Вікікрыніцы bewikisource https://be.wikisource.org/wiki/%D0%93%D0%B0%D0%BB%D0%BE%D1%9E%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%81%D1%82%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%BD%D0%BA%D0%B0 MediaWiki 1.45.0-wmf.9 first-letter Мультымедыя Адмысловае Размовы Удзельнік Размовы з удзельнікам Вікікрыніцы Размовы пра Вікікрыніцы Файл Размовы пра файл MediaWiki Размовы пра MediaWiki Шаблон Размовы пра шаблон Даведка Размовы пра даведку Катэгорыя Размовы пра катэгорыю Аўтар Размовы пра аўтара Старонка Размовы пра старонку Індэкс Размовы пра індэкс TimedText TimedText talk Модуль Размовы пра модуль 10 9254 260055 260021 2025-07-10T18:14:08Z By-isti 3554 260055 wikitext text/x-wiki <!-- Пішыце ў стужку пад гэтай палоскай --> ---- <div style="height:500px;overflow:auto;"> * {{Прапанаваны экспарт|«Ракавыя_жаронцы»}} 10.7.2025 ''[[Аўтар:Міхась_Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. «[[Ракавыя_жаронцы_(1930)|Ракавыя жаронцы]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|«Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця»}} 04.7.2025 ''[[Аўтар:Усевалад_Ігнатоўскі|Усевалад Ігнатоўскі]]''. «[[Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця (1926)|Гісторыя Беларусі ў XIX і пачатку XX сталецьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|«Беларуская граматыка для школ»}} 24.6.2025 ''[[Аўтар:Браніслаў_Тарашкевіч|Браніслаў Тарашкевіч]]''. «[[Беларуская граматыка для школ (1918)|Беларуская граматыка для школ]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|«Хрысьціянства і беларускі народ»}} 19.6.2025 ''[[Аўтар:Адам_Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Хрысьціянства_і_беларускі_народ_(1940)|Хрысьціянства і беларускі народ]]», 1940 * {{Прапанаваны экспарт|«Сынтакс беларускае мовы»}} 15.6.2025 ''[[Аўтар:Язэп_Лёсік|Язэп Лёсік]]''. «[[Сынтакс_беларускае_мовы_(1926)|Сынтакс беларускае мовы]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|«Сынтакс беларускае мовы»}} 02.6.2025 ''[[Аўтар:Язэп_Лёсік|Язэп Лёсік]]''. «[[Сынтакс_беларускае_мовы_(1924)|Сынтакс беларускае мовы]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|«Biełaruskaja hramatyka dla škoł»}} 17.5.2025 ''[[Аўтар:Браніслаў_Тарашкевіч|Браніслаў Тарашкевіч]]''. «[[Biełaruskaja hramatyka dla škoł (1931)|Biełaruskaja hramatyka dla škoł]]», 1931 * {{Прапанаваны экспарт|«Арлянка»}} 9.5.2025 ''[[Аўтар:Пятро Глебка|Пятро Глебка]]''. «[[Арлянка_(1932)|Арлянка]]», 1932 * {{Прапанаваны экспарт|«Верная дачка Сонца» і «Шчырай Зямелькі»}} 22.4.2025 ''[[Аўтар:Уладзімір Самойла|Міх. Чэмер]]''. «[[«Верная дачка Сонца» і «Шчырай Зямелькі»|„Верная дачка Сонца“ і „Шчырай Зямелькі“]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|На дарогу (Ільяшэвіч)}} 20.4.2025 ''[[Аўтар:Хведар Ільяшэвіч|М. Дальны]]''. «[[На дарогу (Ільяшэвіч)|На дарогу]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Чары першае любові}} 20.4.2025 ''[[Аўтар:Вольга Сахарава|Палачанка]]''. «[[Чары першае любові]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Казка парвалася…}} 20.4.2025 ''[[Аўтар:Вольга Сахарава|Палачанка]]''. «[[Казка парвалася…]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі нацыянал-фашызм (1930)}} 20.4.2025 ''[[Аўтар:Леапольд Родзевіч|Антось Сталевіч]]''. «[[Беларускі нацыянал-фашызм (1930)|Беларускі нацыянал-фашызм]]», 1930 * {{Прапанаваны экспарт|На прасторах жыцьця (1926)}} 19.4.2025 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Тарас Гушча]]''. «[[На прасторах жыцьця (1926)|На прасторах жыцьця]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Маладняк (часопіс)/1929/7}} 14.4.2025 ''[[:Катэгорыя:Калектыўныя творы|Суполка аўтараў]]''. [[Маладняк (часопіс)/1929/7|«Маладняк», № 7]], 1929 * {{Прапанаваны экспарт|Язэп Крушынскі (1929—1932)/1}} 11.4.2025 ''[[Аўтар:Змітрок Бядуля|Зьмітрок Бядуля]]''. «[[Язэп Крушынскі (1929—1932)/1|Язэп Крушынскі. Кніга першая]]», 1929 * {{Прапанаваны экспарт|Запісы Беларускага Навуковага Таварыства (1938)}} 8.4.2025 ''[[:Катэгорыя:Калектыўныя творы|Суполка аўтараў]]''. [[Запісы Беларускага Навуковага Таварыства (1938)|«Запісы Беларускага Навуковага Таварыства», Сшыток 1]], 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Зацемкі аб повесьці Вінцука Адважнага «Хлапец»}} 2.4.2025 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Талочка|Адам Саладух]]''. «[[Зацемкі аб повесьці Вінцука Адважнага «Хлапец»|Зацемкі аб повесьці Вінцука Адважнага „Хлапец“]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Беларускі элемэнт у повесьці Ант. Мільлера «Powołanie»}} 2.4.2025 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Талочка|Адам Саладух]]''. «[[Беларускі элемэнт у повесьці Ант. Мільлера «Powołanie»|Беларускі элемэнт у повесьці Ант. Мільлера „Powołanie“]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Да справы нацыянальнасьці прафэсара М. Баброўскага}} 2.4.2025 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Талочка|Уладзіслаў Талочка]]''. «[[Да справы нацыянальнасьці прафэсара М. Баброўскага]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Аб культурнай працы (Сяўрук)}} 1.4.2025 ''[[Аўтар:Пётр Сяўрук|Плебей]]''. «[[Аб культурнай працы (Сяўрук)|Аб культурнай працы]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Думкі (Грышкевіч)}} 1.4.2025 ''[[Аўтар:Францішак Грышкевіч|Францішак Грышкевіч]]''. «[[Думкі (Грышкевіч)|Думкі]]», 1928 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Пісьменнік і мова (Станкевіч)}} 29.3.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Пісьменнік і мова (Станкевіч)|Пісьменнік і мова]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Аб прывычцы ў самаўзгадаваньні}} 29.3.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Аб прывычцы ў самаўзгадаваньні]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Узгадаваньне характару}} 29.3.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Узгадаваньне характару]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Роля моладзі ў пачатках адраджэнскага руху}} 27.3.2025 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Антон Навіна]]''. «[[Роля моладзі ў пачатках адраджэнскага руху]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Зацемкі аб П. Сяргіевічу і яго творстве}} 27.3.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Зацемкі аб П. Сяргіевічу і яго творстве]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Жывое дрэва}} 27.3.2025 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Грыневіч|В. Грывіч]]''. «[[Жывое дрэва]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|Страшны суд (невядомы)}} 22.3.2025 ''[[:Катэгорыя:Творы невядомых аўтараў|Невядомы]]''. «[[Страшны суд (невядомы)|Страшны суд]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|Аб сыстэматызацыі беларускае выдавецкае працы}} 22.3.2025 ''[[Аўтар:Макар Краўцоў|С. Язэп]]''. «[[Аб сыстэматызацыі беларускае выдавецкае працы]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|Што чытаць па беларуску?}} 18.3.2025 ''[[Аўтар:Макар Краўцоў|Язэп Сьветазар]]''. «[[Што чытаць па беларуску?]]», 1924 * {{Прапанаваны экспарт|Сыпаліся вішнёвыя краскі}} 17.3.2025 ''[[Аўтар:Хведар Ільяшэвіч|М. Дальны]]''. «[[Сыпаліся вішнёвыя краскі]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Гыгіена псыхічная, як праблема аснаўных адносінаў да жыцьця}} 17.3.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Гыгіена псыхічная, як праблема аснаўных адносінаў да жыцьця]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Stanisław Stankiewicz — Pierwiastki Białoruskie w Polskiej Poezji Romantycznej (Станкевіч)}} 16.3.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Stanisław Stankiewicz — Pierwiastki Białoruskie w Polskiej Poezji Romantycznej (Станкевіч)|Stanisław Stankiewicz — Pierwiastki Białoruskie w Polskiej Poezji Romantycznej]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Этычныя падставы нацыянальна-культурных правоў нацыянальных меншасьцяў}} 16.3.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Этычныя падставы нацыянальна-культурных правоў нацыянальных меншасьцяў]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Пачуцьці (1926)}} 16.3.2025 ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Пачуцьці (1926)|Пачуцьці]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Хвоі гавораць (1926)}} 6.3.2025 ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Хвоі гавораць (1926)|Хвоі гавораць]]», 1926 * {{Прапанаваны экспарт|Міхась Машара — «Лёгкі Хлеб» (Станкевіч)}} 1.3.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Міхась Машара — «Лёгкі Хлеб» (Станкевіч)|Міхась Машара — „Лёгкі Хлеб“]]», 1936 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Ад. Станкевіч. Да гісторыі беларускага палітычнага вызваленьня (Шкялёнак)}} 25.2.2025 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[Ад. Станкевіч. Да гісторыі беларускага палітычнага вызваленьня (Шкялёнак)|Ад. Станкевіч. Да гісторыі беларускага палітычнага вызваленьня]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Ня вылечыла…}} 25.2.2025 ''[[Аўтар:Вольга Сахарава|Палачанка]]''. «[[Ня вылечыла…]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|У віры жыцьця (1925)}} 24.2.2025 ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. «[[У віры жыцьця (1925)|У віры жыцьця]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|Прынц і жабрак (1928)}} 24.2.2025 ''[[Аўтар:Марк Твэн|Марка Твэн]]'', перакладчык: ''[[Аўтар:Макар Краўцоў|Макар Краўцоў]]''. «[[Прынц і жабрак (1928)|Прынц і жабрак]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Сын вады (1928)}} 24.2.2025 ''[[Аўтар:Янка Маўр|Янка Маўр]]''. «[[Сын вады (1928)|Сын вады]]», 1928 * {{Прапанаваны экспарт|Псыхоаналіза і праблемы — літаратурныя і грамадзкія}} 11.2.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Псыхоаналіза і праблемы — літаратурныя і грамадзкія]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|Трагічны крызыс}} 11.2.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[З зацемак аб тэатры]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Трагічны крызыс}} 10.2.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Трагічны крызыс]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Голы зьвер (1926)}} 8.2.2025 ''[[Аўтар:Вольга Сахарава|Палачанка]]''. «[[Хваравіты (Сахарава)|Хваравіты]]», 1927 ---- * {{Прапанаваны экспарт|Тэрыторыя Беларусі і яе дагістарычнае насельніцтва (Шкялёнак)}} 25.1.2025 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[Тэрыторыя Беларусі і яе дагістарычнае насельніцтва (Шкялёнак)|Тэрыторыя Беларусі і яе дагістарычнае насельніцтва]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Паны «Жолондзі»}} 24.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Паны «Жолондзі»|Паны „Жолондзі“]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|На парозе 1386 году}} 24.1.2025 ''[[Аўтар:Уладзіслаў Грыневіч|Уладзіслаў Грыневіч]]''. «[[На парозе 1386 году]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Вялікі народны паэт (Дабрынін)}} 24.1.2025 ''[[Аўтар:Міхаіл Дабрынін|Міхаіл Дабрынін]]''. «[[Вялікі народны паэт (Дабрынін)|Вялікі народны паэт]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Шэўчэнка і беларуская паэзія (Колас)}} 24.1.2025 ''[[Аўтар:Якуб Колас|Якуб Колас]]''. «[[Шэўчэнка і беларуская паэзія (Колас)|Шэўчэнка і беларуская паэзія]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Культура й загады нацыянальнае працы}} 23.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Культура й загады нацыянальнае працы]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Цені й блескі}} 22.1.2025 ''[[Аўтар:Адам Станкевіч|Адам Станкевіч]]''. «[[Цені й блескі]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Аб праве да Бацькаўшчыны}} 22.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[Аб праве да Бацькаўшчыны]]», 1936 * {{Прапанаваны экспарт|З зацемак аб характары Беларусаў}} 22.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[З зацемак аб характары Беларусаў]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Прадмет беларускае гісторыі (Шкялёнак)}} 20.1.2025 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[Прадмет беларускае гісторыі (Шкялёнак)|Прадмет беларускае гісторыі]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|З роднае Сакольшчыны}} 19.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[З роднае Сакольшчыны]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Якім Бяздольны (1914)}} 19.1.2025 ''[[Аўтар:Пётра Беларус|Пётра Беларус]]''. «[[Якім Бяздольны (1914)|Якім Бяздольны]]», 1914 * {{Прапанаваны экспарт|Чаму-ж усыхаюць кветачкі польскія на гною Беларуска-Літоўскім? (1921)}} 18.1.2025 ''[[Аўтар:М. Арол|М. Арол]]''. «[[Чаму-ж усыхаюць кветачкі польскія на гною Беларуска-Літоўскім? (1921)|Чаму-ж усыхаюць кветачкі польскія на гною Беларуска-Літоўскім?]]», 1921 * {{Прапанаваны экспарт|Мастацтва (Ільяшэвіч)}} 17.1.2025 ''[[Аўтар:Хведар Ільяшэвіч|М. Дальны]]''. «[[Мастацтва (Ільяшэвіч)|Мастацтва]]», 1937 * {{Прапанаваны экспарт|Пабрацімцы і Вялікая шышка (1923)}} 17.1.2025 ''[[Аўтар:Язэп Драздовіч|Язэп Нарцызаў]]''. «[[Пабрацімцы і Вялікая шышка (1923)|Пабрацімцы і Вялікая шышка]]», 1923 * {{Прапанаваны экспарт|Адзін сярод дзікуноў (1929)}} 11.1.2024 ''[[Аўтар:Мікалай Міклуха-Маклай|Мікалай Міклуха-Маклай]]'', ''[[:Катэгорыя:Ананімныя пераклады|ананімны пераклад]]''. «[[Адзін сярод дзікуноў (1929)|Адзін сярод дзікуноў]]», 1929 * {{Прапанаваны экспарт|«Учора» і «сяньня» (Грынкевіч)}} 10.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Станіслаў Грынкевіч]]''. «[[«Учора» і «сяньня» (Грынкевіч)|„Учора“ і „сяньня“]]», 1938 * {{Прапанаваны экспарт|Культурнае рабства (Шкялёнак)}} 10.1.2025 ''[[Аўтар:Мікалай Шкялёнак|Мікола Шкялёнак]]''. «[[Культурнае рабства (Шкялёнак)|Культурнае рабства]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Дыямэнты беларускага прыгожага пісьменства (1919)}} 9.1.2025 ''[[Аўтар:Леанід Леўшчанка|Лявон Леуш]]''. «[[Дыямэнты беларускага прыгожага пісьменства (1919)|Дыямэнты беларускага прыгожага пісьменства]]», 1919 * {{Прапанаваны экспарт|Полацкі князь Усяслаў — беларускі нацыянальны асілак (1939)}} 9.1.2025 ''[[Аўтар:Сяргей Сахараў|Сяргей Сахараў]]''. «[[Полацкі князь Усяслаў — беларускі нацыянальны асілак (1939)|Полацкі князь Усяслаў — беларускі нацыянальны асілак]]», 1939 * {{Прапанаваны экспарт|Крашаніна (1925)}} 6.1.2025 ''[[Аўтар:Іван Фурман|Іван Фурман]]''. «[[Крашаніна (1925)|Крашаніна]]», 1925 * {{Прапанаваны экспарт|Našy pieśniary (1918)}} 4.1.2025 ''[[Аўтар:Антон Луцкевіч|Anton Nowina]]''. «[[Našy pieśniary (1918)|Našy pieśniary]]», 1918 * {{Прапанаваны экспарт|Arlanio (1927)}} 4.1.2025 ''[[Аўтар:Станіслаў Грынкевіч|Stanisłaŭ Hrynkiewič]]''. «[[Arlanio (1927)|Arlanio]]», 1927 * {{Прапанаваны экспарт|Трэцяе пакаленне (1935)}} 3.1.2025 ''[[Аўтар:Кузьма Чорны|Кузьма Чорны]]''. «[[Трэцяе пакаленне (1935)|Трэцяе пакаленне]]», 1935 * {{Прапанаваны экспарт|Голы зьвер (1926)}} 2.1.2025 ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. «[[Голы зьвер (1926)|Голы зьвер]]», 1926 ---- {{справа|''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2012|2012]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2013|2013]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2014|2014]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2015|2015]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2016|2016]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2017|2017]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2019|2019]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2020|2020]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2021|2021]], ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2022|2022]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2023|2023]]'', ''[[Вікікрыніцы:Стужка вікінавінаў/2024|2024]]''}} </div><noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> psiyhkec9zmp9o3ku7tvcowv38n9co5 10 9260 260058 260022 2025-07-10T18:47:23Z By-isti 3554 260058 wikitext text/x-wiki :<span style="padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#FFA0A0" title="{{{1}}}">&nbsp;</span> [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы без распазнанага тэксту|Патрэбнае распазнаванне тэксту]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы без распазнанага тэксту}}}}) :<span style="padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#FFE867" title="{{{1}}}">&nbsp;</span> [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Нявычытаныя індэксы|Патрэбная вычытка]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Нявычытаныя індэксы}}}}) :<span style="padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#AFAFFF" title="{{{1}}}">&nbsp;</span> [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы, гатовыя да кампіляцыі|‎Гатовая да супастаўлення і падзелу]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы, гатовыя да кампіляцыі}}}}) :<span style="padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#90FF90" title="{{{1}}}">&nbsp;</span> [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Індэксы ў вычытцы|Вычытаныя, але патрабуюць праверкі]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Індэксы ў вычытцы}}}}) :<span style="padding:0 0.5em;margin-right:1px; solid #000;background:#00137F" title="{{{1}}}">&nbsp;</span> [[:Катэгорыя:Вікікрыніцы:Правераныя індэксы‎|Правераныя]] ({{smaller|{{PAGESINCAT:Вікікрыніцы:Правераныя індэксы}}}}) <hr/> Калі ласка, перад вычытваннем азнаёмцеся з [[Вікікрыніцы:Дапамога#Афармленьне_індэксаў|парадамі]] да гэтага. <div class="center">'''Вычытваецца цяпер'''</div> На дадзены момант на Вікікрыніцах вычытваюцца наступныя буйныя творы, з якімі Вы б маглі дапамагчы: * {{Скан|[[Лісты ад знаёмага (1931)|Лісты ад знаёмага]]|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} [[Аўтар:Міхась_Зарэцкі|Міхася Зарэцкага]] (1928) * {{Скан|[[Праз гады (1936)|Праз гады]]|Праз гады (1936).pdf}} [[Аўтар:Платон_Галавач|Платона Галавача]] (1928) * {{Скан|[[У глыбі Палесься (1927)|У глыбі Палесься]]|У глыбі Палесься (1927).pdf}} [[Аўтар:Якуб Колас|Якуба Коласа]] (1927) * {{Скан|[[Выбраныя_апавяданьні_(Колас,_1926)|Выбраныя апавяданьні]]|Выбраныя апавяданьні (Колас, 1926).pdf}} [[Аўтар:Якуб Колас|Якуба Коласа]] (1926) * {{Скан|[[Вясновы_прамень_(1929)|Вясновы прамень]]|Вясновы_прамень_(1929).pdf}} [[Аўтар:Мікола_Нікановіч|Міколы Нікановіча]] (1929) <div class="center">'''Варта праверыць'''</div> Ніжэйпададзеныя творы варта праверыць. Магчыма, там ёсць памылкі друку, дапушчаныя ў часе вычытвання. * {{Скан|[[Беларуская граматыка для школ (1918)|Беларуская граматыка для школ]]|Беларуская_граматыка_для_школ_(1918).pdf}} [[Аўтар:Браніслаў_Тарашкевіч|Браніслаў Тарашкевіч]] (1918) * {{Скан|[[Вялікі народны паэт (Дабрынін)|Вялікі народны паэт]]|Вялікі народны паэт (1939).pdf}} [[Аўтар:Міхаіл Дабрынін|Міхаіла Дабрыніна]] (1939) * {{Скан|[[Хрысьціянства і беларускі народ (1940)|Хрысьціянства і беларускі народ]]|Хрысьціянства і беларускі народ (1940).pdf}} [[Аўтар:Адам_Станкевіч|Адам Станкевіч]] (1940) * {{Скан|[[Арлянка (1932)|Арлянка]]|Арлянка (1932).pdf}} [[Аўтар:Пятро Глебка|Пятро Глебка]] (1932) * {{Скан|[[Дзьве душы (1919)|Дзьве душы]]|Дзьве душы (1919).pdf}} [[Аўтар:Максім Гарэцкі|Максіма Гарэцкага]] (1919) <noinclude>[[Катэгорыя:Шаблоны для галоўнай старонкі]]</noinclude> 8b4tffd7nnaiu6huqxsuvqu0iw7enil 102 13901 260050 247333 2025-07-10T14:52:58Z By-isti 3554 /* Зборнікі апавяданняў */ 260050 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Зарэцкі | Імёны = Міхась | Першая літара прозвішча = З | Варыянты імёнаў = сапр.: Міхаі́л Яўхі́мавіч Касянко́ў | Апісанне = беларускі празаік, драматург, перакладчык, крытык. | Іншае = | ДН = 20 лістапада 1901 | Месца нараджэння = в. Высокі Гарадзец, цяпер Талачынскі раён, Віцебская вобласць | ДС = 29 кастрычніка 1937 | Месца смерці = Мінск | Выява = Michaś Zarecki.jpg | Вікіпедыя = :be:Міхась Зарэцкі | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Міхась Зарэцкі | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = Category:Michaś Zarecki | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Міхась Зарэцкі | Google = }} {{Усе творы}} == Раманы == * [[Сцежкі-дарожкі]] (1927) * {{Скан|Крывічы (Зарэцкі)|Крывічы.pdf}} (1929) * [[Смерць Андрэя Беразоўскага]] * {{Скан|[[Вязьмо]]|Вязьмо (1932).pdf}} (1932) == Аповесці == * {{Скан|[[Голы звер]]|Голы зьвер (1926).pdf}} (1926) == Апавяданні == * [[Адна партыя ў шашкі]] * [[Бацькаў сын]] * [[Бель]] * [[Ворагі]] * [[Гануля]] * [[Двое Жвіроўскіх]] * [[Дзіўная]] * [[З нашых дзён]] * [[Кветка пажоўклая]] * [[Мар’я]] * [[На маладое]] * [[Навела пра каханне]] * [[Ноччу (Зарэцкі)|Ноччу]] * [[Ой, ляцелі гусі...]] * [[Пачатак шчасця]] * [[Паэма пра чорныя вочы]] * [[Пела вясна]] * [[Пра майго прыяцеля]] * [[Радасць (Зарэцкі)|Радасць]] * [[Смерць (Зарэцкі)|Смерць]] * [[Спакуса]] * [[У віры жыцця]] * [[У Саўках]] * [[Як гэта часам трапляецца]] == Абразкі == * [[Я намаляваў…|⁂ (Я намаляваў…)]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 12 сакавіка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/59|№59 (1951)]]}} == Зборнікі апавяданняў == * [[Пела вясна (1925)]] * [[У віры жыцьця (1925)]] * [[42 докумэнты і Двое Жвіроўскіх (1926)]] * [[Пад сонцам (1926)]] * [[На чыгунцы (1928)]] * {{Скан|У віры жыцця|У віры жыцьця (1925).pdf}} (1925) * [[Ракавыя жаронцы (1930)]] == П’есы == * {{Скан|[[Віхор на балоце» (1928)]]|Ракавыя жаронцы (1930).pdf}} * {{Скан|[[Белыя ружы]]|Ракавыя жаронцы (1930).pdf}} (1928—1929) * [[Сымон Карызна]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/1|№1]]}} * [[Ная]] (1936) == Нарысы == * [[Цені крывавай мінуўшчыны]] (1927) * {{Скан|Падарожжа на новую зямлю|Падарожжа на Новую Зямлю (1929).pdf}} (1929) * {{Скан|Вясна 1930 года|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1930) * {{Скан|Лісты ад знаёмага|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1931) == Артыкулы == * ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Зарэцкі, М]]''. [[Анатолі Вольны. Два (Зарэцкі)|Анатолі Вольны. Два]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя]]. — 1925. — [[Полымя (часопіс)/1925/3|№3]]}} * [[Два экзамены]] * [[Размова незвычайнае шчырасці]] * [[Чым пагражае нам Белдзяржкіно]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 2—3 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/254|№254 (2442)]]—[[Савецкая Беларусь (1920)/1928/255|№255 (2443)]]}} * [[За новую працу (Зарэцкі)|За новую працу]] // {{Fine|[[Літаратура і мастацтва (газета)|Літаратура і мастацтва]]. — 25 мая 1932. — [[Літаратура і мастацтва (газета)/1932/9|№9]]}} * [[На шляху да мастацка-творчае дужасці]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/2|№2]]}} == Пераклады == * [[Цэмант (Гладкоў/Зарэцкі)]] * Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка. {{Скан|[[Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932)/1|Частка першая]]|Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932). Частка 1.pdf}}. / {{Fine|пер. ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. Менск, 1931}} * [[Пра вайну (Клаўзевіц)]] == Лісты == * [[У бюро ЦК КП(б) Беларусі]] (1925) * [[Ліст у рэдакцыю]] * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 26 кастрычніка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244|№244 (2136)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 8 сьнежня 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278|№278 (2170)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 27 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272|№272 (2460)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]'', ''[[Аўтар:Алесь Дудар|Дудар, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278|№278 (2466)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 студзеня 1929. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2|№2 (2491)]]}} == Пра аўтара == * [[Міхась Зарэцкі. Пад сонцам (Гарабурда)]] // Полымя, 1926 - №2 * [[Міхась Зарэцкі. Голы зьвер (Байкоў)]] // Полымя, 1926 - №4 * [[М. Зарэцкі. Пад сонцам (Байкоў)]] // {{Fine|[[Маладняк (часопіс)|Маладняк]]. — 1926. — [[Маладняк (часопіс)/1926/3|№3]]}} * ''[[Аўтар:Язэп Дыла|Дыла, Я]]''. [[Якая… «павярхоўнасьць» крытыкі!|Якая… „павярхоўнасьць“ крытыкі!]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 14 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/261|№261 (2449)]]}} * [[Міхась Зарэцкі (Вольны)]] // Літ. дадатак да газэты «Савецкая Беларусь». 1928. № 11 * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 6 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280|№280 (2468)]]}} * {{Скан|Пра творчасьць М. Зарэцкага|Пра творчасьць М. Зарэцкага.pdf}} (1929) [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія празаікі]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Маладняк»]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Полымя»]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] 8yzl9idcn7yoksntugnicf49mkd8jo5 260051 260050 2025-07-10T14:54:01Z By-isti 3554 /* Зборнікі апавяданняў */ 260051 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Зарэцкі | Імёны = Міхась | Першая літара прозвішча = З | Варыянты імёнаў = сапр.: Міхаі́л Яўхі́мавіч Касянко́ў | Апісанне = беларускі празаік, драматург, перакладчык, крытык. | Іншае = | ДН = 20 лістапада 1901 | Месца нараджэння = в. Высокі Гарадзец, цяпер Талачынскі раён, Віцебская вобласць | ДС = 29 кастрычніка 1937 | Месца смерці = Мінск | Выява = Michaś Zarecki.jpg | Вікіпедыя = :be:Міхась Зарэцкі | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Міхась Зарэцкі | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = Category:Michaś Zarecki | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Міхась Зарэцкі | Google = }} {{Усе творы}} == Раманы == * [[Сцежкі-дарожкі]] (1927) * {{Скан|Крывічы (Зарэцкі)|Крывічы.pdf}} (1929) * [[Смерць Андрэя Беразоўскага]] * {{Скан|[[Вязьмо]]|Вязьмо (1932).pdf}} (1932) == Аповесці == * {{Скан|[[Голы звер]]|Голы зьвер (1926).pdf}} (1926) == Апавяданні == * [[Адна партыя ў шашкі]] * [[Бацькаў сын]] * [[Бель]] * [[Ворагі]] * [[Гануля]] * [[Двое Жвіроўскіх]] * [[Дзіўная]] * [[З нашых дзён]] * [[Кветка пажоўклая]] * [[Мар’я]] * [[На маладое]] * [[Навела пра каханне]] * [[Ноччу (Зарэцкі)|Ноччу]] * [[Ой, ляцелі гусі...]] * [[Пачатак шчасця]] * [[Паэма пра чорныя вочы]] * [[Пела вясна]] * [[Пра майго прыяцеля]] * [[Радасць (Зарэцкі)|Радасць]] * [[Смерць (Зарэцкі)|Смерць]] * [[Спакуса]] * [[У віры жыцця]] * [[У Саўках]] * [[Як гэта часам трапляецца]] == Абразкі == * [[Я намаляваў…|⁂ (Я намаляваў…)]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 12 сакавіка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/59|№59 (1951)]]}} == Зборнікі апавяданняў == * [[Пела вясна (1925)]] * [[У віры жыцьця (1925)]] * [[42 докумэнты і Двое Жвіроўскіх (1926)]] * [[Пад сонцам (1926)]] * [[На чыгунцы (1928)]] * [[Ракавыя жаронцы (1930)]] == П’есы == * {{Скан|[[Віхор на балоце» (1928)]]|Ракавыя жаронцы (1930).pdf}} * {{Скан|[[Белыя ружы]]|Ракавыя жаронцы (1930).pdf}} (1928—1929) * [[Сымон Карызна]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/1|№1]]}} * [[Ная]] (1936) == Нарысы == * [[Цені крывавай мінуўшчыны]] (1927) * {{Скан|Падарожжа на новую зямлю|Падарожжа на Новую Зямлю (1929).pdf}} (1929) * {{Скан|Вясна 1930 года|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1930) * {{Скан|Лісты ад знаёмага|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1931) == Артыкулы == * ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Зарэцкі, М]]''. [[Анатолі Вольны. Два (Зарэцкі)|Анатолі Вольны. Два]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя]]. — 1925. — [[Полымя (часопіс)/1925/3|№3]]}} * [[Два экзамены]] * [[Размова незвычайнае шчырасці]] * [[Чым пагражае нам Белдзяржкіно]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 2—3 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/254|№254 (2442)]]—[[Савецкая Беларусь (1920)/1928/255|№255 (2443)]]}} * [[За новую працу (Зарэцкі)|За новую працу]] // {{Fine|[[Літаратура і мастацтва (газета)|Літаратура і мастацтва]]. — 25 мая 1932. — [[Літаратура і мастацтва (газета)/1932/9|№9]]}} * [[На шляху да мастацка-творчае дужасці]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/2|№2]]}} == Пераклады == * [[Цэмант (Гладкоў/Зарэцкі)]] * Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка. {{Скан|[[Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932)/1|Частка першая]]|Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932). Частка 1.pdf}}. / {{Fine|пер. ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. Менск, 1931}} * [[Пра вайну (Клаўзевіц)]] == Лісты == * [[У бюро ЦК КП(б) Беларусі]] (1925) * [[Ліст у рэдакцыю]] * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 26 кастрычніка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244|№244 (2136)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 8 сьнежня 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278|№278 (2170)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 27 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272|№272 (2460)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]'', ''[[Аўтар:Алесь Дудар|Дудар, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278|№278 (2466)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 студзеня 1929. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2|№2 (2491)]]}} == Пра аўтара == * [[Міхась Зарэцкі. Пад сонцам (Гарабурда)]] // Полымя, 1926 - №2 * [[Міхась Зарэцкі. Голы зьвер (Байкоў)]] // Полымя, 1926 - №4 * [[М. Зарэцкі. Пад сонцам (Байкоў)]] // {{Fine|[[Маладняк (часопіс)|Маладняк]]. — 1926. — [[Маладняк (часопіс)/1926/3|№3]]}} * ''[[Аўтар:Язэп Дыла|Дыла, Я]]''. [[Якая… «павярхоўнасьць» крытыкі!|Якая… „павярхоўнасьць“ крытыкі!]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 14 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/261|№261 (2449)]]}} * [[Міхась Зарэцкі (Вольны)]] // Літ. дадатак да газэты «Савецкая Беларусь». 1928. № 11 * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 6 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280|№280 (2468)]]}} * {{Скан|Пра творчасьць М. Зарэцкага|Пра творчасьць М. Зарэцкага.pdf}} (1929) [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія празаікі]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Маладняк»]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Полымя»]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] o9acia380orkiyuuk3dp25ue66m7icx 260052 260051 2025-07-10T14:57:38Z By-isti 3554 /* П’есы */ 260052 wikitext text/x-wiki {{Пра аўтара | Прозвішча = Зарэцкі | Імёны = Міхась | Першая літара прозвішча = З | Варыянты імёнаў = сапр.: Міхаі́л Яўхі́мавіч Касянко́ў | Апісанне = беларускі празаік, драматург, перакладчык, крытык. | Іншае = | ДН = 20 лістапада 1901 | Месца нараджэння = в. Высокі Гарадзец, цяпер Талачынскі раён, Віцебская вобласць | ДС = 29 кастрычніка 1937 | Месца смерці = Мінск | Выява = Michaś Zarecki.jpg | Вікіпедыя = :be:Міхась Зарэцкі | Вікіпедыя2 = :be-tarask:Міхась Зарэцкі | Вікіцытатнік = | Вікісховішча = Category:Michaś Zarecki | Вікіліўр = | ЭСБЕ = | Катэгорыя = Міхась Зарэцкі | Google = }} {{Усе творы}} == Раманы == * [[Сцежкі-дарожкі]] (1927) * {{Скан|Крывічы (Зарэцкі)|Крывічы.pdf}} (1929) * [[Смерць Андрэя Беразоўскага]] * {{Скан|[[Вязьмо]]|Вязьмо (1932).pdf}} (1932) == Аповесці == * {{Скан|[[Голы звер]]|Голы зьвер (1926).pdf}} (1926) == Апавяданні == * [[Адна партыя ў шашкі]] * [[Бацькаў сын]] * [[Бель]] * [[Ворагі]] * [[Гануля]] * [[Двое Жвіроўскіх]] * [[Дзіўная]] * [[З нашых дзён]] * [[Кветка пажоўклая]] * [[Мар’я]] * [[На маладое]] * [[Навела пра каханне]] * [[Ноччу (Зарэцкі)|Ноччу]] * [[Ой, ляцелі гусі...]] * [[Пачатак шчасця]] * [[Паэма пра чорныя вочы]] * [[Пела вясна]] * [[Пра майго прыяцеля]] * [[Радасць (Зарэцкі)|Радасць]] * [[Смерць (Зарэцкі)|Смерць]] * [[Спакуса]] * [[У віры жыцця]] * [[У Саўках]] * [[Як гэта часам трапляецца]] == Абразкі == * [[Я намаляваў…|⁂ (Я намаляваў…)]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 12 сакавіка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/59|№59 (1951)]]}} == Зборнікі апавяданняў == * [[Пела вясна (1925)]] * [[У віры жыцьця (1925)]] * [[42 докумэнты і Двое Жвіроўскіх (1926)]] * [[Пад сонцам (1926)]] * [[На чыгунцы (1928)]] * [[Ракавыя жаронцы (1930)]] == П’есы == * [[Ракавыя жаронцы (1930)/Віхор на балоце|Віхор на балоце]] (1930) * [[Ракавыя жаронцы (1930)/Белыя ружы|Белыя ружы]] (1930) * [[Сымон Карызна]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/1|№1]]}} * [[Ная]] (1936) == Нарысы == * [[Цені крывавай мінуўшчыны]] (1927) * {{Скан|Падарожжа на новую зямлю|Падарожжа на Новую Зямлю (1929).pdf}} (1929) * {{Скан|Вясна 1930 года|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1930) * {{Скан|Лісты ад знаёмага|Лісты ад знаёмага (1931).pdf}} (1931) == Артыкулы == * ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Зарэцкі, М]]''. [[Анатолі Вольны. Два (Зарэцкі)|Анатолі Вольны. Два]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя]]. — 1925. — [[Полымя (часопіс)/1925/3|№3]]}} * [[Два экзамены]] * [[Размова незвычайнае шчырасці]] * [[Чым пагражае нам Белдзяржкіно]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 2—3 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/254|№254 (2442)]]—[[Савецкая Беларусь (1920)/1928/255|№255 (2443)]]}} * [[За новую працу (Зарэцкі)|За новую працу]] // {{Fine|[[Літаратура і мастацтва (газета)|Літаратура і мастацтва]]. — 25 мая 1932. — [[Літаратура і мастацтва (газета)/1932/9|№9]]}} * [[На шляху да мастацка-творчае дужасці]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя рэволюцыі]]. — 1935. — [[Полымя (часопіс)/1935/2|№2]]}} == Пераклады == * [[Цэмант (Гладкоў/Зарэцкі)]] * Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка. {{Скан|[[Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932)/1|Частка першая]]|Прыгоды ўдалага ваякі Швэйка (1931—1932). Частка 1.pdf}}. / {{Fine|пер. ''[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]]''. Менск, 1931}} * [[Пра вайну (Клаўзевіц)]] == Лісты == * [[У бюро ЦК КП(б) Беларусі]] (1925) * [[Ліст у рэдакцыю]] * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 26 кастрычніка 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/244|№244 (2136)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 8 сьнежня 1927. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1927/278|№278 (2170)]]}} * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 27 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/272|№272 (2460)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]'', ''[[Аўтар:Алесь Дудар|Дудар, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/278|№278 (2466)]]}} * ''[[Аўтар:Андрэй Александровіч|Александровіч, А]]''. [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 4 студзеня 1929. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1929/2|№2 (2491)]]}} == Пра аўтара == * [[Міхась Зарэцкі. Пад сонцам (Гарабурда)]] // Полымя, 1926 - №2 * [[Міхась Зарэцкі. Голы зьвер (Байкоў)]] // Полымя, 1926 - №4 * [[М. Зарэцкі. Пад сонцам (Байкоў)]] // {{Fine|[[Маладняк (часопіс)|Маладняк]]. — 1926. — [[Маладняк (часопіс)/1926/3|№3]]}} * ''[[Аўтар:Язэп Дыла|Дыла, Я]]''. [[Якая… «павярхоўнасьць» крытыкі!|Якая… „павярхоўнасьць“ крытыкі!]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 14 лістапада 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/261|№261 (2449)]]}} * [[Міхась Зарэцкі (Вольны)]] // Літ. дадатак да газэты «Савецкая Беларусь». 1928. № 11 * [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280/Ліст у рэдакцыю|Ліст у рэдакцыю]] // {{Fine|[[Савецкая Беларусь (1920)|Савецкая Беларусь]]. — 6 сьнежня 1928. — [[Савецкая Беларусь (1920)/1928/280|№280 (2468)]]}} * {{Скан|Пра творчасьць М. Зарэцкага|Пра творчасьць М. Зарэцкага.pdf}} (1929) [[Катэгорыя:Беларускія аўтары]] [[Катэгорыя:Беларускія празаікі]] [[Катэгорыя:Беларускія драматургі]] [[Катэгорыя:Перакладчыкі]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Маладняк»]] [[Катэгорыя:Сябры літаратурнага аб’яднання «Полымя»]] [[Катэгорыя:Аўтары XX стагоддзя]] oqhvugi5vy07ekhqk4xpft2zd5sws65 106 23686 260057 88737 2025-07-10T18:44:01Z By-isti 3554 260057 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=Пра коласаўскую «Новую зямлю» |Language=be |Volume= |Author=Адам Бабарэка |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher= |Address= |Year=1929 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=V |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= }} nc1idituib9hyh2mfygxfbzg1jhh40n 106 33858 260049 99339 2025-07-10T14:50:31Z By-isti 3554 260049 proofread-index text/x-wiki {{:MediaWiki:Proofreadpage_index_template |Type=book |Title=[[Ракавыя жаронцы (1930)|Ракавыя жаронцы]] |Language=be |Volume= |Author=[[Аўтар:Міхась Зарэцкі|Міхась Зарэцкі]] |Translator= |Editor= |Illustrator= |School= |Publisher=Беларускае Дзяржаўнае Выдавецтва |Address=Менск |Year=1930 |Key= |ISBN= |OCLC= |LCCN= |BNF_ARK= |ARC= |DOI= |Source=pdf |Image=1 |Progress=C |Pages=<pagelist /> |Volumes= |Remarks= |Width= |Header= |Footer= }} 793r1ybn6z3ajm2n7lwlvg3hs15j4lg 104 41732 260065 219878 2025-07-11T07:11:52Z Taravyvan Adijene 164 /* Вычытка */ [[be-tarask:w:ВП:Вікіфікатар|вікіфікацыя]] 260065 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude> {{водступ|2|em}}— Дальбог, паненкі, мне вельмі сумна, што гэта здарылася з вамі, — прамовіў малады салдат і ветліва прыклаў руку да казырка, — але што рабіць: зменнасці вайны! Вы ўбачыце, што наш генерал — добры чалавек і вельмі ветлівы з дамамі. {{водступ|2|em}}— Такі звычай ваенных, — па-французску адказала Кора, якая вельмі добра валодала сабой. — Бывайце. Жадаю, каб вам далі які-небудзь больш прыемны абавязак. {{водступ|2|em}}Салдат ветліва і нізка пакланіўся ёй, а Хейвард дадаў: „Спакойнай ночы, таварыш“, — і ўсе падарожнікі зноў павольна рушылі ў дарогу, пакінуўшы вартавога хадзіць узад і ўперад па беразе ціхага вадаёма. Не дапускаючы думкі, каб ворагі маглі пайсці на такую шалёную смеласць, ён спяваў песеньку, якая ўзнікла ў яго галаве, калі ён убачыў маладых дзяўчат і, можа, пры ўспамінах аб сваёй каханай далёкай Францыі: {{ц|„Vive le vin, vive l‘amour!“<ref>Няхай жыве віно, няхай жыве каханне.</ref>}} {{водступ|2|em}}— Якое шчасце, што вы здолелі дагаварыцца з гэтым машэннікам, — прашаптаў разведчык, мінуўшы вадаём. {{водступ|2|em}}— Ён можа падзякаваць богу за тое, што ветліва абышоўся з намі; у адваротным выпадку, сярод касцей яго зямлякоў знайшлася-б мясцінка і для яго шкілета. {{водступ|2|em}}Сакалінае Вока не мог гаварыць далей: яго спыніў працяглы і глухі стогн, які данёсся ад невялікага вадаёма; здавалася, быццам душы<noinclude> {{Накіравальная рыса|width=10em|align=left}}<references/>{{Вертыкальны водступ|0.5|em}}{{Калёнтытул|зьлева={{сапраўдны нумар старонкі|калі=цотны}}|справа={{сапраўдны нумар старонкі|калі=няцотны}}}}</noinclude> kkhd3epsbzbcxokjnbl5j4ws2japj9o 104 41733 260066 219879 2025-07-11T07:13:44Z Taravyvan Adijene 164 /* Вычытка */ артаграфія, [[be-tarask:w:ВП:Вікіфікатар|вікіфікацыя]] 260066 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude>забітых сапраўды ўсё яшчэ блукалі каля сваёй вадзяной магілы. {{водступ|2|em}}— Усё-ж такі гэты салдат быў жывы чалавек? — праказаў яшчэ разведчык. — Ні адзін дух не здолеў-бы так лоўка абыходзіцца са стрэльбай. {{водступ|2|em}}— Так, гэта быў жывы чалавек, толькі ці астаўся небарака жывым, невядома, і ў гэтым можна сумнявацца, — адказаў Хейвард, азіраючыся навокал і заўважаючы, што побач няма Чынгачгука. Пачуўся другі стогн, слабейшы першага, потым глуха плесканула вада, і зноў зрабілася зусім ціха. Маленькі атрад стаяў у нерашучасці, не ведаючы, што рабіць; у гэты час з гушчару вышаў індзеец. Правадыр магікан падыходзіў да сваіх спадарожнікаў. Адной рукой ён прывязваў да свайго пояса скальп няшчаснага француза, а другой папраўляў скальпіравальны нож і {{Абмылка|тамагаук|тамагаўк}}, якія былі заліты крывёю маладога салдата. Ён спакойна заняў сваё ранейшае месца з выглядам чалавека, які выканаў пахвальны абавязак. {{водступ|2|em}}Разведчык апусціў прыклад стрэльбы на зямлю, паклаў рукі на яе дула і спыніўся ў глыбокім раздум’і. Нарэшце, сумна паківаўшы галавой, прамармытаў. {{водступ|2|em}}— А ўсё-ж такі шкада, што гэта здарылася з вясёлым маладым чалавекам з старых краін, а не з якім-небудзь мінгам. {{водступ|2|em}}— Досыць, — сказаў Хейвард; ён баяўся, як-бы сёстры, якія нічога не падазравалі, не зразумелі прычыны прыпынку невялічкага атрада. — Справа зроблена, і хоць было-б лепш, калі-б гэтага не<noinclude> <references/>{{Вертыкальны водступ|0.5|em}}{{Калёнтытул|зьлева={{сапраўдны нумар старонкі|калі=цотны}}|справа={{сапраўдны нумар старонкі|калі=няцотны}}}}</noinclude> lkownk2q3flwswfgl9ceqj5sbl9ksdl 104 41734 260067 219880 2025-07-11T07:15:49Z Taravyvan Adijene 164 /* Вычытка */ артаграфія, [[be-tarask:w:ВП:Вікіфікатар|вікіфікацыя]] 260067 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="3" user="Taravyvan Adijene" /></noinclude>адбылося, зробленага не зменіш. Аднак мы, як відаць, знаходзімся на лініі вартавых ворага. {{водступ|2|em}}— Так, — прамовіў, выходзячы з раздум’я, Сакалінае Вока, — сапраўды, не варта больш думаць пра здарэнне. Так, так, як відаць, вакол форта сабралася шмат французаў, і нас чакае нялёгкая задача. {{водступ|2|em}}— Апрача таго ў нас мала часу, — дадаў Хейвард, узняўшы вочы на туманныя воблакі, якія засланялі заходзіўшы месяц. {{водступ|2|em}}— Так, мала, — паўтарыў разведчык. — Але мы можам прабрацца ў форт двума спосабамі. {{водступ|2|em}}— Скажыце хутчэй, як, — час-жа праходзіць. {{водступ|2|em}}— Першы спосаб наступны: маладыя дзяўчаты павінны {{Абмылка|сыйсці|сысці}} з коней і пусціць іх на волю. Мы пашлем наперад магікан, і тады нам, быць можа, удасца прабіцца праз лінію вартавых непрыяцеля і ўвайсці ў форт па целах забітых французаў. {{водступ|2|em}}— Не, не! — спыніў яго Хейвард. — Салдат яшчэ мог-бы прарвацца такім спосабам, але з нашымі спадарожніцамі пра гэта няма чаго і думаць. {{водступ|2|em}}— Праўда, гэта быў-бы вельмі крывавы шлях для іх далікатных ног, — згадзіўся разведчык, — аднак, з павагі да ўласнай мужнасці я лічыў сваім абавязкам нагадаць пра яго. Значыць, нам давядзецца павярнуць і {{Абмылка|абыйсці|абысці}} лінію французскіх умацаванняў, потым зрабіць круты паварот на захад і ўвайсці ў горы. Там я схаваю вас так, што праклятыя найміты Манкальма на працягу многіх месяцаў не знойдуць нашых слядоў. {{водступ|2|em}}— Няхай так і будзе, і чым хутчэй, тым лепш.<noinclude> <references/>{{Вертыкальны водступ|0.5|em}}{{Калёнтытул|зьлева={{сапраўдны нумар старонкі|калі=цотны}}|справа={{сапраўдны нумар старонкі|калі=няцотны}}}}</noinclude> 2nkg89xwgrjf3oy1f4aogjn8pcbcuxk 0 89511 260053 213360 2025-07-10T14:59:42Z By-isti 3554 260053 wikitext text/x-wiki {{Загаловак | назва = Ой, ляцелі гусі... | аўтар = Міхась Зарэцкі | секцыя = Апавяданьне | папярэдні = | наступны = | год = 1929 год | анатацыі = На дадзенай старонцы сабраныя ўсе варыянты гэтага твора, якія ёсьць на Вікікрыніцах. }} * [[Полымя/Ой, ляцелі гусі...|Ой, ляцелі гусі...]] // {{Fine|[[Полымя (часопіс)|Полымя]]. — 1929. — [[Полымя (часопіс)/1929/3|№3]]}} * [[Ракавыя жаронцы (1930)/Ой, ляцелі гусі|Ой, ляцелі гусі]] (1930) * [[Ой, ляцелі гусі... (сучаснае выданне)]] tgr9im7yj8c7ygrhmwbgw80ohklj19n 104 104112 260056 245187 2025-07-10T18:38:03Z RAleh111 4658 260056 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude><section begin="Дробязныя"/>дастаная розьніца і будзе лічнікам, а назоўнікам будзе лічбіна 9, напісаная столькі разоў падрад, колькі лічбінаў у пэрыодзе, і з гэтулькімі нулямі, колькі лічбінаў да пэрыода. {{водступ|2|em}}Зусім зразумела, што непэрыодычная дробязь без канца ня можа быць зьвернута у звычайную. {{накіравальная рыса|5em|height=1px}} <section end="Дробязныя"/> <section begin="Адносіны"/>{{ц|'''АДНОСІНЫ І ПРАПОРЦЫІ.'''|памер=160%}} {{ц|{{разьбіўка|Адносіны}}.|памер=140%}} {{водступ|2|em}}219.{{прахон|0.5em}}'''Адносінамі''' наз. рэзультат, дастаны ад параўнаньня двох аднаіменных лікаў. {{водступ|2|em}}<span style="font-family:Times New Roman; font-size: 100%;">Лікі можна раўняць дваяка: або спосабам адыманьня (каб даведацца, на колькі адзінак адзін лік большы за другі), або способам дзяленьня (каб даведацца, у колькі разоў адзін лік большы за другі), а таму адносіны разьдзельваюцца на ''арытмэтычныя'', або ''розьніцавыя'', і на ''гэомэтрычныя'', або ''разавыя. {{ц|Арытмэтычныя адносіны.|памер=140%}} {{водступ|2|em}}220.{{прахон|0.5em}}'''Арытмэтычнымі''' або '''розьніцавымі адносінамі''' наз. арытмэтычнае выражэньне, якое патрабуе шуканьня розьніцы двох лікаў <math>\big(</math>13–5; 7–2³/₄:1,2–⁵/₆…<math>\big)</math>. {{водступ|2|em}}221.{{прахон|0.5em}}Лікі, паміж каторымі разглядаюцца адносіны, наз. ''складамі'' (суставамі) яе; зьмяншаны наз. першым або '''пярэднім''', адыманы другім або ''наступным'' складам (суставам), а розьніца паміж гэтымі лікамі — '''розьніцаю''' адносінаў. {{водступ|2|em}}<span style="font-family:Times New Roman; font-size: 100%;">Дзеля таго, што пярэдні склад арытмэтычных адносін ёсьць зьмяншаны, а наступны — адыманы, дык залежнасьць паміж складамі і розьніцаю адносінаў павінна быць такая-ж, якая ёсьць паміж зьмяншаным, адыманым і розьніцаю. А дзеля таго: {{водступ|2|em}}222.{{прахон|0.5em}}Пярэдні склад арытмэтычных адносін роўны наступнаму, складзенаму з розьніцаю адносін (х–7=5, адкуль: x=7+5=12). {{водступ|2|em}}223.{{прахон|0.5em}}Наступны склад арытмэтычных адносін роўны пярэдняму бяз розьніцы адносін (13–х=7, адкуль: х=13–7=6). {{водступ|2|em}}<span style="font-family:Times New Roman; font-size: 100%;">Розьніца адносінаў роўна пярэдняму складу без наступнага. <section end="Адносіны"/><noinclude></noinclude> qx495vcch5vv132x03ky3v8bfsjjwyo 104 110866 260023 259714 2025-07-10T12:40:14Z RAleh111 4658 260023 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}Я гляджу з болем і страхам на тваю прыгожую постаць, яна чужая, агідная. {{gap|1em}}Ты ўсьміхаешся? Кінь гэту ўсьмешку — у ёй плыве давольнасьць жывёлы. Ня трэба сьмяяцца… {{gap|1em}}Твае вочы глухія, як пустата. Няма чорнага агню, няма вострых вачэй майго героя… {{gap|1em}}Ага… Я разумею… Я цяпер зразумеў. Я шукаў не цябе… Не, ты мне ня трэба. У сумятні пярэстай жыцьця я шукаў сталёва-сьвежай шыры, я шукаў непазбыўнай романтыкі. {{gap|1em}}Я пайду ад цябе. Я цябе не знайшоў, не засьпеў. {{gap|1em}}Я пайду ў сумятлівае мора жыцьця. Сярод блытаніны драбніц, у віры гарачай будзёншчыны, у брудным пыле вугальля, цэманту і вапны, у шаломным грукаце дзён — я буду шукаць яе — свайго дарагога, любага таварыша. {{gap|1em}}Я знайду яе, я ўбачу магутны, чорны агонь яе прыгожых вачэй, яе запал абаўе мяне жыватворчаю сілай. {{gap|1em}}Я пайду. Я знайду яе, дармо ты сьмяешся… {{gap|1em}}Ня сьмейся! Сьмех твой агідны мне, прыкры. {{gap|1em}}Ня жмур сваіх чорных глухіх вачэй, каб ня бачыў я ў іх пачуцьця дабрабыту, каб ня сьвіцілася ў іх давольнасьць жывёлы… {{gap|1em}}Ня сьмейся! {{gap|1em}}Я пайду шукаць… {{gap|1em}}Я знайду… {{накіравальная рыса|4em|height=0.5px}}<noinclude></noinclude> 1sf4zsty434m73hxbti4g4kfkw59xq9 104 110868 260026 259719 2025-07-10T12:42:31Z RAleh111 4658 260026 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{справа|''ПРЫСЬВЯЧАЮ{{gap|6.5em}}</br> ''Л. МАЗАЛЕЎСКАЙ.{{gap|2em}}}} {{ц|{{разьбіўка|'''{{x-larger|ВІХОР НА БАЛОЦЕ}}}} {{разьбіўка|{{larger|П‘есаў 4 дзеях}}}}}} <center>{{разьбіўка|АСОБЫ}}:</center> {|style="margin:auto;" |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Даніла Загорскі}}. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Надзея}} — яго жонка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Ганна}} — дзяўчына-работніца. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Барбара}} — гандлярка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Волька}} — яе дачка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} — быўшы чыноўнік. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Юзік}} — яго сын, піонэр. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Санька-шавец}} — малады хлопец, п‘янчужка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Васька Дудзін}} — хлюст. |- |colspan="3"; |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Бабка Пілаціха}} — кульгавая пляткарка. |- |style="width: 50px" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Нюся}} |rowspan="2"; valign="middle"; |[[File:Bracket right 4.png|4px]] |rowspan="2"; valign="middle"; |мяшчаначкі. |- |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Люся}} |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Мешчанін у падзьдзёўцы}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Мешчанін у фрэнчы}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Старэйшы міліцыянэр}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}Рабочыя, комсамольцы, піонэры, мяшчане, мяшчанкі, міліцыя і г. д. |} {{накіравальная рыса|4em|height=0.5px}}<noinclude></noinclude> l1f07baubennol6yccd1m4nbq8zv3qx 260027 260026 2025-07-10T12:43:04Z RAleh111 4658 260027 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{справа|''ПРЫСЬВЯЧАЮ{{gap|6.5em}}</br> ''Л. МАЗАЛЕЎСКАЙ.{{gap|2em}}}} {{ц|{{разьбіўка|'''{{x-larger|ВІХОР НА БАЛОЦЕ}}}} {{разьбіўка|{{larger|П‘есаў 4 дзеях}}}}}} <center>{{разьбіўка|АСОБЫ}}:</center> {|style="margin:auto;" |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Даніла Загорскі}}. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Надзея}} — яго жонка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Ганна}} — дзяўчына-работніца. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Барбара}} — гандлярка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Волька}} — яе дачка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} — быўшы чыноўнік. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Юзік}} — яго сын, піонэр. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Санька-шавец}} — малады хлопец, п‘янчужка. |- |colspan="3" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Васька Дудзін}} — хлюст. |- |colspan="3"; |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Бабка Пілаціха}} — кульгавая пляткарка. |- |style="width: 50px" |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Нюся}} |rowspan="2"; valign="middle"; |[[File:Bracket right 4.png|4px]] |rowspan="2"; valign="middle"; |мяшчаначкі. |- |{{водступ|2|em}}{{разьбіўка|Люся}} |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Мешчанін у падзьдзёўцы}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Мешчанін у фрэнчы}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}{{разьбіўка|Старэйшы міліцыянэр}}. |- |colspan="3" |{{gap|2em}}Рабочыя, комсамольцы, піонэры, мяшчане, мяшчанкі, міліцыя і г. д. |} {{накіравальная рыса|4em|height=0.5px}}<noinclude></noinclude> fmdi4vp1y67sq49s525um52fra7ag6i 104 110871 260024 259787 2025-07-10T12:40:56Z RAleh111 4658 260024 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> <center>ДЗЕЯ ПЕРШАЯ</center> {{АРЦ|''{{fine|Першамайскае сьвята за горадам. На сцэне — чыстая вясёлая палянка, за якой пачынаецца лес. Ясны сонечны дзень. Навокал — перамяшаныя гукі натоўпу. Чуваць здалеку музыка, песьні, бой піонэрскага барабана. Па сцэне купкамі туды-сюды пераходзяць людзі, галоўным чынам — моладзь. Усе па-сьвяточнаму апрануты, ва ўсіх узьняты настрой. Адначасна на сцэну ўваходзяць з левага боку Барбара з вялізным кошам, з правага — Мяркулавіч, трымаючы за руку Юзіка.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Каму булачак, пернікаў, плюшак! Сьвежанькія, цёпленькія. Каму булачак, плюшак!.. Каму пернікаў!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Як пачнуць раздаваць падарункі, тады пушчу… Тады пабяжыш. А цяпер няма чаго лахаць там, дзе ня трэба. ''(Убачыў Барбару)''. Барбара Карпаўна, маё шанаваньне! Вам дык і сьвята няма — усё гандлюеце, усё багацееце. ''(Вітаецца)''. Хе-хе… А вы сёньня, Карпаўна, як макаў цьвет. Хе-хе… Сонейка грэе, кроў гуляе… Комплекцыя… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. А што вы, Мяркулавіч, дзе ўжо там! Ня тая пара… Вы можа дачку маю бачылі? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Не, я толькі-толькі прышоў. Заманулася вось і мне, старому, падзівіцца на іхнае майскае сьвята… Ня тое, Карпаўна, ой не, ня тое. Бывала, калі табельны дзень, дык гэта-ж — ого!.. Служэньне архірэйскае, крэсны ход… пратэсы, рызы, званы… саборныя пеўчыя… Ясната, благалепіе… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Кажуць, будзе ў іх курнавал нейкі сёньня… Ды гэтая-ж будзе — Ганна, што ў Шулейкі жыве, ведаеце? Яна будзе самая першая, быццам княгіня якая. Уборы спэцыяльныя ладзіла… Песьні нейкія будзе сьпяваць…<noinclude></noinclude> 9b495dgl7rjehtjkz0pkb2adpof4yke 260025 260024 2025-07-10T12:41:47Z RAleh111 4658 260025 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{ц|ДЗЕЯ ПЕРШАЯ}} {{АРЦ|''{{fine|Першамайскае сьвята за горадам. На сцэне — чыстая вясёлая палянка, за якой пачынаецца лес. Ясны сонечны дзень. Навокал — перамяшаныя гукі натоўпу. Чуваць здалеку музыка, песьні, бой піонэрскага барабана. Па сцэне купкамі туды-сюды пераходзяць людзі, галоўным чынам — моладзь. Усе па-сьвяточнаму апрануты, ва ўсіх узьняты настрой. Адначасна на сцэну ўваходзяць з левага боку Барбара з вялізным кошам, з правага — Мяркулавіч, трымаючы за руку Юзіка.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Каму булачак, пернікаў, плюшак! Сьвежанькія, цёпленькія. Каму булачак, плюшак!.. Каму пернікаў!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Як пачнуць раздаваць падарункі, тады пушчу… Тады пабяжыш. А цяпер няма чаго лахаць там, дзе ня трэба. ''(Убачыў Барбару)''. Барбара Карпаўна, маё шанаваньне! Вам дык і сьвята няма — усё гандлюеце, усё багацееце. ''(Вітаецца)''. Хе-хе… А вы сёньня, Карпаўна, як макаў цьвет. Хе-хе… Сонейка грэе, кроў гуляе… Комплекцыя… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. А што вы, Мяркулавіч, дзе ўжо там! Ня тая пара… Вы можа дачку маю бачылі? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Не, я толькі-толькі прышоў. Заманулася вось і мне, старому, падзівіцца на іхнае майскае сьвята… Ня тое, Карпаўна, ой не, ня тое. Бывала, калі табельны дзень, дык гэта-ж — ого!.. Служэньне архірэйскае, крэсны ход… пратэсы, рызы, званы… саборныя пеўчыя… Ясната, благалепіе… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Кажуць, будзе ў іх курнавал нейкі сёньня… Ды гэтая-ж будзе — Ганна, што ў Шулейкі жыве, ведаеце? Яна будзе самая першая, быццам княгіня якая. Уборы спэцыяльныя ладзіла… Песьні нейкія будзе сьпяваць…<noinclude></noinclude> dhj3zfg58wot4ewj91mbvc4pv3m3jtu 104 110890 260032 259769 2025-07-10T12:50:53Z RAleh111 4658 260032 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. У цябе ня пыталася. Ты ёй дужа ў модзе… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Санька}} ''(пачынае злавацца)''. Ня можа быць… Брэшаш. Барбара, брэшаш… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Схадзі, пашукай, можа натрапіш… Ды нашто ісьці — вунь яны ўжо назад ідуць, нацешыліся, ха-ха-ха!.. ''(3 лесу паказваюцца Даніла з Ганнай. Санька абарачваецца і ўпіраецца ў іх тупым няпэўным поглядам. Потым, хістаючыся, ідзе насустрэчу. Усе напружана чакаюць нечага дужа сьмешнага. Санька становіцца перад Ганнай і робіць патугі нешта запець)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Санька}}. А ў лесе… пад кусто-ом… ''(Падбірае словы, але ня выходзіць нічога. Тады ў п’янай злосьці крычыць рэзкім вісклівым голасам)''. Шлюха!.. Па кустох цягаешся… Распусьніца!.. Шкура!.. ''(Усе рагочуць… Даніла памыкаецца кінуцца на яго, але Ганна спыняе. Яна са спакойнай усьмешкай падыходзіць да Санькі, зьлёгку абнімае яго аднэй рукой, а другой гладзіць па раскудлычанай галаве)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Ганна}}. Не сваёй ты злосьцю, Санька, злуешся. Чужая яна, не твая… Няма ў цябе ні сваёй радасьці, ні сваёй злосьці. Я дарую табе гэту абразу, я на цябе ня злуюся… П’еш ты ўсё, Санька, гарэлкай жывеш, а не сабой… ''(У гэты час за сцэнай чуваць шум натоўпу. Нехта гукае: Ганна! Ганна! Дзе Ганна?)''. Ну, мяне клічуць. Бывай, Даніла! ''(Пашла. На сцэне прыкрае замяшаньне)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Санька}} ''(ледзь ня плачучы)''. Радасьць не свая… Злосьць не свая… Ганулька! Пачакай… ''(Бяжыць за ёй усьлед)''. {{ц|''Заслона.}}<noinclude></noinclude> c2ols2t6th7vaxbkbhhfwmqhlal2tfx 104 110891 260028 259768 2025-07-10T12:45:29Z RAleh111 4658 260028 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> <center>ДЗЕЯ ДРУГАЯ</center> {{АРЦ|{{fine|''Прыгожы месячны вечар. На сцэне — ускрайная вуліца гораду. На заднім пляне плот, які злучае два двары. З правага боку ён прылягае да ганкаў звычайнага мяшчанскага доміка, з левага — канчаецца варотамі і форткай, за якімі таксама відаць дом. Каля форткі невялічкая прытульная лавачка. У правым доме ідзе вечарына, — адтуль далятаюць прыглушаныя гукі гармоні і бязладны тупат ног. У левым доме — кватэра работніцы Ганны. На ганках правага доміка сядзяць Люся і Нюся, распараныя танцамі, шумна аддыхваюцца, абмахваючыся насоўкамі, і вядуць „далікатную“ гутарку.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. Ах, Нюсечка, якая цудоўная ноч! У такую ноч можна ўсёй душой аддацца толькі каханьню. Я-б жадала пайсьці куды-небудзь далёка-далёка, на сквер, ці ў губарнатарскі сад. Ах! «В тиши ночной луна светила, в саду со мной гуляла ты»… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нюся}}. А мяне, Люсечка, пойдзе праваджаць Бондзікаў, дык мы, бязумоўна, пройдземся з ім па садзе. Я так абажаю гуляць ноччу ў садзе. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. А мяне сёньня праваджае Дудзін. Ён увесь вечар са мной танцуе і, канечна, пачаставаў ужо шакаладам. Ён такі, Нюсечка, алігантны! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нюся}}. А я, Люсечка, на проціў, чула, што ў Дудзіна з Ганнай-комуністкай роман сур’ёзны пачаўся. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. Фі, ірунда. Яна, канечна, лезла к яму. Натуральна, хацела завілаводзіць сабе кавалера. А яму яна зусім без анцірэсу. Фі! Ёсьць можа і больш алігантныя барышні, а не такія распусьніцы. Ты чула, Нюсечка, што на Першае Мая было! ''(Таемна)''. У лесе<noinclude></noinclude> iuh3g4ub8pexv94l7iclffgjt58uj1n 260029 260028 2025-07-10T12:45:58Z RAleh111 4658 260029 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{ц|ДЗЕЯ ДРУГАЯ}} {{АРЦ|{{fine|''Прыгожы месячны вечар. На сцэне — ускрайная вуліца гораду. На заднім пляне плот, які злучае два двары. З правага боку ён прылягае да ганкаў звычайнага мяшчанскага доміка, з левага — канчаецца варотамі і форткай, за якімі таксама відаць дом. Каля форткі невялічкая прытульная лавачка. У правым доме ідзе вечарына, — адтуль далятаюць прыглушаныя гукі гармоні і бязладны тупат ног. У левым доме — кватэра работніцы Ганны. На ганках правага доміка сядзяць Люся і Нюся, распараныя танцамі, шумна аддыхваюцца, абмахваючыся насоўкамі, і вядуць „далікатную“ гутарку.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. Ах, Нюсечка, якая цудоўная ноч! У такую ноч можна ўсёй душой аддацца толькі каханьню. Я-б жадала пайсьці куды-небудзь далёка-далёка, на сквер, ці ў губарнатарскі сад. Ах! «В тиши ночной луна светила, в саду со мной гуляла ты»… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нюся}}. А мяне, Люсечка, пойдзе праваджаць Бондзікаў, дык мы, бязумоўна, пройдземся з ім па садзе. Я так абажаю гуляць ноччу ў садзе. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. А мяне сёньня праваджае Дудзін. Ён увесь вечар са мной танцуе і, канечна, пачаставаў ужо шакаладам. Ён такі, Нюсечка, алігантны! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нюся}}. А я, Люсечка, на проціў, чула, што ў Дудзіна з Ганнай-комуністкай роман сур’ёзны пачаўся. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. Фі, ірунда. Яна, канечна, лезла к яму. Натуральна, хацела завілаводзіць сабе кавалера. А яму яна зусім без анцірэсу. Фі! Ёсьць можа і больш алігантныя барышні, а не такія распусьніцы. Ты чула, Нюсечка, што на Першае Мая было! ''(Таемна)''. У лесе<noinclude></noinclude> ibd8mdjjlnb5yfcsx7r1ajs1cwlyko0 104 110921 260031 259815 2025-07-10T12:49:50Z RAleh111 4658 260031 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>''{{перанос канец|гур|май}} {{абмылка|выбагяюць|выбягяюць}} хлопцы, дзяўчаты, сярод іх Люся і Нюся)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Надзея}}. Людцы добрыя! Зьлітуйцеся… Адбярыце мяне ад яго… Ён заб’е мяне, даканае… О, зьвер, мучыцель… Пусьці!.. ''(Зноў кашаль). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Ганна}} ''(з моцным пачуцьцём)''. Даніла! Гэтага больш ніколі ня будзе! ''(Ідзе ў фортку). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Люся}}. Якая забаўная праісшэсьцьвія! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нюся}}. Я абажаю, калі скандал. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}} ''(уваходзіць з левага боку)''. Што гэта тут за спэктаклі такія? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Даніла}} ''(убачыўшы яе)''. А, ты тут! Ведзьма праклятая! ''(Хоча кінуцца на яе, але яго стрымлівае Дудзін). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Дудзін}}. Памалу, прашу вас… Скандаліць не палагаецца… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Галасы з наўтопу}}. Ня кідайся дужа! Іш ты, прыткі які! Загубіў чалавека! Распусьнік! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Даніла}} ''(кідаецца да жонкі)''. Надзея! Даруй! Надзея!.. ''(У наўтопе ўзрушаны гоман. У гэты час за сцэнай чуваць гістэрычныя крыкі: — Барбара! Дзе Барбара? Гукніце Барбару! Барбара! — Публіка пачынае прыслухоўвацца, крыху сьціхае. На сцэну ўбягае перапалоханая, зьбянтэжаная Пілаціха). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Пілаціха}}. Божа мой! Што гэта робіцца!.. Дзе Барбара? Барбара, хадзі хутчэй! З Волькай нядобра… Хадзі-ж, Барбара… родная… Там, у хаце… Волька павесілася… {{ц|''Заслона.}}<noinclude></noinclude> id3n7c6ih6pf5uf3lx22k70wi3qe4o0 104 110922 260030 259816 2025-07-10T12:48:33Z RAleh111 4658 260030 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{ц|ДЗЕЯ ТРЭЦЯЯ.}} {{АРЦ|''{{fine|Раньні вечар перад нядзеляй у доме Данілы Загорскага. Сцэна падзелена на дзьве часткі. У левай — уласная кватэра Данілы, у правай — пакой Мяркулавіча. Уваход у кожную асобны. У кватэры Данілы ляжыць адна хворая жонка, а ў пакоі Мяркулавіча сядзяць за сталом Мяркулавіч і Юзік. Бацька па кніжцы правярае сынавы лекцыі, Юзік аднатонна і вяла адказвае.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Ну, кажы «Ворагаў». {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юзік}}. Яшчэ там «пролетарыят» прапусьцілі. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Я ў цябе пытаю «Ворагаў». {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юзік}}. Ворагі рабочых і сялян. Самым заклятым ворагам працоўных зьяўляліся памешчыкі і капіталістыя. Яны прымушалі працаваць на сябе рабочых і сялян, жылі і раскошаваліся з іхнага поту… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Тут напісана: поту і крыві. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юзік}}. Поту і крыві… Гультаі і дармаеды, яны рабавалі цёмны народ і за яго кошт будавалі сабе пышныя палацы, за яго кошт пілі і распусьнічалі… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}}. Тут сказана: пілі, распусьнічалі і абжыраліся. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юзік}}. І абжыраліся… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} ''(з замілаваньнем)''. Бывала, князь Пясоцкі на вялікадня ці на імяніны свае або супругі ўласнае Вікторыі Паўлаўны паставіць стол на дзьвесьце пэрсон… Госпадзі, божа. Гусі, індыкі, парасяты… рыба розная заморская… дзічына ўсякая: курапаткі, цецярукі, бакасы, рабчыкі… Віны: портвэйны, хэрэсы, мадэры… коньняк, шампанскае… Благалепіе, пышнасьць!.. Чытай далей!<noinclude></noinclude> k3n244cwsl4felblss2r7zedea351qo 104 110951 260033 259849 2025-07-10T12:53:58Z RAleh111 4658 260033 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>{{перанос канец|Сьмяеш|ся}}ся?.. А-а-а… Ведзьма! Ты — ведзьма гэта… наўмысьля… А-а-а… я ня хочу… ня хочу… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}} ''(грозна)''. Ня крычы! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Надзея}} ''(сьціхла. Толькі ня зводзіць з Барбары сваіх страшных вачэй ды паўтарае ціха, паўшэптам)''. Ведзьма… ведзьма… ''(Пачынае задыхацца і праз некалькі сэкунд памірае). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}} ''(нахіляецца над ёй)''. Памёрла. Адгаравала сваё, адпакутавала. ''(Хрысьціцца)''. Царства нябеснае, вечны спакой яе душачцы. ''(Выходзіць з хаты)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} ''(у сваім пакоі)''. Дзякуй табе, госпаду богу, што паслаў мне дзьвесьце дваццаць адзін рубель трыццаць тры капейкі!.. {{ц|''Заслона.}} {{ц|ДЗЕЯ ЧАЦЬВЕРТАЯ}} {{АРЦ|''{{fine|Магільнік на краю гораду. Магілкі, крыжы, помнікі. Некалькі сухарлявых дрэўцаў. Зьлева направа ідзе чысьценькая, пасыпаная жоўтым пясочкам дарожка, на якой стаіць садовая лавачка. У глыбі сцэны аграда, за ёй няшырокая бедная вуліца. Ужо досыць познае раньне — яснае, сонечнае. Праз аграду добра відаць, як па вуліцы туды і сюды праходзяць падарожныя, сьпяшаючыся па сваіх справах. Сярод магілак, так, што яго ледзь відаць гледачу, сьпіць Санька-шавец.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Санька}} ''(прахапіўшыся, зьдзіўлена азіраецца навокал)''. А бадай цябе немач! Дзе-ж гэта я апынуўся? ''(Працірае вочы, зноў азіраецца)''. Ну, так і ёсьць… мікольскія могілкі… вунь Сенька Дрозд ляжыць… Вунь Мікіта Багроў спачывае… вунь і Волькіна сьвежая магілка… Вось-жа на табе… помню ўсё-чыста: як<noinclude></noinclude> qv105wzu2ji26mt7umajuu4e6q2fxla 104 110956 260034 259855 2025-07-10T12:54:59Z RAleh111 4658 260034 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>толькі дзеля яе… Любая мая Ганулька, сонейка маё яснае… Як добра ты ўчора зрабіла, што прагнала к чорту мяне, горкага п’яніцу. Ты ўзагнала мяне на правільны шлях. Эх, Ганулька! Ганулька! ''(Кладзецца зноў і млява пацягваецца пад праменьнем сонца. З правага боку па дарожцы ідуць Мяркулавіч і Барбара. Мяркулавіч вядзе за руку Юзіка). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} ''(яшчэ за сцэнай)''. …Таму-ж і пазналі. Каб ня гэтая паперка, дык-бы ніхто нічога і ня ведаў. ''(Увайшлі)''. А то прыходзяць, бачаць, халодная ўжо. Зірк на стол, а там гэта паперачка з-пад атруты. Паглядзяць у шклянку, аж там яшчэ недапіта… Ведама, колькі ёй трэба было. ''(Да сына)''. Юзік, бяжы ты ў атрад ці куды-небудзь, мне трэба з цёткай Барбарай аб сур’ёзных справах пагутарыць. ''(Юзік бяжыць нацянькі да аграды, але натыкаецца на Саньку, хвіліну аб нечым шэпчацца з ім і абодва прытойваюцца, каб паслухаць, аб чым будзе размова ў Мяркулавіча з Барбарай)''. Барбара Карпаўна. Можа сядзем тут на хвіліначку, у мяне да вас ёсьць адна надзвычайна пільная патрэба. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Чаму-ж не… Пасядзім сабе, пакуль нябожчыцу ня выносілі. ''(Сядаюць)''. Што-ж гэта ў вас за патрэба такая? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мяркулавіч}} ''(гаворыць увесь час надзвычайна лісьлівым тонам, скрозь які дзе-нідзе зусім неўзаметку прабіваюцца ноткі едкага самаўпэўненага падсьміхваньня. Барбара, аднак, заўважае гэтыя ноткі і востра настарожваецца)''. Ах, Барбара Карпаўна, галубачка! Ці я-б стаў турбаваць вас, каб не такое ліха. На<noinclude></noinclude> l1cw3q6v87i16wvvjpp94pidmqgd2ea 104 110968 260035 259872 2025-07-10T12:57:00Z RAleh111 4658 260035 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. А мае родненькія! А мае залаценькія! Завядзеце мяне да яе… хай яна зарэжа мяне, хай возьме маю душачку… хай здаволіцца, акаянная! Нашто яна душачку ўзяла ў мяне? Нашто яна мяне сірацінкай пакінула?.. ''(Жанчыны яе стараюцца супакоіць). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мешчанін у падзьдзёўцы}}. Браццы мае! Дык што-ж гэта такое? Дык дзе-ж тая праўда, дзе-ж той закон? Гэта, значыцца, узяў, загубіў аднаго чалавека, загубіў другога дый па тым? Дый гуляй сабе, круці хвастом — ніхто цябе не кране, ніхто цябе не зачэпіць. Якое-ж гэта права? Які-ж гэта парадак? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мешчанін у фрэнчы}} ''(крычыць)''. Бяз бога і парадку ня будзе… Які парадак, якое права, калі няма страху божага ў чалавеку! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Барбара}}. Ой, родная! Дайце мне яе сюды! Хай заб’е мяне, хай атруціць, як атруціла Надзею… Дайце мне гэту распусьніцу, гэту шлюху паганую! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мешчанін у падзьдзёўцы}} ''(зусім распаліўся. Натоўп падтрымлівае яго крыкамі спачуваньня)''. Калі няма закону, дык мы самі знойдзем закон! Бога няма, дык-жа ёсьць людзі. Браточкі, ці-ж гэта можна так дараваць! Двух чалавек загубіла, сямействы пасіраціла. Дзе-ж гэта бачана, га?.. Людзі труцяцца, людзі вешаюцца, а яна сабе круціць хвастом. Хай пападзецца толькі, падлюга! Я не пагляджу, што ў цябе морда прыгожая! Я табе з гэтае морды пушчу крывавую юху. Ах ты, гадаўка, ах ты, круцелка бязбожная, га?.. ''(Натоўп крыкамі абурэньня заглушае яго голас. Скрозь агульны гармідар праразаецца {{перанос пачатак|гістэ|рычны}}''<noinclude></noinclude> 81kbdyr4c0o02zbu97dsyvbto30z269 104 110988 260036 259905 2025-07-10T13:02:18Z RAleh111 4658 260036 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>рознага, золата, грошай. Нам трэба забраць гэта ўсё… Разумееш? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Вы — бальшавікі?.. ''(У разважаньні)''. Весьці к паном… захапіць… Ня ведаю я, Міколка, ня ведаю… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Аніська}}. Во, стары чалавек, а які трус. Ня бойся, дзед, табе нічога ня будзе… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Ня хочацца мне… Дый часу няма, абыход рабіць трэба… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Гэта, татка, важней за абыход. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Я пакажу, растлумачу. Вы самі дарогу знойдзеце… Во сюды падайцеся, потым — направа… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Кузьма}} ''(строга)''. Кінь, стары… Нам няма часу. Ідзі наперад, а гаманіць будзем потым. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}} ''(у раптоўнай рашучасьці)''. Добра, я павяду. Я правяду вас самай найкаротшай дарогай. Хадзем за мной!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}} ''(да паўстанцаў)''. Ці ўсе тут, хлопцы? Стройцеся гужам, адзін за адным. Добра пільнуйцеся пярэдняга, каб ня ўгрузнуць куды ў балота. Татка, ідзі наперад. Ну, хлопцы, гайда! ''(Пашлі). {{ц|СЦЭНА 2}} <center>''У лясьніковай хаце. На сцэне Паланея і Наста.</center> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Татка, мусіць, ня скора вернецца. Учора ўжо днець пачало, як прышоў. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Дзіва! Пакуль-жа абыйдзе ўсё-чыста. Гэта-ж не ранейшае, цяпер куды ні паткніся, усюды крадуць дый крадуць. Лажылася-б ты ўжо, дачушка. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Яшчэ пасяджу троху. ''(Глядзіць у акно)''.<noinclude></noinclude> 00kyh2nehjpzqqntvg8p4pmwbxuzuzp 104 110993 260037 259911 2025-07-10T13:04:43Z RAleh111 4658 260037 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Права цяпер, васпане, другое. Цяпер вашаму брату такое права… ''(Раптам мяняе тон. Злосна)''. Вон адсюль, каб і паху твайго ня было! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юры}}. Разбойнік! ''(Памыкаецца дастаць з кішэні рэвольвэр, але Андрэй хапае яго за руку. Наста кідаецца да іх). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Андрэй! Пусьці, ня кратай! Пусьці!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}} ''(адступіўшы).'' Наста! Ты што? Бараніць?.. Яго?.. Настулька!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}} ''(да паніча)''. Ідзі адсюль, ідзі скоранька. Я пайду з табой. Ну, хадзем… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Наста! Ты нікуды ня пойдзеш! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Я зараз вярнуся. Ну, пойдзем-жа, скоранька. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Юры}} ''(да Андрэя)''. Мы яшчэ з табой паквітаемся. ''(Ідуць да дзьвярэй). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Наста! Ня ідзі. ''(Хапае яе за руку). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Пусьці! Пусьці ты мяне!.. ''(Выбягае за панічом). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}} ''(крычыць)''. Наста! Настулька! ''(Кідаецца за ёй усьлед). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}} ''(сумна)''. Доля наша такая горкая. {{ц|СЦЭНА 3}} {{АРЦ|''{{fine|У панскіх пакоях. Паня Сомская, Хадора і яшчэ колькі жанчын пакуюць розныя дробныя рэчы, пан Сомскі чытае, стоячы, ліст. У парозе стаіць Іўка.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Сомскі}} ''(кончыўшы чытаць). Пан Ардынскі сам перадаў табе гэты ліст? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Іўка}}. Ясьцесьцьвіна.<noinclude></noinclude> sqrojm5vb52zj8tafzdy6lmb02t5q0k 104 111002 260038 259921 2025-07-10T13:07:42Z RAleh111 4658 260038 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>''выгаварвае словы)''. Ты… бацька… ашукаў… здрадзіў… Панскі паслугач… падлюга! ''(У пакой убягае Андрэй). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Хлопцы! Панскі абоз стаіць за маёнткам. Я ўгаварыў сялян, каб не вязьлі. А паны лупсанулі на Ліпавы шлях. Хацелі затрымаць, ды не ўдалося. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Антось}}. Што-ж рабіць цяпер? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Аніська}}. Я казаў, што нічога ня выйдзе. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}} ''(тонам загаду)''. Выслаць пяць чалавек наўздагон. Выбраць самых лепшых коняй з маёнтку. Зараз-жа паслаць у штаб з даносам, што маёнтак у нашых руках. На раньне сабраць батракоў і ўсіх вакольных сялян — абвясьціць пра ўтварэньне рэволюцыйнае савецкае ўлады. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Кузьма}}. Што рабіць з старым? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Арыштаваць! {{ц|''Заслона.}} {{ц|{{larger|ДЗЕЯ ДРУГАЯ}}}} <center>СЦЭНА 1</center> {{АРЦ|''{{fine|Каля ганкаў панскага дому. Вялікі натоўп народу — найбольш сялян. На ганках стаіць Мікола, Кузьма, Андрэй, яшчэ некалькі хлопцаў. Мікола гаворыць прамову.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Таварышы! Сягодня ўначы нямецкая армія пакінула нашу акругу. З гэтага дня ў нас устанаўляецца савецкая ўлада. Я гавару з вамі, як прадстаўнік часовага рэволюцыйнага камітэту, як прадстаўнік тае ўлады, якая выпаўняе волю працоўных, якая змагаецца за шчасьце рабочых і сялян усяго сьвету. Таварышы! Вы мяне знаеце добра. ''(Галасы: {{перанос пачатак|«Ча|му}}''<noinclude></noinclude> m5w5o9ksqhalu88ua16d545blm1pg1e 104 111003 260039 259922 2025-07-10T13:07:58Z RAleh111 4658 260039 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>''{{перанос канец|«Ча|му}} ня знаем? Знаем! Добра знаем!»)''. Я быў такім самым батраком, як і вы, я працаваў з ранку да познага вечара на пана, пакуль ён зусім ня выгнаў мяне — галоднага, босага — у чужы сьвет. Я многа дзе быў, многа чаго бачыў і пазнаў, дзе нам знайсьці сваю долю. Мы самі возьмем яе, мы яе адваюем. ''(Галасы: «Правільна! Досыць цярпець!»)'' Ад імя рэўкому я абвяшчаю: уся зямля, усе багацьці прыроды — лясы, сенажаці, усё гэта ваша, таварышы. Бярыце і карыстайцеся! ''(Галасы: «Правільна! Зямля таго, хто на ёй робіць! Дармаедаў ня трэба!»)''. Адно, таварышы, ва ўсім трэба парадак. Ніякіх разбояў, рабункаў, трэба бярэгчы кожную драбніцу, бо няма чужога цяпер, усё наша, агульнае. Рэўком заклікае вас да цьвёрдага рэволюцыйнага парадку, да спакою і дысцыпліны. ''(Галасы: «Вядома! Правільна! Іначай няможна!» Miкола нешта ціха гаворыць Кузьму. Да Іўкі праціскаецца Хадора і торгае яго за рукаў). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Іўка! Іўка, што гэта «раўком»? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Іўка}}. Чаго ты прэшся туды, дзе начальства стаіць? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Начальства? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Іўка}}. Ясьцесьцьвіна. ''(Хадора адыходзіцца)''. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}} ''(да натоўпу)''. Таварышы! Цяпер разыходзьцеся і займайцеся сваімі звычайнымі справамі. Калі ў каго непаразуменьне якое, ці што, зьвяртайцеся ў рэволюцыйны камітэт — ён будзе зьмяшчацца тут, у панскіх пакоях. ''(Грамада памалу пачынае разыходзіцца. Мікола з іншымі сядаюць на прыступках ганкаў). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Антось! Ці далёка вы гналіся за панам!?<noinclude></noinclude> 1slyfnr3f2uv06auj8qrv78nwu5zbl2 104 111007 260040 259927 2025-07-10T13:09:18Z RAleh111 4658 260040 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>''{{перанос канец|прытуліў|шыся}} да плоту, і на хвілінку спыняецца)''. Наста! ''(Наста падымае свой заплаканы твар і моўчкі глядзіць, чакаючы, што ён скажа, але Мікола з нейкай натужнай рашучасьцю махае рукой і ідзе міма). {{ц|СЦЭНА 2}} <center>{{fine|''У аканомавай кватэры. На сцэне Арына і Хадора.}}</center> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Адзін такі маленькі, чарнявенькі. Пацешны. Як скажа што, дык проста сьмех. А то дык нейкі вялікі, страшны. Маўчыць усё, мусіць найбольшы начальнік, можа сам раўком. Як пазірне куды, дык, здаецца, зьесьць усіх-чыста… Андрэй Курцянок там з імі, і Іўка наш, да-душы. Увесь час сярод іх, як быццам і ён начальства нейкае. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. Скажы, Хадора, як выглядае Мікола? Ці такі, як тады быў? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Што вы, панічка? Дзе там! Высокі, прыгожы, разумны такі. Як пачаў гаварыць, як пачаў гаварыць — аж страшна. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. У чым ён? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. У ботах, у скураным пінжаку, у леварверце. Як немец усёроўна. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. Ці вусы ў яго ёсьць? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Не. Пэўна, былі і вусы, ды згаліў. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. Хадорка! Ідзі ты туды ды назірай, як там што. Тады зноў прыдзеш, раскажаш. Ідзі, скоранька. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}}. Добра, панічка, я ўсё-чысьценька падгледжу. ''(Пашла). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. Як цікава! Ён, пэўна, прыдзе сюды, яму<noinclude></noinclude> jcvnzu1tlbroz3xgmk6fc31o0d0znhe 104 111018 260041 259939 2025-07-10T13:11:08Z RAleh111 4658 260041 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}} ''(устае ім насустрэчу)''. Што ты, Ігнат, забыўся ўжо, як завуць мяне? Добры дзень, дзядзькі! ''(Вітаецца за руку)''. Ну, сядайце. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}селянін}}. Нічога, пастаім. Дзякуй! {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}селянін}} ''(стары дзед, гаворыць увесь час убок, да староньніх людзей)''. Ці гэта мы звыклі сядзець? Век пражыў, а ні разу ня сеў у панскіх пакоях. {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}селянін}}. Мы не з вялікай дужа і справай. Вобчаства нас паслала. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Ну, што? {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}селянін}}. Ды ты вось бацьку свайго пасадзіў… Саўку нашага, лясьніка. {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}селянін}}. Сын ды роднага бацьку. Чулі вы гэта? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}} ''(адразу стаў сур’ёзны)''. Ну? {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}селянін}}. Дарма гэта ты, Мікола, я табе кажу. Зусім ні за вошта. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}селянін}}. Зусім дарма. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Я арыштаваў яго за тое, што ён ашуканскім спосабам заблытаў у лесе партызанскі атрад і паведаміў пана, за якім ішоў гэты атрад, каб той уцякаў. Вы гэта ведаеце? {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}селянін}}. Хто-ж яго… Вобчаства просіць, каб пусьцілі. Нікому нічога дрэннага ён не зрабіў, з мужыкамі заўсёды жыў у лагодзе… {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}селянін}}. Бярнушко калі сьсеч ці жардзінку якую — ніколі не спаганяў. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}селянін}}. Спрыяў заўсёды беднаму мужыку, што там казаць.<noinclude></noinclude> t4e9fihpy9vot0trr8hma861tcsk0m5 104 111019 260042 259940 2025-07-10T13:11:33Z RAleh111 4658 260042 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Я помню — яшчэ я малы быў — злавіў ён мяне ў дравах, пасварыўся троху, а потым завёў да сябе, накарміў, сам на дарогу вывеў… і дроў не адбіраў… {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}селянін}}. І як гэта вышла ў яго — проста дзівосы. {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}селянін}}. Можа азяленьне такое найшло. Часам бывае так — сам ня ведаеш, што робіш. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Пасыльны! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Іўка}}. Я тутацькі! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Скажы, каб прывялі сюды арыштаванага лясьніка. ''(Іўка пашоў. Працяжная пауза, у часе якой сяляне і ўсе прысутныя аб нечым шэпчуцца паміж сабой, а Мікола нэрвова ходзіць па пакою. Потым уводзяць арыштаванага Саўку). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Выйдзіце ўсе на часінку. ''(Усе выходзяць з пакою, астаюцца толькі бацька і сын. Мікола падыходзіць бліжэй да старога)''. Бацька! Што ты зрабіў? ''(Саўка маўчыць)''. Тут прышлі сяляне, яны ад цэлае грамады просяць, каб мы цябе адпусьцілі. Усе ў адзін голас кажуць, што ты заўсёды добра жыў з мужыкамі, заўсёды спрыяў ім. Скажы, як гэта вышла? Як гэта ты ганебна так ашукаў нас, каб ратаваць панскую зграю? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Ня ведаю, Мікола. Нічога ня ведаю… Нічога я не скажу… ня пытай… Калі хочаш — страляй, калі хочаш — садзі ў астрог. Каму я, стары, патрэбен… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Ды я не пра тое… Як ты спакойна гаворыш аб гэтым! Няўжо ты не разумееш, што гэта —<noinclude></noinclude> 066glo4w7fb1dg4oapw76osylg5b59e 104 111022 260043 259944 2025-07-10T13:12:09Z RAleh111 4658 260043 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Што я зраблю вам? І за вошта? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Пасыльны! ''(Уваходзіць Іўка)''. Скажы, каб ішлі сюды ўсе, хто там ёсьць. ''(У пакой уваходзяць усе, хто быў раней. Мікола зьвяртаецца да Саўкі, гаворыць сур’ёзна, амаль-што ўрачыста.)'' Згодна просьбы сялян, я адпускаю цябе, стары, на волю. Але я ня хочу, каб на мне аставалася ганьба за твой агідны ўчынак, каб людзі думалі і казалі, што мой бацька — панскі паслугач. Ты павінен зараз-жа, перад усімі прызнацца, што я ня сын твой і ты ня мой бацька. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Так. Гэта праўда. Мікола толькі жыў у мяне, гадаваўся. Але ён ня мой сын. ''(Пахіліўшы галаву, праходзіць паміж народу і выходзіць з пакою. Усе моўчкі глядзяць яму ўсьлед). {{ц|''Заслона.}} {{ц|{{larger|ДЗЕЯ ТРЭЦЯЯ}}}} <center>СЦЭНА 1</center> {{АРЦ|''{{fine|Ночь у Мар’іным Маху. З боку паляны астатнім слабым агоньчыкам пыхае вогнішча, вакол якога ў розных паставах сядзяць і ляжаць партызаны. Паміж іншых — Андрэй, Антось і Аніська.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}партызан}} ''(прымашчваючыся спаць)''. Каб было так цёпла, як мякка, дык нашто-б тая і хата. Як на пярыне, усёроўна. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}партызан}}. Глядзі, каб гадзюка якая ня ўлезла ў запазуху — тут іх, мусіць, нямала.<noinclude></noinclude> cffxo3s3wxbzxws5j01a65l3vqqcl70 104 111023 260044 259945 2025-07-10T13:12:53Z RAleh111 4658 260044 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Аніська}}. Гадзюка што! Во каб ваўкі не наскочылі — тыя наробяць бяды. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Антось}}. Летась — помніце? — у гэтым самым маху мы злавілі былі лясьніка, як ішлі ў маёнтак. Адсюль ён, паганец, і пакруціў нас. {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}партызан}}. Тады было весялей. Тады мы гналіся за панамі, а цяпер — яны за намі. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Антось}}. Нам не пяршыня. Пры немцах таксама многа хлапцоў тулялася па балотах. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}партызан}}. Паны зласьнейшыя, ліха на іх. Немцы таго не вытваралі, што робяць гэтыя сьцервы. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Аніська}}. Хлопцы! Тут-жа, у гэтым маху, Мікола казаў, дзяўчыну забілі. Родны брат зарэзаў і недзе тут закапаў. Ці баіцеся вы мерцьвякоў? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. І гэта дзяўчына, кажуць, выходзіць ноччу з свае магілкі. Выйдзе, сядзе на мох і ні-то, плача, ні-то пяе, але так жаласна, што няможна вытрымаць. Адзін падарожнік тут начаваў, дык слухаў яе цэлую ноч. Кажуць, быццам яна сказала яму, што некалі тут, над яе магілкай, зацьвітуць белыя ружы. І тады прыдзе шчасьце для ўсіх людзей. {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}партызан}}. А ці могуць-жа тут, у балоце, вырасьці ружы? Глядзі, што наудачу. {{gap|1em}}{{разьбіўка|2{{gap|0.5em}}партызан}}. Трэба-б было пашукаць, можа ўзышлі ўжо дзе-небудзь. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Аніська}}. Гэта месца заклятае. Сюды ніколі ніхто не заходзіць. А мы вось начуем нават. Ведама — адвага. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Ну, усё гэта глупства. Давайце-тку спаць, досыць ужо раздабарваць. Аніська, станавіся<noinclude></noinclude> 20rxquyswu03ag53a26nd6q5yg4sjlh 104 111024 260045 259947 2025-07-10T13:13:18Z RAleh111 4658 260045 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>на варту, ды глядзі не засьні, а то Мікола прыдзе — задасьць. {{gap|1em}}{{разьбіўка|3{{gap|0.5em}}партызан}}. Дзе гэта яны забавіліся? {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}партызан}}. У Хахлоўцы паны палавіну вёскі спалілі. Казалі, вялікая звадка з сялянамі занялася. Мусіць, там арудуюць. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Прыдуць, ня турбуйцеся. Ну, спаць. Аніська, пашоў на варту. {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}партызан}} ''(заварачваючыся)''. Мякка, як на пярыне, а сьцюдзёна, як у лядоўні. ''(Усе кладуцца. Аніська пераходзіць на другі бок сцэны і хаваецца за кулісамі. Вогнішча пыхае яшчэ некалькі раз і згасае. Здалеку міргаюць балотныя аганькі. Яны набліжаюцца, сходзяцца на паляне, скачуць і пяюць). {{block center/s}} {{fine|Замоўкла ўсё ў цішы глыбокай,</br> Чорны сон наўкол лунае —</br> Нашы сьпевы, нашы скокі</br> {{абмылка|Ночь|Ноч}} бяздонная схавае.</br>}} {{fine|{{gap|3em}}Браткі! Што тут за насланьне!</br> {{gap|3em}}Дзе-ж нам сёньня весяліцца?</br> {{gap|3em}}На заклятай на паляне</br> {{gap|3em}}Сьпяць якіясь чужаніцы.</br>}} {{fine|Сьпіце! Мы вас не разбудзім.</br> Сон дае заспакаеньне.</br> Чуем мы: над вамі блудзіць</br> Сьмерці чорнае прыткненьне.</br>}} {{fine|{{gap|3em}}Гайда браткі! Пашукаем,</br> {{gap|3em}}Дзе пацешыцца ў ахвоту.</br> {{gap|3em}}Цс… Яшчэ там хтось блукае…</br> {{gap|3em}}Завядзём яго ў балота!</br> {{gap|3em}}Сюды! Сюды! Сюды! Сюды!</br>}} {{block center/e}}<noinclude></noinclude> th1iw4kzxdm91e8fv1nszd1hpo7rqv3 104 111028 260046 259952 2025-07-10T13:14:25Z RAleh111 4658 260046 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Ха-ха-ха! Шэсьць чалавек і ўсе сьпяць. ''(Сьвішча. З кустоў выходзіць Кузьма і з ім чалавек восем сялянскіх хлопцаў. Мікола зьвяртаецца да паўстанцаў, якія ўжо папрасыналіся)''. Таварышы! Прымайце гасьцей. Яшчэ восем чалавек прышло да нас. Накарміце, чым ёсьць, і падзяліцеся зброяй. {{gap|1em}}{{разьбіўка|1{{gap|0.5em}}партызан}}. Адкуль? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Нехта з прышоўшых}}. Хахлоўскія! ''(Пачынаюць вітацца з партызанамі і разьмяшчацца). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Мікола! Нам тут няможна больш заставацца. Мы толькі чакалі цябе. Там ужо ведаюць, нехта даказаў Сарпуну, што мы тут. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Хто табе сказаў? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Наста прыбегла. Ёй сказаў Іўка. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Наста? Дзе Наста? ''(Убачыў яе)''. Сястрыца! ''(Парыўчата абнімае і цалуе)''. Ты прышла… Ноччу… Родна мая… ратавала нас… Я ведаў, што ты ў мяне маладзец. Ты не такая… не такая, як бацька… Ты — мая сястра… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Не, Мікола, не… Я… я… ''(Заплакала). {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Чаго ты, Настулька? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Яна дужа змарылася… Яна напужалася троху, ідучы па лесе. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}}. Няпраўда! Няпраўда! Я скажу, усё скажу. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Андрэй}}. Настулька! Ня трэба! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Наста}} ''(стараецца быць спакойнай)''. Мікола! Я табе скажу, я ня хочу хавацца. Ты думаеш, што я {{перанос пачатак|та|кая}}<noinclude></noinclude> qz0jw0rmgqmmx0wsehf39sqb0n1b24n 104 111030 260047 259954 2025-07-10T13:15:10Z RAleh111 4658 260047 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude> {{ц|СЦЭНА 2}} {{АРЦ|''{{fine|Каля ганкаў панскага дому. На ніжняй прыступцы ганкаў сядзіць у задуменьні Саўка. Да яго падыходзіць Паланея.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Саўка! Калі ўжо ты прыдзеш дахаты, га? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. А што я там буду рабіць? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. А тут што ты робіш? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Сьцерагу. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Ну, што ты зеліш? Якая твая старожа! Без цябе расьцягвалі, без цябе і зьбяруць. Ніхто і не глядзіць на цябе: ці ты ёсьць тут, ці не — усёроўна. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Хай сабе. Я буду за ўсё адказваць. Я дрэнна сьцярог, гэта праўда. Хай сабе!.. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Ліхалецьце на нас нейкае навалілася: гэты сядзіць тут, як прыкіпеўшы, тая чыстай русалкай зрабілася — ходзіць толькі па лесе ды ўсё пяе або плача. А Мікола — той зусім недзе згінуў, можа і на сьвеце няма ўжо… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}}. Мікола ведае, што яму трэба рабіць. Міколу ня трэба ні я, ні ты. Ён за ўсіх пашоў, не за сябе. Мікола — добры, яго ўсе будуць любіць. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Ну, а ты што? А ты за каго тут, як пень, сядзіш? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Саўка}} ''(пахіліўшы галаву)''. Ня ведаю… нічога ня ведаю… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Сарпун}} ''(праходзіць міма. Да Паланеі)''. Ты што тут? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Паланея}}. Нічога, паночку! ''(Сарпун ідзе ў пакоі)''. Чысты зьмей!<noinclude></noinclude> 81uym4y9w810bvey65ge9xpcf8s3z3a 104 111050 260048 259976 2025-07-10T13:17:32Z RAleh111 4658 260048 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="RAleh111" /></noinclude>Праз пятнаццаць хвілін ён прыедзе у вёску, праз дваццаць хвілін пераедзе яе, а праз паўгадзіны… ха-ха… будзе мёртвы… ''(Арына робіць мімавольны рух да дзьвярэй, ён хапае яе за руку)''. Спалохалася? Шкадуеш? Ня варта… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}} ''(стрымаўшы сябе)''. Скажы, што мне трэба зрабіць… для гэтага… аб чым ты казаў… {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Зусім глупства. Як усе лягуць спаць, ты падыйдзеш, паляпаеш і скажаш, што ў цябе ёсьць дужа пільная справа. Табе адчыняць. {{gap|1em}}{{разьбіўка|Арына}}. Добра, я гэта зраблю. Больш нічога? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Мікола}}. Больш нічога. ''(Ідзе да канапы і сядае)''. Больш нічога. ''(Пауза, пасьля якой Мікола гаворыць зусім новым — слабым і змораным голасам)''. Арына! Хадзі сядзь тут, каля мяне. ''(Арына сядае. Ён бярэ яе за руку)''. Змарыўся я. Сілы дужа многа ідзе… Адпачыць каб… часіначку… Няма нікога цяпер… няма мне дзе адпачыць… Арына… я ў цябе… трошачку… ''(Кладзе галаву ёй на калены і заціхае). {{ц|СЦЭНА 2}} {{АРЦ|''{{fine|У панскіх пакоях. Паня сядзіць, схіліўшыся над вязаньнем, пан ходзіць па пакою.}}}} {{gap|1em}}{{разьбіўка|Сомскі}} ''(падышоўшы да акна)''. Такая ноч заўсёды трывогу нейкую наганяе. Мусіць, будзе навальніца… ''(Узрушана)''. Вакяньніцы! Божа мой! Вакяньніцы зноў не зачынены. Хадора! Хадора! {{gap|1em}}{{разьбіўка|Хадора}} ''(уваходзіць)''. Ці гукалі? {{gap|1em}}{{разьбіўка|Сомскі}}. Ці гукалі, ці гукалі… Я кожны дзень табе гавару. Вакяньніцы ты зачыніла, га? Мусіць {{перанос пачатак|ча|каеш}}<noinclude></noinclude> 1awhqht1og64vhev14h8vy4e0blk1oh 104 111084 260054 2025-07-10T15:04:04Z Gabix 3485 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Верш-пачатак}}{{Водступ|2|em}}Adzin maje chataŭ mnoha, A wialikich — kaścioł moŭ; Uwiaści-b tudy choć Boha — I toj-by z ich nie pajšoŭ. U druhoha ŭ ścianie dziury, Wiecier chodzie, dym i śnieh; Tut karowa, świńni, kury... Tut pakuta, tut i hrech!... {{Водступ|2|em}}Hety jedzie u wahonie, — Ciopła, miakka, tolki žyć! A lacić, — jak wichar honie, A jon sabie tolki śpić! Toj ŭ miacielicu, ŭ m...» 260054 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="Gabix" /></noinclude> {{Верш-пачатак}}{{Водступ|2|em}}Adzin maje chataŭ mnoha, A wialikich — kaścioł moŭ; Uwiaści-b tudy choć Boha — I toj-by z ich nie pajšoŭ. U druhoha ŭ ścianie dziury, Wiecier chodzie, dym i śnieh; Tut karowa, świńni, kury... Tut pakuta, tut i hrech!... {{Водступ|2|em}}Hety jedzie u wahonie, — Ciopła, miakka, tolki žyć! A lacić, — jak wichar honie, A jon sabie tolki śpić! Toj ŭ miacielicu, ŭ marozie, Što až won jamu pre duch, Paŭzie z kłunkam pa darozie, U śniahu uwieś pa bruch! {{Водступ|2|em}}Hety chleba i nia znaje, Tolki miasa, dy piroh, I sabakam wykidaje Usio toje, što nia zmoh. A toj chleb žuje z miakinaj, Chlopča kwas dy lebiadu, Razam žywieć i jeść z świnkaj, Z kaniom razam pjeć wadu! {{Водступ|2|em}}Adnamu dziesiatki-słužki Zarablajuć sotni sot; Ruki ŭ jaho, jak paduški, Jak kisiel dryžyć žywot! Druhi-ž sam az na dziesiatak Pracujučy, lje swoj pot, A wysachšy, jak apłatak, Cianiusieńki, jak toj knot.{{Верш-канец}} == CHCIWIEC I SKARB NA ŚWIATOHA JANA. == {{Верш-пачатак}}Pry wyhanie ŭ wioscy, u samaj pierahoncy Była chata krywieńka ŭ wadno wakonca; U chatcy adzinoki žyŭ chciwiec laniwy, Što dumaŭ biaz pracy zrabicca ščaśliwy. U hrošach, jon dumaŭ, ŭsio ludzkoje ščaście. A jon-ža pawinien hdzieści skarb napaści!{{Верш-канец}}<noinclude></noinclude> kmgh92u7zk50929qou03eu1g8cp8hpy 104 111085 260059 2025-07-10T19:28:39Z RAleh111 4658 /* Праблематычная */ 260059 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="RAleh111" /></noinclude>адсюль вынікае, што <center><math>(a^n)^p=a^{np}</math>,</center> г. ё.: {{gap|2.5em}}''Каб ступень падняць у новую ступень, трэба паказальнік данай ступені памножыць на паказальнік новай ступені'', застасоўваючы пры гэтым правіла знакаў. {{gap|2.5em}}На гэтай падставе: <center><math>(a^2)^5=a^{10}</math>,</br> <math>(-a^3)^4=a^{12}</math>,</br> <math>\big(a^\tfrac{3}{4}\big)^{16}=a^{-12}=\cfrac{1}{a^{12}}</math></center> {{gap|2.5em}}Калі хочам падняць ''здабытак'' 3''ab'' у 3-ю ступень, — паўтараем яго сумножнікам 3 разы; атрымаем: <center><math>(3ab)^3</math>=<math>3ab\cdot3ab\cdot3ab</math>=<math>3\cdot3\cdot3\cdot{a}\cdot{a}\cdot{a}\cdot{b}\cdot{b}\cdot{b}</math>=<math>27a^3b^3.</math></center> {{gap|2.5em}}Паносячы гэты самы здабытак у агульную ступень <math>n</math>, атрымаем: {| | |<math>n</math> разоў | |<math>n</math> разоў |<math>n</math> разоў |<math>n</math> разоў | |- | |valign="middle"; style="transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|9px]] | |valign="bottom"; style="transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] |valign="bottom"; style="transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] |valign="bottom"; style="transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] | |- |<math>(3ab)^n</math>= |<math>3ab\cdot3ab\cdot3ab</math> |...= |<math>3\cdot3\cdot3</math>....... |<math>a\cdot{a}\cdot{a}</math>....... |<math>b\cdot{b}\cdot{b}</math>....... |=<math>3^na^nb^n</math>, |} значыцца Адсюль вынікае: (3ab)"-3"a"b" Каб падняць у ступень здабытак, трэба падняць у ступень кожны сумножнік. Злучыўшы вышэй дадзеныя два правілы, можам сказаць: Каб падняць адначлен у ступень, трэба падняць у гэтую сту- пень лікавы коэфіцыент, а паказальнікі паасобных літар памножыць на паказальнік ступені, у якую падносім адначлен, застасоўваючы пры гэтым правіла знакаў. На гэтай аснове: (2a3b) 32a15120 (7a mx)=7amx Каб падняць у ступень дробавы выраз, трэба падняць у гэтую ступень лічнік і назоўнік дробу (бо, памнажаючы дробы, мы дзелім здабытак іх лічнікаў на здабытак іх назоўнікаў): (4a9b³) a 5m 6429615 125m³ 0,2"** (0.204) "02"-4" 3a4b 3"a"b" Падняцьце многачленаў у квадрат. § 8. Карыстаючыся формулай (ab)=a 2ab+b², можам вывесьці агульны спосаб падняцьця ў квадрат адвольных многачленаў. Дзеля гэтага, напішам трохчлен а в с у форме (a+b)-с і, ува- жаючы яго за суму двох складнікоў, паднясём у квадрат: (abc)-[(ab) c]=(a+b)2(a|bc|c²,<noinclude></noinclude> fe5tze0w0iu7uz2tr5a8lbgd3c7qlkc 260068 260059 2025-07-11T07:40:04Z RAleh111 4658 260068 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="2" user="RAleh111" /></noinclude>адсюль вынікае, што <center><math>(a^n)^p=a^{np}</math>,</center> г. ё.: {{gap|2.5em}}''Каб ступень падняць у новую ступень, трэба паказальнік данай ступені памножыць на паказальнік новай ступені'', застасоўваючы пры гэтым правіла знакаў. {{gap|2.5em}}На гэтай падставе: <center><math>(a^2)^5=a^{10}</math>,</br> <math>(-a^3)^4=a^{12}</math>,</br> <math>\big(a^\tfrac{3}{4}\big)^{16}=a^{-12}=\cfrac{1}{a^{12}}</math></center> {{gap|2.5em}}Калі хочам падняць ''здабытак'' 3''ab'' у 3-ю ступень, — паўтараем яго сумножнікам 3 разы; атрымаем: <center><math>(3ab)^3</math>=<math>3ab\cdot3ab\cdot3ab</math>=<math>3\cdot3\cdot3\cdot{a}\cdot{a}\cdot{a}\cdot{b}\cdot{b}\cdot{b}</math>=<math>27a^3b^3.</math></center> {{gap|2.5em}}Паносячы гэты самы здабытак у агульную ступень <math>n</math>, атрымаем: {|style="margin:auto" | |<math>n</math> разоў | |<math>n</math> разоў |<math>n</math> разоў |<math>n</math> разоў | |- | |valign="middle"; style="margin-top:-5em; transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|9px]] | |valign="bottom"; style="margin-top:-5em; transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] |valign="bottom"; style="margin-top:-5em; transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] |valign="bottom"; style="margin-top:-5em; transform: rotate(-90deg)" |[[File:Bracket right 4.png|6px]] | |- |<math>(3ab)^n</math>= |<math>3ab\cdot3ab\cdot3ab</math> |...= |<math>3\cdot3\cdot3</math>....... |<math>a\cdot{a}\cdot{a}</math>....... |<math>b\cdot{b}\cdot{b}</math>....... |=<math>3^na^nb^n</math>, |} {{gap|2.5em}}значыцца <center><math>(3ab)^n</math>=<math>3^na^nb^n</math></center> {{gap|2.5em}}Адсюль вынікае:</br> {{gap|2.5em}}''Каб падняць у ступень здабытак, трэба падняць у ступень кожны сумножнік. {{gap|2.5em}}Злучыўшы вышэй дадзеныя два правілы, можам сказаць: {{gap|2.5em}}''Каб падняць адначлен у ступень, трэба падняць у гэтую ступень лікавы коэфіцыент, а паказальнікі паасобных літар памножыць на паказальнік ступені, у якую падносім адначлен'', застасоўваючы пры гэтым правіла знакаў. {{gap|2.5em}}На гэтай аснове: <center><math>(2a^3b^4)^5=32a^{15}b^{20}</math></br> <math>(7a^5m^bx^3)^p=7^pa^{5p}m^{bp}x^{3p}</math>.</center> {{gap|2.5em}}''Каб падняць у ступень дробавы выраз, трэба падняць у гэтую ступень лічнік і назоўнік дробу'' (бо, памнажаючы дробы, мы дзелім здабытак іх лічнікаў на здабытак іх назоўнікаў): <center><math>\bigg(\cfrac{4a^3b^5}{5m}\bigg)^3=\cfrac{64a^9b^{15}}{125m^3}</math></br> <math>\bigg(\cfrac{0,2c^4}{3a^2b}\bigg)^n=\cfrac{0,2^nc^{4n}}{3^na^{2n}b^n}</math></center> {{ц|'''{{larger|Падняцьце многачленаў у квадрат.}}}} {{gap|2.5em}}§ 8. Карыстаючыся формулай <math>(a</math>&plusmn;<math>b)^2</math>=<math>a^2</math>&plusmn;<math>2ab+b^2</math>, можам вывесьці агульны спосаб падняцьця ў квадрат адвольных многачленаў. {{gap|2.5em}}Дзеля гэтага, напішам трохчлен <math>a+b+c</math> у форме <math>(a+b)+c</math> і, уважаючы яго за суму двох складнікоў, паднясём у квадрат: <center><math>(a+b+c)^2=[(a+b)+c]^2=(a+b)^2+2(a+b)c+c^2</math>,</center><noinclude></noinclude> n58g21xr81iu96civz725a9rirrctav 104 111086 260060 2025-07-11T06:07:08Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: «ён трохі сьціскаўся старэйшых таварышоў і адчуваў сябе ў іх кампаніі ня зусім упэўнена. {{Водступ|2|em}}— Ты, што-ж? Хочаш быць Обэрлейнам, — запытаў яго Лабада. {{Водступ|2|em}}— Не мяшайся ў жыцьцё, — заўважыў з логава Іванок! — няхай яно ідзе, як ідзе. Плюй...» 260060 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude>ён трохі сьціскаўся старэйшых таварышоў і адчуваў сябе ў іх кампаніі ня зусім упэўнена. {{Водступ|2|em}}— Ты, што-ж? Хочаш быць Обэрлейнам, — запытаў яго Лабада. {{Водступ|2|em}}— Не мяшайся ў жыцьцё, — заўважыў з логава Іванок! — няхай яно ідзе, як ідзе. Плюй на ўсё і шануй сваё здароўе. {{Водступ|2|em}}— Тут, брат, трэба ўмяшаньне начальства, наказ строгі і сур‘ёзны, а цябе ніхто не паслухае, — дадаў Курган дзелавіта. {{Водступ|2|em}}— Распанелі вы і ня хочаце пальцам паварушыць, каб зрабіць добрую справу, — жартам адказаў Лабановіч і сьціх. Але яму было як-бы трохі крыўдна за сваё выступленьне, а гутарка павялася на іншыя тэмы. Ну, што-ж? Ён зробіць гэта і бяз іх. Болей ён не чапаў ужо гэтага пытаньня, бо відаць было, што ніхто не прыдаваў тут сур‘ёзнага значэньня таму проекту, з якім ён так няўдала высунуўся. {{Водступ|2|em}}Кожны, хто хацеў-бы пагутарыць з мікуцічанамі, заўсёды знойдзе сярод іх уважных слухачоў, асабліва ў сьвяты дзень і ў добрую пагоду. Падсядзь толькі да двух-трох чалавек на прызьбе, толькі расчыні рот і скажы некалькі слоў, як зараз-жа каля цябе пачнуць зьбірацца людзі, і праз поўгадзіны іх назьбіраецца не адна сотня. Вось і на гэты раз каля хаты дзядзькі Базыля, на горцы, адкуль так добра відаць і брод і грэбля за Нёмнам, сабраліся мікуцічане. Між імі быў і Лабановіч. Гутарка зачалася з Палесься. Лабановіч расказаў некалькі сьмешных здарэньняў з цельшынскага жыцьця, як паляшукі сьвята згубілі і як яны прычашчаліся пасьля споведзі. {{Водступ|2|em}}Мікуцічане слухалі і сьмяяліся. {{Водступ|2|em}}— Дык яны, падлы, дзікія, — заўважыў дзядзька Сымон: — я раз бачыў іх. У Нясьвіжы лясьніка-паляшука бачыў. Валасы доўгія, бы ў папа. Узялі яго ды астрыглі на калена. Ото-ж ён гараваў! Хватаўся за галаву і ўсё казаў: {{Водступ|2|em}}— Шчо-ж мне зробілы? Як-жа я покажуса на родыму? Скажуць — таўкач та і ўсэ. {{Водступ|2|em}}— Але паміж імі і, скажам, намі, мікуцічанамі, ёсьць многа падобнага і агульнага, — заступіўся Лабановіч за паляшукоў. {{Водступ|2|em}}— У чым-жа? — пацікавіўся дзядзька Яхім.<noinclude></noinclude> e9rj2cexxeyccg2jhpkmj5smgrms8vy 104 111087 260061 2025-07-11T06:23:10Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Водступ|2|em}}— А вось у чым. Там, у Цельшыне, страшна гразі многа, ня вылезьці, праз вуліцу нельга прайсьці ў мокрую пагоду. Двары-ж і вуліцы бярвеньнямі завалены. І нікому ў галаву ня прыдзе палажыць кладку каля хаты. Гаварыў я з імі аб гэтым ня раз, а яны...» 260061 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— А вось у чым. Там, у Цельшыне, страшна гразі многа, ня вылезьці, праз вуліцу нельга прайсьці ў мокрую пагоду. Двары-ж і вуліцы бярвеньнямі завалены. І нікому ў галаву ня прыдзе палажыць кладку каля хаты. Гаварыў я з імі аб гэтым ня раз, а яны хоць-бы што. „А, — кажуць, — мы ўжо да гэтага прывыклі, спрадвеку так у нас вядзецца“. А вы-ж пагляцзеце — бачыце? — Лабановіч паказвае на грэблю, — ці ня тое самае? {{Водступ|2|em}}— Верна, брат, — чуюцца галасы. {{Водступ|2|em}}— Дык яна, падла, вялікая! Гэта ня тое, што бервяно выкаціць з двара на вуліцу, каб палажыць кладку, — апраўдваецца дзядзька Сымон. Ня хоча, відаць, у адзін рад з паляшукамі стаць. {{Водступ|2|em}}— Але-ж праехаць з возам па грэблі гэта ня тое, што прайсьці пешкі па гразкай вуліцы. {{Водступ|2|em}}— Што казаць! вось дзе сядзіць яна, гэтая грэбля. — Дзядзька Базыль паказвае на горла. {{Водступ|2|em}}— Вось я сумыслу і пачаў з паляшукоў, каб пагаварыць аб грэблі. Папраўдзе: як гэта вы цярпіцё да гэтага часу такое ліха, як наша грэбля? Такое вялікае сяло, столькі рук, столькі сілы! Кінуліся-б гуртом — хто пяску падвёз-бы, хто камянёў, — імі поле, дарогі завалены, — хто вышаў-бы з рыдлёўкаю, хто з сякераю… Тыдзень часу, і грэбля была-б, як яечка. {{Водступ|2|em}}— Каб-жа гэта дружна ўзяліся, — гудзе голас. {{Водступ|2|em}}— Гэта, брат, ня так лёгка, — выступіў стары Сёмка, красабай і заядлы курэц. Ён так прасяк сосам, што яго можна за поўвярсты носам зьнюхаць. {{Водступ|2|em}}— Зрабі ты найлепшую грэблю, а выльлецца вясною вада і сапрэ тваю грэблю к чортавай матары. {{Водступ|2|em}}Тут падняўся шум. Некаторыя стаялі за тое, што грэблю можна зрабіць вечную. Уся бяда ў тым, што народ на работу не падымеш, бо нядбайны. Другія даводзілі, што з гэтае грэблі толку ня будзе. Тут мост рабіць трэба, лес вазіць, майстраў ставіць. Часамі завязвалася паміж некаторымі сварка. Вось, напрыклад, Сьцяцок — колькі працаваў на грэблі, а Гаронім туляўся, як сабака ад мух.<noinclude></noinclude> mcuh67v0p5d7qzz79hvg62mmvvzozzk 104 111088 260062 2025-07-11T06:36:50Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Водступ|2|em}}— Вы ніколі і ня браліся дружна, грамадою, і ня ведаеце, якая вы сіла ў дружнай грамадзе. Хто-ж за вас рабіць будзе? І для каго вы будзеце рабіць? {{Водступ|2|em}}— Мы гэта, брат, ведаем, да вось рады ня можам даць. Калі-б прыехаў прыстаў з бізуном...» 260062 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}— Вы ніколі і ня браліся дружна, грамадою, і ня ведаеце, якая вы сіла ў дружнай грамадзе. Хто-ж за вас рабіць будзе? І для каго вы будзеце рабіць? {{Водступ|2|em}}— Мы гэта, брат, ведаем, да вось рады ня можам даць. Калі-б прыехаў прыстаў з бізуном да даў-бы перцу, то пасавіў-бы ўсіх на работу, — кажа стары Гілёрык. {{Водступ|2|em}}Мікуцічане гудуць. Выплываюць розныя крыўды, непаразуменьні, успамінаюцца старыя прарэхі сялянскага жыцьця, аб грэблі перастаюць зусім гаварыць. {{Водступ|2|em}}Некаторы час Лабановіч і ў сяле не паказваецца, бо нейк прыкра было слухаць насьмешкі сяброў. {{Водступ|2|em}}<center>ХІІ</center> {{Водступ|2|em}}Канчалася лета. {{Водступ|2|em}}На лугох ужо расьсьцілалася зялёнымі аксамітамі пяшчотна-кволая атава. Парыжэлі стагі. Зьбіраліся ў вырай бублы. Агорнутыя сіняватаю смугою, журботна пазіралі далечы і ніклі ў сьвятле жнівеньскага сонца. {{Водступ|2|em}}Пачалі разьяжджацца з летніх вакацый настаўнікі. — Пажыў, брат, і годзе: зьбірайся на сваё седала! — У гэтым голасе восені чуваць нейкі смутак, бо, здаецца, так нядаўна яшчэ гучэў другі голас, радасны, сьвежы голас вясны: разгарні крыльле, рушся з месца, ляці на прастор, жыві, як толькі ты здолен жыць. {{Водступ|2|em}}Назначыў сабе дзень ад‘езду і Лабановіч. {{Водступ|2|em}}Дубейка пераслаў яму пошту, але таго пісьма, якога так прагна чакаў, аб якім так многа думаў і аб якім не гаварыў нікому, а толькі насіў у сваім сэрцы, ня было і ня было. І ня будзе. Лета прайшло, прайшла і надзея. Ну што-ж? Пажартавала дзяўчына, а цяпер гэтыя жарты прайшлі ў яе: там, у глушы, дзе, апроч яго, нікога ня было, можна было і з ім пажартаваць, пасьмяяцца з яго, дурнога. Але такі канец, такі вывад спакою ня дасьць, не, ня дасьць! {{Водступ|2|em}}Нядаўна прышоў да яго казённы пакет — назначэньне ў Выганскую школу. Углядаўся Лабановіч у гэтае слова: як-раз яно і падыходзіць яму. Проста аж нейк дзіўна трохі, бо ў гэтым слове чуецца яму як-бы нейкае выгнаньне. І чаму<noinclude></noinclude> p0dgdcskw5xz0c1ny85nwp5vhh47350 104 111089 260063 2025-07-11T06:46:39Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: «ў гэтым „выгнаньні“ чуваць сугучныя акорды яго сэрцу? Што выгнана з яго? Хто выгнаў? {{Водступ|2|em}}Ён думаў і аб сваёй новай школе. І гэтая школа, і гэтыя Выганы, аб якіх ён ніколі раней ня чуў, уплятаюцца ў яго жыцьцё, прадстаўляюцца ў тых няясна-прывабных...» 260063 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude>ў гэтым „выгнаньні“ чуваць сугучныя акорды яго сэрцу? Што выгнана з яго? Хто выгнаў? {{Водступ|2|em}}Ён думаў і аб сваёй новай школе. І гэтая школа, і гэтыя Выганы, аб якіх ён ніколі раней ня чуў, уплятаюцца ў яго жыцьцё, прадстаўляюцца ў тых няясна-прывабных тонах-абрысах, што так прыгожы здалёк, але ніколі не супадаюць з рачаіснасьцю. І аднаго гэтага поэтычнага вобразу новага месца было мала. Пайшоў у Мікуцічы ў школу, каб знайсьці на карце свае Выганы, якія там ёсьць болей значныя пункты. Настаўнікі амаль усе разьехаліся, і ніхто ня дасьць яму спраўкі аб яго новай школе. {{Водступ|2|em}}Зайшоў да Садовіча. Хацелася-ж з прыяцелем падзяліцца навіною. Садовіч таксама чакаў новага назначэньня. Нечакана спаткаў Лабановіч там і другога свайго таварыша па сэмінарыі, Янку Тукалу. Гэта быў замкнуты ў сабе юнак, круглагаловы, бялявы, з задраным трохі ўгору носам і шэрымі вачамі. У сэмінарыі ён стараніўся ад сваіх таварышоў і ўсё нешта думаў. Што займала яго мысьлі, ён нікому не гаварыў. У яго душы, відаць, адбываўся нейкі балючы процэс, і ён перажываў яго моўчкі, патаемна. Часамі ўдавалася яго разварушыць, і тады ён рабіўся вясёлым, жартлівым, здольным усіх захапіць сваімі жартамі, і сам сьмяяўся такім заразьлівым сьмехам, што нельга было не паддацца яму. {{Водступ|2|em}}Выпадкам ён адкрыў у сабе адну ўласьцівасьць. Было гэта на другім курсе. Тукала заўсёды быў каротка астрыжаны. Валасы ў яго былі жорсткія, стаялі тырчком. Раз, кладучыся спаць, зьнімаў ён суконную кашулю. Шаргануўшы ёю па валасох, ён пачуў нейкі дзіўны трэск і зацікавіўся. Шаргануў яшчэ раз, зноў пачуўся той-жа трэск. {{Водступ|2|em}}— Гэй, хлопцы, — гукнуў ён, накрыўшы галаву кашуляю: — ідзеце сюды — у мяне аказваецца не галава, а машына электрычная! {{Водступ|2|em}}Вакол Янкі зьбілася чалавек з дваццаць сэмінарыстых. Затаіўшы дыханьне, слухалі трэск у яго валасох, калі па іх шоргала кашуля, а потым заліваліся дружным рогатам. {{Водступ|2|em}}— Плацеце, пся маць ваша, грошы; — сьмяяўся і сам Янка, забаўляючы таварышоў.<noinclude></noinclude> 2y1kn4r9ohfc87flfa6kyzmlxa362qj 104 111090 260064 2025-07-11T06:59:07Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: « {{Водступ|2|em}}І вось гэты самы Янка Тукала стаяў цяпер каля гумна, дзе пасяліўся на лета Садовіч. {{Водступ|2|em}}— Янка! ты-ж гэта адкуль узяўся?.. — зьдзівіўся Лабановіч і трос Янкаву руку. {{Водступ|2|em}}— Дзён майго вандроўніцтва сто сорак, — нейкім бібле...» 260064 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude> {{Водступ|2|em}}І вось гэты самы Янка Тукала стаяў цяпер каля гумна, дзе пасяліўся на лета Садовіч. {{Водступ|2|em}}— Янка! ты-ж гэта адкуль узяўся?.. — зьдзівіўся Лабановіч і трос Янкаву руку. {{Водступ|2|em}}— Дзён майго вандроўніцтва сто сорак, — нейкім біблейчым тонам адгукнуўся Тукала: — абышоў я 4 ветры зямлі, узважыў чалавечае жыцьцё і знайшоў, што яно падобна быдлячым ляпёшкам, параскіданым па выганах. {{Водступ|2|em}}— Бадай-жа ты згарэў з сваім вывадам, — сьмяяліся яго сябры. {{Водступ|2|em}}— Га-га-га! — рагатаў Садовіч: — ты ведаеш, — зьвярнуўся ён да Лабановіча: — ён-жа сьвятым хацеў быць — на Валаам езьдзіў бога шукаць! {{Водступ|2|em}}— Ня можа быць! {{Водступ|2|em}}Янка вінавата пасьміхаўся і не пярэчыў. Лабановіч і СаДовіч пазіралі на яго і рагаталі. {{Водступ|2|em}}— Чаго вы рагочаце, Вельзавулавы дзеці? {{Водступ|2|em}}— Бадай-жа ты сгарэў, Янка: сьвятым хацеў зрабіцца! {{Водступ|2|em}}— Чхаць я хачу на сьвятых — баста! Не знайшоў я тут праўды і болей шукаць яе там ня буду. А цяпер помсьціцца пачну — сьцеражэцеся, багі: бедната гуляе, — перайначыў ён верш Нікіціна. {{Водступ|2|em}}— Жыў я, браткі, адзін. Глуш, нікога няма, часу многа. Начытаўся я ўсялякай душазбавеннай дрэні, і пацягнула мяне пад царкоўныя сьцены, у кусты сівабародага Іеговы. Пасьціў, брат, зьбіраў грошы, каб на Валаам паехаць. А скончыў я тым, што, вярнуўшыся, прынёс такую ахвяру сьвятым у асобе Мікалая ўгодніка, якой ніякі жрэц на сьвеце ня прыносіў. {{Водступ|2|em}}І расказаў аб пакасьці, якую зрабіў ён перад абразом „Мікалая Чудатворца“. {{Водступ|2|em}}— У цябе, брат, усё крайнасьці, няхай ты згары, — заўважыў са сьмехам Садовіч. {{Водступ|2|em}}— Трэба-ж нейкі агул падвясьці пяройдзенаму кругу і тычку паставіць, — сьмяяўся Янка. Не, браткі, цяпер я хачу жыць падругому. Годзе гэтага лайдацтва. У другія горызонты перавяду я вочы свае, і перш за ўсё — месца перамяніць трэба, хоць з другога боку — ня месца красіць чалавека, а {{перанос пачатак|п=ча|к=лавек}}<noinclude></noinclude> c69dj4okfonzhxz6hxujebwyi839ldu 104 111091 260069 2025-07-11T11:02:22Z By-isti 3554 /* Не правераная */ Новая старонка: «{{перанос канец|п=ча|к=лавек}} месца. Я хачу Басавым суседам быць, а яшчэ лепш у адну школу з кім-небудзь з вас папасьці, бо калі я адзін, я зноў нейкае глупства зраблю — натура мая такая сабачая. Думкі ўсё нейкія ў галаву маю лезуць. {{Водступ|2|em}}— А я, хлопц...» 260069 proofread-page text/x-wiki <noinclude><pagequality level="1" user="By-isti" /></noinclude>{{перанос канец|п=ча|к=лавек}} месца. Я хачу Басавым суседам быць, а яшчэ лепш у адну школу з кім-небудзь з вас папасьці, бо калі я адзін, я зноў нейкае глупства зраблю — натура мая такая сабачая. Думкі ўсё нейкія ў галаву маю лезуць. {{Водступ|2|em}}— А я, хлопцы, пераведзены ў другое месца, — пераняў Янку Лабановіч: — у Выганскую школу. {{Водступ|2|em}}— Цябе ўжо, як нейкую скаціну, пагналі на выган, — пажартаваў Янка. {{Водступ|2|em}}— Гэта напэўна сьвяты Мікалай памыліўся і замест цябе мяне пакараў. {{Водступ|2|em}}— Ён яшчэ, глядзі, і мне каб фэфару не задаў. Чорт яго, брат, ведае. {{Водступ|2|em}}Пажартавалі трохі сябры, а потым пачалі гаварыць аб сваіх школах, пераводах, аб сваіх адносінах да так званай інтэлігенцыі, з якою прыходзілася жыць. {{Водступ|2|em}}— Можа яны шчасьлівейшыя за нас, усе тыя, што ў карты іграюць і гарэлку п‘юць. Ім гэта люба, у гэтым іх радасьць, і яны ніякіх чартоў знаць ня хочуць. А я дык і піць не хачу — праціўна! Карты ня горнуць мяне, а дзяўчаты хоць і хіляць, але я з сваім „імбрычкам“ — так назваў Янка свой нос — саромеюся паткнуцца да іх: мне ўсё здаецца, што яны сьмяюцца з мяне. Што-ж мне рабіць? — пытаў Янка. Сур‘ёзнае і жартлівае перамешвалася ў яго прамове. {{Водступ|2|em}}— Я пачынаю думаць, да ўсяго падыходзіць з нейкаю меркаю ацэнкі, але гэтай меркі ў мяне няма. Сёньня яна — мерка, а заўтра — глупства, і я сам адмяняю яе, сваёю ўласнаю рукою. Я кідаюся ад аднае тэорыі да другой, бяруся за адно, хватаюся за другое, і ўсюды адстаю. Чытаеш адну кнігу, здаецца — тут праўда. Возьмешся за другую, і з ёю згаджаешся. Цяпер, вось захапіўся Ніцшэ „Так казаў Заратустра“, і мне хочацца быць „надчалавекам“, чорт вазьмі! А калі строга падумаць, то выходзіць, што ты — проста чалавек з пакалечанымі сэмінарскім выхаваньнем мазгамі. Я, аб вас я не адважваюся гаварыць гэта, хоць і вы, напэўна, такія-ж хісткія, як і я, я — дзерава ў полі, што хіліць галіны туды, куды вецер дзьме. {{Водступ|2|em}}— Ну, гэта — вельмі пэсымістычнае прызнаньне, Янка, — азваўся Садовіч.<noinclude></noinclude> lpyvdq7tvu7pnol24qc3fjnkeu5ojpu