Вікіпэдыя be_x_oldwiki https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter Мэдыя Спэцыяльныя Абмеркаваньне Удзельнік Гутаркі ўдзельніка Вікіпэдыя Абмеркаваньне Вікіпэдыі Файл Абмеркаваньне файла MediaWiki Абмеркаваньне MediaWiki Шаблён Абмеркаваньне шаблёну Дапамога Абмеркаваньне дапамогі Катэгорыя Абмеркаваньне катэгорыі Партал Абмеркаваньне парталу TimedText TimedText talk Модуль Абмеркаваньне модулю Event Event talk 0 4205 2624400 2594731 2025-07-09T20:05:54Z 151.249.210.42 Fixed typo 2624400 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт |Назва = Мадрыд |Статус = горад |Назва ў родным склоне = Мадрыду |Назва на мове краіны = Madrid |Код мовы назвы краіны = es |Гімн = |Дата заснаваньня = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Від адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Аўтаномная Супольнасьць|Аўтаномная супольнасьць]] |Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 2 = Правінцыя |Назва адміністрацыйнай адзінкі 2 = [[Мадрыд (правінцыя)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 3213271 |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва= |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = |Год падліку колькасьці аглямэрацыі = |Крыніца колькасьці аглямэрацыі = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Дадатковы парамэтар насельніцтва = |Значэньне дадатковага парамэтра насельніцтва = |Год падліку дадатковага парамэтра насельніцтва = |Часавы пас = +1 |Летні час = +2 |Назва лічбавага клясыфікатару = |Лічбавы клясыфікатар = |Аўтамабільны нумарны знак = |Назва аўтамабільнага нумарнога знаку = |Аўтамабільныя нумарныя знакі = |Назва аўтамабільных нумарных знакаў = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар’е = паўночнае |Шырата градусаў = 40 |Шырата хвілінаў = 23 |Шырата сэкундаў = |Даўгата паўшар’е = заходняе |Даўгата градусаў = 3 |Даўгата хвілінаў = 43 |Даўгата сэкундаў = |Назва мапы = |Альтэрнатыўная мапа = |Назва мапы2 = |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Колер = {{Колер|Гішпанія}} }} '''Мадры́д''' ({{мова-es|Madrid}}) — сталіца й найбуйнейшы горад [[Гішпанія|Гішпаніі]]. Насельніцтва гораду складае {{Лік|3266126}} чалавек<ref>{{Спасылка|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0|загаловак=List of place name: Population of the Continuous Municipal Register by Population Unit|назва праекту=INE.es|выдавец=Instituto Nacional de Estadística|мова=en|дата публікацыі=1 студзеня 2019}}</ref>, а ўсяго ў [[аглямэрацыя|аглямэрацыі]] налічваецца {{Лік|6271000}} чалавек (паводле дадзеных за 2007—2009 гады)<ref>{{Спасылка|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|загаловак=Total population in Urban Audit cities|мова=en|выдавец=Eurostat|копія=http://web.archive.org/web/20120121192735/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|дата копіі=21 студзеня 2012}}</ref>. Гэта трэці па велічыні горад [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]], пасьля [[Лёндан]]у й [[Бэрлін]]а, а ягоная сталічная аглямэрацыя зьяўляецца трэцяй па велічыні ў ЭЗ пасьля Лёндану й [[Парыж]]у.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf «World Urban Areas: Population & Density»] (PDF). Demographia.</ref><ref>Thomas Brinkoff. [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html «Principal Agglomerations of the World»].</ref>. Горад ахоплівае ў агульнай складанасьці 604,3 км²<ref>[http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf Member of the Governing Council] (PDF). Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement. — С. 6.</ref>. Мадрыдзкая гарадзкая аглямэрацыя валодае трэцім паводле велічыні [[СУП]] у Эўрапейскім Зьвязе<ref>{{Спасылка|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|загаловак=Global city GDP rankings 2008–2025|выдавец=Pricewaterhouse Coopers|копія=http://web.archive.org/web/20110504031739/https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|мова=en|дата копіі=4 мая 2011}}</ref>. Горад моцна ўплывае на [[палітыка|палітыку]], [[адукацыя|адукацыю]], [[сфэра забаваў|сфэру забаваў]], пытаньні захаваньня навакольнага асяродзьдзя, [[СМІ]], [[мода|моду]], [[навука|навукі]] й [[мастацтва]], што робіць вялікі ўнёсак у ягоны статус як аднаго з асноўных глябальных гарадоў сьвету<ref>Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University. [https://web.archive.org/web/20160811203314/http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html «The World According to GaWC 2008»].</ref><ref>[http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf «Global Power City Index 2009»] (PDF).</ref>. З-за сваёй эканамічнай моцы, высокага ўзроўню жыцьця й памеру рынку, Мадрыд лічыцца буйным фінансавым цэнтрам [[Паўднёвая Эўропа|Паўднёвай Эўропы]] й [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], ён месьціць галаўныя офісы большасьці асноўных гішпанскіх кампаніяў. Мадрыд зьяўляецца самым наведавальным сярод турысаў горадам Гішпаніі й чацьвёртым на кантынэнце<ref>[http://www.madridiario.es/2007/Enero/feria/feriamadrid/8577/turistas-madrid.html «Madrid is the most touristic city of Spain»]. Madridiario.es.</ref>, а таксама займае 10-ы радок у сьпісе гарадоў з прыдатнымі ўмовамі для жыцьця ў сьвеце паводле дадзеных часопісу «[[Манокль (часопіс)|Манокль]]», які быў апублікаваны ў 2010 годзе<ref>[https://web.archive.org/web/20100708041931/http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/issue-25/ «Monocle’s World’s Most Liveable Cities Index 2009»]. Monocle.com.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070715111257/http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ «Top 20 liveable cities — 10 Madrid»]. Monocle.com.</ref>. Мадрыд таксама знаходзіцца ў сьпісе 12 зялёных гарадоў Эўропы паводле дадзеных на 2010 год<ref>[http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html Greenest cities in Europe]. City Mayors (2010-03-03).</ref>. Горад у цяперашні час змагаецца за права правядзеньня [[Летнія Алімпійскія гульні 2020 году|летніх Алімпійскіх гульняў 2020 году]]<ref>[http://www.olympic.org/media?articleid=138217 «Media»]. Olympic.org.</ref>. Горад разьмешчаны на рацэ [[Мансанарэс]] у цэнтры краіны. Зьяўляючыся сталіцай Гішпаніі, горад месьціць рэзыдэнцыю ўрада, а таксама [[Каралеўскі палац (Мадрыд)|рэзыдэнцыю гішпанскага манарха]], Мадрыд таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20100312021025/http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html «Madrid»]. Indiana.edu.</ref>. Нягледзячы на тое, што Мадрыд валодае сучаснай інфраструктурай, горад захаваў гістарычны зьнешні выгляд. Ягоныя славутасьці ўключаюць Каралеўскі палац у Мадрыдзе, [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Тэатар Рэаль]] (Каралеўскі тэатар) з адрэстаўраваным у 1850 годзе Опэрным тэатрам; парк [[Буэна Рэтыра]], заснаваны ў 1631 годзе, будынак Нацыянальнай бібліятэкі XIX стагодзьдзя, якая зьмяшчае некаторыя з гістарычных архіваў Гішпаніі, археалягічны музэй, а таксама [[Залаты трохкутнік мастацтваў]], разьмешчаны ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] й які складаецца з трох мастацкіх музэяў: [[Прада (музэй)|музэй Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]] й [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]<ref>[https://web.archive.org/web/20120722145816/http://www.easyexpat.com/en/madrid/overview/geography.htm «Madrid: Overview»]. Easy expat.</ref>. == Гісторыя == Не зважаючы на тое, што тэрыторыя сучаснага Мадрыду была заселена з дагістарычных часоў<ref>[https://web.archive.org/web/20171120183628/http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ «Pre-historic times in Madrid»]. JMcatellanos.com</ref>, у рымскую эпоху гэтая тэрыторыя належала дыяцэзіі Камплютум. Да нашых часоў захаваліся археалягічныя астанкі маленькай вёскі, якая існавала ў час эпохі [[вэстготы|вэстготаў]], чыё імя, магчыма, было прынята пазьней [[арабы|арабамі]]<ref>[http://www.madridamano.com/historia/?op=hist3 «La dominación árabe(Arab rule). The city of Mayrit, a fortress in its origin, was founded by the end of the IX centruy»]. madridamano.com</ref>. Заснаваньне сучаснага гораду прыходзіцца з IX стагодзьдзе, калі [[Мухамад I Кордаўскі|Мухамад I]] заказаў будаўніцтва невялікага палаца ў тым жа месцы, дзе сёньня месьціцца каралеўскі палац. Вакол гэтага палаца была пабудавана невялікая цытадэль, [[аль-Мудайн]]а. Цытадэль была заваявана ў 1085 годзе хрысьціянскім каралём [[Леон і Кастылія|Леона й Кастыліі]] [[Альфонса VI Храбры|Альфонса VI]] падчас ягонага прасоўваньня да [[Таледа]]. Ён перабудаваў мячэт гораду ў царкву [[Царква Панны Альмудэны|Панны Альмудэны]]. У 1329 годзе [[генэральныя картэсы]] менавіта ў Мадрыдзе сабраліся на сваё першае пасяджэньне, каб даць параду каралю [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонсу XI]]. [[Сэфарды|Сэфардзкія габрэі]] й [[маўры]] працягвалі жыць у горадзе ў часы хрысьціянскага панаваньня, пакуль не былі выгнаныя ў канцы XV стагодзьдзя. Пасьля буйнога пажару [[Энрыке III Кастыльскі]] перабудаваў горад і ўсталяваў добра ўмацаваныя звонку сьцены ў [[Эль-Парда]]. === Позьняе Сярэднявечча === [[Файл:Felipe III - Casa de la Panadería - Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр]].]] [[Каралеўства Кастылія|Каралеўства Кастыліі]], са сталіцай у [[Таледа]], і [[Каралеўства Арагон]], са сталіцай у [[Сарагоса|Сарагосе]], былі злучаны ў сучасную Гішпанію [[каталіцкія манархі|каталіцкімі манархамі]], каралевай [[Ізабэла I|Ізабэлай Кастыльскай]] і каралём [[Фэрдынанд II (кароль Арагона)|Фэрдынандам II Арагонскім]]. Нягледзячы на тое, што іхны ўнук [[Карл V (імпэратар Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыі)|Карл I Гішпанскі]] жыў у [[Сэвільля|Сэвільлі]], сын Карла, [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] пераехаў у Мадрыд у 1561 годзе. Нягледзячы на тое, што афіцыйна горад не зьяўляўся сталіцай, але [[дэ-факта]] гэта мела месца быць. Сэвільля працягвала кантраляваць гандаль з калёніямі Гішпаніі, але Мадрыд кантраляваў Сэвільлю<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm#INDICE «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole.»] History of Madrid. Luis Enrique Otero Carvajal</ref>. Акрамя кароткага пэрыяду 1601—1606 гадоў, калі [[Філіп III (кароль Гішпаніі)|Філіп III]] перанёс свой двор ў [[Вальядалід]], Мадрыд стаў галоўным горадам Гішпаніі. Падчас гішпанскага залатога веку ў XVI—XVII стагодзьдзях у Мадрыдзе быў пабудаваны [[Эскорыал]], вялікі каралеўскі кляштар, дзякуючы намаганьням караля Філіпа II, які прыцягнуў на працу ў краіну некаторых з найвялікшых архітэктараў і мастакоў Эўропы. [[Дыега Вэляскес]], адзін з самых уплывовых мастакоў эўрапейскай гісторыі і вельмі паважаны мастак у свой час, доўгі час жыў і працаваў у Мадрыдзе пры каралеўскім двары. [[Эль Грэка]], іншы паважаны мастак таго пэрыяду, які надаў гішпанскаму мастацтву стыль італьянскага [[рэнэсанс]]у й зрабіў важкі ўнёсак у гішпанскі стыль жывапісу, таксама працаваў у Мадрыдзе. Мадрыд быў адным з культурных цэнтраў падчас гішпанскага залатога веку. Гішпанскі двор прыцягваў шматлікіх папулярных гішпанскіх мастакоў і пісьменьнікаў да гораду, у тым ліку [[Мігель Сэрвантэс|Мігеля дэ Сэрвантэса]]. Акрамя таго, у горадзе нарадзіліся шматлікія вялікія пісьменьнікі гэтага пэрыяду: [[Лёпэ дэ Вэга]], [[Франсіска дэ Кевэда]], [[Кальдэрона дэ ля Баркі]] й [[Тырса дэ Маліна]], і апошні зь выбітных матскоў залатога стагодзьдзя, [[Кляўдыё Каэльлё]]. Вядомы архітэктар рэнэсанса [[Хуан дэ Эрэра]], распрацаваўшы праект [[Пляса-Маёр]], які быў пабудаваны ў горадзе ў пэрыяд панаваньня [[Габсбургі|Габсбургаў]] у якасьці цэнтральнага пляца. Ён разьмешчаны недалёка ад іншага вядомага пляца, [[Пуэрта дэль Соль]]. [[Файл:Plano del Ensanche de Madrid-1861.jpg|значак|зьлева|Плян пашырэньня гораду 1861 году.]] Новыя палацы, як то [[Рэаль-дэ-Мадрыд]], былі пабудаваны падчас панаваньня [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіпа V]]. Але сапраўдным сучасным горадам Мадрыд стаў у часы панаваньня [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляса III]], які быў адным з самых папулярных каралёў у гісторыі краіны, прыказка: «лепшы мэр — кароль» стала папулярнай у тыя часы. Калі [[Карляс IV (кароль Гішпаніі)|Карляс IV]] стаў каралём, у горадзе пачалося паўстаньне. Пасьля [[паўстаньне Аранхуэс|паўстаньня Аранхуэс]], якое ўзначаліў ягоны ўласны сын [[Фэрдынанд VII]], Карл IV выракся ад стальца, але панаваньне Фэрдынанда VII было вельмі кароткім, бо ўжо ў траўні 1808 году напалеонаўскія войскі ўвайшлі ў горад. === Новы час === [[Файл:Plaza de Cibeles (Madrid) 05.jpg|значак|Пляц Сыбэлес.]] 2 траўня 1808 году насельніцтва Мадрыду паўстала супраць акупацыі гораду [[Францыя|францускімі]] войскамі, што прывяло да рэпрэсіяў з боку францускіх імпэрскіх сілаў і пачатку [[Гішпана-француская вайна|гішпанскай вайны за незалежнасьць]]. Пасьля сканчэньня вайны за незалежнасьць у 1814 годзе Фэрдынанд VII вярнуўся на трон, але пасьля лібэральнай ваеннай рэвалюцыі генэрал [[Рафаэль дэль Рыега]] прысіліў караля вярнуць канстытуцыю 1812 году. Гэта быў пачатак пэрыяду, калі лібэральныя й кансэрватыўныя ўрады чаргаваліся, і які скончыўся разам з каранацыяй [[Ізабэла II|Ізабэлы II]] у 1830 годзе. Аднак яна ня здолела падавіць палітычную напружанасьць, якая прывяла да яшчэ аднаго паўстаньня й сварэньня [[Першая Гішпанская рэспубліка|Першай Гішпанскай рэспублікі]]. Аднак празь нейкі час манархія была рэстаўрыравана й зноўку скасаваная, пры стварэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]], якая папярэднічала [[Грамадзянская вайна ў Гішпаніі|гішпанскай грамадзянскай вайне]]. [[Файл:Children during the Madrid bombing.jpg|значак|зьлева|Дзеці за часам бамбаваньняў Мадрыду ў [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскую вайну]].]] 17 кастрычніка 1919 году быў адкрыты [[Мадрыдзкі мэтрапалітэн|мэтрапалітэн]]. Мадрыд стаў адным з найбольш пацярпелых гарадоў краіны падчас грамадзянскай вайны ў 1936—1939 гадох. Горад быў апорай рэспубліканцаў зь ліпеня 1936 году. Ягоныя заходнія прыгарады сталі арэнай татальнай бітвы ў лістападзе 1936 году, і ў гэты час Мадрыд стаў першым эўрапейскім горадам, які бамабавалі з самалётаў ([[Японія]] была першай, хто бамбаваў грамадзянскае насельніцтва ў сусьветнай гісторыі ў [[Шанхай|Шанхаі]] ў 1932 годзе), спэцыяльна накіраваныя супраць грамадзянскіх асобаў. Асноўнай рысай Мадрыду паваеннага часу быў шырокі распаўсюд картак на прадукты. Спажываньне мяса і рыбы было абмежаваным, што прывяло да высокай сьмяротнасьці ў выніку недаяданьня. У сувязі з тым, што места было апорай левых сілаў, правыя пераможцы разглядалі мажлівасьць пераносу сталіцы ў іншае месца, у першую чаргу ў [[Сэвільля|Сэвільлю]]. Аднак гэтыя пляны былі адхіленыя. Рэжым [[Франсіска Франка|Франка]] замест гэтага падкрэсьліваў, што горад мае гісторыю як сталіцы ранейнай [[Гішпанская імпэрыя|Гішпанскай імпэрыі]]. Інтэнсіўны дэмаграфічны рост, які адбыўся за кошт масавай міграцыі зь сельскіх рэгіёнаў краіны, прывёў да будаўніцтва вялікай колькасьці жыльля на пэрыферыі гораду{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|175}}. Гэта ўзмоцніла працэсы сацыяльнай палярызацыі ў горадзе. Спачатку жыльлё будавалася нізкай якасьці, але зь сярэдзіны 1950-х гадоў ужо будаваліся дамы з крыху больш высокай якасьці перадусім у раёнах Канільяс, Сан-Фэрмін, Каньнё-Рота, Вільявэрдэ, Пан-Бэндыта, Сафіё і Фуэнкараль{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|179—180}}. [[Файл:Madrid Cuatro Torres Business Area-2.jpg|значак|Хмарачосы Мадрыду.]] Падчас эканамічнага буму ў Гішпаніі з 1959 па 1973 гады, горад перажыў беспрэцэдэнтны рост колькасьці насельніцтва й багацьця, стаўшы найбуйнейшым паводле колькасьці [[СУП]] горадам у краіне і займаючы трэцяе месца ў [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропе]]. Паступова рос і сам горад, прымаючы ў свой склад суседнія раёны і дасягнуўшы такім чынам пашырэньня да 607 км². Поўдзень Мадрыду стаў вельмі прамыслова разьвіты, і там назіраліся масавыя міграцыі зь сельскіх раёнаў Гішпаніі ў горад. У паўночна-заходняй частцы гораду пачалі сяліцца людзі сярэдняй клясы, які зьявіўся ў выніку эканамічнага буму 1960-х гадоў, у той час як у паўднёва-ўсходняй частцы пражывала пераважна працоўная кляса. Пасьля сьмерці [[Франсіска Франка|Франка]] новыя дэмакратычныя партыі, у тым ліку левыя й рэспубліканскія партыі, прынялі караля [[Хуан-Карляс I|Хуана Карляса I]] у якасьці пераемніка Франка, у мэтах забесьпячэньня стабільнасьці ў краіне. Гэта прывяло да зьмены дзяржаўнага ладу на [[канстытуцыйная манархія|канстытуцыйную манархію]] са сталіцай у Мадрыдзе. Дзякуючы павышэньню дабрабыту насельніцтва ў 1980-х і 1990-х гадох, горад умацаваў свае пазыцыі ў якасьці важнага эканамічнага, культурнага, прамысловага, адукацыйнага й тэхналягічнага цэнтру на эўрапейскім кантынэнце<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole»]. History of Madrid.</ref>. У 2011 годзе Мадрыд быў цэнтрам пратэстаў супраць жорсткай эканоміі, якія ахапілі Гішпанію. У выніку крызісу 2008 году ў фінансавай і іпатэчнай сфэрах горад сутыкнуўся з ростам колькасьці другаснага жыльля, што знаходзілася ў распараджэньні банкаў, і высяленьнямі жыхароў з дамоў. == Геаграфія == [[Файл:Madrid, Spain ESA24382842.jpeg|значак|Фатаздымак Мадрыду з спадарожніка.]] Мадрыд разьмешчаны ў цэнтры [[Гішпанія|Гішпаніі]] на вышыні 667 мэтраў над узроўнем мора, што робіць Мадрыд другой паводле вышыні сталіцай Эўропы, саступаючы толькі [[Андора-ля-Вэльля|Андоры-ля-Вэльлі]]. Розьніца ў вышыні ў межах гораду вагаецца ад 700 мэтраў ля Пляса-дэ-Кастыльлі на поўначы гораду да 570 мэтраў ля ачышчальных станцый Ля-Чына. Гара [[Эль-Парда]], якая стаіць у ахоўнай лясной тэрыторыі, якая пакрывае больш за чвэрць муніцыпалітэту, дасягае сваёй максымальнай вышыні ў 843 мэтраў. Самая старажытная ўрбанізаваная частка места стаіць на пагорках. Горад пашыраўся на ўсход, дасягнуўшы ракі Фуэнтэ-Кастэльяна і далей на ўсход да ракі [[Абраньігаль]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200803130026/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UrbanismoyVivienda/Urbanismo/PGOUM/Publicaciones/DocTexto/AV_DIAGNOSTICO_vol2.pdf «Revisión del plan general. Memoria. Tomo III. Información urbanística. Diagnóstico de ciudad»]. Vol. 2. Ayuntamiento de Madrid. — С. 166.</ref>. Праз горад цячэ невялікая рака [[Мансанарэс]], якая ёсьць часткай водазбору ракі [[Тагус]]. Раней Мадрыд належыў гістарычнай вобласьці [[Кастылія]]. У паўночна-заходняй частцы гораду за 60 км узвышаецца горны масіў [[Сьера-дэ-Гуадарама]], найвышэйшым пунктам якога ёсьць гара [[Пэньяляра]] (2430 м). === Паркі і лясы === [[Файл:Principales parques de Madrid.svg|значак|Мапа места з пазначэньнем паркаў, якія адзначаныя зялёным колерам.]] Мадрыд займае другое месца ў сьвеце сярод сталіцаў паводле колькасьці высаджаных паабапал дарогаў дрэваў, маючы іх больш за 200 тысячаў. Болей толькі ў [[Токіё]]. Жыхары гораду маюць дасяжнасьць да зялёнай зоны ў межах 15-хвіліннага шпацыру. З 1997 году плошча зялёных зонаў значна павялічылася. На апошні час 8,2% тэрыторыі Мадрыду прыпадае на паркі і лясы, што забясьпечвае кожнага жыхара плошчай зялёнай зоны ў 16 м², то бок значна большай за рэкамендаваную [[Сусьветная арганізацыя здароўя|Сусьветнай арганізацыяй здароўя]] 10 м². [[Файл:Parque del Retiro (Madrid) (26238322812).jpg|значак|зьлева|У парку Буэн-Рэтыра.]] Значная частка найважнейшых паркаў Мадрыду павязаная з тэрыторыямі, якія раней належылі каралеўскім уладаньням{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Парк [[Буэн-Рэтыра (парк)|Буэн-Рэтыра]] ёсьць самым наведвальным месцам гораду<ref>[https://web.archive.org/web/20181116003540/https://www.cope.es/actualidad/mas-madrid/noticias/retiro-cumple-150-anos-manos-del-pueblo-madrid-20181106_288555 «El Retiro cumple 150 años en manos del pueblo de Madrid»]. Cadena COPE.</ref>. Ягоная плошча перавышае 1,4 км², што робіць яго найбуйнейшым паркам у межах Альмэндра-Сэнтраль, то бок нутранай часткі гораду, якая акружаная колцавай дарогай М-30. Парк быў створаны за часам караляваньня [[Філіп IV (кароль Гішпаніі)|Філіпа IV]] у XVII стагодзьдзі і перададзены ў распараджэньне муніцыпалітэту ў 1868 годзе пасьля [[Славутая рэвалюцыя|Славутай рэвалюцыі]]{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|48}}. Парк знаходзіцца побач з [[Каралеўскі батанічны сад (Мадрыд)|Каралеўскім батанічным садам]] Мадрыду. Разьмешчаны на паўночным захадзе ад цэнтру гораду, [[Парке-дэль-Аэстэ]] займае частку тэрыторыі былога каралеўскага ўладаньня Рэаль-Флярыда<ref>Valenzuela Rubio, Manuel (1977). [https://web.archive.org/web/20190916205039/http://www.uam.es/gruposinv/urbytur/documentos/Valenzuela/LOSESPACIOSVERDES_1977.pdf «Aportaciones a una geografía del esparcimiento en Madrid: Los espacios verdes»]. Rutas de Butano (28). Madrid: Universidad Autónoma de Madrid. Departamento de Geografía: 39—40.</ref>. У паўднёвай частцы парку месьціцца старажытнаэгіпецкі [[храм Дэбод]], які быў перавезены ў Мадрыд у пачатку 1970-х гадоў<ref>Remón Menéndez, Juan F. (1998). «Nature and the city: the Parque del Oeste and the expansion of nineteenth-century Madrid». Urban History. 25 (2): 210. — [[doi:10.1017/s0963926800000808]].</ref>. Сярод іншых гарадзкіх паркаў вылучаюцца Парке-дэль-Капрыча, Парк Хуан-Карляса I, Мадрыд-Рыё, Парк Энрыке Т’ерна Гальвана, Парк Сан-Ісыдра, а таксама сады [[Кампа-дэль-Мора]], якія былі адкрытыя для грамадзкасьці ў 1978 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. [[Сабатынскія сады]], якія месьцяцца ля каралеўскага палаца сталі грамадзкімі ў 1931 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Далей на захад, за ракой [[Мансанарэс]], маецца вялікая лесапаркавая зона Каса-дэ-Кампа, плошча якой займае 1700 гектараў. Тут месьціцца [[Мадрыдзкі заапарк]] і парк атракцыёнаў. Гэтая тэрыторыя была перададзеная муніцыпалітэту па абвяшчэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]] ў 1931 годзе. Монтэ-дэль-Парда ёсьць найбуйнейшай лясной зонай у муніцыпалітэце. Фактычна гэта лес зь вечназялёных дубоў, які займае плошчу большую за 16 тысячаў гектараў. Ён лічыцца найлепш захаваным міжземнаморскім лесам у [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|супольнасьці Мадрыду]] і адным з найлепш захаваных у Эўропе<ref name="redforesta">Tomé, Francisco Javier; Muñoz Rodríguez, Ángel (2011). [https://web.archive.org/web/20200702033834/http://www.redforesta.com/wp-content/uploads/2012/03/ENP11-Monte-de-El-Pardo-un-monte-ligado-a-la-historia.pdf «Monte de El Pardo: Un monte ligado a la historia»]. Foresta (52): 312—314.</ref>. Яго ўпершыню згадваюць у творы за часам [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонса XI]] «Кніга паляваньня»<ref name="redforesta"/> ў сярэдзіне XIV стагодзьдзя. Статус паляўнічых угодзьдзяў гішпанскай кароны спрыяў захаваньню экалягічнай каштоўнасьці гэтага месца. Пры [[Фэрдынанд VII|Фэрдынанду VII]] быў уведзены рэжым паляўнічай забароны для Монтэ-дэль-Парда, які прывёў да пераходу ўсёй тэрыторыі ў прыватную ўласнасьць і вымушанага адчужэньня ўсіх уладаньняў у межах гэтай тэрыторыі, што мела цяжкія наступствы для тагачасных жыхароў Мадрыду{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}. Сёньня тут дзеіць адмысловы рэжым аховы птушак. === Клімат === [[Файл:(Castillejos) Vista de Madrid desde Plaza de Castilla 03 (cropped).jpg|значак|Залева ў Мадрыдзе.]] Дзякуючы вышыні ў 667 мэтраў над узроўнем мора і кантынэнтальнаму клімату [[лета]] ў Мадрыдзе сьпякотнае з малой колькасьцю ападкаў, а [[зіма|зімы]] нашмат халадней, чым у гарадах на міжземнаморскім узьбярэжжы. У некаторыя гады выпадае шмат [[сьнег]]у, а невялікія навалы сьнегу здараюцца практычна кожную зіму. Зважаючы на тое, што зіма звычайна сонечная, дажджыстая, часта зь снежня па люты можа быць адзімак, які суправаджаецца больш прахалоднымі тэмпэратурамі асабліва ноччу і раніцай, калі халодныя вятры дзьмуць у горад з гораў у ваколіцах. Лета гарачае і сонечнае. У самым гарачым месяцы ліпені сярэднія тэмпэратуры ў дзень вагаюцца ад {{ГЦэ|32|сп}} да {{ГЦэ|34|сп}} у залежнасьці ад раёну, пры гэтым максымумы часта перавышаюць {{ГЦэ|35|сп}} і часам дасягаюць {{ГЦэ|40|сп}} падчас цеплавых хваляў. Праз вышыні і сухі клімат вільготнасьць у горадзе даволі нізкая, а тэмпэратурны дыяпазон содняў часта шырокі, асабліва ў сонечныя зімовыя дні, калі тэмпэратура ўзрастае ў дзень, а потым хутка паніжаецца пасьля заходу сонца. Мадрыд уважаецца адной з самых сонечных сталіцаў Эўропы. Сярэдняя [[студзень]]ская тэмпэратура складае {{ГЦэ|2—4|сп}}, [[ліпень]]ская {{ГЦэ|24—25|сп}}. Сярэдняя гадавая колькасьць ападкаў складае каля 400 мм. {{Кліматычная інфармацыя | Назва_ў_родным_склоне = Мадрыду | Крыніца = [https://www.aemet.es/es/datos_abiertos/AEMET_OpenData Дзяржаўная мэтэаралягічная агенцыя] <!-- максымумы і мінімумы тэмпэратур --> | Студзень_абс_макс = 19.9 | Студзень_макс = 10.0 | Студзень_мін = 3.0 | Студзень_абс_мін = -10.1 | Люты_абс_макс = 22.0 | Люты_макс = 12.2 | Люты_мін = 3.7 | Люты_абс_мін = -9.1 | Сакавік_абс_макс = 26.7 | Сакавік_макс = 16.2 | Сакавік_мін = 6.3 | Сакавік_абс_мін = -5.1 | Красавік_абс_макс = 30.9 | Красавік_макс = 18.9 | Красавік_мін = 8.2 | Красавік_абс_мін = -1.6 | Травень_абс_макс = 35.5 | Травень_макс = 23.2 | Травень_мін = 11.9 | Травень_абс_мін = 0.6 | Чэрвень_абс_макс = 40.7 | Чэрвень_макс = 28.9 | Чэрвень_мін = 16.5 | Чэрвень_абс_мін = 4.4 | Ліпень_абс_макс = 40.7 | Ліпень_макс = 32.8 | Ліпень_мін = 19.5 | Ліпень_абс_мін = 8.5 | Жнівень_абс_макс = 40.7 | Жнівень_макс = 32.0 | Жнівень_мін = 19.3 | Жнівень_абс_мін = 9.2 | Верасень_абс_макс = 38.9 | Верасень_макс = 26.5 | Верасень_мін = 15.5 | Верасень_абс_мін = 4.0 | Кастрычнік_абс_макс = 30.1 | Кастрычнік_макс = 19.7 | Кастрычнік_мін = 11.1 | Кастрычнік_абс_мін = -0.4 | Лістапад_абс_макс = 22.7 | Лістапад_макс = 13.5 | Лістапад_мін = 6.4 | Лістапад_абс_мін = -3.4 | Сьнежань_абс_макс = 18.6 | Сьнежань_макс = 10.3 | Сьнежань_мін = 3.7 | Сьнежань_абс_мін = -9.2 | Год_абс_макс = 40.7 | Год_макс = 20.3 | Год_мін = 10.4 | Год_абс_мін = -10.1 <!-- сярэдняя тэмпэратура --> | Студзень_сяр = 6.5 | Люты_сяр = 8.0 | Сакавік_сяр = 11.3 | Красавік_сяр = 13.6 | Травень_сяр = 17.5 | Чэрвень_сяр = 22.8 | Ліпень_сяр = 26.2 | Жнівень_сяр = 25.7 | Верасень_сяр = 21.0 | Кастрычнік_сяр = 15.4 | Лістапад_сяр = 10.0 | Сьнежань_сяр = 7.0 | Год_сяр = 15.4 <!-- колькасьць ападкаў --> | Студзень_ападкі = 32.0 | Люты_ападкі = 34.0 | Сакавік_ападкі = 35.0 | Красавік_ападкі = 46.0 | Травень_ападкі = 48.0 | Чэрвень_ападкі = 20.0 | Ліпень_ападкі = 9.0 | Жнівень_ападкі = 10.0 | Верасень_ападкі = 24.0 | Кастрычнік_ападкі = 64.0 | Лістапад_ападкі = 52.0 | Сьнежань_ападкі = 42.0 | Год_ападкі = 416.0 <!-- вільготнасьць --> | Студзень_вільготнасьць = 72 | Люты_вільготнасьць = 64 | Сакавік_вільготнасьць = 57 | Красавік_вільготнасьць = 56 | Травень_вільготнасьць = 54 | Чэрвень_вільготнасьць = 45 | Ліпень_вільготнасьць = 39 | Жнівень_вільготнасьць = 42 | Верасень_вільготнасьць = 51 | Кастрычнік_вільготнасьць = 66 | Лістапад_вільготнасьць = 72 | Сьнежань_вільготнасьць = 75 | Год_вільготнасьць = 57.8 }} == Палітыка == === Мясцовая ўлада === [[Файл:El Ayuntamiento izará un estandarte a favor de la accesibilidad universal como símbolo de la reivindicación de este derecho 01.jpg|значак|Пленарнае паседжаньне гарадзкой рады Мадрыду.]] Гарадзкая рада ёсьць органам, які адказвае за кіраваньне і адміністраваньне места. Яна складаецца з пленума, мэра і выканаўчай рады. Пленум гарадзкой рады ўважаецца органам палітычнага прадстаўніцтва грамадзянаў у мясцовым самакіраваньні. Ягоныя 57 сябраў абіраюцца на чатырохгадовы тэрмін. Пленум займаецца пытаньнямі падаткаў, выбараў, зацьвярджэньня і зьмены дэкрэтаў ды нарматыўных актаў, зацьвярджэньня бюджэтаў, пагадненьняў, павязаных зь межамі і зьмянамі муніцыпальнай тэрыторыі, кіраваньня паслугамі, удзелу у надмуніцыпальных арганізацыях ды мажлівасьцью зьняцьця мэра<ref>[https://web.archive.org/web/20100624043741/https://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.5fbdbaf471a1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=da51a5a66b2ce010VgnVCM1000000b205a0aRCRD&vgnextchannel=f4ea39b48936c010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD «Pleno de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. Мэр, як найвышэйшы прадстаўнік гораду, кіруе гарадзкой радай. Ён адказвае за ажыцьцяўленьне гарадзкой палітыкі, кіруе дзейнасьцю іншых органаў і выканаўчай адміністрацыяй<ref>[https://web.archive.org/web/20190828142801/https://www.boe.es/buscar/pdf/2006/BOE-A-2006-12057-consolidado.pdf «Ley 22/2006, de 4 de julio, de Capitalidad y de Régimen Especial de Madrid»]. Boletín Oficial del Estado. — С. 13.</ref>. Мэр падсправаздачны пленуму. Ён мае права старшынстваваць на паседжаньнях пленуму, але гэтая адказнасьць можа быць дэлегаваная іншаму муніцыпальнаму радніку. [[Мэр]]а сталіцы краіны таксама абіраюць праз агульныя муніцыпальныя выбары. У выканаўчую раду ўваходзяць мэр, намесьнікі мэра і шэраг дэлегатаў, якія займаюцца рознымі аддзеламі кіраваньня. Усе гэтыя пасады займаюць муніцыпальныя раднікі<ref>[https://web.archive.org/web/20100105072638/http://www.munimadrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/El-Ayuntamiento/Gobierno-y-Administracion/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid?vgnextfmt=especial3&vgnextoid=f22aad613938d010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=18b9e3d5d3e07010VgnVCM100000dc0ca8c0RCRD «Junta de Gobierno de la Ciudad de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. З 2007 году палац [[Сыбэлес]] служыць сядзібай гарадзкой рады. === Як сталіца дзяржавы і супольнасьці === Мадрыд ёсьць сталіцай Гішпаніі. Тут месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя [[кароль Гішпаніі|караля Гішпаніі]] ў палацы [[Сарсуэля]]. У гэтым жа месьце засядае ўрад краіны ды месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя старшыні ўраду ды сядзібы міністэрстваў. Абедзьве рэзыдэнцыі кіраўніка дзяржавы і кіраўніка ўраду разьмяшчаюцца на паўночным захадзе гораду. Акрамя таго, у Мадрыдзе адбываюцца паседжаньні абедзьвюх палатаў [[генэральныя картэсы|гішпанскага парлямэнту]]. Мадрыд таксама ёсьць сталіцай [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|аўтаномнай супольнасьці Мадрыду]]. Гэты рэгіён мае ўласны заканадаўчы орган і валодае шырокімі паўнамоцтвамі ў такіх сфэрах, як то сацыяльныя выдаткі, ахова здароўя і адукацыя. Рэзыдэнцыя рэгіянальнага парлямэнту, вядомага як [[Асамблея Мадрыду|Асамблеі Мадрыду]], разьмешчаная ў раёне [[Пуэнтэ-дэ-Вальекас]]. Сядзіба рэгіянальнага ўраду месьціцца ў Каралеўскім доме пошты ў самым цэнтры гораду на Пляса-дэль-Соль. === Адміністрацыйны падзел === [[Файл:Districts of Madrid.svg|значак|Мапа мадрыдзкіх акругаў.]] Мадрыд адміністрацыйна падзелены на 21 акругі, якія, у сваю чаргу, падзеленыя на раёны. Кожны раён знаходзіцца ў падпарадкаваньні раённага муніцыпальнай рады, чальцам якіх дэлегуюць свае прадстаўнічыя функцыі жыхары канкрэтнага раёну. Горад падзяляецца на наступныя акругі: # Сэнтра ({{мова-es|Centro|скарочана}}) # Архансуэля ({{мова-es|Arganzuela|скарочана}}) # Рэтыра ({{мова-es|Retiro|скарочана}}) # Саляманка ({{мова-es|Salamanca|скарочана}}) # Чамартын ({{мова-es|Chamartín|скарочана}}) # Тэтуан ({{мова-es|Tetuán|скарочана}}) # Чамбэры ({{мова-es|Chamberí|скарочана}}) # Фуэнкараль-эль-Парда ({{мова-es|Fuencarral-El Pardo|скарочана}}) # Манклёа-Аравака ({{мова-es|Moncloa-Aravaca|скарочана}}) # Лятына ({{мова-es|Latina|скарочана}}) # Карабанчэль ({{мова-es|Carabanchel|скарочана}}) # Усэра ({{мова-es|Usera|скарочана}}) # Пуэнтэ-дэ-Вальекас ({{мова-es|Puente de Vallecas|скарочана}}) # Мараталяс ({{мова-es|Moratalaz|скарочана}}) # Сьюдад-Лінэаль ({{мова-es|Ciudad Lineal|скарочана}}) # Арталеса ({{мова-es|Hortaleza|скарочана}}) # Вільявэрдэ ({{мова-es|Villaverde|скарочана}}) # Вільля-дэ-Вальекас ({{мова-es|Villa de Vallecas|скарочана}}) # Вакальвара ({{мова-es|Vicálvaro|скарочана}}) # Сан-Бляс ({{мова-es|San Blas|скарочана}}) # [[Барахас (Мадрыд)|Барахас]] ({{мова-es|Barajas|скарочана}}) == Насельніцтва == [[Файл:Community of Madrid population pyramid in 2022.svg|значак|зьлева|Дэмаграфічная піраміда Мадрыду на 2022 год.]] Насельніцтва Мадрыду агулам павялічвалася з таго часу, як горад стаў сталіцай Гішпаніі ў сярэдзіне XVI стагодзьдзя, і стабілізавалася на ўзроўні блізу 3 мільёнаў чалавек з 1970-х гадоў. З 1970-х да сярэдзіны 1990-х гадоў насельніцтва пачало скарачацца. Гэтая зьява, якая таксама закранула іншыя эўрапейскія гарады, была часткова выкліканая ростам прадмесьцяў. Дэмаграфічны бум паскорыўся ў канцы 1990-х гадоў і ў пачатку XXI стагодзьдзя дзякуючы іміграцыі і эканамічнаму росту краіны. Рэгіён Мадрыду ўважаецца рэгіёнам [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]] з самым высокім сярэднім паказьнікам чаканай працягласьці жыцьця. У 2016 годзе сярэдняя працягласьць жыцьця ў месьце складала 82,2 гадоў для мужчынаў і 87,8 гадоў для жанчынаў<ref>[https://web.archive.org/web/20181129012838/https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_statistics_at_regional_level «Population statistics at regional level — Statistics Explained»]. European Commission.</ref>. Як сталіца Гішпаніі, горад прыцягвае шмат імігрантаў з усяго сьвету, прычым большая частка імігрантаў прыбывае з краінаў [[Лацінская Амэрыка|Лацінскай Амэрыкі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200707041807/http://www.telemadrid.es/noticias/madrid/Crece-poblacion-extranjera-Madrid-llegar-0-2038596138--20180810061051.html «Crece un 6% la población extranjera en Madrid hasta llegar al 21,5%»]. Telemadrid.</ref>. У 2020 годзе каля 76% зарэгістраванага насельніцтва гораду была народжаная ў Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20200707083600/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCEstadistica/Nuevaweb/Demograf%C3%ADa%20y%20poblaci%C3%B3n/Poblaci%C3%B3n%20extranjera/Nacimiento/Poblaci%C3%B3n%20a%201%20de%20enero/C4120320.xlsx «Población por País de nacimiento»]. Ayuntamiento de Madrid. </ref>, а з тых, хто нарадзіўся за мяжой (24%), пераважная частка прыпадае на Амэрыку (каля 16% ад агульнай колькасьці насельніцтва), меншая доля паходзіць зь іншых эўрапейскіх, азіяцкіх і афрыканскіх краінаў. На 2019 год найбольш хутка расла колькасьць перасяленцаў з [[Вэнэсуэла|Вэнэсуэлы]], чыя колькасць у Мадрыдзе складала апошнім часам 60 тысяч чалавек. Гэта зрабіла іх другой паводле велічыні супольнасьцю замежнікаў пасьля [[эквадорцы|эквадорцаў]], колькасць якіх дасягала 88 тысячаў чалавек<ref>Cano, Luis (17.04.2019). [https://web.archive.org/web/20210222023947/https://www.abc.es/espana/madrid/abci-exodo-venezolano-empuja-madrid-record-historico-poblacion-extranjera-201904170054_noticia.html «El éxodo venezolano empuja a Madrid a su récord histórico de población extranjera»]. ABC.</ref>. Што тычыцца рэлігійных перакананьняў, згодна з апытаньнем Цэнтру сацыялягічных дасьледаваньняў 2019 году з выбаркай у 469 рэспандэнтаў, 20,7% жыхароў Мадрыду лічаць сябе практыкуючымі [[каталіцтва|каталікамі]], 45,8% – непрактыкуючымі каталікамі, 3,8% — вернікамі іншай рэлігіі, 11,1% — агностыкамі, 3,6% — абыякавымі да рэлігіі і 12,8% — [[атэізм|атэістамі]]. Астатнія 2,1% не адказалі на пытаньне наконт сваіх рэлігійных перакананьняў. Мадрыдзкая мэтраполія ўлучае Мадрыд і навакольныя месты. Паводле зьвестак [[Эўрастат]]у, насельніцтва рэгіёну крыху перавышае 6,2 мільёнаў чалавек, займаючы плошчу у 4609,7 км². Дзяржаўнай мовай ёсьць [[гішпанская мова|гішпанская]], акрамя яе насельніцтвам гораду выкарыстоўваецца [[каталянская мова|каталянская]], [[галісійская мова|галісійская]], [[басконская мова|басконская]], а таксама мовы мігрантаў — [[арабская мова|арабская]] і іншыя. == Эканоміка == [[Файл:CollageMadrid.jpg|значак|Калаж Мадрыду: цэнтральныя бізнэсовыя раёны — AZCA ды CTBA, вуліца Кале дэ Алькаля з будынкам Мэтраполіс, Падац перамоваў, Каралеўскі палац і катэдра Альмудэна.]] Не зважаючы на тэндэнцыю да пераносу індустрыяльных цэнтраў у прамысловыя паркі, разьмешчаныя па-за гарадзкой рысай, Мадрыд ёсьць другім паводле істотнасьці пасьля [[Барсэлёна|Барсэлёны]] прамысловым цэнтрам Гішпаніі. У апошні час узрасла значнасьць аэрапорту [[Барахас (аэрапорт)|Барахас]] і ягоны ўнёсак у адміністрацыйную і фінансавую дзейнасьць. Істотна ўзрасло ў апошнія гады будаўніцтва дарогаў і пашырэньне чыгуначнага транспарту. У прадмесьцях працуе некалькі аўтамабільных заводаў, гэтак у раёне Вільявэрдэ працуе завод кампаніі [[Groupe PSA]]<ref>[https://uk.motor1.com/news/702262/stellantis-madrid-villaverde-factory-story/ «Madrid: From diesel engines to Citroën's electric crossovers»]. Motor1.com.</ref>. Як адзін з асноўных фінансавых цэнтраў Эўропы, ягоная [[Мадрыдзкая фондавая біржа|фондавая біржа]] ёсьць трэцяй паводле велічыні ў Эўропе. Тут разьлічваецца індэкс [[IBEX 35]]. [[Файл:Interior del Palacio de la Bolsa, Madrid, España, 2017 29.jpg|значак|зьлева|[[Мадрыдзкая фондавая біржа]].]] Акрамя таго, [[інфляцыя]] ў Гішпаніі вышэй за сярэднеэўрапейскі ўзровень. Пачынаючы з 1998 году кошты на жыльлё ўзрасьлі на 150 адстоткаў, чаму садзейнічаў пераход на [[эўра]]. Адбылася страта канкурэнтназдольнасьці з асноўнымі гандлёвымі партнэрамі. Дэфіцыт гарадзкога бюджэту ў 67 міліярдаў эўра ёсьць другім паводле памеру ў сьвеце. Эканоміка Мадрыду ўсё больш грунтуецца на [[сфэра паслугаў|сфэры паслугаў]]. У 2011 годзе паслугі складалі 85,9% ад усёй дададзенай вартасьці, у той час як на прамысловасьць прыпадала 7,9%, а на будаўніцтва — 6,1%. Тым ня менш, Мадрыд працягвае заставацца прамысловым цэнтрам, спэцыялізуючыся перадусім на сфэры высокіх тэхналёгіяў. Горад уважаецца адным з найбуйнейшых фінансавых цэнтраў Эўропы і найбуйнейшы ў краіне. У горадзе працуюць 17 унівэрсытэтаў і больш за 30 дасьледчых цэнтраў. Мадрыд ёсьць другой мэтраполіяй у ЭЗ паводле колькасьці насельніцтва і трэцяй паводле ВУП. Сярод вядучых працадаўцаў можна вылучыць кампаніі [[Telefónica]], [[Iberia]], [[Prosegur]], [[BBVA]], [[Urbaser]], [[Dragados]] і [[FCC]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210512033910/http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/EstructuraEconomica/ESTRUCTURAECONOMICADELACIUDADDEMADRID.pdf «Estructura Economica de le Ciudad de Madrid»]. Ayuntamiento de Madrid. — С. 569.</ref>. === Турызм === Мадрыд разьвівае турыстычную дзейнасьць, зьяўляючыся найбольш наведвальным замежнымі турыстамі горадам краіны. Абвяшчэньне Мадрыду ў 1992 годзе «Горадам эўрапейскай культуры» было істотным крокам у разьвіцьці гэтага працэсу. У Мадрыдзе месьціцца сядзіба [[Сусьветная турысцкая арганізацыя|Сусьветнай турысцкай арганізацыі]] і [[Міжнародная турысцкая выстава|Міжнароднай турысцкай выставы]]. У 2018 годзе горад наведалі 10,21 мільёнаў турыстаў, зь якіх 53,3% былі замежнікамі<ref name="destino">[https://web.archive.org/web/20190716173530/https://www.madrid-destino.com/sites/default/files/2019-03/AnuarioTurismoMadrid2018.pdf «Anuario de Turismo. Madrid. 2018»]. Madrid Destino.</ref>. Найбольшая доля замежных турыстаў прыпадала на [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Таксама шмат турыстаў прыязджала з [[Італія|Італіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] і [[Нямеччына|Нямеччыны]]<ref name="destino"/>. На 2018 год у Мадрыдзе працавалі 793 гатэля, якія прапаноўвалі {{Лік|43816}} нумароў. У тым жа годзе ў месьце налічвалася блізу {{Лік|20217}} кватэраў, якія ўласьнікі прапанавалі падарожнікам. Найбольш наведваемым музэем стаў [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]], які ў 2018 годзе наведалі 3,8 мільёны чалавек. У сваю чаргу, музэй [[Прада (музэй)|Прада]] прыняў 2,8 мільёнаў наведвальнікаў, а [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] — {{Лік|906815}} чалавек<ref name="destino"/>. Да канца 2010-х гадоў джэнтрыфікацыя і рост колькасьці кватэраў у цэнтры гораду, якія прапаноўваліся турыстам, прывялі да павышэньня коштаў на арэнду жыльля, што выцесьніла мясцовых жыхароў з цэнтральных раёнаў. Большасьць такіх кватэраў месьцяцца ў раёне Сэнтра<ref>Pérez Mendoza, Sofía (24.10.2017). [https://web.archive.org/web/20190512042102/https://www.eldiario.es/madrid/Radiografia-gentrificacion-Madrid_0_700630607.html «Tres factores que convierten a Lavapiés en un área vulnerable al aumento de pisos turísticos»]. El Diario.</ref>. У красавіку 2019 году муніцыпальная рада зацьвердзіла плян, які быў накіраваны на рэгуляваньне гэтай практыкі з мэтай ейнага абмежаваньня. == Культура == === Архітэктура === У Мадрыдзе амаль не захавалася сярэднявечнай архітэктуры, але тое што ёсьць галоўным чынам сканцэнтравана ў цэнтральных раёнах, улучна зь вежамі цэркваў Сан-Нікаляс і [[Сан-Пэдра-эль-Віеха]], царкву [[Сан-Хэронімэ-эль-Рэаль]] і Капліцу Біскупа. Таксама ў Мадрыдзе амаль не захавалася рэнэсанснай архітэктуры, за выключэньнем маста [[Сэговія (мост)|Сэговія]] і манастыра [[Дэскальсас-Рэалес]]. [[Файл:Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]], пабудаваная ў XVI стагодзьдзі.]] [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] перанёс свой двор у Мадрыд у 1561 годзе, ператварыўшы мястэчка ў сталіцу. У эпоху раньніх [[Габсбургі|Габсбургаў]] адбываўся імпарт эўрапейскіх уплываў, што пацьвярджалася архітэктурным стылем, які паўтараў аўстрыйскі стыль. Ён улучаў ня толькі аўстрыйскія ўплывы, але таксама італьянскія, галяндзкія і ўласна гішпанскія элемэнты, што адлюстроўвала міжнародную значнасьць Габсбургаў{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|54}}. У другой палове XVI стагодзьдзя ў Гішпанію з [[Цэнтральная Эўропа|Цэнтральнай Эўропы]] быў завезены звычай будаваць вострыя лупняковыя шпілі дзеля ўпрыгожваньня вежаў цэркваў<ref>Estepa Gómez, Raimundo (2015). [https://web.archive.org/web/20200204233859/http://oa.upm.es/43387/1/RAIMUNDO_ESTEPA_GOMEZ_01.pdf «Chapiteles del siglo XVI al XVIII en Madrid y su entorno: sus armaduras de madera»]. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. — С. 4.</ref>. Лупняковыя шпілі і дахі сталі адметнай рысай мадрыдзкай архітэктуры таго часу<ref>[https://web.archive.org/web/20200204235404/https://www.edicioneslalibreria.es/arquitectura-en-el-madrid-de-los-austrias/ «Arquitectura en el Madrid de los Austrias»]. Ediciones La Librería.</ref>. [[Файл:Palacio Real Jardines.jpg|значак|[[Каралеўскі палац (Мадрыд)|Каралеўскі палац]].]] Сярод архітэктурных здабыткаў гораду пачатку XVII стагодзьдзя вылучаюцца шэраг будынкаў і збудаваньняў, большасць зь якіх прыпісваецца [[Хуан Гомэс дэ Мора|Хуану Гомэсу дэ Мора]], як то [[Палац дэ лёс Кансэхас|Палац герцага Усэда]] (1610), манастыр [[Ля-Інкарнасьён]] (1611—1616), [[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]] (1617—1619) ці турма дэ Кортэ (1629—1641), вядомая сёньня як [[Палац Санта-Крус]]<ref>Blasco Esquivias, Beatriz (2016). [https://web.archive.org/web/20201204205800/https://www.unizar.es/artigrama/pdf/31/2monografico/09.pdf «Invención, traza y proyecto. El proceso arquitectónico en las „Obras reales“ de la Casa de Austria»]. Artigrama: Revista del Departamento de Historia del Arte de la Universidad de Zaragoza (31). Zaragoza: Universidad de Zaragoza. — С. 279—306.</ref>. У гэтым жа стагодзьдзі быў пабудаваны і стары будынак гарадзкой ратушы — [[Каса-дэ-ла-Вільля]]{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|60—63}}. Купал касьцёлу [[Мадрыдзкі імпэрскі каледж|Імпэрскага каледжу]] стаў узорам для ўсёй Гішпаніі. [[Пэдра дэ Рыбэра]] пашырыў архітэктуру стылю [[чурыгерэска]] ў Мадрыдзе, аднымі з найлепшых прыкладаў яе ёсьць казармы [[Кондэ-Дуке]], касьцёл Мансэрат і [[Таледзкі мост]]. Панаваньне [[Бурбоны|Бурбонаў]] у XVIII стагодзьдзі адзначыла новую эпоху ў гісторыі гораду. [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіп V]] імкнуўся завяршыць візію ўрбанізацыі Мадрыду, закладзеную Філіпам II. Філіп V пабудаваў палац у стылі, адпаведным францускаму густу, а таксама іншыя будынкі, як то [[базыліка Сьвятога Міхаіла]] і [[Царква Сьвятой Барбары (Мадрыд)|царква Сьвятой Барбары]]. Кароль [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляс III]] значна ўпрыгожыў горад і імкнуўся ператварыць Мадрыд у адную з найвялікшых сталіцаў Эўропы. За часам ягонага панаваньня былі пабудаваныя музэй [[Прада (музэй)|Прада]], які спачатку быў задуманы як Музэй натуральных навук, а таксама [[Пуэрта-дэ-Алькаля]], [[Мадрыдзкая каралеўская абсэрваторыя|Каралеўская абсэрваторыя]], [[Каралеўская базыліка Сьвятога Францыска Вялікага|базыліка Сьвятога Францыска Вялікага]], будынак паштовай службы на Пуэрта-дэль-Соль, каралеўскі мытны дом і Генэральны шпіталь, дзе цяпер разьмешчаныя Нацыянальны мастацкі музэй Каралевы Сафіі і Каралеўская кансэрваторыя музыкі. Бульвар [[Пасэо-дэль-Прада]], аточаны садамі і ўпрыгожаны нэаклясычнымі статуямі, ёсьць прыкладам урбаністычнага плянаваньня. На загад герцага Бэрўіка быў пабудаваны [[Палац Лірія]]. [[Файл:Estatua de Atenea - Círculo de Bellas Artes (Madrid).jpg|значак|зьлева|[[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]].]] У пачатку XIX стагодзьдзя [[Вайна на Пірэнэйскім паўвостраве|Пірэнэйская вайна]], страта каралеўскіх уладаньняў у [[Амэрыка|Амэрыцы]] і сталыя дзяржаўныя перавароты абмежавалі архітэктурнае разьвіцьцё гораду. Тым ня менш, у гэты час былі пабудаваныя [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Каралеўскі тэатар]], [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], Палац Сэнату і будынак Кангрэсу. Віядук [[Сэговія (віядук)|Сэговіі]] зьвязаў каралеўскі Алькасар з паўднёвай часткай гораду. Сьпіс ключавых дзеячаў мадрыдзкай архітэктуры XIX і XX стагодзьдзяў улучае такіх аўтараў, як то [[Нарсыс Паскуаль-Калямэр|Нарсыса Паскуаль-Калямэра]], [[Франсіска Харэньнё-Аляркон]]а, [[Франсіска дэ Кубас]]а, [[Хуан Батыста Лясара дэ Дыега|Хуана Батыста Лясара дэ Дыега]], [[Рыкарда Вэляскес Боска|Рыкарда Вэляскеса Боска]], [[Антоніё Палясіяс]]а, [[Сэкундына Суаса]], [[Люіс Гут’ерэса Сота|Люіса Гут’ерэса Сота]], [[Люіс Мая Блянка|Люіса Мая Блянка]] і [[Алехандра дэ ля Сота]]. Зь сярэдзіны XIX стагодзьдзя да [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскай вайны]] Мадрыд мадэрнізаваўся, тут будаваліся новыя раёны і помнікі. Разьвіцьцё места рабілася паводле пляну Кастра, што прывяло да зьяўленьня такіх раёнаў, як то [[Саляманка (Мадрыд)|Саляманка]], Аргуэльес і [[Чамбэры]]. Артура Сорыя распрацаваў канцэпцыю [[лінейны горад|лінейнага гораду]] і пабудаваў першыя кілямэтры дарогі, якая была названая ў ягоны гонар. Гран-Вія была пабудаваная ў розных стылях, увасобіўшы ў сябе францускі стыль, [[эклектыка (архітэктура)|эклектыку]], [[ар-дэко]] і [[экспрэсіянізм]]. На пераломе стагодзьдзяў у Мадрыдзе шырыўся стыль мадрыдзкага мадэрнізму разам зь ягоным зьяўленьнем і пашырэньнем у іншых частках Эўропы. Антоніё Палясіяс пабудаваў шэраг будынкаў, натхнёных [[Венская сэцэсія|Венскай сэцэсіяй]], як то Палац камунікацыяў, [[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]] і [[Карыятадзкі будынак]], дзе сёньня месьціцца [[Інстытут Сэрвантэса]]. Іншыя знакавыя будынкі ўлучаюць Банк Гішпаніі, нэагатычную катэдру Альмудэна, чыгуначную станцыю [[Аточа]] і [[Палац Лянгорыя]], пабудаваны ў стылі каталёнскага ар-нуво. Таксама вылучаюцца арэна [[Ляс-Вэнтас]] і кірмаш Сан-Мігель, узьведзены з каванага жалеза. [[Файл:Edificio España - 05.jpg|значак|[[Эспаньня]] некалі быў найвышэйшым будынкам Эўропы.]] Па перамозе франкістаў у грамадзянскай вайне, архітэктура перажыла інвалюцыю, адкінуўшы [[рацыяналізм]] і вярнуўшыся да агульнага старомоднага архітэктурнага стылю з мэтай зрабіць Мадрыд сталіцай, вартай «няўміручай Гішпаніі»<ref name="Torrús">Torrús, Alejandro (13.01.2017). [https://web.archive.org/web/20200206032108/https://www.publico.es/politica/huella-del-fascismo-patrio-arquitectura.html «La huella del fascismo patrio en la arquitectura de Madrid»]. Público.</ref>. Іканічнымі ўзорамі гэтага часу былі будынак Міністэрства авіяцыі як прыклад вяртаньня да стылю [[эрэрэска]] і будынак [[Эспаньня]], які стаўся найвышэйшым будынкам Эўропы, калі ён быў урачыста адкрыты ў 1953 годзе<ref name="Torrús"/><ref>Méndez, Julián (23.02.2011). [https://web.archive.org/web/20220521054401/https://www.hoy.es/v/20110223/sociedad/simbolo-centro-madrid-20110223.html «Un símbolo en el centro de Madrid»]. Hoy.</ref>. Многія з гэтых збудаваньняў вылучаюцца спалучэньнем цэглы і каменя на фасадах. Сындыкатны дом стаў пераломным момантам, паколькі гэта быў першы будынак, які вярнуў мадрыдзкую архітэктуру да рацыяналізму, але гэтае вяртаньне да сучаснасьці было ажыцьцёўлена праз імітацыю італьянскай фашысцкай архітэктуры<ref name="Torrús"/>. З разьвіцьцём эканомікі Гішпаніі ў канцы XX стагодзьдзя ў Мадрыдзе зьявіліся хмарачосы, як то [[Пікаса (вежа)|Торэ Пікаса]], Торэс Блянкас і Торэ BBVA, а таксама [[Брама Эўропы]]. У 2000-я гады былі пабудаваныя чатыры найвышэйшыя гмахі ў Гішпаніі, якія разам стварылі бізнэсовы раён [[Куатра-Торэс]]<ref>[https://web.archive.org/web/20170417011639/http://elpais.com/diario/2007/08/12/negocio/1186923803_850215.html «La altura sí importa»]. Architecture</ref>. === Музэі і культурніцкія цэнтры === Мадрыд уважаецца адным з галоўных эўрапейскіх напрамкаў у пляне мастацкіх музэяў. Найбольш вядомы Залаты трыкутнік мастацтва, які месьціцца ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] і ўлучае тры галоўныя музэі, як то музэй [[Прада (музэй)|Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі|музэй каралевы Сафіі]] і [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]. [[Файл:Las Meninas, by Diego Velázquez, from Prado in Google Earth.jpg|значак|зьлева|''«[[Мэніны]]»'' працы [[Дыега Вэляскес]]а выстаўленыя ў мадрыдзкім музэі [[Прада (музэй)|Прада]].]] Прада ёсьць музэем і мастацкай галерэяй, якая ўлучае адную з найлепшых калекцыяў эўрапейскага мастацтва, маючы калекцыю карцінаў ад XII да пачатку XIX стагодзьдзяў. Тут месьцяцца калекцыі працаў [[Франсіска Гоя|Гоі]], [[Дыега Вэляскес|Вэляскеса]], [[Эль Грэка]], [[Рубэнса]], [[Тыцыян]]а, [[Геранімус Босх|Босха]], [[Хасэ дэ Рыбэра|Хасэ дэ Рыбэры]] і [[Яахім Патынір|Патыніра]], а таксама творы [[Рагір ван дэр Вэйдэн|Рагіра ван дэр Вэйдэна]], [[Рафаэль|Рафаэля]], [[Тынтарэта]], [[Паолё Вэранэзэ|Вэранэзэ]], [[Караваджа]], [[Антоніс ван Дэйк|ван Дэйка]], [[Альбрэхт Дурэр|Дурэра]], [[Клёд Лярэн|Лярэна]], [[Барталямэ Эстэбан Мурыльлё|Мурыльлё]] і [[Франсіска дэ Сурбарана|Сурбарана]]. Некаторыя знакавыя работы ў музэі ўлучаюць ''«[[Мэніны]]»'', ''«[[Маха апранутая]]»'', ''«[[Маха аголеная]]»'', ''«[[Сад зямных асалодаў]]»'', ''«[[Беззаганнае зачацьце (Т’епалё)|Беззаганнае зачацьце]]»'' і ''«[[Суд Парыса (Рубэнс)|Суд Парыса]]»''. [[Файл:Edificio Sabatini. Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía.jpg|значак|Уваход у [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]].]] Мастацкі [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] запаўняе гістарычныя прабелы ў калекцыях сваіх папярэднікаў. У параўнаньні з Прада ён ўлучае працы італьянскіх раньніх майстроў і творы ангельскай, галяндзкай і нямецкай школаў, а ў выпадку з музэем каралевы Сафіі калекцыя Тысэна-Барнэмісы, якая калісьці была другой паводле велічыні прыватнай калекцыяй у сьвеце пасьля [[каралеўская калекцыя|каралеўскай калекцыі]] Вялікабрытаніі<ref>Kandell, Jonathan (28.04.2002). [https://web.archive.org/web/20211008073342/https://www.nytimes.com/2002/04/28/nyregion/baron-thyssen-bornemisza-industrialist-who-built-fabled-art-collection-dies-81.html?pagewanted=all «Baron Thyssen-Bornemisza, Industrialist Who Built Fabled Art Collection, Dies at 81»]. The New York Times.</ref>, улучае творы [[імпрэсіянізм|імпрэсіяністаў]], [[экспрэсіянізм|экспрэсіяністаў]] і эўрапейскія ды амэрыканскія карціны другой паловы XX стагодзьдзя, захоўваючы ўгулам больш чым 1600 карцінаў<ref>[https://web.archive.org/web/20110425021304/http://www.museothyssen.org/en/thyssen/home «Thyssen-Bornemisza Museum (English)»]. Museo Nacional Thyssen-Bornemisza.</ref>. Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі месьціць творы мастацтва XX стагодзьдзя. Менавіта тут выстаўлены антываенны шэдэўр [[Паблё Пікаса]] 1937 году ''«[[Герніка (карціна)|Герніка]]»''. Іншыя выдатныя працы музэя, асноўная частка калекцыі якога прысьвечана гішпанскаму мастацтву, ўлучаюць выдатныя калекцыі твораў найвялікшых мастакоў Гішпаніі XX стагодзьдзя, як то [[Сальвадор Далі|Сальвадора Далі]], [[Жаан Міро|Жаана Міро]], Паблё Пікаса, [[Хуан Грыс|Хуана Грыса]] і [[Хуліё Гансалес]]а. Музэй таксама мае бібліятэку мастацтва зь бясплатным доступам. [[Файл:Museo Arqueológico Nacional (34583977144).jpg|значак|Кружганак у [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальным архэалагічным музэі]], дзе прадстаўленыя дагістарычныя прадметы зь Пірэнейскага паўвострава.]] [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальны архэалягічны музэй]] Мадрыду экспануе архэалягічныя знаходкі ад дагістарычных часоў да XIX стагодзьдзя, у тым ліку рымскія мазаікі, грэцкую кераміку, ісламскае мастацтва і раманскую архітэктуру, асабліва зь [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], якія рзьмешчаныя на трох паверхах. Іканічным экспанатам музэя ёсьць ''«[[Жанчына з Эльчы]]»'' — ібэрыйскі бюст IV стагодзьдзя да н. э. Іншыя важныя экспанаты ўлучаюць ''«[[Жанчына з Басы|Жанчыну з Басы]]»'', ''«[[Жанчына з Сэра-дэ-лёс-Сантасу|Жанчыну з Сэра-дэ-лёс-Сантасу]]»'', ''«[[Жанчына зь Ібісы|Жанчыну зь Ібісы]]»'', [[Біча з Балясотэ|«Бічу з Балясотэ»]], ''«[[Скарб Гуарасары]]»'' ды іншыя творы. Акрамя таго, музэй мае рэпрадукцыю паліхромных карцінаў зь пячоры [[Альтаміра (пячора)|Альтаміры]]. [[Каралеўская акадэмія выяўленчага мастацтваў Сан-Фэрнанда]] зьмяшчае калекцыю выяўленчага мастацтва, якая ахоплівае пэрыяд з XV да XX стагодзьдзяў. Акадэмія таксама ёсьць сядзібай [[Мадрыдзкая акадэмія мастацтва|Мадрыдзкай акадэміі мастацтва]]. Побач з музэем Прада месьціцца [[Кайша-форум]], які ёсьць галерэяй постмадэрнісцкага мастацтва. Каралеўскі палац ёсьць велізарным будынкам з раскошнымі пакоямі. Ён зьмяшчае багатыя калекцыі брані і зброі, а таксама самую поўную калекцыю [[Антоніё Страдывары]] ў сьвеце. Музэй Амэрыкі ўтрымлівае мастацкія, архэалягічныя і этнаграфічныя калекцыі з Амэрыкі, якія ахопліваюць пэрыяд ад палеаліту да нашых дзён. === Літаратура === Мадрыд быў адным з галоўных цэнтраў [[гішпанская літаратура|гішпанскай літаратуры]]. Некаторыя з самых выдатных пісьменьнікаў [[Гішпанскі залаты век|Гішпанскага залатога веку]] нарадзіліся ў Мадрыдзе, у тым ліку аўтар ''«[[Фуэнтэавэхуна]]»'' і ''«[[Сабака на сене (п’еса)|Сабака на сене]]»'' [[Лёпэ дэ Вэга]], які рэфармаваў гішпанскі тэатар. Ягоную працу ў сфэры рэфармаваньня працягнуў [[Пэдра Кальдэрон дэ ля Барка]], які адзначыўся п’есай ''«[[Жыцьцё ёсьць сон]]»''. [[Франсіска дэ Кевэда]], які крытыкаваў гішпанскую грамадзтва свайго часу і быў аўтарам ''«[[Гісторыі жыцьця прайдзісьвета па імені дон Пабляс]]»'', а таксама [[Тырса дэ Маліна|Тырсы дэ Маліны]], які стварыў пэрсанаж Дон Жуана, таксама нарадзіліся ў Мадрыдзе. [[Мігель Сэрвантэс|Сэрвантэс]] і [[Люіс дэ Гонгара|Гонгара]] таксама жылі ў горадзе, але не былі ягонымі ўраджэнцамі. [[Файл:BNE - panoramio.jpg|значак|зьлева|Інтэр’еры [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі|Нацыянальнай бібліятэкі Гішпаніі]].]] Мадрыдзкія дамы, дзе некалі жылі Лёпэ дэ Вэга, Кевэда, Гонгара і Сэрвантэс, захаваліся дасюль і стаяць у Літаратурным раёне. Іншыя пісьменьнікі, якія нарадзіліся ў Мадрыдзе ў пазьнейшыя стагодзьдзі, улучаюць [[Леандра Фэрнандэс дэ Маратына|Леандра Фэрнандэса дэ Маратына]], [[Марыяна Хасэ дэ Ляра|Марыяна Хасэ дэ Ляру]], [[Хасэ Эчэгарай-і-Эйсагірэ|Хасэ Эчэгарая]], [[Рамон Гомэс дэ ля Сэрна|Рамона Гомэса дэ ля Сэрну]], [[Дамаса Алёнса]], [[Энрыке Хардыель Пансэля|Энрыке Хардыеля Пансэлю]] і [[Пэдра Салінас]]а. Літаратурны раён атрымаў сваю назву дзякуючы літаратурнаму жыцьцю, якое квітнела тут у XVI і XVII стагодзьдзях. Тут жылі некаторыя з самых вядомых пісьменьнікаў Гішпанскага залатога веку, як то Лёпэ дэ Вэга, Кевэда і Гонгара. У гэтым раёне месьціліся вядомыя і важныя тэатры Крус і Прынсыпэ. Па адрасе на вуліцы Аточа дом 87, на паўночным ускрайку раёну, месьцілася друкарня [[Хуан дэ ля Куэста|Хуана дэ ля Куэсты]], дзе ў 1604 годзе было набранае і надрукаванае першае выданьне рамана ''«[[Хітрамудры ідальга Дон Кіхот Ляманчаскі|Дон Кіхот]]»''. Большасьць турыстычных літаратурных маршрутаў арганізавана ў межах гэтага раёну, дзе можна сустрэць сцэны з раманаў эпохі росквіту гішпанскай літаратуры. Не зважаючы на тое, што пісьменьнік-рэаліст [[Бэніта Пэрэс-Гальдос]] нарадзіўся ў [[Ляс-Пальмас|Ляс-Пальмас-дэ-Гран-Канарыі]], ён зрабіў Мадрыд месцам дзеі многіх сваіх гісторыяў. Існуе нават адмысловы турыстычны тур па Мадрыдзе Гальдоса<ref>García-Posada, Miguel (2005). [http://www.madrid.org/bvirtual/BVCM001795.pdf «Guía del Madrid galdosiano»]. (2nd ed.). Consejería de Educación, Comunidad de Madrid. — С. 11—12. — ISBN 978-84-451-3131-2.</ref>. У месьце таксама месьціцца [[Каралеўская гішпанская акадэмія]], якая валодае статутнымі паўнамоцтвамі кіраваньня выкарыстаньнем гішпанскай мовы. Акадэмія рыхтуе, выдае і абнаўляе аўтарытэтныя даведнікі гішпанскай мове. Дэвіз акадэміі ''«Ачышчаць, стабілізаваць і надаваць бляск»'' адлюстроўвае мэту ўстановы. У Мадрыдзе разьмяшчаецца яшчэ адная міжнародная культурная ўстанова — Інстытут Сэрвантэса, які займаецца прасоўваньнем і навучаньнем гішпанскай мовы, а таксама мае за мэту распаўсюд гішпанскай культуры. [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], зьяўляючыся найбуйнейшай публічнай бібліятэкай краіны, захоўвае калекцыю за больш чым 26 мільёнаў асобнікаў. == Спорт == === Футбол === [[Файл:Torres running at goal - CdR - RM v ATL.jpg|значак|Матч мадрыдзкага дэрбі, дзе «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» прымае на сваім полі «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]».]] Футбольны клюб «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» быў заснаваны ў 1902 годзе і ладзіць свае хатнія матчы на стадыёне [[Сант’яга Бэрнабэў (стадыён)|Сант’яга Бэрнабэў]]. Клюб ёсьць адным з самых папулярных у сьвеце, а ягоных прыхільнікаў называюць «мадрыдыстамі». Лічыцца, што ў Мадрыдзе сярод прыхільнікаў «Рэалу» перадусім пераважаюць прадстаўнікі сярэдняй клясы, але гэтае сьцьверджаньне ўважаецца даволі спрэчным і не даказаным. Таксама сьцьвярджаецца, што значная частка заўзятараў каманды належыць да працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20150213232812/https://www.fourfourtwo.com/features/why-everything-you-know-about-madrid-derby-might-be-wrong «Why everything you know about the Madrid derby might be wrong»]. FourFourTwo.</ref>. Клюб быў абраны найлепшым клюбам ХХ стагодзьдзя, зьяўляючыся пятым самым каштоўным спартовым клюбам у сьвеце і самым пасьпяховым гішпанскім футбольным клюбам, маючы на сваім рахунку больш за сто афіцыйных тытулаў. Яшчэ адзін папулярны мадрыдзкі клюб — «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]», які быў заснаваны ў 1903 годзе. Свае хатнія матчы клюб гуляе на стадыёне [[Ванда-Мэтрапалітана]]. Клюб мае шырокую падтрымку ў горадзе, валодаючы трэцяй паводле велічыні колькасьцю заўзятараў у Гішпаніі. Прыхільнікаў каманды называюць «атлетыстамі» або «матрацнікамі». Лічыцца, што заўзятары «Атлетыка» пераважна паходзяць з працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20171015201929/http://www.goal.com/en/news/722/la-liga/2016/05/24/23876092/madridista-or-colchonero-fans-discuss-support-of-real-madrid «Madridista or Colchonero?, reference to the team’s jersey colours»]. Goal.</ref>. Клюб таксама ўваходзіць у лік элітных эўрапейскіх клюбаў, маючы на сваім рахунку некалькі перамогаў у [[Ліга Эўропы УЭФА|Лізе Эўропы]]. Таксама няблага каманда выступае ў [[Чэмпіянат Гішпаніі па футболе|чэмпіянаце Гішпаніі]], часам робячыся чэмпіёнамі краіны. Трэцім паводле папулярнасьці клюбам Мадрыду ўважаецца «[[Раё Вальекана Мадрыд|Раё Вальекана]]», які быў заснаваны ў 1924 годзе. Клюб базуецца ў раёне [[Вальекас]], а ягоныя заўзятары часта маюць левыя палітычныя погляды. Яшчэ адным клюбам, які прадстаўляе адное з прадмесьцяў сталіцы, ёсьць «[[Хэтафэ (футбольны клюб)|Хэтафэ]]», заснаваны ў 1983 годзе. Гэтак жа ў адным прадмесьцяў базуецца клюб «[[Леганэс (футбольны клюб)|Леганэс]]», які ў 2016 годзе ўпершыню згуляў ў найвышэйшым дывізіёне гішпанскага першынства, вядомага як [[Ля Ліга]]. === Іншыя віды спорту === [[Файл:Safina and Wozniacki at Women's Final (10) (3622888926).jpg|значак|зьлева|Фінальны матч [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрытага чэмпіянату Мадрыду па тэнісе]] 2009 году.]] Мадрыдзкі баскетбольны клюб «[[Рэал Мадрыд (баскетбольны клюб)|Рэал]]» быў заснаваны ў 1931 годзе, як частка структуры футбольнага клюбу. На сёньня каманда спаборнічае ў [[Ліга АБК|Лізе АБК]], а таксама ў баскетбольнай [[Эўраліга (баскетбол)|Эўралізе]]. Свае хатнія матчы каманда ладзіў у [[Палац спорту (Мадрыд)|Палацы спорту]]. Баскетбольная каманда «Рэалу», як і футбольная каманда клюбу, лічыцца найбольш пасьпяховай камандай у Эўропе, маючы на сваім рахунку шмат тытулаў, у тым ліку міжнародных. Яшчэ адным баскетбольны клюбам гораду ёсьць «[[Эстудыянтэс Мадрыд|Эстудыянтэс]]», які быў заснаваны ў 1948 годзе. Клюб некалькі разоў у сваёй гісторыі быў блізкі да чэмпіёнскага тытулу, але на сваім рахунку мае толькі некалькі [[Кубак Гішпаніі па баскетболе сярод мужчынаў|Кубкаў Гішпаніі]]. Апошнім найвышэйшым месцам студэнтаў быў другі радок у сэзоне 2003—2004 гадоў. Каманда таксама свае хатнія матчы ладзіць у мясцовым Палацы спорту. Фінальныя этапы адной з галоўных штогадовых міжнародных падзеяў у роварным спорце ладзяцца ў Мадрыдзе. Гэтак званая [[Вуэльта Гішпаніі]] ўважаецца адной з трох найбольш прэстыжных шматтыднёвых гранд-тураў у сьвеце. У гішпанскай сталіцы штогод ладзіцца [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрыты тэнісны чэмпіянат]], дзе бяруць удзел як мужчыны, гэтак і жанчыны. Спаборніцтвы праходзяць на кортах з грунтавым пакрыцьцём. Турнір уваходзіць у лік дзевяці [[АТП Мастэрз 1000]] і дзевяці WTA 1000 і звычайна гуляецца ў першым тыдні траўня на кортах [[Каха Махіка]]. Акрамя таго, з 2019 году Мадрыд ёсьць месцам, дзе гуляюць фінальныя матчы галоўнага турніру мужчынскіх нацыянальных тэнісных камандаў — [[Кубак Дэвіса|Кубка Дэвіса]]. У 2026 годзе ў горадзе мае адбыцца [[Гран-пры Гішпаніі]] ў [[Формула-1|Формуле-1]]<ref>[https://web.archive.org/web/20240123154556/https://www.formula1.com/en/latest/article.madrid-formula-1-calendar-2026-spanish-grand-prix.rKwSPJ74MczwzDhHVxdQz.html «Madrid to join Formula 1 calendar from 2026»]. Formula 1.</ref>. == Гарады-сябры == {| cellpadding="11" |- valign="top" | * {{Сьцяг|ААЭ}} [[Абу Дабі]], [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты|ААЭ]] * {{Сьцяг|Парагвай}} [[Асунсьён]], [[Парагвай]] * {{Сьцяг|Калюмбія}} [[Багата]], [[Калюмбія]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Бардо]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Брусэль]], [[Бэльгія]] * {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Будапэшт]], [[Вугоршчына]] * {{Сьцяг|Аргентына}} [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]] * {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Бэрлін]], [[Нямеччына]] * {{Сьцяг|Польшча}} [[Варшава]], [[Польшча]] * {{Сьцяг|Куба}} [[Гавана]], [[Куба]] * {{Сьцяг|Гватэмала}} [[Гватэмала (горад)|Гватэмала]], [[Гватэмала]] * {{Сьцяг|Вэнэсуэла}} [[Каракас]], [[Вэнэсуэла]] * {{Сьцяг|Эквадор}} [[Кіта]], [[Эквадор]] * {{Сьцяг|Пэру}} [[Ліма]], [[Пэру]] || || * {{Сьцяг|Партугалія}} [[Лісабон]], [[Партугалія]] * {{Сьцяг|Балівія}} [[Ля-Пас]], [[Балівія]] * {{Сьцяг|Нікарагуа}} [[Манагуа]], [[Нікарагуа]] * {{Сьцяг|Філіпіны}} [[Маніла]], [[Філіпіны]] * {{Сьцяг|Расея}} [[Масква]], [[Расея]] * {{Сьцяг|Уругвай}} [[Мантэвідэо]], [[Уругвай]] * {{Сьцяг|Мэксыка}} [[Мэхіка]], [[Мэксыка]] * {{Сьцяг|Маўрытанія}} [[Нуакшот]], [[Маўрытанія]] * {{Сьцяг|ЗША}} [[Нью-Ёрк]], [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] * {{Сьцяг|Панама}} [[Панама (горад)|Панама]], [[Панама]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Парыж]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Чэхія}} [[Прага]], [[Чэхія]] * {{Сьцяг|Кітай}} [[Пэкін]], [[Кітай]] || || * {{Сьцяг|Марока}} [[Рабат]], [[Марока]] * {{Сьцяг|Бразылія}} [[Рыю-дэ-Жанэйру]], [[Бразылія]] * {{Сьцяг|Італія}} [[Рым]], [[Італія]] * {{Сьцяг|Сальвадор}} [[Сан-Сальвадор (горад)|Сан-Сальвадор]], [[Сальвадор]] * {{Сьцяг|Коста-Рыка}} [[Сан-Хасэ (Коста-Рыка, сталіца)|Сан-Хасэ]], [[Коста-Рыка]] * {{Сьцяг|Пуэрта-Рыка}} [[Сан-Хуан]], [[Пуэрта-Рыка]] * {{Сьцяг|Чылі}} [[Сант’яга-дэ-Чылі|Сант’яга]], [[Чылі]] * {{Сьцяг|Дамініканская Рэспубліка}} [[Санта-Дамінга]], [[Дамініканская Рэспубліка]] * {{Сьцяг|Босьнія і Герцагавіна}} [[Сараева]], [[Босьнія і Герцагавіна]] * {{Сьцяг|Баўгарыя}} [[Сафія]], [[Баўгарыя]] * {{Сьцяг|Лібія}} [[Трыпалі]], [[Лібія]] * {{Сьцяг|Альбанія}} [[Тырана]], [[Альбанія]] * {{Сьцяг|Гандурас}} [[Тэгусыгальпа]], [[Гандурас]] |} == Асобы == * [[Вікторыя Абрыль]] — гішпанская кінаакторка * [[Ана Бэлен]] — сьпявачка і акторка == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Кніга |аўтар = Escobar, Jesús |частка = Arquitectura y urbanismo en el Madrid del siglo XVII: proceso, adorno y experiencia |загаловак = Arquitectura y espacio urbano en Madrid en los siglos XVII y XVIII |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Ayuntamiento de Madrid |год = 2007 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = Escobar }} * {{Кніга |аўтар = Galiana Martín, Luis |частка = |загаловак = Las propiedades territoriales de la Corona y su incidencia en el desarrollo urbano en Madrid |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Dirección General del Catastro |год = 1994 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = |ref = Galiana Martín }} * {{Кніга |аўтар = López Simón, Iñigo |частка = El chabolismo vertical: los movimientos migratorios y la política de vivienda franquista (1955–1975) |загаловак = Huarte de San Juan. Geografía e historia |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = Pamplona |выдавецтва = Universidad Pública de Navarra |год = 2018 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = López Simón }} == Вонкавыя спасылкі == * [https://madrid.es/ Афіцыйны сайт]. {{Сталіцы Эўропы}} [[Катэгорыя:Мадрыд| ]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] m88oswpbdclp3l4dy2f0xsy47nfpwag 2624401 2624400 2025-07-09T20:08:07Z 151.249.210.42 Fixed typo 2624401 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт |Назва = Мадрыд |Статус = горад |Назва ў родным склоне = Мадрыду |Назва на мове краіны = Madrid |Код мовы назвы краіны = es |Гімн = |Дата заснаваньня = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Від адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Аўтаномная Супольнасьць|Аўтаномная супольнасьць]] |Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 2 = Правінцыя |Назва адміністрацыйнай адзінкі 2 = [[Мадрыд (правінцыя)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 3213271 |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва= |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = |Год падліку колькасьці аглямэрацыі = |Крыніца колькасьці аглямэрацыі = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Дадатковы парамэтар насельніцтва = |Значэньне дадатковага парамэтра насельніцтва = |Год падліку дадатковага парамэтра насельніцтва = |Часавы пас = +1 |Летні час = +2 |Назва лічбавага клясыфікатару = |Лічбавы клясыфікатар = |Аўтамабільны нумарны знак = |Назва аўтамабільнага нумарнога знаку = |Аўтамабільныя нумарныя знакі = |Назва аўтамабільных нумарных знакаў = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар’е = паўночнае |Шырата градусаў = 40 |Шырата хвілінаў = 23 |Шырата сэкундаў = |Даўгата паўшар’е = заходняе |Даўгата градусаў = 3 |Даўгата хвілінаў = 43 |Даўгата сэкундаў = |Назва мапы = |Альтэрнатыўная мапа = |Назва мапы2 = |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Колер = {{Колер|Гішпанія}} }} '''Мадры́д''' ({{мова-es|Madrid}}) — сталіца й найбуйнейшы горад [[Гішпанія|Гішпаніі]]. Насельніцтва гораду складае {{Лік|3266126}} чалавек<ref>{{Спасылка|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0|загаловак=List of place name: Population of the Continuous Municipal Register by Population Unit|назва праекту=INE.es|выдавец=Instituto Nacional de Estadística|мова=en|дата публікацыі=1 студзеня 2019}}</ref>, а ўсяго ў [[аглямэрацыя|аглямэрацыі]] налічваецца {{Лік|6271000}} чалавек (паводле дадзеных за 2007—2009 гады)<ref>{{Спасылка|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|загаловак=Total population in Urban Audit cities|мова=en|выдавец=Eurostat|копія=http://web.archive.org/web/20120121192735/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|дата копіі=21 студзеня 2012}}</ref>. Гэта трэці па велічыні горад [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]], пасьля [[Лёндан]]у й [[Бэрлін]]а, а ягоная сталічная аглямэрацыя зьяўляецца трэцяй па велічыні ў ЭЗ пасьля Лёндану й [[Парыж]]у.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf «World Urban Areas: Population & Density»] (PDF). Demographia.</ref><ref>Thomas Brinkoff. [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html «Principal Agglomerations of the World»].</ref>. Горад ахоплівае ў агульнай складанасьці 604,3 км²<ref>[http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf Member of the Governing Council] (PDF). Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement. — С. 6.</ref>. Мадрыдзкая гарадзкая аглямэрацыя валодае трэцім паводле велічыні [[СУП]] у Эўрапейскім Зьвязе<ref>{{Спасылка|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|загаловак=Global city GDP rankings 2008–2025|выдавец=Pricewaterhouse Coopers|копія=http://web.archive.org/web/20110504031739/https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|мова=en|дата копіі=4 мая 2011}}</ref>. Горад моцна ўплывае на [[палітыка|палітыку]], [[адукацыя|адукацыю]], [[сфэра забаваў|сфэру забаваў]], пытаньні захаваньня навакольнага асяродзьдзя, [[СМІ]], [[мода|моду]], [[навука|навукі]] й [[мастацтва]], што робіць вялікі ўнёсак у ягоны статус як аднаго з асноўных глябальных гарадоў сьвету<ref>Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University. [https://web.archive.org/web/20160811203314/http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html «The World According to GaWC 2008»].</ref><ref>[http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf «Global Power City Index 2009»] (PDF).</ref>. З-за сваёй эканамічнай моцы, высокага ўзроўню жыцьця й памеру рынку, Мадрыд лічыцца буйным фінансавым цэнтрам [[Паўднёвая Эўропа|Паўднёвай Эўропы]] й [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], ён месьціць галаўныя офісы большасьці асноўных гішпанскіх кампаніяў. Мадрыд зьяўляецца самым наведавальным сярод турысаў горадам Гішпаніі й чацьвёртым на кантынэнце<ref>[http://www.madridiario.es/2007/Enero/feria/feriamadrid/8577/turistas-madrid.html «Madrid is the most touristic city of Spain»]. Madridiario.es.</ref>, а таксама займае 10-ы радок у сьпісе гарадоў з прыдатнымі ўмовамі для жыцьця ў сьвеце паводле дадзеных часопісу «[[Манокль (часопіс)|Манокль]]», які быў апублікаваны ў 2010 годзе<ref>[https://web.archive.org/web/20100708041931/http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/issue-25/ «Monocle’s World’s Most Liveable Cities Index 2009»]. Monocle.com.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070715111257/http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ «Top 20 liveable cities — 10 Madrid»]. Monocle.com.</ref>. Мадрыд таксама знаходзіцца ў сьпісе 12 зялёных гарадоў Эўропы паводле дадзеных на 2010 год<ref>[http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html Greenest cities in Europe]. City Mayors (2010-03-03).</ref>. Горад у цяперашні час змагаецца за права правядзеньня [[Летнія Алімпійскія гульні 2020 году|летніх Алімпійскіх гульняў 2020 году]]<ref>[http://www.olympic.org/media?articleid=138217 «Media»]. Olympic.org.</ref>. Горад разьмешчаны на рацэ [[Мансанарэс]] у цэнтры краіны. Зьяўляючыся сталіцай Гішпаніі, горад месьціць рэзыдэнцыю ўрада, а таксама [[Каралеўскі палац (Мадрыд)|рэзыдэнцыю гішпанскага манарха]], Мадрыд таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20100312021025/http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html «Madrid»]. Indiana.edu.</ref>. Нягледзячы на тое, што Мадрыд валодае сучаснай інфраструктурай, горад захаваў гістарычны зьнешні выгляд. Ягоныя славутасьці ўключаюць Каралеўскі палац у Мадрыдзе, [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Тэатар Рэаль]] (Каралеўскі тэатар) з адрэстаўраваным у 1850 годзе Опэрным тэатрам; парк [[Буэна Рэтыра]], заснаваны ў 1631 годзе, будынак Нацыянальнай бібліятэкі XIX стагодзьдзя, якая зьмяшчае некаторыя з гістарычных архіваў Гішпаніі, археалягічны музэй, а таксама [[Залаты трохкутнік мастацтваў]], разьмешчаны ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] й які складаецца з трох мастацкіх музэяў: [[Прада (музэй)|музэй Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]] й [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]<ref>[https://web.archive.org/web/20120722145816/http://www.easyexpat.com/en/madrid/overview/geography.htm «Madrid: Overview»]. Easy expat.</ref>. == Гісторыя == Не зважаючы на тое, што тэрыторыя сучаснага Мадрыду была заселена з дагістарычных часоў<ref>[https://web.archive.org/web/20171120183628/http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ «Pre-historic times in Madrid»]. JMcatellanos.com</ref>, у рымскую эпоху гэтая тэрыторыя належала дыяцэзіі Камплютум. Да нашых часоў захаваліся археалягічныя астанкі маленькай вёскі, якая існавала ў час эпохі [[вэстготы|вэстготаў]], чыё імя, магчыма, было прынята пазьней [[арабы|арабамі]]<ref>[http://www.madridamano.com/historia/?op=hist3 «La dominación árabe(Arab rule). The city of Mayrit, a fortress in its origin, was founded by the end of the IX centruy»]. madridamano.com</ref>. Заснаваньне сучаснага гораду прыходзіцца з IX стагодзьдзе, калі [[Мухамад I Кордаўскі|Мухамад I]] заказаў будаўніцтва невялікага палаца ў тым жа месцы, дзе сёньня месьціцца каралеўскі палац. Вакол гэтага палаца была пабудавана невялікая цытадэль, [[аль-Мудайн]]а. Цытадэль была заваявана ў 1085 годзе хрысьціянскім каралём [[Леон і Кастылія|Леона й Кастыліі]] [[Альфонса VI Храбры|Альфонса VI]] падчас ягонага прасоўваньня да [[Таледа]]. Ён перабудаваў мячэт гораду ў царкву [[Царква Панны Альмудэны|Панны Альмудэны]]. У 1329 годзе [[генэральныя картэсы]] менавіта ў Мадрыдзе сабраліся на сваё першае пасяджэньне, каб даць параду каралю [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонсу XI]]. [[Сэфарды|Сэфардзкія габрэі]] й [[маўры]] працягвалі жыць у горадзе ў часы хрысьціянскага панаваньня, пакуль не былі выгнаныя ў канцы XV стагодзьдзя. Пасьля буйнога пажару [[Энрыке III Кастыльскі]] перабудаваў горад і ўсталяваў добра ўмацаваныя звонку сьцены ў [[Эль-Парда]]. === Позьняе Сярэднявечча === [[Файл:Felipe III - Casa de la Panadería - Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр]].]] [[Каралеўства Кастылія|Каралеўства Кастыліі]], са сталіцай у [[Таледа]], і [[Каралеўства Арагон]], са сталіцай у [[Сарагоса|Сарагосе]], былі злучаны ў сучасную Гішпанію [[каталіцкія манархі|каталіцкімі манархамі]], каралевай [[Ізабэла I|Ізабэлай Кастыльскай]] і каралём [[Фэрдынанд II (кароль Арагона)|Фэрдынандам II Арагонскім]]. Нягледзячы на тое, што іхны ўнук [[Карл V (імпэратар Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыі)|Карл I Гішпанскі]] жыў у [[Сэвільля|Сэвільлі]], сын Карла, [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] пераехаў у Мадрыд у 1561 годзе. Нягледзячы на тое, што афіцыйна горад не зьяўляўся сталіцай, але [[дэ-факта]] гэта мела месца быць. Сэвільля працягвала кантраляваць гандаль з калёніямі Гішпаніі, але Мадрыд кантраляваў Сэвільлю<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm#INDICE «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole.»] History of Madrid. Luis Enrique Otero Carvajal</ref>. Акрамя кароткага пэрыяду 1601—1606 гадоў, калі [[Філіп III (кароль Гішпаніі)|Філіп III]] перанёс свой двор ў [[Вальядалід]], Мадрыд стаў галоўным горадам Гішпаніі. Падчас гішпанскага залатога веку ў XVI—XVII стагодзьдзях у Мадрыдзе быў пабудаваны [[Эскорыал]], вялікі каралеўскі кляштар, дзякуючы намаганьням караля Філіпа II, які прыцягнуў на працу ў краіну некаторых з найвялікшых архітэктараў і мастакоў Эўропы. [[Дыега Вэляскес]], адзін з самых уплывовых мастакоў эўрапейскай гісторыі і вельмі паважаны мастак у свой час, доўгі час жыў і працаваў у Мадрыдзе пры каралеўскім двары. [[Эль Грэка]], іншы паважаны мастак таго пэрыяду, які надаў гішпанскаму мастацтву стыль італьянскага [[рэнэсанс]]у й зрабіў важкі ўнёсак у гішпанскі стыль жывапісу, таксама працаваў у Мадрыдзе. Мадрыд быў адным з культурных цэнтраў падчас гішпанскага залатога веку. Гішпанскі двор прыцягваў шматлікіх папулярных гішпанскіх мастакоў і пісьменьнікаў да гораду, у тым ліку [[Мігель Сэрвантэс|Мігеля дэ Сэрвантэса]]. Акрамя таго, у горадзе нарадзіліся шматлікія вялікія пісьменьнікі гэтага пэрыяду: [[Лёпэ дэ Вэга]], [[Франсіска дэ Кевэда]], [[Кальдэрона дэ ля Баркі]] й [[Тырса дэ Маліна]], і апошні зь выбітных матскоў залатога стагодзьдзя, [[Кляўдыё Каэльлё]]. Вядомы архітэктар рэнэсанса [[Хуан дэ Эрэра]], распрацаваўшы праект [[Пляса-Маёр]], які быў пабудаваны ў горадзе ў пэрыяд панаваньня [[Габсбургі|Габсбургаў]] у якасьці цэнтральнага пляца. Ён разьмешчаны недалёка ад іншага вядомага пляца, [[Пуэрта дэль Соль]]. [[Файл:Plano del Ensanche de Madrid-1861.jpg|значак|зьлева|Плян пашырэньня гораду 1861 году.]] Новыя палацы, як то [[Рэаль-дэ-Мадрыд]], былі пабудаваны падчас панаваньня [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіпа V]]. Але сапраўдным сучасным горадам Мадрыд стаў у часы панаваньня [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляса III]], які быў адным з самых папулярных каралёў у гісторыі краіны, прыказка: «лепшы мэр — кароль» стала папулярнай у тыя часы. Калі [[Карляс IV (кароль Гішпаніі)|Карляс IV]] стаў каралём, у горадзе пачалося паўстаньне. Пасьля [[паўстаньне Аранхуэс|паўстаньня Аранхуэс]], якое ўзначаліў ягоны ўласны сын [[Фэрдынанд VII]], Карл IV выракся ад стальца, але панаваньне Фэрдынанда VII было вельмі кароткім, бо ўжо ў траўні 1808 году напалеонаўскія войскі ўвайшлі ў горад. === Новы час === [[Файл:Plaza de Cibeles (Madrid) 05.jpg|значак|Пляц Сыбэлес.]] 2 траўня 1808 году насельніцтва Мадрыду паўстала супраць акупацыі гораду [[Францыя|францускімі]] войскамі, што прывяло да рэпрэсіяў з боку францускіх імпэрскіх сілаў і пачатку [[Гішпана-француская вайна|гішпанскай вайны за незалежнасьць]]. Пасьля сканчэньня вайны за незалежнасьць у 1814 годзе Фэрдынанд VII вярнуўся на трон, але пасьля лібэральнай ваеннай рэвалюцыі генэрал [[Рафаэль дэль Рыега]] прысіліў караля вярнуць канстытуцыю 1812 году. Гэта быў пачатак пэрыяду, калі лібэральныя й кансэрватыўныя ўрады чаргаваліся, і які скончыўся разам з каранацыяй [[Ізабэла II|Ізабэлы II]] у 1830 годзе. Аднак яна ня здолела падавіць палітычную напружанасьць, якая прывяла да яшчэ аднаго паўстаньня й сварэньня [[Першая Гішпанская рэспубліка|Першай Гішпанскай рэспублікі]]. Аднак празь нейкі час манархія была рэстаўрыравана й зноўку скасаваная, пры стварэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]], якая папярэднічала [[Грамадзянская вайна ў Гішпаніі|гішпанскай грамадзянскай вайне]]. [[Файл:Children during the Madrid bombing.jpg|значак|зьлева|Дзеці за часам бамбаваньняў Мадрыду ў [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскую вайну]].]] 17 кастрычніка 1919 году быў адкрыты [[Мадрыдзкі мэтрапалітэн|мэтрапалітэн]]. Мадрыд стаў адным з найбольш пацярпелых гарадоў краіны падчас грамадзянскай вайны ў 1936—1939 гадох. Горад быў апорай рэспубліканцаў зь ліпеня 1936 году. Ягоныя заходнія прыгарады сталі арэнай татальнай бітвы ў лістападзе 1936 году, і ў гэты час Мадрыд стаў першым эўрапейскім горадам, які бамабавалі з самалётаў ([[Японія]] была першай, хто бамбаваў грамадзянскае насельніцтва ў сусьветнай гісторыі ў [[Шанхай|Шанхаі]] ў 1932 годзе), спэцыяльна накіраваныя супраць грамадзянскіх асобаў. Асноўнай рысай Мадрыду паваеннага часу быў шырокі распаўсюд картак на прадукты. Спажываньне мяса і рыбы было абмежаваным, што прывяло да высокай сьмяротнасьці ў выніку недаяданьня. У сувязі з тым, што места было апорай левых сілаў, правыя пераможцы разглядалі мажлівасьць пераносу сталіцы ў іншае месца, у першую чаргу ў [[Сэвільля|Сэвільлю]]. Аднак гэтыя пляны былі адхіленыя. Рэжым [[Франсіска Франка|Франка]] замест гэтага падкрэсьліваў, што горад мае гісторыю як сталіцы ранейнай [[Гішпанская імпэрыя|Гішпанскай імпэрыі]]. Інтэнсіўны дэмаграфічны рост, які адбыўся за кошт масавай міграцыі зь сельскіх рэгіёнаў краіны, прывёў да будаўніцтва вялікай колькасьці жыльля на пэрыферыі гораду{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|175}}. Гэта ўзмоцніла працэсы сацыяльнай палярызацыі ў горадзе. Спачатку жыльлё будавалася нізкай якасьці, але зь сярэдзіны 1950-х гадоў ужо будаваліся дамы з крыху больш высокай якасьці перадусім у раёнах Канільяс, Сан-Фэрмін, Каньнё-Рота, Вільявэрдэ, Пан-Бэндыта, Сафіё і Фуэнкараль{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|179—180}}. [[Файл:Madrid Cuatro Torres Business Area-2.jpg|значак|Хмарачосы Мадрыду.]] Падчас эканамічнага буму ў Гішпаніі з 1959 па 1973 гады, горад перажыў беспрэцэдэнтны рост колькасьці насельніцтва й багацьця, стаўшы найбуйнейшым паводле колькасьці [[СУП]] горадам у краіне і займаючы трэцяе месца ў [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропе]]. Паступова рос і сам горад, прымаючы ў свой склад суседнія раёны і дасягнуўшы такім чынам пашырэньня да 607 км². Поўдзень Мадрыду стаў вельмі прамыслова разьвіты, і там назіраліся масавыя міграцыі зь сельскіх раёнаў Гішпаніі ў горад. У паўночна-заходняй частцы гораду пачалі сяліцца людзі сярэдняй клясы, які зьявіўся ў выніку эканамічнага буму 1960-х гадоў, у той час як у паўднёва-ўсходняй частцы пражывала пераважна працоўная кляса. Пасьля сьмерці [[Франсіска Франка|Франка]] новыя дэмакратычныя партыі, у тым ліку левыя й рэспубліканскія партыі, прынялі караля [[Хуан-Карляс I|Хуана Карляса I]] у якасьці пераемніка Франка, у мэтах забесьпячэньня стабільнасьці ў краіне. Гэта прывяло да зьмены дзяржаўнага ладу на [[канстытуцыйная манархія|канстытуцыйную манархію]] са сталіцай у Мадрыдзе. Дзякуючы павышэньню дабрабыту насельніцтва ў 1980-х і 1990-х гадох, горад умацаваў свае пазыцыі ў якасьці важнага эканамічнага, культурнага, прамысловага, адукацыйнага й тэхналягічнага цэнтру на эўрапейскім кантынэнце<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole»]. History of Madrid.</ref>. У 2011 годзе Мадрыд быў цэнтрам пратэстаў супраць жорсткай эканоміі, якія ахапілі Гішпанію. У выніку крызісу 2008 году ў фінансавай і іпатэчнай сфэрах горад сутыкнуўся з ростам колькасьці другаснага жыльля, што знаходзілася ў распараджэньні банкаў, і высяленьнямі жыхароў з дамоў. == Геаграфія == [[Файл:Madrid, Spain ESA24382842.jpeg|значак|Фатаздымак Мадрыду з спадарожніка.]] Мадрыд разьмешчаны ў цэнтры [[Гішпанія|Гішпаніі]] на вышыні 667 мэтраў над узроўнем мора, што робіць Мадрыд другой паводле вышыні сталіцай Эўропы, саступаючы толькі [[Андора-ля-Вэльля|Андоры-ля-Вэльлі]]. Розьніца ў вышыні ў межах гораду вагаецца ад 700 мэтраў ля Пляса-дэ-Кастыльлі на поўначы гораду да 570 мэтраў ля ачышчальных станцый Ля-Чына. Гара [[Эль-Парда]], якая стаіць у ахоўнай лясной тэрыторыі, якая пакрывае больш за чвэрць муніцыпалітэту, дасягае сваёй максымальнай вышыні ў 843 мэтраў. Самая старажытная ўрбанізаваная частка места стаіць на пагорках. Горад пашыраўся на ўсход, дасягнуўшы ракі Фуэнтэ-Кастэльяна і далей на ўсход да ракі [[Абраньігаль]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200803130026/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UrbanismoyVivienda/Urbanismo/PGOUM/Publicaciones/DocTexto/AV_DIAGNOSTICO_vol2.pdf «Revisión del plan general. Memoria. Tomo III. Información urbanística. Diagnóstico de ciudad»]. Vol. 2. Ayuntamiento de Madrid. — С. 166.</ref>. Праз горад цячэ невялікая рака [[Мансанарэс]], якая ёсьць часткай водазбору ракі [[Тагус]]. Раней Мадрыд належыў гістарычнай вобласьці [[Кастылія]]. У паўночна-заходняй частцы гораду за 60 км узвышаецца горны масіў [[Сьера-дэ-Гуадарама]], найвышэйшым пунктам якога ёсьць гара [[Пэньяляра]] (2430 м). === Паркі і лясы === [[Файл:Principales parques de Madrid.svg|значак|Мапа места з пазначэньнем паркаў, якія адзначаныя зялёным колерам.]] Мадрыд займае другое месца ў сьвеце сярод сталіцаў паводле колькасьці высаджаных паабапал дарогаў дрэваў, маючы іх больш за 200 тысячаў. Болей толькі ў [[Токіё]]. Жыхары гораду маюць дасяжнасьць да зялёнай зоны ў межах 15-хвіліннага шпацыру. З 1997 году плошча зялёных зонаў значна павялічылася. На апошні час 8,2% тэрыторыі Мадрыду прыпадае на паркі і лясы, што забясьпечвае кожнага жыхара плошчай зялёнай зоны ў 16 м², то бок значна большай за рэкамендаваную [[Сусьветная арганізацыя здароўя|Сусьветнай арганізацыяй здароўя]] 10 м². [[Файл:Parque del Retiro (Madrid) (26238322812).jpg|значак|зьлева|У парку Буэн-Рэтыра.]] Значная частка найважнейшых паркаў Мадрыду павязаная з тэрыторыямі, якія раней належылі каралеўскім уладаньням{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Парк [[Буэн-Рэтыра (парк)|Буэн-Рэтыра]] ёсьць самым наведвальным месцам гораду<ref>[https://web.archive.org/web/20181116003540/https://www.cope.es/actualidad/mas-madrid/noticias/retiro-cumple-150-anos-manos-del-pueblo-madrid-20181106_288555 «El Retiro cumple 150 años en manos del pueblo de Madrid»]. Cadena COPE.</ref>. Ягоная плошча перавышае 1,4 км², што робіць яго найбуйнейшым паркам у межах Альмэндра-Сэнтраль, то бок нутранай часткі гораду, якая акружаная колцавай дарогай М-30. Парк быў створаны за часам караляваньня [[Філіп IV (кароль Гішпаніі)|Філіпа IV]] у XVII стагодзьдзі і перададзены ў распараджэньне муніцыпалітэту ў 1868 годзе пасьля [[Славутая рэвалюцыя|Славутай рэвалюцыі]]{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|48}}. Парк знаходзіцца побач з [[Каралеўскі батанічны сад (Мадрыд)|Каралеўскім батанічным садам]] Мадрыду. Разьмешчаны на паўночным захадзе ад цэнтру гораду, [[Парке-дэль-Аэстэ]] займае частку тэрыторыі былога каралеўскага ўладаньня Рэаль-Флярыда<ref>Valenzuela Rubio, Manuel (1977). [https://web.archive.org/web/20190916205039/http://www.uam.es/gruposinv/urbytur/documentos/Valenzuela/LOSESPACIOSVERDES_1977.pdf «Aportaciones a una geografía del esparcimiento en Madrid: Los espacios verdes»]. Rutas de Butano (28). Madrid: Universidad Autónoma de Madrid. Departamento de Geografía: 39—40.</ref>. У паўднёвай частцы парку месьціцца старажытнаэгіпецкі [[храм Дэбод]], які быў перавезены ў Мадрыд у пачатку 1970-х гадоў<ref>Remón Menéndez, Juan F. (1998). «Nature and the city: the Parque del Oeste and the expansion of nineteenth-century Madrid». Urban History. 25 (2): 210. — [[doi:10.1017/s0963926800000808]].</ref>. Сярод іншых гарадзкіх паркаў вылучаюцца Парке-дэль-Капрыча, Парк Хуан-Карляса I, Мадрыд-Рыё, Парк Энрыке Т’ерна Гальвана, Парк Сан-Ісыдра, а таксама сады [[Кампа-дэль-Мора]], якія былі адкрытыя для грамадзкасьці ў 1978 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. [[Сабатынскія сады]], якія месьцяцца ля каралеўскага палаца сталі грамадзкімі ў 1931 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Далей на захад, за ракой [[Мансанарэс]], маецца вялікая лесапаркавая зона Каса-дэ-Кампа, плошча якой займае 1700 гектараў. Тут месьціцца [[Мадрыдзкі заапарк]] і парк атракцыёнаў. Гэтая тэрыторыя была перададзеная муніцыпалітэту па абвяшчэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]] ў 1931 годзе. Монтэ-дэль-Парда ёсьць найбуйнейшай лясной зонай у муніцыпалітэце. Фактычна гэта лес зь вечназялёных дубоў, які займае плошчу большую за 16 тысячаў гектараў. Ён лічыцца найлепш захаваным міжземнаморскім лесам у [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|супольнасьці Мадрыду]] і адным з найлепш захаваных у Эўропе<ref name="redforesta">Tomé, Francisco Javier; Muñoz Rodríguez, Ángel (2011). [https://web.archive.org/web/20200702033834/http://www.redforesta.com/wp-content/uploads/2012/03/ENP11-Monte-de-El-Pardo-un-monte-ligado-a-la-historia.pdf «Monte de El Pardo: Un monte ligado a la historia»]. Foresta (52): 312—314.</ref>. Яго ўпершыню згадваюць у творы за часам [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонса XI]] «Кніга паляваньня»<ref name="redforesta"/> ў сярэдзіне XIV стагодзьдзя. Статус паляўнічых угодзьдзяў гішпанскай кароны спрыяў захаваньню экалягічнай каштоўнасьці гэтага месца. Пры [[Фэрдынанд VII|Фэрдынанду VII]] быў уведзены рэжым паляўнічай забароны для Монтэ-дэль-Парда, які прывёў да пераходу ўсёй тэрыторыі ў прыватную ўласнасьць і вымушанага адчужэньня ўсіх уладаньняў у межах гэтай тэрыторыі, што мела цяжкія наступствы для тагачасных жыхароў Мадрыду{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}. Сёньня тут дзеіць адмысловы рэжым аховы птушак. === Клімат === [[Файл:(Castillejos) Vista de Madrid desde Plaza de Castilla 03 (cropped).jpg|значак|Залева ў Мадрыдзе.]] Дзякуючы вышыні ў 667 мэтраў над узроўнем мора і кантынэнтальнаму клімату [[лета]] ў Мадрыдзе сьпякотнае з малой колькасьцю ападкаў, а [[зіма|зімы]] нашмат халадней, чым у гарадах на міжземнаморскім узьбярэжжы. У некаторыя гады выпадае шмат [[сьнег]]у, а невялікія навалы сьнегу здараюцца практычна кожную зіму. Зважаючы на тое, што зіма звычайна сонечная, дажджыстая, часта зь снежня па люты можа быць адзімак, які суправаджаецца больш прахалоднымі тэмпэратурамі асабліва ноччу і раніцай, калі халодныя вятры дзьмуць у горад з гораў у ваколіцах. Лета гарачае і сонечнае. У самым гарачым месяцы ліпені сярэднія тэмпэратуры ў дзень вагаюцца ад {{ГЦэ|32|сп}} да {{ГЦэ|34|сп}} у залежнасьці ад раёну, пры гэтым максымумы часта перавышаюць {{ГЦэ|35|сп}} і часам дасягаюць {{ГЦэ|40|сп}} падчас цеплавых хваляў. Праз вышыні і сухі клімат вільготнасьць у горадзе даволі нізкая, а тэмпэратурны дыяпазон содняў часта шырокі, асабліва ў сонечныя зімовыя дні, калі тэмпэратура ўзрастае ў дзень, а потым хутка паніжаецца пасьля заходу сонца. Мадрыд уважаецца адной з самых сонечных сталіцаў Эўропы. Сярэдняя [[студзень]]ская тэмпэратура складае {{ГЦэ|2—4|сп}}, [[ліпень]]ская {{ГЦэ|24—25|сп}}. Сярэдняя гадавая колькасьць ападкаў складае каля 400 мм. {{Кліматычная інфармацыя | Назва_ў_родным_склоне = Мадрыду | Крыніца = [https://www.aemet.es/es/datos_abiertos/AEMET_OpenData Дзяржаўная мэтэаралягічная агенцыя] <!-- максымумы і мінімумы тэмпэратур --> | Студзень_абс_макс = 19.9 | Студзень_макс = 10.0 | Студзень_мін = 3.0 | Студзень_абс_мін = -10.1 | Люты_абс_макс = 22.0 | Люты_макс = 12.2 | Люты_мін = 3.7 | Люты_абс_мін = -9.1 | Сакавік_абс_макс = 26.7 | Сакавік_макс = 16.2 | Сакавік_мін = 6.3 | Сакавік_абс_мін = -5.1 | Красавік_абс_макс = 30.9 | Красавік_макс = 18.9 | Красавік_мін = 8.2 | Красавік_абс_мін = -1.6 | Травень_абс_макс = 35.5 | Травень_макс = 23.2 | Травень_мін = 11.9 | Травень_абс_мін = 0.6 | Чэрвень_абс_макс = 40.7 | Чэрвень_макс = 28.9 | Чэрвень_мін = 16.5 | Чэрвень_абс_мін = 4.4 | Ліпень_абс_макс = 40.7 | Ліпень_макс = 32.8 | Ліпень_мін = 19.5 | Ліпень_абс_мін = 8.5 | Жнівень_абс_макс = 40.7 | Жнівень_макс = 32.0 | Жнівень_мін = 19.3 | Жнівень_абс_мін = 9.2 | Верасень_абс_макс = 38.9 | Верасень_макс = 26.5 | Верасень_мін = 15.5 | Верасень_абс_мін = 4.0 | Кастрычнік_абс_макс = 30.1 | Кастрычнік_макс = 19.7 | Кастрычнік_мін = 11.1 | Кастрычнік_абс_мін = -0.4 | Лістапад_абс_макс = 22.7 | Лістапад_макс = 13.5 | Лістапад_мін = 6.4 | Лістапад_абс_мін = -3.4 | Сьнежань_абс_макс = 18.6 | Сьнежань_макс = 10.3 | Сьнежань_мін = 3.7 | Сьнежань_абс_мін = -9.2 | Год_абс_макс = 40.7 | Год_макс = 20.3 | Год_мін = 10.4 | Год_абс_мін = -10.1 <!-- сярэдняя тэмпэратура --> | Студзень_сяр = 6.5 | Люты_сяр = 8.0 | Сакавік_сяр = 11.3 | Красавік_сяр = 13.6 | Травень_сяр = 17.5 | Чэрвень_сяр = 22.8 | Ліпень_сяр = 26.2 | Жнівень_сяр = 25.7 | Верасень_сяр = 21.0 | Кастрычнік_сяр = 15.4 | Лістапад_сяр = 10.0 | Сьнежань_сяр = 7.0 | Год_сяр = 15.4 <!-- колькасьць ападкаў --> | Студзень_ападкі = 32.0 | Люты_ападкі = 34.0 | Сакавік_ападкі = 35.0 | Красавік_ападкі = 46.0 | Травень_ападкі = 48.0 | Чэрвень_ападкі = 20.0 | Ліпень_ападкі = 9.0 | Жнівень_ападкі = 10.0 | Верасень_ападкі = 24.0 | Кастрычнік_ападкі = 64.0 | Лістапад_ападкі = 52.0 | Сьнежань_ападкі = 42.0 | Год_ападкі = 416.0 <!-- вільготнасьць --> | Студзень_вільготнасьць = 72 | Люты_вільготнасьць = 64 | Сакавік_вільготнасьць = 57 | Красавік_вільготнасьць = 56 | Травень_вільготнасьць = 54 | Чэрвень_вільготнасьць = 45 | Ліпень_вільготнасьць = 39 | Жнівень_вільготнасьць = 42 | Верасень_вільготнасьць = 51 | Кастрычнік_вільготнасьць = 66 | Лістапад_вільготнасьць = 72 | Сьнежань_вільготнасьць = 75 | Год_вільготнасьць = 57.8 }} == Палітыка == === Мясцовая ўлада === [[Файл:El Ayuntamiento izará un estandarte a favor de la accesibilidad universal como símbolo de la reivindicación de este derecho 01.jpg|значак|Пленарнае паседжаньне гарадзкой рады Мадрыду.]] Гарадзкая рада ёсьць органам, які адказвае за кіраваньне і адміністраваньне места. Яна складаецца з пленума, мэра і выканаўчай рады. Пленум гарадзкой рады ўважаецца органам палітычнага прадстаўніцтва грамадзянаў у мясцовым самакіраваньні. Ягоныя 57 сябраў абіраюцца на чатырохгадовы тэрмін. Пленум займаецца пытаньнямі падаткаў, выбараў, зацьвярджэньня і зьмены дэкрэтаў ды нарматыўных актаў, зацьвярджэньня бюджэтаў, пагадненьняў, павязаных зь межамі і зьмянамі муніцыпальнай тэрыторыі, кіраваньня паслугамі, удзелу у надмуніцыпальных арганізацыях ды мажлівасьцью зьняцьця мэра<ref>[https://web.archive.org/web/20100624043741/https://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.5fbdbaf471a1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=da51a5a66b2ce010VgnVCM1000000b205a0aRCRD&vgnextchannel=f4ea39b48936c010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD «Pleno de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. Мэр, як найвышэйшы прадстаўнік гораду, кіруе гарадзкой радай. Ён адказвае за ажыцьцяўленьне гарадзкой палітыкі, кіруе дзейнасьцю іншых органаў і выканаўчай адміністрацыяй<ref>[https://web.archive.org/web/20190828142801/https://www.boe.es/buscar/pdf/2006/BOE-A-2006-12057-consolidado.pdf «Ley 22/2006, de 4 de julio, de Capitalidad y de Régimen Especial de Madrid»]. Boletín Oficial del Estado. — С. 13.</ref>. Мэр падсправаздачны пленуму. Ён мае права старшынстваваць на паседжаньнях пленуму, але гэтая адказнасьць можа быць дэлегаваная іншаму муніцыпальнаму радніку. [[Мэр]]а сталіцы краіны таксама абіраюць праз агульныя муніцыпальныя выбары. У выканаўчую раду ўваходзяць мэр, намесьнікі мэра і шэраг дэлегатаў, якія займаюцца рознымі аддзеламі кіраваньня. Усе гэтыя пасады займаюць муніцыпальныя раднікі<ref>[https://web.archive.org/web/20100105072638/http://www.munimadrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/El-Ayuntamiento/Gobierno-y-Administracion/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid?vgnextfmt=especial3&vgnextoid=f22aad613938d010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=18b9e3d5d3e07010VgnVCM100000dc0ca8c0RCRD «Junta de Gobierno de la Ciudad de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. З 2007 году палац [[Сыбэлес]] служыць сядзібай гарадзкой рады. === Як сталіца дзяржавы і супольнасьці === Мадрыд ёсьць сталіцай Гішпаніі. Тут месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя [[кароль Гішпаніі|караля Гішпаніі]] ў палацы [[Сарсуэля]]. У гэтым жа месьце засядае ўрад краіны ды месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя старшыні ўраду ды сядзібы міністэрстваў. Абедзьве рэзыдэнцыі кіраўніка дзяржавы і кіраўніка ўраду разьмяшчаюцца на паўночным захадзе гораду. Акрамя таго, у Мадрыдзе адбываюцца паседжаньні абедзьвюх палатаў [[генэральныя картэсы|гішпанскага парлямэнту]]. Мадрыд таксама ёсьць сталіцай [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|аўтаномнай супольнасьці Мадрыду]]. Гэты рэгіён мае ўласны заканадаўчы орган і валодае шырокімі паўнамоцтвамі ў такіх сфэрах, як то сацыяльныя выдаткі, ахова здароўя і адукацыя. Рэзыдэнцыя рэгіянальнага парлямэнту, вядомага як [[Асамблея Мадрыду|Асамблеі Мадрыду]], разьмешчаная ў раёне [[Пуэнтэ-дэ-Вальекас]]. Сядзіба рэгіянальнага ўраду месьціцца ў Каралеўскім доме пошты ў самым цэнтры гораду на Пляса-дэль-Соль. === Адміністрацыйны падзел === [[Файл:Districts of Madrid.svg|значак|Мапа мадрыдзкіх акругаў.]] Мадрыд адміністрацыйна падзелены на 21 акругі, якія, у сваю чаргу, падзеленыя на раёны. Кожны раён знаходзіцца ў падпарадкаваньні раённага муніцыпальнай рады, чальцам якіх дэлегуюць свае прадстаўнічыя функцыі жыхары канкрэтнага раёну. Горад падзяляецца на наступныя акругі: # Сэнтра ({{мова-es|Centro|скарочана}}) # Архансуэля ({{мова-es|Arganzuela|скарочана}}) # Рэтыра ({{мова-es|Retiro|скарочана}}) # Саляманка ({{мова-es|Salamanca|скарочана}}) # Чамартын ({{мова-es|Chamartín|скарочана}}) # Тэтуан ({{мова-es|Tetuán|скарочана}}) # Чамбэры ({{мова-es|Chamberí|скарочана}}) # Фуэнкараль-эль-Парда ({{мова-es|Fuencarral-El Pardo|скарочана}}) # Манклёа-Аравака ({{мова-es|Moncloa-Aravaca|скарочана}}) # Лятына ({{мова-es|Latina|скарочана}}) # Карабанчэль ({{мова-es|Carabanchel|скарочана}}) # Усэра ({{мова-es|Usera|скарочана}}) # Пуэнтэ-дэ-Вальекас ({{мова-es|Puente de Vallecas|скарочана}}) # Мараталяс ({{мова-es|Moratalaz|скарочана}}) # Сьюдад-Лінэаль ({{мова-es|Ciudad Lineal|скарочана}}) # Арталеса ({{мова-es|Hortaleza|скарочана}}) # Вільявэрдэ ({{мова-es|Villaverde|скарочана}}) # Вільля-дэ-Вальекас ({{мова-es|Villa de Vallecas|скарочана}}) # Вакальвара ({{мова-es|Vicálvaro|скарочана}}) # Сан-Бляс ({{мова-es|San Blas|скарочана}}) # [[Барахас (Мадрыд)|Барахас]] ({{мова-es|Barajas|скарочана}}) == Насельніцтва == [[Файл:Community of Madrid population pyramid in 2022.svg|значак|зьлева|Дэмаграфічная піраміда Мадрыду на 2022 год.]] Насельніцтва Мадрыду агулам павялічвалася з таго часу, як горад стаў сталіцай Гішпаніі ў сярэдзіне XVI стагодзьдзя, і стабілізавалася на ўзроўні блізу 3 мільёнаў чалавек з 1970-х гадоў. З 1970-х да сярэдзіны 1990-х гадоў насельніцтва пачало скарачацца. Гэтая зьява, якая таксама закранула іншыя эўрапейскія гарады, была часткова выкліканая ростам прадмесьцяў. Дэмаграфічны бум паскорыўся ў канцы 1990-х гадоў і ў пачатку XXI стагодзьдзя дзякуючы іміграцыі і эканамічнаму росту краіны. Рэгіён Мадрыду ўважаецца рэгіёнам [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]] з самым высокім сярэднім паказьнікам чаканай працягласьці жыцьця. У 2016 годзе сярэдняя працягласьць жыцьця ў месьце складала 82,2 гадоў для мужчынаў і 87,8 гадоў для жанчынаў<ref>[https://web.archive.org/web/20181129012838/https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_statistics_at_regional_level «Population statistics at regional level — Statistics Explained»]. European Commission.</ref>. Як сталіца Гішпаніі, горад прыцягвае шмат імігрантаў з усяго сьвету, прычым большая частка імігрантаў прыбывае з краінаў [[Лацінская Амэрыка|Лацінскай Амэрыкі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200707041807/http://www.telemadrid.es/noticias/madrid/Crece-poblacion-extranjera-Madrid-llegar-0-2038596138--20180810061051.html «Crece un 6% la población extranjera en Madrid hasta llegar al 21,5%»]. Telemadrid.</ref>. У 2020 годзе каля 76% зарэгістраванага насельніцтва гораду была народжаная ў Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20200707083600/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCEstadistica/Nuevaweb/Demograf%C3%ADa%20y%20poblaci%C3%B3n/Poblaci%C3%B3n%20extranjera/Nacimiento/Poblaci%C3%B3n%20a%201%20de%20enero/C4120320.xlsx «Población por País de nacimiento»]. Ayuntamiento de Madrid. </ref>, а з тых, хто нарадзіўся за мяжой (24%), пераважная частка прыпадае на Амэрыку (каля 16% ад агульнай колькасьці насельніцтва), меншая доля паходзіць зь іншых эўрапейскіх, азіяцкіх і афрыканскіх краінаў. На 2019 год найбольш хутка расла колькасьць перасяленцаў з [[Вэнэсуэла|Вэнэсуэлы]], чыя колькасць у Мадрыдзе складала апошнім часам 60 тысяч чалавек. Гэта зрабіла іх другой паводле велічыні супольнасьцю замежнікаў пасьля [[эквадорцы|эквадорцаў]], колькасць якіх дасягала 88 тысячаў чалавек<ref>Cano, Luis (17.04.2019). [https://web.archive.org/web/20210222023947/https://www.abc.es/espana/madrid/abci-exodo-venezolano-empuja-madrid-record-historico-poblacion-extranjera-201904170054_noticia.html «El éxodo venezolano empuja a Madrid a su récord histórico de población extranjera»]. ABC.</ref>. Што тычыцца рэлігійных перакананьняў, згодна з апытаньнем Цэнтру сацыялягічных дасьледаваньняў 2019 году з выбаркай у 469 рэспандэнтаў, 20,7% жыхароў Мадрыду лічаць сябе практыкуючымі [[каталіцтва|каталікамі]], 45,8% – непрактыкуючымі каталікамі, 3,8% — вернікамі іншай рэлігіі, 11,1% — агностыкамі, 3,6% — абыякавымі да рэлігіі і 12,8% — [[атэізм|атэістамі]]. Астатнія 2,1% не адказалі на пытаньне наконт сваіх рэлігійных перакананьняў. Мадрыдзкая мэтраполія ўлучае Мадрыд і навакольныя месты. Паводле зьвестак [[Эўрастат]]у, насельніцтва рэгіёну крыху перавышае 6,2 мільёнаў чалавек, займаючы плошчу у 4609,7 км². Дзяржаўнай мовай ёсьць [[гішпанская мова|гішпанская]], акрамя яе насельніцтвам гораду выкарыстоўваецца [[каталянская мова|каталянская]], [[галісійская мова|галісійская]], [[басконская мова|басконская]], а таксама мовы мігрантаў — [[арабская мова|арабская]] і іншыя. == Эканоміка == [[Файл:CollageMadrid.jpg|значак|Калаж Мадрыду: цэнтральныя бізнэсовыя раёны — AZCA ды CTBA, вуліца Кале дэ Алькаля з будынкам Мэтраполіс, Падац перамоваў, Каралеўскі палац і катэдра Альмудэна.]] Не зважаючы на тэндэнцыю да пераносу індустрыяльных цэнтраў у прамысловыя паркі, разьмешчаныя па-за гарадзкой рысай, Мадрыд ёсьць другім паводле істотнасьці пасьля [[Барсэлёна|Барсэлёны]] прамысловым цэнтрам Гішпаніі. У апошні час узрасла значнасьць аэрапорту [[Барахас (аэрапорт)|Барахас]] і ягоны ўнёсак у адміністрацыйную і фінансавую дзейнасьць. Істотна ўзрасло ў апошнія гады будаўніцтва дарогаў і пашырэньне чыгуначнага транспарту. У прадмесьцях працуе некалькі аўтамабільных заводаў, гэтак у раёне Вільявэрдэ працуе завод кампаніі [[Groupe PSA]]<ref>[https://uk.motor1.com/news/702262/stellantis-madrid-villaverde-factory-story/ «Madrid: From diesel engines to Citroën's electric crossovers»]. Motor1.com.</ref>. Як адзін з асноўных фінансавых цэнтраў Эўропы, ягоная [[Мадрыдзкая фондавая біржа|фондавая біржа]] ёсьць трэцяй паводле велічыні ў Эўропе. Тут разьлічваецца індэкс [[IBEX 35]]. [[Файл:Interior del Palacio de la Bolsa, Madrid, España, 2017 29.jpg|значак|зьлева|[[Мадрыдзкая фондавая біржа]].]] Акрамя таго, [[інфляцыя]] ў Гішпаніі вышэй за сярэднеэўрапейскі ўзровень. Пачынаючы з 1998 году кошты на жыльлё ўзрасьлі на 150 адстоткаў, чаму садзейнічаў пераход на [[эўра]]. Адбылася страта канкурэнтназдольнасьці з асноўнымі гандлёвымі партнэрамі. Дэфіцыт гарадзкога бюджэту ў 67 міліярдаў эўра ёсьць другім паводле памеру ў сьвеце. Эканоміка Мадрыду ўсё больш грунтуецца на [[сфэра паслугаў|сфэры паслугаў]]. У 2011 годзе паслугі складалі 85,9% ад усёй дададзенай вартасьці, у той час як на прамысловасьць прыпадала 7,9%, а на будаўніцтва — 6,1%. Тым ня менш, Мадрыд працягвае заставацца прамысловым цэнтрам, спэцыялізуючыся перадусім на сфэры высокіх тэхналёгіяў. Горад уважаецца адным з найбуйнейшых фінансавых цэнтраў Эўропы і найбуйнейшы ў краіне. У горадзе працуюць 17 унівэрсытэтаў і больш за 30 дасьледчых цэнтраў. Мадрыд ёсьць другой мэтраполіяй у ЭЗ паводле колькасьці насельніцтва і трэцяй паводле ВУП. Сярод вядучых працадаўцаў можна вылучыць кампаніі [[Telefónica]], [[Iberia]], [[Prosegur]], [[BBVA]], [[Urbaser]], [[Dragados]] і [[FCC]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210512033910/http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/EstructuraEconomica/ESTRUCTURAECONOMICADELACIUDADDEMADRID.pdf «Estructura Economica de le Ciudad de Madrid»]. Ayuntamiento de Madrid. — С. 569.</ref>. === Турызм === Мадрыд разьвівае турыстычную дзейнасьць, зьяўляючыся найбольш наведвальным замежнымі турыстамі горадам краіны. Абвяшчэньне Мадрыду ў 1992 годзе «Горадам эўрапейскай культуры» было істотным крокам у разьвіцьці гэтага працэсу. У Мадрыдзе месьціцца сядзіба [[Сусьветная турысцкая арганізацыя|Сусьветнай турысцкай арганізацыі]] і [[Міжнародная турысцкая выстава|Міжнароднай турысцкай выставы]]. У 2018 годзе горад наведалі 10,21 мільёнаў турыстаў, зь якіх 53,3% былі замежнікамі<ref name="destino">[https://web.archive.org/web/20190716173530/https://www.madrid-destino.com/sites/default/files/2019-03/AnuarioTurismoMadrid2018.pdf «Anuario de Turismo. Madrid. 2018»]. Madrid Destino.</ref>. Найбольшая доля замежных турыстаў прыпадала на [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Таксама шмат турыстаў прыязджала з [[Італія|Італіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] і [[Нямеччына|Нямеччыны]]<ref name="destino"/>. На 2018 год у Мадрыдзе працавалі 793 гатэля, якія прапаноўвалі {{Лік|43816}} нумароў. У тым жа годзе ў месьце налічвалася блізу {{Лік|20217}} кватэраў, якія ўласьнікі прапанавалі падарожнікам. Найбольш наведваемым музэем стаў [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]], які ў 2018 годзе наведалі 3,8 мільёны чалавек. У сваю чаргу, музэй [[Прада (музэй)|Прада]] прыняў 2,8 мільёнаў наведвальнікаў, а [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] — {{Лік|906815}} чалавек<ref name="destino"/>. Да канца 2010-х гадоў джэнтрыфікацыя і рост колькасьці кватэраў у цэнтры гораду, якія прапаноўваліся турыстам, прывялі да павышэньня коштаў на арэнду жыльля, што выцесьніла мясцовых жыхароў з цэнтральных раёнаў. Большасьць такіх кватэраў месьцяцца ў раёне Сэнтра<ref>Pérez Mendoza, Sofía (24.10.2017). [https://web.archive.org/web/20190512042102/https://www.eldiario.es/madrid/Radiografia-gentrificacion-Madrid_0_700630607.html «Tres factores que convierten a Lavapiés en un área vulnerable al aumento de pisos turísticos»]. El Diario.</ref>. У красавіку 2019 году муніцыпальная рада зацьвердзіла плян, які быў накіраваны на рэгуляваньне гэтай практыкі з мэтай ейнага абмежаваньня. == Культура == === Архітэктура === У Мадрыдзе амаль не захавалася сярэднявечнай архітэктуры, але тое што ёсьць галоўным чынам сканцэнтравана ў цэнтральных раёнах, улучна зь вежамі цэркваў Сан-Нікаляс і [[Сан-Пэдра-эль-Віеха]], царкву [[Сан-Хэронімэ-эль-Рэаль]] і Капліцу Біскупа. Таксама ў Мадрыдзе амаль не захавалася рэнэсанснай архітэктуры, за выключэньнем маста [[Сэговія (мост)|Сэговія]] і манастыра [[Дэскальсас-Рэалес]]. [[Файл:Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]], пабудаваная ў XVI стагодзьдзі.]] [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] перанёс свой двор у Мадрыд у 1561 годзе, ператварыўшы мястэчка ў сталіцу. У эпоху раньніх [[Габсбургі|Габсбургаў]] адбываўся імпарт эўрапейскіх уплываў, што пацьвярджалася архітэктурным стылем, які паўтараў аўстрыйскі стыль. Ён улучаў ня толькі аўстрыйскія ўплывы, але таксама італьянскія, галяндзкія і ўласна гішпанскія элемэнты, што адлюстроўвала міжнародную значнасьць Габсбургаў{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|54}}. У другой палове XVI стагодзьдзя ў Гішпанію з [[Цэнтральная Эўропа|Цэнтральнай Эўропы]] быў завезены звычай будаваць вострыя лупняковыя шпілі дзеля ўпрыгожваньня вежаў цэркваў<ref>Estepa Gómez, Raimundo (2015). [https://web.archive.org/web/20200204233859/http://oa.upm.es/43387/1/RAIMUNDO_ESTEPA_GOMEZ_01.pdf «Chapiteles del siglo XVI al XVIII en Madrid y su entorno: sus armaduras de madera»]. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. — С. 4.</ref>. Лупняковыя шпілі і дахі сталі адметнай рысай мадрыдзкай архітэктуры таго часу<ref>[https://web.archive.org/web/20200204235404/https://www.edicioneslalibreria.es/arquitectura-en-el-madrid-de-los-austrias/ «Arquitectura en el Madrid de los Austrias»]. Ediciones La Librería.</ref>. [[Файл:Palacio Real Jardines.jpg|значак|[[Каралеўскі палац (Мадрыд)|Каралеўскі палац]].]] Сярод архітэктурных здабыткаў гораду пачатку XVII стагодзьдзя вылучаюцца шэраг будынкаў і збудаваньняў, большасць зь якіх прыпісваецца [[Хуан Гомэс дэ Мора|Хуану Гомэсу дэ Мора]], як то [[Палац дэ лёс Кансэхас|Палац герцага Усэда]] (1610), манастыр [[Ля-Інкарнасьён]] (1611—1616), [[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]] (1617—1619) ці турма дэ Кортэ (1629—1641), вядомая сёньня як [[Палац Санта-Крус]]<ref>Blasco Esquivias, Beatriz (2016). [https://web.archive.org/web/20201204205800/https://www.unizar.es/artigrama/pdf/31/2monografico/09.pdf «Invención, traza y proyecto. El proceso arquitectónico en las „Obras reales“ de la Casa de Austria»]. Artigrama: Revista del Departamento de Historia del Arte de la Universidad de Zaragoza (31). Zaragoza: Universidad de Zaragoza. — С. 279—306.</ref>. У гэтым жа стагодзьдзі быў пабудаваны і стары будынак гарадзкой ратушы — [[Каса-дэ-ла-Вільля]]{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|60—63}}. Купал касьцёлу [[Мадрыдзкі імпэрскі каледж|Імпэрскага каледжу]] стаў узорам для ўсёй Гішпаніі. [[Пэдра дэ Рыбэра]] пашырыў архітэктуру стылю [[чурыгерэска]] ў Мадрыдзе, аднымі з найлепшых прыкладаў яе ёсьць казармы [[Кондэ-Дуке]], касьцёл Мансэрат і [[Таледзкі мост]]. Панаваньне [[Бурбоны|Бурбонаў]] у XVIII стагодзьдзі адзначыла новую эпоху ў гісторыі гораду. [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіп V]] імкнуўся завяршыць візію ўрбанізацыі Мадрыду, закладзеную Філіпам II. Філіп V пабудаваў палац у стылі, адпаведным францускаму густу, а таксама іншыя будынкі, як то [[базыліка Сьвятога Міхаіла]] і [[Царква Сьвятой Барбары (Мадрыд)|царква Сьвятой Барбары]]. Кароль [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляс III]] значна ўпрыгожыў горад і імкнуўся ператварыць Мадрыд у адную з найвялікшых сталіцаў Эўропы. За часам ягонага панаваньня былі пабудаваныя музэй [[Прада (музэй)|Прада]], які спачатку быў задуманы як Музэй натуральных навук, а таксама [[Пуэрта-дэ-Алькаля]], [[Мадрыдзкая каралеўская абсэрваторыя|Каралеўская абсэрваторыя]], [[Каралеўская базыліка Сьвятога Францыска Вялікага|базыліка Сьвятога Францыска Вялікага]], будынак паштовай службы на Пуэрта-дэль-Соль, каралеўскі мытны дом і Генэральны шпіталь, дзе цяпер разьмешчаныя Нацыянальны мастацкі музэй Каралевы Сафіі і Каралеўская кансэрваторыя музыкі. Бульвар [[Пасэо-дэль-Прада]], аточаны садамі і ўпрыгожаны нэаклясычнымі статуямі, ёсьць прыкладам урбаністычнага плянаваньня. На загад герцага Бэрўіка быў пабудаваны [[Палац Лірія]]. [[Файл:Estatua de Atenea - Círculo de Bellas Artes (Madrid).jpg|значак|зьлева|[[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]].]] У пачатку XIX стагодзьдзя [[Вайна на Пірэнэйскім паўвостраве|Пірэнэйская вайна]], страта каралеўскіх уладаньняў у [[Амэрыка|Амэрыцы]] і сталыя дзяржаўныя перавароты абмежавалі архітэктурнае разьвіцьцё гораду. Тым ня менш, у гэты час былі пабудаваныя [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Каралеўскі тэатар]], [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], Палац Сэнату і будынак Кангрэсу. Віядук [[Сэговія (віядук)|Сэговіі]] зьвязаў каралеўскі Алькасар з паўднёвай часткай гораду. Сьпіс ключавых дзеячаў мадрыдзкай архітэктуры XIX і XX стагодзьдзяў улучае такіх аўтараў, як то [[Нарсыс Паскуаль-Калямэр|Нарсыса Паскуаль-Калямэра]], [[Франсіска Харэньнё-Аляркон]]а, [[Франсіска дэ Кубас]]а, [[Хуан Батыста Лясара дэ Дыега|Хуана Батыста Лясара дэ Дыега]], [[Рыкарда Вэляскес Боска|Рыкарда Вэляскеса Боска]], [[Антоніё Палясіяс]]а, [[Сэкундына Суаса]], [[Люіс Гут’ерэса Сота|Люіса Гут’ерэса Сота]], [[Люіс Мая Блянка|Люіса Мая Блянка]] і [[Алехандра дэ ля Сота]]. Зь сярэдзіны XIX стагодзьдзя да [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскай вайны]] Мадрыд мадэрнізаваўся, тут будаваліся новыя раёны і помнікі. Разьвіцьцё места рабілася паводле пляну Кастра, што прывяло да зьяўленьня такіх раёнаў, як то [[Саляманка (Мадрыд)|Саляманка]], Аргуэльес і [[Чамбэры]]. Артура Сорыя распрацаваў канцэпцыю [[лінейны горад|лінейнага гораду]] і пабудаваў першыя кілямэтры дарогі, якая была названая ў ягоны гонар. Гран-Вія была пабудаваная ў розных стылях, увасобіўшы ў сябе францускі стыль, [[эклектыка (архітэктура)|эклектыку]], [[ар-дэко]] і [[экспрэсіянізм]]. На пераломе стагодзьдзяў у Мадрыдзе шырыўся стыль мадрыдзкага мадэрнізму разам зь ягоным зьяўленьнем і пашырэньнем у іншых частках Эўропы. Антоніё Палясіяс пабудаваў шэраг будынкаў, натхнёных [[Венская сэцэсія|Венскай сэцэсіяй]], як то Палац камунікацыяў, [[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]] і [[Карыятадзкі будынак]], дзе сёньня месьціцца [[Інстытут Сэрвантэса]]. Іншыя знакавыя будынкі ўлучаюць Банк Гішпаніі, нэагатычную катэдру Альмудэна, чыгуначную станцыю [[Аточа]] і [[Палац Лянгорыя]], пабудаваны ў стылі каталёнскага ар-нуво. Таксама вылучаюцца арэна [[Ляс-Вэнтас]] і кірмаш Сан-Мігель, узьведзены з каванага жалеза. [[Файл:Edificio España - 05.jpg|значак|[[Эспаньня]] некалі быў найвышэйшым будынкам Эўропы.]] Па перамозе франкістаў у грамадзянскай вайне, архітэктура перажыла інвалюцыю, адкінуўшы [[рацыяналізм]] і вярнуўшыся да агульнага старомоднага архітэктурнага стылю з мэтай зрабіць Мадрыд сталіцай, вартай «няўміручай Гішпаніі»<ref name="Torrús">Torrús, Alejandro (13.01.2017). [https://web.archive.org/web/20200206032108/https://www.publico.es/politica/huella-del-fascismo-patrio-arquitectura.html «La huella del fascismo patrio en la arquitectura de Madrid»]. Público.</ref>. Іканічнымі ўзорамі гэтага часу былі будынак Міністэрства авіяцыі як прыклад вяртаньня да стылю [[эрэрэска]] і будынак [[Эспаньня]], які стаўся найвышэйшым будынкам Эўропы, калі ён быў урачыста адкрыты ў 1953 годзе<ref name="Torrús"/><ref>Méndez, Julián (23.02.2011). [https://web.archive.org/web/20220521054401/https://www.hoy.es/v/20110223/sociedad/simbolo-centro-madrid-20110223.html «Un símbolo en el centro de Madrid»]. Hoy.</ref>. Многія з гэтых збудаваньняў вылучаюцца спалучэньнем цэглы і каменя на фасадах. Сындыкатны дом стаў пераломным момантам, паколькі гэта быў першы будынак, які вярнуў мадрыдзкую архітэктуру да рацыяналізму, але гэтае вяртаньне да сучаснасьці было ажыцьцёўлена праз імітацыю італьянскай фашысцкай архітэктуры<ref name="Torrús"/>. З разьвіцьцём эканомікі Гішпаніі ў канцы XX стагодзьдзя ў Мадрыдзе зьявіліся хмарачосы, як то [[Пікаса (вежа)|Торэ Пікаса]], Торэс Блянкас і Торэ BBVA, а таксама [[Брама Эўропы]]. У 2000-я гады былі пабудаваныя чатыры найвышэйшыя гмахі ў Гішпаніі, якія разам стварылі бізнэсовы раён [[Куатра-Торэс]]<ref>[https://web.archive.org/web/20170417011639/http://elpais.com/diario/2007/08/12/negocio/1186923803_850215.html «La altura sí importa»]. Architecture</ref>. === Музэі і культурніцкія цэнтры === Мадрыд уважаецца адным з галоўных эўрапейскіх напрамкаў у пляне мастацкіх музэяў. Найбольш вядомы Залаты трыкутнік мастацтва, які месьціцца ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] і ўлучае тры галоўныя музэі, як то музэй [[Прада (музэй)|Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі|музэй каралевы Сафіі]] і [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]. [[Файл:Las Meninas, by Diego Velázquez, from Prado in Google Earth.jpg|значак|зьлева|''«[[Мэніны]]»'' працы [[Дыега Вэляскес]]а выстаўленыя ў мадрыдзкім музэі [[Прада (музэй)|Прада]].]] Прада ёсьць музэем і мастацкай галерэяй, якая ўлучае адную з найлепшых калекцыяў эўрапейскага мастацтва, маючы калекцыю карцінаў ад XII да пачатку XIX стагодзьдзяў. Тут месьцяцца калекцыі працаў [[Франсіска Гоя|Гоі]], [[Дыега Вэляскес|Вэляскеса]], [[Эль Грэка]], [[Рубэнса]], [[Тыцыян]]а, [[Геранімус Босх|Босха]], [[Хасэ дэ Рыбэра|Хасэ дэ Рыбэры]] і [[Яахім Патынір|Патыніра]], а таксама творы [[Рагір ван дэр Вэйдэн|Рагіра ван дэр Вэйдэна]], [[Рафаэль|Рафаэля]], [[Тынтарэта]], [[Паолё Вэранэзэ|Вэранэзэ]], [[Караваджа]], [[Антоніс ван Дэйк|ван Дэйка]], [[Альбрэхт Дурэр|Дурэра]], [[Клёд Лярэн|Лярэна]], [[Барталямэ Эстэбан Мурыльлё|Мурыльлё]] і [[Франсіска дэ Сурбарана|Сурбарана]]. Некаторыя знакавыя работы ў музэі ўлучаюць ''«[[Мэніны]]»'', ''«[[Маха апранутая]]»'', ''«[[Маха аголеная]]»'', ''«[[Сад зямных асалодаў]]»'', ''«[[Беззаганнае зачацьце (Т’епалё)|Беззаганнае зачацьце]]»'' і ''«[[Суд Парыса (Рубэнс)|Суд Парыса]]»''. [[Файл:Edificio Sabatini. Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía.jpg|значак|Уваход у [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]].]] Мастацкі [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] запаўняе гістарычныя прабелы ў калекцыях сваіх папярэднікаў. У параўнаньні з Прада ён ўлучае працы італьянскіх раньніх майстроў і творы ангельскай, галяндзкай і нямецкай школаў, а ў выпадку з музэем каралевы Сафіі калекцыя Тысэна-Барнэмісы, якая калісьці была другой паводле велічыні прыватнай калекцыяй у сьвеце пасьля [[каралеўская калекцыя|каралеўскай калекцыі]] Вялікабрытаніі<ref>Kandell, Jonathan (28.04.2002). [https://web.archive.org/web/20211008073342/https://www.nytimes.com/2002/04/28/nyregion/baron-thyssen-bornemisza-industrialist-who-built-fabled-art-collection-dies-81.html?pagewanted=all «Baron Thyssen-Bornemisza, Industrialist Who Built Fabled Art Collection, Dies at 81»]. The New York Times.</ref>, улучае творы [[імпрэсіянізм|імпрэсіяністаў]], [[экспрэсіянізм|экспрэсіяністаў]] і эўрапейскія ды амэрыканскія карціны другой паловы XX стагодзьдзя, захоўваючы агулам больш чым 1600 карцінаў<ref>[https://web.archive.org/web/20110425021304/http://www.museothyssen.org/en/thyssen/home «Thyssen-Bornemisza Museum (English)»]. Museo Nacional Thyssen-Bornemisza.</ref>. Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі месьціць творы мастацтва XX стагодзьдзя. Менавіта тут выстаўлены антываенны шэдэўр [[Паблё Пікаса]] 1937 году ''«[[Герніка (карціна)|Герніка]]»''. Іншыя выдатныя працы музэя, асноўная частка калекцыі якога прысьвечана гішпанскаму мастацтву, ўлучаюць выдатныя калекцыі твораў найвялікшых мастакоў Гішпаніі XX стагодзьдзя, як то [[Сальвадор Далі|Сальвадора Далі]], [[Жаан Міро|Жаана Міро]], Паблё Пікаса, [[Хуан Грыс|Хуана Грыса]] і [[Хуліё Гансалес]]а. Музэй таксама мае бібліятэку мастацтва зь бясплатным доступам. [[Файл:Museo Arqueológico Nacional (34583977144).jpg|значак|Кружганак у [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальным архэалагічным музэі]], дзе прадстаўленыя дагістарычныя прадметы зь Пірэнейскага паўвострава.]] [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальны архэалягічны музэй]] Мадрыду экспануе архэалягічныя знаходкі ад дагістарычных часоў да XIX стагодзьдзя, у тым ліку рымскія мазаікі, грэцкую кераміку, ісламскае мастацтва і раманскую архітэктуру, асабліва зь [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], якія рзьмешчаныя на трох паверхах. Іканічным экспанатам музэя ёсьць ''«[[Жанчына з Эльчы]]»'' — ібэрыйскі бюст IV стагодзьдзя да н. э. Іншыя важныя экспанаты ўлучаюць ''«[[Жанчына з Басы|Жанчыну з Басы]]»'', ''«[[Жанчына з Сэра-дэ-лёс-Сантасу|Жанчыну з Сэра-дэ-лёс-Сантасу]]»'', ''«[[Жанчына зь Ібісы|Жанчыну зь Ібісы]]»'', [[Біча з Балясотэ|«Бічу з Балясотэ»]], ''«[[Скарб Гуарасары]]»'' ды іншыя творы. Акрамя таго, музэй мае рэпрадукцыю паліхромных карцінаў зь пячоры [[Альтаміра (пячора)|Альтаміры]]. [[Каралеўская акадэмія выяўленчага мастацтваў Сан-Фэрнанда]] зьмяшчае калекцыю выяўленчага мастацтва, якая ахоплівае пэрыяд з XV да XX стагодзьдзяў. Акадэмія таксама ёсьць сядзібай [[Мадрыдзкая акадэмія мастацтва|Мадрыдзкай акадэміі мастацтва]]. Побач з музэем Прада месьціцца [[Кайша-форум]], які ёсьць галерэяй постмадэрнісцкага мастацтва. Каралеўскі палац ёсьць велізарным будынкам з раскошнымі пакоямі. Ён зьмяшчае багатыя калекцыі брані і зброі, а таксама самую поўную калекцыю [[Антоніё Страдывары]] ў сьвеце. Музэй Амэрыкі ўтрымлівае мастацкія, архэалягічныя і этнаграфічныя калекцыі з Амэрыкі, якія ахопліваюць пэрыяд ад палеаліту да нашых дзён. === Літаратура === Мадрыд быў адным з галоўных цэнтраў [[гішпанская літаратура|гішпанскай літаратуры]]. Некаторыя з самых выдатных пісьменьнікаў [[Гішпанскі залаты век|Гішпанскага залатога веку]] нарадзіліся ў Мадрыдзе, у тым ліку аўтар ''«[[Фуэнтэавэхуна]]»'' і ''«[[Сабака на сене (п’еса)|Сабака на сене]]»'' [[Лёпэ дэ Вэга]], які рэфармаваў гішпанскі тэатар. Ягоную працу ў сфэры рэфармаваньня працягнуў [[Пэдра Кальдэрон дэ ля Барка]], які адзначыўся п’есай ''«[[Жыцьцё ёсьць сон]]»''. [[Франсіска дэ Кевэда]], які крытыкаваў гішпанскую грамадзтва свайго часу і быў аўтарам ''«[[Гісторыі жыцьця прайдзісьвета па імені дон Пабляс]]»'', а таксама [[Тырса дэ Маліна|Тырсы дэ Маліны]], які стварыў пэрсанаж Дон Жуана, таксама нарадзіліся ў Мадрыдзе. [[Мігель Сэрвантэс|Сэрвантэс]] і [[Люіс дэ Гонгара|Гонгара]] таксама жылі ў горадзе, але не былі ягонымі ўраджэнцамі. [[Файл:BNE - panoramio.jpg|значак|зьлева|Інтэр’еры [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі|Нацыянальнай бібліятэкі Гішпаніі]].]] Мадрыдзкія дамы, дзе некалі жылі Лёпэ дэ Вэга, Кевэда, Гонгара і Сэрвантэс, захаваліся дасюль і стаяць у Літаратурным раёне. Іншыя пісьменьнікі, якія нарадзіліся ў Мадрыдзе ў пазьнейшыя стагодзьдзі, улучаюць [[Леандра Фэрнандэс дэ Маратына|Леандра Фэрнандэса дэ Маратына]], [[Марыяна Хасэ дэ Ляра|Марыяна Хасэ дэ Ляру]], [[Хасэ Эчэгарай-і-Эйсагірэ|Хасэ Эчэгарая]], [[Рамон Гомэс дэ ля Сэрна|Рамона Гомэса дэ ля Сэрну]], [[Дамаса Алёнса]], [[Энрыке Хардыель Пансэля|Энрыке Хардыеля Пансэлю]] і [[Пэдра Салінас]]а. Літаратурны раён атрымаў сваю назву дзякуючы літаратурнаму жыцьцю, якое квітнела тут у XVI і XVII стагодзьдзях. Тут жылі некаторыя з самых вядомых пісьменьнікаў Гішпанскага залатога веку, як то Лёпэ дэ Вэга, Кевэда і Гонгара. У гэтым раёне месьціліся вядомыя і важныя тэатры Крус і Прынсыпэ. Па адрасе на вуліцы Аточа дом 87, на паўночным ускрайку раёну, месьцілася друкарня [[Хуан дэ ля Куэста|Хуана дэ ля Куэсты]], дзе ў 1604 годзе было набранае і надрукаванае першае выданьне рамана ''«[[Хітрамудры ідальга Дон Кіхот Ляманчаскі|Дон Кіхот]]»''. Большасьць турыстычных літаратурных маршрутаў арганізавана ў межах гэтага раёну, дзе можна сустрэць сцэны з раманаў эпохі росквіту гішпанскай літаратуры. Не зважаючы на тое, што пісьменьнік-рэаліст [[Бэніта Пэрэс-Гальдос]] нарадзіўся ў [[Ляс-Пальмас|Ляс-Пальмас-дэ-Гран-Канарыі]], ён зрабіў Мадрыд месцам дзеі многіх сваіх гісторыяў. Існуе нават адмысловы турыстычны тур па Мадрыдзе Гальдоса<ref>García-Posada, Miguel (2005). [http://www.madrid.org/bvirtual/BVCM001795.pdf «Guía del Madrid galdosiano»]. (2nd ed.). Consejería de Educación, Comunidad de Madrid. — С. 11—12. — ISBN 978-84-451-3131-2.</ref>. У месьце таксама месьціцца [[Каралеўская гішпанская акадэмія]], якая валодае статутнымі паўнамоцтвамі кіраваньня выкарыстаньнем гішпанскай мовы. Акадэмія рыхтуе, выдае і абнаўляе аўтарытэтныя даведнікі гішпанскай мове. Дэвіз акадэміі ''«Ачышчаць, стабілізаваць і надаваць бляск»'' адлюстроўвае мэту ўстановы. У Мадрыдзе разьмяшчаецца яшчэ адная міжнародная культурная ўстанова — Інстытут Сэрвантэса, які займаецца прасоўваньнем і навучаньнем гішпанскай мовы, а таксама мае за мэту распаўсюд гішпанскай культуры. [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], зьяўляючыся найбуйнейшай публічнай бібліятэкай краіны, захоўвае калекцыю за больш чым 26 мільёнаў асобнікаў. == Спорт == === Футбол === [[Файл:Torres running at goal - CdR - RM v ATL.jpg|значак|Матч мадрыдзкага дэрбі, дзе «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» прымае на сваім полі «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]».]] Футбольны клюб «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» быў заснаваны ў 1902 годзе і ладзіць свае хатнія матчы на стадыёне [[Сант’яга Бэрнабэў (стадыён)|Сант’яга Бэрнабэў]]. Клюб ёсьць адным з самых папулярных у сьвеце, а ягоных прыхільнікаў называюць «мадрыдыстамі». Лічыцца, што ў Мадрыдзе сярод прыхільнікаў «Рэалу» перадусім пераважаюць прадстаўнікі сярэдняй клясы, але гэтае сьцьверджаньне ўважаецца даволі спрэчным і не даказаным. Таксама сьцьвярджаецца, што значная частка заўзятараў каманды належыць да працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20150213232812/https://www.fourfourtwo.com/features/why-everything-you-know-about-madrid-derby-might-be-wrong «Why everything you know about the Madrid derby might be wrong»]. FourFourTwo.</ref>. Клюб быў абраны найлепшым клюбам ХХ стагодзьдзя, зьяўляючыся пятым самым каштоўным спартовым клюбам у сьвеце і самым пасьпяховым гішпанскім футбольным клюбам, маючы на сваім рахунку больш за сто афіцыйных тытулаў. Яшчэ адзін папулярны мадрыдзкі клюб — «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]», які быў заснаваны ў 1903 годзе. Свае хатнія матчы клюб гуляе на стадыёне [[Ванда-Мэтрапалітана]]. Клюб мае шырокую падтрымку ў горадзе, валодаючы трэцяй паводле велічыні колькасьцю заўзятараў у Гішпаніі. Прыхільнікаў каманды называюць «атлетыстамі» або «матрацнікамі». Лічыцца, што заўзятары «Атлетыка» пераважна паходзяць з працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20171015201929/http://www.goal.com/en/news/722/la-liga/2016/05/24/23876092/madridista-or-colchonero-fans-discuss-support-of-real-madrid «Madridista or Colchonero?, reference to the team’s jersey colours»]. Goal.</ref>. Клюб таксама ўваходзіць у лік элітных эўрапейскіх клюбаў, маючы на сваім рахунку некалькі перамогаў у [[Ліга Эўропы УЭФА|Лізе Эўропы]]. Таксама няблага каманда выступае ў [[Чэмпіянат Гішпаніі па футболе|чэмпіянаце Гішпаніі]], часам робячыся чэмпіёнамі краіны. Трэцім паводле папулярнасьці клюбам Мадрыду ўважаецца «[[Раё Вальекана Мадрыд|Раё Вальекана]]», які быў заснаваны ў 1924 годзе. Клюб базуецца ў раёне [[Вальекас]], а ягоныя заўзятары часта маюць левыя палітычныя погляды. Яшчэ адным клюбам, які прадстаўляе адное з прадмесьцяў сталіцы, ёсьць «[[Хэтафэ (футбольны клюб)|Хэтафэ]]», заснаваны ў 1983 годзе. Гэтак жа ў адным прадмесьцяў базуецца клюб «[[Леганэс (футбольны клюб)|Леганэс]]», які ў 2016 годзе ўпершыню згуляў ў найвышэйшым дывізіёне гішпанскага першынства, вядомага як [[Ля Ліга]]. === Іншыя віды спорту === [[Файл:Safina and Wozniacki at Women's Final (10) (3622888926).jpg|значак|зьлева|Фінальны матч [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрытага чэмпіянату Мадрыду па тэнісе]] 2009 году.]] Мадрыдзкі баскетбольны клюб «[[Рэал Мадрыд (баскетбольны клюб)|Рэал]]» быў заснаваны ў 1931 годзе, як частка структуры футбольнага клюбу. На сёньня каманда спаборнічае ў [[Ліга АБК|Лізе АБК]], а таксама ў баскетбольнай [[Эўраліга (баскетбол)|Эўралізе]]. Свае хатнія матчы каманда ладзіў у [[Палац спорту (Мадрыд)|Палацы спорту]]. Баскетбольная каманда «Рэалу», як і футбольная каманда клюбу, лічыцца найбольш пасьпяховай камандай у Эўропе, маючы на сваім рахунку шмат тытулаў, у тым ліку міжнародных. Яшчэ адным баскетбольны клюбам гораду ёсьць «[[Эстудыянтэс Мадрыд|Эстудыянтэс]]», які быў заснаваны ў 1948 годзе. Клюб некалькі разоў у сваёй гісторыі быў блізкі да чэмпіёнскага тытулу, але на сваім рахунку мае толькі некалькі [[Кубак Гішпаніі па баскетболе сярод мужчынаў|Кубкаў Гішпаніі]]. Апошнім найвышэйшым месцам студэнтаў быў другі радок у сэзоне 2003—2004 гадоў. Каманда таксама свае хатнія матчы ладзіць у мясцовым Палацы спорту. Фінальныя этапы адной з галоўных штогадовых міжнародных падзеяў у роварным спорце ладзяцца ў Мадрыдзе. Гэтак званая [[Вуэльта Гішпаніі]] ўважаецца адной з трох найбольш прэстыжных шматтыднёвых гранд-тураў у сьвеце. У гішпанскай сталіцы штогод ладзіцца [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрыты тэнісны чэмпіянат]], дзе бяруць удзел як мужчыны, гэтак і жанчыны. Спаборніцтвы праходзяць на кортах з грунтавым пакрыцьцём. Турнір уваходзіць у лік дзевяці [[АТП Мастэрз 1000]] і дзевяці WTA 1000 і звычайна гуляецца ў першым тыдні траўня на кортах [[Каха Махіка]]. Акрамя таго, з 2019 году Мадрыд ёсьць месцам, дзе гуляюць фінальныя матчы галоўнага турніру мужчынскіх нацыянальных тэнісных камандаў — [[Кубак Дэвіса|Кубка Дэвіса]]. У 2026 годзе ў горадзе мае адбыцца [[Гран-пры Гішпаніі]] ў [[Формула-1|Формуле-1]]<ref>[https://web.archive.org/web/20240123154556/https://www.formula1.com/en/latest/article.madrid-formula-1-calendar-2026-spanish-grand-prix.rKwSPJ74MczwzDhHVxdQz.html «Madrid to join Formula 1 calendar from 2026»]. Formula 1.</ref>. == Гарады-сябры == {| cellpadding="11" |- valign="top" | * {{Сьцяг|ААЭ}} [[Абу Дабі]], [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты|ААЭ]] * {{Сьцяг|Парагвай}} [[Асунсьён]], [[Парагвай]] * {{Сьцяг|Калюмбія}} [[Багата]], [[Калюмбія]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Бардо]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Брусэль]], [[Бэльгія]] * {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Будапэшт]], [[Вугоршчына]] * {{Сьцяг|Аргентына}} [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]] * {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Бэрлін]], [[Нямеччына]] * {{Сьцяг|Польшча}} [[Варшава]], [[Польшча]] * {{Сьцяг|Куба}} [[Гавана]], [[Куба]] * {{Сьцяг|Гватэмала}} [[Гватэмала (горад)|Гватэмала]], [[Гватэмала]] * {{Сьцяг|Вэнэсуэла}} [[Каракас]], [[Вэнэсуэла]] * {{Сьцяг|Эквадор}} [[Кіта]], [[Эквадор]] * {{Сьцяг|Пэру}} [[Ліма]], [[Пэру]] || || * {{Сьцяг|Партугалія}} [[Лісабон]], [[Партугалія]] * {{Сьцяг|Балівія}} [[Ля-Пас]], [[Балівія]] * {{Сьцяг|Нікарагуа}} [[Манагуа]], [[Нікарагуа]] * {{Сьцяг|Філіпіны}} [[Маніла]], [[Філіпіны]] * {{Сьцяг|Расея}} [[Масква]], [[Расея]] * {{Сьцяг|Уругвай}} [[Мантэвідэо]], [[Уругвай]] * {{Сьцяг|Мэксыка}} [[Мэхіка]], [[Мэксыка]] * {{Сьцяг|Маўрытанія}} [[Нуакшот]], [[Маўрытанія]] * {{Сьцяг|ЗША}} [[Нью-Ёрк]], [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] * {{Сьцяг|Панама}} [[Панама (горад)|Панама]], [[Панама]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Парыж]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Чэхія}} [[Прага]], [[Чэхія]] * {{Сьцяг|Кітай}} [[Пэкін]], [[Кітай]] || || * {{Сьцяг|Марока}} [[Рабат]], [[Марока]] * {{Сьцяг|Бразылія}} [[Рыю-дэ-Жанэйру]], [[Бразылія]] * {{Сьцяг|Італія}} [[Рым]], [[Італія]] * {{Сьцяг|Сальвадор}} [[Сан-Сальвадор (горад)|Сан-Сальвадор]], [[Сальвадор]] * {{Сьцяг|Коста-Рыка}} [[Сан-Хасэ (Коста-Рыка, сталіца)|Сан-Хасэ]], [[Коста-Рыка]] * {{Сьцяг|Пуэрта-Рыка}} [[Сан-Хуан]], [[Пуэрта-Рыка]] * {{Сьцяг|Чылі}} [[Сант’яга-дэ-Чылі|Сант’яга]], [[Чылі]] * {{Сьцяг|Дамініканская Рэспубліка}} [[Санта-Дамінга]], [[Дамініканская Рэспубліка]] * {{Сьцяг|Босьнія і Герцагавіна}} [[Сараева]], [[Босьнія і Герцагавіна]] * {{Сьцяг|Баўгарыя}} [[Сафія]], [[Баўгарыя]] * {{Сьцяг|Лібія}} [[Трыпалі]], [[Лібія]] * {{Сьцяг|Альбанія}} [[Тырана]], [[Альбанія]] * {{Сьцяг|Гандурас}} [[Тэгусыгальпа]], [[Гандурас]] |} == Асобы == * [[Вікторыя Абрыль]] — гішпанская кінаакторка * [[Ана Бэлен]] — сьпявачка і акторка == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Кніга |аўтар = Escobar, Jesús |частка = Arquitectura y urbanismo en el Madrid del siglo XVII: proceso, adorno y experiencia |загаловак = Arquitectura y espacio urbano en Madrid en los siglos XVII y XVIII |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Ayuntamiento de Madrid |год = 2007 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = Escobar }} * {{Кніга |аўтар = Galiana Martín, Luis |частка = |загаловак = Las propiedades territoriales de la Corona y su incidencia en el desarrollo urbano en Madrid |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Dirección General del Catastro |год = 1994 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = |ref = Galiana Martín }} * {{Кніга |аўтар = López Simón, Iñigo |частка = El chabolismo vertical: los movimientos migratorios y la política de vivienda franquista (1955–1975) |загаловак = Huarte de San Juan. Geografía e historia |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = Pamplona |выдавецтва = Universidad Pública de Navarra |год = 2018 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = López Simón }} == Вонкавыя спасылкі == * [https://madrid.es/ Афіцыйны сайт]. {{Сталіцы Эўропы}} [[Катэгорыя:Мадрыд| ]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] fh4gjxedembb4ljybmg3dyc5i03uk2g 2624402 2624401 2025-07-09T20:11:10Z 151.249.210.42 Fixed typo 2624402 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт |Назва = Мадрыд |Статус = горад |Назва ў родным склоне = Мадрыду |Назва на мове краіны = Madrid |Код мовы назвы краіны = es |Гімн = |Дата заснаваньня = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Від адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Аўтаномная Супольнасьць|Аўтаномная супольнасьць]] |Назва адміністрацыйнай адзінкі 1 = [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 2 = Правінцыя |Назва адміністрацыйнай адзінкі 2 = [[Мадрыд (правінцыя)|Мадрыд]] |Від адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Назва адміністрацыйнай адзінкі 3 = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 3213271 |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва= |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = |Год падліку колькасьці аглямэрацыі = |Крыніца колькасьці аглямэрацыі = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Дадатковы парамэтар насельніцтва = |Значэньне дадатковага парамэтра насельніцтва = |Год падліку дадатковага парамэтра насельніцтва = |Часавы пас = +1 |Летні час = +2 |Назва лічбавага клясыфікатару = |Лічбавы клясыфікатар = |Аўтамабільны нумарны знак = |Назва аўтамабільнага нумарнога знаку = |Аўтамабільныя нумарныя знакі = |Назва аўтамабільных нумарных знакаў = |Апісаньне выявы = |Шырата паўшар’е = паўночнае |Шырата градусаў = 40 |Шырата хвілінаў = 23 |Шырата сэкундаў = |Даўгата паўшар’е = заходняе |Даўгата градусаў = 3 |Даўгата хвілінаў = 43 |Даўгата сэкундаў = |Назва мапы = |Альтэрнатыўная мапа = |Назва мапы2 = |Пазыцыя подпісу на мапе = |Водступ подпісу на мапе = |Колер = {{Колер|Гішпанія}} }} '''Мадры́д''' ({{мова-es|Madrid}}) — сталіца й найбуйнейшы горад [[Гішпанія|Гішпаніі]]. Насельніцтва гораду складае {{Лік|3266126}} чалавек<ref>{{Спасылка|url=https://www.ine.es/nomen2/index.do?accion=busquedaDesdeHome&language=1&nombrePoblacion=madrid&x=0&y=0|загаловак=List of place name: Population of the Continuous Municipal Register by Population Unit|назва праекту=INE.es|выдавец=Instituto Nacional de Estadística|мова=en|дата публікацыі=1 студзеня 2019}}</ref>, а ўсяго ў [[аглямэрацыя|аглямэрацыі]] налічваецца {{Лік|6271000}} чалавек (паводле дадзеных за 2007—2009 гады)<ref>{{Спасылка|url=http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|загаловак=Total population in Urban Audit cities|мова=en|выдавец=Eurostat|копія=http://web.archive.org/web/20120121192735/http://epp.eurostat.ec.europa.eu/tgm/table.do?tab=table&init=1&language=en&pcode=tgs00080&plugin=1|дата копіі=21 студзеня 2012}}</ref>. Гэта трэці па велічыні горад [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]], пасьля [[Лёндан]]у й [[Бэрлін]]а, а ягоная сталічная аглямэрацыя зьяўляецца трэцяй па велічыні ў ЭЗ пасьля Лёндану й [[Парыж]]у.<ref>[http://www.demographia.com/db-worldua.pdf «World Urban Areas: Population & Density»] (PDF). Demographia.</ref><ref>Thomas Brinkoff. [http://www.citypopulation.de/world/Agglomerations.html «Principal Agglomerations of the World»].</ref>. Горад ахоплівае ў агульнай складанасьці 604,3 км²<ref>[http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/MadridEconomia/Ficheros/MadridEconomia2010Ingles.pdf Member of the Governing Council] (PDF). Delegate for Economy, Employment and Citizen Involvement. — С. 6.</ref>. Мадрыдзкая гарадзкая аглямэрацыя валодае трэцім паводле велічыні [[СУП]] у Эўрапейскім Зьвязе<ref>{{Спасылка|url=https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|загаловак=Global city GDP rankings 2008–2025|выдавец=Pricewaterhouse Coopers|копія=http://web.archive.org/web/20110504031739/https://www.ukmediacentre.pwc.com/imagelibrary/downloadMedia.ashx?MediaDetailsID=1562|мова=en|дата копіі=4 мая 2011}}</ref>. Горад моцна ўплывае на [[палітыка|палітыку]], [[адукацыя|адукацыю]], [[сфэра забаваў|сфэру забаваў]], пытаньні захаваньня навакольнага асяродзьдзя, [[СМІ]], [[мода|моду]], [[навука|навукі]] й [[мастацтва]], што робіць вялікі ўнёсак у ягоны статус як аднаго з асноўных глябальных гарадоў сьвету<ref>Globalization and World Cities (GaWC) Study Group and Network, Loughborough University. [https://web.archive.org/web/20160811203314/http://www.lboro.ac.uk/gawc/world2008t.html «The World According to GaWC 2008»].</ref><ref>[http://www.mori-m-foundation.or.jp/english/research/project/6/pdf/GPCI2009_English.pdf «Global Power City Index 2009»] (PDF).</ref>. З-за сваёй эканамічнай моцы, высокага ўзроўню жыцьця й памеру рынку, Мадрыд лічыцца буйным фінансавым цэнтрам [[Паўднёвая Эўропа|Паўднёвай Эўропы]] й [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], ён месьціць галаўныя офісы большасьці асноўных гішпанскіх кампаніяў. Мадрыд зьяўляецца самым наведавальным сярод турысаў горадам Гішпаніі й чацьвёртым на кантынэнце<ref>[http://www.madridiario.es/2007/Enero/feria/feriamadrid/8577/turistas-madrid.html «Madrid is the most touristic city of Spain»]. Madridiario.es.</ref>, а таксама займае 10-ы радок у сьпісе гарадоў з прыдатнымі ўмовамі для жыцьця ў сьвеце паводле дадзеных часопісу «[[Манокль (часопіс)|Манокль]]», які быў апублікаваны ў 2010 годзе<ref>[https://web.archive.org/web/20100708041931/http://www.monocle.com/Magazine/volume-3/issue-25/ «Monocle’s World’s Most Liveable Cities Index 2009»]. Monocle.com.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20070715111257/http://www.monocle.com/sections/affairs/Magazine-Articles/Top-20-liveable-cities---10-Madrid/ «Top 20 liveable cities — 10 Madrid»]. Monocle.com.</ref>. Мадрыд таксама знаходзіцца ў сьпісе 12 зялёных гарадоў Эўропы паводле дадзеных на 2010 год<ref>[http://www.citymayors.com/environment/greenest-cities-europe.html Greenest cities in Europe]. City Mayors (2010-03-03).</ref>. Горад у цяперашні час змагаецца за права правядзеньня [[Летнія Алімпійскія гульні 2020 году|летніх Алімпійскіх гульняў 2020 году]]<ref>[http://www.olympic.org/media?articleid=138217 «Media»]. Olympic.org.</ref>. Горад разьмешчаны на рацэ [[Мансанарэс]] у цэнтры краіны. Зьяўляючыся сталіцай Гішпаніі, горад месьціць рэзыдэнцыю ўрада, а таксама [[Каралеўскі палац (Мадрыд)|рэзыдэнцыю гішпанскага манарха]], Мадрыд таксама зьяўляецца палітычным цэнтрам Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20100312021025/http://www.indiana.edu/~overseas/flyers/mad_ies.html «Madrid»]. Indiana.edu.</ref>. Нягледзячы на тое, што Мадрыд валодае сучаснай інфраструктурай, горад захаваў гістарычны зьнешні выгляд. Ягоныя славутасьці ўключаюць Каралеўскі палац у Мадрыдзе, [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Тэатар Рэаль]] (Каралеўскі тэатар) з адрэстаўраваным у 1850 годзе Опэрным тэатрам; парк [[Буэна Рэтыра]], заснаваны ў 1631 годзе, будынак Нацыянальнай бібліятэкі XIX стагодзьдзя, якая зьмяшчае некаторыя з гістарычных архіваў Гішпаніі, археалягічны музэй, а таксама [[Залаты трохкутнік мастацтваў]], разьмешчаны ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] й які складаецца з трох мастацкіх музэяў: [[Прада (музэй)|музэй Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]] й [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]<ref>[https://web.archive.org/web/20120722145816/http://www.easyexpat.com/en/madrid/overview/geography.htm «Madrid: Overview»]. Easy expat.</ref>. == Гісторыя == Не зважаючы на тое, што тэрыторыя сучаснага Мадрыду была заселена з дагістарычных часоў<ref>[https://web.archive.org/web/20171120183628/http://elmadridmedieval.jmcastellanos.com/ «Pre-historic times in Madrid»]. JMcatellanos.com</ref>, у рымскую эпоху гэтая тэрыторыя належала дыяцэзіі Камплютум. Да нашых часоў захаваліся археалягічныя астанкі маленькай вёскі, якая існавала ў час эпохі [[вэстготы|вэстготаў]], чыё імя, магчыма, было прынята пазьней [[арабы|арабамі]]<ref>[http://www.madridamano.com/historia/?op=hist3 «La dominación árabe(Arab rule). The city of Mayrit, a fortress in its origin, was founded by the end of the IX centruy»]. madridamano.com</ref>. Заснаваньне сучаснага гораду прыходзіцца з IX стагодзьдзе, калі [[Мухамад I Кордаўскі|Мухамад I]] заказаў будаўніцтва невялікага палаца ў тым жа месцы, дзе сёньня месьціцца каралеўскі палац. Вакол гэтага палаца была пабудавана невялікая цытадэль, [[аль-Мудайн]]а. Цытадэль была заваявана ў 1085 годзе хрысьціянскім каралём [[Леон і Кастылія|Леона й Кастыліі]] [[Альфонса VI Храбры|Альфонса VI]] падчас ягонага прасоўваньня да [[Таледа]]. Ён перабудаваў мячэт гораду ў царкву [[Царква Панны Альмудэны|Панны Альмудэны]]. У 1329 годзе [[генэральныя картэсы]] менавіта ў Мадрыдзе сабраліся на сваё першае пасяджэньне, каб даць параду каралю [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонсу XI]]. [[Сэфарды|Сэфардзкія габрэі]] й [[маўры]] працягвалі жыць у горадзе ў часы хрысьціянскага панаваньня, пакуль не былі выгнаныя ў канцы XV стагодзьдзя. Пасьля буйнога пажару [[Энрыке III Кастыльскі]] перабудаваў горад і ўсталяваў добра ўмацаваныя звонку сьцены ў [[Эль-Парда]]. === Позьняе Сярэднявечча === [[Файл:Felipe III - Casa de la Panadería - Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр]].]] [[Каралеўства Кастылія|Каралеўства Кастыліі]], са сталіцай у [[Таледа]], і [[Каралеўства Арагон]], са сталіцай у [[Сарагоса|Сарагосе]], былі злучаны ў сучасную Гішпанію [[каталіцкія манархі|каталіцкімі манархамі]], каралевай [[Ізабэла I|Ізабэлай Кастыльскай]] і каралём [[Фэрдынанд II (кароль Арагона)|Фэрдынандам II Арагонскім]]. Нягледзячы на тое, што іхны ўнук [[Карл V (імпэратар Сьвяшчэннай Рымскай імпэрыі)|Карл I Гішпанскі]] жыў у [[Сэвільля|Сэвільлі]], сын Карла, [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] пераехаў у Мадрыд у 1561 годзе. Нягледзячы на тое, што афіцыйна горад не зьяўляўся сталіцай, але [[дэ-факта]] гэта мела месца быць. Сэвільля працягвала кантраляваць гандаль з калёніямі Гішпаніі, але Мадрыд кантраляваў Сэвільлю<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm#INDICE «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole.»] History of Madrid. Luis Enrique Otero Carvajal</ref>. Акрамя кароткага пэрыяду 1601—1606 гадоў, калі [[Філіп III (кароль Гішпаніі)|Філіп III]] перанёс свой двор ў [[Вальядалід]], Мадрыд стаў галоўным горадам Гішпаніі. Падчас гішпанскага залатога веку ў XVI—XVII стагодзьдзях у Мадрыдзе быў пабудаваны [[Эскорыал]], вялікі каралеўскі кляштар, дзякуючы намаганьням караля Філіпа II, які прыцягнуў на працу ў краіну некаторых з найвялікшых архітэктараў і мастакоў Эўропы. [[Дыега Вэляскес]], адзін з самых уплывовых мастакоў эўрапейскай гісторыі і вельмі паважаны мастак у свой час, доўгі час жыў і працаваў у Мадрыдзе пры каралеўскім двары. [[Эль Грэка]], іншы паважаны мастак таго пэрыяду, які надаў гішпанскаму мастацтву стыль італьянскага [[рэнэсанс]]у й зрабіў важкі ўнёсак у гішпанскі стыль жывапісу, таксама працаваў у Мадрыдзе. Мадрыд быў адным з культурных цэнтраў падчас гішпанскага залатога веку. Гішпанскі двор прыцягваў шматлікіх папулярных гішпанскіх мастакоў і пісьменьнікаў да гораду, у тым ліку [[Мігель Сэрвантэс|Мігеля дэ Сэрвантэса]]. Акрамя таго, у горадзе нарадзіліся шматлікія вялікія пісьменьнікі гэтага пэрыяду: [[Лёпэ дэ Вэга]], [[Франсіска дэ Кевэда]], [[Кальдэрона дэ ля Баркі]] й [[Тырса дэ Маліна]], і апошні зь выбітных матскоў залатога стагодзьдзя, [[Кляўдыё Каэльлё]]. Вядомы архітэктар рэнэсанса [[Хуан дэ Эрэра]], распрацаваўшы праект [[Пляса-Маёр]], які быў пабудаваны ў горадзе ў пэрыяд панаваньня [[Габсбургі|Габсбургаў]] у якасьці цэнтральнага пляца. Ён разьмешчаны недалёка ад іншага вядомага пляца, [[Пуэрта дэль Соль]]. [[Файл:Plano del Ensanche de Madrid-1861.jpg|значак|зьлева|Плян пашырэньня гораду 1861 году.]] Новыя палацы, як то [[Рэаль-дэ-Мадрыд]], былі пабудаваны падчас панаваньня [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіпа V]]. Але сапраўдным сучасным горадам Мадрыд стаў у часы панаваньня [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляса III]], які быў адным з самых папулярных каралёў у гісторыі краіны, прыказка: «лепшы мэр — кароль» стала папулярнай у тыя часы. Калі [[Карляс IV (кароль Гішпаніі)|Карляс IV]] стаў каралём, у горадзе пачалося паўстаньне. Пасьля [[паўстаньне Аранхуэс|паўстаньня Аранхуэс]], якое ўзначаліў ягоны ўласны сын [[Фэрдынанд VII]], Карл IV выракся ад стальца, але панаваньне Фэрдынанда VII было вельмі кароткім, бо ўжо ў траўні 1808 году напалеонаўскія войскі ўвайшлі ў горад. === Новы час === [[Файл:Plaza de Cibeles (Madrid) 05.jpg|значак|Пляц Сыбэлес.]] 2 траўня 1808 году насельніцтва Мадрыду паўстала супраць акупацыі гораду [[Францыя|францускімі]] войскамі, што прывяло да рэпрэсіяў з боку францускіх імпэрскіх сілаў і пачатку [[Гішпана-француская вайна|гішпанскай вайны за незалежнасьць]]. Пасьля сканчэньня вайны за незалежнасьць у 1814 годзе Фэрдынанд VII вярнуўся на трон, але пасьля лібэральнай ваеннай рэвалюцыі генэрал [[Рафаэль дэль Рыега]] прысіліў караля вярнуць канстытуцыю 1812 году. Гэта быў пачатак пэрыяду, калі лібэральныя й кансэрватыўныя ўрады чаргаваліся, і які скончыўся разам з каранацыяй [[Ізабэла II|Ізабэлы II]] у 1830 годзе. Аднак яна ня здолела падавіць палітычную напружанасьць, якая прывяла да яшчэ аднаго паўстаньня й сварэньня [[Першая Гішпанская рэспубліка|Першай Гішпанскай рэспублікі]]. Аднак празь нейкі час манархія была рэстаўрыравана й зноўку скасаваная, пры стварэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]], якая папярэднічала [[Грамадзянская вайна ў Гішпаніі|гішпанскай грамадзянскай вайне]]. [[Файл:Children during the Madrid bombing.jpg|значак|зьлева|Дзеці за часам бамбаваньняў Мадрыду ў [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскую вайну]].]] 17 кастрычніка 1919 году быў адкрыты [[Мадрыдзкі мэтрапалітэн|мэтрапалітэн]]. Мадрыд стаў адным з найбольш пацярпелых гарадоў краіны падчас грамадзянскай вайны ў 1936—1939 гадох. Горад быў апорай рэспубліканцаў зь ліпеня 1936 году. Ягоныя заходнія прыгарады сталі арэнай татальнай бітвы ў лістападзе 1936 году, і ў гэты час Мадрыд стаў першым эўрапейскім горадам, які бамабавалі з самалётаў ([[Японія]] была першай, хто бамбаваў грамадзянскае насельніцтва ў сусьветнай гісторыі ў [[Шанхай|Шанхаі]] ў 1932 годзе), спэцыяльна накіраваныя супраць грамадзянскіх асобаў. Асноўнай рысай Мадрыду паваеннага часу быў шырокі распаўсюд картак на прадукты. Спажываньне мяса і рыбы было абмежаваным, што прывяло да высокай сьмяротнасьці ў выніку недаяданьня. У сувязі з тым, што места было апорай левых сілаў, правыя пераможцы разглядалі мажлівасьць пераносу сталіцы ў іншае месца, у першую чаргу ў [[Сэвільля|Сэвільлю]]. Аднак гэтыя пляны былі адхіленыя. Рэжым [[Франсіска Франка|Франка]] замест гэтага падкрэсьліваў, што горад мае гісторыю як сталіцы ранейнай [[Гішпанская імпэрыя|Гішпанскай імпэрыі]]. Інтэнсіўны дэмаграфічны рост, які адбыўся за кошт масавай міграцыі зь сельскіх рэгіёнаў краіны, прывёў да будаўніцтва вялікай колькасьці жыльля на пэрыферыі гораду{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|175}}. Гэта ўзмоцніла працэсы сацыяльнай палярызацыі ў горадзе. Спачатку жыльлё будавалася нізкай якасьці, але зь сярэдзіны 1950-х гадоў ужо будаваліся дамы з крыху больш высокай якасьці перадусім у раёнах Канільяс, Сан-Фэрмін, Каньнё-Рота, Вільявэрдэ, Пан-Бэндыта, Сафіё і Фуэнкараль{{Зноска|López Simón|2018|López Simón|179—180}}. [[Файл:Madrid Cuatro Torres Business Area-2.jpg|значак|Хмарачосы Мадрыду.]] Падчас эканамічнага буму ў Гішпаніі з 1959 па 1973 гады, горад перажыў беспрэцэдэнтны рост колькасьці насельніцтва й багацьця, стаўшы найбуйнейшым паводле колькасьці [[СУП]] горадам у краіне і займаючы трэцяе месца ў [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропе]]. Паступова рос і сам горад, прымаючы ў свой склад суседнія раёны і дасягнуўшы такім чынам пашырэньня да 607 км². Поўдзень Мадрыду стаў вельмі прамыслова разьвіты, і там назіраліся масавыя міграцыі зь сельскіх раёнаў Гішпаніі ў горад. У паўночна-заходняй частцы гораду пачалі сяліцца людзі сярэдняй клясы, які зьявіўся ў выніку эканамічнага буму 1960-х гадоў, у той час як у паўднёва-ўсходняй частцы пражывала пераважна працоўная кляса. Пасьля сьмерці [[Франсіска Франка|Франка]] новыя дэмакратычныя партыі, у тым ліку левыя й рэспубліканскія партыі, прынялі караля [[Хуан-Карляс I|Хуана Карляса I]] у якасьці пераемніка Франка, у мэтах забесьпячэньня стабільнасьці ў краіне. Гэта прывяло да зьмены дзяржаўнага ладу на [[канстытуцыйная манархія|канстытуцыйную манархію]] са сталіцай у Мадрыдзе. Дзякуючы павышэньню дабрабыту насельніцтва ў 1980-х і 1990-х гадох, горад умацаваў свае пазыцыі ў якасьці важнага эканамічнага, культурнага, прамысловага, адукацыйнага й тэхналягічнага цэнтру на эўрапейскім кантынэнце<ref>[https://web.archive.org/web/20071218223720/http://www.ucm.es/info/hcontemp/leoc/madrid%20I.htm «Madrid, de territorio fronterizo a región metropolitana. Madrid, from being the „frontier“ to become a Metropole»]. History of Madrid.</ref>. У 2011 годзе Мадрыд быў цэнтрам пратэстаў супраць жорсткай эканоміі, якія ахапілі Гішпанію. У выніку крызісу 2008 году ў фінансавай і іпатэчнай сфэрах горад сутыкнуўся з ростам колькасьці другаснага жыльля, што знаходзілася ў распараджэньні банкаў, і высяленьнямі жыхароў з дамоў. == Геаграфія == [[Файл:Madrid, Spain ESA24382842.jpeg|значак|Фатаздымак Мадрыду з спадарожніка.]] Мадрыд разьмешчаны ў цэнтры [[Гішпанія|Гішпаніі]] на вышыні 667 мэтраў над узроўнем мора, што робіць Мадрыд другой паводле вышыні сталіцай Эўропы, саступаючы толькі [[Андора-ля-Вэльля|Андоры-ля-Вэльлі]]. Розьніца ў вышыні ў межах гораду вагаецца ад 700 мэтраў ля Пляса-дэ-Кастыльлі на поўначы гораду да 570 мэтраў ля ачышчальных станцый Ля-Чына. Гара [[Эль-Парда]], якая стаіць у ахоўнай лясной тэрыторыі, якая пакрывае больш за чвэрць муніцыпалітэту, дасягае сваёй максымальнай вышыні ў 843 мэтраў. Самая старажытная ўрбанізаваная частка места стаіць на пагорках. Горад пашыраўся на ўсход, дасягнуўшы ракі Фуэнтэ-Кастэльяна і далей на ўсход да ракі [[Абраньігаль]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200803130026/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UrbanismoyVivienda/Urbanismo/PGOUM/Publicaciones/DocTexto/AV_DIAGNOSTICO_vol2.pdf «Revisión del plan general. Memoria. Tomo III. Información urbanística. Diagnóstico de ciudad»]. Vol. 2. Ayuntamiento de Madrid. — С. 166.</ref>. Праз горад цячэ невялікая рака [[Мансанарэс]], якая ёсьць часткай водазбору ракі [[Тагус]]. Раней Мадрыд належыў гістарычнай вобласьці [[Кастылія]]. У паўночна-заходняй частцы гораду за 60 км узвышаецца горны масіў [[Сьера-дэ-Гуадарама]], найвышэйшым пунктам якога ёсьць гара [[Пэньяляра]] (2430 м). === Паркі і лясы === [[Файл:Principales parques de Madrid.svg|значак|Мапа места з пазначэньнем паркаў, якія адзначаныя зялёным колерам.]] Мадрыд займае другое месца ў сьвеце сярод сталіцаў паводле колькасьці высаджаных паабапал дарогаў дрэваў, маючы іх больш за 200 тысячаў. Болей толькі ў [[Токіё]]. Жыхары гораду маюць дасяжнасьць да зялёнай зоны ў межах 15-хвіліннага шпацыру. З 1997 году плошча зялёных зонаў значна павялічылася. На апошні час 8,2% тэрыторыі Мадрыду прыпадае на паркі і лясы, што забясьпечвае кожнага жыхара плошчай зялёнай зоны ў 16 м², то бок значна большай за рэкамендаваную [[Сусьветная арганізацыя здароўя|Сусьветнай арганізацыяй здароўя]] 10 м². [[Файл:Parque del Retiro (Madrid) (26238322812).jpg|значак|зьлева|У парку Буэн-Рэтыра.]] Значная частка найважнейшых паркаў Мадрыду павязаная з тэрыторыямі, якія раней належылі каралеўскім уладаньням{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Парк [[Буэн-Рэтыра (парк)|Буэн-Рэтыра]] ёсьць самым наведвальным месцам гораду<ref>[https://web.archive.org/web/20181116003540/https://www.cope.es/actualidad/mas-madrid/noticias/retiro-cumple-150-anos-manos-del-pueblo-madrid-20181106_288555 «El Retiro cumple 150 años en manos del pueblo de Madrid»]. Cadena COPE.</ref>. Ягоная плошча перавышае 1,4 км², што робіць яго найбуйнейшым паркам у межах Альмэндра-Сэнтраль, то бок нутранай часткі гораду, якая акружаная колцавай дарогай М-30. Парк быў створаны за часам караляваньня [[Філіп IV (кароль Гішпаніі)|Філіпа IV]] у XVII стагодзьдзі і перададзены ў распараджэньне муніцыпалітэту ў 1868 годзе пасьля [[Славутая рэвалюцыя|Славутай рэвалюцыі]]{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|48}}. Парк знаходзіцца побач з [[Каралеўскі батанічны сад (Мадрыд)|Каралеўскім батанічным садам]] Мадрыду. Разьмешчаны на паўночным захадзе ад цэнтру гораду, [[Парке-дэль-Аэстэ]] займае частку тэрыторыі былога каралеўскага ўладаньня Рэаль-Флярыда<ref>Valenzuela Rubio, Manuel (1977). [https://web.archive.org/web/20190916205039/http://www.uam.es/gruposinv/urbytur/documentos/Valenzuela/LOSESPACIOSVERDES_1977.pdf «Aportaciones a una geografía del esparcimiento en Madrid: Los espacios verdes»]. Rutas de Butano (28). Madrid: Universidad Autónoma de Madrid. Departamento de Geografía: 39—40.</ref>. У паўднёвай частцы парку месьціцца старажытнаэгіпецкі [[храм Дэбод]], які быў перавезены ў Мадрыд у пачатку 1970-х гадоў<ref>Remón Menéndez, Juan F. (1998). «Nature and the city: the Parque del Oeste and the expansion of nineteenth-century Madrid». Urban History. 25 (2): 210. — [[doi:10.1017/s0963926800000808]].</ref>. Сярод іншых гарадзкіх паркаў вылучаюцца Парке-дэль-Капрыча, Парк Хуан-Карляса I, Мадрыд-Рыё, Парк Энрыке Т’ерна Гальвана, Парк Сан-Ісыдра, а таксама сады [[Кампа-дэль-Мора]], якія былі адкрытыя для грамадзкасьці ў 1978 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. [[Сабатынскія сады]], якія месьцяцца ля каралеўскага палаца сталі грамадзкімі ў 1931 годзе{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|50}}. Далей на захад, за ракой [[Мансанарэс]], маецца вялікая лесапаркавая зона Каса-дэ-Кампа, плошча якой займае 1700 гектараў. Тут месьціцца [[Мадрыдзкі заапарк]] і парк атракцыёнаў. Гэтая тэрыторыя была перададзеная муніцыпалітэту па абвяшчэньні [[Другая Гішпанская рэспубліка|Другой Гішпанскай рэспублікі]] ў 1931 годзе. Монтэ-дэль-Парда ёсьць найбуйнейшай лясной зонай у муніцыпалітэце. Фактычна гэта лес зь вечназялёных дубоў, які займае плошчу большую за 16 тысячаў гектараў. Ён лічыцца найлепш захаваным міжземнаморскім лесам у [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|супольнасьці Мадрыду]] і адным з найлепш захаваных у Эўропе<ref name="redforesta">Tomé, Francisco Javier; Muñoz Rodríguez, Ángel (2011). [https://web.archive.org/web/20200702033834/http://www.redforesta.com/wp-content/uploads/2012/03/ENP11-Monte-de-El-Pardo-un-monte-ligado-a-la-historia.pdf «Monte de El Pardo: Un monte ligado a la historia»]. Foresta (52): 312—314.</ref>. Яго ўпершыню згадваюць у творы за часам [[Альфонса XI Справядлівы|Альфонса XI]] «Кніга паляваньня»<ref name="redforesta"/> ў сярэдзіне XIV стагодзьдзя. Статус паляўнічых угодзьдзяў гішпанскай кароны спрыяў захаваньню экалягічнай каштоўнасьці гэтага месца. Пры [[Фэрдынанд VII|Фэрдынанду VII]] быў уведзены рэжым паляўнічай забароны для Монтэ-дэль-Парда, які прывёў да пераходу ўсёй тэрыторыі ў прыватную ўласнасьць і вымушанага адчужэньня ўсіх уладаньняў у межах гэтай тэрыторыі, што мела цяжкія наступствы для тагачасных жыхароў Мадрыду{{Зноска|Galiana Martín|1994|Galiana Martín|46}}. Сёньня тут дзеіць адмысловы рэжым аховы птушак. === Клімат === [[Файл:(Castillejos) Vista de Madrid desde Plaza de Castilla 03 (cropped).jpg|значак|Залева ў Мадрыдзе.]] Дзякуючы вышыні ў 667 мэтраў над узроўнем мора і кантынэнтальнаму клімату [[лета]] ў Мадрыдзе сьпякотнае з малой колькасьцю ападкаў, а [[зіма|зімы]] нашмат халадней, чым у гарадах на міжземнаморскім узьбярэжжы. У некаторыя гады выпадае шмат [[сьнег]]у, а невялікія навалы сьнегу здараюцца практычна кожную зіму. Зважаючы на тое, што зіма звычайна сонечная, дажджыстая, часта зь снежня па люты можа быць адзімак, які суправаджаецца больш прахалоднымі тэмпэратурамі асабліва ноччу і раніцай, калі халодныя вятры дзьмуць у горад з гораў у ваколіцах. Лета гарачае і сонечнае. У самым гарачым месяцы ліпені сярэднія тэмпэратуры ў дзень вагаюцца ад {{ГЦэ|32|сп}} да {{ГЦэ|34|сп}} у залежнасьці ад раёну, пры гэтым максымумы часта перавышаюць {{ГЦэ|35|сп}} і часам дасягаюць {{ГЦэ|40|сп}} падчас цеплавых хваляў. Праз вышыні і сухі клімат вільготнасьць у горадзе даволі нізкая, а тэмпэратурны дыяпазон содняў часта шырокі, асабліва ў сонечныя зімовыя дні, калі тэмпэратура ўзрастае ў дзень, а потым хутка паніжаецца пасьля заходу сонца. Мадрыд уважаецца адной з самых сонечных сталіцаў Эўропы. Сярэдняя [[студзень]]ская тэмпэратура складае {{ГЦэ|2—4|сп}}, [[ліпень]]ская {{ГЦэ|24—25|сп}}. Сярэдняя гадавая колькасьць ападкаў складае каля 400 мм. {{Кліматычная інфармацыя | Назва_ў_родным_склоне = Мадрыду | Крыніца = [https://www.aemet.es/es/datos_abiertos/AEMET_OpenData Дзяржаўная мэтэаралягічная агенцыя] <!-- максымумы і мінімумы тэмпэратур --> | Студзень_абс_макс = 19.9 | Студзень_макс = 10.0 | Студзень_мін = 3.0 | Студзень_абс_мін = -10.1 | Люты_абс_макс = 22.0 | Люты_макс = 12.2 | Люты_мін = 3.7 | Люты_абс_мін = -9.1 | Сакавік_абс_макс = 26.7 | Сакавік_макс = 16.2 | Сакавік_мін = 6.3 | Сакавік_абс_мін = -5.1 | Красавік_абс_макс = 30.9 | Красавік_макс = 18.9 | Красавік_мін = 8.2 | Красавік_абс_мін = -1.6 | Травень_абс_макс = 35.5 | Травень_макс = 23.2 | Травень_мін = 11.9 | Травень_абс_мін = 0.6 | Чэрвень_абс_макс = 40.7 | Чэрвень_макс = 28.9 | Чэрвень_мін = 16.5 | Чэрвень_абс_мін = 4.4 | Ліпень_абс_макс = 40.7 | Ліпень_макс = 32.8 | Ліпень_мін = 19.5 | Ліпень_абс_мін = 8.5 | Жнівень_абс_макс = 40.7 | Жнівень_макс = 32.0 | Жнівень_мін = 19.3 | Жнівень_абс_мін = 9.2 | Верасень_абс_макс = 38.9 | Верасень_макс = 26.5 | Верасень_мін = 15.5 | Верасень_абс_мін = 4.0 | Кастрычнік_абс_макс = 30.1 | Кастрычнік_макс = 19.7 | Кастрычнік_мін = 11.1 | Кастрычнік_абс_мін = -0.4 | Лістапад_абс_макс = 22.7 | Лістапад_макс = 13.5 | Лістапад_мін = 6.4 | Лістапад_абс_мін = -3.4 | Сьнежань_абс_макс = 18.6 | Сьнежань_макс = 10.3 | Сьнежань_мін = 3.7 | Сьнежань_абс_мін = -9.2 | Год_абс_макс = 40.7 | Год_макс = 20.3 | Год_мін = 10.4 | Год_абс_мін = -10.1 <!-- сярэдняя тэмпэратура --> | Студзень_сяр = 6.5 | Люты_сяр = 8.0 | Сакавік_сяр = 11.3 | Красавік_сяр = 13.6 | Травень_сяр = 17.5 | Чэрвень_сяр = 22.8 | Ліпень_сяр = 26.2 | Жнівень_сяр = 25.7 | Верасень_сяр = 21.0 | Кастрычнік_сяр = 15.4 | Лістапад_сяр = 10.0 | Сьнежань_сяр = 7.0 | Год_сяр = 15.4 <!-- колькасьць ападкаў --> | Студзень_ападкі = 32.0 | Люты_ападкі = 34.0 | Сакавік_ападкі = 35.0 | Красавік_ападкі = 46.0 | Травень_ападкі = 48.0 | Чэрвень_ападкі = 20.0 | Ліпень_ападкі = 9.0 | Жнівень_ападкі = 10.0 | Верасень_ападкі = 24.0 | Кастрычнік_ападкі = 64.0 | Лістапад_ападкі = 52.0 | Сьнежань_ападкі = 42.0 | Год_ападкі = 416.0 <!-- вільготнасьць --> | Студзень_вільготнасьць = 72 | Люты_вільготнасьць = 64 | Сакавік_вільготнасьць = 57 | Красавік_вільготнасьць = 56 | Травень_вільготнасьць = 54 | Чэрвень_вільготнасьць = 45 | Ліпень_вільготнасьць = 39 | Жнівень_вільготнасьць = 42 | Верасень_вільготнасьць = 51 | Кастрычнік_вільготнасьць = 66 | Лістапад_вільготнасьць = 72 | Сьнежань_вільготнасьць = 75 | Год_вільготнасьць = 57.8 }} == Палітыка == === Мясцовая ўлада === [[Файл:El Ayuntamiento izará un estandarte a favor de la accesibilidad universal como símbolo de la reivindicación de este derecho 01.jpg|значак|Пленарнае паседжаньне гарадзкой рады Мадрыду.]] Гарадзкая рада ёсьць органам, які адказвае за кіраваньне і адміністраваньне места. Яна складаецца з пленума, мэра і выканаўчай рады. Пленум гарадзкой рады ўважаецца органам палітычнага прадстаўніцтва грамадзянаў у мясцовым самакіраваньні. Ягоныя 57 сябраў абіраюцца на чатырохгадовы тэрмін. Пленум займаецца пытаньнямі падаткаў, выбараў, зацьвярджэньня і зьмены дэкрэтаў ды нарматыўных актаў, зацьвярджэньня бюджэтаў, пагадненьняў, павязаных зь межамі і зьмянамі муніцыпальнай тэрыторыі, кіраваньня паслугамі, удзелу у надмуніцыпальных арганізацыях ды мажлівасьцью зьняцьця мэра<ref>[https://web.archive.org/web/20100624043741/https://www.munimadrid.es/portal/site/munimadrid/menuitem.5fbdbaf471a1b0aa7d245f019fc08a0c/?vgnextoid=da51a5a66b2ce010VgnVCM1000000b205a0aRCRD&vgnextchannel=f4ea39b48936c010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD «Pleno de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. Мэр, як найвышэйшы прадстаўнік гораду, кіруе гарадзкой радай. Ён адказвае за ажыцьцяўленьне гарадзкой палітыкі, кіруе дзейнасьцю іншых органаў і выканаўчай адміністрацыяй<ref>[https://web.archive.org/web/20190828142801/https://www.boe.es/buscar/pdf/2006/BOE-A-2006-12057-consolidado.pdf «Ley 22/2006, de 4 de julio, de Capitalidad y de Régimen Especial de Madrid»]. Boletín Oficial del Estado. — С. 13.</ref>. Мэр падсправаздачны пленуму. Ён мае права старшынстваваць на паседжаньнях пленуму, але гэтая адказнасьць можа быць дэлегаваная іншаму муніцыпальнаму радніку. [[Мэр]]а сталіцы краіны таксама абіраюць праз агульныя муніцыпальныя выбары. У выканаўчую раду ўваходзяць мэр, намесьнікі мэра і шэраг дэлегатаў, якія займаюцца рознымі аддзеламі кіраваньня. Усе гэтыя пасады займаюць муніцыпальныя раднікі<ref>[https://web.archive.org/web/20100105072638/http://www.munimadrid.es/portales/munimadrid/es/Inicio/El-Ayuntamiento/Gobierno-y-Administracion/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid/Junta-de-Gobierno-de-la-Ciudad-de-Madrid?vgnextfmt=especial3&vgnextoid=f22aad613938d010VgnVCM100000d90ca8c0RCRD&vgnextchannel=18b9e3d5d3e07010VgnVCM100000dc0ca8c0RCRD «Junta de Gobierno de la Ciudad de Madrid»]. Munimadrid.</ref>. З 2007 году палац [[Сыбэлес]] служыць сядзібай гарадзкой рады. === Як сталіца дзяржавы і супольнасьці === Мадрыд ёсьць сталіцай Гішпаніі. Тут месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя [[кароль Гішпаніі|караля Гішпаніі]] ў палацы [[Сарсуэля]]. У гэтым жа месьце засядае ўрад краіны ды месьціцца афіцыйная рэзыдэнцыя старшыні ўраду ды сядзібы міністэрстваў. Абедзьве рэзыдэнцыі кіраўніка дзяржавы і кіраўніка ўраду разьмяшчаюцца на паўночным захадзе гораду. Акрамя таго, у Мадрыдзе адбываюцца паседжаньні абедзьвюх палатаў [[генэральныя картэсы|гішпанскага парлямэнту]]. Мадрыд таксама ёсьць сталіцай [[Мадрыд (аўтаномная супольнасьць)|аўтаномнай супольнасьці Мадрыду]]. Гэты рэгіён мае ўласны заканадаўчы орган і валодае шырокімі паўнамоцтвамі ў такіх сфэрах, як то сацыяльныя выдаткі, ахова здароўя і адукацыя. Рэзыдэнцыя рэгіянальнага парлямэнту, вядомага як [[Асамблея Мадрыду|Асамблеі Мадрыду]], разьмешчаная ў раёне [[Пуэнтэ-дэ-Вальекас]]. Сядзіба рэгіянальнага ўраду месьціцца ў Каралеўскім доме пошты ў самым цэнтры гораду на Пляса-дэль-Соль. === Адміністрацыйны падзел === [[Файл:Districts of Madrid.svg|значак|Мапа мадрыдзкіх акругаў.]] Мадрыд адміністрацыйна падзелены на 21 акругі, якія, у сваю чаргу, падзеленыя на раёны. Кожны раён знаходзіцца ў падпарадкаваньні раённага муніцыпальнай рады, чальцам якіх дэлегуюць свае прадстаўнічыя функцыі жыхары канкрэтнага раёну. Горад падзяляецца на наступныя акругі: # Сэнтра ({{мова-es|Centro|скарочана}}) # Архансуэля ({{мова-es|Arganzuela|скарочана}}) # Рэтыра ({{мова-es|Retiro|скарочана}}) # Саляманка ({{мова-es|Salamanca|скарочана}}) # Чамартын ({{мова-es|Chamartín|скарочана}}) # Тэтуан ({{мова-es|Tetuán|скарочана}}) # Чамбэры ({{мова-es|Chamberí|скарочана}}) # Фуэнкараль-эль-Парда ({{мова-es|Fuencarral-El Pardo|скарочана}}) # Манклёа-Аравака ({{мова-es|Moncloa-Aravaca|скарочана}}) # Лятына ({{мова-es|Latina|скарочана}}) # Карабанчэль ({{мова-es|Carabanchel|скарочана}}) # Усэра ({{мова-es|Usera|скарочана}}) # Пуэнтэ-дэ-Вальекас ({{мова-es|Puente de Vallecas|скарочана}}) # Мараталяс ({{мова-es|Moratalaz|скарочана}}) # Сьюдад-Лінэаль ({{мова-es|Ciudad Lineal|скарочана}}) # Арталеса ({{мова-es|Hortaleza|скарочана}}) # Вільявэрдэ ({{мова-es|Villaverde|скарочана}}) # Вільля-дэ-Вальекас ({{мова-es|Villa de Vallecas|скарочана}}) # Вакальвара ({{мова-es|Vicálvaro|скарочана}}) # Сан-Бляс ({{мова-es|San Blas|скарочана}}) # [[Барахас (Мадрыд)|Барахас]] ({{мова-es|Barajas|скарочана}}) == Насельніцтва == [[Файл:Community of Madrid population pyramid in 2022.svg|значак|зьлева|Дэмаграфічная піраміда Мадрыду на 2022 год.]] Насельніцтва Мадрыду агулам павялічвалася з таго часу, як горад стаў сталіцай Гішпаніі ў сярэдзіне XVI стагодзьдзя, і стабілізавалася на ўзроўні блізу 3 мільёнаў чалавек з 1970-х гадоў. З 1970-х да сярэдзіны 1990-х гадоў насельніцтва пачало скарачацца. Гэтая зьява, якая таксама закранула іншыя эўрапейскія гарады, была часткова выкліканая ростам прадмесьцяў. Дэмаграфічны бум паскорыўся ў канцы 1990-х гадоў і ў пачатку XXI стагодзьдзя дзякуючы іміграцыі і эканамічнаму росту краіны. Рэгіён Мадрыду ўважаецца рэгіёнам [[Эўрапейскі Зьвяз|Эўрапейскага Зьвязу]] з самым высокім сярэднім паказьнікам чаканай працягласьці жыцьця. У 2016 годзе сярэдняя працягласьць жыцьця ў месьце складала 82,2 гадоў для мужчынаў і 87,8 гадоў для жанчынаў<ref>[https://web.archive.org/web/20181129012838/https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Population_statistics_at_regional_level «Population statistics at regional level — Statistics Explained»]. European Commission.</ref>. Як сталіца Гішпаніі, горад прыцягвае шмат імігрантаў з усяго сьвету, прычым большая частка імігрантаў прыбывае з краінаў [[Лацінская Амэрыка|Лацінскай Амэрыкі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20200707041807/http://www.telemadrid.es/noticias/madrid/Crece-poblacion-extranjera-Madrid-llegar-0-2038596138--20180810061051.html «Crece un 6% la población extranjera en Madrid hasta llegar al 21,5%»]. Telemadrid.</ref>. У 2020 годзе каля 76% зарэгістраванага насельніцтва гораду была народжаная ў Гішпаніі<ref>[https://web.archive.org/web/20200707083600/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCEstadistica/Nuevaweb/Demograf%C3%ADa%20y%20poblaci%C3%B3n/Poblaci%C3%B3n%20extranjera/Nacimiento/Poblaci%C3%B3n%20a%201%20de%20enero/C4120320.xlsx «Población por País de nacimiento»]. Ayuntamiento de Madrid. </ref>, а з тых, хто нарадзіўся за мяжой (24%), пераважная частка прыпадае на Амэрыку (каля 16% ад агульнай колькасьці насельніцтва), меншая доля паходзіць зь іншых эўрапейскіх, азіяцкіх і афрыканскіх краінаў. На 2019 год найбольш хутка расла колькасьць перасяленцаў з [[Вэнэсуэла|Вэнэсуэлы]], чыя колькасць у Мадрыдзе складала апошнім часам 60 тысяч чалавек. Гэта зрабіла іх другой паводле велічыні супольнасьцю замежнікаў пасьля [[эквадорцы|эквадорцаў]], колькасць якіх дасягала 88 тысячаў чалавек<ref>Cano, Luis (17.04.2019). [https://web.archive.org/web/20210222023947/https://www.abc.es/espana/madrid/abci-exodo-venezolano-empuja-madrid-record-historico-poblacion-extranjera-201904170054_noticia.html «El éxodo venezolano empuja a Madrid a su récord histórico de población extranjera»]. ABC.</ref>. Што тычыцца рэлігійных перакананьняў, згодна з апытаньнем Цэнтру сацыялягічных дасьледаваньняў 2019 году з выбаркай у 469 рэспандэнтаў, 20,7% жыхароў Мадрыду лічаць сябе практыкуючымі [[каталіцтва|каталікамі]], 45,8% – непрактыкуючымі каталікамі, 3,8% — вернікамі іншай рэлігіі, 11,1% — агностыкамі, 3,6% — абыякавымі да рэлігіі і 12,8% — [[атэізм|атэістамі]]. Астатнія 2,1% не адказалі на пытаньне наконт сваіх рэлігійных перакананьняў. Мадрыдзкая мэтраполія ўлучае Мадрыд і навакольныя месты. Паводле зьвестак [[Эўрастат]]у, насельніцтва рэгіёну крыху перавышае 6,2 мільёнаў чалавек, займаючы плошчу у 4609,7 км². Дзяржаўнай мовай ёсьць [[гішпанская мова|гішпанская]], акрамя яе насельніцтвам гораду выкарыстоўваецца [[каталянская мова|каталянская]], [[галісійская мова|галісійская]], [[басконская мова|басконская]], а таксама мовы мігрантаў — [[арабская мова|арабская]] і іншыя. == Эканоміка == [[Файл:CollageMadrid.jpg|значак|Калаж Мадрыду: цэнтральныя бізнэсовыя раёны — AZCA ды CTBA, вуліца Кале дэ Алькаля з будынкам Мэтраполіс, Падац перамоваў, Каралеўскі палац і катэдра Альмудэна.]] Не зважаючы на тэндэнцыю да пераносу індустрыяльных цэнтраў у прамысловыя паркі, разьмешчаныя па-за гарадзкой рысай, Мадрыд ёсьць другім паводле істотнасьці пасьля [[Барсэлёна|Барсэлёны]] прамысловым цэнтрам Гішпаніі. У апошні час узрасла значнасьць аэрапорту [[Барахас (аэрапорт)|Барахас]] і ягоны ўнёсак у адміністрацыйную і фінансавую дзейнасьць. Істотна ўзрасло ў апошнія гады будаўніцтва дарогаў і пашырэньне чыгуначнага транспарту. У прадмесьцях працуе некалькі аўтамабільных заводаў, гэтак у раёне Вільявэрдэ працуе завод кампаніі [[Groupe PSA]]<ref>[https://uk.motor1.com/news/702262/stellantis-madrid-villaverde-factory-story/ «Madrid: From diesel engines to Citroën's electric crossovers»]. Motor1.com.</ref>. Як адзін з асноўных фінансавых цэнтраў Эўропы, ягоная [[Мадрыдзкая фондавая біржа|фондавая біржа]] ёсьць трэцяй паводле велічыні ў Эўропе. Тут разьлічваецца індэкс [[IBEX 35]]. [[Файл:Interior del Palacio de la Bolsa, Madrid, España, 2017 29.jpg|значак|зьлева|[[Мадрыдзкая фондавая біржа]].]] Акрамя таго, [[інфляцыя]] ў Гішпаніі вышэй за сярэднеэўрапейскі ўзровень. Пачынаючы з 1998 году кошты на жыльлё ўзрасьлі на 150 адстоткаў, чаму садзейнічаў пераход на [[эўра]]. Адбылася страта канкурэнтназдольнасьці з асноўнымі гандлёвымі партнэрамі. Дэфіцыт гарадзкога бюджэту ў 67 міліярдаў эўра ёсьць другім паводле памеру ў сьвеце. Эканоміка Мадрыду ўсё больш грунтуецца на [[сфэра паслугаў|сфэры паслугаў]]. У 2011 годзе паслугі складалі 85,9% ад усёй дададзенай вартасьці, у той час як на прамысловасьць прыпадала 7,9%, а на будаўніцтва — 6,1%. Тым ня менш, Мадрыд працягвае заставацца прамысловым цэнтрам, спэцыялізуючыся перадусім на сфэры высокіх тэхналёгіяў. Горад уважаецца адным з найбуйнейшых фінансавых цэнтраў Эўропы і найбуйнейшы ў краіне. У горадзе працуюць 17 унівэрсытэтаў і больш за 30 дасьледчых цэнтраў. Мадрыд ёсьць другой мэтраполіяй у ЭЗ паводле колькасьці насельніцтва і трэцяй паводле ВУП. Сярод вядучых працадаўцаў можна вылучыць кампаніі [[Telefónica]], [[Iberia]], [[Prosegur]], [[BBVA]], [[Urbaser]], [[Dragados]] і [[FCC]]<ref>[https://web.archive.org/web/20210512033910/http://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/UDCObservEconomico/EstructuraEconomica/ESTRUCTURAECONOMICADELACIUDADDEMADRID.pdf «Estructura Economica de le Ciudad de Madrid»]. Ayuntamiento de Madrid. — С. 569.</ref>. === Турызм === Мадрыд разьвівае турыстычную дзейнасьць, зьяўляючыся найбольш наведвальным замежнымі турыстамі горадам краіны. Абвяшчэньне Мадрыду ў 1992 годзе «Горадам эўрапейскай культуры» было істотным крокам у разьвіцьці гэтага працэсу. У Мадрыдзе месьціцца сядзіба [[Сусьветная турысцкая арганізацыя|Сусьветнай турысцкай арганізацыі]] і [[Міжнародная турысцкая выстава|Міжнароднай турысцкай выставы]]. У 2018 годзе горад наведалі 10,21 мільёнаў турыстаў, зь якіх 53,3% былі замежнікамі<ref name="destino">[https://web.archive.org/web/20190716173530/https://www.madrid-destino.com/sites/default/files/2019-03/AnuarioTurismoMadrid2018.pdf «Anuario de Turismo. Madrid. 2018»]. Madrid Destino.</ref>. Найбольшая доля замежных турыстаў прыпадала на [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. Таксама шмат турыстаў прыязджала з [[Італія|Італіі]], [[Францыя|Францыі]], [[Вялікабрытанія|Вялікабрытаніі]] і [[Нямеччына|Нямеччыны]]<ref name="destino"/>. На 2018 год у Мадрыдзе працавалі 793 гатэля, якія прапаноўвалі {{Лік|43816}} нумароў. У тым жа годзе ў месьце налічвалася блізу {{Лік|20217}} кватэраў, якія ўласьнікі прапанавалі падарожнікам. Найбольш наведваемым музэем стаў [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]], які ў 2018 годзе наведалі 3,8 мільёны чалавек. У сваю чаргу, музэй [[Прада (музэй)|Прада]] прыняў 2,8 мільёнаў наведвальнікаў, а [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] — {{Лік|906815}} чалавек<ref name="destino"/>. Да канца 2010-х гадоў джэнтрыфікацыя і рост колькасьці кватэраў у цэнтры гораду, якія прапаноўваліся турыстам, прывялі да павышэньня коштаў на арэнду жыльля, што выцесьніла мясцовых жыхароў з цэнтральных раёнаў. Большасьць такіх кватэраў месьцяцца ў раёне Сэнтра<ref>Pérez Mendoza, Sofía (24.10.2017). [https://web.archive.org/web/20190512042102/https://www.eldiario.es/madrid/Radiografia-gentrificacion-Madrid_0_700630607.html «Tres factores que convierten a Lavapiés en un área vulnerable al aumento de pisos turísticos»]. El Diario.</ref>. У красавіку 2019 году муніцыпальная рада зацьвердзіла плян, які быў накіраваны на рэгуляваньне гэтай практыкі з мэтай ейнага абмежаваньня. == Культура == === Архітэктура === У Мадрыдзе амаль не захавалася сярэднявечнай архітэктуры, але тое што ёсьць галоўным чынам сканцэнтравана ў цэнтральных раёнах, улучна зь вежамі цэркваў Сан-Нікаляс і [[Сан-Пэдра-эль-Віеха]], царкву [[Сан-Хэронімэ-эль-Рэаль]] і Капліцу Біскупа. Таксама ў Мадрыдзе амаль не захавалася рэнэсанснай архітэктуры, за выключэньнем маста [[Сэговія (мост)|Сэговія]] і манастыра [[Дэскальсас-Рэалес]]. [[Файл:Plaza Mayor de Madrid - 01.jpg|значак|зьлева|[[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]], пабудаваная ў XVI стагодзьдзі.]] [[Філіп II (кароль Гішпаніі)|Філіп II]] перанёс свой двор у Мадрыд у 1561 годзе, ператварыўшы мястэчка ў сталіцу. У эпоху раньніх [[Габсбургі|Габсбургаў]] адбываўся імпарт эўрапейскіх уплываў, што пацьвярджалася архітэктурным стылем, які паўтараў аўстрыйскі стыль. Ён улучаў ня толькі аўстрыйскія ўплывы, але таксама італьянскія, галяндзкія і ўласна гішпанскія элемэнты, што адлюстроўвала міжнародную значнасьць Габсбургаў{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|54}}. У другой палове XVI стагодзьдзя ў Гішпанію з [[Цэнтральная Эўропа|Цэнтральнай Эўропы]] быў завезены звычай будаваць вострыя лупняковыя шпілі дзеля ўпрыгожваньня вежаў цэркваў<ref>Estepa Gómez, Raimundo (2015). [https://web.archive.org/web/20200204233859/http://oa.upm.es/43387/1/RAIMUNDO_ESTEPA_GOMEZ_01.pdf «Chapiteles del siglo XVI al XVIII en Madrid y su entorno: sus armaduras de madera»]. Madrid: Universidad Politécnica de Madrid. — С. 4.</ref>. Лупняковыя шпілі і дахі сталі адметнай рысай мадрыдзкай архітэктуры таго часу<ref>[https://web.archive.org/web/20200204235404/https://www.edicioneslalibreria.es/arquitectura-en-el-madrid-de-los-austrias/ «Arquitectura en el Madrid de los Austrias»]. Ediciones La Librería.</ref>. [[Файл:Palacio Real Jardines.jpg|значак|[[Каралеўскі палац (Мадрыд)|Каралеўскі палац]].]] Сярод архітэктурных здабыткаў гораду пачатку XVII стагодзьдзя вылучаюцца шэраг будынкаў і збудаваньняў, большасць зь якіх прыпісваецца [[Хуан Гомэс дэ Мора|Хуану Гомэсу дэ Мора]], як то [[Палац дэ лёс Кансэхас|Палац герцага Усэда]] (1610), манастыр [[Ля-Інкарнасьён]] (1611—1616), [[Пляса-Маёр (Мадрыд)|Пляса-Маёр]] (1617—1619) ці турма дэ Кортэ (1629—1641), вядомая сёньня як [[Палац Санта-Крус]]<ref>Blasco Esquivias, Beatriz (2016). [https://web.archive.org/web/20201204205800/https://www.unizar.es/artigrama/pdf/31/2monografico/09.pdf «Invención, traza y proyecto. El proceso arquitectónico en las „Obras reales“ de la Casa de Austria»]. Artigrama: Revista del Departamento de Historia del Arte de la Universidad de Zaragoza (31). Zaragoza: Universidad de Zaragoza. — С. 279—306.</ref>. У гэтым жа стагодзьдзі быў пабудаваны і стары будынак гарадзкой ратушы — [[Каса-дэ-ла-Вільля]]{{Зноска|Escobar|2007|Escobar|60—63}}. Купал касьцёлу [[Мадрыдзкі імпэрскі каледж|Імпэрскага каледжу]] стаў узорам для ўсёй Гішпаніі. [[Пэдра дэ Рыбэра]] пашырыў архітэктуру стылю [[чурыгерэска]] ў Мадрыдзе, аднымі з найлепшых прыкладаў яе ёсьць казармы [[Кондэ-Дуке]], касьцёл Мансэрат і [[Таледзкі мост]]. Панаваньне [[Бурбоны|Бурбонаў]] у XVIII стагодзьдзі адзначыла новую эпоху ў гісторыі гораду. [[Філіп V (кароль Гішпаніі)|Філіп V]] імкнуўся завяршыць візію ўрбанізацыі Мадрыду, закладзеную Філіпам II. Філіп V пабудаваў палац у стылі, адпаведным францускаму густу, а таксама іншыя будынкі, як то [[базыліка Сьвятога Міхаіла]] і [[Царква Сьвятой Барбары (Мадрыд)|царква Сьвятой Барбары]]. Кароль [[Карляс III (кароль Гішпаніі)|Карляс III]] значна ўпрыгожыў горад і імкнуўся ператварыць Мадрыд у адную з найвялікшых сталіцаў Эўропы. За часам ягонага панаваньня былі пабудаваныя музэй [[Прада (музэй)|Прада]], які спачатку быў задуманы як Музэй натуральных навук, а таксама [[Пуэрта-дэ-Алькаля]], [[Мадрыдзкая каралеўская абсэрваторыя|Каралеўская абсэрваторыя]], [[Каралеўская базыліка Сьвятога Францыска Вялікага|базыліка Сьвятога Францыска Вялікага]], будынак паштовай службы на Пуэрта-дэль-Соль, каралеўскі мытны дом і Генэральны шпіталь, дзе цяпер разьмешчаныя Нацыянальны мастацкі музэй Каралевы Сафіі і Каралеўская кансэрваторыя музыкі. Бульвар [[Пасэо-дэль-Прада]], аточаны садамі і ўпрыгожаны нэаклясычнымі статуямі, ёсьць прыкладам урбаністычнага плянаваньня. На загад герцага Бэрўіка быў пабудаваны [[Палац Лірія]]. [[Файл:Estatua de Atenea - Círculo de Bellas Artes (Madrid).jpg|значак|зьлева|[[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]].]] У пачатку XIX стагодзьдзя [[Вайна на Пірэнэйскім паўвостраве|Пірэнэйская вайна]], страта каралеўскіх уладаньняў у [[Амэрыка|Амэрыцы]] і сталыя дзяржаўныя перавароты абмежавалі архітэктурнае разьвіцьцё гораду. Тым ня менш, у гэты час былі пабудаваныя [[Каралеўскі тэатар (Мадрыд)|Каралеўскі тэатар]], [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], Палац Сэнату і будынак Кангрэсу. Віядук [[Сэговія (віядук)|Сэговіі]] зьвязаў каралеўскі Алькасар з паўднёвай часткай гораду. Сьпіс ключавых дзеячаў мадрыдзкай архітэктуры XIX і XX стагодзьдзяў улучае такіх аўтараў, як то [[Нарсыс Паскуаль-Калямэр|Нарсыса Паскуаль-Калямэра]], [[Франсіска Харэньнё-Аляркон]]а, [[Франсіска дэ Кубас]]а, [[Хуан Батыста Лясара дэ Дыега|Хуана Батыста Лясара дэ Дыега]], [[Рыкарда Вэляскес Боска|Рыкарда Вэляскеса Боска]], [[Антоніё Палясіяс]]а, [[Сэкундына Суаса]], [[Люіс Гут’ерэса Сота|Люіса Гут’ерэса Сота]], [[Люіс Мая Блянка|Люіса Мая Блянка]] і [[Алехандра дэ ля Сота]]. Зь сярэдзіны XIX стагодзьдзя да [[грамадзянская вайна ў Гішпаніі|грамадзянскай вайны]] Мадрыд мадэрнізаваўся, тут будаваліся новыя раёны і помнікі. Разьвіцьцё места рабілася паводле пляну Кастра, што прывяло да зьяўленьня такіх раёнаў, як то [[Саляманка (Мадрыд)|Саляманка]], Аргуэльес і [[Чамбэры]]. Артура Сорыя распрацаваў канцэпцыю [[лінейны горад|лінейнага гораду]] і пабудаваў першыя кілямэтры дарогі, якая была названая ў ягоны гонар. Гран-Вія была пабудаваная ў розных стылях, увасобіўшы ў сябе францускі стыль, [[эклектыка (архітэктура)|эклектыку]], [[ар-дэко]] і [[экспрэсіянізм]]. На пераломе стагодзьдзяў у Мадрыдзе шырыўся стыль мадрыдзкага мадэрнізму разам зь ягоным зьяўленьнем і пашырэньнем у іншых частках Эўропы. Антоніё Палясіяс пабудаваў шэраг будынкаў, натхнёных [[Венская сэцэсія|Венскай сэцэсіяй]], як то Палац камунікацыяў, [[Сыркулё дэ Бэляс Артэс]] і [[Карыятадзкі будынак]], дзе сёньня месьціцца [[Інстытут Сэрвантэса]]. Іншыя знакавыя будынкі ўлучаюць Банк Гішпаніі, нэагатычную катэдру Альмудэна, чыгуначную станцыю [[Аточа]] і [[Палац Лянгорыя]], пабудаваны ў стылі каталёнскага ар-нуво. Таксама вылучаюцца арэна [[Ляс-Вэнтас]] і кірмаш Сан-Мігель, узьведзены з каванага жалеза. [[Файл:Edificio España - 05.jpg|значак|[[Эспаньня]] некалі быў найвышэйшым будынкам Эўропы.]] Па перамозе франкістаў у грамадзянскай вайне, архітэктура перажыла інвалюцыю, адкінуўшы [[рацыяналізм]] і вярнуўшыся да агульнага старомоднага архітэктурнага стылю з мэтай зрабіць Мадрыд сталіцай, вартай «няўміручай Гішпаніі»<ref name="Torrús">Torrús, Alejandro (13.01.2017). [https://web.archive.org/web/20200206032108/https://www.publico.es/politica/huella-del-fascismo-patrio-arquitectura.html «La huella del fascismo patrio en la arquitectura de Madrid»]. Público.</ref>. Іканічнымі ўзорамі гэтага часу былі будынак Міністэрства авіяцыі як прыклад вяртаньня да стылю [[эрэрэска]] і будынак [[Эспаньня]], які стаўся найвышэйшым будынкам Эўропы, калі ён быў урачыста адкрыты ў 1953 годзе<ref name="Torrús"/><ref>Méndez, Julián (23.02.2011). [https://web.archive.org/web/20220521054401/https://www.hoy.es/v/20110223/sociedad/simbolo-centro-madrid-20110223.html «Un símbolo en el centro de Madrid»]. Hoy.</ref>. Многія з гэтых збудаваньняў вылучаюцца спалучэньнем цэглы і каменя на фасадах. Сындыкатны дом стаў пераломным момантам, паколькі гэта быў першы будынак, які вярнуў мадрыдзкую архітэктуру да рацыяналізму, але гэтае вяртаньне да сучаснасьці было ажыцьцёўлена праз імітацыю італьянскай фашысцкай архітэктуры<ref name="Torrús"/>. З разьвіцьцём эканомікі Гішпаніі ў канцы XX стагодзьдзя ў Мадрыдзе зьявіліся хмарачосы, як то [[Пікаса (вежа)|Торэ Пікаса]], Торэс Блянкас і Торэ BBVA, а таксама [[Брама Эўропы]]. У 2000-я гады былі пабудаваныя чатыры найвышэйшыя гмахі ў Гішпаніі, якія разам стварылі бізнэсовы раён [[Куатра-Торэс]]<ref>[https://web.archive.org/web/20170417011639/http://elpais.com/diario/2007/08/12/negocio/1186923803_850215.html «La altura sí importa»]. Architecture</ref>. === Музэі і культурніцкія цэнтры === Мадрыд уважаецца адным з галоўных эўрапейскіх напрамкаў у пляне мастацкіх музэяў. Найбольш вядомы Залаты трыкутнік мастацтва, які месьціцца ўздоўж [[Пасэо-дэль-Прада]] і ўлучае тры галоўныя музэі, як то музэй [[Прада (музэй)|Прада]], [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі|музэй каралевы Сафіі]] і [[музэй Тысэна-Барнэмісы]]. [[Файл:Las Meninas, by Diego Velázquez, from Prado in Google Earth.jpg|значак|зьлева|''«[[Мэніны]]»'' працы [[Дыега Вэляскес]]а выстаўленыя ў мадрыдзкім музэі [[Прада (музэй)|Прада]].]] Прада ёсьць музэем і мастацкай галерэяй, якая ўлучае адную з найлепшых калекцыяў эўрапейскага мастацтва, маючы калекцыю карцінаў ад XII да пачатку XIX стагодзьдзяў. Тут месьцяцца калекцыі працаў [[Франсіска Гоя|Гоі]], [[Дыега Вэляскес|Вэляскеса]], [[Эль Грэка]], [[Рубэнса]], [[Тыцыян]]а, [[Геранімус Босх|Босха]], [[Хасэ дэ Рыбэра|Хасэ дэ Рыбэры]] і [[Яахім Патынір|Патыніра]], а таксама творы [[Рагір ван дэр Вэйдэн|Рагіра ван дэр Вэйдэна]], [[Рафаэль|Рафаэля]], [[Тынтарэта]], [[Паолё Вэранэзэ|Вэранэзэ]], [[Караваджа]], [[Антоніс ван Дэйк|ван Дэйка]], [[Альбрэхт Дурэр|Дурэра]], [[Клёд Лярэн|Лярэна]], [[Барталямэ Эстэбан Мурыльлё|Мурыльлё]] і [[Франсіска дэ Сурбарана|Сурбарана]]. Некаторыя знакавыя работы ў музэі ўлучаюць ''«[[Мэніны]]»'', ''«[[Маха апранутая]]»'', ''«[[Маха аголеная]]»'', ''«[[Сад зямных асалодаў]]»'', ''«[[Беззаганнае зачацьце (Т’епалё)|Беззаганнае зачацьце]]»'' і ''«[[Суд Парыса (Рубэнс)|Суд Парыса]]»''. [[Файл:Edificio Sabatini. Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía.jpg|значак|Уваход у [[Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі]].]] Мастацкі [[музэй Тысэна-Барнэмісы]] запаўняе гістарычныя прабелы ў калекцыях сваіх папярэднікаў. У параўнаньні з Прада ён ўлучае працы італьянскіх раньніх майстроў і творы ангельскай, галяндзкай і нямецкай школаў, а ў выпадку з музэем каралевы Сафіі калекцыя Тысэна-Барнэмісы, якая калісьці была другой паводле велічыні прыватнай калекцыяй у сьвеце пасьля [[каралеўская калекцыя|каралеўскай калекцыі]] Вялікабрытаніі<ref>Kandell, Jonathan (28.04.2002). [https://web.archive.org/web/20211008073342/https://www.nytimes.com/2002/04/28/nyregion/baron-thyssen-bornemisza-industrialist-who-built-fabled-art-collection-dies-81.html?pagewanted=all «Baron Thyssen-Bornemisza, Industrialist Who Built Fabled Art Collection, Dies at 81»]. The New York Times.</ref>, улучае творы [[імпрэсіянізм|імпрэсіяністаў]], [[экспрэсіянізм|экспрэсіяністаў]] і эўрапейскія ды амэрыканскія карціны другой паловы XX стагодзьдзя, захоўваючы агулам больш чым 1600 карцінаў<ref>[https://web.archive.org/web/20110425021304/http://www.museothyssen.org/en/thyssen/home «Thyssen-Bornemisza Museum (English)»]. Museo Nacional Thyssen-Bornemisza.</ref>. Нацыянальны мастацкі музэй каралевы Сафіі месьціць творы мастацтва XX стагодзьдзя. Менавіта тут выстаўлены антываенны шэдэўр [[Паблё Пікаса]] 1937 году ''«[[Герніка (карціна)|Герніка]]»''. Іншыя выдатныя працы музэя, асноўная частка калекцыі якога прысьвечана гішпанскаму мастацтву, улучаюць выдатныя калекцыі твораў найвялікшых мастакоў Гішпаніі XX стагодзьдзя, як то [[Сальвадор Далі|Сальвадора Далі]], [[Жаан Міро|Жаана Міро]], Паблё Пікаса, [[Хуан Грыс|Хуана Грыса]] і [[Хуліё Гансалес]]а. Музэй таксама мае бібліятэку мастацтва зь бясплатным доступам. [[Файл:Museo Arqueológico Nacional (34583977144).jpg|значак|Кружганак у [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальным архэалагічным музэі]], дзе прадстаўленыя дагістарычныя прадметы зь Пірэнейскага паўвострава.]] [[Нацыянальны архэалягічны музэй (Мадрыд)|Нацыянальны архэалягічны музэй]] Мадрыду экспануе архэалягічныя знаходкі ад дагістарычных часоў да XIX стагодзьдзя, у тым ліку рымскія мазаікі, грэцкую кераміку, ісламскае мастацтва і раманскую архітэктуру, асабліва зь [[Пірэнэйскі паўвостраў|Пірэнэйскага паўвострава]], якія рзьмешчаныя на трох паверхах. Іканічным экспанатам музэя ёсьць ''«[[Жанчына з Эльчы]]»'' — ібэрыйскі бюст IV стагодзьдзя да н. э. Іншыя важныя экспанаты ўлучаюць ''«[[Жанчына з Басы|Жанчыну з Басы]]»'', ''«[[Жанчына з Сэра-дэ-лёс-Сантасу|Жанчыну з Сэра-дэ-лёс-Сантасу]]»'', ''«[[Жанчына зь Ібісы|Жанчыну зь Ібісы]]»'', [[Біча з Балясотэ|«Бічу з Балясотэ»]], ''«[[Скарб Гуарасары]]»'' ды іншыя творы. Акрамя таго, музэй мае рэпрадукцыю паліхромных карцінаў зь пячоры [[Альтаміра (пячора)|Альтаміры]]. [[Каралеўская акадэмія выяўленчага мастацтваў Сан-Фэрнанда]] зьмяшчае калекцыю выяўленчага мастацтва, якая ахоплівае пэрыяд з XV да XX стагодзьдзяў. Акадэмія таксама ёсьць сядзібай [[Мадрыдзкая акадэмія мастацтва|Мадрыдзкай акадэміі мастацтва]]. Побач з музэем Прада месьціцца [[Кайша-форум]], які ёсьць галерэяй постмадэрнісцкага мастацтва. Каралеўскі палац ёсьць велізарным будынкам з раскошнымі пакоямі. Ён зьмяшчае багатыя калекцыі брані і зброі, а таксама самую поўную калекцыю [[Антоніё Страдывары]] ў сьвеце. Музэй Амэрыкі ўтрымлівае мастацкія, архэалягічныя і этнаграфічныя калекцыі з Амэрыкі, якія ахопліваюць пэрыяд ад палеаліту да нашых дзён. === Літаратура === Мадрыд быў адным з галоўных цэнтраў [[гішпанская літаратура|гішпанскай літаратуры]]. Некаторыя з самых выдатных пісьменьнікаў [[Гішпанскі залаты век|Гішпанскага залатога веку]] нарадзіліся ў Мадрыдзе, у тым ліку аўтар ''«[[Фуэнтэавэхуна]]»'' і ''«[[Сабака на сене (п’еса)|Сабака на сене]]»'' [[Лёпэ дэ Вэга]], які рэфармаваў гішпанскі тэатар. Ягоную працу ў сфэры рэфармаваньня працягнуў [[Пэдра Кальдэрон дэ ля Барка]], які адзначыўся п’есай ''«[[Жыцьцё ёсьць сон]]»''. [[Франсіска дэ Кевэда]], які крытыкаваў гішпанскую грамадзтва свайго часу і быў аўтарам ''«[[Гісторыі жыцьця прайдзісьвета па імені дон Пабляс]]»'', а таксама [[Тырса дэ Маліна|Тырсы дэ Маліны]], які стварыў пэрсанаж Дон Жуана, таксама нарадзіліся ў Мадрыдзе. [[Мігель Сэрвантэс|Сэрвантэс]] і [[Люіс дэ Гонгара|Гонгара]] таксама жылі ў горадзе, але не былі ягонымі ўраджэнцамі. [[Файл:BNE - panoramio.jpg|значак|зьлева|Інтэр’еры [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі|Нацыянальнай бібліятэкі Гішпаніі]].]] Мадрыдзкія дамы, дзе некалі жылі Лёпэ дэ Вэга, Кевэда, Гонгара і Сэрвантэс, захаваліся дасюль і стаяць у Літаратурным раёне. Іншыя пісьменьнікі, якія нарадзіліся ў Мадрыдзе ў пазьнейшыя стагодзьдзі, улучаюць [[Леандра Фэрнандэс дэ Маратына|Леандра Фэрнандэса дэ Маратына]], [[Марыяна Хасэ дэ Ляра|Марыяна Хасэ дэ Ляру]], [[Хасэ Эчэгарай-і-Эйсагірэ|Хасэ Эчэгарая]], [[Рамон Гомэс дэ ля Сэрна|Рамона Гомэса дэ ля Сэрну]], [[Дамаса Алёнса]], [[Энрыке Хардыель Пансэля|Энрыке Хардыеля Пансэлю]] і [[Пэдра Салінас]]а. Літаратурны раён атрымаў сваю назву дзякуючы літаратурнаму жыцьцю, якое квітнела тут у XVI і XVII стагодзьдзях. Тут жылі некаторыя з самых вядомых пісьменьнікаў Гішпанскага залатога веку, як то Лёпэ дэ Вэга, Кевэда і Гонгара. У гэтым раёне месьціліся вядомыя і важныя тэатры Крус і Прынсыпэ. Па адрасе на вуліцы Аточа дом 87, на паўночным ускрайку раёну, месьцілася друкарня [[Хуан дэ ля Куэста|Хуана дэ ля Куэсты]], дзе ў 1604 годзе было набранае і надрукаванае першае выданьне рамана ''«[[Хітрамудры ідальга Дон Кіхот Ляманчаскі|Дон Кіхот]]»''. Большасьць турыстычных літаратурных маршрутаў арганізавана ў межах гэтага раёну, дзе можна сустрэць сцэны з раманаў эпохі росквіту гішпанскай літаратуры. Не зважаючы на тое, што пісьменьнік-рэаліст [[Бэніта Пэрэс-Гальдос]] нарадзіўся ў [[Ляс-Пальмас|Ляс-Пальмас-дэ-Гран-Канарыі]], ён зрабіў Мадрыд месцам дзеі многіх сваіх гісторыяў. Існуе нават адмысловы турыстычны тур па Мадрыдзе Гальдоса<ref>García-Posada, Miguel (2005). [http://www.madrid.org/bvirtual/BVCM001795.pdf «Guía del Madrid galdosiano»]. (2nd ed.). Consejería de Educación, Comunidad de Madrid. — С. 11—12. — ISBN 978-84-451-3131-2.</ref>. У месьце таксама месьціцца [[Каралеўская гішпанская акадэмія]], якая валодае статутнымі паўнамоцтвамі кіраваньня выкарыстаньнем гішпанскай мовы. Акадэмія рыхтуе, выдае і абнаўляе аўтарытэтныя даведнікі гішпанскай мове. Дэвіз акадэміі ''«Ачышчаць, стабілізаваць і надаваць бляск»'' адлюстроўвае мэту ўстановы. У Мадрыдзе разьмяшчаецца яшчэ адная міжнародная культурная ўстанова — Інстытут Сэрвантэса, які займаецца прасоўваньнем і навучаньнем гішпанскай мовы, а таксама мае за мэту распаўсюд гішпанскай культуры. [[Нацыянальная бібліятэка Гішпаніі]], зьяўляючыся найбуйнейшай публічнай бібліятэкай краіны, захоўвае калекцыю за больш чым 26 мільёнаў асобнікаў. == Спорт == === Футбол === [[Файл:Torres running at goal - CdR - RM v ATL.jpg|значак|Матч мадрыдзкага дэрбі, дзе «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» прымае на сваім полі «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]».]] Футбольны клюб «[[Рэал Мадрыд|Рэал]]» быў заснаваны ў 1902 годзе і ладзіць свае хатнія матчы на стадыёне [[Сант’яга Бэрнабэў (стадыён)|Сант’яга Бэрнабэў]]. Клюб ёсьць адным з самых папулярных у сьвеце, а ягоных прыхільнікаў называюць «мадрыдыстамі». Лічыцца, што ў Мадрыдзе сярод прыхільнікаў «Рэалу» перадусім пераважаюць прадстаўнікі сярэдняй клясы, але гэтае сьцьверджаньне ўважаецца даволі спрэчным і не даказаным. Таксама сьцьвярджаецца, што значная частка заўзятараў каманды належыць да працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20150213232812/https://www.fourfourtwo.com/features/why-everything-you-know-about-madrid-derby-might-be-wrong «Why everything you know about the Madrid derby might be wrong»]. FourFourTwo.</ref>. Клюб быў абраны найлепшым клюбам ХХ стагодзьдзя, зьяўляючыся пятым самым каштоўным спартовым клюбам у сьвеце і самым пасьпяховым гішпанскім футбольным клюбам, маючы на сваім рахунку больш за сто афіцыйных тытулаў. Яшчэ адзін папулярны мадрыдзкі клюб — «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]», які быў заснаваны ў 1903 годзе. Свае хатнія матчы клюб гуляе на стадыёне [[Ванда-Мэтрапалітана]]. Клюб мае шырокую падтрымку ў горадзе, валодаючы трэцяй паводле велічыні колькасьцю заўзятараў у Гішпаніі. Прыхільнікаў каманды называюць «атлетыстамі» або «матрацнікамі». Лічыцца, што заўзятары «Атлетыка» пераважна паходзяць з працоўнай клясы<ref>[https://web.archive.org/web/20171015201929/http://www.goal.com/en/news/722/la-liga/2016/05/24/23876092/madridista-or-colchonero-fans-discuss-support-of-real-madrid «Madridista or Colchonero?, reference to the team’s jersey colours»]. Goal.</ref>. Клюб таксама ўваходзіць у лік элітных эўрапейскіх клюбаў, маючы на сваім рахунку некалькі перамогаў у [[Ліга Эўропы УЭФА|Лізе Эўропы]]. Таксама няблага каманда выступае ў [[Чэмпіянат Гішпаніі па футболе|чэмпіянаце Гішпаніі]], часам робячыся чэмпіёнамі краіны. Трэцім паводле папулярнасьці клюбам Мадрыду ўважаецца «[[Раё Вальекана Мадрыд|Раё Вальекана]]», які быў заснаваны ў 1924 годзе. Клюб базуецца ў раёне [[Вальекас]], а ягоныя заўзятары часта маюць левыя палітычныя погляды. Яшчэ адным клюбам, які прадстаўляе адное з прадмесьцяў сталіцы, ёсьць «[[Хэтафэ (футбольны клюб)|Хэтафэ]]», заснаваны ў 1983 годзе. Гэтак жа ў адным прадмесьцяў базуецца клюб «[[Леганэс (футбольны клюб)|Леганэс]]», які ў 2016 годзе ўпершыню згуляў ў найвышэйшым дывізіёне гішпанскага першынства, вядомага як [[Ля Ліга]]. === Іншыя віды спорту === [[Файл:Safina and Wozniacki at Women's Final (10) (3622888926).jpg|значак|зьлева|Фінальны матч [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрытага чэмпіянату Мадрыду па тэнісе]] 2009 году.]] Мадрыдзкі баскетбольны клюб «[[Рэал Мадрыд (баскетбольны клюб)|Рэал]]» быў заснаваны ў 1931 годзе, як частка структуры футбольнага клюбу. На сёньня каманда спаборнічае ў [[Ліга АБК|Лізе АБК]], а таксама ў баскетбольнай [[Эўраліга (баскетбол)|Эўралізе]]. Свае хатнія матчы каманда ладзіў у [[Палац спорту (Мадрыд)|Палацы спорту]]. Баскетбольная каманда «Рэалу», як і футбольная каманда клюбу, лічыцца найбольш пасьпяховай камандай у Эўропе, маючы на сваім рахунку шмат тытулаў, у тым ліку міжнародных. Яшчэ адным баскетбольны клюбам гораду ёсьць «[[Эстудыянтэс Мадрыд|Эстудыянтэс]]», які быў заснаваны ў 1948 годзе. Клюб некалькі разоў у сваёй гісторыі быў блізкі да чэмпіёнскага тытулу, але на сваім рахунку мае толькі некалькі [[Кубак Гішпаніі па баскетболе сярод мужчынаў|Кубкаў Гішпаніі]]. Апошнім найвышэйшым месцам студэнтаў быў другі радок у сэзоне 2003—2004 гадоў. Каманда таксама свае хатнія матчы ладзіць у мясцовым Палацы спорту. Фінальныя этапы адной з галоўных штогадовых міжнародных падзеяў у роварным спорце ладзяцца ў Мадрыдзе. Гэтак званая [[Вуэльта Гішпаніі]] ўважаецца адной з трох найбольш прэстыжных шматтыднёвых гранд-тураў у сьвеце. У гішпанскай сталіцы штогод ладзіцца [[адкрыты чэмпіянат Мадрыду па тэнісе|адкрыты тэнісны чэмпіянат]], дзе бяруць удзел як мужчыны, гэтак і жанчыны. Спаборніцтвы праходзяць на кортах з грунтавым пакрыцьцём. Турнір уваходзіць у лік дзевяці [[АТП Мастэрз 1000]] і дзевяці WTA 1000 і звычайна гуляецца ў першым тыдні траўня на кортах [[Каха Махіка]]. Акрамя таго, з 2019 году Мадрыд ёсьць месцам, дзе гуляюць фінальныя матчы галоўнага турніру мужчынскіх нацыянальных тэнісных камандаў — [[Кубак Дэвіса|Кубка Дэвіса]]. У 2026 годзе ў горадзе мае адбыцца [[Гран-пры Гішпаніі]] ў [[Формула-1|Формуле-1]]<ref>[https://web.archive.org/web/20240123154556/https://www.formula1.com/en/latest/article.madrid-formula-1-calendar-2026-spanish-grand-prix.rKwSPJ74MczwzDhHVxdQz.html «Madrid to join Formula 1 calendar from 2026»]. Formula 1.</ref>. == Гарады-сябры == {| cellpadding="11" |- valign="top" | * {{Сьцяг|ААЭ}} [[Абу Дабі]], [[Аб’яднаныя Арабскія Эміраты|ААЭ]] * {{Сьцяг|Парагвай}} [[Асунсьён]], [[Парагвай]] * {{Сьцяг|Калюмбія}} [[Багата]], [[Калюмбія]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Бардо]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Брусэль]], [[Бэльгія]] * {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Будапэшт]], [[Вугоршчына]] * {{Сьцяг|Аргентына}} [[Буэнас-Айрэс]], [[Аргентына]] * {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Бэрлін]], [[Нямеччына]] * {{Сьцяг|Польшча}} [[Варшава]], [[Польшча]] * {{Сьцяг|Куба}} [[Гавана]], [[Куба]] * {{Сьцяг|Гватэмала}} [[Гватэмала (горад)|Гватэмала]], [[Гватэмала]] * {{Сьцяг|Вэнэсуэла}} [[Каракас]], [[Вэнэсуэла]] * {{Сьцяг|Эквадор}} [[Кіта]], [[Эквадор]] * {{Сьцяг|Пэру}} [[Ліма]], [[Пэру]] || || * {{Сьцяг|Партугалія}} [[Лісабон]], [[Партугалія]] * {{Сьцяг|Балівія}} [[Ля-Пас]], [[Балівія]] * {{Сьцяг|Нікарагуа}} [[Манагуа]], [[Нікарагуа]] * {{Сьцяг|Філіпіны}} [[Маніла]], [[Філіпіны]] * {{Сьцяг|Расея}} [[Масква]], [[Расея]] * {{Сьцяг|Уругвай}} [[Мантэвідэо]], [[Уругвай]] * {{Сьцяг|Мэксыка}} [[Мэхіка]], [[Мэксыка]] * {{Сьцяг|Маўрытанія}} [[Нуакшот]], [[Маўрытанія]] * {{Сьцяг|ЗША}} [[Нью-Ёрк]], [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]] * {{Сьцяг|Панама}} [[Панама (горад)|Панама]], [[Панама]] * {{Сьцяг|Францыя}} [[Парыж]], [[Францыя]] * {{Сьцяг|Чэхія}} [[Прага]], [[Чэхія]] * {{Сьцяг|Кітай}} [[Пэкін]], [[Кітай]] || || * {{Сьцяг|Марока}} [[Рабат]], [[Марока]] * {{Сьцяг|Бразылія}} [[Рыю-дэ-Жанэйру]], [[Бразылія]] * {{Сьцяг|Італія}} [[Рым]], [[Італія]] * {{Сьцяг|Сальвадор}} [[Сан-Сальвадор (горад)|Сан-Сальвадор]], [[Сальвадор]] * {{Сьцяг|Коста-Рыка}} [[Сан-Хасэ (Коста-Рыка, сталіца)|Сан-Хасэ]], [[Коста-Рыка]] * {{Сьцяг|Пуэрта-Рыка}} [[Сан-Хуан]], [[Пуэрта-Рыка]] * {{Сьцяг|Чылі}} [[Сант’яга-дэ-Чылі|Сант’яга]], [[Чылі]] * {{Сьцяг|Дамініканская Рэспубліка}} [[Санта-Дамінга]], [[Дамініканская Рэспубліка]] * {{Сьцяг|Босьнія і Герцагавіна}} [[Сараева]], [[Босьнія і Герцагавіна]] * {{Сьцяг|Баўгарыя}} [[Сафія]], [[Баўгарыя]] * {{Сьцяг|Лібія}} [[Трыпалі]], [[Лібія]] * {{Сьцяг|Альбанія}} [[Тырана]], [[Альбанія]] * {{Сьцяг|Гандурас}} [[Тэгусыгальпа]], [[Гандурас]] |} == Асобы == * [[Вікторыя Абрыль]] — гішпанская кінаакторка * [[Ана Бэлен]] — сьпявачка і акторка == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Літаратура == * {{Кніга |аўтар = Escobar, Jesús |частка = Arquitectura y urbanismo en el Madrid del siglo XVII: proceso, adorno y experiencia |загаловак = Arquitectura y espacio urbano en Madrid en los siglos XVII y XVIII |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Ayuntamiento de Madrid |год = 2007 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = Escobar }} * {{Кніга |аўтар = Galiana Martín, Luis |частка = |загаловак = Las propiedades territoriales de la Corona y su incidencia en el desarrollo urbano en Madrid |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = |выдавецтва = Dirección General del Catastro |год = 1994 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = |ref = Galiana Martín }} * {{Кніга |аўтар = López Simón, Iñigo |частка = El chabolismo vertical: los movimientos migratorios y la política de vivienda franquista (1955–1975) |загаловак = Huarte de San Juan. Geografía e historia |арыгінал = |спасылка = https://web.archive.org/web/20210418092352/https://www.madrid.es/UnidadesDescentralizadas/MuseosMunicipales/MuseoDeHistoriaDeMadrid/EspecialInformativo/05_Publicaciones/ConferenciasArquitectura/conferenciasarquitectura2.pdf |адказны = |выданьне = |месца = Pamplona |выдавецтва = Universidad Pública de Navarra |год = 2018 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 0804740119 |ref = López Simón }} == Вонкавыя спасылкі == * [https://madrid.es/ Афіцыйны сайт]. {{Сталіцы Эўропы}} [[Катэгорыя:Мадрыд| ]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] 3lfypfc2wcpwlkpwxzchna68lhyjdq4 0 9663 2624414 2594222 2025-07-09T22:22:23Z SergeiSEE 38150 дапаўненьне Бібліяграфія 2624414 wikitext text/x-wiki {{Пісьменьнік}} '''Але́сь Камо́цкі ''' ({{н}} 9 чэрвеня 1958, [[Барысаў]]) — беларускі паэт, выканаўца ўласных песень<ref>{{Cite web|url=https://novychas.by/asoba/muzyka-ljosu-alesja-kamockaha|title=Музыка лёсу Алеся Камоцкага|last=Тамковіч|first=Аляксандр|author=Аляксандр Тамковіч.|date=2018-06-09|website=|publisher=[[Новы час (газэта)|Новы час]]|language=be|dead-url=no|archiveurl=http://web.archive.org/web/20180915142435/http://novychas.by/asoba/muzyka-ljosu-alesja-kamockaha|archivedate=2018-09-15|accessdate=2020-02-09}}</ref>. == Біяграфія == У 1975—1976 гадах навучаўся ў музычнай вучэльні па клясе кларнэта ([[Маладэчна]]). У 1977—1979 гадох служыў у войску. У 1980-х саксафаніст гуртоў «Близнецы», «{{артыкул у іншым разьдзеле|Zartipo|Zartipo|be|Zartipo}}». У 1986 годзе скончыў філязофскі факультэт [[Беларускі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Беларускага дзяржаўнага ўнівэрсытэту]]. Жыве ў [[Менск]]у. У 1982—1991 гадах — муж беларускай паэтэсы і сьпявачкі [[Кася Камоцкая|Касі Камоцкай]], у 1986 годзе ў іх нарадзілася дачка Кася<ref>[https://web.archive.org/web/20140729011705/http://tuzin.fm/article/649/historyja-kamockich-raskazanaja-jimi-samimi.html Гісторыя Камоцкіх, расказаная імі самімі]</ref>. == Бібліяграфія == * [[Спроба ісьці па расе]] (1997) * [[Наспадзяванае]] (2004) * [[Край (фотаальбом)]] (2005), фота [[Вадзім Грудзько|Вадзіма Грудзько]] * [[Глыбіня дажджу]] * [[48 (кніга)|48]], фота [[Вадзім Грудзько|Вадзіма Грудзько]] * {{Артыкул| аўтар = Канстанцін Прэслаўскі.| загаловак = «Проглас да Евангелля» балгарскага рэлігійнага дзеяча IX–X стст. Канстанціна Прэслаўскага, пераказаны беларускім паэтам Алесем Камоцкім.| спасылка = https://media.catholic.by/nv/n64/art1.htm| мова = | выданьне =[[Наша вера]] | тып =часопіс | год = 2013| том = | нумар = 2(64)| старонкі = 28—29 | issn = }} * {{Артыкул| аўтар = Алесь Камоцкі.| загаловак = Не згубіцца. Вершы. | спасылка = https://kamunikat.eu/dzeyaslow-litaraturna-mastatski-chasopis-67| мова = | выданьне =[[Дзеяслоў (часопіс)|Дзеяслоў]] | тып = Лiтаратурна-мастацкі часопіс | год = 2013, лістапад—снежань| том = | нумар = 6 (67)| старонкі = 144—151 | issn = }} * {{Артыкул| аўтар =Алена Драпко. | загаловак = Алесь Камоцкі: «Наяўнасць вобразаў, думак — такая ж важная аснова, як 80 працэнтаў вады ў арганізме». | спасылка = https://zviazda.by/sites/default/files/lim30-2013.pdf| мова = | выданьне =[[Літаратура і мастацтва|ЛіМ]] | тып = газэта | год = 2013, 2 жніўня| том = | нумар = 30 (4728) | старонкі = 13 | issn = }} * {{Кніга|аўтар = Алесь Камоцкі. |частка = |загаловак = Неўпрыкмет |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = Прынтбук |год = 2025|том = |старонкі = |старонак = 124 |сэрыя = |isbn = 978-985-7324-85-9|наклад = }} == Дыскаграфія == === Альбомы === * [[Першы сшытак]] (1986) * [[Зорка спагады]] (1999), на вершы [[Рыгор Барадулін|Рыгора Барадуліна]] * [[Псалмы]] (2000), на вершы [[Рыгор Барадулін|Рыгора Барадуліна]] * [[Асяніна]] (2001), на філязофскія вершы [[Ганад Чарказян|Ганада Чарказяна]] ў перакладзе з курдзкае [[Рыгор Барадулін|Рыгора Барадуліна]] * [[Дым (альбом)|Дым]] (2002) * [[Дом]] (2003) * [[Дах (альбом)|Дах]] (2006) * [[З бацькоўскай кружэлкі]] (2008), пераклады папулярных песень савецкіх часоў на беларускую мову * [[9 (альбом)|9]] (2009), альбом у стылі боса-нова === Супольныя праекты === * [[Як усё ў жыцьці]] (1998), на творы [[Уладзімер Жылка|Ўладзімера Жылкі]] * [[Віно дажджоў]] (2002), на творы [[Уладзімер Караткевіч|Ўладзімера Караткевіча]] * [[Паравіны году]] (2003), песьні ў выкананьні [[Зьміцер Вайцюшкевіч|Зьмітра Вайцюшкевіча]] * [[Бывайце здаровы! Bella Ciao]] (2004), італьянскія песьні па-беларуску, беларускія — па-італьянску * [[Тузін. Перазагрузка]] (2009), пераклад лірыкі. * [[Будзьма! Тузін. Перазагрузка-2]] (2011), пераклад лірыкі. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * {{Кніга |аўтар = [[Зьміцер Падбярэскі|Д.П.]] |імя = |прозьвішча = |частка = КАМОЦКІ АЛЕСЬ (Камоцкий Алесь, Kamocki Ales) |загаловак = Энцыклапедыя беларускай папулярнай музыкі |арыгінал = |спасылка = |адказны = уклад. [[Зьміцер Падбярэскі|Дз. Падбярэзскі]] і інш |выданьне = |месца = [[Менск|Мінск]] |выдавецтва = [[Зьміцер Колас|Зміцер Колас]] |год = 2008 |том = |старонкі = 130–131 |старонак = 368 |сэрыя = |isbn = 978-985-6783-42-8 |наклад = 2000 |мова = be }} == Вонкавыя спасылкі == * [https://kamunikat.org/Kamocki_Ales.html Алесь Камоцкі] — [[Камунікат]] * {{Спасылка | аўтар = Алесь Камоцкі. | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = 13 чэрвеня 2021 | url = https://www.youtube.com/watch?v=Kq4KL-FOfts&t=890s | копія = | дата копіі = | загаловак =Belsat Music Live #60. | фармат = | назва праекту = | выдавец =[[TuzinFM]] | дата доступу = | accessyear = | мова = | камэнтар = }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Камоцкі, Алесь}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся 9 чэрвеня]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў 1958 годзе]] [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Барысаве]] [[Катэгорыя:Беларускія сьпевакі і сьпявачкі]] [[Катэгорыя:Беларускія барды]] 25sqyvreqqn7xwgivfe0fbueu6pp8a1 0 11861 2624437 2454716 2025-07-10T06:17:32Z Mashkawat.ahsan 76266 Відэа #WPWP 2624437 wikitext text/x-wiki {{Ня блытаць|іўрыт|мовай габрэяў, прыналежнай да афразійскае сям’і}} {{Інфармацыя пра мову |Назва мовы = Ідыш |Назва мовы ў арыгінале = ייִדיש, אידיש |Краіны ўжываньня = [[Беларусь|Беларусі]], [[Ізраіль|Ізраілі]], [[ЗША]], [[Бэльгія|Бэльгіі]], [[Канада|Канадзе]], [[Расея|Расеі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Нямеччына|Нямеччыне]], [[Малдова|Малдове]], [[Румынія|Румыніі]], ва [[Украіна|Ўкраіне]] |Рэгіён = [[Усходняя Эўропа|Усходняя]], [[Заходняя Эўропа|Заходняя]] Эўропа; [[Паўночная Амэрыка]] |Клясыфікацыя = [[індаэўрапейскія мовы|Індаэўрапейская сям’я]] * [[германскія мовы|Германская галіна]] ** [[заходнегерманскія мовы|Заходнегерманская група]] *** [[Верхненямецкія мовы]] **** '''Ідыш''' |Афіцыйная мова ў = — |Дапаможная мова ў = [[Босьнія і Герцагавіна|Босьніі і Герцагавіне]],<br />[[Нідэрлянды|Нідэрляндах]],<br />[[Польшча|Польшчы]],<br />[[Румынія|Румыніі]],<br />[[Швэцыя|Швэцыі]],<br />ва [[Украіна|Ўкраіне]] |Рэгулюецца = Дасьледчым Інстытутам ідышу (дэ-факта) |Код па ISO 639-1 = yi |Код па ISO 639-2(B) = yid |Код па ISO 639-2(T) = yid |Код па SIL = |Выява = |Подпіс да выявы = |Шырыня выявы = }} '''І́дыш''' (саманазва: ייִדיש, [[трансьлітарацыя|трансьл.]] ''yidish''; אידיש, трансьл. ''idish''; літаральна — «габрэйская») — мова ў складзе [[верхненямецкія мовы|верхненямецкіх]] дыялектаў [[заходнегерманскія мовы|заходнегерманскае]] групы [[германскія мовы|германскае]] галіны [[індаэўрапейскія мовы|індаэўрапейскае]] сям’і моваў, на якой у пачатку [[XX стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]] гаварыла каля 11 млн [[габрэі|габрэяў]] па ўсім сьвеце. Назоў ''ідыш'' літаральна азначае «габрэйская [мова]» (гістарычна таксама — ''тайч'', ''ідыш-тайч'', ад ''тайч'' (з ідышу ייִדיש־דײַטש) ''ідыш-тайч'' — «габрэйская нямецкая», альбо паводле іншай вэрсіі — «тлумачэньне», у сувязі з традыцыяй вуснага тлумачэньня габрэйскіх тэкстаў пры іх вывучэньні). Ідыш паўстаў у Цэнтральнай і Ўсходняй Эўропе паміж [[9 стагодзьдзе|IX]] і [[12 стагодзьдзе|XII стагодзьдзямі]] на аснове сярэдненямецкіх дыялектаў у складзе верхненямецкіх (70—75%) з шырокімі запазычаньнямі з [[іўрыт|старажытнагабрэйскай]] і [[арамэйская мова|арамэйскай]] (каля 15%), а таксама з [[раманскія мовы|раманскіх]] і [[славянскія мовы|славянскіх]] моваў (у дыялектах дасягае 20%). Сплаў моваў спарадзіў арыгінальную граматыку, якая дазваляе камбінацыю словаў германскага кораню з сынтаксічнымі элемэнтамі [[сэміцкія мовы|сэміцкіх]] і славянскіх моваў. Незважаючы на агульны істотны ўплыў славянскага й сэміцкага паходжаньня, увогуле ў генэтычным дачыненьні ідыш прадстаўляе сабою адну з германскіх моваў. Унутры германскае галіны ідыш уваходзіць у склад заходнегерманскае групы, унутры якой, у сваю чаргу, уваходзіць у склад сярэдненямецкіх гаворак верхненямецкіх дыялектаў. Апошнія традыцыйна лічацца дыялектамі [[нямецкая мова|нямецкае]] мовы, але ідыш з [[сацыялінгвістыка|сацыялінгвістычных]] прычынаў лічыцца самастойнай мовай. Дагэтуль ідышам карыстаюцца збольшага [[ашкеназы|ашкенаскія]] габрэі. На ідышы ў савецкі час існавала падзяленьне на два правапісы. Каменем сутыкненьня зьяўляліся словы са старажытнагабрэйскімі каранямі. Першы, традыцыйны правапіс, загадвае пісаць такія словы згодна зь біблейнымі крыніцамі, а другі, савецкі, не прызнаваў традыцыйных і рэлігійных уплываў, і патрабаваў пісаць старажытнагабрэйскія словы, як пішуцца ў ідышы іншыя словы, што маюць нямецкае або славянскае паходжаньне. Гэты другі правапіс, можа быць, больш прагматычны, але ж разам з тым адарваны ад габрэйскай традыцыі. [[File:WIKITONGUES- Suri speaking Yiddish.webm|thumb|Ідыш]] == Літаратура на ідышы == Да найбольш вядомых пісьменьнікаў на мове ідыш належаць: [[Шолам-Алейхэм]], [[Іцхак Лейба Перац]], [[Шалом Аш]], [[Ісаак Башэвіс Сынгер]], [[Мардэхай Гебіртыг]] і [[Абрагам Суцкевер]]. == Гісторыя == У 1920-я гады ідыш быў адной з афіцыйных моваў [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай Савецкай Сацыялістычнай Рэспублікі]]. Некаторы час лёзунг «Пралетары ўсіх краін, злучайцеся!» быў напісаны на гербе БССР на ідышы, нараўне зь беларускай, польскай і расейскай мовамі. Падобны надпіс прысутнічаў таксама на іншых тагачасных праектах гербу. Дыялекты ідышу Беларусі адносяцца да той жа дыялектнай групы, што й гаворкі навакольных тэрыторыяў былога [[ВКЛ]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * Замойскі А. Транты, цымес, цуцык // Наша гісторыя, №2, 2018, с. 66 - 69. ISBN 2617-2305. == Вонкавыя спасылкі == {{Interwiki|yi||ідыш}} * {{артыкул|аўтар=Лашкевіч К.|загаловак=Апошні паэт-ідышыст: “Беларуская — мова добрых людзей”|арыгінал=|спасылка=http://news.tut.by/culture/215837.html|аўтар выданьня=|выданьне=TUT.by|тып=|месца=|выдавецтва=|год=2011|выпуск=|том=|нумар=|старонкі=|isbn=}} {{Германскія мовы}} [[Катэгорыя:Ідыш| ]] 8qw30677ggzobjl4mjczzci5zugl624 0 78150 2624404 2185045 2025-07-09T21:10:55Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624404 wikitext text/x-wiki [[Файл:ClimateMap World.png|міні|270пкс|Кліматычныя пасы Зямлі]] '''Клімат''' ({{мова-el|Κλίμα}}, літаральна «нахіл») — шматгадовы рэжым [[надвор’е|надвор’я]], які вызначаецца геаграфічнымі ўмовамі ў тым ці іншым рэгіёне. Клімат зьяўляецца вынікам фізычных (кліматаўтваральных) працэсаў, якія адбываюцца ў [[атмасфэра Зямлі|атмасфэры Зямлі]] і падысподняй паверхні, такіх, як прыток, ператварэньне і аддача і перанос цеплавой, кінэтычнай і іншых формаў [[энэргія|энэргіі]], выпарэньне, кандэнсацыя і перанос вільгаці і г. д., і якія знаходзяцца пад уплывам геаграфічных фактараў. Фармаваньне розных тыпаў клімату адбываецца пад уплывам шматлікіх фактараў. Усю іхную разнастайнасьць можна зьвесьці да трох групаў: * [[колькасьць сонечнай цеплыні]], якая паступае на зямную паверхню (у залежнасьці ад геаграфічнай шыраты); * цыркуляцыя атмасфэры; * характар зямной паверхні (падсьцілаючая паверхня, [[рэльеф]]). У залежнасьці ад [[тэмпэратура|тэмпэратурных]] умоваў, пераважных паветраных масаў і [[вецер|вятроў]] зямная паверхня падзяляецца на [[кліматычны пас|кліматычныя пасы]]. Кліматы могуць быць клясыфікаваны ў адпаведнасьці зь сярэднім і тыповым дыяпазонам розных зьменных парамэтраў, найбольш часта тэмпэратуры і [[ападкі|ападкаў]]. Найбольш часта выкарыстоўваюцца схемы клясыфікацыі, якая была першапачаткова распрацаваная [[Уладзімер Кёпэн|Ўладзімерам Кёпэнам]]. Сыстэма Торнтўэйта, якая выкарыстоўваецца з [[1948]] году, уключае ў сябе сумарная выпарэньне разам з тэмпэратурай, а таксама ўлічвае зьвесткі па ападкам і выкарыстоўваецца пры вывучэньні відавай разнастайнасьці жывёлаў і патэнцыйных наступстваў зьмены клімату<ref>C. W. Thornthwaite (1948). [http://www.unc.edu/courses/2007fall/geog/801/001/www/ET/Thornthwaite48-GeogrRev.pdf An Approach Toward a Rational Classification of Climate]. Geographical Review 38 (1): 55-94. doi:10.2307/210739. JSTOR 210739.</ref>. Сыстэмы Бэржэрону і [[тэрытарыяльная сынаптычная клясыфікацыя]] засяроджваюцца на паходжаньні паветраных масаў, якія вызначаюць клімат у рэгіёне. Вучэньне, згодна зь якім клімат разам зь іншымі прыроднымі ўмовамі гуляе вызначальную ролю ў [[гісторыя|гісторыі]] народаў, то бок фармуе нацыянальны характар​​, асаблівасьці грамадзкага строю і іншыя характарыстыкі, мае назоў [[геаграфічны дэтэрмінізм]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Climate}} * [https://web.archive.org/web/20110703210729/http://www.climate.gov/ NOAA Climate Services Portal] {{ref-en}} * [https://web.archive.org/web/20110723154421/http://www.igbp.net/page.php?pid=504 IGBP Climate-change Index] {{ref-en}} * [http://www.worldclimate.com/ WorldClimate] {{ref-en}} [[Катэгорыя:Клімат| ]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] o0pi33jluuor5dophwyfi5kcqdx8cxy 0 86386 2624421 2517352 2025-07-10T03:52:11Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624421 wikitext text/x-wiki [[Файл:P vivax trophozoite4.jpg|значак|[[Эрытрацыт]]ы, інфільтраваныя ''P. vivax'']] '''Маляры́я''' ({{мова-it|mala aria}} — «дрэннае паветра», раней вядомая як «балотная ліхаманка») — група трансьмісіўных інфэкцыйных захворваньняў, якія перадаюцца чалавеку праз укусы камароў роду ''[[Anopheles]]'' («[[малярыйныя камары|малярыйных камароў]]») і суправаджаюцца [[ліхаманка]]й, [[трасца]]й, спленамегаліяй (павелічэньнем памераў [[каса (анатомія)|касы]]), гепатамэгаліяй (павелічэньнем памераў [[печань|печані]]), [[анэмія]]й. Характарызуецца хранічным рэцыдыўным цягам. Выклікаецца паразытычнымі пратыстамі роду ''Plasmodium'' (80—90% выпадкаў — ''Plasmodium falciparum''). Малярыя штогод выклікае каля 350—500 мільёнаў інфіцыраваньняў і каля 1,3—3 мільёны сьмерцяў у людзей. У раёнах [[Афрыка|Афрыкі]] на поўдзень ад [[Сахара|Сахары]] прыпадае 85—90% гэтых выпадкаў<ref>Scott P. Layne, M.D. UCLA Department of Epidemiology, «[https://web.archive.org/web/20050911060946/http://www.ph.ucla.edu/epi/layne/Epidemiology%20220/07.malaria.pdf Principles of Infectious Disease Epidemiology / EPI 220]»</ref>, у пераважнай большасьці хварэюць на малярыю дзеці ва ўзросьце да 5 гадоў<ref name="greenwood2005">{{Артыкул |аўтар = Greenwood BM, Bojang K, Whitty CJ, Targett GA |загаловак = Malaria |спасылка = |выданьне = Lancet |тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2005 |том = 365 |нумар = |старонкі = 1487—1498 }}</ref>. Сьмяротнасьць, як чакаецца, вырасьце ўдвая на працягу наступных 20 гадоў<ref name="hull2006">[https://web.archive.org/web/20080118182125/http://www.wgbh.org:81/cgi-bin/nph-algs.cgi/000000A/http/www.wgbh.org/schedules/program-info?program_id=2682027&episode_id=2682029 Hull, Kevin. (2006) «Malaria: Fever Wars». PBS Documentary]</ref>. == Гісторыя == Ёсьць меркаваньне, што людзі хварэюць малярыяй ўжо на працягу 50 000 гадоў<ref>{{Артыкул |аўтар = Joy D, Feng X, Mu J, Furuya T, Chotivanich K, Krettli A, Ho M, Wang A, White N, Suh E, Beerli P , Su X |загаловак = «Early origin and recent expansion of Plasmodium falciparum» |спасылка = |выданьне = Science |тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2003 |том = 300 |нумар = |старонкі = 318—321 }}</ref>. Лічыцца, што радзімай малярыі зьяўляецца Заходняя [[Афрыка]] (''P. falciparum'') і Цэнтральная Афрыка (''P. vivax''). Малекулярна-генэтычныя дадзеныя сьведчаць, што перадпаразытарны продак плязмодыюма быў вольнажывым [[Найпрасьцейшыя|найпрасьцейшым]], здольным да [[фотасынтэз]]у, які прыстасаваўся жыць у кішачніку водных [[бесхрыбетныя|бесхрыбетных]]. Таксама ён мог жыць у [[лічынка]]х першых [[крывасмактальныя вусякі|крывасмактальных вусякоў]] атраду [[двукрылыя|''Diptera'']], якія зьявіліся 150—200 мільёнаў гадоў назад, хутка набыўшы магчымасьць мець двух гаспадароў. Найстаражытнейшыя знойдзеныя закамянеласьці камароў з рэшткамі малярыйных паразытаў маюць ўзрост каля 30 мільёнаў гадоў. Разам са зьяўленьнем чалавека разьвіліся малярыйныя паразыты, здольныя да зьмены гаспадара паміж чалавекам і камарамі роду [[малярыйны камар|''Anopheles'']]. ''P. falciparum'' вылучыўся ў асобны від паміж 10 і 4 млн гадоў таму назад, што прыкладна супадала з адрозьненьнем чалавека й іншых буйных чалавекападобных малпаў. Каля 100 млн гадоў назад, існавала яшчэ адна група плязмодыюмаў, '' P. malariae'','' P. ovale'','' P. cynomolgi'' і '' P. vivax''. Тады як ''P. ovale'' заражае толькі чалавека, іншыя віды паразытуюць пераважна на іншых [[сысуны|сысунах]]. Калісьці продкаў чалавека заражаў ''P. malariae'', а ''P. vivax'', што вылучыўся ў асобны від каля 2—3 млн гадоў назад, працягвае заражаць чалавека й цяпер<ref name=parasite_history>{{Спасылка |аўтар = |аўтарlink = |дата публікацыі = |url = http://www.malariasite.com/malaria/history_parasite.htm |копія = |загаловак = History of Malaria Parasite And Its Global Spread |фармат = |назва праекту = Malaria Site |выдавец = |дата = 18 студзеня 2013 |мова = |камэнтар = }}</ref>. З разьвіцьцём [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркі]] ў Афрыцы прыкладна 8 тысяч гадоў таму зьявіліся вельмі спрыяльныя ўмовы для прыстасаваньня малярыі выключна да чалавека. Вялікая шчыльнасьць насельніцтва й наяўнасьць штучных або натуральных вадаёмаў побач з жыльлём чалавека далі малярыйным камарым стабільную крыніцу ежы, дзякуючы чаму іхная колькасьць значна ўзрасла, яны прыстасаваліся да чалавека, усьлед за чым і плязмодыюм значна павысіў сваю эфэктыўнасьць інфікаваньня чалавека. У іншых частках сьвету раньняе прыручэньне жывёлаў прадухіліла гэты працэс, дзе індэкс антрапафіліі, то бок адсотак укусаў людзей у параўнаньні з агульным лікам укусаў, складае 10—20%. У Цэнтральнай Афрыцы гэтая колькасьць складае 80—100%, што тлумачыць інтэнсіўнасьць сучасных [[эпідэмія]]ў у гэтым рэгіёне. Першыя летапісныя сьведчаньні ліхаманкі, выкліканай малярыяй, былі выяўленыя ў [[Кітай|Кітаі]]. Яны датуюцца прыблізна 2700 годам да н. э., часам праўлення [[Дынастыя Ся|дынастыі Ся]]<ref> Cox F (2002). «History of human parasitology.». Clin Microbiol Rev 15 (4): 595—612.</ref>.Таксама апісаньні хваробы сустракаюцца ў «[[Сушрута самгіта]]», мэдычнай працы, напісанай [[санскрыт]]ам, у працах [[Герадот]]а й многіх іншых крыніцах. === Высьвятленьне чыньнікаў === [[Файл:AlphonseLaveran.jpg|міні|150пкс|[[Альфонс Лявэран]] ёсьць першым навукоўцам, хто выявіў, што хвароба выклікаецца [[Найпрасьцейшыя|найпрасьцейшымі]].]] У 1880 годзе францускі ваенны лекар [[Альфонс Лявэран|Шарль Люі Альфонс Лявэран]], які працаваў у [[Францускі Альжыр|Альжыры]], выказаў меркаваньне, што малярыя выклікаецца [[Найпрасьцейшыя|найпрасьцейшымі]]. Гэта быў першы выпадак, калі найпрасьцейшыя былі ідэнтыфікаваныя як прычына хваробы<ref> [http://nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1907/laveran-bio.html Biography of Alphonse Laveran] Nobel foundation.</ref>. За гэта й іншыя адкрыцьці ён быў узнагароджаны [[Нобэлеўская прэмія|Нобэлеўскай прэміяй]] па фізіялёгіі й мэдыцыне 1907 году. Назва роду паразыта ''Plasmodium'' было прапанавана ў [[1895]] годзе італьянскімі навукоўцамі [[Эторэ Маркіяфава]] й [[Анджэлё Чэльлі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20190328043634/http://www.whonamedit.com/doctor.cfm/2478.html Ettore Marchiafava] at whonamedit.com</ref>. У 1894 годзе паразытоляг [[Патрык Мэнсан]] упершыню выказаў меркаваньне. што малярыя можа перадавацца чалавеку камарамі. У 1896 годзе кубінскі лекар [[Карляс Фінлі]], які лячыў хворых на жоўтую ліхаманку ў [[Гавана|Гаване]], выказаў тую ж гіпотэзу. Ангелец сэр [[Рональд Рос]], які працаваў у [[Індыя|Індыі]], паказаў у [[1898]] годзе, што пэўныя разнавіднасьці [[малярыйныя камары|камароў]] перадаюць малярыю [[птушкі|птушкам]], і вылучыў паразытаў зь сьлінных залозаў камара. Яму таксама ўдалося знайсьці паразытаў у [[кішачнік]]у камароў, якія харчуюцца крывёю хворых людзей, але не ўдалося прасачыць перадачу паразытаў ад камароў да чалавека. [[Джаваньні Батыста Граса]] ў 1898 годзе здолеў ажыцьцявіць экспэрымэнтальнае заражэньне чалавека малярыяй праз укус камара, ён ставіў досьледы на добраахвотніках, у тым ліку й на сабе. Ён даказаў таксама, што толькі камары роду ''Anopheles'' зьяўляюцца пераносчыкамі малярыі ў [[Італія|Італіі]], распрацаваў і ўкараніў меры прафіляктыкі малярыі. Аднак у 1902 годзе Нобэлеўскую прэмію па мэдыцыне за апісаньне жыцьцёвага цыклю малярыйнага паразыта атрымаў толькі Рональд Рос. Дадзеныя, атрыманыя Фінлеем і Росам, у 1900 годзе былі пацьверджаны мэдычным саветам, які ўзначальваў [[Вальтэр Рыд]]. Рэкамэндацыі гэтага савета былі выкарыстаныя [[Ўільям Гордас|Ўільямам Гордасам]] для аздараўленчых мерапрыемстваў, ажыцьцёўленых на будаўніцтве [[Панамскі канал|Панамскага каналу]]. === Пошук лекавых сродкаў === [[Файл:Cinchona officinalis 001.JPG|міні|150пкс|зьлева|Кара [[хіннае дрэва|хіннага дрэва]] ёсьць вядомым сродкам лячэньня ад малярыі.]] Першымі вядомымі лекамі стала расьліна Кінгао (''Artemisia annua L''), якая зьмяшчае [[артэмізынін]], першае згадваньне аб якім знойдзена ў працы [[Ге Конга]] ў [[340 да н. э.|340 годзе да н. э.]] З адкрыцьцём [[Новы сьвет|Новага сьвету]] зьявіўся новы сродак, кара [[хіннае дрэва|хіннага дрэва]], якая стагодзьдзямі выкарыстоўвалася [[індзейцы|індзейцамі]] як гарачкапаніжальны сродак. Выбітны гішпанскі гісторык-натураліст [[Барнэбэ Коба]], [[езуіт|езуіцкі]] [[місіянэр]] і пісьменьнік, згуляў значную ролю ў гісторыі хініну — ''езуіцкай кары'', як яе спачатку называлі — даўшы ейнае першае апісаньне. У 1632 годзе ён жа першым прывёз гэтую кару ў [[Эўропа|Эўропу]]<ref>[http://kuprienko.info/bernab-cobo-historia-del-nuevo-mundo/ Bernabé Cobo. Historia del Nuevo Mundo]</ref>. Ягоная назва пайшла ад першага вядомага эўрапейца, якога ім вылечылі. Гэтым хворым была графіня Чынчон, жонка віцэ-караля [[Пэру]]. Яна атрымала заражэньне ў даліне Лянавара на ўзьбярэжжы [[Ціхі акіян|Ціхага акіяну]]. Выгаілася яна прыняцьцем кары хіннага дрэва, расьцёртага ў парашок. Саму кару віцэ-каралю даставіў [[Дыега дэ Торэс Васкес]], карэхідарам даліны [[Лёха]] каля правінцыі [[Кіта]], сучаны [[Эквадор]], якому яе здабылі падначаленыя яму [[індзейцы]] — нашчадкі інкаў з Урытусынга<ref>[http://www.archive.org/details/peruhistoryofcoc00mortrich Peru. History of coca, «the divine plant» of the Incas; with an introductory account of the Incas, and of the Andean Indians of to-day (1901)]</ref>, якія ведалі пра ўласьцівасьці кары, як [[лекі]]. Сам граф шырока раструбіў аб вылячэньні сваёй жонкі, а графіня, вярнуўшыся ў [[Гішпанія|Гішпанію]], раздавала парашок з кары сваім сяброўкам і знаёмым, і лекі сталі вядомымі, як «''парашок графіні''». Празь некалькі гадоў езуіты, якія дзейнічалі ў Пэру, пераправілі кару ў [[Рым]], дзе яе ўжывалі ў якасьці лекаў ад малярыі, і дзякуючы ім яна стала вядомая па ўсёй Італіі. Гэтак, кардынал [[Хуан дэ Люга]] атрымаў даручэньне ад папы [[Інакенцыюс X (папа рымскі)|Інакенцыюса X]] сабраць інфармацыю аб гаючай кары. Затым яе вывучыў папскі прыдворны лекар [[Габрыель Фансэка]], якога вельмі зацікавілі ўласьцівасьці парашку. Пасьля гэтага кардынал дэ Люга разгарнуў шырокую кампанію за ўжываньне хініну.<ref> [http://www.bilimdon.uz/?p=486 Дзіўныя гісторыі з глыбіні часоў. Каталіцкія лекі]</ref>. У выніку лекі празвалі «''езуіцкімі''», або «''кардынальскім парашком''», людзі ў Рыме нейкі час называлі яго «''парашком дэ Люга''». У 1640-х гадох сродак пачалі ўводзіць у выкарыстаньне ў астатняй частцы Эўропы, дзе яно неўзабаве было прынята<ref>Kaufman T, Rúveda E (2005). «The quest for quinine: those who won the battles and those who won the war.». Angew Chem Int Ed Engl 44 (6): 854-85.</ref>. Аднак актыўны інгрэдыент, [[хінін]], быў вылучаны з кары толькі ў 1820 годзе францускімі хімікамі [[П’ер Жазэф Пэлет’е|П’ерам Пэлет’е]] і [[Жазэф Б’енэмэ Каванту|Жазэфам Каванту]]<ref>Kyle R, Shampe M (1974). «Discoverers of quinine». JAMA 229 (4): 462.</ref>. У пачатку [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзя]], да адкрыцьця [[антыбіётык]]аў, практыкавалася наўмыснае заражэньне малярыяй пацыентаў, хворых на [[сыфіліс]]. Малярыя забясьпечвала павышаную тэмпэратуру цела, пры якой сыфіліс калі й не праходзіў цалкам, але ва ўсякім выпадку зьніжаў сваю актыўнасьць і пераходзіў у лятэнтную стадыю. Кантралюючы працяг ліхаманкі з дапамогай [[хінін]]у, лекары такім чынам спрабавалі мінімізаваць нэгатыўныя эфэкты сыфілісу. Нягледзячы на ​​тое, што некаторыя пацыенты паміралі, гэта лічылася пераважным сродкам супраць непазьбежнай сьмерці ад сыфілітычнае інфэкцыі<ref>Raju T (2006). «Hot brains: manipulating body heat to save the brain.». Pediatrics 117 (2): e320-1. [[pmid:16452338|PMID 16452338]].</ref>. == Этыялёгія == [[Файл:Plasmodium.jpg|міні|150пкс|Колцападобныя [[малярыйны плязмодыюм|плязмодыюмы]] ў крыві чалавека.]] Узбуджальнікам малярыі зьяўляюцца [[найпрасьцейшыя]] роду ''Plasmodium'' ([[малярыйны плязмодыюм|плязмодыюм]]). Для чалавека патагенныя чатыры віды гэтага роду, то бок ''P. vivax'', ''P. ovale'', ''P. malariae'' і ''P. falciparum''<ref>{{Артыкул |аўтар = Mueller I, Zimmerman PA, Reeder JC |загаловак = «Plasmodium malariae and Plasmodium ovale-the "bashful" malaria parasites» |спасылка = |выданьне = Trends Parasitol. |тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2007 |том = 23 |нумар = 6 |старонкі = 278—283 }}</ref>. У апошнія гады ўсталявана, што малярыю ў чалавека ў Паўднёва-Усходняй Азіі выклікае таксама пяты від —'' P. knowlesi''<ref>[http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15663864 Naturally acquired Plasmodium knowlesi malaria in…] Emerg Infect Dis. 2004 — PubMed result</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20091005030751/http://www.genedb.org/genedb/pknowlesi/ GeneDB Plasmodium knowlesi]</ref><ref>{{Артыкул |аўтар = Singh B, Kim Sung L, Matusop A. |загаловак = « A large focus of naturally acquired Plasmodium knowlesi infections in human beings» |спасылка = |выданьне = Lancet . |тып = |месца = |выдавецтва = |год = 2004 |том = 363 |нумар = 9414 |старонкі = 1017—1024 }}</ref>. Чалавек заражаецца імі ў момант упырскваньня самкай [[малярыйны камар|малярыйнага камара]] адной са стадыяў [[жыцьцёвы цыкль|жыцьцёвага цыклю]] ўзбуджальніка, гэтак званых споразаітаў, у [[кроў]] або [[лімфатычная сыстэма|лімфатычную сыстэму]], якое адбываецца пры крывасасані. Пасьля кароткачасовага знаходжаньня ў крыві споразоіты малярыйнага плязмодыюма пранікаюць у [[гепатацыт]]ы печані, даючы тым самым пачатак даклінічнай печаневай стадыі захворваньня. У працэсе [[бясполае размнажэньне|бясполага размнажэньня]], званага шызагоніей, з аднаго былога споразаіта, які ў вузе печані ператвараецца ў шызонта, у выніку ўтворыцца ад 2 тысячаў да 40 тысячаў пячонкавых мэрзоітаў. У большасьці выпадкаў гэтыя даччыныя мэразоіты праз тыдзень ці праз шэсьць зноўку трапляюць у кроў. Пры [[інфэкцыя]]х, выкліканых некаторымі паўночнаафрыканскімі [[штам]]амі, як то ''P. vivax'', першасны выхад у кроў мэразоітаў зь печані адбываецца прыкладна празь дзесяць месяцаў ад моманту заражэньня, у тэрміны, якія супадаюць з кароткачасовым пэрыядам масавага выплоду камароў у наступным годзе. Пры інфэкцыях, выкліканых ''P. falciparum'' і ''P. malariae'', печаневая стадыя разьвіцьця паразытаў на гэтым і сканчваецца. Пры інфэкцыях, выкліканых іншымі відамі малярыйнага плязмодыюма, «спячыя» печаневыя стадыі, гэтак званыя гіпназоіты, застаюцца й доўга пэрсыстуюць у печані, яны могуць выклікаць празь месяцы й гады пасьля заражэньня новыя рэцыдывы захворваньня й новыя эпізоды выхаду [[паразыт]]аў у кроў. Эрытрацытарная, альбо клінічная, стадыя малярыі пачынаецца з прымацаваньня мэразоітаў да спэцыфічных [[вузавы рэцэптар|рэцэптараў]] на паверхні мэмбраны [[эрытрацыт]]аў. Гэтыя рэцэптары, якія зьяўляюцца мішэнямі для заражэньня, відаць, зьяўляюцца рознымі для розных відаў малярыйнай плязмодыюмаў. == Сымптомы й дыягностыка == [[Файл:5901 lores.jpg|міні|220пкс|[[Змазак крыві]] зьяўляецца традыцыйным сродкам дыягностыкі малярыі.]] Сымптомы малярыі звычайна наступныя: [[ліхаманка]], дрыжыкі, [[артралгія]] (боль у суставах), [[ваніты]], [[анэмія]], выкліканая [[гемоліз]]ам, [[гемоглобінурия]] (вылучэньне [[гемаглабін]]у ў [[мача|мачы]]) й канвульсіі. Магчыма таксама адчуваньне паколваньня ў скуры, асабліва ў выпадку малярыі, выкліканай відам ''P. falciparum''. Таксама могуць назірацца [[спленамэгалія]] (павялічаная каса), нясьцярпелы [[галаўны боль]], [[ішэмія]] [[галаўны мозаг|галаўнога мозгу]]. Малярыйная інфэкцыя зьяўляецца сьмяротна небяспечнай, асабліва ўразьлівыя дзеці й цяжарныя жанчыны. Дыягназ ставіцца на выснове выяўленьня паразытаў у змазках крыві. Традыцыйна выкарыстоўваюць два тыпу [[змазак крыві|змазкаў крыві]] — тонкі й тоўсты, альбо гэтак званую [[афарбоўка па Раманоўскаму—Гімзэ|«тоўстую кроплю»]]. Тонкі змазак дазваляе з большай надзейнасьцю вызначыць разнавіднасьць [[малярыйны плязмодыюм|малярыйнага плязмодыюма]], паколькі зьнешні выгляд паразыта, то бок форма ягоных вузаў, пры дадзеным тыпе дасьледаваньні лепш захоўваецца. Тоўсты змазак дазваляе пад мікраскопам праглядзець большы аб’ём крыві, таму гэты мэтад больш адчувальны да выяўленьня хваробы, але зьнешні выгляд плязмодыюма пры гэтым зьмяняецца, што не дазваляе лёгка адрозьніваць разнавіднасьці плязмодыюма. Паставіць дыягназ на выснове мікраскапічнага дасьледаваньні часьцяком бывае даволі складана, бо нясьпелыя трафазоіты розных відаў малярыйнага плязмодыюма дрэнна адрозныя, і звычайна неабходна некалькі плязмодыюмаў, якія знаходзяцца на розных стадыях пасьпяваньня, дзеля надзейнай дыфэрэнцыяльнай дыягностыкі. У цяперашні час выкарыстоўваюцца таксама хуткія дыягнастычныя тэсты ({{мова-en|Rapid Diagnostic Tests|скарочана}}) з выкарыстаньнем іммунахімічных набораў, якія маюць большы кошт, аднак даюць вынік праз 5—15 хвілінаў і не патрабуюць выкарыстаньня мікраскопа, і тэсты з дапамогай [[палімеразная ланцуговая рэакцыя|ПЛР]], якія таксама маюць высокі кошт, але зьяўляюцца найбольш надзейнымі. === Віды малярыі === Сымптаматыка, плынь і прагноз захворваньня збольшага залежаць ад віду [[малярыйны плязмодюым|плязмодыюма]], які зьяўляецца ўзбуджальнікам дадзенай формы хваробы. * Узбуджальнік '''трапічнай малярыі''' (''P. falciparum'') выклікае найбольш небясьпечную форму, якая часьцяком працякае з ускладненьнямі й якая мае высокую сьмяротнасць. Гэтая ж форма найбольш шырока распаўсюджаная, то бок на ейную долю прыпадае 91% усіх выпадкаў захворваньня на малярыю ў 2006 годзе. * Узбуджальнік '''чатырохдзённай малярыі''' (''P. malariae'') выклікае [[спохват]]ы, якія адбываюцца звычайна праз 72 гадзіны. * Узбуджальнікі '''трохдзённай малярыі''' (''P. vivax'') і '''авале-малярыі''' (''P. ovale'') выклікаюць спохваты, якія адбываюцца праз кожныя 40—48 гадзін. == Прафіляктыка == [[Файл:Malaria map.PNG|міні|350пкс|Мапа распаўсюду малярыі ў сьвеце]] Мэтады, якія выкарыстоўваюцца для прадухіленьня распаўсюджваньня [[хвароба|хваробы]] або каб абараніцца ў абласьцях, дзе малярыя зьяўляецца [[эндэмія|эндэмічнай]], ўключаюць прафіляктычныя лекі, зьнішчэньне камароў і прадухіленьне укусаў камароў. Зараз няма [[вакцына|вакцыны]] супраць малярыі, але вядуцца актыўныя дасьледаваньні для ейнага стварэньня. === Прафіляктычныя лекі === Некалькі прэпаратаў, большасьць зь якіх таксама выкарыстоўваюцца для лячэньня малярыі, могуць выкарыстоўвацца й для прафіляктыкі захворваньня. Увогуле, гэтыя лекі прымаюць штодня ці штотыдзень у нізкай дозе, у адрозьненьне ад дозы пры лячэньні. Выкарыстаньне прафіляктычных лекаў рэдка мае практычнае значэньне для жыхароў эндэмічных абласьцей і, вядома, абмежавана для выкарыстаньня кароткачасовых наведвальнікаў малярыйных абласьцей, з-за патэнцыйна высокага кошту й пабочных эфэктаў гэтых лекаў. З пачатку [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзя]] для прафіляктыкі выкарыстоўваюць [[хінін]]. Разьвіцьцё эфэктыўных альтэрнатываў, як то [[хінакрын]], [[хлёракін]] і [[прымакін]], у [[20 стагодзьдзе|XX стагодзьдзі]] скараціла выкарыстаньне хініну. Разам са зьяўленнем штаму ''Plasmodium falciparum'', рэзыстэнтнага супраць хлёракіну, хінін быў вернуты ў выкарыстаньне, але не ў якасьці прафіляктычнага сродку. Сучасныя лекі для прафіляктыкі хваробы ўключаюць [[мэфлякін]], [[даксыцыклін]] і [[атавакуон-прагуаніл гідрахлярыд]]. Выбар, які прэпарат прымаць, звычайна залежыць ад рэзыстэнтнасьці [[паразыт]]аў у вобласьці й пабочных эфэктаў. Прафіляктычны эфэкт не выяўляецца неадкладна, таму варта пачынаць прымаць прафіляктычныя лекі за 1—2 тыдні да прыбыцьця ў небясьпечную зону й працягваць выкарыстаньне лекавых сродкаў яшчэ напрацягу 1—4 тыдняў пасьля вяртаньня. === Зьнішчэньне камароў === Намаганьні па зьнішчэньні малярыі шляхам ухіленьня камароў дасягнулі посьпеху ў некаторых абласьцях. Калісьці малярыя была распаўсюджаная ў [[ЗША]] й [[Паўднёвая Эўропа|Паўднёвай Эўропе]], але высушваньне [[балота]]ў і паляпшэньне санітарыі, разам з кантролем і лячэньнем хворых на малярыю людзей, вывелі гэтыя вобласьці з шэрагу небясьпечных. Напрыклад, у 2002 годзе ў ЗША было зарэгістравана 1059 выпадкаў малярыі, у тым ліку восем ​​сьмерцяў ад хваробы. Аднак гэтыя намаганьні былі пакуль не ў стане выкараніць малярыю ў многіх частках сьвету, то бок малярыя ёсьць распаўсюджанай праблемай у [[Афрыка|Афрыцы]]. Эфэктыўным сродкам супраць камароў зарэкамендаваў сябе [[ДДТ]]. Ён быў распрацаваны падчас [[Другая сусьветная вайна|Другой сусьветнай вайны]] як першы сучасны [[інсэктыцыд]]. Тады як яго спачатку выкарыстоўвалі супраць малярыі, ён распаўсюдзіўся й на [[сельская гаспадарка|сельску. гаспадарку]]. Зь цягам часу кантроль колькасьці [[сельскагаспадарчыя шкоднікі|шкоднікаў]], замест кантролю колькасьці камароў, стаў пераважаць ў выкарыстаньні ДДТ, асабліва ў краінах, якія разьвіваюцца. На працягу 1960-х гадох усьведамленьне негатыўных наступстваў ягонага выкарыстаньня павялічылася, што ў канчатковым рахунку прывяло да забароны выкарыстаньня гэтага сродку ў многіх краінах у 1970-х гадох. Да таго часу ягонае шырокае выкарыстаньне ўжо прывяло да эвалюцыі устойлівага да ДДТ камара ў многіх частках сьвету. Але зараз ёсьць пэрспэктыва ягонага магчымага вяртаньня. [[Сусьветная арганізацыя аховы здароўя]] (СААЗ) сёньня рэкамендуе выкарыстаньне ДДТ супраць малярыі ў эндэмічных абласьцях. Напрыклад, ёсьць эфэктыўным нанясеньне ДДТ на ўнутраныя сьцены пакояў, дзе садзяцца камары. СААЗ таксама рэкамендуе альтэрнатыўныя інсэктыцыды ў абласьцях, дзе камары ўстойлівыя да ДДТ, каб запаволіць іхную эвалюцыю рэзыстэнтнасьці<ref>[https://web.archive.org/web/20070221172721/http://www.who.int/malaria/docs/FAQonDDT.pdf WHO frequently asked questions on DDT use for disease vector control]</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы|1=2}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.who.int/malaria/ Малярыя]. Артыкул на сайце [[Сусьветная арганізацыя здароўя|САЗ]] * [https://web.archive.org/web/20070929102812/http://likar.org.ua/content/view/769/162/ Малярыя] на сайце likar.org.ua [[Катэгорыя:Малярыя| ]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] lah34h4eqrruahqgkq9bu7cndy9lm40 0 101884 2624416 2582735 2025-07-10T00:26:49Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624416 wikitext text/x-wiki {{Алімпіяда |назва = XXXIII летнія Алімпійскія гульні |лягатып = 2024 Summer Olympics logo.svg |подпіс = |дэвіз = |горад = [[Парыж]], [[Францыя]] |краіны = |атлеты = {{Лік|10500}}<ref>[https://olympics.com/ioc/news/gender-equality-and-youth-at-the-heart-of-the-paris-2024-olympic-sports-programme «Gender equality and youth at the heart of the Paris 2024 Olympic Sports Programme»]. International Olympic Committee.</ref> |узнагароды = 329 у 32 відах спорту |адкрыцьцё = 26 ліпеня |закрыцьцё = 11 жніўня |адкрыў = [[Эманюэль Макрон]] |агонь = |клятва атлетаў = |клятва судзьдзяў = |стадыён = [[Стад дэ Франс]] |сайт = [https://www.paris2024.org/ paris2024.org] }} '''Летнія Алімпійскія гульні 2024 году''' (афіцыйна — '''Гульні XXXIII Алімпіяды''') — чарговыя [[Алімпійскія гульні]], спаборніцтва, якое зьяўляецца найбуйнейшай спартовай падзеяй на плянэце. Былі праведзеныя з 26 ліпеня да 11 жніўня 2024 году ў [[Парыж]]ы. На гульнях упершыню ладзіліся спаборніцтвы ў брэйкдансінгу, а таксама гэта былі апошнія Алімпійскія гульні, якія праводзіліся падчас кіраваньня [[Томас Бах|Томаса Баха]]<ref>[https://apnews.com/article/winter-olympics-thomas-bach-tokyo-coronavirus-pandemic-covid-19-pandemic-9a82458e2099b6de49afeddd1128a877 «Thomas Bach re-elected as IOC president until 2025»]. The Associated Press.</ref>. Парыж раней ужо ладзіў алімпійскія спаборніцтвы ў [[Летнія Алімпійскія гульні 1900 году|1900]] і [[Летнія Алімпійскія гульні 1924 году|1924]] гадах, і, такім чынам, горад стаў другім у сьвеце, які тры разы прымаў летнюю Алімпіяду пасьля [[Лёндан]]у ([[Летнія Алімпійскія гульні 1908 году|1908]], [[Летнія Алімпійскія гульні 1948 году|1948]] і [[Летнія Алімпійскія гульні 2012 году|2012]]). Калі ўлічваць і [[зімовыя Алімпійскія гульні]], тады агулам гэта былі шостыя гульні, якія ладзіліся ў Францыі. Да гэтага апошнімі былі [[зімовыя Алімпійскія гульні 1992 году]], якія праводзіліся ў [[Абэрвіль|Абэрвілі]]. Гульні вярнуліся да свайго традыцыйнага 4-гадовага алімпійскага цыклю пасьля [[Летнія Алімпійскія гульні 1920 году|летняй Алімпіяды 2020 году]] ў [[Токіё]], якая ладзілася ў 2021 годзе. Тады затрымка была абумоўленая сусьветнай [[Пандэмія каранавіруснай інфэкцыі (2019)|пандэміяй каранавірусна інфэкцыі]]. 13 ліпеня 2023 году [[Міжнародны алімпійскі камітэт]] (Швайцарыя) паведаміў пра рашэньне даслаць запрашэньне 203 з 206 нацыянальных алімпійскіх камітэтаў (НАК) на Алімпіяду 2024 году. Адмовіліся запрасіць НАКі Беларусі, [[Гватэмала|Гватэмалы]] і Расеі. У выпадку Беларусі і Расеі рашэньне абумовілі [[Расейскае ўварваньне ва Ўкраіну (з 2022)|расейскім уварваньнем ва Ўкраіну з 2022 году]], у тым ліку [[Беларусь ва ўварваньні Расеі ва Ўкраіну (2022)|з тэрыторыі Беларусі]]<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Беларусь не атрымае 26 ліпеня запрашэньне МАК на Гульні ў Парыжы|спасылка=https://blr.belta.by/sport/view/belarus-ne-atrymae-26-lipenja-zaprashenne-mak-na-gulni-u-paryzhy-130095-2023/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=13 ліпеня 2023|дата доступу=13 ліпеня 2023}}</ref>. == Выбар месца правядзеньня == [[Файл:Anneaux Olympiques Place Hôtel Ville Esplanade Libération - Paris IV (FR75) - 2021-08-23 - 2.jpg|значак|Алімпійскія колцы, усталяваныя на пляцу Атэль-дэ-Віль.]] [[Парыж]], [[Гамбург]], [[Будапэшт]], [[Рым]] і [[Лос-Анджэлес]] першапачаткова былі гарадамі-кандыдатамі. Пазьней [[Гамбург]], [[Будапэшт]] і [[Рым]] адклікалі свае заяўкі. У выніку перамоваў у чэрвені — ліпені 2017 году паміж [[Міжнародны алімпійскі камітэт|МАК]] і прадстаўнікамі [[Парыж]]у і [[Лос-Анджэлес]]у было прынятае рашэньне, што ў 2024 годзе гульні пройдуць у Парыжы, а ў [[Летнія Алімпійскія гульні 2028 году|2028]] годзе — у Лос-Анджэлесе. Кандыдатура Парыжу як месца правядзеньня гульняў 2024 году была зацьверджаная на 131-й сэсіі МАК 13 верасьня 2017 году<ref>{{Спасылка|title=Paris set to host 2024 Olympics, Los Angeles to be awarded 2028 Games by IOC|url=http://www.abc.net.au/news/2017-08-01/paris-set-to-host-2024-olympics-los-angeles-to-be-awarded-2028/8762478|publisher=ABC News|accessdate=1 жніўня 2017|мова=en}}</ref>. {|class="wikitable" style="text-align: center;" |+ Летнія Алімпійскія гульні 2024 году<br />Вынікі галасаваньня |- ! scope="col" |Горад ! scope="col" |Краіна ! scope="col" |Вынік |- |'''[[Парыж]]''' |'''{{Сьцягафікацыя|Францыя}}''' |'''Абараны гаспадаром Алімпіяды-2024''' |- |[[Лос-Анджэлес]] |{{Сьцягафікацыя|ЗША|Злучаныя Штаты Амэрыкі}} |Абараны гаспадаром [[Летнія Алімпійскія гульні 2028 году|Алімпіяды-2028]] |- |[[Гамбург]] |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} | rowspan="3" |Адклікалі заяўкі |- |[[Рым]] |{{Сьцягафікацыя|Італія}} |- |[[Будапэшт]] |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |} == Гульні == === Цырымонія адкрыцьця === [[Файл:Retour des medaillés de Tokyo 2020 au trocadero (51367935546).jpg|значак|зьлева|Імпрэза ў Садах Тракадэро, дзе будзе ладзіцца афіцыйная частка цырымоніі адкрыцьця.]] Цырымонія адкрыцьця пачалася 26 ліпеня 2024 году ў 20:30 па менскім часе<ref>Daffunchio Picazo, Raúl (9.03.2024). [https://web.archive.org/web/20240309161535/https://www.insidethegames.biz/articles/1144138/paris-2024-opening-ceremony-start-1930 «Paris 2024: Opening Ceremony to start at 19:30»]. Inside the Games.</ref>. Гэта быў другі выпадак у гісторыі, калі адкрыцьцё [[Алімпійскія гульні|Алімпійскіх гульняў]] адбылося па-за стадыёнам. Першай была цырымонія адкрыцьця [[летнія юнацкія Алімпійскія гульні 2018 году|летніх юнацкіх Алімпійскіх гульняў 2018 году]]<ref name="macron">[https://web.archive.org/web/20240415120257/https://www.bbc.com/news/world-europe-68815081 «Macron says Paris Olympics opening ceremony could be moved»]. BBC News. </ref>. Парад нацыяў ладзіўся ў час параду чоўнаў на [[Сэна|Сэне]] ад Аўстэрліцкага да Енскага мосту. Афіцыйная частка ладзілася на пляцу [[Тракадэро (пляц)|Тракадэро]] на часовым стадыёнчыку. Маршрут параду, які цягнуўся шэсьць кілямэтраў, улучаў культурніцкія элемэнты цырымоніі і славутасьці Парыжу<ref>Ingle, Sean (13.12.2021). [https://web.archive.org/web/20220318121115/https://www.theguardian.com/sport/2021/dec/13/paris-2024-olympic-organisers-reveal-audacious-plans-for-opening-ceremony «Paris 2024 Olympic organisers reveal audacious plans for opening ceremony»]. The Guardian.</ref>. Рэжысэрам цырымоніяў летніх Алімпійскіх і [[Летнія Паралімпійскія гульні 2024 году|Паралімпійскіх гульняў 2024 году]] быў прызначаны Тама Жалі<ref>[https://web.archive.org/web/20240126064523/https://www.france24.com/en/live-news/20240126-tears-and-fears-for-the-man-planning-paris-olympics-show «Tears and fears for the man planning Paris Olympics show»]. France 24.</ref><ref>Pavitt, Michael (21.09.2022). [https://web.archive.org/web/20220921203109/https://www.insidethegames.biz/articles/1128301/jolly-ceremony «Paris 2024 names artistic director for Opening Ceremony on River Seine»]. Inside the Games.</ref><ref name="espn">[https://web.archive.org/web/20230125224002/https://www.espn.com/olympics/story/_/id/34636158/paris-appoints-french-stage-director-thomas-jolly-opening-closing-ceremonies-2024-olympics «French stage director Thomas Jolly and filmmaker Michel Hazanavicius to direct opening and closing ceremonies for 2024 Paris Olympics»]. Associated Press.</ref>. Арганізатары нараклі цырымонію самай захапляльнай і дасяжнай цырымоніяй адкрыцьця ў гісторыі Алімпійскіх гульняў, а прэзыдэнт Парыскага арганізацыйнага камітэту Алімпійскіх гульняў Тоні Эстанге перад пачаткам гульняў заявіў, што яна будзе дармовай, у выніку чаго як меркавалася, яе наведаюць да 600 тысячаў гледачоў, што сьведчыць пра агульную мэту арганізатараў зрабіць Алімпіяду напраўду народнай<ref name="france24">[https://web.archive.org/web/20240131130653/https://www.france24.com/en/live-news/20240131-france-crops-crowd-numbers-for-olympics-opening-ceremony «France halves crowd numbers for Olympics opening ceremony on River Seine»]. France 24.</ref><ref>Pavitt, Michael (13.12.2021). [https://web.archive.org/web/20211213173023/https://www.insidethegames.biz/articles/1116787/paris-2024-opening-ceremony-plans «Paris 2024 confirms Seine will serve as venue for city-centre Olympic Opening Ceremony»]. Inside the Games.</ref>. На глядацкіх пляцоўках на ніжніх берагах Сэны плянавалася прысутнасьць 100 тысячаў гледачоў, якія набудуць квіткі, а таксам блізу 200 тысячаў гледачоў, якія займуць бясплатныя глядацкія пляцоўкі на верхніх берагах. У дадатак да гэтага, частка цырымоніі была бачная зь іншых грамадзкіх месцаў і будынкаў. У сакавіку 2024 году зь меркаваньняў бясьпекі ўрад Францыі пастанавіў, каб доступ да месцаў на верхнім беразе быў толькі на запрашэньне<ref name="france24"/><ref>Harris, Rob (7.03.2024). [https://web.archive.org/web/20240307021907/https://news.sky.com/story/paris-olympics-opening-ceremony-could-be-scaled-back-over-security-fears-13088875 «Paris Olympics: Opening ceremony could be cut back again over security fears»]. Sky News.</ref>, а ў красавіку 2024 году прэзыдэнт краіны [[Эманюэль Макрон]] заявіў, што цырымонія можа быць скарочаная або праведзеная звычайным спосабам на [[Стад дэ Франс]], калі гэтае спатрэбіцца<ref name="macron"/><ref>Muñana, Gustavo (15.04.2024). [https://web.archive.org/web/20240415084648/https://www.insidethegames.biz/articles/1144682/stade-de-france-could-host-olympic «Macron: Stade de France could host Olympic opening ceremony if security is threatened»]. Inside the Games.</ref>. === Віды спорту === Праграма летніх Алімпійскіх гульняў 2024 году уключала 329 праграмаў у 32 відах спорту, сярод якіх 28 лічыцца асноўнымі, бо былі прадстаўленыя на гульнях у 2016 і 2020 гадах<ref>[https://web.archive.org/web/20210419090951/http://aroundtherings.com/site/A__61566/Title__No-Changes-in-Core-Olympic-Sports-for-Paris-2024/292/Articles «No Changes in Core Olympic Sports for Paris 2024»]. Around the Rings.</ref>. Чатыры віду былі ўключаныя ў праграму. Гэтак Парыскім аргкамітэтам былі прапанаваныя [[брэйкдансінг]], які ўпершыню зьявіцца ў праграме, а таксама [[скейтбордынг]], [[спартовае скалалажаньне]] і [[сэрфінг]], якія разыгрываліся яшчэ на папярэдняй Алімпіядзе<ref>[https://web.archive.org/web/20220422161848/https://www.bbc.com/sport/olympics/48762089 «Olympic Games: Breakdancing takes step closer to Paris 2024 inclusion»]. BBC Sport.</ref><ref>Diamond, James (19.07.2018). [https://web.archive.org/web/20220413045225/https://www.insidethegames.biz/articles/1067685/two-phase-selection-process-confirmed-for-new-paris-2024-sports-as-esports-told-it-cannot-be-considered «Two phase selection process confirmed for new Paris 2024 sports but esports will not be considered»]. Inside the Games.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20210512070259/https://olympics.com/ioc/news/gender-equality-and-youth-at-the-heart-of-the-paris-2024-olympic-sports-programme «Gender equality and youth at the heart of the Paris 2024 Olympic Sports program»]. International Olympic Committee.</ref>. Чатыры віды выбылі зь [[цяжкая атлетыка|цяжкай атлетыкі]]. У [[веславаньне на байдарках і каноэ|веславаньні на байдарках і каноэ]] два спрынтарскія віды былі замененыя двума слаламамі, што захавала агульную колькасьць мэдалёвых камплектаў у ліку шаснаццаці. У спартовым скалалажаньні папярэдняе камбінаванае спаборніцтва было падзеленае на асобнае хуткаснае лажаньне і складанасьць-боўлдэрынг. У праграме Алімпійскіх гульняў 32 віды спорту: {| | * [[Акадэмічнае веславаньне]] * [[Бадмінтон]] * [[Барацьба]] * [[Баскетбол]] * [[Бокс]] * [[Брэйкдансінг]] * [[Валейбол]] * [[Веславаньне на байдарках і каноэ]] * [[Ветразевы спорт]] | * Водныя віды спорту ** [[Воднае пола]] ** [[Плаваньне]] ** [[Скачкі ў ваду]] ** [[Сынхроннае плаваньне]] * [[Гандбол]] * [[Гімнастыка]] * [[Гольф]] * [[Дзюдо]] | * [[Конны спорт]] * [[Лёгкая атлетыка]] * [[Настольны тэніс]] * [[Рэгбі-7]] * [[Роварны спорт]] * [[Скейтбордынг]] * [[Спартовае скалалажаньне]] * [[Стралковы спорт]] * [[Стральба з лука]] | * [[Сучаснае пяціборства]] * [[Сэрфінг]] * [[Трыятлён]] * [[Тэквандо]] * [[Тэніс]] * [[Футбол]] * [[Фэхтаваньне]] * [[Хакей на траве]] * [[Цяжкая атлетыка]] |} === Цырымонія закрыцьця === Цырымонія закрыцьця была зладжаная на [[Стад дэ Франс]] 11 жніўня 2024 году<ref name="espn"/>. Цырымонія прайшла пад назвай «Рэкорды». У ёй узялі ўдзел больш за сто артыстаў, у тым ліку акрабатаў, танцораў і артыстаў цырку<ref>May, Sam (5.07.2024). [https://web.archive.org/web/20240705160937/https://www.insidethegames.biz/articles/1146450/paris-2024-closing-ceremony-images «Paris 2024: Closing ceremony of Olympics revealed»]. Inside the Games.</ref>. == Каляндар == {| class="wikitable" style="margin:0.5em auto; font-size:90%;position:relative;" |- |style="width:2.5em; background:#00cc33; text-align:center"|'''ЦА'''||Цырымонія адкрыцьця |style="width:2.5em; background:#3399ff; text-align:center"|●||Спаборніцтвы |style="width:2.5em; background:#ffcc00; text-align:center"|'''1'''||Фіналы спаборніцтваў |style="width:2.5em; background:#ee3333; text-align:center"|'''ЦЗ'''||Цырымонія закрыцьця |} {|class="wikitable sortable sticky-header-multi" style="margin:0.5em auto; font-size:90%; line-height:1.25em; width:75%; text-align:center;" |- !class="unsortable" style="width:18%;" colspan="2" rowspan="2"|Ліпень/Жнівень 2024 !class="unsortable" colspan="8" |Ліпень !class="unsortable" colspan="11"|Жнівень !class="unsortable" style="width:6%;" rowspan="2"|Узнагароды |- !class="unsortable" style="width:4%;"|24<br/>Сер !class="unsortable" style="width:4%;"|25<br/>Чац !class="unsortable" style="width:4%;"|26<br/>Пят !class="unsortable" style="width:4%;"|27<br/>Суб !class="unsortable" style="width:4%;"|28<br/>Няд !class="unsortable" style="width:4%;"|29<br/>Пан !class="unsortable" style="width:4%;"|30<br/>Аўт !class="unsortable" style="width:4%;"|31<br/>Сер !class="unsortable" style="width:4%;"|1<br/>Чац !class="unsortable" style="width:4%;"|2<br/>Пят !class="unsortable" style="width:4%;"|3<br/>Суб !class="unsortable" style="width:4%;"|4<br/>Няд !class="unsortable" style="width:4%;"|5<br/>Пан !class="unsortable" style="width:4%;"|6<br/>Аўт !class="unsortable" style="width:4%;"|7<br/>Сер !class="unsortable" style="width:4%;"|8<br/>Чац !class="unsortable" style="width:4%;"|9<br/>Пят !class="unsortable" style="width:4%;"|10<br/>Суб !class="unsortable" style="width:4%;"|11<br/>Няд |- |style="text-align:left;" colspan="2"|[[Файл:Olympic Rings Icon.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Цырымоніі||||||style="background-color:#00cc33;"|'''ЦА'''||||||||||||||||||||||||||||||||style="background-color:#ee3333;"|'''ЦЗ'''|| |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Rowing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Акадэмічнае веславаньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Акадэмічнае веславаньне]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''14''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Badminton_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Бадмінтон на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Бадмінтон]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''5''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Wrestling_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Барацьба на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Барацьба]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' | |'''18''' |- |style="text-align:left;" rowspan=2 |[[Баскетбол на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Баскетбол]] |style="text-align:left;"|[[Файл:Basketball_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Баскетбол <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->| <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:3-on-3 basketball pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] 3×3 Баскетбол <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Boxing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Бокс на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Бокс]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->| <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--11-->! | |'''13''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Breakdancing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Брэйкдансінг на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Брэйкдансінг]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" rowspan=2 |[[Валейбол на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Валейбол]] |style="text-align:left;"|{{nowrap|[[Файл:Volleyball_(beach)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Пляжны валейбол}} <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Volleyball_(indoor)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Валейбол <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''2''' |- |style="text-align:left;" rowspan=2 |[[Веславаньне на байдарках і каноэ на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Веславаньне на байдарках і каноэ]] |style="text-align:left;"|[[Файл:Canoeing_(slalom)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Слалам <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''6''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Canoeing_(flatwater)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Спрынт <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--11-->! | |'''10''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Sailing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Ветразевы спорт на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ветразевы спорт]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|● <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->| <!--11-->! | |'''10''' |- |style="text-align:left;" rowspan=5 |Водныя віды |style="text-align:left;"|{{nowrap|[[Файл:Synchronized_swimming_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Сынхроннае плаваньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сынхроннае плаваньне]]}} <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--8-->| <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Diving_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Скачкі ў ваду на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Скачкі ў ваду]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--28-->| <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->| <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--1-->| <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|'''●''' <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|'''●''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''8''' |- |style="text-align:left;"|{{Nowrap|[[Файл:Open water swimming pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Плаваньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Плавальны маратон]]}} <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Swimming_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Плаваньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Плаваньне]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--4-->| style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''35''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Water_polo_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Воднае пола на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Воднае пола]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Handball_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Гандбол на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гандбол]] <!--24-->| <!--25-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->| <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''2''' |- |style="text-align:left;" rowspan=3 |[[Гімнастыка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гімнастыка]] |style="text-align:left;"|[[Файл:Gymnastics_(artistic)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Спартовая <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--2-->| <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''14''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Gymnastics_(rhythmic)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Мастацкая <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Gymnastics_(trampoline)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Скачкі на батуце <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Golf_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Гольф на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гольф]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Judo_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Дзюдо на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Дзюдо]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''15''' |- |style="text-align:left;" rowspan=4 |[[Конны спорт на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Конны спорт]] |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Equestrian Dressage pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Выездка <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Equestrian Eventing pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Трохборства <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Equestrian Jumping pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Канкур <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Athletics_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Лёгкая атлетыка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Лёгкая атлетыка]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''4''' <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''5''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''8''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''9''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''48''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Table_tennis_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Настольны тэніс на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Настольны тэніс]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''5''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Rugby Sevens pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Рэгбі-7 на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Рэгбі-7]] <!--24-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--25-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" rowspan=4 |[[Роварны спорт на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Роварны спорт]] |style="text-align:left;"|[[Файл:Cycling_(road)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Шаша <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''4''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Cycling_(track)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Трэк <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' | |'''12''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Cycling_(BMX)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] BMX <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''4''' |- |style="text-align:left;"|[[Файл:Cycling_(mountain biking)_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] Маўнтынбайк <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Skateboarding_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Скейтбордынг на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Скейтбордынг]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''4''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Sport_climbing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Спартовае скалалажаньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Спартовае скалалажаньне]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''4''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Shooting_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Стралковы спорт на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Стралковы спорт]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''15''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Archery_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Стральба з лука на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Стральба з лука]] <!--24-->| <!--25-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''5''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Modern pentathlon pictogram (pre-2025).svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Сучаснае пяціборства на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сучаснае пяціборства]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--9-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Surfing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Сэрфінг на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сэрфінг]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Triathlon_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Трыятлён на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Трыятлён]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''3''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Taekwondo_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Тэквандо на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Тэквандо]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--11-->! | |'''8''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Tennis_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Тэніс на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Тэніс]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''5''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Football_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Футбол на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Футбол]] <!--24-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--25-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->| <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->| <!--2-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->| <!--5-->|style="background-color:#3399ff"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->| <!--8-->|style="background-color:#3399ff"|● <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Fencing_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Фэхтаваньне на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Фэхтаваньне]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--28-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--29-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--30-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--31-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--1-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--2-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--3-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--4-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->| <!--8-->| <!--9-->| <!--10-->| <!--11-->! | |'''12''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Field_hockey_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Хакей на траве на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Хакей на траве]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--28-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--29-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--30-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--31-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--1-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--12 -->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--3-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--4-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--5-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--6-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--7-->|style="background-color:#3399ff;"|● <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' <!--10-->| <!--11-->! | |'''2''' |- |style="text-align:left;" colspan=2 |[[Файл:Weightlifting_pictogram.svg|20пкс|class=skin-invert-image]] [[Цяжкая атлетыка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Цяжкая атлетыка]] <!--24-->| <!--25-->| <!--26-->! <!--27-->| <!--28-->| <!--29-->| <!--30-->| <!--31-->| <!--1-->| <!--2-->| <!--3-->| <!--4-->| <!--5-->| <!--6-->| <!--7-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--8-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--9-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''2''' <!--10-->|style="background-color:#ffcc00;"|'''3''' <!--11-->!style="background-color:#ffcc00;"|'''1''' | |'''10''' |- !colspan=2 |Узнагароды за дзень !! colspan="3" | !! 13 !! 13 !! 19 !! 11 !! 18 !! 16 !! 23 !! 29 !! 20 !! 20 !! 13 !! 21 !! 26 !! 35 !! 39 !! 13 !! rowspan=2 |329 |- !colspan=2 |Узнагароды агулам !! colspan="3" | !! 13 !! 26 !! 45 !! 56 !! 74 !! 90 !! 113 !! 142 !! 162 !! 182 !! 195 !! 216 !! 242 !! 277 !! 316 !! 329 |- !colspan=2 rowspan=3 |Ліпень/Жнівень 2024 |- !style="width:4%;" |24<br/>Сер !style="width:4%;" |25<br/>Чац !style="width:4%;" |26<br/>Пят !style="width:4%;" |27<br/>Суб !style="width:4%;" |28<br/>Няд !style="width:4%;" |29<br/>Пан !style="width:4%;" |30<br/>Аўт !style="width:4%;" |31<br/>Сер !style="width:4%;" |1<br/>Чац !style="width:4%;" |2<br/>Пят !style="width:4%;" |3<br/>Суб !style="width:4%;" |4<br/>Няд !style="width:4%;" |5<br/>Пан !style="width:4%;" |6<br/>Аўт !style="width:4%;" |7<br/>Сер !style="width:4%;" |8<br/>Чац !style="width:4%;" |9<br/>Пят !style="width:4%;" |10<br/>Суб !style="width:4%;" |11<br/>Няд !rowspan=2 |Узнагароды |- !colspan=8 |Ліпень !colspan=11 |Жнівень |} == Табліца мэдалёў == {|class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- !scope="col"|Месца !scope="col"|Краіна !scope="col" style="background-color:gold; width:6em;"|Золата !scope="col" style="background-color:silver; width:6em;"|Срэбра !scope="col" style="background-color:#cc9966; width:6em;"|Бронза !scope="col" style="width:6em;"|Усяго |- | 1 ||align="left"| {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]] || 40 || 44 || 42 || 126 |- | 2 ||align="left"| {{Сьцяг|Кітай}} [[Кітай на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Кітай]] || 40 || 27 || 24 || 91 |- | 3 ||align="left"| {{Сьцяг|Японія}} [[Японія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Японія]] || 20 || 12 || 13 || 45 |- | 4 ||align="left"| {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Аўстралія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Аўстралія]] || 18 || 19 || 16 || 53 |- | 5 ||align="left"| {{Сьцяг|Францыя}} [[Францыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Францыя]] || 16 || 26 || 22 || 64 |- | 6 ||align="left"| {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Нідэрлянды на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нідэрлянды]] || 15 || 7 || 12 || 34 |- | 7 ||align="left"| {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]] || 14 || 22 || 29 || 65 |- | 8 ||align="left"| {{Сьцяг|Рэспубліка Карэя}} [[Рэспубліка Карэя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Рэспубліка Карэя]] || 13 || 9 || 10 || 32 |- | 9 ||align="left"| {{Сьцяг|Італія}} [[Італія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Італія]] || 12 || 13 || 15 || 40 |- | 10 ||align="left"| {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Нямеччына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нямеччына]] || 12 || 13 || 8 || 33 |- | 11 ||align="left"| {{Сьцяг|Новая Зэляндыя}} [[Новая Зэляндыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Новая Зэляндыя]] || 10 || 7 || 3 || 20 |- | 12 ||align="left"| {{Сьцяг|Канада}} [[Канада на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Канада]] || 9 || 7 || 11 || 27 |- | 13 ||align="left"| {{Сьцяг|Узбэкістан}} [[Узбэкістан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Узбэкістан]] || 8 || 2 || 3 || 13 |- | 14 ||align="left"| {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вугоршчына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вугоршчына]] || 6 || 7 || 6 || 19 |- | 15 ||align="left"| {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Гішпанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гішпанія]] || 5 || 4 || 9 || 18 |- | 16 ||align="left"| {{Сьцяг|Швэцыя}} [[Швэцыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Швэцыя]] || 4 || 4 || 3 || 11 |- | 17 ||align="left"| {{Сьцяг|Кенія}} [[Кенія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Кенія]] || 4 || 2 || 5 || 11 |- | 18 ||align="left"| {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Нарвэгія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нарвэгія]] || 4 || 1 || 3 || 8 |- | 19 ||align="left"| {{Сьцяг|Ірляндыя}} [[Ірляндыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ірляндыя]] || 4 || 0 || 3 || 7 |- | 20 ||align="left"| {{Сьцяг|Бразылія}} [[Бразылія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Бразылія]] || 3 || 7 || 10 || 20 |- | 21 ||align="left"| {{Сьцяг|Іран}} [[Іран на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Іран]] || 3 || 6 || 3 || 12 |- | 22 ||align="left"| {{Сьцяг|Украіна}} [[Украіна на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Украіна]] || 3 || 5 || 4 || 12 |- | 23 ||align="left"| {{Сьцяг|Румынія}} [[Румынія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Румынія]] || 3 || 4 || 2 || 9 |- | 24 ||align="left"| {{Сьцяг|Грузія}} [[Грузія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Грузія]] || 3 || 3 || 1 || 7 |- | 25 ||align="left"| {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Бэльгія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Бэльгія]] || 3 || 1 || 6 || 10 |- | 26 ||align="left"| {{Сьцяг|Баўгарыя}} [[Баўгарыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Баўгарыя]] || 3 || 1 || 3 || 7 |- | 27 ||align="left"| {{Сьцяг|Сэрбія}} [[Сэрбія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сэрбія]] || 3 || 1 || 1 || 5 |- | 28 ||align="left"| {{Сьцяг|Чэхія}} [[Чэхія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Чэхія]] || 3 || 0 || 2 || 5 |- | 29 ||align="left"| {{Сьцяг|Данія}} [[Данія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Данія]] || 2 || 2 || 5 || 9 |- |rowspan="2"| 30 ||align="left"| {{Сьцяг|Азэрбайджан}} [[Азэрбайджан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Азэрбайджан]] || 2 || 2 || 3 || 7 |- |align="left"| {{Сьцяг|Харватыя}} [[Харватыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Харватыя]] || 2 || 2 || 3 || 7 |- | 32 ||align="left"| {{Сьцяг|Куба}} [[Куба на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Куба]] || 2 || 1 || 6 || 9 |- | 33 ||align="left"| {{Сьцяг|Бахрэйн}} [[Бахрэйн на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Бахрэйн]] || 2 || 1 || 1 || 4 |- | 34 ||align="left"| {{Сьцяг|Славенія}} [[Славенія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Славенія]] || 2 || 1 || 0 || 3 |- | 35 ||align="left"| {{Сьцяг|Рэспубліка Кітай}} [[Тайвань на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Тайвань]] || 2 || 0 || 5 || 7 |- | 36 ||align="left"| {{Сьцяг|Аўстрыя}} [[Аўстрыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Аўстрыя]] || 2 || 0 || 3 || 5 |- |rowspan="2"| 37 ||align="left"| {{Сьцяг|Ганконг}} [[Ганконг на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ганконг]] || 2 || 0 || 2 || 4 |- |align="left"| {{Сьцяг|Філіпіны}} [[Філіпіны на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Філіпіны]] || 2 || 0 || 2 || 4 |- |rowspan="2"| 39 ||align="left"| {{Сьцяг|Альжыр}} [[Альжыр на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Альжыр]] || 2 || 0 || 1 || 3 |- |align="left"| {{Сьцяг|Інданэзія}} [[Інданэзія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Інданэзія]] || 2 || 0 || 1 || 3 |- | 41 ||align="left"| {{Сьцяг|Ізраіль}} [[Ізраіль на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ізраіль]] || 1 || 5 || 1 || 7 |- | 42 ||align="left"| {{Сьцяг|Польшча}} [[Польшча на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Польшча]] || 1 || 4 || 5 || 10 |- | 43 ||align="left"| {{Сьцяг|Казахстан}} [[Казахстан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Казахстан]] || 1 || 3 || 3 || 7 |- |rowspan="3"| 44 ||align="left"| {{Сьцяг|Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка}} [[Паўднёва-Афрыканская Рэспубліка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ПАР]] || 1 || 3 || 2 || 6 |- |align="left"| {{Сьцяг|Тайлянд}} [[Тайлянд на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Тайлянд]] || 1 || 3 || 2 || 6 |- |align="left"| {{Сьцяг|Ямайка}} [[Ямайка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ямайка]] || 1 || 3 || 2 || 6 |- | — ||align="left"| [[Файл:Individual_Neutral_Athletes_at_the_2024_Summer_Olympics_Flag.svg|22пкс]] [[Індывідуальныя нэўтральныя атлеты на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Індывідуальныя нэўтральныя атлеты]] || 1 || 3 || 1 || 5 |- | 47 ||align="left"| {{Сьцяг|Этыёпія}} [[Этыёпія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Этыёпія]] || 1 || 3 || 0 || 4 |- | 48 ||align="left"| {{Сьцяг|Швайцарыя}} [[Швайцарыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Швайцарыя]] || 1 || 2 || 5 || 8 |- | 49 ||align="left"| {{Сьцяг|Эквадор}} [[Эквадор на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Эквадор]] || 1 || 2 || 2 || 5 |- | 50 ||align="left"| {{Сьцяг|Партугалія}} [[Партугалія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Партугалія]] || 1 || 2 || 1 || 4 |- | 51 ||align="left"| {{Сьцяг|Грэцыя}} [[Грэцыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Грэцыя]] || 1 || 1 || 6 || 8 |- |rowspan="3"| 52 ||align="left"| {{Сьцяг|Аргентына}} [[Аргентына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Аргентына]] || 1 || 1 || 1 || 3 |- |align="left"| {{Сьцяг|Туніс}} [[Туніс на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Туніс]] || 1 || 1 || 1 || 3 |- |align="left"| {{Сьцяг|Эгіпет}} [[Эгіпет на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Эгіпет]] || 1 || 1 || 1 || 3 |- |rowspan="4"| 55 ||align="left"| {{Сьцяг|Батсвана}} [[Батсвана на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Батсвана]] || 1 || 1 || 0 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Сьвятая Люсія}} [[Сьвятая Люсія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сьвятая Люсія]] || 1 || 1 || 0 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Уганда}} [[Уганда на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Уганда]] || 1 || 1 || 0 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Чылі}} [[Чылі на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Чылі]] || 1 || 1 || 0 || 2 |- | 59 ||align="left"| {{Сьцяг|Дамініканская Рэспубліка}} [[Дамініканская Рэспубліка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Дамініканская Рэспубліка]] || 1 || 0 || 2 || 3 |- |rowspan="2"| 60 ||align="left"| {{Сьцяг|Гватэмала}} [[Гватэмала на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гватэмала]] || 1 || 0 || 1 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Марока}} [[Марока на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Марока]] || 1 || 0 || 1 || 2 |- |rowspan="2"| 62 ||align="left"| {{Сьцяг|Дамініка}} [[Дамініка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Дамініка]] || 1 || 0 || 0 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Пакістан}} [[Пакістан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Пакістан]] || 1 || 0 || 0 || 1 |- | 64 ||align="left"| {{Сьцяг|Турэччына}} [[Турэччына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Турэччына]] || 0 || 3 || 5 || 8 |- | 65 ||align="left"| {{Сьцяг|Мэксыка}} [[Мэксыка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Мэксыка]] || 0 || 3 || 2 || 5 |- |rowspan="2"| 66 ||align="left"| {{Сьцяг|Армэнія}} [[Армэнія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Армэнія]] || 0 || 3 || 1 || 4 |- |align="left"| {{Сьцяг|Калюмбія}} [[Калюмбія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Калюмбія]] || 0 || 3 || 1 || 4 |- |rowspan="2"| 68 ||align="left"| {{Сьцяг|КНДР}} [[КНДР на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|КНДР]] || 0 || 2 || 4 || 6 |- |align="left"| {{Сьцяг|Кыргыстан}} [[Кыргыстан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Кыргыстан]] || 0 || 2 || 4 || 6 |- | 70 ||align="left"| {{Сьцяг|Летува}} [[Летува на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Летува]] || 0 || 2 || 2 || 4 |- | 71 ||align="left"| {{Сьцяг|Індыя}} [[Індыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Індыя]] || 0 || 1 || 5 || 6 |- | 72 ||align="left"| {{Сьцяг|Малдова}} [[Малдова на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Малдова]] || 0 || 1 || 3 || 4 |- | 73 ||align="left"| {{Сьцяг|Косава}} [[Косава на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Косава]] || 0 || 1 || 1 || 2 |- |rowspan="5"| 74 ||align="left"| {{Сьцяг|Кіпр}} [[Кіпр на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Кіпр]] || 0 || 1 || 0 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Манголія}} [[Манголія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Манголія]] || 0 || 1 || 0 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Панама}} [[Панама на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Панама]] || 0 || 1 || 0 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Фіджы}} [[Фіджы на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Фіджы]] || 0 || 1 || 0 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Ярданія}} [[Ярданія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Ярданія]] || 0 || 1 || 0 || 1 |- | 79 ||align="left"| {{Сьцяг|Таджыкістан}} [[Таджыкістан на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Таджыкістан]] || 0 || 0 || 3 || 3 |- |rowspan="4"| 80 ||align="left"| {{Сьцяг|Альбанія}} [[Альбанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Альбанія]] || 0 || 0 || 2 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Грэнада}} [[Грэнада на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Грэнада]] || 0 || 0 || 2 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Малайзія}} [[Малайзія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Малайзія]] || 0 || 0 || 2 || 2 |- |align="left"| {{Сьцяг|Пуэрта-Рыка}} [[Пуэрта-Рыка на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Пуэрта-Рыка]] || 0 || 0 || 2 || 2 |- |rowspan="8"| 84 ||align="left"| {{Сьцяг|Замбія}} [[Замбія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Замбія]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| [[Файл:Olympic_flag.svg|22пкс]] [[Зборная ўцекачоў на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Алімпійская зборная ўцекачоў]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Каба-Вэрдэ}} [[Каба-Вэрдэ на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Каба-Вэрдэ]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Катар}} [[Катар на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Катар]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Кот д’Івуар}} [[Кот д’Івуар на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Кот д’Івуар]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Пэру}} [[Пэру на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Пэру]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Славаччына}} [[Славаччына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Славаччына]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- |align="left"| {{Сьцяг|Сынгапур}} [[Сынгапур на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Сынгапур]] || 0 || 0 || 1 || 1 |- class="sortbottom" !colspan=2| Усяго || 329 || 330 || 385 || 1044 |} == Маркетынг == === Афіша === Алімпійская афіша для гэтых гульняў была апублікаваная 4 сакавіка 2024 году. Распрацаваная Юго Гатані, афіша была зробленая ў выглядзе [[дыптых]]а, дзе адная палова выяўляе Алімпійскія гульні, а другая — Паралімпіяду. Упершыню алімпійская і паралімпійская афіша былі распрацаваныя разам, што было зроблена такім чынам, што кожны зь іх можа разглядацца як незалежная частка альбо як адзіная афіша. На ейнае стварэньне спатрэбілася 2 тысячы гадзінаў, а працы цягнуліся шэсьць месяцаў<ref>[https://web.archive.org/web/20240306080855/https://www.paris2024.org/en/iconic-posters/ «Paris 2024 Iconic Posters»]. Paris 2024.</ref><ref>Muñana, Gustavo (5.03.2024). [https://web.archive.org/web/20240305111056/https://www.insidethegames.biz/articles/1144080/surrealist-diptych-poster-for-paris «'Surrealist' diptych poster for Paris 2024 Olympics»]. Inside the Games.</ref>. === Талісманы === 14 лістапада 2022 году Фрыгі пабачылі сьвет ў якасьці талісманаў летніх Алімпійскіх і Паралімпійскіх гульняў 2024 году. Яны ўяўляюць сабою пару антрапаморфных [[фрыгійскі каўпак|фрыгійскіх каўпакоў]], гістарычны францускі сымбаль свабоды<ref>[https://web.archive.org/web/20230925054605/https://www.francsjeux.com/2021/10/29/avec-ses-produits-derives-paris-2024-veut-faire-sauter-la-banque/79501 «Avec ses produits dérivés, Paris 2024 veut faire sauter la banque»]. Francs Jeux.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20230728022331/https://www.paris2024.org/en/mascots/ «Paris 2024 — The Mascots»]. Paris 2024.</ref>. Марыяну звычайна малююць у фрыгійскім каўпаку, гэтак жа яна намаляваная на карціне [[Эжэн Дэлякруа|Эжэна Дэлякруа]] ''«[[Свабода, якая вядзе народ]]»''<ref>[https://web.archive.org/web/20230209170108/https://www.france24.com/en/sport/20221114-phrygian-cap-symbolising-french-republic-chosen-as-2024-paris-olympic-mascot «Phrygian cap symbolising French republic chosen as 2024 Paris Olympics mascot»]. France 24.</ref><ref>Rowbottom, Mike (14.11.2022). [https://web.archive.org/web/20221114151847/https://www.insidethegames.biz/articles/1130359/paris-2024-mascots-phrygian-caps-reveal «Paris 2024 mascots revealed as Phrygian caps — cute ideals of liberty to power a sporting revolution»]. Inside the Games.</ref>. Абодва талісманы маюць агульны дэвіз: ''«Самі-адны мы ідзём хутчэй, але поруч мы ідзём далей»''<ref>Belam, Martin (14.11.2022). [https://web.archive.org/web/20221125160348/https://www.theguardian.com/sport/2022/nov/14/paris-2024-olympic-mascot-paralympic-mascot-phryges-france «Meet the Phryges: Paris 2024 Olympic and Paralympic mascots unveiled»]. The Guardian.</ref>. === Эмблема === Эмблема летніх Алімпійскіх і Паралімпійскіх гульняў 2024 году была прадстаўленая 21 кастрычніка 2019 году і была натхнёная стылем [[ар-дэко]]<ref>Williams, Eliza (4.12.2019). [https://web.archive.org/web/20201023111125/https://www.creativereview.co.uk/trends-of-2019-branding-and-logos/ «Trends of 2019: Branding»]. Creative Review.</ref><ref>Wharton, David (24.10.2019). [https://web.archive.org/web/20230218131636/https://www.latimes.com/sports/story/2019-10-24/paris-olympics-2024-logo «Is it an Olympic logo? Or a coquettish scamp?»]. Los Angeles Times.</ref>. Выява сымбалізуе [[Марыяна (сымбаль)|Марыяну]], якая зважаецца нацыянальнай пэрсаніфікацыяй Францыі, з полымем, якое ў той жа час сымбалізуе ейныя валасамі. Эмблема таксама нагадвае залаты мэдаль. Тоні Эстанге патлумачыў, што эмблема сымбалізуе сілу і магію гульняў. Выкарыстаньне жаночай фігуры таксама служыць данінай павагі летнім Алімпійскім гульням 1900 году ў Парыжы, якія былі першымі, ў якіх дазволілі ўдзельнічаць жанчынам<ref>[https://web.archive.org/web/20230514070728/https://www.bbc.com/news/world-europe-50135652 «Olympic flame or dating ad? Paris 2024 logo divides opinion»]. BBC News.</ref>. Эмблема была распрацаваная францускім дызайнэрам Сыльвэнам Бае<ref name="creativereview">[https://web.archive.org/web/20201023111125/https://www.creativereview.co.uk/trends-of-2019-branding-and-logos/ «Trends of 2019: Branding and logos»]. Creative Review. </ref> сумесна з францускай дызайнэрскай агенцыяй [[Royalties]]<ref name="creativereview"/><ref>[https://web.archive.org/web/20191022144147/https://www.en24.news/2019/10/how-paris-2024-unveiled-its-new-logo.html «How Paris 2024 unveiled its new logo?»]. en24.news.</ref><ref>Lepeltier, Nicolas (21.10.2019). [https://web.archive.org/web/20230218131633/https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/10/21/paris-2024-le-nouveau-logo-des-jeux-olympiques-se-devoile_6016373_3242.html «Paris 2024: le logo des Jeux Olympique’s dévoilé»]. Le Monde.</ref>. Апытанка Opinion Way паказала, што 83% французаў выказаліся, што ім падабаецца эмблема гульняў. Пагатоў, высокім атрымаўся адсотак ухвалы эстэтычнай прывабнасьці (82%) і крэатыўнасьці (78%)<ref>[https://web.archive.org/web/20200919024929/https://www.paris2024.org/en/content/83-of-french-people-approve-of-new-paris-2024-games-emblem/ «83% of French People Approve of New Paris 2024 Games Emblem»]. Paris 2024.</ref>. Упершыню летнія Паралімпійскія гульні 2024 году скарыстаюць тую ж самую эмблему, што і адпаведныя Алімпійскія гульні<ref>Rowbottom, Mike (21.10.2019). [https://web.archive.org/web/20191022034112/https://www.insidethegames.biz/articles/1086210/paris-2024-new-emblem-launch «Paris 2024 unveil new shared Olympic and Paralympic Games emblem»]. Inside the Games.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20210722140854/https://www.paris2024.org/ Афіцыйны сайт]. {{Алімпійскія гульні}} [[Катэгорыя:Летнія Алімпійскія гульні]] [[Катэгорыя:Спорт у Парыжы]] 4kgoujz5matm6c7tnxuuwm7e0yz1uj3 0 108785 2624403 2219766 2025-07-09T20:22:11Z 151.249.210.42 Fixed typo 2624403 wikitext text/x-wiki {{Краіна | Назва = Азорскія астравы | НазваЎРоднымСклоне = Азорскіх астравоў | НазваНаДзяржаўнайМове = {{мова-pt|''Região Autónoma dos Açores''|скарочана}} | Сьцяг = Flag_of_the_Azores.svg | Герб = Coat of arms of the Azores.svg | НацыянальныДэвіз = Antes morrer livres que em paz sujeitos | ДзяржаўныГімн = | Месцазнаходжаньне = LocationAzores.png | ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = | АфіцыйнаяМова = [[партугальская мова|партугальская]] | Сталіца = [[Понта-Дэлгада]], Ангра ду Эруіжму, Орта | НайбуйнейшыГорад = Понта-Дэлгада | ТыпУраду = аўтаномная правінцыя | ПасадыКіраўнікоў = Прэзыдэнт | ІмёныКіраўнікоў = Васко Кордеіро | Плошча = 2 346 | МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = | АдсотакВады = | ГодАцэнкіНасельніцтва = | МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = | Насельніцтва = 243 018 чалавек | ШчыльнасьцьНасельніцтва = 104 чалавек | ЭтнічныСклад = | КанфэсійныСклад = | Пісьменнасьць = | ГодАцэнкіСУП = | МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = | СУП = | СУПНаДушуНасельніцтва = | Валюта = [[эўра]] | КодВалюты = | ЧасавыПас = −1 | ЧасРозьніцаUTC = | ЧасавыПасУлетку = | ЧасРозьніцаUTCУлетку = | НезалежнасьцьПадзеі = | НезалежнасьцьДаты = | АўтамабільныЗнак = | ДамэнВерхнягаЎзроўню = pt | ТэлефонныКод = 351 | Дадаткі = }} '''Азо́рскія астравы́''' ({{мова-pt|Região Autónoma dos Açores}}) — [[архіпэляг]] у [[Атлянтычны акіян|Атлянтычным акіяне]], аўтаномны рэгіён [[Партугалія|Партугаліі]]. Сталіца — [[Понта-Дэлгада]]. == Назва == Назва астравоў, хутчэй за ўсё, паходзіць ад састарэлага партугальскага слова «azures», што літаральна азначае «блакітныя». Ёсьць і больш паэтычная вэрсія, якая сьцьвярджае, што сваю назву астравы ўзялі ад слова «Acor» — ястраб (ястрабінымі астравы называлі арабы). Паводле легенды мараходаў ястрабы ляцелі да сваіх гнёздаў і паказалі шлях да астравоў. Аднак паколькі гэтая птушка ніколі не існавала ў дадзеным рэгіёне, навукоўцы лічаць гэтую вэрсію найменш імавернай. == Гісторыя == Не існуе дакладных зьвестак пра час адкрыцьця астравоў. Аднак вядома, што Азорскія астравы былі вядомыя яшчэ карфагенянам, у чым пераконваюць знойдзеныя на Корва пунічныя манэты. Ведалі іх і нарманы і [[арабы]]. Мяркуецца, што ў [[9 стагодзьдзе|IX стагодзьдзі]] тут высаджваліся [[вікінгі]]. У сярэднявеччы эўрапейцамі было зроблена мноства згадак пра Заходнія астравы, пад якімі, відавочна, меліся на ўвазе Азоры, [[Канарскія выспы|Канарскія астравы]] і [[Мадэйра]]. Першыя італьянскія і гішпанскія карты і атлясы з выразна пазначанымі на іх Азорскімі астравамі зьяўляюцца ў [[13 стагодзьдзе|XIII]]-[[16 стагодзьдзе|XIV]] стагодзьдзях. Таксама невядома, хто з капітанаў прынца Гэнрыха Мараплаўца першым высадзіўся на гэтых астравах (мяркуецца, што гэта зрабіў Дыёгу Сылвэш (Diogo de Silves) у [[1427]] г.). Дакладна вядома толькі тое, што ў лісьце, датаваным [[1439]] г., партугальскі кароль пацьвярджае адкрыцьцё Азораў і ўзычвае «адпачынак» прынцу Гэнрыху, для таго, каб ён заняўся іх асваеньнем (на момант адкрыцьця астравы былі незаселеныя). Калянізацыя астравоў пачалася ў [[1439]] годзе, у асноўным жыхарамі [[Пірэнэйская паўвыспа|Пірэнэйскага паўвострава]]. У наступным стагодзьдзі на Азоры пачалі таксама прыбываць жыхары іншых эўрапейскіх краінаў, у першую чаргу з паўночнай Францыі і Фляндрыі. У [[1493]] г. [[Хрыстафор Калюмб]], вяртаючыся з свайго падарожжа ў [[Амэрыка|Амэрыку]], зрабіў прыпынак на Санта-Марыі і праслухаў імшу ў царкве Ўшэсьця Панны Марыі, выканаўшы, такім чынам, зарок, які ён даў у моры. Праўда, паводле загаду губэрнатара вострава ён быў арыштаваны, паколькі ўлады прынялі яго за пірата. Вялікаму мараплаўцу прыйшлося даказваць сваю невінаватасьць, і пасьля гэтага ён быў вызвалены. У [[17 стагодзьдзе|XVII стагодзьдзі]] Азоры становяцца цэнтрам гандлю паміж [[Эўропа]]й, [[Індыя]]й і [[Амэрыка]]й. Іхнія гавані прымаюць галеоны, гружаныя золатам і скарбамі, вывезенымі з [[Пэру]] і [[Мэксыка|Мэксыкі]], у выніку чаго астравы падвяргаюцца сталым нападам францускіх, ангельскіх, альжырскіх і турэцкіх піратаў. Наступныя стагодзьдзі былі больш спакойнымі, але ў [[1829]] г. Азоры ізноў патрапілі на старонкі вялікай гісторыі дзякуючы ролі вострава Тэрсэйра ў барацьбе з рэжымам абсалютыстаў. Тут сфармаваліся лібэральныя сілы, якія неўзабаве пазапаўнялі матэрыковую Партугалію. У [[19 стагодзьдзе|XIX]] і [[20 стагодзьдзе|XX]] стагодзьдзях разьвіцьцё рэгіёна адбывалася ў асноўным дзякуючы земляробству, жывёлагадоўлі і рыбалоўству. У [[1907]] годзе доктар Гэнрых Абрэ прапанаваў [[Расейская імпэрыя|Расейскай імпэрыі]] набыць два востравы архіпэляга du Canti і Du Chieres. Марскі генэральны штаб адхіліў прапанову ў сувязі з немагчымасьцю абсталяваньня азначаных астравоў пад вугальныя базы і выкарыстаньні іх у выпадку вайны з [[ЗША]], [[Вялікабрытанія]]й або [[Японія]]й<ref>Ю .Коршунов. Россия, какой она могла быть. История приобретений и потерь заморских территорий. М.: Яуза, Эксмо, 2007.</ref>. У [[1976]] годзе Азоры сталі аўтаномным рэгіёнам Партугаліі. == Крыніцы == {{Зноскі}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:The Azores}} [[Катэгорыя:Азорскія астравы]] jj485zbsv7mlj4j5fku5gr2281wehab 0 136156 2624399 2482685 2025-07-09T19:07:13Z Rotondus 11902 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624399 wikitext text/x-wiki {{Газэта}} '''«Głos z Litwy»''' ({{Мова-be|Голас зь Літвы}}) — падпольная газэта пэрыяду [[Паўстаньне 1863—1864 гадоў|паўстаньня 1863—1864]] гг. Выходзіла {{Дата ў старым стылі|[[1 лютага]]||[[20 студзеня]]}} — {{Дата ў старым стылі|[[1 красавіка]])|[[1864]] г. |[[20 сакавіка]]}} ва Ўсходняй [[Каралеўства Прусія|Прусіі]] ([[Кёнігсбэрг]], на нумарах у якасьці месца выданьня пазначалася [[Вільня]]) на [[Польская мова|польскай мове]] пад рэдакцыяй П. Джавецкага. Выйшла 5 нумароў. Зьяўлялася неафіцыйным органам [[Выканаўчы аддзел Літвы|віленскага паўстанцкага цэнтру]], які выдзеліў сродкі на яе выданьне. У газэце друкаваліся (бяз подпісу) карэспандэнцыя зь [[Вільня|Вільні]], [[Менск]]у, Дзісеншчыны й інш. мясьцінаў, публіцыстычныя артыкулы з ацэнкай бягучага моманту й міжнароднага становішча, зьвесткі пра баявыя дзеяньні паўстанцаў, дакумэнты, якія выкрывалі палітыку царскіх уладаў. Ініцыятарам газэты быў [[Кастусь Каліноўскі]], у зборы матэрыялаў і кіраўніцтве газэтай прымаў удзел прадстаўнік Каліноўскага за мяжой [[Уладзіслаў Малахоўскі]]. Выхад 1-га нумара Каліноўскі вітаў у «[[Лісты з-пад шыбеніцы|Лістах з-пад шыбеніцы]]», 1-я частка якіх зьяўляецца непасрэдным зваротам у рэдакцыю: «І да нашага кутка даляцела ваша Газэтка, і мы яе з увагай прачыталі, вельмі яна ўсім спадабалася, бо праўда напісана. Прыймеце для таго нашу падзяку, а пісьмо аддрукуйце…». Зь невядомых прычынаў пісьмо не было зьмешчанае (апублікаванае ў [[1867]] г.), але, магчыма, у газэце зьмешчаныя іншыя матэрыялы Каліноўскага, несумненны яго ўплыў на ідэйны зьмест газэты. У карэспандэнцыі зь Вільні ад [[7 сакавіка|7]] (19) сакавіка [[1864]] выказаная любімая ідэя Каліноўскага пра права на самастойнае разьвіцьцё ўсіх народаў былой Рэчы Паспалітай і адпаведным раўнапраўным статусе нацыянальных моваў гэтага рэгіёну: «… мы хочам, каб кожная мова разьвівалася паводле ўласнай жыцьцяздольнасьці — і летувіская, і беларуская, і маларуская, і польская». == Літаратура == * Маляўка, М.А. Каму адрасавана «Пісьмо з-пад шыбеніцы» К.Каліноўскага? // Исследования по общественным и гуманитарным наукам: Тез. докладов на конференции по итогам научной работы на 1968—1969 учебные года. — Гомель, 1969. {{Беларускія пэрыядычныя выданьні}} [[Катэгорыя:Беларускія газэты]] [[Катэгорыя:Газэты на польскай мове]] [[Катэгорыя:Паўстаньне 1863—1864 гадоў]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1864 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1864 годзе]] i2u66xb33w2aitgn2vd9lt3zs8udxic 0 142788 2624463 2623592 2025-07-10T10:42:17Z Dymitr 10914 крыніца — https://ru.wikipedia.org/wiki/Балтика_(футбольный_клуб)?oldid=145941170 2624463 wikitext text/x-wiki {{Футбольны клюб |Назва = Балтыка |Лягатып = BaltykaFCLogo2018.png |Горад = [[Калінінград]], [[Расея]] |Стадыён = [[Балтыка (стадыён)|Балтыка]] |Умяшчальнасьць = 14 660 |Чэмпіянат = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|БалтыкаКалЛіга}} |Сэзон = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|БалтыкаКалСэзон}} |Месца = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|БалтыкаКал}} |Прыналежнасьць = Расейскія |pattern_la1 =_blueborder |pattern_b1 =_caen1213a |pattern_ra1 =_blueborder |pattern_sh1 =_blue_stripes |leftarm1 = ffffff |body1 = ffffff |rightarm1 = ffffff |shorts1 = 0000FF |socks1 = ffffff |pattern_la2 =_whiteborder |pattern_b2 =_everton1213h |pattern_ra2 =_whiteborder |pattern_sh2 =_white_stripes |leftarm2 = 0000FF |body2 = 0000FF |rightarm2=0000FF |shorts2=0000FF |socks2=0000FF }} «'''Ба́лтыка'''» ({{мова-ru|Балтика}}) — расейскі футбольны клюб з гораду [[Калінінград]]у. Заснаваны ў 1954 годзе. Ёсьць лідэрам паводле колькасьці матчаў у другім эшалёне расейскага футболу. Гэта першая каманда, якая набрала 1000 пунктаў у другой паводле моцы лізе [[Чэмпіянат Расеі па футболе|чэмпіянату Расеі]]<ref>[https://web.archive.org/web/20150924014944/http://www.footballtop.ru/news/baltika-mozhet-ustanovit-rekord-rossiyskogo-futbola-nabrav-1000-ochkov «Балтика» может установить рекорд российского футбола, набрав 1000 очков]. Footballtop.</ref><ref>[https://www.championat.com/football/news-3508417-baltika-pervoj-v-rossii-dostigla-otmetki-v-1000-matchej-v-pervenstvah-strany.html «Балтика» первой в России достигла отметки в 1000 матчей в первенствах страны]. Championat.com.</ref>. == Гісторыя == Каманда былая створана ў жніўні 1954 году пры кіраваньні экспэдыцыйнай лоўлі рыбы гораду Калінінграду пад назовам «Харчавік». Яна дэбютавала ў першынстве РСФСР сярод калектываў фізычнай Культуры (КФК) у 1955 годзе. З 1957 году клюб браў удзел у першынстве СССР клясы Б. У 1958 годзе каманда была пераназваная ў «Балтыку». У 1969 годзе каманда заняла 10-е месца ў другой групе клясы А. [[Файл:Stadium FC Baltika Kaliningrad on may the second 2016 agains Arsenal Tula.jpg|значак|зьлева|Стадыён «Балтыка» на матчы супраць тульскага «[[Арсэнал Тула|Арсэналу]]».]] Якасныя зьмены адбыліся ў 1992 годзе, калі на тле палітычных і эканамічных зьменаў у каманду прыйшоў заслужаны трэнэр [[Карней Шперлінг]]. За некалькі гадоў «Балтыка» значна прасунулася праз сыстэму ліг Расеі, а ў 1995 годзе пад кіраўніцтвам [[Леанід Ткачэнка|Леаніда Ткачэнкі]] зь вялікім адрывам ад супернікаў выйграла Першую лігу. Наступныя тры сэзоны «Балтыка» спаборнічала ў [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату СССР па футболе|Найвышэйшай лізе]]. Пачатковы сэзон у эліце быў асабліва ўдалы. Каманда фінішавала на сёмым радку, дзякуючы, у першую чаргу, вельмі ўпэўненай гульні дома, гэтак на хатнім полі былі выгуляныя сталічны «[[Спартак Масква (футбольны клюб)|Спартак]]» і ўладзікаўкаская «[[Аланія Ўладзікаўказ|Аланія]]», а таксама [[ЦСКА Масква (футбольны клюб)|ЦСКА]], «[[Тарпэда Масква|Тарпэда]]» і «[[Крылы Саветаў Самара|Крыламі Саветаў]]». У сьнежні 1998 году новым генэральным дырэктарам клюбу стаў [[Дзьмітры Чэпель]], які прызначыў галоўным трэнэрам Уладзімера Дзергача. Перад камандай была пастаўленая задача вяртаньня ў найвышэйшы дывізіён. Першае кола каманда скончыла на першым месцы, але на фінішы «Балтыка» заняла толькі 5-е месца, ня выканаўшы задачу вяртаньня. Пасьля гэтага сэзону з клюбу сышла група лідэраў, а склад істотна саслабеў, на што не ў апошнюю чаргу паўплывала зьніжэньне фінансаваньня клюбу<ref>[https://www.sport-express.ru/newspaper/2000-02-28/3_2/ Балтийские страдания: наступит ли им конец?]. Спорт-Экспресс.</ref>. У час з 1999 па 2011 гады ў «Балтыцы» блізу 20 разоў зьмяняўся галоўны трэнэр. Натуральна, у такой сытуацыі камандзе было складана дамагчыся істотных посьпехаў. Сэзон 2000 году «Балтыка» завяршыла на 12-м месцы, а ў 2001 годзе моцны серадняк першага дывізіёну і зусім апусьціўся ў зону «Захад» другога дывізіёну. Пад кіраўніцтвам летувіскага адмыслоўца [[Беньямінас Зялькявічус|Беньямінаса Зялькявічуса]] «Балтыка» ўважалася безумоўным фаварытам турніру 2002 году. Зь вялізным адрывам у 31 пункт ад тульскага «[[Арсэнал Тула|Арсэналу]]», які заняў другі радок, яна фінішавала з 35-цю перамогамі пры трох нічыіх у 38 матчах і з розьніцай праведзеных і прапушчаных мячоў +89. У наступныя сэзоны калінінградцы вылецелі ў трэці дывізіён, але хутка вярнуліся ў другі эшалён. Сэзон 2012—2013 гадоў аказаўся самым пасьпяховым для каманды за апошнія 14 гадоў. Балтыйцы занялі пяты радок, апынуўшыся за крок ад пераходных матчаў за павышэньне. Баяздольны калектыў упершыню з 1999 году ўпершыню за доўгі час прэтэндаваў на выхад у [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лігу]]. Пасьля, здарыўся скандал, калі 27 чэрвеня 2013 году на сустрэчы з грамадзкасьцю, кажучы аб дасягненьнях адміністрацыі вобласьці ў справе падтрымкі «Балтыкі», губэрнатар [[Каралявецкая вобласьць|Калінінградзкай вобласьці]] [[Мікалай Цуканаў]] заявіў, што каманда магла заняць 2-е ці 3-е месца, але губэрнатар, паводле ягоных словаў, «папрасіў» каманду не займаць такога месца<ref>[https://web.archive.org/web/20130703060228/http://rugrad.eu/news/603141/ Николай Цуканов признал, что просил «Балтику» «сливать» игры, чтобы не выйти в Премьер-лигу (дополнено)]. РуГрад.еу.</ref>. Пасьля таго, як многія СМІ перадрукавалі заяву губэрнатара, ён абвінаваціў журналістаў у скажэньні ягоных словаў, але не ўказаў, што менавіта было перакручанае<ref>[https://web.archive.org/web/20130828215051/http://rugrad.eu/news/603299/ Слова VS интерпретации. RUGRAD.EU публикует аудиозапись заявления Николая Цуканова о просьбе к футболистам «Балтики» не выходить в Премьер-лигу]. РуГрад.еу</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.fc-baltika.ru/ Афіцыйны сайт] {{Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе}} [[Катэгорыя:Калінінград]] 9rj00emz6px6qlpbgo6tgk0eamxvref 10 146213 2624447 2586423 2025-07-10T08:35:42Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624447 wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца2 |назва_шаблёну = Ліга чэмпіёнаў ЭГФ |назва = Клюбы [[Ліга чэмпіёнаў ЭГФ|Лігі чэмпіёнаў]] у [[Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2025—2026 гадоў|сэзоне 2025—2026 гадоў]] |кляса_карткі = hlist |state = {{{state|}}} |базавы_стыль = background-color: {{Колер|Гандбол}} |група_інфармацыі1 = Група A |сьпіс1 = * [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] * [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] * [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] * [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] * [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] * [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] * [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] * [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |група_інфармацыі2 = Група B |сьпіс2 = * [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] * [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] * [[ГОГ Гудмэ|ГОГ]] * [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] * [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] * [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] * [[Пік Сэгед|Пік]] * [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] }}<noinclude>[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Навігацыя:Гандбол]]</noinclude> p7jj9o7mhj9so30ykx8zkpjh86l01d0 2624452 2624447 2025-07-10T08:38:48Z Dymitr 10914 выпраўленьне спасылак 2624452 wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца2 |назва_шаблёну = Ліга чэмпіёнаў ЭГФ |назва = Клюбы [[Ліга чэмпіёнаў ЭГФ|Лігі чэмпіёнаў]] у [[Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2025—2026 гадоў|сэзоне 2025—2026 гадоў]] |кляса_карткі = hlist |state = {{{state|}}} |базавы_стыль = background-color: {{Колер|Гандбол}} |група_інфармацыі1 = Група A |сьпіс1 = * [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] * [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] * [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] * [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] * [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] * [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] * [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] * [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |група_інфармацыі2 = Група B |сьпіс2 = * [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] * [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] * [[ГОГ Гудмэ|ГОГ]] * [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] * [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] * [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] * [[Пік Сэгед|Пік]] * [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] }}<noinclude>[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Навігацыя:Гандбол]]</noinclude> 12ew6l3jk26rem7tkzai1ey7so6aj41 0 158018 2624439 2481680 2025-07-10T06:25:43Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624439 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Уладзіслаў Клімовіч''' ({{Н}} 12 чэрвеня 1996 году) — беларускі футбаліст, паўабаронца жодзінскага «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]» і [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальнай зборнай Беларусі]]. == Кар’ера == === Клюбная === У жніўні 2015 году быў аддадзены ў арэнду «[[Іслач Менскі раён|Іслачы]]» да канца сэзону<ref>[http://www.football.by/news/73846.html БАТЭ отдал Владислава Климовича в аренду «Ислочи»]{{Ref-ru}}</ref>. У сакавіку 2016 году быў аддадзены ў арэнду на паўгоду клюбу «[[Елгава (футбольны клюб)|Елгава]]»<ref>[http://football.by/news/82354.html БАТЭ отдал Владислава Климовича в аренду латвийской «Елгаве»]{{Ref-ru}}</ref>. У ліпені 2016 году аддадзены ў арэнду гарадзенскаму «[[Нёман Горадня|Нёману]]» да канца сэзону<ref>[http://www.football.by/news/88761.html БАТЭ отдал Владислава Климовича в аренду «Неману»]{{Ref-ru}}</ref>. У студзені 2018 году перайшоў у «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]», зь якім падпісаў кантракт на два гады<ref>[http://football.by/news/109435.html Владислав Климович стал игроком «Торпедо-БелАЗ»]{{Ref-ru}}</ref>. У складзе «Тарпэда-БелАЗ» стаў трывалым гульцом асновы. У студзені 2020 году па заканчэньні кантракту пакінуў жодзінскую каманду<ref>[http://football.by/news/135389.html Мышенко и Климович покинули «Торпедо-БЕЛАЗ»]</ref>. У хуткім часе стаў трэнавацца зь менскім «[[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама Менск]]» і неўзабаве падпісаў кантракт з клюбам<ref>[http://football.by/news/136125.html Владислав Климович подписал соглашение с минским «Динамо»]</ref>. Замацаваўся ў стартавым складзе каманды і стаў адным зь лідэраў. У сьнежні 2020 году падоўжыў кантракт з дынамаўцамі<ref>[https://football.by/news/146663.html Владислав Климович продлил соглашение с минским «Динамо»]</ref>. У [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2021 году|сэзоне 2021 году]] заставаўся адным з асноўных гульцоў менчукоў. У студзені 2022 году, пакінуўшы «Дынама» па заканчэньні кантракта, перайшоў у вугорскі клюб «[[Д’ірмат Д’ёр|Д’ірмат]]»<ref>[https://football.by/news/160438.html Владислав Климович перешел в венгерский "Дьирмот"]</ref>. Па выніках сэзону 2021—2022 гадоў «Д’ірмат» выбыў з найвышэйшага дывізіёна Вугоршчыны, і ў чэрвені 2022 году паўабаронца стаў гульцом кіпрскага клюбу «[[Нэа Саляміна Фамагуста (футбольны клюб)|Нэа Саляміна]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20230225102356/https://www.pressball.by/news/football/416021 Футбол. Владислав Климович сменил "Дьирмот" на "Неа Саламину"]</ref>. Пакінуў кіпрскую каманду ў чэрвені 2023 году<ref>{{cite web|date = 2023-06-08|url = https://football.by/news/175504 |title = Владислав Климович покинул "Неа Саламину" |website = football.by|accessdate = 2023-06-15|language = ru}}</ref>. У ліпені 2023 году ўзмоцніў шыхты вугорскага клюбу «[[Дыёшд’ёр Мішкальц|Дыёшд’ёр]]»<ref>{{cite web|date = 2023-07-17|url = https://football.by/news/176768 |title = Владислав Климович продолжит карьеру в Венгрии |website = football.by|accessdate = 2023-07-17|language = ru}}</ref>, за які выступаў два гады. У ліпені 2025 году стаў футбалістам жодзінскага «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-09 |url = https://football.by/news/204686 |загаловак = Владислав Климович подписал контракт с "Торпедо-БелАЗом" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. === Міжнародная === Дэбютаваў у [[Зборная Беларусі па футболе|нацыянальнай зборнай Беларусі]] 9 лістапада 2017 году ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Армэніі па футболе|зборнай Армэніі]]. == Дасягненьні == * Уладальнік [[Кубак Латвіі па футболе|Кубка Латвіі]]: 2016 == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- | [[БАТЭ Барысаў|БАТЭ]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2014 году|2014]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2014 году|Найвышэйшая ліга]] || 2 || 0 |- | [[Іслач Менскі раён|Іслач]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2015 году|2015]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2015 году|Першая ліга]] || 11 || 5 |- |rowspan="2"| [[Нёман Горадня|Нёман]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2016 году|2016]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2016 году|Найвышэйшая ліга]] || 5 || 0 |- | [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2017 году|2017]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017 году|Найвышэйшая ліга]] || 27 || 1 |- |rowspan="2"| [[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Найвышэйшая ліга]] || 29 || 6 |- | [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2019 году|2019]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2019 году|Найвышэйшая ліга]] || 27 || 2 |- |rowspan="2"| [[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама Менск]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2020 году|2020]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2020 году|Найвышэйшая ліга]] || 29 || 5 |- | [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2021 году|2021]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2021 году|Найвышэйшая ліга]] || 29 || 6 |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20150412063554/http://www.fcbate.by/ru/team/first-team/id7416 Профіль на сайце БАТЭ]{{Ref-ru}} * [http://www.pressball.by/footballstat/vladislav_klimovich/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Клімовіч, Уладзіслаў}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Менску]] [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] [[Катэгорыя:Футбалісты зборнай Беларусі]] riig0yvuybj755zjz0h3sjdwv9luyi0 0 161129 2624409 2620982 2025-07-09T21:53:26Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624409 wikitext text/x-wiki {{Гішпанскае імя|Ачоа|Маганьня}} {{Футбаліст}} {{Мэдалі |шырыня = 255пкс |фатаграфія = {{Сьцяг|Мэксыка|100пкс}} |мэдалі = {{турнір|[[Залаты кубак КОНКАКАФ]]}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2009 году|ЗША-2009]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2011 году|ЗША-2011]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2015 году|ЗША,Канада-2015]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2019 году|ЗША,Коста-Рыка,Ямайка-2019]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году|ЗША,Канада-2025]]|}} {{мэдаль|Срэбра|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2007 году|ЗША-2007]]|}} {{турнір|[[Кубак Амэрыкі па футболе|Кубак Амэрыкі]]}} {{мэдаль|Бронза|[[Кубак Амэрыкі па футболе 2007 году|Вэнэсуэла-2007]]|}} }} '''Франсіска Гільерма Ачоа Маганьня''' ({{Мова-es|Francisco Guillermo Ochoa Magaña}}; {{Н}} 13 ліпеня 1985 году, [[Гвадаляхара]]) — [[мэксыка]]нскі [[футбол]]ьны [[брамнік]], гулец партугальскага клюбу [[АВС Авіш|АВС]] і [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]]. == Дасягненьні == '''«Амэрыка»''': * [[Чэмпіянат Мэксыкі па футболе|Чэмпіён Мэксыкі]]: 2005(к) * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў КОНКАКАФ|Лігі чэмпіёнаў КОНКАКАФ]]: 2006 '''«Стандард»''': * Уладальнік [[Кубак Бэльгіі па футболе|Кубка Бэльгіі]]: 2018 '''Мэксыка''': * Уладальнік [[Залаты кубак КОНКАКАФ|Залатога кубка КОНКАКАФ]]: 2009, 2011, 2015, 2019, 2023, 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20121112021035/http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=215285/ Профіль]{{ref-en}} на бачыне [[ФІФА]] * [http://www.national-football-teams.com/player/9727/Guillermo_Ochoa.html Профіль]{{ref-en}} на National football teams {{Навігацыйная група |назоў = Ачоа ў складзе [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Мэксыка}}; |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2005 |Мэксыка на ЧС-2006 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2007 |Мэксыка на КА-2007 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2009 |Мэксыка на ЧС-2010 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2011 |Мэксыка на ЧС-2014 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2015 |Мэксыка на КА-2016 |Мэксыка на ЧС-2018 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2019 |Мэксыка на ЧС-2022 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2023 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2025 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ачоа, Гільерма}} [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты]] [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты і футбалісткі на Алімпійскіх гульнях]] [[Катэгорыя:Футбалісты і футбалісткі на летніх Алімпійскіх гульнях 2004 году]] ggzp45q5q31ift2znv5a8e1x1lht0z4 2624413 2624409 2025-07-09T22:10:38Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624413 wikitext text/x-wiki {{Гішпанскае імя|Ачоа|Маганьня}} {{Футбаліст}} {{Мэдалі |шырыня = 255пкс |фатаграфія = {{Сьцяг|Мэксыка|100пкс}} |мэдалі = {{турнір|[[Залаты кубак КОНКАКАФ]]}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2009 году|ЗША-2009]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2011 году|ЗША-2011]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2015 году|ЗША,Канада-2015]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2019 году|ЗША,Коста-Рыка,Ямайка-2019]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2023 году|ЗША,Канада-2023]]|}} {{мэдаль|Золата|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году|ЗША,Канада-2025]]|}} {{мэдаль|Срэбра|[[Залаты кубак КОНКАКАФ 2007 году|ЗША-2007]]|}} {{турнір|[[Кубак Амэрыкі па футболе|Кубак Амэрыкі]]}} {{мэдаль|Бронза|[[Кубак Амэрыкі па футболе 2007 году|Вэнэсуэла-2007]]|}} }} '''Франсіска Гільерма Ачоа Маганьня''' ({{Мова-es|Francisco Guillermo Ochoa Magaña}}; {{Н}} 13 ліпеня 1985 году, [[Гвадаляхара]]) — [[мэксыка]]нскі [[футбол]]ьны [[брамнік]], гулец партугальскага клюбу [[АВС Авіш|АВС]] і [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]]. == Дасягненьні == '''«Амэрыка»''': * [[Чэмпіянат Мэксыкі па футболе|Чэмпіён Мэксыкі]]: 2005(к) * Пераможца [[Ліга чэмпіёнаў КОНКАКАФ|Лігі чэмпіёнаў КОНКАКАФ]]: 2006 '''«Стандард»''': * Уладальнік [[Кубак Бэльгіі па футболе|Кубка Бэльгіі]]: 2018 '''Мэксыка''': * Уладальнік [[Залаты кубак КОНКАКАФ|Залатога кубка КОНКАКАФ]]: 2009, 2011, 2015, 2019, 2023, 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20121112021035/http://www.fifa.com/worldfootball/statisticsandrecords/players/player=215285/ Профіль]{{ref-en}} на бачыне [[ФІФА]] * [http://www.national-football-teams.com/player/9727/Guillermo_Ochoa.html Профіль]{{ref-en}} на National football teams {{Навігацыйная група |назоў = Ачоа ў складзе [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Мэксыка}}; |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2005 |Мэксыка на ЧС-2006 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2007 |Мэксыка на КА-2007 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2009 |Мэксыка на ЧС-2010 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2011 |Мэксыка на ЧС-2014 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2015 |Мэксыка на КА-2016 |Мэксыка на ЧС-2018 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2019 |Мэксыка на ЧС-2022 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2023 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2025 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Ачоа, Гільерма}} [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты]] [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты і футбалісткі на Алімпійскіх гульнях]] [[Катэгорыя:Футбалісты і футбалісткі на летніх Алімпійскіх гульнях 2004 году]] rbnsrwlokcsc6xzdz9gdmsouvvguhpo 0 161612 2624299 2611045 2025-07-09T12:22:50Z 김지성1 42931 2624299 wikitext text/x-wiki {{Перанакіроўваецца сюды|Маскоўшчына||}}{{Іншыя значэньні}} {{Краіна |Назва = Расея |НазваЎРоднымСклоне = Расеі |НазваНаДзяржаўнайМове = Российская Федерация |Сьцяг = Flag of Russia.svg |Герб = Coat of Arms of the Russian Federation.svg |НацыянальныДэвіз = |Месцазнаходжаньне = Russian Federation (orthographic projection).svg |ПодпісПадВыявайМесцазнаходжаньня = |АфіцыйнаяМова = [[Расейская мова|Расейская]] |Сталіца = [[Масква]] |НайбуйнейшыГорад = Масква |ТыпУраду = Прэзыдэнцкая рэспубліка |ПасадыКіраўнікоў = [[Прэзыдэнт Расеі|Прэзыдэнт]]<br />[[Прэм’ер-міністар]] |ІмёныКіраўнікоў = [[Уладзімер Пуцін]]<br />[[Міхаіл Мішусьцін]] |Плошча = 17 098 246 |МесцаЎСьвецеПаводлеПлошчы = 1-е |АдсотакВады = 4,22% |ГодАцэнкіНасельніцтва = 2014 |МесцаЎСьвецеПаводлеНасельніцтва = 9-е |Насельніцтва = 143 657 134<ref>[http://www.gks.ru/free_doc/new_site/population/demo/PrPopul.xls Афіцыйная ацэнка]</ref> |ШчыльнасьцьНасельніцтва = 8,36 |ГодАцэнкіСУП = 2008 |МесцаЎСьвецеПаводлеСУП = 6-е |СУП = $2,376 трлн |СУПНаДушуНасельніцтва = $16 687 |Валюта = [[Расейскі рубель]] |КодВалюты = RUB |ЧасавыПас = |ЧасРозьніцаUTC = ад +3 да +12 |ЧасавыПасУлетку = |ЧасРозьніцаUTCУлетку = |НезалежнасьцьПадзеі = |НезалежнасьцьДаты = 12 чэрвеня 1990 |ДзяржаўныГімн = Гімн Расейскай Фэдэрацыі |АўтамабільныЗнак = RUS |ДамэнВерхнягаЎзроўню = ru |ТэлефонныКод = 7 |Дадаткі = |Лацінка=Rasieja}} '''Расе́я''' або '''Расе́йшчына<ref name=":0" />''', афіцыйна '''Расе́йская Фэдэра́цыя''' ({{мова-ru|Росси́йская Федера́ция, Росси́я|скарочана}}) — [[дзяржава]] ва [[Усходняя Эўропа|Ўсходняй Эўропе]] і Паўночнай [[Азія|Азіі]]. Паводле [[Канстытуцыя Расеі|канстытуцыі]], фэдэрацыйная паўпрэзыдэнцкая рэспубліка. З паўночнага захаду на паўднёвы ўсход мае сухапутныя граніцы з [[Нарвэгія]]й, [[Фінляндыя]]й, [[Эстонія]]й, [[Латвія]]й, [[Летува|Летувой]] і [[Польшча]]й ([[Калінінградзкая вобласьць]]), [[Беларусь]]сю, [[Украіна]]й, [[Грузія]]й, [[Азэрбайджан]]ам, [[Казахстан]]ам, [[Кітай|Кітаем]], [[Манголія]]й і [[Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка|Паўночнай Карэяй]]. Апроч таго, мае марскую мяжу зь [[Японія]]й [[Ахоцкае мора|Ахоцкім морам]], і з штатам [[Аляска (штат)|Аляска]] праз [[Бэрынгаў праліў]]. Паводле плошчы, якая складае 17 млн км², найбольшая краіна ў сьвеце, якая ахоплівае больш за адну восьмую частку плошчы сушы Зямлі. Паводле колькасьці насельніцтва мае дзявяты паказьнік у сьвеце з колькасьцю жыхароў у 143 млн чалавек на 2012 год<ref>[https://web.archive.org/web/20210418145038/https://www.gks.ru/bgd/free/B12_00/IssWWW.exe/Stg/dk10/Image3945.gif Демография] Федеральная служба государственнной статистики</ref>. Эканоміка Расеі займае дзявятае месца паводле намінальнага [[Сукупны ўнутраны прадукт|СУП]] і мае шосты паказьнік па велічыні паводле [[парытэт пакупніцкай здольнасьці|парытэту пакупніцкай здольнасьці]] на 2014 год. Краіна мае вялікія запасы энэргарэсурсаў, што зрабілі яе адным з найбуйнейшых вытворцаў [[нафта|нафты]] і [[прыродны газ|прыроднага газу]] ва ўсім сьвеце<ref>[http://omrpublic.iea.org/omrarchive/18jan12sup.pdf Oil Market Report]. International Energy Agency. 18.01.2012</ref>. == Назва == Беларускія назвы ''Расея'' і ''Расейшчына'' як адпаведныя да {{мова-ru|Россия, Великороссия|скарочана}} падае [[Беларуска-расійскі слоўнік Байкова і Некрашэвіча|Беларуска-расейскі слоўнік]] [[Мікола Байкоў|Міколы Байкова]] і [[Сьцяпан Некрашэвіч|Сьцяпана Некрашэвіча]] (1925 год)<ref name=":0">{{Літаратура/Беларуска-расейскі слоўнік (1925, 1993)|к}} С. 273.</ref>. Гэты ж слоўнік да перакладу {{мова-ru|Великороссия|скарочана}} прапануе таксама варыянт ''Маскоўшчына''. Раней назву ''Расея'' (у арыгінале [[лацінка]]й ''Rasieja'') як адзіны магчымы беларускі адпаведнік зафіксаваў [[Сямімоўны слоўнік]] (1918 год)<ref>Sieben-Sprachen-Wörterbuch. — Leipzig: Spamer, 1918. S. 270.</ref>, гэтая ж назва (у арыгінале ''Росея'') як адпаведная да {{мова-ru|Великороссия|скарочана}} прыводзіцца ў «Слоўніку беларускай гаворкі» [[Іван Насовіч|Івана Насовіча]] (1870 год). Назва ''Расея'' — нарматыўная ў сучаснай нармалізацыі [[Беларускі клясычны правапіс|Беларускага клясычнага правапісу]] (2005 год)<ref>{{Літаратура/Беларускі клясычны правапіс (2005)|к}} Пункт 33, з): ''расейскі (ад Расе[й|а])''</ref>. Паводле [[Этымалягічны слоўнік беларускай мовы|Этымалягічнага слоўніка беларускай мовы]] [[Нацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларусі]], словы ''Расея'', ''расейскі'', ''расеец'' не нясуць абражальнай [[Сэмантыка|сэмантыкі]] і, магчыма, прыйшлі ў беларускую мову з расейскіх дыялектаў (або ў выніку ўласных фанэтычных працэсаў — паводле той жа мадэлі, што і беларускія народныя формы імёнаў ''Аўдакея'' і ''Захвея'' / ''Сахвея'' ад ''Еўдакія'' і ''Сафія''<ref name="Viacorka-2019">[[Вінцук Вячорка|Вячорка В.]] [https://www.svaboda.org/a/29752180.html Расейская, маскоўская, руская? Як называць мову ўсходніх суседзяў], [[Радыё Свабода]], 5 лютага 2019 г.</ref>), дзе лічыліся першаснымі, народнымі словамі ў адрозьненьне ад штучнай назвы ''Расія'' ({{мова-ru|Россия|скарочана}}), што пашыралася ў [[Маскоўская дзяржава|Масковіі]] з пачатку XVI ст. як слова высокага стылю беспасярэдне пад уплывам [[Грэцкая мова|грэцкай мовы]]<ref>{{Літаратура/ЭСБМ|11к}} С. 114.</ref>. Форма ''Расея'' — заканамерная з пункту гледжаньня [[акцэнталёгія|акцэнталёгіі]]: ужываньне «е» замест «і» вызначаецца пазыцыяй націску (напрыклад, ''Карэ́я'', ''Гвіне́я'', ''Эрытрэ́я'', ''Дагаме́я'' ды іншыя) і яго замена на «і» ў расейскай літаратурнай мове, відаць, адбылася пад уплывам назваў эўрапейскіх краінаў (''А́нглія'', ''Галя́ндыя'', ''Швэ́цыя'' ды іншыя)<ref>Гліннік А. [https://by-mova.livejournal.com/1134398.html Расея або Расія?] // Роднае слова. № 9, 1993. С. 27.</ref>. == Гісторыя == === Раньняя гісторыя — да X стагодзьдзя === На частцы тэрыторыі сучаснае Расеі ў 1-м тысячагодзьдзі н. э. існавалі: [[Баспорская Дзяржава]] (Баспорскае княства), [[Скіцкая Дзяржава]]. На асноўнай тэрыторыі эўрапейскае Расеі жылі [[Балты|балцкія]] ды [[Фіна-вугорскія народы|фіна-вугорскія]] плямёны. У 552—745 гадах частку тэрыторыі Расеі ў верхнім цячэньні Волгі паміж Чорным і Касьпійскім марамі займала дзяржава плямённага зьвязу цюркаў — [[Цюрцкі Каґанат|Цюрцкі Каганат]]. Ад сярэдзіны VII да X стагодзьдзя ў ніжнім цячэньні [[Волга|Волгі]], на [[Паўночны Каўказ|Паўночным Каўказе]], у Прыазоўі ляжала дзяржава [[Хазарскі каганат]], якая стрымлівала набегі качэўнікаў з Азіі. Ад пачатку VIII стагодзьдзя да 926 году на [[Далёкі Ўсход|Далёкім Усходзе]] існавала [[Дзяржава Бахай]]. === Станаўленьне і разьвіцьцё расейскай дзяржавы — X—XIX стагодзьдзі === У X стагодзьдзі заходняя частка сёньняшняе эўрапейскае Расеі ўваходзіла ў г. зв. «[[Старажытнаруская дзяржава|Старажытнарускую дзяржаву]]» ці «Кіеўскую Русь» з цэнтрам у Кіеве. Улада належала дынастыі Рурыкавічаў, якія праводзілі пасьлядоўную палітыку ўмацаваньня сваёй дзяржавы. Кіеўскі князь Алег ўзначаліў два паходы на [[Канстантынопаль]]. А ў 988 годзе Кіеўскі князь Уладзімер прыняў хрысьціянства паводле грэцкага абраду. У X—XIV стагодзьдзях на сярэднім цячэньні Волгі ды ў Прыкам’і знаходзілася [[Волская Булґарыя|Волская Булгарыя]]. У XII—XIV стагодзьдзях на тэрыторыі Расеі ўтварыліся [[Наўгародзкая рэспубліка]], [[Уладзіміра-Суздальскае княства|Уладзімера-Суздальскае]] ды іншыя княствы. У XII стагодзьдзі гэтыя славянскія княствы, Валжанская Булґарыя і іншыя дзяржавы Ўсходняе [[Эўропа|Эўропы]] трапілі пад нашэсьце [[манголы|манголаў]] (1237—1242), на 250 гадоў на тэрыторыі ўсходніх славянаў усталявалася [[мангольскае іга]]. У пэрыяд ад 1300 да 1323 году галоўным цэнтрам рускіх зямель быў Уладзімер, барацьбу зь якім вялі Масква ды [[Цьвер]]. Адначасова з усіх рускіх зямель даніну зьбірала [[Залатая Арда]]. Пад мангольскім ігам паўстала [[Маскоўскае княства]]. З дапамогаю інтрыгаў, заваяваньня ляяльнясьці манголаў, пераводу рэліґійнага цэнтру Расеі ў [[Масква|Маскву]], маскоўскія князі атрымалі вялікі аўтарытэт. З маскоўскага княства пачала сваю гісторыю расейская дзяржаўнасьць. Мангольскае іга закончылася выгнаньнем захопнікаў аб’яднанымі сіламі расейскіх княстваў ([[Кулікоўская бітва]], 1380 г.; «стаяньне на рацэ Ўгры», 1480 г.). [[Файл:Ivan the Terrible (cropped).JPG|міні|200пкс|зьлева|[[Іван Жахлівы]] працы [[Віктар Васьняцоў|Васьняцова]].]] У 14—16 стагодзьдзях, пасьля заваёву Наўгародзкае рэспублікі, Масква канчаткова стала адзіным цэнтрам аб’яднаньня ўсходнеславянскіх княстваў паўночнага ўсходу. З пачатку 15 стагодзьдзя пачынаецца вайсковае супрацьстаяньне Маскоўскай дзяржавы і [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]. Каб абараніцца ад Масковіі, ВКЛ будзе вымушана заключыць унію з Польшчай і ўтварыць Рэч Паспалітую. Сярэдзіна 16 стагодзьдзя — праўленьне [[Іван Жахлівы|Івана Жахлівага]], пэрыяд цэнтралізацыі ўлады і жорсткага кантролю (Апрычніна). Разам з гэтым актыўна праводзілася агрэсіўная вонкавая палітыка — на працягу 1454—1467 гадоў ішла Лівонская вайна за выход да Балтыйскага мора. Напрыканцы 16 — у сярэдзіне 17 стагодзьдзя аформілася прыгоннае права. У пачатку 17 стагодзьдзя Маскоўскае княства перажыла швэдзкую і польска-літоўскую інтэрвэнцыі. У сярэдзіне 17 стагодзьдзя [[Украіна|Ўкраіна]] ўвайшла ў склад Расеі на правох аўтаноміі. [[Файл:Peter der-Grosse 1838.jpg|значак|[[Пётар I]] быў першым расейскім імпэратарам.]] Рэформы, праведзеныя імпэратарам [[Пётар I|Пятром I]] (канец XVII стагодзьдзя — першая чвэрць XVIII стагодзьдзя) мелі вялізны ўплыў на сацыяльна-эканамічнае разьвіцьцё краіны, паспрыялі значнай мадэрнізацыі Расеі. Перамога ў [[Вялікая Паўночная вайна|Паўночнай Вайне]] 1700—1721 гг. дала Расеі выйсьце да [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]. Да пачатку XIX стагодзьдзя ў выніку шматвяковай вайсковай агрэсіі да [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], Расея атрымала асноўную частку тэрыторыі скоранай дзяржавы. У выніку далучэньня ў XVI—XIX стагодзьдзі тэрыторыяў Поўначы, Паволжа, [[Урал]]у, [[Сыбір]]ы, Далёкага Ўсходу, Каўказу, уваходжаньня ў склад Расеі шэрагу народаў утварылася шматнацыйная [[Расейская імпэрыя]]. Расея адбіла нашэсьце францускіх войскаў у [[Вайна 1812 году|Вайне 1812 году]]. Захоп Расеяй Каўказу суправаджаўся [[Генацыд чаркесаў|генацыдам чаркесаў]]. Сялянская рэформа 1861 году, што адмяніла прыгон, і іншыя рэформы пахутчылі разьвіцьцё капіталізму. Напрыканцы 19 — напачатку 20 стагодзьдзя ўзьніклі палітычныя партыі. === 20—21 стагодзьдзі === [[Расейска-японская вайна]] 1904-05 гадоў каталізавала разьвіцьцё рэвалюцыйных настрояў у грамадзтве, што прывяло да [[Рэвалюцыя 1905 году|Рэвалюцыі 1905 году]]. Пасьля рэвалюцыі заснаваная [[Дзяржаўная Дума]]. Расея брала ўдзел у [[Першая сусьветная вайна|Першай сусьветнай Вайне]] 1914—1918 гг. на баку краінаў [[Антанта|Антанты]]. Вайна, эканамічная крыза разам з правакатыўнымі дзеяньнямі ўлады прывялі да зьвяржэньня манархіі падчас [[Лютаўская рэвалюцыя 1917 году ў Расеі|Лютаўскае рэвалюцыі 1917 году]]. 25 кастрычніка (7 лістапада) 1917 адбыўся [[кастрычніцкі пераварот]] 1917 году. Была абвешчаная ўлада Саветаў (радаў) рабочых, жаўнерскіх і сялянскіх дэпутатаў. У краіне была ўсталяваная манапольная палітычная ўлада [[Камунізм|Камуністычнае партыі]], што паступова зьлілася з цэнтралізаваным дзяржаўным апаратам. З 1917 па 1920 у Расеі ішла грамадзянская вайна, камуністы ажыцьцяўлялі інтэрвэнцыю на новыя незалежныя дзяржавы Ўсходняе Эўропы і Сярэдняе Азіі. У дзяржаве замацоўваліся ваенна-камуністычныя і тэрарыстычныя прынцыпы арґанізацыі грамадзтва, сыстэмы вырабніцтва і разьмеркаваньня. У студзені 1918 году ўтвораная [[Расейская Савецкая Фэдэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка]] (РСФСР). У 1921 г. была прынятая [[Новая эканамічная палітыка]] (нэп), што ўяўляла сабою часовае і частковае вяртаньне рынкавых прынцыпаў у эканоміку. 30 сьнежня 1922 Расея разам з камуністычнымі [[Украіна|Ўкраінаю]], [[Беларусь|Беларусяй]] і Закаўкаскаю Фэдэрацыяй утварылі [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік]] (СССР). Далейшае разьвіцьцё Расеі ў ХХ стагодзьдзі непарыўна зьвязанае з СССР. 12 чэрвеня 1990 Зьезд народных дэпутатаў Расеі прыняў Дэклярацыю аб Дзяржаўным Сувэрэнітэце Расейскае Фэдэрацыі. У 1991 годзе ўведзеная пасада [[Прэзыдэнт Расеі|прэзыдэнта РФ]]. У верасьні 1993 указам прэзыдэнта ліквідаваная сыстэма Саветаў, у сьнежні 1993 прынятая [[Канстытуцыя Расеі]]. == Дзяржаўны лад == === Форма праўленьня і органы дзяржаўнай ўлады === [[Файл:Moscow Kremlin from Kamenny bridge.jpg|міні|230пкс|[[Маскоўскі Крэмль]]. Працоўная рэзыдэнцыя прэзыдэнта Расейскай фэдэрацыі.]] Паводле формы праўленьня Расея зьяўляецца [[прэзыдэнцкая рэспубліка|прэзыдэнцкай рэспублікай]]. Дзейная Канстытуцыя была прынята 12 сьнежня 1993 году на рэфэрэндуме. Дзяржаўная ўлада ў Расейскай Фэдэрацыі зьдзяйсьняецца на аснове падзелу на заканадаўчую, выканаўчую і судовую. Органы заканадаўчай, выканаўчай і судовай улады самастойныя. Глава дзяржавы — [[Прэзыдэнт Расеі|Прэзыдэнт Расейскай Фэдэрацыі]]. Прэзыдэнт абіраецца на 4 году на аснове ўсеагульнага роўнага і прамога выбарчага права пры тайным галасаваньні. Адна і тая ж асоба ня можа займаць пасаду Прэзыдэнта больш за два тэрміна запар. Пасьля паправак да Канстытуцыі, якія ўступілі ў сілу 31 сьнежня 2008 году, на ўсіх наступных выбарах Прэзыдэнт будзе выбірацца на тэрмін шэсьць гадоў<ref>Фэдэральны закон Расейскай Фэдэрацыі — папраўка да Канстытуцыі Расейскай Фэдэрацыі ад 30 сьнежня 2008 году № 6-ФКЗ «Аб зьмяненьні тэрміну паўнамоцтваў Прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі і Дзяржаўнай Думы»</ref>. Заканадаўчы (прадстаўнічы) орган дзяржаўнай улады (парлямэнт) Расейскай Фэдэрацыі — двухпалатны [[Фэдэральны Сход Расейскай Фэдэрацыі]]. Палатамі Фэдэральнага Сходу зьяўляюцца [[Савет Фэдэрацыі]] — верхняя палата і [[Дзяржаўная Дума Фэдэральнага Сходу Расейскай Фэдэрацыі|Дзяржаўная Дума]] — ніжняя палата. У склад Савета Фэдэрацыя ўваходзяць па аднаму прадстаўніку ад заканадаўчай і выканаўчай улады кожнага суб’екта фэдэрацыі, якія дэлегуюцца адпаведна заканадаўчым органам суб’екта фэдэрацыі і яго главой на сталай аснове, а ў склад Дзяржаўнай Думы — 450 дэпутатаў, абіраецца на аснове ўсеагульнага роўнага і прамога выбарчага права пры тайным галасаваньні па партыйным сьпісам (прахадны бар’ер 7%). Срок паўнамоцтваў Дязржаўнай Думы — 4 гады. Выканаўчую ўладу зьдзяйсьняе [[Урад Расейскай Фэдэрацыі]]. Старшыня Ўраду прызначаецца Прэзыдэнтам са згоды Дзяржаўнай Думы. У склад Ураду ўваходзяць, апроч Старшыні, яго намесьнікі і фэдэральныя міністры. Урад узначальвае сыстэму фэдэральных органаў выканаўчай улады: міністэрстваў, фэдэральных службаў і фэдэральных агенстваў. Судовая ўлада ў Расеі ажыцьцяўляецца судамі. У сыстэму фэдэральных судоў уваходзяць суды агульнай юрысдыкцыі (уключаючы ваенныя суды), арбітражныя суды і [[Канстытуцыйны Суд Расейскай Фэдэрацыі]]. Суды агульнай юрысдыкцыі зьдзяйсьняюсь правасудзьдзе па грамадзянскіх, крымінальных справах і справах, якія ўзьнікаюць з адміністрацыйных правапарушэньняў. Да іх адносяцца [[Вярхоўны Суд Расейскай Фэдэрацыі]], вярхоўныя суды рэспублікаў у складзе РФ, краявыя, абласныя суды, суды аўтаномных вобласьцей, аўтаномных акругаў, Маскоўскі і Санкт-Пецярбурскі гарадзкія суды, раённыя (гарадзкія) суды. Арбітражныя суды займаюцца разглядам спрэчак, зьвязаных з прафэсійным удзелам у грамадзянскім абарачэньні, у прыватнасьці, зьвязаных з прадпрымальніцкай дзейнасьцю, і некаторых іншых катэгорыяў спрэчак. Яны ўключаюць [[Вышэйшы арбітражны суд Расейскай Фэдэрацыі]], фэдэральныя арбітражныя суды акруг (арбітражныя касацыйныя суды), арбітражныя апэляцыйныя суды, арбітражныя суды суб’ектаў фэдэрацыі. === Рэгіянальная і муніцыпальная ўлада === Сыстэма органаў дзяржаўнай улады суб’ектаў фэдэрацыі ўсталёўваецца суб’ектамі Расейскай Фэдэрацыі самастойна ў адпаведнасьці з асновамі канстытуцыйнага ладу Расейскай Фэдэрацыі і агульнымі прынцыпамі арганізацыі прадстаўнічых і выканаўчых органаў дзяржаўнай улады, усталяванымі фэдэральным законам. Глава суб’екта фэдэрацыі зацьвярджаецца заканадаўчым ораганам па прадстаўленьні прэзыдэнта Расейскай Фэдэрацыі. Заканадаўчы (прадстаўнічы) орган суб’екта фэдэрацыі фармуецца шляхам прамога тайнага ўсеагульнага галасаваньня па партыйных сьпісах. Выканаўчы орган — урад суб’екта фэдэрацыі фармуецца галавой суб’екта пры ўдзеле заканадаўчага органа. Судовая ўлада суб’екта фэдэрацыя складаецца з Канстытуцыйнага (Статутнага) суда суб’екта фэдэрацыі і міравых судоў. Гэтыя суды не ўвахожзяць у фэдэральную судовую сыстэму. [[Мясцовае самакіраваньне]] ў Расеі — гэта форма ажыцьцяўленьня народам сваёй улады, якая забясьпечвае самастойнае і пад сваю адказнасьць рашэньне насельніцтвам непасрэдна і (ці) праз органы мясцовага самакіраваньня пытаньняў мясцовага значэньня зыходзячы з інтарэсаў насельніцтва з улікам гістарычных і іншых мясцовых традыцый. Мясцовае самакіраваньне зьдзяйсьняецца грамадзянамі шляхам рэфэрэндуму, выбараў, іншых формаў прамога волевыяўленьня, праз выбарныя і іншыя органы мясцовага самакіраваньня. Мясцовае самакіраваньне зьдзяйсьняецца на ўсёй тэрыторыі Расейскай Фэдэрацыі. Тэрытарыяльную аснову мясцовага самакіраваньня складаюць муніцыпальныя ўтварэньні. Усяго ў Расеі каля 25 тысячаў муніцыпальныў утварэньняў. У Расейскай Фэдэрацыі існуюць 6 відаў муніцыпальных утварэньняў: * [[Сельскае паселішча (Расея)|сельскае паселішча]] * [[Гарадзкое паселішча (Расея)|гарадзкое паселішча]] * [[Муніцыпальны раён (Расея)|муніцыпальны раён]] * [[Гарадзкая акруга (Расея)|гарадзкая акруга]] * [[Міжсяленныя тэрыторыі|міжсяленная тэрыторыя]] * [[унутрыгарадзкая тэрыторыя горада фэдэральнага значэньня]] Органы мясцовага самакіраваньня не ўваходзяць у сыстэму органаў дзяржаўнай улады. У структуру органаў мясцовага самакіраваньня, якая ўсталёўваецца статутам муніцыпальнага ўтварэньня, уваходзяць наступныя органы і службовыя асобы мясцовага самакіраваньня: прадстаўнічы орган муніцыпальнага ўтварэньня, галава муніцыпальнага ўтварэньня, мясцовая адміністрацыя, кантрольны орган муніцыпальнага ўтварэньня, іншыя органы мясцовага самакіраваньня. === Палітычныя партыі і прафсаюзы === Па стане на люты 2008 году ў Расеі было зарэгістравана 15 палітычных партыяў (у 2006 годзе іх было 35). Да ліку найбуйнейшых адносяцца: праўладныя — [[Адзіная Расея]]; лаяльныя — [[Справядлівая Расея]], [[Лібэральна-дэмакратычная партыя Расеі]] (ЛДПР); апазыцыйныя — [[Камуністычная партыя Расейскай Фэдэрацыі]] (КПРФ), [[Народны саюз (партыя)|Народны Саюз]], [[Расейская дэмакратычная партыя «Яблык»|Яблык]], [[Правая справа]]. У Дзярждуму, выбраную ў 2007 годзе, прайшлі Адзіная Расея, КПРФ, Справядлівая Расея і ЛДПР. Да ліку буйнейшых прафсаюзных аб’яднаньняў агульнарасейскага ўзроўню адносяць [[Фэдэрацыя незалежных прафсаюзаў Расеі|Фэдэрацыю незалежных прафсаюзаў Расеі]] (найбуйнейшае прафсаюзнае аб’яднаньне, уваходзяць каля 29 млн чалавек, ці 95% ад усіх членаў прафсаюзаў у Расеі), [[Канфэдэрацыя працы Расеі|Канфэдэрацыю працы Расеі]], [[Усерасейская канфэдэрацыя працы|Усерасейскую канфэдэрацыю працы]]. Усе яны ўваходзяць у [[Міжнародная канфэдэрацыя прафсаюзаў|Міжнародную канфэдэрацыю прафсаюзаў]]. === Замежная палітыка === ==== Дачыненьні зь Беларусьсю ==== Дыпляматычныя дачыненьні ўрады ўстанавілі 28 чэрвеня 1992 году<ref>[http://president.gov.by/by/press46998.html#doc Беларусь гатова на цеснае супрацоўніцтва з Расіяй, з улікам інтарэсаў беларускага народа]{{Недаступная спасылка|date=January 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}// Афіцыйны інтэрнэт-партал прэзыдэнта Рэспублікі Беларусь. 28 чэрвеня 2007</ref>. == Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел == {{Асноўны артыкул|Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел Расеі}} [[Файл:Map of federal subjects of Russia (2014).svg|значак|Фэдэральныя суб’екты разам з [[Расейская акупацыя Аўтаномнай Рэспублікі Крым і Севастопаля|акупаваным]] [[Рэспубліка Крым|Крымам]], які належыць [[Украіна|Украіне]]|450пкс]] Расея ёсьць [[фэдэрацыя]]й, у складзе Расейскае Фэдэрацыі 86 роўнапраўных суб’ектаў, у тым ліку: * рэспублікі ([[Адыгея]], [[Алтай (рэспубліка)|Алтай]], [[Башкартастан]], [[Буратыя]], [[Дагестан]], [[Інгушэтыя]], [[Кабардзіна-Балкарыя]], [[Калмыкія]], [[Карачаева-Чаркесія]], [[Рэспубліка Карэліі|Карэлія]], [[Рэспубліка Комі|Комі]], [[Марый Эл]], [[Мардовія]], [[Паўночная Асэтыя]], [[Татарстан]], [[Тува]], [[Удмуртыя]], [[Хакасія]], [[Чачэнія]], [[Чувашыя]], [[Якутыя]]); * 9 краёў ([[Алтайскі край|Алтайскі]], [[Забайкальскі край|Забайкальскі]], [[Камчацкі край|Камчацкі]], [[Краснадарскі край|Краснадарскі]], [[Краснаярскі край|Краснаярскі]], [[Пермскі край|Пермскі]], [[Прыморскі край|Прыморскі]], [[Стаўрапольскі край|Стаўрапольскі]], [[Хабараўскі край|Хабараўскі]]); * 46 абласьцёў (''области''): ([[Амурская вобласьць|Амурская]], [[Архангельская вобласьць|Арханґельская]], [[Астраханская вобласьць|Астраханская]], [[Белгародзкая вобласьць|Белгародзкая]], [[Бранская вобласьць|Бранская]], [[Уладзімерская вобласьць|Уладзімерская]], [[Валгаградзкая вобласьць|Валгаградзкая]], [[Валагодзкая вобласьць|Валагодзкая]], [[Варонеская вобласьць|Варонеская]], [[Іванаўская вобласьць|Іванаўская]], [[Іркуцкая вобласьць|Іркуцкая]], [[Калінінградзкая вобласьць|Калінінґрадзкая]], [[Кемераўская вобласьць|Кемераўская]], [[Калуская вобласьць|Калуская]], [[Кіраўская вобласьць|Кіраўская]], [[Кастрамская вобласьць|Кастрамская]], [[Курганская вобласьць|Курґанская]], [[Курская вобласьць|Курская]], [[Ленінградзкая вобласьць|Ленінградзкая]], [[Ліпецкая вобласьць|Ліпецкая]], [[Магаданская вобласьць|Маґаданская]], [[Маскоўская вобласьць|Маскоўская]], [[Мурманская вобласьць|Мурманская]], [[Ніжагародзкая вобласьць|Ніжагародзкая]], [[Наўгародзкая вобласьць|Наўґародзкая]], [[Новасыбірская вобласьць|Новасыбірская]], [[Арэнбурская вобласьць|Арэнбурская]], [[Омская вобласьць|Омская]], [[Арлоўская вобласьць|Арлоўская]], [[Пензенская вобласьць|Пензенская]], [[Пскоўская вобласьць|Пскоўская]], [[Растоўская вобласьць|Растоўская]], [[Разанская вобласьць|Разанская]], [[Самарская вобласьць|Самарская]], [[Саратаўская вобласьць|Саратаўская]], [[Сьвярдлоўская вобласьць|Сьвярдлоўская]], [[Сахалінская вобласьць|Сахалінская]], [[Смаленская вобласьць|Смаленская]], [[Тамбоўская вобласьць|Тамбоўская]], [[Томская вобласьць|Томская]], [[Тульская вобласьць|Тульская]], [[Цьвярская вобласьць|Цьвярская]], [[Цюменская вобласьць|Цюменская]], [[Ульянаўская вобласьць|Ульянаўская]], [[Чалябінская вобласьць|Чалябінская]], [[Яраслаўская вобласьць|Яраслаўская]]); * [[Места|месты]] фэдэральнага значэньня: [[Масква]], [[Санкт-Пецярбург]], ''[[Севастопаль]]''. Да местаў фэдэральнага значэьня Канстытуцыя Расеі адносіць горад [[Масква]], які не ўваходзіць у склад навакольнае Маскоўскае вобласьці, падобны статус мае [[Санкт-Пецярбург]], які не зьяўляецца часткай Ленінградзкае вобласьці. * аўтаномная вобласьць — [[Габрэйская аўтаномная вобласьць|Габрэйская]]; * аўтаномныя акругі: [[Ненецкая аўтаномная акруга|Ненецкая]], [[Ханты-Мансійская аўтаномная акруга — Югра|Ханты-Мансыйская]], [[Чукоцкая аўтаномная акруга|Чукоцкая]], [[Ямала-Ненецкая аўтаномная акруга|Ямала-Ненецкая]]. На 2005 г. у Расеі налічвалася 1110 гарадоў, 2070 пасёлкаў гарадзкога тыпу. З моманту распаду СССР у Расеі вядзецца працэс скарачэньня колькасьць суб’ектаў фэдэрацыі. У рамках гэтае палітыкі скасаваныя Агінская Бурацкая, Усьць-Ардынская Бурацкая, Карацкая, Таймырская (Далгана-Ненецкая), Комі-Пярмяцкая аўтаномная акругі, Камчацкая, Пермская ды Чыцінская вобласьці; скасаваныя суб’екты звычайна ўваходзілі ў склад іншых (Усьць-Ардынская Бурацкая, Таймырская (Далгана-Ненецкая) акругі) або ўтваралі новыя суб’екты шляхам аб’яднаньня зь іншымі (Карацкая, Комі-Пярмяцкая, Агінская Бурацкая акругі, Камчацкая, Чыцінская, Пермская вобласьці). У 2006 годзе праведзеная адміністрацыйная рэформа, паводле якой ажыцьцяўлялася зьмена назваў адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак другога ўзроўню. Асаблівы статус паводле фэдэральнага заканадаўства Расеі мае аўтаномная акруга, якая, нягледзячы на тое, што зьяўляецца суб’ектам фэдэрацыі, уваходзіць у склад іншага суб’екту фэдэрацыі (напрыклад, Ненецкая аўтаномная акруга, якая ўваходзіць у склад Архангельскае вобласьці). Тым ня менш, аўтаномная акруга мае права выйсьці са складу вобласьці ці краю, у склад якога ўваходзіць, і стаць непасрэдным суб’ектам Расейскае Фэдэрацыі: адзінай падобнай акругай зьяўляецца Чукоцкая. У сакавіку 2014 году цягам г.зв. [[крымскі крызіс (2014)|крымскага крызісу]] Расея зьдзейсьніла фактычную анэксію ўкраінскіх тэрыторыяў [[Аўтаномная Рэспубліка Крым]] і [[Севастопаль]]. У лютым гэтага ж году на гэтых тэрыторыях была зацьверджаная мясцовая самаабвешчаная ўлада, якая паставіла на мэце правядзеньне рэфэрэндуму аб уваходжаньні рэгіёнаў у склад Расеі. У сакавіку 2014 году атрымаў большасьць варыянт «За ўзьяднаньне з Расеяй», у выніку чаго АРК і Севастопаль утварылі незалежную Рэспубліку Крым, утвораную з мэтаю ўваходжаньня ў склад Расеі. У сакавіку гэтага ж году прэзыдэнт Расеі Ўладзімер Пуцін падпісаў указ аб прыняцьці Рэспублікі Крым у склад Расеі ў якасьці двух суб’ектаў фэдэрацыі — Рэспублікі Крым і места фэдэральнага значэньня Севастопаль, абодва тэрытарыяльна адпавядаюць Аўтаномнай Рэспубліцы Крым і Севастопалю адпаведна. Украіна, а таксама большасьць краінаў сьвету не прызнае фактычнай анэксіі паўвостраву Крым, што тлумачыцца парушэньнем украінскага заканадаўства адносна гэтых тэрыторыяў. Кожны від суб’екту фэдэрацыі Расеі мае розныя правы, якія агаворваюцца ў канстытуцыі краіны. Найбольшы спэктар паўнамоцтваў мае рэспубліка, якая характарызуецца як ''дзяржава'', можа прымаць уласную канстытуцыю й мець [[дзяржаўная мова|дзяржаўную мову]]. Дзяржаўная мова рэспублікі мусіць мець афіцыйную пісьмовасьць на аснове [[кірылічны альфабэт|кірылічнага альфабэту]], у адваротным выпадку мова ня можа атрымаць дзяржаўны статус. Прэцэдэнтам дзеяньня заканадаўства ў гэтай сфэры зьяўляецца [[карэльская мова]], якая з прычыны наяўнасьць лацінскага альфабэту ня мае дзяржаўнага статусу ў Рэспубліцы Карэлія. Кожны з суб’ектаў Расеі аб’яднаны ў фэдэральныя акругі, якія, між тым, не зьяўляюцца адміністрацыйна-тэрытарыяльнымі адзінкамі або суб’ектамі фэдэрацыі. У 2014 годзе зацьверджаная новая фэдэральная акруга, Крымская, якая [[дэ-факта]] ўключае тэрыторыі ўкраінскага паўвостраву Крым. == Геаграфія == [[Файл:Elbrus North 195.jpg|міні|220пкс|Гара [[Эльбрус]] — найвышэйшы пункт [[Каўкаскія горы|Каўказ]]у]] [[Файл:Archangelsk taiga.JPG|міні|240пкс|зьлева|Зіма ў [[Архангельская вобласьць|Архангельскай вобласьці]].]] Расейская Фэдэрацыя — самая вялікая па плошчы дзяржава сьвету і мае самыя працяглыя ў сьвеце сухапутныя і марскія межы. На захадзе Расея амываецца [[Чорнае мора|Чорным]] і [[Балтыйскае мора|Балтыйскім морамі]], мяжуе з [[Украіна]]ю, [[Беларусь|Беларусяй]], [[Польшча]]ю і [[Летува|Летувой]] (сваім эксклявам [[Калінінградзкая вобласьць|Калінінградзкай вобласьцю]]), [[Латвія]]й, [[Эстонія]]й, [[Фінляндыя]]й, [[Нарвэгія]]й; на поўначы амываецца [[Арктычны акіян|Арктычным акіянам]]; на ўсходзе амываецца [[Ціхі акіян|Ціхім акіянам]]; на поўдні мяжуе з [[Карэйская Народна-Дэмакратычная Рэспубліка|КНДР]], [[Кітай|Кітаем]], [[Манголія]]й, [[Казахстан]]ам (самая працяглая міждзяржаўная сухапутная мяжа), [[Азэрбайджан]]ам і [[Грузія]]й. Агульная працягласьць межаў Расеі — 60 933 км (зь іх 38 808 км — марскія межы). Крайні паўночны пункт Расеі — [[мыс Флігелі]] на [[Зямля Франца-Іосіфа|Зямлі Франца-Іосіфа]] (81°51’ пн ш.), крайні ўсходні пункт — востраў [[Востраў Ратманова|Ратманова]] ў [[Бэрынгаў праліў|Бэрынгавым праліве]] (заходні з двух [[Астрава Дыяміда|астравоў Дыяміда]], 169°0’ з. д.). Крайнія паўночны і ўсходні мацерыковыя пункты Расеі: [[мыс Чалюскіна]] на паўвостраве [[Паўвостраў Таймыр|Таймыр]] (77°43’ пн ш.) і [[мыс Дзяжнёва]] на [[Чукотка|Чукотцы]] (169°39’ з. д.). Гэтыя чатыры крайнія пункты адначасова зьяўляюцца і адпаведнымі крайнімі пунктамі [[Эўразія|Эўразіі]]. Крайні паўднёвы пункт Расеі (41°11’ з. ш.) знаходзіцца на паўднёвым захадзе ад гары [[Гара Базардзюзю|Базардзюзю]], на мяжы [[Дагестан]]у з [[Азэрбайджан]]ам. Крайні заходні пункт ляжыць у [[Калінінградзкая вобласьць|Калінінградзкай вобласьці]] пад 19°38’ у. д., на [[Балтыйская каса|Балтыйскай касе]] [[Гданьскі заліў|Гданьскага заліва]] [[Балтыйскае мора|Балтыйскага мора]]; але Калінінградзкая вобласьць зьяўляецца анклявам, і асноўная тэрыторыя Расеі пачынаецца ўсходней, пад 27°17’ у. д., на мяжы Расеі з [[Эстонія]]й, на беразе ракі Педэдзе. Такім чынам, працягласьць тэрыторыі Расеі з поўначы на поўдзень перавышае 4 тыс. км, з захаду на ўсход — набліжаецца да 10 тыс. км. Большая частка Эўрапейскае тэрыторыі Расеі знаходзіцца на [[Усходне-Эўрапейская раўніна|Ўсходне-Эўрапейскай раўніне]]. Па поўдні — [[Каўкаскія горы]], на паўночным захадзе — горы [[Хібіны]]. На ўсход ад [[Урал]]у ляжыць [[Заходне-Сыбірская раўніна]], на поўдзень ад якое горы Паўднёвай Сыбіры: [[Алтай]], [[Саяны]], горы Прыбайкальля й Забайкальля і іншыя. Між рэкамі [[Енісей|Енісеем]] і [[Лена]]ю ляжыць Сярэднесыбірсае плято, між Ленаю і Ціхім Акіянам — горы Паўночна-Ўсходняе Азіі. [[Клімат]] мяняецца ад марскога на крайнім паўночным захадзе да рэзка кантынэнтальнага ў Сыбіры і мусоннага на Далёкім Усходзе. Сярэднія тэмпэратуры студзеня ад 0 да −50&nbsp;°C, ліпеня ад 1 да 25&nbsp;°C; ападкаў ад 150 да 2000 мм штогод. Шматгадовая мярзлата (раёны Сыбіры і Далёкага Ўсходу). Буйныя рэкі — [[Волга]], [[Паўночная Дзьвіна]], [[Дон]], [[Пячора (рака)|Пячора]], [[Об]], [[Іртыш]], [[Енісей]], [[Ангара]], [[Лена]], [[Амур]], [[Праголя]], [[Нява]]; буйныя азёры — [[Касьпійскае мора|Касьпійскае]] (мора), [[Байкал]], [[Ладаскае возера|Ладаскае]], [[Анескае возера|Анескае]]. Лясы займаюць больш за ½ тэрыторыі, маюцца 25 нацыянальных паркаў і 84 [[запаведнік]]і. == Насельніцтва == Паводле [[Усерасейскі перапіс насельніцтва 2021 году|ўсерасейскага перапісу насельніцтва 2021 году]], у Расеі (без акупаванага ўкраінскага [[Крым]]у) пражывала 144,7 млн чалавек, тады як паводле [[Усерасейскі перапіс насельніцтва 2010 году|перапісу 2010 году]] налічвалася 142,8 млн жыхароў. Гэта рабіла Расею найбольшай паводле насельніцтва краінай Эўропы і 9-й у сьвеце. [[Шчыльнасьць насельніцтва]] складала 9 чалавек/кв.км. [[Працягласьць жыцьця]] складала 70,1 гадоў, у тым ліку 65,5 гадоў для [[мужчына]]ў і 74,5 гадоў для [[жанчына]]ў. На 2020 год сярэдні век насельніцтва быў 40,3 гадоў. Нараджальнасьць была 1,5 дзіцяці на жанчыну. [[Расейцы]] складалі 81 % насельніцтва. На 2016 год іншаземныя [[перасяленцы]] налічвалі 11,6 млн чалавек, што было 3-й паводле велічыні колькасьцю іншаземцаў сярод краінаў сьвету. На 2022 год у Расеі пражывала каля 466 000 [[Беларускае грамадзянства|грамадзянаў Беларусі]], зь іх 176 000 (38 %) ажыцьцяўлялі працоўную дзейнасьць<ref>{{Навіна|аўтар=|загаловак=Кавалёў: стабільнасьці беларускага і расейскага рубля нічога не пагражае|спасылка=https://blr.belta.by/economics/view/kavaleu-stabilnastsi-belaruskaga-i-rasijskaga-rublja-nichoga-ne-pagrazhae-121026-2022/|выдавец=[[Беларускае тэлеграфнае агенцтва]]|дата публікацыі=25 кастрычніка 2022|дата доступу=25 кастрычніка 2022}}</ref>. == Гаспадарка == {{Асноўны артыкул|Гаспадарка Расеі}} [[Файл:MIBC 9th May 2012.jpg|міні|300пкс|Міжнародны бізнэсовы раён «[[Масква-сіці]]».]] [[Файл:Lada 2107 aka Lada Riva October 1995 1452cc.jpg|міні|300пкс|[[ВАЗ-2107]] сыходзіў з канвэеру з 1980 па 2010 год]] Расея — некалі прамыслова разьвітая краіна, перажывае крызу пасьля распаду СССР, савецкае эканомікі і эканамічных сувязяў з былымі рэспублікамі і краінамі Ўсходняга блёку. [[Сукупны ўнутраны прадукт]] на душу насельніцтва складае 8900 даляраў у год (2003). Інфляцыя 3% (за студзень-люты 2005 г.) Большую частку СУП дае дабыча палезных выкапняў: [[Нафта|нафты]] і [[Прыродны газ|прыроднага ґазу]] (асноўныя радовішчы ў Заходнім Сыбіры), каменны [[вугаль]], [[жалезная руда]] (Курская маґнітная анамалія, радовішчы [[Урал|Ўралу]], Заходняга [[Сыбір]]у і інш.), [[апатыты]], [[калійныя солі]], [[фасфарыты]], [[дыямэнт]]ы і інш. У 2010 г. вываз сыравіны склаў 65% агульнага аб’ёму экспарту<ref>{{Артыкул|аўтар=Антон Запольскі.|загаловак=10 гадоў кіраваньня Пуціна. Што адбываецца сёньня ў Расеі|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=61516|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=газэта|год=29 чэрвеня 2010|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2010-06-29 124 (26732)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/61477/29cher-7.indd.pdf 7]|issn=1990-763x}}</ref>. На 31 сьнежня 2011 г. на Расею прыпадала 5,7% даказаных запасаў нафты ў сьвеце (88,2 млрд [[Барэль|барэляў]]). Пагатоў у 2011 г. Расея была найбольшым вытворцам нафты ў сьвеце<ref>{{Артыкул|аўтар=|загаловак=Вэнэсуэла можа лічыцца уладальнікам найбуйнейшых запасаў нафты ў сьвеце|спасылка=http://old.zviazda.by/ru/archive/article.php?id=98706|выданьне=Зьвязда|тып=|год=16 чэрвеня 2012|нумар=[http://old.zviazda.by/ru/archive/?idate=2012-06-16 115 (27230)]|старонкі=[http://old.zviazda.by/a2ttachments/98704/16cher-1.indd.pdf 1]|issn=}}</ref>. Асноўныя галіны прамысловасьці: [[машынабудаўніцтва]] (цяжкае, агульнае, сярэдняе, выраб прыбораў інструмэнтаў, і інш.), чорная (галоўным чынам [[Урал]] і інш.) і каляровая ([[Урал]], [[Сыбір]], Далёкі Ўсход і інш.) [[мэталюргія]]. Разьвітыя хімічная і нафтахімічная прамысловасьці (цантральны і паўночна-заходні рэгіён, Паволжа, Урал), лясная (на поўначы і ўсходзе краіны), лёгкая (галоўным чынам тэкстыльная) і харчовая прамысловасьць. [[Земляробства]] дае каля 40% агульнае прадукцыі [[Сельская гаспадарка|сельскае гаспадаркі]], [[жывёлаводзтва]]&nbsp;— больш за 60%. Больш як 4/5 пашні прыходзіцца на Цэнтральнае Паволжа, Паўночны [[Каўкаскія горы|Каўказ]], [[Урал]] і Заходнюю [[Сыбір]]. Асноўныя сельскагаспадарчыя культуры: [[зернавыя]], [[цукровы бурак]], [[сланечнік]], [[бульба]], [[лён]]. На тэрыторыі Расеі функцыянуюць аб’яднаныя энэрґетычныя сыстэмы Цэнтру, Паўночнага Захаду, Паволжа, Паўночнага Каўказу, Сыбіру, Далёкага Ўсходу. Расея мае буйную сетку трубаправодаў. Важныя элемэнты водных сыстэмаў: Беламора-балтыйскі канал, канал імя Масквы, Волга-Донскі канал, Волга-Балтыйскі шлях. Важную ролю грае марскі транспарт. Буйныя порты: [[Санкт-Пецярбург]], [[Калінінград]], [[Мурманск]], [[Архангельск]], [[Новарасейск]], [[Уладзівасток]], [[Находка]]. У Расеі ёсьць больш за 100 [[курорт]]аў: на ўзьбярэжжы [[Чорнае мора|Чорнага мора]], група курортаў Каўкаскіх Мінэральных Водаў і інш. Існуюць шмат розных ацэнак наконт фактычнага кошту [[карупцыя|карупцыі]]. Паводле афіцыйнай статыстыкі ўрада «ценявая эканоміка» займала толькі 15% СУП Расеі ў 2011 годзе. Яна ўключала незарэгістраваныя заробныя платы, якія выплочваў наймальнік з мэтай пазьбяганьня выплатаў падаткаў і сацыяльных выдаткаў, а таксама іншыя віды ўхіленьня ад выплаты падаткаў<ref>[https://web.archive.org/web/20120616223602/http://www.interfax.ru/txt.asp?id=242603 «Доля теневой экономики в РФ снизилась почти до 15%, таблицы "затраты-выпуск" уточнят показатель — Росстат»]. Интерфакс.</ref>. Паводле ацэнак Расстату карупцыя ў 2011 годзе склала толькі 3,5—7% ад СУП. Для параўнаньня некаторыя незалежныя экспэрты сьцьвярджаюць, што існая ў Расеі карупцыя дасягае 25% ад СУП краіны<ref>Milov, Nemtsov, Ryzhkov, Shorina (2011). "Putin. Corruption. Independent expert report", p. 6.</ref>. У дакладзе Сусьветнага банка на 2010 год гэтая лічба сягае ажно 48%<ref>[http://www.newsland.ru/news/detail/id/580475/ «Коррупция в России как система "распилки" ВВП»]. Newsland.ru.</ref>. Існуе таксама цікавы зрух у хабарніцтве, у той час як раней чыноўнікі бралі хабар, каб заплюшчыць вочы на ​​юрыдычныя парушэньні, цяпер яны прымаюць хабар проста каб выконваць свае абавязкі<ref>[https://ria.ru/economy/20110201/329132334.html «Средний размер взятки в России в 2010 году вырос с 27 до 47 тысяч руб»]. РИА Новости</ref>. Многія экспэрты прызнаюць, што ў апошнія гады карупцыя ў Расеі стала бізнэсам. У 1990-я гады прадпрымальнікі павінны былі плаціць розным злачынным групоўкам, каб забясьпечыць для сябе гэтак званую абарону. == Культура == [[Файл:Lomonosovportrait.jpg|міні|200пкс|зьлева|[[Міхаіл Ламаносаў]]. Расейскі паэт, вынаходнік і навукоўца]] Культура Расеі грунтуецца на [[расейская мова|расейскай мове]], якая пачала фармавацца напрацягу 14—15 стагодзьдзяў. Істотны ўнёсак у фармаваньне літаратурнай расейскай мовы зрабілі [[Міхаіл Ламаносаў]] ды [[Аляксандар Пушкін]]. Выдітныя постаці расейскай літаратуры ў 18 стагодзьдзі [[Міхаіл Лермантаў]], [[Мікалай Гогаль]], [[Фёдар Цютчаў]], [[Фёдар Дастаеўскі]] ды [[Леў Талстой]]. Драматычныя творы [[Антон Чэхаў|Антона Чэхава]] займелі шырокую папулярнасьць ва ўсім сьвеце. Літаратура Расеі 20 стагодзьдзя часткова сфармавалася пад уплывам дзяржаўнай камуністычнай ідэалёгіі. З выбітных аўтараў 20 стагодзьдзя можна назваць [[Сяргей Ясенін|Сяргея Ясеніна]], [[Уладзімер Маякоўскі|Уладзімера Маякоўскага]], [[Аляксандар Твардоўскі|Аляксандра Твардоўскага]]. Вялікі ўнёсак у папулярызацыю расейскай культуры зрабілі дзеячы эміграцыі — [[Ёсіф Бродзкі]] ды [[Аляксандар Салжаніцын]] (абодва ляўрэаты [[Нобэлеўская прэмія|Нобэлеўскае прэміі]]). На тэрыторыі Расеі выяўленыя помнікі часоў [[палеаліт]]у<ref>Э. А. Петэрсон. Расея (архітэктура, выяўленчае і дэкаратыўна-прыкладное мастацтва) // {{Літаратура/БелЭн|10к}} С.338.</ref>. Культура выяўленчага мастацтва пачынала разьвівацца ў плыні [[Праваслаўе|праваслаўя]] — іконы ды фрэскі ў цэрквах пераважна ананімныя. Вяршыняў іканапіснага майстэрства дасягнулі [[Андрэй Рублёў]], [[Феафан Грэк]], [[Дыянісій]]. У 18 стагодзьдзі [[Фёдар Рокатаў]], [[Зьміцер Лявіцкі]] ды [[Уладзімер Баравікоўскі]] вучацца ў францускіх ды італьянскіх жывапісцаў, закладаюць падмурак расейскага жывапісу. XIX стагодзьдзе — эпоха клясычнага расейскага пэйзажу. Ісак Левітан, Архіп Куінджы, Аляксей Саўрасаў, Васіль Сурыкаў ды Іван Шышкін стварылі непаўторныя паводле калярыту карціны. Напачатку XX стагодзьдзя [[Казімер Малевіч]] стварыў новы мастацкі стыль — супрэматызм. Расейская музыка — гэта сусьветна вядомыя кампазытары [[Міхаіл Глінка]], [[Пётар Чайкоўскі]] ды [[Сяргей Рахманінаў]]. Сёньняшняя музыка — гэта, у першую чаргу, праява масавай культуры. Зь сярэдзіны XVIII стагодзьдзя ў [[Санкт-Пецярбург]]у працуюць Акадэмія навук ды ўнівэрсытэт, прафэсар якога [[Дзьмітры Мендзялееў]] адкрыў пэрыядычны закон хімічных элемэнтаў. Вялікі ўнёсак у разьвіцьцё мэдыцыны зрабілі [[Мікалай Пірагоў]] ды Ўладзімер Бехцераў. Напрацягу XX стагодзьдзя расейскія фізыкі ды інжынэры спаборнічалі з эўрапейскімі ды амэрыканскімі фізыкамі ў першынстве (у вынаходніцтве атамнай бомбы, распрацоўцы лазера ды касьмічных тэхналёгіях). == Узброеныя сілы == [[Узброеныя сілы Расеі]] складаюцца з трох відаў Узброеных сілаў (сухапутныя войскі, ваенна-паветраныя сілы і ваенна-марскі флёт), трох родаў войскаў ([[Касьмічныя войскі Расеі|касьмічныя войскі]], [[Ракетныя войскі стратэгічнага прызначэньня Расеі|ракетныя войскі стратэгічнага прызначэньня]] і паветрана-дэсантныя войскі). Тыла ўзброеных сілаў, чыгуначных войскаў і іншых войскаў, якія не ўваходзяць у віды ўзброеных сілаў, а таксама шэраг службаў. Агульная колькасьць УС Расеі складае 1207 тыс. чалавек вайсковаслужбоўцаў і 876 тысячаў грамадзянскіх спэцыялістаў. Сухапутныя войскі арганізацыйна складаюцца з матастралковых войскаў, танкавых войскаў, ракетных войскаў і артылерыі, войскаў СПА, спэцыяльных войскаў (выведвальных, сувязі, радыёэлектроннай барацьбы (РЭБ), інжынэрных, радыяцыйнай, хімічнай і біялягічнай абароны (РХБА), тэхнічнага забесьпячэньня, аховы тылу, часьцей і арганізацыяў тылу). Сухапутныя войскі дзеляцца па тэрытарыяльным прынцыпе на шэсьць ваенных акругаў: Маскоўская, Ленінградзкая, Паўночна-Каўкаская, Прыволска-Ўральская, Сыбірская і Далёкаўсходняя. Ваенна-паветраныя сілы арганізацыйна складаюцца з авіяцыі (бамбавальнай, штурмавой, зьнішчальнай, авіяцыі СПА, выведвальнай, транспартнай і спэцыяльнай), зенітна-ракетных войскаў, радыётэхнічных войскаў, спэцыяльных войскаў, часьцей і ўстаноў тылу. Ваенна-марскі флёт арганізацыйна складаецца з родаў сілаў: падводных, надводных, марской авіяцыі, марской пяхоты і берагавых войскаў, часьцей спэцыяльных войскаў і тылу. ВМФ па тэрытарыяльнай прыкмеце дзеліцца на чатыры флёта (Паўночны, Балтыйскі, Чарнаморскі і Ціхаакіянскі) і адну флятылію (Касьпійскую). За межамі Расейскай Фэдэрацыі ёсьць ваенныя базы ў [[Азэрбайджан]]е (РЛС «Габала»), [[Армэнія|Армэніі]] (102-я ваенная база ў Гюмры), [[Беларусь|Беларусі]] (РЛС «Волга», [[Вузел Баранавічы|вузел «Баранавічы»]] ў Клецкім раёне і 42-і вузел сувязі ВМФ, [[Вялейка]]), [[Казахстан]]е (5-ы Дзяржаўны выпрабавальны касмадром, асобны полк транспартнай авіяцыі, асобны радыётэхнічны вузел Касьмічных войскаў, дзяржаўны выпрабавальны палігон стратэгічнай СПА і СРА Сары-Шара), [[Кыргыстан]]е (ваенна-паветраная база), [[Таджыкістан]]е (Оптыка-электронны вузел сыстэмы кантролю касьмічнай прасторы «Нурэк», 201-я матастрэлковая дывізія), [[Узбэкістан]]е (авіябаза), [[Украіна|Украіне]] (Чарнамарскі флёт, шэраг аэрадромаў, вузлоў сувязі, 219-ы асобны полк радыёэлектроннай барацьбы, 1096-ы зенітны ракетны полк), [[Сырыя|Сырыі]] (база ВМФ), а таксама групоўкі расейскіх войскаў у [[Абхазія|Абхазіі]] і [[Паўднёвая Асэтыя|Паўднёвай Асэтыі]] і групоўка міратворчых сілаў і [[Прыднястроўе|Прыднястроўі]]. == Ахова здароўя == Адмоўны ўплыў на працягласьць жыцьця ў Расеі аказвала даступнасьць [[Гарэлка|гарэлкі]] ў разьліку на сярэднюю [[Зарплата|зарплату]]: 10 літраў у 1990 годзе і 47 літраў у 1995-м. Толькі ў 2003 годзе ўжываньне алькаголю ў Расеі зьменшылася на 1/3, бо забаранілі яго продаж пасьля 23-й гадзіны і абмежавалі яго [[Рэкляма|рэкляму]]<ref name="а"/>. На лістапад 2013 году ў Расеі налічвалася 8,5 млн [[Нарказалежнасьць|нарказалежных]] людзей, што складала 6 % [[насельніцтва Расеі]]. 26 лістапада 2013 году старшыня Фэдэральнай службы кантролю за абарачэньнем наркотыкаў Расеі [[Віктар Іваноў]] з гэтай нагоды заявіў: «Расейская сытуацыя з [[наркотык]]амі катастрафічная»<ref>{{Артыкул|аўтар=Юры Царык.|загаловак=Геапалітыка залежнасьці|спасылка=http://zviazda.by/be/news/20131127/1385528834-geapalityka-zalezhnasci|выданьне=Зьвязда|тып=|год=27 лістапада 2013|нумар=223 (27588)|старонкі=[http://zviazda.by/wp-content/uploads/2013/11/1385527919_1.pdf 1],[http://zviazda.by/wp-content/uploads/2013/11/1385527919_5.pdf 5]|issn=}}</ref>. У 2021 годзе каля 30 % сьмяротнасьці ў Расеі было зьвязана з ужываньнем [[Сьпіртовы напой|алькаголю]], таму сярэдняя [[працягласьць жыцьця]] расейскіх мужчынаў была на 17 гадоў меншай, чым у мужчынаў [[Заходняя Эўропа|Заходняй Эўропы]]. Пры гэтым, [[прыбытак]] ад продажу сьпіртовых напояў быў 5-кратна меншым за наносімыя яго спажываньнем страты ў выглядзе выдаткаў на [[Ахова здароўя|ахову здароўя]], наступствы ад злачыннасьці пры [[Ап’яненьне|ап’яненьні]], брак і згубу на вытворчасьці<ref name="а">{{Артыкул|аўтар=Алена Кравец.|загаловак=Ключ, які «адкрываў» краіны|спасылка=https://zviazda.by/be/news/20220926/1664198354-yak-z-dapamogay-narkotykau-eurapeyskiya-ulady-zmyanyali-hod-gistoryi|выданьне=[[Зьвязда]]|тып=|год=27 верасьня 2022|нумар=[https://zviazda.by/be/number/189-29811 189 (29811)]|старонкі=[https://zviazda.by/sites/default/files/27ver-2022-10.pdf 11]|issn=}}</ref>. == Погляды насельніцтва == Паводле дасьледаваньня «Левада-цэнтру», праведзенага ў траўні 2021 году, сярод найвыдатнейшых асобаў у гісторыі, на думку жыхароў Расеі, апынуліся: [[Сталін]] (39%), [[Ленін]] (30%), [[Аляксандар Пушкін]] (23%), [[Пётар I]] (19%) і [[Уладзімер Пуцін|Ўладзімер Пуцін]] (15%). З замежнікаў наперадзе [[Альбэрт Айнштайн]] (9%), [[Напалеон I Банапарт|Напалеон]] і [[Адольф Гітлер]] (па 5%). Падобная карціна зь нязначнымі зьменамі назіраецца ад першага апытаньня, праведзенага ў 1994 годзе<ref>[https://www.levada.ru/2021/06/21/samye-vydayushhiesya-lichnosti-v-istorii/ Самые выдающиеся личности в истории], Левада-центр, 21.06.2021 г.</ref>. Тым часам паводле апытаньня, праведзенага ў сакавіку 2019 году, 70% расейцаў лічаць, што Сталін меў станоўчую ролю ў гісторыі, 51% ставяцца пазытыўна да асобы Сталіна агулам. Калі ў 2009 годзе 60% апытаных лічылі, што сталінскія рэпрэсіі ніяк нельга апраўдаць, 24% — што можна ў нейкай ступені, а колькасьць упэўненых апраўдальнікаў была ў межах статыстычнай хібнасьці, то ў 2019 годзе толькі 45% казалі, што сталінскія рэпрэсіі ніяк нельга апраўдаць, 33% — што можна апраўдаць у нейкай ступені, 13% упэўнена заявілі, што сталінскія рэпрэсіі можна апраўдаць<ref>[https://www.svaboda.org/a/29883353.html Ухваленьне Сталіна расейцамі пабіла гістарычны рэкорд, — «Левада-цэнтар»], [[Радыё Свабода]], 16 красавіка 2019 г.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == {{Вікіцытатнік|Расія}} * [http://www.gov.ru/ Афіцыйная старонка ўраду Расеі]{{ref-ru}} * [http://demoscope.ru/weekly/app/popclock/popclock.php Лічыльнік насельніцтва Расеі]{{ref-ru}} * [[Валер Карбалевіч]], [https://www.svaboda.org/a/31746461.html Як вайна мяняе сьвет. Разьвітаньне зь мітам пра вялікую Расею], [[Радыё Свабода]], 10 сакавіка 2022 г. * [[Дзьмітры Гурневіч]], [https://www.svaboda.org/a/31793051.html Чаму Расея такая. 25 цытат з кнігі гісторыка, якая стала падручнікам пра расейцаў для ЦРУ], [[Радыё Свабода]], 10 красавіка 2022 г. * [[Тымаці Снайдэр]], [https://www.nytimes.com/2022/05/19/opinion/russia-fascism-ukraine-putin.html We Should Say It. Russia Is Fascist], [[The New York Times]], 19 траўня 2022 г. {{Суб’екты Расеі}} {{Краіны Эўропы}} {{АБСЭ}} {{Славянскія краіны}} [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Істотныя артыкулы]] qs8dbpqyo7j4n654q03ml6aj9gfw75f 0 166690 2624408 2620981 2025-07-09T21:45:45Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624408 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Рау́ль Алёнса Хімэ́нэс Радры́гес''' ({{мова-es|Raúl Alonso Jiménez Rodríguez}}; {{Н}} 5 траўня 1991 году, [[Тэпэхі-дэль-Рыё-дэ-Акампа]], [[Мэксыка]]) — [[мэксыка]]нскі футбаліст, нападнік ангельскага клюбу «[[Фулгэм (футбольны клюб)|Фулгэм]]» і [[зборная Мэксыкі па футболе|нацыянальнай зборнай Мэксыкі]]. == Кар’ера == === Клюбная === Хімэнэс зьяўляецца выхаванцам футбольнай акадэміі клюбу «[[Амэрыка Мэхіка|Амэрыка]]». У 2010 годзе быў пераведзены ў склад галоўнай каманды клюбу. 9 кастрычніка 2011 году гулец дэбютаваў у складзе клюбу ў матчы супраць клюбу «[[Манаркас Марэлія|Марэлія]]», які скончыўся зь лікам 1:1. Удалыя выступы за клюб і на міжнароднай арэне, выклікалі цікавасьць у эўрапейскіх камандаў, больш актыўна за ўсё нападнікам цікавіўся нідэрляндзкі клюб [[ПСВ Эйндговэн|ПСВ]]<ref>[http://www.mediotiempo.com/futbol/seleccion-mexicana/noticias/2012/05/20/a-raul-jimenez-le-ilusiona-el-psv: A Raúl Jiménez le ilusiona el PSV]. Medio Tiempo{{ref-es}}</ref>. У 2013 годзе Рауль стаў чэмпіёнам [[Апэртура і Кляўсура|Кляўсуры]] ў складзе «Амэрыкі». 13 жніўня 2014 году мадрыдзкі «[[Атлетыка Мадрыд|Атлетыка]]» дасягнулі пагадненьня з мэксыканскім клюбам наконт пераходу нападніка. Як паведамлялася за гульца гішпанцы выклалі каля 11 млн эўра<ref>[http://www.marca.com/2014/08/12/futbol/equipos/atletico/1407844236.html El Atlético ficha a Raúl Jiménez]. Marca{{ref-es}}</ref>. На наступны дзень Рауль падпісаў шасьцігадовы кантракт пасьля праходжаньня мэдычнага абсьледваньня<ref>[https://web.archive.org/web/20141019122849/http://en.clubatleticodemadrid.com/noticias/welcome-raul-jimenez Welcome Raúl Jiménez]. Афіцыйны сайт ФК «Атлетыка»{{ref-en}}</ref>. === Міжнародная === 31 студзеня 2013 году ў таварыскім матчы супраць [[Зборная Даніі па футболе|зборнай Даніі]] Хімэнэс дэбютаваў за [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборную Мэксыкі]], выйшаўшы ў другім тайме замест [[Альда дэ Нігрыс]]а. == Дасягненьні == '''«Амэрыка»''': * [[Чэмпіянат Мэксыкі па футболе|Чэмпіён Мэксыкі]]: 2013(к) '''«Атлетыка»''': * Уладальнік [[Супэркубак Гішпаніі па футболе|Супэркубка Гішпаніі]]: 2014 '''«Бэнфіка»''': * [[Чэмпіянат Партугаліі па футболе|Чэмпіён Партугаліі]]: 2016, 2017 * Уладальнік [[Кубак Партугаліі па футболе|Кубка Партугаліі]]: 2017 * Уладальнік [[Кубак футбольнай лігі Партугаліі|Кубка партугальскае лігі]]: 2016 * Уладальнік [[Супэркубак Партугаліі па футболе|Супэркубка Партугаліі]]: 2016, 2017 '''Мэксыка''': * Чэмпіён [[Летнія Алімпійкія гульні|Алімпійскіх гульняў]]: 2012 * Уладальнік [[Залаты кубак КОНКАКАФ|Залатога кубка КОНКАКАФ]]: 2019, 2025 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.transfermarkt.com/raul-jimenez/profil/spieler/206040 Профіль] на Transfermarkt * [http://espndeportes.espn.go.com/futbol/jugador/_/id/167060/raul-jimenez Профіль] на ESPN * [http://www.national-football-teams.com/player/50936.html Статыстыка] на National Football Teams {{Навігацыйная група |назоў = Хімэнэс у складзе [[Зборная Мэксыкі па футболе|зборнай Мэксыкі]] на [[Чэмпіянат сьвету па футболе|чэмпіянатах сьвету]], [[Залаты кубак КОНКАКАФ|Залатых кубках КОНКАКАФ]] і [[Кубак Амэрыкі па футболе|Кубках Амэрыкі]] |стыль_назова = background-color: {{Колер|Мэксыка}}; |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2013 |Мэксыка на ЧС-2014 |Мэксыка на КА-2015 |Мэксыка на КА-2016 |Мэксыка на ЧС-2018 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2019 |Мэксыка на ЧС-2022 |Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2025 }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хімэнэс, Рауль}} [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты]] [[Катэгорыя:Мэксыканскія футбалісты і футбалісткі на Алімпійскіх гульнях]] [[Катэгорыя:Футбалісты і футбалісткі на летніх Алімпійскіх гульнях 2012 году]] [[Катэгорыя:Чэмпіёны летніх Алімпійскіх гульняў 2012 году]] cj8niv8wfd3kbkow9dquzt9494ug0n3 14 172666 2624346 2507039 2025-07-09T14:28:19Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624346 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Стагодзьдзі паводле краінаў|20]] [[Катэгорыя:XX стагодзьдзе| Краіны]] 4lqnqxcuikj6wtzqndyof4okbsuucy7 0 183938 2624438 2608972 2025-07-10T06:19:59Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624438 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Дзьмі́тры Лісако́віч''' ({{н}} 10 кастрычніка 1999 году) — беларускі футбаліст і футзаліст, гулец берасьцейскага «[[Дынама Берасьце|Дынама]]». == Кар’ера == Выхаванец узьдзенскага футболу, у маладым узросьце трапіў у салігорскі «[[Шахцёр Салігорск|Шахцёр]]», але на дарослым роўні за клюб гэтак і не згуляў. У 2015 годзе абараняў колеры «[[Узда (футбольны клюб)|Ўзды]]» ў Другой лізе. Сэзон 2016 году прапусьціў праз траўму, а ў пачатку 2017 году далучыўся да дубля сталічных «[[Крумкачы Менск|Крумкачоў]]». У ліпені 2017 году ў сувязі зь фінансавымі цяжкасьцямі «Крумкачы» пакінула шмат гульцоў, і Дзьмітры быў пераведзены ў асноўны склад. Дэбютаваў у Найвышэйшай лізе 29 ліпеня 2017 году ў матчы супраць «[[Віцебск (футбольны клюб)|Віцебска]]» (2:2), калі выйшаў у пачатковым складзе і быў заменены ў другім тайме. У студзені 2018 году праходзіў прагляд у жодзінскім «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]», але беспасьпяхова<ref>{{cite web|date = 2018-01-20|url = https://football.by/public/news/109088 |title = Дмитрий Лисакович не подошел "Торпедо-БелАЗ" |website = football.by|access-date = 2023-01-11|language = ru}}</ref>. Тым часам «Крумкачы» ня былі дапушчаныя да ўдзелу ў Найвышэйшай лізе ў сэзоне 2018 годе, і Дзьмітры зноў далучыўся да другалігавай «Узды», дзе быў адным зь лідэраў і капітанам каманды. У жніўні 2018 году стаў гульцом менскага «[[Тарпэда Менск|Тарпэда]]»<ref>{{cite web|date = 2018-08-01|url = https://football.by/news/116200 |title = Ряды минского "Торпедо" пополнил Дмитрий Лисакович |website = football.by|access-date = 2023-01-11|language = ru}}</ref>. У сэзоне 2018 году гуляў выключна за дубль аўтазаводцаў, а да сэзону 2019 году рыхтаваўся з асноўнай камандай. 19 траўня 2019 году ўпершыню згуляў за «Тарпэда» ў Найвышэйшай лізе, выйшаўшы на замену ў канцы матча супраць берасьцейскага «[[Дынама Берасьце|Дынама]]» (0:1). У ліпені 2019 году ў сувязі зь фінансавымі праблемамі пакінуў «Тарпэда», а ў жніўні падпісаў трохгадовы кантракт з футзальным клюбам «[[Сталіца Менск|Сталіца]]»<ref>{{cite web|date = 2019-08-01|url = https://football.by/news/129711 |title = Дмитрий Лисакович подписал контракт с чемпионом Беларуси по мини-футболу |website = football.by|access-date = 2023-01-11|language = ru}}</ref>. З студзеня 2021 году трэнаваўся зь «[[Іслач Менскі раён|Іслаччу]]», якая ў лютым аформіла пераход паўабаронцы<ref>{{cite web|date = 2021-02-23|url = https://football.by/news/148984 |title = "Ислочь" выкупила у футзальной "Столицы" трансфер Дмитрия Лисаковича |website = football.by|access-date = 2023-01-11|language = ru}}</ref>. Спачатку выходзіў на замену, пасьля пачаў зьяўляцца ў першай адзінаццатцы, а ў сэзоне 2022 году ўжо рэгулярна гуляў у асноўным складзе. Зь лета 2022 году быў капітанам каманды. У студзені 2023 году па заканчэньні кантракта пакінуў «Іслач»<ref>{{cite web|date = 2023-01-04|url = https://football.by/news/170893 |title = Дмитрий и Руслан Лисаковичи расстаются с "Ислочью" |website = football.by|access-date = 2023-01-04|language = ru}}</ref> і неўзабаве стаў гульцом жодзінскага «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]»<ref>{{cite web|date = 2023-01-11|url = https://www.pressball.by/news/football/431333|title = Футбол. Дмитрий Лисакович перешел в "Торпедо"-БелАЗ|website = pressball.by|access-date = 2023-01-11|language = ru|archive-url = https://web.archive.org/web/20230111084236/https://www.pressball.by/news/football/431333|archive-date = 2023-01-11|deadurl = yes}}</ref>. У студзені 2024 году падоўжыў пагадненьне з жодзінскім клюбам<ref>{{cite web|date = 2024-01-14|url = https://football.by/news/182747 |title = Дмитрий Лисакович продлил контракт с "Торпедо-БелАЗом" |website = football.by|access-date = 2024-01-31|language = ru}}</ref>. У ліпені 2024 году прыяднаўся да казаскага клюбу «[[Шахтар Караганда|Шахтар]]»<ref>{{cite web|date = 2024-07-04|url = https://football.by/news/189674 |title = Дмитрий Лисакович подписал контракт с "Шахтёром" из Караганды |website = football.by|language = ru}}</ref>. У лютым 2025 годзе стаў футбалістам сталічнага «[[Менск (футбольны клюб)|Менску]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-02-10 |url = https://bel.football/news/lisakovich-prodolzhit-kareru-v-minske |загаловак = Лисакович продолжит карьеру в «Минске» |выдавец = Белорусский футбол |дата доступу = 2025-03-23 |мова = ru}}</ref>, дзе амаль паўгады быў гульцом асноўнага складу. У пачатку ліпеня прыяднаўся да берасьцейскага «Дынама»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-09 |url = https://football.by/news/204699 |загаловак = Дмитрий Лисакович — игрок брестского "Динамо" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. == Дасягненьні == * Бронзавы прызэр [[Чэмпіянату Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2023 году|2023]] * Уладальнік [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]]: [[Кубак Беларусі па футболе 2022—2023 гадоў|2023]] == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- | [[Крумкачы Менск|Крумкачы]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2017 году|2017]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017 году|Найвышэйшая ліга]] || 7 || 0 |- | [[Узда (футбольны клюб)|Узда]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Другая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Другая ліга]] || 12 || 3 |- | [[Тарпэда Менск|Тарпэда]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] || [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Найвышэйшая ліга]] || 6 || 1 |} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [http://www.pressball.by/footballstat/dmitri_lisakovich/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Лісаковіч, Дзьмітры}} [[Катэгорыя:Беларускія футзалісты]] [[Катэгорыя:Футзалісты клюбу «Сталіца» Менск]] ocmjpiifetshxkc327n3lyian2iqbnf 0 191562 2624443 2623617 2025-07-10T07:07:01Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624443 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Гарбачык}} {{Футбаліст}} '''Валеры Гарбачык''' (нарадзіўся 19 студзеня 1995 году) — беларускі футбаліст, нападнік «[[Віцебск (футбольны клюб)|Віцебску]]». == Кар’ера == === Клюбная === Выхаванец менскага «[[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама]]». З 2011 году пачаў выступаць за дубль, у той час выступаючы на пазыцыі абаронцы. У 2013 годзе прыцягваўся да асноўнай каманды дынамаўцаў, аднак гэтак і не згуляў за яе. Сэзон 2015 году правёў у арэндзе ў «[[Бяроза-2010 (футбольны клюб)|Бярозе-2010]]» у Першай лізе, дзе стаў выкарыстоўвацца ў якасьці нападніка. Па заканчэньні сэзону «Бяроза-2010» спыніла існаваньне, і ў пачатку 2016 году Гарбачык рыхтаваўся да новага сэзону з асноўнай камандай «Дынама», аднак у сакавіку 2016 году быў аддадзены ў арэнду клюбу «[[Смалявічы-СТІ (футбольны клюб)|Смалявічы-СТІ]]»<ref>[https://by.tribuna.com/football/1038574155.html «Минск» арендовал Карповича, «Смолевичи-СТИ» – Горбачика]</ref>. У сэзоне 2017 году стаў гульцом смалявіцкай каманды ўжо на трывалай аснове. З 15 галамі стаў адным з найлепшых бамбардзіраў у Першай лізе і дапамог камандзе выйсьці ў Найвышэйшую лігу. У сьнежні 2017 году падоўжыў кантракт з клюбам<ref>[https://by.tribuna.com/football/1058763709.html Чикида, Василенок, Горбачик, Степанов и Гомелько продлили контракты со «Смолевичи-СТИ»]</ref>. У пачатку 2018 году стаў капітанам каманды, якая зьмяніла назву на «Смалявічы». У жніўні 2018 году перайшоў у жодзінскае «[[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]]»<ref>[http://www.football.by/news/116484.html Лучший бомбардир "Смолевичей" перешел в "Торпедо-БелАЗ"]</ref>, дзе таксама стаў асноўным нападнікам. У ліпені 2020 году быў аддадзены ў арэнду ў латвійскі клюб «[[Ліепая (футбольны клюб)|Ліепая]]»<ref>[https://by.tribuna.com/football/1087232137.html Горбачик переходит в «Лиепаю» на правах аренды]</ref>. У сакавіку 2021 году, пакінуўшы «Ліепаю» па заканчэньні арэнды, стаў трэнавацца з «Тарпэда-БелАЗ», аднаўляючыся ад траўмы<ref>{{Cite web |title=Футбол. Валерий Горбачик тренируется по индивидуальной программе в расположении "Торпедо-БелАЗ" |url=https://www.pressball.by/news/football/381038 |accessdate=1 красавіка 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20210425090647/https://www.pressball.by/news/football/381038 |archivedate=25 красавіка 2021 |deadurl=yes }}</ref>, і неўзабаве быў заяўлены за каманду<ref>[https://football.by/news/150178.html "Торпедо-БелАЗ" внесло в заявку Горбачика]</ref>. Згуляўшы за жодзінцаў у трох матчах чэмпіянату Беларусі. У ліпені 2021 году паводле пагадненьня бакоў пакінуў клюб<ref>[https://football.by/news/153820.html Валерий Горбачик покинул "Торпедо-БелАЗ"]</ref> і ў хуткім часе далучыўся да «[[Іслач Менскі раён|Іслачы]]»<ref>[https://football.by/news/153876.html Валерий Горбачик перешел в "Ислочь"]</ref>, дзе замацаваўся ў складзе. У студзені 2022 году вярнуўся ў «Тарпэда-БелАЗ»<ref>[https://football.by/news/159954.html Форвард "Ислочи" вернулся в жодинское "Торпедо"]</ref>. У 2022 і 2023 гадах быў найлепшым бамбардзірам каманды ў чэмпіянаце Беларусі. У студзені 2024 году па заканчэньні кантракту пакінуў жодзінскі клюб<ref>{{cite web|date = 2024-01-04|url = https://football.by/news/182394 |title = Лучший бомбардир "Торпедо-БелАЗа" покинул команду |website = football.by|access-date = 2024-01-18|language = ru}}</ref> і неўзабаве стаў гульцом расейскага «[[Чалябінск (футбольны клюб)|Чалябінску]]»<ref>{{cite web|date = 2024-01-11|url = https://football.by/news/182638 |title = Валерий Горбачик подписал контракт с "Челябинском" |website = football.by|access-date = 2024-01-18|language = ru}}</ref>. Улетку 2025 году пакінуў каманду<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-04 |url = https://football.by/news/204476 |загаловак = Валерий Горбачик покинул "Челябинск" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-06 |мова = ru}}</ref> і далучыўся да «[[Віцебск (футбольны клюб)|Віцебску]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-07 |url = https://football.by/news/204601 |загаловак = Валерий Горбачик продолжит карьеру в "Витебске" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. === Міжнародная === Выступаў за юнацкія і моладзевую зборныя Беларусі. == Дасягненьні == * Уладальнік [[Кубак Латвіі па футболе|Кубка Латвіі]]: 2020 * Бронзавы прызэр [[Чэмпіянат Беларусі па футболе|чэмпіянату Беларусі]]: 2023 * Уладальнік [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]]: 2023 == Статыстыка == {| class="wikitable" style="text-align: center;" |- !rowspan="2"| Клюб !!rowspan="2"| Сэзон !!colspan="3"| Чэмпіянат |- ! Дывізіён !! Матчы !! Галы |- |rowspan="2"| [[Смалявічы (футбольны клюб)|Смалявічы]] || [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2017 году|2017]] || [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2017 году|Першая ліга]] || 29 || 15 |- |rowspan="2"| [[Чэмпіянат Беларусі па футболе 2018 году|2018]] ||rowspan="2"| [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2018 году|Найвышэйшая ліга]] || 16 || 5 |- | [[Тарпэда-БелАЗ Жодзін|Тарпэда-БелАЗ]] || 14 || 4 |} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20210425090644/https://www.pressball.by/footballstat/valery_gorbachik/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Гарбачык, Валеры}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] af8pfgis7wq7i7unwwtvvbp4u7masrx 4 204146 2624380 2623476 2025-07-09T16:06:35Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624380 wikitext text/x-wiki {{Вікіпэдыя:Кандыдатуры на выдаленьне/Шапка}}{{Новыя зьверху}} <!-- НЕ ВЫДАЛЯЙЦЕ ГЭТЫ РАДОК, ПІШЫЦЕ ПАД ІМ. --> == [[:Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]] == Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]], бо памылка правапісу. Існуе [[:Катэгорыя:Колішнія музэі Нямеччыны]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:06, 9 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Забавы ў Харватыі]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:27, 5 ліпеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:39, 5 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Югаслаўская культура]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:17, 23 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 19:34, 23 чэрвеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]], бо правапіс прарушаны. --[[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 11:43, 7 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 11:49, 7 чэрвеня 2025 (+03) == Выдаленьне хуткае == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Трэба выдаліць многа розных допісаў!!!! Ўвайдзіце на новыя старонкі. Хутка!!! [[Succeddy]], [[Seddy]], [[Çiddy Rainu]], [[Murdoch Windu]], [[Dicky]] [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:21, 8 траўня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} == [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]], бо ўжо ёсьць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 20:48, 28 красавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:34, 28 красавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == [[РСХА]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць перанакіраванне [[Галоўнае ўправа імпэрскай бясьпекі]]. Памылка ў назьве. Галоўн'''ае''' ўправа... [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 16:40, 23 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія]], бо існуе ўжо [[:Катэгорыя:Сацыялістычная Фэдэратыўная Рэспубліка Югаславія]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:47, 3 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) == Катэгорыя:Сэнат Польшчы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%8D%D0%BD%D0%B0%D1%82_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D0%B0 Катэгорыя:Сэнат Рэспублікі Польшча]. Памылка, бо існуе Катэгорыя:Сэнат Польшчы. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:38, 25 сьнежня 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Artsiom91|Artsiom91]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Artsiom91|гутаркі]]) 20:05, 25 сьнежня 2024 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Ананімныя парталы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Наствараныя ўдзельнікам [[Спэцыяльныя:Унёсак/125.162.216.71|125.162.216.71]] парталы з памылкамі ў назвах. Усе пералічваць ня мае сэнсу, пра гэта ўжо вялася гаворка пра ствараныя ім шаблёны накідаў. Цяпер, відаць, ананім пераключыўся на непатрэбныя парталы. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Taravyvan Adijene|гутаркі]]) 15:08, 26 лютага 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Ужыў масавае выдаленьне. Дзякую, што зьвярнулі ўвагу. --[[Удзельнік:Kazimier Lachnovič|Kazimier Lachnovič]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Kazimier Lachnovič|гутаркі]]) 16:50, 26 лютага 2024 (+03) [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Запыты|Выдаленьне]] hzs47w6qnxycf3f2zgsvujofez0p3l5 2624381 2624380 2025-07-09T16:07:17Z Ясамойла 35429 /* Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны */ правапіс 2624381 wikitext text/x-wiki {{Вікіпэдыя:Кандыдатуры на выдаленьне/Шапка}}{{Новыя зьверху}} <!-- НЕ ВЫДАЛЯЙЦЕ ГЭТЫ РАДОК, ПІШЫЦЕ ПАД ІМ. --> == [[:Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]] == Прашу выдаліць [[https://be-tarask.wikipedia.org/w/index.php?title=%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%9A%D0%BE%D0%BB%D1%96%D1%88%D0%BD%D0%BD%D1%96%D1%8F_%D0%BC%D1%83%D0%B7%D1%8D%D1%96_%D0%9D%D1%8F%D0%BC%D0%B5%D1%87%D1%87%D1%8B%D0%BD%D1%8B&redirect=no Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]], бо памылка правапісу. Існуе [[:Катэгорыя:Колішнія музэі Нямеччыны]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:06, 9 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Забавы ў Харватыі]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:27, 5 ліпеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:39, 5 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Югаслаўская культура]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:17, 23 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 19:34, 23 чэрвеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]], бо правапіс прарушаны. --[[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 11:43, 7 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 11:49, 7 чэрвеня 2025 (+03) == Выдаленьне хуткае == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Трэба выдаліць многа розных допісаў!!!! Ўвайдзіце на новыя старонкі. Хутка!!! [[Succeddy]], [[Seddy]], [[Çiddy Rainu]], [[Murdoch Windu]], [[Dicky]] [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:21, 8 траўня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} == [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]], бо ўжо ёсьць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 20:48, 28 красавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:34, 28 красавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == [[РСХА]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць перанакіраванне [[Галоўнае ўправа імпэрскай бясьпекі]]. Памылка ў назьве. Галоўн'''ае''' ўправа... [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 16:40, 23 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія]], бо існуе ўжо [[:Катэгорыя:Сацыялістычная Фэдэратыўная Рэспубліка Югаславія]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:47, 3 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) == Катэгорыя:Сэнат Польшчы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%8D%D0%BD%D0%B0%D1%82_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D0%B0 Катэгорыя:Сэнат Рэспублікі Польшча]. Памылка, бо існуе Катэгорыя:Сэнат Польшчы. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:38, 25 сьнежня 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Artsiom91|Artsiom91]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Artsiom91|гутаркі]]) 20:05, 25 сьнежня 2024 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Ананімныя парталы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Наствараныя ўдзельнікам [[Спэцыяльныя:Унёсак/125.162.216.71|125.162.216.71]] парталы з памылкамі ў назвах. Усе пералічваць ня мае сэнсу, пра гэта ўжо вялася гаворка пра ствараныя ім шаблёны накідаў. Цяпер, відаць, ананім пераключыўся на непатрэбныя парталы. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Taravyvan Adijene|гутаркі]]) 15:08, 26 лютага 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Ужыў масавае выдаленьне. Дзякую, што зьвярнулі ўвагу. --[[Удзельнік:Kazimier Lachnovič|Kazimier Lachnovič]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Kazimier Lachnovič|гутаркі]]) 16:50, 26 лютага 2024 (+03) [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Запыты|Выдаленьне]] qduy5ywgdkzaloi04aok6q1zhadaeir 2624395 2624381 2025-07-09T18:16:08Z Ліцьвін 847 выдаліў 2624395 wikitext text/x-wiki {{Вікіпэдыя:Кандыдатуры на выдаленьне/Шапка}}{{Новыя зьверху}} <!-- НЕ ВЫДАЛЯЙЦЕ ГЭТЫ РАДОК, ПІШЫЦЕ ПАД ІМ. --> == [[:Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]], бо памылка правапісу. Існуе [[:Катэгорыя:Колішнія музэі Нямеччыны]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:06, 9 ліпеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:15, 9 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Забавы ў Харваціі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Забавы ў Харватыі]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:27, 5 ліпеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:39, 5 ліпеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Культура Югаславіі]] , бо ўжо існуе [[:Катэгорыя:Югаслаўская культура]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:17, 23 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 19:34, 23 чэрвеня 2025 (+03) == [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Пэрыядычная выданьні]], бо правапіс прарушаны. --[[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 11:43, 7 чэрвеня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 11:49, 7 чэрвеня 2025 (+03) == Выдаленьне хуткае == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Трэба выдаліць многа розных допісаў!!!! Ўвайдзіце на новыя старонкі. Хутка!!! [[Succeddy]], [[Seddy]], [[Çiddy Rainu]], [[Murdoch Windu]], [[Dicky]] [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:21, 8 траўня 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} == [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве (горад)]], бо ўжо ёсьць [[:Катэгорыя:Нарадзіліся ў Нарве]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 20:48, 28 красавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 21:34, 28 красавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == [[РСХА]] == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць перанакіраванне [[Галоўнае ўправа імпэрскай бясьпекі]]. Памылка ў назьве. Галоўн'''ае''' ўправа... [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 16:40, 23 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [[:Катэгорыя:Сацыялістычная фэдэратыўная рэспубліка Югаславія]], бо існуе ўжо [[:Катэгорыя:Сацыялістычная Фэдэратыўная Рэспубліка Югаславія]]. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 17:47, 3 сакавіка 2025 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Ліцьвін|Ліцьвін]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ліцьвін|гутаркі]]) 09:32, 24 сакавіка 2025 (+03) == Катэгорыя:Сэнат Польшчы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Прашу выдаліць [https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0%B0%D1%82%D1%8D%D0%B3%D0%BE%D1%80%D1%8B%D1%8F:%D0%A1%D1%8D%D0%BD%D0%B0%D1%82_%D0%A0%D1%8D%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D1%96%D0%BA%D1%96_%D0%9F%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D1%88%D1%87%D0%B0 Катэгорыя:Сэнат Рэспублікі Польшча]. Памылка, бо існуе Катэгорыя:Сэнат Польшчы. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 19:38, 25 сьнежня 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Выдаліў. --[[Удзельнік:Artsiom91|Artsiom91]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Artsiom91|гутаркі]]) 20:05, 25 сьнежня 2024 (+03) :Дзякуй. [[Удзельнік:Ясамойла|Ясамойла]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Ясамойла|гутаркі]]) 18:19, 8 траўня 2025 (+03) == Ананімныя парталы == {{Пачатак закрытай сэкцыі}} Наствараныя ўдзельнікам [[Спэцыяльныя:Унёсак/125.162.216.71|125.162.216.71]] парталы з памылкамі ў назвах. Усе пералічваць ня мае сэнсу, пра гэта ўжо вялася гаворка пра ствараныя ім шаблёны накідаў. Цяпер, відаць, ананім пераключыўся на непатрэбныя парталы. --[[Удзельнік:Taravyvan Adijene|Taravyvan Adijene]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Taravyvan Adijene|гутаркі]]) 15:08, 26 лютага 2024 (+03) {{Канец закрытай сэкцыі}} === Вынік === Ужыў масавае выдаленьне. Дзякую, што зьвярнулі ўвагу. --[[Удзельнік:Kazimier Lachnovič|Kazimier Lachnovič]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Kazimier Lachnovič|гутаркі]]) 16:50, 26 лютага 2024 (+03) [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Запыты|Выдаленьне]] 4mbgm8sapceifa2lwrpxp1u6jeb9hgp 0 212590 2624411 2621030 2025-07-09T21:58:26Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624411 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Маўры́сіё Пачэтына''' ({{мова-es|Mauricio Pochettino}}; {{Н}} 2 сакавіка 1972 году) — аргентынскі футбаліст і футбольны трэнэр, абаронца. У 1999—2002 гадах гуляў за [[Зборная Аргентыны па футболе|нацыянальную зборную Аргентыны]]. == Дасягненьні == * [[Чэмпіянат Аргентыны па футболе|Чэмпіён Аргентыны]]: 1991, 1992 (кляўсура) * Уладальнік [[Кубак Гішпаніі па футболе|Кубка Гішпаніі]]: 2000, 2006 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} {{ЗША на ЗК КОНКАКАФ-2025}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Пачэтына, Маўрысіё}} [[Катэгорыя:Аргентынскія футбалісты]] [[Катэгорыя:Аргентынскія футбольныя трэнэры]] 8eqhs7hk9luh77gbshlkbps9iseu2qq 0 215142 2624440 2612517 2025-07-10T06:30:16Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624440 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Уладзісла́ў Лях''' ({{Н}} 13 жніўня 1999 году) — беларускі футбаліст, абаронца расейскага клюбу «[[Спартак Кастрама|Спартак]]» з [[Кастрама|Кастрамы]]. == Кар’ера == === Клюбная === Выхаванец школы менскага «[[Дынама Менск (футбольны клюб)|Дынама]]». З 2017 году пачаў выступаць за клюбны дубль. У 2018 годзе замацаваўся ў складзе дублю, часам таксама прыцягваўся да асноўнае каманды. Дэбютаваў у галоўную каманду 29 ліпеня 2018 году, згуляўшы на полі ўсе 90 хвілінаў у матчы Кубка Беларусі супраць «[[Энэргетык-БДАТУ Менск|Энэргетыка-БДАТУ]]» (7:0). Перад сэзонам 2019 году прыцягваўся да трэнаваньняў з асноўным складам, аднак чэмпіянат пачаў у дублі. 30 чэрвеня 2019 году дэбютаваў у Найвышэйшай лізе, калі выйшаў у пачатковым складзе ў матчы супраць магілёўскага «[[Дняпро Магілёў|Дняпра]]» (2:0) і быў заменены ў другім тайме. У далейшым працягваў гуляць за дубль, часам зьяўляючыся ў асноўнай камандзе менчукоў. У красавіку 2020 году быў аддадзены ў арэнду гомельскаму «[[Лякаматыў Гомель|Лякаматыву]]»<ref>[http://football.by/news/138588.html Защитник минского "Динамо" Лях отдан в аренду]</ref>. У лістападзе 2020 году па заканчэньні арэнды вярнуўся ў «Дынама»<ref>[https://football.by/news/146385.html Лях и Петров покинули гомельский "Локомотив"]</ref>. У 2021—2022 гадах трэнаваўся з асноўнай камандай дынамаўцаў, аднак гуляў за дубль, за асноўную каманду згуляў толькі ў адным матчы Кубка Беларусі. У чэрвені 2022 году стаў трэнавацца з койданаўскім «[[Арсэнал Койданаў|Арсэналам]]» і ў ліпені быў узяты клюбам у арэнду<ref>[https://football.by/news/165454.html Минское "Динамо" отдало в аренду трех игроков]</ref>. Неўзабаве замацаваўся ў стартавым складзе каманды, аднак у кастрычніку атрымаў траўму і выбыў да канца сэзону. У студзені 2023 году выправіўся на прагляд у «[[Гомель (футбольны клюб)|Гомель]]»<ref>{{cite web|date = 2023-01-21|url = https://football.by/news/171400 |title = Санец, Ижаковский и Лях проходят просмотр в "Гомеле" |website = football.by|accessdate = 2023-01-22|language = ru}}</ref>, а ў сакавіку 2023 году зноў далучыўся да «Арсэналу», стаўшы гульцом каманды ўжо на трывалай аснове<ref>{{cite web|date = 2023-03-02|url = https://football.by/news/172456 |title = "Арсенал" и Владислав Лях продлили сотрудничество |website = football.by|accessdate = 2023-03-02|language = ru}}</ref>. У студзені 2024 году перайшоў да складу берасьцейскага «[[Дынама Берасьце|Дынама]]»<ref>{{cite web|date = 2024-01-10|url = https://football.by/news/182610 |title = Брестское "Динамо" объявило о подписании защитника "Арсенала" |website = football.by |access-date = 2024-01-17 |language = ru}}</ref>. 8 студзеня 2025 году барысаўскі [[БАТЭ Барысаў|БАТЭ]] аб’явіў аб падпісаньні ўгоды з футбалістам<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-01-08 |url = https://football.by/news/196972 |загаловак = БАТЭ объявил о подписании защитника брестского "Динамо" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-03-06 |мова = ru}}</ref>. У новай камандзе быў асноўным абаронцам клюбу, але вынікі каманды былі кепскімі. У летнюю паўзу далучыўся да расейскага клюбу «[[Спартак Кастрама|Спартака]]» з [[Кастрама|Кастрамы]] з другога дывізіёну месцовага першынства<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-09 |url = https://football.by/news/204684 |загаловак = Лях перешел в "Спартак" из Костромы |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. === Міжнародная === 26 сакавіка 2019 году дэбютаваў у матчы за [[Моладзевая зборная Беларусі па футболе|зборную Беларусі (да 21 году)]], калі выйшаў у першай адзінаццатцы ў таварыскім матчы супраць зборнай Летувы (1:0). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20190702100847/https://www.pressball.by/footballstat/vladislav_lyakh/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Ref-ru}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Лях, Уладзіслаў}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] p3nbrjwlwovosp7ibzn3hbqwj7gk2fe 0 231987 2624349 2566131 2025-07-09T14:44:45Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624349 wikitext text/x-wiki [[Выява:Pornographies of Japan.jpg|значак|[[Порначасопіс]]ы на паліцах крамы ў Японіі]] [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|значак|[[Дрэварыт|Ксыляграфія]] каля 1815 году, [[Кацусіка Хакусай]]]] [[Выява:Wiki-bukkake-2.png|значак|Звычайны малюнак [[букакэ]]. Думаюць, што ўзьнікненьне букакэ адбылося ў выніку страху порнавытворцаў перад караю за парушэньне законаў аб прыстойнасьці ў Японіі: режысэры, страціўшы магчымасьць паказваць плоцевыя органы людзей. Яны былі вымушаныя знасьці новыя спосабы законнага й прывабнага для гледачоў паказу плоцкага каханьня]] [[Файл:Ai Himeno.jpg|значак|Порназорка Ай Хімэна. Выкарыстаньне вобраза нявінных дзевак-школьніц — адметная рыса японскае парнаграфіі]] Вытворчасьць '''[[Парнаграфія|порнаграфічных]]''' вырабаў займае важнае месца ў '''[[Японія|японскай]]''' [[Масавая культура|мас-культуры]]. У Японіі існуе пакараньне за вытворчасьць порнавырабаў (''Збор законаў аб карах, арт. 175''), якое было зацьверджанае ў 1907 годзе. Аднак на справе забарона не выконваецца, бо сродкі вытворчасьці порнавырабаў знаходзяцца ў рукох мільёнаў людзей. З 1980-ых гадоў на справе караецца паказ валос паміж ног, але часта такі паказ застаецца без пакараньня. Нагляд за непрыстойнасьцю ў вырабах чыніць не дзяржава, а грамадзкі [[Зьвяз прыстойнасьці ў здымках у Японіі|Зьвяз прыстойнасьці Японіі]], які пры выдачы дазволу на паказ порнавырабаў, карыстаецца сваімі ўставамі й правіламі. Усё гэта прывяло да таго, што ў Японіі вырабляецца 35 000 [[Кіно|карцінаў]] у год. У [[Азія|Азіі]] гэта дзіўнае становішча, бо Японія далёка абагнала сваіх азіяцкіх суседзяў. == Да 1980-ых гадоў == Да 1980-ых гадоў у Японіі порна распаўсюджвалася ў выглядзе: * фотакартак; * порначасопісаў. Асноўная частка іх была прывезеная з [[Эўропа|Эўропы]] й [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. == Порнафільмы == {{Асноўны артыкул|Парнафільм}} У 1980-я гады выход на рынок у Японіі [[тэлевізар]]аў і [[відэамагнітафон]]аў даў магчымасьць многім простым людзям у краіне глядзець самаробнае кіно й перапісваць яго. Перапісанае дзіва магло лёгка перадавацца для прагляду іншым людзям. Порна пачало шырока паказвацца ў хатах простых японцаў. У 1990-ыя гады [[Сеціва]] дало магчымасьць перадача любога дзіва з усяго сьвету, што яшчэ больш паскорыла разьвіцьцю порнавытворчасьці. [[Акторы парнафільмаў|Порнаакторамі]] станавіліся дзеўкі й дзецюкі, якія хацелі лёгкага заробку, або не знайшлі сабе месца ў «прыстоным кіно». Часта японіскія акторы сумяшчалі здымкі ў порнавырабах са здымкамі ў звычайных кіно. У [[2011]] годзе японскі часопіс «[[Тыднёвая пошта]]» прывёў зьвесткі, дзе было напісана, што каля 150 000 жанчын мелі вопыт здымкаў у порна. Гэта азначае , што кожная 200 японка (колькасьць жанчын узятая ва ўзросьце ад 19 да 55 гадоў) хоць раз здымалася ў порна. «Тыднёвая пошта» выказала мысьль, што адна з 400 школьніцаў мела вопыт здымкаў ў порна й зьяўляецца звычайным прыпушчэньнем<ref>[http://www.tokyoreporter.com/2011/12/27/av-producer-one-in-200-japanese-women-performed-in-porn/ AV producer: One in 200 Japanese women performed in porn]{{ref-en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120720041135/http://www.tokyoreporter.com/2011/12/27/av-producer-one-in-200-japanese-women-performed-in-porn/ AV producer: One in 200 Japanese women performed in porn]{{ref-en}}</ref>. == Удзельнікі порна == Японскі дасьледчык Ацухіка Накамура, які напісаў кнігі пад агульнаю назваю «Жанчыны безь імя», на падставе соцень гутарак зь японскімі порнаакторкамі прыйшоў да высноў, што каля 6 000 жанчын штогод прыходзіць у порнавытворчасьць. Большасьць іх шукае заробку, каб пазьбегнуць беднасьці. Накамура сказаў<ref>[http://www.japantoday.com/category/arts-culture/view/japan-sees-surge-in-aspiring-adult-film-actresses-6000-said-to-debut-each-year Japan sees surge in aspiring adult film actresses; 6,000 said to debut each year]{{ref-en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20121027090710/http://www.japantoday.com/category/arts-culture/view/japan-sees-surge-in-aspiring-adult-film-actresses-6000-said-to-debut-each-year Japan sees surge in aspiring adult film actresses; 6,000 said to debut each year]{{ref-en}}</ref>., што для тых жанчын здымкі ў порна гэта: <blockquote>«…Зараз тое ўсё роўна, што прыйсьці парабкам у харчовую краму.»</blockquote> Бываюць выпадкі, калі жанчыны прыходзяць у порнавытворчасьць пасьля правалу й няўдачаў у [[шоў-бізнэс]]е. Сьпявачка Рына Наканісі (вядомая пад імем ''Рыка Ямагуты'') й Эры Такамацу (вядомая пад імем ''Рыса Татыбана'') прыйшлі ў порнавытворчасьць пасьля звальненьня з музычнага гурту [[AKB48]]<ref>[http://www.tokyoreporter.com/2013/02/12/porn-debut-by-ex-akb48-member-eri-takamatsu-not-as-scandalous-as-sex-in-showbiz/ Porn debut by ex-AKB48 member Eri Takamatsu not as scandalous as sex in showbiz]</ref>. Ямагуты яшчэ прывабіла ў порнадзейнасьць сваю малодшую сястру — [[Рыку Ямагуты]] (вядомая пад імем ''Нарыку''). Пасьля завяршэньня работы ў порнавытворчасьці многія акторкі змаглі стварыць [[Сям’я|сям’ю]] й знайсьці заробак па-за [[Сэкс-індустрыя|сэкс-індустрыі]]. Прыблізна каля 2/3 працягваюць дзейцнасьць зьвязаную з папярэдняй работай: масажысткі, [[Прастытутка|прастытутакі]] й г. д<ref>[http://www.japantoday.com/category/entertainment/view/what-happens-to-japanese-porn-stars-after-they-retire What happens to Japanese porn stars after they retire?]{{ref-en}}</ref><ref>[https://www.webcitation.org/6GElnO7vV? what-happens-to-japanese-porn-stars-after-they-retire]{{Недаступная спасылка|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{ref-en}}</ref>. == Уплыў порна на грамадзтва == Навукоўцы Мільтан Дайманд і Аяка Ўтыяма спрабавалі даказаць сувязь паміж распаўсюджаньнем прагляду порна ў грамадзтве й колькасьці выпадкаў плоцкіх злачынстваў. Яны цьвердзілі, што паказ порна прывёў да зьніжэньня злачынстваў у Японіі<ref>[http://www.hawaii.edu/PCSS/online_artcls/pornography/prngrphy_rape_jp.html Pornography, Rape and Sex Crimes in Japan]{{ref-en}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Парнаграфія}} [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі| ]] h2n5fiigs7bamsztc31pyf4axk2jzzb 2624350 2624349 2025-07-09T14:46:19Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624350 wikitext text/x-wiki [[Выява:Pornographies of Japan.jpg|значак|[[Порначасопіс]]ы на паліцах крамы ў Японіі]] [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|значак|[[Дрэварыт|Ксыляграфія]] каля 1815 году, [[Кацусіка Хакусай]]. Яшчэ такія карціны называлі «[[вясновыя карціны]]».]] [[Выява:Wiki-bukkake-2.png|значак|Звычайны малюнак [[букакэ]]. Думаюць, што ўзьнікненьне букакэ адбылося ў выніку страху порнавытворцаў перад караю за парушэньне законаў аб прыстойнасьці ў Японіі: режысэры, страціўшы магчымасьць паказваць плоцевыя органы людзей. Яны былі вымушаныя знасьці новыя спосабы законнага й прывабнага для гледачоў паказу плоцкага каханьня]] [[Файл:Ai Himeno.jpg|значак|Порназорка Ай Хімэна. Выкарыстаньне вобраза нявінных дзевак-школьніц — адметная рыса японскае парнаграфіі]] Вытворчасьць '''[[Парнаграфія|порнаграфічных]]''' вырабаў займае важнае месца ў '''[[Японія|японскай]]''' [[Масавая культура|мас-культуры]]. У Японіі існуе пакараньне за вытворчасьць порнавырабаў (''Збор законаў аб карах, арт. 175''), якое было зацьверджанае ў 1907 годзе. Аднак на справе забарона не выконваецца, бо сродкі вытворчасьці порнавырабаў знаходзяцца ў рукох мільёнаў людзей. З 1980-ых гадоў на справе караецца паказ валос паміж ног, але часта такі паказ застаецца без пакараньня. Нагляд за непрыстойнасьцю ў вырабах чыніць не дзяржава, а грамадзкі [[Зьвяз прыстойнасьці ў здымках у Японіі|Зьвяз прыстойнасьці Японіі]], які пры выдачы дазволу на паказ порнавырабаў, карыстаецца сваімі ўставамі й правіламі. Усё гэта прывяло да таго, што ў Японіі вырабляецца 35 000 [[Кіно|карцінаў]] у год. У [[Азія|Азіі]] гэта дзіўнае становішча, бо Японія далёка абагнала сваіх азіяцкіх суседзяў. == Да 1980-ых гадоў == Да 1980-ых гадоў у Японіі порна распаўсюджвалася ў выглядзе: * фотакартак; * порначасопісаў. Асноўная частка іх была прывезеная з [[Эўропа|Эўропы]] й [[Злучаныя Штаты Амэрыкі|ЗША]]. == Порнафільмы == {{Асноўны артыкул|Парнафільм}} У 1980-я гады выход на рынок у Японіі [[тэлевізар]]аў і [[відэамагнітафон]]аў даў магчымасьць многім простым людзям у краіне глядзець самаробнае кіно й перапісваць яго. Перапісанае дзіва магло лёгка перадавацца для прагляду іншым людзям. Порна пачало шырока паказвацца ў хатах простых японцаў. У 1990-ыя гады [[Сеціва]] дало магчымасьць перадача любога дзіва з усяго сьвету, што яшчэ больш паскорыла разьвіцьцю порнавытворчасьці. [[Акторы парнафільмаў|Порнаакторамі]] станавіліся дзеўкі й дзецюкі, якія хацелі лёгкага заробку, або не знайшлі сабе месца ў «прыстоным кіно». Часта японіскія акторы сумяшчалі здымкі ў порнавырабах са здымкамі ў звычайных кіно. У [[2011]] годзе японскі часопіс «[[Тыднёвая пошта]]» прывёў зьвесткі, дзе было напісана, што каля 150 000 жанчын мелі вопыт здымкаў у порна. Гэта азначае , што кожная 200 японка (колькасьць жанчын узятая ва ўзросьце ад 19 да 55 гадоў) хоць раз здымалася ў порна. «Тыднёвая пошта» выказала мысьль, што адна з 400 школьніцаў мела вопыт здымкаў ў порна й зьяўляецца звычайным прыпушчэньнем<ref>[http://www.tokyoreporter.com/2011/12/27/av-producer-one-in-200-japanese-women-performed-in-porn/ AV producer: One in 200 Japanese women performed in porn]{{ref-en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20120720041135/http://www.tokyoreporter.com/2011/12/27/av-producer-one-in-200-japanese-women-performed-in-porn/ AV producer: One in 200 Japanese women performed in porn]{{ref-en}}</ref>. == Удзельнікі порна == Японскі дасьледчык Ацухіка Накамура, які напісаў кнігі пад агульнаю назваю «Жанчыны безь імя», на падставе соцень гутарак зь японскімі порнаакторкамі прыйшоў да высноў, што каля 6 000 жанчын штогод прыходзіць у порнавытворчасьць. Большасьць іх шукае заробку, каб пазьбегнуць беднасьці. Накамура сказаў<ref>[http://www.japantoday.com/category/arts-culture/view/japan-sees-surge-in-aspiring-adult-film-actresses-6000-said-to-debut-each-year Japan sees surge in aspiring adult film actresses; 6,000 said to debut each year]{{ref-en}}</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20121027090710/http://www.japantoday.com/category/arts-culture/view/japan-sees-surge-in-aspiring-adult-film-actresses-6000-said-to-debut-each-year Japan sees surge in aspiring adult film actresses; 6,000 said to debut each year]{{ref-en}}</ref>., што для тых жанчын здымкі ў порна гэта: <blockquote>«…Зараз тое ўсё роўна, што прыйсьці парабкам у харчовую краму.»</blockquote> Бываюць выпадкі, калі жанчыны прыходзяць у порнавытворчасьць пасьля правалу й няўдачаў у [[шоў-бізнэс]]е. Сьпявачка Рына Наканісі (вядомая пад імем ''Рыка Ямагуты'') й Эры Такамацу (вядомая пад імем ''Рыса Татыбана'') прыйшлі ў порнавытворчасьць пасьля звальненьня з музычнага гурту [[AKB48]]<ref>[http://www.tokyoreporter.com/2013/02/12/porn-debut-by-ex-akb48-member-eri-takamatsu-not-as-scandalous-as-sex-in-showbiz/ Porn debut by ex-AKB48 member Eri Takamatsu not as scandalous as sex in showbiz]</ref>. Ямагуты яшчэ прывабіла ў порнадзейнасьць сваю малодшую сястру — [[Рыку Ямагуты]] (вядомая пад імем ''Нарыку''). Пасьля завяршэньня работы ў порнавытворчасьці многія акторкі змаглі стварыць [[Сям’я|сям’ю]] й знайсьці заробак па-за [[Сэкс-індустрыя|сэкс-індустрыі]]. Прыблізна каля 2/3 працягваюць дзейцнасьць зьвязаную з папярэдняй работай: масажысткі, [[Прастытутка|прастытутакі]] й г. д<ref>[http://www.japantoday.com/category/entertainment/view/what-happens-to-japanese-porn-stars-after-they-retire What happens to Japanese porn stars after they retire?]{{ref-en}}</ref><ref>[https://www.webcitation.org/6GElnO7vV? what-happens-to-japanese-porn-stars-after-they-retire]{{Недаступная спасылка|date=December 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{ref-en}}</ref>. == Уплыў порна на грамадзтва == Навукоўцы Мільтан Дайманд і Аяка Ўтыяма спрабавалі даказаць сувязь паміж распаўсюджаньнем прагляду порна ў грамадзтве й колькасьці выпадкаў плоцкіх злачынстваў. Яны цьвердзілі, што паказ порна прывёў да зьніжэньня злачынстваў у Японіі<ref>[http://www.hawaii.edu/PCSS/online_artcls/pornography/prngrphy_rape_jp.html Pornography, Rape and Sex Crimes in Japan]{{ref-en}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{Парнаграфія}} [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі| ]] km1zg7aqm1e1q09l5q2lz354dpuokm4 0 239196 2624357 2613730 2025-07-09T15:35:09Z Ясамойла 35429 /* Глядзіце таксама */ 2624357 wikitext text/x-wiki [[Выява:Sculptures de nus (1903).webm|міні|Стужка «Скульптура голая» зьнятая ў 1903 годзе.]] '''Парнаграфія ў Нямеччыне''' існуе зь 19 ст. Першая ў сьвеце [[Сэкс-шоп|сэкс-крама]] была адкрыта ў [[Фленсбург]]у ў 1962 г. кампаніяй "Beate Uhse AG". Парнаграфія ў камэрцыйным кіно пасьля [[ДСВ|Другой сусьветнай вайны]] пачалася з этэрнага кіно «[[Граф Порна і яго дзяўчаты]]» ў 1968 г. Посьпех дзіва (больш за 3 мільёны даходу) прывёў да цэлай сэрыі фільмаў, пра якія і гаворыцца у нямецкіх СМІ як "сэкс-хваля". Самым вядомым фільмам гэтага часу зьяўляецца "Справаздача школьніцы: тое, што бацькі лічаць магчымым" Эрнста Гофбаўэра ў 1970 г. Сэксуальныя сцэны з часам сталі больш сьмелымі і да 1975 г., калі была адменена законная забарона парнаграфіі, пачалася эра нямецкай жорсткай парнаграфіі. У [[Бэрлін]]е існуюць порнавытворцы<ref>[https://d3kcf2pe5t7rrb.cloudfront.net/354408 «За адно прывітанне могуць закінуць 200 даляраў». Беларус расказаў пра асаблівасці працы на «Онліфанс»]</ref>. == Глядзіце таксама == [[Выява:Bundesarchiv Bild 183-1984-0828-411A, Wismarer Bucht, FKK-Strand crop.jpg|міні|Людзі на беразе мора. Нямеччына. Жнівень 1983 году.]] * [[Джакома Казанова]]<ref>{{Спасылка | аўтар = Манджыні Н.| прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://www.treccani.it/enciclopedia/giacomo-casanova_(Dizionario-Biografico)/| копія = | дата копіі = | загаловак = Giacomo Casanova (1725-1798)| фармат = | назва праекту = | выдавец = | дата доступу = 21 сьнежня 2022 | мова = | камэнтар = }}</ref><ref>{{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://data.bnf.fr/en/11895403/giacomo_casanova/| копія = | дата копіі = | загаловак = CASANOVA, Giacomo| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Нацыянальная бібліятэка Францыі]]| дата доступу = 21 сьнежня 2022 | мова = | камэнтар = }}</ref> і «[[Успаміны Казановы|Дзеяпіс майго жыцьця]]» * [[Вэнэра ў Бэрліне]] * [[Вечарам]] * [[Закон Гейнца]] * [[Плошча праўды]] * [[Прастытуцыя ў Нямеччыне]] * [[Грэцкая смакоўніца]] * [[Франц Байрас]] * [[Эратычны музэй Бэаты Ўзэ]] * [[Язэфіна Муцэнбахер (фільм)]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://d3kcf2pe5t7rrb.cloudfront.net/354408 «За адно прывітанне могуць закінуць 200 даляраў». Беларус расказаў пра асаблівасці працы на «Онліфанс»] {{Парнаграфія}} {{Сэкс}} lq8g2tphpt0t7cus20rkaa29f2qtbo6 10 246396 2624459 2624298 2025-07-10T09:19:21Z Dymitr 10914 + Акрон 2624459 wikitext text/x-wiki {{#switch: {{{1}}} <!-- Рознае --> | ПапярэдніСэзон = [[Чэмпіянат Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] <!-- 1 дывізіён --> | АкронТальяЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | АкронТальяСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | АкронТалья = 9 месца | АхматГрознЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | АхматГрознСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | АхматГрозн = 14 месца | БалтыкаКалЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | БалтыкаКалСэзон = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | БалтыкаКал = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]], 1 месца (падвышэньне) | ДынамаМаскЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ДынамаМаскСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ДынамаМаск = 5 месца | ДынамаМахаЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ДынамаМахаСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ДынамаМаха = 11 месца | ЗэнітСанктЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ЗэнітСанктСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЗэнітСанкт = 2 месца | КраснадарЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | КраснадарСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Краснадар = 1 месца | КрылыСаветЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | КрылыСаветСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | КрылыСавет = 10 месца | ЛякаматыўМЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ЛякаматыўМСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЛякаматыўМ = 6 месца | ПарыНіжніНЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ПарыНіжніНСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ПарыНіжніН = 13 месца | РастоўРастЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | РастоўРастСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | РастоўРаст = 8 месца | РубінКазанЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | РубінКазанСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | РубінКазан = 7 месца | СочыЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | СочыСэзон = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Сочы = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]], 5 месца (падвышэньне) | СпартакМасЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | СпартакМасСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | СпартакМас = 4 месца | ТарпэдаМасЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ТарпэдаМас = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]], 2 месца (падвышэньне) | ЦСКАМаскваЛіга = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]] | ЦСКАМаскваСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ЦСКАМасква = 3 месца <!-- 2 дывізіён --> | АрэнбургЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | АрэнбургСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Арэнбург = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]], 15 месца (паніжэньне) | АрсэналТулЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | АрсэналТул = 10 месца | ЕнісейКрасЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | ЕнісейКрас = 8 месца | КАМАЗНабярЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | КАМАЗНабяр = 11 месца | РотарВалгаЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | РотарВалга = 9 месца | СКАХабараўЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | СКАХабараў = 6 месца | УралЕкацярЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | УралЕкацярСэзон = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | УралЕкацяр = 4 месца | УфаЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | Уфа = 15 месца | ФакелВаронЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | ФакелВаронСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | ФакелВарон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-ліга]], 16 месца (паніжэньне) | ЧарнаморацЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | Чарнаморац = 3 месца | ШыньнікЯраЛіга = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]] | ШыньнікЯра = 14 месца <!-- Другая ліга --> | АланіяЎладЛіга = [[Другая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Другая ліга «А»]] | АланіяЎлад = [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Першая ліга]], 17 месца (паніжэньне) | АмкарПермЛіга = [[Другая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Другая ліга «Б»]] (група 4) | АмкарПерм = 2 месца | КубаньКрасЛіга = [[Другая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Другая ліга «А»]] (група «Золата») | КубаньКрас = 7 месца | СпартакНалЛіга = [[Другая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Другая ліга «Б»]] (група 1) | СпартакНал = 13 месца <!-- Іншыя --> | АнжыМахачкЛіга = - | АнжыМахачк = - | ТомТомскЛіга = - | ТомТомск = - | ХімкіЛіга = - | ХімкіСэзон = [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|2024—2025]] | Хімкі = 12 месца | default = 0}}<noinclude> {{Дакумэнтацыя}} [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Футбольныя папярэднія сэзоны|Расея]] </noinclude> ept8aafcspnf5hmo1w8h990byhxc8sx 0 253546 2624300 2302898 2025-07-09T13:14:54Z Ясамойла 35429 правапіс 2624300 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Януш Сяткоўскі''' ({{мова-pl|Janusz Siatkowski}}, 5 сакавіка 1929), [[Варшава]]) — [[мовазнаўца]], славіст. == Жыцьцяпіс == У 1950—1956 і 1982—1999 навуковы супрацоўнік [[Варшаўскі ўнівэрсытэт|Варшаўскага ўнівэрсытэту]] (у 1993—1999 дырэктар Інстытуту славянскай філялёгіі)<ref name="ispan">[https://ispan.waw.pl/default/o-instytucie/historia/ Гісторыя], [[Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk|Instytut Slawistyki PAN]]</ref>. У 1977—1981 гадах дырэктар Інстытуту славістыкі Польскай акадэміі навук. З 1972 прафэсар; з 1982 г. — чалец Варшаўскага навуковага таварыства. Займаецца ў галіне гістарычнай граматыкі, а таксама польскай і чэскай дыялекталёгіі, гісторыі польскай і чэскай моў, польска-чэскіх і польска-нямецкіх моўных кантактаў, баўгарскай мовы. 23 жніўня 1980 году далучыўся да звароту 64 навукоўцаў, пісьменьнікаў і журналістаў да камуністычных уладаў патрабуючы распачаць дыялёг са страйкуючымі рабочымі<ref>Apel (дакумэнт KSS KOR, Архіў апазыцыі IV/04.05.43 [b.n.s])</ref>. == Узнагароды == 20 лютага 1998 г. узнагароджаны славацкім ордэнам [[Двайны Белы Крыж|Двайнога Белага Крыжа]] 3-й ступені<ref>[http://www.prezident.sk/?statne-vyznamenania-udelene-v-rokoch-19931998 Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993—1998], Сайт прэзыдэнта Славаччыны</ref>, у тым жа годзе атрымаў званьне доктара honoris causa [[Карлаў унівэрсытэт|Карлавага ўнівэрсытэту]] ў Празе<ref>[http://www.cuni.cz/UK-112.html Univerzita Karlova — Čestné doktoráty]</ref>. . == Працы == * ''Dialekt czeski okolicy Kudowy'' (tom 1-2 1962) * ''Bohemizmy fonetyczne w języku polskim'' (tom 1-2 1965—1970) * ''Gesta Romanorum linguae polonicae (1543)'' (1986) * ''Slawizmy w utworach śląskich Horsta Bienka'' (1995) * ''Czesko-polskie kontakty językowe'' (1996) * ''Słownik czesko-polski'' (1991, wyd. 2 poprawione 2002, współautor) * ''Obce nazwy geograficzne w języku czeskim i polskim'' (2006) * ''Słowiańskie nazwy części ciała w historii i dialektach ''(2012) == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{бібліяінфармацыя}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Сяткоўскі, Януш}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Варшаве]] [[Катэгорыя:Польскія славісты]] [[Катэгорыя:Польскія мовазнаўцы]] [[Катэгорыя:Польскія прафэсары]] 566iqco3baxtpwybqdupcfqlyzmwhqv 2624301 2624300 2025-07-09T13:15:39Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624301 wikitext text/x-wiki {{Навуковец}} '''Януш Сяткоўскі''' ({{мова-pl|Janusz Siatkowski}}, 5 сакавіка 1929 — 26 траўня 2025), [[Варшава]]) — [[мовазнаўца]], славіст. == Жыцьцяпіс == У 1950—1956 і 1982—1999 навуковы супрацоўнік [[Варшаўскі ўнівэрсытэт|Варшаўскага ўнівэрсытэту]] (у 1993—1999 дырэктар Інстытуту славянскай філялёгіі)<ref name="ispan">[https://ispan.waw.pl/default/o-instytucie/historia/ Гісторыя], [[Instytut Slawistyki Polskiej Akademii Nauk|Instytut Slawistyki PAN]]</ref>. У 1977—1981 гадах дырэктар Інстытуту славістыкі Польскай акадэміі навук. З 1972 прафэсар; з 1982 г. — чалец Варшаўскага навуковага таварыства. Займаецца ў галіне гістарычнай граматыкі, а таксама польскай і чэскай дыялекталёгіі, гісторыі польскай і чэскай моў, польска-чэскіх і польска-нямецкіх моўных кантактаў, баўгарскай мовы. 23 жніўня 1980 году далучыўся да звароту 64 навукоўцаў, пісьменьнікаў і журналістаў да камуністычных уладаў патрабуючы распачаць дыялёг са страйкуючымі рабочымі<ref>Apel (дакумэнт KSS KOR, Архіў апазыцыі IV/04.05.43 [b.n.s])</ref>. == Узнагароды == 20 лютага 1998 г. узнагароджаны славацкім ордэнам [[Двайны Белы Крыж|Двайнога Белага Крыжа]] 3-й ступені<ref>[http://www.prezident.sk/?statne-vyznamenania-udelene-v-rokoch-19931998 Štátne vyznamenania udelené v rokoch 1993—1998], Сайт прэзыдэнта Славаччыны</ref>, у тым жа годзе атрымаў званьне доктара honoris causa [[Карлаў унівэрсытэт|Карлавага ўнівэрсытэту]] ў Празе<ref>[http://www.cuni.cz/UK-112.html Univerzita Karlova — Čestné doktoráty]</ref>. . == Працы == * ''Dialekt czeski okolicy Kudowy'' (tom 1-2 1962) * ''Bohemizmy fonetyczne w języku polskim'' (tom 1-2 1965—1970) * ''Gesta Romanorum linguae polonicae (1543)'' (1986) * ''Slawizmy w utworach śląskich Horsta Bienka'' (1995) * ''Czesko-polskie kontakty językowe'' (1996) * ''Słownik czesko-polski'' (1991, wyd. 2 poprawione 2002, współautor) * ''Obce nazwy geograficzne w języku czeskim i polskim'' (2006) * ''Słowiańskie nazwy części ciała w historii i dialektach ''(2012) == Крыніцы == {{Крыніцы}} {{бібліяінфармацыя}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Сяткоўскі, Януш}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Варшаве]] [[Катэгорыя:Польскія славісты]] [[Катэгорыя:Польскія мовазнаўцы]] [[Катэгорыя:Польскія прафэсары]] 3933d6seihyj7w5qcjmxbwxdshwag33 0 253623 2624305 2365125 2025-07-09T13:23:38Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624305 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Польшча |Назва = Востраў Паўднёвы |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Вострава Паўднёвага |Назва на мове краіны = Ostrów Południowy |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Ваяводзтва = [[Падляскае ваяводзтва|Падляскае]] |Павет = [[Сакольскі павет|Сакольскі]] |Гміна = [[Гміна Крынкі|Крынкі]] |Прэзыдэнт места = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = 59 |Год падліку колькасьці = 2011 |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Колькасьць насельніцтва аглямэрацыі = |Год падліку колькасьці аглямэрацыі = |Крыніца колькасьці аглямэрацыі = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = 16-120 |Тэлефонны код = (+48) 85 |Аўтамабільны нумарны знак = BSK |TERYT = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 53 |Шырата хвілінаў = 14 |Шырата сэкундаў = 50 |Даўгата градусаў = 23 |Даўгата хвілінаў = 41 |Даўгата сэкундаў = 11 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Востраў Паўднёвы''' ({{мова-pl|Ostrów Południowy}}, па-"просту": Pałudni<u>ov</u>aja V<u>o</u>stravo<ref>Stanisław Glinka: ''Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny''. Wrocław, Warszawa, Kraków, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1980 https://web.archive.org/web/20190403010107/http://harazd.net/~nadbuhom/nasza_mova/AGWB.pdf</ref>) — [[вёска]] ў [[Сакольскі павет|Сакольскім павеце]] [[Падляскае ваяводзтва|Падляскага ваяводзтва]] [[Польшча|Польшчы]]. Вёска ўваходзіць у склад [[Гміна Крынкі|гміны Крынкі]]. == Гісторыя == Паводле перапісу 1921 году тут пражываў 341 чалавек (164 жанчыны і 177 мужчынаў). Веравызнаньне: 109 рыма-каталікоў (усе палякі), 226 праваслаўных (усе беларусы) і 6 жыдоў. Тут было 14 жылых дамоў<ref name=":022">Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, 1924, T.5, с.37</ref>. У 1940—1945 гадах у складзе [[Крынкаўскі раён|Крынкаўскага раёну]] [[Беластоцкая вобласьць|Беластоцкай вобласьці]] [[БССР]], з 20 верасьня 1944 году — [[Бераставіцкі раён|Бераставіцкага раёну]] [[Гарадзенская вобласьць|Гарадзенскай вобласьці]]. 16 жніўня 1945 году перададзены ў склад [[Польская Народная Рэспубліка|Польскай Народнай Рэспублікі]]<ref>Административно-территориальное устройство БССР: справочник: в 2 т. / Главное архивное управление при Совете Министров БССР, Институт философии и права Академии наук БССР. — Минск: «Беларусь», 1985―1987.</ref>. У 1980 годзе ў вёсцы пад кіраўніцтвам [[Януш Сяткоўскі|Януша Сяткоўскага]] праводзіліся дыялекталягічныя і лінгвістычныя дасьледаваньні, у якіх адзначалася, што асноўным сродкам зносінаў паміж жыхарамі зьяўляецца [[беларуская мова]]<ref name = "Glinka">[[Станіслаў Глінка]], [https://web.archive.org/web/20190403010107/http://harazd.net/~nadbuhom/nasza_mova/AGWB.pdf Atlas gwar wschodniosłowiańskich Białostocczyzny], [[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]], Уроцлаў, Варшава, Кракаў, Гданьск, 1980, с. 45</ref>. == Ураджэнцы == * [[Міхась Хмялеўскі]] — дзяяч [[БГКТ (Польшча)|Беларускага грамадзка-культурнага таварыства]] * [[Юры Хмялеўскі]] — галоўны рэдактар часопісу [[Czasopis]] == Крыніцы == {{крыніцы}} [[Катэгорыя:Населеныя пункты Падляскага ваяводзтва]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Сакольскага павету]] [[Катэгорыя:Вёскі Падляскага ваяводзтва]] [[Катэгорыя:Гміна Крынкі]] ipxmkbotkmwa9bcxqlqjvi9a1g4mn6b 0 263447 2624393 2572552 2025-07-09T17:21:57Z Ясамойла 35429 /* Глядзіце таксама */ дапаўненьне 2624393 wikitext text/x-wiki [[Выява:1890s Orientalist depiction of Arab female wearing a hijab while exposing her breasts.jpg|міні|Выява 1890-ых гадоў. Фатаграфія [[Арабы|арабскае]] жанчыны.]] '''Парнаграфія ў Эгіпце''' забароненая і караецца законам. == Мінулае == У [[Эгіпет|Эгіпце]] парнаграфія была даступная для невялікага кругу асоб. Порнавырабы тайна "па-ціху" прывозілі з-за мяжы, як правіла з [[Парнаграфія ў Эўропе|Заходняе Эўропы]], асабліва з [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]]. У канцы 19 ст. [[Вялікабрытанія]] змагла ўвесьці войскі ў нутро эгіпецкіх зямель. Разам зь імі ў Эгіпет прывезлі кіно і фатаграфіі, дзе нейкія зь іх мелі непрыстойны зьмест. Пачалі стварацца ўмовы адпачынку: [[Карчма|корчмы]], [[блудзілішча]] і [[Кінатэатар|кінатэатры]]. У іх насельнікі краіны маглі глядзець дзіва, у тым ліку і [[Парнафільм|порна]]. Людзі, якія мелі ўласныя кінакамэры і фотапараты, рабілі непрыстойныя здымкі насельнікаў. Потым іх вывозілі па-за краіну ў Заходнюю Эўропу, [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]], [[Парнаграфія ў Вялікабрытаніі й Паўночнае Ірляндыі|Брытанію й Ірляндыю]], [[Парнаграфія ў Японіі|Японію]] і далей у іншыя краіны сьвету. Порнавырабы сталі даступнымі для простага чалавека. Кінатэатры краіны паказвалі порна: «[[Эманюэль]]» і інш. Прадаваліся порначасопісы, як правіла зь [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]] й [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]]. == Ісламскае права == [[Выява:Jean-Léon Gérôme 006.jpg|міні|[[Гавазі]], якая парушае ісламскія правілы адзеньня.]] Ісламскае права мае значны ўплыў у грамадзтве Марока. Права патрабуе выкананьня некаторых патрабаваньняў. Гэта датычыла азначэньня слова '''''непрыстойнасьць'''''. У грамадзкім месцы забароненае паказвацца ў адзеньні з парушэньнем правілаў прыстойнасьці: * адзеньне павінна прыкрываць усё цела ** мужчыны могуць не прыкрываць адзеньнем ступні, кісьці рук, галаву вышэй шыі, кісьці рук, ступні ** жанчыны могуць не прыкрываць адзеньнем толькі свой твар, кісьці рук і ступні * любыя дотыкі мужчыны і жанчыны забароненыя, у тым ліку абдымкі й пацалунак [[Выява:Meriam George at Miss Earth 2006-12-02.jpg|міні|[[Мэрыям Джордж]] — мадэлька з Эгіпту, [[Копты|коптка]].]] Усё астатняе было забароненае паказваць у грамадзкім месцы і здымаць на відэа, або фатаграфаваць. Аднак, у кінатэатрах і тэлебачаньні паказвалі плоцкія адносіны мужчыны й жанчыны. Пацалунак, адкрытыя валасы жанчыны ў кіно — непрыстойнасьць і забароненае йсламскім правам. У 1980-ыя гады ледзь усе рынкі краіны мелі месца продажаў відэа, дзе таксама можна было купіць порна. Прадаваліся порначасопісы, як правіла зь [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]] й [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]]. З узьнікненьнем сеціва асноўнаю крыніцаю раздачы порнавырабаў стала сеціва. == Вытворчасьць == Невядома час стварэньня першае порнастужкі ў Эгіпце. У краіне неіснуюць прызнаныя дзяржаваю вытворцы порна, але разам з тым вытворчасьць порна забаронае і караецца законам. [[Самаробная парнаграфія|Самаробнае порна]] ў краіне вырабляецца і распаўсюджваецца празь [[Порнасайт|сеціва]], або паміж людзьмі «з рук у рукі». Асаблівасьць порна ў краіне &mdash; карыстаньне ісламскімі звычаямі. Жанчыны карыстаюцца тканінаю, каб схаваць свой твар і валасы пад час здымкаў порнастужак. Рынак краіны мае ўсе віды порна: * [[Гэй-парнаграфія|ММ]] * [[Лязьбійская парнаграфія|ЖЖ]]<ref>[https://sipb.pl.tl/%26%231046%3B%26%231046%3B.htm ЖЖ]</ref> * [[Плоцевы чын|МЖ]] * [[скоталожніцтва]] Удзел у [[Гэй-парнаграфія|ММ]], [[Лязьбійская парнаграфія|ЖЖ]] і [[Скоталожніцтва|скоталожніцтва]] забароненая і караецца па-ісламску: сьмерцю. [[Плоцевы чын|МЖ]] караецца рознымі пакараньнямі. Замужняя жанчына чыніць плоцкія дзеяньні не са сваім мужам, то яны будуць пакараныя сьмерцю. Незамужняя жанчына чыніць плоцкія дзеяньні з мужчынам, то яны будуць пакараныя да 40-ка ўдараў палкі. {{Шэрагфота|Cairo Postcard Trust - Jeune fille arabe 2.jpg|Cairo Postcard Trust - Type Orientale.jpg|Cairo Postcard Trust - La nuditee arabe.jpg|border=3|bordercolor=red}} {{Шэрагфота|Cairo Postcard Trust - Jeune fille arabe.jpg|Cairo Postcard Trust - Fille Egyptienne.jpg|Cairo Postcard Trust - Femme Turque.jpg|border=3|bordercolor=red}} == Глядзіце таксама == * [[Алмэ]] * [[Гавазі]] * [[Копты]] * [[Суад Хосьні]] * [[Турынскі сатырычна-эратычны зьвітак]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ds.brandup.pro/be/videos/belly-dance-tutorial-ya-wad-ya-teil?from=listing Вучоба арабкаю танцаў] {{Парнаграфія}} {{Сэкс}} [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Эгіпце]] jk58n37onpcuv10rakmy9msqiyd91er 2624394 2624393 2025-07-09T17:22:19Z Ясамойла 35429 /* Глядзіце таксама */ дапаўненьне 2624394 wikitext text/x-wiki [[Выява:1890s Orientalist depiction of Arab female wearing a hijab while exposing her breasts.jpg|міні|Выява 1890-ых гадоў. Фатаграфія [[Арабы|арабскае]] жанчыны.]] '''Парнаграфія ў Эгіпце''' забароненая і караецца законам. == Мінулае == У [[Эгіпет|Эгіпце]] парнаграфія была даступная для невялікага кругу асоб. Порнавырабы тайна "па-ціху" прывозілі з-за мяжы, як правіла з [[Парнаграфія ў Эўропе|Заходняе Эўропы]], асабліва з [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]]. У канцы 19 ст. [[Вялікабрытанія]] змагла ўвесьці войскі ў нутро эгіпецкіх зямель. Разам зь імі ў Эгіпет прывезлі кіно і фатаграфіі, дзе нейкія зь іх мелі непрыстойны зьмест. Пачалі стварацца ўмовы адпачынку: [[Карчма|корчмы]], [[блудзілішча]] і [[Кінатэатар|кінатэатры]]. У іх насельнікі краіны маглі глядзець дзіва, у тым ліку і [[Парнафільм|порна]]. Людзі, якія мелі ўласныя кінакамэры і фотапараты, рабілі непрыстойныя здымкі насельнікаў. Потым іх вывозілі па-за краіну ў Заходнюю Эўропу, [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]], [[Парнаграфія ў Вялікабрытаніі й Паўночнае Ірляндыі|Брытанію й Ірляндыю]], [[Парнаграфія ў Японіі|Японію]] і далей у іншыя краіны сьвету. Порнавырабы сталі даступнымі для простага чалавека. Кінатэатры краіны паказвалі порна: «[[Эманюэль]]» і інш. Прадаваліся порначасопісы, як правіла зь [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]] й [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]]. == Ісламскае права == [[Выява:Jean-Léon Gérôme 006.jpg|міні|[[Гавазі]], якая парушае ісламскія правілы адзеньня.]] Ісламскае права мае значны ўплыў у грамадзтве Марока. Права патрабуе выкананьня некаторых патрабаваньняў. Гэта датычыла азначэньня слова '''''непрыстойнасьць'''''. У грамадзкім месцы забароненае паказвацца ў адзеньні з парушэньнем правілаў прыстойнасьці: * адзеньне павінна прыкрываць усё цела ** мужчыны могуць не прыкрываць адзеньнем ступні, кісьці рук, галаву вышэй шыі, кісьці рук, ступні ** жанчыны могуць не прыкрываць адзеньнем толькі свой твар, кісьці рук і ступні * любыя дотыкі мужчыны і жанчыны забароненыя, у тым ліку абдымкі й пацалунак [[Выява:Meriam George at Miss Earth 2006-12-02.jpg|міні|[[Мэрыям Джордж]] — мадэлька з Эгіпту, [[Копты|коптка]].]] Усё астатняе было забароненае паказваць у грамадзкім месцы і здымаць на відэа, або фатаграфаваць. Аднак, у кінатэатрах і тэлебачаньні паказвалі плоцкія адносіны мужчыны й жанчыны. Пацалунак, адкрытыя валасы жанчыны ў кіно — непрыстойнасьць і забароненае йсламскім правам. У 1980-ыя гады ледзь усе рынкі краіны мелі месца продажаў відэа, дзе таксама можна было купіць порна. Прадаваліся порначасопісы, як правіла зь [[Парнаграфія ў Францыі|Францыі]] й [[Парнаграфія ў ЗША|ЗША]]. З узьнікненьнем сеціва асноўнаю крыніцаю раздачы порнавырабаў стала сеціва. == Вытворчасьць == Невядома час стварэньня першае порнастужкі ў Эгіпце. У краіне неіснуюць прызнаныя дзяржаваю вытворцы порна, але разам з тым вытворчасьць порна забаронае і караецца законам. [[Самаробная парнаграфія|Самаробнае порна]] ў краіне вырабляецца і распаўсюджваецца празь [[Порнасайт|сеціва]], або паміж людзьмі «з рук у рукі». Асаблівасьць порна ў краіне &mdash; карыстаньне ісламскімі звычаямі. Жанчыны карыстаюцца тканінаю, каб схаваць свой твар і валасы пад час здымкаў порнастужак. Рынак краіны мае ўсе віды порна: * [[Гэй-парнаграфія|ММ]] * [[Лязьбійская парнаграфія|ЖЖ]]<ref>[https://sipb.pl.tl/%26%231046%3B%26%231046%3B.htm ЖЖ]</ref> * [[Плоцевы чын|МЖ]] * [[скоталожніцтва]] Удзел у [[Гэй-парнаграфія|ММ]], [[Лязьбійская парнаграфія|ЖЖ]] і [[Скоталожніцтва|скоталожніцтва]] забароненая і караецца па-ісламску: сьмерцю. [[Плоцевы чын|МЖ]] караецца рознымі пакараньнямі. Замужняя жанчына чыніць плоцкія дзеяньні не са сваім мужам, то яны будуць пакараныя сьмерцю. Незамужняя жанчына чыніць плоцкія дзеяньні з мужчынам, то яны будуць пакараныя да 40-ка ўдараў палкі. {{Шэрагфота|Cairo Postcard Trust - Jeune fille arabe 2.jpg|Cairo Postcard Trust - Type Orientale.jpg|Cairo Postcard Trust - La nuditee arabe.jpg|border=3|bordercolor=red}} {{Шэрагфота|Cairo Postcard Trust - Jeune fille arabe.jpg|Cairo Postcard Trust - Fille Egyptienne.jpg|Cairo Postcard Trust - Femme Turque.jpg|border=3|bordercolor=red}} == Глядзіце таксама == * [[Алмэ]] * [[Гавазі]] * [[Копты]] * [[Суад Хосьні]] * [[Турынская сатырычна-эратычная папера]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ds.brandup.pro/be/videos/belly-dance-tutorial-ya-wad-ya-teil?from=listing Вучоба арабкаю танцаў] {{Парнаграфія}} {{Сэкс}} [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Эгіпце]] 8if953m7zjs9mqa1qki37bdrky1msdl 0 272997 2624442 2623621 2025-07-10T07:04:38Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624442 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Мікі́та Ўладзімеравіч Былі́нкін''' ({{Н}} 27 студзеня 1999 году) — беларускі футбаліст, абаронца «[[Слуцак (футбольны клюб)|Слуцку]]». == Кар’ера == Выхаванец «[[Слуцак (футбольны клюб)|Слуцку]]», дзе з 2015 году пачаў выступаць за дубль, хутка замацаваўшыся ў складзе. На наступны год ужо стаў прыцягвацца да асноўнай каманды. Дэбютаваў 9 ліпеня 2016 году ў матчы [[Кубак Беларусі па футболе|Кубка Беларусі]] супраць шацілавіцкага «[[Хімік Шацілавічы|Хіміка]]» (4:0), выйшаўшы на зьмену ў другім тайме. У 2017—2018 гадах працягваў гуляць за дубль і прыцягваўся да асноўнай каманды, але ў Найвышэйшай лізе гэтак і не згуляў. У лютым 2019 году быў аддадзены ў арэнду ў «[[Смалявічы (футбольны клюб)|Смалявічы]]»<ref>[http://sfc-slutsk.by/publications/nikita-bylinkin-ukhodit-v-arendu-2019-02-17 Никита Былинкин уходит в аренду]</ref>, аднак ня здолеў замацавацца ў складзе, але выкарыстоўваўся як гулец ратацыі. У ліпені 2019 году пакінуў «Смалявічы» і да канца сэзону выступаў у Другой лізе за мар’інагорскую «[[Вікторыя Мар’іна Горка|Вікторыю]]», якую ў гэты час ачольваў колішні галоўны трэнэр «Слуцку» [[Юры Крот]]. У сакавіку 2020 году склаў угоду з койданаўскім «[[Арсэнал Койданаў|Арсэналам]]»<ref>[https://football.by/news/137935.html Былинкин и Головенко подписали контракты с "Арсеналом"]</ref>, дзе ня меў трывалага месца ў складзе і пераважна выходзіў на зьмену. Да сэзону 2021 году пачынаў рыхтавацца з «Арсэналам», аднак у сакавіку пакінуў каманду<ref>{{Cite web |title=Футбол. Никита Былинкин покинул дзержинский "Арсенал" |url=https://www.pressball.by/news/football/380066 |accessdate=28 снежня 2021 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20211228200731/https://www.pressball.by/news/football/380066 |archivedate=28 снежня 2021 |deadurl=yes }}</ref> і неўзабаве вярнуўся ў родны «Слуцак»<ref>[https://football.by/news/149332.html Былинкин присоединился к "Слуцку"]</ref>. Спачатку заставаўся на лаве запасных, а 30 траўня 2021 году дэбютаваў у Найвышэйшай лізе, выйшаўшы на замену ў канцы матчу супраць «[[Іслач Менскі раён|Іслачы]]» (2:1). Пасьля стаў часьцей зьяўляцца на полі, у тым ліку ў стартавым складзе. У 2022 годзе замацаваўся ў якасьці асноўнага абаронцы случакоў. У лютым 2023 году склаў новую ўгоду з клюбам, працягнуўшы супрацу<ref>{{cite web|date = 2023-02-23|url = https://football.by/news/172271 |title = Три игрока продлили контракты со "Слуцком" |website = football.by|accessdate = 2023-03-01|language = ru}}</ref>. На новы сэзоне футбаліст быў абраны капітанам каманды. У студзені 2024 году зноў падоўжыў пагадненьне з случакамі<ref>{{cite web|date = 2024-01-04|url = https://football.by/news/182395 |title = Трое защитников продлили контракты со "Слуцком" |website = football.by|access-date = 2024-02-06|language = ru}}</ref>. У пачатку 2025 году поруч з капітанам «Слуцку» [[Сяргей Пушнякоў|Сяргеем Пушняковым]] далучыўся да гарадзенскага «[[Нёман Горадня|Нёману]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-01-15 |url = https://football.by/news/197266 |загаловак = Никита Былинкин: "Рад стать частью такого клуба, как "Неман" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-03-08 |мова = ru}}</ref>. Улетку 2025 году стала вядома, што гулец спыніў супрацу з клюбам<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-02 |url = https://football.by/news/204404 |загаловак = "Неман" расстался с защитником |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-06 |мова = ru}}</ref>, вярнуўшыся ў слуцкую каманду<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-08 |url = https://football.by/news/204639 |загаловак = Никита Былинкин вернулся в "Слуцк". Два других футболиста покинули команду |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} * {{Worldfootball}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Былінкін, Мікіта}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] 81oh9c3oi6e74yivo5jv76ruq5hr96n 0 276213 2624405 2457794 2025-07-09T21:10:57Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624405 wikitext text/x-wiki [[Файл:Köppen-Geiger climate classification (1980-2016).png|значак|Мапа [[клясыфікацыя кліматаў Кёпэна|клясыфікацыі кліматаў Кёпэна]].]] '''Кліматалёгія''' (ад {{мова-el|κλίμα|скарочана}} — нахіл, і {{мова-el|λογία|скарочана}} — навука) — навука, якая вывучае пытаньні кліматаўтварэньня, займаецца апісаньнем і клясыфікацыяй [[клімат]]у Зямлі ды антрапагеннага ўплыву на клімат. Раней, як падразьдзел [[мэтэаралёгія|мэтэаралёгіі]], адносілася да [[геаграфія|геаграфічных]] навук, бо вывучэньне клімату зводзілася да разгляду яго з геаграфічнага пункту гледжаньня. Клімат паводле сутнасьці ёсьць [[атмасфэра|атмасфэрным]] станам на працягу доўгага пэрыяду часу, у той час як [[надвор’е]] ёсьць таксама станам атмасфэры, але цягам адноснага кароткага пэрыяду часу. Асноўнымі тэмамі дасьледаваньня ёсьць вывучэньне зьменлівасьці клімату, мэханізмы кліматычных зьменаў і сучасныя зьмены клімату<ref name="drought">[https://drought.unl.edu/Education/DroughtIn-depth/WhatisClimatology.aspx «What is Climatology?»]. National Drought Mitigation Center.</ref><ref>[https://web.archive.org/web/20061006013653/http://www.cpc.noaa.gov/products/outreach/glossary.shtml «Climate Glossary»]. Climate Prediction Center.</ref>. Кліматалёгія ўключае ў сябе некаторыя аспэкты [[акіяналёгія|акіяналёгіі]] і [[біягеахімія|біягеахіміі]]. Асноўнымі мэтадамі, якія выкарыстоўваюцца кліматолягамі, ёсьць аналіз назіраньняў і мадэляваньне фізычных працэсаў, якія вызначаюць клімат. Кароткатэрміновае прагназаваньне надвор’я можна інтэрпрэтаваць з пункту гледжаньня ведаў пра доўгатэрміновыя зьявы клімату, напрыклад, кліматычныя цыклі, як то [[Эль Ніньнё — Паўднёвая асцыляцыя]], [[асцыляцыя Мэдэна-Джуліяна]], [[Паўночнаатлянтычная асцыляцыя]], [[Арктычная асцыляцыя]], [[Ціхаакіянская дэкадная асцыляцыя]]. Кліматычныя мадэлі выкарыстоўваюцца дзеля розных мэтаў, як то ад вывучэньня дынамікі надвор’я і кліматычнай сыстэмы да прагнозаў будучага клімату<ref name="drought"/>. == Тэмы дасьледваньняў == Тэмы, якія вывучаюць кліматолягі, складаюць тры асноўныя катэгорыі: зьменлівасьць клімату, мэханізмы кліматычных зьменаў і сучасныя зьмены клімату<ref>Oblack, Rachelle; McDougal, Holt; (3.07.2019). [https://web.archive.org/web/20191023121347/https://www.thoughtco.com/what-is-climatology-3443689 «How Climatology Is Different From Meteorology»]. ThoughtCo.</ref>. === Кліматычныя працэсы === Розныя фактары ўплываюць на сярэдні стан [[атмасфэра|атмасфэры]] ў пэўным месцы. Напрыклад, у сярэдніх шыротах ёсьць выразныя сэзонныя тэмпэратурныя цыклі, тады як у [[тропікі|трапічных]] рэгіёнах зьмены тэмпэратуры цягам году амаль не заўважныя{{Зноска|Rohli & Vega|2018|Rohli & Vega|25}}. Яшчэ адным паказьнікам, які ўплывае на зьменлівасьць клімату, ёсьць кантынэнтальнасьць, то бок адлегласьць да буйных вадаёмаў, такіх як [[акіян]]ы. Акіяны звычайна залагоджваюць клімат, і ў такім выпадку землі, блізкія да акіянаў, звычайна маюць меншую розьніцу тэмпэратуры паміж зімой і летам, чым у раёнах больш аддаленных. Атмасфэра ўзаемадзейнічае зь іншымі часткамі [[кліматычная сыстэма|кліматычнай сыстэмы]], то бок вятры ствараюць акіянічныя плыні, якія транспартуюць цяпло па ўсім сьвеце{{Зноска|Rohli & Vega|2018|Rohli & Vega|54}}. === Кліматычная клясыфікацыя === Клясыфікацыя — важны мэтад спрашчэньня складаных працэсаў. Розныя кліматычныя клясыфікацыі былі распрацаваныя цягам стагодзьдзяў, а першыя яшчэ ў [[Старажытная Грэцыя|Старажытнай Грэцыі]]. Прынцып клясыфікацыі клімату залежыць ад таго, якое потым гэтае клясыфікаваньне будзе мець прыкладаньне. Вытворцу энэргіі зь ветру цікавіць клясыфікацыя, якая базуецца на вывучэньні атмасфэрных плыняў, а той, хто займаецца [[сельская гаспадарка|сельскай гаспадаркай]], будзе больш зацікаўлены ў зьвестках, заснаваных на колькасьці ападкаў і тэмпэратуры{{Зноска|Rohli & Vega|2018|Rohli & Vega|159}}. Найбольш шырока карыстанай клясыфікацыяй ёсьць [[клясыфікацыя кліматаў Кёпэна]], распрацаваная ў канцы XIX стагодзьдзя і заснаваная на расьліннасьці. Таксама гэтая клясыфікацыя мае апірышча на штомесячныя зьвесткі пра тэмпэратуру і ападкі{{Зноска|Rohli & Vega|2018|Rohli & Vega|160}}. === Зьменлівасьць клімату === [[Файл:El Nino regional impacts.png|значак|Зьмены клімату, якія выклікае [[Эль Ніньнё]].]] Існуюць розныя тыпы зьменлівасьці, як то паўтаральныя тэмпэратурныя ваганьні ці іншыя кліматычныя зьменныя. Іх колькасна ацэньваюцца рознымі паказьнікамі. Шмат у чым у кліматычныя паказьнікі, працуюць як эканамічныя паказьнікі на біржах, як індэксы выкарыстоўваюцца дзеля прадстаўленьня ваганьняў коштаў на акцыі агулам, гэтак і кліматычныя паказьнікі выкарыстоўваюцца дзеля прадстаўленьня асноўных элемэнтаў клімату. Кліматычныя індэксы, як правіла, распрацоўваюцца з мэтамі простасьці і паўнаты, і кожны індэкс звычайна ўяўляе сабой статус асобнага кліматычнага фактару. Дзякуючы гэтаму кожны асобны фактар аб’ядноўваюць у мноства дзеля агульнага апісаньня атмасфэры ці акіяну, што потым можа быць выкарыстанае дзеля характарыстыкі фактараў, якія ўплываюць на глябальную кліматычную сыстэму. [[Эль Ніньнё — Паўднёвая асцыляцыя]] ёсьць павязаным акіяна-атмасфэрным фэномэнам у Ціхім акіяне, які ёсьць галоўным фактарам глябальнай зьменлівасьці тэмпэратуры{{Зноска|Rohli & Vega|2018|Rohli & Vega|54}} і мае цыкль у прамежку ад двух да сямі гадоў<ref>Climate Prediction Center (19.12.2005). [https://web.archive.org/web/20090827143632/http://www.cpc.noaa.gov/products/analysis_monitoring/ensostuff/ensofaq.shtml#HOWOFTEN «ENSO FAQ: How often do El Niño and La Niña typically occur?»]. National Centers for Environmental Prediction.</ref>. [[Паўночнаатлянтычная асцыляцыя]] пераважна назіраецца ў ніжнім пласьце атмасфэры, вядомым як [[трапасфэра]]. У [[стратасфэра|стратасфэры]], якая месьціцца вышэй за трапасфэру, таксама маецца зьменлівасьць, эфэкт якой вядомы як [[асцыляцыя Мэдэна-Джуліяна]], цыкль якой вагаецца ад 30 да 60 дзён. === Глябальнае пацяпленьне === {{Асноўны артыкул|Глябальнае пацяпленьне}} Зьмены клімату адбываюцца, бо зьмяняецца кліматычная сыстэма Зямлі, што прыводзіць да стварэньня новых умоваў надвор’я, якія застаюцца на працягу доўгага пэрыяду часу. Такі пэрыяд час можа быць кароткім, то бок цягнуцца некалькі дзесяцігодзьдзяў, альбо цягнуцца мільёны гадоў. Кліматычная сыстэма Зямлі атрымлівае амаль усю сваю [[энэргія|энэргію]] ад [[Сонца]], але таксама можа выдаваць яе назад у [[сусьвет]]. Уваходная і выходная энэргія, а таксама ейнае праходжаньне праз кліматычную сыстэму вызначае энэргетычны балянс Зямлі. Такім чынам, сыстэма можа пацяпляцца ці астуджаецца, у залежнасьці ад гэтага балянсу<ref>[https://web.archive.org/web/20191002090444/https://earthobservatory.nasa.gov/features/EnergyBalance «Climate and Earth’s Energy Budget»]. NASA.</ref>. Зьмена клімату таксама ўплывае на пасярэдні ўзровень мора. [[Глябальнае пацяпленьне]] ў значнай ступені выкліканае выкідамі парніковых газаў ад спальваньня [[выкапнёвае паліва|выкапнёвага паліва]], што павялічвае сярэднія глябальныя тэмпэратуры паверхні. Але гэта толькі адзін з аспэктаў сучасных зьмяненьняў клімату, бо яшчэ назіраюцца зьмены ў колькасьці ападках, бураў і [[хмарнасьць|хмарнасьці]]. Цёплыя тэмпэратуры выклікаюць дадатковыя зьмены кліматычнай сыстэмы, як то раставаньне [[ледавік]]оў, павышэньне ўзроўню мора і зьмены ў флёры і фаўне<ref>[https://web.archive.org/web/20191202114510/https://www.nationalgeographic.com/environment/global-warming/global-warming-effects/ «Global Warming Effects»]. National Geographic.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Літаратура == * {{Кніга |аўтар = Rohli, Robert. V.; Vega, Anthony J. |частка = |загаловак = Climatology |арыгінал = |спасылка = https://archive.org/details/alberteinsteinbi00fols |выданьне = |месца = |выдавецтва = Jones & Bartlett Learning |год = 2018 |том = |старонкі = |старонак = |isbn = 9781284126563 |ref = Fölsing }} == Вонкавыя спасылкі == * [https://archive.today/20171103201700/https://science2017.globalchange.gov/ Адмысловая кліматычная навуковая справаздача]. U.S. Global Change Research Program. [[Катэгорыя:Кліматалёгія| ]] j0sx9hx2wcdurq91jknexp983ffhg3z 0 277182 2624386 2517855 2025-07-09T16:50:40Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624386 wikitext text/x-wiki {{Асноўны артыкул|Парнаграфія ў Беларусі}} {{Порнаакторка |Імя = Вольга Лета |Арыгінал імя = {{мова-ru|Ольга Лета|скарочана}} |Фота = |Подпіс = |Сапраўднае імя = Вольга Лета |Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|13|10|1986|1}} |Месца нараджэньня = [[Горадня]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]], [[СССР]] |Валасы = Каштанавыя |Вочы = |Рост = |Вага = |Постаць = |Грудзі = Натуральная |Арыентацыя = |Сцэнічныя імёны = Ольга Лета,<br>Оля Лета,<br>Olia Leta,<br>Olga Leta |Узнагароды = «Каралева твэрк Беларусі»<br>«Каралева дэнсгол Беларусі»<br>«Топ твэрк Расеі» |Сайт = |imdb = |afdb = |iafd = }} '''Вольга Лета''' ({{мова-ru|Ольга Лета}}; {{Н}} 13 кастрычніка 1986 году)&nbsp;— [[прадпрымальніцтва|прадпрымальніца]], настаўніца [[твэрк]]у<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.]</ref><ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.]</ref>. Вольга Лета нарадзілася ў Горадні ў 1986 годзе. Вучылася ў [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Гарадзенскім унівэрсытэце]]. == Сьпіс запісаў == Воьга Лета мае наступныя запісы ў сеціве: * [[LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015|Твэрк танец Горадня 2015]] == Сям’я == Вольга Лета мае дачку, якую нарадзіла ў 2005 годзе. Першага мужа кінула й была разьведзеная. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.instagram.com/olialeta/ Вольга Лета] на [[Інстаграм]]е * [https://www.facebook.com/olia.leta/## Вольга Лета] на [[Фэйсбук|Хвэйсбук]]у * [https://www.tiktok.com/discover/olia-leta?lang=ko-KR Вольга Лета] на [[Тыкток]]у * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.] * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.] * [https://youtube.com/2t2vsa74Ic4?si=QKLFUq4sSP38_Tq6 Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} нна [[Ютуб]]е * [https://youtube.com/rDyCPCXUAvA?si=2lnJJxIKrOCLzfSf Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на [[Ютуб]]е {{БЛДПСБЛР}} ipwke7fnsvkbv6jseziqr8trcy2vuv9 2624387 2624386 2025-07-09T16:51:28Z Ясамойла 35429 правапіс 2624387 wikitext text/x-wiki {{Асноўны артыкул|Парнаграфія ў Беларусі}} {{Порнаакторка |Імя = Вольга Лета |Арыгінал імя = {{мова-ru|Ольга Лета|скарочана}} |Фота = |Подпіс = |Сапраўднае імя = Вольга Лета |Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|13|10|1986|1}} |Месца нараджэньня = [[Горадня]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]], [[СССР]] |Валасы = Каштанавыя |Вочы = |Рост = |Вага = |Постаць = |Грудзі = Натуральная |Арыентацыя = |Сцэнічныя імёны = Ольга Лета,<br>Оля Лета,<br>Olia Leta,<br>Olga Leta |Узнагароды = «Каралева твэрк Беларусі»<br>«Каралева дэнсгол Беларусі»<br>«Топ твэрк Расеі» |Сайт = |imdb = |afdb = |iafd = }} '''Вольга Лета''' ({{мова-ru|Ольга Лета}}; {{Н}} 13 кастрычніка 1986 году)&nbsp;— [[прадпрымальніцтва|прадпрымальніца]], настаўніца [[твэрк]]у. Вольга Лета нарадзілася ў Горадні ў 1986 годзе. Вучылася ў [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Гарадзенскім унівэрсытэце]]. == Сьпіс запісаў == Вольга Лета мае наступныя запісы ў сеціве: * [[LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015|Твэрк танец Горадня 2015]]<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.]</ref><ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.]</ref> == Сям’я == Вольга Лета мае дачку, якую нарадзіла ў 2005 годзе. Першага мужа кінула й была разьведзеная. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.instagram.com/olialeta/ Вольга Лета] на [[Інстаграм]]е * [https://www.facebook.com/olia.leta/## Вольга Лета] на [[Фэйсбук|Хвэйсбук]]у * [https://www.tiktok.com/discover/olia-leta?lang=ko-KR Вольга Лета] на [[Тыкток]]у * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.] * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.] * [https://youtube.com/2t2vsa74Ic4?si=QKLFUq4sSP38_Tq6 Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} нна [[Ютуб]]е * [https://youtube.com/rDyCPCXUAvA?si=2lnJJxIKrOCLzfSf Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на [[Ютуб]]е {{БЛДПСБЛР}} im6exazs3k862626q6xr2bf5uv5jz5h 2624388 2624387 2025-07-09T16:52:06Z Ясамойла 35429 правапіс 2624388 wikitext text/x-wiki {{Асноўны артыкул|Парнаграфія ў Беларусі}} {{Порнаакторка |Імя = Вольга Лета |Арыгінал імя = {{мова-ru|Ольга Лета|скарочана}} |Фота = |Подпіс = |Сапраўднае імя = Вольга Лета |Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|13|10|1986|1}} |Месца нараджэньня = [[Горадня]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]], [[СССР]] |Валасы = Каштанавыя |Вочы = |Рост = |Вага = |Постаць = |Грудзі = Натуральная |Арыентацыя = |Сцэнічныя імёны = Ольга Лета,<br>Оля Лета,<br>Olia Leta,<br>Olga Leta |Узнагароды = «Каралева твэрк Беларусі»<br>«Каралева дэнсгол Беларусі»<br>«Топ твэрк Расеі» |Сайт = |imdb = |afdb = |iafd = }} '''Вольга Лета''' ({{мова-ru|Ольга Лета}}; {{Н}} 13 кастрычніка 1986 году)&nbsp;— [[прадпрымальніцтва|прадпрымальніца]], настаўніца [[твэрк]]у<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.]</ref>. Вольга Лета нарадзілася ў Горадні ў 1986 годзе. Вучылася ў [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Гарадзенскім унівэрсытэце]]. == Сьпіс запісаў == Вольга Лета мае наступныя запісы ў сеціве: * [[LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015|Твэрк танец Горадня 2015]]<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.]</ref> == Сям’я == Вольга Лета мае дачку, якую нарадзіла ў 2005 годзе. Першага мужа кінула й была разьведзеная. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.instagram.com/olialeta/ Вольга Лета] на [[Інстаграм]]е * [https://www.facebook.com/olia.leta/## Вольга Лета] на [[Фэйсбук|Хвэйсбук]]у * [https://www.tiktok.com/discover/olia-leta?lang=ko-KR Вольга Лета] на [[Тыкток]]у * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.] * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.] * [https://youtube.com/2t2vsa74Ic4?si=QKLFUq4sSP38_Tq6 Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} нна [[Ютуб]]е * [https://youtube.com/rDyCPCXUAvA?si=2lnJJxIKrOCLzfSf Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на [[Ютуб]]е {{БЛДПСБЛР}} 2fhxsgbd6aeg0ysjy1numy8nzywfvav 2624389 2624388 2025-07-09T16:53:00Z Ясамойла 35429 правапіс 2624389 wikitext text/x-wiki {{Асноўны артыкул|Парнаграфія ў Беларусі}} {{Порнаакторка |Імя = Вольга Лета |Арыгінал імя = {{мова-ru|Ольга Лета|скарочана}} |Фота = |Подпіс = |Сапраўднае імя = Вольга Лета |Дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|13|10|1986|1}} |Месца нараджэньня = [[Горадня]], [[Гарадзенская вобласьць]], [[БССР]], [[СССР]] |Валасы = Каштанавыя |Вочы = |Рост = |Вага = |Постаць = |Грудзі = Натуральная |Арыентацыя = |Сцэнічныя імёны = Ольга Лета,<br>Оля Лета,<br>Olia Leta,<br>Olga Leta |Узнагароды = «Каралева твэрк Беларусі»<br>«Каралева дэнсгол Беларусі»<br>«Топ твэрк Расеі» |Сайт = |imdb = |afdb = |iafd = }} '''Вольга Лета''' ({{мова-ru|Ольга Лета}}; {{Н}} 13 кастрычніка 1986 году)&nbsp;— [[прадпрымальніцтва|прадпрымальніца]], настаўніца [[твэрк]]у<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.]</ref>. Вольга Лета нарадзілася ў Горадні ў 1986 годзе. Вучылася ў [[Гарадзенскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Гарадзенскім унівэрсытэце]]. == Сьпіс запісаў == Вольга Лета мае наступныя запісы ў сеціве: * [[Твэрк танец Горадня 2015|LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015]]<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.]</ref> == Сям’я == Вольга Лета мае дачку, якую нарадзіла ў 2005 годзе. Першага мужа кінула й была разьведзеная. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.instagram.com/olialeta/ Вольга Лета] на [[Інстаграм]]е * [https://www.facebook.com/olia.leta/## Вольга Лета] на [[Фэйсбук|Хвэйсбук]]у * [https://www.tiktok.com/discover/olia-leta?lang=ko-KR Вольга Лета] на [[Тыкток]]у * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні.] * [https://nashaniva.com/?c=ar&i=176903 Скандальная «каралева тверку» з Гродна станцавала на ўкраінскім шоу талентаў.] * [https://youtube.com/2t2vsa74Ic4?si=QKLFUq4sSP38_Tq6 Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} нна [[Ютуб]]е * [https://youtube.com/rDyCPCXUAvA?si=2lnJJxIKrOCLzfSf Дзіва з Вольгаю Лета]{{Недаступная спасылка|date=June 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} на [[Ютуб]]е {{БЛДПСБЛР}} k71ci0iyifu2lvwd1bs71zltucfq3t9 0 277432 2624417 2621741 2025-07-10T01:11:15Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624417 wikitext text/x-wiki {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Людзьвін |Лацінка = Ludźvin |Статус = былая вёска |Назва ў родным склоне = Людзьвіна |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = каля 1816 году |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = Людзьвінопаль |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Тэндэнцыя колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 51 |Шырата сэкундаў = 32 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 56 |Даўгата сэкундаў = 21 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьлева |Водступ подпісу на мапе = |Commons = |Сайт = }} '''Людзьві́н'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць}}</ref> або '''Людзьвінóпаль''' — былая вёска ў [[Беларусь|Беларусі]] . Уваходзіла у склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]] [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкага раёну]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Найбольш раньняя згадка пра вёску Людзьвінопаль зьмешчана ў сялянскай рэвізіі 1816 году<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 247. А. 1712адв.-1719</ref>. Красавіком таго ж году датаваны запіс у мэтрычнай кнізе [[Храпкаў|Храпкаўскай]] Мікалаеўскай царквы пра шлюб жыхара Людзьвіна (Людвинова), прыхаджаніна [[Хвойнікі|Хвойніцкай]] Пакроўскай царквы Трафіма Жылянка (Жыляка) з [[Дворышча (Хвойніцкі раён)|дварышчанскай]] дзяўчынай Еўдакіяй<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 516. А. 485</ref>. У мэтрыках Пакроўскай царквы Людзьвін{{Заўвага|У праваслаўных мэтрыках ужывалася менавіта гэтая больш простая назва. Што праўда, ад 1830 г. зноў сустракаецца і форма Людзьвінаў (Людвинов)<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 532. А. 1097, 1107, 1107адв.</ref>. А вось «панская» назва Людзьвінопаль — толькі ў мэтрыках касьцёльных, напрыклад, у 1841 і 1845 г.<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 9адв., 12адв., 46адв.</ref>.}} і яго жыхары стала прысутныя, прынамсі, з 1820 году<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 520. А. 512; надалей, 1824 г. Спр. 525. А. 486. 1826 г. Спр.527. А. 871адв., 873адв. 1828 г. Спр. 529. А. 753, 757</ref>. [[File:Невялічкая вёска Раславіца на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.jpg|значак|зьлева|Невялічкая вёска Людзьвін на тапаграфічнай мапе Менскай губэрні А. Фіцінгофа 1846 г.]][[File:Стралічаў, Губарэвічы, Навасёлкі, Дворышча, Руднае на карце Ф. Ф. Шуберта сярэдзіны XIX ст.png|значак|зьлева|Вёска Людзьвінопаль з 20 дварамі на мапе Шубэрта-Тучкова. Другая палова XIX ст.]] Паводле інвэнтару Хвойніцкага маёнтка 1844 году, прыналежнага рэчыцкаму падкамораму Ўладыславу, сыну Караля, Прозару, адным зь сямі яго фальваркаў быў Валоцкі. У складзе апошняга — вёскі [[Валокі (Хвойнікі)|Валокі]], Людзьвінопаль, [[Гарошкаў (Хвойніцкі раён)|Гарошкаў]], мястэчка [[Хвойнікі]]<ref>НГАБ. Ф. 142. Воп. 1. Спр. 1475. А. 33адв. etc.</ref>. З кліравой ведамасьці Пакроўскай царквы ў Хвойніках за 1847 год вынікае, што за 5 вёрст ад яе ў 12 і 3/4 двара{{Заўвага|Так запісана ў крыніцы. Але, як засьведчыў іерэй Расьціслаў Бандарэнка, меліся на ўвазе не вясковыя сядзібы, а царкоўныя двары, кожны зь якіх мусілі складаць 4 мужчынскія душы.}} вёскі Людзьвін жылі 51 асоба мужчынскага і 47 асобаў жаночага полу прыхаджанаў<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 41952. А. 191адв.</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 88 жыхароў абодвух полаў зь вёскі Людзьвін былі прыхаджанамі Хвойніцкай Пакроўскай царквы, а 7 мужчын і 15 жанчын зь вёскі{{Заўвага|Не фальварку. Як быццам вядзецца пра асобныя паселішчы з сваімі назвамі. Рознасьць канфэсіяў тут бясспрэчна паўплывала.}} Людзьвінопаль зьяўляліся парафіянамі Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расійскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 382, 666</ref>. У парэформавы пэрыяд Людзьвінопаль адміністрацыйна належаў да Хвойніцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. У пачатку 1870 году ў вёсцы было 58 сялянаў-уласьнікаў, прыпісаных да Валоцкага сельскага таварыства<ref>Список волостей, обществ и селений Минской губернии на 01. 01. 1870 г. — Минск, 1870. Л. 68адв.</ref>. Згодна зь ведамасьцю Пакроўскай царквы ў Хвойніках на 1875 год, яе прыхаджанамі былі 64 асобы мужчынскага і 68 жаночага полу з 16 двароў вёскі Людзьвін<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 1. Спр. 40937. А. 234, 239адв.; гл. таксама: Минские епархиальные ведомости. — Минск, 1876. № 10. С. 458; Описание церквей и приходов Минской епархии. VIII. Речицкий уезд. — Минск, 1879. С. 140</ref>. На 1909 год у Людзьвіне налічвалася 37 двароў з 226 жыхарамі<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 114</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Людзьвін у складзе Хвойніцкай воласьці, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 – січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. – Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286 – 296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. 1 студзеня 1919 году, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Паводле запіскі «Сведения о количестве учащихся школ Хойникской волости Речицкого уезда», на 8 сьнежня 1920 і на 15 красавіка 1921 году ў Людзьвінскай школе першай ступені (г. зн. пачатковай) было адпаведна 40 і 67 вучняў<ref>Дзяржаўны архіў Гомельскай вобласці. Ф. 68. Воп. 1. Спр. 16. А. 19</ref>. [[Файл:Храпкаў на карце генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.jpg|значак|зьлева|Людзьвін на мапе генштаба РККА Беларусі і Літвы. 1935 г.]] Пасля другога [[Узбуйненьне БССР|ўзбуйненьня БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Людзьвін — у Дварышчанскім сельсавеце Хвойніцкага раёну [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай]], з 9 чэрвеня 1927 году [[Гомельская акруга|Гомельскай акругі]]. У 1930 годзе ў вёсцы , арганізаваня калгас «Чырвоны шлях», працавала кузьня<ref name="fn1">{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 448</ref>}}. З 20 лютага 1938 году Людзьвін — у складзе [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з Цэнтрам у Мазыры. У гады Другой сусьветнай вайны 53 жыхары Людзьвіна загінулі і прапалі бязь вестак на франтах, 5 вяскоўцаў акупанты расстралялі, аднаго вывезьлі на прымусовыя работы ў Нямеччыну, дзе ён і памёр<ref>Памяць: Гіст.-дакум. хроніка Хойніцкага р-на. — Мн.: БелЭн, 1993. С. 162, 238 – 239</ref>. З 8 студзеня 1954 году Людзьвін — у Гомельскай вобласьці. Паводле перапісу 1959 года ў вёсцы налічвалася 244 жыхары. У складзе калгасу імя XXI зьезду КПСС (цэнтар — вёска Руднае)<ref name="fn1"/>. На момант аварыі на ЧАЭС у Людзьвіне было 50 двароў, 138 жыхароў. У 1992 годзе вяскоўцы адселеныя ў іншыя мясьціны Беларусі. Паселішча ліквідаванае ў 2013 годзе<ref>[https://pravo.by/document/?guid=12551&p0=D913g0059062 Решение Хойникского районного Совета депутатов от 25 июня 2013 г. № 134 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района]</ref>. == Памяць == 4 траўня 2016 году на месцы вёскі быў усталяваны памятны крыж з надпісам на гранітнай пліце<ref>[https://www.hoiniki.by/?p=14476. Памяць пра вёску Людзьвін ]{{Недаступная спасылка|date=July 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Заўвагі == {{заўвагі}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Судкоўскі сельсавет]] [[Катэгорыя:Населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] 4fv2ekfbo4m1dkb8kiiv1avgn8cwjke 0 279276 2624436 2485102 2025-07-10T06:16:47Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624436 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Рама́н Пасе́віч''' ({{Н}} 28 лістапада 1999 году) — беларускі футбаліст, нападнік расейскага клюбу «[[Сочы (футбольны клюб)|Сочы]]». == Кар’ера == Выхаванец пастаўскай акадэміі [[ПМЦ Паставы|ПМЦ]]. Выступаў за мясцовы клюб у чэмпіянаце Віцебскай вобласьці, таксама гуляў за юнацкую каманду «[[Іслач Менскі раён|Іслачы]]». У лютым 2018 году далучыўся да другалігавых «[[Асіпавічы (футбольны клюб)|Асіпавічаў]]», дзе і пачаў дарослую кар’еру. Гулец хутка стаў адным з асноўных бамбардзіраў каманды. У ліпені 2018 году беспасьпяхова праходзіў прагляд у моладзевай камандзе кіеўскага «[[Дынама Кіеў|Дынама]]»<ref>[https://football.by/news/115634.html Форвард "Осиповичей" не подошел дублю киевского "Динамо"]</ref>, а ў хуткім часе перабраўся ў рэчыцкі «[[Спадарожнік Рэчыца|Спадарожнік]]». У лютым 2019 году склаў кантракт зь «[[Ліда (футбольны клюб)|Лідай]]»<ref>[https://football.by/news/123498.html "Лида" подписала трех футболистов]</ref>, дзе чаргаваў выхады ў стартавым складзе і на замену. У студзені 2020 году прыбыў на прагляд у гарадзенскі «[[Нёман Горадня|Нёман]]» і неўзабаве стаў гульцом клюбу<ref>[https://football.by/news/136183.html Роман Пасевич стал игроком "Немана"]</ref>. Сэзон 2020 году пачынаў у клюбным дублі. 4 ліпеня 2020 году дэбютаваў у [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Найвышэйшай лізе]] ў матчы супраць «Іслачы» (1:0), калі выйшаў у пачатковым складзе і быў заменены ў першым тайме. У далейшым працягваў часьцей заставацца на лаўцы запасных і гуляў за дубль, зрэдку выходзіў на поле ў асноўным складзе «Нёману». У сэзоне 2021 году пачаў часьцей прыцягвацца да асновы, часам зьяўляўся ў першай адзінаццатцы дружыны. У ліпені 2021 году быў аддадзены ў арэнду ў «[[Смаргонь (футбольны клюб)|Смаргонь]]»<ref>[https://football.by/new/153487.html "Неман" отдал Пасевича в аренду "Сморгони"]{{Недаступная спасылка|date=February 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>. З 5 галамі стаў найлепшым бамбардзірам каманды ў сэзоне, але ня выратаваў яе ад вылету ў [[Першая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе 2023 году|Першую лігу]]. Па заканчэньні арэнды ў лістападзе 2021 году вярнуўся ў «Нёман»<ref>[https://football.by/news/158794.html Семь арендованных игроков покидают "Сморгонь"]</ref>, калі з студзеня 2022 году пачаў трэнавацца разам з камандай<ref>[https://football.by/news/160392.html На просмотре в "Немане" ряд футболистов]</ref>. У сэзоне 2022 году быў адным з галоўных гульцоў гарадзенскай дружыны, правёўшы ўсе 30 матчаў чэмпіянату Беларусі, у якіх выходзіў пераважна ў стартавым складзе. У пачатку 2023 году праз забарону [[Міністэрства спорту і турызму Рэспублікі Беларусь|Міністэрства спорту і турызму]] ня трапіў у заяўку «Нёмана» на сэзон і ня браў удзелу ў афіцыйных матчах каманды ў 2023 годзе, але працягваў трэнавацца і гуляць у таварыскіх матчах. У чэрвені 2023 году абвесьціў пра сыход з клюбу<ref>{{cite web|date = 2023-06-30|url = https://football.by/news/176193 |title = Пасевич заявил об уходе из "Немана" |website= football.by|accessdate = 2023-07-06|language = ru}}</ref>, а ў ліпені 2023 году склаў працоўную ўгоду з расейскай «[[Уфа (футбольны клюб)|Уфой]]»<ref>{{cite web|date = 2023-07-05|url = https://football.by/news/176366 |title = "Уфа" объявила о подписании контракта с Пасевичем |website= football.by|accessdate = 2023-07-06|language = ru}}</ref>. У пачатку 2025 году далучыўся да клюбу «[[Сочы (футбольны клюб)|Сочы]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-02-20 |url = https://football.by/news/198767 |загаловак = Роман Пасевич о трансфере в "Сочи": "Хотелось перейти в команду с амбициозными задачами" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>, зь якім трапіў у [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лігу]]. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Пасевіч, Раман}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] l891g5t5erga4jyka0s210wr8ka2xd9 0 282138 2624441 2509165 2025-07-10T07:02:50Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624441 wikitext text/x-wiki {{Футбаліст}} '''Мікала́й Рабы́х''' ({{Н}} 11 лютага 2001 году) — беларускі футбаліст, паўабаронца «[[Баранавічы (футбольны клюб)|Баранавічаў]]» (у арэндзе з мазырскай «[[Славія Мазыр|Славіі]]»). == Кар’ера == Выхаванец мазырскай «[[Славія Мазыр|Славіі]]», дзе гуляў за юнацкія каманды. У 2020 годзе выступаў за мазырскі «[[Мантажнік Мазыр|Мантажнік]]» у [[Кубак Беларусі па футболе|Кубку Беларусі]]<ref>{{cite web|date = |url = https://stat.football.by/stat/belarus/cup2020/1/1/ |title = Пратакол матча «Мантажнік» — «Стэнлес-ДЮСШ-3» |website = football.by |access-date = 2023-12-08 |language = ru}}</ref>. Да сэзону 2022 году пачаў рыхтавацца з асноўнай камандай «Славіі», аднак ад пачатку сэзону выступаў за дубль. Дэбютаваў у [[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Беларусі па футболе|Найвышэйшай лізе]] 22 кастрычніка 2022 году, калі выйшаў на замену ў канцы сустрэчы з койданаўскім «[[Арсэнал Койданаў|Арсэналам]]» (1:1). У 2023 годзе працягваў зьяўляцца ў асноўнай камандзе, выходзячы на замену. У жніўні 2023 году быў аддадзены ў арэнду ў «[[Маладэчна (футбольны клюб)|Маладэчна]]»<ref>{{cite web|date = 2023-08-01|url = https://football.by/news/177260 |title = "Молодечно-2018" арендовал Рябых у "Славии" |website = football.by |access-date = 2023-12-08 |language = ru}}</ref>. Па заканчэньні арэнды ў сьнежні 2023 году пакінуў маладэчанскі клюб<ref>{{cite web|date = 2023-12-06|url = https://football.by/news/181546 |title = "Молодечно-2018" проинформировал об истечении соглашений с двумя десятками игроков |website = football.by |access-date = 2023-12-08 |language = ru}}</ref> і вярнуўся ў «Славію»<ref>{{cite web|date = 2023-12-21|url = https://football.by/news/182032 |title = Николай Рябых вернулся в "Славию" |website = football.by |access-date = 2024-01-16 |language = ru}}</ref>, дзе замацавацца ня здолеў. Улетку 2025 году на правах арэнды прыяднаўся да «[[Баранавічы (футбольны клюб)|Баранавічаў]]»<ref>{{Спасылка|дата публікацыі = 2025-07-09 |url = https://football.by/news/204680 |загаловак = "Барановичи" арендовали полузащитника у "Славии" |выдавец = Football.by |дата доступу = 2025-07-10 |мова = ru}}</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.pressball.by/players/football/1800/ Статыстыка «ПБ-Инфо»]{{Недаступная спасылка|date=May 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}{{Ref-ru}} * {{Transfermarkt}} * {{Soccerway}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Рабых, Мікалай}} [[Катэгорыя:Беларускія футбалісты]] 9lboayu0pfpvj755n0i2fiutoxj5u9b 0 285718 2624415 2582412 2025-07-09T22:49:32Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624415 wikitext text/x-wiki {{Песьня | назва = Купалінка | тып = песьня | загаловак = | загаловак2 = | мова = беларуская | беларуская_назва = | выканаўца = <!-- або | арыгінальны_выканаўца --> | альбом = | міні-альбом = | выява = | памер_выявы = | подпіс_выявы = | бок_А = | бок_Б = | напісаная = | запісаная = | выдадзеная = | фармат = | студыя = | жанр = [[народная песьня]] | працягласьць = | лэйбл = | аўтар = [[Міхась Чарот]] | кампазытар = [[Уладзімер Тэраўскі]] | пясьняр = | прадусэр = | папярэдні_альбом2 = | папярэдні_альбом = | папярэдні_самотнік = | папярэдні_год = | храналёгія = | год = 1921 | песьні = | наступны_год = | наступны_самотнік = | наступны_альбом = | наступны_альбом2 = | іншае = }} {{Урэзка | Назоў = | Назоў зьнізу = | Зьмест = <poem> ''Купалінка-купалінка, цёмная ночка, ''Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка, ''Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка. ''Мая дочка у садочку ружу, ружу поліць, ''Ружу, ружу поліць, белы ручкі коліць, ''Ружу, ружу поліць, белы ручкі коліць. ''Кветачкі рвець, кветачкі рвець, ''Вяночкі звівае, ''Вяночкі звівае, слёзкі пралівае, ''Вяночкі звівае, слёзкі пралівае. ''Купалінка-купалінка, цёмная ночка, ''Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка, ''Цёмная ночка, а дзе ж твая дочка.'' </poem> | Подпіс = | Выраўноўваньне = right | Шырыня = 260пкс | Вышыня = | Памер шрыфта = 90% | Фон = #eee9d9 | Колер рамкі = | Без разрываў = 1 }} {{Іншыя значэньні}} {{Падвойная выява|справа|Čarot1.jpg|126|2 terravski.jpg|144|Міхась Чарот|Уладзімер Тэраўскі}} «'''Купалі́нка'''» — [[беларуская народная песьня]] пра жанчыну на імя [[Купаліна]], чыя дачка пляце [[купальскі вянок]] у ноч на [[Купальле|Йвана]]. Набыла шырокую папулярнасьць з пачатку 1920-х гадоў пасьля паэтычнай апрацоўкі тэксту [[Міхась Чарот|Міхасём Чаротам]] і пакладаньня на музыку [[Уладзімер Тэраўскі|Ўладзімера Тэраўскага]]. == Гісторыя стварэньня == У 1921 року паэт Міхась Чарот напісаў музычную п’есу «[[На Купальле]]» для [[Тэатар імя Янкі Купалы|Беларускага драматычнага тэатру]], якому ў той час быў патрэбны нацыянальны рэпэртуар. Музыку да п’есы стварыў кампазытар Уладзімер Тэраўскі. Чарот уставіў у п’есу шмат народных песень ва ўласнай апрацоўцы, у тым ліку і «Купалінку». Толькі ў 1920-х роках п’еса прайшла больш як 400 разоў, і многія песьні зь яе сталі вельмі папулярнымі ў народзе<ref name="tuzin">[https://web.archive.org/web/20201016141925/https://tuzinfm.by/article/423/out-tuzin-shlahierau-pazbaulenych-autarau-audio-video.html !Out: Тузін шлягераў, пазбаўленых аўтараў (аўдыё, відэа)]{{ref-be}}</ref><ref name="sb">''Л. Рублевская.'' [https://www.sb.by/articles/roza-dlya-alesi.html Пьесу «На Купалле» Михась Чарот написал для любимой девушки]</ref><ref name="kurjer">[https://web.archive.org/web/20180712092457/http://kurjer.info/2013/11/14/autar-znakamitaj-pesni-kupalinka-rodam-z-pad-slucka/ Аўтар знакамітай песні «Купалінка» родам з-пад Слуцка] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20180712092457/http://kurjer.info/2013/11/14/autar-znakamitaj-pesni-kupalinka-rodam-z-pad-slucka/ |date=12 ліпеня 2018 }}{{ref-be}}</ref><ref name="haj">''Т. Гай.'' [http://sotvori-sebia-sam.ru/kupalinka/ Сакральность народной песни. Купалинка]</ref>. Песьню «Купалінка», якая зьяўляецца фрагмэнтам музычнага суправаджэньня спэктаклю, выконвала галоўная гераіня Алеся. Яе іграла непрафэсійная акторка [[Алеся Александровіч|Аляксандра Александровіч]], у якую Міхась Чарот быў неўзаемна закаханы і якой хацеў прысьвяціць гэтую песьню<ref name="sb" />. Абодва стваральнікі песьні — і Міхась Чарот, і Ўладзімер Тэраўскі — былі забітыя ў час [[Вялікі тэрор|сталінскіх рэпрэсій]] 1937—1938 рокаў, пасьля чаго п’есу зьнялі з рэпэртуару тэатру, а імёны паэта і кампазытара доўгія гады замоўчваліся<ref name="tuzin" /><ref name="kurjer" /><ref name="haj" /><ref>''А. Северинец.'' [https://web.archive.org/web/20201009131437/https://www.velvet.by/shopwindow/stil-zhizni/obshchestvo/neobyknovennye-istorii-nashikh-obyknovennykh-pesen Необыкновенные истории наших обыкновенных песен] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20201009131437/https://www.velvet.by/shopwindow/stil-zhizni/obshchestvo/neobyknovennye-istorii-nashikh-obyknovennykh-pesen |date=9 кастрычніка 2020 }}</ref>. == Імаверныя фальклёрныя крыніцы == Не адмаўляючы магчымасьць непасрэднага знаёмства М. Чарота зь нейкай вэрсіяй народнай песьні пра Купалінку, варта адзначыць вэрсіі песень з падобнымі матывамі, зафіксаваныя дасьледчыкамі ХІХ — пачатку ХХ ст. і апублікаваныя ў выданьнях [[Павал Шэйн|Паўла Шэйна]] (1874), [[Уладзімер Дабравольскі|Уладзімера Дабравольскага]] (1903), [[Еўдакім Раманаў|Еўдакіма Раманава]] (1912). {| class="wikitable" |+ !Са зборніка П. Шэйна<ref>Шейн, П. В. Белорусские народные песни с относящимися к ним обрядами, обычаями и суевериями : С прил. объясн. словаря и грамматич. примеч. : Сб. П. В. Шейна… — Санкт-Петербург : тип. Майкова, 1874. — С. 150.</ref> !Са зборніка У. Дабравольскага<ref>Добровольский, В. Н. Смоленский этнографический сборник / сост. В. Н. Добровольский. — Санкт-Петербург : Тип. Е. Евдокимова, 1891—1903. — (Записки Русского географического общества по отделению этнографии; …). — Ч. 4. —1903. — С. 218—219.</ref> !Са зборніка Е. Раманава<ref>Романов, Е. Р. Белорусский сборник : Быт белорусса; Словарь условных языков. — Вильна : тип. А. Г. Сыркина, 1912. — Вып. 8. — С. 218, 221, 223.</ref> |- |'''***''' «Купаленька, цёмная ночка! Идзѣ твоя дочка?» — Моя дочка ў городзѣ, Рожу полиць, руки колиць, Цвяточки рвець, Вяночки вьець, Звиўши вяночикъ, Пошла ў таночикъ. ''Сураскі павет, в. Казловічы'' '''***''' Купаленка Ночь маленька, Да удаленька, — Цёмная ночка! — Дзѣ твоя дочка? — «Моя дочка Ў садочку, Рожу полиць, Руки колиць, Красочки рвець, Вяночки вьець. Ўсимъ дзѣвочкамъ По вяночку, Молодушкамъ По платочку, А мальчикамъ По брилечку, Старымъ бабамъ По кіечку». ''Віцебскі павет, в. Васьковічы'' |'''***''' Купалинка — ночь малинька. Тёмная ночка, йдѣ твая дочка? — У гароди, ў гароди Гряды полить, руки колить, Крапивыю стрыкливыю. Чей жа лён пад балотымъ, Ни полатый, Травой заросъ, макрицыю? Паўликыў лёнъ падъ балотамъ, Ни полатый, Травой заросъ, макрицыю. ''Парэцкі павет, с. Інькава'' |'''***''' Купалинка, ночь малинька, Тёмная ночка, гдѣ твая дочка? — Мая дочка у садочку, Рожу полить, бѣлы ручки колить, Цвяточки рветь, вяночки ўеть. Усимъ дѣўкамъ па вяночку, А мальчыкамъ па цвяточку, Старым дидамъ па кіёчку, А старушкамъ по чепчику, Маладушкамъ по хусточки. ''Віцебскі павет, в. Дзервягі'' '''***''' Купалинка, тёмная ночка, А гдѣ твая дочка? — Мая дочка у садочку, У садочку гряды полить, Рожу щиплить, вяночки ўеть. Вяночки звиўши, ны галоўку кладеть. Ны галоўку ўсклаўшы, на вулку идеть. А на дѣўки вянокъ вянить, У маладца серце ныить. ''Вяліскі павет, с. Казакова'' '''***''' Купальня, тёмная ночка, дѣ твая дочка? У садочку на задочку лѣхи полить, руки колить, Лѣхи папалола, руки пакалола. ''Гарадоцкі павет, с. Хвошна'' |} == Вядомасьць == Песня стала адной з самых папулярных і вядомых у [[БССР|Савецкай Беларусі]] і іншых рэспубліках СССР. «Купалінку» выконвалі практычна ўсе беларускія музычныя калектывы<ref name="tuzin" />, у тым ліку [[Песьняры]]<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=YCpD9qUYit4 Песняры — Купалінка]</ref> і [[Сябры]]<ref>[http://www.syabry.com/pesni.shtml Песні ансамбля Сябры] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20200801194507/http://www.syabry.com/pesni.shtml |date=1 жніўня 2020 }} (афіцыйны сайт)</ref>, а таксама мноства выканаўцаў з іншых краін — напрыклад, [[Deep Purple]]<ref>[https://www.youtube.com/watch?v=YqF7fTy_OFQ Don Airey (Deep Purple) — Kupalinka (live in Miensk, 2011)]</ref>, [[Тар’я Турунэн]]<ref>''[[Марыя Калесьнікава|М. Колесникова]].'' [https://euroradio.fm/finskaya-spyavachka-tarya-turunen-spyavae-kupalinku-pad-belaruskiya-gusli-videa Фінская сьпявачка Тар’я Турунэн сьпявае «Купалінку» пад беларускія гусьлі]</ref>, журналіст ББС [[Стыў Розэнбэрг]]<ref>[https://twitter.com/BBCSteveR/status/1464511123286376458 «Купалінка» ў выкананьні С. Розэнбэрга]</ref>. У фільме «[[Выклік (фільм, 2008)|Выклік]]» (2008 год) пра партызанскі атрад [[Бельскія (партызаны)|братоў Бельскіх]] партызаны па сцэнарыі мусілі сьпяваць песню «[[Чорны крумкач (песьня)|Чорны крумкач]]», але ў канчатковым варыянце яе замянілі на «Купалінку»<ref>''В. Матох.'' {{cite web |url=http://www.belgazeta.by/20080825.34/530214991 |title=Лесные евреи |accessdate=2010-05-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100317183034/http://www.belgazeta.by/20080825.34/530214991 |archivedate=2009-04-25 |url-status=dead }}</ref><ref>''В. Вилейта.'' [https://www.dw.com/ru/%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BB%D0%B8%D0%B2%D1%83%D0%B4%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9-%D1%84%D0%B8%D0%BB%D1%8C%D0%BC-%D0%BE-%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%BE%D1%80%D1%83%D1%81%D1%81%D0%BA%D0%B8%D1%85-%D0%BF%D0%B0%D1%80%D1%82%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D0%BD%D0%B0%D1%85/a-2860314 Голливудский фильм о белорусских партизанах]</ref>. == Крыніцы == {{зноскі|2}} == Вонкавыя спасылкі == * ''А. Кавалёў.'' [http://elib.bspu.by/handle/doc/12827 «Купалінка. Беларуская народная песьня»] (нотны матэрыял) * [https://web.archive.org/web/20241130174228/https://3akkorda.net/narodnye-i-zastol-nye-pesni-kupalinka-belorusskaa-narodnaa-pesna/ Народныя і застольныя песьні — Купалінка (Беларуская народная песьня)] (акорды для гітары) {{Бібліяінфармацыя}} [[Катэгорыя:Песьні 1921 году]] [[Катэгорыя:Беларускія народныя песьні]] [[Катэгорыя:Беларускамоўныя песьні]] e5mb9o8pgwvneyj5i6cqj6qgf1q2gv0 0 286214 2624406 2535266 2025-07-09T21:26:43Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624406 wikitext text/x-wiki [[Файл:Equestrian pictogram.svg|150пкс|справа]] [[Файл:Gardens of Versailles, 22 June 2014 001.jpg|значак|Спаборніцты па конным спорце ладзіліся ў садах [[Вэрсальскі палац|Вэрсальскага палаца]].]] '''Спаборніцтвы па [[конны спорт|конным спорце]] на [[Летнія Алімпійскія гульні 2024 году|летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году]]''' ладзіліся з 27 ліпеня па 6 жніўня ў [[Вэрсальскі палац|Вэрсальскім палацы]]. Бралі удзел у розыгрышах 200 вершнікаў у трох дысцыплінах як у асабістых, гэтак і ў камандных спаборніцтвах, а менавіта ў выездцы, трохборстве і канкуры. Былі разыграныя 6 камплектаў мэдалёў. == Узнагароды == {| class="wikitable" |- align=center |width=210 bgcolor=efefef|'''Дысцыпліна''' |width=210 bgcolor=gold |'''Золата''' |width=210 bgcolor=silver|'''Срэбра''' |width=210 bgcolor=cc9966|'''Бронза''' |- | Выездка | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Джэсыка фон Брэдаў-Вэрндль]] | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Ізабэль Вэрт]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Шарлат Фрай]] |- | Камандная выездка | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Нямеччына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нямеччына]]<br>[[Фрэдэрык Вандрэс]]<br>[[Ізабэль Вэрт]]<br>[[Джэсыка фон Брэдаў-Вэрндль]] | {{Сьцяг|Данія}} [[Данія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Данія]]<br>[[Даніель Бакман Андэрсан|Даніель Андэрсан]]<br>[[Нана Мэраль Расмусэн|Нана Расмусэн]]<br>[[Катрын Ляўдруп-Дзюфур]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Бэкі Мудзі]]<br>[[Карл Гэстэр]]<br>[[Шарлат Фрай]] |- | Трохборства | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Міхаэль Юнг]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Крыстафэр Бэртан]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Лора Колет]] |- | Каманднае трохборства | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Разалінд Кантэр]]<br>[[Том Макюэн]]<br>[[Лора Колет]] | {{Сьцяг|Францыя}} [[Францыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Францыя]]<br>[[Нікаля Тузэн]]<br>[[Карым Лягуа]]<br>[[Стэфан Ляндуа]] | {{Сьцяг|Японія}} [[Японія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Японія]]<br>[[Тасіюкі Танака]]<br>[[Кадзума Тамота]]<br>[[Ясіякі Ойва]] |- | Канкур | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Крыстыян Кукук]] | {{Сьцяг|Швайцарыя}} [[Стыў Герда]] | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Майкель ван дэр Флёйтэн]] |- | Камандны канкур | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Бэн Маэр]]<br>[[Гары Чарлз]]<br>[[Скот Браш]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]]<br>[[Лора Крот]]<br>[[Карл Кук]]<br>[[Маклэйн Ўорд]] | {{Сьцяг|Францыя}} [[Францыя на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Францыя]]<br>[[Сымон Дэлестр]]<br>[[Аліўе Пэро]]<br>[[Жульен Эпаяр]] |} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20230209024707/https://www.paris2024.org/en/sport/equestrian/ Афіцыйны сайт]{{Ref-en}} [[Катэгорыя:Летнія Алімпійскія гульні 2024 году]] [[Катэгорыя:Конны спорт на летніх Алімпійскіх гульнях|2024]] pj9qj0b5oeuymq06xvrh78x6hk7yiti 0 286412 2624418 2563235 2025-07-10T01:37:45Z InternetArchiveBot 67502 Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 2624418 wikitext text/x-wiki [[Файл:Athletics pictogram.svg|150пкс|справа]] [[Файл:World championships in athletics 2003 Paris Saint-Denis stadium.jpg|значак|Лёгкаатлетычныя спаборніцтвы ладзіліся на [[Стад дэ Франс]].]] '''Спаборніцтвы па [[лёгкая атлетыка|лёгкай атлетыцы]] на [[Летнія Алімпійскія гульні 2024 году|летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году]]''' ладзіліся з 1 па 11 жніўня на чатырох розных спартовых аб’ектах. [[Енскі мост]] быў задзеяны дзеля спартовай хадзьбы, ратуша [[Атэль-дэ-Віль (Парыж)|Атэль-дэ-Віль]] і [[Дом інвалідаў]] былі скарыстаныя як стартавыя і фінішныя пункты маратонскіх забегаў, а на [[Стад дэ Франс]] ладзіліся лёгкаатлетычныя спаборніцтвы. Упершыню ў гісторыі Алімпійскіх гульняў колькасьць мэдалёвых дысцыплінаў была аднолькавай для мужчынаў і жанчынаў. Дзеля гэтага была далучаная да праграмы зьмяшаная эстафэта па хадзьбе на маратонскую дыстанцыю, замяніўшы мужчынскую хадзьбу на 50 кілямэтраў<ref>Houston, Michael (11.06.2021). [https://web.archive.org/web/20230531225213/https://www.insidethegames.biz/articles/1108921/race-walking-sailing-paris-2024 «Mixed team race walking to debut at Paris 2024 Olympics»]. Inside the Games.</ref>. Былі разыграныя 48 камплектаў мэдалёў. Яшчэ адной істотнай зьменай у праграме лёгкай атлетыкі ёсьць фармат суцяшальнага раўнду ўва ўсіх індывідуальных бегавых дысцыплінах ад 200 да 1500 мэтраў і бар’ерных дысцыплінах, як то 110 мэтраў сярод мужчынаў, 100 мэтраў сярод жанчынаў і 400 мэтраў для абодвух, што сталася выдатнай магчымасьцю для бегуноў і бягухаў атрымаць другі шанец на выхад у паўфінал. Гэты фармат замяніў ранейшую сыстэму, у якой спртоўцы прасоўваліся наперад паводле лепшага агульнага часу (q), за выключэньнем тых, хто кваліфікаваўся наўпрост ў забегах першага кола<ref>[https://www.worldathletics.org/news/press-releases/repechage-round-paris-2024-olympics-budapest-entry-standards «World Athletics to introduce repechage round at Paris 2024 Olympic Games»]. World Athletics.</ref>. == Узнагароды == {| class="wikitable" |- align=center |width=250 bgcolor=efefef|'''Дысцыпліна''' |width=200 bgcolor=gold |'''Золата''' |width=200 bgcolor=silver|'''Срэбра''' |width=200 bgcolor=cc9966|'''Бронза''' |- align=center !colspan="4"|Мужчыны |- | 100 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[Ноа Лайлз]] | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Кішэйн Томпсан]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Фрэд Керлі]] |- | 200 мэтраў | {{Сьцяг|Батсвана}} [[Лэтсыле Тэбога]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Кенэт Бэднарэк]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Ноа Лайлз]] |- | 400 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[Куінсі Гол]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Мэт’ю Гадсан-Сьміт]] | {{Сьцяг|Замбія}} [[Музала Самуконга]] |- | 800 мэтраў | {{Сьцяг|Кенія}} [[Эмануэл Ваньёньі]] | {{Сьцяг|Канада}} [[Марка Ароп]] | {{Сьцяг|Альжыр}} [[Джамэль Сэджаці]] |- | 1500 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[Коўл Гокер]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Джош Кер]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Ярэд Нугус]] |- | 5000 мэтраў | {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Якаб Інгебрыгтсэн]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Роналд Квэмоі]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Грант Фішэр]] |- | 10 000 мэтраў | {{Сьцяг|Уганда}} [[Джошуа Чэптэгеі]] | {{Сьцяг|Этыёпія}} [[Бэрыху Арэгаві]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Грант Фішэр]] |- | 110 мэтраў з бар’ерамі | {{Сьцяг|ЗША}} [[Грант Голаўэй]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Дэніел Робэртс]] | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Рашыд Броўдбэл]] |- | 400 мэтраў з бар’ерамі | {{Сьцяг|ЗША}} [[Рай Бэнджамін]] | {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Карстэн Варгальм]] | {{Сьцяг|Бразылія}} [[Алісан дус Сантус]] |- | 3000 мэтраў (стыпль-чэз) | {{Сьцяг|Марока}} [[Суфіян Эль-Бакалі]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Кенэт Рукс]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Абрагам Кібіват]] |- | Эстафэта 4×100 мэтраў | {{Сьцяг|Канада}} [[Канада на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Канада]]<br>[[Ааран Браўн]]<br>[[Джэром Блэйк]]<br>[[Брэндан Родні]]<br>[[Андрэ Дэ Грас]] | {{Сьцяг|ПАР}} [[ПАР на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ПАР]]<br>[[Баянда Валаза]]<br>[[Шон Масванганьі]]<br>[[Брэдлі Нкоана]]<br>[[Акані Сымбінэ]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Джэрэмія Азу]]<br>[[Луі Гінчліф]]<br>[[Нэтаніл Мітчэл-Блэйк]]<br>[[Зарнэл Г’юз]]<br>''[[Рычард Кілці]]'' |- | Эстафэта 4×400 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]]<br>[[Крыстафэр Бэйлі]]<br>[[Вэрнан Норўуд]]<br>[[Брайс Дэдман]]<br>[[Рай Бэнджамін]]<br>''[[Кўінсі Ўілсан]]'' | {{Сьцяг|Батсвана}} [[Батсвана на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Батсвана]]<br>[[Баяпа Ндоры]]<br>[[Бусанг Кебінатшыпі]]<br>[[Энтані Пэсэла]]<br>[[Лэтсыле Тэбога]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Алекс Гэйдак-Ўілсан]]<br>[[Мэт’ю Гадсан-Сьміт]]<br>[[Льюіс Дэйві]]<br>[[Чарлі Добсан]]<br>''[[Сэм’юэл Рырдан]]''<br>''[[Тобі Гарыес]]'' |- | Маратон | {{Сьцяг|Этыёпія}} [[Тамірат Тола]] | {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Башыр Абдзі]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Бэнсан Кіпрута]] |- | Хадзьба на 20 км | {{Сьцяг|Эквадор}} [[Брыян Пінтада]] | {{Сьцяг|Бразылія}} [[Каю Банфім]] | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Альвара Мартын]] |- | Скачкі ў вышыню | {{Сьцяг|Новая Зэляндыя}} [[Гаміш Кер]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Шэлбі Мак’юэн]] | {{Сьцяг|Катар}} [[Мутаз Баршам]] |- | Скачкі з шастом | {{Сьцяг|Швэцыя}} [[Арманд Дуплянтыс]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Сэм Кендрыкс]] | {{Сьцяг|Грэцыя}} [[Эмануіль Караліс]] |- | Скачкі ў даўжыню | {{Сьцяг|Грэцыя}} [[Мільтыядыс Тэнтоглю]] | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Ўэйн Пінак]] | {{Сьцяг|Італія}} [[Матыя Фурляні]] |- | Трайныя скачкі | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Хордан Дыяс]] | {{Сьцяг|Партугалія}} [[Пэдру Пішарду]] | {{Сьцяг|Італія}} [[Андзі Дыяс]] |- | Штурханьне ядра | {{Сьцяг|ЗША}} [[Раян Краўзэр]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Джо Ковач]] | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Раджындра Кэмпбэл]] |- | Кіданьне дыска | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Роджэ Стона]] | {{Сьцяг|Летува}} [[Мікалас Алекна]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Мэт’ю Дэні]] |- | Кіданьне молата | {{Сьцяг|Канада}} [[Ітан Кецбэрг]] | {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Бэнцэ Халас]] | {{Сьцяг|Украіна}} [[Міхаіл Кохан]] |- | Кіданьне кап’я | {{Сьцяг|Пакістан}} [[Аршад Надым]] | {{Сьцяг|Індыя}} [[Нірадж Чопра]] | {{Сьцяг|Грэнада}} [[Андэрсан Пітэрз]] |- | Дзесяціборства | {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Маркус Роот]] | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Лео Нойгебаўэр]] | {{Сьцяг|Грэнада}} [[Ліндан Віктар]] |- align=center !colspan="4"|Жанчыны |- | 100 мэтраў | {{Сьцяг|Сьвятая Люсія}} [[Жульен Альфрэд]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Шакары Рычардсан]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Мэліса Джэфэрсан]] |- | 200 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[Габрыель Томас]] | {{Сьцяг|Сьвятая Люсія}} [[Жульен Альфрэд]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Брытані Браўн]] |- | 400 мэтраў | {{Сьцяг|Дамініканская Рэспубліка}} [[Марылейдзі Паўліна]] | {{Сьцяг|Бахрэйн}} [[Сальва Эід Насэр]] | {{Сьцяг|Польшча}} [[Натальля Качмарак]] |- | 800 мэтраў | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Кілі Годжкінсан]] | {{Сьцяг|Этыёпія}} [[Цыге Дугума]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Мэры Мораа]] |- | 1500 мэтраў | {{Сьцяг|Кенія}} [[Фэйт Кіп’еган]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Джэсыка Гал]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Джорджа Бэл]] |- | 5000 мэтраў | {{Сьцяг|Кенія}} [[Бэатрыс Чэбэт]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Фэйт Кіп’еган]] | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Сыфан Гасан]] |- | 10 000 мэтраў | {{Сьцяг|Кенія}} [[Бэатрыс Чэбэт]] | {{Сьцяг|Італія}} [[Надзя Батаклецьці]] | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Сыфан Гасан]] |- | 100 мэтраў з бар’ерамі | {{Сьцяг|ЗША}} [[Масай Расэл]] | {{Сьцяг|Францыя}} [[Сырэна Самба-Маеля]] | {{Сьцяг|Пуэрта-Рыка}} [[Джасьмін Камача-Кўін]] |- | 400 мэтраў з бар’ерамі | {{Сьцяг|ЗША}} [[Сыдні Маклафлін-Леўрон]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Анна Кокрэл]] | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Фэмке Боль]] |- | 3000 мэтраў (стыпль-чэз) | {{Сьцяг|Бахрэйн}} [[Ўінфрэд Яві]] | {{Сьцяг|Уганда}} [[Пэрут Чэмутай]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Фэйт Чэротыч]] |- | Эстафэта 4×100 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]]<br>[[Мэліса Джэфэрсан]]<br>[[Тўаніша Тэры]]<br>[[Габрыель Томас]]<br>[[Шакары Рычардсан]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Дына Эшэр-Сьміт]]<br>[[Імані-Лара Лансыкват]]<br>[[Эмі Гант]]<br>[[Дэрыл Нэйта]]<br>''[[Б’янка Ўільямз]]''<br>''[[Дэзыры Гэнры]]'' | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Нямеччына на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нямеччына]]<br>[[Аляксандра Бурггарт]]<br>[[Ліза Маер]]<br>[[Джына Люкенкемпэр]]<br>[[Рэбэка Гаазэ]]<br>''[[Сафія Юнк]]'' |- | Эстафэта 4×400 мэтраў | {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]]<br>[[Шамір Літл]]<br>[[Сыдні Маклафлін-Леўрон]]<br>[[Габрыель Томас]]<br>[[Алексіс Голмз]]<br>''[[Кўаніра Гэйз]]''<br>''[[Алія Батлер]]''<br>''[[Кейлін Браўн]]'' | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Нідэрлянды на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нідэрлянды]]<br>[[Ліке Клявэр]]<br>[[Катэлейн Пээтэрс]]<br>[[Лісанна дэ Вітэ]]<br>[[Фэмке Боль]]<br>''[[Эвэліна Саальбэрг]]''<br>''[[Міртэ ван дэр Схоот]]'' | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Вікторыя Агуруогу]]<br>[[Лавія Нілсэн]]<br>[[Ніколь Ерджын]]<br>[[Эмбэр Энінг]]<br>''[[Емі Мэры Джон]]''<br>''[[Ганна Келі]]''<br>''[[Джодзі Ўільямз (лёгкаатлетка)|Джодзі Ўільямз]]''<br>''[[Ліна Нілсэн]]'' |- | Маратон | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Сыфан Гасан]] | {{Сьцяг|Этыёпія}} [[Тыгст Асэфа]] | {{Сьцяг|Кенія}} [[Гэлен Обіры]] |- | Хадзьба на 20 км | {{Сьцяг|Кітай}} [[Ян Цзяюй]] | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Марыя Пэрэс Гарсія|Марыя Пэрэс]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Джэмайма Монтаг]] |- | Скачкі ў вышыню | {{Сьцяг|Украіна}} [[Яраслава Магучых]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Нікала Аліслагерз]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Элеанор Патэрсан]]<br>{{Сьцяг|Украіна}} [[Ірына Герашчанка (скакуха ў вышыню)|Ірына Герашчанка]] |- | Скачкі з шастом | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Ніна Кенэдзі]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Кэці Мун]] | {{Сьцяг|Канада}} [[Аліша Ньюман]] |- | Скачкі ў даўжыню | {{Сьцяг|ЗША}} [[Тара Дэвіс-Ўудгал]] | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Маляйка Мігамба]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Джасьмін Мур]] |- | Трайныя скачкі | {{Сьцяг|Дамініка}} [[Тэа Лафонд]] | {{Сьцяг|Ямайка}} [[Шаніка Рыкетс]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Джасьмін Мур]] |- | Штурханьне ядра | {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Емізі Агунлее]] | {{Сьцяг|Новая Зэляндыя}} [[Мэдысан-Лі Ўішэ]] | {{Сьцяг|Кітай}} [[Сун Цзяюань]] |- | Кіданьне дыска | {{Сьцяг|ЗША}} [[Валары Олман]] | {{Сьцяг|Кітай}} [[Фэн Бінь]] | {{Сьцяг|Харватыя}} [[Сандра Элкасэвіч]] |- | Кіданьне молата | {{Сьцяг|Канада}} [[Кэмрын Роджэрз]] | {{Сьцяг|ЗША}} [[Анэт Эчыкунвоке]] | {{Сьцяг|Кітай}} [[Чжао Цзэ]] |- | Кіданьне кап’я | {{Сьцяг|Японія}} [[Харука Кітагуці]] | {{Сьцяг|ПАР}} [[Джо-Анэ ван Дэйк]] | {{Сьцяг|Чэхія}} [[Нікола Аграднікава]] |- | Сяміборства | {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Нафісату Тыям]] | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Катарына Джонсан-Томпсан]] | {{Сьцяг|Бэльгія}} [[Ноор Вітс]] |- align=center !colspan="4"|Зьмяшаныя |- | Эстафэта 4×400 мэтраў | {{Сьцяг|Нідэрлянды}} [[Нідэрлянды на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Нідэрлянды]]<br>[[Эжэн Амальля]]<br>[[Ліке Клявэр]]<br>[[Ісая Клейн Ікінк]]<br>[[Фэмке Боль]]<br>''[[Катэлейн Пээтэрс]]'' | {{Сьцяг|ЗША}} [[ЗША на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|ЗША]]<br>[[Вэрнан Норўуд]]<br>[[Шамір Літл]]<br>[[Брайс Дэдман]]<br>[[Кейлін Браўн]]<br><br> | {{Сьцяг|Вялікабрытанія}} [[Вялікабрытанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Вялікабрытанія]]<br>[[Сэм’юэл Рырдан]]<br>[[Лавія Нілсэн]]<br>[[Алекс Гэйдак-Ўілсан]]<br>[[Эмбэр Энінг]]<br>''[[Ніколь Ерджын]]'' |- | Эстафэтная хадзьба | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Гішпанія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Гішпанія]]<br>[[Альвара Мартын]]<br>[[Марыя Пэрэс Гарсія|Марыя Пэрэс]] | {{Сьцяг|Эквадор}} [[Эквадор на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Эквадор]]<br>[[Брыян Пінтада]]<br>[[Гленда Марэхон]] | {{Сьцяг|Аўстралія}} [[Аўстралія на летніх Алімпійскіх гульнях 2024 году|Аўстралія]]<br>[[Рыдыян Каўлі]]<br>[[Джэмайма Монтаг]] |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://web.archive.org/web/20210723042514/https://www.paris2024.org/en/sport/athletics/ Афіцыйны сайт]{{Ref-en}} [[Катэгорыя:Летнія Алімпійскія гульні 2024 году]] [[Катэгорыя:Лёгкая атлетыка на летніх Алімпійскіх гульнях|2024]] nc3puhmimfp53jh0jzbc0zw5wmv9idf 0 287534 2624446 2620380 2025-07-10T08:32:33Z Dymitr 10914 выпраўленьне спасылак 2624446 wikitext text/x-wiki '''Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2024—2025 гадоў''' — 65-ы розыгрыш галоўнага клюбнага гандбольнага турніру Эўропы, які ладзіўся зь верасьня 2024 году па чэрвень 2025 году. Свой тытул абараняў гішпанскі клюб «[[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]]». Пераможцам стаў нямецкі «[[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]», у пяты раз узяўшы трафэй<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/magdeburg-win-all-german-final-to-take-third-title/ «Magdeburg win all-German final to take third title»]. Eurohandball.</ref>. == Фармат == Турнір ладзіўся ў тым жа фармаце, што і тры папярэднія сэзоны. Спаборніцтвы пачаліся з групавога этапу, у якім узялі ўдзел 16 удзельнікаў, якія былі падзеленыя на дзьве групы. Матчы ладзіліся ў два колы, такім чынам, каб кожны клюб згуляў з кожным з сваёй групы двойчы, пры гэтым адзін матч мусіў разыграцца на хатняй пляцоўцы, а іншы ў гасьцёх. У групах А і Б дзьве найлепшыя каманды аўтаматычна трапілі ў чвэрцьфінал, а каманды з 3 па 6 месцы выйшлі ў раўнд плэй-оф. Стадыя на выбыцьцё ўлучала чатыры раўнды, як то плэй-оф, чвэрцьфінал і фінал чатырох, які складаўся з двух паўфіналаў і фіналу. У плэй-оф восем камандаў згулялі адна з адной у двубоі. Чатыры пераможцы плэй-оф прасунуліся ў чвэрцьфінал, далучыўшыся да дзьвюх найлепшых камандаў групаў А і Б. У фінальным турніры чатырох паўфіналы і фінал былі згуляныя як адзінкавыя матчы ў загадзя абраным горадзе. == Рэйтынг == У гэтым сэзоне [[Эўрапейская гандбольная фэдэрацыя]] пастанавіла скласьці асобны рэйтынг дзеля кожнага клюбнага чэмпіянату<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/ehf-improves-club-competitions-ranking-system/ «EHF improves club competitions ranking system»]. European Handball Federation.</ref>: * Асацыяцыі з 1 па 9 месцы мусілі аўтаматычна накіроўваць сваіх чэмпіёнаў да групавога этапу, а таксама маглі накіраваць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыя, чыя каманда перамагла ў папярэднім розыгрышы турніру, мусіла аўтаматычна накіраваць чэмпіёна і віцэ-чэмпіёна ў групавы этап, але не магла падаць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыі ніжэйшыя за 9 месца, маглі накіраваць заяўку сваіх чэмпіёнаў толькі на ўайлдкард. {{Слупок-пачатак}} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя<ref>[https://portal.fpa.pt/wp-content/uploads/2023/12/Place-distribution-mens-EHF-club-competitions.pdf «EHF Club Competitions 2024/25»]. European Handball Federation.</ref> !Краіна !Пункты !Клюбы |- !1 |{{Сьцягафікацыя|Гішпанія}} |align=right|217.00 |align=center rowspan=1|1 |- !2 |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} |align=right|170.00 |align=center rowspan=5|2 |- !3 |{{Сьцягафікацыя|Польшча}} | align="right" |156.67 |- !4 |{{Сьцягафікацыя|Францыя}} |align=right|140.33 |- !5 |{{Сьцягафікацыя|Данія}} |align=right|137.00 |- !6 |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |align=right|124.33 |- !7 |{{Сьцягафікацыя|Беларусь}} |align=right|69.50 | rowspan="1" align="center" |0 |- !8 |{{Сьцягафікацыя|Партугалія}} | align="right" |61.67 | rowspan="2" align="center" |1 |- |} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя !Краіна !Пункты !Клюбы |- !9 |{{Сьцягафікацыя|Нарвэгія}} |align=right|57.00 | rowspan="1" align="center" |1 |- !10 |{{Сьцягафікацыя|Украіна}} |align=right|57.00 | rowspan="1" align="center" |0 |- !11 |{{Сьцягафікацыя|Румынія}} |align=right|56.50 | rowspan="1" align="center" |1 |- !12 |{{Сьцягафікацыя|Славенія}} | align="right" |52.00 | rowspan="1" align="center" |0 |- !13 |{{Сьцягафікацыя|Паўночная Македонія}} | align="right" |50.33 |align=center rowspan=2|1 |- !14 |{{Сьцягафікацыя|Харватыя}} |align=right|44.00 |- !15 |Іншыя | align="right" |0.00 | rowspan="1" align="center" |0 |} {{Слупок-канец}} Першыя дзевяць клюбаў сталі вядомыя 7 чэрвеня 2024 году<ref>[https://www.handball-world.news/artikel/diese-mannschaften-spielen-in-der-saison-2024-25-in-der-ehf-champions-league-1030310 «Diese Mannschaften spielen in der Saison 2024/25 in der EHF Champions League»]. Handball World.</ref>. Каманды, якія падалі свае заяўкі на атрыманьня месца праз ўайлдкард<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/21-teams-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-2024-25/ «21 teams registered for Machineseeker EHF Champions League 2024/25»]. European Handball Federation.</ref>. Атрымалі адмову заяўкі гішпанскай «[[Бідасоа Ірун|Бідасоа]]», нарвэскага «[[Эльвэрум (гандбольны клюб)|Эльвэруму]]», партугальскага «[[Порту (гандбольны клюб)|Порту]]», швайцарскага «[[Кадэтэн Шафгаўзэн]]у» ды славацкага «[[Татран Прашаў (гандбольны клюб)|Татрану]]». == Групавы этап == === Група А === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Кваліфікацыі камандаў.--> |вынік1=A |вынік2=A |вынік3=Б |вынік4=Б |вынік5=Б |вынік6=Б <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=VES |каманда2=SPO |каманда3=BER |каманда4=PAR |каманда5=BUC |каманда6=PLO |каманда7=PEL |каманда8=FRE |перамогі_PLO=5 |нічыі_PLO=1 |паразы_PLO=8 |мз_PLO=370|мп_PLO=366 |перамогі_VES=12|нічыі_VES=0 |паразы_VES=2 |мз_VES=468|мп_VES=408 |перамогі_PAR=9 |нічыі_PAR=0 |паразы_PAR=5 |мз_PAR=462|мп_PAR=456 |перамогі_FRE=1 |нічыі_FRE=1 |паразы_FRE=12|мз_FRE=395|мп_FRE=476 |перамогі_BER=9 |нічыі_BER=0 |паразы_BER=5 |мз_BER=469|мп_BER=440 |перамогі_SPO=8 |нічыі_SPO=2 |паразы_SPO=4 |мз_SPO=454|мп_SPO=399 |перамогі_BUC=6 |нічыі_BUC=0 |паразы_BUC=8 |мз_BUC=426|мп_BUC=439 |перамогі_PEL=3 |нічыі_PEL=2 |паразы_PEL=9 |мз_PEL=346|мп_PEL=406 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_PLO={{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |назва_VES={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |назва_PAR={{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |назва_FRE={{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |назва_BER={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |назва_SPO={{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |назва_BUC={{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |назва_PEL={{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 1350 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 31:29 |лік_першай_паловы = 18:13 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 11 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101005/OrlenWislaPlock-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 1844 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 34:29 |лік_першай_паловы = 17:14 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 10 |галы2 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101002/SportingCP-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 37:28 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Гаўкур Трастарсан|Трастарсан]] 6 |галы2 = [[Сэбастыян Гэнэбэрг|Гэнэбэрг]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101003/DinamoBucuresti-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 7019 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 31:32 |лік_першай_паловы = 16:16 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 10 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101001/F%C3%BCchseBerlin-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 3900 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 26:28 |лік_першай_паловы = 11:12 |галы1 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 7 |галы2 = [[Станіслаў Кашпарак|Кашпарак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101005/OrlenWislaPlock-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 22:30 |лік_першай_паловы = 9:15 |галы1 = [[Богдан Радывоевіч|Радывоевіч]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]], [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101007/HCEurofarmPelister-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5024 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 41:28 |лік_першай_паловы = 18:15 |галы1 = [[Мікіта Вайлупаў|Вайлупаў]] 8 |галы2 = [[Фэран Сале|Сале]], [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101006/Veszpr%C3%A9mHC-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 2045 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 19:37 |лік_першай_паловы = 8:17 |галы1 = [[Лясэ Бальстад|Бальстад]] 4 |галы2 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101008/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2636 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 39:30 |лік_першай_паловы = 23:17 |галы1 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]] 7 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101010/SportingCP-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 3145 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:38 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Яўген Пеўнаў|Пеўнаў]] 6 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101016/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4300 |судзьдзя = Кул, Тынт |судзьдзя_краіна = Эстонія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 34:25 |лік_першай_паловы = 19:13 |галы1 = [[Міклаш Рошта|Рошта]] 7 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101011/DinamoBucuresti-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 5247 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 23:24 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 8 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101013/OrlenWislaPlock-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2627 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 38:30 |лік_першай_паловы = 18:15 |галы1 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101012/ParisSaintGermainHandball-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 24:24 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Жан Гуры Арэгай|Арэгай]], [[Салвадор Салвадор|Салвадор]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101015/HCEurofarmPelister-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4800 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 36:24 |лік_першай_паловы = 19:11 |галы1 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 6 |галы2 = [[Аніел Лангару|Лангару]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101014/Veszpr%C3%A9mHC-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5696 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:12 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Міяйла Марсеніч|Марсеніч]] 6 |галы2 = [[Тым Цокан|Цокан]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101009/F%C3%BCchseBerlin-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4496 |судзьдзя = Мэрц, Кутлер |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 34:32 |лік_першай_паловы = 16:12 |галы1 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 9 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101030/Veszpr%C3%A9mHC-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 3961 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 26:18 |лік_першай_паловы = 13:11 |галы1 = [[Лоўра Міхіч|Міхіч]] 8 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101025/OrlenWislaPlock-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 1856 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 35:32 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |галы2 = [[Гаўкур Трастарсан|Трастарсан]], [[Алі Зэйн|Зэйн]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101020/ParisSaintGermainHandball-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2856 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 35:33 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]], [[Оры Фрэйр Торкельсан|Торкельсан]] 8 |галы2 = ''тры гульцы'' 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101019/SportingCP-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1764 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 28:25 |лік_першай_паловы = 13:11 |галы1 = [[Віліям Андэрсан Мобэрг|Мобэрг]] 9 |галы2 = [[Гергё Фазэкаш|Фазэкаш]], [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101033/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:29 |лік_першай_паловы = 13:15 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Оры Фрэйр Торкельсан|Торкельсан]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101024/DinamoBucuresti-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8525 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 38:40 |лік_першай_паловы = 20:20 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 10 |галы2 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101023/F%C3%BCchseBerlin-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 2850 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 23:30 |лік_першай_паловы = 12:17 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |галы2 = [[Лука Цындрыч|Цындрыч]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101022/HCEurofarmPelister-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4783 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 24:27 |лік_першай_паловы = 10:12 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 10 |галы2 = [[Б’яркі Мар Элісан|Элісан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101037/OrlenWislaPlock-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3180 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Жан Гуры Арэгай|Арэгай]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101028/ParisSaintGermainHandball-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1780 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 23:25 |лік_першай_паловы = 12:9 |галы1 = [[Каспэр Юнг Андэрсэн|Андэрсэн]] 4 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101018/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4400 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 38:31 |лік_першай_паловы = 18:19 |галы1 = [[Аніел Лангару|Лангару]], [[Яаў Лумброса|Лумброса]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101031/DinamoBucuresti-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2683 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 39:28 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 9 |галы2 = [[Якаб Гольм|Гольм]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101032/SportingCP-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 13:16 |галы1 = [[Богдан Радывоевіч|Радывоевіч]] 7 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101038/HCEurofarmPelister-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4500 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 30:26 |лік_першай_паловы = 17:13 |галы1 = [[Аран Пальмарсан|Пальмарсан]], [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 6 |галы2 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101017/Veszpr%C3%A9mHC-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 6444 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 38:29 |лік_першай_паловы = 22:14 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 7 |галы2 = ''тры гульцы'' 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101027/F%C3%BCchseBerlin-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 30:21 |лік_першай_паловы = 14:9 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 8 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101021/OrlenWislaPlock-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4343 |судзьдзя = Болік, Гурых |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 33:26 |лік_першай_паловы = 20:11 |галы1 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]], [[Сяргей Касаротаў (гандбаліст)|Касаротаў]] 7 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101034/Veszpr%C3%A9mHC-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3201 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 34:37 |лік_першай_паловы = 18:19 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 7 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 13 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101035/ParisSaintGermainHandball-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2297 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 34:25 |лік_першай_паловы = 20:11 |галы1 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]], [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |галы2 = [[Андрэ Гоміш (гандбаліст)|Гоміш]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101036/SportingCP-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 2180 |судзьдзя = Будзак, Заграднік |судзьдзя_краіна = Славаччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 31:40 |лік_першай_паловы = 15:20 |галы1 = [[Райнір Табаада|Табаада]] 7 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101026/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 21:18 |лік_першай_паловы = 12:10 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |галы2 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101029/HCEurofarmPelister-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 5000 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 33:40 |лік_першай_паловы = 14:21 |галы1 = [[Алі Зэйн|Зэйн]] 7 |галы2 = [[Яг’я Амар|Амар]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101040/DinamoBucuresti-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5925 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Тым Фрайгёфэр|Фрайгёфэр]] 10 |галы2 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]], [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101039/F%C3%BCchseBerlin-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 6306 |судзьдзя = Вээйманс, Вольбэртус |судзьдзя_краіна = Нідэрлянды |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 36:29 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 12 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101044/F%C3%BCchseBerlin-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 3500 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 26:33 |лік_першай_паловы = 13:18 |галы1 = [[Бранка Вуявіч|Вуявіч]] 5 |галы2 = [[Юго Дэска|Дэска]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101042/DinamoBucuresti-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2943 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 28:31 |лік_першай_паловы = 15:14 |галы1 = [[Люк Стэйнс|Стэйнс]], [[Фэран Сале|Сале]] 7 |галы2 = [[Томаш Пірах|Пірах]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101041/ParisSaintGermainHandball-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2018 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 30:24 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Салвадор Салвадор|Салвадор]] 8 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101043/SportingCP-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Мідэльфарт-Спарэкасэ-арэна]], [[Фрэдэрысія]] |гледачы = 2350 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 32:38 |лік_першай_паловы = 17:16 |галы1 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]], [[Райнір Табаада|Табаада]] 6 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101048/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4801 |судзьдзя = Альварэс, Бустамантэ |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:27 |лік_першай_паловы = 19:11 |галы1 = [[Томаш Пірах|Пірах]] 10 |галы2 = [[Міяйла Марсеніч|Марсеніч]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101045/OrlenWislaPlock-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5022 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Юго Дэска|Дэска]] 8 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101046/Veszpr%C3%A9mHC-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:13 |галы1 = [[Домэн Тайнік|Тайнік]] 6 |галы2 = [[Станіслаў Кашпарак|Кашпарак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101047/HCEurofarmPelister-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 14:14 |галы1 = [[Андрэй Акіменка|Акіменка]] 6 |галы2 = [[Пшамыслаў Краеўскі|Краеўскі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101049/DinamoBucuresti-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2006 |судзьдзя = Кул, Тынт |судзьдзя_краіна = Эстонія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 15:16 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 7 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101052/SportingCP-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3283 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 33:37 |лік_першай_паловы = 18:23 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 6 |галы2 = [[Гашпэр Маргуч|Маргуч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101050/ParisSaintGermainHandball-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5925 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] |лік = 39:29 |лік_першай_паловы = 15:12 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Матэс Лянггаф|Лянггаф]] 9 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101051/F%C3%BCchseBerlin-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5340 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:33 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Гашпэр Маргуч|Маргуч]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101053/Veszpr%C3%A9mHC-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1980 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 32:37 |лік_першай_паловы = 14:16 |галы1 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 6 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101055/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4605 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 17:15 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 9 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101054/OrlenWislaPlock-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 26:35 |лік_першай_паловы = 13:18 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 8 |галы2 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101056/HCEurofarmPelister-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} === Група Б === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Кваліфікацыі камандаў.--> |вынік1=A |вынік2=A |вынік3=Б |вынік4=Б |вынік5=Б |вынік6=Б <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=BAR |каманда2=AAL |каманда3=NAN |каманда4=MAG |каманда5=SZE |каманда6=KIE |каманда7=KOL |каманда8=ZAG |перамогі_AAL=8 |нічыі_AAL=2 |паразы_AAL=4 |мз_AAL=434|мп_AAL=421 |перамогі_MAG=6 |нічыі_MAG=1 |паразы_MAG=7 |мз_MAG=404|мп_MAG=389 |перамогі_BAR=10|нічыі_BAR=2 |паразы_BAR=2 |мз_BAR=454|мп_BAR=409 |перамогі_KIE=5 |нічыі_KIE=1 |паразы_KIE=8 |мз_KIE=389|мп_KIE=411 |перамогі_SZE=6 |нічыі_SZE=1 |паразы_SZE=7 |мз_SZE=421|мп_SZE=422 |перамогі_NAN=7 |нічыі_NAN=3 |паразы_NAN=4 |мз_NAN=426|мп_NAN=407 |перамогі_ZAG=3 |нічыі_ZAG=1 |паразы_ZAG=10|мз_ZAG=373|мп_ZAG=408 |перамогі_KOL=5 |нічыі_KOL=1 |паразы_KOL=8 |мз_KOL=400|мп_KOL=434 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_AAL={{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |назва_MAG={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |назва_BAR={{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |назва_KIE={{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |назва_SZE={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |назва_NAN={{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |назва_ZAG={{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |назва_KOL={{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5133 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 38:31 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 11 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101058/AalborgH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 7842 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 30:35 |лік_першай_паловы = 13:20 |галы1 = [[Эрлен Ёнсэн|Ёнсэн]], [[Магнус Сёндэна|Сёндэна]] 6 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101058/AalborgH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 5306 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 31:29 |лік_першай_паловы = 17:18 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]], [[Філіп Вэбэр|Вэбэр]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101057/OTPBankPICKSzeged-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4050 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 30:23 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Ігар Карачыч|Карачыч]] 5 |галы2 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]], [[Мілаш Кос|Кос]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101059/IndustriaKielce-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 5390 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 31:23 |лік_першай_паловы = 13:9 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = [[Крыстыян Б’ёрнсэн|Б’ёрнсэн]], [[Фэлікс Мёлер|Мёлер]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101064/HCZagreb-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 23:20 |лік_першай_паловы = 13:10 |галы1 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 8 |галы2 = [[Ігар Карачыч|Карачыч]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101061/HBCNantes-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 5337 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 33:25 |лік_першай_паловы = 18:9 |галы1 = [[Альбін Лягергрэн|Лягергрэн]] 8 |галы2 = [[Сымэн Люсэ|Люсэ]], [[Бэнэдыкт Гунар Оскарсан|Оскарсан]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101062/SCMagdeburg-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 1351 |судзьдзя = Мэрц, Кутлер |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:30 |лік_першай_паловы = 20:12 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 5 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101063/Bar%C3%A7a-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 33:33 |лік_першай_паловы = 17:13 |галы1 = [[Люкас Нільсан|Нільсан]], [[Патрык Вісмах|Вісмах]] 7 |галы2 = [[Гісьлі Торгейр Крыст’янсан|Крыст’янсан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101066/AalborgH%C3%A5ndbold-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4615 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 29:25 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Сыгвальдзі Гуд’ёнсан|Гуд’ёнсан]] 11 |галы2 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101068/KolstadH%C3%A5ndbold-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 28:32 |лік_першай_паловы = 13:17 |галы1 = [[Міхал Аляйнічак|Аляйнічак]] 6 |галы2 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101067/IndustriaKielce-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 5112 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101065/OTPBankPICKSzeged-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 8211 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 30:35 |лік_першай_паловы = 12:19 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101072/HCZagreb-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6200 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 15:19 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 7 |галы2 = [[Даніель Дуйшабаеў|Д. Дуйшабаеў]] 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101070/SCMagdeburg-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2112 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 35:27 |лік_першай_паловы = 16:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Марынус Мунк|Мунк]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101071/Bar%C3%A7a-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 44:27 |лік_першай_паловы = 26:11 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]], [[Каўльдзі Адрыясоля|Адрыясоля]] 6 |галы2 = [[Адрыян Ольбэрг|Ольбэрг]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101069/HBCNantes-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5348 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Бустэр Юўль|Юўль]], [[Як Турын|Турын]] 5 |галы2 = [[Рыхард Бадо|Бадо]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101075/AalborgH%C3%A5ndbold-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 11732 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 29:31 |лік_першай_паловы = 14:19 |галы1 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 9 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101074/HCZagreb-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 5301 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:32 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 7 |галы2 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101073/SCMagdeburg-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4852 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 32:33 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Сыман Епсан|Епсан]], [[Сымэн Люсэ|Люсэ]] 8 |галы2 = [[Аркадыюш Марыта|Марыта]], [[Дылян Наі|Наі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101076/KolstadH%C3%A5ndbold-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 28:35 |лік_першай_паловы = 12:18 |галы1 = [[Хорхэ Македа|Македа]], [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 5 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101080/IndustriaKielce-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Касадор, Нікалаў |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 15:15 |галы1 = [[Жульен Бо|Бо]] 7 |галы2 = [[Івана Паўлавіч|Паўлавіч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101077/HBCNantes-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 4870 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 27:29 |лік_першай_паловы = 11:12 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 9 |галы2 = [[Адрыян Ольбэрг|Ольбэрг]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101079/OTPBankPICKSzeged-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 3552 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 32:26 |лік_першай_паловы = 16:11 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 8 |галы2 = [[Мануэль Цэндэр|Цэндэр]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101078/Bar%C3%A7a-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6479 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 36:24 |лік_першай_паловы = 16:12 |галы1 = [[Ісак Пэрсан|Пэрсан]] 7 |галы2 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101086/SCMagdeburg-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 6237 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 28:27 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Дылян Наі|Наі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101083/OTPBankPICKSzeged-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 6012 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:11 |галы1 = [[Сыгвальдзі Гуд’ёнсан|Гуд’ёнсан]] 5 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101084/KolstadH%C3%A5ndbold-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 31:31 |лік_першай_паловы = 14:17 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 7 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101081/HBCNantes-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5237 |судзьдзя = Касадор, Нікалаў |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 13:14 |галы1 = [[Бустэр Юўль|Юўль]] 7 |галы2 = [[Магнус Сёндэна|Сёндэна]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101088/AalborgH%C3%A5ndbold-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 6107 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 22:18 |лік_першай_паловы = 11:7 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = ''тры гульцы'' 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101082/HCZagreb-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2268 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 36:30 |лік_першай_паловы = 19:14 |галы1 = [[Тыматэ Н’Гесан|Н’Гесан]] 8 |галы2 = [[Жульен Бо|Бо]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101085/Bar%C3%A7a-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:35 |лік_першай_паловы = 19:17 |галы1 = [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 7 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101087/IndustriaKielce-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5455 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 34:26 |лік_першай_паловы = 20:13 |галы1 = [[Як Турын|Турын]], [[Алекс Улах|Улах]] 6 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 3 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101092/AalborgH%C3%A5ndbold-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 6087 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 33:36 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101091/KolstadH%C3%A5ndbold-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6486 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 28:23 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 8 |галы2 = ''тры гульцы'' 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101090/SCMagdeburg-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 4705 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 22:25 |лік_першай_паловы = 12:13 |галы1 = [[Патрык Вальчак|Вальчак]] 6 |галы2 = [[Нікаля Турна|Турна]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101089/HCZagreb-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4050 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 31:30 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = [[Алекс Дуйшабаеў|А. Дуйшабаеў]], [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 6 |галы2 = [[Санэр Сагасэн|Сагасэн]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101096/IndustriaKielce-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 10356 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 11:15 |галы1 = ''пяць гульцоў'' 5 |галы2 = [[Даніель Пэтэрсан|Пэтэрсан]], [[Мануэль Цэндэр|Цэндэр]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101093/HBCNantes-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7050 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 30:32 |лік_першай_паловы = 17:16 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 12 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101095/OTPBankPICKSzeged-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2981 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 38:30 |лік_першай_паловы = 23:16 |галы1 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 11 |галы2 = [[Цімур Дзібіраў|Дзібіраў]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101094/Bar%C3%A7a-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 36:35 |лік_першай_паловы = 23:18 |галы1 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 9 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101099/AalborgH%C3%A5ndbold-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4137 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 18:11 |галы1 = [[Сымэн Люсэ|Люсэ]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101097/KolstadH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 4878 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 13:15 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |галы2 = [[Звонімір Срна|Срна]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101100/OTPBankPICKSzeged-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 25:29 |лік_першай_паловы = 10:16 |галы1 = [[Даніель Дуйшабаеў|Д. Дуйшабаеў]] 6 |галы2 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]], [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101098/IndustriaKielce-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 13524 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 25:25 |лік_першай_паловы = 13:16 |галы1 = [[Ігар Бяляўскі|Бяляўскі]] 8 |галы2 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101104/HCZagreb-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6337 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 32:31 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]], [[Мікаэль Дамгор|Дамгор]] 8 |галы2 = [[Бустэр Юўль|Юўль]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101102/SCMagdeburg-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 19:16 |галы1 = [[Жульен Бо|Бо]] 8 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101101/HBCNantes-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 3533 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Тыматэ Н’Гесан|Н’Гесан]] 6 |галы2 = [[Хорхэ Македа|Македа]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101103/Bar%C3%A7a-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5445 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 33:30 |лік_першай_паловы = 15:17 |галы1 = ''чатыры гульцы'' 5 |галы2 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101108/AalborgH%C3%A5ndbold-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:28 |лік_першай_паловы = 14:12 |галы1 = [[Дылян Наі|Наі]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101105/IndustriaKielce-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7770 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 17:14 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 6 |галы2 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101107/OTPBankPICKSzeged-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 2450 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 31:27 |лік_першай_паловы = 15:14 |галы1 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 11 |галы2 = [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101106/KolstadH%C3%A5ndbold-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6293 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:24 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 9 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101109/SCMagdeburg-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 6478 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 12:15 |галы1 = [[Філіп Главаш|Главаш]], [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 5 |галы2 = [[Гасан Када|Када]], [[Дылян Наі|Наі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101111/HCZagreb-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 1516 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 36:27 |лік_першай_паловы = 18:13 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 6 |галы2 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101112/Bar%C3%A7a-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Тыбо Брые|Брые]], [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 6 |галы2 = ''тры гульцы'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101110/HBCNantes-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} == Плэй-оф == === 1/8 фіналу === {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 27:33 |лік_першай_паловы = 14:12 |галы1 = [[Дылян Наі|Наі]] 6 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 13 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104001/IndustriaKielce-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8819 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 37:37 |лік_першай_паловы = 21:24 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 12 |галы2 = [[Шыман Сіцька|Сіцька]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104002/F%C3%BCchseBerlin-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 5284 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:25 |лік_першай_паловы = 17:12 |галы1 = [[Пшамыслаў Краеўскі|Краеўскі]] 8 |галы2 = [[Жульен Бо|Бо]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104003/OrlenWislaPlock-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 29:24 |лік_першай_паловы = 17:8 |галы1 = [[Аюб Абдзі|Абдзі]] 6 |галы2 = [[Філіп Міхаловіч|Міхаловіч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104004/HBCNantes-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 6603 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 30:31 |лік_першай_паловы = 13:14 |галы1 = [[Лазар Кукіч|Кукіч]] 6 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104005/OTPBankPICKSzeged-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 3 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2716 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 25:35 |лік_першай_паловы = 11:17 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 8 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104006/ParisSaintGermainHandball-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 26:30 |лік_першай_паловы = 11:16 |галы1 = [[Андрэй Акіменка|Акіменка]] 6 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104007/DinamoBucuresti-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Ангальт-Арэна]], [[Дэсаў-Росьляў]] |гледачы = 2424 |судзьдзя = Альварэс, Бустамантэ |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 35:29 |лік_першай_паловы = 21:10 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 8 |галы2 = [[Бранка Вуявіч|Вуявіч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104008/SCMagdeburg-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} === Чвэрцьфіналы === {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6263 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 26:26 |лік_першай_паловы = 11:14 |галы1 = [[Альбін Лягергрэн|Лягергрэн]] 8 |галы2 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105001/SCMagdeburg-OneVeszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 1 траўня 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5300 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 27:28 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]] 7 |галы2 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105002/OneVeszpr%C3%A9mHC-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7993 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 24:27 |лік_першай_паловы = 10:9 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105003/OTPBankPICKSzeged-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 1 траўня 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 4268 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 29:30 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 6 |галы2 = [[Сэбастыян Фрымэль|Фрымэль]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105004/Bar%C3%A7a-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 28:27 |лік_першай_паловы = 13:10 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 7 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105005/HBCNantes-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2667 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 30:32 |лік_першай_паловы = 15:16 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |галы2 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105006/SportingCP-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8520 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 37:29 |лік_першай_паловы = 14:15 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 11 |галы2 = [[Мадс Гангар|Гангар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105007/F%C3%BCchseBerlin-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 36:40 |лік_першай_паловы = 20:21 |галы1 = [[Крыстыян Б’ёрнсэн|Б’ёрнсэн]] 9 |галы2 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105008/AalborgH%C3%A5ndbold-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} === Фінал чатырох === Фінал чатырох будзе ладзіцца ў нямецкім [[Кёльн]]е на [[Лянксэс Арэна|Лянксэс Арэне]]. Гульні адбудуцца 14 і 15 чэрвеня 2025 году. {{Турнір4 <!--Дата. Месца/Каманда 1/Галы каманды 1/Каманда 2/Галы каманды 2--> <!--Паўфіналы--> |14 чэрвеня| '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]]''' | '''34''' | {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] | 24 |14 чэрвеня| {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] | 30 | '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]''' | '''31''' <!--Фінал--> |15 чэрвеня| {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] | 26 | '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]''' | '''32''' <!--Матч за 3-е месца--> |15 чэрвеня| '''{{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]]''' | '''30''' | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] | 25 |За3месца=так }} ==== Паўфіналы ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 14 чэрвеня 2025 |час = 16:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 34:24 |лік_першай_паловы = 18:12 |галы1 = [[Тым Фрайгёфэр|Фрайгёфэр]] 10 |галы2 = [[Нікаля Турна|Турна]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107001/F%C3%BCchseBerlin-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 14 чэрвеня 2025 |час = 19:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 30:31 |лік_першай_паловы = 18:18 |галы1 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 8 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107002/Bar%C3%A7a-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 3 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ==== За 3-е месца ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 15 чэрвеня 2025 |час = 16:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 30:25 |лік_першай_паловы = 14:9 |галы1 = [[Каўльдзі Адрыясоля|Адрыясоля]] 6 |галы2 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107003/HBCNantes-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ==== Фінал ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 15 чэрвеня 2025 |час = 19:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 26:32 |лік_першай_паловы = 12:16 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Гакун Вэст-аў-Тэйгум|Вэст-аў-Тэйгум]] 7 |галы2 = [[Гісьлі Торгейр Крыст’янсан|Крыст’янсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107004/F%C3%BCchseBerlin-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} == Статыстыка == У гэты сьпіс уключаны толькі дзесяць найлепшых гульцоў, якія набралі найбольшую колькасьць закінутых мячоў<ref>[https://history.eurohandball.com/ec/cl/men/2024-25/scorers «2024/25 Men’s EHF Champions League. Top Scorers»]. European Handball Federation.</ref>. {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- ! style="width:150пкс;"| Гулец ! style="width:150пкс;"| Клюб ! style="width:25пкс;"| Галы |- |style="text-align:left;"| [[Матыяс Гідсэль]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 135 |- |style="text-align:left;"| [[Марыё Шоштарыч]] ||style="text-align:left;"| [[Пік Сэгед|Пік]] || 130 |- |style="text-align:left;"| [[Лясэ Андэрсан]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 115 |- |style="text-align:left;"| [[Мартым Кошта]] ||style="text-align:left;"| [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] || 105 |- |style="text-align:left;"| [[Каміль Сыпшак]] ||style="text-align:left;"| [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] || 104 |- |style="text-align:left;"| [[Аймэрык Мін]] ||style="text-align:left;"| [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] || 88 |- |style="text-align:left;"| [[Валера Рывэра Фольч]] ||style="text-align:left;"| [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] || 88 |- |style="text-align:left;"| [[Філіп Кузманоўскі]] ||style="text-align:left;"| [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] || 87 |- |style="text-align:left;"| [[Тым Фрайгёфэр]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 82 |- |style="text-align:left;"| [[Кіку Кошта]] ||style="text-align:left;"| [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] || 79 |- |style="text-align:left;"| [[Омар Інгі Магнусан]] ||style="text-align:left;"| [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] || 79 |- |style="text-align:left;"| [[Нэдым Рэмілі]] ||style="text-align:left;"| [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] || 79 |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/ Афіцыйны сайт]. {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Ліга чэмпіёнаў ЭГФ]] [[Катэгорыя:2024 год у гандболе]] [[Катэгорыя:2025 год у гандболе]] sfifs4ptnyad017l43f7czci5jv2lfu 2624453 2624446 2025-07-10T08:40:32Z Dymitr 10914 выпраўленьне спасылак 2624453 wikitext text/x-wiki '''Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2024—2025 гадоў''' — 65-ы розыгрыш галоўнага клюбнага гандбольнага турніру Эўропы, які ладзіўся зь верасьня 2024 году па чэрвень 2025 году. Свой тытул абараняў гішпанскі клюб «[[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]]». Пераможцам стаў нямецкі «[[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]», у пяты раз узяўшы трафэй<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/magdeburg-win-all-german-final-to-take-third-title/ «Magdeburg win all-German final to take third title»]. Eurohandball.</ref>. == Фармат == Турнір ладзіўся ў тым жа фармаце, што і тры папярэднія сэзоны. Спаборніцтвы пачаліся з групавога этапу, у якім узялі ўдзел 16 удзельнікаў, якія былі падзеленыя на дзьве групы. Матчы ладзіліся ў два колы, такім чынам, каб кожны клюб згуляў з кожным з сваёй групы двойчы, пры гэтым адзін матч мусіў разыграцца на хатняй пляцоўцы, а іншы ў гасьцёх. У групах А і Б дзьве найлепшыя каманды аўтаматычна трапілі ў чвэрцьфінал, а каманды з 3 па 6 месцы выйшлі ў раўнд плэй-оф. Стадыя на выбыцьцё ўлучала чатыры раўнды, як то плэй-оф, чвэрцьфінал і фінал чатырох, які складаўся з двух паўфіналаў і фіналу. У плэй-оф восем камандаў згулялі адна з адной у двубоі. Чатыры пераможцы плэй-оф прасунуліся ў чвэрцьфінал, далучыўшыся да дзьвюх найлепшых камандаў групаў А і Б. У фінальным турніры чатырох паўфіналы і фінал былі згуляныя як адзінкавыя матчы ў загадзя абраным горадзе. == Рэйтынг == У гэтым сэзоне [[Эўрапейская гандбольная фэдэрацыя]] пастанавіла скласьці асобны рэйтынг дзеля кожнага клюбнага чэмпіянату<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/ehf-improves-club-competitions-ranking-system/ «EHF improves club competitions ranking system»]. European Handball Federation.</ref>: * Асацыяцыі з 1 па 9 месцы мусілі аўтаматычна накіроўваць сваіх чэмпіёнаў да групавога этапу, а таксама маглі накіраваць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыя, чыя каманда перамагла ў папярэднім розыгрышы турніру, мусіла аўтаматычна накіраваць чэмпіёна і віцэ-чэмпіёна ў групавы этап, але не магла падаць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыі ніжэйшыя за 9 месца, маглі накіраваць заяўку сваіх чэмпіёнаў толькі на ўайлдкард. {{Слупок-пачатак}} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя<ref>[https://portal.fpa.pt/wp-content/uploads/2023/12/Place-distribution-mens-EHF-club-competitions.pdf «EHF Club Competitions 2024/25»]. European Handball Federation.</ref> !Краіна !Пункты !Клюбы |- !1 |{{Сьцягафікацыя|Гішпанія}} |align=right|217.00 |align=center rowspan=1|1 |- !2 |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} |align=right|170.00 |align=center rowspan=5|2 |- !3 |{{Сьцягафікацыя|Польшча}} | align="right" |156.67 |- !4 |{{Сьцягафікацыя|Францыя}} |align=right|140.33 |- !5 |{{Сьцягафікацыя|Данія}} |align=right|137.00 |- !6 |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |align=right|124.33 |- !7 |{{Сьцягафікацыя|Беларусь}} |align=right|69.50 | rowspan="1" align="center" |0 |- !8 |{{Сьцягафікацыя|Партугалія}} | align="right" |61.67 | rowspan="2" align="center" |1 |- |} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя !Краіна !Пункты !Клюбы |- !9 |{{Сьцягафікацыя|Нарвэгія}} |align=right|57.00 | rowspan="1" align="center" |1 |- !10 |{{Сьцягафікацыя|Украіна}} |align=right|57.00 | rowspan="1" align="center" |0 |- !11 |{{Сьцягафікацыя|Румынія}} |align=right|56.50 | rowspan="1" align="center" |1 |- !12 |{{Сьцягафікацыя|Славенія}} | align="right" |52.00 | rowspan="1" align="center" |0 |- !13 |{{Сьцягафікацыя|Паўночная Македонія}} | align="right" |50.33 |align=center rowspan=2|1 |- !14 |{{Сьцягафікацыя|Харватыя}} |align=right|44.00 |- !15 |Іншыя | align="right" |0.00 | rowspan="1" align="center" |0 |} {{Слупок-канец}} Першыя дзевяць клюбаў сталі вядомыя 7 чэрвеня 2024 году<ref>[https://www.handball-world.news/artikel/diese-mannschaften-spielen-in-der-saison-2024-25-in-der-ehf-champions-league-1030310 «Diese Mannschaften spielen in der Saison 2024/25 in der EHF Champions League»]. Handball World.</ref>. Каманды, якія падалі свае заяўкі на атрыманьня месца праз ўайлдкард<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/21-teams-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-2024-25/ «21 teams registered for Machineseeker EHF Champions League 2024/25»]. European Handball Federation.</ref>. Атрымалі адмову заяўкі гішпанскай «[[Бідасоа Ірун|Бідасоа]]», нарвэскага «[[Эльвэрум (гандбольны клюб)|Эльвэруму]]», партугальскага «[[Порту (гандбольны клюб)|Порту]]», швайцарскага «[[Кадэтэн Шафгаўзэн]]у» ды славацкага «[[Татран Прашаў (гандбольны клюб)|Татрану]]». == Групавы этап == === Група А === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Кваліфікацыі камандаў.--> |вынік1=A |вынік2=A |вынік3=Б |вынік4=Б |вынік5=Б |вынік6=Б <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=VES |каманда2=SPO |каманда3=BER |каманда4=PAR |каманда5=BUC |каманда6=PLO |каманда7=PEL |каманда8=FRE |перамогі_PLO=5 |нічыі_PLO=1 |паразы_PLO=8 |мз_PLO=370|мп_PLO=366 |перамогі_VES=12|нічыі_VES=0 |паразы_VES=2 |мз_VES=468|мп_VES=408 |перамогі_PAR=9 |нічыі_PAR=0 |паразы_PAR=5 |мз_PAR=462|мп_PAR=456 |перамогі_FRE=1 |нічыі_FRE=1 |паразы_FRE=12|мз_FRE=395|мп_FRE=476 |перамогі_BER=9 |нічыі_BER=0 |паразы_BER=5 |мз_BER=469|мп_BER=440 |перамогі_SPO=8 |нічыі_SPO=2 |паразы_SPO=4 |мз_SPO=454|мп_SPO=399 |перамогі_BUC=6 |нічыі_BUC=0 |паразы_BUC=8 |мз_BUC=426|мп_BUC=439 |перамогі_PEL=3 |нічыі_PEL=2 |паразы_PEL=9 |мз_PEL=346|мп_PEL=406 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_PLO={{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |назва_VES={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |назва_PAR={{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |назва_FRE={{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |назва_BER={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |назва_SPO={{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |назва_BUC={{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |назва_PEL={{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 1350 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 31:29 |лік_першай_паловы = 18:13 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 11 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101005/OrlenWislaPlock-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 1844 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 34:29 |лік_першай_паловы = 17:14 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 10 |галы2 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101002/SportingCP-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 37:28 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Гаўкур Трастарсан|Трастарсан]] 6 |галы2 = [[Сэбастыян Гэнэбэрг|Гэнэбэрг]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101003/DinamoBucuresti-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 7019 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 31:32 |лік_першай_паловы = 16:16 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 10 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101001/F%C3%BCchseBerlin-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 3900 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 26:28 |лік_першай_паловы = 11:12 |галы1 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 7 |галы2 = [[Станіслаў Кашпарак|Кашпарак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101005/OrlenWislaPlock-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 22:30 |лік_першай_паловы = 9:15 |галы1 = [[Богдан Радывоевіч|Радывоевіч]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]], [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101007/HCEurofarmPelister-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5024 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 41:28 |лік_першай_паловы = 18:15 |галы1 = [[Мікіта Вайлупаў|Вайлупаў]] 8 |галы2 = [[Фэран Сале|Сале]], [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101006/Veszpr%C3%A9mHC-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 2045 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 19:37 |лік_першай_паловы = 8:17 |галы1 = [[Лясэ Бальстад|Бальстад]] 4 |галы2 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101008/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2636 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 39:30 |лік_першай_паловы = 23:17 |галы1 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]] 7 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101010/SportingCP-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 3145 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:38 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Яўген Пеўнаў|Пеўнаў]] 6 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101016/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4300 |судзьдзя = Кул, Тынт |судзьдзя_краіна = Эстонія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 34:25 |лік_першай_паловы = 19:13 |галы1 = [[Міклаш Рошта|Рошта]] 7 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101011/DinamoBucuresti-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 5247 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 23:24 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Міхал Дашак|Дашак]] 8 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101013/OrlenWislaPlock-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2627 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 38:30 |лік_першай_паловы = 18:15 |галы1 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101012/ParisSaintGermainHandball-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 24:24 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Жан Гуры Арэгай|Арэгай]], [[Салвадор Салвадор|Салвадор]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101015/HCEurofarmPelister-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4800 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 36:24 |лік_першай_паловы = 19:11 |галы1 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 6 |галы2 = [[Аніел Лангару|Лангару]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101014/Veszpr%C3%A9mHC-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5696 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:12 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Міяйла Марсеніч|Марсеніч]] 6 |галы2 = [[Тым Цокан|Цокан]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101009/F%C3%BCchseBerlin-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4496 |судзьдзя = Мэрц, Кутлер |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 34:32 |лік_першай_паловы = 16:12 |галы1 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 9 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101030/Veszpr%C3%A9mHC-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 3961 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 26:18 |лік_першай_паловы = 13:11 |галы1 = [[Лоўра Міхіч|Міхіч]] 8 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101025/OrlenWislaPlock-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 1856 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 35:32 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |галы2 = [[Гаўкур Трастарсан|Трастарсан]], [[Алі Зэйн|Зэйн]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101020/ParisSaintGermainHandball-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2856 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 35:33 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]], [[Оры Фрэйр Торкельсан|Торкельсан]] 8 |галы2 = ''тры гульцы'' 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101019/SportingCP-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1764 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 28:25 |лік_першай_паловы = 13:11 |галы1 = [[Віліям Андэрсан Мобэрг|Мобэрг]] 9 |галы2 = [[Гергё Фазэкаш|Фазэкаш]], [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101033/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:29 |лік_першай_паловы = 13:15 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Оры Фрэйр Торкельсан|Торкельсан]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101024/DinamoBucuresti-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8525 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 38:40 |лік_першай_паловы = 20:20 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 10 |галы2 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101023/F%C3%BCchseBerlin-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 2850 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 23:30 |лік_першай_паловы = 12:17 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |галы2 = [[Лука Цындрыч|Цындрыч]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101022/HCEurofarmPelister-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4783 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 24:27 |лік_першай_паловы = 10:12 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 10 |галы2 = [[Б’яркі Мар Элісан|Элісан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101037/OrlenWislaPlock-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3180 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Жан Гуры Арэгай|Арэгай]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101028/ParisSaintGermainHandball-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1780 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 23:25 |лік_першай_паловы = 12:9 |галы1 = [[Каспэр Юнг Андэрсэн|Андэрсэн]] 4 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101018/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4400 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 38:31 |лік_першай_паловы = 18:19 |галы1 = [[Аніел Лангару|Лангару]], [[Яаў Лумброса|Лумброса]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101031/DinamoBucuresti-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2683 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 39:28 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 9 |галы2 = [[Якаб Гольм|Гольм]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101032/SportingCP-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 13:16 |галы1 = [[Богдан Радывоевіч|Радывоевіч]] 7 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101038/HCEurofarmPelister-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4500 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 30:26 |лік_першай_паловы = 17:13 |галы1 = [[Аран Пальмарсан|Пальмарсан]], [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 6 |галы2 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101017/Veszpr%C3%A9mHC-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 6444 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 38:29 |лік_першай_паловы = 22:14 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 7 |галы2 = ''тры гульцы'' 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101027/F%C3%BCchseBerlin-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 30:21 |лік_першай_паловы = 14:9 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 8 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101021/OrlenWislaPlock-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 4343 |судзьдзя = Болік, Гурых |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 33:26 |лік_першай_паловы = 20:11 |галы1 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]], [[Сяргей Касаротаў (гандбаліст)|Касаротаў]] 7 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101034/Veszpr%C3%A9mHC-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3201 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 34:37 |лік_першай_паловы = 18:19 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 7 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 13 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101035/ParisSaintGermainHandball-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 28 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2297 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 34:25 |лік_першай_паловы = 20:11 |галы1 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]], [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |галы2 = [[Андрэ Гоміш (гандбаліст)|Гоміш]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101036/SportingCP-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 2180 |судзьдзя = Будзак, Заграднік |судзьдзя_краіна = Славаччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 31:40 |лік_першай_паловы = 15:20 |галы1 = [[Райнір Табаада|Табаада]] 7 |галы2 = [[Нэдым Рэмілі|Рэмілі]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101026/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 21:18 |лік_першай_паловы = 12:10 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |галы2 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101029/HCEurofarmPelister-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 5000 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 33:40 |лік_першай_паловы = 14:21 |галы1 = [[Алі Зэйн|Зэйн]] 7 |галы2 = [[Яг’я Амар|Амар]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101040/DinamoBucuresti-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5925 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 21:19 |галы1 = [[Тым Фрайгёфэр|Фрайгёфэр]] 10 |галы2 = [[Кіку Кошта|К. Кошта]], [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101039/F%C3%BCchseBerlin-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 6306 |судзьдзя = Вээйманс, Вольбэртус |судзьдзя_краіна = Нідэрлянды |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 36:29 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 12 |галы2 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101044/F%C3%BCchseBerlin-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 3500 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 26:33 |лік_першай_паловы = 13:18 |галы1 = [[Бранка Вуявіч|Вуявіч]] 5 |галы2 = [[Юго Дэска|Дэска]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101042/DinamoBucuresti-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2943 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 28:31 |лік_першай_паловы = 15:14 |галы1 = [[Люк Стэйнс|Стэйнс]], [[Фэран Сале|Сале]] 7 |галы2 = [[Томаш Пірах|Пірах]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101041/ParisSaintGermainHandball-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 13 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2018 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 30:24 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Салвадор Салвадор|Салвадор]] 8 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101043/SportingCP-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Мідэльфарт-Спарэкасэ-арэна]], [[Фрэдэрысія]] |гледачы = 2350 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 32:38 |лік_першай_паловы = 17:16 |галы1 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]], [[Райнір Табаада|Табаада]] 6 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101048/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4801 |судзьдзя = Альварэс, Бустамантэ |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:27 |лік_першай_паловы = 19:11 |галы1 = [[Томаш Пірах|Пірах]] 10 |галы2 = [[Міяйла Марсеніч|Марсеніч]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101045/OrlenWislaPlock-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5022 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Юго Дэска|Дэска]] 8 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101046/Veszpr%C3%A9mHC-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:13 |галы1 = [[Домэн Тайнік|Тайнік]] 6 |галы2 = [[Станіслаў Кашпарак|Кашпарак]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101047/HCEurofarmPelister-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 14:14 |галы1 = [[Андрэй Акіменка|Акіменка]] 6 |галы2 = [[Пшамыслаў Краеўскі|Краеўскі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101049/DinamoBucuresti-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2006 |судзьдзя = Кул, Тынт |судзьдзя_краіна = Эстонія |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 15:16 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 7 |галы2 = [[Мартын Бісгар|Бісгар]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101052/SportingCP-FredericiaH%C3%A5ndboldKlub/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 3283 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 33:37 |лік_першай_паловы = 18:23 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 6 |галы2 = [[Гашпэр Маргуч|Маргуч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101050/ParisSaintGermainHandball-Veszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 5925 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] |лік = 39:29 |лік_першай_паловы = 15:12 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Матэс Лянггаф|Лянггаф]] 9 |галы2 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101051/F%C3%BCchseBerlin-HCEurofarmPelister/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5340 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 32:33 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Гашпэр Маргуч|Маргуч]] 5 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101053/Veszpr%C3%A9mHC-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Фюн]], [[Одэнсэ]] |гледачы = 1980 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Фрэдэрысія (гандбольны клюб)|Фрэдэрысія]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 32:37 |лік_першай_паловы = 14:16 |галы1 = [[Андэрс Краг Мартынусэн|Мартынусэн]] 6 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101055/FredericiaH%C3%A5ndboldKlub-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 4605 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 17:15 |галы1 = [[Міха Зарабэц|Зарабэц]] 9 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101054/OrlenWislaPlock-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 6 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Спартовая заля імя Бора Чурлеўскага]], [[Бітала]] |гледачы = 3000 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] {{Сьцяг|Паўночная Македонія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 26:35 |лік_першай_паловы = 13:18 |галы1 = [[Філіп Кузманоўскі|Кузманоўскі]] 8 |галы2 = [[Эляім Прандзі|Прандзі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101056/HCEurofarmPelister-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} === Група Б === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Кваліфікацыі камандаў.--> |вынік1=A |вынік2=A |вынік3=Б |вынік4=Б |вынік5=Б |вынік6=Б <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=BAR |каманда2=AAL |каманда3=NAN |каманда4=MAG |каманда5=SZE |каманда6=KIE |каманда7=KOL |каманда8=ZAG |перамогі_AAL=8 |нічыі_AAL=2 |паразы_AAL=4 |мз_AAL=434|мп_AAL=421 |перамогі_MAG=6 |нічыі_MAG=1 |паразы_MAG=7 |мз_MAG=404|мп_MAG=389 |перамогі_BAR=10|нічыі_BAR=2 |паразы_BAR=2 |мз_BAR=454|мп_BAR=409 |перамогі_KIE=5 |нічыі_KIE=1 |паразы_KIE=8 |мз_KIE=389|мп_KIE=411 |перамогі_SZE=6 |нічыі_SZE=1 |паразы_SZE=7 |мз_SZE=421|мп_SZE=422 |перамогі_NAN=7 |нічыі_NAN=3 |паразы_NAN=4 |мз_NAN=426|мп_NAN=407 |перамогі_ZAG=3 |нічыі_ZAG=1 |паразы_ZAG=10|мз_ZAG=373|мп_ZAG=408 |перамогі_KOL=5 |нічыі_KOL=1 |паразы_KOL=8 |мз_KOL=400|мп_KOL=434 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_AAL={{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |назва_MAG={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |назва_BAR={{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |назва_KIE={{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |назва_SZE={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |назва_NAN={{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |назва_ZAG={{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |назва_KOL={{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5133 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 38:31 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 11 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101058/AalborgH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 11 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 7842 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 30:35 |лік_першай_паловы = 13:20 |галы1 = [[Эрлен Ёнсэн|Ёнсэн]], [[Магнус Сёндэна|Сёндэна]] 6 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101058/AalborgH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 5306 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 31:29 |лік_першай_паловы = 17:18 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]], [[Філіп Вэбэр|Вэбэр]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101057/OTPBankPICKSzeged-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4050 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 30:23 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Ігар Карачыч|Карачыч]] 5 |галы2 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]], [[Мілаш Кос|Кос]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101059/IndustriaKielce-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 5390 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 31:23 |лік_першай_паловы = 13:9 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = [[Крыстыян Б’ёрнсэн|Б’ёрнсэн]], [[Фэлікс Мёлер|Мёлер]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101064/HCZagreb-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 18 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 23:20 |лік_першай_паловы = 13:10 |галы1 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 8 |галы2 = [[Ігар Карачыч|Карачыч]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101061/HBCNantes-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 5337 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 33:25 |лік_першай_паловы = 18:9 |галы1 = [[Альбін Лягергрэн|Лягергрэн]] 8 |галы2 = [[Сымэн Люсэ|Люсэ]], [[Бэнэдыкт Гунар Оскарсан|Оскарсан]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101062/SCMagdeburg-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 1351 |судзьдзя = Мэрц, Кутлер |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:30 |лік_першай_паловы = 20:12 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 5 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101063/Bar%C3%A7a-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 33:33 |лік_першай_паловы = 17:13 |галы1 = [[Люкас Нільсан|Нільсан]], [[Патрык Вісмах|Вісмах]] 7 |галы2 = [[Гісьлі Торгейр Крыст’янсан|Крыст’янсан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101066/AalborgH%C3%A5ndbold-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4615 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 29:25 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Сыгвальдзі Гуд’ёнсан|Гуд’ёнсан]] 11 |галы2 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101068/KolstadH%C3%A5ndbold-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 25 верасьня 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 28:32 |лік_першай_паловы = 13:17 |галы1 = [[Міхал Аляйнічак|Аляйнічак]] 6 |галы2 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101067/IndustriaKielce-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 верасьня 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 5112 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 33:32 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101065/OTPBankPICKSzeged-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 9 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 8211 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 30:35 |лік_першай_паловы = 12:19 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101072/HCZagreb-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6200 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 15:19 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 7 |галы2 = [[Даніель Дуйшабаеў|Д. Дуйшабаеў]] 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101070/SCMagdeburg-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2112 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 35:27 |лік_першай_паловы = 16:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Марынус Мунк|Мунк]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101071/Bar%C3%A7a-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 10 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 44:27 |лік_першай_паловы = 26:11 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]], [[Каўльдзі Адрыясоля|Адрыясоля]] 6 |галы2 = [[Адрыян Ольбэрг|Ольбэрг]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101069/HBCNantes-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5348 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Бустэр Юўль|Юўль]], [[Як Турын|Турын]] 5 |галы2 = [[Рыхард Бадо|Бадо]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101075/AalborgH%C3%A5ndbold-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 11732 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 29:31 |лік_першай_паловы = 14:19 |галы1 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 9 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101074/HCZagreb-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 16 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 5301 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:32 |лік_першай_паловы = 16:15 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 7 |галы2 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101073/SCMagdeburg-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 17 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4852 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 32:33 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Сыман Епсан|Епсан]], [[Сымэн Люсэ|Люсэ]] 8 |галы2 = [[Аркадыюш Марыта|Марыта]], [[Дылян Наі|Наі]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101076/KolstadH%C3%A5ndbold-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 28:35 |лік_першай_паловы = 12:18 |галы1 = [[Хорхэ Македа|Македа]], [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 5 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101080/IndustriaKielce-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Касадор, Нікалаў |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 15:15 |галы1 = [[Жульен Бо|Бо]] 7 |галы2 = [[Івана Паўлавіч|Паўлавіч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101077/HBCNantes-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 4870 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 27:29 |лік_першай_паловы = 11:12 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 9 |галы2 = [[Адрыян Ольбэрг|Ольбэрг]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101079/OTPBankPICKSzeged-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 кастрычніка 2024 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 3552 |судзьдзя = Гасьмі, Гасьмі |судзьдзя_краіна = Францыя |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 32:26 |лік_першай_паловы = 16:11 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 8 |галы2 = [[Мануэль Цэндэр|Цэндэр]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101078/Bar%C3%A7a-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6479 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 36:24 |лік_першай_паловы = 16:12 |галы1 = [[Ісак Пэрсан|Пэрсан]] 7 |галы2 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101086/SCMagdeburg-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 6237 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 28:27 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = ''тры гульцы'' 5 |галы2 = [[Дылян Наі|Наі]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101083/OTPBankPICKSzeged-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 кастрычніка 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 6012 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 25:24 |лік_першай_паловы = 12:11 |галы1 = [[Сыгвальдзі Гуд’ёнсан|Гуд’ёнсан]] 5 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101084/KolstadH%C3%A5ndbold-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 31 кастрычніка 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 31:31 |лік_першай_паловы = 14:17 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 7 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101081/HBCNantes-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5237 |судзьдзя = Касадор, Нікалаў |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 13:14 |галы1 = [[Бустэр Юўль|Юўль]] 7 |галы2 = [[Магнус Сёндэна|Сёндэна]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101088/AalborgH%C3%A5ndbold-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 6107 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 22:18 |лік_першай_паловы = 11:7 |галы1 = [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 7 |галы2 = ''тры гульцы'' 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101082/HCZagreb-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2268 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 36:30 |лік_першай_паловы = 19:14 |галы1 = [[Тыматэ Н’Гесан|Н’Гесан]] 8 |галы2 = [[Жульен Бо|Бо]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101085/Bar%C3%A7a-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 21 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:35 |лік_першай_паловы = 19:17 |галы1 = [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 7 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101087/IndustriaKielce-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5455 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 34:26 |лік_першай_паловы = 20:13 |галы1 = [[Як Турын|Турын]], [[Алекс Улах|Улах]] 6 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 3 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101092/AalborgH%C3%A5ndbold-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 6087 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 33:36 |лік_першай_паловы = 16:17 |галы1 = ''тры гульцы'' 6 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101091/KolstadH%C3%A5ndbold-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6486 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 28:23 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 8 |галы2 = ''тры гульцы'' 4 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101090/SCMagdeburg-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лістапада 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 4705 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 22:25 |лік_першай_паловы = 12:13 |галы1 = [[Патрык Вальчак|Вальчак]] 6 |галы2 = [[Нікаля Турна|Турна]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101089/HCZagreb-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4050 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 31:30 |лік_першай_паловы = 15:13 |галы1 = [[Алекс Дуйшабаеў|А. Дуйшабаеў]], [[Аркадыюш Марыта|Марыта]] 6 |галы2 = [[Санэр Сагасэн|Сагасэн]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101096/IndustriaKielce-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 4 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 10356 |судзьдзя = Гансэн, Мадсэн |судзьдзя_краіна = Данія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 11:15 |галы1 = ''пяць гульцоў'' 5 |галы2 = [[Даніель Пэтэрсан|Пэтэрсан]], [[Мануэль Цэндэр|Цэндэр]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101093/HBCNantes-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7050 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 30:32 |лік_першай_паловы = 17:16 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 12 |галы2 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101095/OTPBankPICKSzeged-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сьнежня 2024 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 2981 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 38:30 |лік_першай_паловы = 23:16 |галы1 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 11 |галы2 = [[Цімур Дзібіраў|Дзібіраў]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101094/Bar%C3%A7a-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Эрдаган, Эздэніз |судзьдзя_краіна = Турэччына |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 36:35 |лік_першай_паловы = 23:18 |галы1 = [[Томас Арнальдсэн|Арнальдсэн]] 9 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101099/AalborgH%C3%A5ndbold-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 4137 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 29:28 |лік_першай_паловы = 18:11 |галы1 = [[Сымэн Люсэ|Люсэ]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101097/KolstadH%C3%A5ndbold-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 4878 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 13:15 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |галы2 = [[Звонімір Срна|Срна]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101100/OTPBankPICKSzeged-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 7 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 12 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Хорват, Мартан |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 25:29 |лік_першай_паловы = 10:16 |галы1 = [[Даніель Дуйшабаеў|Д. Дуйшабаеў]] 6 |галы2 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]], [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101098/IndustriaKielce-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 13524 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 25:25 |лік_першай_паловы = 13:16 |галы1 = [[Ігар Бяляўскі|Бяляўскі]] 8 |галы2 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101104/HCZagreb-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6337 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 32:31 |лік_першай_паловы = 17:17 |галы1 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]], [[Мікаэль Дамгор|Дамгор]] 8 |галы2 = [[Бустэр Юўль|Юўль]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101102/SCMagdeburg-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 19 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 32:29 |лік_першай_паловы = 19:16 |галы1 = [[Жульен Бо|Бо]] 8 |галы2 = ''пяць гульцоў'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101101/HBCNantes-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 20 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 3533 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 30:28 |лік_першай_паловы = 14:13 |галы1 = [[Тыматэ Н’Гесан|Н’Гесан]] 6 |галы2 = [[Хорхэ Македа|Македа]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101103/Bar%C3%A7a-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5445 |судзьдзя = Бркіч, Юсуфгоджыч |судзьдзя_краіна = Аўстрыя |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |лік = 33:30 |лік_першай_паловы = 15:17 |галы1 = ''чатыры гульцы'' 5 |галы2 = [[Філіп Главаш|Главаш]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101108/AalborgH%C3%A5ndbold-HCZagreb/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 лютага 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:28 |лік_першай_паловы = 14:12 |галы1 = [[Дылян Наі|Наі]] 7 |галы2 = [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101105/IndustriaKielce-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7770 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 17:14 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 6 |галы2 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101107/OTPBankPICKSzeged-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 лютага 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Тронгэйм Спэктрум]], [[Тронгэйм]] |гледачы = 2450 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] {{Сьцяг|Нарвэгія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 31:27 |лік_першай_паловы = 15:14 |галы1 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 11 |галы2 = [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101106/KolstadH%C3%A5ndbold-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6293 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 31:24 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Матыяс Мушэ|Мушэ]] 9 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101109/SCMagdeburg-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Арэна-Заграб]], [[Заграб]] |гледачы = 6478 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] {{Сьцяг|Харватыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 26:27 |лік_першай_паловы = 12:15 |галы1 = [[Філіп Главаш|Главаш]], [[Лука Лоўрэ Кларыца|Кларыца]] 5 |галы2 = [[Гасан Када|Када]], [[Дылян Наі|Наі]] 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101111/HCZagreb-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 1516 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] |лік = 36:27 |лік_першай_паловы = 18:13 |галы1 = [[Алеш Гомэс|Гомэс]] 6 |галы2 = [[Сыман Епсан|Епсан]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101112/Bar%C3%A7a-KolstadH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 5 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Секуліч, Ёвандыч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 29:29 |лік_першай_паловы = 18:14 |галы1 = [[Тыбо Брые|Брые]], [[Валера Рывэра Фольч|Рывэра]] 6 |галы2 = ''тры гульцы'' 5 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020101110/HBCNantes-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} == Плэй-оф == === 1/8 фіналу === {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Заля легіёнаў]], [[Кельцы]] |гледачы = 4200 |судзьдзя = Павічавіч, Ражнатавіч |судзьдзя_краіна = Чарнагорыя |каманда1 = [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 27:33 |лік_першай_паловы = 14:12 |галы1 = [[Дылян Наі|Наі]] 6 |галы2 = [[Лясэ Андэрсан|Андэрсан]] 13 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104001/IndustriaKielce-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8819 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |лік = 37:37 |лік_першай_паловы = 21:24 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 12 |галы2 = [[Шыман Сіцька|Сіцька]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104002/F%C3%BCchseBerlin-IndustriaKielce/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 7 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 сакавіка 2025 |час = 22:45 |стадыён = [[Орлен-арэна]], [[Плоцк]] |гледачы = 5284 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] {{Сьцяг|Польшча}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 28:25 |лік_першай_паловы = 17:12 |галы1 = [[Пшамыслаў Краеўскі|Краеўскі]] 8 |галы2 = [[Жульен Бо|Бо]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104003/OrlenWislaPlock-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Мітрэўскі, Тадароўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |лік = 29:24 |лік_першай_паловы = 17:8 |галы1 = [[Аюб Абдзі|Абдзі]] 6 |галы2 = [[Філіп Міхаловіч|Міхаловіч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104004/HBCNantes-OrlenWislaPlock/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 6 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 27 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 6603 |судзьдзя = Куртагіч, Вэтэрвік |судзьдзя_краіна = Швэцыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |лік = 30:31 |лік_першай_паловы = 13:14 |галы1 = [[Лазар Кукіч|Кукіч]] 6 |галы2 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104005/OTPBankPICKSzeged-ParisSaintGermainHandball/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 3 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Стадыён П’ера Кубэртэна]], [[Парыж]] |гледачы = 2716 |судзьдзя = Мартынш, Мартынш |судзьдзя_краіна = Партугалія |каманда1 = [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 25:35 |лік_першай_паловы = 11:17 |галы1 = [[Каміль Сыпшак|Сыпшак]] 8 |галы2 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104006/ParisSaintGermainHandball-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 26 сакавіка 2025 |час = 20:45 |стадыён = [[Заля Палівалэнцэ (Бухарэст)|Заля Палівалэнцэ]], [[Бухарэст]] |гледачы = 4100 |судзьдзя = Біро, Кіс |судзьдзя_краіна = Вугоршчына |каманда1 = [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] {{Сьцяг|Румынія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 26:30 |лік_першай_паловы = 11:16 |галы1 = [[Андрэй Акіменка|Акіменка]] 6 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104007/DinamoBucuresti-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 2 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Ангальт-Арэна]], [[Дэсаў-Росьляў]] |гледачы = 2424 |судзьдзя = Альварэс, Бустамантэ |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |лік = 35:29 |лік_першай_паловы = 21:10 |галы1 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 8 |галы2 = [[Бранка Вуявіч|Вуявіч]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020104008/SCMagdeburg-DinamoBucuresti/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} === Чвэрцьфіналы === {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[GETEC-арэна]], [[Магдэбург]] |гледачы = 6263 |судзьдзя = Горачак, Новатны |судзьдзя_краіна = Чэхія |каманда1 = [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |лік = 26:26 |лік_першай_паловы = 11:14 |галы1 = [[Альбін Лягергрэн|Лягергрэн]] 8 |галы2 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105001/SCMagdeburg-OneVeszpr%C3%A9mHC/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 1 траўня 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Вэспрэм-арэна]], [[Вэспрэм]] |гледачы = 5300 |судзьдзя = Ёрум, Клевэн |судзьдзя_краіна = Нарвэгія |каманда1 = [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 27:28 |лік_першай_паловы = 13:13 |галы1 = [[Людавік Фабрэгас|Фабрэгас]] 7 |галы2 = [[Фэлікс Кляар|Кляар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105002/OneVeszpr%C3%A9mHC-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Пік-арэна]], [[Сэгед]] |гледачы = 7993 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Пік Сэгед|Пік]] {{Сьцяг|Вугоршчына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 24:27 |лік_першай_паловы = 10:9 |галы1 = [[Марыё Шоштарыч|Шоштарыч]] 8 |галы2 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105003/OTPBankPICKSzeged-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 5 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 1 траўня 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Паляў Бляўграна]], [[Барсэлёна]] |гледачы = 4268 |судзьдзя = Борычыч, Маркавіч |судзьдзя_краіна = Сэрбія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |лік = 29:30 |лік_першай_паловы = 16:14 |галы1 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 6 |галы2 = [[Сэбастыян Фрымэль|Фрымэль]] 10 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105004/Bar%C3%A7a-OTPBankPICKSzeged/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 3 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 23 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Аш-Арэна]], [[Нант]] |гледачы = 5902 |судзьдзя = Шульцэ, Тэніс |судзьдзя_краіна = Нямеччына |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |лік = 28:27 |лік_першай_паловы = 13:10 |галы1 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 7 |галы2 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105005/HBCNantes-SportingCP/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 1 |жоўтыя_карткі2 = 2 |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Павільён імя Жуана Рошы]], [[Лісабон]] |гледачы = 2667 |судзьдзя = Канічанін, Канічанін |судзьдзя_краіна = Босьнія і Герцагавіна |каманда1 = [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] {{Сьцяг|Партугалія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 30:32 |лік_першай_паловы = 15:16 |галы1 = [[Мартым Кошта|М. Кошта]] 8 |галы2 = [[Аймэрык Мін|Мін]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105006/SportingCP-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 3 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = 1 }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 24 красавіка 2025 |час = 21:45 |стадыён = [[Арэна імя Макса Шмэлінга]], [[Бэрлін]] |гледачы = 8520 |судзьдзя = Марын, Гарсія |судзьдзя_краіна = Гішпанія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |лік = 37:29 |лік_першай_паловы = 14:15 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 11 |галы2 = [[Мадс Гангар|Гангар]] 7 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105007/F%C3%BCchseBerlin-AalborgH%C3%A5ndbold/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 4 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = 2 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 30 красавіка 2025 |час = 19:45 |стадыён = [[Гігантыюм]], [[Ольбарг]] |гледачы = 5500 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] {{Сьцяг|Данія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |лік = 36:40 |лік_першай_паловы = 20:21 |галы1 = [[Крыстыян Б’ёрнсэн|Б’ёрнсэн]] 9 |галы2 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]] 9 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020105008/AalborgH%C3%A5ndbold-F%C3%BCchseBerlin/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = 1 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} === Фінал чатырох === Фінал чатырох будзе ладзіцца ў нямецкім [[Кёльн]]е на [[Лянксэс Арэна|Лянксэс Арэне]]. Гульні адбудуцца 14 і 15 чэрвеня 2025 году. {{Турнір4 <!--Дата. Месца/Каманда 1/Галы каманды 1/Каманда 2/Галы каманды 2--> <!--Паўфіналы--> |14 чэрвеня| '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]]''' | '''34''' | {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] | 24 |14 чэрвеня| {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] | 30 | '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]''' | '''31''' <!--Фінал--> |15 чэрвеня| {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] | 26 | '''{{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]''' | '''32''' <!--Матч за 3-е месца--> |15 чэрвеня| '''{{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]]''' | '''30''' | {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] | 25 |За3месца=так }} ==== Паўфіналы ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 14 чэрвеня 2025 |час = 16:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Эльясан, Пальсан |судзьдзя_краіна = Ісьляндыя |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |лік = 34:24 |лік_першай_паловы = 18:12 |галы1 = [[Тым Фрайгёфэр|Фрайгёфэр]] 10 |галы2 = [[Нікаля Турна|Турна]] 6 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107001/F%C3%BCchseBerlin-HBCNantes/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 6 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = }} ---- {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 14 чэрвеня 2025 |час = 19:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Нікалаў, Начэўскі |судзьдзя_краіна = Паўночная Македонія |каманда1 = [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] {{Сьцяг|Гішпанія}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 30:31 |лік_першай_паловы = 18:18 |галы1 = [[Дыка Мэм|Мэм]] 8 |галы2 = [[Омар Інгі Магнусан|Магнусан]] 11 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107002/Bar%C3%A7a-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 2 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 3 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ==== За 3-е месца ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 15 чэрвеня 2025 |час = 16:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Кавальчук, Кавальчук |судзьдзя_краіна = Малдова |каманда1 = [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] {{Сьцяг|Францыя}} |каманда2 = {{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |лік = 30:25 |лік_першай_паловы = 14:9 |галы1 = [[Каўльдзі Адрыясоля|Адрыясоля]] 6 |галы2 = [[Мэльвін Рычардсан|Рычардсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107003/HBCNantes-Bar%C3%A7a/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 1 |жоўтыя_карткі1 = |чырвоныя_карткі1 = 1 |дзьве_хвіліны2 = 4 |жоўтыя_карткі2 = |чырвоныя_карткі2 = }} ==== Фінал ==== {{Справаздача пра гандбольны матч |дата = 15 чэрвеня 2025 |час = 19:00 |стадыён = [[Лянксэс Арэна]], [[Кёльн]] |гледачы = 20074 |судзьдзя = Лаг, Сок |судзьдзя_краіна = Славенія |каманда1 = [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] {{Сьцяг|Нямеччына}} |каманда2 = {{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |лік = 26:32 |лік_першай_паловы = 12:16 |галы1 = [[Матыяс Гідсэль|Гідсэль]], [[Гакун Вэст-аў-Тэйгум|Вэст-аў-Тэйгум]] 7 |галы2 = [[Гісьлі Торгейр Крыст’янсан|Крыст’янсан]] 8 |пратакол = [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/matches/details/202511020107004/F%C3%BCchseBerlin-SCMagdeburg/ Пратакол] |дзьве_хвіліны1 = 5 |жоўтыя_карткі1 = 2 |чырвоныя_карткі1 = |дзьве_хвіліны2 = 2 |жоўтыя_карткі2 = 1 |чырвоныя_карткі2 = 1 }} == Статыстыка == У гэты сьпіс уключаны толькі дзесяць найлепшых гульцоў, якія набралі найбольшую колькасьць закінутых мячоў<ref>[https://history.eurohandball.com/ec/cl/men/2024-25/scorers «2024/25 Men’s EHF Champions League. Top Scorers»]. European Handball Federation.</ref>. {| class="wikitable sortable" style="text-align:center;" |- ! style="width:150пкс;"| Гулец ! style="width:150пкс;"| Клюб ! style="width:25пкс;"| Галы |- |style="text-align:left;"| [[Матыяс Гідсэль]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 135 |- |style="text-align:left;"| [[Марыё Шоштарыч]] ||style="text-align:left;"| [[Пік Сэгед|Пік]] || 130 |- |style="text-align:left;"| [[Лясэ Андэрсан]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 115 |- |style="text-align:left;"| [[Мартым Кошта]] ||style="text-align:left;"| [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] || 105 |- |style="text-align:left;"| [[Каміль Сыпшак]] ||style="text-align:left;"| [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] || 104 |- |style="text-align:left;"| [[Аймэрык Мін]] ||style="text-align:left;"| [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] || 88 |- |style="text-align:left;"| [[Валера Рывэра Фольч]] ||style="text-align:left;"| [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] || 88 |- |style="text-align:left;"| [[Філіп Кузманоўскі]] ||style="text-align:left;"| [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] || 87 |- |style="text-align:left;"| [[Тым Фрайгёфэр]] ||style="text-align:left;"| [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] || 82 |- |style="text-align:left;"| [[Кіку Кошта]] ||style="text-align:left;"| [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] || 79 |- |style="text-align:left;"| [[Омар Інгі Магнусан]] ||style="text-align:left;"| [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] || 79 |- |style="text-align:left;"| [[Нэдым Рэмілі]] ||style="text-align:left;"| [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] || 79 |} == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2024-25/ Афіцыйны сайт]. {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Ліга чэмпіёнаў ЭГФ]] [[Катэгорыя:2024 год у гандболе]] [[Катэгорыя:2025 год у гандболе]] jbcy7i9nl4d68nfq3357qkjogrmfm66 0 289985 2624449 2572423 2025-07-10T08:36:19Z Dymitr 10914 /* Вонкавыя спасылкі */ [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624449 wikitext text/x-wiki {{Гандбольны клюб |назва = Фрэдэрысія |поўная_назва = Fredericia Håndboldklub |кароткая_назва = Fredericia |выява = Fredericia handball club.png |памер_выявы = 230пкс |заснаваны = |пляцоўка = |зьмяшчальнасьць = |кіраўнік = |трэнэр = |чэмпіянат = [[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкая ліга]] |сэзон = 2023—2024 |становішча = 2 месца |колер1 = red |колер2 = black |колер3 = |узор_левай_рукі1 = |узор_вопраткі1 = |узор_правай_рукі1 = |узор_шортаў1 = |левая_рука1 = D3020D |вопратка1 = D3020D |правая_рука1 = D3020w |шорты1 = 000000 |узор_левай_рукі2 = |узор_вопраткі2 = |узор_правай_рукі2 = |узор_шортаў2 = |левая_рука2 = 0032A7 |вопратка2 = 0032A7 |правая_рука2 = 0032A7 |шорты2 = 000000 |сайт = }} «'''Фрэдэрысія'''» ({{Мова-da|Fredericia Håndboldklub}}) — [[Данія|дацкі]] [[гандбол]]ьны клюб з [[Фрэдэрысія|аднайменнага]] гораду. Выступае ў [[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкай мужчынскай лізе]]. Свае хатнія матчы ладзіць на мескім [[спартовы цэнтар (Фрэдэрысія)|спартовым цэнтры]]. == Гісторыя == Гандбольны клюб «Фрэдэрысія» быў створаны ў 1990 годзе ў выніку зьліцьця дзьвюх гандбольных камандаў гораду. Папярэднім сучаснай дружыны станавіўся чэмпіёнам Даніі ў 1975, 1976, 1977, 1978 і 1979 гадах. Пасьля некалькіх гадоў у найвышэйшай лізе наваствораны клюб страціў месца ў эліце, вылецеўшы ў другі дывізіён у 2011 годзе. У 2012 годзе каманда збанкрутавала і апусьцілася яшчэ ніжэй у сыстэме дацкіх лігаў. Паступова каманда выцягвала сябе ўгару, гэтак у сэзоне 2019—2020 гадоў «Фрэдэрысія» вярнулася ў найвышэйшы дывізіён. Рэгулярны сэзон 2021—2022 гадоў каманда завяршыла на 6-м месцы. У сэзоне 2023—2024 гадоў каманда дакрочыла да фіналу, дзе ў трэцяй вырашальнай гульні саступіла «[[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбаргу]]» зь лікам 26:27. Дзякуючы такому посьпеху каманда атрымала месца ў розыгрыш [[Ліга чэмпіёнаў ЭГФ|Лігі чэмпіёнаў]] на наступны сэзон<ref>[https://frdb.dk/fhk/helt-vildt-fhk-skal-spille-champions-league-i-naeste-saeson «Helt vildt: FHK skal spille Champions League i næste sæson»]. Fredericia Dagblad.</ref>. == Дасягненьні == === Нацыянальныя === * '''[[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкая ліга]]:''' ** {{Залаты мэдаль}}: 1975, 1976, 1977, 1978, 1979 * '''[[Кубак Даніі па гандболе сярод мужчынаў|Кубак Даніі]]:''' ** {{Залаты мэдаль|кубак}}: 1971, 1972, 1973, 1974, 1976, 1977, 1982 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://fhk.dk/ Афіцыйная бачына] [[Катэгорыя:Дацкія гандбольныя клюбы]] [[Катэгорыя:Спорт у Фрэдэрысіі]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1990 годзе]] rqt9e5eb3py60b8cd1n88h9ewho5jgf 10 291762 2624312 2616482 2025-07-09T13:45:29Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624312 wikitext text/x-wiki {{Навігацыйная табліца2 | назва_шаблёну = БГКТП | state = {{{state|}}} | кляса_карткі = hlist | базавы_стыль = background-color: {{Колер|Польшча}} | назва = [[БГКТ (Польшча)|Беларускае Грамадзка-Культурнае Таварыства]] | верх = | выява = | група_інфармацыі1 = [[Старшыня ГП БГКТ|Старшыні]] | сьпіс1 = * [[Уладзімер Станкевіч (БГКТ)|Уладзімер Станкевіч]] * [[Лідзія Бялецкая]] * [[Макар Дземяновіч]] * [[Міхась Хмялеўскі]] * [[Вінцук Склубоўскі]] * [[Міхась Хмялеўскі]] * [[Мікалай Самоцік]] * [[Аляксандар Баршчэўскі]] * [[Ян Сычэўскі]] * [[Базыль Сегень]] | група_інфармацыі2 = [[Аддзел БГКТ (Польшча)|Аддзел]] | сьпіс2 = * [[Беластоцкі гарадзкі аддзел БГКТ|Беластоцкі]] * [[Беластоцкі павятовы аддзел БГКТ|Беластоцкі павятовы]] * [[Бельскі павятовы аддзел БГКТ|Бельскі]] * [[Варшаўскі гарадзкі аддзел БГКТ|Варшаўскі]] * [[Гайнаўскі павятовы аддзел БГКТ|Гайнаўскі]] * [[Гданскі аддзел БГКТ|Гданскі]] * | група_інфармацыі3 = Управа | сьпіс3 = * [[Зьезд БГКТ (Польшча)|Зьезд]] * [[Гурток БГКТ (Польшча)|Гурток]] * [[Навуковы гурток БГКТ|Навуковы гурток]] * [[Галоўнае праўленьне БГКТ]] | група_інфармацыі4 = Падзеі | сьпіс4 = * [[Беларуская песьня (фэстываль)|Беларуская песьня]] * [[Роднае слова (дэкляматарскі конкурс)|Роднае слова]] * [[Сцэнічнае слова (конкурс)|Сцэнічнае слова]] | ніз }}<noinclude>[[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Навігацыя:Геаграфія Польшчы]]</noinclude> ongt62zuwthv2ctgg7gmlibsdsf6d7n 0 293467 2624448 2601247 2025-07-10T08:36:03Z Dymitr 10914 /* Вонкавыя спасылкі */ [[Вікіпэдыя:Шаблёны|шаблён]] 2624448 wikitext text/x-wiki {{Гандбольны клюб |назва = ГОГ |поўная_назва = GOG Håndbold |кароткая_назва = |выява = GOG.png |памер_выявы = 230пкс |заснаваны = 1973 |пляцоўка = [[Гудмэ-Галернэ]] |зьмяшчальнасьць = {{Лік|2265}} |кіраўнік = |трэнэр = |чэмпіянат = [[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкая ліга]] |сэзон = 2023—2024 |становішча = 3 месца |колер1 = yellow |колер2 = red |колер3 = |узор_левай_рукі1 = _gog_lahome |узор_вопраткі1 = _gog_bodyhome |узор_правай_рукі1 = _gog_rahome |узор_шортаў1 = _gog_shortshome |левая_рука1 = FF0000 |вопратка1 = FF0000 |правая_рука1 = FF0000 |шорты1 = FF0000 |узор_левай_рукі2 = |узор_вопраткі2 = |узор_правай_рукі2 = |узор_шортаў2 = _gog_shortshome |левая_рука2 = FFFFFF |вопратка2 = FFFFFF |правая_рука2 = FFFFFF |шорты2 = FF0000 |сайт = https://www.gog.dk/ }} «'''ГОГ'''» ({{Мова-da|GOG Håndbold}}) — [[Данія|дацкі]] [[гандбол]]ьны клюб з [[Гудмэ]]. Выступае ў [[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкай мужчынскай лізе]]. Свае хатнія матчы ладзіць на арэне [[Гудмэ-Галернэ]]. == Гісторыя == Клюб быў заснаваны 1 траўня 1973 году ў выніку аб’яднаньня трох мясцовых клюбаў. У 1987 годзе ГОГ упершыню прабіўся ў найвышэйшы дывізіён дацкага першынства, а ўжо ў 1992 годзе каманда сьвяткавала перамогу ў гэтым дывізіёне. У 2005 годзе ГОГ і «Свэнбарг» аб’ядналіся. Клюб яшчэ раз стаў чэмпіёнам Даніі ў сэзоне 2006—2007 гадоў. У 2009 годзе жаночая каманда была аддзеленая ад клюбу і ўтварыла ўласны клюб «[[Одэнсэ (жаночы гандбольны клюб)|Одэнсэ]]». 26 студзеня 2010 году ГОГ быў абвешчаны банкрутам і паніжаны да другога дывізіёну<ref>[https://web.archive.org/web/20160304105925/http://www.dhf.dk/Presse/nyheder/2010/januar/pm_gog_erklaeret_konkurs «GOG Svendborg TGI declared bankrupt and relegated to the Danish 2nd division»]. DHF.</ref>. У сакавіку 2010 году клюб быў адноўлены. Новым генэральным дырэктарам стаў [[Каспэр Ёргенсэн (гандбаліст)|Каспэр Ёргенсэн]], а старшынём каманды быў прызначаны Гэмінг Ван. Клюб даволі хутка вярнуўся ў найвышэйшы дывізіён, пачаўшы спаборнічаць на найвышэйшым узроўні ў 2013 годзе. У 2022 годзе клюб стаў чэмпіёнам Даніі, пры гэтым каманда ня толькі стала найлепшай у рэгулярных сэзоне, але і перамагла ў плэй-оф, толькі на адзіны гол апярэдзіўшы «[[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]]». == Дасягненьні == === Нацыянальныя === * '''[[Дацкая мужчынская гандбольная ліга|Дацкая ліга]]:''' ** {{Залаты мэдаль}}: 1992, 1995, 1996, 1998, 2000, 2004, 2007, 2022, 2023 * '''[[Кубак Даніі па гандболе сярод мужчынаў|Кубак Даніі]]:''' ** {{Залаты мэдаль|кубак}}: 1990, 1991, 1992, 1995, 1996, 1997, 2002, 2003, 2005, 2019, 2022, 2023 * '''[[Супэркубак Даніі па гандболе сярод мужчынаў|Супэркубак Даніі]]:''' ** {{Залаты мэдаль|кубак}}: 2023 == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://www.gog.dk/ Афіцыйная бачына] {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Дацкія гандбольныя клюбы]] [[Катэгорыя:Спорт у Гудмэ]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1973 годзе]] 4b5b4mmo5e465b1y25r318rz4571f5j 0 294247 2624306 2602834 2025-07-09T13:25:18Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624306 wikitext text/x-wiki '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Паўднёвы Востраў]], [[Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] ih0x4lucwacem5q9lgmc7s2lez9ln3b 2624307 2624306 2025-07-09T13:27:06Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624307 wikitext text/x-wiki '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Паўднёвы Востраў]], [[Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] [[Катэгорыя:Асобы Беластоку]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Беластоку]] [[Катэгорыя:Польскія журналісты]] o7nhi3rnr9k6mcchsc0oe4rxfqk7i1g 2624308 2624307 2025-07-09T13:28:07Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624308 wikitext text/x-wiki '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] [[Катэгорыя:Асобы Беластоку]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Беластоку]] [[Катэгорыя:Польскія журналісты]] 9phl9427w5qchr7la3mx1udmkqgvlry 2624309 2624308 2025-07-09T13:33:46Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624309 wikitext text/x-wiki {{Асоба |імя = Міхась Хмялеўскі |лацінка = |арыгінал імя = |ганаровы прэфікс = |ганаровы суфікс = |партрэт = |памер партрэту = |апісаньне партрэту = |імя пры нараджэньні = |псэўданім = |род дзейнасьці = журналіст |дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|26|6|1925|1}} |месца нараджэньня = в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] |дата хросту = |дата сьмерці = {{Памёр|23|6|2023}} |месца сьмерці = м. [[Беласток]], [[Польшча]] |прычына сьмерці = |дата зьнікненьня = |месца пахаваньня = |грамадзянства = {{Сьцяг Польшчы}}[[Польшча]] |нацыянальнасьць = [[Беларусы ў Польшчы|беларус]] |адукацыя = |альма-матэр = |прафэсія = журналіст |навуковая сфэра = |месца працы = |гады дзейнасьці = |жанры = |вядомасьць = |пасада = |тэрмін = |папярэднік = |наступнік = |партыя = |рух = [[БГКТ (Польшча)|БГКТ]] |бацька = |маці = |муж = |жонка = |дзеці = |узнагароды = |абвінавачваньне = |пакараньне = |рост = |маса = |пазыўны = |подпіс = |сайт = |дадаткова = }} '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] [[Катэгорыя:Асобы Беластоку]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Беластоку]] [[Катэгорыя:Польскія журналісты]] e0mqqg4lvlm5sq31r1lygop6rq5iwhs 2624310 2624309 2025-07-09T13:36:33Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624310 wikitext text/x-wiki {{Асоба |імя = Міхась Хмялеўскі |лацінка = |арыгінал імя = |ганаровы прэфікс = |ганаровы суфікс = |партрэт = |памер партрэту = |апісаньне партрэту = |імя пры нараджэньні = |псэўданім = |род дзейнасьці = журналіст |дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|26|6|1925|1}} |месца нараджэньня = в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] |дата хросту = |дата сьмерці = {{Памёр|23|6|2023}} |месца сьмерці = м. [[Беласток]], [[Польшча]] |прычына сьмерці = |дата зьнікненьня = |месца пахаваньня = |грамадзянства = {{Сьцяг Польшчы}}[[Польшча]] |нацыянальнасьць = [[Беларусы ў Польшчы|беларус]] |адукацыя = |альма-матэр = |прафэсія = журналіст |навуковая сфэра = |месца працы = |гады дзейнасьці = |жанры = |вядомасьць = |пасада = |тэрмін = |папярэднік = |наступнік = |партыя = |рух = [[БГКТ (Польшча)|БГКТ]] |бацька = |маці = |муж = |жонка = |дзеці = |узнагароды = |абвінавачваньне = |пакараньне = |рост = |маса = |пазыўны = |подпіс = |сайт = |дадаткова = }} '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). Міхась Хмялеўскі рабіў журналістам у газэце [[Ніва (газэта)|Ніва]] з 1956 па 1988 гады. Прыпыніў сваю работу ў газэце, бо выйшаў на пэнсію. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] [[Катэгорыя:Асобы Беластоку]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Беластоку]] [[Катэгорыя:Польскія журналісты]] mfcgqi3wseaq6rcomgmistyzrx29khc 2624311 2624310 2025-07-09T13:44:45Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624311 wikitext text/x-wiki {{Асоба |імя = Міхась Хмялеўскі |лацінка = |арыгінал імя = |ганаровы прэфікс = |ганаровы суфікс = |партрэт = |памер партрэту = |апісаньне партрэту = |імя пры нараджэньні = |псэўданім = |род дзейнасьці = журналіст |дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|26|6|1925|1}} |месца нараджэньня = в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] |дата хросту = |дата сьмерці = {{Памёр|23|6|2023}} |месца сьмерці = м. [[Беласток]], [[Польшча]] |прычына сьмерці = |дата зьнікненьня = |месца пахаваньня = |грамадзянства = {{Сьцяг Польшчы}}[[Польшча]] |нацыянальнасьць = [[Беларусы ў Польшчы|беларус]] |адукацыя = вышэйшая |альма-матэр = [[Ленінградзкі ўнівэрсытэт]] |прафэсія = журналіст |навуковая сфэра = |месца працы = газэта «[[Ніва (газэта)|Ніва]]» |гады дзейнасьці = 1956 — 1988 |жанры = журналістыка, публіцыстыка |вядомасьць = |пасада = |тэрмін = |папярэднік = |наступнік = |партыя = |рух = [[БГКТ (Польшча)|БГКТ]] |бацька = |маці = |муж = |жонка = |дзеці = |узнагароды = |абвінавачваньне = |пакараньне = |рост = |маса = |пазыўны = |подпіс = |сайт = |дадаткова = }} '''Міхась Хмялеўскі''' (26 чэрвеня 1925 году, в. [[Востраў Паўднёвы]], [[Другая Рэч Паспалітая|Польшча]] — 19 чэрвеня 2023 году м. [[Беласток]], [[Польшча]]) — грамадзкі дзяяч у Польшчы<ref>[https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]]</ref>. Старшыня [[ГП БГКТ]] (19 траўня 1969 году — 24 верасьня 1972 году). Міхась Хмялеўскі рабіў журналістам у газэце [[Ніва (газэта)|Ніва]] з 1956 па 1988 гады. Прыпыніў сваю работу ў газэце, бо выйшаў на пэнсію. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі== * [https://czasopis.pl/byvaj-moj-dzjadzka-mihas/ Бывай, мой дзядзька] [[Юрка Хмялеўскі]] допіс у [[Часопіс (выданьне)]] {{БГКТП}} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Хмялеўскі Міхась}} [[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Таварышы Беларускага грамадзка-культурнага таварыства ў Польшчы]] [[Катэгорыя:Польскія грамадзкія дзеячы і дзяячкі]] [[Катэгорыя:Асобы Беластоку]] [[Катэгорыя:Памерлі ў Беластоку]] [[Катэгорыя:Польскія журналісты]] gzfckhg5nrfr9qy9ad13k0bt2ysrwyn 14 294761 2624329 2623390 2025-07-09T14:09:03Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624329 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады паводле краінаў| 21 стагодзьдзе]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя паводле краінаў|Польшча]] [[Катэгорыя:Гады ў Польшчы|21 стагодзьдзе]] qfo8lpeshubw9lhmejlxk7wqche0m7c 2624333 2624329 2025-07-09T14:14:02Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624333 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады паводле краінаў| 21 стагодзьдзе]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Польшча]] [[Катэгорыя:Гады ў Польшчы|21 стагодзьдзе]] ptanj3d4hsgseg7f6rpjwtpeqy8x3ht 2624334 2624333 2025-07-09T14:15:28Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624334 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады паводле краінаў| 21 стагодзьдзе]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя паводле краінаў|Польшча]] [[Катэгорыя:Гады ў Польшчы|21 стагодзьдзе]] qfo8lpeshubw9lhmejlxk7wqche0m7c 4 294971 2624396 2617606 2025-07-09T18:20:27Z Ліцьвін 847 выпраўленьне спасылак 2624396 wikitext text/x-wiki == Створаныя артыкулы == <div class="references-small" style="-moz-column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; -webkit-column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; font-size:11px;"> ; Сэрбія, Татарстан; культура ::: '''21 сакавіка''' # (4425) [[Паўло Гінтаў]] — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (11 626) [[Нікала Ёкіч]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''22 сакавіка''' # (3715) [[Мая Алексіч]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (20 673) [[Тэлекам Сэрбіі]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''23 сакавіка''' # (12 655) [[Нацыянальны тэатар (Бялград)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''24 сакавіка''' # (26 494) [[Хімпрам]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (13 421) [[Віленскі беларускі музэй імя Івана Луцкевіча (сучасны)]] — {{Вікіпэдыст|Гарбацкі}} #: '''25 сакавіка''' # (14 564) ''[[Ігнацы Лукасевіч]]'' — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (5299) ''[[Марыя Зайцава]]'' — {{Вікіпэдыст|Czalex}} # (14 564) ''[[Якаў Зяльдовіч]]'' — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (6802) [[Сэрбская акадэмія навук і мастацтваў]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''26 сакавіка''' # (23 852) [[Ак Барс]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''27 сакавіка''' # (3325) ''[[Крысьціна Шыянок]]'' — {{Вікіпэдыст|Czalex}} # (5256) [[Жаночая зборная Сэрбіі па баскетболе]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #; Армэнія, Чувашыя; гісторыя #: '''29 сакавіка''' # (12 970) [[Тэлекам Армэніі]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''31 сакавіка''' # (9742) ''[[Дзям'ян Ганул]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (3887) ''[[Эдвардс Рудзіс]]'' — {{Вікіпэдыст|Гарбацкі}} #: '''2 красавіка''' # (4935) ''[[Мікіта Забуга]]'' — {{Вікіпэдыст|Czalex}} # (3640) [[Ігакея Александравац]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #; Грузія, Грэцыя і цыганы; геаграфія і ежа #: '''4 красавіка''' # (35 144) [[Грэцкая энэргія]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (3481) ''[[Арышт Экрэма Імамоглу]]'' — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6454) ''[[Экрэм Імамоглу]]'' — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2596) ''[[Мікола Ваўранюк]]'' — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''5 красавіка''' # (21 424) [[Батумскі порт]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''6 красавіка''' # (4878) ''[[Паход гунаў на Летуву]]'' — {{Вікіпэдыст|Radzivon Panschwitz}} # (13 999) [[Мужчынская зборная Грэцыі па баскетболе]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (21 334) [[Пячора Алепатрыпа]] — {{Вікіпэдыст|097ллл}} #: '''7 красавіка''' # (10 446) ''[[А-ліга чэмпіянату Летувы па футболе 2025 году]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} # (10 680) ''[[Найвышэйшая ліга чэмпіянату Латвіі па футболе 2025 году]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} # (11 416) ''[[Мэйстрылііга 2025 году]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} # (7784) ''[[Ірына Сэх]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''8 красавіка''' # (16 856) [[Міжнародны цыганскі зьвяз]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (7817) ''[[Юры Лэўчанка]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''9 красавіка''' # (5649) ''[[Натальля Судлянкова]]'' — {{Вікіпэдыст|Czalex}} # (5040) ''[[Галіна Чорная]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''10 красавіка''' # (3077) [[Іраклі Кабахідзэ]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #; Альбанія, Латвія і Ўкраіна; навука і правы чалавека #: '''11 красавіка''' # (4537) [[Дніпро (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (9565) [[Юры Сірацюк]] — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (31 346) [[Новая пошта]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (6943) [[Рух Львоў]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''12 красавіка''' # (7410) [[ЛНЗ Чаркасы]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (3116) [[Аляксандар Марчанка]] — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (4080) ''[[Кацярына Кібальчыч]]'' — {{Вікіпэдыст|Czalex}} # (5821) [[Латвійскі сельскагаспадарчы ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5087) [[Рыскі тэхнічны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4416) [[Рыскі ўнівэрсытэт імя Страдыня]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (7698) [[Юры Бублік]] — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (15593) [[Дзьвінскі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4151) [[Лібаўскі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''14 красавіка''' # (4126) [[Эгнатыя Рагажына]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''15 красавіка''' # (4461) [[Балтыйская міжнародная акадэмія]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5429) [[Латвійская акадэмія культуры]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5762) [[Латвійская акадэмія мастацтваў]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (9420) [[Латвійская музычная акадэмія імя Язэпа Вітола]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6287) [[Латвійская спартыўна-пэдагагічная акадэмія]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4422) [[Латвійская марская акадэмія]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (7004) [[Латвійская нацыянальная акадэмія абароны]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (1438) [[Летувісы ў Латвіі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (1296) [[Туркі ў Латвіі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4039) [[Яніс Пэтэрс]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5072) [[Зэнта Трацьцяк]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2679) [[Злата (таварыства)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2238) [[Цэнтар беларускае культуры (Дзьвінск)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3003) [[Уздым (таварыства)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6446) [[Абалонь Кіеў]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (22 734) [[Насдак Рыгі]] — {{Вікіпэдыст|W}} #; Казахстан, Мальта і Славаччына; адукацыя і грамадзтва #: '''18 красавіка''' # (17 876) [[Дусла]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (5676) ''[[Алег Асухоўскі]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''19 красавіка''' # (4762) [[Астана Опэра]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4368) [[Закон і правасудзьдзе]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (11 811) ''[[Міхайла Галоўка]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''20 красавіка''' # (10 719) ''[[Першая ліга чэмпіянату Чарнагорыі па футболе]]'' — {{Вікіпэдыст|Zvakazvaka}} #: '''22 красавіка''' # (47 558) [[Казатампрам]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''23 красавіка''' # (28 010) [[Біржа Мальты]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (3182) [[Сьвятазар (газэта)]] — {{Вікіпэдыст|SergeiSEE}} #: '''24 красавіка''' # (6834) [[Паляваньне з арламі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (1753) [[Узброеныя сілы Казахстану]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (9651) [[Нацыянальная акадэмія навук Казахстану]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (18089) [[Казаскі нацыянальны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3356) [[Кызылардзінскі політэхнічны інстытут імя Ібрая Жахаева]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3574) [[Кызылардынскі гуманітарны ўнівэрсытэт імя Каркыт Ата]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4052) [[Кызылардынскі ўнівэрсытэт імя Каркыт Ата]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4967) [[Вайсковы (часопіс)]] — {{Вікіпэдыст|SergeiSEE}} #; Башкартастан і Славенія; жанчыны і культура #: '''25 красавіка''' # (3023) [[Нона Гапрындашвілі]] — {{Вікіпэдыст|TendaKlisi}} # (94 499) [[Кэршкаўская атамная электрастанцыя]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''26 красавіка''' # (6578) ''[[Ігар Мірашнічэнка]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} # (14 923) [[Башкірская содавая кампанія]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (637) ''[[S.T.A.L.K.E.R. (сэрыя відэагульняў)]]'' — [[Спэцыяльныя:Унёсак/176.101.1.102|176.101.1.102]] #: '''28 красавіка''' # (4235) [[Сьвятлана Ішмуратава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4012) [[Елізавета Мукасей]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2648) [[Валянціна Старыкава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4734) [[Башкірская Аўтаномная Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Башкірская АССР]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3326) [[Фіруза Абдуліна]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (7127) [[Грамада башкірскіх жанчын Рэспублікі Башкартастан]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4837) [[Рабіга Кушаева]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2580) [[Дачка Башкартастану]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3305) [[Паўла Есіг]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3509) [[Марта Кос]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4777) [[Башкірская энцыкляпэдыя (выданьне)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5177) [[Іван Васільевіч мяняе ўсё]] — [[Спэцыяльныя:Унёсак/2A00:1370:818A:BFAB:4DC8:5F4C:E23B:99E4|2A00:1370:818A:BFAB:4DC8:5F4C:E23B:99E4]] #; Аўстрыя, Косава і крымскія татары; міжнародныя дачыненьні і музыка #: '''2 траўня''' # (1730) ''[[Сяргей Гарбок]]'' — [[Спэцыяльныя:Унёсак/31.209.43.27|31.209.43.27]] # (16 093) [[Венскія лініі]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (7142) [[Ніна Галяйн]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6893) [[Венскі эканамічны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4228) [[Грацкі мэдычны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4799) [[Грацкі тэхнічны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (10694) [[Грацкі ўнівэрсытэт імя Карла і Франца]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3947) [[Грацкі ўнівэрсытэт музыкі і выканальніцкага мастацтва]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3643) [[Дунайскі ўнівэрсытэт у Крэмсе]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4902) [[Зальцбурскі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4646) [[Зальцбурскі ўнівэрсытэт імя Моцарта]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5896) [[Інсбруцкі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3896) [[Інсбруцкі мэдычны ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4843) [[Клягенфурцкі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4212) [[Лебэнскі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4738) [[Лінцкі ўнівэрсытэт імя Ёгана Кеплера]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4145) [[Лінцкі ўнівэрсытэт мастацкага і прамысловага дызайну]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2353) [[Міжнародны трыбунал па правах чалавека]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2519) [[Марсэля Брава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3353) [[Патрысія Ромбэрг]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''3 траўня''' # (17 632) [[Чарнаморнафтагаз]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''4 траўня''' # (11 991) [[Траінкос]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (3780) [[Мік Блю]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''5 траўня''' # (6510) [[Язэфіна Муцэнбахер, або гісторыя венскае палятухі|Язэфіна Муцэнбахер]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2330) [[Крысталь Кляйн]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''6 траўня''' # (7522) [[Аўстрыйская народная бібліятэка]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3673) [[Альпінізм]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6347) [[Венскі гурток]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3928) [[Львоўска-Варшаўская школа]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''7 траўня''' # (8226) [[Народны тэатар Косава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5331) [[Айшэ Дзітава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (8237) [[Лэйла Ажаметава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (9138) [[Шэфіка Гаспрынская]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (22791) [[Джаніке]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3698) [[Народ (газэта)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4656) [[Народная грамада (Крым)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (13189) [[Эмінэ Джапарава]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3152) [[Вераніка Мозэр]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''8 траўня''' # (2541) [[Рп5бай]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2027) [[Мэтэатрэнд]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3254) [[Лягічны пазытывізм]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5450) [[Эрнст Мах]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3411) [[Муцэнбахер]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2661) [[Язэфіна Муцэнбахер (фільм)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3463) [[Язэфіна Муцэнбахер 2, або яе 365 каханкаў]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3477) [[Язэфіна Муцэнбахер... Якой яна была насамрэч]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3912) [[Споведзь Язэфіны Муцэнбахер]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #; Румынія і Малдова, Харватыя; эканоміка і архітэктура #: '''9 траўня''' # (25 272) [[Румынскія паветраныя перавозкі]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (10 778) [[Чыгунка Малдовы]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''10 траўня''' # (56209) [[Аб’яднаньне Дунайскіх княстваў]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2357) [[Дунайскія княствы]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2508) [[Аліна Плюгару]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5345) ''[[Залаты ваўчок]]'' — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2833) [[Анжаліка Блейк]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2603) [[Алісія Кент]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3156) [[Нэлі Кент]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3269) [[Кляра Джы]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3241) [[Сандра Рамэйн]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3191) [[Джасьмін Роўг]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2191) [[Іў Сьвіт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''11 траўня''' # (13 766) [[Пошта Малдовы]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''12 траўня''' # (4301) [[Ляўра Андрэшан]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2985) [[Сабрына Спайс]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2964) [[Хулія Люсія]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3289) [[Рэджына Айс]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3146) [[Алісін Чайнэс]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3449) [[Раду Жудэ]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5702) [[Недарэчны трах, або вар'яцкае порна]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''13 траўня''' # (2687) [[Бухарэсцкі мірны дагавор (1913)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''14 траўня''' # (13 538) [[Ямніца]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (5273) [[Далучэньне Трансільваніі і Букавіны да Румыніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (29766) [[Другое Венскае пасярэдніцтва]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (10817) [[Далучэньне Бэсарабіі і Паўночнай Букавіны да СССР]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3035) ''[[Тур (падразьдзяленьне)]]'' — {{Вікіпэдыст|WikiWriterBiel}} #: '''15 траўня''' # (15 292) ''[[Супэрліга чэмпіянату Альбаніі па футболе 2024—2025 гадоў]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} # (4826) ''[[Іван Харлап]]'' — {{Вікіпэдыст|Гарбацкі}} #; Азэрбайджан, Вугоршчына і Польшча; моладзь і культура #: '''16 траўня''' # (25 511) [[Барышаў]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''17 траўня''' # (6069) [[Алюран Заверце]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (51 145) ''[[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Мальты па футболе 2024—2025 гадоў]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} #: '''18 траўня''' # (1982) ''[[Гутавікс]]'' — {{Вікіпэдыст|Radzivon Panschwitz}} # (7451) [[Гоцкая міталёгія]] — {{Вікіпэдыст|Radzivon Panschwitz}} # (3778) [[Беларускі саюз у Польшчы]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (7106) [[Асацыяцыя беларускіх журналістаў]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6977) [[Хатка (таварыства)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3937) [[Алена Глагоўская]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5794) [[Бардаўская восень 2024]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6153) [[Бардаўская восень 2023]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5421) [[Бардаўская восень 2022]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5410) [[Бардаўская восень 2014]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5410) [[Бардаўская восень 2013]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5340) [[Бардаўская восень 2019]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5340) [[Бардаўская восень 2018]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (21 370) [[Аўдзі Вугоршчыны]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''19 траўня''' # (5217) ''[[Беларускі добраахвотніцкі корпус]]'' — {{Вікіпэдыст|WikiWriterBiel}} #: '''20 траўня''' # (6686) [[Азэрсэл Тэлекам]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (5638) [[Дуда (музычны інструмэнт)]] — {{Вікіпэдыст|JerzyKundrat}} # (16502) [[Скарынія]] — {{Вікіпэдыст|SergeiSEE}} #: '''21 траўня''' # (14 552) ''[[Супэрліга чэмпіянату Малдовы па футболе 2024—2025 гадоў]]'' — {{Вікіпэдыст|Artsiom91}} # (5392) [[Бардаўская восень 2017]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2016]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2015]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2014]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2013]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2012]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2011]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5392) [[Бардаўская восень 2010]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2009]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2008]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2007]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2006]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2005]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2004]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2003]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2002]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2001]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 2000]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1999]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1998]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1997]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1996]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1995]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5537) [[Бардаўская восень 1994]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3612) [[Беларуская мова ў Польшчы]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (6372) [[Роднае слова (дэкляматарскі конкурс)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2329) [[Роднае слова (конкурс, 2025)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2417) [[Роднае слова (конкурс, 2024)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2329) [[Роднае слова (конкурс, 2023)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2472) [[Роднае слова (конкурс, 2022)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2472) [[Роднае слова (конкурс, 2021)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2472) [[Роднае слова (конкурс, 2020)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2472) [[Роднае слова (конкурс, 2019)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2576) [[Роднае слова (конкурс, 2018)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2576) [[Роднае слова (конкурс, 2017)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2576) [[Роднае слова (конкурс, 2016)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2571) [[Роднае слова (конкурс, 2015)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2014)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2013)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2012)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2011)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2010)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2009)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2008)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2007)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2694) [[Роднае слова (конкурс, 2006)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''22 траўня''' # (4565) [[Цэнтар беларускай культуры ў Беластоку]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4952) [[Беларуская песьня (фэстываль)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (7050) [[Сцэнічнае слова (конкурс)]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #; Летува, Паўночная Македонія і Расея; ежа і традыцыі #: '''23 траўня''' # (46 590) [[Транснафта]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (7128) [[Валянціна Казлоўская]] — {{Вікіпэдыст|Гарбацкі}} # (8064) [[Мірдза Абала]] — {{Вікіпэдыст|Гарбацкі}} #: '''26 траўня''' # (7409) [[Ювэнтус Уцяна]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (2421) [[2018 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2637) [[2019 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2601) [[2020 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2432) [[2021 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2574) [[2022 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2721) [[2023 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2639) [[2024 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (2284) [[2025 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''27 траўня''' # (5715) [[Ўулвз Вільня]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # (31 595) [[Ігніціс]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''29 траўня''' # (3154) [[2017 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3360) [[2016 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3514) [[2015 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3368) [[2014 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3222) [[2013 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3980) [[2012 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3983) [[2011 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3281) [[2010 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3176) [[2009 год у Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (8343) [[Парнаграфія ў Паўночнай Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3181) [[2025 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4461) [[2024 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3664) [[2023 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4629) [[2022 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4951) [[2021 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4016) [[2020 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3693) [[2019 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3353) [[2018 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3731) [[2017 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3995) [[2016 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3968) [[2015 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4401) [[2014 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (3448) [[2013 год у Паўночнае Македоніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''30 траўня''' # (4407) [[Сьвята беларускай песьні 2024]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4421) [[Сьвята беларускай песьні 2023]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4776) [[Сьвята беларускай песьні 2022]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4672) [[Сьвята беларускай песьні 2021]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4776) [[Сьвята беларускай песьні 2020]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5034) [[Сьвята беларускай песьні 2019]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4781) [[Сьвята беларускай песьні 2018]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5003) [[Сьвята беларускай песьні 2017]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4781) [[Сьвята беларускай песьні 2016]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4781) [[Сьвята беларускай песьні 2015]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4781) [[Сьвята беларускай песьні 2014]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2013]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2012]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (5040) [[Сьвята беларускай песьні 2011]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2010]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2009]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2008]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2007]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2006]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2005]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2005]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2004]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2003]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2002]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2001]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 2000]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 1999]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 1998]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # (4814) [[Сьвята беларускай песьні 1997]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''31 траўня''' # (18 850) [[Транспарт Чыгункі Рэспублікі Паўночная Македонія]] — {{Вікіпэдыст|W}} # (6797) [[Мусака]] — {{Вікіпэдыст|W}} <!--# ({{subst:PAGESIZE:}}) [[]] — {{Вікіпэдыст|}}--> </div> == Палепшаныя артыкулы == <div class="references-small" style="-moz-column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; -webkit-column-count:<noinclude>3</noinclude><includeonly>2</includeonly>; font-size:11px;»> ; Сэрбія, Татарстан; культура ::: '''21 сакавіка''' # [[Крушавац]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''22 сакавіка''' # [[Бялград]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''23 сакавіка''' # [[УНІКС Казань]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''25 сакавіка''' # [[Імпэрыя гунаў]] — {{Вікіпэдыст|Radzivon Panschwitz}} #: '''27 сакавіка''' # ''[[НЭОС — Новая Аўстрыя і Лібэральны форум]]'' — {{Вікіпэдыст|Vasyl` Babych}} #: '''28 сакавіка''' # ''[[Новак Джокавіч]]'' — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''31 сакавіка''' # ''[[Гамэр]]'' — {{Вікіпэдыст|SergeiSEE}} #: '''6 красавіка''' # [[Цыганы]] — {{Вікіпэдыст|W}} # [[Вальдэмар Калінін]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''7 красавіка''' # [[Цыганская мова]] — {{Вікіпэдыст|W}} # [[Атэны]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Алімпіякос Пірэй (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''9 красавіка''' # [[Грэцкі альфабэт]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''12 красавіка''' # [[Латвійскі ўнівэрсытэт]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''13 красавіка''' # [[ВЭФ Рыга]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''21 красавіка''' # [[Алматы]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Кайрат Алматы]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Табол Кастанай]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Слован Браціслава]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''23 красавіка''' # ''[[Іван Грыгаровіч]]'' — {{Вікіпэдыст|SergeiSEE}} #: '''27 красавіка''' # ''[[Беларуска-латвійскія дачыненьні]]'' — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''28 красавіка''' # [[Парнаграфія ў Славеніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''3 траўня''' # [[Яган Шварцэр]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''5 траўня''' # [[Вольны горад Кракаў]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''6 траўня''' # [[Лёгіка]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''7 траўня''' # ''[[Сьцяўа Бухарэст]]'' — {{Вікіпэдыст|S-O-iMi-O-S}} #: '''8 траўня''' # [[Парнаграфія ў Аўстрыі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''13 траўня''' # [[Бэрлінскі сабор (1878)|Бэрлінскі сабор]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''14 траўня''' # [[Парнаграфія ў Румыніі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''16 траўня''' # [[Арка Гдыня]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Брук-Бэт Тэрмаліка Няцеча]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''17 траўня''' # [[Вісла Плоцк]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Медзь Лягніца]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''18 траўня''' # [[Лехія Гданьск]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''19 траўня''' # [[Армянская апостальская царква]] — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''21 траўня''' # [[Бардаўская восень]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} #: '''23 траўня''' # [[Зэніт Санкт-Пецярбург (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Лякаматыў-Кубань Краснадар]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # ''[[Дружба (нафтаправод)]]'' — {{Вікіпэдыст|W}} #: '''25 траўня''' # [[Аўтадор Саратаў]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[ЦСКА Масква (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Енісей Краснаярск (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Парма Перм]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # [[Пары Ніжні Ноўгарад (баскетбольны клюб)]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''26 траўня''' # [[Тарпэда Масква]] — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} #: '''30 траўня ''' # [[БСРГ]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Сьвята беларускай песьні]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Беларускі студэнцкі саюз]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Парнаграфія ў Латвіі]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Парнаграфія ў Летуве]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Кацярына I]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # [[Румынская праваслаўная царква]] — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} <!--# [[]] — {{Вікіпэдыст|}}--> </div> == Створаныя шаблёны == <div class="references-small" style="-moz-column-count:2; column-count:2; -webkit-column-count:2; font-size:11px;"> # {{Ш|Ref-tt}} — {{Вікіпэдыст|W}} # {{Ш|Ref-rom}} — {{Вікіпэдыст|W}} # {{Ш|Мова-rom}} — {{Вікіпэдыст|W}} # {{Ш|Вышэйшыя навучальныя ўстановы Латвіі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Меншасьці Латвіі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Сьпіс меншасьцяў Латвіі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Беларусы ў Латвіі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСАСТРА}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСАСТР}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСАСТРКРЦ}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Лёгіка}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Пазытывізм}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Малдова ў тэмах}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Пашырэньне Румыніі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСРМН}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСРМНА}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|БЛДПСРМНКТВРЦ}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Гады ў Летуве}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} # {{Ш|Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе}} — {{Вікіпэдыст|Dymitr}} # {{Ш|Летапіс Паўночнае Македоніі}} — {{Вікіпэдыст|Ясамойла}} </div> == Заўвага == Пазначаныя ''курсівам'' артыкулы не бяруць удзелу ў конкурсе. <noinclude> [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Віківясна-2025|Сьпіс]] hltmvsrbh7lro16y8o3j3uqgfjq2jm6 14 296391 2624398 2624254 2025-07-09T18:24:01Z Ліцьвін 847 выпраўленьне спасылак 2624398 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} [[Катэгорыя:2020-я паводле краінаў|Паўночная Македонія]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:Дзесяцігодзьдзі ў Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:2020-я ў Эўропе|Паўночная Македонія]] hf4khfzx85ivw1hl7u6keq2z1jyjyfj 14 296403 2624397 2624258 2025-07-09T18:23:25Z Ліцьвін 847 выпраўленьне спасылак 2624397 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} [[Катэгорыя:2010-я паводле краінаў|Паўночная Македонія]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:Дзесяцігодзьдзі ў Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:2010-я ў Эўропе|Паўночная Македонія]] ehxooq869frlbspz7lb2t5n1slilp09 10 297112 2624407 2620980 2025-07-09T21:40:31Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624407 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай па футболе |1 = {{{1|}}} |назва = Мэксыка на ЗК КОНКАКАФ-2025 |колер фону = #016549 |колер тэксту = white |краіна = Мэксыкі |сьцяг = Мэксыкі |турнір = Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году — чэмпіён |турнір_спасылка = Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году |н1 = [[Люіс Малягон|Малягон]] |н2 = [[Хорхэ Эдуарда Санчэс Рамас|Санчэс]] |н3 = [[Сэсар Монтэс|Монтэс]] |н4 = [[Эдсан Альварэс|Эд.&nbsp;Альварэс]] |н5 = [[Хаан Васкес|Васкес]] |н6 = [[Эрык Ліра|Ліра]] |н7 = [[Хільбэрта Рафаэль Мора|Мора]] |н8 = [[Карляс Альбэрта Радрыгес|Радрыгес]] |н9 = [[Рауль Хімэнэс|Хімэнэс]] |н10 = [[Алексіс Вэга Рохас|Вэга]] |н11 = [[Сант’яга Тамас Хімэнэс|Хімэнэс]] |н12 = [[Рауль Ранхэль|Ранхэль]] |н13 = [[Гільерма Ачоа|Ачоа]] |н14 = [[Марсэль Руіс|Руіс]] |н15 = [[Ісраэль Рэес|Рэес]] |н16 = [[Хуліян Кіньёнэс|Кіньёнэс]] |н17 = [[Арбэлін Пінэда|Пінэда]] |н18 = [[Анхэль Сэпульвэда|Сэпульвэда]] |н19 = [[Хэсус Хільбэрта Ароска|Ароска]] |н20 = [[Эфраін Альварэс|Эф.&nbsp;Альварэс]] |н21 = [[Сэсар Уэрта|Уэрта]] |н22 = [[Хуліян Араўха|Араўха]] |н23 = [[Хэсус Гальярда|Гальярда]] |н24 = [[Люіс Хэрарда Чавэс|Л.&nbsp;Чавэс]] |н25 = [[Рабэрта Альварада|Альварада]] |н25 = [[Матэо Чавэс|М.&nbsp;Чавэс]] |трэнэр = [[Хавіер Агірэ|Агірэ]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Склады зборных ЗК КОНКАКАФ-2025|Мэксыка]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Склады зборнай Мэксыкі па футболе|КОНКАКАФ-2025]] </noinclude> 02vl6epvkpribeggg307ts0683nas10 10 297122 2624410 2621029 2025-07-09T21:54:31Z Dymitr 10914 абнаўленьне зьвестак 2624410 wikitext text/x-wiki {{Склад зборнай па футболе |1 = {{{1|}}} |назва = ЗША на ЗК КОНКАКАФ-2025 |колер фону = white |колер тэксту = #3C3B6E |краіна = ЗША |сьцяг = ЗША |турнір = Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году — 2-е месца |турнір_спасылка = Залаты кубак КОНКАКАФ 2025 году |н1 = [[Мэт Тэрнэр|Тэрнэр]] |н2 = [[Джон Толкін (футбаліст)|Толкін]] |н3 = [[Крыс Джэфры Рычардс|Рычардс]] |н4 = [[Тайлер Адамз|Адамз]] |н5 = [[Ўокер Цымэрман|Цымэрман]] |н6 = [[Джэк Макглін|Макглін]] |н7 = [[Кўін Саліван (футбаліст)|Саліван]] |н8 = [[Сэбастыян Бэргалтэр|Бэргалтэр]] |н9 = [[Дэм’ян Даўнз|Даўнз]] |н10 = [[Дыега Луна|Луна]] |н11 = [[Брэндан Аарансан|Б.&nbsp;Аарансан]] |н12 = [[Майлз Робінсан|Робінсан]] |н13 = [[Тым Рым|Рым]] |н14 = [[Лука дэ ла Торэ|дэ&nbsp;ла&nbsp;Торэ]] |н15 = [[Джоні Кардосу|Кардосу]] |н16 = [[Алекс Фрыман|Фрыман]] |н17 = [[Малік Тыльман|Тыльман]] |н18 = [[Максімілян Арфстэн|Арфстэн]] |н19 = [[Гаджы Райт|Райт]] |н20 = [[Натан Гэрыел|Гэрыел]] |н21 = [[Пакстэн Аарансан|П.&nbsp;Аарансан]] |н22 = [[Марк Макензі (1999)|Макензі]] |н23 = [[Браян Ўайт (футбаліст)|Ўайт]] |н24 = [[Патрык Аджыманг|Аджыманг]] |н25 = [[Мэт Фрыз|Фрыз]] |н26 = [[Крыс Брэйдзі|Брэйдзі]] |трэнэр = [[Маўрысіё Пачэтына|Пачэтына]] }}<noinclude> [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Склады зборных ЗК КОНКАКАФ-2025|ЗША]] [[Катэгорыя:Вікіпэдыя:Шаблёны:Склады зборнай ЗША па футболе|КОНКАКАФ-2025]] </noinclude> lfdlb8jw7j24gk5kyya8bfy72pq6rb4 0 297509 2624419 2624294 2025-07-10T03:32:52Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624419 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабада Персец, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў. Але Персец і Лісец, гэта — ці розныя найменьні, ці адно, па-рознаму ўспрынятае на слых або адкуль сьпісанае? Прынамсі, часткова яны сугучныя. Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Персец{{Заўвага|Калі б ня гэты і папярэднія 3 запісы, дык слушнасьць найменьня Ф. Шубэрта выклікала моцны сумнеў. У яго шмат іншых памылак, бо такая мапа стваралася ўпершыню. Усе наступныя картографы прынялі Лісец. Але ці вывяралі яны інфармацыю, ці проста перапісвалі назву ў А. Фіцінгофа?}} зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] i36dnuly4igzazgzfxwgwb36gslb84v 2624420 2624419 2025-07-10T03:48:43Z Дамінік 64057 2624420 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабада Персец, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў. Але Персец і Лісец, гэта — ці розныя найменьні, ці адно, па-рознаму ўспрынятае на слых або адкуль сьпісанае? Прынамсі, часткова яны сугучныя. Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец. Але ці вывяралі яны інфармацыю, ці проста перапісвалі назву ў А. Фіцінгофа?}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] g1krjkeulpdiwo2klruwf3uy53ka4f2 2624422 2624420 2025-07-10T03:59:20Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624422 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабада Персец, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў. Але Персец і Лісец, гэта — ці розныя найменьні, ці адно, па-рознаму ўспрынятае на слых або адкуль сьпісанае? Прынамсі, часткова яны сугучныя. Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] cn997vxmzyeau1e8xk1vcd2pfu6sswf 2624423 2624422 2025-07-10T04:12:39Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624423 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 52ipruergo7ajfap7c8ro4rtl1fue11 2624424 2624423 2025-07-10T04:21:32Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624424 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|{{Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] stfe336y6zru1ymqlly48p1pixlm0yq 2624425 2624424 2025-07-10T04:23:54Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624425 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|{{Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] canignyevyeswbmisnx2r73ronwtdl1 2624426 2624425 2025-07-10T04:30:21Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624426 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду.}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] ix0adcw7a51uwux7ndgouz1q4rre0jn 2624427 2624426 2025-07-10T04:33:37Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624427 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Альбо Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 8bjgg5izkcfyiy4leb6wovfmb8eaxnk 2624428 2624427 2025-07-10T04:38:09Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624428 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Альбо (яшчэ да зьяўленьня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў){{Заўвага|Выпадак дагэтуль рэдкі, бо жыхары Слабады былі парафіянамі Юравіцкага касьцёлу, а той забраны ў 1864 г. У наступным 1865 г. ліквідаваная і парафія, што гуртавалася вакол капліцы.}}. [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] lhjwc4wis66m1u8tx7aay604oc25uyy 2624429 2624428 2025-07-10T04:49:02Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624429 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Альбо (яшчэ да зьяўленьня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] eqa3mlhinl8hl241kdk4xxs7uqn1soa 2624430 2624429 2025-07-10T04:55:07Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624430 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] jvsdabi8k4vqx30gx32avjkcdyj6bg3 2624431 2624430 2025-07-10T05:25:58Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624431 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 6ivzjt7p8otgnubtyv5ejc2tmmt4ipu 2624432 2624431 2025-07-10T05:38:06Z Дамінік 64057 2624432 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] sdv32tfdv1d2ij26apnabilqi3200sb 2624433 2624432 2025-07-10T05:41:45Z Дамінік 64057 /* Гісторыя */ 2624433 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 9ob0enjmj1ue3be40tfsq7d2w6lq3mq 2624434 2624433 2025-07-10T05:42:57Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624434 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|180пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|180пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 5a1i1o7x0o8hlwa69lkhyeib3ggecvx 2624435 2624434 2025-07-10T05:43:57Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624435 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] ibwadkseg31g5k7qr036jsxrm42t2a8 2624455 2624435 2025-07-10T08:52:47Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624455 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль згадка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 4epiw50bjyejrcsycf7jhv3pnywafco 2624460 2624455 2025-07-10T10:26:31Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624460 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У астатніх жа дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 1c73e13vdz3pjysi9bstb0pyjntd73q 2624461 2624460 2025-07-10T10:37:36Z Дамінік 64057 2624461 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. У астатніх жа дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 5ac69k6jsdokvjxwedl01nf413uzhf6 2624462 2624461 2025-07-10T10:41:55Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624462 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] r1xlfgp86o7v37ki81ujt2qqyjej6gc 2624464 2624462 2025-07-10T10:45:05Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624464 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлопаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 2quj7uljkdxxgd7yw1jfw2tuuv2vk2i 2624465 2624464 2025-07-10T10:48:02Z Дамінік 64057 /* Назва */ 2624465 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлопаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлопаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 345luekjw2omycv22oe7z2hj1fjr3kr 2624466 2624465 2025-07-10T10:49:08Z Дамінік 64057 2624466 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] lr8ngbel12te5am30i6qmn48555kju4 2624467 2624466 2025-07-10T10:50:54Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624467 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] mpuqg5kq99lcz9uyfxtas6wo3p7zmhn 2624468 2624467 2025-07-10T10:52:00Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624468 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] 5h8ur5y0cuj96kqyln4rgt4uzkyszq2 2624469 2624468 2025-07-10T11:23:02Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624469 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). [[Файл:Сл. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.png|значак|200пкс|Сл. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.]][[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] iu6wj7a75j16qz5ctotnd2v7fficxrg 2624470 2624469 2025-07-10T11:24:33Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624470 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.png|значак|200пкс|Сл. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.]][[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] nt0s7e4k2c2crzod72y20msnpzjrqzn 2624471 2624470 2025-07-10T11:25:34Z Дамінік 64057 /* Расейская імпэрыя */ 2624471 wikitext text/x-wiki {{Іншыя значэньні|Слабада (неадназначнасьць)}} {{Населены пункт/Беларусь |Назва = Слабада |Статус = вёска |Назва ў родным склоне = Слабады |Назва па-расейску = |Лацінка = Słabada |Герб = |Сьцяг = |Гімн = |Дата заснаваньня = перад 1811 годам |Першыя згадкі = |Статус з = |Магдэбурскае права = |Былая назва = |Мясцовая назва = |Вобласьць = [[Гомельская вобласьць|Гомельская]] |Раён = [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкі]] |Сельсавет = [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскі]] |Гарадзкі савет = |Старшыня гарвыканкаму = |Пасада кіраўніка = |Кіраўнік = |Плошча = |Крыніца плошчы = |Вышыня = |Унутраны падзел = |Колькасьць насельніцтва = |Год падліку колькасьці = |Крыніца колькасьці насельніцтва = |Этнічны склад насельніцтва = |Год падліку этнічнага складу = |Нацыянальны склад насельніцтва = |Год падліку нацыянальнага складу = |Колькасьць двароў = |Год падліку колькасьці двароў = |Крыніца колькасьці двароў = |Паштовы індэкс = |СААТА = |Выява = |Апісаньне выявы = |Шырата градусаў = 51 |Шырата хвілінаў = 40 |Шырата сэкундаў = 17 |Даўгата градусаў = 29 |Даўгата хвілінаў = 46 |Даўгата сэкундаў = 59 |Пазыцыя подпісу на мапе = зьверху |Водступ подпісу на мапе = 2.3 |Commons = |Сайт = }} '''Слабада́'''<ref>{{Літаратура/Назвы населеных пунктаў Рэспублікі Беларусь/Гомельская вобласьць|}}. Сустракаюцца таксама варыянты '''Кажу́шкаўская Слабада́, Слабо́дка'''</ref> — былая [[вёска]] ў [[Хвойніцкі раён|Хвойніцкім раёне]] [[Гомельская вобласьць|Гомельскай вобласьці]]. Уваходзіла ў склад [[Судкоўскі сельсавет|Судкоўскага сельсавету]]. == Назва == У назве гэтага паселішча на працягу яго існаваньня адзіным нязьменным элемэнтам заставаліся ўзаемазамяняльныя Слабада і Слабодка, бо ўжываліся як асобна, так і ў спалучэньні зь іншымі імёнамі. У крыніцах, аднак, сустракаюцца розныя найменьні — Слабада Карлапаль, Слабодка Персец, Персец, Слабодка Перстава, Перстава Слабада, Слабада Перст{{Заўвага|Імаверна, так калісьці называлася ўрочышча, імя якога зь цягам часу было перанесенае на слабаду. Або (яшчэ задоўга да заснаваньня слабады) Перст — мянушка першапасяленца?..}}, Слабада або Слабодка Лісец{{заўвага|Такія назвы вядомыя выключна з мапаў, дзе першае слова падавалася ў скарочаным выглядзе.}}, Лісец, Кажушкаўская Слабодка, Кажушкаўская Слабада{{Заўвага|Апошнія дзьве формы дазвалялі зарыентаваць людзей у аддаленых месцах, бо ж сяло Кажушкі старадаўняе і пра яго багата хто чуў.}}. == Гісторыя == === Расейская імпэрыя === [[Файл:Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабодка Перставая ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы. 1823 г.]] Самая раньняя згадка пра паселішча ў ваколіцах сяла Кажушкі, прыналежнага Андрэю Мацьвееву фон Гольсту, вядомая зь сялянскай рэвізіі 1811 году. Тады яно называлася Слабада Карлапаль<ref>НГАБ у Менску. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 260. А. 574-577</ref>. 1 верасьня 1816 году маёнтак Нароўля А. фон Гольста, у складзе якога фальварак Кажушкі з аднайменным сялом і іншымі прылегласьцямі, набыў за суму ў 242 650 рублёў серабром Ігнацый Горват. У рэвізіі 1816 году сказана ўжо пра Слабодку Персец{{Заўвага|Карлапаль са старонак рэвіскіх сказак зьнік назаўсёды.}}<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 246. А. 135адв.-138адв.</ref>. У мэтрычнай кнізе Тульгавіцкай Сьвята-Георгіеўскай царквы 1823 году двойчы названыя жыхары Слабодкі Перставай. Прозьвішчы Папок, Грыц, Гайдамаха<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 13. Спр. 524. А. 467адв., 469адв.</ref>. У 1825 годзе гэтая частка спадчыны нябожчыка Ігнацыя (†1820) дасталася сыну Даніэлю Горвату<ref>Светлана Адамович. Дворец в Наровле: история и реалии. // Архитектура и строительство. 2010. №2 (213)</ref>. [[Файл:Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Персец на мапе Ф. Шубэрта 1832 г.]][[Файл:Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.png|значак|200пкс|Слабада Лісец на мапе А. Фіцінгофа 1846 г.]][[Файл:Слабада Перставая ў запісе 1848 г.jpg|значак|зьлева|200пкс|Слабада Перставая ў запісе 1848 г.]][[Файл:Двор Кажушкі і Слабада Персец у касьцёльным запісе 1857 г.png|значак|200пкс|Двары Тульгавічы, Кажушкі і Слабада Перст у сьпісе Юравіцкай парафіі на 1857 г.]] Больш пэўна вёска лякалізаваная ў выданьні «Специальная карта Западной части Российской Империи, составленная и гравированная в 1/420000 долю настоящей величины{{Заўвага|У 1 дзюйме 10 вёрст.}} при Военно-Топографическом Депо, во время управления генерал квартирмейстера Нейдгарта под руководством генерал-лейтенанта Шуберта», якое выйшла ў 1832 годзе, хоць праца працягвалася Ф. Ф. Шубэртам да 1840 г. На мапе непадалёк ад Кажушак — Персец{{Заўвага|Калі б не запіс у рэвізіі 1816 г., зьявілася б думка, што менавіта Ф. Шубэрт альбо ягоныя супрацоўнікі стварылі гэткую форму назвы.}}. Названая Слабада Персец (Переца) і ў рэвізіі 1834 году, калі Кажушкаўскім фальваркам прцягваў валодаць Д. Горват<ref>НГАБ. Ф. 333. Воп. 9. Спр. 347. А. 649-653</ref>. На тапаграфічнай мапе [[Менская губэрня|Менскай губэрні]], выдадзенай у 1846 годзе паводле здымкі генэрала-маёра А. К. Фіцінгофа, на тым самым месцы пазначаная Слабада Лісец{{Заўвага|Усе наступныя картографы прынялі Лісец, г. зн. проста перапісвалі памылковую назву ў А. Фіцінгофа. А яна яшчэ больш аддаленая ад арыгіналу, чым Персец.}}. Але ў астатніх дзьвюх згадках пра паселішча ў мэтрыцы Тульгавіцкай царквы 1848 году, жнівеньскай і кастрычніцкай, названая Слабада Перставая. Першы запіс зроблены ў сувязі з нараджэньнем і хростам Акіліны, дачкі сялянаў Конана Амяльянавага і Ганны Анапрэевай Марозаў. Выканалі дзею сьвятар Васіль Плышэўскі зь дзячком Антонам Нямшэвічам<ref>НГАБ. Ф. 136. Воп. 14. Спр. 397. А. 1012адв.-1013, 1018адв.-1019</ref>. У «Списках населённых мест Минской губернии по уездам, приходам, еврейским обществам со сведениями об их расположении и народонаселении [Дело]: 1857 г.» засьведчана, што 6 жыхароў Слабады Перст зьяўляліся парафіянамі Юравіцкага касьцёлу Нараджэньня Найсьвяцейшай Панны Марыі<ref>Расейскі дзяржаўны гістарычны архіў. Ф. 1290. Воп. 4. Спр. 79. А. 379</ref>. У парэформавы пэрыяд вёска адміністрацыйна належала да Юравіцкай воласьці [[Рэчыцкі павет (Расейская імпэрыя)|Рэчыцкага павету]]. [[Файл:Запіс у мэтрыцы Астраглядаўскага касьцёлу 1862 г.png|значак|зьлева|200пкс|Запіс у касьцёльнай мэтрыцы 1862 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.png|значак|200пкс|Слаб. Лісец на мапе Шубэрта-Тучкова з дапрацоўкамі 1868 г.]][[Файл:Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.png|значак|200пкс|Лісец на мапе І. Стрэльбіцкага 1871 г.]] Найбольш раньняя пакуль зьвестка пра назву Кажушкаўская Слабодка сустрэтая ў мэтрычных кнігах Астраглядаўскага касьцёлу Ўнебаўзяцьця Найсьвяцейшай Панны Марыі. 11 траўня 1862 году{{Заўвага|Першы вядомы выпадак пражываньня ў Слабодцы парафіянаў Астраглядаўскага касьцёлу да таго, як была ліквідаваная парафія ў Юравічах (1865 г.).}} ахрышчана, народжаная трыма днямі раней, Вікторыя, дачка аднадворкі{{Заўвага|На тэрыторыі Беларусі, паводле закону ад 19.10.1831 г., да аднадворцаў залічвалі незацьверджаную ў правах расейскага дваранства шляхту, якая жыла ў сельскай мясцовасьці. У 1868 г. аднадворцы былі запісаныя ў сяляне або ў мяшчане.}} Мар'яны Піатроўскай. Выканаў дзею вікары Хвойніцкай філіі Астраглядаўскай парафіі ксёндз Лукаш Пюро<ref>НГАБ. Ф. 1089. Воп. 1. Спр. 3. А. 27</ref> з закону братоў-прапаведнікаў (дамініканаў). У 1871 годзе пабачыла сьвет падрыхтаваная І. А. Стрэльбіцкім «Специальная карта Европейской России» — самая дакладная за ўсё XIX ст.{{Заўвага|Інфармацыя з гэтай мапы перавыдавалася да 1930-х гг. уключна.}} На ёй пазначаны Лісец. Зьвесткі пра жыхароў вёскі мазырскіх мяшчанаў Валасевічаў, сялянаў Юравіцкай воласьці Дудоўскіх, Куліцкіх (жонкі з Маеўскіх, Сакалоўскіх) ёсьць у мэтрыках Астраглядаўскага касьцёлу 1876 года. Назва, што праўда, перайначаная тут на Слаботку (Слоботка)<ref>НГАБ. Ф. 1115. Воп. 1. Спр. 3. А. 146адв.-147, 148адв.-149, 151адв.-152</ref>, але найменьне Лісец ня ўжытае ні разу. На 1909 год у вёсцы Кажушкаўская Слабодка было 9 двароў з 74 жыхарамі, у аднадворным фальварку тае ж назвы — 15 жыхароў<ref>Список населённых мест Минской губернии. / Сост. В. С. Ярмолович. — Минск, 1909. С. 187</ref>. === Найноўшы час === 9 лютага 1918 году, яшчэ да падпісаньня [[Берасьцейскі мір|Берасьцейскага міру]] з бальшавіцкай Расеяй (3 сакавіка), [[Нямецкая імпэрыя|Нямеччына]] перадала паўднёвую частку Беларусі [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Народнай Рэспубліцы]]. У адказ на гэта, 9 сакавіка [[Другая Устаўная грамата|Другой Устаўной граматай]] тэрыторыя абвешчана часткай [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]]. Слабада ў складзе Юравіцкай воласьці Рэчыцкага павету, аднак, апынулася ў часова створанай 15 чэрвеня Палескай губэрні з цэнтрам у Рэчыцы, з кастрычніка — у Мазыры. З 18 траўня тут дзейнічала «варта [[Украінская дзяржава|Украінскай Дзяржавы]]» гэтмана [[Павал Скарападзкі|Паўла Скарападзкага]]<ref>Ціхаміраў А. В. Станаўленне і развіццё беларуска-украінскіх адносін у 1918 – 1920 гг. // Веснік БДУ. Сер. 3. 2005. № 3. С. 28 – 32; Ільїн, О. Західне Полісся в Українській Державі гетьмана Скоропадського (Історія в документах) / О. Ільїн // Над Бугом і Нарвою : український часопис Підляшшя. — 2014. № 3. С. 42; Валентина Метлицька. Тимчасова німецька окупація та її вплив на долю східного Білоруського Полісся (березень 1918 — січень 1919 рр.). // Україна та Німеччина: міждержавні відносини: збірник наукових праць / ред. кол. Владислав Верстюк (гол.), Степан Віднянський, Руслан Пиріг, Ірина Матяш, Дмитро Вєдєнєєв, Володимир Бойко, Дмитро Казіміров. — Чернігів: Сіверський центр післядипломної освіти, 2018. С. 286—296 (артыкул беларускамоўны)</ref>. [[Файл:Сл. Лісец на мапе РККА 1926 г.png|значак|зьлева|180пкс|Сл. Лісец на мапе [[Рабоча-сялянская чырвоная армія|РККА]] 1926 г.]][[Файл:Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.png|значак|180пкс|Сл. Лісец на мапе гэнштабу РККА Беларусі і Літвы 1935 г.]][[Файл:Слабада нежылая на мапе 2001 г.png|значак|зьлева|180пкс|Слабада нежылая{{Заўвага|Калі гэтая невялічкая вёска існавала, дык пад назвай, звыклай для яе жыхароў, увагу картографаў не прыцягвала. Але ўрэшце здарылася.}} на мапе 2001 г.]] 1 студзеня 1919, згодна з пастановай І зьезду КП(б) Беларусі, Рэчыцкі павет увайшоў у склад [[Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Беларусі|Сацыялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі]], але 16 студзеня разам зь іншымі этнічна беларускімі тэрыторыямі быў далучаны да [[РСФСР]]. Пасьля [[Узбуйненьне БССР|другога ўзбуйнення]] [[БССР]] з 8 сьнежня 1926 году Кажушкаўскі (Кажушкінскі) сельсавет — у [[Юравіцкі раён|Юравіцкім раёне]] [[Рэчыцкая акруга|Рэчыцкай акругі]] БССР. З 9 чэрвеня 1927 году ў складзе [[Мазырская акруга|Мазырскай акругі]]. З 8 ліпеня 1931 году Кажушкі і Слабодка ў складзе Хвойніцкага раёну. З 20 лютага 1938 году — у [[Палеская вобласьць|Палескай вобласьці]] з цэнтрам у Мазыры. Напярэдадні [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] ў Слабодцы было 27 двароў з 84 жыхарамі. У траўні 1943 году акупанты спалілі вёску, загубілі чатырох чалавек<ref>Без срока давности. Беларусь: преступления нацистов и их пособников против мирного населения на оккупированной территории БССР в годы Великой Отечественной войны. Гомельская область. Сборник архивных документов и материалов / сост.: А. Р. Дюков, В. Д. Селеменев (рук.) [и др.]; редкол.: А. К. Демянюк [и др.]. — Минск: НАРБ; М.: Фонд «Историческая память», 2021. С. 503</ref>. 6 вяскоўцаў загінулі на франтах і прапалі безь вестак<ref> Памяць. Гісторыка-дакументальная хроніка Хойніцкага раёна (далей: Памяць). — Мінск: БЭ, 1993. С. 168, 250</ref>. З 8 студзеня 1954 году Слабада — у Гомельскай вобласьці. Пасьля аварыі на Чарнобыльскай АЭС жыхароў Слабады ў колькасьці 20 сем'яў перасялілі ў чыстыя рэгіёны <ref>Памяць. — С. 19</ref><ref>{{Літаратура/Гарады і вёскі Беларусі|2-2}} С. 458</ref>. Да 8 студзеня 1987 году вёска ўваходзіла ў склад [[Кажушкаўскі сельсавет|Кажушкаўскага сельсавету]]<ref>Рашэнне выканкома Гомельскага абласнога Савета народных дэпутатаў ад 8 студзеня 1987 г. // Збор законаў Беларускай ССР, указаў Прэзідыума Вярхоўнага Савета Беларускай ССР, пастаноў Савета Міністраў Беларускай ССР. — 1987, № 23 (1901).</ref>, да 28 лістапада 1991 году — у [[Тульгавіцкі сельсавет|Тульгавіцкім сельсавеце]], да 1 сьнежня 2009 году — у [[Дварышчанскі сельсавет (Хвойніцкі раён)|Дварышчанскім сельсавеце]]. Ліквідавана ў 2010 годзе<ref>[http://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf Решение Хойникского районного Совета депутатов от 21 сентября 2010 г. № 25 Об упразднении сельских населенных пунктов Хойникского района] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20210421193514/https://www.pravo.by/pdf/2010-257/2010_257_9_35207.pdf|date=21 красавіка 2021}}</ref>. == Заўвагі == {{Заўвагі|2}} == Крыніцы == {{Крыніцы|2}} {{Судкоўскі сельсавет}} {{Хвойніцкі раён}} [[Катэгорыя:Колішнія населеныя пункты Хвойніцкага раёну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2010 годзе]] tf3pbgqpg5qp4i5n9h5m60r01442u8s 0 297590 2624412 2624293 2025-07-09T22:09:18Z SergeiSEE 38150 дапаўненьне выявы 2624412 wikitext text/x-wiki {{Мастак |імя = Пётар Шарыпа |лацінка = Piotar Šarypa |партрэт = |памер партрэту = |апісаньне партрэту = |імя пры нараджэньні = |дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|21|4|1942|1}} |месца нараджэньня = [[Арашкі]], [[Аршанскі раён]], [[Віцебская вобласьць]] |дата сьмерці = {{Памёр|3|11|2013}} |месца сьмерці = [[Менск]] |месца пахаваньня = [[Арэхаўск]], [[Аршанскі раён]], [[Віцебская вобласьць]] |заняткі = станковы жывапіс: [[партрэт]], [[пэйзаж]], [[натурморт]] |адукацыя = [[Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут]] |плынь = [[Рэалізм (мастацтва)|рэалізм]] |працы = «Нясьвіж» (1976), «Сьветлы дзень» (1982), «Сьвіцязянская баляда». «Адам Міцкевіч» (2000) |пад уплывам = |уплыў на = |узнагароды = |подпіс = |commons }} '''Пётар Пятровіч Шарыпа''' ({{Н}} 21 красавіка 1942, [[Арашкі]] [[Аршанскі раён|Аршанскага раёна]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]] — {{†}} 3 лістапада 2013, [[Менск]]) — беларускі [[жывапіс]]ец, [[пэдагог]]. == Біяграфія == [[Файл:Piotr Sharipa 1992 Farewell with the native village.jpg|міні|зьлева|200пкс|«Разьвітаньне з роднай вёскай», 1992. Палатно, алей, 140 х 154 см.]] Пётар Шарыпа нарадзіўся 21 красавіка 1942 году ў вёсцы Арашкі на Віцебшчыне. Бацька будучага мастака загінуў на фронце. Маці працавала ў калгасе даяркай. У Арашках Пётар скончыў пачатковую школу. Вучыўся ў сярэдней школе ў [[Арэхаўск]]у. Настаўніцай маляваньня там была Ніна Дзямʼянаўна Афанасьева. У 1960-м годзе паступіў на [[мастацка-графічны факультэт ВДУ|мастацка-графічны факультэт]] [[Віцебскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Віцебскага пэдагагічнага інстытуту]]. Загадчыкам катэдры тады быў [[Валянцін Дзежыц]], курсам кіраваў [[Іван Сталяроў]]. Скончыўшы інстытут ў 1965-м годзе, Пётар Шарыпа нядоўгі час настаўнічаў у вёсцы. У 1966 годзе прыехаў у Менск. З 1966 па 1968 год выкладаў у школе № 24, у Менскім пэдагагічным вучылішчы]. У 1968 годзе Пётар Шарыпа паступіў у [[Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут]] на аддзяленьне станковага жывапісу. Там яго пэдагогамі былі такія прызнаныя майстры, як [[Хаім Ліўшыц]], [[Натан Воранаў]], [[Пётар Крохалеў]]. Дыплёмнай працай маладога мастака кіраваў [[Май Данцыг]]. У 1974 годзе скончыў інстытут. Пачаў браць актыўны ўдзел у выставах. З 1974 па 2012 год Пётар Шарыпа выкладаў у [[Рэспубліканская школа-інтэрнат па музыцы і выяўленчым мастацтве|Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчым мастацтве]] імя [[Іван Ахрэмчык|І. В. Ахрэмчыка]] (цяпер «Гімназія-каледж мастацтваў імя І. В. Ахрэмчыка»). Пад яго кіраўніцтвам на мастацкім аддзяленьні школы выходзіла газэта «Спадчына», якая апавядала пра найбольш значныя падзеі і знакамітых асоб беларускай гісторыі. Вучнямі Пятра Шарыпы былі такія вядомыя мастакі, як [[Алесь Пушкін]], [[Аляксандар Мікалаевіч Сільвановіч|Аляксандар Сільвановіч]], [[Уладзімер Лавецкі]], [[Натальля Белавокая]], [[Ларыса Журавовіч]]. У 1990 годзе Алесь Пушкін намаляваў партрэт настаўніка разам зь іншымі выкладчыкамі ў сваёй дыплёмнай працы — росьпісу фае актавай залі Гімназіі-каледжа мастацтваў імя Й. В. Ахрэмчыка. Сябар [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускага саюза мастакоў]] з 1984 году. У 1990 годзе стаў сябрам суполкі [[Пагоня (мастацкая суполка)|«Пагоня»]], што была створана ў тым жа годзе пры [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускім саюзе мастакоў]]. Памёр 3 лістапада 2013 году ў Мінску. Пахаваны на могілках [[Арэхаўск]]у. == Творчасьць == <gallery caption="Пэйзаж, натурморт" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1981 Cathedral in Myadzyel.JPG|«Касьцёл у Мядзелі», 1981. Палатно, алей, 50 х 57 см Файл:Piotr Sharipa 1990 Halshany. From the centuries passed.JPG|«Гальшаны. Зь вякоў мінулых», 1990. Палатно, алей, 87 х 136 см Файл:Piotr Sharipa 1990 At the castle gate. Nesvizh.JPG|«Ля замкавай брамы. Нясвіж», 1990. Палатно, алей, 67 х 90 см Файл:Piotr Sharipa 1990 Still-life a Dutch tile of the 17 c. with the image of Yuriy Glebavich - the Lord of Zaslawye.jpg|«Натурморт з кафляй XVII ст., з выявай князя Юрыя Глебавіча — уладальніка Заслаўя», 1990, палатно, алей, 87 х 60 см </gallery> У пэйзажным жанры працягваў і разьвіваў лепшыя традыцыі беларускага пленэрнага жывапісу. Для твораў Пятра Шарыпы характэрны абвостранае пачуцьцё колеру, дакладная перадача стану прыроды, які імкліва мяняецца. Стварыў серыі краявідаў роднай [[Аршанскі раён|Аршаншчыны]], [[Браслаўскі раён|Браслаўшчыны]], пэйзажы з помнікамі архітэктуры [[Полацак]]а, [[Гальшаны|Гальшан]], [[Пінск]]а, [[Мядзел]]я. Па матэрыялах этудаў былі напісаны палотны лірыка-эпічнага й гістарычнага гучаньня, такія як «Нясьвіж» (1976), «Вясна» (1985), «Старыя дрэвы» (1986), «Браслаўшчына» (1986), «Гальшаны. Зь вякоў мінулых» (1990). <gallery caption="Пэйзаж, натурморт" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1985 Spring.JPG|«Вясна», 1985. Палатно, алей, 102 х 142 см Файл:Piotr Sharipa 1979 In the sunshine.JPG|«На сонцы», 1979, палатно, алей, 108 х 107 см Файл:Piotr Sharipa 1975 Wildflowers.JPG|«Палявыя кветкі», 1975, палатно, алей, 57 х 59 см Файл:Piotr Sharipa 1984 Autumn sadness.JPG|«Восеньскі смутак», 1984. Палатно, алей, 67 х 90 см </gallery> У тэматычнай карціне Пётар Шарыпа часта выкарыстоўваў этнаграфічна-фальклёрныя матывы («Сьветлы дзень» 1982), «Ля вакна» (1982), «Ядвіся» (1980-я)). Такія палотны, як «Песьня маці» (1982), «Разьвітаньне з роднай вёскай» (1992) нясуць у сабе лірыка-філязофскі зьмест, роздум пра лёс Радзімы. Перажываньні, зьвязаныя зь Вялікай Айчыннай вайной, знайшлі ўвасабленьне ў творах «Лісты бацькі» (1977), «Цяжкія гады» (1985). Творы захоўваюцца ў [[Нацыянальны мастацкі музэй Рэспублікі Беларусь|Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі]], [[Музэй сучаснага выяўленчага мастацтва (Менск)|Музэі сучаснага выяўленчага мастацтва]] ў Менску, [[Гісторыка-культурны музэй-запаведнік «Заслаўе»|Гісторыка-культурным музэі-запаведніку «Заслаўе»]], Аршанскай гарадзкой мастацкай галерэі [[Віктар Грамыка|В. А. Грамыкі]], [[Беларускі дзяржаўны музэй гісторыі Вялікай Айчыннай вайны|Беларускім дзяржаўным музэі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны]], фондах [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускага саюза мастакоў]], у прыватных калекцыях Беларусі і замежжа. == Сям’я == У 1972 годзе ажаніўся з настаўніцай матэматыкі, Людмілай Лазарук, пляменьніцай доктара філялягічных навук, прафэсара [[Міхась Лазарук|Міхася Лазарука]]. У 1973 годзе нарадзілася дачка Алена. <gallery caption="" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1980 The mother.jpg|«Маці», 1980. Палатно, алей, 127 х 85 см Файл:Piotr Sharipa 1973 The wife portrait.jpg|«Партрэт жонкі», 1973 Палатно, алей, 93 х 71 см Файл:Piotr Sharipa 1985 Alenka.JPG|«Алёнка», 1985. Палатно, алей, 86 х 57 см </gallery> == Выставы == * З 8 да 26 чэрвеня 2022 году ў мастацкай галерэі Міхаіла Савіцкага працавала пэрсанальная выстаўка жывапісу Пятра Шарыпы, прымеркаваная да 80–годзьдзя з дня нараджэньня мастака<ref>[https://minskmuseum.by/images/afisha_vystavka472.jpg Афіша выстаўкі жывапісу Пятра Шарыпы «Фарбы Радзімы»]</ref> * 2025, [[Менск]]. [[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] — выстава твораў Уладзімера Сулкоўскага й Пятра Шарыпы пад назовам «Дзе елка ў пары з хваіною».<ref>{{Артыкул| аўтар = Алеся Гусарэвіч.| загаловак = Два погляды на родную зямлю. | спасылка = https://zviazda.by/news/rodnyya-myastsiny-yakuba-kolasa-vachyma-mastako/| мова = | выданьне =[[Літаратура і мастацтва]] | тып =часопіс | год = 14 сакавіка 2025| том = | нумар = 10 (5320) | старонкі = 12 | issn = | архіўная спасылка = | недасяжны}}</ref> == Бібліяграфія == * {{Кніга|аўтар = Пётр Шарыпа. Алена Шарыпа. |частка = |загаловак = Жывапіс: Альбом |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = |год = 2004|том = |старонкі = |старонак = 30 |сэрыя = |isbn = 985-454-228-9|наклад = 1000}} * {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Творчая суполка «Пагоня» Беларускага саюза мастакоў: Альбом |арыгінал = |спасылка = |адказны = укладальнік [[Ігар Марачкін]]; рэдкалегія: [[Эдуард Агуновіч]] і інш |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = |год = 2016|том = |старонкі = 188—189 |старонак = 231 |сэрыя = |isbn = |наклад = }} == Крыніцы == {{Крыніцы|}} == Літаратура == * {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак = Беларускі саюз мастакоў: Энцыклапедычны даведнік |арыгінал = |спасылка = |адказны = аўтар-складальнік [[Барыс Крэпак|Б. А. Крэпак]] і інш.|выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = ВТАА «Кавалер Паблішерс» |год = 1998 |том = |старонкі = 610 |старонак = 664 |сэрыя = |isbn = 985-6427-09-6|наклад = 3000}} * {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Гісторыя беларускага мастацтва |арыгінал = |спасылка = https://knihi-online.com/historyja-bielaruskaha-mastactva-t-6-1960-ja-siaredzina-1980-ch-hh.html?page=52 |адказны = Рэдактар тома [[Валеры Жук|В. I. Жук]] |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва =[[Навука і тэхніка (выдавецтва)|Навука і тэхніка]] |год = 1994 |том = 6: 1960-я — сярэдзіна 1980-х гг|старонкі = 205 |старонак = 376 |сэрыя = |isbn = 5-343-00678-7 |наклад = 2830}} * [[Ларыса Салавей|Л. Ф. Салавей]]. Шарыпа Пётр Пятровіч. // {{Літаратура/БелЭн|17|384}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons}} * {{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://www.facebook.com/photo/?fbid=10232175606956978&set=p.10232175606956978| копія = | дата копіі = | загаловак = Пётр Шарыпа| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Facebook]] | дата доступу = | accessyear = | мова = | камэнтар = }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Шарыпа Пётар}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Аршанскім раёне]] [[Катэгорыя:Беларускія мастакі]] [[Катэгорыя:Савецкія мастакі і мастачкі]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў]] [[Катэгорыя:Сябры Беларускага саюзу мастакоў]] [[Катэгорыя:Беларускія пэдагогі]] [[Катэгорыя:Мастакі XX стагодзьдзя]] [[Катэгорыя:Мастакі XXI стагодзьдзя]] qh3utxf2pz3khezvo4y63zvo3txos8a 2624444 2624412 2025-07-10T07:39:40Z SergeiSEE 38150 2624444 wikitext text/x-wiki {{Мастак |імя = Пётар Шарыпа |лацінка = Piotar Šarypa |партрэт = |памер партрэту = |апісаньне партрэту = |імя пры нараджэньні = |дата нараджэньня = {{Нарадзіўся|21|4|1942|1}} |месца нараджэньня = [[Арашкі]], [[Аршанскі раён]], [[Віцебская вобласьць]] |дата сьмерці = {{Памёр|3|11|2013}} |месца сьмерці = [[Менск]] |месца пахаваньня = [[Арэхаўск]], [[Аршанскі раён]], [[Віцебская вобласьць]] |заняткі = станковы жывапіс: [[партрэт]], [[пэйзаж]], [[натурморт]] |адукацыя = [[Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут]] |плынь = [[Рэалізм (мастацтва)|рэалізм]] |працы = «Нясьвіж» (1976), «Сьветлы дзень» (1982), «Сьвіцязянская баляда». «Адам Міцкевіч» (2000) |пад уплывам = |уплыў на = |узнагароды = |подпіс = |commons }} '''Пётар Пятровіч Шарыпа''' ({{Н}} 21 красавіка 1942, [[Арашкі]] [[Аршанскі раён|Аршанскага раёна]] [[Віцебская вобласьць|Віцебскай вобласьці]] — {{†}} 3 лістапада 2013, [[Менск]]) — беларускі [[жывапіс]]ец, [[пэдагог]]. == Біяграфія == [[Файл:Piotr Sharipa 1992 Farewell with the native village.jpg|міні|зьлева|200пкс|«Разьвітаньне з роднай вёскай», 1992. Палатно, алей, 140 х 154 см.]] Пётар Шарыпа нарадзіўся 21 красавіка 1942 году ў вёсцы Арашкі на Віцебшчыне. Бацька будучага мастака загінуў на фронце. Маці працавала ў калгасе даяркай. У Арашках Пётар скончыў пачатковую школу. Вучыўся ў сярэдней школе ў [[Арэхаўск]]у. Настаўніцай маляваньня там была Ніна Дзямʼянаўна Афанасьева. У 1960-м годзе паступіў на [[мастацка-графічны факультэт ВДУ|мастацка-графічны факультэт]] [[Віцебскі дзяржаўны ўнівэрсытэт|Віцебскага пэдагагічнага інстытуту]]. Загадчыкам катэдры тады быў [[Валянцін Дзежыц]], курсам кіраваў [[Іван Сталяроў]]. Скончыўшы інстытут ў 1965-м годзе, Пётар Шарыпа нядоўгі час настаўнічаў у вёсцы. У 1966 годзе прыехаў у Менск. З 1966 па 1968 год выкладаў у школе № 24, у Менскім пэдагагічным вучылішчы]. У 1968 годзе Пётар Шарыпа паступіў у [[Беларускі дзяржаўны тэатральна-мастацкі інстытут]] на аддзяленьне станковага жывапісу. Там яго пэдагогамі былі такія прызнаныя майстры, як [[Хаім Ліўшыц]], [[Натан Воранаў]], [[Пётар Крохалеў]]. Дыплёмнай працай маладога мастака кіраваў [[Май Данцыг]]. У 1974 годзе скончыў інстытут. Пачаў браць актыўны ўдзел у выставах. З 1974 па 2012 год Пётар Шарыпа выкладаў у [[Рэспубліканская школа-інтэрнат па музыцы і выяўленчым мастацтве|Рэспубліканскай школе-інтэрнаце па музыцы і выяўленчым мастацтве]] імя [[Іван Ахрэмчык|І. В. Ахрэмчыка]] (цяпер «Гімназія-каледж мастацтваў імя І. В. Ахрэмчыка»). Пад яго кіраўніцтвам на мастацкім аддзяленьні школы выходзіла газэта «Спадчына», якая апавядала пра найбольш значныя падзеі і знакамітых асоб беларускай гісторыі. Вучнямі Пятра Шарыпы былі такія вядомыя мастакі, як [[Алесь Пушкін]], [[Аляксандар Мікалаевіч Сільвановіч|Аляксандар Сільвановіч]], [[Уладзімер Лавецкі]], [[Натальля Белавокая]], [[Ларыса Журавовіч]]. У 1990 годзе Алесь Пушкін намаляваў партрэт настаўніка разам зь іншымі выкладчыкамі ў сваёй дыплёмнай працы — росьпісу фае актавай залі Гімназіі-каледжа мастацтваў імя Й. В. Ахрэмчыка. Сябар [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускага саюза мастакоў]] з 1984 году. У 1990 годзе стаў сябрам суполкі [[Пагоня (мастацкая суполка)|«Пагоня»]], што была створана ў тым жа годзе пры [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускім саюзе мастакоў]]. Памёр 3 лістапада 2013 году ў Мінску. Пахаваны на могілках [[Арэхаўск]]у. == Творчасьць == <gallery caption="Пэйзаж, натурморт" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1981 Cathedral in Myadzyel.JPG|«Касьцёл у Мядзелі», 1981. Палатно, алей, 50 х 57 см Файл:Piotr Sharipa 1990 Halshany. From the centuries passed.JPG|«Гальшаны. Зь вякоў мінулых», 1990. Палатно, алей, 87 х 136 см Файл:Piotr Sharipa 1990 At the castle gate. Nesvizh.JPG|«Ля замкавай брамы. Нясвіж», 1990. Палатно, алей, 67 х 90 см Файл:Piotr Sharipa 1990 Still-life a Dutch tile of the 17 c. with the image of Yuriy Glebavich - the Lord of Zaslawye.jpg|«Натурморт з кафляй XVII ст., з выявай князя Юрыя Глебавіча — уладальніка Заслаўя», 1990, палатно, алей, 87 х 60 см </gallery> У пэйзажным жанры працягваў і разьвіваў лепшыя традыцыі беларускага пленэрнага жывапісу. Для твораў Пятра Шарыпы характэрны абвостранае пачуцьцё колеру, дакладная перадача стану прыроды, які імкліва мяняецца. Стварыў серыі краявідаў роднай [[Аршанскі раён|Аршаншчыны]], [[Браслаўскі раён|Браслаўшчыны]], пэйзажы з помнікамі архітэктуры [[Полацак]]а, [[Гальшаны|Гальшан]], [[Пінск]]а, [[Мядзел]]я. Па матэрыялах этудаў былі напісаны палотны лірыка-эпічнага й гістарычнага гучаньня, такія як «Нясьвіж» (1976), «Вясна» (1985), «Старыя дрэвы» (1986), «Браслаўшчына» (1986), «Гальшаны. Зь вякоў мінулых» (1990). <gallery caption="Натурморт, пэйзаж" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1975 Wildflowers.JPG|«Палявыя кветкі», 1975, палатно, алей, 57 х 59 см Файл:Piotr Sharipa 1979 In the sunshine.JPG|«На сонцы», 1979, палатно, алей, 108 х 107 см Файл:Piotr Sharipa 1984 Autumn sadness.JPG|«Восеньскі смутак», 1984. Палатно, алей, 67 х 90 см Файл:Piotr Sharipa 1985 Spring.JPG|«Вясна», 1985. Палатно, алей, 102 х 142 см </gallery> У тэматычнай карціне Пётар Шарыпа часта выкарыстоўваў этнаграфічна-фальклёрныя матывы («Сьветлы дзень» 1982), «Ля вакна» (1982), «Ядвіся» (1980-я)). Такія палотны, як «Песьня маці» (1982), «Разьвітаньне з роднай вёскай» (1992) нясуць у сабе лірыка-філязофскі зьмест, роздум пра лёс Радзімы. Перажываньні, зьвязаныя зь Вялікай Айчыннай вайной, знайшлі ўвасабленьне ў творах «Лісты бацькі» (1977), «Цяжкія гады» (1985). Творы захоўваюцца ў [[Нацыянальны мастацкі музэй Рэспублікі Беларусь|Нацыянальным мастацкім музэі Беларусі]], [[Музэй сучаснага выяўленчага мастацтва (Менск)|Музэі сучаснага выяўленчага мастацтва]] ў Менску, [[Гісторыка-культурны музэй-запаведнік «Заслаўе»|Гісторыка-культурным музэі-запаведніку «Заслаўе»]], Аршанскай гарадзкой мастацкай галерэі [[Віктар Грамыка|В. А. Грамыкі]], [[Беларускі дзяржаўны музэй гісторыі Вялікай Айчыннай вайны|Беларускім дзяржаўным музэі гісторыі Вялікай Айчыннай вайны]], фондах [[Беларускі саюз мастакоў|Беларускага саюза мастакоў]], у прыватных калекцыях Беларусі і замежжа. == Сям’я == У 1972 годзе ажаніўся з настаўніцай матэматыкі, Людмілай Лазарук, пляменьніцай доктара філялягічных навук, прафэсара [[Міхась Лазарук|Міхася Лазарука]]. У 1973 годзе нарадзілася дачка Алена. <gallery caption="" class="center" widths="150px" heights="150px" perrow="4"> Файл:Piotr Sharipa 1980 The mother.jpg|«Маці», 1980. Палатно, алей, 127 х 85 см Файл:Piotr Sharipa 1973 The wife portrait.jpg|«Партрэт жонкі», 1973 Палатно, алей, 93 х 71 см Файл:Piotr Sharipa 1985 Alenka.JPG|«Аленка», 1985. Палатно, алей, 86 х 57 см </gallery> == Выставы == * З 8 да 26 чэрвеня 2022 году ў мастацкай галерэі Міхаіла Савіцкага працавала пэрсанальная выстаўка жывапісу Пятра Шарыпы, прымеркаваная да 80–годзьдзя з дня нараджэньня мастака<ref>[https://minskmuseum.by/images/afisha_vystavka472.jpg Афіша выстаўкі жывапісу Пятра Шарыпы «Фарбы Радзімы»]</ref> * 2025, [[Менск]]. [[Дзяржаўны літаратурна-мэмарыяльны музэй Якуба Коласа]] — выстава твораў Уладзімера Сулкоўскага й Пятра Шарыпы пад назовам «Дзе елка ў пары з хваіною».<ref>{{Артыкул| аўтар = Алеся Гусарэвіч.| загаловак = Два погляды на родную зямлю. | спасылка = https://zviazda.by/news/rodnyya-myastsiny-yakuba-kolasa-vachyma-mastako/| мова = | выданьне =[[Літаратура і мастацтва]] | тып =часопіс | год = 14 сакавіка 2025| том = | нумар = 10 (5320) | старонкі = 12 | issn = | архіўная спасылка = | недасяжны}}</ref> == Бібліяграфія == * {{Кніга|аўтар = Пётр Шарыпа. Алена Шарыпа. |частка = |загаловак = Жывапіс: Альбом |арыгінал = |спасылка = |адказны = |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = |год = 2004|том = |старонкі = |старонак = 30 |сэрыя = |isbn = 985-454-228-9|наклад = 1000}} * {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Творчая суполка «Пагоня» Беларускага саюза мастакоў: Альбом |арыгінал = |спасылка = |адказны = укладальнік [[Ігар Марачкін]]; рэдкалегія: [[Эдуард Агуновіч]] і інш |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = |год = 2016|том = |старонкі = 188—189 |старонак = 231 |сэрыя = |isbn = |наклад = }} == Крыніцы == {{Крыніцы|}} == Літаратура == * {{Кніга|аўтар =|частка = |загаловак = Беларускі саюз мастакоў: Энцыклапедычны даведнік |арыгінал = |спасылка = |адказны = аўтар-складальнік [[Барыс Крэпак|Б. А. Крэпак]] і інш.|выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва = ВТАА «Кавалер Паблішерс» |год = 1998 |том = |старонкі = 610 |старонак = 664 |сэрыя = |isbn = 985-6427-09-6|наклад = 3000}} * {{Кніга|аўтар = |частка = |загаловак = Гісторыя беларускага мастацтва |арыгінал = |спасылка = https://knihi-online.com/historyja-bielaruskaha-mastactva-t-6-1960-ja-siaredzina-1980-ch-hh.html?page=52 |адказны = Рэдактар тома [[Валеры Жук|В. I. Жук]] |выданьне = |месца ={{Менск (Мінск)}}|выдавецтва =[[Навука і тэхніка (выдавецтва)|Навука і тэхніка]] |год = 1994 |том = 6: 1960-я — сярэдзіна 1980-х гг|старонкі = 205 |старонак = 376 |сэрыя = |isbn = 5-343-00678-7 |наклад = 2830}} * [[Ларыса Салавей|Л. Ф. Салавей]]. Шарыпа Пётр Пятровіч. // {{Літаратура/БелЭн|17|384}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons}} * {{Спасылка | аўтар = | прозьвішча = | імя = | аўтарlink = | суаўтары = | дата публікацыі = | url = https://www.facebook.com/photo/?fbid=10232175606956978&set=p.10232175606956978| копія = | дата копіі = | загаловак = Пётр Шарыпа| фармат = | назва праекту = | выдавец = [[Facebook]] | дата доступу = | accessyear = | мова = | камэнтар = }} {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Шарыпа Пётар}} [[Катэгорыя:Нарадзіліся ў Аршанскім раёне]] [[Катэгорыя:Беларускія мастакі]] [[Катэгорыя:Савецкія мастакі і мастачкі]] [[Катэгорыя:Выпускнікі Беларускай дзяржаўнай акадэміі мастацтваў]] [[Катэгорыя:Сябры Беларускага саюзу мастакоў]] [[Катэгорыя:Беларускія пэдагогі]] [[Катэгорыя:Мастакі XX стагодзьдзя]] [[Катэгорыя:Мастакі XXI стагодзьдзя]] 9p1xz9phg6t45ri6nbga2qk3nxjm3f8 14 297632 2624302 2025-07-09T13:16:49Z Ясамойла 35429 пачатак 2624302 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мовазнаўцы паводле краінаў]] rccft3a7p7bx40kf1tj1ipr74gav586 2624303 2624302 2025-07-09T13:18:08Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624303 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мовазнаўцы паводле краінаў]] [[Катэгорыя:Польскія філёлягі|Мовазнаўцы]] j558gnjy9rl348hm7yf29f7gm20vw0y 2624304 2624303 2025-07-09T13:19:00Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624304 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мовазнаўцы паводле краінаў]] [[Катэгорыя:Польскія філёлягі|Мовазнаўцы]] [[Катэгорыя:Польскія навукоўцы|Мовазнаўцы]] lcp3xw4diyyc1fdugafmgp9qn7f7m4c 14 297633 2624313 2025-07-09T13:50:05Z Ясамойла 35429 пачатак 2624313 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 4 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2024 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2024 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2024]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2024]] 8qwnyy07ndh6ebog6bkuk5jrzfibsgl 14 297634 2624314 2025-07-09T13:50:35Z Ясамойла 35429 пачатак 2624314 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 3 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2023 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2023 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2023]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2023]] qmdojo0n051xkqof1k7xepihbqd0miu 14 297635 2624315 2025-07-09T13:51:06Z Ясамойла 35429 пачатак 2624315 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 2 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2022 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2022 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2022]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2022]] 2owibqaohwkh87ii3bsbrgmkvru3gsf 14 297636 2624316 2025-07-09T13:51:34Z Ясамойла 35429 пачатак 2624316 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 1 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2021 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2021 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2021]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2021]] aoa97so592h6rtsdxt4ox8jdinpbhjc 14 297637 2624317 2025-07-09T13:52:08Z Ясамойла 35429 пачатак 2624317 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2020|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 0 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2020 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2020 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2020]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2020]] elghvr2qbbupc2vpuevemk5qo43c7ml 14 297638 2624318 2025-07-09T13:52:56Z Ясамойла 35429 пачатак 2624318 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 9 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2019 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2019 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2019]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2019]] 84ct1jwv4eji99m45pk6n2nsqyxjydq 14 297639 2624319 2025-07-09T13:53:34Z Ясамойла 35429 пачатак 2624319 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 8 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2018 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2018 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2018]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2018]] 2sy8g4bz9kwzu1lf0cvc93256jj8t8n 14 297640 2624320 2025-07-09T13:54:01Z Ясамойла 35429 пачатак 2624320 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 7 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2017 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2017 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2017]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2017]] k1aqlye35pioyr5y3wmlwmzqo7mll8b 14 297641 2624321 2025-07-09T13:54:24Z Ясамойла 35429 пачатак 2624321 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 6 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2016 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2016 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2016]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2016]] oaco3tpovakxhoer2jdycne212gd5mr 2624322 2624321 2025-07-09T13:55:54Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624322 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 6 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2016 год у Эўропе | катэгорыя2 = 2016 год паводле краінаў | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2016]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2016]] qivcmbd8rp5wfev2dgd6ykrrmz4ec9g 2624323 2624322 2025-07-09T13:56:34Z Ясамойла 35429 Скасаваньне праўкі [[Special:Diff/2624322|2624322]] удзельніка [[Special:Contributions/Ясамойла|Ясамойла]] ([[User talk:Ясамойла|гутаркі]]) 2624323 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 6 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2016 год у Эўропе | катэгорыя2 = | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:2016 год паводле краінаў|Паўночнай Македоніі]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2016]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2016]] oaco3tpovakxhoer2jdycne212gd5mr 2624324 2624323 2025-07-09T13:57:08Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624324 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 6 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2016 год у Эўропе | катэгорыя2 = 2016 год паводле краінаў | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2016]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2016]] qivcmbd8rp5wfev2dgd6ykrrmz4ec9g 14 297642 2624325 2025-07-09T13:57:54Z Ясамойла 35429 пачатак 2624325 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 5 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2015 год у Эўропе | катэгорыя2 = 2015 год паводле краінаў | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2015]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2015]] 69qoyre3lhf7wxkbnr5ujuhw0a08ufe 14 297643 2624326 2025-07-09T13:58:22Z Ясамойла 35429 пачатак 2624326 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 4 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2014 год у Эўропе | катэгорыя2 = 2014 год паводле краінаў | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2014]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2014]] hep7mtl21mlgtndy3nso6v9gueiz7xp 14 297644 2624327 2025-07-09T13:58:49Z Ясамойла 35429 пачатак 2624327 wikitext text/x-wiki {{Тэма паводле дзесяцігодзьдзяў||2010|ў Паўночнай Македоніі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 1 | г = 3 | катэгорыя = у Паўночнай Македоніі | у = Паўночнай Македоніі | катэгорыя1 = 2013 год у Эўропе | катэгорыя2 = 2013 год паводле краінаў | ключ = Паўночная Македонія }} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Паўночнай Македоніі|2013]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Паўночнай Македоніі|2013]] 24djgulk0c41mb3sm4mfyhim9m4ivva 14 297645 2624328 2025-07-09T14:06:37Z Ясамойла 35429 пачатак 2624328 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Эўропе|Паўночная Македонія]] d4n9xycc57u1saezmyai0diyb59dxm9 2624330 2624328 2025-07-09T14:10:02Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624330 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Эўропе|Паўночная Македонія]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя паводле краінаў|Паўночная Македонія]] rqv7k4w7nopm8q9uwzfn8j5m8on5hkn 2624331 2624330 2025-07-09T14:11:26Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624331 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя ў Эўропе|Паўночная Македонія]] [[Катэгорыя:Гады XXI стагодзьдзя паводле краінаў|Паўночная Македонія]] [[Катэгорыя:Гады ў Паўночнае Македоніі]] pqji7wptepk3kp9697uw9qx7ysb074p 14 297646 2624332 2025-07-09T14:11:48Z Ясамойла 35429 пачатак 2624332 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гады ў Эўропе|Паўночная Македонія]] 81ezatulg2bxw1tcsvf0oepsrdw0by2 2624335 2624332 2025-07-09T14:16:17Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624335 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гады ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Гады паводле краінаў]] [[Катэгорыя:Гісторыя Польшчы паводле пэрыядаў|Гады]] 5hgwd2ebq5f30oykj5h4n3svrixcxqj 2624336 2624335 2025-07-09T14:16:54Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624336 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гады ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Гады паводле краінаў]] [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі па пэрыядах|Гады]] jounov1syx3y91lcve2m18opnbpnoxs 14 297647 2624337 2025-07-09T14:18:28Z Ясамойла 35429 пачатак 2624337 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія} [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі| Пэрыяды]] [[Катэгорыя:Гісторыя краінаў паводле пэрыядаў]] [[Катэгорыя:Гісторыя Эўропы паводле пэрыядаў]] dsu3remmappgohgukwcfv7aqqdijhtj 2624338 2624337 2025-07-09T14:18:40Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624338 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі| Пэрыяды]] [[Катэгорыя:Гісторыя краінаў паводле пэрыядаў]] [[Катэгорыя:Гісторыя Эўропы паводле пэрыядаў]] 45c2ers7ej1c2t5pqgwew2ciojo0kdp 2624339 2624338 2025-07-09T14:20:24Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624339 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнай Македоніі| Пэрыяды]] [[Катэгорыя:Гісторыя краінаў паводле пэрыядаў]] [[Катэгорыя:Гісторыя Эўропы паводле пэрыядаў]] 1z3qqswmudgtnz9fh3sbad7tcastspr 14 297648 2624340 2025-07-09T14:22:30Z Ясамойла 35429 пачатак 2624340 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе паводле краінаў|П]] bmrb3kfymphbldakgb67khg65kjj68s 2624341 2624340 2025-07-09T14:24:11Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624341 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе паводле краінаў]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Эўропе]] dbb803ssg6hlky5lg0ta1daw87nt6oe 2624342 2624341 2025-07-09T14:24:58Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624342 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе паводле краінаў]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі ў Паўночнае Македоніі]] 1j4ddok813669n7tiefof2epuv3pcyg 2624347 2624342 2025-07-09T14:29:37Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624347 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе паводле краінаў]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі ў Паўночнае Македоніі|Стагодзьдзі]] 9bppwrtv6jdx71makrj9amkd2c55nxp 2624348 2624347 2025-07-09T14:29:52Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624348 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе паводле краінаў]] [[Катэгорыя:XXI стагодзьдзе ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі ў Паўночнае Македоніі|21]] 6kqesw2209qnf50xgkpc4t212r7eeef 14 297649 2624343 2025-07-09T14:26:13Z Ясамойла 35429 пачатак 2624343 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі па пэрыядах|Стагодзьдзі]] muo7eyz9yayf7qzjxyhq9vwmmh068gk 2624344 2624343 2025-07-09T14:27:01Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624344 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі па пэрыядах|Стагодзьдзі]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі ў Эўропе]] 2gltktiqiurzrqu5yvj1wck513ccu7g 2624345 2624344 2025-07-09T14:27:49Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624345 wikitext text/x-wiki {{САРТЫРОЎКА_ПА_ЗМОЎЧВАНЬНІ:Паўночная Македонія}} [[Катэгорыя:Гісторыя Паўночнае Македоніі па пэрыядах|Стагодзьдзі]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі ў Эўропе]] [[Катэгорыя:Стагодзьдзі паводле краінаў]] ove93d3uqaq5kizj877kh12iefh4k3b 0 297650 2624351 2025-07-09T14:58:34Z Ясамойла 35429 пачатак 2624351 wikitext text/x-wiki '''Вясновыя карціны''' ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] seaxwgypu5agftra5xjpgf77khtm8sd 2624352 2624351 2025-07-09T15:05:51Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624352 wikitext text/x-wiki '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] p5716kp0uipeggvxlc302w259ibi5up 2624353 2624352 2025-07-09T15:06:52Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624353 wikitext text/x-wiki '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] 74pgk0g85uew9wqgv262hc5ti0xrkfn 2624354 2624353 2025-07-09T15:22:18Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624354 wikitext text/x-wiki [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|міні|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году]] '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. {{Галерэя |Назва = |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году |Выява:1703 Torii Kiyonobu I Woodblock Shunga.jpg|Малюнак [[Торыя Кіянобу]]. Жанчына і мужчына }} == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] hr5k8zpqf0hx59p59hx8hpkdosq4cfr 2624382 2624354 2025-07-09T16:21:52Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624382 wikitext text/x-wiki [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|міні|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году]] '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. {{Галерэя |Назва = |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году |Выява:1703 Torii Kiyonobu I Woodblock Shunga.jpg|Малюнак [[Торыя Кіянобу]]. Жанчына і мужчына |Выява:A couple engaged in sexual intercourse; the man is wearing a Wellcome V0047299.jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1830 гг. |Выява:A couple making love in a room. Gouache painting. Wellcome V0047304.jpg|Казаньне мужчыны і жанчыны. Малюнак на гуашы |Выява:A middle-aged couple making love. Coloured reproduction of a Wellcome V0047300.jpg|Малюнак мужчыны на жанчыне |Выява:A couple making love; outside the room, a garden is seen by Wellcome V0047303.jpg|Малюнак каханьня мужчыны і жанчыны |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 2).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 3).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:D04115.jpg|Жанчына і мужчына |Выява:D07611.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:D05115.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:FKlgZpjaQAA- N3.jpg|Малюнак старога мужчыны і жанчыны |Выява:Goban e-awase 碁盤絵合 (BM OA+,0.437.1-14 05).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Print, shunga (BM OA+,0.95).jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1780-х гадоў |Выява:Uniman nurse biting hankie.jpg|Выява эўрапейскага мужчыны з японскаю жанчынаю }} == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] qd8kjlrra54klnjpo1mzd15994hvxbi 2624383 2624382 2025-07-09T16:29:05Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624383 wikitext text/x-wiki [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|міні|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году]] '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. {{Галерэя |Назва = |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году |Выява:1703 Torii Kiyonobu I Woodblock Shunga.jpg|Малюнак [[Торыя Кіянобу]]. Жанчына і мужчына |Выява:A couple engaged in sexual intercourse; the man is wearing a Wellcome V0047299.jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1830 гг. |Выява:A couple making love in a room. Gouache painting. Wellcome V0047304.jpg|Казаньне мужчыны і жанчыны. Малюнак на гуашы |Выява:A middle-aged couple making love. Coloured reproduction of a Wellcome V0047300.jpg|Малюнак мужчыны на жанчыне |Выява:A couple making love; outside the room, a garden is seen by Wellcome V0047303.jpg|Малюнак каханьня мужчыны і жанчыны |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 2).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 3).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:D04115.jpg|Жанчына і мужчына |Выява:D07611.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:D05115.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:FKlgZpjaQAA- N3.jpg|Малюнак старога мужчыны і жанчыны |Выява:Goban e-awase 碁盤絵合 (BM OA+,0.437.1-14 05).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Print, shunga (BM OA+,0.95).jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1780-х гадоў |Выява:Uniman nurse biting hankie.jpg|Выява эўрапейскага мужчыны з японскаю жанчынаю }} == Сучасны стан == [[Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|міні|Малюнак 1920 году, які нагадвае вясновыя карціны]] Пасьля прыбыцьця эўрапейцаў маляваньне вясновых карцінаў у Японіі пачало зьніжацца, бо эўрапейскія карціны і [[Фатаграфія|фатаграфіі]] пачалі замянаць малюнкі японцаў. Бываюць спробы японскіх мастакоў аднавіць старадаўнія малюнкі. Аднак далей за спробы гэта не праходзіць. == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] 0w144lhlbzzxnst5sflyt7z1qqawiuf 2624384 2624383 2025-07-09T16:36:06Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624384 wikitext text/x-wiki [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|міні|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году]] '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. {{Галерэя |Назва = Выявы вясновых карцінаў |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году |Выява:1703 Torii Kiyonobu I Woodblock Shunga.jpg|Малюнак [[Торыя Кіянобу]]. Жанчына і мужчына |Выява:A couple engaged in sexual intercourse; the man is wearing a Wellcome V0047299.jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1830 гг. |Выява:A couple making love in a room. Gouache painting. Wellcome V0047304.jpg|Каханьне мужчыны і жанчыны. Малюнак на гуашы |Выява:A middle-aged couple making love. Coloured reproduction of a Wellcome V0047300.jpg|Малюнак мужчыны на жанчыне |Выява:A couple making love; outside the room, a garden is seen by Wellcome V0047303.jpg|Малюнак каханьня мужчыны і жанчыны |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 2).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 3).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:D04115.jpg|Жанчына і мужчына |Выява:D07611.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:D05115.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:FKlgZpjaQAA- N3.jpg|Малюнак старога мужчыны і жанчыны |Выява:Goban e-awase 碁盤絵合 (BM OA+,0.437.1-14 05).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Print, shunga (BM OA+,0.95).jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1780-х гадоў |Выява:Uniman nurse biting hankie.jpg|Выява эўрапейскага мужчыны з японскаю жанчынаю }} == Сучасны стан == [[Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|міні|Малюнак 1920 году, які нагадвае вясновыя карціны]] Пасьля прыбыцьця эўрапейцаў маляваньне вясновых карцінаў у Японіі пачало зьніжацца, бо эўрапейскія карціны і [[Фатаграфія|фатаграфіі]] пачалі замяняць малюнкі японцаў. Бываюць спробы японскіх мастакоў аднавіць старадаўнія малюнкі. Аднак далей за спробы гэта не праходзіць. {{Галерэя |Назва = Малюнкі 1920 году, якія нагадвае вясновыя карціны |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), Japan, c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Portrait of Nakatani Tsuru), Japan, c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Portrait of Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] }} == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] jijjxnpajiqx2oyig1kclwzxh7ky0e8 2624385 2624384 2025-07-09T16:37:57Z Ясамойла 35429 правапіс 2624385 wikitext text/x-wiki [[Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|міні|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году]] '''Вясновыя карціны'''<ref>[http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.]</ref> ({{мова-jp|春画}} — назва малюнкаў, якія малявалі ў розны час у [[Японія|Японіі]]. Іх зьмест — маляваньне [[Плоцкае каханьне|каханьня]] мужчыны і жанчыны. Большасьць карцінаў была намаляваная з 1600-ых гадоў і да 1868 году, калі ў Японію прыплылі насельнікі [[Эўропа|Эўропы]]. Пасьля таго Японія пачала запазычываць і пераймаць эўрапейскія звычаі. Гэта было і з выяўленчым мастацтвам. Вясновыя карціны мелі апісываць каханьне простых людзей, маладыя і старыя, мужчыны і жанчыны. Маглі маляваць свае выдумкі: жанчына з жанчынаю, або мужчына з мужчынаю і г.д. {{Галерэя |Назва = Выявы вясновых карцінаў |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Katsushika Hokusai - Fukujuso.jpg|Вясновая карціна мастака зь Японіі па імю [[Кацусіка Хакусай]], якую ён маляваў каля 1815 году |Выява:1703 Torii Kiyonobu I Woodblock Shunga.jpg|Малюнак [[Торыя Кіянобу]]. Жанчына і мужчына |Выява:A couple engaged in sexual intercourse; the man is wearing a Wellcome V0047299.jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1830 гг. |Выява:A couple making love in a room. Gouache painting. Wellcome V0047304.jpg|Каханьне мужчыны і жанчыны. Малюнак на гуашы |Выява:A middle-aged couple making love. Coloured reproduction of a Wellcome V0047300.jpg|Малюнак мужчыны на жанчыне |Выява:A couple making love; outside the room, a garden is seen by Wellcome V0047303.jpg|Малюнак каханьня мужчыны і жанчыны |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 2).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6 3).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Cha no yu no tatezome (BM OA+,0.436.1-6).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:D04115.jpg|Жанчына і мужчына |Выява:D07611.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:D05115.jpg|2 студзеня 1787 г. Малюнак мужчыны і жанчыны |Выява:FKlgZpjaQAA- N3.jpg|Малюнак старога мужчыны і жанчыны |Выява:Goban e-awase 碁盤絵合 (BM OA+,0.437.1-14 05).jpg|Мужчына і жанчына. 1860—1869 гг. |Выява:Print, shunga (BM OA+,0.95).jpg|Малюнак мужчыны і жанчыны, каля 1780-х гадоў |Выява:Uniman nurse biting hankie.jpg|Выява эўрапейскага мужчыны з японскаю жанчынаю }} == Сучасны стан == Пасьля прыбыцьця эўрапейцаў маляваньне вясновых карцінаў у Японіі пачало зьніжацца, бо эўрапейскія карціны і [[Фатаграфія|фатаграфіі]] пачалі замяняць малюнкі японцаў. Бываюць спробы японскіх мастакоў аднавіць старадаўнія малюнкі. Аднак далей за спробы гэта не праходзіць. {{Галерэя |Назва = Малюнкі 1920 году, якія нагадвае вясновыя карціны |Памер = 250 |Пазыцыя = center |Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo, Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), Japan, c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Self-Portrait with Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Portrait of Nakatani Tsuru), Japan, c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] |Выява:Hashiguchi Goyo (1880-1921), Untitled (Portrait of Nakatani Tsuru), c. 1920, Drawing; graphite on paper.jpg|Вясновая карціна каля 1920 году. [[Хасугіці Гоя]] }} == Глядзіце таксама == * [[Парнаграфія ў Японіі]] == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Shunga}} * [http://repository.buk.by:8080/handle/123456789/22794?show=full Яроцкая, Ю. А. Феномен сюнга в культуре Японии / Ю. А. Яроцкая // Веснік Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта культуры і мастацтваў. - 2020. - № 4 (38). - С. 46-51.] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Японіі]] [[Катэгорыя:Японскае выяўленчае мастацтва]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1603 годзе]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 1868 годзе]] h76d4pvqn7aw19pg2sfbzqc4o88faw4 14 297651 2624355 2025-07-09T15:30:29Z Ясамойла 35429 пачатак 2624355 wikitext text/x-wiki {{Зьніклі|186|8|1859|1870}} qirf54tl3l9ujlu46x40mi2f80r83aw 14 297652 2624356 2025-07-09T15:32:07Z Ясамойла 35429 пачатак 2624356 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:1860-я]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў XIX стагодзьдзі|1860]] dx3ira04r9m6wetrvdwwnve7fkz9eh0 0 297653 2624358 2025-07-09T15:40:51Z Ясамойла 35429 пачатак 2624358 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] 27ix8mj7bm1pz7a16dteupm2xu3sp37 2624359 2624358 2025-07-09T15:42:45Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624359 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] 6qvbaa1swdjitzzhwpbz4xytcid8z6j 2624361 2624359 2025-07-09T15:44:48Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624361 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] rrsjmernjbpiyxusvuusyblu2v7zfgq 2624363 2624361 2025-07-09T15:46:16Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624363 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] 72dkxbfedszwl7vtu05u01iufqfsfyd 2624367 2624363 2025-07-09T15:48:25Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624367 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] hwmyu3qkonhs893pzr3mslvyz4kpt7k 2624368 2624367 2025-07-09T15:49:41Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624368 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2014 годзе]] 62nbmgsgi83t4hkkju32tl37iamihsc 2624369 2624368 2025-07-09T15:50:54Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624369 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны ў 1996 годзе. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Нямеччыны]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2014 годзе]] czebgkcqtx8mi0q4gxsronzgatlxl22 2624370 2624369 2025-07-09T15:53:29Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624370 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны 19 студзеня 1996 годзе., а быў закрыты 14 верасьня 2014 годзе<ref>[https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen]</ref>. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} * [https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen] [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Нямеччыны]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2014 годзе]] 9e01fky4vctb2m9432d8rpoymji04ne 2624371 2624370 2025-07-09T15:53:46Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624371 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны 19 студзеня 1996 годзе., а быў закрыты 14 верасьня 2014 годзе<ref>[https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen]</ref>. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} * [https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen] [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Нямеччыны]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2014 годзе]] 3e1bel6h7tuduc0xg4j6ztp6ydehc0m 2624372 2624371 2025-07-09T15:56:31Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624372 wikitext text/x-wiki '''Эратычны музэй Бэаты Ўзэ''' — недзяржаўная ўстанова, якая выставіла доя народнага паказу прадметы. Яны з большага зьвязаныя з плоцкімі адносінамі мужчыны і жанчыны. Прадметы сабраныя з розных частак сьвету: [[Індыя]], [[Кітай]], [[Пэрсія]] [[Японія]] і краіны [[Афрыка|Афрыкі]]. Музэй знаходзіцца ў м. [[Бэрлін]], [[Нямеччына]]. Ён быў заснаваны 19 студзеня 1996 годзе., а быў закрыты 14 верасьня 2014 годзе<ref>[https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen]</ref>. Музэй мае імя [[Бэата Узэ|Бэаты Ўзэ]], якая была заснавальніцай першага [[сэкс-шоп]]у ў Нямеччыне. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == {{Commons|Category:Beate Uhse Erotik-Museum}} * [https://www.tagesspiegel.de/berlin/erotikmuseum-aus-dem-verkehr-gezogen-4003078.html Beate Uhse in Berlin-Charlottenburg: Erotikmuseum aus dem Verkehr gezogen] [[Катэгорыя:Бэрлін]] [[Катэгорыя:Зьявіліся ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Парнаграфія ў Нямеччыне]] [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Арганізацыі, заснаваныя ў 1996 годзе]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Шарлётэнбург (раён Бэрліну)]] [[Катэгорыя:Музэі эротыкі]] [[Катэгорыя:Музэі Нямеччыны]] [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Зьніклі ў 2014 годзе]] jt72maanfogik2ctivwab8k605xsf8m 14 297654 2624360 2025-07-09T15:43:07Z Ясамойла 35429 пачатак 2624360 wikitext text/x-wiki {{Музэі, заснаваныя ў|199|6|1989|2000}} [[Катэгорыя:Музэі, заснаваныя ў XX стагодзьдзі]] 06k172bb2ylbqgxvn7zpi4egrd7ftub 14 297655 2624362 2025-07-09T15:45:02Z Ясамойла 35429 пачатак 2624362 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Колішнія культурніцкія арганізацыі|Музэй]] c90d9ubeynknn6v8dj18k0gy8tx043x 14 297656 2624364 2025-07-09T15:46:32Z Ясамойла 35429 пачатак 2624364 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мастацкія музэі і галерэі|Эротыка]] 4kvddt4ucchxxdixaxc4r1f81yzjs7c 2624365 2624364 2025-07-09T15:47:10Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624365 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мастацкія музэі і галерэі|Эротыка]] [[Катэгорыя:Эротыка]] 3b4amxm7yerk3i4ucxaaf83isvwb85v 2624366 2624365 2025-07-09T15:47:32Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624366 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Мастацкія музэі і галерэі|Эротыка]] [[Катэгорыя:Эротыка]] [[Катэгорыя:Гісторыя сэксуальнасьці]] iitz26mtwdca9gr29vjl6tv6gzyd220 14 297657 2624373 2025-07-09T15:59:34Z Ясамойла 35429 пачатак 2624373 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]] dq9d6ehxw3qsf8r5oc29jlxysydrjob 2624375 2624373 2025-07-09T16:02:00Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624375 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны|Бэрлін]] qaa4e3e51fyclxowpngfvn2mlq544i1 2624378 2624375 2025-07-09T16:02:46Z Ясамойла 35429 правапіс 2624378 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Музэі Бэрліну]] [[Катэгорыя:Колішнія музэі Нямеччыны|Бэрлін]] 0vwbyoey3zovoe4uh00ypo9ct16m6zt 14 297658 2624374 2025-07-09T16:01:08Z Ясамойла 35429 пачатак 2624374 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Колішнія музэі|Нямеччына]] rrx07p4y7wd8fugy32xkdl9ycrrhyy4 2624376 2624374 2025-07-09T16:02:28Z Ясамойла 35429 Ясамойла перанёс старонку [[Катэгорыя:Колішннія музэі Нямеччыны]] у [[Катэгорыя:Колішнія музэі Нямеччыны]]: Памылка ў назове 2624374 wikitext text/x-wiki [[Катэгорыя:Колішнія музэі|Нямеччына]] rrx07p4y7wd8fugy32xkdl9ycrrhyy4 1 297660 2624379 2025-07-09T16:03:42Z Dzmitry133 91290 /* Артыкул не нейтральны і магчыма патрабуе спасылак на іншыя крыніцы */ новы разьдзел 2624379 wikitext text/x-wiki == Артыкул не нейтральны і магчыма патрабуе спасылак на іншыя крыніцы == Артыкул неаб'ектыўны і выводзіць дадзеныя з адной крыніцы, калі ж перайсці на польскую версію артыкула пра Мечыслаўскую выходзіць, што яна квазі-манахіня, дзе прыводзіцца шмат крыніц і яе ўласныя сведчанні, якія разыходзіліся з яе ж сведчаннямі ў разныя часы жыцця. Артыкул напісаны дрэнна і патрабуе ці рэдакцыі...ці выдалення як, магчымая, фальсіфікацыя [[Удзельнік:Dzmitry133|Dzmitry133]] ([[Гутаркі ўдзельніка:Dzmitry133|гутаркі]]) 19:03, 9 ліпеня 2025 (+03) 0t1e4iv5ps7rtczod0kx2y1kqplwjoq 0 297661 2624390 2025-07-09T16:56:47Z Ясамойла 35429 пачатак 2624390 wikitext text/x-wiki '''Твэрк танец Горадня 2015''' ({{мова-en|LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015}})<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні]</ref> — запіс, які быў зьняты ў 2015 годзе ў Беларусі. Запіс быў выстаўлены ў [[Ютуб]]е ў 2015 годзе. [[Вольга Лета]] яго зьняла і выставіла. == Крыніцы == {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Фільмы 2015 году]] [[Катэгорыя:Беларускія фільмы 2015 году]] 9s0i81yqcq2clfik39mkbsjli6lx7sr 2624391 2624390 2025-07-09T16:58:57Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624391 wikitext text/x-wiki '''Твэрк танец Горадня 2015''' ({{мова-en|LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015}})<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні]</ref> — запіс, які быў зьняты ў 2015 годзе ў Беларусі. Запіс быў выстаўлены ў [[Ютуб]]е ў 2015 годзе. [[Вольга Лета]] яго зьняла і выставіла. Па стане на 1 студзеня 2025 году мае 470 тыс. праглядаў на Ютубе. == Крыніцы == {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Фільмы 2015 году]] [[Катэгорыя:Беларускія фільмы 2015 году]] 75tjpk7lba0wp8bi4kgxg7nueq8glw7 2624392 2624391 2025-07-09T17:00:28Z Ясамойла 35429 дапаўненьне 2624392 wikitext text/x-wiki '''Твэрк танец Горадня 2015''' ({{мова-en|LETA OLIA TWERK DANCE GRODNO 2015}})<ref>[https://nashaniva.com/?c=ar&i=157503 Выкладчыца твёрка зьняла правакацыйны ролік на цэнтральнай вуліцы Горадні]</ref> — запіс, які быў зьняты ў 2015 годзе ў Беларусі. Запіс быў выстаўлены ў [[Ютуб]]е ў 2015 годзе. [[Вольга Лета]] яго зьняла і выставіла. Па стане на 1 студзеня 2025 году мае 470 тыс. праглядаў на Ютубе. == Крыніцы == {{Крыніцы}} [[Катэгорыя:Фільмы 2015 году]] [[Катэгорыя:Беларускія фільмы 2015 году]] [[Катэгорыя:Фільмы беларускіх рэжысэраў]] [[Катэгорыя:Беларускія музычныя фільмы]] [[Катэгорыя:Музычнае кіно]] [[Катэгорыя:Незалежныя беларускія фільмы]] [[Катэгорыя:Незалежныя фільмы]] [[Катэгорыя:Беларускія фільмы]] [[Катэгорыя:Фільмы, зьнятыя ў Горадні]] [[Катэгорыя:Фільмы, зьнятыя ў Беларусі]] deff4wn06ryhu48kf045ap89zd99njr 0 297662 2624445 2025-07-10T08:31:23Z Dymitr 10914 крыніца — https://en.wikipedia.org/wiki/2025–26_EHF_Champions_League?oldid=1297691959 2624445 wikitext text/x-wiki '''Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2025—2026 гадоў''' — 66-ы розыгрыш галоўнага клюбнага гандбольнага турніру Эўропы, які ладзіцца 10 верасьня 2025 году па 14 чэрвеня 2026 году. Свой тытул бароніць нямецкі клюб «[[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]». == Фармат == Турнір ладзіцца ў тым жа фармаце, што і папярэднія сэзоны. Спаборніцтвы пачнуцца з групавога этапу, у якім бяруць удзел 16 удзельнікаў, якія былі падзеленыя на дзьве групы. Матчы будуць згуляныя ў два колы, такім чынам, каб кожны клюб згуляў з кожным з сваёй групы двойчы, пры гэтым адзін матч мусіць разыграцца на хатняй пляцоўцы, а іншы ў гасьцёх. У групах А і Б дзьве найлепшыя каманды аўтаматычна трапяць у чвэрцьфінал, а каманды з 3 па 6 месцы пройдуць у раўнд плэй-оф. Стадыя на выбыцьцё ўлучае чатыры раўнды, як то плэй-оф, чвэрцьфінал і фінал чатырох, які складаецца з двух паўфіналаў і фіналу. У плэй-оф восем камандаў згуляюць адна з адной у двубоі. Чатыры пераможцы плэй-оф прасунуцца ў чвэрцьфінал, далучыўшыся да дзьвюх найлепшых камандаў групаў А і Б. У фінальным турніры чатырох паўфіналы і фінал будуць згуляныя як адзінкавыя матчы ў загадзя абраным горадзе. == Рэйтынг == У гэтым сэзоне [[Эўрапейская гандбольная фэдэрацыя]] пастанавіла скласьці асобны рэйтынг дзеля кожнага клюбнага чэмпіянату<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/ehf-improves-club-competitions-ranking-system/ «EHF improves club competitions ranking system»]. European Handball Federation.</ref>: * Асацыяцыі з 1 па 9 месцы мусілі аўтаматычна накіроўваць сваіх чэмпіёнаў да групавога этапу, а таксама маглі накіраваць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыя з найлепшым вынікам мусіла аўтаматычна накіраваць чэмпіёна і віцэ-чэмпіёна ў групавы этап, але не магла падаць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыі ніжэйшыя за 9 месца, маглі накіраваць заяўку сваіх чэмпіёнаў толькі на ўайлдкард. {{Слупок-пачатак}} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя<ref>[https://www.eurohandball.com/media/rnoldqze/place-distribution-mens-ehf-club-competitions-2025_26.pdf «EHF Club Competitions 2025/26»]. European Handball Federation.</ref> !Краіна !Пункты !Клюбы |- !1 |{{Сьцягафікацыя|Гішпанія}} |align=right|215.00 |align=center rowspan=1|1 |- !2 |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} |align=right|182.33 |align=center rowspan=5|2 |- !3 |{{Сьцягафікацыя|Польшча}} | align="right" |166.33 |- !4 |{{Сьцягафікацыя|Данія}} |align=right|139.33 |- !5 |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |align=right|127.00 |- !6 |{{Сьцягафікацыя|Францыя}} |align=right|127.00 |- !7 |{{Сьцягафікацыя|Румынія}} |align=right|56.50 |align=center rowspan=2|1 |- !8 |{{Сьцягафікацыя|Харватыя}} |align=right|49.00 |- |} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя !Краіна !Пункты !Клюбы |- !9 |{{Сьцягафікацыя|Партугалія}} |align=right|47.00 |align=center rowspan=3|1 |- !10 |{{Сьцягафікацыя|Нарвэгія}} |align=right|46.33 |- !11 |{{Сьцягафікацыя|Паўночная Македонія}} |align=right|34.67 |- !12 |{{Сьцягафікацыя|Украіна}} |align=right|34.00 |align=center rowspan=4|0 |- !13 |{{Сьцягафікацыя|Беларусь}} |align=right|30.00 |- !14 |{{Сьцягафікацыя|Славенія}} |align=right|29.00 |- !15 |Іншыя |align=right|0 |} {{Слупок-канец}} Першыя дзесяць клюбаў сталі вядомыя 18 чэрвеня 2025 году<ref>[«19 clubs registered for Machineseeker EHF Champions League 2025/26»]. Handball World.</ref>. Каманды, якія падалі свае заяўкі на атрыманьня месца праз ўайлдкард<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/19-clubs-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-202526/ https://www.eurohandball.com/en/news/en/21-teams-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-2024-25/ «21 teams registered for Machineseeker EHF Champions League 2024/25»]. European Handball Federation.</ref>. Атрымалі адмову заяўкі партугальскага «[[Порту (гандбольны клюб)|Порту]]», славенскага «[[Слован Любляна|Словану]]» і швайцарскага «[[Кадэтэн Шафгаўзэн]]у». == Групавы этап == === Група А === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=AAL |каманда2=BER |каманда3=VES |каманда4=KIE |каманда5=NAN |каманда6=SPO |каманда7=BUC |каманда8=KOL |перамогі_AAL=0 |нічыі_AAL=0 |паразы_AAL=0 |мз_AAL=0 |мп_AAL=0 |перамогі_BER=0 |нічыі_BER=0 |паразы_BER=0 |мз_BER=0 |мп_BER=0 |перамогі_VES=0 |нічыі_VES=0 |паразы_VES=0 |мз_VES=0 |мп_VES=0 |перамогі_KIE=0 |нічыі_KIE=0 |паразы_KIE=0 |мз_KIE=0 |мп_KIE=0 |перамогі_NAN=0 |нічыі_NAN=0 |паразы_NAN=0 |мз_NAN=0 |мп_NAN=0 |перамогі_SPO=0 |нічыі_SPO=0 |паразы_SPO=0 |мз_SPO=0 |мп_SPO=0 |перамогі_BUC=0 |нічыі_BUC=0 |паразы_BUC=0 |мз_BUC=0 |мп_BUC=0 |перамогі_KOL=0 |нічыі_KOL=0 |паразы_KOL=0 |мз_KOL=0 |мп_KOL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_AAL={{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |назва_BER={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |назва_VES={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |назва_KIE={{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |назва_NAN={{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |назва_SPO={{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |назва_BUC={{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |назва_KOL={{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> === Група Б === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=PLO |каманда2=BAR |каманда3=PAR |каманда4=GOG |каманда5=MAG |каманда6=SZE |каманда7=ZAG |каманда8=PEL |перамогі_PLO=0 |нічыі_PLO=0 |паразы_PLO=0 |мз_PLO=0 |мп_PLO=0 |перамогі_BAR=0 |нічыі_BAR=0 |паразы_BAR=0 |мз_BAR=0 |мп_BAR=0 |перамогі_PAR=0 |нічыі_PAR=0 |паразы_PAR=0 |мз_PAR=0 |мп_PAR=0 |перамогі_GOG=0 |нічыі_GOG=0 |паразы_GOG=0 |мз_GOG=0 |мп_GOG=0 |перамогі_MAG=0 |нічыі_MAG=0 |паразы_MAG=0 |мз_MAG=0 |мп_MAG=0 |перамогі_SZE=0 |нічыі_SZE=0 |паразы_SZE=0 |мз_SZE=0 |мп_SZE=0 |перамогі_ZAG=0 |нічыі_ZAG=0 |паразы_ZAG=0 |мз_ZAG=0 |мп_ZAG=0 |перамогі_PEL=0 |нічыі_PEL=0 |паразы_PEL=0 |мз_PEL=0 |мп_PEL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_PLO={{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |назва_BAR={{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |назва_PAR={{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |назва_GOG={{Сьцяг|Данія}} [[ГОГ Гудмэ|ГОГ]] |назва_MAG={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |назва_SZE={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |назва_ZAG={{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |назва_PEL={{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> == Плэй-оф == === 1/8 фіналу === === Чвэрцьфіналы === === Фінал чатырох === Фінал чатырох будзе ладзіцца ў нямецкім [[Кёльн]]е на [[Лянксэс Арэна|Лянксэс Арэне]]. Гульні адбудуцца 13 і 14 чэрвеня 2026 году. {{Турнір4 <!--Дата. Месца/Каманда 1/Галы каманды 1/Каманда 2/Галы каманды 2--> <!--Паўфіналы--> |13 чэрвеня| | | | |13 чэрвеня| | | | <!--Фінал--> |14 чэрвеня| | | | <!--Матч за 3-е месца--> |14 чэрвеня| | | | |За3месца=так }} ==== Паўфіналы ==== ==== За 3-е месца ==== ==== Фінал ==== == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/ Афіцыйны сайт]. {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Ліга чэмпіёнаў ЭГФ]] [[Катэгорыя:2025 год у гандболе]] [[Катэгорыя:2026 год у гандболе]] jvi5qo4zk86cuycby9q79di9rc438hu 2624450 2624445 2025-07-10T08:37:44Z Dymitr 10914 /* Рэйтынг */ выпраўленьне спасылак 2624450 wikitext text/x-wiki '''Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2025—2026 гадоў''' — 66-ы розыгрыш галоўнага клюбнага гандбольнага турніру Эўропы, які ладзіцца 10 верасьня 2025 году па 14 чэрвеня 2026 году. Свой тытул бароніць нямецкі клюб «[[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]». == Фармат == Турнір ладзіцца ў тым жа фармаце, што і папярэднія сэзоны. Спаборніцтвы пачнуцца з групавога этапу, у якім бяруць удзел 16 удзельнікаў, якія былі падзеленыя на дзьве групы. Матчы будуць згуляныя ў два колы, такім чынам, каб кожны клюб згуляў з кожным з сваёй групы двойчы, пры гэтым адзін матч мусіць разыграцца на хатняй пляцоўцы, а іншы ў гасьцёх. У групах А і Б дзьве найлепшыя каманды аўтаматычна трапяць у чвэрцьфінал, а каманды з 3 па 6 месцы пройдуць у раўнд плэй-оф. Стадыя на выбыцьцё ўлучае чатыры раўнды, як то плэй-оф, чвэрцьфінал і фінал чатырох, які складаецца з двух паўфіналаў і фіналу. У плэй-оф восем камандаў згуляюць адна з адной у двубоі. Чатыры пераможцы плэй-оф прасунуцца ў чвэрцьфінал, далучыўшыся да дзьвюх найлепшых камандаў групаў А і Б. У фінальным турніры чатырох паўфіналы і фінал будуць згуляныя як адзінкавыя матчы ў загадзя абраным горадзе. == Рэйтынг == У гэтым сэзоне [[Эўрапейская гандбольная фэдэрацыя]] пастанавіла скласьці асобны рэйтынг дзеля кожнага клюбнага чэмпіянату<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/ehf-improves-club-competitions-ranking-system/ «EHF improves club competitions ranking system»]. European Handball Federation.</ref>: * Асацыяцыі з 1 па 9 месцы мусілі аўтаматычна накіроўваць сваіх чэмпіёнаў да групавога этапу, а таксама маглі накіраваць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыя з найлепшым вынікам мусіла аўтаматычна накіраваць чэмпіёна і віцэ-чэмпіёна ў групавы этап, але не магла падаць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыі ніжэйшыя за 9 месца, маглі накіраваць заяўку сваіх чэмпіёнаў толькі на ўайлдкард. {{Слупок-пачатак}} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя<ref>[https://www.eurohandball.com/media/rnoldqze/place-distribution-mens-ehf-club-competitions-2025_26.pdf «EHF Club Competitions 2025/26»]. European Handball Federation.</ref> !Краіна !Пункты !Клюбы |- !1 |{{Сьцягафікацыя|Гішпанія}} |align=right|215.00 |align=center rowspan=1|1 |- !2 |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} |align=right|182.33 |align=center rowspan=5|2 |- !3 |{{Сьцягафікацыя|Польшча}} | align="right" |166.33 |- !4 |{{Сьцягафікацыя|Данія}} |align=right|139.33 |- !5 |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |align=right|127.00 |- !6 |{{Сьцягафікацыя|Францыя}} |align=right|127.00 |- !7 |{{Сьцягафікацыя|Румынія}} |align=right|56.50 |align=center rowspan=2|1 |- !8 |{{Сьцягафікацыя|Харватыя}} |align=right|49.00 |- |} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя !Краіна !Пункты !Клюбы |- !9 |{{Сьцягафікацыя|Партугалія}} |align=right|47.00 |align=center rowspan=3|1 |- !10 |{{Сьцягафікацыя|Нарвэгія}} |align=right|46.33 |- !11 |{{Сьцягафікацыя|Паўночная Македонія}} |align=right|34.67 |- !12 |{{Сьцягафікацыя|Украіна}} |align=right|34.00 |align=center rowspan=4|0 |- !13 |{{Сьцягафікацыя|Беларусь}} |align=right|30.00 |- !14 |{{Сьцягафікацыя|Славенія}} |align=right|29.00 |- !15 |Іншыя |align=right|0 |} {{Слупок-канец}} Першыя дзесяць клюбаў сталі вядомыя 18 чэрвеня 2025 году<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/19-clubs-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-202526/ «19 clubs registered for Machineseeker EHF Champions League 2025/26»]. Handball World.</ref>. Каманды, якія падалі свае заяўкі на атрыманьня месца праз ўайлдкард<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/19-clubs-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-202526/ https://www.eurohandball.com/en/news/en/21-teams-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-2024-25/ «21 teams registered for Machineseeker EHF Champions League 2024/25»]. European Handball Federation.</ref>. Атрымалі адмову заяўкі партугальскага «[[Порту (гандбольны клюб)|Порту]]», славенскага «[[Слован Любляна|Словану]]» і швайцарскага «[[Кадэтэн Шафгаўзэн]]у». == Групавы этап == === Група А === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=AAL |каманда2=BER |каманда3=VES |каманда4=KIE |каманда5=NAN |каманда6=SPO |каманда7=BUC |каманда8=KOL |перамогі_AAL=0 |нічыі_AAL=0 |паразы_AAL=0 |мз_AAL=0 |мп_AAL=0 |перамогі_BER=0 |нічыі_BER=0 |паразы_BER=0 |мз_BER=0 |мп_BER=0 |перамогі_VES=0 |нічыі_VES=0 |паразы_VES=0 |мз_VES=0 |мп_VES=0 |перамогі_KIE=0 |нічыі_KIE=0 |паразы_KIE=0 |мз_KIE=0 |мп_KIE=0 |перамогі_NAN=0 |нічыі_NAN=0 |паразы_NAN=0 |мз_NAN=0 |мп_NAN=0 |перамогі_SPO=0 |нічыі_SPO=0 |паразы_SPO=0 |мз_SPO=0 |мп_SPO=0 |перамогі_BUC=0 |нічыі_BUC=0 |паразы_BUC=0 |мз_BUC=0 |мп_BUC=0 |перамогі_KOL=0 |нічыі_KOL=0 |паразы_KOL=0 |мз_KOL=0 |мп_KOL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_AAL={{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |назва_BER={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |назва_VES={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |назва_KIE={{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |назва_NAN={{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |назва_SPO={{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |назва_BUC={{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |назва_KOL={{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> === Група Б === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=PLO |каманда2=BAR |каманда3=PAR |каманда4=GOG |каманда5=MAG |каманда6=SZE |каманда7=ZAG |каманда8=PEL |перамогі_PLO=0 |нічыі_PLO=0 |паразы_PLO=0 |мз_PLO=0 |мп_PLO=0 |перамогі_BAR=0 |нічыі_BAR=0 |паразы_BAR=0 |мз_BAR=0 |мп_BAR=0 |перамогі_PAR=0 |нічыі_PAR=0 |паразы_PAR=0 |мз_PAR=0 |мп_PAR=0 |перамогі_GOG=0 |нічыі_GOG=0 |паразы_GOG=0 |мз_GOG=0 |мп_GOG=0 |перамогі_MAG=0 |нічыі_MAG=0 |паразы_MAG=0 |мз_MAG=0 |мп_MAG=0 |перамогі_SZE=0 |нічыі_SZE=0 |паразы_SZE=0 |мз_SZE=0 |мп_SZE=0 |перамогі_ZAG=0 |нічыі_ZAG=0 |паразы_ZAG=0 |мз_ZAG=0 |мп_ZAG=0 |перамогі_PEL=0 |нічыі_PEL=0 |паразы_PEL=0 |мз_PEL=0 |мп_PEL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_PLO={{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |назва_BAR={{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |назва_PAR={{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |назва_GOG={{Сьцяг|Данія}} [[ГОГ Гудмэ|ГОГ]] |назва_MAG={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |назва_SZE={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |назва_ZAG={{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |назва_PEL={{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала|Пелістэр]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> == Плэй-оф == === 1/8 фіналу === === Чвэрцьфіналы === === Фінал чатырох === Фінал чатырох будзе ладзіцца ў нямецкім [[Кёльн]]е на [[Лянксэс Арэна|Лянксэс Арэне]]. Гульні адбудуцца 13 і 14 чэрвеня 2026 году. {{Турнір4 <!--Дата. Месца/Каманда 1/Галы каманды 1/Каманда 2/Галы каманды 2--> <!--Паўфіналы--> |13 чэрвеня| | | | |13 чэрвеня| | | | <!--Фінал--> |14 чэрвеня| | | | <!--Матч за 3-е месца--> |14 чэрвеня| | | | |За3месца=так }} ==== Паўфіналы ==== ==== За 3-е месца ==== ==== Фінал ==== == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/ Афіцыйны сайт]. {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Ліга чэмпіёнаў ЭГФ]] [[Катэгорыя:2025 год у гандболе]] [[Катэгорыя:2026 год у гандболе]] abiwnjgcy3k530pie301j6kayixm7jk 2624451 2624450 2025-07-10T08:38:34Z Dymitr 10914 выпраўленьне спасылак 2624451 wikitext text/x-wiki '''Ліга чэмпіёнаў ЭГФ 2025—2026 гадоў''' — 66-ы розыгрыш галоўнага клюбнага гандбольнага турніру Эўропы, які ладзіцца 10 верасьня 2025 году па 14 чэрвеня 2026 году. Свой тытул бароніць нямецкі клюб «[[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]]». == Фармат == Турнір ладзіцца ў тым жа фармаце, што і папярэднія сэзоны. Спаборніцтвы пачнуцца з групавога этапу, у якім бяруць удзел 16 удзельнікаў, якія былі падзеленыя на дзьве групы. Матчы будуць згуляныя ў два колы, такім чынам, каб кожны клюб згуляў з кожным з сваёй групы двойчы, пры гэтым адзін матч мусіць разыграцца на хатняй пляцоўцы, а іншы ў гасьцёх. У групах А і Б дзьве найлепшыя каманды аўтаматычна трапяць у чвэрцьфінал, а каманды з 3 па 6 месцы пройдуць у раўнд плэй-оф. Стадыя на выбыцьцё ўлучае чатыры раўнды, як то плэй-оф, чвэрцьфінал і фінал чатырох, які складаецца з двух паўфіналаў і фіналу. У плэй-оф восем камандаў згуляюць адна з адной у двубоі. Чатыры пераможцы плэй-оф прасунуцца ў чвэрцьфінал, далучыўшыся да дзьвюх найлепшых камандаў групаў А і Б. У фінальным турніры чатырох паўфіналы і фінал будуць згуляныя як адзінкавыя матчы ў загадзя абраным горадзе. == Рэйтынг == У гэтым сэзоне [[Эўрапейская гандбольная фэдэрацыя]] пастанавіла скласьці асобны рэйтынг дзеля кожнага клюбнага чэмпіянату<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/ehf-improves-club-competitions-ranking-system/ «EHF improves club competitions ranking system»]. European Handball Federation.</ref>: * Асацыяцыі з 1 па 9 месцы мусілі аўтаматычна накіроўваць сваіх чэмпіёнаў да групавога этапу, а таксама маглі накіраваць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыя з найлепшым вынікам мусіла аўтаматычна накіраваць чэмпіёна і віцэ-чэмпіёна ў групавы этап, але не магла падаць заяўку на ўайлдкард. * Асацыяцыі ніжэйшыя за 9 месца, маглі накіраваць заяўку сваіх чэмпіёнаў толькі на ўайлдкард. {{Слупок-пачатак}} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя<ref>[https://www.eurohandball.com/media/rnoldqze/place-distribution-mens-ehf-club-competitions-2025_26.pdf «EHF Club Competitions 2025/26»]. European Handball Federation.</ref> !Краіна !Пункты !Клюбы |- !1 |{{Сьцягафікацыя|Гішпанія}} |align=right|215.00 |align=center rowspan=1|1 |- !2 |{{Сьцягафікацыя|Нямеччына}} |align=right|182.33 |align=center rowspan=5|2 |- !3 |{{Сьцягафікацыя|Польшча}} | align="right" |166.33 |- !4 |{{Сьцягафікацыя|Данія}} |align=right|139.33 |- !5 |{{Сьцягафікацыя|Вугоршчына}} |align=right|127.00 |- !6 |{{Сьцягафікацыя|Францыя}} |align=right|127.00 |- !7 |{{Сьцягафікацыя|Румынія}} |align=right|56.50 |align=center rowspan=2|1 |- !8 |{{Сьцягафікацыя|Харватыя}} |align=right|49.00 |- |} {{Слупок-2}} {| class="wikitable" |- !Пазыцыя !Краіна !Пункты !Клюбы |- !9 |{{Сьцягафікацыя|Партугалія}} |align=right|47.00 |align=center rowspan=3|1 |- !10 |{{Сьцягафікацыя|Нарвэгія}} |align=right|46.33 |- !11 |{{Сьцягафікацыя|Паўночная Македонія}} |align=right|34.67 |- !12 |{{Сьцягафікацыя|Украіна}} |align=right|34.00 |align=center rowspan=4|0 |- !13 |{{Сьцягафікацыя|Беларусь}} |align=right|30.00 |- !14 |{{Сьцягафікацыя|Славенія}} |align=right|29.00 |- !15 |Іншыя |align=right|0 |} {{Слупок-канец}} Першыя дзесяць клюбаў сталі вядомыя 18 чэрвеня 2025 году<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/19-clubs-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-202526/ «19 clubs registered for Machineseeker EHF Champions League 2025/26»]. Handball World.</ref>. Каманды, якія падалі свае заяўкі на атрыманьня месца праз ўайлдкард<ref>[https://www.eurohandball.com/en/news/en/19-clubs-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-202526/ https://www.eurohandball.com/en/news/en/21-teams-registered-for-machineseeker-ehf-champions-league-2024-25/ «21 teams registered for Machineseeker EHF Champions League 2024/25»]. European Handball Federation.</ref>. Атрымалі адмову заяўкі партугальскага «[[Порту (гандбольны клюб)|Порту]]», славенскага «[[Слован Любляна|Словану]]» і швайцарскага «[[Кадэтэн Шафгаўзэн]]у». == Групавы этап == === Група А === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=AAL |каманда2=BER |каманда3=VES |каманда4=KIE |каманда5=NAN |каманда6=SPO |каманда7=BUC |каманда8=KOL |перамогі_AAL=0 |нічыі_AAL=0 |паразы_AAL=0 |мз_AAL=0 |мп_AAL=0 |перамогі_BER=0 |нічыі_BER=0 |паразы_BER=0 |мз_BER=0 |мп_BER=0 |перамогі_VES=0 |нічыі_VES=0 |паразы_VES=0 |мз_VES=0 |мп_VES=0 |перамогі_KIE=0 |нічыі_KIE=0 |паразы_KIE=0 |мз_KIE=0 |мп_KIE=0 |перамогі_NAN=0 |нічыі_NAN=0 |паразы_NAN=0 |мз_NAN=0 |мп_NAN=0 |перамогі_SPO=0 |нічыі_SPO=0 |паразы_SPO=0 |мз_SPO=0 |мп_SPO=0 |перамогі_BUC=0 |нічыі_BUC=0 |паразы_BUC=0 |мз_BUC=0 |мп_BUC=0 |перамогі_KOL=0 |нічыі_KOL=0 |паразы_KOL=0 |мз_KOL=0 |мп_KOL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_AAL={{Сьцяг|Данія}} [[Ольбарг (гандбольны клюб)|Ольбарг]] |назва_BER={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Фюксэ Бэрлін|Фюксэ]] |назва_VES={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Вэспрэм (гандбольны клюб)|Вэспрэм]] |назва_KIE={{Сьцяг|Польшча}} [[Індустрыя Кельцы|Індустрыя]] |назва_NAN={{Сьцяг|Францыя}} [[Нант (гандбольны клюб)|Нант]] |назва_SPO={{Сьцяг|Партугалія}} [[Спортынг Лісабон (гандбольны клюб)|Спортынг]] |назва_BUC={{Сьцяг|Румынія}} [[Дынама Бухарэст (гандбольны клюб)|Дынама]] |назва_KOL={{Сьцяг|Нарвэгія}} [[Кальстад Тронгэйм|Кальстад]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> === Група Б === <onlyinclude>{{#invoke:Спартовая табліца|main|стыль=ВНП |крыніца=[https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/standings/#group-phase ЭГФ] |winpoints=2 <!--Месцы і вынікі камандаў.--> |каманда1=PLO |каманда2=BAR |каманда3=PAR |каманда4=GOG |каманда5=MAG |каманда6=SZE |каманда7=ZAG |каманда8=PEL |перамогі_PLO=0 |нічыі_PLO=0 |паразы_PLO=0 |мз_PLO=0 |мп_PLO=0 |перамогі_BAR=0 |нічыі_BAR=0 |паразы_BAR=0 |мз_BAR=0 |мп_BAR=0 |перамогі_PAR=0 |нічыі_PAR=0 |паразы_PAR=0 |мз_PAR=0 |мп_PAR=0 |перамогі_GOG=0 |нічыі_GOG=0 |паразы_GOG=0 |мз_GOG=0 |мп_GOG=0 |перамогі_MAG=0 |нічыі_MAG=0 |паразы_MAG=0 |мз_MAG=0 |мп_MAG=0 |перамогі_SZE=0 |нічыі_SZE=0 |паразы_SZE=0 |мз_SZE=0 |мп_SZE=0 |перамогі_ZAG=0 |нічыі_ZAG=0 |паразы_ZAG=0 |мз_ZAG=0 |мп_ZAG=0 |перамогі_PEL=0 |нічыі_PEL=0 |паразы_PEL=0 |мз_PEL=0 |мп_PEL=0 <!--Вызначэньне камандаў (спасылкі ў табліцы)--> |назва_PLO={{Сьцяг|Польшча}} [[Вісла Плоцк (гандбольны клюб)|Вісла]] |назва_BAR={{Сьцяг|Гішпанія}} [[Барсэлёна (гандбольны клюб)|Барсэлёна]] |назва_PAR={{Сьцяг|Францыя}} [[Пары Сэн-Жэрмэн Парыж (гандбольны клюб)|Пары Сэн-Жэрмэн]] |назва_GOG={{Сьцяг|Данія}} [[ГОГ Гудмэ|ГОГ]] |назва_MAG={{Сьцяг|Нямеччына}} [[Магдэбург (гандбольны клюб)|Магдэбург]] |назва_SZE={{Сьцяг|Вугоршчына}} [[Пік Сэгед|Пік]] |назва_ZAG={{Сьцяг|Харватыя}} [[Заграб (гандбольны клюб)|Заграб]] |назва_PEL={{Сьцяг|Паўночная Македонія}} [[Пелістэр Бітала (гандбольны клюб)|Пелістэр]] <!--Вызначэньне слупка кваліфікацыі і паніжэньня--> |колер_A=green1|тэкст_A= Чвэрцьфіналы |колер_Б=blue1|тэкст_Б= Плэй-оф <!--Настройкі--> |ліміт_паказу=5 |загаловак_слупка_вынікаў=QR }}</onlyinclude> == Плэй-оф == === 1/8 фіналу === === Чвэрцьфіналы === === Фінал чатырох === Фінал чатырох будзе ладзіцца ў нямецкім [[Кёльн]]е на [[Лянксэс Арэна|Лянксэс Арэне]]. Гульні адбудуцца 13 і 14 чэрвеня 2026 году. {{Турнір4 <!--Дата. Месца/Каманда 1/Галы каманды 1/Каманда 2/Галы каманды 2--> <!--Паўфіналы--> |13 чэрвеня| | | | |13 чэрвеня| | | | <!--Фінал--> |14 чэрвеня| | | | <!--Матч за 3-е месца--> |14 чэрвеня| | | | |За3месца=так }} ==== Паўфіналы ==== ==== За 3-е месца ==== ==== Фінал ==== == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://ehfcl.eurohandball.com/men/2025-26/ Афіцыйны сайт]. {{Ліга чэмпіёнаў ЭГФ}} [[Катэгорыя:Ліга чэмпіёнаў ЭГФ]] [[Катэгорыя:2025 год у гандболе]] [[Катэгорыя:2026 год у гандболе]] ljub2laec9h7775cpp4bkg7jwzr8vzs 14 297663 2624454 2025-07-10T08:51:29Z Dymitr 10914 [[Вікіпэдыя:Катэгорыя|катэгорыя]] 2624454 wikitext text/x-wiki {{Партал|Спорт}} {{Аўтаазначнік катэгорыі}} {{Год паводле катэгорыі | т = 2 | с = 0 | д = 2 | г = 6 | катэгорыя = у гандболе | катэгорыя1 = Гандбол паводле гадоў | катэгорыя2 = 2026 год у спорце | ключ = Гандбол | у = }} [[Катэгорыя:2020-я ў гандболе]] 4i5n8j84ak7jczz0t5tehc9hlko4dgo 6 297664 2624456 2025-07-10T09:17:12Z Dymitr 10914 {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюбу «[[Акрон Тальяці|Акрон]]» (Тальяці) | аўтар = АНО «Футбольный клуб „Акрон“» | час стварэньня = 2023 | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Акрон Тальяці | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага клюбу, таму для яго няма свабоднай замены | іншае... 2624456 wikitext text/x-wiki == Апісаньне == {{Абгрунтаваньне добрасумленнага выкарыстаньня | апісаньне = Лягатып футбольнага клюбу «[[Акрон Тальяці|Акрон]]» (Тальяці) | аўтар = АНО «Футбольный клуб „Акрон“» | час стварэньня = 2023 | крыніца = Афіцыйны сайт клюбу | артыкул = Акрон Тальяці | частка = Поўная выява лягатыпа | разрозьненьне = Так | мэта = Дапамагчы чытычам ідэнтыфікаваць спартовую каманду | заменнасьць = Гэта лягатып футбольнага клюбу, таму для яго няма свабоднай замены | іншае = Выява — прадмет грамадзкага інтарэсу }} == Ліцэнзія == {{SVG-лягатып}} bc3aad2exgvkzb1z7gyawjmg8f53lmz 0 297665 2624457 2025-07-10T09:17:39Z Dymitr 10914 крыніца — https://ru.wikipedia.org/wiki/Акрон_(футбольный_клуб)?oldid=145702412 2624457 wikitext text/x-wiki {{Футбольны клюб |Назва = Акрон |Лягатып = FC Akron Logo 2023.svg |ПоўнаяНазва = АНО «Футбольный клуб „Акрон“» |Заснаваны = 2018 |Горад = [[Тальяці]], [[Расея]] |Стадыён = [[Самара Арэна]] |Умяшчальнасьць = {{Лік|42347}} |Прэзыдэнт = |Чэмпіянат = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТальяЛіга}} |Сэзон = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТальяСэзон}} |Месца = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТалья}} |Сайт = |Прыналежнасьць = Расейскія }} «'''Акрон'''» ({{мова-ru|Акрон}}) — расейскі футбольны клюб з гораду [[Тальяці]]. Заснаваны ў 2018 годзе і дэбютаваў у [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лізе]] ў [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|сэзоне 2024—2025 гадоў]]. == Гісторыя == У 2015 годзе Павал Марозаў, які быў дырэктарам і бэнэфіцыярам прамыслова-мэталюргічнага кампаніі «Акрон Холдынг», стварыў футбольны клюб «Акрон»<ref>Алексей Гусев. [https://web.archive.org/web/20230422123031/https://sportmail.ru/news/football-rus-cup/55917865/ «Могли бы выиграть крупнее». Как молодой футбольный клуб из Тольятти разгромил «Динамо», «Спартак» и «Локомотив»]. Lenta.ru.</ref>. У 2018 годзе каманда пачала выступаць у першынстве Расеі сярод аматараў у зоне Прыволжа, дзе ў першым сэзоне фінішавала на 3-м радку. У наступным годзе «Акрон» згуляў у [[Кубак Расеі па футболе|Кубку Расеі]], дзе даколчыў да 1/32 фіналу, саступіўшы «[[Мардовія Саранск|Мардовіі]]» ў сэрыі пасьляматчавых пэнальці. Галоўным трэнэрам каманды ў час зь лютага 2019 па кастрычнік 2020 году быў [[Дзьмітры Емяльянаў]]. Паводле вынікаў сэзону 2020—2021 гадоў каманда спынілася на 17-м месцы ў [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|ФНЛ]], але тальяцінцы захавалі прапіску ў другім дывізіёне дзякуючы «[[Тамбоў (футбольны клюб)|Тамбову]]», які ня стаў праходзіць ліцэнзаваньне<ref>[https://web.archive.org/web/20240201065817/https://1fnl.ru/news/10985/ «Акрон» остается в ФНЛ]. 1fnl.ru.</ref>. У сьнежні 2021 году галоўным трэнэрам «Акрона» быў прызначаны гішпанскі адсыловец [[Рамон Трыбульетч]]<ref>[https://web.archive.org/web/20211222125612/https://www.kommersant.ru/doc/5127586 Испанец Рамон Трибульетч назначен главным тренером ФК «Акрон»]. Коммерсант.</ref>. Але 19 студзеня 2022 году стала вядома, што Трыбульетч праз брак неабходнай ліцэнзіі ня зможа ачольваць дружыну, таму быў пераведзены на пасаду тэхнічнага дырэктара, а трэнэрам зноў стаў Емяльянаў<ref>[https://web.archive.org/web/20220119141745/https://fcakron.ru/blog/2022/01/19/izmeneniya-v-trenerskom-shtabe-fk-akron/ Изменения в тренерском штабе ФК «Акрон»]. ФК «Акрон».</ref><ref>[http://1fnl.ru/news/11700/ «Акрон» заявил Дмитрия Емельянова главным тренером]. 1fnl.ru.</ref>. Перад пачаткам вясновай часткі першынства першага дывізіёну галоўным трэнэрам быў прызначаны [[Віталь Паноў]]<ref>[https://web.archive.org/web/20220303164746/https://fcakron.ru/blog/2022/03/03/vitalij-panov-novyj-glavnyj-trener-fk-akron/ Виталий Панов — новый главный тренер ФК «Акрон»]. ФК «Акрон».</ref>. У чэрвені 2022 году «Акрон» увайшоў у структуру кіраваньня Акадэміі футболу імя Юрыя Канаплёва<ref>[https://web.archive.org/web/20220609155505/https://volga.news/article/623659.html ФК «Акрон» вошёл в структуру управления Академии Коноплёва]. Volga.News.</ref>. У верасьні 2022 году, па звальненьні Панова, «Акрон» прызначыў новага трэнэра, кім стаў [[Яўген Калешын]]<ref>[https://web.archive.org/web/20230509083231/https://www.sport-express.ru/football/rus_d1/news/evgeniy-kaleshin-vozglavil-akron-1970064/ Евгений Калешин возглавил «Акрон»]. Спорт-Экспресс.</ref>. У Кубку Расеі 2022—2023 гадоў клюб сэнсацыйна дайшоў да фіналу шляху рэгіёнаў, выбіўшы на сваім шляху сталічныя клюбы «[[Спартак Масква (футбольны клюб)|Спартак]]», «[[Лякаматыў Масква|Лякаматыў]]», «[[Дынама Масква (футбольны клюб)|Дынама]]», але прагуляўшы на наступным этапе «[[Краснадар (футбольны клюб)|Краснадару]]» толькі па пэнальці<ref>[https://web.archive.org/web/20240201065818/https://www.sport-express.ru/football/rus_cup/news/krasnodar-akron-0-0-pen-4-2-rezultat-matcha-puti-regionov-fonbet-kubka-rossii-3-maya-2023-goda-2073128/ «Краснодар» по пенальти победил «Акрон» и сыграет с «Уралом» за место в суперфинале Кубка России]. Спорт-Экспресс.</ref>. Па заканчэньні заключнага матчу першай часткі сэзону 2023—2024 гадоў у Першай лізе клюбам была абвешчаная пастанова аб спыненьні працоўных дачыненьняў з Калешыным праз рознагалосьсі на шляху разьвіцьця, «Акрон» на той момант займаў трэці радок з адставаньнем у два пункты ад лідэра<ref>[https://web.archive.org/web/20231208013358/https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Russia/1st_division/spbnews_NI1986036_Akron_otpravil_v_otstavku_Kaleshina_izza_raznoglasij_v_puti_razvitija «Акрон» отправил в отставку Калешина из‑за «разногласий в пути развития»]. Sportbox.ru.</ref>. Паводле вынікаў сэзону 2023—2024 гадоў «Акрон» заняў 3-е месца і атрымаў права ўзяць удзел у пераходных матчах за права выступаць у Прэм’ер-лізе. 1 чэрвеня 2024 году тальяцінская каманда ўпершыню ў сваёй гісторыі прабілася ў [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лігу]], абгуляўшы паводле сумы двух матчаў «[[Урал Екацярынбург|Урал]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20240601143403/https://matchtv.ru/football/matchtvnews_NI2064566_Akron_po_summe_dvuh_stykovyh_matchej_pobedil_Ural_i_vpervyje_v_istorii_sygrajet_v_RPL «Акрон» по сумме двух стыковых матчей победил «Урал» и впервые в истории сыграет в РПЛ]. Матч-ТВ.</ref>. З пачаткам выступаў у найвышэйшай лізе «Акрон» ладзіць свае хатнія матчы на стадыёне [[Самара Арэна]]<ref>[https://web.archive.org/web/20240601201450/https://matchtv.ru/football/matchtvnews_NI2063771_V_Akrone_soobshhili_chto_budut_vystupat_na_Samara_Arene_v_sluchaje_vyhoda_v_RPL В «Акроне» сообщили, что будут выступать на «Самара Арене» в случае выхода в РПЛ]. Матч-ТВ.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://fcakron.ru/ Афіцыйны сайт] {{Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе}} [[Катэгорыя:Тальяці]] so41ms970okya6fc6yd7hl5ve6o14o8 2624458 2624457 2025-07-10T09:18:06Z Dymitr 10914 /* Гісторыя */ артаграфія 2624458 wikitext text/x-wiki {{Футбольны клюб |Назва = Акрон |Лягатып = FC Akron Logo 2023.svg |ПоўнаяНазва = АНО «Футбольный клуб „Акрон“» |Заснаваны = 2018 |Горад = [[Тальяці]], [[Расея]] |Стадыён = [[Самара Арэна]] |Умяшчальнасьць = {{Лік|42347}} |Прэзыдэнт = |Чэмпіянат = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТальяЛіга}} |Сэзон = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТальяСэзон}} |Месца = {{Папярэдні футбольны сэзон Расеі|АкронТалья}} |Сайт = |Прыналежнасьць = Расейскія }} «'''Акрон'''» ({{мова-ru|Акрон}}) — расейскі футбольны клюб з гораду [[Тальяці]]. Заснаваны ў 2018 годзе і дэбютаваў у [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лізе]] ў [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе 2024—2025 гадоў|сэзоне 2024—2025 гадоў]]. == Гісторыя == У 2015 годзе Павал Марозаў, які быў дырэктарам і бэнэфіцыярам прамыслова-мэталюргічнай кампаніі «Акрон Холдынг», стварыў футбольны клюб «Акрон»<ref>Алексей Гусев. [https://web.archive.org/web/20230422123031/https://sportmail.ru/news/football-rus-cup/55917865/ «Могли бы выиграть крупнее». Как молодой футбольный клуб из Тольятти разгромил «Динамо», «Спартак» и «Локомотив»]. Lenta.ru.</ref>. У 2018 годзе каманда пачала выступаць у першынстве Расеі сярод аматараў у зоне Прыволжа, дзе ў першым сэзоне фінішавала на 3-м радку. У наступным годзе «Акрон» згуляў у [[Кубак Расеі па футболе|Кубку Расеі]], дзе даколчыў да 1/32 фіналу, саступіўшы «[[Мардовія Саранск|Мардовіі]]» ў сэрыі пасьляматчавых пэнальці. Галоўным трэнэрам каманды ў час зь лютага 2019 па кастрычнік 2020 году быў [[Дзьмітры Емяльянаў]]. Паводле вынікаў сэзону 2020—2021 гадоў каманда спынілася на 17-м месцы ў [[Першая ліга чэмпіянату Расеі па футболе|ФНЛ]], але тальяцінцы захавалі прапіску ў другім дывізіёне дзякуючы «[[Тамбоў (футбольны клюб)|Тамбову]]», які ня стаў праходзіць ліцэнзаваньне<ref>[https://web.archive.org/web/20240201065817/https://1fnl.ru/news/10985/ «Акрон» остается в ФНЛ]. 1fnl.ru.</ref>. У сьнежні 2021 году галоўным трэнэрам «Акрона» быў прызначаны гішпанскі адсыловец [[Рамон Трыбульетч]]<ref>[https://web.archive.org/web/20211222125612/https://www.kommersant.ru/doc/5127586 Испанец Рамон Трибульетч назначен главным тренером ФК «Акрон»]. Коммерсант.</ref>. Але 19 студзеня 2022 году стала вядома, што Трыбульетч праз брак неабходнай ліцэнзіі ня зможа ачольваць дружыну, таму быў пераведзены на пасаду тэхнічнага дырэктара, а трэнэрам зноў стаў Емяльянаў<ref>[https://web.archive.org/web/20220119141745/https://fcakron.ru/blog/2022/01/19/izmeneniya-v-trenerskom-shtabe-fk-akron/ Изменения в тренерском штабе ФК «Акрон»]. ФК «Акрон».</ref><ref>[http://1fnl.ru/news/11700/ «Акрон» заявил Дмитрия Емельянова главным тренером]. 1fnl.ru.</ref>. Перад пачаткам вясновай часткі першынства першага дывізіёну галоўным трэнэрам быў прызначаны [[Віталь Паноў]]<ref>[https://web.archive.org/web/20220303164746/https://fcakron.ru/blog/2022/03/03/vitalij-panov-novyj-glavnyj-trener-fk-akron/ Виталий Панов — новый главный тренер ФК «Акрон»]. ФК «Акрон».</ref>. У чэрвені 2022 году «Акрон» увайшоў у структуру кіраваньня Акадэміі футболу імя Юрыя Канаплёва<ref>[https://web.archive.org/web/20220609155505/https://volga.news/article/623659.html ФК «Акрон» вошёл в структуру управления Академии Коноплёва]. Volga.News.</ref>. У верасьні 2022 году, па звальненьні Панова, «Акрон» прызначыў новага трэнэра, кім стаў [[Яўген Калешын]]<ref>[https://web.archive.org/web/20230509083231/https://www.sport-express.ru/football/rus_d1/news/evgeniy-kaleshin-vozglavil-akron-1970064/ Евгений Калешин возглавил «Акрон»]. Спорт-Экспресс.</ref>. У Кубку Расеі 2022—2023 гадоў клюб сэнсацыйна дайшоў да фіналу шляху рэгіёнаў, выбіўшы на сваім шляху сталічныя клюбы «[[Спартак Масква (футбольны клюб)|Спартак]]», «[[Лякаматыў Масква|Лякаматыў]]», «[[Дынама Масква (футбольны клюб)|Дынама]]», але прагуляўшы на наступным этапе «[[Краснадар (футбольны клюб)|Краснадару]]» толькі па пэнальці<ref>[https://web.archive.org/web/20240201065818/https://www.sport-express.ru/football/rus_cup/news/krasnodar-akron-0-0-pen-4-2-rezultat-matcha-puti-regionov-fonbet-kubka-rossii-3-maya-2023-goda-2073128/ «Краснодар» по пенальти победил «Акрон» и сыграет с «Уралом» за место в суперфинале Кубка России]. Спорт-Экспресс.</ref>. Па заканчэньні заключнага матчу першай часткі сэзону 2023—2024 гадоў у Першай лізе клюбам была абвешчаная пастанова аб спыненьні працоўных дачыненьняў з Калешыным праз рознагалосьсі на шляху разьвіцьця, «Акрон» на той момант займаў трэці радок з адставаньнем у два пункты ад лідэра<ref>[https://web.archive.org/web/20231208013358/https://news.sportbox.ru/Vidy_sporta/Futbol/Russia/1st_division/spbnews_NI1986036_Akron_otpravil_v_otstavku_Kaleshina_izza_raznoglasij_v_puti_razvitija «Акрон» отправил в отставку Калешина из‑за «разногласий в пути развития»]. Sportbox.ru.</ref>. Паводле вынікаў сэзону 2023—2024 гадоў «Акрон» заняў 3-е месца і атрымаў права ўзяць удзел у пераходных матчах за права выступаць у Прэм’ер-лізе. 1 чэрвеня 2024 году тальяцінская каманда ўпершыню ў сваёй гісторыі прабілася ў [[Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе|Прэм’ер-лігу]], абгуляўшы паводле сумы двух матчаў «[[Урал Екацярынбург|Урал]]»<ref>[https://web.archive.org/web/20240601143403/https://matchtv.ru/football/matchtvnews_NI2064566_Akron_po_summe_dvuh_stykovyh_matchej_pobedil_Ural_i_vpervyje_v_istorii_sygrajet_v_RPL «Акрон» по сумме двух стыковых матчей победил «Урал» и впервые в истории сыграет в РПЛ]. Матч-ТВ.</ref>. З пачаткам выступаў у найвышэйшай лізе «Акрон» ладзіць свае хатнія матчы на стадыёне [[Самара Арэна]]<ref>[https://web.archive.org/web/20240601201450/https://matchtv.ru/football/matchtvnews_NI2063771_V_Akrone_soobshhili_chto_budut_vystupat_na_Samara_Arene_v_sluchaje_vyhoda_v_RPL В «Акроне» сообщили, что будут выступать на «Самара Арене» в случае выхода в РПЛ]. Матч-ТВ.</ref>. == Крыніцы == {{Крыніцы}} == Вонкавыя спасылкі == * [https://fcakron.ru/ Афіцыйны сайт] {{Прэм’ер-ліга чэмпіянату Расеі па футболе}} [[Катэгорыя:Тальяці]] okmyujdaakui8gmt6d2wk9de8dp5vrh