archivedate=26 November 2021 | archiveurl=https://web.archive.org/web/20211126050006/https://www.pbs.org/treasuresoftheworld/borobudur/blevel_1/b6_saving.html | deadurl=yes }} *{{Cite web |last=Madyansyah|first=Muhammad Marjan |date=22 July 2023 |title=Pradaksina, Ribuan Umat Buddha Enam Negara Mengitari Borobudur |website=kemenag.go.id |publisher=Kementerian Agama |language=id |url=https://kemenag.go.id/nasional/pradaksina-ribuan-umat-buddha-enam-negara-mengitari-borobudur-lt1ku |access-date=2024-03-17}} *{{cite news |last1=Muryanto |first1=Bambang |title=Buddhas to be reunited with their heads |url=https://www.thejakartapost.com/news/2014/11/20/buddhas-be-reunited-with-their-heads.html |access-date=31 December 2019 |publisher=The Jakarta Post |date=20 November 2014}} *{{cite web |ref ={{sfnref|Museum of World Religions, Taipei}} |title =The Greatest Sacred Buildings |publisher =Museum of World Religions, Taipei |url =http://www.mwr.org.tw/content_en/exhibitions/permanent-exhibition/sub_12.aspx |access-date =4 May 2015 |archive-url =https://web.archive.org/web/20170207105433/http://www.mwr.org.tw/content_en/exhibitions/permanent-exhibition/sub_12.aspx |archive-date =7 February 2017 |url-status =dead |df =dmy-all |archivedate =7 February 2017 |archiveurl =https://web.archive.org/web/20170207105433/http://www.mwr.org.tw/content_en/exhibitions/permanent-exhibition/sub_12.aspx |deadurl =yes }} *{{cite web|last=Naibaho|first=Juang | title = Inilah Foto-foto Kerusakan Candi | language =id | publisher = Tribun News | date = 7 November 2010 | url = http://www.tribunnews.com/2010/11/07/inilah-foto-foto-kerusakan-candi-borobudur | access-date =7 November 2010}} *{{cite web |last1=Republic of Indonesia |title=Periodic Reporting Exercise on the Application of the World Heritage Convention, State of Conservation of the World Heritage Properties in the Asia-Pacific Region Section II, Borobudur Temple |url=https://whc.unesco.org/archive/periodicreporting/apa/cycle01/section2/592.pdf |website=whc.unesco.org |publisher=UNESCO |access-date=5 January 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120111051221/https://whc.unesco.org/archive/periodicreporting/apa/cycle01/section2/592.pdf |archive-date=11 January 2012 |pages=1–26 |date=2002 |url-status=dead}} *{{Cite news |last=Sudiarno |first=Tarko |title=Photo: Waisak prayers, processions in pursuit of enlightenment |url=https://www.thejakartapost.com/multimedia/2016/05/25/waisak-prayers-processions-in-pursuit-of-enlightenment.html |date=25 May 2016|access-date=2024-03-17 |website=The Jakarta Post |language=en}} *{{cite web|first=Gary Michael|last=Tartakov|work=Lecture notes for Asian Art and Architecture: Art & Design 382/582|publisher=Iowa State University|title=Lecture 17: Sherman Lee's History of Far Eastern Art (Indonesia and Cambodja) |url=http://www.public.iastate.edu/~tart/arth382/lecture17.html|access-date=17 August 2008| archive-url=https://web.archive.org/web/20020427020933/http://www.public.iastate.edu/~tart/arth382/lecture17.html| archive-date=27 April 2002| url-status=dead}} *{{cite web |ref={{sfnref|The Borobudur Ship Expedition|2003}} |url=http://www.borobudurshipexpedition.com/index.htm |archive-url=https://web.archive.org/web/20030217031728/http://www.borobudurshipexpedition.com/index.htm |url-status=dead |archive-date=17 February 2003 |title=The Borobudur Ship Expedition, Indonesia to Africa 2003–2004 |access-date=14 December 2011 |date=2003 |publisher=The Borobudur Ship Expedition}} *{{cite web |ref={{sfnref|The Jakarta Globe|2010}}|title=Borobudur Temple Forced to Close While Workers Remove Merapi Ash |publisher=The Jakarta Globe |date=7 November 2010 |url=http://www.thejakartaglobe.com/home/borobudur-temple-forced-to-close-while-workers-remove-merapi-ash/405343 |access-date=7 November 2010 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20101111135645/http://www.thejakartaglobe.com/home/borobudur-temple-forced-to-close-while-workers-remove-merapi-ash/405343 |archive-date=11 November 2010}} *{{cite web|date=12 June 2012|ref={{sfnref|The Jakarta Globe|2012}}|url=http://www.thejakartaglobe.com/news/germany-supports-safeguarding-of-borobudur/523717 |title=Germany Supports Safeguarding of Borobudur |publisher=The Jakarta Globe |access-date=28 June 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120615195445/http://www.thejakartaglobe.com/news/germany-supports-safeguarding-of-borobudur/523717 |archive-date=15 June 2012}} *{{cite news|ref={{sfnref|The Jakarta Globe|2014}}|title=Borobudur, Other Sites, Closed After Mount Kelud Eruption|date=14 February 2014|url=http://www.thejakartaglobe.com/news/borobudur-other-sites-closed-after-mount-kelud-eruption/|publisher=The Jakarta Globe|access-date=15 February 2014|archive-url=https://web.archive.org/web/20140214143350/http://www.thejakartaglobe.com/news/borobudur-other-sites-closed-after-mount-kelud-eruption/|archive-date=14 February 2014|url-status=dead}} *{{cite news |ref={{sfnref|The Jakarta Post|2011}} |url=http://www.thejakartapost.com/news/2011/02/17/borobudur%E2%80%99s-postmerapi-eruption-rehabilitating-may-take-three-years-official.html |title=Borobudur's post-Merapi eruption rehabilitating may take three years: Official |publisher=The Jakarta Post |date=17 February 2011 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20160116230820/http://www.thejakartapost.com/news/2011/02/17/borobudur%E2%80%99s-postmerapi-eruption-rehabilitating-may-take-three-years-official.html |archive-date=16 January 2016 |access-date=10 December 2024 |archivedate=16 January 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160116230820/http://www.thejakartapost.com/news/2011/02/17/borobudur%E2%80%99s-postmerapi-eruption-rehabilitating-may-take-three-years-official.html |deadurl=yes }} *{{Cite news|date=20 January 2018|ref={{sfnref|The Jakarta Post|2018}}|url=http://www.thejakartapost.com/travel/2018/01/19/ui-archaeology-professor-weighs-in-on-borobudurs-chattra-restoration.html|title=UI archaeology professor weighs in on Borobudur's 'chattra' restoration|work=The Jakarta Post|access-date=4 May 2018|language=en}} *{{cite news |last1=The Straits Times |title=Indonesia's police on alert over apparent ISIS terror threat to Borobudur Temple |url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/indonesias-police-on-alert-over-apparent-isis-terror-threat-to-borobudur-temple |access-date=7 January 2024 |date=23 August 2014}} *{{cite news|ref={{sfnref|The Miami Herald|1985}}|title=1,100-Year-Old Buddhist Temple Wrecked By Bombs in Indonesia|publisher=The Miami Herald|date=22 January 1985|url=http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=MH&s_site=miami&p_multi=MH&p_theme=realcities&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EB3619008FD4B9F&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM|access-date=17 August 2008|archivedate=31 March 2019|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190331014119/http://nl.newsbank.com/nl-search/we/Archives?p_product=MH&s_site=miami&p_multi=MH&p_theme=realcities&p_action=search&p_maxdocs=200&p_topdoc=1&p_text_direct-0=0EB3619008FD4B9F&p_field_direct-0=document_id&p_perpage=10&p_sort=YMD_date:D&s_trackval=GooglePM|deadurl=yes}} *{{cite web|type=programme and meeting document|date=1999|ref={{sfnref|UNESCO|1999}}|publisher=UNESCO|title=Cultural heritage and partnership |url=http://unesdoc.unesco.org/images/0011/001163/116321Eo.pdf |access-date=17 August 2008}} *{{cite press release|ref={{sfnref|UNESCO|2004}}|publisher=UNESCO|title=UNESCO experts mission to Prambanan and Borobudur Heritage Sites |date=31 August 2004}} *{{cite web|date=2024|ref={{sfnref|UNESCO World Heritage Centre|2024}}|url=https://whc.unesco.org/en/list/592| title=Borobudur Temple Compounds| publisher=UNESCO| work=UNESCO World Heritage Centre| access-date=3 January 2024}} *{{cite web |ref={{sfnref|UNESCO Jakarta|2012}} |url=http://www.unesco.org/new/en/jakarta/about-this-office/single-view/news/stone_conservation_workshop_borobudur_central_java_indone/ |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20170914132130/http://www.unesco.org/new/en/jakarta/about-this-office/single-view/news/stone_conservation_workshop_borobudur_central_java_indone/ |archive-date=14 September 2017 |title=Stone Conservation Workshop, Borobudur, Central Java, Indonesia, 11-12 January 2012 funded by the Federal Republic of Germany|publisher=UNESCO Jakarta |date=16 January 2012 |access-date=8 September 2017}} *{{cite news |last=Wahyuni|first=Sri |date=28 June 2011 |url=http://www.thejakartapost.com/news/2011/06/28/borobudur-clean-finish-november.html |title=Borobudur clean-up to finish in November |publisher=The Jakarta Post |access-date=28 June 2012}} *{{Cite web |ref={{sfnref|Wacana Nusantara|2015}} |url=http://www.wacananusantara.org/candi-borobudur |title=Candi Borobudur, Bentuk dan Perlambang |publisher=Wacana Nusantara |date=23 September 2015 |access-date=16 April 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305094754/http://www.wacananusantara.org/candi-borobudur/ |archive-date=5 March 2016 |url-status=dead |archivedate=5 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305094754/http://www.wacananusantara.org/candi-borobudur/ |deadurl=yes }} *{{cite web|ref={{sfnref|Walubi|2023}}|date=2023|website=Walubi |title=Borobudur: Candi Berbukit Kebajikan |url=http://www.walubi.or.id/waisak2004/Borobudur%20-%20Candi%20Berbukit%20Kebajikan.shtml|access-date=December 9, 2009|archive-url=https://web.archive.org/web/20100703070946/http://www.walubi.or.id/waisak2004/Borobudur%20-%20Candi%20Berbukit%20Kebajikan.shtml|archive-date=July 3, 2010|url-status=dead}} *{{cite web|ref={{sfnref|Walubi|2002}}| title=The Meaning of Procession| publisher=Walubi (Buddhist Council of Indonesia)| work=Waisak| url=http://www.walubi.or.id/waisak/waisak_emakna_prosesi.shtml| access-date=28 December 2008| archive-url=https://web.archive.org/web/20090211113440/http://www.walubi.or.id/waisak/waisak_emakna_prosesi.shtml| archive-date=11 February 2009| url-status=dead}} *{{cite news |last1=Watson |first1=Penny |title=How world's largest Buddhist temple in Indonesia has been reborn |url=https://www.bangkokpost.com/world/2708661 |access-date=21 December 2023 |work=Bangkok Post |date=19 December 2023}} *{{cite web|ref={{sfnref|Wonderful Indonesia|2013}}|title=Vesak Festival: A Truly Sacred Experience |publisher=Wonderful Indonesia |url=http://www.indonesia.travel/en/destination/233/borobudur/article/7/vesak-festival-a-truly-sacred-experience|date=2013 |access-date=4 May 2015 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20150504193814/http://www.indonesia.travel/en/destination/233/borobudur/article/7/vesak-festival-a-truly-sacred-experience |archive-date=4 May 2015}} {{refend}} ==অধিক পঢ়ক== {{refbegin}} * {{cite book|title=Barabudur, history and significance of a Buddhist monument|last1=Gomez|first1=Luis O.|last2= Woodward |first2=Hiram W. |publisher=Asian Humanities Press|others=presented at the Int. Conf. on Borobudur, University of Michigan, 16–17 May 1974|year=1981|isbn=0-89581-151-0|location=Berkeley|name-list-style=amp}} * {{cite book|title=The Mysteries of Borobudur|author=John Miksic|publisher=Periplus|year=1999|isbn=962-593-198-8|location=Hongkong}} *{{Cite journal|last=Morton III|first=W. Brown|date=January 1983|title=Indonesia Rescues Ancient Borobudur|volume=163|issue=1 |issn=0027-9358 |oclc=643483454|journal=National Geographic (magazine)|pages=126–142}} * {{cite book|title=The symbolism of the stupa|author=Adrian Snodgrass|publisher=Cornell University|others=Southeast Asia Program |year=1985|isbn=0-87727-700-1|location=Ithaca, N.Y.}} * Klokke, Marijke. Borobudur a Mandala? IIAS Yearbook 1995, pp.&nbsp; 207. * Levin, Cecelia. "Enshrouded in Dharma and Artha: The Narrative Sequence of Borobudur's First Gallery Wall." In Materializing Southeast Asia's Past: Selected Papers from the 12th International Conference of the European Association of Southeast Asian Archaeologists, edited by Klokke Marijke J. and Degroot Véronique, 27-40. SINGAPORE: NUS Press, 2013. Accessed June 17, 2020. {{jstor|j.ctv1qv3kf.7}}. * Sundberg, Jeffrey Roger. "Considerations on the Dating of the Barabuḍur Stūpa." Bijdragen Tot De Taal-, Land- En Volkenkunde 162, no. 1 (2006): 95–132. Accessed June 17, 2020. {{jstor|27868287}}. {{refend}} ==বাহ্যিক সংযোগ== {{Commons|Borobudur|বৰোবুদুৰ}} * [http://borobudurpark.com/ বৰোবুদুৰ, প্ৰম্বানন আৰু ৰাটু বকো পাৰ্কৰ অফিচিয়েল ছাইট] * [https://www.youtube.com/watch?v=txujqGtB_6g বৰবুদুৰ মন্দিৰ চৌহদৰ চুটি তথ্যচিত্ৰ], ইউনেস্কো আৰু এন এইচ কেৰ * [https://www.youtube.com/watch?v=lWAj22H4qWg লাৰ্নিং ফ্ৰম বৰোবুদুৰ তথ্যচিত্ৰ] ইউটিউবত বৰোবুদুৰৰ [[জাতক]], ললিতবিস্তাৰ আৰু গণ্ডব্যূহৰ আখ্যানমূলক ভাস্কৰ্যৰ কাহিনী * [http://rubens.anu.edu.au/htdocs/bycountry/indonesia/borobudur/ বড়োবুদুৰৰ বিষয়ে অষ্ট্ৰেলিয়ান ৰাষ্ট্ৰীয় বিশ্ববিদ্যালয়ৰ গৱেষণা প্ৰকল্প] * [https://web.archive.org/web/20141228053135/http://masterpieces.asemus.museum/borobudur/ বৰোবুদুৰৰ লুকাই থকা ভিত্তিৰ বিশ্লেষণ] * [https://web.archive.org/web/20141106215528/http://ghn.globalheritagefund.org/?id=856%2F গ্লোবেল হেৰিটেজ নেটৱৰ্কত বৰোবুদুৰ] * [https://bimasbuddha.kemenag.go.id/borobudur/360/360/ 360° ভাৰ্চুৱেল ভ্ৰমণ, ইণ্ডোনেছিয়াৰ বৌদ্ধ সম্প্ৰদায়ৰ গাইডেন্স মহানিৰ্দেশনা] [[শ্ৰেণী:ইণ্ডোনেছিয়াৰ সংস্কৃতি]] [[শ্ৰেণী:ইণ্ডোনেছিয়াৰ বিশ্ব ঐতিহ্য ক্ষেত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:বৌদ্ধ মন্দিৰ]] [[শ্ৰেণী:ইণ্ডোনেছিয়াৰ পৰ্যটনস্থলী]] 8aejhnd0fwzd067lxsgt6xb38crcz5n 0 109771 517489 452197 2025-06-12T16:22:36Z নৰুনা বৰুৱা 44897 /* ইতিহাস */ 517489 wikitext text/x-wiki {{Infobox former subdivision |native_name = |conventional_long_name = মটক ৰাজ্য |common_name = Matak kingdom |nation = |subdivision = [[Princely State]] |era = |year_start = ১৮০৫ |date_start = |event_start = মটক ৰাজ্যৰ প্ৰতিষ্ঠা |year_end = ১৮৩৯ |date_end = ১২ নৱেম্বৰ |event_end = [[ব্ৰিটিছ ৰাজ|ব্ৰিটিছ ভাৰত]]ৰ সৈতে সংযুক্ত, |event1 = |date_event1 = |event2 = |date_event2 = |event3 = |date_event3 = |p1 = |s1 = |s2 = |flag_p1 = Ahom_insignia_plain.svg |flag_s1 = Flag of British Bengal.svg |flag_s2 = |image_flag = |image_coat = |image_map = |image_map_caption = |capital = বেংমৰা (বৰ্তমানৰ [[তিনিচুকীয়া চহৰ]]) |stat_year1 = |stat_area1 = 4661 |stat_pop1 = |today = India |common_languages = |religion = |government_type = |leader1 = মেজেৰা |year_leader1 = ১৭৯১–১৮০৫ |leader2 = মাটিবৰ |year_leader2 = ১৮০৫–১৮৩৯ |leader3 = মাজু গোহাঁই |year_leader3 = ১৮৩৯–১৮৩৯ |title_leader = বৰসেনাপতি |legislature = }} মটক ৰাজ্য বা মটক সাম্ৰাজ্য অসমৰ আহোম ৰাজ্যৰ ভিতৰত ১৯ শতিকাৰ স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চল। ইয়াক বৰসেনাপতি ("গ্ৰেট জেনেৰেল") দ্বাৰা পৰিচালিত কৰিছিল। <ref>"সেয়ে বুঢ়াগোহাঁয়ে বেংমাৰাৰ মোৱামৰীয়াৰ মুখিয়াল সৰ্বানন্দ সিংহৰ লগত চুক্তি কৰি স্বায়ত্তশাসিত ভিত্তিত ব্ৰহ্মপুত্ৰ আৰু বুৰি দিহিঙৰ মাজৰ ভূখণ্ড অৰ্পণ কৰি ''বৰসেনাপতি'' বা 'গ্ৰেট জেনেৰেল' উপাধি স্বীকৃতি দিয়ে। {{harvcol|বৰুৱা|১৯৮৬|p=৩৫৩}}</ref>{{sfn|Dutta|1985|p=188}} ==ইতিহাস== এই স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চলটো ১৮০৫ চনত পূৰ্ণানন্দ বুঢ়াগোহাঁই আৰু বেংমৰা (বৰ্তমানৰ তিনিচুকীয়া চহৰ)ৰ মোৱামৰীয়াৰ নেতা সৰ্বানন্দ সিংহৰ মাজত হোৱা চুক্তিৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল। য'ত আহোম ৰাজ্যই বৰসেনাপতি ("মহান সেনাপতি")ৰ নেতৃত্বত অঞ্চলটোক মটক ৰাজ্য ("মটক সাম্ৰাজ্য") হিচাপে স্বীকৃতি দিব আৰু সৰ্বানন্দ সিংহই বাৰ্ষিক কৰ দিব বুলি সহমতত উপনীত হৈছিল।<ref>"সেই অনুসৰি ১৮০৫ চনত চুক্তি কৰা হয় ... মোৱামৰীয়া মুখিয়ালজনে পাছলৈ আহোম চৰকাৰক বছৰেকীয়া কৰ, হাতীদাঁত, মুগা ৰেচম, আৰু নিজৰ ভূখণ্ডত উৎপাদিত এনেধৰণৰ সামগ্ৰীৰে গঠিত কৰ দিবলৈ সন্মত হয়।" {{harvcol|Baruah|1993|p=164}}</ref> এই চুক্তিৰ ফল মোৱামৰীয়া বিদ্ৰোহ আৰু দুৰ্বল হৈ পৰা আহোম ৰাজ্যই বিভিন্ন দিশৰ পৰা সন্মুখীন হোৱা বিপদৰ ফল—আৰু স্বায়ত্তশাসিত অঞ্চল প্ৰতিষ্ঠাৰ ফলত আহোমৰ বিৰুদ্ধে বিদ্ৰোহ আৰু মোৱামৰীয়া বিৰোধৰ অন্ত পৰিল। <ref>{{harvcol|Baruah|1993|p=164}}</ref> ১৮২৬ চনত যেতিয়া আহোম ৰাজ্য বাৰ্মিজ [[কনবাউং বংশ]]ৰ হাতত পৰে, তেতিয়া একমাত্ৰ মটক ৰাজ্যই স্বাধীনতা বজাই ৰাখিছিল।<ref>{{harvcol|Nag|2018|p=14}}</ref> পিছলৈ ই ব্ৰিটিছ শাসনৰ সুৰক্ষাৰ অধীনলৈ আহে আৰু অৱশেষত ১৮৩৯ চনত ব্ৰিটিছে সম্পূৰ্ণ নিয়ন্ত্ৰণ লাভ কৰে।{{sfn|Dutta|1985|p=187}} [[File:Coins of Sarbananda Shinga.jpg|thumb|অসম চৰকাৰৰ ৰাজ্যিক সংগ্ৰাহলয়ত থকা সৰ্বানন্দ সিংহৰ মুদ্ৰা]] ==চৰকাৰ== বৰসেনাপতি এই অঞ্চলৰ নামমাত্ৰ মুৰব্বী আছিল, প্ৰকৃত ক্ষমতা গাঁওবুঢ়াৰ পৰিষদৰ ("বয়োজ্যেষ্ঠ পৰিষদ")ৰ ওপৰত আছিল। ৰাইজে কোনো কৰ আদায় নিদিলে কিন্তু ব্যক্তিগত সেৱাহে দিলে – পুৰন্দৰ সিংহৰ অধীনত থকা অঞ্চলটোৰ পৰা অনুপ্ৰৱেশৰ এক প্ৰধান কাৰণ।{{sfn|Baruah|1993|p=165}} ==টোকা== {{reflist|2}} ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} {{refbegin}} * {{cite journal|last=Nag|first=Sajal|title=Devour thy Neighbour: Foreign Invasions and the Decline of States in Eighteenth Century North East India|year=2018}} *{{citation | first = S L | last = Baruah | title = A Comprehensive History of Assam | year = 1986 | publisher = Munshiram Manoharlal }} *{{citation | first = S L | last = Baruah | title = Last Days of Ahom Monarchy | year = 1993 | publisher = Munshiram Manoharlal }} *{{Citation |last=Dutta |first=Sristidhar |title=The Mataks and their Kingdom |publisher=Chugh Publications |place=Allahabad |year=1985}} {{refend}} [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সাম্ৰাজ্য আৰু ৰাজ্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰশাসনিক অঞ্চল]] 7r6c53bxrre2j9xvgbfndx6hvcmg2d0 0 111789 517541 505897 2025-06-12T20:05:29Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517541 wikitext text/x-wiki {{Infobox holiday | type = হিন্দু | nickname = জানকী নৱমী,সীতা জয়ন্তী,জানকী জয়ন্তী | image = Ma Janki, Sitamarhi.jpg | caption = Image depicting the manifestation of Sita from the Earth | date = ৫ মে' ২০২৫<ref>{{Cite web |date=2025-05-04 |title=সীতা নৱমী ২০২৫: তাৰিখ, ইতিহাস আৰু তাৎপৰ্য্য |url=https://holidaytoday.in/hi/india/bihar/holidays/janaki-navami-sita-navami |access-date=2025-05-04 |website=হলিডে টুডে |language=hi }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> | observances = [[Puja (Hinduism)|Puja]], [[Vrata]] (fast), recitation of the ''[[Ramayana]]'' and [[Versions of the Ramayana|other versions]], [[Sita]] Puja | frequency = বাৰ্ষিক | duration = ১ দিন | holiday_name = সীতা নৱমী }} '''সীতা নৱমী''' {{lang_en|Sita Navami}}(সংস্কৃত: सीतानवमी) হৈছে এক হিন্দু উৎসৱ। হিন্দু ধৰ্মৰ অন্যতম জনপ্ৰিয় দেৱী সীতাৰ জন্ম আৰু লক্ষ্মী দেৱীৰ অৱতাৰ উদযাপন কৰা হয়। সীতা নৱমী হিন্দু বৈশাখ মাহৰ শুক্লা পক্ষৰ (প্ৰথম চন্দ্ৰ পষেক) নৱম দিনত উদযাপন কৰা হয়।<ref>{{Cite news |date=2024-04-30 |title=Sita Navami 2024: Plant Parijat for happiness and prosperity |url=https://timesofindia.indiatimes.com/astrology/others/sita-navami-2024-plant-parijat-for-happiness-and-prosperity/articleshow/109722562.cms |access-date=2024-05-05 |work=The Times of India |issn=0971-8257}}</ref> ==কিংবদন্তী== [[ৰামায়ণ]]ৰ মতে, নৱজাতক [[সীতা]] মিথিলা ৰাজ্যৰ ৰজা চিৰাধ্বজা জনক আৰু ৰাণী সুনয়নাৰ<ref>{{Cite book |last=Publishing |first=Bloomsbury |url=https://books.google.com/books?id=Pk7eEAAAQBAJ&pg=PA457 |title=Religious Celebrations: An Encyclopedia of Holidays, Festivals, Solemn Observances, and Spiritual Commemorations [2 volumes] |date=2011-09-13 |publisher=Bloomsbury Publishing USA |isbn=978-1-59884-206-7 |pages=457 |language=en}}</ref> খেতিপথাৰত নাঙলৰে হাল বাই থাকোঁতেই এটা ঐশ্বৰিক মাটিৰ পাত্ৰৰ পৰা ওলাইছিল। আঞ্চলিক পৰম্পৰা অনুসৰি এই স্থানডোখৰ ভাৰতৰ বিহাৰৰ সীতামাৰী জিলাৰ পুনাউৰা ধামত থকা বুলি চিনাক্ত কৰা হৈছে। ৰামায়ণৰ পুষ্পন নক্ষত্ৰৰ বৈশাখ মাহত নৱম দিন হিচাপে সীতাৰ প্ৰকাশৰ তাৰিখ আৰু সময় লিপিবদ্ধ কৰা হৈছে। কোৱা হয় যে যেতিয়া ৰজা চিৰাধ্বজা জনকে মাটিখিনি হাল ৰখাই আছিল, তেতিয়া তেওঁৰ হালৰ এটা অংশ পৃথিৱীত আৱদ্ধ হৈ পৰিছিল। সেই ঠাইখন খনন কৰাৰ সময়ত তেওঁ মাটিৰ পাত্ৰত এজনী কেঁচুৱা ছোৱালী পাইছিল। হালৰ এটা মূৰক সীতা বুলি কোৱা হয়, আৰু সেয়েহে ছোৱালীজনীৰ নাম সীতা ৰখা হৈছিল আৰু ৰজাৰ জীয়েক হিচাপে গ্ৰহণ কৰা হৈছিল।<ref>https://economictimes.indiatimes.com/news/new-updates/sita-navami-2023-date-history-significance-and-all-you-need-to-know/articleshow/99841620.cms?from=mdr</ref>সীতাই পিছলৈ [[বিষ্ণু]]ৰ সপ্তম অৱতাৰ [[ৰাম]]ক বিয়া কৰায়। সীতাক তেওঁৰ স্বামীৰ প্ৰতি আনুগত্য, ভক্তি আৰু ত্যাগৰ বাবে শ্ৰদ্ধা কৰা হয়। তেওঁক নাৰীত্বৰ প্ৰতীক বুলি গণ্য কৰা হয় আৰু ভাৰতীয় উপমহাদেশৰ আদৰ্শ পত্নী আৰু মাতৃ হিচাপে গণ্য কৰা হয়। ==বৰ্ণনা== সীতা নৱমীয়ে সীতাৰ উপস্থিতি বা প্ৰকাশৰ বাৰ্ষিকী তাৰিখত উদযাপন কৰা হয়। সীতা নৱমী উপলক্ষে বিবাহিত মহিলাসকলে তেওঁলোকৰ স্বামীৰ দীৰ্ঘজীৱনৰ বাবে উপবাস ৰাখে।<ref>{{Cite web |title=Sita Navami 2024 : सीता नवमी कब है? नोट कर लें डेट, पूजा- विधि, शुभ मुहूर्त और महत्व |url=https://www.livehindustan.com/astrology/story-sita-navami-2024-date-time-puja-vidhi-shubh-muhrat-importance-significance-9872731.html |access-date=2024-05-05 |website=Hindustan |language=hi}}</ref> ==তথ্যৰ উৎস== [[শ্ৰেণী: হিন্দু দেৱী]] 8ub8rwdakarqhiem4hxh80cs6namxk7 0 116478 517453 491571 2025-06-12T13:53:43Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517453 wikitext text/x-wiki '''বাৱাং মেৰাহ ডান বাৱাং পুটিহ''' ইণ্ডোনেছিয়াৰ ৰিয়াউ অঞ্চলৰ এটা জনপ্ৰিয় পৰম্পৰাগত ইণ্ডোনেছিয়ান লোককথা, য'ত বিপৰীত চৰিত্ৰৰ দুজন ভাই-ভনী (এজন ভাল আৰু এজন বেয়া), আৰু এগৰাকী বিবেচনাহীন সতীয়া মাতৃ জড়িত। এই লোককথাৰ বিষয়বস্তু আৰু নৈতিকতা ইউৰোপীয় লোককথা চিণ্ডেৰেলাৰ দৰেই। কাহিনীটোৰ কেন্দ্ৰবিন্দু হৈছে বাৱাং পুটিহ আৰু বাৱাং মেৰা নামৰ এহাল সতীয়া ভগ্নী। বাৱাং পুটিহ মানে মালয় আৰু/বা ইণ্ডোনেছিয়ান শব্দৰ অৰ্থত নহৰু, আনহাতে বাৱাং মেৰাহ মানে মালয় আৰু/বা ইণ্ডোনেছিয়ান শব্দত পিঁয়াজ। এই নামকৰণৰ নিয়মটো পশ্চিমীয়া সাধুকথাৰ ভগ্নী স্নো-হোৱাইট আৰু ৰোজ-ৰেডৰ দৰেই যদিও পূৰ্বৰসকলৰ মাজতো মিল নাথাকে। নাৰী নায়িকা আৰু তেওঁৰ বিৰোধীৰ বাবে এই নামবোৰৰ ব্যৱহাৰ তেওঁলোকৰ শাৰীৰিক সাদৃশ্যৰ প্ৰতীক (দুয়োজনী ছোৱালী ধুনীয়া) যদিও ব্যক্তিত্ব সম্পূৰ্ণ বেলেগ। যিহেতু মূল লোককথাটো মৌখিকভাৱে চলি আহিছিল, গতিকে কাহিনীটোৰ বিভিন্ন ৰূপ আছে। বেছিভাগ সংস্কৰণতে বাৱাং পুটিহ ভাল আৰু দয়ালু কন্যা, আনহাতে বাৱাং মেৰাহ নিষ্ঠুৰ আৰু প্ৰতিশোধপৰায়ণ কন্যা, আনহাতে ১৯৫৯ চনৰ ক'লা-বগা মালয়েছিয়ান চিনেমাখনত ইয়াৰ বিপৰীতে দেখুওৱা হৈছে।<ref>{{Cite web |title=আৰ্কাইভ কপি |url=https://sgfilmlocations.com/2015/02/10/bawang-puteh-bawang-merah-garlic-and-shallots-1959/ |access-date=2025-03-04 |archivedate=2023-08-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20230820014318/https://sgfilmlocations.com/2015/02/10/bawang-puteh-bawang-merah-garlic-and-shallots-1959/ |deadurl=yes }}</ref> বাৱাং মেৰা আৰু বাৱাং পুটিহৰ কাহিনীৰ কেইবাটাও সংস্কৰণ আছে, এটাত এটা যাদুকৰী ৰঙালাও আৰু আনটো এটা যাদুকৰী মাছৰ সৈতে জড়িত। কৌতুহলজনকভাৱে দ্বিতীয় সংস্কৰণটো লেউংলি যাদুকৰী মাছৰ চুণ্ডানিজ লোককথাৰ সৈতে বহুত মিল আছে। কাহিনীটোৰ উৎপত্তি অস্পষ্ট আৰু অস্পষ্ট, কিছুমানে ইয়াক ৰিয়াউ সুমাত্ৰা ইণ্ডোনেছিয়ান লোককথা বুলি কয়, আনহাতে কিছুমানে ইয়াৰ উৎপত্তি জাভাৰ যোগ্যাকাৰ্টাৰ পৰা হোৱা বুলি কয়।<ref>{{cite web |url=http://ceritarakyatnusantara.com/id/folklore/237-Bawang-Merah-dan-Bawang-Putih/ |title=Bawang Merah dan Bawang Putih |publisher=Cerita Rakyat Nusantara |language=id |access-date=9 July 2012 |archivedate=22 July 2012 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20120722202001/http://ceritarakyatnusantara.com/id/folklore/237-Bawang-Merah-dan-Bawang-Putih |deadurl=yes }}</ref> তথাপিও ইয়াৰ উৎপত্তি অস্পষ্ট হোৱাৰ পিছতো কাহিনীটো ইণ্ডোনেছিয়াৰ এক জনপ্ৰিয় শিশু লোককথা। ==কাহিনী== ===প্ৰথম সংস্কৰণ=== এখন গাঁৱত কন্যা বাৱাং মেৰাহ (ৰঙা পিঁয়াজ বা শ্বেলট) আৰু সতি-সন্ততি বাৱাং পুতিহ (বগা নহৰু)ৰ সৈতে এগৰাকী বিধৱাই বাস কৰিছিল। বাৱাং মেৰা আৰু বাৱাং পুতিহৰ ব্যক্তিত্ব আছিল বিপৰীত। বাৱাং পুতিহ আছিল অধ্যৱসায়ী, দয়ালু, সৎ আৰু নম্ৰ। ইফালে বাৱাং মেৰা আছিল অতি এলেহুৱা, গ্লেমাৰাছ, গৌৰৱান্বিত আৰু ঈৰ্ষাপৰায়ণ। তদুপৰি বাৱাং মেৰাৰ মাকৰ দ্বাৰা নষ্ট চৰিত্ৰৰ হৈ যোৱাৰ বিপৰীতে বাৱাং পুটিহে ঘৰৰ সকলো কাম কৰিছিল। বাৱাং মেৰা আৰু বিধৱাই মাত্ৰ নিজকে মেক আপ কৰি সময় কটায়, কাৰণ যেতিয়া তেওঁলোকক কিবা এটাৰ প্ৰয়োজন হয় তেতিয়া তেওঁলোকে কেৱল বাৱাং পুটিহক মাতিছিল। বাৱাং পুতিহে কেতিয়াও নিজৰ প্ৰতিকূলতাৰ অভিযোগ নকৰি সতীয়া মাক আৰু ভনীয়েকক আনন্দৰে সেৱা আগবঢ়াইছিল। এদিন ৰাতিপুৱা বাৱাং পুটিহে নদীত কাপোৰ ধুই আছিল। তাইৰ অজ্ঞাতে মাকৰ বস্ত্ৰ এখন নদীত উটি গ’ল। সতীয়া মাকৰ শাস্তি পোৱাৰ ভয়ত বাৱাং পুটিহে কাপোৰখন বিচাৰি নদীৰ কাষেৰে খোজ কাঢ়ি গ’ল। বাটত তাই কাপোৰখনৰ বিষয়ে সোধা-পোছা কৰিলে, কিন্তু বিচাৰি নাপালে। অৱশেষত বাৱাং পুটিহে নদীৰ পিছে পিছে থকা এটা গুহাত উপস্থিত হৈ এগৰাকী বৃদ্ধাক লগ পালে। বাৱাং পুটিহে মহিলাগৰাকীক কাপোৰখনৰ অৱস্থাৰ বিষয়ে সুধিলে। বুঢ়ীয়ে বোৱাং পুতিহক কাপোৰখন ঘূৰাই দিবলৈ মান্তি হ’ল, যদিহে বাৱাং পুটিহে তাইৰ কামত সহায় কৰে। বাৱাং পুতিহে অনায়াসে মানি লৈ বুঢ়ীক তেওঁৰ কষ্টৰে সন্তুষ্ট কৰিলে। বুঢ়ীয়ে কেৱল বাৱাং পুতিহক কাপোৰখন উপহাৰ দিয়াই নহয়, উপহাৰ হিচাপে দুটা কুমলীয়া ডালিমৰ মাজৰ পৰা এটা বাছি ল’বলৈ আগবঢ়াইছিল। বাৱাং পুটিহ লোভী নহয় বাবে সৰু কুমলীয়া ডালিমটো বাছি লৈছিল। দুপৰীয়াৰ ভাগত ঘৰলৈ উভতি আহি বাৱাং পুটিহে বিধৱা আৰু বাৱাং মেৰাহৰ ক্ৰোধৰ সন্মুখীন হ’বলগীয়া হয়। বাৱাং পুটিহে এই যুটিটোৰ আগত নিজৰ এই অধ্যায়ৰ কথা কয়। তাইৰ সতিনীয়েক এতিয়াও খঙত আছিল কাৰণ তাই ইতিমধ্যে দেৰি হৈছিল আৰু মাত্ৰ এটা সৰু কুমলীয়া ডালিমহে আনিছিল। খঙত বিধৱাই কুমলীয়া ডালিমটো ভাঙি পেলালে, য’ত সকলোকে আচৰিত কৰি ওলাল সোণৰ গহনা আৰু হীৰা অলংকাৰ। লোভী যুটিটোৱে বাৱাং পুতিহক ডাঙৰ কুমলীয়া ডালিমটো অনাৰ বাবে চিঞৰিছিল আৰু কুমলীয়া ডালিমটো লাভ কৰাৰ ষড়যন্ত্ৰ কৰিছিল। বাৱাং মেৰাহে বাৱাং পুটিহে কোৱা পদক্ষেপ অনুসৰণ কৰিলে। বাৱাং মেৰাহে স্বেচ্ছাই মাকৰ কাপোৰখন আঁতৰি যাবলৈ দিলে, নদীৰ কাষেৰে খোজ কাঢ়ি মানুহক সুধিলে আৰু শেষত বুঢ়ীজনী থকা গুহাটোলৈ আহিল। কিন্তু বাৱাং মেৰাহে বুঢ়ীগৰাকীৰ কাম কৰিবলৈ দিয়া অনুৰোধ নাকচ কৰি আনকি অহংকাৰেৰে বুঢ়ীক ডাঙৰ কুমলীয়া ডালিমটো দিবলৈও নিৰ্দেশ দিছিল, আৰু বুড়ীয়ে দিছিল। বাৱাং মেৰাহে আনন্দত কুমলীয়া ডালিমটো ঘৰলৈ লৈ আহিল। বিধৱা আৰু বাৱাং মেৰাহে কুমলীয়া ডালিমটো ভাঙি পেলালে; কিন্তু তেওঁলোকৰ দুখৰ বিষয় যে, তাৰপৰা বিভিন্ন ভয়ংকৰ বিষাক্ত সাপ ওলাই পৰিল। বিধৱা আৰু বাৱাং মেৰাহে অৱশেষত নিজৰ মূৰ্খামি উপলব্ধি কৰি বাৱাং পুতিহক ক্ষমা কৰিবলৈ অনুৰোধ কৰিলে।<ref>{{cite web|url=http://www.indonesiastamps.com/Indonesia%20Folktales%202006.htm|title=Indonesian Folktales Series 2006|publisher=Indonesia Stamps|date=2006|access-date=2010-07-12|archive-date=2008-12-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20081211215716/http://www.indonesiastamps.com/Indonesia%20Folktales%202006.htm|url-status=dead|archivedate=2008-12-11|archiveurl=https://web.archive.org/web/20081211215716/http://www.indonesiastamps.com/Indonesia%20Folktales%202006.htm|deadurl=yes}}</ref> ===দ্বিতীয় সংস্কৰণ=== কাহিনীটো সংঘটিত হৈছে এখন সাধাৰণ গাঁৱৰ ঘৰত। এই পৰিয়ালৰ মুৰব্বীৰ দুগৰাকী পত্নী থাকে আৰু প্ৰতিগৰাকী পত্নীৰ নিজস্ব কন্যা আছে। দুয়োৰে ভিতৰত ডাঙৰজন বাৱাং পুটিহ, সৰুজন বাৱাং মেৰা। বাৱাং মেৰা আৰু তাইৰ মাকে ঈৰ্ষা কৰে পিতৃয়ে বাৱাং পুতিহ আৰু তাইৰ মাকক দিয়া মনোযোগৰ বাবে, যিগৰাকীও সহপত্নীতকৈও ডাঙৰ। পিতৃৰ মৃত্যুৰ সময়ত বাৱাং মেৰা আৰু মাকে ঘৰখনৰ দায়িত্ব লয় আৰু বাৱাং পুতিহ আৰু মাক দুয়োকে দাসী কৰি ৰাখে। বাৱাং পুতিহৰ মাকে কন্যাৰ পক্ষত থিয় দিয়ে যদিও অতি সোনকালেই তাইৰ অকাল মৃত্যু হয়। এদিন পৰিয়ালটোৰ কাপোৰ ধোৱা বস্তু নদীত ধুই থাকোঁতে বাৱাং মেৰাৰ মাকে তাইক পানীত ঠেলি দি ডুব যাবলৈ এৰি দিলে। জৈৱিক মাতৃ আৰু পিতৃৰ মৃত্যুৰ পিছত কোমল আৰু আজ্ঞাকাৰী বাৱাং পুতিহক নিষ্ঠুৰ সতীয়া মাক আৰু সতীয়া ভগ্নীয়ে অত্যাচাৰৰ সন্মুখীন হ’বলৈ অকলে এৰি থৈ যায়। যদিও বাৱাং পুটিহে কষ্ট পায়, তথাপিও তাই ধৈৰ্য্যশীল। এদিন তাই হাবিলৈ গৈ থাকোঁতে এটা পুখুৰীত এটা জীয়া মাছ থকা দেখা পায়। মাছটোৱে কথা ক’ব পাৰে, আৰু তাইক কয় যে তাইৰ মাকেহে তাইক সান্ত্বনা দিবলৈ ঘূৰি আহিছে। বাৱাং পুতিহে আকৌ মাকৰ লগত কথা পাতিবলৈ পাই আনন্দত আত্মহাৰা হৈ পৰে, আৰু পাৰিলেই গোপনে পুখুৰীটোলৈ যায়। এদিন বাৱাং মেৰাহে বাৱাং পুতিহক লুকাই চুৰকৈ যোৱা দেখি গোপনে তাইৰ পিছে পিছে পুখুৰীটোলৈ যায়, য’ত তাই বাৱাং পুতিহক মাছৰ লগত কথা পতা প্ৰত্যক্ষ কৰে। বাৱাং পুতিহ যোৱাৰ পাছত বাৱাং মেৰাহে মাছবোৰক পুখুৰীৰ উপৰিভাগলৈ লোভ লগাকৈ উঠি আহে। বাৱাং মেৰাহ আৰু তাইৰ মাকে মাছ মাৰি, ক’ৰ পৰা আহিল নোকোৱাকৈ ৰান্ধি বাৱাং পুটিহক খুৱায়। বাৱাং পুটিহে খাই শেষ কৰিলেই তাইৰ সতীয়া মাক আৰু সতীয়া ভনীয়েকক মাছটো ক’ৰ পৰা পাইছিল সেই কথা প্ৰকাশ কৰে। এই প্ৰকাশক লৈ বাৱাং পুটিহ বিকৃত হৈ পৰিছে আৰু অনুশোচনাৰে ভৰি পৰিছে। বাৱাং পুটিহে মাছৰ হাড়বোৰ গোটাই গছৰ তলত সৰু কবৰ এটাত পুতি থয়। পিছদিনা যেতিয়া তাই কবৰৰ ওচৰলৈ যায়, তেতিয়া তাই আচৰিত হয় যে গছজোপাৰ এটা ডালৰ পৰা এটা ধুনীয়া দোলনা ওলাইছে। বাৱাং পুটিহে যেতিয়া দোলনাত বহি পুৰণি লুলাবী গায়, তেতিয়া ই যাদুকৰীভাৱে আগলৈ পিছলৈ দোল খায়। বাৱাং পুটিহে পাৰিলেই যাদুকৰী দোলনাখনলৈ গৈ থাকে। এদিন তাই যাদুকৰী দোলনাত উঠি থাকোঁতে ওচৰতে চিকাৰ কৰি থকা এজন ৰাজকুমাৰে তাইৰ গান শুনিবলৈ পায়। সি তাইৰ মাতৰ শব্দ অনুসৰণ কৰে, কিন্তু সি তাইৰ ওচৰলৈ যোৱাৰ আগতেই বাৱাং পুটিহে বুজি পায় যে তাই অকলশৰীয়া নহয়, আৰু তাই খৰধৰকৈ ঘৰলৈ উভতি দৌৰি যায়। ৰাজকুমাৰ আৰু তেওঁৰ পাৰিষদসকলে অৱশেষত বাৱাং পুটিহ আৰু বাৱাং মেৰাহৰ ঘৰ বিচাৰি পায়। (কিছুমান সংস্কৰণত এইটো ৰাজকুমাৰে প্ৰথমবাৰৰ বাবে বাৱাং পুটিহক দেখাৰ লগে লগে ঘটে, কিন্তু আন কিছুমান সংস্কৰণত ৰাজকুমাৰৰ উপদেষ্টাসকলে কৰা দীঘলীয়া অনুসন্ধানৰ পিছত এনেকুৱা হয়)। বাৱাং মেৰাহৰ মাকে সুযোগ দেখি বাৱাং পুতিহক পাকঘৰত লুকাই থাকিবলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। ৰাজকুমাৰে দোলনা আৰু তাত বহি থকা ছোৱালীজনীৰ কথা সুধিলে। বাৱাং মেৰাৰ মাকে কয় যে, তেওঁ শুনা ছোৱালীজনী তাইৰ ধুনীয়া আৰু প্ৰতিভাশালী কন্যা বাৱাং মেৰা। যদিও ৰাজকুমাৰে বাৱাং মেৰাক ধুনীয়া বুলি মানি লয়, তথাপিও তেওঁ অনুৰোধ কৰে যে তাইক যাদুকৰী দোলনাত কেনেকৈ গাইছিল সেইটো দেখুৱাওক। বাৱাং মেৰা আৰু মাকে অনিচ্ছা সত্ত্বেও ৰাজকুমাৰ আৰু তেওঁৰ পাাৰিষদসকলক অনুসৰণ কৰি যাদুকৰী দোলনালৈ উভতি যায়। বাৱাং মেৰাহে দোলনাত বহি গান গাবলৈ চেষ্টা কৰে যাতে ই লৰচৰ কৰে, কিন্তু নোৱাৰে। এতিয়া খঙাল ৰাজকুমাৰে বাৱাং মেৰাৰ মাকক সঁচা কথা ক’বলৈ নিৰ্দেশ দিয়ে। বাৱাং মেৰাৰ মাকে স্বীকাৰ কৰিবলৈ বাধ্য হয় যে তেওঁৰ ঘৰত আন এগৰাকী কন্যা লুকুৱাই ৰখা হৈছে। ৰাজকুমাৰে বাৱাং পুতিহক দোলনালৈ ঘূৰাই আনে আৰু আগতে বহুবাৰ কৰা দৰেই তাই গান গাবলৈ আৰম্ভ কৰাৰ লগে লগে যাদুকৰী দোলনাখন লৰচৰ কৰিবলৈ আৰম্ভ কৰে। ৰাজকুমাৰে আনন্দত বাৱাং পুটিহক বিয়া কৰাবলৈ কয়। তাই মান্তি হয় আৰু সিহঁতে সুখেৰে জীয়াই থাকে। ==বাহ্যিক সংযোগ== *[https://www.ef.co.id/englishfirst/kids/blog/bawang-merah-bawang-putih-cerita-dongeng-pendek-bahasa-inggris/ Bawang Merah Bawang Putih] from [https://www.ef.co.id/englishfirst/kids/blog/listening-and-speaking/folklore-Indonesia-terbaik/ Folklore Indonesia] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230530044005/https://www.ef.co.id/englishfirst/kids/blog/listening-and-speaking/folklore-Indonesia-terbaik/ |date=2023-05-30 }} *[https://web.archive.org/web/20110722232729/http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=film&p=info&id=465 Bawang Putih Bawang Merah (1959)] at SinemaMalaysia.com *[http://www.filemkita.com/filem/p/putih_01.html Putih] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20131102094025/http://www.filemkita.com/filem/p/putih_01.html |date=2013-11-02 }} at FilemKita.com *[https://web.archive.org/web/20110722232734/http://www.sinemamalaysia.com.my/main/index.php?mod=film&p=info&id=73 Putih] at SinemaMalaysia.com ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:লোককথা]] [[শ্ৰেণী:লোকসাহিত্য]] [[শ্ৰেণী:সাধু]] [[শ্ৰেণী:সাধুকথা]] [[শ্ৰেণী:ইণ্ডোনেছিয়া]] f6gcs23tgox2wh591lrlsi6gl7j99o4 0 116574 517442 512763 2025-06-12T12:16:31Z Rayansh15 45564 517442 wikitext text/x-wiki {{Infobox person | name = ছোনী ৰাজদান | image = | caption = ২০১৯ চনত ছোনী ৰাজদান | birth_name = | birth_date = {{birth date and age|1956|10|25|df=yes}} | birth_place =বাৰমিংহাম, ইংলেণ্ড | death_date = | death_place = | occupation = | years_active =১৯৮১- বৰ্তমান | spouse = {{Marriage|[[মহেশ ভট্ট]]|1986}} | children = ২ | family = }} ''' ছোনী মহেশ ভাট''' (জন্ম: ছোনী ৰাজদান; {{lang-en| Vidya Sinha }}) এগৰাকী বৃটিছ অভিনেত্ৰী আৰু চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক। তেওঁ ভাৰতীয় হিন্দী ভাষাৰ ছবিত কাম কৰে।<ref name=sr>{{Cite web |title=Soni BHATT |url=https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/officers/-tHxKSJTuhYjyDzxo37K2fdYaSU/appointments |website=gov.uk |access-date=27 July 2023 |archive-date=6 December 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206170244/https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/officers/-tHxKSJTuhYjyDzxo37K2fdYaSU/appointments |url-status=live }}</ref> আশীৰ দশক আৰু নব্বৈৰ দশকৰ আৰম্ভণিৰ এগৰাকী আগশাৰীৰ অভিনেত্ৰী হিচাপে নিজকে প্ৰতিষ্ঠা কৰিছিল। তেওঁৰ জন্ম আৰু পেছাগত নাম ছোনী ৰাজদান আৰু ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰৰ ভাট পৰিয়ালৰ অংশ। তেওঁ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মহেশ ভাটৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ হৈছিল। অভিনেত্ৰী আলিয়া ভাট তেওঁৰ জীয়ৰী। ৩৬ চৌৰংগী লেন (১৯৮১) ছবিখনত ৰোজমেৰীৰ চৰিত্ৰৰে তেওঁ অভিনয়ত আত্মপ্ৰকাশ কৰে। নাট্যধৰ্মী ছবি সাৰংশৰ (১৯৮৪) জৰিয়তে তেওঁ সফলতা লাভ কৰে। তেওঁ শ্ৰেষ্ঠ অভিনেত্ৰীৰ বাবে বেংগল জাৰ্ণেলিষ্টছ্ এছোচিয়েচন বঁটা আৰু শ্ৰেষ্ঠ সহযোগী অভিনেত্ৰীৰ বাবে ফিল্মফেয়াৰ বঁটাৰ বাবে মনোনয়ন লাভ কৰে। ৰাজদানৰ আন উল্লেখযোগ্য ছবিসমূহৰ ভিতৰত আছে- মাণ্ডী (১৯৮৩), ত্ৰিকাল (১৯৮৫), খামোছ (১৯৮৫), ছাচ এ লং জাৰ্নি (১৯৯৮), ৰাজী (২০১৮), আৰু ইউৰছ ট্ৰুলি (২০১৮)। ৰাজদানে বহুতো অ'টিটি ধাৰাবাহিকত অভিনয় কৰিছে, যাৰ ভিতৰত আছে- দ্য ভাৰ্ডিক্ট - ষ্টেট বনাম নানাৱতী, আউট অৱ লাভ, ডিছ ৱে আপ, আৰু কল মাই এজেণ্ট: বলীউড। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ছোনী <ref>{{Cite web |title=Soni Mahesh Bhatt |url=https://www.zaubacorp.com/director/SONI-MAHESH-BHATT/03628969 |website=zaubacorp.com |publisher=[[Ministry of Corporate Affairs]] |access-date=3 February 2024 |archive-date=3 February 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240203135918/https://www.zaubacorp.com/director/SONI-MAHESH-BHATT/03628969 |url-status=live }}</ref>জন্ম ১৯৫৬ চনৰ ২৫ অক্টোবৰত<ref name="ch">{{Cite web |title=Soni Bhatt |url=https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/officers/-tHxKSJTuhYjyDzxo37K2fdYaSU/appointments |access-date=2024-02-03 |website=[[Companies House]] |language=en |archive-date=6 December 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241206170244/https://find-and-update.company-information.service.gov.uk/officers/-tHxKSJTuhYjyDzxo37K2fdYaSU/appointments |url-status=live }}</ref><ref>[https://www.hindustantimes.com/entertainment/bollywood/on-soni-razdans-birthday-alia-bhatt-shares-pic-from-the-day-she-sat-on-her-lap-101698219205570.html On Soni Razdan's Birthday: Alia Bhatt Shares Pic From the Day She Sat on Her Lap]. ''[[Hindustan Times]]''. 25 October 2023.</ref> ইংলেণ্ডৰ বাৰ্মিংহামৰ স্মল হিথ অঞ্চলত হৈছিল। তেওঁৰ মাতৃ গেৰ্ট্ৰুড হোলজাৰ জাৰ্মান বংশৰ বৃটিছ আছিল আৰু পিতৃ আছিল ভাৰতীয় কাশ্মীৰী পণ্ডিত বংশৰ নৰেন্দ্ৰ নাথ ৰাজদান। ছোনী ৰাজদান ভাৰতৰ বম্বেত ডাঙৰ-দীঘল হৈছিল।<ref>{{cite web |title=Karl Hoelzer, Alia's great grandfather dared to take on the Nazi regime in his own small way and paid a very heavy price for it. |url=https://twitter.com/MaheshNBhatt/status/433454649211777024 |access-date=11 February 2014 |archive-date=16 August 2020 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200816014121/https://twitter.com/MaheshNBhatt/status/433454649211777024 |url-status=live }}{{Primary source inline|date=March 2022}}</ref><ref>{{cite web |title=BUT LITTLE DID ALIA's GRANDMA GERTRUDE KNOW that her tragic story would have a happy ending. |url=https://twitter.com/MaheshNBhatt/status/433456898319196160 |access-date=11 February 2014 |archive-date=17 April 2016 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160417192326/https://twitter.com/maheshnbhatt/status/433456898319196160 |url-status=live }}{{Primary source inline|date=March 2022}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} ==বাহ্যিক সংযোগ== *{{IMDb name|0713618}} *{{Bollywood Hungama person|soni-razdan}} [[শ্ৰেণী:হিন্দী চলচ্চিত্ৰৰ অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] 8gp09yuzuham5g2lv0cww6egbu0u10r 0 119865 517459 503932 2025-06-12T14:32:59Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517459 wikitext text/x-wiki {{Infobox writer <!-- for more information see [[:Template:Infobox writer/doc]] --> | name = বৃন্দা সিং | image = Vrinda Singh.jpg | caption = | birth_date = | occupation = লেখক | nationality = ভাৰতীয় | genre = কাহিনীমূলক | notableworks = }} '''বৃন্দা সিং''' এগৰাকী ভাৰতীয় লেখিকা। তেওঁৰ দুয়োখন কিতাপ — ''মাৰ্কি গাৰ্ল'' আৰু ''ফাইভ মিনিটছ'' — মহিলাৰ ওপৰত গুৰুত্ব আৰোপ কৰা বিষয়বস্তুৰ ওপৰত আধাৰিত।<ref>{{Cite web|title=5 मिनट्स - सबसे स्वतंत्र, साहसी और ज़िम्मेदार लड़की की यात्रा|url=https://www.amarujala.com/kavya/book-review/5-minutes-book-review-in-hindi|access-date=2021-02-08|website=Amar Ujala|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|date=2021-04-27|title=5 Min Bit With Vrinda Singh - Storiyaan : Stories that Inspire|url=https://www.storiyaan.com/vrinda-singh-2/|access-date=2021-04-30|website=Storiyaan|language=en|archivedate=2021-04-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210430151507/https://www.storiyaan.com/vrinda-singh-2/|deadurl=yes}}</ref><ref>{{Cite news|title=Literary Mirror|url=https://theliterarymirror.com/wp-content/uploads/2020/11/may-literia-mirror-magzine.pdf|access-date=2025-03-29|archivedate=2021-04-30|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210430152856/https://theliterarymirror.com/wp-content/uploads/2020/11/may-literia-mirror-magzine.pdf|deadurl=yes}}</ref> সিঙে প্ৰথমখন গ্ৰন্থ হিচাপে প্ৰকাশ কৰিছিল মৰ্কী গাৰ্ল। পিছলৈ তেওঁ ''ফাইভ মিনিটচ্'' প্ৰকাশ কৰে; ই এখন ৰোমাণ্টিক থ্ৰিলাৰ তেওঁৰ দ্বিতীয়খন ৰচনা হিচাপে।<ref>{{Cite web|last=Chronicle|first=The Asian|date=2020-02-11|title=5 minutes fame Vrinda Singh live in IIT Jodhpur|url=https://theasianchronicle.com/murky-girl-fame-vrinda-singh-live-in-iit-jodhpur/|access-date=2021-02-08|website=The Asian Chronicle|language=en-US|archivedate=2020-10-08|archiveurl=https://web.archive.org/web/20201008135148/http://theasianchronicle.com/murky-girl-fame-vrinda-singh-live-in-iit-jodhpur/|deadurl=yes}}</ref><ref name=":0">{{Cite web|last=Pioneer|first=The|title=Vrinda Singh launches book '5 Minutes', a romantic thriller|url=https://www.dailypioneer.com/2020/state-editions/vrinda-singh-launches-book----5-minutes---a-romantic-thriller.html|access-date=2021-02-08|website=The Pioneer|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=OrissaPost Page: 2 - English Daily ePaper {{!}} Today Newspaper {{!}} Latest news from India and world - English Daily ePaper {{!}} Today Newspaper {{!}} Latest news from India and world|url=http://odishapostepaper.com/edition/1076/orissapost/page/2|access-date=2021-02-08|website=English Daily ePaper}}</ref><ref>{{Cite web|title=inauthor:"Vrinda Singh" - Google Search|url=https://www.google.co.in/search?hl=en&sxsrf=ALeKk004vDeiGyEU47xrn6GD6QaBh5h4dg:1612771971736&q=inauthor:%22Vrinda+Singh%22&tbm=bks|access-date=2021-02-08|website=www.google.co.in}}</ref> টাইমছ অৱ ইণ্ডিয়াই তেওঁৰ গ্ৰন্থখনক সমালোচনা কৰিছিল:<ref>{{Cite web|title=The concept of ''5 minutes'' is something that everyone can relate to, says Vrinda Singh - Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/telugu/music/the-concept-of-5-minutes-is-something-that-everyone-can-relate-to-says-vrinda-singh/articleshow/80485448.cms|access-date=2021-02-08|website=The Times of India|language=en}}</ref> {{Cquote| হয়তো কিতাপখনত উপস্থাপন কৰা ধাৰণাবোৰ সাধাৰণতে অলপ বেলেগ; দুৰ্বল প্ৰদৰ্শনৰ বাবে তেওঁলোকৰ শিহৰণৰ এটা অংশ হেৰাই যায়। পাঠকক বিশেষ সতৰ্কবাণী অবিহনে বিষৰ উপাদানসমূহৰ সৈতে পোনপটীয়াকৈ মোকাবিলা কৰিবলৈ বাধ্য কৰা হৈছে। কি অনুসৰণ কৰিব লাগে আৰু কি দেখুৱাবলৈ খোজা হৈছে, তাৰ ভেটি নোহোৱাকৈয়ে কিতাপখন উপস্থাপন কৰা হৈছে।" }} নিউ ইণ্ডিয়ান এক্সপ্ৰেছৰ টি ৰাজকুমাৰী শৰ্মা তংকাই কয়, "১৬টাতকৈও অধিক অধ্যায়ৰ এই কিতাপখন বাস্তৱ জীৱনৰ ঘটনাৰ সংকলন।" ইয়াৰ সুস্পষ্ট আৰু দ্ৰুতগতিত লিখা শৈলীয়ে পাঠকক শেষলৈকে আকৰ্ষিত কৰি ৰাখে<ref>{{Cite web|title=Tech-lit meets girl power|url=https://www.newindianexpress.com/lifestyle/books/2021/jan/16/tech-lit-meets-girl-power-2250837.html|access-date=2021-02-08|website=The New Indian Express}}</ref> জাগ্ৰণৰ বিনীত শৰণে মুৰ্কী গাৰ্লৰ বিষয়ে লিখিছিল, "(অনুবাদ) সিঙে কিতাপখন যিদৰে লিখিছে, ই পাঠকক এই পৃথিৱীৰ বাস্তৱতাক লৈ প্ৰশ্ন উত্থাপন কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। অৱশ্যে বহু ঠাইত চৰিত্ৰবোৰ বৰ সবল হৈ নাহে। অনুভৱ কৰা হয় যে চৰিত্ৰবোৰৰ আৱেগ কিছুমান ঠাইত অধিক প্ৰাঞ্জলভাৱে ওলাই অহাৰ সম্ভাৱনা আছিল।"<ref>{{Cite web|title=महिलाओं के लिए एक मजबूत संदेश है 'मर्की गर्ल'|url=https://www.jagran.com/news/national-murki-girl-there-is-a-strong-message-for-women-21400796.html|access-date=2021-03-10|website=Dainik Jagran|language=hi}}</ref> দজ্জি ৱৰ্ল্ডৰ জোছুয়া মাৰ্কে মন্তব্য কৰে "বৃন্দাৰ ধাৰণা শক্তিশালী হ'লেও লিখাৰ ক্ষেত্ৰত উপযুক্ত গতিৰ অভাৱে ফলপ্ৰসূ ডেলিভাৰীত বাধাৰ সৃষ্টি কৰিছে।" কেতিয়াবা, কোনোবাই ইয়াৰ পুনৰাবৃত্তি পৰীক্ষা কৰিবলৈ খণ্ডটো পুনৰ পঢ়িবলৈ বাধ্য হ'ব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Book Review: Vrinda Singh portrays life's various hues in '5 Minutes'|url=https://www.daijiworld.com/news/newsDisplay?newsID=799419|access-date=2021-03-10|website=www.daijiworld.com|language=en}}</ref> ফেমিনাৰ পৰা শ্ৰদ্ধা কামদাৰৰ পৰ্যালোচনা, "এটা বেংৰ পৰা আৰম্ভ কৰি আমি পূজাক ঘৰৰ পৰা কলেজ, হোষ্টেল আৰু কৰ্মজীৱনলৈ অনুসৰণ কৰাৰ সময়ত কিতাপখনে কিছু প্ৰতিশ্ৰুতি দেখুৱাইছে।" লেখকে পাঠকৰ আগ্ৰহ ধৰি ৰাখিবলৈ বহুত চেষ্টা কৰিলেও দুৰ্ভাগ্যজনকভাৱে উপন্যাসখনৰ এটা বৃহৎ অংশ উদ্দেশ্যহীন আৰু দিশহীন বুলিয়েই দেখা গৈছে। কল্পনাৰ পৰা দেখা পোৱা ধৰণেই কাণ্ডবোৰৰ বৰ্ণনা আৰু মানুহৰ প্ৰতিক্ৰিয়াৰ চিত্ৰণে পাঠকৰ মনত কোনো সহানুভূতি জগাই নোতোলে।"<ref>{{Cite web|title=5 Minutes By Vrinda Singh Leaves The Reader With Mixed Feelings|url=https://www.femina.in/life/books/5-minutes-by-vrinda-singh-leaves-the-reader-with-mixed-feelings-193834.html|access-date=2021-05-24|website=femina.in|language=en}}</ref> ==তথ্য সূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:নাৰীবাদ আৰু লোকগাথা ২০২৫]] ofmu1l1wzfqvqk1jikf6wnfuhyupnhn 0 119908 517586 499563 2025-06-13T04:13:51Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517586 wikitext text/x-wiki {{Infobox deity | type = Greek | name = এছিয়া | member_of = [[অ'চেনিড]] | image = | alt = | caption = | abode = | consort = ইয়াপেটাছ | parents = অচেনাছ আৰু [[টেথিছ (শ্ৰুতিকথা)|টেথিছ]] | offspring = এটলাছ, প্ৰমিথিউছ, এপিমিথিউছ আৰু মেনোইটিয়াছ | siblings = [[অ'চেনিড]], নদী দেৱতাসকল }} '''এছিয়া'''' ([[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]: Asia, প্ৰাচীন গ্ৰীক: Ἀσία<ref name=":02">{{Cite book|last=Bane|first=Theresa|title=Encyclopedia of Fairies in World Folklore and Mythology|publisher=McFarland, Incorporated, Publishers|year=2013|isbn=9780786471119|page=75}}</ref>) [[গ্ৰীক শ্ৰুতিকথা]] অনুসৰি [[টাইটান]] অ'চেনাছ আৰু [[টেথিছ (শ্ৰুতিকথা)|টেথিছ]]ৰ তিনি হাজাৰ [[অ'চেনিড]]ৰ ভিতৰত অন্যতম সামুদ্ৰিক দেৱী৷<ref>Hesiod, ''[[Theogony]]'' 351</ref><ref>{{Cite book|last=Kerényi |first=Carl|title=The Gods of the Greeks|publisher=Thames and Hudson |year=1951|location=London|pages=41}}</ref> কিছুমান সংস্কৰণত তেওঁৰ মাতৃ পম্ফলিক্স আৰু ভগ্নী [[লিবিয়া (শ্ৰুতিকথা)|লিবিয়া]] বুলিও কোৱা হৈছিল।<ref>[[:en:John Tzetzes|Tzetzes]] ad Lycophron, [https://topostext.org/work/860#894 894] [https://archive.org/details/isaakioukaiiann00mlgoog/page/864/mode/1up?view=theater (Gk text)]; [[:en:Andron|Andron of Halicarnassus]] [https://books.google.com/books?id=j0nRE4C2WBgC&pg=PA42 fr. 7 Fowler] = ''FGrHist'' 10 F 7 (Fowler 2000, [https://books.google.com/books?id=j0nRE4C2WBgC&pg=PA42 p. 42]; Fowler 2013, [https://books.google.com/books?id=scd8AQAAQBAJ&pg=PA13 p. 13]; Bouzek and Graninger, [https://books.google.com/books?id=cMcvCgAAQBAJ&pg=PA12 p. 12]. Fowler 2013, p. 15, calls Pompholyge, a name found nowhere else, an ''ad hoc'' invention.)</ref> ==পৰিয়াল== এপ'ল'ড'ৰাছৰ মতে এছিয়া টাইটান ইয়াপেটাছৰ পত্নী আৰু এটলাছ, প্ৰমিথিউছ,<ref>[[:en:Marcus Terentius Varro|Varro]], ''De lingua latina libri'' [https://topostext.org/work/728#5.31 5.31]</ref> এপিমিথিউছ আৰু মেনোইটিয়াছৰ মাতৃ আছিল<ref>Apollodorus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0548.tlg001.perseus-eng1:1.2.3 1.2.3] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200914144847/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+351 |date=2020-09-14 }}</ref> যদিও হেচিঅডে তেওঁলোকৰ মাতৃ হিচাপে আন এগৰাকী অ'চেনিড [[ক্লাইমেন (ইয়াপেটাছৰ পত্নী)|ক্লাইমেন]]ৰ নাম উল্লেখ কৰিছিল।<ref>Hesiod, ''[[Theogony]]'' [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0020.tlg001.perseus-eng1:507-544 507&ndash;511] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210106101941/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0020.tlg001.perseus-eng1:507-544 |date=2021-01-06 }}.</ref> সম্ভৱতঃ হেচিঅ'ডৰ ক্লাইমেনতকৈ এছিয়া নামটো বেছি পছন্দ কৰা হৈছিল যাতে ক্লাইমেনৰ সৈতে বিভ্ৰান্তিৰ সৃষ্টি নহয় যিজন কিছুমান বিৱৰণীত হেলিঅ'ছে ফেথনৰ মাতৃ বুলি কৈছিল আৰু নিশ্চয় তেওঁক এক সুকীয়া ব্যক্তিত্ব হিচাপে ধৰা হৈছিল। হেৰ'ড'টাছে এই পৰম্পৰা লিপিবদ্ধ কৰিছিল যে এছিয়া মহাদেশখনৰ নাম এছিয়াৰ নামেৰে ৰখা হৈছিল যাক তেওঁ প্ৰমিথিয়াছৰ মাতৃ বুলি কোৱাতকৈ প্ৰমিথিয়াছৰ পত্নী বুলি কয়। হয়তো এয়া প্ৰকৃততে ভিন্ন পৰম্পৰাৰ পৰিৱৰ্তে এটা সহজ ভুল।<ref> Herodotus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0016.tlg001.perseus-eng1:4.45.3 4.45.3]</ref> একুচিলাছ আৰু ইস্কিলাছ দুয়োজনেই তেওঁৰ প্ৰমিথিউছ বাউণ্ডত প্ৰমিথিউছৰ পত্নী হেচিয়নে বুলি মাতিছিল। হেৰ'ড'টাছে লিডিয়ান পৰম্পৰাৰ বিষয়ে কৈছিল, "যে এছিয়াৰ নাম প্ৰমিথিউছৰ পত্নী এছিয়াৰ নামেৰে নহয়, বৰঞ্চ কটিছৰ পুত্ৰ এছিছৰ নামেৰেহে ৰখা হৈছিল, যি মেনেছৰ পুত্ৰ আছিল আৰু তেওঁৰ পৰাই চাৰ্ডিছৰ এছিয়াড বংশৰো নামকৰণ কৰা হৈছিল"। ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:গ্ৰীক কিংবদন্তি]] [[শ্ৰেণী:গ্ৰীক দেৱতা]] arr09o7t95vgkcukb5lsdby9evcymmw 0 119937 517587 499616 2025-06-13T04:13:53Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517587 wikitext text/x-wiki '''এছিয়া''' ([[ইংৰাজী ভাষা|ইংৰাজী]]: Asia,<ref>{{Cite book|last=Bell|first=Robert E.|title=Women of Classical Mythology: A Biographical Dictionary|publisher=ABC-CLIO|year=1991|isbn=9780874365818|pages=74}}</ref> প্ৰাচীন গ্ৰীক: Ἀσία) নামটোৱে গ্ৰীক শ্ৰুতিকথাৰ বহুকেইটা চৰিত্ৰক বুজায়৷ ==অ'চেনিড== [[এছিয়া (অ'চেনিড)|এছিয়া]] [[গ্ৰীক শ্ৰুতিকথা]] অনুসৰি [[টাইটান]] অ'চেনাছ আৰু [[টেথিছ (শ্ৰুতিকথা)|টেথিছ]]ৰ তিনি হাজাৰ [[অ'চেনিড]]ৰ ভিতৰত অন্যতম সামুদ্ৰিক দেৱী৷<ref>Hesiod, ''[[Theogony]]'' 351</ref><ref>{{Cite book|last=Kerényi |first=Carl|title=The Gods of the Greeks|publisher=Thames and Hudson |year=1951|location=London|pages=41}}</ref> কিছুমান সংস্কৰণত তেওঁৰ মাতৃ পম্ফলিক্স আৰু ভগ্নী [[লিবিয়া (শ্ৰুতিকথা)|লিবিয়া]] বুলিও কোৱা হৈছিল।<ref>[[:en:John Tzetzes|Tzetzes]] ad Lycophron, [https://topostext.org/work/860#894 894] [https://archive.org/details/isaakioukaiiann00mlgoog/page/864/mode/1up?view=theater (Gk text)]; [[:en:Andron|Andron of Halicarnassus]] [https://books.google.com/books?id=j0nRE4C2WBgC&pg=PA42 fr. 7 Fowler] = ''FGrHist'' 10 F 7 (Fowler 2000, [https://books.google.com/books?id=j0nRE4C2WBgC&pg=PA42 p. 42]; Fowler 2013, [https://books.google.com/books?id=scd8AQAAQBAJ&pg=PA13 p. 13]; Bouzek and Graninger, [https://books.google.com/books?id=cMcvCgAAQBAJ&pg=PA12 p. 12]. Fowler 2013, p. 15, calls Pompholyge, a name found nowhere else, an ''ad hoc'' invention.)</ref> কিছুমান শ্ৰুতিকথাৰ মতে লিবিয়া সাগৰ দেৱতা ট্ৰাইটনৰ পত্নী<ref>Apollonius of Rhodes, 4.1323, 1358 & 1742</ref> এপ'ল'ড'ৰাছৰ মতে এছিয়া টাইটান ইয়াপেটাছৰ পত্নী আৰু এটলাছ, প্ৰমিথিউছ,<ref>[[:en:Marcus Terentius Varro|Varro]], ''De lingua latina libri'' [https://topostext.org/work/728#5.31 5.31]</ref> এপিমিথিউছ আৰু মেনোইটিয়াছৰ মাতৃ আছিল<ref>Apollodorus, [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0548.tlg001.perseus-eng1:1.2.3 1.2.3] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200914144847/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hes.+Th.+351 |date=2020-09-14 }}</ref> যদিও হেচিঅডে তেওঁলোকৰ মাতৃ হিচাপে আন এগৰাকী অ'চেনিড [[ক্লাইমেন (ইয়াপেটাছৰ পত্নী)|ক্লাইমেন]]ৰ নাম উল্লেখ কৰিছিল।<ref>Hesiod, ''[[Theogony]]'' [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0020.tlg001.perseus-eng1:507-544 507&ndash;511] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20210106101941/http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=urn:cts:greekLit:tlg0020.tlg001.perseus-eng1:507-544 |date=2021-01-06 }}.</ref> ==নেৰেইড== '''এছিয়া''' গ্ৰীক শ্ৰুতিকথা অনুসৰি এগৰাকী সাগৰীয় [[নেৰেইডছ|নেৰেইড]]৷<ref name=":0">{{Cite book|last=Bane|first=Theresa|title=Encyclopedia of Fairies in World Folklore and Mythology|publisher=McFarland, Incorporated, Publishers|year=2013|isbn=978-0-7864-7111-9|page=[https://books.google.com/books?id=nSuXAAAAQBAJ&dq=actaea&pg=PA11 11], [https://books.google.com/books?id=nSuXAAAAQBAJ&dq=actaia&pg=PA12 12]}}</ref> [[গ্ৰীক শ্ৰুতিকথা]]ৰ সাগৰীয় দেৱতা নেৰিয়াছ আৰু সাগৰীয় দেৱী [[অ'চেনিড]] [[ড'ৰিছ (অ'চেনিড)|ড'ৰিছ]]ৰ [[নেৰেইডছ]] নামৰ ৫০ গৰাকী কন্যাৰ ভিতৰত অন্যতম এগৰাকী কন্যা আছিল।<ref>[[Homer]], ''[[Iliad]]'' 18.40; Hesiod, ''[[Theogony]]'' 249; [[:en:Bibliotheca (Pseudo-Apollodorus)|Apollodorus]], 1.2.7; [[:en:Gaius Julius Hyginus|Hyginus]]'', Fabulae'' Preface</ref><ref>[[Homer]], ''[[Iliad]]'' [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0134%3Abook%3D18%3Acard%3D22 18.41]; [[:en:Bibliotheca (Pseudo-Apollodorus)|Apollodorus]], [http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0022%3Atext%3DLibrary%3Abook%3D1%3Achapter%3D2%3Asection%3D7 1.2.7]; Hesiod, ''[[Theogony]]'' [http://data.perseus.org/citations/urn:cts:greekLit:tlg0020.tlg001.perseus-eng1:240-269 240]</ref><ref name=":0"/> [[হোমাৰ]]ৰ [[ইলিয়াড]]ত বৰ্ণনা কৰা অনুসৰি [[একিলিছ|একিলিছে]] মৃত পেট্ৰ'ক্লাছৰ বাবে কৰা দুখৰ সমভাগি হোৱা মাতৃ [[থেটিছ]]ক সংগ দিবলৈ সাগৰৰ গভীৰতাৰ পৰা ওলাই আহি ট্ৰয়ৰ উপকূলত সমবেত হোৱা ৩৩ গৰাকী [[নেৰেইডছ]]ৰ ভিতৰত এছিয়াও আছিল।<ref>Homer, ''Iliad'' 18.39</ref> ==এথেনাৰ উপনাম== কলচিছত [[এথেনা]]ক এছিয়া উপনামেৰে সম্বোধন কৰা হয়৷ কলচিছৰ পৰা কেষ্টাৰ আৰু পলিডিউচেছে তেওঁৰ পূজা লেকনিয়ালৈ আনিছিল বুলি বিশ্বাস কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন লাছ নগৰত তেওঁৰ বাবে এটা মন্দিৰ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল।<ref>[[:en:Pausanias (geographer)|Pausanias]], ''Graeciae Descriptio'' 3.24.5</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:গ্ৰীক কিংবদন্তি]] 39eu0kk8zolo7zl5p3xvsion8oismgu 3 120248 517630 500409 2025-06-13T06:47:48Z Ternarius 14394 পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:Prabhash2513]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:Gopasvamin]]লৈ Ternariusয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Prabhash2513|Prabhash2513]]" to "[[Special:CentralAuth/Gopasvamin|Gopasvamin]]" 500409 wikitext text/x-wiki {{tmbox | type = notice | image = [[চিত্ৰ:Assamese Jaapi.png|135px|left]] | imageright = [[চিত্ৰ:Wikipedia-logo.png|135px]] | style = border: 1px blue solid; | textstyle = | text = {{Center|<big>{{#if: {{{1}}} |'''নমস্কাৰ, {{#if: | {{{1}}} | {{BASEPAGENAME}} }}<br/>}}}} {{Center|'''[[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]লৈ আপোনাক [[ৱিকিপিডিয়া:আদৰণি|আদৰণি জনাইছোঁ]]! '''</big><br/><br/> আপোনাৰ আগ্ৰহৰ বাবে ধন্যবাদ। আশা কৰোঁ আপুনি সদায় আমাৰ লগত জড়িত হৈ থাকিব। নৱাগত সকলৰ বাবে তলত দিয়া পৃষ্ঠাকেইখন অতি উপযোগী, অনুগ্ৰহ কৰি পৃষ্ঠাকেইখন এবাৰ চকু ফুৰাই চাই যেন। }}<br/> {{Center| '''ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনাৰ সহায়'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পৰিচয়|ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে অলপ]]</big><br/> <big> [[সহায়:সৰল সম্পাদনা|সম্পাদনাৰ থুলমুল আভাস]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:সহায়িকা|ৱিকিপিডিয়া সম্পাদনাৰ বিষয়ে প্ৰয়োজনীয় আভাস]]</big><br/> <big> [[সহায়:নতুন প্ৰবন্ধ আৰম্ভ কৰক|প্ৰবন্ধ এটা কেনেকৈ আৰম্ভ কৰিব?]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ|সততে উদিত প্ৰশ্নসমূহ]] </big><br/> <br> '''ৱিকিপিডিয়াৰ সম্পাদনাৰ নিয়ম নীতি'''<br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:পাঁচটা স্তম্ভ|ৱিকিপিডিয়াৰ পঞ্চশীল নীতি]]</big><br/> <big> [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়া কি নহয়|ৱিকিপিডিয়া কি নহয়]]</big><br/> }} <br/> '''ইয়াৰ উপৰিও ফে’চবুকত [https://www.facebook.com/groups/assamwikigroup/ {{Like|''Assamese Wikipedia Community''}}] বুলি আমাৰ এটা আলোচনা গোট আৰু [https://facebook.com/aswikipedia {{Like|''অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া''}}] নামৰ এটা পৃষ্ঠা আছে। ৱিকিপিডিয়ানসকলক লগ পাবলৈ আৰু ৱিকিপিডিয়াৰ বিষয়ে জানিবলৈ আপুনিও সেইবোৰৰ সদস্য হৈ ল’ব পাৰে। ''' আশা কৰোঁ ৱিকিপিডিয়াত সম্পাদনা কৰি আৰু এজন [[ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপিডিয়ান|ৱিকিপিডিয়ান]] হোৱাটো উপভোগ কৰিব। <div class="center">{{Wikipedia in Social Media}}</div> | small = / yes | smallimage = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smallimageright = none / [[Image:Some image.svg|30px]] | smalltext = আদৰণি }} — [[সদস্য:AdoroniBot|AdoroniBot]] ([[সদস্য বাৰ্তা:AdoroniBot|বাৰ্তা]]) 10:36, 31 March 2025 (ইউ.টি.চি.) <!-- This welcome message is delivered by [[User:AdoroniBot|AdoroniBot]] on behalf of Assamese Wikimedia Community. --> dl7rzzt7q7m25r2h7d2b6n5hjv3m4ls 2 121841 517581 517433 2025-06-13T01:27:29Z Kandarpajit Kallol 6257 /* কলা আৰু বিনোদন */ 517581 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===কলা আৰু বিনোদন=== # [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) # [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) # [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) # [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) # [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) # [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) # [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) # [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) # [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) # [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) # [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) # [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) # [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) # [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) # [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) # [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) # [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) # [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) r5gilg07qti5ui01h6ft9pyom3ivrlc 517722 517581 2025-06-13T09:37:31Z Kandarpajit Kallol 6257 517722 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) 52zy5l45ama51go5ilicigj6lx8f9ws 517723 517722 2025-06-13T09:39:25Z Kandarpajit Kallol 6257 /* অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ */ 517723 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===কলা আৰু বিনোদন=== ====স্থাপত্য/নিৰ্মাণ কলা==== # [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) # [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) # [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) # [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) ====সঙ্গীত/বাদ্যযন্ত্ৰ==== # [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) # [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) # [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) # [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) # [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) # [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) # [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) # [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ====ক্ৰীড়া/খেল==== # [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) # [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) # [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) # [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) # [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) # [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) dxjlzlovckrgm0qm6fkuzmb5jmk00d9 517724 517723 2025-06-13T09:40:40Z Kandarpajit Kallol 6257 /* সঙ্গীত */ 517724 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===কলা আৰু বিনোদন=== ====স্থাপত্য/নিৰ্মাণ কলা==== # [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) # [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) # [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) # [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) ====সঙ্গীত==== # [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) # [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) # [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) # [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) # [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) # [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ====সঙ্গীত/বাদ্যযন্ত্ৰ==== # [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) # [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ====ক্ৰীড়া/খেল==== # [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) # [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) # [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) # [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) # [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) # [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) 1j743bwft5e4ye11ow6urtgvtp4hv6b 517725 517724 2025-06-13T09:40:51Z Kandarpajit Kallol 6257 517725 wikitext text/x-wiki ==অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধ== ''তলত [[অসমীয়া ৱিকিপিডিয়া]]ৰ বাবে অত্যাৱশ্যকীয় প্ৰবন্ধৰ তালিকা দিয়া হ'ল। ইয়াৰ পৰা প্ৰবন্ধ সৃষ্টি কৰি অসমীয়া [[ৱিকিপিডিয়া]]ৰ সমৃদ্ধিত আপুনিও অংশীদাৰ হ'ব পাৰে।'' ===কলা আৰু বিনোদন=== ====স্থাপত্য/নিৰ্মাণ কলা==== # [[এম্পায়াৰ ষ্টেট বিল্ডিং]] ([[:en:Empire State Building]]) # [[হাজিয়া চ'ফিয়া]] ([[:en:Hagia Sophia]]) # [[গিজাৰ পিৰামিড পৰিসৰ]] ([[:en:Giza pyramid complex]]) # [[তিনি গিৰিসংকটৰ বান্ধ]] ([[:en:Three Gorges Dam]]) ====সঙ্গীত==== # [[অপেৰা]] ([[:en:Opera]]) # [[চিম্ফ'নি]] ([[:en:Symphony]]) # [[ইলেকট্ৰনিক সংগীত]] ([[:en:Electronic music]]) # [[হিপ হ'প]] ([[:en:Hip hop]]) # [[ৰেগে]] ([[:en:Reggae]]) # [[ৰক সংগীত]] ([[:en:Rock music]]) ====বাদ্যযন্ত্ৰ==== # [[চাম্বা]] ([[:en:Samba]]) # [[পিয়ান']] ([[:en:Piano]]) # [[ট্ৰাম্পেট]] ([[:en:Trumpet]]) ====ক্ৰীড়া/খেল==== # [[বেকগেমন]] ([[:en:Backgammon]]) # [[গ' খেল]] ([[:en:Go (game)]]) # [[জুদো]] ([[:en:Judo]]) # [[বেছবল]] ([[:en:Baseball]]) # [[বাস্কেটবল]] ([[:en:Basketball]]) # [[গল্ফ]] ([[:en:Golf]]) # [[ৰাগবী]] ([[:en:Rugby football]]) ===ইতিহাস=== # [[আব্বাচীয় খিলাফত]] ([[:en:Abbasid Caliphate]]) # [[এজটেক]] ([[:en:Aztecs]]) # [[বাইজেণ্টাইন সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Byzantine Empire]]) # [[পবিত্ৰ ৰোমান সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Holy Roman Empire]]) # [[ইনকা সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Inca Empire]]) # [[মালি সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mali Empire]]) # [[মংগোল সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Mongol Empire]]) # [[মিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Ming Dynasty]]) # [[খ্ৰীষ্টান ধৰ্মসংস্কাৰ আন্দোলন]] ([[:en:Protestant Reformation]]) # [[টাং সাম্ৰাজ্য]] ([[:en:Tang Dynasty]]) # [[আৰব-ইজৰাইল বিবাদ]] ([[:en:Arab-Israeli conflict]]) # [[আমেৰিকান গৃহ যুদ্ধ]] ([[:en:American Civil War]]) # [[মেইজি পুনৰ্গঠন]] ([[:en:Meiji Restoration]]) # [[চিং ৰাজবংশ]] ([[:en:Qing Dynasty]]) # [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]] ([[:en:Vietnam War]]) ===জীৱনী=== ;শিল্পী আৰু স্থপতিবিদ # [[মিমাৰ চিনান]] ([[:en:Mimar Sinan]]) # [[ডিয়েগো ৱেলাজকেজ]] ([[:en:Diego Velázquez]]) # [[এণ্ডি ৱাৰহ'ল]] ([[:en:Andy Warhol]]) # [[ফ্ৰেঙ্ক লইড ৰাইট]] ([[:en:Frank Lloyd Wright]]) ;লেখক, নাট্যকাৰ, কবি # [[আবু নুৱাচ]] ([[:en:Abu Nuwas]]) # [[হান্স খ্ৰীষ্টিয়ান এণ্ডাৰচন]] ([[:en:Hans Christian Andersen]]) # [[মাৎসু বাসো]] ([[:en:Matsuo Bashō]]) # [[হাফিজ শ্বিৰাজী]] ([[:en:Hafez]]) # [[হোৰ্হে লুইচ বৰ্হেচ]] ([[:en:Jorge Luis Borges]]) # [[মিগেল দে চেৰ্ভানটেচ]] ([[:en:Miguel de Cervantes]]) # [[জোহান ভোল্ফগেং ফন গ্যোটে]] ([[:en:Johann Wolfgang von Goethe]]) # [[ভিক্টৰ হিউগ']] ([[:en:Victor Hugo]]) # [[জেমছ জয়ছ]] ([[:en:James Joyce]]) # [[মলিয়েৰ]] ([[:en:Molière]]) # [[অ'ভিদ]] ([[:en:Ovid]]) # [[সোফোক্লেচ]] ([[:en:Sophocles]]) ;সুৰকাৰ আৰু সঙ্গীতশিল্পী # [[লুইচ আৰ্মষ্ট্ৰং]] ([[:en:Louis Armstrong]]) # [[জোহানেচ ব্ৰাম্স]] ([[:en:Johannes Brahms]]) # [[ফ্ৰেডেৰিক চোপাঁ]] ([[:en:Frédéric Chopin]]) # [[এণ্টনিন দ্ভাৰাক]] ([[:en:Antonín Dvořák]]) # [[জৰ্জ ফেড্ৰিক হাণ্ডেল]] ([[:en:Georg Frideric Handel]]) # [[জোছেফ হেইডেন]] ([[:en:Joseph Haydn]]) # [[গুস্তৱ মাহলাৰ]] ([[:en:Gustav Mahler]]) # [[মোৎজাৰ্ট]] ([[:en:Wolfgang Amadeus Mozart]]) # [[জিয়'ভানি পিয়েৰলুইগি দা পেলেষ্ট্ৰিনা]] ([[:en:Giovanni Pierluigi da Palestrina]]) # [[এদিত পিয়াফ]] ([[:en:Édith Piaf]]) # [[এলভিচ প্ৰেচলি]] ([[:en:Elvis Presley]]) # [[জ্যাক'ম' পুচ্চিনি]] ([[:en:Giacomo Puccini]]) # [[ফ্ৰান্‌জ সুবৰ্ট]] ([[:en:Franz Schubert]]) # [[আইগৰ ষ্ট্ৰাভিন্সকি]] ([[:en:Igor Stravinsky]]) # [[পিওটাৰ ইলিচ চালইকভস্কি]] ([[:en:Pyotr Ilyich Tchaikovsky]]) # [[জিছেপ্পে ভেৰ্দি]] ([[:en:Giuseppe Verdi]]) # [[এণ্টোনিয়' ভিভাল্ডি]] ([[:en:Antonio Vivaldi]]) ;অভিযাত্ৰী আৰু ভ্ৰমণকাৰী # [[ৰুৱাল আমুন্সেন]] ([[:en:Roald Amundsen]]) # [[জ্যেক কাৰ্টিয়ে]] ([[:en:Jacques Cartier]]) # [[এৰ্ণান কৰ্টেছ]] ([[:en:Hernán Cortés]]) # [[চেং হো]] ([[:en:Zheng He]]) ;উদ্ভাৱক, বিজ্ঞানী আৰু গণিতজ্ঞ # [[ইবন চিনা]] ([[:en:Avicenna]]) # [[গালেন]] ([[:en:Galen]]) # [[জেমছ প্ৰেস্কট জুল]] ([[:en:James Prescott Joule]]) # [[ডিমিট্ৰী মেণ্ডেলিভ]] ([[:en:Dmitri Mendeleev]]) # [[আৰৱিন শ্ৰুডিঙগাৰ]] ([[:en:Erwin Schrödinger]]) ;দাৰ্শনিক আৰু সমাজ বিজ্ঞানী # [[চিমন দে ব্যাভুৱাৰ]] ([[:en:Simone de Beauvoir]]) # [[ইবন খালদুন]] ([[:en:Ibn Khaldun]]) # [[জন মেনাৰ্ড কেইনছ]] ([[:en:John Maynard Keynes]]) # [[লাউযি]] ([[:en:Laozi]]) # [[নিক্কোলো মাকিয়াভেল্লি]] ([[:en:Niccolò Machiavelli]]) # [[সিমা কিয়ান]] ([[:en:Sima Qian]]) # [[লুডৱিগ ৱিটগেনষ্টাইন]] ([[:en:Ludwig Wittgenstein]]) # [[চ্যু জি]] ([[:en:Zhu Xi]]) ;ৰাজনীতিবিদ # [[মোস্তাফা কামাল আতাতুৰ্ক]] ([[:en:Mustafa Kemal Atatürk]]) # '''[[আগষ্টাচ]] ([[:en:Augustus]])''' # [[অটো ৱন বিজমাৰ্ক]] ([[:en:Otto von Bismarck]]) # '''[[সিমন বলিভাৰ]]''' ([[:en:Simón Bolívar]]) # [[শাৰ্লেমেন]] ([[:en:Charlemagne]]) # '''[[ৱিনষ্টন চাৰ্চিল]]''' ([[:en:Winston Churchill]]) # [[মহান কনষ্টেনটাইন]] ([[:en:Constantine the Great]]) # '''[[মহান চাইৰাচ]] ([[:en:Cyrus the Great]])''' # [[চাৰ্লচ দ্য গ'ল]] ([[:en:Charles de Gaulle]]) # '''[[এলিজাবেথ প্ৰথম]]''' ([[:en:Elizabeth I of England]]) # '''[[লুই চতুৰ্থ]]''' ([[:en:Louis XIV of France]]) # [[ৰোজা লাক্সেমবাৰ্গ]] ([[:en:Rosa Luxemburg]]) # [[কোৱামে নক্ৰুমা]] ([[:en:Kwame Nkrumah]]) # '''[[মহান পিটাৰ]]''' ([[:en:Peter the Great]]) # [[যোছেফ ষ্টালিন]] ([[:en:Joseph Stalin]]) # [[ছুলেইমান প্ৰথম]] ([[:en:Suleiman the Magnificent]]) # [[চান য়াট-চেন]] ([[:en:Sun Yat-sen]]) # [[তৈমুৰ লং]] ([[:en:Timur]]) # [[ওমৰ]] ([[:en:Umar]]) # '''[[জৰ্জ ৱাশ্বিংটন]]''' ([[:en:George Washington]]) ;ধৰ্মীয় গুৰু আৰু ধৰ্মতত্ত্ববিদ # [[টমাচ আকুইনাচ]] ([[:en:Thomas Aquinas]]) # [[হিপ্পোৰ আগষ্টিন]] ([[:en:Augustine of Hippo]]) # [[আল-গজ্জালি]] ([[:en:Al-Ghazali]]) # '''[[মাৰ্টিন লুথাৰ]]''' ([[:en:Martin Luther]]) # [[মোজেচ]] ([[:en:Moses]]) ggei5lccukdy8lwzrqk9vzu1p8ktyk3 0 122028 517483 511664 2025-06-12T15:59:11Z CommonsDelinker 118 Removing [[:c:File:বাবে_রহমত_দেওয়ানবাগ_শরীফ.png|বাবে_রহমত_দেওয়ানবাগ_শরীফ.png]], it has been deleted from Commons by [[:c:User:Taivo|Taivo]] because: Copyright violation; see [[:c:Commons:Licensing|]] ([[:c:COM:CSD#F1|F1]]): [[:c:Commons:Deletion request 517483 wikitext text/x-wiki {{Infobox religious building|building_name=বাবে ৰহমত|religious_affiliation=[[ইছলাম]]|image=|caption=বাবে ৰহমত দেৱানবাগ শ্বৰীফ|location=১৪৭ আৰমবাগ, মতিঝীল|district=[[ঢাকা]]।|leadership=ইমাম কুদৰত এ খোদা (মা.আ.)|website={{URL|dewanbagsharif.org}}|architecture_style=ইছলামিক স্থাপত্য|founded_by=চৈয়দ মাহবুব এ খোদা (ৰহ.)}} '''দেৱানবাগ শ্বৰীফ''' হৈছে [[বাংলাদেশ]] ৰাজধানী [[ঢাকা]] অৱস্থিত চুফী ভিত্তিক ইছলামিক প্ৰতিষ্ঠান। ইয়াত ''মুহাম্মদী ইছলাম'' (হজৰত মহম্মদ (ছ.)ৰ ইছলাম) ৰ নীতিবোৰ প্ৰচাৰ আৰু শিক্ষা দিয়ে। ইয়াক চুফী সম্ৰাট চৈয়দ মাহবুব এ খোদা (ৰহ.) ৰ দ্বাৰা প্ৰতিষ্ঠা কৰা হৈছিল।<ref>{{Cite news|last=প্ৰথম আলো|first=কৰ্মচাৰী|date=২৮ ডিচেম্বৰ ২০২০|title=দেৱানবাগী পীৰৰ দেহাৱসান|url=https://en.prothomalo.com/bangladesh/city/dewanbagi-pir-passes-away|work=প্রথমআলো|pages=বাংলাদেশ}}</ref> == অৱস্থান == ঢাকাৰ শূন্য বিন্দুৰ পৰা প্ৰায় ২ কিলোমিটাৰ দূৰত। মতিঝিল বাণিজ্যিক অঞ্চলৰ আৰামবাগত অৱস্থিত। ইয়াক সাধাৰণতে ১৪৭ আৰামবাগ বাবে ৰহমত দেৱানবাগ শ্বৰীফ নামেৰে জনা যায়। == ইতিহাস == ১৯৮৫ চনৰ ২৫ ছেপ্টেম্বৰত চুফী সম্ৰাট চৈয়দ মেহবুব এ খোদা (ৰহ.) -এ নৰায়ণগঞ্জৰ মদনপুৰত অৱস্থিত দেৱানবাগ অঞ্চলত বাবে জান্নাত দেৱানবেগ শ্বৰীফ নামৰ এখন দৰবাৰ শ্বৰীফে স্থাপন কৰে আৰু তাৰ পৰাই তেওঁক ''দেৱানবাগী হুজুৰ'' নামেৰে জনা গৈছিল।<ref>{{Cite web|last=Kibria|first=N. S.|date=2021-12-14|title=দেৱানবাগী (মা. এ.) হুজুৰ মৰ্শ্বেডৰ দৰবাৰৰ পৰা চুফী সম্ৰাটৰ ঢাকালৈ আগমন|url=https://jugjugantor.com/2021/12/14/%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%AB/|accessdate=2025-05-20|work=Jugjugantor|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite news|date=28 December 2020|url=https://barta24.com/details/islam/111907/111907|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250520164929/https://barta24.com/details/islam/111907/media/common/111907|archivedate=20 May 2025|dead-url=20 May 2025}}</ref><ref>{{Cite news|date=28 December 2020|url=https://www.bbc.com/bengali/news-55463768|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519172050/https://www.bbc.com/bengali/news-55463768|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025|pages=}}</ref> পিছলৈ ১৯৯২ চনত তেওঁ ঢাকাৰ মতিঝিলৰ ১৪৭ আৰামবাগত বাবে ৰহমাত দেৱানবাগ শ্বৰীফ নামৰ এখন দৰবাৰ স্থাপন কৰে আৰু তেতিয়াৰ পৰা ই দেৱানবেগ শ্বৰীফক মুখ্য প্ৰশাসনিক কেন্দ্ৰ হিচাপে গঢ়ি উঠিছে।<ref>{{Cite news|date=14 December 2021|title=দেৱানবাগী (মা. এ.) হুজুৰ মৰ্শ্বেডৰ দৰবাৰৰ পৰা চুফী সম্ৰাটৰ ঢাকালৈ আগমন|url=https://jugjugantor.com/2021/12/14/%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%AB/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519173344/https://jugjugantor.com/2021/12/14/%E0%A6%AE%E0%A7%8B%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%A6%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B0-%E0%A6%A5%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B8%E0%A7%82%E0%A6%AB/|archivedate=19 May 2025|access-date=19 May 2025|work=Jug Jugantor}}</ref> লগতে, [[ঢাকা]] দক্ষিণ কমলাপুৰ থকা বাংলাদেশ বেংক ভৱন পিছফালে, দেৱানবাগ শ্বৰীফে পৰিচালনা কৰা বাবে বাবে মদিনা দেৱানবেগ শ্বৰীফ নামৰ আন এটা প্ৰতিষ্ঠান আছে, য 'ত এটা উটৰ খেতি আছে , আৰু বৰ্তমান দেৱানবাগী হুজুৰ আৰু তেওঁৰ পত্নী ছায়েদা হামিদা বেগম (ৰহ.) ইয়াত ৰাউজাষ্ট আছে।<ref>{{Cite news|last=Jihadul|first=Islam|date=11 February 2024|title=ৰাজধানীত মৰুভূমিৰ উটৰ পাম|url=https://www.jagonews24.com/feature/article/921926|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519173828/https://www.jagonews24.com/feature/article/921926|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025|work=Jago News 24}}</ref><ref>{{Cite news|date=28 December 2020|title=Dewanbagi pir Syed Mahbub dies|url=https://www.newagebd.net/article/125547/dewanbagi-pir-syed-mahbub-dies|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250520153305/https%3A%2F%2Fwww.newagebd.net%2Farticle%2F125547%2Fdewanbagi-pir-syed-mahbub-dies|archivedate=20 May 2025|dead-url=20 May 2025|work=New Age}}</ref><ref>{{Cite web|date=2020-12-29|title=য'ত দেৱানবাগী পীৰক সমাধিস্থ কৰা হৈছিল|url=https://www.amarsangbad.com/religion/news-160712|accessdate=2025-05-20|work=amarsangbad.com|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=সাহসী স্বাধীনতা সংগ্ৰামী দেৱানবাগী হুজুৰক দিয়া ৰাজ্যিক অন্ত্যেষ্টিক্ৰিয়া {{!}} খবৰ সকলো সময়তে|url=https://songbadsarakkhon.com/?p=19643|accessdate=2025-05-20|language=en-US}}</ref> ওপৰোক্ত পৰিণামসমূহৰ সৈতে, তেওঁ ১৯৯৫ চনত ৰংপুৰ বাবে নাজাত, ত্ৰিশাল বাবে বৰকত, ১৯৯৮ চনত মাইমেনচিঙত, ২০০৬ চনত চুৱাডঙ্গাত বাবে নিয়ামত, ২০০৮ চনত ব্ৰাহ্মণবাৰিয়াৰ আশুগঞ্জ বাবে মোৰশ্বেদ, ২০০৯ চনত [[ঢাকা]] মগবাজাৰ বাবে ফেৰদাউছ আৰু শেষত চোট্টোগ্ৰামত বাবে মেগফিৰাট প্ৰতিষ্ঠা কৰে।<ref>{{Cite web|date=10 June 2024|title=দেৱান বাগীৰ বাসগৃহ বাহাদুৰপুৰ|url=https://durgapurup.brahmanbaria.gov.bd/bn/site/top_banner/Akmv-%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%93%E0%A6%AF%E0%A6%BC%E0%A6%BE%E0%A6%A8-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%97%E0%A6%BF%E0%A6%B0-%E0%A6%86%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A6%BE%E0%A6%A8%E0%A6%BE-%E0%A6%AC%E0%A6%BE%E0%A6%B9%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%B0%E0%A6%AA%E0%A7%81%E0%A6%B0|accessdate=2025-05-20|work=durgapurup.brahmanbaria.gov.bd}}</ref><ref>{{Cite web|title=Dewanbag Sharif's Global Spiritual Infrastructure: Exploring the Darbars and Centers of Dewanbag Sharif|url=https://dewanbagsharif.org/darbars-of-dewanbag-sharif/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250521052800/https://dewanbagsharif.org/darbars-of-dewanbag-sharif/#01|archivedate=21 May 2025|accessdate=21 May 2025|work=dewanbagsharif.org}}</ref> == অনুষ্ঠানসমূহ == ''বিশ্ব আশেক-ই-ৰাছুল (ছা.) সন্মিলন'' প্ৰায় প্ৰতি বছৰে চুফী সম্ৰাট চৈয়দ মেহবুব এ খোদাৰ [[জন্মদিন]] (ৰহ.) পূৰ্বনিৰ্ধাৰিত তাৰিখত অনুষ্ঠিত হয়।<ref>{{Cite news|date=29 February 2024|title=নবী (ছঃ)ৰ স্মৃতি সম্পৰ্কীয় বিশ্ব সন্মিলন অনুষ্ঠিত|url=https://www.satv.tv/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%BE-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519180349/https://www.satv.tv/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%BE-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE/|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025|work=SATV}}</ref><ref>{{Cite news|date=12 December 2022|title=শুকুৰবাৰে ত্ৰিশালৰ দেৱানবাগ শ্বৰীফত অনুষ্ঠিত হ’ব নবীৰ প্ৰেমৰ বিশ্ব সন্মিলন|url=https://dailysabuj.com/post/25791|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519181012/https://dailysabuj.com/post/25791|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025|work=Daily Sabuj}}</ref><ref>{{Cite news|last=Md. Noman|first=Shah Shibli|date=3 March 2023|title=বিশ্ব আশ্বেক-ই-ৰছুল (পিবিইউএইচ) সন্মিলন ২০২২: এক বিশ্লেষণাত্মক পৰ্যালোচনা|url=https://www.atmarbani.com/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%BE-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519181617/https://www.atmarbani.com/%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%BE-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE/|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025|work=Atmar Bani}}</ref> পূৰ্বতে ''বিশ্ব চুফী সন্মিলন'' নামেৰে জনাজাত দেৱানবাগ শ্বৰীফৰ এইটো আটাইতকৈ ডাঙৰ আৰু জনবহুল অনুষ্ঠান।<ref>{{Cite news|last=Hasan|first=Mehedi|date=21 August 2024|title=দেৱানবাগ শ্বৰীফত অনুষ্ঠিত ধৰ্মীয় অনুষ্ঠানঃ বিশ্বজুৰি মহম্মদী ইছলামৰ বাৰ্তা|url=https://janorob.com/islam/891/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250521141938/https://janorob.com/islam/891/|archivedate=21 May 2025|dead-url=21 May 2025|work=Janorob}}</ref> ১৯৮৫ চনৰ পৰা ১৯৮৮ চনলৈকে মুঠ ৪টা পবিত্ৰ উৰ্ছ মুবাৰক অনুষ্ঠিত হৈছিল। ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯৭ চনলৈকে, নামটো সলনি কৰি বিশ্ব চুফী সন্মিলনলৈ সলনি কৰা হৈছিল। মুঠ ৯খন বিশ্ব চুফী সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল, যাৰ ভিতৰত ১৯৮৯ চনৰ পৰা ১৯৯২ চনলৈকে ৪খন সন্মিলন নাৰায়ণগঞ্জৰ বাবে জান্নাত দেৱানবাগ শ্বৰীফত আৰু ১৯৯৩ চনৰ পৰৰ পৰা ১৯৯৭ চনলৈকে ৫খন সন্মিলন ঢাকাৰ মতিঝিলৰ আৰামবাগত অনুষ্ঠিত হৈছিল। ১৯৯৭ চনৰ ১৮ ডিচেম্বৰৰ পৰা এতিয়ালৈকে ইয়াক পুনৰ বিশ্ব আশেক ৰাছুল (ছা.) নামৰ নাম দিয়া হৈছিল।<ref>{{Cite web|title=১৬ ফেব্ৰুৱাৰীত দেৱানবাগ শ্বৰীফত অনুষ্ঠিত হ’ব নবীৰ প্ৰতি প্ৰেমৰ বিশ্ব সন্মিলন|url=https://www.dailyswadhinbangladesh.com/?p=39695|accessdate=2025-05-20|language=en-US}}</ref> ১৯৮৯ চনৰ পৰা ২০১৯ চনলৈকে ঢাকাৰ মতিঝিলৰ আৰামবাগত বিশ্ব চুফী সন্মিলন আৰু বিশ্ব আশেক-ই-ৰাছুল (ছা.) সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছিল। <ref>{{Cite news|date=14 March 2024|url=https://www.atmarbani.com/%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85/|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519183025/https://www.atmarbani.com/%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2%E0%A6%A6%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%A3%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%85/|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025}}</ref><ref>{{Cite news|date=1 February 2018|url=https://www.bd-pratidin.com/news/2018/02/01/302452|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250519183554/https://www.bd-pratidin.com/news/2018/02/01/302452|archivedate=19 May 2025|dead-url=19 May 2025}}</ref>পিছত, দেৱানবাগী হুজুৰৰ মৃত্যুৰ পিছত, ২০২২ চনৰ পৰা ই তেওঁৰ উত্তৰাধিকাৰী ইমাম অধ্যাপক ড. কুদৰত খোদা (মা.আ.) ৰ দ্বাৰা মাইমেনসিংৰ ত্ৰিশালৰ বাবে বৰকত দেৱানবাগ শ্বৰীফত অনুষ্ঠিত কৰা হৈছে।<ref>{{Cite news|date=23 February 2024|url=https://www.jugantor.com/country-news/777680|archivedate=|dead-url=19 May 2025}}</ref><ref>{{Cite news|date=27 February 2024|url=https://www.deshrupantor.com/492444/%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A6%BE%E0%A6%B2%E0%A7%87-%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%B6%E0%A7%8D%E0%A6%AC-%E0%A6%86%E0%A6%B6%E0%A7%87%E0%A6%95%E0%A7%87-%E0%A6%B0%E0%A6%BE%E0%A6%B8%E0%A7%81%E0%A6%B2-%E0%A6%B8%E0%A6%BE.-%E0%A6%B8%E0%A6%AE%E0%A7%8D%E0%A6%AE%E0%A7%87%E0%A6%B2%E0%A6%A8}}</ref><ref>{{Cite web|title=ত্ৰিশালত নবী (ছঃ)ৰ প্ৰেমৰ ওপৰত বিশ্ব সন্মিলন|url=https://www.dainiksangbadpratidin.com/details.php?id=121253|accessdate=2024-11-23|work=www.dainiksangbadpratidin.com}}</ref><ref>{{Cite web|title=শুকুৰবাৰে হজৰত মহম্মদ (ছঃ)ৰ সন্মানত বিশ্বৰ ওপৰত এখন এদিনীয়া সন্মিলন অনুষ্ঠিত হৈছে।|url=https://www.sattersangbad24.com/archives/8300|accessdate=2024-11-23|language=en-US}}</ref> লগতে মুছলমান উম্মাহৰ বাবে ঈদ-ই-মিলাদ আন-নবী (ছা.) , [[লাইলাতুল কদৰ|'''শ্ববে কদৰ''']], শাব-এ-বৰত, শাব-ঈ-মেৰাজ, পবিত্ৰ আছুৰা, ঈদ-আল-ফিতৰ, ঈদ-অল-আধা, আৰু সাপ্তাহিক আশেক-ই-ৰাছুল (ছা.) ৰ দৰে গুৰুত্বপূৰ্ণ দিনবোৰ প্ৰতি [[শুক্ৰবাৰ]] অনুষ্ঠিত হয়।<ref>{{Cite web|title=পবিত্ৰ ঈদ মিলাদ-উন-নবী (ছঃ) উদযাপনৰ তাৎপৰ্য|url=https://www.atmarbani.com/%E0%A6%AA%E0%A6%AC%E0%A6%BF%E0%A6%A4%E0%A7%8D%E0%A6%B0-%E0%A6%88%E0%A6%A6%E0%A7%87-%E0%A6%AE%E0%A6%BF%E0%A6%B2%E0%A6%BE%E0%A6%A6%E0%A7%81%E0%A6%A8%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AC%E0%A7%80-%E0%A6%B8/|accessdate=2025-05-21|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|title=পবিত্ৰ ঈদত মিলাদ-উন-নবি (ছঃ) পালন কৰা হয়।|url=https://www.jugantor.com/tp-news/114527|accessdate=2025-05-21|work=Jugantor|language=bn}}</ref> == গেলেৰী == <gallery widths="150" heights="100" perrow="5"> চিত্ৰ:EM4B5569.jpg|বাবে নাজাত দেৱানবাগ শ্বৰীফ, ৰংপুৰ চিত্ৰ:My_pic_edit_1_(3_of_4).jpg|বাবে মোৰশ্বেদ দেৱানবাগ শ্বৰীফ, ব্ৰহ্মনবৰীয়া চিত্ৰ:Inside_view_of_Darbar.jpg|তলৰ মহলা বা দেৱানবাগ শ্বৰীফ চিত্ৰ:View_of_World_Asheke_Rasul_(SM.)_Conference.jpg|বিশ্ব আশ্বেক-ই-ৰছুল (ছা.) সন্মিলন, ২০২৪ চিত্ৰ:Night_view_of_Babe_Morshed_Dewanbag_Sharif.jpg|বাবে মৰ্শ্বেদ দেৱানবাগ শ্বৰীফৰ ৰাতিৰ দৃশ্য চিত্ৰ:Rouja_of_Dewanbagi_Hujur.jpg|দেৱানবাগী হুজুৰ আৰু তেওঁৰ পত্নীৰ ৰাউজা চিত্ৰ:Crowd_of_Dewanbag_Sharif.jpg|ঢাকাৰ দেৱানবাগ শ্বৰীফত ভিৰ </gallery> == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * [https://dewanbagsharif.org/ https://dewanbagsharif.org] * [https://muhammadiislam.org/ https://muhammadiislam.org] i8rfs165fodbrniqvi6yrjnmiju9kgp 0 122153 517492 512805 2025-06-12T16:42:36Z Royale kk 44887 517492 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox settlement | name = বকো | other_name = | settlement_type = চহৰ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = India Assam#India | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = অসমত অৱস্থান | pushpin_label_position = left | coordinates = {{coord|25.97777|N|91.23557|E|display=inline,title}} | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = {{flagu|India}} | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = [[অসম]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[কামৰূপ জিলা|কামৰূপ]] | subdivision_type3 = Sub-district | subdivision_name3 = ৰঙিয়া | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = পৌৰসভা | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_m = | elevation_footnotes = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | demographics_type1 = ভাষা | demographics1_title1 = Official | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ৭৮১১২৩ | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AS]] | registration_plate = AS | website = {{URL|http://kamrup.nic.in/}} | footnotes = | demographics1_info1 = [[Assamese language|Assamese]]| }} '''বকো''' হৈছে ভাৰতৰ [[অসম]] ৰাজ্যৰ [[কামৰূপ জিলা]]ত অৱস্থিত এখন চহৰ।<ref>{{Cite web|last=News|first=India TV|title=Boko Pin Code {{!}} Postal Code (Zip Code) of Boko, Kamrup, Assam, India|url=https://www.indiatvnews.com/pincode/assam/kamrup/boko|accessdate=2025-01-20|work=www.indiatvnews.com}}</ref> চহৰখন ১৩৯ খন গাঁওৰে গঠিত।<ref>{{Cite web|title=Villages & Towns in Boko Circle of Kamrup, Assam|url=https://www.census2011.co.in/data/subdistrict/2124-boko-kamrup-assam.html|accessdate=2025-01-20|work=www.census2011.co.in}}</ref> ই [[গুৱাহাটী]] পৰা প্ৰায় ৬০ কিলোমিটাৰ পশ্চিমে অৱস্থিত।<ref>{{Cite web|title=Distance between Guwahati and Boko|url=https://alldistancebetween.com/in/distance-between/guwahati-boko-71e287363a3309e4786254588527b5d0|accessdate=2025-01-20|work=alldistancebetween.com}}</ref> == সংস্কৃতি == বকোৰ সাংস্কৃতিক পৰম্পৰা মূলতঃ বগাই উৎসৱৰ বাবে জনাজাত, যিটো উৎসৱৰ আৰম্ভণি হৈছিল অঞ্চলটোত শাসন কৰা এজন ৰজা বগাইৰ সন্মানত। এই অনুষ্ঠানৰ সময়ত মানুহে বকো ভ্ৰমণ কৰে, কাৰণ ই অঞ্চলটোৰ একমাত্ৰ এই ধৰণৰ উৎসৱ আৰু দক্ষিণ কামৰূপ অঞ্চলত অনুষ্ঠিত হোৱা আটাইতকৈ ডাঙৰ উৎসৱ। বকোত প্ৰায় এশ বছৰ ধৰি চহৰখনত উদযাপন কৰা সুৱৰী (সুঁৱি) উৎসৱো পালন কৰা হয়। এই উৎসৱটো অসমৰ বিহুৰ সৈতে মিল আছে, যিটো জাতি, ধৰ্ম, ধৰ্ম, বিশ্বাস, বিশ্বাস নিৰ্বিশেষে সকলো খিলঞ্জীয়া অসমীয়া জনগোষ্ঠীয়ে অতি উত্তেজনা আৰু আনন্দৰে উদযাপন কৰে। ৰঙালী বিহুৰ লগত সংগতি ৰাখি এই উৎসৱ। ==তথ্যসূত্ৰ== g3zztw1gbkqvp60zlszi37kjy6wus1x 517493 517492 2025-06-12T16:49:12Z Royale kk 44887 517493 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}{{Infobox settlement | name = বকো | other_name = | settlement_type = চহৰ | image_skyline = | image_alt = | image_caption = | nickname = | pushpin_map = India Assam#India | pushpin_map_alt = | pushpin_map_caption = অসমত অৱস্থান | pushpin_label_position = left | coordinates = {{coord|25.97777|N|91.23557|E|display=inline,title}} | subdivision_type = দেশ | subdivision_name = {{flagu|India}} | subdivision_type1 = ৰাজ্য | subdivision_name1 = [[অসম]] | subdivision_type2 = [[List of districts of India|District]] | subdivision_name2 = [[কামৰূপ জিলা|কামৰূপ]] | subdivision_type3 = Sub-district | subdivision_name3 = ৰঙিয়া | established_title = <!-- Established --> | established_date = | founder = | named_for = | government_type = | governing_body = পৌৰসভা | unit_pref = Metric | area_footnotes = | area_total_km2 = | area_rank = | elevation_m = | elevation_footnotes = | population_total = | population_as_of = | population_footnotes = | population_density_km2 = auto | population_rank = | population_demonym = | demographics_type1 = ভাষা | demographics1_title1 = Official | timezone1 = [[Indian Standard Time|IST]] | utc_offset1 = +5:30 | postal_code_type = [[Postal Index Number|PIN]] | postal_code = ৭৮১১২৩ | iso_code = [[ISO 3166-2:IN|IN-AS]] | registration_plate = AS | website = {{URL|http://kamrup.nic.in/}} | footnotes = | demographics1_info1 = [[Assamese language|Assamese]]| }} '''বকো''' হৈছে ভাৰতৰ [[অসম]] ৰাজ্যৰ [[কামৰূপ জিলা]]ত অৱস্থিত এখন চহৰ।<ref>{{Cite web|last=News|first=India TV|title=Boko Pin Code {{!}} Postal Code (Zip Code) of Boko, Kamrup, Assam, India|url=https://www.indiatvnews.com/pincode/assam/kamrup/boko|accessdate=2025-01-20|work=www.indiatvnews.com}}</ref> চহৰখন ১৩৯ খন গাঁওৰে গঠিত।<ref>{{Cite web|title=Villages & Towns in Boko Circle of Kamrup, Assam|url=https://www.census2011.co.in/data/subdistrict/2124-boko-kamrup-assam.html|accessdate=2025-01-20|work=www.census2011.co.in}}</ref> ই [[গুৱাহাটী]] পৰা প্ৰায় ৬০ কিলোমিটাৰ পশ্চিমে অৱস্থিত।<ref>{{Cite web|title=Distance between Guwahati and Boko|url=https://alldistancebetween.com/in/distance-between/guwahati-boko-71e287363a3309e4786254588527b5d0|accessdate=2025-01-20|work=alldistancebetween.com}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== cecgz3dodvp00f3td3skm4q48p76kjc 0 122192 517571 517195 2025-06-13T01:13:09Z 152.59.149.236 ✓ 517571 wikitext text/x-wiki {{Infobox film | name = ভাইমন দা | image = Bhaimon Da Film Poster.jpg | alt = | caption = চিত্ৰগৃহত মুক্তিৰ পোষ্টাৰ | native_name = <!-- {{Infobox name module|language|title}} or {{Infobox name module|title}} --> | director = শশাংক সমীৰ | writer = শশাংক সমীৰ | screenplay = | story = | based_on = <!-- {{Based on|title of the original work|creator of the original work|additional creator(s), if necessary}} --> | producer = শ্যামন্তক গৌতম<br>অনুপম শৰ্মা | starring = বন্দীপ শৰ্মা<br>যশশ্ৰী ভূঞা<br>অৰ্ঘদীপ বৰুৱা<br>নিৰুপম শইকীয়া<br>নিলিম দত্ত<br>কৌশিক ভৰদ্বাজ<br>পাৰ্থ হাজৰিকা<br>উজ্জ্বল কুমাৰ<br>ৰাজদ্বীপ হাজৰিকা<br>গীতাৰ্থ শৰ্মা<br>হৰপাল শইকীয়া | narrator = | cinematography = ভাঞ্চিনাথন মুৰুগেছন | editing = প্ৰতীম খাউণ্ড | music = [[জুবিন গাৰ্গ]] আৰু [[পৰাণ বৰকটকী]] | studio = জিল ক্ৰিয়েশ্যন্স | distributor = <!-- or: | distributors = --> | released = {{Film date|df=yes/no|2025|05|23}}<ref name="BookMyShow">{{cite web | url=https://in.bookmyshow.com/movies/guwahati/bhaimon-da/ET00446473 | title=Bhaimon Da (2025) - Movie | publisher=BookMyShow | date= | accessdate=29 May 2025}}</ref> | runtime = | country = ভাৰত | language = অসমীয়া | budget = {{INR|৬ কোটি}}<ref name="BoxOfficeWala">{{cite web | url=https://boxofficewala.in/bhaimon-da-box-office-collection/ | title=Bhaimon Da Box Office Collection | publisher=BoxOfficeWala | date=28 May 2025 | accessdate=29 May 2025}}</ref><ref name="BusinessNE"></ref> | gross = }} '''ভাইমন দা''' ({{Lang-en|Bhaimon Da}}) হৈছে [[শশাংক সমীৰ]] পৰিচালিত, ২০২৫ চনত মুক্তিপ্ৰাপ্ত অসমীয়া ভাষাৰ এখন জীৱনীমূলক নাট্য চলচ্চিত্ৰ।<ref name="Sentinel"></ref> ছবিখনত বন্দীপ শৰ্মা, যশশ্ৰী ভূঞা, নিৰুপম শইকীয়া, নিলিম দত্ত আৰু অৰ্ঘদীপ বৰুৱাকে ধৰি ভালেসংখ্যক অভিনয়-শিল্পীয়ে অভিনয় কৰিছে।<ref name="ETV"></ref> অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ জগতৰ প্ৰবাদপুৰুষ, চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ জীৱনৰ আধাৰত ছবিখন নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। জিল ক্ৰিয়েশ্যন্সৰ বেনাৰৰ অধীনত ছবিখন প্ৰযোজনা কৰে শ্যামন্তক গৌতম আৰু অনুপম শৰ্মাই।<ref name="Sentinel"></ref> == কাহিনী == ছবিখন পৰিচালক মুনীন বৰুৱাৰ জীৱনৰ আধাৰত নিৰ্মিত হৈছে। ছবিখনত গোলাঘাটৰ প্ৰথম বছৰবোৰৰ পৰা আৰম্ভ কৰি অৱনতিৰ সময়ত অসমীয়া চিনেমাক পুনৰুজ্জীৱিত কৰাৰ যাত্ৰালৈকে সকলো চিত্ৰিত কৰা হৈছে। ছবিখনত বৰুৱাৰ সংগ্ৰাম, কলাত্মক অৱদান, আঞ্চলিক চিনেমাত স্থায়ী প্ৰভাৱৰ ওপৰত আলোকপাত কৰা হৈছে।<ref name="Sentinel"></ref> == অভিনয় শিল্পী == * [[মুনিন বৰুৱা]]ৰ চৰিত্ৰত বন্দীপ শৰ্মা<ref name="ETV"></ref> * যশশ্ৰী ভূঞা * অৰ্ঘদীপ বৰুৱা * নিৰুপম শইকীয়া * নিলিম দত্ত * কৌশিক ভৰদ্বাজ * [[গুণাকৰ দেৱ গোস্বামী]] * [[পাকিজা বেগম]] * পাৰ্থ হাজৰিকা * উজ্জ্বল কুমাৰ * ৰাজদ্বীপ হাজৰিকা * গীতাৰ্থ শৰ্মা * হৰপাল শইকীয়া == সংগীত মুক্তি == ২০২৪ চনৰ ৭ অক্টোবৰ তাৰিখে [[গুৱাহাটী]]ৰ [[জ্যোতি চিত্ৰবন]]-ৰ [[ৰুদ্ৰ বৰুৱা]] প্ৰেক্ষাগৃহত এখন পোষ্টাৰ উন্মোচন আৰু সংগীত মুক্তিৰ অনুষ্ঠান অনুষ্ঠিত হয়। উন্মোচনী অনুষ্ঠানৰ অংশ হিচাপে মুনীন বৰুৱাক শ্ৰদ্ধাঞ্জলি জনাই এটি লাইভ পেইণ্টিং অধিবেশনৰো আয়োজন কৰা হৈছিল।<ref name="ETV"></ref><ref name="BusinessNE"></ref> == সংগীত == কণ্ঠশিল্পী [[জুবিন গাৰ্গ|জুবিন গাৰ্গে]] ছবিখনৰ এটি গীতৰ সংগীত ৰচনা কৰে আৰু [[পৰাণ বৰকটকী]]য়ে আনকেইটি গীতৰ সংগীতৰ লগতে ছবিখনৰ আৱহ সংগীত ৰচনা কৰে। {{Track listing | headline = গীতৰ শীৰ্ষ | extra_column = কণ্ঠশিল্পী | lyrics_credits = yes | total_length = | title1 =বীয়েৰ ব্ৰেণ্ডি হুইস্কি | extra1 = প্ৰবীণ বৰা | lyrics1 = [[মুনিন বৰুৱা]], শশাংক সমীৰ | length1 = ০২:৫৭ | title2 =এৰা-এৰি | extra2 = [[জুবিন গাৰ্গ]], [[মহালক্ষ্মী আয়াৰ]] | lyrics2 =[[দিগন্ত ভাৰতী]] | length2 = ০৩:৪৩ | title3 = জ্যোতিৰ কাৰেং | extra3 =[[ৰূপম ভূঞা]] | lyrics3 =শশাংক সমীৰ | length3 = ০৩:৪৬ | title4 = মন হীৰা দৈ | extra4 = মণ্টু মণি শইকীয়া | lyrics4 = [[বিপুল চেতিয়া ফুকন]] | length4 = ২:৫৫ | title5 = ইউ আৰ মাইন | extra5 = পৰাণ বৰকটকী | length5 = ২:৫৮ | title6 = এৰা-এৰি | note6 = [[একুয়েষ্টিক]] | lyrics6 = দিগন্ত ভাৰতী | extra6 = [[জুবিন গাৰ্গ]], [[অমৃতপ্ৰভা মহন্ত]] | length6 = ৮:১৬ | title7 = ভাইমন | extra7 = ভেন এম | lyrics7 = ভেন এম | length7 = ২:৫৭ }} == মুক্তি == ২০২৫ চনৰ ২৩ মে’ তাৰিখে চিত্ৰগৃহত মুক্তি পোৱা ছবিখনে সমালোচক তথা দৰ্শকৰ পৰা অনুকূল সমালোচনা লাভ কৰে।<ref name="BookMyShow"></ref> == তথ্য উৎস == {{ৰেফলিষ্ট| <ref name="Sentinel">{{cite web |title='Bhaimon Da': A Cinematic Tribute to Munin Barua's Legacy |url=https://www.sentinelassam.com/cities/guwahati-city/bhaimon-da-a-cinematic-tribute-to-munin-baruahs-legacy |website=Sentinel Assam |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="ETV">{{cite web |title=Poster and Music Release of Assamese Movie 'Bhaimon Da' |url=https://www.etvbharat.com/as/%21entertainment/poster-and-music-release-of-upcoming-assamese-movie-bhaimon-da-a-tribute-to-assamese-cinema-assam-news-ass24100802211 |website=ETV Bharat |access-date=2025-05-29}}</ref> <ref name="BusinessNE">{{cite web |title=New Assamese Movie 'Bhaimon Da' Is a ₹6 Crore Biopic Honoring Jollywood's Munin Barua |url=https://www.business-northeast.com/new-assamese-movie-bhaimon-da-is-a-6-crore-biopic-honoring-jollywood-s-munin-baruah |website=Business Northeast |access-date=2025-05-29}}</ref> }} == বাহ্যিক সংযোগ == * {{IMDb title|id=33817456}} [[শ্ৰেণী:২০২৫ বৰ্ষৰ চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:অসমীয়া চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ জীৱনীমূলক নাট্যধৰ্মী চলচ্চিত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ চলচ্চিত্ৰ]] k5s3ngb8rigrqzdv3ecdldc1hn6fhm5 0 122629 517446 517089 2025-06-12T12:27:43Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517446 wikitext text/x-wiki '''নাস্তিকৰ বাজি''' ({{lang-en|Atheist's wager}}) ধাৰণাটো দাৰ্শনিক মাইকেল মাৰ্টিনে জনপ্ৰিয় কৰি তুলিছিল। ১৯৯০ চনত প্ৰকাশিত তেওঁৰ ''নাস্তিকতা: এক দৰ্শনগত ন্যায্যতা'' (Atheism: A Philosophical Justification) নামৰ গ্ৰন্থখনত এই বিষয়ে‍ উল্লেখ কৰিছিল। এইটো হ'ল ঈশ্বৰৰ অস্তিত্বৰ সপক্ষে যুক্তি হিচাপে‍ পাস্কেলৰ বাজি‍ (Pascal's Wager)ৰ এক নাস্তিক্যবাদী প্ৰত্যুত্তৰ, যাৰ মাধ্যমেৰে পাস্কেলৰ বাজিৰ যুক্তিক খণ্ডন কৰা হৈছে। নাস্তিকৰ বাজিৰ পৰা এটা ধাৰাভাষ্য উপলব্ধ; সেয়া হ'ল: যিহেতু ঈশ্বৰ সৰ্বশক্তিমান, মহান আৰু অতি দয়ালু, ইয়াৰ অৰ্থ হ’ল ভাল কামৰ বাবে তেওঁ ব্যক্তিক পুৰস্কাৰ নিশ্চয় দিব আৰু যদি ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব নাই, তাতনো কি? ভাল কাম কৰি শেষত কোনো ক্ষতি নহয়। মৃত্যুৰ পাছত সেই কামৰ পৃথিৱীত ইতিবাচক মূল্য দিয়া হ’ব। অৰ্থাৎ ইয়াৰ পৰা বুজা যায় যে, ধৰ্ম বিহনে এজন ব্যক্তিয়ে আৰামদায়ক, চিন্তামুক্ত জীৱন যাপন কৰিব পাৰে।<ref name="martin">{{cite book |last=Martin |first=Michael |title=Atheism: A Philosophical Justification |url=https://archive.org/details/atheismphilosoph00mart |year=1990 |publisher=[[Temple University]] Press |পাতাসমূহ=[https://archive.org/details/atheismphilosoph00mart/page/n126 232]–238}}</ref><ref>{{cite book |url=https://books.google.com/books?id=jqxSJcoZVKIC&pg=PA11 |title=So What If...the God of the Bible Exists...Does It Really Matter at the End ... |পাতা=10 |author=Alvin F Berry |publisher=Dog Ear Publishing |isbn=9781457500206 |উক্তি= |date=26 January 2013}}</ref> আন এটা ভাষ্যত কোৱা হৈছে, ঈশ্বৰে হয়তো সৎ অবিশ্বাসীক পুৰস্কৃত কৰিব পাৰে, আৰু অসৎ বিশ্বাসীক কঠোৰ শাস্তি দিব পাৰে।<ref name="beginner">{{cite book |title=Atheism: A Beginner's Handbook: All You Wanted to Know About Atheism and Why |year=2007 |url=https://archive.org/details/atheismbeginners00phil |isbn=9780595427376 |author=Philip A Stahl}}<!--|accessdate=26 January 2013 --></ref> ==ব্যাখ্যা== এই বাজিৰ পৰা অনুমান কৰিব পাৰি যে যদি কোনোবাই নিজৰ জীৱনটো কেনেকৈ কটাব সেই বিষয়ে চিন্তা কৰে তেন্তে তলত দিয়া সম্ভাৱনাবোৰৰ উন্মেষ ঘটিব।<ref name="martin" /><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি |url=http://www.philosophyfreligion.info/theistic-proofs/pascals-wager/the-atheists-wager/ |title=The Atheists Wager |date=26 January 2013 }}{{Dead link|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{অকাৰ্যকৰ সংযোগ|date=এপ্ৰিল ২০১৯ |bot=InternetArchiveBot |ঠিক কৰাৰ প্ৰচেষ্টা=yes }}</ref><ref name="essay">{{cite book|url=http://philpapers.org/rec/MARPWA-2 |title=Pascal's Wager as an Argument for Not Believing in God |date=26 January 2013}}</ref> *যদি আপুনি সততাৰে জীয়াই থাকে আৰু ঈশ্বৰত বিশ্বাস কৰে। আৰু সঁচা অৰ্থত যদি দয়ালু ঈশ্বৰ আছে, তেন্তে আপুনি নিশ্চয় স্বৰ্গলৈ যাব। এই ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ অৰ্জন সীমাহীন (অসীম)। *যদি আপুনি সৎ জীৱন যাপন কৰে কিন্তু ভগৱানক বিশ্বাস নকৰে আৰু যদি সঁচাকৈয়ে দয়ালু ঈশ্বৰ বুলি কোনোবা আছে; আপোনাৰ কামৰ স্বীকৃতি স্বৰূপে তেতিয়া আপুনি স্বৰ্গলৈ গৈ আছে। এই ক্ষেত্ৰতো আপোনাৰ অৰ্জন অসীম। *যদি আপুনি সততাৰে জীয়াই থাকে আৰু ঈশ্বৰত বিশ্বাস কৰে, কিন্তু দয়ালু ঈশ্বৰ নাই, তেন্তে আপুনি স্বৰ্গলৈ নাযাব পাৰে, কিন্তু পৃথিৱীত আপোনাৰ কামৰ মূল্যায়ন ভালেই হ'ব। এই ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ অৰ্জন সসীম বা সীমিত। *যদি আপুনি সততাৰে জীয়াই থাকে, কিন্তু ঈশ্বৰত বিশ্বাস নকৰে আৰু এজন উপকাৰী ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব নাথাকে, তেতিয়াও আপোনাৰ স্বৰ্গলৈ যোৱাৰ কোনো সম্ভাৱনা নাই। কিন্তু তথাপিও আপোনাৰ কামৰ প্ৰশংসা পৃথিৱীত ভাল হ’ব। এই ক্ষেত্ৰতো আপোনাৰ অৰ্জন সীমিত বা সসীম। *যদি আপুনি ঈশ্বৰত বিশ্বাস কৰে, কিন্তু অধাৰ্মিক মানুহৰ দৰে জীয়াই থাকে, আৰু যদি কোনো দয়ালু ঈশ্বৰ জীয়াইও থাকে, তেতিয়াও আপুনি আপোনাৰ কৰ্মৰ শাস্তি হিচাপে নৰকলৈ যাব। এই ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ লোকচান অসীম। *যদি আপুনি এজন অধাৰ্মিক ব্যক্তিৰ দৰে জীয়াই থাকে আৰু ঈশ্বৰক অবিশ্বাস কৰে আৰু এজন দয়ালু ঈশ্বৰক পৰিহাৰ কৰে তেন্তে আপুনি নৰকত পৰিব। এই ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ ক্ষতি অসীম। *যদি আপুনি বেয়া মানুহৰ দৰে জীৱন যাপন কৰে, কিন্তু ঈশ্বৰক বিশ্বাস কৰে আৰু এজন উপকাৰী ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব নাথাকে তেন্তে আপোনাৰ কামৰ পৃথিৱীত নেতিবাচক বিচাৰ হ'ব। কিন্তু এই ক্ষেত্ৰত আপোনাৰ লোকচান সীমিত। *যদি আপুনি বেয়া মানুহৰ দৰে জীয়াই থাকে, ভগৱানকো বিশ্বাস নকৰে, আৰু এজন উপকাৰী ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব নাথাকে, তেতিয়াও পৃথিৱীত আপোনাৰ কামৰ নেতিবাচক মূল্যায়ন হ'ব। আনকি এই ক্ষেত্ৰতো আপোনাৰ লোকচান সীমিত। এই তালিকাখন এখন তালিকা হিচাপে‍ দিয়া হৈছে, য'ত চৰ্তযুক্ত জীৱন ব্যৱস্থাৰ ফলাফল কি সেয়া সহজে বুজিব পাৰি: <center>'''যদি দয়ালু ভগৱান থাকে''' {| class="wikitable" |- | ! ঈশ্বৰক বিশ্বাস কৰিলে‍ (বি) ! ঈশ্বৰক অবিশ্বাস কৰিলে‍ (অবি) |- ! সৎভাবে জীৱনযাপন কৰিলে (স) | +∞ (স্বৰ্গ) | +∞ (স্বৰ্গ) |- ! অসৎভাবে জীৱনযাপন কৰিলে (অস) | -∞ (নৰক) | -∞ (নৰক) |- |} </center> <center>'''যদি কোনো দয়ালু ঈশ্বৰৰ অস্তিত্ব নাথাকে''' {| class="wikitable" |- | ! ঈশ্বৰক বিশ্বাস কৰিলে (বি) ! ঈশ্বৰক অবিশ্বাস কৰিলে (অবি) |- ! সৎভাবে জীৱনযাপন কৰিলে (স) | +X (ইতিবাচক মুল্যায়ন) | +X (ইতিবাচক মুল্যায়ন) |- ! অসৎভাবে জীৱনযাপন কৰিলে (অস) | -X (নেতিবাচক মুল্যায়ন) | -X (নেতিবাচক মুল্যায়ন) |- |} </center> মাৰ্টিনে গেম থিয়ৰী ব্যৱহাৰ কৰি (যিটোৱে কোনবোৰ কৌশল তুলনামূলকভাৱে অনুকূল সেই বিষয়ে ব্যাখ্যা কৰে) আৰু এই তালিকা আৰু তাৰ মূল্যসমূহৰ উল্লেখ কৰি কৈছে‍, ঈশ্বৰক বিশ্বাস নকৰিলেও আপুনি নিঃসংকোচে সৎ আৰু চমৎকাৰ জীৱন যাপন কৰিব পাৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:দৰ্শন]] cr13gazh1ibfnqiygxbi1ec746fle8r 0 122639 517447 517176 2025-06-12T12:35:01Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517447 wikitext text/x-wiki {{Infobox protected area | name = নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান | alt_name = | iucn_category = II | photo = Sun set in neora valley.jpg | photo_alt = | photo_caption = নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানত সূৰ্যাস্তৰ এটি দৃশ্য | photo_width = | map = India West Bengal#India | map_alt = | map_caption = | map_width = | relief = 1 | mapframe = Yes | mapframe-zoom = 9 | location = কালিম্পং জিলা, [[পশ্চিমবংগ]], [[ভাৰত]] | nearest_city = কালিম্পং | nearest_town = লাভা | coords = {{coord|27.06|N|88.7|E|format=dms|display=inline,title}} | coords_ref = | area_km2 = ৮৮ | established = ১৯৮৬ | visitation_num = | visitation_year = | governing_body = [[ভাৰত চৰকাৰ]], পশ্চিমবংগ চৰকাৰ | world_heritage_site = | url = }} '''নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান''' ({{lang-en|Neora Valley National Park}}) হৈছে ১৯৮৬ চনত স্থাপিত, [[ভাৰত]]ৰ [[পশ্চিমবংগ]]ৰ কালিম্পং জিলাত অৱস্থিত এখন ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান। ৮৮ বৰ্গ কিমি (৩৪ বৰ্গ মাইল) এলেকাজুৰি বিস্তৃত,<ref>[https://www.north-bengal.com/neora-valley-kalimpong.html Neora Valley National Park] ''north-bengal.com''. Retrieved 10 September 2021</ref> এই উদ্যানখন পূব ভাৰতৰ এক চহকী জৈৱিক অঞ্চল। অঞ্চলটোক [[ৰঙা পাণ্ডা]]ৰ ভূমি বুলিও জনা যায়। উদ্যানখন অতি দুৰ্গম পাহাৰীয়া অঞ্চল আৰু ইয়াৰ প্ৰাচীন, অস্পৃশ্য প্ৰাকৃতিক বাসস্থানত যথেষ্ট বৈচিত্ৰ্যপূৰ্ণ উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীৰে পৰিপূৰ্ণ হৈ আছে। ই ঘন অৰণ্যৰ জৰিয়তে পাকিয়ং জিলাৰ পাঙ্গোলাখা বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্যৰ লগতে [[ভূটান]]ৰ চামৎছে জিলাৰ অৰণ্যৰ সৈতে সংযুক্ত।<ref>{{cite web |date=2017 |url=http://www.wildbengal.com/urls/news.html |title=WildBengal |website=Wildlife Wing, Directorate of Forests Government of West Bengal |access-date=19 April 2018 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160305014003/http://www.wildbengal.com/urls/news.html |archive-date=5 March 2016 |url-status=dead |archivedate=5 March 2016 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20160305014003/http://www.wildbengal.com/urls/news.html |deadurl=yes }}</ref> == ভূগোল == [[Image:Neora river.png|left|thumb|নেওৰা নদী, পশ্চিমবংগ]] নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানখন, ১৮৩–৩,২০০ মিটাৰ (৬০০–১০,৪৯৯ ফুট) উচ্চতাৰ সৈতে ৮৮ কিলোমিটাৰ (৩৪ বৰ্গমাইল) এলেকাজুৰি বিস্তৃত হৈ আছে।<ref>{{cite journal |author=Mallick, J. K. |year=2012 |title=Mammals of Kalimpong Hills, Darjeeling District, West Bengal, India |journal=Journal of Threatened Taxa |volume=4 |issue=12 |pages=3103–3136 |url=https://threatenedtaxa.org/index.php/JoTT/article/view/809/1453}}</ref> সৰ্বোচ্চ স্থান হʼল ৰাচেলা ডাণ্ডা। উদ্যানখনৰ বহু অংশ এতিয়াও দুৰ্গম। ই পাকিয়ং জিলা আৰু চামৎছে ভুটানৰ সীমান্তৱৰ্তী অঞ্চলত অৱস্থিত।{{citation needed |date=September 2019}} নেওৰা নদীখন কালিম্পং চহৰৰ বাবে পানীৰ প্ৰধান উৎস।{{citation needed |date=September 2019}} == জৈৱ বৈচিত্ৰ্য == [[File:Neora Valley National Park, Kurseong.jpg|thumb|নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এখন নৈ]] [[File:The mystic forest.jpg|thumb|নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যানৰ এখন অৰণ্য]] এই উদ্যানৰ পৰা তালিকাভুক্ত চৰাই-চিৰিকটিসমূহ আইবিএ চাইট কʼড আইএন-ডব্লিউবি-০৬ ৰ সৈতে এ১, এ২ আৰু এ৩ শ্ৰেণীৰ অন্তৰ্গত।<ref>[http://ibcn.in/wp-content/uploads/2015/05/West-Bengal.pdf], West Bengal IBA categories Page-2.</ref> নেওৰা উপত্যকা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান অঞ্চলৰ ভিতৰৰ প্ৰাথমিক বায়ʼমসমূহ হʼল: * পূব হিমালয়ৰ বহল পাতৰ অৰণ্যৰ চীনা-হিমালয় নাতিশীতোষ্ণ অৰণ্য বায়ʼম ৭ * হিমালয়ৰ উপক্ৰান্তীয় বহল পাতৰ অৰণ্যৰ চীনা-হিমালয় উপক্ৰান্তীয় অৰণ্য বায়ʼম ৮ * হিমালয়ৰ উপক্ৰান্তীয় সৰলগছৰ বনাঞ্চলৰ ইন্দো-চীনা ক্ৰান্তীয় আৰ্দ্ৰ অৰণ্য বায়'ম ৯ 9 === উদ্ভিদকুল === নিওৰা উপত্যকাই এক অনন্য পৰিৱেশ তন্ত্ৰ বজাই ৰাখিছে য'ত গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয়, উপ-গ্ৰীষ্মমণ্ডলীয়, উপ-মূষ্ণতা আৰু নাতিশীতোষ্ণ গছ-গছনি ব্যৱস্থাই এতিয়াও বহু উদ্ভিদ আৰু প্ৰাণীজগতৰ আশ্ৰয় দিয়ে। অৰণ্যসমূহ ৰ’ড’ডেণ্ড্ৰন (''Rhododendron''), [[বাঁহ]], ওক, [[ফাৰ্ণ]], [[শাল গছ|শাল]] আদি মিশ্ৰিত প্ৰজাতিৰে গঠিত। উপত্যকাটোত অসংখ্য প্ৰজাতিৰ [[অৰ্কিড|অৰ্কিডো]] আছে, ইয়াৰে কিছুমান উদ্যানখনৰ স্থানীয়। উদ্যানখনত গজা ৰ'ড'ডেণ্ড্ৰনৰ সাধাৰণ প্ৰজাতিসমূহৰ ভিতৰত ৰ'ড'ডেণ্ড্ৰন আৰ্ব'ৰিয়াম (''Rhododendron arboreum''), ৰ'ড'ডেণ্ড্ৰন ফাল্কনেৰী (''Rhododendron falconeri'') আৰু ৰ'ড'ডেণ্ড্ৰন ডালহাউচিয়া (''Rhododendron dalhousiae'') আদি উল্লেখযোগ্য।<ref>{{Cite web|title=Neora Valley National Park|url=https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5447/|access-date=2022-01-25|website=UNESCO World Heritage Centre|language=en}}</ref> === প্ৰাণীকুল === [[File:Red Panda at Neora Valley National Park West Bengal India 2012.jpg|thumb|ৰঙা পাণ্ডা]] [[File:Hoary-throated Barwing Neora Valley NP India.jpg|thumb|হʼৰী-থ্ৰʼটেড বাৰউইং (''Actinodura nipalensis'')]] [[File:Maroon-backed Accentor Neora valley National Park West Bengal India 08.12.2015.jpg|thumb|মেৰুণ-বেকড এচেণ্টৰ (''Prunella immaculata'')]] এই অঞ্চলটোত পোৱা '''স্তন্যপায়ী প্ৰাণীসমূহ''' হ’ল ভাৰতীয় নাহৰফুটুকী, পাঁচটা ভিভেৰিডে প্ৰজাতি, [[এছিয়াৰ ক’লা ভালুক]], মাটি ভালুক, এছিয়াৰ সোণালী মেকুৰী, বনৰীয়া গাহৰি, লতামাকৰী বাঘ, [[গৰাল]], চেৰ’, [[সুগৰী পহু]], [[শৰপহু]], উৰণীয়া কেৰ্কেটুৱা আৰু তাহৰ, [[ৰঙা পাণ্ডা]], গোধা-ফুটুকী বাঘ।<ref>[http://ibcn.in/wp-content/uploads/2015/05/West-Bengal.pdf], IBAs in West Bengal&nbsp; – Page 20.</ref> ১৬০০ৰ পৰা ২৭০০ মিটাৰ (৫,২০০ আৰু ৮,৯০০ ফুট) উচ্চতাৰ এই অৰ্ধচিৰসেউজ অৰণ্যখনত পোৱা উল্লেখযোগ্য চৰাই প্ৰজাতিসমূহ হʼল ৰুফ’ছ-থ্ৰ’টেড পাৰ্ট্ৰিজ (''Arborophila rufogularis''), চেটায়াৰ ট্ৰেগোপান (''Tragopan satyra''), ক্ৰিমচন-ব্ৰেষ্টেড উডপেকাৰ (''Dryobates cathpharius''), দাৰ্জিলিং উডপেকাৰ (''Dendrocopos darjellensis''), বে উডপেকাৰ (''Blythipicus pyrrhotis''), গʼল্ডেন থ্ৰʼটেড বাৰবেট (''Psilopogon franklinii''), হডগছন'ছ হক কুকু (''Hierococcyx nisicolor''), লেছাৰ কুকু (''Cuculus poliocephalus''), ব্ৰাউন উড আউল (''Strix leptogrammica''), এশী উড পিজিয়ন (''Columba pulchricollis''), মাউণ্টেইন ইম্পেৰিয়েল পিজিয়ন (''Ducula badia''), জেৰ্ডন'ছ বাজা (''Aviceda jerdoni''), কʼলা ঈগল (''Ictinaetus malaiensis''), মাউণ্টেন হক ঈগল (''Nisaetus nipalensis''), ডাৰ্ক-থ্ৰʼটেড থ্ৰাছ (''Turdus ruficollis''), ৰুফʼছ-গৰ্গেটেড ফ্লাইকেঁচাৰ (''Ficedula strophiata''), হোৱাইট-গৰ্গেটেড ফ্লাইকেঁচাৰ (''Anthipes monileger''), হোৱাইট-ব্ৰʼড বুছ ৰবিন (''Tarsiger indicus''), হোৱাইট-টেইলড ৰবিন (''Myiomela leucura''), ইয়েলো-ব্ৰʼড টিট (''Sylviparus modestus''), ষ্ট্ৰাইটেড বুলবুল (''Alcurus striatus''), চেষ্টনাট-হেডেড টেচিয়া (''Cettia castaneocoronata''), চেষ্টনাট-ক্ৰাউনড ৱাৰ্বলাৰ (''Phylloscopus castaniceps''), ব্লেক-ফেচড ৱাৰ্বলাৰ (''Abroscopus schisticeps''), ব্লেক-ফেচড লাফিংথ্ৰাছ (''Trochalopteron affine''), চেষ্টনাট-ক্ৰাউনড লাফিংথ্ৰাছ (''Trochalopteron erythrocephalum''), ষ্ট্ৰিক-ব্ৰেষ্টেড চিমিটাৰ বেবলাৰ (''Pomatorhinus ruficollis''), স্কেলি-ব্ৰেষ্টেড কাপউইং (''Pnoepyga albiventer''), পিগমি কাপউইং (''Pnoepyga pusilla''), ৰুফʼছ-ফ্ৰণ্টেড বেবলাৰ (''Cyanoderma rufifrons''), ব্লেক-হেডেড শ্ৰাইক-বেবলাৰ (''Pteruthius rufiventer''), হোৱাইট-ব্ৰʼড শ্ৰাইক-বেবলাৰ (''Pteruthius aeralatus''), ৰাষ্টি-ফ্ৰণ্টেড বাৰউইং (''Actinodura egertoni''), ৰুফʼছ-উইংড ফুলভেটা (''Schoeniparus castaneceps''), ব্ৰাউন পেৰʼটবিল (''Paradoxornis unicolor''), ফায়াৰ-ব্ৰেষ্টেড ফ্লাৱাৰপেকাৰ (''Dicaeum ignipectus''), ফায়াৰ-টেইলড ছানবাৰ্ড (''Aethopyga ignicauda''), মেৰুন-বেকড এক্সেণ্টৰ (''Prunella immaculata''), ডাৰ্ক-ব্ৰেষ্টেড ৰʼজফিঞ্চ (''Procarduelis nipalensis''), ৰেড-হেড বুলফিঞ্চ (''Pyrrhula erythrocephala''), গোল্ড-নেপড ফিঞ্চ (''Pyrrhoplectes epauletta'') আদি। [[সৰীসৃপ]] প্ৰাণীসমূহৰ ভিতৰত আছে [[ডাঁহী সাপ|ৰাজফেঁ‌টী]], [[ভাৰতীয় শংখচূড় সাপ]], গ্ৰীণ পিট ভাইপাৰ, অন্ধ সাপ, জেঠী। [[পতংগ]]বোৰৰ ভিতৰত আছে [[পখিলা]], মথ, গুবৰুৱা, মৌমাখি, বৰল, বাগ আৰু জিলি। == লগতে চাওক == * [[পাঙ্গোলাখা বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্য]] * [[গৰুমাৰা ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] * [[চাপড়ামাৰি বন্যপ্ৰাণী অভয়াৰণ্য]] == তথ্য উৎস == {{reflist}} == বাহ্যিক সংযোগ == * [http://www.wbfdc.com/lava.html West Bengal Forest Development Corporation Ltd. - Lava] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160225235900/http://www.wbfdc.com/lava.html |date=2016-02-25 }} * [https://whc.unesco.org/en/tentativelists/5447/ UNESCO World Heritage Center - Tentative List] * [https://www.openstreetmap.org/way/666282774#map=11/27.0647/88.7890&layers=C Neora Valley National Park] marked on OpenStreetMap {{Commons|Category:Neora Valley National Park}} {{National Parks of India}} {{Protected areas of West Bengal}} {{Kalimpong topics}} [[শ্ৰেণী:পশ্চিম বংগৰ ৰাষ্ট্ৰীয় উদ্যান]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতৰ সংৰক্ষিত এলেকা]] [[শ্ৰেণী:পশ্চিম বংগৰ পৰ্যটনস্থলী]] 0zrjk614l4mjr0ssltxkmgglfwa36g7 0 122655 517550 517349 2025-06-12T22:54:58Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517550 wikitext text/x-wiki {{Infobox electronic component | name = Resistor | image = Electronic-Axial-Lead-Resistors-Array.png | caption = এক্সিয়েল-লিডযুক্ত ৰেজিষ্টৰৰ এক শাৰী | type = নিষ্ক্ৰিয় | working_principle = বৈদ্যুতিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা | terminal_number = 2 | symbol = [[File:Resistor symbol America.svg|50px]] [[File:Resistor symbol Europe.svg|50px]] | symbol_caption = [[ANSI]] আৰু [[IEC]] চিহ্ন }} '''ৰোধক''' বা '''ৰেজিষ্টৰ''' (Resistor) হৈছে এটা নিষ্ক্ৰিয়, দুটা টাৰ্মিনেলযুক্ত ইলেক্ট্ৰনিক উপাদান, যিয়ে বৈদ্যুতিক ৰেজিষ্টেন্স (প্ৰতিৰোধ) প্ৰদান কৰে। ইলেক্ট্ৰনিক বৰ্তনত, ৰেজিষ্টৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয় [[বিদ্যুৎ|বিদ্যুৎ প্ৰবাহ]] হ্ৰাস কৰিবলৈ, সংকেতৰ মাত্ৰা নিয়ন্ত্ৰণ কৰিবলৈ, ভল্টেজ বিভাজন কৰিবলৈ, সক্ৰিয় উপাদানসমূহক বায়াছ (bias) দিবলৈ, আৰু সংবহন লাইন বন্ধ কৰিবলৈ। উচ্চ-শক্তিৰ ৰেজিষ্টৰ বহু পৰিমাণৰ বৈদ্যুতিক শক্তি তাপ ৰূপে অপচয় কৰিব পাৰে, যাক মটৰ নিয়ন্ত্ৰণ, শক্তি বিতৰণ প্ৰণালী বা জেনেৰেটৰৰ বাবে পৰীক্ষামূলক বোজা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। '''ফিক্সড ৰেজিষ্টৰ'''ৰ ৰেজিষ্টেন্স সাধাৰণতে স্থিৰ থাকে আৰু উষ্ণতা, সময় বা অপাৰেটিং ভল্টেজৰ লগত সৰহ পৰিমাণে সলনি নহয়। '''ভেৰিয়েবল ৰেজিষ্টৰ''' ব্যৱহাৰ কৰা হয় বৰ্তনীৰ উপাদান (যেনে আয়তন নিয়ন্ত্ৰণ বা লেম্প ডিমাৰ) সামঞ্জস্য কৰিবলৈ বা তাপ, পোহৰ, আৰ্দ্ৰতা, বল বা ৰাসায়নিক প্ৰতিক্ৰিয়াৰ প্ৰতি সংবেদনশীল উপাদান হিচাপে। [[File:Carbon and ceramic resistors of different power ratings.jpg|thumb|বিভিন্ন আকৃতি আৰু আকাৰৰ কাৰ্বন আৰু চেৰামিক ৰেজিষ্টৰ]] ৰেজিষ্টৰসমূহ বৈদ্যুতিক নেটৱৰ্ক আৰু ইলেক্ট্ৰনিক বৰ্তনৰ অতি সাধাৰণ উপাদান আৰু ইলেক্ট্ৰনিক সঁজুলিত সৰ্বত্ৰ ব্যৱহৃত। এইবোৰ বিচ্ছিন্ন উপাদান হিচাপে বিভিন্ন সামগ্ৰী আৰু আকাৰত প্ৰস্তুত কৰা হয়। তদুপৰি, ৰেজিষ্টৰসমূহ সংহত বৰ্তনৰ ভিতৰতো অন্তৰ্ভুক্ত কৰা হয়। এখন ৰেজিষ্টৰৰ বৈদ্যুতিক কাৰ্যক্ষমতা ইয়াৰ ৰেজিষ্টেন্স দ্বাৰা নিৰ্ধাৰিত হয়। সাধাৰণ বাণিজ্যিক ৰেজিষ্টৰ বিভিন্ন আদৰ্শ মান আৰু সহনশীলতাৰ সীমাৰ ভিতৰত উৎপাদন কৰা হয়, আৰু এই মানটো উপাদানত উল্লেখ থাকে। উল্লেখ কৰা। ==ইলেক্ট্ৰনিক চিহ্ন আৰু সংকেত== দুটা সাধাৰণ আঁচনিমূলক চিত্ৰ চিহ্ন তলত দিয়া ধৰণৰ: <gallery> File:Resistor, Rheostat (variable resistor), and Potentiometer symbols.svg| ANSI-শৈলী: (a) ৰেজিষ্টৰ, (b) ৰিঅ'ষ্টেট (ভেৰিয়েবল ৰেজিষ্টৰ), আৰু (c) পটেনচ'মিটাৰ File:Resistor_symbol_IEC.svg|IEC ৰেজিষ্টৰ চিহ্ন </gallery> এটা সাধাৰণ আঁচনি হৈছে IEC 60062 অনুসৰণ কৰা RKM ক'ড। এটা দশমিক বিভাজক ব্যৱহাৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে, এই সংকেতটোৱে অংশটোৰ ৰেজিষ্টেন্সৰ সৈতে সংগতি ৰাখি SI উপসৰ্গসমূহৰ সৈতে শিথিলভাৱে জড়িত এটা আখৰ ব্যৱহাৰ কৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, 8K2 এ পাৰ্ট মাৰ্কিং ক'ড হিচাপে, এটা চাৰ্কিট ডায়াগ্ৰামত বা এটা বিল অৱ মেটেৰিয়েলত (BOM) 8.2 kΩ ৰেজিষ্টৰৰ মান সূচায়। অতিৰিক্ত শূন্যই অধিক কঠোৰ সহনশীলতাক বুজায়, উদাহৰণস্বৰূপে তিনিটা উল্লেখযোগ্য সংখ্যাৰ বাবে 15M0। যেতিয়া মানটো উপসৰ্গৰ প্ৰয়োজন নোহোৱাকৈ প্ৰকাশ কৰিব পাৰি (অৰ্থাৎ গুণক ১), তেতিয়া দশমিক বিভাজকৰ পৰিৱৰ্তে "R" ব্যৱহাৰ কৰা হয়। উদাহৰণস্বৰূপে, 1R2 য়ে 1.2 Ω বুজায়, আৰু 18R য়ে 18 Ω বুজায়। == অপাৰেচনৰ তত্ত্ব == ৰেজিষ্টৰে বৈদ্যুতিক প্ৰবাহক বাধা দিয়ে, ফলস্বৰূপে বিদ্যুৎ শক্তিৰ এক অংশ তাপ হিচাপে অপচয় হয়। ইয়াৰ ৰেজিষ্টেন্স (প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা) অনুসৰি, যিকোনো ৰেজিষ্টৰে প্ৰবাহিত কৰেণ্টৰ পৰিমাণ নিয়ন্ত্ৰণ কৰে। এই আচৰণ Ohm's law (ওহমৰ নিয়ম)-ৰ দ্বাৰা বৰ্ণনা কৰা হয়, যি কয়: V = IR।<ref>Horowitz, Paul; Hill, Winfield (2015). ''The Art of Electronics'' (3rd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-80926-9.</ref> ==অনাদৰ্শ ধৰ্ম== ব্যৱহাৰিক ৰেজিষ্টৰৰ এটা ছিৰিজ ইণ্ডাক্টেন্স আৰু এটা সৰু সমান্তৰাল কেপাচিটেন্স থাকে; এই ধাৰ্য্যকৰণসমূহ উচ্চ-কম্পাঙ্ক প্ৰয়োগসমূহত গুৰুত্বপূৰ্ণ হ'ব পাৰে। আৰু যদিও এটা আদৰ্শ ৰেজিষ্টৰত জনছন শব্দ থাকে, কিছুমান ৰেজিষ্টৰৰ শব্দৰ বৈশিষ্ট্য বেয়া আৰু সেয়েহে কম শব্দৰ এম্প্লিফায়াৰ বা অন্যান্য সংবেদনশীল ইলেক্ট্ৰনিকছৰ বাবে এটা সমস্যা হ'ব পাৰে। কিছুমান নিখুঁত প্ৰয়োগত ৰেজিষ্টেন্সৰ উষ্ণতা সহগও চিন্তাৰ বিষয় হ’ব পাৰে। অবাঞ্চিত ইণ্ডাক্টেন্স, অতিৰিক্ত শব্দ আৰু উষ্ণতাৰ সহগ মূলতঃ ৰেজিষ্টৰ নিৰ্মাণত ব্যৱহৃত প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল। সাধাৰণতে কোনো বিশেষ প্ৰযুক্তি ব্যৱহাৰ কৰি নিৰ্মিত ৰেজিষ্টৰৰ এটা বিশেষ পৰিয়ালৰ বাবে ইহঁতক পৃথকে পৃথকে নিৰ্দিষ্ট কৰা নহয়।<ref>ৰেজিষ্টৰৰ এটা পৰিয়ালক ইয়াৰ ''জটিল ৰেজিষ্টেন্স'' অনুসৰিও বৈশিষ্ট্যযুক্ত কৰিব পাৰি। জটিল ৰেজিষ্টেন্সতকৈ ডাঙৰ ৰেজিষ্টেন্সসমূহে সৰ্বোচ্চ ভল্টেজ ৰেটিং অতিক্ৰম কৰাৰ পৰা প্ৰথমে বিফল হয়। চাওক {{cite book |author=Middleton, Wendy |author2=Van Valkenburg, Mac E. |title=Reference data for engineers: radio, electronics, computer, and communications |edition=9 |publisher=Newnes |year=2002 |isbn=0-7506-7291-9 |pages=5–10}}</ref> বিচ্ছিন্ন ৰেজিষ্টৰৰ এটা পৰিয়ালক ইয়াৰ ফৰ্ম ফ্যাক্টৰ অনুসৰিও বৈশিষ্ট্যযুক্ত কৰিব পাৰি, অৰ্থাৎ ডিভাইচৰ আকাৰ আৰু ইয়াৰ লিড (বা টাৰ্মিনেল)ৰ অৱস্থান অনুসৰি। ইয়াক ব্যৱহাৰ কৰিব পৰা বৰ্তনীসমূহৰ ব্যৱহাৰিক নিৰ্মাণত এইটো প্ৰাসংগিক। ব্যৱহাৰিক ৰেজিষ্টৰসমূহক সৰ্বোচ্চ শক্তি ৰেটিং থকা বুলিও উল্লেখ কৰা হৈছে যিয়ে এটা বিশেষ বৰ্তনীত সেই ৰেজিষ্টৰৰ প্ৰত্যাশিত শক্তি অপচয়তকৈ বেছি হ'ব লাগিব: শক্তি ইলেক্ট্ৰনিক্স প্ৰয়োগত এইটো মূলতঃ চিন্তাৰ বিষয়। উচ্চ শক্তি ৰেটিং থকা ৰেজিষ্টৰসমূহ শাৰীৰিকভাৱে ডাঙৰ আৰু হিট ছিঙ্কৰ প্ৰয়োজন হ'ব পাৰে। উচ্চ ভল্টেজ বৰ্তনীত কেতিয়াবা ৰেজিষ্টৰৰ ৰেট কৰা সৰ্বোচ্চ কাম কৰা ভল্টেজৰ প্ৰতি মনোযোগ দিব লাগে। যদিও এটা নিৰ্দিষ্ট ৰেজিষ্টৰৰ বাবে কোনো ন্যূনতম কাম কৰা ভল্টেজ নাথাকে, এটা ৰেজিষ্টৰৰ সৰ্বোচ্চ ৰেটিঙৰ হিচাপ নিদিয়াটোৱে ৰেজিষ্টৰটো জ্বলিব পাৰে যেতিয়া ইয়াৰ মাজেৰে কাৰেণ্ট চলি থাকে। == ফিক্সড ৰেজিষ্টৰ == ফিক্সড ৰেজিষ্টৰ হৈছে এনে এটা উপাদান যাৰ ৰেজিষ্টেন্স মান স্থায়ী, আৰু যিটো সাধাৰণতে চলন্ত অংশ নথকা বৰ্তনীত ব্যৱহৃত হয়। ই বিভিন্ন মুল্যৰ ৰূপত উপলব্ধ থাকে, আৰু পৰিচিত মানসমূহ ই-চিৰিজৰ অধীনত শ্ৰেণীবদ্ধ।<ref>Boylestad, Robert; Nashelsky, Louis (2006). ''Electronic Devices and Circuit Theory''. Prentice Hall. ISBN 978-0-13-118905-1.</ref> == ভেৰিয়েবল ৰেজিষ্টৰ == ভেৰিয়েবল ৰেজিষ্টৰ, যেনে পটেনশ্যোমিটাৰ বা ৰীহোষ্টেট, এনে ৰেজিষ্টৰ যাৰ ৰেজিষ্টেন্স মান ব্যৱহাৰকাৰীয়ে ইচ্ছামতে সলনি কৰিব পাৰে। ই সাধাৰণতে আয়তন নিয়ন্ত্ৰণ, লাইট ডিমাৰ বা সংবেদনশীল উপাদান হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>Malvino, Albert Paul (2006). ''Electronic Principles''. McGraw-Hill. ISBN 978-0-07-322277-6.</ref> ==জোখ-মাখ== ৰেজিষ্টৰৰ মান ওমমিটাৰৰ সহায়ত জুখিব পাৰি, যিটো মাল্টিমিটাৰৰ এটা ফলন হ'ব পাৰে। সাধাৰণতে, পৰীক্ষা লিডৰ মূৰত থকা প্ৰ’বসমূহ ৰেজিষ্টৰৰ সৈতে সংযোগ হয়। এটা সৰল ওমমিটাৰে এটা বেটাৰীৰ পৰা অজ্ঞাত ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে এটা ভল্টেজ প্ৰয়োগ কৰিব পাৰে (এটা জনা মানৰ এটা অভ্যন্তৰীণ ৰেজিষ্টৰৰ সৈতে শৃংখলাবদ্ধভাৱে) আৰু এটা কাৰেণ্ট উৎপন্ন কৰিব পাৰে যিয়ে এটা মিটাৰৰ গতি চলায়। ওমৰ নিয়ম অনুসৰি কাৰেণ্টটো পৰীক্ষা কৰা অভ্যন্তৰীণ ৰেজিষ্টেন্স আৰু ৰেজিষ্টৰৰ যোগফলৰ ওলোটা সমানুপাতিক হয়, যাৰ ফলত এটা এনালগ মিটাৰ স্কেল পোৱা যায় যিটো অতি অৰৈখিক, অসীমৰ পৰা ০ ওমলৈ মানাংকিত। সক্ৰিয় ইলেক্ট্ৰনিকছ ব্যৱহাৰ কৰি এটা ডিজিটেল মাল্টিমিটাৰে ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে পৰীক্ষাৰ ৰেজিষ্টেন্সৰ মাজেৰে এটা নিৰ্দিষ্ট কাৰেণ্ট পাৰ কৰিব পাৰে। সেই ক্ষেত্ৰত পৰীক্ষাৰ ৰেজিষ্টেন্সৰ ওপৰেৰে উৎপন্ন হোৱা ভল্টেজ ইয়াৰ ৰেজিষ্টেন্সৰ সৈতে ৰৈখিকভাৱে সমানুপাতিক হয়, যিটো জুখি আৰু প্ৰদৰ্শন কৰা হয়। যিকোনো ক্ষেত্ৰতে মিটাৰৰ কম ৰেজিষ্টেন্স ৰেঞ্জে উচ্চ ৰেজিষ্টেন্স ৰেঞ্জতকৈ পৰীক্ষা লিডৰ মাজেৰে বহু বেছি কাৰেণ্ট পাৰ কৰে। ইয়াৰ ফলত উপস্থিত ভল্টেজসমূহ যুক্তিসংগত মাত্ৰাত (সাধাৰণতে ১০ ভল্টৰ তলত) কিন্তু তথাপিও জুখিব পৰা যায়। কম মূল্যৰ ৰেজিষ্টৰ, যেনে ভগ্নাংশ-অম ৰেজিষ্টৰ, গ্ৰহণযোগ্য সঠিকতাৰে জুখিবলৈ চাৰি-টাৰ্মিনেল সংযোগৰ প্ৰয়োজন হয়। এটাযোৰ টাৰ্মিনেলে ৰেজিষ্টৰত এটা জনা, মানাংকিত কাৰেণ্ট প্ৰয়োগ কৰে, আনহাতে আনটো যোৰে ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে ভল্টেজ হ্ৰাস অনুভৱ কৰে। কিছুমান পৰীক্ষাগাৰৰ মানদণ্ডৰ ওমমিটাৰ, মিলিঅ'মমিটাৰ, আৰু আনকি কিছুমান উন্নত ডিজিটেল মাল্টিমিটাৰে এই উদ্দেশ্যে চাৰিটা ইনপুট টাৰ্মিনেল ব্যৱহাৰ কৰা অনুভৱ কৰে, যিবোৰ কেলভিন ক্লিপ নামৰ বিশেষ পৰীক্ষা লিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। ক্লিপ দুটাৰ প্ৰতিটোতে ইটোৱে সিটোৰ পৰা বিচ্ছিন্ন হৈ থকা এযোৰ চোলা থাকে। প্ৰতিটো ক্লিপৰ এটা ফালে জোখৰ কাৰেণ্ট প্ৰয়োগ কৰা হয়, আনহাতে আন সংযোগবোৰে কেৱল ভল্টেজ হ্ৰাস অনুভৱ কৰিবলৈহে হয়। প্ৰয়োগ কৰা কাৰেণ্টেৰে ভাগ কৰা জুখি উলিওৱা ভল্টেজ হিচাপে ওমৰ নিয়ম ব্যৱহাৰ কৰি পুনৰ ৰেজিষ্টেন্স গণনা কৰা হয়। == মানদণ্ড == ৰেজিষ্টৰ উৎপাদনৰ ক্ষেত্ৰত বিভিন্ন মানদণ্ড প্ৰয়োগ কৰা হয়, যেনে IEC 60063 যি নামমাত্ৰ মানৰ শ্ৰেণীবিভাগৰ বাবে দায়ী। ৰেজিষ্টৰক তাৰ সহনশীলতা, শক্তি সহনক্ষমতা আৰু তাপীয় গুণৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি শ্ৰেণীবদ্ধ কৰা হয়।<ref>IEC 60063: Preferred number series for resistors and capacitors. International Electrotechnical Commission.</ref> == ৰেজিষ্টৰ মাৰ্কিং == বহুল ব্যৱহৃত ৰেজিষ্টৰ মাৰ্কিং পদ্ধতি হৈছে ৰঙী বেণ্ড, য'ত ৰঙৰ দ্বাৰা ৰেজিষ্টেন্স মান, সহনশীলতা আৰু ক্ষেত্ৰবিশেষত তাপ গুণাংক প্ৰকাশ কৰা হয়। এই পদ্ধতি ইলেক্ট্ৰনিক ৰং কোড হিচাপে জনাজাত।<ref>U.S. Department of Defense (2008). MIL-HDBK-200. Military Handbook: Electronic Color Code.</ref> == সাধাৰণ ব্যৱহাৰৰ ধৰণ == ৰেজিষ্টৰ বহুলভাৱে বৈদ্যুতিক নেটৱৰ্ক, ইলেক্ট্ৰনিক বৰ্তনী আৰু সংকেত প্ৰসেসিঙৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহৃত হয়। ই বিদ্যুৎ প্ৰবাহ নিয়ন্ত্ৰণ, ভল্টেজ বিভাজন, সংকেত বায়াছ, ফিল্টাৰ চাৰ্কিট আৰু পৰীক্ষামূলক বোজা হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>Floyd, Thomas L. (2012). ''Electronic Devices'' (9th ed.). Pearson Education. ISBN 978-0-13-254986-0.</ref> ==বৈদ্যুতিক আৰু তাপীয় শব্দ== ক্ষীণ সংকেত বৃদ্ধি কৰাত ইলেক্ট্ৰনিক শব্দ কম কৰাটো প্ৰায়ে প্ৰয়োজনীয় হয়, বিশেষকৈ বৃদ্ধিৰ প্ৰথম পৰ্যায়ত। এটা অপচয়কাৰী মৌল হিচাপে, আনকি এটা আদৰ্শ ৰেজিষ্টৰেও স্বাভাৱিকতে ইয়াৰ টাৰ্মিনেলসমূহৰ মাজেৰে এটা যাদৃচ্ছিকভাৱে উঠা-নমা কৰা ভল্টেজ বা শব্দ উৎপন্ন কৰে। এই জনছন-নাইকুইষ্ট শব্দ এটা মৌলিক শব্দৰ উৎস যি কেৱল ৰেজিষ্টৰৰ উষ্ণতা আৰু ৰেজিষ্টেন্সৰ ওপৰত নিৰ্ভৰশীল, আৰু ইয়াক উঠা-নমা–অক্ষয় উপপাদ্যৰ দ্বাৰা ভৱিষ্যদ্বাণী কৰা হয়। ৰেজিষ্টেন্সৰ বৃহৎ মান ব্যৱহাৰ কৰিলে এটা নিৰ্দিষ্ট উষ্ণতাত বৃহৎ ভল্টেজৰ শব্দ উৎপন্ন হয়, আনহাতে ৰেজিষ্টেন্সৰ সৰু মানে অধিক কাৰেণ্ট শব্দ উৎপন্ন কৰে। ব্যৱহাৰিক ৰেজিষ্টৰৰ তাপীয় শব্দও তাত্ত্বিক ভৱিষ্যদ্বাণীতকৈ ডাঙৰ হ’ব পাৰে আৰু সেই বৃদ্ধি সাধাৰণতে কম্পাঙ্ক-নিৰ্ভৰশীল। ব্যৱহাৰিক ৰেজিষ্টৰৰ অতিৰিক্ত শব্দ তেতিয়াহে দেখা যায় যেতিয়া ইয়াৰ মাজেৰে বিদ্যুৎ প্ৰবাহ প্ৰবাহিত হয়। ইয়াক μV/V/দশকৰ এককত নিৰ্দিষ্ট কৰা হয় – প্ৰতি দশকৰ কম্পাঙ্কত ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে প্ৰয়োগ কৰা প্ৰতি ভল্টৰ শব্দ μV। μV/V/দশক মান সঘনাই dB ত দিয়া হয় যাতে 0 dB শব্দ সূচকাংক থকা এটা ৰেজিষ্টৰে প্ৰতিটো কম্পাঙ্ক দশকত ৰেজিষ্টৰৰ ওপৰেৰে প্ৰতিটো ভল্টৰ বাবে 1 μV (rms) অতিৰিক্ত শব্দ প্ৰদৰ্শন কৰে। অতিৰিক্ত শব্দ এইদৰে ১/ f শব্দৰ উদাহৰণ। ডাঠ ফিল্ম আৰু কাৰ্বন গঠন ৰেজিষ্টৰে কম কম্পাঙ্কত আন প্ৰকাৰতকৈ অধিক অতিৰিক্ত শব্দ উৎপন্ন কৰে। তাঁৰেৰে ঘাঁ কৰা আৰু পাতল ফিল্মৰ ৰেজিষ্টৰ শব্দৰ উন্নত বৈশিষ্ট্যৰ বাবে প্ৰায়ে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। কাৰ্বন গঠন ৰেজিষ্টৰে 0 dB শব্দ সূচকাংক প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে আনহাতে বাল্ক মেটাল ফয়েল ৰেজিষ্টৰৰ শব্দ সূচকাংক −40 dB হ'ব পাৰে, যাৰ ফলত সাধাৰণতে ধাতুৰ ফয়েল ৰেজিষ্টৰৰ অতিৰিক্ত শব্দ গুৰুত্বহীন হৈ পৰে।<ref>{{cite book | title = Audio Noise Reduction Through the Use of Bulk Metal Foil Resistors – "Hear the Difference" | url = http://www.c-c-i.com/sites/default/files/vse-an00.pdf | access-date = 2009-08-03 | archive-date = 2013-01-19 | archive-url = https://web.archive.org/web/20130119120843/http://www.c-c-i.com/sites/default/files/vse-an00.pdf | url-status = dead | archivedate = 2013-01-19 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20130119120843/http://www.c-c-i.com/sites/default/files/vse-an00.pdf }}, Application note AN0003, Vishay Intertechnology Inc, 12 July 2005.</ref> পাতল ফিল্মৰ পৃষ্ঠত মাউণ্ট ৰেজিষ্টৰ সাধাৰণতে ডাঠ ফিল্মৰ পৃষ্ঠত মাউণ্ট ৰেজিষ্টৰতকৈ কম শব্দ আৰু উন্নত তাপীয় স্থিৰতা থাকে। অতিৰিক্ত শব্দও আকাৰ-নিৰ্ভৰশীল: সাধাৰণতে, এটা ৰেজিষ্টৰৰ ভৌতিক আকাৰ বৃদ্ধি হোৱাৰ লগে লগে অতিৰিক্ত শব্দ হ্ৰাস পায় (বা একাধিক ৰেজিষ্টৰ সমান্তৰালভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হয়), কাৰণ সৰু উপাদানসমূহৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে উঠা-নমা কৰা ৰেজিষ্টেন্সসমূহে গড়ে আউট হোৱাৰ প্ৰৱণতা থাকে। "শব্দ"ৰ উদাহৰণ নহ'লেও, এটা ৰেজিষ্টৰে তাপযুগল হিচাপে কাম কৰিব পাৰে, যদি ইয়াৰ মূৰবোৰ বেলেগ উষ্ণতাত থাকে তেন্তে তাপবিদ্যুৎ প্ৰভাৱৰ বাবে ইয়াৰ ওপৰেৰে এটা সৰু ডিচি ভল্টেজৰ পাৰ্থক্য উৎপন্ন কৰিব পাৰে। এই প্ৰৰোচিত ডিচি ভল্টেজে বিশেষকৈ ইনষ্ট্ৰুমেণ্টেচন এম্প্লিফায়াৰৰ নিখুঁততা হ্ৰাস কৰিব পাৰে। এনে ভল্টেজ ৰেজিষ্টৰ লিডৰ চাৰ্কিট বৰ্ডৰ সৈতে আৰু ৰেজিষ্টৰ বডিৰ সৈতে সংযোগস্থলত দেখা দিয়ে। সাধাৰণ ধাতুৰ ফিল্ম ৰেজিষ্টৰে প্ৰায় ২০ μV/°C মাত্ৰাত এনে প্ৰভাৱ দেখুৱায়। কিছুমান কাৰ্বন গঠন ৰেজিষ্টৰে ৪০০ μV/°C পৰ্যন্ত তাপবিদ্যুৎ অফছেট প্ৰদৰ্শন কৰিব পাৰে, আনহাতে বিশেষভাৱে নিৰ্মিত ৰেজিষ্টৰে এই সংখ্যা ০.০৫ μV/°C লৈ হ্ৰাস কৰিব পাৰে। য'ত তাপবৈদ্যুতিক প্ৰভাৱ গুৰুত্বপূৰ্ণ হৈ পৰিব পাৰে, তেনে প্ৰয়োগত উষ্ণতাৰ গ্ৰেডিয়েণ্ট এৰাই চলিবলৈ আৰু বৰ্ডৰ ওপৰেৰে বায়ুৰ প্ৰবাহক মনত ৰাখিবলৈ ৰেজিষ্টৰসমূহ অনুভূমিকভাৱে মাউণ্ট কৰাৰ সাৱধান হ'ব লাগে।<ref>{{cite book | title = Op Amp Applications Handbook | author = Jung, Walt | url = http://www.analog.com/library/analogDialogue/archives/39-05/op_amp_applications_handbook.html | chapter = Chapter 7 – Hardware and Housekeeping Techniques | chapter-url = http://www.analog.com/library/analogDialogue/archives/39-05/Web_Ch7_final_J.pdf | page = 7.11 | isbn = 0-7506-7844-5 | year = 2005 | publisher = Newnes }}</ref> ==বিফলতাৰ ধৰণসমূহ== সঠিকভাৱে ডিজাইন কৰা বৰ্তনীত ৰেজিষ্টৰৰ বিকলতাৰ হাৰ অন্যান্য ইলেক্ট্ৰনিক উপাদান যেনে অৰ্ধপৰিবাহী আৰু ইলেক্ট্ৰ’লাইটিক কেপাচিটৰৰ তুলনাত কম। ৰেজিষ্টৰৰ ক্ষতি বেছিভাগেই অতি উত্তাপৰ বাবে হয় যেতিয়া ইয়ালৈ প্ৰদান কৰা গড় শক্তি ইয়াৰ তাপ বিসৰ্জন কৰাৰ ক্ষমতা (ৰেজিষ্টৰৰ শক্তি ৰেটিঙৰ দ্বাৰা নিৰ্দিষ্ট কৰা ) বহু পৰিমাণে অতিক্ৰম কৰে। ইয়াৰ কাৰণ হ'ব পাৰে বৰ্তনীৰ বাহিৰৰ কোনো দোষ কিন্তু সঘনাই ৰেজিষ্টৰৰ সৈতে সংযুক্ত বৰ্তনীত আন এটা উপাদান (যেনে শ্বৰ্ট আউট হোৱা ট্ৰেঞ্জিষ্টৰ) বিকল হোৱাৰ ফলত হয়। ৰেজিষ্টৰ এটা ইয়াৰ শক্তি ৰেটিঙৰ অতি ওচৰত চলালে ৰেজিষ্টৰৰ আয়ুস সীমিত হ'ব পাৰে বা ইয়াৰ ৰেজিষ্টেন্সত যথেষ্ট পৰিৱৰ্তন হ'ব পাৰে। এটা নিৰাপদ ডিজাইনে সাধাৰণতে এই বিপদ এৰাই চলিবলৈ শক্তি প্ৰয়োগত অতিৰিক্ত ৰেজিষ্টৰ ব্যৱহাৰ কৰে। কম শক্তিৰ পাতল ফিল্ম ৰেজিষ্টৰসমূহ দীৰ্ঘম্যাদী উচ্চ-ভোল্টেজ চাপৰ দ্বাৰা ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে, আনকি সৰ্বোচ্চ নিৰ্দিষ্ট ভল্টেজৰ তলত আৰু সৰ্বোচ্চ শক্তি ৰেটিঙৰ তলত। এটা চুইচড-ম'ড পাৱাৰ চাপ্লাই ইণ্টিগ্ৰেটেড চাৰ্কিট ফিড কৰা ষ্টাৰ্টআপ ৰেজিষ্টৰৰ বাবে এইটো প্ৰায়ে হয়। অতি উত্তাপ হ’লে কাৰ্বন-ফিল্ম ৰেজিষ্টৰৰ ৰেজিষ্টেন্স হ্ৰাস বা বৃদ্ধি হ’ব পাৰে।<ref>{{cite web | title = Electronic components – resistors | work = Inspector's Technical Guide | publisher = US Food and Drug Administration | date = 1978-01-16 | url = https://www.fda.gov/ora/Inspect_ref/itg/itg31.html | access-date = 2008-06-11 |archive-url = https://web.archive.org/web/20080403111045/https://www.fda.gov/ora/Inspect_ref/itg/itg31.html <!-- Bot retrieved archive --> |archive-date = 2008-04-03}}</ref> কাৰ্বন ফিল্ম আৰু কম্পোজিচন ৰেজিষ্টৰ সৰ্বোচ্চ অপচয়ৰ ওচৰত চলিলে বিকল হ'ব পাৰে (মুকলি বৰ্তনী)। ধাতুৰ ফিল্ম আৰু তাঁৰ ঘাঁ ৰেজিষ্টৰৰ ক্ষেত্ৰতো এইটো সম্ভৱ যদিও কম সম্ভাৱনা থাকে। যান্ত্ৰিক চাপ আৰু আৰ্দ্ৰতাকে ধৰি প্ৰতিকূল পৰিৱেশৰ কাৰকৰ বাবেও ৰেজিষ্টৰ বিকল হ’ব পাৰে। যদি আবদ্ধ নহয় তেন্তে তাঁৰৰ ঘাঁ হোৱা ৰেজিষ্টৰবোৰ জাৰণ হ’ব পাৰে। ৰেজিষ্টৰৰ অভ্যন্তৰীণ গঠনত চালফাৰৰ প্ৰৱেশৰ বাবে ছাৰ্ফেচ মাউণ্ট ৰেজিষ্টৰ বিকল হোৱা বুলি জনা গৈছে। এই চালফাৰে ৰূপৰ স্তৰৰ লগত ৰাসায়নিক বিক্ৰিয়া কৰি অপৰিবাহী ৰূপৰ ছালফাইড উৎপন্ন কৰে। ৰেজিষ্টৰৰ ইম্পিডেন্স অসীমলৈ যায়। চালফাৰ প্ৰতিৰোধী আৰু জাৰণ প্ৰতিৰোধী প্ৰতিৰোধকসমূহ অটোমোটিভ, ঔদ্যোগিক আৰু সামৰিক প্ৰয়োগত বিক্ৰী কৰা হয়। ASTM B809 হৈছে এটা উদ্যোগৰ মানদণ্ড যিয়ে এটা অংশৰ চালফাৰৰ প্ৰতি সংবেদনশীলতা পৰীক্ষা কৰে। এটা বিকল্প বিফলতা ধৰণৰ সন্মুখীন হ'ব পাৰে য'ত বৃহৎ মূল্যৰ ৰেজিষ্টৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয় (শ শ কিলোহম আৰু তাতকৈ অধিক)। ৰেজিষ্টৰসমূহ কেৱল সৰ্বোচ্চ শক্তি অপচয়ৰ সৈতে নিৰ্দিষ্ট কৰা নহয়, কিন্তু সৰ্বোচ্চ ভল্টেজ হ্ৰাসৰ বাবেও নিৰ্দিষ্ট কৰা হয়। এই ভল্টেজ অতিক্ৰম কৰিলে ৰেজিষ্টৰটো লাহে লাহে অৱনতি ঘটে আৰু ৰেজিষ্টেন্স কমি যায়। বৃহৎ মূল্যৰ ৰেজিষ্টৰৰ মাজেৰে হ্ৰাস পোৱা ভল্টেজ শক্তি অপচয়ই ইয়াৰ সীমিত মান পোৱাৰ আগতেই অতিক্ৰম কৰিব পাৰি। যিহেতু সাধাৰণতে সন্মুখীন হোৱা ৰেজিষ্টৰৰ বাবে ধাৰ্য্য কৰা সৰ্বোচ্চ ভল্টেজ কেইশ ভল্ট, এইটো কেৱল এনে প্ৰয়োগসমূহতহে সমস্যা য'ত এই ভল্টেজসমূহৰ সন্মুখীন হয়। ভেৰিয়েবল ৰেজিষ্টৰবোৰো বেলেগ ধৰণেৰে অৱক্ষয় হ’ব পাৰে, সাধাৰণতে ৱাইপাৰ আৰু ৰেজিষ্টেন্সৰ দেহৰ মাজত দুৰ্বল সংস্পৰ্শ জড়িত হৈ থাকে। ইয়াৰ কাৰণ হ'ব পাৰে মলি বা জাৰণৰ বাবে আৰু সাধাৰণতে সংস্পৰ্শ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাৰ উঠা-নমা হোৱাৰ বাবে ইয়াক "ক্ৰেকলিং" বুলি ধৰা হয়; এইটো বিশেষকৈ লক্ষ্য কৰা হয় যেতিয়া ডিভাইচটো সামঞ্জস্য কৰা হয়। এইটো চুইচত দুৰ্বল সংস্পৰ্শৰ ফলত হোৱা ক্ৰেকলিঙৰ দৰেই, আৰু চুইচৰ দৰে, পটেনচ'মিটাৰ কিছু পৰিমাণে স্ব-পৰিষ্কাৰ: ৰেজিষ্টেন্সৰ ওপৰেৰে ৱাইপাৰ চলালে সংস্পৰ্শ উন্নত হ'ব পাৰে। বিশেষকৈ লেতেৰা বা কঠোৰ পৰিৱেশত যিবোৰ পটেনচিঅ’মিটাৰ কমেইহে সামঞ্জস্য কৰা হয়, সেইবোৰে এই সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰাৰ সম্ভাৱনা বেছি। যেতিয়া সংস্পৰ্শৰ স্ব-পৰিষ্কাৰ অপৰ্যাপ্ত হয়, তেতিয়া সাধাৰণতে সংস্পৰ্শ পৰিষ্কাৰক (যাক "টিউনাৰ ক্লিনাৰ" বুলিও কোৱা হয়) স্প্ৰে'ৰ ব্যৱহাৰৰ জৰিয়তে উন্নতি কৰিব পাৰি। অডিঅ' বৰ্তনীত (যেনে ভলিউম নিয়ন্ত্ৰণ) লেতেৰা পটেনচ'মিটাৰৰ খাদ ঘূৰোৱাৰ লগত জড়িত ক্ৰেকলিং শব্দ বহু পৰিমাণে বৃদ্ধি পায় যেতিয়া এটা অবাঞ্চিত ডিচি ভল্টেজ থাকে, যিয়ে প্ৰায়ে বৰ্তনীটোত ডিচি ব্লক কৰা কেপাচিটৰৰ বিকলতাৰ ইংগিত দিয়ে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:বিজ্ঞান]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] 7chuklv4vysrndhs41mnep3pd78nlzd 0 122657 517513 517358 2025-06-12T17:50:38Z Gitartha.bordoloi 2441 tag 517513 wikitext text/x-wiki {{delete|little info}} প্ৰতিবছৰেই আহাৰ মাহত অনুষ্ঠিত হয় ওডিশাৰ পুৰীৰ ৰথযাত্ৰা ৷ পুৰীৰ ৰথযাত্ৰাৰ বিশেষ মহত্ব আছে। ভগৱান জগন্নাথ, ভগৱান বলৰাম আৰু দেৱী সুভদ্ৰাই এই ৰথত গুণ্ডিচা মন্দিৰ দৰ্শন কৰে। গুণ্ডিচা মন্দিৰক ভগৱান শ্ৰীকৃষ্ণৰ মাহীয়েকৰ ঘৰ বুলি বিশ্বাস কৰা হয় ৷ hbd65zwa1qj3qaf8k92jscw8dvoovaf 0 122667 517460 517430 2025-06-12T14:34:00Z Kandarpajit Kallol 6257 517460 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান : জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। ccnj6i9dvqrdidqptn7nkfu3h021ant 517462 517460 2025-06-12T14:50:39Z Kandarpajit Kallol 6257 517462 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান : জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্রিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্রিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্রিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিস্থাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্রীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবর্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূর্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "ভাৰী মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি হালকা ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্রচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪ টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েতনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এক ভাৰী মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই [[M82 Barrett rifle|বাৰেট M82]] যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ [[বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফল]]ৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বর্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধারণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আছল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আছল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আছল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। 2bzxiz4ut5ddlyvlbslx2esy3sid3j8 517466 517462 2025-06-12T15:03:28Z Kandarpajit Kallol 6257 /* আধুনিক পৰ্যালোচনা */ 517466 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান : জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্রিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্রিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্রিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিস্থাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্রীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবর্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূর্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্রচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪ টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বর্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধারণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আছল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আছল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আছল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। i5qdq9k4mcm9g15rc62wj8s2y8y6tf0 517467 517466 2025-06-12T15:04:16Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517467 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ckz0ypdorqthhkeuk75l10vhk825n5v 517468 517467 2025-06-12T15:08:28Z Kandarpajit Kallol 6257 /* আধুনিক পৰ্যালোচনা */ 517468 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==প্ৰত্যক্ষ আঘাত== গেছ পিষ্টন বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায় চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰা ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়া পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== j5phlkuramlh86cxkevu05evezspt65 517469 517468 2025-06-12T15:09:57Z Kandarpajit Kallol 6257 517469 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==প্ৰত্যক্ষ আঘাত== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায় চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰা ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়া পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== s7l51l5qjveqcotjtzl9a829i1j0mi7 517470 517469 2025-06-12T15:11:03Z Kandarpajit Kallol 6257 /* সঞ্চালন */ 517470 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায় *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰা *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়া পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== hglwoktid1abn94fy4q16k5384l9te1 517471 517470 2025-06-12T15:13:03Z Kandarpajit Kallol 6257 517471 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== qa41hjcplxpdi3z45mbu4znje79rhy5 517472 517471 2025-06-12T15:15:10Z Kandarpajit Kallol 6257 517472 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== [[File:Lewis gun reloading mechanism.gif|thumb|310px|লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া।]] আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== nfonmaqplhr0se2x04jvs3hpkmjaeom 517473 517472 2025-06-12T15:15:57Z Kandarpajit Kallol 6257 517473 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== [[File:Lewis gun reloading mechanism.gif|thumb|310px|লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া।]] আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। [[File:Machine gun feeding mechanism CC BY-SA 4.0 by Grasyl.svg|thumb|মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা।]] ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== dz1nm8l71kr40rsluy5wyytq9147ku4 517475 517473 2025-06-12T15:18:06Z Kandarpajit Kallol 6257 517475 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন , আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে । ==ডিজাইন== [[File:Lewis gun reloading mechanism.gif|thumb|310px|লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া।]] আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে , যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল।ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42 , এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয় , মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে , প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান , যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩ , দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। [[File:Machine gun feeding mechanism CC BY-SA 4.0 by Grasyl.svg|thumb|মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা।]] ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ । ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==ইতিহাস== ==মানৱ আন্তঃপৃষ্ঠ== [[File:M2m60c2.jpg|thumb|left|এই M60 মেচিনগানটো এটা XM2 অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপচিস্টেমৰ অংশ; ইয়াক প্ৰত্যক্ষভাৱে নহয়, বিমানৰ পৰা লক্ষ্য কৰি আৰু গুলীচালনা কৰা হয়।]] লাইট মেচিনগানত আটাইতকৈ সাধাৰণ আন্তঃপৃষ্ঠটো হ’ল পিষ্টলৰ গ্ৰীপ আৰু ট্ৰিগাৰ আৰু ইয়াৰ লগত বাটষ্টক সংলগ্ন কৰা হয়। বাহন আৰু ট্ৰাইপডত লগোৱা মেচিনগানত সাধাৰণতে স্পেড গ্ৰীপ থাকে। পূৰ্বৰ মেচিনগানত সাধাৰণতে হেণ্ড ক্ৰেংক আছিল আৰু আধুনিক বাহ্যিকভাৱে চালিত মেচিনগান, যেনে মিনিগানত সাধাৰণতে জয়ষ্টিকত ইলেক্ট্ৰনিক বুটাম বা ট্ৰিগাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে অধিক মৌলিক লোহাৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰিৱৰ্তে স্কোপ আৰু অন্যান্য জটিল অপটিক্স অধিক সাধাৰণ হৈ পৰে । প্ৰাথমিক হাতৰ মেচিনগানত লোডিং ব্যৱস্থা প্ৰায়ে ঢিলা (অ-লিংকড) কাৰ্টিজৰ এটা হপাৰৰ পৰা হৈছিল। হাতেৰে চলোৱা ভলী গানবোৰ সাধাৰণতে একেলগে পুনৰ লোড কৰিবলগীয়া হৈছিল (প্ৰতিটো বেৰেল হাতেৰে পুনৰ লোড কৰা হৈছিল, বা অস্ত্ৰত সুমুৱাই দিয়া প্লেটত কাৰ্টিজৰ এটা গোট সংলগ্ন কৰা হৈছিল)। হপাৰৰ সহায়ত অস্ত্ৰটোৱে গুলী চলোৱাৰ সময়ত প্ৰায়ে গুলীবোৰ যোগ কৰিব পৰা গ’ল। এইটো ক্ৰমান্বয়ে বেল্ট-ফেড ব্যৱস্থালৈ সলনি হৈছিল, যিবোৰ হয় কোনো ব্যক্তিয়ে (শ্বুটাৰ বা সহায়কাৰী ব্যক্তি) ধৰি ৰাখে, নহয় বেগ বা বাকচত ধৰি ৰাখে। কিছুমান আধুনিক বাহন মেচিনগানত লিংকলেছ ফিড চিষ্টেম ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আধুনিক মেচিনগান সাধাৰণতে চাৰিটা ধৰণেৰে এটা ধৰণেৰে মাউণ্ট কৰা হয়। প্ৰথমটো হৈছে এটা বাইপড , প্ৰায়ে অস্ত্ৰৰ সৈতে সংযুক্ত, লঘু আৰু মজলীয়া মেচিনগানত সাধাৰণ। আন এটা হ’ল ট্ৰাইপড, সাধাৰণতে মধ্যমীয়া আৰু গধুৰ মেচিনগানত পোৱা যায়। জাহাজ, বাহন আৰু বিমানত মেচিনগান সাধাৰণতে পিণ্টল মাউণ্টত লগোৱা হয় , যিটো ষ্টীলৰ পোষ্ট যিটো বাহনৰ ফ্ৰেম বা দেহৰ সৈতে সংযুক্ত। শেষৰ সাধাৰণ মাউণ্টিং ধৰণটো বাহনৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে, যেনে টেংক সমাক্ষীয় বা বিমানৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ অংশ। এইবোৰ সাধাৰণতে বৈদ্যুতিকভাৱে চলোৱা হয় আৰু ইয়াৰ জটিল দৃষ্টি ব্যৱস্থা থাকে, যেনে, আমেৰিকাৰ হেলিকপ্টাৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপ-ব্যৱস্থা । ==তথ্যসূত্ৰ== fdfrk4d5py9uxyermp1qw9p0z3tycdx 517477 517475 2025-06-12T15:18:58Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517477 wikitext text/x-wiki [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন, আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে। ==ডিজাইন== [[File:Lewis gun reloading mechanism.gif|thumb|310px|লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া। ]] আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে, যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল। ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42, এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয়, মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে, প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান, যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩, দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। [[File:Machine gun feeding mechanism CC BY-SA 4.0 by Grasyl.svg|thumb|মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা। ]] ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ। ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। ==ইতিহাস== ==মানৱ আন্তঃপৃষ্ঠ== [[File:M2m60c2.jpg|thumb|left|এই M60 মেচিনগানটো এটা XM2 অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপচিষ্টেমৰ অংশ; ইয়াক প্ৰত্যক্ষভাৱে নহয়, বিমানৰ পৰা লক্ষ্য কৰি আৰু গুলীচালনা কৰা হয়। ]] লাইট মেচিনগানত আটাইতকৈ সাধাৰণ আন্তঃপৃষ্ঠটো হ’ল পিষ্টলৰ গ্ৰীপ আৰু ট্ৰিগাৰ আৰু ইয়াৰ লগত বাটষ্টক সংলগ্ন কৰা হয়। বাহন আৰু ট্ৰাইপডত লগোৱা মেচিনগানত সাধাৰণতে স্পেড গ্ৰীপ থাকে। পূৰ্বৰ মেচিনগানত সাধাৰণতে হেণ্ড ক্ৰেংক আছিল আৰু আধুনিক বাহ্যিকভাৱে চালিত মেচিনগান, যেনে মিনিগানত সাধাৰণতে জয়ষ্টিকত ইলেক্ট্ৰনিক বুটাম বা ট্ৰিগাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে অধিক মৌলিক লোহাৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰিৱৰ্তে স্কোপ আৰু অন্যান্য জটিল অপটিক্স অধিক সাধাৰণ হৈ পৰে। প্ৰাথমিক হাতৰ মেচিনগানত লোডিং ব্যৱস্থা প্ৰায়ে ঢিলা (অ-লিংকড) কাৰ্টিজৰ এটা হপাৰৰ পৰা হৈছিল। হাতেৰে চলোৱা ভলী গানবোৰ সাধাৰণতে একেলগে পুনৰ লোড কৰিবলগীয়া হৈছিল (প্ৰতিটো বেৰেল হাতেৰে পুনৰ লোড কৰা হৈছিল, বা অস্ত্ৰত সুমুৱাই দিয়া প্লেটত কাৰ্টিজৰ এটা গোট সংলগ্ন কৰা হৈছিল)। হপাৰৰ সহায়ত অস্ত্ৰটোৱে গুলী চলোৱাৰ সময়ত প্ৰায়ে গুলীবোৰ যোগ কৰিব পৰা গ’ল। এইটো ক্ৰমান্বয়ে বেল্ট-ফেড ব্যৱস্থালৈ সলনি হৈছিল, যিবোৰ হয় কোনো ব্যক্তিয়ে (শ্বুটাৰ বা সহায়কাৰী ব্যক্তি) ধৰি ৰাখে, নহয় বেগ বা বাকচত ধৰি ৰাখে। কিছুমান আধুনিক বাহন মেচিনগানত লিংকলেছ ফিড চিষ্টেম ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আধুনিক মেচিনগান সাধাৰণতে চাৰিটা ধৰণেৰে এটা ধৰণেৰে মাউণ্ট কৰা হয়। প্ৰথমটো হৈছে এটা বাইপড, প্ৰায়ে অস্ত্ৰৰ সৈতে সংযুক্ত, লঘু আৰু মজলীয়া মেচিনগানত সাধাৰণ। আন এটা হ’ল ট্ৰাইপড, সাধাৰণতে মধ্যমীয়া আৰু গধুৰ মেচিনগানত পোৱা যায়। জাহাজ, বাহন আৰু বিমানত মেচিনগান সাধাৰণতে পিণ্টল মাউণ্টত লগোৱা হয়, যিটো ষ্টীলৰ পোষ্ট যিটো বাহনৰ ফ্ৰেম বা দেহৰ সৈতে সংযুক্ত। শেষৰ সাধাৰণ মাউণ্টিং ধৰণটো বাহনৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে, যেনে টেংক সমাক্ষীয় বা বিমানৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ অংশ। এইবোৰ সাধাৰণতে বৈদ্যুতিকভাৱে চলোৱা হয় আৰু ইয়াৰ জটিল দৃষ্টি ব্যৱস্থা থাকে, যেনে, আমেৰিকাৰ হেলিকপ্টাৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপ-ব্যৱস্থা। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] ik5926kxublfh4clrf7l4896dqxu51g 517478 517477 2025-06-12T15:21:44Z Kandarpajit Kallol 6257 517478 wikitext text/x-wiki [[File:IDF-machineguns-67.jpg|thumb|ওপৰত: আই ডব্লিউ আই নেগেভ, তলত: এফ এন মেগ (সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান)]] [[File:Kulomet UK-L vzor 59.jpg|thumb|চেকোস্লোভাক ৭.৬২ মিমি ইউনিভাৰ্চেল মেচিনগান মডেল ১৯৫৯]] [[File:M2 Browning, Musée de l'Armée.jpg|thumb|right|এটা .৫০ কেলিবাৰ এম ২ মেচিনগান :জন ব্ৰাউনিঙৰ ডিজাইন আটাইতকৈ দীৰ্ঘদিনীয়া আৰু সফল মেচিনগান ডিজাইনৰ ভিতৰত অন্যতম]] '''মেচিনগান (MG)''' হৈছে স্থায়ী প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ বাবে ডিজাইন কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংক্ৰিয় আৰু ৰাইফলযুক্ত আগ্নেয়াস্ত্ৰ। ২০ মিলিমিটাৰ (০.৭৯ ইঞ্চি) কেলিবাৰ বা তাতকৈ অধিক স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰক মেচিনগানৰ পৰিৱৰ্তে অটোকেনন হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হয়। সামৰিক গতিশীল প্ৰজেক্টাইল অস্ত্ৰৰ এটা শ্ৰেণী হিচাপে মেচিনগানক প্ৰধানকৈ পদাতিক সহায়ক অস্ত্ৰ হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰিবলৈ ডিজাইন কৰা হয় আৰু সাধাৰণতে বাইপড বা ট্ৰাইপড, ফিক্সড মাউণ্ট বা গধুৰ অস্ত্ৰৰ মঞ্চৰ সৈতে সংযুক্ত কৰিলে ৰিকোইলৰ বিৰুদ্ধে স্থিৰতাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বহুতো মেচিনগানে বেল্ট ফিডিং আৰু মুকলি বল্ট অপাৰেচনো ব্যৱহাৰ কৰে, যিবোৰ বৈশিষ্ট্য সাধাৰণতে অন্যান্য পদাতিক আগ্নেয়াস্ত্ৰত পোৱা নাযায়। মেচিনগানক লঘু মেচিনগান, মধ্যমীয়া মেচিনগান, গধুৰ মেচিনগান, সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিনগান আৰু স্কোয়াড অটোমেটিক অস্ত্ৰ হিচাপে শ্ৰেণীভুক্ত কৰিব পাৰি। == আধুনিক পৰ্যালোচনা == [[File:JGSDF Type73 Light Truck 20081025-2.JPG|thumb|left|এখন বাহনত পাছফালে M2 গধুৰ মেচিন গান স্থাপন কৰা অৱস্থাত দেখা গৈছে]] আধা-স্বয়ংক্ৰিয় আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বিপৰীতে, য’ত প্ৰত্যেক গুলীয়েই পৃথককৈ ট্ৰিগাৰ টানিবলৈ প্ৰয়োজন, মেচিন গানটো এনে ধৰণেৰে ডিজাইন কৰা হয় যাতে যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো চাপি ধৰা থাকে তেতিয়ালৈকে গুলীয়াই থাকিব পাৰে।<ref>{{cite web |title=Machine gun {{!}} History, Description, & Facts {{!}} Britannica |url=https://www.britannica.com/technology/machine-gun |access-date=2023-03-06 |website=www.britannica.com |archive-date=2020-10-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20201001220302/https://www.britannica.com/technology/machine-gun |url-status=live}}</ref> আজিকালি এই শব্দটো সাধাৰণতে তুলনামূলকভাৱে ভাৰসাম্যযুক্ত দল-চালিত অস্ত্ৰৰ ক্ষেত্ৰত ব্যৱহাৰ হয়, যিয়ে অবিৰত বা ঘন ঘন অটোমেটিক ফায়াৰ প্ৰদান কৰিব পাৰে, যেতিয়ালৈকে গুলী ভৰাই থকাৰ সুবিধা থাকে। মেচিন গানসমূহ [[পদাতিক]], কম উচ্চতাত উৰা [[বিমান]], সৰু [[নাও]] আৰু অলপ সুৰক্ষিত বা সুৰক্ষাহীন [[স্থল যান]]ৰ বিৰুদ্ধে ব্যৱহাৰ হয়, লগতে ই [[দমনকাৰী গুলী]] প্ৰদান (পোনপটীয়া বা পৰোক্ষভাৱে) বা কোনো ভূমিখণ্ডত [[ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ]] প্ৰয়োগত ব্যৱহৃত হয়। এইবোৰ সাধাৰণতে টেকনিকেল যেনে তীব্ৰগতিৰ আক্ৰমণ বাহনত, [[টেংক]] যেনে সাঁজুযুক্ত বাহনত স্থাপন কৰা হয়, ইটোৱে ক্ষুদ্ৰ বা প্ৰাথমিক অস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ নকৰাৰ উপযোগী লক্ষ্যবস্তুসমূহত গুলী চলাবলৈ বা যথেষ্ট তীব্ৰ লক্ষ্যবস্তু সমূহত ব্যৱহাৰ কৰা হয়; আৰু বিমানত সুৰক্ষামূলক অস্ত্ৰ হিচাপে বা ভূমি লক্ষ্যবস্তুসমূহত আঘাত হানিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। তথাপিও, যুঁজবিমানত প্ৰকৃত মেচিন গানবোৰ বৰ্তমানে প্ৰায়সময়েই বৃহৎ-কেলিবাৰৰ ঘূৰ্ণন অস্ত্ৰেৰে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰা হৈছে। কিছুমান মেচিন গান বাস্তৱতে ঘণ্টাৰ পিছত ঘণ্টা ফায়াৰ বজাই ৰাখিব পৰা সক্ষম, আন কিছুমান অটোমেটিক অস্ত্ৰ অলপ সময় ব্যৱহাৰৰ পিছতেই অতিতাপিত হয়। অধিক গৰম হৈ পৰাৰ বাবে, বেছিভাগ ডিজাইনৰ মেচিন গান খোলা বোল্টৰ পৰা ফায়াৰ কৰে, যাতে গুলীৰ মাজত ব্ৰীচৰ পৰা বতাহ প্ৰবাহে ঠাণ্ডা কৰিব পাৰে। এইবোৰত সাধাৰণতে কোনোবাই ঠাণ্ডা কৰা পদ্ধতি, ধীৰে গৰম হোৱা দীৰ্ঘায়ু বেৰেল, বা লাহে লাহে গৰম হোৱা আৰু অপৰিবৰ্তনশীল বেৰেল থাকে, যাক গৰম হৈ পৰা সময়ত সলনি কৰা যায়। যদিও "লাহি" (পাতল), "মধ্যম", "গধুৰ" বা "সাধাৰণ উদ্দেশ্য মেচিন গান" আদি হিচাপে ভাগ কৰা হয়, তথাপি লাহি মেচিন গানেও সাধাৰণ পদাতিক অস্ত্ৰতকৈ বৃহৎ আৰু গধুৰ হৈ থাকে।<ref>{{cite book|url=https://www.worldcat.org/oclc/441045309|title=Weapon: a visual history of arms and armour|date=2006|publisher=Dorling Kindersley|others=Richard Holmes|isbn=1-4053-1619-5|location=London|oclc=441045309}}</ref> মধ্যম আৰু গধুৰ মেচিন গানসমূহ ট্ৰাইপডত বা বাহনত স্থাপন কৰা হয়; পজত চলাই লৈ ফুৰিবলৈ মেচিন গান, ট্ৰাইপড, গুলী, আৰু বেৰেল লৈ যোৱা বেছি মানুহৰ প্ৰয়োজন হয়। লাহি মেচিন গান এক দলেৰ বাবে চলন্ত গুলীৰ সহায়ৰ বাবে ডিজাইন কৰা হয়, যি সাধাৰণতে বায়ু-ঠাণ্ডা আৰু বক্স মেগাজিন বা ড্ৰাম আৰু এক বাইপড থাকে; এইবোৰত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে, যদিও আধুনিক অৱস্থাত সাধাৰণতে মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ হয়। মধ্যম মেচিন গানত পূৰ্ণ আকাৰৰ ৰাইফল গুলী ব্যৱহাৰ হয় আৰু সাধাৰণতে স্থিৰ স্থানত ট্ৰাইপডত স্থাপন কৰি ব্যৱহৃত হয়। "গধুৰ মেচিন গান" শব্দটো প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত Hotchkiss M1914 ধৰণৰ গধুৰ মধ্যম গান বুজাবলৈ প্ৰচলিত হয় আৰু দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধতো প্ৰচলিত থাকে; যদিও বৰ্তমানে এই শব্দটো প্ৰায় {{cvt|12.7|mm|in|1}}ৰ ওপৰত আৰু {{cvt|20|mm|in|1}}ৰ তলত কেলিবাৰ থকা স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰ বুজাবলৈ ব্যৱহৃত হয়। সাধাৰণ উদ্দেশ্যৰ মেচিন গান সাধাৰণতে হালকা মধ্যম গান, যি লাহি ৰূপত বাইপড আৰু ড্ৰামৰ সৈতে বা মধ্যম ৰূপত ট্ৰাইপড আৰু বেল্ট ফিডৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰিব পাৰি। [[File: A soldier with the Ukrainian Land Forces fires a Degtyaryov-Shpagin Large-Caliber heavy machine gun.jpg|thumb|upright|DShK এক গধুৰ অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত অৱস্থাত]] মেচিন গানত সাধাৰণতে সৰল আয়ৰণ চাইট থাকে, যদিও অপটিকেল দৃষ্টিশক্তি ব্যৱহাৰ কৰা বৰ্তমানে অধিক প্ৰচলিত হৈ পৰিছে। এক সাধাৰণ লক্ষ্য ব্যৱস্থা হৈছে ট্ৰেচাৰ গুলী আৰু সাধাৰণ গুলী একেলগে ব্যৱহাৰ কৰা (প্ৰায় ৪টা বলৰ পাছত ১টা ট্ৰেচাৰ), যাতে গুলীৰ পথ দৃশ্যমান হৈ থাকে আৰু লক্ষ্যত সঠিকভাৱে নিক্ষেপ কৰা যায়, লগতে আন [[সৈনিক]]কো লক্ষ্য নিৰ্দেশ দিব পাৰি। অধিকাংশ গধুৰ মেচিন গান, যেনে ব্ৰাউনিং M2 .50 BMG মেচিন গান যথেষ্ট দীৰ্ঘ দূৰত্বত লক্ষ্যভেদ কৰিবলৈ যথেষ্ট নিখুঁত হয়। [[ভিয়েটনাম যুদ্ধ]]ৰ সময়ত Carlos Hathcock-এ .50 কেলিবাৰৰ এখন গধুৰ মেচিন গানত দূৰতম স্নাইপাৰ গুলীৰ ৰেকৰ্ড স্থাপন কৰে, য’ত তেওঁ টেলিস্কোপিক চাইট সংযুক্ত কৰিছিল।<ref name="henderson">Henderson, Charles (2005). ''Marine Sniper''. Berkley Caliber. {{ISBN|0-425-10355-2}}.</ref> ইয়াৰ পিছতেই বাৰেট M82 যেনেকৈ .50 কেলিবাৰৰ বস্তুবিধ্বংসী স্নাইপাৰ ৰাইফলৰ প্ৰচলন হয়। অন্য স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰসমূহ গুলীৰ আকাৰ, বন্ধ বোল্ট বা খোলা বোল্টৰ পৰা গুলী ফায়াৰ কৰে নে নাই, আৰু অস্ত্ৰৰ কাৰ্যপদ্ধতি ব্ল’ব্যাক-ভিত্তিক নে লকড্ ব্যবস্থা – এইবোৰৰ ভিত্তিত ভাগ কৰা হয়। পিষ্টল-কেলিবাৰ ব্যৱহাৰ কৰা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত অস্ত্ৰবোৰক [[মেচিন পিষ্টল]] বা চাব-মেচিন গান বোলা হয়, সাধাৰণতে আকৃতিৰ ভিত্তিত; যি ছাটগান কাৰ্ট্ৰিজ ব্যৱহাৰ কৰে সেইবোৰক অটোমেটিক ছাটগান বোলা হয়। ব্যক্তিগত আত্মৰক্ষা অস্ত্ৰ (PDW) শব্দটো কেতিয়াবা সেইবোৰ অস্ত্ৰৰ বাবে ব্যৱহাৰ হয় যিয়ে বৰ্মভেদী গুলী ব্যৱহাৰ কৰে, যদিও সাধাৰণতে তাক মেচিন পিষ্টল বা সাব-মেচিন গান হিচাপে ধৰা হ’ব পাৰে। এই শব্দটোৰ সংজ্ঞা বৰকৈ দৃঢ় নহয় আৰু ইতিপূৰ্বে সাধাৰণ সাব-মেচিন গানৰ পৰা ক্ষুদ্ৰ আকৃতিৰ আচল্ট ৰাইফললৈকে ব্যৱহৃত হৈছে। বাছনি-কৃত গুলী প্ৰণালীৰ সৈতে full-power ৰাইফল কেলিবাৰৰ ৰাইফলবোৰক স্বয়ংচালিত ৰাইফল বা ব্যাটল ৰাইফল বোলা হয়, আৰু মধ্যম কেলিবাৰ ব্যৱহৃত [[ৰাইফল]]ক আচল্ট ৰাইফল বোলা হয়। আচল্ট ৰাইফল হৈছে এক সন্তুলন, যি সাব-মেচিন গানৰ ক্ষুদ্ৰতা আৰু ব্যাটল ৰাইফলৰ শক্তিৰ মাজত থাকে, ইয়াত মধ্যম কেলিবাৰৰ গুলী থাকে আৰু আধা-স্বয়ংচালিত, বাৰ্ষ্ট বা সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত ফায়াৰৰ বিকল্প থাকে। ==সঞ্চালন== [[File:DIRECTM16.gif|thumb|প্ৰত্যক্ষ আঘাত]] [[File:PISTONM16.gif|thumb|গেছ পিষ্টন]] বহুতো মেচিনগান লক কৰা ব্ৰিচ ধৰণৰ হয়, আৰু এই চক্ৰ অনুসৰণ কৰে: *ককিং লিভাৰৰ দ্বাৰা বল্ট এছেম্বলি/বল্ট কেৰিয়াৰক পিছলৈ টানিলে (হাতেৰে বা বৈদ্যুতিকভাৱে) পইণ্ট বল্ট কেৰিয়াৰলৈ টানিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত হয় আৰু ট্ৰিগাৰ সক্ৰিয় নোহোৱালৈকে পিছফালৰ অৱস্থাত থাকে যাৰ ফলত বল্ট কেৰিয়াৰ আগবাঢ়ি যায়। *চেম্বাৰ আৰু লক কৰা বল্টত সতেজ গোল লোড কৰে। *ফায়াৰিং পিন বা ষ্ট্ৰাইকাৰৰ দ্বাৰা (ইলেক্ট্ৰিক ইগনিচন প্ৰাইমাৰ ব্যৱহাৰ কৰা বিমানৰ মধ্যমীয়া কেলিবাৰৰ বাহিৰে) প্ৰাইমাৰত খুন্দা মাৰি গুলীচালনা কৰা যায়, যিয়ে বল্ট লক অৱস্থাত উপনীত হ'লে পাউদাৰক জ্বলাই দিয়ে। *চেম্বাৰৰ পৰা খৰচ হোৱা কেছটো খুলি আঁতৰাই বল্ট পিছলৈ যোৱাৰ লগে লগে অস্ত্ৰৰ পৰা উলিয়াই দিয়ে। *পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো ফায়াৰিং চেম্বাৰত লোড কৰা। সাধাৰণতে, ৰিক'ইল স্প্ৰিং (মেইন স্প্ৰিং বুলিও কোৱা হয়) টানে বল্টক বেটাৰীৰ ভিতৰলৈ ঘূৰাই আনে আৰু এটা কেমে নতুন ৰাউণ্ডটো ফিডিং ডিভাইচ, বেল্ট বা বাকচৰ পৰা উলিয়াই আনে। *চক্ৰটো পুনৰাবৃত্তি কৰা হয় যেতিয়ালৈকে ট্ৰিগাৰটো অপাৰেটৰে সক্ৰিয় কৰে। ট্ৰিগাৰ মুকলি কৰিলে এটা ছিয়াৰ সংযুক্ত কৰি ট্ৰিগাৰ ব্যৱস্থাটো পুনৰায় স্থাপন কৰা হয় যাতে অস্ত্ৰটোৱে সম্পূৰ্ণৰূপে পিছফালে বল্ট কেৰিয়াৰৰ সৈতে গুলী চলোৱা বন্ধ কৰে। এই ব্যৱস্থাসমূহ সক্ৰিয় কৰাৰ উপায় যিয়েই নহওক কিয়, সকলো লক কৰা ব্ৰিচ অটোমেটিক আগ্নেয়াস্ত্ৰৰ বাবে এই অপাৰেচনটো মূলতঃ একেই। ইয়াৰ উপৰিও বহু-চেম্বাৰযুক্ত ফৰ্মেট আছে, যেনে ৰিভলভাৰ কেনন, আৰু কিছুমান ধৰণৰ, যেনে শ্ব'ৱাৰ্জল'জ মেচিনগান আদি, যিয়ে ব্ৰিচত লক নকৰে কিন্তু ইয়াৰ পৰিৱৰ্তে কিছুমান ধৰণৰ বিলম্বিত ব্ল'বেক ব্যৱহাৰ কৰে। ==ডিজাইন== [[File:Lewis gun reloading mechanism.gif|thumb|310px|লুইচ বন্দুক পুনৰ লোডিং ব্যৱস্থাৰ ক্ৰিয়া। ]] আধুনিক মেচিনগান বেছিভাগেই লক কৰা ধৰণৰ আৰু ইয়াৰে বেছিভাগেই গেছ-চালিত পুনৰ লোডিঙৰ নীতি ব্যৱহাৰ কৰে, যিয়ে গুলী চলোৱা কাৰ্টিজৰ পৰা কিছুমান প্ৰপেলেণ্ট গেছ টেপ কৰি পেলায়, ইয়াৰ যান্ত্ৰিক চাপ ব্যৱহাৰ কৰি বল্টটো আনলক আৰু ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰে। ইয়াৰে প্ৰথমটো আৱিষ্কাৰ কৰিছিল ফৰাচী ভাতৃ ক্লেয়াৰে, যিয়ে ১৮৯২ চনত গেছ চালিত ৰাইফলৰ পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল, য’ত গেছ চিলিণ্ডাৰও আছিল। ৰাছিয়াৰ পি কে মেচিনগান অধিক আধুনিক উদাহৰণ। আন এটা কাৰ্যক্ষম আৰু বহুলভাৱে ব্যৱহৃত ফৰ্মেট হ’ল ৰিক’ইল এক্টিভেটেড টাইপ, যিয়ে বন্দুকৰ ৰিক’ইল শক্তি একে কামৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰে। মেচিনগান, যেনে M2 Browning আৰু MG42, এই দ্বিতীয় ধৰণৰ। কেম, লিভাৰ বা এক্টিভেটৰে বন্দুকৰ ব্যৱস্থাটো চলাবলৈ ৰিক’ইলৰ শক্তিৰ এটা অংশ শোষণ কৰে। বাহ্যিকভাৱে সক্ৰিয় অস্ত্ৰই বাহ্যিক শক্তিৰ উৎস, যেনে বৈদ্যুতিক মটৰ বা হেণ্ড ক্ৰেংক ব্যৱহাৰ কৰি নিজৰ ব্যৱস্থাটোক গুলী চলোৱাৰ ক্ৰমৰ মাজেৰে লৈ যায়। এই ধৰণৰ আধুনিক অস্ত্ৰক প্ৰায়ে গেটলিং গান বুলি কোৱা হয়, মূল উদ্ভাৱকৰ নামেৰে (কেৱল ১৯ শতিকাৰ সুপৰিচিত হেণ্ড-ক্ৰেংক কৰা প্ৰ'ট'-মেচিনগানৰ নহয়, কিন্তু প্ৰথম বৈদ্যুতিক চালিত সংস্কৰণৰ)। ইহঁতৰ কেইবাটাও বেৰেল থাকে, প্ৰত্যেকৰে এটা ঘূৰ্ণনশীল কেৰউজেলত এটা সংশ্লিষ্ট কক্ষ আৰু ক্ৰিয়া আৰু কেমৰ ব্যৱস্থা থাকে যিয়ে প্ৰতিটো ব্যৱস্থাক ক্ৰমৰ মাজেৰে ঘূৰি যোৱাৰ লগে লগে ক্ৰমান্বয়ে লোড, কক আৰু গুলী চলায়; মূলতঃ প্ৰতিটো বেৰেল এটা সাধাৰণ ফিড উৎস ব্যৱহাৰ কৰি এটা পৃথক বল্ট-একচন ৰাইফল। ঘূৰ্ণনীয় ক্ৰিয়াৰ অবিৰত প্ৰকৃতি আৰু অতি উত্তাপৰ প্ৰতি ইয়াৰ আপেক্ষিক প্ৰতিৰোধ ক্ষমতাই অতি উচ্চ চক্ৰীয় হাৰত জুইৰ অনুমতি দিয়ে, প্ৰায়ে প্ৰতি মিনিটত কেইবা হাজাৰ গুলী। গেছ বা ৰিক'ইলৰ দ্বাৰা চলোৱা বন্দুকতকৈ ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকবোৰ জাম হোৱাৰ প্ৰৱণতা কম, কাৰণ বাহ্যিক শক্তিৰ উৎসই ভুল গুলী চলোৱা গুলীবোৰ আৰু কোনো অসুবিধা নোহোৱাকৈ উলিয়াই দিব; কিন্তু স্বচালিত ঘূৰ্ণনীয় বন্দুকৰ বিৰল ক্ষেত্ৰত এইটো সম্ভৱ নহয়। ঘূৰ্ণনীয় ডিজাইনসমূহ তুলনামূলকভাৱে ডাঙৰ আৰু ব্যয়বহুল আৰু সেয়েহে সাধাৰণতে ২০ মিলিমিটাৰ ব্যাসৰ বৃহৎ গুলীৰ সৈতে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যাক প্ৰায়ে ঘূৰ্ণনীয় কামান বুলি কোৱা হয় – যদিও ৰাইফল-কেলিবাৰৰ মিনিগান ইয়াৰ ব্যতিক্ৰম। এনে অস্ত্ৰসমূহ অতি নিৰ্ভৰযোগ্য আৰু ভয়ংকৰভাৱে ফলপ্ৰসূ হ’লেও এটা অসুবিধা হ’ল শক্তিৰ উৎস আৰু ড্ৰাইভিং ব্যৱস্থাৰ ওজন আৰু আকাৰে ইয়াক সাধাৰণতে বাহন বা বিমানৰ মাউণ্টৰ বাহিৰত ব্যৱহাৰৰ বাবে অবাস্তৱ কৰি তোলে। ৰিভলভাৰ কামান, যেনে মাউজাৰ এম কে ২১৩, দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধত জাৰ্মানীয়ে প্ৰস্তুত কৰিছিল যাতে উচ্চ কেলিবাৰৰ কামানত যুক্তিসংগত হাৰত গুলী আৰু নিৰ্ভৰযোগ্যতা প্ৰদান কৰিব পৰা যায়। ঘূৰ্ণনীয় ফৰ্মেটৰ বিপৰীতে এনে অস্ত্ৰত এটা বেৰেল আৰু সাধাৰণতে পাঁচটা চেম্বাৰযুক্ত ঘূৰ্ণনশীল কক্ষ ধৰি ৰখা এটা ৰিকোইল-অপাৰেটেড কেৰেজ থাকে। প্ৰতিটো ৰাউণ্ড গুলিয়াই দিয়াৰ লগে লগে বৈদ্যুতিকভাৱে, কেৰেজখনে চেম্বাৰটো ঘূৰাই পিছলৈ গতি কৰে যিয়ে খৰচ কৰা কেচটোও বাহিৰ কৰি দিয়ে, বেৰেলৰ সৈতে গুলিয়াইবলগীয়া পৰৱৰ্তী লাইভ ৰাউণ্ডটোক সূচীভুক্ত কৰে আৰু পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰটোত লোড কৰে। ১৯ আৰু ২০ শতিকাত সাধাৰণ ৰিভলভাৰ পিষ্টলৰ সৈতে এই ক্ৰিয়া বহু মিল আছে, যাৰ বাবে এই ধৰণৰ অস্ত্ৰক ইয়াৰ নাম দিয়া হৈছে। চেইন গান হৈছে এটা নিৰ্দিষ্ট, পেটেণ্টযুক্ত ধৰণৰ ৰিভলভাৰ কামান, নামটো, এই ক্ষেত্ৰত, ইয়াৰ ড্ৰাইভিং মেকানিজমৰ পৰাই উদ্ভৱ হৈছে। [[File:Machine gun feeding mechanism CC BY-SA 4.0 by Grasyl.svg|thumb|মেচিনগান বেল্ট খুৱাই দিয়াৰ ব্যৱস্থা। ]] ওপৰত উল্লেখ কৰা অনুসৰি মেচিনগান দীৰ্ঘ সময় ধৰি গুলিয়াই দিলে বৃহৎ পৰিমাণৰ তাপ উৎপন্ন হয়। আটাইতকৈ বেয়া পৰিস্থিতিত ইয়াৰ ফলত ট্ৰিগাৰ টানি নোযোৱাৰ সময়তো কাৰ্টিজ এটা অতিমাত্ৰা গৰম হৈ বিস্ফোৰণ ঘটিব পাৰে, যাৰ ফলত ক্ষতিগ্ৰস্ত হ'ব পাৰে বা বন্দুকটোৱে নিজৰ ক্ৰিয়া চক্ৰান্ত কৰি গুলী চলাই থাকিব পাৰে যেতিয়ালৈকে ইয়াৰ গোলাবাৰুদৰ যোগান শেষ নহয় বা জাম নহয়; এইটোক কুকিং অফ বুলি জনা যায় ( পলায়নবাদী জুইৰ পৰা পৃথক য'ত ট্ৰিগাৰ এৰি দিলে ছিয়াৰে পুনৰ সংযুক্ত হ'ব নোৱাৰে)। কুক-অফ হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা পাবলৈ কোনো ধৰণৰ শীতল ব্যৱস্থা বা ডিজাইন উপাদানৰ প্ৰয়োজন হয়। প্ৰাথমিক মেচিনগানবোৰ প্ৰায়ে পানীৰে শীতল কৰা হৈছিল আৰু এই প্ৰযুক্তি অতি ফলপ্ৰসূ আছিল যদিও (আৰু সঁচাকৈয়ে প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত মেচিনগানৰ কুখ্যাত কাৰ্যক্ষমতাৰ অন্যতম উৎস আছিল), পানীৰ জেকেটবোৰেও ইতিমধ্যে ডাঙৰ ডাঙৰ ডিজাইন এটাত যথেষ্ট ওজন যোগ কৰিছিল; শত্ৰুৰ গুলীৰ সন্মুখীন হ’লেও তেওঁলোক নিজেই দুৰ্বল আছিল। কৱচৰ ব্যৱস্থা কৰিব পৰা গ’ল আৰু প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত বিশেষকৈ জাৰ্মানসকলে প্ৰায়ে এই কাম কৰিছিল; কিন্তু ইয়াৰ ফলত বন্দুকবোৰৰ ওজন আৰু অধিক বৃদ্ধি পালে। বায়ু শীতল মেচিনগানত প্ৰায়ে দ্ৰুত পৰিৱৰ্তন বেৰেল (প্ৰায়ে ক্ৰুৰ সদস্যই কঢ়িয়াই নিয়া), নিষ্ক্ৰিয় শীতল ফিন বা কিছুমান ডিজাইনত বলপূৰ্বক বায়ু শীতল কৰা, যেনে লুইছ গানে ব্যৱহাৰ কৰা ধৰণৰ। ধাতুবিজ্ঞানৰ অগ্ৰগতি আৰু বেৰেল লাইনাৰত বিশেষ কম্পোজিটৰ ব্যৱহাৰে গুলী চলোৱাৰ সময়ত অধিক তাপ শোষণ আৰু অপচয়ৰ সুবিধা প্ৰদান কৰিছে। জুইৰ হাৰ যিমানেই বেছি হ’ব সিমানেই বেছিকৈ বেৰেল সলনি কৰি ঠাণ্ডা হ’বলৈ দিব লাগিব। ইয়াক কম কৰিবলৈ বেছিভাগ বায়ু শীতল বন্দুক চুটি বিস্ফোৰণত বা গুলীৰ হাৰ কমকৈহে নিক্ষেপ কৰা হয়। কিছুমান ডিজাইন – যেনে এমজি৪২ ৰ বহুতো ভিন্নতা – প্ৰতি মিনিটত ১২০০ ৰাউণ্ডতকৈ অধিক গুলীৰ হাৰত গুলী চলাব পাৰে। মটৰচালিত গেটলিং গানে সকলোতকৈ দ্ৰুততম গুলীচালনাৰ হাৰ লাভ কৰিব পাৰে, আংশিকভাৱে কাৰণ এই ফৰ্মেটটোৱে কাৰ্টিজৰ ভিতৰত থকা প্ৰপেলেণ্টৰ পৰা আহৰণ কৰা শক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰাৰ পৰিৱৰ্তে বাহিৰৰ পৰা ব্যৱস্থাটোত অতিৰিক্ত শক্তি ইনজেকচন কৰাটো জড়িত হৈ থাকে, আংশিকভাৱে কাৰণ পৰৱৰ্তী ৰাউণ্ডটো পূৰ্বৰ কাৰ্টিজৰ কেছটো নিৰ্গত হোৱাৰ লগে লগে বা তাৰ আগতে সুমুৱাব পাৰি, আৰু আংশিকভাৱে কাৰণ এই ডিজাইনটোৱে অন্তৰ্নিহিতভাৱে অবাঞ্চিত তাপৰ সৈতে অতিশয় মোকাবিলা কৰে দক্ষতাৰে – ফলপ্ৰসূভাৱে প্ৰতিটো শ্বটৰ পিছত বেৰেল আৰু চেম্বাৰ দ্ৰুতভাৱে সলনি কৰা। গেটলিংক সামৰি লোৱা একাধিক বন্দুকবোৰ আন একক নলীৰ বন্দুকতকৈ বহু বেছি ধাতুৰ গোট হোৱাৰ বাবে ইহঁতে এটা নিৰ্দিষ্ট পৰিমাণৰ তাপৰ বাবে উষ্ণতা বৃদ্ধি কৰাত বহুত লেহেমীয়া হয়, আনহাতে একে সময়তে ইহঁতে অতিৰিক্তখিনি ঢালি দিয়াতো বহুত ভাল, কাৰণ অতিৰিক্ত বেৰেলে বৃহৎ পৃষ্ঠভাগৰ ক্ষেত্ৰফল প্ৰদান কৰে যাৰ পৰা অবাঞ্চিত তাপ শক্তি বিসৰ্জন কৰিব পৰা যায়। ইয়াৰ উপৰিও দ্ৰুত জুইৰ সময়ত অতি বেছি বেগত ঘূৰি থকা ডিজাইনৰ প্ৰকৃতিৰ ইহঁত থাকে, যাৰ সুবিধা হৈছে পাৰ্শ্বক্ৰিয়া হিচাপে বৰ্ধিত বায়ু-শীতলতা উৎপন্ন কৰা। যিবোৰ অস্ত্ৰত গোলটো একেলগে বহি থাকে আৰু গুলী চলায়, সেইবোৰত অপাৰেটৰৰ সুৰক্ষাৰ বাবে যান্ত্ৰিক সময় নিৰ্ধাৰণ কৰাটো অতি প্ৰয়োজনীয়, যাতে গুলীটো সঠিকভাৱে বহাৰ আগতে গুলী চলাব নোৱাৰে। মেচিনগান এটা বা ততোধিক যান্ত্ৰিক ছিয়াৰৰ দ্বাৰা নিয়ন্ত্ৰিত হয়। যেতিয়া এটা ছিয়াৰ ঠাইত থাকে, তেতিয়া ই ফলপ্ৰসূভাৱে ইয়াৰ গতিৰ পৰিসৰৰ কোনো এটা সময়ত বল্টটোক বন্ধ কৰি দিয়ে। কিছুমান ছিয়াৰে বল্টটো পিছফালে লক কৰিলে বন্ধ কৰি দিয়ে। আন ছিয়াৰবোৰে ৰাউণ্ডটো চেম্বাৰত লক কৰাৰ পিছত ফায়াৰিং পিনটো আগলৈ যোৱাত বাধা দিয়ে। প্ৰায় সকলো মেচিনগানত "সুৰক্ষা" ছিয়াৰ থাকে, যিয়ে ট্ৰিগাৰটোক জড়িত হোৱাৰ পৰা ৰক্ষা কৰে। == ইতিহাস == প্ৰথম দিশৰ মেচিন গানবোৰ ১৯শ শতিকাৰ মাজভাগত উদ্ভৱ হয়। এইবোৰ হাতত কঢ়িয়াই নিবলৈ তুলনামূলকভাৱে গধুৰ আছিল, আৰু সাধাৰণতে এটা দলৰ সহায়ত চলোৱা হ'ল। Hiram Maxim-ৰ দ্বাৰা উদ্ভাৱিত Maxim gun আছিল প্ৰথমটো সম্পূৰ্ণ স্বয়ংচালিত মেচিন গান, যিয়ে ১৮৮৪ চনত পেটেণ্ট লাভ কৰিছিল। এই অস্ত্ৰই সজাৱে-চালিত ৰিকইল ব্যৱস্থাৰ সহায়ত নিজৰ গুলী-চালনা প্ৰক্ৰিয়াই বজাই ৰাখিছিল। Maxim gun ৰ উন্নয়নে মেচিন গানৰ প্ৰযুক্তিত এক বিপ্লৱ অনাৰ লগতে উপনিবেশবাদী যুদ্ধসমূহত আৰু তাৰ পাছত [[প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধ]]ত ব্যাপকভাৱে ব্যৱহৃত হোৱাৰ পথ প্ৰসস্ত কৰে। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত, মেচিন গানবোৰক খন্দক যুদ্ধত ক্ষেত্ৰ প্ৰতিষেধ আৰু দমনকাৰী গুলীৰ বাবে ব্যাপকভাৱে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ সময়ত বিভিন্ন জাতিয়ে উন্নত ধৰণৰ লাহি, মধ্যম, আৰু গধুৰ মেচিন গান ব্যৱহাৰ কৰিছিল। যুদ্ধৰ পাছত মেচিন গানবোৰ টেকনিকেল, সাঁজুযুক্ত যান, আৰু [[বিমান]]ত স্থাপন কৰা অস্ত্ৰ ৰূপে ব্যৱহৃত হ’বলৈ আৰম্ভ কৰে। আধুনিক যুগত, মেচিন গানসমূহে উন্নত উপাদান, ঠাণ্ডা ব্যৱস্থা, আৰু দৃষ্টিসাধনৰ যোগান পাইছে, যাৰ ফলত ই অতি প্ৰভাৱশালী আৰু বিচক্ষণ অস্ত্ৰ ৰূপে বিবেচিত হৈছে। ==মানৱ আন্তঃপৃষ্ঠ== [[File:M2m60c2.jpg|thumb|left|এই M60 মেচিনগানটো এটা XM2 অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপচিষ্টেমৰ অংশ; ইয়াক প্ৰত্যক্ষভাৱে নহয়, বিমানৰ পৰা লক্ষ্য কৰি আৰু গুলীচালনা কৰা হয়। ]] লাইট মেচিনগানত আটাইতকৈ সাধাৰণ আন্তঃপৃষ্ঠটো হ’ল পিষ্টলৰ গ্ৰীপ আৰু ট্ৰিগাৰ আৰু ইয়াৰ লগত বাটষ্টক সংলগ্ন কৰা হয়। বাহন আৰু ট্ৰাইপডত লগোৱা মেচিনগানত সাধাৰণতে স্পেড গ্ৰীপ থাকে। পূৰ্বৰ মেচিনগানত সাধাৰণতে হেণ্ড ক্ৰেংক আছিল আৰু আধুনিক বাহ্যিকভাৱে চালিত মেচিনগান, যেনে মিনিগানত সাধাৰণতে জয়ষ্টিকত ইলেক্ট্ৰনিক বুটাম বা ট্ৰিগাৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। ২০ শতিকাৰ শেষৰ ফালে অধিক মৌলিক লোহাৰ দৃষ্টিশক্তিৰ পৰিৱৰ্তে স্কোপ আৰু অন্যান্য জটিল অপটিক্স অধিক সাধাৰণ হৈ পৰে। প্ৰাথমিক হাতৰ মেচিনগানত লোডিং ব্যৱস্থা প্ৰায়ে ঢিলা (অ-লিংকড) কাৰ্টিজৰ এটা হপাৰৰ পৰা হৈছিল। হাতেৰে চলোৱা ভলী গানবোৰ সাধাৰণতে একেলগে পুনৰ লোড কৰিবলগীয়া হৈছিল (প্ৰতিটো বেৰেল হাতেৰে পুনৰ লোড কৰা হৈছিল, বা অস্ত্ৰত সুমুৱাই দিয়া প্লেটত কাৰ্টিজৰ এটা গোট সংলগ্ন কৰা হৈছিল)। হপাৰৰ সহায়ত অস্ত্ৰটোৱে গুলী চলোৱাৰ সময়ত প্ৰায়ে গুলীবোৰ যোগ কৰিব পৰা গ’ল। এইটো ক্ৰমান্বয়ে বেল্ট-ফেড ব্যৱস্থালৈ সলনি হৈছিল, যিবোৰ হয় কোনো ব্যক্তিয়ে (শ্বুটাৰ বা সহায়কাৰী ব্যক্তি) ধৰি ৰাখে, নহয় বেগ বা বাকচত ধৰি ৰাখে। কিছুমান আধুনিক বাহন মেচিনগানত লিংকলেছ ফিড চিষ্টেম ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আধুনিক মেচিনগান সাধাৰণতে চাৰিটা ধৰণেৰে এটা ধৰণেৰে মাউণ্ট কৰা হয়। প্ৰথমটো হৈছে এটা বাইপড, প্ৰায়ে অস্ত্ৰৰ সৈতে সংযুক্ত, লঘু আৰু মজলীয়া মেচিনগানত সাধাৰণ। আন এটা হ’ল ট্ৰাইপড, সাধাৰণতে মধ্যমীয়া আৰু গধুৰ মেচিনগানত পোৱা যায়। জাহাজ, বাহন আৰু বিমানত মেচিনগান সাধাৰণতে পিণ্টল মাউণ্টত লগোৱা হয়, যিটো ষ্টীলৰ পোষ্ট যিটো বাহনৰ ফ্ৰেম বা দেহৰ সৈতে সংযুক্ত। শেষৰ সাধাৰণ মাউণ্টিং ধৰণটো বাহনৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ ব্যৱস্থাৰ অংশ হিচাপে, যেনে টেংক সমাক্ষীয় বা বিমানৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰৰ অংশ। এইবোৰ সাধাৰণতে বৈদ্যুতিকভাৱে চলোৱা হয় আৰু ইয়াৰ জটিল দৃষ্টি ব্যৱস্থা থাকে, যেনে, আমেৰিকাৰ হেলিকপ্টাৰ অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ উপ-ব্যৱস্থা। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] lysh0kvuga4hf72boq170qi0mhyuh8w 0 122668 517484 517431 2025-06-12T16:12:37Z Kandarpajit Kallol 6257 517484 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)।]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন । টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি , শক্তিশালী কৱচ , আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য ; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয় । আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|alt=১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান , যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ । তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে , যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে [ 1 ] ), [ বিতৰ্কিত – আলোচনা ] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে। [ 2 ] আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয় । মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল , মজলীয়া , গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু- , অশ্বাৰোহী- , পদাতিক- , ক্ৰুজাৰ- , বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে । swvyap824xrdl1msk2bgh24foochjjl 517485 517484 2025-06-12T16:13:55Z Kandarpajit Kallol 6257 517485 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)।]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন । টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি , শক্তিশালী কৱচ , আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য ; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয় । আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান , যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ । তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে , যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে [ 1 ] ), [ বিতৰ্কিত – আলোচনা ] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে। [ 2 ] আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয় । মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল , মজলীয়া , গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু- , অশ্বাৰোহী- , পদাতিক- , ক্ৰুজাৰ- , বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে । k115a77in4lu73us61lk13slasgwp13 517487 517485 2025-06-12T16:15:44Z Kandarpajit Kallol 6257 517487 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)।]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন । টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি , শক্তিশালী কৱচ , আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য ; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয় । আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান , যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ । তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে , যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয় । মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল , মজলীয়া , গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু- , অশ্বাৰোহী- , পদাতিক- , ক্ৰুজাৰ- , বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে । ==তথ্যসূত্ৰ== 9ni0g1j6t3x2vh47yq82380e9c7f00y 517488 517487 2025-06-12T16:17:32Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517488 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)। ]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন। টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি, শক্তিশালী কৱচ, আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয়। আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান, যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ। তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয়। মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল, মজলীয়া, গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু-, অশ্বাৰোহী-, পদাতিক-, ক্ৰুজাৰ-, বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] ahm518we3cb7arrd65yrajd65ft6ao1 517494 517488 2025-06-12T16:51:49Z Kandarpajit Kallol 6257 517494 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)। ]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন। টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি, শক্তিশালী কৱচ, আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয়। আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান, যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ। তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয়। মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল, মজলীয়া, গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু-, অশ্বাৰোহী-, পদাতিক-, ক্ৰুজাৰ-, বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে। ==উন্নয়নৰ আভাস== আধুনিক টেংক আদিম সাজসজ্জিত বাহনৰ পৰা এক শতিকাৰ বিকাশৰ ফল, কাৰণ আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনৰ দৰে প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি, যাৰ ফলত গধুৰ সাজসজ্জিত বাহনৰ দ্ৰুত গতিৰ সুবিধা হৈছিল। এই অগ্ৰগতিৰ ফলত টেংকসমূহৰ প্ৰথম আবিৰ্ভাৱৰ পিছৰ বছৰবোৰত সামৰ্থ্যৰ প্ৰচণ্ড পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত টেংকসমূহ গ্ৰেট ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্সে পৃথকে পৃথকে আৰু একেলগে বিকশিত কৰিছিল পশ্চিম ফ্ৰণ্টত খাদ যুদ্ধৰ অচলাৱস্থা ভংগ কৰাৰ উপায় হিচাপে । ১৯১৫ চনত ইংলেণ্ডৰ লিংকনৰ উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীত নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমটো ব্ৰিটিছ প্ৰ'ট'টাইপ গিয়াৰবক্স আৰু হালৰ ডিজাইন কৰা মেজৰ ৱালটাৰ গৰ্ডন উইলছনে আৰু ট্ৰেক প্লেটৰ ডিজাইন কৰা উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীৰ উইলিয়াম ট্ৰিটনে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে । [ 12 ] এইটো এটা নতুন ডিজাইনৰ আৰ্হি আছিল যিটো ব্ৰিটিছ সেনাৰ মাৰ্ক I টেংক হ'ব, ১৯১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ছম যুদ্ধৰ সময়ত যুদ্ধত ব্যৱহৃত প্ৰথম টেংক । [ 12 ] ব্ৰিটিছে তেওঁলোকৰ বিকাশৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত "টেংক" নামটো গ্ৰহণ কৰিছিল, তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য লুকুৱাবলৈ নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে ( ব্যুৎপত্তি চাওক )। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত ব্ৰিটিছ আৰু ফৰাচীসকলে হাজাৰ হাজাৰ টেংক নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও জাৰ্মানীয়ে টেংকটোৰ সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে অবিশ্বাসী আছিল, আৰু তেওঁলোকৰ হাতত পৰ্যাপ্ত সম্পদ নাছিল, সেয়েহে ই মাত্ৰ বিশটাহে নিৰ্মাণ কৰিছিল। আন্তঃযুদ্ধ যুগৰ টেংকসমূহ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বহুত ডাঙৰ আৰু শক্তিশালী ডিজাইনলৈ বিকশিত হয় । সাজসজ্জিত যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ নতুন ধাৰণা গঢ় লৈ উঠিছিল; ১৯৩৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ছোভিয়েট ইউনিয়নে খালখিন গল ( নোমনহান ) ত প্ৰথম গণ টেংক/বিমান আক্ৰমণ চলায় [ 13 ] আৰু পিছলৈ মূল যুদ্ধ টেংকৰ পূৰ্বৰ অন্যতম টি-৩৪ নিৰ্মাণ কৰে । তাৰ দুসপ্তাহ নৌহওঁতেই জাৰ্মানীয়ে তেওঁলোকৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ সাজসজ্জিত অভিযান আৰম্ভ কৰে যিটো ব্লিটজক্ৰিগ ("বিজুলী যুদ্ধ") নামেৰে পৰিচিত হ'ব – মটৰচালিত আৰু যান্ত্ৰিক পদাতিক বাহিনী , আৰ্টিলাৰী আৰু বায়ু শক্তিৰ সৈতে সংযুক্ত টেংকৰ গণ ঘনত্ব যিবোৰ শত্ৰুৰ ফ্ৰণ্ট ভাঙি শত্ৰুৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ভাঙি পেলাবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত উচ্চ বিস্ফোৰক টেংক বিৰোধী ৱাৰহেডৰ ব্যাপক প্ৰৱৰ্তনৰ ফলত পদাতিক সৈন্যই কঢ়িয়াই নিয়া টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰ যেনে Panzerfaust , যিয়ে কিছুমান প্ৰকাৰৰ টেংক ধ্বংস কৰিব পাৰে। শীতল যুদ্ধত টেংকসমূহ এই অস্ত্ৰসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ফলত ১৯৬০ চনৰ সময়ছোৱাত কৱচৰ প্ৰকাৰ বহু পৰিমাণে উন্নত হৈছিল, বিশেষকৈ কম্পোজিট কৱচ । উন্নত ইঞ্জিন, ট্ৰেন্সমিছন আৰু ছাচপেনচনৰ ফলত এই সময়ৰ টেংকবোৰ ডাঙৰ হ’ব পাৰিছিল। বন্দুক প্ৰযুক্তিৰ দিশসমূহো যথেষ্ট সলনি হৈছিল, শ্বেল ডিজাইন আৰু লক্ষ্য প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ লগে লগে। শীতল যুদ্ধৰ সময়ত মূল যুদ্ধ টেংক ধাৰণাটো উদ্ভৱ হয় আৰু আধুনিক সেনাবাহিনীৰ এটা মূল উপাদান হৈ পৰে। [ 14 ] একবিংশ শতিকাত অসমতাপূৰ্ণ যুদ্ধৰ ভূমিকা বৃদ্ধি আৰু শীতল যুদ্ধৰ অন্ত পৰাৰ লগে লগে, যিয়ে বিশ্বজুৰি আৰু ইয়াৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ব্যয়বহুল এণ্টি টেংক ৰকেট প্ৰপেল্ড গ্ৰেনেড (RPG) বৃদ্ধি কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল, টেংকসমূহৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰাৰ ক্ষমতা হ্ৰাস পাইছে। আধুনিক টেংকসমূহক অধিক সঘনাই সংযুক্ত অস্ত্ৰ ইউনিটত সংগঠিত কৰা হয় য'ত পদাতিক বাহিনীৰ সমৰ্থন জড়িত হৈ থাকে , যিসকলে পদাতিক যুদ্ধ বাহনত টেংকসমূহৰ সৈতে যাব পাৰে আৰু গোপনীয়তা বা স্থল আক্ৰমণকাৰী বিমানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত । [ 15 ] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] 5594xzncsnm2somx9144r57hatwv7v0 517495 517494 2025-06-12T16:56:01Z Kandarpajit Kallol 6257 517495 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)। ]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন। টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি, শক্তিশালী কৱচ, আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয়। আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান, যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ। তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয়। মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল, মজলীয়া, গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু-, অশ্বাৰোহী-, পদাতিক-, ক্ৰুজাৰ-, বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে। ==উন্নয়নৰ আভাস== আধুনিক টেংক আদিম সাজসজ্জিত বাহনৰ পৰা এক শতিকাৰ বিকাশৰ ফল, কাৰণ আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনৰ দৰে প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি, যাৰ ফলত গধুৰ সাজসজ্জিত বাহনৰ দ্ৰুত গতিৰ সুবিধা হৈছিল। এই অগ্ৰগতিৰ ফলত টেংকসমূহৰ প্ৰথম আবিৰ্ভাৱৰ পিছৰ বছৰবোৰত সামৰ্থ্যৰ প্ৰচণ্ড পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত টেংকসমূহ গ্ৰেট ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্সে পৃথকে পৃথকে আৰু একেলগে বিকশিত কৰিছিল পশ্চিম ফ্ৰণ্টত খাদ যুদ্ধৰ অচলাৱস্থা ভংগ কৰাৰ উপায় হিচাপে । ১৯১৫ চনত ইংলেণ্ডৰ লিংকনৰ উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীত নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমটো ব্ৰিটিছ প্ৰ'ট'টাইপ গিয়াৰবক্স আৰু হালৰ ডিজাইন কৰা মেজৰ ৱালটাৰ গৰ্ডন উইলছনে আৰু ট্ৰেক প্লেটৰ ডিজাইন কৰা উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীৰ উইলিয়াম ট্ৰিটনে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে ।<ref name="Tank origins">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|title=World War One: The tank's secret Lincoln origins|work=BBC News|date=24 February 2014|access-date=1 April 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913032138/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|archive-date=13 September 2015}}</ref> এইটো এটা নতুন ডিজাইনৰ আৰ্হি আছিল যিটো ব্ৰিটিছ সেনাৰ মাৰ্ক I টেংক হ'ব, ১৯১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ছম যুদ্ধৰ সময়ত যুদ্ধত ব্যৱহৃত প্ৰথম টেংক ।<ref name="Tank origins"/> ব্ৰিটিছে তেওঁলোকৰ বিকাশৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত "টেংক" নামটো গ্ৰহণ কৰিছিল, তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য লুকুৱাবলৈ নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে ( ব্যুৎপত্তি চাওক )। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত ব্ৰিটিছ আৰু ফৰাচীসকলে হাজাৰ হাজাৰ টেংক নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও জাৰ্মানীয়ে টেংকটোৰ সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে অবিশ্বাসী আছিল, আৰু তেওঁলোকৰ হাতত পৰ্যাপ্ত সম্পদ নাছিল, সেয়েহে ই মাত্ৰ বিশটাহে নিৰ্মাণ কৰিছিল। আন্তঃযুদ্ধ যুগৰ টেংকসমূহ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বহুত ডাঙৰ আৰু শক্তিশালী ডিজাইনলৈ বিকশিত হয় । সাজসজ্জিত যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ নতুন ধাৰণা গঢ় লৈ উঠিছিল; ১৯৩৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ছোভিয়েট ইউনিয়নে খালখিন গল (নোমনহান)ত প্ৰথম গণ টেংক/বিমান আক্ৰমণ চলায়<ref>[[#CITEREFCoox1939|Coox (1985)]], p. 579, 590, 663</ref> আৰু পিছলৈ মূল যুদ্ধ টেংকৰ পূৰ্বৰ অন্যতম টি-৩৪ নিৰ্মাণ কৰে । তাৰ দুসপ্তাহ নৌহওঁতেই জাৰ্মানীয়ে তেওঁলোকৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ সাজসজ্জিত অভিযান আৰম্ভ কৰে যিটো ব্লিটজক্ৰিগ ("বিজুলী যুদ্ধ") নামেৰে পৰিচিত হ'ব – মটৰচালিত আৰু যান্ত্ৰিক পদাতিক বাহিনী , আৰ্টিলাৰী আৰু বায়ু শক্তিৰ সৈতে সংযুক্ত টেংকৰ গণ ঘনত্ব যিবোৰ শত্ৰুৰ ফ্ৰণ্ট ভাঙি শত্ৰুৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ভাঙি পেলাবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত উচ্চ বিস্ফোৰক টেংক বিৰোধী ৱাৰহেডৰ ব্যাপক প্ৰৱৰ্তনৰ ফলত পদাতিক সৈন্যই কঢ়িয়াই নিয়া টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰ যেনে Panzerfaust , যিয়ে কিছুমান প্ৰকাৰৰ টেংক ধ্বংস কৰিব পাৰে। শীতল যুদ্ধত টেংকসমূহ এই অস্ত্ৰসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ফলত ১৯৬০ চনৰ সময়ছোৱাত কৱচৰ প্ৰকাৰ বহু পৰিমাণে উন্নত হৈছিল, বিশেষকৈ কম্পোজিট কৱচ । উন্নত ইঞ্জিন, ট্ৰেন্সমিছন আৰু ছাচপেনচনৰ ফলত এই সময়ৰ টেংকবোৰ ডাঙৰ হ’ব পাৰিছিল। বন্দুক প্ৰযুক্তিৰ দিশসমূহো যথেষ্ট সলনি হৈছিল, শ্বেল ডিজাইন আৰু লক্ষ্য প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ লগে লগে। শীতল যুদ্ধৰ সময়ত মূল যুদ্ধ টেংক ধাৰণাটো উদ্ভৱ হয় আৰু আধুনিক সেনাবাহিনীৰ এটা মূল উপাদান হৈ পৰে।<ref name="House1984"/> একবিংশ শতিকাত অসমতাপূৰ্ণ যুদ্ধৰ ভূমিকা বৃদ্ধি আৰু শীতল যুদ্ধৰ অন্ত পৰাৰ লগে লগে, যিয়ে বিশ্বজুৰি আৰু ইয়াৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ব্যয়বহুল এণ্টি টেংক ৰকেট প্ৰপেল্ড গ্ৰেনেড (RPG) বৃদ্ধি কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল, টেংকসমূহৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰাৰ ক্ষমতা হ্ৰাস পাইছে। আধুনিক টেংকসমূহক অধিক সঘনাই সংযুক্ত অস্ত্ৰ ইউনিটত সংগঠিত কৰা হয় য'ত পদাতিক বাহিনীৰ সমৰ্থন জড়িত হৈ থাকে , যিসকলে পদাতিক যুদ্ধ বাহনত টেংকসমূহৰ সৈতে যাব পাৰে আৰু গোপনীয়তা বা স্থল আক্ৰমণকাৰী বিমানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত ।<ref>{{Citation|first=Roger| last = Trinquier |author-link=Roger Trinquier| title = Modern Warfare. A French View of Counterinsurgency |translator-first= Daniel |translator-last=Lee | quote = Pitting a traditional combined armed force trained and equipped to defeat similar military organizations against insurgents reminds one of a pile driver attempting to crush a fly, indefatigably persisting in repeating its efforts.}}{{Page needed|date=May 2012}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] 3ylp29wav6lti6kr774pq6itexwbrf6 517496 517495 2025-06-12T16:56:54Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517496 wikitext text/x-wiki [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)। ]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন। টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি, শক্তিশালী কৱচ, আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয়। আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান, যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ। তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয়। মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল, মজলীয়া, গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু-, অশ্বাৰোহী-, পদাতিক-, ক্ৰুজাৰ-, বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে। ==উন্নয়নৰ আভাস== আধুনিক টেংক আদিম সাজসজ্জিত বাহনৰ পৰা এক শতিকাৰ বিকাশৰ ফল, কাৰণ অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনৰ দৰে প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি, যাৰ ফলত গধুৰ সাজসজ্জিত বাহনৰ দ্ৰুত গতিৰ সুবিধা হৈছিল। এই অগ্ৰগতিৰ ফলত টেংকসমূহৰ প্ৰথম আবিৰ্ভাৱৰ পিছৰ বছৰবোৰত সামৰ্থ্যৰ প্ৰচণ্ড পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত টেংকসমূহ গ্ৰেট ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্সে পৃথকে পৃথকে আৰু একেলগে বিকশিত কৰিছিল পশ্চিম ফ্ৰণ্টত খাদ যুদ্ধৰ অচলাৱস্থা ভংগ কৰাৰ উপায় হিচাপে। ১৯১৫ চনত ইংলেণ্ডৰ লিংকনৰ উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীত নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমটো ব্ৰিটিছ প্ৰ'ট'টাইপ গিয়াৰবক্স আৰু হালৰ ডিজাইন কৰা মেজৰ ৱালটাৰ গৰ্ডন উইলছনে আৰু ট্ৰেক প্লেটৰ ডিজাইন কৰা উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীৰ উইলিয়াম ট্ৰিটনে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে।<ref name="Tank origins">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|title=World War One: The tank's secret Lincoln origins|work=BBC News|date=24 February 2014|access-date=1 April 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913032138/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|archive-date=13 September 2015}}</ref> এইটো এটা নতুন ডিজাইনৰ আৰ্হি আছিল যিটো ব্ৰিটিছ সেনাৰ মাৰ্ক I টেংক হ'ব, ১৯১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ছম যুদ্ধৰ সময়ত যুদ্ধত ব্যৱহৃত প্ৰথম টেংক।<ref name="Tank origins"/> ব্ৰিটিছে তেওঁলোকৰ বিকাশৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত "টেংক" নামটো গ্ৰহণ কৰিছিল, তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য লুকুৱাবলৈ নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে ( ব্যুৎপত্তি চাওক )। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত ব্ৰিটিছ আৰু ফৰাচীসকলে হাজাৰ হাজাৰ টেংক নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও জাৰ্মানীয়ে টেংকটোৰ সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে অবিশ্বাসী আছিল, আৰু তেওঁলোকৰ হাতত পৰ্যাপ্ত সম্পদ নাছিল, সেয়েহে ই মাত্ৰ বিশটাহে নিৰ্মাণ কৰিছিল। আন্তঃযুদ্ধ যুগৰ টেংকসমূহ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বহুত ডাঙৰ আৰু শক্তিশালী ডিজাইনলৈ বিকশিত হয়। সাজসজ্জিত যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ নতুন ধাৰণা গঢ় লৈ উঠিছিল; ১৯৩৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ছোভিয়েট ইউনিয়নে খালখিন গল (নোমনহান)ত প্ৰথম গণ টেংক/বিমান আক্ৰমণ চলায়<ref>[[#CITEREFCoox1939|Coox (1985)]], p. 579, 590, 663</ref> আৰু পিছলৈ মূল যুদ্ধ টেংকৰ পূৰ্বৰ অন্যতম টি-৩৪ নিৰ্মাণ কৰে। তাৰ দুসপ্তাহ নৌহওঁতেই জাৰ্মানীয়ে তেওঁলোকৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ সাজসজ্জিত অভিযান আৰম্ভ কৰে যিটো ব্লিটজক্ৰিগ ("বিজুলী যুদ্ধ") নামেৰে পৰিচিত হ'ব – মটৰচালিত আৰু যান্ত্ৰিক পদাতিক বাহিনী, আৰ্টিলাৰী আৰু বায়ু শক্তিৰ সৈতে সংযুক্ত টেংকৰ গণ ঘনত্ব যিবোৰ শত্ৰুৰ ফ্ৰণ্ট ভাঙি শত্ৰুৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ভাঙি পেলাবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত উচ্চ বিস্ফোৰক টেংক বিৰোধী ৱাৰহেডৰ ব্যাপক প্ৰৱৰ্তনৰ ফলত পদাতিক সৈন্যই কঢ়িয়াই নিয়া টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰ যেনে Panzerfaust, যিয়ে কিছুমান প্ৰকাৰৰ টেংক ধ্বংস কৰিব পাৰে। শীতল যুদ্ধত টেংকসমূহ এই অস্ত্ৰসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ফলত ১৯৬০ চনৰ সময়ছোৱাত কৱচৰ প্ৰকাৰ বহু পৰিমাণে উন্নত হৈছিল, বিশেষকৈ কম্পোজিট কৱচ। উন্নত ইঞ্জিন, ট্ৰেন্সমিছন আৰু ছাচপেনচনৰ ফলত এই সময়ৰ টেংকবোৰ ডাঙৰ হ’ব পাৰিছিল। বন্দুক প্ৰযুক্তিৰ দিশসমূহো যথেষ্ট সলনি হৈছিল, শ্বেল ডিজাইন আৰু লক্ষ্য প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ লগে লগে। শীতল যুদ্ধৰ সময়ত মূল যুদ্ধ টেংক ধাৰণাটো উদ্ভৱ হয় আৰু আধুনিক সেনাবাহিনীৰ এটা মূল উপাদান হৈ পৰে।<ref name="House1984"/> একবিংশ শতিকাত অসমতাপূৰ্ণ যুদ্ধৰ ভূমিকা বৃদ্ধি আৰু শীতল যুদ্ধৰ অন্ত পৰাৰ লগে লগে, যিয়ে বিশ্বজুৰি আৰু ইয়াৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ব্যয়বহুল এণ্টি টেংক ৰকেট প্ৰপেল্ড গ্ৰেনেড (RPG) বৃদ্ধি কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল, টেংকসমূহৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰাৰ ক্ষমতা হ্ৰাস পাইছে। আধুনিক টেংকসমূহক অধিক সঘনাই সংযুক্ত অস্ত্ৰ ইউনিটত সংগঠিত কৰা হয় য'ত পদাতিক বাহিনীৰ সমৰ্থন জড়িত হৈ থাকে, যিসকলে পদাতিক যুদ্ধ বাহনত টেংকসমূহৰ সৈতে যাব পাৰে আৰু গোপনীয়তা বা স্থল আক্ৰমণকাৰী বিমানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত।<ref>{{Citation|first=Roger| last = Trinquier |author-link=Roger Trinquier| title = Modern Warfare. A French View of Counterinsurgency |translator-first= Daniel |translator-last=Lee | quote = Pitting a traditional combined armed force trained and equipped to defeat similar military organizations against insurgents reminds one of a pile driver attempting to crush a fly, indefatigably persisting in repeating its efforts.}}{{Page needed|date=May 2012}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] kr6si611otwbgksztsy6o95v3z7ndzm 517497 517496 2025-06-12T16:57:30Z Kandarpajit Kallol 6257 517497 wikitext text/x-wiki [[File:Mark I series tank.jpg|thumb|upright=1.35|যুদ্ধত লিপ্ত হোৱা প্ৰথমখন টেংক, ছলমন ছদ্মবেশ আঁচনিৰ সৈতে ব্ৰিটিছ মাৰ্ক ১ টেংক (চিত্ৰত ১৯১৬ চনত)। ]] '''টেংক''' হৈছে ফ্ৰণ্ট লাইন স্থল যুদ্ধত প্ৰাথমিক আক্ৰমণাত্মক অস্ত্ৰ হিচাপে উদ্দেশ্য কৰা এখন সাজসজ্জিত যুদ্ধ বাহন। টেংকৰ ডিজাইন হৈছে গধুৰ অগ্নিশক্তি, শক্তিশালী কৱচ, আৰু ট্ৰেক আৰু এটা শক্তিশালী ইঞ্জিনৰ দ্বাৰা প্ৰদান কৰা যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ গতিশীলতাৰ ভাৰসাম্য; তেওঁলোকৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ প্ৰায়ে এটা টাৰেটৰ ভিতৰত স্থাপন কৰা হয়। আধুনিক ২০ আৰু একবিংশ শতিকাৰ স্থল বাহিনীৰ মূল ভেটি আৰু সংযুক্ত অস্ত্ৰ যুদ্ধৰ এক মূল অংশ। [[File:British Sherman tank Italy Dec 1943 IWM NA 9992.jpg|thumb|১৯৪৩ চনত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ সময়ত ইটালীত এখন এম ৪ শ্বাৰমান]] [[File:Leopard 2 A7.JPG|thumb|জাৰ্মানীত এখন লিঅ’পাৰ্ড ২ এ ৭]] আধুনিক টেংক হৈছে বহুমুখী ভ্ৰাম্যমাণ স্থল অস্ত্ৰৰ মঞ্চ যাৰ মূল অস্ত্ৰ-শস্ত্ৰ হৈছে ঘূৰ্ণনশীল বন্দুকৰ টাৰেটত স্থাপন কৰা বৃহৎ কেলিবাৰৰ টেংক গান, যাৰ পৰিপূৰক হৈছে মেচিনগান বা অন্যান্য দূৰত্বৰ অস্ত্ৰ যেনে এণ্টি-টেংক গাইডেড মিছাইল বা ৰকেট লঞ্চাৰ। তেওঁলোকৰ গধুৰ বাহনৰ কৱচ আছে যিয়ে ক্ৰুসকলক সুৰক্ষা প্ৰদান কৰে, বাহনখনৰ গুলী সংৰক্ষণ, ইন্ধনৰ টেংক আৰু প্ৰপালচন ব্যৱস্থা। চকাৰ পৰিৱৰ্তে ট্ৰেকৰ ব্যৱহাৰে উন্নত কাৰ্য্যকৰী গতিশীলতা প্ৰদান কৰে যিয়ে টেংকক চকাযুক্ত বাহনতকৈ ঠেক ভূখণ্ড আৰু বোকা আৰু বৰফ/বৰফৰ দৰে প্ৰতিকূল পৰিস্থিতি ভালদৰে অতিক্ৰম কৰিবলৈ অনুমতি দিয়ে, আৰু এইদৰে যুদ্ধক্ষেত্ৰৰ সুবিধাজনক স্থানত অধিক নমনীয়ভাৱে স্থাপন কৰিব পাৰে। এই বৈশিষ্ট্যসমূহে টেংকটোক বিভিন্ন তীব্ৰ যুদ্ধ পৰিস্থিতিত একেলগে আক্ৰমণাত্মকভাৱে ( তেওঁলোকৰ শক্তিশালী মূল বন্দুকৰ পৰা প্ৰত্যক্ষ গুলীৰ সৈতে) আৰু প্ৰতিৰক্ষামূলকভাৱে ( সাধাৰণ পদাতিক ক্ষুদ্ৰ অস্ত্ৰ আৰু গধুৰ অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধৰ বাবে প্ৰায় অক্ষমতাৰ বাবে বন্ধুত্বপূৰ্ণ সৈন্যৰ বাবে অগ্নি সমৰ্থন আৰু ডিফিলেড হিচাপে) প্ৰদৰ্শন কৰিবলৈ সক্ষম কৰে, যদিও ২০২২ চনত টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰৰ বিৰুদ্ধে ভাল প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা। ইয়াৰে কিছুমানে মানুহৰ দ্বাৰা বহনযোগ্য, একক গুলীৰে পুৰণি প্ৰজন্মৰ টেংক ধ্বংস কৰাৰ ক্ষমতা প্ৰদৰ্শন কৰিছে<ref name= "6000nlaw">{{Cite news |last1= Parker |first1=Charlie |last2= Grylls |first2=George |date=24 March 2022 |title=Britain promised extra 6,000 missiles and war funds for Ukraine |work= [[The Times]] |editor-last= Brown |editor-first=Larisa |url= https://www.thetimes.com/article/43eb2854-aae8-11ec-8da7-c2b9b8c9eee5 |url-access= subscription |issn=0140-0460}}</ref>), [বিতৰ্কিত – আলোচনা] এই সকলোবোৰৰ লগতে পৰিৱৰ্তিত কৌশলগত পৰিস্থিতিৰ শোষণ কৰিবলৈ প্ৰয়োজনীয় গতিশীলতা বজাই ৰাখিছে।<ref>[[#CITEREFvon Senger und Etterlin1960|von Senger and Etterlin (1960)]], ''The World's armoured Fighting Vehicles'', p. 9.</ref> আধুনিক সামৰিক বাহিনীত টেংক সম্পূৰ্ণৰূপে একত্ৰিত কৰিলে যুদ্ধৰ এক নতুন যুগৰ জন্ম হয় যাক সাজসজ্জিত যুদ্ধ বুলি কোৱা হয়। মূল যুদ্ধ টেংক আৱিষ্কাৰ নোহোৱালৈকে টেংকসমূহক সাধাৰণতে ওজন শ্ৰেণী ( পাতল, মজলীয়া, গধুৰ বা অতিগধুৰ টেংক ) বা মতবাদী উদ্দেশ্য ( ব্ৰেকথ্ৰু-, অশ্বাৰোহী-, পদাতিক-, ক্ৰুজাৰ-, বা গোপনীয়তা টেংক) অনুসৰি শ্ৰেণীভুক্ত কৰা হৈছিল। কিছুমান ডাঙৰ আৰু ডাঠ সাজসজ্জিত আৰু ডাঙৰ বন্দুকযুক্ত, আনহাতে কিছুমান সৰু, লঘু সাজসজ্জিত আৰু সৰু কেলিবাৰ আৰু লঘু বন্দুকৰে সজ্জিত। এই সৰু টেংকবোৰে গতি আৰু চঞ্চলতাৰে ভূখণ্ডৰ ওপৰেৰে গতি কৰে আৰু শত্ৰুতাপূৰ্ণ লক্ষ্যত জড়িত হোৱাৰ উপৰিও চোৰাংচোৱাগিৰিৰ ভূমিকা পালন কৰিব পাৰে। সৰু, দ্ৰুত টেংকটোৱে সাধাৰণতে ডাঙৰ, গধুৰ সাজসজ্জিত টেংকৰ সৈতে যুদ্ধত লিপ্ত নহ'ব, আচৰিত ধৰণৰ ফ্লেংকিং কৌশলৰ সময়ৰ বাহিৰে। ==উন্নয়নৰ আভাস== আধুনিক টেংক আদিম সাজসজ্জিত বাহনৰ পৰা এক শতিকাৰ বিকাশৰ ফল, কাৰণ অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনৰ দৰে প্ৰযুক্তিৰ উন্নতি, যাৰ ফলত গধুৰ সাজসজ্জিত বাহনৰ দ্ৰুত গতিৰ সুবিধা হৈছিল। এই অগ্ৰগতিৰ ফলত টেংকসমূহৰ প্ৰথম আবিৰ্ভাৱৰ পিছৰ বছৰবোৰত সামৰ্থ্যৰ প্ৰচণ্ড পৰিৱৰ্তন ঘটিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত টেংকসমূহ গ্ৰেট ব্ৰিটেইন আৰু ফ্ৰান্সে পৃথকে পৃথকে আৰু একেলগে বিকশিত কৰিছিল পশ্চিম ফ্ৰণ্টত খাদ যুদ্ধৰ অচলাৱস্থা ভংগ কৰাৰ উপায় হিচাপে। ১৯১৫ চনত ইংলেণ্ডৰ লিংকনৰ উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীত নিৰ্মাণ কৰা প্ৰথমটো ব্ৰিটিছ প্ৰ'ট'টাইপ গিয়াৰবক্স আৰু হালৰ ডিজাইন কৰা মেজৰ ৱালটাৰ গৰ্ডন উইলছনে আৰু ট্ৰেক প্লেটৰ ডিজাইন কৰা উইলিয়াম ফষ্টাৰ এণ্ড কোম্পানীৰ উইলিয়াম ট্ৰিটনে মুখ্য ভূমিকা পালন কৰে।<ref name="Tank origins">{{cite news|url=https://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|title=World War One: The tank's secret Lincoln origins|work=BBC News|date=24 February 2014|access-date=1 April 2015|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20150913032138/http://www.bbc.co.uk/news/uk-england-25109879|archive-date=13 September 2015}}</ref> এইটো এটা নতুন ডিজাইনৰ আৰ্হি আছিল যিটো ব্ৰিটিছ সেনাৰ মাৰ্ক I টেংক হ'ব, ১৯১৬ চনৰ ছেপ্টেম্বৰ মাহত ছম যুদ্ধৰ সময়ত যুদ্ধত ব্যৱহৃত প্ৰথম টেংক।<ref name="Tank origins"/> ব্ৰিটিছে তেওঁলোকৰ বিকাশৰ প্ৰাৰম্ভিক পৰ্যায়ত "টেংক" নামটো গ্ৰহণ কৰিছিল, তেওঁলোকৰ উদ্দেশ্য লুকুৱাবলৈ নিৰাপত্তাৰ ব্যৱস্থা হিচাপে ( ব্যুৎপত্তি চাওক )। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধত ব্ৰিটিছ আৰু ফৰাচীসকলে হাজাৰ হাজাৰ টেংক নিৰ্মাণ কৰিছিল যদিও জাৰ্মানীয়ে টেংকটোৰ সম্ভাৱনাৰ বিষয়ে অবিশ্বাসী আছিল, আৰু তেওঁলোকৰ হাতত পৰ্যাপ্ত সম্পদ নাছিল, সেয়েহে ই মাত্ৰ বিশটাহে নিৰ্মাণ কৰিছিল। আন্তঃযুদ্ধ যুগৰ টেংকসমূহ দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ বহুত ডাঙৰ আৰু শক্তিশালী ডিজাইনলৈ বিকশিত হয়। সাজসজ্জিত যুদ্ধৰ গুৰুত্বপূৰ্ণ নতুন ধাৰণা গঢ় লৈ উঠিছিল; ১৯৩৯ চনৰ আগষ্ট মাহত ছোভিয়েট ইউনিয়নে খালখিন গল (নোমনহান)ত প্ৰথম গণ টেংক/বিমান আক্ৰমণ চলায়<ref>[[#CITEREFCoox1939|Coox (1985)]], p. 579, 590, 663</ref> আৰু পিছলৈ মূল যুদ্ধ টেংকৰ পূৰ্বৰ অন্যতম টি-৩৪ নিৰ্মাণ কৰে। তাৰ দুসপ্তাহ নৌহওঁতেই জাৰ্মানীয়ে তেওঁলোকৰ বৃহৎ পৰিসৰৰ সাজসজ্জিত অভিযান আৰম্ভ কৰে যিটো ব্লিটজক্ৰিগ ("বিজুলী যুদ্ধ") নামেৰে পৰিচিত হ'ব – মটৰচালিত আৰু যান্ত্ৰিক পদাতিক বাহিনী, আৰ্টিলাৰী আৰু বায়ু শক্তিৰ সৈতে সংযুক্ত টেংকৰ গণ ঘনত্ব যিবোৰ শত্ৰুৰ ফ্ৰণ্ট ভাঙি শত্ৰুৰ প্ৰতিৰোধ ক্ষমতা ভাঙি পেলাবলৈ ডিজাইন কৰা হৈছিল। দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ দ্বিতীয়াৰ্ধত উচ্চ বিস্ফোৰক টেংক বিৰোধী ৱাৰহেডৰ ব্যাপক প্ৰৱৰ্তনৰ ফলত পদাতিক সৈন্যই কঢ়িয়াই নিয়া টেংক বিৰোধী অস্ত্ৰ যেনে Panzerfaust, যিয়ে কিছুমান প্ৰকাৰৰ টেংক ধ্বংস কৰিব পাৰে। শীতল যুদ্ধত টেংকসমূহ এই অস্ত্ৰসমূহৰ প্ৰতি লক্ষ্য ৰাখি ডিজাইন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ফলত ১৯৬০ চনৰ সময়ছোৱাত কৱচৰ প্ৰকাৰ বহু পৰিমাণে উন্নত হৈছিল, বিশেষকৈ কম্পোজিট কৱচ। উন্নত ইঞ্জিন, ট্ৰেন্সমিছন আৰু ছাচপেনচনৰ ফলত এই সময়ৰ টেংকবোৰ ডাঙৰ হ’ব পাৰিছিল। বন্দুক প্ৰযুক্তিৰ দিশসমূহো যথেষ্ট সলনি হৈছিল, শ্বেল ডিজাইন আৰু লক্ষ্য প্ৰযুক্তিৰ উন্নতিৰ লগে লগে। শীতল যুদ্ধৰ সময়ত মূল যুদ্ধ টেংক ধাৰণাটো উদ্ভৱ হয় আৰু আধুনিক সেনাবাহিনীৰ এটা মূল উপাদান হৈ পৰে। একবিংশ শতিকাত অসমতাপূৰ্ণ যুদ্ধৰ ভূমিকা বৃদ্ধি আৰু শীতল যুদ্ধৰ অন্ত পৰাৰ লগে লগে, যিয়ে বিশ্বজুৰি আৰু ইয়াৰ উত্তৰাধিকাৰী হিচাপে ব্যয়বহুল এণ্টি টেংক ৰকেট প্ৰপেল্ড গ্ৰেনেড (RPG) বৃদ্ধি কৰাত অৰিহণা যোগাইছিল, টেংকসমূহৰ স্বতন্ত্ৰভাৱে কাম কৰাৰ ক্ষমতা হ্ৰাস পাইছে। আধুনিক টেংকসমূহক অধিক সঘনাই সংযুক্ত অস্ত্ৰ ইউনিটত সংগঠিত কৰা হয় য'ত পদাতিক বাহিনীৰ সমৰ্থন জড়িত হৈ থাকে, যিসকলে পদাতিক যুদ্ধ বাহনত টেংকসমূহৰ সৈতে যাব পাৰে আৰু গোপনীয়তা বা স্থল আক্ৰমণকাৰী বিমানৰ দ্বাৰা সমৰ্থিত।<ref>{{Citation|first=Roger| last = Trinquier |author-link=Roger Trinquier| title = Modern Warfare. A French View of Counterinsurgency |translator-first= Daniel |translator-last=Lee | quote = Pitting a traditional combined armed force trained and equipped to defeat similar military organizations against insurgents reminds one of a pile driver attempting to crush a fly, indefatigably persisting in repeating its efforts.}}{{Page needed|date=May 2012}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:অস্ত্ৰ]] [[শ্ৰেণী:যুদ্ধ]] l7846b89u18wy5hkcro6iszwv36bijd 0 122669 517498 517432 2025-06-12T17:07:20Z Kandarpajit Kallol 6257 517498 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''গাড়ী''' বা '''অটোম’বাইল''' বা '''বাহন''' হৈছে এখন [[চলন্ত যানবাহন]] যাৰ [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ই ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে, ৪টা চকা থাকে, আৰু মূলতঃ [[ব্যক্তিগত পৰিবহণ|মানুহৰ পৰিবহণ]]ৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref><ref name="OEDmotrcar"/> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰত আছে।{{Citation needed|date=June 2025|reason=এই সংখ্যা সকলো ধৰণৰ বাহন নহয়, কেৱল গাড়ী নহব পাৰে}} ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== nqd9eglu0ghc8e061v0s5hifflynzkl 517499 517498 2025-06-12T17:09:07Z Kandarpajit Kallol 6257 517499 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''গাড়ী''' বা '''অটোম’বাইল''' বা '''বাহন''' হৈছে চলন্ত যানবাহন, যাৰ [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ই ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে, ৪টা চকা থাকে, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== ctg41odzuxi3nhxy91hbq4dm4yxuw5e 517500 517499 2025-06-12T17:12:51Z Kandarpajit Kallol 6257 517500 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''গাড়ী''' বা '''কাৰ''' বা '''অটোম’বাইল''' বা '''বাহন''' হৈছে চলন্ত যানবাহন, যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== jcq5lglwvua2ejrh8iyklokwaloniq4 517501 517500 2025-06-12T17:13:59Z Kandarpajit Kallol 6257 517501 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''গাড়ী''' বা '''কাৰ''' বা '''অটোম’বাইল''' বা '''বাহন''' হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== difnnt7tvwpousthlt8g73cki5u7ys5 517502 517501 2025-06-12T17:26:40Z Kandarpajit Kallol 6257 517502 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''মটৰ গাড়ী''' বা '''অটোম’বাইল''' হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== pzy5d3zb0etrt2pzqadptc6l1ro58jh 517503 517502 2025-06-12T17:27:05Z Kandarpajit Kallol 6257 517503 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') বা '''অটোম’বাইল''' হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== 8waw0wcd9ctzg5wkdbdu88n9nsvvr3v 517504 517503 2025-06-12T17:27:29Z Kandarpajit Kallol 6257 পৃষ্ঠা [[গাড়ী]]ৰ পৰা [[মটৰ গাড়ী]]লৈ Kandarpajit Kallolয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 517503 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') বা '''অটোম’বাইল''' হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== 8waw0wcd9ctzg5wkdbdu88n9nsvvr3v 517509 517504 2025-06-12T17:30:34Z Kandarpajit Kallol 6257 517509 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}}{{Infobox machine | name = গাড়ী | image = 2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg | image_upright = 1.15 | caption = [[টোয়টা ক'ৰ'ল্লা]] যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। | classification = [[যানবাহন]] | industry = বিভিন্ন | application = [[:en:Transportation|পৰিবহণ]] | fuel_source = {{unbulleted list | [[পেট্ৰ'ল]] | [[ডিজেল]] | [[প্ৰাকৃতিক গেছ]] | [[হাইড্ৰজেন]] | [[বায়োডিজেল]] | [[ব্যাটাৰী চালিত বাহন|ব্যাটাৰী]] | [[ইন্ধন কক্ষ]] | [[সূৰ্য শক্তি|সূৰ্য কক্ষ]] | [[হাইব্ৰিড গাড়ী|হাইব্ৰিড]] }} | powered = হয় | self-propelled = হয় | wheels = ৩–৬, সাধাৰণতে ৪টা | axles = ২, কেতিয়াবা ৩ | invented = {{start date and age|1886|df=y|p=y}} | inventor = [[কাৰ্ল বেঞ্জ]] }} '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== a7d0yboq482u0zqg2sgojfqjhl7ooc1 517510 517509 2025-06-12T17:33:02Z Kandarpajit Kallol 6257 517510 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল।]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে [[পথ]]ত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক [[ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজ]] ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]-এ আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ [[বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন]] পেটেণ্ট কৰিছিল। ২০শ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ [[Oldsmobile Curved Dash]] আৰু ১৯০৮ চনৰ [[Ford Model T]], দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই [[ঘোড়াগাড়ী]]ৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> ইউৰোপ আৰু আন অঞ্চলত দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> ২১শ শতিকাতো চীন, ভাৰত আৰু অন্যান্য [[উদীয়মান শিল্প দেশ]]ত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত [[চালনা]], [[পাৰ্কিং]], [[যাত্ৰী]]ৰ আৰাম আৰু বিভিন্ন [[বাতি]] নিয়ন্ত্ৰণ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে [[পাছফালে কেমেৰা]], [[এচি]], [[নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম]], আৰু [[ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট]]। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী [[আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন]]ৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। [[বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী]] যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ৰ পৰা [[বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী]]লৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ [[জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশল]]ত গুৰুত্ব সহকারে অন্তর্ভুক্ত।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ [[গাড়ীৰ অৰ্থনীতি|লাভ-লোকচান]] দুয়ো আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, বেমাচল, ৰক্ষণাবেক্ষণ, জ্বালানী, মুল্যহ্ৰাস, সময়, পাৰ্কিং, কৰ আৰু বিমা আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত খৰচত থাকে গাড়ী আৰু জ্বালানী উৎপাদন, ৰাস্তাৰ ৰক্ষণাবেক্ষণ, ভূমি ব্যৱহাৰ, যান-জঁট, বায়ু দূষণ, শব্দ দূষণ, লোকৰ স্বাস্থ্য, আৰু গাড়ী নিষ্ক্ৰিয় কৰাৰ খৰচ। [[ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা]] হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[অটোম’বাইল উদ্যোগ|উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== ss3fe5tzjizjvv0q4a2re7rtkf8tkr4 517512 517510 2025-06-12T17:50:18Z Kandarpajit Kallol 6257 517512 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল।]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী আভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তর্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], মুল্যহ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== j6qml22j1gw3y14764ltjrlni1o8o9c 517514 517512 2025-06-12T17:51:01Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517514 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুত্‌ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], মুল্যহ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 42kmzpabrfklozly06cq3s57dr8y0m4 517515 517514 2025-06-12T17:51:57Z Kandarpajit Kallol 6257 517515 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] ozqmqdsyzrhppjc6svm4p4nal6enu6b 517516 517515 2025-06-12T17:56:17Z Kandarpajit Kallol 6257 517516 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]ৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। [[ফৰ্ড মটৰ কোম্পানী]]ৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত [[নভিগেশ্যন ছিষ্টেম]], [[পাছফালে কেমেৰা]], আৰু [[এয়াৰবেগ]]ৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ (aerodynamics), ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত [[এন্টি-লক ব্ৰেকিং ছিষ্টেম]] (ABS), [[এয়াৰবেগ]], [[ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ]] (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তর্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত [[Euro NCAP]] বা [[Global NCAP]]ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, জ্বালানী, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বিমা, আৰু মুল্যহ্ৰাস অন্তর্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 33o65en8kbc6amukyrdlg90ripmzz5u 517517 517516 2025-06-12T17:56:40Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517517 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত [[নিক'লাছ-জছেফ কুগন’]] দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত [[কাৰ্ল বেঞ্জ]]ৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। [[ফৰ্ড মটৰ কোম্পানী]]ৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত [[নভিগেশ্যন ছিষ্টেম]], [[পাছফালে কেমেৰা]], আৰু [[এয়াৰবেগ]]ৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ (aerodynamics), ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত [[এণ্টি-লক ব্ৰেকিং ছিষ্টেম]] (ABS), [[এয়াৰবেগ]], [[ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ]] (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত [[Euro NCAP]] বা [[Global NCAP]]ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, জ্বালানী, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বিমা, আৰু মুল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] leon1b5qnowkq8mcnzgath3cs6ra7du 517518 517517 2025-06-12T17:57:29Z Kandarpajit Kallol 6257 517518 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত [[নভিগেশ্যন ছিষ্টেম]], [[পাছফালে কেমেৰা]], আৰু [[এয়াৰবেগ]]ৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ (aerodynamics), ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত [[এণ্টি-লক ব্ৰেকিং ছিষ্টেম]] (ABS), [[এয়াৰবেগ]], [[ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ]] (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত [[Euro NCAP]] বা [[Global NCAP]]ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, জ্বালানী, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বিমা, আৰু মুল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] suid2vkmahmch8uprn5rrbu0ysmh2ei 517519 517518 2025-06-12T17:58:13Z Kandarpajit Kallol 6257 /* উপাদান আৰু ডিজাইন */ 517519 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত [[এণ্টি-লক ব্ৰেকিং ছিষ্টেম]] (ABS), [[এয়াৰবেগ]], [[ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ]] (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত [[Euro NCAP]] বা [[Global NCAP]]ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, জ্বালানী, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বিমা, আৰু মুল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] gfij09qn1rzx4c40ls23zf5v3j4x4ex 517520 517519 2025-06-12T17:59:08Z Kandarpajit Kallol 6257 /* সুৰক্ষা */ 517520 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, জ্বালানী, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বিমা, আৰু মুল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 4s0z6x9eob6dq2warnj3ka2zwjjw3y4 517521 517520 2025-06-12T17:59:45Z Kandarpajit Kallol 6257 517521 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], [[নাইট্ৰজেন অক্সাইড]] আৰু [[PM2.5]] নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু দূষণ]] আৰু [[জলবায়ু পৰিৱৰ্তন]] হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] sxe99m280h5g0nw4dh38nh1w5rexvtf 517522 517521 2025-06-12T18:00:33Z Kandarpajit Kallol 6257 /* পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ */ 517522 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। এইয়ে [[নগৰায়ণ]], [[ট্ৰাফিক জঁট]], আৰু [[আৱাস অঞ্চল]]ৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 9l10anb3be8egvegxgrqlqodt8m6sbl 517523 517522 2025-06-12T18:01:43Z Kandarpajit Kallol 6257 /* সামাজিক বিষয় */ 517523 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত [[স্বয়ংচালিত গাড়ী]], [[বিদ্যুৎচালিত বাহন]], [[হাইব্ৰিড গাড়ী]], আৰু [[জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি]] আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] ryyrupbx9cxhmtvztkjrijcetmyx73w 517525 517523 2025-06-12T18:02:22Z Kandarpajit Kallol 6257 517525 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু বান্ধব টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 3m36n8cq4fy752lmne85kumcmae8qex 517526 517525 2025-06-12T18:02:46Z Kandarpajit Kallol 6257 517526 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে [[Toyota]], [[Volkswagen]], [[Hyundai]], [[General Motors]] আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানি]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 8xeuw3fglhimsixoe31mi71xyi8qx1h 517527 517526 2025-06-12T18:03:32Z Kandarpajit Kallol 6257 /* উদ্যোগ */ 517527 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে Toyota, Volkswagen, Hyundai, General Motors আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানী]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোকে এই উদ্যোগত নিযুক্ত।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] flwiz50ugrvoryf64wk2x9ofc8l9de4 517528 517527 2025-06-12T18:03:50Z Kandarpajit Kallol 6257 517528 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে Toyota, Volkswagen, Hyundai, General Motors আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানী]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোক এই উদ্যোগত নিযুক্ত হৈ আছে।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], [[চালকবিহীন বাহন]], [[বাস]], [[ট্ৰেইন]], [[ট্ৰাম]], আৰু [[বায়ুযান]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত [[বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা]] তথা [[Public Transport]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। সেইসাথে [[সেয়াৰ কৰা বাহন]]ৰ ব্যৱস্থা (যেনে [[Uber]], [[Ola]]) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 9p93iown18ukkc5sp6upxrq9kjiz9su 517530 517528 2025-06-12T18:06:49Z Kandarpajit Kallol 6257 /* বিকল্প */ 517530 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে Toyota, Volkswagen, Hyundai, General Motors আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানী]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোক এই উদ্যোগত নিযুক্ত হৈ আছে।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে [[বাইক]], চালকবিহীন বাহন, বাছ, [[ৰেলগাড়ী]], ট্ৰাম, আৰু [[উৰাজাহাজ]] থাকে। মহানগৰ অঞ্চলত বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা তথা ৰাজহুৱা [[পৰিবহণ]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। তাৰ লগতে শ্বেয়াৰ কৰা বাহনৰ ব্যৱস্থা (যেনে উবেৰ, অ'লা) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 3pkgrhbraqac6x7bc3hzp45kmz4q018 517531 517530 2025-06-12T18:07:15Z Kandarpajit Kallol 6257 517531 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে Toyota, Volkswagen, Hyundai, General Motors আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানী]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোক এই উদ্যোগত নিযুক্ত হৈ আছে।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == মটৰ গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে আছে [[বাইক]], চালকবিহীন বাহন, বাছ, [[ৰেলগাড়ী]], ট্ৰাম, আৰু [[উৰাজাহাজ]]। মহানগৰ অঞ্চলত বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা তথা ৰাজহুৱা [[পৰিবহণ]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। তাৰ লগতে শ্বেয়াৰ কৰা বাহনৰ ব্যৱস্থা (যেনে উবেৰ, অ'লা) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] tpiat8zm5zedtu8xkrup6sxw73n85cf 517532 517531 2025-06-12T18:07:37Z Kandarpajit Kallol 6257 517532 wikitext text/x-wiki [[File:2019 Toyota Corolla Icon Tech VVT-i Hybrid 1.8.jpg|thumb|টোয়টা ক'ৰ'ল্লা, যি ১৯৬৬ চনৰ পৰা উৎপাদনত আছে, ই হৈছে সকলোতকৈ বেচা গাড়ীৰ শৃংখল। ]] '''মটৰ গাড়ী''' ('''কাৰ''') হৈছে চলন্ত [[বাহন|যান-বাহন]], যাৰ চাৰিখন [[চকা]] থাকে। অধিকাংশ সংজ্ঞা অনুসৰি, মটৰ গাড়ী সাধাৰণতে পথত চলিবৰ বাবে তৈয়াৰী হয়, ১ৰ পৰা ৮জন লোক বহাব পৰা ক্ষমতা থাকে ইয়াৰ, আৰু মূলতঃ মানুহৰ পৰিবহণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, মাল পৰিবহণৰ বাবে নহয়।<ref>{{cite book|title=Pocket Oxford Dictionary|url=https://archive.org/details/australianpocket00john|url-access=registration|year=1976|publisher=Oxford University Press|isbn=978-0198611134|editor-last=Fowler|editor-first=H.W.|editor-last2=Fowler|editor-first2=F.G.}}</ref> বিশ্বজুৰি প্ৰায় ১ বিলিয়ন গাড়ী ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ফৰাচী আৱিষ্কাৰক নিক'লাছ-জছেফ কুগনে ১৭৬৯ চনত প্ৰথমবাৰলৈ বাষ্পচালিত পথযান নিৰ্মাণ কৰিছিল, আৰু ছুইচ আৱিষ্কাৰক ফ্ৰান্সোৱ ইজাক ডে ৰিভাজে ১৮০৮ চনত প্ৰথম অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিন চালিত গাড়ী নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক অৰ্থৰ ব্যৱহাৰযোগ্য গাড়ী ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জে আবিষ্কাৰ কৰিছিল, যিয়ে তেওঁৰ বেন্‌জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন পেটেণ্ট কৰিছিল আৰু বিংশ শতিকাৰ ভিতৰত ব্যৱসায়িকভাৱে উপলব্ধ হৈ পৰে। ১৯০১ চনৰ Oldsmobile Curved Dash আৰু ১৯০৮ চনৰ Ford Model T, দুয়োটা আমেৰিকান গাড়ী, প্ৰথম গণউৎপাদিত আৰু সাধাৰণ লোকৰ বাবে সস্তা গাড়ী হিচাপে পৰিগণিত।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html |access-date=2023-06-01 |work=[[The New York Times]]}}</ref><ref>{{Cite web |last=Birch |first=Ryan |date=2024-06-14 |title=Best American cars of all time - Oldsmobile Curved Dash |url=https://www.autoexpress.co.uk/best-cars/96471/oldsmobile-curved-dash |access-date=2024-08-10 |website=[[Auto Express]]}}</ref><ref>{{Cite news |title=1926 Ford Model T Sports Touring Car |url=https://www.washingtonpost.com/archive/business/2002/09/01/1926-ford-model-t-sports-touring-car/810e313f-4370-44b7-bb76-3282f9de945e/ |access-date=2023-06-01 |newspaper=[[Washington Post]]}}</ref> গাড়ী খুব তীব্ৰগতিত যুক্তৰাষ্ট্ৰত গ্ৰহণ কৰা হৈছিল, য'ত ই ঘোঁড়াগাড়ীৰ স্থান লৈছিল।<ref>{{Cite web|title=The Motor Vehicle, 1917|url=https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/|website=[[Scientific American]]|date=January 2017 |access-date=16 January 2023|archive-date=26 October 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20221026010646/https://www.scientificamerican.com/article/the-motor-vehicle-1917-slide-show/}}</ref> [[ইউৰোপ]] আৰু আন অঞ্চলত [[দ্বিতীয় বিশ্বযুদ্ধ]]ৰ পাছতহে গাড়ীৰ প্ৰচলন ব্যাপকভাৱে বৃদ্ধি পাইছিল।<ref name="history.com">{{Cite web|title=Automobile History|url=https://www.history.com/.amp/topics/inventions/automobiles|access-date=29 August 2021|website=[[History.com]]|date=21 August 2018}}</ref> একবিংশ শতিকাতো [[চীন]], [[ভাৰত]] আৰু অন্যান্য উদীয়মান শিল্প দেশত গাড়ীৰ ব্যৱহাৰ বৰ্ধিত হৈ আহিছে।<ref name="plunkettresearch.com22">{{cite web |title=Automobile Industry Introduction |url=http://www.plunkettresearch.com/Industries/AutomobilesTrucks/AutomobileTrends/tabid/89/Default.aspx |archive-url=https://web.archive.org/web/20110722031051/http://www.plunkettresearch.com/automobiles%20trucks%20market%20research/industry%20overview |archive-date=22 July 2011 |publisher=Plunkett Research}}</ref><ref>{{Cite web |last=Smith |first=Matthew Nitch |date=2016-04-22 |title=The number of cars worldwide is set to double by 2040 |url=https://www.weforum.org/agenda/2016/04/the-number-of-cars-worldwide-is-set-to-double-by-2040/ |website=[[World Economic Forum]]}}</ref> গাড়ীত ষ্টেয়াৰিং, যাত্ৰীৰ আৰামদায়ক আসন আৰু বিভিন্নধৰণৰ বৈদ্যুতিক চাকি নিয়ন্ত্ৰণ হৈ থাকে। কালক্ৰমে নতুন নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সুবিধাসমূহ যোগ হৈছে, যেনে পাছফালে [[কেমেৰা]], এচি, নেভিগেশ্বন ছিষ্টেম, আৰু ইন-কাৰ এণ্টাৰটেইনমেণ্ট। ২০২০ চনৰ আৰম্ভণিত ব্যৱহৃত অধিকাংশ গাড়ী অভ্যন্তৰীণ দহন ইঞ্জিনেৰে চলিছিল, যি [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]] দহনত নিৰ্ভৰ কৰে। বিদ্যুৎ চালিত গাড়ী যাক প্ৰাৰম্ভিক সময়তেই আৱিষ্কাৰ কৰা হৈছিল, ২০০০ৰ দশকৰ পাছত বাণিজ্যিকভাৱে উপলব্ধ হ’ব ধৰিলে, আৰু ২০২৫ চনৰ আগতেই পেট্ৰ'ল চালিত গাড়ীৰ তুলনাত সস্তা হ’ব বুলি অনুমান কৰা হৈছে।<ref>{{Cite web|url=https://cleantechnica.com/2019/08/09/ev-price-parity-coming-soon-claims-vw-executive/|title=EV Price Parity Coming Soon, Claims VW Executive|date=9 August 2019|website=[[CleanTechnica]]|access-date=10 August 2019}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|title=Electric V Petrol|publisher=British Gas|access-date=18 October 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20191018123644/https://www.britishgas.co.uk/the-source/our-world-of-energy/energys-grand-journey/Electric-v-Petrol|archive-date=18 October 2019}}</ref> জীৱাশ্ম ইন্ধনৰ পৰা বিদ্যুৎ চালিত গাড়ীলৈ স্থানান্তৰ অধিকাংশ জলবায়ু পৰিবৰ্তন হ্ৰাস কৌশলত গুৰুত্ব সহকাৰে অন্তৰ্ভুক্ত হৈছে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change|website=Carbon Brief|access-date=28 July 2020}}</ref><ref>{{Cite web|date=6 February 2020|title=Electric Cars @ProjectDrawdown #ClimateSolutions|url=https://www.drawdown.org/solutions/electric-cars|access-date=20 November 2020|website=Project Drawdown}}</ref> গাড়ী ব্যৱহাৰৰ ক্ষেত্ৰত লাভ-লোকচান দুয়োটাই আছে। ব্যক্তিগতভাৱে খৰচৰ ভিতৰত গাড়ী ক্ৰয়, ৰক্ষণাবেক্ষণ, [[ইন্ধন]], বিক্ৰী মূল্য হ্ৰাস, [[সময়]], পাৰ্কিং, [[কৰ]] আৰু [[বীমা]] আছে।<ref name="racv">{{cite web|url=http://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV|access-date=22 December 2009}}</ref> সমাজৰ ক্ষেত্ৰত মটৰ গাড়ীয়ে কিছুমান সমস্যাৰ সৃষ্টি কৰে, যেনে ইন্ধন দহনৰ ফলত হোৱা [[বায়ু প্ৰদূষণ]], [[শব্দ প্ৰদূষণ]], পথ নিৰ্মাণৰ বাবে বাস ভূমিৰ নাটনি, যান-জঁট, স্বাস্থ্য সমস্যা, [[দুৰ্ঘটনা]]ৰ ফলত আহত হোৱা বা মৃত্যু হোৱা আদি। ট্ৰাফিক দুৰ্ঘটনা হৈছে বিশ্বব্যাপী আঘাতজনিত মৃত্যুৰ আটাইতকৈ ডাঙৰ কাৰণ।<ref name="who_stats">{{cite book|url=http://who.int/violence_injury_prevention/publications/road_traffic/world_report/en/|access-date=24 June 2008|editor1-last=Peden|editor1-first=Margie|title=World report on road traffic injury prevention|year=2004|publisher=World Health Organization}}</ref> ব্যক্তিগতভাৱে লাভত আছে সুবিধাজনক ভ্ৰমণ, স্বাধীনতা, আৰু চলাচল। সমাজিকভাৱে গাড়ীয়ে [[উদ্যোগ]], চাকৰি সৃষ্টি, ভ্ৰমণ সুবিধা, ইত্যাদিৰ জৰিয়তে লাভ প্ৰদান কৰে। গাড়ী ব্যৱহাৰে সমাজৰ গঠনক গুৰুত্বপূৰ্ণভাৱে প্ৰভাৱিত কৰিছে।<ref name="parking">{{cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|first1=John A.|last1=Jakle|first2=Keith A.|last2=Sculle|year=2004|isbn=0-8139-2266-6|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == ব্যুৎপত্তিবিজ্ঞান == "অটোম’বাইল" শব্দটো [[ফৰাচী ভাষা|ফৰাচী]] আৰু [[গ্ৰীক ভাষা|গ্ৰীক]] শব্দৰ সংমিশ্ৰণ: "auto" অৰ্থাৎ নিজে, আৰু "mobilis" অৰ্থাৎ গতি কৰিব পৰা। ইংৰাজীত "car" শব্দটো [[লেটিন]] "carrus" শব্দৰ পৰা আহিছে, যাৰ অৰ্থ হ’ল চকাৰ গাড়ী।<ref>{{Cite web|title=car, n.|work=Oxford English Dictionary|url=https://www.oed.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == প্ৰথম বাষ্পচালিত যানবাহন ১৭৬৯ চনত নিক'লাছ-জছেফ কুগন’ৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হৈছিল। আধুনিক অটোম’বাইলৰ জন্ম ১৮৮৬ চনত কাৰ্ল বেঞ্জৰ "বেঞ্জ পেটেণ্ট-মটৰৱাগেন"ৰ লগত সম্পৃক্ত। ফৰ্ড মটৰ কোম্পানীৰ "Model T" (১৯০৮) গণউৎপাদনৰ যুগ আৰম্ভ কৰিছিল।<ref>{{Cite news |date=1986-01-26 |title=Some milestones of the auto age |work=The New York Times |url=https://www.nytimes.com/1986/01/26/automobiles/some-milestones-of-the-auto-age.html}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == গাড়ীৰ মূল উপাদানত চেচিছ, ইঞ্জিন, চালক স্থান, চকা, স্থগনতা (suspension), আৰু ব্ৰেক থাকে। আধুনিক গাড়ীত নেভিগেচন চিষ্টেম, পাছফালে কেমেৰা, আৰু এয়াৰবেগৰ দৰে সুৰক্ষা আৰু সুবিধা উপকৰণ থাকে। গাড়ী ডিজাইনত বায়ুৰোধ, ইন্ধন দক্ষতা আৰু সেউজ প্ৰযুক্তিৰ উপৰিও বিশেষ গুৰুত্ব দিয়া হয়।<ref>{{Cite book|title=Automobile Engineering|author=Kirpal Singh|publisher=Standard Publishers|year=2015}}</ref> == সুৰক্ষা == গাড়ীৰ সুৰক্ষা ব্যৱস্থাত এণ্টি-লক ব্ৰেকিং চিষ্টেম (ABS), এয়াৰবেগ, ইলেকট্ৰনিক স্থিৰতা নিয়ন্ত্ৰণ (ESC) আৰু গঠনগত সুৰক্ষা অন্তৰ্ভুক্ত। বিশ্বজুৰি বহু দেশত Euro NCAP বা Global NCAP-ৰ দৰে সংস্থা সুৰক্ষা মানদণ্ড পৰীক্ষা কৰে।<ref>{{Cite web|title=Vehicle safety ratings explained|url=https://www.euroncap.com/|access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == গাড়ী ব্যৱহাৰৰ খৰচত ক্ৰয় মূল্য, ইন্ধন, ৰক্ষণাবেক্ষণ, বীমা, আৰু মূল্যহ্ৰাস অন্তৰ্ভুক্ত। ইয়াৰ সুবিধাসমূহ হৈছে ব্যক্তিগত গতি, স্বাধীনতা, আৰু যাতায়াতৰ সৰলতা। গাড়ী উৎপাদন আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণে বহু লোকক চাকৰি প্ৰদান কৰে।<ref>{{Cite web|url=https://www.racv.com.au/wps/wcm/connect/racv/Internet/Primary/my+car/advice+_+information/vehicle+operating+costs/|title=Car Operating Costs|publisher=RACV}}</ref> == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == [[জীৱাশ্ম ইন্ধন]]ত চলা গাড়ীয়ে [[কাৰ্বন ডাইঅক্সাইড]], নাইট্ৰজেন অক্সাইড আৰু PM2.5 নিঃসৰণ কৰে, যাৰ ফলত [[বায়ু প্ৰদূষণ]] আৰু [[জলবায়ু]] পৰিৱৰ্তন হয়। বিদ্যুৎচালিত গাড়ী এই প্ৰভাৱ হ্ৰাস কৰিবলৈ সহায় কৰে।<ref>{{Cite web|date=13 May 2019|title=Factcheck: How electric vehicles help to tackle climate change|url=https://www.carbonbrief.org/factcheck-how-electric-vehicles-help-to-tackle-climate-change}}</ref> == সামাজিক বিষয় == গাড়ী সামাজিক গঠন, বসতিৰ বিস্তাৰ, আৰু ব্যক্তি জীৱনত উল্লেখযোগ্য প্ৰভাৱ পেলাইছে। ইয়ে নগৰীকৰণ, ট্ৰাফিক আন-জঁট, আৰু আৱাস অঞ্চলৰ পটভূমি সলনি কৰিছে। লগতে, গাড়ীৰ সহজলভ্যতাই গ্ৰামাঞ্চলৰ উন্নয়ন, যাতায়াত আৰু বাণিজ্যত সুবিধা কৰিছে।<ref>{{Cite book|title=Lots of Parking: Land Use in a Car Culture|author=John A. Jakle & Keith A. Sculle|year=2004|publisher=University of Virginia Press}}</ref> == উদীয়মান গাড়ী প্ৰযুক্তি == অতি সাম্প্ৰতিক উদ্ভাৱনসমূহত স্বয়ংচালিত গাড়ী, বিদ্যুৎচালিত বাহন, হাইব্ৰিড গাড়ী, আৰু জলবায়ু সুৰক্ষিত টেকনলজি আছে। কৃত্ৰিম বুদ্ধিমত্তাৰ সহায়ত গাড়ীয়ে ৰাস্তাৰ পৰিস্থিতি চিনাক্ত কৰি স্বয়ংভাৱে চলিব পাৰে।<ref>{{Cite web|title=Autonomous Vehicles|url=https://www.nhtsa.gov/technology-innovation/automated-vehicles-safety|publisher=NHTSA}}</ref> == উদ্যোগ == বিশ্ব গাড়ী উদ্যোগত শীৰ্ষস্থানীয় কোম্পানিসমূহ হৈছে Toyota, Volkswagen, Hyundai, General Motors আদিৰ সৈতে [[চীন]], [[জাপান]], [[দক্ষিণ কোৰিয়া]], [[যুক্তৰাষ্ট্ৰ]] আৰু [[জাৰ্মানী]] বৃহৎ উৎপাদক দেশ। বিশ্বব্যাপী কোটি কোটি লোক এই উদ্যোগত নিযুক্ত হৈ আছে।<ref>{{Cite web|title=World Motor Vehicle Production|url=https://www.oica.net/category/production-statistics/|publisher=OICA}}</ref> == বিকল্প == মটৰ গাড়ীৰ বিকল্প হিচাপে আছে [[বাইক]], চালকবিহীন বাহন, বাছ, [[ৰেলগাড়ী]], ট্ৰাম, আৰু [[উৰাজাহাজ]]। মহানগৰ অঞ্চলত বৈকল্পিক যাতায়াত ব্যৱস্থা তথা ৰাজহুৱা [[পৰিবহণ]]ৰ প্ৰচলন বৃদ্ধি পাইছে। তাৰ লগতে শ্বেয়াৰ কৰা বাহনৰ ব্যৱস্থা (যেনে উবেৰ, অ'লা) বৃদ্ধি পাইছে।<ref>{{Cite web|title=Alternative Transport Modes|url=https://www.transportation.gov/mission/sustainability/alternative-transportation-modes|publisher=US DOT}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:যান-বাহন]] 3nt568fdj6th5ci5wzkdnfdtyq1n2kn 0 122670 517436 517435 2025-06-12T11:59:27Z Rayansh15 45564 517436 wikitext text/x-wiki '''ভট্ট পৰিয়াল''' এটা বিখ্যাত [[ভাৰতীয়]] পৰিয়াল, এই পৰিয়ালৰ লোকসকল বেছিভাগেই চিনেমা, [[অভিনেতা]], চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আৰু চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজকৰ সৈতে জড়িত ৷ এই পৰিয়ালটোৰ বহু প্ৰজন্মই হিন্দী ছবিৰ বিকাশত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে। হিন্দী চিনেমা আৰু বলীউডত এই পৰিয়ালটোৱে অপৰিসীম সন্মান আৰু জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে ৷ <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|title=The Legends of Bollywood: Tales of Madness, Mischief & Mayhem|last=Gurovar|first1=Raj|publisher=[[Jaico Publishing House]]|year=2018|isbn=978-9386867995|chapter=8|access-date=10 December 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240202075151/https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|archivedate=2 February 2024}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory/1/303161.html|title=Mahesh, Mukesh and Robin Bhatt: Bollywood's one-family film factory|last=Chandra|first=Anupama|date=October 31, 1993|work=India Today|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190915081641/https://www.indiatoday.in/magazine/indiascope/story/19931031-mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory-811693-1993-10-31|archivedate=15 September 2019}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> == নানাভাই ভাট পৰিয়ালৰ সদস্য == === প্ৰথম প্ৰজন্ম === * নানাভাই ভাট-পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক * বলৱন্ত ভাট-পৰিচালক * শ্বিৰিন মহম্মদ আলী-ছিয়া মুছলমান অভিনেত্ৰী তথা নানাভাই ভাটৰ প্ৰথম পত্নী * মেহাৰভানো মহম্মদ আলী - অভিনেত্ৰী আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ভগ্নী <ref>{{Cite tweet|number=367531969992986624|user=MaheshNBhatt|title=My aunt Poornima, the first star of our family & who happens to be Emraan Hashmi's grandmother has entered the sunset moments of her life.|author=Mahesh Bhatt}}</ref> === দ্বিতীয় প্ৰজন্ম === * মহেশ ভাট - পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, কিৰণ ভাট আৰু ছোনী ৰাজদানৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * [[ছোনী ৰাজদান|ছোনী ভাট-]] অভিনেত্ৰী, মহেশ ভাটৰ দ্বিতীয় পত্নী * মুকেশ ভাট -প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, নীলিমা ভাটৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * ৰবিন ভাট- চিত্ৰনাট্যকাৰ, নানাভাই ভাট আৰু হেমলতা ভাটৰ পুত্ৰ === তৃতীয় প্ৰজন্ম === * सुनील दर्शन-फिल्म निर्माता, निर्देशक और [[লেখক|लेखक]], दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने सोनिया दर्शन से शादी की है। * धर्मेश दर्शन-निर्माता, निर्देशक और लेखक, दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने बिंदिया दर्शन से शादी की है। * इमरान हाशमी-अभिनेता, मेहरभानो मोहम्मद अली के पोते * विशेष भट्ट-फिल्म निर्माता, मुकेश भट्ट और नीलिमा भट्ट के बेटे, कनिका परब से विवाहित <ref>{{Cite web|url=http://www.businessofcinema.com/news.php?newsid=315|title=Vishesh Bhatt to turn director|publisher=Businessofcinema.com|accessdate=2011-02-16}}</ref> * [[পূজা ভাট|पूजा भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और निर्देशक, महेश भट्ट और किरण भट्ट की बेटी * राहुल भट्ट-बॉलीवुड फिटनेस ट्रेनर, महेश भट्ट और किरण भट्ट के बेटे * [[আলিয়া ভাট|आलिया भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और उद्यमी, महेश भट्ट और सोनी राजदान की बेटी, रणबीर कपूर से शादी की * [[ৰণবীৰ কাপুৰ|रणबीर कपूर]]-[[অভিনেতা|अभिनेता]], आलिया भट्ट के पति * मोहित सूरी-निर्देशक, हीना भट्ट और दक्ष सूरी के बेटे, उदिता गोस्वामी से विवाहित * उदिता गोस्वामी-अभिनेत्री, मोहित सूरी की पत्नी <ref>{{Cite news|url=https://www.dnaindia.com/bollywood/photo-gallery-remember-udita-goswami-zeher-actress-gave-up-hollywood-dream-married-into-big-bollywood-family-performs-at-3098226&sa=U&ved=2ahUKEwid0MfMo5iJAxVEhlYBHV4qOpsQFnoECAcQAg&usg=AOvVaw2AorloVU4cAibNN4tS5cLp|title=Remember Udita Goswami from Zeher? Actress gave up Hollywood dream, married into big Bollywood family, now performs at..|access-date=18 October 2024}}</ref> * स्माइली सूरी-अभिनेत्री, हीना भट्ट और दक्ष सूरी की बेटी == লগতে চাওক == * হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিয়ালৰ তালিকা == সন্দৰ্ভ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:পৰিয়াল]] su2yxjau6eqcnn3owqnd6ygosyuqgie 517439 517436 2025-06-12T12:13:06Z Rayansh15 45564 /* দ্বিতীয় প্ৰজন্ম */ 517439 wikitext text/x-wiki '''ভট্ট পৰিয়াল''' এটা বিখ্যাত [[ভাৰতীয়]] পৰিয়াল, এই পৰিয়ালৰ লোকসকল বেছিভাগেই চিনেমা, [[অভিনেতা]], চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আৰু চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজকৰ সৈতে জড়িত ৷ এই পৰিয়ালটোৰ বহু প্ৰজন্মই হিন্দী ছবিৰ বিকাশত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে। হিন্দী চিনেমা আৰু বলীউডত এই পৰিয়ালটোৱে অপৰিসীম সন্মান আৰু জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে ৷ <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|title=The Legends of Bollywood: Tales of Madness, Mischief & Mayhem|last=Gurovar|first1=Raj|publisher=[[Jaico Publishing House]]|year=2018|isbn=978-9386867995|chapter=8|access-date=10 December 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240202075151/https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|archivedate=2 February 2024}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory/1/303161.html|title=Mahesh, Mukesh and Robin Bhatt: Bollywood's one-family film factory|last=Chandra|first=Anupama|date=October 31, 1993|work=India Today|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190915081641/https://www.indiatoday.in/magazine/indiascope/story/19931031-mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory-811693-1993-10-31|archivedate=15 September 2019}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> == নানাভাই ভাট পৰিয়ালৰ সদস্য == === প্ৰথম প্ৰজন্ম === * নানাভাই ভাট-পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক * বলৱন্ত ভাট-পৰিচালক * শ্বিৰিন মহম্মদ আলী-ছিয়া মুছলমান অভিনেত্ৰী তথা নানাভাই ভাটৰ প্ৰথম পত্নী * মেহাৰভানো মহম্মদ আলী - অভিনেত্ৰী আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ভগ্নী <ref>{{Cite tweet|number=367531969992986624|user=MaheshNBhatt|title=My aunt Poornima, the first star of our family & who happens to be Emraan Hashmi's grandmother has entered the sunset moments of her life.|author=Mahesh Bhatt}}</ref> === দ্বিতীয় প্ৰজন্ম === * [[মহেশ ভাট]] - পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, কিৰণ ভাট আৰু ছোনী ৰাজদানৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * [[ছোনী ৰাজদান|ছোনী ভাট-]] অভিনেত্ৰী, মহেশ ভাটৰ দ্বিতীয় পত্নী * মুকেশ ভাট -প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, নীলিমা ভাটৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * ৰবিন ভাট- চিত্ৰনাট্যকাৰ, নানাভাই ভাট আৰু হেমলতা ভাটৰ পুত্ৰ === তৃতীয় প্ৰজন্ম === * सुनील दर्शन-फिल्म निर्माता, निर्देशक और [[লেখক|लेखक]], दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने सोनिया दर्शन से शादी की है। * धर्मेश दर्शन-निर्माता, निर्देशक और लेखक, दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने बिंदिया दर्शन से शादी की है। * इमरान हाशमी-अभिनेता, मेहरभानो मोहम्मद अली के पोते * विशेष भट्ट-फिल्म निर्माता, मुकेश भट्ट और नीलिमा भट्ट के बेटे, कनिका परब से विवाहित <ref>{{Cite web|url=http://www.businessofcinema.com/news.php?newsid=315|title=Vishesh Bhatt to turn director|publisher=Businessofcinema.com|accessdate=2011-02-16}}</ref> * [[পূজা ভাট|पूजा भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और निर्देशक, महेश भट्ट और किरण भट्ट की बेटी * राहुल भट्ट-बॉलीवुड फिटनेस ट्रेनर, महेश भट्ट और किरण भट्ट के बेटे * [[আলিয়া ভাট|आलिया भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और उद्यमी, महेश भट्ट और सोनी राजदान की बेटी, रणबीर कपूर से शादी की * [[ৰণবীৰ কাপুৰ|रणबीर कपूर]]-[[অভিনেতা|अभिनेता]], आलिया भट्ट के पति * मोहित सूरी-निर्देशक, हीना भट्ट और दक्ष सूरी के बेटे, उदिता गोस्वामी से विवाहित * उदिता गोस्वामी-अभिनेत्री, मोहित सूरी की पत्नी <ref>{{Cite news|url=https://www.dnaindia.com/bollywood/photo-gallery-remember-udita-goswami-zeher-actress-gave-up-hollywood-dream-married-into-big-bollywood-family-performs-at-3098226&sa=U&ved=2ahUKEwid0MfMo5iJAxVEhlYBHV4qOpsQFnoECAcQAg&usg=AOvVaw2AorloVU4cAibNN4tS5cLp|title=Remember Udita Goswami from Zeher? Actress gave up Hollywood dream, married into big Bollywood family, now performs at..|access-date=18 October 2024}}</ref> * स्माइली सूरी-अभिनेत्री, हीना भट्ट और दक्ष सूरी की बेटी == লগতে চাওক == * হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিয়ালৰ তালিকা == সন্দৰ্ভ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:পৰিয়াল]] s4udp1ix2xq9ox59bkltk69ffq6y4bh 517440 517439 2025-06-12T12:13:47Z Rayansh15 45564 /* দ্বিতীয় প্ৰজন্ম */ 517440 wikitext text/x-wiki '''ভট্ট পৰিয়াল''' এটা বিখ্যাত [[ভাৰতীয়]] পৰিয়াল, এই পৰিয়ালৰ লোকসকল বেছিভাগেই চিনেমা, [[অভিনেতা]], চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক আৰু চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজকৰ সৈতে জড়িত ৷ এই পৰিয়ালটোৰ বহু প্ৰজন্মই হিন্দী ছবিৰ বিকাশত অতি গুৰুত্বপূৰ্ণ অৱদান আগবঢ়াইছে। হিন্দী চিনেমা আৰু বলীউডত এই পৰিয়ালটোৱে অপৰিসীম সন্মান আৰু জনপ্ৰিয়তা লাভ কৰিছে ৷ <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> <ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|title=The Legends of Bollywood: Tales of Madness, Mischief & Mayhem|last=Gurovar|first1=Raj|publisher=[[Jaico Publishing House]]|year=2018|isbn=978-9386867995|chapter=8|access-date=10 December 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240202075151/https://books.google.com/books?id=zd5qDwAAQBAJ|archivedate=2 February 2024}}</ref> <ref>{{Cite web|url=http://indiatoday.intoday.in/story/mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory/1/303161.html|title=Mahesh, Mukesh and Robin Bhatt: Bollywood's one-family film factory|last=Chandra|first=Anupama|date=October 31, 1993|work=India Today|archiveurl=https://web.archive.org/web/20190915081641/https://www.indiatoday.in/magazine/indiascope/story/19931031-mahesh-mukesh-and-robin-bhatt-bollywood-one-family-film-factory-811693-1993-10-31|archivedate=15 September 2019}}</ref> <ref>{{Cite news}}</ref> == নানাভাই ভাট পৰিয়ালৰ সদস্য == === প্ৰথম প্ৰজন্ম === * নানাভাই ভাট-পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক * বলৱন্ত ভাট-পৰিচালক * শ্বিৰিন মহম্মদ আলী-ছিয়া মুছলমান অভিনেত্ৰী তথা নানাভাই ভাটৰ প্ৰথম পত্নী * মেহাৰভানো মহম্মদ আলী - অভিনেত্ৰী আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ভগ্নী <ref>{{Cite tweet|number=367531969992986624|user=MaheshNBhatt|title=My aunt Poornima, the first star of our family & who happens to be Emraan Hashmi's grandmother has entered the sunset moments of her life.|author=Mahesh Bhatt}}</ref> === দ্বিতীয় প্ৰজন্ম === * [[মহেশ ভট্ট]] - পৰিচালক আৰু প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, কিৰণ ভাট আৰু ছোনী ৰাজদানৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * [[ছোনী ৰাজদান|ছোনী ভাট-]] অভিনেত্ৰী, মহেশ ভাটৰ দ্বিতীয় পত্নী * মুকেশ ভাট -প্ৰযোজক, নানাভাই ভাট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ পুত্ৰ, নীলিমা ভাটৰ সৈতে বিবাহপাশত আবদ্ধ * ৰবিন ভাট- চিত্ৰনাট্যকাৰ, নানাভাই ভাট আৰু হেমলতা ভাটৰ পুত্ৰ === তৃতীয় প্ৰজন্ম === * सुनील दर्शन-फिल्म निर्माता, निर्देशक और [[লেখক|लेखक]], दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने सोनिया दर्शन से शादी की है। * धर्मेश दर्शन-निर्माता, निर्देशक और लेखक, दर्शन सभरवाल और शीला भट्ट के बेटे, उन्होंने बिंदिया दर्शन से शादी की है। * इमरान हाशमी-अभिनेता, मेहरभानो मोहम्मद अली के पोते * विशेष भट्ट-फिल्म निर्माता, मुकेश भट्ट और नीलिमा भट्ट के बेटे, कनिका परब से विवाहित <ref>{{Cite web|url=http://www.businessofcinema.com/news.php?newsid=315|title=Vishesh Bhatt to turn director|publisher=Businessofcinema.com|accessdate=2011-02-16}}</ref> * [[পূজা ভাট|पूजा भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और निर्देशक, महेश भट्ट और किरण भट्ट की बेटी * राहुल भट्ट-बॉलीवुड फिटनेस ट्रेनर, महेश भट्ट और किरण भट्ट के बेटे * [[আলিয়া ভাট|आलिया भट्ट]]-अभिनेत्री, निर्माता और उद्यमी, महेश भट्ट और सोनी राजदान की बेटी, रणबीर कपूर से शादी की * [[ৰণবীৰ কাপুৰ|रणबीर कपूर]]-[[অভিনেতা|अभिनेता]], आलिया भट्ट के पति * मोहित सूरी-निर्देशक, हीना भट्ट और दक्ष सूरी के बेटे, उदिता गोस्वामी से विवाहित * उदिता गोस्वामी-अभिनेत्री, मोहित सूरी की पत्नी <ref>{{Cite news|url=https://www.dnaindia.com/bollywood/photo-gallery-remember-udita-goswami-zeher-actress-gave-up-hollywood-dream-married-into-big-bollywood-family-performs-at-3098226&sa=U&ved=2ahUKEwid0MfMo5iJAxVEhlYBHV4qOpsQFnoECAcQAg&usg=AOvVaw2AorloVU4cAibNN4tS5cLp|title=Remember Udita Goswami from Zeher? Actress gave up Hollywood dream, married into big Bollywood family, now performs at..|access-date=18 October 2024}}</ref> * स्माइली सूरी-अभिनेत्री, हीना भट्ट और दक्ष सूरी की बेटी == লগতে চাওক == * হিন্দী চলচ্চিত্ৰ পৰিয়ালৰ তালিকা == সন্দৰ্ভ == {{Reflist}} [[শ্ৰেণী:পৰিয়াল]] i0rqufhzf9dm8vlualjvjxwq4tzba8s 0 122671 517437 2025-06-12T12:08:26Z Rayansh15 45564 "[[:en:Special:Redirect/revision/1295213595|Mahesh Bhatt]]" পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে 517437 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=মহেশ ভট্ট|image=Mahesh Bhatt still7.jpg|image_size=|caption=|birth_date={{birth date and age|df=yes|1948|9|20}}|birth_place=[[Mumbai|Bombay]], [[Bombay State]], India|spouse={{marriage|Lorraine Bright|1970}}<br>{{marriage|[[ছোনী ৰাজদান]]|1986}}|partner=|occupation={{hlist|Filmmaker|screenwriter}}|children=4, [[#Personal life|see list below]]|awards=[[List of awards and nominations received by Mahesh Bhatt|Full list]]|website=|signature=}} '''মহেশ ভট্ট''' (জন্ম 20 ছেপ্টেম্বৰ 1948) এজন ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, প্ৰযোজক আৰু চিত্ৰনাট্যকাৰ যি হিন্দী চলচ্চিত্ৰ তেওঁৰ কামৰ বাবে পৰিচিত। তেওঁ চাৰিটা [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] আৰু তিনিখন [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। তেওঁৰ আগৰ সময়ৰ এখন উল্লেখযোগ্য ছবি হ 'ল চাৰংশ (1984) যিখন 14 সংখ্যক মস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল। এইখন সেই বছৰৰ শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে একাডেমী বঁটা বাবে ভাৰতৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰৱেশ হৈ পৰিছিল।<ref name="Moscow1985">{{Cite web|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|title=14th Moscow International Film Festival (1985)|accessdate=10 February 2013|work=MIFF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130316084353/http://moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|archivedate=16 March 2013}}</ref> 1986 চনৰ নাম চলচ্চিত্ৰখন আছিল তেওঁৰ প্ৰথম বাণিজ্যিক চলচ্চিত্ৰ।<ref>{{Cite web|date=31 March 2017|title=EXCLUSIVE: Sanjay Dutt and Alia Bhatt are NOT coming together for Naam sequel, confirms Mahesh Bhatt|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel|accessdate=6 May 2022|work=PINKVILLA|language=en|archivedate=9 January 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230109141743/https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel}}</ref> 1987 চনত তেওঁ ভাতৃ মুকেশ ভট্ট সৈতে বিশেষ ফিল্মছৰ বেনাৰত ''কাব্জা'' চলচ্চিত্ৰৰ সৈতে প্ৰযোজক হৈ পৰিছিল। মহেশ পৰৱৰ্তী ''দেউতা।'' ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ অন্যতম স্বীকৃত পৰিচালক হৈ পৰিছিল, যিয়ে ডেডী (1989) আৰু ''স্বয়ম'' (1991) ৰ দৰে কলা-গৃহৰ কামৰ লগতে বাণিজ্যিক ৰোমান্টিক হিট যেনে আশিকি (1990) আৰ্ দিল হে কি মান্তা নাহিন (1991) য 'ত তেওঁ অভিনেতা [[আমিৰ খান]] সৈতে [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] অভিনয় কৰাইছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ 'ছাদক' (1991) পৰিচালনা কৰে যিখন ছবি সফল হৈছিল আৰু ই বিশেষ ফিল্মছৰ দ্বাৰা পৰিচালিত বা প্ৰযোজিত তেওঁৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী ছবি হৈ আছে।<ref>{{Cite web|date=27 August 2020|title=Revisiting Mahesh Bhatt's Sadak: Sadashiv Amrapurkar's 'Maharani' steals the spotlight|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-sadak-sadashiv-amrapurkar-sanjay-dutt-6570606/|accessdate=6 May 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> 1990-ৰ দশকত মহেশে অন্যান্য হিট ছবি যেনে ''গুমৰাহ'' (1993) আৰু ক্ৰিমিনল (1994) ৰ সৈতে ছাৰৰ বাবে সমালোচকৰ প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল। 1994 চনত তেওঁ ''হম হে ৰাহি প্যাৰ কে'' (1993) পৰিচালনাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা-বিশেষ জুৰী বঁটা লাভ কৰিছিল। 1996 চনত তেওঁ ''তামান্না'' পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে অন্যান্য সামাজিক বিষয়ৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। 1999 চনত তেওঁ আত্মজীৱনীমূলক জাখম পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে ৰাষ্ট্ৰীয় সংহতিৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে নাৰ্গিছ দত্ত বঁটা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ভট্ট আৰু তেওঁৰ ভাতৃয়ে বিশেষ ফিল্মছ প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ হাত মিলাইছিল আৰু তাৰ পিছত বিশখনৰো অধিক চলচ্চিত্ৰৰ বাবে কাহিনী আৰু চিত্ৰনাট্য প্ৰদান কৰিছিল, যাৰে বহুতো বক্স অফিচত সফল হৈছিল। ভট্টে একাধিক সমসাময়িক চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজনা কৰিছে, যেনে ''ৰাজ'' (2002) জিসম (2003) মাৰ্ডাৰ (2004) ''গেংষ্টাৰ'' (2006) ৱ 'লামহে (2006) ''জান্নাত'' (2008) মাৰ্ডৰ 2 (2011) আৰু আশিকি 2 (2013) ।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}</ref> ভাতৃদ্বয়ৰ মাজৰ মতানৈক্যৰ বাবে মুকেশে বিশেষ ফিল্মছৰ দায়িত্ব লয় আৰু 2021 চনৰ মে 'মাহত ৰাজহুৱাভাৱে ঘোষণা কৰা হয় যে মহেশ আৰু এই প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে জড়িত নহয়।<ref name="indianexpress1">{{Cite web|date=16 May 2021|title=Emraan Hashmi on Mukesh and Mahesh Bhatt's professional split: 'All good things come to an end'|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/emraan-hashmi-opens-up-about-mukesh-and-mahesh-bhatts-professional-split-all-good-things-come-to-an-end-equations-change-nothing-is-permanent-7316239/|accessdate=20 April 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন == ভট্টৰ জন্ম হৈছিল নানাভাই ভট্ট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ঘৰত।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/My-wife-and-my-audience-both-took-time-to-understand-me-Emraan-Hashmi/articleshow/20603710.cms|website=[[The Times of India]]|date=16 June 2013}}</ref> ভট্টৰ পিতৃ আছিল গুজৰাটী [[হিন্দু]] নগৰ ব্ৰাহ্মণ আৰু মাতৃ আছিল গুজৰাটি মুছলমান।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Mahesh-Bhatt-tours-riot-ravaged-Ahmedabad/articleshow/7610716.cms|website=The Times of India|date=22 April 2002|dead-url=25 February 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140201220503/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-14/news-interviews/36311776_1_mother-mary-mahesh-bhatt-shivaji-park|date=14 January 2013|archivedate=1 February 2014}}</ref><ref>{{Cite web|title=Mahesh Bhatt's article about Ramzan, Ramadan|date=20 July 2012|url=http://ramadanexclusive.blogspot.in/2012/07/mahesh-bhatts-article-about-ramzan.html|accessdate=14 December 2013}}</ref><ref name=":0" /> তেওঁৰ ভাই-ভনীসকলৰ ভিতৰত ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজক মুকেশ ভট্ট আছে। ভট্টে মাটুংগাৰ ডন বস্কো হাইস্কুলৰ পৰা স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। স্কুলত থকা অৱস্থাত ভট্টে ধন উপাৰ্জনৰ বাবে গ্ৰীষ্মকালীন চাকৰি আৰম্ভ কৰিছিল, লগতে সামগ্ৰীৰ বিজ্ঞাপনও কৰিছিল। পৰিচিত ব্যক্তিৰ জৰিয়তে চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক ৰাজ খোছলাৰ সৈতে তেওঁৰ পৰিচয় হৈছিল। এইদৰে ভট্টে খোচলাৰ সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে কাম আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> == ব্যক্তিগত জীৱন. == [[চিত্ৰ:Alia_Bhatt_and_her_family_attend_the_opening_of_the_Nita_Mukesh_Ambani_Cultural_Centre.jpg|right|thumb|250x250px|মহেশ ভট্ট আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালে নীতা [[নীতা আম্বানী|মুকেশ আম্বানী]] সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰৰ উদ্বোধনত উপস্থিত থাকে]] 1970 চনত ভট্টে লোৰেইন ব্ৰাইটক (পিছলৈ নাম সলনি কৰি কিৰণ ভট্ট) বিয়া কৰায়। তেওঁৰ লগত তেওঁৰ ৰোমাঞ্চ আছিল তেওঁৰ ছবি আশিকিৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণা।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> দম্পতীহালৰ কন্যা [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] এগৰাকী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা আৰু অভিনেত্ৰী, আৰু পুত্ৰ ৰাহুল ভট্ট এগৰাকীয়ে এগৰাকী উচ্চাকাংক্ষী অভিনেতা। 1970-ৰ দশকৰ অভিনেত্ৰী [[পাৰৱীন বাবী|পাৰভীন বাবি]] সৈতে ভট্টৰ সম্পৰ্ক আৰম্ভ হৈছিল।<ref name="toi_saaransh" /> এই সম্পৰ্ক বেছি দিন স্থায়ী নহ "ল আৰু ভট্টে 1986 চনত [[ছোনী ৰাজদান|চনী ৰাজদান]] বিয়া কৰাইছিল যাতে ভট্টই তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীৰ সৈতে বিবাহ বিচ্ছেদ কৰিব নোৱাৰে, দম্পতীহালে তেওঁলোকৰ বিবাহৰ পূৰ্বে ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref><ref name="Bumiller">{{Cite book|last=Bumiller|first1=Elisabeth|author1-link=Elisabeth Bumiller|title=May You be the Mother of a Hundred Sons|date=1991|publisher=[[Penguin Books]]|place=New Delhi|isbn=9780140156713|page=183|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC}}</ref><ref name="toi_saaransh" /> তেখেতৰ দুগৰাকী কন্যা আছে, লেখিকা শ্বাহীন ভট্ট আৰু চলচ্চিত্ৰ অভিনেত্ৰী আলিয়া ভট্ট।<ref name="toi_saaransh" /><ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/entertai/1998/mar/19raz.htm|title=The return of Razdan|last=Suparn Verma|work=[[Rediff.com]]|date=19 March 1998|accessdate=17 February 2012}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC&dq=mahesh+bhatt+conversion+islam&pg=PA183|title=May You be the Mother of a Hundred Sons: A Journey Among the Women of India|isbn=9780140156713|last=Bumiller|first1=Elisabeth|year=1991|publisher=Penguin Books India}}</ref> হিন্দী চলচ্চিত্ৰ অভিনেতা ইমৰান হাছমী তেওঁৰ খুৰাক ভাই আনৱাৰৰ পুত্ৰ, আৰু চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা মিলন লুথ্ৰিয়া তেওঁৰ মাতৃ শ্বিৰিনৰ ভতিজা। তেওঁ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মোহিত ছুৰী আৰু প্ৰাক্তন অভিনেত্ৰী স্মাইলি ছুৰী মামা। == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|0080315}} [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:গুজৰাটী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] 9ogwsgkf3jcu0zmudoebmcvx5vgcg9r 517438 517437 2025-06-12T12:10:36Z Rayansh15 45564 517438 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=মহেশ ভট্ট|image=Mahesh Bhatt still7.jpg|image_size=|caption=|birth_date={{birth date and age|df=yes|1948|9|20}}|birth_place=[[Mumbai|Bombay]], [[Bombay State]], India|spouse={{marriage|Lorraine Bright|1970}}<br>{{marriage|[[ছোনী ৰাজদান]]|1986}}|partner=|occupation={{hlist|Filmmaker|screenwriter}}|children=4, [[#Personal life|see list below]]|awards=[[List of awards and nominations received by Mahesh Bhatt|Full list]]|website=|signature=}} '''মহেশ ভট্ট''' (জন্ম 20 ছেপ্টেম্বৰ 1948) এজন ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, প্ৰযোজক আৰু চিত্ৰনাট্যকাৰ যি হিন্দী চলচ্চিত্ৰ তেওঁৰ কামৰ বাবে পৰিচিত। তেওঁ চাৰিটা [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] আৰু তিনিখন [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। তেওঁৰ আগৰ সময়ৰ এখন উল্লেখযোগ্য ছবি হ 'ল চাৰংশ (1984) যিখন 14 সংখ্যক মস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল। এইখন সেই বছৰৰ শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে একাডেমী বঁটা বাবে ভাৰতৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰৱেশ হৈ পৰিছিল।<ref name="Moscow1985">{{Cite web|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|title=14th Moscow International Film Festival (1985)|accessdate=10 February 2013|work=MIFF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130316084353/http://moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|archivedate=16 March 2013}}</ref> 1986 চনৰ নাম চলচ্চিত্ৰখন আছিল তেওঁৰ প্ৰথম বাণিজ্যিক চলচ্চিত্ৰ।<ref>{{Cite web|date=31 March 2017|title=EXCLUSIVE: Sanjay Dutt and Alia Bhatt are NOT coming together for Naam sequel, confirms Mahesh Bhatt|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel|accessdate=6 May 2022|work=PINKVILLA|language=en|archivedate=9 January 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230109141743/https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel}}</ref> 1987 চনত তেওঁ ভাতৃ মুকেশ ভট্ট সৈতে বিশেষ ফিল্মছৰ বেনাৰত ''কাব্জা'' চলচ্চিত্ৰৰ সৈতে প্ৰযোজক হৈ পৰিছিল। মহেশ পৰৱৰ্তী ''দেউতা।'' ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ অন্যতম স্বীকৃত পৰিচালক হৈ পৰিছিল, যিয়ে ডেডী (1989) আৰু ''স্বয়ম'' (1991) ৰ দৰে কলা-গৃহৰ কামৰ লগতে বাণিজ্যিক ৰোমান্টিক হিট যেনে আশিকি (1990) আৰ্ দিল হে কি মান্তা নাহিন (1991) য 'ত তেওঁ অভিনেতা [[আমিৰ খান]] সৈতে [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] অভিনয় কৰাইছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ 'ছাদক' (1991) পৰিচালনা কৰে যিখন ছবি সফল হৈছিল আৰু ই বিশেষ ফিল্মছৰ দ্বাৰা পৰিচালিত বা প্ৰযোজিত তেওঁৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী ছবি হৈ আছে।<ref>{{Cite web|date=27 August 2020|title=Revisiting Mahesh Bhatt's Sadak: Sadashiv Amrapurkar's 'Maharani' steals the spotlight|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-sadak-sadashiv-amrapurkar-sanjay-dutt-6570606/|accessdate=6 May 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> 1990-ৰ দশকত মহেশে অন্যান্য হিট ছবি যেনে ''গুমৰাহ'' (1993) আৰু ক্ৰিমিনল (1994) ৰ সৈতে ছাৰৰ বাবে সমালোচকৰ প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল। 1994 চনত তেওঁ ''হম হে ৰাহি প্যাৰ কে'' (1993) পৰিচালনাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা-বিশেষ জুৰী বঁটা লাভ কৰিছিল। 1996 চনত তেওঁ ''তামান্না'' পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে অন্যান্য সামাজিক বিষয়ৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। 1999 চনত তেওঁ আত্মজীৱনীমূলক জাখম পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে ৰাষ্ট্ৰীয় সংহতিৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে নাৰ্গিছ দত্ত বঁটা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ভট্ট আৰু তেওঁৰ ভাতৃয়ে বিশেষ ফিল্মছ প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ হাত মিলাইছিল আৰু তাৰ পিছত বিশখনৰো অধিক চলচ্চিত্ৰৰ বাবে কাহিনী আৰু চিত্ৰনাট্য প্ৰদান কৰিছিল, যাৰে বহুতো বক্স অফিচত সফল হৈছিল। ভট্টে একাধিক সমসাময়িক চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজনা কৰিছে, যেনে ''ৰাজ'' (2002) জিসম (2003) মাৰ্ডাৰ (2004) ''গেংষ্টাৰ'' (2006) ৱ 'লামহে (2006) ''জান্নাত'' (2008) মাৰ্ডৰ 2 (2011) আৰু আশিকি 2 (2013) ।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}</ref> ভাতৃদ্বয়ৰ মাজৰ মতানৈক্যৰ বাবে মুকেশে বিশেষ ফিল্মছৰ দায়িত্ব লয় আৰু 2021 চনৰ মে 'মাহত ৰাজহুৱাভাৱে ঘোষণা কৰা হয় যে মহেশ আৰু এই প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে জড়িত নহয়।<ref name="indianexpress1">{{Cite web|date=16 May 2021|title=Emraan Hashmi on Mukesh and Mahesh Bhatt's professional split: 'All good things come to an end'|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/emraan-hashmi-opens-up-about-mukesh-and-mahesh-bhatts-professional-split-all-good-things-come-to-an-end-equations-change-nothing-is-permanent-7316239/|accessdate=20 April 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন == {{See also|ভট্ট পৰিয়াল}} ভট্টৰ জন্ম হৈছিল নানাভাই ভট্ট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ঘৰত।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/My-wife-and-my-audience-both-took-time-to-understand-me-Emraan-Hashmi/articleshow/20603710.cms|website=[[The Times of India]]|date=16 June 2013}}</ref> ভট্টৰ পিতৃ আছিল গুজৰাটী [[হিন্দু]] নগৰ ব্ৰাহ্মণ আৰু মাতৃ আছিল গুজৰাটি মুছলমান।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Mahesh-Bhatt-tours-riot-ravaged-Ahmedabad/articleshow/7610716.cms|website=The Times of India|date=22 April 2002|dead-url=25 February 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140201220503/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-14/news-interviews/36311776_1_mother-mary-mahesh-bhatt-shivaji-park|date=14 January 2013|archivedate=1 February 2014}}</ref><ref>{{Cite web|title=Mahesh Bhatt's article about Ramzan, Ramadan|date=20 July 2012|url=http://ramadanexclusive.blogspot.in/2012/07/mahesh-bhatts-article-about-ramzan.html|accessdate=14 December 2013}}</ref><ref name=":0" /> তেওঁৰ ভাই-ভনীসকলৰ ভিতৰত ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজক মুকেশ ভট্ট আছে। ভট্টে মাটুংগাৰ ডন বস্কো হাইস্কুলৰ পৰা স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। স্কুলত থকা অৱস্থাত ভট্টে ধন উপাৰ্জনৰ বাবে গ্ৰীষ্মকালীন চাকৰি আৰম্ভ কৰিছিল, লগতে সামগ্ৰীৰ বিজ্ঞাপনও কৰিছিল। পৰিচিত ব্যক্তিৰ জৰিয়তে চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক ৰাজ খোছলাৰ সৈতে তেওঁৰ পৰিচয় হৈছিল। এইদৰে ভট্টে খোচলাৰ সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে কাম আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> == ব্যক্তিগত জীৱন. == [[চিত্ৰ:Alia_Bhatt_and_her_family_attend_the_opening_of_the_Nita_Mukesh_Ambani_Cultural_Centre.jpg|right|thumb|250x250px|মহেশ ভট্ট আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালে নীতা [[নীতা আম্বানী|মুকেশ আম্বানী]] সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰৰ উদ্বোধনত উপস্থিত থাকে]] 1970 চনত ভট্টে লোৰেইন ব্ৰাইটক (পিছলৈ নাম সলনি কৰি কিৰণ ভট্ট) বিয়া কৰায়। তেওঁৰ লগত তেওঁৰ ৰোমাঞ্চ আছিল তেওঁৰ ছবি আশিকিৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণা।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> দম্পতীহালৰ কন্যা [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] এগৰাকী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা আৰু অভিনেত্ৰী, আৰু পুত্ৰ ৰাহুল ভট্ট এগৰাকীয়ে এগৰাকী উচ্চাকাংক্ষী অভিনেতা। 1970-ৰ দশকৰ অভিনেত্ৰী [[পাৰৱীন বাবী|পাৰভীন বাবি]] সৈতে ভট্টৰ সম্পৰ্ক আৰম্ভ হৈছিল।<ref name="toi_saaransh" /> এই সম্পৰ্ক বেছি দিন স্থায়ী নহ "ল আৰু ভট্টে 1986 চনত [[ছোনী ৰাজদান|চনী ৰাজদান]] বিয়া কৰাইছিল যাতে ভট্টই তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীৰ সৈতে বিবাহ বিচ্ছেদ কৰিব নোৱাৰে, দম্পতীহালে তেওঁলোকৰ বিবাহৰ পূৰ্বে ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref><ref name="Bumiller">{{Cite book|last=Bumiller|first1=Elisabeth|author1-link=Elisabeth Bumiller|title=May You be the Mother of a Hundred Sons|date=1991|publisher=[[Penguin Books]]|place=New Delhi|isbn=9780140156713|page=183|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC}}</ref><ref name="toi_saaransh" /> তেখেতৰ দুগৰাকী কন্যা আছে, লেখিকা শ্বাহীন ভট্ট আৰু চলচ্চিত্ৰ অভিনেত্ৰী আলিয়া ভট্ট।<ref name="toi_saaransh" /><ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/entertai/1998/mar/19raz.htm|title=The return of Razdan|last=Suparn Verma|work=[[Rediff.com]]|date=19 March 1998|accessdate=17 February 2012}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC&dq=mahesh+bhatt+conversion+islam&pg=PA183|title=May You be the Mother of a Hundred Sons: A Journey Among the Women of India|isbn=9780140156713|last=Bumiller|first1=Elisabeth|year=1991|publisher=Penguin Books India}}</ref> হিন্দী চলচ্চিত্ৰ অভিনেতা ইমৰান হাছমী তেওঁৰ খুৰাক ভাই আনৱাৰৰ পুত্ৰ, আৰু চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা মিলন লুথ্ৰিয়া তেওঁৰ মাতৃ শ্বিৰিনৰ ভতিজা। তেওঁ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মোহিত ছুৰী আৰু প্ৰাক্তন অভিনেত্ৰী স্মাইলি ছুৰী মামা। == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|0080315}} [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:গুজৰাটী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] 39mcgygxwmsrf4rhmdcbh15ysevwys4 517443 517438 2025-06-12T12:16:58Z Rayansh15 45564 517443 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=মহেশ ভট্ট|image=Mahesh Bhatt still7.jpg|image_size=|caption=|birth_date={{birth date and age|df=yes|1948|9|20}}|birth_place=[[Mumbai|Bombay]], [[Bombay State]], India|spouse={{marriage|Lorraine Bright|1970}}<br>{{marriage|[[ছোনী ৰাজদান]]|1986}}|partner=|occupation={{hlist|Filmmaker|screenwriter}}|children=4, [[#Personal life|see list below]]|awards=[[List of awards and nominations received by Mahesh Bhatt|Full list]]|website=|signature=}} '''মহেশ ভট্ট''' (জন্ম 20 ছেপ্টেম্বৰ 1948) এজন ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক, প্ৰযোজক আৰু চিত্ৰনাট্যকাৰ যি হিন্দী চলচ্চিত্ৰ তেওঁৰ কামৰ বাবে পৰিচিত। তেওঁ চাৰিটা [[ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা]] আৰু তিনিখন [[ফিল্মফেয়াৰ বঁটা]] সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে। তেওঁৰ আগৰ সময়ৰ এখন উল্লেখযোগ্য ছবি হ 'ল চাৰংশ (1984) যিখন 14 সংখ্যক মস্কো আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ মহোৎসৱত প্ৰদৰ্শিত হৈছিল। এইখন সেই বছৰৰ শ্ৰেষ্ঠ বিদেশী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে একাডেমী বঁটা বাবে ভাৰতৰ আনুষ্ঠানিক প্ৰৱেশ হৈ পৰিছিল।<ref name="Moscow1985">{{Cite web|url=http://www.moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|title=14th Moscow International Film Festival (1985)|accessdate=10 February 2013|work=MIFF|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130316084353/http://moscowfilmfestival.ru/miff34/eng/archives/?year=1985|archivedate=16 March 2013}}</ref> 1986 চনৰ নাম চলচ্চিত্ৰখন আছিল তেওঁৰ প্ৰথম বাণিজ্যিক চলচ্চিত্ৰ।<ref>{{Cite web|date=31 March 2017|title=EXCLUSIVE: Sanjay Dutt and Alia Bhatt are NOT coming together for Naam sequel, confirms Mahesh Bhatt|url=https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel|accessdate=6 May 2022|work=PINKVILLA|language=en|archivedate=9 January 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230109141743/https://www.pinkvilla.com/entertainment/news/375474/exclusive-sanjay-dutt-and-alia-bhatt-are-not-coming-together-naam-sequel}}</ref> 1987 চনত তেওঁ ভাতৃ মুকেশ ভট্ট সৈতে বিশেষ ফিল্মছৰ বেনাৰত ''কাব্জা'' চলচ্চিত্ৰৰ সৈতে প্ৰযোজক হৈ পৰিছিল। মহেশ পৰৱৰ্তী ''দেউতা।'' ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ উদ্যোগৰ অন্যতম স্বীকৃত পৰিচালক হৈ পৰিছিল, যিয়ে ডেডী (1989) আৰু ''স্বয়ম'' (1991) ৰ দৰে কলা-গৃহৰ কামৰ লগতে বাণিজ্যিক ৰোমান্টিক হিট যেনে আশিকি (1990) আৰ্ দিল হে কি মান্তা নাহিন (1991) য 'ত তেওঁ অভিনেতা [[আমিৰ খান]] সৈতে [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] অভিনয় কৰাইছিল। ইয়াৰ পিছত তেওঁ 'ছাদক' (1991) পৰিচালনা কৰে যিখন ছবি সফল হৈছিল আৰু ই বিশেষ ফিল্মছৰ দ্বাৰা পৰিচালিত বা প্ৰযোজিত তেওঁৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী ছবি হৈ আছে।<ref>{{Cite web|date=27 August 2020|title=Revisiting Mahesh Bhatt's Sadak: Sadashiv Amrapurkar's 'Maharani' steals the spotlight|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-sadak-sadashiv-amrapurkar-sanjay-dutt-6570606/|accessdate=6 May 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> 1990-ৰ দশকত মহেশে অন্যান্য হিট ছবি যেনে ''গুমৰাহ'' (1993) আৰু ক্ৰিমিনল (1994) ৰ সৈতে ছাৰৰ বাবে সমালোচকৰ প্ৰশংসা লাভ কৰিছিল। 1994 চনত তেওঁ ''হম হে ৰাহি প্যাৰ কে'' (1993) পৰিচালনাৰ বাবে ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা-বিশেষ জুৰী বঁটা লাভ কৰিছিল। 1996 চনত তেওঁ ''তামান্না'' পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে অন্যান্য সামাজিক বিষয়ৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ ৰাষ্ট্ৰীয় চলচ্চিত্ৰ বঁটা লাভ কৰিছিল। 1999 চনত তেওঁ আত্মজীৱনীমূলক জাখম পৰিচালনা কৰিছিল, যিখনে ৰাষ্ট্ৰীয় সংহতিৰ ওপৰত শ্ৰেষ্ঠ চলচ্চিত্ৰৰ বাবে নাৰ্গিছ দত্ত বঁটা লাভ কৰিছিল। ইয়াৰ পিছত ভট্ট আৰু তেওঁৰ ভাতৃয়ে বিশেষ ফিল্মছ প্ৰতিষ্ঠা কৰিবলৈ হাত মিলাইছিল আৰু তাৰ পিছত বিশখনৰো অধিক চলচ্চিত্ৰৰ বাবে কাহিনী আৰু চিত্ৰনাট্য প্ৰদান কৰিছিল, যাৰে বহুতো বক্স অফিচত সফল হৈছিল। ভট্টে একাধিক সমসাময়িক চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজনা কৰিছে, যেনে ''ৰাজ'' (2002) জিসম (2003) মাৰ্ডাৰ (2004) ''গেংষ্টাৰ'' (2006) ৱ 'লামহে (2006) ''জান্নাত'' (2008) মাৰ্ডৰ 2 (2011) আৰু আশিকি 2 (2013) ।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}</ref> ভাতৃদ্বয়ৰ মাজৰ মতানৈক্যৰ বাবে মুকেশে বিশেষ ফিল্মছৰ দায়িত্ব লয় আৰু 2021 চনৰ মে 'মাহত ৰাজহুৱাভাৱে ঘোষণা কৰা হয় যে মহেশ আৰু এই প্ৰতিষ্ঠানৰ সৈতে জড়িত নহয়।<ref name="indianexpress1">{{Cite web|date=16 May 2021|title=Emraan Hashmi on Mukesh and Mahesh Bhatt's professional split: 'All good things come to an end'|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/emraan-hashmi-opens-up-about-mukesh-and-mahesh-bhatts-professional-split-all-good-things-come-to-an-end-equations-change-nothing-is-permanent-7316239/|accessdate=20 April 2022|work=The Indian Express|language=en}}</ref> == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন == {{See also|ভট্ট পৰিয়াল}} ভট্টৰ জন্ম হৈছিল নানাভাই ভট্ট আৰু শ্বিৰিন মহম্মদ আলীৰ ঘৰত।<ref>{{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news-interviews/My-wife-and-my-audience-both-took-time-to-understand-me-Emraan-Hashmi/articleshow/20603710.cms|website=[[The Times of India]]|date=16 June 2013}}</ref> ভট্টৰ পিতৃ আছিল গুজৰাটী [[হিন্দু]] নগৰ ব্ৰাহ্মণ আৰু মাতৃ আছিল গুজৰাটি মুছলমান।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/Mahesh-Bhatt-tours-riot-ravaged-Ahmedabad/articleshow/7610716.cms|website=The Times of India|date=22 April 2002|dead-url=25 February 2019}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/I-have-great-reverence-for-women-Mahesh-Bhatt/articleshow/18006519.cms|archiveurl=https://web.archive.org/web/20140201220503/http://articles.timesofindia.indiatimes.com/2013-01-14/news-interviews/36311776_1_mother-mary-mahesh-bhatt-shivaji-park|date=14 January 2013|archivedate=1 February 2014}}</ref><ref>{{Cite web|title=Mahesh Bhatt's article about Ramzan, Ramadan|date=20 July 2012|url=http://ramadanexclusive.blogspot.in/2012/07/mahesh-bhatts-article-about-ramzan.html|accessdate=14 December 2013}}</ref><ref name=":0" /> তেওঁৰ ভাই-ভনীসকলৰ ভিতৰত ভাৰতীয় চলচ্চিত্ৰ প্ৰযোজক মুকেশ ভট্ট আছে। ভট্টে মাটুংগাৰ ডন বস্কো হাইস্কুলৰ পৰা স্কুলীয়া শিক্ষা গ্ৰহণ কৰিছিল। স্কুলত থকা অৱস্থাত ভট্টে ধন উপাৰ্জনৰ বাবে গ্ৰীষ্মকালীন চাকৰি আৰম্ভ কৰিছিল, লগতে সামগ্ৰীৰ বিজ্ঞাপনও কৰিছিল। পৰিচিত ব্যক্তিৰ জৰিয়তে চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক ৰাজ খোছলাৰ সৈতে তেওঁৰ পৰিচয় হৈছিল। এইদৰে ভট্টে খোচলাৰ সহকাৰী পৰিচালক হিচাপে কাম আৰম্ভ কৰিছিল।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> == ব্যক্তিগত জীৱন. == [[চিত্ৰ:Alia_Bhatt_and_her_family_attend_the_opening_of_the_Nita_Mukesh_Ambani_Cultural_Centre.jpg|right|thumb|250x250px|মহেশ ভট্ট আৰু তেওঁৰ পৰিয়ালে নীতা [[নীতা আম্বানী|মুকেশ আম্বানী]] সাংস্কৃতিক কেন্দ্ৰৰ উদ্বোধনত উপস্থিত থাকে]] 1970 চনত ভট্টে লোৰেইন ব্ৰাইটক (পিছলৈ নাম সলনি কৰি কিৰণ ভট্ট) বিয়া কৰায়। তেওঁৰ লগত তেওঁৰ ৰোমাঞ্চ আছিল তেওঁৰ ছবি আশিকিৰ বাবে অনুপ্ৰেৰণা।<ref name="toi_saaransh"> {{Cite news|url=http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms|work=[[Times Of India]]|title=The Saraansh of Mahesh Bhatt's life|first=Anubha|last=Sawhney|date=18 January 2003|access-date=17 February 2012}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true" id="CITEREFSawhney2003">Sawhney, Anubha (18 January 2003). [http://timesofindia.indiatimes.com/city/delhi-times/The-Saraansh-of-Mahesh-Bhatts-life/articleshow/34774326.cms "The Saraansh of Mahesh Bhatt's life"]. ''[[দ্য টাইম্‌ছ অৱ ইণ্ডিয়া|Times Of India]]''<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 February</span> 2012</span>.</cite></ref> দম্পতীহালৰ কন্যা [[পূজা ভাট|পূজা ভট্ট]] এগৰাকী চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা আৰু অভিনেত্ৰী, আৰু পুত্ৰ ৰাহুল ভট্ট এগৰাকীয়ে এগৰাকী উচ্চাকাংক্ষী অভিনেতা। 1970-ৰ দশকৰ অভিনেত্ৰী [[পাৰৱীন বাবী|পাৰভীন বাবি]] সৈতে ভট্টৰ সম্পৰ্ক আৰম্ভ হৈছিল।<ref name="toi_saaransh" /> এই সম্পৰ্ক বেছি দিন স্থায়ী নহ "ল আৰু ভট্টে 1986 চনত [[ছোনী ৰাজদান|চনী ৰাজদান]] বিয়া কৰাইছিল যাতে ভট্টই তেওঁৰ প্ৰথম পত্নীৰ সৈতে বিবাহ বিচ্ছেদ কৰিব নোৱাৰে, দম্পতীহালে তেওঁলোকৰ বিবাহৰ পূৰ্বে ইছলাম ধৰ্ম গ্ৰহণ কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://indianexpress.com/article/entertainment/bollywood/mahesh-bhatt-claims-of-being-an-illegitimate-child-are-dishonest-triggered-sister-sheila-fatal-illness-dharmesh-darshan-comments-8998459/|title=Mahesh Bhatt's father didn't abandon either of his two wives, his claims about being illegitimate are 'dishonest': Nephew Dharmesh Darshan|date=25 October 2023}}</ref><ref name="Bumiller">{{Cite book|last=Bumiller|first1=Elisabeth|author1-link=Elisabeth Bumiller|title=May You be the Mother of a Hundred Sons|date=1991|publisher=[[Penguin Books]]|place=New Delhi|isbn=9780140156713|page=183|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC}}</ref><ref name="toi_saaransh" /> তেখেতৰ দুগৰাকী কন্যা আছে, লেখিকা শ্বাহীন ভট্ট আৰু চলচ্চিত্ৰ অভিনেত্ৰী আলিয়া ভট্ট।<ref name="toi_saaransh" /><ref>{{Cite web|url=http://www.rediff.com/entertai/1998/mar/19raz.htm|title=The return of Razdan|last=Suparn Verma|work=[[Rediff.com]]|date=19 March 1998|accessdate=17 February 2012}}</ref><ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=--AvDjnu5xEC&dq=mahesh+bhatt+conversion+islam&pg=PA183|title=May You be the Mother of a Hundred Sons: A Journey Among the Women of India|isbn=9780140156713|last=Bumiller|first1=Elisabeth|year=1991|publisher=Penguin Books India}}</ref> হিন্দী চলচ্চিত্ৰ অভিনেতা ইমৰান হাছমী তেওঁৰ খুৰাক ভাই আনৱাৰৰ পুত্ৰ, আৰু চলচ্চিত্ৰ নিৰ্মাতা মিলন লুথ্ৰিয়া তেওঁৰ মাতৃ শ্বিৰিনৰ ভতিজা। তেওঁ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক মোহিত ছুৰী আৰু প্ৰাক্তন অভিনেত্ৰী স্মাইলি ছুৰী মামা। == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|0080315}} [[শ্ৰেণী:ফিল্মফেয়াৰ বঁটা বিজয়ী]] [[শ্ৰেণী:হিন্দী ভাষাৰ চলচ্চিত্ৰ পৰিচালক]] [[শ্ৰেণী:গুজৰাটী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] gkj71xn1yo0nos85kiaux40urvgi70e 0 122672 517454 2025-06-12T13:56:44Z AjayDas 12623 নতুন পৃষ্ঠা: {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} '''এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১''' ({{lang-en|Air India Flight 171}}) [[ভাৰত]]ৰ [[আহমেদাবাদ]]ৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তৰ্জাৰ্তিক বিমানবন্দৰৰ পৰা [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ [[লণ্ডন]] গেটৱিক বিমানবন... 517454 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} '''এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১''' ({{lang-en|Air India Flight 171}}) [[ভাৰত]]ৰ [[আহমেদাবাদ]]ৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তৰ্জাৰ্তিক বিমানবন্দৰৰ পৰা [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ [[লণ্ডন]] গেটৱিক বিমানবন্দৰলৈ নিৰ্ধাৰিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যাত্ৰীবাহী বিমান আছিল। ২০২৫ চনৰ ১২ জুনত বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানখন উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে আহমেদাবাদৰ মেঘনী নগৰ অঞ্চলত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হয়। ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এয়া প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি। মালয়েছিয়া এয়াৰলাইন্স ফ্লাইট ১৭ বিমান দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যাত্ৰীৰ মৃত্যুৰ সৈতে হোৱা এয়া প্ৰথম বিমান দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি।{{efn|Excluding hull losses at the subsidiary Air India Express, whose previous hull loss was Flight 1344 in 2020.}} fllll6xfayibpcmscx0zy8ysdec63uu 517455 517454 2025-06-12T14:08:10Z AjayDas 12623 তথ্যপেৰা যোগ 517455 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Infobox aircraft occurrence | name = এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | image = Air India 787-8 (VT-ANB).jpg | alt = | caption = ২০২৪ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | occurrence_type = দুৰ্ঘটনা | date = {{start date|2025|6|12|df=y}} | summary = উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে এটা অট্টালিকাত খুন্দা মাৰে; তদন্তৰ অব্যাহত | site = বি.জে. মেডিকেল কলেজ, চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | coordinates = {{Coord|23.0555|N|72.6156|E|type:landmark_scale:50000|display=inline,title}} | aircraft_type = বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ | aircraft_name = | operator = [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া]] | IATA = AI171 | ICAO = AIC171 | callsign = AIRINDIA 171 | tail_number = VT-ANB | origin = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | destination = লণ্ডন গেটৱিক বিমানবন্দৰ, [[লণ্ডন]], যুক্তৰাজ্য | occupants = ২৪২<ref name="bbc">{{Cite news |date=12 June 2025 |title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad |url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t |access-date=12 June 2025 |work=BBC News}}</ref> | passengers = ২৩০ | crew = ১২ | fatalities = ২০৪+ | injuries = অজ্ঞাত | missing = অজ্ঞাত | survivors = ১ (৪০ বছৰীয়া পুৰুষ) <ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/india/ahmedabad-plane-crash-live-updates-over-200-people-onboard-flight-casualty-numbers-awaited-liveblog-13896455.html|title=Ahmedabad Air India Flight Crash Live Updates: Miracle rescue as police finds a survivor in seat 11A|date=12 June 2025|website=Firstpost}}</ref><ref name="initialsurvivor">{{cite web |last1=Yadav |first1=Danita |title=Air India Ahmedabad plane crash LIVE: Ex-Gujarat CM Rupani on board, confirms Naidu; 1 survivor reported in Ahmedabad |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |website=hindustantimes.com |publisher=HindustanTimes |access-date=12 June 2025 |language=en |date=12 June 2025}}</ref> | ground_injuries = অজ্ঞাত | total_fatalities = <241<ref name=":1"/> | total_injuries = }} {{OSM Location map | coord = {{Coord|23.066|N|72.624|E}} | zoom = 13 | float = right | width = 285 | height = 230 | caption = | title = | scalemark = 60 | shape1 = | mark1 = | mark-size1 = 14 | label1 = Ahmedabad Airport | mark-coord1 = {{Coord|23.077222|N|72.634722|E}} | label-pos1 = left | label-size1 = 14 | label-color1 = green | mark-title1 = Ahmedabad International Airport | mark-image = | mark-description1 = | shape2 = | mark2 = | mark-size2 = 16 | label2 = Crash site | mark-coord2 = {{Coord|23.055488|N|72.615643|E}} | label-pos2 = top | label-size2 = 14 | label-color2 = red | mark-title2 = Crash site | mark-image2 = | mark-description2 = }} '''এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১''' ({{lang-en|Air India Flight 171}}) [[ভাৰত]]ৰ [[আহমেদাবাদ]]ৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ পৰা [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ [[লণ্ডন]] গেটৱিক বিমানবন্দৰলৈ নিৰ্ধাৰিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যাত্ৰীবাহী বিমান আছিল। ২০২৫ চনৰ ১২ জুনত বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানখন উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে আহমেদাবাদৰ মেঘনী নগৰ অঞ্চলত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হয়। ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এয়া প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি। মালয়েছিয়া এয়াৰলাইন্স ফ্লাইট ১৭ বিমান দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যাত্ৰীৰ মৃত্যুৰ সৈতে হোৱা এয়া প্ৰথম বিমান দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি।{{efn|Excluding hull losses at the subsidiary Air India Express, whose previous hull loss was Flight 1344 in 2020.}} mg6btoljkvkvgux4bx3530vh9obl9p1 517490 517455 2025-06-12T16:36:45Z AjayDas 12623 তথ্য যোগ 517490 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Infobox aircraft occurrence | name = এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | image = Air India 787-8 (VT-ANB).jpg | alt = | caption = ২০২৪ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | occurrence_type = দুৰ্ঘটনা | date = {{start date|2025|6|12|df=y}} | summary = উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে এটা অট্টালিকাত খুন্দা মাৰে; তদন্তৰ অব্যাহত | site = বি.জে. মেডিকেল কলেজ, চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | coordinates = {{Coord|23.0555|N|72.6156|E|type:landmark_scale:50000|display=inline,title}} | aircraft_type = বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ | aircraft_name = | operator = [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া]] | IATA = AI171 | ICAO = AIC171 | callsign = AIRINDIA 171 | tail_number = VT-ANB | origin = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | destination = লণ্ডন গেটৱিক বিমানবন্দৰ, [[লণ্ডন]], যুক্তৰাজ্য | occupants = ২৪২<ref name="bbc">{{Cite news |date=12 June 2025 |title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad |url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t |access-date=12 June 2025 |work=BBC News}}</ref> | passengers = ২৩০ | crew = ১২ | fatalities = ২০৪+ | injuries = অজ্ঞাত | missing = অজ্ঞাত | survivors = ১ (৪০ বছৰীয়া পুৰুষ) <ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/india/ahmedabad-plane-crash-live-updates-over-200-people-onboard-flight-casualty-numbers-awaited-liveblog-13896455.html|title=Ahmedabad Air India Flight Crash Live Updates: Miracle rescue as police finds a survivor in seat 11A|date=12 June 2025|website=Firstpost}}</ref><ref name="initialsurvivor">{{cite web |last1=Yadav |first1=Danita |title=Air India Ahmedabad plane crash LIVE: Ex-Gujarat CM Rupani on board, confirms Naidu; 1 survivor reported in Ahmedabad |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |website=hindustantimes.com |publisher=HindustanTimes |access-date=12 June 2025 |language=en |date=12 June 2025}}</ref> | ground_injuries = অজ্ঞাত | total_fatalities = <241<ref name=":1"/> | total_injuries = }} {{OSM Location map | coord = {{Coord|23.066|N|72.624|E}} | zoom = 13 | float = right | width = 285 | height = 230 | caption = | title = | scalemark = 60 | shape1 = | mark1 = | mark-size1 = 14 | label1 = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | mark-coord1 = {{Coord|23.077222|N|72.634722|E}} | label-pos1 = left | label-size1 = 14 | label-color1 = green | mark-title1 = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | mark-image = | mark-description1 = | shape2 = | mark2 = | mark-size2 = 16 | label2 = দুৰ্ঘটনাৰ স্থান | mark-coord2 = {{Coord|23.055488|N|72.615643|E}} | label-pos2 = top | label-size2 = 14 | label-color2 = red | mark-title2 = Crash site | mark-image2 = | mark-description2 = }} '''এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১''' ({{lang-en|Air India Flight 171}}) [[ভাৰত]]ৰ [[আহমেদাবাদ]]ৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ পৰা [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ [[লণ্ডন]] গেটৱিক বিমানবন্দৰলৈ নিৰ্ধাৰিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যাত্ৰীবাহী বিমান আছিল। ২০২৫ চনৰ ১২ জুনত বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানখন উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে আহমেদাবাদৰ মেঘনী নগৰ অঞ্চলত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হয়। ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এয়া প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি। মালয়েছিয়া এয়াৰলাইন্স ফ্লাইট ১৭ বিমান দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যাত্ৰীৰ মৃত্যুৰ সৈতে হোৱা এয়া প্ৰথম বিমান দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি।{{efn|Excluding hull losses at the subsidiary Air India Express, whose previous hull loss was Flight 1344 in 2020.}} ==পটভূমি== ===বিমান=== দুৰ্ঘটনাৰ লগত জড়িত বিমানখন এঘাৰ বছৰ পুৰণি বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমান। এই বিমানখন ভিটি-এএনবি হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ক্ৰমিক নম্বৰ ৩৬২৭৯ আছিল।<ref name=":1">{{cite news |title=Gujarat Air India Plane Crashed Into Ahmedabad Doctors' Hostel, 25 Doctors Injured |url=https://news.abplive.com/cities/gujarat-air-india-plane-crash-ahmedabad-hospital-doctors-injured-1779345 |access-date=12 June 2025 |work=ABP News |date=12 June 2025}}</ref><ref name="Bloomberg">{{Cite news |last1=Lee |first1=Danny |last2=Siddharth Vikram |first2=Philip |last3=Mishra |first3=Mihir |date=12 June 2025 |title=Over 200 Dead After London-Bound Boeing Jet Crashes in India Air India Boeing 787 Bound for London Crashes After Takeoff |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-12/air-india-boeing-787-from-ahmedabad-to-london-gatwick-crashes |url-access=subscription |access-date=12 June 2025 |work=Bloomberg News|quote="The aircraft involved in Thursday's accident carried the VT-ANB registration and was almost 12 years old. The plane was powered by two General Electric Co. GEnx engines."}}</ref> ২০০৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়াই এই বিমানখন অৰ্ডাৰ কৰিছিল<ref name="AWST">{{cite news |last1=Schofield |first1=Adrian |last2=Flottau |first2=Jens |title=Air India Boeing 787–8 Crashes After Takeoff |url=https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff |access-date=12 June 2025 |work=Aviation Week & Space Technology |date=12 June 2025 |issn=0005-2175 |oclc=990683903 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250612134318/https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff |archive-date=12 June 2025 |url-status=live}}</ref> আৰু ২০১৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহত বিমান সংস্থাটোক ডেলিভাৰী কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news |last1=Hemmerdinger |first1=Jon |title=US investigators head to India to assist with 787-8 inquiry |url=https://www.flightglobal.com/safety/us-investigators-head-to-india-to-assist-with-787-8-inquiry/163337.article |access-date=12 June 2025 |work=Flight Global |date=12 June 2025}}</ref> বিমানখনত জেনেৰেল ইলেক্ট্ৰিক GEnx-1B67 ইঞ্জিন ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।<ref name="AWST" /> ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এইটোৱেই প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ ক্ষতি<ref>{{Cite web |title=B738, Calicut (Kozhikode) India, 2020 {{!}} SKYbrary Aviation Safety |url=https://skybrary.aero/accidents-and-incidents/b738-calicut-kozhikode-india-2020 |access-date=2025-06-12 |website=skybrary.aero |quote=AXH1344 ... Aircraft damage — Hull loss.}}</ref>}}<ref>{{cite news |last1=Kozul-Wright |first1=Alex |title='Catastrophic' Air India plane crash near Ahmedabad: What we know |url=https://www.aljazeera.com/news/2025/6/12/catastrophic-air-india-plane-crash-near-ahmedabad-what-we-know |work=Al Jazeera |access-date=12 June 2025 |date=12 June 2025}}</ref> বয়িঙৰ তথ্য অনুসৰি এয়া ৭৮৭ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানৰ প্ৰথম বৃহৎ ক্ষতি।<ref>{{cite news |last=Nierenberg |first=Amelia |url=https://www.nytimes.com/2025/06/12/world/asia/india-plane-crash-what-to-know.html |url-access=limited |date=12 June 2025 |access-date=12 June 2025 |title=What We Know About a Passenger Plane Crash in Western India |work=The New York Times|issn=0362-4331 |eissn=1553-8095 |oclc=1645522}}</ref> ===যাত্ৰী আৰু কর্মীদল=== অসামৰিক বিমান পৰিবহন সঞ্চালকালয় আৰু এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ মতে, বিমানখনত ২৪২ জন লোক আছিল: ১১ টা শিশু আৰু ২ টা কেঁচুৱাকে ধৰি ২৩০ গৰাকী যাত্ৰীৰ লগতে ২ জন পাইলট আৰু ১০ জন বিমান পৰিচাৰিকা।<ref>{{cite news |title=Why did Ahmedabad-London Air India flight crash? Black box holds all answers – here's what it is |url=https://www.financialexpress.com/india-news/why-did-ahmedabad-london-air-india-flight-crash-black-box-holds-all-answers-heres-what-it-is/3877636/ |access-date=12 June 2025 |work=The Financial Express (India) |date=12 June 2025 |language=en}}</ref><ref name="APNews">{{cite web |last1=Solanki |first1=Ajit |last2=Roy |first2=Rajesh |date=12 June 2025 |title=London-bound Air India flight with more than 240 aboard crashes after takeoff from Ahmedabad, India |url=https://apnews.com/article/india-plane-crash-cad8dad5cd0e92795b03d357404af5f8 |access-date=12 June 2025 |website=AP News}}</ref> যাত্ৰী মেনিফেষ্টত ১৬৯ জন ভাৰতীয়, ৫৩ জন ব্ৰিটিছ, ৭ জন পৰ্তুগীজ আৰু ১ জন কানাডিয়ান নাগৰিক আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Ahmedabad plane crash live updates: Chances of any survivors slim, say sources |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |archive-url=http://web.archive.org/web/20250612101226/https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |archive-date=12 June 2025 |access-date=12 June 2025 |work=Hindustan Times}}</ref> যাত্ৰীসকলৰ ভিতৰত গুজৰাটৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী বিজয় ৰূপানীও আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Over 200 Dead in Air India Crash, Official Says |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/india-plane-crash-ahmedabad/268968e1-e8c8-5168-a4a9-78787ed911e3 |work=New York Times |access-date=12 June 2025 |quote=Among the passengers on the crashed flight was Vijay Rupani, a former chief minister of Gujarat who led the state from 2016 to 2021, according to a passenger list confirmed by officials from his party.}}</ref> কেপ্তেইন সুমিত সভাৰৱাল বিমানখনৰ কমাণ্ডাৰ আৰু ক্লাইভ কুণ্ডাৰ বিমানখনৰ প্ৰথম বিষয়া আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Air India Ahmedabad-London flight crashes near airport in Meghani area |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/plane-crashes-in-ahmedabads-meghani-area/articleshow/121798487.cms |access-date=12 June 2025 |website=The Times of India}}</ref> nwtf2wdst8izo3ixlruj01ww72hn239 517491 517490 2025-06-12T16:40:21Z AjayDas 12623 /* পটভূমি */ শুধৰণি 517491 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} {{Infobox aircraft occurrence | name = এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | image = Air India 787-8 (VT-ANB).jpg | alt = | caption = ২০২৪ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১ | occurrence_type = দুৰ্ঘটনা | date = {{start date|2025|6|12|df=y}} | summary = উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে এটা অট্টালিকাত খুন্দা মাৰে; তদন্তৰ অব্যাহত | site = বি.জে. মেডিকেল কলেজ, চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | coordinates = {{Coord|23.0555|N|72.6156|E|type:landmark_scale:50000|display=inline,title}} | aircraft_type = বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ | aircraft_name = | operator = [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া]] | IATA = AI171 | ICAO = AIC171 | callsign = AIRINDIA 171 | tail_number = VT-ANB | origin = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ ওচৰত, [[আহমেদাবাদ]], ভাৰত | destination = লণ্ডন গেটৱিক বিমানবন্দৰ, [[লণ্ডন]], যুক্তৰাজ্য | occupants = ২৪২<ref name="bbc">{{Cite news |date=12 June 2025 |title=At least 200 killed after Air India plane to London crashes moments after take-off in Ahmedabad |url=https://www.bbc.com/news/live/c8d1r3m8z92t |access-date=12 June 2025 |work=BBC News}}</ref> | passengers = ২৩০ | crew = ১২ | fatalities = ২০৪+ | injuries = অজ্ঞাত | missing = অজ্ঞাত | survivors = ১ (৪০ বছৰীয়া পুৰুষ) <ref name=":1">{{Cite web|url=https://www.firstpost.com/india/ahmedabad-plane-crash-live-updates-over-200-people-onboard-flight-casualty-numbers-awaited-liveblog-13896455.html|title=Ahmedabad Air India Flight Crash Live Updates: Miracle rescue as police finds a survivor in seat 11A|date=12 June 2025|website=Firstpost}}</ref><ref name="initialsurvivor">{{cite web |last1=Yadav |first1=Danita |title=Air India Ahmedabad plane crash LIVE: Ex-Gujarat CM Rupani on board, confirms Naidu; 1 survivor reported in Ahmedabad |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |website=hindustantimes.com |publisher=HindustanTimes |access-date=12 June 2025 |language=en |date=12 June 2025}}</ref> | ground_injuries = অজ্ঞাত | total_fatalities = <241<ref name=":1"/> | total_injuries = }} {{OSM Location map | coord = {{Coord|23.066|N|72.624|E}} | zoom = 13 | float = right | width = 285 | height = 230 | caption = | title = | scalemark = 60 | shape1 = | mark1 = | mark-size1 = 14 | label1 = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | mark-coord1 = {{Coord|23.077222|N|72.634722|E}} | label-pos1 = left | label-size1 = 14 | label-color1 = green | mark-title1 = চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | mark-image = | mark-description1 = | shape2 = | mark2 = | mark-size2 = 16 | label2 = দুৰ্ঘটনাৰ স্থান | mark-coord2 = {{Coord|23.055488|N|72.615643|E}} | label-pos2 = top | label-size2 = 14 | label-color2 = red | mark-title2 = Crash site | mark-image2 = | mark-description2 = }} '''এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১''' ({{lang-en|Air India Flight 171}}) [[ভাৰত]]ৰ [[আহমেদাবাদ]]ৰ চৰ্দাৰ বল্লভভাই পেটেল আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰৰ পৰা [[যুক্তৰাজ্য]]ৰ [[লণ্ডন]] গেটৱিক বিমানবন্দৰলৈ নিৰ্ধাৰিত আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় যাত্ৰীবাহী বিমান আছিল। ২০২৫ চনৰ ১২ জুনত বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানখন উৰণৰ কিছু সময়ৰ পিছতে আহমেদাবাদৰ মেঘনী নগৰ অঞ্চলত দুৰ্ঘটনাগ্ৰস্ত হয়। ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এয়া প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি। মালয়েছিয়া এয়াৰলাইন্স ফ্লাইট ১৭ বিমান দুৰ্ঘটনাৰ পিছত যাত্ৰীৰ মৃত্যুৰ সৈতে হোৱা এয়া প্ৰথম বিমান দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ বিমানৰ মেৰামতি অযোগ্য ক্ষতি।{{efn|Excluding hull losses at the subsidiary Air India Express, whose previous hull loss was Flight 1344 in 2020.}} ==পটভূমি== ===বিমান=== দুৰ্ঘটনাৰ লগত জড়িত বিমানখন এঘাৰ বছৰ পুৰণি বয়িং ৭৮৭-৮ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমান আছিল। এই বিমানখন ভিটি-এএনবি হিচাপে পঞ্জীয়ন কৰা হৈছিল আৰু ইয়াৰ ক্ৰমিক নম্বৰ ৩৬২৭৯ আছিল।<ref name=":1">{{cite news |title=Gujarat Air India Plane Crashed Into Ahmedabad Doctors' Hostel, 25 Doctors Injured |url=https://news.abplive.com/cities/gujarat-air-india-plane-crash-ahmedabad-hospital-doctors-injured-1779345 |access-date=12 June 2025 |work=ABP News |date=12 June 2025}}</ref><ref name="Bloomberg">{{Cite news |last1=Lee |first1=Danny |last2=Siddharth Vikram |first2=Philip |last3=Mishra |first3=Mihir |date=12 June 2025 |title=Over 200 Dead After London-Bound Boeing Jet Crashes in India Air India Boeing 787 Bound for London Crashes After Takeoff |url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2025-06-12/air-india-boeing-787-from-ahmedabad-to-london-gatwick-crashes |url-access=subscription |access-date=12 June 2025 |work=Bloomberg News|quote="The aircraft involved in Thursday's accident carried the VT-ANB registration and was almost 12 years old. The plane was powered by two General Electric Co. GEnx engines."}}</ref> ২০০৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়াই এই বিমানখন অৰ্ডাৰ কৰিছিল<ref name="AWST">{{cite news |last1=Schofield |first1=Adrian |last2=Flottau |first2=Jens |title=Air India Boeing 787–8 Crashes After Takeoff |url=https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff |access-date=12 June 2025 |work=Aviation Week & Space Technology |date=12 June 2025 |issn=0005-2175 |oclc=990683903 |archive-url=https://web.archive.org/web/20250612134318/https://aviationweek.com/air-transport/safety-ops-regulation/air-india-boeing-787-8-crashes-after-takeoff |archive-date=12 June 2025 |url-status=live}}</ref> আৰু ২০১৪ চনৰ জানুৱাৰী মাহত বিমান সংস্থাটোক ডেলিভাৰী কৰা হৈছিল।<ref>{{cite news |last1=Hemmerdinger |first1=Jon |title=US investigators head to India to assist with 787-8 inquiry |url=https://www.flightglobal.com/safety/us-investigators-head-to-india-to-assist-with-787-8-inquiry/163337.article |access-date=12 June 2025 |work=Flight Global |date=12 June 2025}}</ref> বিমানখনত জেনেৰেল ইলেক্ট্ৰিক GEnx-1B67 ইঞ্জিন ব্যৱহাৰ কৰা হৈছে।<ref name="AWST" /> ২০১১ চনত বয়িং ৭৮৭ বিমান প্ৰৱৰ্তনৰ পিছত এইটোৱেই প্ৰথম মাৰাত্মক দুৰ্ঘটনা আৰু ১৯৮৫ চনত এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৮২ত বোমা বিস্ফোৰণৰ পিছত এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ প্ৰথমটো বৃহৎ ক্ষতি<ref>{{Cite web |title=B738, Calicut (Kozhikode) India, 2020 {{!}} SKYbrary Aviation Safety |url=https://skybrary.aero/accidents-and-incidents/b738-calicut-kozhikode-india-2020 |access-date=2025-06-12 |website=skybrary.aero |quote=AXH1344 ... Aircraft damage — Hull loss.}}</ref>}}<ref>{{cite news |last1=Kozul-Wright |first1=Alex |title='Catastrophic' Air India plane crash near Ahmedabad: What we know |url=https://www.aljazeera.com/news/2025/6/12/catastrophic-air-india-plane-crash-near-ahmedabad-what-we-know |work=Al Jazeera |access-date=12 June 2025 |date=12 June 2025}}</ref> বয়িঙৰ তথ্য অনুসৰি এয়া ৭৮৭ ড্ৰিমলাইনাৰ বিমানৰ প্ৰথম বৃহৎ ক্ষতি।<ref>{{cite news |last=Nierenberg |first=Amelia |url=https://www.nytimes.com/2025/06/12/world/asia/india-plane-crash-what-to-know.html |url-access=limited |date=12 June 2025 |access-date=12 June 2025 |title=What We Know About a Passenger Plane Crash in Western India |work=The New York Times|issn=0362-4331 |eissn=1553-8095 |oclc=1645522}}</ref> ===যাত্ৰী আৰু কর্মীদল=== অসামৰিক বিমান পৰিবহন সঞ্চালকালয় আৰু এয়াৰ ইণ্ডিয়াৰ মতে, বিমানখনত ২৪২ জন লোক আছিল: ১১ টা শিশু আৰু ২ টা কেঁচুৱাকে ধৰি ২৩০ গৰাকী যাত্ৰীৰ লগতে ২ জন পাইলট আৰু ১০ জন বিমান পৰিচাৰিকা।<ref>{{cite news |title=Why did Ahmedabad-London Air India flight crash? Black box holds all answers – here's what it is |url=https://www.financialexpress.com/india-news/why-did-ahmedabad-london-air-india-flight-crash-black-box-holds-all-answers-heres-what-it-is/3877636/ |access-date=12 June 2025 |work=The Financial Express (India) |date=12 June 2025 |language=en}}</ref><ref name="APNews">{{cite web |last1=Solanki |first1=Ajit |last2=Roy |first2=Rajesh |date=12 June 2025 |title=London-bound Air India flight with more than 240 aboard crashes after takeoff from Ahmedabad, India |url=https://apnews.com/article/india-plane-crash-cad8dad5cd0e92795b03d357404af5f8 |access-date=12 June 2025 |website=AP News}}</ref> যাত্ৰী মেনিফেষ্টত ১৬৯ জন ভাৰতীয়, ৫৩ জন ব্ৰিটিছ, ৭ জন পৰ্তুগীজ আৰু ১ জন কানাডিয়ান নাগৰিক আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Ahmedabad plane crash live updates: Chances of any survivors slim, say sources |url=https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |archive-url=http://web.archive.org/web/20250612101226/https://www.hindustantimes.com/india-news/ahmedabad-plane-crash-live-updates-air-india-flight-crashes-ahmedabad-airport-death-toll-news-101749717953751.html |archive-date=12 June 2025 |access-date=12 June 2025 |work=Hindustan Times}}</ref> যাত্ৰীসকলৰ ভিতৰত গুজৰাটৰ প্ৰাক্তন মুখ্যমন্ত্ৰী বিজয় ৰূপানীও আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Over 200 Dead in Air India Crash, Official Says |url=https://www.nytimes.com/live/2025/06/12/world/india-plane-crash-ahmedabad/268968e1-e8c8-5168-a4a9-78787ed911e3 |work=New York Times |access-date=12 June 2025 |quote=Among the passengers on the crashed flight was Vijay Rupani, a former chief minister of Gujarat who led the state from 2016 to 2021, according to a passenger list confirmed by officials from his party.}}</ref> কেপ্তেইন সুমিত সভাৰৱাল বিমানখনৰ কমাণ্ডাৰ আৰু ক্লাইভ কুণ্ডাৰ বিমানখনৰ প্ৰথম বিষয়া আছিল।<ref>{{cite news |date=12 June 2025 |title=Air India Ahmedabad-London flight crashes near airport in Meghani area |url=https://timesofindia.indiatimes.com/city/ahmedabad/plane-crashes-in-ahmedabads-meghani-area/articleshow/121798487.cms |access-date=12 June 2025 |website=The Times of India}}</ref> ==দুৰ্ঘটনা== ==টোকা== {{notelist}} ==তথ্য উৎস== {{ৰেফলিষ্ট}} cgqpoqmf73b2z18fgwbcj75ek3k0gi2 10 122673 517456 2025-06-12T14:10:29Z AjayDas 12623 নতুন পৃষ্ঠা: {{#invoke:OSM Location map|main|useFormatStyle={{{useFormatStyle|standardstyle}}} <noinclude> |label1=Annotated maps of anywhere in the world |mark-coord1={{coord|0|0}}|mark-size1=10|label-pos1=top</noinclude> }} {{Main other|[[Category:Articles containing OSM location maps]]}}<noinclude> {{documentation}} [[Category:OSM Location map templates]] [[Category:Pages with disabled graphs]] </noinclude> 517456 wikitext text/x-wiki {{#invoke:OSM Location map|main|useFormatStyle={{{useFormatStyle|standardstyle}}} <noinclude> |label1=Annotated maps of anywhere in the world |mark-coord1={{coord|0|0}}|mark-size1=10|label-pos1=top</noinclude> }} {{Main other|[[Category:Articles containing OSM location maps]]}}<noinclude> {{documentation}} [[Category:OSM Location map templates]] [[Category:Pages with disabled graphs]] </noinclude> l7qb604qqxvvpz96vlse07jzlwizrv6 0 122674 517457 2025-06-12T14:15:48Z Dipankar Das 36094 [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 517457 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]] f9x5b7sflwk4ljkbuxhrntqalyqlqdf 0 122675 517458 2025-06-12T14:19:04Z Dipankar Das 36094 [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 517458 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]] f9x5b7sflwk4ljkbuxhrntqalyqlqdf 828 122676 517461 2025-06-12T14:40:05Z AjayDas 12623 নতুন পৃষ্ঠা: require('strict') local delink=require('Module:Delink').delink local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} local maplist={} local sgNames={} local highlightOption=false local highlightNum local visibleLinks -- This module creates framed maps of anywhere in the world, at the required scale, and enables annotations, -- dots, shapes, lines and other ways to customise the area of the map being shown. It also provides a link -- to an intera... 517461 Scribunto text/plain require('strict') local delink=require('Module:Delink').delink local getArgs = require('Module:Arguments').getArgs local p = {} local maplist={} local sgNames={} local highlightOption=false local highlightNum local visibleLinks -- This module creates framed maps of anywhere in the world, at the required scale, and enables annotations, -- dots, shapes, lines and other ways to customise the area of the map being shown. It also provides a link -- to an interactive fullscreen version, which has locator dots instead of annotations and shapes. -- This is the 2025 successor module to a wiki-markup template version of 2024, which itself was a successor -- to the 'Graph'/VEGA driven template that was begun in 2016, until the Vega version was switched off in 2023. -- This module is called from template {{OSM Location map}}, which uses the same parameter formats as before. -- In addition it will be possible to use a more concise parameter format using the template {{OSM Location dots}} -- In general the css output from the two formats will be identical, but the the concise version will allow bits of -- greater control over some of the settings. -- see the documentation on the two template pages for details of how to use the mapping features. -- If language customisation is needed, there are text items below that can be translated. Also see the color table -- below with details of how to add additional color names to allow localised alternatives. -- (Translating other language shape-types could be possible, but has not currently been contemplated. -- Parameter name translation would be harder but likely to be possible, ideally still retaining compatibility -- with template calls already written using English). local negativeAnswer={no=1,'0'-1,off=1} local fullscreenlinktext='Click for interactive fullscreen map with links to nearby articles' local toggletext='[Hide/show caption list]' local termsOfUse='Maps: terms of use' local aboutOSM='About OpenStreetMaps' local shapeList={} --This sets up the 'factoryDefault' shape group 0 shapeList["0"]={shapeType="0", Name="initialSettings", Parent="0", --sga items for the shape shape="circle", shapeSize="12px", shapeColor="blue", shapeAngle="0deg", --sgb items for border of the shape outlineWidth="0.5px", outlineColor="darkblue", outlineStyle="solid", --sgc items text settings for labels textSZ="11px", textCL="darkgrey", textNG="0deg", --sgf further text settings textSP="0px", textLH="120%", textOL="0px", textBG="transparent", --sgd items for dotTag text settings tagSize="10px", tagColor="white", tagSpacer="0px", tagAngle="0deg", --sge items for extension line to connect label to dot textEW="0px", textEC="darkgrey", textES="solid" } local colorList={} -- used by colorLookup to catch unsupported colors (eg 'LimeGreen'), to convert to generic version colorList['green']='hardgreen' -- it could also be added to to include alternative language equivelants, for a quick solution. colorList['red']='hardred' -- colorList ['source'] = target colorList['white']='white' -- converts any color that includes 'source' into its equivelent target colorList['blue']='hardblue' -- note, for translation you can add to this list, rather than replace it, colorList['brown']='brown' -- which would mean existing map definitions in english would also still work, alongside translated ones colorList['grey']='hardgrey' colorList['gray']='hardgrey' colorList['purple']='hardpurple' colorList['orange']='hardorange' colorList['leaf']='hardleaf' --for a more thorough translation, you can add all the variants of the colors as further CTB elements and hex values or redirects local CTB={} -- set up a table of color names (the CTB Color table index) and html hash colorhex values. CTB["paleblue"],CTB["softblue"],CTB["hardblue"],CTB["darkblue"]="#D6E1EC","#77A1CB","#4B77D6","#1c559e" CTB["palered"],CTB["softred"],CTB["hardred"],CTB["darkred"] = "#FCC6C0","#EC644B","#DB3123","#AA1205" CTB["palegreen"],CTB["softgreen"],CTB["hardgreen"],CTB["darkgreen"]= "#D2F0E5","#81AF81","#269F46","#0b7527" CTB["paleleaf"],CTB["softleaf"],CTB["hardleaf"],CTB["darkleaf"]= "#dff5c1","#b5e376","#8cc244","#679c21" CTB["palegrey"],CTB["softgrey"],CTB["hardgrey"],CTB["darkgrey"]= "#E8E8D6","#AAAA88","#777755","#444433" CTB["palegray"],CTB["softgray"],CTB["hardgray"],CTB["darkgray"]=CTB["palegrey"],CTB["softgrey"],CTB["hardgrey"],CTB["darkgrey"] CTB["palebrown"],CTB["softbrown"],CTB["hardbrown"],CTB["darkbrown"]="#FAF6ED","#CCB56C","#AD7F14","#754910" CTB["palepurple"],CTB["softpurple"],CTB["hardpurple"],CTB["darkpurple"]="#e0d1e6","#c784e0","#a029cf","#7a05a8" CTB["paleorange"],CTB["softorange"],CTB["hardorange"],CTB["darkorange"]="#ffedc2","#ffcf61","#EEB533","#e39f05" CTB["black"],CTB["white"],CTB["yellow"]="#000000","#FFFFFF","#FAF039" CTB["background"],CTB["paleground"],CTB["beigeground"]="#f9f6f2","#FEFEFA","#F5F5DC" CTB["beige"]=CTB["beigeground"] CTB["aqua"],CTB["teal"],CTB["fuchsia"] = "#00FFFF","#008080","#FF00FF" CTB["maroon"],CTB["olive"],CTB["navy"] = "#800000","#808000","#000080" CTB["lime"],CTB["limegreen"],CTB["aquamarine"] = "#00FF00","#32CD32","#7FFFD4" CTB["silver"],CTB["yellow"],CTB["orchid"] = "#800000","#FFFF00","#DA70D6" -- set up a table of predefined clip-paths local pathshape={} pathshape.squaredd = "M 19,1.25 l 0,18 -18,0 0,-18 18,0m-1,1 -16,0 0,16 16,0 0,-16m-1,1 0,14 -14,0 0,-14 14,0zm-1,1 -12,0 0,12 12,0 0,-12zm-1,1 0,10 -10,0 0,-10 10,0z" pathshape.squared = "M 18,2.5 l 0,15 -15,0 0,-15 15,0m-1,1 -13,0 0,13 13,0 0,-13zm-1,1 0,11 -11,0 0,-11 11,0z" pathshape.triangledd="M 0 20,20 20,10 0,0 20ZM1.5 19,10 1.7,18.5 19,1.5 19ZM3 18,17 18,10 3.8,3 18ZM4.5 17,10 5.4,15.4 17, 4.5,17ZM6 16,13.8 16,10 7.4z" pathshape.triangled ="M1,18 l 18,0 l -9,-18 l -9,18zm1.7,-1.1 l 7.3,-14.6 l 7.3,14.6 l -14.6, 0zm1.7,-1 l 11.0,0 l -5.5,-11 l -5.5,11z" pathshape.circledd = "M0,10a10,10 0 1,0 20,0a10,10 0 1,0 -20,0zm0.8,0a9.2,9.2 0 1,1 18.4,0a9.2,9.2 0 1,1 -18.4,0m1,0a8.2,8.2 0 1,0 16.4,0a8.2,8.2 0 1,0 -16.4,0zm0.8,0a7.2,7.2 0 1,1 14.8,0a7.2,7.2 0 1,1 -14.8,0m1,0 a6.4,6.4 0 1,1 12.8,0a6.4,6.4 0 1,1 -12.8,0z" pathshape.circled = "M2.5,10a7.5,7.5 0 1,0 15,0a7.5,7.5 0 1,0 -15,0zm1,0a6.5,6.5 0 1,1 13,0a6.5,6.5 0 1,1 -13,0m0.8,0 a5,5 0 1,1 11.4,0a5,5 0 1,1 -11.4,0" pathshape.diamond = "M3,10 l 7,-10 l 7,10 -7,10 -7,-10z" pathshape.diamondd = "M3,10 l 7,-10 l 7,10 -7,10 -7,-10zm1,0 l 6,8.5 l 6,-8.5 -6,-8.5 -6,8.5zm1,0 l 5,-7 5,7 -5,7 -5,-7z" pathshape.diamonddd = "M3,10 l 7,-10 l 7,10 -7,10 -7,-10zm0.75,0 l 6.25,9 l 6.25,-9 -6.25,-9 -6.25,9zm0.75,0 l 5.5,-8 5.5,8 -5.5,8 -5.5,-8zm0.75,0 l 4.75,7 l 4.75,-7 -4.75,-7 -4.75,7zm0.75,0 l 4,-6 4,6 -4,6 -4,-6z" pathshape.crossd = "M3.1,12.5 l4.2,0 l0,4.2 l5,0 l0,-4 l4.2,0 l0,-5 l-4.2,0 l0,-4.2 l-5,0 l0,4.2 l-4.2,0zM2.3,10a7.5,7.5 0 1,0 15,0a7.5,7.5 0 1,0 -15,0zm1,0a6.5,6.5 0 1,1 13,0a6.5,6.5 0 1,1 -13,0z" pathshape.cross = "M3.1,12.5 l4.2,0 l0,4.2 l5,0 l0,-4 l4.2,0 l0,-5 l-4.2,0 l0,-4.2 l-5,0 l0,4.2 l-4.2,0z" pathshape.thincross = "M2,12 l6,0 l0,6 l4,0 l0,-6 l6,0 l0,-4 l-6,0 l0,-6 l-4,0 l0,6 l-6,0z" pathshape.fivepointstar = "M10 0 L12.245 6.91 19.511 6.91 13.633 11.18 15.878 18.09 10 13.82 4.122 18.09 6.367 11.18 0.489 6.91 7.755 6.91Z" pathshape.fivepointstard = "M10 1.5 L 11.90825 7.3735 18.08435 7.3735 13.08805 11.003 14.9963 16.8765 10 13.247 5.0037 16.8765 6.91195 11.003 1.91565 7.3735 8.09175 7.3735 ZM0,10a10,10 0 1,0 20,0a10,10 0 1,0 -20,0zm1.5,0a8.5,8.5 0 1,1 17,0a8.5,8.5 0 1,1 -17,0z" pathshape.sixpointstar = "M10 0 L12.323 5.977 18.66 5 14.645 10 18.66 15 12.323 14.023 10 20 7.677 14.023 1.34 15 5.355 10 1.34 5 7.677 5.977Z" pathshape.sixpointstard = "M10 1.5 L 11.97455 6.58045 17.361 5.75 13.94825 10 17.361 14.25 11.97455 13.41955 10 18.5 8.02545 13.41955 2.639 14.25 6.05175 10 2.639 5.75 8.02545 6.58045 ZM0,10a10,10 0 1,0 20,0a10,10 0 1,0 -20,0zm1.5,0a8.5,8.5 0 1,1 17,0a8.5,8.5 0 1,1 -17,0z" pathshape.sevenpointstar = "M10 0 L12.048 5.747 17.818 3.765 14.602 8.95 19.749 12.225 13.69 12.943 14.339 19.01 10 14.72 5.661 19.01 6.31 12.943 0.251 12.225 5.398 8.95 2.182 3.765 7.952 5.747Z" pathshape.sevenpointstard = "M10 1.5 L11.7408 6.38495 16.6453 4.70025 13.9117 9.1075 18.28665 11.89125 13.1365 12.50155 13.68815 17.6585 10 14.012 6.31185 17.6585 6.8635 12.50155 1.71335 11.89125 6.0883 9.1075 3.3547 4.70025 8.2592 6.38495 ZM0,10a10,10 0 1,0 20,0a10,10 0 1,0 -20,0zm1.5,0a8.5,8.5 0 1,1 17,0a8.5,8.5 0 1,1 -17,0z" pathshape.eightpointstar = "M10 0 L11.88 5.46 17.071 2.929 14.54 8.12 20 10 14.54 11.88 17.071 17.071 11.88 14.54 10 20 8.12 14.54 2.929 17.071 5.46 11.88 0 10 5.46 8.12 2.929 2.929 8.12 5.46Z" pathshape.eightpointstard = "M10 0 L10 1.5 L11.598 6.141 16.01035 3.98965 13.859 8.402 18.5 10 13.859 11.598 16.01035 16.01035 11.598 13.859 10 18.5 8.402 13.859 3.98965 16.01035 6.141 11.598 1.5 10 6.141 8.402 3.98965 3.98965 8.402 6.141ZM0,10a10,10 0 1,0 20,0a10,10 0 1,0 -20,0zm1.5,0a8.5,8.5 0 1,1 17,0a8.5,8.5 0 1,1 -17,0z" pathshape.ring="M2.6,9.5a7.5,7.5 0 1,0 15,0a7.5,7.5 0 1,0 -15,0zm1,0a6.5,6.5 0 1,1 13,0a6.5,6.5 0 1,1 -13,0z" pathshape.boxd=pathshape.squared pathshape.boxdd=pathshape.squaredd pathshape.ellipsed=pathshape.circled pathshape.ellipsedd=pathshape.circledd local msg={} local function debugmsg(txt) table.insert(msg,txt) end local pmsg={} local function previewMsg(txt) table.insert(pmsg,txt) end local function colorLookup(color) for c,l in pairs(colorList) do if string.find(color,c) then return l end end return color end local function getColor (color,chk) local c local opacity="100" if not color or color=='' then color='hardgrey' end if color=="transparent" then return color end if color=="background1" then color='background' end if string.byte(color,1,1)==35 and (#color == 7 or #color == 9) then c=color elseif string.byte(color,1,1)==35 and #color == 4 then c=string.sub(color,1,2)..'f'..string.sub(color,3,3)..'f'..string.sub(color,4,4)..'f' else local s=color..'1' s= s:sub(0,s:find("%d")-1) opacity=string.match(color,"%d+") if not CTB[s] then s= colorList[s] end -- check for synonyms and translations if not CTB[s] then debugmsg(mw.addWarning('color = '..color..'. The color name is not defined. Used default grey instead')) end c=CTB[s] or CTB.hardgrey end if opacity and (tonumber(opacity) < 100) and string.find(c,"#")==1 and string.len(c)==7 and opacity~="" then local hexval=string.format("%x",(math.floor(tonumber(opacity)*2.55))) c=c..hexval end return c end function p.colorvalue(frame) -- enable external access to the CTB colorTable values. usage: {{#invoke:OSM Location map|colorvalue|color=hard blue}} local c if not frame.args.color or frame.args.color=='' then c='grey' else c=string.lower(string.gsub(frame.args.color,'%s+','')) end return string.upper(string.sub(getColor(c),2)) end local function checkColors(color) local c=getColor(color,'check') local opacity =1 -- calculate colour brightness and return black or white for contrast if c=='transparent' then return c,'#000000',0 end if not (string.find(c,'#')==1) then return colorCap(c),'#FFFFFF',0 end if #c>8 then opacity= tonumber('0x'..(string.sub(c,8,9)))/500 end local r=tonumber('0x'..(string.sub(c,2,3)))/255 local g=tonumber('0x'..(string.sub(c,4,5)))/255 local b=tonumber('0x'..(string.sub(c,6,7)))/255 if 0.2126 * r + 0.7152 * g + 0.0722 * b / opacity < 0.7 then return c,'#FFFFFF',0.2126 * r + 0.7152 * g + 0.0722 * b / opacity else return c,'#000000',0.2126 * r + 0.7152 * g + 0.0722 * b / opacity end end local function morethan(a,b) a = tonumber(string.match(a, '%f[%d]%d[,.%d]*%f[%D]') or '0') b = tonumber(string.match(b, '%f[%d]%d[,.%d]*%f[%D]') or '0') return a>b end local function lessthan(a,b) if tonumber(string.match(a, '%f[%d]%d[,.%d]*%f[%D]')) then a = tonumber(string.match(a, '%f[%d]%d[,.%d]*%f[%D]')) b = tonumber(string.match(b, '%f[%d]%d[,.%d]*%f[%D]') or '0') end return a<b end local function getsize(size) --size1 is between 1 and 3 values, each with px, equating to width,height,corner-rounding --eg '15px 25px 5px' (spaces are optional) or '18px'. returns three numbers local sizeval = {} for v in string.gmatch(size, "[^px]+") do table.insert(sizeval,v) end sizeval[1] = tonumber(sizeval[1]) or 13 sizeval[2] = tonumber(sizeval[2]) or sizeval[1] sizeval[3] = tonumber(sizeval[3]) or 0 return sizeval[1],sizeval[2],sizeval[3] end local function coord2text(coord) -- looks through the output from {{coord}} to find the lat and long decimal values -- and converts compass points to minus or not-minus, return with separating comma. local lat = string.match(coord,'[%.%d]+°[NS]') local lon = string.match(coord,'[%.%d]+°[EW]') local neg={N="",S="-",W="-",E=""} return neg[string.match(lat, '[NS]')]..string.match(lat,'[%.%d]+')..","..neg[string.match(lon, '[EW]')]..string.match(lon,'[%.%d]+') end local function convertCoordsTrad (row) local coords='' if row and string.find (row,'<span class="geo">') then local a,b=string.find(row,'<span class="geo">') local start=b+1 a,b=string.find(row,"</span>",b) local finish=a-1 coords=string.sub(row,start,finish) coords=string.gsub(coords,'; ',',') end return coords end local function convertCoords (row) local start,finish,lat,lon,coords,says if row then local a,b=string.find(row,"<span class=") start=a while a do -- find the final span> finish=b a,b=string.find(row,"span>",b) end if start then coords= string.sub(row,start,finish) says="" if string.find(coords,'<span class="error">') then error("coord error: badly formed coordinates",0) end coords=coord2text(coords) coords = string.sub(row,1,start-1)..coords..string.sub(row,finish+1) else coords=row end return coords else return "Nothing to see here" end end local function fillCommas(val,max) local line='' if not val then line=',' -- ensure there is some content else line = val --string.lower(string.gsub(val,"%s+","")) -- or strip spaces end if string.find(line,',') == 1 then line=' '..line end -- ensure initial comma is not skipped local _, count=string.gsub(line,",","") -- add enough subsequent commas for all entries line=line..string.rep(',',max-count) while(string.find(line,",,") ) do line=string.gsub(line,",,",", ,") --ensure string.gmatch doesn't ignore any empty items by padding with spaces end return line end local function makeLinkBox(left,top,wid,label, link) local linkBoxName='Transparent square.svg' if visibleLinks or '' =='yes' then linkBoxName='Red hollow square.svg' end local builder = mw.html.create('div') --display:inline-block; builder :cssText('position:absolute;left:'..tostring(left-1-wid/2)..'px;top:'..tostring(top-1 + math.min(wid/2-12,0) - wid/2)..'px') :wikitext(string.format( '[[File:%s|%dpx|link=%s|%s]]', linkBoxName, wid+2, link, label )) return tostring(builder) end local function extractItem(row,searchItem) -- remove text following a searchItem or start of line, which might be in quote-marks to allow commas local xend,xstart=1,0 if not row then return '','' end if searchItem then xend,xstart= string.find(row or '',searchItem or 'image:') end if not xstart then return string.gsub(string.gsub(row or '',"%b\"\"", ''),"%b\'\'", '') or '','' end while row:byte(xstart+1) == 32 and xstart<#row do -- skip over any leading spaces xstart=xstart+1 end local xbyte=row:byte(xstart+1) if xbyte == 34 or xbyte == 39 then -- are they wrapped in single or double quotes xstart=xstart+1 xend=row:find(string.char(xbyte),xstart+1) else xend = row:find(',',xstart+1) -- if no quotes, we assume no commas if not xend then xend=#row+1 end end -- return residual row and extracted text return row:sub(0,xstart)..row:sub(xend), row:sub(xstart+1,xend-1) end local function itemCheck(item,ext) if not item then return nil end if not ext then ext='' end return (string.match(item,"[%.%-?%d]+") or '0')..ext end local function stripdivs(line) return string.gsub(line or '',"%b<>", ' ') end local function splitItem(item,max) -- takes a commas-sep list and returns a table of lowercase items with no spaces, or nil local r={} local x=1 item=string.lower(fillCommas(item,max)) for t in string.gmatch(item,"[^,]+") do r[x]=string.gsub(t,"%s+","") if r[x]=='' then r[x]= nil else -- residual items might have commas if x>max then r[max]=(r[max] or '')..', '..r[x] end end x=x+1 end return r end local function ParseShapeTypes (result,args,sgval) -- for use with compressed, comma-separated 'sg plus dots' parameters --[[ shape table items and default values as set at top of page shapeType="0", Name="initialSettings", Parent="0", --sga items for the shape shape="circle", shapeSize="12px", shapeColor="blue", shapeAngle="0deg", --sgb items for border outlineWidth="0.5px", outlineColor="darkblue", outlineStyle="solid", --sgc items label text textSZ="11px", textCL="white", textNG="0deg", textAT=attributes ("bold" and/or "italic") --sgd items for dotTag tagSize="11px", tagColor="darkgrey", tagSpacer="0px", tagAngle="0deg", --sge extension line textEW="1px", textEC="darkblue", textES="solid" --sgf fx for text labels textSP="0px" textLH="100%" textOL="1px", textBG="paleground", <!--| sga = shape,Size,Color,Angle|sgb= outlineWidth,color,style eg: sga1=circle,14px,blue,0deg| sgb1=0px,dark grey,solid | sgc=textSize,color,angle,bold/italic | sgd=tagSize,Color,Spacer,Angle eg: sgc1=11px,dark grey,0deg,normal| sgd1=9px,white,0px,0deg | sge=lineWidth,color,style |sgf=textspacing,lineHeight%,outlinepx,backgroundcolor, [bold,italic] eg: sge1=0px,black, solid| sgf1=0px,120%,0px,background | dot=shape-group/lat/lon/title/dotTag | dotlink=link or tooltip | dotlabel=label,position,dx,dy,param1,info| dotpic=filename--> --]] if args["sgn"..sgval] then local sgname=string.match(args["sgn"..sgval],"(%w+)(.*)") sgNames[sgname]=sgval end local parent= args["sgp"..sgval] if parent then parent=string.match(parent,"(%w+)(.*)") local pos= string.find(parent,"%d+") if pos == 1 then parent=string.match(parent,"%d+") else parent=sgNames[parent] or '1' end end if sgval~='H' then if not parent or tonumber(parent) > tonumber(sgval) then if sgval=="1" then parent="0" else parent="1" end end end local itemTab, line, filename result[sgval]={} result[sgval].shapeType=sgval line,filename=extractItem(args['sga'..sgval] or '','image:') if sgval=='1' and not args.sga1 then line='circle,12px,blue,0deg' end -- ensure there is a parent=1 sga result[sgval].shapeFile=filename or '' -- sga= Attributes for shape itemTab=splitItem(line,4) result[sgval].shape = itemTab[1] or result[parent].shape result[sgval].shapeSize=itemTab[2] or result[parent].shapeSize result[sgval].shapeColor=itemTab[3] or result[parent].shapeColor result[sgval].shapeAngle=itemCheck(itemTab[4],'deg') or result[parent].shapeAngle -- sgb= Border outline attributes for shape itemTab=splitItem(args['sgb'..sgval],3) result[sgval].outlineWidth=itemCheck(itemTab[1],'px') or result[parent].outlineWidth result[sgval].outlineColor=itemTab[2] or result[parent].outlineColor result[sgval].outlineStyle=itemTab[3] or result[parent].outlineStyle --sgc=character attributes for label itemTab=splitItem(args['sgc'..sgval],4) result[sgval].textSZ=itemCheck(itemTab[1],'px') or result[parent].textSZ -- size of text in px result[sgval].textCL=itemTab[2] or result[parent].textCL -- colour for text result[sgval].textNG=itemCheck(itemTab[3],'deg') or result[parent].textNG -- Angle for text result[sgval].textAT=itemTab[4] or result[parent].textAT -- attributes bold, and/or italic --sgd=dotTag attributes itemTab=splitItem(args['sgd'..sgval],4) result[sgval].tagSize=itemCheck(itemTab[1],'px') or result[parent].tagSize result[sgval].tagColor=itemTab[2] or result[parent].tagColor result[sgval].tagSpacer=itemCheck(itemTab[3],'px') or result[parent].tagSpacer result[sgval].tagAngle=itemCheck(itemTab[4],'deg') or result[parent].tagAngle --sge= extension line attributes itemTab=splitItem(args['sge'..sgval],4) result[sgval].textEW=itemCheck(itemTab[1],'px') or result[parent].textEW -- width result[sgval].textEC=itemTab[2] or result[parent].textEC -- colour result[sgval].textES=itemTab[3] or result[parent].textES -- style --sgf= fx for label text itemTab=splitItem(args['sgf'..sgval],4) result[sgval].textSP=itemCheck(itemTab[1],'px') or result[parent].textSP -- spacing value for letters result[sgval].textLH=itemCheck(itemTab[2],'%') or result[parent].textLH -- Angle for text result[sgval].textOL=itemCheck(itemTab[3],'px') or result[parent].textOL -- width of text-border line result[sgval].textBG=itemTab[4] or result[parent].textBG -- color for text background return result end local function round(x,dec) -- x=number [, dec=integer] returns numeric value with upto dec decimals (all but first trailing zeros get truncated) if (dec or 0)==0 then return x>=0 and math.floor(x+0.5) or math.ceil(x-0.5) --this avoids .0 where dec=0 end dec =10^(dec) return x>=0 and math.floor(x*dec+0.5)/dec or math.ceil(x*dec-0.5)/dec end local function maptogrid(t,r) --[[ converts mercator projection longitude and latitude coordinates to x and y pixel coordinates, within a frame of given size, centre coordinates and zoom level. t is a table of named indices: {lon, lat, lonbase, latbase, width, height, zoom} output is two values, x and y, rounded to r decimal places--]] local x=t.width/2 + ( ((math.rad(t.lon)*6378137) - (math.rad(t.lonbase)* 6378137) ) / (156543.03*math.cos(t.latbase/180)/(2^t.zoom) ) )*(1-(0.055*(t.latbase/90))) local y=t.height/2 + ( ( (math.log(math.tan(math.rad(t.latbase)/2+math.pi/4))*6378137) - (math.log(math.tan(math.rad(t.lat)/2+math.pi/4))*6378137) ) / (156543.03*math.cos(t.latbase/180) / (2^t.zoom) ) )*(1-(0.055*(t.latbase/90) ) ) return round(x,r),round(y,r) --source: python code at https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Slippy_map_tilenames and https://wiki.openstreetmap.org/wiki/Mercator --[[ width and height are the size, in pixels, of the map, which will be centerd around lonbase,latbase. Method: Convert lon and lonbase to meter-offsets from coord(0,0), and subtract lonbase from lon, zoom and latbase are used to scale the resulting meter-offset to pixels, and add it to width/2. Convert lat and lat-base to meter-offsets from coord(0,0), subtract lat from latbase, scale the resulting meter-offset to pixels, add it to height/2. A correction factor '*(1-(0.055*(t.latbase/90) ) )' compensates for an error that seems to creep in towards the edges of the map at higher latitudes. It was identified experimentally, and ensures a dot at the edge is in the same place as if that location is positioned at the centre. Original Python code for lat,lon to x,y where 0,0 is the centre of the map print('x=',width+(((math.radians(lon1) * 6378137)- (math.radians(lonbase) * 6378137))/ (156543.03*math.cos(latbase/180)/(2**zoom))),' y=',height+(( (math.log(math.tan(math.pi / 4 + math.radians(latbase) / 2)) * 6378137)- (math.log(math.tan(math.pi / 4 + math.radians(lat1) / 2)) * 6378137))/ (156543.03*math.cos(latbase/180)/(2**zoom))) ) --]] end local function getScale(zoom, lat,magVal) if magVal and magVal>1 and magVal <=2 then zoom=zoom+(magVal-1) end local dist=(156543.03 * math.cos(math.rad(math.abs(lat))) / (2 ^ zoom))/17 local y if dist < 1 then y=(round(dist*10,1)) return tostring(y*100)..'m', tostring(round(y*109,0))..'yds' elseif dist <18 then y=(round(dist,0)) return tostring(y)..'km', tostring(round(y*0.621371,1))..'miles' elseif dist <500 then y=round(dist/10) return tostring(y*10)..'km', tostring(round(y*6.21371,0))..'miles' else y=round(dist/100) return tostring(y*100)..'km', tostring(round(y*62.1371,0))..'miles' end end local function ParseData (args,dotval) -- for use with compressed, comma-separated 'sg plus dots' parameters -- takes a structured series of comma-separated items which get parsed as the following: -- dot(n)= (sgNumber or Name),{{coord}} or (lat,lon), (dotTag) -- dotlink(n) = single-parameter text to give wikilink and/or title used by tootlip, fullscreen dots and autocaption list -- dotlabel(n) = 'label text',pos(left,roght,top,bottom,centre,auto),(dx), (dy) pixel offsets, params, info -- dotpic(n) = single parameter wikimedia filename for an image to use in photopanel and/or fullscreen dots -- dotfeature(n)= 'mark-line' (,linewidth,style,gap) or 'photo-panel' (,image-dim,panel-width,panel-height), draws line to n-1 -- label is used if either a position and/or an x,y offset are not 0,0 ( if no label then dotTag will be put at at the x,y offset, or over the dot -- label text can be autoaligned if x,y puts it left or right of the dot, or centered if above/below) -- quote marks are not needed unless including commas within the label text -- param1 is optional items separated by spaces, and can include [nolabel nolist nomap hemisphere+1 hemisphere-1] -- info is free wikitext, to be used in the fullscreen dot box. (use dotpic to show a picture) --<!--| dotx=shape-group,[lat,lon or {{coord}} ], dotTag | dotlink=link or tooltip | dotlabel=label,position,dx,dy,param1,info| dotpic=filename--> local result={} local count=1 local row = convertCoords (args["dot"..dotval]) -- swap in any {{coord}} values so they are csv lat and lon row=fillCommas(row,4) result.code=dotval -- store the parameter name as the id code for item in string.gmatch(row,"[^,]+") do -- iterate through 'row', adding each csv item in turn, if present if count==1 then --see if it is a number or a name local pos= string.find(item,"%d+") if pos == 1 then result.group=string.lower(string.gsub(item,"%s+","")) else item=string.match(item,"(%w+)(.*)") -- ensure just a single word result.group=sgNames[item] end elseif count==2 then result.lat=tonumber(string.match(item,"[%.%-?%d]+")) or 0-- find the number, with no non-numeric stuff elseif count==3 then result.lon=tonumber(string.match(item,"[%.%-?%d]+")) or 0 elseif count==4 then result.dotTag=item:match( "^%s*(.-)%s*$" ) or "" -- dotTag allows for internal spaces, but no commas end count=count+1 end row, result.labelText= extractItem(args["dotlabel"..dotval]) result.labelText= string.gsub(result.labelText,"[%^]+","<br>") -- convert hats to line breaks local item=splitItem(row,6) result.labelPos=item[2] or 'center' result.dx=tonumber(string.match(item[3] or '0',"[%.%-?%d]+")) or 0 result.dy=tonumber(string.match(item[4] or '0',"[%.%-?%d]+")) or 0 result.param1=string.lower(item[5] or '') if string.find(result.param1,"hemisphere-1",1,true) then result.lon=result.lon-360 elseif string.find(result.param1,"hemisphere+1",1,true) then result.lon=result.lon+360 end local txt = '' if item[6] then -- ensure all info elements are included, including commas count=1 local max=6 for t1 in string.gmatch(fillCommas(row,max),"[^,]+") do if count>max then txt=txt..',' end if count>=max then txt=txt..t1 end count=count+1 end end result.info=txt result.imageName = args['dotpic'..dotval] -- Get first wikilinked item (if any) from the args.dotlink and set this plus the delinked text local testx=args["dotlink"..dotval] or '' result.dotLink=testx if testx ~= '' then testx=stripdivs(testx) result.title=delink({ testx }) local linkstart= string.find(testx,'[[',1,true) -- use true to ensure a plain search (no pattern) if linkstart then result.dlink=delink( { string.sub(testx,linkstart,string.find(testx,']]',1,true)+1),wikilinks='target' } ) else result.dlink='' end else result.dlink='' result.title='' end if args['dotfeature'..dotval] then local item=splitItem(args['dotfeature'..dotval],6) if (item[1] or '') =='photo-panel' then result.ppwidth= tonumber(string.match((item[3] or '110'),"%d+")) -- panel width result.ppheight= tonumber(string.match((item[4] or '48'),"%d+") ) --panel height result.photowidth=round(tonumber(string.match((item[2] or '1.3'),"[%.%-?%d]+")) * result.ppheight+1,0) -- dimension to set image size result.photoImage=result.imageName result.posType='photo-panel' elseif (item[1] or '') == 'mark-line' then local x=tonumber(dotval or '0') result.markDest=item[5] or tostring(x-1) result.mlWidth= tonumber(string.match((item[2]) or '',"%d+") or '1') result.mlStyle= item[3] or 'solid' result.mlGap=tonumber(string.match((item[4] or ''),"[%d]+") or '0') result.posType='mark-line' -- debugmsg('making line for '..tostring(x)..'to '..tostring(result.markDest)..' with width '..tostring(result.mlWidth)) end --debugmsg('photo-panel, '..shapePos[2]..', 3='..shapePos[3]..', 4='..shapePos[4]..', 5='..(shapePos[5] or '(48')..'photowidth='..tostring(dotItem.photowidth)) end maplist.lon=result.lon maplist.lat=result.lat result.gridx, result.gridy = maptogrid(maplist,1) -- convert geo coords to grid xy - using values from maplist table return result end local function multiCheck (args, argName, argVal, defVal, alt) if not alt then alt='nonexistant' end if argVal=='H' and not args[argName..'H'] then argVal=highlightNum or '1' end if argVal=='' then return (args[argName] or args[alt] or (args[argName..'D']) or args[alt..'D'] or defVal) -- unnumbered args do not inherit from D or 1 else return (args[argName..argVal]) or (args[alt..argVal]) or (args[argName..'D']) or (args[alt..'D']) or (args[argName..'1']) or (args[alt..'1']) or defVal end end local function assignTradstyleShape(shapeResult,default,dotResult,args,nval) local item,itemTab local autoDotTag='' local shapeWidth,shapeHeight=0,0 local argval=nval -- to catch the unnumbered shape series if argval=='0' then argval='' end if nval=='H' then shapeResult.H={} end item=string.lower(multiCheck(args,'shape',argval,'image')) if string.find(item,'n-',0,true)==1 or string.find(item,'l-',0,true)==1 then autoDotTag=string.sub(item,0,1) item=string.sub(item,3) end if item == 'image' then shapeResult[nval].shape = 'image:' shapeResult[nval].shapeFile =multiCheck(args,'mark',argval,'Red pog.svg') shapeWidth=-1 else shapeResult[nval].shape = item end item= multiCheck(args,'mark-size',argval,'14px') local a,b,c= getsize(string.gsub(string.gsub(item,',','px')..'px','pxpx','px')) if b==a and args['mark-dim'..argval] then b= b / tonumber(string.match(args['mark-dim'..argval],"[%.%-?%d]+")) end shapeHeight=b/2 item=tostring(a)..'px'..tostring(b)..'px'..tostring(c)..'px' shapeResult[nval].shapeSize= item itemTab=splitItem(multiCheck(args,'shape-color',argval,'hard red'),2) shapeResult[nval].shapeColor=itemTab[1] or 'hardred' item=itemCheck(itemTab[2],'%') -- jump through the various opacity hoops and add to color if needed if not item then item=itemCheck(args['shape-opacity'..argval],'%') end if item and item~='0%' and item~='100%' then shapeResult[nval].shapeColor=shapeResult[nval].shapeColor..item end shapeResult[nval].shapeAngle=itemCheck(multiCheck(args,'shape-angle',argval,'0'),'deg') or '0deg' --sort out the outline entry itemTab=splitItem(multiCheck(args,'shape-outline',argval,'transparent,0,100,solid'),4) shapeResult[nval].outlineColor=itemTab[1] or 'dark grey' shapeResult[nval].outlineWidth=itemCheck(itemTab[2],'px') or '1px' if itemTab[3] and itemTab[3]~='100' and itemTab[3]~='0' then shapeResult[nval].outlineColor=shapeResult[nval].outlineColor..itemCheck(itemTab[3],'%') end shapeResult[nval].outlineStyle=itemTab[4] or 'solid' -- label size, background, outline itemTab=splitItem( multiCheck(args,'label-size',argval,'12'),3) shapeResult[nval].textSZ=itemCheck(itemTab[1],'px') or '12px' if itemTab[2]=='outline' then shapeResult[nval].textBG=itemTab[3] or 'transparent' shapeResult[nval].textOL='1px' elseif itemTab[3]=='outline' then shapeResult[nval].textBG=itemTab[2] or 'transparent' shapeResult[nval].textOL='1px' else shapeResult[nval].textOL='0px' shapeResult[nval].textBG=itemTab[2] or 'transparent' end if getColor(shapeResult[nval].textBG)==CTB['hardgrey'] and shapeResult[nval].textBG~='hardgrey' then shapeResult[nval].textBG= 'transparent' end --label color etc itemTab=splitItem(multiCheck(args,'label-color',argval, 'darkgrey','label-colour'),2) shapeResult[nval].textCL=itemTab[1] or 'darkgrey' if itemTab[2] and itemTab[2]~='0%' and itemTab[2]~='100%' then shapeResult[nval].textCL=shapeResult[nval].textCL..itemTab[2] end shapeResult[nval].textSP=itemCheck( multiCheck(args,'label-spacing',argval,'0'),'px') -- sets letter-spacing in px shapeResult[nval].textLH=itemCheck( multiCheck(args,'label-height',argval,'120'),'%') -- sets line height, 120% default shapeResult[nval].textNG=itemCheck(multiCheck(args,'label-angle',argval,'0'),'deg') --sgd=dotTag attributes shapeResult[nval].tagSize=tostring(shapeHeight*1.5)..'px' local c1,c2=checkColors(shapeResult[nval].shapeColor) shapeResult[nval].tagColor=c2 shapeResult[nval].tagSpacer='0px' shapeResult[nval].tagAngle='0deg' -- sge extension line attributes local shapePos=splitItem(multiCheck(args,'label-pos',argval,'right'),6) if shapePos[2]=='with-line' or shapePos[2]=='n-line' then shapeResult[nval].textEW=(shapePos[3] or '1')..'px' -- width shapeResult[nval].textEC=(shapePos[4] or shapeResult[nval].shapeColor or 'darkgrey') elseif shapePos[2]=='photo-panel' then shapeResult[nval].textEW='2px' -- width shapeResult[nval].textEC=shapeResult[nval].textCL else shapeResult[nval].textEW='0px' -- width shapeResult[nval].textEC='grey'-- colour end shapeResult[nval].textES='solid' if argval=='H' then return dotResult end --Assign dot values local dotItem={} dotItem.group=nval dotItem.code=nval dotItem.posType=shapePos[2] or 'nil' if (shapePos[2] or '') =='photo-panel' then dotItem.ppwidth= tonumber(string.match((shapePos[4] or '110'),"%d+")) dotItem.ppheight= tonumber(string.match((shapePos[5] or '48'),"%d+") ) dotItem.photowidth=round(tonumber(string.match((shapePos[3] or '1.3'),"[%.%-?%d]+")) * dotItem.ppheight+1,0) dotItem.photoImage=args['mark-image'..argval] --debugmsg('photo-panel, '..shapePos[2]..', 3='..shapePos[3]..', 4='..shapePos[4]..', 5='..(shapePos[5] or '(48')..'photowidth='..tostring(dotItem.photowidth)) end if (shapePos[2] or '') =='mark-line' then local x=tonumber(argval or '1') dotItem.markDest=shapePos[6] or tostring(x-1) dotItem.mlWidth= tonumber(string.match((shapePos[3] or '1'),"%d+")) dotItem.mlStyle= shapePos[4] or 'solid' dotItem.mlGap=tonumber(string.match((shapePos[5] or '0'),"[%d]+")) shapeResult[nval].textEC=shapeResult[nval].outlineColor or 'darkgrey' end if args['mark-coord'..argval] then itemTab=splitItem(convertCoordsTrad (args['mark-coord'..argval]),2) dotItem.lat=tonumber(string.match(itemTab[1],"[%.%-?%d]+")) or 0 dotItem.lon=tonumber(string.match(itemTab[2],"[%.%-?%d]+")) or 0 else dotItem.lat=tonumber(string.match(args['mark-lat'..argval],"[%.%-?%d]+")) or 0 dotItem.lon=tonumber(string.match(args['mark-lon'..argval],"[%.%-?%d]+")) or 0 end if args['dateline'..argval] and (args['dateline'..argval]=='1' or args['dateline'..argval]=='-1') then dotItem.lon=dotItem.lon+(tonumber(args['dateline'..argval] ) *360) end maplist.lon=dotItem.lon maplist.lat=dotItem.lat dotItem.gridx, dotItem.gridy = maptogrid(maplist,1) local item=args['mark-title'..argval] or '' -- sort out the caption, wikilink and plaintext tooltip items from dotLink if item=='none' then dotItem.param1='nomap nolist' item='' end dotItem.dotLink=item if item ~= '' then item=stripdivs(item) dotItem.title=delink({item}) local linkstart= string.find(item,'[[',1,true) -- use true to ensure a plain search (no pattern) if linkstart then dotItem.dlink=delink({string.sub(item,linkstart,string.find(item,']]',1,true)+1),wikilinks='target'}) else dotItem.dlink='' end else dotItem.dlink='' dotItem.title='' end if autoDotTag=='n' then item=nval elseif autoDotTag=='l' then item=string.char(64+tonumber(nval)) else item='' end dotItem.dotTag = args['numbered'..argval] or item if shapePos[2]=='n-line' and (args['label'..argval] or args['label'..argval]=='') then if dotItem.dlink =='' then item=dotItem.dotTag..' '..args['label'..argval] else item='[['..dotItem.dlink..'|'..dotItem.dotTag..']] '..args['label'..argval] end else item=(args['label'..argval] or '') end if args['labela'..argval] then item = item..'^'..args['labela'..argval] end if args['labelb'..argval] then item = item..'^'..args['labelb'..argval] end local a='' for c in item:gmatch('.') do a=a..(c:gsub('%^','<br>') or c) end dotItem.labelText = a -- convert hats to line breaks if argval=='' then item = (args['label-offset-x']) or (args.ldx) or '0' else item=args['label-offset-x'..argval] or args['ldx'..argval] or args['label-offset-xD'] or args.ldxD or args['label-offset-x1'] or args.ldx1 or '0' end dotItem.dx=tonumber(string.match(item,"[%.%-?%d]+")) if argval=='' then item = (args['label-offset-y']) or (args.ldy) or '0' else item=args['label-offset-y'..argval] or args['ldy'..argval] or args['label-offset-yD'] or args.ldyD or args['label-offset-y1'] or args.ldy1 or '0' end dotItem.dy=tonumber(string.match(item,"[%.%-?%d]+")) dotItem.labelPos=shapePos[1] if args['mark-image'..argval] then dotItem.imageName= args['mark-image'..argval] end dotItem.info=args['mark-description'..argval] or '' table.insert(dotResult,1,dotItem) -- add to start of list, so they are in reverese order for displaying return dotResult end local function tradstyleParseShapes(args,dotTable,dotmax) local sgNumbers,sgSortable={},{} for argindex=1,dotmax do -- build a list of all the numbered coords or lat,lons that have been used local x=tostring(argindex) if args['mark-coord'..x] or (args['mark-lat'..x] and args['mark-lon'..x]) then sgNumbers[x]=x -- add it to the list end end for indx,sgnum in pairs(sgNumbers) do table.insert(sgSortable,sgnum) end table.sort(sgSortable,lessthan) -- put the list in a sortable form TODO this must be possible in a single list! if args['mark-coord'] or (args['mark-lat'] and args['mark-lon']) then table.insert(sgSortable,'0') end -- add it to the end of the list local default={} default.D={} local dotResult={} for k,sgnum in pairs(sgSortable) do -- work through the sorted list, parsing each set of shapes in turn, from 1 upwards shapeList[sgnum]={} dotTable=assignTradstyleShape(shapeList,default,dotTable,args,sgnum) end dotTable=assignTradstyleShape(shapeList,default,dotTable,args,'H') -- construct an extra highlight shapeitem return dotTable end local function checkfortooltip (title,dx,dy,dotlabel,dlink,nolabel) -- returns tlink if available, and dlink, if needed and tshape=true if shape needed local tshape,tlink = false,"" if dlink~='' and not nolabel then tlink=dlink end if (tlink=="" or nolabel) and title~="" then tshape=true end -- tshape flags True if title is wanted for shape if (not (dx==0 or dy==0) or dotlabel=='') and title~='' then tshape=true end -- add tooltip to shape if its number has moved return tshape,tlink end local function tshift(angle) -- adjustment to place text near the centre of a triangle, shifted to allow rotation of triangle shape local x=tonumber(string.match(angle,"%-?%d+")) if x<0 then x=360+x end -- set to a single degree direction, 0 to 360 if x>359 then return 0,0 end -- shift the centre of the triangle based on rotation value if x <=40 or x>=320 then return -0.17,0 -- triangle up= -shiftv elseif x>=140 and x<=220 then return 0.17,0 --triangle down= +shiftv elseif x >220 then return 0,-0.17 --triangle left= -shifth elseif x >40 then return 0,0.22 --triangle right= +shifth end return 0,0 end local function makeTriangle(result,row,shape,outline,tlink) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) if outline then local p=tonumber(string.match(shape.outlineWidth,"[%.%d]+")) w=w+p*2 h=h+p*2 end table.insert(result,'<div ') if tlink then table.insert(result,' title="'..row.title..'" ') end table.insert(result,'style="display:inline-block; position: absolute') if shape.shapeAngle ~= '0deg' then table.insert(result,'; transform: rotate('..shape.shapeAngle..')') end local shiftv,shifth=0,0 shiftv,shifth=tshift(shape.shapeAngle) table.insert(result,'; top: '..tostring(row.gridy-h/2+h*shiftv)..'px') table.insert(result,'; left: '..tostring(row.gridx-w/2+w*shifth)..'px; width: 0; height: 0; outline-width: 0px') table.insert(result,'; border-left: '..tostring(w/2)..'px solid transparent') table.insert(result,'; border-right: '..tostring(w/2)..'px solid transparent') if outline then -- fill with outline colour, to make a 'base layer' or shape colour table.insert(result,'; border-bottom: '..tostring(h)..'px solid '..getColor(shape.outlineColor).. '">') else table.insert(result,'; border-bottom: '..tostring(h)..'px solid '..getColor(shape.shapeColor).. '">') end table.insert(result,'</div>') end local function makeSquare(result,row,shape,tshape) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) if shape.shape=='square' then h=w end -- squares are always square!. box can stretch local div=mw.html.create ('div') if tshape then -- Add tooltip if needed div:attr('title',row.title) end div:css('position', "absolute") if shape.outlineWidth ~= "0px" then div:css('outline', shape.outlineWidth.." "..shape.outlineStyle.." "..getColor(shape.outlineColor)) end if shape.shapeAngle ~= "0deg" then div:css('transform',"rotate("..shape.shapeAngle..")") end if r~=0 then div:css('border-radius',tostring(r).."px") end if shape.shape=='panel' then div:css('top', tostring(row.gridy).."px") div:css('left', tostring(row.gridx).."px") else div:css('top', tostring(row.gridy-h/2).."px") div:css('left', tostring(row.gridx-w/2).."px") end div:css('width', tostring(w).."px") div:css('height', tostring(h).."px") div:css('background-color', getColor(shape.shapeColor) ) div:css('color', 'inherit') table.insert(result,tostring(div)) end local function makeCircle(result,row,shape,tshape) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) -- = width,height,rounding if shape.shape=='circle' then h=w end -- circles are always round. ellipse can stretch local div=mw.html.create ('div') if tshape then -- Add tooltip if needed div:attr('title',row.title) end div:css('position', "absolute") if shape.outlineWidth ~= "0px" then div:css('outline', shape.outlineWidth.." "..shape.outlineStyle.." "..getColor(shape.outlineColor)) end if shape.shapeAngle ~= "0deg" then div:css('transform',"rotate("..shape.shapeAngle..")") end div :css('top', tostring(row.gridy-h/2).."px") :css('left', tostring(row.gridx-w/2).."px") :css('width', tostring(w).."px") :css('height', tostring(h).."px") :css('border-radius', "50%") :css('background-color', getColor(shape.shapeColor) ) :css('color', 'inherit') table.insert(result,tostring(div)) end local function makeRuleA(result,row,shape) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) -- = width,height,rounding local oWid=tonumber(string.match(shape.outlineWidth,"[%.%d]+")) local lineV=0 if shape.shape=='rulea' then lineV=oWid*3+16 end table.insert(result,"<div style=\"display:inline-block; position: absolute") -- create a square transparent container, which will rotate line and arrow together table.insert(result,"; top:"..tostring(row.gridy - w/2).."px") table.insert(result,"; left:"..tostring(row.gridx - w/2).."px") table.insert(result,"; width:"..tostring(w).."px") table.insert(result,"; height:"..tostring(w).."px; background:transparent; color:inherit;") table.insert(result,"; transform: rotate( "..tostring(tonumber(string.match(shape.shapeAngle,"[%.%-?%d]+")) - 90).."deg);\">" ) table.insert(result,"<div style=\"display:inline-block; position: absolute") -- put the line (as a border-right) across the container table.insert(result,"; top:"..tostring(lineV).."px") table.insert(result,"; left:"..tostring((w - oWid )/2).."px; width: 0px") table.insert(result,"; height: "..tostring(w -lineV).."px") table.insert(result,"; border-right: "..shape.outlineWidth.." "..shape.outlineStyle.." "..getColor(shape.outlineColor)) table.insert(result,"; background:transparent; color:inherit;\"></div>") if shape.shape=='rulea' then table.insert(result,"<div style=\"display:inline-block; position: absolute; top: 0px") --and add arrow head table.insert(result,"; left:"..tostring(w/2-( oWid/2)-oWid*0.55-2).."px; width: 0; height: 0; outline-width: 0px") table.insert(result,"; border-left: "..tostring(oWid*1.1+2).."px solid transparent") table.insert(result,"; border-right: "..tostring(oWid*1.1+2).."px solid transparent") table.insert(result,"; border-bottom: "..tostring(oWid*3+16).."px solid "..getColor(shape.outlineColor).."\"></div>") end table.insert(result,"</div>") end local function makeCurveA(result,row,shape) -- draw a curve with Arrow ----- local w,h=getsize(shape.shapeSize) -- = width,height local oWid=tonumber(string.match(shape.outlineWidth,"[%.%d]+")) local Angle=tonumber(string.match(shape.shapeAngle,"[%.%d]+")) table.insert(result,'<div style="position: absolute;') --set up out div, which will allow the whole to rotate table.insert(result,'top:'..tostring(row.gridy - (w + oWid*3+16)/2)..'px;') table.insert(result,'left:'..tostring(row.gridx - ( w + oWid*3+16)/2)..'px; ') table.insert(result,'width: '..tostring(w+oWid*3+16)..'px; ') table.insert(result,'height: '..tostring(w+oWid*3+16)..'px; ') if shape.shape=='curvea' then table.insert(result,'transform: rotate( '..tostring(Angle-120)..'deg);">') else table.insert(result,'transform: rotate( '..tostring(Angle -62)..'deg);">') end table.insert(result,'<div style="position: absolute;') --set up div for the rounded corner of a rectangle table.insert(result,'border-left: '..shape.outlineWidth..' '..shape.outlineStyle..' '..getColor(shape.outlineColor)..';') if shape.shape=='curvea' then table.insert(result,'border-radius: 10000px 0 0 '..tostring(w)..'px; top:0px; left:'..tostring(w*0.25)..'px;') else table.insert(result,'border-radius: '..tostring(w)..'px 0 0 10000px;') table.insert(result,'top:'..tostring((oWid*3+16)/2+w*0.15)..'px; left:'..tostring(w*0.25)..'px;') end -- and add a triangular arrow head table.insert(result,'width: '..tostring(w)..'px; height: '..tostring(w)..'px;"></div><div style="position: absolute; ') if shape.shape=='curvea' then table.insert(result,'transform: rotate(180deg); top:'..tostring(w-1)..'px; ') else table.insert(result,'transform: rotate(0deg); top: '..tostring(0-( ( oWid*3+16)/2)+1+( w*0.15) )..'px;') end -- reverse table.insert(result,'left:'..tostring(0-( oWid*0.6)-2+(w*0.25))..'px;') table.insert(result,'width: 0; height: 0; outline-width: 0px; border-left: '..tostring(oWid*1.1+2)..'px solid transparent;') table.insert(result,'border-right: '..tostring(oWid*1.1+2)..'px solid transparent;') table.insert(result,'border-bottom: '..tostring(oWid*3+16)..'px solid '..getColor(shape.outlineColor)..';"></div></div>') end local function makeLineTo (result,x1,y1,x2,y2,oWid, oStyle, oCol,double) table.insert(result,"<div style=\"display:inline-block; position: absolute;") -- draw a line between x1,y1 and x2,y2, px-coords where 0,0 is centre of frame -- Maths calculations thanks to ES table.insert(result,"left: "..tostring(x1+( (x2-x1)/2) - (math.sqrt( ( x2-x1)^2 + (y2-y1)^2 )/2)-1).."px;") table.insert(result,"top: "..tostring(y1+( ( y2-y1 )/2) ).."px;") table.insert(result,"width: "..tostring(math.sqrt( (x2-x1 )^2 + ( y2-y1 )^2) ).."px;") table.insert(result,"height: "..tostring(double).."px; background-color:transparent; color:inherit; ") table.insert(result,"outline-width: 0; border-bottom: "..oWid.." "..oStyle.." "..getColor(oCol)..";" ) if double>1 then table.insert(result,"border-top: "..oWid.." "..oStyle.." "..getColor(oCol)..";" ) end if x1==x2 then table.insert(result,"transform: rotate(90deg);") else table.insert(result,"transform: rotate("..tostring(math.atan(( y2-y1)/( x2-x1 ) )*180/math.pi).."deg);\"></div>") end end local function makeClipPath(result,row,shape,outline,tshape) --tshape is a flag to show if the tooltip (title=) is wanted -- return the text css div code to position and draw a shape occupying a specified clippath if not pathshape[shape.shape] then debugmsg(mw.addWarning('shape'..row.code..' = '..shape.shape..'. The shape name is not defined')) return end local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) if string.match(shape.shape,"circle") or string.match(shape.shape,"square") then h=w end -- use ellipse and box for stretched shapes local shifth,shiftv = 0,0 if string.match(shape.shape,"triangle") then shiftv,shifth =tshift(shape.shapeAngle) end if outline then local p=tonumber(string.match(shape.outlineWidth,"[%.%d]+")) or 0 w=w+p*2 h=h+p*2 end table.insert(result,"<div ") if tshape then -- Add tooltip if needed table.insert(result," title=\""..row.title.."\" ") end table.insert(result,"style=\"display:inline-block; position: absolute; background-color:") if outline then table.insert(result,getColor(shape.outlineColor)) -- fill with outline colour, to make a 'base layer' else table.insert(result,getColor(shape.shapeColor)) end table.insert(result,"; color:inherit; clip-path:path(nonzero, &#39;"..pathshape[shape.shape].."&#39;) ") -- adds the required clippath data from the table of pathshape string literals table.insert(result,"; top:"..tostring(row.gridy - 10 + h*shiftv).."px") table.insert(result,"; left:"..tostring(row.gridx - 10 + w*shifth).."px") table.insert(result,"; width:20px") -- needs to be a path within a 20px20px box, and then rescales using size values to match other shape sizes table.insert(result,"; height:20px; transform:scale("..tostring(w/16)..", "..tostring(h/16)..")") if shape.shapeAngle ~= "0deg" then table.insert(result," rotate("..shape.shapeAngle..")") end table.insert(result,"\"></div>") end local function makeImage(result,row,shape) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) local image=shape.shapeFile if not image or image=='' then image='Red pog.svg' end local imagediv=mw.html.create ('div') imagediv:css('position', "absolute") if shape.shapeAngle ~= "0deg" then imagediv:css('transform',"rotate("..shape.shapeAngle..")") end imagediv :css('top', (row.gridy-1 + math.min(h/2-12,0) - h/2).."px") --File seems to adjust pos for small images :css('left', (row.gridx-1-w/2).."px") :css('background-color', "transparent" ) :css('color','inherit') :wikitext('[[file:'..image..'|'..tostring(w+2)..'px|alt='..(row.title or '')..'|link=]]') table.insert(result,tostring(imagediv)) end local function makePhotoPanel(result,row,shape) local h=row.ppheight table.insert(result, '<div style="position: absolute; top: '..tostring(row.gridy+row.dy-h/2)..'px;' ) table.insert(result, 'left: '..tostring(row.gridx+row.dx - row.ppwidth/2)..'px;') table.insert(result, 'width: '..tostring(row.ppwidth)..'px; height: '..tostring(h)..'px; border-radius: 2px; color:inherit;') table.insert(result, 'background-color: #E8E8D6; outline: 2px solid '..getColor(shape.textCL)..'; box-shadow: 2px 2px 4px #33203335;"></div>') if row.photoImage and row.photowidth >0 then table.insert(result, '<div style="position: absolute; top: '..tostring(row.gridy+row.dy-h/2)..'px;') if row.labelPos=='left' or string.find(row.labelPos,'west') then --debugmsg(row.labelText..', Align=right, ppwidth='..tostring(row.ppwidth)..', photowidth='..row.photowidth..', dx='..tostring(row.dx)..', dy='..tostring(row.dy)) table.insert(result, 'left: '..tostring(row.gridx+row.dx - row.ppwidth/2)..'px;') row.dx=row.dx+row.photowidth/2 else --debugmsg(row.labelText..', Align=left, ppwidth='..tostring(row.ppwidth)..', photowidth='..row.photowidth..', dx='..tostring(row.dx)..', dy='..tostring(row.dy)) table.insert(result, 'left: '..tostring(row.gridx+row.dx + (row.ppwidth-row.photowidth) - row.ppwidth/2)..'px;') row.dx=row.dx-row.photowidth/2 end table.insert(result, 'background-color:transparent; color:inherit; border-radius: 2px;">') table.insert(result,'[[File:'..row.photoImage..'|x'..tostring(h)..'px|File:'..row.photoImage..']]</div>') row.labelPos='center' end end local function makePanelText(result, row, shape) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) local ty=tonumber(string.match(shape.textSZ or '11',"%d+") ) table.insert(result,'<div style="position:absolute; line-height: 120%; font-size: '..shape.textSZ..'; color:'..getColor(shape.textCL)..';') if row.labelPos == 'left' or string.find(row.labelPos,'west') then table.insert(result,'top: '..tostring(row.dy+row.gridy+(ty/3))..'px;') table.insert(result,'left: '..tostring(row.gridx+3)..'px; text-align: left; width:'..tostring(w)..'px;') elseif row.labelPos == 'right' or string.find(row.labelPos,'east') then table.insert(result,'top: '..tostring(row.gridy+(ty/3))..'px;') table.insert(result,'left: '..tostring(row.gridx+w-3)..'px; text-align: right; width: max-content; transform: translateX(-100%);') elseif row.labelPos == 'top' or row.labelPos== 'north' then table.insert(result,'top: '..tostring(row.gridy+(ty/3))..'px;') table.insert(result,'left: '..tostring(row.gridx+(w/2))..'px; text-align: center; width:max-content; transform: translateX(-50%);') elseif row.labelPos == 'bottom' or row.labelPos=='south' then local bry=(select(2, string.gsub(row.labelText,"<br>", ""))+1)*1.1 table.insert(result,'top: '..tostring(row.gridy+w-(ty*bry))..'px;') table.insert(result,'left: '..tostring(row.gridx+(w/2))..'px; text-align: center; width:max-content; transform: translateX(-50%);') else -- center or centre local bry=(select(2, string.gsub(row.labelText,"<br>", ""))+1)*0.6 table.insert(result,'top: '..tostring(row.gridy+(h/2)-(ty*bry))..'px;') table.insert(result,'left: '..tostring(row.gridx+(w/2))..'px; text-align: center; width:max-content; transform: translateX(-50%);') end if shape.textSP and shape.textSP ~='0px' then table.insert(result,"letter-spacing: "..shape.textSP..';') end if shape.textLH and shape.textLH ~='120%' then table.insert(result,"line-height: "..shape.textLH..';') end table.insert(result,"vertical-align: middle;\">"..row.labelText.."</div>") end local function makeTextItem(result, row, shape, align, tlink, textItem, dotItem) local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) table.insert(result,"<div ") if row.title ~= "" then table.insert(result," title=\""..row.title.."\" ") end local ty,bry,linkoffset = 0,0,0 local compy=0 local lh=tonumber(string.match(shape.textLH or '120',"%d+"))/100 if dotItem==1 or (dotItem==2 and row.posType~='n-line') then -- if there is a dotTag in the middle of the shape then use the tag settings ty=tonumber(string.match(shape.tagSize,"%d+")) or 0 table.insert(result,"style=\"position:absolute; line-height: 120%; top: "..tostring(row.gridy-ty*0.62)) table.insert(result,"px; left: "..tostring(row.gridx).."px; width: fit-content; ") table.insert(result,"text-align: center; color: "..getColor(shape.tagColor).."; background-color: transparent;") local trf="" if shape.tagAngle ~="0deg" then trf=" rotate("..shape.tagAngle..")" end table.insert(result, "transform: translateX(-50%)"..trf.."; font-size: "..shape.tagSize..";") if shape.tagSpacer~='0px' then table.insert(result, "letter-spacing:"..shape.tagSpacer..";") end else -- or add tfx settings for left, right or center align, colors, backgrounds, border-outline table.insert(result,'style="position:absolute; ') if dotItem==2 then -- dotTag is out at x,y so 85% ty=tonumber(string.match(shape.tagSize or '0',"%d+")) table.insert(result,'font-size: '..shape.tagSize..'; padding:0px 2px;line-height: 85%; top: '..tostring(row.dy+row.gridy-ty*0.52)) else -- it is labelText, so use textLH or 120% ty=tonumber(string.match(shape.textSZ or '11',"%d+")) if row.labelPos=='northwest' or row.labelPos=='northeast' then compy=-ty elseif row.labelPos=='southeast' or row.labelPos=='southwest' then compy=ty/2 end if row.labelPos and not (row.labelPos== 'auto' or row.labelPos=='') then bry=(select(2, string.gsub(row.labelText,"<br>", ""))*lh) -- is it a multiline text? expand by line-height /120%? if row.posType == 'with-line' then bry=0 end if row.labelPos=='bottom' or row.labelPos == 'south' then bry = 0 -- and shift by none, all or half elseif row.labelPos=='top' or row.labelPos == 'north' then if shape.shape=='image:' then bry= 1 + math.min(w/2-10,0)-bry*ty else bry= -bry*ty+2 end else bry=-bry*(ty/2 * lh) end end if row.posType == 'photo-panel' then bry=bry+3 end table.insert(result,'font-size: '..shape.textSZ..'; padding:0px 3px;line-height: '..shape.textLH..'; ') table.insert(result,'top: '..tostring(row.dy+row.gridy+compy+bry-ty*lh/2)) end table.insert(result,"px; left: "..tostring(row.dx+row.gridx).."px; color: "..getColor(shape.textCL).."; ") table.insert(result,"width: max-content; ") local trf="" if shape.textNG ~="0deg" then trf="rotate("..shape.textNG..")" end if shape.textOL~="0px" then table.insert(result,"background-color: "..getColor(shape.textBG).."; ") table.insert(result,"border: "..shape.textOL.." solid "..getColor(shape.textCL).."; border-radius:6px;") else table.insert(result,"background-color: transparent;") end if row.labelPos=="right" or string.find(row.labelPos,'east') then table.insert(result,"text-align: left; ") linkoffset=w if shape.textNG ~="0px" then table.insert(result,"transform-origin: left; transform: rotate("..shape.textNG.."); ") end elseif row.labelPos=="left" or string.find(row.labelPos,'west') then if shape.textNG ~="0px" then table.insert(result,"transform-origin: right;") end linkoffset=-w table.insert(result,"text-align: right; transform: translateX(-100%) "..trf.."; ") else table.insert(result,"text-align: center; transform: translateX(-50%) "..trf.."; ") end table.insert(result,'font-weight: normal; line-height: '..shape.textLH..'; letter-spacing:'..shape.textSP..'; vertical-align: bottom;') end if string.find(shape.textAT or '','bold') then textItem='<b>'..textItem..'</b>' end if string.find(shape.textAT or '','italic') then textItem='<i>'..textItem..'</i>' end if shape.textOL=='0px' and shape.textBG~='transparent' and dotItem==0 then table.insert(result,'\"><span style=\"background-color: '..getColor(shape.textBG)..'; color:inherit;\">'..textItem..'</span></div>') else table.insert(result,"\">"..textItem.."</div>") end if tlink~='' and not string.match(row.param1 or "","nolink") then table.insert(result,makeLinkBox(row.gridx+row.dx+linkoffset, row.gridy+row.dy+bry, 16, row.dotTag..' '..row.title,tlink)) end end local function getshapetable(row,shape) -- Construct CSS divs for a dot from shape and map data local result={} local w,h,r=getsize(shape.shapeSize) local tshape,tlink=checkfortooltip(row.title,row.dx,row.dy,row.dotTag,row.dlink,string.match(row.param1 or "","nolink") ) local align=row.labelPos or '' local offsetx,offsety=0,0 local ty=tonumber(string.match((shape.tagSize or 9),"%d+" )) if row.labelText and row.labelText~='' then ty=tonumber(string.match((shape.textSZ or 11),"%d+" )) else align='center' end -- it is just for dotTag, so justify center -- identify align value and extend offsets local widthzone,heightzone = w/2+4,h/2+4 local theta,r = math.deg( math.atan2(row.dy, row.dx)) , math.sqrt(row.dx^2 + row.dy^2) if align=='auto' or align=='' then if (theta < -112 or theta > 112) and math.abs(row.dx)>=w/2 and math.abs(row.dy)<w/1.4 then align = "left" offsetx=1 elseif (theta > -68 and theta < 68) and math.abs(row.dx)>=w/2 and math.abs(row.dy)<w/1.4 then align = "right" offsetx=-1 elseif theta <0 then offsety=ty/2-1 -- bottom else offsety=0-ty/2+1 -- top end elseif align=='left' or string.find(align,'west') then row.dx=row.dx - w/2 widthzone=4 offsetx=-1 elseif align=='right' or string.find(align,'east') then row.dx=row.dx + w/2 widthzone=4 offsetx=1 offsety=-ty/2 +1 elseif align=='top' or align=='north' then if string.find(shape.shape,'curve') then row.dy=row.dy-(h/2)-12 heightzone=4 offsety=ty/2-1 else row.dy=row.dy - h-2 heightzone=4 offsety=ty/2-1 end elseif align=='bottom' or align=='south' then if string.find(shape.shape,'curve') then row.dy=row.dy+(h/2) heightzone=4 offsety=ty/2-1 else row.dy=row.dy + h+2 heightzone=4 offsety=0-ty/2-1 end end if r > widthzone and shape.textEW ~= "0px" and not string.match(row.param1 or "","noline") then makeLineTo(result, row.gridx+1, row.gridy-1, row.gridx+row.dx+offsetx, row.gridy+row.dy+offsety, shape.textEW, shape.textES,shape.textEC,1) end if row.posType and row.posType=='mark-line' then if row.gridx2 and row.gridy2 then makeLineTo(result, row.gridx, row.gridy, row.gridx2, row.gridy2, tostring(row.mlWidth)..'px', row.mlStyle, getColor(shape.textEC),row.mlGap) -- debugmsg('makeLineTo line drawn from '..row.code..' with width '..tostring(row.mlWidth)..'px '..row.mlStyle..' and color '..getColor(shape.textEC)) end end if w ~= 0 then if shape.shape=='itriangle' then shape.shape='triangle' shape.shapeSize=tostring(w)..'px'..tostring(w/2)..'px' end if shape.shape=="triangle" then if shape.outlineWidth ~= "0px" then makeTriangle(result,row,shape,true,false) -- larger triangle to give the outline, if required end makeTriangle(result,row,shape,false,tshape) -- smaller triangle to fit over the top elseif shape.shape=="square" or shape.shape=="box" or shape.shape=='panel' then makeSquare(result,row,shape,tshape) elseif shape.shape=="circle" or shape.shape=="ellipse" then makeCircle(result,row,shape,tshape) elseif string.find(shape.shape,'image:')==1 then makeImage(result,row,shape) elseif shape.shape=="rulea" or shape.shape=='rule' then makeRuleA(result,row,shape) elseif shape.shape=="curvea" or shape.shape=="curvec" then makeCurveA(result,row,shape) else -- use a pathshape clipPath if shape.outlineWidth ~= "0px" then makeClipPath(result,row,shape,true,false) -- larger path-shape to give the outline, if required end makeClipPath(result,row,shape,false,tshape) end end if row.ppwidth and row.ppwidth>0 then makePhotoPanel(result,row,shape) end if shape.shape=='panel' and row.labelText then makePanelText(result, row, shape) else if row.dotTag and row.dotTag ~= "" then -- there is a dotTag if (row.dx==0 and row.dy==0) and w>0 then -- it is on the dot so if dotsize is not 0 any label is ignored makeTextItem(result, row, shape, align, tlink, '<b>'..row.dotTag..'</b>', 1) else if row.labelText and row.labelText~='' then -- tag and label both used makeTextItem(result, row, shape, align, '', '<b>'..row.dotTag..'</b>', 1) makeTextItem(result, row, shape, align, tlink, row.labelText, 0) else makeTextItem(result, row, shape, align, '', '<b>'..row.dotTag..'</b>', 1) makeTextItem(result, row, shape, align, tlink, row.dotTag, 2) -- tag is ouside the dot end end else if (row.labelText and row.labelText~='') then -- just the label. No tag makeTextItem(result, row, shape, align, tlink, row.labelText, 0) end end end if tlink and tlink~='' then table.insert(result,makeLinkBox(row.gridx, row.gridy,w+3,row.dotTag..' '..row.title,tlink)) end return table.concat(result) end local function getmapframecontent(args,use) local result, comma={},'' if use=='basemap' then table.insert(result,'[') end if args['map-data-inverse'] then table.insert(result,'{ "type": "ExternalData", "service": "geomask", "ids": "'..args['map-data-inverse']..'", "properties": {') table.insert(result,' "title": "Wikidata: '..args['map-data-inverse']..'", "fill": "#555555", "fill-opacity": 0.1, "stroke": "#555555", "stroke-width": 1, "stroke-opacity": 0.5 } }') comma=', ' end if args['map-data-heavy'] then table.insert(result,comma..'{ "type": "ExternalData", "service": "geoline", "ids": "'..args['map-data-heavy']..'", "properties": {' ) table.insert(result,'"stroke": "#000000", "stroke-width": 9, "stroke-opacity": 0.1 } }') comma=', ' end if args['map-data-light'] then table.insert(result,comma..' { "type": "ExternalData", "service": "geoline", "ids": "'..args['map-data-light']..'", "properties": {' ) table.insert(result,'"stroke": "#000000", "stroke-width": 3, "stroke-opacity": 0.1 } }' ) comma=', ' end if args['map-data'] then table.insert(result,comma..'{ "type": "ExternalData", "service": "geoline", "ids": "'..args['map-data']..'", "properties": {' ) table.insert(result,'"title": "'..(args['map-data-text'] or '')..'", "stroke": "#000000", "stroke-width": 6, "stroke-opacity": 0.1 } }' ) end if use=='basemap' then table.insert(result,']') end return table.concat(result) end --eg | minilocator=filename,bottom right,132px153px, 38%,60%, 22px local function makeLocatorMap (args, result) local miniFile,pos,itemlist,miniW,miniH, miniX,miniY,miniBox, miniBH if args['mini-locator'] then pos,miniFile=extractItem(args['mini-locator']) -- first item is filename, in quotes if it includes commas itemlist=splitItem(pos,5) -- put items in a table filename removed, position,WpxHpx, x%y%,box pos=itemlist[2] or 'right' miniW,miniH=getsize(itemlist[3]) miniX=tonumber(string.match(itemlist[4] or '0','[%d]+'))*miniW/100 miniY=tonumber(string.match(itemlist[5] or '0','[%d]+'))*miniH/100 miniBox=tonumber(string.match(itemlist[6] or '0','[%d]+')) miniBox=miniBox*miniW/100 miniBH=miniBox * maplist.height/maplist.width elseif args['mini-file'] then miniFile = args['mini-file'] pos=string.lower(args.minimap or 'right') if pos=='file' then pos='right' end miniW,miniH = tonumber(args['mini-width'] or 60), tonumber(args['mini-height'] or 60) -- find top left corner of locator miniBox,miniBH=tonumber(args['minimap-boxwidth'] or '0'),0 -- firm up pos offsets for dot (with % or not) and boxsize if any, miniX, miniY=args['minipog-gx'],args['minipog-gy'] if not miniX then miniX=tonumber(args['minipog-x'] or '0') else miniX=tonumber(miniX)*tonumber(miniW)/100 end if not miniY then miniY=tonumber(args['minipog-y'] or '0') else miniY=tonumber(miniY)*tonumber(miniH)/100 end if args['minipog-gx'] then miniBox=miniBox*miniW/100 end miniBH=miniBox * maplist.height/maplist.width else return end local miniTop,miniLeft=0,1 if not string.find(pos,'top') then --only use top left, as link box is in top right or put bottom left or right miniTop=maplist.height+2-miniH if string.find(pos,'right') then miniTop=miniTop-15 -- to avoid (c) line miniLeft=maplist.width-1-miniW end end table.insert(result,'<div style="position: absolute; outline-width: 1px; outline-style: solid; outline-color: white;') table.insert(result,'top: '..tostring(miniTop)..'px; left:'..tostring(miniLeft)..'px; width:'..tostring(miniW)..'px;' ) table.insert(result,'background-color:transparent; color:inherit;">[[File:'..miniFile..'|'..tostring(miniW)..'px|File:'..miniFile..']]</div>') if miniX and miniX>0 then if args['minipog-y'] then miniY=miniY/1.04 end if args['minipog-x'] then miniX=miniX/1.04 end if miniBox<1 then table.insert(result,'<div style="position: absolute; top: '..tostring(miniY+miniTop-3-6)..'px; left:'..tostring(miniX+miniLeft-3)..'px;') table.insert(result, 'width: 6px; background-color:transparent; color:inherit;">[[File:Red pog.svg|6px|link=]]</div>') else table.insert(result,'<div style="position: absolute; top: '..tostring(miniY+miniTop-miniBH/2)..'px; left:'..tostring(miniX+miniLeft-miniBox/2)..'px;') table.insert(result, 'width: '..tostring(miniBox)..'px; height:'..tostring(miniBH)..'px; outline:1px solid #AA1205; background-color:#AA120522; color:inherit;"></div>') end end end local function makeArcText(args,result,nval) local items, itemlist='',{} local arcText='' if args['arc'..nval] then items=convertCoords (args['arc'..nval]) items,arcText=extractItem(items) -- first item is text, in quotes if it includes commas itemlist=splitItem(items,9) -- put items in a table: text, lat,lon,size,color,angle,gap,radius,ellipse if itemlist[4]=='' then itemlist[4]='12' end itemlist[4]=string.match((itemlist[4] or '12'),"[%.%-?%d]+") if itemlist[5]=='' then itemlist[5]='grey' end itemlist[6]=string.match((itemlist[6] or '0'),"[%.%-?%d]+") itemlist[7]=string.match((itemlist[7] or '0'),"[%.%-?%d]+") itemlist[8]=string.match((itemlist[8] or '0'),"[%.%-?%d]+") end if args['arc-coord'..nval] then local itemTab=splitItem(convertCoordsTrad (args['arc-coord'..nval]),2) maplist.lat=tonumber(string.match(itemTab[1],"[%.%-?%d]+")) maplist.lon=tonumber(string.match(itemTab[2],"[%.%-?%d]+")) else maplist.lat=tonumber(string.match(args['arc-lat'..nval] or itemlist[2] or '0',"[%.%-?%d]+")) maplist.lon=tonumber(string.match(args['arc-lon'..nval] or itemlist[3] or '0',"[%.%-?%d]+")) end local arcX,arcY=maptogrid(maplist,6) arcText = args['arc-text'..nval] or arcText local fontSize =tonumber(args['arc-text-size'..nval] or itemlist[4] or '12') local textColor=getColor(string.gsub(args['arc-text-color'..nval] or itemlist[5] or 'grey','[%s]+','') ) local arcAngle= tonumber((args['arc-angle'..nval]) or (itemlist[6]) or '45')-90 local arcRadius =tonumber(args['arc-radius'..nval] or itemlist[8] or '0.05') local arcGap = tonumber(args['arc-gap'..nval] or itemlist[7] or '1')* ( ( math.sin(8-math.rad(arcRadius))^8 )+0.4 )*( ( fontSize+6 )/15 ) arcRadius=450*arcRadius*0.75 local ellipseFactor=tonumber(args['ellipse-factor'..nval] or itemlist[9] or '1') local arcRotate =arcAngle+90 if arcGap<0 then arcRotate=arcAngle-90 end local latF=arcY - fontSize + (0-(math.sin(math.rad(arcAngle))) * arcRadius) local lonF=arcX - fontSize +(0-(math.cos(math.rad(arcAngle))) * arcRadius) local step=1 for codepoint in mw.ustring.gcodepoint( arcText ) do -- block step=1,#arcText do table.insert(result,'<div style="position: absolute;') local posY=tostring(round( (latF + (math.sin(math.rad(arcAngle+((step-1)*arcGap))) * arcRadius)) *ellipseFactor,2))..'px;' local posX=tostring(round( (lonF + (math.cos(math.rad(arcAngle+((step-1)*arcGap))) * arcRadius))/ellipseFactor,2))..'px;' table.insert(result,' top: '..posY..' left: '..posX..' transform: rotate( '..tostring(round(arcRotate +((step-1)*arcGap)),2)..'deg);') table.insert(result,'width:'..tostring(fontSize*2)..'px; text-align: center; background-color:transparent; color: '..textColor..';') table.insert(result,'vertical-align: baseline; font-size: '..tostring(fontSize)..'px;">'..mw.ustring.char(codepoint)..'</div>') step=step+1 end end local function makeFullscreenItem (itemtitle,itemdescription,lat,lon,group,itemcolor) local item={} itemdescription=stripdivs(itemdescription or '') local templon=lon if lon > 180 then templon=lon-360 end --for hemisphere+ or -1 dots if lon < -180 then templon=lon+360 end -- use 'real' coordinates for geohack label, while retaining shifted coords for plot if itemcolor=='transparent' then itemcolor='white' end itemcolor=getColor(itemcolor) -- ensure no opacity, which breaks maplink if string.find(itemcolor,'#')==1 and #itemcolor>7 then itemcolor=string.sub(itemcolor,1,7) end table.insert(item, '{ "type": "Feature", "properties": {') table.insert(item, ' "title": "'..itemtitle..'",') table.insert(item, ' "description": "'..itemdescription) table.insert(item, ' ([https://tools.wmflabs.org/geohack/geohack.php?params='..tostring(lat)..';'..tostring(templon)) table.insert(item, '_dim:2000 '..tostring(lat)..','..tostring(templon)..'])",') table.insert(item, ' "marker-symbol": "-number-'..string.gsub(group,'%W','')..'", "marker-size": "medium", "marker-color": "'..itemcolor..'" },') table.insert(item, ' "geometry": {"type": "Point", "coordinates": ['..tostring(lon)..','..tostring(lat)..'] } }') return table.concat(item) end local function makeLegendBox(result,args) local legend ={} local line,count, maxWidth='',1,8 local item line,item=extractItem(args.legendBox or '') local a='' for c in item:gmatch('.') do a=a..(c:gsub('%^','<br>') or c) end legend.Text = a -- convert hats to line breaks line=splitItem(line,6) -- (text, size, poition,background color, text/outline color, param options) legend.Size=line[2] or '150px80px1px' legend.Pos=line[3] or '10px10px' legend.Background=line[4] or 'beigeground' legend.Color=line[5] or 'darkbrown' legend.Param= line[6] or '' local argnum,legendCount,titleHeight='1',1,0 if (legend.Text and legend.Text~='') then titleHeight=15+(13.4*(select(2, string.gsub(legend.Text,"<br>", "")))) end local legendLine,legendGroup,legendY={},{},{} while args['legendItem'..argnum] do -- assign legendLine, legendGroup, legendY for each dot line,legendLine[legendCount] = extractItem(args['legendItem'..argnum] or '') line=splitItem(line,3) legendGroup[legendCount]=line[2] or argnum if shapeList[legendGroup[legendCount]] then maxWidth=math.max(tonumber(string.match(shapeList[legendGroup[legendCount]].shapeSize or '10','[%d]+')),maxWidth) else maxWidth=math.max(tonumber(string.match(shapeList['1'].shapeSize or '10','[%d]+')),maxWidth) end maxWidth=maxWidth+1 if line[3] then legendY[legendCount]=tonumber(string.match(line[3],'[%d]+')) else legendY[legendCount] = 3+maxWidth*(legendCount-1)+titleHeight -- if (legend.Text and legend.Text~='') then legendY[legendCount]=legendY[legendCount]+15 end end legendCount=legendCount+1 argnum=tostring(legendCount) end local w,h,r=getsize(legend.Size or '') local x,y=getsize(legend.Pos or '') local div=mw.html.create ('div') div:css('position', 'absolute') div:css('outline', '1px solid'..getColor(legend.Color)) if r~=0 then div:css('border-radius',tostring(r).."px") end div :css('top', y.."px") :css('left', x.."px") :css('width', w.."px") :css('height', h.."px") :css('line-height','105%') :css('background-color', getColor(legend.Background) ) :css('color','inherit') if not string.find(legend.Param,'noshadow') then div:css('box-shadow', '2px 2px 4px #33203335') end div:tag( 'div' ) :css('position', 'absolute') :css('top','1px') :css('left', (w/2).."px") :css('width',(w-8)..'px') :css('text-align', 'center') :css('color', getColor(legend.Color)) :css('transform', 'translateX(-50%)') :css('font-size','11px') :wikitext(legend.Text) :done() for lct=1,legendCount-1 do --local t=legendGroup[lct] local shape=shapeList[legendGroup[lct]] or shapeList['1'] local row={} row.gridx=3+maxWidth/2 row.gridy=(legendY[lct] or 0) + 5 if shape.shape=='image:' then row.gridy=row.gridy+6 end row.dx=0 row.dy=0 local legendShape= getshapetable(row,shape) div:wikitext(legendShape) :tag( 'div' ) :css('position', 'absolute') :css('top',(legendY[lct] or 0)..'px') :css('left', (maxWidth+6)..'px') :css('width', (w-maxWidth-6)..'px') :css('text-align', 'left') :css('line-height','103%') :css('color', getColor(legend.Color)) :css('font-size','10px') :wikitext(legendLine[lct]) :done() end div:allDone() table.insert(result,tostring(div)) end function p._main ( args ) local result={} local frame=mw.getCurrentFrame() local dotTable={} local magVal,scaleVal = args.magnify,'' local origH,origW=maplist.height,maplist.width if magVal then --set up the values needed to magnify the top-right portion of the map magVal=tonumber(string.match(magVal or '0',"[%.%-?%d]+")) or 1 if magVal>1 and magVal <=2 then maplist.height= round(maplist.height/magVal,0) maplist.width=round(maplist.width/magVal,0) scaleVal='transform: scale('..magVal..') translateY('..tostring((origH-maplist.height)/2)..'px);' else magVal=1 end --debugmsg('magVal='..magVal..', Magnify: H='..maplist.height..', ('..origH..'), W='..maplist.width..', ('..origW..'), scale='..scaleVal) --debugmsg('top: '..tostring(((origW-maplist.width))/2)..'px;right: '..tostring(0-((origW-maplist.width))/2)..'px; (alt top: '..tostring(((origH-maplist.height))/2)..'px;)') end -- set up the three nested div boxes (plus an extra if centered) to put the map plus title/caption area, in an appropriate frame on the page if args.float=='center' or args.float=='centre' then table.insert(result,'<div class="center"><div class="thumb tnone">') elseif args.float=='left' then table.insert(result,'<div class="thumb tleft">') else table.insert(result,'<div class="thumb tright">') end table.insert(result,'<div class="thumbinner" style="position: relative; top: 0px; right: 0px; width: '..(args.width or "400")..'px;">') if args.title then table.insert(result,'<div class="center" style="font-weight:bold">'..args.title..'</div>') end if magVal and magVal >1 and magVal<=2 then table.insert(result,'<div class="thumbinner noresize" style="display:block; position: relative; outline:0px; border:0px; padding:0px; background-color:transparent; color:inherit;') table.insert(result,'top: 50%; right: '..tostring(0-((origW-maplist.width))/2)..'px; ') table.insert(result,'height: '..origH..'px; width: '..maplist.width..'px; '..scaleVal..'">') else magVal=1 table.insert(result,'<div class="thumbinner noresize" style="position: relative; outline:0px; border:0px; padding:0px;') table.insert(result,'top: 0px; right: 0px; ') table.insert(result,'height: '..maplist.height..'px; width: '..maplist.width..'px ">') end -- Create the basemap using mapframe local mapframecontent=getmapframecontent(args,'basemap') table.insert(result, frame:extensionTag{ name ='mapframe', content=mapframecontent, args={width=tostring(maplist.width), height=tostring(maplist.height), zoom=tostring(maplist.zoom), longitude=tostring(maplist.lonbase), latitude=tostring(maplist.latbase), mapstyle=maplist.mapstyle, frameless=true } } ) --Add coverall box to block the unhelpful links from mapframe - which wouldn't include all the dots. Reinstate some links to osm and wikimedia table.insert(result,'<div style="position: absolute;width:'..tostring(maplist.width)..'px; height:'..tostring(maplist.height)..'px;') table.insert(result,'top:0px;left:0px;background-color:#FFFFFF00; color:inherit;"></div>') --Add replacent hover-links for OpenStreetMap and maps terms and conditions table.insert(result,'<div style="position: absolute; top: '..tostring(maplist.height-18)..'px; left: '..tostring(maplist.width-13)..'px; width: 12px; height: 12px">') table.insert(result,'[[file:Transparent.svg|12px|link=https://www.openstreetmap.org/copyright|'..aboutOSM..']]</div>') table.insert(result,'<div style="position: absolute; top: '..tostring(maplist.height-18)..'px; left: '..tostring(maplist.width-110)..'px;') table.insert(result,'width: 12px; height: 12px background-color: transparent; color:inherit;">') table.insert(result,'[[file:Transparent.svg|12px| link=https://foundation.wikimedia.org/wiki/Policy:Maps_Terms_of_Use|'..termsOfUse..']]</div>') -- Add scale-line if not args.scalemark or args.scalemark~='0' then local top=maplist.height-42 local left=maplist.width-61-(tonumber(args.scalemark or '1')) local minipos=string.lower(args.minimap or '') -- scalemark gets pushed left if it would be behind the minimap if minipos~='' and not(string.find(minipos,'left') or string.find(minipos,'top') ) then local offset=tonumber(args.scalemark or '1')-tonumber(args['mini-width'] or '60') if offset<1 then left=maplist.width-61-tonumber(args['mini-width'] or '60') end end if maplist.width-left >216 then top=top+14 end -- shunt scaleline down if it is beyond the copyright stuff local scalek,scalem=getScale(maplist.zoom, maplist.latbase, magVal) local magReduce='' table.insert(result,"<div style=\"display:inline-block; position: absolute; background-color: #111111") table.insert(result,"; color:inherit; clip-path:path(nonzero, &#39;M0,8 l0,4 l20,0 l0,-4 l-0.3,0 l0,3.7 l-19.4,0 l0,-3.7 z&#39;) ") table.insert(result,"; width:20px") -- path is a 20px20px box, and then rescales if magVal==1 then table.insert(result,"; top:"..tostring(top-1).."px") table.insert(result,"; left:"..tostring(left+16).."px") table.insert(result,"; height:20px; transform:scale("..tostring(2.5)..", "..tostring(1.5)..")") else -- shrink the scalemark to compensate for magnification table.insert(result,"; top:"..tostring(top-(magVal*0.28)).."px") table.insert(result,"; left:"..tostring(left+(16*(magVal*1.15))).."px") table.insert(result,"; height:20px; transform:scale("..tostring(2.5*(1/magVal))..", "..tostring(1.5*(1/magVal))..")") magReduce= 'scale('..tostring(1/magVal)..')' end table.insert(result,"\"></div>") table.insert(result,'<div style="position: absolute; top: '..tostring(top)..'px; left: '..tostring(left+47)..'px; font-size: 9.5px; line-height: 126%; width: fit-content;') table.insert(result,'color: #444433; background-color: transparent; text-align: right; transform: '..magReduce..' translateX(-100%);">'..scalek..'<br>'..scalem..'</div>') end --Set up the shapeList and dotList tables, to provide data to go on the map local sgNumbers,sgSortable={},{} --s1,s2 sgNumbers["1"]="1" if args.useFormatStyle and args.useFormatStyle=='shortstyle' then shapeList=ParseShapeTypes (shapeList,args,"1") for argindex,argv in pairs(args) do -- build a list of all the numbered sg's that have been used if string.find(argindex,"sg[a-f,n%d]+") == 1 then -- only look through the sga,sgb, sgc,sgd,sge,sgf and sgn args local x=string.match(argindex,"[%d]+") -- find its number if x and not sgNumbers[x] then sgNumbers[x]=x end -- only add if not already found end if string.find(argindex,"sg[a-f]H") == 1 and highlightNum then highlightOption=true end end for indx,sgnum in pairs(sgNumbers) do table.insert(sgSortable,sgnum) end table.sort(sgSortable,lessthan) -- put the list in a sortable form for k,v in pairs(sgSortable) do -- work through the sorted list, parsing each set of sg's in turn, from 1 upwards shapeList=ParseShapeTypes (shapeList,args,v) end if highlightOption==true then shapeList=ParseShapeTypes (shapeList,args,'H') end end local dotList,dotresult,dotItemTable,dotGroupList={},{},{},{} if (not args.useFormatStyle) or args.useFormatStyle=='standardstyle' then local dotmax=0 for indx in pairs(args) do if string.match(indx,'mark%-coord[%d]+') or string.match(indx,'lat[%d]+') then dotmax=math.max(dotmax, tonumber(string.match(indx,"[%d]+"))) end if (indx=='shapeH') or (indx=='shape-colorH') or (indx=='shape-outlineH') or (indx=='label-colorH') then highlightOption=true end end dotItemTable=tradstyleParseShapes(args,dotItemTable,dotmax) for argindex=1,dotmax do -- build a list of all the numbered coords or lat,lons that have been used local x=tostring(argindex) if args['mark-coord'..x] or (args['mark-lat'..x] and args['mark-lon'..x]) then sgNumbers[x]=x -- add it to the list end end else for indx in pairs(args) do if string.match(indx,'dot[%d]+') then table.insert(dotList,indx) end --add the index name for dot1, dot2 etc to dotList end table.sort(dotList,morethan) for indx,dotName in pairs(dotList) do dotresult=ParseData(args,string.match(dotName,'[%d]+') ) -- using each dot number, assign the settings for each dot to a dotresult item line table.insert(dotItemTable,dotresult) -- and store that item line within the dotItemTable end end for arcVal = 65,91 do -- check through args looking for any arcs local arcLetter=string.char(arcVal) if args['arc-text'..arcLetter] or args['arc'..arcLetter] then makeArcText(args,result,arcLetter) end end local dotdivs='' local ddots=0 if dotItemTable[1] then local ddots=(dotItemTable[1].lat or 0)+(dotItemTable[1].lon or 0) end local fgroup='F'..tostring(maplist.latbase+maplist.lonbase+ddots ) local FullscreenList={} local addcomma='' for i,dotitem in pairs(dotItemTable) do -- working throug each dot item, merge the dot and shape values into a full set of css text local dotgroup= dotitem.group or "0" if dotitem.posType=='mark-line' and dotitem.markDest then --find destination xy values for any mark-lines for n,v in pairs(dotItemTable) do if v.code == dotitem.markDest then dotitem.gridx2=v.gridx dotitem.gridy2=v.gridy break end end end local qtype=dotitem.group -- find which shape group each dot has been assigned --debugmsg('dotgroup='..qtype..', sg='..(sgNumbers[qtype] or 'nil')..' , shapeList='..shapeList[qtype].shape) if not sgNumbers[qtype] then qtype="0" end --shapeList[dotitem.group] will give access to the shape values for that dot if highlightNum==dotitem.code and highlightOption==true and shapeList['H'] then table.insert(result, getshapetable(dotitem,shapeList['H'])) else table.insert(result, getshapetable(dotitem,shapeList[qtype])) -- Add the actual css instructions for each dot end if shapeList[dotgroup] and not string.find((dotitem.param1 or ''),'nomap') then -- only add if not excluded with 'nomap' labelText local ftext='' if dotitem.dotTag~='' and not string.match(dotitem.labelText or '','[%d]') then ftext=stripdivs(dotitem.dotTag or '')..' <br>' end if (dotitem.labelText ~= ftext) and dotitem.dotLink =='' then ftext=ftext..' '..stripdivs(dotitem.labelText)..'<br>' end if (dotitem.dotLink) and (dotitem.dotLink ~='') then ftext=ftext..dotitem.dotLink..'<br>' end if dotitem.imageName then ftext=ftext..'[[File:'..dotitem.imageName..'|250px]]' end table.insert(FullscreenList,1, makeFullscreenItem (string.gsub(ftext,"[\n]+"," "), dotitem.info,dotitem.lat,dotitem.lon,fgroup,shapeList[dotgroup].shapeColor)..addcomma ) addcomma=', ' end -- makeFullscreenItem (itemtitle,itemdescription,lat,lon,group,itemcolor) -- Always add to start of list, to reverse the sequence, and separate with commas except for first item, which is now at the end end if args.legendBox then makeLegendBox(result,args) end if args.minimap or args['mini-locator'] then makeLocatorMap(args,result) end -- add tag link and details for fullscreen version addcomma='' if (mapframecontent or '[]') ~= '[]' then addcomma=',' end mapframecontent=getmapframecontent(args,'fullscreen') local contentstart='[ '..mapframecontent..addcomma..'{ "type": "FeatureCollection", "features": [ ' --extra features after first square bracket local contentend=' ] } ]' table.insert(result, '<div style="position: absolute;top: 9px;left: '..tostring(maplist.width-34)..'px">') table.insert(result, '<div style="color: white; opacity:100; font-size: 19px; font-weight:normal; text-align: left;">') table.insert(result, frame:extensionTag{ name ='maplink', content=contentstart..table.concat(FullscreenList)..contentend, args={zoom=tostring(maplist.zoom+1), class='no-icon', frameless='1', latitude=tostring(maplist.latbase), longitude=tostring(maplist.lonbase), --add invisble 'en-spaces' for tooltip text='<div title="'..fullscreenlinktext..'">&nbsp;&nbsp;&nbsp;</div>'} } ) table.insert(result,'</div></div>') -- end of maplink ----- -- add closing div for main map table.insert(result,'</div>') -- collate caption material to go in the outer div class local autocaption=string.lower(args['auto-caption'] or 'no') local autoOff=autocaption:match("(%w+)(.*)") -- select the first word in autocaption and see if it is a negativeAnswer) if args.caption or not negativeAnswer[autoOff] then table.insert(result,'<div class="thumbcaption" style="text-align:left">') if args.caption then table.insert(result,args.caption) end end local columns=tonumber(autoOff:match("[%d]+") or '1') if columns>1 then columns=round(maplist.width/(columns*17), 0) end -- convert from em to px for historical reasons --for k in pairs(dotList) do capchk=capchk..(args["dotlink"..k] or '') end local capchk=nil local captionList = {} for key, value in pairs(dotItemTable) do -- only add an autocaption line if there is both a dotTag and a dotLink line available and it is not marked as nolist if value.dotTag and value.dotTag~='' and (not string.find(value.param1 or '','nolist')) and string.gsub(value.dotLink or '',"%s+","")~='' then table.insert(captionList, {key = key, value = value}) capchk=true end end if capchk and (not negativeAnswer[autoOff]) then table.sort(captionList, function (a,b) return lessthan(string.match(a.value.dotTag,'[%w]+'), string.match(b.value.dotTag,'[%w]+')) end) local myDivision = string.gsub((args.toggletext or toggletext), "%s+", "") if string.find(autocaption,'collaps') then table.insert(result,'<hr><div class="mw-customtoggle-'..myDivision..'">'..(args.toggletext or toggletext)..'</div>') if string.find(autocaption,'collapsed') then table.insert(result,'<div class="mw-collapsible mw-collapsed" id="mw-customcollapsible-'..myDivision..'">') else table.insert(result,'<div class="mw-collapsible" id="mw-customcollapsible-'..myDivision..'">') end end if string.find(autocaption, 'columns=') then columns=string.match(autocaption,'[%d]+',string.find(autocaption, 'columns=') ) end table.insert(result,'<div class="mw-collapsible-content" style="column-count:'..columns..'; column-rule:solid 1px;text-align:left;padding-top:5px">') table.sort(dotList,lessthan) local nval,ngrp='','0' for k,v in pairs(captionList) do nval=string.match(v.value.dotTag,'[%w]+') -- find the first alphanumeric item in the dotTag ngrp=v.value.group or '0' if v.value.dotLink and v.value.dotLink~='' and nval and nval~='' then local c1,c2 if nval==args.highlight then c1,c2=checkColors(shapeList['H'].shapeColor) else c1,c2=checkColors(shapeList[ngrp].shapeColor) end table.insert(result,'<div style="display:inline-block;line-height:110%;vertical-align:middle; padding:1px 4px;border-radius:8px;border: 0.5px solid black;') table.insert(result,'background-color:'..c1..';color:'..c2..';font-size:88%;font-weight:bold">'..nval..'</div> '..v.value.dotLink..'<br>') end end table.insert(result,'</div>') -- end for caption-content div if string.find(autocaption,'collaps') then table.insert(result,'</div>') end -- end for toggle frame end if args.caption or not negativeAnswer[autoOff] then table.insert(result,'</div>') end -- end for whole caption frame table.insert(result,'</div></div>') -- outer two frames if args.float == 'center' or args.float=='centre' then table.insert(result,'</div>') end if args['show-new-format'] == 'hints' then -- provide a 'format hint panel' in the 'Preview Box' local w="<small>Below are some template hints for the 'sga' compressed version, " w=w..'{{tl|OSM Location dots}}. It can use these, instead of the more verbose {{tl|OSM Location map}} parameter format. ' w=w..'Data is divided between a "ShapeGroup" and the "Dots", so that a single shapeGroup can be used for multiple dots on the map. ' previewMsg(w..'(nb. the "group" value can be the number or an assigned name of a shapeGroup)</small>') w='<small>{{tl|OSM Location dots}}: | dot(n)=group,lat,lon,dotTag | ' w=w..'dotlink=link/tooltip | dotlabel=label,position,dx,dy,param1,info | dotpic=filename <br>' w=w.."(nb. param1 options include 'nolink' 'nolist' 'nomap' 'hemisphere-1' 'hemisphere+1', 'noline' - quotes not required, separate with spaces).<br>" w=w..'| sga = Shape,Sizepx,Color,Angledeg | sgb= OutlineWidth,Color,Style | sgc=TextSize,Color,Angle,bold italic <br>' w=w..'| sgd=TagSizepx,Color,Spacer,Angledeg | sge=LineWidth,Color,Style | sgf=TextSpacingpx,LineHeight%,Outlinepx,backgroundColor<br>' w=w..'| sgn=Name (optional, to assign a meaningful name) | sgp=Parent (can be the name or number of the parent shapeGroup. ' previewMsg(w..'Each shapegroup will inherit values from a parent, stretching back to "sga1" and its default values.)</small>') if #pmsg then local dbg={} for i,x in pairs(pmsg) do table.insert(dbg,x..'<br>') end dbg=mw.addWarning(table.concat(dbg)) table.insert(result, dbg) end end if args.coordtest then debugmsg(mw.text.nowiki(args.coordtest)) end for i,x in pairs(msg) do table.insert(result, x..'<br>') end return table.concat(result) end function p.main(frame) local args = getArgs(frame) local itemTab={} maplist.width=tonumber(args.width) or 400 maplist.height=tonumber(args.height) or 300 if args.coord then itemTab=splitItem(convertCoordsTrad (args.coord),2) maplist.latbase=itemTab[1] maplist.lonbase=itemTab[2] else maplist.lonbase=tonumber(args.lon) or 5 maplist.latbase=tonumber(args.lat) or 0 end maplist.zoom=tonumber(args.zoom) or 1 visibleLinks=args.showlinks highlightNum=args.highlight if args.nolabels=='1' then maplist.mapstyle='osm' else maplist.mapstyle='osm-intl' end return p._main(args) end return p hs3sdzlv1ijhgd02fuuwf29fyr21uwr 0 122677 517479 2025-06-12T15:23:35Z Kandarpajit Kallol 6257 [[টেঙ্ক]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 517479 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[টেঙ্ক]] 8zf2cgmfeg4l1bjr922yigc8icpv3zf 0 122678 517505 2025-06-12T17:27:29Z Kandarpajit Kallol 6257 পৃষ্ঠা [[গাড়ী]]ৰ পৰা [[মটৰ গাড়ী]]লৈ Kandarpajit Kallolয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে 517505 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[মটৰ গাড়ী]] gnwiysm8qjlhagafue48edsnntygjza 0 122679 517508 2025-06-12T17:30:29Z Rayansh15 45564 "[[:en:Special:Redirect/revision/1295245782|Shivangi Joshi]]" পৃষ্ঠাৰ অনুবাদেৰে সৃষ্টি কৰা হৈছে 517508 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=শিৱাংগী যোশী|image=File:Shivangi-Joshi-attend-the-press-meet-for-the-show-Khatron-Ke-Khilad-12.jpg|caption=|birth_date=|birth_place=[[Pune]], Maharashtra, India|occupation=Actress|years active=2013–present|known for=|awards=|signature=}} '''শিৱাংগী যোশী''' এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী যিয়ে মূলতঃ [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] টেলিভিছনত কাম কৰে। তেওঁ ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' কেমিও উপস্থিতিৰে টেলিভিছন কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু পিছত 2013 চনত ত্রিশাৰ চৰিত্ৰত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলীৰ জৰিয়তে পূৰ্ণাংগ অভিনয়ত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। যোশী য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে-ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবে আটাইতকৈ বেছি পৰিচিত।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms|date=15 January 2021|dead-url=17 August 2024}}</ref> ভাৰতৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকল ভিতৰত এগৰাকী, তেওঁ এটা আইটিএ বঁটা, আৰু তিনিটা স্বৰ্ণ বঁটা সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে।<ref name=":1">{{Cite web|title=Highest Paid Television Actresses|url=https://www.dnaindia.com/web-stories/entertainment/television/india-10-highest-paid-television-actresses-1707378046293|accessdate=12 August 2024|work=DNA India|date=12 August 2023|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.pinkvilla.com/stories/entertainment/10-facts-about-kkk12-star-shivangi-joshi-1148098|work=Pinkvilla|accessdate=18 July 2022|title=Check out 10 facts about television star Shivangi Joshi|date=22 June 2022}}</ref> যোশীয়ে ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' (2013) ত কেমিঅ "ৰ জৰিয়তে অভিনয় জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলী (2013) -ত ত্ৰিশাক অভিনয় কৰি তেওঁৰ সঠিক অভিনয়ৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁ ''বেইন্তেহা'' (2013) ত আয়াত হাইদৰৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল, লগতে তেওঁ ''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' <আইডি2] ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰৰ বাবে পুনৰ স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ বালিকা বধূ 2 <আইডি2] ত আনন্দী চতুৰ্বেদৱী, বৰসতেং-মৌসম প্যাৰ কা <আইডি1] ত অৰাধনা সাহনীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে আৰু বড়ে অচ্ছে লগতে হে 4 (2025) ত ভাগ্যশ্ৰীৰ চৰিত্রত অভিনয় কৰৰিবলৈ সাজু হয়। == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা == [[মহাৰাষ্ট্ৰ]] পুণেত এটা [[হিন্দু]] পৰিয়ালত যোশীৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ [[দেৰাডুন|ডেৰাডুন]] বিদ্যালয়ত পঢ়া-শুনা কৰিছিল আৰু কলা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। <ref name="India Today 50 pics">{{Cite news|url=https://www.indiatoday.in/television/celebrity/story/50-breathtaking-pics-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-s-shivangi-joshi-you-cannot-miss-1450325-2019-02-07|title=50 breathtaking pics of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai's Shivangi Joshi you cannot miss|website=India Today}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/take-a-look-at-the-educational-qualifications-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-actors/photostory/97031774.cms|title=Take a look at the educational qualifications of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai actors|date=16 January 2023|dead-url=2025-03-17}}</ref> তেওঁ পেছাদাৰীভাৱে প্ৰশিক্ষিত [[কথক]] নৃত্যশিল্পী।<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/shivangi-joshi-to-ashnoor-kaur-tv-celebs-who-are-trained-classical-dancers/photostory/93107680.cms|title=Shivangi Joshi to Ashnoor Kaur; TV celebs who are trained classical dancers|date=25 July 2022|dead-url=2025-03-17}}</ref> == চলচ্চিত্ৰগ্ৰাফী == === টেলিভিছন === {| class="wikitable" ! scope="col" |বছৰ ! scope="col" |শিৰোনাম ! scope="col" |ভূমিকা ! scope="col" |টোকাসমূহ ! class="unsortable" scope="col" |{{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- | rowspan="2" |2013 |''খেলতি হে জিন্দেগী আখ মিচোলি'' |ত্ৰিশা | | |- |''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' |নামবিহীন |খণ্ড 359 | |- |2013–2014 |''বেইন্তেহা'' |আয়াত হাইদৰ মালিক | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/vikas-grover-i-am-happy-for-shivangi-joshis-success/articleshow/64172672.cms|title=Vikas Grover: I am happy for Shivangi Joshi's success|website=The Times of India}}</ref> |- |2015–2016 |''বেগুচৰাই'' |পুনম কুমাৰী ঠাকুৰ | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Meet-the-dashing-Thakurs-of-Begusarai/articleshow/47862126.cms#_ga=2.188006568.1602132196.1570958355-2065567059.1570958355|title=Meet the dashing Thakurs of Begusarai|website=The Times of India}}</ref> |- | rowspan="2" |2016 |''ইয়ে হে আশিকী'' |মীৰা |খণ্ডঃ "বডিগাৰ্ড" | |- |''প্যাৰ তুনে কেয়া কিয়া'' |জ্যোতি | | |- |2016–2021 | rowspan="2" |''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' |নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Shivangi-Joshi-will-play-the-grown-up-Naira/articleshow/52075258.cms|title=Shivangi Joshi will play the grown-up Naira|date=3 May 2016}}</ref> |- |2021 |চিৰাট শ্বেখাৱাট | |<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms|title=Shivangi Joshi makes a strong comeback as a boxer in Yeh Rishta Kya Kehlata Hai|date=15 January 2021|dead-url=17 August 2024}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms "Shivangi Joshi makes a strong comeback as a boxer in Yeh Rishta Kya Kehlata Hai"]. ''The Times of India''. 15 January 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 August</span> 2024</span>.</cite></ref> |- |2021–2022 |''বালিকা বধূ 2'' |আনন্দী ভুজাৰিয়া | |<ref name="ToI to play grownup">{{Cite news|title=Exclusive! Shivangi Joshi to play the grown-up Anandi in Balika Vadhu 2|website=The Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/exclusive-shivangi-joshi-to-play-the-grown-up-anandi-in-balika-vadhu-2/articleshow/87799958.cms}}</ref> |- |2022 |''ভয়ৰ কাৰক-খত্ৰো কে খিলাডী 12'' |প্ৰতিযোগী |দ্বাদশ স্থান |<ref>{{Cite web|date=6 June 2022|title=Khatron Ke Khiladi 12: Shivangi Joshi begins shooting for the show; Shares a video with Rohit Shetty|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/khatron-ke-khiladi-12-shivangi-joshi-begins-shooting-show-shares-video-along-rohit-shetty-1137319|accessdate=7 June 2022|work=Pinkvilla|language=en}}</ref> |- |2023 |''বেকাবু'' |ৰাজপাৰী দেৱলেখা |বিশেষ উপস্থিতি |<ref>{{Cite web|title=Zain Imam to do a Cameo in Colors titled Beqaboo|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news/shivangi-joshi-zain-imam-to-do-a-cameo-in-shalin-bhanot-and-eisha-singhs-new-show-beqaboo-report-1210243|accessdate=22 February 2023|work=Pinkvilla|language=en}}</ref> |- |2023–2024 |''বাৰসাটেন-মৌচম প্যাৰ কা'' |আৰাধনা সাহনী | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-and-kushal-tandons-promo-from-barsatein-will-leave-you-amazed-watch/articleshow/100685359.cms|title=Shivangi Joshi and Kushal Tandon's promo from Barsatein will leave you amazed; watch|dead-url=3 June 2023}}</ref> |} == এইবোৰো চাওক == * ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকলৰ তালিকা == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|nm7812857}} * {{Instagram|shivangijoshi18}}  [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] jzbamwbtj49z4g35g72oq9gpe1829tk 517511 517508 2025-06-12T17:33:06Z Rayansh15 45564 517511 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=শিৱাংগী যোশী|image=Shivangi-Joshi-attend-the-press-meet-for-the-show-Khatron-Ke-Khilad-12.jpg|caption=|birth_date=|birth_place=[[Pune]], Maharashtra, India|occupation=Actress|years active=2013–present|known for=|awards=|signature=}} '''শিৱাংগী যোশী''' এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী যিয়ে মূলতঃ [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] টেলিভিছনত কাম কৰে। তেওঁ ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' কেমিও উপস্থিতিৰে টেলিভিছন কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু পিছত 2013 চনত ত্রিশাৰ চৰিত্ৰত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলীৰ জৰিয়তে পূৰ্ণাংগ অভিনয়ত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। যোশী য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে-ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবে আটাইতকৈ বেছি পৰিচিত।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms|date=15 January 2021|dead-url=17 August 2024}}</ref> ভাৰতৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকল ভিতৰত এগৰাকী, তেওঁ এটা আইটিএ বঁটা, আৰু তিনিটা স্বৰ্ণ বঁটা সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে।<ref name=":1">{{Cite web|title=Highest Paid Television Actresses|url=https://www.dnaindia.com/web-stories/entertainment/television/india-10-highest-paid-television-actresses-1707378046293|accessdate=12 August 2024|work=DNA India|date=12 August 2023|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.pinkvilla.com/stories/entertainment/10-facts-about-kkk12-star-shivangi-joshi-1148098|work=Pinkvilla|accessdate=18 July 2022|title=Check out 10 facts about television star Shivangi Joshi|date=22 June 2022}}</ref> যোশীয়ে ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' (2013) ত কেমিঅ "ৰ জৰিয়তে অভিনয় জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলী (2013) -ত ত্ৰিশাক অভিনয় কৰি তেওঁৰ সঠিক অভিনয়ৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁ ''বেইন্তেহা'' (2013) ত আয়াত হাইদৰৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল, লগতে তেওঁ ''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' <আইডি2] ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰৰ বাবে পুনৰ স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ বালিকা বধূ 2 <আইডি2] ত আনন্দী চতুৰ্বেদৱী, বৰসতেং-মৌসম প্যাৰ কা <আইডি1] ত অৰাধনা সাহনীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে আৰু বড়ে অচ্ছে লগতে হে 4 (2025) ত ভাগ্যশ্ৰীৰ চৰিত্রত অভিনয় কৰৰিবলৈ সাজু হয়। == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা == [[মহাৰাষ্ট্ৰ]] পুণেত এটা [[হিন্দু]] পৰিয়ালত যোশীৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ [[দেৰাডুন|ডেৰাডুন]] বিদ্যালয়ত পঢ়া-শুনা কৰিছিল আৰু কলা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। <ref name="India Today 50 pics">{{Cite news|url=https://www.indiatoday.in/television/celebrity/story/50-breathtaking-pics-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-s-shivangi-joshi-you-cannot-miss-1450325-2019-02-07|title=50 breathtaking pics of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai's Shivangi Joshi you cannot miss|website=India Today}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/take-a-look-at-the-educational-qualifications-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-actors/photostory/97031774.cms|title=Take a look at the educational qualifications of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai actors|date=16 January 2023|dead-url=2025-03-17}}</ref> তেওঁ পেছাদাৰীভাৱে প্ৰশিক্ষিত [[কথক]] নৃত্যশিল্পী।<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/shivangi-joshi-to-ashnoor-kaur-tv-celebs-who-are-trained-classical-dancers/photostory/93107680.cms|title=Shivangi Joshi to Ashnoor Kaur; TV celebs who are trained classical dancers|date=25 July 2022|dead-url=2025-03-17}}</ref> == চলচ্চিত্ৰগ্ৰাফী == === টেলিভিছন === {| class="wikitable" ! scope="col" |বছৰ ! scope="col" |শিৰোনাম ! scope="col" |ভূমিকা ! scope="col" |টোকাসমূহ ! class="unsortable" scope="col" |{{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- | rowspan="2" |2013 |''খেলতি হে জিন্দেগী আখ মিচোলি'' |ত্ৰিশা | | |- |''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' |নামবিহীন |খণ্ড 359 | |- |2013–2014 |''বেইন্তেহা'' |আয়াত হাইদৰ মালিক | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/vikas-grover-i-am-happy-for-shivangi-joshis-success/articleshow/64172672.cms|title=Vikas Grover: I am happy for Shivangi Joshi's success|website=The Times of India}}</ref> |- |2015–2016 |''বেগুচৰাই'' |পুনম কুমাৰী ঠাকুৰ | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Meet-the-dashing-Thakurs-of-Begusarai/articleshow/47862126.cms#_ga=2.188006568.1602132196.1570958355-2065567059.1570958355|title=Meet the dashing Thakurs of Begusarai|website=The Times of India}}</ref> |- | rowspan="2" |2016 |''ইয়ে হে আশিকী'' |মীৰা |খণ্ডঃ "বডিগাৰ্ড" | |- |''প্যাৰ তুনে কেয়া কিয়া'' |জ্যোতি | | |- |2016–2021 | rowspan="2" |''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' |নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Shivangi-Joshi-will-play-the-grown-up-Naira/articleshow/52075258.cms|title=Shivangi Joshi will play the grown-up Naira|date=3 May 2016}}</ref> |- |2021 |চিৰাট শ্বেখাৱাট | |<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms|title=Shivangi Joshi makes a strong comeback as a boxer in Yeh Rishta Kya Kehlata Hai|date=15 January 2021|dead-url=17 August 2024}}<cite class="citation news cs1" data-ve-ignore="true">[https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms "Shivangi Joshi makes a strong comeback as a boxer in Yeh Rishta Kya Kehlata Hai"]. ''The Times of India''. 15 January 2021<span class="reference-accessdate">. Retrieved <span class="nowrap">17 August</span> 2024</span>.</cite></ref> |- |2021–2022 |''বালিকা বধূ 2'' |আনন্দী ভুজাৰিয়া | |<ref name="ToI to play grownup">{{Cite news|title=Exclusive! Shivangi Joshi to play the grown-up Anandi in Balika Vadhu 2|website=The Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/exclusive-shivangi-joshi-to-play-the-grown-up-anandi-in-balika-vadhu-2/articleshow/87799958.cms}}</ref> |- |2022 |''ভয়ৰ কাৰক-খত্ৰো কে খিলাডী 12'' |প্ৰতিযোগী |দ্বাদশ স্থান |<ref>{{Cite web|date=6 June 2022|title=Khatron Ke Khiladi 12: Shivangi Joshi begins shooting for the show; Shares a video with Rohit Shetty|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/khatron-ke-khiladi-12-shivangi-joshi-begins-shooting-show-shares-video-along-rohit-shetty-1137319|accessdate=7 June 2022|work=Pinkvilla|language=en}}</ref> |- |2023 |''বেকাবু'' |ৰাজপাৰী দেৱলেখা |বিশেষ উপস্থিতি |<ref>{{Cite web|title=Zain Imam to do a Cameo in Colors titled Beqaboo|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news/shivangi-joshi-zain-imam-to-do-a-cameo-in-shalin-bhanot-and-eisha-singhs-new-show-beqaboo-report-1210243|accessdate=22 February 2023|work=Pinkvilla|language=en}}</ref> |- |2023–2024 |''বাৰসাটেন-মৌচম প্যাৰ কা'' |আৰাধনা সাহনী | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-and-kushal-tandons-promo-from-barsatein-will-leave-you-amazed-watch/articleshow/100685359.cms|title=Shivangi Joshi and Kushal Tandon's promo from Barsatein will leave you amazed; watch|dead-url=3 June 2023}}</ref> |} == এইবোৰো চাওক == * ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকলৰ তালিকা == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|nm7812857}} * {{Instagram|shivangijoshi18}}  [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] 6r99j9po3w6loqv90cqimudlbf1eu8q 517539 517511 2025-06-12T18:58:19Z InternetArchiveBot 29706 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 517539 wikitext text/x-wiki {{Infobox person|name=শিৱাংগী যোশী|image=Shivangi-Joshi-attend-the-press-meet-for-the-show-Khatron-Ke-Khilad-12.jpg|caption=|birth_date=|birth_place=[[Pune]], Maharashtra, India|occupation=Actress|years active=2013–present|known for=|awards=|signature=}} '''শিৱাংগী যোশী''' এগৰাকী ভাৰতীয় অভিনেত্ৰী যিয়ে মূলতঃ [[হিন্দী ভাষা|হিন্দী]] টেলিভিছনত কাম কৰে। তেওঁ ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' কেমিও উপস্থিতিৰে টেলিভিছন কেৰিয়াৰ আৰম্ভ কৰিছিল আৰু পিছত 2013 চনত ত্রিশাৰ চৰিত্ৰত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলীৰ জৰিয়তে পূৰ্ণাংগ অভিনয়ত আত্মপ্ৰকাশ কৰিছিল। যোশী য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে-ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰত অভিনয় কৰাৰ বাবে আটাইতকৈ বেছি পৰিচিত।<ref name=":0">{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-makes-a-strong-comeback-as-a-boxer-in-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-see-motion-poster/articleshow/80286809.cms|date=15 January 2021|dead-url=17 August 2024}}</ref> ভাৰতৰ সৰ্বাধিক উপাৰ্জনকাৰী টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকল ভিতৰত এগৰাকী, তেওঁ এটা আইটিএ বঁটা, আৰু তিনিটা স্বৰ্ণ বঁটা সহ কেইবাটাও প্ৰশংসা লাভ কৰিছে।<ref name=":1">{{Cite web|title=Highest Paid Television Actresses|url=https://www.dnaindia.com/web-stories/entertainment/television/india-10-highest-paid-television-actresses-1707378046293|accessdate=12 August 2024|work=DNA India|date=12 August 2023|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.pinkvilla.com/stories/entertainment/10-facts-about-kkk12-star-shivangi-joshi-1148098|work=Pinkvilla|accessdate=18 July 2022|title=Check out 10 facts about television star Shivangi Joshi|date=22 June 2022|archivedate=25 June 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220625090348/https://www.pinkvilla.com/stories/entertainment/10-facts-about-kkk12-star-shivangi-joshi-1148098|deadurl=yes}}</ref> যোশীয়ে ''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' (2013) ত কেমিঅ "ৰ জৰিয়তে অভিনয় জীৱন আৰম্ভ কৰিছিল আৰু তাৰ পিছত খেলতী হে জিন্দেগী আংখ মিচোলী (2013) -ত ত্ৰিশাক অভিনয় কৰি তেওঁৰ সঠিক অভিনয়ৰ আৰম্ভণি কৰিছিল। পিছলৈ তেওঁ ''বেইন্তেহা'' (2013) ত আয়াত হাইদৰৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰিছিল, লগতে তেওঁ ''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' <আইডি2] ত নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা চৰিত্ৰৰ বাবে পুনৰ স্বীকৃতি লাভ কৰিছিল। তাৰ পিছত তেওঁ বালিকা বধূ 2 <আইডি2] ত আনন্দী চতুৰ্বেদৱী, বৰসতেং-মৌসম প্যাৰ কা <আইডি1] ত অৰাধনা সাহনীৰ চৰিত্ৰত অভিনয় কৰে আৰু বড়ে অচ্ছে লগতে হে 4 (2025) ত ভাগ্যশ্ৰীৰ চৰিত্রত অভিনয় কৰৰিবলৈ সাজু হয়। == প্ৰাৰম্ভিক জীৱন আৰু শিক্ষা == [[মহাৰাষ্ট্ৰ]] পুণেত এটা [[হিন্দু]] পৰিয়ালত যোশীৰ জন্ম হৈছিল। তেওঁ [[দেৰাডুন|ডেৰাডুন]] বিদ্যালয়ত পঢ়া-শুনা কৰিছিল আৰু কলা স্নাতক ডিগ্ৰী লাভ কৰিছিল। <ref name="India Today 50 pics">{{Cite news|url=https://www.indiatoday.in/television/celebrity/story/50-breathtaking-pics-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-s-shivangi-joshi-you-cannot-miss-1450325-2019-02-07|title=50 breathtaking pics of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai's Shivangi Joshi you cannot miss|website=India Today}}</ref><ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/take-a-look-at-the-educational-qualifications-of-yeh-rishta-kya-kehlata-hai-actors/photostory/97031774.cms|title=Take a look at the educational qualifications of Yeh Rishta Kya Kehlata Hai actors|date=16 January 2023|dead-url=2025-03-17}}</ref> তেওঁ পেছাদাৰীভাৱে প্ৰশিক্ষিত [[কথক]] নৃত্যশিল্পী।<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/web-stories/hindi/shivangi-joshi-to-ashnoor-kaur-tv-celebs-who-are-trained-classical-dancers/photostory/93107680.cms|title=Shivangi Joshi to Ashnoor Kaur; TV celebs who are trained classical dancers|date=25 July 2022|dead-url=2025-03-17}}</ref> == চলচ্চিত্ৰগ্ৰাফী == === টেলিভিছন === {| class="wikitable" ! scope="col" |বছৰ ! scope="col" |শিৰোনাম ! scope="col" |ভূমিকা ! scope="col" |টোকাসমূহ ! class="unsortable" scope="col" |{{Abbr|Ref.|Reference(s)}} |- | rowspan="2" |2013 |''খেলতি হে জিন্দেগী আখ মিচোলি'' |ত্ৰিশা | | |- |''পৰ্বৰীশ-কুছ খাটতে কুছ মিঠী'' |নামবিহীন |খণ্ড 359 | |- |2013–2014 |''বেইন্তেহা'' |আয়াত হাইদৰ মালিক | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/vikas-grover-i-am-happy-for-shivangi-joshis-success/articleshow/64172672.cms|title=Vikas Grover: I am happy for Shivangi Joshi's success|website=The Times of India}}</ref> |- |2015–2016 |''বেগুচৰাই'' |পুনম কুমাৰী ঠাকুৰ | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Meet-the-dashing-Thakurs-of-Begusarai/articleshow/47862126.cms#_ga=2.188006568.1602132196.1570958355-2065567059.1570958355|title=Meet the dashing Thakurs of Begusarai|website=The Times of India}}</ref> |- | rowspan="2" |2016 |''ইয়ে হে আশিকী'' |মীৰা |খণ্ডঃ "বডিগাৰ্ড" | |- |''প্যাৰ তুনে কেয়া কিয়া'' |জ্যোতি | | |- |2016–2021 | rowspan="2" |''য়ে ৰিষ্টা কেয়া কেহলাতা হে'' |নাইৰা সিংঘানিয়া গোয়েঙ্কা | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/Shivangi-Joshi-will-play-the-grown-up-Naira/articleshow/52075258.cms|title=Shivangi Joshi will play the grown-up Naira|date=3 May 2016}}</ref> |- |2021 |চিৰাট শ্বেখাৱাট | |<ref name=":0"/> |- |2021–2022 |''বালিকা বধূ 2'' |আনন্দী ভুজাৰিয়া | |<ref name="ToI to play grownup">{{Cite news|title=Exclusive! Shivangi Joshi to play the grown-up Anandi in Balika Vadhu 2|website=The Times of India|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/exclusive-shivangi-joshi-to-play-the-grown-up-anandi-in-balika-vadhu-2/articleshow/87799958.cms}}</ref> |- |2022 |''ভয়ৰ কাৰক-খত্ৰো কে খিলাডী 12'' |প্ৰতিযোগী |দ্বাদশ স্থান |<ref>{{Cite web|date=6 June 2022|title=Khatron Ke Khiladi 12: Shivangi Joshi begins shooting for the show; Shares a video with Rohit Shetty|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/khatron-ke-khiladi-12-shivangi-joshi-begins-shooting-show-shares-video-along-rohit-shetty-1137319|accessdate=7 June 2022|work=Pinkvilla|language=en|archivedate=18 June 2022|archiveurl=https://web.archive.org/web/20220618104216/https://www.pinkvilla.com/tv/news-gossip/khatron-ke-khiladi-12-shivangi-joshi-begins-shooting-show-shares-video-along-rohit-shetty-1137319|deadurl=yes}}</ref> |- |2023 |''বেকাবু'' |ৰাজপাৰী দেৱলেখা |বিশেষ উপস্থিতি |<ref>{{Cite web|title=Zain Imam to do a Cameo in Colors titled Beqaboo|url=https://www.pinkvilla.com/tv/news/shivangi-joshi-zain-imam-to-do-a-cameo-in-shalin-bhanot-and-eisha-singhs-new-show-beqaboo-report-1210243|accessdate=22 February 2023|work=Pinkvilla|language=en|archivedate=19 March 2023|archiveurl=https://web.archive.org/web/20230319152403/https://www.pinkvilla.com/tv/news/shivangi-joshi-zain-imam-to-do-a-cameo-in-shalin-bhanot-and-eisha-singhs-new-show-beqaboo-report-1210243|deadurl=yes}}</ref> |- |2023–2024 |''বাৰসাটেন-মৌচম প্যাৰ কা'' |আৰাধনা সাহনী | |<ref>{{Cite news|url=https://timesofindia.indiatimes.com/tv/news/hindi/shivangi-joshi-and-kushal-tandons-promo-from-barsatein-will-leave-you-amazed-watch/articleshow/100685359.cms|title=Shivangi Joshi and Kushal Tandon's promo from Barsatein will leave you amazed; watch|dead-url=3 June 2023}}</ref> |} == এইবোৰো চাওক == * ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰীসকলৰ তালিকা == তথ্যসূত্ৰসমূহ == {{Reflist}} == বাহ্যিক সংযোগসমূহ == * {{IMDb name|nm7812857}} * {{Instagram|shivangijoshi18}}  [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় টেলিভিছন অভিনেত্ৰী]] [[শ্ৰেণী:জীৱিত ব্যক্তি]] j0ur73o8xrn3350rqft6ancw62pwi2c 0 122680 517552 2025-06-12T23:45:01Z Human Anubhav 45073 নতুন পৃষ্ঠা: '''দলং''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলা... 517552 wikitext text/x-wiki '''দলং''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, [[বায়ু]] প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহনৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূর্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্রতীক হিচাবেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কার্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:প্ৰকৌশল]] [[শ্ৰেণী:গঠন (স্থাপত্য)]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] b4dp2cn7n0zsw7vws8fxvd9117jx3hb 517553 517552 2025-06-12T23:46:03Z Human Anubhav 45073 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517553 wikitext text/x-wiki '''দলং''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, [[বায়ু]] প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:প্ৰকৌশল]] [[শ্ৰেণী:গঠন (স্থাপত্য)]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] pvvur1tjl14dmn4raj35i3kx36cn0sf 517554 517553 2025-06-12T23:46:24Z Human Anubhav 45073 /* তথ্যসূত্ৰ */ 517554 wikitext text/x-wiki '''দলং''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, [[বায়ু]] প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] rdvi13de9grkvk9s36ed0dhuzn41tfk 517555 517554 2025-06-12T23:49:02Z Human Anubhav 45073 517555 wikitext text/x-wiki '''দলং''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, বায়ু প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 2ejzb9ztxkfkebf73j13sgpm945nhew 517556 517555 2025-06-13T00:43:48Z Kandarpajit Kallol 6257 517556 wikitext text/x-wiki '''দলং''' বা '''সেঁতু''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আদিম দলংবোৰ সম্ভৱতঃ সৰি পৰা গছ আৰু ষ্টেপিং ষ্টোনেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল৷ নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ মানুহে জলাশয়ৰ ওপৰেৰে বৰ্ডৱক দলং নিৰ্মাণ কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ পৰা নিৰ্মিত আৰ্কাডিকো দলং পেলোপনিজত অৱস্থিত আৰু ব্যৱহাৰৰ অন্যতম পুৰণি তোৰণ দলং। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, বায়ু প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 3qwjg6l1d61x7xvsv7yciexwms8xdb4 517557 517556 2025-06-13T00:46:13Z Kandarpajit Kallol 6257 517557 wikitext text/x-wiki [[File:Sarighat Dolong.jpg|thumb|[[শৰাইঘাট দলং]]]] '''দলং''' বা '''সেঁতু''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আদিম দলংবোৰ সম্ভৱতঃ সৰি পৰা গছ আৰু ষ্টেপিং ষ্টোনেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল৷ নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ মানুহে জলাশয়ৰ ওপৰেৰে বৰ্ডৱক দলং নিৰ্মাণ কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ পৰা নিৰ্মিত আৰ্কাডিকো দলং পেলোপনিজত অৱস্থিত আৰু ব্যৱহাৰৰ অন্যতম পুৰণি তোৰণ দলং। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ খিলান (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, বায়ু প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] a4jm2t0mecpdra22akyeenardxme03g 517559 517557 2025-06-13T00:47:11Z Kandarpajit Kallol 6257 517559 wikitext text/x-wiki [[File:Sarighat Dolong.jpg|thumb|[[শৰাইঘাট দলং]]]] '''দলং''' বা '''সেঁতু''' ({{lang-en|Bridge}}) হৈছে কোনো প্ৰাকৃতিক বাধা যেনে [[নদী]], জলাশয়, পথ বা উপত্যকা আদিৰ ওপৰত পাৰ হোৱাৰ সুবিধা দিয়াৰ উদ্দেশ্যে নিৰ্মাণ কৰা এক প্ৰকৌশলিক গঠন। দলংবোৰ সাধাৰণতে যাত্ৰীৰ চলাচল, [[বাহন]], [[জীৱ]]-জন্তু, বা জলবাহনৰ গতিৰ সুবিধাৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়। আদিম দলংবোৰ সম্ভৱতঃ সৰি পৰা গছ আৰু ষ্টেপিং ষ্টোনেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল৷ নৱপ্ৰস্তৰ যুগৰ মানুহে জলাশয়ৰ ওপৰেৰে বৰ্ডৱক দলং নিৰ্মাণ কৰিছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ত্ৰয়োদশ শতিকাৰ পৰা নিৰ্মিত আৰ্কাডিকো দলং পেলোপনিজত অৱস্থিত আৰু ব্যৱহাৰৰ অন্যতম পুৰণি তোৰণ দলং। == ব্যুৎপত্তি == ইংৰাজী "Bridge" শব্দটো পুৰণি [[ইংৰাজী]] "brycg" শব্দৰ পৰা আহিছে।<ref>{{Cite web |title=Online Etymology Dictionary - Bridge |url=https://www.etymonline.com/word/bridge |access-date=2025-06-12}}</ref> == ইতিহাস == মানৱসভ্যতাৰ আৰম্ভণিৰ পৰাই দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আদিম দলংবোৰ গছৰ ডাল বা লতা ব্যৱহাৰ কৰি বনোৱা হৈছিল। প্ৰাচীন মেছ’পটেমিয়া, [[মিছৰ]], আৰু [[ভাৰত]]ত শিলেৰে দলং নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ৰোমানসকলে প্ৰযুক্তিগত দিশৰ ফালেৰে দলং নিৰ্মাণত বহু উন্নতি সাধন কৰিছিল, বিশেষকৈ [[খিলান]] (arch) পদ্ধতিৰ মাধ্যমত।<ref>{{Cite book |last=Brown |first=David J. |title=Bridges: Three Thousand Years of Defying Nature |publisher=MetroBooks |year=2005 |isbn=978-1-4351-0240-4}}</ref> == উপাদান আৰু ডিজাইন == দলং নিৰ্মাণত ব্যৱহাৰ হোৱা উপাদানসমূহ সময়, স্থান আৰু প্ৰযুক্তিৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। সাধাৰণতে ইটা, [[শিল]], [[কাঠ]], ইস্পাত, কংক্ৰিট আদিৰে দলং বনোৱা হয়। ডিজাইনৰ আধাৰত দলং বিভিন্ন ধৰণৰ হ'ব পাৰে। == সুৰক্ষা == দলং নিৰ্মাণত ইঞ্জিনীয়াৰসকলে লোড বেয়াৰিং ক্ষমতা, বায়ু প্ৰৱাহ, [[ভূমিকম্প]], [[জলবায়ু]] আৰু উপাদানৰ ক্ষয়াদি পৰিসংখ্যান বিবেচনা কৰে। আধুনিক দলংবোৰত নিয়মীয়া পৰীক্ষা আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ প্ৰয়োজন হয় যাতে দুৰ্ঘটনা এৰাই চলাচল নিৰাপদ কৰিব পৰা যায়।<ref>{{Cite web |title=Bridge Inspection and Maintenance |url=https://www.fhwa.dot.gov/bridge/inspection/ |publisher=U.S. Department of Transportation |access-date=2025-06-12}}</ref> == খৰচ আৰু সুবিধা == দলং নিৰ্মাণৰ খৰচ প্ৰযুক্তি, দৈৰ্ঘ্য, উপাদান আৰু স্থানৰ ওপৰত নিৰ্ভৰ কৰে। যদিও দলং নিৰ্মাণ ব্যয়বহুল, কিন্তু ই পৰিবহণৰ ক্ষেত্ৰত সময় হ্ৰাস, ব্যৱসায়িক সংযোগ উন্নত, আৰু অঞ্চলিক উন্নয়নৰ ক্ষেত্ৰত গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। == পৰিৱেশৰ প্ৰভাৱ == দলং নিৰ্মাণে [[নদী]], হ্ৰদ বা [[অৰণ্য]] অঞ্চলত পৰিৱেশত কিছু পৰিমাণে প্ৰভাৱ পেলাব পাৰে। উদাহৰণস্বৰূপে, জলজ জীৱজন্তুৰ চলাচল বাধা পোৱাৰ সম্ভাৱনা থাকে, আৰু নদীৰ প্ৰাকৃতিক গতিপথ সলনি হোৱাৰো সম্ভাৱনা থাকে। এই সমস্যাবোৰ সমাধান কৰিবলৈ আধুনিক প্ৰযুক্তি আৰু পৰিৱেশ বান্ধৱ নক্সা ব্যৱহাৰ কৰা হয়।<ref>{{Cite journal |last=Forman |first=Richard T.T. |title=Ecological Effects of Roads and Bridges |journal=Ecological Studies |volume=173 |year=2003 |pages=1–10 |doi=10.1007/978-1-4615-1055-0_1}}</ref> == সামাজিক বিষয় == দলং সমাজিক বিকাশত এক গুৰুত্বপূৰ্ণ ভূমিকা পালন কৰে। ই দূৰৱৰ্তী অঞ্চলৰ মাজত সংযোগ স্থাপন কৰি [[শিক্ষা]], [[স্বাস্থ্য]], [[ব্যৱসায়]] আৰু সাংস্কৃতিক আদান-প্ৰদানৰ ক্ষেত্ৰত সুবিধা প্ৰদান কৰে। দলং উন্নয়নৰ প্ৰতীক হিচাপেও কেতিয়াবা বিবেচিত হয়। == উন্নত প্ৰযুক্তি == আধুনিক দলংসমূহত বুদ্ধিমান পৰিবহণ প্ৰযুক্তি (Intelligent Transportation Systems - ITS), চেন্সৰ আৰু সুৰক্ষা কেমেৰাৰ সংহতি কৰি চলাচল নিয়ন্ত্ৰণ আৰু ৰক্ষণাবেক্ষণ অধিক কাৰ্যকৰী কৰা হৈছে। == উদ্যোগ == বিশ্বজুৰি কেইবাটাও নামী প্ৰতিষ্ঠানে দলং ডিজাইন আৰু নিৰ্মাণৰ ক্ষেত্ৰত কাম কৰি আছে। এইবোৰৰ ভিতৰত Bechtel, China Railway Group, Larsen & Toubro, AECOM আদিৰ নাম উল্লেখযোগ্য। == বিকল্প == দলংৰ বিকল্প হিচাপে সাধাৰণতে নাও, টানেল, বা উৰন্ত বাহন ব্যৱহাৰ কৰা হয়, যদিও এইবোৰ সকলো ক্ষেত্ৰত দলংৰ সমান কাৰ্যকৰী নহয়। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] qg020hz4n9yegmced81m5rpk3vfcdha 0 122681 517560 2025-06-13T00:50:11Z Human Anubhav 45073 নতুন পৃষ্ঠা: [[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|[[Gateway Arch]]]] '''খিলান''' হৈছে এখন বাঁকা আকাৰৰ উলম্ব [[গঠন]] যি তলৰ ফাঁকি স্থানখন পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে... 517560 wikitext text/x-wiki [[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|[[Gateway Arch]]]] '''খিলান''' হৈছে এখন বাঁকা আকাৰৰ উলম্ব [[গঠন]] যি তলৰ ফাঁকি স্থানখন পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ [[খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দ]]লৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ [[প্ৰাচীন ৰোমান]]সকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে [[arch dam]] যি আনুভূমিক [[জলচাপ|জলীয় চাপ]] (hydrostatic pressure) ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে [[ভল্ট (স্থাপত্য)|ভল্ট]]ৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ [[barrel vault]] বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''arcuated construction''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে [[trabeated]] প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক [[ইস্পাত কাঠামো]]যুক্ত স্থাপত্যত [[post and lintel|স্তম্ভ আৰু আড্ডা]] ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে [[lintel|আড্ডা]]-ৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ [[ইটৰ গাঁথনি]] (masonry) ত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত [[wrought iron]] আৰু তাৰ পিছত [[ইস্পাত]]ৰ আৱিষ্কাৰে খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ [[tensile strength]] ৰ বাবে দীঘল আড্ডা নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[বৰ্গ:স্থাপত্য গঠন]] [[বৰ্গ:খিলান]] 2zw7376ei4hh4483aaebf79ul2ele9v 517561 517560 2025-06-13T00:52:21Z Kandarpajit Kallol 6257 +[[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]]; +[[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] using [[WP:HC|HotCat]] 517561 wikitext text/x-wiki [[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|[[Gateway Arch]]]] '''খিলান''' হৈছে এখন বাঁকা আকাৰৰ উলম্ব [[গঠন]] যি তলৰ ফাঁকি স্থানখন পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ [[খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দ]]লৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ [[প্ৰাচীন ৰোমান]]সকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে [[arch dam]] যি আনুভূমিক [[জলচাপ|জলীয় চাপ]] (hydrostatic pressure) ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে [[ভল্ট (স্থাপত্য)|ভল্ট]]ৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ [[barrel vault]] বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''arcuated construction''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে [[trabeated]] প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক [[ইস্পাত কাঠামো]]যুক্ত স্থাপত্যত [[post and lintel|স্তম্ভ আৰু আড্ডা]] ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে [[lintel|আড্ডা]]-ৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ [[ইটৰ গাঁথনি]] (masonry) ত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত [[wrought iron]] আৰু তাৰ পিছত [[ইস্পাত]]ৰ আৱিষ্কাৰে খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ [[tensile strength]] ৰ বাবে দীঘল আড্ডা নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[বৰ্গ:স্থাপত্য গঠন]] [[বৰ্গ:খিলান]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] qx6p04bg62inp8i8xbvnoakpwvm454n 517562 517561 2025-06-13T00:58:47Z Kandarpajit Kallol 6257 517562 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|[[Gateway Arch]]]] '''খিলান''' ({{Lang-en|Arch}}) হৈছে বেঁকা আকাৰৰ উলম্ব গঠন যি তলৰ খালী স্থান পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দলৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ প্ৰাচীন ৰোমানসকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে "আৰ্ক বান্ধ" যি আনুভূমিক জলীয় চাপ ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে ভল্টৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ বেৰেল ভল্ট বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''আৰ্কুৱেটেড নিৰ্মাণ''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে ট্ৰেবেটেড প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক ইস্পাতৰ গঠনযুক্ত স্থাপত্যত স্তম্ভ আৰু লিনেটৰ ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে লিনেটৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ ইটাৰ গাঁথনিত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত লো তৈয়াৰ কৰা আৰু তাৰ পিছত ইস্পাতৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ টান শক্তিৰ বাবে দীঘল লিনেট নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[বৰ্গ:স্থাপত্য গঠন]] [[বৰ্গ:খিলান]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] dcttpnnmwld4ozzcjo9mk2u8egbosly 517563 517562 2025-06-13T00:59:15Z Kandarpajit Kallol 6257 517563 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|গেটৱে আৰ্ক]] '''খিলান''' ({{Lang-en|Arch}}) হৈছে বেঁকা আকাৰৰ উলম্ব গঠন যি তলৰ খালী স্থান পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দলৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ প্ৰাচীন ৰোমানসকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে "আৰ্ক বান্ধ" যি আনুভূমিক জলীয় চাপ ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে ভল্টৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ বেৰেল ভল্ট বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''আৰ্কুৱেটেড নিৰ্মাণ''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে ট্ৰেবেটেড প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক ইস্পাতৰ গঠনযুক্ত স্থাপত্যত স্তম্ভ আৰু লিনেটৰ ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে লিনেটৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ ইটাৰ গাঁথনিত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত লো তৈয়াৰ কৰা আৰু তাৰ পিছত ইস্পাতৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ টান শক্তিৰ বাবে দীঘল লিনেট নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[বৰ্গ:স্থাপত্য গঠন]] [[বৰ্গ:খিলান]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] drab21yxqhrui83axqsqh3i6nq07odo 517564 517563 2025-06-13T00:59:37Z Kandarpajit Kallol 6257 517564 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|গেটৱে আৰ্ক]] '''খিলান''' ({{Lang-en|Arch}}, আৰ্ক) হৈছে বেঁকা আকাৰৰ উলম্ব গঠন যি তলৰ খালী স্থান পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দলৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ প্ৰাচীন ৰোমানসকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে "আৰ্ক বান্ধ" যি আনুভূমিক জলীয় চাপ ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে ভল্টৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ বেৰেল ভল্ট বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''আৰ্কুৱেটেড নিৰ্মাণ''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে ট্ৰেবেটেড প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক ইস্পাতৰ গঠনযুক্ত স্থাপত্যত স্তম্ভ আৰু লিনেটৰ ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে লিনেটৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ ইটাৰ গাঁথনিত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত লো তৈয়াৰ কৰা আৰু তাৰ পিছত ইস্পাতৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ টান শক্তিৰ বাবে দীঘল লিনেট নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[বৰ্গ:স্থাপত্য গঠন]] [[বৰ্গ:খিলান]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] fzslgmychjyrxcil3dbedbvcy9s0kbd 517565 517564 2025-06-13T01:00:09Z Kandarpajit Kallol 6257 /* তথ্যসূত্ৰ */ 517565 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|গেটৱে আৰ্ক]] '''খিলান''' ({{Lang-en|Arch}}, আৰ্ক) হৈছে বেঁকা আকাৰৰ উলম্ব গঠন যি তলৰ খালী স্থান পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দলৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ প্ৰাচীন ৰোমানসকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে "আৰ্ক বান্ধ" যি আনুভূমিক জলীয় চাপ ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে ভল্টৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ বেৰেল ভল্ট বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''আৰ্কুৱেটেড নিৰ্মাণ''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে ট্ৰেবেটেড প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক ইস্পাতৰ গঠনযুক্ত স্থাপত্যত স্তম্ভ আৰু লিনেটৰ ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে লিনেটৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ ইটাৰ গাঁথনিত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য।<ref name=britannica/> কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত লো তৈয়াৰ কৰা আৰু তাৰ পিছত ইস্পাতৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ টান শক্তিৰ বাবে দীঘল লিনেট নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] disxxf21gm2k72yi2ba1lejmkwrddit 517566 517565 2025-06-13T01:00:30Z Kandarpajit Kallol 6257 517566 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:St Louis Gateway Arch.jpg|thumb|গেটৱে আৰ্ক]] '''খিলান''' ({{Lang-en|Arch}}, আৰ্ক) হৈছে বেঁকা আকাৰৰ উলম্ব গঠন যি তলৰ খালী স্থান পাৰ হৈ থাকে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch}} খিলানে ওপৰৰ ভাৰ ধাৰণ কৰিব পাৰে, বা কেবল অলংকাৰিক উদ্দেশ্যৰে ব্যৱহাৰ হ’ব পাৰে। অলংকাৰিক উপাদান হিচাপে খিলানৰ ব্যৱহাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ সহস্ৰাব্দলৈকে পোহৰ পায়, যদিও গঠনগত ভাৰ বহনকাৰী খিলানবোৰ প্ৰাচীন ৰোমানসকলৰ দ্বাৰা খ্ৰীষ্টপূৰ্ব চতুৰ্থ শতিকাত ব্যাপক ৰূপে ব্যৱহাৰ আৰম্ভ হয়।{{sfn | Woodman | Bloom | 2003 | loc=History }} খিলান সদৃশ গঠন কেতিয়াবা আনুভূমিকো হ’ব পাৰে, যেনে "আৰ্ক বান্ধ" যি আনুভূমিক জলীয় চাপ ৰোধ কৰে।{{sfn |Gorse|Johnston|Pritchard| 2020 | loc=arch dam}} খিলান সাধাৰণতে ভল্টৰ ভিত্তি হিচাপে ব্যৱহৃত হয়, বিশেষকৈ বেৰেল ভল্ট বা টপনি আকৃতিৰ ভল্ট এক অখণ্ড খিলানৰ দৰে কাম কৰে।{{sfn | Clarke | Clarke | 2010 | loc=vault}} খিলান আৰু ভল্টৰ ব্যাপক ব্যৱহাৰে '''আৰ্কুৱেটেড নিৰ্মাণ''' নামেৰে জনাজাত এক নিৰ্মাণ পদ্ধতিৰ সৃষ্টি কৰে, যাৰ বিপৰীতে ট্ৰেবেটেড প্ৰণালী — যেনে [[প্ৰাচীন গ্ৰীচ]], [[চীন]], [[জাপান]] আৰু আধুনিক ইস্পাতৰ গঠনযুক্ত স্থাপত্যত স্তম্ভ আৰু লিনেটৰ ব্যৱহাৰ অধিক দেখা যায়।{{sfn | Lyttleton | 2003 | p=}} খিলানে লিনেটৰ তুলনাত বহুতো সুবিধা প্ৰদান কৰে, বিশেষকৈ ইটাৰ গাঁথনিত। সমান পৰিমাণৰ উপাদানেৰে খিলানে অধিক দৈৰ্ঘ্য সামৰি লব পাৰে, অধিক ভাৰ বহন কৰিব পাৰে, আৰু সৰু সৰু অংশৰে নিৰ্মাণ সম্ভৱ হয় যি অধিক সহজে ব্যৱস্থাপনাযোগ্য। কিন্তু ১৯ শতিকাৰ মাজভাগত লো তৈয়াৰ কৰা আৰু তাৰ পিছত ইস্পাতৰ আৱিষ্কাৰৰ ফলত খিলানৰ ভূমিকা হ্ৰাস পায়; এই নতুন উপাদানসমূহৰ উচ্চ টান শক্তিৰ বাবে দীঘল লিনেট নিৰ্মাণ সম্ভৱ হৈ উঠে। == তথ্যসূত্ৰ == <references /> [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] ku9x3f7wxea1wkk8ot2g6vqx2xmzcgq 0 122682 517567 2025-06-13T01:04:04Z Human Anubhav 45073 নতুন পৃষ্ঠা: বান্ধ হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহ বন্ধ বা বাধা দিয়া বাধা । বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল বানপানী দমন কৰাই নহয়, জলসিঞ্চন , মানুহৰ ব্যৱহাৰ , ঔ... 517567 wikitext text/x-wiki বান্ধ হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহ বন্ধ বা বাধা দিয়া বাধা । বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল বানপানী দমন কৰাই নহয়, জলসিঞ্চন , মানুহৰ ব্যৱহাৰ , ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ , জলজ কৃষি , আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে । জলবিদ্যুৎ প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ ( ডাইক বুলিও জনা যায় ) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী [ 1 ] আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায় , যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়, [ 2 ] যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডেম । পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে জৰ্ডানৰ জৱা বান্ধ , খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ । ইজিপ্তৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ ভাৰতৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে দলং বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত নেদাৰলেণ্ডত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়।১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ , এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০ টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। hc3w8paqvkih2drssjqboh1krmiw3zz 517569 517567 2025-06-13T01:09:08Z Kandarpajit Kallol 6257 +[[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]]; +[[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]]; +[[শ্ৰেণী:কলা]] using [[WP:HC|HotCat]] 517569 wikitext text/x-wiki বান্ধ হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহ বন্ধ বা বাধা দিয়া বাধা । বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল বানপানী দমন কৰাই নহয়, জলসিঞ্চন , মানুহৰ ব্যৱহাৰ , ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ , জলজ কৃষি , আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে । জলবিদ্যুৎ প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ ( ডাইক বুলিও জনা যায় ) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী [ 1 ] আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায় , যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়, [ 2 ] যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডেম । পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে জৰ্ডানৰ জৱা বান্ধ , খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ । ইজিপ্তৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ ভাৰতৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে দলং বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত নেদাৰলেণ্ডত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়।১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ , এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০ টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] oaaulizn43rdxzchg18ltukce0gfijr 517570 517569 2025-06-13T01:09:31Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517570 wikitext text/x-wiki বান্ধ হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহ বন্ধ বা বাধা দিয়া বাধা। বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল বানপানী দমন কৰাই নহয়, জলসিঞ্চন, মানুহৰ ব্যৱহাৰ, ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ, জলজ কৃষি, আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে। জলবিদ্যুৎ প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি বিদ্যুৎ উৎপাদন কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ ( ডাইক বুলিও জনা যায় ) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী [ 1 ] আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায়, যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়, [ 2 ] যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডেম। পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু মধ্যপ্ৰাচ্যত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে জৰ্ডানৰ জৱা বান্ধ, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ। ইজিপ্তৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ ভাৰতৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে দলং বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত নেদাৰলেণ্ডত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়। ১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ, এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] neb6g7877p0kfrks30hc8pminfbjyoz 517572 517570 2025-06-13T01:14:55Z Kandarpajit Kallol 6257 517572 wikitext text/x-wiki '''বান্ধ''' (Dam) হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহত বাধা দিয়া ব্যৱস্থা। বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল বানপানী দমন কৰাই নহয়, [[জলসিঞ্চন]], মানুহৰ ব্যৱহাৰ, ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ, জলজ কৃষি, আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে। জলবিদ্যুৎ প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি [[বিদ্যুৎ উৎপাদন]] কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ (ডাইক বুলিও জনা যায়) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|title=Bartleby.com: Great Books Online – Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more|work=bartleby.com|access-date=9 November 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090408164742/http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|archive-date=8 April 2009|df=dmy}}http://www.bartleby.com/</ref> আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায়, যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়,<ref>Source: ''Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde'' (''Magazine for Dutch Language and Literature''), 1947</ref> যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডাম। পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু [[মধ্যপ্ৰাচ্য]]ত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে [[জৰ্ডান]]ৰ জৱা বান্ধ, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ। [[ইজিপ্ত]]ৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ [[ভাৰত]]ৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে [[দলং]] বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত [[নেদাৰলেণ্ড]]ত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়। ১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ, এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] ljz652d41bsxzzetcqsr90n2tg27rdo 517573 517572 2025-06-13T01:15:37Z Kandarpajit Kallol 6257 517573 wikitext text/x-wiki '''বান্ধ''' (Dam) হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহত বাধা দিয়া ব্যৱস্থা। বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল [[বানপানী]] দমন কৰাই নহয়, [[জলসিঞ্চন]], মানুহৰ ব্যৱহাৰ, ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ, জলজ [[কৃষি]], আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে। [[জলবিদ্যুৎ]] প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি [[বিদ্যুৎ]] উৎপাদন কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ (ডাইক বুলিও জনা যায়) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|title=Bartleby.com: Great Books Online – Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more|work=bartleby.com|access-date=9 November 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090408164742/http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|archive-date=8 April 2009|df=dmy}}http://www.bartleby.com/</ref> আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায়, যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়,<ref>Source: ''Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde'' (''Magazine for Dutch Language and Literature''), 1947</ref> যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডাম। পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু [[মধ্যপ্ৰাচ্য]]ত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে [[জৰ্ডান]]ৰ জৱা বান্ধ, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ। [[ইজিপ্ত]]ৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ [[ভাৰত]]ৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে [[দলং]] বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত [[নেদাৰলেণ্ড]]ত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়। ১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ, এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] dnucsda1kkj32bi6qi4fl21bm0jdcya 517574 517573 2025-06-13T01:16:26Z Kandarpajit Kallol 6257 517574 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}[[File:Überlauf Edertalsperre vom Uhrenkopf.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ হেছেত থকা এডাৰচি বান্ধ]] '''বান্ধ''' (Dam) হ’ল পৃষ্ঠীয় পানী বা ভূগৰ্ভস্থ ধাৰাসমূহৰ প্ৰবাহত বাধা দিয়া ব্যৱস্থা। বান্ধৰ দ্বাৰা সৃষ্টি হোৱা জলাশয়সমূহে কেৱল [[বানপানী]] দমন কৰাই নহয়, [[জলসিঞ্চন]], মানুহৰ ব্যৱহাৰ, ঔদ্যোগিক ব্যৱহাৰ, জলজ [[কৃষি]], আৰু নাও চলাচলৰ দৰে কাৰ্য্যকলাপৰ বাবেও পানী যোগান ধৰে। [[জলবিদ্যুৎ]] প্ৰায়ে বান্ধৰ লগত সংগতি ৰাখি [[বিদ্যুৎ]] উৎপাদন কৰা হয়। বান্ধৰ সহায়ত পানী সংগ্ৰহ বা সংৰক্ষণ কৰিব পাৰি যিটো স্থানৰ মাজত সমানে বিতৰণ কৰিব পাৰি। বান্ধসমূহে সাধাৰণতে পানী ধৰি ৰখাৰ প্ৰধান উদ্দেশ্য কাম কৰে, আনহাতে অন্যান্য গঠন যেনে বানপানীৰ গেট বা বান্ধ (ডাইক বুলিও জনা যায়) নিৰ্দিষ্ট ভূমি অঞ্চললৈ পানীৰ প্ৰবাহ পৰিচালনা বা প্ৰতিৰোধ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। বান্ধ শব্দটো মধ্য ইংৰাজী<ref>{{cite web|url=http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|title=Bartleby.com: Great Books Online – Quotes, Poems, Novels, Classics and hundreds more|work=bartleby.com|access-date=9 November 2015|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20090408164742/http://www.bartleby.com/61/45/D0014500.html|archive-date=8 April 2009|df=dmy}}http://www.bartleby.com/</ref> আৰু তাৰ আগতে মধ্য ডাচ ভাষাৰ পৰা পোৱা যায়, যিটো বহুতো পুৰণি চহৰৰ নামত দেখা যায়,<ref>Source: ''Tijdschrift voor Nederlandse Taal- en Letterkunde'' (''Magazine for Dutch Language and Literature''), 1947</ref> যেনে আমষ্টাৰডাম আৰু ৰটাৰডাম। পানী নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে মেছ’পটেমিয়া আৰু [[মধ্যপ্ৰাচ্য]]ত প্ৰাচীন বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। আটাইতকৈ আগতীয়াকৈ জনাজাত বান্ধটো হৈছে [[জৰ্ডান]]ৰ জৱা বান্ধ, খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩,০০০ চনৰ। [[ইজিপ্ত]]ৰ লোকসকলে বান নিয়ন্ত্ৰণৰ বাবে ছাদ্-এল-কাফাৰা বান্ধৰ দৰে বান্ধো নিৰ্মাণ কৰিছিল। আধুনিক ভাৰতত ধোলাভিৰাত ১৬টা জলাশয় আৰু বান্ধৰ সৈতে এক জটিল জল-ব্যৱস্থাপনা ব্যৱস্থা আছিল। খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৭৫০ চনৰ পৰা ১৭০০ চনৰ ভিতৰত নিৰ্মিত য়েমেনৰ মাৰিবৰ মহান বান্ধটো অভিযান্ত্ৰিক আশ্চৰ্য্য আছিল আৰু তুৰস্কৰ হিট্টী বান্ধ আৰু বসন্ত মন্দিৰ এফলাটুন পিনাৰ খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ১৫ আৰু ১৩ শতিকাৰ। খৃষ্টাব্দৰ দ্বিতীয় শতিকাত নিৰ্মিত দক্ষিণ [[ভাৰত]]ৰ কল্লনাই বান্ধটো এতিয়াও ব্যৱহৃত আটাইতকৈ পুৰণি পানী নিয়ন্ত্ৰণকাৰী গঠনসমূহৰ ভিতৰত অন্যতম। ৰোমান অভিযন্তাসকলে উন্নত কৌশল আৰু সামগ্ৰী যেনে হাইড্ৰলিক মৰ্টন আৰু ৰোমান কংক্ৰিটৰ সহায়ত বান্ধ নিৰ্মাণ কৰিছিল, যাৰ ফলত বৃহৎ গঠনৰ সুবিধা হৈছিল। তেওঁলোকে জলাশয় বান্ধ, আৰ্ক-গ্ৰেভিটি বান্ধ, আৰ্ক বান্ধ, বাট্ৰেছ বান্ধ, আৰু একাধিক আৰ্ক বাট্ৰেছ বান্ধ আদিৰ প্ৰৱৰ্তন কৰে। ইৰাণত জলবিদ্যুৎ আৰু পানী উত্থাপন ব্যৱস্থাৰ বাবে [[দলং]] বান্ধ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। মধ্যযুগত [[নেদাৰলেণ্ড]]ত পানীৰ স্তৰ নিয়ন্ত্ৰণ আৰু সাগৰৰ অনুপ্ৰৱেশ ৰোধ কৰিবলৈ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ১৯ শতিকাত ব্ৰিটিছ সাম্ৰাজ্যৰ চাৰিওফালে বৃহৎ পৰিসৰৰ তোৰণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল, যাৰ ফলত বান্ধ অভিযান্ত্ৰিক কৌশলৰ অগ্ৰগতি ঘটিছিল। ১৯০২ চনত ইজিপ্তত আছোৱান নিম্ন বান্ধ নিৰ্মাণৰ পৰাই বৃহৎ নদীবান্ধৰ যুগ আৰম্ভ হয়। ১৯৩১ চনৰ পৰা ১৯৩৬ চনৰ ভিতৰত ক'লৰাডো নদীত হুভাৰ বান্ধ, এটা বিশাল কংক্ৰিটৰ খিলান-মাধ্যাকৰ্ষণ বান্ধ নিৰ্মাণ কৰা হয়। ১৯৯৭ চনলৈকে বিশ্বজুৰি প্ৰায় ৮ লাখ বান্ধ আছিল বুলি অনুমান কৰা হৈছে, ইয়াৰে প্ৰায় ৪০,০০০টা মথাউৰি ১৫ মিটাৰৰ ওপৰত উচ্চতা আছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 760jjgix14v2c4b9xflps6zh26edsrw 0 122683 517568 2025-06-13T01:06:00Z Human Anubhav 45073 নতুন পৃষ্ঠা: গম্বুজ ( লেটিন ডমুছৰ পৰা) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান । কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে , যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব প... 517568 wikitext text/x-wiki গম্বুজ ( লেটিন ডমুছৰ পৰা) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান । কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে , যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব পাৰে। গম্বুজৰ সঠিক সংজ্ঞা বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বৰ্ণনা কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ ৰূপ আৰু বিশেষ শব্দ আছে। এটা গম্বুজ পোনপটীয়াকৈ এটা ৰটাণ্ডা বেৰ, এটা ড্ৰাম বা গম্বুজৰ ঘূৰণীয়া বা বহুভুজীয়া ভিত্তিলৈ আয়তাকাৰ বা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ স্থানলৈ আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা স্কুইঞ্চ বা পেণ্ডিভৰ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত থিয় হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ শিখৰ বন্ধ বা অকুলাছৰ আকৃতিত মুকলি হ'ব পাৰে , যিটো নিজেই ছাদৰ বন্তি আৰু কুপোলাৰে আবৃত হ'ব পাৰে । গম্বুজৰ এটা দীঘলীয়া স্থাপত্য বংশ আছে যি প্ৰাগঐতিহাসিক কাললৈকে বিস্তৃত । প্ৰাচীন মেছ'পটেমিয়াত গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন বিশ্বত পাৰ্চী , হেলেনিষ্টিক , ৰোমান আৰু চীনা স্থাপত্যৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেইবাটাও থলুৱা নিৰ্মাণ পৰম্পৰাৰ মাজতো ইয়াক পোৱা গৈছে। বাইজেন্টাইন স্থাপত্য আৰু ছাছানিয়ান স্থাপত্য দুয়োটাতে গম্বুজৰ গঠন সাধাৰণ আছিল , যিয়ে মধ্যযুগত ইউৰোপৰ বাকী অংশ আৰু ইছলামৰ গঠনত প্ৰভাৱ পেলাইছিল । ইউৰোপীয় ৰেনেছাঁ যুগৰ স্থাপত্যৰ গম্বুজ আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে ইটালীৰ পৰা বিয়পি পৰিছিল , আনহাতে একে সময়তে অট্টোমান স্থাপত্যত গম্বুজ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল । বেৰক আৰু নব্য ধ্ৰুপদী স্থাপত্যই ৰোমান গম্বুজৰ পৰা প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। গণিত, সামগ্ৰী আৰু উৎপাদন কৌশলৰ উন্নতিৰ ফলত নতুন গম্বুজৰ প্ৰকাৰৰ সৃষ্টি হয়। বোকা, নিয়ৰ, শিল, কাঠ, ইটা, কংক্ৰিট, ধাতু, কাঁচ, প্লাষ্টিকৰ পৰা যুগ যুগ ধৰি গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। গম্বুজৰ সৈতে জড়িত প্ৰতীকবাদৰ ভিতৰত মৰ্চাৰী , আকাশী আৰু চৰকাৰী পৰম্পৰাসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত যিবোৰ সময়ৰ লগে লগে একেদৰেই সলনি হৈছে। আধুনিক বিশ্বৰ গম্বুজবোৰ ধৰ্মীয় ভৱন, বিধানসভাৰ কক্ষ, ক্ৰীড়া ষ্টেডিয়াম আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কাৰ্য্যকৰী গঠনৰ ওপৰত পোৱা যায়। 9w5ftqbukf5t5ymurofzclq7ddcyibl 517575 517568 2025-06-13T01:17:35Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517575 wikitext text/x-wiki গম্বুজ ( লেটিন ডমুছৰ পৰা) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান। কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে, যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব পাৰে। গম্বুজৰ সঠিক সংজ্ঞা বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বৰ্ণনা কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ ৰূপ আৰু বিশেষ শব্দ আছে। এটা গম্বুজ পোনপটীয়াকৈ এটা ৰটাণ্ডা বেৰ, এটা ড্ৰাম বা গম্বুজৰ ঘূৰণীয়া বা বহুভুজীয়া ভিত্তিলৈ আয়তাকাৰ বা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ স্থানলৈ আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা স্কুইঞ্চ বা পেণ্ডিভৰ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত থিয় হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ শিখৰ বন্ধ বা অকুলাছৰ আকৃতিত মুকলি হ'ব পাৰে, যিটো নিজেই ছাদৰ বন্তি আৰু কুপোলাৰে আবৃত হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ এটা দীঘলীয়া স্থাপত্য বংশ আছে যি প্ৰাগঐতিহাসিক কাললৈকে বিস্তৃত। প্ৰাচীন মেছ'পটেমিয়াত গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন বিশ্বত পাৰ্চী, হেলেনিষ্টিক, ৰোমান আৰু চীনা স্থাপত্যৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেইবাটাও থলুৱা নিৰ্মাণ পৰম্পৰাৰ মাজতো ইয়াক পোৱা গৈছে। বাইজেণ্টাইন স্থাপত্য আৰু ছাছানিয়ান স্থাপত্য দুয়োটাতে গম্বুজৰ গঠন সাধাৰণ আছিল, যিয়ে মধ্যযুগত ইউৰোপৰ বাকী অংশ আৰু ইছলামৰ গঠনত প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ইউৰোপীয় ৰেনেছাঁ যুগৰ স্থাপত্যৰ গম্বুজ আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে ইটালীৰ পৰা বিয়পি পৰিছিল, আনহাতে একে সময়তে অট্টোমান স্থাপত্যত গম্বুজ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। বেৰক আৰু নব্য ধ্ৰুপদী স্থাপত্যই ৰোমান গম্বুজৰ পৰা প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। গণিত, সামগ্ৰী আৰু উৎপাদন কৌশলৰ উন্নতিৰ ফলত নতুন গম্বুজৰ প্ৰকাৰৰ সৃষ্টি হয়। বোকা, নিয়ৰ, শিল, কাঠ, ইটা, কংক্ৰিট, ধাতু, কাঁচ, প্লাষ্টিকৰ পৰা যুগ যুগ ধৰি গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। গম্বুজৰ সৈতে জড়িত প্ৰতীকবাদৰ ভিতৰত মৰ্চাৰী, আকাশী আৰু চৰকাৰী পৰম্পৰাসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত যিবোৰ সময়ৰ লগে লগে একেদৰেই সলনি হৈছে। আধুনিক বিশ্বৰ গম্বুজবোৰ ধৰ্মীয় ভৱন, বিধানসভাৰ কক্ষ, ক্ৰীড়া ষ্টেডিয়াম আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কাৰ্য্যকৰী গঠনৰ ওপৰত পোৱা যায়। bcuhxvuehfrfa9sll3f0x7zskh9qs5p 517576 517575 2025-06-13T01:20:09Z Kandarpajit Kallol 6257 517576 wikitext text/x-wiki গম্বুজ ({{Lang-en|Dome}}, লেটিন ডমুছৰ পৰা উদ্ভৱ) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান। কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে, যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব পাৰে। গম্বুজৰ সঠিক সংজ্ঞা বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বৰ্ণনা কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ ৰূপ আৰু বিশেষ শব্দ আছে। এটা গম্বুজ পোনপটীয়াকৈ এটা ৰটাণ্ডা বেৰ, এটা ড্ৰাম বা গম্বুজৰ ঘূৰণীয়া বা বহুভুজীয়া ভিত্তিলৈ আয়তাকাৰ বা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ স্থানলৈ আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা স্কুইঞ্চ বা পেণ্ডিভৰ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত থিয় হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ শিখৰ বন্ধ বা অকুলাছৰ আকৃতিত মুকলি হ'ব পাৰে, যিটো নিজেই ছাদৰ বন্তি আৰু কুপোলাৰে আবৃত হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ এটা দীঘলীয়া স্থাপত্য বংশ আছে যি প্ৰাগঐতিহাসিক কাললৈকে বিস্তৃত। প্ৰাচীন মেছ'পটেমিয়াত গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন বিশ্বত পাৰ্চী, হেলেনিষ্টিক, ৰোমান আৰু চীনা স্থাপত্যৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেইবাটাও থলুৱা নিৰ্মাণ পৰম্পৰাৰ মাজতো ইয়াক পোৱা গৈছে। বাইজেণ্টাইন স্থাপত্য আৰু ছাছানিয়ান স্থাপত্য দুয়োটাতে গম্বুজৰ গঠন সাধাৰণ আছিল, যিয়ে মধ্যযুগত ইউৰোপৰ বাকী অংশ আৰু ইছলামৰ গঠনত প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ইউৰোপীয় ৰেনেছাঁ যুগৰ স্থাপত্যৰ গম্বুজ আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে ইটালীৰ পৰা বিয়পি পৰিছিল, আনহাতে একে সময়তে অট্টোমান স্থাপত্যত গম্বুজ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। বেৰক আৰু নব্য ধ্ৰুপদী স্থাপত্যই ৰোমান গম্বুজৰ পৰা প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। [[গণিত]], সামগ্ৰী আৰু উৎপাদন কৌশলৰ উন্নতিৰ ফলত নতুন গম্বুজৰ প্ৰকাৰৰ সৃষ্টি হয়। বোকা, নিয়ৰ, [[শিল]], [[কাঠ]], ইটা, কংক্ৰিট, [[ধাতু]], [[কাঁচ]], [[প্লাষ্টিক]]ৰ পৰা যুগ যুগ ধৰি গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। গম্বুজৰ সৈতে জড়িত প্ৰতীকবাদৰ ভিতৰত মৰ্চাৰী, আকাশী আৰু চৰকাৰী পৰম্পৰাসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত যিবোৰ সময়ৰ লগে লগে একেদৰেই সলনি হৈছে। আধুনিক বিশ্বৰ গম্বুজবোৰ ধৰ্মীয় ভৱন, বিধানসভাৰ কক্ষ, [[ক্ৰীড়া]] ষ্টেডিয়াম আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কাৰ্য্যকৰী গঠনৰ ওপৰত পোৱা যায়। ==তথ্যসূত্ৰ== ooc23n5k8xb49x3arm58agd64bdlioc 517577 517576 2025-06-13T01:20:43Z Kandarpajit Kallol 6257 +[[শ্ৰেণী:কলা]]; +[[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]]; +[[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] using [[WP:HC|HotCat]] 517577 wikitext text/x-wiki গম্বুজ ({{Lang-en|Dome}}, লেটিন ডমুছৰ পৰা উদ্ভৱ) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান। কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে, যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব পাৰে। গম্বুজৰ সঠিক সংজ্ঞা বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বৰ্ণনা কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ ৰূপ আৰু বিশেষ শব্দ আছে। এটা গম্বুজ পোনপটীয়াকৈ এটা ৰটাণ্ডা বেৰ, এটা ড্ৰাম বা গম্বুজৰ ঘূৰণীয়া বা বহুভুজীয়া ভিত্তিলৈ আয়তাকাৰ বা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ স্থানলৈ আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা স্কুইঞ্চ বা পেণ্ডিভৰ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত থিয় হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ শিখৰ বন্ধ বা অকুলাছৰ আকৃতিত মুকলি হ'ব পাৰে, যিটো নিজেই ছাদৰ বন্তি আৰু কুপোলাৰে আবৃত হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ এটা দীঘলীয়া স্থাপত্য বংশ আছে যি প্ৰাগঐতিহাসিক কাললৈকে বিস্তৃত। প্ৰাচীন মেছ'পটেমিয়াত গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন বিশ্বত পাৰ্চী, হেলেনিষ্টিক, ৰোমান আৰু চীনা স্থাপত্যৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেইবাটাও থলুৱা নিৰ্মাণ পৰম্পৰাৰ মাজতো ইয়াক পোৱা গৈছে। বাইজেণ্টাইন স্থাপত্য আৰু ছাছানিয়ান স্থাপত্য দুয়োটাতে গম্বুজৰ গঠন সাধাৰণ আছিল, যিয়ে মধ্যযুগত ইউৰোপৰ বাকী অংশ আৰু ইছলামৰ গঠনত প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ইউৰোপীয় ৰেনেছাঁ যুগৰ স্থাপত্যৰ গম্বুজ আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে ইটালীৰ পৰা বিয়পি পৰিছিল, আনহাতে একে সময়তে অট্টোমান স্থাপত্যত গম্বুজ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। বেৰক আৰু নব্য ধ্ৰুপদী স্থাপত্যই ৰোমান গম্বুজৰ পৰা প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। [[গণিত]], সামগ্ৰী আৰু উৎপাদন কৌশলৰ উন্নতিৰ ফলত নতুন গম্বুজৰ প্ৰকাৰৰ সৃষ্টি হয়। বোকা, নিয়ৰ, [[শিল]], [[কাঠ]], ইটা, কংক্ৰিট, [[ধাতু]], [[কাঁচ]], [[প্লাষ্টিক]]ৰ পৰা যুগ যুগ ধৰি গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। গম্বুজৰ সৈতে জড়িত প্ৰতীকবাদৰ ভিতৰত মৰ্চাৰী, আকাশী আৰু চৰকাৰী পৰম্পৰাসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত যিবোৰ সময়ৰ লগে লগে একেদৰেই সলনি হৈছে। আধুনিক বিশ্বৰ গম্বুজবোৰ ধৰ্মীয় ভৱন, বিধানসভাৰ কক্ষ, [[ক্ৰীড়া]] ষ্টেডিয়াম আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কাৰ্য্যকৰী গঠনৰ ওপৰত পোৱা যায়। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:কলা]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] pnz4cwzl9ul49xgvz0qdq5r2uvwgeae 517578 517577 2025-06-13T01:21:21Z Kandarpajit Kallol 6257 517578 wikitext text/x-wiki {{পোখালি}}'''গম্বুজ''' ({{Lang-en|Dome}}, লেটিন ডমুছৰ পৰা উদ্ভৱ) হৈছে গোলকৰ ফুটা ওপৰৰ অৰ্ধেক অংশৰ সৈতে মিল থকা এটা স্থাপত্য উপাদান। কুপোলা শব্দটোৰ সৈতে যথেষ্ট ওভাৰলেপ আছে, যিয়ে গম্বুজ বা গম্বুজৰ ওপৰৰ গঠনকো বুজাব পাৰে। গম্বুজৰ সঠিক সংজ্ঞা বিতৰ্কৰ বিষয় হৈ আহিছে আৰু ইয়াক বৰ্ণনা কৰিবলৈ বিভিন্ন ধৰণৰ ৰূপ আৰু বিশেষ শব্দ আছে। এটা গম্বুজ পোনপটীয়াকৈ এটা ৰটাণ্ডা বেৰ, এটা ড্ৰাম বা গম্বুজৰ ঘূৰণীয়া বা বহুভুজীয়া ভিত্তিলৈ আয়তাকাৰ বা বৰ্গক্ষেত্ৰৰ স্থানলৈ আকৃতিৰ পৰিৱৰ্তন গ্ৰহণ কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা স্কুইঞ্চ বা পেণ্ডিভৰ ব্যৱস্থাৰ ওপৰত থিয় হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ শিখৰ বন্ধ বা অকুলাছৰ আকৃতিত মুকলি হ'ব পাৰে, যিটো নিজেই ছাদৰ বন্তি আৰু কুপোলাৰে আবৃত হ'ব পাৰে। গম্বুজৰ এটা দীঘলীয়া স্থাপত্য বংশ আছে যি প্ৰাগঐতিহাসিক কাললৈকে বিস্তৃত। প্ৰাচীন মেছ'পটেমিয়াত গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু প্ৰাচীন বিশ্বত পাৰ্চী, হেলেনিষ্টিক, ৰোমান আৰু চীনা স্থাপত্যৰ লগতে সমগ্ৰ বিশ্বৰ কেইবাটাও থলুৱা নিৰ্মাণ পৰম্পৰাৰ মাজতো ইয়াক পোৱা গৈছে। বাইজেণ্টাইন স্থাপত্য আৰু ছাছানিয়ান স্থাপত্য দুয়োটাতে গম্বুজৰ গঠন সাধাৰণ আছিল, যিয়ে মধ্যযুগত ইউৰোপৰ বাকী অংশ আৰু ইছলামৰ গঠনত প্ৰভাৱ পেলাইছিল। ইউৰোপীয় ৰেনেছাঁ যুগৰ স্থাপত্যৰ গম্বুজ আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণিতে ইটালীৰ পৰা বিয়পি পৰিছিল, আনহাতে একে সময়তে অট্টোমান স্থাপত্যত গম্বুজ সঘনাই ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। বেৰক আৰু নব্য ধ্ৰুপদী স্থাপত্যই ৰোমান গম্বুজৰ পৰা প্ৰেৰণা লাভ কৰিছিল। [[গণিত]], সামগ্ৰী আৰু উৎপাদন কৌশলৰ উন্নতিৰ ফলত নতুন গম্বুজৰ প্ৰকাৰৰ সৃষ্টি হয়। বোকা, নিয়ৰ, [[শিল]], [[কাঠ]], ইটা, কংক্ৰিট, [[ধাতু]], [[কাঁচ]], [[প্লাষ্টিক]]ৰ পৰা যুগ যুগ ধৰি গম্বুজ নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। গম্বুজৰ সৈতে জড়িত প্ৰতীকবাদৰ ভিতৰত মৰ্চাৰী, আকাশী আৰু চৰকাৰী পৰম্পৰাসমূহো অন্তৰ্ভুক্ত যিবোৰ সময়ৰ লগে লগে একেদৰেই সলনি হৈছে। আধুনিক বিশ্বৰ গম্বুজবোৰ ধৰ্মীয় ভৱন, বিধানসভাৰ কক্ষ, [[ক্ৰীড়া]] ষ্টেডিয়াম আৰু বিভিন্ন ধৰণৰ কাৰ্য্যকৰী গঠনৰ ওপৰত পোৱা যায়। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:কলা]] [[শ্ৰেণী:ভাস্কৰ্য]] [[শ্ৰেণী:স্থাপত্য]] k4ukqwy9ps5bmv4hf74p3wxkvbtf2wt 0 122684 517579 2025-06-13T01:25:56Z Kandarpajit Kallol 6257 নতুন পৃষ্ঠা: {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জল... 517579 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ}} '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা । বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে , আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি । বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয় , প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয় । খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে । এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে , সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয় । এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল ৷ উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল । এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য , মংগল গ্ৰহৰ খাল , এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। lngbovfofctn4jfkowcnkc1gqkaisnm 517580 517579 2025-06-13T01:26:44Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517580 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, মংগল গ্ৰহৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। 98qss328rw9z8u6j144fzamw9j4e3aw 517601 517580 2025-06-13T05:56:34Z Kandarpajit Kallol 6257 517601 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, মংগল গ্ৰহৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। e162awzxmqbvuc525i5yzoht14xxtvy 517632 517601 2025-06-13T06:48:26Z Kandarpajit Kallol 6257 517632 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] 90chihh522lgf3i0sl4i6o1saptkrpb 517639 517632 2025-06-13T06:57:32Z Kandarpajit Kallol 6257 /* কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ */ 517639 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] 52o1n7ccbqv1tbh9cjl439n500wd6tu 517653 517639 2025-06-13T07:04:19Z Kandarpajit Kallol 6257 517653 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন[]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। mzbmlwc2f6jl5kbmpgpbneswdfnv7yu 517656 517653 2025-06-13T07:04:40Z Kandarpajit Kallol 6257 /* গুৰুত্ব */ 517656 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। bun7dbf0kyznjg7fhkw30jvlena7q9a 517658 517656 2025-06-13T07:05:40Z Kandarpajit Kallol 6257 +[[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]]; +[[শ্ৰেণী:কলা]] using [[WP:HC|HotCat]] 517658 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] lvndpg3haigd769ethpnqtdnru2p1c5 517666 517658 2025-06-13T07:13:22Z Kandarpajit Kallol 6257 517666 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 1cyvx40bp87pp5m6fwaosz9l32xgpiw 517672 517666 2025-06-13T07:18:38Z Kandarpajit Kallol 6257 517672 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। [[প্ৰাচীন ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিশৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ [[Pepi I Meryre|পেপি প্ৰথম মেৰিৰে]] (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে [[আছৱান|আছৱানৰ]] ওচৰৰ নীল নদীত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চুঝৌ]]ত চীনৰ [[গ্ৰেণ্ড খাল]]]] [[প্ৰাচীন চীন]]ত [[বসন্ত আৰু শৰৎ কাল]] (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল [[হং গৌ]] (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ [[ছিমা কিয়ান]]ৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> [[Caoyun System|কাওয়ুন ব্যৱস্থা]] সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল [[গ্ৰেণ্ড খাল (চীন)|চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল]], যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো [[সম্ৰাট ইয়াং গোৱাং]]ৰ [[ঝুওডু]] (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু [[ইউহাং]] (বৰ্তমান [[হাংঝৌ]])ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত [[আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্য]]ৰ ৰজা [[Xerxes I|জাৰ্জেছে প্ৰথম]]ই [[Mount Athos|মাউণ্ট এথছ]] উপদ্বীপৰ ভিত্তিত [[Xerxes Canal|জাৰ্জেছে খাল]] নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল [[দ্বিতীয় পাৰ্চী আক্ৰমণ|দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই ইউৰোপত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, *The Canal of Xerxes*</ref> [[গ্ৰীক]] অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই [[খাল লক|লক ব্যৱস্থা]] ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> [[Hohokam|হোহোকাম]] আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ [[এৰিজোনা]] (USA) আৰু [[Sonora|ছ'নোৰা]] (Mexico) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ জলসিঞ্চন ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম আমেৰিকাত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত [[Santa Cruz River|ছান্টা ক্ৰুজ নদী]]ৰ পাৰৰ [[Tucson Basin|টাচছন বেসিনত]] চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু [[Agricultural Revolution|প্ৰাৰম্ভিক কৃষি যুগ]]ত কুঁহিয়াৰ খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> [[Phoenix metropolitan area|ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ]] হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন উত্তৰ আমেৰিকাৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি [[Salt River Project|ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্প]]ৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|[[যোধ এলা]], [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহলীস]]কলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত [[Yodha Ela|যোধ এলা]] নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো [[Kala Wewa|কালা ৱেৱা]]ৰ পৰা [[Tissa Wewa (Anuradhapura)|থিছা ৱেৱা]]লৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বরঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢাল (gradient)ৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 7eud3qi3ttajal8xafs3xp1zi8117u9 517674 517672 2025-06-13T07:28:26Z Kandarpajit Kallol 6257 /* প্ৰাচীন খাল */ 517674 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল [[হং গৌ]] (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ [[ছিমা কিয়ান]]ৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 2z8fxbxcpwqidxy4abl866zyxebp6ca 517675 517674 2025-06-13T07:30:14Z Kandarpajit Kallol 6257 /* প্ৰাচীন খাল */ 517675 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] n1zhvzu69zfnu5xw3yz81i9c07xk4gd 517702 517675 2025-06-13T08:50:03Z Kandarpajit Kallol 6257 /* প্ৰাচীন খাল */ 517702 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] c9v7i4l6gorm79w6d66ur17iiab085b 517703 517702 2025-06-13T08:52:12Z Kandarpajit Kallol 6257 /* ইতিহাস */ 517703 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 3ccq065mncdoveiuli85y6w485rbdzw 517704 517703 2025-06-13T08:55:28Z Kandarpajit Kallol 6257 517704 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] s5sa9vcxh2n77jp7h4nsxi28s2rn9uv 517705 517704 2025-06-13T08:58:13Z Kandarpajit Kallol 6257 517705 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে।]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] t6euqmffnosb2q5vjahs3jwmoex6s4j 517706 517705 2025-06-13T09:00:34Z Kandarpajit Kallol 6257 517706 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে।]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp;km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাক্সৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 7q6wkcmna7tcfw9p9x82bjg3ypvfcr5 517707 517706 2025-06-13T09:03:54Z Kandarpajit Kallol 6257 517707 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল ।]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল।]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা৷ **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা।]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিস্থাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাওঁ চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তর্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্রস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে।]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp;km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাক্সৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==Lists of canals== {{main|Lists of waterways}} *'''Africa''' ** [[Bahr Yussef]] ** [[El Salam Canal]] ([[Egypt]]) ** [[Ibrahimiya Canal]] (Egypt) ** [[Mahmoudiyah Canal]] (Egypt) ** [[Suez Canal]] (Egypt) *'''Asia''' ** see [[List of canals in India]] ** see [[List of canals in Pakistan]] ** see [[History of canals in China]] ** [[King Abdullah Canal]] ([[Jordan]]) ** [[Qanat al-Jaish]] ([[Iraq]]) * '''Europe''' ** [[Danube–Black Sea Canal]] ([[Romania]]) ** [[North Crimean Canal]] ([[Ukraine]]) ** [[List of canals in France|Canals of France]] ** [[Canals of Amsterdam]] ** [[List of canals in Germany|Canals of Germany]] ** [[Canals of Ireland]] ** [[List of canals in Russia|Canals of Russia]] ** [[Canals of the United Kingdom]] *** [[List of canals in the United Kingdom]] ** [[Great Bačka Canal]] ([[Serbia]]) * '''North America''' ** [[Canals of Canada]] ** [[List of canals in the United States|Canals of the United States]] ** [[Panama Canal]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==See also== {{Portal|United Kingdom|Transport|Water}} {{Div col|colwidth=20em}} * [[Beaver]], a non-human animal also known for canal building * [[Boat lift|Canal elevator]] * ''[[Calle canal]]'' * [[Canal & River Trust]] * [[Canal tunnel]] * [[Environment Agency]] * [[Horse-drawn boat]] * [[Irrigation district]] * [[Lists of canals]] * [[List of navigation authorities in the United Kingdom]] * [[List of waterways]] * [[List of waterway societies in the United Kingdom]] * [[Mooring]] * [[Navigation authority]] * [[:Category:Proposed canals|Proposed canals]] * [[Vindobona#Roman canals|Roman canals]] – (''[[Torksey]]'') * [[Volumetric flow rate]] * [[Water bridge]] * [[British Waterways#Waterscape|Waterscape]] * [[Water transportation]] * [[Waterway restoration]] * [[Waterways in the United Kingdom]] * [[Weigh lock]] {{div col end}} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] n9y08f8yg3grrqiuozkklqr20ee8fmq 517708 517707 2025-06-13T09:04:18Z Kandarpajit Kallol 6257 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517708 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==Lists of canals== {{main|Lists of waterways}} *'''Africa''' ** [[Bahr Yussef]] ** [[El Salam Canal]] ([[Egypt]]) ** [[Ibrahimiya Canal]] (Egypt) ** [[Mahmoudiyah Canal]] (Egypt) ** [[Suez Canal]] (Egypt) *'''Asia''' ** see [[List of canals in India]] ** see [[List of canals in Pakistan]] ** see [[History of canals in China]] ** [[King Abdullah Canal]] ([[Jordan]]) ** [[Qanat al-Jaish]] ([[Iraq]]) * '''Europe''' ** [[Danube–Black Sea Canal]] ([[Romania]]) ** [[North Crimean Canal]] ([[Ukraine]]) ** [[List of canals in France|Canals of France]] ** [[Canals of Amsterdam]] ** [[List of canals in Germany|Canals of Germany]] ** [[Canals of Ireland]] ** [[List of canals in Russia|Canals of Russia]] ** [[Canals of the United Kingdom]] *** [[List of canals in the United Kingdom]] ** [[Great Bačka Canal]] ([[Serbia]]) * '''North America''' ** [[Canals of Canada]] ** [[List of canals in the United States|Canals of the United States]] ** [[Panama Canal]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==See also== {{Portal|United Kingdom|Transport|Water}} {{Div col|colwidth=20em}} * [[Beaver]], a non-human animal also known for canal building * [[Boat lift|Canal elevator]] * ''[[Calle canal]]'' * [[Canal & River Trust]] * [[Canal tunnel]] * [[Environment Agency]] * [[Horse-drawn boat]] * [[Irrigation district]] * [[Lists of canals]] * [[List of navigation authorities in the United Kingdom]] * [[List of waterways]] * [[List of waterway societies in the United Kingdom]] * [[Mooring]] * [[Navigation authority]] * [[:Category:Proposed canals|Proposed canals]] * [[Vindobona#Roman canals|Roman canals]] – (''[[Torksey]]'') * [[Volumetric flow rate]] * [[Water bridge]] * [[British Waterways#Waterscape|Waterscape]] * [[Water transportation]] * [[Waterway restoration]] * [[Waterways in the United Kingdom]] * [[Weigh lock]] {{div col end}} ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 5uhdlodaxzqc5oskwbvfd4bkg1y37cp 517709 517708 2025-06-13T09:04:43Z Kandarpajit Kallol 6257 517709 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন][ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==Lists of canals== {{main|Lists of waterways}} *'''Africa''' ** [[Bahr Yussef]] ** [[El Salam Canal]] ([[Egypt]]) ** [[Ibrahimiya Canal]] (Egypt) ** [[Mahmoudiyah Canal]] (Egypt) ** [[Suez Canal]] (Egypt) *'''Asia''' ** see [[List of canals in India]] ** see [[List of canals in Pakistan]] ** see [[History of canals in China]] ** [[King Abdullah Canal]] ([[Jordan]]) ** [[Qanat al-Jaish]] ([[Iraq]]) * '''Europe''' ** [[Danube–Black Sea Canal]] ([[Romania]]) ** [[North Crimean Canal]] ([[Ukraine]]) ** [[List of canals in France|Canals of France]] ** [[Canals of Amsterdam]] ** [[List of canals in Germany|Canals of Germany]] ** [[Canals of Ireland]] ** [[List of canals in Russia|Canals of Russia]] ** [[Canals of the United Kingdom]] *** [[List of canals in the United Kingdom]] ** [[Great Bačka Canal]] ([[Serbia]]) * '''North America''' ** [[Canals of Canada]] ** [[List of canals in the United States|Canals of the United States]] ** [[Panama Canal]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] jsbd6hps0pjn6pn61kgs821q5s3zyla 517710 517709 2025-06-13T09:06:19Z Kandarpajit Kallol 6257 517710 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[চুয়েজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==Lists of canals== {{main|Lists of waterways}} *'''Africa''' ** [[Bahr Yussef]] ** [[El Salam Canal]] ([[Egypt]]) ** [[Ibrahimiya Canal]] (Egypt) ** [[Mahmoudiyah Canal]] (Egypt) ** [[Suez Canal]] (Egypt) *'''Asia''' ** see [[List of canals in India]] ** see [[List of canals in Pakistan]] ** see [[History of canals in China]] ** [[King Abdullah Canal]] ([[Jordan]]) ** [[Qanat al-Jaish]] ([[Iraq]]) * '''Europe''' ** [[Danube–Black Sea Canal]] ([[Romania]]) ** [[North Crimean Canal]] ([[Ukraine]]) ** [[List of canals in France|Canals of France]] ** [[Canals of Amsterdam]] ** [[List of canals in Germany|Canals of Germany]] ** [[Canals of Ireland]] ** [[List of canals in Russia|Canals of Russia]] ** [[Canals of the United Kingdom]] *** [[List of canals in the United Kingdom]] ** [[Great Bačka Canal]] ([[Serbia]]) * '''North America''' ** [[Canals of Canada]] ** [[List of canals in the United States|Canals of the United States]] ** [[Panama Canal]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] njjfifwkwaskdeizxzyczr5a3d6i34o 517711 517710 2025-06-13T09:07:15Z Kandarpajit Kallol 6257 /* প্ৰাচীন খাল */ 517711 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==Lists of canals== {{main|Lists of waterways}} *'''Africa''' ** [[Bahr Yussef]] ** [[El Salam Canal]] ([[Egypt]]) ** [[Ibrahimiya Canal]] (Egypt) ** [[Mahmoudiyah Canal]] (Egypt) ** [[Suez Canal]] (Egypt) *'''Asia''' ** see [[List of canals in India]] ** see [[List of canals in Pakistan]] ** see [[History of canals in China]] ** [[King Abdullah Canal]] ([[Jordan]]) ** [[Qanat al-Jaish]] ([[Iraq]]) * '''Europe''' ** [[Danube–Black Sea Canal]] ([[Romania]]) ** [[North Crimean Canal]] ([[Ukraine]]) ** [[List of canals in France|Canals of France]] ** [[Canals of Amsterdam]] ** [[List of canals in Germany|Canals of Germany]] ** [[Canals of Ireland]] ** [[List of canals in Russia|Canals of Russia]] ** [[Canals of the United Kingdom]] *** [[List of canals in the United Kingdom]] ** [[Great Bačka Canal]] ([[Serbia]]) * '''North America''' ** [[Canals of Canada]] ** [[List of canals in the United States|Canals of the United States]] ** [[Panama Canal]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] lntzjvvctzjobxvwclrmuyjioqzni2y 517712 517711 2025-06-13T09:15:59Z Kandarpajit Kallol 6257 517712 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল ([[ছাৰ্বিয়া]]) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] cfwvol7xdtyqs80kms4rwvtdjctprr3 517713 517712 2025-06-13T09:16:28Z Kandarpajit Kallol 6257 517713 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==Cities on water== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|A canal ([[Gracht]]) in [[Amsterdam]], Netherlands]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[Griboyedov Canal]] in [[St. Petersburg]], Russia]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|Aerial view of the man-made canals of the [[Gold Coast, Queensland]], Australia]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|Wharfs along the [[Oudegracht]] in [[Utrecht]], Netherlands]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] cib8c77tgg0mq541i9wzfqorrqggc17 517714 517713 2025-06-13T09:22:16Z Kandarpajit Kallol 6257 517714 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)।]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] Canals are so deeply identified with [[Venice]] that many canal cities have been nicknamed ''"the Venice of…"''. The city is built on marshy islands, with wooden piles supporting the buildings, so that the land is man-made rather than the waterways. The islands have a long history of settlement; by the 12th century, Venice was a powerful [[city state]]. [[Amsterdam]] was built in a similar way, with buildings on wooden piles. It became a city around 1300. Many Amsterdam canals were built as part of fortifications. They became ''[[gracht]]en'' when the city was enlarged and houses were built alongside the water. Its nickname as the "Venice of the North" is shared with [[Hamburg]] of Germany, [[St. Petersburg]] of Russia and [[Bruges]] of Belgium. [[Suzhou, Jiangsu|Suzhou]] was dubbed the "Venice of the East" by Marco Polo during his travels there in the 13th century, with its modern canalside [[Pingjiang Road]] and [[Shantang Street]] becoming major tourist attractions. Other nearby cities including [[Nanjing]], [[Shanghai]], [[Wuxi]], [[Jiaxing]], [[Huzhou]], [[Nantong]], [[Taizhou, Jiangsu|Taizhou]], [[Yangzhou]], and [[Changzhou]] are located along the lower mouth of the [[Yangtze River]] and [[Lake Tai]], yet another source of small rivers and creeks, which have been canalized and developed for centuries. [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|Canal of La Peyrade in [[Sète]], France]] Other cities with extensive canal networks include: [[Alkmaar]], [[Amersfoort]], [[Bolsward]], [[Brielle]], [[Delft]], [[Den Bosch]], [[Dokkum]], [[Dordrecht]], [[Enkhuizen]], [[Franeker]], [[Gouda, South Holland|Gouda]], [[Haarlem]], [[Harlingen, Netherlands|Harlingen]], [[Leeuwarden]], [[Leiden]], [[Sneek]] and [[Utrecht]] in the Netherlands; [[Bruges|Brugge]] and [[Ghent|Gent]] in Flanders, Belgium; [[Birmingham]] in England; [[Saint Petersburg]] in Russia; [[Bydgoszcz]], [[Gdańsk]], [[Szczecin]] and [[Wrocław]] in Poland; [[Aveiro, Portugal|Aveiro]] in Portugal; [[Hamburg]] and [[Berlin]] in Germany; [[Fort Lauderdale, Florida|Fort Lauderdale]] and [[Cape Coral, Florida|Cape Coral]] in [[Florida]], United States, [[Wenzhou]] in China, [[Cần Thơ]] in Vietnam, [[Bangkok]] in Thailand, and [[Lahore]] in Pakistan. [[Liverpool Maritime Mercantile City]] was a [[World Heritage Site|UNESCO World Heritage Site]] near the centre of [[Liverpool]], England, where a system of intertwining waterways and docks is now being developed for mainly residential and leisure use. [[Canal estate]]s (sometimes known as bayous in the United States) are a form of [[Subdivision (land)|subdivision]] popular in cities like [[Miami, Florida]], [[Texas City, Texas]] and the [[Gold Coast, Queensland]]; the Gold Coast has over 890&nbsp; km of residential canals. [[Wetlands]] are difficult areas upon which to build housing estates, so [[dredging]] part of the wetland down to a [[Navigability|navigable]] channel provides fill to build up another part of the wetland above the flood level for houses. Land is built up in a finger pattern that provides a suburban street layout of waterfront housing blocks. ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] h4rw1tick1w7gdoxqhqmejb2mqcdaf3 517715 517714 2025-06-13T09:24:33Z Kandarpajit Kallol 6257 517715 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটাত থকা লা পেইৰেড খাল]] ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==Lists of proposed canals== {{Main|List of proposed canals}} {{See also|Ship canal}} * [[Eurasia Canal]] * [[Istanbul Canal]] * [[Nicaragua Canal]] * [[Salwa Canal]] * [[Thai Canal]] * [[Sulawesi Canal]] * [[Two Seas Canal]] * [[Northern river reversal]] * [[Balkan Canal]] or Danube–Morava–Vardar–Aegean Canal * [[Iranrud]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 08qac2kj3d0ifnkzgnxr2p2l1wlos75 517716 517715 2025-06-13T09:24:47Z Kandarpajit Kallol 6257 517716 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটাত থকা লা পেইৰেড খাল]] ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] tmci29sk7ivt3xg4pej74v0kc8yk451 517717 517716 2025-06-13T09:25:21Z Kandarpajit Kallol 6257 517717 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ ডাঙৰ জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল।<ref name="AZMNH" /> ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল। ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটাত থকা লা পেইৰেড খাল]] ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] gxc6zwpi7i80o74cxg4orp1gcw6wsgx 517718 517717 2025-06-13T09:26:21Z Kandarpajit Kallol 6257 517718 wikitext text/x-wiki {{সম্পাদনা দ্বন্দ্ব}} [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ বেছি জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল। ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল। ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটাত থকা লা পেইৰেড খাল]] ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] 1kbd89vnmhzy9kqe1ikf43etxz9r3nr 517719 517718 2025-06-13T09:26:40Z Kandarpajit Kallol 6257 517719 wikitext text/x-wiki [[File:Alter Strom.jpg|thumb|জাৰ্মানীৰ ৱাৰ্নেমুণ্ডেৰ সাগৰীয় ৰিজৰ্টত থকা অলটাৰ ষ্ট্ৰম]] [[File:IMG RoyalCanalnrKinnegad5706w.jpg|thumb|আয়াৰলেণ্ডৰ ৰয়েল খাল]] [[File:Basingstoke Canal - Lock.JPG|thumb|বেচিংষ্টক খালৰ দৰে সৰু নাও খালে ইউৰোপ আৰু আমেৰিকাৰ বহু অংশত ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল। ]] [[File:Ponte_sul_Naviglio.jpg|thumb|ইটালীৰ Cassinetta di Lugagnano চহৰত Naviglio Grande ৰ ওপৰত দলং]] [[File:Broek in Waterland, woonhuis aan het Ee.jpg|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ ৱাটাৰলেণ্ডৰ ব্ৰুকত থকা খাল]] [[File:Wenecja, kanał wodny (Aw58TF).jpg|thumb|ভেনিচৰ খাল]] '''খাল''' বা '''কৃত্ৰিম জলপথ''' ({{Lang-en|Canal}}) হৈছে নিষ্কাশন ব্যৱস্থাপনাৰ বাবে (যেনে বান নিয়ন্ত্ৰণ আৰু জলসিঞ্চন) বা জল পৰিবহণ বাহন (যেনে জল টেক্সি) পৰিবহণৰ বাবে নিৰ্মিত জলপথ বা অভিযান্ত্ৰিক নলা। বায়ুমণ্ডলীয় চাপত ইহঁতে মুক্ত, শান্ত পৃষ্ঠৰ প্ৰবাহ কঢ়িয়াই লৈ ফুৰে, আৰু ইয়াক কৃত্ৰিম নদী বুলি ভাবিব পাৰি। বেছিভাগ ক্ষেত্ৰতে খাল এটাত ধাৰাবাহিকভাৱে বান্ধ আৰু তলা থাকে যিয়ে কম গতিৰ বিদ্যুৎ প্ৰবাহৰ জলাশয়ৰ সৃষ্টি কৰে। এই জলাশয়বোৰক শিথিল পানীৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়, প্ৰায়ে মাত্ৰ স্তৰ বুলি কোৱা হয়। খাল এটাক নেভিগেচন খাল বুলি ক'ব পাৰি যেতিয়া ই প্ৰাকৃতিক নদীৰ সমান্তৰালভাৱে থাকে আৰু নদীখনৰ নিৰ্গমন আৰু নিষ্কাশন অৱবাহিকাৰ এটা অংশ ভাগ কৰে আৰু ইয়াৰ উপত্যকাত থকাৰ সময়ত ইয়াৰ শিথিল পানীৰ স্তৰ বৃদ্ধি আৰু দীঘল কৰিবলৈ বান্ধ আৰু লক নিৰ্মাণ কৰি ইয়াৰ সম্পদসমূহৰ লাভ উঠাব পাৰে। এটা খাল এটা ৰিজৰ ওপৰত এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটিব পাৰে, সাধাৰণতে সৰ্বোচ্চ উচ্চতাৰ ওপৰৰ বাহ্যিক পানীৰ উৎসৰ প্ৰয়োজন হয়। এনে খালৰ আটাইতকৈ পৰিচিত উদাহৰণ হ’ল পানামা খাল। উচ্চতাত, উপত্যকাৰ ওপৰত আৰু অন্যান্য জলপথৰ ওপৰত বহুতো খাল নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। উচ্চ পৰ্যায়ত পানীৰ উৎস থকা খালে পানীৰ প্ৰয়োজন হোৱা চহৰৰ দৰে গন্তব্যস্থানলৈ পানী প্ৰেৰণ কৰিব পাৰে। ৰোমান সাম্ৰাজ্যৰ জলপথবোৰ আছিল এনে পানী যোগানৰ খাল। এই শব্দটো এসময়ত মংগল গ্ৰহৰ পৃষ্ঠত দেখা ৰৈখিক বৈশিষ্ট্য, [[মংগল গ্ৰহ]]ৰ খাল, এটা আলোকীয় ভ্ৰম বৰ্ণনা কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ==কৃত্ৰিম জলপথৰ প্ৰকাৰ== [[File:Saimaa canal at Lappeenranta Finland.jpg|thumb|ছাইমা খাল, ফিনলেণ্ড আৰু ৰাছিয়াৰ মাজৰ এটা পৰিবহণ খাল, লাপিনৰাণ্টাত]] নেভিগেচন হৈছে কোনো উন্নত নোহোৱা নদীৰ উপত্যকা আৰু নদীৰ তলৰ মোটামুটি সমান্তৰালভাৱে চলি থকা এক শৃংখলাবদ্ধ নলা। এটা নেভিগেচনে সদায় নদীখনৰ নিষ্কাশন অৱবাহিকা ভাগ কৰে। এখন জাহাজে নদীখনৰ নিজেই শান্ত অংশৰ লগতে উন্নতিৰ ব্যৱহাৰ কৰে, উচ্চতাৰ একে পৰিৱৰ্তন অতিক্ৰম কৰে। প্ৰকৃত খাল হ'ল এটা নলা যিয়ে এটা নিষ্কাশন বিভাজন কাটি দুটা ভিন্ন নিষ্কাশন বেচিন সংযোগ কৰা এটা নেভিগেবল চেনেল তৈয়াৰ কৰে। [[File:Canal, Westbury Court Garden - geograph.org.uk - 1416966.jpg|thumb|ৱেষ্টবেৰী ক'ৰ্ট গাৰ্ডেনৰ খাল। ]] ==খালৰ প্ৰকাৰ== *জলপথ : সামগ্ৰী আৰু মানুহ [[পৰিবহণ]] কৰা [[জাহাজ]] কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা খাল আৰু নেভিগেচন। এইবোৰক দুটা ভাগত বিভক্ত কৰিব পাৰি: **বৰ্তমানৰ হ্ৰদ, [[নদী]], অন্যান্য খাল বা [[সাগৰ]]ক সংযোগ কৰা। **ভেনিচৰ কেনেল গ্ৰেণ্ড আৰু অন্যান্য; আমষ্টাৰডাম বা উট্ৰেখ্টৰ গ্ৰেচটেন আৰু বেংককৰ জলপথ। *জলপথ : পানী যোগানৰ খাল যিবোৰ খোৱাপানী পৰিবহণ আৰু বিতৰণৰ বাবে ব্যৱহাৰ কৰা হয়, পৌৰসভাৰ ব্যৱহাৰ, জল শক্তি খাল আৰু কৃষি [[জলসিঞ্চন]]ৰ বাবে। [[File:Chutes Loading the Canal Boats on the Lehigh Canal.jpg|thumb|অগ্ৰণী যুগৰ আমেৰিকাৰ প্ৰাৰম্ভিক উদ্যোগসমূহক খাদ্য যোগান ধৰিবলৈ লেহাই খালত এন্থ্ৰাচাইট লোড কৰা। ]] [[File:River Levee Cross Section Figure.svg|thumb| 1. ডিজাইন উচ্চ জলস্তৰ (HWL) 2. কম পানীৰ চেনেল 3. বানপানীৰ চেনেল 4. নদীৰ পাৰৰ ঢাল 5. নদীৰ পাৰৰ বেংকেট 6. বান্ধৰ মুকুট 7. ভূমিৰ কাষৰ ঢাল 8. ভূমিৰ কাষৰ বেংকেট 9. বাৰ্ম 10. কম পানীৰ ৰিভেটমেণ্ট 11. নদীৰ পাৰৰ ভূমি 12. লেভি 13. সংৰক্ষিত নিম্নভূমি 14. নদীৰ অঞ্চল]] [[File:MurtfaltalrDanubeChannel.JPG|thumb|ৰোমানিয়াৰ ডানুবে - ক’লা সাগৰৰ খাল]] [[File:AmsterdamRijnkanaal.air.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ ৰিজছৱিকৰ ওচৰৰ [[আমষ্টাৰডাম]]-ৰাইন খাল]] ==গুৰুত্ব== ঐতিহাসিকভাৱে এখন সভ্যতাৰ বাণিজ্য, বিকাশ, বৃদ্ধি আৰু সজীৱতাৰ বাবে খালৰ গুৰুত্ব অপৰিসীম আছিল। [[কয়লা]] আৰু [[অক্সিজেন]]ৰ দৰে বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধি—কাৰ্যতঃ অধিক নগৰায়ন আৰু ঔদ্যোগীকৰণৰ পূৰ্বচৰ্ত—জল পৰিবহণ অবিহনে চলাচল কৰাটো কঠিন আৰু মাত্ৰ প্ৰান্তীয়ভাৱেহে সুলভ আছিল। খালৰ দ্বাৰা সহায়ক হোৱা বৃহৎ কেঁচামালৰ গতিবিধিয়ে ঔদ্যোগিক বিপ্লৱক ইন্ধন যোগাইছিল, যাৰ ফলত নতুন গৱেষণা শাখা, নতুন উদ্যোগ আৰু পৰিসৰৰ অৰ্থনীতিৰ সৃষ্টি হৈছিল, যাৰ ফলত ঔদ্যোগিক সমাজৰ জীৱন ধাৰণৰ মানদণ্ড উন্নত হৈছিল। একবিংশ শতিকাতো এতিয়াও চলি থকা কেইটামান খাল ঔদ্যোগিক বিপ্লৱৰ পূৰ্বৰ সময়ছোৱাত এসময়ত ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা সংখ্যাৰ এক অংশ। ১৮৪০ চনত প্ৰথমে যুক্তৰাজ্যত আৰম্ভ হৈছিল, য'ত প্ৰথমে খাল জাহাজ চলোৱাৰ ব্যৱস্থা কৰা হৈছিল আৰু পিছলৈ বহুত দ্ৰুত, ভৌগোলিকভাৱে কম বাধাপ্ৰাপ্ত আৰু সাধাৰণতে ৰক্ষণাবেক্ষণৰ বাবে সস্তীয়া ৰে'লপথৰ দ্বাৰা ইয়াৰ ঠাই লোৱা হৈছিল। ১৮৮০ চনৰ আৰম্ভণিতে ৰেল পৰিবহণৰ সৈতে প্ৰতিযোগিতা কৰাৰ ক্ষমতা কম থকা বহুতো খাল পৰিত্যক্ত হৈ পৰে। বিংশ শতিকাত তেলক পছন্দৰ গৰম ইন্ধন হিচাপে ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল আৰু কয়লাৰ চালানৰ বৃদ্ধি হ্ৰাস পাবলৈ ধৰিছিল। প্ৰথম বিশ্বযুদ্ধৰ পিছত মটৰ ট্ৰাকৰ প্ৰযুক্তিগত উন্নতিৰ লগতে পথৰ নেটৱৰ্ক সম্প্ৰসাৰণৰ ফলত পথৰ দ্বাৰা মালবাহী পৰিবহণৰ পৰিমাণ বৃদ্ধি পায় আৰু শেষৰ সৰু আমেৰিকাৰ বাৰ্জ খালসমূহত মালবাহী টন-মাইলৰ সংখ্যা ক্ৰমাগতভাৱে হ্ৰাস পায়। এসময়ৰ জটিল সৰু অন্তৰ্দেশীয় জলপথসমূহক নাও আৰু বাৰ্জ খাল হিচাপে কল্পনা আৰু অভিযন্তা কৰা হৈছে, বহুলাংশে প্ৰতিষ্ঠাপন কৰি ভৰাই দিয়া হৈছে, পৰিত্যক্ত কৰি অৱনতি ঘটিবলৈ এৰি দিয়া হৈছে, বা উদ্যান সেৱাৰ অধীনত সেৱাত ৰখা হৈছে আৰু চৰকাৰী কৰ্মচাৰীৰ কৰ্মচাৰীৰে কাম কৰা হৈছে, য'ত বান নিয়ন্ত্ৰণ বা আনন্দদায়ক নাও চলোৱাৰ বাবে বান্ধ আৰু তলা ৰক্ষণাবেক্ষণ কৰা হয়। আজি বেছিভাগ [[জাহাজ]] খালে (বৃহৎ, সাগৰীয় জাহাজৰ বাবে উদ্দেশ্য কৰা) মূলতঃ বাল্ক কাৰ্গো আৰু বৃহৎ জাহাজ [[পৰিবহণ]] উদ্যোগৰ সেৱা আগবঢ়ায়। আজিৰ আটাইতকৈ দীঘলীয়া খাল, উত্তৰ [[চীন]]ৰ গ্ৰেণ্ড খাল, এতিয়াও অধিক ব্যৱহাৰ হৈ আছে, বিশেষকৈ হালধীয়া নদীৰ দক্ষিণ অংশ। ই বেইজিঙৰ পৰা হাংঝৌলৈকে ১,৭৯৪ কিলোমিটাৰ (১,১১৫ মাইল) দৈৰ্ঘ্যত বিস্তৃত। ==ইতিহাস== [[File:Canal de la Peyrade, Sète, Hérault 01.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটেত থকা খাল]] ৯৮৪ খ্ৰীষ্টাব্দত [[চীন]]ত ছাইও ৱেই-য়ো<ref>{{Harvnb|Hadfield|1986|p=22.}}</ref> আৰু পিছলৈ ১৫ শতিকাত [[ইউৰোপ]]ত পাউণ্ড লক প্ৰস্তুত কৰাৰ আগতে হয় এটা গেটৰে গঠিত ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল নহয় ৰেম্প, কেতিয়াবা ৰোলাৰেৰে সজ্জিত, স্তৰ সলনি কৰিবলৈ ব্যৱহাৰ কৰা হৈছিল। ফ্লেছ লক ব্যৱহাৰিক আছিল কেৱল য’ত প্ৰচুৰ পৰিমাণে পানী উপলব্ধ আছিল। ===প্ৰাচীন খাল=== আটাইতকৈ পুৰণি খালবোৰ আছিল জলসিঞ্চনৰ খাল, যিবোৰ মেছ’পটেমিয়াত নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৪০০০ চনত, বৰ্তমানৰ ইৰাকত। প্ৰাচীন [[ভাৰত]]ৰ [[সিন্ধু উপত্যকা সভ্যতা]]ত (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব প্ৰায় ৩০০০) উন্নত জলসিঞ্চন আৰু সংৰক্ষণ ব্যৱস্থা গঢ়ি তোলা হৈছিল, য'ত খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ৩০০০ চনত গীৰনাৰত নিৰ্মাণ কৰা জলাশয়সমূহো অন্তৰ্ভুক্ত আছিল।<ref>Rodda, 2004, p.161</ref> এইটো আছিল প্ৰাচীন পৃথিৱীত প্ৰথমবাৰৰ বাবে সংঘটিত হোৱা এনে পৰিকল্পিত অসামৰিক প্ৰকল্প। [[মিচৰ]]ত খালসমূহ অন্ততঃ পেপি প্ৰথম মেৰিৰে (খ্ৰীষ্টপূৰ্ব ২৩৩২–২২৮৩) ৰাজত্বকালৰ পৰাই বিদ্যমান, যিয়ে আছৱানৰ ওচৰৰ [[নীল নদী]]ত থকা বাধা বায়পাছ কৰিবলৈ এটা খাল নিৰ্মাণৰ নিৰ্দেশ দিছিল।<ref>Hadfield, 1986, p.16</ref> [[File:Xu Yang - Junks on the canal.jpg|thumb|right|[[চীন]]ৰ চুঝৌত গ্ৰেণ্ড খাল]] প্ৰাচীন [[চীন]]ত বসন্ত আৰু শৰৎ কালত (খ্ৰী. পূ. ৮ম–৫ম শতিকাৰ) পৰাই নদী পৰিবহণৰ বাবে বৃহৎ খালসমূহ স্থাপন কৰা হৈছিল। সেই সময়ৰ আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল হং গৌ (বন্য হাঁহৰ খাল), যিয়ে ইতিহাসবিদ ছিমা কিয়ানৰ মতে ছং, জাং, চেন, কাই, কাও আৰু ৱেই ৰাজ্যক সংযোগ কৰিছিল।<ref>Needham, 1971, p.269</ref> কাওয়ুন ব্যৱস্থাত সাম্ৰাজ্যিক কৰ আদায়ৰ বাবে অত্যন্ত প্ৰয়োজনীয় আছিল, যাৰ অধিকাংশ অংশ ধান তথা অন্যান্য শস্যৰ ৰূপত সংগৃহীত হৈছিল। আটাইতকৈ দীঘল খাল আছিল চীনৰ গ্ৰেণ্ড খাল, যিটো আজিও বিশ্বৰ আটাইতকৈ দীঘল আৰু সজীৱ খাল।<ref name="Langmead">{{cite book|author=Donald Langmead|title=Encyclopedia of Architectural and Engineering Feats|url=https://archive.org/details/encyclopediaofar0000lang/page/37|publisher=ABC-CLIO|isbn=978-1-57607-112-0|page=37|year=2001}}</ref> ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্য ১,৭৯৪ কিমি (১,১১৫ মাইল), আৰু এইটো সম্ৰাট ইয়াং গোৱাংৰ ঝুওডু (বৰ্তমান [[বেইজিং]]) আৰু ইউহাং (বৰ্তমান হাংঝৌ)ৰ মাজত যাত্ৰাৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। প্ৰকল্পটো ৬০৫ চনত আৰম্ভ হৈ ৬০৯ চনত সম্পূৰ্ণ হৈছিল যদিও ইয়াৰ বহু অংশত পুৰণি খালসমূহ সংযুক্ত কৰা হৈছিল; এই খালৰ আটাইতকৈ পুৰণি অংশ খ্ৰী.পূ. ৪৮৬ চনৰ পৰাই বিদ্যমান। আনকি ইয়াৰ নগৰীয়া সংকীৰ্ণ অংশতো ইয়াৰ প্ৰস্থ ৩০ মিটাৰৰ তলত নামি নাযায়। খ্ৰী.পূ. ৫ম শতিকাত আচেমেনীয় সাম্ৰাজ্যৰ ৰজা জাৰ্জেছে প্ৰথমে মাউণ্ট এথছ উপদ্বীপৰ ভিত্তিত জাৰ্জেছে খাল নিৰ্মাণৰ আদেশ দিয়ে।<ref name="VII, 22">Herodotus [https://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Hdt.+7.22 VII, 22]</ref> এই খাল দ্বিতীয় গ্ৰীচ-চাৰ আৰু পাৰ্চী [[যুদ্ধ]]ৰ বাবে প্ৰস্তুতি হিচাপে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। ই [[ইউৰোপ]]ত পাৰ্চী সাম্ৰাজ্য এৰি থৈ যোৱা কেইটামান কীৰ্তিচিহ্নৰ ভিতৰত অন্যতম।<ref name="BSA98">Isserlin et al., 2003, The Canal of Xerxes</ref> গ্ৰীক অভিযন্তাসকলে [[ছুৱেজ খাল]]ত খ্ৰী.পূ. ৩য় শতিকাৰ পৰাই লক ব্যৱস্থা ব্যৱহাৰ কৰি পানী নিয়ন্ত্ৰণ কৰিছিল।<ref>Moore, 1950</ref><ref name="Froriep 1986, 46">Froriep, 1986</ref><ref>Schörner, 2000</ref> হোহোকাম আছিল এখন সমাজ যিয়ে বৰ্তমানৰ এৰিজোনা (USA) আৰু ছ'নোৰা ([[মেক্সিকো]]) অঞ্চলত বাস কৰিছিল। তেওঁলোকৰ [[জলসিঞ্চন]] ব্যৱস্থাই ১৩০০ খ্ৰীষ্টাব্দৰ ভিতৰত দক্ষিণ-পশ্চিম [[আমেৰিকা]]ত আটাইতকৈ বেছি জনসংখ্যাক সহায় কৰিছিল। ১৯৯০ চনত ছাণ্টা ক্ৰুজ [[নদী]]ৰ পাৰৰ টাচছন বেচিনত চলা খন্দকত হোহোকামৰ পূৰ্বপুৰুষ বুলি বিশ্বাস কৰা এখন সংস্কৃতিৰ সন্ধান পোৱা গৈছিল।<ref>2007 COP Treatment Plan</ref> তেওঁলোকে খ্ৰী.পূ. ২০০০ চনত দক্ষিণ এৰিজোনা দখল কৰিছিল আৰু প্ৰাৰম্ভিক [[কৃষি]] যুগত [[কুঁহিয়াৰ]] খেতি কৰিছিল, গাঁৱত স্থায়ীভাৱে বাস কৰিছিল, আৰু উন্নত খাল নিৰ্মাণ কৰিছিল। ফিনিক্স মহানগৰ অঞ্চলৰ হোহোকাম খাল নেটৱৰ্ক আছিল প্ৰাচীন [[উত্তৰ আমেৰিকা]]ৰ ভিতৰত আটাইতকৈ জটিল। এই খালবোৰৰ কিছু অংশ পুনঃসংস্কাৰ কৰি ছল্ট ৰিভাৰ প্ৰকল্পৰ অধীনত আজিও পানী যোগানত ব্যৱহাৰ কৰা হয়। [[File:Yodha Ela.jpg|thumb|right|যোধ এলা, [[অনুৰাধাপুৰা]], [[শ্ৰীলংকা]]]] [[সিংহল ভাষা|সিংহলী]]সকলে খ্ৰীষ্টাব্দ ৪৫৯ চনত যোধ এলা নামৰ ৮৭ কিমি (৫৪ মাইল) দীঘল খাল এখন নিৰ্মাণ কৰিছিল যিটো কালা ৱেৱাৰ পৰা থিছা ৱেৱালৈ পানী কঢ়িয়াই নিয়াৰ বাবে নহয়, বৰঞ্চ খালটো নিজেই এটা দীঘলীয়া জলাশয়ৰ দৰে কাম কৰি মাজে মাজে ৬৬টা ক্ষুদ্ৰ জলাশয় সৃষ্টি কৰিছিল।<ref>{{Cite web|url=https://srilanka.travel/yoda-ela |title=Yoda Ela – An Ancient Engineering Marvel}}</ref><ref>{{cite book|title=Outlines of Ceylon History|isbn = 9788120613638|url=https://books.google.com/books?id=cDwvQF_OgvMC&q=yodha+ela&pg=PA77|last1 = Obeyesekere|first1 = Donald|year = 1999| publisher=Asian Educational Services }}</ref> এই খাল অতি সৰু ঢালেৰে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল আৰু সংস্কাৰৰ পিছতো আজিও ব্যৱহাৰ হৈ আছে। ===মধ্য যুগ=== [[File:Thal Canal.JPG|thumb|থাল খাল, পঞ্জাব, [[পাকিস্তান]]]] ===আধুনিক যুগৰ আৰম্ভণি=== [[File:SL Negombo asv2020-01 img02 Dutch canal.jpg|thumb|শ্ৰীলংকাৰ নেগোম্বোত ডাচ খাল]] ===ঔদ্যোগিক বিপ্লৱ=== [[File:Pickering's Bridge, Bridgewater Canal.jpg|thumb|ইংলেণ্ডৰ ব্ৰীজৱাটাৰ খাল]] ===ঊনবিংশ শতিকা=== [[File:Amsterdam - Herengracht - 0206.jpg|thumb|আমষ্টাৰডামৰ এটা খালত এটা পৰিয়ালে নাও চলাইছে। ]] ==পানীৰ ওপৰত চহৰ== [[File:Herengracht tussen Beulingstraat en Koningsplein pic1.JPG|thumb|নেদাৰলেণ্ডৰ আমষ্টাৰডামৰ এটা খাল (Gracht)]] [[File:Griboyedov Canal 2.jpg|thumb|[[ৰাছিয়া]]ৰ চেণ্ট পিটাৰ্ছবাৰ্গৰ গ্ৰীবয়েডভ খাল]] [[File:Goldcoast Queensland Australia aerial view.jpg|right|thumb|[[অষ্ট্ৰেলিয়া]]ৰ কুইন্সলেণ্ডৰ গোল্ড কোষ্টৰ মানৱসৃষ্ট খালৰ আকাশী দৃশ্য]] [[File:Utrecht Canals - July 2006.jpg|thumb|[[নেদাৰলেণ্ড]]ৰ উট্ৰেখ্টৰ অউডেগ্ৰাখ্টৰ কাষৰ ঘাট]] [[File:Quai Maréchal de Lattre de Tassigny, Sète 02.jpg|thumb|[[ফ্ৰান্স]]ৰ চেটাত থকা লা পেইৰেড খাল]] ==নাও== [[File:Panama Canal Miraflores Locks.jpg|thumb|পানামা খাল, পানামাৰ মিৰাফ্ল'ৰেছ লকত দুখন পানামেক্স জাহাজ]] অভ্যন্তৰীণ খালবোৰত প্ৰায়ে তেওঁলোকৰ বাবে বিশেষভাৱে নাও নিৰ্মাণ কৰা হৈছে। ইয়াৰ উদাহৰণ হ'ল ব্ৰিটিছ সংকীৰ্ণ নাও, যি ৭২ ফুট (২১.৯৫ মিটাৰ) পৰ্যন্ত দীঘল আৰু ৭ ফুট (২.১৩ মিটাৰ) বহল আৰু ইয়াক মূলতঃ ব্ৰিটিছ মিডলেণ্ড খালৰ বাবে নিৰ্মাণ কৰা হৈছিল। এই ক্ষেত্ৰত সীমিত কাৰক আছিল তলাৰ আকাৰ। পানামা খালটোৰ ওপৰতো এইটোৱেই সীমিত কাৰক য'ত ২০১৬ চনৰ ২৬ জুনলৈকে পানামাস্কৰ জাহাজসমূহৰ দৈৰ্ঘ্য ২৮৯.৫৬ মিটাৰ (৯৫০ ফুট) আৰু ৩২.৩১ মিটাৰ (১০৬ ফুট) বীমত সীমাবদ্ধ আছিল যেতিয়া ডাঙৰ তলা খোলাৰ ফলত ডাঙৰ নিউ পানামেক্স জাহাজসমূহ পাৰ হ'ব পৰা যায়। লকবিহীন ছুৱেজ খালৰ বাবে ছুৱেজমেক্স জাহাজৰ বাবে সীমিত কাৰক সাধাৰণতে ড্ৰাফ্ট, যিটো ১৬ মিটাৰ (৫২.৫ ফুট)লৈকে সীমিত। স্কেলৰ আনটো মূৰত বুডে খালৰ দৰে টাব-বোট খালবোৰ হেলনীয়া বিমান বা নাও লিফ্টৰ ক্ষমতাৰ বাবে ইয়াৰ দৈৰ্ঘ্যৰ বেছিভাগ সময় ১০ টনৰ তলৰ নাওত সীমাবদ্ধ আছিল। বেছিভাগ খালৰ উচ্চতাৰ সীমা হয় দলং বা সুৰংগৰ দ্বাৰা আৰোপ কৰা হয়। ==খালৰ তালিকা== *[[আফ্ৰিকা]] **বাহৰ ইউছেফ **এল চালাম খাল ([[ইজিপ্ত]]) **ইব্ৰাহিমিয়া খাল (ইজিপ্ত) **মাহমুদিয়া খাল (ইজিপ্ত) **[[ছুৱেজ খাল]] (ইজিপ্ত) *[[এছিয়া]] **ৰজা আব্দুল্লা খাল ([[জৰ্ডান]]) **কানাত আল-জৈছ ([[ইৰাক]]) *[[ইউৰোপ]] **ডানুবে–ক'লা সাগৰৰ খাল (ৰোমানিয়া) **উত্তৰ ক্ৰিমিয়ান খাল ([[ইউক্ৰেইন]]) **গ্ৰেট বেকা খাল (ছাৰ্বিয়া) *[[উত্তৰ আমেৰিকা]] **[[পানামা খাল]] ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:প্ৰযুক্তি]] [[শ্ৰেণী:কলা]] fncmct5tv6e1578hcxbfypbt3fy7d9g 4 122685 517584 2025-06-13T02:40:48Z অনামিকা(চুমু) বড়া 22159 নতুন পৃষ্ঠা: {{ৱিকিপত্ৰিকা মূলপৃষ্ঠা | সংখ্যা = <center><span style="text-shadow:10px 10px 10px #FCE205; font-size:20px"><font color=#6A5ACD> চতুৰ্দশ বৰ্ষ <nowiki>|</nowiki> জুলাই <nowiki>|</nowiki> ২০২৪ <nowiki>|</nowiki> সপ্তম | সম্পাদকীয় = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/ৱিকি... 517584 wikitext text/x-wiki {{ৱিকিপত্ৰিকা মূলপৃষ্ঠা | সংখ্যা = <center><span style="text-shadow:10px 10px 10px #FCE205; font-size:20px"><font color=#6A5ACD> চতুৰ্দশ বৰ্ষ <nowiki>|</nowiki> জুলাই <nowiki>|</nowiki> ২০২৪ <nowiki>|</nowiki> সপ্তম | সম্পাদকীয় = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/ৱিকিমিডিয়ানৰ মনৰ কথা | ভাল প্ৰবন্ধ = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/ভাল প্ৰবন্ধ | সক্ৰিয় সদস্যসমূহ = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/সক্ৰিয় সদস্যসমূহ | যোৱা মাহ =জুন-২০২৫ | পৰৱৰ্তী মাহ =আগষ্ট-২০২৫ | সৃষ্টি কৰা প্ৰবন্ধসমূহ = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুন-২০২৫ত সৃষ্টি কৰা প্ৰবন্ধসমূহ | বিশেষ অভিলেখ = <!--ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/জুন মাহৰ বিশেষ অভিলেখ--> | নিৰ্বাচিত চিত্ৰ = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/নিৰ্বাচিত চিত্ৰ | পদক = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/পদক | উল্লেখনীয় কাম = ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/উল্লেখনীয় কাম | নিৰ্বাচিত উদ্ধৃতি=ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/নিৰ্বাচিত উদ্ধৃতি | উল্লেখনীয় ৱিকিমিডিয়ান =<!-- ৱিকিপিডিয়া:ৱিকিপত্ৰিকা/জুলাই-২০২৫/উল্লেখনীয় ৱিকিমিডিয়ান--> }} [[শ্ৰেণী:ৱিকিপিডিয়া প্ৰচাৰপত্ৰিকা]] 0dt64nepmlb6bn6rbxwtz17qxxcs0v7 4 122686 517585 2025-06-13T03:38:07Z অনামিকা(চুমু) বড়া 22159 নতুন পৃষ্ঠা: <!-- __NOTOC__ <center><span style="text-shadow:10px 10px 10px #FCE205; font-size:20px"><font color=#6A5ACD>'''''মুঠ প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা = {{gap}}১ '''''</font></span></center> {{Rule|}} {{columns-list|3| =='''''বিশ্বৰ প্ৰেক্ষাপট'''''== ===ব্যক্তি বিষয়ক=== # [[লৰ্ড বায়ৰন]] # [[নিলুফাৰ ৰহমানী]] # নায়েৰা... 517585 wikitext text/x-wiki <!-- __NOTOC__ <center><span style="text-shadow:10px 10px 10px #FCE205; font-size:20px"><font color=#6A5ACD>'''''মুঠ প্ৰবন্ধৰ সংখ্যা = {{gap}}১ '''''</font></span></center> {{Rule|}} {{columns-list|3| =='''''বিশ্বৰ প্ৰেক্ষাপট'''''== ===ব্যক্তি বিষয়ক=== # [[লৰ্ড বায়ৰন]] # [[নিলুফাৰ ৰহমানী]] # [[নায়েৰা নুৰ]] # [[]] ===গ্ৰন্থ বিষয়ক=== # [[লজ্জা (উপন্যাস)]] # [[]] # [[]] ===চলচ্চিত্ৰ বিষয়ক=== # [[]] # [[]] # [[]] ===অন্যান্য=== # [[নৰকৰ দুৱাৰ]] # [[পৰ্তুগাল]] # [[ৱাকা ৱাকা (দিচ টাইম ফৰ আফ্ৰিকা)]] # [[কিনশাচা]] # [[হজ আৰু উমৰাৰ মন্ত্ৰালয়]] # [[ৰ’জা ক্লিন’ফিলা]] # [[]] # [[]] # [[]] =='''''ভাৰতীয় পটভূমি'''''== ===ব্যক্তি বিষয়ক=== # [[চন্দ্ৰ শেখৰ ঘোষ]] # [[লোকনাথ ব্ৰহ্মচাৰী]] # [[পান সিং তোমৰ]] # [[কবিৰ সুমন]] # [[চাবা সৌদাগৰ]] # [[আইশা আহমেদ]] # [[খান ছাৰ]] # [[জটিলেশ্বৰ মুখোপাধ্যায়]] # [[শিৱাজী চট্টোপাধ্যায়]] # [[সায়ন্তিকা বন্দ্যোপাধ্যায়]] # [[বিনয় ঘোষ]] # [[লাকী আলী]] # [[]] # [[]] ===গ্ৰন্থ বিষয়ক=== # [[হাজাৰ চুৰাশিৰ মা (উপন্যাস)]] # [[শেষেৰ কবিতা (উপন্যাস)]] # [[পুতুল নাচেৰ ইতিকথা]] # [[গোৰা (উপন্যাস)]] # [[অনিমেষ চতুষ্ক (উপন্যাস)]] # [[পথেৰ পাঁচালী (উপন্যাস)]] # [[পদ্মানদীৰ মাঝি (উপন্যাস)]] # [[নিৰ্বাচিত কলাম (গ্ৰন্থ)]] # [[]] ===চলচ্চিত্ৰ বিষয়ক=== # [[নাট বল্টু]] # [[গোপাল ভাঁড় (টেলিভিছন ধাৰাবাহিক)]] # [[বৰবাদ (২০১৪ চলচ্চিত্ৰ)]] # [[]] # [[]] # [[]] ===অন্যান্য=== # [[ভাৰতৰ ভিছা নীতি]] # [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] # [[]] =='''''অসম বিষয়ক'''''== ===ব্যক্তি বিষয়ক=== # [[দীনেশ গোস্বামী]] # [[ধীৰেশ্বৰ কলিতা]] # [[]] # [[]] ===গ্ৰন্থ বিষয়ক=== # [[]] # [[]] # [[]] ===চলচ্চিত্ৰ বিষয়ক=== # [[]] # [[]] # [[]] ===অন্যান্য=== # [[চলিহা বাৰেঘৰ সত্ৰ]] # [[]] # [[]] =='''''সানমিহলি'''''== # [[১৯৮৭]] # [[গুৰু]] # [[অনশন ধৰ্মঘট]] # [[গণমাধ্যম]] # [[যন্ত্ৰ]] # [[ভাস্কৰ্য]] # [[মৃৎশিল্প]] # [[মতাদৰ্শ]] # [[সাম্ৰাজ্যবাদ]] # [[ঔপনিৱেশিকতাবাদ]] # [[একনায়কত্ববাদ]] # [[ৰাজতন্ত্ৰ]] # [[গণৰাজ্য]] # [[মাইক্ৰʼপ্লাষ্টিক]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] # [[]] }} --> 6tvwd8yf9ly0pbhrecqefgvc7fvt3t6 4 122688 517590 2025-06-13T04:51:42Z ঋতুপৰ্ণা হাজৰিকা 44490 নতুন পৃষ্ঠা: বড়োসকলৰ সাজ-পাৰ:- মানৱ সমাজৰ তিনি প্ৰকাৰৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীৰ ভিতৰত এক অন্যতম প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰী হ'ল - সাজ-পাৰ। বড়োসকলৰ সাজ-পাৰ হৈছে এক আড়ম্বৰপূৰ্ণ,বৈভৱময় আৰু... 517590 wikitext text/x-wiki বড়োসকলৰ সাজ-পাৰ:- মানৱ সমাজৰ তিনি প্ৰকাৰৰ মৌলিক প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰীৰ ভিতৰত এক অন্যতম প্ৰয়োজনীয় সামগ্ৰী হ'ল - সাজ-পাৰ। বড়োসকলৰ সাজ-পাৰ হৈছে এক আড়ম্বৰপূৰ্ণ,বৈভৱময় আৰু ঐতিহ্যগত সাজ- সজ্জা,যি সাধাৰণতে বিশেষ অনুষ্ঠান বা উৎসৱত পৰিধান কৰা হয়। গৱেষকসকলৰ মতে আৰ্যসকল অহাৰ আগৰে পৰাই বড়ো জনগোষ্ঠীসকলে মুগা পোহাৰ কাম আৰম্ভ কৰিছিল। বোৱা- কটা কামত বড়ো মহিলাসকল যথেষ্ট পাকৈত আছিল। সেয়েহে তেওঁলোকে তাঁতশালত কল্পনাৰ ৰহণ সানি কাপোৰত ফুটাই তুলিছিল জীৱনৰ সুৰীয়া সপোন। তেওঁলোকৰ সমাজত ব্যৱহৃত সাজ- পাৰক তিনিটা ভাগত ভগাব পাৰি- মহিলাই পৰিধান কৰা পৰম্পৰাগত সাজ-পাৰ, পুৰুষে ব্যৱহাৰ কৰা সাজ- পাৰ আৰু উভয়ে ব্যৱহাৰ কৰা সাজ-পাৰ। মহিলাই পৰিধান কৰা সাজ-পাৰ- ১/ দখনা- বড়ো মহিলাসকলে পৰম্পৰাগতভাৱে পৰিধান কৰা এক অন্যতম বস্ত্ৰ - দখনা।ৰেচম,পাটমুগা, এৰিমুগা আৰু সূতাৰেও দখনা প্ৰস্তুত কৰা হয়। সাধাৰণতে ইয়াৰ দিশ ৩ মিটাৰ।এই দীঘ-প্ৰস্থ অৱশ্যে কেতিয়াবা তিৰুতা ছোৱালীৰ দেহৰ অৱয়বৰ ওপৰত ভিত্তি কৰি কম-বেছি হোৱাও দেখা যায়। দখনাখন প্ৰধানকৈ দুটা ভাগত ভগাব পাৰি- (ক) মাথা দখনা বা বিদন দখনা:- এইবিধ দখনাক উকা বা সাধাৰণ দখনাও বোলা হয়। ইয়াত কোনো ফুল নাথাকে কেৱল আঁচ আঁচকৈ বোৱা দখনাখনত ফুলৰ পৰিবৰ্তে পাৰি লগাই দিয়া হয়। (খ)আগৰ গুবৈ:- গোটেইখন দখনাতে ফুল বা ডিজাইন কৰা হয়। কেতিয়াবা দখনাখনত পাতলিয়াকৈ থকা দেখা যায় আৰু কেতিয়াবা পাৰিত মাত্ৰ ডিজাইন কৰা হয়। (২)জীমগ্ৰা(চাদৰ):- এইবিধ বস্ত্ৰ দেহৰ বক্ষস্থল ঢাকি ৰাখিবৰ বাবে পৰিধান কৰে। ইয়াৰ দীঘ আঢ়ৈ মিটাৰ আৰু পুতল এক মিটাৰ। (৩)আলোৱান:- এইবিধ বস্ত্ৰ জাৰকালি ব্যৱহাৰ কৰে। ইয়াক ভিন্ন ৰঙৰ কপাহী সূতাৰে তৈয়াৰ কৰা হয়। (৪)দোংগা মেখেলা:- এইবিধ বস্ত্ৰ দেহৰ বক্ষস্থলৰ পৰা ভৰিৰ সৰু গাঁঠিলৈকে ঢাকি থকাকৈ পৰিধান কৰে। দোংগা মেখেলাত ফুল নাথাকে আৰু ই একৰঙী হয়। পুৰুষে পৰিধান কৰা সাজ-পাৰ:- (১)গামছা:- বড়োসকলৰ বিয়াত দৰাই পৰিধান কৰা এবিধ বস্ত্ৰ। ইয়াৰ দীঘ ২ মিটাৰ আৰু প্ৰস্থ ১.২ মিটাৰ। (২) গছলা:- এইবিধ তাঁতশালত বৈ উলিওৱা এবিধ চোলা। কিন্তু আজিকালি যুৱপ্ৰজন্মৰ প্ৰায়ে ইয়াক পৰিধান কৰা দেখা পোৱা নাযায়। (৩) পাগুৰি:- বড়ো পুৰুষসকলে বিভিন্ন সময়ত পাগুৰি পৰিধান কৰে। তেওঁলোকৰ পাগুৰিক ফালি খাওখানায় বুলি কোৱা হয়। পূজা-পাতল কৰাৰ সময়ত দেউৰীয়ে পাগুৰি মৰাটো বাধ্যতামূলক। উমৈহতীয়া সাজ-পাৰ:- (১)আৰনাই:- বড়োসকলৰ পুৰুষ আৰু মহিলা উভয়ে ডিঙিত মেৰিয়াই পৰিধান কৰা এবিধ সৰু বস্ত্ৰ হৈছে -আৰনাই। আলহীক মৰম আৰু সন্মানৰ প্ৰতীকৰূপেও এইবিধ বস্ত্ৰ ব্যৱহাৰ কৰা হয়। সাধাৰণতে ইয়াৰ দীঘ পাঁচ ফুট আৰু প্ৰস্থ দুই ফুট। (২)এৰী- চাদৰ:- শীত কালত শীত নিবাৰণৰ বাবে প্ৰস্তুত কৰা এবিধ বস্ত্ৰ। ইয়াক বড়ো ভাষাত “ইন্দি ছি জীমগ্ৰা ”বুলি কোৱা হয়। এইবিধ চাদৰ এৰীপলুৰ পৰা উৎপাদিত সূতাৰ পৰা তৈয়াৰ কৰা হয়। (৩) ফালি:- ইয়াৰ দীঘ পাঁচ বা ছয় ফুট আৰু প্ৰস্থ এক বা‌ দুই ফুট। পুৰুষসকলে ফালিক কেতিয়াবা ডিঙিত লোৱাৰ উপৰিও কঁকালৰ বেল্ট হিচাপেও ব্যৱহাৰ কৰে। প্ৰতিগৰাকী বড়ো শিপিনীয়ে বয়ন কলাত পাৰ্গত। তেওঁলোকক সৰুৰে পৰাই ৰন্ধন প্ৰকৰণৰ লগতে বোৱা কটাতো দক্ষ কৰি তোলা হয়। qbkwo072ut9e7bpdoaoni299kihig33 0 122689 517591 2025-06-13T05:07:48Z Ishanjyotibora 14131 [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]]-লৈ পুনৰ্নিৰ্দেশ কৰা হ'ল 517591 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[এয়াৰ ইণ্ডিয়া ফ্লাইট ১৭১]] f9x5b7sflwk4ljkbuxhrntqalyqlqdf 0 122690 517592 2025-06-13T05:12:29Z Ishanjyotibora 14131 নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox aircraft occurrence | name = Indian Airlines Flight 814 | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = The hijacked plane at [[Kandahar International Airport|Kandahar]] with [[Taliban]] men in the foreground | occurrence_type = Hijacking | date = 24 December 1999 – 31 December 1999 | summary = [[Aircraft hijacking|Hijacking]] | site = Hijacked in Indian airspace en-route... 517592 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = Indian Airlines Flight 814 | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = The hijacked plane at [[Kandahar International Airport|Kandahar]] with [[Taliban]] men in the foreground | occurrence_type = Hijacking | date = 24 December 1999 – 31 December 1999 | summary = [[Aircraft hijacking|Hijacking]] | site = Hijacked in Indian airspace en-route from [[Kathmandu]] to [[Delhi]]; Later landed at [[Amritsar]], [[Lahore]], [[Dubai]] and [[Kandahar]] | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = The aircraft involved, VT-EDW, seen a few days after the hijacking | aircraft_type = [[Airbus A300|Airbus A300B2-101]] | operator = [[Indian Airlines]] | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = [[Tribhuvan International Airport]] | destination = [[Indira Gandhi International Airport]] | passengers = 179 (including 5 hijackers) | crew = 11 | injuries = 17 | fatalities = 1 | survivors = 189 | occupants = 190 }} '''Indian Airlines Flight 814''', commonly known as '''IC 814''', was an [[Indian Airlines]] [[Airbus A300]] that was [[Aircraft hijacking|hijacked]] on 24 December 1999 by five members of [[Harkat-ul-Mujahideen]]. The passenger flight, en route from [[Tribhuvan International Airport|Kathmandu]] to [[Indira Gandhi International Airport|Delhi]], was taken over shortly after it entered Indian airspace at about 16:53 [[Indian Standard Time|IST]]. The aircraft carried 190 occupants &mdash; 179 passengers and 11 crew members including [[Pilot in command|Captain]] Devi Sharan, [[First officer (aviation)|First Officer]] Rajinder Kumar, and [[Flight engineer|Flight Engineer]] Anil Kumar Jaggia. The aircraft was flown to [[Amritsar airport|Amritsar]], [[Lahore Airport|Lahore]], and [[Al Minhad Air Base|Dubai]]. While in Dubai, the hijackers released 27 passengers plus the body of a male hostage who had been stabbed by the hijackers multiple times. Later, on 25 December, the hijackers forced the aircraft to land in [[Kandahar airport|Kandahar]] in [[Islamic Emirate of Afghanistan (1996–2001)|Afghanistan]]. At the time, most of Afghanistan, including the Kandahar airport, was under the control of the [[Taliban]]. External intervention was hindered by Taliban men encircling the aircraft, and by the presence of two officers from the [[Inter-Services Intelligence]] of Pakistan. On 27 December after two days of internal discussions, the [[Indian Government]] sent a team of negotiators headed by Vivek Katju from the [[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], which also included officials [[Ajit Doval]] and [[C.D. Sahay]]. After days of negotiations, India agreed to release three men it had imprisoned for terrorism{{snd}}[[Ahmed Omar Saeed Sheikh]], [[Masood Azhar]] and [[Mushtaq Ahmed Zargar]]{{snd}}in exchange for the hostages. The hostage crisis ended on 31 December when the passengers and crew were released after the Indian government handed the three prisoners over to the Taliban. Despite Indian expectations that the three former prisoners and the hijackers would be arrested, the men were driven to the Pakistan border and released, and they have since been suspected of involvement in other terrorism-related incidents such as the [[2001 Indian Parliament attack]], 2002 kidnapping and murder of [[Daniel Pearl]], [[2016 Pathankot attack]] and the [[2019 Pulwama attack]]. India's [[Central Bureau of Investigation]] (CBI) charged ten people in relation to the case (with whereabouts unknown for seven including the five hijackers), of whom only two were convicted and sentenced to [[life imprisonment]]. The hijacking is a part of the [[2000 millennium attack plots|millennium attack plots]] in late 1999 and early 2000 by [[Al-Qaeda]] linked terrorists. rcksv5trzh2ctqy6ud7ys9ntiyobjn7 517593 517592 2025-06-13T05:14:07Z Ishanjyotibora 14131 +[[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]]; +[[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]]; +[[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] using [[WP:HC|HotCat]] 517593 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = Indian Airlines Flight 814 | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = The hijacked plane at [[Kandahar International Airport|Kandahar]] with [[Taliban]] men in the foreground | occurrence_type = Hijacking | date = 24 December 1999 – 31 December 1999 | summary = [[Aircraft hijacking|Hijacking]] | site = Hijacked in Indian airspace en-route from [[Kathmandu]] to [[Delhi]]; Later landed at [[Amritsar]], [[Lahore]], [[Dubai]] and [[Kandahar]] | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = The aircraft involved, VT-EDW, seen a few days after the hijacking | aircraft_type = [[Airbus A300|Airbus A300B2-101]] | operator = [[Indian Airlines]] | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = [[Tribhuvan International Airport]] | destination = [[Indira Gandhi International Airport]] | passengers = 179 (including 5 hijackers) | crew = 11 | injuries = 17 | fatalities = 1 | survivors = 189 | occupants = 190 }} '''Indian Airlines Flight 814''', commonly known as '''IC 814''', was an [[Indian Airlines]] [[Airbus A300]] that was [[Aircraft hijacking|hijacked]] on 24 December 1999 by five members of [[Harkat-ul-Mujahideen]]. The passenger flight, en route from [[Tribhuvan International Airport|Kathmandu]] to [[Indira Gandhi International Airport|Delhi]], was taken over shortly after it entered Indian airspace at about 16:53 [[Indian Standard Time|IST]]. The aircraft carried 190 occupants &mdash; 179 passengers and 11 crew members including [[Pilot in command|Captain]] Devi Sharan, [[First officer (aviation)|First Officer]] Rajinder Kumar, and [[Flight engineer|Flight Engineer]] Anil Kumar Jaggia. The aircraft was flown to [[Amritsar airport|Amritsar]], [[Lahore Airport|Lahore]], and [[Al Minhad Air Base|Dubai]]. While in Dubai, the hijackers released 27 passengers plus the body of a male hostage who had been stabbed by the hijackers multiple times. Later, on 25 December, the hijackers forced the aircraft to land in [[Kandahar airport|Kandahar]] in [[Islamic Emirate of Afghanistan (1996–2001)|Afghanistan]]. At the time, most of Afghanistan, including the Kandahar airport, was under the control of the [[Taliban]]. External intervention was hindered by Taliban men encircling the aircraft, and by the presence of two officers from the [[Inter-Services Intelligence]] of Pakistan. On 27 December after two days of internal discussions, the [[Indian Government]] sent a team of negotiators headed by Vivek Katju from the [[Ministry of Home Affairs (India)|Ministry of Home Affairs]], which also included officials [[Ajit Doval]] and [[C.D. Sahay]]. After days of negotiations, India agreed to release three men it had imprisoned for terrorism{{snd}}[[Ahmed Omar Saeed Sheikh]], [[Masood Azhar]] and [[Mushtaq Ahmed Zargar]]{{snd}}in exchange for the hostages. The hostage crisis ended on 31 December when the passengers and crew were released after the Indian government handed the three prisoners over to the Taliban. Despite Indian expectations that the three former prisoners and the hijackers would be arrested, the men were driven to the Pakistan border and released, and they have since been suspected of involvement in other terrorism-related incidents such as the [[2001 Indian Parliament attack]], 2002 kidnapping and murder of [[Daniel Pearl]], [[2016 Pathankot attack]] and the [[2019 Pulwama attack]]. India's [[Central Bureau of Investigation]] (CBI) charged ten people in relation to the case (with whereabouts unknown for seven including the five hijackers), of whom only two were convicted and sentenced to [[life imprisonment]]. The hijacking is a part of the [[2000 millennium attack plots|millennium attack plots]] in late 1999 and early 2000 by [[Al-Qaeda]] linked terrorists. ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]] [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]] [[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] h4vth9c5l6njrbrdjd7dubpswld457c 517594 517593 2025-06-13T05:16:03Z Ishanjyotibora 14131 517594 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = Indian Airlines Flight 814 | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = The hijacked plane at [[Kandahar International Airport|Kandahar]] with [[Taliban]] men in the foreground | occurrence_type = Hijacking | date = 24 December 1999 – 31 December 1999 | summary = [[Aircraft hijacking|Hijacking]] | site = Hijacked in Indian airspace en-route from [[Kathmandu]] to [[Delhi]]; Later landed at [[Amritsar]], [[Lahore]], [[Dubai]] and [[Kandahar]] | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = The aircraft involved, VT-EDW, seen a few days after the hijacking | aircraft_type = [[Airbus A300|Airbus A300B2-101]] | operator = [[Indian Airlines]] | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = [[Tribhuvan International Airport]] | destination = [[Indira Gandhi International Airport]] | passengers = 179 (including 5 hijackers) | crew = 11 | injuries = 17 | fatalities = 1 | survivors = 189 | occupants = 190 }} ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ বিমান ৮১৪, সাধাৰণতে আইচি ৮১৪ নামেৰে জনাজাত।এয়া আছিল ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ এয়াৰবাছ এ৩০০ যিখন ১৯৯৯ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত হৰকত-উল-মুজাহিদীনৰ পাঁচজন সদস্যই অপহৰণ কৰিছিল। কাঠমাণ্ডুৰ পৰা দিল্লী অভিমুখী পথত থকা যাত্ৰীবাহী বিমানখন ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত প্ৰৱেশ কৰাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে প্ৰায় ১৬:৫৩ IST বজাত অধিগ্ৰহণ কৰা হয়। বিমানখনত ১৯০ জন লোক আছিল — ১৭৯ জন যাত্ৰী আৰু কেপ্তেইন দেৱী শৰণ, প্ৰথম বিষয়া ৰাজিন্দৰ কুমাৰ, আৰু বিমান অভিযন্তা অনিল কুমাৰ জাগিয়াকে ধৰি ১১ জন ক্ৰু সদস্য।<ref>{{cite web|title=Unlawful Interference Airbus A300B2-101 VT-EDW, Friday 24 December 1999|url=https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|access-date=1 June 2024|work=[[Aviation Safety Network]]|archive-date=31 August 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240831164539/https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|url-status=live}}</ref> বিমানখন অমৃতসৰ, লাহোৰ, আৰু ডুবাইলৈ উৰুৱাই দিয়া হৈছিল। ডুবাইত থকাৰ সময়ত হাইজেকাৰে ২৭ জন যাত্ৰী আৰু লগতে হাইজেকাৰে একাধিকবাৰ ছুৰীৰে আঘাত কৰা এজন পুৰুষ পণবন্দীৰ মৃতদেহ মুকলি কৰি দিয়ে। পিছত ২৫ ডিচেম্বৰত অপহৰণকাৰীয়ে আফগানিস্তানৰ কান্দাহাৰত বিমানখন অৱতৰণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। সেই সময়ত কান্দাহাৰ বিমানবন্দৰকে ধৰি আফগানিস্তানৰ অধিকাংশ অঞ্চল তালিবানৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল। বিমানখনক ঘেৰি ধৰা তালিবান লোকে, আৰু পাকিস্তানৰ আন্তঃসেৱা চোৰাংচোৱা সংস্থাৰ দুজন বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ বাবে বাহ্যিক হস্তক্ষেপত বাধাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref name="BS">{{cite news|url=https://www.business-standard.com/india-news/what-happened-during-ic-814-hijack-the-focus-of-netflix-s-new-series-124090200554_1.html|title=What happened during IC-814 hijack?|newspaper=[[Business Standard]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024}}</ref><ref name="IE">{{cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|title=What was the IC-814 aircraft hijack, the subject of a new Netflix series?|newspaper=[[The Indian Express]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024|archive-date=1 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240901182409/https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|url-status=live}}</ref> ২৭ ডিচেম্বৰত দুদিনীয়া আভ্যন্তৰীণ আলোচনাৰ অন্তত ভাৰত চৰকাৰে গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা বিবেক কাটজুৰ নেতৃত্বত আলোচনাপন্থীৰ এটা দল প্ৰেৰণ কৰে, য’ত বিষয়া অজিত ডোভাল আৰু চি.ডি. সহায়। কেইবাদিনো চলি থকা আলোচনাৰ অন্তত ভাৰতে পণবন্দীসকলৰ বিনিময়ত সন্ত্ৰাসবাদৰ বাবে কাৰাগাৰত বন্দী কৰি ৰখা তিনিজন লোক – আহমেদ ওমৰ ছাইদ শ্বেখ, মাছুদ আজহাৰ আৰু মুস্তাক আহমেদ জাৰগাৰক মুকলি কৰি দিবলৈ সন্মত হয়।<ref name="Time">{{cite magazine|last=Rahman|first=Maseeh|date=17 January 2000|title=Who Was That Special Passenger?|language=en-US|magazine=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|access-date=2 September 2020|issn=0040-781X|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001195232/http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|url-status=live}}</ref> ৩১ ডিচেম্বৰত ভাৰত চৰকাৰে বন্দী তিনিজনক তালিবানৰ হাতত গতাই দিয়াৰ পিছত যাত্ৰী আৰু ক্ৰুক মুকলি কৰি দিয়াত পণবন্দী সংকটৰ অন্ত পৰে। প্ৰাক্তন বন্দী তিনিজন আৰু অপহৰণকাৰীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ব বুলি ভাৰতে আশা কৰা সত্ত্বেও লোককেইজনক গাড়ীৰে পাকিস্তান সীমান্তলৈ লৈ যোৱা হয় আৰু মুকলি কৰি দিয়া হয়, আৰু তেতিয়াৰ পৰাই তেওঁলোক ২০০১ চনৰ ভাৰতীয় সংসদ আক্ৰমণ, ২০০২ চনত ডেনিয়েল পাৰ্লৰ অপহৰণ আৰু হত্যা, ২০১৬ চনত পাঠানকোট আক্ৰমণ আৰু ২০১৯ চনত পুলৱামা আক্ৰমণৰ দৰে আন আন সন্ত্ৰাসবাদ সম্পৰ্কীয় কাণ্ডৰ সৈতে জড়িত থকাৰ সন্দেহ কৰা হৈছে। ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় তদন্তকাৰী সংস্থাই এই গোচৰৰ সন্দৰ্ভত দহজন লোকৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উত্থাপন কৰে (পাঁচজন অপহৰণকাৰীকে ধৰি সাতজনৰ অৱস্থা অজ্ঞাত), ইয়াৰে মাত্ৰ দুজনকহে দোষী সাব্যস্ত কৰি যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হয়। ১৯৯৯ চনৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০০০ চনৰ আৰম্ভণিতে আল কায়দাৰ সৈতে জড়িত সন্ত্ৰাসবাদীয়ে সহস্ৰাব্দৰ আক্ৰমণৰ পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে এই অপহৰণ।<ref name="EAM">{{cite report|url=https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/5481/Union+Home+Ministers+StatementIndian+Airlines+Flight+IC814|title=Union Home Minister's Statement(Indian Airlines Flight IC-814)|date=6 January 2000|access-date=1 June 2024|work=[[Ministry of External Affairs (India)|Ministry of External Affairs]], [[Government of India]]}}</ref><ref name="Bhattacharya">{{cite book|first=Samir|last=Bhattacharya|url=https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|title=Nothing But!|date=2014|publisher=[[Partridge Publishing]]|isbn=978-1-48281-787-4|page=213|access-date=8 September 2022|archive-date=8 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220908102941/https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|url-status=live}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]] [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]] [[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] sa8bhgu28l6x1v8df1m8itm5irdb2yw 517623 517594 2025-06-13T06:35:54Z Ishanjyotibora 14131 517623 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছ ফ্লাইট ৮১৪ | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = কান্দাহাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ,কান্দাহাৰত অপহৃত বিমানখন{{!}} অগ্ৰভূমিত তালিবানৰ লোক | occurrence_type = হাইজেকিঙ | date = ২৪ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ – ৩১ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ | summary = বিমান হাইজেক | site = কাঠমাণ্ডুৰ পৰা [[দিল্লী]]লৈ যোৱাৰ পথত ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত হাইজেক কৰে; পিছলৈ [[অমৃতসৰ]], [[লাহোৰ]], [[ডুবাই]] আৰু [[কান্দাহৰ]]ত অৱতৰণ কৰে। | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = ইয়াৰ লগত জড়িত বিমানখন, ভিটি-ইডিডব্লিউ, হাইজেকিঙৰ কেইদিনমান পিছত দেখা গৈছে | aircraft_type = এয়াৰবাছ A300 | operator = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনচ | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = ত্ৰিভুৱন আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | destination = ইন্দিৰা গান্ধী আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | passengers = ১৭৯ (৫জন হাইজেকাৰৰ সৈতে) | crew = ১১ | injuries = ১৭ | fatalities = ১ | survivors = ১৮৯ | occupants = ১৯০ }} ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ বিমান ৮১৪, সাধাৰণতে আইচি ৮১৪ নামেৰে জনাজাত।এয়া আছিল ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ এয়াৰবাছ এ৩০০ যিখন ১৯৯৯ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত হৰকত-উল-মুজাহিদীনৰ পাঁচজন সদস্যই অপহৰণ কৰিছিল। কাঠমাণ্ডুৰ পৰা দিল্লী অভিমুখী পথত থকা যাত্ৰীবাহী বিমানখন ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত প্ৰৱেশ কৰাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে প্ৰায় ১৬:৫৩ IST বজাত অধিগ্ৰহণ কৰা হয়। বিমানখনত ১৯০ জন লোক আছিল — ১৭৯ জন যাত্ৰী আৰু কেপ্তেইন দেৱী শৰণ, প্ৰথম বিষয়া ৰাজিন্দৰ কুমাৰ, আৰু বিমান অভিযন্তা অনিল কুমাৰ জাগিয়াকে ধৰি ১১ জন ক্ৰু সদস্য।<ref>{{cite web|title=Unlawful Interference Airbus A300B2-101 VT-EDW, Friday 24 December 1999|url=https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|access-date=1 June 2024|work=[[Aviation Safety Network]]|archive-date=31 August 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240831164539/https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|url-status=live}}</ref> বিমানখন অমৃতসৰ, লাহোৰ, আৰু ডুবাইলৈ উৰুৱাই দিয়া হৈছিল। ডুবাইত থকাৰ সময়ত হাইজেকাৰে ২৭ জন যাত্ৰী আৰু লগতে হাইজেকাৰে একাধিকবাৰ ছুৰীৰে আঘাত কৰা এজন পুৰুষ পণবন্দীৰ মৃতদেহ মুকলি কৰি দিয়ে। পিছত ২৫ ডিচেম্বৰত অপহৰণকাৰীয়ে আফগানিস্তানৰ কান্দাহাৰত বিমানখন অৱতৰণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। সেই সময়ত কান্দাহাৰ বিমানবন্দৰকে ধৰি আফগানিস্তানৰ অধিকাংশ অঞ্চল তালিবানৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল। বিমানখনক ঘেৰি ধৰা তালিবান লোকে, আৰু পাকিস্তানৰ আন্তঃসেৱা চোৰাংচোৱা সংস্থাৰ দুজন বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ বাবে বাহ্যিক হস্তক্ষেপত বাধাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref name="BS">{{cite news|url=https://www.business-standard.com/india-news/what-happened-during-ic-814-hijack-the-focus-of-netflix-s-new-series-124090200554_1.html|title=What happened during IC-814 hijack?|newspaper=[[Business Standard]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024}}</ref><ref name="IE">{{cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|title=What was the IC-814 aircraft hijack, the subject of a new Netflix series?|newspaper=[[The Indian Express]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024|archive-date=1 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240901182409/https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|url-status=live}}</ref> ২৭ ডিচেম্বৰত দুদিনীয়া আভ্যন্তৰীণ আলোচনাৰ অন্তত ভাৰত চৰকাৰে গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা বিবেক কাটজুৰ নেতৃত্বত আলোচনাপন্থীৰ এটা দল প্ৰেৰণ কৰে, য’ত বিষয়া অজিত ডোভাল আৰু চি.ডি. সহায়। কেইবাদিনো চলি থকা আলোচনাৰ অন্তত ভাৰতে পণবন্দীসকলৰ বিনিময়ত সন্ত্ৰাসবাদৰ বাবে কাৰাগাৰত বন্দী কৰি ৰখা তিনিজন লোক – আহমেদ ওমৰ ছাইদ শ্বেখ, মাছুদ আজহাৰ আৰু মুস্তাক আহমেদ জাৰগাৰক মুকলি কৰি দিবলৈ সন্মত হয়।<ref name="Time">{{cite magazine|last=Rahman|first=Maseeh|date=17 January 2000|title=Who Was That Special Passenger?|language=en-US|magazine=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|access-date=2 September 2020|issn=0040-781X|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001195232/http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|url-status=live}}</ref> ৩১ ডিচেম্বৰত ভাৰত চৰকাৰে বন্দী তিনিজনক তালিবানৰ হাতত গতাই দিয়াৰ পিছত যাত্ৰী আৰু ক্ৰুক মুকলি কৰি দিয়াত পণবন্দী সংকটৰ অন্ত পৰে। প্ৰাক্তন বন্দী তিনিজন আৰু অপহৰণকাৰীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ব বুলি ভাৰতে আশা কৰা সত্ত্বেও লোককেইজনক গাড়ীৰে পাকিস্তান সীমান্তলৈ লৈ যোৱা হয় আৰু মুকলি কৰি দিয়া হয়, আৰু তেতিয়াৰ পৰাই তেওঁলোক ২০০১ চনৰ ভাৰতীয় সংসদ আক্ৰমণ, ২০০২ চনত ডেনিয়েল পাৰ্লৰ অপহৰণ আৰু হত্যা, ২০১৬ চনত পাঠানকোট আক্ৰমণ আৰু ২০১৯ চনত পুলৱামা আক্ৰমণৰ দৰে আন আন সন্ত্ৰাসবাদ সম্পৰ্কীয় কাণ্ডৰ সৈতে জড়িত থকাৰ সন্দেহ কৰা হৈছে। ভাৰতৰ কেন্দ্ৰীয় তদন্তকাৰী সংস্থাই এই গোচৰৰ সন্দৰ্ভত দহজন লোকৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উত্থাপন কৰে (পাঁচজন অপহৰণকাৰীকে ধৰি সাতজনৰ অৱস্থা অজ্ঞাত), ইয়াৰে মাত্ৰ দুজনকহে দোষী সাব্যস্ত কৰি যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হয়। ১৯৯৯ চনৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০০০ চনৰ আৰম্ভণিতে আল কায়দাৰ সৈতে জড়িত সন্ত্ৰাসবাদীয়ে সহস্ৰাব্দৰ আক্ৰমণৰ পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে এই অপহৰণ।<ref name="EAM">{{cite report|url=https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/5481/Union+Home+Ministers+StatementIndian+Airlines+Flight+IC814|title=Union Home Minister's Statement(Indian Airlines Flight IC-814)|date=6 January 2000|access-date=1 June 2024|work=[[Ministry of External Affairs (India)|Ministry of External Affairs]], [[Government of India]]}}</ref><ref name="Bhattacharya">{{cite book|first=Samir|last=Bhattacharya|url=https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|title=Nothing But!|date=2014|publisher=[[Partridge Publishing]]|isbn=978-1-48281-787-4|page=213|access-date=8 September 2022|archive-date=8 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220908102941/https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|url-status=live}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]] [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]] [[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] 14az5cqoty4u8v1w1ujtgs4l1agja6m 517642 517623 2025-06-13T06:58:41Z Ishanjyotibora 14131 517642 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছ ফ্লাইট ৮১৪ | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = কান্দাহাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ,কান্দাহাৰত অপহৃত বিমানখন{{!}} অগ্ৰভূমিত তালিবানৰ লোক | occurrence_type = হাইজেকিঙ | date = ২৪ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ – ৩১ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ | summary = বিমান হাইজেক | site = কাঠমাণ্ডুৰ পৰা [[দিল্লী]]লৈ যোৱাৰ পথত ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত হাইজেক কৰে; পিছলৈ [[অমৃতসৰ]], [[লাহোৰ]], [[ডুবাই]] আৰু [[কান্দাহৰ]]ত অৱতৰণ কৰে। | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = ইয়াৰ লগত জড়িত বিমানখন, ভিটি-ইডিডব্লিউ, হাইজেকিঙৰ কেইদিনমান পিছত দেখা গৈছে | aircraft_type = এয়াৰবাছ A300 | operator = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনচ | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = ত্ৰিভুৱন আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | destination = ইন্দিৰা গান্ধী আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | passengers = ১৭৯ (৫জন হাইজেকাৰৰ সৈতে) | crew = ১১ | injuries = ১৭ | fatalities = ১ | survivors = ১৮৯ | occupants = ১৯০ }} '''ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছৰ বিমান ৮১৪''', ({{Lang-en|Indian Airlines Flight 814}}) সাধাৰণতে আইচি ৮১৪ নামেৰে জনাজাত। এইখন আছিল ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ এয়াৰবাছ এ৩০০ যিখন ১৯৯৯ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত হৰকত-উল-মুজাহিদীনৰ পাঁচজন সদস্যই হাইজেক কৰিছিল। [[কাঠমাণ্ডু]]ৰ পৰা [[দিল্লী]] অভিমুখী পথত থকা যাত্ৰীবাহী বিমানখন ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত প্ৰৱেশ কৰাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে প্ৰায় ১৬:৫৩ বজাত অধিগ্ৰহণ কৰা হয়। বিমানখনত ১৯০ জন লোক আছিল — ১৭৯ জন যাত্ৰী আৰু কেপ্তেইন দেৱী শৰণ, প্ৰথম বিষয়া ৰাজিন্দৰ কুমাৰ, আৰু বিমান অভিযন্তা অনিল কুমাৰ জাগিয়াকে ধৰি ১১ জন ক্ৰু সদস্য।<ref>{{cite web|title=Unlawful Interference Airbus A300B2-101 VT-EDW, Friday 24 December 1999|url=https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|access-date=1 June 2024|work=[[Aviation Safety Network]]|archive-date=31 August 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240831164539/https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|url-status=live}}</ref> বিমানখন [[অমৃতসৰ]], [[লাহোৰ]], আৰু [[ডুবাই]]লৈ উৰুৱাই দিয়া হৈছিল। ডুবাইত থকাৰ সময়ত হাইজেকাৰে ২৭ জন যাত্ৰী আৰু লগতে হাইজেকাৰে একাধিকবাৰ ছুৰীৰে আঘাত কৰা এজন পুৰুষ পণবন্দীৰ মৃতদেহ মুকলি কৰি দিয়ে। পিছত ২৫ ডিচেম্বৰত অপহৰণকাৰীয়ে আফগানিস্তানৰ কান্দাহাৰত বিমানখন অৱতৰণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। সেই সময়ত কান্দাহাৰ বিমানবন্দৰকে ধৰি [[আফগানিস্তান]]ৰ অধিকাংশ অঞ্চল [[তালিবান]]ৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল। বিমানখনক ঘেৰি ধৰা তালিবান লোকে, আৰু [[পাকিস্তান]]ৰ আন্তঃসেৱা চোৰাংচোৱা সংস্থাৰ দুজন বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ বাবে বাহ্যিক হস্তক্ষেপত বাধাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref name="BS">{{cite news|url=https://www.business-standard.com/india-news/what-happened-during-ic-814-hijack-the-focus-of-netflix-s-new-series-124090200554_1.html|title=What happened during IC-814 hijack?|newspaper=[[Business Standard]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024}}</ref><ref name="IE">{{cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|title=What was the IC-814 aircraft hijack, the subject of a new Netflix series?|newspaper=[[The Indian Express]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024|archive-date=1 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240901182409/https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|url-status=live}}</ref> ২৭ ডিচেম্বৰত দুদিনীয়া আভ্যন্তৰীণ আলোচনাৰ অন্তত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা বিবেক কাটজুৰ নেতৃত্বত আলোচনাপন্থীৰ এটা দল প্ৰেৰণ কৰে, য’ত বিষয়া আছিল অজিত ডোভাল আৰু চি.ডি. সহায়। কেইবাদিনো চলি থকা আলোচনাৰ অন্তত ভাৰতে পণবন্দীসকলৰ বিনিময়ত সন্ত্ৰাসবাদৰ বাবে কাৰাগাৰত বন্দী কৰি ৰখা তিনিজন লোক – আহমেদ ওমৰ ছাইদ শ্বেখ, মাছুদ আজহাৰ আৰু মুস্তাক আহমেদ জাৰগাৰক মুকলি কৰি দিবলৈ সন্মত হয়।<ref name="Time">{{cite magazine|last=Rahman|first=Maseeh|date=17 January 2000|title=Who Was That Special Passenger?|language=en-US|magazine=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|access-date=2 September 2020|issn=0040-781X|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001195232/http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|url-status=live}}</ref> ৩১ ডিচেম্বৰত ভাৰত চৰকাৰে বন্দী তিনিজনক তালিবানৰ হাতত গতাই দিয়াৰ পিছত যাত্ৰী আৰু ক্ৰুক মুকলি কৰি দিয়াত পণবন্দী সংকটৰ অন্ত পৰে। প্ৰাক্তন বন্দী তিনিজন আৰু অপহৰণকাৰীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ব বুলি ভাৰতে আশা কৰা সত্ত্বেও লোককেইজনক গাড়ীৰে পাকিস্তান সীমান্তলৈ লৈ যোৱা হয় আৰু মুকলি কৰি দিয়া হয়, আৰু তেতিয়াৰ পৰাই তেওঁলোক ২০০১ চনৰ ভাৰতীয় সংসদ আক্ৰমণ, ২০০২ চনত ডেনিয়েল পাৰ্লৰ অপহৰণ আৰু হত্যা, ২০১৬ চনত পাঠানকোট আক্ৰমণ আৰু ২০১৯ চনত পুলৱামা আক্ৰমণৰ দৰে আন আন সন্ত্ৰাসবাদ সম্পৰ্কীয় কাণ্ডৰ সৈতে জড়িত থকাৰ সন্দেহ কৰা হৈছে। ভাৰতৰ [[কেন্দ্ৰীয় অনুসন্ধান সংস্থা|কেন্দ্ৰীয় তদন্তকাৰী সংস্থা]]ই এই গোচৰৰ সন্দৰ্ভত দহজন লোকৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উত্থাপন কৰে (পাঁচজন অপহৰণকাৰীকে ধৰি সাতজনৰ অৱস্থা অজ্ঞাত), ইয়াৰে মাত্ৰ দুজনকহে দোষী সাব্যস্ত কৰি যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হয়। ১৯৯৯ চনৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০০০ চনৰ আৰম্ভণিতে আল কায়দাৰ সৈতে জড়িত [[সন্ত্ৰাসবাদ|সন্ত্ৰাসবাদী]]য়ে সহস্ৰাব্দৰ আক্ৰমণৰ পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে এই অপহৰণ সংঘটিত কৰিছিল।<ref name="EAM">{{cite report|url=https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/5481/Union+Home+Ministers+StatementIndian+Airlines+Flight+IC814|title=Union Home Minister's Statement(Indian Airlines Flight IC-814)|date=6 January 2000|access-date=1 June 2024|work=[[Ministry of External Affairs (India)|Ministry of External Affairs]], [[Government of India]]}}</ref><ref name="Bhattacharya">{{cite book|first=Samir|last=Bhattacharya|url=https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|title=Nothing But!|date=2014|publisher=[[Partridge Publishing]]|isbn=978-1-48281-787-4|page=213|access-date=8 September 2022|archive-date=8 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220908102941/https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|url-status=live}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]] [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]] [[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] fb9eimm4wueib8sqwc1pmcsgqu8iyjh 517644 517642 2025-06-13T06:59:56Z Ishanjyotibora 14131 517644 wikitext text/x-wiki {{Infobox aircraft occurrence | name = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছ ফ্লাইট ৮১৪ | image = KandaharHijacking.jpg | alt = | caption = কান্দাহাৰ আন্তঃৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ,কান্দাহাৰত অপহৃত বিমানখন{{!}} অগ্ৰভূমিত তালিবানৰ লোক | occurrence_type = হাইজেকিঙ | date = ২৪ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ – ৩১ ডিচেম্বৰ ১৯৯৯ | summary = বিমান হাইজেক | site = কাঠমাণ্ডুৰ পৰা [[দিল্লী]]লৈ যোৱাৰ পথত ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত হাইজেক কৰে; পিছলৈ [[অমৃতসৰ]], [[লাহোৰ]], [[ডুবাই]] আৰু [[কান্দাহৰ]]ত অৱতৰণ কৰে। | coordinates = | plane1_image = Airbus A300B2-101, Indian Airlines AN0133884.jpg | plane1_caption = ইয়াৰ লগত জড়িত বিমানখন, ভিটি-ইডিডব্লিউ, হাইজেকিঙৰ কেইদিনমান পিছত দেখা গৈছে | aircraft_type = এয়াৰবাছ A300 | operator = ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনচ | plane1_IATA = IC814 | plane1_ICAO = IAC814 | plane1_callsign = INDAIR 814 | tail_number = VT-EDW | origin = ত্ৰিভুৱন আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | destination = ইন্দিৰা গান্ধী আন্ত:ৰাষ্ট্ৰীয় বিমানবন্দৰ | passengers = ১৭৯ (৫জন হাইজেকাৰৰ সৈতে) | crew = ১১ | injuries = ১৭ | fatalities = ১ | survivors = ১৮৯ | occupants = ১৯০ }} '''ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছৰ বিমান ৮১৪''', ({{Lang-en|Indian Airlines Flight 814}}) সাধাৰণতে আইচি ৮১৪ নামেৰে জনাজাত। এইখন আছিল ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ এয়াৰবাছ এ৩০০ যিখন ১৯৯৯ চনৰ ২৪ ডিচেম্বৰত হৰকত-উল-মুজাহিদীনৰ পাঁচজন সদস্যই হাইজেক কৰিছিল। [[কাঠমাণ্ডু]]ৰ পৰা [[দিল্লী]] অভিমুখী পথত থকা যাত্ৰীবাহী বিমানখন ভাৰতীয় আকাশমাৰ্গত প্ৰৱেশ কৰাৰ কিছু সময়ৰ পিছতে প্ৰায় ১৬:৫৩ বজাত অধিগ্ৰহণ কৰা হয়। বিমানখনত ১৯০ জন লোক আছিল — ১৭৯ জন যাত্ৰী আৰু কেপ্তেইন দেৱী শৰণ, প্ৰথম বিষয়া ৰাজিন্দৰ কুমাৰ, আৰু বিমান অভিযন্তা অনিল কুমাৰ জাগিয়াকে ধৰি ১১ জন ক্ৰু সদস্য।<ref>{{cite web|title=Unlawful Interference Airbus A300B2-101 VT-EDW, Friday 24 December 1999|url=https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|access-date=1 June 2024|work=[[Aviation Safety Network]]|archive-date=31 August 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240831164539/https://asn.flightsafety.org/asndb/323604|url-status=live}}</ref> বিমানখন [[অমৃতসৰ]], [[লাহোৰ]], আৰু [[ডুবাই]]লৈ উৰুৱাই দিয়া হৈছিল। ডুবাইত থকাৰ সময়ত হাইজেকাৰে ২৭ জন যাত্ৰী আৰু লগতে হাইজেকাৰে একাধিকবাৰ ছুৰীৰে আঘাত কৰা এজন পুৰুষ পণবন্দীৰ মৃতদেহ মুকলি কৰি দিয়ে। পিছত ২৫ ডিচেম্বৰত অপহৰণকাৰীয়ে আফগানিস্তানৰ কান্দাহাৰত বিমানখন অৱতৰণ কৰিবলৈ বাধ্য কৰে। সেই সময়ত কান্দাহাৰ বিমানবন্দৰকে ধৰি [[আফগানিস্তান]]ৰ অধিকাংশ অঞ্চল [[তালিবান]]ৰ নিয়ন্ত্ৰণত আছিল। বিমানখনক ঘেৰি ধৰা তালিবান লোকে, আৰু [[পাকিস্তান]]ৰ আন্তঃসেৱা চোৰাংচোৱা সংস্থাৰ দুজন বিষয়াৰ উপস্থিতিৰ বাবে বাহ্যিক হস্তক্ষেপত বাধাৰ সৃষ্টি হৈছিল।<ref name="BS">{{cite news|url=https://www.business-standard.com/india-news/what-happened-during-ic-814-hijack-the-focus-of-netflix-s-new-series-124090200554_1.html|title=What happened during IC-814 hijack?|newspaper=[[Business Standard]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024}}</ref><ref name="IE">{{cite news|url=https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|title=What was the IC-814 aircraft hijack, the subject of a new Netflix series?|newspaper=[[The Indian Express]]|date=2 September 2024|access-date=2 September 2024|archive-date=1 September 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240901182409/https://indianexpress.com/article/explained/ic-814-aircraft-hijack-kandahar-real-story-9540351/|url-status=live}}</ref> ২৭ ডিচেম্বৰত দুদিনীয়া আভ্যন্তৰীণ আলোচনাৰ অন্তত [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] গৃহ পৰিক্ৰমা মন্ত্ৰালয়ৰ পৰা বিবেক কাটজুৰ নেতৃত্বত আলোচনাপন্থীৰ এটা দল প্ৰেৰণ কৰে, য’ত বিষয়া আছিল [[অজিত ডোভাল|অজিত ডোভা]]ল আৰু [[চি.ডি. সাহায়]]। কেইবাদিনো চলি থকা আলোচনাৰ অন্তত ভাৰতে পণবন্দীসকলৰ বিনিময়ত সন্ত্ৰাসবাদৰ বাবে কাৰাগাৰত বন্দী কৰি ৰখা তিনিজন লোক – আহমেদ ওমৰ ছাইদ শ্বেখ, মাছুদ আজহাৰ আৰু মুস্তাক আহমেদ জাৰগাৰক মুকলি কৰি দিবলৈ সন্মত হয়।<ref name="Time">{{cite magazine|last=Rahman|first=Maseeh|date=17 January 2000|title=Who Was That Special Passenger?|language=en-US|magazine=[[Time (magazine)|Time]]|url=http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|access-date=2 September 2020|issn=0040-781X|archive-date=1 October 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201001195232/http://content.time.com/time/world/article/0,8599,2053713,00.html|url-status=live}}</ref> ৩১ ডিচেম্বৰত ভাৰত চৰকাৰে বন্দী তিনিজনক তালিবানৰ হাতত গতাই দিয়াৰ পিছত যাত্ৰী আৰু ক্ৰুক মুকলি কৰি দিয়াত পণবন্দী সংকটৰ অন্ত পৰে। প্ৰাক্তন বন্দী তিনিজন আৰু অপহৰণকাৰীক গ্ৰেপ্তাৰ কৰা হ’ব বুলি ভাৰতে আশা কৰা সত্ত্বেও লোককেইজনক গাড়ীৰে পাকিস্তান সীমান্তলৈ লৈ যোৱা হয় আৰু মুকলি কৰি দিয়া হয়, আৰু তেতিয়াৰ পৰাই তেওঁলোক ২০০১ চনৰ ভাৰতীয় সংসদ আক্ৰমণ, ২০০২ চনত ডেনিয়েল পাৰ্লৰ অপহৰণ আৰু হত্যা, ২০১৬ চনত পাঠানকোট আক্ৰমণ আৰু ২০১৯ চনত পুলৱামা আক্ৰমণৰ দৰে আন আন সন্ত্ৰাসবাদ সম্পৰ্কীয় কাণ্ডৰ সৈতে জড়িত থকাৰ সন্দেহ কৰা হৈছে। ভাৰতৰ [[কেন্দ্ৰীয় অনুসন্ধান সংস্থা|কেন্দ্ৰীয় তদন্তকাৰী সংস্থা]]ই এই গোচৰৰ সন্দৰ্ভত দহজন লোকৰ বিৰুদ্ধে অভিযোগ উত্থাপন কৰে (পাঁচজন অপহৰণকাৰীকে ধৰি সাতজনৰ অৱস্থা অজ্ঞাত), ইয়াৰে মাত্ৰ দুজনকহে দোষী সাব্যস্ত কৰি যাৱজ্জীৱন কাৰাদণ্ডৰ শাস্তি প্ৰদান কৰা হয়। ১৯৯৯ চনৰ শেষৰ ফালে আৰু ২০০০ চনৰ আৰম্ভণিতে আল কায়দাৰ সৈতে জড়িত [[সন্ত্ৰাসবাদ|সন্ত্ৰাসবাদী]]য়ে সহস্ৰাব্দৰ আক্ৰমণৰ পৰিকল্পনাৰ অংশ হিচাপে এই অপহৰণ সংঘটিত কৰিছিল।<ref name="EAM">{{cite report|url=https://www.mea.gov.in/Speeches-Statements.htm?dtl/5481/Union+Home+Ministers+StatementIndian+Airlines+Flight+IC814|title=Union Home Minister's Statement(Indian Airlines Flight IC-814)|date=6 January 2000|access-date=1 June 2024|work=[[Ministry of External Affairs (India)|Ministry of External Affairs]], [[Government of India]]}}</ref><ref name="Bhattacharya">{{cite book|first=Samir|last=Bhattacharya|url=https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|title=Nothing But!|date=2014|publisher=[[Partridge Publishing]]|isbn=978-1-48281-787-4|page=213|access-date=8 September 2022|archive-date=8 September 2022|archive-url=https://web.archive.org/web/20220908102941/https://books.google.com/books?id=xO3HAgAAQBAJ&pg=PA213|url-status=live}}</ref> ==তথ্যসূত্ৰ== [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদী আক্ৰমণ]] [[শ্ৰেণী:সন্ত্ৰাসবাদ]] [[শ্ৰেণী:বিমান দুৰ্ঘটনা]] 4abm6ftdkqv43bwoqg5yk3xd9e7wj7g 0 122691 517595 2025-06-13T05:50:11Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517595 wikitext text/x-wiki স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। rnau0fx4tu1t1qugh7a2wqdnjfut981 517596 517595 2025-06-13T05:54:09Z কুমুদ ঘোষ 42738 পৃষ্ঠা [[স্বপ্নময় চক্ৰৱর্তী]]ৰ পৰা [[স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]]লৈ কুমুদ ঘোষয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Misspelled title 517595 wikitext text/x-wiki স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। rnau0fx4tu1t1qugh7a2wqdnjfut981 517598 517596 2025-06-13T05:54:34Z কুমুদ ঘোষ 42738 517598 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। 32ducam5uhhwjb5to54nibbdtc25962 517599 517598 2025-06-13T05:56:11Z কুমুদ ঘোষ 42738 517599 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুরস্কার, বঙ্কিম পুরস্কার আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে৷ 0h48uubis5ms0tlyboynaurzy0h9n7c 517600 517599 2025-06-13T05:56:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517600 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। 3kflqhk0cacj6zggx5lay1a85htntcu 517603 517600 2025-06-13T05:57:05Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517603 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== msuo8te4f2h2t3p7vdrqotnv25en0os 517604 517603 2025-06-13T05:58:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517604 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== f9fyi5khn2o6esx0lmbi6yitjtrzhho 517605 517604 2025-06-13T05:58:37Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517605 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== fesst8v5jg7lh3vgvg7kttrhluxncn9 517606 517605 2025-06-13T05:59:42Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* সাহিত্য */ 517606 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== 7r3i2w2by48s5kal7rgbrojwu81wzyf 517607 517606 2025-06-13T06:01:39Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* সাহিত্য */ 517607 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে৷ অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে৷ ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== 7zk4cs2u1xkne007vztln7ax7fwd26o 517608 517607 2025-06-13T06:02:18Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517608 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== 7c4k4pf1icz50hqz64q016l8r74vdh0 517609 517608 2025-06-13T06:04:12Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* সাহিত্য */ 517609 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল৷ ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== ecsoytztnc7jsgieanb3ttvale7q8iq 517610 517609 2025-06-13T06:05:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517610 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== 4sngmfsshc1xwyrh1ig395zxa6j5qrh 517611 517610 2025-06-13T06:06:37Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517611 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== td29p5vtuyr92j46uhf0mu7j74hx4r8 517612 517611 2025-06-13T06:07:46Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* সাহিত্য */ 517612 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== gggxqnm5c2qhme0yb4vfr4t51owxape 517614 517612 2025-06-13T06:09:23Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517614 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== sfr2u84m1yte1yutvnexjkwkhdjbgnk 517615 517614 2025-06-13T06:10:15Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517615 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== bgnkhgh87f4ar4bp7tuobk6k0bgjmq8 517616 517615 2025-06-13T06:11:34Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517616 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাদেমি পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== mhitidnowo5v2u5yf9hq7rdpycdsqrz 517617 517616 2025-06-13T06:12:25Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517617 wikitext text/x-wiki '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== d9hqubyrnq8v7sj728y741ekfr1p7xs 517618 517617 2025-06-13T06:16:51Z কুমুদ ঘোষ 42738 517618 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer}} {{Use Indian English|date=June 2023}} {{Use dmy dates|date=June 2023}} [[File:Swapnamoy Chakraborty - Kolkata 2015-10-10 5415.JPG|thumb|স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== 8o077m36gw40b54jerfoi1a8lcahapw 517619 517618 2025-06-13T06:17:40Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী সাহিত্যিক]] using [[WP:HC|HotCat]] 517619 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer}} {{Use Indian English|date=June 2023}} {{Use dmy dates|date=June 2023}} [[File:Swapnamoy Chakraborty - Kolkata 2015-10-10 5415.JPG|thumb|স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] t4qiahh4mmspihsaymr1arr7naqrcsu 517620 517619 2025-06-13T06:18:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী ব্যক্তি]] using [[WP:HC|HotCat]] 517620 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer}} {{Use Indian English|date=June 2023}} {{Use dmy dates|date=June 2023}} [[File:Swapnamoy Chakraborty - Kolkata 2015-10-10 5415.JPG|thumb|স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' (জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] pmj911boqip2jl9j5lw20cgziyr037j 517621 517620 2025-06-13T06:19:25Z কুমুদ ঘোষ 42738 517621 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer}} {{Use Indian English|date=June 2023}} {{Use dmy dates|date=June 2023}} [[File:Swapnamoy Chakraborty - Kolkata 2015-10-10 5415.JPG|thumb|স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' ({{lang-en|Swapnamoy Chakraborty}}, জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু সাহিত্য অকাডেমী বঁটাৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] 76nzl5ec941qq1xrcq16fyht7efp6c4 517670 517621 2025-06-13T07:15:41Z কুমুদ ঘোষ 42738 517670 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer}} {{Use Indian English|date=June 2023}} {{Use dmy dates|date=June 2023}} [[File:Swapnamoy Chakraborty - Kolkata 2015-10-10 5415.JPG|thumb|স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] '''স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী''' ({{lang-en|Swapnamoy Chakraborty}}, জন্ম: ২৪ আগষ্ট ১৯৫১) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কথাসাহিত্যিক, ঔপন্যাসিক আৰু প্ৰাবন্ধিক। তেওঁ আনন্দ পুৰস্কাৰ, বঙ্কিম পুৰস্কাৰ আৰু [[সাহিত্য অকাডেমী বঁটা]]ৰে সন্মানিত হৈছে। ==প্ৰাৰম্ভিক জীৱন== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীৰ জন্ম উত্তৰ কলকাতাত। ==সাহিত্য== স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে মূলতঃ বাংলা সাহিত্য জগতত চুটিগল্পকাৰ হিচাপে খ্যাতি অৰ্জন কৰিছে। অৱশ্য‍ে বহু উপন্যাস, প্ৰবন্ধ, স্তম্ভ লেখক হিচাপেও তেওঁৰ খ্যাতি আছে। ১৯৭২ চনত তেওঁৰ প্ৰথম গল্প ‘অমৃত’ আলোচনীত প্ৰকাশিত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/supplementary/rabibashoriyo/swapnamoy-chakraborty-writes-about-his-first-book-1.185453|title=হেডমাষ্টাৰ শ্বশুৰ বললেন, পড়া গেল না|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> তেওঁৰ দ্বাৰা ৰচিত ''হলদে গোলাপ'' গ্ৰন্থখনে ২০১৫ চনত আনন্দ পুৰস্কাৰ লাভ কৰিছিল। এই উপন্যাসখন আচলতে সমকামী, তৃতীয় লিংগৰ মানুহ বিষয়ক গৱেষণামূলক উপন্যাস।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.anandabazar.com/state/swapnamoy-chakraborty-gets-ananda-puraskar-1.134852|title=হলুদ গোলাপ ফুলে স্বপ্নময় আনন্দ-সুঘ্ৰাণ|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=আনন্দবাজাৰ পত্ৰিকা|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> ২০০৫ চনত স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তীয়ে ''অবন্তীনগৰ'' উপন্যাসৰ বাবে বংকিম পুৰস্কাৰ লাভ কৰে। ইয়াৰ উপৰিও তেওঁ মাণিক বন্দ্যোপাধ্যায় পুৰস্কাৰ, সৰ্বভাৰতীয় কথা পুৰস্কাৰ ইত্যাদিৰে‍ সম্মানিত হৈছে।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://www.prothomalo.com/bangladesh/article/1072195/%E0%A6%AA%E0%A6%BE%E0%A6%A0%E0%A6%95%E0%A7%87%E0%A6%B0-%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A7%87%E0%A6%BE%E0%A6%AE%E0%A7%81%E0%A6%96%E0%A6%BF-%E0%A6%B9%E0%A6%AC%E0%A7%87%E0%A6%A8-%E0%A6%B8%E0%A7%8D%E0%A6%AC%E0%A6%AA%E0%A7%8D%E0%A6%A8%E0%A6%AE%E0%A7%9F-%E0%A6%9A%E0%A6%95%E0%A7%8D%E0%A6%B0%E0%A6%AC%E0%A6%B0%E0%A7%8D%E0%A6%A4%E0%A7%80|title=পাঠকেৰ মুখোমুখি হবেন স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তী|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=১৩ অক্টোবৰ ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] (২০০৫) * [[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (২০১৫) * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (২০২৩) <ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn|title='অবিশ্বাস্য', সাহিত্য অকাদেমি পেয়ে প্ৰথম এই সময় ডিজিটালে প্ৰতিক্ৰিয়া স্বপ্নময় চক্ৰবৰ্তীৰ|url=https://eisamay.com/nation/swapnamoy-chakraborty-bengali-writer-wins-sahitya-akademi-award-shares-his-experience/articleshow/106159731.cms|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Eisamay}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=2023-12-20|language=bn|title=বাংলা সাহিত্যে ‘স্বপ্নময়’ দিন, সাহিত্য অ্যাকাডেমি সম্মান বৰ্ষীয়ান সাহিত্যিকেৰ|url=https://bangla.hindustantimes.com/lifestyle/novelist-swapnamoy-chakraborty-receives-sahitya-akademi-award-31703075205741.html|date=2023-12-22|ওয়েবসাইট=Hindustantimes Bangla}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] 7boqkvef8m04bix3n7ks8ey9eavjmxg 0 122692 517597 2025-06-13T05:54:09Z কুমুদ ঘোষ 42738 পৃষ্ঠা [[স্বপ্নময় চক্ৰৱর্তী]]ৰ পৰা [[স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]]লৈ কুমুদ ঘোষয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Misspelled title 517597 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[স্বপ্নময় চক্ৰৱৰ্তী]] jg72oeehf38d2qp5abj1g9qmu0m3x4v 6 122693 517622 2025-06-13T06:30:46Z Ishanjyotibora 14131 The event took place in 1999 and hence this image is not replaceable. Also, no free image depicting the hijacked plane in Kandahar is available. 517622 wikitext text/x-wiki == সাৰাংশ == The event took place in 1999 and hence this image is not replaceable. Also, no free image depicting the hijacked plane in Kandahar is available. == অনুজ্ঞাপত্ৰ == {{Non-free historic image}} k7pnxs2oye8fgva4q0ucj7kbtbqzhuc 0 122694 517624 2025-06-13T06:43:05Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517624 wikitext text/x-wiki নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক। qxgc5tzeujg4byu6bgtdlkn44t8vwo2 517625 517624 2025-06-13T06:43:24Z কুমুদ ঘোষ 42738 517625 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক। 3twfvf0k4sxyoxq64m0xng29m4ve1pi 517626 517625 2025-06-13T06:43:59Z কুমুদ ঘোষ 42738 517626 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক। ==তথ্যসূত্ৰ== iyec6t6f49lolqkus4z438iv3hsnpf7 517627 517626 2025-06-13T06:45:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517627 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== adildwfe74mui1rbmykq6wctsemcnm7 517628 517627 2025-06-13T06:46:30Z কুমুদ ঘোষ 42738 517628 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে৷ ==তথ্য সংগ্ৰহ== h686mxkhc4uoqe1x9xa1qvwar9titr7 517629 517628 2025-06-13T06:47:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517629 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। ==তথ্য সংগ্ৰহ== k25is9xfr2ciogc0a9mmvx12s9gm8b0 517633 517629 2025-06-13T06:48:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517633 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==তথ্য সংগ্ৰহ== sbehko8wip3qnwvuty963oquktcbxs7 517634 517633 2025-06-13T06:49:32Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517634 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== ==তথ্য সংগ্ৰহ== 2j0kredbcgvwr84b6x5yf3hste25y47 517635 517634 2025-06-13T06:51:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* প্ৰাথমিক জীৱন */ 517635 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 5d6kxigotr2jy1u8t2lvi81nqfyihum 517636 517635 2025-06-13T06:54:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* প্ৰাথমিক জীৱন */ 517636 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে। চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== gpq64brlk0ig18h4esq60u9fpii0m2a 517637 517636 2025-06-13T06:55:13Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* প্ৰাথমিক জীৱন */ 517637 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== bx4xzajio8mv6nqjsmgscscx4al65t1 517638 517637 2025-06-13T06:56:19Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517638 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ সাৰ্কাস ===ছোটগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুন ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুন ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালসাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==তথ্য সংগ্ৰহ== czd66ykjvcwuny9zp0qjsh0uxz8zae4 517640 517638 2025-06-13T06:57:33Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* গ্ৰন্থতালিকা */ 517640 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==তথ্য সংগ্ৰহ== 1txyzs7fnztnpldkiuhggfm7g0811et 517641 517640 2025-06-13T06:58:30Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517641 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== o5k57wda2bmmv57b8eu2thvh67r934y 517643 517641 2025-06-13T06:59:55Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517643 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 9xdlfmh100zi8t1bu4tgg96g66nuyp3 517647 517643 2025-06-13T07:02:21Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517647 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== r4swavmf16r2h9q9gog0erifj4z8jj7 517648 517647 2025-06-13T07:02:52Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517648 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== jde6amia2skcuefcz5joclyljf28vz7 517655 517648 2025-06-13T07:04:40Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517655 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ ==তথ্য সংগ্ৰহ== suet44suuzectalxkazc47k4yp20elv 517657 517655 2025-06-13T07:05:28Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517657 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমী পুৰস্কাৰ]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ==তথ্য সংগ্ৰহ== 6xp0prz9thuz51xucjk48b8cdu55ogn 517659 517657 2025-06-13T07:06:10Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* পুৰস্কাৰ */ 517659 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ==তথ্য সংগ্ৰহ== 1hxcfjrniko0y1xyag2rgpf759ny12m 517660 517659 2025-06-13T07:07:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* মৃত্যু */ 517660 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়৷ ==তথ্য সংগ্ৰহ== nkd0bnnzvx8q2b4diuqydmbbm6wt62v 517661 517660 2025-06-13T07:08:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517661 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 9ezztqgtfe2eby26yy6ny4q3bdkokq1 517662 517661 2025-06-13T07:09:54Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517662 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== 6v9la67v6yjmuhhszyvey6f0ersqq78 517664 517662 2025-06-13T07:10:33Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী ব্যক্তি]] using [[WP:HC|HotCat]] 517664 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] tp7aeqxkze9o52dwmhwjpn3jwli6nqi 517665 517664 2025-06-13T07:11:06Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী সাহিত্যিক]] using [[WP:HC|HotCat]] 517665 wikitext text/x-wiki '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] awj27ymygiff1z2eyq3016rdw02dhto 517667 517665 2025-06-13T07:14:09Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517667 wikitext text/x-wiki {{তথ্যছক লেখক | নাম = নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য | চিত্ৰ = | জন্ম_তাৰিখ = ২৩ জুন ১৯৪৮ | জন্ম_স্থান = [[বহৰমপুৰ]], [[পশ্চিমবঙ্গ]], [[ভাৰত]] | মৃত্যু_তাৰিখ = {{মৃত্যু তাৰিখ ও বয়স|df=yes|2014|07|31|1948|06|23}} | মৃত্যু_স্থান = [[কলকাতা]] | পেশা = লেখক | ভাষা = বাংলা | জাতীয়তা = [[ভাৰতীয়]] | শিক্ষা = [[কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়]] | উল্লেখযোগ্য_ৰচনা = ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' | পুৰস্কাৰ = [[সাহিত্য অকাদেমি পুৰস্কাৰ]] | দাম্পত্যসঙ্গী = প্ৰণতি ভট্টাচাৰ্য | আত্মীয় = [[বিজন ভট্টাচাৰ্য]] (পিতা)<br>[[মহাশ্বেতা দেবী]] (মাতা) | name = নবাৰুণ ভট্টাচার্য | birth_date = ২৩ জুন ১৯৪৮ | birth_place = কলকাতা | death_date = ৩১ জুলাই ২০১৪ | occupation = কবি আৰু কথাসাহিত্যিক | language = বাংলা | nationality = বাঙালী | citizenship = ভাৰতীয় | period = আধুনিক | notable_works = এ মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না, হাৰ্বাট | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৭) আৰু বঙ্কিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) }} '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] 6334akatu8oy2g4nalxou3odhqrr2gi 517668 517667 2025-06-13T07:14:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517668 wikitext text/x-wiki {{তথ্যছক লেখক | নাম = নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য | চিত্ৰ = | জন্ম_তাৰিখ = ২৩ জুন ১৯৪৮ | জন্ম_স্থান = [[বহৰমপুৰ]], [[পশ্চিমবঙ্গ]], [[ভাৰত]] | মৃত্যু_তাৰিখ = {{মৃত্যু তাৰিখ ও বয়স|df=yes|2014|07|31|1948|06|23}} | মৃত্যু_স্থান = [[কলকাতা]] | পেশা = লেখক | ভাষা = বাংলা | জাতীয়তা = [[ভাৰতীয়]] | শিক্ষা = [[কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়]] | উল্লেখযোগ্য_ৰচনা = ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' | পুৰস্কাৰ = [[সাহিত্য অকাদেমি পুৰস্কাৰ]] | দাম্পত্যসঙ্গী = প্ৰণতি ভট্টাচাৰ্য | আত্মীয় = [[বিজন ভট্টাচাৰ্য]] (পিতা)<br>[[মহাশ্বেতা দেবী]] (মাতা) | name = নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য | birth_date = ২৩ জুন ১৯৪৮ | birth_place = কলকাতা | death_date = ৩১ জুলাই ২০১৪ | occupation = কবি আৰু কথাসাহিত্যিক | language = বাংলা | nationality = বাঙালী | citizenship = ভাৰতীয় | period = আধুনিক | notable_works = এ মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না, হাৰ্বাট | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৭) আৰু বঙ্কিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) }} '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' (২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] 0cxboy33oei94n4s0emeodxnu1lcx7p 517671 517668 2025-06-13T07:18:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 517671 wikitext text/x-wiki {{তথ্যছক লেখক | নাম = নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য | চিত্ৰ = | জন্ম_তাৰিখ = ২৩ জুন ১৯৪৮ | জন্ম_স্থান = [[বহৰমপুৰ]], [[পশ্চিমবঙ্গ]], [[ভাৰত]] | মৃত্যু_তাৰিখ = {{মৃত্যু তাৰিখ ও বয়স|df=yes|2014|07|31|1948|06|23}} | মৃত্যু_স্থান = [[কলকাতা]] | পেশা = লেখক | ভাষা = বাংলা | জাতীয়তা = [[ভাৰতীয়]] | শিক্ষা = [[কলকাতা বিশ্ববিদ্যালয়]] | উল্লেখযোগ্য_ৰচনা = ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' | পুৰস্কাৰ = [[সাহিত্য অকাদেমি পুৰস্কাৰ]] | দাম্পত্যসঙ্গী = প্ৰণতি ভট্টাচাৰ্য | আত্মীয় = [[বিজন ভট্টাচাৰ্য]] (পিতা)<br>[[মহাশ্বেতা দেবী]] (মাতা) | name = নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য | birth_date = ২৩ জুন ১৯৪৮ | birth_place = কলকাতা | death_date = ৩১ জুলাই ২০১৪ | occupation = কবি আৰু কথাসাহিত্যিক | language = বাংলা | nationality = বাঙালী | citizenship = ভাৰতীয় | period = আধুনিক | notable_works = এ মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না, হাৰ্বাট | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৭) আৰু বঙ্কিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) }} '''নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য''' ({{lang-en|Nabarun Bhattacharya}}, ২৩ জুন ১৯৪৮ – ৩১ জুলাই ২০১৪) এগৰাকী ভাৰতীয় বাঙালী কবি আৰু কথাসাহিত্যিক।<ref name="who">{{cite book |author= |সম্পাদক=কাৰ্তিক চন্দ্ৰ দত্ত |title=Who's who of Indian Writers, 1999: A-M |url=http://books.google.co.in/books?id=QA1V7sICaIwC&pg=PA164&dq=Nabarun+Bhattacharya&hl=en&ei=I06NTrn8OomIrAfZlNGhAQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&resnum=6&ved=0CEcQ6AEwBQ#v=onepage&q=Nabarun%20Bhattacharya&f=false |অধ্যায়= |publisher=[[সাহিত্য অকাদেমি]] |date=১৯৯৯ |location=[[কলকাতা]] |isbn=81-260-0873-3 |পাতা=১৬৪ |উক্তি=}}</ref> তেওঁ সাহিত্য অকাডেমী বঁটা (১৯৯৭) আৰু বাংকিম পুৰস্কাৰ (১৯৯৬) লাভ কৰিছে। ''হাৰবাৰ্ট'', ''কাঙ্গাল মালসাট'' ইত্যাদি তেওঁৰ বিখ্যাত উপন্যাস। তেওঁ লেখিকা [[মহাশ্বেতা দেৱী]] আৰু নাট্যকাৰ বিজন ভট্টাচাৰ্যৰ পুত্ৰ। ==প্ৰাথমিক জীৱন== স্কুলীয়া জীৱনৰ শি‍ক্ষা তেওঁ বালিগঞ্জ চৰকাৰী হাইস্কুলৰ পৰা আহৰণ কৰিছিল। প্ৰথমে তেওঁ কলিকতা বিশ্ববিদ্যালয়ত ভূতত্ত্ব আৰু পাছলৈ ইংৰাজী বিষয়ত অধ্যয়ন কৰে।<ref name="who" /> চাকৰি জীৱনত তেওঁ ১৯৭৩ চনত বিদেশী কোম্পানী এটাত যোগদান কৰি ১৯৯১ চনলৈকে তাত কাম কৰে। ইয়াৰ পাছত কিছুদিন বিষ্ণু দে‍ৰ ‘সাহিত্যপত্ৰ’ সম্পাদনা কৰি ২০০৩ চনৰ পৰা ‘ভাষাবন্ধন’ নামৰ এখন আলোচনী পৰিচালনা কৰে। দীৰ্ঘদিন তেওঁ ‘নবান্ন’ নাট্যগোষ্ঠী পৰিচালনা কৰিছিল। == গ্ৰন্থতালিকা == ===কাব্যগ্ৰন্থ=== * এই মৃত্যু উপত্যকা আমাৰ দেশ না (১৯৮৩) * পুলিশ কৰে মানুষ শিকাৰ (১৯৮৭) * ৰাতেৰ চাৰ্কাচ ===চুটিগল্প=== * হালাল ঝাণ্ডা (১৯৮৭) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ ছোটগল্প (১৯৯৬) * নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যেৰ শ্ৰেষ্ঠ গল্প * ফ্যাতাড়ুৰ কুম্ভীপাক * ফ্যাতাড়ুৰ বোম্বাচাক * ফ্যাতাড়ু বিংশতি ===উপন্যাস=== * হাৰবাৰ্ট (১৯৯৩)<ref name="textualities">{{ওয়েব উদ্ধৃতি|author=|date=২০০৭|publisher=textualities.net|title=An Indian Writer in Japan|url=http://textualities.net/writers/features-a-g/bhattacharyan01.php|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> * যুদ্ধ পৰিস্থিতি (১৯৯৬) * অটো ও ভোগী * ফ্যাতাড়ু ও চোক্তাৰ * কাঙাল মালচাট * মবলগে নভেল * খেলনা নগৰ * লুব্ধক (২০০৬) === অন্যান্য === জোড়াতালি (২০১৭) ==চলচ্চিত্ৰ== পৰিচালক সুমন মুখোপাধ্যায়ে নৱৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ হাৰবাৰ্ট উপন্যাসৰ আধাৰত তেওঁৰ ছবি হাৰবাৰ্ট নিৰ্মাণ কৰিছিল। ২০১৩ চনত তেওঁৰ জনপ্ৰিয় কাল্পনিক চৰিত্ৰ ফ্যাতাড়ু সম্পৰ্কিত উপন্যাস কাঙাল মালচাট চলচ্চিত্ৰায়িত হয়।<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|url=http://m.timesofindia.com/entertainment/bengali/movies/news/Sumans-next-based-on-Nabarun-Bhattacharyas-story/articleshow/35430565.cms|title=Suman's next based on Nabarun Bhattacharya's story|last=|first=|date=|ওয়েবসাইট=|publisher=|date=২৩ জুন ২০১৭}}</ref> == পুৰস্কাৰ == * [[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৩) * [[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ]] * নৰসিংহ দাস পুৰস্কাৰ == মৃত্যু == ২০১৪ চনৰ ৩১ জুলাইত অন্ত্ৰৰ কৰ্কট ৰোগত আক্ৰান্ত হৈ কলকাতাৰ ঠাকুৰপুকুৰ কৰ্কট চিকিৎসালয়ত চিকিৎসাধীন হৈ থকা অৱস্থাত ৬৬ বছৰ বয়সত নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্যৰ মৃত্যু হয়। তথাপিও মৃত্যুৱে তেওঁক স্পৰ্শ কৰা নাছিল, তেওঁ এতিয়াও পুৰন্দৰ ভাট, ভদি, ফ্যাতাড়ু, চোক্তাৰৰ জৰিয়তে মানুহৰ মনত জীয়াই আছে।<ref name="outlookindia">{{cite news|url=http://www.outlookindia.com/news/article/Writer-Nabarun-Bhattacharya-Dies-at-66/852464|title=Writer Nabarun Bhattacharya Dies at 66|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=outlookindia.com|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref><ref name="news.webindia123">{{cite news|url=http://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|title=Noted writer Nabarun Bhattacharya no more|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=news.webindia123|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=২০ জানুয়াৰি ২০২১|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20210120225838/https://news.webindia123.com/news/Articles/India/20140731/2433388.html|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="newagebd.net">{{cite news|url=http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|title=Writer Nabarun Bhattacharya passes away|author=|date=৩১ জুলাই ২০১৪|work=নিউ এজ|date=১ আগষ্ট ২০১৪|archive-date=৪ মে ২০১৫|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20150504195816/http://newagebd.net/35722/writer-nabarun-bhattacharya-passes-away/|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref><ref name="দৈনিক প্ৰথম আলো">{{cite news|url=http://www.prothomalo.com/international/article/279865/সাহিত্যিক-নবাৰুণ-ভট্টাচাৰ্য-আৰ-নেই|title=সাহিত্যিক নবাৰুণ ভট্টাচাৰ্য আৰ নেই|author=|date=|work=[[দৈনিক প্ৰথম আলো]]|date=১ আগষ্ট ২০১৪}}</ref> ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] t4dffv26sw1rnvwm7bz7g0e4f86z3as 3 122695 517631 2025-06-13T06:47:49Z Ternarius 14394 পৃষ্ঠা [[সদস্য বাৰ্তা:Prabhash2513]]ৰ পৰা [[সদস্য বাৰ্তা:Gopasvamin]]লৈ Ternariusয়ে স্থানান্তৰ কৰিলে: Automatically moved page while renaming the user "[[Special:CentralAuth/Prabhash2513|Prabhash2513]]" to "[[Special:CentralAuth/Gopasvamin|Gopasvamin]]" 517631 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[সদস্য বাৰ্তা:Gopasvamin]] fushgvyfvdbhxwskj2l5ftdotwsp13u 0 122696 517645 2025-06-13T07:00:35Z Ishanjyotibora 14131 নতুন পৃষ্ঠা: {{Infobox officeholder | name = C.D. Sahay | image = | imagesize = 100px | order = [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW) | term_start = 2003 | term_end = 2005 | predecessor = [[Vikram Sood]] | successor = [[PKH Tharakan]] | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance... 517645 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = C.D. Sahay | image = | imagesize = 100px | order = [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW) | term_start = 2003 | term_end = 2005 | predecessor = [[Vikram Sood]] | successor = [[PKH Tharakan]] | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance = | department = | branch = | serviceyears = | status = | rank = }} '''C. D. Sahay''' is a retired [[Indian Police Service|IPS officer]] who served as the [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW), [[India]]'s external [[intelligence agency]], from 1 April 2003 to 31 January 2005. He is a [[Karnataka]] cadre [[Indian Police Service]] (IPS) officer of the 1967 batch.<ref>{{Cite web |last=Kutty |first=C K |date=2 February 2005 |title=A RAW hand |url=https://www.rediff.com/news/2005/feb/02spec3.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Sheela |first=Bhatt |date=15 March 2003 |title=C D Sahay to head RAW |url=https://www.rediff.com/news/2003/mar/15raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> Sahay had been in R&AW since the 1970s, when he joined the agency on a deputation.<ref name=":1" /> In the 1980s, he was absorbed into the Research and Analysis Service.<ref name=":1" /> In the 1990s, Sahay headed the R&AW division in [[Jammu and Kashmir (state)|Jammu and Kashmir]].<ref name=":1" /> In December 1999, Sahay was part of the team that was formed by the [[Government of India|Indian government]] to negotiate with the hijackers of [[Indian Airlines Flight 814|Indian Airlines aircraft IC 814]].<ref name=":1" /> From 2000 to 2003, he was a special secretary in R&AW in charge of the division responsible for analysis and operations relating to [[Pakistan]] and other Islamic countries.<ref name=":1" /> He was also involved in negotiations centered on the [[Hizb-ul-Mujahideen]]'s abortive ceasefire in July 2000. He went to Laos for anti-US operations and funding the communist rebels. {{DEFAULTSORT:Sahay, C.D.}} [[Category:Indian spies]] [[Category:Indian police officers]] [[Category:Year of birth missing (living people)]] [[Category:Living people]] [[Category:People of the Research and Analysis Wing]] In April 2003, he became the 15th chief of R&AW.<ref name=":0">{{Cite web |last=Bhatt |first=Sheela |date=2 April 2003 |title=New R&AW chief is first to be trained in Israel |url=https://www.rediff.com/news/2003/apr/02raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> He inaugurated the present headquarters of the agency in [[Lodi Road]], [[Delhi]]. He has undergone intelligence training in [[Israel]] and the [[United Kingdom]].<ref name=":0" /> He is the first R&AW chief to have undergone intelligence training in [[Israel]].<ref name=":0" /> His predecessors had undergone training only in the [[United States]] and the United Kingdom.<ref name=":0" /> == তথ্যসূত্ৰ == b65n20z5rj8ksuqwtuw85qsovdyyeg5 517646 517645 2025-06-13T07:01:45Z Ishanjyotibora 14131 517646 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = C.D. Sahay | image = | imagesize = 100px | order = [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW) | term_start = 2003 | term_end = 2005 | predecessor = [[Vikram Sood]] | successor = [[PKH Tharakan]] | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance = | department = | branch = | serviceyears = | status = | rank = }} '''C. D. Sahay''' is a retired [[Indian Police Service|IPS officer]] who served as the [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW), [[India]]'s external [[intelligence agency]], from 1 April 2003 to 31 January 2005. He is a [[Karnataka]] cadre [[Indian Police Service]] (IPS) officer of the 1967 batch.<ref>{{Cite web |last=Kutty |first=C K |date=2 February 2005 |title=A RAW hand |url=https://www.rediff.com/news/2005/feb/02spec3.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Sheela |first=Bhatt |date=15 March 2003 |title=C D Sahay to head RAW |url=https://www.rediff.com/news/2003/mar/15raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> Sahay had been in R&AW since the 1970s, when he joined the agency on a deputation.<ref name=":1" /> In the 1980s, he was absorbed into the Research and Analysis Service.<ref name=":1" /> In the 1990s, Sahay headed the R&AW division in [[Jammu and Kashmir (state)|Jammu and Kashmir]].<ref name=":1" /> In December 1999, Sahay was part of the team that was formed by the [[Government of India|Indian government]] to negotiate with the hijackers of [[Indian Airlines Flight 814|Indian Airlines aircraft IC 814]].<ref name=":1" /> From 2000 to 2003, he was a special secretary in R&AW in charge of the division responsible for analysis and operations relating to [[Pakistan]] and other Islamic countries.<ref name=":1" /> He was also involved in negotiations centered on the [[Hizb-ul-Mujahideen]]'s abortive ceasefire in July 2000. He went to Laos for anti-US operations and funding the communist rebels. {{DEFAULTSORT:Sahay, C.D.}} [[Category:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] [[Category:জীৱিত ব্যক্তি]] In April 2003, he became the 15th chief of R&AW.<ref name=":0">{{Cite web |last=Bhatt |first=Sheela |date=2 April 2003 |title=New R&AW chief is first to be trained in Israel |url=https://www.rediff.com/news/2003/apr/02raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> He inaugurated the present headquarters of the agency in [[Lodi Road]], [[Delhi]]. He has undergone intelligence training in [[Israel]] and the [[United Kingdom]].<ref name=":0" /> He is the first R&AW chief to have undergone intelligence training in [[Israel]].<ref name=":0" /> His predecessors had undergone training only in the [[United States]] and the United Kingdom.<ref name=":0" /> == তথ্যসূত্ৰ == akmmvbtqo673oxrb10ps9b7wpb6t74b 517649 517646 2025-06-13T07:03:03Z Ishanjyotibora 14131 +[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]]; +[[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চোৰাংচোৱা]] using [[WP:HC|HotCat]] 517649 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = C.D. Sahay | image = | imagesize = 100px | order = [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW) | term_start = 2003 | term_end = 2005 | predecessor = [[Vikram Sood]] | successor = [[PKH Tharakan]] | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance = | department = | branch = | serviceyears = | status = | rank = }} '''C. D. Sahay''' is a retired [[Indian Police Service|IPS officer]] who served as the [[Secretary to the Government of India|Secretary]] of the [[Research and Analysis Wing]] (R&AW), [[India]]'s external [[intelligence agency]], from 1 April 2003 to 31 January 2005. He is a [[Karnataka]] cadre [[Indian Police Service]] (IPS) officer of the 1967 batch.<ref>{{Cite web |last=Kutty |first=C K |date=2 February 2005 |title=A RAW hand |url=https://www.rediff.com/news/2005/feb/02spec3.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Sheela |first=Bhatt |date=15 March 2003 |title=C D Sahay to head RAW |url=https://www.rediff.com/news/2003/mar/15raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> Sahay had been in R&AW since the 1970s, when he joined the agency on a deputation.<ref name=":1" /> In the 1980s, he was absorbed into the Research and Analysis Service.<ref name=":1" /> In the 1990s, Sahay headed the R&AW division in [[Jammu and Kashmir (state)|Jammu and Kashmir]].<ref name=":1" /> In December 1999, Sahay was part of the team that was formed by the [[Government of India|Indian government]] to negotiate with the hijackers of [[Indian Airlines Flight 814|Indian Airlines aircraft IC 814]].<ref name=":1" /> From 2000 to 2003, he was a special secretary in R&AW in charge of the division responsible for analysis and operations relating to [[Pakistan]] and other Islamic countries.<ref name=":1" /> He was also involved in negotiations centered on the [[Hizb-ul-Mujahideen]]'s abortive ceasefire in July 2000. He went to Laos for anti-US operations and funding the communist rebels. {{DEFAULTSORT:Sahay, C.D.}} [[Category:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] [[Category:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চোৰাংচোৱা]] In April 2003, he became the 15th chief of R&AW.<ref name=":0">{{Cite web |last=Bhatt |first=Sheela |date=2 April 2003 |title=New R&AW chief is first to be trained in Israel |url=https://www.rediff.com/news/2003/apr/02raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> He inaugurated the present headquarters of the agency in [[Lodi Road]], [[Delhi]]. He has undergone intelligence training in [[Israel]] and the [[United Kingdom]].<ref name=":0" /> He is the first R&AW chief to have undergone intelligence training in [[Israel]].<ref name=":0" /> His predecessors had undergone training only in the [[United States]] and the United Kingdom.<ref name=":0" /> == তথ্যসূত্ৰ == oi2y2pn8pqo4zk2wwyprixwiyny9qyd 517663 517649 2025-06-13T07:10:27Z Ishanjyotibora 14131 517663 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = চি ডি সাহায় | image = | imagesize = 100px | order = ৰিছাৰ্চ এণ্ড এনালাইছিছ ৱিঙৰ সচিব | term_start = ২০০৩ | term_end = ২০০৫ | predecessor = বিক্ৰম সুদ | successor = পিকেএইচ্ছ থাৰাকন | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance = | department = | branch = | serviceyears = | status = | rank = }} '''চি ডি সাহায়''' এজন অৱসৰপ্ৰাপ্ত আই পি এছ বিষয়া যিয়ে ২০০৩ চনৰ ১ এপ্ৰিলৰ পৰা ২০০৫ চনৰ ৩১ জানুৱাৰীলৈকে ভাৰতৰ বহিঃ চোৰাংচোৱা সংস্থা গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ উইং (আৰ এণ্ড এ ডব্লিউ)ৰ সচিব হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |last=Kutty |first=C K |date=2 February 2005 |title=A RAW hand |url=https://www.rediff.com/news/2005/feb/02spec3.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Sheela |first=Bhatt |date=15 March 2003 |title=C D Sahay to head RAW |url=https://www.rediff.com/news/2003/mar/15raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> তেখেতে ১৯৭০ চনৰ পৰা আৰ এণ্ড এ ডব্লিউত কাম কৰিছিল, তেতিয়া সাহায়ে এজেন্সীটোত ডেপুটেচনত যোগদান কৰিছিল। ১৯৮০ চনত তেওঁ গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ সেৱাত নিয়োজিত হৈছিল। নব্বৈৰ দশকত সহাই জম্মু-কাশ্মীৰৰ আৰ এণ্ড এ ডব্লিউ বিভাগৰ নেতৃত্ব দিছিল। ১৯৯৯ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত সাহায় ভাৰত চৰকাৰে ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ আই চি ৮১৪ বিমান অপহৰণকাৰীৰ সৈতে আলোচনা কৰিবলৈ গঠন কৰা দলটোৰ অংশ আছিল।<ref name=":1" /> ২০০০ চনৰ পৰা ২০০৩ চনলৈকে সাহায় পাকিস্তান আৰু অন্যান্য ইছলামিক দেশৰ সৈতে জড়িত বিশ্লেষণ আৰু কাৰ্য্যকলাপৰ দায়িত্বত থকা বিভাগটোৰ দায়িত্বত থকা আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ বিশেষ সচিব আছিল।<ref name=":1" /> ২০০০ চনৰ জুলাই মাহত হিজবুল মুজাহিদীনৰ গৰ্ভপাতমূলক যুদ্ধবিৰতিক কেন্দ্ৰ কৰি আলোচনাতো তেওঁ জড়িত আছিল।আমেৰিকা বিৰোধী অভিযান আৰু কমিউনিষ্ট বিদ্ৰোহীসকলক ধন আগবঢ়োৱাৰ বাবে সাহায় লাওছলৈ গৈছিল। {{DEFAULTSORT:Sahay, C.D.}} [[Category:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] [[Category:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চোৰাংচোৱা]] ২০০৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত সাহায় আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ ১৫ সংখ্যক মুৰব্বী হয়।<ref name=":0">{{Cite web |last=Bhatt |first=Sheela |date=2 April 2003 |title=New R&AW chief is first to be trained in Israel |url=https://www.rediff.com/news/2003/apr/02raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> তেওঁ দিল্লীৰ লোডী ৰোডত বৰ্তমানৰ সংস্থাটোৰ মুখ্য কাৰ্যালয় উদ্বোধন কৰে। ইজৰাইল আৰু যুক্তৰাজ্যত তেওঁ চোৰাংচোৱাৰ প্ৰশিক্ষণ লৈছে।<ref name=":0" /> ইজৰাইলত চোৰাংচোৱা প্ৰশিক্ষণ লোৱা প্ৰথমজন আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ মুৰব্বী।<ref name=":0" /> সাহায়ৰ পূৰ্বৰ ৰাষ্ট্ৰপতিসকলে কেৱল আমেৰিকা আৰু যুক্তৰাজ্যতহে প্ৰশিক্ষণ লৈছিল।<ref name=":0" /> == তথ্যসূত্ৰ == 96h93pytaw328gw1mprzparfblvxs55 517669 517663 2025-06-13T07:14:57Z Ishanjyotibora 14131 517669 wikitext text/x-wiki {{Infobox officeholder | name = চি ডি সাহায় | image = | imagesize = 100px | order = ৰিছাৰ্চ এণ্ড এনালাইছিছ ৱিঙৰ সচিব | term_start = ২০০৩ | term_end = ২০০৫ | predecessor = বিক্ৰম সুদ | successor = পিকেএইচ্ছ থাৰাকন | birth_date = | birth_place = | service = | allegiance = | department = | branch = | serviceyears = | status = | rank = }} '''চি ডি সাহায়''' ({{Lang-en|C.D. Sahay}}) এজন অৱসৰপ্ৰাপ্ত আই পি এছ বিষয়া যিয়ে ২০০৩ চনৰ ১ এপ্ৰিলৰ পৰা ২০০৫ চনৰ ৩১ জানুৱাৰীলৈকে ভাৰতৰ বহিঃ চোৰাংচোৱা সংস্থা [[ৰিছাৰ্চ এণ্ড এনালাইছিছ ৱিং|গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ উইং]] (আৰ এণ্ড এ ডব্লিউ)ৰ সচিব হিচাপে কাৰ্যনিৰ্বাহ কৰিছিল।<ref>{{Cite web |last=Kutty |first=C K |date=2 February 2005 |title=A RAW hand |url=https://www.rediff.com/news/2005/feb/02spec3.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref><ref name=":1">{{Cite web |last=Sheela |first=Bhatt |date=15 March 2003 |title=C D Sahay to head RAW |url=https://www.rediff.com/news/2003/mar/15raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> তেখেতে ১৯৭০ চনৰ পৰা আৰ এণ্ড এ ডব্লিউত কাম কৰিছিল আৰু এজেন্সীটোত ডেপুটেচনত যোগদান কৰিছিল। ১৯৮০ চনত তেওঁ গৱেষণা আৰু বিশ্লেষণ সেৱাত নিয়োজিত হৈছিল। নব্বৈৰ দশকত সাহায় [[জম্মু আৰু কাশ্মীৰ|জম্মু-কাশ্মীৰ]]ৰ আৰ এণ্ড এ ডব্লিউ বিভাগৰ নেতৃত্ব দিছিল। ১৯৯৯ চনৰ ডিচেম্বৰ মাহত সাহায় [[ভাৰত চৰকাৰ|ভাৰত চৰকাৰে]] ই[[ইণ্ডিয়ান এয়াৰলাইনছ ফ্লাইট ৮১৪|ণ্ডিয়ান এয়াৰলাইন্সৰ আই চি ৮১৪]] বিমান অপহৰণকাৰীৰ সৈতে আলোচনা কৰিবলৈ গঠন কৰা দলটোৰ অংশ আছিল।<ref name=":1" /> ২০০০ চনৰ পৰা ২০০৩ চনলৈকে সাহায় [[পাকিস্তান]] আৰু অন্যান্য [[ইছলামিক উগ্ৰবাদ|ইছলামিক]] দেশৰ সৈতে জড়িত বিশ্লেষণ আৰু কাৰ্য্যকলাপৰ দায়িত্বত থকা বিভাগটোৰ দায়িত্বত থকা আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ বিশেষ সচিব আছিল।<ref name=":1" /> ২০০০ চনৰ জুলাই মাহত হিজবুল মুজাহিদীনৰ abortive যুদ্ধবিৰতিক কেন্দ্ৰ কৰি সম্পন্ন হোৱা আলোচনাতো তেওঁ জড়িত আছিল। {{DEFAULTSORT:Sahay, C.D.}} [[Category:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] [[Category:জীৱিত ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় চোৰাংচোৱা]] ২০০৩ চনৰ এপ্ৰিল মাহত সাহায় আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ ১৫ সংখ্যক মুৰব্বী হয়।<ref name=":0">{{Cite web |last=Bhatt |first=Sheela |date=2 April 2003 |title=New R&AW chief is first to be trained in Israel |url=https://www.rediff.com/news/2003/apr/02raw.htm |access-date=20 April 2025 |website=Rediff.com}}</ref> তেওঁ [[দিল্লী]]ৰ লোডী ৰোডত বৰ্তমানৰ সংস্থাটোৰ মুখ্য কাৰ্যালয় উদ্বোধন কৰে। [[ইজৰাইল]] আৰু [[যুক্তৰাজ্য]]ত তেওঁ চোৰাংচোৱাৰ প্ৰশিক্ষণ লৈছে।<ref name=":0" /> ইজৰাইলত চোৰাংচোৱা প্ৰশিক্ষণ লোৱা তেওঁ প্ৰথমজন আৰ এণ্ড এ ডব্লিউৰ মুৰব্বী।<ref name=":0" /> সাহায়ৰ পূৰ্বৰ সচিবসকলে কেৱল আমেৰিকা আৰু যুক্তৰাজ্যতহে প্ৰশিক্ষণ লৈছিল।<ref name=":0" /> == তথ্যসূত্ৰ == 6k6i8xpa2a1g3xl9gyefgcrblpqitjq 14 122697 517650 2025-06-13T07:03:30Z Ishanjyotibora 14131 Created blank page 517650 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 517651 517650 2025-06-13T07:03:58Z Ishanjyotibora 14131 added [[Category:পেচা]] using [[WP:HC|HotCat]] 517651 wikitext text/x-wiki [[শ্ৰেণী:পেচা]] 945o1hejcon5g8l9tcszphuosuv8ko8 517652 517651 2025-06-13T07:04:11Z Ishanjyotibora 14131 added [[Category:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] using [[WP:HC|HotCat]] 517652 wikitext text/x-wiki [[শ্ৰেণী:পেচা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] 47ezzsn5bhmzk2r7v0u4wzplv0jooa6 517654 517652 2025-06-13T07:04:30Z Ishanjyotibora 14131 added [[Category:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]] using [[WP:HC|HotCat]] 517654 wikitext text/x-wiki [[শ্ৰেণী:পেচা]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:ভাৰতীয় আৰক্ষী সেৱাৰ বিষয়া]] 6behqle5k8dj57y1xc1m0zpk6uls4ie 0 122698 517676 2025-06-13T07:37:26Z কুমুদ ঘোষ 42738 নতুন পৃষ্ঠা: দিব্যেন্দু পালিত (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯) এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। 517676 wikitext text/x-wiki দিব্যেন্দু পালিত (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯) এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। t7nhumodgxlq4wu017dvckjwkoo928e 517677 517676 2025-06-13T07:38:21Z কুমুদ ঘোষ 42738 517677 wikitext text/x-wiki দিব্যেন্দু পালিত (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯) এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। ec3wjtfqu2zw52ir7rc9y8tdpqw7a9x 517678 517677 2025-06-13T07:42:30Z কুমুদ ঘোষ 42738 517678 wikitext text/x-wiki দিব্যেন্দু পালিত (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯) এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ৷ ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল৷ তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==তথ্যসূত্ৰ== fhle48whbfgilubxozgb5b2f53wb2bw 517679 517678 2025-06-13T07:43:22Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517679 wikitext text/x-wiki দিব্যেন্দু পালিত (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== aj6wh65lbffm2o6axpx35pv4g4z33k0 517680 517679 2025-06-13T07:44:00Z কুমুদ ঘোষ 42738 517680 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==তথ্য সংগ্ৰহ== pf9sajoeg2oz1198keza1r5eo7nb9r4 517681 517680 2025-06-13T07:45:05Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517681 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ==তথ্য সংগ্ৰহ== 7lygadswqjzl78wegp2xw2mx71ex6wf 517682 517681 2025-06-13T07:45:48Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* কৰ্মক্ষেত্ৰ */ 517682 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 97bw4s2y60h2hap8reeq8zh2v55kai2 517683 517682 2025-06-13T07:46:38Z কুমুদ ঘোষ 42738 /* কৰ্মক্ষেত্ৰ */ 517683 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কর্মজীৱন আৰম্ভ কৰে৷ ==তথ্য সংগ্ৰহ== ar6prwl64nc3gz329fbhlq7vxrtyxw7 517684 517683 2025-06-13T07:48:56Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517684 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। ==তথ্য সংগ্ৰহ== 7f9oozqj5vadg5n9dc2ujctvf8hvdh5 517685 517684 2025-06-13T07:50:04Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517685 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে৷ ==তথ্য সংগ্ৰহ== 35d8avjbszelodl5mlrfuuc7ysb9u2u 517686 517685 2025-06-13T07:52:38Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517686 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) ==তথ্য সংগ্ৰহ== q1n776zlyt6y0z5t60v1ix8ilhfvv3a 517687 517686 2025-06-13T07:53:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 [[ৱিকিপিডিয়া:লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰক|লাচিত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰকৰ]] সহায়ত বৰ্ণাশুদ্ধি নিবাৰণ কৰা হ’ল। 517687 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== ot386ye4quglbnqizsq9qs79g20lqi4 517688 517687 2025-06-13T07:54:29Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী ব্যক্তি]] using [[WP:HC|HotCat]] 517688 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] 40ukghikj0cuovg7qtrf5wsao8ir3zm 517689 517688 2025-06-13T07:54:53Z কুমুদ ঘোষ 42738 added [[Category:বঙালী সাহিত্যিক]] using [[WP:HC|HotCat]] 517689 wikitext text/x-wiki '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] r8jh57wr6aguhk16yxry6qlipl4z6af 517690 517689 2025-06-13T07:56:18Z কুমুদ ঘোষ 42738 517690 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[Bhagalpur]], [[Bengal Presidency]], [[British India]] (now in [[Bihar]], India) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[Jadavpur]], [[Kolkata, West Bengal]], India | pseudonym = | occupation = novelist, poet, short-story writer | language = [[Bengali language|Bengali]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|M.A.]] in ([[Comparative literature]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = Sahitya Akademi Award (1998) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] rcch1u0ibwzwny91k7fqq4xho29a97d 517691 517690 2025-06-13T07:57:41Z কুমুদ ঘোষ 42738 517691 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[Jadavpur]], [[Kolkata, West Bengal]], India | pseudonym = | occupation = novelist, poet, short-story writer | language = [[Bengali language|Bengali]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|M.A.]] in ([[Comparative literature]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = Sahitya Akademi Award (1998) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] kdugix0xodmwuqpca8xe6w8qyc97ii7 517692 517691 2025-06-13T07:58:31Z কুমুদ ঘোষ 42738 517692 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = novelist, poet, short-story writer | language = [[Bengali language|Bengali]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|M.A.]] in ([[Comparative literature]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = Sahitya Akademi Award (1998) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] 7vtshp78qlz3rwxreayuxtx64wfl4oy 517693 517692 2025-06-13T07:59:14Z কুমুদ ঘোষ 42738 517693 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|Bengali]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|M.A.]] in ([[Comparative literature]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = Sahitya Akademi Award (1998) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] ly0mdlzhtlylzd9d3omtrwqri66ntfs 517694 517693 2025-06-13T08:00:18Z কুমুদ ঘোষ 42738 517694 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|বাংলা]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|স্নাতকোত্তৰ]] ([[তুলনামূলক সাহিত্য]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = Sahitya Akademi Award (1998) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] ecarjat71an8h28jzgp59stlpouxsfb 517695 517694 2025-06-13T08:01:01Z কুমুদ ঘোষ 42738 517695 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|বাংলা]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|স্নাতকোত্তৰ]] ([[তুলনামূলক সাহিত্য]]) | alma_mater = [[Jadavpur University]] | notable_works = * ''Anubhav'' * ''Dheu'' | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৮) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] 1d7d10bygxajarnr6difqcpkw8ir53r 517696 517695 2025-06-13T08:02:10Z কুমুদ ঘোষ 42738 517696 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|বাংলা]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|স্নাতকোত্তৰ]] ([[তুলনামূলক সাহিত্য]]) | alma_mater = [[যাদৱপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়]] | notable_works = * ''অনুভৱ'' * ''Dheu'' | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৮) | spouse = Kalyani Palit | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] a5rnki0j6gvp4e0lifef5zbiyjzcvtz 517697 517696 2025-06-13T08:02:45Z কুমুদ ঘোষ 42738 517697 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|বাংলা]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|স্নাতকোত্তৰ]] ([[তুলনামূলক সাহিত্য]]) | alma_mater = [[যাদৱপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়]] | notable_works = * ''অনুভৱ'' * ''Dheu'' | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৮) | spouse = কল্যাণী পালিত | children = 1 | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] lppceejt16c2udckavnkuey2pd6t3o8 517698 517697 2025-06-13T08:03:06Z কুমুদ ঘোষ 42738 517698 wikitext text/x-wiki {{Short description|Bengali writer (1939–2019)}} {{Use dmy dates|date=July 2017}} {{Use Indian English|date=July 2017}} {{Infobox writer | name = দিব্যেন্দু পালিত | image = | alt = | image_size = | captions = | birth_date = {{birth date text|5 March 1939}} | birth_place = [[ভাগলপুৰ]], [[বেংগল প্ৰেচিডেন্সি‍]], [[ব্ৰিটিছ ভাৰত]] (এতিয়া [[বিহাৰ]], ভাৰতত) | death_date = {{death-date and age|3 January 2019|5 March 1939}} | death_place = [[যাদৱপুৰ]], [[কলকাতা, পশ্চিমবঙ্গ]], ভাৰত | pseudonym = | occupation = ঔপন্যাসিক, কবি, চুটিগল্পকাৰ | language = [[Bengali language|বাংলা]] | years_active = 1955–2019 | education = [[Master of Arts|স্নাতকোত্তৰ]] ([[তুলনামূলক সাহিত্য]]) | alma_mater = [[যাদৱপুৰ বিশ্ববিদ্যালয়]] | notable_works = * ''অনুভৱ'' * ''Dheu'' | awards = সাহিত্য অকাডেমি বঁটা (১৯৯৮) | spouse = কল্যাণী পালিত | children = ১ | website = }} '''দিব্যেন্দু পালিত''' (৫ মাৰ্চ ১৯৩৯ – ৩ জানুৱাৰী ২০১৯)<ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|date=3 January 2019|language=bn-IN|title=দুঃসংবাদ: প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=http://zeenews.india.com/bengali/kolkata/dibyendu-palit-died-at-79_239798.html|date=January 3, 2019}}</ref><ref>{{ওয়েব উদ্ধৃতি|language=bn-IN|title=প্ৰয়াত সাহিত্যিক দিব্যেন্দু পালিত|url=https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|date=January 3, 2019|archive-date=এপ্ৰিল ১২, ২০১৯|আৰ্কাইভেৰ-url=https://web.archive.org/web/20190412173513/https://eisamay.indiatimes.com/west-bengal-news/kolkata-news/author-dibyendu-palit-passes-away/articleshow/67363045.cms|url-অবস্থা=অকাৰ্যকৰ}}</ref> এজন ভাৰতীয় বাঙালী সাহিত্যিক। তেওঁৰ জন্ম বিহাৰৰ ভাগলপুৰ চহৰত। সাহিত্যত বিষয়ত স্নাতকোত্তৰ। ১৯৫৫ চনৰ পৰাই তেওঁ উপন্যাস, গল্প, কবিতা, প্ৰবন্ধ ইত্যাদি ৰচনা কৰি আহিছিল। তেওঁৰ বহু গল্প বাংলা আৰু হিন্দী চলচ্চিত্ৰ, টেলিভিছন আৰু ৰেডিঅ’ত ৰূপায়িত হৈছে। ==কৰ্মক্ষেত্ৰ== ১৯৫৮ চনত পিতৃৰ মৃত্যুৰ পাছত তেওঁ কলকাতালৈ গুচি যায়। হিন্দুস্তান ষ্টেণ্ডাৰ্ডৰ উপ সম্পাদক হিচাপে কৰ্মজীৱন আৰম্ভ কৰে। ১৯৬৫ চনত বিপণন আৰু বিজ্ঞাপন বিষয়ক বৃত্তিত যোগদান কৰে। সেইসূত্ৰে তেওঁ দীৰ্ঘদিন ধৰি ক্লাৰিয়ান-মেককেন এডভাৰটাইজিং চাৰ্ভিচেছ, আনন্দবজাৰ আৰু দ্য ষ্টেটছমেনৰ সৈতে জড়িত আছিল। == টিভি আৰু চলচ্চিত্ৰ == চলচ্চিত্ৰ, দুৰদৰ্শন আৰু ৰেডিঅ'ত তেওঁৰ অনেক গল্প ৰূপায়িত হৈছে। == বঁটা আৰু পদক== *[[আনন্দ পুৰস্কাৰ]] (১৯৮৪) *[[বঙ্কিম পুৰস্কাৰ|বঙ্কিমচন্দ্ৰ স্মৃতি পুৰস্কাৰ]] (১৯৯০) *[[সাহিত্য অকাডেমি বঁটা]] (১৯৯৮) *সৈয়দ মুস্তাফা চিৰাজ অকাডেমি পুৰস্কাৰ (২০১৬) == গ্ৰন্থ তালিকা == *অচেনা আৱে‍গ *অনুভৱ *অনুসৰণ *অন্তৰ্ধান *অমৃত হৰিণ *একদিন চাৰাদিন *ঢেউ *যখন বৃষ্টি *সঙ্গ ও প্ৰসঙ্গ *ৰজত জয়ন্তী *সংঘাত *সতৰ্কবাৰ্তা *চিনেমায় যেমন হয় *হঠাৎ একদিন *হিন্দু ==তথ্য সংগ্ৰহ== [[শ্ৰেণী:বঙালী ব্যক্তি]] [[শ্ৰেণী:বঙালী সাহিত্যিক]] hb9uc9bdhro286vqfljyjybme6oz018