Вікіпэдыя be_x_oldwiki https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.45.0-wmf.7 first-letter Мэдыя Спэцыяльныя Абмеркаваньне Удзельнік Гутаркі ўдзельніка Вікіпэдыя Абмеркаваньне Вікіпэдыі Файл Абмеркаваньне файла MediaWiki Абмеркаваньне MediaWiki Шаблён Абмеркаваньне шаблёну Дапамога Абмеркаваньне дапамогі Катэгорыя Абмеркаваньне катэгорыі Партал Абмеркаваньне парталу TimedText TimedText talk Модуль Абмеркаваньне модулю Event Event talk 0 955 2622644 2589254 2025-06-30T19:58:45Z Rotondus 11902 [[Вікіпэдыя:Катэгорыя|катэгорыя]], [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622644 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|тып=прозьвішча|Каліноўскі}} {{Іншыя значэньні}} {{Шляхціч |Імя = Кастусь Каліноўскі |Лацінка = Kastuś Kalinoŭski |Поўнае імя = Вінцэнт Канстантын Каліноўскі |Арыгінальнае імя = |Партрэт = Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (G. Bonoldi, 1863).jpg |Подпіс партрэту = К. Каліноўскі. Фота [[Ахіла Банольдзі|А. Банольдзі]], 1863 г. |Герб = POL COA Kalinowa.svg |Подпіс гербу = Герб [[Калінова]] |Пасады = |Пачатак пэрыяду = |Заканчэньне пэрыяду = |Папярэднік = |Наступнік = |Імя пры нараджэньні = |Нарадзіўся = {{Нарадзіўся|2|2|1838}} |Месца нараджэньня = [[Мастаўляны (Падляскае ваяводзтва)|Мастаўляны]] [[Гарадзенскі павет (Расейская імпэрыя)|Гарадзенскага павету]], [[Расейская імпэрыя]] |Памёр = {{Памёр|22|3|1864|гадоў=26}} |Месца сьмерці = [[Вільня]], [[Расейская імпэрыя]] |Род = [[Каліноўскія]] |Бацька = Сымон Каліноўскі |Маці = Вераніка Рыбінская |Жонка = |Дзеці = |Рэлігія = [[Уніяцкая царква ў Рэчы Паспалітай|грэка-каталік]] |Рэгаліі = |Колер = |Колер загалоўку = }} '''Касту́сь Каліно́ўскі''' ('''Вінцэ́нт Канстанты́н Каліно́ўскі'''<ref>[[Іван Цьвікевіч|Трызна I. (Цьвікевіч I.)]] Канстантын Каліноўскі (гістарычны нарыс) // [[Беларускі сьцяг (1922)|Беларускі сьцяг]]. № 4, 1922. С. 10—19.</ref><ref>[[Уладзімер Аляксеевіч Арлоў|Арлоў У.]], [[Генадзь Сагановіч|Сагановіч Г.]] Дзесяць вякоў беларускай гісторыі. — Менск, 1999. [https://books.google.by/books?id=EbEvAAAAMAAJ&q=%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD+%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96&dq=%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D1%82%D1%8B%D0%BD+%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D1%96%D0%BD%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96&hl=ru&newbks=1&newbks_redir=0&sa=X&ved=2ahUKEwie7v2irKSKAxWihf0HHdV4PH8Q6AF6BAgGEAI С. 166, 184].</ref>{{Заўвага|Сваім першым імём — Вінцэнт, нададзеным паводле дня нараджэньня ў гонар каталіцкага сьвятога [[Вінцэнт Сарагоскі|Вінцэнта Сарагоскага]] — Каліноўскі часта падпісаў афіцыйныя паперы на расейскай мове (у форме {{мова-ru|Викентий|скарочана}}), тым часам другое імя — Канстантын (Канстанцін), упадабанае ўласнымі бацькамі — ён найперш выкарыстоўваў у дачыненьнях з сваякамі і сябрамі<ref>Герасімчык В. Канстанцін Каліноўскі: асоба і легенда. — {{Горадня (Гродна)}}: ТАА «ЮрСаПрынт», 2018. С. 5.</ref>. Форму імя Кастусь датычна постаці Каліноўскага ў 1925 годзе падчас наведваньня ваколіцаў [[Сьвіслач (горад)|Сьвіслачы]] ад былога ўдзельніка паўстаньня 1863—1864 гадоў пачуў польскі гісторык [[Віктар Кардовіч]]<ref>Kordowicz, W. Konstanty Kalinowski / W. Kordowicz. — Warszawa, 1955. S. 5.</ref><ref>Герасімчык В. Канстанцін Каліноўскі: асоба і легенда. — {{Горадня (Гродна)}}: ТАА «ЮрСаПрынт», 2018. С. 5—6.</ref>. Паводле беларускага гісторыка [[Аляксандар Краўцэвіч|Аляксандра Краўцэвіча]], на канфэрэнцыі «Кастусь Каліноўскі і яго эпоха ў дакумэнтах і культурнай традыцыі», якая прайшла ў Менску 25 верасьня 2009 году, на падставе дакумэнтаў давялі, што ў сям’і Каліноўскіх ужывалася імя Кастусь<ref>Міхась Скобла, [https://www.svaboda.org/a/1839934.html Ці застанецца Каліноўскі на п’едэстале нацыянальнага героя?], [[Радыё Свабода]], 30 верасьня 2022 г.</ref> (гэтая беларуская форма імя Канстантын адпавядала псэўданіму Каліноўскага «Яська», утворанаму ад імя Ян; уласьцівая беларускай народнай традыцыі, яна таксама бытавала і сярод [[Шляхта|шляхты]] з [[Этнічная тэрыторыя беларусаў|этнічнай тэрыторыі беларусаў]], напрыклад, [[Манюшкі|Манюшкаў]] — «[[:Файл:Danat Maniuška, Kastuś Maniuška. Данат Манюшка, Кастусь Манюшка (Č. Maniuška, 1843).jpg|Kostuś]]»). Зрэшты, яшчэ да высьвятленьня гэтых акалічнасьцяў гісторык [[Генадзь Кісялёў]] выказаў наступнае меркаваньне: «''Адных дакумэнтаў пры ўсёй іх каштоўнасьці дзеля аднаўленьня поўнай карціны мінулага недастаткова, гісторык карыстаецца так званымі „пазакрыніцавымі“ ведамі, прасьцей кажучы, жыцьцёвымі назіраньнямі. Так ці ёсьць падстава да спрэчак, калі ўсім вядома, што Канстанцін і Кастусь ва ўмовах Беларусі адно і тое ж. Кастусь — форма больш „прастамоўная“, так бы мовіць, „недакумэнтальная“, але і ўся наша літаратурная мова абапіраецца на народныя гаворкі, як уся культура наша грунтуецца найперш на народных вытоках і традыцыях''»<ref>Кісялёў Г. Кастусь Каліноўскі, яго час і спадчына // За нашую вольнасць. Творы, дакументы / Каліноўскі, К.; уклад., прадм., паслясл. і камент. Г. Кісялёва. — {{Менск (Мн.)}}: «Беларускі кнігазбор», 1999. С. 262.</ref>}}; {{Дата ў старым стылі|2 лютага|1838|21 студзеня}} — {{Дата ў старым стылі|22 сакавіка|1864|10 сакавіка}}) — лідэр беларускага нацыянальнага вызвольнага руху<ref>Шалькевіч В. Каліноўскі Кастусь // {{Літаратура/БелЭн|7к}} С. 470.</ref>, рэвалюцыянэр-дэмакрат, публіцыст і паэт. Адзін з кіраўнікоў [[Паўстаньне Кастуся Каліноўскага|нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў]]. Нацыянальны герой [[Беларусь|Беларусі]]<ref>{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 332.</ref><ref name="Januskievic-1993">[[Язэп Янушкевіч|Янушкевіч Я.]] Хто такі Кастусь Каліноўскі? // {{Літаратура/100 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі|к}} С. 53.</ref><ref>[[Сяргей Харэўскі|Харэўскі С.]] [https://web.archive.org/web/20050101210850/http://www.lingvo.minsk.by/nn/2001/44/12.htm Магіла Каліноўскага знайшлася на гары Гедыміна ў Вільні] // [[Наша Ніва]]. № 44, 29 кастрычніка 2001 г.</ref><ref>[[Анатоль Грыцкевіч|Анатолий Грицкевич]]: [http://www.petergen.com/krukowski/hrick.htm «Белорусский шляхтич — значит благородный, свободный, вольный!»] // Туризм и отдых. № 21, 24.05.2001 г.</ref>. У наш час Кастусь Каліноўскі лічыцца адным з найбольш вядомых прадстаўнікоў [[беларусы|беларускай нацыі]] ў сьвеце<ref>[[Вячаслаў Шалькевіч|Шалькевіч В.]] Каліноўскі Кастусь // {{Літаратура/ЭГБ|4к}} С. 33.</ref>. == Біяграфія == === Раньнія гады === Шляхецкі род [[Каліноўскія гербу Калінова|Каліноўскіх гербу Калінова]] вядзе сваю гісторыю з канца XV стагодзьдзя. Выхадцы з роду амаль сто гадоў валодалі маёнткам [[Калінава (маёнтак)|Калінавым]] каля [[Бранск (Польшча)|Бранску Падляскага]], на памежжы [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] і [[Карона Каралеўства Польскага|Каралеўства Польскага]], аднак прадалі яго ў другой палове XVIII стагодзьдзя. Нарадзіўся на [[Этнічная тэрыторыя беларусаў|беларускай этнічнай тэрыторыі]] ў вёсцы [[Мастаўляны (Падляскае ваяводзтва)|Мастаўлянах]] на [[Гарадзенскі павет|гістарычнай Гарадзеншчыне]]{{Заўвага|Паводле тагачаснага афіцыйнага адміністрацыйна-тэрытарыяльнага падзелу Расейскай імпэрыі — [[Гарадзенскі павет (Расейская імпэрыя)|Гарадзенскі павет]] [[Гарадзенская губэрня|Гарадзенскай губэрні]], цяпер у [[Падляскае ваяводзтва|Падляскім ваяводзтве]] Польшчы}} ў сям’і Сымона (Сямёна) Каліноўскага, безьзямельнага шляхціча, уладальніка невялікай ткацкай мануфактуры, і Вэранікі з Рыбінскіх, якая памерла, калі сыну было 5 гадоў. Прыняў хрост {{Дата ў старым стылі|18 лютага||6 лютага}} ў [[Ялоўка|Ялоўскім]] парафіяльным касьцёле пад імём Вінцэнт<ref>{{Спасылка|аўтар = Янушкевіч Я.|прозьвішча = Янушкевіч|імя = Язэп.|аўтарlink = |суаўтары = |дата публікацыі = 2 лютага 2013|url = http://nn.by/?c=ar&i=103944|загаловак = Мэтрыка Каліноўскага: чаму яго назвалі Кастусём|фармат = |назва праекту = |выдавец = [[Наша Ніва]]|дата = 4 лютага 2013|мова = |камэнтар = }}</ref>. У 1847—1852 гадох навучаўся ў [[Сьвіслацкая гімназія|Сьвіслацкай павятовай вучэльні]]. У 1856 году пераехаў у бацькаў фальварак Якушоўку (у валоданьні Каліноўскіх з 1849 году<ref>[[Вячаслаў Шалькевіч|Шалькевіч В.]] Каліноўскі Кастусь // {{Літаратура/ЭГБ|4к}} С. 32.</ref>), дзе дапамагаў у гаспадарчых клопатах і, відаць, займаўся самаадукацыяй. Вялікі ўплыў на К. Каліноўскага меў старэйшы брат [[Віктар Каліноўскі|Віктар]], які навучаўся ў [[Маскоўскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Маскоўскім унівэрсытэце]] і дасьледваў на даручэньне Віленскай археалягічнай камісіі старадаўнія беларускія рукапісы. === Рэвалюцыйная дзейнасьць === У 1856 годзе паступіў на юрыдычны факультэт [[Пецярбурскі ўнівэрсытэт|Пецярбурскага ўнівэрсытэту]], які скончыў праз чатыры гады з навуковай ступеньню кандыдата права. У час навучаньня ўва ўнівэрсытэце браў удзел у дзейнасьці нелегальных студэнцкіх гурткоў, у прыватнасьці групы студэнцкага зямляцтва «Агул», разам з братам быў сябрам таемнай вайскова-рэвалюцыйнай арганізацыі афіцэраў Генэральнага штабу, якую ачольвалі [[Зыгмунт Серакоўскі]] і [[Яраслаў Дамброўскі]]. [[Файл:Śvisłač, Gimnazičny. Сьвіслач, Гімназічны (1879).jpg|міні|[[Сьвіслацкая гімназія]]]] Атрымаўшы 17 лютага 1861 году ўнівэрсытэцкі дыплём, зрабіў спробу ўладкавацца на працу ў [[Вільня|Вільні]] ў адміністрацыю мясцовага генэрал-губэрнатара У. Назімава, каб адразу тут пачаць рэвалюцыйную дзейнасьць з стварэньня сеткі кансьпіратыўных групаў для работы сярод будучых удзельнікаў паўстаньня<ref name=s71>{{артыкул|аўтар=Шалькевіч В.|загаловак="Марыська чарнаброва, галубка мая…" Невядомыя старонкі з жыцця Кастуся Каліноўскага|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1994|выпуск=|том=|нумар=3|старонкі=71|isbn=}}</ref>. Лічыцца, што на гэты час прыпадае знаёмства Кастуся Каліноўскага з будучаю нарачонай [[Марыя Ямант|Марыяй Ямант]]. 2 сакавіка 1861 году на імя Віленскага генэрал-губэрнатара падаў заяву наступнага зьместу: «''Скончыўшы курс навук у імпэратарскім С.-Пецярбурскім унівэрсытэце паступіць на службу, маю гонар пакорна прасіць Ваша Высокаправасхадзіцельства ўзычыць мне магчымасьць служыць пад высокім начальствам Вашага Высокаправасхадзіцельства<ref>{{Кніга|аўтар = Шалькевич В. Ф.|частка = |загаловак = Кастусь Калиновский: Страницы биографии|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = Мн.|выдавецтва = |год = 1988|том = |старонкі = 136|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>''». Уладкаваньню на працу спрыяў ад’ютант У. Назімава Людвік Зьвяждоўскі, аднак спробы апынуліся марнымі і напачатку вясны 1861 году К. Каліноўскі вярнуўся на Гарадзеншчыну, пачаўшы стварэньне рэвалюцыйнай арганізацыі<ref name=s71/>. Паводле сваіх ідэйных перакананьняў быў рэвалюцыйным дэмакратам, выступаў за скіданьне самаўладзтва, скасаваньне абшарніцкага землеўладаньня. Лічыў, што толькі шырокі ўдзел у будучым паўстаньні сялянства можа забясьпечыць перамогу. У гэтым рэчышчы вёў агітацыйную працу. Улетку 1862 году разам з паплечнікамі з Гарадзенскай рэвалюцыйнай арганізацыі [[Фэлікс Ражанскі|Фэліксам Ражанскім]], [[Станіслаў Сангін|Станіславам Сангінам]] і [[Валеры Антоні Ўрублеўскі|Валерам Урублеўскім]] пачаў выпуск «[[Мужыцкая праўда|Мужыцкай праўды]]» — першай у гісторыі газэты на беларускай мове. Агулам выйшла 7 нумароў гэтай нелегальнай газэты. Яна выкрывала палітыку імпэрскіх уладаў, тлумачыла сытуацыю ў краіне, выкрывала падман царскага маніфэсту аб скасаваньні прыгону, заклікала сялянаў да змаганьня. Сфармуляваў ідэю дэмакратычнай народнай дзяржавы<ref>{{Літаратура/Матэрыялы па гісторыі Беларусі (2003)|к}} С. 167.</ref>: {{Цытата|…не народ зроблены для ўраду, а ўрад для народу.}} Кожны нумар «Мужыцкай праўды» быў нязьменна падпісаны псэўданімам «Яська-гаспадар з-пад Вільні». Браў асабісты ўдзел у пашырэньні газэты: развозіў яе па вёсках, раскідваў па дарогах. [[Файл:Mužyckaja praŭda. Ziamla naša nazyvajecca litoŭskaja, a my nazyvajemsia litoŭcy.jpg|значак|Першая старонка нявыдадзенай Мужыцкай праўды]] У кастрычніку 1862 году ў час канфлікту з палякамі паўстаў нумар «Мужыцкай праўды», які аднак зь нейкіх прычынаў не надрукавалі. Гэты варыянт лічыцца ўнікальным і вылучаецца з усяе сэрыі, бо тлумачыць сялянам, як раней называлася іхная краіна і якую назву мае тутэйшы народ<ref>[[Васіль Герасімчык|Герасімчык В.]] [https://web.archive.org/web/20180620212041/https://www.nv-online.info/2018/03/13/zyamlya-nasha-z-vyakou-vechnyh-nazyvaetstsa-litouskaya-a-my-to-nazyvaemsya-litoutsy-nenadrukavany-numar-muzhytskaj-praudy.html Ненадрукаваны нумар «Мужыцкай праўды»] // [[Народная Воля]]. 19 чэрвеня 2018 г.</ref><ref>Герасімчык В. Канстанцін Каліноўскі: асоба і легенда. — Гродна, 2018.</ref>: {{Цытата|Вы, дзецюкі, пэўне ня ведаеце, хто вы такія, як называецца гэта зямля, на якой нашы бацькі жылі <…> Зямля наша зь вякоў вечных называецца [[Літва|літоўская]], а мы то называемся [[ліцьвіны|літоўцы]].}} Адзначаецца, што Кастусь Каліноўскі менаваў свой край [[Літва|Літвой]]: «''„край наш няшчасны“ — Літва''»<ref name="Caropka-1995-70">[[Вітаўт Чаропка|Чаропка В.]] Гісторыя нашага імя: Гіст. даслед. — {{Менск (Мн.)}}, 1995. С. 70.</ref>. Тым часам сучасьнікі называлі Каліноўскага адным з найбольш «''высакародных мужоў Літвы''», у [[летувіская мова|жамойцкіх]] песьнях ён выступае як «''кароль Літвы''»<ref name="Caropka-1995-70"/>. «[[Ліцьвіны|Літоўскім народам]]», для якога адрасаваў Каліноўскі «Мужыцкую праўду», называў [[Беларусы|беларусаў]] паўстанец Юры (Ежы) Кучэўскі-Порай<ref>Калиновский К. Из печатного и рукописного наследия. — Минск, 1988. С. 172.</ref><ref name="Caropka-1995-70"/>. === Кіраваньне паўстаньнем === [[Файл:Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (1862).jpg|міні|Кастусь Каліноўскі, 1862 г. Фота, адрэтушаванае ў савецкія часы]] У 1862 годзе ўжо ўваходзіў у склад [[Літоўскі правінцыйны камітэт|Літоўскага правінцыйнага камітэту]] (ЛПК) — цэнтральнага органу падрыхтоўкі паўстаньня ў колішнім [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], а ўвосень таго ж году стаў яго старшынём. Стаяў на чале найбольш пасьлядоўных рэвалюцыянэраў, якіх адрозна ад лібэралаў («[[Белыя (паўстаньне 1863—1864 гадоў)|белых]]») звалі «[[Чырвоныя (паўстаньне 1863—1864 гадоў)|чырвонымі]]». Гэты кірунак вызвольнага руху прадугледжваў дэмакратычную рэспубліку, перадачу зямлі сялянам, самавызначэньне народаў былой [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. «Белыя» ж бачылі галоўнай мэтай паўстаньня толькі аднаўленьне Рэчы Паспалітай у межах 1772 году. Аднак старшынстваваў ў віленскім паўстанцкім камітэце нядоўга. Неўзабаве па выбуху паўстаньня, спужаўшыся перарастаньня выступленьняў у сялянскую вайну, варшаўскі цэнтар і мясцовыя абшарнікі дамагліся роспуску ЛПК. Кастуся Каліноўскага накіравалі на родную Гарадзеншчыну на пасаду паўстанцкага камісара ваяводзтва. Актыўная праца Кастуся Каліноўскага ва ўмовах паўстаньня на пасадзе ваяводзкага камісара паспрыяла таму, што менавіта на Гарадзеншчыне інсургенты мелі найбольш баяздольную, магутную арганізацыю, прыцягнулі да змаганьня шмат сялянаў. ==== На кватэры Ямантаў ==== У чэрвені 1863 году з прычыны масавых арыштаў мусіў вярнуцца ў [[Вільня|Вільню]], дзе дзеяў пад кансьпірацыйнымі прозьвішчамі Макарэвіч, Чарнецкі, Хамовіч, Хамуціўс на кватэры Ямантаў у доме Шышкіна на [[Вуліца Вялікая (Вільня)|Вялікай вуліцы]]<ref name=s1>{{артыкул|аўтар=Шалькевіч В.|загаловак="Марыська чарнаброва, галубка мая…" Невядомыя старонкі з жыцця Кастуся Каліноўскага|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1994|выпуск=|том=|нумар=4|старонкі=68|isbn=}}</ref>. Тут ён зноў узяў цэнтральнае кіраваньне ў свае рукі. Сустракаўся з найбольш блізкімі і праверанымі людзьмі, праводзіў нарады рэвалюцыйнага ўраду<ref name=s70>{{артыкул|аўтар=Шалькевіч В.|загаловак="Марыська чарнаброва, галубка мая…" Невядомыя старонкі з жыцця Кастуся Каліноўскага|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1994|выпуск=|том=|нумар=3|старонкі=70|isbn=}}</ref>. [[Файл:Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (G. Bonoldi, 1862-63).jpg|значак|Кастусь Каліноўскі. А. Банальдзі, 1862—1863 гг.]] Гэта была адна з найгалоўнейшых кансьпіратыўных явак К. Каліноўскага. Апісаньне кватэры Ямантаў і яго тутэйшай дзейнасьці захавалася збольшага ў паказаньнях арыштаваных рэвалюцыянэраў Віленскай асобай сьледчай камісіі. Гэтак Вітальд Парфяновіч апісвае кватэру наступным чынам: «''У пакоі справа ад дзьвярэй знаходзілася канапа, пры ёй стол і два крэслы, далей стаяла камода, акно справа ад канапы выходзіла ў галерэю<ref>{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Восстание в Литве и Белоруссии 1863—1864 гг.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = М|выдавецтва = |год = 1965|том = |старонкі = 80|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>''». Па сваім арышце 24 сакавіка 1864 году сакратар К. Каліноўскага Ільдэфонс Мілевіч сьведчыў пра побыт кіраўніка паўстаньня ў кватэры ўжо арыштаваных Ямантаў: «''З Каліноўскім я сустракаўся некалькі разоў ў [[Юзэф Ямант|Юзэфа Яманта]]… У Ямантаў Каліноўскі ў маёй прытомнасьці ні з кім з пабочных асобаў не сустракаўся. Аднойчы толькі ў бытнасьць маю і Каліноўскага ў Ямантаў прыходзіў Шадурскі і, паклікаўшы Каліноўскага, размаўляў зь ім некаторы час ў пярэдім пакоі…<ref name=p84>{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Восстание в Литве и Белоруссии 1863—1864 гг.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = М|выдавецтва = |год = 1965|том = |старонкі = 84|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref> … Да саміх Ямантаў часьцей за ўсё прыходзілі [[сваякі]] — лекар Радзевіч (служыць на чыгунцы), родны брат жанатага з дачкой Яманта, замужняя дачка (Ямантаў), [[Людвіка Ямант|Людвіка Радзевіч]], і Дзваноўскі, акрамя таго былі яшчэ некаторыя знаёмыя Ямантам жанчыны, але прозьвішчы іх мне невядомыя<ref name=p84/>''». Цёзка па прозьвішчы Юзэф Каліноўскі пра віленскую яўку рэвалюцыянэра ўспамінаў: «''У канцы жніўня ці ў пачатку верасьня (1863 году) я зь ім (Кастусём Каліноўскім) зноў спаткаўся на Нямецкай вуліцы, ён запрасіў мяне ў кватэру Ямантаў… З таго часу я сустракаўся з Каліноўскім у той жа кватэры… Пры ўваходзе ў кватэру Ямантаў трэба было пастукаць. У тыя часы, калі я ў ёй бываў, дзьверы адчыняў ці сам Каліноўскі, ці Далеўскі…<ref name=p867>{{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Восстание в Литве и Белоруссии 1863—1864 гг.|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = М|выдавецтва = |год = 1965|том = |старонкі = 86—87|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>''». [[Людвіка Ямант]] у сваіх «Успамінах» называла прозьвішчы многіх рэвалюцыянэраў, якія ў тыя часы шчыльна супрацавалі з Кастусём Каліноўскім: {{Цытата|Сярод рэвалюцыйнай моладзі («чырвоных»), якая зьбіралася ў майго брата Юзэфа для абмеркаваньня справаў на нарады, ня ўсіх ведала асабіста. Але тых, каго ведала, добра памятаю па нязвыклых рысах характару, палымянай любові да Радзімы і гераічнай адданасьці справе. Як жывыя паўстаюць у маёй памяці дарагія вобразы Тытуса Далеўскага, Канстантына Каліноўскага, Станіслава Бухавецкага, Эмануэля Юндзіла [сына вядомага натураліста], Эдмунда Вярыгі, Ігната Здановіча [сына выкладчыка гісторыі], Ільдэфонса Мілевіча.<br /><br />З моладзі, якая прыбыла з Каралеўства, памятаю [Мечыслава] Дарманоўскага з калегамі. Прозьвішчы многіх іншых цяпер ужо не магу прыпомніць, але памяць аб іх справах жыве ў сэрцы. Усе яны былі людзі шляхетныя, выдатных здольнасьцяў, нязвыклай сілы духу. Іх страта стала для краю сапраўднай бядой. Сэрца замірае, калі ўсьведамляеш маштабы няшчасьця народа, цьвет якога растаптаў вораг, а над памяцьцю гэтых сьвятых мучанікаў часам зьдзекуюцца ўласныя дзеці<ref>{{Кніга|аўтар = Ludwika z Jamontów Radziewiczowa|частка = |загаловак = Garść wspomnień z 63 roku. Rękopis w Bibliotece Zakladu Narodowego imienia Ossolińskich we Wroclwiu, sygnatura 12 273/I|арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = |год = |том = |старонкі = 87—88|старонак = |сэрыя = |isbn = |наклад = }}</ref>}} У канцы ліпеня 1863 году на кватэры Ямантаў адбылася сустрэча з родным братам польскага пісьменьніка [[Балеслаў Прус|Балеслава Пруса]] — Лявонам Главацкім. У якасьці камісара народнага ўраду той прыяжджаў з [[Варшава|Варшавы]] ў Вільню, каб абмеркаваць супярэчнасьці, якія ўзьніклі паміж кіраўнікамі паўстаньня на Беларусі і ў Польшчы<ref name=s469>{{артыкул|аўтар=Шалькевіч В.|загаловак="Марыська чарнаброва, галубка мая…" Невядомыя старонкі з жыцця Кастуся Каліноўскага|арыгінал=|спасылка=|аўтар выданьня=|выданьне=Роднае слова|тып=|месца=Мн.|выдавецтва=|год=1994|выпуск=|том=|нумар=4|старонкі=69|isbn=}}</ref>. Спрабуючы рэанімаваць паўстаньне, выдаў «Прыказ да народу зямлі літоўскай і беларускай». Аднак дзеяньні былі запозьненымі, паўстаньне ў Беларусі ўжо захлынулася ў крыві. Асноўныя сілы паўстанцаў былі разьбітыя карнікамі. === Арышт і пакараньне === З восені 1863 году сканцэнтраваў намаганьні на назапашваньні сілаў для новага выступленьня ўвесну. Але, выдадзены здраднікам, камісарам Магілёўскай губэрні Вітаўтам Парфяновічам, яго ў ноч на 29 студзеня 1864 году схапілі царскія жандары ў Сьвятаянскіх мурах (побач з [[Касьцёл Сьвятых Янаў (Вільня)|касьцёлам Сьвятых Янаў]]), дзе хаваўся пад імем Ігната Вітажэнца. У час сьледзтва і суду трымаўся надзвычай мужна. На прапанову палегчыць свой лёс, назваўшы адрасы і імёны паплечнікаў, адказаў<ref>{{артыкул|загаловак=Паказанні К. Каліноўскага ў следчай камісіі 26.2.1864|выданьне=К. Калиновский: Из печатного и рукописного наследия|адказны=Ин-т истории партии при ЦК КП Белоруссии — фил. Ин-та марксизма-ленинизма при ЦК КПСС|месца=Мн.|выдавецтва=Беларусь|год=1988|isbn=5-338-00024-5|старонкі=77—85}}</ref>: {{Цытата|Калі грамадзкая шчырасьць ёсьць дабрачыннасьцю, то шпіёнства апаганьвае чалавека. Усьведамленьне гонару, уласнае годнасьці і таго становішча, якое я займаў у грамадзтве, не дазваляюць мне ісьці па іншым шляху.}} Царскі ваенна-палявы суд прыгаварыў К. Каліноўскага да расстрэлу. Аднак вядомы сваей жорсткасьцю ў здушэньні паўстаньня расейскі генэрал [[Міхаіл Мураўёў|Мураўёў-вешальнік]] выказаўся за павешаньне. Неўзабаве гэты вырак учынілі на Лукіскім пляцы ў Вільні. === Запавет === {{Асноўны артыкул|Лісты з-пад шыбеніцы}} [[Файл:Zianon Pazniak czyta Listy spod szubienicy.ogv|thumb|[[Зянон Пазьняк]] чытае «[[Лісты з-пад шыбеніцы]]» ў час Беларускай дыктоўкі ў [[Варшава|Варшаве]], 28.02.2013 г.]] З царскага астрогу перадаў на волю свой запавет [[беларусы|беларускаму народу]] — «Ліст з-пад шыбеніцы»: {{Цытата|Браты мае, мужыкі родныя. З-пад шыбеніцы маскоўскай прыходзіць мне да вас пісаці, і, можа, раз астатні. Горка пакінуць зямельку родную і цябе, дарагі мой народзе. Грудзі застогнуць, забаліць сэрца, — но не жаль згінуць за тваю праўду… Нямаш, браткі, большага шчасьця на гэтым сьвеце, як калі чалавек у галаве мае розум і навуку… Но як дзень з ноччу не ходзіць разам, так не ідзе разам навука праўдзіва з няволяй маскоўскай. Дапокуль яна ў нас будзе, у нас нічога ня будзе, ня будзе праўды, багацтва і ніякай навукі, — адно намі, як скацінай, варочаць будуць не для дабра, но на пагібель нашу… Бо я табе з-пад шыбеніцы кажу, Народзе, што тагды толькі зажывеш шчасьліва, калі над табою [[Маскаль|Маскаля]] ўжо ня будзе.<br /><br />Твой слуга<br />Яська-гаспадар з-пад Вільні}} Паводле сучасных дасьледнікаў, думкі К. Каліноўскага пра неабходнасьць змаганьня за сваю Бацькаўшчыну, выказаныя ім у «Пісьмах з-пад шыбеніцы», можна лічыць пачатковым афармленьнем беларускай нацыянальнай ідэі<ref>{{Літаратура/Матэрыялы па гісторыі Беларусі (2003)|к}} С. 169.</ref>. == Ацэнкі == [[Файл:Каго любіш? — Люблю Беларусь (пароль паўстанцаў 1864 году).jpg|значак|Вытрымка з пратакола допыту {{nowrap|В. Парфіяновіча}}, у якім упамінаецца пароль паўстанцаў: «Каго любіш?» — «Люблю Беларусь».]] {{Асноўны артыкул|Кастусь Каліноўскі ў гістарыяграфіі}} У гістарыяграфіі [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньню 1863—1864 гадоў]] і асобе яго кіраўніка на землях колішняга [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] Кастусю Каліноўскаму прысьвячаецца шматлікая і ў той жа час даволі супярэчлівая літаратура. Важная крыніца з гэтай праблемы — працы ўдзельнікаў і сучасьнікаў паўстаньня, апублікаваныя ў апошняй трэці ХІХ — пачатку ХХ стагодзьдзяў. У беларускай гістарыяграфіі гэтая праблема ў розныя часы грунтоўна разглядалася [[Усевалад Ігнатоўскі|Ўсеваладам Ігнатоўскім]], [[Анатоль Сьмірноў|Анатолем Сьмірновым]], [[Міхась Біч|Міхасём Бічам]], [[Генадзь Кісялёў|Генадзем Кісялёвым]], [[Алесь Смалянчук|Алесем Смаленчуком]] і іншымі дасьледнікамі. Вынікам чаго стала вылучэньне наступных гістарычных фактаў, якія сьведчаць пра безумоўны беларускі нацыянальны выбар Кастуся Каліноўскага<ref>[[Сяргей Абламейка (гісторык)|Абламейка С.]] [https://www.svaboda.org/a/31162393.html Каліноўскі быў беларусам. Даказаць адваротнае немагчыма], [[Радыё Свабода]], 22 сакавіка 2021 г.</ref>: [[Файл:Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (A. Stankievič, 1933).jpg|значак|Рэфэрат [[Адам Станкевіч|Адама Станкевіча]] «Кастусь Каліноўскі, „Мужыцкая праўда“ і ідэя незалежнасьці Беларусі». Вільня, 1933 г.]] * Паўстанцкі пароль «Каго любіш — Люблю Беларусь — То ўзаемна», якім карысталася найперш блізкае кола Каліноўскага, у тым ліку сям’я Ямантаў, зь якой паходзіла яго каханая дзяўчына, нарачоная [[Марыя Ямант]], і яго асабісты сакратар Язэп Ямант. * Выданьне газэты «[[Мужыцкая праўда]]», праклямацыяў і ўлётак на [[Беларуская мова|беларускай мове]] перад і ў час паўстаньня. * Утварэньне 1 лістапада 1863 году [[Часовы правінцыйны ўрад Літвы і Беларусі|Часовага правінцыйнага ўраду Літвы і Беларусі]], распушчанага палякамі з прычыны сэпаратызму і патрабаваньня роўнасьці ў дачыненьнях паміж [[Вільня]]й і [[Варшава]]й з боку кіраўніка гэтага ўраду — Кастуся Каліноўскага. Некаторыя дасьледнікі мяркуюць, што Кастусь Каліноўскі, які лічыў, што народы колішняга [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] мусяць самі разьвязаць пытаньне пра сваю незалежнасьць, такім чынам выказваў ідэю стварыць цалкам незалежнае ад Польшчы і Расеі Вялікае Княства Літоўскае<ref>{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 333.</ref>. * Вяртаньне беларускай мовы ва ўрадавае справаводзтва, а менавіта факт выданьня Каліноўскім дзяржаўных дакумэнтаў (загадаў) на беларускай мове ў часы, калі ён займаў пасаду Ўрадавага камісара Гарадзенскага ваяводзтва ў сакавіку 1863 году і кіраўніка паўстанцкага ўраду ў Вільні ў чэрвені 1863 году. * Прызнаньне гістарычнай суб’ектнасьці беларусаў Нацыянальным урадам у Варшаве 3 траўня 1863 году ў форме прыняцьця адозвы «Да братоў-беларусаў», што адбылося ў выніку палітычнай дзейнасьці Кастуся Каліноўскага. * Нацыянальны маніфэст і запавет будучым пакаленьням аўтарства Кастуся Каліноўскага, выкладзены ў «Мужыцкай праўдзе» і «[[Лісты з-пад шыбеніцы|Лістах з-пад шыбеніцы]]», дзе Каліноўскі цалкам атаясамлівае сябе зь беларускім народам, фактычна, называе сябе беларусам і сьцьвярджае суб’ектнасьць беларускага народу. * Перадсьмяротны верш Кастуся Каліноўскага на беларускай мове да каханай дзяўчыны і да свайго народу. == Ушанаваньне памяці == [[Файл:Kanstantyn Kalinoŭski stamp.jpg|міні|Марка [[Белпошта|Белпошты]] да 130-годзьдзя нацыянальна-вызвольнага паўстаньня]] * У [[Вільня|Вільні]] на [[Лукіскі пляц|Лукіскім пляцы]], дзе расейскія карнікі павесілі Кастуся Каліноўскага, у ягоны гонар усталявалі мэмарыял у выглядзе пліты і драўлянага крыжа. У 2008—2009 гадох Віленскае самакіраваньне пастанавіла правесьці рэканструкцыю пляцу. У фінал конкурсу выйшла 7 праектаў, але толькі адзін зь іх прадугледжваў захаваньне помніка ўдзельнікам нацыянальна-вызвольнага паўстаньня 1863—1864 гадоў. Беларуская дзяржава ня выказала зацікаўленасьці ў абароне помніка, таму існавала імавернасьць, што помнік ліквідуюць<ref>{{Спасылка|аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 27 лютага 2009 г.| url = http://belmy.info/articles/news/bad/3389.html | загаловак = Помнік Каліноўскаму на Лукішках можа не перажыць рэканструкцыю | фармат = | назва праекту = [http://belmy.info belmy.info] | выдавец = | дата = 19 сакавіка 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>. 22 сакавіка 2009 году на Лукіскім пляцы адбылася акцыя ўшанаваньня памяці герояў супраць зносу мэмарыялу<ref>[https://web.archive.org/web/20090407050536/http://www.nn.by/index.php?c=ar&i=24778 Абарона крыжа паўстанцам] // [[Наша Ніва]]. 22 сакавіка 2009 г.</ref>. * У 1926 годзе ў Менску колішнюю Кацярынінскую вуліцу перайменавалі ў гонар Кастуся Каліноўскага<ref>{{Спасылка|аўтар = Бондаренко В.| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://minsk-old-new.com/minsk-2910-ru.htm | загаловак = Между двумя мировыми войнами | фармат = | назва праекту = [[Менск стары і новы]] | выдавец = | дата = 19 сакавіка 2011 | мова = ru | камэнтар = }}</ref>, а ў 1927 годзе ў [[БССР]] зьнялі мастацкі фільм «[[Кастусь Каліноўскі (фільм)|Кастусь Каліноўскі]]», у якім апавядалася пра кіраўніка [[паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864 гадоў]]<ref name="Кіно">{{Артыкул| аўтар = | загаловак = Кіно. «Кастусь Каліноўскі» | спасылка = https://files.knihi.com/Knihi/Pieryjodyka/Savieckaja_Bielarus.pdf.zip/1927-292.pdf | мова = | выданьне =[[Савецкая Беларусь (газэта)|Савецкая Беларусь]] | тып = газэта | год = 1927, 24 сьнежня | том = | нумар = 292 (2184)| старонкі = 4 | issn = }}</ref>. * У 1942 годзе з ініцыятывы ўладаў БССР зьявіўся праект пастановы Дзяржаўнага камітэту абароны аб стварэньні Беларускай арміі, у якой 6-я стралковая дывізія мусіла насіць імя Кастуся Каліноўскага<ref>Бераснеў П. [https://web.archive.org/web/20201127213504/https://news.tut.by/society/209498.html Чаму Сталін не падпісаў дакумент аб стварэнні Беларускай арміі ў 1942 годзе?], [[TUT.BY]], 24.12.2010 г.</ref>. А ў 1943 годзе імя Кастуся Каліноўскага атрымала савецкая партызанская брыгада, якая была адным з найбольш актыўных злучэньняў у ваколіцах Горадні і Беластоку<ref name="VV">{{Артыкул|аўтар=[[Андрэй Вашкевіч|Вашкевіч А.]]|загаловак=Як Гронскі расправіўся над Каліноўскім|спасылка=http://www.arche.by/by/page/reviews/navuka-ahliady/89|выданьне=[[ARCHE Пачатак]]|тып=[[часопіс]]|год=2008|нумар=7—8 (70—71)|старонкі=51—72|issn=1392-9682}}</ref>. * У 1963 годзе ў гонар Кастуся Каліноўскага ў Менску назвалі новую [[Вуліца Кастуся Каліноўскага (Менск)|вуліцу]] ў мікрараёне [[Усход (мікрараён Менску)|Ўсходзе]]. * У 1987 годзе імя Кастуся Каліноўскага надалі [[Сьвіслацкая гімназія|гімназіі]] ў [[Сьвіслач (горад)|Сьвіслачы]] (1 сьнежня 2023 году [[Рэжым Лукашэнкі|рэжым Лукашэнкі]] абвясьціў пра зьмену яе назвы на «''імя Праскоўі Васіленкі''» — трактарысткі, вядомай супрацай з уладамі [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] за часамі [[Другая сусьветная вайна|Другай сусьветнай вайны]]<ref>[https://www.svaboda.org/a/32716720.html У Сьвіслачы перайменавалі гімназію імя Кастуся Каліноўскага], [[Радыё Свабода]], 6 сьнежня 2023 г.</ref>). * З пачатку 1990-х гадоў выказваньне Кастуся Каліноўскага ''«Не народ для ўрада, а ўрад для народа»'' зьмяшчаецца ў якасьці эпіграфу на першай старонцы газэты [[Рэспубліка (газэта)|«Рэспубліка»]]. * У 1993 годзе ў Вільні на сьцяне [[Касьцёл Сьвятога Духа (Вільня)|касьцёла Сьвятога Духа]], дзе ў былым дамініканскім кляштары трымалі ў зьняволеньні Кастуся Каліноўскага, з боку вуліцы Ігнатаўскай паставілі мэмарыяльную шыльду ў памяць кіраўніка паўстаньня<ref>Луцкевіч Л. Вандроўкі па Вільні. — Вільня: Рунь, 1998. С. 59.</ref>. * Указ прэзыдэнта Беларусі ад 15 студзеня 1996 году № 26 зацьвердзіў [[Ордэн Кастуся Каліноўскага]]<ref>{{Cite web|url=http://pravo.kulichki.com/zak2007/bz53/dcm53537.htm|title=Об утверждении описания орденов, медалей и нагрудных знаков к почетным званиям Республики Беларусь|website=pravo.kulichki.com}}</ref>, палажэньне аб якім прынялі яшчэ ў 1995 годзе<ref>{{Cite web|url=http://kalinouski.arkushy.by/museum/memoria/orden_inst.htm|title=Сьвіслацкія аркушы — Кастусь Каліноўскі — Музей|first=Кузменка|last=Зміцер|website=kalinouski.arkushy.by}}</ref>. У наш час узнагарода не выкарыстоўваецца, але пры гэтым не выходзіла адпаведнай пастановы аб яе скасаваньні<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://kalinouski.arkushy.by/kalinouski.htm | загаловак = Кастусь Каліноўскі | фармат = | назва праекту = [http://kalinouski.arkushy.by/kalinouski.htm «Сьвіслацкія аркушы»] | выдавец = | дата = 19 сакавіка 2011 | мова = | камэнтар = }}</ref>. * Падчас [[Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну (2022)|уварваньня Расеі ва Ўкраіну ў 2022 годзе]] беларускія добраахвотнікі стварылі [[батальён імя Кастуся Каліноўскага]] дзеля абароны [[Кіеў|Кіева]]<ref>{{cite web| url=https://euroradio.fm/belarusy-stvaryli-batalyon-imya-kalinouskaga-dlya-abarony-kieva | title=Беларусы стварылі батальён імя Каліноўскага для абароны Кіева| author=| date=9 сакавіка 2022 г.| publisher=[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]}}</ref>. * 26 сакавіка 2022 году каля будынку [[Царква Сьвятога Кірылы Тураўскага (Бруклін)|царквы Сьвятога Кірылы Тураўскага]] ў [[Бруклін]]е ([[Злучаныя Штаты Амэрыкі|Злучаныя Штаты]]) адбылося ўрачыстае адкрыцьцё бюстаў Кастусю Каліноўскаму і [[Тадэвуш Касьцюшка|Тадэвушу Касьцюшку]], створаных паводле праекту беларускага скульптара [[Гэнік Лойка|Гэніка Лойкі]]<ref>[https://svaboda.global.ssl.fastly.net/a/31772603.html Беларусы ЗША адкрылі ў Нью-Ёрку бюсты Тадэвушу Касьцюшку і Кастусю Каліноўскаму], [[Радыё Свабода]], 27 сакавіка 2022 г.</ref>. <gallery widths=215 heights=180 caption="Памятныя знакі" class="center"> Pomnik Konstantego Kalinowskiego w Mostowlanach 2017.jpg|Помнік у [[Мастаўляны (Падляскае ваяводзтва)|Мастаўлянах]] KalinowskiSierakowskiWilno1.jpg|Пліта на Лукіскім пляцы Paminklas kalinauskui.JPG|Помнік у [[Салечнікі|Салечніках]] </gallery> == Вобраз у мастацтве == [[Файл:Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (M. Filipovič, 1920-29).jpg|значак|Кастусь Каліноўскі. Эскіз мастака [[Міхась Філіповіч|Міхася Філіповіча]]]] [[Файл:Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (M. Filipovič, 1920-29) (2).jpg|значак|Эскіз дэкарацыяў да «Кастуся Каліноўскага» (М. Філіповіч)]] * «[[s:Кастусь Каліноўскі|Кастусь Каліноўскі]]» — верш ([[Алесь Дудар]], 1925 год) * «Кастусь Каліноўскі» — паэма ([[Анатоль Вольны]], 1925 год) * [[Кастусь Каліноўскі (фільм)|«Кастусь Каліноўскі»]] — гераічна-прыгодніцкі фільм 1927 году<ref name="Кіно"/> * «Кастусь Каліноўскі» — верш ([[Юрка Лявонны]], 1928 год) * «Сьмерць Кастуся Каліноўскага» — паэма ([[Міхась Машара]], 1934 год) * «Каліноўскі» — паэма ([[Максім Танк]], 1938 год) * «Кастусь Каліноўскі» — верш ([[Пятрусь Броўка]], 1943 год) * «[[Восень пасярод вясны: Аповесць, сатканая з гістарычных матэрыялаў і мясцовых паданняў]]» — аповесьць ([[Адам Мальдзіс]]) * «[[Каласы пад сярпом тваім]]» — раман ([[Уладзімер Караткевіч]]) * «Кастусь Каліноўскі» — аповесьць ([[Алесь Якімовіч]]) * «Кастусь Каліноўскі» — п’еса (Уладзімер Караткевіч) * «Кастусь Каліноўскі» — п’еса ([[Эўсьцігней Міровіч]]) — у пастаноўцы [[БДТ-3]] ролю Каліноўскага выканаў [[Кастусь Быліч]] * «[[Кастусь Каліноўскі (опэра)|Кастусь Каліноўскі]]» — опэра (словы [[Міхась Клімковіч]], музыка [[Дзьмітры Лукас]]) * «Кастусь Каліноўскі» — рэспубліканская мастацкая выстава, прысьвечаная 150-годзьдзю з дню нараджэньня і 125-годзьдзю паўстаньня 1863—1864 гадоў (4—28 лютага 1988 году): каталёг / [складальнікі: Л. Б. Бортнік і інш.]. — {{Менск (Мн.)}}: Беларусь, 1989. * «[[Хамуціус]]» — паэма ([[Аркадзь Куляшоў]]) <gallery caption="Афішы кінастужкі «Кастусь Каліноўскі», зьнятай у 1927 годзе" widths=215 heights=180 class="center"> Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (1928).jpg Kastuś Kalinoŭski. Кастусь Каліноўскі (1928) (2).jpg Кастусь Калиновский.jpg </gallery> == Урачыстае перапахаваньне == Улады Расейскай імпэрыі збаяліся паломніцтва да магілы Кастуся Каліноўскага, таму яго таемна разам зь яшчэ 20 пакаранымі сьмерцю паўстанцамі пахавалі на [[Замкавая гара (Вільня)|Замкавай гары]] ў Вільні, за мурамі расейскага вайсковага гарнізону. Парэшткі закапалі пакалечанымі, зь зьвязанымі ззаду рукамі, а целы пасыпалі вапнай, каб ускладніць ідэнтыфікацыю<ref>Карней І. [https://www.svaboda.org/a/29847199.html Як расейцы пахавалі Кастуся Каліноўскага: рукі зьвязаныя за сьпінай, цела засыпанае вапнай], [[Радыё Свабода]], 22 лістапада 2019 г.</ref>. Магілы зраўнялі зь зямлёй і зрабілі на іх месцы пляцоўку гуляць у [[крыкет]] («лапту») для расейскіх вайскоўцаў<ref name="Januskievic">Карней І. [https://www.svaboda.org/a/30297354.html Зьдзек з парэшткаў паўстанцаў: расейцы гулялі на магілах у крыкет і залівалі фэкаліямі], [[Радыё Свабода]], 28 лістапада 2019 г.</ref><ref>{{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)|к}} С. 336.</ref>. У [[Першая сусьветная вайна|Першую сусьветную вайну]] па тым як расейскія войскі пакінулі Вільню, жыхары места адзначылі крыжам прыкладнае месца масавага пахаваньня. У 1940 годзе па заняцьці Вільні бальшавікам гэты крыж зруйнавалі, а само месца занядбалі<ref name="Januskievic"/>. У 2016 годзе на Замкавай гары здарыліся два апоўзьні, зьявілася патрэба ўмацаваць схілы. Перад правядзеньнем земляных працаў гару дэталёва дасьледавалі археолягі, якія выявілі не вядомыя раней магілы. У 2017 годзе навукоўцы выказалі здагадку пра тое, што знойдзеныя парэшткі могуць належаць удзельнікам паўстаньня. У сакавіку 2019 году дасьледнікі пацьвердзілі ідэнтыфікацыю парэшткаў К. Каліноўскага мэтадам вылучэньня астатніх, а таксама праз супастаўленьне веку, мэтаду сьмяротнага пакараньня і параўнаньня чэрапу з фатаздымкам<ref>[https://www.svaboda.org/a/29830589.html У Вільні з дакладнасьцю 95% ідэнтыфікавалі парэшткі Кастуся Каліноўскага], [[Радыё Свабода]], 19 сакавіка 2019 г.</ref>. 22 лістапада 2019 году ў Вільні адбылася ўрачыстая цырымонія перапахаваньня парэшткаў Кастуся Каліноўскага на могілках [[Росы (Вільня)|Росы]]. У цырымоніі ўзялі ўдзел прэзыдэнт Летувы [[Гітанас Наўседа]] і прэзыдэнт Польшчы [[Анджэй Дуда]], старшыня [[Рада Беларускай Народнай Рэспублікі|Рады Беларускай Народнай Рэспублікі]] [[Івонка Сурвіла]], першы кіраўнік незалежнай Беларусі [[Станіслаў Шушкевіч]], беларускі арцыбіскуп [[Тадэвуш Кандрусевіч]], віцэ-прэм’ер Беларусі [[Ігар Петрышэнка]], лідэры апазыцыйных беларускіх партыяў, дзеячы беларускай культуры і тысячы беларусаў пад нацыянальнымі гістарычнымі [[Бел-чырвона-белы сьцяг|бел-чырвона-белымі сьцягамі]]. Гэта стала найбольш масавай маніфэстацыяй беларусаў у Вільні і, увогуле, па-за [[Дзяржаўная граніца Рэспублікі Беларусь|сучаснай граніцай Беларусі]]<ref>[https://nn.by/?c=ar&i=241583 Тысячы беларусаў развіталіся з Каліноўскім пад нацыянальнымі сцягамі — шмат ФОТА Надзеі Бужан], [[Наша Ніва]], 22 лістапада 2019 г.</ref>. Прадстаўнік афіцыйнага Менску ў сваім выступе па імшы ў [[Касьцёл Сьвятых Станіслава і Ўладзіслава (Вільня)|Віленскай катэдры]] з нагоды перапахаваньня паўстанцаў 1863-64 гадоў адзначыў, што асоба Кастуся Каліноўскага назаўжды ўпісаная ў гісторыю Беларусі, а яго дзейнасьць «''зьвязаная зь перарастаньнем беларускага нацыянальна-культурнага руху ў змаганьне за беларускую дзяржаўнасьць у форме народаўладзьдзя''»<ref>[https://www.svaboda.org/a/30286613.html Што віцэ-прэм’ер Беларусі сказаў пра Каліноўскага і паўстанцаў у Вільні], [[Радыё Свабода]], 22 лістапада 2019 г.</ref>. == Бібліяграфія == * Кастусь Каліноўскі. За нашую вольнасць. Творы, дакументы / Уклад., прадм., паслясл., пер. і камент. [[Генадзь Кісялёў|Г. Кісялёва]]. — Мн.: «Беларускі кнігазбор», 1999.{{nowrap| — 459 с.}} {{ISBN|985-6318-41-6}}. * {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак = К. Калиновский: из печатного и рукописного наследия{{Ref-ru}} |арыгінал = |спасылка = |адказны =Сборник подготовили: [[Расьціслаў Платонаў|Р. П. Платонов]], [[Мікола Сташкевіч|Н. С. Сташкевич]], [[Вячаслаў Шалькевіч|В. Ф. Шалькевич]], [[Аляксандра Гесь|А. Н. Гесь]] |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва =[[Беларусь (выдавецтва)|Беларусь]] |год =1988 |том = |старонкі = |старонак = 208 |сэрыя = |isbn =5-338-00024-5 |наклад = 15000}} == Глядзіце таксама == * [[Беларускае нацыянальнае адраджэньне]] == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/100 пытаньняў і адказаў з гісторыі Беларусі}} * {{Літаратура/Дзесяць вякоў беларускай гісторыі (1997)}} * {{Літаратура/Краіна Беларусь. Вялікае Княства Літоўскае (2012)}} * {{Літаратура/Гістарыяграфія гісторыі Беларусі}} * {{Літаратура/БелЭн|7}} * {{Літаратура/Беларускі нацыяналізм. Даведнік}} * [[Міхась Біч|Біч М.]] [https://web.archive.org/web/20080907184457/http://kamunikat.fontel.net/www/czasopisy/almanach/06/06mem_bicz04.htm Паўстанне 1863—1864 гг. Кастусь Каліноўскі] // [[Гістарычны Альманах]]. Том 6 (2002). * {{Артыкул|аўтар=[[Андрэй Вашкевіч|Вашкевіч А.]]|загаловак=Як Гронскі расправіўся над Каліноўскім|спасылка=http://www.arche.by/by/page/reviews/navuka-ahliady/89|выданьне=[[ARCHE Пачатак]]|тып=[[часопіс]]|год=2008|нумар=7—8 (70—71)|старонкі=51—72|issn=1392-9682}} * [[Васіль Герасімчык|Герасімчык В.]] Канстанцін Каліноўскі: асоба і легенда. — {{Горадня (Гродна)}}: ТАА «ЮрСаПрынт», 2018. — 229 с {{ISBN|978-985-7134-35-9}}. * Герасімчык В. Кастусь Каліноўскі: чаму яму няма роўных // [[Наша гісторыя]]. № 2, 2018. ISBN 2617-2305. — С. 4—9. * {{Літаратура/Разгром нацыянальнага руху ў Беларусі}} * [http://pawet.net/library/history/bel_history/smalianchuk/70/Кастусь_Каліноўскі_і_яго_эпоха.html Кастусь Каліноўскі і яго эпоха ў дакументах і культурнай традыцыі]: Матэрыялы міжнароднай навуковай канферэнцыі, Менск, 25 верасня 2010 г. — Менск, 2011. * Кіштымаў А. Загадка бацькі Каліноўскага // Наша гісторыя. № 2, 2018. ISBN 2617-2305. — С. 10—12. * {{Літаратура/Культуралёгія: Энцыклапедычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 2003}} * {{артыкул|аўтар =Матвейчык Дз. | частка = |загаловак = «Станаўленне і развіццё ў БССР гістарыяграфіі паўстання1863-1864 гг. (1919—1931 гг.)»|арыгінал = |спасылка =https://www.academia.edu/35714411/%D0%9C%D0%B0%D1%82%D0%B2%D0%B5%D0%B9%D1%87%D1%8B%D0%BA_%D0%94.%D0%A7._%D0%A1%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%9E%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D0%B5_%D1%96_%D1%80%D0%B0%D0%B7%D0%B2%D1%96%D1%86%D1%86%D1%91_%D1%9E_%D0%91%D0%A1%D0%A1%D0%A0_%D0%B3%D1%96%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D1%8B%D1%8F%D0%B3%D1%80%D0%B0%D1%84%D1%96%D1%96_%D0%BF%D0%B0%D1%9E%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BD%D1%8F_1863_1864_%D0%B3%D0%B3._1919_1931_%D0%B3%D0%B3._?auto=download|адказны =[[Максім Гальпяровіч]]|выданьне=[[Беларускі гістарычны часопіс]]|тып=навуковы, навукова-мэтадычны ілюстраваны часопіс|месца=[[Менск]]|выдавецтва= |год=сакавік 2017 |выпуск=|том=|нумар=3 (212)| старонкі=12 —24|isbn=}} * {{Літаратура/Мысьліцелі і асьветнікі Беларусі (1995)}} * {{Літаратура/Матэрыялы па гісторыі Беларусі (2003)}} * [[Алесь Смалянчук|Смалянчук А.]] [http://pawet.net/library/history/bel_history/smalianchuk/11/Кастусь_Каліноўскі_ў_польскай_гістарычнай_традыцыі.html Кастусь Каліноўскі ў польскай гістарычнай традыцыі] // Спадчына. № 2, 1998. С. 84—105. * {{Кніга|аўтар =[[Адам Станкевіч|Станкевіч, А.]]|частка = |загаловак =Кастусь Каліноўскі : «Мужыцкая праўда» і ідэя незалежнасьці Беларусі: (Рэферат, прачытаны на ўрачыстый акадэміі 25.ІІІ.1933 г., з прычыны 15-ай угодкі абвяшчэньня незалежнасьці Беларусі і 70-ай угодкі беларускай прэсы) |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца =[[Вільня]] |выдавецтва =[[Беларускі нацыянальны камітэт (Вільня)|Беларускі Нацыянальны Камітэт]] |год =1933 |том = |старонкі =|старонак =63 |сэрыя = |isbn = |наклад = }} * {{артыкул|аўтар =[[Іван Цьвікевіч|Трызна І.]]| частка = |загаловак =Канстантын Каліноўскі (Гістарычны нарыс).|арыгінал = |спасылка =http://elibrary.mab.lt/handle/1/2323|адказны =[[Клаўдзі Дуж-Душэўскі]]|выданьне=[[Беларускі сьцяг (1922)|Беларускі сьцяг]]|тып=часопіс|месца=[[Коўна]]|выдавецтва=[[Урад БНР]]|год=1922|выпуск=|том=|нумар=4. жнівень—верасень| старонкі=10—19|isbn=}} * {{артыкул|аўтар =[[Іван Цьвікевіч|Цьвікевіч І.]] | частка = |загаловак = «Кастусь Каліноўскі» (К 60-ці годзьдзю яго сьмерці).|арыгінал = |спасылка =http://digital.nlb.by/files/original/ae0fef0698fda997b7d6094de9dd0330.pdf|адказны =А. Сянькевіч |выданьне="[[Полымя (часопіс)|Полымя]]: літаратурна-мастацкі і грамадска-палітычны часопіс"|тып=часопіс|месца=[[Менск]]|выдавецтва= [[Савецкая Беларусь (выдавецтва)|Беларускае кааперацыйна-выдавецкае таварыства «Савецкая Беларусь»]]|год=1924|выпуск=|том=|нумар= 2 (10)| старонкі=1—18 |isbn=}} * {{Літаратура/Чалавек і грамадзтва: Энцыкляпэдычны даведнік. Менск: Беларуская Энцыкляпэдыя, 1998}} * {{Літаратура/ЭГБ|4}} * {{Літаратура/Гістарычны слоўнік Беларусі (1998)}} == Вонкавыя спасылкі == {{Вікіцытатнік|Кастусь Каліноўскі|Кастусь Каліноўскі}} {{Вікікрыніцы|Category:Кастусь Каліноўскі|Кастусь Каліноўскі}} * {{Спасылка|аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://kalinouski.arkushy.by | загаловак = Праект «Сьвіслацкія аркушы — Кастусь Каліноўскі» | фармат = | назва праекту = | выдавец = | дата = 19 сакавіка 2011 | мова = | камэнтар = }} * [http://kamunikat.org/usie_knihi.html?pubid=11488 Паўстанцы], [[Kamunikat.org]] * [http://knihi.com/Kastus_Kalinouski/ Творы Кастуся Каліноўскага], [[Беларуская Палічка]] * [[Сяргей Абламейка (гісторык)|Абламейка С.]] [https://www.svaboda.org/a/31162393.html Каліноўскі быў беларусам. Даказаць адваротнае немагчыма], [[Радыё Свабода]], 22 сакавіка 2021 г. * {{YouTube|e5N7p0kCzBU|Гісторыя пад знакам Пагоні. Кастусь Каліноўскі}} {{Русіфікацыя}} {{Кастусь Каліноўскі}} {{Часовы Правінцыйны Ўрад Літвы і Беларусі}} {{Бібліяінфармацыя}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Каліноўскі, Кастусь}} [[Катэгорыя:Кастусь Каліноўскі| ]] [[Катэгорыя:Навучэнцы Сьвіслацкай гімназіі]] [[Катэгорыя:Беларускія рэвалюцыянэры]] [[Катэгорыя:Паўстанцы 1863—1864 гадоў]] [[Катэгорыя:Актывісты супраць русіфікацыі]] [[Катэгорыя:Рэпрэсаваныя ў Расейскай імпэрыі]] [[Катэгорыя:Павешаныя]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Вільні]] [[Катэгорыя:Асобы на марках]] [[Катэгорыя:Людзі, у гонар якіх названыя вуліцы]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Санкт-Пецярбурскага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]] [[Катэгорыя:Асобы на беларускіх паштовых марках]] hhbflb9aksmhurdi9no4xqxcmk2y6xw 0 22094 2622714 2617304 2025-07-01T11:46:06Z 178.163.186.42 /* Выбраная бібліяграфія */ 2622714 wikitext text/x-wiki {{Цёзкі|Баршчэўскі}} {{Палітык |лацінка = Lavon Barščeŭski |імя = Лявон Баршчэўскі |выява = 2008.06.16. Lawon Barszczeuski Fot M Kubik.JPG |памер_выявы = |подпіс = |пасада = 2-і Старшыня [[Партыя БНФ|Партыі БНФ]] |пачатак_тэрміну = сьнежань 2007 |канец_тэрміну = верасень 2009 |папярэднік = [[Вінцук Вячорка]] |наступнік = [[Аляксей Янукевіч]] |месца_нараджэньня = [[Полацак]], БССР |выбарчая_акруга = |сужэнец = |прафэсія = філёляг |партыя = [[Партыя БНФ]] (1999—2011) }} '''Ляво́н Баршчэ́ўскі''' ({{н}} 4 сакавіка 1958 году) — беларускі філёляг, перакладнік, рэдактар, грамадзкі дзяяч і палітык, былы<ref name="yanuk">[https://web.archive.org/web/20090916001316/http://www.euroradio.fm/by/963/reports/37895/ Старшынём Партыі БНФ абраны Аляксей Янукевіч (онлайн+фотарэпартаж)] ''[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]''</ref> старшыня [[Партыя БНФ|Партыі БНФ]] і ГА [[Беларускі Народны Фронт Адраджэньне|БНФ Адраджэньне]]. == Грамадзкая і літаратурна-перакладчыцкая дзейнасьць == Лявон Баршчэўскі нарадзіўся ў [[Полацак|Полацку]]. У 1975 годзе паступіў у Менскі пэдагагічны інстытут замежных моваў на спэцыяльнасьць [[нямецкая мова|нямецкая]] і [[ангельская мова|ангельская мовы]]. Працаваў выкладнікам нямецкай і ангельскай моваў у роднай школе № 10 Полацку, потым у Наваполацкім політэхнічным інстытуце (цяпер — [[Полацкі дзяржаўны ўнівэрсытэт]]). У 1987 годзе скончыў асьпірантуру пры Менскім пэдынстытуце замежных моваў, атрымаў ступень кандыдата [[Філялёгія|філялягічных]] навук. У 1985 годзе Лявон Баршчэўскі разам зь [[Сяргей Шупа|Сяргеем Шупам]] стварыў у Менску [[Бабілён (клюб)|клюб маладых перакладнікаў «Бабілён»]]. Перакладнік на беларускую мову клясычных эпічных твораў «[[Эпас пра Гільгамэша]]», «[[Іліяда]]» [[Гамэр]]а, «[[Энэіда]]» [[Вэргілі|Вэргілія]], ананімнага стараіспанскага эпасу «[[Сьпеў пра Майго Сіда»]] (разам з [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), ананімнага эпасу народа майя-кічэ «[[Попаль-Вух]]»; перакладнік і ўкладальнік зборнікаў лірыкі [[Бэртальд Брэхт|Бэртальда Брэхта]], [[Нікаляўс Ленаў|Нікаляўса Ленаў]], [[Сапфо]], [[Франчэска Пэтрарка|Ф. Петраркі]], [[Фрыдрых Гёльдэрлін|Ф. Гёльдэрліна]], [[Яраслаў Вырхліцкі|Я. Вырхліцкага]], [[Канстанцінас Кавафіс|К. Кавафіса]], [[Анакрэон]]а, [[Ду Фу]], [[Гунар Экелёф|Г. Экелёфа]], [[Эрлінг Кітэльсэн|Э. Кітэльсэна]], [[Архілёх]]а, [[Бабур]]а, [[Стэйн Стэйнар|С. Стэйнара]], [[Назым Хікмэт|Назыма Хікмэта]], [[аль-Бухтуры]], [[Марына Цьвятаева|М. Цьвятаевай]],[[Нэлі Закс]], [[Рой Кэмпбэл|Р. Кэмпбэла]], [[Сальваторэ Квазімада]], [[Мацей Казімір Сарбеўскі|М. К. Сарбеўскага]], [[Генры Лоўсан|Г. Лоўсана]], [[Ян Сэкунд|Я. Сэкунда]], [[Генрыкас Радаўскас|Г. Радаўскаса]]; «Іліяды» [[Гамэр]]а; зборнікаў выбранай прозы [[Гайнрых Бёль|Г. Бёля]] (дзе зьмешчаны м. інш. яго пераклад рамана «Більярд а палове дзясятай»), [[Франц Кафка|Ф. Кафкі]] (улучна зь яго раманамі «Працэс», «Замак», «Зьніклы», выбранымі апавяданьнямі). Пераклаў трагедыі [[Эсхіл]]а «Прыкуты Прамэтэй», «Пэрсы», [[Сафокл]]а «Эдып-цар», [[Эўрыпід]]а «Мэдэя», камэдыі [[Арыстафан]]а «Жабы», «Люсістрата», [[Мэнандр]]а «Адлюднік», драму [[Фрыдрых Шылер|Фрыдрыха Шылера]] «Дон-Карлас»; раманы [[Ёган Вольфганг фон Гётэ|Ёгана Вольфганга фон Гётэ]] «Пакуты маладога Вэртэра», [[Кнут Гамсун|Кнута Гамсуна]] «Голад»; аповесьці [[Г. Мастоўская-Радзівіл|Г. Мастоўскай-Радзівіл]] «Здань у Малым Замку», [[Астрыд Ліндгрэн]] «Усе нашы дзеці з Булербю», [[Яраслаў Івашкевіч|Яраслава Івашкевіча]] «Панны зь Вілька», паэмы [[Эдгар Алан По|Эдгара Алана По]] («Тамерлан»), [[Хаім Нахман Бялік|Хаіма Нахмана Бяліка]] («У горадзе разьні»), [[Канстанты Ільдэфанс Галчынскі|К. І. Галчынскага]] («Баль у Саламона»), [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаша]] («Маральны трактат», «Паэтычны трактат»); філязофскія працы [[Плятон]]а «Філеб», [[Арыстотэль|Арыстотэля]] «Паэтыка», [[Імануіл Кант|Імануэля Канта]] «Пралегомэны да любой будучай мэтафізыкі», [[Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель|Г. В. Ф. Гегеля]] «Вучэньне аб паняцьці і Філязофская энцыкляпэдыя», [[Фрыдрых Вільгельм Ёзэф фон Шэлінг|Ф. В. Ё. Шэлінга]] «Філязофскія дасьледаваньні пра сутнасьць чалавечай свабоды», [[Эдмунд Гусэрль|Э. Гусэрля]] «Філязофія як дакладная навука» , дзьве працы па навукавучэньні [[Ёган Готліб Фіхтэ|Ё. Г. Фіхтэ]], «Ессе Homo» [[Фрыдрых Ніцшэ|Ф. Ніцшэ]], «Штудыі пра любоў і каханьне» [[Хасэ Артэга-і-Гасэт|Хасэ Артэгі-і-Гасэта]], «Лёгіка-філязофскі трактат» [[Людвіг Вітгенштайн|Л. Вітгенштайна]]; п’есы [[Славамір Мрожак|С. Мрожака]] («Танга»), [[Юльюш Славацкі|Ю. Славацкага]] («Балядына»), [[Станіслаў Высьпянскі|Станіслава Высьпянскага]] («Вясельле» і «Варшавянка»), [[Сэм’юэл Бэкет|Сэм’юэла Бэкета]] («Ня-я»), [[Фрыдрых Дурэнмат|Фрыдрыха Дурэнмата]] («Партрэт плянэты»), [[Вацлаў Гавэл|Вацлава Гаўла]] («Сьвята ў садзе»), [[Ўільям Шэксьпір|Ў. Шэксьпіра]] («Макбэт»); кнігі нямецкіх гісторыкаў [[Р. Лінднэр]]а («Гісторыкі і ўлада») і [[Б. К’яры]] («Штодзённасьць за лініяй фронту»); паасобныя паэтычныя творы і прозу [[Гіём Апалінэр|Г. Апалінэра]], апавяданьні [[Кнут Гамсун|К. Гамсуна]], [[Ю. Боргэн]]а, [[Бруна Шульц|Б. Шульца]], эсэй [[А. Міхнік]]а, вершы, урыўкі з паэмаў [[Анакрэонт]]а, [[Катул]]а, [[Вэргіліюс]]а, [[Авідыюс]]а, [[Бэртран дэ Борн|Б. дэ Борна]], [[Пэйрэ Відаль|П. Відаля]], [[Дантэ Аліг’еры]], [[П’ер дэ Рансар|П. дэ Рансара]], [[Камоэнс|Л. ды Камойнша]], [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Я. Каханоўскага]], [[Нікаля Буалё]], [[Джон Мілтан|Дж. Мілтана]], [[Юзаф Бака|Ю. Бакі]], Гётэ, [[Адам Станіслаў Нарушэвіч|Адама Нарушэвіча]], [[Францішак Дыянізі Князьнін|Ф. Князьніна]], [[Юльян Урсын Нямцэвіч|Ю. У. Нямцэвіча]], [[Гайнрых Гайнэ|Г. Гайнэ]], [[Джакама Леапардзі|Дж. Леапардзі]], [[Джон Кітс|Дж. Кітса]], [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]], [[Вэрнэр Хайдэнстам|В. фон Хайдэнстама]], [[С. Обстфэльдэр]]а, [[Хаім Нахман Бялік|Х. Н. Бялік]]а, [[Хуан Рамон Хімэнэс|Х. Р. Хімэнэс]]а, [[Г. Ахтэрбэрг]]а, [[Я. Э. Волд]]а, [[Ю. Чаховіч]]а, [[Фэрнанду Пэсоа]], [[Нэлі Закс]], [[Ян Бжэхва|Я. Бжэхвы]], [[Гюнтэр Грас|Г. Граса]], [[Тумас Транстрэмэр|Т. Транстрэмэра]], [[Булат Акуджава|Б. Акуджавы]], [[Томас Вянцлава|Т. Вянцлавы]] і інш.; лібрэта опэры «Чужое каханьне наступстваў ня бачыць» [[Францішка Ўршуля Радзівіл|Ф. У. Радзівіл]]. Баршчэўскі — аўтар кніг папулярных нарысаў «Літаратура ад старажытнасьці да пачатку эпохі рамантызму» (2003) і «Беларуская літаратура і сьвет» (2006; разам зь [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]). Аўтар больш за 30 артыкулаў і навуковы кансультант 18-томнай «[[Беларуская энцыкляпэдыя|Беларускай энцыкляпэдыі]]» (1996—2004), а таксама шматлікіх артыкулаў па мэтодыцы выкладаньня літаратуры ў сярэдняй школе і ва ўстановах новага тыпу. Вядомы таксама як публіцыст: яго шматлікія артыкулы, інтэрвію публікаваліся ў незалежнай пэрыёдыцы ў Беларусі й па-за яе межамі. Суаўтар публікацыі «Справаздача аб стане незалежнай культуры ў Беларусі», прэзэнтаванай на сустрэчы кіраўнікоў ведамстваў культуры краінаў Эўразьвязу ў Любліне (2011). У 2014 годзе ў кракаўскім архіве (аддзел рукапісаў Бібліятэкі князёў Чартарыскіх) знайшоў рукапісы невядомых твораў беларускамоўнай літаратуры першай трэці ХІХ стагодзьдзя «Wiersz Ruski o Religii i Obyczayności» і «Jasno czerwony raczek po obłoku skacze…»<ref>Баршчэўскі Л., Янушкевіч Я. Два новыя тэксты беларускай літаратуры ХІХ ст.: Жанравая прыналежнасьць, моўныя асаблівасьці, праблема атрыбуцыі // Acta Albaruthenica-16. Warszawa 2016, s. 311—322.</ref> Баршчэўскі быў рэдактарам сэрыі «Biblioteka białoruska», якая пачала выходзіць у 2006 годзе ва [[Уроцлаў|Ўроцлаве]] ў выдавецтве Калегіюму Ўсходняй Эўропы. Рэдактар сэрыі «ЭўраГраматыкі» (з 2008). Ён уклаў 27-моўны «Эўраслоўнік» (2008), «Літоўска-беларускі, беларуска-літоўскі слоўнік» (2021), «Кароткі падручны беларуска-ангельскі слоўнік» (2023), зьяўляецца адным з укладальнікаў і рэдактараў «Нямецка-беларускага слоўніка» (2006) і «Беларуска-нямецкага слоўніка» (2010). Аўтар «Кароткай граматыкі польскай мовы» (2008), «Беларуска-польскага размоўніка-даведніка» (2011); адзін з аўтараў «Кароткай граматыкі латыскай мовы» (2008), «Кароткай граматыкі нідэрляндзкай мовы» (2009), «Кароткай граматыкі нямецкай мовы» (2012). Укладальнік хрэстаматыяў для сярэдняй школы «Літаратура народаў сьвету» (т. 1 і 2, 1995) і «Літаратура народаў сьвету: ХХ стагодзьдзе» (1999; разам зь Е.Лявонавай). Лявон Баршчэўскі працаваў намесьнікам дырэктара [[Беларускі гуманітарны ліцэй імя Якуба Коласа|Беларускага гуманітарнага ліцэю імя Якуба Коласа]], які быў афіцыйна зачынены ўладамі ў 2003 годзе. Уганараваны Дыплёмам Таварыства беларускай школы «Беларускі настаўнік 2009 году» і мэдалём да 100-годзьдзя Беларускай Народнай Рэспублікі (2019). Ляўрэат прэміі імя Францішка Багушэвіча Беларускага ПЭН-Цэнтру (1997). == Палітычная дзейнасьць == У 1990—1995 гадах Баршчэўскі быў дэпутатам [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь|Вярхоўнага Савету]] XII скліканьня, уваходзіў у склад парлямэнцкай апазыцыі БНФ. Быў сябрам камісіі ў пытаньнях адукацыі, культуры і захаваньня гістарычнай спадчыны, а таксама сябрам камісіі ў міжнародных справах і замежнаэканамічнай дзейнасьці. Быў суаўтарам канцэпцыяў прынятых у 1990—1992 гадах законаў «Аб грамадзянстве», «Аб адукацыі», «Аб рэфэрэндуме» і інш. У красавіку 1992 году на 9-й сэсіі ад імя Апазыцыі БНФ прадстаўляў распрацаваны адмыслоўцамі праект закону «Аб барацьбе з карупцыяй і арганізаванай злачыннасьцю», які ня быў прыняты бальшынёй Савету. З 1995 году — намесьнік старшыні Беларускага народнага фронту «Адраджэньне», у 1996—1999 гг. — выконваў абавязкі старшыні партыі пасьля эміграцыі [[Зянон Пазьняк|Зянона Пазьняка]]. Пасьля расколу партыі ў 1999—2001 гг. быў дарадцам старшыні Партыі БНФ [[Вінцук Вячорка|Вінцука Вячоркі]]. На 10 зьезьдзе [[Беларускі Народны Фронт Адраджэньне|Партыі БНФ]] у сьнежні 2007 году Лявон Баршчэўскі абраны старшынём партыі. У верасьні 2009 году зыйшоў з пасады старшыні, на якой яго, па выніках зьезду партыі, замяніў [[Аляксей Янукевіч]]<ref name="yanuk" />. У 2011 годзе разам з групай паплечнікаў выйшаў з Партыі БНФ. == Выбраная бібліяграфія == {{слупок-пачатак-малы}} {{слупок-2}} * «На шалях праўды: Выбраная лірыка». [[Бэртальд Брэхт|Б. Брэхт]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1988. {{ISBN|5-340-00175-х}} * «Танга». Пераклад п’есы [[Славамір Мрожак|С. Мрожака]]; паст. у 1989, апубл. у 2008 * «Зірні ў паток». [[Нікаляўс Ленаў|Н. Ленаў]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1992. {{ISBN|5-340-01128-0}} * «Хрэстаматыя па літаратуры народаў сьвету. 8 кл.». Укладаньне, 1992. {{ISBN|5-86952-004-5}} * «Прыкуты Прамэтэй». [[Эсхіл]]. Пераклад, 1993. {{ISBN|5-86952-013-4}} * «Більярд а палове дзясятай: Раман, апавяданьні». [[Гайнрых Бёль]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1993. {{ISBN|5-340-0094-9}} * Proverbia et dicta: Шасьцімоўны слоўнік прымавак, прыказак і крылатых слоў / Пад рэд. Н. А. Ганчаровай. Прадмова, 1993. * «Дон Карлас». [[Фрыдрых Шылер|Ф. Шылер]]. Пераклад, 1993. {{ISBN|5-340-00954-8}} * «Пры зачыненых дзьвярах: Драматычныя творы». Укладаньне, пераклад твораў Сэм’юэла Бэкета, Фрыдрыха Дурэнмата, Вацлава Гаўла, 1995. {{ISBN|5-340-01222-0}} * «Хрэстаматыя па літаратуры народаў сьвету. 9 кл., частка І». Укладаньне, 1995. {{ISBN|985-6012-12-0}} (ч. І) * «Літаратура народаў сьвету. 10 кл., часткі І і ІІ». Укладаньне, 1995. {{ISBN|985-6012-15-5}} (ч. І), {{ISBN|985-6012-16-3}} (ч. ІІ), * «Прысуд: Апавяданьні і мініятуры». [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Укладаньне, пераклад, 1996. {{ISBN|5-340-01368-5}} * «Літаратура народаў сьвету: ХХ стагодзьдзе. 11 кл.». Укладаньне (зь [[Ева Лявонава|Е. Лявонавай]]), 1999. {{ISBN|985-6521-03-3}} * «Пакуты маладога Вэртэра». [[Ёган Вольфганг Гётэ|Ё. В. Гётэ]]. Пераклад, 1999. {{ISBN|985-6318-55-6}} * «Жабы». [[Арыстафан]]. Пераклад, 1999 (апубл. часткова) * «Усе нашы дзеці з Булербю». [[Астрыд Ліндгрэн|А. Ліндгрэн]]. Пераклад, 2000. {{ISBN|9955-437-04-9}} * «Літаратура ад старажытнасьці да пачатку эпохі рамантызму: Папулярныя нарысы», 2003. {{ISBN|985-419-153-2}} * «Гісторыкі і ўлада». [[Райнэр Лінднэр|Р. Лінднэр]]. Пераклад, 2003. {{ISBN|5-94716-035-8}} * «Норвежско-русский, русско-норвежский словарь». (Зь Ю. Жалезкам і А. Нурданг), 2004. {{ISBN|5-8475-0218-4}} * «Штодзённасьць за лініяй фронту». [[Бэрнгард К’яры|Б. К’яры]]. Пераклад, 2005. {{ISBN|978-5272-20-6}} * «Беларуская літаратура і сьвет: Папулярныя нарысы». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2006. {{ISBN|978-985-448-065-8}} * «Пралегомэны да любой будучай мэтафізыкі». [[Імануіл Кант|І. Кант]]. Пераклад, 2006. {{ISBN|978-985-6783-13-5}} * «Беларуская літаратура і сьвет: Выбраныя тэксты». Укладаньне, пераклад (часткова), 2006. {{ISBN|978-985-448-066-6}} * «Качка-дзівачка: Анталёгія польскай паэзіі ХІХ-ХХ ст. для дзяцей». Укладаньне (з [[Уладзімер Сіўчыкаў|Ул. Сіўчыкавым]]), пераклад (часткова), 2006. {{ISBN|978-985-448-068-2}} * «Nie chyliłem czoła przed mocą: Antologia poezji białoruskiej ХV-ХХ w.». Укладаньне (з [[Адам Паморскі|А. Паморскім]]), прадмова, 2007. {{ISBN|978-83-89185-65-5}} * «[[Słownik białorusko-łacińsko-europejski]]», 2007. {{ISBN|978-83-89185-87-7}} * «Эўраслоўнік: 28 моў, каля 100 тыс. адзінак перакладу», 2008. {{ISBN|978-985-448-080-0}} * «Кароткая граматыка латыскай мовы». (З [[Андрэй Гуцаў|А. Гуцавым]]), 2008. {{ISBN|978-985-448-103-6}} * «Кароткая граматыка польскай мовы», 2008. {{ISBN|978-985-448-087-9}} * «Маральны трактат». [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаш]]. Пераклад, 2008 * «Эдып-цар». [[Сафокл]]. Пераклад, 2009. * «Кароткая граматыка нідэрляндзкай мовы». (Зь Ю. Жалезкам), 2009. {{ISBN|978-985-448-103-6}} * «Беларуска-нямецкі слоўнік». Укладаньне, рэдагаваньне (з [[Мікалай Кур’янка|М. Кур’янкам]] і [[Томас Вайлер|Т. Вайлерам]]), 2010. {{ISBN|978-985-6783-98-5}} * «Тамэрлян». [[Эдгар Алан По|Э. А. По]]. Пераклад, 2011 * «Паэтычны трактат». [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаш]]. Пераклад, 2011 * «Беларуска-польскі размоўнік-даведнік», 2011. {{ISBN|978-985-448-114-2}} * «Кароткая граматыка нямецкай мовы». (Зь [[Яўген Бяласін|Я. Бяласіным]]), 2012. {{ISBN|978-985-448-115-9}} * «Мэдэя». [[Эўрыпід]]. Пераклад, 2012, кніжнае выданьне 2018. {{ISBN|978-985-23-0009-4}} * Польска-беларускі тэматычны слоўнік для школьнікаў і студэнтаў = Polsko-białoruski słownik tematyczny dla uczniów i studentów. Укладаньне, 2012. {{ISBN|978-985-6992-26-4}} * «Архіў, 1863». [[Юдыта Вайчунайтэ|Ю. Вайчунайтэ]]. Пераклад, 2013 * «Вясельле», «Варшавянка». [[Станіслаў Высьпянскі|С. Высьпянскі]]. Пераклад, слова замест пасьлямоўя, 2014. {{ISBN|978-985-6992-40-0}} * «Мудрость слова. Сквозь века и народы: Десятиязычный словарь фразеологических эквивалентов». Укладаньне (з [[Нінэль Ганчарова|Н. Ганчаровай]], [[Андрэй Цісык|А. Цісыкам]], [[Ірына Шчарбакова|І. Шчарбаковай]], [[Алена Коршук|А. Коршук]] і інш.), 2014. {{ISBN|978-985-08-1754-9}}, 2-е, дапрац. выд. 2015. {{ISBN|978-985-08-1844-7}} * «Словы ў часе: Літаратура ад рамантызму да сымвалізму і нашаніўскага адраджэньня». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2014. {{ISBN|978-5-94716-255-4}} * «Жыцьцё ў праўдзе: Эсэ і прамовы». [[Вацлаў Гавэл|В. Гавэл]]. Слова замест уступу, 2014. {{ISBN|978-609-95632-6-8}} * «Мілаш. Біяграфія». [[Анджэй Франашак|А. Франашак]]. Рэдагаваньне перакладу, 2014. {{ISBN|978-608-8147-16-2}} * Беларуска-польскі тэматычна-тэрміналягічны слоўнік = Białorusko-polski słownik tematyczno-terminologiczny. Укладаньне, 2014. {{ISBN|978-985-6992-58-5}} * «Сьнег». [[Станіслаў Пшыбышэўскі|С. Пшыбышэўскі]]. Пераклад, 2015 * «Сіняя сьвіта: Казкі, легенды, паданьні». Апрацоўка паасобных казак, 2015. {{ISBN|978-985-15-2485-9}} * «Калевала». Пераклад зь фінскай [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткі]]. Рэдагаваньне перакладу, 2015. {{ISBN|978-985-6783-73-2}} * «Словы ў часе і прасторы: Літаратура апошняга стагодзьдзя». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2015. {{ISBN|978-985-6992-77-6}} * Два новыя тэксты беларускай літаратуры ХІХ ст.: Жанравая прыналежнасьць, моўныя асаблівасьці, праблема атрыбуцыі (Зь [[Язэп Янушкевіч|Я. Янушкевічам]]) // Acta Albaruthenica-16. Warszawa 2016 * «І боль, і прыгажосьць. Выбраныя творы паэтаў Эўропы і Амэрыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага». 2016. {{ISBN|978-985-6992-86-8}} * «Песні». [[Сапфо]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-01-1}} * «Выбраныя песні з „Канцаньерэ“». [[Франчэска Пэтрарка|Ф. Пэтрарка]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-06-6}} * «Выбранае». [[П’ер дэ Рансар|П. дэ Рансар]]. Пераклад. (З [[Ніна Мацяш|Н. Мацяш]] і [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-02-8}} * «Выбраная паэзія». [[Ёган Вольфганг Гётэ|Ё. В. Гётэ]]. Пераклад. (З [[Васіль Сёмуха|В. Сёмухам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-04-2}} * «Выбраная паэзія». [[Фрыдрых Гёльдэрлін|Ф. Гёльдэрлін]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-27-1}} * «Выбраныя вершы». [[Гіём Апалінэр|Г. Апалінэр]]. Пераклад. (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Уладзь Лянкевіч|У. Лянкевічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]], [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-30-1}} * «Выбранае». [[Джон Кітс|Дж. Кітс]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]], [[Ігар Крэбс|І. Крэбсам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-33-2}} * «Голад». [[Кнут Гамсун|К. Гамсун]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7165-10-0}} * «Выбраная паэзія». [[Яраслаў Вырхліцкі|Я. Вырхліцкі]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7164-49-3}} * «Пад вольным небам: Выбраныя вершы». [[Тумас Транстрэмэр|Т. Транстрэмэр]]. Пераклад часткі твораў, укладаньне, рэдагаваньне, 2017. {{ISBN|978-985-7164-56-1}} * «Чужое каханьне наступстваў ня бачыць». [[Францішка Уршуля Радзівіл|Ф. У. Радзівіл]]. Пераклад лібрэта опэры, 2017. {{ISBN|978-985-7185-04-7}} * «Гісторыя Латвіі». [[Ілгварс Бутуліс|І. Бутуліс]], [[Антоній Зунда|А. Зунда]]. Рэдагаваньне і пераклад асобных частак, 2017. {{ISBN|978-985-7164-60-8}} * «Выбранае». [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Я. Каханоўскі]]. Пераклад (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановіч]]ам), 2017. {{ISBN|978-985-7164-45-5}} * «Выбранае». [[Канстандзінас Кавафіс|К. Кавафіс]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7164-43-1}} * «Выбраная лірыка». [[Хуан Рамон Хімэнэс|Х. Р. Хімэнэс]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]], [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-62-2}} * «Выбраная паэзія». [[Хаім Нахман Бялік|Х. Н. Бялік]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-65-3}} * «Словы і вобразы: Літаратура і мастацтва ад старажытнасьці да канца XVIII ст.». Ч. І., 2017. {{ISBN|978-985-7164-67-7}} * «Выбраная паэзія». [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]]. Пераклад, (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]] і [[К. Коракс]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-33-2}} {{слупок-2}} * «Тэорыі літаратуры ХХ ст.». [[Анна Бужыньска|А. Бужыньска]], [[Міхал Павал Маркоўскі|М. П. Маркоўскі]]. Навуковае рэдагаваньне перакладу, 2017. {{ISBN|978-985-7136-66-7}} * «Выбраная лірыка». [[Геарг Тракль|Г. Тракль]]. Пераклад. (З [[Васіль Сёмуха|В. Сёмухам]]), 2018. {{ISBN|978-985-7164-61-5}} * «Словы і вобразы: Літаратура і мастацтва ад старажытнасьці да канца XVIII ст.». Ч. ІІ. 2018. {{ISBN|978-985-23-0004-9}} * «Балядына». [[Юльюш Славацкі|Ю. Славацкі]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-7164-86-8}} * [[Томас Стэрнз Эліёт|Т. С. Эльёт]]. Парожнія людзі. Пераклад, 2018 * «Пігмаліён». [[Бэрнард Шоў|Б. Шоў]]. Пераклад (З [[Уладзімір Палупанаў|У. Палупанавым]]), камэнтар. 2018. {{ISBN|978-985-23-0005-6}} * «Выбраная паэзія». [[Сігб'ёрн Обстфэльдэр|С. Обстфэльдэр]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-23-0011-7}} * «Выбраныя вершы». [[Умбэрта Саба|У. Саба]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-23-0020-9}} * «Гісторыя Расіі ад Сярэднявечча да сучаснасьці. Нарысы». (З [[Алег Трусаў|А. Трусавым]] і [[Аляксей Хадыка|А. Хадыкам]]), 2018. {{ISBN|978-985-23-0012-4}} * «Выбраная лірыка». [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіч]]. Пераклад. (З [[Ірына Багдановіч|І. Багдановіч]], [[Серж Мінскевіч|С. Мінскевічам]] і інш.), 2018. {{ISBN|978-985-0031-5}} * «Культурная геаграфія». [[Павал Церашковіч|П. Церашковіч]]. Рэцэнзаваньне і рэдагаваньне, 2018. {{ISBN|978-985-23-0040-7}} * «Выбраная лірыка». [[Ду Фу]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0044-5}} * «Выбраная лірыка». [[Эрлінг Кітэльсэн|Э. Кітэльсэн]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0047-6}} * «Выбранае». [[Ўільям Блэйк|Ў. Блэйк]]. Пераклад (З [[Уладзімір Лянкевіч|У. Лянкевічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Ірына Паўловіч|І. Паўловіч]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0046-9}} * «Выбраныя вершы». [[Томас Венцлава|Т. Вянцлава]]. Пераклад. (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Алесь Разанаў|А. Разанавым]], [[Алег Мінкін|А. Мінкіным]], [[Вінцук Вячорка|В. Вячоркам]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0053-7}} * «Песьні і фрагмэнты». [[Анакрэон]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0069-8}} * «Выбраная лірыка». [[Гунар Экелёф]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0068-1}} * «Гісторыя румынаў». [[Ёан Аўрэл Поп]]. Рэдагаваньне перакладу, 2019. {{ISBN|978-985-23-0072-8}} * «Уводзіны ў філязофію». Укладаньне (З [[Павел Баркоўскі|П. Баркоўскім]], [[Анатоль Сідарэвіч|А. Сідарэвічам]]), пераклад і рэдагаваньне шэрагу перакладаў тэкстаў, 2019. {{ISBN|978-985-23-0075-9}} * «Вершы і фрагмэнты». [[Архілёх]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0078-0}} * «Сакральная паэзія». [[Энхэдуанна]]. Пераклад (Зь [[Юлія Цімафеева|Ю. Цімафеевай]]), 2019. {{ISBN|978-985-0079-7}} * «Выбранае». [[Фэрнанду Пэсоа|Ф. Пэсоа]]. Пераклад (Зь [[Юлія Цімафеева|Ю. Цімафеевай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]], [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Ігар Крэбс|І. Крэбсам]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0084-1}} * «Выбраная паэзія». [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]]. Ілюстр. выданьне (кіраўнік праекту [[Алена Зэйбек]]). Пераклад, (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]] і [[К. Коракс]]), 2020. {{ISBN|978-985-23-0087-2}} * «Выбраныя песьні». [[Джакама Леапардзі|Дж. Леапардзі]]. Пераклад. (З [[Аксана Данільчык|А. Данільчык]]), 2020. {{ISBN|978-985-0089-6}} * «Выбраныя творы». [[Бабур]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-0090-2}} * «Старагрэцкая драматургія». Укладаньне, пераклад (разам зь [[Юльян Дрэйзін|Ю. Дрэйзіным]]), камэнтар, 2020. {{ISBN|978-985-0088-9}} * «Перша Конституція України, написана гетьманом П. Орликом і узгоджена з козацькою радою 5 квітня 1710 року / Першая Канстытуцыя Ўкраіны, напісаная гетманам П. Орлікам і ўзгодненая з казацкай радай 5 красавіка 1710 году», рэдагаваньне перакладу, 2020. {{ISBN|978-985-7235-28-5}} * «Выбраная паэзія». [[Стэйн Стэйнар|С. Стэйнар]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0100-8}}, * «Асновы прадпрымальнасьці і прадпрымальніцкай дзейнасьці: Дапаможнік». Укладаньне. 2020; 2-е, папраўл. выд. 2021 * «Выбраная паэзія». [[Назым Хікмэт]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0114-5}} * «Выбраная паэзія». [[Цін Уевіч]]. Пераклад. (З [[Сяргей Шупа|С. Шупам]]), 2020. {{ISBN|978-985-23-0116-9}} * «Выбраныя творы». Том 1. «Працэс»: раман. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0131-2}} * «Выбраныя творы». Том 2. «Ператварэньне»: апавяданьні. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0132-9}} * «Румынскія казкі» (Аўтары: [[Іён Крангэ]], [[Пэтрэ Ісьпірэску]]). Пераклад. (З [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2021. {{ISBN|978-985-23-0144-2}} * Кароткі сучасны літоўска-беларускі і беларуска-літоўскі слоўнік = Dabartinis trumpas lietuvių-baltarusių, baltarusių-lietuvių kalbų žodynas. Укладаньне, 2021. {{ISBN|978-985-23-0152-7}} * «Выбраная паэзія». [[Аль-Бухтуры]]. Пераклад, 2021. {{ISBN|978-985-23-0149-7}} * «Выбраная лірыка». [[Марына Цьвятаева]]. Пераклад, 2021. {{ISBN|978-985-23-0150-3}} * «Лёгіка». [[Павал Баркоўскі]]. Агульнае рэдагаваньне, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0165-7}} * «Разьдзяўбуць нас крумкачы, вароны...». [[Стэфан Жаромскі]]. Пераклад. «ЛІТАРАТУРНАЯ БЕЛАРУСЬ» | № 2 (186), люты 2022 г. * «Замак»: раман. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0173-2}} * «Зьніклы»: раман; «Восем сшыткаў in octavo» [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0174-9}} * «Выбраная лірыка». [[Гэрыт Ахтэрбэрг]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0166-4}} * «Выбраныя айрэны». [[Нагапэт Кучак]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0168-8}} * «Выбраная лірыка». [[Поль Вэрлен]]. Пераклад (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Леанід Дранько-Майсюк|Л. Дранько-Майсюком]]), [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0176-3}} * «Выбраная лірыка». [[Нэлі Закс]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0177-0}} * «Выбраная паэзія». [[Рой Кэмпбэл]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0178-7}} * «Выбраная паэзія». [[Сальваторэ Квазымада]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0188-6}} * «Выбраная лірыка». [[Максім Багдановіч]]. Укладаньне, 2022. {{ISBN|978-985-23-0193-0}} * Кароткі падручны беларуска-ангельскі слоўнік, Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0204-3}} * «Выбраная паэзія». [[Мацей Казімір Сарбеўскі]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0206-7}} * «Паэзія аўстралійскіх абшараў». [[Генры Лоўсан]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0208-1}} * «Выбраная паэзія». [[Нікаляўс Ленаў]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0209-8}} * «Выбраныя вершы». [[Бэртальт Брэхт]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0211-1}} * «Выбраныя паэтычныя творы». [[Зьмітрок Бядуля]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0210-4}} * «Шчырая лірыка». [[Язэп Пушча]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0196-1}} * «Выбраная лірыка». [[Уладзімер Аляксеевіч Арлоў|Уладзімер Арлоў]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-83-968534-0-0}} * «Вучэньне пра паняцьце і Філязофская энцыкляпэдыя». [[Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель|Г. В. Ф. Гегель]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0212-8}} * «Філеб». [[Плятон]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0215-9}} * «Паэтыка». [[Арыстотэль]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0214-2}} * «Макбэт». [[Ўільям Шэксьпір]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0219-7}} * «Філязофскія дасьледаваньні пра сутнасьць чалавечай свабоды». [[Фрыдрых Вільгельм Ёзэф фон Шэлінг|Ф. В. Ё. Шэлінг]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-62-2}} * «Філязофія як дакладная навука». [[Эдмунд Гусэрль|Э. Гусэрль]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-63-9}} * «Пра паняцьце навукавучэньня або так званай філязофіі. Першыя ўводзіны ў навукавучэньне». [[Ёган Готліб Фіхтэ|Ё. Г. Фіхтэ]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-68-4}} * «Ecce homo». [[Фрыдрых Ніцшэ|Ф. Ніцшэ]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-73-8}} * «Штудыі пра любоў і каханьне». [[Хасэ Артэга-і-Гасэт|Х. Артэга-і-Гасэт]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-74-5}} * «Мастацтва філязофстваваньня». [[Бэртран Расэл|Б. Расэл]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-79-0}} * «[[Іліяда]]». [[Гамэр]]. Том І: песьні І - ХІІ. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-83-7}} * «[[Іліяда]]». [[Гамэр]]. Том ІІ: песьні ХІІІ - ХXIV. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-91-2}}; 2-е выд. у адным томе, 2024. {{ISBN|978-83-965621-6-6}} * «[[Попаль-Вух]]». Эпас народу мая-кічэ. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7334-02-5}} * «[[Эпас пра Гільгамэша]]». Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7334-09-4}} * «Любоўная лірыка». [[Ян Сэкунд]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-16-2}} * «Лёгіка-філязофскі трактат». [[Людвіг Вітгенштайн|Л. Вітгенштайн]]. Пасьляслоўе [[Бэртран Расэл|Б. Расэла]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-18-6}} * «Маланкі і вятры: Выбраная лірыка». [[Генрыкас Радаўскас]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-20-9}} * «[[Энэіда]]». [[Вэргілі]]. Том І: Кнігі І — VІ. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-24-7}} * «[[Энэіда]]». [[Вэргілі]]. Том ІІ: Кнігі VІІ — ХІІ. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-34-6}} * «Апярэдзіць Госпада Бога». [[Ганна Краль]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-83-965621-8-0}} * «Сьпеў пра Майго Сіда». Пераклад (зь [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), пасьляслоўе, 2025. {{ISBN|978-985-7334-41-4}} * «Эпіграмы і афарызмы». [[Фрыдрых фон Лёгаў]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-49-0}} * «Скнара». [[Мальер|Жан-Батыст Мальер]]. Пераклад (неапубл.) * «Запрашаем спадарства пад газ», «Людзі, якія ішлі». [[Тадэвуш Бароўскі]]. Пераклад (неапубл.) * «Пра пераклады». [[Раман Інгардэн|Р. Інгардэн]]. Пераклад і пасьляслоўе (неапубл.) {{слупок-канец}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == {{слупок-пачатак-малы}} {{слупок-2}} * {{Літаратура/БелЭн|18—2}} * {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1992—1995)|1}} * Апазыцыя БНФ у Вярхоўным Савеце ХІІ скліканьня: Дакумэнты, факты, камэнтары [[Аляксандар Кур'яновіч|А. Кур’яновіча]]. Смаленск, 2015. * Лявон Барщевський: «Найкращі перекладачи — ті, хто займаються тільки перекладами…»: Розмова з Віталієм Пономарьовим // Акцент: Альманах. Вип. 2 (4). Київ: «Темпора», 2010. С. 452—455. {{слупок-2}} * Lawon Barszczeuski. Podwójne światy. Wywiad Małgorzaty Nocuń z Lawonem Barszczeuskim = Double Worlds. Małgorzata Nocuń Talks to Lavon Barshcheusky. Kraków 2014. * 6:0 на карысьць Лявона Баршчэўскага. Інтэрвію Марыны Коктыш зь Лявонам Баршчэўскім // Народная воля. 2018. 2 сак. * «Калі нейкі літаратурны шэдэўр не перакладзены на беларускую мову – гэта дакор нам усім». Інтэрвію Міхася Скоблы зь Лявонам Баршчэўскім // Народная воля. 2022. 23 сьнежня. * «Усё пачалося зь Гётэ, або Дарога даўжынёю ў 40 гадоў» (Гутарка Алеся Смаленчука зь Лявонам Баршчэўскім.) // Homo Historicus 2024. Гадавік антрапалягічнай гісторыі. Варшава, 2024. С. 240—246. {{слупок-канец}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.svaboda.org/content/article/782703.html Онлайн-канфэрэнцыя зь Лявонам Баршчэўскім] Радыё «Свабода», 11 сьнежня 2007 {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Баршчэўскі, Лявон}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Полацку]] [[Катэгорыя:Дэпутаты Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь 12-га скліканьня]] [[Катэгорыя:Сябры Партыі Беларускага народнага фронту]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Менскага дзяржаўнага лінгвістычнага ўнівэрсытэту]] [[Катэгорыя:Беларускія перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Сябры беларускага ПЭН-цэнтру]] [[Катэгорыя:Сябры Саюзу беларускіх пісьменьнікаў]] [[Катэгорыя:Беларускія філёлягі]] [[Катэгорыя:Ляўрэаты прэміі імя Багушэвіча (ПЭН-цэнтар)]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі на беларускую мову]] 14lbudr8vgmq87olqe4vr5df96v9q92 2622715 2622714 2025-07-01T11:48:42Z 178.163.186.42 /* Грамадзкая і літаратурна-перакладчыцкая дзейнасьць */ 2622715 wikitext text/x-wiki {{Цёзкі|Баршчэўскі}} {{Палітык |лацінка = Lavon Barščeŭski |імя = Лявон Баршчэўскі |выява = 2008.06.16. Lawon Barszczeuski Fot M Kubik.JPG |памер_выявы = |подпіс = |пасада = 2-і Старшыня [[Партыя БНФ|Партыі БНФ]] |пачатак_тэрміну = сьнежань 2007 |канец_тэрміну = верасень 2009 |папярэднік = [[Вінцук Вячорка]] |наступнік = [[Аляксей Янукевіч]] |месца_нараджэньня = [[Полацак]], БССР |выбарчая_акруга = |сужэнец = |прафэсія = філёляг |партыя = [[Партыя БНФ]] (1999—2011) }} '''Ляво́н Баршчэ́ўскі''' ({{н}} 4 сакавіка 1958 году) — беларускі філёляг, перакладнік, рэдактар, грамадзкі дзяяч і палітык, былы<ref name="yanuk">[https://web.archive.org/web/20090916001316/http://www.euroradio.fm/by/963/reports/37895/ Старшынём Партыі БНФ абраны Аляксей Янукевіч (онлайн+фотарэпартаж)] ''[[Эўрапейскае радыё для Беларусі]]''</ref> старшыня [[Партыя БНФ|Партыі БНФ]] і ГА [[Беларускі Народны Фронт Адраджэньне|БНФ Адраджэньне]]. == Грамадзкая і літаратурна-перакладчыцкая дзейнасьць == Лявон Баршчэўскі нарадзіўся ў [[Полацак|Полацку]]. У 1975 годзе паступіў у Менскі пэдагагічны інстытут замежных моваў на спэцыяльнасьць [[нямецкая мова|нямецкая]] і [[ангельская мова|ангельская мовы]]. Працаваў выкладнікам нямецкай і ангельскай моваў у роднай школе № 10 Полацку, потым у Наваполацкім політэхнічным інстытуце (цяпер — [[Полацкі дзяржаўны ўнівэрсытэт]]). У 1987 годзе скончыў асьпірантуру пры Менскім пэдынстытуце замежных моваў, атрымаў ступень кандыдата [[Філялёгія|філялягічных]] навук. У 1985 годзе Лявон Баршчэўскі разам зь [[Сяргей Шупа|Сяргеем Шупам]] стварыў у Менску [[Бабілён (клюб)|клюб маладых перакладнікаў «Бабілён»]]. Перакладнік на беларускую мову клясычных эпічных твораў «[[Эпас пра Гільгамэша]]», «[[Іліяда]]» [[Гамэр]]а, «[[Энэіда]]» [[Вэргілі|Вэргілія]], ананімнага стараіспанскага эпасу «[[Сьпеў пра Майго Сіда»]] (разам з [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), ананімнага эпасу народа майя-кічэ «[[Попаль-Вух]]»; перакладнік і ўкладальнік зборнікаў лірыкі [[Бэртальд Брэхт|Бэртальда Брэхта]], [[Нікаляўс Ленаў|Нікаляўса Ленаў]], [[Сапфо]], [[Франчэска Пэтрарка|Ф. Петраркі]], [[Фрыдрых Гёльдэрлін|Ф. Гёльдэрліна]], [[Яраслаў Вырхліцкі|Я. Вырхліцкага]], [[Канстанцінас Кавафіс|К. Кавафіса]], [[Анакрэон]]а, [[Ду Фу]], [[Гунар Экелёф|Г. Экелёфа]], [[Эрлінг Кітэльсэн|Э. Кітэльсэна]], [[Архілёх]]а, [[Бабур]]а, [[Стэйн Стэйнар|С. Стэйнара]], [[Назым Хікмэт|Назыма Хікмэта]], [[аль-Бухтуры]], [[Марына Цьвятаева|М. Цьвятаевай]],[[Нэлі Закс]], [[Рой Кэмпбэл|Р. Кэмпбэла]], [[Сальваторэ Квазімада]], [[Мацей Казімір Сарбеўскі|М. К. Сарбеўскага]], [[Генры Лоўсан|Г. Лоўсана]], [[Ян Сэкунд|Я. Сэкунда]], [[Генрыкас Радаўскас|Г. Радаўскаса]], Фрыдрыха фон Лёгаў; «Іліяды» [[Гамэр]]а; зборнікаў выбранай прозы [[Гайнрых Бёль|Г. Бёля]] (дзе зьмешчаны м. інш. яго пераклад рамана «Більярд а палове дзясятай»), [[Франц Кафка|Ф. Кафкі]] (улучна зь яго раманамі «Працэс», «Замак», «Зьніклы», выбранымі апавяданьнямі). Пераклаў трагедыі [[Эсхіл]]а «Прыкуты Прамэтэй», «Пэрсы», [[Сафокл]]а «Эдып-цар», [[Эўрыпід]]а «Мэдэя», камэдыі [[Арыстафан]]а «Жабы», «Люсістрата», [[Мэнандр]]а «Адлюднік», драму [[Фрыдрых Шылер|Фрыдрыха Шылера]] «Дон-Карлас»; раманы [[Ёган Вольфганг фон Гётэ|Ёгана Вольфганга фон Гётэ]] «Пакуты маладога Вэртэра», [[Кнут Гамсун|Кнута Гамсуна]] «Голад»; аповесьці [[Г. Мастоўская-Радзівіл|Г. Мастоўскай-Радзівіл]] «Здань у Малым Замку», [[Астрыд Ліндгрэн]] «Усе нашы дзеці з Булербю», [[Яраслаў Івашкевіч|Яраслава Івашкевіча]] «Панны зь Вілька», паэмы [[Эдгар Алан По|Эдгара Алана По]] («Тамерлан»), [[Хаім Нахман Бялік|Хаіма Нахмана Бяліка]] («У горадзе разьні»), [[Канстанты Ільдэфанс Галчынскі|К. І. Галчынскага]] («Баль у Саламона»), [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаша]] («Маральны трактат», «Паэтычны трактат»); філязофскія працы [[Плятон]]а «Філеб», [[Арыстотэль|Арыстотэля]] «Паэтыка», [[Імануіл Кант|Імануэля Канта]] «Пралегомэны да любой будучай мэтафізыкі», [[Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель|Г. В. Ф. Гегеля]] «Вучэньне аб паняцьці і Філязофская энцыкляпэдыя», [[Фрыдрых Вільгельм Ёзэф фон Шэлінг|Ф. В. Ё. Шэлінга]] «Філязофскія дасьледаваньні пра сутнасьць чалавечай свабоды», [[Эдмунд Гусэрль|Э. Гусэрля]] «Філязофія як дакладная навука» , дзьве працы па навукавучэньні [[Ёган Готліб Фіхтэ|Ё. Г. Фіхтэ]], «Ессе Homo» [[Фрыдрых Ніцшэ|Ф. Ніцшэ]], «Штудыі пра любоў і каханьне» [[Хасэ Артэга-і-Гасэт|Хасэ Артэгі-і-Гасэта]], «Лёгіка-філязофскі трактат» [[Людвіг Вітгенштайн|Л. Вітгенштайна]]; п’есы [[Славамір Мрожак|С. Мрожака]] («Танга»), [[Юльюш Славацкі|Ю. Славацкага]] («Балядына»), [[Станіслаў Высьпянскі|Станіслава Высьпянскага]] («Вясельле» і «Варшавянка»), [[Сэм’юэл Бэкет|Сэм’юэла Бэкета]] («Ня-я»), [[Фрыдрых Дурэнмат|Фрыдрыха Дурэнмата]] («Партрэт плянэты»), [[Вацлаў Гавэл|Вацлава Гаўла]] («Сьвята ў садзе»), [[Ўільям Шэксьпір|Ў. Шэксьпіра]] («Макбэт»); кнігі нямецкіх гісторыкаў [[Р. Лінднэр]]а («Гісторыкі і ўлада») і [[Б. К’яры]] («Штодзённасьць за лініяй фронту»); паасобныя паэтычныя творы і прозу [[Гіём Апалінэр|Г. Апалінэра]], апавяданьні [[Кнут Гамсун|К. Гамсуна]], [[Ю. Боргэн]]а, [[Бруна Шульц|Б. Шульца]], эсэй [[А. Міхнік]]а, вершы, урыўкі з паэмаў [[Анакрэонт]]а, [[Катул]]а, [[Вэргіліюс]]а, [[Авідыюс]]а, [[Бэртран дэ Борн|Б. дэ Борна]], [[Пэйрэ Відаль|П. Відаля]], [[Дантэ Аліг’еры]], [[П’ер дэ Рансар|П. дэ Рансара]], [[Камоэнс|Л. ды Камойнша]], [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Я. Каханоўскага]], [[Нікаля Буалё]], [[Джон Мілтан|Дж. Мілтана]], [[Юзаф Бака|Ю. Бакі]], Гётэ, [[Адам Станіслаў Нарушэвіч|Адама Нарушэвіча]], [[Францішак Дыянізі Князьнін|Ф. Князьніна]], [[Юльян Урсын Нямцэвіч|Ю. У. Нямцэвіча]], [[Гайнрых Гайнэ|Г. Гайнэ]], [[Джакама Леапардзі|Дж. Леапардзі]], [[Джон Кітс|Дж. Кітса]], [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]], [[Вэрнэр Хайдэнстам|В. фон Хайдэнстама]], [[С. Обстфэльдэр]]а, [[Хаім Нахман Бялік|Х. Н. Бялік]]а, [[Хуан Рамон Хімэнэс|Х. Р. Хімэнэс]]а, [[Г. Ахтэрбэрг]]а, [[Я. Э. Волд]]а, [[Ю. Чаховіч]]а, [[Фэрнанду Пэсоа]], [[Нэлі Закс]], [[Ян Бжэхва|Я. Бжэхвы]], [[Гюнтэр Грас|Г. Граса]], [[Тумас Транстрэмэр|Т. Транстрэмэра]], [[Булат Акуджава|Б. Акуджавы]], [[Томас Вянцлава|Т. Вянцлавы]] і інш.; лібрэта опэры «Чужое каханьне наступстваў ня бачыць» [[Францішка Ўршуля Радзівіл|Ф. У. Радзівіл]]. Баршчэўскі — аўтар кніг папулярных нарысаў «Літаратура ад старажытнасьці да пачатку эпохі рамантызму» (2003) і «Беларуская літаратура і сьвет» (2006; разам зь [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]). Аўтар больш за 30 артыкулаў і навуковы кансультант 18-томнай «[[Беларуская энцыкляпэдыя|Беларускай энцыкляпэдыі]]» (1996—2004), а таксама шматлікіх артыкулаў па мэтодыцы выкладаньня літаратуры ў сярэдняй школе і ва ўстановах новага тыпу. Вядомы таксама як публіцыст: яго шматлікія артыкулы, інтэрвію публікаваліся ў незалежнай пэрыёдыцы ў Беларусі й па-за яе межамі. Суаўтар публікацыі «Справаздача аб стане незалежнай культуры ў Беларусі», прэзэнтаванай на сустрэчы кіраўнікоў ведамстваў культуры краінаў Эўразьвязу ў Любліне (2011). У 2014 годзе ў кракаўскім архіве (аддзел рукапісаў Бібліятэкі князёў Чартарыскіх) знайшоў рукапісы невядомых твораў беларускамоўнай літаратуры першай трэці ХІХ стагодзьдзя «Wiersz Ruski o Religii i Obyczayności» і «Jasno czerwony raczek po obłoku skacze…»<ref>Баршчэўскі Л., Янушкевіч Я. Два новыя тэксты беларускай літаратуры ХІХ ст.: Жанравая прыналежнасьць, моўныя асаблівасьці, праблема атрыбуцыі // Acta Albaruthenica-16. Warszawa 2016, s. 311—322.</ref> Баршчэўскі быў рэдактарам сэрыі «Biblioteka białoruska», якая пачала выходзіць у 2006 годзе ва [[Уроцлаў|Ўроцлаве]] ў выдавецтве Калегіюму Ўсходняй Эўропы. Рэдактар сэрыі «ЭўраГраматыкі» (з 2008). Ён уклаў 27-моўны «Эўраслоўнік» (2008), «Літоўска-беларускі, беларуска-літоўскі слоўнік» (2021), «Кароткі падручны беларуска-ангельскі слоўнік» (2023), зьяўляецца адным з укладальнікаў і рэдактараў «Нямецка-беларускага слоўніка» (2006) і «Беларуска-нямецкага слоўніка» (2010). Аўтар «Кароткай граматыкі польскай мовы» (2008), «Беларуска-польскага размоўніка-даведніка» (2011); адзін з аўтараў «Кароткай граматыкі латыскай мовы» (2008), «Кароткай граматыкі нідэрляндзкай мовы» (2009), «Кароткай граматыкі нямецкай мовы» (2012). Укладальнік хрэстаматыяў для сярэдняй школы «Літаратура народаў сьвету» (т. 1 і 2, 1995) і «Літаратура народаў сьвету: ХХ стагодзьдзе» (1999; разам зь Е.Лявонавай). Лявон Баршчэўскі працаваў намесьнікам дырэктара [[Беларускі гуманітарны ліцэй імя Якуба Коласа|Беларускага гуманітарнага ліцэю імя Якуба Коласа]], які быў афіцыйна зачынены ўладамі ў 2003 годзе. Уганараваны Дыплёмам Таварыства беларускай школы «Беларускі настаўнік 2009 году» і мэдалём да 100-годзьдзя Беларускай Народнай Рэспублікі (2019). Ляўрэат прэміі імя Францішка Багушэвіча Беларускага ПЭН-Цэнтру (1997). == Палітычная дзейнасьць == У 1990—1995 гадах Баршчэўскі быў дэпутатам [[Вярхоўны Савет Рэспублікі Беларусь|Вярхоўнага Савету]] XII скліканьня, уваходзіў у склад парлямэнцкай апазыцыі БНФ. Быў сябрам камісіі ў пытаньнях адукацыі, культуры і захаваньня гістарычнай спадчыны, а таксама сябрам камісіі ў міжнародных справах і замежнаэканамічнай дзейнасьці. Быў суаўтарам канцэпцыяў прынятых у 1990—1992 гадах законаў «Аб грамадзянстве», «Аб адукацыі», «Аб рэфэрэндуме» і інш. У красавіку 1992 году на 9-й сэсіі ад імя Апазыцыі БНФ прадстаўляў распрацаваны адмыслоўцамі праект закону «Аб барацьбе з карупцыяй і арганізаванай злачыннасьцю», які ня быў прыняты бальшынёй Савету. З 1995 году — намесьнік старшыні Беларускага народнага фронту «Адраджэньне», у 1996—1999 гг. — выконваў абавязкі старшыні партыі пасьля эміграцыі [[Зянон Пазьняк|Зянона Пазьняка]]. Пасьля расколу партыі ў 1999—2001 гг. быў дарадцам старшыні Партыі БНФ [[Вінцук Вячорка|Вінцука Вячоркі]]. На 10 зьезьдзе [[Беларускі Народны Фронт Адраджэньне|Партыі БНФ]] у сьнежні 2007 году Лявон Баршчэўскі абраны старшынём партыі. У верасьні 2009 году зыйшоў з пасады старшыні, на якой яго, па выніках зьезду партыі, замяніў [[Аляксей Янукевіч]]<ref name="yanuk" />. У 2011 годзе разам з групай паплечнікаў выйшаў з Партыі БНФ. == Выбраная бібліяграфія == {{слупок-пачатак-малы}} {{слупок-2}} * «На шалях праўды: Выбраная лірыка». [[Бэртальд Брэхт|Б. Брэхт]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1988. {{ISBN|5-340-00175-х}} * «Танга». Пераклад п’есы [[Славамір Мрожак|С. Мрожака]]; паст. у 1989, апубл. у 2008 * «Зірні ў паток». [[Нікаляўс Ленаў|Н. Ленаў]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1992. {{ISBN|5-340-01128-0}} * «Хрэстаматыя па літаратуры народаў сьвету. 8 кл.». Укладаньне, 1992. {{ISBN|5-86952-004-5}} * «Прыкуты Прамэтэй». [[Эсхіл]]. Пераклад, 1993. {{ISBN|5-86952-013-4}} * «Більярд а палове дзясятай: Раман, апавяданьні». [[Гайнрых Бёль]]. Укладаньне, прадмова, пераклад, 1993. {{ISBN|5-340-0094-9}} * Proverbia et dicta: Шасьцімоўны слоўнік прымавак, прыказак і крылатых слоў / Пад рэд. Н. А. Ганчаровай. Прадмова, 1993. * «Дон Карлас». [[Фрыдрых Шылер|Ф. Шылер]]. Пераклад, 1993. {{ISBN|5-340-00954-8}} * «Пры зачыненых дзьвярах: Драматычныя творы». Укладаньне, пераклад твораў Сэм’юэла Бэкета, Фрыдрыха Дурэнмата, Вацлава Гаўла, 1995. {{ISBN|5-340-01222-0}} * «Хрэстаматыя па літаратуры народаў сьвету. 9 кл., частка І». Укладаньне, 1995. {{ISBN|985-6012-12-0}} (ч. І) * «Літаратура народаў сьвету. 10 кл., часткі І і ІІ». Укладаньне, 1995. {{ISBN|985-6012-15-5}} (ч. І), {{ISBN|985-6012-16-3}} (ч. ІІ), * «Прысуд: Апавяданьні і мініятуры». [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Укладаньне, пераклад, 1996. {{ISBN|5-340-01368-5}} * «Літаратура народаў сьвету: ХХ стагодзьдзе. 11 кл.». Укладаньне (зь [[Ева Лявонава|Е. Лявонавай]]), 1999. {{ISBN|985-6521-03-3}} * «Пакуты маладога Вэртэра». [[Ёган Вольфганг Гётэ|Ё. В. Гётэ]]. Пераклад, 1999. {{ISBN|985-6318-55-6}} * «Жабы». [[Арыстафан]]. Пераклад, 1999 (апубл. часткова) * «Усе нашы дзеці з Булербю». [[Астрыд Ліндгрэн|А. Ліндгрэн]]. Пераклад, 2000. {{ISBN|9955-437-04-9}} * «Літаратура ад старажытнасьці да пачатку эпохі рамантызму: Папулярныя нарысы», 2003. {{ISBN|985-419-153-2}} * «Гісторыкі і ўлада». [[Райнэр Лінднэр|Р. Лінднэр]]. Пераклад, 2003. {{ISBN|5-94716-035-8}} * «Норвежско-русский, русско-норвежский словарь». (Зь Ю. Жалезкам і А. Нурданг), 2004. {{ISBN|5-8475-0218-4}} * «Штодзённасьць за лініяй фронту». [[Бэрнгард К’яры|Б. К’яры]]. Пераклад, 2005. {{ISBN|978-5272-20-6}} * «Беларуская літаратура і сьвет: Папулярныя нарысы». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2006. {{ISBN|978-985-448-065-8}} * «Пралегомэны да любой будучай мэтафізыкі». [[Імануіл Кант|І. Кант]]. Пераклад, 2006. {{ISBN|978-985-6783-13-5}} * «Беларуская літаратура і сьвет: Выбраныя тэксты». Укладаньне, пераклад (часткова), 2006. {{ISBN|978-985-448-066-6}} * «Качка-дзівачка: Анталёгія польскай паэзіі ХІХ-ХХ ст. для дзяцей». Укладаньне (з [[Уладзімер Сіўчыкаў|Ул. Сіўчыкавым]]), пераклад (часткова), 2006. {{ISBN|978-985-448-068-2}} * «Nie chyliłem czoła przed mocą: Antologia poezji białoruskiej ХV-ХХ w.». Укладаньне (з [[Адам Паморскі|А. Паморскім]]), прадмова, 2007. {{ISBN|978-83-89185-65-5}} * «[[Słownik białorusko-łacińsko-europejski]]», 2007. {{ISBN|978-83-89185-87-7}} * «Эўраслоўнік: 28 моў, каля 100 тыс. адзінак перакладу», 2008. {{ISBN|978-985-448-080-0}} * «Кароткая граматыка латыскай мовы». (З [[Андрэй Гуцаў|А. Гуцавым]]), 2008. {{ISBN|978-985-448-103-6}} * «Кароткая граматыка польскай мовы», 2008. {{ISBN|978-985-448-087-9}} * «Маральны трактат». [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаш]]. Пераклад, 2008 * «Эдып-цар». [[Сафокл]]. Пераклад, 2009. * «Кароткая граматыка нідэрляндзкай мовы». (Зь Ю. Жалезкам), 2009. {{ISBN|978-985-448-103-6}} * «Беларуска-нямецкі слоўнік». Укладаньне, рэдагаваньне (з [[Мікалай Кур’янка|М. Кур’янкам]] і [[Томас Вайлер|Т. Вайлерам]]), 2010. {{ISBN|978-985-6783-98-5}} * «Тамэрлян». [[Эдгар Алан По|Э. А. По]]. Пераклад, 2011 * «Паэтычны трактат». [[Чэслаў Мілаш|Ч. Мілаш]]. Пераклад, 2011 * «Беларуска-польскі размоўнік-даведнік», 2011. {{ISBN|978-985-448-114-2}} * «Кароткая граматыка нямецкай мовы». (Зь [[Яўген Бяласін|Я. Бяласіным]]), 2012. {{ISBN|978-985-448-115-9}} * «Мэдэя». [[Эўрыпід]]. Пераклад, 2012, кніжнае выданьне 2018. {{ISBN|978-985-23-0009-4}} * Польска-беларускі тэматычны слоўнік для школьнікаў і студэнтаў = Polsko-białoruski słownik tematyczny dla uczniów i studentów. Укладаньне, 2012. {{ISBN|978-985-6992-26-4}} * «Архіў, 1863». [[Юдыта Вайчунайтэ|Ю. Вайчунайтэ]]. Пераклад, 2013 * «Вясельле», «Варшавянка». [[Станіслаў Высьпянскі|С. Высьпянскі]]. Пераклад, слова замест пасьлямоўя, 2014. {{ISBN|978-985-6992-40-0}} * «Мудрость слова. Сквозь века и народы: Десятиязычный словарь фразеологических эквивалентов». Укладаньне (з [[Нінэль Ганчарова|Н. Ганчаровай]], [[Андрэй Цісык|А. Цісыкам]], [[Ірына Шчарбакова|І. Шчарбаковай]], [[Алена Коршук|А. Коршук]] і інш.), 2014. {{ISBN|978-985-08-1754-9}}, 2-е, дапрац. выд. 2015. {{ISBN|978-985-08-1844-7}} * «Словы ў часе: Літаратура ад рамантызму да сымвалізму і нашаніўскага адраджэньня». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2014. {{ISBN|978-5-94716-255-4}} * «Жыцьцё ў праўдзе: Эсэ і прамовы». [[Вацлаў Гавэл|В. Гавэл]]. Слова замест уступу, 2014. {{ISBN|978-609-95632-6-8}} * «Мілаш. Біяграфія». [[Анджэй Франашак|А. Франашак]]. Рэдагаваньне перакладу, 2014. {{ISBN|978-608-8147-16-2}} * Беларуска-польскі тэматычна-тэрміналягічны слоўнік = Białorusko-polski słownik tematyczno-terminologiczny. Укладаньне, 2014. {{ISBN|978-985-6992-58-5}} * «Сьнег». [[Станіслаў Пшыбышэўскі|С. Пшыбышэўскі]]. Пераклад, 2015 * «Сіняя сьвіта: Казкі, легенды, паданьні». Апрацоўка паасобных казак, 2015. {{ISBN|978-985-15-2485-9}} * «Калевала». Пераклад зь фінскай [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткі]]. Рэдагаваньне перакладу, 2015. {{ISBN|978-985-6783-73-2}} * «Словы ў часе і прасторы: Літаратура апошняга стагодзьдзя». (З [[Пятро Васючэнка|П. Васючэнкам]] і [[Міхась Тычына|М. Тычынам]]), 2015. {{ISBN|978-985-6992-77-6}} * Два новыя тэксты беларускай літаратуры ХІХ ст.: Жанравая прыналежнасьць, моўныя асаблівасьці, праблема атрыбуцыі (Зь [[Язэп Янушкевіч|Я. Янушкевічам]]) // Acta Albaruthenica-16. Warszawa 2016 * «І боль, і прыгажосьць. Выбраныя творы паэтаў Эўропы і Амэрыкі ў перакладах Лявона Баршчэўскага». 2016. {{ISBN|978-985-6992-86-8}} * «Песні». [[Сапфо]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-01-1}} * «Выбраныя песні з „Канцаньерэ“». [[Франчэска Пэтрарка|Ф. Пэтрарка]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-06-6}} * «Выбранае». [[П’ер дэ Рансар|П. дэ Рансар]]. Пераклад. (З [[Ніна Мацяш|Н. Мацяш]] і [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-02-8}} * «Выбраная паэзія». [[Ёган Вольфганг Гётэ|Ё. В. Гётэ]]. Пераклад. (З [[Васіль Сёмуха|В. Сёмухам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-04-2}} * «Выбраная паэзія». [[Фрыдрых Гёльдэрлін|Ф. Гёльдэрлін]]. Пераклад, 2016. {{ISBN|978-985-7164-27-1}} * «Выбраныя вершы». [[Гіём Апалінэр|Г. Апалінэр]]. Пераклад. (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Уладзь Лянкевіч|У. Лянкевічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]], [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2016. {{ISBN|978-985-7164-30-1}} * «Выбранае». [[Джон Кітс|Дж. Кітс]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]], [[Ігар Крэбс|І. Крэбсам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-33-2}} * «Голад». [[Кнут Гамсун|К. Гамсун]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7165-10-0}} * «Выбраная паэзія». [[Яраслаў Вырхліцкі|Я. Вырхліцкі]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7164-49-3}} * «Пад вольным небам: Выбраныя вершы». [[Тумас Транстрэмэр|Т. Транстрэмэр]]. Пераклад часткі твораў, укладаньне, рэдагаваньне, 2017. {{ISBN|978-985-7164-56-1}} * «Чужое каханьне наступстваў ня бачыць». [[Францішка Уршуля Радзівіл|Ф. У. Радзівіл]]. Пераклад лібрэта опэры, 2017. {{ISBN|978-985-7185-04-7}} * «Гісторыя Латвіі». [[Ілгварс Бутуліс|І. Бутуліс]], [[Антоній Зунда|А. Зунда]]. Рэдагаваньне і пераклад асобных частак, 2017. {{ISBN|978-985-7164-60-8}} * «Выбранае». [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Я. Каханоўскі]]. Пераклад (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановіч]]ам), 2017. {{ISBN|978-985-7164-45-5}} * «Выбранае». [[Канстандзінас Кавафіс|К. Кавафіс]]. Пераклад, 2017. {{ISBN|978-985-7164-43-1}} * «Выбраная лірыка». [[Хуан Рамон Хімэнэс|Х. Р. Хімэнэс]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]], [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-62-2}} * «Выбраная паэзія». [[Хаім Нахман Бялік|Х. Н. Бялік]]. Пераклад. (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-65-3}} * «Словы і вобразы: Літаратура і мастацтва ад старажытнасьці да канца XVIII ст.». Ч. І., 2017. {{ISBN|978-985-7164-67-7}} * «Выбраная паэзія». [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]]. Пераклад, (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]] і [[К. Коракс]]), 2017. {{ISBN|978-985-7164-33-2}} {{слупок-2}} * «Тэорыі літаратуры ХХ ст.». [[Анна Бужыньска|А. Бужыньска]], [[Міхал Павал Маркоўскі|М. П. Маркоўскі]]. Навуковае рэдагаваньне перакладу, 2017. {{ISBN|978-985-7136-66-7}} * «Выбраная лірыка». [[Геарг Тракль|Г. Тракль]]. Пераклад. (З [[Васіль Сёмуха|В. Сёмухам]]), 2018. {{ISBN|978-985-7164-61-5}} * «Словы і вобразы: Літаратура і мастацтва ад старажытнасьці да канца XVIII ст.». Ч. ІІ. 2018. {{ISBN|978-985-23-0004-9}} * «Балядына». [[Юльюш Славацкі|Ю. Славацкі]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-7164-86-8}} * [[Томас Стэрнз Эліёт|Т. С. Эльёт]]. Парожнія людзі. Пераклад, 2018 * «Пігмаліён». [[Бэрнард Шоў|Б. Шоў]]. Пераклад (З [[Уладзімір Палупанаў|У. Палупанавым]]), камэнтар. 2018. {{ISBN|978-985-23-0005-6}} * «Выбраная паэзія». [[Сігб'ёрн Обстфэльдэр|С. Обстфэльдэр]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-23-0011-7}} * «Выбраныя вершы». [[Умбэрта Саба|У. Саба]]. Пераклад, 2018. {{ISBN|978-985-23-0020-9}} * «Гісторыя Расіі ад Сярэднявечча да сучаснасьці. Нарысы». (З [[Алег Трусаў|А. Трусавым]] і [[Аляксей Хадыка|А. Хадыкам]]), 2018. {{ISBN|978-985-23-0012-4}} * «Выбраная лірыка». [[Адам Міцкевіч|А. Міцкевіч]]. Пераклад. (З [[Ірына Багдановіч|І. Багдановіч]], [[Серж Мінскевіч|С. Мінскевічам]] і інш.), 2018. {{ISBN|978-985-0031-5}} * «Культурная геаграфія». [[Павал Церашковіч|П. Церашковіч]]. Рэцэнзаваньне і рэдагаваньне, 2018. {{ISBN|978-985-23-0040-7}} * «Выбраная лірыка». [[Ду Фу]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0044-5}} * «Выбраная лірыка». [[Эрлінг Кітэльсэн|Э. Кітэльсэн]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0047-6}} * «Выбранае». [[Ўільям Блэйк|Ў. Блэйк]]. Пераклад (З [[Уладзімір Лянкевіч|У. Лянкевічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Ірына Паўловіч|І. Паўловіч]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0046-9}} * «Выбраныя вершы». [[Томас Венцлава|Т. Вянцлава]]. Пераклад. (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Алесь Разанаў|А. Разанавым]], [[Алег Мінкін|А. Мінкіным]], [[Вінцук Вячорка|В. Вячоркам]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0053-7}} * «Песьні і фрагмэнты». [[Анакрэон]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0069-8}} * «Выбраная лірыка». [[Гунар Экелёф]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0068-1}} * «Гісторыя румынаў». [[Ёан Аўрэл Поп]]. Рэдагаваньне перакладу, 2019. {{ISBN|978-985-23-0072-8}} * «Уводзіны ў філязофію». Укладаньне (З [[Павел Баркоўскі|П. Баркоўскім]], [[Анатоль Сідарэвіч|А. Сідарэвічам]]), пераклад і рэдагаваньне шэрагу перакладаў тэкстаў, 2019. {{ISBN|978-985-23-0075-9}} * «Вершы і фрагмэнты». [[Архілёх]]. Пераклад, 2019. {{ISBN|978-985-23-0078-0}} * «Сакральная паэзія». [[Энхэдуанна]]. Пераклад (Зь [[Юлія Цімафеева|Ю. Цімафеевай]]), 2019. {{ISBN|978-985-0079-7}} * «Выбранае». [[Фэрнанду Пэсоа|Ф. Пэсоа]]. Пераклад (Зь [[Юлія Цімафеева|Ю. Цімафеевай]], [[Кацярына Маціеўская|К. Маціеўскай]], [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Ганна Янкута|Г. Янкутай]], [[Ігар Крэбс|І. Крэбсам]]), 2019. {{ISBN|978-985-23-0084-1}} * «Выбраная паэзія». [[Міхай Эмінэску|М. Эмінэску]]. Ілюстр. выданьне (кіраўнік праекту [[Алена Зэйбек]]). Пераклад, (З [[Рыгор Барадулін|Р. Барадуліным]] і [[К. Коракс]]), 2020. {{ISBN|978-985-23-0087-2}} * «Выбраныя песьні». [[Джакама Леапардзі|Дж. Леапардзі]]. Пераклад. (З [[Аксана Данільчык|А. Данільчык]]), 2020. {{ISBN|978-985-0089-6}} * «Выбраныя творы». [[Бабур]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-0090-2}} * «Старагрэцкая драматургія». Укладаньне, пераклад (разам зь [[Юльян Дрэйзін|Ю. Дрэйзіным]]), камэнтар, 2020. {{ISBN|978-985-0088-9}} * «Перша Конституція України, написана гетьманом П. Орликом і узгоджена з козацькою радою 5 квітня 1710 року / Першая Канстытуцыя Ўкраіны, напісаная гетманам П. Орлікам і ўзгодненая з казацкай радай 5 красавіка 1710 году», рэдагаваньне перакладу, 2020. {{ISBN|978-985-7235-28-5}} * «Выбраная паэзія». [[Стэйн Стэйнар|С. Стэйнар]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0100-8}}, * «Асновы прадпрымальнасьці і прадпрымальніцкай дзейнасьці: Дапаможнік». Укладаньне. 2020; 2-е, папраўл. выд. 2021 * «Выбраная паэзія». [[Назым Хікмэт]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0114-5}} * «Выбраная паэзія». [[Цін Уевіч]]. Пераклад. (З [[Сяргей Шупа|С. Шупам]]), 2020. {{ISBN|978-985-23-0116-9}} * «Выбраныя творы». Том 1. «Працэс»: раман. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0131-2}} * «Выбраныя творы». Том 2. «Ператварэньне»: апавяданьні. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, 2020. {{ISBN|978-985-23-0132-9}} * «Румынскія казкі» (Аўтары: [[Іён Крангэ]], [[Пэтрэ Ісьпірэску]]). Пераклад. (З [[Зьміцер Колас|З. Коласам]]), 2021. {{ISBN|978-985-23-0144-2}} * Кароткі сучасны літоўска-беларускі і беларуска-літоўскі слоўнік = Dabartinis trumpas lietuvių-baltarusių, baltarusių-lietuvių kalbų žodynas. Укладаньне, 2021. {{ISBN|978-985-23-0152-7}} * «Выбраная паэзія». [[Аль-Бухтуры]]. Пераклад, 2021. {{ISBN|978-985-23-0149-7}} * «Выбраная лірыка». [[Марына Цьвятаева]]. Пераклад, 2021. {{ISBN|978-985-23-0150-3}} * «Лёгіка». [[Павал Баркоўскі]]. Агульнае рэдагаваньне, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0165-7}} * «Разьдзяўбуць нас крумкачы, вароны...». [[Стэфан Жаромскі]]. Пераклад. «ЛІТАРАТУРНАЯ БЕЛАРУСЬ» | № 2 (186), люты 2022 г. * «Замак»: раман. [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0173-2}} * «Зьніклы»: раман; «Восем сшыткаў in octavo» [[Франц Кафка|Ф. Кафка]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0174-9}} * «Выбраная лірыка». [[Гэрыт Ахтэрбэрг]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0166-4}} * «Выбраныя айрэны». [[Нагапэт Кучак]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0168-8}} * «Выбраная лірыка». [[Поль Вэрлен]]. Пераклад (З [[Андрэй Хадановіч|А. Хадановічам]], [[Леанід Дранько-Майсюк|Л. Дранько-Майсюком]]), [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0176-3}} * «Выбраная лірыка». [[Нэлі Закс]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0177-0}} * «Выбраная паэзія». [[Рой Кэмпбэл]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0178-7}} * «Выбраная паэзія». [[Сальваторэ Квазымада]]. Пераклад, [[2022]]. {{ISBN|978-985-23-0188-6}} * «Выбраная лірыка». [[Максім Багдановіч]]. Укладаньне, 2022. {{ISBN|978-985-23-0193-0}} * Кароткі падручны беларуска-ангельскі слоўнік, Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0204-3}} * «Выбраная паэзія». [[Мацей Казімір Сарбеўскі]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0206-7}} * «Паэзія аўстралійскіх абшараў». [[Генры Лоўсан]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0208-1}} * «Выбраная паэзія». [[Нікаляўс Ленаў]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0209-8}} * «Выбраныя вершы». [[Бэртальт Брэхт]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0211-1}} * «Выбраныя паэтычныя творы». [[Зьмітрок Бядуля]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0210-4}} * «Шчырая лірыка». [[Язэп Пушча]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-985-23-0196-1}} * «Выбраная лірыка». [[Уладзімер Аляксеевіч Арлоў|Уладзімер Арлоў]]. Укладаньне, 2023. {{ISBN|978-83-968534-0-0}} * «Вучэньне пра паняцьце і Філязофская энцыкляпэдыя». [[Георг Вільгельм Фрыдрых Гэгель|Г. В. Ф. Гегель]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0212-8}} * «Філеб». [[Плятон]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0215-9}} * «Паэтыка». [[Арыстотэль]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0214-2}} * «Макбэт». [[Ўільям Шэксьпір]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-23-0219-7}} * «Філязофскія дасьледаваньні пра сутнасьць чалавечай свабоды». [[Фрыдрых Вільгельм Ёзэф фон Шэлінг|Ф. В. Ё. Шэлінг]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-62-2}} * «Філязофія як дакладная навука». [[Эдмунд Гусэрль|Э. Гусэрль]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-63-9}} * «Пра паняцьце навукавучэньня або так званай філязофіі. Першыя ўводзіны ў навукавучэньне». [[Ёган Готліб Фіхтэ|Ё. Г. Фіхтэ]]. Пераклад, 2023. {{ISBN|978-985-7247-68-4}} * «Ecce homo». [[Фрыдрых Ніцшэ|Ф. Ніцшэ]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-73-8}} * «Штудыі пра любоў і каханьне». [[Хасэ Артэга-і-Гасэт|Х. Артэга-і-Гасэт]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-74-5}} * «Мастацтва філязофстваваньня». [[Бэртран Расэл|Б. Расэл]]. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-79-0}} * «[[Іліяда]]». [[Гамэр]]. Том І: песьні І - ХІІ. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-83-7}} * «[[Іліяда]]». [[Гамэр]]. Том ІІ: песьні ХІІІ - ХXIV. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7247-91-2}}; 2-е выд. у адным томе, 2024. {{ISBN|978-83-965621-6-6}} * «[[Попаль-Вух]]». Эпас народу мая-кічэ. Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7334-02-5}} * «[[Эпас пра Гільгамэша]]». Пераклад, 2024. {{ISBN|978-985-7334-09-4}} * «Любоўная лірыка». [[Ян Сэкунд]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-16-2}} * «Лёгіка-філязофскі трактат». [[Людвіг Вітгенштайн|Л. Вітгенштайн]]. Пасьляслоўе [[Бэртран Расэл|Б. Расэла]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-18-6}} * «Маланкі і вятры: Выбраная лірыка». [[Генрыкас Радаўскас]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-20-9}} * «[[Энэіда]]». [[Вэргілі]]. Том І: Кнігі І — VІ. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-24-7}} * «[[Энэіда]]». [[Вэргілі]]. Том ІІ: Кнігі VІІ — ХІІ. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-34-6}} * «Апярэдзіць Госпада Бога». [[Ганна Краль]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-83-965621-8-0}} * «Сьпеў пра Майго Сіда». Пераклад (зь [[Якуб Лапатка|Я. Лапаткам]]), пасьляслоўе, 2025. {{ISBN|978-985-7334-41-4}} * «Эпіграмы і афарызмы». [[Фрыдрых фон Лёгаў]]. Пераклад, 2025. {{ISBN|978-985-7334-49-0}} * «Скнара». [[Мальер|Жан-Батыст Мальер]]. Пераклад (неапубл.) * «Запрашаем спадарства пад газ», «Людзі, якія ішлі». [[Тадэвуш Бароўскі]]. Пераклад (неапубл.) * «Пра пераклады». [[Раман Інгардэн|Р. Інгардэн]]. Пераклад і пасьляслоўе (неапубл.) {{слупок-канец}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == {{слупок-пачатак-малы}} {{слупок-2}} * {{Літаратура/БелЭн|18—2}} * {{Літаратура/Беларускія пісьменьнікі (1992—1995)|1}} * Апазыцыя БНФ у Вярхоўным Савеце ХІІ скліканьня: Дакумэнты, факты, камэнтары [[Аляксандар Кур'яновіч|А. Кур’яновіча]]. Смаленск, 2015. * Лявон Барщевський: «Найкращі перекладачи — ті, хто займаються тільки перекладами…»: Розмова з Віталієм Пономарьовим // Акцент: Альманах. Вип. 2 (4). Київ: «Темпора», 2010. С. 452—455. {{слупок-2}} * Lawon Barszczeuski. Podwójne światy. Wywiad Małgorzaty Nocuń z Lawonem Barszczeuskim = Double Worlds. Małgorzata Nocuń Talks to Lavon Barshcheusky. Kraków 2014. * 6:0 на карысьць Лявона Баршчэўскага. Інтэрвію Марыны Коктыш зь Лявонам Баршчэўскім // Народная воля. 2018. 2 сак. * «Калі нейкі літаратурны шэдэўр не перакладзены на беларускую мову – гэта дакор нам усім». Інтэрвію Міхася Скоблы зь Лявонам Баршчэўскім // Народная воля. 2022. 23 сьнежня. * «Усё пачалося зь Гётэ, або Дарога даўжынёю ў 40 гадоў» (Гутарка Алеся Смаленчука зь Лявонам Баршчэўскім.) // Homo Historicus 2024. Гадавік антрапалягічнай гісторыі. Варшава, 2024. С. 240—246. {{слупок-канец}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.svaboda.org/content/article/782703.html Онлайн-канфэрэнцыя зь Лявонам Баршчэўскім] Радыё «Свабода», 11 сьнежня 2007 {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Баршчэўскі, Лявон}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Полацку]] [[Катэгорыя:Дэпутаты Вярхоўнага Савету Рэспублікі Беларусь 12-га скліканьня]] [[Катэгорыя:Сябры Партыі Беларускага народнага фронту]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Менскага дзяржаўнага лінгвістычнага ўнівэрсытэту]] [[Катэгорыя:Беларускія перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Сябры беларускага ПЭН-цэнтру]] [[Катэгорыя:Сябры Саюзу беларускіх пісьменьнікаў]] [[Катэгорыя:Беларускія філёлягі]] [[Катэгорыя:Ляўрэаты прэміі імя Багушэвіча (ПЭН-цэнтар)]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі на беларускую мову]] sajzkg7yvmadmmndnzt84bm1te0uw4r 0 53987 2622588 2313137 2025-06-30T16:38:52Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622588 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Ліцьвяны}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Ліцьвяны |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Ліцьвянаў |Трансьлітараваная назва = Lićviany |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Узьдзенскі раён|Узьдзенскі]] |Сельсавет = [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 342 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223401 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 30 |Шырата сэкундаў = 32 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 8 |Даўгата сэкундаў = 12 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Ліцьвя́ны'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 481</ref> — [[вёска]] ва [[Узьдзенскі раён|Ўзьдзенскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Ліцьвяны ўваходзяць у склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Грэбень (Менская вобласьць)|Грэбень]] у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 116зв.</ref>. Да 28 траўня 2013 году — цэнтар [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага сельсавету]]. 28 траўня 2013 году вёска перададзеная зь ліквідаванага [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага]] ў склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 342 чалавекі * 1999 год — 344 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Узьдзенскі сельсавет}} {{Узьдзенскі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Узьдзенскага раёну]] [[Катэгорыя:Узьдзенскі сельсавет]] f4k368ql24uv86o9z7h1dpukksfiqaf 2622627 2622588 2025-06-30T18:57:51Z Ліцьвін 847 стыль 2622627 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Ліцьвяны}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Ліцьвяны |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Ліцьвянаў |Трансьлітараваная назва = Lićviany |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Узьдзенскі раён|Узьдзенскі]] |Сельсавет = [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 342 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223401 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 30 |Шырата сэкундаў = 32 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 8 |Даўгата сэкундаў = 12 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Ліцьвя́ны'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 481</ref> — [[вёска]] ва [[Узьдзенскі раён|Ўзьдзенскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Ліцьвяны ўваходзяць у склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Грэбень (Менская вобласьць)|Грэбень]] у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 116зв.</ref>. Да 28 траўня 2013 году — цэнтар [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага сельсавету]]. 28 траўня 2013 году вёска перададзеная зь ліквідаванага [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага]] ў склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 1999 год — 344 чалавекі * 2010 год — 342 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Узьдзенскі сельсавет}} {{Узьдзенскі раён}} [[Катэгорыя:Узьдзенскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Узьдзенскага раёну]] o5lroh7qnviiz9ef533f7bmyymmevvd 0 54433 2622587 2296477 2025-06-30T16:31:13Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622587 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Губіна}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Губіна |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Губіна |Трансьлітараваная назва = Hubіna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Узьдзенскі раён|Узьдзенскі]] |Сельсавет = [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 22 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223401 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 30 |Шырата сэкундаў = 6 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 6 |Даўгата сэкундаў = 49 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Гу́біна'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 480</ref> — [[вёска]] ва [[Узьдзенскі раён|Ўзьдзенскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Губіна ўваходзіць у склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска Губін у складзе фальварку [[Ліцьвяны (Менская вобласьць)|Ліцьвяны]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 115</ref>. 28 траўня 2013 году вёска перададзеная зь ліквідаванага [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага]] ў склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 22 чалавекі * 1999 год — 43 чалавекі == Выхадцы == У вёсцы ў 1909 годзе нарадзіўся беларускі мастак [[Сьцяпан Андруховіч]].<ref> Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т.. Т. 1./ Рэдкал.: І.П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1984. — Артыкул «Андруховіч». — C. 115.</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Узьдзенскі сельсавет}} {{Узьдзенскі раён}} [[Катэгорыя:Узьдзенскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Узьдзенскага раёну]] ag7ou84qr5h6lwdx5qzg27etc5tfe72 2622629 2622587 2025-06-30T18:58:38Z Ліцьвін 847 стыль 2622629 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Губіна}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Губіна |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Губіна |Трансьлітараваная назва = Hubіna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Узьдзенскі раён|Узьдзенскі]] |Сельсавет = [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 22 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223401 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 30 |Шырата сэкундаў = 6 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 6 |Даўгата сэкундаў = 49 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Гу́біна'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 480</ref> — [[вёска]] ва [[Узьдзенскі раён|Ўзьдзенскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Губіна ўваходзіць у склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска Губін у складзе фальварку [[Ліцьвяны (Менская вобласьць)|Ліцьвяны]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 115</ref>. 28 траўня 2013 году вёска перададзеная зь ліквідаванага [[Ліцьвянскі сельсавет|Ліцьвянскага]] ў склад [[Узьдзенскі сельсавет|Узьдзенскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 1999 год — 43 чалавекі * 2010 год — 22 чалавекі == Выхадцы == У вёсцы ў 1909 годзе нарадзіўся беларускі мастак [[Сьцяпан Андруховіч]].<ref> Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5-і т.. Т. 1./ Рэдкал.: І.П. Шамякін (гал.рэд.) і інш. — Мн., БелСЭ, 1984. — Артыкул «Андруховіч». — C. 115.</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Узьдзенскі сельсавет}} {{Узьдзенскі раён}} [[Катэгорыя:Узьдзенскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Узьдзенскага раёну]] 5l3t3o8uxf9fx8u2f0uu1n4q0aq3srz 0 55788 2622613 2621220 2025-06-30T18:13:45Z Дамінік 64057 2622613 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Вялікі Бор}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Вялікі Бор |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Вялікага Бору |Трансьлітараваная назва = Vialiki Bor |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = Перад 1600 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Вялікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = 132 |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 658 |Год падліку колькасьці = 2021 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247602 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 1 |Шырата сэкундаў = 58.1 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 56 |Даўгата сэкундаў = 3 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Вялі́кі Бор'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref> — [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Вялікі Бор уваходзіць у склад і зьяўляецца цэнтрам [[Велікаборскі сельсавет|Вялікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Карона Каралеўства Польскага === [[File:POL COA Bończa.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб «Бонча» роду Харлінскіх.]]Ці ня самая раньняя згадка пра паселішча датаваная 20 чэрвеня 1600 году, калі пан Шчасны Харлінскі, падкаморы кіеўскі, выдаў свайму сыну Мікалаю ''zapis wieczysty'', 26 чэрвеня ў Люблінскім трыбунале прызнаны, на добры ў [[Кіеўскае ваяводзтва|Кіеўскім ваяводзтве]] [[Карона Каралеўства Польскага|Кароны Польскай]]: двор [[Астрагляды|Астраглядавічы]] з прыналежнымі да яго «прыселкамі» — сёламі Астраглядавічы, [[Хвойнікі]], Вялікі Бор, [[Дворышча (Хвойніцкі раён)|Дворышча]], [[Храпкаў]] і яшчэ дзевяцю паселішчамі, а таксама на двор і частку зь сямі пляцаў у Кіеве<ref>Źródła dziejowe (далей: ŹD). T. XXI. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. X. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów — Bracław) / Opisane przez Aleksandra Jabłonowskiego. — Warszawa, 1894. S. 60; Аrchiwum Główny Akt Dawnych w Warszawie. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich (далей: AGAD. APiJ). Sygn. 1. S. 46 — 47</ref>. Ад гэтага часу і да рэформавага ўжо ў Расейскай імпэрыі пэрыяду Вялікі Бор належаў тым самым уладальнікам, што і Астраглядавічы з Хвойнікамі, г. зн. пасьля Харлінскіх — [[Мікалай Абрамовіч|Мікалаю Абрамовічу (Абрагамовічу)]], [[Максыміліян Бжазоўскі|Максыміліяну Бжазоўскаму]], князям Шуйскім, сямейству Прозараў<ref>Бельскі С. В. З гісторыі ўладароў і маёнткаў Брагіншчыны XVI—XVIII стст. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 12—18</ref>. Пры разьмежаваньні Кіеўскага ваяводзтва Каралеўства Польскага і Мазырскага павету Вялікага Княства Літоўскага у сьнежні 1621 — студзені 1622 году мястэчка і вёску Хвойнікі, сяло Вялікі Бор пана Мікалая Харлінскага і сёлы Брагінскай воласьці за ракой Сычоўкай паны камісары згодна засьведчылі прыналежнымі да ваяводзтва Кіеўскага.{{Заўвага|Складаньне дакумэнту было завершана ў сяле князёў Жыжэмскіх Маканавічы ўжо Рэчыцкага павету ВКЛ.}} <ref>ŹD. T. XX: Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym; T. IX. — Warszawa, 1894. S. 96 — 97; Крикун Н. Г. Административно-территориальное устройство Правобережной Украины в XV—XVIII вв. — Киев, 1992. С. 142—145.</ref>. [[File:Jastrzębiec herb.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Ястрабец зьменены паноў Абрамовічаў.]]7 чэрвеня 1623 году датаваны судовы дэкрэт, у якім удава Гальшка Харлінская абвінавачвала паноў Станіслава, Юрыя і астатніх Харлінскіх, родных братоў і сваякоў мужа Мікалая, за гвалтоўны наезд на замак і вёску Астраглядавічы, мястэчка Новы Харленж (Хвойнікі), вёскі Хвойнікі, Вялікі Бор, [[Гарошкаў (Хвойніцкі раён)|Гарошкаў]], [[Рашаў]], [[Карчовае]], [[Бардакі (Лаханія)|Лаханію]], [[Стралічаў]], [[Паселічы]], [[Малішаў (Хвойніцкі раён)|Малішаў]]{{Заўвага|Яшчэ названыя 13 паселішчаў, акрамя «іншых вёсак і прыселкаў».}}<ref>ŹD. T. XXI. S. 637</ref>. У 1627 годзе пані Гальшка (Гэлена) Харлінская склала тэстамэнт, паводле якога добра Астраглядавічы пераходзілі да ваяводзіча смаленскага [[Мікалай Абрамовіч|Мікалая Абрагамовіча (Абрамовіча)]]<ref>AGAD. ApiJ. Sygn. 1. S. 56</ref>, жанатага зь яе дачкой Евай. У 1628 годзе з шасьці дымоў вёскі Вялікі Бор і з двух у той ваколіцы названага маёнтку пана М. Абрагамовіча млыновых колаў выплачвалася адпаведна па 3 і па 6 злотых<ref>Архив Юго-Западной России (далей: Архив ЮЗР). Ч. 7. Т. 1: Акты о заселении Юго-Западной России. – Киев, 1886. С. 396 – 397</ref>. 8 ліпеня 1631 году запісам у актах Кіеўскага земскага суда{{Заўвага|22 жніўня 1631 г. тое зроблена і ў Жытомірскім гродзкім судзе.}} нарэшце засьведчана пагадненьне на саступку часткі Астраглядаўскіх добраў Шчасным, сынам Станіслава, Харлінскім пану Лукашу Мадлішэўскаму, мужу ўдавы Гальшкі, за суму ў 60 000 польскіх злотых. У пераліку вёсак названы і Вялікі Бор<ref>AGAD. ApiJ. Sygn. 1. S. 59</ref>. [[File:Герб князёў Шуйскіх.png|150пкс|значак|зьлева|Герб Сьвяты Юры (Георгі Пераможац) князёў Шуйскіх. Фота Анатоля Бензярука.]][[File:Падданыя зь Вялікага Бору ў інвэнтары 1721 г.png|значак|Падданыя зь Вялікага Бору ў інвэнтары 1721 г.]]Паводле люстрацыі падымнага падатку Оўруцкага павету Кіеўскага ваяводзтва 1683 году, з 9 дымоў вёскі Вялікі Бор Хвойніцкай воласьці князя Шуйскага выплачвалася 2 злотых; у другі раз — 2 злотых з 2 дымоў<ref>Архив ЮЗР. Ч. 7. Т. 1. С. 488 – 489, 507</ref>. На 1698 год, як тое вынікае з інвэнтара маёнтку Хвойнікі, перададзенага князем Дамінікам Шуйскім, берасьцейскім харунжым, у кіраваньне пану Зыгмунту Шукшце, у Вялікім Боры было 10 двароў. У рэвізіі 1716 году засьведчана наяўнасьць ужо 22 гаспадарак, адна зь якіх была вызваленая ад асноўных павіннасьцей (słoboda). Згодна з інвэнтаром 1721 году, калі абцяжараны даўгамі маёнтак ад {{падказка|пасэсара|Пасэсар — часовы ўладальнік маёнтку.}} Юзафата Парышэвіча, біскупа валоскага, перайшоў {{падказка|дзедзічнаму|Дзедзіч — спадчынны ўладальнік добраў.}} ўладальніку князю Мікалаю Шуйскаму, харунжычу берасьцейскаму, у Вялікім Боры налічваўся 21 двор{{Заўвага|У хвойніцкай кнізе «Памяць» аўтары налічылі ажно «27 сем'яў», памылкова запісаўшы шасці вялікаборцам, якія дадаткова плацілі чынш зь іншага надзелу або агароду, па дзьве гаспадаркі замест адной<ref>Памяць: Гiсторыка-дакументальная хронiка Хойнiцкага раёна (далей: Памяць) / Рэд. кал. М. А. Ткачоў [і інш.]; маст. А. М. Хількевіч. — Мн.: БелЭн iмя Петруся Броўкi, 1993. С. 27</ref>. Тое паўторана і ў вядомай на lapsus энцыкляпэдыі «Гарады і вёскі Беларусі».}}, чыншу выплачвалася 119 злотых, 22 з паловай грошы, даніны мядовай (бельцаў) — 51{{Заўвага|Нічога не сказана пра паншчыну, гвалты і дзякла (акрамя мёду); у інвэнтары 1698 г. такія зьвесткі ёсьць.}}. Прозьвішчы жыхароў: Гардзеенка, Мартыненка, Ярмошанка, Радчык, Сачанка, Міненка, Літвіненка, Харошка (Chworoszko, Chorosczonko), Навуменка<ref>НГАБ у Менску. Ф. 320. Воп. 1. Спр. 1. А. 119, 120, 127адв., 131адв.-132, 139адв., 141адв.-142</ref>. У ходзе асваеньня абшараў паміж Вялікім Борам і Маканавічамі пачасьціліся памежныя канфлікты. 28 лютага 1721 году пан маршалак мазырскі Антоній Аскерка са Слуцку зьвярнуўся зь лістом да князя Мікалая Шуйскага, харунжыча берасьцейскага, з просьбай, абы падданыя яго вялікаборскія падданым зь вёскі Ізбін (Ізбынь) крыўдаў не чынілі і ў грунты іхныя «nie wdzierali się». У ліпені 1722 году тым жа панам суседам князь М. Шуйскі пакліканы на суд Галоўнага Трыбуналу Вялікага Княства Літоўскага за насланьне людзей вялікаборскіх на грунты ізбінцаў, дзе яны лес пасеклі, сенажаці пакасілі ды ўчынілі шматлікія гвалты. 26 кастрычніка 1722 году ў Мазырскім гродзе па справе маршалка Аскеркі і харунжыча Шуйскага панам Даніэлем Віслаухам засьведчана апісанае размежаваньне ўгодзьдзяў вёсак Вялікі Бор і Ізбін<ref>AGAD. ApiJ. Sygn. 1. S. 34 — 35</ref>. У тарыфе падымнага падатку Кіеўскага ваяводзтва 1734 году сказана, што Вялікі Бор у складзе Хвойніцкай воласьці належаў князю Ігнацыю Шуйскаму, харунжычу берасьцейскаму<ref>Тарифи подимного податку, сеймикові лауди і люстрації Київського воєводства першої половини XVIII століття. /Вид. друге, доп. Укл. Конрад Жеменецький. — Біла Церква, 2015. С. 286</ref>. Паводле зьвестак на 1748 год ксяндза Караля Непамуцэна Арлоўскага, Вялікі Бор і Рудня Вялікаборская былі сярод паселішчаў, частка жыхароў якіх (зь ліку шляхты і яе службы) належала да Астраглядавіцкай парафіі Оўруцкага дэканату Кіеўскай дыяцэзіі<ref>Ks. Orłowski K. N. Defensa biskupstwa y dyecezyi Kiiowskiey. — Lwów, 1748. S. 148</ref>. У 1754 годзе з 36 двароў (×6 — прыкладна 216 жыхароў) вёскі Вялікі Бор Хвойніцкага маёнтку «do grodu» ([[Оўруч|Оўруцкага замку]]) выплачвалася 5 злотых і 18 грошаў, «na milicję» (на вайсковыя патрэбы павету і ваяводзтва) 22 злотых і 12 грошаў<ref>Тариф подимного податку Київського воєводства 1754 року. /Опрацював Конрад Жеменецький. — Біла Церква, 2015. С. 192</ref>. 30 чэрвеня 1764 году пасэсары Хойніцкіх добраў сужэнства Войцех і Анеля князі Шуйскія, старосты ніжынскія, выступілі ў Оўруцкім гродзе супраць пана кашталяніча наградзкага Багуслава Аскеркі за неаднаразовае насланьне падданых на грунты вёскі Вялікі Бор, учыненне там розных шкодаў і гвалтаў<ref>AGAD. ApiJ. Sygn. 1. S. 35</ref>. Згодна зь перапісамі габрэйскага насельніцтва 1765, 1778 і 1784 гадоў, у Вялікім Боры налічвалася адпаведна 5, 3 і 3 чалавекі (głowy), плацельшчыкі пагалоўшчыны, якія належалі да Хвойніцкага кагалу<ref>Архив ЮЗР. Ч. 5. Т. 2. Переписи еврейского населения в юго-западном крае в 1765—1791 гг. — Киев, 1890. С. 301, 391, 710</ref>. === Пад уладай Расейскай імпэрыі === [[Файл:Герб уласны роду Прозараў.png|150пкс|значак|зьлева|Герб уласны роду Прозараў]][[Файл:Вялікі Бор, Дубровіца, Рудзенька на плане Генеральнага межавання 1797 г.jpg|значак|Вялікі Бор, Дубровіца, Рудзенька на схематычным пляне Рэчыцкага павету, складзеным каля 1800 г.]]Пасьля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Вялікі Бор — у межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году ў складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]] Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]<ref>Насевіч, В., Скрыпчанка, Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. – Т. 6. Кн. 1. – Мінск: БелЭн, 2001. C. 181–182</ref>. Паводле рэвізіі 1795 году, тут было 59 двароў з 230 душамі мужчынскага і 189 жаночага полу прыгонных сялянаў<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 59. А. 113-122адв.</ref>. У мэтрычных запісах Хвойніцкай Сьвята-Пакроўскай царквы за 1795 год сустрэтыя зьвесткі пра хрост дзяцей і асьвячэньне шлюбаў жыхароў Вялікага Бору і Дубровіцы (яшчэ і пра памерлага)<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 492а. А. 352-355адв.</ref>, з чаго вынікае іх прыналежнасьць тады і раней да прыходу згаданай царквы. Пры гэтым Вялікі Бор кожны раз пазначаўся як сяло, што можа сьведчыць пра існаваньне тут прыпісной царквы{{заўвага|Пра яе, аднак, нічога не вядома да зьяўленьня кліравых ведамасьцяў Вялікаборскай царквы ў др. пал. 1860-х гг.}}. У «Камеральном описании... Речицкой округи», датаваным 29 студзеня 1796 году, «деревня Великой Бор» з паташным заводам названыя сярод паселішчаў у складзе Хвойніцкіх добраў Людвіка Прозара{{Заўвага|Тут, напэўна, дапушчана памылка прачытаньня тэксту рэвізіі, бо ў ёй згаданая Людвіка з князёў Шуйскіх Прозарава, жонка абознага Караля.}}, якія раней былі перайшлі «в казну», але «по высочайшему повелению» вернутыя Луізе Прозаравай<ref>Петреченко І. Є. «Камеральное описание… Речицкой округи» 1796 р.: інформаційний потенціал пам’ятки // Днепровский паром. Природное единство и историко-культурное взаимодействие белорусско-украинского пограничья / Материалы международной конференции (26-27 апреля 2018 г., г. Гомель). — Минск, 2018. С. 70 — 71, 74</ref>. Паводле праваслаўнага сьвятара Максіма Ярэміча, велікаборцы нібыта заставаліся уніятамі ажно да 1831 году<ref>Минские епархиальные ведомости (далей: МЕВ). – Минск, 1870. № 5. С. 116, 120 – 121</ref>{{заўвага|У досыць шырокім сьпісе рознаканфэсійных сьвятыняў «Камерального описания...» вялікаборская адсутнічае, таму сьцьвярджэньне М. Ярэміча, нібы каталіцкая капліца («ветхій деревянный костелъ») была ўладкаваная ў будынку уніяцкай царквы выглядае звыклай ужо ў яго выкананьні байкай.}}, калі тут была ўладкавана філія Астраглядавіцкага парафіяльнага касьцёлу. Але яшчэ ад 1796 году ў касьцёльных кнігах пачалі рэгулярна зьяўляцца зьвесткі аб задавальненьні духоўных патрэбаў людзей зь Вялікага Бору і Дубровіцы ксяндзамі братам-прапаведнікам (дамініканам) Бруна Лявіцкім, хвойніцкім капэлянам, і Тэадорам Чабаноўскім. У 1797 годзе таксама неаднаразова згадваліся могілкі пры мясцовай капліцы, а кс. Т. Чабаноўскі падпісваўся, акрамя таго, што астраглядаўскім альбо хвойніцкім вікарыем, і вялікаборскім капэлянам<ref>НГАБ. Ф. 1781. Спр. 27. Спр. 202. А. 176-184адв., 215, 216, 239, 239адв.</ref>. [[File:Chvojniki, Ludvika Prozar. Хвойнікі, Людвіка Прозар (1913).jpg|значак|зьлева|Курган Людвікі альбо фамільны склеп роду Прозараў у Хвойніках.]][[Файл:Фальварак Гудаў і сяло Вялікі Бор на карце А. К. Фіцінгофа. 1846 г.png|значак|Фальварак Гудаў і сяло Вялікі Бор на мапе А. К. Фіцінгофа. 1846 г.]] У шляхецкай рэвізіі 1811 года паведамляецца, што ў велікаборскай канторы маёнтку Хойнікі абознага Прозара эканомам служыў 68-гадовы Юзаф Бакіноўскі, а лоўчым — 39-гадовы Ваўжынец Бакіноўскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 248</ref>. У 1828 годзе на могілках у Вялікім Боры знайшла часовы прытулак памерлая ў Берасьці Людвіка Канстанцыя Прозар, праз год перазахаваная мужам Каралем у Хвойніках<ref>Клок Л. Д. Таямніца хойніцкага пергаменту. // Помнікі гісторыі і культуры Беларусі, 1976. № 1. С. 21 – 22</ref>. Згодна з інвэнтаром 1844 году Хвойніцкага маёнтку Уладыслава Прозара, Вялікі Бор належаў да фальварку Гудаў<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1475</ref>. У энцыкляпэдыі «Гарады і вёскі Беларусі» сказана, што на 1850 год тут было 69 двароў, 441 жыхар. Паводле «Списков населенных мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.», 144 асобы мужчынскага і 146 жаночага пола зь ліку жыхароў Вялікага Бору належалі да Астраглядаўскай парафіі Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 382</ref> Ад пачатку рэформавага пэрыяду сяло — у складзе Хвойніцкай воласьці. У сувязі з антырасейскім паўстаньнем рыма-каталіцкая філія была скасаваная, а жыхары Вялікага Бору, Дубровіцы павернутыя да праваслаўя<ref>Пяткевіч Ч. Рэчыцкае Палессе / Уклад., прадм. У. Васілевіча. Пер. з пол. Л. Салавей і У. Васілевіча. — Мінск: «Беларускі кнігазбор», 2004. С. 434 — 435</ref>{{заўвага|{{пачатак цытаты}}''Аж ось настала воля, а далей мяцеж, дак трохі паждаўшы, наехало ўсялякаго начальства і папоў, да ўзялі дай увесь народ у Дубровіцы, у Ізбіне і ў Вялікім Бару перавярнулі на рускую веру, касьцёл перахрысьцілі на цэркву, а пасьля прычапіліся і да храста{{заўвага|Крыж усталяваны быў {{пачатак цытаты}}«''на раздарожжы, дзе ад рэчыцкаго шляху паваротка чэраз Будзішча ідзе ў Гудоў... Хрэст сабе стаяў, усе, хто толькі ехаў або ішоў, то, як вядзецца паміж хрышчанымі людзьмі, скідаў шапку і хрысьціўся. Людзі прывыклі і радаваліся, бо, бач, недалека завод, а там жа смаляная нячыстая сіла арудуе, дак цяпер, баяўшыся сьвятога храста, меньш робіць капасьці.''{{канец цытаты}}}}. Ета — кажуць — варожы хрэст, панскі, ён несправядлівы хрэст, дак трэба яго зрубаць. — Хто ахвотнік зрубаць хрэст?! — крыкнуў станавы прыстаў, а ўсе маўчаць. Ён другі і трэйці раз гаркнуў так сама, а ўсе, бы начэ вады поўныя раты панабіралі. Тагды прыказаў старшыне прымусіць таго, на каго мае надзею, штоб рубаў, а старшына да мяне кажа: — Ты ж сьмялей за ўсіх, дак бяры сякеру і рубай! — Мяне — ку — трэйчы хрысьцілі: раз хрысьціў ксёндз, другі раз {{падказка|выскуб|біскуп}} {{падказка|мінджаваў|рабіў мірапамазаньне}}, а цяпер (грэх чы два) перахрысьціў поп, дак я безбожнікам не буду. — І ніхто не будзе! — крыкнулі ўсе ў адзін голас._І мы ўсе ашукаліся, бо ось выступіў дубровіцкі Каленік Лабада да ідзе к храсту. Тут мы ўсе так і абамлелі са страху, бо прачулі, што от зараз зробіцца нешто нядобрае — і зрабілася._Небавам хрэст упаў, а Каленік стаіць, раскарачыўшыся, і не варушыцца, да толькі мармыча, як немец. Яго {{падказка|паставіла колам|спаралізавала}}. Бязбожніка забралі на сані, дай завезьлі ў Хвайнікі да лазарэту. Там ён памармытаў зо дзьве нядзелі, з рукамі і нагамі стылымі, як кольле, дай чорту аддаў свой паганы дух._(Апавядаў Кастуль з Вялікага Бору.)''{{канец цытаты}}}}. У 1866 годзе дзеля выхаваньня тутэйшых дзяцей, а разам і іх бацькоў у духу вернасьці расейскай манархіі, у Вялікім Боры адкрыта народная вучэльня<ref>Памяць. — С. 32</ref>. У жніўні 1868 году ў мясцовую Раства Багародзіцкую царкву ад імпэратара Аляксандра ІІ была перададзена ікона Пакрова Найсьвяцейшай Багародзіцы<ref>МЕВ. — Минск, 1870. № 5. С. 116</ref>. На пачатак 1870 году ў сяле налічвалася 213 мужчынскіх душ сялян-уласьнікаў, прыпісаных да Вялікаборскага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 69</ref>. У сьпісе прыходаў і прычтаў па чатырох благачынных акругах (у межах Рэчыцкага павета) Менскай епархіі на 1876 год у складзе прычту Раства-Багародзіцкай царквы, драўляны будынак якой узьведзены ў 1871 годзе, названыя настаяцель а. Іосіф Гарбацэвіч, в. а. штатнага псаломшчыка Іван Скараходаў. Да прыходу, акрамя сяла Вялікі Бор, належалі вёскі Ізбін (Ізбынь), Рудзенька і Дубровіца.<ref>МЕВ. — Минск, 1876. № 10. С. 459</ref>. У 1879 годзе царкоўны прыход налічваў 491-го мужчынскага і 493-х жаночага полу верных<ref>Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 44—46</ref>. У 1886 годзе ў сяле 58 двароў, 527 жыхароў, конны млын<ref>Волости и важнейшие селения Европейской России. — С.-Петербург, 1886. Вып. 5. С. 113</ref>. Паводле перапісу 1897 года, 162 двары, 795 жыхароў, народная вучэльня, хлебазапасная крама, карчма. На 1909 год у сяле Вялікі Бор Хвойніцкай воласьці налічвалася 184 двары, 989 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 16</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|Вялікі Бор на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.]]9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Вялікі Бор, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынуўся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917 – 1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. – Минск: Современная школа, 2011. С. 92 – 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918 – 1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 85</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Вялікаборскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) было адпаведна 61 і 120 вучняў<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. Пасьля другога ўзбуйненьня [[БССР]], з 8 сьнежня 1926 году Вялікі Бор — цэнтар сельсавету Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1930 годзе тут створаны калгас «Чырвоны Бор», працавалі цагельня, кузьня, стальмашня, вятрак. З 20 лютага 1938 году Вялікі Бор у складзе [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні вайны ў Вялікім Боры налічвалася 420 двароў, 1800 жыхароў<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 499</ref>. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]], паводле энцыкляпэдыі «Гарады і вёскі Беларусі», у чэрвені 1943 году акупанты зьнішчылі 265 жыхароў, спалілі 262 двары. На франтах загінулі 118 вяскоўцаў. З 8 студзеня 1954 году Вялікі Бор — у складзе Гомельскай вобласьці. Цэнтар саўгасу «Вялікаборскі». 15 жніўня 1974 году цэнтр сельсавету перанесены ў вёску [[Партызанская (Хвойніцкі раён)|Партызанская]]<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету вернуты ў Вялікі Бор<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90 О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. 15 лютага 2024 году [[Міністэрства энэргетыкі Беларусі|міністар энэргетыкі Беларусі]] [[Віктар Каранкевіч]] паведаміў, што пасёлак Вялікі Бор стаў першым у Гомельскай вобласьці, які цалкам перавялі на электраацяпленьне<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Цэлы пасёлак у Гомельскай вобласьці перавялі на ацяпленьне электрычнасьцю|спасылка=https://nashaniva.com/336422|выдавец=Партал «[[Наша ніва]]»|дата публікацыі=15 лютага 2024|дата доступу=15 лютага 2024}}</ref>. == Насельніцтва == * 1930 год — 211 двароў, 1200 жыхароў * 1959 год — 988 жыхароў (паводле перапісу) * 1970 год — 1120 жыхароў * 1996 год — 418 гаспадарак, 1239 жыхароў * 1999 год — 1149 жыхароў * 2004 год — 1052 жыхары * 2006 год — больш за 1000 жыхароў * 2010 год — 775 жыхароў * 2021 год — 274 гаспадаркі, 658 жыхароў<ref>[https://web.archive.org/web/20211019064229/http://hoiniki.gov.by/ru/velikoborskiy/ Інфармацыя пра насельніцтва Велікаборскага сельскага савету на 25.01.2021 г.]</ref> == Традыцыі == У вёсцы захоўваецца абрад «Русальле»<ref>[http://www.svaboda.org/content/article/25424353.html Як праганялі русалку]</ref>. == Вядомыя выхадцы == * [[Зьмітро Бяспалы]] — [[беларус]]кі [[пісьменьнік]] * [[Барыс Іванавіч Сачанка]] — [[беларус]]кі [[пісьменьнік]], перакладнік і выдавец * Іван Сачанка (1938) — беларускі журналіст, доктар гістарычных навук * [[Алесь Шлег|Алесь Шлёг]] — беларускі празаік, паэт, публіцыст, кінадраматург, перакладчык * [[Барыс Пятровіч]] (Сачанка) — беларускі пісьменьнік, празаік == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20160315010915/http://pda.weather-in.by/by/gomel%27skaja/716 Прагноз надвор’я ў в. Вялікі Бор] {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XVI стагодзьдзі]] iwrg7twb7q8rrpoghlgif119bmugv5y 0 56813 2622635 1809139 2025-06-30T19:17:12Z Prasalovich 2394 2622635 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Гарадзец}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Гарадзец |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Гарадцу |Трансьлітараваная назва = Haradziec |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 13 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223119 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 28 |Шырата сэкундаў = 2.8 |Даўгата градусаў = 28 |Даўгата хвілінаў = 0 |Даўгата сэкундаў = 26.2 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Гарадзе́ц'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 240</ref> — [[вёска]] ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Гарадзец уваходзіць у склад [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1705 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Плешчаніцы]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 757</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 13 чалавек * 1999 год — 23 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Акалоўскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] [[Катэгорыя:Акалоўскі сельсавет]] k4s6bjykfgmm3mk81i0tybyv2b7a3ju 0 59334 2622594 1777547 2025-06-30T16:57:24Z Prasalovich 2394 2622594 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Выганічы}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Выганічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Выганічаў |Трансьлітараваная назва = Vyhaničy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Валожынскі раён|Валожынскі]] |Сельсавет = [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 363 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222365 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 57 |Шырата сэкундаў = 20.9 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 0 |Даўгата сэкундаў = 30.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Вы́ганічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 131</ref> — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Выганічы ўваходзяць у склад [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як маёнтак у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 120</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 363 чалавекі * 1999 год — 347 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Ракаўскі сельсавет}} {{Валожынскі раён}} [[Катэгорыя:Ракаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёну]] e9mq98n7ly8qgxu5wjed87b7qq6vuiq 0 59345 2622611 1766362 2025-06-30T18:05:20Z Prasalovich 2394 2622611 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Паморшчына}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Паморшчына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Паморшчыны |Трансьлітараваная назва = Pamorščyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Валожынскі раён|Валожынскі]] |Сельсавет = [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 205 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222365 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 57 |Шырата сэкундаў = 10 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 3 |Даўгата сэкундаў = 5 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Памо́ршчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 132</ref> — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Паморшчына ўваходзіць у склад [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як фальварак у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 120</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 205 чалавек * 1999 год — 170 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Ракаўскі сельсавет}} {{Валожынскі раён}} [[Катэгорыя:Ракаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёну]] cw5ss7f3w6x0sezi2sofmske2naq14p 0 59349 2622685 1777835 2025-07-01T07:23:57Z Prasalovich 2394 2622685 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Юржышкі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Юржышкаў |Трансьлітараваная назва = Juržyški |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Валожынскі раён|Валожынскі]] |Сельсавет = [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 88 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222365 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 57 |Шырата сэкундаў = 15.7 |Даўгата градусаў = 26 |Даўгата хвілінаў = 55 |Даўгата сэкундаў = 52.9 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Юржы́шкі'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 132</ref> — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Юржышкі ўваходзяць у склад [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска Юрышкі ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 407</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 88 чалавек * 1999 год — 106 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Ракаўскі сельсавет}} {{Валожынскі раён}} [[Катэгорыя:Ракаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёну]] dybzzyqj2hti9sbmeqctwca973hlagi 0 61485 2622628 2066724 2025-06-30T18:58:34Z Prasalovich 2394 2622628 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Дзеравянчыцы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Дзеравянчыцаў |Трансьлітараваная назва = Dzieraviančycy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенская]] |Раён = [[Слонімскі раён|Слонімскі]] |Сельсавет = [[Дзеравянчыцкі сельсавет|Дзеравянчыцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 471 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 231823 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 16 |Даўгата градусаў = 25 |Даўгата хвілінаў = 15 |Даўгата сэкундаў = 55 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Дзеравя́нчыцы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гарадзенская вобласьць}} С. 324</ref> — [[вёска]] ў [[Слонімскі раён|Слонімскім раёне]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]], за 3 км на поўдзень ад [[Слонім]]у. Дзеравянчыцы ўваходзіць у склад і зьяўляюцца цэнтрам [[Дзеравянчыцкі сельсавет|Дзеравянчыцкага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска ў [[Слонімскі павет|Слонімскім павеце]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 201</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 471 чалавек * 1999 год — 430 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Дзеравянчыцкі сельсавет}} {{Слонімскі раён}} [[Катэгорыя:Дзеравянчыцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Слонімскага раёну]] j6yhn441e7mz3zqfd6b6wz3r8t1oigi 0 69121 2622694 2551859 2025-07-01T07:54:21Z Prasalovich 2394 2622694 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Баруцішкі |Лацінка = Baryciški |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Баруцішкаў |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенская]] |Раён = [[Івейскі раён|Івейскі]] |Сельсавет = [[Эйгердаўскі сельсавет|Эйгердаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 59 |Шырата сэкундаў = 44 |Даўгата градусаў = 26 |Даўгата хвілінаў = 3 |Даўгата сэкундаў = 12 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Баруцішкі''' — [[вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на рацэ [[Чапунька|Чапуньцы]]. Уваходзяць у склад [[Эйгердаўскі сельсавет|Эйгердаўскага сельсавету]] [[Івейскі раён|Івейскага раёну]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска Біруцішкі ў [[Ашмянскі павет|Ашмянскім павеце]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 419</ref>. == Назва == {{Асноўны артыкул|Барут (імя)}} Барут (Baruthus) — імя [[Германскія мовы|германскага]] паходжаньня<ref>Björkman E. Nordische Personennamen in England in alt- und frühmittel-englischer Zeit: Ein Beitrag zur englischen Namenkunde. — Halle, 1910. [https://books.google.by/books?hl=ru&id=QiJAAAAAYAAJ&q=Baruthus#v=snippet&q=Baruthus&f=false S. 25].</ref>. Паводле менскага дасьледніка Алёхны Дайліды, які разьвівае германскую (перадусім [[Усходнегерманскія мовы|усходнегерманскую]]) этымалёгію [[Імёны ліцьвінаў|імёнаў]] [[Ліцьвіны|літоўскіх князёў і баяраў]], фармант -бар- паходзіць ад [[Гоцкая мова|гоцкага]] bara, baur 'чалавек, дзіцё' (літаральна — «народжаны»)<ref>{{Літаратура/Пачаткі Вялікага княства Літоўскага (2019)|к}} С. 16.</ref>. Імя Барут гістарычна бытавала ў Польшчы: ''Paulo dicto Baruth'' (1296 год), ''[[Генрых|Henrico]] Baruth'' (1347 год), ''[[Зігфрыд|Zifrido]] Baruth'' (1423 год), ''[[Жыгімонт|Sigmund]] Baruth'' (1470—1480 гады)<ref>Słownik staropolskich nazw osobowych. T. 1. — Wrocław, 1965—1967. S. 105.</ref>. Яшчэ этнограф і мовазнаўца [[Яўхім Карскі]] зьвяртаў увагу на тое, што ў [[Латышы|латыскай]] [[Курляндыя|Курляндыі]], «''большасьць [[Беларуская мова|беларускіх]] населеных месцаў заканчваюцца на -ішкі''»<ref>Карский Е. Ф. Белорусы. Т. 1. — Минск, 2006. [https://books.google.by/books?id=ohcsAQAAMAAJ&q=%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85+%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82+%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%8F&dq=%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85+%D0%BD%D0%B0%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85+%D0%BC%D0%B5%D1%81%D1%82+%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%BD%D1%87%D0%B8%D0%B2%D0%B0%D0%B5%D1%82%D1%81%D1%8F&hl=ru&sa=X&ved=2ahUKEwjfmJmpp9X5AhUa7qQKHRoNCsAQ6AF6BAgBEAI С. 559].</ref>, пазьней у рэчышчы [[Летувізацыя|палітыкі летувізацыі]] падобныя тапонімы на -ішкі азначылі як «гістарычна [[балты]]йскія» і нават «тыпова [[Летувісы|летувіскія]]»<ref>[[Эдвард Зайкоўскі|Зайкоўскі Э.]] [http://pawet.net/library/history/bel_history/_articles/zaj1/%D0%97%D0%B0%D0%B9%D0%BA%D0%BE%D1%9E%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%AD._%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%82%D1%8B_%D1%86%D1%8D%D0%BD%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B0%D0%B9_i_%D1%83%D1%81%D1%85%D0%BE%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B9_%D0%91%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D1%96_%D1%9E_%D1%81%D1%8F%D1%80%D1%8D%D0%B4%D0%BD%D1%8F%D0%B2%D0%B5%D1%87%D1%87%D1%8B.html Балты цэнтральнай і ўсходняй Беларусі ў сярэднявеччы] // Спадчына. № 1, 1999. С. 61—72.</ref>. Тым часам менскі дасьледнік Алёхна Дайліда зазначае, што «''ва [[Усходнегерманскія мовы|ўсходнегерманскіх мовах]] быў пашыраны суфікс -isk-: такім парадкам, так менаваная «лінія Сафарэвіча» (мяжа перавагі паселішчаў з назовамі на -ішкі ў Панямоньні) не абавязкова зьнітаваная з балтамі''»<ref>{{Літаратура/Пачаткі Вялікага княства Літоўскага (2019)|к}} С. 31.</ref>. == Насельніцтва == * 1940 год — 19 гаспадарак, 141 жыхар * 1970 год — 50 жыхароў * 1999 — 9 гаспадарак, 17 жыхароў<ref>[https://web.archive.org/web/20081120013932/http://mestechki.info/xutora.htm Віртуальная Івейшчына]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Памяць/Іўеўскі раён}} {{Эйгердаўскі сельсавет}} {{Івейскі раён}} [[Катэгорыя:Эйгердаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Івейскага раёну]] l4k4lrj7lwat45fburihi7tx89t872r 0 70084 2622571 2373697 2025-06-30T15:03:05Z Pistulka 68685 edit 2622571 wikitext text/x-wiki {{Асоба}} '''Караль Пёпельман''' ({{Мова-de|Carl Friedrich Pöppelmann}}; [[1697]]—[[1750]]) — саксонскі архітэктар пэрыяду [[барока]], шэраг праектаў якога былі рэалізаваны на тэрыторыі [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]]. == Творы == * [[Новы замак (Горадня)|Новы замак]] у [[Гародня|Гародні]] ([[1737]]—[[1742]]) <gallery widths="250" heights="150"> Файл:Каралеўскі палац у Гродне.jpg|[[Новы замак (Горадня)|Новы замак]] у [[Гародня|Гародні]] Файл:Pöppelmann Royal Castle in Warsaw.jpg Файл:Pałac w Ujazdowie kopuła.JPG </gallery> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Накід}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Пёпэльман, Караль}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1697 годзе]] [[Катэгорыя:Нямецкія архітэктары]] [[Катэгорыя:Памерлі ў 1750 годзе]] c86oi91mova91l43t0v6nf4ledr4d39 0 73125 2622614 2622550 2025-06-30T18:14:38Z Дамінік 64057 /* Гісторыя */ 2622614 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Аўрамаўская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) было адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] o5s1k32a5u06idszzihlbuhgl2uky4q 2622615 2622614 2025-06-30T18:16:52Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622615 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) было адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 2odhzsz0c9jxc5u2rwi7wf7ekmx1z4f 2622617 2622615 2025-06-30T18:19:38Z Дамінік 64057 2622617 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) было адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] gezhxbgjt5dvkho8664h5b7v82cwtrz 2622619 2622617 2025-06-30T18:25:41Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622619 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 7sy089ys40983hydzz70zdpolr8w4z2 2622661 2622619 2025-07-01T05:42:02Z Дамінік 64057 2622661 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. У 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>{{Книга|ссылка=https://www.prlib.ru/item/2020113|заглавие=О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск}}</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] rvu5t95fkqvhv84kq78mcsiy4nywjfj 2622662 2622661 2025-07-01T05:44:59Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622662 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. У 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113| О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 1k62q7437ec0d3gsu3tu1eis8ewbpbm 2622663 2622662 2025-07-01T05:49:37Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622663 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад фамільнага імя ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. У 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] nkr17md6pk5vic0jjq3wu29ot9md9nx 2622664 2622663 2025-07-01T05:52:30Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622664 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. У 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 97ra4diko12y9cy1bmm9t7cbm6ajtr8 2622665 2622664 2025-07-01T05:56:22Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622665 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 7270xvknwu1h0d5xmwpn31l42nh2tel 2622668 2622665 2025-07-01T06:15:14Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622668 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — цэнтар сельсавету Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Варацец — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Да 25 лістапада 2008 году — цэнтар [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]], 25 лістапада 2008 году цэнтар сельсавету перанесены ў вёску [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] sdr491cdoq7gu6rund2fh5t4ottajv7 2622671 2622668 2025-07-01T06:30:05Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622671 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] afsokmjis1vr477sdb0sbveimlr6dzg 2622674 2622671 2025-07-01T06:43:30Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622674 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У гады [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] на франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] cfvj5u7mj4nobxkfijucr59880vtznq 2622686 2622674 2025-07-01T07:27:29Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622686 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у складзе Гомельскай вобласьці. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 3u23qxfnvxpa18x3xprvat3eg15ov8k 2622688 2622686 2025-07-01T07:35:12Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622688 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў Аўрамаўскай налічвалася 1289было 615 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] qqd0h1i1rvnvyrfexpr19g6edzguta8 2622690 2622688 2025-07-01T07:41:31Z Дамінік 64057 2622690 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў Аўрамаўскай налічвалася 1289было 615 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] jfxtfe9skx5ts4u3atxbltu9rpsf9i3 2622691 2622690 2025-07-01T07:45:49Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622691 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў Аўрамаўскай налічвалася 1289было 615 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 4uepsxfy7h9ynrwzvn9xosrwjlgo2xn 2622693 2622691 2025-07-01T07:51:32Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622693 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] a00m3e2supjoi15fv3b49lyexlbuan6 2622708 2622693 2025-07-01T10:54:28Z Дамінік 64057 /* Крыніцы */ 2622708 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] ogjfarucraga1r7uj99o56zvcucyd22 2622709 2622708 2025-07-01T11:02:55Z Дамінік 64057 2622709 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча{{заўвага|С. В. Марцэлеў пісаў пра XIXст., але не спаслаўся на крыніцу<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1"/>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] b3asjjnykndg822zago358214i6yjin 2622710 2622709 2025-07-01T11:03:54Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622710 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча{{заўвага|С. В. Марцэлеў пісаў пра XIXст., але не спаслаўся на крыніцу<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>}}. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1"/>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] qoayskknrr6jh4pbuwulepsfb9ibuh3 2622711 2622710 2025-07-01T11:08:51Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622711 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча{{заўвага|С. В. Марцэлеў пісаў пра XIXст., але не спаслаўся на крыніцу<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>, таму зусім незразумела, зь якой прычыны тут пачалі сяліцца людзі з навакольных вёсак. Прыгон — у мінулым.}}. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1"/>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] ilvmnalzz43fkayzr4gk9j6kn25rl8n 2622712 2622711 2025-07-01T11:38:56Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622712 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча{{заўвага|С. В. Марцэлеў пісаў пра XIXст., але не спаслаўся на крыніцу<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>, таму зусім незразумела, зь якой прычыны тут пачалі сяліцца людзі з навакольных вёсак. Прыгон — у мінулым.}}. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1"/>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. На 1955/56 навучальны год дзеяла сярэдняя школа<ref>Занальны дзяржаўны архіў у г. Рэчыцы. Ф. 3. Воп. 1. Спр. 2. (аркуш без нумарацыі)</ref>. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. Дзеялі дрэваапрацоўчы цэх Хвойніцкага прамкамбіната, абознаколавы завод, лясьніцтва, швейная і шавецкая майстэрні, клюб, бібліятэка, дзіцячы садок зь ясьлямі, фельчарска-акушэрскі пункт, аптэка, адзьдзяленьне сувязі, 6 крамаў<ref name="fn1"/>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 1z0fbr76lts8z34w5pwur2ewaus1e1j 2622713 2622712 2025-07-01T11:40:39Z Дамінік 64057 2622713 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Партызанская}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Аўрамаўская |Статус = станцыя і вёска |Назва ў родным склоне = Аўрамаўскай |Назва па-расейску = |Лацінка = Aŭramaŭskaja |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1911 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 247609 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 2 |Шырата сэкундаў = 45.6 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 59.6 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = }} '''Аўра́маўская'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 318</ref> (з 1964<ref>{{Літаратура/Кароткі тапанімічны слоўнік Беларусі}}</ref> году — ''Партыза́нская''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}} С. 313</ref>) — вёска ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Аўрамаўская ўваходзіць у склад [[Велікаборскі сельсавет|Велікаборскага сельсавету]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Пасьля таго, як 23 верасьня 1911 году быў здадзены ў эксплуатацыю ўчастак чыгункі [[Васілевічы]] — [[Хвойнікі]] і пачаў дзейнічаць разьезд, а потым станцыя Аўрамаўская{{Заўвага|Назва паходзіць ад прозьвішча ўладальнікаў Хвойніцкага маёнтку і адных з ініцыятараў-фундатараў будаўніцтва васілевіцка-хвойніцкага адгалінаваньня Палескіх чыгунак ганаровых грамадзянаў (купцоў) Аўраамавых. Пры бальшавіках у 1934 г. разглядалася пытаньне аб перайменаваньні станцыі з Аўрамаўскай у Велікаборск<ref>[https://www.prlib.ru/item/2020113 О переименовании станции Авраамовская Зап. ж. д. в ст. Великоборск]</ref>.}}, зьявілася і аднайменнае паселішча{{заўвага|С. В. Марцэлеў пісаў пра XIXст., але не спаслаўся на крыніцу<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 453</ref>, таму зусім незразумела, зь якой прычыны тут пачалі сяліцца людзі з навакольных вёсак. Прыгон — у мінулым.}}. З 1912 году тут працавала лесапільня<ref name="fn1"/>. === Найноўшы час === [[Файл:Станцыя Абрамавічы на польскай мапе 1921 г.png|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Abramowicze на польскай мапе 1921 г.]][[Файл:Вялікі Бор на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Станцыя Абрамовская на мапе гэнштабу [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] Беларусі і Літвы. 1935 г.]] 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Аўрамаўская, аднак, у складзе Хвойніцкай воласьці апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка – у Мазыры. Ад 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. – 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Аўрамаўскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) выхоўваліся адпаведна 52 і 83 вучні<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У чэрвені 1921 году на станцыі Аўрамаўская банда атамана Івана Галака затрымала цягнік, абрабавала і забіла 55 пасажыраў<ref>Новиков Д. С. Борьба органов советской власти с бандой атамана Галака на белорусско-украинском пограничье в начале 1921 г. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья. С. 102.</ref>. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года вёска Аўрамаўская — у Велікаборскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1932 годзе на Чырванаборскім лесазаводзе пры станцыі працавала 140 рабочых; валавой прадукцыі ў коштах 1926/27 г. за паўгодзьдзе выраблена на 697,9 тыс. рублёў<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 54</ref>. З 20 лютага 1938 года Аўрамаўская — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] 12 чэрвеня 1943 году камандзір і камісар партызанскага атраду імя Суворава Сацура і Сьнягір сьведчылі, што напярэдадні «''...местное население забранное немцами сгонялось на станцию Аврамовская, откуда машинами и подводами направлялись в г. Василевичи. Во время стоянки на ст. Аврамовская почти все девушки от 15 лет были изнасилованы немецкими солдатами, часть из них после насилия были расстреляны... По слухам от местных жителей вся забраная молодежь отправлена в г. Брест, детей и стариков расстреливали по пути и в г. Василевичи''»<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 35</ref>. 19 лістапада 1943 г. на станцыі Аўрамаўская мясцовымі партызанамі быў зьнішчаны нямецкі гарнізон. На франтах загінулі 48 вяскоўцаў<ref name="fn1"/>. З 8 студзеня 1954 году Аўрамаўская — у Гомельскай вобласьці. На 1955/56 навучальны год (яшчэ і раней) дзеяла сярэдняя школа<ref>Занальны дзяржаўны архіў у г. Рэчыцы. Ф. 3. Воп. 1. Спр. 2. (аркуш без нумарацыі)</ref>. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 1289 жыхароў. У складзе саўгасу «Велікаборскі»<ref name="fn1"/>. У 1964 годзе перайменаваная ў Партызанскую; мэмарыяльная назва пакінутая ўладамі толькі за чыгункавым прыпынкам. 15 жніўня 1974 году цэнтр Велікаборскага сельсавету быў перанесены ў вёску Партызанская<ref>Рашэнне выканаўчага камітэта Гомельскага абласнога Савета дэпутатаў працоўных ад 15 жніўня 1974 г. // Збор законаў, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў і распараджэнняў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1974, № 25 (1435).</ref>. Дзеялі дрэваапрацоўчы цэх Хвойніцкага прамкамбіната, абознаколавы завод, лясьніцтва, швейная і шавецкая майстэрні, клюб, бібліятэка, дзіцячы садок зь ясьлямі, фельчарска-акушэрскі пункт, аптэка, адзьдзяленьне сувязі, 6 крамаў<ref name="fn1"/>. 25 лістапада 2008 году цэнтр сельсавету зноў перанесены ў [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]]<ref>[http://pravo.by/pdf/2011-89/2011_89_9_42931.pdf «О переносе административно-территориального центра Великоборского сельсовета». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 ноября 2008 г. № 90]{{Недаступная спасылка|date=May 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * [[Аляксандар Сопат]] (1936 — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Велікаборскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Велікаборскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] byf5cld6tgco35zk4ap9uwu1b4jryim 0 79158 2622631 2508556 2025-06-30T19:09:47Z Spokiyny 90749 2622631 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Украіна |Назва = Алеўск |Статус = горад |Назва ў родным склоне = Алеўску |Назва ўкраінскай мовай = Олевськ |Герб = COA_of_Olevsk.png |Сьцяг = Flag_of_Olevsk.png |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = 1488 |Статус з = |Магдэбурскае права = 20 верасьня 1641 |Былая назва = |Вобласьць = [[Жытомірская вобласьць|Жытомірская]] |Аўтаномная рэспубліка = |Раён = [[Алеўскі раён|Алеўскі]] |Сельская рада = |Мэр = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = 10 |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 10457 |Год падліку колькасьці = 2018 |Крыніца колькасьці насельніцтва = <ref>[http://www.ukrstat.gov.ua/druk/publicat/kat_u/2018/zb/06/zb_chnn2018pdf.pdf Статистичний збірник «Чисельність наявного населення України» на 1 січня 2018 року (PDF)]{{ref-uk}}</ref> |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = |Год падліку колькасьці аглямэрацыі = |Крыніца колькасьці аглямэрацыі = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовыя індэксы = 11001, 11002 |Тэлефонны код = +380-4135 |КОАТУУ = |Аўтамабільны нумарны знак = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 13 |Шырата сэкундаў = 40 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 38 |Даўгата сэкундаў = 53 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Сайт = |Лацінка=Aleŭsk}} '''Алеўск'''<ref>[https://web.archive.org/web/20120318200951/http://www.jivebelarus.net/history/gistografia/ethno-and-historycal-borders-of-belarus.html?page=2 Беларускія этнаграфічныя граніцы] // [[Ян Станкевіч|Станкевіч Я.]] Этнографічныя й гісторычныя тэрыторыі й граніцы Беларусі. — Нью-Ёрк: Крывіцкае (Вялікалітоўскае) Навуковае Таварыства Пранціша Скарыны, 1953. — 24 с.</ref> ({{мова-uk|Олевськ}}) — [[горад|места]] ў [[Жытомірская вобласьць|Жытомірскай вобласьці]] [[Украіна|Ўкраіны]], на рацэ [[Убарць|Убарці]]. Адміністрацыйны цэнтар [[Алеўскі раён|Алеўскага раёну]]. Насельніцтва каля 10 тыс. чал.<ref>https://www.olevsk.online/?page_id=18094</ref> Знаходзіцца за 180 км ад [[Жытомір]]а. Чыгуначная станцыя на лініі [[Сарны]] — [[Корасьцень]]. == Этымалёгія назвы == Назву места зьвязваюць з імём Оўруцкага князя Алега Сьвятаслававіча, які жыў і княжыў у канцы X стагодзьдзя. Падчас свайго княжаньня Алег Драўлянскі заснаваў Алегава Гарадзішча, якое неўзабаве пачалі зваць ''Олегск'', а потым для спрашчэньня вымаўленьня — ''Волеўск''<ref name="sgkp">Olewsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. 480.</ref> або ''Олеўск''. == Гісторыя == * 1488: першы пісьмовы ўспамін пра Алеўск, у складзе [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]; у месьце існаваў драўляны замак. * 1569: згодна з умовамі [[Люблінская унія|Люблінскай уніі]] ўвайшоў у склад [[Карона Польскага каралеўства|Каралеўства Польскага]], валоданьне Нямірычаў. * 20 верасьня 1641: атрымаў [[Магдэбурскае права]]. * 1793: у выніку [[другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] апынуўся ў складзе [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]. * 1796: мястэчка ў Оўруцкім павеце [[Валынская губэрня|Валынскай губэрні]], цэнтар воласьці. * 1831: у Алеўску працавалі 2 вінакурні, дзейнічала вучэльня пры кармэліцкім кляштары. * 1870: у мястэчку дзейнічалі царква, касьцёл, капліца і сынагога, працавалі 2 млыны. * 1903: праз Алеўск прайшла чыгунка [[Кіеў]] — [[Ковель]]. * 2003: атрымаў статус места. == Насельніцтва == === Колькасьць === {| border="0" cellspacing="2" cellpadding="5" style="border:1px solid #AAAAAA;" |-bgcolor="#AAAAAA;" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Насельніцтва <small>(чал.)</small><ref>[http://pop-stat.mashke.org/ukraine-cities.htm Cities & towns of Ukraine]{{ref-en}}{{ref-uk}}</ref> |-bgcolor="#EEEEEE" ! 1923 !! 1926 !! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989 !! 2001 !! 2018 |- bgcolor="#FFFFFF" | align=center| 1920 | align=center| 4913 | align=center| 7943 | align=center| 9588 | align=center| 11 770 | align=center| 12 323 | align=center| 10 896 | align=center| 10 457 |} === Мова === {| border="0" cellspacing="2" cellpadding="5" style="border:1px solid #AAAAAA;" |-bgcolor="#AAAAFF" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Насельніцтва па роднай мове <small>(2001)</small><ref>[https://web.archive.org/web/20140731182036/http://database.ukrcensus.gov.ua/Mult/Database/Census/databasetree_uk.asp Банк даних Державної служби статистики України]{{ref-uk}}</ref> |-bgcolor="#eeeeff" ! украінская&nbsp;мова !! расейская |- bgcolor="#f7f9ff" | align=center|96,91% | align=center|2,80% |} == Эканоміка == Прадпрыемствы харчовай прамысловасьці, завод трактарных дэталяў. == Славутасьці == У Алеўску захаваўся помнік архітэктуры дзяржаўнага значэньня — мураваная царква Сьвятога Міколы (1596). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * Olewsk // {{Літаратура/Геаграфічны слоўнік Каралеўства Польскага|7}} S. [http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_VII/480 480] == Вонкавыя спасылкі == {{Commons}} {{Жытомірская вобласьць}} [[Катэгорыя:Гарады Жытомірскай вобласьці]] 11bca95he7378cemp68cllexojsgqyl 0 88498 2622641 2525119 2025-06-30T19:45:33Z W 11741 /* Гаспадарка */ +«[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» [[Вікіпэдыя:Праект:Злучнасьць]] 2622641 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Першамайскі раён}} {{Адміністрацыйная адзінка |Назва = Першамайскі раён |Назва ў родным склоне = Першамайскага раёну |Герб = Mn perv.jpg |Сьцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Гімн = «Першамайскі раён — сьветлай мары крыніца» |Статус = унутрыгарадзкі раён |Від адміністрацыйнай адзінкі1 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі1 = |Від адміністрацыйнай адзінкі2 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = |Уваходзіць у = [[Менск]] |Від адміністрацыйнага падзелу = |Улучае = {{просты сьпіс| * ''Мікрараёны'' * [[Азярышча (мікрараён)|Азярышча]] * Валгаградзкая * [[Вялікі Лес (мікрараён)|Вялікі Лес]] * [[Зялёны Луг (мікрараён)|Зялёны Луг]] * [[Уручча]] * [[Усход (мікрараён)|Усход]] }} |Від адміністрацыйнага цэнтру = |Цэнтар = |БуйныГорад = |БуйныяГарады = |Колькасьць населеных пунктаў = |ДатаЎтварэньня = {{Дата пачатку|25|6|1969|1}} |ДатаСкасаваньня = |Кіраўнік = Вадзім Пярэдні |Назва пасады кіраўніка = Кіраўнік адміністрацыі |Кіраўнік2 = |Назва пасады кіраўніка2 = |АфіцыйныяМовы = |МовыВаЎжытку = |Адсотак ад насельніцтва = |Месца паводле насельніцтва = |Сьпіс паводле насельніцтва = |Шчыльнасьць = |Месца паводле шчыльнасьці = |Нацыянальны склад = |Канфэсійны склад = |Плошча = 33 |Адсотак ад плошчы = |Месца паводле плошчы = |Сьпіс паводле плошчы = |Максымальная вышыня = |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Мапа = Minsk 3 Pervomaisky district-2011-05-02.png |Загаловак мапы = Першамайскі раён у абрысах Менску |Памер мапы = |Апісаньне мапы = |Мапа адміністрацыйнай адзінкі = |Памер мапы аа = |Часавы пас = |Летні час = |Скарачэньне = |ISO = |FIPS = |Тэлефонны код = |Паштовыя індэксы = |Геаграфічны код = |Інтэрнэт-дамэн = |Код аўтамабільных нумароў = |Парамэтар1 = |Назва парамэтру 1 = |Парамэтар2 = |Назва парамэтру 2 = |Дадаткі = |Мэдыя-парамэтар1 = |Назва мэдыя-парамэтру 1 = |Мэдыя-парамэтар2 = |Назва мэдыя-парамэтру 2 = |Колер фону парамэтраў = {{Колер|Беларусь}} |Колер фону герб-сьцяг = }} '''Першамайскі раён''' — адміністрацыйны раён [[Менск]]у на паўночным усходзе гораду. Плошча раёну складае 33 км²<ref name="pervadmin">{{Спасылка|url=https://pervadmin.gov.by/page-10|загаловак=Район в цифрах|мова=ru|дата=13 ліпеня 2024|выдавец=Администрация Первомайского района г. Минска}}</ref>. Насельніцтва раёну складае {{лік|237800}} чалавек (ацэнка 2022 году). Штучнае негістарычнае ўтварэньне, межы якога не супадаюць з гістарычнымі мясцовасьцямі Менску<ref name="viacorka">[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/27837792.html Як палюбіць Савецкі раён?], [[Радыё Свабода]], 22.06.2016 г.</ref>. Мае безаблічную палітызаваную назву ў духу камуністычнай [[прапаганда|прапаганды]] без зьвязку зь мясцовымі тапанімічнымі традыцыямі<ref name="viacorka"/>. На 2016 г. месьціўся між [[Лагойскі тракт (Менск)|Лагойскім трактам]], вуліцамі [[Вуліца Якуба Коласа (Менск)|Якуба Коласа]] і Сурганава, [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэктам Незалежнасьці]], вул. [[Вуліца Петруся Броўкі (Менск)|Петруся Броўкі]], Платонава, Чырвоназорнай, Берасьцянскай, [[Вуліца Казлова (Менск)|Казлова]] і Даўгабродзкай, завулкам Казлова, Сьляпянскай воднай сыстэмай, вул. Філімонава і Францішка Скарыны, участкамі чыгункі на [[Ворша|Воршу]] і аўтадарогі [[Калодзішчы]] — [[Заслаўе]], вул. Гінтаўта і [[Менская кальцавая аўтамабільная дарога|Менскай кальцавой аўтадарогай]] (МКАД; да Лагойскага тракта). Межаваў з [[Савецкі раён (Менск)|Савецкім раёнам]] Менску на паўночным захадзе, з [[Партызанскі раён (Менск)|Партызанскім раёнам]] сталіцы — на поўдні і зь [[Менскі раён|Менскім раёнам]] ([[Калодзішчанскі сельсавет]]) — на ўсходзе. Асноўныя магістралі: прасп. Незалежнасьці, вуліцы Якуба Коласа, [[Вуліца Кастуся Каліноўскага (Менск)|Кастуся Каліноўскага]] і Валгаградзкая. [[Адміністрацыя Першамайскага раёну (Менск)|Адміністрацыя раёну]] месьціцца па завулку Кузьмы Чорнага, д. 5. На 2024 г. у раёне налічвалася 166 вуліцаў<ref name="pervadmin"/> і 6 мікрараёнаў: Азярышча, Валгаградзкая, [[Вялікі Лес (мікрараён)|Вялікі Лес]], [[Зялёны Луг (мікрараён)|Зялёны Луг]] (часткова), [[Уручча]] і Ўсход. На тэрыторыі раёну разьмешчаны комплекс будынкаў [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]], [[Беларускі дзяржаўны аграрны тэхнічны ўнівэрсытэт]], [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]], кінастудыя [[Беларусьфільм]], [[Белтэлерадыёкампанія]] і найвышэйшы ў Беларусі [[Храм усіх сьвятых]]. Адведзены ўчастак пад забудову [[Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў|Парку высокіх тэхналёгіяў]]. == Гаспадарка == [[Файл:Minsk Watch Factory Luch.JPG|значак|200пкс|«[[Менскі гадзіньнікавы завод]]» (2013 г.)]] На 2016 г. у межах раёну месьцілася каля 400 прадпрыемстваў. Зь іх 11 найбольшымі былі: [[ААТ]] «[[Беларускае оптыка-мэханічнае аб’яднаньне]]» («БелОМА»), ААТ «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» (холдынг «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня»), ААТ «[[Агат - электрамэханічны завод]]» (былы Менскі электрамэханічны завод, заснаваны 1 сьнежня 1952 г. як завод № 864), ААТ «[[Белэнэргарамналадка]]», ААТ «[[Пеленг]]», УП «[[Мінгаз]]», ААТ «Менскі завод „[[Тэрмапласт]]“», [[ЗАТ]] «[[Менскі завод безалькагольных напояў]]», ААТ «[[Менскі маргарынавы завод]]», УП «[[Менсккамунцепласетка]]» і ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]». За 2015 г. удзельная вага прыватных прадпрыемстваў склала больш за 58% у аб’ёме прамысловай вытворчасьці раёну. Дзель рэспубліканскіх прадпрыемстваў перавысіла 32%, камунальных — 9,5%. На 2016 г. да прыватнай галіны належалі 7072 [[Юрыдычная асоба|юрыдычныя асобы]]. На 2024 год налічвалася 9107 [[Індывідуальны прадпрымальнік|індывідуальных прадпрымальнікаў]]<ref name="pervadmin"/>. Дзейнічала 267 прадпрыемстваў з замежнымі укладаньнямі (сумесных і замежных). На прадпрыемствах раёну працавалі больш за 36 тыс. (54%) з 67 тыс. жыхароў зь ліку [[Моладзь|моладзі]] ва ўзросьце ад 16 да 31 году. У 2015 г. паводле аб’ёму вытворчасьці 8 найбольшымі прадпрыемствамі былі: ТАА «Досьледнае канструктарскае бюро тэхналёгіі будаўнічай вытворчасьці» («[[ДКБ ТБВ]]», заснаванае 29 ліпеня 2002 г.; прасп. Незалежнасьці, д. 115; {{мова-ru|«ОКБ ТСП»|скарочана}}), УП «Менсккамунцепласетка», Менскі мэханічны завод ААТ «БелОМА», ЗАТ «Менскі завод безалькагольных напояў», ААТ «Белэнэргарамналадка», ААТ «Менскі маргарынавы завод», ТАА «[[Мэтал Профіль]]» і ААТ «Агат - электрамэханічны завод». На 2016 г. да ліку 12 найбуйнейшых прамысловых прадпрыемстваў належалі: Менскі мэханічны завод ([[Вуліца Андрэя Макаёнка (Менск)|вул. Макаёнка]], д. 23) ААТ «БелОМА», ААТ «Белэнэргарамналадка» (вул. Акадэмічная, д. 18), ААТ «[[Менскі гадзіньнікавы завод]]» (прасп. Незалежнасьці, д. 95), ААТ «Менскі завод "Тэрмапласт"» (вул. Кнорына, д. 50), ААТ «Агат - электрамэханічны завод» (вул. Валгаградзкая, д. 6), ААТ «Менскі маргарынавы завод» (вул. Казлова, д. 27), ЗАТ «Менскі завод безалькагольных напояў» (вул. Макаёнка, д. 19), УП «Навукова-практычны цэнтар мэханізацыі сельскай гаспадаркі» (вул. Кнорына, д. 1) [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]], філіял «Сэрвісны цэнтар» (вул. Батанічная, д. 16) УП «Белмэдтэхніка», УП «Прыборабуданічы завод „Аптрон“» (вул. Фр. Скарыны, д. 52), ААТ «Будтэхпрагрэс» (вул. Фр. Скарыны, д. 21) і ЗАТ «Галяграфічная індустрыя» (зав. Калініна, д. 12). Працавалі 3 прадпрыемствы энэргетыкі: УП «Менсккамунцепласетка» (вул. Валгаградзкая, д. 12), УП «Мінгаз» (вул. Батанічная, д. 11) і філіял «Менскія кабэльныя сеткі» УП «[[Менскэнэрга]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемствы энэргетыкі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/promyshlennost/17-predpriyatiya-energetiki|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. З 22 сьнежня 2005 г. на ўліку ў Першамайскім раёне стаіць [[Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў]] (ПВТ; вул. Купрэвіча, д. 1, корп. 1), у рамках якога на 2016 г. дзейнічалі 152 прадпрыемствы з больш як 24 тыс. супрацоўнікаў. Па выніках 2015 г. сярод 5 буйнейшых рэзыдэнтаў ПВТ паводле экспарту [[паслуга]]ў былі 2 прадпрыемствы Першамайскага раёну: ТАА «[[EPAM Systems|Эпам Сыстэмз]]» (1-е месца) і ТАА «[[Эксадэл]]» (5-е месца; вул. Купрэвіча, д. 3; засн. 26 лютага 2006 г.). На 2016 г. будаўніцтва ў раёне ажыцьцяўлялі 8 прадпрыемстваў: ААТ «122-я ўправа начальніка работаў мэханізацыі» («122 УНРМ»), ААТ «Белэлектрамантаж», УП «Белэнэргасеткапраект», ААТ «Будкомплекс», ААТ «Будтрэст № 1», ААТ «Будтрэст № 35», ЗАТ «Менская спэцыялізаваная ўправа № 217» і ЗАТ «Трэст „Прамбуд“». За 2015 г. узьвялі 206,1 тыс. [[м²]] агульнай плошчы жытла, што было найбольшым паказьнікам сярод усіх раёнаў сталіцы. У галіне [[Сувязь (тэхніка)|сувязі]] на 2016 г. працавалі ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95) і філіял «Міжгародняя сувязь» (вул. Севастопальская, д. 121) УП «[[Белтэлекам]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемствы сувязі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/transport-i-svyaz/predpriyatiya-svyazi|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама ў раёне месьціліся філіял № 529 «Белсувязь» (пр. Незалежнасьці, д. 56) ААТ «ААБ „[[Беларусбанк]]“» і галаўныя сядзібы 4 банкаў: ЗАТ «[[Абсалютбанк]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95), ЗА «[[Акцыянэрны банк рэканвэрсіі і разьвіцьця]]» («РРБ-Банк»; вул. Чырвоназорная, д. 18), ААТ «[[Беларускі народны банк]]» («БНБ-Банк»; пр. Незалежнасьці, д. 87а) і ААТ «[[Франсабанк]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95а). У межах раёну знаходзіліся [[Белтэлерадыёкампанія]] (вул. Макаёнка, д. 9), УП «Нацыянальная кінастудыя "[[Беларусьфільм]]"» (пр. Незалежнасьці, д. 98) і 3 прадусарскія цэнтры: УП «ВігорІнвэст», УП «Лінія гуку» ([[Уладзімер Шаблінскі]]; вул. Калініна, д. 22) і УП «ЭленРут»<ref name="б"/>. [[Файл:Belarus-Minsk-Academy of Sciences-2.jpg|значак|220пкс|[[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] (2005 г.)]] На 2016 г. у межах раёну месьцілася [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] (пр. Незалежнасьці, д. 66) з большасьцю падпарадкаваных установаў: * 22 з 47 навуковых інстытутаў — [[Аб’яднаны інстытут машынабудаваньня]] (вул. Акадэмічная, д. 12), [[Аб'яднаны інстытут праблемаў інфарматыкі]] (вул. Сурганава, д. 6), [[Інстытут агульнай і неарганічнай хіміі]] (вул. Сурганава, д. 9. корп. 1), [[Інстытут біяарганічнай хіміі]] (вул. Купрэвіча, д. 5 корп. 2), [[Інстытут біяфізыкі і вузнай інжынэрыі]] і [[Інстытут генэтыкі і цыталёгіі]] (вул. Акадэмічная, д. 27), [[Інстытут гісторыі НАН Беларусі|Інстытут гісторыі]] (вул. Акадэмічная, д. 1), [[Інстытут дастасоўнай фізыкі]] (вул. Акадэмічная, д. 16), [[Інстытут матэматыкі]] (вул. Сурганава, д. 11), Інстытут мікрабіялёгіі (вул. Купрэвіча, д. 2), [[Інстытут сацыялёгіі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут фізыка-арганічнай хіміі]] (вул. Сурганава, д. 13), [[Інстытут фізыкі]] імя [[Барыс Сьцяпанаў (фізык)|Барыса Сьцяпанава]] (пр. Незалежнасьці, д. 68), [[Інстытут фізыялёгіі]] (вул. Акадэмічная, д. 28), [[Інстытут філязофіі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут хіміі новых матэрыялаў]] (вул. Фр.Скарыны, д. 36), [[Інстытут эканомікі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут экспэрымэнтальнай батанікі]] імя [[Васіль Купрэвіч|Васіля Купрэвіча]] (вул. Акадэмічная, д. 27), [[Інстытут энэргетыкі]] (вул. Акадэмічная, д. 15, корп. 2), [[Фізыка-тэхнічны інстытут]] (вул. Купрэвіча, д. 10), [[Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклёру]] імя [[Кандрат Крапіва|Кандрата Крапівы]] і [[Інстытут мовазнаўства]] імя Якуба Коласа (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2); * 2 навукова-дасьледчыя цэнтры — Цэнтар геафізычнага маніторынгу (вул. Купрэвіча, д. 7) і Цэнтар сыстэмнага аналізу і стратэгічных дасьледаваньняў (вул. Акадэмічная, д. 1); * 3 з 7 навукова-практычных цэнтраў — біярэсурсаў (вул. Акадэмічная, д. 27), мэханізацыі сельскай гаспадаркі (вул. Кнорына, д. 1) і харчаваньня (вул. Казлова, д. 29); * 6 з 14 прадпрыемстваў: УП «[[Акадэмфарм]]» (вул. Купрэвіча, д. 5, корп. 3), УП «Геаінфармацыйныя сыстэмы» (вул. Сурганава, д. 6), ААТ «Прыборабудаўнічы завод "Аптрон"» (вул. Фр.Скарыны, д. 52), УП «Цэнтар сыстэмаў ідэнтыфікацыі» (вул. Акадэмічная, д. 15, корп. 2), УП «Цэнтар сьвятлодыёдных і оптаэлектронных тэхналёгіяў» і УП «Цэнтральнае канструктарскае бюро» («ЦКБ»; Лагойскі тракт, д. 20); * [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа]] (вул. Сурганава, д. 15) і [[Цэнтральны батанічны сад (Менск)|Цэнтральны батанічны сад]] (153 [[гектар]]ы і каля 9000 найменьняў расьлінаў)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Арганізацыі|спасылка=http://nasb.gov.by/bel/organizations/|выдавец=[[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]]|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. === Гандаль === На 2024 г. гандлёвая сетка раёну ўлучала 886 [[крама]]ў, 438 страўняў, 3 [[Рынак|рынкі]] («Растэм», «Уручча-3», «Усход-Верас») і 6 гандлёвых цэнтраў: «Аляксандраў Пасаж» (пр. Незалежнасьці, д. 117а), «Гіпа» (вул. Гарадзецкая ва Ўруччы), «Дана Мол» (вул. Пятра Мсьціслаўца, д. 11), «Дзьмітрыеў кірмаш» (вул. Ложынская, д. 22), «[[Карона (сетка гандлёвых цэнтраў)|Карона]]» (пр. Незалежнасьці, д. 154), «Усход» (вул. Каліноўскага, д. 66а) і «Шчасьце» (пр. Незалежнасьці, д. 155, корп. 1). У 2015 г. каля 64% раздробнага таваразвароту раёну занялі найбольшыя імпартэры Менску: ТАА «Электрасэрвіс і Ка», ТАА «Зіко» і ТАА «Кравт». У выніку зьнешнегандлёвае сальда раёну было адмоўным на $425,4 млн (у 2014 г. на $1024 млн). Найбольшы раздробны таваразварот у раёне забясьпечылі 10 прадпрыемстваў: [[Таварыства з дадатковай адказнасьцю|ТДА]] «Віталюр», гандлёвы цэнтар «Карона-Ўручча» ТАА «Тытунь-Інвэст», ТАА «Парфум трэйд», ТАА «Электрасэрвіс і Ка», ТАА «[[Атлянт-М]] Усход», ААТ «Зорына», ЗАТ «Унівэрсам „Першамайскі“», ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]», УП «Гандлёвы дом „Усходні“» і ТАА «Зіко». Дзясятку найбуйнейшых гуртовых гандляроў склалі: УП {{Артыкул у іншым разьдзеле|Брытыш-Амэрыкан Табака|«Брытыш-Амэрыкан Табака»|en|British American Tobacco}} ({{мова-en|British American Tobacco|скарочана}} — Брытанска-амэрыканскі тытунь), ТДА «НП-Сэрвіс», ТАА «Цібетрэй», ТАА «ДКБ ТБВ» (рас. «ОКБ ТСП»), ДП «Белзамежгандаль», ТДА «Фармін», ТАА «ТД Інструмэнткамплект», ТАА «[[Дабрада]]», ТАА «Атлянт-М Усход» і ТАА «Элкатэлекам»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гандаль|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/torgovlya|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Перавозкі == [[Файл:Anauk 04.jpg|значак|240пкс|Станцыя мэтро «[[Акадэмія навук (станцыя мэтро)|Акадэмія навук]]»]] На 2016 г. у раёне месьціліся 3 прадпрыемствы ў галіне перавозак: УП «Менсксанаўтатранс» ([[Вуліца Петруся Броўкі (Менск)|вул. Петруся Броўкі]], д. 25), філіял «Трамвайны парк» (вул. Батанічная, д. 4) ДП «Менсктранс» і ААТ «Менскгандальаўтатранс» (вул. П. Броўкі, д. 30)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Транспартныя прадпрыемствы|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/transport-i-svyaz/transportnye-predpriyatiya|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама дзейнічалі [[Менскі аўтобус|аўтобусныя]] і [[Менскі тралейбус|тралейбусныя]] маршруты, маршрутныя [[таксі]] і [[Маскоўская лінія]] [[Менскі мэтрапалітэн|Менскага мэтрапалітэну]] ад станцыі «[[Акадэмія навук (станцыя мэтро)|Акадэмія навук]]» да канцавой станцыі «[[Уручча (станцыя мэтро)|Ўручча]]». <gallery> Pchelus 10.jpg|Станцыя мэтро «[[Парк Чалюскінцаў (станцыя мэтро)|Парк Чалюскінцаў]]» Bortr 02.jpg|Станцыя мэтро «[[Барысаўскі тракт (станцыя мэтро)|Барысаўскі тракт]]» Uru44a 10.jpg|Станцыя мэтро «[[Уручча (станцыя мэтро)|Уручча]]» </gallery> == Адукацыя == [[Файл:Праспект. Акадэмія мастацтваў.jpg|значак|240пкс|[[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў]] (2014 г.)]] На 2024 г. у раёне налічвалася 50 дзіцячых садоў<ref name="pervadmin"/>. [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] мела 2 дзіцячыя сады: № 62 (вул. Акадэмічная, д. 9) і 539 (вул. Гарадзецкая, д. 8). ААТ «[[Гарызонт (прадпрыемства)|Гарызонт]]» належаў [[дзіцячы сад]] № 103 (вул. Каліноўскага, д. 47). У межах раёну знаходзілася 29 школ<ref name="pervadmin"/>. Працавалі: 21 сярэдняя [[школа]] — № 13, 20, 45, 61, 63, 70, 73, 84, 94, 114, 115, 121, 137, 163, 177, 190, 191, 196, 197, 202 і 203; 5 [[гімназія]]ў — № 2 (вул. Нікіфарава, д. 37), 9 (вул. Сядых, д. 10), 11 (вул. Каліноўскага, д. 36), 18 (вул. Калініна, д. 6) і 38 (вул. Шугаева, д. 15/1); дзіцячы дом № 2 (вул. Каліноўскага, д. 65), {{Артыкул у іншым разьдзеле|Менская гарадзкая кадэцкая вучэльня № 2||ru|Минское городское кадетское училище № 2}} (Лагойскі тракт, д. 136), Менскі дзяржаўны прафэсійны [[ліцэй]] № 6 прыборабудаваньня, навучальна-пэдагагічны комплекс «Дзіцячы сад - пачатковая школа № 31» (вул. Фр. Скарыны, д. 45а), пачатковая школа № 198 (пр. Незалежнасьці, д. 176) і спэцыяльная агульнаадукацыйная школа (САШ) № 14 для дзяцей з парушэньнем [[слых]]у (вул. Севастопальская, д. 54). Дадатковую адукацыю прапаноўвалі 7 установаў: Сацыяльна-пэдагагічны цэнтар (дзіцячы прытулак; вул. Цікоцкага, д. 59), Цэнтар карэкцыйна-разьвівальнага навучаньня і рэабілітацыі (ЦКРНР; вул. Кнорына, д. 14а), Цэнтар дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі «Арт» (вул. Астрашыцкая, д. 9) і Фізкультурна-спартовы цэнтар дзяцей і моладзі (ФСЦДМ; вул. Нікіфарава, д. 19)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Установы адукацыі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/obrazovanie/101-uchrezhdeniya-obrazovaniya-pervomajskogo-rajona-g-minska|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>; 3 дзіцячыя музычныя школы з больш як 1 тыс. навучэнцаў — № 9 (вул. Кядышкі), 13 (вул. Уруцкая, д. 8) і 15 (вул. Мяржынскага, д. 13). Прафэсійную адукацыю ажыцьцяўлялі 2 дзяржаўныя [[каледж]]ы: політэхнічны каледж і каледж гандлю. [[Файл:Military akademia RB.jpg|значак|240пкс|[[Вайсковая акадэмія Рэспублікі Беларусь]] (2010 г.)]] На 2024 г. у раёне знаходзілася 5 [[Вышэйшая навучальная ўстанова|вышэйшых навучальных установаў]]: [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў]] (пр. Незалежнасьці, д. 81), Інстытут павышэньня кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраўаховы здароўя (вул. П. Броўкі, д. 3, корп. 3), [[Вайсковая акадэмія Рэспублікі Беларусь]] (пр. Незалежнасьці, д. 220), [[Беларускі дзяржаўны аграрны тэхнічны ўнівэрсытэт]] (пр. Незалежнасьці, д. 99), [[Інстытут сучасных ведаў]] (вул. Філімонава, д. 69) і [[Прыватны інстытут кіраваньня і прадпрымальніцтва]] (вул. Славінскага, д. 1, корп. 3). На 2016 г. у вышэйшых, сярэдніх спэцыяльных і прафэсійных навучальных установах раёну навучаліся больш за 25 тыс. (37%) з амаль 67 тыс. маладых людзей ва ўзросьце ад 16 да 31 году. У дадатак у межах раёну месьціліся асноўныя спартовыя школы сталіцы, якія рыхтавалі нацыянальныя дружыны да міжнародных першынстваў: 3 вучэльні алімпійскага рэзэрва — гарадзкая (вул. Сядых, д. 42), абласная (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 11) і рэспубліканская (вул. Філімонава, д. 55/1); спэцыяльная дзіцяча-юнацкая школа алімпійскага рэзэрва (СДЮШАР) у [[Барацьба|барацьбе]] (вул. Карбышава, д. 46/1); 2 Рэспубліканскія цэнтры Алімпійскай падрыхтоўкі — у [[гандбол]]е (вул. Філімонава, д. 55/2) і [[Лёгкая атлетыка|лёгкай атлетыцы]] (вул. Каліноўскага, д. 111); Гарадзкі цэнтар алімпійскай падрыхтоўкі ў водных відах спорту (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 3), Гарадзкі цэнтар алімпійскай падрыхтоўкі ў барацьбе імя [[Аляксандар Мядзьведзь|Аляксандра Мядзьведзя]] (вул. Каліноўскага, д. 55Б) і Спартовы камітэт [[Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь|Узброеных сілаў Рэспублікі Беларусь]] (пр. Незалежнасьці, д. 196)<ref name="а"/>. == Адпачынак == [[Файл:Park of National Library of Belarus.jpg|значак|240пкс|[[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]]]] На 2016 г. у межах Першамайскага раёну месьціліся: [[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] (вул. Акадэмічная, д. 5), {{Артыкул у іншым разьдзеле|Дзяржаўны музэй ваеннай гісторыі Рэспублікі Беларусь||be|Дзяржаўны музей ваеннай гісторыі Рэспублікі Беларусь}} (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 15), [[кінатэатар]] «Дом кіно» (вул. Талбухіна, д. 18), [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]] (пр. Незалежнасьці, д. 116) і 5 гарадзкіх бібліятэк: № 15 імя [[Алаіза Пашкевіч|Алаізы Цёткі]] (вул. Талбухіна, д. 14а), № 18 і тры дзіцячыя — № 2, 3 і 10. У 2015 г. гарадзкія бібліятэкі налічвалі больш за 295 тыс. кніг і мелі больш за 46 тыс. наведнікаў. У 18-й бібліятэцы працавала мастацкая галерэя «Вільня», якая выстаўляла карціны маладых мастакоў. [[Парк Чалюскінцаў]] (78 [[гектар]]аў) штотыдзень наведвалі больш за 14,5 тыс. чалавек<ref name="б">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Установы культуры|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/culture|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Поруч з паркам знаходзілася [[Менская дзіцячая чыгунка імя К. С. Заслонава]]. Таксама існавалі Севастопальскі парк, Парк камянёў (6 га) ва Ўруччы і лесапарк Зялёны Луг. 2 кастрычніка 2008 г. каля вул. Каліноўскага закончылі ўзьвядзеньне [[Царква ўсіх сьвятых (Менск)|Царквы ўсіх сьвятых]] вышынёй 74 мэтры, якая магла зьмясьціць да 1200 чалавек. [[Файл:Stamp of Belarus 2007 by Mikola Ryzhy 125 anniversary Yakub Kolas.jpg|значак|200пкс|[[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] (паштовая марка 2007 г.)]] У межах раёну існавала больш за 100 музычных гуртоў, зь іх 18 са званьнямі «ўзорны» і «народны»: {{Артыкул у іншым разьдзеле|Харавая капэла імя Рыгора Шырмы|Харавая капэла|be|Дзяржаўная акадэмічная харавая капэла Рэспублікі Беларусь імя Рыгора Шырмы}} імя [[Рыгор Шырма|Рыгора Шырмы]], {{Артыкул у іншым разьдзеле|Народны аркестар імя Язэпа Жыновіча|Народны аркестар|be|Дзяржаўны акадэмічны народны аркестр Рэспублікі Беларусь імя Іосіфа Жыновіча}} імя [[Язэп Жыновіч|Язэпа Жыновіча]]; ансамблі «[[Бяседа]]», «[[Камерата]]», «Капрычыа», «Клясык-Авангард», «Сымфаніета», «Сьвята» і «[[Сябры (гурт)|Сябры]]»; гурт «Купалінка» і дзіцячы хор «Голас дзяцінства». [[Файл:ParkCh_1.JPG|значак|250пкс|Уваход у [[Парк Чалюскінцаў]] (2012 г.)]] На 2016 г. у раёне выкарыстоўваліся 462 аздараўленчыя [[Збудаваньне|збудаваньні]], у тым ліку УП «Спартова-аздараўленчы комплекс „Алімпійскі“» (вул. Сурганава, д. 2а). Налічвалася 20 трэнажорных залаў, 9 плавальных [[басэйн]]аў, 7 [[тэніс]]ных кортаў, 6 гульнявых залаў, 4 [[більярд]]ныя клюбы, па 3 — залы барацьбы, залы [[бокс]]у і футбольныя полі; па 2 — манэжы, [[стадыён]]ы і стрэльбішчы. Падарожжы для адпачынку ладзіліся 22 адпаведнымі прадпрыемствамі раёну, у тым ліку ТДА «Пан шляху» (вул. Калініна, д. 7)<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Спорт і турызм|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/turizm-sport|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Ахова здароўя == На 2016 г. у раёне налічвалася 9 паліклінік: 4 гарадзкіх для дарослых — 8-я (вул. Нікіфарава, д. 3), 24-я спэцмэдаглядаў (вул. Філімонава, д. 53), 27-я (вул. Каліноўскага, д. 55а) і 28-я (вул. Гінтаўта, д. 28); 19-я цэнтральная раённая для дарослых з [[Уралёгія|уралягічным]] цэнтрам (пр. Незалежнасьці, д. 119); 2 гарадзкія дзіцячыя — 11-я (вул. Нікіфарава, д. 5) і 19-я (пр. Незалежнасьці, д. 119); 19-я гарадзкая стаматалягічная (вул. Кядышкі, д. 28) і паліклініка Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (вул. П.Броўкі, д. 15а). На ўліку ў паліклініках стаяла 205,68 тыс. чалавек, зь іх 169,08 тыс. дарослых і 36,6 тыс. дзяцей. Таксама дзейнічалі мэдыка-санітарная частка Менскага мэханічнага заводу ААТ «БелОМА» і Рэспубліканскі цэнтар мэдычнай рэабілітацыі і бальнеалячэньня (вул. Макаёнка, д. 17), на плошчы якога знаходзіліся 3 скважыны хлярыдна-[[натр]]авай [[Мінэральная вада|мінэральнай вады]]. Стацыянарнае лекаваньне аказвалі 1-я гарадзкая клінічная [[лякарня]] (пр. Незалежнасьці, д. 64) на 680 ложкаў з 4-й жаночай кансультацыяй на 180 наведваньняў за зьмену і Менскі гарадзкі клінічны [[Анкалёгія|анкалягічны]] дыспансэр на 540 ложкаў і 500 наведваньняў за зьмену<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ахова здароўя|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/zdravookhranenie|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама ў межах раёну знаходзіліся мясцовы Цэнтар [[Гігіена|гігіены]] і [[Эпідэміялёгія|эпідэміялёгіі]] (вул. Чарнышэўскага, д. 5), Санітарна-эпідэміялягічная служба гораду Менску (вул. Петруся Броўкі, д. 13) і Дом міласэрнасьці з аднайменным рэабілітацыйным цэнтрам. == Органы ўлады == На 2016 г. на тэрыторыі раёну знаходзіліся 6 органаў мясцовай улады: Аддзел надзвычайных сытуацыяў, Вайсковы камісарыят (зав. Калінінградзкі, д. 7а), Інспэкцыя [[Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь|Міністэрства па падатках і зборах]] (вул. Сярых, д. 12), Пракуратура (праезд Чайкоўскага, д. 6), Суд (вул. Талбухіна, д. 9), [[Першамайская РУУС (Менск)|Управа ўнутраных справаў]] (зав. Інструмэнтальны, д. 5), Экспэртна-крыміналістычны аддзел (вул. Бялінскага, д. 10). 75 участковых інспэктараў міліцыі працавалі праз 16 грамадзкіх пунктаў аховы парадку (ГПАП): № 74, 76—84, 86—91<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Інфармацыя пра Рады грамадзкіх пунктаў аховы парадку|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/zakonnost-i-pravoporyadok/obshchestvennye-punkty-okhrany-poryadka/informatsiya-o-sovetakh-obshchestvennykh-punktov-okhrany-poryadka|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Пры 7 жыльлёва-эксплюатацыйных управах (ЖЭУ) дзейнічала 17 камітэтаў тэрытарыяльнага грамадзкага [[Мясцовае самакіраваньне|самакіраваньня]]. == Мінуўшчына == [[Файл:Замалёўкі Мінска 41.jpg|значак|250пкс|Забудова мікрараёну [[Уручча|Ўручча]] (2014 г.)]] 25 чэрвеня 1969 г. прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР зацьвердзіў Пастанову аб стварэньні Партызанскага раёну Менску з часткі земляў [[Заводзкі раён (Менск)|Заводзкага]], [[Ленінскі раён (Менск)|Ленінскага]] і [[Савецкі раён (Менск)|Савецкага]] раёнаў гораду. На месцы вёскі Зеляноўка пабудавалі вуліцы Цікоцкага і Карбышава. На месцы радавых паселішчаў Вялікая і Малая Сьлепня, якія здаўна належалі [[Ваньковічы|Ваньковічам]], узьвялі гандлёвы цэнтар «Верас» (вул. Каліноўскага, д. 45) у мікрараёне Зялёны Луг. Адначасна ў 1969—1975 гг. узводзіўся мікрараён «Усход». У 1977 г. Савет народных дэпутатаў [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] зацьвердзіў Пастанову аб перадачы пасёлку [[Уручча|Ўручча]] са складу Зеленалускага сельсавету ў склад Менску, што 10 студзеня 1978 году Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР ухваліў Указам № 1691<ref>{{Навіна|аўтар=[[Іван Палякоў]]|загаловак=Указ Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР ад 10 студзеня 1978 г. № 1691-IX «Аб уключэньні ў гарадзкую рысу горада Менска некаторых населеных пунктаў Менскага раёну»|спасылка=http://pravo.kulichki.com/zak/year19xx/doc49779.htm|выдавец=Прававы партал «Кулічкі»|мова=ru|дата публікацыі=17 кастрычніка 2004|дата доступу=19 ліпеня 2018}}</ref>. У выніку плошча зялёных насаджэньняў раёну вырасла да 840,7 га, што зрабіла раён першым у Менску паводле плошчы зялёных насаджэньняў. 2 траўня 2012 году ў мікрараёне Ўручча адбыўся пратэст жыхароў у сувязі з ушчыльненьнем забудовы на вуліцах [[Вуліца Русіянава|Русіянава]] і Шугаева. Супрацоўнікі спэцпрызну выкарчавалі мясцовы сквэр рыдлёўкамі і сякерамі, бо яго ў 2009 годзе вызначылі ў якасьці месца пабудовы 12-павярховых дамоў для супрацоўнікаў [[Полк|палка]] міліцыі спэцыяльнага прызначэньня. Шчыльнасьць жылога фонду мікрараёну мела вырасьці з 6838 м²/[[га]] да 7134 м²/га. Пагатоў забудова Ўручча зьяўлялася высокашчыльнай (6001—7600 м²/га)<ref>{{Артыкул|аўтар=Сьвятлана Бусько.|загаловак=Вокны зь відам на гмах|спасылка=|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=19 чэрвеня 2012|нумар=116 (27231)|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/98780/19cher-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. Цягам 2010—2017 гадоў у раёне Нацыянальнай бібліятэкі пабудавалі жылы комплекс «Маяк Менску» з блізу 1 млн м² жытла. Пры ім таксама ўзьвялі гандлёвы цэнтар «Дана Мол» агульнай плошчай каля 200 000 м² (20 га), на якой разьмясьцілі 150 крамаў, 7-зальны [[кінатэатар]], гульнявыя пляцоўкі і харчовы двор<ref>{{Навіна|аўтар=Аляксей Аляксандраў|загаловак=Кабякоў: Будаўнічыя праекты «Дана Холдынг» зьяўляюцца яркім увасабленьнем брацкіх адносін Беларусі і Сэрбіі|спасылка=https://by.belapan.by/archive/2017/01/27/885893_885894/|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=27 студзеня 2017|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Кіраўнікі адміністрацыі == * Ігар Кудрэвіч * Вадзім Пярэдні (з 30 траўня 2023 году)<ref>[https://web.archive.org/web/20230531095027/https://blr.belta.by/president/view/kiraunik-dzjarzhpagrankamiteta-i-kirauniki-mjastsovaj-vertykali-lukashenka-razgledzeu-kadravyja-pytanni-128522-2023/ Кіраўнік Дзяржпагранкамітэта і кіраўнікі мясцовай вертыкалі. Лукашэнка разгледзеў кадравыя пытанні]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзіцячыя садкі Першамайскага раёну Менску|спасылка=https://svaje.by/sadki/Miensk-Piersamajski|выдавец=Каталёг «Свае»|дата публікацыі=2018|дата доступу=19 ліпеня 2018}} {{Адміністрацыйны падзел Менску}} {{Добры артыкул}} [[Катэгорыя:Першамайскі раён (Менск)| ]] [[Катэгорыя:Раёны, створаныя ў 1969 годзе]] 4zrwncr7pkn6mwq7q296wlj7s4a4bjd 2622687 2622641 2025-07-01T07:28:15Z W 11741 /* Адпачынак */ +[[Храм усіх сьвятых]] 2622687 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Першамайскі раён}} {{Адміністрацыйная адзінка |Назва = Першамайскі раён |Назва ў родным склоне = Першамайскага раёну |Герб = Mn perv.jpg |Сьцяг = |Краіна = [[Беларусь]] |Гімн = «Першамайскі раён — сьветлай мары крыніца» |Статус = унутрыгарадзкі раён |Від адміністрацыйнай адзінкі1 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі1 = |Від адміністрацыйнай адзінкі2 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = |Уваходзіць у = [[Менск]] |Від адміністрацыйнага падзелу = |Улучае = {{просты сьпіс| * ''Мікрараёны'' * [[Азярышча (мікрараён)|Азярышча]] * Валгаградзкая * [[Вялікі Лес (мікрараён)|Вялікі Лес]] * [[Зялёны Луг (мікрараён)|Зялёны Луг]] * [[Уручча]] * [[Усход (мікрараён)|Усход]] }} |Від адміністрацыйнага цэнтру = |Цэнтар = |БуйныГорад = |БуйныяГарады = |Колькасьць населеных пунктаў = |ДатаЎтварэньня = {{Дата пачатку|25|6|1969|1}} |ДатаСкасаваньня = |Кіраўнік = Вадзім Пярэдні |Назва пасады кіраўніка = Кіраўнік адміністрацыі |Кіраўнік2 = |Назва пасады кіраўніка2 = |АфіцыйныяМовы = |МовыВаЎжытку = |Адсотак ад насельніцтва = |Месца паводле насельніцтва = |Сьпіс паводле насельніцтва = |Шчыльнасьць = |Месца паводле шчыльнасьці = |Нацыянальны склад = |Канфэсійны склад = |Плошча = 33 |Адсотак ад плошчы = |Месца паводле плошчы = |Сьпіс паводле плошчы = |Максымальная вышыня = |Сярэдняя вышыня = |Мінімальная вышыня = |Шырата = |Даўгата = |Мапа = Minsk 3 Pervomaisky district-2011-05-02.png |Загаловак мапы = Першамайскі раён у абрысах Менску |Памер мапы = |Апісаньне мапы = |Мапа адміністрацыйнай адзінкі = |Памер мапы аа = |Часавы пас = |Летні час = |Скарачэньне = |ISO = |FIPS = |Тэлефонны код = |Паштовыя індэксы = |Геаграфічны код = |Інтэрнэт-дамэн = |Код аўтамабільных нумароў = |Парамэтар1 = |Назва парамэтру 1 = |Парамэтар2 = |Назва парамэтру 2 = |Дадаткі = |Мэдыя-парамэтар1 = |Назва мэдыя-парамэтру 1 = |Мэдыя-парамэтар2 = |Назва мэдыя-парамэтру 2 = |Колер фону парамэтраў = {{Колер|Беларусь}} |Колер фону герб-сьцяг = }} '''Першамайскі раён''' — адміністрацыйны раён [[Менск]]у на паўночным усходзе гораду. Плошча раёну складае 33 км²<ref name="pervadmin">{{Спасылка|url=https://pervadmin.gov.by/page-10|загаловак=Район в цифрах|мова=ru|дата=13 ліпеня 2024|выдавец=Администрация Первомайского района г. Минска}}</ref>. Насельніцтва раёну складае {{лік|237800}} чалавек (ацэнка 2022 году). Штучнае негістарычнае ўтварэньне, межы якога не супадаюць з гістарычнымі мясцовасьцямі Менску<ref name="viacorka">[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/27837792.html Як палюбіць Савецкі раён?], [[Радыё Свабода]], 22.06.2016 г.</ref>. Мае безаблічную палітызаваную назву ў духу камуністычнай [[прапаганда|прапаганды]] без зьвязку зь мясцовымі тапанімічнымі традыцыямі<ref name="viacorka"/>. На 2016 г. месьціўся між [[Лагойскі тракт (Менск)|Лагойскім трактам]], вуліцамі [[Вуліца Якуба Коласа (Менск)|Якуба Коласа]] і Сурганава, [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэктам Незалежнасьці]], вул. [[Вуліца Петруся Броўкі (Менск)|Петруся Броўкі]], Платонава, Чырвоназорнай, Берасьцянскай, [[Вуліца Казлова (Менск)|Казлова]] і Даўгабродзкай, завулкам Казлова, Сьляпянскай воднай сыстэмай, вул. Філімонава і Францішка Скарыны, участкамі чыгункі на [[Ворша|Воршу]] і аўтадарогі [[Калодзішчы]] — [[Заслаўе]], вул. Гінтаўта і [[Менская кальцавая аўтамабільная дарога|Менскай кальцавой аўтадарогай]] (МКАД; да Лагойскага тракта). Межаваў з [[Савецкі раён (Менск)|Савецкім раёнам]] Менску на паўночным захадзе, з [[Партызанскі раён (Менск)|Партызанскім раёнам]] сталіцы — на поўдні і зь [[Менскі раён|Менскім раёнам]] ([[Калодзішчанскі сельсавет]]) — на ўсходзе. Асноўныя магістралі: прасп. Незалежнасьці, вуліцы Якуба Коласа, [[Вуліца Кастуся Каліноўскага (Менск)|Кастуся Каліноўскага]] і Валгаградзкая. [[Адміністрацыя Першамайскага раёну (Менск)|Адміністрацыя раёну]] месьціцца па завулку Кузьмы Чорнага, д. 5. На 2024 г. у раёне налічвалася 166 вуліцаў<ref name="pervadmin"/> і 6 мікрараёнаў: Азярышча, Валгаградзкая, [[Вялікі Лес (мікрараён)|Вялікі Лес]], [[Зялёны Луг (мікрараён)|Зялёны Луг]] (часткова), [[Уручча]] і Ўсход. На тэрыторыі раёну разьмешчаны комплекс будынкаў [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]], [[Беларускі дзяржаўны аграрны тэхнічны ўнівэрсытэт]], [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]], кінастудыя [[Беларусьфільм]], [[Белтэлерадыёкампанія]] і найвышэйшы ў Беларусі [[Храм усіх сьвятых]]. Адведзены ўчастак пад забудову [[Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў|Парку высокіх тэхналёгіяў]]. == Гаспадарка == [[Файл:Minsk Watch Factory Luch.JPG|значак|200пкс|«[[Менскі гадзіньнікавы завод]]» (2013 г.)]] На 2016 г. у межах раёну месьцілася каля 400 прадпрыемстваў. Зь іх 11 найбольшымі былі: [[ААТ]] «[[Беларускае оптыка-мэханічнае аб’яднаньне]]» («БелОМА»), ААТ «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» (холдынг «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня»), ААТ «[[Агат - электрамэханічны завод]]» (былы Менскі электрамэханічны завод, заснаваны 1 сьнежня 1952 г. як завод № 864), ААТ «[[Белэнэргарамналадка]]», ААТ «[[Пеленг]]», УП «[[Мінгаз]]», ААТ «Менскі завод „[[Тэрмапласт]]“», [[ЗАТ]] «[[Менскі завод безалькагольных напояў]]», ААТ «[[Менскі маргарынавы завод]]», УП «[[Менсккамунцепласетка]]» і ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]». За 2015 г. удзельная вага прыватных прадпрыемстваў склала больш за 58% у аб’ёме прамысловай вытворчасьці раёну. Дзель рэспубліканскіх прадпрыемстваў перавысіла 32%, камунальных — 9,5%. На 2016 г. да прыватнай галіны належалі 7072 [[Юрыдычная асоба|юрыдычныя асобы]]. На 2024 год налічвалася 9107 [[Індывідуальны прадпрымальнік|індывідуальных прадпрымальнікаў]]<ref name="pervadmin"/>. Дзейнічала 267 прадпрыемстваў з замежнымі укладаньнямі (сумесных і замежных). На прадпрыемствах раёну працавалі больш за 36 тыс. (54%) з 67 тыс. жыхароў зь ліку [[Моладзь|моладзі]] ва ўзросьце ад 16 да 31 году. У 2015 г. паводле аб’ёму вытворчасьці 8 найбольшымі прадпрыемствамі былі: ТАА «Досьледнае канструктарскае бюро тэхналёгіі будаўнічай вытворчасьці» («[[ДКБ ТБВ]]», заснаванае 29 ліпеня 2002 г.; прасп. Незалежнасьці, д. 115; {{мова-ru|«ОКБ ТСП»|скарочана}}), УП «Менсккамунцепласетка», Менскі мэханічны завод ААТ «БелОМА», ЗАТ «Менскі завод безалькагольных напояў», ААТ «Белэнэргарамналадка», ААТ «Менскі маргарынавы завод», ТАА «[[Мэтал Профіль]]» і ААТ «Агат - электрамэханічны завод». На 2016 г. да ліку 12 найбуйнейшых прамысловых прадпрыемстваў належалі: Менскі мэханічны завод ([[Вуліца Андрэя Макаёнка (Менск)|вул. Макаёнка]], д. 23) ААТ «БелОМА», ААТ «Белэнэргарамналадка» (вул. Акадэмічная, д. 18), ААТ «[[Менскі гадзіньнікавы завод]]» (прасп. Незалежнасьці, д. 95), ААТ «Менскі завод "Тэрмапласт"» (вул. Кнорына, д. 50), ААТ «Агат - электрамэханічны завод» (вул. Валгаградзкая, д. 6), ААТ «Менскі маргарынавы завод» (вул. Казлова, д. 27), ЗАТ «Менскі завод безалькагольных напояў» (вул. Макаёнка, д. 19), УП «Навукова-практычны цэнтар мэханізацыі сельскай гаспадаркі» (вул. Кнорына, д. 1) [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі]], філіял «Сэрвісны цэнтар» (вул. Батанічная, д. 16) УП «Белмэдтэхніка», УП «Прыборабуданічы завод „Аптрон“» (вул. Фр. Скарыны, д. 52), ААТ «Будтэхпрагрэс» (вул. Фр. Скарыны, д. 21) і ЗАТ «Галяграфічная індустрыя» (зав. Калініна, д. 12). Працавалі 3 прадпрыемствы энэргетыкі: УП «Менсккамунцепласетка» (вул. Валгаградзкая, д. 12), УП «Мінгаз» (вул. Батанічная, д. 11) і філіял «Менскія кабэльныя сеткі» УП «[[Менскэнэрга]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемствы энэргетыкі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/promyshlennost/17-predpriyatiya-energetiki|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. З 22 сьнежня 2005 г. на ўліку ў Першамайскім раёне стаіць [[Беларускі парк высокіх тэхналёгіяў]] (ПВТ; вул. Купрэвіча, д. 1, корп. 1), у рамках якога на 2016 г. дзейнічалі 152 прадпрыемствы з больш як 24 тыс. супрацоўнікаў. Па выніках 2015 г. сярод 5 буйнейшых рэзыдэнтаў ПВТ паводле экспарту [[паслуга]]ў былі 2 прадпрыемствы Першамайскага раёну: ТАА «[[EPAM Systems|Эпам Сыстэмз]]» (1-е месца) і ТАА «[[Эксадэл]]» (5-е месца; вул. Купрэвіча, д. 3; засн. 26 лютага 2006 г.). На 2016 г. будаўніцтва ў раёне ажыцьцяўлялі 8 прадпрыемстваў: ААТ «122-я ўправа начальніка работаў мэханізацыі» («122 УНРМ»), ААТ «Белэлектрамантаж», УП «Белэнэргасеткапраект», ААТ «Будкомплекс», ААТ «Будтрэст № 1», ААТ «Будтрэст № 35», ЗАТ «Менская спэцыялізаваная ўправа № 217» і ЗАТ «Трэст „Прамбуд“». За 2015 г. узьвялі 206,1 тыс. [[м²]] агульнай плошчы жытла, што было найбольшым паказьнікам сярод усіх раёнаў сталіцы. У галіне [[Сувязь (тэхніка)|сувязі]] на 2016 г. працавалі ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95) і філіял «Міжгародняя сувязь» (вул. Севастопальская, д. 121) УП «[[Белтэлекам]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемствы сувязі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/transport-i-svyaz/predpriyatiya-svyazi|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама ў раёне месьціліся філіял № 529 «Белсувязь» (пр. Незалежнасьці, д. 56) ААТ «ААБ „[[Беларусбанк]]“» і галаўныя сядзібы 4 банкаў: ЗАТ «[[Абсалютбанк]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95), ЗА «[[Акцыянэрны банк рэканвэрсіі і разьвіцьця]]» («РРБ-Банк»; вул. Чырвоназорная, д. 18), ААТ «[[Беларускі народны банк]]» («БНБ-Банк»; пр. Незалежнасьці, д. 87а) і ААТ «[[Франсабанк]]» (пр. Незалежнасьці, д. 95а). У межах раёну знаходзіліся [[Белтэлерадыёкампанія]] (вул. Макаёнка, д. 9), УП «Нацыянальная кінастудыя "[[Беларусьфільм]]"» (пр. Незалежнасьці, д. 98) і 3 прадусарскія цэнтры: УП «ВігорІнвэст», УП «Лінія гуку» ([[Уладзімер Шаблінскі]]; вул. Калініна, д. 22) і УП «ЭленРут»<ref name="б"/>. [[Файл:Belarus-Minsk-Academy of Sciences-2.jpg|значак|220пкс|[[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] (2005 г.)]] На 2016 г. у межах раёну месьцілася [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] (пр. Незалежнасьці, д. 66) з большасьцю падпарадкаваных установаў: * 22 з 47 навуковых інстытутаў — [[Аб’яднаны інстытут машынабудаваньня]] (вул. Акадэмічная, д. 12), [[Аб'яднаны інстытут праблемаў інфарматыкі]] (вул. Сурганава, д. 6), [[Інстытут агульнай і неарганічнай хіміі]] (вул. Сурганава, д. 9. корп. 1), [[Інстытут біяарганічнай хіміі]] (вул. Купрэвіча, д. 5 корп. 2), [[Інстытут біяфізыкі і вузнай інжынэрыі]] і [[Інстытут генэтыкі і цыталёгіі]] (вул. Акадэмічная, д. 27), [[Інстытут гісторыі НАН Беларусі|Інстытут гісторыі]] (вул. Акадэмічная, д. 1), [[Інстытут дастасоўнай фізыкі]] (вул. Акадэмічная, д. 16), [[Інстытут матэматыкі]] (вул. Сурганава, д. 11), Інстытут мікрабіялёгіі (вул. Купрэвіча, д. 2), [[Інстытут сацыялёгіі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут фізыка-арганічнай хіміі]] (вул. Сурганава, д. 13), [[Інстытут фізыкі]] імя [[Барыс Сьцяпанаў (фізык)|Барыса Сьцяпанава]] (пр. Незалежнасьці, д. 68), [[Інстытут фізыялёгіі]] (вул. Акадэмічная, д. 28), [[Інстытут філязофіі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут хіміі новых матэрыялаў]] (вул. Фр.Скарыны, д. 36), [[Інстытут эканомікі]] (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2), [[Інстытут экспэрымэнтальнай батанікі]] імя [[Васіль Купрэвіч|Васіля Купрэвіча]] (вул. Акадэмічная, д. 27), [[Інстытут энэргетыкі]] (вул. Акадэмічная, д. 15, корп. 2), [[Фізыка-тэхнічны інстытут]] (вул. Купрэвіча, д. 10), [[Інстытут мастацтвазнаўства, этнаграфіі і фальклёру]] імя [[Кандрат Крапіва|Кандрата Крапівы]] і [[Інстытут мовазнаўства]] імя Якуба Коласа (вул. Сурганава, д. 1, корп. 2); * 2 навукова-дасьледчыя цэнтры — Цэнтар геафізычнага маніторынгу (вул. Купрэвіча, д. 7) і Цэнтар сыстэмнага аналізу і стратэгічных дасьледаваньняў (вул. Акадэмічная, д. 1); * 3 з 7 навукова-практычных цэнтраў — біярэсурсаў (вул. Акадэмічная, д. 27), мэханізацыі сельскай гаспадаркі (вул. Кнорына, д. 1) і харчаваньня (вул. Казлова, д. 29); * 6 з 14 прадпрыемстваў: УП «[[Акадэмфарм]]» (вул. Купрэвіча, д. 5, корп. 3), УП «Геаінфармацыйныя сыстэмы» (вул. Сурганава, д. 6), ААТ «Прыборабудаўнічы завод "Аптрон"» (вул. Фр.Скарыны, д. 52), УП «Цэнтар сыстэмаў ідэнтыфікацыі» (вул. Акадэмічная, д. 15, корп. 2), УП «Цэнтар сьвятлодыёдных і оптаэлектронных тэхналёгіяў» і УП «Цэнтральнае канструктарскае бюро» («ЦКБ»; Лагойскі тракт, д. 20); * [[Цэнтральная навуковая бібліятэка імя Якуба Коласа]] (вул. Сурганава, д. 15) і [[Цэнтральны батанічны сад (Менск)|Цэнтральны батанічны сад]] (153 [[гектар]]ы і каля 9000 найменьняў расьлінаў)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Арганізацыі|спасылка=http://nasb.gov.by/bel/organizations/|выдавец=[[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]]|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. === Гандаль === На 2024 г. гандлёвая сетка раёну ўлучала 886 [[крама]]ў, 438 страўняў, 3 [[Рынак|рынкі]] («Растэм», «Уручча-3», «Усход-Верас») і 6 гандлёвых цэнтраў: «Аляксандраў Пасаж» (пр. Незалежнасьці, д. 117а), «Гіпа» (вул. Гарадзецкая ва Ўруччы), «Дана Мол» (вул. Пятра Мсьціслаўца, д. 11), «Дзьмітрыеў кірмаш» (вул. Ложынская, д. 22), «[[Карона (сетка гандлёвых цэнтраў)|Карона]]» (пр. Незалежнасьці, д. 154), «Усход» (вул. Каліноўскага, д. 66а) і «Шчасьце» (пр. Незалежнасьці, д. 155, корп. 1). У 2015 г. каля 64% раздробнага таваразвароту раёну занялі найбольшыя імпартэры Менску: ТАА «Электрасэрвіс і Ка», ТАА «Зіко» і ТАА «Кравт». У выніку зьнешнегандлёвае сальда раёну было адмоўным на $425,4 млн (у 2014 г. на $1024 млн). Найбольшы раздробны таваразварот у раёне забясьпечылі 10 прадпрыемстваў: [[Таварыства з дадатковай адказнасьцю|ТДА]] «Віталюр», гандлёвы цэнтар «Карона-Ўручча» ТАА «Тытунь-Інвэст», ТАА «Парфум трэйд», ТАА «Электрасэрвіс і Ка», ТАА «[[Атлянт-М]] Усход», ААТ «Зорына», ЗАТ «Унівэрсам „Першамайскі“», ТАА «[[Мабільныя ТэлеСыстэмы (Беларусь)|Мабільныя ТэлеСыстэмы]]», УП «Гандлёвы дом „Усходні“» і ТАА «Зіко». Дзясятку найбуйнейшых гуртовых гандляроў склалі: УП {{Артыкул у іншым разьдзеле|Брытыш-Амэрыкан Табака|«Брытыш-Амэрыкан Табака»|en|British American Tobacco}} ({{мова-en|British American Tobacco|скарочана}} — Брытанска-амэрыканскі тытунь), ТДА «НП-Сэрвіс», ТАА «Цібетрэй», ТАА «ДКБ ТБВ» (рас. «ОКБ ТСП»), ДП «Белзамежгандаль», ТДА «Фармін», ТАА «ТД Інструмэнткамплект», ТАА «[[Дабрада]]», ТАА «Атлянт-М Усход» і ТАА «Элкатэлекам»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гандаль|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/torgovlya|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Перавозкі == [[Файл:Anauk 04.jpg|значак|240пкс|Станцыя мэтро «[[Акадэмія навук (станцыя мэтро)|Акадэмія навук]]»]] На 2016 г. у раёне месьціліся 3 прадпрыемствы ў галіне перавозак: УП «Менсксанаўтатранс» ([[Вуліца Петруся Броўкі (Менск)|вул. Петруся Броўкі]], д. 25), філіял «Трамвайны парк» (вул. Батанічная, д. 4) ДП «Менсктранс» і ААТ «Менскгандальаўтатранс» (вул. П. Броўкі, д. 30)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Транспартныя прадпрыемствы|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/econonika-raiona/transport-i-svyaz/transportnye-predpriyatiya|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама дзейнічалі [[Менскі аўтобус|аўтобусныя]] і [[Менскі тралейбус|тралейбусныя]] маршруты, маршрутныя [[таксі]] і [[Маскоўская лінія]] [[Менскі мэтрапалітэн|Менскага мэтрапалітэну]] ад станцыі «[[Акадэмія навук (станцыя мэтро)|Акадэмія навук]]» да канцавой станцыі «[[Уручча (станцыя мэтро)|Ўручча]]». <gallery> Pchelus 10.jpg|Станцыя мэтро «[[Парк Чалюскінцаў (станцыя мэтро)|Парк Чалюскінцаў]]» Bortr 02.jpg|Станцыя мэтро «[[Барысаўскі тракт (станцыя мэтро)|Барысаўскі тракт]]» Uru44a 10.jpg|Станцыя мэтро «[[Уручча (станцыя мэтро)|Уручча]]» </gallery> == Адукацыя == [[Файл:Праспект. Акадэмія мастацтваў.jpg|значак|240пкс|[[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў]] (2014 г.)]] На 2024 г. у раёне налічвалася 50 дзіцячых садоў<ref name="pervadmin"/>. [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі]] мела 2 дзіцячыя сады: № 62 (вул. Акадэмічная, д. 9) і 539 (вул. Гарадзецкая, д. 8). ААТ «[[Гарызонт (прадпрыемства)|Гарызонт]]» належаў [[дзіцячы сад]] № 103 (вул. Каліноўскага, д. 47). У межах раёну знаходзілася 29 школ<ref name="pervadmin"/>. Працавалі: 21 сярэдняя [[школа]] — № 13, 20, 45, 61, 63, 70, 73, 84, 94, 114, 115, 121, 137, 163, 177, 190, 191, 196, 197, 202 і 203; 5 [[гімназія]]ў — № 2 (вул. Нікіфарава, д. 37), 9 (вул. Сядых, д. 10), 11 (вул. Каліноўскага, д. 36), 18 (вул. Калініна, д. 6) і 38 (вул. Шугаева, д. 15/1); дзіцячы дом № 2 (вул. Каліноўскага, д. 65), {{Артыкул у іншым разьдзеле|Менская гарадзкая кадэцкая вучэльня № 2||ru|Минское городское кадетское училище № 2}} (Лагойскі тракт, д. 136), Менскі дзяржаўны прафэсійны [[ліцэй]] № 6 прыборабудаваньня, навучальна-пэдагагічны комплекс «Дзіцячы сад - пачатковая школа № 31» (вул. Фр. Скарыны, д. 45а), пачатковая школа № 198 (пр. Незалежнасьці, д. 176) і спэцыяльная агульнаадукацыйная школа (САШ) № 14 для дзяцей з парушэньнем [[слых]]у (вул. Севастопальская, д. 54). Дадатковую адукацыю прапаноўвалі 7 установаў: Сацыяльна-пэдагагічны цэнтар (дзіцячы прытулак; вул. Цікоцкага, д. 59), Цэнтар карэкцыйна-разьвівальнага навучаньня і рэабілітацыі (ЦКРНР; вул. Кнорына, д. 14а), Цэнтар дадатковай адукацыі дзяцей і моладзі «Арт» (вул. Астрашыцкая, д. 9) і Фізкультурна-спартовы цэнтар дзяцей і моладзі (ФСЦДМ; вул. Нікіфарава, д. 19)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Установы адукацыі|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/obrazovanie/101-uchrezhdeniya-obrazovaniya-pervomajskogo-rajona-g-minska|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>; 3 дзіцячыя музычныя школы з больш як 1 тыс. навучэнцаў — № 9 (вул. Кядышкі), 13 (вул. Уруцкая, д. 8) і 15 (вул. Мяржынскага, д. 13). Прафэсійную адукацыю ажыцьцяўлялі 2 дзяржаўныя [[каледж]]ы: політэхнічны каледж і каледж гандлю. [[Файл:Military akademia RB.jpg|значак|240пкс|[[Вайсковая акадэмія Рэспублікі Беларусь]] (2010 г.)]] На 2024 г. у раёне знаходзілася 5 [[Вышэйшая навучальная ўстанова|вышэйшых навучальных установаў]]: [[Беларуская дзяржаўная акадэмія мастацтваў]] (пр. Незалежнасьці, д. 81), Інстытут павышэньня кваліфікацыі і перападрыхтоўкі кадраўаховы здароўя (вул. П. Броўкі, д. 3, корп. 3), [[Вайсковая акадэмія Рэспублікі Беларусь]] (пр. Незалежнасьці, д. 220), [[Беларускі дзяржаўны аграрны тэхнічны ўнівэрсытэт]] (пр. Незалежнасьці, д. 99), [[Інстытут сучасных ведаў]] (вул. Філімонава, д. 69) і [[Прыватны інстытут кіраваньня і прадпрымальніцтва]] (вул. Славінскага, д. 1, корп. 3). На 2016 г. у вышэйшых, сярэдніх спэцыяльных і прафэсійных навучальных установах раёну навучаліся больш за 25 тыс. (37%) з амаль 67 тыс. маладых людзей ва ўзросьце ад 16 да 31 году. У дадатак у межах раёну месьціліся асноўныя спартовыя школы сталіцы, якія рыхтавалі нацыянальныя дружыны да міжнародных першынстваў: 3 вучэльні алімпійскага рэзэрва — гарадзкая (вул. Сядых, д. 42), абласная (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 11) і рэспубліканская (вул. Філімонава, д. 55/1); спэцыяльная дзіцяча-юнацкая школа алімпійскага рэзэрва (СДЮШАР) у [[Барацьба|барацьбе]] (вул. Карбышава, д. 46/1); 2 Рэспубліканскія цэнтры Алімпійскай падрыхтоўкі — у [[гандбол]]е (вул. Філімонава, д. 55/2) і [[Лёгкая атлетыка|лёгкай атлетыцы]] (вул. Каліноўскага, д. 111); Гарадзкі цэнтар алімпійскай падрыхтоўкі ў водных відах спорту (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 3), Гарадзкі цэнтар алімпійскай падрыхтоўкі ў барацьбе імя [[Аляксандар Мядзьведзь|Аляксандра Мядзьведзя]] (вул. Каліноўскага, д. 55Б) і Спартовы камітэт [[Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь|Узброеных сілаў Рэспублікі Беларусь]] (пр. Незалежнасьці, д. 196)<ref name="а"/>. == Адпачынак == [[Файл:Park of National Library of Belarus.jpg|значак|240пкс|[[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]]]] На 2016 г. у межах Першамайскага раёну месьціліся: [[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] (вул. Акадэмічная, д. 5), {{Артыкул у іншым разьдзеле|Дзяржаўны музэй ваеннай гісторыі Рэспублікі Беларусь||be|Дзяржаўны музей ваеннай гісторыі Рэспублікі Беларусь}} (вул. Герояў 120-й дывізіі, д. 15), [[кінатэатар]] «Дом кіно» (вул. Талбухіна, д. 18), [[Нацыянальная бібліятэка Беларусі]] (пр. Незалежнасьці, д. 116) і 5 гарадзкіх бібліятэк: № 15 імя [[Алаіза Пашкевіч|Алаізы Цёткі]] (вул. Талбухіна, д. 14а), № 18 і тры дзіцячыя — № 2, 3 і 10. У 2015 г. гарадзкія бібліятэкі налічвалі больш за 295 тыс. кніг і мелі больш за 46 тыс. наведнікаў. У 18-й бібліятэцы працавала мастацкая галерэя «Вільня», якая выстаўляла карціны маладых мастакоў. [[Парк Чалюскінцаў]] (78 [[гектар]]аў) штотыдзень наведвалі больш за 14,5 тыс. чалавек<ref name="б">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Установы культуры|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/culture|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Поруч з паркам знаходзілася [[Менская дзіцячая чыгунка імя К. С. Заслонава]]. Таксама існавалі Севастопальскі парк, Парк камянёў (6 га) ва Ўруччы і лесапарк Зялёны Луг. 2 кастрычніка 2008 г. каля вул. Каліноўскага закончылі ўзьвядзеньне [[Храм усіх сьвятых|Храму ўсіх сьвятых]] вышынёй 74 мэтры, якая магла зьмясьціць да 1200 чалавек. [[Файл:Stamp of Belarus 2007 by Mikola Ryzhy 125 anniversary Yakub Kolas.jpg|значак|200пкс|[[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] (паштовая марка 2007 г.)]] У межах раёну існавала больш за 100 музычных гуртоў, зь іх 18 са званьнямі «ўзорны» і «народны»: {{Артыкул у іншым разьдзеле|Харавая капэла імя Рыгора Шырмы|Харавая капэла|be|Дзяржаўная акадэмічная харавая капэла Рэспублікі Беларусь імя Рыгора Шырмы}} імя [[Рыгор Шырма|Рыгора Шырмы]], {{Артыкул у іншым разьдзеле|Народны аркестар імя Язэпа Жыновіча|Народны аркестар|be|Дзяржаўны акадэмічны народны аркестр Рэспублікі Беларусь імя Іосіфа Жыновіча}} імя [[Язэп Жыновіч|Язэпа Жыновіча]]; ансамблі «[[Бяседа]]», «[[Камерата]]», «Капрычыа», «Клясык-Авангард», «Сымфаніета», «Сьвята» і «[[Сябры (гурт)|Сябры]]»; гурт «Купалінка» і дзіцячы хор «Голас дзяцінства». [[Файл:ParkCh_1.JPG|значак|250пкс|Уваход у [[Парк Чалюскінцаў]] (2012 г.)]] На 2016 г. у раёне выкарыстоўваліся 462 аздараўленчыя [[Збудаваньне|збудаваньні]], у тым ліку УП «Спартова-аздараўленчы комплекс „Алімпійскі“» (вул. Сурганава, д. 2а). Налічвалася 20 трэнажорных залаў, 9 плавальных [[басэйн]]аў, 7 [[тэніс]]ных кортаў, 6 гульнявых залаў, 4 [[більярд]]ныя клюбы, па 3 — залы барацьбы, залы [[бокс]]у і футбольныя полі; па 2 — манэжы, [[стадыён]]ы і стрэльбішчы. Падарожжы для адпачынку ладзіліся 22 адпаведнымі прадпрыемствамі раёну, у тым ліку ТДА «Пан шляху» (вул. Калініна, д. 7)<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Спорт і турызм|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/turizm-sport|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Ахова здароўя == На 2016 г. у раёне налічвалася 9 паліклінік: 4 гарадзкіх для дарослых — 8-я (вул. Нікіфарава, д. 3), 24-я спэцмэдаглядаў (вул. Філімонава, д. 53), 27-я (вул. Каліноўскага, д. 55а) і 28-я (вул. Гінтаўта, д. 28); 19-я цэнтральная раённая для дарослых з [[Уралёгія|уралягічным]] цэнтрам (пр. Незалежнасьці, д. 119); 2 гарадзкія дзіцячыя — 11-я (вул. Нікіфарава, д. 5) і 19-я (пр. Незалежнасьці, д. 119); 19-я гарадзкая стаматалягічная (вул. Кядышкі, д. 28) і паліклініка Нацыянальнай акадэміі навук Беларусі (вул. П.Броўкі, д. 15а). На ўліку ў паліклініках стаяла 205,68 тыс. чалавек, зь іх 169,08 тыс. дарослых і 36,6 тыс. дзяцей. Таксама дзейнічалі мэдыка-санітарная частка Менскага мэханічнага заводу ААТ «БелОМА» і Рэспубліканскі цэнтар мэдычнай рэабілітацыі і бальнеалячэньня (вул. Макаёнка, д. 17), на плошчы якога знаходзіліся 3 скважыны хлярыдна-[[натр]]авай [[Мінэральная вада|мінэральнай вады]]. Стацыянарнае лекаваньне аказвалі 1-я гарадзкая клінічная [[лякарня]] (пр. Незалежнасьці, д. 64) на 680 ложкаў з 4-й жаночай кансультацыяй на 180 наведваньняў за зьмену і Менскі гарадзкі клінічны [[Анкалёгія|анкалягічны]] дыспансэр на 540 ложкаў і 500 наведваньняў за зьмену<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ахова здароўя|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/social/zdravookhranenie|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Таксама ў межах раёну знаходзіліся мясцовы Цэнтар [[Гігіена|гігіены]] і [[Эпідэміялёгія|эпідэміялёгіі]] (вул. Чарнышэўскага, д. 5), Санітарна-эпідэміялягічная служба гораду Менску (вул. Петруся Броўкі, д. 13) і Дом міласэрнасьці з аднайменным рэабілітацыйным цэнтрам. == Органы ўлады == На 2016 г. на тэрыторыі раёну знаходзіліся 6 органаў мясцовай улады: Аддзел надзвычайных сытуацыяў, Вайсковы камісарыят (зав. Калінінградзкі, д. 7а), Інспэкцыя [[Міністэрства па падатках і зборах Рэспублікі Беларусь|Міністэрства па падатках і зборах]] (вул. Сярых, д. 12), Пракуратура (праезд Чайкоўскага, д. 6), Суд (вул. Талбухіна, д. 9), [[Першамайская РУУС (Менск)|Управа ўнутраных справаў]] (зав. Інструмэнтальны, д. 5), Экспэртна-крыміналістычны аддзел (вул. Бялінскага, д. 10). 75 участковых інспэктараў міліцыі працавалі праз 16 грамадзкіх пунктаў аховы парадку (ГПАП): № 74, 76—84, 86—91<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Інфармацыя пра Рады грамадзкіх пунктаў аховы парадку|спасылка=http://perv.minsk.gov.by/zakonnost-i-pravoporyadok/obshchestvennye-punkty-okhrany-poryadka/informatsiya-o-sovetakh-obshchestvennykh-punktov-okhrany-poryadka|выдавец=Адміністрацыя Першамайскага раёну Менску|мова=ru|дата публікацыі=2018|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. Пры 7 жыльлёва-эксплюатацыйных управах (ЖЭУ) дзейнічала 17 камітэтаў тэрытарыяльнага грамадзкага [[Мясцовае самакіраваньне|самакіраваньня]]. == Мінуўшчына == [[Файл:Замалёўкі Мінска 41.jpg|значак|250пкс|Забудова мікрараёну [[Уручча|Ўручча]] (2014 г.)]] 25 чэрвеня 1969 г. прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР зацьвердзіў Пастанову аб стварэньні Партызанскага раёну Менску з часткі земляў [[Заводзкі раён (Менск)|Заводзкага]], [[Ленінскі раён (Менск)|Ленінскага]] і [[Савецкі раён (Менск)|Савецкага]] раёнаў гораду. На месцы вёскі Зеляноўка пабудавалі вуліцы Цікоцкага і Карбышава. На месцы радавых паселішчаў Вялікая і Малая Сьлепня, якія здаўна належалі [[Ваньковічы|Ваньковічам]], узьвялі гандлёвы цэнтар «Верас» (вул. Каліноўскага, д. 45) у мікрараёне Зялёны Луг. Адначасна ў 1969—1975 гг. узводзіўся мікрараён «Усход». У 1977 г. Савет народных дэпутатаў [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] зацьвердзіў Пастанову аб перадачы пасёлку [[Уручча|Ўручча]] са складу Зеленалускага сельсавету ў склад Менску, што 10 студзеня 1978 году Прэзыдыюм Вярхоўнага Савету БССР ухваліў Указам № 1691<ref>{{Навіна|аўтар=[[Іван Палякоў]]|загаловак=Указ Прэзыдыюму Вярхоўнага Савету БССР ад 10 студзеня 1978 г. № 1691-IX «Аб уключэньні ў гарадзкую рысу горада Менска некаторых населеных пунктаў Менскага раёну»|спасылка=http://pravo.kulichki.com/zak/year19xx/doc49779.htm|выдавец=Прававы партал «Кулічкі»|мова=ru|дата публікацыі=17 кастрычніка 2004|дата доступу=19 ліпеня 2018}}</ref>. У выніку плошча зялёных насаджэньняў раёну вырасла да 840,7 га, што зрабіла раён першым у Менску паводле плошчы зялёных насаджэньняў. 2 траўня 2012 году ў мікрараёне Ўручча адбыўся пратэст жыхароў у сувязі з ушчыльненьнем забудовы на вуліцах [[Вуліца Русіянава|Русіянава]] і Шугаева. Супрацоўнікі спэцпрызну выкарчавалі мясцовы сквэр рыдлёўкамі і сякерамі, бо яго ў 2009 годзе вызначылі ў якасьці месца пабудовы 12-павярховых дамоў для супрацоўнікаў [[Полк|палка]] міліцыі спэцыяльнага прызначэньня. Шчыльнасьць жылога фонду мікрараёну мела вырасьці з 6838 м²/[[га]] да 7134 м²/га. Пагатоў забудова Ўручча зьяўлялася высокашчыльнай (6001—7600 м²/га)<ref>{{Артыкул|аўтар=Сьвятлана Бусько.|загаловак=Вокны зь відам на гмах|спасылка=|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=19 чэрвеня 2012|нумар=116 (27231)|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/98780/19cher-3.indd.pdf 3]|issn=1990-763x}}</ref>. Цягам 2010—2017 гадоў у раёне Нацыянальнай бібліятэкі пабудавалі жылы комплекс «Маяк Менску» з блізу 1 млн м² жытла. Пры ім таксама ўзьвялі гандлёвы цэнтар «Дана Мол» агульнай плошчай каля 200 000 м² (20 га), на якой разьмясьцілі 150 крамаў, 7-зальны [[кінатэатар]], гульнявыя пляцоўкі і харчовы двор<ref>{{Навіна|аўтар=Аляксей Аляксандраў|загаловак=Кабякоў: Будаўнічыя праекты «Дана Холдынг» зьяўляюцца яркім увасабленьнем брацкіх адносін Беларусі і Сэрбіі|спасылка=https://by.belapan.by/archive/2017/01/27/885893_885894/|выдавец=[[БелаПАН]]|дата публікацыі=27 студзеня 2017|дата доступу=18 ліпеня 2018}}</ref>. == Кіраўнікі адміністрацыі == * Ігар Кудрэвіч * Вадзім Пярэдні (з 30 траўня 2023 году)<ref>[https://web.archive.org/web/20230531095027/https://blr.belta.by/president/view/kiraunik-dzjarzhpagrankamiteta-i-kirauniki-mjastsovaj-vertykali-lukashenka-razgledzeu-kadravyja-pytanni-128522-2023/ Кіраўнік Дзяржпагранкамітэта і кіраўнікі мясцовай вертыкалі. Лукашэнка разгледзеў кадравыя пытанні]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Дзіцячыя садкі Першамайскага раёну Менску|спасылка=https://svaje.by/sadki/Miensk-Piersamajski|выдавец=Каталёг «Свае»|дата публікацыі=2018|дата доступу=19 ліпеня 2018}} {{Адміністрацыйны падзел Менску}} {{Добры артыкул}} [[Катэгорыя:Першамайскі раён (Менск)| ]] [[Катэгорыя:Раёны, створаныя ў 1969 годзе]] dapi4iga96eall9cxhk6vk313gvo4pg 0 89260 2622574 2418366 2025-06-30T15:12:33Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622574 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Робэрт Джэймз «Робі» Блэйк''' ({{мова-en|Robert James «Robbie» Blake}}; {{Н}} 4 сакавіка 1976 году, [[Мідлзбра]], [[Ангельшчына]]) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст. Пачынаў сваю кар’еру як нападнік, але зь цягам часу перакваліфікаваўся у паўабаронцы. Першым клюбам Робэрта быў «[[Дарлінгтан (футбольны клюб)|Дарлінгтан]]», за які ён пачаў гуляць з 1994 году. За кар’еру згуляў больш чым 500 матчаў у ангельскіх клюбных спаборніцтвах, гуляючы за «[[Брэдфард Сіці]]», «[[Нотынггэм Форэст]]», «[[Бэрнлі (футбольны клюб)|Бэрнлі]]», «[[Бірмінггэм Сіці]]», «[[Лідс Юнайтэд]]» і «[[Болтан Ўандэрэрз]]». Агульная сумма за ягоныя трансфэры на працягу ўсёй кар’еры складаюць 3,6 мільёну фунтаў. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20100929134811/http://www.bwfc.co.uk/page/ProfilesDetail/0,,1004~5548,00.html Профіль на афіцыйным сайце «Болтану Ўандэрэрз»] {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Блэйк, Робі}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] dwni572wk8lk8jm5qwn8z7a75s1fpnv 0 89279 2622601 2585506 2025-06-30T17:14:18Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622601 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Томас «Том» Джэймз Івэз''' ({{мова-en|Thomas «Tom» James Eaves}}; {{Н}} 14 студзеня 1992 году, [[Лівэрпул]], [[Ангельшчына]]) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст, нападнік клюбу «[[Нортгэмптан Таўн]]». == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20101011063820/http://www.bwfc.co.uk/page/ProfilesDetail/0,,1004~50057,00.html Профіль на афіцыйным сайце «Болтан Ўандэрэрз»] {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Івэз, Том}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] fhe1hh019o356roao1deyx6miucont3 0 103999 2622673 2297414 2025-07-01T06:37:32Z Prasalovich 2394 2622673 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Хатава |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Хатавы |Трансьлітараваная назва = Chatava |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Стаўпецкі раён|Стаўпецкі]] |Сельсавет = [[Дзераўнянскі сельсавет (Стаўпецкі раён)|Дзераўнянскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 210 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = Belarus-Khotaw.jpg |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 45 |Шырата сэкундаў = 16 |Даўгата градусаў = 26 |Даўгата хвілінаў = 37 |Даўгата сэкундаў = 42 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Сайт = }} '''Хатава́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 469</ref> — [[вёска]] ў [[Стаўпецкі раён|Стаўпецкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Хатава ўваходзіць у склад [[Дзераўнянскі сельсавет (Стаўпецкі раён)|Дзераўнянскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Рубяжэвічы]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 350</ref>. З 12 кастрычніка 1940 году да 24 сьнежня 2011 году вёска ўваходзіла ў склад і зьяўлялася цэнтрам Хатаўскога сельсавету, пасьля сельсавет перайменаваны ў [[Дзераўнянскі сельсавет (Стаўпецкі раён)|Дзераўнянскі]] з цэнтрам у вёсцы [[Дзераўная]]<ref>[https://web.archive.org/web/20201120085212/https://www.pravo.by/pdf/2012-6/2012_6_9_46668.pdf «О переименовании сельсоветов Столбцовского района». Решение Минского областного Совета депутатов от 24 декабря 2011 г. № 134]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 210 чалавек * 1999 год — 335 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons}} {{Дзераўнянскі сельсавет (Стаўпецкі раён)}} {{Стаўпецкі раён}} [[Катэгорыя:Дзераўнянскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Стаўпецкага раёну]] 26uijutey626ya2xo200q7ipuoye3uf 0 104882 2622666 2410020 2025-07-01T05:59:20Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622666 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Варацец |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Варатца |Назва па-расейску = |Трансьлітараваная назва = Varaciec |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1581 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Стралічаўскі сельсавет|Стралічаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 45 |Шырата сэкундаў = 57 |Даўгата градусаў = 30 |Даўгата хвілінаў = 03 |Даўгата сэкундаў = 19 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Вараце́ц'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}}</ref> — былая [[вёска]] ў [[Стралічаўскі сельсавет|Стралічаўскім сельсавеце]] [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкага раёну]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. == Гісторыя == === Карона Каралеўства Польскага === [[Файл:POL COA Bończa.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Боньча роду Харлінскіх]] Вёска Варацец ці не ўпершыню згаданая ў дакумэнце, датаваным 13-м сакавіка 1581 году{{заўвага|Не з XVII ст., як пісаў С. В. Марцэлеў<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 434</ref>}}. У ім паведамляецца, што пан земскі пісар кіеўскі Дзьмітры Ялец надзелены паўнамоцтвамі ў справе разьмежаваньня добраў пана падкаморага кіеўскага Шчаснага Харлінскага [[Астрагляды|Астраглядавічаў]], [[Плоскае (Хвойніцкі раён)|Плоскага]], Варатца з [[Брагін|Брагінскімі]] ўладаньнямі князя Міхаіла Вішнявецкага, кашталяна брацлаўскага, а таксама княгіні-ўдавы Аляксандравай Вішнявецкай і яе дзяцей <ref>Руська (Волинська) метрика [Текст]: регести документів Коронної канцелярії для укр. земель (Волинське, Київське, Брацлавське, Чернігівське воєводства) 1569—1673 / Держ. ком. арх. України, Центр. держ. істор. арх. України, м. Київ, Ін-т укр. археографії та джерелознавства ім. М. С. Грушевського НАН України, Генер. дирекція держ. арх., Голов. арх. давніх актів; ред. і упоряд Г. Боряк [та ін.]; передм. П. К. Грімстед. — Київ, 2002. С. 301—302</ref>. Адміністрацыйна на тыя часы Варацец належаў да [[Кіеўскае ваяводзтва|Кіеўскага ваяводзтва]] [[Карона Каралеўства Польскага|Кароны Польскай]]. 12 чэрвеня 1591 года, на зварот Ш. Харлінскага, выдадзена судовая пастанова аб вяртаньні грунтоў яго Астраглядавіцкіх добраў (у т. л. Варатца), далучаных да замку і места Брагінскіх князёў Аляксандра, старосты чаркаскага і канеўскага, Міхала і Юрыя Вішнявецкіх. У той жа дзень Вішнявецкія заявілі ў Кіеўскім земскім судзе «o nieprawny tej sprawy rozsądek». 18 траўня 1595 года абодва бакі ўлагоджвалі справу аб вяртаньні названых грунтоў Астраглядаўскага маёнтку, але тут ужо і князі Вішнявецкія дамагаліся вяртаньня іх Брагінскіх добраў грунтоў вёсак [[Глухавічы]], [[Хатуча]], [[Бабчын]], [[Губарэвічы]] і паловы грунту Варатца{{заўвага|Найранейшая згадка што да права ўладальнікаў Брагіна на частку грунту вёскі Варацец, хоць, імаверна, паселішча з такой назвай, імі асаджанага, пакуль не было.}}. 7-м чэрвеня 1623 году пазначаны судовы дэкрэт, у якім удава Гальшка Харлінская абвінавачвала паноў Станіслава, Юрыя і астатніх Харлінскіх, родных братоў і сваякоў мужа Мікалая, за гвалтоўны наезд на замак і вёску Астраглядавічы, мястэчка Новы Харленж ([[Хвойнікі]]), вёскі Хвойнікі, [[Вялікі Бор (Хвойніцкі раён)|Вялікі Бор]], [[Гарошкаў (Хвойніцкі раён)|Гарошкаў]], [[Рашаў]], [[Карчовае]], Лаханію, [[Стралічаў]], [[Паселічы]], [[Малішаў (Хвойніцкі раён)|Малішаў]], Варацец {{Заўвага|Яшчэ названыя 12 паселішчаў, акрамя «іншых вёсак і прыселкаў».}}<ref>Źródła dziejowe. T. XXI. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. X. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów — Bracław). Dział II-gi. Opisane przez Aleksandra Jabłonowskiego. — Warszawa, 1894. S. 5, 14, 637</ref>. У 1627 годзе пані Гальшка (Гэлена) Харлінская склала тэстамэнт, паводле якога добра Астраглядавічы пераходзілі да ваяводзіча смаленскага [[Мікалай Абрамовіч|Мікалая Абрагамовіча (Абрамовіча)]]<ref>Аrchiwum Główny Akt Dawnych w Warszawie. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich (далей: AGAD. APiJ). Sygn. 1. S. 56</ref>, жанатага зь яе дачкой Евай. 8 ліпеня 1631 года запісам у актах Кіеўскага земскага суда{{Заўвага|22 жніўня 1631 г. тое зроблена і ў Жытомірскім гродзкім судзе.}} нарэшце засьведчана пагадненьне на саступку часткі Астраглядаўскіх добраў Шчасным, сынам Станіслава, Харлінскім пану Лукашу Мадлішэўскаму, мужу ўдавы Гальшкі, за суму ў 60 000 польскіх злотых. У пераліку вёсак названы і Варацец<ref>AGAD. ApiJ. Sygn. 1. S. 59</ref>. [[Файл:Herb Pobog barokowy.svg|150пкс|значак|Герб Побуг роду Канецпольскіх.]] 28 чэрвеня 1687 года хутар Варацец (Worotec) названы ў справе [[Оўруч|Оўруцкага]] [[гродзкі суд|гродзкага суда]] сярод паселішчаў часткі Брагінскага маёнтку{{заўвага|Гэта першы вядомы на сёньняшні дзень упамін пра брагінскі Варацец як паселішча.}} ваяводзіча бэлзскага, каралеўскага палкоўніка Яна Канецпольскага, зруйнаваных працяглым (ад лістапада 1686 г. да самых {{падказка|świątek zielonych|да Сёмухі}}) пастоем рэестравых казакоў запарозскага палкоўніка Паўла Апостала Шчуроўскага. У 5 дварах (×6 — каля 30 жыхароў) тут разьмясьціліся 12 казакоў і ажно 18 коней. Хутарцы мусілі справіць 2 вазы, кожны з хамутом, раменнай шляёй, касой, сякерай, рыдлёўкай, біклагай, мазьніцай з двума {{падказка|гарцамі|гарц або гарнец — 2, 8237 л}} дзёгцю, на 20 злотых, зь іх выбралі здору на 8 зл., гарэлкі на 15 зл., на порах 5 зл., за 5 пар хустаў палатна на ўладкаваньне паходных шатроў, соль 12 злотых, {{падказка|легуміны|салодкая выпечка альбо слодычы, вырабленыя з ужываньнем зьбітых яек і цукру з рознымі дадаткамі.}} 12 вёдраў, 286 вёдраў аўса, 5 баранаў, 4 кабаноў (wieprzow), 12 падсьвінкаў, 90 кур; яшчэ і палкоўніку далі 10 злотых<ref>Архив Юго-Западной России. Ч. 3. Т. 2. Акты о казаках (1679—1716). — Киев, 1868. С. 154 — 155</ref>. [[Файл:Герб князёў Шуйскіх.png|150пкс|значак|зьлева|Герб Сьвяты Юры (Георгі Пераможац) князёў Шуйскіх. Фота Анатоля Бензярука{{Заўвага|Выява з надмагільля Віталіса Шуйскага (†1. VI. 1849) у в. Чыжэўшчына (былыя Крупчыцы) Жабінкаўскага р-ну Берасьцейшчыны.}}.]] У 1698 годзе, калі маёнткам Хвойнікі князя Дамініка Шуйскага{{заўвага|Менавіта пры Шуйскіх цэнтральным дваром усяго маёнтку замест Астраглядавічаў сталі Хвойнікі.}} пачаў кіраваць пан Зыгмунт Шукшта, 4 гаспадары зь вёскі Варацец урочнікі Даніла Кот, Іван Кот з сынам, Дзешка Гапановіч і Іван Розак{{заўвага|Побач зь яго імем подпіс: «''ubostwo dopoprawy''».}} плацілі па 4 злотыя, 15 грошаў чыншу і па паўбельца даніны мядовай. У 1716 годзе, згодна з рэвізіяй маёнтку, праведзенай пасьля кіраваньня З. Шукшты, Майсей Кот, Максім Розак, Дзешка Гапоненка, Майсей{{заўвага|Магчыма, тут памылкова пададзена імя.}} Кот плацілі кожны тыя самыя 4 зл., 15 грошаў, паўбельца мёду, а першы зь іх за пусты грунт і яшчэ 6 гр. У 1721 годзе, калі пасьля няўдалай {{падказка|пасэсіі|часовага валоданьня, арэнды}} біскупа Юзафата Парышэвіча, плябана астраглядавіцкага, Хвойніцкі маёнтак прыняты быў князем Мікалаем, сынам Дамініка, Шуйскім, гаспадары з Варатца Даніла Харошка (Charaszko) з братам плацілі 11 зл. чыншу, паўбельца мёду, разнастайнае дзякла жытам, грэчкай і інш., Максім Розак, Лаўрын Кот, Максім Дзешка з братам{{заўвага|Сыны Дзешкі Гапановіча альбо Гапоненкі?}} плацілі кожны па 5 зл, паўбельца мёду і дзякла<ref>НГАБ у Менску. Ф. 320. Воп. 1. Спр. 1. А. 127, 132адв., 142адв.</ref>. 16 студзеня 1722 года ў Астраглядах брагінскія падданыя склалі прысягу аб невыдраньні пчол падданых вёскі Варацец, а былы адміністратар Хвойніцкага маёнтку пан Зыгмунт Шукшта засьведчыў, што канфлікт такім чынам улагоджаны. 10 ліпеня 1728 года ў Астраглядах хвойніцкі адміністратар пан Паўлоўскі і брагінскі пан Ансэвіч склалі пагадненьне паміж падданымі вёскі Варацец князя Мікалая Шуйскага, харунжыча берасьцейскага, і падданымі вёсак Бабчын і Рудыя пана Аляксандра Антонія Бандынэлі, дорпацкага падкаморага, адносна мяжы ўгодзьдзяў і прыналежнасьці тамтэйшага бору{{заўвага|Раней, у 1701 г. пан Бандынэлі сьцьвярджаў перад падданымі замку Хвойніцкага і панам Шукштай, што бор той на мяжы брагінскай спрадвеку належаў «''do wsi Babczynskiej''»<ref>AGAD. APiJ. Sygn. 1. S. 44—45</ref>}}. Нарэшце, 12 жніўня 1735 года бакі дамовіліся, што бор належыць да Варатца, г. зн. да добраў Хвойніцкіх альбо Астраглядавіцкіх. Брагінскія падданыя абавязаліся да яго «''nigdy... nie wdzieraćsię''», а калі хто ўгоду парушыць, то мусіць заплаціць штрафу 30 коп грошаў. Тэма парушэньняў, аднак, узьнімалася і ў кастрычніку 1740 г.<ref>AGAD. APiJ. Sygn. 1. S. 45, 46</ref> [[File:Высокае на мапе другога тому Вялікага гістарычнага атлясу Беларусі.jpg|значак|Варатцы на мапе «Беларускія землі ў канцы XVIII ст.» другога тому Вялікага гістарычнага атлясу Беларусі.<ref>Вялікі гістарычны атлас Беларусі ў 4-х тамах: Т. 2. — Мінск: Белкартаграфія, 2013. С. 122</ref>.]][[Файл:POL COA Rawicz.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Равіч паноў Ракіцкіх.]][[File:Чынш з хутару Варацец у 1768 г.jpg|значак|Чынш з хутару Варацец князёў Шуйскіх у 1768 г.]][[File:Хутар Варацец і ўгодзьдзі ў эксплікацыі да мапы Брагінскага графства 1783 г.jpg|значак|зьлева|Хутар Варацец і ўгодзьдзі ў эксплікацыі да мапы Брагінскага графства 1783 г.]] У «Тарыфе падымнага падатку Оўруцкага павету 1734 г.» адзін Варацец названы ў складзе Хвойніцкага маёнтку пана берасьцейскага харунжага Ігнацыя Шуйскага, а другі — у палове Брагінскіх добраў, якую дагэтуль шмат гадоў трымаў у заставе ад паноў Канецпольскіх Аляксандар Бандынэлі<ref>Тарифи подимного податку, сеймикові лауди і люстрації Київського воєводства першої половини XVIII століття. /Вид. друге, доп. Укл. Конрад Жеменецький. – Біла Церква, 2015. С. 284, 286</ref>, спачыўшы ў 1733 годзе. Вядома, што князь [[Міхал Сэрвацы Вішнявецкі]] менавіта ў тым жа 1733 годзе ці не ўпершыню падпісаўся, акрамя іншага, «графам на Брагіне»<ref>Акты, издаваемые Виленской археографической комиссией. – Вильна, 1870. Т. IV. Акты Бресцкого гродского суда. С. 485</ref>, а значыць надалей і вёска Варацец належала яму. У самым пачатку 1749 году Брагінская фартуна дасталася дачцэ князя пані Эльжбэце Замойскай, а потым яе дачцэ Катарыне Мнішак{{заўвага|Гл.: [[Брагін]]}}. У 1754 годзе з 7 двароў (каля 42 жыхароў) хутара Варацец хвойніцкага выплачваліся «''do grodu''» (Оўруцкага замку) 1 злоты і паўтары грошы, «''na milicję''» (на вайсковыя патрэбы павету і ваяводзтва) 4 зл. і 6 гр., з 9 двароў хутара Варацец брагінскага адпаведна – 1 злоты, 10 з паловай грошаў і 5 зл., 12 гр.<ref>Тариф подимного податку Київського воєводства 1754 року. /Опрацював Конрад Жеменецький. – Біла Церква, 2015. С. 190</ref>. У тым жа 1754 г. Брагінскае графства была куплена ў княгіні Эльжбэты Вішнявецкай Міхалавай Замойскай за 550 000 злотых панам Францішкам Антоніем, сынам Мікалая, Ракіцкім, войскім ашмянскім (†1759). 24 лістапада 1768 года пасэсар князь Войцех Шуйскі, староста ніжынскі, падаў у Оўруцкі гродзкі суд пратэст з нагоды насланьня панам Міхалам Ракіцкім, рэгентам ВКЛ, людей сваіх зь вёсак Рудыя і Варацец на чале з аміністратарам Брагінскага маёнтку на грунты дзедзічныя хвойніцкія ды ўчыненьня розных гвалтаў. У іншым дакумэнце,пададзеным ад імя князя Адама Шуйскага, старосты загальскага, сказана, што пацярпелі вёска Варацец і яе ўгодзьдзі<ref>AGAD. APiJ. Sygn. 1. S. 74 – 75</ref>. У тым жа 1768 г., згодна з адпаведным інвэнтаром, складзены рэестар пабору Астраглядаўскага ключа. Гаспадары з хутара Варацец Якім Кот, Хведар Карніенка, Гаўрыла Кот, Павал Майсіенка плацілі па 20 злотых чыншу і па 10 штук яек. Той жа памер чыншу заставаўся і ў 1770 годзе, яйкі не зьбіралі, але дадалася даніна мядовая. Хв. Карніенка даваў 1 белец, астатнія хутарцы – па 5 квартаў<ref>НГАБ. Ф. 320. Воп. 1. Спр. 1. А. 136, 138</ref>. Хутар Варацец зь яго ўгодзьдзямі згаданы ў эксплікацыі да мапы Брагінскага графства, датаванай 27 днём жніўня 1783 года. === Расейская імпэрыя === [[Файл:Бабчын на схематычным плане Рэчыцкага павету 1800 г.jpg|значак|зьлева|Варатцы на схематычным пляне Рэчыцкага павету 1800 г.]][[Файл:Герб уласны роду Прозараў.png|150пкс|значак|Герб уласны роду Прозараў]] Пасьля [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Варацец — у межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 года ў складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага [[Рэчыцкі павет (Менская губэрня)|Рэчыцкага павету]] Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 года [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]<ref>Насевіч, В., Скрыпчанка, Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. — Т. 6. Кн. 1. — Мінск: БелЭн, 2001. C. 181—182</ref>. Паводле расейскай рэвізіі 1795 года 9 двароў вёскі Варацец з 33 душамі мужчынскага і 40 жаночага полу сялянаў трымаў у трохгадовай «арэнднай пасэсіі» ад дзедзічнай іх уладальніцы пані Людвікі з князёў Шуйскіх Прозаравай шамбэлян Ян Ястржэмбскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 59. А. 220—222</ref>. Згодна зь сялянскай рэвізіяй 1811 года, у 9 дварах{{заўвага|Мужчыны засталіся толькі ў 8 дварах.}} хутара Варацец пані Людвікі, жонкі абознага Караля, Прозаравай было 32 душы «мужеска пола»<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 261. А. 1057адв. — 1058адв.</ref>. У шляхецкай рэвізіі 1811 г. паведамляецца, што фальварак [[Рудакоў]] зь вёскамі Рудакоў, [[Рудыя (Гомельская вобласьць)|Рудыя]], [[Чахі (Гомельская вобласьць)|Чахі]], Варацец зь іх 200 душамі прыгонных мужчынскага полу трымаў у шасьцігадовай арэндзе ад дзедзічнага ўладальніка графа Людвіка Ракіцкага{{Заўвага|Спадчыньнік гэтых добраў сямнаццацігадовы Уладыслаў, сын Ігнацыя, Аскерка, сястрынец графа Людвіка, на той час жыў у яго двары Гарадзішча; гл.: НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 206, альбо старонкі [[Двор-Гарадзішча]] і [[Брагін]].}}, менскага губэрнскага маршалка, пан Марцэлін Вешэнеўскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 147</ref>. Як засьведчыў [[Аляксандар Ельскі]], у 1816 годзе, паводле сямейнага пагадненьня, вёска Рудакоў з рэзыдэнцыяй і вёскі Чахі, Рудыя, Варацец дасталіся Уладыславу, сыну Ігнацыя, Аскерку, падкамораму рэчыцкаму<ref>Słownik geograficzny Krółewstwa Polskiego і innych krajów słowiańskich. – Warszawa, 1888. T. IX. S. 901</ref>. У 1834 годзе гаспадыняй Рудакоўскіх добраў была ўдава Уладыслава пані Ядвіга з Гечэвічаў Аскерчына, якую настаяцель Бабчынскай Крыжаўзьдзьвіжанскай прыходзкай царквы І. Нямшэвіч у мэтрычных запісах хросту дзяцей сялян з Мокіша, Бабчына, Варатца, Рудакова чамусьці называў Еўдакіяй<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 536. А. 68</ref>. Паводле рэвізіі Хвойніцкага маёнтку, вынікі якой падсумаваныя 18 красавіка 1834 г., у 10 дварах вёскі Варацец налічвалася 24 асобы мужчынскага і 30 асобаў жаночага полу<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 339. А. 742адв. — 745</ref>. З інвэнтароў 1844 года вынікае, што адзін Варацец з 12 дварамі ў складзе фальварку{{заўвага|У складзе маёнтку былі таксама фальваркі Бабчын і Мокіш.}} і маёнтку Рудакоў быў спадчынай непаўналетніх Гэнрыка Юстына, Аляксандра Юстыніяна і Зофіі Марцэлы Аскеркаў, але знаходзіўся ў арэндзе ў Міхаіла Ігнатавіча Быкава<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1465. А. 1 — 40</ref>, другі Варацец з 10 дварамі ў фальварку Астраглядаўскім маёнтку Хвойнікі належаў пану Уладыславу Прозару<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1475. А. 1 — 105</ref>. [[Файл:Бабчын на трохвярстовай мапе Ф. Ф. Шубэрта 1850 г.jpg|значак|Варацец на трохвярстовай мапе Ф. Ф. Шубэрта 1850 г.]] На 1850 год у рудакоўскім Варатцы было 15 двароў, 102 жыхары, у хвойніцкім — 10 двароў, 53 жыхары<ref name="fn1"/>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 52 жыхары абодвух полаў вёскі Варацец, якая належала да Хвойніцкага маёнтку паноў Прозараў, зьяўляліся прыхаджанамі Астраглядавіцкай Сьвята-Троіцкай царквы, 85 жыхароў Варатца, прыналежнага да Рудакоўскага маёнтку паноў Аскеркаў, былі вернымі Бабчынскай Крыжаўзьдзьвіжанскай царквы, 10 мужчын і 11 жанчын з Варатца належалі да парафіі Астраглядавіцкага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў (далей: РДГА). Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 381, 700, 722</ref>. З рэвізіі 1858 г. вядома, што ў 12 дварах вёскі Варацец пана Ўладыслава, сына Караля, Прозара было 30 душ сялян мужчынскага і 30 душ жаночага полу. Прозьвішчы жыхароў: Данчанка, Карнеенка, Кот, Сідарэнка, Сяменчанка, Сак{{заўвага|У савецкія часы людзей гэтага прозьвішча, вядомых яшчэ з рэвізіі 1834 г., пачалі запісваць Сакоўскімі.}}, Жаўняк, Шаціла{{заўвага|Ігнацы, сын Пятра, Шаціла зь сям'ёй пераведзеныя ў Варацец зь Пясочанскай Рудні прозараўскага за Тэкляй Ракіцкай маёнтку Гарадзішча, бо ў адрозьненьне ад аднадворцаў Шацілаў з засьценку Высокае, былі прыгоннымі. У сакавіку 1889 г. малодшы сын Ігнацыя Вікенці, з-за абмежаваньняў, уведзеных для рыма-католікаў у сувязі з паўстаньнем 1863 г., быў вымушаны праз суд даводзіць перад Варацецкім сельскім таварыствам і ўладамі сваё права на валоданьне зямельным надзелам<ref>РДГА. Ф. 1344. Воп. 16. Спр. 180</ref>.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 1151. А. 804адв. — 807</ref>. У 13 дварах Варатца паноў Аскеркаў налічвалася 49 душ сялян мужчынскага і 48 душ жаночага полу. Прозьвішчы: Прыходзька, Курыленка (прозьвішча-лідар), Прымак, Клапаток, Даніленка, Крот<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 1151. А. 623адв. — 626</ref>. У парэформавы пэрыяд Варатцы адміністрацыйна належалі да Мікуліцкай воласьці. На пачатак 1870 года паведамляецца пра 49 мужчын-гаспадароў у былой аскеркаўскай, 32 гаспадароў у былой прозараўскай вёсках зь ліку сялян уласьнікаў, прыпісаных да Варацецкага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 71</ref>. Згодна са зьвесткамі на 1876 і 1879 гады, жыхары Варатцоў у большасьці заставаліся ў прыходах Бабчынскай і Астраглядавіцкай цэркваў<ref>Минские епархиальные ведомости. — Минск, 1876. № 10. С. 458, 459; Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 15, 117</ref>. Згодна зь перапісам 1897 года, у былым рудакоўскім і былым хвойніцкім Варатцах налічвалася адпаведна 27 двароў з 179 жыхарамі і 17 двароў з 149 жыхарамі<ref name="fn1"/>. На 1909 год у вёсках было 68 двароў, 210 жыхароў і 40 двароў, 173 жыхары<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 31</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 года, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Варацец у складзе Мікуліцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев. — Минск, 2018. С. 85</ref>. [[Файл:Варацец на мапе 1924-1926 гг.jpg|значак|зьлева|Рудакоў, Бабчын, Варацец, Астрагдяды, Зьвяняцкае на мапе 1924-1926 гг.]] 1 студзеня 1919 г., згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля другога [[узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]], з 8 сьнежня 1926 года Варацец — цэнтар сельсавету Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. 30 сьнежня 1927 года сельсавет скасаваны, тэрыторыя далучана да Бабчынскага сельсавету. У 1931 годзе тут арганізаваны калгас. З 20 лютага 1938 года Варацец — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. У гады Вялікай Айчыннай вайны акупанты загубілі жыцьці 8 вяскоўцаў, 54 жыхары загінулі і прапалі бязь вестак на франтах<ref>Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна.– Мінск: БЭ, 1993. С. 182, 275 — 276</ref>. 16 ліпеня 1954 года Бабчынскі сельсавет скасаваны, Варацец разам зь іншымі паселішчамі далучаны да Рудакоўскага сельсавету<ref>Указ Президиума Верховного Совета БССР от 16 июля 1954 г. Об объединении сельских советов Гомельской области // Сборник законов Белорусской ССР и указов Президиума Верховного Совета Белорусской ССР: 1938—1955 гг. — Мн.: Изд. Президиума Верхов. Совета БССР, 1956. — 347 с.</ref>. З 8 студзеня 1954 года вёска — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў Варатцы было 615 жыхароў<ref name="fn1"/>. У складзе калгасу «Кастрычнік» з цэнтральнай сядзібай у вёсцы Бабчын. 20 верасьня 2011 года вёска ліквідаваная рашэньнем Хвойніцкага раённага Савету дэпутатаў<ref>[https://web.archive.org/web/20171107031655/http://pravo.by/pdf/2011-112/2011_112_9_44053.pdf «Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района». Решение Хойникского районного Совета депутатов от 20 сентября 2011 г. № 68]{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == * Рыгор Сідарок (1902 — 1963) — адзін з арганізатараў і кіраўнікоў кампартыйнага падпольля і партызанскага руху на тэрыторыі Баранавіцкай вобласьці. * Уладзімер Кот — Герой Сацыялістычнай Працы (1966) * Люцыян Сакоўскі — Герой Сацыялістычнай Працы (1977) == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} {{Стралічаўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] acnpjt7sk4krc2u5dnzd4ecuh6jmt6d 0 105182 2622609 2451966 2025-06-30T17:55:20Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622609 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Воўкавічы}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Воўкавічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Воўкавічаў |Трансьлітараваная назва = Voŭkavičy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Койданаўскі раён|Койданаўскі]] |Сельсавет = [[Фаніпальскі сельсавет|Фаніпальскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 188 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 46 |Шырата сэкундаў = 10 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 22 |Даўгата сэкундаў = 51 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Во́ўкавічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 185</ref> — [[вёска]] ў [[Фаніпальскі сельсавет|Фаніпальскім сельсавеце]] [[Койданаўскі раён|Койданаўскага раёну]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Знаходзіцца за 28 км ад [[Койданаў|Койданава]], 16 км ад [[Менск]]у. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска Воўчкавічы ў складзе фальварк [[Чаркасы (вёска, Менская вобласьць)|Чаркасы]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 251зв.</ref>. У канцы XIX ст. у [[Самахвалавіцкая воласьць|Самахвалавіцкай воласьці]] [[Менскі павет (Менская губэрня)|Менскага павету]], дзейнічаў касьцёл. У 1884 г. адкрыта школа граматы (16 вучняў — 14 хлопчыкаў, 2 дзяўчынкі). У пачатку XX ст. вёска, 60 двароў, 323 жыхары, і фальварак, 1 двор, 77 жыхароў. == Насельніцтва == * [[20 стагодзьдзе]]: 1991 год — 77 двароў, 234 жыхары; 1999 год — 200 жыхароў * [[21 стагодзьдзе]]: 1 студзеня 2004 году — 68 двароў, 192 жыхары; 2010 год — 188 жыхароў == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * {{Літаратура/Памяць/Койданаўскі раён|Воўкавічы|674}} {{Фаніпальскі сельсавет}} {{Койданаўскі раён}} [[Катэгорыя:Фаніпальскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Койданаўскага раёну]] 94kq3lcuw6cs80m3tsutyqbitzyhb3i 0 109306 2622636 2590295 2025-06-30T19:20:56Z W 11741 /* Вырабы */ +[[Масьлянка]] 2622636 wikitext text/x-wiki {{Каардынаты|53|51|56|паўночнае|30|22|42|усходняе|выяўленьне=загаловак}} {{Кампанія |назва = «Бабуліна крынка» |лягатып = |тып = [[адкрытае акцыянэрнае таварыства]] |лістынг на біржы = |дэвіз = |заснаваная = {{Дата пачатку|0|0|1979|1}} |заснавальнікі = |краіна = [[Беларусь]] |разьмяшчэньне = [[Магілёў]] |адрас = [[Кастрычніцкі раён (Магілёў)|Кастрычніцкі раён]], [[Вуліца Паўлава (Магілёў)|вул. Паўлава]], д. 3 |ключавыя фігуры = Скітаў Генадзь ([[генэральны дырэктар]]), Арцём Зубель (намесьнік у камэрцыі)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантактная інфармацыя|спасылка=https://babushkina.by/by/кантакты/кантактная-інфармацыя/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref> |галіна = [[прамысловасьць]] |прадукцыя = [[ёгурт]], [[кефір]], [[малако]], [[марозіва]], [[масла]], [[масьлянка]], [[пражанка]], [[сьмятана]], [[сыр]] і [[тварог]] |абарачэньне = {{Рост}}460 млрд. [[Беларускі рубель|рублёў]] (2010; 153,6 млн. [[$]]) |аперацыйны прыбытак = {{Падзеньне}}50 млрд руб. (2010; 16,7 млн $) |чысты прыбытак = {{Падзеньне}}31,4 млрд руб (2010; 10,5 млн $) |лік супрацоўнікаў = 2200 (2012) |матчына кампанія = |даччыныя кампаніі = |аўдытар = |сайт = [https://babushkina.by/by/ babushkina.by/by] }} '''«Бабуліна крынка»'''<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Даты гісторыі: 85 гадоў Віцебскай, Гомельскай, Менскай і Магілёўскай абласьцям|спасылка=https://blr.belta.by/infographica/view/daty-gistoryi-85-gadou-vitsebskaj-gomelskaj-minskaj-i-magileuskaj-ablastsjam-18134/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=12 студзеня 2023|дата доступу=26 студзеня 2023}}</ref> — малочнае [[прадпрыемства]] Беларусі, заснаванае ў 1979 годзе ў якасьці «[[Магілёў]]скага малочнага камбінату». На 2022 год выпускала вырабы пад 4-ма ўласнымі [[Таварны знак|таварнымі знакамі]]: «Бабуліна крынка»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Бабуліна крынка»|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/бабушкіна-крынка/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>, «Вясёлыя ўнучаняты»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Вясёлыя ўнучаняты»|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/вясёлыя-ўнучата/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>, «Сьвежыя навіны»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Сьвежыя навіны»|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/свежыя-навіны/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref> і «Эка Грэка»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Эка Грэка»|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/eco-greco-be/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>. Пераважна выраблялі [[вяршкі]] і [[ёгурт]], [[кефір]] і [[малако]], [[Малочная сыроватка|малочную сыроватку]] і [[Малочны кактэйль|малочныя кактэйлі]], [[марозіва]] і [[масла]], [[Масьлянка|масьлянку]] і [[Пражанка|пражанку]], [[Сьмятана|сьмятану]] і [[сухое малако]], [[сыр]] і [[тварог]], тварожную масу і тварожныя сыркі. == Вырабы == На 2022 год «Бабуліна крынка» вырабляла: * стэрэлізаванае, [[Топленае малако|топленае]] і ўльтрапастэрызаванае малако тлустасьцю ад 1,5 да 3,8 %, у тым ліку для [[немаўля]]таў і ўзбагачанае [[інулін]]ам, [[кальц]]ам і вітамінам Д3; * абястлушчаныя і [[Пастэрызацыя|пастэрызаваныя]] малочную сыроватку і [[Масьлянка|масьлянку]]; * малочныя [[Кактэйль|кактэйлі]] тлустасьцю 0,5 % з ванілінам, трускаўкамі і шакалядам; * пастэрызаваныя і стэрылізаваныя [[вяршкі]] тлустасьцю 10 %<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Малако і малочныя прадукты|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/малако-і-малочныя-прадукты/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * [[кефір]] ад абястлушчанага і тлустасьцю ад 1,5 % да 3,6 %, у тым ліку ўзбагачаны біфідабактэрыямі і з [[кроп]]ам; * [[Пражанка|пражанку]] тлустасьцю 3 %<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кісламалочныя прадукты|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/кісламалочныя-прадукты/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * тварог ад абястлушчанага і тлустасьцю ад 1-го да 10 %, у тым ліку зярнёны і зь вяршкамі ды [[ягада]]мі; * тварожную масу тлустасьцю 4,5 % з [[Курага|курагой]], [[разынка]]мі і чарна[[сьліва]]м; * [[глазура]]ваныя тварожныя сыркі тлустасьцю ад 23-х да 26 %, у тым ліку з [[ванілін]]ам, [[Згушчанае малако|згушчаным малаком]], [[какава]]й, [[какос]]авай габлюшкай, макам і [[мармэляд]]ам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Тварог і тварожныя вырабы|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/тварог-і-тварожныя-вырабы/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * [[Сьмятана|сьмятану]] тлустасьцю ад 15 да 26 %<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сьмятана|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/смятана/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * салодка-несалёнае [[масла]] тлустасьцю ад 62,5 да 84 %, у тым ліку шакаляднае<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Масла|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/масла/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * [[ёгурт]]ы тлустасьцю ад 1-го да 7 %, у тым ліку ванілінам і ягадамі, а таксама з павышаным утрыманьнем [[Бялок|бялку]] і грэцкія<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Ёгурт|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/ёгурт/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * [[марозіва]] плямбір тлустасьцю 15 % у вафельных кубках, на палачцы і ў пакетах, у тым ліку з ванілінам, какавай і [[крэм-бруле]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Марозіва|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/марозіва/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * абястлушчанае і цэльнае (26 % тлустасьці) сухое малако, а таксама сухую малочную сыроватку тлустасьцю 1,5 %<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сухія малочныя прадукты|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/сухія-малочныя-прадукты/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>; * вострыя і вэнджаныя, мяккія і паўцьвёрдыя, плаўленыя і сычужныя [[сыр]]ы тлустасьцю ад 20 да 50 % у сухім рэчыве, у тым ліку [[мацарэла]] і [[пармэзан]], з водарам топленага малака ды [[Валоскі гарэх|валоскага гарэха]], а таксама салодкі і з грыбамі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сыры|спасылка=https://babushkina.by/by/cat/syry-by/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>. == Мінуўшчына == У 1979 року ў эксплюатацыю быў уведзены Магілёўскі малочны камбінат. 28 верасьня 1995 году [[Магілёўскі абласны выканаўчы камітэт]] ухваліў Рашэньне № 15-6 аб пераўтварэньні прадпрыемства ў [[адкрытае акцыянэрнае таварыства]] ў працэсе прыватызацыі. 14 сакавіка 2006 року рашэньнем Магілёўскага гарадзкога выканаўчага камітэту ААТ «Магілёўскі малочны камбінат» быў перарэгістраваны ў ААТ «Бабулін гладыш» і зарэгістраваны ў [[Адзіны дзяржаўны рэгістар юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў|Адзіным дзяржаўным рэгістры юрыдычных асоб і індывідуальных прадпрымальнікаў]]. У 2001 року ў склад прадпрыемства ўвайшлі ААТ «[[Круглянскі масларобчы завод]]» і ААТ «[[Краснапольскі завод замяняльнікаў цэласнага малака]]». У красавіку 2005-га былі далучаныя ААТ «[[Кіраўскі масларобчы завод]]», ААТ «[[Бялыніцкі сыраробчы завод]]» і ААТ «[[Дрыбінскі масларобчы завод]]», а ў сьнежні 2005 року — ААТ «[[Крычаўскі масларобчы завод]]». Урэшце, у канцы 2006 року ў склад «Бабулінага гладышу» ўвайшло ААТ «[[Касьцюковіцкі малочны завод]]». У выніку кампанія зьяўляецца найбуйнейшым вытворцам малочнай прадукцыі ў Беларусі. На сьнежань 2011 г. прадпрыемства мела 2200 работнікаў<ref>{{Артыкул|аўтар=Ілона Іванова.|загаловак=Usеbеlаrusу.bу - ад «Бабулінага гладыша»|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=91140|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=29 сьнежня 2011|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2011-12-29 249 (27113)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/91137/29sne-2.indd.pdf 2]|issn=1990-763x}}</ref>. На 2011 год выраблялі болей за 250 відаў малочнай прадукцыі, якую пастаўлялі на рынкі [[Беларусь|Беларусі]], [[Расея|Расеі]], [[Украіна|Украіны]], [[Польшча|Польшчы]], [[Нямеччына|Нямеччыны]], [[Францыя|Францыі]], [[Эгіпет|Эгіпту]], [[Пакістан]]у і [[Філіпіны|Філіпінаў]]. 7 сьнежня 2012 году Агульны сход акцыянэраў ААТ «Бабулін гладыш» ухваліў Рашэньне аб утварэньні [[холдынг]]у. 13 сьнежня 2012 году [[Адміністрацыя Кастрычніцкага раёна места Магілёў|Адміністрацыя Кастрычніцкага раёну Магілёва]] ўлічыла гэтае рашэньне. У склад холдынгу на правах філіяў увайшлі 14 малаказаводаў: [[Амсьціслаў]]скі, [[Асіпавічы|Асіпавіцкі]], [[Бабруйск]]і, [[Быхаў]]скі, [[Глуск]]і, [[Дрыбін]]скі, [[Качэрычы|Качэрыцкі]], [[Касьцюковічы|Касьцюковіцкі]], [[Клімавічы|Клімавіцкі]], [[Клічаў]]скі, [[Краснапольле|Краснапольскі]], [[Круглае|Круглянскі]], [[Крычаў]]скі і [[Прапойск]]і, а таксама 2 вытворчыя [[цэх]]і ў [[Бялынічы|Бялынічах]] (сыры) і [[Чавусы|Чавусах]]. Вытворчая магутнасьць прадпрыемства склала 3000 тонаў малака за содні. Сыравінная зона прадпрыемства ахапіла 18 з 21-га раёну [[Магілёўская вобласьць|Магілёўскай вобласьці]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемства сёньня|спасылка=https://babushkina.by/компания/компания-сегодня/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|мова=ru|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>. На 2022 год сваю дзейнасьць спынілі 4 заводы прадпрыемства: Касьцюковіцкі, Клічаўскі, Краснапольскі і Крычаўскі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Інвэстарам|спасылка=https://babushkina.by/by/партнёрам/iнвестарам/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Электронны зварот|спасылка=https://babushkina.by/контакты/электронное-обращение/|выдавец=ААТ «Бабуліна крынка»|мова=ru|дата публікацыі=2022|дата доступу=7 лютага 2022}} * [http://wiki.mogilev.by/index.php/%D0%9E%D0%90%D0%9E_%C2%AB%D0%91%D0%B0%D0%B1%D1%83%D1%88%D0%BA%D0%B8%D0%BD%D0%B0_%D0%BA%D1%80%D1%8B%D0%BD%D0%BA%D0%B0%C2%BB Вольная энцыкляпэдыя Магілёва]{{ref-ru}} * [https://web.archive.org/web/20120218191445/http://www.usebelarusy.by/be УсеБеларусы] [[Катэгорыя:Прамысловыя прадпрыемствы Беларусі]] [[Катэгорыя:Беларускія харчовыя кампаніі]] [[Катэгорыя:Эканоміка Магілёва]] [[Катэгорыя:Малочная прамысловасьць]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1979 годзе]] n7hocf2gap9y61dp5br5frghd7nl3wr 0 110726 2622642 2575379 2025-06-30T19:47:14Z W 11741 /* Мінуўшчына */ +«[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» [[Вікіпэдыя:Праект:Злучнасьць]] 2622642 wikitext text/x-wiki {{Каардынаты|53|55|47|паўночнае|27|37|56|усходняе|выяўленьне=загаловак}} {{Арганізацыя | назва = Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь | арыгінальная назва = | выява = | рамка выявы = | памер выявы = | альтэрнатыўны тэкст выявы = | подпіс выявы = | мапа = | памер мапы = | альтэрнатыўны тэкст мапы = | подпіс мапы = | мапа 2 = | абрэвіятура = ДВПК РБ | дэвіз = | папярэднік = | наступнік = | дата ўтварэньня = {{Дата пачатку|30|12|2003|1}}<ref name="б"/> | дата спыненьня існаваньня = | тып = ведамства | юрыдычны статус = дзяржаўная ўстанова | мэта = разьвіцьцё [[Узбраеньне|ўзбраеньня]] | штабкватэра = [[Першамайскі раён (Менск)|Першамайскі раён]], [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|прасп. Незалежнасьці]], д. 115 | месцазнаходжаньне = [[Менск]] | каардынаты = | дзейнічае ў рэгіёнах = | сяброўства = | афіцыйныя мовы = беларуская, расейская | генэральны сакратар = | пасада кіраўніка = Старшыня | імя кіраўніка = [[Зьміцер Пантус]] | пасада кіраўніка 2 = Першы намесьнік | імя кіраўніка 2 = Ігар Дземідзенка | пасада кіраўніка 3 = Намесьнікі | імя кіраўніка 3 = Вячаслаў Рассалай<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://vpk.gov.by/by/ab-pradpryemstve/kiraunitstva/| копія = | дата копіі = | загаловак = Кіраўніцтва| фармат = | назва праекту = Аб камітэце| выдавец = | дата доступу = 20 лістапада 2020 | мова = | камэнтар = }}</ref> | пасада кіраўніка 4 = | імя кіраўніка 4 = | асноўныя асобы = | кіроўны орган = | матчыная кампанія = [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь]] | зьвязаныя кампаніі = «[[Аршанскі авіярамонтны завод]]», «[[Пеленг]]», «[[558 Авіяцыйны рамонтны завод]]» ([[Баранавічы]]) | бюджэт = 38 242 млн [[Беларускі рубель|рублёў]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 27 сьнежня 2010| url = http://www.pravo.by/webnpa/text.asp?rn=h10900073| загаловак = Закон Рэспублікі Беларусь аб рэспубліканскім каштарысе на 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь| дата = 30 чэрвеня 2011 | мова = ru| камэнтар = }}</ref> (2010 год; 12 774 тыс [[Амэрыканскі даляр|$]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = http://www.nbrb.by/bel/statistics/ForexMarket/AvrExRate/?yr=2010| загаловак = Зьвесткі аб сярэднеўзважаным курсе беларускага рубля да замежных валютаў на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2010 год| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]| дата = 30 чэрвеня 2011 | мова = | камэнтар = Паводле сярэднегадавое цаны (2993,74) набыцьця даляра}}</ref>) | колькасьць супрацоўнікаў = | колькасьць валянтэраў = | сайт = [https://vpk.gov.by/by/ vpk.gov.by/by] | заўвагі = | колішняя назва = }} '''Дзяржа́ўны вае́нна-прамысло́вы камітэт Рэспу́блікі Белару́сь''' (ДВПК Беларусі) — [[ведамства]] [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь|ўраду Беларусі]], упаўнаважанае парадкаваць вытворчасьць і разьмяшчэньне [[Зброя|зброі]]. Старшыня камітэту ды 3 ягоныя намесьнікі прызначаюцца й здымаюцца з пасадаў [[Прэзыдэнт Беларусі|прэзыдэнтам]]. З 4 чэрвеня 2020 году пасаду старшыні камітэту займае [[Зьміцер Пантус]]<ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 18 жніўня 2018| url = https://www.svaboda.org/a/29440688.html| загаловак = «Каб сыстэма не пахіснулася» — Лукашэнка зьмяніў кіраўніцтва ўраду| фармат = | назва праекту = Палітыка| выдавец = Радыё «Свабода»| дата = 20 жніўня 2018 | мова = | камэнтар = }}</ref>. == Будова == На 2019 год Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь улучаў: * галоўнае кіраўніцтва вайскова-тэхнічнай супрацы, экспартнага кантролю і ліцэнзаваньня; * 2 кіраўніцтвы — 1) арганізацыйна-кадравай працы, 2) вайскова-тэхнічнай палітыкі, 3) разьвіцьця ўзбраеньняў, вайсковай і спэцыяльнай тэхнікі (УВСТ); * 3 аддзелы — 1) прамысловасьці, 2) фінансаў, [[Бухгальтарскі ўлік|бухгальтарскага ўліку]] і справаздачнасьці, 3) эканомікі; * 3 сэктары — 1) абароны дзяржаўных сакрэтаў, 2) прававога забесьпячэньня, 3) экспэрымэнтальнай авіяцыі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Структура|спасылка=https://vpk.gov.by/by/ab-pradpryemstve/struktura/|выдавец=Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2019|дата доступу=8 чэрвеня 2019}}</ref>; * 24 прадпрыемствы — [[ААТ]] «[[Агат-сыстэм]]», ААТ «[[Агат - электрамэханічны завод]]», ААТ «[[Алеўкурп]]», ААТ «[[Аршанскі авіярамонтны завод]]», УП «[[Белзьнешпрамсэрвіс]]», УП «[[Белспэцзьнештэхніка]]», ЗАТ «[[Белтэхэкспарт]]», УП «Белтэх Аптронікс», ТАА «БСЗТ - новыя тэхналёгіі», ААТ «[[Волатаўта]]», ТАА «Досьледна-канструктарскае бюро тэхналёгіі будаўнічай вытворчасьці» («ДКБ ТБВ»), УП «[[Завод дакладнай электрамэханікі]]» (в. [[Станькаў]], [[Койданаўскі раён]], Менская вобласьць), ААТ «Канструктарскае бюро Дысплэй» ([[Віцебск]]), ААТ «[[Менскі завод колавых цягачоў]]», ААТ «[[Менскі навукова-дасьледчы прыборабудаўнічы інстытут]]», ААТ «[[Менскі НДІ радыёматэрыялаў]]», ААТ «[[НДІ ЭВМ]]», ААТ «[[Пеленг]]», ААТ «[[Гомель]]скае КБ «Прамень», ААТ «КБ Радар», ААТ «[[Тэхніка сувязі]]» ([[Барань]], Аршанскі раён), ААТ «140-ы рамонтны завод» ([[Барысаў]], Менская вобл.), ААТ «[[558 Авіяцыйны рамонтны завод]]» ([[Баранавічы]], Берасьцейская вобласьць) і ААТ «2566-ы завод по рамонце радыёэлектроннага ўзбраеньня» (Барысаў)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадпрыемствы|спасылка=https://vpk.gov.by/by/pradpryemstvy/|выдавец=Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2019|дата доступу=8 чэрвеня 2019}}</ref>. == Задачы == Паводле ўставы камітэт мае наступныя задачы: *парадкаваньне распрацоўкі ды ўтрыманьня зброі; *спрыяньне вытворчасьці зброі падпарадкаванымі прадпрыемствамі дзеля забесьпячэньня войска ды павелічэньня яе [[Экспарт|збыту за мяжу]]; *парадкаваньне ваенна-прамысловай супрацы; *нагляд за перамяшчэньнем зброі праз [[Межы Рэспублікі Беларусь|дзяржаўную мяжу]]; *парадкаваньне [[Навігацыя|навігацыі]]. == Паўнамоцтвы == Паводле ўставы ведамства мае паўнамоцтвы на: *выдаткоўваньне на правядзеньне ды замову досьледаў ды распрацоўкі зброі; *запыт ды атрыманьне зьвестак аб зброі; *стварэньне міжведамасных радаў з удзелам адмыслоўцаў на падставе [[дамова]]ў<ref name="а"/>. == Мінуўшчына == 30 сьнежня 2003 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 599 «Аб стварэньні Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэту Рэспублікі Беларусь» (ДВПК РБ). Паводле 3-га пункту Ўказу, [[Савет міністраў Рэспублікі Беларусь|Савету міністраў Беларусі]] даручалася «да 1 ліпеня 2004 г. ... забясьпечыць перадачу ў кіраваньне ДВПК РБ акцыў ААТ «[[Пеленг]]», «[[Менскі навукова-дасьледчы прыборабудаўнічы інстытут]]», якія належаць Рэспубліцы Беларусь»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 30 сьнежня 2003 г. № 559 «Аб стварэньні Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэту Рэспублікі Беларусь»|спасылка=https://belzakon.net/Законодательство/Указ_Президента_РБ/2003/5124|выдавец=Партал «Белзакон»|мова=ru|дата публікацыі=2019|дата доступу=16 ліпеня 2019}}</ref>. У 2004 годзе вытворчасьць прадпрыемстваў ДВПК склала $94,3 млн. 5 траўня 2006 году А. Лукашэнка зацьвердзіў Указ № 289 «Аб структуры Ўраду Рэспублікі Беларусь», паводле якога ДВПК Беларусі трапіў у Пералік рэспубліканскіх органаў дзяржаўнага кіраваньня і іншых дзяржаўных арганізацыяў, падпарадкаваных Ураду Рэспублікі Беларусь<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 5 траўня 2006 г. № 289 «Аб структуры Ўраду Рэспублікі Беларусь»|спасылка=http://etalonline.by/document/?regnum=p30600289|выдавец=Партал «Эталён-анлайн»|мова=ru|дата публікацыі=5 кастрычніка 2017|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. Была зацьверджаная Дзяржаўная праграма ўзбраеньня на 2006—2015 гады, якая прадугледжвала паступовае перааснашчэньне [[Узброеныя сілы Рэспублікі Беларусь|Ўзброеных сілаў Рэспублікі Беларусь]]. 18 траўня 2007 году А. Лукашэнка падпісаў Закон Рэспублікі Беларусь № 232-З «Аб дзяржаўнай праграме ўзбраеньня і дзяржаўным абаронным заказе», паводле 4-га артыкула якога «каардынацыю дзейнасьці дзяржаўных заказчыкаў у галіне ўтварэньня дзяржаўнай праграмы ўзбраеньня, а таксама іх мэтадычнае i інфармацыйнае забесьпячэньне ажыцьцяўляе ДПВК РБ». Згодна з 5-м артыкулам Закону «Дзяржаўная праграма ўзбраеньня распрацоўваецца ДВПК РБ сумесна зь дзяржаўнымі органамі, што маюць вайсковыя фармаваньні і (або) ваенізаваныя арганізацыі, [[Міністэрства фінансаў Рэспублікі Беларусь|Міністэрствам фінансаў РБ]], [[Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь|Міністэрствам эканомікі РБ]], [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|Нацыянальнай акадэміяй навук Беларусі]]». Паводле 8-га артыкула, «праект дзяржаўнага абароннага заказу з пазначэньнем у ім дзяржаўных заказчыкаў утвараецца ДВПК РБ на падставе прапановаў дзяржаўных органаў, што маюць вайсковыя фармаваньні і (або) ваенізаваныя арганізацыі»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Закон Рэспублікі Беларусь № 232-З «Аб дзяржаўнай праграме ўзбраеньня і дзяржаўным абаронным заказе» ад 18 траўня 2007 г.|спасылка=http://pravo.by/pdf/2007-123/2007-123(004-009).pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=28 траўня 2007|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. 8 сьнежня 2009 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 602 «Аб некаторых пытаньнях дзейнасьці ДВПК РБ», якім вызначыў «зацьвердзіць прыкладаныя: Палажэньне аб ДВПК РБ; Пералік арганізацыяў, падначаленых ДВПК, гаспадарчых таварыстваў, акцыі якіх належаць Рэспубліцы Беларусь і перададзеныя ў кіраваньне ДВПК». Паводле 14-га пункту Палажэньня, «у Дзяржаваенпраме ўтвараецца калегія ў складзе старшыні, намесьнікаў старшыні, аднаго з намесьнікаў дзяржаўнага сакратара [[Савет бясьпекі Рэспублікі Беларусь|Савету бясьпекі Рэспублікі Беларусь]], іншых супрацоўнікаў Дзяржваенкаму і іншых арганізацыяў. Лік і асабісты склад калегіі Дзяржваенпраму зацьвярджаецца [[Прэзыдэнт Беларусі|прэзыдэнтам Рэспублікі Беларусь]]». Згодна з Палажэньнем «паседжаньні калегіі Дзяржваенпраму праводзяцца ... не радзей за адзін раз у 3 месяцы» і «лічыцца правамоцным, калі на ім прысутнічае ня менш за дзьве траціны сябраў калегіі. Рашэньні калегіі Дзяржваенпраму прымаюцца простай большасьцю галасоў яе сябраў, прысутных па паседжаньні, афармляюцца пратаколамі або пастановамі калегіі Дзяржваенпраму і ўвасабляюцца, як правіла, шляхам выданьня ўказаў або прыняцьця пастановаў Дзяржваенпраму»<ref name="а">{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 8 сьнежня 2009 г. № 602 «Аб некаторых пытаньнях дзейнасьці Дзяржаўнага ваенна-прамысловага камітэту Рэспублікі Беларусь»|спасылка=http://pravo.by/document/?guid=3871&p0=P30900602|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=8 сьнежня 2017|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. 26 траўня 2011 году Савет міністраў Беларусі ўхваліў Пастанову № 669 «Аб Дзяржаўнай праграме інавацыйнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусь на 2011–2015 гады», паводле якой ДВПК вылучылі 1,938 трлн [[Беларускі рубель|рублёў]] ($345,8 млн) на стварэньне 7 новых вытворчасьцяў. З гэтай сумы 39% складалі замежныя ўкладаньні, 25% — уласныя сродкі прадпрыемстваў, 21% — пазыкі банкаў Беларусі і 15% — сродкі [[Каштарыс Рэспублікі Беларусь|дзяржаўнага каштарысу]]. Найбольшыя сродкі вылучылі: ААТ «[[Агат - электрамэханічны завод]]» на стварэньне шматгаліновай вытворчасьці — 41%, ААТ «[[Менскі завод колавых цягачоў]]» на стварэньне вытворчасьці гідрамэханічных трансьмісіяў — 39%, УП «[[Завод дакладнай электрамэханікі]]» (в. [[Станькаў]], Койданаўскі раён) на стварэньне адмысловай вытворчасьці — 8%, ААТ «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» на распрацоўку [[бесьпілётнік]]аў — 5% і ААТ «Агат-сыстэм» на стварэньне сродкаў сувязі — 4%<ref>{{Навіна|аўтар=[[Міхаіл Мясьніковіч]]|загаловак=Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 26 траўня 2011 г. № 669 «Аб Дзяржаўнай праграме інавацыйнага разьвіцьця Рэспублікі Беларусь на 2011–2015 гады»|спасылка=http://pravo.by/pdf/2011-64/2011-64%28014-066%29.pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=1 чэрвеня 2011|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. З 5 траўня 2012 году ў Пералік арганізацыяў ДВПК уваходзіла 24 прадпрыемствы: 3 падначаленыя ўнітарныя — «Белзьнешпрамсэрвіс», «Белспэцзьнештэхніка» і «Завод дакладнай электрамэханікі»; 13 перададзеных у кіраваньне [[ААТ]] — «Агат-сыстэмы кіраваньня», «[[Волатаўта]]», «Канструктарскае бюро Дысплэй» (Віцебск), «Канструктарскае бюро Радар», «Менскі завод колавых цягачоў», «Менскі НДІ радыёматэрыялаў», «Менскі навукова-дасьледчы прыборабудаўнічы інстытут», «НДІ ЭВМ», «[[Пеленг]]», «140-ы рамонтны завод» ([[Барысаў]]), «[[558 Авіяцыйны рамонтны завод|558-ы авіярамонтны завод]]» ([[Баранавічы]], Берасьцейская вобласьць) і «2566-ы завод по рамонце радыёэлектроннага ўзбраеньня» (Барысаў); 8 падведамасных — ААТ «Агат-сыстэм», ААТ «Алеўкурп», ТАА «БСЗТ - новыя тэхналёгіі», УП «Белтэх аптронікс», ЗАТ «[[Белтэхэкспарт]]», ААТ «Гомельскае канструктарскае бюро Прамень», [[ТАА]] «Досьледна-канструктарскае бюро тэхналёгіі будаўнічай вытворчасьці» («ДКБ ТБВ») і ААТ «Тэхніка сувязі» ([[Барань]], Аршанскі раён)<ref name="а"/>. У 2012 і 2015 гадах у Закон «Аб дзяржаўнай праграме ўзбраеньня і дзяржаўным абаронным заказе» ўнесьлі папраўкі, паводле якіх тэрмін дзяржпраграмы скарацілі да 5 гадоў, а ДВПК атрымаў паўнамоцтвы выступаць дзяржзаказчыкам і ўдакладняць дзяржпраграму ўзбраеньня праз штогадовы абаронны заказ. 13 красавіка 2015 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 164, якім надаў ДВПК паўнамоцтвы зацьвярджаць Авіяцыйныя правілы для засьведчаньня і дзяржаўнага ўліку досьледных летакоў. 9 сьнежня 2015 году Савет міністраў Беларусі ўхваліў Пастанову № 1023, якой унёс у Дзяржпраграму інавацыйнага разьвіцьця стварэньне яшчэ 3 вытворчасьцяў прадпрыемствамі ДВПК. «Менскаму заводу колавых цягачоў» вылучылі 560 млрд рублёў ($34,5 млн‬) на пашырэньне мадэльнага шэрагу адмысловых грузавікоў. «Заводу дакладнай электрамэханікі» — 159,8 млрд руб ($9,83 млн) на стварэньне спэцыяльнай тэхнікі «[[Палянэз (зброя)|Палянэз]]-ЗДЭМ» цягам 2013—2016 гадоў<ref>{{Навіна|аўтар=[[Андрэй Кабякоў]]|загаловак=Пастанова Савета міністраў Рэспублікі Беларусь ад 9 сьнежня 2015 г. № 1023 «Аб унясеньні зьмяненьняў у Пастанову Савет міністраў Рэспублікі Беларусь ад 26 траўня 2011 г. № 669»|спасылка=http://pravo.by/upload/docs/op/C21501023_1449867600.pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=12 сьнежня 2015|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. 20 ліпеня 2016 году А. Лукашэнка падпісаў Закон № 412-З «Аб зацьвярджэньні Ваеннай дактрыны Рэспублікі Беларусь», што зьмяшчала разьдзел 10 «Абаронная галіна гаспадаркі і вайскова-тэхнічная супраца». Закон прадугледжваў, што «падрыхтоўка абароннай галіны гаспадаркі ажыцьцяўляецца ў мэтах яе выніковага дзеяньня як высокатэхналягічнай шматпрофільнай галіны, здольнай задаволіць патрэбы вайсковай арганізацыі дзяржавы ў сучасных узорах [[Узбраеньне|узбраеньня]], вайсковай і адмысловай тэхнікі (УВАТ) і іншых матэрыяльных сродках»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Закон Рэспублікі Беларусь № 412-З «Аб зацьвярджэньні Ваеннай дактрыны Рэспублікі Беларусь» ад 20 ліпеня 2016 г.|спасылка=http://pravo.by/document/?guid=3871&p0=H11600412|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=20 ліпеня 2016|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. У справаздачы за 2012—2016 гады [[Стакгольмскі інстытут дасьледаваньня міжнароднага міру]] (СІДММ) разьмясьціў Беларусь на 18-м месцы сярод найбольшых дзяржаваў-экспартэраў зброі. 28 лютага 2017 году А. Лукашэнка падпісаў Указ № 49 «Аб дзяржаўным рэгуляваньні экспартнага кантролю», якім усклаў адпаведныя паўнамоцтвы на ДВПК. Указам таксама зацьвярджалася 5 Палажэньняў: 1) «Аб парадку наданьня юрыдычным асобам права на ажыцьцяўленьне зьнешнегандлёвай або пасярэдніцкай дзейнасьці ў дачыненьні адмысловых тавараў»; 2) «Аб парадку дзяржаўнага рэгуляваньня ўвозу адмысловых тавараў, вывазу аб'ектаў экспартнага кантролю, ажыцьцяўленьня пасярэдніцкай дзейнасьці ў дачыненьні аб'ектаў экспартнага кантролю»; 3) «Аб парадку правядзеньня ідэнтыфікацыі»; 4) «Аб парадку афармленьня абавязкаў па выкарыстаньні ўвезеных адмысловых тавараў»; 5) «Аб парадку арганізацыі дзяржаўнага кантролю за выкананьнем абавязкаў па выкарыстаньні ўвезеных адмысловых тавараў у заяўленых мэтах»<ref>{{Навіна|аўтар=А. Лукашэнка|загаловак=Указ прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь ад 28 лютага 2017 г. № 49 «Аб дзяржаўным рэгуляваньні экспартнага кантролю»|спасылка=http://pravo.by/upload/docs/op/P31700049_1489093200.pdf|выдавец=Нацыянальны прававы інтэрнэт-партал Рэспублікі Беларусь|мова=ru|дата публікацыі=10 сакавіка 2017|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. У 2017 годзе вытворчасьць прадпрыемстваў ДВПК Беларусі вырасла да $521,7 млн, выручка на супрацоўніка дасягнула $58 500. На 1 студзеня 2019 году ДВПК Беларусі дазволіў гандаль узбраеньнем 155 прадпрыемствам, зь 102 дазволіў прадаваць яго за мяжу. Дзейнічала звыш 50 двухбаковых пагадненьняў у галіне вайскова-тэхнічнай супрацы з больш як 40 дзяржавамі. Узбраеньні пастаўлялі ў 69 краінаў. Сярод 25 прадпрыемстваў ДВПК 10 былі навуковымі, на якіх распрацоўкай займаліся каля 5000 супрацоўкаў, зь іх каля 100 мелі навуковыя ступені доктара або [[Кандыдат навук|кандыдата навук]]<ref name="б">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аб камітэце|спасылка=https://vpk.gov.by/by/ab-pradpryemstve/|выдавец=Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2019|дата доступу=17 ліпеня 2019}}</ref>. У 2020 годзе вытворчасьць прадпрыемстваў ДВПК Беларусі дасягнула 1247,8 млн [[Беларускі рубель|рублёў]] (507,1 млн даляраў ЗША) пры [[Рэнтабэльнасьць|рэнтабэльнасьці]] продажаў 16,8 % і чыстым прыбытку 270,6 млн рублёў (110 млн $). Пры гэтым усе прадпрыемствы былі прыбытковымі, сярэднямесячны заробак вырас на 6,2 % да 1719,7 рублёў (698,86 $), а доля інавацыйных вырабаў склала 26,5 %<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Чысты прыбытак арганізацый Дзяржкамваенпрама ў 2020 годзе склаў Br270,6 млн|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/chysty-prybytak-arganizatsyj-dzjarzhkamvaenprama-u-2020-godze-sklau-br2706-mln-96233-2021/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=29 студзеня 2021|дата доступу=5 студзеня 2021}}</ref>. == Санкцыі == У 2022 годзе камітэт, яго старшыня Пантус і многія беларускія вайскова-прамысловыя прадпрыемствы трапілі ў [[сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў]] [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]<ref>{{Cite web|date=2022-02-24|title=U.S. Treasury Targets Belarusian Support for Russian Invasion of Ukraine|url=https://home.treasury.gov/news/press-releases/jy0607|url-status=live|archiveurl=|archivedate=|accessdate=2022-02-25|publisher=[[Міністэрства фінансаў ЗША]]|language=en}}</ref>, а таксама пад санкцыі [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]], [[Канада|Канады]], [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Японія|Японіі]], [[Аўстралія|Аўстраліі]], [[Украіна|Украіны]]<ref>[https://web.archive.org/web/20230413202003/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-company/170/ ]Державний військово-промисловий комітет Республіки Білорусь]</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20230409171354/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-person/172/ ПАНТУС Дмитро Олександрович]</ref>. Вышэйпералічаныя краіны, акрамя Японіі, унеслі ў санкцыйныя сьпісы і Вячаслава Расалая, намесьніка старшыні камітэту<ref>[https://web.archive.org/web/20230413202004/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-person/809/ РОССОЛАЙ В'ячеслав Євгенович]</ref>. Таксама камітэт (у чэрвені 2022 году), Пантус (у чэрвені 2023 году), Расалай ды першы намесьнік старшыні камітэту Алег Мішчанка<ref>{{Cite web |url=https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-person/28214/ |title=Олег Григорович МІЩЕНКО |deadlink=no }}</ref> (у сьнежні 2023 году) былі даданыя ў санкцыйныя сьпісы [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]] ды [[Швайцарыя|Швайцарыі]]. З 9 жніўня 2024 году Мішчанка знаходзіцца у санкцыйным спісе Канады<ref>[https://nv.ua/ukr/world/geopolitics/kolya-lukashenko-potrapiv-pid-novi-sankciji-kanadi-50441735.html Канада запровадила санкції проти наймолодшого сина Лукашенка Колі]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://vpk.gov.by/by/kantakty/|выдавец=Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь|дата публікацыі=2019|дата доступу=8 чэрвеня 2019}} ** [https://web.archive.org/web/20190608152807/https://vpk.gov.by/by/el_reception/obrashcheniya-grazhdan-i-yuridicheskikh-lits/forma-dlya-fizicheskikh-lits/ Электронныя звароты грамадзянаў] {{Накід:Беларусь}} {{Старшыні ДВПК Беларусі}} {{Выканаўчая ўлада Беларусі}} [[Катэгорыя:Дзяржаўныя камітэты Беларусі]] [[Катэгорыя:Першамайскі раён (Менск)]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 2004 годзе]] [[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў сьпісе СВГ]] [[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў Чорным сьпісе ЭЗ]] 298bb5nxr73sgtrepont94g56y9uwcb 0 112664 2622676 1815318 2025-07-01T06:55:02Z Prasalovich 2394 2622676 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Трусавічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Трусавічаў |Трансьлітараваная назва = Trusavičy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Янушкавіцкі сельсавет|Янушкавіцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 3 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |Паштовыя індэксы = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 15 |Шырата сэкундаў = 30.2 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 24 |Даўгата сэкундаў = 36.9 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Тру́савічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 260</ref> — [[вёска]] ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Уваходзіць у [[Янушкавіцкі сельсавет]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 357</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 3 чалавекі * 1999 год — 8 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Янушкавіцкі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Янушкавіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] 7rd3crodcflmhqbxpkivn6u4xr4oyqb 0 120100 2622581 2585527 2025-06-30T15:32:26Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622581 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Крыстафэр Лойд Смолінг''' ({{мова-en|Christopher Lloyd Smalling}}; {{Н}} 22 лістапада 1989 году, [[Лёндан]], [[Ангельшчына]]) — ангельскі футбаліст, які выступае за саудаўскі клюб «[[Аль-Файга Аль-Маджма|Аль-Файга]]» і былы гулец [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]] на пазыцыі абаронцы. Ягоны пераход у «Манчэстэр Юнайтэд» з «[[Фулгэм (футбольны клюб)|Фулгэму]]» адбыўся летам 2010 году. У складзе зборнай дэбютаваў у 2010 годзе. == Біяграфія == Крыс нарадзіўся ў [[Грынўіч]]ы, [[Лёндан]]. Ва ўзросьце 9 гадоў пачаў гуляць за футбольную каманду «Ўолерслэйд Бойс». == Нацыянальная зборная == 13 лістапада 2010 году Смолінг быў выкліканы ў першую [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборную Ангельшчыны]] на таварыскі матч супраць [[Зборная Францыі па футболе|зборнай Францыі]], які прайшоў 17 лістапада<ref>[http://www.thefa.com/England/News/match-centre/2010/EnglandvFrance/Previews/Squad-named Capello names squad]. TheFA.com</ref>. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Юнайтэд»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2011, 2013 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2016 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]]: 2017 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2010, 2011, 2013 * Пераможца [[Ліга Эўропы УЭФА|Лігі Эўропы]]: 2017 '''«Рома»''': * Пераможца [[Ліга канфэрэнцыяў УЭФА|Лігі канфэрэнцыяў]]: 2022 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.manutd.com/en/Players-And-Staff/First-Team/Chris-Smalling.aspx Профіль на сайце «Манчэстэр Юнайтэд»] * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Смолінг у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧС-2014 |Ангельшчына на ЧЭ-2016 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Смолінг, Крыс}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] 7dlo8it5advpgxkdj74pf0x0e50llhg 0 120824 2622618 2422219 2025-06-30T18:24:15Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622618 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Якуб Блашчыкоўскі''' ({{мова-pl|Jakub Błaszczykowski}}; {{Н}} 14 сьнежня 1985 году, [[Трускалясы]], [[Польшча]]) — колішні польскі футбаліст. Бараніў колеры [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]], гуляючы на пазыцыі паўабаронцы. Акрамя таго, Блашчыкоўскі часткова валодае «Віслай», якую сваімі намаганьнямі здолеў выцягнуць з банкруцтва. == Біяграфія == Якуб нарадзіўся 14 сьнежня 1985 году ў вёскі Трускалясы паблізу гораду Чанстахова. Калі Якубу было 8 гадоў, ён і ягоны старэйшы брат Давыд пачалі займацца футболам у мясцовай камандзе гораду [[Чанстахова]], у клюбе «[[Ракаў Чанстахова|Ракаў]]». Братам штодня даводзілася пераадольваць на цягніку 35 кілямэтраў у адзін бок, каб дабрацца да гораду Чанстахова, але й у роднай вёсцы братам атрымоўвалася пагуляць у футбол на газоне каля дома, але нават на пярэдадні калядаў юныя футбалісты «ганялі мяч» у бабулінай цяпліцы. Калі Якубу было 11 гадоў, у яго трагічна памерла маці, для Якуба гэта стала такім шокам, што ён перастаў наведваць футбольныя трэніроўкі й нават школу. Пасьля сьмерці маці, выхаваньнем Якуба занялася ягоная бабуля, Фэліцыя Бжэнчкова, якая стала для яго другой маці<ref>[https://web.archive.org/web/20120304045755/http://krakow.gazeta.pl/krakow/1,42699,3830928.html Narodziny gwiazdy «Białej Gwiazdy»]. krakow.gazeta.pl</ref>. == Нацыянальная зборная == Блашчыкоўскі дэбютаваў за [[Зборная Польшчы па футболе|зборную Польшчы]] 28 сакавіка 2006 году ў таварыскім матчы супраць [[зборная Саудаўскай Арабіі па футболе|Саудаўскай Арабіі]]. == Дасягненьні == '''«Вісла»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2005 '''«Барусія»''': * [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе|Чэмпіён Нямеччыны]]: 2011, 2012 * Уладальнік [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]]: 2012 * Уладальнік [[Супэркубак Нямеччыны па футболе|Супэркубка Нямеччыны]]: 2011 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.pzpn.pl/index.php/pol/Reprezentacje/Reprezentacje-meskie/Reprezentacja-A/Kadra?zawodnik=3786 Старонка на сайце нацыянальнай каманды Польшчы]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.fussballdaten.de/spieler/blaszczykowskijakub/ Якуб Блашчыкоўскі] на transfermarkt.de {{Навігацыйная група |назоў = Блашчыкоўскі ў складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2012 |Польшча на ЧЭ-2016 |Польшча на ЧС-2018 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Блашчыкоўскі, Якуб}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 0hfy2ha4nigz3ggck3yb4oyg226p5o6 0 122019 2622610 2323578 2025-06-30T18:02:14Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622610 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Людаві́к Абранья́к''' ({{мова-fr|Ludovic Obraniak}}; {{Н}} 10 лістапада 1984 году, [[Лянжвіль-ле-Мэц]], [[Францыя]]) — былы [[Польшча|польскі]] футбаліст [[Францыя|францускага]] паходжаньня, паўабаронца. Атрымаў права выступленьня за [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальную зборную Польшчу]] праз свайго дзеда, які захаваў польскае грамадзянства. == Дасягненьні == '''«Ліль»''': * [[Чэмпіянат Францыі па футболе|Чэмпіён Францыі]]: 2011 * Уладальнік [[Кубак Францыі па футболе|Кубка Францыі]]: 2011 '''«Бардо»''': * Уладальнік [[Кубак Францыі па футболе|Кубка Францыі]]: 2013 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.pzpn.pl/index.php/pol/Reprezentacje/Reprezentacja-A/Kadra?oid=4752 Профіль на сайце зборнай Польшчы]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [https://web.archive.org/web/20110810163445/http://www.losc.fr/equipes-losc/joueur/ludovic-obraniak Профіль на сайце «Лілю»] * [http://www.national-football-teams.com/v2/player.php?id=34896 Профіль] на National Football Teams {{Польшча на ЧЭ-2012}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Абраньяк, Людавік}} [[Катэгорыя:Францускія футбалісты]] [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] jsh76djlgij7mm80umykyby63oidd9i 0 125539 2622672 1831658 2025-07-01T06:31:09Z Prasalovich 2394 2622672 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Скарынічы}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Скарынічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Скарынічаў |Трансьлітараваная назва = Skaryničy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Сеніцкі сельсавет|Сеніцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 334 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223056 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 48 |Шырата сэкундаў = 30 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 29 |Даўгата сэкундаў = 32 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Скары́нічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 319</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|9033}}. Уваходзіць у [[Сеніцкі сельсавет]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 348</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 334 чалавекі * 1999 год — 278 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Сеніцкі сельсавет}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Сеніцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] geuyqodvbns4drbucnh17t6krymbj0l 0 125806 2622589 1827844 2025-06-30T16:43:51Z Prasalovich 2394 2622589 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Еськавічы}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Еськавічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Еськавічаў |Трансьлітараваная назва = Jeśkavičy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Крупіцкі сельсавет|Крупіцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 31 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223014 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 39 |Шырата сэкундаў = 14 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 36 |Даўгата сэкундаў = 55 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Е́ськавічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 307</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|9045}}. Еськавічы ўваходзіць у склад [[Крупіцкі сельсавет|Крупіцкага сельсавету]]. Недалёка ад вёскі працякае рака [[Грэбенка]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска Еськаўцы ў складзе маёнтку [[Грэбень (Менская вобласьць)|Грэбень]] у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 116зв.</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 31 чалавек * 1999 год — 37 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Крупіцкі сельсавет}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] [[Катэгорыя:Крупіцкі сельсавет]] nx47sn6i5um687tvivx8lgajgihjax1 0 125938 2622595 1826544 2025-06-30T17:01:13Z Prasalovich 2394 2622595 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Вялікае Сяло}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Вялікае Сяло |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Вялікага Сяла |Трансьлітараваная назва = Vialikaje Sialo |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 55 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223024 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 56 |Шырата сэкундаў = 10 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 3 |Даўгата сэкундаў = 35 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Вялі́кае Сяло́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 302</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|8937}}. Вялікае Сяло ўваходзіць у склад [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Паморшчына (Ракаўскі сельсавет)|Паморшчына]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 120</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 55 чалавек * 1999 год — 66 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гаранскі сельсавет (Менскі раён)}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Гаранскі сельсавет (Менскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] s30m930mdfgrvs617dfxtf89oaf92y1 0 125978 2622647 2351159 2025-06-30T20:07:43Z Prasalovich 2394 2622647 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Траскоўшчына}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Траскоўшчына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Траскоўшчыны |Трансьлітараваная назва = Traskoŭščyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 18 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223024 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 54 |Шырата сэкундаў = 7 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 4 |Даўгата сэкундаў = 44 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Траско́ўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 304</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|8936}}. Траскоўшчына ўваходзіць у склад [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскага сельсавету]]. Вёска месьціцца на беразе ракі [[Іслач]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1706 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 845</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 18 чалавек * 1999 год — 24 чалавекі == Асобы == * [[Фама Варанецкі]] (1938-2022) - беларускі актор, пэдагог. Заслужаны артыст Беларусі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гаранскі сельсавет (Менскі раён)}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Гаранскі сельсавет (Менскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] dmnzph7jfg1q2z9pf0jwtkhs3o4jbgx 0 126062 2622646 2233414 2025-06-30T20:06:41Z Prasalovich 2394 2622646 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Іслач (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Іслач |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Іслачы |Трансьлітараваная назва = Islač |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 19 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223024 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 53 |Шырата сэкундаў = 51 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 5 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''І́слач'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 303</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|8935}}. Іслач уваходзіць у склад [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскага сельсавету]]. Празь вёску працякае рака [[Іслач]]. Вёску акаляе краявідны заказьнік «[[Траскоўшчына (заказьнік)|Траскоўшчына]]». == Гісторыя == Згадваецца ў 1706 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 845</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 19 чалавек * 1999 год — 42 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гаранскі сельсавет (Менскі раён)}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Гаранскі сельсавет (Менскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] 8r4gqp9mlxy88pt5xibzbw42qiaxzn1 0 126110 2622648 1826613 2025-06-30T20:10:45Z Prasalovich 2394 2622648 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Маляўкі}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Маляўкі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Маляўкаў |Трансьлітараваная назва = Maliaŭki |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 22 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223024 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 54 |Шырата сэкундаў = 45 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 2 |Даўгата сэкундаў = 55 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Маля́ўкі'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 303</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|8937}}. Маляўкі ўваходзяць у склад [[Гаранскі сельсавет (Менскі раён)|Гаранскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1706 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Іслач (вёска)|Іслач]]-[[Траскоўшчына (вёска)|Траскоўшчына]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 845</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 22 чалавекі * 1999 год — 31 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гаранскі сельсавет (Менскі раён)}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Гаранскі сельсавет (Менскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] quxi0ci8yvu6hcxbwly11jlnwq84v28 0 126124 2622649 1832012 2025-06-30T20:18:39Z Prasalovich 2394 2622649 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Хацежына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Хацежына |Трансьлітараваная назва = Chaciežyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Хацежынскі сельсавет|Хацежынскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 1019 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223039 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 54 |Шырата сэкундаў = 40 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 18 |Даўгата сэкундаў = 0 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Хаце́жына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 312</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на шашы {{таблічка-by|M|7}}. Хацежына ўваходзіць у склад і зьяўляецца цэнтрам [[Хацежынскі сельсавет|Хацежынскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1706 годзе як вёска Хацежын у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 880</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 1019 чалавек * 1999 год — 922 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Хацежынскі сельсавет}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] [[Катэгорыя:Хацежынскі сельсавет]] 7jn8qlzd07bqoykzosr2u8ylyxoajco 0 126366 2622678 2568318 2025-07-01T07:07:14Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622678 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Камсамолец}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Відагошч |Лацінка = Vidahošč |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Відагошчу |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Юзуфоўскі сельсавет|Юзуфоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 349 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223044 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 4 |Шырата сэкундаў = 53 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 34 |Даўгата сэкундаў = 10 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Відагошч''' (з 1930-х гадоў — ''Камсамо́лец''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 313.</ref>{{Заўвага|Зьнішчэньне традыцыйнай гістарычнай тапаніміі — адзін з захадаў [[Русіфікацыя Беларусі|палітыкі гвалтоўнай русіфікацыі і дэнацыяналізацыі Беларусі]] ([[расейцы|расейскага]] [[этнацыд|этнацыду]] [[беларусы|беларусаў]])}}) — [[вёска]] ў [[Беларусь|Беларусі]], на беразе [[вадасховішча]] [[Вяча (вадасховішча)|Вячы]]. Уваходзіць у склад [[Юзуфоўскі сельсавет|Юзуфоўскага сельсавету]] [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Знаходзіцца на шашы {{таблічка-by|P|58}}. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска Відагошча ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 368</ref>. 28 траўня 2013 году Відагошч перадалі з [[Папярнянскі сельсавет|Папярнянскага сельсавету]] ў [[Юзуфоўскі сельсавет|Юзуфоўскі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 1999 год — 353 чалавекі * 2010 год — 349 чалавек == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Юзуфоўскі сельсавет}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Юзуфоўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] ssnbpiul1dw5bb9m4m2vgncwigvv3ta 0 126689 2622616 2291305 2025-06-30T18:18:13Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622616 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Сэбастыян Бёніш''' ({{мова-de|Sebastian Boenisch}}, {{мова-pl|Sebastian Boenisch}}; {{Н}} 1 лютага 1987 году, [[Глівіцы]], [[Польшча]]) — былы польскі футбаліст. У 2010—2013 гадох выступаў за [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальную зборную Польшчы]]. Па большой частцы гуляе на левым флянзе абароны. == Біяграфія == Прафэсійны дэбют Сэбастыяна адбыўся ў камандзе «[[Шальке-04 Гельзэнкірхэн|Шальке-04]]» 11 лютага 2006 году, калі ён выйшаў на замену на 84 хвіліне ў пераможнай гульні зь лікам 7:4 супраць левэркузэнскага «[[Баер Левэркузэн|Баеру]]». Акрамя гэтага матчу ў тым сэзоне Бёніш згуляў толькі ў у пераможным матчы зь лікам 2:1 [[Кубак УЭФА|Кубка УЭФА]] супраць «[[Эспанёл Барсэлёна|Эспанёлу]]». У 2007 годзе Бёніш перайшоў у склад брэмэнскага «[[Вэрдэр Брэмэн|Вэрдэру]]». == Нацыянальная зборная == Гуляў за моладзевую зборную Нямеччыны. У жніўні 2010 году прыняў рашэньне выступаць за [[Зборная Польшчы па футболе|зборную Польшчы]] й трапіў у заяўку на матч супраць [[Зборная Ўкраіны па футболе|зборнай Украіны]]<ref>[https://web.archive.org/web/20100823044426/http://football.ua/euro2012/news/104479.html Поляки огласили состав на Украину]. football.ua</ref>. == Дасягненьні == '''«Вэрдэр»''': * Уладальнік [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]]: 2009 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.werder.de/english/team/spieler/boenisch.php Профіль на афіцыйным сайце «Вэрдэру»]{{Недаступная спасылка|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * [http://www.fussballdaten.de/spieler/boenischsebastian/ Профіль] на fussballdaten.de {{Польшча на ЧЭ-2012}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бёніш, Сэбастыян}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] afz7h8h06t96v7x99avykyfi4b4n1o7 0 127756 2622645 1828146 2025-06-30T20:00:38Z Prasalovich 2394 2622645 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Ломшына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Ломшына |Трансьлітараваная назва = Lomšyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Менскі раён|Менскі]] |Сельсавет = [[Лашанскі сельсавет (Менскі раён)|Лашанскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 25 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 223038 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 6 |Шырата сэкундаў = 2 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 18 |Даўгата сэкундаў = 52 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Ло́мшына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 308</ref> — [[вёска]] ў [[Менскі раён|Менскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]], на дарозе {{таблічка-by|Н|8948}}. Ломшына ўваходзіць у склад [[Лашанскі сельсавет (Менскі раён)|Лашанскага сельсавету]]. Каля вёскі працякае рака [[Гуйка]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1705 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 775</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 25 чалавек * 1999 год — 41 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Лашанскі сельсавет (Менскі раён)}} {{Менскі раён}} [[Катэгорыя:Лашанскі сельсавет (Менскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Менскага раёну]] kq54rjajg0wtzcmqm259e0gr93icso9 0 128045 2622657 2251525 2025-06-30T21:52:38Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622657 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ма́рцін Ры́шард Васіле́ўскі''' ({{мова-pl|Marcin Ryszard Wasilewski}}; {{Н}} 9 чэрвеня 1980 году, [[Кракаў]], [[Польшча]]) — былы [[Польшча|польскі]] футбаліст, абаронца. Падчас гульнявой кар’еры прыцягваўся да матчаў нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == Васілеўскі пачынаў сваю кар’еру ў польскіх клюбах «[[Гутнік Кракаў|Гутнік]]», «[[Сьлёнск Уроцлаў|Сьлёнск]]» і плоцкай «[[Вісла Плоцк|Вісьле]]». У [[2005]] годзе перайшоў у «[[Аміка Ўронка|Аміку]]», а пасьля зьліцьця гэтай каманды зь «[[Лех Познань|Лехам]]» стаў выступаць за гэты клюб. У студзені [[2007]] году ён перайшоў у бэльгійскі «[[Андэрлехт Брусэль|Андэрлехт]]». Зьяўляючыся абаронцам, Васілеўскі любіць падлучацца да нападаў і нямала для абаронцы забівае, у асноўным пасьля навесаў пры штрафных і кутніх. [[30 жніўня]] [[2009]] году Васілеўскі атрымаў адкрыты пералом нагі ў матчы [[Чэмпіянат Бэльгіі па футболе|чэмпіянату Бэльгіі]] супраць «[[Стандард Льеж|Стандарду]]», сутыкнуўшыся ў барацьбе за мяч з паўабаронцам [[Аксэль Вітсэль|Аксэлем Вітсэлем]]. У Васілеўскага былі зафіксаваныя пераломы вялікай і малой галёначнай косткі. Вітсэль быў імгненна выдалены з поля й дыскваліфікаваны на восем матчаў<ref>[http://www.skysports.com/story/0,19528,12003_5531058,00.html Witsel handed lengthy ban]. Skysports.com</ref>. У наступны раз Васілеўскі змог выйсьці на поле толькі [[8 траўня]] [[2010]] году<ref>[http://www.uefa.com/memberassociations/association=bel/news/newsid=1486624.html Wasilewski grateful for Anderlecht return]. uefa.com</ref>. Па стане на [[14 верасьня]] [[2013]] году Марцін, як паведамлялася, знаходзіўся на праглядзе ў ангельскім клюбе «[[Лэстэр Сіці]]»<ref>[http://www.ekstraklasareview.wordpress.com/2013/09/14/Wasilewski-on-trial-at-Leicester-city/ Wasilewski on trial at Leicester City]. EKSTRAKLASAreview.co.uk</ref>. [[17 верасьня]] Васілеўскі падпісаў кантракт зь «лісамі» працягласьцю на адзін год<ref>[http://www.lcfc.com/news/article/170913-foxes-complete-wasilewski-signing-1059927.aspx Foxes complete Wasilewski signing]. www.LCFC.com.</ref>. == Дасягненьні == '''«Андэрлехт»''': * [[Чэмпіянат Бэльгіі па футболе|Чэмпіён Бэльгіі]]: 2010, 2012, 2013 * Уладальнік [[Кубак Бэльгіі па футболе|Кубка Бэльгіі]]: 2008 * Уладальнік [[Супэркубак Бэльгіі па футболе|Супэркубка Бэльгіі]]: 2007, 2010 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.90minut.pl/kariera.php?id=2307 Профіль] на сайце 90minut.pl {{Навігацыйная група |назоў = Васілеўскі ў складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|чэмпіянатах Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2008 |Польшча на ЧЭ-2012 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Васілеўскі, Марцін}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 3izj79x0fmiu5i7phs4uktk4s90iaov 0 128262 2622703 2183707 2025-07-01T08:44:40Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622703 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Дарыюш Дудка''' ({{мова-pl|Dariusz Dudka}}; {{Н}} 9 сьнежня 1983 году, [[Костшын-над-Одрай]], [[Польшча]]) — былы [[Польшча|польскі]] футбаліст, абаронца [[зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Пачаў займацца футболам у родным горадзе. У 1999 годзе перайшоў у клюб «[[Аміка Ўронка|Аміка]]», дэбютаваў у [[Польская экстракляса|Экстраклясе]] 15 красавіка 2000 году ў матчы супраць «[[Рух Рудзенкаў|Руху]]» ([[Рудзенкаў]]). Правёў шэсьць гадоў у клюбе й быў прададзены ў польскі клюб «[[Вісла Кракаў|Вісла]]» ([[Кракаў]]). У [[Чэмпіянат Польшы па футболе 2007—2008 гадоў|сэзоне 2007—2008 гадоў]] перамог у [[чэмпіянат Польшчы па футболе|чэмпіянаце Польшчы]] разам зь «Віслай». 26 чэрвеня 2008 году ён быў прададзены ў францускі клюб «[[Асэр (футбольны клюб)|Асэр]]» за 2,225 млн [[фунт стэрлінгаў|фунтаў стэрлінгаў]]<ref>[http://football.ua/france/news/41169.html Дудка переходит в Осер]. football.ua</ref>. У 2012 годзе вольным агентам перашоў у склад гішпанскага клюбу «[[Левантэ Валенсія|Левантэ]]». Пасьля прагляду Дудка падпісаў двухмесячны кантракт з ангельскім клюбам «[[Бірмінггэм Сіці]]» 31 кастрычніка 2013 году<ref>[https://web.archive.org/web/20131106054207/http://www.bcfc.com/news/article/20131031-blues-bring-in-top-pole-1145785.aspx Blues bring in top Pole]. Birmingham City F.C.</ref>. Пасьля зьяўляеньня толькі ў 2 матчах і сканчэньня кантракту гулец зьехаў у Польшчу, дзе заключыў пагадненьні з клюбам «[[Вісла Кракаў|Вісла]]» (Кракаў). === Міжнародная === У [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] дэбютаваў 7 лістапада ў матчы супраць [[зборная ЗША па футболе|зборнай ЗША]], які скончыўся зь лікам 1:1. Дарыюш зьяўляецца ўдзельнікам [[чэмпіянат сьвету па футболе 2006 году|чэмпіянату сьвету 2006 году]], [[Чэмпіянат Эўропы па футболе 2008 году|чэмпіянату Эўропы 2008]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе 2012 году|2012]] гадоў. Пасьля таварыскай сустрэчы супраць [[Зборная Ўкраіны па футболе|зборнай Украіны]] (0:1), разам з [[Артур Боруц|Артурам Боруцам]] і [[Радаслаў Маеўскі|Радаславам Маеўскім]] быў выдвараны з зборнай за парушэньне рэжыму<ref>[http://soccernews.ru/news/23466/ Трое игроков сборной Польши выдворены из команды]. soccernews.ru</ref>. == Дасягненьні == '''«Аміка»''': * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2000 '''«Вісла»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2008 '''«Лех»''': * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2015, 2016 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20090508053511/http://pzpn.pl/a_kadra.php?oid=57907 Профіль] на сайце pzpn.pl * [http://www.90minut.pl/kariera.php?id=393 Профіль] на сайце 90minut.pl * [http://transfermarkt.co.uk/en/spieler/24502/dudka-dariusz/profil.html Профіль]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на сайце transfermarkt.co.uk * [http://www.sports.ru/tags/4790866.html Профіль] на сайце sports.ru {{Навігацыйная група |назоў = Дудка ў складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧС-2006 |Польшча на ЧЭ-2008 |Польшча на ЧЭ-2012 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Дудка, Дарыюш}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 4ac6nprqv8xtqk61xh4otkj7maloazm 0 132833 2622591 2313918 2025-06-30T16:46:18Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622591 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Пагуляйка |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Пагуляйкі |Трансьлітараваная назва = Pahuliajka |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Пухавіцкі раён|Пухавіцкі]] |Сельсавет = [[Пярэжырскі сельсавет|Пярэжырскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 26 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222851 |СААТА = |Выява = Погуляйка,_ул._Тенистая.jpg |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 39 |Шырата сэкундаў = 33 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 38 |Даўгата сэкундаў = 52 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Пагуля́йка'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 390</ref> — [[вёска]] ў [[Пухавіцкі раён|Пухавіцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Пагуляйка ўваходзіць у склад [[Пярэжырскі сельсавет|Пярэжырскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Грэбень (Менская вобласьць)|Грэбень]] у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 116зв.</ref>. Да 28 траўня 2013 году ўваходзіла ў склад [[Вузьлянскі сельсавет|Вузьлянскага сельсавету]]. Пасьля скасаваньня Вузьлянскага сельсавету ўключаная ў Пярэжырскі сельсавет<ref>[https://web.archive.org/web/20131211214923/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 Рашэньне Менскага абласнога савету дэпутатаў ад 28 траўня 2013]{{ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 26 чалавек * 1999 год — 44 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Пярэжырскі сельсавет}} {{Пухавіцкі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Пухавіцкага раёну]] [[Катэгорыя:Пярэжырскі сельсавет]] m5rhkiwfha5c58442oca857frn7wotu 0 134301 2622566 2550563 2025-06-30T13:42:35Z Spokiyny 90749 2622566 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Украіна |Назва = Пярэчын |Назва ў родным склоне = Пярэчына |Назва ўкраінскай мовай = Перечин |Вобласьць = [[Закарпацкая вобласьць|Закарпацкая]] |Раён = [[Пярэчынскі раён|Пярэчынскі]] }} '''Пярэчын''' ({{мова-uk|Перечин}}) — [[горад|места]] ў [[Закарпацкая вобласьць|Закарпацкай вобласьці]] [[Украіна|Ўкраіны]]. Насельніцтва 8 тыс. чал. == Гісторыя == * [[1399]]: першыя згадкі ў гістарычных крыніцах. * [[2004]]: атрымаў статус места. == Насельніцтва == === Колькасьць === {| border="0" cellspacing="2" cellpadding="5" style="border:1px solid #AAAAAA;" |-bgcolor="#AAAAAA;" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Насельніцтва <small>(чал.)</small> |-bgcolor="#EEEEEE" ! 1959 !! 1970 !! 1979 !! 1989 !! 2001 !! 2019 |- bgcolor="#FFFFFF" | align=center| 3923 | align=center| 5481 | align=center| 6458 | align=center| 7200 | align=center| 7083 | align=center| 6683 |} === Мова === {| border="0" cellspacing="2" cellpadding="5" style="border:1px solid #AAAAAA;" |-bgcolor="#AAAAFF" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Насельніцтва па роднай мове <small>(2001)</small> |-bgcolor="#eeeeff" ! украінская&nbsp;мова !! расейская !! цыганская |- bgcolor="#f7f9ff" | align=center|94,64% | align=center|3,40% | align=center|0,61% |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://pop-stat.mashke.org/ukraine-cities.htm Cities & towns of Ukraine]{{ref-uk}} * [https://web.archive.org/web/20140731182036/http://database.ukrcensus.gov.ua/Mult/Database/Census/databasetree_uk.asp Банк даних Державної служби статистики України]{{ref-uk}} {{Закарпацкая вобласьць}} [[Катэгорыя:Гарады Ўкраіны]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Закарпацкай вобласьці]] lkykpk6ykea52gwaoh0w7j3b9jhx2ye 0 135370 2622656 2535019 2025-06-30T21:50:58Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622656 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Павал Вайцяхоўскі''' ({{мова-pl|Paweł Wojciechowski}}; {{Н}} 24 красавіка 1990 году, [[Уроцлаў]], [[Польшча]]) — [[Польшча|польскі]] футбаліст, нападнік. Часьцяком гуляе на пазыцыі крайняга паўабаронцы, мае выдатныя хуткасныя паказчыкі<ref>[https://web.archive.org/web/20120828001121/http://goals.by/football/news/145306 Сергей Рожок: «Войцеховски изъясняется на ломаном русском, но все понимают»]. Goals.by</ref>. == Кар’ера == === «Гээрэнвээн» === У 17 гадоў дэбютаваў у асноўным складзе нідэрляндзкага клюбу «[[Гээрэнвээн (футбольны клюб)|Гээрэнвээн]]» у матчы супраць [[АЗ Алькмаар|АЗ]]. За свой першы сэзон згуляў 9 матчаў, у якіх забіў 2 галы. За два сэзоны Павал ня здолеў стаць гульцом асноўнага складу клюбу. === «Вілем II» === Пасьля [[Чэмпіянат Нідэрляндаў па футболе 2009—2010 гадоў|сэзону 2009—2010 гадоў]] перайшоў у менш моцны клюб «[[Вілем II Тыльбург|Вілем II]]» за больш істотнай гульнявой практыкай, пасьля першых некалькіх праведзеных матчаў Вайцяхоўскі вылецеў амаль на год з-за траўмы разрыву крыжападобных зьвязкаў<ref>[http://www.footballtop.ru/players/pavel-voycehovski Павел Войцеховски]. Footballtop.ru</ref>. Пасьля вяртаньня працягваў выступаць за клюб. Пасьля сканчэньня кантракту зь нідэрляндзкім клюбам знаходзіўся на праглядзе ў польскіх клюбах «[[Лехія Гданьск|Лехія]]» й «[[Краковія Кракаў|Краковія]]», аднак у абодвух выпадках гульцу не спадабаліся іхныя ўмовы. === «Менск» === У жніўні 2012 году перабраўся ў футбольны клюб «[[Менск (футбольны клюб)|Менск]]», дэбютаваўшы ў матчы супраць бабруйскай «[[Белшына Бабруйск|Белшыны]]»<ref>[http://www.pressball.by/articles/others/digest/78597 Новобранец «Минска» Павел Войцеховски: команда еще не потеряла шансы на четвертое место]. «[[Прессбол]]»</ref>. У менскім клюбе адразу стаў сталым гульцом асноўнага складу, і, правёўшы ўсяго толькі дванаццаць матчаў у [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|чэмпіянаце Беларусі]], стаўся адным з найлепшых легіянэраў нацыянальнага спаборніцтва<ref>[http://www.football.by/news/40120.html Лучшие легионеры 2012 года: Коломыц, Войцеховски, Фигередо]. Football.by</ref>. 30 сакавіка 2013 году ў матчы першага туру супраць клюбу «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]» ужо на 8 хвіліне атрымаў цяжкую траўму ў проціборстве з [[Анры Хагуш]]ам<ref>[http://goals.by/football/news/175786 Павел Войцеховски: «Молюсь, чтобы все было в порядке с крестообразными»]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. Паводле абсьледваньня выявілася, што былі пашкоджаны пярэднія крыжападобныя зьвязкі, а таксама частковае пашкоджаньне [[сярпок сустаўны|сярпка сустаўнога]]<ref>[https://web.archive.org/web/20130403113955/http://goals.by/football/news/176100 Павел Войцеховски: Войцеховски выбыл как минимум до конца апреля]</ref>. Паводле першапачатковага прагнозу польскі легіянэр з такім пашкоджаньнем выбыў на месяц, аднак [[траўма]] аказалася больш сур’ёзнай таму Павал был вымушаны прапусьціць увесь сэзон. === «Завіша» === 8 студзеня 2014 году стаў гульцом быдгаскай «[[Завіша Быдгашч|Завішы]]»<ref>[http://www.90minut.pl/news/226/news2266088-Pawel-Wojciechowski-pilkarzem-Zawiszy.html Paweł Wojciechowski piłkarzem Zawiszy] {{ref-pl}}</ref>. Правёў за «Завішу» 6 гульняў і ў жніўні 2014 году перайшоў у салігорскі «[[Шахцёр Салігорск|Шахцёр]]»<ref>[http://www.football.by/news/60609.html Солигорский «Шахтер» заявил Войцеховски и Миколюнаса]{{Ref-ru}}</ref>. У красавіку 2015 году пакінуў «Шахцёр» па ўзаемнай згодзе бакоў<ref>[http://www.football.by/news/68531.html Павел Войцеховски покинул «Шахтер»]{{Ref-ru}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20131123150434/http://www.fcminsk.by/osnovnyie-komandyi/komanda-2013-goda-vyisshaya-liga/napadayushhie/pavel-vojczexovski.html Профіль на афіцыйным сайце ФК «Менск»]{{Ref-ru}} * [http://www.transfermarkt.de/en/pawel-wojciechowski/profil/spieler_70878.html Профіль на сайце transfermarkt.de]{{Ref-en}} * [http://www.pressball.by/footballstat/pavel_voicehovski/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Вайцяхоўскі, Павал}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] tjfotsdfrmcfjyeb1k6z1a2bpwvoaml 0 137554 2622677 2578294 2025-07-01T07:04:30Z Prasalovich 2394 2622677 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Сурынты |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Сурынтаў |Трансьлітараваная назва = Surynty |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскі]] |Сельсавет = [[Красьненскі сельсавет (Маладэчанскі раён)|Красьненскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 25 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222331 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 14 |Шырата сэкундаў = 46 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 1 |Даўгата сэкундаў = 30 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Суры́нты'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 284</ref> — [[вёска]] ў [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Сурынты ўваходзяць у склад [[Красьненскі сельсавет (Маладэчанскі раён)|Красьненскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 366</ref>. З 1793 году пасьля другога падзелу Рэчы Паспалітай Сурынты, як і ўся Вялейшчына, уваходзіла ў склад Расейскай імпэрыі, быў утвораны Вялейскі павет у складзе спачатку Менскай губэрні, а з 1843 году — Віленскай губэрні. Уваходзіла ў склад Вялейскага павету Расейскай імпэрыі. У міжваенны час знаходзілася ў складзе Вялейскага павету Віленскага ваяводзтва Польскай Рэспублікі, у гміне [[Краснае (гміна)|Краснае]]<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6.</ref><ref>https://web.archive.org/web/20220427214757/https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf</ref><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3950665</ref><ref>Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', «Dzieje Najnowsze», Rocznik L — 2018 (2), 2018, s. 95-100.</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 25 чалавек * 1999 год — 40 чалавек * 1931 год — 168 чалавек<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 28.</ref> * 1921 год — 147 чалавек<ref>Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 84.</ref> * 1866 год — 32 чалавекі<ref>http://dir.icm.edu.pl/pl/Slownik_geograficzny/Tom_XI/600</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * {{SgKP|XI|600|Surynty, wieś, powiat wilejski, gmina Krasnesioło}} {{Красьненскі сельсавет (Маладэчанскі раён)}} {{Маладэчанскі раён}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Маладэчанскага раёну]] [[Катэгорыя:Красьненскі сельсавет (Маладэчанскі раён)]] 6lbnv2lfm5yf3kf05bhraexlb0z2gr1 0 138418 2622680 2015257 2025-07-01T07:19:12Z Prasalovich 2394 2622680 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Бортнікі}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Бортнікі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Бортнікаў |Трансьлітараваная назва = Bortniki |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскі]] |Сельсавет = [[Алёхнавіцкі сельсавет|Алёхнавіцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 23 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 222324 |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 4 |Шырата сэкундаў = 42 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 5 |Даўгата сэкундаў = 55 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Бо́ртнікі'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 278</ref> — [[вёска]] ў [[Маладэчанскі раён|Маладэчанскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Бортнікі ўваходзяць у склад [[Алёхнавіцкі сельсавет|Алёхнавіцкага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў складзе маёнтка [[Дубрава (Маладэчанскі раён)|Дубрава]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 382</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 23 чалавекі * 1999 год — 52 чалавекі == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Алёхнавіцкі сельсавет}} {{Маладэчанскі раён}} [[Катэгорыя:Алёхнавіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Маладэчанскага раёну]] hqupl0s597wg8qz54zlu6qzlqv47r96 0 139913 2622653 2605866 2025-06-30T21:03:58Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2622653 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Мікі́та Іва́навіч Ко́рзун''' ([[Лацінка|лац.]] ''Mikita Ivanavič Korzun''; {{Н}} 6 сакавіка 1995 году) — беларускі футбаліст, паўабаронца казаскага клюбу «[[Актабе (футбольны клюб)|Актабе]]» і [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальнай зборнай Беларусі]]. == Кар’ера == === Клюбная === Выхаванец менскай акадэміі «Дынама», у структуры якога пачаў гуляць з 2011 году. У асноўнай камандзе дэбютаваў 26 верасьня 2012 году ў матчы 1/8 Кубка Беларусі супраць пінскай «[[Хваля Пінск|Хвалі]]», калі правёў на полі ўсе 90 хвілінаў. Дэбют у чэмпіянаце адбыўся 17 лістапада 2012 году ў матчы супраць «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]», калі Мікіта ўжо ў кампенсаваны час замяніў [[Станіслаў Драгун|Станіслава Драгуна]]. У сэзоне 2013 году пачаў трывала зьяўляцца ў асноўным складзе дынамаўцаў, пры гэтым нярэдка выходзіў у стартавым складзе. Паводле вынікаў сэзону 2013 году быў прызнаны найлепшым у намінацыі «Футбольная надзея Беларусі»<ref>{{cite web|date = 2013-12-10|url = https://football.by/news/52060 |title = Никита Корзун признан лучшим в номинации "Футбольная надежда Беларуси" |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. [[Файл:Nikita Korzun.jpg|значак|зьлева|Корзун у кашулі менскага «[[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама]]».]] Сэзон 2014 году распачынаў у першай адзінаццатцы «Дынама», але ў красавіку 2014 году атрымаў траўму, празь якую прапусьціў амаль увесь сэзон. Вярнуўся на поле ў кастрычніку 2014 году, але неўзабаве атрымаў паўторную траўму і ўжо не зьяўляўся ў складзе да канца чэмпіянату. Сэзон 2015 году распачаў на лаўцы запасных, але хутка замацаваўся ў стартавым складзе менчукоў на пазыцыі апорнага паўабаронцы, стаў адным з асноўных гульцоў каманды. У лістападзе 2015 году цікавасьць да Корзуна стаў праяўляць данецкі «[[Шахтар Данецк|Шахтар]]»<ref>{{cite web|date = 2015-11-11|url = https://football.by/news/77934 |title = Донецкий "Шахтер" готов заключить контракт с Никитой Корзуном без просмотра |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. Пазьней Мікіта быў запрошаны ў іншы ўкраінскі клюб — кіеўскае «[[Дынама Кіеў|Дынама]]». 1 лютага 2016 году было афіцыйна абвешчана аб падпісаньні кантракту<ref>{{cite web|date = 2016-02-01|url = https://football.by/news/81006 |title = Киевское "Динамо" объявило о подписании контракта с Никитой Корзуном |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. У сэзоне 2015—2016 гадоў выйшаў на поле толькі ў апошнім матчы сэзону, а ў другой палове 2016 году пачаў часьцей зьяўляцца ў складзе. У пачатку 2017 году зноў страціў месца ў аснове, выступаў за моладзевы склад. У першай палове сэзону 2017—2018 гадоў зноў стаў трапляць у склад, аднак у 2018 годзе перастаў зьяўляцца на полі. Па заканчэньні сэзону «Дынама» выставіла Корзуна на трансфэр, і ў ліпені 2018 году паўабаронца на правах арэнды вярнуўся ў менскае «Дынама»<ref>{{cite web|date = 2018-07-24|url = https://football.by/news/115906 |title = Минское "Динамо" арендовало Никиту Корзуна |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. Замацаваўся ў пачатковым складзе каманды, зь лістапада 2018 году не гуляў праз траўмы. Па заканчэньні сэзону ў сьнежні 2018 году вярнуўся ў Кіеў, аднак у студзені 2019 году ня трапіў у склад каманды на замежны збор і неўзабаве быў аддадзены ў арэнду саудаўскаму клюбу «[[Аль-Фатэг Аль-Мубараз|Аль-Фатэг]]»<ref>{{cite web|date = 2019-01-24|url = https://football.by/news/122535 |title = Никита Корзун стал игроком клуба "Аль-Фатех" |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. У жніўні 2019 году пакінуў «Аль-Фатэг»<ref>{{Cite web |title=Футбол. Никита Корзун разорвал контракт с "Аль-Фатехом" из Саудовской Аравии |url=https://www.pressball.by/news/football/335314 |accessdate=1 верасьня 2019 |website = pressball.by |language = ru |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201025162621/https://www.pressball.by/news/football/335314 |archivedate=25 кастрычніка 2020 |deadurl=yes }}</ref> і на правах арэнды далучыўся да клюбу «[[Вілафранкенсі Віла-Франка-дзі-Шыра|Вілафранкенсі]]» з другога дывізіёну Партугаліі<ref>{{cite web|date = 2019-08-31|url = https://football.by/news/130950 |title = Никита Корзун перешел в португальский "Вилафранкенше" |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. Пакінуў партугальскую каманду па сканчэньні арэнды ў чэрвені 2020 году, пасьля чаго трэнаваўся з рознымі беларускімі клюбамі, шукаючы варыянты для працягу кар’еры. У верасьні 2020 году перайшоў у салігорскі «[[Шахцёр Салігорск|Шахцёр]]», склаўшы кантракт да 2023 году<ref>{{cite web|date = 2020-09-02|url = https://football.by/news/143443 |title = Корзун стал игроком "Шахтера" |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. У траўні 2023 году паводле пастановы кантрольна-дысцыплінарнага камітэту [[АБФФ]] быў аштрафаваны за ўдзел у дамоўных матчах і атрымаў гадавую дыскваліфікацыю ў выпадку нясплаты штрафу<ref>{{cite web |url = https://abff.by/news/article/oficialno-10684 |title = Официально |date = 2023-05-11 |work = Афіцыйны сайт [[АБФФ]] |language = ru |access-date = 2024-01-09 }}</ref>. У сьнежні 2023 году пакінуў «Шахцёр» па заканчэньні тэрміну дзеяньня кантракту<ref>{{cite web|url = https://www.fcshakhter.by/article.asp?id=3503|title = Фессу Меме Плакка, Никита Николаевич и Никита Корзун покидают «Шахтер» по истечении срока действия контрактов |date = 2023-12-31 |work = Афіцыйны сайт салігорскага «Шахцёра» |language = ru |access-date = 2024-01-09 }}</ref>. У студзені 2024 году стаў гульцом казаскага клюбу «[[Елімай Семей|Елімай]]»<ref>{{cite web|url = https://football.by/news/182307|title = Официально: Корзун и Золотов стали игроками казахстанского "Елимая" |date = 2024-01-01 |website = football.by |language = ru |access-date = 2024-01-09 }}</ref>. У сэзоне 2025 году стаў аўтарам аднаго голу ў дзесяці матчах, а ў канцы чэрвеня пакінуў «Елімай» да заканчэньня тэрміну кантракту. Супрацоўніцтва было спыненае на ўзаемную згоду. Пасьля гэтага далучыўся да шыхтаў бронзавага прызэра чэмпіянату Казахстану клюбу «[[Актабе (футбольны клюб)|Актабе]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-06-28 |url = https://football.by/news/204249 |загаловак = Никита Корзун стал игроком "Актобе" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-06-30 |мова = ru}}</ref>, але сярод іншых варыянтаў працаўладкаваньня былі «[[Кайрат Алматы|Кайрат]]» і «[[Астана (футбольны клюб)|Астана]]». === Міжнародная === Выступаў за юнацкія зборныя да 17 і 19 гадоў. 19 лістапада 2013 году дэбютаваў за [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|моладзевую зборную Беларусі]] ў адборачным матчы чэмпіянату Эўропы супраць зборнай Армэніі. У траўні 2016 году з складу моладзевай зборнай быў у надзвычайным парадку выкліканы ў [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальную зборную Беларусі]] ў сувязі з траўмамі іншых гульцоў<ref>{{cite web|date = 2016-05-19|url = https://football.by/news/86088 |title = Никита Корзун вызван в национальную сборную Беларуси |website = football.by|access-date = 2023-10-17|language = ru}}</ref>. 27 траўня 2016 году дэбютаваў у складзе [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальнай зборнай Беларусі]] ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Паўночнай Ірляндыі па футболе|зборнай Паўночнай Ірляндыі]]. == Дасягненьні == * [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|Чэмпіён Беларусі]]: 2020, 2021 * Срэбраны прызэр [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2015 году|2015]] * Бронзавы прызэр [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2013 году|2013]], [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] * Уладальнік [[Супэркубак Беларусі па футболе|Супэркубка Беларусі]]: 2021, 2023 * [[Чэмпіянат Украіны па футболе|Чэмпіён Украіны]]: [[Чэмпіянат Украіны па футболе 2015—2016 гадоў|2016]] * Уладальнік [[Супэркубак Украіны па футболе|Супэркубка Ўкраіны]]: 2016 * У сьпісе 22 найлепшых футбалістаў чэмпіянату Беларусі: [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2015 году|2015]], [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2023 году|2023]] == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- | [[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама Менск]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2015 году|2015]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015 году|Найвышэйшая ліга]] || 19 || 0 |- | [[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама Менск]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Найвышэйшая ліга]] || 12 || 1 |} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * [https://web.archive.org/web/20150303222236/http://dinamo-minsk.by/be/komanda/igrok/~show/korzun_nikita Профіль на сайце менскага «Дынама»] * [http://www.pressball.by/footballstat/nikita_korzun/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} * [https://int.soccerway.com/players/nikita-korzun/210494/ Профіль на soccerway.com]{{Ref-en}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Корзун, Мікіта}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] sixtrg6e78jlbtcvb91uwq30o2gwfmi 0 156627 2622590 1719907 2025-06-30T16:46:03Z Prasalovich 2394 2622590 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Белькавічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Белькавічаў |Назва па-расейску = |Трансьлітараваная назва = Bieĺkavičy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Пухавіцкі раён|Пухавіцкі]] |Сельсавет = [[Навапольскі сельсавет|Навапольскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 17 |Год падліку колькасьці = 2010 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 36 |Шырата сэкундаў = 2.2 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 38 |Даўгата сэкундаў = 34.3 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Бе́лькавічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}} С. 379</ref> — [[вёска]] ў [[Пухавіцкі раён|Пухавіцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Уваходзіць у склад [[Навапольскі сельсавет|Навапольскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як Пагуляй-Слабада ў складзе маёнтку [[Грэбень (Менская вобласьць)|Грэбень]] у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 116зв.</ref>. == Насельніцтва == * 2010 год — 17 жыхароў * 1999 год — 32 жыхары == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Навапольскі сельсавет}} {{Пухавіцкі раён}} [[Катэгорыя:Навапольскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Пухавіцкага раёну]] ho0dcc2zf52mh4hivd6l270746urtcu 0 157016 2622572 1887853 2025-06-30T15:03:43Z Gower 47583 Józef Chełmoński Racławice.jpg 2622572 wikitext text/x-wiki {{Узброены канфлікт |Назва = Паўстаньне 1794 року на Маладэчаншчыне |Частка = [[Паўстаньне 1794 году]] |Выява = Józef Chełmoński Racławice.jpg |Подпіс да выявы = [[Юзэф Хэлмоньскі]]. «Малітва перад боем», 1906 |Дата = чэрвень — жнівень [[1794]] |Месца = [[Вялейскі павет (Менская губэрня)|Вялейскі павет]], [[Расейская імпэрыя]] |Прычына = |Вынік = перамога расейцаў |Тэрытарыяльныя зьмены = |Супернік1 = [[Файл:Banner of Kościuszko Uprising.PNG|25пкс]] Польскія і беларускія паўстанцы |Супернік2 = {{Сьцяг|Расея|памер=30пкс}} [[Расейская імпэрыя]] |Камандуючыя1 = {{Сьцяг|Вялікае Княства Літоўскае|памер=30пкс}} <small>[[Якуб Ясінскі]]</small><br />{{Сьцяг|Вялікае Княства Літоўскае|памер=30пкс}} <small>[[Міхал Клеафас Агінскі]]</small><br />{{Сьцяг|Вялікае Княства Літоўскае|памер=30пкс}} <small>[[Стэфан Грабоўскі]]</small> |Камандуючы2 = [[Файл:Flag of Russia.svg|22px]] <small>[[Кацярына II]]</small><br />[[Файл:Flag of Russia.svg|22px]] <small>[[Мікалай Рэпнін]]</small><br />[[Файл:Flag of Russia.svg|22px]] <small>[[Іван Няплюеў]]</small> |Сілы1 = |Сілы2 = |Страты1 = |Страты2 = |Агульныя страты = |Дадаткі = }} {{Бітвы паўстаньня 1794 году}} '''Паўста́ньне 1794 году на Маладэ́чаншчыне''' — вайсковыя дзеяньні ў часе [[Паўстаньне 1794 году|Касьцюшкаўскага паўстаньня]] на тэрыторыі тагачаснага [[Вялейскі павет (Менская губэрня)|Вялейскага павету]] [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]. == Мэты паўстаньня == Рэакцыйныя дзеяньні [[Таргавіцкая канфэдэрацыя|таргавічанаў]] і захопніцкая палітыка замежных дзяржаваў выклікалі вострае незадавальненьне значнай часткі гарадзкіх жыхароў і прагрэсіўна настроенай шляхты. Прыклад [[Француская рэвалюцыя|Францускай рэвалюцыі]] ўказваў на адзіна магчымы шлях вызваленьня краіны ад замежнага дыктату й канфэдэрацыяў, што аказвалі супраціў усталяваньню рэформаў у краіне. Жыхары [[Маладэчна]], уключанага ў выніку [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|II падзела Рэчы Паспалітай]] у склад [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] былі незадаволены палітыкай акупацыйных уладаў і былі гатовы ў любы момант падтрымаць паўстаньне. == Паўстаньне == === Пачатак паўстаньня ў Літве === З 22 красавіка на 23 красавіка паўстанцы вызвалілі [[Вільня|Вільню]] й 24 красавіка ўтварылі [[Найвышэйшая Народная Рада Вялікага Княства Літоўскага|Найвышэйшую Раду Вялікага Княства Літоўскага]] на чале зь ліцьвінам [[Якуб Ясінскі|Якубам Ясінскім]]. Хутка ўсё Вялікае Княства было ахопленае полымем паўстаньня. Паўстанцы ўзялі ўладу ў [[Горадня|Горадні]], [[Берасьце|Берасьці]], [[Наваградак|Наваградку]], [[Слонім]]е, [[Пінск]]у, [[Ваўкавыск]]у, [[Кобрынь|Кобрыні]], [[Ашмяны|Ашмяне]] (на захадзе ад Маладэчна), [[Ліда|Лідзе]], [[Браслаў|Браславе]]. На тэрыторыі Вялікага Княства Літоўскага, ахопленай паўстаньнем, былі створаныя 23 павятовыя парадкавыя камісіі (органы самакіраваньня касьцюшкаўскіх паўстанцаў), зь іх 19 дзейнічалі ўласна на тэрыторыі сучаснай Беларусі. === Спробы вызваліць Маладэчна === {{Падвойная выява|справа|Michal Kleofas Oginski.jpg|165|Stefan Graboŭski. Стэфан Грабоўскі (1801).jpg|165|[[Міхал Клеафас Агінскі]]|[[Стэфан Грабоўскі]]}} Паўстанцы добра разумелі, што не разьвіваючы паўстаньне на астатнія беларускія тэрыторыі, яно будзе асуджана на правал. З гэтай мэты паўстанцы, пачынаючы з чэрвеня 1794 году, спрабуюць прайсьці на тэрыторыю [[Менск]]-[[Радашкавічы]]-[[Маладэчна]]-[[Вялейка]]-[[Мядзел]]-[[Дзьвінск]] і па магчымасьці — далей на ўсход. Расейскія ўлады добра разумелі, што паўстанцы карыстаюцца вялізнай падтрымкай у насельніцтва гэтых гарадоў і пранікненьне іх сюды можа прывесьці да сур’ёзных для расейцаў наступстваў, таму расейскія ўлады на чале з губэрнатарам [[Іван Няплюеў|Іванам Няплюевым]] падцягваюць сюды вялізны вайсковы кантынгент, усталёўваецца палітыка тэрору мясцовага насельніцтва. У чэрвені 1794 [[Міхал Клеафас Агінскі]] двойчы з атрадам стралкоў і 200 коньнікамі спрабаваў прабіцца ў колішняе [[Менскае ваяводзтва]], вызваліць Маладэчна (дзе, дарэчы, знаходзіўся маёнтак Агінскіх). Захады, прадпрынятыя расейскімі ўладамі, не дазволілі разгарнуць паўстаньне Агінскаму, але да яго змаглі прабіцца некаторыя мясцовыя паўстанцы. У канцы жніўня 1794 [[Стэфан Грабоўскі]] узначаліў рэйд 2-тысячнага аддзелу паўстанцаў на [[Менск|Меншчыну]] і [[Магілёў]]шчыну ([[Араны]] — [[Койданаў]] — [[Пухавічы (Менская вобласьць)|Пухавічы]] — [[Бабруйск]] — [[Любань]]). У дарозе да яго далучалася дробная [[шляхта]] і сяляне<ref>[[Уладзімер Емяльянчык|Уладзімір Емяльянчык]]. Грабоўскі Стафан // {{Літаратура/ЭВКЛ|1к}} С. 550.</ref>. Аднак па [[Любанскі бой|Любанскім боі]] (4 верасьня 1794) мусіў капітуляваць. [[Файл:JJasiński.jpg|180пкс|міні|справа|[[Якуб Ясінскі]]]] === Падаўленьне паўстаньня === [[Кацярына II]] накіравала на барацьбу з паўстанцамі сваіх лепшых военачальнікаў разам з [[Аляксандар Сувораў|А. Суворавым]]. Пасьля ваеннага выступленьня Прусіі стратэгічнае становішча паўстаньня стала безнадзейным. У кастрычніку — лістападзе 1794 войскі паўстанцаў пацярпелі шэраг паражэньняў. У бітве пад Мацаёвічамі, што ля Варшавы, узброеныя сілы пад кіраўніцтвам Касьцюшкі панесьлі паразу ад расейцаў, а сам правадыр трапіў у палон. Лёс Рэчы Паспалітай быў фактычна вырашаны. Якуб Ясінскі змагаўся да канца і гераічна памёр пры штурме [[Прага (прадмесьце Варшавы)|Прагі]]. == Памяць == * У гонар [[Якуб Ясінскі|Якуба Ясінскага]] ў [[Маладэчна|Маладэчне]] названа вуліца, якая зьяўляецца адзінай вуліцай Ясінскага на тэрыторыі [[Рэспубліка Беларусь|Беларусі]]. * У гонар [[Міхал Клеафас Агінскі|Міхала Клефаса Агінскага]] ў [[Маладэчна|Маладэчне]] ўсталяваны помнік. == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гісторыя Маладэчна}} [[Катэгорыя:Паўстаньне 1794 году]] [[Катэгорыя:Гісторыя Маладэчна]] 6kginh3y5ypngfzn2tuu9t2zckq3mz5 0 160502 2622579 2615027 2025-06-30T15:25:00Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622579 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Рагі́м Стэ́рлінг''' ({{мова-en|Raheem Sterling}}; нарадзіўся 8 сьнежня 1994 году, [[Кінгстан]], [[Ямайка]]) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст [[Ямайка|ямайскага]] паходжаньня, атакуючы паўабаронца клюбу «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» і [[зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. Нарадзіўся на Ямайцы, але гадаваўся зь пяці гадоў ужо ў Ангельшчыне, куды пераехаў разам з бацькамі. Доўгі час правёў у падрыхтоўчай акадэміі сталічнага клюбу «[[Кўінз Парк Рэйнджарз Лёндан|Кўінз Парк Рэйнджарз]]», але прафэсійную кар’еру распачаў у «[[Лівэрпул (футбольны клюб)|Лівэрпулі]]». Ягоны пераход у «[[Манчэстэр Сіці]]» зрабіў Стэрлінга самым дарагім ангельскім гульцом у гісторыі футболу. Але ў тым ліку дзякуючы ягоным намаганьням «мяшчане» двойчы запар у [[Прэм’ер-Ліга 2017—2018 гадоў|сэзонах 2017—2018]] і [[Прэм’ер-Ліга 2018—2019 гадоў|2018—2019 гадоў]] здабывалі тытул чэмпіёнаў Ангельшчыны. У апошнім са згаданых сэзонаў футбаліст быў улучаны ў сымбалічную зборную розыгрышу. == Кар’ера == === Клюбная === ==== «Лівэрпул» ==== Да пераходу ў «[[Лівэрпул (футбольны клюб)|Лівэрпул]]» Стэрлінг сем гадоў прабыў у акадэміі лёнданскага клюбу «[[Кўінз Парк Рэйнджарз Лёндан|Кўінз Парк Рэйнджарз]]». У лютым 2010 году Стэрлінг быў падпісаны «Лівэрпулам», які выклаў за гульца 600 тысяч фунтаў стэрлінгаў, але гэтая сума магла вырасьці да 5 мільёнаў у залежнасьці ад колькасці гульняў за асноўную каманду<ref>[http://www.mirrorfootball.co.uk/opinion/blogs/mirror-football-blog/Liverpool-starlet-Raheem-Sterling-10-things-you-need-to-know-about-the-wonder-kid-from-QPR-plus-video-of-him-in-action-article217597.html 10 things you need to know about Raheem Sterling plus video of him in action]. Mirror Football</ref>. За асноўны склад Рагім дэбютаваў 1 жніўня 2010 году ў таварыскім матчы на перадсэзонных зборах супраць мёнхэнглядбаскай «[[Барусія Мёнхэнглядбах|Барусіі]]». Аднак у матчах лігі дэбютаваў толькі 24 сакавіка 2012 году, калі выйшаў на замену ў матчы супраць «[[Ўіган Атлетык]]» ва ўзросьце 17 гадоў і 107 дзён, стаўшы другім самым маладым гульцом у гісторыі клюбу<ref>[http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/17412511 [«Liverpool 1–2 Wigan Athletic»]. BBC Sport</ref>. У жніўні гуляў за «чырвоных» у матчы супраць «[[Гомель (футбольны клюб)|Гомлю]]», а ўжо да кастрычніка здолеў замацавацца ў асноўным складзе каманды, стала прагрэсуючы ў наступныя гады. [[Файл:Raheem Sterling v PNE.jpg|значак|зьлева|Стэрлінг у кашульцы «Лівэрпулу» ў 2013 годзе.]] 26 жніўня 2012 гулец упершыню выйшаў у стартавым складзе клюбу ў нічыйным матчы супраць «[[Манчэстэр Сіці]]» (2:2)<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/19310450 «Liverpool 2–2 Man City»]. BBC Sport.</ref>. 2 верасьня ён правёў на пляцоўцы ўсе 90 хвілін матчу ў паядынку супраць «[[Арсэнал Лёндан|Арсэналу]]», а 15 верасьня запісаў на свой рахунак асыстэнцкі пункт у матчы супраць «[[Сандэрлэнд (футбольны клюб)|Сандэрлэнду]]», чым быў абраны гульцом гэннай сустрэчы. 20 кастрычніка гулец улучыў мяч у браму «[[Рэдынг (футбольны клюб)|Рэдынгу]]» (1:0) з боку штрафной плошчы, распачаўшы лік сваім галам за клюб. 21 сьнежня 2012 году гулец падоўжыў кантракт з «чырвонымі»<ref>[https://web.archive.org/web/20121224005944/http://www.liverpoolfc.com/news/latest-news/sterling-commits-future-to-lfc «Sterling commits future to LFC»]. Liverpool F.C.</ref>. У новым сэзоне Стэрлінг адзначыўся матчы [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка лігі]] супраць «[[Нотс Каўнці Нотынггэм|Нотс Каўнці]]». 24 сьнежня трапна пацэліў спартовы ладунак за сьпіну брамніка «[[Норыдж Сіці]]». У выніку мэрсысайдцы сьвяткавалі перамогу зь лікам 5:1. У гэтым месяцы адзначыўся яшчэ двойчы, засмуціўшы гульцоў «Манчэстэр Сіці» і «[[Кардыф Сіці]]»<ref>[http://www.liverpoolfc.com/news/latest-news/150488-suarez-makes-history-with-norwich-haul «Suarez makes history with Norwich haul»]. Liverpool F. C.</ref><ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/25376976 «Liverpool 3–1 Cardiff City»]. BBC Sport.</ref>. На пачатку наступнага году таксама вызначаўся ў некаторых матчах, агулам правёўшы добры сэзон, трывала замацаваўшыся ў асноўным складзе. [[Прэм’ер-Ліга 2014—2015 гадоў|Сэзон 2014—2015 гадоў]] стаў вельмі пасьпяховым для гульца. 17 жніўня ў матчы адкрыцьця сэзону ён дапамог голам свайму клюбу здабыць перамогу ў «[[Саўтгэмптан (футбольны клюб)|Саўтгэмптана]]» (2:1). 31 жніўня ён распачаў лік галам «чырвоных» у гасьцявым матчы супраць «[[Тотэнгэм Готспур]]» (3:0)<ref>[https://www.bbc.com/sport/0/football/28917060 «Tottenham Hotspur 0–3 Liverpool»]. BBC Sport.</ref>. У выніку ён быў абраны гульцом клюбу ў гэтым месяцы. 14 сьнежня спартовец згуляў свой соты матч у колерах «Лівэрпула», 17 сьнежня двойчы адзначыўся ў матчы Кубка лігі супраць клюбу «[[Борнмут (футбольны клюб)|Борнмут]]». 20 студзеня 2015 году Стэрлінг шыкоўна ўлучыў мяч у браму «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» перад гэтым эфэктоўна перагуляўшы [[Неманья Маціч|Неманью Маціча]] і [[Гэры Кэгіл]]а<ref>[https://www.bbc.com/sport/0/football/32147641 «Sterling not the finished article»]. BBC Sport.</ref>. Матч скончыўся ўнічыю 1:1. 31 студзеня забіў першы гол у браму «[[Ўэст Гэм Юнайтэд|Ўэст Гэму]]» (2:0)<ref>[http://www.foxsports.com.au/football/premier-league/premier-league-daniel-sturridge-scores-on-return-as-liverpool-prove-too-strong-for-west-ham/story-e6frf4a3-1227203834165?nk=a236f042cb7d1cab8ff8a84934c51d43 «Premier League: Daniel Sturridge scores on return as Liverpool prove too strong for West Ham»]. Fox Sports.</ref>. Па сканчэньні сэзону гулец, аднак, больш не жадаў гуляць за клюб. Як яшчэ 9 лютага паведаміў галоўны трэнэр дружыны [[Брэндан Роджэрз]], Стэрлінг запатрабаваў звышвысокі заробак у 100 тысяч фунтаў на месяц<ref>[http://www.liverpoolecho.co.uk/sport/rodgers-raheem-sterling-been-offered-8608794 «Rodgers: Raheem Sterling has been offered 'incredible deal' to stay at Liverpool FC»]. Liverpool Echo.</ref>. Сам гулец у інтэрвію [[BBC|Бі-бі-сі]] паведаміў, што атрымаў быў новую прапанову, але вырашыў адмовіць не з прычыну грошай. 11 чэрвеня клюб адмовіў «Манчэстэр Сіці» ў правох на гульца, бо палічыў прапанаваныя 30 млн фунтаў замалымі грошамі. Наступная прапанова ў 40 млн фунтаў таксама была адхіленая. Толькі 15 ліпеня стала вядома, што «Манчэстэр Сіці» ўсё ж такі прыдбаў гульца за 44 млн фунтаў з опцыяў павелічэньня сумы яшчэ на 5 млн у выніку задавальненьня некаторых крэтэраў. Стэрлінг, такім чынам, стаў самым дарагім ангельскім футбалістам на той час<ref name="bbc-49m">[https://www.bbc.co.uk/sport/0/football/33497488 «Raheem Sterling: Man City sign Liverpool winger in £49m deal»]. BBC Sport.</ref><ref>[http://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/man-city-transfers-blues-agree-9640924 «Man City transfers: Blues agree £49m Raheem Sterling deal»]. Manchester Evening News.</ref>. Дамовы з гульцом была складзеная на 5 гадоў<ref name="bbc-49m"/>. ==== «Манчэстэр Сіці» ==== [[Файл:Raheem Sterling (24366304179) (cropped).jpg|значак|У складзе «Манчэстэр Сіці» ў 2016 годзе.]] Дэбют у новым клюбе прыпаў на матч супраць «[[Ўэст Бромўіч Альбіён]]у». Празь 19 дзён футбаліст забіў свой першым гол у складзе «мяшчанаў» у хатнім матчы супраць «[[Ўотфард (футбольны клюб)|Ўотфарду]]» (2:0)<ref>[https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/sport/football/teams/manchester-city/11834076/Raheem-Sterling-scores-his-first-goal-for-Manchester-City-but-doesnt-want-to-talk-about-it-afterwards.html «Raheem Sterling scores his first goal for Manchester City — but doesn’t want to talk about it afterwards»]. The Daily Telegraph.</ref>. А 17 кастрычніка гулец упешыню ў прафэсійнай кар’еры здабыў хет-трык у матчы супраць «Борнмуту» (5:1)<ref>[https://www.theguardian.com/football/2015/oct/17/manchester-city-bournemouth-premier-league-match-report «Manchester City’s Raheem Sterling hits hat-trick in rout of Bournemouth»]. The Guardian.</ref>. 3 лістапада Стэрлінг улучыў мяч у браму «[[Сэвільля (футбольны клюб)|Сэвільлі]]» ў матчы [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]], а 8 сьнежня двойчы трапна стрэліў у браму мёнхэнглядбаскай «[[Барусія Мёнхэнглядбах|Барусіі]]», дапамогшы ператварыць паразу 1:2 у перамогу зь лікам 4:2. 20 сакавіка 2016 году футбаліст атрымаў пашкоджаньне ў матчы супраць «[[Манчэстэр Юнайтэд]]» і быў вымушаны прапусьціць наступныя 8 тыдняў<ref>[http://www.espnfc.com/manchester-city/story/2835554/raheem-sterling-could-miss-rest-of-man-city-season-source «Raheem Sterling could miss rest of Manchester City’s season — source»]. ESPN FC.</ref>. [[Прэм’ер-Ліга 2016—2017 гадоў|Сэзон 2016—2017 гадоў]] з новым трэнэрам [[Пэп Гвардыёля|Пэпам Гвардыёлям]] гулец ня страціў месца ў старце<ref>[http://www.goal.com/en-us/news/85/england/2016/09/09/27340512/raheems-rebirth-how-pep-has-turned-sterling-into-a-star «Raheem’s rebirth — how Pep has turned Sterling into a star again»]. Goal.com</ref>. На пачатку ён адразу стаў футбалістам месяцу Прэм’ер-лігі. А [[Прэм’ер-Ліга 2017—2018 гадоў|сэзон 2017—2018 гадоў]] для гульца і зусім стаў рэкордным. Стэрлінг за сэзон ангельскага першынства здолеў зарабіць на свой рахунак 18 гадоў. Абышоў яго сярод партнэраў па камандзе толькі [[Сэрхіё Агуэра]] з 21 галом на рахунку. «Манчэстэр Сіці» з такімі выканаўцамі стаў чэмпіёнам Ангельшчыны. [[Прэм’ер-Ліга 2018—2019 гадоў|Сэзон 2018—2019 гадоў]] Стэрлінг распачаў голам у браму «Арсэналу» (2:0) адразу па вяртаньні з [[чэмпіянат сьвету па футболе 2018 году|чэмпіянату сьвету 2018 году]]. Гэты трапны стрэл стаў для гульца 50-м у матчах Прэм’ер-лігі. 4 лістапада атлет двойчы забіў і столькі ж разоў зрабіў галявую перадачу ў матчы супраць «Саўтгэмптану». У тым жа месяцы ён узгадніў новую дамову з клюбам, паводле якой працягваў выступаць у кашулі манчэстэрцаў да 2023 году<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/46157225 «Raheem Sterling: Manchester City forward signs three-year contract extension»]. BBC Sport.</ref>. Напачатку 2019 году гулец адзначыўся асыстэнцкім балам у пераможным матчы супраць «Лівэрпула» (2:1). 3 лютага ён таксама аддаў галявы пас гэтым разам на Сэрхіё Агуэра ў пераможным матчы супраць «Арсэналу» (3:1), што дазволіла «мяшчанам» адарвацца ад «Лівэрпула» на 2 пункты. 10 лютага на хатнім стадыёне Стэрлінг двойчы улучыў мяч у браму «Чэлсі» (6:0)<ref>[https://www.skysports.com/football/man-city-vs-chelsea/391012 «Man City 6–0 Chelsea»]. Sky Sports.</ref>. Празь дзесяць дзён гулец забіў пераможны гол на 90-й хвіліне матчу ў браму «[[Шальке-04 Гельзэнкірхэн|Шальке-04]]» (3:2). Яшчэ праз чатыры дні ён здабыў з клюбам Кубка лігі. 9 сакавіка Стэрлінг усяго за 13 хвілін здабыў хет-трык, усталяваўшы асабісты рэкорд, у матчы супраць «[[Ўотфард (футбольны клюб)|Ўотфарду]]» (3:1)<ref>[«Man City 3–1 Watford: Sterling hat-trick lifts leaders clear of Liverpool»]. BBC Sport.</ref>. «Манчэстэр Сіці» быў выкінуты зь Лігі чэмпіёнаў «Тотэнгэмам», але клюб здабыў [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубак Ангельшчыны]] і перамогу ў чэмпіянаце. Стэрлінг быў улучаны ў сымбалічную зборную сэзону. [[Прэм’ер-Ліга 2019—2020 гадоў|Сэзон 2019—2020 гадоў]] ангелец пачаў голам у браму «Лівэрпула» ў матчы на [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубак Ангельшчыны]]. Не зважаючы на нічыю 1:1 у асноўны час, «мяшчане» сьвяткавалі перамогу ў сэрыі пэнальці<ref>[https://www.theguardian.com/football/live/2019/aug/04/liverpool-v-manchester-city-community-shield-live «Liverpool 1 Man City 1 (Man city win 5–4 on penalties): as it happened»]. The Guardian.</ref>. Стэрлінг правёў шыкоўны сэзон, тройчы адзначыўшыся хет-трыкамі. Першы зь іх прыпаў на ўступны матч клюбу ў Прэм’ер-лізе, дзе быў зьнішчаны «Ўэст Гэм Юнайтэд» зь лікам 5:0. Другі быў здабыты 22 кастрычніка ў матчы Лігі чэмпіёнаў супраць «[[Аталянта Бэргама|Аталянты]]», а трэці 11 ліпеня 2020 году ў сустрэчы з «[[Брайтан энд Гоўв Альбіён|Брайтанам]]»<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/53286321 «Brighton 0–5 Manchester City: Raheem Sterling treble as City ease to victory»]. BBC Sport.</ref>. Агулам у розыгрышу ангельскага першынства гулец здабыў 20 галоў. У наступным Стэрлінг дасягнуў з клюбам фіналу [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА 2020—2021 гадоў|Лігі чэмпіёнаў 2020—2021 гадоў]], дзе, аднак, ягоная дружына трывала паразу ад «Чэлсі» зь мінімальным лікам 1:0<ref>[https://www.cbssports.com/soccer/news/champions-league-final-man-citys-raheem-sterling-hints-behind-scenes-issues-played-role-in-his-down-season/ «Champions League final: Man City's Raheem Sterling hints 'behind scenes' issues played role in his down season»]. CBS Sports.</ref>. 11 сьнежня 2021 году спартовец забіў свой соты гол у Прэм’ер-лізе, пачэліўшы мяч з 11-мэтровай адзнакі ў браму «[[Ўулвэргэмптан Ўандэрэрз|Ўулвэргэмптану]]»<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/59529640 «Man City 1–0 Wolves: Raheem Sterling scores penalty as Raul Jiménez sent off»]. BBC Sport.</ref>. Галявыя паказьнікі ангельца, аднак, пачалі спадаць. ==== «Чэлсі» і «Арсэнал» ==== 13 ліпеня 2022 году Стэрлінг падпісаў з «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» пяцігадовы кантракт, што каштавала лёнданцам 47,5 млн фунтаў стэрлінгаў<ref>[https://www.skysports.com/football/news/11668/12647321/raheem-sterling-chelsea-sign-forward-from-manchester-city-for-47-5m «Raheem Sterling: Chelsea sign forward from Man City for £47.5m, with Thomas Tuchel saying he was their number one transfer priority»]. Sky Sports.</ref>. 6 жніўня гулец дэбютаваў у клюбе ў пераможным матчы супраць «[[Эвэртан Лівэрпул|Эвэртану]]» (1:0)<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/62358042 «Chelsea opened the Premier League season with victory over Everton as Jorginho’s penalty decided a scrappy contest at Goodison Park»]. BBC Sport.</ref>. Гулец быў футбалістам асноўнага складу каманды цягам двух сэзонаў, але пасьля таго як новым трэнэрам стаў [[Энца Фарэска]], Стэрлінгу далі зразумець, што яго больш не разглядаюць як гульца каманды. 30 жніўня 2024 году Стэрлінг пагадзіўся далучыцца да «[[Арсэнал Лёндан|Арсэналу]]» на правах арэнды на сэзон 2024—2025 гадоў<ref>[https://www.arsenal.com/news/raheem-sterling-signs-arsenal-loan «Raheem Sterling signs for Arsenal on loan»]. Arsenal.</ref>. Пагатоў, трэнэр гарматнікаў [[Мікель Артэта]] ўжо працаваў з Стэрлінгам у «Манчэстэр Сіці». === Міжнародная === [[Файл:Raheem Sterling 2018-07-14 1.jpg|значак|У кашулі [[зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[чэмпіянат сьвету па футболе 2018 году|чэмпіянаце сьвету 2018 году]].]] Праз сваё ямайскае паходжаньне Стэрлінг меў магчымасьць абараняць колеры [[зборнай Ямайкі па футболе|зборнай Ямайкі]], чаго нават жадала ягоная маці Надын<ref>[https://web.archive.org/web/20130929024921/http://jamaica-gleaner.com/gleaner/20100302/sports/sports2.html «I’d Love To See Him Play For Jamaica»]. Jamaica Gleaner.</ref>, аднак Рагім абраў зборную Ангельшчыну. Дэбютаваў за [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальную зборную Ангельшчыны]] 14 лістапада 2012 году ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Швэцыі па футболе|зборнай Швэцыі]]<ref>[http://www.bbc.co.uk/sport/0/football/20306158 Sweden 4 England 2]. BBC Sport</ref>. 5 сакавіка 2014 году ангелец другі раз у кар’еры згуляў у колерах зборнай, калі ягоная зборная перамагла [[зборная Даніі па футболе|зборную Даніі]] зь лікам 1:0 у яшчэ адным таварыскім паядынку на ​​[[Ўэмблі]]. Стэрлінг быў абраны гульцом матчу<ref>[http://www.sbs.com.au/news/article/2014/03/06/hodgson-impressed-englands-young-lions «Hodgson impressed by England’s young lions»]. Special Broadcasting Service.</ref><ref>[http://www.liverpoolecho.co.uk/sport/football/football-news/jordan-henderson-hails-raheem-sterling-6778138 «Henderson hails 'fearless' Sterling after winger’s man-of-the-match performance for England»]. Liverpool Echo.</ref>. У 2014 годзе Стэрлінг быў далучаны да складу нацыянальнай зборнай на чэмпіянат сьвету і браў удзел ува ўсіх трох матчах групавога этапу, аднак, ангельцы ня здолелі прабіцца з групы. 27 сакавіка 2015 году гулец забіў свой першы гол за зборную ў кваліфікацыйным матчы да чэмпіянату Эўропы 2016 году супраць [[зборная Летувы па футболе|зборнай Летувы]] (4:0) на Ўэмблі<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/31968091 «England 4–0 Lithuania»]. BBC Sport.</ref>. Другі свой трапны стрэл Стэрлінг зрабіў 9 кастрычніка таго ж году, але гэтым разам у браму [[зборная Эстоніі па футболе|зборнай Эстоніі]], дзякуючы гэтаму Ангельшчына кваліфікавалася на эўрапейскае першынство. На [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2012 году|Эўра-2016]] футбаліст правёў дзьве гульні на групавым этапе і ў матчы 1/8 фіналу, дзе ангельцы трывалі паразу ад [[зборная Ісьляндыі па футболе|зборнай Ісьляндыі]]. На [[чэмпіянат сьвету па футболе 2018 году|чэмпіянаце сьвету 2018 году]] Стэрлінг звычайна пачынаў у старце, але часта яго зьмяняў на пляцоўцы партнэр па дружыне. Гэтым разам ангельцы дасягнулі паўфіналу, дзе саступілі [[зборная Харватыі па футболе|зборнай Харватыі]]. Пасьля працяглай паўзы Стэрлінг двойчы забіў у матчы супраць [[зборная Баўгарыі па футболе|зборнай Баўгарыі]] (6:0) ў кастрычніку 2019 году. Крыху пазьней у лістападзе гулец быў адхілены ад матчаў зборнай пасьля бойкі з парнэрам па зборнай [[Джо Гомэс]]ам<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/50383693 «Raheem Sterling dropped by England after Joe Gomez clash before Euro 2020 qualifier»]. BBC Sport. </ref>. Тым ня менш, на [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2020 году|чэмпіянат Эўропы 2020 году]] гулец патрапіў і правёў фантастычную кампанію, дзе ягоная дружына дасягнула фіналу, але прагуляла супернікам з [[зборная Італіі па футболе|зборнай Італіі]]. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Сіці»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2018, 2019, 2021, 2022 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2019 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]]: 2016, 2019, 2020, 2021 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2019 == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.liverpoolfc.tv/team/first-team/player/raheem-sterling Профіль на афіцыйным сайце ФК «Лівэрпул»] * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Склад ФК Чэлсі}} {{Навігацыйная група |назоў = Стэрлінг у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧС-2014 |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Стэрлінг, Рагім}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] oap6z3pn0m6l8aowookfqealp742zkl 0 163964 2622621 2414033 2025-06-30T18:34:47Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622621 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} {{Футбаліст |імя = Павал Брожак |клюб = |нумар = |гады = 2001—2011<br/>2002<br/>2004<br/>2011—2012<br/>2012<br/>2012—2013<br/>2013— |клюбы = [[Вісла Кракаў|Вісла]]<br/>→ [[ЛКС Лодзь]] (арэнда)<br/>→ [[ГКС Катавіцы]] (арэнда)<br/>[[Трабзанспор Трабзон|Трабзанспор]]<br/>→ [[Сэлтык Глазга|Сэлтык]] (арэнда)<br/>[[Рэкрэатыва Ўэльва|Рэкрэатыва]]<br/>[[Вісла Кракаў|Вісла]] |гульні(галы) = 178 (81)<br/>8 (0)<br/>20 (5)<br/>19 (3)<br/>3 (0)<br/>18 (2)<br/>178 (63) |нац гады = 2005— |нац зборная = {{Футбол Польшча|няма}} |нац гульні(галы) = 38 (9) |абнаўленьне(клюб) = |абнаўленьне(зборная) = }} '''Па́вал Лукаш Бро́жак''' ({{мова-pl|Paweł Łukasz Brożek}}; {{Н}} 21 красавіка 1983, [[Кельцы]], [[Польшча]]) — былы [[Польшча|польскі]] футбаліст, нападнік. Мае на сваім рахунку выступы ў складзе нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Футболам пачаў займацца ў родным горадзе, аднак ужо ў 1998 годзе далучыўся да кракаўскай «[[Вісла Кракаў|Віслы]]» разам з братам, які таксама зьяўляецца футбалістам. 8 красавіка 2001 году Павал дэбютаваў у складзе кракаўскага клюбу ў матчы супраць «[[Гурнік Забжэ|Гурніка]]». 21 красавіка 2001 году ён заіў свой першы гол у Экстраклясе ў браму клюбу «[[Одра Вадзіслаў Сьлёнскі|Одра]]». У 2005 годзе стаў гульцом асноўнага складу. У студзені 2011 году Павал зноўку разам з братам перайшлі ў турэцкі клюб «[[Трабзанспор Трабзон|Трабзанспор]]». Са студзеня па пачатак лета 2012 году Павал знаходзіўся ў арэндзе ў шатляндзкім «[[Сэлтык Глазга|Сэлтыку]]». З 2013 году зноўку выступае за клюб «Вісла». === Міжнародная === У нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] Павал дэбютаваў 27 красавіка 2005 году ў матчы супраць [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]] і тады ж забіў першы гол. == Дасягненьні == '''«Вісла»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011 * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2002, 2003 * Уладальнік [[Кубак польскай Экстраклясы па футболе|Кубка Экстраклясы]]: 2001 * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2001 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.national-football-teams.com/player/12435/Pawel_Brozek.html Статыстыка] на National Football Teams * [http://www.transfermarkt.com/pawel-brozek/profil/spieler/14909 Профіль] на Transfermarkt {{Навігацыйная група |назоў = Брожак у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|чэмпіянатах Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧС-2006 |Польшча на ЧЭ-2012 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Брожак, Павал}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 0rdgt8rbe0w49st15zgx17fnd85uha6 2622622 2622621 2025-06-30T18:35:02Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622622 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Па́вал Лукаш Бро́жак''' ({{мова-pl|Paweł Łukasz Brożek}}; {{Н}} 21 красавіка 1983, [[Кельцы]], [[Польшча]]) — былы [[Польшча|польскі]] футбаліст, нападнік. Мае на сваім рахунку выступы ў складзе нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Футболам пачаў займацца ў родным горадзе, аднак ужо ў 1998 годзе далучыўся да кракаўскай «[[Вісла Кракаў|Віслы]]» разам з братам, які таксама зьяўляецца футбалістам. 8 красавіка 2001 году Павал дэбютаваў у складзе кракаўскага клюбу ў матчы супраць «[[Гурнік Забжэ|Гурніка]]». 21 красавіка 2001 году ён заіў свой першы гол у Экстраклясе ў браму клюбу «[[Одра Вадзіслаў Сьлёнскі|Одра]]». У 2005 годзе стаў гульцом асноўнага складу. У студзені 2011 году Павал зноўку разам з братам перайшлі ў турэцкі клюб «[[Трабзанспор Трабзон|Трабзанспор]]». Са студзеня па пачатак лета 2012 году Павал знаходзіўся ў арэндзе ў шатляндзкім «[[Сэлтык Глазга|Сэлтыку]]». З 2013 году зноўку выступае за клюб «Вісла». === Міжнародная === У нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] Павал дэбютаваў 27 красавіка 2005 году ў матчы супраць [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]] і тады ж забіў першы гол. == Дасягненьні == '''«Вісла»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2001, 2003, 2004, 2005, 2008, 2009, 2011 * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2002, 2003 * Уладальнік [[Кубак польскай Экстраклясы па футболе|Кубка Экстраклясы]]: 2001 * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2001 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.national-football-teams.com/player/12435/Pawel_Brozek.html Статыстыка] на National Football Teams * [http://www.transfermarkt.com/pawel-brozek/profil/spieler/14909 Профіль] на Transfermarkt {{Навігацыйная група |назоў = Брожак у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|чэмпіянатах Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧС-2006 |Польшча на ЧЭ-2012 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Брожак, Павал}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 95e3jha1px1q6weyg38tzjsgceuixp0 0 181171 2622651 2609302 2025-06-30T20:48:10Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2622651 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Русла́н Хадарке́віч''' ({{Н}} 18 чэрвеня 1993 году) — беларускі футбаліст, абаронца казаскага клюбу «[[Атыраў (футбольны клюб)|Атыраў]]» і нацыянальнай [[Зборная Беларусі па футболе|зборнай Беларусі]]. == Кар’ера == === Клюбная === З 2010 году пачаў выступаць за клюб «[[Бяроза-2010 (футбольны клюб)|Бяроза-2010]]» у Другой лізе і ў наступным сэзоне дапамог камандзе атрымаць месца ў Першай лізе. У пачатку 2014 году стаў гульцом мазырскай «[[Славія Мазыр|Славіі]]», але ня здолеў замацавацца ў складзе і ўлетку пакінуў каманду. Неўзабаве далучыўся да «[[Іслач Менскі раён|Іслачы]] б<ref>[https://by.tribuna.com/football/1022648014.html Сокол, Лебедев и еще 3 игрока перешли в «Ислочь»]</ref>, аднак гэтак і не згуляў за гэты клюб. У сакавіку 2015 году склаў працоўную ўгоду з клюбам «[[Смалявічы (футбольны клюб)|Смалявічы-СТІ]]»<ref>[http://www.football.by/news/67729.html Руслан Хадаркевич и Владислав Каборда пополнили ряды "Смолевичей-СТИ"]</ref>, у якім здолеў замацавацца ў якасьці асноўнага цэнтральнага абаронцы. У студзені 2017 годку прыехаў на прагляд у «Славію» і ў выніку праз тры гады зноў стаў гульцом мазырскага клюбу<ref>[http://www.football.by/news/95510.html Трапашко, Курлович, Шило и Хадаркевич подписали контракты со "Славией"]</ref>. Пачынаў сэзон 2017 году ў асноўным складзе мазыранаў на пазыцыі правага абаронцы, аднак зь ліпеня па кастрычнік не гуляў праз траўмы. Толькі ў канцы сэзону футбаліст вярнуўся на поле. У сэзоне 2018 году, трывала гуляючы ў аснове, дапамог «Славіі» перамагчы ў Першай лізе. У першай палове 2019 году заставаўся асноўным абаронцам мазыранаў у Найвышэйшай лізе. У ліпені 2019 году пакінуў «Славію»<ref>[http://football.by/news/128824.html Хадаркевич и Мемешев покинули "Славию"]</ref> і стаў гульцом салігорскага «[[Шахцёр Салігорск|Шахцёра]]»<ref>[http://football.by/news/128871.html "Шахтер" объявил о подписании контракта с Хадаркевичем]</ref>. У 2019 годзе зьяўляўся на полі нерэгулярна, а ў сэзоне 2020 году замацаваўся ў першай адзінаццатцы салігорцаў і дапамог ім здабыць чэмпіёнства. У лютым 2021 году падоўжыў кантракт з «Шахцёрам»<ref>[https://football.by/news/148172.html Хадаркевич поставил подпись под новым контрактом с "Шахтером"]</ref>. У 2021—2022 гадах выкарыстоўваўся дзеля ратацыі, часьцей застаючыся на лаве запасных. У сьнежні 2022 году па заканчэньні кантракту пакінуў салігорскі клюб<ref>{{cite web|date = 2022-12-30|url = https://football.by/news/170829 |title = Хадаркевич покидает "Шахтер" |website = football.by|accessdate = 2022-12-30|language = ru}}</ref> і неўзабаве далучыўся да менскага «[[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама]]»<ref>{{cite web|date = 2022-12-31|url = https://www.pressball.by/news/football/430569|title = Футбол. Руслан Хадаркевич стал игроком минского "Динамо"|website = pressball.by|accessdate = 2023-01-01|language = ru|archiveurl = https://web.archive.org/web/20230101161308/https://www.pressball.by/news/football/430569|archivedate = 1 студзеня 2023|deadurl = yes}}</ref>. У складзе менскае каманды заставаўся на лаве рэзэрвовых. У ліпені 2023 году паводле пагадненьня бакоў пакінуў сталічны клюб, гэтак не згуляўшы ў кашулі бела-блакітных<ref>{{cite web|date = 2023-07-04|url = https://football.by/news/176339 |title = Защитник Руслан Хадаркевич покинул минское "Динамо" |website = football.by|accessdate = 2023-07-04|language = ru}}</ref>, і хутка падпісаў кантракт з барысаўскім [[БАТЭ Барысаў|БАТЭ]]<ref>{{cite web|date = 2023-07-06|url = https://football.by/news/176388 |title = Руслан Хадаркевич стал игроком БАТЭ |website = football.by|accessdate = 2023-07-07|language = ru}}</ref>. У 2024 годзе быў абраны капітанам клюбу<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2024-02-28 |url = https://pressball.by/news/football/ruslan-hadarkevich-budet-kapitanom-bate-v-sezone-2024/ |загаловак = Руслан Хадаркевич будет капитаном БАТЭ в сезоне-2024 |выдавец = Прессбол |дата доступу = 2025-03-08 |мова = ru}}</ref>, але фактычна быў гульцом ратацыі. Па заканчэньні сэзону 2024 году пакінуў барысаўскі клюб і трэнаваўся зь «[[Менск (футбольны клюб)|Менскам]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-02-27 |url = https://pressball.by/news/football/eks-zashhitnik-bate-mozhet-perebratsya-v-minsk/ |загаловак = Экс-защитник БАТЭ может перебраться в "Минск" |выдавец = Прессбол |дата доступу = 2025-03-08 |мова = ru}}</ref><ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-02-27 |url = https://bel.football/news/istochnik-ruslan-khadarkevich-treniruetsya-s-minskom |загаловак = Руслан Хадаркевич тренируется с «Минском» |выдавец = Белорусский футбол |дата доступу = 2025-03-08 |мова = ru}}</ref>. У сярэдзіне сакавіка склаў працоўную дамову з клюбам<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-03-19 |url = https://bel.football/news/ruslan-khadarkevich-popolnil-sostav-minska |загаловак = Руслан Хадаркевич пополнил состав «Минска» |выдавец = Белорусский футбол |дата доступу = 2025-03-25 |мова = ru}}</ref>. У сталічным клюбе быў гульцом асноўнага складу, але ўлетку прыяднаўся да казаскага клюбу «[[Атыраў (футбольны клюб)|Атыраў]]», дзе працаваў беларускі трэнэр [[Віталь Жукоўскі]]. Футбаліст прызнаўся, што выправіўся за мяжу, каб зноў вярнуцца ў склад зборнай<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-06-30 |url = https://football.by/news/204317 |загаловак = Руслан Хадаркевич: "Хотелось бы вернуться в сборную Беларуси" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-06-30 |мова = ru}}</ref>. === Міжнародная === У лістападзе 2020 году быў упершыню выкліканы ў нацыянальную [[Зборная Беларусі па футболе|зборную Беларусі]]<ref>{{Cite web |title=Футбол. Руслан Хадаркевич впервые вызван в сборную Беларуси |url=https://www.pressball.by/news/football/371749 |accessdate=5 чэрвеня 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210606104748/https://www.pressball.by/news/football/371749 |archivedate=6 чэрвеня 2021 |deadurl=yes }}</ref>. Дэбютаваў у зборнай 2 чэрвеня 2021 году ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Азэрбайджану па футболе|зборнай Азэрбайджану]] (1:2), адгуляўшы на полі ўсе 90 хвілінаў. == Дасягненьні == * [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|Чэмпіён Беларусі]]: [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020 году|2020]], [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021 году|2021]], [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2022 году|2022]] * Бронзавы прызэр [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019 году|2019]] * Уладальнік [[Супэркубак Беларусі па футболе|Супэркубка Беларусі]]: [[Супэркубак Беларусі па футболе 2021|2021]] * У сьпісе 22 найлепшых футбалістаў чэмпіянату Беларусі: 2020 == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- |rowspan="2"| [[Славія Мазыр]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2017 году|2017]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017 году|Найвышэйшая ліга]] || 13 || 0 |- | [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Першая ліга]] || 22 || 0 |} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.pressball.by/footballstat/ruslan_khadarkevich/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хадаркевіч, Руслан}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] rf8tlinl8daitgb2kparj0d5nauwoxe 0 182973 2622602 2604011 2025-06-30T17:19:04Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622602 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Маркус Рашфард''' ({{мова-en|Marcus Rashford}}; {{Н}} 31 кастрычніка 1997 году) — ангельскі футбаліст, нападнік клюбу «[[Манчэстэр Юнайтэд]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Юнайтэд»''': * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2016, 2024 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2016 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]]: 2017, 2023 * Пераможца [[Ліга Эўропы УЭФА|Лігі Эўропы]]: 2017 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.manutd.com/en/Players-And-Staff/First-Team/Marcus-Rashford.aspx Профіль на сайце «Манчэстэр Юнайтэд»]{{Ref-en}} {{Склад ФК Манчэстэр Юнайтэд}} {{Навігацыйная група |назоў = Рашфард у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Рашфард, Маркус}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] hmdw0dzfvgdirjt9o05bedot09ss70k 0 183013 2622580 2585630 2025-06-30T15:29:39Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622580 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Джэсі Лінгард''' ({{мова-en|Jesse Lingard}}; {{Н}} 15 сьнежня 1992 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца паўднёвакарэйскага клюбу «[[Сэул (футбольны клюб)|Сэул]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Юнайтэд»:''' * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2016 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2016 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі Ангельшчыны]]: 2017 * Пераможца [[Ліга Эўропы УЭФА|Лігі Эўропы]]: 2017 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.manutd.com/en/Players-And-Staff/First-Team/Jesse-Lingard.aspx Профіль на сайце «Манчэстэр Юнайтэд»]{{Ref-en}} * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Ангельшчына на ЧС-2018}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Лінгард, Джэсі}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] aqu4s1qmslzh4hny87a5h78g59b1fas 0 183387 2622620 2338347 2025-06-30T18:31:25Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622620 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''А́ртур Бо́руц''' ({{мова-pl|Artur Boruc}}; {{Н}} 20 лютага 1980 году) — былы польскі футбаліст, брамнік. На сваім рахунку мае 65 выступаў у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]]. == Дасягненьні == '''«Легія»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2002, 2021 '''«Сэлтык»''': * [[Чэмпіянат Шатляндыі па футболе|Чэмпіён Шатляндыі]]: 2006, 2007, 2008 * Уладальнік [[Кубак Шатляндыі па футболе|Кубка Шатляндыі]]: 2007 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Шатляндыі|Кубка шатляндзкай лігі]]: 2006, 2009 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.soccerbase.com/players/player.sd?player_id=28660 Профіль на soccerbase.com]{{Ref-en}} {{Навігацыйная група |назоў = Боруц у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧС-2006 |Польшча на ЧЭ-2008 |Польшча на ЧЭ-2016 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Боруц, Артур}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] k7ijzqhjy87hfosfb4ws9aodswk4p6b 0 194019 2622654 2503254 2025-06-30T21:10:59Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2622654 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Дзьмітры Прышчэпа''' ({{Н}} 21 чэрвеня 2001 году) — беларускі футбаліст, абаронца расейскага «[[Ротар Валгаград|Ротара]]». == Кар’ера == === Клюбная === Выхаванец футбольнага клюбу [[Менск (футбольны клюб)|«Менск»]]. У 2017 годзе пачаў выступаць за дубль. У пачатку 2018 году пачаў прыцягвацца таксама да асноўнай каманды. Дэбютаваў у Найвышэйшай лізе 20 траўня 2018 году ў матчы супраць магілёўскага [[Дняпро Магілёў|«Дняпра»]] (0:0), выйшаўшы на замену ў канцы сустрэчы. У сэзоне 2019 году, дзякуючы траўмам асноўных абаронцаў сталічнага клюбу, пачаў часьцей атрымліваць месца ў галоўнай камандзе менчукоў. У ліпені 2019 году стала вядома аб цікавасьці да маладога абаронцы з боку расейскага [[Зэніт Санкт-Пецярбург|«Зэніту»]]. У жніўні 2019 году перайшоў у «Зэніт» на правах арэнды з правам выкупу<ref>[http://football.by/news/130941.html "Минск" отдал Прищепу в аренду "Зениту"]</ref>. У пецярбурскай камандзе выступаў за моладзевы склад, прыцягваўся да гульняў Юнацкай лігі УЭФА. У студзені 2020 году стала вядома, што расейскі клюб ня будзе падаўжаць арэнду, і абаронца вярнуўся ў «Менск»<ref>[http://football.by/news/136103.html "Зенит" не стал продлевать аренду защитника "Минска" Прищепы]</ref>. У сэзоне 2020 году быў гульцом стартавага складу мяшчанаў. У студзені 2021 году, пакінуўшы «Менск», выправіўся на прагляд у расейскія [[Крылы Саветаў Самара|«Крылы Саветаў»]] і ў лютым падпісаў кантракт з клюбам<ref>[https://football.by/news/148922.html Дмитрий Прищепа официально стал игроком "Крыльев Советов"]</ref>. Зьяўляўся на полі зрэдку, звычайна застаючыся на лаўцы запасных, таксама выступаў за другую каманду самарскага клюбу ў ПФЛ. Паводле вынікаў сэзону 2020—2021 гадоў «Крылы Саветаў» прасунуліся ў [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лігу]], пасьля чаго абаронца страціў месца ў асноўнай камандзе, толькі эпізадычна трапляў на лаўку запасных. У студзені 2022 году выправіўся на турэцкі збор з расейскім [[Велес Масква|«Велесам»]], які ў лютым аформіў арэнду футбаліста<ref>[https://football.by/news/161427.html "Велес" объявил об аренде Дмитрия Прищепы у "Крыльев Советов"]</ref>. У студзені 2023 году на правах арэнды перайшоў у валгаградзкі [[Ротар Валгаград|«Ротар»]]<ref>{{cite web|date = 2023-01-25|url = https://football.by/news/171500 |title = Дмитрий Прищепа перешел в "Ротор" |website = football.by|accessdate = 2023-01-26|language = ru}}</ref>. У чэрвені 2023 году падпісаў з гэтым клюбам паўнавартасны кантракт<ref>{{cite web|date = 2023-06-05|url = https://football.by/news/175434 |title = Дмитрий Прищепа заключил контракт с "Ротором", с Алексеем Бутаревичем ведутся переговоры |website = football.by|accessdate = 2023-06-06|language = ru}}</ref>. У сэзоне 2024—2025 гадоў быў гульцом асноўнага складу расейскай каманды, якая прабілася і спаборнічала ў [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першай лізе]]. Улетку 2025 году зьявілася інфармацыя, што абаронца можа скласьці ўгоду з [[Урал Екацярынбург|«Уралам»]] тэрмінам на тры гады<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-06-28 |url = https://football.by/news/204262 |загаловак = Источник: Прищепа подпишет 3-летний контракт с "Уралом" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-01 |мова = ru}}</ref>. === Міжнародная === У кастрычніку 2017 году ў складзе [[Юнацкая зборная Беларусі па футболе|зборнай Беларусі (да 17 гадоў)]] брыў удзел у адборачным раўндзе чэмпіянату Эўропы, дзе згуляў ва ўсіх трох матчах. У кастрычніку 2019 году выступаў за [[Юніёрская зборная Беларусі па футболе|зборную Беларусі (да 19 гадоў)]] у кваліфікацыйным раўндзе чэмпіянату Эўропы. 4 верасьня 2020 году дэбютаваў у [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|зборнай Беларусі (да 21 году)]], калі выйшаў у пачатковым складзе ў адборачным матчы чэмпіянату Эўропы супраць зборнай Нідэрляндаў (0:7), аднак ужо на 7-й хвіліня быў выдалены. == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- | [[Менск (футбольны клюб)|Менск]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Найвышэйшая ліга]] || 1 || 0 |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.pressball.by/footballstat/dmitri_prishchepa/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Прышчэпа, Дзьмітры}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Менск»]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Крылы Саветаў» Самара]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Велес» Масква]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Ротар» Валгаград]] p1rx36edzq34cm36xrj0ndlc0keb147 0 194619 2622583 2616699 2025-06-30T15:36:45Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622583 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Га́ры Кейн''' ({{мова-en|Harry Kane}}; {{Н}} 28 ліпеня 1993 году, Ўолтэмстаў, Вялікі Лёндан) — ангельскі футбаліст, нападнік нямецкага клюбу «[[Баварыя Мюнхэн|Баварыя]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. Кейн лічыцца адным з найлепшых нападнікаў у сьвеце, дзякуючы сваім выніковым паказьнікам і здольнасьцю распачаць удалыя наступы на браму супернікаў<ref>[https://www.skysports.com/football/news/11675/11865398/harry-kane-tottenham-and-england-forward-the-best-striker-in-the-world-says-david-villa «Harry Kane: Tottenham and England forward 'the best striker in the world', says David Villa»]. Sky Sports.</ref><ref>[https://www.fourfourtwo.com/features/best-strikers-in-the-world-ronaldo-lewandowski-harry-kane «Ranked! The 10 best strikers in the world»]. FourFourTwo.</ref>. Ён займае першае месца ў клюбе «[[Тотэнгэм Готспур]]» паводле колькасьці галоў за ўсе часы, пры гэтым ачольваючы сьпіс бамбардзіраў [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лігі]], калі лічыць толькі галы ў складзе адной дружыны<ref>[https://www.si.com/soccer/2022/08/20/harry-kane-set-premier-league-record-with-saturday-goal-video «Harry Kane Sets Premier League Record»]. Sports Illustrated.</ref>. Ёсьць адной з ключавых постасьцяў зборнай Ангельшчыны, якой дапамог дасягнуць фіналу буйных першынстваў на [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2020 году|чэмпіянаце Эўропы 2020 году]] ўпершыню ў гісторыі ангельскага футболу зь фіналу [[чэмпіянат сьвету па футболе 1966 году|чэмпіянату сьвету 1966 году]]<ref>[https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/euro-2021/2021/07/11/england-reached-first-final-55-years/amp/ «How England reached their first final in 55 years»]. The Telegraph.</ref>. Сябра ордэну Брытанскай імпэрыі (MBE, 2018). Найлепшы бамбардзір зборнай Ангельшчыны. == Дасягненьні == '''«Баварыя»''': * [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе|Чэмпіён Нямеччыны]]: 2025 * Найлепшы бамбардзір чэмпіянату сьвету па футболе: 2018 * Найлепшы бамбардзір ангельскай Прэм’ер-лігі (3): 2016, 2017, 2021 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} {{Склад ФК «Баварыя» Мюнхэн}} {{Навігацыйная група |назоў = Кейн у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{Найлепшыя бамбардзіры чэмпіянатаў сьвету па футболе}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Кейн, Гары}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] jb4ubu57ah4crdup9npcndyeq0qpf1b 0 194629 2622659 2585891 2025-06-30T22:06:25Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622659 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ка́міль Павел Грасі́цкі''' ({{мова-pl|Kamil Paweł Grosicki}}; {{Н}} 8 чэрвеня 1988 году) — польскі футбаліст, паўабароца клюбу «[[Погань Шчэцін|Погань]]» і [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]]. == Дасягненьні == '''«Легія»''': * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2008 '''«Ягелёнія»''': * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2010 * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2010 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://int.soccerway.com/players/kamil-grosicki/12630/ Профіль на soccerway.com]{{Ref-en}} {{Навігацыйная група |назоў = Грасіцкі ў складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2012 |Польшча на ЧЭ-2016 |Польшча на ЧС-2018 |Польшча на ЧС-2022 |Польшча на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Грасіцкі, Каміль}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 10ytr3eqpafya89y6cuv5cd7dpknc80 0 194720 2622658 2585873 2025-06-30T21:58:49Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622658 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Каміль Яцэк Глік''' ({{мова-pl|Kamil Jacek Glik}}; {{Н}} 3 лютага 1988 году) — польскі футбаліст, абаронца клюбу «[[Краковія Кракаў|Краковія]]» і [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]]. == Дасягненьні == '''«Манака»''': * [[Чэмпіянат Францыі па футболе|Чэмпіён Францыі]]: 2017 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://int.soccerway.com/players/kamil-jacek-glik/61019/ Профіль на soccerway.com]{{Ref-en}} {{Навігацыйная група |назоў = Глік у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2016 |Польшча на ЧС-2018 |Польшча на ЧЭ-2020 |Польшча на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Глік, Каміль}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] h2831homa03uvu0chusntkd191gzqoa 0 194840 2622596 2616697 2025-06-30T17:02:14Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622596 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Эрык Даер''' ({{мова-en|Eric Dier}}; {{Н}} 15 студзеня 1994 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца клюбу «[[Манака (футбольны клюб)|Манака]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Баварыя»''': * [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе|Чэмпіён Нямеччыны]]: 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Склад ФК «Баварыя» Мюнхэн}} {{Навігацыйная група |назоў = Даер у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Даер, Эрык}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] nkakgt1jgh7iwv7obc4wcsefb82eep5 2622597 2622596 2025-06-30T17:02:34Z Dymitr 10914 /* Вонкавыя спасылкі */ [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622597 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Эрык Даер''' ({{мова-en|Eric Dier}}; {{Н}} 15 студзеня 1994 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца клюбу «[[Манака (футбольны клюб)|Манака]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Баварыя»''': * [[Чэмпіянат Нямеччыны па футболе|Чэмпіён Нямеччыны]]: 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Даер у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Даер, Эрык}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] a71ei3jyuivuf0x7njf6bq9n4e5ky3s 0 194862 2622624 2585021 2025-06-30T18:51:50Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622624 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ян Ка́цпэр Бэдна́рак''' ({{мова-pl|Jan Kacper Bednarek}}; {{Н}} 12 красавіка 1996 году) — польскі футбаліст, абаронца ангельскага клюбу «[[Саўтгэмптан (футбольны клюб)|Саўтгэмптан]]» і [[Зборная Польшчы па футболе|нацыянальнай зборнай Польшчы]]. == Дасягненьні == '''«Лех»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2015 * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2017 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Бэднарак у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧС-2018 |Польшча на ЧЭ-2020 |Польшча на ЧС-2022 |Польшча на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бэднарак, Ян}} [[Катэгорыя:Футбалісты зборнай Польшчы]] 8boh8tgx5knymyrxawmotrqofz1li5f 0 194935 2622604 2602136 2025-06-30T17:28:51Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622604 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Кайл Ўокер''' ({{мова-en|Kyle Walker}}; {{Н}} 28 траўня 1990 году) — ангельскі футбаліст, абаронца клюбу «[[Манчэстэр Сіці]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Сіці»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2018, 2019, 2021, 2022, 2023, 2024 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2019, 2023 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка ангельскае лігі]]: 2018, 2019, 2020, 2021 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2018, 2019 * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2023 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка Эўропы]]: 2023 * Пераможца [[Клюбны чэмпіянат сьвету па футболе|клюбнага чэмпіянату сьвету]]: 2023 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Ўокер у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ўокер, Кайл}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] qbjg0uvavkuo8361e9fersgq59xa8za 0 194952 2622605 2620145 2025-06-30T17:30:53Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622605 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Трэнт Аляксандар-Арнальд''' ({{мова-en|Trent Alexander-Arnold}}; {{Н}} 7 кастрычніка 1998 году) — ангельскі футбаліст, абаронца гішпанскага клюбу «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Дасягненьні == '''«Лівэрпул»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2020, 2025 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2022 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]]: 2022 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2022 * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2019 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка УЭФА]]: 2019 * Пераможца [[клюбны чэмпіянату сьвету|клюбнага чэмпіянату сьвету]]: 2019 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Склад ФК Рэал Мадрыд}} {{Навігацыйная група |назоў = Аляксандар-Арнальд у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧС-2018 |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Аляксандар-Арнальд, Трэнт}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] pmytt3fr5gnfjvw2a20kk913vq4jw8e 0 195041 2622585 2600732 2025-06-30T15:42:23Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622585 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Дэле Алі''' ({{мова-en|Dele Alli}}; {{Н}} 11 красавіка 1996 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца італьянскага клюбу «[[Кома (футбольны клюб)|Кома]]». Былы гулец [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Алі ў складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2016 |Ангельшчына на ЧС-2018 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Алі, Дэле}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] dlfgibujodlgpiz0xmoftomhu1s6un3 0 208699 2622652 2609190 2025-06-30T20:55:00Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2622652 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Усе́валад Садо́ўскі''' ({{Н}} 4 кастрычніка 1996 году) — беларускі футбаліст, нападнік казаскага клюбу «[[Жэніс Астана|Жэніс]]». == Кар’ера == Пачынаў займацца футболам у менскай СДЮШАР «Дынама», пазьней гуляў у юнацкіх камандах сталічнага [[Партызан-2002 Менск|МТЗ-РІПА]] і барысаўскага [[БАТЭ Барысаў|БАТЭ]]. У веку 15 гадоў пакінуў футбол<ref>[https://by.tribuna.com/tribuna/blogs/peretrem/2252218.html «Ради Юревича хотелось подстричься». Этот парень – главный забивала первой лиги]</ref>, аднак праз два гады вярнуўся, далучыўшыся да «[[Менск (футбольны клюб)|Менску]]», дзе неўзабаве стаў гуляць за дубль. Па заканчэньні сэзону 2015 году сталічны клюб ня стаў працягваць супрацу з нападнікам. У пачатку 2016 году праходзіў прагляд у екацярынбурскім «[[Урал Екацярынбург|Урале]]», які ўзначальваў былы трэнэр «Менску» [[Вадзім Скрыпчанка]], аднак у выніку падпісаў кантракт зь менскай «[[Энэргетык-БДУ Менск|Зоркай-БДУ]]»<ref>[https://by.tribuna.com/football/1036761099.html Садовский перешел в «Звезду-БГУ», «Урал» проведет переговоры по поводу трансфера игрока]</ref>. Першую палову сэзону 2016 году прапусьціў праз траўму, зь ліпеня замацаваўся ў асноўным складзе каманды. У сэзоне 2017 году заставаўся трывалым гульцом пачатковага складу каманды, якая зьмяніла назву на «Энэргетык-БДУ». У сэзоне 2018 году з 21 голам стаў найлепшым бамбардзірам Першай лігі (хоць у ліпені не гуляў праз пашкоджаньні) і дапамог камандзе выйсьці ў Найвышэйшую лігу. У сэзоне 2019 году заставаўся асноўным нападнікам сталічнай каманды. У ліпені 2019 году склаў дамову зь берасьцейскім «[[Дынама Берасьце|Дынама]]», аднак застаўся ў «Энэргетыку-БДУ» на правах арэнды да сканчэньня сэзону<ref>[http://football.by/news/129303.html Брестское "Динамо" объявило о подписании контрактов с Носко и Садовским]</ref>. З кастрычніка 2019 году не гуляў праз траўмы. У сьнежні 2019 году вярнуўся з арэнды ў «Дынама»<ref>[https://by.tribuna.com/football/1080891854.html Носко, Мирошников, Ковальчук и Садовский возвращаются в брестское «Динамо»]</ref>. Да сэзону 2020 году рыхтаваўся разам зь берасьцейцамі і пачаў у ейным складзе чэмпіянат, але замацавацца ня здолеў, звычайна выходзіўшы на зьмену. У ліпені 2020 году перайшоў да шэрагаў «[[Рух Берасьце|Руху]]»<ref>[https://football.by/news/141695.html Садовский перешел из брестского "Динамо" в "Рух"]</ref>. У сэзоне 2020 году гуляў пераважна ў пачатковым складзе дружыны, за 9 матчаў у Найвышэйшай лізе здабыў 9 галоў. У 2021 годзе часьцей выходзіў на замену. У пачатку 2022 году рыхтаваўся да пачатку новага розыгрышу айчыннага першынства з «Рухам», а ў сакавіку, пасьля таго як берасьцейскі клюб спыніў выступы ў Найвышэйшай лізе, далучыўся да казаскага «[[Ардабасы Шымкент|Ардабасы]]», які ачольваў колішні трэнэр «Руха» [[Аляксандар Сяднёў]], і неўзабаве склаў пагадненьне з клюбам<ref>{{Cite web |title=Футбол. Всеволод Садовский заключил контракт с "Ордабасы" |url=https://www.pressball.by/news/football/408629 |accessdate=17 сакавіка 2022 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20220317174835/https://www.pressball.by/news/football/408629 |archivedate=17 сакавіка 2022 |deadurl=yes }}</ref>. У пачатку 2025 году зьявіліся зьвесткі, што гулец можа далучыцца да польскай «[[Катвіца Калобжэг|Катвіцы]]» зь [[Першая ліга чэмпіянату Польшчы па футболе|Першай лігі]] польскага першынства, але клюб на той час меў забарону на трансфэры<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-02-25 |url = https://betnews.by/vsevolod-sadovskij-ne-budet-igrokom-polskoj-kotviczy/ |загаловак = Всеволод Садовский не будет игроком польской «Котвицы»? |выдавец = Bet News |дата доступу = 2025-03-24 |мова = ru}}</ref>. Неўзабаве беларус усё ж такі стаў футбалістам гэтага клюбу<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-03-14 |url = https://football.by/news/199456 |загаловак = "Котвица" объявила о подписании контракта с Всеволодом Садовским |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-03-24 |мова = ru}}</ref>. Пазьней беларус прызнаўся, што ў польскай камандзе яму не плацілі заробак, што вымусіла шукаць новы клюб<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-06-30 |url = https://football.by/news/204335 |загаловак = Всеволод Садовский: "В "Котвице" не платили зарплату" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-06-30 |мова = ru}}</ref>. У чэрвені 2025 году прыяднаўся да казаскага «[[Жэніс Астана|Жэнісу]]». == Дасягненьні == '''«Ардыбасы»''': * [[Чэмпіянат Казахстану па футболе|Чэмпіён Казахстану]]: 2023 * Уладальнік [[Кубак Казахстану па футболе|Кубка Казахстану]]: 2022 == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- |rowspan="2"| [[Энэргетык-БДУ Менск|Энэргетык-БДУ]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2017 году|2017]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017 году|Першая ліга]] || 29 || 7 |- | [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Першая ліга]] || 24 || 21 |} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.pressball.by/footballstat/vsevolod_sadovsli/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Садоўскі, Усевалад}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] oxfhliqs0cnncl101ie9jmtam97z2g8 0 212362 2622578 2584974 2025-06-30T15:22:29Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622578 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Гары Ўінкс''' ({{мова-en|Harry Winks}}; {{Н}} 2 лютага 1996 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца клюбу «[[Лэстэр Сіці]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ўінкс, Гары}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] 00onqkrib6u573npkar7dvz91oxfvyp 0 215388 2622643 2575376 2025-06-30T19:48:19Z W 11741 +«[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» [[Вікіпэдыя:Праект:Злучнасьць]] 2622643 wikitext text/x-wiki {{Каардынаты|53|56|12|паўночнае|27|34|49|усходняе|выяўленьне=загаловак}} {{Кампанія |назва = «НДІ ЭВМ» |арыгінальная_назва = |лягатып = |выява = !Будынак НДІ ЭВМ (Менск, 2019 г.).jpg |тып = [[адкрытае акцыянэрнае таварыства]] |лістынг = |дэвіз = |заснаваная = {{Дата пачатку|15|11|1958|1}} |закрытая = |заснавальнікі = [[Савет міністраў БССР]] |уласьнікі = [[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Адно акно|спасылка=https://niievm.by/by/odno-okno/|выдавец=ААТ «НДІ ЭВМ»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref> |краіна = Беларусь |разьмяшчэньне = Менск |адрас = [[Савецкі раён (Менск)|Савецкі раён]], [[Вуліца Максіма Багдановіча (Менск)|вул. Багдановіча]], д. 155 |ключавыя постаці = Алег Сьцепчанкоў, Анатоль Альховік<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://niievm.by/by/kontakty/|выдавец=ААТ «НДІ ЭВМ»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref> |галіна = [[прамысловасьць]] |прадукцыя = кадавальнік і счытвальнік бескантактных картак, [[кампутар]], [[карта пашырэньня]], [[крыніца электрасілкаваньня]], [[мацярынская плата]], [[сыстэмны блёк]], [[транзыстар]]ны ўзмацняльнік, [[турнікет]], [[флэшнакапляльнік]] |паслугі = мадэрнізацыя ўзбраеньня |абарачэньне = {{Рост}}7,011 млн [[Беларускі рубель|руб]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гадавая справаздача ААТ «НДІ ЭВМ» за 2018 год|спасылка=http://100219724.epfr.by/files/add/2019/04/03/Godovoy-otchet-2018__NIIEVM__03-04-2019_14_51.xls|выдавец=Сайт раскрыцьця зьвестак эмітэнтаў каштоўных папераў Беларусі|мова=ru|дата публікацыі=3 красавіка 2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref> (2018 г.; $3,436‬ млн) |апэрацыйны прыбытак = {{Рост}}0,967 млн руб (2018 г.; $0,474 млн) |чысты прыбытак = {{Рост}}0,712 млн руб (2018 г.; $0,349‬ млн) |лік супрацоўнікаў = 164 (2019 г.) |матчына кампанія = «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Холдынг «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня»|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/kholding/|выдавец=ААТ «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref> |даччыныя кампаніі = База адпачынку «Вішнеўскае» (в. Беражныя, [[Мядзельскі раён]]), «[[Міжнародны дзелавы альянс]]» |аўдытар = «[[БелАўдытАльянс]]» (Менск)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аўдытарскія высновы па бухгальтарскай справаздачнасьці ААТ «НДІ ЭВМ» за 2018 год|спасылка=http://100219724.epfr.by/files/add/2019/04/03/Auditorskoe-zaklyuchenie-2018__NIIEVM__03-04-2019_10_13.pdf|выдавец=Сайт раскрыцьця зьвестак эмітэнтаў каштоўных папераў Беларусі|мова=ru|дата публікацыі=3 красавіка 2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref> |сайт = [https://niievm.by/by/ niievm.by/by] }} '''«Навуко́ва-дасьле́дчы інстыту́т электро́нных выліча́льных машы́наў»''' («НДІ ЭВМ») — дзяржаўнае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў лістападзе 1958 году ў якасьці Спэцыяльнага канструктарскага бюро пры Менскім заводзе [[ЭВМ]]. На 2019 год прадпрыемства вырабляла: 1) [[кампутар]]ы з абаронай зьвестак ад недазволенага доступу (НДД) і ўцечкі праз пабочнае [[электрамагнітнае выпраменьваньне]] і навядзеньне (ПЭМВН), 2) сродкі прамысловай аўтаматыкі, 3) абсталяваньне для аплаты праезду. Таксама «НДІ ЭВМ» ажыцьцяўляла мадэрнізацыю і [[рамонт]] узбраеньня<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Навукова-дасьледчы інстытут электронных вылічальных машынаў» ААТ|спасылка=https://vpk.gov.by/by/pradpryemstvy/aat-navukova-dasledchy-instytut-elektronnykh-vylichalnykh-mashyn.html|выдавец=[[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]]|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref>. == Вырабы == На 2019 год ААТ «НДІ ЭВМ» выпускала: * 3 віды [[ноўтбук]]аў — «ВМ2015», «ВМ2015-M1» і «ВМ2015.М2» (М3); * 4 віды [[пляншэт]]аў — «ВМ2305», «ВМ2306.М», «ВМ2307» і «ВМ2307.М1»; * 5 відаў [[Сыстэмны блёк|сыстэмных блёкаў]] — «ВМ2411.М1» для самахода, «ВМ2417.М1» для самахода і карабля, «ВМ3301» і «ВМ3302» для забаўляльнай сеткі «Сырыюс-06М» у салёне пасажырскага самалёта, «ВМ3307» для [[бесьпілётнік]]а; * 2 віды [[Пэрсанальны кампутар|пэрсанальных кампутараў]] — «ВМ2412» з 2 экранамі і «ВМ2422»; * панэльны кампутар «ВМ2431»; * 9 электронных прыладаў — аўтамат кадаваньня бескантактных {{Артыкул у іншым разьдзеле|Смарт-картка|смарт-картак|uk|Смарт-картка}} («АК-БСК») з галяндзкім чыпамі «Міфарэ» ([[Эйндговэн]]) для УП «[[Менскі мэтрапалітэн]]», канвэртар інтэрфэйсу «ВМТ-010» для злучэньня прыладаў сувязі з кампутарам, перанасны прыбор кантролю бескантактных смарт-картак «ПК-БСК-03» для праверкі праязных білетаў, прылада запісу і счытваньня з БСК («ПЗС-БСК» або счытвальнік БСК), абаронены {{Артыкул у іншым разьдзеле|Флэшнакапляльнік|флэшнакапляльнік|uk|USB-флеш-накопичувач}} «ВМН850», [[мацярынская плата]] «НСА ВМК600», радыёлякацыйны [[Карта пашырэньня|адаптэр]] (РЛА), модуль мультыплекснага каналу інфармацыйнага абмену (МКІА) для падлучэньня кампутара да экрана, аўтаматызаванае працоўнае месца ініцыялізацыі (АПМ-І) праз БСК з чыпам «Міфарэ»; * 3 віды [[турнікет]]аў — «Трыпод» для пропуску на прадпрыемства, «ПКА-К» для выхаду са станцыі мэтро, «АКП-2014» (аўтаматычны кантрольны пункт) для пропуску ў мэтро пры аплаце праезду; * 5 відаў крыніцаў электрасілкаваньня — разумна-ўзаемадзейная на 620 [[вольт]]-[[ампэр]], 3-канальная магутнасьцю 145, 160 і 250 [[ват]] для пэрсанальнага кампутара, шафа пераўтварэньня частасьці на 100 кіляват «ШПЧ-100» для яе зьмяненьня з 50 да 400 [[Гэрц (адзінка вымярэньня)|гэрц]], «ШПЧ-18» на 18 кіляват, убудаваная бесьперабойная на 30 ват; * 12 відаў малашумлівых высокачашчынных [[транзыстар]]ных узмацняльнікаў (МВТУ) — «МВТУ01.М1» для радыёлякацыйнай станцыі (РЛС) «П-37» сантымэтровага дыяпазону, «МВТУ02.М1» для радыёвышынямера {{Артыкул у іншым разьдзеле|ПРВ-13|«ПРВ-13»|ru|ПРВ-13}}, «МВТУ04» для РЛС «5Н64» на [[Зэнітны ракетны комплекс|зэнітным ракетным комплексе]] «С-300», «МВТУ05» для РЛС {{Артыкул у іншым разьдзеле|СТ-68|«19Ж6»|ru|СТ-68}} дэцымэтровага дыяпазону, «МВТУ07» для РЛС «5Н66М» на ЗРК {{Артыкул у іншым разьдзеле|С-300|«С-300»|ru|С-300}}, «МВТУ19» для РЛС {{Артыкул у іншым разьдзеле|П-19||ru|П-19}} «Дунай» дэцымэтровага дыяпазону, «МВТУ45» для «1РЛ220М» і «1РЛ237» на ЗРК «С-300», «МВТУ67А» для ЗРК «Аса», «МВТУ75Г» для ЗРК «Аса», «Куб» і МР-123, «МВТУ88Е.М1» і «МВТУ96» для ЗРК «Бук», «МВТУ98А» для станцыі навядзеньня {{Артыкул у іншым разьдзеле|9С32|«9С32»|ru|9С32}} на ЗРК «С-300»<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прадукцыя|спасылка=https://niievm.by/by/produktsiya/|выдавец=ААТ «НДІ ЭВМ»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref>. Таксама «НДІ ЭВМ» мадэрнізаваў: станцыі радыёвыведкі «Кальчуга», камандна-штабныя машыны (КШБ) «Бяроза» і [[радыёвышынямер]]ы П-16 «Надзейнасьць»<ref name="а"/>. == Мінуўшчына == [[Файл:Minsk 22 computer controls.jpg|значак|280пкс|ЭВМ «Менск-22» (Чэхія, 2018 г.)]] 15 лістапада 1958 году [[Савет міністраў Беларускай ССР]] зацьвердзіў Пастанову № 749-55СС аб стварэньні Спэцыяльнага канструктарскага бюро (СКБ) пры Менскім заводзе электронных вылічальных машынаў ([[ЭВМ]]). У верасьні 1960 году СКБ выпрабавала 1-ю лямпавую ЭВМ {{Артыкул у іншым разьдзеле|Менск (кампутар)|«Менск-1»|be|Мінск (камп’ютар)}}, якую выпускалі да 1964 году. [[Менскі завод ЭВМ]] вырабіў 230 машынаў «Менск-1», у тым ліку мадыфікацыі «Менск-11» у 1961 годзе і «Менск-12», «Менск-14» і «Менск-16» у 1962 годзе. У 1962 годзе стварылі сямейства 1-й [[паўправаднік]]овай ЭВМ у СССР — «Менск-2». На яе аснове распрацавалі {{Артыкул у іншым разьдзеле|Менск-22|«Менск-22»|be|Мінск-22}}, «Менск-222», «Менск-22М», «Менск-26» і «Менск-27». У 1964 годзе СКБ пераўтварылі ў самастойную навукова-дасьледчую ўстанову. У 1966 годзе стварылі 1-ю ў СССР машыну са знакавай лёгікай і зьменнай даўжынёй слова і каманды — «Менск-23». У 1968 годзе распрацавалі {{Артыкул у іншым разьдзеле|Менск-32|«Менск-32»|be|Мінск-32}} для інжынэрнай справы, які выпускалі да 1975 году і які стаў найбольш распаўсюджанай ЭВМ у СССР. Агулам выпусьцілі 2889 ЭВМ «Менск-32». У 1970 годзе яе распрацоўнікаў, у тым ліку дырэктара Георгія Лапату і галоўнага інжынэра Віктара Пржыялкоўскага, узнагародзілі [[Дзяржаўная прэмія СССР|Дзяржаўнай прэміяй СССР]]. У 1969 годзе СКБ пераўтварылі ў Менскую філію Навукова-дасьледчага цэнтру электронна-вылічальнай тэхнікі ў Маскве ([[Расейская СФСР]])<ref name="б">{{Кніга|аўтар=У.Ф. Бычанкоў, Уладзімер Вітэр, [[Генадзь Сьмірноў]].|частка=Электронных вылічальных машын НДІ|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2004|том=18. Кн. 1|старонкі=[http://files.knihi.com/preview/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.18-1.djvu/100_1248x9999.jpeg 100]-[http://files.knihi.com/preview/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.18-1.djvu/101_1248x9999.jpeg 101]|старонак=473|сэрыя=|isbn=985-11-0295-4|наклад=10 000}}</ref>. [[Файл:!Таблічка НДІ ЭВМ (Менск, 2019 г.).jpg|значак|260пкс|Таблічка «НДІ ЭВМ» (Менск, 2019 г.)]] У верасьні 1971 году ў СКБ распрацавалі 1-ю мадэль {{Артыкул у іншым разьдзеле|Адзіная сыстэма ЭВМ|Адзінай сыстэмы ЭВМ|ru|ЕС ЭВМ}} — «АС-1020», што мела поўную праграмную сумяшчальнасьць з амэрыканскім кампутарам [[IBM]] {{Артыкул у іншым разьдзеле|Сыстэма/360|«Сыстэма/360»|en|IBM System/360}}. У 1972 годзе СКБ атрымала назву «Навукова-дасьледчы інстытут электронных вылічальных машынаў» («НДІ ЭВМ»). Да канца выпуску ў 1975 годзе на заводах [[Беларуская ССР|Беларускай ССР]] і [[Баўгарыя|Баўгарыі]] вырабілі 800 машынаў «АС-1020». У 1975 годзе ў «НДІ ЭВМ» стварылі «АС-1022», што мела 4-кратна большую магутнасьць за «АС-1020». Да 1982 году заводы Беларускай ССР выпусьцілі каля 4000 ЭВМ «АС-1022». У 1977 годзе распрацавалі «АС-1035», які выпускалі да 1986 году. Агулам вырабілі звыш 2100 Э.ВМ «АС-1035». У 1983 годзе стварылі «АС-1036», што была ўдвая магутнейшай за «АС-1035». Да 1989 году выпусьцілі 1866 «АС-1036». За 1971—1984 гады «НДІ ЭВМ» выпусьціў звыш 9000 ЭВМ, якія склалі кампутараў у СССР. За 1984—1991 гады вырабілі звыш 150 000 ЭВМ 30 мадэляў, якія былі сумяшчальнымі з амэрыканскімі пэрсанальнымі кампутарамі «Інтэл» (Санта-Клара, штат [[Каліфорнія]]) і былі найбольш масавымі ў СССР<ref name="б"/>. [[Файл:!Уваход у НДІ ЭВМ (Менск, 2019 г.).jpg|значак|280пкс|Уваход у «НДІ ЭВМ» (Менск, 2019 г.)]] У 1996 годзе «НДІ ЭВМ» стаў дзяржаўным прадпрыемствам. На 2003 год «НДІ ЭВМ» улучаў: досьледную вытворчасьць; 2 асяродкі — 1) кампутарнай бясьпекі і сэртыфікацыі сродкаў вылічальнай тэхнікі, 2) стандартызацыі і мэнэджмэнту якасьці; 5 навуковых аддзяленьняў, зь іх 2 вытворчых — 1) інжынэрнае, 2) мікраэлектронікі; 2 дасьледчыя — 1) матэматычнае, 2) электроннае; і адно тэхнічнае — ЭВМ, ПЭВМ і вылічальных комплексаў. Асноўнымі кірункамі дзейнасьці было стварэньне: звышкампутараў з клястэрнай арганізацыяй, ахаваных і [[Пэрсанальны кампутар|пэрсанальных кампутараў]], дастасоўнага і сыстэмнага [[Апраграмаваньне|апраграмаваньня]], прыладаў апрацоўкі зьвестак, кантролю доступу і шматузроўневай аховы, сродкаў аховы зьвестак і праектаваньня. На прадпрыемстве стварылі зьнешнія прылады і прылады дыягностыкі, перанасныя касавыя апараты. На 2003 год распрацавалі: аўтаматызаваную сыстэму памежнага кантролю «АСПК-Дазор»; першы шэраг звышкампутараў «Скіф»; 3 пакаленьні пасажырскай аўтаматыкі для [[Менскі мэтрапалітэн|Менскага мэтрапалітэну]]; аўтамабільныя, перанасныя і настольныя кампутары; ахаваныя кампутары для таемных зьвестак<ref name="б"/>. 30 сьнежня 2003 году быў заснаваны [[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]], якому ад [[Міністэрства прамысловасьці Рэспублікі Беларусь]] перадалі УП «НДІ ЭВМ». 16 студзеня 2009 году Менскі гарвыканкам улучыў «НДІ ЭВМ» у якасьці [[Адкрытае акцыянэрнае таварыства|адкрытага акцыянэрнага таварыства]] ў Адзіны дзяржаўны рэгістар юрыдычных асобаў і індывідуальных прадпрыемальнікаў за № 100219724. 21 верасьня 2011 году [[Міністэрства эканомікі Рэспублікі Беларусь]] паставіла на ўлік за № 31 [[холдынг]] «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня», у склад якога ўвайшоў «НДІ ЭВМ»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гісторыя прадпрыемства|спасылка=https://niievm.by/by/o-kompanii/istoriya-predpriyatiya/|выдавец=ААТ «НДІ ЭВМ»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}}</ref>. Ад красавіка 2024 году інстытут знаходзіцца ў [[Сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў|санкцыйным сьпісе]] ЗША<ref>{{cite web|title=США ввели меры против оборонных предприятий Беларуси за пособничество РФ в войне с Украиной|url=https://www.golosameriki.com/a/treasury-targets-belarusian-sanctions-evasion-networks-and-cogs-in-russia-s-war-machine/7571157.html|work=[[Голас Амэрыкі]]|date=2024-04-16|accessdate=2024-06-02|language=ru}}</ref>, ад жніўня таго ж году — у санкцыйных сьпісах Вялікабрытаніі<ref>[https://officelife.media/news/55561-stankogomel-i-institut-vychislitelnykh-mashin-popali-pod-sanktsii-velikobritanii/ «СтанкоГомель» и Институт вычислительных машин попали под санкции Великобритании]</ref> ды Канады<ref>[https://nv.ua/ukr/world/geopolitics/kolya-lukashenko-potrapiv-pid-novi-sankciji-kanadi-50441735.html Канада запровадила санкції проти наймолодшого сина Лукашенка Колі]</ref>. === Кіраўнікі === * {{Артыкул у іншым разьдзеле|Георгі Лапата||ru|Лопато, Георгий Павлович}} (1958—1961) * Серафім Купленскі (1961—1964) * Георгі Лапата (1964—1987) * {{Артыкул у іншым разьдзеле|Вадзім Пыхцін||ru|Пыхтин, Вадим Яковлевич}} (1987—1988) * Аляксандар Тушынскі (1988—1992) * Вадзім Пыхцін (1992—1994) * Рубэн Асцатураў (1994—1998) * Павал Сідорык (1998—2010) * Алег Сьцепчанкоў (з 2011-га) === Галоўныя інжынэры === * Георгі Лапата (1959—1964) * {{Артыкул у іншым разьдзеле|Віктар Пржыялкоўскі||ru|Пржиялковский, Виктор Владимирович}} (1964—1971) * {{Артыкул у іншым разьдзеле|Генадзь Сьмірноў||ru|Смирнов, Геннадий Дмитриевич}} (1971—1998) * Міхаіл Чалайдзюк (1979—1993) * Рубэн Асцатураў (1992—1994) * Сьцяпан Семянюк (1993—1999) * Андрэй Барташэвіч (1999—2010) * Анатоль Альховік (з 2011-га) == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Электронныя звароты грамадзянаў|спасылка=https://niievm.by/by/elektronnoe-obrashchenie/elektronnye-obrashcheniya-grazhdan/|выдавец=ААТ «НДІ ЭВМ»|дата публікацыі=2019|дата доступу=25 ліпеня 2019}} {{Бібліяінфармацыя}} {{Накід:Беларусь}} [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Менску]] [[Катэгорыя:Вытворчыя кампаніі Беларусі]] [[Катэгорыя:Вытворцы электронікі]] [[Катэгорыя:Беларускія навуковыя інстытуты]] [[Катэгорыя:Кампутарныя кампаніі]] [[Катэгорыя:Прамысловыя прадпрыемствы Беларусі]] [[Катэгорыя:Гісторыя кампутарнай тэхнікі]] [[Катэгорыя:Савецкія прадпрыемствы]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1958 годзе]] [[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў сьпісе СВГ]] l7aoxf0a8dnnpns56vel0lbnaste87j 0 216097 2622655 2502905 2025-06-30T21:45:25Z W 11741 +«[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]» 2622655 wikitext text/x-wiki {{Каардынаты|53|55|52|паўночнае|27|37|42|усходняе|выяўленьне=загаловак}} {{Кампанія |назва = «Агат — электрамэханічны завод» |арыгінальная_назва = |лягатып = |выява = |тып = [[адкрытае акцыянэрнае таварыства]] |лістынг = |дэвіз = Прафэсіяналізм, адказнасьць, выніковасьць |заснаваная = {{Дата пачатку|1|12|1952|1}} |закрытая = |заснавальнікі = Міністэрства суднабудаўнічай прамысловасьці СССР |уласьнікі = [[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://agat-emz.by/bel/kontakty/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref> |краіна = Беларусь |разьмяшчэньне = Менск |адрас = [[Першамайскі раён (Менск)|Першамайскі раён]], [[Валгаградзкая вуліца (Менск)|Валгаградзкая вул.]], д. 6<ref name="б"/> |ключавыя постаці = Мікалай Балігатаў, Зьміцер Якаўцоў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кіраўніцтва|спасылка=https://agat-emz.by/bel/o-kompanii/rukovodstvo/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref> |галіна = [[прамысловасьць]] |прадукцыя = электраабсталяваньне, радыёрэлейныя станцыі, перасоўныя вузлы сувязі |паслугі = |абарачэньне = {{Падзеньне}}16,114 млн [[Беларускі рубель|руб]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аўдытарскія высновы па бухгальтарскай справаздачнасьці за 2018 г., бухгальтарскі балянс на 31 сьнежня 2018 г., справаздача аб прыбытках і стратах за студзень—сьнежань 2018 г.|спасылка=https://agat-emz.by/upload/iblock/c01/c019954d7803497f9dd74398afccf4d0.pdf|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|мова=ru|дата публікацыі=7 сакавіка 2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref> (2018 г.; $7,898 млн)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сярэднеўзважаны курс беларускага рубля ў адносінах да замежных валют на валютным рынку Рэспублікі Беларусь за 2018 год (2,0402 за даляр)|спасылка=https://www.nbrb.by/bel/statistics/forexmarket/avrexrate|выдавец=[[Нацыянальны банк Рэспублікі Беларусь]]|дата публікацыі=1 студзеня 2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref> |апэрацыйны прыбытак = {{Падзеньне}}-3,428 млн руб (2018 г.; $-1,68 млн) |чысты прыбытак = {{Падзеньне}}-4,668 млн руб (2018 г.; $-2,288 млн) |лік супрацоўнікаў = 1000 (2019 г.) |матчына кампанія = «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]»<ref name="б">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Холдынг «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня»|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/kholding/|выдавец=ААТ «[[Агат-сыстэмы кіраваньня]]»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref> |даччыныя кампаніі = «Санаторый Лазурны» ([[Ждановічы (Менскі раён)|Ждановічы]], Менскі раён) |аўдытар = Аўдытарскі цэнтар «Эрудыт» |сайт = [https://agat-emz.by/bel/ agat-emz.by/bel] }} '''«Ага́т — электрамэхані́чны заво́д»''' («Агат — ЭМЗ») — дзяржаўнае прамысловае прадпрыемства Беларусі, заснаванае ў сьнежні 1952 году ў якасьці заводу № 864. Завод знаходзіцца ў [[Першамайскі раён (Менск)|Першамайскім раёне]] Менску па Валгаградзкай вуліцы, д. 6. Галаўная сядзіба месьціцца побач на [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэкце Незалежнасьці]], д. 117, корп. 3<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Рэквізыты|спасылка=https://agat-emz.by/bel/pokupatelyu/rekvizity/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. На 2019 год прадпрыемства вырабляла для [[Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь]] і іншых вайсковых ведамстваў краіны: перасоўныя вузлы сувязі, радыёрэлейныя станцыі, 3 віды рухомых пунктаў кіраваньня — 1) летакамі, 2) радыёлякацыйнай [[рота]]й, 3) зэнітнай ракетнай [[Брыгада (войска)|брыгадай]]; машыны начальніка штаба [[дывізіён]]а, кантэйнэрныя [[фургон]]ы адмысловага прызначэньня, рулявыя машынкі, кросавыя і цепларэгуляваныя шафы, унівэрсальныя мачты, вымяральныя спадарожнікавыя блёкі і аптычныя стойкавыя кросы. На прадпрыемстве працавалі прадстаўніцтвы Міністэрстваў абароны Беларусі і Расеі. Таксама «Агат — электрамэханічны завод» пастаўляў электратэхніку на машынабудаўнічыя прадпрыемствы Беларусі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=«Агат — электрамэханічны завод» ААТ|спасылка=https://vpk.gov.by/by/pradpryemstvy/ordena-pratso-naga-chyrvonaga-stsyaga-adkrytae-aktsyyanernae-tavarystva-agat-elektramekhanichny-zavo.html|выдавец=[[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]]|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>: «[[Менскі аўтамабільны завод]]», «[[Менскі трактарны завод]]», «[[БелАЗ]]» (Жодзіна) і «[[Гомсельмаш]]». За мяжу пастаўкі ажыцьцяўляліся на 6 аўтазборачных прадпрыемстваў 4 краінаў Эўропы: у Вугоршчыну на «Хабі» (Кішкунгалаш, павет [[Бач-Кішкун (мэд’е)|Бач-Кішкун]]), Польшчу на «Пронар» ([[Нараў (Падляскае ваяводзтва)|Нарва]], Падляскае ваяводзтва), Украіну на «[[Крамянчуцкі аўтамабільны завод]]» ([[Палтаўская вобласьць]]) і Расею на «[[КамАЗ]]» ([[Набярэжныя Чаўны]], Татарстан), «Паўлаўскі аўтобус» ([[Ніжагародзкая вобласьць]]) і «Ўрал» (Міяс, [[Чалябінская вобласьць]]). На прадпрыемстве налічвалася 10 цэхоў: мэханічны, сьлясарна-каркасны, гальванічна-малярных пакрыцьцяў, зборачна-мантажны, інструмэнтальны, сродкаў мэханізацыі і аўтаматызацыі, рамонтна-мэханічны, электрычны, транспартны, сантэхнічных і вэнтыляцыйных сыстэмаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аб кампаніі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/o-kompanii/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. На 2019 на прадпрыемстве працавала 1000 чалавек, зь іх 728 пражывала ў 3 інтэрнатах заводу. Звыш 41% супрацоўнікаў мелі вышэйшую і [[Сярэдняя спэцыяльная адукацыя|сярэднюю спэцыяльную адукацыю]]. [[Моладзь]] складала звыш 30% працаўнікоў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сацыяльная палітыка|спасылка=https://agat-emz.by/bel/o-kompanii/rabota-v-kompanii/sotsialnaya-politika/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. == Вырабы == На 2019 год ААТ «Агат — электрамэханічны завод» вырабляла: * [[сьвятлодыёд]]ныя таблё-паказальнікі маршрутаў для аўтобусаў, трамваяў і [[цягнік]]оў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Камплекты паказальнікаў маршрутаў (Таблё)|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/kamaz_bel/7577/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 2 віды рычагоў — 1) пераключэньня дыяпазонаў [[рэдуктар]]а на трактарах «[[Беларусь (трактар)|Беларус]]», 2) пераключэньня перадачаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Рычагі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/belkomunmash_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 3 віды [[Разэтка|разэтак]] — 1) Р7-2 для злучэньня трактара «Беларус» з прычапной жняяркай «[[Гомсельмаш]]», 2) Р9-1 і Р9-1М для злучэньня трактара «Беларус» з [[прычэп]]ам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Разэткі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/gomselmash_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 6 відаў пультоў пераключэньня перадачаў — 1) ПКЗ-БМ (6 перадачаў наперад і 1 назад) і ПК3-БМ1 (5 наперад і 2 назад) для гідрамэханічнай трансьмісіі самазвалаў «[[БелАЗ]]» (Жодзіна), 2) ПК-3М для электрагідраразьмеркавальніка і пераключэньня дыяпазонаў рэдуктара на трактарах «Беларус», 3) ПК3-МГ і ПК3-МП для вусенічнага трактара «Беларус», 4) ПК-ГМП для гідрамэханічнай трансьмісіі цягачоў «[[МЗКЦ]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Пульты|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/mzkt_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 7 відаў падрульных перамыкачоў — 1) ПКП-1 для ўключэньня паваротаў, сьвятла фараў і гукавога сыгналу на аўтамабілях «[[Амкадар]]» і трактарах «Беларус», 2) ПКП-1А для трактароў «Беларус» і самаходных [[камбайн]]аў «Гомсельмаш», 3) ПКП-2 для трактароў «Беларус», 4) ПКП-3 і ПКП-3А для шклоачышчальніка на трактарах «Беларус», 5) ПКП-4 для аўтобусаў і грузавікоў «[[Менскі аўтамабільны завод|МАЗ]]», 6) ПКП-5 для шклоачышчальніка і гукавога сыгналу на аўтамабілях «МАЗ»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Перамыкачы|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/maz_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 6 відаў [[чуйнік]]аў — 1) датчыкі-гідрасыгналізатары ДГС-М для вымярэньня ўзроўню змазачнай [[Аліва|алівы]] ў беларускіх грузавіках «МАЗ» і расейскіх аўтобусах «[[Паўлаўскі аўтобус|ПАЗ]]» ([[Ніжагародзкая вобласьць]]), 2) ДГС-МТ для вымярэньня ўзроўню і тэмпэратуры алівы ў гідранавесе трактара, 3) ДГС-Т для вымярэньня ўзроўню астуджальнай вадкасьці грузавіках «МАЗ» і аўтобусах «ПАЗ», 4) ДГС-ДД для вызначэньня засьмечанасьці фільтра гідранавеснай сыстэмы трактара «Беларус» па ціску і тэмпэратуры алівы, 5) датчыкі тэмпэратуры [[электраліт]]а ДТЭ 181-4101-201 у [[акумулятар]]най батарэі цягача «[[МЗКЦ-6922]]», 6) паказальнікі ўзроўню паліва ў трактарах «Беларус»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Датчыкі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/mtz_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 26 відаў выключальнікаў — 1) кнопкавыя ВК12-1, ВК12-1-01 і ВК12-1К для гукавога сыгналу на аўтамабілях «Амкадар» і «МАЗ», мотаблёках «[[Смаргонскі агрэгатны завод|Смаргонскага агрэгатнага заводу]]», збожжаўборачных камбайнах «Ліда-1300» вытворчасьці «[[Лідааграпраммаш]]у» і трактарах «Беларус», 2) ВК12-2 для лямпы стаяначнага тормазу на аўтобусах «[[Нёман (аўтазавод)|Нёман]]», самаходных камбайнах «Гомсельмаш», грузавіках «МАЗ» і трактарах «Беларус», 3) ВК12-21 з гермэтычным штыкавым раздымам для лямпы стаяначнага тормазу на самаходных камбайнах «Гомсельмаш» і трактарах «Беларус», 4) ВК12-3 для сыгналу задняга ходу на аўтамабілях «Амкадар», камбайнах «Гомсельмаш», грузавіках «МАЗ» і трактарах «Беларус», а таксама ВК12-3А для цягачоў «МЗКЦ» і аўтамабіляў «МАЗ», 5) ВК12-31 для сыгналу задняга ходу на трактарах «Беларус», 6) ВК12-4 для размыканьня электраланцугоў на цягачах «МЗКЦ», аўтобусах «МАЗ» і трактарах «Беларус», 7) ВК12-41 з гермэтычным раздымам для аўтамабіляў «МАЗ» і трактароў «Беларус», 8) ВК-12-5 і ВК12-5А для сыгналу задняга ходу на камбайнах «Ліда-1300» і трактарах «Беларус», 9) ВК12-51 з гермэтычным раздымам для камбайнаў «Палесьсе 2350» вытворчасьці «Гомсельмашу» і трактарах «Беларус», 10) ВК12-71 для камбайнаў «Гомсельмаш», 11) ВК24-1 для блякаваньня дыфэрэнцыялаў на сярэднім і заднім мастах цягачоў «МЗКЦ» і грузавікоў «МАЗ», 12) замкнёныя ВК24-2 і ВК24-3 з самавяртаньнем для задняга супрацьтуманнага ліхтара на грузавіках «МАЗ», 13) штокавы ВК24-4 для блякаваньня дыфэрэнцыялаў на сярэднім і заднім мастах грузавікоў «МАЗ», 14) мэталічна-штокавыя ВК24-5 і ВК24-7 у дэмультыплікатар аўтамабіляў «Амкадар» і «МАЗ», 15) пэдальны ВКП-1 для глушэньня рухавіка аўтобуса «МАЗ» і «ПАЗ», 16) замкнёны ВКП-2 з самавяртаньнем для грузавіка «МАЗ», 17) растулены ВКП-3 з самавяртаньнем для расейскіх грузавікоў і аўтобусаў «[[КамАЗ]]» (Набярэжныя Чаўны, Татарстан), 18) ВКП-31 для аўтамабіляў «МАЗ» і «КамАЗ», 19) пнэўматычны ВП124 для сыгналу стаяначнага тормазу і ВП125 для сыгналу тармажэньня на аўтамабілях «МАЗ»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Выключальнікі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/volat_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 3 віды вілак злучэньня — 1) 2-кантактныя В-2 для перанасных лямпаў на прычэпах «[[Бабруйскаграмаш]]» ([[Магілёўская вобласьць]]), 2) В7-1, В7-1М для прычэпаў «Бабруйскаграмаш», «БелАЗ» і прычапных жняярак «Гомсельмаш»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Вілкі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/vilki/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>; * 57 відаў электраблёкаў — ** камутацыйнай апаратуры (19) — 1) БКА-6.3722 для збожжаўборачнага камбайна КЗС-812 «Палесьсе GS812» вытворчасьці «Гомсельмашу», 2) БКА-5.3722 для камбайна «Палесьсе GS12», 3) БКА-3.3722 для аўтобусаў «МАЗ», 4) БКА-3А для [[тралейбус]]аў «МАЗ», 5) БКА-103, БКА-171, БКА-205-01, БКА-205-02, БКА-206 і БКА-251 для аўтобусаў «[[МАЗ-103]]», «[[МАЗ-171]]», «[[МАЗ-205]]», «[[МАЗ-206]]» і «[[МАЗ-251]]», 6) БКА-1.3722 для трактароў «Беларус-2522.1/-3022.1» і «Беларус-2822.1», 7) БКА-2.3722 для трактароў «Беларус» сэрыі 900, 1000 і 1200, 9) БКА-7.3722 для трактара «Беларус-921.4», 10) БКА-4.3722 для грузавікоў «МАЗ», 11) БКА-А для аўтобуса, 12) БКА-241, БКА-351 і БКА-352 для [[Вадка-крышталічны экран|вадка-крышталічных экранаў]] у аўтобусах «МАЗ», 13) БКА-ТМ для электрасілкаваньня тралейбуса; ** [[Сьвечка напальваньня|сьвечак напальваньня]] (3) РСН-1, РСН-1-24 і РСН-2 для аўтобусаў «МАЗ» і трактароў «Беларус» вытворчасьці «[[Менскі трактарны завод|Менскага трактарнага заводу]]»; ** дзельнікаў [[Напруга|напругі]] (4) — БДН 2.1, БДН 2.2, БДН 2.3, БДН 2.5; ** шафы кіраваньня (4) — AR23, AR24, AR25 і AR26 для кар’ерных самазвалаў «БелАЗ»; ** разьвязвальных пераўтваральнікаў (3) — AR1.1 (2-канальны) для цягавага генэратара, AR7.1 і AR7.2 у шафах кіраваньня [[самазвал]]аў «БелАЗ»; ** стабілізатара напругі (2) — AR4.1 і AR4.2; ** выхадных узмацняльнікаў (2) — АR8 (2-канальны) для кантактара сілавых ланцугоў і АR9 (6-канальны) для ланцугоў сыгналізацыі; ** кіраваньня [[стартэр]]ам ККС-1, кантролю падагравальніка ТСПП-1, праграмаваньня пасьлядоўнасьці апэрацыяў (БПА ГНС) для гідраўлічнага разьмеркавальніка, частотных пераўтваральнікаў AR 2.31 для цягавага электрарухавіка, тэрмарэзыстара для сыгналу перавышэньня тэмпэратуры, кіраваньня рэгулятарам узбуджэньня генэратара AR 3.21, імпульсна-фазавага кіраваньня AR3.7 для электрарухавіка, другаснай крыніцы сілкаваньня AR5, праграмнага кіраваньня ASZ 2.1 для цягавага элеткрапрывада, папярэдніх узмацняльнікаў ASZ 2.2, ахоўнага фільтра ZIF ад перанапругі, [[трансфарматар]]аў БТ1.2 для разьвязкі тырыстараў, цеплавой абароны АR10 і частотна-фіксавальны ASR для самазвала «БелАЗ», кіраваньня тырыстарамі AR12 для абароны ад буксаваньня самазвала «БелАЗ», кіраваньня «САРТА» (сыстэма аўтаматычнага рэгуляваньня тэмпэратуры акумулятара) для грузавікоў «МЗКЦ» і «БелАЗ»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Блёкі|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/pradukcia-vitvorcha-tehnichnaga-priznzchenia/amkodor_bel/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. Для Ўзброеных сілаў «Агат — электрамэханічны завод» выпускаў: радыёрэлейныя станцыі, перасоўныя вузлы сувязі і 4 віды рухомых пунктаў кіраваньня: 1) летакамі, 2) радыёлякацыйнай [[рота]]й, 3) зэнітнай ракетнай [[Брыгада (войска)|брыгадай]], аснашчанай [[ЗРК]] «Бук» і «С-300», 4) паветраным войскам і войскамі супрацьпаветранай абароны<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Тэхніка спэцыяльнага прызначэньня|спасылка=https://agat-emz.by/bel/produktsiya/tehnika-cpecialinaga-naznachennia/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. == Мінуўшчына == 1 сьнежня 1952 году Міністэрства суднабудаўнічай прамысловасьці [[СССР]] зацьвердзіла Загад № 001293 «Аб частковым увядзеньні ў дзеяньне завода № 864» у Менску ([[Беларуская ССР]]), які будавалі з 1 чэрвеня 1950 году ў пойме ракі Сьляпянкі поруч з [[Аўтамагістраль М2|Маскоўскай шашой]]. Загадам прадугледжвалася вытворчасьць электраэлемэнтаў, радыёлякацыйных антэнаў і прывадных прыладаў да іх. У чэрвені 1953 году запрацавалі інструмэнтальны [[цэх]], дзе выраблялі мацавальна-заціскныя прылады, і рамонтна-мэханічны цэх, дзе выпускалі абсталяваньне. Зь ліпеня 1953 году адчынілі нарыхтоўчую майстэрню і яшчэ 4 цэхі: гальванічны, дрэваапрацоўчы, зборачны і мэханічны. Да сьнежня 1953 году запусьцілі ліцейны і транспартны цэхі. Да канца 1953 году сабралі 23 адзінкі абсталяваньня. Транспартны цэх меў 16 аўтамашынаў і 2 аўтапрычэпы. 1 студзеня 1954 году завод № 864 пусьцілі цалкам і зь яго на завод № 866 перадалі вытворчасьць тумблераў, пераключальнікаў, вярчэльных [[трансфарматар]]аў і хваляводаў. Завод стаў вырабляць баявыя інфармацыйныя пасты «Пляншэт» для эскадранага [[Мінаносец|мінаносца]] і радыёлякацыйныя станцыі (РЛС) «Створ» для рыбалоўнага судна. У 1954 годзе здалі ўсе вытворчыя і дапаможныя карпусы заводу. У корпусе № 1 разьмясьцілі асноўную вытворчасьць, ТП-1, склады гатовых вырабаў і мэталаў, кампрэсарную, буфэт і 3 лябараторыі: асаблівага канструктарскага бюро (АКБ), вымяральную і завадзкую. У корпусе № 3 запрацавалі ліцейны і тэрмічны цэхі. У корпусе № 5 — заводакіраўніцтва і вечаровую школу. У корпусе № 5Б — страўню. У копусе № 6 — дрэваапрацоўчы цэх і склад інструмэнтальнай гаспадаркі. 1 кастрычніка 1956 году Менскі электрамэханічны завод (МЭМЗ) перадалі Міністэрству радыётэхнічнай прамысловасьці. На той час АКБ заводу мела 8 падразьдзяленьняў: макетную майстэрню, бюро нармалізацыі і стандартызацыі, 2 лябараторыі — радыётэхнічную і электраэлемэнтаў, а таксама 3 аддзелы: праектна-канструктарскі, тэхналягічны і тэхдакумэнтацыі. АКБ удзельнічала ў распрацоўцы РЛС «Створ» і партовай РЛС «Раскат». У лістападзе 1966 году АКБ выпрабавала сыстэму «Цэнтар-1» для цывільнай авіяцыі і паветранага войска. У 1967 годзе на заводзе распрацавалі прыладу «Сыгнал», якая разам з сыстэмай «Паветра» стала асноўным вырабам. У 1978 годзе ў цэху № 4 стварылі ўчастак фрэзэрных станкоў зь [[Лічбавае праграмнае кіраваньне|лічбавым праграмным кіраваньнем]] (ЛВК), у цэху № 3 — участак электраэразійнай апрацоўкі, у цэху друкаваных платаў — участак сьвідраваньня. У 1986 годзе ў Менску стварылі навукова-вытворчае аб’яднаньне (НВА) «Агат», у склад якога ўлучылі Менскі электрамэханічны завод<ref>{{Кніга|аўтар=|частка=«Агат»|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=http://knihi.com/none/Bielaruskaja_encyklapiedyja_djvu.zip.html|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=1996|том=[http://files.knihi.com/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.01.djvu 1]|старонкі=73|старонак=552|сэрыя=|isbn=985-11-0036-6|наклад=10 000}}</ref>. У ліпені 1989 году завод узьвёў 7-павярховую [[Здраўніца|здраўніцу]] «Лазурны» на 150 месцаў каля пасёлка [[Ждановічы (Менскі раён)|Ждановічы]] Менскага раёну. У 1989 годзе Менскі электрамэханічны завод пачаў пастаўляць свае вырабы за мяжу<ref name="а"/>. У 1991 годзе ў цэху № 4 працавала 54 станкі з праграмным кіраваньнем, 7 прамысловых [[робат]]аў і 8 гнуткіх вытворчых модуляў. У 1994 годзе стварылі аддзел маркетынгу. У 1999 годзе вытворчасьць цывільных вырабаў дасягнула амаль паловы ад агульнай вытворчасьці<ref name="а">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гісторыя|спасылка=https://agat-emz.by/bel/o-kompanii/istoriya/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. 30 сьнежня 2003 году быў заснаваны [[Дзяржаўны ваенна-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь]], якому перадалі «Менскі электрамэханічны завод». 21 верасьня 2011 году ў Дзяржаўны рэестар [[холдынг]]аў за № 31 улучылі «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня», у склад якіх увайшло ААТ «Агат — электрамэханічны завод»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сыстэма мэнэджмэнту якасьці|спасылка=https://agat-emz.by/bel/o-kompanii/sistema-menedzhmenta-kachestva/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}}</ref>. == Міжнародныя санкцыі == 17 сьнежня 2020 году ААТ «Агат — электрамэханічны завод» было ўнесена ў [[чорны сьпіс Эўразьвязу]]. Паводле рашэньня [[Эўрапейскі Зьвяз|ЭЗ]], завод як частка [[Дзяржаўны вайскова-прамысловы камітэт Рэспублікі Беларусь|Дзяржаўнага вайскова-прамысловага камітэту]] карыстаецца асацыяцыяю й падтрымкай [[Рэжым Лукашэнкі|рэжыму Лукашэнкі]] й вырабляе бар’ерную сыстэму «Рубеж», якая ўжывалася для здушэньня [[Пратэсты ў Беларусі (2020—2021)|пратэстаў у Беларусі]] па выніках [[Прэзыдэнцкія выбары ў Беларусі 2020 году|прэзыдэнцкіх выбараў 9 жніўня 2020 году]], што робіць яго адказным за рэпрэсіі супраць [[Грамадзянская супольнасьць|грамадзянскае супольнасьц]]і й дэмакратычнае апазыцыі<ref name="3A02012D0642">[https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02012D0642-20210621 Consolidated text: Council Decision 2012/642/CFSP of 15 October 2012 concerning restrictive measures in view of the situation in Belarus] - {{артыкул у іншым разьдзеле|EUR-Lex|EUR-Lex|en|EUR-Lex}}, 21.06.2021</ref><ref>{{Cite web|last=Jozwiak|first=Rikard|date=2020-12-17|title=EU Officially Slaps More Economic Sanctions On Belarus Over Crackdown|url=https://www.rferl.org/a/eu-sanctions-belarus/31006041.html|url-status=live|archiveurl=https://web.archive.org/web/20210721170020/https://www.rferl.org/a/eu-sanctions-belarus/31006041.html|archivedate=2021-07-21|accessdate=2021-07-21|аўтар=Rikard Jozwiak.|publisher=[[Радыё Свабодная Эўропа/Радыё Свабода]]|language=en}}</ref>. Таксама прадпрыемства ў свой санкцыйны сьпіс уключылі [[Вялікабрытанія]]<ref>{{Cite web|language=en|url=https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/996772/Belarus.pdf|title=Consolidated List of Financial Sanctions Targets in the UK|publisher=Office of Financial Sanctions Implementation HM Treasury|date=2021-06-25}}</ref> і [[Швайцарыя]]<ref>[https://www.seco.admin.ch/seco/en/home/Aussenwirtschaftspolitik_Wirtschaftliche_Zusammenarbeit/Wirtschaftsbeziehungen/exportkontrollen-und-sanktionen/sanktionen-embargos/sanktionsmassnahmen/suche_sanktionsadressaten.html Searching for subjects of sanctions]</ref>. 26 студзеня 2021 году да сьнежаньскага пакету санкцый ЭЗ далучыліся Альбанія, Ісьляндыя, Ліхтэнштайн, Нарвэгія, Паўночная Македонія, Чарнагорыя<ref>{{cite web|title=Declaration by the High Representative on behalf of the European Union on the alignment of certain countries concerning restrictive measures against Belarus|url=https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releases/2021/01/26/declaration-by-the-high-representative-on-behalf-of-the-european-union-on-the-alignment-of-certain-countries-concerning-restrictive-measures-against-belarus/|publisher={{артыкул у іншым разьдзеле|Рада Эўрапейскага зьвязу|Рада Эўрапейскага зьвязу|be|Савет Еўрапейскага саюза}}|date=2021-01-26|accessdate=2021-09-09|language=en}}</ref>. 2 сьнежня 2021 году Міністэрства фінансаў [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] ўключыла «Агат» у [[Сьпіс спэцыяльна вызначаных грамадзянаў і заблякаваных асобаў|амэрыканскі санкцыйны сьпіс]]. У той жа дзень прадпрыемства трапіла ў санкцыйны сьпіс [[Канада|Канады]]<ref>{{Cite web|url=https://belsat.eu/news/03-12-2021-adzinym-frontam-shto-treba-vedats-pra-novyya-sanktsyi-suprats-rezhymu-lukashenki/|title=Адзіным фронтам. Што трэба ведаць пра новыя санкцыі супраць рэжыму Лукашэнкі|work=[[Белсат]]|дата публікацыі=2021-12-03|accessdate=2021-12-08}}</ref>. З 2022 году банк знаходзіцца пад санкцыямі [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], [[Японія|Японіі]], [[Украіна|Украіны]]<ref>[https://web.archive.org/web/20230228205423/https://sanctions.nazk.gov.ua/sanction-company/277/ ВІДКРИТЕ АКЦІОНЕРНЕ ТОВАРИСТВО "АГАТ-ЕЛЕКТРОМЕХАНІЧНИЙ ЗАВОД"]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Навіна|аўтар=|загаловак=Электронны зварот|спасылка=https://agat-emz.by/bel/odno-okno/elektronnoe-obrashchenie/|выдавец=ААТ «Агат — электрамэханічны завод»|дата публікацыі=2019|дата доступу=6 жніўня 2019}} ** [https://web.archive.org/web/20200223110419/https://agat-emz.by/bel/postavshchiku/kontakty-postavshchiku/ Кантакты пастаўшчыка] ** [https://web.archive.org/web/20200223110425/https://agat-emz.by/bel/pokupatelyu/kontakty-pokupatelyu/ Кантакты пакупніку]: [https://web.archive.org/web/20190128200703/http://agat-emz.by/bel/pokupatelyu/online-zayavka/ анлайн-заяўка] {{Сьпіс беларускіх службоўцаў, у стаўленьні якіх былі ўведзеныя санкцыі ЭЗ}} [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Менску]] [[Катэгорыя:Першамайскі раён (Менск)]] [[Катэгорыя:Вытворцы электронікі]] [[Катэгорыя:Вытворчыя кампаніі Беларусі]] [[Катэгорыя:Вытворцы зброі]] [[Катэгорыя:Машынабудаўнічыя кампаніі СССР]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1952 годзе]] [[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў Чорным сьпісе ЭЗ]] [[Катэгорыя:Беларускія юрыдычныя асобы ў сьпісе СВГ]] 2i5w699apuihw5zwx68zu3jyr1x2uww 0 228568 2622565 2375316 2025-06-30T12:58:01Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2622565 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Грынджолы (неадназначнасьць)}} {{Музычны гурт |Назва = GreenJolly |Фота = |памер = |Подпіс = |Гады = 1997—2005<br>2008—2009 |Адкуль = {{UKR}} |Мова = [[украінская мова|украінская]]<br>[[ангельская мова|анґельская]] |Жанр = [[рэп-рок]], [[фолк-панк]], [[Грандж|ґрандж]], [[поп-рок]] |Выдавец = [[Ukrainian records]] |Зьвязаныя праекты = |Афіцыйная старонка = |Удзельнікі = [[Раман Калын]]<br>Юры Папоў<br>Юры Грынюк<br>Кастанцін Шмалько<br>Віктар Калын<br>Андрэй Блажэй |Былыя ўдзельнікі = }} '''GreenJolly''' ({{мова-uk|Ґринджо́ли}}, {{мова-be|Ґрынджо́лы}}) — [[Украіна|украінскі]] музычны гурт з [[Івана-Франкоўск]]у. Вядомы перамогаю ў нацыянальным адборы конкурсу песьні «[[Конкурс песьні Эўрабачаньне-2005|Эўрабачаньне 2005]]» зь песьняю «[[Разом нас багато]]». == Гісторыя == Лідэры гурту, Раман Калын (экс-«Захід», «Минула юнь») і Раман Касьцюк пасябравалі 1992 рокам, калі яны сталі ўдзельнікамі вясёлага [[Івана-Франкоўск]]ага гурту «Нема Марлі» — гралі ямайскія [[реґі]] з прымешкамі ўкраінскае аўтэнтыкі. Гурт «GreenJolly» быў створаны 1997 рокам у Івана-Франкоўску, стаўшы пераемнікам гурту «Нема Марлі», у якога была на той час песьня «Ґринджоли». Потым назва песьні ператварылася ў назву ўсяго [[праект]]у. Назва створаная ад заходняўкраінскага [[Ґрынджолы (сані)|«ґринджоли»]] («драўляныя [[сані]]»), якое фанэтычна ідэнтычнае анґельскаму словазлучэньню ''green jolly'' («зялёны вясёлы» або «зялёныя вясёлыя»)<ref>Вымова ўкраінскага «ґринджоли» ў [[Міжнародны фанэтычны альфабэт|міжнароднай фанэтычнай транскрыпцыі]] — [grɪnˈʤolɪ], а анґельскага «green jolly» — [griːnˈʤɔlɪ].</ref>. Удзельнікамі навастворанага гурту сталі [[Раман Калын]] ([[вакал]], [[бас-гітара|бас-ґітара]]), [[Раман Касьцюк]] (ґітара) й [[Аляксандар Уніцкі]] (клявішы, [[саксафон]]; экс-«Бункер Йо»). У кастрычніку 1998 року «GreenJolly» сталі ляўрэатамі другое прэміі фэсту «Будучыня Ўкраіны», у студзені 1999-га — ляўрэатамі другое прэміі фэсту «Мэлёдыя», у лістападзе 1999-га ляўрэатамі трэцяе прэміі на «[[Перліны сэзону|Перлінах сэзону]]». З часам Раман Калын ды Раман Касьцюк стварылі ўласную студыю [[гуказапіс]]у «Рому Рекордс»; Раман Касьцюк працаваў [[гукарэжысэр]]ам на радыё «[[Заходні полюс]]», а Раман Калын быў дырэктарам на мясцовым далябачаньні «Трэцяя студыя». У 2003—2004 роках Раман Калын ды Раман Касьцюк удзельнічалі ў стварэньні ды выданьні дэбютнага альбому гурту «[[Фліт]]» пад назваю «Світ такий…». У лістападзе 2004-га, пасьля першага ж рэвалюцыйнага мітынґу ў родным Івана-Франкоўску, два Раманы пажадалі стварыць песьню, якая б надхніла мітынґоўцаў. На запіс пайшло чатыры гадзіны, і яны адразу ж засьпявалі яе на мясцовым [[пляц]]ы. Хтось выклаў песьню ў інтэрнэце і наступным днём яе ўжо сьпявалі ў [[Кіеў|Кіеве]]. Так песьня «[[Разом нас багато]]» стала гімнам [[Аранжавая рэвалюцыя|Аранжавае рэвалюцыі]], а малавядомы правінцыйны гурт «GreenJolly» у адначас сталі вядомымі. Песьня стала гітом ня толькі ва Ўкраіне, але й за мяжою. Тым жа 2004 рокам запісваецца аднайменны сынґл гурту. 2005 рокам гурт удзельнічаў у конкурсу песьні [[Конкурс песьні Эўрабачаньне-2005|«Эўрабачаньне»]] з адаптаваным варыянтам песьні «Разом нас багато» і заняў 19-е месца. Тым ж 2005 рокам з «GreenJolly» падпісаў кантракт лэйбл [[Ukrainian Records]], заснавальнікам якога ё [[Андрэй Дахоўскі]], і да канца року гурт выпусьціў свой першы альбом пад назваю «Хай буде так». Альбом складаецца з 16 кампазыцыяў. На песьні «Весілля», «Я не знаю слова досить» і «Разом нас багато» зьнятыя кліпы. У Расеі альбом выпусьціла расейская кампанія «M2BA/Music World». Таксама быў перавыдадзены сынґл «Разом нас багато» з улучаным відэа ды песьняю на конкурс «[[Эўрабачаньне]]». У 2005—2006 роках «GreenJolly» зьдзейсьнікі тур па Ўкраіне, а іаксама за мяжою, у прыватнасьці ў [[Ватыкан]]е. У сакавіку 2006 року саліст гурту Раман Калын балятаваўся ў Івана-Франкоўскую вобласную раду ад партыі «[[Пара!]]». Аднак дэпутатам ня стаў, бо партыя не перадужала 3% бар’ер. 2008 рокам гурт запісаў свой новы альбом — «Любиш — не любиш», да якога ўвайшлі 11 кампазыцыяў. Таксама амаль што цалкам аднаўляецца склад гурту. Нягледзячы на гэта, калектыўная дзейнасьць працягвалася толькі да 2009-га<ref name=":0">{{Cite web|title=Не підтримуйте політиків. Це крах музичної кар’єри – лідер гурту ''Гринджоли''|url=https://www.obozrevatel.com/ukr/show/news/ne-pidtrimujte-politikiv-tse-krah-muzichnoi-kareri-lider-gurtu-grindzholi.htm|website=obozrevatel.com|accessdate=2019-02-25|language=uk|last=|first=|date=2018-04-21|publisher=}}</ref>. З 2010 року гурт, фактычна, існуе толькі ў асобе Рамана Калына, які працягвае пэрыядычна выконваць песьні гурту, а таксама запісваць новыя кампазыцыі. У сьнежні 2013 року Калын быў запрошаны да ўдзелу ў праґраме «Зялёны агеньчык» на канале «ТВі», дзе ён выканаў песьню «Разом нас багато», а таксама запісаў новую песьню «Лети, неначе птах», прысьвечаную Эўрамайдану. Раман Калын адзначае, што ён мог бы сабраць гурт зноўку, але займаецца ўласнаю творчасьцю ды прадусаваньнем іншых артыстаў<ref name=":0" />. == Склад гурту == * Раман Калын — [[вакал]] * Юры Папоў — ґітара * Юры Грынюк — бас * Віктар Калын — клявішы * Канстанцін Шмалько — ударныя * Андрэй Блажэй — бэк-[[вакал]] == Колішнія ўдзельнікі == * Раман Касьцюк — [[гітара|ґітара]], бэк-вакал * Аляксандар Уніцкі — клявішы * Ігар Азарко — барабаны * Андрэй Пісецкі — клявішы, аранжаваньне, бэк-вакал * Дзьмітро Мэлічаў — бас-ґітара * Аляксандар Бабічаў — барабаны == Дыскаґрафія == === Альбомы === * «Хай буде так» (2005) * «Любиш&nbsp;— не любиш» (2008) === Сынґлы === * «Разом нас багато» (сынґл) (2004) * «Razom nas bahato» (інтэрнацыянальны сынґл) (2005) * «Весілля» (2008) * «Я не знаю слова „досить“» (2008) == Кліпы == * Разом нас багато (1 вэрсія, 2004) * Jest Nas Wielu (2 вэрсія, 2005) * Разом нас багато (Eurovision version, 2005) * Весілля (2008) * Весілля (рэмікс, 2008) * Я не знаю слова «досить» (2008) == Цікавінка == * Тэма песьні «Разом нас багато» гучыць у першым украінскім анімацыйным мультсэрыяле «[[Ліс Мікіта (мультсэрыял)|Ліс Мікіта]]». * Падчас выступу на конкурсе «Эўрабачаньне» на скроні Рамана Калына было выгаблеванае слова «Peace» (у перакладзе з анґельскае — «Мір») == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20090804160220/http://www.greenjolly.com/ Афіцыйны анґельскі сайт] * [http://www.pisni.org.ua/persons/472.html Тэксты песень] * [https://web.archive.org/web/20070312044311/http://www.music.com.ua/interviews/2005/02/03/16773.html інтерв'ю з «Ґринджолами»] * [https://web.archive.org/web/20070312112551/http://eurovision.ukrinform.ua/entry.php4?c=ua&lang=ua GreenJolly на афіцыйнай старонцы Эўрабачаньня] * https://web.archive.org/web/20090907052256/http://newzz.in.ua/main/1148826553-gurt-grindzholi.html * [http://mycityua.com/articles/interview/2009/03/24/085855.html Інтерв'ю «Ґринджолів» газеті «По-киевски»]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * http://www.wz.lviv.ua/pages.php?ac=arch&atid=78666{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} * http://www.blitz.if.ua/?q=news&id=5204 * http://www.ukrainianrecords.com/ {{Пачатак блёку}} {{Адзінка блёку |папярэднік = [[Руслана Лыжычка|Руслана]]<br>зь песьняю ''«[[Wild Dances]]»'' |назва = [[Украіна на конкурсе песьні Эўрабачаньне|Прадстаўнікі Ўкраіны]]<br>[[Конкурс песьні Эўрабачаньне-2005|на Конкурсу песьні Эўрабачаньні]]<br>зь песьняю ''«[[Разом нас багато]]»'' |гады = 2005 |наступнік = [[Ціна Караль]] зь песьняю<br>''«[[Show Me Your Love]]»'' }} {{Канец блёку}} {{Украіна на Эўрабачаньні}} {{Украінскі рок}} {{ВП-парталы|Украіна|Эўрабачаньне}} [[Катэгорыя:Украінскія музычныя гурты]] [[Катэгорыя:Украінскія рок-гурты]] [[Катэгорыя:Музычныя гурты, якія зьявіліся ў 1997 годзе]] [[Катэгорыя:Удзельнікі Аранжавай рэвалюцыі]] ojmx7g6u6e0n87v01dp72pu86ua28ml 10 232722 2622567 2620323 2025-06-30T14:15:55Z Dymitr 10914 дапаўненьне 2622567 wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} <!-- Рознае --> | ПапярэдніСэзон = [[Чэмпіянат Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] <!-- 1 дывізіён --> | АндэрлехтБ-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | АндэрлехтБ-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | АндэрлехтБ = 4 месца | Антвэрпэн-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Антвэрпэн-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Антвэрпэн = 5 месца | Аўд-Гэвэрл-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Аўд-Гэвэрл-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Аўд-Гэвэрл = 12 месца | Бруге-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Бруге-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Бруге = 2 месца | Вэстэрлё-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Вэстэрлё-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Вэстэрлё = 8 месца | Генк-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Генк-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Генк = 3 месца | Гент-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Гент-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Гент = 6 месца | Кортрэйк-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Кортрэйк-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Кортрэйк = 15 месца (паніжэньне) | Мэхэлен-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Мэхэлен-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Мэхэлен = 9 месца | СтандардЛь-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | СтандардЛь-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | СтандардЛь = 11 месца | Сынт-Тройд-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Сынт-Тройд-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Сынт-Тройд = 13 месца | СэркльБруг-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | СэркльБруг-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | СэркльБруг = 14 месца | Шарлеруа-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | Шарлеруа-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Шарлеруа = 7 месца | ЮніёнСэн-Ж-Ліга = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Про Ліга]] | ЮніёнСэн-Ж-Сэзон = [[Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЮніёнСэн-Ж = 1 месца <!-- 2 дывізіён --> | ВаасьляндБ-Ліга = [[Чэленджэр Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Чэленджэр Про Ліга]] | ВаасьляндБ = 4 месца | Ля-ЛювіерК-Ліга = [[Чэленджэр Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Чэленджэр Про Ліга]] | Ля-Лювіер = 2 месца (падвышэньне) | Зюльтэ-Вар-Ліга = [[Чэленджэр Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Чэленджэр Про Ліга]] | Зюльтэ-Вар = 1 месца (падвышэньне) | Ойпэн-Ліга = [[Чэленджэр Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе|Чэленджэр Про Ліга]] | Ойпэн-Сэзон = [[Чэленджэр Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Ойпэн = 10 месца <!-- Спынілі існаваньне --> | Мускрон-Ліга = - | Мускрон = | Оостэндэ-Ліга = - | Оостэндэ = | default = 0}}<noinclude> {{Дакумэнтацыя}} [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Футбольныя папярэднія сэзоны|Бэльгія]] </noinclude> roa1iqj5aso58t6tpjirgazx81fz7hm 0 235028 2622669 2346671 2025-07-01T06:15:26Z Prasalovich 2394 2622669 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Барысаўшчына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Барысаўшчыны |Трансьлітараваная назва = Barysaŭščyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Вялейскі раён|Вялейскі]] |Сельсавет = [[Хаценчыцкі сельсавет|Хаценчыцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 24 |Шырата сэкундаў = 11 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 21 |Даўгата сэкундаў = 30 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Барысаўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — [[вёска]] ў [[Вялейскі раён|Вялейскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Уваходзіць у склад [[Хаценчыцкі сельсавет|Хаценчыцкага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як фальварак у складзе маёнтку [[Ільля (вёска)|Ільля]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 328</ref>. У міжваенны час вёска знаходзілася вёска ў складзе [[Хаценчыцы (гміна)|гміны Хаценчыцы]], Вілейскaга паветa, Віленскага ваяводзтва Польскай Рэспублікі<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 6.</ref><ref>https://web.archive.org/web/20220427214757/https://www.senat.gov.pl/gfx/senat/pl/senatopracowania/70/plik/m-631.pdf</ref><ref>https://encyklopedia.pwn.pl/haslo/;3950665</ref><ref>Piotr Eberhardt, ''Formowanie się polskiej granicy wschodniej po II wojnie światowej'', „Dzieje Najnowsze”, Rocznik L – 2018 (2), 2018, s. 95–100.</ref>. == Насельніцтва == * 1931 год — 75 чалавек<ref>Wykaz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1938, wolumin — 1, s. 57.</ref> * 1921 год — 94 чалавекi<ref>Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej — Tom VII — Część II — Ziemia Wileńska — Powiaty: Brasław, Duniłowicze, Brasław i Wilejka, Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa 1923, s 78.</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * {{SgKP|XV_cz.1|220|Borysowszczyzna, wieś, powiat dzisieński, gmina Chocieńczyce}} {{Хаценчыцкі сельсавет}} {{Вялейскі раён}} [[Катэгорыя:Хаценчыцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Вялейскага раёну]] 3gibq8ozkklfynoeh7g7xzx2kpfdqm5 0 238384 2622692 2618899 2025-07-01T07:48:48Z Дамінік 64057 /* Творчасьць */ 2622692 wikitext text/x-wiki {{пісьменьнік}} '''Алякса́ндар Сьцяпа́навіч Со́пат''' (23 лютага 1936, в. [[Партызанская (Гомельская вобласьць)|Аўрамаўская]], [[Хвойніцкі раён]], [[Гомельская вобласьць]] — 2011) — беларускі пісьменьнік. == Біяграфія == Нарадзіўся 23 лютага 1936 году ў в. [[Партызанская (Гомельская вобласьць)|Аўрамаўская]] [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкага раёну]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] ў рабочай сям’і. Скончыў 6 клясаў школы. Працоўную дзейнасьць пачаў у 1950 годзе ў [[Архангельск]]у на рыбалоўным сэйнэры. У 1952—1955 гадох працаваў на судах Мурманскага тралавага флёту — качагарам, матросам. У 1955—1958 гадох служыў у Савецкай Арміі. У 1958—1964 гадох быў матросам, боцманам, памочнікам капітана на судах Мурманскага марскога параходзтва<ref>[http://www.biografija.ru/biography/sopot-aleksandr-stepanovich.htm Сопот Александр Степанович]</ref>. У 1965 годзе пераехаў у Гомель. Працаваў у трэсьце «Гомельсельбуд». У 1980—1982 гадох працаваў экскаватаршчыкам у Беларускім ўпраўленьні буравых работ на нафтапромыслы ў Саматлоры, Памежным (Ніжнявартаўск)<ref>[http://person.goub.by/?p=2485 Сопот Александр Степанович — Знаменитые люди Гомельщины]{{Недаступная спасылка|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. == Творчасьць == Літаратурную дзейнасьць пачаў у пачатку 1960-х гадоў, пісаў на расейскай мове<ref>Аляксандр Сопат // Беларускія пісьменнікі (1917—1990): Даведнік / Склад. А. К. Гардзіцікі; Нав. рэд. А. Л. Верабей. — Менск: Маст.літ., 1994. — С 507.</ref>. Першае яго апавяданьне «Працоўны гонар» апублікавана ў газэце «[[Гомельская праўда]]» у 1965 годзе. Пісаў нарысы, замалёўкі, навэлы пра жыцьцё працоўных калектываў, рабочых Запаляр’я. Друкаваліся яны ў альманаху «Северное сияние», у газэтах «Комсомолец Заполярья», «Комсомольская правда», часопісе «Нёман», газэце «Гомельская праўда». Працаваў ў жанры аповесьці («Спытай самому сабе», «Аляксей Чарняк», «Мёртвая вада» і інш.). Аўтар кніг «Траса», «Саматлор». У 1989 годзе ў выдавецтве «[[Юнацтва (выдавецтва)|Юнацтва]]» выйшаў зборнік прозы А. Сопата «Караблі», адрасаваны старэйшаму школьнаму ўзросту. Аўтар рамана «Ціхі хутар» (пра дзейнасьць [[НКУС БССР|НКУС]] на [[Палесьсе|Палесьсі]] ў гады [[Нямецка-савецкая вайна|вайны]]) і зборніка аповесьцяў «Выкраданьне», прысьвечанага актуальным праблемам сучаснага ладу жыцьця. Напісаў нарысы «Гаўрош суворага часу», «Крокі да акіяну». == Бібліяграфія == * «Траса» (1982) * «Саматлор» (1987) * «Караблі» (1989) * «Падранак» * «Выкраданьне» * «Пакажы мне дарогу» * «Палярная зорка» * «Дэсант» * «Мёртвая вада» * «Аляксей Чарняк» * «Фантазёры» * «Спытай самога сябе» == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * Аляксандру Сопату — 60! // Літаратура і мастацтва. − 1996. — 23 лютага. * Лёсам звязаны з Гомелем // Памяць: Гіст. — дакум. хроніка Гомеля. У 2 кн. Кн. 2-я. — Менск, БЕЛТА, 1999. — С. 453. * Сопат Аляксандр // Беларускія пісьменнікі: Біябібліягр. слоўн. У 6 т. Т. 5. / Ін-т літ. імя Я. Купалы АН Рэспублікі Беларусь, Беларус. Энцыкл.; Пад рэд. А. В. Мальдзіса; Рэдкал.: І. Э. Багдановіч і інш. — Менск, БелЭн, 1995. — С. 395. * Сопат Аляксандр // Генаш В. С., Смыкоўская В. І. Літаратурная Гомельшчына. — Гомель, 1991. — С. 94. * Сопат Аляксандр // Кулажанка Л. і інш. Літаратурныя мясціны Беларусі: Краязн. даведнік: У 3 кн. Кн. 1.: Брэсц., Віцеб. і Гомел. вобл. / Л. Кулажанка, А. * М. Мальдзіс, С. Сачанка; Маст. А. С. Забаўская. — Менск, БелЭн, 2000. — С. 284. * Сопат Аляксандр Сцяпанавіч // Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 15: Следавікі — Трыо / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Менск, БелЭн, 2002. — С. 87. * Сопат Аляксандр Сцяпанавіч // Энцыклапедыя літаратуры і мастацтва Беларусі: У 5 т. Т. 5. Скамарохі — Яшчур / Рэдкал.: І. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш. — Менск, БелСЭ, 1987. — С. 95. * Ткачоў, В. Героі ў рабочай спяцоўцы / Васіль Ткачоў // Гомельская праўда. — 1996. — 17 лютага. {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Сопат, Аляксандар Сьцяпанавіч}} [[Катэгорыя:Беларускія літаратары]] 2f5lya05itbdbsitwaornurh15chi3y 0 239028 2622560 2261627 2025-06-30T12:23:12Z Czalex 51 [[Катэгорыя:Сябры Рады БНР]] 2622560 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Юрэвіч}} {{навуковец}} '''Лявон Юрэвіч''' ({{нар.}} 30 чэрвеня 1965, [[Менск]]) — беларускі [[літаратуразнавец]], [[крытык]], [[бібліёграф]], [[архівіст]], [[грамадзкі дзеяч]]. == Жыцьцяпіс == Маці Лявона Юрэвіча, [[Алена Юрэвіч]], — вядомы беларускі лінгвіст. Скончыўшы школу, Лявон працаваў у гарадзкой дзіцячай бібліятэцы. Удзельнічаў у маладзёжным грамадзкім аб’яднаньні [[Беларуская сьпеўна-драматычная майстроўня|«Беларуская Майстроўня» (1979—1984)]]<ref name="ReferenceA">''Дубавец, С.'' Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду… С. 388.</ref>. Прывёў Лявона ў суполку [[Зьміцер Саўка]]<ref name="ReferenceA"/>. Скончыў філялягічны факультэт [[Менскі пэдінстытут|Менскага пэдінстытуту імя М. Горкага]] ў 1990 годзе. Выкладаў беларускую мову ў [[Менскі пэдінстытут замежных моваў|Мінскім пэдінстытуце замежных моваў]]. У 1990 годзе паступіў у асьпірантуру [[Інстытут літаратуры імя Янкі Купалы НАН Беларусі|Інстытуту літаратуры імя Янкі Купалы]] [[АН БССР]]. У 1993 годзе выехаў у [[ЗША]]. Працуе архівістам у [[Нью-Ёркская публічная бібліятэка|Нью-Ёркскай публічнай бібліятэцы]]. Мае дзьве навуковыя ступені: у філяёгіі і бібліятэказнаўстве. Сябар [[БІНіМ|Беларускага інстытута навукі і мастацтва]] ([[Нью-Ёрк]]), рэдкалегіі альманаху «[[Запісы БІНіМ]]». Ад 1997 г. быў сябрам [[Рада БНР|Рады БНР]]. == Навуковая дзейнасьць == Аўтар дасьледаваньняў «Архіўная кніга» (Нью-Ёрк, 1997), «Беларуская мэмуарная літаратура на эміграцыі» (Нью-Ёрк, 1999), «Камэнтары» (Мн., 1999), «Жыцьцё пад агнём: Партрэт беларускага ваеначальніка і палітычнага дзеяча Барыса Рагулі на фоне яго эпохі» (Менск, 1999), «Вырваныя бачыны: Да гісторыі Саюзу Беларускай моладзі» (Менск, 2001), «Літаратурны рух на эміграцыі» (Менск, 2002), «Мэмуары на эміграцыі» (Менск, 2005), «Летапісны звод сусьвету Чалавека Сьведамага: Гісторыя газэтаў „Бацькаўшчына“ й „Беларус“ (1947—2000)» (Менск, 2006), «Шматгалосы эпісталярыюм» (Менск, 2012), «Жанры» (Менск, 2013). Артыкулы Л. Юрэвіча друкаваліся ў зборніках «Вяртаньня маўклівая споведзь» (Мн., 1994), «Культура беларускага замежжа» (Мн., 1998), «Роля беларускай дыяспары ў захаваньні і разьвіцьці беларускай культуры» (Лёндан, 2003; Менск, 2004), «Сонца тваё не закоціцца, і месяц твой не схаваецца» (Мкнск, 2009), «Беларускае замежжа. Белорусское зарубежье» (Мкнск, 2010), «Беларуская кніга ў кантэксьце сусьветнай кніжнай культуры: гісторыя і сучаснасьць» (Менск, 2011), «Беларуская кніга ў кантэксьце сусьветнай кніжнай культуры: вывучэньне і захаваньне» (Менск, 2012), альманаху «Асоба і час» (Менск), «Запісах БІНіМ», энцыкляпэдыях і пэрыядычных выданьнях Беларусі, ЗША, Ангельшчыны. Укладальнік, рэдактар і аўтар уступных артыкулаў у зборніках [[Уладзімер Дудзіцкі|Уладзімера Дудзіцкага]] «Напярэймы жаданьням» (Нью-Ёрк, 1994) і «Творы» (Менск, 2010), [[Мікола Цэлеш|Міколы Цэлеша]] «Хмары над Бацькаўшчынай» (Нью-Ёрк, 1995), [[Юрка Віцьбіч|Юркі Віцьбіча]] («Антыбальшавіцкія паўстаньні і партызанская барацьба на Беларусі» (Нью-Ёрк, 1996; Смаленск, 2007) і «Лшоно Габоо Бійрушалайм: даваенная проза» (Менск, 2011), [[Лявон Крывічанін|Лявона Крывічаніна]] «Беларусізацыя пад №» (Нью-Ёрк, 1998) і «Творы» (разам зь Ціханам Чарнякевічам) (Менск, 2012), [[Антон Адамовіч|Антона Адамовіча]] «Творы» (Нью-Ёрк, 2003), [[Янка Юхнавец|Янкі Юхнаўца]] «Паэзія» (Менск, 2012), Дзьмітрыя Сямёнава «Дзёньнік» (Менск, 2012). Укладальнік (разам з [[Валянціна Грышкевіч|Валянцінай Грышкевіч]]) бібліяграфічнага ўказальніка «Францыск Скарына: Жыцьцё і дзейнасьць» (Мн., 1995). Падрыхтаваў да выданьня кнігі: Барыс Рагуля «Беларускае студэнцтва на чужыне» (Лёндан (Канада) — Нью-Ёрк, 1996; Менск, 2006), «Эквівалент: Зборнік эміграцыйнай гістарычнай прозы» (Менск, 2005), «Каханы горад: Зборнік эміграцыйнае ваеннае прозы» (Менск, 2006). Браў удзел у працы над выданьнямі: Мікола Панькоў «Хроніка беларускага жыцьця на чужыне 1945—1984» (Менск, 2001), Зора і Вітаўт Кіпелі «Belarusian Publications in the West: bibliography» (New York, 2004); «Беларускі і беларусаведны друк на Захадзе: асобныя выданьні. Бібліяграфія» (Нью-Ёрк, 2003); «Belarusian publishing in the West: a bibliography» (New York-Warsaw, 2006), «Адзін Госпад, адна Вера, адзін Хрост» (Менск, 2007), «Урачыстасьць у садзе: драматургія беларускай эміграцыі ХХ стагодзьдзя» (Менск, 2007), Аляксандар Стагановіч «Успаміны пасла» (Менск, 2011) == Творы == === Кнігі, брашуры === * Камэнтары: Літаратуразнаўчыя арт. Мн., 1999. * Жыцьцё пад агнём: Партрэт беларускага военачальніка і палітычнага дзеяча Барыса Рагулі на фоне яго эпохі. Мн., 1999. * Вырваныя бачыны: Да гісторыі Саюзу Беларускай моладзі. Мн., 2001. * Літаратурны рух на эміграцыі. Мн., 2002. === Артыкулы === * Тавізаўцы. Пра лёсы ўдзельнікаў аднаго літаратурнага аб’яднаньня / Лявон Юрэвіч // [[Роднае слова (часопіс)|Роднае слова]]. — 1997. — № 11. — С. 160—169. == Крыніцы == {{крыніцы}} == Літаратура == * ''Кіпель В.'' Юрэвіч Лявон: Старонкі будучага даведніка // Кантакты і дыялёгі, № 4. 1999. * [[Сяргей Дубавец|''Дубавец, С.'']] Майстроўня. Гісторыя аднаго цуду / Сяргей Дубавец; фота А. Канцавога. — [Б. м.] : Радыё Свабодная Эўропа / Радыё Свабода, 2012, — 457 с. {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Юрэвіч, Лявон}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Менску]] [[Катэгорыя:Беларускія літаратуразнаўцы]] [[Катэгорыя:Беларусы ў ЗША]] [[Катэгорыя:Сябры Беларускай сьпеўна-драматычнай майстроўні]] [[Катэгорыя:Сябры Рады БНР]] [[Катэгорыя:Выкладчыкі Менскага дзяржаўнага лінгвістычнага ўнівэрсытэту]] maldwvlkmyk0l1fy27akasuxhz9hvr3 0 241223 2622689 2206728 2025-07-01T07:35:12Z Prasalovich 2394 2622689 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Гаравец |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Гараўца |Трансьлітараваная назва = Haraviec |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Барысаўскі раён|Барысаўскі]] |Сельсавет = [[Мсьціскі сельсавет|Мсьціскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 36 |Шырата сэкундаў = 15 |Даўгата градусаў = 28 |Даўгата хвілінаў = 4 |Даўгата сэкундаў = 35 |Пазыцыя подпісу на мапе = справа |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Гараве́ц'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — [[вёска]] ў [[Мсьціскі сельсавет|Мсьціскім сельсавеце]] [[Барысаўскі раён|Барысаўскага раёну]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў складзе маёнтку [[Дзедзілавічы]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 389</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Мсьціскі сельсавет}} {{Барысаўскі раён}} [[Катэгорыя:Мсьціскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Барысаўскага раёну]] rwnm840m44o08r326mxbgx163y4y0hv 0 245337 2622575 2615022 2025-06-30T15:14:05Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622575 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Філ Фодэн''' ({{мова-en|Phil Foden}}; {{Н}} 29 траўня 2000 году) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст, нападнік клюбу «[[Манчэстэр Сіці]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. Фодэн уварваўся ў прафэсійны футбол у 2017 годзе, калі ён здабыў узнагароду «Залаты мяч» на Кубку сьвету да 17 гадоў пасьля пасьпяховага выступу ангельскай зборнай. У гэтым жа годзе футбаліст дэбютаваў у складзе «Манчэстэр Сіці», а ў сьнежні быў прызнаны BBC самым таленавітым маладым спартоўцам году. == Кар’ера == === Клюбная === Нарадзіўшыся ў [[Стокпарт|Стокпарце]], частцы [[Вялікі Манчэстэр|Вялікага Манчэстэру]], Фодэн быў заўзятарам «[[Манчэстэр Сіці]]» зь дзяцінства<ref>[https://www.mancity.com/news/first%20team/first%20team%20news/2017/july/phil%20foden%20man%20utd%20v%20man%20city «City Starlet Foden: Silva's My Idol»]. Manchester City F.C.</ref>. Да моладзевай акадэміі клюбу далучыўся ва ўзросьце чатырох гадоў. Гулец атрымаў адукацыю ў прыватным каледжы Сьвятога Бэды, а плату за навучаньне ўносіў «Манчэстэр Сіці»<ref>[https://www.telegraph.co.uk/football/2018/08/03/phil-foden-may-have-gone-ballboy-pep-guardiolas-lad-butman-citys/ «Phil Foden may have gone from ballboy to 'Pep Guardiola's lad', but Man City's local hero remains firmly grounded»]. The Daily Telegraph.</ref><ref>[https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/man-city-st-bedes-news-11311766 «Pivotal Man City moment that helped shape Blues' vision for their next generation»]. Manchester Evening News.</ref>. 6 сьнежня 2016 году галоўны трэнэр [[Пэп Гвардыёля]] ўключыў Фодэна ў склад матчу групавога этапу [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]] супраць «[[Сэлтык Глазга|Сэлтыку]]», аднак гулец так і застаўся на лаве запасных<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/38202631 «Manchester City 1–1 Celtic»]. BBC Sport.</ref>. Перад [[Прэм’ер-Ліга 2017—2018 гадоў|сэзонам 2017—2018 гадоў]] Фодэн выправіўся з клюбам у перадсэзоны тур у [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Пасьля некалькіх зьяўленьняў на лаве запасных у пачатку сэзону 2017—2018 гадоў, Фодэн дэбютаваў у «Манчэстэр Сіці» 21 лістапада 2017 году ў гульні Лігі чэмпіёнаў супраць «[[Фэеноорд Ратэрдам|Фэеноорду]]», выйшаўшы на 75-й хвіліне замест [[Яя Турэ]]. Фодэн выйшаў на пляцоўку замест [[Сэрхіё Агуэра]] ў фінале [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]] 25 лютага 2018 году, дапамогшы «Сіці» выгуляць «[[Арсэнал Лёндан|Арсэнал]]» на стадыёне [[Ўэмблі]] зь лікам 3:0<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/43101681 «Arsenal 0–3 Manchester City»]. BBC Sport.</ref>. 13 траўня ён стаў самым маладым гульцом у гісторыі, які атрымаў мэдаль пераможцаў Прэм’ер-лігі<ref>[https://www.manchestereveningnews.co.uk/sport/football/football-news/man-city-foden-diaz-medal-14652426 «Man City fans loved seeing Phil Foden make Premier League history»]. Manchester Evening News.</ref>. Гэтае дасягненьне было дададзенае ў [[Кніга рэкордаў Гінэса|кнігу рэкордаў Гінэса]] ў выданьні 2020 году<ref>[https://www.guinnessworldrecords.com/news/2019/10/qa-with-manchester-city-fcs-phil-foden-the-youngest-football-player-to-win-th-595923/ «Q&A with Manchester City FC's Phil Foden — the youngest football player to win the Premier League»]. The Guinness World Records.</ref>. Свой першы мяч у складзе «мяшчанаў» Фодэн забіў на хатнім стадыёне «[[Сіці оф Манчэстэр|Этыгад]]» у пераможным матчы супраць «[[Ротэргэм Юнайтэд]]» у розыгрышу [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]] 6 студзеня 2019 году<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/46713168 «Man City put seven past Rotherham to reach fourth round»]. BBC Sport.</ref>. Рушыў за гэтым гол Фодэна у розыгрышу Прэм’ер-лігі 20 красавіка 2019 году, калі паўабаронца ўлучыў у браму «[[Тотэнгэм Готспур]]» адзіны мяч у матчы. Паводле вынікаў сэзону «Манчэстэр Сіці» здабыў усе магчымыя ўзнагароды, поруч з гэтым Фодэн стаў гуляць усё больш важкую ролю ў клюбе<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/48321358 «How big a feat is Man City's treble?»]. BBC Sport.</ref>. У наступным сэзоне Фодэн забясьпечыў сабе месца ў асноўным складзе, не зважаючы на тое, што сэзон быў перарваны праз [[Пандэмія каранавіруснай інфэкцыі (2019)|пандэмію COVID-19]], якая ахапіла ня толькі Вялікабрытанію, але і ўвесь сьвет. У новым [[Прэм’ер-Ліга 2020—2021 гадоў|сэзоне 2020—2021 гадоў]] Фодэн распачаў лік галоў на сваім рахунку 21 верасьня 2020 году ў матчы супраць «[[Ўулвэргэмптан Ўандэрэрз]]», зрабіўшы ўнёсак у перамогу клюбу зь лікам 3:1. Свой другі гол у сэзоне ангельскага першынства футбаліст забіў 24 кастрычніка 2020 году ў сустрэчы супраць «[[Ўэст Гэм Юнайтэд]]», якая скончылася ўнічыю зь лікам 1:1 на лёнданскім стадыёне. Першым голам Фодэн адзначыўся і ў Лізе чэмпіёнаў, пацэліўшы мяч у браму грэцкага «[[Алімпіякос Пірэй|Алімпіякосу]]». 7 лютага 2021 году гулец забіў гол і адзначыўся асыстэнцкім пунктам ў гасьцявым матчы супраць «[[Лівэрпул (футбольны клюб)|Лівэрпула]]», разграміўшы «чырвоных» зь лікам 4:1, што стала першай перамогай ягонай дружыны на [[Энфілд]]зе з 2003 году<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/55875683 «Liverpool 1–4 Manchester City»]. BBC Sport.</ref>. «Манчэстэр Сіці», дзякуючы ў тым ліку намаганьням Фодэна, здолеў выйсьці ў фінал Лігі чэмпіёнаў, але «мяшчаны» трывалі паразу ад «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» зь лікам 0:1. Тым ня менш, гулец быў улучаны ў склад сымбалічнай зборнай Лігі чэмпіёнаў. Акрамя таго, клюб вярнуў сабе тытул чэмпіёну Ангельшчыны. === Міжнародная === Фодэн быў важнай часткай юнацкіх і моладзевых зборных Ангельшчыны. 25 жніўня 2020 году гадоўны трэнэр асноўнай зборнай [[Гарэт Саўтгейт]] упершыню выклікаў Фодэна ў складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай]]<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/53892235 «England call-ups for Harry Maguire, Phil Foden, Mason Greenwood and Kalvin Phillips»]. BBC Sport.</ref>. Міжнародны дэбют маладога гульца адбыўся ў матчы супраць [[Зборная Ісьляндыі па футболе|зборнай Ісьляндыі]] 5 верасьня 2020 году у розыгрышу [[Ліга нацыяў УЭФА|Лігі нацыяў]]. Матч скончыўся перамогай ангельцаў зь лікам 1:0. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Сіці»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2018, 2019, 2021, 2022, 2023, 2024 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2019, 2023 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка футбольнай лігі]]: 2018, 2019, 2020, 2021 * Уладальнік [[Супэркубак Ангельшчыны па футболе|Супэркубка Ангельшчыны]]: 2018, 2019 * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2023 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка Эўропы]]: 2023 * Пераможца [[Клюбны чэмпіянат сьвету па футболе|клюбнага чэмпіянату сьвету]]: 2023 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Фодэн у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Фодэн, Філ}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] 3gijr8uue29py0obs10rco8sjr6kv72 0 245800 2622584 2620417 2025-06-30T15:39:07Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622584 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Джэк Гры́ліш''' ({{мова-en|Jack Grealish}}; {{Н}} 10 верасьня 1995 году) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст, ўінгер клюбу «[[Манчэстэр Сіці]]» і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|нацыянальнай зборнай Ангельшчыны]]. Мае ірляндзкае паходжаньне празь дзядоў маці і бацькі, дзякуючы чаму выступаў за ірляндзкія юнацкія і моладзевыя зборныя. == Кар’ера == Грыліш ёсьць выхаванцам акадэміі «[[Астан Віла Бірмінггэм|Астан Вілы]]», да якой далучыўся ў веку 6 гадоў<ref>[https://www.theguardian.com/football/2014/sep/12/jack-grealish-real-deal-aston-villa «Jack Grealish turning into the real deal as he keeps his options open»]. The Guardian.</ref><ref>[https://www.birminghammail.co.uk/sport/football/football-news/exclusive-jack-grealish-offered-new-7744403 «Exclusive: Jack Grealish offered a new four-year contract by Aston Villa»]. Birmingham Mail.</ref>. Калі гульцу было ўсяго 16 гадоў, ён быў упершыню абраны ў заяўку на хатні матч [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лігі]] супраць «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]», аднак на пляцоўку футбаліст ня выйшаў<ref>[https://web.archive.org/web/20140619044827/http://www.avfc.co.uk/page/AcademyProfile/0,,10265~2810726,00.html «Jack Grealish: Biography»]. Aston Villa F.C.</ref>. Грыліш уваходзіў у дружыну клюбу ўзросту да 19 гадоў, якая здабыла перамогу ў [[Сэрыя NextGen|Сэрыі NextGen]] сэзону 2012—2013 гадоў. На рахунку Грыліша быў забіты гол у паўфінале над «[[Спортынг Лісабон|Спортынгам]]», які скончыўся ўнічыю 3:3. 13 верасьня 2013 году гулец далучыўся да клюбу [[Першая ліга чэмпіянату Ангельшчыны па футболе|Першай лігі]] «[[Нотс Каўнці Нотынггэм|Нотс Каўнці]]» на правох арэнды да 13 студзеня 2014 году<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/24080568 «Notts County sign Marcus Huber and Jack Grealish»]. BBC Sport.</ref>. Сярод ягоных таварышаў па камандзе ў тым сэзоне быў і паўабаронца [[Калам Макгрэгар]], які ў будучым стане сталым гульцом [[Зборная Шатляндыі па футболе|зборнай Шатляндыі]]<ref>[https://www.theguardian.com/football/2021/jun/17/callum-mcgregor-notts-county-gave-jack-grealish-and-i-a-real-education «Callum McGregor: ‘Notts County gave Jack Grealish and me a real education’»]. The Guardian.</ref>. На наступны дзень Грыліш дэбютаваў, выйшаўшы на замену на 59-й хвіліне. Клюб трываў паразу зь лікам 3:1 у гасьцёх у «[[Мілтан Кейнз Донз|Мілтана Кейнза Донза]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20131021002852/http://www.avfc.co.uk/page/NewsDetail/0,,10265~3459591,00.html «Loan watch: Carruthers earns bragging rights over Grealish»]. Aston Villa F.C.</ref>. 7 сьнежня футбаліст забіў свой першы гол у кар’еры, перагуляўшы трох абаронцаў і трапна пацэлеўшы ў браму суперніка, у матчы супраць «[[Джылінггэм (футбольны клюб)|Джылінггэму]]», які скончыўся зь лікам 3:1. Праз тыдзень гулец адкрыў лік у пераможнай сустрэчы супраць «[[Колчэстэр Юнайтэд|Колчэстэру Юнайтэд]]» (4:0). Дзякуючы добрым выступам, «Нотс Каўнці» дамовіўся аб павелічэньні тэрміну арэнды амаль да сканчэньня сэзону. Ужо траўні, Грыліш вярнуўся быў у табар «Астан Вілы» і дэбютаваў за клюб 7 траўня, выйшаўшы на замену на 88-й хвіліне замест [[Раян Бэртран|Раяна Бэртрана]] ў гасьцявым матчы супраць «[[Манчэстэр Сіці]]». «Мяшчане» выгулялі ў «віланаў» зь лікам 4:0. У канцы году гулец падпісаў новы кантракт з клюбам. Грыліш упершыню зьявіўся ў стартавым складзе ў матчы трэцяга раўнда [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]] 4 студзеня 2015 году супраць «[[Блэкпул (футбольны клюб)|Блэкпула]]», які ягоная каманда выгуляла зь лікам 1:0. Сам футбаліст, аднак, быў заменены на 75-й хвіліне сустрэчы. 7 красавіка 2015 году Грыліш пачаў матч Прэм’ер-лігі супраць «[[Ўэст Бромўіч Альбіён]]у» ў пачатковым складзе. Гульня футбаліста была высока адзначаная адмыслоўцамі. Першы год за клюб гулец забіў 13 верасьня 2015 году стрэлам з 18 мэтраў, аднак, гэта ня выратавала клюб ад паразы, якую бірмінггэмцы трывалі ад «[[Лэстэр Сіці]]», зь лікам 3:2. [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны 2016—2017 гадоў|Сэзон 2016—2017 гадоў]] «Астан Віла» праводзіла ў [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны|Чэмпіёншыпе]], а Грыліш правёў 31 матч і забіў 5 мячоў. Футбаліст стаў асноўным гульцом клюбу, які вярнуўся ў Прэм’ер-лігу толькі ў [[Прэм’ер-Ліга 2019—2020 гадоў|сэзоне 2019—2020 гадоў]]. Па вяртаньні ў Прэм’ер-лігу Грыліш, як лідэр клюбу і актыўны футбаліст, здолеў пабіць рэкорд паводле колькасьці зробленых парушэньняў правілаў супраць яго, маючы на рахунку 167 фалоў<ref>[https://theworldgame.sbs.com.au/david-luiz-errors-grealish-the-victim-and-norwich-woe-premier-league-s-quirkiest-numbers «David Luiz errors, Grealish the victim and Norwich woe – Premier League's quirkiest numbers»]. The World Game.</ref>. Клюб толькі ў апошні гульнявы дзень здолеў выратавацца ад вылету з чэмпіянату, у тым ліку, дзякуючы голу Грыліша ў матчы супраць «[[Ўэст Гэм Юнайтэд]]у», які скончыўся ўнічыю 1:1, у той час як іхны супернік «[[Ўотфард (футбольны клюб)|Ўотфард]]» прагуляў «[[Арсэнал Лёндан|Арсэналу]]» зь лікам 3:2. У выніку футбаліст быў абраны найлепшым гульцом клюбу як прыхільнікамі, гэтак і ягонымі калегамі<ref name="av">[https://www.avfc.co.uk/News/2020/08/07/jack-grealish-player-of-the-year «Jack Grealish voted Supporters' and Players' Player of the Year»]. Aston Villa F.C.</ref>. Грыліш таксама завяршыў сэзон як найлепшы бамбардзір клюбу, маючы на сваім рахунку 8 мячоў у розыгрышы Прэм’ер-лігі і 10 мячоў ува ўсіх спаборніцтвах<ref name="av"/>. 15 верасьня 2020 году паўабаронца падпісаў новы пяцігадовы кантракт з «Астан Вілай» да 2025 году<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/54163120 «Jack Grealish: New Aston Villa deal for England midfielder»]. BBC Sport.</ref>. == Дасягненьні == '''«Манчэстэр Сіці»''': * [[Чэмпіянат Ангельшчыны па футболе|Чэмпіён Ангельшчыны]]: 2022, 2023, 2024 * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2023 * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2023 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка Эўропы]]: 2023 * Пераможца [[Клюбны чэмпіянат сьвету па футболе|клюбнага чэмпіянату сьвету]]: 2023 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://int.soccerway.com/players/jack-grealish/213954/ Старонка] на Soccerway.{{ref-en}} * [https://www.transfermarkt.com/jack-grealish/profil/spieler/203460 Старонка] на Transfermarkt.{{ref-en}} {{Навігацыйная група |назоў = Грыліш у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Грыліш, Джэк}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] a4awuc8dyz5ffz3d5s7g9o8vjd84gd0 10 246196 2622564 2621623 2025-06-30T12:53:58Z Dymitr 10914 дапаўненьне 2622564 wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} <!-- Рознае --> | ПапярэдніСэзон = [[Чэмпіянат Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] <!-- 1 дывізіён --> | АталянтаБэЛіга = [[Сэрыя А]] | АталянтаБэСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | АталянтаБэ = 3 месца | БалёньняЛіга = [[Сэрыя А]] | БалёньняСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Балёньня = 9 месца | ВэнэцыяЛіга = [[Сэрыя А]] | ВэнэцыяСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Вэнэцыя = 19 месца (паніжэньне) | ДжэноаГенуЛіга = [[Сэрыя А]] | ДжэноаГенуСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ДжэноаГену = 13 месца | ІнтэрнацыяЛіга = [[Сэрыя А]] | ІнтэрнацыяСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Інтэрнацыя = 2 месца | КальярыЛіга = [[Сэрыя А]] | КальярыСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Кальяры = 15 месца | КомаЛіга = [[Сэрыя А]] | КомаСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Кома = 10 месца | ЛеччэЛіга = [[Сэрыя А]] | ЛеччэСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Леччэ = 17 месца | ЛяцыёРымЛіга = [[Сэрыя А]] | ЛяцыёРымСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЛяцыёРым = 7 месца | МілянЛіга = [[Сэрыя А]] | МілянСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Мілян = 8 месца | МонцаЛіга = [[Сэрыя А]] | МонцаСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Монца = 20 месца (паніжэньне) | НапаліНэапЛіга = [[Сэрыя А]] | НапаліНэапСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | НапаліНэап = 1 месца | ПармаЛіга = [[Сэрыя А]] | ПармаСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Парма = 16 месца | РомаРымЛіга = [[Сэрыя А]] | РомаРымСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | РомаРым = 5 месца | ТарынаТурыЛіга = [[Сэрыя А]] | ТарынаТурыСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ТарынаТуры = 11 месца | УдынэзэЎдыЛіга = [[Сэрыя А]] | УдынэзэЎдыСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | УдынэзэЎды = 12 месца | ФіярэнтынаЛіга = [[Сэрыя А]] | ФіярэнтынаСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Фіярэнтына = 6 месца | ЭлясВэронаЛіга = [[Сэрыя А]] | ЭлясВэронаСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЭлясВэрона = 14 месца | ЭмпаліЛіга = [[Сэрыя А]] | ЭмпаліСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Эмпалі = 18 месца (паніжэньне) | ЮвэнтусТурЛіга = [[Сэрыя А]] | ЮвэнтусТурСэзон = [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЮвэнтусТур = 4 месца <!-- 2 дывізіён --> | БрэшыяЛіга = [[Сэрыя Б]] | Брэшыя = 18 месца | КрэманэзэКЛіга = [[Сэрыя Б]] | КрэманэзэКСэзон = [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | КрэманэзэК = 4 месца (падвышэньне) | ПалермаЛіга = [[Сэрыя Б]] | Палерма = 8 месца | ПізаЛіга = [[Сэрыя Б]] | ПізаСэзон = [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Піза = 2 месца (падвышэньне) | СалернітанЛіга = [[Сэрыя Б]] | СалернітанСэзон = [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Салернітан = 16 месца (паніжэньне) | СампдорыяГЛіга = [[Сэрыя Б]] | СампдорыяГ = 17 месца | СасуолёЛіга = [[Сэрыя Б]] | СасуолёСэзон = [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Сасуолё = 1 месца (падвышэньне) | СпэцыяЛіга = [[Сэрыя Б]] | Спэцыя = 3 месца | ФразынонэЛіга = [[Сэрыя Б]] | ФразынонэСэзон = [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Фразынонэ = 15 месца | ЧытадэльляЛіга = [[Сэрыя Б]] | Чытадэльля = 19 месца (паніжэньне) | ЧэзэнаЛіга = [[Сэрыя Б]] | Чыэзэна = 7 месца <!-- Іншыя --> | АвэлінаЛіга = [[Сэрыя С]] (поўдзень) | Авэліна = 1 месца (падвышэньне) | БэнэвэнтаЛіга = [[Сэрыя С]] (поўдзень) | Бэнэвэнта = 6 месца | ВічэнцаЛіга = [[Сэрыя С]] (поўнач) | Вічэнца = 2 месца | КарпіЛіга = [[Сэрыя С]] (цэнтар) | Карпі = 13 месца | КатаніяЛіга = [[Сэрыя С]] (поўдзень) | Катанія = 5 месца | К’еваВэронЛіга = [[Сэрыя Д]] (група Б) | К’еваВэрон = 7 месца | КратонэЛіга = [[Сэрыя С]] (поўдзень) | Кратонэ = 4 месца | ЛіворнаЛіга = [[Сэрыя Д]] | Ліворна = 1 месца (падвышэньне) | ПэруджаЛіга = [[Сэрыя С]] (цэнтар) | Пэруджа = 12 месца | ПэскараЛіга = [[Сэрыя С]] (цэнтар) | Пэскара = 4 месца (падвышэньне) | СПАЛФэрараЛіга = [[Сэрыя С]] (цэнтар) | СПАЛФэрара = 17 месца | default = 0}}<noinclude> {{Дакумэнтацыя}} [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Футбольныя папярэднія сэзоны|Італія]] </noinclude> 6dvu6offjk2iw1b2hph7pt9uc34y447 0 248370 2622586 2622542 2025-06-30T16:29:56Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622586 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Кіявец |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Кіяўца |Трансьлітараваная назва = Kijaviec |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Валожынскі раён|Валожынскі]] |Сельсавет = [[Пяршайскі сельсавет|Пяршайскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 59 |Шырата сэкундаў = 2 |Даўгата градусаў = 26 |Даўгата хвілінаў = 53 |Даўгата сэкундаў = 14 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Кіяве́ц'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Уваходзіць у склад [[Пяршайскі сельсавет|Пяршайскага сельсавету]]. Да 28 траўня 2013 году вёска ўваходзіла ў склад [[Яршэвіцкі сельсавет|Яршэвіцкага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20130923080620/http://pravo.by/main.aspx?guid=3871&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як вёска Кіявец Есьманоўскі ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 89</ref>. У 1721 годзе згадваецца як маёнтак Кіявец Пуцяцінскі ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 8, с. 93</ref>. == Славутасьці == * [[Царква Сьвятой Тройцы (Кіявец)|Царква Сьвятой Тройцы]] (1919) == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Пяршайскі сельсавет}} {{Валожынскі раён}} [[Катэгорыя:Пяршайскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёну]] fgm2nytx1atwu8dbl323pqw9b8v1x6g 0 248663 2622682 2382084 2025-07-01T07:20:45Z Prasalovich 2394 2622682 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Эпімахі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Эпімахаў |Трансьлітараваная назва = Epimachi |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Валожынскі раён|Валожынскі]] |Сельсавет = [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 3 |Шырата сэкундаў = 16 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 4 |Даўгата сэкундаў = 45 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Эпіма́хі'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — [[вёска]] ў [[Валожынскі раён|Валожынскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]]. Уваходзіць у склад [[Ракаўскі сельсавет|Ракаўскага сельсавету]]. Да 28 траўня 2013 году вёска ўваходзіла ў склад [[Залескі сельсавет (Валожынскі раён)|Залескага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234]{{Ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў складзе маёнтка [[Дубрава (Маладэчанскі раён)|Дубрава]] ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 382</ref>. == Насельніцтва == * 1999 — 14 чалавек * 2009 — 9 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Статыстыка перапісу 2009 году]</ref> * 2019 — 8 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Ракаўскі сельсавет}} {{Валожынскі раён}} [[Катэгорыя:Ракаўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Валожынскага раёну]] 0519o8hizdf6hfyd7488yyzkc0d0ykh 0 249789 2622600 2622410 2025-06-30T17:12:09Z Дамінік 64057 2622600 wikitext text/x-wiki {{Іншыя_значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Барысаўшчына |Назва ў родным склоне = барысаўшчыны |Трансьлітараваная назва = Barysaŭščyna |Арыгінальная назва = |Краіны = Беларусі |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = Перад 1621 годам |Першыя згадкі = |Горад з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = Барысавічы |Мясцовая назва = |Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць |Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Адміністрацыйная адзінка2 = Раён |Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Адміністрацыйная адзінка3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі3 = |Сельсавет = [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскі]] |Пасялковы савет = |Кіраўнік = |Імя кіраўніка = |Плошча = |Вышыня = |Колькасьць насельніцтва = 275 |Год падліку насельніцтва = 2021 |Шчыльнасьць насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу насельніцтва = |Колькасьць двароў = 104 |Часавы пас = |Летні час = |Тэлефонны код = |Паштовы індэкс = |Аўтамабільны код = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар'е = паўночнае |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 52 |Шырата сэкундаў = 19 |Даўгата паўшар'е = усходняе |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 47 |Даўгата сэкундаў = 25 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = |Колер = {{Колер|Беларусь}} }} '''Бары́саўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}</ref> — [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскага сельсавету]]. == Геаграфія == Вёска Барысаўшчына знаходзіцца за 11 км на захад ад места [[Хвойнікі]]<ref name="bel2">{{Літаратура/БелЭн|2к}}</ref>, за 121 км ад [[Гомель|Гомля]]<ref name="bel2" />, за 17 км ад чыгуначнай станцыі Хвойнікі<ref name="bel2" />, каля ракі [[Віць (рака)|Віць]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:POL COA Gozdawa.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Газдава роду Храпавіцкіх]] На сёньняшні дзень найбольш раньняя згадка пра Барысаўшчыну сустрэтая ў разьмежаваньні [[Кіеўскае ваяводзтва|Кіеўскага ваяводзтва]] [[Карона Каралеўства Польскага|Кароны Польскай]] і [[Мазырскі павет|Мазырскага павету]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў сьнежні 1621 — студзені 1622 гадоў. Тады паны камісары згодна пацьвердзілі прыналежнасьць «sioła Borysewicze» войскага мазырскага пана Яўстахія, сына Яна, Храпавіцкага і яго жонкі пані Крыстыны з Лавейкаў<ref>Herbarz Polski. Cz. 1, Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. / Ułożył i wydał Adam Boniecki (надалей: Boniecki). – Warszawa, 1900. T. III. S. 80 — 83 (82); Uruski S. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. — Warszawa, 1912. Tom IX. S. 382</ref>, разам з [[Тульгавічы|Тульгавічамі]] паноў Лавейкаў і [[Загальле|Загальлем]] маршалка мазырскага пана Лозкі і іншымі{{заўвага|Тульгавічы і Загальле названыя дзеля доказу таго, што вялося пра хвойніцкую Барысаўшчыну. С. В. Марцэлеў у свой час памылкова прыпісаў ёй зьвесткі пра Барыскавічы (раней — Барысавічы) у сучасным Мазырскім раёне, маўляў, паводле попісу 1567 г. выстаўляла сваіх апалчэнцаў у войска ВКЛ<ref>Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2. Кн. 2. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: БелЭн, 2005. С. 432</ref>.}}, да Мазырскага павету<ref>Źródła dziejowe. T. XX. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. IX. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów — Bracław). Dział I-szy. Opisane przez Aleksandra Jabłonowskiego. — Warszawa, 1894. S. 96 — 97; Крикун Н. Г. Административно-территориальное устройство Правобережной Украины в XV—XVIII вв. — Киев, 1992. С. 142—145.</ref>. 16 сьнежня 1702 году паселішча, уласнасьць пана Антонія Вольскага, згаданае ў скарзе былога эканома Хвойніцкага маёнтку капітана Фрыдэрыка Левенфатэра на тагачаснага яго адміністратара пана Зыгмунта Шукшту, дасланай у [[Оўруч|Оўруцкі]] [[гродзкі суд]]. Пан Левенфатэр зь сям'ёй, ратуючыся, як і іншая шляхта Кіеўскага ваяводзтва, ад казацкай навалы, прыехаў быў да вёскі Барысаўшчына. Даведаўшыся пра тое, З. Шукшта, папярэдне ў лісьце да пана Вольскага гонар і рэпутацыю пратэстанта зьняважыўшы, пачаў пільнаваць яго на дарогах, маючы намер забіць з-за нейкай даўняй да яго нянавісьці{{заўвага| Замахі на здароўе і жыцьцё капітана З. Шукшта чыніў яшчэ ў 1696 г., калі, стоячы з харугвай у Загальлі, наведаў Хвойнікі, дзе Ф. Левенфатэр служыў эканомам.}}<ref>Архив Юго-Западной России. Ч. 3. Т. 2. Акты о казаках (1679—1716). — Киев, 1868. С. 509—510</ref>. [[Файл:Парафія Юравіцкага касьцёлу на 1748 год.jpg|значак|зьлева|Парафія Юравіцкага касьцёлу ў 1748 годзе.]][[File:POL COA Oskierka.svg|150пкс|значак|Герб Мурдэліо зменены роду Аскеркаў.]]На 1748 год Барысаўшчына названая сярод паселішчаў, частка жыхароў якіх (пераважна зь ліку шляхты) належала да рыма-каталіцкай Юравіцкай парафіі Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі Оўруцкага дэканату Кіеўскай дыяцэзіі<ref>Ks. Orłowski K. N. Defensa biskupstwa y dyecezyi Kiiowskiey. — Lwów, 1748. S. 148</ref>. У 1752 годзе ротмістар Мазырскага павету Францішак, сын Пятра, Збароўскі атрымаў па адказу сужэнства Ігнацыя і Людвікі з дому Збароўскіх князёў Шуйскіх зямлю ў Барысаўшчыне<ref name="fn1">Шпунт А. Збароўскія гербу «Ястрабец». // Малы гербоўнік Наваградзкай шляхты. Склад. С. А. Рыбчонак; маст. А. Леўчык. — Мінск: БелНДІДАС, 1997. С. 54—55</ref>. Згодна з запісам у мэтрычных кнігах Юравіцкага касьцёлу, 23 чэрвеня 1754 году айцец-езуіт Адальбэрт Чэрскі ахрысьціў у Барысаўшчыне Яна Алаізія, сына шляхетных Францішка і Ганны Збароўскіх, кумамі выступілі Багуслаў Аскерка і Катарына Стоцкая. 4 сакавіка 1769 году айцец Стэфан Кладкевіч, парох Загальскай уніяцкай царквы, ахрысьціў у Барысаўшчыне Ёзафа Леона, сына Аляксандра і Юстыны Арлоўскіх<ref>НГАБ у Менску. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 13, 20адв.</ref>. Як засьвечыла {{падказка|інтрамісія|уводзіны ў валоданьне нерухомасьцю}} 1775 году, зямля ў Барысаўшчыне перайшла ў спадчыну сыну Францішка Збароўскага Алаізію<ref name="fn1"/>, хрэсьніку Багуслава Аскеркі. А ў 1782 годзе каштэляніч навагародзкі Багуслаў Леапольд Аскерка запавяшчаў маёнткі Новы Двор і Барысаўшчыну свайму сыну Фларэнцыю<ref>НГАБ. Ф. 319. Воп. 2. Спр. 2386. А. 71адв.</ref>. 9 лютага 1778 году ў матэрыяле Генэральнай візытацыі Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай уніяцкай царквы Мазырскага дэканату, што месьцілася ў добрах пана Багуслава Аскеркі, харунжага мазырскага, праведзенай а. Эліяшам (Ільлёй) Бародзічам, протанатарыем апостальскім дыяцэзіі Пінскай і Тураўскай, паведамлялася пра старую капліцу Ўсьпеньня Найсьвяцейшай Багародзіцы ў Барысаўшчыне, адміністрацыйна прыналежную да прыходу названай царквы. У візытацыі, выкананай 10 студзеня 1787 году {{падказка|каад'ютарам|намесьнікам епархіяльнага япіскапа}} пінскім і тураўскім [[Язафат Булгак|Язафатам Булгакам]], сказана, што ў вёсцы Барысаўшчына тады налічвалася 15 двароў, ды што старая капліца ў зусім лядашчым стане, а ўзьвядзеньне новай яшчэ не завершана<ref>НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41240. А. 105, 106адв., 108адв., 171, 171адв., 172</ref>. 24 кастрычніка 1785 году айцец-капуцын Маўрыцы, настаяцель юравіцкі, ахрысьціў {{падказка|''jam baptisatos ex aqua per presbiterum ritus graeci''| ужо ахрышчаных з вады сьвятаром грэцкага абраду}}{{заўвага|Першае: тут вядзецца пра хрост уніяцкім сьвятаром, хоць і не сказана, што ён вызнаваў ritus graeci unici, а толькі — ritus graeci. Другое: хрост уніяцкім сьвятаром датычыўся адно Ганны, бо Леанарда 10 лістапада 1782 г. у Барысаўшчыне ахрысьціў «толькі з вады» брат-капуцын Юзаф<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 29адв.</ref>.}} Леанарда і Ганну, дзяцей законных сужэнцаў шляхетных Фларэнціна і Тэадоры з Кунцэвічаў Аскеркаў; кумамі выступілі Багуслаў Аскерка, харунжы мазырскі, Марцыяна Шышкава, падчашына рэчыцкая, і шмат іншых de villa Borysowszczyzna. 4 чэрвеня 1786 году айцец-капуцын Юзафат, прапаведнік, ахрысьціў сына тых жа бацькоў на імя Казімер Адам Фларыян<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 31адв., 32</ref>. 15 ліпеня 1791 году айцец-дамінікан Эгідыюс Аніхоўскі ахрысьціў Ануфрыя Ўладыслава, народжанага 12 чэрвеня і ахрышчанага «ex aquа» айцом Іаанам Транцэвічам, уніяцкім парохам{{заўвага|І. Транцэвіч быў парохам царквы ў Алексічах.}} у Барысаўшчыне, сына стольніка мсьціслаўскага{{заўвага|Запісана памылкова — менскага.}} Юстыніяна і Брыгіды з Дамброўскіх Фурсаў, кумамі былі судзьдзя земскі мазырскі Леапольд Аскерка і Людвіка Прозарава, абозны вялікалітоўскі і кавалер Караль Прозар і Эльжбэта Аскерчына, падстароста рэчыцкі Ігнацы Аскерка і Марыяна Стоцкая, паручнік Міхал Александровіч і Петранэля Капарніцкая de villa Borysowszczyzna<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 39-39адв.</ref>. === Расейская імпэрыя === [[Файл:Барысаўшчына на схематычным плане Рэчыцкага павету 1800 г.png|значак|зьлева|Барысаўшчына, Гноеў, Загальле на схематычным пляне Рэчыцкага павету 1800 г.]][[File:POL COA Zaremba.svg|значак|150px|Герб Зарэмба роду Ястржэмбскіх.]][[Файл:Метрычны запіс аб нараджэнні-хросце Мікалая Ястшэмбскага.png|значак|зьлева|Запіс у мэтрычнай кнізе царквы [[Сялец (Брагінскі раён)|Сялецкага]] базылянскага кляштару аб хросьце Мікалая Ястржэмбскага.]]У выніку [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Барысаўшчына апынулася ў межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году — у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]] Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]<ref>Насевіч В., Скрыпчанка Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. — Т. 6. Кн. 1. — Мінск: БелЭн, 2001. C. 181—182</ref>. З крыніцы, заснаванай на матэрыялах рэвізіі 1795 году, вынікае, што «сельцо Алексичи и двор, местечко Богуслав, село Борисовщина, деревня Туновщизна» былі ўласнасьцю мазырскага [[Земскі суд|земскага судзьдзі]] Фларыяна Аскеркі, але знаходзіліся ў заставе ў пана Садкоўскага<ref>Петреченко І. Є. «Камеральное описание… Речицкой округи» 1796 р.: інформаційний потенціал пам’ятки // Днепровский паром. Природное единство и историко-культурное взаимодействие белорусско-украинского пограничья / Материалы международной конференции (26-27 апреля 2018 г., г. Гомель). — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 73</ref>. 30 чэрвеня 1803 году было складзена, а 13 сакавіка 1806 году зьмешчана да кніг Рэчыцкага земскага суда разьмежаваньне добраў Хвойнікі абозных літоўскіх Караля і Людвікі Прозараў і Барысаўшчына былога падсудка земскага рэчыцкага Фелікса Ястржэмбскага{{заўвага|Паводле А. Банецкага Барысаўшчыну Ян Ястржэмбскі, бацька Фелікса, набыў ад Аскеркаў у 1804 г.<ref name="fn2">Boniecki. – Warszawa, 1905. T. VІІІ. S. 326</ref> Відавочна, адбылося гэта крыху раней. Але, згодна з рэвізіяй 1795 г., былы шамбялян каралеўскага двара 67-гадовы Ян, сын Уладыслава, Ястржэмбскі быў пасэсарам, уласнай нерухомасьці ў Рэчыцкім павеце яшчэ ня меў. Жыў у арандаваным у Прозараў двары [[Астрагляды|Астраглядавічы]] разам зь сямействам — з жонкай Францішкай (57 г.), сынам Мацеем, ротмістрам рэчыцкім, (27 г.), нявесткай Канстанцыяй (20 г.), сынам Феліксам, рэгентам рэчыцкім (22 г.), пляменьнікам Пятром Ястржэмбскім (20 г.), пляменьніцай Марцыянай Касінскай (25 г.), яе сынам Юзафам (1 г.) і дачкой Каятанай (4 г.)<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 181. А. 127</ref>.}}. У названым дакумэнце грунты Барысаўшчыны разьмяжоўваліся насыпанымі праз вымераныя шнурамі адлегласьці капцамі з угодзьдзямі хвойніцкага Храпкава і тымі, што належалі да Загальскага староства<ref>Аrchiwum Główny Akt Dawnych. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich. Sygn. 12. S. 33–35</ref>. З «Метричной тетради_Епархии и губернии Минской повета Речицкого местечка Загалья церкви Вознесенской Борисовщинской о родившихся, бракосочетавшихся и умерших — 1807-го года{{заўвага|Аднайменны дакумэнт ёсьць і для 1816 году: НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 516. А. 489}}»<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 506. А. 345</ref>, вынікае, што функцыі прыходзкай царквы, будынак якой у Загальлі згарэў і працяглы час не аднаўляўся, выконвала Барысаўшчынская Ўзьнясенская прыпісная царква. Прыходзкім сьвятаром у 1811 годзе быў Лука Іванаў Транцэвіч, дыяканам Кліменцій Іванаў Транцэвіч, панамаром Хведар Іванаў Кайдашэўскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 321-321адв.</ref>. 11 ліпеня{{заўвага|Гэта — дата хросту, але, магчыма, яна супадае з датай нараджэньня. Адбылося яно ў двары Тэкліноў, дзе жылі сваякі Ястржэмбскія. Царква Сялецкага базылянскага кляштару і яе сьвятар зусім блізка. Ці не таму ўсе тутэйшыя Ястржэмбскія хрысьцілі дзяцей у Сяльцы, хоць належалі да Астраглядаўскай рыма-каталіцкай парафіі, што без асаблівых цяжкасьцяў маглі сабрацца разам?}} 1808 году ў сям'і рэчыцкага падсудка Фелікса і Яанны з дому Крушэўскіх Ястржэмбскіх{{заўвага|14 ліпеня 1805 г. нарадзілася і ахрышчаная іх дачка Апалінарыя Анеля<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 28 адв.</ref>.}} нарадзіўся сын Ян Ксенафонт (Зэнафонт) Мікалай<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 36</ref> — асоба ў будучыні знакамітая<ref>Гусак А. А. Практычная механіка і «Мёртвыя душы»: Мікалай Ястрэбскі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1992</ref><ref>Кісялёў Г. Радаводнае дрэва: Каліноўскі – эпоха – наступнікі. – Мінск: Маст. літ., 1994. С. 162 – 180</ref>. У 1811 годзе ў маёнтку Барысаўшчына жыло таксама сямейства стрыечнага брата пана Фелікса Яна, сына Францішка, Ястржэмбскага, межавога судзьдзі рэчыцкага<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 235</ref>. [[Файл:Гноеў, Барысаўшчына, Клівы на карце Ф. Ф. Шуберта. 1850 г.png|значак|Барысаўшчына, Гноеў, Клівы на мапе Ф. Ф. Шубэрта. 1850 г.]] Згодна з інвэнтаром 1844 году, у вёсцы Барысаўшчына аднайменнага маёнтку пана Фелікса, сына Яна, Ястржэмбскага, налічвалася 35 цяглых двароў і 4 двары, прыналежныя агароднікам. Усяго — 144 душы мужчынскага і 140 душ жаночага полу прыгонных сялянаў<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1393. А 1-30</ref>. На 1850 год — 44 двары, 288 жыхароў. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 302 жыхары абодвух полаў сяла Барысаўшчына зьяўляліся прыхаджанамі Загальскай Сьвята-Троіцкай царквы, 7 жыхароў двара Барысаўшчына былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379адв., 708</ref>. [[Файл:Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Мал. Ігнацыя Урублеўскага. 1891 год.jpg|значак|зьлева|Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Малюнак Ігнацыя Ўрублеўскага. 1891 г.]][[Файл:Барысаўшчына Barysaŭščyna (2021) 03.jpg|значак|Воданапорная вежа.]][[Файл:Бровар - panoramio (1).jpg|значак|зьлева|Фрагмэнты сядзібнага комплексу ў Барысаўшчыне: воданапорная вежа і мураваная агароджа.]][[Файл:Цэгла з кляймом Ястржэмбскіх.jpg|значак|Будаўнічы матэрыял зь сядзібы Ястржэмбскіх у Барысаўшчыне.]]У парэформавы пэрыяд Барысаўшчына належала да Хвойніцкай воласьці. Паводле кліравой ведамасьці Загальскай царквы 1869 году, за 4 вярсты ў 41 і 1/4 двара{{Заўвага|Так запісана ў крыніцы. Але, як засьведчыў іерэй Расьціслаў Бандарэнка, меліся на ўвазе ня ўласна сядзібы, а царкоўныя двары, кожны зь якіх мусілі складаць 4 мужчынскія душы.}} сяла Барысаўшчыны жылі 165 мужчын і 159 жанчын зь ліку яе прыхаджанаў<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 40899. А. 96адв.</ref>. На пачатак 1870 году тут — 135 рэвізскіх душ сялянаў уласьнікаў, прыпісаных да Барысаўшчынскага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 71</ref>. У 1876 годдзе ў маёнтку Барысаўшчына нябожчыка Мікалая, сына Фелікса, Ястржэмбскага (†1874) налічвалася 773 дзесяціны зямлі. Згодна са зьвесткамі 1876 і 1879 гадоў, Барысаўшчына заставалася ў прыходзе Загальскай царквы<ref>Минские епархиальные ведомости. — Минск, 1876. № 10. С. 456; Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 71</ref>. У 1886 годзе ў сяле — 36 двароў, 359 жыхароў, царква<ref>Волости и важнейшие селения Европейской России. — С.-Петербург, 1886. Вып. 5. С. 113</ref>. На 1889 год уладальнікамі добраў Барысаўшчына ў 1500 дзесяцін угодзьдзяў названыя дваране Уладзімер, Канстанцін і Станіслаў, сыны Мікалая, Ястржэмбскія<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1889 г. — Минск, 1889. С. 378</ref>. Недзе ў той час на беразе ракі Віць і яе прытоку Гаранкі ў двары Барысаўшчына{{заўвага|Р. Афтаназы чамусьці атаясаміў Барысаўшчыну, якая належала да Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, з аднаіменным маёнткам Воўк-Ланеўскага па-над ракою Пціч у Глускай воласьці павету Бабруйскага, скарыстаўшы артыкул А. Ельскага ў «Слоўніку геаграфічным…»<ref>Słownik geograficzny Krółewstwa Polskiego і innych krajów słowiańskich. – Warszawa, 1880. T. I. S. 337</ref>.<ref>Aftanazy R. Dzieje rezydencji na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. Tom 1. Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie. Wydanie drugie, przejrzane i uzupelnione. / R. Aftanazy – Wrocław; Warszawa; Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo, 1991. S. 25–26</ref>}} закладзена новая сядзіба — цэлы комплекс мураваных жылых і гаспадарчых пабудоваў{{заўвага|Рэшткі іх захаваліся да нашых дзён<ref>[https://globustut.by/borisovsch/index.htm Барысаўшчына на сайце «Глобус Беларусі»]</ref>.}}, парк. Апошні асабліва адметны. На ніжняй тэрасе ён складаўся ў асноўным з мясцовых пародаў, сярод якіх высаджаныя лістоўніцы і піхты. На верхняй расьлі шматлікія экзоты, у большасьці сваёй прывезеныя з пітомнікаў Рыгі, Кіева, Варшавы, а часткова вырашчаныя на месцы. Наколькі багатай была калекцыя дрэваў і кустоў сьведчыць тое, што ў парку калісьці зарэгістравана да 300 іх відаў і формаў<ref>Антипов В. Парки Белоруссии. — Минск, 1975; Федорук А. Т. Садово-парковое искусство Белоруссии. – Минск: Ураджай, 1989. С. 188–189</ref>. З 1890 году працавала вінакурня, з 1896 году — маслабойня і паравы млын. Паводле перапісу 1897 году ў Барысаўшчыне было 88 двароў, 552 жыхары, дзейнічалі прыпісная царква, хлебазапасны магазын. У даведніку 1903 году сказана, што маслабойня і млын належалі тайнаму саветніку Станіславу Ястржэмбскаму{{заўвага|Сам маёнтак у 1903 г. і надалей належаў пляменьніку Міхалу Ястржэмбскаму<ref>Памятная книжка Минской губернии на 1904 г. — Минск: Издание Минского губернского статистического комитета, 1903. Приложение. С. 60</ref>, бацька якога Ўладзімер памёр у Барысаўшчыне ў 1901 г.<ref name="fn2"/>}}. Сіламі 5 работнікаў выраблялі мукі і масла на 9 900 рублёў у год, па заказах — на 1000 рублёў<ref>Список фабрик и заводов европейской России. – С.-Петербург, 1903. С. 575</ref>. На 1909 год у сяле налічвалася 95 двароў з 611 жыхарамі, у аднадворным фальварку – 35 жыхароў. У 1911 годзе маёнтак Барысаўшчына ў 1927 дзесяцін быў уласнасьцю Міхала, сына Ўладзімера, Ястржэмбскага<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1911 г. — Б. м. С. 5</ref>. У 1912 годзе вінакурня сіламі 8 работнікаў і коннага рухавіка, кіраванага адным чалавекам, вырабляла прадукцыі на 11 172 рублі<ref>Список фабрик и заводов Российской империи. / Под ред. В. Е. Варзара. – С.-Петербург, 1912. Гр. XIб. С. 200</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Барысаўшчына ў складзе Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85</ref>. [[Файл:Храпкаў на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|Барысаўшчына на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.]]1 студзеня 1919 году, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Барысаўшчынскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) налічвалася адпаведна 21 і 40 вучняў<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У пачатку 1920-х гадоў арганізаваны саўгас «Барысаўшчына». Пасьля другога [[Узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Барысаўшчына — цэнтар сельсавету ў Хвойніцкім раёне [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] [[БССР]]. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. 30 сьнежня 1927 году сельсавет узбуйнены за кошт далучэньня тэрыторыі скасаваных Гноеўскага і часткі Храпкаўскага сельсаветаў. У 1930 годзе тут налічвалася 138 двароў, 741 жыхар. Працавалі пачатковая школа, хата-чытальня, адзьдзяленьне спажывецкай каапэрацыі. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]]з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны ў Барысаўшчыне было 184 двары з 729 жыхарамі. У вайну акупанты разбурылі 31 дом, загубілі 9 вяскоўцаў<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 498</ref>. 88 жыхароў сяла загінулі на франтах. З 8 студзеня 1954 году — у складзе Гомельскай вобласьці. 16 ліпеня 1954 году да сельсавета далучана тэрыторыя скасаванага Загальскага сельсавету<ref>Указ Президиума Верховного Совета БССР от 16 июля 1954 г. Об объединении сельских советов Гомельской области // Сборник законов Белорусской ССР и указов Президиума Верховного Совета Белорусской ССР: 1938—1955 гг. — Мн.: Изд. Президиума Верхов. Совета БССР, 1956. — 347 с.</ref>. Паводле перапісу 1959 года ў Барысаўшчыне налічвалася 982, у 1970 годзе — 299 жыхароў. Цэнтар саўгасу «Барысаўшчына». Працавалі пачатковая школа, дом культуры, бібліятэка, дзіцячыя ясьлі, фельчарска-акушэрскі пункт, сталовая, 2 крамы, швейная майстэрня, адзьдзяленьне сувязі. У 1986 — 1987 гадох пабудаваныя дамы на 50 кватэраў, у якіх разьмясьціліся перасяленцы з забруджаных пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС месцаў. 1 сьнежня 2009 году ў склад Барысаўшчынскага сельсавету перададзеная вёска [[Храпкаў]], якая ўваходзіла ў [[Судкоўскі сельсавет|Дварышчанскі сельсавет]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131029210409/http://www.pravo.by/pdf/2009-309/2009-309(003-022).pdf Решение Гомельского областного Совета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 290 Об изменении административно-территориального устройства Хойникского района Гомельской области]</ref>. == Насельніцтва == * 1995 год — 188 двароў, 435 жыхароў<ref name="bel2" />. * 2004 год — 134 двары, 340 жыхароў. * 2021 год — 104 двары, 275 жыхароў<ref>[https://web.archive.org/web/20211020023912/http://hoiniki.gov.by/ru/borisovsh/ Барысаўшчынскі сельскі савет]</ref>. == Помнікі гісторыі і культуры == * На ўскраіне вёскі помнік архітэктуры — рэшткі былой сядзібы Ястржэмбскіх (канец XIX — пачатак XX стагодзьдзя)<ref>[http://gosspisok.gov.by/?size=10&page=244 Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь]{{Недаступная спасылка|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * За 2 км на поўдзень ад вёскі [[Гарадзішча (археалягічны аб’ект)|гарадзішча]] пэрыяду раньняга [[Жалезны век|жалезнага веку]], за 0,5 км на поўдзень — паселішча эпохі [[неаліт]]у і [[мезаліт]]у<ref>Ісаенка У. Ф. Барысаўшчына. // Археалогія і нумізматыка Беларусі. Энцыклапедыя. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Пятруся Броўкі, 1993. С. 79</ref> == Асобы == * Мікалай Ястржэмбскі (1808—1874) — інжынер-палкоўнік, вучоны і пэдагог, укладальнік першага расейскамоўнага дапаможніка па практычнай механіцы, лаўрэат палавіннай Дзямідаўскай прэміі Расейскай акадэміі навук, аўтар праектаў мастоў праз Дняпро і Заходнюю Дзьвіну, літаратурны містыфікатар што да «Мёртвых душ» М. В. Гогаля. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} {{Барысаўшчынскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Барысаўшчынскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XVII стагодзьдзі]] 0grkjr3tqiy25hcqhwwoaabolpgu8lj 2622603 2622600 2025-06-30T17:23:50Z Дамінік 64057 /* Найноўшы час */ 2622603 wikitext text/x-wiki {{Іншыя_значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Барысаўшчына |Назва ў родным склоне = барысаўшчыны |Трансьлітараваная назва = Barysaŭščyna |Арыгінальная назва = |Краіны = Беларусі |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = Перад 1621 годам |Першыя згадкі = |Горад з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = Барысавічы |Мясцовая назва = |Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць |Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Адміністрацыйная адзінка2 = Раён |Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Адміністрацыйная адзінка3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі3 = |Сельсавет = [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскі]] |Пасялковы савет = |Кіраўнік = |Імя кіраўніка = |Плошча = |Вышыня = |Колькасьць насельніцтва = 275 |Год падліку насельніцтва = 2021 |Шчыльнасьць насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу насельніцтва = |Колькасьць двароў = 104 |Часавы пас = |Летні час = |Тэлефонны код = |Паштовы індэкс = |Аўтамабільны код = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар'е = паўночнае |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 52 |Шырата сэкундаў = 19 |Даўгата паўшар'е = усходняе |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 47 |Даўгата сэкундаў = 25 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = |Колер = {{Колер|Беларусь}} }} '''Бары́саўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}</ref> — [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскага сельсавету]]. == Геаграфія == Вёска Барысаўшчына знаходзіцца за 11 км на захад ад места [[Хвойнікі]]<ref name="bel2">{{Літаратура/БелЭн|2к}}</ref>, за 121 км ад [[Гомель|Гомля]]<ref name="bel2" />, за 17 км ад чыгуначнай станцыі Хвойнікі<ref name="bel2" />, каля ракі [[Віць (рака)|Віць]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:POL COA Gozdawa.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Газдава роду Храпавіцкіх]] На сёньняшні дзень найбольш раньняя згадка пра Барысаўшчыну сустрэтая ў разьмежаваньні [[Кіеўскае ваяводзтва|Кіеўскага ваяводзтва]] [[Карона Каралеўства Польскага|Кароны Польскай]] і [[Мазырскі павет|Мазырскага павету]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў сьнежні 1621 — студзені 1622 гадоў. Тады паны камісары згодна пацьвердзілі прыналежнасьць «sioła Borysewicze» войскага мазырскага пана Яўстахія, сына Яна, Храпавіцкага і яго жонкі пані Крыстыны з Лавейкаў<ref>Herbarz Polski. Cz. 1, Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. / Ułożył i wydał Adam Boniecki (надалей: Boniecki). – Warszawa, 1900. T. III. S. 80 — 83 (82); Uruski S. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. — Warszawa, 1912. Tom IX. S. 382</ref>, разам з [[Тульгавічы|Тульгавічамі]] паноў Лавейкаў і [[Загальле|Загальлем]] маршалка мазырскага пана Лозкі і іншымі{{заўвага|Тульгавічы і Загальле названыя дзеля доказу таго, што вялося пра хвойніцкую Барысаўшчыну. С. В. Марцэлеў у свой час памылкова прыпісаў ёй зьвесткі пра Барыскавічы (раней — Барысавічы) у сучасным Мазырскім раёне, маўляў, паводле попісу 1567 г. выстаўляла сваіх апалчэнцаў у войска ВКЛ<ref>Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2. Кн. 2. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: БелЭн, 2005. С. 432</ref>.}}, да Мазырскага павету<ref>Źródła dziejowe. T. XX. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. IX. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów — Bracław). Dział I-szy. Opisane przez Aleksandra Jabłonowskiego. — Warszawa, 1894. S. 96 — 97; Крикун Н. Г. Административно-территориальное устройство Правобережной Украины в XV—XVIII вв. — Киев, 1992. С. 142—145.</ref>. 16 сьнежня 1702 году паселішча, уласнасьць пана Антонія Вольскага, згаданае ў скарзе былога эканома Хвойніцкага маёнтку капітана Фрыдэрыка Левенфатэра на тагачаснага яго адміністратара пана Зыгмунта Шукшту, дасланай у [[Оўруч|Оўруцкі]] [[гродзкі суд]]. Пан Левенфатэр зь сям'ёй, ратуючыся, як і іншая шляхта Кіеўскага ваяводзтва, ад казацкай навалы, прыехаў быў да вёскі Барысаўшчына. Даведаўшыся пра тое, З. Шукшта, папярэдне ў лісьце да пана Вольскага гонар і рэпутацыю пратэстанта зьняважыўшы, пачаў пільнаваць яго на дарогах, маючы намер забіць з-за нейкай даўняй да яго нянавісьці{{заўвага| Замахі на здароўе і жыцьцё капітана З. Шукшта чыніў яшчэ ў 1696 г., калі, стоячы з харугвай у Загальлі, наведаў Хвойнікі, дзе Ф. Левенфатэр служыў эканомам.}}<ref>Архив Юго-Западной России. Ч. 3. Т. 2. Акты о казаках (1679—1716). — Киев, 1868. С. 509—510</ref>. [[Файл:Парафія Юравіцкага касьцёлу на 1748 год.jpg|значак|зьлева|Парафія Юравіцкага касьцёлу ў 1748 годзе.]][[File:POL COA Oskierka.svg|150пкс|значак|Герб Мурдэліо зменены роду Аскеркаў.]]На 1748 год Барысаўшчына названая сярод паселішчаў, частка жыхароў якіх (пераважна зь ліку шляхты) належала да рыма-каталіцкай Юравіцкай парафіі Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі Оўруцкага дэканату Кіеўскай дыяцэзіі<ref>Ks. Orłowski K. N. Defensa biskupstwa y dyecezyi Kiiowskiey. — Lwów, 1748. S. 148</ref>. У 1752 годзе ротмістар Мазырскага павету Францішак, сын Пятра, Збароўскі атрымаў па адказу сужэнства Ігнацыя і Людвікі з дому Збароўскіх князёў Шуйскіх зямлю ў Барысаўшчыне<ref name="fn1">Шпунт А. Збароўскія гербу «Ястрабец». // Малы гербоўнік Наваградзкай шляхты. Склад. С. А. Рыбчонак; маст. А. Леўчык. — Мінск: БелНДІДАС, 1997. С. 54—55</ref>. Згодна з запісам у мэтрычных кнігах Юравіцкага касьцёлу, 23 чэрвеня 1754 году айцец-езуіт Адальбэрт Чэрскі ахрысьціў у Барысаўшчыне Яна Алаізія, сына шляхетных Францішка і Ганны Збароўскіх, кумамі выступілі Багуслаў Аскерка і Катарына Стоцкая. 4 сакавіка 1769 году айцец Стэфан Кладкевіч, парох Загальскай уніяцкай царквы, ахрысьціў у Барысаўшчыне Ёзафа Леона, сына Аляксандра і Юстыны Арлоўскіх<ref>НГАБ у Менску. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 13, 20адв.</ref>. Як засьвечыла {{падказка|інтрамісія|уводзіны ў валоданьне нерухомасьцю}} 1775 году, зямля ў Барысаўшчыне перайшла ў спадчыну сыну Францішка Збароўскага Алаізію<ref name="fn1"/>, хрэсьніку Багуслава Аскеркі. А ў 1782 годзе каштэляніч навагародзкі Багуслаў Леапольд Аскерка запавяшчаў маёнткі Новы Двор і Барысаўшчыну свайму сыну Фларэнцыю<ref>НГАБ. Ф. 319. Воп. 2. Спр. 2386. А. 71адв.</ref>. 9 лютага 1778 году ў матэрыяле Генэральнай візытацыі Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай уніяцкай царквы Мазырскага дэканату, што месьцілася ў добрах пана Багуслава Аскеркі, харунжага мазырскага, праведзенай а. Эліяшам (Ільлёй) Бародзічам, протанатарыем апостальскім дыяцэзіі Пінскай і Тураўскай, паведамлялася пра старую капліцу Ўсьпеньня Найсьвяцейшай Багародзіцы ў Барысаўшчыне, адміністрацыйна прыналежную да прыходу названай царквы. У візытацыі, выкананай 10 студзеня 1787 году {{падказка|каад'ютарам|намесьнікам епархіяльнага япіскапа}} пінскім і тураўскім [[Язафат Булгак|Язафатам Булгакам]], сказана, што ў вёсцы Барысаўшчына тады налічвалася 15 двароў, ды што старая капліца ў зусім лядашчым стане, а ўзьвядзеньне новай яшчэ не завершана<ref>НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41240. А. 105, 106адв., 108адв., 171, 171адв., 172</ref>. 24 кастрычніка 1785 году айцец-капуцын Маўрыцы, настаяцель юравіцкі, ахрысьціў {{падказка|''jam baptisatos ex aqua per presbiterum ritus graeci''| ужо ахрышчаных з вады сьвятаром грэцкага абраду}}{{заўвага|Першае: тут вядзецца пра хрост уніяцкім сьвятаром, хоць і не сказана, што ён вызнаваў ritus graeci unici, а толькі — ritus graeci. Другое: хрост уніяцкім сьвятаром датычыўся адно Ганны, бо Леанарда 10 лістапада 1782 г. у Барысаўшчыне ахрысьціў «толькі з вады» брат-капуцын Юзаф<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 29адв.</ref>.}} Леанарда і Ганну, дзяцей законных сужэнцаў шляхетных Фларэнціна і Тэадоры з Кунцэвічаў Аскеркаў; кумамі выступілі Багуслаў Аскерка, харунжы мазырскі, Марцыяна Шышкава, падчашына рэчыцкая, і шмат іншых de villa Borysowszczyzna. 4 чэрвеня 1786 году айцец-капуцын Юзафат, прапаведнік, ахрысьціў сына тых жа бацькоў на імя Казімер Адам Фларыян<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 31адв., 32</ref>. 15 ліпеня 1791 году айцец-дамінікан Эгідыюс Аніхоўскі ахрысьціў Ануфрыя Ўладыслава, народжанага 12 чэрвеня і ахрышчанага «ex aquа» айцом Іаанам Транцэвічам, уніяцкім парохам{{заўвага|І. Транцэвіч быў парохам царквы ў Алексічах.}} у Барысаўшчыне, сына стольніка мсьціслаўскага{{заўвага|Запісана памылкова — менскага.}} Юстыніяна і Брыгіды з Дамброўскіх Фурсаў, кумамі былі судзьдзя земскі мазырскі Леапольд Аскерка і Людвіка Прозарава, абозны вялікалітоўскі і кавалер Караль Прозар і Эльжбэта Аскерчына, падстароста рэчыцкі Ігнацы Аскерка і Марыяна Стоцкая, паручнік Міхал Александровіч і Петранэля Капарніцкая de villa Borysowszczyzna<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 39-39адв.</ref>. === Расейская імпэрыя === [[Файл:Барысаўшчына на схематычным плане Рэчыцкага павету 1800 г.png|значак|зьлева|Барысаўшчына, Гноеў, Загальле на схематычным пляне Рэчыцкага павету 1800 г.]][[File:POL COA Zaremba.svg|значак|150px|Герб Зарэмба роду Ястржэмбскіх.]][[Файл:Метрычны запіс аб нараджэнні-хросце Мікалая Ястшэмбскага.png|значак|зьлева|Запіс у мэтрычнай кнізе царквы [[Сялец (Брагінскі раён)|Сялецкага]] базылянскага кляштару аб хросьце Мікалая Ястржэмбскага.]]У выніку [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Барысаўшчына апынулася ў межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году — у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]] Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]<ref>Насевіч В., Скрыпчанка Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. — Т. 6. Кн. 1. — Мінск: БелЭн, 2001. C. 181—182</ref>. З крыніцы, заснаванай на матэрыялах рэвізіі 1795 году, вынікае, што «сельцо Алексичи и двор, местечко Богуслав, село Борисовщина, деревня Туновщизна» былі ўласнасьцю мазырскага [[Земскі суд|земскага судзьдзі]] Фларыяна Аскеркі, але знаходзіліся ў заставе ў пана Садкоўскага<ref>Петреченко І. Є. «Камеральное описание… Речицкой округи» 1796 р.: інформаційний потенціал пам’ятки // Днепровский паром. Природное единство и историко-культурное взаимодействие белорусско-украинского пограничья / Материалы международной конференции (26-27 апреля 2018 г., г. Гомель). — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 73</ref>. 30 чэрвеня 1803 году было складзена, а 13 сакавіка 1806 году зьмешчана да кніг Рэчыцкага земскага суда разьмежаваньне добраў Хвойнікі абозных літоўскіх Караля і Людвікі Прозараў і Барысаўшчына былога падсудка земскага рэчыцкага Фелікса Ястржэмбскага{{заўвага|Паводле А. Банецкага Барысаўшчыну Ян Ястржэмбскі, бацька Фелікса, набыў ад Аскеркаў у 1804 г.<ref name="fn2">Boniecki. – Warszawa, 1905. T. VІІІ. S. 326</ref> Відавочна, адбылося гэта крыху раней. Але, згодна з рэвізіяй 1795 г., былы шамбялян каралеўскага двара 67-гадовы Ян, сын Уладыслава, Ястржэмбскі быў пасэсарам, уласнай нерухомасьці ў Рэчыцкім павеце яшчэ ня меў. Жыў у арандаваным у Прозараў двары [[Астрагляды|Астраглядавічы]] разам зь сямействам — з жонкай Францішкай (57 г.), сынам Мацеем, ротмістрам рэчыцкім, (27 г.), нявесткай Канстанцыяй (20 г.), сынам Феліксам, рэгентам рэчыцкім (22 г.), пляменьнікам Пятром Ястржэмбскім (20 г.), пляменьніцай Марцыянай Касінскай (25 г.), яе сынам Юзафам (1 г.) і дачкой Каятанай (4 г.)<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 181. А. 127</ref>.}}. У названым дакумэнце грунты Барысаўшчыны разьмяжоўваліся насыпанымі праз вымераныя шнурамі адлегласьці капцамі з угодзьдзямі хвойніцкага Храпкава і тымі, што належалі да Загальскага староства<ref>Аrchiwum Główny Akt Dawnych. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich. Sygn. 12. S. 33–35</ref>. З «Метричной тетради_Епархии и губернии Минской повета Речицкого местечка Загалья церкви Вознесенской Борисовщинской о родившихся, бракосочетавшихся и умерших — 1807-го года{{заўвага|Аднайменны дакумэнт ёсьць і для 1816 году: НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 516. А. 489}}»<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 506. А. 345</ref>, вынікае, што функцыі прыходзкай царквы, будынак якой у Загальлі згарэў і працяглы час не аднаўляўся, выконвала Барысаўшчынская Ўзьнясенская прыпісная царква. Прыходзкім сьвятаром у 1811 годзе быў Лука Іванаў Транцэвіч, дыяканам Кліменцій Іванаў Транцэвіч, панамаром Хведар Іванаў Кайдашэўскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 321-321адв.</ref>. 11 ліпеня{{заўвага|Гэта — дата хросту, але, магчыма, яна супадае з датай нараджэньня. Адбылося яно ў двары Тэкліноў, дзе жылі сваякі Ястржэмбскія. Царква Сялецкага базылянскага кляштару і яе сьвятар зусім блізка. Ці не таму ўсе тутэйшыя Ястржэмбскія хрысьцілі дзяцей у Сяльцы, хоць належалі да Астраглядаўскай рыма-каталіцкай парафіі, што без асаблівых цяжкасьцяў маглі сабрацца разам?}} 1808 году ў сям'і рэчыцкага падсудка Фелікса і Яанны з дому Крушэўскіх Ястржэмбскіх{{заўвага|14 ліпеня 1805 г. нарадзілася і ахрышчаная іх дачка Апалінарыя Анеля<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 28 адв.</ref>.}} нарадзіўся сын Ян Ксенафонт (Зэнафонт) Мікалай<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 36</ref> — асоба ў будучыні знакамітая<ref>Гусак А. А. Практычная механіка і «Мёртвыя душы»: Мікалай Ястрэбскі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1992</ref><ref>Кісялёў Г. Радаводнае дрэва: Каліноўскі – эпоха – наступнікі. – Мінск: Маст. літ., 1994. С. 162 – 180</ref>. У 1811 годзе ў маёнтку Барысаўшчына жыло таксама сямейства стрыечнага брата пана Фелікса Яна, сына Францішка, Ястржэмбскага, межавога судзьдзі рэчыцкага<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 235</ref>. [[Файл:Гноеў, Барысаўшчына, Клівы на карце Ф. Ф. Шуберта. 1850 г.png|значак|Барысаўшчына, Гноеў, Клівы на мапе Ф. Ф. Шубэрта. 1850 г.]] Згодна з інвэнтаром 1844 году, у вёсцы Барысаўшчына аднайменнага маёнтку пана Фелікса, сына Яна, Ястржэмбскага, налічвалася 35 цяглых двароў і 4 двары, прыналежныя агароднікам. Усяго — 144 душы мужчынскага і 140 душ жаночага полу прыгонных сялянаў<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1393. А 1-30</ref>. На 1850 год — 44 двары, 288 жыхароў. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 302 жыхары абодвух полаў сяла Барысаўшчына зьяўляліся прыхаджанамі Загальскай Сьвята-Троіцкай царквы, 7 жыхароў двара Барысаўшчына былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379адв., 708</ref>. [[Файл:Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Мал. Ігнацыя Урублеўскага. 1891 год.jpg|значак|зьлева|Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Малюнак Ігнацыя Ўрублеўскага. 1891 г.]][[Файл:Барысаўшчына Barysaŭščyna (2021) 03.jpg|значак|Воданапорная вежа.]][[Файл:Бровар - panoramio (1).jpg|значак|зьлева|Фрагмэнты сядзібнага комплексу ў Барысаўшчыне: воданапорная вежа і мураваная агароджа.]][[Файл:Цэгла з кляймом Ястржэмбскіх.jpg|значак|Будаўнічы матэрыял зь сядзібы Ястржэмбскіх у Барысаўшчыне.]]У парэформавы пэрыяд Барысаўшчына належала да Хвойніцкай воласьці. Паводле кліравой ведамасьці Загальскай царквы 1869 году, за 4 вярсты ў 41 і 1/4 двара{{Заўвага|Так запісана ў крыніцы. Але, як засьведчыў іерэй Расьціслаў Бандарэнка, меліся на ўвазе ня ўласна сядзібы, а царкоўныя двары, кожны зь якіх мусілі складаць 4 мужчынскія душы.}} сяла Барысаўшчыны жылі 165 мужчын і 159 жанчын зь ліку яе прыхаджанаў<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 40899. А. 96адв.</ref>. На пачатак 1870 году тут — 135 рэвізскіх душ сялянаў уласьнікаў, прыпісаных да Барысаўшчынскага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 71</ref>. У 1876 годдзе ў маёнтку Барысаўшчына нябожчыка Мікалая, сына Фелікса, Ястржэмбскага (†1874) налічвалася 773 дзесяціны зямлі. Згодна са зьвесткамі 1876 і 1879 гадоў, Барысаўшчына заставалася ў прыходзе Загальскай царквы<ref>Минские епархиальные ведомости. — Минск, 1876. № 10. С. 456; Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 71</ref>. У 1886 годзе ў сяле — 36 двароў, 359 жыхароў, царква<ref>Волости и важнейшие селения Европейской России. — С.-Петербург, 1886. Вып. 5. С. 113</ref>. На 1889 год уладальнікамі добраў Барысаўшчына ў 1500 дзесяцін угодзьдзяў названыя дваране Уладзімер, Канстанцін і Станіслаў, сыны Мікалая, Ястржэмбскія<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1889 г. — Минск, 1889. С. 378</ref>. Недзе ў той час на беразе ракі Віць і яе прытоку Гаранкі ў двары Барысаўшчына{{заўвага|Р. Афтаназы чамусьці атаясаміў Барысаўшчыну, якая належала да Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, з аднаіменным маёнткам Воўк-Ланеўскага па-над ракою Пціч у Глускай воласьці павету Бабруйскага, скарыстаўшы артыкул А. Ельскага ў «Слоўніку геаграфічным…»<ref>Słownik geograficzny Krółewstwa Polskiego і innych krajów słowiańskich. – Warszawa, 1880. T. I. S. 337</ref>.<ref>Aftanazy R. Dzieje rezydencji na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. Tom 1. Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie. Wydanie drugie, przejrzane i uzupelnione. / R. Aftanazy – Wrocław; Warszawa; Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo, 1991. S. 25–26</ref>}} закладзена новая сядзіба — цэлы комплекс мураваных жылых і гаспадарчых пабудоваў{{заўвага|Рэшткі іх захаваліся да нашых дзён<ref>[https://globustut.by/borisovsch/index.htm Барысаўшчына на сайце «Глобус Беларусі»]</ref>.}}, парк. Апошні асабліва адметны. На ніжняй тэрасе ён складаўся ў асноўным з мясцовых пародаў, сярод якіх высаджаныя лістоўніцы і піхты. На верхняй расьлі шматлікія экзоты, у большасьці сваёй прывезеныя з пітомнікаў Рыгі, Кіева, Варшавы, а часткова вырашчаныя на месцы. Наколькі багатай была калекцыя дрэваў і кустоў сьведчыць тое, што ў парку калісьці зарэгістравана да 300 іх відаў і формаў<ref>Антипов В. Парки Белоруссии. — Минск, 1975; Федорук А. Т. Садово-парковое искусство Белоруссии. – Минск: Ураджай, 1989. С. 188–189</ref>. З 1890 году працавала вінакурня, з 1896 году — маслабойня і паравы млын. Паводле перапісу 1897 году ў Барысаўшчыне было 88 двароў, 552 жыхары, дзейнічалі прыпісная царква, хлебазапасны магазын. У даведніку 1903 году сказана, што маслабойня і млын належалі тайнаму саветніку Станіславу Ястржэмбскаму{{заўвага|Сам маёнтак у 1903 г. і надалей належаў пляменьніку Міхалу Ястржэмбскаму<ref>Памятная книжка Минской губернии на 1904 г. — Минск: Издание Минского губернского статистического комитета, 1903. Приложение. С. 60</ref>, бацька якога Ўладзімер памёр у Барысаўшчыне ў 1901 г.<ref name="fn2"/>}}. Сіламі 5 работнікаў выраблялі мукі і масла на 9 900 рублёў у год, па заказах — на 1000 рублёў<ref>Список фабрик и заводов европейской России. – С.-Петербург, 1903. С. 575</ref>. На 1909 год у сяле налічвалася 95 двароў з 611 жыхарамі, у аднадворным фальварку – 35 жыхароў. У 1911 годзе маёнтак Барысаўшчына ў 1927 дзесяцін быў уласнасьцю Міхала, сына Ўладзімера, Ястржэмбскага<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1911 г. — Б. м. С. 5</ref>. У 1912 годзе вінакурня сіламі 8 работнікаў і коннага рухавіка, кіраванага адным чалавекам, вырабляла прадукцыі на 11 172 рублі<ref>Список фабрик и заводов Российской империи. / Под ред. В. Е. Варзара. – С.-Петербург, 1912. Гр. XIб. С. 200</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Барысаўшчына ў складзе Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85</ref>. [[Файл:Храпкаў на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|Барысаўшчына на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.]]1 студзеня 1919 году, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Барысаўшчынскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) налічвалася адпаведна 21 і 40 вучняў<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У пачатку 1920-х гадоў арганізаваны саўгас «Барысаўшчына». Пасьля другога [[Узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Барысаўшчына — цэнтар сельсавету ў Хвойніцкім раёне [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] [[БССР]]. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. 30 сьнежня 1927 году сельсавет узбуйнены за кошт далучэньня тэрыторыі скасаваных Гноеўскага і часткі Храпкаўскага сельсаветаў. У 1930 годзе тут налічвалася 138 двароў, 741 жыхар. Працавалі пачатковая школа, хата-чытальня, адзьдзяленьне спажывецкай каапэрацыі. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]]з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны ў Барысаўшчыне было 184 двары з 729 жыхарамі. У вайну акупанты разбурылі 31 дом, загубілі 9 вяскоўцаў<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 498</ref>. 88 жыхароў сяла загінулі на франтах. [[Файл:Борисовщина, Хойникский район, Гомельская область, Беларусь 24.jpg|значак|Вуліца ў Барысаўшчыне.]] З 8 студзеня 1954 году — у складзе Гомельскай вобласьці. 16 ліпеня 1954 году да сельсавета далучана тэрыторыя скасаванага Загальскага сельсавету<ref>Указ Президиума Верховного Совета БССР от 16 июля 1954 г. Об объединении сельских советов Гомельской области // Сборник законов Белорусской ССР и указов Президиума Верховного Совета Белорусской ССР: 1938—1955 гг. — Мн.: Изд. Президиума Верхов. Совета БССР, 1956. — 347 с.</ref>. Паводле перапісу 1959 года ў Барысаўшчыне налічвалася 982, у 1970 годзе — 299 жыхароў. Цэнтар саўгасу «Барысаўшчына». Працавалі пачатковая школа, дом культуры, бібліятэка, дзіцячыя ясьлі, фельчарска-акушэрскі пункт, сталовая, 2 крамы, швейная майстэрня, адзьдзяленьне сувязі. У 1986 — 1987 гадох пабудаваныя дамы на 50 кватэраў, у якіх разьмясьціліся перасяленцы з забруджаных пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС месцаў. 1 сьнежня 2009 году ў склад Барысаўшчынскага сельсавету перададзеная вёска [[Храпкаў]], якая ўваходзіла ў [[Судкоўскі сельсавет|Дварышчанскі сельсавет]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131029210409/http://www.pravo.by/pdf/2009-309/2009-309(003-022).pdf Решение Гомельского областного Совета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 290 Об изменении административно-территориального устройства Хойникского района Гомельской области]</ref>. == Насельніцтва == * 1995 год — 188 двароў, 435 жыхароў<ref name="bel2" />. * 2004 год — 134 двары, 340 жыхароў. * 2021 год — 104 двары, 275 жыхароў<ref>[https://web.archive.org/web/20211020023912/http://hoiniki.gov.by/ru/borisovsh/ Барысаўшчынскі сельскі савет]</ref>. == Помнікі гісторыі і культуры == * На ўскраіне вёскі помнік архітэктуры — рэшткі былой сядзібы Ястржэмбскіх (канец XIX — пачатак XX стагодзьдзя)<ref>[http://gosspisok.gov.by/?size=10&page=244 Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь]{{Недаступная спасылка|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * За 2 км на поўдзень ад вёскі [[Гарадзішча (археалягічны аб’ект)|гарадзішча]] пэрыяду раньняга [[Жалезны век|жалезнага веку]], за 0,5 км на поўдзень — паселішча эпохі [[неаліт]]у і [[мезаліт]]у<ref>Ісаенка У. Ф. Барысаўшчына. // Археалогія і нумізматыка Беларусі. Энцыклапедыя. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Пятруся Броўкі, 1993. С. 79</ref> == Асобы == * Мікалай Ястржэмбскі (1808—1874) — інжынер-палкоўнік, вучоны і пэдагог, укладальнік першага расейскамоўнага дапаможніка па практычнай механіцы, лаўрэат палавіннай Дзямідаўскай прэміі Расейскай акадэміі навук, аўтар праектаў мастоў праз Дняпро і Заходнюю Дзьвіну, літаратурны містыфікатар што да «Мёртвых душ» М. В. Гогаля. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} {{Барысаўшчынскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Барысаўшчынскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XVII стагодзьдзі]] 2yqlhhryodolxowqsvqlwpoa7rikqal 2622606 2622603 2025-06-30T17:41:26Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2622606 wikitext text/x-wiki {{Іншыя_значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Барысаўшчына |Назва ў родным склоне = барысаўшчыны |Трансьлітараваная назва = Barysaŭščyna |Арыгінальная назва = |Краіны = Беларусі |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = Перад 1621 годам |Першыя згадкі = |Горад з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = Барысавічы |Мясцовая назва = |Адміністрацыйная адзінка = Вобласьць |Назва адміністрацыйнай адзінкі = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Адміністрацыйная адзінка2 = Раён |Назва адміністрацыйнай адзінкі2 = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Адміністрацыйная адзінка3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі3 = |Сельсавет = [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскі]] |Пасялковы савет = |Кіраўнік = |Імя кіраўніка = |Плошча = |Вышыня = |Колькасьць насельніцтва = 275 |Год падліку насельніцтва = 2021 |Шчыльнасьць насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу насельніцтва = |Колькасьць двароў = 104 |Часавы пас = |Летні час = |Тэлефонны код = |Паштовы індэкс = |Аўтамабільны код = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар'е = паўночнае |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 52 |Шырата сэкундаў = 19 |Даўгата паўшар'е = усходняе |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 47 |Даўгата сэкундаў = 25 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Commons = |Сайт = |Колер = {{Колер|Беларусь}} }} '''Бары́саўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}</ref> — [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Барысаўшчынскі сельсавет|Барысаўшчынскага сельсавету]]. == Геаграфія == Вёска Барысаўшчына знаходзіцца за 11 км на захад ад места [[Хвойнікі]]<ref name="bel2">{{Літаратура/БелЭн|2к}}</ref>, за 121 км ад [[Гомель|Гомля]]<ref name="bel2" />, за 17 км ад чыгуначнай станцыі Хвойнікі<ref name="bel2" />, каля ракі [[Віць (рака)|Віць]]. == Гісторыя == === Вялікае Княства Літоўскае === [[Файл:POL COA Gozdawa.svg|150пкс|значак|зьлева|Герб Газдава роду Храпавіцкіх]] На сёньняшні дзень найбольш раньняя згадка пра Барысаўшчыну сустрэтая ў разьмежаваньні [[Кіеўскае ваяводзтва|Кіеўскага ваяводзтва]] [[Карона Каралеўства Польскага|Кароны Польскай]] і [[Мазырскі павет|Мазырскага павету]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]] ў сьнежні 1621 — студзені 1622 гадоў. Тады паны камісары згодна пацьвердзілі прыналежнасьць «sioła Borysewicze» войскага мазырскага пана Яўстахія, сына Яна, Храпавіцкага і яго жонкі пані Крыстыны з Лавейкаў<ref>Herbarz Polski. Cz. 1, Wiadomości historyczno-genealogiczne o rodach szlacheckich. / Ułożył i wydał Adam Boniecki (надалей: Boniecki). – Warszawa, 1900. T. III. S. 80 — 83 (82); Uruski S. Rodzina. Herbarz szlachty polskiej. — Warszawa, 1912. Tom IX. S. 382</ref>, разам з [[Тульгавічы|Тульгавічамі]] паноў Лавейкаў і [[Загальле|Загальлем]] маршалка мазырскага пана Лозкі і іншымі{{заўвага|Тульгавічы і Загальле названыя дзеля доказу таго, што вялося пра хвойніцкую Барысаўшчыну. С. В. Марцэлеў у свой час памылкова прыпісаў ёй зьвесткі пра Барыскавічы (раней — Барысавічы) у сучасным Мазырскім раёне, маўляў, паводле попісу 1567 г. выстаўляла сваіх апалчэнцаў у войска ВКЛ<ref>Гарады і вёскі Беларусі: Энцыклапедыя. Т. 2. Кн. 2. Гомельская вобласць / С. В. Марцэлеў; рэдкал.: Г. П. Пашкоў (гал. рэд.) [і інш.]. — Мінск: БелЭн, 2005. С. 432</ref>.}}, да Мазырскага павету<ref>Źródła dziejowe. T. XX. Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym. T. IX. Ziemie ruskie. Ukraina (Kijów — Bracław). Dział I-szy. Opisane przez Aleksandra Jabłonowskiego. — Warszawa, 1894. S. 96 — 97; Крикун Н. Г. Административно-территориальное устройство Правобережной Украины в XV—XVIII вв. — Киев, 1992. С. 142—145.</ref>. 16 сьнежня 1702 году паселішча, уласнасьць пана Антонія Вольскага, згаданае ў скарзе былога эканома Хвойніцкага маёнтку капітана Фрыдэрыка Левенфатэра на тагачаснага яго адміністратара пана Зыгмунта Шукшту, дасланай у [[Оўруч|Оўруцкі]] [[гродзкі суд]]. Пан Левенфатэр зь сям'ёй, ратуючыся, як і іншая шляхта Кіеўскага ваяводзтва, ад казацкай навалы, прыехаў быў да вёскі Барысаўшчына. Даведаўшыся пра тое, З. Шукшта, папярэдне ў лісьце да пана Вольскага гонар і рэпутацыю пратэстанта зьняважыўшы, пачаў пільнаваць яго на дарогах, маючы намер забіць з-за нейкай даўняй да яго нянавісьці{{заўвага| Замахі на здароўе і жыцьцё капітана З. Шукшта чыніў яшчэ ў 1696 г., калі, стоячы з харугвай у Загальлі, наведаў Хвойнікі, дзе Ф. Левенфатэр служыў эканомам.}}<ref>Архив Юго-Западной России. Ч. 3. Т. 2. Акты о казаках (1679—1716). — Киев, 1868. С. 509—510</ref>. [[Файл:Парафія Юравіцкага касьцёлу на 1748 год.jpg|значак|зьлева|Парафія Юравіцкага касьцёлу ў 1748 годзе.]][[File:POL COA Oskierka.svg|150пкс|значак|Герб Мурдэліо зменены роду Аскеркаў.]]На 1748 год Барысаўшчына названая сярод паселішчаў, частка жыхароў якіх (пераважна зь ліку шляхты) належала да рыма-каталіцкай Юравіцкай парафіі Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі Оўруцкага дэканату Кіеўскай дыяцэзіі<ref>Ks. Orłowski K. N. Defensa biskupstwa y dyecezyi Kiiowskiey. — Lwów, 1748. S. 148</ref>. У 1752 годзе ротмістар Мазырскага павету Францішак, сын Пятра, Збароўскі атрымаў па адказу сужэнства Ігнацыя і Людвікі з дому Збароўскіх князёў Шуйскіх зямлю ў Барысаўшчыне<ref name="fn1">Шпунт А. Збароўскія гербу «Ястрабец». // Малы гербоўнік Наваградзкай шляхты. Склад. С. А. Рыбчонак; маст. А. Леўчык. — Мінск: БелНДІДАС, 1997. С. 54—55</ref>. Згодна з запісам у мэтрычных кнігах Юравіцкага касьцёлу, 23 чэрвеня 1754 году айцец-езуіт Адальбэрт Чэрскі ахрысьціў у Барысаўшчыне Яна Алаізія, сына шляхетных Францішка і Ганны Збароўскіх, кумамі выступілі Багуслаў Аскерка і Катарына Стоцкая. 4 сакавіка 1769 году айцец Стэфан Кладкевіч, парох Загальскай уніяцкай царквы, ахрысьціў у Барысаўшчыне Ёзафа Леона, сына Аляксандра і Юстыны Арлоўскіх<ref>НГАБ у Менску. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 13, 20адв.</ref>. Як засьвечыла {{падказка|інтрамісія|уводзіны ў валоданьне нерухомасьцю}} 1775 году, зямля ў Барысаўшчыне перайшла ў спадчыну сыну Францішка Збароўскага Алаізію<ref name="fn1"/>, хрэсьніку Багуслава Аскеркі. А ў 1782 годзе каштэляніч навагародзкі Багуслаў Леапольд Аскерка запавяшчаў маёнткі Новы Двор і Барысаўшчыну свайму сыну Фларэнцыю<ref>НГАБ. Ф. 319. Воп. 2. Спр. 2386. А. 71адв.</ref>. 9 лютага 1778 году ў матэрыяле Генэральнай візытацыі Алексіцкай Сьвята-Мікалаеўскай уніяцкай царквы Мазырскага дэканату, што месьцілася ў добрах пана Багуслава Аскеркі, харунжага мазырскага, праведзенай а. Эліяшам (Ільлёй) Бародзічам, протанатарыем апостальскім дыяцэзіі Пінскай і Тураўскай, паведамлялася пра старую капліцу Ўсьпеньня Найсьвяцейшай Багародзіцы ў Барысаўшчыне, адміністрацыйна прыналежную да прыходу названай царквы. У візытацыі, выкананай 10 студзеня 1787 году {{падказка|каад'ютарам|намесьнікам епархіяльнага япіскапа}} пінскім і тураўскім [[Язафат Булгак|Язафатам Булгакам]], сказана, што ў вёсцы Барысаўшчына тады налічвалася 15 двароў, ды што старая капліца ў зусім лядашчым стане, а ўзьвядзеньне новай яшчэ не завершана<ref>НГАБ у Менску. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41240. А. 105, 106адв., 108адв., 171, 171адв., 172</ref>. 24 кастрычніка 1785 году айцец-капуцын Маўрыцы, настаяцель юравіцкі, ахрысьціў {{падказка|''jam baptisatos ex aqua per presbiterum ritus graeci''| ужо ахрышчаных з вады сьвятаром грэцкага абраду}}{{заўвага|Першае: тут вядзецца пра хрост уніяцкім сьвятаром, хоць і не сказана, што ён вызнаваў ritus graeci unici, а толькі — ritus graeci. Другое: хрост уніяцкім сьвятаром датычыўся адно Ганны, бо Леанарда 10 лістапада 1782 г. у Барысаўшчыне ахрысьціў «толькі з вады» брат-капуцын Юзаф<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 29адв.</ref>.}} Леанарда і Ганну, дзяцей законных сужэнцаў шляхетных Фларэнціна і Тэадоры з Кунцэвічаў Аскеркаў; кумамі выступілі Багуслаў Аскерка, харунжы мазырскі, Марцыяна Шышкава, падчашына рэчыцкая, і шмат іншых de villa Borysowszczyzna. 4 чэрвеня 1786 году айцец-капуцын Юзафат, прапаведнік, ахрысьціў сына тых жа бацькоў на імя Казімер Адам Фларыян<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 31адв., 32</ref>. 15 ліпеня 1791 году айцец-дамінікан Эгідыюс Аніхоўскі ахрысьціў Ануфрыя Ўладыслава, народжанага 12 чэрвеня і ахрышчанага «ex aquа» айцом Іаанам Транцэвічам, уніяцкім парохам{{заўвага|І. Транцэвіч быў парохам царквы ў Алексічах.}} у Барысаўшчыне, сына стольніка мсьціслаўскага{{заўвага|Запісана памылкова — менскага.}} Юстыніяна і Брыгіды з Дамброўскіх Фурсаў, кумамі былі судзьдзя земскі мазырскі Леапольд Аскерка і Людвіка Прозарава, абозны вялікалітоўскі і кавалер Караль Прозар і Эльжбэта Аскерчына, падстароста рэчыцкі Ігнацы Аскерка і Марыяна Стоцкая, паручнік Міхал Александровіч і Петранэля Капарніцкая de villa Borysowszczyzna<ref>НГАБ. Ф. 937. Воп. 1. Спр. 60. А. 39-39адв.</ref>. === Расейская імпэрыя === [[Файл:Барысаўшчына на схематычным плане Рэчыцкага павету 1800 г.png|значак|зьлева|Барысаўшчына, Гноеў, Загальле на схематычным пляне Рэчыцкага павету 1800 г.]][[File:POL COA Zaremba.svg|значак|150px|Герб Зарэмба роду Ястржэмбскіх.]][[Файл:Метрычны запіс аб нараджэнні-хросце Мікалая Ястшэмбскага.png|значак|зьлева|Запіс у мэтрычнай кнізе царквы [[Сялец (Брагінскі раён)|Сялецкага]] базылянскага кляштару аб хросьце Мікалая Ястржэмбскага.]]У выніку [[Другі падзел Рэчы Паспалітай|другога падзелу Рэчы Паспалітай]] (1793) Барысаўшчына апынулася ў межах Рэчыцкай акругі Чарнігаўскага намесьніцтва (губэрні), з 1796 году — у складзе тэрытарыяльна ўпарадкаванага [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]] Маларасейскай, а з 29 жніўня 1797 году [[Менская губэрня|Менскай губэрні]] [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]]<ref>Насевіч В., Скрыпчанка Т. Рэчыцкі павет / В. Насевіч, Т. Скрыпчанка // Энцыклапедыя гісторыі Беларусі: у 6 т. — Т. 6. Кн. 1. — Мінск: БелЭн, 2001. C. 181—182</ref>. З крыніцы, заснаванай на матэрыялах рэвізіі 1795 году, вынікае, што «сельцо Алексичи и двор, местечко Богуслав, село Борисовщина, деревня Туновщизна» былі ўласнасьцю мазырскага [[Земскі суд|земскага судзьдзі]] Фларыяна Аскеркі, але знаходзіліся ў заставе ў пана Садкоўскага<ref>Петреченко І. Є. «Камеральное описание… Речицкой округи» 1796 р.: інформаційний потенціал пам’ятки // Днепровский паром. Природное единство и историко-культурное взаимодействие белорусско-украинского пограничья / Материалы международной конференции (26-27 апреля 2018 г., г. Гомель). — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 73</ref>. 30 чэрвеня 1803 году было складзена, а 13 сакавіка 1806 году зьмешчана да кніг Рэчыцкага земскага суда разьмежаваньне добраў Хвойнікі абозных літоўскіх Караля і Людвікі Прозараў і Барысаўшчына былога падсудка земскага рэчыцкага Фелікса Ястржэмбскага{{заўвага|Паводле А. Банецкага Барысаўшчыну Ян Ястржэмбскі, бацька Фелікса, набыў ад Аскеркаў у 1804 г.<ref name="fn2">Boniecki. – Warszawa, 1905. T. VІІІ. S. 326</ref> Відавочна, адбылося гэта крыху раней. Але, згодна з рэвізіяй 1795 г., былы шамбялян каралеўскага двара 67-гадовы Ян, сын Уладыслава, Ястржэмбскі быў пасэсарам, уласнай нерухомасьці ў Рэчыцкім павеце яшчэ ня меў. Жыў у арандаваным у Прозараў двары [[Астрагляды|Астраглядавічы]] разам зь сямействам — з жонкай Францішкай (57 г.), сынам Мацеем, ротмістрам рэчыцкім, (27 г.), нявесткай Канстанцыяй (20 г.), сынам Феліксам, рэгентам рэчыцкім (22 г.), пляменьнікам Пятром Ястржэмбскім (20 г.), пляменьніцай Марцыянай Касінскай (25 г.), яе сынам Юзафам (1 г.) і дачкой Каятанай (4 г.)<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 181. А. 127</ref>.}}. У названым дакумэнце грунты Барысаўшчыны разьмяжоўваліся насыпанымі праз вымераныя шнурамі адлегласьці капцамі з угодзьдзямі хвойніцкага Храпкава і тымі, што належалі да Загальскага староства<ref>Аrchiwum Główny Akt Dawnych. Аrchiwum Рrozorów і Jelskich. Sygn. 12. S. 33–35</ref>. З «Метричной тетради_Епархии и губернии Минской повета Речицкого местечка Загалья церкви Вознесенской Борисовщинской о родившихся, бракосочетавшихся и умерших — 1807-го года{{заўвага|Аднайменны дакумэнт ёсьць і для 1816 году: НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 516. А. 489}}»<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 506. А. 345</ref>, вынікае, што функцыі прыходзкай царквы, будынак якой у Загальлі згарэў і працяглы час не аднаўляўся, выконвала Барысаўшчынская Ўзьнясенская прыпісная царква. Прыходзкім сьвятаром у 1811 годзе быў Лука Іванаў Транцэвіч, дыяканам Кліменцій Іванаў Транцэвіч, панамаром Хведар Іванаў Кайдашэўскі<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 321-321адв.</ref>. 11 ліпеня{{заўвага|Гэта — дата хросту, але, магчыма, яна супадае з датай нараджэньня. Адбылося яно ў двары Тэкліноў, дзе жылі сваякі Ястржэмбскія. Царква Сялецкага базылянскага кляштару і яе сьвятар зусім блізка. Ці не таму ўсе тутэйшыя Ястржэмбскія хрысьцілі дзяцей у Сяльцы, хоць належалі да Астраглядаўскай рыма-каталіцкай парафіі, што без асаблівых цяжкасьцяў маглі сабрацца разам?}} 1808 году ў сям'і рэчыцкага падсудка Фелікса і Яанны з дому Крушэўскіх Ястржэмбскіх{{заўвага|14 ліпеня 1805 г. нарадзілася і ахрышчаная іх дачка Апалінарыя Анеля<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 28 адв.</ref>.}} нарадзіўся сын Ян Ксенафонт (Зэнафонт) Мікалай<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 36</ref> — асоба ў будучыні знакамітая<ref>Гусак А. А. Практычная механіка і «Мёртвыя душы»: Мікалай Ястрэбскі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1992</ref><ref>Кісялёў Г. Радаводнае дрэва: Каліноўскі – эпоха – наступнікі. – Мінск: Маст. літ., 1994. С. 162 – 180</ref>. У 1811 годзе ў маёнтку Барысаўшчына жыло таксама сямейства стрыечнага брата пана Фелікса Яна, сына Францішка, Ястржэмбскага, межавога судзьдзі рэчыцкага<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 263. А. 235</ref>. [[Файл:Гноеў, Барысаўшчына, Клівы на карце Ф. Ф. Шуберта. 1850 г.png|значак|Барысаўшчына, Гноеў, Клівы на мапе Ф. Ф. Шубэрта. 1850 г.]] Згодна з інвэнтаром 1844 году, у вёсцы Барысаўшчына аднайменнага маёнтку пана Фелікса, сына Яна, Ястржэмбскага, налічвалася 35 цяглых двароў і 4 двары, прыналежныя агароднікам. Усяго — 144 душы мужчынскага і 140 душ жаночага полу прыгонных сялянаў<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1393. А 1-30</ref>. На 1850 год — 44 двары, 288 жыхароў. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 302 жыхары абодвух полаў сяла Барысаўшчына зьяўляліся прыхаджанамі Загальскай Сьвята-Троіцкай царквы, 7 жыхароў двара Барысаўшчына былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379адв., 708</ref>. [[Файл:Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Мал. Ігнацыя Урублеўскага. 1891 год.jpg|значак|зьлева|Сядзібны дом у Барысаўшчыне. Малюнак Ігнацыя Ўрублеўскага. 1891 г.]][[Файл:Барысаўшчына Barysaŭščyna (2021) 03.jpg|значак|Воданапорная вежа.]][[Файл:Бровар - panoramio (1).jpg|значак|зьлева|Фрагмэнты сядзібнага комплексу ў Барысаўшчыне: воданапорная вежа і мураваная агароджа.]][[Файл:Цэгла з кляймом Ястржэмбскіх.jpg|значак|Будаўнічы матэрыял зь сядзібы Ястржэмбскіх у Барысаўшчыне.]][[Файл:Борисовщина, Хойникский район, Гомельская область, Беларусь 10.jpg|значак|зьлева|Сядзібныя збудаваньні ў Барысаўшчыне.]][[Файл:Борисовщина, Хойникский район, Гомельская область, Беларусь 13.jpg|значак|Сядзібны будынак у Барысаўшчыне.]]У парэформавы пэрыяд Барысаўшчына належала да Хвойніцкай воласьці. Паводле кліравой ведамасьці Загальскай царквы 1869 году, за 4 вярсты ў 41 і 1/4 двара{{Заўвага|Так запісана ў крыніцы. Але, як засьведчыў іерэй Расьціслаў Бандарэнка, меліся на ўвазе ня ўласна сядзібы, а царкоўныя двары, кожны зь якіх мусілі складаць 4 мужчынскія душы.}} сяла Барысаўшчыны жылі 165 мужчын і 159 жанчын зь ліку яе прыхаджанаў<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 40899. А. 96адв.</ref>. На пачатак 1870 году тут — 135 рэвізскіх душ сялянаў уласьнікаў, прыпісаных да Барысаўшчынскага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 71</ref>. У 1876 годдзе ў маёнтку Барысаўшчына нябожчыка Мікалая, сына Фелікса, Ястржэмбскага (†1874) налічвалася 773 дзесяціны зямлі. Згодна са зьвесткамі 1876 і 1879 гадоў, Барысаўшчына заставалася ў прыходзе Загальскай царквы<ref>Минские епархиальные ведомости. — Минск, 1876. № 10. С. 456; Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 71</ref>. У 1886 годзе ў сяле — 36 двароў, 359 жыхароў, царква<ref>Волости и важнейшие селения Европейской России. — С.-Петербург, 1886. Вып. 5. С. 113</ref>. На 1889 год уладальнікамі добраў Барысаўшчына ў 1500 дзесяцін угодзьдзяў названыя дваране Уладзімер, Канстанцін і Станіслаў, сыны Мікалая, Ястржэмбскія<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1889 г. — Минск, 1889. С. 378</ref>. Недзе ў той час на беразе ракі Віць і яе прытоку Гаранкі ў двары Барысаўшчына{{заўвага|Р. Афтаназы чамусьці атаясаміў Барысаўшчыну, якая належала да Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, з аднаіменным маёнткам Воўк-Ланеўскага па-над ракою Пціч у Глускай воласьці павету Бабруйскага, скарыстаўшы артыкул А. Ельскага ў «Слоўніку геаграфічным…»<ref>Słownik geograficzny Krółewstwa Polskiego і innych krajów słowiańskich. – Warszawa, 1880. T. I. S. 337</ref>.<ref>Aftanazy R. Dzieje rezydencji na dawnych Kresach Rzeczypospolitej. Tom 1. Województwa mińskie, mścisławskie, połockie, witebskie. Wydanie drugie, przejrzane i uzupelnione. / R. Aftanazy – Wrocław; Warszawa; Kraków: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich Wydawnictwo, 1991. S. 25–26</ref>}} закладзена новая сядзіба — цэлы комплекс мураваных жылых і гаспадарчых пабудоваў{{заўвага|Рэшткі іх захаваліся да нашых дзён<ref>[https://globustut.by/borisovsch/index.htm Барысаўшчына на сайце «Глобус Беларусі»]</ref>.}}, парк. Апошні асабліва адметны. На ніжняй тэрасе ён складаўся ў асноўным з мясцовых пародаў, сярод якіх высаджаныя лістоўніцы і піхты. На верхняй расьлі шматлікія экзоты, у большасьці сваёй прывезеныя з пітомнікаў Рыгі, Кіева, Варшавы, а часткова вырашчаныя на месцы. Наколькі багатай была калекцыя дрэваў і кустоў сьведчыць тое, што ў парку калісьці зарэгістравана да 300 іх відаў і формаў<ref>Антипов В. Парки Белоруссии. — Минск, 1975; Федорук А. Т. Садово-парковое искусство Белоруссии. – Минск: Ураджай, 1989. С. 188–189</ref>. З 1890 году працавала вінакурня, з 1896 году — маслабойня і паравы млын. Паводле перапісу 1897 году ў Барысаўшчыне было 88 двароў, 552 жыхары, дзейнічалі прыпісная царква, хлебазапасны магазын. У даведніку 1903 году сказана, што маслабойня і млын належалі тайнаму саветніку Станіславу Ястржэмбскаму{{заўвага|Сам маёнтак у 1903 г. і надалей належаў пляменьніку Міхалу Ястржэмбскаму<ref>Памятная книжка Минской губернии на 1904 г. — Минск: Издание Минского губернского статистического комитета, 1903. Приложение. С. 60</ref>, бацька якога Ўладзімер памёр у Барысаўшчыне ў 1901 г.<ref name="fn2"/>}}. Сіламі 5 работнікаў выраблялі мукі і масла на 9 900 рублёў у год, па заказах — на 1000 рублёў<ref>Список фабрик и заводов европейской России. – С.-Петербург, 1903. С. 575</ref>. На 1909 год у сяле налічвалася 95 двароў з 611 жыхарамі, у аднадворным фальварку – 35 жыхароў. У 1911 годзе маёнтак Барысаўшчына ў 1927 дзесяцін быў уласнасьцю Міхала, сына Ўладзімера, Ястржэмбскага<ref>Список землевладельцев Минской губернии. 1911 г. — Б. м. С. 5</ref>. У 1912 годзе вінакурня сіламі 8 работнікаў і коннага рухавіка, кіраванага адным чалавекам, вырабляла прадукцыі на 11 172 рублі<ref>Список фабрик и заводов Российской империи. / Под ред. В. Е. Варзара. – С.-Петербург, 1912. Гр. XIб. С. 200</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Барысаўшчына ў складзе Хвойніцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Грицкевич А. П. Борьба за Украину, 1917—1921 / А. П. Грицкевич; под науч. ред. А. Е. Тараса. — Минск: Современная школа, 2011. С. 92 — 93; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны); Замойский А. С. Брагин и местечки юго-восточной Беларуси в условиях перехода от войны к миру. 1918—1922. // Брагинщина в контексте истории белорусско-украинского пограничья: сборник научных статей / редкол. А. Д. Лебедев (отв. ред.) [и др.]. — Минск: Четыре четверти, 2018. С. 85</ref>. [[Файл:Храпкаў на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|Барысаўшчына на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.]]1 студзеня 1919 году, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Барысаўшчынскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) налічвалася адпаведна 21 і 40 вучняў<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласьці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. У пачатку 1920-х гадоў арганізаваны саўгас «Барысаўшчына». Пасьля другога [[Узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Барысаўшчына — цэнтар сельсавету ў Хвойніцкім раёне [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] [[БССР]]. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. 30 сьнежня 1927 году сельсавет узбуйнены за кошт далучэньня тэрыторыі скасаваных Гноеўскага і часткі Храпкаўскага сельсаветаў. У 1930 годзе тут налічвалася 138 двароў, 741 жыхар. Працавалі пачатковая школа, хата-чытальня, адзьдзяленьне спажывецкай каапэрацыі. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]]з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні Вялікай Айчыннай вайны ў Барысаўшчыне было 184 двары з 729 жыхарамі. У вайну акупанты разбурылі 31 дом, загубілі 9 вяскоўцаў<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 498</ref>. 88 жыхароў сяла загінулі на франтах. [[Файл:Борисовщина, Хойникский район, Гомельская область, Беларусь 24.jpg|значак|Вуліца ў Барысаўшчыне.]] З 8 студзеня 1954 году — у складзе Гомельскай вобласьці. 16 ліпеня 1954 году да сельсавета далучана тэрыторыя скасаванага Загальскага сельсавету<ref>Указ Президиума Верховного Совета БССР от 16 июля 1954 г. Об объединении сельских советов Гомельской области // Сборник законов Белорусской ССР и указов Президиума Верховного Совета Белорусской ССР: 1938—1955 гг. — Мн.: Изд. Президиума Верхов. Совета БССР, 1956. — 347 с.</ref>. Паводле перапісу 1959 года ў Барысаўшчыне налічвалася 982, у 1970 годзе — 299 жыхароў. Цэнтар саўгасу «Барысаўшчына». Працавалі пачатковая школа, дом культуры, бібліятэка, дзіцячыя ясьлі, фельчарска-акушэрскі пункт, сталовая, 2 крамы, швейная майстэрня, адзьдзяленьне сувязі. У 1986 — 1987 гадох пабудаваныя дамы на 50 кватэраў, у якіх разьмясьціліся перасяленцы з забруджаных пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС месцаў. 1 сьнежня 2009 году ў склад Барысаўшчынскага сельсавету перададзеная вёска [[Храпкаў]], якая ўваходзіла ў [[Судкоўскі сельсавет|Дварышчанскі сельсавет]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131029210409/http://www.pravo.by/pdf/2009-309/2009-309(003-022).pdf Решение Гомельского областного Совета депутатов от 1 декабря 2009 г. № 290 Об изменении административно-территориального устройства Хойникского района Гомельской области]</ref>. == Насельніцтва == * 1995 год — 188 двароў, 435 жыхароў<ref name="bel2" />. * 2004 год — 134 двары, 340 жыхароў. * 2021 год — 104 двары, 275 жыхароў<ref>[https://web.archive.org/web/20211020023912/http://hoiniki.gov.by/ru/borisovsh/ Барысаўшчынскі сельскі савет]</ref>. == Помнікі гісторыі і культуры == * На ўскраіне вёскі помнік архітэктуры — рэшткі былой сядзібы Ястржэмбскіх (канец XIX — пачатак XX стагодзьдзя)<ref>[http://gosspisok.gov.by/?size=10&page=244 Дзяржаўны сьпіс гісторыка-культурнай спадчыны Рэспублікі Беларусь]{{Недаступная спасылка|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> * За 2 км на поўдзень ад вёскі [[Гарадзішча (археалягічны аб’ект)|гарадзішча]] пэрыяду раньняга [[Жалезны век|жалезнага веку]], за 0,5 км на поўдзень — паселішча эпохі [[неаліт]]у і [[мезаліт]]у<ref>Ісаенка У. Ф. Барысаўшчына. // Археалогія і нумізматыка Беларусі. Энцыклапедыя. — Мінск: Беларуская энцыклапедыя імя Пятруся Броўкі, 1993. С. 79</ref> == Асобы == * Мікалай Ястржэмбскі (1808—1874) — інжынер-палкоўнік, вучоны і пэдагог, укладальнік першага расейскамоўнага дапаможніка па практычнай механіцы, лаўрэат палавіннай Дзямідаўскай прэміі Расейскай акадэміі навук, аўтар праектаў мастоў праз Дняпро і Заходнюю Дзьвіну, літаратурны містыфікатар што да «Мёртвых душ» М. В. Гогаля. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} {{Барысаўшчынскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Барысаўшчынскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XVII стагодзьдзі]] 81cawuqp1vpopu7jyu7xlu9fn4l5o42 0 256538 2622639 2379620 2025-06-30T19:44:21Z Prasalovich 2394 2622639 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Бялевічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Бялевічаў |Назва па-расейску = Bialievičy |Трансьлітараваная назва = |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Слуцкі раён|Слуцкі]] |Сельсавет = [[Рачкавіцкі сельсавет|Рачкавіцкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 158 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 52 |Шырата хвілінаў = 57 |Шырата сэкундаў = 37 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 10 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Бяле́вічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Слуцкі раён|Слуцкім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Рачкавіцкі сельсавет|Рачкавіцкага сельсавету]] == Гісторыя == Згадваецца ў 1705 годзе як вёска ў [[Наваградзкае ваяводзтва|Наваградзскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 792</ref>. У 1924—1954 гадах цэнтар [[Бялевіцкі сельсавет|Бялевіцкага сельсавету]] [[Чырвонаслабодзкі раён|Чырвонаслабодзкага раёну]]. == Насельніцтва == * 2009 год — 158 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году]</ref> == Асобы == * [[Дзмітры Зубовіч]] (1909—1976) — савецкі вайсковы дзеяч * [[Мікалай Макаед]] (1938—2017) — беларускі дзяржаўны дзеяч, міністар гандлю БССР * [[Аляксандар Сержпутоўскі]] (1864—1940) — беларускі і савецкі [[этнограф]], [[фальклярыст]], [[мовазнавец]], [[літаратар]] * [[Міхаіл Шкель]] (1918—2003) — вучоны ў галіне [[земляробства]], [[доктар сельскагаспадарчых навук]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Рачкавіцкі сельсавет}} {{Слуцкі раён}} [[Катэгорыя:Рачкавіцкі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Слуцкага раёну]] l9rd7u81867yjttsfalivf1703rxywd 0 259289 2622598 2615882 2025-06-30T17:05:02Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622598 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Бэ́нджамін Чы́лўэл''' ({{мова-en|Benjamin Chilwell}}; {{Н}} 21 сьнежня 1996 году) — [[Ангельшчына|ангельскі]] футбаліст, левы абаронца клюбу «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» і нацыянальнай [[зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]. Пачынаў кар’еру ў акадэміі «[[Лэстэр Сіці]]», але першы прафэсійны досьвед атрымаў у «[[Гадэрсьфілд Таўн]]е», куды накіроўваўся паводле пагадненьня арэнды. У 2020 годзе далучыўся да табару лёнданскага «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]». Бацька футбаліста паходзіць з [[Новая Зэляндыя|Новай Зэляндыі]], адкуль пераехаў у [[Вялікабрытанія|Вялікабрытанію]] ў 1993 годзе<ref>[https://www.thefa.com/news/2018/oct/12/ben-chilwell-my-story-121018 «Ben Chilwell charts his rise through from grassroots to Leicester City and England»]. The Football Association.</ref>. == Дасягненьні == '''«Чэлсі»''': * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2021 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка УЭФА]]: 2021 '''«Крыстал Пэлас»''': * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Ангельшчына на ЧЭ-2020}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Чылўэл, Бэн}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Лэстэр Сіці»]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Гадэрсьфілд Таўн»]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Чэлсі» Лёндан]] [[Катэгорыя:Футбалісты клюбу «Крыстал Пэлас» Лёндан]] 6zrbhb1xno4fllmw6b3xjgqo2rvya1p 0 259414 2622670 2381224 2025-07-01T06:23:47Z Prasalovich 2394 2622670 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Печышча |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Печышча |Трансьлітараваная назва = Piečyšča |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Ігуменскі раён|Ігуменскі]] |Сельсавет = [[Лядзкі сельсавет (Ігуменскі раён)|Лядзкі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 8 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 37 |Шырата сэкундаў = 40 |Даўгата градусаў = 28 |Даўгата хвілінаў = 40 |Даўгата сэкундаў = 16 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Пе́чышча'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Ігуменскі раён|Ігуменскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Лядзкі сельсавет (Ігуменскі раён)|Лядзкага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 335</ref>. == Насельніцтва == * 2009 год — 8 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Лядзкі сельсавет (Ігуменскі раён)}} {{Ігуменскі раён}} [[Катэгорыя:Лядзкі сельсавет (Ігуменскі раён)]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Ігуменскага раёну]] m8iprb6pip3mj55cquaklcr1fozbsud 0 260132 2622640 2382220 2025-06-30T19:45:24Z Prasalovich 2394 2622640 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Ячнае |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Ячнага |Трансьлітараваная назва = Jačnaje |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 0 |Год падліку колькасьці = 2019 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 26 |Шырата сэкундаў = 29 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 58 |Даўгата сэкундаў = 37 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Я́чнае'''<ref name="daviednik">{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> (таксама ''Я́чная, ж.''<ref name="daviednik" />) — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1705 годзе як вёска Ячная ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 808</ref>. == Насельніцтва == * 2009 год — 1 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> * 2019 год — 0 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Акалоўскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Акалоўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] kge55o8dsq5h51r54isusz5e2vbesvc 0 260144 2622684 2380202 2025-07-01T07:22:23Z Prasalovich 2394 2622684 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Жасьцінае |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Жасьцінага |Трансьлітараваная назва = Žaścinaje |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 237 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 31 |Шырата сэкундаў = 6 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 49 |Даўгата сэкундаў = 57 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Жасьці́нае'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Акалоўскі сельсавет|Акалоўскага сельсавету]]. == Геаграфія == Вёска знаходзіцца за 39 км у напрамку на поўнач ад [[Лагойск]]у<ref name="bel6">{{Літаратура/БелЭн|6к}}</ref>, за 79 км ад [[Менск]]у<ref name="bel6" />, за 2 км на захад ад аўтамабільнай дарогі {{Таблічка-by|М|3}}<ref name="atl">{{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Атлас охотника и рыболова: Минская область|адказны=Редактор Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2009|старонак=60|isbn=978-985-508-174-7|тыраж=20 000}}{{ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска Жасьцін у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 401</ref>. == Насельніцтва == * 1997 год — 330 жыхароў, 114 двароў<ref name="bel6" />. * 2009 год — 237 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Акалоўскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Акалоўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] tf2h18gx3rvo4uj3307lldr1q42dpp5 0 260348 2622705 2585148 2025-07-01T08:53:34Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622705 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Пётар Зялі́нскі''' ({{мова-pl|Piotr Zieliński}}; {{Н}} 20 траўня 1994 году) — польскі футбаліст, паўабаронца італьянскага клюбу «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэрнацыянале]]» і нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. Доўгі час гуляе ў Італіі, дзякуючы чаму добра вывучыў італьянскую мову. == Кар’ера == === Клюбная === [[Файл:FC Salzburg gegen SSC Napoli (Championsleague 3. Runde 23. Oktober 2019) 65.jpg|значак|зьлева|Зялінскі ў кашулі «[[Напалі Нэапаль|Напалі]]» ў матчы Лігі чэмпіёнаў у 2019 годзе.]] Пачаў займацца футболам у родным мястэчку [[Замбкавіцы Сьлёнске]], дзе ягоным першым трэнэрам быў ягоны бацька. У веку 14 гадоў далучыўся да складу любінскага «[[Заглембе Любін|Заглэмбе]]», не зважаючы на тое, што цікавасьць да гульца мелі нямецкі «[[Баер Левэркузэн|Баер]]», а таксама нідэрляндзкія «[[Фэеноорд Ратэрдам|Фэеноорд]]» і «[[Гээрэнвээн (футбольны клюб)|Гээрэнвээн]]»<ref name="weszlo">[http://weszlo.com/2013/04/18/skad-sie-wzial-w-udinese-piotr-zielinski/ «Skąd się wziął w Udinese Piotr Zieliński?»]. Weszło!</ref>. Выхаваньнем юнака у новым клюбе займаўся вядомы польскі трэнэр [[Францішак Смуда]]<ref name="weszlo"/>. У 17 гадоў Зялінскі пераехаў у Італію, дзе паступіў у акадэмію «[[Удынэзэ Ўдынэ|Ўдынэзэ]]» на запрашэньне клюбу пасьля аднаго ж міжнародных турніраў<ref name="weszlo"/>. Прафэсійны дэбют гульца адбыўся 2 лістапада 2012 году, калі паляк замяніў на пляцоўцы [[Антоніё Дзі Натале]] на 91-й хвіліне матчу супраць «[[Кальяры (футбольны клюб)|Кальяры]]»<ref>[http://sport.interia.pl/serie-a/news-debiut-piotra-zielinskiego-w-serie-a,nId,718467 «Debiut Piotra Zielińskiego w Serie A»]. Interia.</ref>. У 2014 году часова выступаў за «[[Эмпалі (футбольны клюб)|Эмпалі]]» паводле пагадненьня арэнды. 4 жніўня 2016 году пасьля некалькіх месяцаў чутак Зялінскі далучыўся да «[[Напалі Нэапаль|Напалі]]», што каштавала клюбу 16 мільёнаў эўра<ref>[https://www.football-italia.net/88797/official-zielinski-joins-napoli «Official: Zielinski joins Napoli»]. Football Italia.</ref>. 3 сьнежня паўабаронца забіў свой першы гол у кашулі нэапалітанцаў, калі была здабыта хатняя перамога над «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэрам]]» зь лікам 3:0<ref>[https://www.repubblica.it/sport/calcio/serie-a/2016/12/02/news/pagelle_napoli_inter-153330215/ «Le pagelle di Napoli-Inter: Zielinski dominatore, Perisic non pervenuto»]. La Repubblica</ref>. Свой першы сэзон спартовец скончыў з шасьцю галамі на рахунку. 31 жніўня 2020 году падоўжыў кантракт з «Напалі» да 2024 году. Наступнымі гадамі гулец стаўся больш значнай постацьцю клюба, маючы адну з ключовых футбалістаў. 7 верасьня 2022 году адзначыўся двума галамі ў браму «[[Лівэрпул (футбольны клюб)|Лівэрпула]]» ў матчы групавога этапу [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]], які скончыўся буйной перамогай зь лікам 4:1<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/62815794 «Liverpool thrashed by Napoli in Champions League»]. BBC Sport.</ref>. 3 ліпеня 2024 году Зялінскі падпісаў кантракт з іншым клюбам [[Сэрыя А|Сэрыі А]] мілянскім «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэрам]]» пасьля заканчэньня дзеі кантракту з «Напалі»<ref>[https://sports.yahoo.com/inter-secure-signing-piotr-zieli-193200708.html «Inter secure signing of Piotr Zieliński on free transfer»]. Yahoo Sports.</ref>. === Міжнародная === 4 чэрвеня 2013 году футбаліст дэбютаваў у складзе нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] ў таварыскім матчы супраць [[зборная Ліхтэнштайну па футболе|зборнай Ліхтэнштайну]]<ref>[http://www.90minut.pl/news/213/news2131345-Skromna-wygrana-na-pozegnanie-Dudka.html «Skromna wygrana na pożegnanie Dudka»]. 90minut.</ref>. У траўні 2018 году быў улучаны ў папярэдні сьпіс з 35-х чалавек ад Польшчы, якія мусяць выправяцца на [[чэмпіянат сьвету па футболе 2018 году|чэмпіянат сьвету 2018 году]] ў Расеі. == Дасягненьні == '''«Напалі»''': * [[Чэмпіянат Італіі па футболе|Чэмпіён Італіі]]: 2023 * Уладальнік [[Кубак Італіі па футболе|Кубка Італіі]]: 2020 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Склад ФК Інтэрнацыянале}} {{Навігацыйная група |назоў = Зялінскі ў складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2016 |Польшча на ЧС-2018 |Польшча на ЧЭ-2020 |Польшча на ЧС-2022 |Польшча на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Зялінскі, Пётар}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 81wzzd3j24aw0th7i7038ahrf2pc75z 0 260431 2622707 2381960 2025-07-01T09:14:16Z Prasalovich 2394 2622707 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Церахі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Церахоў |Трансьлітараваная назва = Cierachi |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Гайненскі сельсавет|Гайненскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 75 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 20 |Шырата сэкундаў = 4 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 48 |Даўгата сэкундаў = 6 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Церахі́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Гайненскі сельсавет|Гайненскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 325</ref>. == Насельніцтва == * 2009 год — 75 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гайненскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Гайненскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] tq6axq1e8jbmwo3v5u5bxz826mdqi4y 0 260441 2622667 2381264 2025-07-01T06:11:26Z Prasalovich 2394 2622667 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Прудкі |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Прудкоў |Трансьлітараваная назва = Prudki |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Гайненскі сельсавет|Гайненскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 42 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 18 |Шырата сэкундаў = 49 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 47 |Даўгата сэкундаў = 29 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Прудкі́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Гайненскі сельсавет|Гайненскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 325</ref>. == Насельніцтва == * 2009 год — 42 чалавекі<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Гайненскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Гайненскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] ghrsdfc0lq9v8yojr9nktrp3y4mq7lo 0 260782 2622650 2382688 2025-06-30T20:25:48Z Prasalovich 2394 2622650 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Белае |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Белага |Трансьлітараваная назва = Bielaje |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Крайскі сельсавет|Крайскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 184 |Год падліку колькасьці = 2009 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 27 |Шырата сэкундаў = 48 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 35 |Даўгата сэкундаў = 8 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Бе́лае'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Крайскі сельсавет|Крайскага сельсавету]]. Вёска знаходзіцца за 40 км у напрамку на паўночны захад ад [[Лагойск]]у, за 83 км ад [[Менск]]у, за 60 км ад чыгуначнай станцыі [[Смалявічы (станцыя)|Смалявічы]]<ref name="БЭ2">{{Літаратура/БелЭн|2к}}</ref>. Праз вёску пралягае аўтамабільная дарога {{Таблічка-by|Р|63}}<ref name="atl">{{кніга|загаловак=Республика Беларусь. Минская область: Общегеографический атлас|адказны=Ред. Г. Г. Науменко|месца=Мн.|выдавецтва=РУП «Белкартография»|год=2008|старонкі=12|старонак=48||isbn=978-985-508-054-2|наклад=10 000}}{{ref-ru}}</ref>. Да 28 траўня 2013 году вёска ўваходзіла ў склад [[Нястанавіцкі сельсавет|Нястанавіцкага сельсавету]]<ref>[http://pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 «Об изменении административно-территориального устройства районов Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 28 мая 2013 г. № 234] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160331143206/http://www.pravo.by/main.aspx?guid=12551&p0=D913n0058646&p1=1 |date=31 сакавіка 2016 }}{{Ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == Згадваецца ў 1706 годзе як вёска ў [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 841</ref>. == Насельніцтва == * 1995 год — 222 жыхары, 86 двароў<ref name="БЭ2" />. * 2009 год — 184 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Крайскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Крайскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] dat9rcj7ysinx84rs1fxvc4ruwfmqud 0 260885 2622607 2599369 2025-06-30T17:43:39Z Prasalovich 2394 2622607 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Карцоўшчына |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Карцоўшчыны |Трансьлітараваная назва = Karcoŭščyna |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Лагойскі сельсавет|Лагойскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 9 |Год падліку колькасьці = 2019 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 7 |Шырата сэкундаў = 11 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 54 |Даўгата сэкундаў = 57 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Карцо́ўшчына'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Лагойскі сельсавет|Лагойскага сельсавету]]. Да 30 кастрычніка 2009 году вёска ўваходзіла ў склад [[Знаменскі сельсавет (Лагойскі раён)|Знаменкаўскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210628095334/https://www.pravo.by/pdf/2009-307/2009-307(002-019).pdf «Об изменении административно-территориального устройства Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 30 октября 2009 г. № 219] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210628095334/https://www.pravo.by/pdf/2009-307/2009-307(002-019).pdf |date=28 чэрвеня 2021 }}{{ref-ru}}</ref>. == Гісторыя == Згадваецца ў 1703 годзе як фальварак у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 210</ref>. == Насельніцтва == * 2009 год — 10 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> * 2019 год — 9 чалавек == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Лагойскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Лагойскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] 2dqnzu9eilq5wc9ng0vsjtr1we3qvj8 0 260911 2622679 2598694 2025-07-01T07:10:54Z Prasalovich 2394 /* Гісторыя */ 2622679 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Сілічы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Сілічаў |Трансьлітараваная назва = Siličy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Менская вобласьць|Менская]] |Раён = [[Лагойскі раён|Лагойскі]] |Сельсавет = [[Лагойскі сельсавет|Лагойскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 61 |Год падліку колькасьці = 2019 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 54 |Шырата хвілінаў = 9 |Шырата сэкундаў = 45 |Даўгата градусаў = 27 |Даўгата хвілінаў = 49 |Даўгата сэкундаў = 14 |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Сі́лічы'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Менская вобласьць}}</ref> — вёска ў [[Лагойскі раён|Лагойскім раёне]] [[Менская вобласьць|Менскай вобласьці]] [[Беларусь|Беларусі]]. Уваходзіць у склад [[Лагойскі сельсавет|Лагойскага сельсавету]]. == Гісторыя == Згадваецца ў 1704 годзе як вёска ў складзе маёнтка Лагойск у [[Менскае ваяводзтва|Менскім ваяводзтве]] [[Вялікае Княства Літоўскае|ВКЛ]]<ref>НГАБ у Менску, ф. 1727, воп. 1, спр. 4, с. 375</ref>. З 1800 году вядомы маёнтак Сілічы Лагойскай воласьці Барысаўскага павету, які належаў С. Тышкевічу і складаўся з адной аднайменнай вёскі. Станам на 1816 год прынамсі частка Сіліч ужо ва ўласнасьці Д. Паўлікоўскага. У 1846 годзе невялікая частка Сіліч належала таксама І. і А. Жалязоўскім. Тым часам Сілічы адносіліся да праваслаўнага прыходу лагойскай Праабражэнскай царквы.<ref name="ГіВ">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|8-3}} — С. 122.</ref> У 1860 годзе частку (140 дзес.) маёнтка Сілічы атрымала ў спадчыну Іазэфа Ігнатаўна Ўзлоўская і валодала ім прынамсі да 1888 году<ref name=":0" />. Гэтым жа часам, іншай часткай маёнтку (40 дзес.) валодаў Станіслаў Венядзіктавіч Узлоўскі<ref name=":0">Список землевладельцев Минской губернии… [за 1888 год]. — 1889. — [2], 419 с. — С. 155.</ref>. Станам на 1870 год у вёсцы разьмяшчалася карчма («піцейны дом») і хлебазапасны магазін<ref name="ГіВ" />. Да канца XIX ст., напэўна, пасьля разьдзелу памешчыка з сялянамі, побач з вёскай зьявіўся аднайменны фальварак (або засьценак)<ref name="ГіВ" />. На пачатку XX ст. 6 гаспадарак (74,8 дзес.) з Сіліч уваходзілі ў Старынскае сялянскае таварыства, куды ўваходзілі астатнія, і ці уваходзілі наогул, невядома. У 1915 годзе ў вёсцы ў найманым памяшканьні адкрылася земская школа, пасьля рэвалюцыі на яе базе створана пачатковая школа, якую наведвалі дзеці з 4 навакольных вёсак і фальварка.<ref name="ГіВ" /> Падчас 1-й сусьветнай вайны, у лютым-сьнежні 1918 года Сілічы былі акупаваныя кайзераўскімі войскамі. Потым тэрыторыя была занятая бальшавікамі, а з жніўня 1919 па ліпень 1920 году — польскімі войскамі. Затым у БССР, з 20.8.1924 па 26.7.1930 — у [[Падонкаўскі сельсавет|Падонкаўскім сельсавеце]] Лагойскага раёну Менскай акругі, з 20.2.1938 — у Менскай вобласьці. У Сілічах створаны калгас імя Молата, працавала кузьня. Падчас 2-й сусьветнай вайны, з пачатку ліпеня 1941 да пачатку ліпеня 1944, вёска на тэрыторыі акупаванай нямецкімі войскамі. Сілічы былі спалены, акупанты забілі 8 жыхароў, а яшчэ 8 вывезьлі ў нямеччыну, 14 жыхароў загінула на фронце. Пасьля вайны паселішча адноўлена.<ref name="ГіВ" /> Да 30 кастрычніка 2009 году вёска ўваходзіла ў склад [[Знаменскі сельсавет (Лагойскі раён)|Знаменкаўскага сельсавету]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210628095334/https://www.pravo.by/pdf/2009-307/2009-307(002-019).pdf «Об изменении административно-территориального устройства Минской области». Решение Минского областного Совета депутатов от 30 октября 2009 г. № 219] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210628095334/https://www.pravo.by/pdf/2009-307/2009-307(002-019).pdf |date=28 чэрвеня 2021 }}{{ref-ru}}</ref>. == Насельніцтва == * 1800 год — 12 двароў, 80 чалавек * 1816 год — (рэвізія часткі Д. Паўлікоўскага) — 37 «душ» мужчынскага полу * 1846 год — (інвентар часткі Жалязоўскіх) — 2 двары, 29 чалавек * 1870 год — (рэвізія часткі І. І. Узлоўскай) — 27 «душ» мужчынскага полу * 1897 год — вёска: 19 двароў, 126 чалавек; фальварак: 4 двары, 35 чалавек * 1909 год — вёска: 10 двароў, 64 чалавекі; фальварак: 1 двор, 15 чалавек * 1917 год — вёска: 23 двары, 131 чалавек; фальварак: 1 двор, 10 чалавек * 1941 год — 45 двароў, 220 чалавек * 1969 год — 38 двароў, 136 чалавек * 2009 год — 61 чалавек<ref>[https://web.archive.org/web/20150629200220/http://pop-stat.mashke.org/belarus-census/minskaja.htm Вынікі перапісу 2009 году ў Беларусі]</ref> == Інфармацыя для турыстаў == * У 2010 годзе ў вёсцы пачала працаваць аграсядзіба. * Паблізу Сіліч разьмяшчаецца [[Сілічы|гарналыжны цэнтар «Сілічы»]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Лагойскі сельсавет}} {{Лагойскі раён}} [[Катэгорыя:Лагойскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Лагойскага раёну]] qpqpyh7zp53q2aooij0y9y4q2vjw52m 0 273089 2622577 2613763 2025-06-30T15:18:36Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622577 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Джуд Бэ́лінггэм''' ({{мова-en|Jude Bellingham}}; {{Н}} 29 чэрвеня 2003 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца гішпанскага клюбу «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» і нацыянальнай [[зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]. Бацька Бэлінггэма таксама быў футбалістам, але гуляў толькі ў ніжэйшых дывізіёнах. Брат Джуда [[Джоўб Бэлінггэм]] таксама ёсьць футбалістам. == Кар’ера == === Клюбная === Бэлінггэм ёсьць выхаванцам акадэміі клюбу «[[Бірмінггэм Сіці]]». Сваю прафэсійную кар’еру пачаў у тым жа клюбе. [[Файл:Jude Bellingham Birmingham 2019.jpg|значак|зьлева|Бэлінггэм у 2019 году, абараняючы колеры «[[Бірмінггэм Сіці]]».]] Дэбютаваў у галоўнай камандзе 6 жніўня 2019 году ў матчы [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка лігі Ангельшчыны]] супраць «[[Портсмут (футбольны клюб)|Портсмуту]]» ў веку 16 гадоў і 38 дзён, стаўшы самым маладым дэбютантам у гісторыі бірмінггэмскага клюбу<ref>[https://www.realmadrid.com/noticias/2023/06/15/bellingham-presentado-como-nuevo-jugador-del-real-madrid «Bellingham, presented as a new Real Madrid player»]. Real Madrid.</ref>. 25 жніўня паўабаронца згуляў свой першы матч у чэмпіянаце. А 31 жніўня таго ж году, зьмяніўшы траўмаванага [[Джэфэрсан Мантэра|Джэфэрсана Мантэра]], адзначыўся голам у браму «[[Сток Сіці]]», што зрабіла гульца самым маладым аўтарам голу ў гісторыі клюбу<ref>[https://web.archive.org/web/20190901112344/https://www.skysports.com/football/birmham-vs-stoke/report/409408 «Birmingham 2–1 Stoke: Blues comeback heaps more pressure on Nathan Jones»]. Sky Sports.</ref>. Хутка футбаліст замацаваўся ў камандзе, часта выходзячы ў першай адзінаццатцы. Неўзабаве гулец быў перамешчаны зь левага флянгу ў цэнтар<ref>Bate, Adam (25.01.2020). [https://web.archive.org/web/20200304093656/https://www.skysports.com/football/news/11096/11914861/jude-bellingham-to-manchester-united-birmingham-teenager-is-a-special-talent «Jude Bellingham to Manchester United? Birmingham teenager is a special talent»]. Sky Sports.</ref>. У студзені 2020 году паводле чутак Бэлінггэмам цікаваліся шматлікіх буйных клюбаў<ref>Winter, Lewis (28.01.2020). [https://web.archive.org/web/20210211030155/https://www.express.co.uk/sport/football/1234610/Chelsea-transfer-news-Jude-Bellingham-Man-Utd-doubt-latest-rumours «Chelsea submit bid for Man Utd target as player’s father has doubts over Old Trafford move»]. Daily Express.</ref>, а ў апошні дзень, як стала вядома, «Бірмінггэм Сіці» адхіліў прапанову «[[Манчэстэр Юнайтэд]]», які быў гатовы выдаткаваць 20 млн фунтаў стэрлінгаў на набыцьцё маладога таленту<ref>Dick, Brian (31.01.2020). [https://web.archive.org/web/20200226154819/https://www.birminghammail.co.uk/sport/football/transfer-news/birmingham-city-mufc-transfers-deadline-17666732 «Birmingham City transfer deadline day: Blues reject huge Manchester United bid — reports»]. Birmingham Mail.</ref>. Ужо ў летку гулец разам з бацькам правёў шэраг сустрэчаў з прадстаўнікамі розных клюбаў, але галоўнымі прэтэндэнтамі на гульца былі «Манчэстэр Юнайтэд» і дортмундзкая «[[Барусія Дортмунд|Барусія]]». Асабліва прывабіла Бэлінггэмаў апошняя з памянёных камандаў, якая добра вядомая пасьпяховай працай з моладзю. Афіцыйны пераход у нямецкі клюб быў зьдзейсьнены 20 ліпеня 2020 году, адразу пасьля апошняга матчу «Бірмінггэм Сіці» ў сэзоне<ref name="skysports">[https://web.archive.org/web/20200720121831/https://www.skysports.com/football/news/11899/12029767/jude-bellingham-signs-for-borussia-dortmund-from-birmingham «Jude Bellingham signs for Borussia Dortmund from Birmingham»]. Sky Sports.</ref>. Як паведамлялася, клюб з Дортмунду адразу сплаціў 25 млн фунтаў стэрлінгаў і праз бонусы мусіць выдаткаваць яшчэ некалькі мільёнаў<ref name="skysports"/>. За новы клюб Бэлінггэм дэбютаваў 14 верасьня 2020 году ў матчы [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]] супраць «[[Дуйсбург (футбольны клюб)|Дуйсбурга]]». Ангелец улучыў другі гол сваёй каманды ў браму суперніка, стаўшы наймаладзейшым галеадорам нямецкага кубка<ref>[https://web.archive.org/web/20210211030207/https://www.bvb.de/eng/News/Overview/The-youngest-goalscorer-and-the-fastest-goal-by-a-substitute «The youngest goalscorer and the fastest goal by a substitute»]. Borussia Dortmund.</ref>. Празь пяць дзён ён адзначыўся галявой перадачаў у матчы [[Бундэсьліга|Бундэсьлігі]] супраць мёнхэнглядбаскай «[[Барусія Мёнхэнглядбах|Барусіі]]». Тая сустрэча скончылася зь лікам 3:0 на карысьць дортмундцаў<ref>[https://web.archive.org/web/20200920084218/https://www.france24.com/en/20200919-haaland-and-reyna-shine-as-dortmund-youngsters-down-gladbach «Haaland and Reyna shine as Dortmund youngsters down Gladbach»]. France24.</ref>. Паводле вынікаў верасьня паўабаронца быў абраны найлепшым наваком месяцу<ref>[https://web.archive.org/web/20210211030127/https://www.bundesliga.com/en/bundesliga/awards/rookie-award/2020-2021 «Bundesliga Rookie Award»]. Bundesliga.</ref>. Гулец адразу быў далучаны да асноўнага складу каманды, але часам выходзіў на замену. Толькі два матчы «Барусіі» 2021 году ён прапусьціў праз пашкоджаньне нагі<ref>Krampe, Dirk (4.01.2021). [https://web.archive.org/web/20210415112935/https://www.ruhrnachrichten.de/bvb/bvb-personal-bellingham-muss-weiter-pausieren-frust-bei-schmelzer-1589257.html «BVB-Personal: Bellingham muss weiter pausieren — Frust bei Schmelzer»]. Ruhr Nachrichten.</ref>. У сьнежні таго ж году ангелец двойчы асыставаў партнэрам у матчы супраць «[[Баварыя Мюнхэн|Баварыі]]», але ягоны клюб усё ж такі зьведаў паразу зь лікам 3:2. Бэлінггэм адзначыў няякасную працу судзьдзі, акцэнтаваўшы ўвагу, што [[Фэлікс Цваер]] ужо раней быў заўважаны ў скандале з дамоўнымі матчамі. У выніку гулец атрымаў штраф ад фэдэрацыі на 40 тысячаў эўра<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/59564618 «Bellingham fined for referee comments»]. BBC Sport.</ref>. Зь цягам часу ангелец рабіўся ўсё больш важным гульцом каманды. У [[Бундэсьліга чэмпіянату Нямеччыны па футболе 2022—2023 гадоў|сэзоне 2022—2023 гадоў]] «Барусія» да апошняга змагалася за перамогу ў першынстве, але апошні матч сэзону Бэлінггэм быў вымушаны прапусьціць праз пашкоджаньне калена. У адсутнасьць свайго лідэра дортмундцы ня здолелі здабыць перамог і здабыць доўгачаканы тытул. 14 чэрвеня 2023 году мадрыдзкі «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» абвесьціў аб падпісаньні ўгоды з Бэлінггэмам тэрмінам на 6 гадоў<ref>[https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/14/official-announcement-bellingham «Official Announcement: Bellingham»]. Real Madrid.</ref><ref>[https://www.realmadrid.com/en/news/2023/06/14/bellingham-is-a-new-real-madrid-player «Bellingham is a new Real Madrid player»]. Real Madrid.</ref>. Паводле ўмоваў гішпанцы сплацілі адразу 103 млн эўра «Барусіі»<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/65901078 «Real Madrid sign Bellingham on six-year deal»]. BBC Sport.</ref>. Пагатоў, «сьметанковыя» праз розныя бонусы мусяць сплаціць яшчэ каля 30 млн эўра<ref>[https://www.marca.com/en/football/real-madrid/2023/06/07/6480b0ec46163ff9168b45b5.html «Real Madrid sign Bellingham for 103 million euros»]. Marca.</ref>. Абраўшы 5-ы нумар, ангелец дэбютаваў у складзе новае дружыны 12 жніўня 2023 году і ў пачатковым матчы трапна ўлучыў мяч у браму «[[Атлетык Більбао|Атлетыка]]» зь [[Більбао]] (2:0)<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/66489759 «Athletic Bilbao 0–2 Real Madrid: Jude Bellingham scores on his debut as Real win»]. BBC Sport.</ref>. У матчы другога туру, дзякуючы дублю Бэлінггэма мадрыдзкі здабылі тры пункты ў гульні супраць «Альмэрыі» (3:1)<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/66560805 «Almeria 1-3 Real Madrid»]. BBC Sport.</ref>. === Міжнародная === [[Файл:Jude Bellingham WC2022.jpg|значак|У кашулі нацыянальнай [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]].]] Праз паходжаньне дзеда Джуд мог абараняць колеры і [[Зборная Ірляндыі па футболе|зборнай Ірляндыі]], але абраў родную [[Ангельшчына|Ангельшчыну]], зь якой прайшоў зборныя розных узростаў. У лістападзе 2020 году, пасьля таго, як [[Джэймз Ўорд-Проўз]] і [[Трэнт Аляксандар-Арнальд]] атрымалі пашкоджаньні, Бэлінггэм упершыню быў выкліканы да складу нацыянальнай [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]<ref>[https://web.archive.org/web/20201113073206/https://www.bbc.co.uk/sport/football/54885682 «Jude Bellingham: England call up Borussia Dortmund teenager to senior squad for first time»]. BBC Sport.</ref>. 12 лістапада ён дэбютаваў у таварыскім матчы супраць зборнай Ірляндыі, які ладзіўся на [[Ўэмблі]], замяніўшы на 73-й хвіліне сустрэчы [[Мэйсан Маўнт|Мэйсана Маўнта]]. Гулец выклікаўся ў склад на [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2020 году|чэмпіянат Эўропы 2020 году]], які насамрэч ладзіўся ў 2021 годзе, а таксама далучыўся да складу зборнай на [[чэмпіянат сьвету па футболе 2022 году|чэмпіянат сьвету 2022 году]]. У першым матчы Ангельшчыны Бэлінггэм спрычыніўся да перамогі, пацэліўшы мяч у браму [[Зборная Ірану па футболе|зборнай Ірану]]. == Дасягненьні == '''Барусія''': * Уладальнік [[Кубак Нямеччыны па футболе|Кубка Нямеччыны]]: 2021 '''Рэал''': * [[Чэмпіянат Гішпаніі па футболе|Чэмпіён Гішпаніі]]: 2024 * Уладальнік [[Супэркубак Гішпаніі па футболе|Супэркубка Гішпаніі]]: 2024 * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]]: 2024 * Уладальнік [[Супэркубак УЭФА|Супэркубка Эўропы]]: 2024 == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Склад ФК Рэал Мадрыд}} {{Навігацыйная група |назоў = Бэлінггэм у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧЭ-2020 |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бэлінггэм, Джуд}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] 83ahlrxy5pwpvx58vlolycrpwig4ea8 0 273403 2622561 2550803 2025-06-30T12:45:12Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2622561 wikitext text/x-wiki {{кампутарная гульня}} '''''Geometry Dash''''' — [[кампутарная гульня]], створаная ў жанры 2D-плятформару. Спачатку была даступная толькі для тэлефонаў, з часам зрабілася даступнай і для кампутараў. Гульню зрабіў [[Робарт Тапала]] са [[Швэцыя|Швэцыі]], пад [[псэўданім]]ам RobTop. Працэс гульні — праходзіць узроўні пад рытмічную музыку. Ва ўзроўнях прысутнічаюць шмат рэжымаў гульні, якіх сем. Гульцы могуць ствараць новыя ўзроўні і выкладаць іх анлайн, калі ўзроўні зьяўляюцца верыфікаванымі. Найбольш папулярны паводле спамповак унутры гульні ўзровень — «OuterSpace»: яго спампавала прыкладна 80 мільёнаў гульцоў. Гульня была анансавана 29 красавіку 2013 году. У гульне існуе толькі [[ангельская мова]], мову ніяк нельга зьмяніць у наладах. == Гісторыя == === Першыя вэрсіі гульні і рэліз === Гульня пачала існаваць з рэлізу трэйлеру на канале RobTop. У першай вэрсіі гульні, 1.0, было толькі 7 афіцыйных узроўняў (ад «Stereo Madness» да «Jumper», уключаючы апошні), толькі 2 рэжыма гульні (куб і човен{{Рыска}}карабель), вельмі няшмат блёкаў у стваральніку: было толькі няшмат квадратных блёкаў, шыпоў, батутаў і парталаў. За аснову гульні была ўзята [[The Impossible Game]]. Але нашчадак значна пераўзышоў свой арыґінал. У гульню ў той час у асноўным гулялі людзі з [[Рэспубліка Карэя|Рэспублікі Карэі]], што пацьвярджаецца вялікай колькасьцю [[Карэйская мова|карэйскамоўных]] допісаў тых часоў на форуме [[Geometry Dash World]], які быў створаны аматарамі гульні, і іншых форумах. Гульня па большасьці ў першых абнаўленьнях не зьмянялася значна — часьцей за ўсё дадаваліся новыя рэжымы гульні і аб’екты ў стваральнік узроўняў, адчыняючы новыя прасторы складанасьці і прыгажосьці для ўзроўняў. У кожным абнаўленьні прысутнічалі новыя афіцыйныя ўзроўні, якія выкладаліся з мэтай показу новых гульнявых мэханік. Амаль заўсёды распрацоўшчык будаваў адзін узровень і за рэдкім выключэньнем два. У вэрсіі 1.3 быў дададзены рэжым гульні «шар». У 1.6 былі дададзены манэты. === Абнаўленьне 1.9 === Абнаўленьне 1.9 выйшла 9 лістапада 2014 году<ref>https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Update_1.9</ref>. Гэта было рэвалюцыйнае абнаўленьне ў гісторыі гульні, якое зьмяніла ўсё. Цяпер зьявілася магчымасьць выкарыстоўваць музыку з музыкальнага сэрвісу [[Newgrounds]], што дазволіла пераадолець абмежаваньне з 13 песень у гульне да амаль {{Лік|1.3}} мільёнаў<ref>Станам на жнівень 2023 году</ref>. Таксама дадаўся рэжым гульні «хваля»<ref>Ад анґельскага «wave», двслоўны пэракляд</ref>, які дазволіў зьдзейсьніць рэвалюцыю ў сьфэры магчымай складанасьці ўзроўняў. Сама тэндэнцыя да выкарыстаньня хвалі пачалася празь узровень Nine Circles, які пачаў абнайменную сэрыю ўзроўняў, асноўную цяжкасьць гэймплэю ў якой склядае хваля. Таксама ў 1.9 была дадана сыстэма акаўнтаў і рэзэрвовых капіяваньняў, якая дазваляла рабіць захаваньня праґрэсу. === Абнаўленьне 2.0 === Абнаўленьне 2.0 выйшла ў сьвет 26 жніўня 2015 году<ref>https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Update_2.0</ref>. У ім быў даданы новы гульнявы пэрсанаж пад назвай робат. У рэдактары дадаліся трыґеры, якія дапамагаюць стварэньню эфэктаў, якія адлюстроўваюцца на экране гульца, а таксама групы аб’ектаў і каналі колеру (у 1.9. іх было 4, у 2.0 іх стала 999, а ў 2.1 — 9999). Невялікую ролю ў рэдактары згулялі таксама і парталы тэлепартацыі. === Абнаўленьне 2.1 === Абнаўленьне 2.1 выйшла ў сьвет 16 студзеня 2017 году<ref>https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Update_2.1</ref>. У абнаўленьні зьявіўся новы гульнявы рэжым павук і афіцыйны ўзровень, базаваны на павуцэ. Дадалася 4х хуткасьць, што дазволіла лепш рытмаваць ґэймплэй (то бок гульнявы працэс) з дынамічнымі момантамі музыцы. Дадалася магчымасьць прывязаньня да акаўнту сваіх акаўнтаў у іншых сацсетак, а менавіта [[Twitch]] ды [[Twitter]]. Дадаліся штодзённыя ўзроўні, за праходжаньне якіх магчыма атрымаць унутрагульнявыя ўзнагароды ў выглядзе брыльянтаў. Гульня зрабілася болей аптымізаванай: цяпер у наладах магчыма было абраць мод «нізкай якасьці», які не зьмяншае колькасьць аб’ектаў ва ўзроўне (як гэта робяць мады самога ўзроўня), а прыбярае часткі, якія пакідаюць за сабою парталы і пэрсанажы. == Абнаўленьне 2.2 == {{Абнавіць | разьдзел | дата = 30 жніўня 2024 }} Над абнаўленьнем 2.2 распрацоўнік працуе з моманту выкладаньня 2.1. Паводле афіцыйных зьвестак, абнаўленьне павінна выйсьці ў кастрычніку 2023 году<ref>https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Update_2.2</ref>. Самыя ўплывовыя функцыі абнаўленьня: Даданьне новага гульнявага рэжыму: Сьвінґоптар; Даданьне новага рэжыму: плятформару; Даданьне функцыі мультыплэеру<ref>Гэта функцыя выступае, як асобная вокладка, то бок без уваходу ў гэтую вокладку гуляць у мультыплэеры будзе немагчыма.</ref>; Даданьне рэдактару часьцін; Даданьне 2 афіцыйных узроўняў; Даданьне магчымасьці перамяшканьня аб’ектаў ўнутры стваральніка з дапамогай сыстэмы Keyframe; Функцыя паварочваньня камары; Даданьне дадатковых гукаў ў рэдактар гульні, якія будуць выкарыстоўвацца адрозна ад песьні; Новыя аб’екты і трыґеры ў стваральніке ўзроўняў. Па меркаваньні пераважнай большасьці гульцоў, гэтае абнаўленьне зробіцца самым уплывовым абнаўленьнем за гісторыю гульні. Таксама пасьля 2.2 распрацоўнік плянуе пачаць найміт працаўнікоў, якія будуць дапамагаць яму з распрацоўкай гульні і ў яе дасьледаваньні. == Іншыя гульні == Пасьля абнаўленьня 1.9 распрацоўнік гульні пачаў працаваць над дадатковымі прыкладаньнямі да арыгінальнай гульні, у якіх адлюстроўваў функцыі наступных (2.0, 2.1, 2.2) абнаўленьняў. === Geometry Dash Lite === Geometry Dash Lite зьяўляецца дадаткам для тых гульцоў, у якіх няма грошай на тое, каб плаціць за арыгінал. Прыкладаньне безкаштоўнае. Там разьмешчаны ўсі афіцыйныя ўзроўні да вэрсіі 1.6, не ўключаючы яе. === Geometry Dash Meltdown === Geometry Desh Meltdown была выпушчаная 19 сьнежня 2015 году<ref>https://web.archive.org/web/20240108104659/https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Geometry_Dash_Meltdown</ref>. Яна ўключае ў сябе функцыі абнаўленьня 2.0 з трыма эксклюзіўнымі ўзроўнямі. === Geometry Dash World === Geometry Dash World выйшла ў сьвет 21-22 сьнежня 2016 году<ref>https://web.archive.org/web/20240108105027/https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Geometry_Dash_World</ref>. Яна ўключае ў сябе 10 дадатковых узроўняў, якія патрэбны быць пройдзеныя па чарзе, якія разьбітыя на 2 г. зв. сьветы. У гульне даступны пошук узроўняў і табліца лідараў, якія не працуюць, але былі даданыя ў абнаўленьні 2.1. === Geometry Dash SubZero === Geometry Dash SubZero выйшла 21 сьнежня 2017 году<ref>https://web.archive.org/web/20240108113444/https://geometry-dash.fandom.com/wiki/Geometry_Dash_SubZero</ref>. Яно ўключае ў сябе функцыі абнаўленьня 2.2 і тры дадатковыя ўзроўні. == Крыніцы == {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Кампутарныя гульні, распрацаваныя ў Швэцыі]] 6euyl8xbufa70685qf8up4uif27w3zv 0 275373 2622612 2615604 2025-06-30T18:10:35Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622612 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ра́фал Аўгусты́няк''' ({{мова-pl|Rafał Augustyniak}}; {{Н}} 14 кастрычніка 1993 году) — польскі футбаліст, паўабаронца абарончага пляну клюбу «[[Легія Варшава|Легія]]» і нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Аўгустыняк пачаў сваю футбольную кар’еру ў невялікіх клюбах, адкуль пасьля сэзону 2010—2011 гадоў да клюбу «[[Відзэў Лодзь|Відзэў]]», дзе спачатку выступаў у моладзевай лізе. Потым на некаторы час выправіўся ў арэнду ў седлецкі клюб «[[Погань Седльцы|Погань]]». Дэбютаваў гульца ў [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясе]] за «Відзэў» адбыўся 26 ліпеня 2013 году ў матчы супраць быдгашчанскай «[[Завіша Быдгашч|Завішы]]», які скончыў перамогаў лодчанцаў зь лікам 1:2. У [[Чэмпіянат Польшчы па футболе 2014—2015 гадоў|сэзоне 2014—2015 гадоў]] ужо пасьля вылету каманды ў [[Першая ліга чэмпіянату Польшчы па футболе|Першую лігу]], выконваў абавязкі капітана «Відзэва». 23 студзеня 2015 году склаў 4-гадовы працоўны кантракт зь беластоцкай «[[Ягелёнія Беласток|Ягелёніяй]]»<ref>Wiśniewski B. [https://sportowefakty.wp.pl/pilka-nozna/496152/oficjalnie-rafal-augustyniak-w-jagiellonii-bialystok «Oficjalnie: Rafał Augustyniak w Jagiellonii Białystok»]. SportoweFakty.wp.pl</ref>. Дэбютаваў за беластоцкую дружыну 14 сакавіка 2015 году ў матчы супраць лэнчынскай «[[Гурнік Лэнчна|Гурніка]]» (2:1), выйшаўшы на поле на 76-й хвіліне матчу<ref>[https://www.widzewtomy.net/augustyniak-zadebiutowal-w-jagiellonii/ «Augustyniak zadebiutował w Jagiellonii»]. WidzewToMy.</ref>. Аднак, у складзе «Ягелёніі» гулец амаль не знаходзіўся, бо некалькі разоў звычайна выпраўляўся ў арэнды ў клюбы ніжэйшых дывізіёнаў. У 2018 годзе ягоны кантракт быў выкуплены лягніцкай «[[Медзь Лягніца|Медзьдзю]]», якая прасунулася ў Экстраклясу. Аўгустыняк быў футбалістам асноўнага складу, але паводле вынікаў [[Польская футбольная экстракляса 2018—2019 гадоў|сэзону 2018—2019 гадоў]] клюб быў вымушаны пакінуць элітны дывізіён. Сам гулец жа далучыўся да расейскага «[[Урал Екацярынбург|Ўралу]]», за які правёў некалькі сэзонаў. 30 ліпеня 2022 году склаў трохгадовую працоўную дамову зь «[[Легія Варшава|Легіяй]]»<ref>[https://www.sport.pl/pilka/7,65039,28740763,augustyniak-w-legii-podpisal-trzyletni-kontrakt-i-ma-juz-numer.html «Augustyniak podpisał trzyletni kontrakt i ma już numer na koszulce»]. Sport.pl.</ref>. 2 верасьня 2022 году ўлучыў мяч у браму «[[Радомяк Радам|Радомяка]]», і, такім чынам, першы ягоны гол у кашулі варшаўцаў стаў пераможным, бо «Легія» здабыла перамогу ў матчы зь лікам 1:0<ref>Król M. [https://sport.wprost.pl/pilka-nozna/ekstraklasa/10842232/reprezentant-polski-bohaterem-legii-warszawa-wojskowi-wydarli-punkty-w-koncowce-meczu.html «Reprezentant Polski bohaterem Legii Warszawa. Wojskowi wydarli punkty w końcówce meczu»]. Sport Wprost.</ref>. === Міжнародная === Быў выкліканы да складу нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на кваліфікацыйныя матчы супраць [[Зборная Вугоршчыны па футболе|зборных Вугоршчыны]], [[Зборная Андоры па футболе|Андоры]] і [[Зборная Ангельшчыны па футболе|Ангельшчыны]] да [[чэмпіянат сьвету па футболе 2022 году|чэмпіянату сьвету 2022 году]]. Дэбютаваў у складзе зборнай у матчы супраць зборнай Ангельшчыны 31 сакавіка 2021 году, зьявіўшыся да пляцоўцы на замену<ref>[https://www.tvp.info/53074516/polska-anglia-12-polacy-zawiedli-na-wembley «Pół godziny to za mało. Polacy zawiedli na Wembley»]. TVP.info.</ref>. == Дасягненьні == '''«Легія»''': * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2023, 2025 * Уладальнік [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубка Польшчы]]: 2023 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Аўгустыняк, Рафал}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] kbz3ksvq4e1iq3sb6o0jlxw8r73o7pr 0 275389 2622697 2589877 2025-07-01T08:37:12Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622697 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Па́трык Дзі́чак''' ({{мова-pl|Patryk Dziczek}}; {{Н}} 10 студзеня 2002 году) — польскі футбаліст, атакуючы паўабаронца клюбу «[[Пяст Глівіцы|Пяст]]» і нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == Пачаў кар’еру ў родных [[Глівіцы|Глівіцах]]. У жніўні 2019 году далучыўся да італьянскага «[[Ляцыё Рым|Ляцыё]]» і адразу выправіўся ў арэнду да «[[Салернітана Салерна|Салернітаны]]», якая на той момант спаборнічала ў [[Сэрыя Б чэмпіянату Італіі па футболе|Сэрыі Б]]<ref>[http://www.ussalernitana1919.it/patryk-dziczek-e-un-giocatore-della-salernitana/ «Patryk Dziczek è un giocatore della Salernitana»]. Salernitana.</ref>. Па вяртаньні з арэнды замацавацца ў складзе рымскага клюбу ня здолеў, таму ў апошні дзень лета 2022 году вярнуўся ў «[[Пяст Глівіцы|Пяст]]», склаўшы трохгадовую працоўную дамову<ref>[https://piast-gliwice.eu/aktualnosci/newsy/patryk-dziczek-wrocil-do-piasta «Patryk Dziczek wrócił do Piasta!»]. Piast</ref>. == Дасягненьні == '''«Пяст»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: [[Польская футбольная экстракляса 2018—2019 гадоў|2019]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Дзічак, Патрык}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] t90gpeu69qtzhq2y2jcrf0pc8cs3nms 0 275452 2622626 2615475 2025-06-30T18:56:17Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622626 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Лу́каш Бэ́йгер''' ({{мова-pl|Łukasz Bejger}}; {{Н}} 11 студзеня 2002 году) — польскі футбаліст, цэнтральны абаронца славенскага клюбу «[[Цэле (футбольны клюб)|Цэле]]». Таксама часам можа гуляць на пазыцыі правага абаронцы. == Кар’ера == Пачаў займацца футболам у футбольнай школе свайго бацькі, але пазьней далучыўся да акадэміі «[[Лех Познань|Леха]]»<ref name="lech">[https://www.lechpoznan.pl/news,2,lukasz-bejger-odchodzi-z-lecha-poznan,31160.html «Łukasz Bejger odchodzi z Lecha Poznań»]. Lech Poznań.</ref>. Яшчэ юнаком далучыўся да акадэміі ангельскага «[[Манчэстэр Юнайтэд]]»<ref name="lech"/>, аднак, каб распачаць прафэсійную кар’еру Бэйгер вярнуўся ў Польшчы. Гэтак у веку 17 гадоў абаронца склаў працоўную дамову з клюам «[[Сьлёнск Уроцлаў|Сьлёнск]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20211211192818/http://slaskwroclaw.pl/strona/aktualnosci/lukasz-bejger-w-slasku-wroclaw-12847501 «Łukasz Bejger w Śląsku Wrocław»]. Śląsk Wrocław.</ref><ref>[https://www.manutd.com/en/news/detail/lukasz-bejger-leaves-united-for-return-to-poland-with-slask-wroclaw «Lukasz Bejger leaves United for return to Poland with Slask Wroclaw»]. Manchester United.</ref>. Дэбютаваў у новай камандзе ў хатнім матчы [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясы]] супраць «[[Погань Шчэцін|Погані]]», якая скончылася перамогай уроцлаўцаў зь лікам 2:1. У студзені 2025 году далучыўся да складу славенскага клюбу «[[Цэле (футбольны клюб)|Цэле]]»<ref>[https://www.goal.pl/transfery/slask-wroclaw-odchodzi-lukasz-bejger-nk-celje-slowenia/ «Śląsk Wrocław sprzedał ważnego gracza. Zagra za granicą»]. Goal.pl.</ref>. == Дасягненьні == '''«Цэле»''': * Уладальнік [[Кубак Славеніі па футболе|Кубка Славеніі]]: 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бэйгер, Лукаш}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 1dx7f969ml26t2oi2jbzxd83bnwgk39 828 278445 2622573 2621680 2025-06-30T15:07:10Z Dymitr 10914 fix 2622573 Scribunto text/plain local p = {} local categoryLinksToEntitiesWithMissingLocalLanguageLabel = '[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы з элемэнтамі зь Вікізьвестак, якія патрабуюць перакладу]]'; local categoryLinksToEntitiesWithMissingLabel = '[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Артыкулы з элемэнтамі зь Вікізьвестак, якія патрабуюць подпісу]]'; local contentLanguageCode = mw.getContentLanguage():getCode(); local function min( prev, next ) if ( prev == nil ) then return next; elseif ( prev > next ) then return next; else return prev; end end local function max( prev, next ) if ( prev == nil ) then return next; elseif ( prev < next ) then return next; else return prev; end end local function getTimeBoundariesFromQualifiers( context, statement, qualifierId ) -- only support exact date so far, but need improvment local left = nil; local right = nil; if ( statement.qualifiers and statement.qualifiers[qualifierId] ) then for _, qualifier in pairs( statement.qualifiers[qualifierId] ) do local boundaries = context.parseTimeBoundariesFromSnak( qualifier ); if ( not boundaries ) then return nil; end left = min( left, boundaries[1] ); right = max( right, boundaries[2] ); end end if ( not left or not right ) then return nil; end return { left, right }; end local function getParentsInBoundariesSnakImpl( context, entity, boundaries, propertyIds ) local WDS = require('Модуль:Сьцьверджаньні Вікізьвестак') local results = {}; if entity.claims then for _, propertyId in ipairs( propertyIds ) do local filteredClaims = WDS.filter( entity.claims, propertyId .. '[rank:preferred, rank:normal]' ); if filteredClaims then for _, claim in pairs( filteredClaims ) do local startBoundaries = getTimeBoundariesFromQualifiers( context, claim, 'P580' ); local endBoundaries = getTimeBoundariesFromQualifiers( context, claim, 'P582' ); if ( (startBoundaries == nil or ( startBoundaries[2] <= boundaries[1])) and (endBoundaries == nil or ( endBoundaries[1] >= boundaries[2]))) then table.insert( results, claim.mainsnak ); end end end if #results > 0 then break; end end end return results; end local function getParentsInBoundariesSnakImplNotStrong( context, entity, boundaries, propertyIds ) local WDS = require('Модуль:Сьцьверджаньні Вікізьвестак') local results = {}; if entity.claims then for _, propertyId in ipairs( propertyIds ) do local filteredClaims = WDS.filter( entity.claims, propertyId .. '[rank:preferred, rank:normal]' ); if filteredClaims then for _, claim in pairs( filteredClaims ) do local startBoundaries = getTimeBoundariesFromQualifiers( context, claim, 'P580' ); local endBoundaries = getTimeBoundariesFromQualifiers( context, claim, 'P582' ); if ( (startBoundaries == nil or ( startBoundaries[1] <= boundaries[1])) and (endBoundaries == nil or ( endBoundaries[2] >= boundaries[2]))) then table.insert( results, claim.mainsnak ); end end end if #results > 0 then break; end end end return results; end -- get current of historic name of place function getLabel2( context, entity, boundaries) if not entity then return nil; end local lang = mw.language.getContentLanguage(); local langCode = lang:getCode(); local returnLangCode = langCode; -- name from label -- TODO: lang:getFallbackLanguages() local label = nil; label, returnLangCode = mw.wikibase.getLabelWithLang( entity.id ); -- name from properties local results = getParentsInBoundariesSnakImpl( context, entity, boundaries, { 'P1813[language:' .. langCode .. ']', 'P1448[language:' .. langCode .. ']', 'P1705[language:' .. langCode .. ']' } ); if #results == 0 then results = getParentsInBoundariesSnakImplNotStrong( context, entity, boundaries, { 'P1813[language:' .. langCode .. ']', 'P1448[language:' .. langCode .. ']', 'P1705[language:' .. langCode .. ']' } ); end for r, result in pairs( results ) do if result.datavalue and result.datavalue.value and result.datavalue.value.text then label = result.datavalue.value.text; returnLangCode = langCode; break; end end return label, returnLangCode; end local function formatEntityId( context, entityId, options ) -- атрыманьне лакалізаванай назвы local entity = mw.wikibase.getEntity(entityId); local label = nil; local labelLanguageCode = nil; local boundaries = { os.time() * 1000, os.time() * 1000 + 999 }; if options.teamDate then local boundaries = context.parseTimeBoundariesFromSnak(options.teamDate) end label, labelLanguageCode = getLabel2( context, entity, boundaries) if label == nil then if ( options.text and options.text ~= '' ) then label = options.text else label, labelLanguageCode = mw.wikibase.getLabelWithLang( entityId ); end end -- вызначэньне адпаведнай паказванаму элемэнту катэгорыі local category = '' options['category'] = 'P6112' if ( options['category'] ) then local WDS = require('Модуль:Сьцьверджаньні Вікізьвестак'); local claims = WDS.filter( entity.claims, options['category'] ); if ( claims ) then for _, claim in pairs( claims ) do if ( claim.mainsnak and claim.mainsnak and claim.mainsnak.datavalue and claim.mainsnak.datavalue.type == "wikibase-entityid" ) then local catEntityId = 'Q' .. claim.mainsnak.datavalue.value["numeric-id"]; local catEntity = mw.wikibase.getEntity( catEntityId ); if ( catEntity and catEntity:getSitelink() ) then category = '[[' .. catEntity:getSitelink() .. ']]'; end end end end end -- атрыманьне спасылкі па ідэнтыфікатары local link = mw.wikibase.sitelink( entityId ) if link then if label then if ( contentLanguageCode ~= labelLanguageCode ) then return '[[' .. link .. '|' .. label .. ']]' .. categoryLinksToEntitiesWithMissingLocalLanguageLabel .. category; else return '[[' .. link .. '|' .. label .. ']]' .. category; end else return '[[' .. link .. ']]' .. category; end end if label then if ( contentLanguageCode ~= labelLanguageCode ) then category = category .. categoryLinksToEntitiesWithMissingLocalLanguageLabel end -- чырвоная спасылка -- TODO: разабрацца, чаму не заўсёды ёсьць options.frame if not mw.title.new( label ).exists and options.frame then return '[[' .. label .. ']]^{[[:d:' .. entityId .. '|[d]]]}' .. category; end -- TODO: перанесьці да праверкі на існаваньне артыкула local sup = ''; if ( not options.format or options.format ~= 'text' ) and entityId ~= 'Q6581072' and entityId ~= 'Q6581097' -- TODO: перапісаць на format=text then sup = '^{[[:d:' .. entityId .. '|[d]]]}' end -- аднайменны артыкул ужо існуе — выводзіцца тэкст і спасылка на Вікізьвесткі return label .. sup .. category end -- паведамленьне аб адсутнасьці лякалізаванай назвы -- not good, but better than nothing return '[[:d:' .. entityId .. '|' .. entityId .. ']]<span style{{=}}"border-bottom: 1px dotted; cursor: help; white-space: nowrap">?</span>' .. categoryLinksToEntitiesWithMissingLabel .. category; end local function orderByDate( teamClaims ) local orderedTeams = {} while (#teamClaims > 0) do local j = 1 local firstClaim = teamClaims[1] for i=2,#teamClaims,1 do if (teamClaims[i].qualifiers and teamClaims[i].qualifiers.P580 and firstClaim.qualifiers and firstClaim.qualifiers.P580) then if (teamClaims[i].qualifiers.P580[1].datavalue.value.time < firstClaim.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i else if (teamClaims[i].qualifiers.P580[1].datavalue.value.time == firstClaim.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time and teamClaims[i].qualifiers and teamClaims[i].qualifiers.P582 and teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue ~= nil and firstClaim.qualifiers and firstClaim.qualifiers.P582 and firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue ~= nil) then if (firstClaim.qualifiers.P1642 or teamClaims[i].qualifiers.P1642) then if (teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue.value.time > firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i end else if (teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue ~= nil and firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue ~= nil) then if (teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue.value.time < firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i end end end end end else if (teamClaims[i].qualifiers and teamClaims[i].qualifiers.P582 and firstClaim.qualifiers and firstClaim.qualifiers.P580) then if (teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue.value.time <= firstClaim.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i end else if (teamClaims[i].qualifiers and teamClaims[i].qualifiers.P582 and firstClaim.qualifiers and firstClaim.qualifiers.P582) then if (teamClaims[i].qualifiers.P582[1].datavalue.value.time < firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i end else if (teamClaims[i].qualifiers and teamClaims[i].qualifiers.P580 and firstClaim.qualifiers and firstClaim.qualifiers.P582) then if (teamClaims[i].qualifiers.P580[1].datavalue.value.time < firstClaim.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) then firstClaim = teamClaims[i] j = i end end end end end end table.insert(orderedTeams, firstClaim) table.remove(teamClaims, j) end return orderedTeams end local function parseISO8601Year(str) local pattern = "(%-?%d+)%-(%d+)%-(%d+)T" local Y, M, D = mw.ustring.match( str, pattern ) return tonumber(Y) end local function formatFootballCareer( context, options, statement ) local snak = '|' if (statement.qualifiers and statement.qualifiers.P580 and statement.qualifiers.P582) then if (statement.qualifiers.P580[1].datavalue and statement.qualifiers.P582[1].datavalue and parseISO8601Year(statement.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) == parseISO8601Year(statement.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time)) then snak = snak .. parseISO8601Year(statement.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) else if (statement.qualifiers.P580[1].datavalue) then snak = snak .. parseISO8601Year(statement.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) end if (statement.qualifiers.P580[1].datavalue or statement.qualifiers.P582[1].datavalue) then snak = snak .. '—' end if (statement.qualifiers.P582[1].datavalue) then snak = snak .. parseISO8601Year(statement.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) end end else if (statement.qualifiers and statement.qualifiers.P580) then snak = snak .. parseISO8601Year(statement.qualifiers.P580[1].datavalue.value.time) .. '—{{0|4}}' else if (statement.qualifiers and statement.qualifiers.P582) then snak = snak .. '{{0|4}}—' .. parseISO8601Year(statement.qualifiers.P582[1].datavalue.value.time) end end end snak = snak .. ' | ' if (statement.qualifiers and statement.qualifiers.P1642 ) and ('Q' .. statement.qualifiers.P1642[1].datavalue.value["numeric-id"] == 'Q2914547') then snak = snak .. '{{Арэнда}} ' end if (statement.qualifiers and statement.qualifiers.P582) then options.teamDate = statement.qualifiers.P582[1] end snak = snak .. formatEntityId( context, "Q" .. statement.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'], options ) .. ' | ' if (statement.qualifiers and not options.withoutAppsAndGoals and statement.qualifiers.P1350) then snak = snak .. string.gsub(statement.qualifiers.P1350[1].datavalue.value['amount'], '^%+', '') end if (statement.qualifiers and not options.withoutAppsAndGoals and statement.qualifiers.P1351) then snak = snak .. ' (' .. string.gsub(statement.qualifiers.P1351[1].datavalue.value['amount'], '^%+', '') .. ')' end return snak end function p.formatPropertyP54( context, options, statement ) if ( not context ) then error( 'context not specified' ); end; if ( not options ) then error( 'options not specified' ); end; if ( not options.entity ) then error( 'options.entity missing' ); end; -- Абыход усіх заяваў сьцьвярджэньня і з накапленьнем аформленых пераважных -- заяваў у табліцы local out = '{{Футбаліст/Кар’ера' local clubs = '|кар’ера_клюбы = {{Спартовая кар’ера' local natteams = '|кар’ера_зборныя = {{Спартовая кар’ера' local clubsUpdate = '' local natteamsUpdate = '' local currentTeam = '' local currentTeamNumericId = '' local loanFrom = '' local loan = false local partOf = '' local manager = '|кар’ера_трэнэр = {{Вікізьвесткі/p6087|teamEntity=Q476028,Q28140340,Q51481377,Q94579592,Q6979593}}' local claims = context.selectClaims( options, options.property .. '[rank:preferred, rank:normal]' ); if (claims == nil) then out = out .. manager .. '}}' return options.frame:preprocess(out) end for i, claim in ipairs(orderByDate(claims)) do local team = mw.wikibase.getEntityObject( "Q" .. claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'] ) local WDS = require('Модуль:Сьцьверджаньні Вікізьвестак') local teamClaims = team.claims if ( options.clubEntity ) then teamClaims = WDS.filter(team.claims, 'P31[' .. options.clubEntity .. ']') end local partOfClaim = WDS.filter(team.claims, 'P361') if (partOfClaim ~= nil and partOfClaim[1] ~= nil) then partOf = partOfClaim[1].mainsnak.datavalue.value['numeric-id'] else partOf = '' end if (teamClaims[1]) then local formattedStatement = formatFootballCareer( context, options, claim ) clubs = clubs .. formattedStatement if (claim.qualifiers and claim.qualifiers.P585) then if (clubsUpdate == '') then clubsUpdate = claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time else if (claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time > clubsUpdate) then clubsUpdate = claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time end end end if (claim.qualifiers and (not claim.qualifiers.P582 or claim.qualifiers.P582[1].datavalue == nil)) then if (claim.qualifiers.P1642 and ('Q' .. claim.qualifiers.P1642[1].datavalue.value["numeric-id"] == 'Q2914547')) then if (partOf ~= '' and currentTeamNumericId == partOf) then mw.log('фарм-клюб') else loanFrom = currentTeam loan = true currentTeam = formatEntityId( context, "Q" .. claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'], options ) currentTeamNumericId = claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'] end else if (loan) then loanFrom = formatEntityId( context, "Q" .. claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'], options ) else currentTeam = formatEntityId( context, "Q" .. claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'], options ) currentTeamNumericId = claim.mainsnak.datavalue.value['numeric-id'] end end end end if ( options.natEntity ) then teamClaims = WDS.filter(team.claims, 'P31[' .. options.natEntity .. ']') end if (teamClaims[1]) then local formattedStatement = formatFootballCareer( context, options, claim ) natteams = natteams .. formattedStatement if (claim.qualifiers and claim.qualifiers.P585) then if (natteamsUpdate == '') then natteamsUpdate = claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time else if (claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time > natteamsUpdate) then natteamsUpdate = claim.qualifiers.P585[1].datavalue.value.time end end end end end if (clubsUpdate ~= '') then clubsUpdate = '|абнаўленьне(клюб) = ' .. mw.getContentLanguage():formatDate( 'j xg Y', clubsUpdate ); end if (natteamsUpdate ~= '') then natteamsUpdate = '|абнаўленьне(зборная) = ' .. mw.getContentLanguage():formatDate( 'j xg Y', natteamsUpdate ); end if (currentTeam ~= '') then currentTeam = '|клюб = ' .. currentTeam; if (loanFrom ~= '') then currentTeam = currentTeam .. '<br />(у арэндзе з клюбу «' .. loanFrom .. '»)' end end if (currentTeamNumericId ~= '') then currentTeamNumericId = '|клюб_ід = ' .. currentTeamNumericId end local withoutAppsAndGoals = '' if ( options.withoutAppsAndGoals ) then withoutAppsAndGoals = '|без гульняў і галоў = ' .. options.withoutAppsAndGoals end out = out .. clubs .. '}}' .. natteams .. '}}' .. manager .. currentTeam .. currentTeamNumericId .. clubsUpdate .. natteamsUpdate .. withoutAppsAndGoals .. '}}' return options.frame:preprocess(out) end return p ea4a5udsddr40o3zen68v6os96rpwv8 0 279248 2622630 2615411 2025-06-30T19:00:51Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622630 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Даніель Бяліца''' ({{мова-pl|Daniel Bielica}}; {{Н}} 30 красавіка 1999 году) — польскі футбаліст, брамнік нідэрляндзкага клюбу [[НАК Брэда|НАК]]. == Кар’ера == Далучыўся да акадэміі забжэўскага «[[Гурнік Забжэ|Гурніка]]» ў 2015 годзе<ref>[https://1liga.org/aktualnosci/daniel-bielica-strzelec-wyborowy-w-swiecie-wirtualnym-broniacy-strzaly-w-swiecie-rzeczywistym-8606 «Daniel Bielica — strzelec wyborowy w świecie wirtualnym, broniący strzały w świecie rzeczywistym»]{{Недаступная спасылка|date=February 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}. Fortuna 1 Liga.</ref>. У сакавіку 2018 году быў пераведзены да складу галоўнай каманды клюбу. Дэбютаваў 2 верасьня таго ж году ў матчы [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]. 15 сьнежня дэбютаваў у [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясе]] ў матчы супраць «[[Арка Гдыня|Аркі]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20220208093627/https://sportdziennik.com/gornik-zabrze-bielica-latwo-nie-odda-swojego-miejsca/ «Górnik Zabrze. Bielica łatwo nie odda swojego miejsca»]. Sport.</ref>. Але, пасьля гэтага ня меў гульнявой практыцы. Наступны сэзон правёў у арэндзе ў першалігавай «[[Сандэцья Новы Сонч|Сандэцьі]]», дзе быў асноўным брамнікам, а потым абараняў колеры познаньскай «[[Варта Познань|Варты]]» з Экстраклясы, аднак на полі практычна не зьяўляўся. Па вяртаньні з арэндаў пачаў выкарыстоўвацца ў «Гурніка», канчаткова замацаваўшыся ў браме ў [[Польская футбольная экстракляса 2022—2023 гадоў|сэзоне 2022—2023 гадоў]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Бяліца, Даніель}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 2oz7hzj4fd8w03xghgyz2xp69az6v2v 0 280841 2622675 2620685 2025-07-01T06:54:04Z Штафт Эманнуил 27720 2622675 wikitext text/x-wiki {{Асоба}} '''Анатоль Аляксандравіч Брусевіч''' ({{Н}} 28 верасьня 1977, [[Горадня]]) — беларускі [[паэт]], перакладнік, даследнік гісторыі польскай літаратуры, польска-беларускіх літаратурных сувязяў. Скончыў філялягічны факультэт [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт імя Янкі Купалы|Гарадзенскага ўнівэрсытэту]] (1999), у 2000 — магістратуру, у 2003 — асьпірантуру пры катэдры польскай філялёгіі ГрДУ. У 2004 г. абараніў кандыдацкую дысертацыю на тэму «Фактары беларускай культуры ў творчасьці [[Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]] віленска-ковенскага пэрыяду (1815—1823 гг.)». З 2003 працуе ў ГрДУ, з [[2007]] г. — на пасадзе дацэнта катэдры польскай філялёгіі, з 2023 г. — дацэнт катэдры беларускай філялёгіі. На беларускую мову пераклаў драму [[Георгі (Каніскі)|Георгія Каніскага]] «Уваскрасеньне мёртвых» (Тэрмапілы № 13, [[Беласток]], 2009), «Трэны» [[Ян Каханоўскі з Чарналесься|Яна Каханоўскага]] (Тэрмапілы № 14, Беласток, 2010), «Ідыліі (Pleіn-aіr)» [[Антоні Лянгэ|Антонія Лянгэ]] (Тэрмапілы № 17, Беласток, 2013), раман [[Кацярына Бонда|Катажыны Бонды]] «Акулярнік», паасобныя вершы Адама Міцкевіча, [[Тадэвуш Міціньскі|Тадэвуша Міціньскага]], [[Лейб Найдус|Лейба Найдуса]], [[Рымантас Ванагас|Рымантаса Ванагаса]], [[Іраклій Какабадзэ|Іраклія Какабадзэ]]. Друкуецца з 1989 г. у беларускіх і замежных выданьнях. Аўтар кніг паэзіі «Дуэль» (Гародня, 1992), «Падаю ў неба» (Гародня, 2006), «Апошні дзень» (Менск, 2013), «Крылы» (Гародня, 2021), навучальнага дапаможніка «Фактары беларускай культуры ў творчасьці Адама Міцкевіча» (Горадня, 2008), манаграфіі « Беларуская і польская паэзія другой паловы ХІХ – пачатку ХХ ст.: станаўленьне і дыялёг мастацкіх парадыгм» (Горадня, 2024). Вершы перакладаліся на польскую, расейскую, літоўскую, ангельскую, грузінскую мовы. == Прызнаньне == * Ляўрэат прэміі часопіса «Дзеяслоў» [[Залаты апостраф|«Залаты апостраф»]] (2017)<ref>[https://web.archive.org/web/20180228162632/http://dziejaslou.by/apostraf-2017/ Залаты апостраф-2017]</ref>. == Крыніцы == {{зноскі}} == Літаратура == * ''[[Аляксей Пяткевіч|Пяткевіч А. М.]]'' Літаратурная Гарадзеншчына. — Мінск, 1995. * ''Петрушкевіч А. М.'' Літаратурная Гарадзеншчына ў постацях і лёсах. Гродна, 2010 * ''Петрушкевіч А. М.'' Дуэль дзвюх эстэтык: паэзія Анатоля Брусевіча // Творчество Адама Мицкевича и современная мировая культура: сборник научных работ / ГрДУ. — Гродно: Ламарк, 2010. — С. 288—294. * ''Петрушкевіч А. М.'' Апошні паэт Гародні // Верасень. — 2012. — № 1. — С. 184—191. * ''McMillin Arnold B.'' Writing in a cold climate : Belarusian literature from the 1970s to the present day. London : Maney, 2010 == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.youtube.com/watch?v=OJ4NUV16mZo Анатоль Брусевіч] * [https://www.youtube.com/watch?v=tGjsAkS4Aqk Анатоль Брусевіч на хвалях «Радыё Марыя»] * [https://www.youtube.com/watch?v=5JEn-VABpEY Анатоль Брусевіч у перадачы «Кантэкст» на канале «Суполкі беларускіх пісьменнікаў»] * [https://web.archive.org/web/20160305205438/http://kamunikat.org/Brusievicz_Anatol.html/ Творы на старонцы беларускай інтэрнэт-бібліятэкі «Камунікат»] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20160305205438/http://kamunikat.org/Brusievicz_Anatol.html/ |date=5 сакавіка 2016 }} {{Парады артыкулу|артаграфія}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Брусевіч, Анатоль}} [[Катэгорыя:Беларускія літаратары]] [[Катэгорыя:Беларускія паэты]] gyl78klr5xg3qufp5vkisbu9qokf1d4 0 282791 2622623 2613896 2025-06-30T18:45:37Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622623 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ма́рцін Бу́лка''' ({{мова-pl|Marcin Bułka}}; {{Н}} 4 кастрычніка 1999 году) — польскі футбаліст, брамнік францускага клюбу «[[Ніцца (футбольны клюб)|Ніцца]]» і нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Займаўся футболам у роднай Польшчы, але яшчэ ў маладым веку прыяднаўся да акадэміі ангельскага «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]». У 2019 годзе далучыўся да францускага «[[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж|Пары Сэн-Жэрмэн]]»<ref>[https://en.psg.fr/teams/first-team/content/marcin-bulka-signs-for-paris-saint-germain-until-2021 «Marcin Bulka signs for Paris Saint-Germain until 2021»]. Paris Saint-Germain F.C.</ref>. Запачаткаваў сваю кар’еру 30 жніўня 2019 году ў матчы супраць «[[Мэц (футбольны клюб)|Мэцу]]»<ref>[https://en.psg.fr/teams/first-team/content/marcin-bulka-signs-for-paris-saint-germain-until-2021 «Bulka makes Rouge-et-Bleu debut»]. Paris Saint-Germain F.C.</ref>. У парыскай камандзе ня здолеў замацавацца, бо быў толькі трэцім брамнікам пасьля [[Кейляр Навас|Кейляра Наваса]] і [[Сэрхіё Рыка]]. У выніку гулец шмат часу праводзіў у арэндах, як то ў «[[Картахэна (футбольны клюб)|Картахэне]]», «[[Шатару (футбольны клюб)|Шатару]]» і «[[Ніцца (футбольны клюб)|Ніццы]]». Аднак, у многіх клюбах гудяў вобмаль. Гэтак у складзе «Ніццы» ў [[Ліга 1 чэмпіянату Францыі па футболе 2021—2022 гадоў|сэзоне 2021—2022 гадоў]] брамнік згуляў ува ўсіх матчах клюбу ў [[Кубак Францыі па футболе|Кубку Францыі]], але толькі ў адным матчы лігі супраць «[[Клермон Клермон-Фэран|Клермона]]». 1 чэрвеня 2022 году падпісаў кантракт зь «Ніццай»<ref>[https://www.ogcnice.com/fr/article/121594/bulka-definitivement-nicois.html «Bulka définitivement niçois»]. OGC Nice.</ref>. У клюбе заставаўся другім брамнікам, але пасьля зыходу [[Каспэр Шмэйхэль|Каспэра Шмэйхэля]] з [[Ліга 1 чэмпіянату Францыі па футболе 2023—2024 гадоў|сэзону 2023—2024 гадоў]] стаў першым брамнікам каманды. === Міжнародная === Дэбютаваў у складзе нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] 21 лістапада 2023 году ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Латвіі па футболе|зборнай Латвіі]]<ref>[https://sport.tvp.pl/74253385/reprezentacja-polski-wygrala-z-lotwa-dwie-asysty-nicoli-zalewskiego-wideo «Reprezentacja Polski wygrała z Łotwą. Dwie asysty Nicoli Zalewskiego WIDEO»]. TVP Sport.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Польшча на ЧЭ-2024}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Булка, Марцін}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] ph27pn25vptfjfdlq9ektwbia0v5iru 0 282924 2622695 2585143 2025-07-01T08:29:05Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622695 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Павал Давідовіч''' ({{мова-pl|Paweł Dawidowicz}}; {{Н}} 20 траўня 1995 году) — польскі футбаліст, цэнтральны і правы абаронца італьянскага клюбу «[[Эляс Вэрона|Вэрона]]» і нацыянальнай [[зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]]. == Кар’ера == Пачаў кар’еру ў гданьскай «[[Лехія Гданьск|Лехіі]]», у складзе якой дэбютаваў 30 траўня 2013 году ў матчы супраць любінскага «[[Заглембе Любін|Заглембе]]»<ref>[http://www.wybrzeze24.pl/sport/dawidowicz-zadowolony-z-debiutu-w-lechii «Dawidowicz zadowolony z debiutu w Lechii»]. Wybrzeże24.</ref>. У наступным сэзоне [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясы]] быў ужо асноўным гульцом каманды, згуляўшы 32 матчы чэмпіянату. 20 траўня 2014 году падпісаў пяцігадовы кантракт з чэмпіёнам Партугаліі клюбам «[[Бэнфіка Лісабон|Бэнфіка]]», але быў пераведзены ў рэзэрвовую каманду<ref>[http://www.slbenfica.pt/noticias/detalhedenoticia/tabid/2788/ArticleId/36541/language/en-US/SL-Benfica-sign-Pawel-Dawidowicz.aspx «SL Benfica sign Pawel Dawidowicz»]. S.L. Benfica.</ref><ref>[http://www.uefa.com/memberassociations/association=por/news/newsid=2108483.html «Benfica take on Polish prospect Dawidowicz»]. UEFA.</ref>. Да першай каманды гэтак не атрымаў выкліку, але некалькі сэзонаў правёў у арэндах у клюбах «[[Бохум (футбольны клюб)|Бохум]]», «[[Палерма (футбольны клюб)|Палерма]]» і «[[Эляс Вэрона|Вэрона]]». Апошні зь іх увесну 2019 году выкупіў кантракт гульца. У італьянскім клюбе стаў адным з асноўных цэнтральных абаронцаў каманды. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Давідовіч у складзе [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] на [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|чэмпіянатах Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Польшча}}; |Польшча на ЧЭ-2020 |Польшча на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Давідовіч, Павал}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] 5bg5lcuu7x18g13avko72ml69g7haus 0 285642 2622576 2615879 2025-06-30T15:15:48Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622576 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Аджы Кінінкін Марк-Ізраэль Геі''' ({{мова-fr|Addji Keaninkin Marc-Israel Guéhi}}; {{Н}} 13 ліпеня 2000 году) — ангельскі футбаліст, цэнтральны абаронца клюбу «[[Крыстал Пэлас Лёндан|Крыстал Пэлас]]» і нацыянальнай [[зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]. == Кар’ера == === Клюбная === Геі навучаўся ў футбольнай акадэміі «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]». У верасьні 2017 году ён склаў свой першы прафэсійны кантракт з клюбам на тры гады<ref name="chelseafc">[https://www.chelseafc.com/en/teams/on-loan-players/marc-guehi «Marc Guehi»]. Chelsea F.C.</ref>. У наступным сэзоне ён дапамог юнацкай камандзе здабыць мноства тытулаў, а таксама дакрочыў з камандай да фіналу [[Юнацкая ліга УЭФА|Юнацкай лігі УЭФА]]<ref name="chelseafc"/>. У другой палове [[Прэм’ер-Ліга 2018—2019 гадоў|сэзону 2018—2019 гадоў]] і ў наступным сэзоне абаронца пачаў зрэдку трапляць у заяўку асноўнай дружыны «Чэлсі» на матчы [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лігі]], аднак, на полі не зьяўляўся. 17 верасьня 2019 году Геі выйшаў на замену ў матчы [[Ліга чэмпіёнаў УЭФА|Лігі чэмпіёнаў]] супраць гішпанскай «[[Валенсія (футбольны клюб)|Валенсіі]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20221105225455/https://futaa.com/article/193341/who-s-marc-guehi-the-chelsea-youngster-who-was-on-the-bench-against-valencia «Who’s Marc Guehi? The Chelsea youngster who was on the bench against Valencia»]. Futaa.</ref>. На наступным тыдні ён згуляў у матчы [[Кубак футбольнай лігі Ангельшчыны|Кубка лігі]] супраць «[[Грымсьбі Таўн]]у», які быў адолены зь лікам 7:1. 10 студзеня 2020 году Геі далучыўся на правах арэнды да клюбу [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны|Чэмпіёншыпу]] «[[Сўонсі Сіці]]» да сканчэньня сэзону<ref>[https://www.swanseacity.com/news/swansea-city-seal-loan-move-chelsea-defender-marc-guehi «Swansea City seal loan move for Chelsea defender Marc Guehi»]. Swansea City A.F.C.</ref>. Пасьля таго, як гулец двойчы быў ня выкарыстаны ў матчах чэмпіянат, ён дэбютаваў у новым клюбе ў матчы супраць «[[Сток Сіці]]». Футбаліст хутка замацаваўся ў стартавым складзе цягам наступных чатырох гульняў, але моцна крытыкаваўся ў зьвязку з сэрыяй «Сўонсі» безь перамогаў у апошніх пяці гульняў. Галоўны трэнэр клюбу [[Стыў Купэр]] падтрымаў абаронцу і заявіў, што «маладым гульцам цяжка імгненна паўплываць на вынік»<ref>[https://www.walesonline.co.uk/sport/football/football-news/swansea-city-chelsea-celina-guehi-17783604 «Steve Cooper lifts lid on talks with 'annoyed' Bersant Celina as Swansea City boss reveals terms of Marc Guehi’s Chelsea loan»]. WalesOnline.</ref>. 26 жніўня 2020 году Геі вярнуўся ў «Сўонсі» зноў на правах арэнды на [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны 2020—2021 гадоў|сэзон 2020—2021 гадоў]]<ref>[https://www.swanseacity.com/news/marc-guehi-seals-swansea-city-return «Marc Guehi seals Swansea City return»]. Swansea City A.F.C.</ref>. Гулец быў адным з ключавых у камандзе, то бок толькі чатыры гульцы «Сўонсі Сіці» згулялі за сэзон больш хвілінаў чымсьці Геі. 18 ліпеня 2021 году Геі быў выкуплены клюбам «[[Крыстал Пэлас Лёндан|Крыстал Пэлас]]» за 18 мільёнаў фунтаў, што зрабіла яго трэцім найдаражэйшым футбалістам клюбу за ўсю гісторыю пасьля [[Крыстыян Бэнтэке|Крыстыяна Бэнтэке]] і [[Мамаду Сако]]<ref>[https://www.cpfc.co.uk/news/announcement/crystal-palace-sign-marc-guehi-on-five-year-deal/2021-07-18/ «Crystal Palace sign Marc Guéhi on five-year deal»]. Crystal Palace F.C.</ref><ref>[https://www.theguardian.com/football/2021/jul/18/crystal-palace-marc-guehi-chelsea «Crystal Palace sign £18m Marc Guéhi from Chelsea on five-year deal»]. The Guardian.</ref>. Гулец склаў зь лёнданцамі працоўную ўгоду на пяць гадоў<ref>[https://www.theguardian.com/football/2021/jul/15/crystal-palace-agree-fee-defender-marc-guehi-with-chelsea «Crystal Palace agree fee for defender Marc Guehi with Chelsea»]. The Guardian.</ref>. === Міжнародная === У сакавіку 2022 году Геі быў першы раз выкліканы галоўным трэнэрам [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] [[Гарэт Саўтгейт|Гарэтам Саўтгейтам]] на таварыскія матчы супраць [[Зборная Швайцарыі па футболе|зборных Швайцарыі]] і [[Зборная Кот д’Івуару па футболе|Кот-д’Івуару]]<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/60778876 «Guehi earns first England call-up»]. BBC Sport.</ref>. Гулец запачаткаваў выступы ў камандзе 26 сакавіка ў матчы супраць швайцарцаў, які скончыўся перамогай на [[Ўэмблі]] гаспадароў зь лікам 2:1. == Дасягненьні == '''«Крыстал Пэлас»''': * Уладальнік [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]]: 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Ангельшчына на ЧЭ-2024}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Геі, Марк}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] ij4ah57z9pda1js0mbewjdh0gkvp2dd 0 285685 2622599 2614235 2025-06-30T17:08:07Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622599 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ко́нар Га́лагер''' ({{мова-en|Conor Gallagher}}; {{Н}} 6 лютага 2000 году) — ангельскі футбаліст, паўабаронца гішпанскага клюбу «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]» і нацыянальнай [[зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]. == Кар’ера == === Клюбная === Галагер далучыўся да акадэміі «[[Чэлсі Лёндан|Чэлсі]]» ў веку 8 гадоў<ref name="bbc">[https://www.bbc.co.uk/sport/football/49206860 «Conor Gallagher: Charlton Athletic sign Chelsea midfielder on loan»]. BBC Sport.</ref>. У кастрычніку 2018 году склаў прафэсійны кантракт з клюбам. Ня маючы гульнявой практыкі ў першай камандзе, Галагер у жніўні 2019 году на правах арэнды далучыўся да «[[Чарлтан Атлетык Лёндан|Чарлтан Атлетыка]]»<ref name="bbc"/>. Ужо ў першых сваіх шасьці матчах паўабаронца забіў тры галы, а ў першы месяц быў прызнаны найлепшым маладым футбалістам [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны|Чэмпіёншыпу]]<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/49762680 «Conor Gallagher: Chelsea youngster on 'idol' Frank Lampard and Charlton Athletic loan»]. BBC Sport.</ref><ref>[https://www.cafc.co.uk/news/view/5d84ad7327487/conor-gallagher-wins-efl-young-player-of-the-month-award-for-august «Conor Gallagher wins EFL Young Player of the Month award for August»]. Charlton Athletic F.C.</ref>. У студзені 2020 году гулец быў адкліканы ў «Чэлсі», каб далучыцца таксама ў статусе арандаванага футбаліста да «[[Сўонсі Сіці]]»<ref>[https://www.swanseacity.com/news/swansea-city-seal-conor-gallagher-loan-signing «Swansea City seal Conor Gallagher loan signing»]. Swansea City A.F.C.</ref>. Пазней Галагер прыгадваў, што час, які ён бавіў у «Суонсі», дазволіў яму працаваць больш творча, чым гэта было да таго<ref>[https://www.walesonline.co.uk/sport/football/transfer-news/chelsea-conor-gallagher-swansea-charlton-18541300 «Chelsea’s Conor Gallagher transfer decision explained»]. WalesOnline.</ref>. 17 верасьня 2020 году Галагер падпісаў новы пяцігадовы кантракт з «Чэлсі» і зноў выправіўся ў арэнду ў клюб [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лігі]] «[[Ўэст Бромўіч Альбіён]]» на [[Прэм’ер-Ліга 2020—2021 гадоў|сэзон 2020—2021 гадоў]]<ref>[https://www.chelseafc.com/en/news/2020/09/17/gallagher-signs-new-deal-and-completes-premier-league-loan?cardIndex=0-0&fbclid=IwAR0K8-7p34YnIK28AI9r8YRmq715vBMGQtvbYZq5ko036fL_I_RJP-CHjfw «Gallagher signs new deal and completes Premier League loan»]. Chelsea F.C.</ref><ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/54201979 «West Brom sign Chelsea’s Gallagher on loan»]. BBC Sport.</ref>. 28 лістапада паўабаронца пацэліў свой першы гол у элітным дывізіёне ў хатнім матчы супраць «[[Шэфілд Юнайтэд]]у». Матч скончыўся зь лікам 1:0<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/55025786 «West Bromwich Albion 1–0 Sheffield United: Baggies move out of relegation zone with win»]. BBC Sport.</ref>. Свой наступны сэзон ангелец правёў у складзе «[[Крыстал Пэлас Лёндан|Крыстал Пэлас]]», дзе таксама як і ў папярэднім клюбе быў гульцом асноўнага складу. Улетку 2022 году вярнуўся ў «Чэлсі», дзе замацаваўся ў першай камандзе. 6 жніўня 2022 году спартовец запачаткаваў выступы ў кашулі лёнданскага клюбу ў Прэм’ер-лізе, згуляўшы ў матчы супраць «[[Эвэртан Лівэрпул|Эвэртану]]»<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/62358042 «Chelsea opened the Premier League season with victory over Everton as Jorginho’s penalty decided a scrappy contest at Goodison Park»]. BBC Sport.</ref>. Перад [[Прэм’ер-Ліга 2023—2024 гадоў|сэзонам 2023—2024 гадоў]] «Чэлсі» адхіліў прапанову «[[Ўэст Гэм Юнайтэд]]у», а сам Галагер упершыню згуляў матч у якасьці капітана каманды, рэгулярна апранаючы капітанскую повязь пры адсутнасьці [[Рыс Джэймз|Рыса Джэймза]] і [[Бэн Чылўэл|Бэна Чылўэла]]<ref>[https://www.standard.co.uk/sport/football/conor-gallagher-chelsea-fc-contract-transfer-england-b1120384.html «Conor Gallagher signs new Chelsea contract until 2026 with midfielder eyeing breakthrough season»]. Evening Standard.</ref>. У канцы [[Прэм’ер-Ліга 2023—2024 гадоў|сэзону 2023—2024 гадоў]] зьявіліся чуткі, што Галагер можа пакінуць «Чэлсі»<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/articles/cgxxy49g4zlo «Chelsea transfer news: Conor Gallagher, Trevoh Chalobah, Ian Maatsen & Armando Broja could leave for suitable offers»]. BBC Sport.</ref>. У ліпені 2024 году «Чэлсі» пачаў перамовы з гішпанскім клюбам «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыкам]]» аб магчымым трансфэры гульцы, а пазьней прыняў прапанову аб трансфэры<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/articles/cy68zeyjx7yo «Conor Gallagher: Atletico Madrid hold talks with Chelsea over midfielder»]. BBC Sport.</ref><ref>[https://www.bbc.com/sport/football/articles/cx92wxxn2wjo «Conor Gallagher: Chelsea accept Atletico Madrid’s offer midfielder»]. BBC Sport.</ref>. Пасьля таго, як яму сказалі, што ён ня будзе рэгулярна выступаць у складзе новага трэнэра «Чэлсі» [[Энца Марэска|Энца Марэскі]], пазьней футбаліст пагадзіўся на пераход<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/articles/cpe3e7yk970o «Chelsea transfer news: Conor Gallagher would not be starter under Enzo Maresca»]. BBC Sport.</ref><ref>[https://www.bbc.com/sport/football/articles/ce933924n73o «Chelsea: Conor Gallagher agrees £33m Atletico Madrid move»]. BBC Sport.</ref>. 21 жніўня 2024 году мадрыдцы абвесьцілі, што Галагер склаў з клюбам пяцігадовы кантракт<ref>[https://en.atleticodemadrid.com/noticias/welcome-conor-gallagher «Club Atlético de Madrid — Welcome, Conor Gallagher!»]. Club Atlético de Madrid.</ref><ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/articles/cx2g77n815go «Joao Felix joins Chelsea from Atletico Madrid as Conor Gallagher exits»]. BBC Sport.</ref>. Паводле зьвестак ''The Guardian'', гулец каштаваў гішпанцам у 34 мільёнаў фунтаў стэрлінгаў<ref>[https://www.theguardian.com/football/article/2024/aug/21/conor-gallagher-completes-34m-move-from-chelsea-to-atletico-madrid «Conor Gallagher joins Atlético Madrid as João Félix returns to Chelsea»]. The Guardian.</ref>. === Міжнародная === Праз сваё паходжаньне, акрамя [[Ангельшчына|Ангельшчыны]], Галагер меў мажлівасьць абараняць гонар [[Шатляндыя|Шатляндыі]] і [[Ірляндыя|Ірляндыі]]. 14 лістапада 2021 году футбаліст атрымаў свой першы выклік у нацыянальную [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборную Ангельшчыны]]<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/59278354 «Gallagher called up as five miss out»]. BBC Sport.</ref>. На наступны дзень ён згуляў свой першы матч, выйшаўшы на замену ў пераможным матчы супраць [[Зборная Сан-Марына па футболе|зборнай Сан-Марына]], які скончыўся зь лікам 10:0<ref>[https://www.cpfc.co.uk/news/first-team/crystal-palace-midfielder-conor-gallagher-makes-england-debut-v-san-marino/2021-11-15/ «Conor Gallagher makes senior England debut in San Marino romp»]. Crystal Palace F.C.</ref>. 26 сакавіка 2022 году ўпершыню выйшаў у пачатковым складзе ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Швайцарыі па футболе|зборнай Швайцарыі]]. Ангельцы здолелі атрымаць перамогу зь лікам 2:1, а Галагер зрабіў галявы пас на [[Люк Шоў|Люка Шоў]]<ref>[https://www.skysports.com/football/news/11095/12575583/england-2-1-switzerland-player-ratings-conor-gallagher-impresses-as-harry-kane-scores-again-at-wembley «England 2-1 Switzerland: Player ratings as Conor Gallagher impresses and Harry Kane scores again at Wembley»]. Sky Sports.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Навігацыйная група |назоў = Галагер у складзе [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]] і [[Чэмпіянат Эўропы па футболе|Эўропы]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Ангельшчына}}; |Ангельшчына на ЧС-2022 |Ангельшчына на ЧЭ-2024 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Галагер, Конар}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] 4x9vywbfch480a1zsqllnc6ar4xrxlo 0 285969 2622706 2615465 2025-07-01T09:00:38Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622706 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Ба́рташ Капу́стка''' ({{мова-pl|Bartosz Kapustka}}; {{Н}} 23 сьнежня 1996 году) — польскі футбаліст, паўабаронца клюбу «[[Легія Варшава|Легія]]». == Кар’ера == === Клюбная === Запачаткаваў сваю кар’еру ў кастрычніку 2012 году, калі быў пераведзены ў асноўную каманду «[[Краковія Кракаў|Краковіі]]»<ref>[https://cracovia.pl/aktualnosci/druzyny-mlodziezowe/bartek-kapustka-wlaczony-do-kadry-pierwszej-druzyny/ «Bartek Kapustka włączony do kadry pierwszej drużyny!»]. KS Cracovia.</ref>. Пасьля [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2016 году|чэмпіянату Эўропы 2016 году]], дзе няблага згуляў за зборную сваёй краіны, быў заўважаны замежнымі клюбамі. У жніўні 2016 году Капустка склаў працоўную дамову з ангельскім клюбам «[[Лэстэр Сіці]]» за 7,5 мільёнаў фунтаў стэрлінгаў. Кантракт гульца быў разьлічаны на пяць гадоў<ref>[https://www.bbc.com/sport/football/36946485 «Bartosz Kapustka: Leicester City sign Poland winger»]. BBC Sport.</ref>. У якасьці матывацыі да пераходу Капустка адзначыў, што жадаў бы працаваць з [[Кляўдыё Раньеры]]<ref>[http://www.skysports.com/football/news/11712/10517451/bartosz-kapustka-explains-why-he-wants-move-to-leicester «Bartosz Kapustka explains why he wants move to Leicester»]. Sky Sports.</ref>. Сам жа Раньеры прызнаваўся, што быў няпэўны, калі паляк будзе гатовы згуляць у [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лізе]]<ref>[https://www.telegraph.co.uk/football/2016/11/28/leicester-city-recruitment-fire-claudio-ranieri-admits-75m-signing/ «Leicester City recruitment under fire as Claudio Ranieri admits £7.5m signing is not ready for Premier League»] The Telegraph</ref>. 7 студзеня 2017 году гулец дэбютаваў у складзе каманды ў матчы трэцяга раўнду [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]] супраць «[[Эвэртан Лівэрпул|Эвэртану]]», выйшаўшы на замену на 84-й хвіліне замест [[Марк Олбрайтан|Марка Олбрайтана]]. 8 лютага 2017 году гулец згулаў у паўторным матчы чацьвертага раўнду кубка краіны супраць «[[Дэрбі Каўнці]]», гуляючы ў цэнтры нападу пад нападнікам [[Агмэд Муса|Агмэдам Муса]]<ref>[https://web.archive.org/web/20181226084338/https://www.hitc.com/en-gb/2017/02/08/leicester-city-fans-react-on-twitter-to-bartosz-kapustkas-perfor/page/1-2/ «Leicester City fans react on Twitter to Bartosz Kapustka’s performance»]. HITC Sport.</ref>. Капустка зрабіў 47 дакрананьняў і два перахопы, перш чым быў заменены [[Рыяд Марэз|Рыядам Марэзам]] на 81-й хвіліне. Ня маючы гульнявой практыкі, гулец быў накіраваны ў арэнды спачатку ў нямецкім «[[Фрайбург (футбольны клюб)|Фрайбургу]]», а потым бэльгійскім «[[Аўд-Гэвэрлі Лёвэн|Аўд-Гавэрлі]]». 13 жніўня 2020 году Капустка вярнуўся ў Польшчы, далучыўшыся да «[[Легія Варшава|Легіі]]». Ужо 22 жніўня згуляў у матчы першага туру чэмпіянату супраць «[[Ракаў Чанстахова|Ракава]]». 29 лістапада ўлучыў першы мяч у кашулі сталічнай каманды ў браму суперніка, засмуціўшы брамніка «[[Пяст Глівіцы|Пяста]]»<ref>[https://legia.com/pilka-nozna/bartosz-kapustka-plus-500-zawodnikiem-meczu-z-piastem-gliwice/12038 «Bartosz Kapustka Plus 500 Zawodnikiem Meczu z Piastem Gliwice»]. Legia Warszawa.</ref>. У ліпені 2021 году атрымаў цяжкую траўму, якая выключыла спартоўца з футболу на 8—9 месяцаў<ref>[https://www.sport.pl/pilka/7,65039,27358213,to-juz-pewne-dramat-bartosz-kapustki-pilkarz-legii-w-tym-roku.html «Dramat Bartosza Kapustki. Oficjalnie: Piłkarz Legii w tym roku już nie zagra!»] Sport.pl.</ref>. === Міжнародная === 7 верасьня 2015 году Капустка дэбютаваў у нацыянальнай [[Зборная Польшчы па футболе|зборнай Польшчы]] ў матчы супраць [[зборная Гібральтару па футболе|зборнай Гібральтару]], замяніўшы [[Якуб Блашчыкоўскі|Якуба Блашчыкоўскага]]. У дэбютнай сустрэчы забіў свой першы гол<ref>[http://www.uefa.com/news/newsid=2279955.html «Lewandowski’s Poland in for 'fierce fight'»]. UEFA.</ref>. У падрыхтоўчы час перад пачаткам [[чэмпіянат Эўропы па футболе 2016 году|чэмпіянату Эўропы 2016 году]] Капустка стаў удзельнікам бойкі ля начнога клюбу, у выніку якой атрымаў траўмы. Па інцыдэнце ён асабіста патэлефанаваў галоўнаму трэнэру зборнай [[Адам Навалка|Адаму Навалку]], каб папрасіць прабачэньня<ref name="goal">[http://www.goal.com/euro2016/en/article/a-new-star-is-born-poland-teenager-kaputska-lights-up-northern-ireland-win/kvmpbiz113l618dbfxk3nod8h «A new star is born: Poland teenager Kapustka lights up Northern Ireland win»]. Goal.</ref>. У рэшце рэшт Капустка застаўся ў складзе і прадэманстраваў выдатную гульню ў стартавым матчы, у якім польская дружына перамагла каманду [[Зборная Паўночнай Ірляндыі па футболе|зборнай Паўночнай Ірляндыі]]<ref name="goal"/>. == Дасягненьні == '''«Легія»''': * [[Чэмпіянат Польшчы па футболе|Чэмпіён Польшчы]]: 2021 * Уладальнік [[Кубак Польшчы па футболе|Кубка Польшчы]]: 2023, 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{Польшча на ЧЭ-2016}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Капустка, Барташ}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] a0rpnsvmeoyut542oon5t4k9241891a 0 286095 2622704 2585900 2025-07-01T08:50:09Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622704 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Матэ́вуш Жы́ра''' ({{мова-pl|Mateusz Żyro}}; {{Н}} 28 кастрычніка 1998 году) — польскі футбаліст, абаронца клюбу «[[Відзэў Лодзь|Відзэў]]». == Кар’ера == У 2005 годзе трапіў у футбольную акадэмію варшаўскай «[[Легія Варшава|Легіі]]». У сталічным клюбе абараняў колеры юніёрская каманды, дзе быў капітанам. У складзе клюбу браў удзел у [[Юнацкая ліга УЭФА|Юнацкай лізе УЭФА]]. У чэрвені 2015 году дэбютаваў у трэцяй лізе ў складзе другой каманды «Легіі». 7 ліпеня 2017 году ў матчы за [[Супэркубак Польшчы па футболе|Супэркубак Польшчы]] супраць «[[Арка Гдыня|Аркі]]» запачаткаваў кар’еру ў галоўнай камандзе «Легіі». У лютым 2018 году быў аддадзены ў арэнду на вясновы этап [[Чэмпіянат Польшчы па футболе 2017—2018 гадоў|сэзону 2017—2018 гадоў]] ў «[[Вігры Сувалкі|Вігры]]», дзе згуляў 15 матчаў у [[Першая ліга чэмпіянату Польшчы па футболе|Першай лізе]]. Улетку 2018 году вярнуўся ў варшаўскі клюб, дэбютаваўшы ў матчы [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясы]] 21 ліпеня, згуляўшы ўвесь матч супраць любінскага «[[Заглембе Любін|Заглембя]]» (1:3). 9 жніўня згуляў у матчы 3-га раўнду кваліфікацыі [[Ліга Эўропы УЭФА|Лігі Эўропы]] супраць «[[Ф91 Дудэлянж]]у». А напрыканцы месяцу быў накіраваны ў гадавую арэнду ў лягніцкую «[[Медзь Лягніца|Медзь]]» з Экстраклясы, дзе зьявіўся на полі толькі ў шасьці гульнях. У новым сэзоне ўжо абараняў колеры мелецкай «Сталь». 30 лістапада 2019 году ў матчы Першай лігі супраць клюбу «[[Падбэскідзе Бельска-Бяла|Падбэскідзе]]» (2:1) забіў свой першы гол у кар’еры. Агулам быў адным з асноўных футбалістаў клюбу, дапамогшы яму здабыць перамогу ў другім дывізіёне і прасунуцца ў найвышэйшую лігу. 5 жніўня 2020 году быў набыты «Стальлю». У наступныя два сэзоны працягваў быў асноўным абаронцам клюбу ўжо ў Экстраклясе. 7 лістапада 2021 году ў матчы супраць «Легіі» (3:1) улучыў свой першы гол у Экстраклясе. 9 чэрвеня 2022 году падпісаў двухгадовы кантракт зь «[[Відзэў Лодзь|Відзэвам]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20220610094823/https://widzew.com/-/mateusz-zyro-nowym-pilkarzem-widzewa-lodz «Mateusz Żyro nowym piłkarzem Widzewa Łódź»]. Widzew.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Жыра, Матэвуш}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] mpf7pqojdkomx37kltadtgcq0rf9c5n 0 286205 2622702 2604975 2025-07-01T08:42:49Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622702 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Да́від Дра́халь''' ({{мова-pl|Dawid Drachal}}; {{Н}} 21 студзеня 2005 году) — польскі футбаліст, паўабаронца клюбу «[[Ягелёнія Беласток|Ягелёнія]]». Вылучаецца добрымі тэхнічнымі навычкамі<ref name="igol">[https://igol.pl/o-nich-bedzie-glosno-dawid-drachal-trudno-mi-powiedziec-czy-zostanie/ «O nich będzie głośno: Dawid Drachal – „Trudno mi powiedzieć, czy zostanie”»]. iGol.</ref>. Ягоны бацька Анджэй таксама быў футбалістам<ref>[https://www.laczynaspilka.pl/aktualnosci/reprezentacja-mlodziezowa-u-17/najwiekszy-polski-wygrany-euro-u-17-dawid-drachal-na «Największy polski wygrany Euro U-17? Dawid Drachal na testach w Bayerze Leverkusen»]. PZPN.</ref>. == Кар’ера == Выхаванец радамскай «[[Бронь Радам|Броні]]», у якой трэнаваўся зь веку 9 гадоў<ref name="igol"/>. У 2019 годзе быў у акадэміі «Эсколы Варсовіі»<ref name="rakow">[https://rakow.com/aktualnosci/dawid-drachal-nowym-pilkarzem-rakowa-12137 «Dawid Drachal nowym piłkarzem Rakowa!»]. Raków</ref>. У жніўні 2022 году падпісаў трохгадовы кантракт зь лягніцкім клюбам «[[Медзь Лягніца|Медзь]]»<ref>[https://miedzlegnica.eu/aktualnosci/dawid-drachal-dolacza-do-miedzi-11901 «Dawid Drachal dołącza do Miedzi»]. Miedź.</ref>. Дэбютаваў у [[Польская футбольная экстракляса|Экстраклясе]] 2 кастрычніка 2022 году ў матчы, у якой ягоная каманда атрымала паразу зь лікам 0:2 ад «[[Сталь Мелец|Сталі]]»<ref>[https://transfery.info/aktualnosci/oficjalnie-pechowy-start-dawida-drachala-w-miedzi-legnica-zlamana-kosc-i-dluzsza-przerwa/173755 «Pechowy start Dawida Drachala w Miedzi Legnica. Złamana kość i dłuższa przerwa»]. TransferyInfo.</ref>. Свой першы гол забіў 1 траўня 2023 году ў матчы супраць «[[Краковія Кракаў|Краковіі]]». Сустрэча скончылася ўнічыю зь лікам 1:1<ref>[https://miedzlegnica.eu/aktualnosci/debiutancki-gol-drachala-12672 «Debiutancki gol Drachala»]. Miedź.</ref>. У чэрвені 2023 году склаў пяцігадовую працоўную дамову з «[[Ракаў Чанстахова|Ракавам]]»<ref name="rakow"/>. Запачаткаваў выступы за чанстахоўскую каманду 19 жніўня ў матчы супраць «Сталі». 24 верасьня 2023 году адзначыўся хет-трыкам у браму «[[Рух Хожаў|Руху]]», дзякуючы чаму ягоная дружына был мацней за суперніка зь лікам 5:3<ref>[https://rakow.com/aktualnosci/szalony-mecz-i-zwyciestwo-medalikow-ruch-rakow-3-5-12679 «Szalony mecz i zwycięstwo Medalików! Ruch - Raków 3:5»]. Raków.</ref>. Гулец такім выступам стаў наймаладзейшым гульцом, які зарабіў хет-трык у першым тайме матчу найвышэйшага ўзроўню чэмпіянату Польшчы з 30 верасьня 1934 году, калі гэта зрабіў [[Эрнэст Вілімоўскі]]<ref>[https://sport.tvp.pl/72948246/pko-bp-ekstraklasa-dawid-drachal-jak-ernest-wilimowski-wyrownal-wyczyn-sprzed-prawie-90-lat «PKO BP Ekstraklasa. Dawid Drachal jak Ernest Wilimowski. Wyrównał wyczyn sprzed prawie 90 lat»]. TVP Sport.</ref>. У лютым 2025 году быў аддадзены ў арэнду да канца сэзону ў [[ГКС Катавіцы]]<ref>[https://www.gkskatowice.eu/news/dawid-drachal-w-gks-ie-katowice «Dawid Drachal w GKS-ie Katowice!»]. GKS Katowice.</ref>. 13 чэрвеня 2025 году падпісаў трохгадовы кантракт зь «Ягелёніяй»<ref>[https://www.jagiellonia.pl/aktualnosci/dawid-drachal-nowym-zawodnikiem-jagiellonii-biaystok-1749825143942/ «Dawid Drachal nowym zawodnikiem Jagiellonii Białystok»]. Jagiellonia.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Драхаль, Давід}} [[Катэгорыя:Польскія футбалісты]] b3i87ncoshyd6gyk92noxlzgg9u8bd2 0 288133 2622632 2601403 2025-06-30T19:11:49Z Casinios 91071 артаграфія, правапіс 2622632 wikitext text/x-wiki [[Файл:Tubeskate.jpg|значак|Пара канькоў]] ''' Канькі '''ўяўляюць сабой спэцыяльны абутак для катаньня на лёдзе, да падэшвы  якіх прымацавана лазо. ==Гісторыя== [[Файл:Medieval-skates-London.jpg|thumb|зправа|Сярэдневечныя касьцяныя канькі]] [[Image:Finnish Lakeland.jpg|злева|thumb|Фінскія азёры]] Лічыцца што першыя канькі вынайшлі [[фіны|фіны]] каля 5000 год назад. Першыя канькі выраблялі з [[косьці|костак]] ног аленя або каня ці быка, іх мацавалі да ступняў скуранымі [[рамень|рамянямі]]. Такія канькі патрабавалі [[тычок|тычок]] з вострым наканечнікам, каб штурхаць фігурыста наперад. Вынаходзтва канькоў было вельмі важна для фінскага насельніцтва, так як у [[Фінляндыя|Фінляндыі]] налічваецца 188 000 [[возера|азёр]], якія адзьдзялялі паселішча адзін ад аднаго. Ва ўмовах суровай паўночнай зімы азёры доўгі час заставаліся пакрытыя лёдам. У мэтах эканоміі энэргіі падчас паляваньня альбо падарожжаў паміж вёсак, фінам прыйшлося шукаць кароткі шлях праз застылыя азёры<ref>https://web.archive.org/web/20080111150854/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/science/article3090363.ece</ref>. На тэрыторыі Беларусі першая пара канькоў, вырабленая з косткі жывёлаў, знойдзена пры раскопках у раёне Полацка й адносіцца археолягамі да 11 стагодзьдзя<ref>https://web.archive.org/web/20240831201030/https://minsksport.by/ru/konkobej_sport</ref>. У 13 стагодзьдзі галяндцы зрабілі рэвалюцыю ў катаньні на каньках, завастрыўшы ляза канькоў, якія ў той час рабіліся са сталі<ref>Хайнс, Джэймс Р. (2011). Гістарычны слоўнік фігурнага катаньня . Lanham, штат Мэрылэнд: Scarecrow Press. стар. xix. ISBN 978-0-8108-6859-5.</ref>. У 1842 годзе лёнданец Генры Кірк заліў першы каток<ref>https://justtalks.ru/articles/health/fitness/istoriya-ledovykh-katkov.html</ref> ==Тыпы канькоў== Існуюць розныя тыпы канькоў, кожны зь якіх падыходзіць для пэўных умоў і відаў дзейнасьці. Усяго ёсьць пяць асноўных тыпаў канькоў: фігурныя канькі, хакейныя канькі, канькі для хакея зь мячом, канькабежныя канькі й турыстычныя канькі. ===Фігурныя канькі=== [[Файл:Figure-skates-1.jpg|thumb|Фігурныя канькі]] Фігурныя канькі выкарыстоўваюцца ў [[фігурнае катаньне|фігурным катаньні]]. Іх адметнай асаблівасьцю зьяўляюцца зубцы на пярэдняй частцы ляза. Зубцы маюць рознае ўжываньне, але ў асноўным служаць для скачкоў і кручэньні. Лязо канька для фігурнага катаньня няроўнае - яно складаецца з двух рэбраў (вонкавага й унутранага) і жалабка паміж імі. Чым глыбей жалабок, тым лягчэй на ім паварочваць і ўстойлівей канёк трымаецца на лёдзе. Але ў той жа час складаныя элемэнты (у першую чаргу кручэньня) з глыбокім жалабком зрабіць складана. <ref>https://figure-skating.ru/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B3%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2</ref> ===Хакейныя канькі=== [[File:Ice hockey skates on ice.jpg|thumb|Хакейныя канькі]] Хакейныя канькі падзяляюцца на канькі для [[хакей з шайбай|гульні з шайбай]] і гульні зь мячом (ён жа [[бэндзі|бэндзі]]). У канькоў для хакея з шайбай лазо такога ж памеру як і боты, а ў канькоў для бэндзі, як правіла, на пару сантымэтраў даўжэй, што дазваляе разьвіваць больш высокія хуткасьці на вялікім полі для хакея зь мячом. [[File:Patin hockey goalie.jpg|thumb|Варатарскія канькі]] Таксама існуе розьніца паміж канькамі для гульцоў у полі й варатаром. У брамніка боты прымацаваны бліжэй да ляза, гэта трэба для больш нізкага цэнтру важкасьці. А самі боты ніжэй абрэзаны ў галёнкі й маюць лепшую абарону ад шайб, бо чаравік заключаны ў плястыкавы кожух. ===Канькабежныя канькі=== [[Image:Skate_shorttrack.jpg|thumb|left|Канькі для гонак]] Канькабежныя канькі, альбо гоначныя канькі, маюць доўгія ляза й выкарыстоўваюцца для [[канькабежны спорт|хуткаснага бегу на каньках]]. Яны маюць вялікую вышыню да ляза, што дазваляе выконваць больш глыбокія павароты не кранаючыся льду ботам. ===Турыстычныя канькі=== [[Image:Multiskates.jpg|thumb|150px|Турыстычныя канькі ''Multiskate'']] Гэта доўгія лазы да якіх можна прымацаваць боты для шпацыраў па натуральнаму льду на вялікія адлегласьці. Даўжыня ляза прыблізна 50 см, што робіць іх устойлівымі на няроўным натуральным лёдзе. Канькі атрымалі другую назву - нардычныя канькі, за вялікую папулярнасьць сярод [[Паўночная Эўропа|паўночна-эўрапейскіх краінаў]]. ===Канькі для адпачынку=== Мужчынскія канькі для адпачынку звычайна выглядаюць як канькі для хакея, а жаночыя як фігурныя. Але не зьяўляюцца прафэсійным спорт інвэнтаром. Звычайна іх бяруць на пракат навічкі ў якіх няма сваіх канькоў. ==Крыніцы== {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Спорт]] [[Катэгорыя:Лядовы спорт]] fzg2fcm2iji39hi8ngyql3wv3kbh4gr 2622634 2622632 2025-06-30T19:16:31Z Casinios 91071 артаграфія, правапіс 2622634 wikitext text/x-wiki [[Файл:Tubeskate.jpg|значак|Пара канькоў]] '''Канькі '''ўяўляюць сабой спэцыяльны абутак для катаньня на лёдзе, да падэшвы якіх прымацавана лазо. ==Гісторыя== [[Файл:Medieval-skates-London.jpg|thumb|зправа|Сярэдневечныя касьцяныя канькі]] [[Image:Finnish Lakeland.jpg|злева|thumb|Фінскія азёры]] Лічыцца што першыя канькі вынайшлі [[фіны|фіны]] каля 5000 год назад. Першыя канькі выраблялі з [[косьці|костак]] ног аленя або каня ці быка, іх мацавалі да ступняў скуранымі [[рамень|рамянямі]]. Такія канькі патрабавалі [[тычок|тычок]] з вострым наканечнікам, каб штурхаць фігурыста наперад. Вынаходзтва канькоў было вельмі важна для фінскага насельніцтва, так як у [[Фінляндыя|Фінляндыі]] налічваецца 188 000 [[возера|азёр]], якія адзьдзялялі паселішча адзін ад аднаго. Ва ўмовах суровай паўночнай зімы азёры доўгі час заставаліся пакрытыя лёдам. У мэтах эканоміі энэргіі падчас паляваньня альбо падарожжаў паміж вёсак, фінам прыйшлося шукаць кароткі шлях праз застылыя азёры<ref>https://web.archive.org/web/20080111150854/http://www.timesonline.co.uk/tol/news/uk/science/article3090363.ece</ref>. На тэрыторыі Беларусі першая пара канькоў, вырабленая з косткі жывёлаў, знойдзена пры раскопках у раёне Полацка й адносіцца археолягамі да 11 стагодзьдзя<ref>https://web.archive.org/web/20240831201030/https://minsksport.by/ru/konkobej_sport</ref>. У 13 стагодзьдзі галяндцы зрабілі рэвалюцыю ў катаньні на каньках, завастрыўшы ляза канькоў, якія ў той час рабіліся са сталі<ref>Хайнс, Джэймс Р. (2011). Гістарычны слоўнік фігурнага катаньня . Lanham, штат Мэрылэнд: Scarecrow Press. стар. xix. ISBN 978-0-8108-6859-5.</ref>. У 1842 годзе лёнданец Генры Кірк заліў першы каток<ref>https://justtalks.ru/articles/health/fitness/istoriya-ledovykh-katkov.html</ref> ==Тыпы канькоў== Існуюць розныя тыпы канькоў, кожны зь якіх падыходзіць для пэўных умоў і відаў дзейнасьці. Усяго ёсьць пяць асноўных тыпаў канькоў: фігурныя канькі, хакейныя канькі, канькі для хакея зь мячом, канькабежныя канькі й турыстычныя канькі. ===Фігурныя канькі=== [[Файл:Figure-skates-1.jpg|thumb|Фігурныя канькі]] Фігурныя канькі выкарыстоўваюцца ў [[фігурнае катаньне|фігурным катаньні]]. Іх адметнай асаблівасьцю зьяўляюцца зубцы на пярэдняй частцы ляза. Зубцы маюць рознае ўжываньне, але ў асноўным служаць для скачкоў і кручэньні. Лязо канька для фігурнага катаньня няроўнае - яно складаецца з двух рэбраў (вонкавага й унутранага) і жалабка паміж імі. Чым глыбей жалабок, тым лягчэй на ім паварочваць і ўстойлівей канёк трымаецца на лёдзе. Але ў той жа час складаныя элемэнты (у першую чаргу кручэньня) з глыбокім жалабком зрабіць складана. <ref>https://figure-skating.ru/%D0%97%D0%B0%D1%82%D0%BE%D1%87%D0%BA%D0%B0_%D1%84%D0%B8%D0%B3%D1%83%D1%80%D0%BD%D1%8B%D1%85_%D0%BA%D0%BE%D0%BD%D1%8C%D0%BA%D0%BE%D0%B2</ref> ===Хакейныя канькі=== [[File:Ice hockey skates on ice.jpg|thumb|Хакейныя канькі]] Хакейныя канькі падзяляюцца на канькі для [[хакей з шайбай|гульні з шайбай]] і гульні зь мячом (ён жа [[бэндзі|бэндзі]]). У канькоў для хакея з шайбай лазо такога ж памеру як і боты, а ў канькоў для бэндзі, як правіла, на пару сантымэтраў даўжэй, што дазваляе разьвіваць больш высокія хуткасьці на вялікім полі для хакея зь мячом. [[File:Patin hockey goalie.jpg|thumb|Варатарскія канькі]] Таксама існуе розьніца паміж канькамі для гульцоў у полі й варатаром. У брамніка боты прымацаваны бліжэй да ляза, гэта трэба для больш нізкага цэнтру важкасьці. А самі боты ніжэй абрэзаны ў галёнкі й маюць лепшую абарону ад шайб, бо чаравік заключаны ў плястыкавы кожух. ===Канькабежныя канькі=== [[Image:Skate_shorttrack.jpg|thumb|left|Канькі для гонак]] Канькабежныя канькі, альбо гоначныя канькі, маюць доўгія ляза й выкарыстоўваюцца для [[канькабежны спорт|хуткаснага бегу на каньках]]. Яны маюць вялікую вышыню да ляза, што дазваляе выконваць больш глыбокія павароты не кранаючыся льду ботам. ===Турыстычныя канькі=== [[Image:Multiskates.jpg|thumb|150px|Турыстычныя канькі ''Multiskate'']] Гэта доўгія лазы да якіх можна прымацаваць боты для шпацыраў па натуральнаму льду на вялікія адлегласьці. Даўжыня ляза прыблізна 50 см, што робіць іх устойлівымі на няроўным натуральным лёдзе. Канькі атрымалі другую назву - нардычныя канькі, за вялікую папулярнасьць сярод [[Паўночная Эўропа|паўночна-эўрапейскіх краінаў]]. ===Канькі для адпачынку=== Мужчынскія канькі для адпачынку звычайна выглядаюць як канькі для хакея, а жаночыя як фігурныя. Але не зьяўляюцца прафэсійным спорт інвэнтаром. Звычайна іх бяруць на пракат навічкі ў якіх няма сваіх канькоў. ==Крыніцы== {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Спорт]] [[Катэгорыя:Лядовы спорт]] iv7wfxphzrn7yk7s1g9qv574ksmfawz 0 292695 2622582 2591883 2025-06-30T15:35:36Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2622582 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Морган Гібс-Ўайт''' ({{мова-en|Morgan Gibbs-White}}; {{Н}} 27 студзеня 2000 году) — ангельскі футбаліст, атакуючы паўабаронца клюбу [[Нотынггэм Форэст|«Нотынггэм Форэст»]] і нацыянальнай [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборнай Ангельшчыны]]. == Кар’ера == === Клюбная === Прайшоў праз акадэмію [[Ўулвэргэмптан Ўандэрэрз|«Ўулвэргэмптан Ўандэрэрз»]], далучыўшыся да яе ў веку 8 гадоў. Дэбютаваў у першай камандзе 7 студзені 2017 ў 16-гадовым веку, зьявіўшыся на замену на 62-й хвіліне замест [[Джо Мэйсан]]а ў матчы [[Кубак Ангельшчыны па футболе|Кубка Ангельшчыны]] супраць [[Сток Сіці|«Сток Сіці»]]<ref>Ngandu, Josue (9.01.2017). [https://www.birminghammail.co.uk/sport/football/transfer-news/who-morgan-gibbs-white-lowdown-12425637 «Who is Morgan Gibbs-White? Lowdown on 16-year-old who made his Wolves debut against Stoke City»]. Birmingham Mail.</ref><ref>[https://www.bbc.com/sport/football/38474738 «Stoke City 0–2 Wolves»]. BBC Sport.</ref>. Ужо ў наступным месяцы згуляў першы матч у [[Чэмпіянат футбольнай лігі Ангельшчыны|Чэмпіёншыпе]] ў хатнім матчы супраць [[Ўіган Атлетык|«Ўіган Атлетыку»]]. У студзені 2018 году было абвешчана, што Гібс-Ўайт склаў з клюбам новы кантракт, паводле якога ён мусіць заставацца ў клюбе да лета 2022 году<ref>[https://www.wolves.co.uk/news/first-team/20180129-new-contract-for-gibbs-white/ «New contract for Gibbs-White»]. Wolverhampton Wanderers F.C.</ref>. У [[Прэм’ер-Ліга 2018—2019 гадоў|сэзоне 2018—2019 гадоў]] замацаваўся ў складзе каманды, гэта пры тым, што «Ўулвэргэмптан Ўандэрэрз» у гэтым сэзоне спаборнічаў у [[Прэм’ер-Ліга|Прэм’ер-лізе]]. У наступным сэзоне зьяўляўся на полі ўжо менш. Сэзоны 2020—2021 гадоў быў у арэндзе ў [[Сўонсі Сіці|«Сўонсі Сіці»]], а ў наступным годзе таксама на правах арэнды далучыўся да [[Шэфілд Юнайтэд|«Шэфілд Юнайтэду»]]. 19 жніўня 2022 году Гібс-Ўайт падпісаў пяцігадовы кантракт з [[Нотынггэм Форэст|«Нотынггэм Форэст»]]<ref>[https://www.nottinghamforest.co.uk/news/2022/august/19/morgan-gibbs-white-signs-for-forest/ «Morgan Gibbs-White signs for Forest»]. Nottingham Forest F.C.</ref> за рэкордную трансфэрную суму ў памеры 25 мільёнаў фунтаў стэрлінгаў з патэнцыйнымі 17 мільёнамі фунтаў стэрлінгаў у якасьці дадаткаў<ref>Stone, Simon (19.08.2022). [https://www.bbc.com/sport/football/62604283 «Morgan Gibbs-White: Nottingham Forest sign Wolves midfielder for club-record £25m plus add-ons»]. BBC Sport.</ref>. Цягам сэзону [[Прэм’ер-Ліга 2023—2024 гадоў|Прэм’ер-лігі 2023—2024 гадоў]] гулец зрабіў дзесяць галявых перадачаў і забіў пяць галоў, у тым ліку пераможны гол у хатнім матчы супраць [[Манчэстэр Юнайтэд|«Манчэстэр Юнайтэд»]]<ref>[https://www.skysports.com/football/news/11095/13038710/nottingham-forest-2-1-manchester-united-morgan-gibbs-whites-late-goal-brings-erik-ten-hags-side-back-down-to-earth «Nottingham Forest 2–1 Manchester United: Morgan Gibbs-White’s late goal brings Erik ten Hag’s side back down to earth»]. Sky Sports.</ref>. === Міжнародная === 29 жніўня 2024 году Гібс-Ўайт быў выкліканы ў нацыянальную [[Зборная Ангельшчыны па футболе|зборную Ангельшчыны]] часовым галоўным трэнэрам [[Лі Карсьлі]] дзеля ўдзелу ў матчах [[Ліга нацыяў УЭФА|Лігі нацыяў]] супраць [[Зборная Ірляндыі па футболе|зборных Ірляндыі]] і [[Зборная Фінляндыі па футболе|Фінляндыі]]<ref>[https://www.bbc.co.uk/sport/football/articles/c985q16jrn4o «Gomes, Livramento and Madueke in England squad»]. BBC Sport.</ref>. Запачаткаваў кар’еру ў асноўным складзе зборнай 7 верасьня, выйшаўшы з лаўкі на 76-й хвіліне ў пераможным матчы супраць зборнай Ірляндыі зь лікам 2:0<ref>Johnston, Neil (7.09.2024). [https://www.bbc.co.uk/sport/football/live/cx2ldk0gr90t «Republic of Ireland 0–2 England: UEFA Nations League – Declan Rice and Jack Grealish score for Lee Carsley’s side»]. BBC Sport.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Гібс-Ўайт, Морган}} [[Катэгорыя:Ангельскія футбалісты]] t7496asajno1kseye61zhgy061xir5k 0 296146 2622570 2616076 2025-06-30T14:32:28Z CommonsDelinker 521 Са старонкі прыбраны файл Portrait_of_Firuz_Nahavandi.jpg, бо ён быў выдалены з Commons удзельнікам [[c:User:ChemSim|ChemSim]]. Прычына: per [[:c:Commons:Deletion requests/File:Stanislav Bakulev.jpg|]]. 2622570 wikitext text/x-wiki {{Асоба|імя=Абу Лулу Фіруз|лацінка=Abu Łułu Firuz|выява=|арыгінал імя=أبو لؤلؤة فيروز|месца сьмерці=[[Мэдына]], [[Праведны халіфат]]|месца нараджэньня=[[Ісфаган (астан)|Ісфахан]], [[Пэрсія]]|дата сьмерці=3 лістапада 644|грамадзянства=[[Дзяржава Сасанідаў]]}} '''Абу Лулу Фіруз''' ({{Lang-fa|فیروز نهاوندی}}) — пэрсыдзкі раб, які забіў другога халіфа [[Умар ібн аль-Хатаб|Ўмара ібн аль-Хатаба]] (634–644). Паланены падчас мусульманскага заваяваньня Пэрсыі, ён быў адпраўлены ў Мэдзіну дзякуючы сваёй майстэрскай прафэсіі. Матывам забойства лічыцца спрэчка з-за падатку, які наклаў на яго арабскі гаспадар аль-Мугіра ібн Шу’ба. 3 лістапада 644 году Абу Лулу закалоў Умара двумажовым кінжалам падчас малітвы ў мячэці. Паводле розных крыніц, ён быў схоплены й пакараны альбо скончыў жыцьцё самагубствам. У адплату сын Умара забіў дачку Абу Лулу, былога пэрскага военачальніка Хурмузана й хрысьціяніна з аль-Хіры. Пазьнейшыя шыіцкія паданьні (з эпохі Сэфэвідаў) сьцьвярджаюць, што Алі выратаваў Абу Лулу й пераправіў яго ў Кашан (Іран), дзе той жыў да канца жыцьця. У Кашане яму паставілі маўзалей, і з XVІ стагодзьдзя там сьвяткуецца антысуніцкае сьвята ”''Амар Кошан''” (Забойства Ўмара). == Крыніцы == {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Пэрсы]] [[Катэгорыя:Асобы]] asuco7jcbi28bruexk8ht39qhje8yak 0 297337 2622608 2622477 2025-06-30T17:54:06Z Дамінік 64057 2622608 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Тэкліноў |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Тэклінова |Лацінка = Teklinoŭ |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1800 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Брагінскі раён|Брагінскі]] |Сельсавет = [[Вуглоўскі сельсавет (Брагінскі раён)|Вуглоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 52 |Шырата сэкундаў = |Даўгата градусаў = 30 |Даўгата хвілінаў = 18 |Даўгата сэкундаў = |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.5 |Сайт = }} '''Тэкліно́ў''' — былая вёска ў [[Брагінскі раён|Брагінскім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Вуглоўскі сельсавет (Брагінскі раён)|Вуглоўскага сельсавету]], месьцілася за 13 км на поўнач ад [[Брагін]]у, 33 км ад чыгуначнай станцыі [[Хвойнікі]] (на галінцы [[Васілевічы]] — Хвойнікі ад лініі [[Каленкавічы]] — Гомель), 120 км ад [[Гомель|Гомеля]]. == Назва == [[Файл:Запіс хросту Тэклі Ракіцкай у кнізе Астраглядаўскага касцёла. 4 студзеня 1799 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс хросту Тэклі Ракіцкай у мэтрычнай кнізе Астраглядаўскага касьцёлу. 4 студзеня 1799 г.]] Назва паселішчу нададзена ў гонар Тэклі{{Заўвага|Таму форма Такліноў успрыймаецца хіба як варыянт, бо гэтак вымаўлялі назву навакольныя сяляне і яшчэ да зьяўленьня аднайменнай вёскі, у якой некаторыя зь іх пасяліліся.}}, дачкі ўладальнікаў маёнтку [[Двор-Гарадзішча|Гарадзішча]] [[Людвік Ракіцкі|Людвіка]] і Ганны з [[Плятэры|Плятэраў]]{{Заўвага|Менш як праз тры тыдні, ва ўзросьце 19 гадоў, пакінула сьвет жывых ў выніку пасляродавай гангрэны; 26 студзеня пахавана на Сялецкіх могілках<ref>Нацыянальны гістарычны архіў Беларусі ў Менску. Ф. 1781. Воп. 27. Спр. 202. А. 245</ref>.|}} Ракіцкіх, парафіянаў [[Астрагляды|Астраглядаўскага]] касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі, народжанай і ахрышчанай 4 студзеня 1799 году парохам царквы [[Сялец (Брагінскі раён)|Сялецкага]] базылянскага кляштару а. Аўрэліем Сулятыцкім<ref>НГАБ. Ф. 1781. Воп. 27. Спр. 202. А. 198</ref>{{Заўвага|У датаваным 5 студзеня 1799 г. запісе ў сялецкіх кнігах прыведзена поўнае імя дзяўчынкі — Тэкля Юзафата Антаніна<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 3адв.</ref>}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Метрычны запіс аб нараджэнні-хросце Мікалая Ястшэмбскага.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс аб хросьце Яна Мікалая Ястржэмбскага.]][[Файл:Мэтрычны запіс Фэрдынанда Яна Ястшэмбскага 1814 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс аб хросьце Фэрдынанда Яна Ястржэмбскага.]][[Файл:Ф. Тэкліноў на мапе Шубэрта-Тучкова 1846 – 1863 гг.png|значак|Ф.Тэкліноў на мапе Шубэрта-Тучкова 1846 – 1863 гг.]] Ці не найраней згадка пра двор Тэкліноў зьмешчаная ў мэтрычных кнігах царквы Сялецкага кляштару базылянаў, калі 14 сакавіка 1801 году ксёндз з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў) Цыпрыян Вірпша ахрысьціў Рыгора, сына Ігнацыя і Ксеніі (Zenii) Сасноўскіх z dworu Teklinowa obrządku rzymskiego, а кумамі былі Ігнацы Дамброўскі з таго ж фальварку і Пелагія Кунцэвічава зь вёскі [[Вуглы (Брагінскі раён)|Вуглы]]<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 10адв.-11</ref>. Каля 11 ліпеня 1808 году ў Тэклінове нарадзіўся і быў ахрышчаны Ян Ксенафонт (Зэнафонт) Мікалай, сын рэчыцкага падсудка Фелікса і Яанны з дому Крушэўскіх Ястржэмбскіх{{заўвага|14 ліпеня 1805 г. тут ахрышчаная і іх дачка Апалінарыя Анеля<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 28 адв.</ref>.}}<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 36</ref>. 11 верасьня 1814 году ў царкве Сялецкага кляштару адбыўся хрост Фэрдынанда Яна, сына жыхароў двара Тэкліноў Леона і Анелі з Вольскіх Ястржэмбскіх. Гэтым разам кумою сярод іншых выступіла Тэкля Ракіцкая, дачка маршалка [[Менская губэрня|Менскай губэрні]]<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 1451. А. 57</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» паведамляецца, што 1 мужчына і 2 жанчыны з фальварку Тэкліноў былі парафіянамі Астраглядаўскага касьцёлу<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 381адв.</ref>. У парэформавы пэрыяд Тэкліноў адміністрацыйна належаў да Брагінскай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. У мэтрычных запісах Астраглядаўскага касьцёлу за 1876 год неаднаразова названыя Буйневічы, Гулевічы, Шацілы, Куліцкія з Тэклінова, які пазначаўся засьценкам, фальваркам і вёскай<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 144адв.-145, 146адв.-147, 148адв.-149. Спр. 42. А. 142адв.-143, 145адв.-146, 147адв.-148</ref>. Згодна з кліравой ведамасьцю Сялецкай Праабражэнскай царквы, у 1903 годзе яе прыхаджанамі былі 39 асобаў мужчынскага і 49 жаночага полу, якія жылі за 2 вярсты ў 9 і 3/4 двара{{Заўвага|Так запісана ў крыніцы. Але, як засьведчыў іерэй Расьціслаў Бандарэнка, меліся на ўвазе ня ўласна сядзібы, а царкоўныя двары, кожны зь якіх мусілі складаць 4 мужчынскія душы.}} вёскі Тэкліноў<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41139. А. 29, 32адв.</ref>. На 1909 год хутар Тэкліноў складаў 31 двор, які насялялі 116 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 199</ref>. З царкоўнай ведамасьці 1912 году вынікае, што праваслаўную частку насельніцтва Тэклінова складалі 43 мужчыны і 47 жанчын<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41147. А. 34</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Тэкліноў у складзе Брагінскай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынуўся ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гетмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918—1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 — 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Тэкліноў (Токлины!) на мапе РККА 1926 г.jpg|значак|зьлева|Тэкліноў (Токлины!) на мапе [[Рабоча-Сялянская Чырвоная Армія|РККА]] 1926 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля другога [[Узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]] 8 сьнежня 1926 году Тэкліноў — цэнтар сельсавету ў Брагінскім раёне [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]] БССР. 30 сьнежня 1927 году сельсавет скасаваны, тэрыторыя далучана да Шкуратоўскага сельсавету. У запісцы пад назвай «Сведения о польских населённых пунктах Гомельского округа», пазначанай 1929 годам, паведамляецца, што ў названым паселішчы налічвалася 42 сям’і, 225 душ каталікоў або «палякаў», што складала 75 % да астатніх нацыянальнасьцяў. Згодна з «Арыентыровачным плянам калектывізацыі польскіх вёсак на Гомельшчыне 1929/1930 году», у Тэклінаве{{заўвага|У арыгінале пададзена ў назоўным склоне — Тэклінава.}} меркавалася арганізаваць калгас, машыннае, меліярацыйнае, малочнае і жывёлагадоўчае таварыствы<ref>Пичуков В. П., Старовойтов М. И. Гомельщина многонациональная (20 — 30 е гг. XX в.). Выпуск I. — Гомель, 1999. С. 213, 214 — 215</ref>. Вёска зьліквідаваная 25 сакавіка 2011 году, калі была далучаная да вёскі [[Вуглы (Брагінскі раён)|Вуглы]]<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2011-65/2011_65_9_41442.pdf «О некоторых вопросах административно-территориального устройства Угловского сельсовета». Решение Брагинского районного Совета депутатов от 25 марта 2011 г. № 52] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200710043624/https://www.pravo.by/pdf/2011-65/2011_65_9_41442.pdf |date=10 ліпеня 2020 }}{{Ref-ru}}</ref>. == Асобы == [[Файл:Запіс аб хросьце Тэклі Юзафаты Антаніны Ракіцкай.png|значак|зьлева|190пкс|Запіс хросту Тэклі Юзафаты Антаніны Ракіцкай.]] * Ян Мікалай Ястржэмбскі (1808—1874) — інжынер-палкоўнік, вучоны і пэдагог, укладальнік першага расейскамоўнага дапаможніка па практычнай механіцы, лаўрэат палавіннай Дзямідаўскай прэміі Расейскай акадэміі навук, аўтар праектаў мастоў праз Дняпро і Заходнюю Дзьвіну, літаратурны містыфікатар што да «Мёртвых душ» М. В. Гогаля<ref>Гусак А. А. Практычная механіка і «Мёртвыя душы»: Мікалай Ястрэбскі. – Мінск: Навука і тэхніка, 1992</ref>. * Фэрдынанд Ян Ястржэмбскі (1814—пасьля 1883) — эканаміст, рэвалюцыянер-петрашэвец, аўтар мэмуараў<ref>Кісялёў Г. Радаводнае дрэва: Каліноўскі – эпоха – наступнікі. – Мінск: Маст. літ., 1994. С. 162 – 180</ref> == Заўвагі == {{Заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Літаратура/Памяць/Брагінскі раён}} * {{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|1-1}} {{Вуглоўскі сельсавет (Брагінскі раён)}} {{Брагінскі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Брагінскага раёну]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты, згаданыя ў XIX стагодзьдзі]] 0gxatrpft6gbcsfhxy6qlh9n6uc8wfy 0 297352 2622660 2622530 2025-06-30T23:46:05Z Xqbot 4798 Выпраўленьне падвойнага перанакіраваньня → [[Дом губэрнатара (Полацак)]] 2622660 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне [[Дом губэрнатара (Полацак)]] p78n00bm5zclpuulhhvgxq4p9elt6wj 6 297358 2622562 2025-06-30T12:51:00Z Dymitr 10914 {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюба «[[Крэманэзэ Крэмона|Крэманэзэ]]» Крэмона | аўтар = Unione Sportiva Cremonese | час стварэньня = XX стагодзьдзе | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Крэманэзэ Крэмона | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага клюбу, таму для яго няма свабоднай зам... 2622562 wikitext text/x-wiki == Апісаньне == {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюба «[[Крэманэзэ Крэмона|Крэманэзэ]]» Крэмона | аўтар = Unione Sportiva Cremonese | час стварэньня = XX стагодзьдзе | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Крэманэзэ Крэмона | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага клюбу, таму для яго няма свабоднай замены | іншае = Выява — прадмет грамадзкага інтарэса }} == Ліцэнзія == {{SVG-лягатып}} ry8zn82scubbtzwstk8qvmacaa4qotk 0 297359 2622563 2025-06-30T12:51:08Z Dymitr 10914 крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/US_Cremonese?oldid=1297631953 2622563 wikitext text/x-wiki {{Футбольны клюб |Назва = Крэманэзэ |Лягатып = US Cremonese logo.svg |ПоўнаяНазва = Unione Sportiva Cremonese S.p.A. |Горад = [[Крэмона]], [[Італія]] |Стадыён = [[Джаваньні Дзыні (стадыён)|Джаваньні Дзыні]] |Умяшчальнасьць = {{Лік|20641}} |Прэзыдэнт = |Чэмпіянат = {{Папярэдні футбольны сэзон Італіі|КрэманэзэКЛіга}} |Сэзон = {{Папярэдні футбольны сэзон Італіі|ПапярэдніСэзон}} |Месца = {{Папярэдні футбольны сэзон Італіі|КрэманэзэК}} |Прыналежнасьць = Італьянскія }} «'''Крэманэ́зэ'''» ({{мова-it|US Cremonese}}) — італьянскі футбольны клюб з [[Крэмона|Крэмоны]]. == Гісторыя == Заснаваны 24 сакавіка 1903 году. У сваём статуце клюб вызначаў сваю мэту як садзейнічаньне фізычнаму выхаваньню, спартоваму майстэрству, дысцыпліне і адзінству на карысьць як асобных людзей, гэтак і нацыяў. [[Файл:Stadio Zini 2019 09 21.jpg|значак|зьлева|Хатні стадыён каманды.]] У 1913 годзе каманда адзначыла сваё дзесяцігодзьдзе значнымі падзеямі. «Крэманэзэ» афіцыйна далучылася да [[Італьянская фэдэрацыя футболу|Італьянскай фэдэрацыі футболу]]. У горадзе быў зладжаны першы турнір [[Крэмона|Крэмоны]]<ref name="uscremonese">[https://uscremonese.it/storia/ «Storia»]. US Cremonese.</ref>, у якім бралі ўдзел як першая каманда клюбу, гэтак і гульцы рэзэрвовага складу, а таксама каманды з [[Крэма|Крэмы]], [[Лёдзі]], [[Брэшыя|Брэшыі]], [[Паляцолё]] і [[Фанфульля|Фанфульлі]]. Турнір стаў першым буйным футбольным спаборніцтвам клюбу. У наступным годзе «Крэманэзэ» стаў пераможцам чэмпіянату [[Лямбардыя|Лямбардыі]], атрымаўшы выхад у Першы дывізіён у 1914 годзе. Першапачатковы хатні стадыён каманды стаяў на вуліцы Сан-Рока, а першымі колерамі клюбу былі белы і бэзавы. 7 сьнежня Гвіда Коста правёў першы гол у гісторыі клюбу ў афіцыйным матчы, які гуляўся супраць «[[Варэзэ (футбольны клюб)|Варэзэ]]»<ref name="uscremonese"/>. У 1914 годзе «Крэманэзэ» падняліся ў першую катэгорыю і трапілі ў групу E. Менавіта падчас таварыскага матчу супраць «[[Вічэнца (футбольны клюб)|Вічэнцы]]» 20 верасьня клуб зрабіў значныя зьмены, абраўшы новыя шэра-чырвоныя колеры, што вызначыла ідэнтычнасьць каманды. У 1919 годзе, па заканчэньні разбуральнай [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай вайны]], каманда сутыкнуўся з тым, што іх футбольнае поле на вуліцы Сан-Рока больш не было прыдатным. У сувязі з гэтым клюб пераехаў і пачаў будаваць новы стадыён. Кампа-Крэманэзэ адчыніў свае дзьверы 2 лістапада 1919 году гучным матчам супраць «[[Ювэнтус Турын|Ювэнтусу]]». У 1925 годзе стадыён быў перайменаваны ў [[Джаваньні Дзыні (стадыён)|Джаваньні Дзыні]] ў гонар першага брамніка клюбу, які трагічна загінуў за часам вайны. «Крэманэзэ» згуляла адзін з сваіх самых слаўных сэзонаў у 1926 годзе, правёўшы большую частку году на вяршыні лігі. У рэшце рэшт каманда фінішавала на другім радку за «Ювэнтусам». У 1928 годзе клюб адзначыў сваё 25-годзьдзе банкетам, на якім Эміліё Фая, то бок першы прэзыдэнт «Крэманэзэ», зьвярнуўся да адданых сябраў клюбу. Разважаючы пра шлях клюбу, Фая выказаў глыбокую ўдзячнасьць, адзначыўшы цяжкасьці, якія яны пераадолелі, каб данесьці футбол да масаў. «Крэманэзэ» далучылася да [[Сэрыя А|Сэрыі А]] ў [[Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе 1929—1930 гадоў|1929—1930 гадах]]. Аднак за гэтым раньнім посьпехам рушыў доўгі і складаны час заняпаду, бо клюб спачатку змагаўся за тое, каб захаваць сваё месца ў найвышэйшым дывізіёне, і большую частку наступных дзесяцігодзьдзяў правёў у ніжэйшых лігах. [[Файл:CremoneseWestHamAIC.jpg|значак|Матч «Крэманэзэ» супраць «[[Ўэст Гэм Юнайтэд]]» у 1992 годзе.]] Па Другой сусьветнай вайне «Крэманэзэ» сутыкнуўся зь велізарнымі цяжкасьцямі. Да 1951 году каманда нават была на мяжы катастрофы. Фінансавыя праблемы ледзь не прывялі да выключэньня каманды з нацыянальнага чэмпіянату, але сытуацыя выправілася. Да 1967 году «Крэманэзэ» вярнулася ў [[Сэрыя С|Сэрыю С]], што пачало новую эру. У гэты час у клюбе выкрыўся талент [[Антоніё Кабрыні]], які пазьней бараніў колеры [[Зборная Італіі па футболе|зборнай Італіі]]. Але на той час Кабрыні ўважаўся маладым і пэспэктыўным абаронцам. Гучным стала падпісаньне кантракту з [[Арыстыдэ Гуарнэры]], які быў чэмпіёнам сьвету і некалі футбалістам «[[Інтэрнацыянале Мілян|Інтэру]]». Гулец у веку 32 гадоў упершыню апрануў кашулю «грыджароса», даўшы камандзе вялікі досьвед. Праз 26 гадоў «Крэманэзэ» вярнуўся ў [[Сэрыя Б|Сэрыю Б]] у 1977 годзе, што стала манумэнтальным дасягненьнем для клюбу. Пад кіраўніцтвам трэнэра [[Стэфана Анджэлеры]] каманда скончыла сэзон з 55 пунктамі. Тым ня менш, ужо паводле вынікаў наступнага сэзону каманда вярнулася ў трэці дывізіён. 1980-я гады сталіся для крэмонцаў сапраўднымі амэрыканскімі горкамі, з эмацыйнымі ўздымамі і напружанымі момантамі. 10 траўня 1981 году [[Джанлюка Віяльлі]] дэбютаваў за першую каманду, што паклала пачатак ягонай бліскучай кар’еры, а сам клюб зноў здабыў сабе месца ў другім дывізіёне. Упершыню за 54 гады «Крэманэзэ» забясьпечыў сабе гістарычнае павышэньне ў Сэрыю А ў 1984 годзе. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.uscremonese.it/ Афіцыйны сайт] {{Сэрыя А чэмпіянату Італіі па футболе}} [[Катэгорыя:Крэмона]] okgvrhnoaqzhfoltiw1fsna5fyishxu 6 297360 2622568 2025-06-30T14:17:32Z Dymitr 10914 {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюба «[[Ля-Лювіер (футбольны клюб)|Ля-Лювіер]]» | аўтар = Royal Association Athlétique Louviéroise La Louvière | час стварэньня = XX стагодзьдзе | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Ля-Лювіер (футбольны клюб) | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага к... 2622568 wikitext text/x-wiki == Апісаньне == {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюба «[[Ля-Лювіер (футбольны клюб)|Ля-Лювіер]]» | аўтар = Royal Association Athlétique Louviéroise La Louvière | час стварэньня = XX стагодзьдзе | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Ля-Лювіер (футбольны клюб) | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага клюбу, таму для яго няма свабоднай замены | іншае = Выява — прадмет грамадзкага інтарэса }} == Ліцэнзія == {{Лягатып}} qeowzo200f5h7b3oqf4jkks50rq4s8j 0 297361 2622569 2025-06-30T14:17:47Z Dymitr 10914 крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/RAAL_La_Louvière?oldid=1297248587 2622569 wikitext text/x-wiki {{Футбольны клюб |Назва = Ля-Лювіер |Лягатып = RAAL La Louviere.png |ПоўнаяНазва = Royal Association Athlétique Louviéroise La Louvière |Горад = [[Ля-Лювіер]], [[Бэльгія]] |Стадыён = [[Тывалі (стадыён)|Тывалі]] |Умяшчальнасьць = {{Лік|8050}} |Прэзыдэнт = |Чэмпіянат = {{Папярэдні футбольны сэзон Бэльгіі|Ля-ЛювіерК-Ліга}} |Сэзон = {{Папярэдні футбольны сэзон Бэльгіі|ПапярэдніСэзон}} |Месца = {{Папярэдні футбольны сэзон Бэльгіі|Ля-Лювіер}} |Прыналежнасьць = Бэльгійскія }} «'''Ля-Лювіер'''» ({{мова-fr|La Louvière}}) — бэльгійскі футбольны клюб з [[Ля-Лювіер|аднайменнага гораду]] з правінцыі [[Эно]]. Клюб быў заснаваны ў 2009 годзе ў выніку зьліцьця. == Гісторыя == Спартовы клюб «Сэркль» быў заснаваны ў 1919 годзе і ў 1920 годзе далучыўся да [[Каралеўская бэльгійская футбольная асацыяцыя|Каралеўскай бэльгійскай футбольнай асацыяцыі]]. У 1934 годзе клюб упершыню ўзьняўся ў нацыянальны дывізіён. Пасьля гэтага наступныя дзесяцігодзьдзі каманда правяла ў найніжэйшых дывізіёнах бэльгійскіх правінцыйных ліг. У 1945 годзе каманда афіцыйна зьмяніла сваю назву на «Амікаль Сэркль». Празь некалькі гадоў, у 1949 годзе, быў створаны яшчэ адзін клуб, вядомы як «Юніён». У 1956 годзе яны сталі сябрамі асацыяцыі. У 1962 годзе «Амікаль Сэркль» атрымаў каралеўскі тытул і дадаў да сваёй назвы слова «Раяль». У 1977 годзе абодва клюбы аб’ядналіся, а новага каманда атрымала назву «Раяль Сэркль». На пачатку 2000-х гадоў клюб рухаўся па сетцы бэльгійскіх правінцыйных ліг. У 2000 годзе каманда вярнулася ў нацыянальны чацьверты дывізіён Бэльгіі, а ў 2005 годзе нават трапіла ў трэці дывізіён, але на доўгі час замацавацца там не ўдалося<ref>Gonzalez, Manuel (18.02.2014). [https://www.voetbalkrant.com/nieuws/2014-02-18/clubs-vanonder-het-stof-raa-louvieroise «Clubs vanonder het stof: RAA Louviéroise»]. Voetbalkrant.</ref>. У 2009 годзе было пастаноўлена пачаць супрацу з камандай трэцяга дывізіёну «Лювіеруаз», былой камандай найвышэйшага дывізіёну, якая мела фінансавыя цяжкасьці. Да афіцыйнага зьліцьця справа не дайшла. Увесну 2011 году футбольны ляндшафт гораду зьмяніўся, бо футбольны клюб УРС, які зарэгістраваны ў Каралеўскай бэльгійскай футбольнай асацыяцыяй з нумарам 213, пачаў гуляць на стадыёне [[Тывалі (стадыён)|Тывалі]] пад назовам «Ля-Лювіер-Сэнтар». Каманда «Лювіеруаз» вярнулася ў [[Шарлеруа]], зьмяніўшы назву на «Шарлеруа». == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.raal.be/ Афіцыйны сайт] {{Про Ліга чэмпіянату Бэльгіі па футболе}} [[Катэгорыя:Ля-Лювіер]] awael0xf9lrj0aaxyhc0vbgpx0nnmx7 3 297362 2622592 2025-06-30T16:56:17Z Ліцьвін 847 Вітаем 2622592 wikitext text/x-wiki {{Вітаем}} fbn7wwakni74vxuz1x9rcjfgbiynfll 3 297363 2622593 2025-06-30T16:56:22Z Ліцьвін 847 Вітаем 2622593 wikitext text/x-wiki {{Вітаем}} fbn7wwakni74vxuz1x9rcjfgbiynfll 0 297364 2622625 2025-06-30T18:55:15Z Ліцьвін 847 Перанакіроўвае на [[Ліцьвяны (Менская вобласьць)]] 2622625 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне [[Ліцьвяны (Менская вобласьць)]] kalj43cykhd1yro01trou7s7j1gu1zc 1 297365 2622633 2025-06-30T19:15:23Z Casinios 91071 /* Правапіс */ новы разьдзел 2622633 wikitext text/x-wiki == Правапіс == Слушна будзе "для хакея" ці "для хакею"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:15, 30 чэрвеня 2025 (+03) lfwlfz428ry5y9tdc9oysn7ugbxmrsh 2622637 2622633 2025-06-30T19:21:44Z Casinios 91071 /* Лексыка */ новы разьдзел 2622637 wikitext text/x-wiki == Правапіс == Слушна будзе "для хакея" ці "для хакею"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:15, 30 чэрвеня 2025 (+03) == Лексыка == # "Каток" ці "каўзель"? Я ўсё ж такі думаю, што другі варыянт будзе больш адпаведны бел. мове. # "Канькі" ці "коўзьлі / каўзялі"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:21, 30 чэрвеня 2025 (+03) naw1pdmig7mfwawj9nbxstcrdgodxor 2622681 2622637 2025-07-01T07:20:10Z W 11741 +[[Міжнародная фэдэрацыя хакею на лёдзе]]; каўзель і коўзанка; каўзгачы, коўзьлі, лызгачы і лызглі 2622681 wikitext text/x-wiki == Правапіс == Слушна будзе "для хакея" ці "для хакею"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:15, 30 чэрвеня 2025 (+03) :Вітаю зноў! Ёсьць артыкул [[Міжнародная фэдэрацыя хакею на лёдзе]], таму "для хакею". З найлепшымі пажаданьнямі,—[[Удзельнік:W]] 10:20, 1 ліпеня 2025 (СКЧ+3) == Лексыка == "Каток" ці "каўзель"? Я ўсё ж такі думаю, што другі варыянт будзе больш адпаведны бел. мове. "Канькі" ці "коўзьлі / каўзялі"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:21, 30 чэрвеня 2025 (+03) :Вітаю! Як маецеся? Натрапіў на 2 пераклады: 1) {{Кніга|аўтар=Мікола Байкоў, [[Сьцяпан Некрашэвіч]].|частка=[https://slounik.org/bn/l12_1/21 '''каўзель''' м. — каток]|загаловак=[[Беларуска-расійскі слоўнік Байкова і Некрашэвіча|Беларуска-расейскі слоўнік]]|арыгінал=|спасылка=https://slounik.org/bn|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларусь (выдавецтва)|Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі]]|год=1925|старонкі=|старонак=|сэрыя=|isbn=5-341-00918-5|наклад=}}; 2) {{Кніга|аўтар=[[Мікола Байкоў]], [[Андрэй Бараноўскі]].|частка=[https://slounik.org/bnt25/l11_1/7 каток — '''коўзанка''']|загаловак=Практычны беларускі вайсковы слоўнік|арыгінал=|спасылка=http://slounik.org/bnt25|адказны=старш.кам. [[П. Валасноў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=Вайсковая камісія пры [[Інбелкульт|Інбелкульце]]|год=1927|старонкі=|старонак=|сэрыя=Беларуская навуковая тэрміналёгія|isbn=|наклад=}} Таксама знайшоў згадку: «Коньки мн. м. сталёвыя палазкі да коўзаньня; '''каўзгачы, коўзьлі; лызгачы, лызглі'''» ({{Кніга|аўтар=[[Вацлаў Ластоўскі]].|частка=Коньки|загаловак=[[Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік]]|арыгінал=|спасылка=|адказны=|выданьне=|месца=Коўна|выдавецтва=Друкарня А. Бака|год=1924|старонкі=[https://be.wikisource.org/wiki/Старонка:Vacłaŭ_Łastoŭski._Padručny_rasijska-kryŭski_(bełaruski)_słoŭnik_(1924).pdf/289 289]|старонак=832|сэрыя=|isbn=|наклад=}}). З найлепшымі пажаданьнямі,—[[Удзельнік:W]] 10:20, 1 ліпеня 2025 (СКЧ+3) nmcqn5w5btt8hq5fu6ddh1sfewfwzax 2622683 2622681 2025-07-01T07:20:52Z W 11741 +[[Шаблён:Загаловак абмеркаваньня]] 2622683 wikitext text/x-wiki {{Загаловак абмеркаваньня}} == Правапіс == Слушна будзе "для хакея" ці "для хакею"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:15, 30 чэрвеня 2025 (+03) :Вітаю зноў! Ёсьць артыкул [[Міжнародная фэдэрацыя хакею на лёдзе]], таму "для хакею". З найлепшымі пажаданьнямі,—[[Удзельнік:W]] 10:20, 1 ліпеня 2025 (СКЧ+3) == Лексыка == "Каток" ці "каўзель"? Я ўсё ж такі думаю, што другі варыянт будзе больш адпаведны бел. мове. "Канькі" ці "коўзьлі / каўзялі"? [[Удзельнік:Casinios|Casinios]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Casinios|гутаркі]]) 22:21, 30 чэрвеня 2025 (+03) :Вітаю! Як маецеся? Натрапіў на 2 пераклады: 1) {{Кніга|аўтар=Мікола Байкоў, [[Сьцяпан Некрашэвіч]].|частка=[https://slounik.org/bn/l12_1/21 '''каўзель''' м. — каток]|загаловак=[[Беларуска-расійскі слоўнік Байкова і Некрашэвіча|Беларуска-расейскі слоўнік]]|арыгінал=|спасылка=https://slounik.org/bn|адказны=|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларусь (выдавецтва)|Дзяржаўнае выдавецтва Беларусі]]|год=1925|старонкі=|старонак=|сэрыя=|isbn=5-341-00918-5|наклад=}}; 2) {{Кніга|аўтар=[[Мікола Байкоў]], [[Андрэй Бараноўскі]].|частка=[https://slounik.org/bnt25/l11_1/7 каток — '''коўзанка''']|загаловак=Практычны беларускі вайсковы слоўнік|арыгінал=|спасылка=http://slounik.org/bnt25|адказны=старш.кам. [[П. Валасноў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=Вайсковая камісія пры [[Інбелкульт|Інбелкульце]]|год=1927|старонкі=|старонак=|сэрыя=Беларуская навуковая тэрміналёгія|isbn=|наклад=}} Таксама знайшоў згадку: «Коньки мн. м. сталёвыя палазкі да коўзаньня; '''каўзгачы, коўзьлі; лызгачы, лызглі'''» ({{Кніга|аўтар=[[Вацлаў Ластоўскі]].|частка=Коньки|загаловак=[[Падручны расійска-крыўскі (беларускі) слоўнік]]|арыгінал=|спасылка=|адказны=|выданьне=|месца=Коўна|выдавецтва=Друкарня А. Бака|год=1924|старонкі=[https://be.wikisource.org/wiki/Старонка:Vacłaŭ_Łastoŭski._Padručny_rasijska-kryŭski_(bełaruski)_słoŭnik_(1924).pdf/289 289]|старонак=832|сэрыя=|isbn=|наклад=}}). З найлепшымі пажаданьнямі,—[[Удзельнік:W]] 10:20, 1 ліпеня 2025 (СКЧ+3) hto2c38ywzkeutvs34sx0wlashon2h4 0 297366 2622638 2025-06-30T19:39:50Z W 11741 +Пачатак паводле 38 крыніцаў: Яраслаў Лыскавец. На «Арэне» — «Грыф» // Пляцдарм. — 23 ліпеня 2014. — № 6 (35). 2622638 wikitext text/x-wiki {{Каардынаты|53|55|54|паўночнае|27|38|5|усходняе|выяўленьне=загаловак}} {{Кампанія |назва = «Агат-сыстэмы кіраваньня» |лягатып = |выява = Мінск. Будынак НДІ сродкаў аўтаматызацыі (14).jpg |тып = [[адкрытае акцыйнае таварыства]] |лістынг = |дэвіз = |заснаваная = {{Дата пачатку|26|2|1969|1}} |заснавальнікі = «[[Агат — электрамэханічны завод|Менскі электрамэханічны завод]]» |уласьнікі = |краіна = [[Беларусь]] |разьмяшчэньне = [[Менск]] |адрас = [[Першамайскі раён (Менск)|Першамайскі раён]], [[Праспэкт Незалежнасьці (Менск)|праспэкт Незалежнасьці]], дом 117<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кантакты|спасылка=https://agat.by/bel/kontakty/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> |ключавыя постаці = [[Аляксей Бяўзюк]] ([[генэральны дырэктар]]), [[Дзяніс Коўшык]] (1-ы намесьнік), [[Ёсіф Макарэвіч]] ([[галоўны інжынэр]])<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Графік асабістага прыёму грамадзян кіруючым складам|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/odno-okno/grafik-lichnogo-priema-grazhdan-rukovodyashchim-sostavom/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> |галіна = электронная [[прамысловасьць]] |прадукцыя = [[аўтаматызаваная сыстэма кіраваньня]] электрасілкаваньнем, дарожным і паветраным рухам, [[бесьпілётнік]], [[робат]]-сапэр, навігацыйная плёмба, бартавы [[кампутар]] самахода, настольнае і мабільнае бізнэс-[[апраграмаваньне]], [[друкаваная плата]] |паслугі = [[спадарожнік]]авае адсочваньне аўтатранспарту, паверка сродкаў вымярэньняў і выпрабаваньне электрычных прыладаў |абарачэньне = {{Падзеньне}}91,8 млн рублёў<ref>{{Навіна|аўтар=Е.Ю. Аношка, Аляксей Бяўзюк|загаловак=Аўдытарскія высновы і бухгальтарская справаздачнасьць за 2022 год|спасылка=https://agat.by/upload/odnokno_files/files/Аудит.%20заключ.%20и%20баланс%202022.pdf|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|мова=ru|дата публікацыі=7 сакавіка 2023|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> (2022 год; 33,5 млн $)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Афіцыйныя курсы беларускага рубля ў адносінах да замежных валют, якія ўстанаўліваюцца штодзённа, на 31.12.2022 (2,7364 рублі за даляра)|спасылка=https://www.nbrb.by/bel/statistics/rates/ratesdaily|выдавец=[[Нацыянальны банк Беларусі]]|дата публікацыі=31 сьнежня 2022|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> |апэрацыйны прыбытак = {{Падзеньне}}7,61 млн рублёў (2022 год; 2,78 млн $) |чысты прыбытак = {{Падзеньне}}7,41 млн рублёў (2022 год; 2,71 млн $) |лік супрацоўнікаў = 888 (канец 2021 г.)<ref name="д"/> |матчына кампанія = [[Дзяржаўны вайскова-прамысловы камітэт Беларусі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Інфармацыя пра вышэйстаячы орган кіраваньня|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/odno-okno/informatsiya-o-vyshestoyashchem-organe-upravleniya/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> |даччыныя кампаніі = «[[Агат — электрамэханічны завод]]», «[[Агат-сыстэм]]», «[[НДІ ЭВМ]]» і «[[Тэхніка сувязі]]» |аўдытар = «Зьнешаўдыт» |сайт = [https://agat.by/bel/ agat.by/bel] }} '''«Агат-сыстэмы кіраваньня»''' — дзяржаўнае прамысловае [[прадпрыемства]] Беларусі, заснаванае ў лютым 1969 году ў якасьці Навукова-дасьледчага інстытуту сродкаў [[Аўтаматызацыя|аўтаматызацыі]]. На 2025 год вырабляў [[Аўтаматызаваная сыстэма кіраваньня|аўтаматызаваныя сыстэмы кіраваньня]], сродкі [[Навігацыя|навігацыі]] і [[Сувязь (тэхніка)|сувязі]], [[Робат|рабатызаваныя]] плятформы, прылады для [[Энэргетыка|энэргетыкі]], [[Шляхі зносін Беларусі|перавозак]] і [[Ахова|аховы]], жыцьцезабесьпячэньня і электрасілкаваньня. Таксама аказваў паслугі ў галіне [[Кібэрбясьпека|кібэрбясьпекі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Пра нас|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. Быў кіроўным прадпрыемствам [[холдынг]]у «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня», у склад якога ўваходзілі «[[Агат — электрамэханічны завод]]» і «[[Агат-сыстэм]]», «[[Навукова-дасьледчы інстытут электронных вылічальных машынаў]]» і «[[Тэхніка сувязі]]» ([[Барань]], Аршанскі раён)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Структура холдынгу|спасылка=https://agat.by/bel/o-nas/kholding/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. == Вырабы і паслугі == На 2025 год «Агат-сыстэмы кіраваньня» вырабляў: * [[Аўтаматызаваня сыстэма|аўтаматызаваныя сыстэмы]] кантролю і ўліку [[Электраэнэргія|электраэнэргіі]] (АСКУЭ)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аўтаматызаваная сістэма кантролю і ўліку электраэнергіі (АСКУЭ)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/askue/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * сыстэмы кантролю, абароны і кіраваньня (СКАК) для [[падстанцыя]]ў напругай ад 35 да 750 кіля[[вольт]]аў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сыстэма кантролю, абароны і кіраваньня (СКАК)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/skzu/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * сыстэмы ўліку энэргарэсурсаў на аснове Цэнтру збору, захоўваньня і апрацоўкі інфармацыі (ЦЗАІ) «Агат Энэрга»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=ЦЗАІ «Агат Энэрга»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/tssoi-agat-energo/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * модулі спалучэньня «МС5» для перадачы зьвестак ад канцавых прыстасаваньняў у цэнтар іх апрацоўкі<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Модуль спалучэньня «МС5»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/ms5/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * [[Аўтаматызаваная сыстэма кіраваньня|аўтаматызаваныя сыстэмы кіраваньня]] дарожным рухам (АСКДР) «Агат»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аўтаматызаваная сістэма кіравання дарожным рухам «АГАТ» (АСКДР «АГАТ»)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/asudd-agat/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * 2 віды дарожных кантролераў для [[сьвятлафор]]аў — «БДКЛ-М» са спажываньнем да 25 [[ват]]аў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дарожны кантролер для сьвятлафорных аб'ектаў «БДКЛ-М»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/bdkl-m/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> і «БДКЛ-2» са спажываньнем да 50 ватаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Дарожны кантролер для сьвятлафорных аб'ектаў «БДКЛ-2»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/bdkl-2/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * праграму «Сыстэма аўтаматызаванага праектаваньня арганізацыі дарожнага руху» («САПр АДР»)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Праграма сыстэмы аўтаматызаванага праектаваньня арганізацыі дарожнага руху («САПр АДР»)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/SAPR-ODD/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * аўтаматызаваныя сыстэмы плянаваньня выкарыстаньня паветранай прасторы («АС ПВПП»)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аўтаматызаваная сыстэма плянаваньня выкарыстаньня паветранай прасторы («АС ПВПП»)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/AS-PIPV/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * [[Аддаленая праца|аддаленыя аўтаматызаваныя працоўныя]] месцы (АПМ) кіраваньня паветраным рухам<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Аддаленае аўтаматызаванае працоўнае месца кіраваньня паветраным рухам|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/UVD/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * 3 віды [[Бесьпілётнік|бесьпілётных]] авіякомплексаў — «Беркут-1Э» з палётам да гадзіны на хуткасьці да 90 км/гадз.<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Бесьпілётны авіяцыйны комплекс «Беркут-1Э»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/berkut-1e/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>, «Беркут-3Э» з палётам да 3-х гадзінаў на хуткасьці да 100 км/гадз.<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Бесьпілётны авіяцыйны комплекс «Беркут-3Э»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/berkut-3e/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> і «Грыф-100Э» для радыяцыйнай выведкі мясцовасьці<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Бесьпілётны авіяцыйны комплекс «Грыф-100Э»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/grif-100e/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * мабільныя робататэхнічныя комплексы «МРК-А1» для [[сапэр]]най працы да 3-х гадзінаў на радыёкіраваньні да 300 м зь перавозкай да 20 кг<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Мабільны робататэхнічны комплекс «МРК-А1»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/robot-a1/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * прылады выкліку экстраных апэратыўных службаў «УВС-М» для [[самаход]]аў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прылада выкліку экстраных апэратыўных службаў шматфункцыянальная «УВС-М»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/uvs-m/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * электронныя плямбавальныя прылады «ЭПУ-01» для выяўленьня ўзлому грузавога кантэйнэра з самастойнай працай звыш 30 дзён пры [[Сотавая сувязь|сотавай]] перадачы зьвестак кожныя 2 гадзіны<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Прылада электронная плямбавальная «ЭПУ-01»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/epu-01/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * бартавыя [[кампутар]]ы «БК402» са спажываньнем да 50 ватаў для самаходаў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Бартавая пэрсанальная электронная вылічальная машына сэрыі «БК402»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/bk402/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * [[апраграмаваньне]] «Кросплатформенная сыстэма кантролю цэласнасьці» («КСКЦ») для праверкі зьмяненьня файлаў, у тым ліку пад апэрацыйную сыстэму (АС) «[[Лінукс]]» і яе дыстрыбутыў «[[Убунту]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Праграмнае забесьпячэньне кросплатформеннай сыстэмы кантролю цэласнасьці дадзеных у аўтаматызаваных сыстэмах (ПЗ «КСКЦ»)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/SoCP/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * апраграмаваньне «Мабільны супрацоўнік» для ўзаемінаў кіраўніцтва з пэрсаналам праз [[смартфон]]ы і пляншэты з АС «[[Андроід]]»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Праграмнае забесьпячэньне «Мабiльны супрацоунiк»|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/po-mobilnyy-sotrudnik/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. Сярод іншага, «Агат-сыстэмы кіраваньня» ажыцьцяўляў: * вытворчасьць, праверку і мантаж [[Друкаваная плата|друкаваных платаў]] памерам да 40х50 см<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Выраб друкаваных платаў|спасылка=https://agat.by/bel/uslugi/pech-platy/izgotovlenie-pechatnykh-plat/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * геамэтрычную, электрычную і радыётэхнічную паверку сродкаў вымярэньняў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Паверка сродкаў вымярэньняў|спасылка=https://agat.by/bel/uslugi/ispytaniya-i-metrologiya/poverka-sredstv-izmereni/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * выпрабаваньні электрычных прыладаў — кліматычныя, мэханічныя, атмасфэрна-[[ціск]]авыя, сонечна-радыяцыйныя, дажджавыя, соле-[[туман]]ныя, пясочна-[[пыл]]авыя, [[Электрамагнітнае поле|электрамагнітныя]], электрычныя і навігацыйныя<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Правядзеньне выпрабаваньняў прадукцыі|спасылка=https://agat.by/bel/uslugi/ispytaniya-i-metrologiya/provedenie-ispytaniy-produktsi/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * [[спадарожнік]]авае адсочваньне аўтатранспарту праз плятформу «Навігатар-С2020»<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Сыстэма маніторынгу аб'ектаў на базе навігацыйна-інфармацыйнага цэнтру|спасылка=https://agat.by/bel/uslugi/sputnikovyy-monitoring-obektov/sistema-monitoringa-obektov-na-baze-navigatsionno-informatsionnogo-tsentra/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>; * вытворчасьць кабэляў і [[джгут]]оў<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Выраб кабэляў і джгутоў|спасылка=https://agat.by/bel/uslugi/prochie-uslugi-proizvodstva/izgotovlenie-kabeley-i-zhgutov/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. == Мінуўшчына == 26 лютага 1969 году на аснове спэцыяльнага канструктарскага бюро № 864 «[[Агат — электрамэханічны завод|Менскага электрамэханічнага заводу]]» ([[Беларуская ССР]]) стварылі філію Навукова-дасьледчага інстытуту аўтаматычнай апаратуры (Масква). У 1972 годзе яе пераўтварылі ў НДІ сродкаў аўтаматызацыі, які меў ствараць аўтаматызаваныя сыстэмы кіраваньня (АСК) войскамі ў вязьме [[Фронт (вайсковае аб’яднаньне)|фронт]]-[[Армія (вайсковае аб’яднаньне)|армія]]-[[дывізія]]-[[полк]]-[[батальён]], а таксама ўсімі відамі і родамі войскаў у гэтых вязьмах<ref name="б"/>. На пачатку 1970-х гадоў стварылі АСК [[Вайсковае злучэньне|злучэньнямі]] і часьцямі паветранай арміі «Паветра-М1», АСК каманднага пункту тактычнага злучэньня войскаў [[Супрацьпаветраная абарона|супрацьпаветранай абароны]] (СПА) «Качкар», а атксама АСК ударнай авіяцыя паветранай арміі «Ўдар». Шмат гадоў НДІ сродкаў аўтаматызацыі быў галаўным каардынатарам праграмы «ІнтэрАСК» з [[Арганізацыя Варшаўскай дамовы|Арганізацыяй Варшаўскай дамовы]] (Польшча) наконт стварэньня адзінай палявой АСК войскамі (АПАСКВ)<ref name="в"/>. У 1980-я гады пастаўлялі аўтаматызаваныя камандныя пункты вайскова-паветраных сілаў (ВПС) «Эталён». У 1983 годзе ў войскі паставілі АСК тактычным вязьмом дывізія-полк. У 1985 годзе ў [[Сімфэропаль]]скі авіявузел ([[Украінская ССР]]) паставілі АСК паветраным рухам «Траса». У 1986 годзе НДІ сродкаў аўтаматызацыі стаў галаўной установай дзяржаўнага аб'яднаньня «Агат». У 1987—1989 гадох [[Далёкаўсходняя вайсковая акруга|Далёкаўсходнюю вайсковую акругу]] ([[Расейская СФСР]]) аснасьцілі сродкамі аўтаматызацыі пунктаў кіраваньня. У 1989 годзе на ўзбраеньне [[Група савецкіх войскаў у Нямеччыне|Групы савецкіх войскаў у Нямеччыне]] паставілі АСК ВПС і СПА. У 1991 годзе паставілі палявую АСК тактычнага вязьма полк-брыгада-дывізія. Таксама стварылі АСК апэрацыйнага вязьма корпус-армія-фронт. Упершыню ў Савецкім Саюзе ўкаранілі рухомыя палявыя вылічальныя сеткі і разьмеркаваныя [[База зьвестак|базы зьвестак]]. АСК войскамі выраблялі ў супрацы з больш як 600 прадпрыемствамі 29 ведамстваў Савецкага Саюзу, у тым ліку пры ўдзеле звыш 30 навукова-дасьледчых установаў [[Міністэрства абароны СССР]]<ref name="в"/>. У 1990-я гады стварылі звыш 20 аўтаматызаваных пунктаў кіраваньня, у тым ліку расейскімі [[Зэнітны ракетны комплекс|зэнітнымі ракетніцамі]] [[С-300]], «[[Тор (зэнітны ракетны комплекс)|Тор]]», «[[Тунгуска (ЗРК)|Тунгуска]]», «[[Страла (ЗРК)|Страла]]», «[[Аса (ЗРК)|Аса]]» і «[[Бук (ЗРК)|Бук]]», тактычным ракетным комплексам «[[Кропка (ракетніца)|Кропка]]» і залпавай ракетніцай «[[Сьмерч (ракетніца)|Сьмерч]]». У войскі паставілі пасты апрацоўкі радыялякацыйнай інфармацыі ПАРЫ-П1 і ПАРЫ-П2, а таксама адпаведны цэнтры ЦАРЫ і прылады перадачы дадзеных сапраўднага маштабу часу<ref name="в"/>. 28 кастрычніка 1996 году «НДІ сродкаў аўтаматызацыі» пераўтварылі ва [[Унітарнае прадпрыемства|ўнітарнае прадпрыемства]]<ref name="е"/>. У 2001 годзе яго пераўтварылі ва ўнітарнае прадпрыемства. Вырабляў [[Аўтаматызаваная сыстэма кіраваньня|аўтаматызаваныя сыстэмы кіраваньня]] (АСК), прылады сувязі і перадачы дадзеных. Распрацоўваў АСК дарожным і паветраным рухам, сартавальнай станцыяй і лясной гаспадаркай, хімічнай вытворчасьцю і [[энэргетыка]]й. Таксама распрацоўваў інфармацыйна-даведкавыя сыстэмы ведамстваў, чыгуначных [[вакзал]]аў, [[стадыён]]аў і палацаў спорту<ref name="б">{{Кніга|аўтар=[[Мікалай Азаматаў]].|частка=Сродкаў аўтаматызацыі НДІ|загаловак=[[Беларуская энцыкляпэдыя]] ў 18 тамах|арыгінал=|спасылка=https://knihi.com/none/Bielaruskaja_encyklapiedyja_djvu.zip.html|адказны=гал.рэд. [[Генадзь Пашкоў]]|выданьне=|месца=Менск|выдавецтва=[[Беларуская энцыкляпэдыя імя Петруся Броўкі]]|год=2002|том=[https://files.knihi.com/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.15.djvu 15: Следавікі — Трыо]|старонкі=[https://files.knihi.com/.preview/Knihi/Slounik/Bielaruskaja_encyklapedyja.djvu.zip/Bielaruskaja_encyklapedyja.15.djvu/123_995x9999.jpeg 123]|старонак=552|сэрыя=|isbn=985-11-0251-2|наклад=10 000}}</ref>. У 2009 годзе ўвялі ў дзеяньне падсыстэму бясьпекі зьвестак у Агульнадзяржаўнай аўтаматызаванай інфармацыйнай сыстэме (ААІС) Беларусі. У 2010 годзе такую падсыстэму ўвялі ў: Інтэграванай аўтаматызаванай сыстэме нагляднай дзейнасьці (ІАС КНД) ў Беларусі, 2-й чарзе Адзінай інфармацыйнай сыстэмы кантролю за выкананьнем даручэньняў (АІС КВД)) кіраўніка дзяржавы і ІАС кіраваньня [[Вайсковы камісарыят|вайсковымі камісарыятамі]] (ІАС КВК). У 2011 годзе падсыстэму бясьпекі зьвестак запусьцілі ў Інфармацыйнай сыстэме кіраваньня [[Дзяржаўны вайскова-прамысловы камітэт Беларусі|Дзяржаўнага вайскова-прамысловага камітэту Беларусі]]<ref name="г">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Выкананыя праекты (абарона інфармацыі)|спасылка=https://agat.by/bel/katalog/proekty-zashchita-informatsii/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. 13 студзеня 2011 году прадпрыемства «НДІ сродкаў аўтаматызацыі» пераўтварылі ў [[адкрытае акцыйнае таварыства]] «Агат-сыстэмы кіраваньня». 13 кастрычніка 2011 году «Агат-сыстэмы кіраваньня» ўтварыў [[холдынг]] «Геаінфармацыйныя сыстэмы кіраваньня» («ГІСК»), у склад якога ўвайшлі «[[Агат — электрамэханічны завод]]» і «[[Агат-сыстэм]]»<ref name="е">{{Навіна|аўтар=|загаловак=ААТ «АСК-ККХ-ГІСК», УНП 100230547|спасылка=https://bizinspect.by/inst/5c1fc8f837b6871c5c32d63f|выдавец=ТАА «БізІнспэкт»|мова=ru|дата публікацыі=2025|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. У 2013 годзе ўвялі ў дзеяньне падсыстэму абароны зьвестак інфармацыйнай сыстэмы Нацыянальнага навігацыйна-інфармацыйнага цэнтру. У ліпені 2014 году кіраўнік «Агат-сыстэмы кіраваньня» Юры Масіенка прадстаўвіў на «[[Беларуская вайсковая выстава|Беларускай вайсковай выставе]]» бесьпілётнік «Грыф-1» пераважна з айчынных дэталяў. Яго распрацавалі за 3 гады. «Грыф-1» мог лётаць да 5 гадзінаў і несьці да 20 кг пры кіраваньні на 100 км без спадарожнікавай сувязі. Кошт досьледнага ўзору склаў 2 млн даляраў. У студзені 2015 году заплянавалі сэрыйную вытворчасьць для [[Узброеныя сілы Беларусі|Ўзброеных сілаў Беларусі]] па кошце 1 млн даляраў<ref name="а">{{Артыкул|аўтар=Яраслаў Лыскавец.|загаловак=На «Арэне» — «Грыф»|спасылка=|выданьне=Пляцдарм|тып=|год=23 ліпеня 2014|нумар=6 (35)|старонкі=|issn=}}</ref>. У 2015 годзе распрацавалі падсыстэмы бясьпекі зьвестак у АСК [[Гарадзенская гідраэлектрастанцыя|Гарадзенскай гідраэлектрастанцыі]] і газатурбіннай устаноўкі (ГТУ) на 121 мэгават [[Гарадзенская цеплаэлектрацэнтраль-2|Гарадзенскай цеплаэлектрацэнтралі-2]]<ref name="г"/>. У 2021 годзе [[сукупная выручка]] склала 175 млн [[Беларускі рубель|рублёў]] (68,8 млн даляроў), зь якіх 74 % прыпала на [[кампутар]]ы<ref name="д">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Раскрыцьцё зьвестак за 2021 год|спасылка=https://agat.by/upload/odnokno_files/files/Информация%20за%202021%20год.pdf|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|мова=ru|дата публікацыі=21 сакавіка 2022|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref>. У 2022 годзе ў холдынг улучылі «[[Інатэх Салюшнс]]». === Кіраўнікі === * [[Юры Падрэзаў]] (1969—1986) * [[Уладзімер Астрэйка]] (1986—1998) * [[Мікалай Азаматаў]] (1998—2003)<ref name="в">{{Навіна|аўтар=|загаловак=Гісторыя|спасылка=https://web.archive.org/web/20161202231956/https://agat.by/company/history/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|мова=ru|дата публікацыі=2 сьнежня 2016|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> * [[Юры Масіенка]] (на 2014 год)<ref name="а"/> * [[Генадзь Казакоў]] (на 2017 год)<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кіраўніцтва|спасылка=https://web.archive.org/web/20171206023311/http://www.agat.by/company/leaders/|выдавец=ААТ «Агат-сыстэмы кіраваньня»|мова=ru|дата публікацыі=6 сьнежня 2017|дата доступу=30 чэрвеня 2025}}</ref> * [[Аляксей Бяўзюк]] (пасьля 2022 году — на 2025 год) == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://агат.бел/bel/ Люстэркавая вэб-бачына] {{Накід:Беларусь}} [[Катэгорыя:Прамысловыя прадпрыемствы Беларусі]] [[Катэгорыя:Прадпрыемствы Менску]] [[Катэгорыя:Вытворцы кампутараў]] [[Катэгорыя:Беларускія вытворцы праграмнага забесьпячэньня]] [[Катэгорыя:Першамайскі раён (Менск)]] [[Катэгорыя:Бесьпілётныя лятальныя апараты]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1969 годзе]] 9h2r5tj43k2dmffefmtzylv1f1dr7k3 0 297367 2622696 2025-07-01T08:37:06Z W 11741 Перанакіроўвае на [[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 2622696 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне[[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 4drkss46502s5t0nbuq5wcx6ghbtb6w 0 297368 2622698 2025-07-01T08:37:34Z W 11741 Перанакіроўвае на [[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 2622698 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне[[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 4drkss46502s5t0nbuq5wcx6ghbtb6w 0 297369 2622699 2025-07-01T08:37:57Z W 11741 Перанакіроўвае на [[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 2622699 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне[[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 4drkss46502s5t0nbuq5wcx6ghbtb6w 0 297370 2622700 2025-07-01T08:38:22Z W 11741 Перанакіроўвае на [[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 2622700 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне[[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 4drkss46502s5t0nbuq5wcx6ghbtb6w 0 297371 2622701 2025-07-01T08:38:46Z W 11741 Перанакіроўвае на [[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 2622701 wikitext text/x-wiki #перанакіраваньне[[Агат-сыстэмы кіраваньня]] 4drkss46502s5t0nbuq5wcx6ghbtb6w