Wikipedia brwiki https://br.wikipedia.org/wiki/Degemer MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter Media Dibar Kaozeal Implijer Kaozeadenn Implijer Wikipedia Kaozeadenn Wikipedia Restr Kaozeadenn Restr MediaWiki Kaozeadenn MediaWiki Patrom Kaozeadenn Patrom Skoazell Kaozeadenn Skoazell Rummad Kaozeadenn Rummad TimedText TimedText talk Modulenn Kaozeadenn modulenn 0 1316 2148081 2123759 2025-06-03T07:46:37Z Dakbzh 58931 2148081 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pontekroaz | anvOfisiel = ''Pont-Croix'' | skeudenn = Pont-Croix Goyen.jpg | alc'hwez = Kêr ar Pont | ardamezioù = COA fr Pont-Croix.svg | bro = {{Kernev}} | departamant = [[Penn-ar-Bed]] | arondisamant = [[Arondisamant Kemper|Kemper]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Bro ar C'hab|KK Bro ar C'hab]] | bro velestradurel = [[Bro Gerne (lezenn Voynet)|Bro Gerne]] | kanton = [[Kanton Pontekroaz|Pontekroaz]] <small>(betek 2015)</small> <br /> [[Kanton Douarnenez|Douarnenez]] <small>(abaoe 2015)</small> | insee = 29218 | cp = 29790 | maer = Benoît Lauriou | amzer-gefridi = 2014–2026 | gorread = 8.09 | hedred = -4.488 | ledred = 48.043 | uk = 35 | ubi = 2 | ubr = 73 | lec'hienn web = [http://www.pont-croix.info/ Ti-kêr] }} '''Pontekroaz''' (distagadur: {{IPA|[põnˈtekwras]}})<ref>[[Nouvel atlas linguistique de la Basse-Bretagne]], 2001, kartenn 006</ref> a zo ur [[kumun c'hall|gumun]] lec'hiet e [[Kerne-Izel]], e [[kanton Douarnenez]], e [[ar C'hab|Bro ar C'hab]] e kornôg [[Breizh]]. ==Douaroniezh== Heñvel a-walc'h eo lec'hiad Pontekroaz ouzh hini [[Kemper]] p'emañ an div gêr en un [[uhelgompezenn]] a-us d'ur stêr (a-us div stêr e Kemper) o redek eus ar C'hornôg hag e traoñ dezho e ra ar stêr bennañ un droenn a-serzh evit diskenn d'ar mor.<br> E genoù stêr [[Gwaien (dourredenn)|Waien]], 6 km pelloc'h e kaver ur [[porzh (bagoù)|porzh]] hag a zo [[Gwaien]] e anv ivez hag ur porzh all, a-dal da Waien, Poulwazeg e anv (e kumun [[Ploeneg]]).<br> A-gozh ez ae ar [[bag-samm|bigi-samm]] a-hed an [[aber]] betek Pontekroaz e-lec'h ma kave ur pont e fin dourioù dous ar stêr. Diborzhiañ a rae Pontekroaz produioù [[gounezerezh|labour-douar]] ([[ed]]où, [[legumaj]]) hag enporzhiañ a rae [[gwin]] eus [[Bourdel]] ha [[holen]] Breizh.<br> [[Kanienn]] ar Stêr-Waien a ya a-hed un ugentad a gilometradoù war un ahel eus he [[mammennn]] e Pennwaien e [[Ploneiz]] betek ar [[kammdro|gammdro]] war-zu ar [[Su]], met div stêr all a gaver en ur [[foz tektonek]] er c'hornôg en ur vont betek [[Bae an Anaon]] etre [[Beg ar Vann]] en Norzh ha [[Beg ar Raz]] er Su. ==Anv== * Erwan Vallerie ː '''Pontecrois''', 1306; '''Pontem Crucis''', 1309; '''Ponte Croes''', 1385; '''Pontecroix''', '''Pontcroix''', 1410; '''Pontecroix''', 1419, 1533; '''Treffve Roscudon''', '''Pontecroix''', 1535; '''Rosgudon''', 1536; '''Pontecroix''', '''Pontcroix''', 1578 '''Gerdarzh''' Ar ''Bonterien'' pe "tud ar Pont" a vez graet eus an annezidi. Stumm hir hag anv ofisiel brezhonek: ''Pontekroaz''; anv war ar pemdez: ''ar Pont''. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:COA fr Pont-Croix.svg|110px]] |width="15px"| |''En glazur e leon kudennek en argant.'' *Sturienn: ''Naturellement'' *Notenn: "kudennet" eo bet al leon e 1406. |- |} == Istor == === [[Henamzer]] === * Evel testeni eus ar sevenadur galian-roman ez eus bet kavet ur [[villa]] bras a-walc'h e Kervenenneg gant ur [[kibelldi|c'hibelldi]] prevez (eno ez eus bet kavet [[marelladur]]ioù). Un [[hent roman]] a ya d'ober harz Pontekroaz en [[Norzh]] war an uhelgompezenn hag ez ae an hent-se eus [[Kemper]] betek [[Beg ar Raz]].<br> === [[Krennamzer]] === * Er [[Krennamzer|Grennamzer]] ne oa ket ur [[parrez|barrez]] eus Pontekroaz hag e oa ar [[kêriadenn|gêriadenn]] un [[trev|drev]] stag ouzh [[parrez]] [[Beuzeg-ar-C'hab]]. *N'eus roud ebet eus an difennoù a oa bet savet e deroù ar [[Krennamzer|Grennamzer]], met graet e veze ''Tour ar C'hastell'' eus un nebeud straedoù e kreiz-kêr. Ul lec'h strategel eo bet Pontekroaz en amzerioù kozh p'edo etre ar [[Bro-Vigoudenn|Vro-Vigoudenn]] hag [[ar C'hab]] a-raok ma oa bet savet ur pont e [[1933]] e Gwaien.<br> *Sez ur [[senesaliezh]] ha lec'h [[foar]]ioù bras, kozh ha brudet-tre eo bet Pontekroaz ken e oa staliet sez ar [[galloud]] ha meur a embregerezh-kenwerzh.<br> Er {{XVvet kantved}} ez eo ar [[familh Rozmadeg]] eus [[Terrug]] a ya da c'hounit an dreistrenk hag a vo anvet d'ar c'hargoù uhelañ: un [[eskob]] hag un den a fiziañs e-kichen ar Roue-Dug e penn ar {{XVIvet kantved}}.<br> === {{XVIIvet kantved}} === * Er {{XVIIvet kantved}} e voe staliet e Pontekroaz sez isdileuridigezh ar Roue, met er mare-se e teu kêrig Gwaien, e genoù ar richer, da vezañ ur porzh kevezer evit ar c'henwerzh. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus ar [[26 a viz C'hwevrer]] [[1790]] e voe lakaet Pontekroaz da benn un distrig<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. * Dekred ar [[26 a viz Du]] 1790 war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Billon, person, Quillivic, kure, ha Duverger, aluzener an ursulinezed; nac'het e voe gant Plohinec, kure<ref>{{br}}[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 48 ha 49.</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * E [[1823]] e voe krouet ar [[kloerdi|c'hloerdi]] bihan e skeud an iliz hag adsavet e oa bet goude 20 vloaz gant [[adeiladour]] an [[eskob]], [[Joseph Bigot]]. Hemañ en doa miret en e soñj pegen brav e oa an tour mistr pa voe karget da sevel tourioù nevez [[Iliz-Veur Sant-Kaourintin Kemper|iliz-veur Gemper]] war-dro [[1850]]. *E dibenn an {{XIXvet kantved}} e oa bet savet ur [[kae|c'hae]] nevez pa greske ar [[gounezerezh]] gant muioc'h-muiañ a broduioù da ezporzhiañ. <br> *Evel meur a annezer eus kêrioù Breizh e savas ar Bonterien a-du gant an [[Dispac'h gall]] hag e-pad an [[Trede Republik c'hall|IIIe Republik]] e voe trec'h ar [[Strollad Radikal-Sokialour]] er maerdi.<br> E savadurioù ar c'hloerdi e oa bet staliet ur skolaj-lise prevez dindan baeroniezh [[Visant|sant Visant]] serret hiziv (ar skolaj a zo bet dilec'hiet da skol gatolik Itron Varia Roskudon). Ennañ e oa bet lojet lod eus an archerien vobil kaset da [[Stourm a-enep ur greizenn nukleel e Plougoñ|Blougoñ]] e 1980. Ul lec'h evit stalioù ar c'henwerzh dre vras eo kêr ar Pont hag e teu d'en em staliañ enno muioc'h-muiañ a dud a justis ([[noter]]ed, [[urcher]]ien), a varc'hadourien, a artizaned. Kavet e veze ivez [[leti]]où pa greskas an [[touristerezh]] hag e dibenn ar c'hantved e oa bet savet gant ar [[Kuzul-departamant Penn-ar-Bed|C'huzul-departamant]] ul linenn [[hent-houarn]] gant roudenn strizh hag a yae eus [[Douarnenez]] da Waien hag ivez ul [[hent-houarn|linenn hent-houarn]] hag a yae eus Pontekroaz da [[Pont-'n-Abad|Bont-'n-Abad]] (graet a veze an ''treñ youtar'' eus al linenn-se dizimplijet e 1946). === {{XXvet kantved}} === * En {{XXvet kantved}} eo disgresket saviad armerzhel kêr hag he [[poblañs|foblañs]] da-heul (goude 1950). Kollet he deus he roll kenwerzhel uhel pa veze aesoc'h-aesañ mont-ha-dont gant ar [[karr-tan|c'hirri-tan]] ha pa oa bet savet e 1933 ar pont etre [[Ploeneg]] ha [[Gwaien]]. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 87 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 3,46% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=27026&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. E-touez an dud lazhet en [[Emgann Rossignol]] : Noël Bonizec, ganet e 1885 er Pont, kaporal en 2vet RIC<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=5787563 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 26 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=27026&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. * D'ar 21 a viz Ebrel 1944 e teuas an [[Wehrmacht|Alamaned]] da glask war-lerc'h "spontourion", da lâret eo tud ar Rezistañs<ref>{{en}}[http://www.oocities.org/supernuker74/OberleutnantWernerSimonDiary.html Deizlevr an Oberleutnant Werner Simon]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas pemp milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=27026&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas tri milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=27026&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. === [[Stourm a-enep ur greizenn nukleel e Plougoñ]] === * D'ar [[15 a viz Meurzh]] [[1980]] e voe emgannoù e kêr etre an archerion vobil distroet eus [[Plougoñ]] hag ar vanifesterien. == Monumantoù ha traoù heverk == *Iliz ''Itron Varia'' Roskudon, {{XIIvet}}-{{XVvet kantved}}, roman ha [[arz c'hotek|gotek]]; *Chapel ''Sant Visant'', gotek nevez, {{XXvet kantved}}; *Ti ar Markiz, {{XVvet kantved}} ha meur a di kozh e kreiz-kêr; *Straedoù pavezet; *Feunteun Itron Varia Roskudon. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2160 |passo1=200 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=2159 |p2=2022 |p3=1885 |p4=1832 |p5=1762 |p6=1670 |p7=1695 |p8=1599 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == * Ur skol Diwan zo bet digoret e 2015 hag en distro-skol 2017 e oa 25 skoliad enskrivet eno (14,5% eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez). *E distro-skol 2024 e oa 73 skoliad enskrivet er skol Diwan (31,7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez) <ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. * Votet e oa bet live 2 ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant Kuzul-kêr Pontekroaz d'an 31 a viz Genver [[2016]]. == Melestradurezh == Pontekroaz a oa [[Kanton Pontekroaz|penn kanton]] betek 2015. == Tud == ===Tud ganet eno=== *[[1924]] : [[Roje Gargadenneg]], skrivagner brezhonek ha gallek *[[1951]] : [[Jean-Yves Lagadeg]], geriadurour ha yezhoniour brezhonek. ===Tud marvet eno=== *[[2005]] : [[Roje Gargadenneg]], skrivagner brezhonek ha gallek === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Le Bastard de Kerguiffinec.gif|80px]] |'''Hervé le Bastard de Kerguiffinec''', senesal Pontekroaz e 1721, maer [[Kemper]] ha kannad ouzh ar Breujoù e 1738. |''En argant e deir dreustell en gul leinet gant teir brizhenn erminig'' |- | | | |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Cornwall.svg|border|25px]] [[Kernev-Veur]] | [[Lanngostentin]] | 1990 |} == Liammoù diavaez == * {{br}} [https://web.archive.org/web/20160306074650/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29218 Pontekroaz war lec'hienn Geobreizh] ==Levrlennadur== * {{br}}[[Roje Gargadenneg]], "''Gerioù ha troioù-lavar dastumet e Pontekroaz''", ''[[Hor Yezh]]'' (div levrenn), 1986 (niv. 167/168, niv.169). * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] 2334nsy0eyy7rwkoivgr5tmdezac9d4 0 1332 2148079 2134005 2025-06-03T07:26:48Z Dakbzh 58931 2148079 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pondivi | anvOfisiel = Pontivy | skeudenn = Chateau Pontivy3.jpg | alc'hwez = Fozioù [[Kastell Pondivi|Kastell ar Roc'haned]] | ardamezioù = COA fr Pontivy.svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] <small>([[isprefeti]])</small> | etrekumuniezh = [[Pondi Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Bondi]] | kanton = [[Kanton Pondi|Pondi]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56300 | maer = Christine Le Strat | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 24.85 | hedred = -2.98 | ledred = 48.07 | uk = 60 | ubi = 48 | ubr = 192 | lec'hienn web = [http://www.pontivy.fr/ Ti-kêr] }} '''Pondivi''' zo ur [[kumun c'hall|gumun]] hag ur gêr e [[departamant gall|departamant]] ar [[Mor-Bihan]] e [[Breizh]]. ==Douaroniezh== === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Pondivi''|gwalarn=[[Klegereg]], ''[[Stival]]''|norzh=[[Neulieg]]|biz=[[Neulieg]], [[Noal-Pondi]]|kornôg=[[Malgeneg]]|reter=[[Noal-Pondi]]|gevred=[[Sant-Turiav]], [[Noal-Pondi]]|su=[[Ar Sorn]], [[Sant-Turiav]]|mervent=[[Ar Sorn]]|enklozadur=}} == [[Ardamezouriezh]] == {| |- | [[Restr:COA fr Pontivy.svg|60px]] | :''En gul a nav mailhenn en aour, 3, 3, 3.'' :Tiegezh Roc'han, [[1222]] ; andon : d'Hozier, 26 Meurzh 1698. |- |} == Istor == ==={{VIIvet kantved}}=== Hervez ar richenn e oa bet krouet Pondivi gant ar [[manac'herezh|manac'h]] sant [[Ivi]] er {{VIIvet kantved}}. ==={{XIXvet kantved}}=== ;[[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] e [[1675]] Trubuilhoù a voe e kêr d'an [[21 Gouere|21]] ha d'an [[22 Gouere|22 a viz Gouere]] [[1675]]<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975, p. 113</ref>; taget e voe ti ur bourc'hiz hag evet ar gwin a oa eno. Aloubet e oa bet kêr Bondivi d'an 21 « gant 2000 peizant a lonk pe skuilh 400 muid eus feurm an deverioù » ; dieubet eo bet gant « e vourc'hizien » d'an 21 a viz Even<ref>{{fr}}Auguste Dupouy, ''Histoire de Bretagne'', p. 265, Embannadurioù Boivin, 1932, adembannet gant an embannadur Calligrammes, Kemper, hag embannadurioù Ar Morenn, Ar Gelveneg, 1983</ref>.<br> Digolloù a voe paeet gant parrezioù [[Noal-Pondivi]] (8 000 lur), [[Malgeneg]] (1 500 lur), [[Stival]] (500 lur) ha [[Bizhui-an-Dour]] (400 lur) d'an aotrou de la Pierre ha da tud all eus Pondivi goude an distrujoù bet graet e kêr e-pad an emsavadeg<ref>{{fr}}''Les Révoltes bretonnes de 1675'', pp. 159-160</ref>. ===[[Dispac'h Gall]]=== Krouet e voe ar gumun e [[1790]] e [[departamant gall|departamant]] ar [[Mor-Bihan]]. Gant al lezenn eus an [[23 a viz Eost]] 1790 e voe lakaet Pondivi da bennlec'h ur c'hanton, hini [[Kanton Pondivi (1790)|Pondivi]], gant kumun Pondivi ennañ hepken, ha da benn un distrig, seizh kanton ennañ : [[Kanton Baod (1790)|Baod]], [[Kanton ar Gemene (1790)|ar Gemene]], [[Kanton Klegereg (1790)|Klegereg]], [[Kanton Logunec'h (1790)|Logunec'h]], [[Kanton Noal-Pondivi (1790)|Noal-Pondivi]], [[Kanton Pluniav (1790)|Pluniav]] hag hini Pondivi. E [[1795]] e voe dilamet [[Distrig Pondivi|ar bann]]. E [[1800]] e voe lakaet Pondivi da bennlec'h [[arondisamant Pondivi]] bet krouet gant al lezenn eus ar 17 a viz C'hwevrer 1800. Brasaet e voe kanton Pondivi dindan anv [[Kanton Pondivi]] ivez gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p. 290.</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=27570 Cassini - EHESS - Pondivi - Fichenn ar gumun]</ref>. ===''Napoléonville''=== Adalek an [[9 a viz Du]] [[1804]] betek ar [[14 a viz Ebrel]] [[1814]] e oa anvet Pondivi "''Napoléonville''" war urzh an [[diktatour]] ha danvez-impalaer [[Napoleone Buonaparte]]. Evel [[La Roche-sur-Yon]], ''Napoléonville'' e [[Vendée]], e oa bet soñjet gant Napoleon e vefe ur gêr pouezus evit derc'hel kornôg Frañs ha Breizh. C'hoant en devoa da sevel adal ar gêr 3 000 annezad enni « er peoc'h, ur greizenn-genwerzh veur, hag er brezel, ur greizenn vilourel bouezus ». Napoleon a soñje gantañ e oa Pondivi ur gêr a c'hellje bezañ pouezus-tre ma vije kleuzet [[kanol]]ioù evit al listri-brezel a c'hellfe treuziñ Breizh pell diouzh re ar [[kaeladur kevandirel|Saozon]] a oa mistri war ar mor : [[kanol ar Blavezh]] ha [[kanol Naoned-Brest]].<br>Krouet e oa bet diouzhtu ur c'harter nevez gant ur blasenn-armoù, un [[isprefeti]], ur [[kazarn|c'hazarn]] hag ul [[lise]]. === {{XIXvet kantved}} === D'an [[29 a viz Genver]] [[1806]] e voe staget kumun [[Stival]] ouzh kumun Pondivi<ref>{{fr}}''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', p. 378.</ref>. [[1864]]: tizhet e voe Pondivi gant an [[hent-houarn]]. Krouet e voe kumun [[Ar Sorn]] d'ar 1{{añ}} a viz Meurzh [[1869]] diwar lodennoù eus tiriadoù kumunioù Bizhui, Gwern, Malgeneg, Pondivi ha Stival<ref>{{fr}}''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', p. 14</ref>{{,}}<ref>[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/6_index.htm Cassini-EHESS]</ref>. [[Brezel 1870-1871]] : pevar gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel. ==={{XXvet kantved}}=== ;[[Brezel-bed kentañ]] 316 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 3,35 % eus he foblañs e [[1911]]<ref name="MARV">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56178&dpt=56&idsource=2770&table=bp01 Monumant ar re varv]</ref>. ;[[Eil Brezel-bed]] [[Restr:UndeneusPondibetfuzuilhetePorzh-Loeiz.JPG|thumb|Anv H. Gaillard, un den eus Pondivi, ouzh monumant ar re fuzuilhet e Porzh-Loeiz]] Tremen 3 000 repuad deuet eus hanternoz [[Bro-C'hall]] a oa e Pondivi e miz Even [[1940]]<ref>{{fr}}[http://www.letelegramme.com/local/morbihan/pontivy/ville/18-juin-1940-les-allemands-entrent-dans-la-ville-18-06-2010-960460. "Le Télégramme", 18 a viz Even 2010]</ref>.<br> D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Alamagn|alaman]] e Pondivi<ref>{{fr}}''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Archives départementales du Morbihan, 2009, p. 23</ref>.<br> E miz Here 1940 e voe harzet ar gantreidi er Mor-Bihan ; bac'het e voent e kamp Toulboubou e Pondivi, 18 tiegezh hag eizh den o-unan, da lavaret eo 32 waz, 28 maouez ha 56 bugel ; war urzh an [[Wehrmacht|Alamaned]] e voent kaset gant un tren betek kamp-bac'h [[Maezon-ar-Stêr]] e miz Du 1940<ref name="ALG">{{fr}}Annik Le Guen, ''Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy'', Miz Kerzu 1993</ref>.<br> E miz Gouere 1944 e voe kemeret 150 000 lur en ti-post gant tud eus ar [[Rezistañs]]<ref>{{fr}}''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', p. 297</ref>.<br> D'ar [[4 Eost|4 a viz Eost]] [[1944]] e voe dieubet Pondivi<ref>{{fr}}''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', p. 130.</ref>.<br> D'an [[23 Mae|23 a viz Mae]] [[1945]] e voe kavet korfoù marv tri den eus ar gumun e-tal gwikadell [[Porzh-Loeiz]]. Er Rezistañs e oant ; fuzuilhet e oant bet gant al lu [[Wehrmacht|alaman]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pp. 315-316.</ref>.<br> Mervel a reas 96 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="MARV" />. ;Trevadennoù * Mervel a reas 16 milour e [[Brezel Indez-Sina]] ha pemp arall en [[Aljeria]].<ref name="MARV" /> == Brezhoneg == === Ya d'ar brezhoneg === *D'ar 4 a viz Eost [[2004]] e oa bet votet ar garta « [[Ya d'ar brezhoneg]] » gant kuzul-kêr ar gumun. *D'an 21 a viz Kerzu [[2007]] e oa bet roet d'ar gumun al label « Ya d'ar brezhoneg » live 2. === Deskadurezh === *Klasoù divyezhek a zo eno abaoe [[1984]]. *E distro-skol 2024 e oa 91 skoliad enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek (9,2 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. === Redadeg 2010 === E Pondi ez echuas ar [[Redadeg 2010|Redadeg]] e [[2010]]. {{clr|left}} == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="200px"> France Bretagne 56 Pontivy 01.jpg|[[Kastell Pondi|Kastell ar Roc'haned]] Rohan pontivy.jpg|Ar [[Gwenn-ha-Du]]<br>dirak ar c'hastell </gallery> *Kastell ar Gêr nevez *Iliz katolik ''Intron Varia ar Joa'', {{XVIvet kantved}}, *Iliz katolik ''Sant Meriadeg'', e kêriadenn Stival, {{XVIvet kantved}}, *Chapel ar Gelenneg, *Chapel ''Santez Trefin'' *Karterioù kozh gant tiez XVvet-XVIvet-XVIIvet kantvedoù, *[[porzh (listri)|Porzh]]. == Tud brudet == === Tud bet ganet eno=== *[[Ferdinand Le Drogo]], [[marc'hhouarnerezh|marc'hhouarnour]] [[breizh]]at, kampion [[Bro-C'hall]] e [[1927]] ha [[1928]], [[10 a viz Here]] [[1903]] *[[Paul Ihuel]] ([[2 a viz Du]] [[1903]]-[[22 a viz Here]] [[1974]] e [[Pariz]], Bro-C'hall), maer [[Berne]], kuzulier [[Kanton ar Faoued]] ([[1945]]-[[1974]]), kannad ar Mor-Bihan e [[1936]]-[[1940]] hag e [[1945]]-[[1974]], kadoriad kuzul-departamant ar Mor-Bihan, Is-sekretour-stad ha Sekretour-stad al Labour-Douar<ref name="ALG" /> *[[Jef Le Penven]], [[sonaozouriezh|sonaozour]] [[breizh]]at, [[3 a viz Du]] [[1919]]. * [[1969]] : [[Yannig Audran]], skolaer, soner ha skrivagner brezhonek. == Douaroniezh == <gallery mode="packed" heights="200px"> Blavet canalisé Pontivy.JPG|Treuzet eo Pondi gant ar [[stêr]] [[Blavezh]]. </gallery> ==Poblañs== ===Emdroadur ar boblañs abaoe 1793=== <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:14700 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 3808 bar:1800 from:0 till: 3793 bar:1806 from:0 till: 4929 bar:1821 from:0 till: 4980 bar:1831 from:0 till: 5956 bar:1836 from:0 till: 6378 bar:1841 from:0 till: 7018 bar:1846 from:0 till: 7929 bar:1851 from:0 till: 7792 bar:1856 from:0 till: 8049 bar:1861 from:0 till: 7602 bar:1866 from:0 till: 8146 bar:1872 from:0 till: 7886 bar:1876 from:0 till: 8252 bar:1881 from:0 till: 8164 bar:1886 from:0 till: 9466 bar:1891 from:0 till: 9175 bar:1896 from:0 till: 9292 bar:1901 from:0 till: 9359 bar:1906 from:0 till: 9506 bar:1911 from:0 till: 9424 bar:1921 from:0 till: 9442 bar:1926 from:0 till: 9440 bar:1931 from:0 till: 8117 bar:1936 from:0 till: 9300 bar:1946 from:0 till: 10878 bar:1954 from:0 till: 10516 bar:1962 from:0 till: 10410 bar:1968 from:0 till: 11412 bar:1975 from:0 till: 12578 bar:1982 from:0 till: 12675 bar:1990 from:0 till: 13140 bar:1999 from:0 till: 13508 bar:2006 from:0 till: 13518 bar:2012 from:0 till: 13973 </timeline> *<small>Mammennoù : Cassini hag [[EBSSA]].</small> == Melestradurezh == == Gevelliñ == *[[Tavistock]] ([[Devon]]), {{Bro-Saoz}} *[[Wesseling]] ([[Nordrhein-Westfalen]]), {{Alamagn}} *[[Napoleonville]] ([[Louisiana]]), {{SUA}} *[[Ouelessebougou]], {{Mali}} == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Pontivy}} {{Wikeriadur}} *{{br}} {{fr}} [https://web.archive.org/web/20190626080444/http://pontivy.fr/ Lec'hienn ofisiel Ti-Kêr Pondivi] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20050510064343/http://www.pontivy-cite-internationale.com/ Pontivy Cité Internationale] *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56178 Geobreizh] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20160109210550/http://pontivy.asso.fr/ 27 kevarzhe e Pondi] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Pondi]] [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Porzh-Loeiz e 1944]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] l85eozp0rizm1p7u3n3yc2oo4d3y5kn 0 1357 2148095 2134286 2025-06-03T10:11:42Z Dakbzh 58931 + Kempenn. 2148095 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Roazhon | skeudenn = Parlement de Bretagne-2006.jpg | Yezh = gallaouek | anvYezh = Resnn ''pe'' Renn | anvOfisiel = Rennes | bro = {{Bro-Roazhon}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | kanton = [[Pennlec'h]] c'hwec'h kanton | maer = [[Nathalie Appéré]] ([[Strollad Sokialour Gall|PS]]) | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | etrekumuniezh = [[Roazhon Meurgêr]] | bro velestradurel = [[Bro Roazhon (Voynet)|Bro Roazhon]] | gorread = 50.39 | ledred = 48.114722 | hedred = -1.679444 | uk = 39 | ubi = 20 | ubr = 74 | alc'hwez = Ti [[Breujoù Breizh]]. | ardamezioù = Blason Rennes.svg }} '''Roazhon''' (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ<ref>pe ['rwa:zən], pe ['rã:wõn] pe ['rã:wən], pe ['rawzun]</ref>) eo eil brasañ kêr Breizh goude [[Naoned]], e kember ar [[Gwilen]] hag an [[Il]] e reter ar vro, e [[Breizh-Uhel]]. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. [[Kêr-benn]] ha sez prefeti [[Rannvro Breizh|rannvro velestradurel Breizh]] eo, pennlec'h ha sez prefeti [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], sez ar [[Rannvro vilourel Kôrnog]], [[Akademiezh Roazhon]] ha [[lez-varn galv Roazhon]] lec'hiet e savadur [[Breujoù Breizh]]. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn [[Breizh]] gant [[Naoned]]. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en [[tolpad-kêr]] ha 727 357 en [[tolead kêr]] (e 2016). Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e [[Istor Breizh]]. En he [[Iliz-veur Roazhon|Iliz-veur]] e veze kurunet [[Duged Breizh]]. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas [[Emsavadeg ar paper timbr]] e 1675 ha an [[Dispac'h gall]] e 1789. Un [[Tan-gwall Roazhon 1720|tann-gwall bras]] a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e [[1720]], adsavet er giz klasel. E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel [[Ouest-France]] ha [[France 3 Ouest]], embregerezhioù er greanterezh ([[labouradeg PSA La Janais]], an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez. == Douaroniezh == Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Roazhon''|gwalarn=[[Pazieg]]|norzh=[[Sant-Gregor]]|biz=[[Lanvezhon]]|kornôg=[[Gwezin]]|reter=[[Saozon-Sevigneg]]|gevred=[[Kantpig]]|su=[[Noal-Kastellan]]|mervent=[[Reuz]], [[Sant-Jakez-al-Lann]]|enklozadur=}} == Anv == ;Stummoù skrivet *Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''Condate'' ([[Itinerarium Antonini|''It. Ant.'']]) ; ''Redonas'' ([[Notitia Dignitatum|''Not. Dig.'']]) ; ''Civitas Redonum'' ([[Notitia Galliarum|''Not. Gall'']].) ; ''Condate'' ([[Tabula Peutigeriana|''Tab. Peut.'']]) ; ''Rhedonicam, Redonicam'' (Gregor Teurgn) ; ''Civitas Riedonum'' (CIL), ''C R'' (war mein-bonn ː '''''C'''ivitas '''Ri'''edonum''). *Erwan Vallerie ː ''Civitas Redonum'', IV^vet ; ''Redonas'', IX^vet ; ''Reygnes'', 1291 ; ''Reynes'', 1295, 1313 ; ''Rengnes'', 1337 ; ''Resne'', 1340 ; ''Raynes'', 1352. ;Gerdarzh * ''condate'' = kember * ''Redonum, Roazhon'' = eus anv ar [[meuriad]] galian [[Redones]] a oa staliet el lodenn-se eus [[Arvorig]] en [[eil kantved]] kent J.-K. A-raok amzer an doare-skrivañ [[peurunvan]] e veze kavet meur a stumm skrivet : ''Roazon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée, p. 645 ; geriadur Gregor, p. 295</ref> e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha ''Roahon''<ref>{{fr}}''Le breton usuel'', p. 298</ref>{{,}}<ref>{{br}}''Exercices sur la grammaire bretonne du dialecte de Tréguier'', p. 129</ref>, ''Roéhon''<ref>{{br}}Glossaire moyen-breton, É. Ernault</ref>, ''Roaon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée</ref> e Gwened. ''Roazhoniz'' a vez lavaret eus tud Roazhon. E galleg e skriver ''Rennes'', distaget {{IPA|[ʀɛn]}}, hag e gallaoueg e skriver ''Resnn'' pe ''Renn''. == Ardamezioù == {| |- valign="top" |[[File:Blason ville fr Rennes (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |style="padding-left:25px;"|''Peuliet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig.''<br>Ardamezeg Hozier, [[19 a viz Gouere]] [[1697]].<br>Kadarnaet gant [[Charlez X]] d'an [[18 a viz Mae]] [[1825]].<br>Kroaz ar [[Eil Brezel-bed|Brezel 1939-1945]]. |} == Istor == ==={{XVIIvet kantved}}=== * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ==={{XVIIIvet kantved}}=== * Kerzu 1720: [[Tan-gwall bras Roazhon]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Roazon da benn [[distrig Roazhon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1857]]: tizhet eo Roazhon gant an [[hent-houarn]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}"Mémoire des hommes"</ref>. * Ur soudard bet ganet e [[Kesoue]] a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916. * 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=88387] Livre d'Or du Ministère des Pensions - Memorial Genweb</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]]) d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]], unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha [[Bro-C'hall|gall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c'horfoù. * D'an [[18 a viz Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] e Roazhon<ref>[[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010</ref>. * Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943: ** bombezet e voe Roazhon gant ar [[Royal Air Force]] d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an [[USAAF]]<ref>{{fr}}[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00201/rennes-apres-le-bombardement?video=Region00201 INA]</ref>; ** d'an [[8 a viz Eost]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Douglas A-20 Havoc|Boston IIIA]]'' marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar ''107th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force]] ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221212/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114180637/http://www.absa39-45.com/8%20aout%2043/8_aout_43.html 8 août 1943]</ref>; ar ''107th Squadron'' a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant<ref>{{en}}[http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205211428 Imperial War Museum, luc'hskeudenn o tiskouez ar c'hirri-nij, o bombezennoù ha tennoù ar Flak]</ref>. * D'ar [[6 a viz Here]] [[1943]] e kouezhas un nijerez ''[[Junkers Ju 88|Junkers Ju 88 D-1]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] ([[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e [[Huisnes-sur-Mer|Mont-de-Huisnes]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20110810090521/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114182052/http://www.absa39-45.com/6%20octobre%2043/Ju88-430872.htm Luc'hskeudennoù eus an nijerez hag eus obidoù an daou nijour alaman e Bered ar Reter]</ref>. * 32 ezel eus ar [[Rezistañs]] (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an [[8 a viz Even]] [[1944]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/fusilles/fusilles-colombier.htm Les fusillés du Colombier]</ref>. * Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar [[4 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|tirlu SUA]], ar "Combat Command A" o tont eus [[Baen-Veur|Baen]] dre hentoù [[Kastell-Briant]] ha [[Naoned]] hag an 8{{vet}} Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=200441 Memorial Genweb]</ref>. == Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg == Istorourien Breizh hag all<ref>Alain Bouchart, Laurence Mathey-Maille, Lewis Thorpe</ref> o deus kemeret Roazhon evit ''Redonum'', anv ur gêr eus Galia roet gant [[Jafrez Menoe]], kêr bet tapet gant Maximus ([[Magnus Clemens Maximus]]) ha [[Konan Meriadeg]], goude o dilestradeg hag o trec'h war ''Himbaldus'' war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar ''Redonum'' se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez. Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e [[Plougerne]], pe dost da [[Sant-Maloù]], pe c'hoaz e [[Naoned]], hag abalamour da se kaset da vojenn. Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet ''Aremorica'' an amzer se ha Breizh a-vremañ. Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar ''villa Himbaldus'' e oa e [[le-Vieux-Rouen-sur-Bresle]], ha Château-Hubault e [[Saint-Germain-sur-Bresle]], e-kichen, en tu all d'ar stêr [[Bresle]], an div kumunn se o vezhañ en ''Aremorica'' kenkoulz ha Roazhon. Ar ger ''Vieux-Rouan'' e dalv kement hag hen-roudour, pe ''vicus'' ar roudour. Ur wrizienn ''*rit-'' a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle. War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre [[Saint-Valery-sur-Somme]] (''Leuconos''), [[le Tréport]], ha [[Pariz]], emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgann etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h. == Monumantoù ha traoù heverk == [[Skeudenn:Place Saint Anne Rennes.JPG|thumb|Plasenn Santez-Anna]] [[Skeudenn:Lycee Rennes DSC08932.JPG|thumb|[[Lise Émile Zola]]]] * [[Breujoù Breizh]] * [[Chapel sant Erwan (Roazhon)|Chapel sant Erwan]] * [[Iliz-Veur sant Pêr]] * Iliz Santez-Anna * [[Iliz Sant-Jermen]] * [[Koc'hu al Lisoù]] * [[Lise Émile Zola]] * [[Liorzhoù-kêr an Thabor]] * Opera * Palez ar C'henwerzh * [[Palez sant Jord]] * [[Poull-neuial sant Jord]] Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] da Roazhon. === Monumantoù-brezel === * [[Brezel 1870-1871]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896. === Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' === {| |- valign="top" | width="60%" | E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar [[Commonwealth|C'hommonwealth]] a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]], an [[aerlu]] [[Wehrmacht|alaman]] d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]]. Trevourion ha soudarded [[Bro-C'hall|c’hall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus [[Kaero]] d’ar [[Rouantelezh-Unanet]] e miz [[Here]] [[1945]]: e ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' ivez e voent beziet<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090370&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20090208005928/http://lelancastria.com/17-juin-1940-tragedie-a-Rennes-a.html Ur bajenn a-zivout bombezadeg ar 17 a viz Even e Roazhon]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221145/http://www.absa39-45.com/commemorations/Cimetiere%20Rennes/cimetiere_rennes.htm#LE 12 FÉVRIER 1940 Luc'hskeudennoù]</ref> | width="40%" | {| class = "wikitable" align=left |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Skeudenn:British Raj Red Ensign.svg|24px]] [[Indez]] |5 ([[Tirlu]]) |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1868-1921).svg|24px]] [[Kanada]] |2 ([[Royal Canadian Air Force|Aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |124 ([[British Army|Tirlu]]: 85, [[Royal Air Force|Aerlu]]: 38, [[Royal Navy|Morlu]]: 1) |- |[[Skeudenn:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |5 ([[Tirlu]]: 1, [[Royal New Zealand Air Force|Aerlu]]: 2) |- |Ditour diresis |35 |- |Dianav penn-da-benn |81 |- !Hollad !252 |} |- |} <div style="clear:both;"> == Armerzh == [[Skeudenn:Tour TDF de Cesson vue de Beaulieu.JPG|thumb|[[Roazhon Atalant]]]] * Greanterezh ** Saverezh kirri e [[Karnod]] e [[Mervent]] Roazhon, lec'h m'emañ staliet [[PSA]] eus ar strollad [[Peugeot]]-[[Citroën]]. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960 **pellgehenterezh hag [[urzhiataerezh]], Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha [[Broioù-al-Liger]], dre ziorroadur an [[teknopol]] [[Roazhon Atalant]]. **[[Kenstagouriezh]]: sez an embregerezh Legris. * Mediaoù **Sez ar gazetenn bemdeziek ''[[Ouest-France]]'' **Sez aozadur [[skinwel]] [[Frañs 3 Kornôg]] (sellet ouzh [[Skinwel brezhonek]] ivez) *Melestradurezh **Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro **Sez ar [[Kuzul Rannvro Breizh|C'huzul-Rannvro]] **Sez [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilun|Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] **Sez ar Rannvro vilourel Kornôg == Poblañs == * Da 220 488 a dud e save [[poblañs]] ar gumun e [[2019]]<ref>[https://www.insee.fr/fr/statistiques/2011101?geo=COM-35238 INSEE]</ref>. === Emdroadur ar boblañs === === adalek dibenn ar {{XVvet kantved}} betek dibenn an {{XVIIIvet kantved}} === * dibenn ar {{XVvet kantved}}: 12 000 * dibenn ar {{XVIvet kantved}}: 24 000-27 000 * dibenn ar {{XVIIvet kantved}}: 27 000-30 000 * dibenn an {{XVIIIvet kantved}}: 35 000-36 000 <ref>Oberenn a-stroll dindan renerezh [[Jean Meyer]]{{fr}}, ''Histoire de Rennes'', Embannadurioù Privat, [[Toloza]], 1972, pajenn 259</ref>. === abaoe 1793 === <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:220000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:20000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2007 bar:2011 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 30160 bar:1800 from:0 till: 25904 bar:1806 from:0 till: 29225 bar:1821 from:0 till: 29589 bar:1831 from:0 till: 27340 bar:1836 from:0 till: 35552 bar:1841 from:0 till: 37895 bar:1846 from:0 till: 39218 bar:1851 from:0 till: 39505 bar:1856 from:0 till: 45664 bar:1861 from:0 till: 45483 bar:1866 from:0 till: 48283 bar:1872 from:0 till: 52044 bar:1876 from:0 till: 57177 bar:1881 from:0 till: 60974 bar:1886 from:0 till: 66139 bar:1891 from:0 till: 69232 bar:1896 from:0 till: 69937 bar:1901 from:0 till: 74676 bar:1906 from:0 till: 75640 bar:1911 from:0 till: 79372 bar:1921 from:0 till: 82241 bar:1926 from:0 till: 83418 bar:1931 from:0 till: 88569 bar:1936 from:0 till: 98538 bar:1946 from:0 till:113781 bar:1954 from:0 till:124122 bar:1962 from:0 till:151948 bar:1968 from:0 till:180943 bar:1975 from:0 till:198305 bar:1982 from:0 till:194656 bar:1990 from:0 till:197536 bar:1999 from:0 till:206229 bar:2006 from:0 till:209613 bar:2007 from:0 till:207922 bar:2011 from:0 till:208033 bar:2013 from:0 till:211373 TextData= fontsize:S pos:(30,20) text:"mammennoù : Cassini hag EBSSA" </timeline> {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1793]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1800]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1806]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1821]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1831]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1836]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1841]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1846]] ! style="background: #F5F5F5; width:12% ; color:#000000;" | [[1851]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 30 160 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 25 904 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 225 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 589 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 27 340 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 35 552 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 37 895 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 218 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 505 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1856]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1861]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1866]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1872]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1876]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1881]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1886]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1891]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1896]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 664 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 483 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 48 283 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 52 044 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 57 177 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 60 974 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 66 139 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 232 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 937 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1901]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1906]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1911]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1921]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1926]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1931]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1936]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1946]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1954]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 74 676 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 75 640 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 79 372 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 82 241 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 83 418 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 88 659 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 98 538 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 113 781 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 124 122 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1962]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1968]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1975]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1982]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1990]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1999]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2006]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2007]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2011]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2013]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 151 948 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 180 943 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 198 305 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 194 656 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 197 536 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 206 229 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 209 613 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 207 922 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 208 033 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | {{formatnum:211373}} |- |} </div> == Melestradurezh== {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ |Deroù=4 Ebrel [[2014]] |Anv=[[Nathalie Appéré]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kannadez <small>(2012-2017)</small>}} {{Dilennad |Deroù=22 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[2008]] |Penn=4 Ebrel 2014 |Anv=[[Daniel Delaveau]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kazetenner}} {{Dilennad |Deroù=16 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[1977]] |Penn=22 Meurzh 2008 |Anv=[[Edmond Hervé]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Kelenner<br>Ministr <small>(1981-1986)</small><br>Kannad <small>(1986-1993 / 1997-2002)</small><br>Senedour <small>(2008-2014)</small>}} {{Dilennad |Deroù=3 [[Mae]] [[1953]] |Penn=16 Meurzh 1977 |Anv=[[Henri Fréville]] |Strollad=[[Mouvement républicain populaire|MRP]] - [[Unvaniezh evit an Demokratelezh C'hall|UDF]]|Karg=Kelenner<br>Kannad <small>(1958-1968)</small><br>Senedour <small>(1971-1980)</small><br>Prezidant [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] <small>(1966-1976)</small>}} {{Dilennad |Deroù=4 [[Eost]] [[1944]] |Penn=3 Mae 1953 |Anv=[[Yves Milon]] |Strollad=[[Rassemblement du peuple français|RPF]]|Karg=Douarour, kelenner}} {{Dilennad |Deroù=14 [[Mezheven]] [[1944]] |Penn=4 Eost 1944 |Anv=René Patay |Strollad= |Karg=Mezeg}} {{Dilennad |Deroù=[[1935]] |Penn=14 Mezheven 1944 |Anv=François Château |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=19 [[Mae]] [[1929]] |Penn=1935 |Anv=Jean Lemaistre |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Kargad<br>Senedour <small>(1932 →)</small>}} {{Dilennad |Deroù=10 [[Mae]] [[1925]] |Penn=19 Mae 1929 |Anv=Carle Bahon |Strollad= [[SFIO]] |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=2 [[Kerzu]] [[1923]] |Penn=10 Mae 1925 |Anv=Alfred Daniel |Strollad= |Karg=Kantonier}} {{Dilennad |Deroù=12 [[Mae]] [[1908]] |Penn=23 [[Here]] 1923 |Anv=Jean Janvier |Strollad=[[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=[[1900]] |Penn=12 Mae 1908 |Anv=Eugène Pinault |Strollad= Republikan |Karg=Greantour<br>Senedour <small>(1901 →)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Kêraozerezh == Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg. Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen. ==Karterioù== *[[Keryann]]. *Kreiz-kêr. *Italie. *Landrel. *Maurepas. == Deskadurezh == === Skolioù-meur === Div [[skol-veur]] zo e kêr : [[Skol-Veur Roazhon I]] ha [[Skol-veur Breizh-Uhel|Skol-Veur Roazhon II]]. == Brezhoneg == [[Restr:L'entrée de rennes route de chatillon sur seiche - panoramio.jpg|thumb|Rennes / Roazhon.]] * D'ar 24 a viz Genver [[2008]] e oa bet sinet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun. * Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer [[2014]] gant [[Nathalie Appéré]], maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e [[2017]]. * Abaoe deroù an {{XXvet kantved}} ha savidigezh ar gador geltiek e [[skol-veur Roazhon]] ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an [[Emsav]] zo bet o vevañ er gêr-se, evel [[Frañsez Jaffrennou|Taldir Jafrennoù]] en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, [[Pêr-Jakez Heliaz|Per Jakez Elias]], [[Per Denez]], bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, [[Roparz Hemon]], pe [[Lena Louarn]], e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro. * Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh [[Skol an Emsav]] e [[1969]], ar gelaouenn [[Yod-Kerc'h]] e [[1972]], pe ar gazetenn vrezhonek [[Bremañ]] e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel [[Skol-Uhel ar Vro]] gwechall, [[Kuzul Sevenadurel Breizh]], [[Dastum]] pe [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]. *Krouidigezh [[Skol an Emsav]] e 1969. *Krouidigezh ''[[Yod-Kerc'h]]'' e 1972. *Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek ''[[Bremañ]]'' e 1980. *Krouidigezh [[UGB]] e 1982. === Deskadurezh === * Ur skol [[Diwan]] a zo eno abaoe [[1978]]<ref>{{br}}[http://www.diwan-bro-roazhon.org/Presentation-ecole-Diwan-de-Rennes Skol Diwan Roazhon]</ref>. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 846 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis ar Brezhoneg]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== *[[1665]] : [[Toussaint Rallier du Baty]], maer. *[[1698]] : [[Germain-François Poullain de Saint-Foix]], soudard ha skrivagner. *[[1701]] : [[Loeiz ar Chalotez]], den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ. *[[1737]] : [[Michel Gérard]], kouer [[breizhat]] ha kannad an Trede-Stad e [[1789]]. *[[1748]] : [[Pierre-Louis Ginguené]], barzh. *[[1754]] ː François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. Marvet e 1800. *[[1763]] ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e [[Santo Domingo|Santo-Domingo]]. *[[1816]] : [[Paol Feval]], skrivagner. *[[1817]] : [[Paul de Geslin]], beleg ha skrivagner gallek. *[[1846]] : [[Loeiz Kerzilin]], barzh. *[[1889]] : [[Maurice Noguès]], nijour. *[[1903]] : [[Frañsez Debauvais]], emsaver. *[[1903]] : [[René Guillou]], sonaozour. *[[1921]] : [[Pêr Denez]], emsaver, yezhour ha skrivagner. *[[1927]] : [[Françoise Le Roux]], skrivagnerez ha gouiziegez. *[[1952]] : [[Patrick Jeffroy]], keginer. *[[1992]] : [[Clarisse Agbégnénou|Clarisse Agbegnenou]], judoka === Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]] === * Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, [[zouav]] en 2{{l}} rujumant kerzhet Afrika, dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik [[Salonik]] ([[Gres]]) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn»<ref name="Mémoire des hommes">{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524320&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. * Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er 14{{vet}} rujumant husarded, fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e [[Courtisols]] (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en 3{{e}} batailhon kerzhet skañv Afrika, fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e [[Cramant]] (Bro-C'hall), evit «dezerterezh»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en 70{{vet}} rujumant war-droad, fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e [[Duisans]] (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour» /><ref name="Mémoire des hommes" />. === Tud marvet eno === *[[1034]] : [[Hawiz Normandi|Hawiz]], gwreg [[Jafrez Iañ (dug Breizh)|Jafrez Iañ]], dug Breizh. *[[1578]] : [[Gilles de Kerampuil]], beleg ha troour. *[[1591]] : [[Noël du Fail]], gwiraour, reizhaouer ha skrivagner. *[[1916]]: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e [[Kesoue]] d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er [[Stadoù-Unanet]], soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?debut=0&ref=2524302 Mémoire des hommes]</ref>. *[[1925]] : [[Ivonig Picard]], skrivagner brezhonek. *[[1926]] ː Jeanne Malivel, arzourez, liammet gant ar Seizh Breur *[[1951]] : [[Gwilherm Berthou-Kerverzhiou|Kerverzhioù]], skrivagner brezhonek. *[[1984]] : [[Per Roy]], emsaver ha skrivagner brezhonek. *[[2009]] : [[Joseph Martray]], kelaouenner hag emsaver. *[[2015]] : [[Henri Lécuyer]], emsaver breton, ezel eus [[Urzh an Erminig]]. === Tud liammet gant kêr === * [[Bertrand d'Argentré]] (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon. * [[Laurent Pokou]] (1947-2016), melldroader [[Stade Rennais Football Club]] etre 1973 ha 1979 === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Albert-d2.jpg|60px]] | :'''Albert''' :Charles, gouarnour Breizh ; degemeret eo bet e galon gant Kêr Roazhon e 1698. :''En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul.'' |- |[[Restr:Allixant-1.jpg|60px]] | :'''Allixant''' :Nicolas, kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596. :''En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1.'' |- |[[Restr:Anneix.jpg|60px]] | :'''Anneix''' :Alexis-François-Jacques, pennalvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758. :''En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant.'' |- |[[Restr:Aubert de la Criblerie.gif|60px]] | :'''d'Aubert''' :Aotrounez Bourgnouveau :''En gul e deir zorzhell en aour.'' |- |[[Restr:Bagatz-d.jpg|60px]] | :'''Bagatz''' :Raoul, konestabl Roazhon e 1451. :''En argant e lammell en gul.'' |- |[[Restr:Baillon du Blancpignon.gif|60px]] | :'''(?) Baillon''',<ref>{{fr}}Aotrounez Blancpignon, Cervon, Longpré, la Coudre, e [[Sant-Meleg]]. François, sekretour ar Roue e 703. Ur senesal, maer, ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744.</ref> :''En glazur e zaou gleze en argant, dornellet en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant.'' |- |[[Restr:Bain de la Landelle.gif|60px]] | :'''Bain''' :Guillaume, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641. :''En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant.'' |- |[[Restr:Ballan de la Richardais.gif|60px]] | :'''Ballan''' :Chuin Roazhon e 1696. :''En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul.'' |- |[[Restr:Le Bariller de Riaval.gif|60px]] | :'''Le Bariller''' :Aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv) ; Alain, noter ouzh lez Roazhon e 1513. :''En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet.'' |- |[[Restr:Le Baron de Kerléau.gif|60px]] | :'''le Baron''', prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805) :''En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot.'' |- |[[Restr:Barrin des Rouxières.gif|60px]] | :'''Barrin''' :Baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e deir balafenn en aour.'' |- |[[Restr:Le Bart.jpg|60px]] | :'''Le Bart''' :Jean le Bart, abad Sant-Melen, aet da Anaon e 1393 ; ur c'honestabl Roazhon e 1489. :''En glazur e leonparzh en argant.'' |- |[[Restr:Baudrain des Chateliers.gif|60px]] | :'''Baudran''' :Kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1580. :''En glazur e sourin en aour, heuliet ouzh kab gant teir rodig-kentr hag ouzh beg gant ur greskenn, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|60px]] | :'''de Beaulieu''' :Daou gonestabl Roazhon, e 1496 ha 1498. :''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3.'' |- |[[Restr:Beaumont de la Guichardaye.gif|60px]] | :'''de Beaumont''' :Aotrounez Monteval, e Sant-Stefan Roazhon, ha Sainte-Foy, e Toussaints Roazhon ; Jean, alouez Roazhon e 1384. :''« dougen a ra tri fod leinet gant un drailhenn »'' ; livioù dianav. |- |[[Restr:Bourgneuf d'Orgères.gif|60px]] | :'''de Bourgneuf''' :Jean, aotrou Cucé (hiziv e Roazhon) ; kadoriad kentañ ouzh [[Breujoù Breizh]] eus 1595 da 1636 ; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669. :''En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant.'' |- |[[Restr:Du Cellier.gif|60px]] | :'''du Cellier''' :Jean, kadoriad ouzh ar [[Kambr ar C'hontoù Breizh|C'hontoù]] ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458. :''En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant.'' |- |[[Restr:Chéreil des Vergers.png|60px]] | :'''Chéreil''' :Mathurin, sindik ha kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689. :''En glazur e lammell en argant.'' |- |[[Restr:Fablet.jpg|60px]] | :'''Fablet de la Motte''' <ref>Aotrounez la Motte (?), eskopti Roazhon. Ur c'huzulier ouzh prezidial, maer, letanant-jeneral ar polis, ha kannad Roazhon ouzh ar Stadoù e 1780</ref> :''En gul e groaz en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel, e gab en glazur karget gant teir steredenn en argant.'' * Sturienn : ''Ex voto publico'' |- |[[Restr:Frey de Neuville.png|60px]] | :'''Frey''' :François-Charles-Joseph, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. :''En argant e c'housourin en gul heuliet gant div zivaskell ivez en gul.'' |- |[[Restr:De la Lande des Fossés.gif|60px]] | :'''de la Lande des Fossés''' :Jean, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1592. :''En glazur e leon en aour'' |- |[[Restr:Marc'hec de Kerbaul.gif|60px]] | :'''Marc'hec / Marchec / Chevalier''' :Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon ; Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar [[Grands Jours|Grands-Jours]] e 1498, en deus sinet feur-emglev dimeziñ [[Anna Breizh]] ha [[Loeiz XII (Bro-C'hall)|Loeiz XII]] ; René, gouarnour Roazhon e 1583<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy. T. II. p. 280.</ref>. :''En argant e leon en gul, krabanet, teodet ha kurunet en aour, e dreustell valirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant.'' |- |[[Restr:De Marnières.gif|60px]] | :'''de Marnières''' :Aotrounez la Martinière ha baroned Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Nantrieul des Chesnayes.gif|60px]] | :'''Nantrieul''' :Aotrounez Chesnayes ; Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696. :''En glazur e bemp bezantenn en aour.'' |- |[[Restr:Palasne.gif|60px]] | :'''Palasne''' :Jean, serjant-jeneral Roazhon e 1764. :''En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour.'' |- |[[Restr:De la Villéon de Saint-Alban.png|60px]] | :'''de la Villéon''' :Jacques, senesal Roazhon e 1479. :''En argant e gelenenn c'heotet ; e grenngonk plezhet etre sabel hag aour.'' |} ==Sport== ===Mell-droad=== *[[Stade Rennais Football Club|Stad Roazhon]] *[[Breizh Fobal Klub]] ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== [[Skeudenn:Quaregnon - Le Samyn, 4 mars 2015, départ (D111).JPG|thumb|[[Bretagne-Séché Environnement]]]] * [[26 a viz Gouere]] [[1905]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Louis Trousselier]]. * [[28 a viz Gouere]] [[1905]] : loc'hañ a ra 10{{vet}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[21 a viz Gouere]] [[1933]] : 21{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Aerts]] ([[Belgia]]). * [[22 a viz Gouere]] [[1933]] : loc'hañ a ra 22{{l}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[23 a viz Gouere]] [[1937]] : 18{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] etre [[La Roche-sur-Yon]] ([[Vande]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Paul Chocque]]. * [[24 a viz Gouere]] [[1937]] : loc'hañ a ra 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Vire]] ([[Calvados]]). * [[11 a viz Gouere]] [[1939]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre [[Vire]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Eloi Tassin]]. * [[12 a viz Gouere]] [[1939]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Brest]] ; trec'h eo ar [[Breizh]]ad [[Pierre Cloarec|Pêr Gloareg]]. * [[9 a viz Gouere]] [[1951]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1951|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Édouard Muller]]. * [[25 a viz Mezheven]] [[1952]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] etre [[Brest]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Rik Van Steenbergen]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1952]] : loc'hañ a ra 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[ar Mañs]] ([[Sarthe]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1959]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1959|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Graczyk]]. * [[27 a viz Mezheven]] [[1963]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Antonio Bailetti]] ([[Italia]]). * [[28 a viz Mezheven]] [[1963]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[22 a viz Mezheven]] [[1964]] : loc'hañ a ra 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1964|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Marino Basso]] ([[Italia]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : loc'hañ a ra 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[10 a viz Gouere]] [[1977]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Oriant]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Klaus-Peter Thaler]] ([[Alamagn|Republik Kevreadel Alamagn]]). * [[6 a viz Gouere]] [[1989]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Greg LeMond]] ([[Stadoù Unanet]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1989]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[14 a viz Gouere]] [[1991]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre [[Alençon]] ([[Orne (departamant)|Orne]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Mauro Ribeiro]] ([[Brazil]]). * [[15 a viz Gouere]] [[1991]] : 10{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Kemper]] ; trec'h eo [[Phil Anderson]] ([[Aostralia]]). * [[8 a viz Gouere]] [[1994]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] etre [[Cherbourg]] ([[Manche]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Gianluca Bortolami]] ([[Italia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1994]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[8 a viz Gouere]] [[2006]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2006|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Gregor]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Serhiy Honchar]] ([[Ukraina]]). * [[11 a viz Gouere]] [[2015]] : loc'hañ a ra 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2015|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Mur]]. == Liammoù etrebroadel == === Gevelliñ === Gevellet eo gant 13 kêr : {|border="0" cellspacing="0" cellpadding="4" |-valign="top" | * [[skeudenn:Flag of England.svg|border|20px]] [[Exeter]] ([[Devon]], [[Bro-Saoz]]) abaoe 1957. * [[skeudenn:Flag of the United States.svg|20px]] [[Rochester (New York)|Rochester]] ([[New York (Stad)|Stad New York]], [[Stadoù-Unanet]]) abaoe 1958. * [[skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Erlangen]] ([[Bavaria]], [[Alamagn]]) abaoe 1964. * [[skeudenn:Flag of the Czech Republic.svg|20px|border]] [[Brno]] ([[Su Moravia]], [[Republik Tchek|Tchekia]]) abaoe 1965. * [[skeudenn:Flag of Japan.svg|border|20px]] [[Sendai]] ([[Tōhoku]], [[Japan]]) abaoe 1967. * [[skeudenn:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Leuven]] ([[Brabant Flandrez]], [[Belgia]]) abaoe 1980. * [[skeudenn:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Korkig]] ([[Cúige Mumhan]], [[Iwerzhon]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of Algeria.svg|border|20px]] [[Setif|Stif]] ([[Kabilia]], [[Aljeria]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Jinan]] ([[Shandong]], [[Republik Pobl Sina|Sina]]) abaoe 1985. Gevellet eo proviñs Shandong gant Rannvro Breizh. | * [[skeudenn:Flag of Kazakhstan.svg|20px]] [[Almaty]] ([[Kazakhstan|Kazac'hstan]]) abaoe 1991. * [[skeudenn:Flag of Mali.svg|20px]] [[Kelc'h Bandiagara]] ([[Rannbarzh Mopti]], [[Mali]]) abaoe 1995. * [[skeudenn:Flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poznań]] ([[Polonia Veur]], [[Polonia]]) abaoe 1998. * [[skeudenn:Flag of Romania.svg|20px]] [[Nagyszeben]] ([[Treuzsilvania]], [[Roumania]]) abaoe 1999. Hag ivez kêriadennoù : *[[skeudenn:Flag of Brittany.svg|20px]] [[Sant-Jili-ar-Menez]] ([[Aodoù-an-Arvor]], [[Breizh]]) *[[skeudenn:Flag of Occitania.svg|20px]] [[Los Banhs de Rènnas]] ([[Aude (departamant)|Aude]], [[Languedoc-Roussillon]], [[Frañs]]) *[[skeudenn:Champagne-Ardenne flag.svg|20px]] [[Vouziers]] ([[Ardennes (departamant)|Ardennes]], [[Champagne-Ardenne]], [[Frañs]]) (maeronez anezhi eo Roazhon) |} === Koñsuldioù === Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : [[Maroko]] staliet boulouard Sevigneg hag ar [[Stadoù-Unanet]] kae Chateaubriand. Un [[Ensavadur gall-hag-amerikan Roazhon|Ensavadur gall-hag-amerikan]] a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed. == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20080331052001/http://www.lesechos.fr/info/loisirs/4633960.htm ''Pennad Les Echos'' Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir] * INA **[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00201/rennes-apres-le-bombardement L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00203/les-allies-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00343/ouverture-de-la-maison-de-la-culture-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00378/rennes-de-l-an-2000 L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00385/le-colombier-nouveau-centre-ville-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00386/l-industrialisation-rennaise L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00215/declaration-d-henri-freville L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00217/edmond-herve-maire-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00389/le-quartier-de-cleunay-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00394/billet-d-humeur-sur-l-evolution-du-commerce L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00395/le-quartier-du-blosne-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00234/l-architecture-rennaise-de-georges-maillols L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00463/la-telecom-valley L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00402/a-rennes-ouverture-du-val-au-public L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002] *ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg == Levrlennadur == * {{fr}}Jean-Claude Even-Kernivinenn ː ''Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383''. Lannuon. 1003-1999 * {{fr}}Michel Froger et Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Laurence Mathey-Maille : ''Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne''. Les Belles Lettres. Paris 1992 * {{fr}}Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''La Civilisation des Riedones''. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980 * {{en}}Lewis Thorpe : ''Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain''. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973 * {{en}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} * [[Rummad:Roazhon|*]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Roazhon]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] f0stpvjzw6dqyz6fipvvvdlv657fx83 2148111 2148095 2025-06-03T11:34:23Z Dakbzh 58931 /* Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ */ 2148111 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Roazhon | skeudenn = Parlement de Bretagne-2006.jpg | Yezh = gallaouek | anvYezh = Resnn ''pe'' Renn | anvOfisiel = Rennes | bro = {{Bro-Roazhon}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | kanton = [[Pennlec'h]] c'hwec'h kanton | maer = [[Nathalie Appéré]] ([[Strollad Sokialour Gall|PS]]) | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | etrekumuniezh = [[Roazhon Meurgêr]] | bro velestradurel = [[Bro Roazhon (Voynet)|Bro Roazhon]] | gorread = 50.39 | ledred = 48.114722 | hedred = -1.679444 | uk = 39 | ubi = 20 | ubr = 74 | alc'hwez = Ti [[Breujoù Breizh]]. | ardamezioù = Blason Rennes.svg }} '''Roazhon''' (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ<ref>pe ['rwa:zən], pe ['rã:wõn] pe ['rã:wən], pe ['rawzun]</ref>) eo eil brasañ kêr Breizh goude [[Naoned]], e kember ar [[Gwilen]] hag an [[Il]] e reter ar vro, e [[Breizh-Uhel]]. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. [[Kêr-benn]] ha sez prefeti [[Rannvro Breizh|rannvro velestradurel Breizh]] eo, pennlec'h ha sez prefeti [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], sez ar [[Rannvro vilourel Kôrnog]], [[Akademiezh Roazhon]] ha [[lez-varn galv Roazhon]] lec'hiet e savadur [[Breujoù Breizh]]. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn [[Breizh]] gant [[Naoned]]. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en [[tolpad-kêr]] ha 727 357 en [[tolead kêr]] (e 2016). Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e [[Istor Breizh]]. En he [[Iliz-veur Roazhon|Iliz-veur]] e veze kurunet [[Duged Breizh]]. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas [[Emsavadeg ar paper timbr]] e 1675 ha an [[Dispac'h gall]] e 1789. Un [[Tan-gwall Roazhon 1720|tann-gwall bras]] a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e [[1720]], adsavet er giz klasel. E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel [[Ouest-France]] ha [[France 3 Ouest]], embregerezhioù er greanterezh ([[labouradeg PSA La Janais]], an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez. == Douaroniezh == Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Roazhon''|gwalarn=[[Pazieg]]|norzh=[[Sant-Gregor]]|biz=[[Lanvezhon]]|kornôg=[[Gwezin]]|reter=[[Saozon-Sevigneg]]|gevred=[[Kantpig]]|su=[[Noal-Kastellan]]|mervent=[[Reuz]], [[Sant-Jakez-al-Lann]]|enklozadur=}} == Anv == ;Stummoù skrivet *Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''Condate'' ([[Itinerarium Antonini|''It. Ant.'']]) ; ''Redonas'' ([[Notitia Dignitatum|''Not. Dig.'']]) ; ''Civitas Redonum'' ([[Notitia Galliarum|''Not. Gall'']].) ; ''Condate'' ([[Tabula Peutigeriana|''Tab. Peut.'']]) ; ''Rhedonicam, Redonicam'' (Gregor Teurgn) ; ''Civitas Riedonum'' (CIL), ''C R'' (war mein-bonn ː '''''C'''ivitas '''Ri'''edonum''). *Erwan Vallerie ː ''Civitas Redonum'', IV^vet ; ''Redonas'', IX^vet ; ''Reygnes'', 1291 ; ''Reynes'', 1295, 1313 ; ''Rengnes'', 1337 ; ''Resne'', 1340 ; ''Raynes'', 1352. ;Gerdarzh * ''condate'' = kember * ''Redonum, Roazhon'' = eus anv ar [[meuriad]] galian [[Redones]] a oa staliet el lodenn-se eus [[Arvorig]] en [[eil kantved]] kent J.-K. A-raok amzer an doare-skrivañ [[peurunvan]] e veze kavet meur a stumm skrivet : ''Roazon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée, p. 645 ; geriadur Gregor, p. 295</ref> e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha ''Roahon''<ref>{{fr}}''Le breton usuel'', p. 298</ref>{{,}}<ref>{{br}}''Exercices sur la grammaire bretonne du dialecte de Tréguier'', p. 129</ref>, ''Roéhon''<ref>{{br}}Glossaire moyen-breton, É. Ernault</ref>, ''Roaon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée</ref> e Gwened. ''Roazhoniz'' a vez lavaret eus tud Roazhon. E galleg e skriver ''Rennes'', distaget {{IPA|[ʀɛn]}}, hag e gallaoueg e skriver ''Resnn'' pe ''Renn''. == Ardamezioù == {| |- valign="top" |[[File:Blason ville fr Rennes (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |style="padding-left:25px;"|''Peuliet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig.''<br>Ardamezeg Hozier, [[19 a viz Gouere]] [[1697]].<br>Kadarnaet gant [[Charlez X]] d'an [[18 a viz Mae]] [[1825]].<br>Kroaz ar [[Eil Brezel-bed|Brezel 1939-1945]]. |} == Istor == ==={{XVIIvet kantved}}=== * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ==={{XVIIIvet kantved}}=== * Kerzu 1720: [[Tan-gwall bras Roazhon]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Roazon da benn [[distrig Roazhon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1857]]: tizhet eo Roazhon gant an [[hent-houarn]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}"Mémoire des hommes"</ref>. * Ur soudard bet ganet e [[Kesoue]] a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916. * 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=88387] Livre d'Or du Ministère des Pensions - Memorial Genweb</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]]) d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]], unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha [[Bro-C'hall|gall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c'horfoù. * D'an [[18 a viz Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] e Roazhon<ref>[[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010</ref>. * Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943: ** bombezet e voe Roazhon gant ar [[Royal Air Force]] d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an [[USAAF]]<ref>{{fr}}[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00201/rennes-apres-le-bombardement?video=Region00201 INA]</ref>; ** d'an [[8 a viz Eost]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Douglas A-20 Havoc|Boston IIIA]]'' marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar ''107th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force]] ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221212/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114180637/http://www.absa39-45.com/8%20aout%2043/8_aout_43.html 8 août 1943]</ref>; ar ''107th Squadron'' a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant<ref>{{en}}[http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205211428 Imperial War Museum, luc'hskeudenn o tiskouez ar c'hirri-nij, o bombezennoù ha tennoù ar Flak]</ref>. * D'ar [[6 a viz Here]] [[1943]] e kouezhas un nijerez ''[[Junkers Ju 88|Junkers Ju 88 D-1]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] ([[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e [[Huisnes-sur-Mer|Mont-de-Huisnes]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20110810090521/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114182052/http://www.absa39-45.com/6%20octobre%2043/Ju88-430872.htm Luc'hskeudennoù eus an nijerez hag eus obidoù an daou nijour alaman e Bered ar Reter]</ref>. * 32 ezel eus ar [[Rezistañs]] (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an [[8 a viz Even]] [[1944]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/fusilles/fusilles-colombier.htm Les fusillés du Colombier]</ref>. * Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar [[4 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|tirlu SUA]], ar "Combat Command A" o tont eus [[Baen-Veur|Baen]] dre hentoù [[Kastell-Briant]] ha [[Naoned]] hag an 8{{vet}} Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=200441 Memorial Genweb]</ref>. == Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg == Istorourien Breizh hag all<ref>Alain Bouchart, Laurence Mathey-Maille, Lewis Thorpe</ref> o deus kemeret Roazhon evit ''Redonum'', anv ur gêr eus Galia roet gant [[Jafrez Menoe]], kêr bet tapet gant Maximus ([[Magnus Clemens Maximus]]) ha [[Konan Meriadeg]], goude o dilestradeg hag o trec'h war ''Himbaldus'' war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar ''Redonum'' se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez. Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e [[Plougerne]], pe dost da [[Sant-Maloù]], pe c'hoaz e [[Naoned]], hag abalamour da se kaset da vojenn. Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet ''Aremorica'' an amzer se ha Breizh a-vremañ. Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar ''villa Himbaldus'' e oa e [[le-Vieux-Rouen-sur-Bresle]], ha Château-Hubault e [[Saint-Germain-sur-Bresle]], e-kichen, en tu all d'ar stêr [[Bresle]], an div kumunn se o vezhañ en ''Aremorica'' kenkoulz ha Roazhon. Ar ger ''Vieux-Rouan'' e dalv kement hag hen-roudour, pe ''vicus'' ar roudour. Ur wrizienn ''*rit-'' a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle. War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre [[Saint-Valery-sur-Somme]] (''Leuconos''), [[le Tréport]], ha [[Pariz]], emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgann etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h. == Monumantoù ha traoù heverk == [[Skeudenn:Place Saint Anne Rennes.JPG|thumb|Plasenn Santez-Anna]] [[Skeudenn:Lycee Rennes DSC08932.JPG|thumb|[[Lise Émile Zola]]]] * [[Breujoù Breizh]] * [[Chapel sant Erwan (Roazhon)|Chapel sant Erwan]] * [[Iliz-Veur sant Pêr]] * Iliz Santez-Anna * [[Iliz Sant-Jermen]] * [[Koc'hu al Lisoù]] * [[Lise Émile Zola]] * [[Liorzhoù-kêr an Thabor]] * Opera * Palez ar C'henwerzh * [[Palez sant Jord]] * [[Poull-neuial sant Jord]] Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] da Roazhon. === Monumantoù-brezel === * [[Brezel 1870-1871]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896. === Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' === {| |- valign="top" | width="60%" | E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar [[Commonwealth|C'hommonwealth]] a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]], an [[aerlu]] [[Wehrmacht|alaman]] d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]]. Trevourion ha soudarded [[Bro-C'hall|c’hall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus [[Kaero]] d’ar [[Rouantelezh-Unanet]] e miz [[Here]] [[1945]]: e ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' ivez e voent beziet<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090370&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20090208005928/http://lelancastria.com/17-juin-1940-tragedie-a-Rennes-a.html Ur bajenn a-zivout bombezadeg ar 17 a viz Even e Roazhon]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221145/http://www.absa39-45.com/commemorations/Cimetiere%20Rennes/cimetiere_rennes.htm#LE 12 FÉVRIER 1940 Luc'hskeudennoù]</ref> | width="40%" | {| class = "wikitable" align=left |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Skeudenn:British Raj Red Ensign.svg|24px]] [[Indez]] |5 ([[Tirlu]]) |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1868-1921).svg|24px]] [[Kanada]] |2 ([[Royal Canadian Air Force|Aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |124 ([[British Army|Tirlu]]: 85, [[Royal Air Force|Aerlu]]: 38, [[Royal Navy|Morlu]]: 1) |- |[[Skeudenn:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |5 ([[Tirlu]]: 1, [[Royal New Zealand Air Force|Aerlu]]: 2) |- |Ditour diresis |35 |- |Dianav penn-da-benn |81 |- !Hollad !252 |} |- |} <div style="clear:both;"> == Armerzh == [[Skeudenn:Tour TDF de Cesson vue de Beaulieu.JPG|thumb|[[Roazhon Atalant]]]] * Greanterezh ** Saverezh kirri e [[Karnod]] e [[Mervent]] Roazhon, lec'h m'emañ staliet [[PSA]] eus ar strollad [[Peugeot]]-[[Citroën]]. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960 **pellgehenterezh hag [[urzhiataerezh]], Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha [[Broioù-al-Liger]], dre ziorroadur an [[teknopol]] [[Roazhon Atalant]]. **[[Kenstagouriezh]]: sez an embregerezh Legris. * Mediaoù **Sez ar gazetenn bemdeziek ''[[Ouest-France]]'' **Sez aozadur [[skinwel]] [[Frañs 3 Kornôg]] (sellet ouzh [[Skinwel brezhonek]] ivez) *Melestradurezh **Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro **Sez ar [[Kuzul Rannvro Breizh|C'huzul-Rannvro]] **Sez [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilun|Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] **Sez ar Rannvro vilourel Kornôg == Poblañs == * Da 220 488 a dud e save [[poblañs]] ar gumun e [[2019]]<ref>[https://www.insee.fr/fr/statistiques/2011101?geo=COM-35238 INSEE]</ref>. === Emdroadur ar boblañs === === adalek dibenn ar {{XVvet kantved}} betek dibenn an {{XVIIIvet kantved}} === * dibenn ar {{XVvet kantved}}: 12 000 * dibenn ar {{XVIvet kantved}}: 24 000-27 000 * dibenn ar {{XVIIvet kantved}}: 27 000-30 000 * dibenn an {{XVIIIvet kantved}}: 35 000-36 000 <ref>Oberenn a-stroll dindan renerezh [[Jean Meyer]]{{fr}}, ''Histoire de Rennes'', Embannadurioù Privat, [[Toloza]], 1972, pajenn 259</ref>. === abaoe 1793 === <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:220000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:20000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2007 bar:2011 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 30160 bar:1800 from:0 till: 25904 bar:1806 from:0 till: 29225 bar:1821 from:0 till: 29589 bar:1831 from:0 till: 27340 bar:1836 from:0 till: 35552 bar:1841 from:0 till: 37895 bar:1846 from:0 till: 39218 bar:1851 from:0 till: 39505 bar:1856 from:0 till: 45664 bar:1861 from:0 till: 45483 bar:1866 from:0 till: 48283 bar:1872 from:0 till: 52044 bar:1876 from:0 till: 57177 bar:1881 from:0 till: 60974 bar:1886 from:0 till: 66139 bar:1891 from:0 till: 69232 bar:1896 from:0 till: 69937 bar:1901 from:0 till: 74676 bar:1906 from:0 till: 75640 bar:1911 from:0 till: 79372 bar:1921 from:0 till: 82241 bar:1926 from:0 till: 83418 bar:1931 from:0 till: 88569 bar:1936 from:0 till: 98538 bar:1946 from:0 till:113781 bar:1954 from:0 till:124122 bar:1962 from:0 till:151948 bar:1968 from:0 till:180943 bar:1975 from:0 till:198305 bar:1982 from:0 till:194656 bar:1990 from:0 till:197536 bar:1999 from:0 till:206229 bar:2006 from:0 till:209613 bar:2007 from:0 till:207922 bar:2011 from:0 till:208033 bar:2013 from:0 till:211373 TextData= fontsize:S pos:(30,20) text:"mammennoù : Cassini hag EBSSA" </timeline> {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1793]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1800]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1806]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1821]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1831]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1836]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1841]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1846]] ! style="background: #F5F5F5; width:12% ; color:#000000;" | [[1851]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 30 160 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 25 904 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 225 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 589 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 27 340 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 35 552 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 37 895 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 218 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 505 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1856]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1861]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1866]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1872]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1876]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1881]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1886]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1891]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1896]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 664 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 483 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 48 283 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 52 044 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 57 177 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 60 974 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 66 139 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 232 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 937 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1901]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1906]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1911]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1921]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1926]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1931]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1936]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1946]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1954]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 74 676 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 75 640 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 79 372 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 82 241 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 83 418 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 88 659 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 98 538 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 113 781 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 124 122 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1962]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1968]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1975]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1982]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1990]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1999]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2006]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2007]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2011]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2013]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 151 948 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 180 943 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 198 305 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 194 656 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 197 536 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 206 229 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 209 613 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 207 922 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 208 033 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | {{formatnum:211373}} |- |} </div> == Melestradurezh== {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ |Deroù=4 Ebrel [[2014]] |Anv=[[Nathalie Appéré]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kannadez <small>(2012-2017)</small>}} {{Dilennad |Deroù=22 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[2008]] |Penn=4 Ebrel 2014 |Anv=[[Daniel Delaveau]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kazetenner}} {{Dilennad |Deroù=16 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[1977]] |Penn=22 Meurzh 2008 |Anv=[[Edmond Hervé]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Kelenner<br>Ministr <small>(1981-1986)</small><br>Kannad <small>(1986-1993 / 1997-2002)</small><br>Senedour <small>(2008-2014)</small>}} {{Dilennad |Deroù=3 [[Mae]] [[1953]] |Penn=16 Meurzh 1977 |Anv=[[Henri Fréville]] |Strollad=[[Mouvement républicain populaire|MRP]] - [[Unvaniezh evit an Demokratelezh C'hall|UDF]]|Karg=Kelenner<br>Kannad <small>(1958-1968)</small><br>Senedour <small>(1971-1980)</small><br>Prezidant [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] <small>(1966-1976)</small>}} {{Dilennad |Deroù=4 [[Eost]] [[1944]] |Penn=3 Mae 1953 |Anv=[[Yves Milon]] |Strollad=[[Rassemblement du peuple français|RPF]]|Karg=Douarour, kelenner}} {{Dilennad |Deroù=14 [[Mezheven]] [[1944]] |Penn=4 Eost 1944 |Anv=René Patay |Strollad= |Karg=Mezeg}} {{Dilennad |Deroù=[[1935]] |Penn=14 Mezheven 1944 |Anv=François Château |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=19 [[Mae]] [[1929]] |Penn=1935 |Anv=Jean Lemaistre |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Kargad<br>Senedour <small>(1932 →)</small>}} {{Dilennad |Deroù=10 [[Mae]] [[1925]] |Penn=19 Mae 1929 |Anv=Carle Bahon |Strollad= [[SFIO]] |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=2 [[Kerzu]] [[1923]] |Penn=10 Mae 1925 |Anv=Alfred Daniel |Strollad= |Karg=Kantonier}} {{Dilennad |Deroù=12 [[Mae]] [[1908]] |Penn=23 [[Here]] 1923 |Anv=Jean Janvier |Strollad=[[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=[[1900]] |Penn=12 Mae 1908 |Anv=Eugène Pinault |Strollad= Republikan |Karg=Greantour<br>Senedour <small>(1901 →)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Kêraozerezh == Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg. Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen. ==Karterioù== *[[Keryann]]. *Kreiz-kêr. *Italie. *Landrel. *Maurepas. == Deskadurezh == === Skolioù-meur === Div [[skol-veur]] zo e kêr : [[Skol-Veur Roazhon I]] ha [[Skol-veur Breizh-Uhel|Skol-Veur Roazhon II]]. == Brezhoneg == [[Restr:L'entrée de rennes route de chatillon sur seiche - panoramio.jpg|thumb|Rennes / Roazhon.]] * D'ar 24 a viz Genver [[2008]] e oa bet sinet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun. * Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer [[2014]] gant [[Nathalie Appéré]], maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e [[2017]]. * Abaoe deroù an {{XXvet kantved}} ha savidigezh ar gador geltiek e [[skol-veur Roazhon]] ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an [[Emsav]] zo bet o vevañ er gêr-se, evel [[Frañsez Jaffrennou|Taldir Jafrennoù]] en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, [[Pêr-Jakez Heliaz|Per Jakez Elias]], [[Per Denez]], bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, [[Roparz Hemon]], pe [[Lena Louarn]], e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro. * Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh [[Skol an Emsav]] e [[1969]], ar gelaouenn [[Yod-Kerc'h]] e [[1972]], pe ar gazetenn vrezhonek [[Bremañ]] e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel [[Skol-Uhel ar Vro]] gwechall, [[Kuzul Sevenadurel Breizh]], [[Dastum]] pe [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]. *Krouidigezh [[Skol an Emsav]] e 1969. *Krouidigezh ''[[Yod-Kerc'h]]'' e 1972. *Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek ''[[Bremañ]]'' e 1980. *Krouidigezh [[UGB]] e 1982. === Deskadurezh === * Ur skol [[Diwan]] a zo eno abaoe [[1978]]<ref>{{br}}[http://www.diwan-bro-roazhon.org/Presentation-ecole-Diwan-de-Rennes Skol Diwan Roazhon]</ref>. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 846 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis ar Brezhoneg]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== *[[1665]] : [[Toussaint Rallier du Baty]], maer. *[[1698]] : [[Germain-François Poullain de Saint-Foix]], soudard ha skrivagner. *[[1701]] : [[Loeiz ar Chalotez]], den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ. *[[1737]] : [[Michel Gérard]], kouer [[breizhat]] ha kannad an Trede-Stad e [[1789]]. *[[1748]] : [[Pierre-Louis Ginguené]], barzh. *[[1754]] ː François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. Marvet e 1800. *[[1763]] ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e [[Santo Domingo|Santo-Domingo]]. *[[1816]] : [[Paol Feval]], skrivagner. *[[1817]] : [[Paul de Geslin]], beleg ha skrivagner gallek. *[[1846]] : [[Loeiz Kerzilin]], barzh. *[[1889]] : [[Maurice Noguès]], nijour. *[[1903]] : [[Frañsez Debauvais]], emsaver. *[[1903]] : [[René Guillou]], sonaozour. *[[1921]] : [[Pêr Denez]], emsaver, yezhour ha skrivagner. *[[1927]] : [[Françoise Le Roux]], skrivagnerez ha gouiziegez. *[[1952]] : [[Patrick Jeffroy]], keginer. *[[1992]] : [[Clarisse Agbégnénou|Clarisse Agbegnenou]], judoka === Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]] === * Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, [[zouav]] en [[2{{l}} Rujumant Kerzhet Afrika]], dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik [[Salonik]] ([[Gres]]) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn»<ref name="Mémoire des hommes">{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524320&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. * Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er [[14vet Rejimant Husarded (lu gall)| 14vet Rejimant Husarded]] , fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e [[Courtisols]] (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en [[3{{e}} Batailhon Kerzhet Skañv Afrika]], fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e [[Cramant]] (Bro-C'hall), evit «dezerterezh»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en [[70vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|70vet Rejimant Troadegiezh]] , fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e [[Duisans]] (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour» /><ref name="Mémoire des hommes" />. === Tud marvet eno === *[[1034]] : [[Hawiz Normandi|Hawiz]], gwreg [[Jafrez Iañ (dug Breizh)|Jafrez Iañ]], dug Breizh. *[[1578]] : [[Gilles de Kerampuil]], beleg ha troour. *[[1591]] : [[Noël du Fail]], gwiraour, reizhaouer ha skrivagner. *[[1916]]: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e [[Kesoue]] d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er [[Stadoù-Unanet]], soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?debut=0&ref=2524302 Mémoire des hommes]</ref>. *[[1925]] : [[Ivonig Picard]], skrivagner brezhonek. *[[1926]] ː Jeanne Malivel, arzourez, liammet gant ar Seizh Breur *[[1951]] : [[Gwilherm Berthou-Kerverzhiou|Kerverzhioù]], skrivagner brezhonek. *[[1984]] : [[Per Roy]], emsaver ha skrivagner brezhonek. *[[2009]] : [[Joseph Martray]], kelaouenner hag emsaver. *[[2015]] : [[Henri Lécuyer]], emsaver breton, ezel eus [[Urzh an Erminig]]. === Tud liammet gant kêr === * [[Bertrand d'Argentré]] (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon. * [[Laurent Pokou]] (1947-2016), melldroader [[Stade Rennais Football Club]] etre 1973 ha 1979 === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Albert-d2.jpg|60px]] | :'''Albert''' :Charles, gouarnour Breizh ; degemeret eo bet e galon gant Kêr Roazhon e 1698. :''En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul.'' |- |[[Restr:Allixant-1.jpg|60px]] | :'''Allixant''' :Nicolas, kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596. :''En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1.'' |- |[[Restr:Anneix.jpg|60px]] | :'''Anneix''' :Alexis-François-Jacques, pennalvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758. :''En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant.'' |- |[[Restr:Aubert de la Criblerie.gif|60px]] | :'''d'Aubert''' :Aotrounez Bourgnouveau :''En gul e deir zorzhell en aour.'' |- |[[Restr:Bagatz-d.jpg|60px]] | :'''Bagatz''' :Raoul, konestabl Roazhon e 1451. :''En argant e lammell en gul.'' |- |[[Restr:Baillon du Blancpignon.gif|60px]] | :'''(?) Baillon''',<ref>{{fr}}Aotrounez Blancpignon, Cervon, Longpré, la Coudre, e [[Sant-Meleg]]. François, sekretour ar Roue e 703. Ur senesal, maer, ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744.</ref> :''En glazur e zaou gleze en argant, dornellet en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant.'' |- |[[Restr:Bain de la Landelle.gif|60px]] | :'''Bain''' :Guillaume, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641. :''En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant.'' |- |[[Restr:Ballan de la Richardais.gif|60px]] | :'''Ballan''' :Chuin Roazhon e 1696. :''En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul.'' |- |[[Restr:Le Bariller de Riaval.gif|60px]] | :'''Le Bariller''' :Aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv) ; Alain, noter ouzh lez Roazhon e 1513. :''En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet.'' |- |[[Restr:Le Baron de Kerléau.gif|60px]] | :'''le Baron''', prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805) :''En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot.'' |- |[[Restr:Barrin des Rouxières.gif|60px]] | :'''Barrin''' :Baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e deir balafenn en aour.'' |- |[[Restr:Le Bart.jpg|60px]] | :'''Le Bart''' :Jean le Bart, abad Sant-Melen, aet da Anaon e 1393 ; ur c'honestabl Roazhon e 1489. :''En glazur e leonparzh en argant.'' |- |[[Restr:Baudrain des Chateliers.gif|60px]] | :'''Baudran''' :Kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1580. :''En glazur e sourin en aour, heuliet ouzh kab gant teir rodig-kentr hag ouzh beg gant ur greskenn, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|60px]] | :'''de Beaulieu''' :Daou gonestabl Roazhon, e 1496 ha 1498. :''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3.'' |- |[[Restr:Beaumont de la Guichardaye.gif|60px]] | :'''de Beaumont''' :Aotrounez Monteval, e Sant-Stefan Roazhon, ha Sainte-Foy, e Toussaints Roazhon ; Jean, alouez Roazhon e 1384. :''« dougen a ra tri fod leinet gant un drailhenn »'' ; livioù dianav. |- |[[Restr:Bourgneuf d'Orgères.gif|60px]] | :'''de Bourgneuf''' :Jean, aotrou Cucé (hiziv e Roazhon) ; kadoriad kentañ ouzh [[Breujoù Breizh]] eus 1595 da 1636 ; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669. :''En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant.'' |- |[[Restr:Du Cellier.gif|60px]] | :'''du Cellier''' :Jean, kadoriad ouzh ar [[Kambr ar C'hontoù Breizh|C'hontoù]] ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458. :''En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant.'' |- |[[Restr:Chéreil des Vergers.png|60px]] | :'''Chéreil''' :Mathurin, sindik ha kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689. :''En glazur e lammell en argant.'' |- |[[Restr:Fablet.jpg|60px]] | :'''Fablet de la Motte''' <ref>Aotrounez la Motte (?), eskopti Roazhon. Ur c'huzulier ouzh prezidial, maer, letanant-jeneral ar polis, ha kannad Roazhon ouzh ar Stadoù e 1780</ref> :''En gul e groaz en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel, e gab en glazur karget gant teir steredenn en argant.'' * Sturienn : ''Ex voto publico'' |- |[[Restr:Frey de Neuville.png|60px]] | :'''Frey''' :François-Charles-Joseph, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. :''En argant e c'housourin en gul heuliet gant div zivaskell ivez en gul.'' |- |[[Restr:De la Lande des Fossés.gif|60px]] | :'''de la Lande des Fossés''' :Jean, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1592. :''En glazur e leon en aour'' |- |[[Restr:Marc'hec de Kerbaul.gif|60px]] | :'''Marc'hec / Marchec / Chevalier''' :Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon ; Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar [[Grands Jours|Grands-Jours]] e 1498, en deus sinet feur-emglev dimeziñ [[Anna Breizh]] ha [[Loeiz XII (Bro-C'hall)|Loeiz XII]] ; René, gouarnour Roazhon e 1583<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy. T. II. p. 280.</ref>. :''En argant e leon en gul, krabanet, teodet ha kurunet en aour, e dreustell valirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant.'' |- |[[Restr:De Marnières.gif|60px]] | :'''de Marnières''' :Aotrounez la Martinière ha baroned Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Nantrieul des Chesnayes.gif|60px]] | :'''Nantrieul''' :Aotrounez Chesnayes ; Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696. :''En glazur e bemp bezantenn en aour.'' |- |[[Restr:Palasne.gif|60px]] | :'''Palasne''' :Jean, serjant-jeneral Roazhon e 1764. :''En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour.'' |- |[[Restr:De la Villéon de Saint-Alban.png|60px]] | :'''de la Villéon''' :Jacques, senesal Roazhon e 1479. :''En argant e gelenenn c'heotet ; e grenngonk plezhet etre sabel hag aour.'' |} ==Sport== ===Mell-droad=== *[[Stade Rennais Football Club|Stad Roazhon]] *[[Breizh Fobal Klub]] ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== [[Skeudenn:Quaregnon - Le Samyn, 4 mars 2015, départ (D111).JPG|thumb|[[Bretagne-Séché Environnement]]]] * [[26 a viz Gouere]] [[1905]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Louis Trousselier]]. * [[28 a viz Gouere]] [[1905]] : loc'hañ a ra 10{{vet}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[21 a viz Gouere]] [[1933]] : 21{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Aerts]] ([[Belgia]]). * [[22 a viz Gouere]] [[1933]] : loc'hañ a ra 22{{l}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[23 a viz Gouere]] [[1937]] : 18{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] etre [[La Roche-sur-Yon]] ([[Vande]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Paul Chocque]]. * [[24 a viz Gouere]] [[1937]] : loc'hañ a ra 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Vire]] ([[Calvados]]). * [[11 a viz Gouere]] [[1939]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre [[Vire]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Eloi Tassin]]. * [[12 a viz Gouere]] [[1939]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Brest]] ; trec'h eo ar [[Breizh]]ad [[Pierre Cloarec|Pêr Gloareg]]. * [[9 a viz Gouere]] [[1951]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1951|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Édouard Muller]]. * [[25 a viz Mezheven]] [[1952]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] etre [[Brest]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Rik Van Steenbergen]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1952]] : loc'hañ a ra 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[ar Mañs]] ([[Sarthe]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1959]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1959|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Graczyk]]. * [[27 a viz Mezheven]] [[1963]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Antonio Bailetti]] ([[Italia]]). * [[28 a viz Mezheven]] [[1963]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[22 a viz Mezheven]] [[1964]] : loc'hañ a ra 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1964|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Marino Basso]] ([[Italia]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : loc'hañ a ra 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[10 a viz Gouere]] [[1977]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Oriant]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Klaus-Peter Thaler]] ([[Alamagn|Republik Kevreadel Alamagn]]). * [[6 a viz Gouere]] [[1989]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Greg LeMond]] ([[Stadoù Unanet]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1989]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[14 a viz Gouere]] [[1991]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre [[Alençon]] ([[Orne (departamant)|Orne]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Mauro Ribeiro]] ([[Brazil]]). * [[15 a viz Gouere]] [[1991]] : 10{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Kemper]] ; trec'h eo [[Phil Anderson]] ([[Aostralia]]). * [[8 a viz Gouere]] [[1994]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] etre [[Cherbourg]] ([[Manche]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Gianluca Bortolami]] ([[Italia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1994]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[8 a viz Gouere]] [[2006]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2006|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Gregor]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Serhiy Honchar]] ([[Ukraina]]). * [[11 a viz Gouere]] [[2015]] : loc'hañ a ra 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2015|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Mur]]. == Liammoù etrebroadel == === Gevelliñ === Gevellet eo gant 13 kêr : {|border="0" cellspacing="0" cellpadding="4" |-valign="top" | * [[skeudenn:Flag of England.svg|border|20px]] [[Exeter]] ([[Devon]], [[Bro-Saoz]]) abaoe 1957. * [[skeudenn:Flag of the United States.svg|20px]] [[Rochester (New York)|Rochester]] ([[New York (Stad)|Stad New York]], [[Stadoù-Unanet]]) abaoe 1958. * [[skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Erlangen]] ([[Bavaria]], [[Alamagn]]) abaoe 1964. * [[skeudenn:Flag of the Czech Republic.svg|20px|border]] [[Brno]] ([[Su Moravia]], [[Republik Tchek|Tchekia]]) abaoe 1965. * [[skeudenn:Flag of Japan.svg|border|20px]] [[Sendai]] ([[Tōhoku]], [[Japan]]) abaoe 1967. * [[skeudenn:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Leuven]] ([[Brabant Flandrez]], [[Belgia]]) abaoe 1980. * [[skeudenn:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Korkig]] ([[Cúige Mumhan]], [[Iwerzhon]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of Algeria.svg|border|20px]] [[Setif|Stif]] ([[Kabilia]], [[Aljeria]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Jinan]] ([[Shandong]], [[Republik Pobl Sina|Sina]]) abaoe 1985. Gevellet eo proviñs Shandong gant Rannvro Breizh. | * [[skeudenn:Flag of Kazakhstan.svg|20px]] [[Almaty]] ([[Kazakhstan|Kazac'hstan]]) abaoe 1991. * [[skeudenn:Flag of Mali.svg|20px]] [[Kelc'h Bandiagara]] ([[Rannbarzh Mopti]], [[Mali]]) abaoe 1995. * [[skeudenn:Flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poznań]] ([[Polonia Veur]], [[Polonia]]) abaoe 1998. * [[skeudenn:Flag of Romania.svg|20px]] [[Nagyszeben]] ([[Treuzsilvania]], [[Roumania]]) abaoe 1999. Hag ivez kêriadennoù : *[[skeudenn:Flag of Brittany.svg|20px]] [[Sant-Jili-ar-Menez]] ([[Aodoù-an-Arvor]], [[Breizh]]) *[[skeudenn:Flag of Occitania.svg|20px]] [[Los Banhs de Rènnas]] ([[Aude (departamant)|Aude]], [[Languedoc-Roussillon]], [[Frañs]]) *[[skeudenn:Champagne-Ardenne flag.svg|20px]] [[Vouziers]] ([[Ardennes (departamant)|Ardennes]], [[Champagne-Ardenne]], [[Frañs]]) (maeronez anezhi eo Roazhon) |} === Koñsuldioù === Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : [[Maroko]] staliet boulouard Sevigneg hag ar [[Stadoù-Unanet]] kae Chateaubriand. Un [[Ensavadur gall-hag-amerikan Roazhon|Ensavadur gall-hag-amerikan]] a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed. == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20080331052001/http://www.lesechos.fr/info/loisirs/4633960.htm ''Pennad Les Echos'' Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir] * INA **[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00201/rennes-apres-le-bombardement L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00203/les-allies-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00343/ouverture-de-la-maison-de-la-culture-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00378/rennes-de-l-an-2000 L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00385/le-colombier-nouveau-centre-ville-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00386/l-industrialisation-rennaise L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00215/declaration-d-henri-freville L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00217/edmond-herve-maire-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00389/le-quartier-de-cleunay-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00394/billet-d-humeur-sur-l-evolution-du-commerce L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00395/le-quartier-du-blosne-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00234/l-architecture-rennaise-de-georges-maillols L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00463/la-telecom-valley L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00402/a-rennes-ouverture-du-val-au-public L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002] *ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg == Levrlennadur == * {{fr}}Jean-Claude Even-Kernivinenn ː ''Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383''. Lannuon. 1003-1999 * {{fr}}Michel Froger et Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Laurence Mathey-Maille : ''Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne''. Les Belles Lettres. Paris 1992 * {{fr}}Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''La Civilisation des Riedones''. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980 * {{en}}Lewis Thorpe : ''Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain''. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973 * {{en}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} * [[Rummad:Roazhon|*]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Roazhon]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] fecb6gb9esh0xdv9r9yb8jffe7kw3cj 2148112 2148111 2025-06-03T11:35:20Z Dakbzh 58931 /* Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ */ 2148112 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Roazhon | skeudenn = Parlement de Bretagne-2006.jpg | Yezh = gallaouek | anvYezh = Resnn ''pe'' Renn | anvOfisiel = Rennes | bro = {{Bro-Roazhon}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | kanton = [[Pennlec'h]] c'hwec'h kanton | maer = [[Nathalie Appéré]] ([[Strollad Sokialour Gall|PS]]) | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | etrekumuniezh = [[Roazhon Meurgêr]] | bro velestradurel = [[Bro Roazhon (Voynet)|Bro Roazhon]] | gorread = 50.39 | ledred = 48.114722 | hedred = -1.679444 | uk = 39 | ubi = 20 | ubr = 74 | alc'hwez = Ti [[Breujoù Breizh]]. | ardamezioù = Blason Rennes.svg }} '''Roazhon''' (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ<ref>pe ['rwa:zən], pe ['rã:wõn] pe ['rã:wən], pe ['rawzun]</ref>) eo eil brasañ kêr Breizh goude [[Naoned]], e kember ar [[Gwilen]] hag an [[Il]] e reter ar vro, e [[Breizh-Uhel]]. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. [[Kêr-benn]] ha sez prefeti [[Rannvro Breizh|rannvro velestradurel Breizh]] eo, pennlec'h ha sez prefeti [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], sez ar [[Rannvro vilourel Kôrnog]], [[Akademiezh Roazhon]] ha [[lez-varn galv Roazhon]] lec'hiet e savadur [[Breujoù Breizh]]. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn [[Breizh]] gant [[Naoned]]. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en [[tolpad-kêr]] ha 727 357 en [[tolead kêr]] (e 2016). Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e [[Istor Breizh]]. En he [[Iliz-veur Roazhon|Iliz-veur]] e veze kurunet [[Duged Breizh]]. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas [[Emsavadeg ar paper timbr]] e 1675 ha an [[Dispac'h gall]] e 1789. Un [[Tan-gwall Roazhon 1720|tann-gwall bras]] a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e [[1720]], adsavet er giz klasel. E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel [[Ouest-France]] ha [[France 3 Ouest]], embregerezhioù er greanterezh ([[labouradeg PSA La Janais]], an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez. == Douaroniezh == Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Roazhon''|gwalarn=[[Pazieg]]|norzh=[[Sant-Gregor]]|biz=[[Lanvezhon]]|kornôg=[[Gwezin]]|reter=[[Saozon-Sevigneg]]|gevred=[[Kantpig]]|su=[[Noal-Kastellan]]|mervent=[[Reuz]], [[Sant-Jakez-al-Lann]]|enklozadur=}} == Anv == ;Stummoù skrivet *Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''Condate'' ([[Itinerarium Antonini|''It. Ant.'']]) ; ''Redonas'' ([[Notitia Dignitatum|''Not. Dig.'']]) ; ''Civitas Redonum'' ([[Notitia Galliarum|''Not. Gall'']].) ; ''Condate'' ([[Tabula Peutigeriana|''Tab. Peut.'']]) ; ''Rhedonicam, Redonicam'' (Gregor Teurgn) ; ''Civitas Riedonum'' (CIL), ''C R'' (war mein-bonn ː '''''C'''ivitas '''Ri'''edonum''). *Erwan Vallerie ː ''Civitas Redonum'', IV^vet ; ''Redonas'', IX^vet ; ''Reygnes'', 1291 ; ''Reynes'', 1295, 1313 ; ''Rengnes'', 1337 ; ''Resne'', 1340 ; ''Raynes'', 1352. ;Gerdarzh * ''condate'' = kember * ''Redonum, Roazhon'' = eus anv ar [[meuriad]] galian [[Redones]] a oa staliet el lodenn-se eus [[Arvorig]] en [[eil kantved]] kent J.-K. A-raok amzer an doare-skrivañ [[peurunvan]] e veze kavet meur a stumm skrivet : ''Roazon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée, p. 645 ; geriadur Gregor, p. 295</ref> e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha ''Roahon''<ref>{{fr}}''Le breton usuel'', p. 298</ref>{{,}}<ref>{{br}}''Exercices sur la grammaire bretonne du dialecte de Tréguier'', p. 129</ref>, ''Roéhon''<ref>{{br}}Glossaire moyen-breton, É. Ernault</ref>, ''Roaon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée</ref> e Gwened. ''Roazhoniz'' a vez lavaret eus tud Roazhon. E galleg e skriver ''Rennes'', distaget {{IPA|[ʀɛn]}}, hag e gallaoueg e skriver ''Resnn'' pe ''Renn''. == Ardamezioù == {| |- valign="top" |[[File:Blason ville fr Rennes (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |style="padding-left:25px;"|''Peuliet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig.''<br>Ardamezeg Hozier, [[19 a viz Gouere]] [[1697]].<br>Kadarnaet gant [[Charlez X]] d'an [[18 a viz Mae]] [[1825]].<br>Kroaz ar [[Eil Brezel-bed|Brezel 1939-1945]]. |} == Istor == ==={{XVIIvet kantved}}=== * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ==={{XVIIIvet kantved}}=== * Kerzu 1720: [[Tan-gwall bras Roazhon]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Roazon da benn [[distrig Roazhon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1857]]: tizhet eo Roazhon gant an [[hent-houarn]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}"Mémoire des hommes"</ref>. * Ur soudard bet ganet e [[Kesoue]] a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916. * 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=88387] Livre d'Or du Ministère des Pensions - Memorial Genweb</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]]) d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]], unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha [[Bro-C'hall|gall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c'horfoù. * D'an [[18 a viz Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] e Roazhon<ref>[[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010</ref>. * Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943: ** bombezet e voe Roazhon gant ar [[Royal Air Force]] d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an [[USAAF]]<ref>{{fr}}[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00201/rennes-apres-le-bombardement?video=Region00201 INA]</ref>; ** d'an [[8 a viz Eost]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Douglas A-20 Havoc|Boston IIIA]]'' marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar ''107th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force]] ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221212/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114180637/http://www.absa39-45.com/8%20aout%2043/8_aout_43.html 8 août 1943]</ref>; ar ''107th Squadron'' a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant<ref>{{en}}[http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205211428 Imperial War Museum, luc'hskeudenn o tiskouez ar c'hirri-nij, o bombezennoù ha tennoù ar Flak]</ref>. * D'ar [[6 a viz Here]] [[1943]] e kouezhas un nijerez ''[[Junkers Ju 88|Junkers Ju 88 D-1]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] ([[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e [[Huisnes-sur-Mer|Mont-de-Huisnes]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20110810090521/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114182052/http://www.absa39-45.com/6%20octobre%2043/Ju88-430872.htm Luc'hskeudennoù eus an nijerez hag eus obidoù an daou nijour alaman e Bered ar Reter]</ref>. * 32 ezel eus ar [[Rezistañs]] (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an [[8 a viz Even]] [[1944]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/fusilles/fusilles-colombier.htm Les fusillés du Colombier]</ref>. * Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar [[4 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|tirlu SUA]], ar "Combat Command A" o tont eus [[Baen-Veur|Baen]] dre hentoù [[Kastell-Briant]] ha [[Naoned]] hag an 8{{vet}} Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=200441 Memorial Genweb]</ref>. == Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg == Istorourien Breizh hag all<ref>Alain Bouchart, Laurence Mathey-Maille, Lewis Thorpe</ref> o deus kemeret Roazhon evit ''Redonum'', anv ur gêr eus Galia roet gant [[Jafrez Menoe]], kêr bet tapet gant Maximus ([[Magnus Clemens Maximus]]) ha [[Konan Meriadeg]], goude o dilestradeg hag o trec'h war ''Himbaldus'' war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar ''Redonum'' se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez. Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e [[Plougerne]], pe dost da [[Sant-Maloù]], pe c'hoaz e [[Naoned]], hag abalamour da se kaset da vojenn. Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet ''Aremorica'' an amzer se ha Breizh a-vremañ. Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar ''villa Himbaldus'' e oa e [[le-Vieux-Rouen-sur-Bresle]], ha Château-Hubault e [[Saint-Germain-sur-Bresle]], e-kichen, en tu all d'ar stêr [[Bresle]], an div kumunn se o vezhañ en ''Aremorica'' kenkoulz ha Roazhon. Ar ger ''Vieux-Rouan'' e dalv kement hag hen-roudour, pe ''vicus'' ar roudour. Ur wrizienn ''*rit-'' a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle. War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre [[Saint-Valery-sur-Somme]] (''Leuconos''), [[le Tréport]], ha [[Pariz]], emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgann etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h. == Monumantoù ha traoù heverk == [[Skeudenn:Place Saint Anne Rennes.JPG|thumb|Plasenn Santez-Anna]] [[Skeudenn:Lycee Rennes DSC08932.JPG|thumb|[[Lise Émile Zola]]]] * [[Breujoù Breizh]] * [[Chapel sant Erwan (Roazhon)|Chapel sant Erwan]] * [[Iliz-Veur sant Pêr]] * Iliz Santez-Anna * [[Iliz Sant-Jermen]] * [[Koc'hu al Lisoù]] * [[Lise Émile Zola]] * [[Liorzhoù-kêr an Thabor]] * Opera * Palez ar C'henwerzh * [[Palez sant Jord]] * [[Poull-neuial sant Jord]] Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] da Roazhon. === Monumantoù-brezel === * [[Brezel 1870-1871]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896. === Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' === {| |- valign="top" | width="60%" | E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar [[Commonwealth|C'hommonwealth]] a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]], an [[aerlu]] [[Wehrmacht|alaman]] d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]]. Trevourion ha soudarded [[Bro-C'hall|c’hall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus [[Kaero]] d’ar [[Rouantelezh-Unanet]] e miz [[Here]] [[1945]]: e ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' ivez e voent beziet<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090370&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20090208005928/http://lelancastria.com/17-juin-1940-tragedie-a-Rennes-a.html Ur bajenn a-zivout bombezadeg ar 17 a viz Even e Roazhon]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221145/http://www.absa39-45.com/commemorations/Cimetiere%20Rennes/cimetiere_rennes.htm#LE 12 FÉVRIER 1940 Luc'hskeudennoù]</ref> | width="40%" | {| class = "wikitable" align=left |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Skeudenn:British Raj Red Ensign.svg|24px]] [[Indez]] |5 ([[Tirlu]]) |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1868-1921).svg|24px]] [[Kanada]] |2 ([[Royal Canadian Air Force|Aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |124 ([[British Army|Tirlu]]: 85, [[Royal Air Force|Aerlu]]: 38, [[Royal Navy|Morlu]]: 1) |- |[[Skeudenn:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |5 ([[Tirlu]]: 1, [[Royal New Zealand Air Force|Aerlu]]: 2) |- |Ditour diresis |35 |- |Dianav penn-da-benn |81 |- !Hollad !252 |} |- |} <div style="clear:both;"> == Armerzh == [[Skeudenn:Tour TDF de Cesson vue de Beaulieu.JPG|thumb|[[Roazhon Atalant]]]] * Greanterezh ** Saverezh kirri e [[Karnod]] e [[Mervent]] Roazhon, lec'h m'emañ staliet [[PSA]] eus ar strollad [[Peugeot]]-[[Citroën]]. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960 **pellgehenterezh hag [[urzhiataerezh]], Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha [[Broioù-al-Liger]], dre ziorroadur an [[teknopol]] [[Roazhon Atalant]]. **[[Kenstagouriezh]]: sez an embregerezh Legris. * Mediaoù **Sez ar gazetenn bemdeziek ''[[Ouest-France]]'' **Sez aozadur [[skinwel]] [[Frañs 3 Kornôg]] (sellet ouzh [[Skinwel brezhonek]] ivez) *Melestradurezh **Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro **Sez ar [[Kuzul Rannvro Breizh|C'huzul-Rannvro]] **Sez [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilun|Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] **Sez ar Rannvro vilourel Kornôg == Poblañs == * Da 220 488 a dud e save [[poblañs]] ar gumun e [[2019]]<ref>[https://www.insee.fr/fr/statistiques/2011101?geo=COM-35238 INSEE]</ref>. === Emdroadur ar boblañs === === adalek dibenn ar {{XVvet kantved}} betek dibenn an {{XVIIIvet kantved}} === * dibenn ar {{XVvet kantved}}: 12 000 * dibenn ar {{XVIvet kantved}}: 24 000-27 000 * dibenn ar {{XVIIvet kantved}}: 27 000-30 000 * dibenn an {{XVIIIvet kantved}}: 35 000-36 000 <ref>Oberenn a-stroll dindan renerezh [[Jean Meyer]]{{fr}}, ''Histoire de Rennes'', Embannadurioù Privat, [[Toloza]], 1972, pajenn 259</ref>. === abaoe 1793 === <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:220000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:20000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2007 bar:2011 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 30160 bar:1800 from:0 till: 25904 bar:1806 from:0 till: 29225 bar:1821 from:0 till: 29589 bar:1831 from:0 till: 27340 bar:1836 from:0 till: 35552 bar:1841 from:0 till: 37895 bar:1846 from:0 till: 39218 bar:1851 from:0 till: 39505 bar:1856 from:0 till: 45664 bar:1861 from:0 till: 45483 bar:1866 from:0 till: 48283 bar:1872 from:0 till: 52044 bar:1876 from:0 till: 57177 bar:1881 from:0 till: 60974 bar:1886 from:0 till: 66139 bar:1891 from:0 till: 69232 bar:1896 from:0 till: 69937 bar:1901 from:0 till: 74676 bar:1906 from:0 till: 75640 bar:1911 from:0 till: 79372 bar:1921 from:0 till: 82241 bar:1926 from:0 till: 83418 bar:1931 from:0 till: 88569 bar:1936 from:0 till: 98538 bar:1946 from:0 till:113781 bar:1954 from:0 till:124122 bar:1962 from:0 till:151948 bar:1968 from:0 till:180943 bar:1975 from:0 till:198305 bar:1982 from:0 till:194656 bar:1990 from:0 till:197536 bar:1999 from:0 till:206229 bar:2006 from:0 till:209613 bar:2007 from:0 till:207922 bar:2011 from:0 till:208033 bar:2013 from:0 till:211373 TextData= fontsize:S pos:(30,20) text:"mammennoù : Cassini hag EBSSA" </timeline> {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1793]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1800]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1806]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1821]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1831]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1836]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1841]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1846]] ! style="background: #F5F5F5; width:12% ; color:#000000;" | [[1851]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 30 160 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 25 904 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 225 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 589 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 27 340 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 35 552 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 37 895 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 218 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 505 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1856]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1861]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1866]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1872]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1876]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1881]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1886]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1891]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1896]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 664 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 483 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 48 283 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 52 044 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 57 177 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 60 974 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 66 139 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 232 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 937 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1901]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1906]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1911]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1921]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1926]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1931]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1936]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1946]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1954]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 74 676 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 75 640 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 79 372 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 82 241 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 83 418 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 88 659 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 98 538 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 113 781 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 124 122 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1962]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1968]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1975]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1982]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1990]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1999]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2006]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2007]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2011]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2013]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 151 948 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 180 943 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 198 305 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 194 656 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 197 536 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 206 229 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 209 613 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 207 922 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 208 033 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | {{formatnum:211373}} |- |} </div> == Melestradurezh== {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ |Deroù=4 Ebrel [[2014]] |Anv=[[Nathalie Appéré]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kannadez <small>(2012-2017)</small>}} {{Dilennad |Deroù=22 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[2008]] |Penn=4 Ebrel 2014 |Anv=[[Daniel Delaveau]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kazetenner}} {{Dilennad |Deroù=16 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[1977]] |Penn=22 Meurzh 2008 |Anv=[[Edmond Hervé]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Kelenner<br>Ministr <small>(1981-1986)</small><br>Kannad <small>(1986-1993 / 1997-2002)</small><br>Senedour <small>(2008-2014)</small>}} {{Dilennad |Deroù=3 [[Mae]] [[1953]] |Penn=16 Meurzh 1977 |Anv=[[Henri Fréville]] |Strollad=[[Mouvement républicain populaire|MRP]] - [[Unvaniezh evit an Demokratelezh C'hall|UDF]]|Karg=Kelenner<br>Kannad <small>(1958-1968)</small><br>Senedour <small>(1971-1980)</small><br>Prezidant [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] <small>(1966-1976)</small>}} {{Dilennad |Deroù=4 [[Eost]] [[1944]] |Penn=3 Mae 1953 |Anv=[[Yves Milon]] |Strollad=[[Rassemblement du peuple français|RPF]]|Karg=Douarour, kelenner}} {{Dilennad |Deroù=14 [[Mezheven]] [[1944]] |Penn=4 Eost 1944 |Anv=René Patay |Strollad= |Karg=Mezeg}} {{Dilennad |Deroù=[[1935]] |Penn=14 Mezheven 1944 |Anv=François Château |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=19 [[Mae]] [[1929]] |Penn=1935 |Anv=Jean Lemaistre |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Kargad<br>Senedour <small>(1932 →)</small>}} {{Dilennad |Deroù=10 [[Mae]] [[1925]] |Penn=19 Mae 1929 |Anv=Carle Bahon |Strollad= [[SFIO]] |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=2 [[Kerzu]] [[1923]] |Penn=10 Mae 1925 |Anv=Alfred Daniel |Strollad= |Karg=Kantonier}} {{Dilennad |Deroù=12 [[Mae]] [[1908]] |Penn=23 [[Here]] 1923 |Anv=Jean Janvier |Strollad=[[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=[[1900]] |Penn=12 Mae 1908 |Anv=Eugène Pinault |Strollad= Republikan |Karg=Greantour<br>Senedour <small>(1901 →)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Kêraozerezh == Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg. Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen. ==Karterioù== *[[Keryann]]. *Kreiz-kêr. *Italie. *Landrel. *Maurepas. == Deskadurezh == === Skolioù-meur === Div [[skol-veur]] zo e kêr : [[Skol-Veur Roazhon I]] ha [[Skol-veur Breizh-Uhel|Skol-Veur Roazhon II]]. == Brezhoneg == [[Restr:L'entrée de rennes route de chatillon sur seiche - panoramio.jpg|thumb|Rennes / Roazhon.]] * D'ar 24 a viz Genver [[2008]] e oa bet sinet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun. * Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer [[2014]] gant [[Nathalie Appéré]], maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e [[2017]]. * Abaoe deroù an {{XXvet kantved}} ha savidigezh ar gador geltiek e [[skol-veur Roazhon]] ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an [[Emsav]] zo bet o vevañ er gêr-se, evel [[Frañsez Jaffrennou|Taldir Jafrennoù]] en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, [[Pêr-Jakez Heliaz|Per Jakez Elias]], [[Per Denez]], bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, [[Roparz Hemon]], pe [[Lena Louarn]], e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro. * Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh [[Skol an Emsav]] e [[1969]], ar gelaouenn [[Yod-Kerc'h]] e [[1972]], pe ar gazetenn vrezhonek [[Bremañ]] e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel [[Skol-Uhel ar Vro]] gwechall, [[Kuzul Sevenadurel Breizh]], [[Dastum]] pe [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]. *Krouidigezh [[Skol an Emsav]] e 1969. *Krouidigezh ''[[Yod-Kerc'h]]'' e 1972. *Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek ''[[Bremañ]]'' e 1980. *Krouidigezh [[UGB]] e 1982. === Deskadurezh === * Ur skol [[Diwan]] a zo eno abaoe [[1978]]<ref>{{br}}[http://www.diwan-bro-roazhon.org/Presentation-ecole-Diwan-de-Rennes Skol Diwan Roazhon]</ref>. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 846 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis ar Brezhoneg]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== *[[1665]] : [[Toussaint Rallier du Baty]], maer. *[[1698]] : [[Germain-François Poullain de Saint-Foix]], soudard ha skrivagner. *[[1701]] : [[Loeiz ar Chalotez]], den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ. *[[1737]] : [[Michel Gérard]], kouer [[breizhat]] ha kannad an Trede-Stad e [[1789]]. *[[1748]] : [[Pierre-Louis Ginguené]], barzh. *[[1754]] ː François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. Marvet e 1800. *[[1763]] ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e [[Santo Domingo|Santo-Domingo]]. *[[1816]] : [[Paol Feval]], skrivagner. *[[1817]] : [[Paul de Geslin]], beleg ha skrivagner gallek. *[[1846]] : [[Loeiz Kerzilin]], barzh. *[[1889]] : [[Maurice Noguès]], nijour. *[[1903]] : [[Frañsez Debauvais]], emsaver. *[[1903]] : [[René Guillou]], sonaozour. *[[1921]] : [[Pêr Denez]], emsaver, yezhour ha skrivagner. *[[1927]] : [[Françoise Le Roux]], skrivagnerez ha gouiziegez. *[[1952]] : [[Patrick Jeffroy]], keginer. *[[1992]] : [[Clarisse Agbégnénou|Clarisse Agbegnenou]], judoka === Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]] === * Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, [[zouav]] en [[2{{l}} Rujumant Kerzhet Afrika]], dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik [[Salonik]] ([[Gres]]) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn»<ref name="Mémoire des hommes">{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524320&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. * Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er [[14vet Rejimant Husarded (lu gall)|14vet Rejimant Husarded]], fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e [[Courtisols]] (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en [[3{{e}} Batailhon Kerzhet Skañv Afrika]], fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e [[Cramant]] (Bro-C'hall), evit «dezerterezh»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en [[70vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|70vet Rejimant Troadegiezh]], fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e [[Duisans]] (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour» /><ref name="Mémoire des hommes" />. === Tud marvet eno === *[[1034]] : [[Hawiz Normandi|Hawiz]], gwreg [[Jafrez Iañ (dug Breizh)|Jafrez Iañ]], dug Breizh. *[[1578]] : [[Gilles de Kerampuil]], beleg ha troour. *[[1591]] : [[Noël du Fail]], gwiraour, reizhaouer ha skrivagner. *[[1916]]: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e [[Kesoue]] d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er [[Stadoù-Unanet]], soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?debut=0&ref=2524302 Mémoire des hommes]</ref>. *[[1925]] : [[Ivonig Picard]], skrivagner brezhonek. *[[1926]] ː Jeanne Malivel, arzourez, liammet gant ar Seizh Breur *[[1951]] : [[Gwilherm Berthou-Kerverzhiou|Kerverzhioù]], skrivagner brezhonek. *[[1984]] : [[Per Roy]], emsaver ha skrivagner brezhonek. *[[2009]] : [[Joseph Martray]], kelaouenner hag emsaver. *[[2015]] : [[Henri Lécuyer]], emsaver breton, ezel eus [[Urzh an Erminig]]. === Tud liammet gant kêr === * [[Bertrand d'Argentré]] (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon. * [[Laurent Pokou]] (1947-2016), melldroader [[Stade Rennais Football Club]] etre 1973 ha 1979 === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Albert-d2.jpg|60px]] | :'''Albert''' :Charles, gouarnour Breizh ; degemeret eo bet e galon gant Kêr Roazhon e 1698. :''En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul.'' |- |[[Restr:Allixant-1.jpg|60px]] | :'''Allixant''' :Nicolas, kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596. :''En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1.'' |- |[[Restr:Anneix.jpg|60px]] | :'''Anneix''' :Alexis-François-Jacques, pennalvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758. :''En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant.'' |- |[[Restr:Aubert de la Criblerie.gif|60px]] | :'''d'Aubert''' :Aotrounez Bourgnouveau :''En gul e deir zorzhell en aour.'' |- |[[Restr:Bagatz-d.jpg|60px]] | :'''Bagatz''' :Raoul, konestabl Roazhon e 1451. :''En argant e lammell en gul.'' |- |[[Restr:Baillon du Blancpignon.gif|60px]] | :'''(?) Baillon''',<ref>{{fr}}Aotrounez Blancpignon, Cervon, Longpré, la Coudre, e [[Sant-Meleg]]. François, sekretour ar Roue e 703. Ur senesal, maer, ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744.</ref> :''En glazur e zaou gleze en argant, dornellet en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant.'' |- |[[Restr:Bain de la Landelle.gif|60px]] | :'''Bain''' :Guillaume, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641. :''En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant.'' |- |[[Restr:Ballan de la Richardais.gif|60px]] | :'''Ballan''' :Chuin Roazhon e 1696. :''En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul.'' |- |[[Restr:Le Bariller de Riaval.gif|60px]] | :'''Le Bariller''' :Aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv) ; Alain, noter ouzh lez Roazhon e 1513. :''En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet.'' |- |[[Restr:Le Baron de Kerléau.gif|60px]] | :'''le Baron''', prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805) :''En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot.'' |- |[[Restr:Barrin des Rouxières.gif|60px]] | :'''Barrin''' :Baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e deir balafenn en aour.'' |- |[[Restr:Le Bart.jpg|60px]] | :'''Le Bart''' :Jean le Bart, abad Sant-Melen, aet da Anaon e 1393 ; ur c'honestabl Roazhon e 1489. :''En glazur e leonparzh en argant.'' |- |[[Restr:Baudrain des Chateliers.gif|60px]] | :'''Baudran''' :Kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1580. :''En glazur e sourin en aour, heuliet ouzh kab gant teir rodig-kentr hag ouzh beg gant ur greskenn, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|60px]] | :'''de Beaulieu''' :Daou gonestabl Roazhon, e 1496 ha 1498. :''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3.'' |- |[[Restr:Beaumont de la Guichardaye.gif|60px]] | :'''de Beaumont''' :Aotrounez Monteval, e Sant-Stefan Roazhon, ha Sainte-Foy, e Toussaints Roazhon ; Jean, alouez Roazhon e 1384. :''« dougen a ra tri fod leinet gant un drailhenn »'' ; livioù dianav. |- |[[Restr:Bourgneuf d'Orgères.gif|60px]] | :'''de Bourgneuf''' :Jean, aotrou Cucé (hiziv e Roazhon) ; kadoriad kentañ ouzh [[Breujoù Breizh]] eus 1595 da 1636 ; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669. :''En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant.'' |- |[[Restr:Du Cellier.gif|60px]] | :'''du Cellier''' :Jean, kadoriad ouzh ar [[Kambr ar C'hontoù Breizh|C'hontoù]] ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458. :''En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant.'' |- |[[Restr:Chéreil des Vergers.png|60px]] | :'''Chéreil''' :Mathurin, sindik ha kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689. :''En glazur e lammell en argant.'' |- |[[Restr:Fablet.jpg|60px]] | :'''Fablet de la Motte''' <ref>Aotrounez la Motte (?), eskopti Roazhon. Ur c'huzulier ouzh prezidial, maer, letanant-jeneral ar polis, ha kannad Roazhon ouzh ar Stadoù e 1780</ref> :''En gul e groaz en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel, e gab en glazur karget gant teir steredenn en argant.'' * Sturienn : ''Ex voto publico'' |- |[[Restr:Frey de Neuville.png|60px]] | :'''Frey''' :François-Charles-Joseph, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. :''En argant e c'housourin en gul heuliet gant div zivaskell ivez en gul.'' |- |[[Restr:De la Lande des Fossés.gif|60px]] | :'''de la Lande des Fossés''' :Jean, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1592. :''En glazur e leon en aour'' |- |[[Restr:Marc'hec de Kerbaul.gif|60px]] | :'''Marc'hec / Marchec / Chevalier''' :Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon ; Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar [[Grands Jours|Grands-Jours]] e 1498, en deus sinet feur-emglev dimeziñ [[Anna Breizh]] ha [[Loeiz XII (Bro-C'hall)|Loeiz XII]] ; René, gouarnour Roazhon e 1583<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy. T. II. p. 280.</ref>. :''En argant e leon en gul, krabanet, teodet ha kurunet en aour, e dreustell valirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant.'' |- |[[Restr:De Marnières.gif|60px]] | :'''de Marnières''' :Aotrounez la Martinière ha baroned Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Nantrieul des Chesnayes.gif|60px]] | :'''Nantrieul''' :Aotrounez Chesnayes ; Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696. :''En glazur e bemp bezantenn en aour.'' |- |[[Restr:Palasne.gif|60px]] | :'''Palasne''' :Jean, serjant-jeneral Roazhon e 1764. :''En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour.'' |- |[[Restr:De la Villéon de Saint-Alban.png|60px]] | :'''de la Villéon''' :Jacques, senesal Roazhon e 1479. :''En argant e gelenenn c'heotet ; e grenngonk plezhet etre sabel hag aour.'' |} ==Sport== ===Mell-droad=== *[[Stade Rennais Football Club|Stad Roazhon]] *[[Breizh Fobal Klub]] ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== [[Skeudenn:Quaregnon - Le Samyn, 4 mars 2015, départ (D111).JPG|thumb|[[Bretagne-Séché Environnement]]]] * [[26 a viz Gouere]] [[1905]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Louis Trousselier]]. * [[28 a viz Gouere]] [[1905]] : loc'hañ a ra 10{{vet}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[21 a viz Gouere]] [[1933]] : 21{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Aerts]] ([[Belgia]]). * [[22 a viz Gouere]] [[1933]] : loc'hañ a ra 22{{l}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[23 a viz Gouere]] [[1937]] : 18{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] etre [[La Roche-sur-Yon]] ([[Vande]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Paul Chocque]]. * [[24 a viz Gouere]] [[1937]] : loc'hañ a ra 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Vire]] ([[Calvados]]). * [[11 a viz Gouere]] [[1939]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre [[Vire]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Eloi Tassin]]. * [[12 a viz Gouere]] [[1939]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Brest]] ; trec'h eo ar [[Breizh]]ad [[Pierre Cloarec|Pêr Gloareg]]. * [[9 a viz Gouere]] [[1951]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1951|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Édouard Muller]]. * [[25 a viz Mezheven]] [[1952]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] etre [[Brest]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Rik Van Steenbergen]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1952]] : loc'hañ a ra 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[ar Mañs]] ([[Sarthe]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1959]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1959|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Graczyk]]. * [[27 a viz Mezheven]] [[1963]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Antonio Bailetti]] ([[Italia]]). * [[28 a viz Mezheven]] [[1963]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[22 a viz Mezheven]] [[1964]] : loc'hañ a ra 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1964|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Marino Basso]] ([[Italia]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : loc'hañ a ra 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[10 a viz Gouere]] [[1977]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Oriant]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Klaus-Peter Thaler]] ([[Alamagn|Republik Kevreadel Alamagn]]). * [[6 a viz Gouere]] [[1989]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Greg LeMond]] ([[Stadoù Unanet]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1989]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[14 a viz Gouere]] [[1991]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre [[Alençon]] ([[Orne (departamant)|Orne]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Mauro Ribeiro]] ([[Brazil]]). * [[15 a viz Gouere]] [[1991]] : 10{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Kemper]] ; trec'h eo [[Phil Anderson]] ([[Aostralia]]). * [[8 a viz Gouere]] [[1994]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] etre [[Cherbourg]] ([[Manche]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Gianluca Bortolami]] ([[Italia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1994]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[8 a viz Gouere]] [[2006]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2006|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Gregor]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Serhiy Honchar]] ([[Ukraina]]). * [[11 a viz Gouere]] [[2015]] : loc'hañ a ra 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2015|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Mur]]. == Liammoù etrebroadel == === Gevelliñ === Gevellet eo gant 13 kêr : {|border="0" cellspacing="0" cellpadding="4" |-valign="top" | * [[skeudenn:Flag of England.svg|border|20px]] [[Exeter]] ([[Devon]], [[Bro-Saoz]]) abaoe 1957. * [[skeudenn:Flag of the United States.svg|20px]] [[Rochester (New York)|Rochester]] ([[New York (Stad)|Stad New York]], [[Stadoù-Unanet]]) abaoe 1958. * [[skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Erlangen]] ([[Bavaria]], [[Alamagn]]) abaoe 1964. * [[skeudenn:Flag of the Czech Republic.svg|20px|border]] [[Brno]] ([[Su Moravia]], [[Republik Tchek|Tchekia]]) abaoe 1965. * [[skeudenn:Flag of Japan.svg|border|20px]] [[Sendai]] ([[Tōhoku]], [[Japan]]) abaoe 1967. * [[skeudenn:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Leuven]] ([[Brabant Flandrez]], [[Belgia]]) abaoe 1980. * [[skeudenn:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Korkig]] ([[Cúige Mumhan]], [[Iwerzhon]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of Algeria.svg|border|20px]] [[Setif|Stif]] ([[Kabilia]], [[Aljeria]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Jinan]] ([[Shandong]], [[Republik Pobl Sina|Sina]]) abaoe 1985. Gevellet eo proviñs Shandong gant Rannvro Breizh. | * [[skeudenn:Flag of Kazakhstan.svg|20px]] [[Almaty]] ([[Kazakhstan|Kazac'hstan]]) abaoe 1991. * [[skeudenn:Flag of Mali.svg|20px]] [[Kelc'h Bandiagara]] ([[Rannbarzh Mopti]], [[Mali]]) abaoe 1995. * [[skeudenn:Flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poznań]] ([[Polonia Veur]], [[Polonia]]) abaoe 1998. * [[skeudenn:Flag of Romania.svg|20px]] [[Nagyszeben]] ([[Treuzsilvania]], [[Roumania]]) abaoe 1999. Hag ivez kêriadennoù : *[[skeudenn:Flag of Brittany.svg|20px]] [[Sant-Jili-ar-Menez]] ([[Aodoù-an-Arvor]], [[Breizh]]) *[[skeudenn:Flag of Occitania.svg|20px]] [[Los Banhs de Rènnas]] ([[Aude (departamant)|Aude]], [[Languedoc-Roussillon]], [[Frañs]]) *[[skeudenn:Champagne-Ardenne flag.svg|20px]] [[Vouziers]] ([[Ardennes (departamant)|Ardennes]], [[Champagne-Ardenne]], [[Frañs]]) (maeronez anezhi eo Roazhon) |} === Koñsuldioù === Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : [[Maroko]] staliet boulouard Sevigneg hag ar [[Stadoù-Unanet]] kae Chateaubriand. Un [[Ensavadur gall-hag-amerikan Roazhon|Ensavadur gall-hag-amerikan]] a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed. == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20080331052001/http://www.lesechos.fr/info/loisirs/4633960.htm ''Pennad Les Echos'' Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir] * INA **[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00201/rennes-apres-le-bombardement L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00203/les-allies-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00343/ouverture-de-la-maison-de-la-culture-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00378/rennes-de-l-an-2000 L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00385/le-colombier-nouveau-centre-ville-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00386/l-industrialisation-rennaise L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00215/declaration-d-henri-freville L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00217/edmond-herve-maire-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00389/le-quartier-de-cleunay-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00394/billet-d-humeur-sur-l-evolution-du-commerce L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00395/le-quartier-du-blosne-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00234/l-architecture-rennaise-de-georges-maillols L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00463/la-telecom-valley L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00402/a-rennes-ouverture-du-val-au-public L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002] *ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg == Levrlennadur == * {{fr}}Jean-Claude Even-Kernivinenn ː ''Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383''. Lannuon. 1003-1999 * {{fr}}Michel Froger et Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Laurence Mathey-Maille : ''Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne''. Les Belles Lettres. Paris 1992 * {{fr}}Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''La Civilisation des Riedones''. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980 * {{en}}Lewis Thorpe : ''Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain''. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973 * {{en}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} * [[Rummad:Roazhon|*]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Roazhon]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] 72swbiz6hly3zsoxpp67qd318h4nx86 2148113 2148112 2025-06-03T11:36:08Z Dakbzh 58931 /* Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ */ 2148113 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Roazhon | skeudenn = Parlement de Bretagne-2006.jpg | Yezh = gallaouek | anvYezh = Resnn ''pe'' Renn | anvOfisiel = Rennes | bro = {{Bro-Roazhon}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | kanton = [[Pennlec'h]] c'hwec'h kanton | maer = [[Nathalie Appéré]] ([[Strollad Sokialour Gall|PS]]) | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | etrekumuniezh = [[Roazhon Meurgêr]] | bro velestradurel = [[Bro Roazhon (Voynet)|Bro Roazhon]] | gorread = 50.39 | ledred = 48.114722 | hedred = -1.679444 | uk = 39 | ubi = 20 | ubr = 74 | alc'hwez = Ti [[Breujoù Breizh]]. | ardamezioù = Blason Rennes.svg }} '''Roazhon''' (distaget ['rwa:zõn] peurliesañ<ref>pe ['rwa:zən], pe ['rã:wõn] pe ['rã:wən], pe ['rawzun]</ref>) eo eil brasañ kêr Breizh goude [[Naoned]], e kember ar [[Gwilen]] hag an [[Il]] e reter ar vro, e [[Breizh-Uhel]]. Ur rol melestradurel ha armerzhel pouezus he deus. [[Kêr-benn]] ha sez prefeti [[Rannvro Breizh|rannvro velestradurel Breizh]] eo, pennlec'h ha sez prefeti [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], sez ar [[Rannvro vilourel Kôrnog]], [[Akademiezh Roazhon]] ha [[lez-varn galv Roazhon]] lec'hiet e savadur [[Breujoù Breizh]]. Lakaet eo da vezañ unan eus div gêr-benn [[Breizh]] gant [[Naoned]]. 216 815 annezad en deus ar gêr e 2017, 335 092 en tolpad kêrel, 447 429 en [[tolpad-kêr]] ha 727 357 en [[tolead kêr]] (e 2016). Ur rol a-bouezh en deus c'hoariet Roazhon e [[Istor Breizh]]. En he [[Iliz-veur Roazhon|Iliz-veur]] e veze kurunet [[Duged Breizh]]. Sez Breujoù Breizh e teuas da vezañ goude ma voe staget Breizh ouzh Bro-C'hall. Aze e tarzhas [[Emsavadeg ar paper timbr]] e 1675 ha an [[Dispac'h gall]] e 1789. Un [[Tan-gwall Roazhon 1720|tann-gwall bras]] a zistrujas ul lodenn eus ar gêr kozh e [[1720]], adsavet er giz klasel. E Roazhon emañ sez mediaoù rannvroel evel [[Ouest-France]] ha [[France 3 Ouest]], embregerezhioù er greanterezh ([[labouradeg PSA La Janais]], an TNKK) hag er genad tredeel. Ur pol imbourc'h eo ivez. == Douaroniezh == Diazez Kêr Roazhon en em gav ouzh kember ar stêrioù Ill ha Gwilen. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Roazhon''|gwalarn=[[Pazieg]]|norzh=[[Sant-Gregor]]|biz=[[Lanvezhon]]|kornôg=[[Gwezin]]|reter=[[Saozon-Sevigneg]]|gevred=[[Kantpig]]|su=[[Noal-Kastellan]]|mervent=[[Reuz]], [[Sant-Jakez-al-Lann]]|enklozadur=}} == Anv == ;Stummoù skrivet *Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''Condate'' ([[Itinerarium Antonini|''It. Ant.'']]) ; ''Redonas'' ([[Notitia Dignitatum|''Not. Dig.'']]) ; ''Civitas Redonum'' ([[Notitia Galliarum|''Not. Gall'']].) ; ''Condate'' ([[Tabula Peutigeriana|''Tab. Peut.'']]) ; ''Rhedonicam, Redonicam'' (Gregor Teurgn) ; ''Civitas Riedonum'' (CIL), ''C R'' (war mein-bonn ː '''''C'''ivitas '''Ri'''edonum''). *Erwan Vallerie ː ''Civitas Redonum'', IV^vet ; ''Redonas'', IX^vet ; ''Reygnes'', 1291 ; ''Reynes'', 1295, 1313 ; ''Rengnes'', 1337 ; ''Resne'', 1340 ; ''Raynes'', 1352. ;Gerdarzh * ''condate'' = kember * ''Redonum, Roazhon'' = eus anv ar [[meuriad]] galian [[Redones]] a oa staliet el lodenn-se eus [[Arvorig]] en [[eil kantved]] kent J.-K. A-raok amzer an doare-skrivañ [[peurunvan]] e veze kavet meur a stumm skrivet : ''Roazon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée, p. 645 ; geriadur Gregor, p. 295</ref> e Leon, Kerne ha Treger, dre vras, ha ''Roahon''<ref>{{fr}}''Le breton usuel'', p. 298</ref>{{,}}<ref>{{br}}''Exercices sur la grammaire bretonne du dialecte de Tréguier'', p. 129</ref>, ''Roéhon''<ref>{{br}}Glossaire moyen-breton, É. Ernault</ref>, ''Roaon''<ref>{{br}}Geriadur Vallée</ref> e Gwened. ''Roazhoniz'' a vez lavaret eus tud Roazhon. E galleg e skriver ''Rennes'', distaget {{IPA|[ʀɛn]}}, hag e gallaoueg e skriver ''Resnn'' pe ''Renn''. == Ardamezioù == {| |- valign="top" |[[File:Blason ville fr Rennes (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |style="padding-left:25px;"|''Peuliet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh ; e gab en argant karget gant pemp brizhenn erminig.''<br>Ardamezeg Hozier, [[19 a viz Gouere]] [[1697]].<br>Kadarnaet gant [[Charlez X]] d'an [[18 a viz Mae]] [[1825]].<br>Kroaz ar [[Eil Brezel-bed|Brezel 1939-1945]]. |} == Istor == ==={{XVIIvet kantved}}=== * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh 59 den eus Roazhon goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ==={{XVIIIvet kantved}}=== * Kerzu 1720: [[Tan-gwall bras Roazhon]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Roazon da benn [[distrig Roazhon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1857]]: tizhet eo Roazhon gant an [[hent-houarn]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Fuzuilhet e voe pevar soudard bet ganet er gumun gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}"Mémoire des hommes"</ref>. * Ur soudard bet ganet e [[Kesoue]] a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] e Roazhon d'an 21 a viz Eost 1916. * 1 841 den a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 2,32% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=88387] Livre d'Or du Ministère des Pensions - Memorial Genweb</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Etre 2 000 ha 4 000 a dud a varvas pa voe bombezet trenioù e La Plaine de Baud gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]]) d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]], unan ag an trenioù a oa leun gant danvez-tarzh ha tennoù. Siviled ha soudarded breizhveuriat ha [[Bro-C'hall|gall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c'horfoù. * D'an [[18 a viz Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] e Roazhon<ref>[[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010</ref>. * Bombezadegoù ar Re Gevredet e 1943: ** bombezet e voe Roazhon gant ar [[Royal Air Force]] d'an 18 ha d'ar 26 a viz C'hwevrer (skiberioù ar morlu alaman) ha d'an 29 a viz Mae ha d'an 8 a viz Meurzh gant an [[USAAF]]<ref>{{fr}}[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/fiche-media/Region00201/rennes-apres-le-bombardement?video=Region00201 INA]</ref>; ** d'an [[8 a viz Eost]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Douglas A-20 Havoc|Boston IIIA]]'' marilhet BZ 335 ha kodet OM-U eus ar ''107th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force]] ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) er straed Amiral-Courbet e Roazhon goude bout stoket ouzh gwezennoù pupli; lazhet e voe e holl nijourion, beziet e voe pemp korf hag ur vrec'h e Bered ar Reter e Roazhon<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221212/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114180637/http://www.absa39-45.com/8%20aout%2043/8_aout_43.html 8 août 1943]</ref>; ar ''107th Squadron'' a oa o tagañ skiberioù ar morlu alaman en hent an Oriant<ref>{{en}}[http://www.iwm.org.uk/collections/item/object/205211428 Imperial War Museum, luc'hskeudenn o tiskouez ar c'hirri-nij, o bombezennoù ha tennoù ar Flak]</ref>. * D'ar [[6 a viz Here]] [[1943]] e kouezhas un nijerez ''[[Junkers Ju 88|Junkers Ju 88 D-1]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] ([[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]) gant pevar nijour en en he bourzh e "La Plaine de Baud" e Roazhon; lazhet e voe daou nijour, douaret e voent e Bered ar Reter e Roazhon a-raok bout beziet e [[Huisnes-sur-Mer|Mont-de-Huisnes]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20110810090521/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114182052/http://www.absa39-45.com/6%20octobre%2043/Ju88-430872.htm Luc'hskeudennoù eus an nijerez hag eus obidoù an daou nijour alaman e Bered ar Reter]</ref>. * 32 ezel eus ar [[Rezistañs]] (nav Spagnol en o mesk) a voe fuzuilhet e kazarn ar C'houldri gant an Alamaned d'an [[8 a viz Even]] [[1944]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/fusilles/fusilles-colombier.htm Les fusillés du Colombier]</ref>. * Dieubet e voe Roazhon da 9 eur beure d'ar [[4 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|tirlu SUA]], ar "Combat Command A" o tont eus [[Baen-Veur|Baen]] dre hentoù [[Kastell-Briant]] ha [[Naoned]] hag an 8{{vet}} Rannlu Hobregonet o tont eus an norzh hag ar reter<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=200441 Memorial Genweb]</ref>. == Mojenn Maximus ha Konan Meriadeg == Istorourien Breizh hag all<ref>Alain Bouchart, Laurence Mathey-Maille, Lewis Thorpe</ref> o deus kemeret Roazhon evit ''Redonum'', anv ur gêr eus Galia roet gant [[Jafrez Menoe]], kêr bet tapet gant Maximus ([[Magnus Clemens Maximus]]) ha [[Konan Meriadeg]], goude o dilestradeg hag o trec'h war ''Himbaldus'' war an aodoù, d'an nevez-amzer 383. Ar ''Redonum'' se e vije bet tapet war un taol, d'an abardez. Un dra diaez da grediñ ma vez laret hag o devoa dilestret e [[Plougerne]], pe dost da [[Sant-Maloù]], pe c'hoaz e [[Naoned]], hag abalamour da se kaset da vojenn. Ur gammgemeradenn e oa, dre ma vez mesket ha luziet ''Aremorica'' an amzer se ha Breizh a-vremañ. Diskoulmet eo bet ar gudenn se pa'z eo bet dizoloet, dre ur skeudenn arkeologiezh dre nij, hag ar ''villa Himbaldus'' e oa e [[le-Vieux-Rouen-sur-Bresle]], ha Château-Hubault e [[Saint-Germain-sur-Bresle]], e-kichen, en tu all d'ar stêr [[Bresle]], an div kumunn se o vezhañ en ''Aremorica'' kenkoulz ha Roazhon. Ar ger ''Vieux-Rouan'' e dalv kement hag hen-roudour, pe ''vicus'' ar roudour. Ur wrizienn ''*rit-'' a zo e-gevred etre Roazhon ha le Vieux-Rouan-sur-Bresle. War un hent roman, aet da hent ar pesked war lec'h, etre [[Saint-Valery-sur-Somme]] (''Leuconos''), [[le Tréport]], ha [[Pariz]], emañ le Vieux-Rouen-sur-Bresle. An emgann etre Maximus ha Grasian e zigouezhas e-kichen Pariz. Grasian e oa laket war dec'h. == Monumantoù ha traoù heverk == [[Skeudenn:Place Saint Anne Rennes.JPG|thumb|Plasenn Santez-Anna]] [[Skeudenn:Lycee Rennes DSC08932.JPG|thumb|[[Lise Émile Zola]]]] * [[Breujoù Breizh]] * [[Chapel sant Erwan (Roazhon)|Chapel sant Erwan]] * [[Iliz-Veur sant Pêr]] * Iliz Santez-Anna * [[Iliz Sant-Jermen]] * [[Koc'hu al Lisoù]] * [[Lise Émile Zola]] * [[Liorzhoù-kêr an Thabor]] * Opera * Palez ar C'henwerzh * [[Palez sant Jord]] * [[Poull-neuial sant Jord]] Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] da Roazhon. === Monumantoù-brezel === * [[Brezel 1870-1871]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=135415 Monumant ar re varv - Memorial Genweb</ref>, 1896. === Bezioù ar C’hommonwealth e bered ar gumun: ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' === {| |- valign="top" | width="60%" | E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e varvas an darn vrasañ eus ar soudarded eus ar [[Commonwealth|C'hommonwealth]] a voe beziet e bered ar Reter e Roazhon. Kalz milourion douaret enni a varvas p’edont e Roazhon en un tren a voe bombezet gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]], an [[aerlu]] [[Wehrmacht|alaman]] d'ar [[17 Mezheven|17 a viz Even]] [[1940]]. Trevourion ha soudarded [[Bro-C'hall|c’hall]] e trenioù all a voe lazhet ivez. Diaes e voe anavezout ar c’horfoù. 26 milour all eus ar C’hommonwealth a varvas pa gouezhas o c’harr-nij nepell eus Roazhon p’edo o vont eus [[Kaero]] d’ar [[Rouantelezh-Unanet]] e miz [[Here]] [[1945]]: e ''Rennes Eastern Communal Cemetery'' ivez e voent beziet<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090370&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20090208005928/http://lelancastria.com/17-juin-1940-tragedie-a-Rennes-a.html Ur bajenn a-zivout bombezadeg ar 17 a viz Even e Roazhon]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221145/http://www.absa39-45.com/commemorations/Cimetiere%20Rennes/cimetiere_rennes.htm#LE 12 FÉVRIER 1940 Luc'hskeudennoù]</ref> | width="40%" | {| class = "wikitable" align=left |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Skeudenn:British Raj Red Ensign.svg|24px]] [[Indez]] |5 ([[Tirlu]]) |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1868-1921).svg|24px]] [[Kanada]] |2 ([[Royal Canadian Air Force|Aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |124 ([[British Army|Tirlu]]: 85, [[Royal Air Force|Aerlu]]: 38, [[Royal Navy|Morlu]]: 1) |- |[[Skeudenn:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |5 ([[Tirlu]]: 1, [[Royal New Zealand Air Force|Aerlu]]: 2) |- |Ditour diresis |35 |- |Dianav penn-da-benn |81 |- !Hollad !252 |} |- |} <div style="clear:both;"> == Armerzh == [[Skeudenn:Tour TDF de Cesson vue de Beaulieu.JPG|thumb|[[Roazhon Atalant]]]] * Greanterezh ** Saverezh kirri e [[Karnod]] e [[Mervent]] Roazhon, lec'h m'emañ staliet [[PSA]] eus ar strollad [[Peugeot]]-[[Citroën]]. Enno e vez savet otoioù ar gamm uhel (C5, C6, 407...) abaoe 1960 **pellgehenterezh hag [[urzhiataerezh]], Roazhon a zo e penn pol kevezuster "Skeudenn ha Rouedad" Breizh ha [[Broioù-al-Liger]], dre ziorroadur an [[teknopol]] [[Roazhon Atalant]]. **[[Kenstagouriezh]]: sez an embregerezh Legris. * Mediaoù **Sez ar gazetenn bemdeziek ''[[Ouest-France]]'' **Sez aozadur [[skinwel]] [[Frañs 3 Kornôg]] (sellet ouzh [[Skinwel brezhonek]] ivez) *Melestradurezh **Sez ar velestradurezh-Stad, -departamant ha -rannvro **Sez ar [[Kuzul Rannvro Breizh|C'huzul-Rannvro]] **Sez [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilun|Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] **Sez ar Rannvro vilourel Kornôg == Poblañs == * Da 220 488 a dud e save [[poblañs]] ar gumun e [[2019]]<ref>[https://www.insee.fr/fr/statistiques/2011101?geo=COM-35238 INSEE]</ref>. === Emdroadur ar boblañs === === adalek dibenn ar {{XVvet kantved}} betek dibenn an {{XVIIIvet kantved}} === * dibenn ar {{XVvet kantved}}: 12 000 * dibenn ar {{XVIvet kantved}}: 24 000-27 000 * dibenn ar {{XVIIvet kantved}}: 27 000-30 000 * dibenn an {{XVIIIvet kantved}}: 35 000-36 000 <ref>Oberenn a-stroll dindan renerezh [[Jean Meyer]]{{fr}}, ''Histoire de Rennes'', Embannadurioù Privat, [[Toloza]], 1972, pajenn 259</ref>. === abaoe 1793 === <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:220000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:50000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:20000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2007 bar:2011 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 30160 bar:1800 from:0 till: 25904 bar:1806 from:0 till: 29225 bar:1821 from:0 till: 29589 bar:1831 from:0 till: 27340 bar:1836 from:0 till: 35552 bar:1841 from:0 till: 37895 bar:1846 from:0 till: 39218 bar:1851 from:0 till: 39505 bar:1856 from:0 till: 45664 bar:1861 from:0 till: 45483 bar:1866 from:0 till: 48283 bar:1872 from:0 till: 52044 bar:1876 from:0 till: 57177 bar:1881 from:0 till: 60974 bar:1886 from:0 till: 66139 bar:1891 from:0 till: 69232 bar:1896 from:0 till: 69937 bar:1901 from:0 till: 74676 bar:1906 from:0 till: 75640 bar:1911 from:0 till: 79372 bar:1921 from:0 till: 82241 bar:1926 from:0 till: 83418 bar:1931 from:0 till: 88569 bar:1936 from:0 till: 98538 bar:1946 from:0 till:113781 bar:1954 from:0 till:124122 bar:1962 from:0 till:151948 bar:1968 from:0 till:180943 bar:1975 from:0 till:198305 bar:1982 from:0 till:194656 bar:1990 from:0 till:197536 bar:1999 from:0 till:206229 bar:2006 from:0 till:209613 bar:2007 from:0 till:207922 bar:2011 from:0 till:208033 bar:2013 from:0 till:211373 TextData= fontsize:S pos:(30,20) text:"mammennoù : Cassini hag EBSSA" </timeline> {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1793]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1800]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1806]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1821]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1831]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1836]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1841]] ! style="background: #F5F5F5; width:11% ; color:#000000;" | [[1846]] ! style="background: #F5F5F5; width:12% ; color:#000000;" | [[1851]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 30 160 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 25 904 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 225 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 29 589 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 27 340 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 35 552 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 37 895 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 218 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 39 505 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1856]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1861]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1866]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1872]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1876]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1881]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1886]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1891]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1896]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 664 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 45 483 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 48 283 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 52 044 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 57 177 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 60 974 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 66 139 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 232 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 69 937 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1901]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1906]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1911]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1921]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1926]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1931]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1936]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1946]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[1954]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 74 676 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 75 640 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 79 372 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 82 241 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 83 418 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 88 659 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 98 538 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 113 781 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 124 122 |} {| class="wikitable" style="font-size:90%;width:60%;border:0px;text-align:center;line-height:120%;" ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1962]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1968]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1975]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1982]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1990]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[1999]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2006]] ! style="background: #F5F5F5; width:11%; color:#000000;" | [[2007]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2011]] ! style="background: #F5F5F5; width:12%; color:#000000;" | [[2013]] |- | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 151 948 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 180 943 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 198 305 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 194 656 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 197 536 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 206 229 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 209 613 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 207 922 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | 208 033 | style="background: #D1E8FF; color:#000000;" | {{formatnum:211373}} |- |} </div> == Melestradurezh== {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ |Deroù=4 Ebrel [[2014]] |Anv=[[Nathalie Appéré]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kannadez <small>(2012-2017)</small>}} {{Dilennad |Deroù=22 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[2008]] |Penn=4 Ebrel 2014 |Anv=[[Daniel Delaveau]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg=Kazetenner}} {{Dilennad |Deroù=16 [[Meurzh (miz)|Meurzh]] [[1977]] |Penn=22 Meurzh 2008 |Anv=[[Edmond Hervé]] |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Kelenner<br>Ministr <small>(1981-1986)</small><br>Kannad <small>(1986-1993 / 1997-2002)</small><br>Senedour <small>(2008-2014)</small>}} {{Dilennad |Deroù=3 [[Mae]] [[1953]] |Penn=16 Meurzh 1977 |Anv=[[Henri Fréville]] |Strollad=[[Mouvement républicain populaire|MRP]] - [[Unvaniezh evit an Demokratelezh C'hall|UDF]]|Karg=Kelenner<br>Kannad <small>(1958-1968)</small><br>Senedour <small>(1971-1980)</small><br>Prezidant [[Kuzul-departamant Il-ha-Gwilen]] <small>(1966-1976)</small>}} {{Dilennad |Deroù=4 [[Eost]] [[1944]] |Penn=3 Mae 1953 |Anv=[[Yves Milon]] |Strollad=[[Rassemblement du peuple français|RPF]]|Karg=Douarour, kelenner}} {{Dilennad |Deroù=14 [[Mezheven]] [[1944]] |Penn=4 Eost 1944 |Anv=René Patay |Strollad= |Karg=Mezeg}} {{Dilennad |Deroù=[[1935]] |Penn=14 Mezheven 1944 |Anv=François Château |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=19 [[Mae]] [[1929]] |Penn=1935 |Anv=Jean Lemaistre |Strollad= [[Strollad radikal]] |Karg=Kargad<br>Senedour <small>(1932 →)</small>}} {{Dilennad |Deroù=10 [[Mae]] [[1925]] |Penn=19 Mae 1929 |Anv=Carle Bahon |Strollad= [[SFIO]] |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=2 [[Kerzu]] [[1923]] |Penn=10 Mae 1925 |Anv=Alfred Daniel |Strollad= |Karg=Kantonier}} {{Dilennad |Deroù=12 [[Mae]] [[1908]] |Penn=23 [[Here]] 1923 |Anv=Jean Janvier |Strollad=[[Strollad radikal]] |Karg=Embreger}} {{Dilennad |Deroù=[[1900]] |Penn=12 Mae 1908 |Anv=Eugène Pinault |Strollad= Republikan |Karg=Greantour<br>Senedour <small>(1901 →)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Kêraozerezh == Abaoe meur a vloaz e vez distrujet tier ha tachennoù glas evit sevel savadurioù uhel da lojañ muioc'h a dud, evel e straed an Alma pe e straed Sant-Brieg. Implijet e vez an tachennoù labouradegoù ha kazarnioù kozh, evit dastum annezidi nevez ha kreskiñ ar boblañs. Gant-se e kresk ar c'hudennoù stag ouzh an dezougen. ==Karterioù== *[[Keryann]]. *Kreiz-kêr. *Italie. *Landrel. *Maurepas. == Deskadurezh == === Skolioù-meur === Div [[skol-veur]] zo e kêr : [[Skol-Veur Roazhon I]] ha [[Skol-veur Breizh-Uhel|Skol-Veur Roazhon II]]. == Brezhoneg == [[Restr:L'entrée de rennes route de chatillon sur seiche - panoramio.jpg|thumb|Rennes / Roazhon.]] * D'ar 24 a viz Genver [[2008]] e oa bet sinet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. Roet e oa bet d'an deiz-se ivez al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. Al live 2 oa bet roet d'ar gumun. * Sinet e oa bet d'ar 4 a viz C'hwevrer [[2014]] gant [[Nathalie Appéré]], maerez Roazhon, live 2 ar garta, gant ar pal tizhout al label live 2 e [[2017]]. * Abaoe deroù an {{XXvet kantved}} ha savidigezh ar gador geltiek e [[skol-veur Roazhon]] ez eus diorroet ur vuhez vrezhonek virvidik e Roazhon. Meur a zen brudet eus an [[Emsav]] zo bet o vevañ er gêr-se, evel [[Frañsez Jaffrennou|Taldir Jafrennoù]] en deus tremenet eno an dezenn gentañ e brezhoneg, [[Pêr-Jakez Heliaz|Per Jakez Elias]], [[Per Denez]], bet e penn ar gevrenn geltiek e-pad-pell, [[Roparz Hemon]], pe [[Lena Louarn]], e-touez ur bern re all. Talvezet he deus ar skol-veur da vodañ en-dro dezhi studierien yaouank kar-o-yezh ha kar-o-bro. * Meur a intrudu talvoudus-kaer evit hor yezh zo bet loc'het eus Roazhon evel ar gevredigezh [[Skol an Emsav]] e [[1969]], ar gelaouenn [[Yod-Kerc'h]] e [[1972]], pe ar gazetenn vrezhonek [[Bremañ]] e 1980. Bet eo Roazhon sez meur a gevredigezh ha kalzik a gevredigezhioù breizhek o deus burevioù eno, evel [[Skol-Uhel ar Vro]] gwechall, [[Kuzul Sevenadurel Breizh]], [[Dastum]] pe [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]. *Krouidigezh [[Skol an Emsav]] e 1969. *Krouidigezh ''[[Yod-Kerc'h]]'' e 1972. *Krouidigezh ar gazetenn vrezhonek ''[[Bremañ]]'' e 1980. *Krouidigezh [[UGB]] e 1982. === Deskadurezh === * Ur skol [[Diwan]] a zo eno abaoe [[1978]]<ref>{{br}}[http://www.diwan-bro-roazhon.org/Presentation-ecole-Diwan-de-Rennes Skol Diwan Roazhon]</ref>. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 846 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis ar Brezhoneg]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== *[[1665]] : [[Toussaint Rallier du Baty]], maer. *[[1698]] : [[Germain-François Poullain de Saint-Foix]], soudard ha skrivagner. *[[1701]] : [[Loeiz ar Chalotez]], den a lezenn ha prokulor, an emsaver kentañ. *[[1737]] : [[Michel Gérard]], kouer [[breizhat]] ha kannad an Trede-Stad e [[1789]]. *[[1748]] : [[Pierre-Louis Ginguené]], barzh. *[[1754]] ː François-Charles-Joseph Frey, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. Marvet e 1800. *[[1763]] ː Charles Malenfant, koronal en karg an urzh e [[Santo Domingo|Santo-Domingo]]. *[[1816]] : [[Paol Feval]], skrivagner. *[[1817]] : [[Paul de Geslin]], beleg ha skrivagner gallek. *[[1846]] : [[Loeiz Kerzilin]], barzh. *[[1889]] : [[Maurice Noguès]], nijour. *[[1903]] : [[Frañsez Debauvais]], emsaver. *[[1903]] : [[René Guillou]], sonaozour. *[[1921]] : [[Pêr Denez]], emsaver, yezhour ha skrivagner. *[[1927]] : [[Françoise Le Roux]], skrivagnerez ha gouiziegez. *[[1952]] : [[Patrick Jeffroy]], keginer. *[[1992]] : [[Clarisse Agbégnénou|Clarisse Agbegnenou]], judoka === Soudarded vreizhat bet ganet er gumun fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]] === * Pierre Le Mével, d'ar 26 a viz Genver 1888, [[zouav]] en [[2{{l}} Rujumant Kerzhet Afrika]], dic'haloñset ha fuzuilhet e Zeitenlik [[Salonik]] ([[Gres]]) d'an 11 a viz Gouhere 1916, abalamour ma «nac'has mont d'an ti-gar da gemer an tren da vont d'an talbenn»<ref name="Mémoire des hommes">{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524320&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. * Alexis Oho, ganet d'ar 14 a viz Ebrel 1893, marc'heger er [[14vet Rejimant Husarded (lu gall)|14vet Rejimant Husarded]], fuzuilhet d'an 30 a viz Genver 1915 e [[Courtisols]] (Bro-C'hall), abalamour m'en dije «klasket laerezh gant armoù, ha klasket lazhañ tud»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Louis Pérenin, d'ar 17 a viz Gouhere 1886, hemolc'her en [[3{{e}} Batailhon Kerzhet Skañv Afrika]], fuzuilhet d'an 19 a viz Here 1917 e [[Cramant]] (Bro-C'hall), evit «dezerterezh»<ref name="Mémoire des hommes" />. * Pierre Rocher, d'an 28 a viz Eost 1892, soudard en [[70vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|70vet Rejimant Troadegiezh]], fuzuilhet d'an 11 a viz Gouhere 1915 e [[Duisans]] (Bro-C'hall) evit «nac'h sentiñ» ha «dilez e bost dirak an enebour»<ref name="Mémoire des hommes" />. === Tud marvet eno === *[[1034]] : [[Hawiz Normandi|Hawiz]], gwreg [[Jafrez Iañ (dug Breizh)|Jafrez Iañ]], dug Breizh. *[[1578]] : [[Gilles de Kerampuil]], beleg ha troour. *[[1591]] : [[Noël du Fail]], gwiraour, reizhaouer ha skrivagner. *[[1916]]: Pierre Marie François Mathurin Lagrée, ganet e [[Kesoue]] d'an 20 a viz Du 1896 hag o chom er [[Stadoù-Unanet]], soudard e 1añ rujumant war-droad an trevadennoù, fuzuilhet d'an 21 a viz Eost 1916 e Roazhon gant al lu [[gall]]<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?debut=0&ref=2524302 Mémoire des hommes]</ref>. *[[1925]] : [[Ivonig Picard]], skrivagner brezhonek. *[[1926]] ː Jeanne Malivel, arzourez, liammet gant ar Seizh Breur *[[1951]] : [[Gwilherm Berthou-Kerverzhiou|Kerverzhioù]], skrivagner brezhonek. *[[1984]] : [[Per Roy]], emsaver ha skrivagner brezhonek. *[[2009]] : [[Joseph Martray]], kelaouenner hag emsaver. *[[2015]] : [[Henri Lécuyer]], emsaver breton, ezel eus [[Urzh an Erminig]]. === Tud liammet gant kêr === * [[Bertrand d'Argentré]] (1519-1590), istorour, beziet e Roazhon. * [[Laurent Pokou]] (1947-2016), melldroader [[Stade Rennais Football Club]] etre 1973 ha 1979 === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Albert-d2.jpg|60px]] | :'''Albert''' :Charles, gouarnour Breizh ; degemeret eo bet e galon gant Kêr Roazhon e 1698. :''En aour e leon en gul krabanet, teodet ha kurunet ivez en gul.'' |- |[[Restr:Allixant-1.jpg|60px]] | :'''Allixant''' :Nicolas, kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1559, ha kadoriad an Imbourc'hioù e 1569. Aet da Anaon e Roazhon e 1596. :''En glazur e sourin en aour heuliet gant teir steredenn ivez en aour, 2, 1.'' |- |[[Restr:Anneix.jpg|60px]] | :'''Anneix''' :Alexis-François-Jacques, pennalvokad Roazhon ; aet da Anaon e 1758. :''En glazur e steredenn heuliet gant teir c'hroaz pavek, an holl en argant.'' |- |[[Restr:Aubert de la Criblerie.gif|60px]] | :'''d'Aubert''' :Aotrounez Bourgnouveau :''En gul e deir zorzhell en aour.'' |- |[[Restr:Bagatz-d.jpg|60px]] | :'''Bagatz''' :Raoul, konestabl Roazhon e 1451. :''En argant e lammell en gul.'' |- |[[Restr:Baillon du Blancpignon.gif|60px]] | :'''(?) Baillon''',<ref>{{fr}}Aotrounez Blancpignon, Cervon, Longpré, la Coudre, e [[Sant-Meleg]]. François, sekretour ar Roue e 703. Ur senesal, maer, ha letanant-jeneral polis Roazhon e 1744.</ref> :''En glazur e zaou gleze en argant, dornellet en aour, lammellet, heuliet ouzh kab gant ur greskenn en argant.'' |- |[[Restr:Bain de la Landelle.gif|60px]] | :'''Bain''' :Guillaume, prokulor ouzh prezidial Roazhon e 1641. :''En glazur e sourin en aour karget gant pemp kreskenn en gul, ha hebiaet gant daou gadgi savant en argant.'' |- |[[Restr:Ballan de la Richardais.gif|60px]] | :'''Ballan''' :Chuin Roazhon e 1696. :''En sabel e dreustell en argant karget gant teir zorc'hell en gul.'' |- |[[Restr:Le Bariller de Riaval.gif|60px]] | :'''Le Bariller''' :Aotrounez Riaval, e Saint-Hélier (e Roazhon hiziv) ; Alain, noter ouzh lez Roazhon e 1513. :''En argant e gebrenn en glazur, heuliet gant teir melionenn c'heotet.'' |- |[[Restr:Le Baron de Kerléau.gif|60px]] | :'''le Baron''', prokulor jeneral ouzh lez Roazhon (aet da Anaon e 1805) :''En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot.'' |- |[[Restr:Barrin des Rouxières.gif|60px]] | :'''Barrin''' :Baroned Montbarrot e 1671, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e deir balafenn en aour.'' |- |[[Restr:Le Bart.jpg|60px]] | :'''Le Bart''' :Jean le Bart, abad Sant-Melen, aet da Anaon e 1393 ; ur c'honestabl Roazhon e 1489. :''En glazur e leonparzh en argant.'' |- |[[Restr:Baudrain des Chateliers.gif|60px]] | :'''Baudran''' :Kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1580. :''En glazur e sourin en aour, heuliet ouzh kab gant teir rodig-kentr hag ouzh beg gant ur greskenn, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|60px]] | :'''de Beaulieu''' :Daou gonestabl Roazhon, e 1496 ha 1498. :''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3.'' |- |[[Restr:Beaumont de la Guichardaye.gif|60px]] | :'''de Beaumont''' :Aotrounez Monteval, e Sant-Stefan Roazhon, ha Sainte-Foy, e Toussaints Roazhon ; Jean, alouez Roazhon e 1384. :''« dougen a ra tri fod leinet gant un drailhenn »'' ; livioù dianav. |- |[[Restr:Bourgneuf d'Orgères.gif|60px]] | :'''de Bourgneuf''' :Jean, aotrou Cucé (hiziv e Roazhon) ; kadoriad kentañ ouzh [[Breujoù Breizh]] eus 1595 da 1636 ; aet da Anaon e Pariz ar 27 Eost 1669. :''En argant e lammell en sabel, e grennbalefarzh en gul karget gant daou besk en argant.'' |- |[[Restr:Du Cellier.gif|60px]] | :'''du Cellier''' :Jean, kadoriad ouzh ar [[Kambr ar C'hontoù Breizh|C'hontoù]] ha kañseller ha senesal Roazhon e 1458. :''En gul e dreustell en brizh, heuliet gant teir fempdiliaouenn en argant.'' |- |[[Restr:Chéreil des Vergers.png|60px]] | :'''Chéreil''' :Mathurin, sindik ha kuzulier ouzh prezidial Roazhon e 1689. :''En glazur e lammell en argant.'' |- |[[Restr:Fablet.jpg|60px]] | :'''Fablet de la Motte''' <ref>Aotrounez la Motte (?), eskopti Roazhon. Ur c'huzulier ouzh prezidial, maer, letanant-jeneral ar polis, ha kannad Roazhon ouzh ar Stadoù e 1780</ref> :''En gul e groaz en argant karget gant pemp brizhenn erminig en sabel, e gab en glazur karget gant teir steredenn en argant.'' * Sturienn : ''Ex voto publico'' |- |[[Restr:Frey de Neuville.png|60px]] | :'''Frey''' :François-Charles-Joseph, mestr diwezhañ ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e 1786. :''En argant e c'housourin en gul heuliet gant div zivaskell ivez en gul.'' |- |[[Restr:De la Lande des Fossés.gif|60px]] | :'''de la Lande des Fossés''' :Jean, kabiten ar strollad-koronal Roazhon ha kuzulier ouzh [[Breujoù Breizh]] e 1592. :''En glazur e leon en aour'' |- |[[Restr:Marc'hec de Kerbaul.gif|60px]] | :'''Marc'hec / Marchec / Chevalier''' :Aotrounez Montbarot ha la Martinière, e Sant-Albin-Roazhon ; Alain, senesal Roazhon ha kuzulier ouzh ar [[Grands Jours|Grands-Jours]] e 1498, en deus sinet feur-emglev dimeziñ [[Anna Breizh]] ha [[Loeiz XII (Bro-C'hall)|Loeiz XII]] ; René, gouarnour Roazhon e 1583<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy. T. II. p. 280.</ref>. :''En argant e leon en gul, krabanet, teodet ha kurunet en aour, e dreustell valirant en sabel, karget gant teir rodig-kentr en argant.'' |- |[[Restr:De Marnières.gif|60px]] | :'''de Marnières''' :Aotrounez la Martinière ha baroned Montbarrot, e Sant-Albin-Roazhon. :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet ouzh kab gant div rozenn hag ouzh beg gant ul leon, an holl en aour.'' |- |[[Restr:Nantrieul des Chesnayes.gif|60px]] | :'''Nantrieul''' :Aotrounez Chesnayes ; Pierre, tailhanter war mogajoù Roazhon e 1696. :''En glazur e bemp bezantenn en aour.'' |- |[[Restr:Palasne.gif|60px]] | :'''Palasne''' :Jean, serjant-jeneral Roazhon e 1764. :''En glazur e dreustell en argant karget gant tri houarn mulez en gul, ha heuliet gant teir delienn askol en aour.'' |- |[[Restr:De la Villéon de Saint-Alban.png|60px]] | :'''de la Villéon''' :Jacques, senesal Roazhon e 1479. :''En argant e gelenenn c'heotet ; e grenngonk plezhet etre sabel hag aour.'' |} ==Sport== ===Mell-droad=== *[[Stade Rennais Football Club|Stad Roazhon]] *[[Breizh Fobal Klub]] ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== [[Skeudenn:Quaregnon - Le Samyn, 4 mars 2015, départ (D111).JPG|thumb|[[Bretagne-Séché Environnement]]]] * [[26 a viz Gouere]] [[1905]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Louis Trousselier]]. * [[28 a viz Gouere]] [[1905]] : loc'hañ a ra 10{{vet}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1905|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[21 a viz Gouere]] [[1933]] : 21{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] etre [[ar Roc'hell]] ([[Charente-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Aerts]] ([[Belgia]]). * [[22 a viz Gouere]] [[1933]] : loc'hañ a ra 22{{l}} hag 2{{l}} diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1933|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[23 a viz Gouere]] [[1937]] : 18{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] etre [[La Roche-sur-Yon]] ([[Vande]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Paul Chocque]]. * [[24 a viz Gouere]] [[1937]] : loc'hañ a ra 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1937|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Vire]] ([[Calvados]]). * [[11 a viz Gouere]] [[1939]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre [[Vire]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Eloi Tassin]]. * [[12 a viz Gouere]] [[1939]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Brest]] ; trec'h eo ar [[Breizh]]ad [[Pierre Cloarec|Pêr Gloareg]]. * [[9 a viz Gouere]] [[1951]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1951|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Édouard Muller]]. * [[25 a viz Mezheven]] [[1952]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] etre [[Brest]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Rik Van Steenbergen]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1952]] : loc'hañ a ra 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1952|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[ar Mañs]] ([[Sarthe]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1959]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1959|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Jean Graczyk]]. * [[27 a viz Mezheven]] [[1963]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Antonio Bailetti]] ([[Italia]]). * [[28 a viz Mezheven]] [[1963]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1963|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[22 a viz Mezheven]] [[1964]] : loc'hañ a ra 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1964|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : 3{{e}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Marino Basso]] ([[Italia]]). * [[29 a viz Mezheven]] [[1970]] : loc'hañ a ra 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1970|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Lisieux]] ([[Calvados]]). * [[10 a viz Gouere]] [[1977]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Oriant]] ha Roazhon ; trec'h eo [[Klaus-Peter Thaler]] ([[Alamagn|Republik Kevreadel Alamagn]]). * [[6 a viz Gouere]] [[1989]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Greg LeMond]] ([[Stadoù Unanet]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1989]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1989|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[14 a viz Gouere]] [[1991]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre [[Alençon]] ([[Orne (departamant)|Orne]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Mauro Ribeiro]] ([[Brazil]]). * [[15 a viz Gouere]] [[1991]] : 10{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre Roazhon ha [[Kemper]] ; trec'h eo [[Phil Anderson]] ([[Aostralia]]). * [[8 a viz Gouere]] [[1994]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] etre [[Cherbourg]] ([[Manche]]) ha Roazhon ; trec'h eo [[Gianluca Bortolami]] ([[Italia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1994]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1994|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du park tematek [[Futuroscope]] ([[Vienne (departamant)|Vienne]]). * [[8 a viz Gouere]] [[2006]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2006|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Gregor]] ha Roazhon (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Serhiy Honchar]] ([[Ukraina]]). * [[11 a viz Gouere]] [[2015]] : loc'hañ a ra 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2015|Tro Bro-C'hall]] eus Roazhon war-du [[Mur]]. == Liammoù etrebroadel == === Gevelliñ === Gevellet eo gant 13 kêr : {|border="0" cellspacing="0" cellpadding="4" |-valign="top" | * [[skeudenn:Flag of England.svg|border|20px]] [[Exeter]] ([[Devon]], [[Bro-Saoz]]) abaoe 1957. * [[skeudenn:Flag of the United States.svg|20px]] [[Rochester (New York)|Rochester]] ([[New York (Stad)|Stad New York]], [[Stadoù-Unanet]]) abaoe 1958. * [[skeudenn:Flag of Germany.svg|20px]] [[Erlangen]] ([[Bavaria]], [[Alamagn]]) abaoe 1964. * [[skeudenn:Flag of the Czech Republic.svg|20px|border]] [[Brno]] ([[Su Moravia]], [[Republik Tchek|Tchekia]]) abaoe 1965. * [[skeudenn:Flag of Japan.svg|border|20px]] [[Sendai]] ([[Tōhoku]], [[Japan]]) abaoe 1967. * [[skeudenn:Flag of Belgium.svg|20px]] [[Leuven]] ([[Brabant Flandrez]], [[Belgia]]) abaoe 1980. * [[skeudenn:Flag of Ireland.svg|border|20px]] [[Korkig]] ([[Cúige Mumhan]], [[Iwerzhon]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of Algeria.svg|border|20px]] [[Setif|Stif]] ([[Kabilia]], [[Aljeria]]) abaoe 1982. * [[skeudenn:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Jinan]] ([[Shandong]], [[Republik Pobl Sina|Sina]]) abaoe 1985. Gevellet eo proviñs Shandong gant Rannvro Breizh. | * [[skeudenn:Flag of Kazakhstan.svg|20px]] [[Almaty]] ([[Kazakhstan|Kazac'hstan]]) abaoe 1991. * [[skeudenn:Flag of Mali.svg|20px]] [[Kelc'h Bandiagara]] ([[Rannbarzh Mopti]], [[Mali]]) abaoe 1995. * [[skeudenn:Flag of Poland.svg|border|20px]] [[Poznań]] ([[Polonia Veur]], [[Polonia]]) abaoe 1998. * [[skeudenn:Flag of Romania.svg|20px]] [[Nagyszeben]] ([[Treuzsilvania]], [[Roumania]]) abaoe 1999. Hag ivez kêriadennoù : *[[skeudenn:Flag of Brittany.svg|20px]] [[Sant-Jili-ar-Menez]] ([[Aodoù-an-Arvor]], [[Breizh]]) *[[skeudenn:Flag of Occitania.svg|20px]] [[Los Banhs de Rènnas]] ([[Aude (departamant)|Aude]], [[Languedoc-Roussillon]], [[Frañs]]) *[[skeudenn:Champagne-Ardenne flag.svg|20px]] [[Vouziers]] ([[Ardennes (departamant)|Ardennes]], [[Champagne-Ardenne]], [[Frañs]]) (maeronez anezhi eo Roazhon) |} === Koñsuldioù === Div goñsuliezh hollek a zo e Roazhon : [[Maroko]] staliet boulouard Sevigneg hag ar [[Stadoù-Unanet]] kae Chateaubriand. Un [[Ensavadur gall-hag-amerikan Roazhon|Ensavadur gall-hag-amerikan]] a zo ivez abaoe fin an Eil brezel bed. == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20080331052001/http://www.lesechos.fr/info/loisirs/4633960.htm ''Pennad Les Echos'' Une balade qui en dit long sur la manière dont les rois de France imposèrent leur pouvoir] * INA **[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00201/rennes-apres-le-bombardement L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon goude bezañ bet bombezennet 1943] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00203/les-allies-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - An aliañs e Roazhon 1944] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00343/ouverture-de-la-maison-de-la-culture-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Digoradur ti ar c'hultur 1965] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00378/rennes-de-l-an-2000 L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon 2000 1967] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00385/le-colombier-nouveau-centre-ville-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar C'holombier : kreizkêr nevez 1972] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00386/l-industrialisation-rennaise L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon oc'h en em industrializañ 1974] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00215/declaration-d-henri-freville L'Ouest en mémoire (Ina) - Henry Fréville 1976] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00217/edmond-herve-maire-de-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Edmond hervé: aotrou maer Roazhon 1977] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00389/le-quartier-de-cleunay-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Cleunay e Roazhon 1981] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00394/billet-d-humeur-sur-l-evolution-du-commerce L'Ouest en mémoire (Ina) - Emdradur ar stalioù e Roazhon : Alma] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00395/le-quartier-du-blosne-a-rennes L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar Blosne e Roazhon 1994] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00234/l-architecture-rennaise-de-georges-maillols L'Ouest en mémoire (Ina) - Arkitekturiezh Georges Maillols e Roazhon 1998] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00463/la-telecom-valley L'Ouest en mémoire (Ina) - Roazhon : An telecom valley 2000] ** [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00402/a-rennes-ouverture-du-val-au-public L'Ouest en mémoire (Ina) - Ar metro nevez e Roazhon 2002] *ALBB : penaos e vez distaget Roazhon ? http://sbahuaud.free.fr/ALBB/Kartenn-544.jpg == Levrlennadur == * {{fr}}Jean-Claude Even-Kernivinenn ː ''Genèse de la Bretagne armoricaine. Analyse de l'expédition de Maxime, Magnus Clemens Maximus, au printemps 383''. Lannuon. 1003-1999 * {{fr}}Michel Froger et Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Laurence Mathey-Maille : ''Geoffroy de Monmouth. Histoire des rois de Bretagne''. Les Belles Lettres. Paris 1992 * {{fr}}Anne-Marie Rouanet-Liesenfelt ː ''La Civilisation des Riedones''. 2è supplément à Archéologie en Bretagne. Brest. 1980 * {{en}}Lewis Thorpe : ''Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain''. Penguin Books Ltf. Harmondsworth. 1966 -1973 * {{en}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} * [[Rummad:Roazhon|*]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Roazhon]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] 6yv4wwhbkhn4rzizz0v0zj2q8djyf9q 0 2726 2148331 2123404 2025-06-05T09:12:45Z Ar choler 52661 kempenn 2148331 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} Un '''doare-skrivañ''' pe '''skritur''' a zo anezhañ ur reizeiad arouezennoù a dalvez da skrivañ ur [[yezh]] bennaket. {| align="center" |+ '''Al lizherennegoù dre ar bed''' |- | colspan="9"| [[File:World alphabet distribution.png|600px|center]] |- | style="text-align:center;"| {{legend|#008000|Latin}} || {{legend|#f00|Kirillek}} || {{legend|#00f|Arabek}} || {{legend|#32cd32|Bramanek}} || {{legend|#8b4513|Latin & kirillek}} |- | style="text-align:center;"| {{legend|#0ff|Latin & arabek}} || {{legend|#696969|Lizherenneg ebet & lizherenng all}} || {{legend|#000|Lizherenneg all}} || {{legend|#c0c0c0|Logolunioù}} |} == Istor ar skritur == Tro-dro d'ar {{IVe}} <abbr title="Kent an Amzervezh Boutin">KAB</abbr>) e krogas an dud da [[skrivañ]] e mod pe vod evit ar wezh kentañ. Kredet e vez e oa ar skritur [[sumereg|sumerek]] ar reizhiad skrivañ klok kentañ, bet diorroet tamm-ha-tamm betek dont da vezañ ar [[skritur gennheñvel]]. Dont a reas war wel ivez ar [[Hieroglifoù Egipt|hieroglifoù]] d'ar memes mare mui-pe-vui.<br> Implijet e voe al [[lizherenneg]] kentañ en [[Egipt]] e-tro 2000 KAB.<br> [[Logolun]]ioù ar [[sinalun|skritur sinaek]] a voe diorroet tro-dro da 1200 KAB. == Renkadur doareoù-skrivañ ar bed == [[File:Cherokee stop sign.png|upright=1.2|thumb|Ur banell <small>''STOP''</small> e Tahlequah, [[Oklahoma]], skrivet e tsalagieg dre ar [[Skritur tsalagiek|silabenneg tsalagiek]] hag al lizherenneg latin, a-us ar saozneg a zo skrivet gant al lizherenneg latin ivez.]] {| class="wikitable" |- ! Reizhiad || Ster pep arouezenn !! Skouerioù |- | [[Abjad]] || [[Kensonenn]] || [[Arabeg]] |- | [[Abugida]] || Kensonenn + [[vogalenn]] || [[Devanagari]] |- | Diforc'hus || [[Fonem]] || [[Koreaneg]] ''hangul'' |- | [[Lizherenneg]] || [[Lizherenn]] || [[Latin]] |- | Logolunioù || [[Morfem]] || [[Sinaeg]] ''hanzi' |- | [[Silabenn]]où || Silabenn || [[Japaneg]] ''kana'' |} === Silabennegoù === Ur '''silabenneg''' zo un doare-skrivañ ennañ ul lizherenn oc'h ober dave d'ur silabenn, da lavaret eo ur gensonenn hag ur vogalenn. En ur silabenneg rik ne vez ket heñvel stumm lizherennoù implijet evit skrivañ silabennoù heñvel o son, da skouer e vefe disheñvel-poch al lizherenn evit skrivañ ar silabenn ''ta'' diouzh an hini evit ''ti'', ''to'', hag all. Damheñvel ouzh ar silabennegoù eo an abugidaoù, met en eil re ez eo heñvel stumm al lizherenn gensonennel diazez a ra dave d'ur silabenn pa vez cheñchet ar vogalenn enni. Ouzhpenn ar [[sinalun]]ioù a zeu eus ar sinaeg (''[[kanji]]'') implijet dre vras evit skrivañ ar gwriziennoù pe ar gerioù diazez e vez implijet div silabenneg rik ivez gant ar japaneg : an ''[[hiragana]]'', implijet dreist-holl evit skrivañ ar [[Rannig (yezhoniezh)|rannigoù]] [[yezhadur]]el hag ar ''[[katakana]]'' implijet evit treuzskrivañ gerioù o tont eus yezhoù estren estreget ar sineg. Klotaat brav a ra an doare-skrivañ-mañ gant ar japaneg a-drugarez da framm e [[fonologiezh]] diazezet war silabennoù savet hogos atav war ur gensonenn + ur vogalenn. === Lizherennegoù === Ul lizherenneg zo anezhi un doare-skrivañ diazezet war un niver bihan pe vihanoc'h a arouezennoù (lizherennoù) a dalvez pep hini anezhe d'ober dave d'ur fonem en ur yezh bennaket, da lavaret eo kement ar c'hensonennoù hag ar vogalennoù. Kemmañ a ra ar yezhoù a-hed an amzer avat, buanoc'h peuliesañ eget ma vez kemmet an doare d'o skrivañ, ha neuze meur a wech e vez kavet lizherennoù gante reolennoù-skrivañ luziet a-walc'h evel hini ar [[saozneg]] pe hini ar [[galleg]] e-lec'h ma ne glot ket al lizherennoù gant bep a fonem. ==== Abjadoù ==== Un doare-skrivañ dibar eo an abjadoù, a implij lizherennoù a ra dave da gensonennoù hepken. Gant ar yezhoniour [[stadunanat]] Peter T. Daniels (*[[1951]]) arnebbik war an doareoù da skrivañ ar yezhoù e oa bet goveliet an termen e [[1990]]<ref>{{en}} Daniels, Peter T. (1990). ''Fundamentals of Grammatology''. Journal of the American Oriental Society 110 (4):727-731.</ref>. Implijet e vez seurt doareoù-skrivañ gant ar [[yezhoù semitek]] nemetken a-drugarez da berzhioù resis yezhadur ar yezhoù-se. Koulskoude, an darn vrasañ eus ar yezhoù semitek a-vremañ, evel an arabeg, a implij doareoù-skrivañ a c'hell bezañ abjadoù rik, da lavaret eo hep diskwel penaos e rank bezañ distaget ar vogalennoù, pe c'hoazh damabjadoù oc'h implijout skraboù hag all evit diskwel distagadur ar vogalennoù evel en [[niqqud]]. Meur a zoare-skrivañ zo bet diorroet diwar un abjad dre ouzhpennañ sinoù evit ar vogalennoù hag o tont da vezañ dre-se lizherennegoù, da skouer al [[lizherenneg c'hresianek]] savet diwar an abjad [[fenikianek]]. Gwechoù all, avat, int deuet da vezañ un abugida evel ar [[skritur etiopek]]. ==== Abugidaoù ==== Brizhsilabennegoù pe c'hoazh damlizherennegoù (saozneg : ''alphasyllabaries'') eo an abugidaoù, da lavret eo doareoù-skrivañ a implij lizherennoù a ra dave da bep ur gensonenn hag ur vogalenn. N'eo ket kevatal un abugida d'ur silabenneg rik, rak kemmet e vez al lizherenn diazez evit diskwel penaos e rank bezañ distaget ar vogalenn a da ya heul ar gensonenn. En ur silabenneg, avat, ez eus ul lizherenn diazez arbennik evit pep silabenn hep ma vefe heñvel stumm lizherennoù oc'h ober dave da silabennoù heñvel, da skouer e vefe disheñvel-poch a lizherenn implijet evit skrivañ ar silabenn ''ka'' diouzh an hini implijet evit skrivañ ar silabenn ''ki'', hag all, evel e [[skritur tsalagiek|silabenneg an tsalagi]] (tcherokeeg). Da skouer, en un abugida ne vefe lizherenn diazez ebet evit ar gensonenn [k], met ul lizherenn diazez evit ar silabenn ''ka'' a c'hellfe bezañ kemmet e meur a zoare evit lakaat anezhi da vezañ distaget ''ki'' pe ''ku'', hag all. Sinoù arbennik a vez implijet ivez, mar bez ezhomm, evit diskwel ez eo mut ar vogalenn diazez el lizherenn silabennek diazez, da skouer ''kat'' e-lec'h ''kata''. Pa vez ezhomm hervez ar yezh ma vez implijet un abiguda evit he skrivañ e c'hell bezañ kemmet e meur a doare ivez al lizherennoù silabennek diazez evit skrivañ meur a gensonenn da heul hep vogalenn ebet kenetreze, da skouer ''apta'' e-lec'h ''apata''. == Tu ar skrivañ== [[File:Puyi's schoolbook - Forbidden City.JPG|thumb|Al lizherenneg latin (a gleiz da zehou) displeget e sinaeg (a laez da draoñ)]] Disheñvel eo an tu da skrivañ hervez ar yezh hag an doare d'he skrivañ. Al lizherenneg kentañ a c'helle bezañ skrivet e n'eus forzh peseurt tu : a-led (a gleiz da zehou pe a zehou da gleiz) pe a-serzh (a laez da draoñ pe a draoñ da laez pe a-is) pe e ''[[boustrofedon]]'' evel ar hieroglifoù, ma ouzer pelec'h emañ deroù ul linenn skrivet a-led dre an tu ma sell lun ul loen pe un den. A gleiz da zehou hag a laez da draoñ e voe divizet skrivañ al lizherenneg c'hresianek hag ar re a zo bet deveret diouti. Doareoù-skrivañ all, evel an arabeg hag an [[hebraeg]], a droas da vout skrivat a zehou da gleiz. Meur a yezh en [[Azia ar Reter]] a skriver eus a laez da draoñ hag a zehou da gleiz, evel ar sinaeg hag ar japaneg. Bez' ez eus zoken yezhoù a skriver eus an traoñ d'al laez, evel gwezhall er [[Filipinez]] hag en inizi all e kornôg ar [[Meurvor Habask]]. {{clr}} == Liammoù diavaez == * {{en}} {{cite web|url=https://www.omniglot.com/writing/index.htm|title=Alphabets and writing systems @ Omniglot|accessdate=05/06/2025}} == Notennoù == {{daveoù}} [[Rummad:Doareoù-skrivañ]] ma886nunf1bfs4ek4qd6xhvza3uw4fh 2148332 2148331 2025-06-05T09:13:49Z Ar choler 52661 2148332 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} Un '''doare-skrivañ''' pe '''skritur''' a zo anezhañ ur reizhiad arouezennoù a dalvez da skrivañ ur [[yezh]] bennaket. {| align="center" |+ '''Al lizherennegoù dre ar bed''' |- | colspan="9"| [[File:World alphabet distribution.png|600px|center]] |- | style="text-align:center;"| {{legend|#008000|Latin}} || {{legend|#f00|Kirillek}} || {{legend|#00f|Arabek}} || {{legend|#32cd32|Bramanek}} || {{legend|#8b4513|Latin & kirillek}} |- | style="text-align:center;"| {{legend|#0ff|Latin & arabek}} || {{legend|#696969|Lizherenneg ebet & lizherenng all}} || {{legend|#000|Lizherenneg all}} || {{legend|#c0c0c0|Logolunioù}} |} == Istor ar skritur == Tro-dro d'ar {{IVe}} <abbr title="Kent an Amzervezh Boutin">KAB</abbr>) e krogas an dud da [[skrivañ]] e mod pe vod evit ar wezh kentañ. Kredet e vez e oa ar skritur [[sumereg|sumerek]] ar reizhiad skrivañ klok kentañ, bet diorroet tamm-ha-tamm betek dont da vezañ ar [[skritur gennheñvel]]. Dont a reas war wel ivez ar [[Hieroglifoù Egipt|hieroglifoù]] d'ar memes mare mui-pe-vui.<br> Implijet e voe al [[lizherenneg]] kentañ en [[Egipt]] e-tro 2000 KAB.<br> [[Logolun]]ioù ar [[sinalun|skritur sinaek]] a voe diorroet tro-dro da 1200 KAB. == Renkadur doareoù-skrivañ ar bed == [[File:Cherokee stop sign.png|upright=1.2|thumb|Ur banell <small>''STOP''</small> e Tahlequah, [[Oklahoma]], skrivet e tsalagieg dre ar [[Skritur tsalagiek|silabenneg tsalagiek]] hag al lizherenneg latin, a-us ar saozneg a zo skrivet gant al lizherenneg latin ivez.]] {| class="wikitable" |- ! Reizhiad || Ster pep arouezenn !! Skouerioù |- | [[Abjad]] || [[Kensonenn]] || [[Arabeg]] |- | [[Abugida]] || Kensonenn + [[vogalenn]] || [[Devanagari]] |- | Diforc'hus || [[Fonem]] || [[Koreaneg]] ''hangul'' |- | [[Lizherenneg]] || [[Lizherenn]] || [[Latin]] |- | Logolunioù || [[Morfem]] || [[Sinaeg]] ''hanzi' |- | [[Silabenn]]où || Silabenn || [[Japaneg]] ''kana'' |} === Silabennegoù === Ur '''silabenneg''' zo un doare-skrivañ ennañ ul lizherenn oc'h ober dave d'ur silabenn, da lavaret eo ur gensonenn hag ur vogalenn. En ur silabenneg rik ne vez ket heñvel stumm lizherennoù implijet evit skrivañ silabennoù heñvel o son, da skouer e vefe disheñvel-poch al lizherenn evit skrivañ ar silabenn ''ta'' diouzh an hini evit ''ti'', ''to'', hag all. Damheñvel ouzh ar silabennegoù eo an abugidaoù, met en eil re ez eo heñvel stumm al lizherenn gensonennel diazez a ra dave d'ur silabenn pa vez cheñchet ar vogalenn enni. Ouzhpenn ar [[sinalun]]ioù a zeu eus ar sinaeg (''[[kanji]]'') implijet dre vras evit skrivañ ar gwriziennoù pe ar gerioù diazez e vez implijet div silabenneg rik ivez gant ar japaneg : an ''[[hiragana]]'', implijet dreist-holl evit skrivañ ar [[Rannig (yezhoniezh)|rannigoù]] [[yezhadur]]el hag ar ''[[katakana]]'' implijet evit treuzskrivañ gerioù o tont eus yezhoù estren estreget ar sineg. Klotaat brav a ra an doare-skrivañ-mañ gant ar japaneg a-drugarez da framm e [[fonologiezh]] diazezet war silabennoù savet hogos atav war ur gensonenn + ur vogalenn. === Lizherennegoù === Ul lizherenneg zo anezhi un doare-skrivañ diazezet war un niver bihan pe vihanoc'h a arouezennoù (lizherennoù) a dalvez pep hini anezhe d'ober dave d'ur fonem en ur yezh bennaket, da lavaret eo kement ar c'hensonennoù hag ar vogalennoù. Kemmañ a ra ar yezhoù a-hed an amzer avat, buanoc'h peuliesañ eget ma vez kemmet an doare d'o skrivañ, ha neuze meur a wech e vez kavet lizherennoù gante reolennoù-skrivañ luziet a-walc'h evel hini ar [[saozneg]] pe hini ar [[galleg]] e-lec'h ma ne glot ket al lizherennoù gant bep a fonem. ==== Abjadoù ==== Un doare-skrivañ dibar eo an abjadoù, a implij lizherennoù a ra dave da gensonennoù hepken. Gant ar yezhoniour [[stadunanat]] Peter T. Daniels (*[[1951]]) arnebbik war an doareoù da skrivañ ar yezhoù e oa bet goveliet an termen e [[1990]]<ref>{{en}} Daniels, Peter T. (1990). ''Fundamentals of Grammatology''. Journal of the American Oriental Society 110 (4):727-731.</ref>. Implijet e vez seurt doareoù-skrivañ gant ar [[yezhoù semitek]] nemetken a-drugarez da berzhioù resis yezhadur ar yezhoù-se. Koulskoude, an darn vrasañ eus ar yezhoù semitek a-vremañ, evel an arabeg, a implij doareoù-skrivañ a c'hell bezañ abjadoù rik, da lavaret eo hep diskwel penaos e rank bezañ distaget ar vogalennoù, pe c'hoazh damabjadoù oc'h implijout skraboù hag all evit diskwel distagadur ar vogalennoù evel en [[niqqud]]. Meur a zoare-skrivañ zo bet diorroet diwar un abjad dre ouzhpennañ sinoù evit ar vogalennoù hag o tont da vezañ dre-se lizherennegoù, da skouer al [[lizherenneg c'hresianek]] savet diwar an abjad [[fenikianek]]. Gwechoù all, avat, int deuet da vezañ un abugida evel ar [[skritur etiopek]]. ==== Abugidaoù ==== Brizhsilabennegoù pe c'hoazh damlizherennegoù (saozneg : ''alphasyllabaries'') eo an abugidaoù, da lavret eo doareoù-skrivañ a implij lizherennoù a ra dave da bep ur gensonenn hag ur vogalenn. N'eo ket kevatal un abugida d'ur silabenneg rik, rak kemmet e vez al lizherenn diazez evit diskwel penaos e rank bezañ distaget ar vogalenn a da ya heul ar gensonenn. En ur silabenneg, avat, ez eus ul lizherenn diazez arbennik evit pep silabenn hep ma vefe heñvel stumm lizherennoù oc'h ober dave da silabennoù heñvel, da skouer e vefe disheñvel-poch a lizherenn implijet evit skrivañ ar silabenn ''ka'' diouzh an hini implijet evit skrivañ ar silabenn ''ki'', hag all, evel e [[skritur tsalagiek|silabenneg an tsalagi]] (tcherokeeg). Da skouer, en un abugida ne vefe lizherenn diazez ebet evit ar gensonenn [k], met ul lizherenn diazez evit ar silabenn ''ka'' a c'hellfe bezañ kemmet e meur a zoare evit lakaat anezhi da vezañ distaget ''ki'' pe ''ku'', hag all. Sinoù arbennik a vez implijet ivez, mar bez ezhomm, evit diskwel ez eo mut ar vogalenn diazez el lizherenn silabennek diazez, da skouer ''kat'' e-lec'h ''kata''. Pa vez ezhomm hervez ar yezh ma vez implijet un abiguda evit he skrivañ e c'hell bezañ kemmet e meur a doare ivez al lizherennoù silabennek diazez evit skrivañ meur a gensonenn da heul hep vogalenn ebet kenetreze, da skouer ''apta'' e-lec'h ''apata''. == Tu ar skrivañ== [[File:Puyi's schoolbook - Forbidden City.JPG|thumb|Al lizherenneg latin (a gleiz da zehou) displeget e sinaeg (a laez da draoñ)]] Disheñvel eo an tu da skrivañ hervez ar yezh hag an doare d'he skrivañ. Al lizherenneg kentañ a c'helle bezañ skrivet e n'eus forzh peseurt tu : a-led (a gleiz da zehou pe a zehou da gleiz) pe a-serzh (a laez da draoñ pe a draoñ da laez pe a-is) pe e ''[[boustrofedon]]'' evel ar hieroglifoù, ma ouzer pelec'h emañ deroù ul linenn skrivet a-led dre an tu ma sell lun ul loen pe un den. A gleiz da zehou hag a laez da draoñ e voe divizet skrivañ al lizherenneg c'hresianek hag ar re a zo bet deveret diouti. Doareoù-skrivañ all, evel an arabeg hag an [[hebraeg]], a droas da vout skrivat a zehou da gleiz. Meur a yezh en [[Azia ar Reter]] a skriver eus a laez da draoñ hag a zehou da gleiz, evel ar sinaeg hag ar japaneg. Bez' ez eus zoken yezhoù a skriver eus an traoñ d'al laez, evel gwezhall er [[Filipinez]] hag en inizi all e kornôg ar [[Meurvor Habask]]. {{clr}} == Liammoù diavaez == * {{en}} {{cite web|url=https://www.omniglot.com/writing/index.htm|title=Alphabets and writing systems @ Omniglot|accessdate=05/06/2025}} == Notennoù == {{daveoù}} [[Rummad:Doareoù-skrivañ]] 810n1rac2jmbhq836oolesxyyvetwt4 0 3011 2148086 2065925 2025-06-03T08:39:16Z 185.54.239.195 2148086 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |}Al '''Definitely''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Gwelet ivez == * [[Fonologiezh]] * [[Kensonenn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] fkj195irs7h5yfsss2c6or62eps94e0 2148087 2148086 2025-06-03T09:15:53Z Huñvreüs 54570 Kemmoù [[Special:Contributions/185.54.239.195|185.54.239.195]] ([[User_talk:185.54.239.195|Kaozeal]]) distaolet; adlakaet da stumm diwezhañ [[User:Mtarch11|Mtarch11]] 1942094 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |} Al '''Lizherenneg fonetek etrebroadel''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Gwelet ivez == * [[Fonologiezh]] * [[Kensonenn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] rw2ny4lz5t0w1qzrzh5y6ud4k82ozg6 2148133 2148087 2025-06-03T16:39:34Z 185.54.239.195 2148133 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |} Al '''Lizherenneg fonetek etrebroadel''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Mgedregeg == * [[Kensonenn|nn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] o3twqld5v2xj36f2sl7axhtrvfbjezg 2148134 2148133 2025-06-03T16:51:36Z Ar choler 52661 Dizober kemmoù [[Special:Diff/2148133|2148133]] a-berzh [[Special:Contributions/185.54.239.195|185.54.239.195]] ([[User talk:185.54.239.195|kaozeal]])Vandalerezh 2148134 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |} Al '''Lizherenneg fonetek etrebroadel''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Gwelet ivez == * [[Fonologiezh]] * [[Kensonenn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] rw2ny4lz5t0w1qzrzh5y6ud4k82ozg6 2148380 2148134 2025-06-05T15:59:09Z 185.54.239.195 2148380 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |} The rest and I am so proud of you Al '''Lizherenneg fonetek etrebroadel''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Gwelet ivez == * [[Fonologiezh]] * [[Kensonenn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] ow2puh7hj6v9dj4586bvwkz00pbxiv0 2148381 2148380 2025-06-05T16:07:17Z Fanchigo 14086 Dizober kemmoù [[Special:Diff/2148380|2148380]] a-berzh [[Special:Contributions/185.54.239.195|185.54.239.195]] ([[User talk:185.54.239.195|kaozeal]]) 2148381 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |+ '''Un nebeud skouerioù''' |- ! {{Pb|yezh}} ! {{Pb|ger skrivet }} ! {{Pb|fonetik}} ! {{Pb|fonologiezh}} |- | colspan="4" | <hr> |- | [[galleg]] || ''endurer'' || [ɑ̃.d̪y.ˈʁe] || /ɑ̃.dy.ˈre/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[alamaneg]] || ''dulden'' || [ˈdʊl.dn̩] || /ˈdul.dn/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[saozneg]] || ''tolerate'' || [ˈtʰɒl.əɹ.eɪt] || /ˈtɒl.ər.eɪt/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[spagnoleg]] || ''aguantar'' || [a.ɰwan̪.ˈt̪aɾ] || /a.guan.ˈtaɾ/ |- | colspan="4" | <hr> |- | [[sinaeg]] || 忍 || [ʐə˨˩˦n] || /ren3/ |} Al '''Lizherenneg fonetek etrebroadel''' ('''LFE''', e saozneg : '''IPA''') zo ul lizherenneg 118 lizherenn diazez enni hag a dalvez da dreuzskrivañ ar sonioù kavet an aliesañ e yezhoù ar bed.<BR> Lizherennoù [[latin]] pe [[gresianeg|c'hresianek]] treuzfeurmet pe get eo an darn vrasañ anezho, evel '''ɾ''', '''ɽ''', '''ɺ''', '''ɹ''' diwar ''r'' ha '''ɘ''', '''ǝ''' diwar ''e''. Arouezennoù arbennik all a c'hell bezañ implijet a-gevret gant al lizherennoù diazez evit sonioù all ha na vezont ket kavet gwall alies e yezhoù ar bed pe c'hoazh evit diskwel diforc'hioù [[Fonetik|fonetek]] bihan.<br> Bez' ez eus 76 sin a seurt-se, evel '''β̞''' e lec'h [β]. Arouezennoù all zo ivez evit diskwel an [[Tonenn (yezhoniezh)|tonennoù]] ha lec'h an [[taol-mouezh]] ( ' ) pe ur gensonenn [[silabenn]]ek ( ̩ ). Kromelloù a implijer en treuzskrivadennoù fonetek evit o diforc'hañ diouzh an treuzskrivadennoù [[fonologiezh|fonologel]]. == Istor an LFE == Gant kelennerion war ar [[saozneg]] ha war ar [[galleg]] e voe boulc'het, dindan ren Paul Passy ([[1859]]-[[1940]]) a laboure e framm ar [[Kevredigezh fonetek etrebroadel|Gevredigezh fonetek etrebroadel]] bet krouet e [[Pariz]] e [[1886]] gant an anv ''Dhi Fonètik Tîcerz' Asóciécon''. E [[1888]] e voe embannet an LFE gentañ awenet gant al [[lizherenneg romek]] ijinet gant Henry Sweet ([[1845]]-[[1912]]), diorroet war he zro diwar diazezoù al [[lizherenneg fonotipikel]] krouet gant Isaac Pitman ([[1813]]-[[1897]]) hag Alexander John Ellis ([[1814]]-[[1890]]). Meur a wezh e voe adwelet an LFE : e [[1900]], e [[1932]], e [[1947]], e [[1951]] e [[1989]], [[1993]], [[1996]] hag e [[2005]]. == Al lizherenneg == === Vogalennoù === {{Vogalennoù}} ==== Rannoù ==== Lizherennoù zo el LFE evit ar vogalennoù pennañ distaget dre ar genoù (da lavarout eo hep friadur). Renket e vez ar vogalennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an digoradur : digor, peuzdigor, damzigor, etre, damserr, peuzserr, serr ; * o [[lec'h distagañ]] : a-raok, tost a-raok, kreiz, tost a-dreñv, a-dreñv ; * diouzh ma vezont rontaet pe get. ==== Hirder ar vogalennoù ==== Diskwelet e vez ez eo hir ur vogalenn gant un arouezenn arbennik anvet ''kronenn'' ( ː ). Peurliesañ avat e vez implijet an daou bik en e blas, da skouer [a:] e-lec'h [aː]. {{clr}} === Kensonennoù === {{Kensonennoù}} ==== Rannoù ==== Renket e vez ar c'hensonennoù hervez ar perzhioù-mañ da heul : * an [[doare fonadur]] ; * al [[lec'h distagañ]] ; * diouzh ma vezont mouezhiet pe divouezh. ==== Hirder ar c'hensonennoù ==== Diskwelet e vez ar c'hensonennoù hir er memes mod hag ar vogalennoù : treuzskrivet e vefe ar [[magyareg]] ''mit mondott?'' ('petra ac'h eus lâret?') [mɪt̪ mo̟n̪d̪o̟t̪ː] pe ez-fonologel /mit mondotː/. === Ar silabennoù === Implijet e vez ur varrennig uhel ( ˈ ) a-raok ur [[silabenn]] evit diskwel lec'h an [[taol-mouezh]] pennañ. Evit an taol-mouezhioù a eil renk e vez implijet ur varrennig izel ( ˌ ). Talvezout a ra ar pik ( .). Da skouer, setu penaos e vez treuzskrivet ar ger alamanek ''Rindfleischetikettierungsüberwachungsaufgabenübertragungsgesetz'' [ˌʁɪnd̥.flaɪʃ.ʔe.tɪ.ke.ˌtiː.ʁʊŋs.ʔyˑ.bɐ.va.χʊŋs.ʔaʊf.ˌgɑː.bn̩.ʔyˑ.bɐ.ˌtʁ̥ɑː.gʊŋs.gə.ˈzɛt͡s]. == Gwelet ivez == * [[Fonologiezh]] * [[Kensonenn]] * [[Vogalenn]] * [[Doare fonadur]] * [[Lec'h distagañ]] * [[Treuzskrivadur]] * [[SAMPA]] * [[X-SAMPA]] == Liammoù diabarzh == * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar brezhoneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an alamaneg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit an italianeg]] * [[Lizherenneg fonetik etrebroadel evit ar saozneg]] == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.internationalphoneticassociation.org/ Lec'hienn ofisiel] {{porched yezhoù}} [[Rummad:Lizherennegoù]] [[Rummad:LFE]] [[Rummad:Fonetik ha fonologiezh]] [[Rummad:Treuzskrivadur]] rw2ny4lz5t0w1qzrzh5y6ud4k82ozg6 0 5461 2148011 2108219 2025-06-02T15:46:51Z Dakbzh 58931 2148011 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Klison | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = Clisson | skeudenn = ChateaudeClisson.JPG | alc'hwez = Kastell Klison. | ardamezioù = Blason Clisson.svg | bro = {{Bro-Naoned}} | departamant = {{Liger-Atlantel}} | arondisamant = [[Arondisamant Naoned|Naoned]] | etrekumuniezh = [[Klison Sevr ha Mewan Tolpad]] | bro velestradurel = [[Bro Gwiniegi Naoned]] | kanton = [[Kanton Klison|Klison]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 44190 | maer = Xavier Bonnet | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 11.3 | hedred = -1.2825 | ledred = 47.08778 | uk = 8 | ubi = 7 | ubr = 71 | lec'hienn web = [http://www.mairie-clisson.com/ www.mairie-clisson.com] }} '''Klison''' a zo ur gumun a [[Vreizh]] e [[Gwinieg Naoned|gwinieg Naoned]] (Kreisteiz departamant al [[Liger-Atlantel]]). Pennlec'h [[Kanton Klison]] eo. == Douaroniezh == <gallery> Clisson - Pont Saint-Antoine -1.JPG|[[Pont Sant Anton]] e Klison, dreist ar Moine. Clisson - Viaduc -1.JPG|[[Karrbont Klison]], dreist ar Moine. </gallery> * Ar stêrioù [[Moine (stêr)|Moine]] ha [[Sevr]] a gember e Klison. == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Clizun''', 1975; '''Clicio''', 1152; '''Clicium''', XII^vet; '''Clicho''', 1209; '''Clicheon''', 1211; '''Clitii''', 1287; '''Cliczon''', XV^vet; '''Gerdarzh''' == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason Clisson.svg|60px]] | :''« En gul e leon en argant, kurunet, teodet ha krabanet en aour »'' *Sturien: POUR CE QU'IL PLECT (Olivier de Clisson) |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe kumun Klison e [[1790]] diwar meur a barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[kanton Klison]]. Lakaet e voe da benn [[distrig Klison]] gant al lezenn eus an [[26 a viz C'hwevrer]] [[1790]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ'', Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106 </ref>. E [[1800]] e voe lakaet en [[Arondisamant Naoned]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=9740 Cassini - EHESS - Fichenn kumun Klison] </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 120 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 4,34% eus he foblañs e [[1911]]<ref>{{fr}}[http://lessoldatsdeloireinferieure.hautetfort.com/clisson/ Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv] </ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas nav den eus ar gumun hervez plakenn ar re varv er maerdi<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=51232dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. ==== Trevadennoù ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Lazhet e voe ur milour eus ar gumun d’an [[8 a viz Mae]] [[1950]] e [[Moy Dui Dong]] e [[Kochin-Sina]] er [[Vietnam]] hervez plakenn ar re varv er maerdi<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=5528744 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun hervez plakenn ar re varv er maerdi<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=51232dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * En {{XIIIvet kantved}} e oa bet kroget gant savidigezh [[Kastell Klison]] ha kendalc’het betek ar {{XVIIvet kantved}}. * Abalamour da [[Brezelioù Vañde|Vrezelioù Vañde]] e oa bet distrujet kêr Glison e [[1793]] met adsavet e oa bet e [[1805]] gant [[Breudeur Cacault|ar Vreudeur Cacault]] ha [[Frédéric Lemot]] diouzh ar [[stil italian]] ([[La Garenne Lemot]] da skouer) a oa priziet ganto. * [[Karrbont Klison]], dreist ar stêr [[Moine (stêr)|Moine]]. * Monumant ar re varv e-tal iliz katolik an Drinded, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=153201dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv er maerdi<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=51232dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. === Gouelioù dibar === [[Restr:Hellfest 2022 depuis la grande roue - 20220625 193649.jpg|thumb|An [[Hellfest]] e 2022.]] * Bep bloaz e miz Even hag abaoe 2006 e vez eus an [[Hellfest]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:750 height:340 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period = from:0 till:7000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 bar:2009 bar:2010 bar:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3144 bar:1800 from:0 till: 1178 bar:1806 from:0 till: 2208 bar:1821 from:0 till: 2066 bar:1831 from:0 till: 2432 bar:1836 from:0 till: 2563 bar:1841 from:0 till: 2759 bar:1846 from:0 till: 2852 bar:1851 from:0 till: 2748 bar:1856 from:0 till: 2808 bar:1861 from:0 till: 2829 bar:1866 from:0 till: 2830 bar:1872 from:0 till: 2812 bar:1876 from:0 till: 2826 bar:1881 from:0 till: 2900 bar:1886 from:0 till: 2937 bar:1891 from:0 till: 2916 bar:1896 from:0 till: 2904 bar:1901 from:0 till: 2820 bar:1906 from:0 till: 2790 bar:1911 from:0 till: 2760 bar:1921 from:0 till: 2765 bar:1926 from:0 till: 2777 bar:1931 from:0 till: 2770 bar:1936 from:0 till: 3051 bar:1946 from:0 till: 3185 bar:1954 from:0 till: 3447 bar:1962 from:0 till: 3719 bar:1968 from:0 till: 4179 bar:1975 from:0 till: 4537 bar:1982 from:0 till: 4959 bar:1990 from:0 till: 5495 bar:1999 from:0 till: 5932 bar:2006 from:0 till: 6600 bar:2007 from:0 till: 6691 bar:2008 from:0 till: 6739 bar:2012 from:0 till: 6633 TextData= fontsize:S pos:(50,15) text:Mammenn - Cassini hag EBSSA. </timeline> </div> == Melestradurezh == == Tud == * tiegezh an aotrouien Klison, un tiegezh galloudus eus Dugelezh Breizh, en e zouez [[Olier V Klison]], aotroù ganet er c'hastell, * an dug [[Frañsez II]], tad an dugez [[Anna Vreizh]], a zo bet ganet e Klison. * [[Ben Barbaud]], krouer an [[Hellfest]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| |+ |[[Restr:Orthiou de la Pénissière.gif|80px]] |'''Orthiou''' Aotrounez la Pénissière |''En argant e groaz en gul.'' |} ==Gevelliñ== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Wales (1959).svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Y Bont-faen]] | 1991 |} == Liammoù diavaez == * Pennad e [[Le Télégramme]] {{fr}}[http://www.letelegramme.fr/bretagne/clisson-la-forteresse-rouvre-ses-portes-au-public-18-02-2016-10962746.php]. == Levrlennadur == * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes de Loire-Atlantique.'' 1996 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù == {{Commonscat|Clisson}}{{Daveoù}} [[Rummad:Klison|*]] [[Rummad:Kumunioù Liger-Atlantel]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Naoned]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet e Liger-Izelañ e-pad an Dispac'h Gall]] 8ukiqupqazvj6ioiw2nrtfeo9wwj6rq 0 6535 2147998 1942429 2025-06-02T15:19:12Z Llydawr 145 2147998 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Deizioù ar bloaz|Mae 23]] {{Mae}} == Darvoudoù == * [[1430]] : prizoniet eo [[Janed Ark]] gant soudarded [[Dugelezh Bourgogn]], pa oa e penn un arme o vont da zieubiñ [[Compiègne]]. * [[1541]] : lestrañ a ra [[Jakez Karter]] e [[Sant-Maloù]], evit e drede beaj. * [[1568]] : deroù ar [[Brezel pevar-ugent vloaz]] (1568-1648) etre an [[Izelvroioù]] ha [[Spagn]], evit dizalc’hiezh an [[Izelvroioù]]. * [[1605]] : embannadur ''[[Don Quijote]]'' gant [[Miguel de Cervantes]]. * [[1805]] : [[Napoleon|Napoleon Bonaparte]] a zo kurunet [[Roue Italia]], gant [[kurunenn houarn al Lombarded|kurunenn houarn]] al [[Lombarded]] kozh, en [[iliz-veur Milano]]. * [[1813]] : mont a ra [[Simón Bolívar]], e penn un arme, da aloubiñ [[Venezuela]], ha lesanvet eo ''El Libertador'' (''An Dieuber'', ''An Dizalc’her''). * [[1915]] : gant [[Italia]] eo disklêriet ar brezel da [[Aostria-Hungaria]]. * [[1926]] : he [[Bonreizh]] degemeret gant [[Liban]]. * [[1929]] : an dresadenn-vev kentañ gant komzoù eus [[Mickey Mouse]], ''The Karnival Kid''. * [[1934]] : lazhet eo [[Bonnie Parker]] ha [[Clyde Barrow]] e [[Louisiana]]. * [[1949]] : savet eo [[Alamagn|Republik kevreadel Alamagn]], e kornôg [[Alamagn]]. * [[1977]] : digoradur ar skol [[Diwan]] gentañ e [[Lambaol-Gwitalmeze]]. * [[1998]] : en [[Norzhiwerzhon]] eo degemeret [[Emglev Gwener-ar-Groaz]] gant an dud, dre ur referendom. {{clr|right}} == Ganedigezhioù == [[Skeudenn:Anatoly Karpov.jpg|thumb|right|150px|Anatolij Karpov]] * [[1052]] : [[Fulup Iañ (Bro-C'hall)|Fulup I{{añ}}]], roue [[Bro-C'hall]]. * [[1707]] : [[Carl von Linné]] pe ''Carolus Linnaeus'', skiantour [[Sveden|svedat]]. * [[1848]] : [[Otto Lilienthal]], ijiner [[Alamagn|alaman]]. * [[1891]] : [[Pär Lagerkvist]], skrivagner [[svedeg|svedek]], tapet gantañ [[Priz Nobel al Lennegezh]]. * [[1949]] : [[Alan García, politiker perouat. * [[1950]] : [[Martin McGui Pérez]]nness]], politiker iwerzhonat. * [[1951]] : [[Anatolij Karpov]], mestrc'hoarier [[echedoù]] [[Rusia|rusian]]. {{clr|right}} ==Marvioù== * [[1498]] : [[Girolamo Savonarola]], manac'h dominikan ha prezegenner [[Italia|italian]] a renas war [[Firenze]] etre [[1494]] ha [[1498]]. * [[1786]] : [[Móric Beňovský]], ergerzher [[Slovakia|slovak]]. * [[1857]] : [[Augustin Louis Cauchy]], jedoniour [[Bro-C'hall|gall]]. * [[1906]] : [[Henrik Ibsen]], skrivagner [[norvegeg|norvegek]]. * [[1945]] : [[Heinrich Himmler]], torfedour [[naziegezh|nazi]]. * [[1992]] : [[Atahualpa Yupanqui]], barzh, [[kaner-sonaozer]] ha soner gitar [[arc'hantina]]t. * [[2003]] : [[Jean Yanne]], arzour [[Bro-C'hall|gall]]. * [[2025]] : [[Sebastião Salgado]], luc'hskeudennour eus Brazil. {{clr|right}} == Lidoù == [[Rummad:Deizioù ar bloaz|Mae 23]] cdmn6eawl3ga5s4vafus46n0scxdzrt 0 8345 2148102 2136851 2025-06-03T10:31:21Z Dakbzh 58931 2148102 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Sant-Maloù | anvYezh = ''Saent-Malo'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Saint-Malo'' | skeudenn = IMG 2935 StMalo.JPG | alc'hwez = Gwel diwar nij. | ardamezioù = Blason ville fr Saint-Malo.svg | logo = Drapeau de Saint-Malo (20è siècle).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Maloù|Sant-Maloù]] <small>(''[[isprefeti]]'')</small> | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton [[Kanton Sant-Maloù-1|Sant-Maloù-1]] ha [[Kanton Sant-Maloù-2|Sant-Maloù-2]] | etrekumuniezh = [[Tolpad-kêrioù Bro Sant-Maloù]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Maloù (Voynet)|Bro Sant-Maloù]] | cp = 35400 | maer = Gilles Lurton | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 36.58 | hedred = -1.9878 | ledred = 48.6418 | uk = 8 | ubi = 0 | ubr = 51 | lec'hienn web = [http://www.ville-saint-malo.fr/ www.ville-saint-malo.fr] }}'''Sant-Maloù''' a zo ur gêr eus [[Breizh]] e departamant [[Il-ha-Gwilen]]. Pennlec'h [[Arondisamant Sant-Maloù]] ha daou ganton eo. Kêr-benn [[Bro-Sant-Maloù]] eo, war aber ar [[Renk]]. [[Aled]] e oa anv ar gêr e mare ar [[Koriosolited|Goriosolited]], araok kemer anv ar manac'h brezhon [[Maloù]] er {{VIvet kantved}}. Brudet eo Sant-Maloù evit bezañ bet porzh ar verdeerien, ar [[Kourser|gourserien]] hag an ergerzherien er {{XVIIvet kantved}} ha {{XVIIIvet kantved}}. Bombezet taer e voe gant ar [[Kevredidi an Eil Brezel-bed|Gevredidi]] e-pad an [[Eil Brezel-Bed]]. Priziet eo ar Sant-Maloù intramuros gant an douristed hiziv hon deiz. == An anv == [[Restr:St-malo.jpg|thumb|left|Sant-Maloù]] === Stummoù skrivet === * Erwan Vallerie (1995) ː '''Saint Malou''', 1287; 1294; '''Saint-Malo''', 1304; '''Sainct Malou''', 1333; '''Saint Malou''', 1294; '''Saint Malo''', 1341; 1345; 1364; '''Saint Malou''', 1365; 1373; '''Saint Mallou''', 1378; 1384; '''Saint Malou''', 1406; 1415; '''Saint Malo''', '''Saint Maslou''', 1415; '''Saint M̥alou''', 1420; 1422 === Gerdarzh === * Dont a ra an anv Sant-Maloù eus ar manac'h [[Maloù]], lakaet da sant a voe eskob kentañ kêr. ==Douaroniezh== [[Restr:Saint-malo-couché-de-soleil.jpeg|dehou|thumb|250x250px|An heol o vont da guzh e Sant-Maloù]] Ur porzh a sko war [[Pleg-mor Sant-Maloù]] ([[Mor Breizh]]) eo, e genoù ar [[Renk]]. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Sant-Maloù''|gwalarn={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Meurvor Atlantel]]''}}|norzh={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Meurvor Atlantel]]''}}|biz={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Meurvor Atlantel]]''}}, [[Sant-Kouloum]]|kornôg=[[Dinarzh]], {{Splannañ|#CCEAFF|''[[Renk (stêr)|Renk]]''}}|reter=[[Sant-Kouloum]], [[Sant-Melar-ar-Mor]]|gevred=[[Sant-Melar-ar-Mor]], [[Sant-Yowan-an-Havreg]]|su=[[Sant-Yowan-an-Havreg]]|mervent=[[Kerricharzh-an-Arvor]], [[Pleurestud]], {{Splannañ|#CCEAFF|''[[Renk (stêr)|Renk]]''}}|enklozadur=}} == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason ville fr Saint-Malo.svg|60px]] | :''« En gul e oged en aour o tifoupañ diouzh ar beg ha diouzh al lezioù, leinet gant un erminig tremenant en gwirion, gwakoliet etre aour hag erminig »''<br>• Ger-stur : ''Semper fidelis''<br><small>D'Hozier, 1696 – Medalenn al [[Lejion a enor]]</small> |- |[[Restr:Drapeau de Saint-Malo (20è siècle).svg|100px]] | :[[Kroaz Sant-Mikael]] hag ardamezioù ar gêr |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * [[1790]]: gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer e voe lakaet Sant-Maloù da benn [[distrig Sant-Maloù]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106 </ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Le Saoult, person parrez Sant-Maloù, hag he holl vikeled; person Parame a savas a-eneb d'al le ivez<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajennoù 12 ha 19 </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 401 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lâret eo 3,24% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19864 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] ==== * Degemeret e voe meur a diegezh repuidi er gumun<ref>{{fr}}Isabelle Le Boulanger, ''L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940'', Coop Breizh, 2016, pajenn 290 </ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 216 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19864] Monumant ar re varv - Memorial Genweb </ref>. * Implijet e voe nijva ''Blanche-Roche'' e [[Sant-Servan]] gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] ([[aerlu]] [[alaman]])<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/terrains%20bretagne/terrains_bretagne_luf.html ABSA]</ref>. * D'ar [[7 Kerzu|7 a viz Kerzu]] [[1940]] e kouezhas un nijerez-anavezedenniñ ''[[Spitfire]] PRIV'', marilhet AA792, eus ar ''1st Photographic Reconnaissance Unit'' eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e pleg-mor Sant-Maloù; lazhet e voe e sturier, douaret eo e bered [[Sant-Kast-ar-Gwildoù]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>. * D'ar [[27 Ebrel|27 a viz Ebrel]] [[1942]] e kouezhas un nijerez ''[[Douglas A-20 Havoc|Havoc]] Mk I'', marilhet AW398 ha kodet YP-?, eus ar ''23rd Squadron Royal Air Force Volunteer Reserve'' eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') er mor nepell diouzh Kerreg "Les Haies de la Conchée" e Sant-Maloù gant tri nijour en he bourzh; unan anezhe a voe tapet d'an [[Alamagn|Alamaned]], unan a varvas, ne voe ket adkavet korf an hini diwezhañ; ur bern siviled eus ar vro a gemeras perzh en obidoù ar Serjant Moore e Sant-Maloù<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/27%20avril%2042/MOORE.htm# Tombe du Sergeant Moore Luc'hskeudennoù]</ref>. * D'an [[12 Mae|12 a viz Mae]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Seafire]] III'' marilhet LR837 eus ar ''88th Squadron'' eus ar ''[[Fleet Air Arm]]'' ([[aerlu]] [[morlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) e donvor Sant-Maloù; ne voe ket kavet korf e sturier<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>. * D'ar [[7 Mezheven|7 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Spitfire]] Mk XII'' kodet EB-? eus ar ''41st Squadron'' eus ar ''[[Royal Air Force]]'' ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) er mor nepell diouzh Sant-Maloù; ne voe ket kavet korf e sturier<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>. * D'ar [[24 Mezheven|24 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas daou garr-nij ''[[Typhoon]] Ib'' eus ar ''263 Squadron [[Royal Air Force]] Volunteer Reserve'' ([[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]) e Sant-Maloù, unan, bleniet hant ur [[Breizh-Veur|breizhveurad]] marilhet MN296 ha kodet HE-? e-kichen "Enez ar Be Vras" hag egile, bleniet hant ur [[Kanada|C'hanadian]] marilhet MN524 ha kodet HE-? war an ti-post; an daou sturier a voe lazhet, douaret int e ''Dinard English Cemetery'' e bered nevez kumun [[Dinarzh]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20111114221212/http://www.absa39-45.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.absa3945.com/Photos%20Cezembre/photos_typhoon.html Resisadennoù]</ref>. * D'ar [[25 Gouere|25 a viz Gouere]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Lockheed P-38 Lightning|P-38]]F'' (anvet "Katy", marilhet 42-67116 ha kodet G2-?) eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') e traezhenn "Le Sillon" e Sant-Maloù; tapet e voe e sturier d'an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesusaaf.html Pertes USAAF]</ref>; * D'an [[10 Eost|10 a viz Eost]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij anavezedenniñ ''Piper L4'' eus arme-zouar ar [[Stadoù-Unanet]] e donvor Sant-Maloù; lazhet e voe an daou ofisour a oa en e vourzh<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesusaaf.html Pertes USAAF]</ref>. * d'an [[31 Eost|31 a viz Eost]] [[1944]] e kouezhas un nijerez ''[[Handley Page Halifax|Halifax]] III'', anvet "If any", marilhet MZ879 ha kodet BM-O, eus ar ''433rd Squadron [[Royal Canadian Air Force]]'' eus [[aerlu]] [[Kanada]] er mor nepell diouzh Sant-Maloù gant c'hwec'h nijour en he bourzh; lazhet e voent holl, ne voe kavet korf ebet<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesraf.html Pertes RAF]</ref>. * Emgannoù start a voe e miz [[Eost]] [[1944]] etre al lu [[alaman]] ha soudarded [[SUA]] ha distrujoù bras e kêr. ==== [[Brezel Korea]] ==== * Mervel a reas ur soudard e [[Yong Nae Ri]] d'an [[20 a viz Mae]] [[1951]]. Douaret e voe e Sant-Maloù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6696524 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * C'hwec'h milour a varvas<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19864 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Seizh milour a varvas<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19864 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== Broioù all ==== * [[TOE]]: daouzek milour a varvas<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19864 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. == Melestradurezh == '''Kendeuziñ kumunioù''': goude an [[Eil brezel-bed]] e oa aet kalz war zigresk niver annezidi Sant-Maloù. Diwar se e oa bet divizet e [[1967]] kendeuziñ ar gumun gant [[Parame]] ha [[Sant-Servan]]. == Monumantoù ha lec'hioù istorel == [[Restr:saintmalo.jpg|thumb|290px|Ur sell war Sant-Maloù]] Betek [[2005]] e oa al label "Kêr a istor hag a c'hlad" gant Sant-Maloù met aet eo diganti. * Iliz-veur Sant-Visant, gouestlet da [[sant Visant Saragosa]]. * an [[Tour Solidor]] savet gant [[Yann IV]]. * Ar c'hastell bet savet gant duged Breizh : [[Yann IV (dug Breizh)|Yann IV]], [[Yann V (dug Breizh)|Yann V]], [[Frañsez II (Breizh)|Frañsez II]] hag [[Anna Vreizh]]. * Ar mogerioù-kreñv. * Kenkizioù [[Parame]]. * Monumant ar re varv, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=35&id_source=19864 Memorial Genweb]</ref> ha kartennoù-post<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=35288&dpt=35&comm=Saint-Malo Memorial Genweb]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918) en iliz-veur, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=47736&dpt=35 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/56158/saint-malo-dansleglise/ Université de Lille]</ref>. === Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Restr:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |Dianv: 1 ([[Morlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |} Ur martolod eus Morlu ar [[Rouantelezh-Unanet]] eo. Marvet eo e-pad an [[Eil brezel-bed]]<ref>{{fr}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090377&mode=1 Commonwealth War Graves Commission] </ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs 1793-2012 === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:52000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:2500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 text:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 10730 bar:1800 from:0 till: 9147 bar:1806 from:0 till: 9934 bar:1821 from:0 till: 9949 bar:1831 from:0 till: 9981 bar:1836 from:0 till: 9744 bar:1841 from:0 till: 10053 bar:1846 from:0 till: 10076 bar:1851 from:0 till: 9997 bar:1856 from:0 till: 10809 bar:1861 from:0 till: 10886 bar:1866 from:0 till: 10693 bar:1872 from:0 till: 12316 bar:1876 from:0 till: 10295 bar:1881 from:0 till: 11212 bar:1886 from:0 till: 10500 bar:1891 from:0 till: 11896 bar:1896 from:0 till: 11476 bar:1901 from:0 till: 11486 bar:1906 from:0 till: 10467 bar:1911 from:0 till: 12371 bar:1921 from:0 till: 12390 bar:1926 from:0 till: 13137 bar:1931 from:0 till: 12864 bar:1936 from:0 till: 13836 bar:1946 from:0 till: 11311 bar:1954 from:0 till: 14339 bar:1962 from:0 till: 17137 bar:1968 from:0 till: 42297 bar:1975 from:0 till: 45030 bar:1982 from:0 till: 46347 bar:1990 from:0 till: 48057 bar:1999 from:0 till: 50675 bar:2006 from:0 till: 49661 bar:2012 from:0 till: 44620 bar:2013 from:0 till: 44919 </timeline> <ref>{{fr}}[[EBSSA]]</ref> * E 1968 e voe staget '''Parame''' (8 811 annezad e 1962) ha '''Sant-Servan''' (14 963 annezad e 1962) ouzh Sant-Maloù. == Tud == * Pierre de Lanoys, marc'heg an Templ, serjant eskopti Sant-Maloù. Bet aterset e-kerzh miz Ebrel 1310. === <small>Tud bet ganet eno</small> === [[Restr:Statue_Surcouf_Caravaniez_Saint-Malo_France.jpg|thumb|150px|Delwenn [[Roparzh Surcouf]] e Sant-Maloù, graet gant [[Alfred Caravaniez]] e dibenn an {{XIXvet kantved}}.]] * [[Brendan]], manac'h iwerzhonat, hag [[Aaron (sant)|Aaron]] ha [[Maloù]], menec'h kembreat eus an {{VIvet kantved}} * [[Jakez Karter]] ([[1491]]-[[1557]]), ergerzhour ha dizoloer [[Kanada]], * [[François Gravé]], aotroù Du Pont (1560-1629 pe nebeut goude), ergerzhour ha marc'hadour * [[René Duguay-Trouin]] ([[1673]]-[[1736]]), kourser * [[Pierre Louis Moreau de Maupertuis]] ([[1698]]-[[1759]]), jedoniour ha steredoniour * [[Bertrand-François Mahé de la Bourdonnais]] ([[1699]]-[[1753]]), merdeer, * [[Julien Offroy de La Mettrie]] ([[1709]]-[[1751]]), prederour * [[Marc-Joseph Marion du Fresne]] ([[1724]]-[[1772]]), [[ergerzh]]er ha moraer * [[François-René de Chateaubriand]] ([[1768]]-[[1848]]), skrivagner * [[Roparzh Surcouf]] ([[1773]]-[[1827]]), kourser * [[Yann-Vari de Lamennais]] ([[1780]]-[[1860]]), diazezour Urzh Breudeur Ploermael, * [[Félicité Robert de Lamennais]] ([[1782]]-[[1854]]), skrivagner ha prederour, * [[Ange Blaize]] ([[1811]]-[[1871]]), armerzhour, kelaouenner-brudañ ha melestrour, prefed [[Il-ha-Gwilen]] * [[Joseph Pouliquen]] ([[1897]]-[[1988]]), nijer, kentañ komandant ar rejimant chase [[Normandi-Niemen]] * [[Jacques Briard]] ([[1933]]-[[2002]]), istorour ha hendraour, * [[André Chalmel]] (g. e 1949), marc'hhouarner, * [[Michel Plessix]] (1959-2017), tresour bannoù-treset === <small>Tud bet marvet eno</small> === * [[Jakez Karter]], ergerzhour [[Breizh|breizhat]] ha dizoloer [[Kanada]], [[1añ a viz Gwengolo]] [[1557]]. * [[Pêr ar Rouz]], [[yezhoniour]] ha kelenner brezhoneg e Skol-veur [[Roazhon]], bet savet an ALBB ''(Atlas Linguistique de Basse-Bretagne)'' gantañ etre [[1911]] ha [[1920]], [[3 a viz Gwengolo]] [[1975]] e [[Parame]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Baude de Vieuville.gif|80px]] |'''Henry Baude''' Alouer Sant-Maloù e 1668 |''En argant e zri fenn bleiz diframmet en sabel'' |} == Sevenadur == === Brezhoneg === [[Restr:Saint-Malo Panorama.png|thumb|right|500px|Gwel eus Sant-Maloù]] * Ur skol divyezhek zo bet savet en Deskadurezh-Stad e [[2000]]. * E distro-skol 2024 e oa 33 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (1,3 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{fr}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg] </ref>. * Evit gouzout muioc'h diwar-benn stad ar brezhoneg e Sant-Maloù, sellit ouzh lec'hienn [[Ofis Publik ar Brezhoneg]], pajenn "Embannadurioù" {{br}}[https://web.archive.org/web/20131218073427/http://www.opab-oplb.org/97-studiadennou-sokio-yezhoniel.htm]. === Sport === ==== Darvoudoù-sport a bep seurt ==== * [[4 a viz Gouere]] [[1949]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1949|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rouan]] ([[Seine-Maritime]]) ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[5 a viz Gouere]] [[1949]] : loc'hañ a ra 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1949|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Maloù war-du [[Les Sables-d'Olonne]] ([[Vañde]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1956]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1956|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Sant-Maloù ; trec'h eo ar [[Breizh]]ad [[Job Morvan]]. * [[10 a viz Gouere]] [[1956]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1956|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Maloù hag [[An Oriant]] ; trec'h eo [[Fred de Bruyne]] ([[Belgia]]). * [[30 a viz Mezheven]] [[1960]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1960|Tro Bro-C'hall]] etre [[Caen]] ([[Calvados]]) ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[André Darrigade]]. * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1960]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1960|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Maloù hag [[An Oriant]] ; trec'h eo [[Roger Rivière]]. * [[28 a viz Mezheven]] [[1962]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1962|Tro Bro-C'hall]] etre [[Pont-L'Evêque]] ([[Calvados]]) ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[Emile Daems]] ([[Belgia]]). * [[30 a viz Mezheven]] [[1967]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1967|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[Walter Godefroot]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1967]] : loc'hañ a ra 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1967|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Maloù war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[30 a viz Mezheven]] [[1974]] : 3^de tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1974|Tro Bro-C'hall]] etre [[Montroulez]] ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[Patrick Sercu]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1974]] : loc'hañ a ra 4^re tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1974|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Maloù war-du [[Caen]] ([[Calvados]]). * [[4 a viz Gouere]] [[1980]] : 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1980|Tro Bro-C'hall]] etre [[Flers (Orne)]] ha Sant-Maloù ; trec'h eo [[Bert Oosterbosch]] ([[Izelvroioù]]). * [[6 a viz Gouere]] [[1980]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1980|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Maloù ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Jan Raas]] ([[Izelvroioù]]). * [[7 a viz Gouere]] [[2008]] : 3^de tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2008|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Maloù ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Samuel Dumoulin]]. == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Mauritius.svg|border|25px]] [[Moris|Enez-Voris]] | [[Port Louis]] | 1999 |} == Pennadoù kar == * [[Parame]], * [[Sant-Servan]]. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{fr}}[http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00413/les-terres-neuvas L'Ouest en mémoire (Ina) - Martoloded e Sant Maloù 1970] [[Rummad:Sant-Maloù]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Sant-Maloù]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] [[Rummad:Nijvaoù al Luftwaffe e Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Porzhioù Breizh]] sdy14n93n40vhqzt6x28pe7ms1xf7k4 4 8348 2148417 1757227 2025-06-05T18:44:24Z Huñvreüs 54570 +Patrouilherien 2148417 wikitext text/x-wiki <div style="text-align:center; font-size:300%; color:blue;">'''Kendivizoù reolata'''</div> Bremañ p'eo deuet stankoc'h ar genskridaozerien war ar wikipedia brezhonek, eo ret klask kompezañ an diforc'hioù a weler war an dibab gerioù, an doare da sevel rummadoù, stummoù an anvioù divoutin (hag en o zouez an anvioù estren, evel just) hag all. Met pelloc'h eget an termenadurezh ez eus da reolata war framm ar wiki (pajennoù skoazell, votadegoù, liammoù etre ar rubrikennoù hag all). Evit chom hep strewiñ ar c'hendivizoù war ar pajennoù kaozeal eo bet kinniget ma vo dasparzhet anezho war un nebeud pajennoù savet a-ratozh. Anvet int bet ''kendivizoù reolata'' (diwar reolad = norm) N'eo ket ar reolata un dra evit skarzhañ gerioù a vije dizereat, met un ostilh evit ma vo unanet an adkasoù. Posupl eo ober gant ''savouriezh'' hag ''adeiladerezh'', met ret e vo dibab unan anezho ha skrivañ <nowiki>[[ adeiladerezh|savouriezh]]</nowiki> pe ar c'hontrol pa weler ar bajenn degemer. Evit kregiñ e c'heller ober gant : *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Anvioù divoutin gresianek kozh ha modern]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Anvioù douaroniel]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Anvioù skiantel]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Anvioù-tud]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Gerioù boutin]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Rummadoù]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Pajennoù ar gumuniezh]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Treuzskrivañ an arabeg]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Notadur kronologel boutin hollvedel]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Kelc'hgeriadur pe Holloueziadur]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Wikipedia_e_peurunvan]] *[[Wikipedia:Politikerezh Envel Departamantoù Frañs (tabut)]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Rummadoù el liester]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Ar Brezelioù-bed]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Bro-C'hall pe Frañs ?]] *[[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Patrouilherien]] [[Rummad:Kendivizoù reolata]] pof1r9rukyyh8bj8op9dmwh8qvg7iks 10 8808 2148114 2141331 2025-06-03T11:59:22Z Ar choler 52661 2148114 wikitext text/x-wiki <!-- DA LENN! MONT EN-DRO * Arabat lakaat ouzhpenn 5 keloù * Mard ouzhpennit ur c'heloù tennit unan ivez. * Evit ar skeudennoù, ARABAT ober gant ar merker skeudenn "|right" amañ-- ober gant <div style="float:right;margin-left:1em"> e plas. * Ouzhpennit ho keloù diouzhtu e pajenn an dielloù ivez dindan ar re zo dija en ur resisaat an deiziad. Kit war [[Wikipedia:Keleier ar Wiki/Dielloù]] --> * '''War gresk''' e talc’h ar [[Wikipedia]] brezhonek da vont, tamm-ha-tamm, ha tremen 88 000 pennad zo bremañ. Er 81{{vet}} renk emaomp bremañ e-touez ar raktresoù Wikipedia [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias] evit an niver a bennadoù, etre ar [[belaruseg]] hag ar [[malayalameg]]. Evit gouzout hiroc'h : '''[[Wikipedia:Deizlevr|An Deizlevr]]'''. * E renkadur an holloueziadurioù hervez danvez ar pennadoù emaomp en 83{{vet}} plas [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles], etre ar [[soranieg|c'hurdeg sorani]] (82) hag ar [[woueg]] (84). Ne labouromp ket a-walc'h da wellaat ar pennadoù a zo bet boulc'het, hag un toullad pennadoù diazez a vank c’hoazh d’hor Wiki [http://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles/Absent_Articles#br_Brezhoneg], evel [[nerzh]] pe [[hormon]] ha meur a hini all c'hoazh. Taolit ur sell ouzh [[Wikipedia:Pennado%C3%B9_a_ra_diouer_d%27ar_Wiki-ma%C3%B1|roll ar pennadoù a ra diouer d’ar Wiki-mañ]]. Gallout a ra pep hini ac’hanomp klask sevel ar pennadoù a vank dimp. Mankout a ra dimp ivez [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_sample_of_articles pennadoù hir] (n'hon eus nemet [https://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Dibar:Pajenno%C3%B9Hir&limit=50&offset=200 219] evit ar mare). *'''Evit kaozeal''' diwar-benn kement tra a denn d'ar Wikipedia brezhonek, gouzout petra zo nevez, reiñ ho soñj, kit bep an amzer d'ober un dro betek '''[[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|Tavarn ar wikipedourien]]'''. *Taolit ur sell ouzh [[Dibar:Newpages|'''ar pennadoù nevez-voulc'het''']] gant hor c'henlabourerien ha roit dorn d’o reizhañ, d’o gwellaat, d’o astenn, d’o fonnusaat. Gallout a ra neb a gar degas kemmoù d’ar pennadoù ma vank traoù enno, pe ma'z eus mankoù enno. Ma n’oc’h ket asur eus an doare da ober, sellit ouzh [[Skoazell:Penaos kemmañ ur bajenn]], pe c’hoazh ouzh [[Wikipedia:Fazioù stankañ]]. * E-touez ar raktresoù kar da hini Wikipedia, emañ hini ar [http://br.wikisource.org/wiki/Wikimammenn:Degemer Wikimammenn], un dastumad levrioù brezhonek, kuit a wirioù, pe c’hoazh hini ar [http://br.wiktionary.org/wiki/Degemer Wikeriadur]. Kit da deurel ur sell outo ! <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier ar Wiki]]</noinclude> 30cenzbzrr0z2rlwfunffdq4ts3rsjl 0 10828 2148383 1777484 2025-06-05T16:54:05Z Llydawr 145 2148383 wikitext text/x-wiki {{Mae}} == Darvoudoù == * [[1497]] : [[John Cabot]] a ya kuit eus [[Bristol]], war bourzh e vag ''The Mathew'' da vont war-glask douaroù en tu all d'ar [[Meurvor atlantel]]. * [[1498]] : [[Vasco da Gama]] a erru e [[Kozhikode]] war aod kornôg [[India]]. * [[1794]] : krouidigezh banniel [[Bro-C'hall]] a-vremañ. * [[1873]] : [[Levi Strauss]] a laka ur breou war ar bragoù [[jeans]] ijinet gantañ. * [[1883]] : kregiñ a ra ar menez-tan [[Krakatau]] da vezañ oberiant : dislonkañ a ray tri miz diwezhatoc’h. * [[1900]] : deroù an eil [[C'hoarioù Olimpek]] e [[Pariz]] ; 1 066 atletour, deuet eus 26 bro, a genstriv e 17 sport ha 85 kevezadenn. * [[1902]] : [[Kuba]] dizalc’h diouzh ar [[Stadoù Unanet]]. * [[1943]] : aet Tchang Kaï-chek da brezidant Republik Sina. * [[1944]] : deroù ur referendom pevar devezh en [[Island]] war an unaniezh gant [[Danmark]]. Tremen 97% eus ar voterien a sav a-du gant lakaat un termen d'an unaniezh-se ha 95% a sav a-du gant ur vonreizh republikan nevez. * [[1951]] : lakaet eo [[Juluan Maner]] da [[gwenvidig|wenvidig]] gant ar [[Pab]] [[Pi XII]]. * [[1980]] : [[referendom]] e [[Kebek]] war dizalc’hiezh ar vro : 60% eus an dud a zibab an « nann ». * [[1995]] : en un eil referendom war dizalc’hiezh [[Kebek]] eo trec’h an « nann » adarre, met war-bouez nebeut. * [[2002]] : dont a ra [[Timor ar Reter]] da vezañ dizalc’h diouzh [[Indonezia]]. * [[2008]] : dek vloaz goude e grogad diwezhañ, Skipailh Breizh ar vell-droad a zo trec'h 3-1 war hini [[Kongo]]. * [[2012]] : [[Montpellier Hérault Sporting Kleub]] a ya da gampion [[Bro-C'hall]] [[mell-droad]] evit ar wech kentañ. {{clr|right}} == Ganedigezhioù == {| align="right" |[[Restr:Eduard Buchner (Nobel 1907).jpg|thumb|150px|right|Eduard Buchner (1907).]] || <!-- [[Skeudenn:??.jpg|thumb|150px|right|piv ?]]--> |} * [[1753]] : [[François-Dominique Toussaint Louverture|Toussaint Louverture]], [[brogarour]] ha dispac'hour [[haiti]]an. * [[1799]] : [[Honoré de Balzac]], [[skrivagner]] [[gallek]]. * [[1806]] : [[John Stuart Mill]], [[prederour]] [[Bro-Saoz|saoz]]. * [[1860]] : [[Eduard Buchner]], [[kimiour]] [[alaman]], tapet [[Priz Nobel ar Gimiezh]] gantañ e [[1907]]. * [[1882]] : [[Sigrid Undset]], [[skrivagnerez]] [[norvegek]], tapet [[Priz Nobel al lennegezh]] ganti e [[1928]]. * [[1900]] : [[Lorenzo Fernández]], [[melldroader]] etrebroadel ha gourdoner [[uruguay]]at. * [[1901]] : [[Max Euwe]], kelenner [[jedoniezh]] ha mestr meur [[echedoù]] [[izelvroat]]. * [[1906]] : [[René Jayet]], filmaozer, produour ha saver senario [[Bro-C'hall|gall]]. * [[1935]] : [[José Mujica]], 40{{vet}} [[prezidant]] [[Uruguay]] ([[2010]]-[[2015]]). * [[1944]] : [[Joe Cocker]], [[kaner]] [[blues]] [[Bro-Saoz|saoz]]. * [[1981]] : [[Iker Casillas]], [[melldroader]] etrebroadel [[spagnol]]. {{clr|right}} == Marvioù == * [[794]] : [[Æthelberht II East Anglia|Æthelberht II]], roue East Anglia * [[1277]] : ar pab [[Yann XXI]]. * [[1506]] : [[Kristol Goulm]], [[ergerzher]]. * [[1622]] : [[Osman II]], sultan an [[Impalaeriezh otoman]]. * [[1834]] : Markiz [[Markiz La Fayette|La Fayette]], milour ha den-stad [[Bro-C'hall|gall]]. * [[1864]] : [[John Clare]], [[barzh]] [[Bro-Saoz|saoz]]. * [[1940]] : [[Verner von Heidenstam]], [[skrivagner]] [[svedek]]. * [[1971]] : [[Waldo Williams]], [[barzh]] [[kembraek]]. * [[2012]] : [[Robin Gibb]], [[kaner-sonaozer]] [[breizhveuriat]], unan eus an tri breur o devoa krouet ar strollad [[Bee Gees]]. * [[2013]] : [[Ray Manzarek]], [[kaner]] ha soner [[klavier (benveg-seniñ)|klavier]] [[stadunanat]], unan eus pevar c'hrouer ar strollad [[The Doors]]. * [[2019]] : [[Niki Lauda]], bleiner Formulenn 1 aostrian. * [[2025]] : [[Trần Đức Lương]], prezidant Vietnam. {{clr|right}} == Lidoù == * Devezh ar vro: ** [[Kameroun]]. ** [[Timor ar Reter]]. [[Rummad:Deizioù ar bloaz|Mae 20]] nkjahtoxcmm9ddgf32e2gv8t5silc2a 0 11209 2147996 2141396 2025-06-02T14:34:40Z Dakbzh 58931 2147996 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Kemper | anv all = Kemper-Kaourintin,<br>Kemper-Kernev | anvOfisiel = ''Quimper'' | skeudenn = Quimper2011.png | alc'hwez = [[Iliz-Veur Sant-Kaourintin Kemper]] gwelet eus an [[Oded]]. | ardamezioù = Blason ville fr Quimper (Finistère).svg | bro = {{Kernev}} | departamant = {{Penn-ar-Bed}} | arondisamant = [[Arondisamant Kemper|Kemper]] | etrekumuniezh = [[Kemper Breizh ar C'hornôg]] | bro velestradurel = [[Bro Gerne (lezenn Voynet)|Bro Gerne]] | kanton = Pennlec'h 2 ganton: <br />[[Kanton Kemper-1|Kemper-1]] ha [[kanton Kemper-2|Kemper-2]] | insee = 29232 | cp = 29000 | maer = Isabelle Assih | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 84.45 | hedred = -4.096389 | ledred = 47.996667 | uk = 6 | ubi = - 5 | ubr = 151 | lec'hienn web = {{br}}[https://www.kemper.bzh/ kemper.bzh]<br>{{fr}} [https://www.quimper.bzh/ quimper.bzh] }} '''Kemper''' (anvet ''Kemper-Kaourintin'' pe ''Kemper-Kernev'' ivez) a zo ur gêr e mervent [[Breizh]] war ribl an [[Oded]], kêr-benn gozh [[Kerne]] ha [[prefeti]] [[departamant]] [[Penn-ar-Bed]]. ''Kemperiz'' e vez graet eus he annezidi, ha 63 513 a oa anezho e 2014. 100 187 annezad a oa e [[Kemper Breizh Izel]], ar gumuniezh tolpad-kêrioù, ar pempvet brasañ e Breizh. Birvidik eo sevenadur hengounel Breizh-Izel e Kemper, heñvel ouzh he bagadoù ha [[Gouelioù-Meur Kerne]] hag a zo e-touez ar festivalioù hañv brasañ eus ar vro. ==Douaroniezh== * Ar [[Stêr Deir]], an [[Oded]], ar [[Froud (Kemper)|Froud]] hag ar [[Jed]] a gember e Kemper. Al lanv a sav a-hed traoñienn an Oded betek kêr. Kemper a zo evel ur porzh e foñs an aber, ur saviad armerzhel eus ar re bennañ. Setu perak eo ur c'hroashent kozh-tre. {{Lec'hiadur kêr | kêr = ''Kemper'' | gwalarn = [[Gwengad]], [[Plogoneg]] | norzh = [[Landrevarzeg]] | biz = [[Brieg]] | kornôg = [[Pluguen]], [[Ploneiz]] | reter = [[an Erge-Vras]] | gevred = [[Sant-Evarzeg]] | su = [[Gouenac'h]], [[Pluwenn]] | mervent = [[Ploveilh]] | enklozadur = }} ==Anv== Koshañ anv a gaver eo hini ''Aquilonia'' e [[1022]] (''Sanctae Mariae in Aquiloniae civitate''), met dizemglev zo diwar-benn pelec'h resis edo ar gêr-se. P'emañ ''aquilo'' anv [[latin]] an [[avel]] [[Norzh]] e soñj lod e oa an anv-se hini ur c'harter e Norzh ar gêr galian-ha-roman, houmañ war riblenn Su an Oded. E [[1085]] e kaver roud eus ''Quimpercorentin'' (pe ''Kemper-Kaourintin'') ken eo staget kreñv ouzh ar gêr-eskopti memor e [[roll eskibien Kerne|eskob]] kentañ [[sant Kaourintin]]. E "Quimper-Corentin" en doa ijinet [[Yann ar Feunteun]] e c'hellfe erruout gwalldro ar charretour stanket el [[lagenn]]. === Stummoù skrivet an anv === * Erwan Vallerie ː '''Kemper Cor'''. , 1038; '''Kemper Courentini''', 1084; '''Kemper sancti Courentini''', 1116; '''Kimper''', 1160; '''Confluentia''', 1166; '''Quemper''', 1218; '''Kemper C'''., 1222; '''Quimper C'''., 1236; '''Campercorantin''', 1302; '''Camper Corantin, Kempercorantin, Kempercorentin''', 1304; '''Kimper Corentin''', 1328; '''Quimpercorentin, Kemper Corentin''', 1365; '''Kampercorantin''', 1364; '''Kemper Corintin''', 1367, 1375; '''Quinpercorentin''', 1384; '''Quimpercorentin''', 1423; '''Kemper Corentin''', 1451, 1516; '''Kimpercorentin''', 1533; '''Kimper Corentin''', 1541; '''Kempercorentin''', 1543, 1594; '''Quimpèr''', 1709<ref>{{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995</ref> === Gerdarzh === E-lec'h ma kej doureier ar [[Stêr Deir]], an [[Oded]] hag ar [[Jed]], emañ kêr hag e-se ur [[kember|c'hember]] (eus ''ken'' + ''ber'' e teu an anv), orin an anv. ''Cymer'' e [[kembraeg]] a zo dezhañ ur [[ster]] nes: ''kej'' hag en [[iwerzhoneg]] eo bet goveliet ''comhar'' evit kenlabour. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason ville fr Quimper (Finistère).svg|75px]] | :''« En glazur e dourc'h tremenant en argant, kernielet ha krabanet en aour ; e gab en erminoù<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014</ref> »'' *Roll d'Hozier, 19 a viz Gouhere 1697 *Sturienn: ''Unanet e vimp kreñv''<ref>{{fr}}Froger & Pressensé, ''Armorial des communes du Finistère'', 2001; golo 4 (tresadenn gant [[Bernard Le Brun]]).</ref> |} == Istor == === Anvioù kêr=== === [[Henamzer]] === * Un hent roman a gase eus [[Darioritum]] (Gwened bremañ) da Lokmaria-Kemper<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, 1939, (e [[galleg]]), pajenn 16</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Kemper da benn un distrig, [[distrig Kemper|hini Kemper]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. * Krouet e voe kumunioù Kemper, [[Kerfeunteun]], [[an Erge-Vihan]] ha [[Penharz]] e 1790. Rannet e voe parrez Lokmaria e miz Meurzh 1790 etre kumun Kemper ha kumun an Erge-Vihan. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Le Coz, Ollitraut, Serandour ha Le Gac, "oc'h ober skol er c'hloerdi", ha gant Guillaume, Saozanet, Poyer, Le Bour ha Feillat, "oc'h ober skol er c'helenndi"; nac'het e voe gant Le Gac, "rejent (''adrener'') er c'helenndi"<ref>{{fr}}[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 50 ha 51</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * [[1863]]: degouezhout a ra an [[hent-houarn]] e Kemper e miz Gwengolo ([[Hent-houarn Landerne Savenneg|Linenn Landerne Savenneg]]). === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 556 gwaz ag ar gumun, da lâret eo 2,87% ag he foblañs e 1911,abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=77153&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 281 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29232&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. * Kouezhout a reas un nijerez [[Henschel Hs 126]] (marilhet WNr 3170) eus an [[aerlu]] [[alaman]] (''[[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]'') d'an [[9 Genver|9 a viz Genver]] [[1941]] e Keraien, tost distrujet razh e voe; un nijerez alaman [[Junkers Ju 87]] B-2 (marilhet WNr 5603) a gouezhas er gumun d'ar [[21 Meurzh|21 a viz Meurzh]] [[1941]], mervel a reas an daou nijour, douaret int e bered alaman [[Huisnes-sur-Mer]] ([[Bro-C'hall]])<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_luftwaffe_finistere.html Pertes Luftwaffe Finistère]</ref>. * Dieubet e voe Kemper gant ar [[Rezistañs]] d'an [[8 a viz Eost]] [[1944]]<ref>{{fr}}Michel Guéguen ha Louis-Pierre Le Maître, ''L' Aigle sur la mer - Concarneau 1939 - 1945'', levrenn III, 1988, pajenn 65</ref>. ==== Ar gumun vras ==== * E [[1960]] e voe bodet kumunioù Kemper, [[Kerfeunteun]], [[an Erge-Vihan]] ha [[Penharz]] da vont d'ober ur gumun vras hepken, Kemper. == Monumantoù ha touristerezh == <gallery mode="packed" heights="180px"> IlizVeurKemper01.JPG|An iliz-veur {{XIIIvet}}, {{XIVvet}} ha {{XIXvet kantved}} KemperarStraedKereonhaganIlizVeur.JPG|Ar straed Kereon Théâtre de Cornouaille.jpg|C'hoariva Kerne Le Quartier, centre d'art contemporain, Quimper 01.JPG|''Le Quartier'', kreizenn an arzoù a-vremañ<ref>Serret e miz Eost 2016 diwar urzh ar maer Ludovic Jolivet ([[UMP]]).</ref> </gallery> <gallery mode="packed" heights="180px"> Couvent des Ursulines, Quimper.jpg|An Ursulined, ar savadur m'emañ mediaoueg Kemper PrefetiGallKemper.JPG|Ar prefeti, war ribl an [[Oded]] C'hoarilec'hMaxJacobKemper.JPG|C'hoarilec'h Max Jacob </gallery> Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] dezhi. === Ar ramparzh === Kemper a zo bet ur ramparzh maen en-dro dezhi adalek an XIIvet kantved. Ar voger-dro, dezhi 1500 metr hirder, a oa toullet gant pevar forzh-meur, unan anezho gant ur pont-gwint. Ar fozioù a veze douret gant ar stêrioù. Ed an tourioù war ar c'hostezioù Su ha Reter, e-lech e c'hellfe lañset an argadoù en un doare aesoc'h. Er XIVvet kantved e voe ouzhpennet belegoù-tarzhell e krec'h ar ramparzh evit an difenn a-serzh. Un nebeud kempennadurioù a voe graet da heul donedigezh ar c'hanolierezh er XVvet kantved: savadurioù e [[maen-ben]] evit lakaat ar bannadelloù da zazlammat, tarzhelloù, toulloù bukañ, ur beg-moger en Norzh. En {{XVIIIvet kantved}} e voe dilezet tamm-ha-tamm ar ramparzh d'ar berc'henned tost ha distrujet ar pozhioù evit aesaat an tremenerezh. === Monumantoù ar re varv === <gallery> Le_Pro_Patria_Quimper.JPG </gallery> * Monumant, [[Brezel 1870-1871]] ha [[Brezel gall-ha-sinaat]], 1909. * Monumant ar re varv, [[Brezel-bed kentañ|(1914-1918)]] hag [[Eil Brezel-bed]], luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=77153 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’ar [[25 a viz Mae]] [[1928]]<ref>[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/30829/quimper-autre/ Université de Lille]</ref>. * Monumant ar re varv, Aljeria-Maroko-Tunizia,1952-1962 ha TOE<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=69527 Memorial Genweb]</ref>. == Dezougen == <gallery> KemperKernePenn-ar-BedBreizhPorzh-houarn.jpg </gallery> * Ar porzh-houarn. == Sevenadur == === Sevenadur pobl === ==== Sonerezh ==== E Kemper e kaver meur a [[bagad|vagad]], tri outo o kemer perzh er rummad kentañ : [[Bagad Kemper]] bet kampion Breizh, [[Bagad Ar Meilhoù Glaz]] ha [[Bagad Penhars]]. Kavet e vez ivez Bagad Kerne, Bagad an Erge Vras, Bagad Ar Re Gozh ha Bagad Sant Padrig. ==== Dañs ==== [[Kelc'h keltiek|Kelc'hioù keltiek]] a zo ivez. Kelc'h Keltiek [[Eostiged ar Stangala]] e-touesk ar re anavezetañ. Kampion Breizh kengevredigezh [[Kendalc'h]] e oa ar c'helc'h e [[2006]]. Ar c'helc'hioù all a zo ''Dañserien Kemper'' eus kengevredigezh [[War 'l Leur]] ha ''Keltiad Kemper''. == [[Poblañs]] == An eil kêr pobletañ e Penn-ar-Bed eo Kemper war-lerc'h [[Brest]], hag an hini gentañ eus [[Bro-Gerne]]. An niver annezidi nevesañ hervez Wikdata zo {{WD Poblañs}} {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999; background: #f3fff3" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Emdroadur ar boblañs |-style="background: #ddffdd" ! [[1962]] !! [[1968]] !! [[1975]] !! [[1982]] !! [[1990]] !! [[1999]] !! [[2006]] !! [[2012]] |- | align=center| 45989 || align=center| 52496 || align=center| 55977 || align=center| 56907 || align=center| 59437|| align=center| 63238 || align=center| 64900 || align=center| 63360 |- | colspan=8 align=center| <small>Niver kemeret adalek [[1968]] : [[Poblañs hep kontoù doubl]] |} <div style="text-align:center;">'''Emdroadur ar boblañs abaoe 1790'''<br>(Kemper hag ar c'humunioù bet staget outi e 1960: [[an Erge-Vihan]], [[Kerfeunteun]] ha [[Penharz]]) <timeline> Colors = id:grisclair value:gray(0.9) id:grisfonce value:gray(0.5) id:couleurcourbe value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:712 height:231 PlotArea = left:42 right:10 top:1 bottom:20 TimeAxis = orientation:horizontal AlignBars = justify DateFormat = yyyy Period = from:1790 till:2012 ScaleMajor = unit:year increment:10 start:1790 BarData = bar:16 text: bar:15 text:70 000 bar:14 text: bar:13 text:60 000 bar:12 text: bar:11 text:50 000 bar:10 text: bar:9 text:40 000 bar:8 text: bar:7 text:30 000 bar:6 text: bar:5 text:20 000 bar:4 text: bar:3 text:10 000 bar:2 text: bar:1 text:0 PlotData = color:grisclair width:0.5 # repères et légende axe vertical (population) bar:16 from:start till:end bar:15 color:grisfonce from:start till:end bar:14 from:start till:end bar:13 color:grisfonce from:start till:end bar:12 from:start till:end bar:11 color:grisfonce from:start till:end bar:10 from:start till:end bar:9 color:grisfonce from:start till:end bar:8 from:start till:end bar:7 color:grisfonce from:start till:end bar:6 from:start till:end bar:5 color:grisfonce from:start till:end bar:4 from:start till:end bar:3 color:grisfonce from:start till:end bar:2 from:start till:end bar:1 color:grisfonce from:start till:end LineData = layer:front color:couleurcourbe width:1 # courbe de population points:(51,56)(72,49) # 1793: 12 019 h. à 1800: 9 915 h. points:(72,49)(90,52) # 1800: 9 915 h. à 1806: 10 605 h. points:(90,52)(135,59) # 1806: 10 605 h. à 1821: 13 058 h. points:(135,59)(165,62) # 1821: 13 058 h. à 1831: 14 071 h. points:(165,62)(180,62) # 1831: 14 071 h. à 1836: 14 268 h. points:(180,62)(195,64) # 1836: 14 268 h. à 1841: 14 812 h. points:(195,64)(210,67) # 1841: 14 812 h. à 1846: 15 741 h. points:(210,67)(225,67) # 1846: 15 741 h. à 1851: 15 699 h. points:(225,67)(240,68) # 1851: 15 699 h. à 1856: 16 275 h. points:(240,68)(255,68) # 1856: 16 275 h. à 1861: 16 637 h. points:(255,68)(270,75) # 1861: 16 637 h. à 1866: 18 518 h. points:(270,75)(288,77) # 1866: 18 518 h. à 1872: 19 299 h. points:(288,77)(300,80) # 1872: 19 299 h. à 1876: 20 264 h. points:(300,80)(315,86) # 1876: 20 264 h. à 1881: 22 328 h. points:(315,86)(330,93) # 1881: 22 328 h. à 1886: 24 626 h. points:(330,93)(345,95) # 1886: 24 626 h. à 1891: 25 373 h. points:(345,95)(360,99) # 1891: 25 373 h. à 1896: 26 580 h. points:(360,99)(375,102) # 1896: 26 580 h. à 1901: 27 666 h. points:(375,102)(390,104) # 1901: 27 666 h. à 1906: 28 172 h. points:(390,104)(405,105) # 1906: 28 172 h. à 1911: 28 610 h. points:(405,105)(435,104) # 1911: 28 610 h. à 1921: 28 127 h. points:(435,104)(450,112) # 1921: 28 127 h. à 1926: 30 931 h. points:(450,112)(465,116) # 1926: 30 931 h. à 1931: 32 173 h. points:(465,116)(480,127) # 1931: 32 173 h. à 1936: 35 873 h. points:(480,127)(510,140) # 1936: 35 873 h. à 1946: 40 345 h. points:(510,140)(534,143) # 1946: 40 345 h. à 1954: 41 243 h. points:(534,143)(558,157) # 1954: 41 243 h. à 1962: 45 989 h. points:(558,157)(576,176) # 1962: 45 989 h. à 1968: 52 496 h. points:(576,176)(597,186) # 1968: 52 496 h. à 1975: 55 977 h. points:(597,186)(618,189) # 1975: 55 977 h. à 1982: 56 907 h. points:(618,189)(642,197) # 1982: 56 907 h. à 1990: 59 437 h. points:(642,197)(669,208) # 1990: 59 437 h. à 1999: 63 238 h. points:(669,208)(693,210) # 1999: 63 238 h. à 2007: 63 961 h. color:black width:3 # points de population points:(51,55)(51,57) # 1793: points:(72,48)(72,50) # 1800: points:(90,51)(90,53) # 1806: points:(135,58)(135,60) # 1821: points:(165,61)(165,63) # 1831: points:(180,61)(180,63) # 1836: points:(195,63)(195,65) # 1841: points:(210,66)(210,68) # 1846: points:(225,66)(225,68) # 1851: points:(240,67)(240,69) # 1856: points:(255,67)(255,69) # 1861: points:(270,74)(270,76) # 1866: points:(288,76)(288,78) # 1872: points:(300,79)(300,81) # 1876: points:(315,85)(315,87) # 1881: points:(330,92)(330,94) # 1886: points:(345,94)(345,96) # 1891: points:(360,98)(360,100) # 1896: points:(375,101)(375,103) # 1901: points:(390,103)(390,105) # 1906: points:(405,104)(405,106) # 1911: points:(435,103)(435,105) # 1921: points:(450,111)(450,113) # 1926: points:(465,115)(465,117) # 1931: points:(480,126)(480,128) # 1936: points:(510,139)(510,141) # 1946: points:(534,142)(534,144) # 1954: points:(558,156)(558,158) # 1962: points:(576,175)(576,177) # 1968: points:(597,185)(597,187) # 1975: points:(618,188)(618,190) # 1982: points:(642,196)(642,198) # 1990: points:(669,207)(669,209) # 1999: points:(693,209)(693,211) # 2007: points:(693,209)(693,211) # 2012: # échelle de temps: le graphe commence à 1790 = 42 px, ensuite chaque année fait 3 px jusqu'à 2010 = 42+3x220 = 702 px # échelle de population: le graphe va de 20px à 228px, donc 0 hab. = 20px et 1 habitant fait 208/70000 =0.0029714 pixel # et donc l'ordonnée (population) des points est y = 20 + nb(habitants) x 0.034666 # Courbe réalisée avec l'aide du modèle [[modèle:Générateur de code de courbe démographique]] </timeline> </div> ==Ar vaered== {{DilennadDeroù|Titl=Roll ar vaered abaoe savidigezh « Kemper Vras » en 1960}} {{Dilennad|Deroù = 1960 |Penn =1967 |Anv =Yves Thépot |Strollad =[[Section française de l'Internationale ouvrière|SFIO]] |Karg = Kentañ maer "Kemper Vras"}} {{Dilennad|Deroù = 1967 |Penn =1975 |Anv =[[Léon Goraguer]] |Strollad =[[Section française de l'Internationale ouvrière|SFIO]] |Karg =Kelenner}} {{Dilennad|Deroù = 1975 |Penn =1977 |Anv =Jean Lemeunier |Strollad =[[Strollad Sokialour Gall|PS]] |Karg =}} {{Dilennad|Deroù = 1977 |Penn =1989 |Anv =[[Marc Bécam]] |Strollad =[[Rassemblement pour la République|RPR]] |Karg = Kannad Penn-ar-Bed}} {{Dilennad|Deroù = 1989 |Penn =2001 |Anv =[[Bernard Poignant]] |Strollad =[[Strollad Sokialour Gall|PS]] |Karg = Kannad Penn-ar-Bed}} {{Dilennad|Deroù = 2001 |Penn =2008 |Anv =[[Alain Gérard]] |Strollad =[[Rassemblement pour la République|RPR]] ha goude-se [[Union pour un mouvement populaire|UMP]] |Karg = Senedour Penn-ar-Bed}} {{Dilennad|Deroù = 2008 |Penn =2014 |Anv =[[Bernard Poignant]] |Strollad =[[Strollad Sokialour Gall|PS]] |Karg = Kannad Europa}} {{Dilennad|Deroù = 2014 |Penn =2020 |Anv =[[Ludovic Jolivet]] |Strollad =[[Union pour un mouvement populaire|UMP]] |Karg =}} {{Dilennad|Deroù = 2020 |Penn =2026 |Anv =[[Isabelle Assih]] |Strollad =[[Strollad Sokialour Gall|PS]] |Karg =}} {{DilennadPenn}} == Brezhoneg == === Ar Brezoneg er Skol === * 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936</ref>. === Ya d'ar brezhoneg === * D’ar 6 a viz C’hwevrer [[2008]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun ha roet d'ar gumun war-un-dro al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. * D’ar 16 a viz Mae [[2012]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. * Da-heul roidigezh al label [[Ya d’ar brezhoneg]] a live 2 e 2012 e oa bet votet d’an 9 a viz Du [[2017]] gant Kuzul-kêr Kemper un divizadeg all gant oberoù nevez da gas da benn evit tapout al label a live 3. === Skolioù === * Teir skol [[Diwan]] a zo eno, e [[Kerfeunteun]] ([[1977]]), [[Penharz]] ha Krec'h-Gwenn ([[An Erge-Vihan]]). * Ur skolaj [[Diwan]] dediet da [[Jakez Riou]], zo ivez e [[Penharz]]. * Klasoù divyezhek ivez e Skol Jacques Prevert e [[Kerfeunteun]] hag e skolaj Brizeux. * E Kemper emañ [[Kelenn]], an aozadur stummañ skolaerien ha kelennerien skolaj ha lise kaset en-dro gant Diwan. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skolioù [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 466 skoliad (8,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. ===Tiez-embann=== *[[Bannoù-Heol]]. *[[Mouladurioù Hor Yezh]]. *[[Al Lanv]]. == Armerzh == == Tud == === Tud bet ganet eno === <div style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3"> * e-tro [[1450]] : [[Michel Marion]], paramantour * [[1718]] : [[Élie Fréron]], kazetenner hag enebour da [[Voltaire]] * [[1738]] : [[Reun Madeg]], merdeer * [[1781]] : [[René Theophile Hyacinthe Laenneg|Laenneg]], medisin * [[1807]] : [[Joseph Bigot]], savour * [[1823]] : [[Anna Mezmeur]], leanez, istorourez ha [[Skrivagnerien vrezhonek|skrivagnerez vrezhonek]] * [[1865]] : [[Pierre-Alexis Ronarc'h]], amiral * [[1874]] : [[Leon ar Berr]], kelaouenner ha barzh * [[1876]] : [[Max Jacob]], skrivagner gallek * [[1883]] : [[Charles Chassé]], arzvarnour, buhezskriver ha skrivagner * [[1886]] : [[Gabriel Morvan|Gab Morvan]], beleg ha skrivagner brezhonek * [[1890]] : [[Pierre de Belay]], livour * [[1895]] : [[Lionel Floch]], arzour * [[1923]] : [[Charles Hernu]], politikour * [[1923]] : [[Pêr Toulhoat]], orfebour-bravigour * [[1926]] : [[Jacques Villeglé]], arzour * [[1937]] : [[Nicolas Genka]], romantour * [[1940]] : [[Jean Failler]], skrivagner, krouet tudenn [[Mary Lester]] gantañ * [[1942]] : [[Anna ar Beg]], emsaverez vrezhonek * [[1946]] : [[Hervé Jaouen]], skrivagner gallek * [[1946]] : [[Christian Menard]], politikour * [[1949]] : [[Dan ar Braz]], sonour * [[1955]] : [[Laurence Lavrand]], skrivagnerez c'hallek * [[1958]] : [[Marie Seznec Martinez]], stilourez * [[1959]] : [[Jean Le Cam]], merdeer (sport) * [[1959]] : [[Jil Penneg]], aktour ha skrivagner brezhonek * [[1961]] : [[Tepot Gwilhmod]], embanner brezhonek * : [[Anne Quéméré]], sportourez * [[1964]] : [[Roland Jourdain]], merdeer (sport) * [[1976]] : [[Yves Cotten]], treser ha skrivagner * [[1988]] : [[Moran Dipode]], skrivagner brezhonek </div> === Tud bet marvet eno === <div style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3"> * [[1349]] : [[Sant Yann Diarc'hen]] (Santig Du) * [[1493]] ː Alain le Maout, eskob Leon eus 1482 da 184, hag eskob Kemper eus 1484 da 1493. Kadoriad kentañ [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] e oa bet eus 1486 da 1492 * [[1755]] : [[Marion ar Faoued]], laerez hag harozez-pobl * [[1800]] : [[Yves Marie Audrein]], eskob * [[1805]] : [[François Valentin]], livour * [[1876]] : [[Pierre-Paul de la Grandière]], amiral * [[1894]] : [[Joseph Bigot]], savour * [[1895]] : [[Fañch an Uhel]], gwerinoniour ha barzh brezhonek * [[1903]] : [[Arsène de Kerangal]], mouler ha troour. * [[1905]] : [[Jean-Marie Déguignet]], skrivagner * [[1907]] : [[Alfred Beau]], arzour * [[1926]] : [[Frederig ar Gwiader|Frédéric Le Guyader]], skrivagner gallek * [[1947]] : [[Emma Herland]], livourez * [[1958]] : [[Victor Lucas]], kroc'haner * [[1971]] : [[Pêr Yann Nedeleg]], beleg ha skrivagner brezhonek * [[1984]] : [[Reun Menez Keldreg]], skrivagner. * [[1995]] : [[Pêr-Jakez Helias]], skrivagner, barzh ha den a [[Skingomz vrezhonek#Radio-Roazhon goude an Dieubidigezh (1944-1974)|radio]] * [[2000]] : [[Bernard de Parades]], folklorour * [[2007]] : [[Bernard Le Brun]], ardamezour ha bannielour * [[2007]] : [[Loeiz Roparz]], renevezer ar festoù-noz * [[2009]] : [[Yann Brekilien]], skrivagner breizhek * [[2015]] : [[René Vautier]], filmaozour * [[2016]] : [[Martial Ménard]], geriadurour ha yezhoniour brezhonek. * [[2020]] : [[Jean-Yves Lagadeg]], geriadurour ha yezhoniour brezhonek. </div> === Tud liammet gant kêr pe o deus tremenet un tamm eus o buhez eno === <div style="-moz-column-count:3; column-count:3; -webkit-column-count:3"> * [[Alan Kanhiart|Alan Kainhart]], kont Kerne * [[Alan Fergant]], [[dug Breizh]] * [[Hoel II]], dug Breizh * [[Joseph-François Dupleix]] * [[Yves Marie Audrein]] * [[Jacques Cambry]] * [[Théodore Hersart de la Villemarqué|Kervarker]] * [[Anatol ar Braz]] * [[Ernest Ponthier de Chamaillard]] * [[Jef ar Penven]] * [[Julien Gracq]] </div> === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Aymer.jpg|80px]] |'''Jacques Aymer''', genidig eus bro Boatev, marc'heg Sant-Yann Jeruzalem, rener Kemper e 1527 |''En argant e dreustell kenframmek etre abel ha gul a beder pezh'' |- |[[Restr:Le Baron de Kerléau.gif|80px]] |'''le Baron''' ur c'huzulier ouzh prezidial Kemper e 1660 |''En argant e dreustell heuliet gant teir melionenn, an holl en geot'' |- |[[Restr:Le Barzic.gif|80px]] |'''le Barzic''' aotrounez Keranstivel, e Lokmaria |''En glazur e gebrenn en argant, heuliet gant teir brizhenn ginerminig ivez en argant'' |- |[[Restr:Le Bastard de Kerguiffinec.gif|80px]] |'''Hervé le Bastard de Kerguiffinec''', maer Kemper ha kannad ouzh ar Breujoù e 1738. '''Nicolas le Bastard de Kerguiffinec''', mab Hervé, alvokad ar Roue ouzh Prezidial Kemper 1755 |''En argant e deir dreustell en gul leinet gant teir brizhenn erminig'' |- |[[Restr:Le Baud de Kerautret.jpg|80px]] |'''? Le Baud''' Senesal Kemper e 1590 |''En argant e fempdiliaouenn en gul'' |- |[[Restr:De Carné.gif|80px]] |'''? de Carné''' gouarnour Kemper er bloaz ... ? |''En aour e ziv dreustell en gul'' |- |[[Restr:Haffont-d.jpg|80px]] |'''J.M.G du Haffon'''t ː bet ganet e Kemper an 8 Kerzu 1745 (= 50 bloaz); kabiten troadegiezh; marc'heg Sant-Loeiz; eil-major en ''Rohan''; divroad; barnet ar 15 thermidor e [[Kiberen]] |''En gul e gudon en argant pigoset hag iziliet en aour.'' |- |[[Restr:De Kerloaguen.gif|80px]] |'''de Kerloaguen''' Aotrounez Krec'heuzen, e parrez Sant-Vazhe |''En argant e erez dispak iziliek ha pigosek en gul.'' Sturienn ː ''Sans effroy'' |- |[[Restr:Lohéac de Trévoazec.png|80px]] |'''Mathieu Lohéac''', prokulor ar Roue ouzh prezidial Kemper e 1590 |''En argant e vailhenn en sabel'' |- |[[Restr:Du Quélennec.gif|80px]] |'''Jean du Quélenec de Saint-Quérec''', gouarnour Kemper e 1592 |''En erminoù, e gab en gul karget gant teir flourdilizenn en aour'' |- |[[Restr:Ninon de Kerprigent.gif|80px]] |'''Sébastien Ninon,''' kuzulier ouzh prezidial Kemper e 1700 |''En glazur e seizh steredenn en argant'' |} == Mirdioù == <gallery> Restr:EuredeKempergantEugèneBoudin01.jpg|Eured e Kemper gant [[Eugène Boudin]], 1857, er mirdi Restr:PorzhKempergantEugèneBoudin1858.jpg|Porzh Kemper gant Eugène Boudin, 1858, er mirdi </gallery> * [[Mirdi an Arzoù-Kaer (Kemper)]]. ==Liammoù etrebroadel== ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | {{Alamagn}} | [[Remscheid]] | 1971 |- | {{Iwerzhon}} | [[Luimneach]] | 1981 |- | {{Galiza}} | [[Ourense]] | 2006 |- | {{Sina}} | [[Yantai]] | 2005 |- | {{Italia}} | [[Foggia]] | 2011 |- | {{Gres}} | [[Lavrio]] | 2009 |} ===Kevelouri=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | {{Roumania}} | [[Sântămăria-Orlea]] | 2007 |} ==Sport== ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== * [[4 a viz Gouere]] [[1958]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Kemper ha [[Sant-Nazer]]; trec'h eo [[André Darrigade]] ([[Frañs]]). * [[30 a viz Mezheven]] [[1962]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1962|Tro Bro-C'hall]] etre Kemper ha Sant-Nazer; trec'h eo [[Huub Zilverberg]] ([[Izelvroioù]]). * [[27 a viz Mezheven]] [[1965]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Kemper hag [[ar Baol-Skoubleg]]; trec'h eo [[Guido Reybrouck]] ([[Belgia]]). * [[15 a viz Gouere]] [[1991]] : 10{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre [[Roazhon]] ha Kemper; trec'h eo [[Phil Anderson]] ([[Aostralia]]). * [[16 a viz Gouere]] [[1991]] : 11{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1991|Tro Bro-C'hall]] etre Kemper ha [[Sant-Ervlan]]; trec'h eo [[Charly Mottet]] ([[Frañs]]). * [[11 a viz Gouere]] [[2004]] : 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lambal]] ha Kemper; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Liammoù diavaez == {{Wikeriadur}} {{Commons|Category:Quimper}} * {{br}} Lec'hienn ofisiel kêr Gemper e [https://www.kemper.bzh/ brezhoneg] hag e [https://www.quimper.bzh/ galleg] * {{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075028/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29232 Kemper war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kemper]] [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Bro C'hlazig]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] 2nckmpdsq8qynb3sxicdktstuxcta45 0 11822 2148101 2134222 2025-06-03T10:29:52Z Dakbzh 58931 2148101 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Sant-Brieg | anvYezh = Saent-Bérioec | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Saint-Brieuc | skeudenn = Mairiesaintbrieuc.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Saint-Brieuc.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | etrekumuniezh = [[Sant-Brieg Arvor Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton:<br/>[[kanton Sant-Brieg-1|Sant-Brieg-1]]<br/>[[kanton Sant-Brieg-2|Sant-Brieg-2]] | cp = 22000 | maer = Hervé Guihard | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 21.88 | hedred = -2.765277 | ledred = 48.513611 | uk = 99 | ubi = 0 | ubr = 134 | lec'hienn web = [http://www.mairie-saint-brieuc.fr/ Ti-kêr] }} '''Sant-Brieg''' a zo ur gêr eus [[Breizh]], lec'hiet e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], pennlec'h an departamant-se hag ar prefedelezh. Kêr-benn [[Bro Sant-Brieg]] eo, e [[Breizh-Uhel]], nepell eus [[Bro-Oueloù]] ha [[Bro-Dreger]], e foñs [[Bae Sant-Brieg]]. Tennañ a ra he anv eus ar manac'h [[Brieg (sant)|Brieg]], deuet eus Bro-Gembre er {{Vvet kantved}}. 45 000 annezad a oa enni e 2016, 171 721 en tolead kêr e 2013. == Douaroniezh == * Ar stêr [[Goued]] en em daol e [[Mor Breizh]] etre [[Plerin]] ha Sant-Brieg. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Sant-Brieg''|gwalarn=|norzh=[[Plerin]]|biz=|kornôg=[[Ploufragan]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Bae Sant-Brieg]]''}}|gevred=[[Langaeg]]|su=[[Tregaeg]]|mervent=[[Ploufragan]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Saint Brieux, Saint Brieuc''', 1235; '''Seint Briout''', 1284; '''Saint Briouc''', 1294; '''Saint Brieuc''', 1304; '''Saent Bryoc''', 1305; '''Saint Brioux''', 1306; '''Saint Briouch''', 1321;  '''Sanctum Briocum de Vallibus''', 1330; '''Saint Brieuc''', 1356; '''Saint Brieu, Saint Brieuc''', 1364; '''Saint Brieuc''', 1373; '''Saint Brieu''', 1375; '''Saint Briouc''', 1378; '''Saint Briouc''', 1379; '''Saint Briou''', '''Saint Brieux''', '''Saint Brieuc''', 1406; '''Saint Brieuc des Vaux''', 1407; '''Saint Brieu''', 1409; '''Sainct Brieu''', '''Seint Biriok''' (dihel1 saoznek), 1410; '''de Sancto Brieuco''', 1411; '''Sainct Briou''', 1417; '''Saint Brieuc''', '''Saint Brieu''', 1420; '''Saint Briou''', '''Saint Briouc''', 1423; '''Saint Brieul''', '''Saint Brieux''', 1462; '''Saint Brieu''', 1513; '''Saint Brieux''', '''Saint Brieu''', 1535; '''Saint Brieu''', 1565; '''Saint Brieu''', 1636; '''Saint Brieu''', 1709 == Ardamezioù == *''En glazur, e c'hripi en aour, krabanet ha teodet en gul'' (Ardamezeg d'Hozier, 1698) == Brezhoneg == * Ur skol [[Diwan]] zo e Sant-Brieg abaoe [[1979]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 183 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. {{clr|left}} == Istor == Sant [[Brieg (sant)|Brieg]] eo a roas e anv da [[Bro Sant-Brieg|Vro Sant-Brieg]]. Krouet e voe ar gêr er {{VIvet kantved}} gant ar manac'h anvet Brieg, deuet a Vro-Gembre. Ur manati a voe da gentañ, ha tamm-ha-tamm ur gêr a greskas tro-dro d'ar manati-se. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Sant-Brieg da benn [[distrig Sant-Brieg]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105.</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1862]]: tizhet eo Sant-Brieg gant an [[hent-houarn]]. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 685 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 2,86 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22278&dpt=22&idsource=23963&table=bp04 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Ur soudard bet ganet er gumun a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915, e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall). ==== [[Repuidi Brezel Spagn]] ==== * [[Louis Guilloux]] a reas war-dro degemer repuidi [[Brezel Spagn]] e Sant-Brieg hag en [[Aodoù-an-Hanternoz]]<ref>{{fr}}Isabelle Le Boulanger, ''L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940'', Coop Breizh, 2016, pajenn 117</ref>. ====[[Eil Brezel-bed]]==== * D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezh al [[Wehrmacht|lu alaman]] e Sant-Brieg<ref>{{fr}}{{cite web|url=http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/18-juin-40-l-arrivee-ubuesque-des-allemands-a-saint-brieuc-15-06-2010-955931.php|title=18 juin 40. L'arrivée ubuesque des Allemands à Saint-Brieuc|publisher=''Le Télégramme''|date=15 a viz Even 2010|accessdate=2020-05-01}}</ref>. * Daou garr-nij [[Focke-Wulf Fw 190]]A eus an [[Luftwaffe (1933-1945)|aerlu alaman]] a gouezhas e Sant-Brieg, an hini kentañ d'ar [[15 a viz Meurzh]] [[1943]], an eil d'an [[29 a viz Ebrel]] [[1944]]; an daou nijour a varvas, douaret e voent e [[Plouzeniel]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * Dieubet e voe Sant-Brieg d'ar [[6 a viz Eost]] [[1944]] da 22 eur gant an Task Force A eus [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', Éditions Astoure, 2008, pajenn 188</ref>. * Mervel a reas 247 den eus ar gumun evit Bro-C'hall<ref name="MG" />. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="160px"> Saint-Brieuc sous la neige.jpg|Sant-Brieg dindan an erc'h. Saint-Brieuc (22) Cathédrale 16.JPG|An iliz-veur. Tour de Cesson.JPG|Tour Soazon. Fontaine Saint-Brieuc.JPG|Feunteun Sant Brieg. </gallery> Tregont monumant istorel zo er gêr. En o zouesk : * Iliz-veur Sant Stefan, gant relegoù [[Brieg (sant)|sant Brieg]] enni, * Dismantroù tour Soazon, savet e [[1395]] ha distrujet e [[1598]], * Feunteun Sant Brieg, savet er 15^vet kantved, * Tiez kozh e kreiz-kêr. == Sevenadur == * [[Mirdi arz hag istor Sant-Brieg]] == Bezioù ar C'hommonwealth e beredoù ar gumun == === Bez ar C'hommonwealth er vered ''Sant-Mikael''=== {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 ([[British Army|tirlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |- |} Ur soudard [[iwerzhon]]at eus ar ''Royal Inniskilling Fusiliers'' e oa. Marvet eo e miz [[Gwengolo]] [[1914]], e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]. === Bezioù ar C'hommonwealth er vered ''Kornôg'' === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |3 ([[Royal Canadian Air Force|aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |54 ([[Royal Air Force|aerlu]]:5, [[Royal Navy|morlu]]: 48, [[British Army|tirlu]]:1) |- |Dianv |tremen 43 |- |'''Hollad''' |'''tremen 90''' |- |} Marvet int e-pad an [[Eil brezel-bed]]. Re ar [[Morlu]] a varvas pa'z eas an ''H.M.S.'' ''Charybdis'' d'ar strad d'an [[23 a viz Here]] [[1943]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793<ref>[[EBSSA]]</ref> === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:700 height:400 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:55000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:15 align:left bar:1793 from:0 till: 7335 bar:1800 from:0 till: 8394 bar:1806 from:0 till: 9000 bar:1821 from:0 till: 9956 bar:1831 from:0 till: 10420 bar:1836 from:0 till: 11313 bar:1841 from:0 till: 12484 bar:1846 from:0 till: 13329 bar:1851 from:0 till: 12813 bar:1856 from:0 till: 14888 bar:1861 from:0 till: 15341 bar:1866 from:0 till: 15812 bar:1872 from:0 till: 15253 bar:1876 from:0 till: 16355 bar:1881 from:0 till: 17833 bar:1886 from:0 till: 19240 bar:1891 from:0 till: 19948 bar:1896 from:0 till: 21665 bar:1901 from:0 till: 22198 bar:1906 from:0 till: 23041 bar:1911 from:0 till: 23945 bar:1921 from:0 till: 24511 bar:1926 from:0 till: 26043 bar:1931 from:0 till: 28320 bar:1936 from:0 till: 31640 bar:1946 from:0 till: 36674 bar:1954 from:0 till: 37670 bar:1962 from:0 till: 43142 bar:1968 from:0 till: 50281 bar:1975 from:0 till: 52559 bar:1982 from:0 till: 48573 bar:1990 from:0 till: 44752 bar:1999 from:0 till: 46087 bar:2006 from:0 till: 46437 bar:2012 from:0 till: 45936 bar:2013 from:0 till: 45331 </timeline> == Melestradurezh == {{DilennadDeroù|Titl=Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ|Deroù=11 Gouere 2017|Anv=Marie-Claire Diouron|Strollad=[[UDI]]|Karg=Apotikerez}} {{Dilennad|Deroù=2001|Penn=2017|Anv=Bruno Joncour|Strollad=[[MoDem]]|Karg=Kannad <small>(abaoe 2017)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1983|Penn=2001|Anv=Claude Saunier|Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Senedour <small>(1989-2008)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1965|Penn=1983|Anv=Yves Le Foll|Strollad=PSU|Karg=Kanad <small>(1967-1968 / 1973-1978)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[1829]] : [[Zénaïde Fleuriot]], skrivagnerez c'hallek. * [[1830]] : [[Émile Durand]], sonaozour. * [[1838]] : [[Auguste de Villiers de L'Isle-Adam]], skrivagner gallek. * [[1846]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1852]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn e Breizh. * [[1852]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1890]] : Henri Pierre Cren, d'ar 7 a viz Here, soudard en 2vet rujumant war-droad, fuzuilhet d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915 gant al Lu [[gall]], e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall)<ref>{{fr}}[http://www.francegenweb.org/~wiki/index.php/Henri_Pierre_Cren francegenweb.org]</ref>. * [[1899]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. *[[1909]] : [[Geneviève Prigent]], priñsez ar Montenegro, lagadeeunourez, stourmerez evit an endro * [[1926]] : [[Raymond Hains]], arzour. * [[1937]] : [[Marivon Dupureur]] (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[1942]] : [[Patrick Le Lay]], bet e penn [[TF1]]. * [[1947]] : [[Patrick Dewaere]], c'hoarier sinema. * [[1948]] : [[Yannick Pelletier (skrivagner)|Yannick Pelletier]], skrivagner. * [[1954]] : [[Soazig Daniellou]], produourez * [[1959]] : [[Gilles Le Bigot]], soner * [[1965]] : [[Fabienne Juhel]], skrivagnerez c'hallek * [[1969]] : [[Jean-Christophe Boullion]], rener kirri-tan * [[1974]] : [[Yann Elies]], merdeer sport. * [[1979]] : [[David Le Lay]], marc'hhouarner. * [[1982]] : [[Julien Féret]], melldroader. * [[1983]] : [[Yelle]], kanerez. * [[1986]] : [[Laëtitia Le Corguillé]], marc'hhouarnerez. * [[1989]] : [[Kévin Théophile-Catherine]], melldroader. ===Tud bet marvet eno=== * [[1877]] : [[Alexandre Glais-Bizoin]], alvokad ha politiker. * [[1898]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1934]] : [[Loeiz-Vari Biler]], beleg ha skrivagner brezhonek. * [[1938]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1943]] : [[Émile Hamonic]], saver kartennoù-post hag emsaver. * [[1944]] : [[Loeiz ar C'hlerg]], yezhadurour ha skrivagner brezhonek. * [[1950]] : [[Octave-Louis Aubert]], kazetenner ha skrivagner. * [[1965]] : [[Dom Alexis]] (Mathurin Presse e anv gwir), manac'h kisterkiat, adsaver [[Abati Boken]]. * [[1967]] : [[Vefa Sant-Pêr]], emsaverez. * [[1980]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. * [[1991]] : [[Alan an Diuzet]], skrivagner gallek ha brezhonek. * [[2008]] : Marivon Dupureur (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[2009]] : [[Gwennole ar Menn]], gouizieg brezhonek. * [[2011]] : [[Yann Fouere]], emsaver breizhat. * [[2013]] : [[Heather Dohollau]], barzhek c'hallek a-orin eus Kembre. * [[2013]] : [[Yann Poilvet]], kazetenner. * [[2015]] : [[Job Lec'hvien]], beleg ha skrivagner brezhonek. ===Tud hag o deus bevet e Sant-Brieg=== *[[Vefa de Bellaing]], emsaverez ha skrivagnerez. *[[Tom Simpson]], reder marc'h-houarn. ===Ardamezeg ar familhoù=== {| |- |[[Restr:Aubry-de-la-Lande.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Aubry'''<br>Aotrounez la Lande (?), eskopti Sant-Brieg.<br>''En glazur e zaou c'hoaf en argant lammellet, heuliet ouzh kab gant ur rodig-kentr en aour, hag ouzh beg gant ul leonparzh ivez en aour.''<br>'''Bernard''', tailhanter war an tiegezhioù ''(fouages)'' Sant-Brieg e 1690 |- |[[Restr:Auffray.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Auffray'''<br>Aotrounez Roc'hbihan, er barrez Sant-Mikael<br>''Treustellet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh, e leon en aour balirant'' |- |[[Restr:Bagot-des-Salles.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bagot'''<br>Familh c'henidik eus [[Tregaeg]], he deus roet sindikoù ha maered da Sant-Brieg adalek 1579<br>''En glazur e ruilhenn en aour'' |- |[[Restr:Barazer.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Louis Barazer'''<br>Senesal Sant-Brieg e 1690<br>''En gul e wifrell en erminoù heuliet gant div ruilhenn en argant'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''de Beaulieu''' Aotrounez la Ville-Juhel, er barrez Sant-Mikael ''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3'' |- |[[Restr:Bertram.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bertram'''<br>''Yann'', chaloni Sant-Brieg; ''Gwilhern'', en eus kemeret perzh ouzh feur-emglev [[Gwenrann]] e [[Gwengamp]] e 1381<ref>Pol Potier de Courcy</ref>.<br>''Teir gavan'' (livioù dianav) |- |[[Restr:Eder de Beaumanoir.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Eder''' Aotrounez Villedoré ha Villeraoul, e Saozon (Sant-Brieg) ''En gul e dreustell en argant, heuliet gant teir fempdiliaouenn ivez en argant, 2, 1'' |} ==Sport== ===Marc'hhouarnerezh=== ===Tro Bro-C'hall=== * [[6 a viz Gouere]] [[1938]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lille]] ([[Norzh (departamant)|Norzh]]) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jean Majerus]] ([[Luksembourg]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1938]] : 3^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Gerrit Schulte]] ([[Izelvroioù]]). * [[17 a viz Gouere]] [[1947]] : 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] etre [[Gwened]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Raymond Impanis]] ([[Belgia]]). * [[18 a viz Gouere]] [[1947]] : loc'hañ a ra 20{{vet}} hag eil diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Caen]] ([[Calvados (departamant)|Calvados]]). * [[19 a viz Gouere]] [[1950]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[20 a viz Gouere]] [[1950]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[12 a viz Gouere]] [[1954]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[13 a viz Gouere]] [[1954]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Dominique Forlini]] ([[Bro-C'hall]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1958]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Martin Van Geneugden]] ([[Belgia]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1958]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Brian Robinson]] ([[Bro-Saoz]]). * [[25 a viz Mezheven]] [[1965]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Edgard Sorgeloos]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1965]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Kastellin]] ; trec'h eo [[Cees van Espen]] ([[Izelvroioù]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1972]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Cyrille Guimard]] ([[Breizh]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1972]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg hag [[ar Baol-Skoubleg]] ; trec'h eo [[Rik van Linden]] ([[Belgia]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1979]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1979|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jos Jacobs]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1995]] : dalc'het eo rakredadeg [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1995|Tro Bro-C'hall]] e Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Jacky Durand]] ([[Bro-C'hall]]). * [[10 a viz Gouere]] [[2004]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre [[Kastell-Briant]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Filippo Pozzato]] ([[Italia]]). * [[6 a viz Gouere]] [[2008]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2008|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Alre]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Liammoù etrebroadel == Liammoù he deus kêr Sant-Brieg gant kêrioù e meur a vro<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.saint-brieuc.fr/ville-attractive/linternational/|title=L'international|publisher=Sant-Brieg Lec'hienn kêr}}</ref> : ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Alsdorf]] | 1970 |- | [[Restr:Flag of Wales.svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Aberystwyth]] | 1973 |- | [[Restr:Flag of Greece.svg|border|25px]] [[Gres]] | [[Aghia Paraskevi]] | 1991 |} ===Kevelouri=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Niger.svg|border|22px]] [[Niger]] | [[Agadez]] | 2002 |- | [[Restr:Flag of Tunisia.svg|border|25px]] [[Tunizia]] | [[Gabès]] | 2006 |- | [[Restr:Flag of Palestine.svg|border|25px]] [[Palestina]] | [[Battir]] - [[Kufur Thilit]] | 2009 |} ===Mignoniezh=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|border|25px]] [[Bosnia-ha-Herzegovina]] | [[Goražde]] | |- | [[Restr:Flag of Cyprus.svg|border|25px]] [[Kiprenez]] | [[Gerospikou]] | 2002 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Saint-Brieuc}} *{{fr}} [http://www.saint-brieuc.fr/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075344/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22278 Sant-Brieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur== * {{Cite book|author=Pol Potier de Courcy|title=Nobiliaire et armorial de Bretagne|publisher=Editions des Régionalismes|language=fr|year=2011|location=Cressé|isbn=978-2-84618-778-7|accessdate=2022-05-01}} == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] nw74vg1s4ky0zacjyatd4fsm7tqrs1r 2148122 2148101 2025-06-03T14:41:22Z Dakbzh 58931 /* Tud bet ganet eno */ 2148122 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Sant-Brieg | anvYezh = Saent-Bérioec | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Saint-Brieuc | skeudenn = Mairiesaintbrieuc.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Saint-Brieuc.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | etrekumuniezh = [[Sant-Brieg Arvor Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton:<br/>[[kanton Sant-Brieg-1|Sant-Brieg-1]]<br/>[[kanton Sant-Brieg-2|Sant-Brieg-2]] | cp = 22000 | maer = Hervé Guihard | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 21.88 | hedred = -2.765277 | ledred = 48.513611 | uk = 99 | ubi = 0 | ubr = 134 | lec'hienn web = [http://www.mairie-saint-brieuc.fr/ Ti-kêr] }} '''Sant-Brieg''' a zo ur gêr eus [[Breizh]], lec'hiet e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], pennlec'h an departamant-se hag ar prefedelezh. Kêr-benn [[Bro Sant-Brieg]] eo, e [[Breizh-Uhel]], nepell eus [[Bro-Oueloù]] ha [[Bro-Dreger]], e foñs [[Bae Sant-Brieg]]. Tennañ a ra he anv eus ar manac'h [[Brieg (sant)|Brieg]], deuet eus Bro-Gembre er {{Vvet kantved}}. 45 000 annezad a oa enni e 2016, 171 721 en tolead kêr e 2013. == Douaroniezh == * Ar stêr [[Goued]] en em daol e [[Mor Breizh]] etre [[Plerin]] ha Sant-Brieg. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Sant-Brieg''|gwalarn=|norzh=[[Plerin]]|biz=|kornôg=[[Ploufragan]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Bae Sant-Brieg]]''}}|gevred=[[Langaeg]]|su=[[Tregaeg]]|mervent=[[Ploufragan]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Saint Brieux, Saint Brieuc''', 1235; '''Seint Briout''', 1284; '''Saint Briouc''', 1294; '''Saint Brieuc''', 1304; '''Saent Bryoc''', 1305; '''Saint Brioux''', 1306; '''Saint Briouch''', 1321;  '''Sanctum Briocum de Vallibus''', 1330; '''Saint Brieuc''', 1356; '''Saint Brieu, Saint Brieuc''', 1364; '''Saint Brieuc''', 1373; '''Saint Brieu''', 1375; '''Saint Briouc''', 1378; '''Saint Briouc''', 1379; '''Saint Briou''', '''Saint Brieux''', '''Saint Brieuc''', 1406; '''Saint Brieuc des Vaux''', 1407; '''Saint Brieu''', 1409; '''Sainct Brieu''', '''Seint Biriok''' (dihel1 saoznek), 1410; '''de Sancto Brieuco''', 1411; '''Sainct Briou''', 1417; '''Saint Brieuc''', '''Saint Brieu''', 1420; '''Saint Briou''', '''Saint Briouc''', 1423; '''Saint Brieul''', '''Saint Brieux''', 1462; '''Saint Brieu''', 1513; '''Saint Brieux''', '''Saint Brieu''', 1535; '''Saint Brieu''', 1565; '''Saint Brieu''', 1636; '''Saint Brieu''', 1709 == Ardamezioù == *''En glazur, e c'hripi en aour, krabanet ha teodet en gul'' (Ardamezeg d'Hozier, 1698) == Brezhoneg == * Ur skol [[Diwan]] zo e Sant-Brieg abaoe [[1979]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 183 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. {{clr|left}} == Istor == Sant [[Brieg (sant)|Brieg]] eo a roas e anv da [[Bro Sant-Brieg|Vro Sant-Brieg]]. Krouet e voe ar gêr er {{VIvet kantved}} gant ar manac'h anvet Brieg, deuet a Vro-Gembre. Ur manati a voe da gentañ, ha tamm-ha-tamm ur gêr a greskas tro-dro d'ar manati-se. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Sant-Brieg da benn [[distrig Sant-Brieg]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105.</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1862]]: tizhet eo Sant-Brieg gant an [[hent-houarn]]. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 685 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 2,86 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22278&dpt=22&idsource=23963&table=bp04 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Ur soudard bet ganet er gumun a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915, e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall). ==== [[Repuidi Brezel Spagn]] ==== * [[Louis Guilloux]] a reas war-dro degemer repuidi [[Brezel Spagn]] e Sant-Brieg hag en [[Aodoù-an-Hanternoz]]<ref>{{fr}}Isabelle Le Boulanger, ''L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940'', Coop Breizh, 2016, pajenn 117</ref>. ====[[Eil Brezel-bed]]==== * D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezh al [[Wehrmacht|lu alaman]] e Sant-Brieg<ref>{{fr}}{{cite web|url=http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/18-juin-40-l-arrivee-ubuesque-des-allemands-a-saint-brieuc-15-06-2010-955931.php|title=18 juin 40. L'arrivée ubuesque des Allemands à Saint-Brieuc|publisher=''Le Télégramme''|date=15 a viz Even 2010|accessdate=2020-05-01}}</ref>. * Daou garr-nij [[Focke-Wulf Fw 190]]A eus an [[Luftwaffe (1933-1945)|aerlu alaman]] a gouezhas e Sant-Brieg, an hini kentañ d'ar [[15 a viz Meurzh]] [[1943]], an eil d'an [[29 a viz Ebrel]] [[1944]]; an daou nijour a varvas, douaret e voent e [[Plouzeniel]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * Dieubet e voe Sant-Brieg d'ar [[6 a viz Eost]] [[1944]] da 22 eur gant an Task Force A eus [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', Éditions Astoure, 2008, pajenn 188</ref>. * Mervel a reas 247 den eus ar gumun evit Bro-C'hall<ref name="MG" />. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="160px"> Saint-Brieuc sous la neige.jpg|Sant-Brieg dindan an erc'h. Saint-Brieuc (22) Cathédrale 16.JPG|An iliz-veur. Tour de Cesson.JPG|Tour Soazon. Fontaine Saint-Brieuc.JPG|Feunteun Sant Brieg. </gallery> Tregont monumant istorel zo er gêr. En o zouesk : * Iliz-veur Sant Stefan, gant relegoù [[Brieg (sant)|sant Brieg]] enni, * Dismantroù tour Soazon, savet e [[1395]] ha distrujet e [[1598]], * Feunteun Sant Brieg, savet er 15^vet kantved, * Tiez kozh e kreiz-kêr. == Sevenadur == * [[Mirdi arz hag istor Sant-Brieg]] == Bezioù ar C'hommonwealth e beredoù ar gumun == === Bez ar C'hommonwealth er vered ''Sant-Mikael''=== {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 ([[British Army|tirlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |- |} Ur soudard [[iwerzhon]]at eus ar ''Royal Inniskilling Fusiliers'' e oa. Marvet eo e miz [[Gwengolo]] [[1914]], e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]. === Bezioù ar C'hommonwealth er vered ''Kornôg'' === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |3 ([[Royal Canadian Air Force|aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |54 ([[Royal Air Force|aerlu]]:5, [[Royal Navy|morlu]]: 48, [[British Army|tirlu]]:1) |- |Dianv |tremen 43 |- |'''Hollad''' |'''tremen 90''' |- |} Marvet int e-pad an [[Eil brezel-bed]]. Re ar [[Morlu]] a varvas pa'z eas an ''H.M.S.'' ''Charybdis'' d'ar strad d'an [[23 a viz Here]] [[1943]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793<ref>[[EBSSA]]</ref> === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:700 height:400 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:55000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:15 align:left bar:1793 from:0 till: 7335 bar:1800 from:0 till: 8394 bar:1806 from:0 till: 9000 bar:1821 from:0 till: 9956 bar:1831 from:0 till: 10420 bar:1836 from:0 till: 11313 bar:1841 from:0 till: 12484 bar:1846 from:0 till: 13329 bar:1851 from:0 till: 12813 bar:1856 from:0 till: 14888 bar:1861 from:0 till: 15341 bar:1866 from:0 till: 15812 bar:1872 from:0 till: 15253 bar:1876 from:0 till: 16355 bar:1881 from:0 till: 17833 bar:1886 from:0 till: 19240 bar:1891 from:0 till: 19948 bar:1896 from:0 till: 21665 bar:1901 from:0 till: 22198 bar:1906 from:0 till: 23041 bar:1911 from:0 till: 23945 bar:1921 from:0 till: 24511 bar:1926 from:0 till: 26043 bar:1931 from:0 till: 28320 bar:1936 from:0 till: 31640 bar:1946 from:0 till: 36674 bar:1954 from:0 till: 37670 bar:1962 from:0 till: 43142 bar:1968 from:0 till: 50281 bar:1975 from:0 till: 52559 bar:1982 from:0 till: 48573 bar:1990 from:0 till: 44752 bar:1999 from:0 till: 46087 bar:2006 from:0 till: 46437 bar:2012 from:0 till: 45936 bar:2013 from:0 till: 45331 </timeline> == Melestradurezh == {{DilennadDeroù|Titl=Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ|Deroù=11 Gouere 2017|Anv=Marie-Claire Diouron|Strollad=[[UDI]]|Karg=Apotikerez}} {{Dilennad|Deroù=2001|Penn=2017|Anv=Bruno Joncour|Strollad=[[MoDem]]|Karg=Kannad <small>(abaoe 2017)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1983|Penn=2001|Anv=Claude Saunier|Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Senedour <small>(1989-2008)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1965|Penn=1983|Anv=Yves Le Foll|Strollad=PSU|Karg=Kanad <small>(1967-1968 / 1973-1978)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[1829]] : [[Zénaïde Fleuriot]], skrivagnerez c'hallek. * [[1830]] : [[Émile Durand]], sonaozour. * [[1838]] : [[Auguste de Villiers de L'Isle-Adam]], skrivagner gallek. * [[1846]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1852]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn e Breizh. * [[1852]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1890]] : Henri Pierre Cren, d'ar 7 a viz Here, soudard en [[2vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|2vet Rejimant Troadegiezh]], fuzuilhet d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915 gant al Lu [[gall]], e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall)<ref>{{fr}}[http://www.francegenweb.org/~wiki/index.php/Henri_Pierre_Cren francegenweb.org]</ref>. * [[1899]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. *[[1909]] : [[Geneviève Prigent]], priñsez ar Montenegro, lagadeeunourez, stourmerez evit an endro * [[1926]] : [[Raymond Hains]], arzour. * [[1937]] : [[Marivon Dupureur]] (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[1942]] : [[Patrick Le Lay]], bet e penn [[TF1]]. * [[1947]] : [[Patrick Dewaere]], c'hoarier sinema. * [[1948]] : [[Yannick Pelletier (skrivagner)|Yannick Pelletier]], skrivagner. * [[1954]] : [[Soazig Daniellou]], produourez * [[1959]] : [[Gilles Le Bigot]], soner * [[1965]] : [[Fabienne Juhel]], skrivagnerez c'hallek * [[1969]] : [[Jean-Christophe Boullion]], rener kirri-tan * [[1974]] : [[Yann Elies]], merdeer sport. * [[1979]] : [[David Le Lay]], marc'hhouarner. * [[1982]] : [[Julien Féret]], melldroader. * [[1983]] : [[Yelle]], kanerez. * [[1986]] : [[Laëtitia Le Corguillé]], marc'hhouarnerez. * [[1989]] : [[Kévin Théophile-Catherine]], melldroader. ===Tud bet marvet eno=== * [[1877]] : [[Alexandre Glais-Bizoin]], alvokad ha politiker. * [[1898]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1934]] : [[Loeiz-Vari Biler]], beleg ha skrivagner brezhonek. * [[1938]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1943]] : [[Émile Hamonic]], saver kartennoù-post hag emsaver. * [[1944]] : [[Loeiz ar C'hlerg]], yezhadurour ha skrivagner brezhonek. * [[1950]] : [[Octave-Louis Aubert]], kazetenner ha skrivagner. * [[1965]] : [[Dom Alexis]] (Mathurin Presse e anv gwir), manac'h kisterkiat, adsaver [[Abati Boken]]. * [[1967]] : [[Vefa Sant-Pêr]], emsaverez. * [[1980]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. * [[1991]] : [[Alan an Diuzet]], skrivagner gallek ha brezhonek. * [[2008]] : Marivon Dupureur (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[2009]] : [[Gwennole ar Menn]], gouizieg brezhonek. * [[2011]] : [[Yann Fouere]], emsaver breizhat. * [[2013]] : [[Heather Dohollau]], barzhek c'hallek a-orin eus Kembre. * [[2013]] : [[Yann Poilvet]], kazetenner. * [[2015]] : [[Job Lec'hvien]], beleg ha skrivagner brezhonek. ===Tud hag o deus bevet e Sant-Brieg=== *[[Vefa de Bellaing]], emsaverez ha skrivagnerez. *[[Tom Simpson]], reder marc'h-houarn. ===Ardamezeg ar familhoù=== {| |- |[[Restr:Aubry-de-la-Lande.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Aubry'''<br>Aotrounez la Lande (?), eskopti Sant-Brieg.<br>''En glazur e zaou c'hoaf en argant lammellet, heuliet ouzh kab gant ur rodig-kentr en aour, hag ouzh beg gant ul leonparzh ivez en aour.''<br>'''Bernard''', tailhanter war an tiegezhioù ''(fouages)'' Sant-Brieg e 1690 |- |[[Restr:Auffray.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Auffray'''<br>Aotrounez Roc'hbihan, er barrez Sant-Mikael<br>''Treustellet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh, e leon en aour balirant'' |- |[[Restr:Bagot-des-Salles.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bagot'''<br>Familh c'henidik eus [[Tregaeg]], he deus roet sindikoù ha maered da Sant-Brieg adalek 1579<br>''En glazur e ruilhenn en aour'' |- |[[Restr:Barazer.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Louis Barazer'''<br>Senesal Sant-Brieg e 1690<br>''En gul e wifrell en erminoù heuliet gant div ruilhenn en argant'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''de Beaulieu''' Aotrounez la Ville-Juhel, er barrez Sant-Mikael ''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3'' |- |[[Restr:Bertram.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bertram'''<br>''Yann'', chaloni Sant-Brieg; ''Gwilhern'', en eus kemeret perzh ouzh feur-emglev [[Gwenrann]] e [[Gwengamp]] e 1381<ref>Pol Potier de Courcy</ref>.<br>''Teir gavan'' (livioù dianav) |- |[[Restr:Eder de Beaumanoir.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Eder''' Aotrounez Villedoré ha Villeraoul, e Saozon (Sant-Brieg) ''En gul e dreustell en argant, heuliet gant teir fempdiliaouenn ivez en argant, 2, 1'' |} ==Sport== ===Marc'hhouarnerezh=== ===Tro Bro-C'hall=== * [[6 a viz Gouere]] [[1938]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lille]] ([[Norzh (departamant)|Norzh]]) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jean Majerus]] ([[Luksembourg]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1938]] : 3^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Gerrit Schulte]] ([[Izelvroioù]]). * [[17 a viz Gouere]] [[1947]] : 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] etre [[Gwened]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Raymond Impanis]] ([[Belgia]]). * [[18 a viz Gouere]] [[1947]] : loc'hañ a ra 20{{vet}} hag eil diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Caen]] ([[Calvados (departamant)|Calvados]]). * [[19 a viz Gouere]] [[1950]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[20 a viz Gouere]] [[1950]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[12 a viz Gouere]] [[1954]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[13 a viz Gouere]] [[1954]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Dominique Forlini]] ([[Bro-C'hall]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1958]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Martin Van Geneugden]] ([[Belgia]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1958]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Brian Robinson]] ([[Bro-Saoz]]). * [[25 a viz Mezheven]] [[1965]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Edgard Sorgeloos]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1965]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Kastellin]] ; trec'h eo [[Cees van Espen]] ([[Izelvroioù]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1972]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Cyrille Guimard]] ([[Breizh]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1972]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg hag [[ar Baol-Skoubleg]] ; trec'h eo [[Rik van Linden]] ([[Belgia]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1979]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1979|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jos Jacobs]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1995]] : dalc'het eo rakredadeg [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1995|Tro Bro-C'hall]] e Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Jacky Durand]] ([[Bro-C'hall]]). * [[10 a viz Gouere]] [[2004]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre [[Kastell-Briant]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Filippo Pozzato]] ([[Italia]]). * [[6 a viz Gouere]] [[2008]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2008|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Alre]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Liammoù etrebroadel == Liammoù he deus kêr Sant-Brieg gant kêrioù e meur a vro<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.saint-brieuc.fr/ville-attractive/linternational/|title=L'international|publisher=Sant-Brieg Lec'hienn kêr}}</ref> : ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Alsdorf]] | 1970 |- | [[Restr:Flag of Wales.svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Aberystwyth]] | 1973 |- | [[Restr:Flag of Greece.svg|border|25px]] [[Gres]] | [[Aghia Paraskevi]] | 1991 |} ===Kevelouri=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Niger.svg|border|22px]] [[Niger]] | [[Agadez]] | 2002 |- | [[Restr:Flag of Tunisia.svg|border|25px]] [[Tunizia]] | [[Gabès]] | 2006 |- | [[Restr:Flag of Palestine.svg|border|25px]] [[Palestina]] | [[Battir]] - [[Kufur Thilit]] | 2009 |} ===Mignoniezh=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|border|25px]] [[Bosnia-ha-Herzegovina]] | [[Goražde]] | |- | [[Restr:Flag of Cyprus.svg|border|25px]] [[Kiprenez]] | [[Gerospikou]] | 2002 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Saint-Brieuc}} *{{fr}} [http://www.saint-brieuc.fr/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075344/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22278 Sant-Brieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur== * {{Cite book|author=Pol Potier de Courcy|title=Nobiliaire et armorial de Bretagne|publisher=Editions des Régionalismes|language=fr|year=2011|location=Cressé|isbn=978-2-84618-778-7|accessdate=2022-05-01}} == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] fe1g48p4if44g40tgjgp92crxayomi0 2148123 2148122 2025-06-03T14:44:26Z Dakbzh 58931 /* Repuidi Brezel Spagn */ 2148123 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Sant-Brieg | anvYezh = Saent-Bérioec | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Saint-Brieuc | skeudenn = Mairiesaintbrieuc.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Saint-Brieuc.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | etrekumuniezh = [[Sant-Brieg Arvor Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton:<br/>[[kanton Sant-Brieg-1|Sant-Brieg-1]]<br/>[[kanton Sant-Brieg-2|Sant-Brieg-2]] | cp = 22000 | maer = Hervé Guihard | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 21.88 | hedred = -2.765277 | ledred = 48.513611 | uk = 99 | ubi = 0 | ubr = 134 | lec'hienn web = [http://www.mairie-saint-brieuc.fr/ Ti-kêr] }} '''Sant-Brieg''' a zo ur gêr eus [[Breizh]], lec'hiet e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], pennlec'h an departamant-se hag ar prefedelezh. Kêr-benn [[Bro Sant-Brieg]] eo, e [[Breizh-Uhel]], nepell eus [[Bro-Oueloù]] ha [[Bro-Dreger]], e foñs [[Bae Sant-Brieg]]. Tennañ a ra he anv eus ar manac'h [[Brieg (sant)|Brieg]], deuet eus Bro-Gembre er {{Vvet kantved}}. 45 000 annezad a oa enni e 2016, 171 721 en tolead kêr e 2013. == Douaroniezh == * Ar stêr [[Goued]] en em daol e [[Mor Breizh]] etre [[Plerin]] ha Sant-Brieg. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Sant-Brieg''|gwalarn=|norzh=[[Plerin]]|biz=|kornôg=[[Ploufragan]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Bae Sant-Brieg]]''}}|gevred=[[Langaeg]]|su=[[Tregaeg]]|mervent=[[Ploufragan]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Saint Brieux, Saint Brieuc''', 1235; '''Seint Briout''', 1284; '''Saint Briouc''', 1294; '''Saint Brieuc''', 1304; '''Saent Bryoc''', 1305; '''Saint Brioux''', 1306; '''Saint Briouch''', 1321;  '''Sanctum Briocum de Vallibus''', 1330; '''Saint Brieuc''', 1356; '''Saint Brieu, Saint Brieuc''', 1364; '''Saint Brieuc''', 1373; '''Saint Brieu''', 1375; '''Saint Briouc''', 1378; '''Saint Briouc''', 1379; '''Saint Briou''', '''Saint Brieux''', '''Saint Brieuc''', 1406; '''Saint Brieuc des Vaux''', 1407; '''Saint Brieu''', 1409; '''Sainct Brieu''', '''Seint Biriok''' (dihel1 saoznek), 1410; '''de Sancto Brieuco''', 1411; '''Sainct Briou''', 1417; '''Saint Brieuc''', '''Saint Brieu''', 1420; '''Saint Briou''', '''Saint Briouc''', 1423; '''Saint Brieul''', '''Saint Brieux''', 1462; '''Saint Brieu''', 1513; '''Saint Brieux''', '''Saint Brieu''', 1535; '''Saint Brieu''', 1565; '''Saint Brieu''', 1636; '''Saint Brieu''', 1709 == Ardamezioù == *''En glazur, e c'hripi en aour, krabanet ha teodet en gul'' (Ardamezeg d'Hozier, 1698) == Brezhoneg == * Ur skol [[Diwan]] zo e Sant-Brieg abaoe [[1979]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 183 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. {{clr|left}} == Istor == Sant [[Brieg (sant)|Brieg]] eo a roas e anv da [[Bro Sant-Brieg|Vro Sant-Brieg]]. Krouet e voe ar gêr er {{VIvet kantved}} gant ar manac'h anvet Brieg, deuet a Vro-Gembre. Ur manati a voe da gentañ, ha tamm-ha-tamm ur gêr a greskas tro-dro d'ar manati-se. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Sant-Brieg da benn [[distrig Sant-Brieg]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105.</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1862]]: tizhet eo Sant-Brieg gant an [[hent-houarn]]. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 685 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 2,86 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22278&dpt=22&idsource=23963&table=bp04 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Ur soudard bet ganet er gumun a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915, e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall). ==== [[Repuidi Brezel Spagn e Breizh|Repuidi Brezel Spagn]] ==== * [[Louis Guilloux]] a reas war-dro degemer repuidi [[Brezel Spagn]] e Sant-Brieg hag en [[Aodoù-an-Hanternoz]]<ref>{{fr}}Isabelle Le Boulanger, ''L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940'', Coop Breizh, 2016, pajenn 117</ref>. ====[[Eil Brezel-bed]]==== * D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezh al [[Wehrmacht|lu alaman]] e Sant-Brieg<ref>{{fr}}{{cite web|url=http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/18-juin-40-l-arrivee-ubuesque-des-allemands-a-saint-brieuc-15-06-2010-955931.php|title=18 juin 40. L'arrivée ubuesque des Allemands à Saint-Brieuc|publisher=''Le Télégramme''|date=15 a viz Even 2010|accessdate=2020-05-01}}</ref>. * Daou garr-nij [[Focke-Wulf Fw 190]]A eus an [[Luftwaffe (1933-1945)|aerlu alaman]] a gouezhas e Sant-Brieg, an hini kentañ d'ar [[15 a viz Meurzh]] [[1943]], an eil d'an [[29 a viz Ebrel]] [[1944]]; an daou nijour a varvas, douaret e voent e [[Plouzeniel]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * Dieubet e voe Sant-Brieg d'ar [[6 a viz Eost]] [[1944]] da 22 eur gant an Task Force A eus [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', Éditions Astoure, 2008, pajenn 188</ref>. * Mervel a reas 247 den eus ar gumun evit Bro-C'hall<ref name="MG" />. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="160px"> Saint-Brieuc sous la neige.jpg|Sant-Brieg dindan an erc'h. Saint-Brieuc (22) Cathédrale 16.JPG|An iliz-veur. Tour de Cesson.JPG|Tour Soazon. Fontaine Saint-Brieuc.JPG|Feunteun Sant Brieg. </gallery> Tregont monumant istorel zo er gêr. En o zouesk : * Iliz-veur Sant Stefan, gant relegoù [[Brieg (sant)|sant Brieg]] enni, * Dismantroù tour Soazon, savet e [[1395]] ha distrujet e [[1598]], * Feunteun Sant Brieg, savet er 15^vet kantved, * Tiez kozh e kreiz-kêr. == Sevenadur == * [[Mirdi arz hag istor Sant-Brieg]] == Bezioù ar C'hommonwealth e beredoù ar gumun == === Bez ar C'hommonwealth er vered ''Sant-Mikael''=== {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 ([[British Army|tirlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |- |} Ur soudard [[iwerzhon]]at eus ar ''Royal Inniskilling Fusiliers'' e oa. Marvet eo e miz [[Gwengolo]] [[1914]], e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]. === Bezioù ar C'hommonwealth er vered ''Kornôg'' === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |3 ([[Royal Canadian Air Force|aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |54 ([[Royal Air Force|aerlu]]:5, [[Royal Navy|morlu]]: 48, [[British Army|tirlu]]:1) |- |Dianv |tremen 43 |- |'''Hollad''' |'''tremen 90''' |- |} Marvet int e-pad an [[Eil brezel-bed]]. Re ar [[Morlu]] a varvas pa'z eas an ''H.M.S.'' ''Charybdis'' d'ar strad d'an [[23 a viz Here]] [[1943]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793<ref>[[EBSSA]]</ref> === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:700 height:400 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:55000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:15 align:left bar:1793 from:0 till: 7335 bar:1800 from:0 till: 8394 bar:1806 from:0 till: 9000 bar:1821 from:0 till: 9956 bar:1831 from:0 till: 10420 bar:1836 from:0 till: 11313 bar:1841 from:0 till: 12484 bar:1846 from:0 till: 13329 bar:1851 from:0 till: 12813 bar:1856 from:0 till: 14888 bar:1861 from:0 till: 15341 bar:1866 from:0 till: 15812 bar:1872 from:0 till: 15253 bar:1876 from:0 till: 16355 bar:1881 from:0 till: 17833 bar:1886 from:0 till: 19240 bar:1891 from:0 till: 19948 bar:1896 from:0 till: 21665 bar:1901 from:0 till: 22198 bar:1906 from:0 till: 23041 bar:1911 from:0 till: 23945 bar:1921 from:0 till: 24511 bar:1926 from:0 till: 26043 bar:1931 from:0 till: 28320 bar:1936 from:0 till: 31640 bar:1946 from:0 till: 36674 bar:1954 from:0 till: 37670 bar:1962 from:0 till: 43142 bar:1968 from:0 till: 50281 bar:1975 from:0 till: 52559 bar:1982 from:0 till: 48573 bar:1990 from:0 till: 44752 bar:1999 from:0 till: 46087 bar:2006 from:0 till: 46437 bar:2012 from:0 till: 45936 bar:2013 from:0 till: 45331 </timeline> == Melestradurezh == {{DilennadDeroù|Titl=Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ|Deroù=11 Gouere 2017|Anv=Marie-Claire Diouron|Strollad=[[UDI]]|Karg=Apotikerez}} {{Dilennad|Deroù=2001|Penn=2017|Anv=Bruno Joncour|Strollad=[[MoDem]]|Karg=Kannad <small>(abaoe 2017)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1983|Penn=2001|Anv=Claude Saunier|Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Senedour <small>(1989-2008)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1965|Penn=1983|Anv=Yves Le Foll|Strollad=PSU|Karg=Kanad <small>(1967-1968 / 1973-1978)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[1829]] : [[Zénaïde Fleuriot]], skrivagnerez c'hallek. * [[1830]] : [[Émile Durand]], sonaozour. * [[1838]] : [[Auguste de Villiers de L'Isle-Adam]], skrivagner gallek. * [[1846]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1852]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn e Breizh. * [[1852]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1890]] : Henri Pierre Cren, d'ar 7 a viz Here, soudard en [[2vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|2vet Rejimant Troadegiezh]], fuzuilhet d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915 gant al Lu [[gall]], e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall)<ref>{{fr}}[http://www.francegenweb.org/~wiki/index.php/Henri_Pierre_Cren francegenweb.org]</ref>. * [[1899]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. *[[1909]] : [[Geneviève Prigent]], priñsez ar Montenegro, lagadeeunourez, stourmerez evit an endro * [[1926]] : [[Raymond Hains]], arzour. * [[1937]] : [[Marivon Dupureur]] (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[1942]] : [[Patrick Le Lay]], bet e penn [[TF1]]. * [[1947]] : [[Patrick Dewaere]], c'hoarier sinema. * [[1948]] : [[Yannick Pelletier (skrivagner)|Yannick Pelletier]], skrivagner. * [[1954]] : [[Soazig Daniellou]], produourez * [[1959]] : [[Gilles Le Bigot]], soner * [[1965]] : [[Fabienne Juhel]], skrivagnerez c'hallek * [[1969]] : [[Jean-Christophe Boullion]], rener kirri-tan * [[1974]] : [[Yann Elies]], merdeer sport. * [[1979]] : [[David Le Lay]], marc'hhouarner. * [[1982]] : [[Julien Féret]], melldroader. * [[1983]] : [[Yelle]], kanerez. * [[1986]] : [[Laëtitia Le Corguillé]], marc'hhouarnerez. * [[1989]] : [[Kévin Théophile-Catherine]], melldroader. ===Tud bet marvet eno=== * [[1877]] : [[Alexandre Glais-Bizoin]], alvokad ha politiker. * [[1898]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1934]] : [[Loeiz-Vari Biler]], beleg ha skrivagner brezhonek. * [[1938]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1943]] : [[Émile Hamonic]], saver kartennoù-post hag emsaver. * [[1944]] : [[Loeiz ar C'hlerg]], yezhadurour ha skrivagner brezhonek. * [[1950]] : [[Octave-Louis Aubert]], kazetenner ha skrivagner. * [[1965]] : [[Dom Alexis]] (Mathurin Presse e anv gwir), manac'h kisterkiat, adsaver [[Abati Boken]]. * [[1967]] : [[Vefa Sant-Pêr]], emsaverez. * [[1980]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. * [[1991]] : [[Alan an Diuzet]], skrivagner gallek ha brezhonek. * [[2008]] : Marivon Dupureur (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[2009]] : [[Gwennole ar Menn]], gouizieg brezhonek. * [[2011]] : [[Yann Fouere]], emsaver breizhat. * [[2013]] : [[Heather Dohollau]], barzhek c'hallek a-orin eus Kembre. * [[2013]] : [[Yann Poilvet]], kazetenner. * [[2015]] : [[Job Lec'hvien]], beleg ha skrivagner brezhonek. ===Tud hag o deus bevet e Sant-Brieg=== *[[Vefa de Bellaing]], emsaverez ha skrivagnerez. *[[Tom Simpson]], reder marc'h-houarn. ===Ardamezeg ar familhoù=== {| |- |[[Restr:Aubry-de-la-Lande.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Aubry'''<br>Aotrounez la Lande (?), eskopti Sant-Brieg.<br>''En glazur e zaou c'hoaf en argant lammellet, heuliet ouzh kab gant ur rodig-kentr en aour, hag ouzh beg gant ul leonparzh ivez en aour.''<br>'''Bernard''', tailhanter war an tiegezhioù ''(fouages)'' Sant-Brieg e 1690 |- |[[Restr:Auffray.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Auffray'''<br>Aotrounez Roc'hbihan, er barrez Sant-Mikael<br>''Treustellet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh, e leon en aour balirant'' |- |[[Restr:Bagot-des-Salles.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bagot'''<br>Familh c'henidik eus [[Tregaeg]], he deus roet sindikoù ha maered da Sant-Brieg adalek 1579<br>''En glazur e ruilhenn en aour'' |- |[[Restr:Barazer.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Louis Barazer'''<br>Senesal Sant-Brieg e 1690<br>''En gul e wifrell en erminoù heuliet gant div ruilhenn en argant'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''de Beaulieu''' Aotrounez la Ville-Juhel, er barrez Sant-Mikael ''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3'' |- |[[Restr:Bertram.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bertram'''<br>''Yann'', chaloni Sant-Brieg; ''Gwilhern'', en eus kemeret perzh ouzh feur-emglev [[Gwenrann]] e [[Gwengamp]] e 1381<ref>Pol Potier de Courcy</ref>.<br>''Teir gavan'' (livioù dianav) |- |[[Restr:Eder de Beaumanoir.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Eder''' Aotrounez Villedoré ha Villeraoul, e Saozon (Sant-Brieg) ''En gul e dreustell en argant, heuliet gant teir fempdiliaouenn ivez en argant, 2, 1'' |} ==Sport== ===Marc'hhouarnerezh=== ===Tro Bro-C'hall=== * [[6 a viz Gouere]] [[1938]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lille]] ([[Norzh (departamant)|Norzh]]) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jean Majerus]] ([[Luksembourg]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1938]] : 3^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Gerrit Schulte]] ([[Izelvroioù]]). * [[17 a viz Gouere]] [[1947]] : 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] etre [[Gwened]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Raymond Impanis]] ([[Belgia]]). * [[18 a viz Gouere]] [[1947]] : loc'hañ a ra 20{{vet}} hag eil diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Caen]] ([[Calvados (departamant)|Calvados]]). * [[19 a viz Gouere]] [[1950]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[20 a viz Gouere]] [[1950]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[12 a viz Gouere]] [[1954]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[13 a viz Gouere]] [[1954]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Dominique Forlini]] ([[Bro-C'hall]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1958]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Martin Van Geneugden]] ([[Belgia]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1958]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Brian Robinson]] ([[Bro-Saoz]]). * [[25 a viz Mezheven]] [[1965]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Edgard Sorgeloos]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1965]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Kastellin]] ; trec'h eo [[Cees van Espen]] ([[Izelvroioù]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1972]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Cyrille Guimard]] ([[Breizh]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1972]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg hag [[ar Baol-Skoubleg]] ; trec'h eo [[Rik van Linden]] ([[Belgia]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1979]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1979|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jos Jacobs]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1995]] : dalc'het eo rakredadeg [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1995|Tro Bro-C'hall]] e Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Jacky Durand]] ([[Bro-C'hall]]). * [[10 a viz Gouere]] [[2004]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre [[Kastell-Briant]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Filippo Pozzato]] ([[Italia]]). * [[6 a viz Gouere]] [[2008]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2008|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Alre]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Liammoù etrebroadel == Liammoù he deus kêr Sant-Brieg gant kêrioù e meur a vro<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.saint-brieuc.fr/ville-attractive/linternational/|title=L'international|publisher=Sant-Brieg Lec'hienn kêr}}</ref> : ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Alsdorf]] | 1970 |- | [[Restr:Flag of Wales.svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Aberystwyth]] | 1973 |- | [[Restr:Flag of Greece.svg|border|25px]] [[Gres]] | [[Aghia Paraskevi]] | 1991 |} ===Kevelouri=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Niger.svg|border|22px]] [[Niger]] | [[Agadez]] | 2002 |- | [[Restr:Flag of Tunisia.svg|border|25px]] [[Tunizia]] | [[Gabès]] | 2006 |- | [[Restr:Flag of Palestine.svg|border|25px]] [[Palestina]] | [[Battir]] - [[Kufur Thilit]] | 2009 |} ===Mignoniezh=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|border|25px]] [[Bosnia-ha-Herzegovina]] | [[Goražde]] | |- | [[Restr:Flag of Cyprus.svg|border|25px]] [[Kiprenez]] | [[Gerospikou]] | 2002 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Saint-Brieuc}} *{{fr}} [http://www.saint-brieuc.fr/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075344/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22278 Sant-Brieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur== * {{Cite book|author=Pol Potier de Courcy|title=Nobiliaire et armorial de Bretagne|publisher=Editions des Régionalismes|language=fr|year=2011|location=Cressé|isbn=978-2-84618-778-7|accessdate=2022-05-01}} == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] pj6g3hh0kxkz5eug09skndnztq1wd1r 2148124 2148123 2025-06-03T14:45:00Z Dakbzh 58931 /* Eil Brezel-bed */ 2148124 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Sant-Brieg | anvYezh = Saent-Bérioec | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Saint-Brieuc | skeudenn = Mairiesaintbrieuc.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Saint-Brieuc.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} <small>(''[[prefeti]]'')</small> | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | etrekumuniezh = [[Sant-Brieg Arvor Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton:<br/>[[kanton Sant-Brieg-1|Sant-Brieg-1]]<br/>[[kanton Sant-Brieg-2|Sant-Brieg-2]] | cp = 22000 | maer = Hervé Guihard | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 21.88 | hedred = -2.765277 | ledred = 48.513611 | uk = 99 | ubi = 0 | ubr = 134 | lec'hienn web = [http://www.mairie-saint-brieuc.fr/ Ti-kêr] }} '''Sant-Brieg''' a zo ur gêr eus [[Breizh]], lec'hiet e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], pennlec'h an departamant-se hag ar prefedelezh. Kêr-benn [[Bro Sant-Brieg]] eo, e [[Breizh-Uhel]], nepell eus [[Bro-Oueloù]] ha [[Bro-Dreger]], e foñs [[Bae Sant-Brieg]]. Tennañ a ra he anv eus ar manac'h [[Brieg (sant)|Brieg]], deuet eus Bro-Gembre er {{Vvet kantved}}. 45 000 annezad a oa enni e 2016, 171 721 en tolead kêr e 2013. == Douaroniezh == * Ar stêr [[Goued]] en em daol e [[Mor Breizh]] etre [[Plerin]] ha Sant-Brieg. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Sant-Brieg''|gwalarn=|norzh=[[Plerin]]|biz=|kornôg=[[Ploufragan]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Bae Sant-Brieg]]''}}|gevred=[[Langaeg]]|su=[[Tregaeg]]|mervent=[[Ploufragan]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Saint Brieux, Saint Brieuc''', 1235; '''Seint Briout''', 1284; '''Saint Briouc''', 1294; '''Saint Brieuc''', 1304; '''Saent Bryoc''', 1305; '''Saint Brioux''', 1306; '''Saint Briouch''', 1321;  '''Sanctum Briocum de Vallibus''', 1330; '''Saint Brieuc''', 1356; '''Saint Brieu, Saint Brieuc''', 1364; '''Saint Brieuc''', 1373; '''Saint Brieu''', 1375; '''Saint Briouc''', 1378; '''Saint Briouc''', 1379; '''Saint Briou''', '''Saint Brieux''', '''Saint Brieuc''', 1406; '''Saint Brieuc des Vaux''', 1407; '''Saint Brieu''', 1409; '''Sainct Brieu''', '''Seint Biriok''' (dihel1 saoznek), 1410; '''de Sancto Brieuco''', 1411; '''Sainct Briou''', 1417; '''Saint Brieuc''', '''Saint Brieu''', 1420; '''Saint Briou''', '''Saint Briouc''', 1423; '''Saint Brieul''', '''Saint Brieux''', 1462; '''Saint Brieu''', 1513; '''Saint Brieux''', '''Saint Brieu''', 1535; '''Saint Brieu''', 1565; '''Saint Brieu''', 1636; '''Saint Brieu''', 1709 == Ardamezioù == *''En glazur, e c'hripi en aour, krabanet ha teodet en gul'' (Ardamezeg d'Hozier, 1698) == Brezhoneg == * Ur skol [[Diwan]] zo e Sant-Brieg abaoe [[1979]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 183 skoliad (4 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. {{clr|left}} == Istor == Sant [[Brieg (sant)|Brieg]] eo a roas e anv da [[Bro Sant-Brieg|Vro Sant-Brieg]]. Krouet e voe ar gêr er {{VIvet kantved}} gant ar manac'h anvet Brieg, deuet a Vro-Gembre. Ur manati a voe da gentañ, ha tamm-ha-tamm ur gêr a greskas tro-dro d'ar manati-se. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Sant-Brieg da benn [[distrig Sant-Brieg]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105.</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * [[1862]]: tizhet eo Sant-Brieg gant an [[hent-houarn]]. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 685 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 2,86 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22278&dpt=22&idsource=23963&table=bp04 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Ur soudard bet ganet er gumun a voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915, e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall). ==== [[Repuidi Brezel Spagn e Breizh|Repuidi Brezel Spagn]] ==== * [[Louis Guilloux]] a reas war-dro degemer repuidi [[Brezel Spagn]] e Sant-Brieg hag en [[Aodoù-an-Hanternoz]]<ref>{{fr}}Isabelle Le Boulanger, ''L'Exil espagnol en Bretagne 1937-1940'', Coop Breizh, 2016, pajenn 117</ref>. ====[[Eil Brezel-bed]]==== * D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al [[Wehrmacht|lu alaman]] e Sant-Brieg<ref>{{fr}}{{cite web|url=http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/18-juin-40-l-arrivee-ubuesque-des-allemands-a-saint-brieuc-15-06-2010-955931.php|title=18 juin 40. L'arrivée ubuesque des Allemands à Saint-Brieuc|publisher=''Le Télégramme''|date=15 a viz Even 2010|accessdate=2020-05-01}}</ref>. * Daou garr-nij [[Focke-Wulf Fw 190]]A eus an [[Luftwaffe (1933-1945)|aerlu alaman]] a gouezhas e Sant-Brieg, an hini kentañ d'ar [[15 a viz Meurzh]] [[1943]], an eil d'an [[29 a viz Ebrel]] [[1944]]; an daou nijour a varvas, douaret e voent e [[Plouzeniel]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * Dieubet e voe Sant-Brieg d'ar [[6 a viz Eost]] [[1944]] da 22 eur gant an Task Force A eus [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', Éditions Astoure, 2008, pajenn 188</ref>. * Mervel a reas 247 den eus ar gumun evit Bro-C'hall<ref name="MG" />. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="160px"> Saint-Brieuc sous la neige.jpg|Sant-Brieg dindan an erc'h. Saint-Brieuc (22) Cathédrale 16.JPG|An iliz-veur. Tour de Cesson.JPG|Tour Soazon. Fontaine Saint-Brieuc.JPG|Feunteun Sant Brieg. </gallery> Tregont monumant istorel zo er gêr. En o zouesk : * Iliz-veur Sant Stefan, gant relegoù [[Brieg (sant)|sant Brieg]] enni, * Dismantroù tour Soazon, savet e [[1395]] ha distrujet e [[1598]], * Feunteun Sant Brieg, savet er 15^vet kantved, * Tiez kozh e kreiz-kêr. == Sevenadur == * [[Mirdi arz hag istor Sant-Brieg]] == Bezioù ar C'hommonwealth e beredoù ar gumun == === Bez ar C'hommonwealth er vered ''Sant-Mikael''=== {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 ([[British Army|tirlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |- |} Ur soudard [[iwerzhon]]at eus ar ''Royal Inniskilling Fusiliers'' e oa. Marvet eo e miz [[Gwengolo]] [[1914]], e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]. === Bezioù ar C'hommonwealth er vered ''Kornôg'' === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |3 ([[Royal Canadian Air Force|aerlu]]) |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |54 ([[Royal Air Force|aerlu]]:5, [[Royal Navy|morlu]]: 48, [[British Army|tirlu]]:1) |- |Dianv |tremen 43 |- |'''Hollad''' |'''tremen 90''' |- |} Marvet int e-pad an [[Eil brezel-bed]]. Re ar [[Morlu]] a varvas pa'z eas an ''H.M.S.'' ''Charybdis'' d'ar strad d'an [[23 a viz Here]] [[1943]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793<ref>[[EBSSA]]</ref> === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:700 height:400 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:55000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:15 align:left bar:1793 from:0 till: 7335 bar:1800 from:0 till: 8394 bar:1806 from:0 till: 9000 bar:1821 from:0 till: 9956 bar:1831 from:0 till: 10420 bar:1836 from:0 till: 11313 bar:1841 from:0 till: 12484 bar:1846 from:0 till: 13329 bar:1851 from:0 till: 12813 bar:1856 from:0 till: 14888 bar:1861 from:0 till: 15341 bar:1866 from:0 till: 15812 bar:1872 from:0 till: 15253 bar:1876 from:0 till: 16355 bar:1881 from:0 till: 17833 bar:1886 from:0 till: 19240 bar:1891 from:0 till: 19948 bar:1896 from:0 till: 21665 bar:1901 from:0 till: 22198 bar:1906 from:0 till: 23041 bar:1911 from:0 till: 23945 bar:1921 from:0 till: 24511 bar:1926 from:0 till: 26043 bar:1931 from:0 till: 28320 bar:1936 from:0 till: 31640 bar:1946 from:0 till: 36674 bar:1954 from:0 till: 37670 bar:1962 from:0 till: 43142 bar:1968 from:0 till: 50281 bar:1975 from:0 till: 52559 bar:1982 from:0 till: 48573 bar:1990 from:0 till: 44752 bar:1999 from:0 till: 46087 bar:2006 from:0 till: 46437 bar:2012 from:0 till: 45936 bar:2013 from:0 till: 45331 </timeline> == Melestradurezh == {{DilennadDeroù|Titl=Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ|Deroù=11 Gouere 2017|Anv=Marie-Claire Diouron|Strollad=[[UDI]]|Karg=Apotikerez}} {{Dilennad|Deroù=2001|Penn=2017|Anv=Bruno Joncour|Strollad=[[MoDem]]|Karg=Kannad <small>(abaoe 2017)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1983|Penn=2001|Anv=Claude Saunier|Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]]|Karg=Senedour <small>(1989-2008)</small>}} {{Dilennad|Deroù=1965|Penn=1983|Anv=Yves Le Foll|Strollad=PSU|Karg=Kanad <small>(1967-1968 / 1973-1978)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[1829]] : [[Zénaïde Fleuriot]], skrivagnerez c'hallek. * [[1830]] : [[Émile Durand]], sonaozour. * [[1838]] : [[Auguste de Villiers de L'Isle-Adam]], skrivagner gallek. * [[1846]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1852]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn e Breizh. * [[1852]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1890]] : Henri Pierre Cren, d'ar 7 a viz Here, soudard en [[2vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)|2vet Rejimant Troadegiezh]], fuzuilhet d'ar 1{{añ}} a viz Here 1915 gant al Lu [[gall]], e [[Vienne-le-Château]] (Bro-C'hall)<ref>{{fr}}[http://www.francegenweb.org/~wiki/index.php/Henri_Pierre_Cren francegenweb.org]</ref>. * [[1899]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. *[[1909]] : [[Geneviève Prigent]], priñsez ar Montenegro, lagadeeunourez, stourmerez evit an endro * [[1926]] : [[Raymond Hains]], arzour. * [[1937]] : [[Marivon Dupureur]] (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[1942]] : [[Patrick Le Lay]], bet e penn [[TF1]]. * [[1947]] : [[Patrick Dewaere]], c'hoarier sinema. * [[1948]] : [[Yannick Pelletier (skrivagner)|Yannick Pelletier]], skrivagner. * [[1954]] : [[Soazig Daniellou]], produourez * [[1959]] : [[Gilles Le Bigot]], soner * [[1965]] : [[Fabienne Juhel]], skrivagnerez c'hallek * [[1969]] : [[Jean-Christophe Boullion]], rener kirri-tan * [[1974]] : [[Yann Elies]], merdeer sport. * [[1979]] : [[David Le Lay]], marc'hhouarner. * [[1982]] : [[Julien Féret]], melldroader. * [[1983]] : [[Yelle]], kanerez. * [[1986]] : [[Laëtitia Le Corguillé]], marc'hhouarnerez. * [[1989]] : [[Kévin Théophile-Catherine]], melldroader. ===Tud bet marvet eno=== * [[1877]] : [[Alexandre Glais-Bizoin]], alvokad ha politiker. * [[1898]] : [[Charles Baratoux]], embreger ha politiker. * [[1934]] : [[Loeiz-Vari Biler]], beleg ha skrivagner brezhonek. * [[1938]] : [[Emil Ernod]], yezhoniour. * [[1943]] : [[Émile Hamonic]], saver kartennoù-post hag emsaver. * [[1944]] : [[Loeiz ar C'hlerg]], yezhadurour ha skrivagner brezhonek. * [[1950]] : [[Octave-Louis Aubert]], kazetenner ha skrivagner. * [[1965]] : [[Dom Alexis]] (Mathurin Presse e anv gwir), manac'h kisterkiat, adsaver [[Abati Boken]]. * [[1967]] : [[Vefa Sant-Pêr]], emsaverez. * [[1980]] : [[Louis Guilloux]], skrivagner gallek. * [[1991]] : [[Alan an Diuzet]], skrivagner gallek ha brezhonek. * [[2008]] : Marivon Dupureur (Samson hec'h anv-tiegezh), atletourez war ar redadeg damhir. * [[2009]] : [[Gwennole ar Menn]], gouizieg brezhonek. * [[2011]] : [[Yann Fouere]], emsaver breizhat. * [[2013]] : [[Heather Dohollau]], barzhek c'hallek a-orin eus Kembre. * [[2013]] : [[Yann Poilvet]], kazetenner. * [[2015]] : [[Job Lec'hvien]], beleg ha skrivagner brezhonek. ===Tud hag o deus bevet e Sant-Brieg=== *[[Vefa de Bellaing]], emsaverez ha skrivagnerez. *[[Tom Simpson]], reder marc'h-houarn. ===Ardamezeg ar familhoù=== {| |- |[[Restr:Aubry-de-la-Lande.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Aubry'''<br>Aotrounez la Lande (?), eskopti Sant-Brieg.<br>''En glazur e zaou c'hoaf en argant lammellet, heuliet ouzh kab gant ur rodig-kentr en aour, hag ouzh beg gant ul leonparzh ivez en aour.''<br>'''Bernard''', tailhanter war an tiegezhioù ''(fouages)'' Sant-Brieg e 1690 |- |[[Restr:Auffray.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Auffray'''<br>Aotrounez Roc'hbihan, er barrez Sant-Mikael<br>''Treustellet etre argant ha sabel a c'hwec'h pezh, e leon en aour balirant'' |- |[[Restr:Bagot-des-Salles.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bagot'''<br>Familh c'henidik eus [[Tregaeg]], he deus roet sindikoù ha maered da Sant-Brieg adalek 1579<br>''En glazur e ruilhenn en aour'' |- |[[Restr:Barazer.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Louis Barazer'''<br>Senesal Sant-Brieg e 1690<br>''En gul e wifrell en erminoù heuliet gant div ruilhenn en argant'' |- |[[Restr:Beaulieu de Coëtquen.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''de Beaulieu''' Aotrounez la Ville-Juhel, er barrez Sant-Mikael ''En glazur e leon en argant, heuliet gant nav bezantenn en aour, 4, 2, 3'' |- |[[Restr:Bertram.gif|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Bertram'''<br>''Yann'', chaloni Sant-Brieg; ''Gwilhern'', en eus kemeret perzh ouzh feur-emglev [[Gwenrann]] e [[Gwengamp]] e 1381<ref>Pol Potier de Courcy</ref>.<br>''Teir gavan'' (livioù dianav) |- |[[Restr:Eder de Beaumanoir.jpg|80px]] |style="padding-left:20px;"|'''Eder''' Aotrounez Villedoré ha Villeraoul, e Saozon (Sant-Brieg) ''En gul e dreustell en argant, heuliet gant teir fempdiliaouenn ivez en argant, 2, 1'' |} ==Sport== ===Marc'hhouarnerezh=== ===Tro Bro-C'hall=== * [[6 a viz Gouere]] [[1938]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lille]] ([[Norzh (departamant)|Norzh]]) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jean Majerus]] ([[Luksembourg]]). * [[7 a viz Gouere]] [[1938]] : 3^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1938|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Gerrit Schulte]] ([[Izelvroioù]]). * [[17 a viz Gouere]] [[1947]] : 19{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] etre [[Gwened]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Raymond Impanis]] ([[Belgia]]). * [[18 a viz Gouere]] [[1947]] : loc'hañ a ra 20{{vet}} hag eil diwezhañ tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1947|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Caen]] ([[Calvados (departamant)|Calvados]]). * [[19 a viz Gouere]] [[1950]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] ha Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[20 a viz Gouere]] [[1950]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1950|Tro Bro-C'hall]] eus Sant-Brieg war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[12 a viz Gouere]] [[1954]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Ferdi Kübler]] ([[Suis]]). * [[13 a viz Gouere]] [[1954]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1954|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Dominique Forlini]] ([[Bro-C'hall]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1958]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Martin Van Geneugden]] ([[Belgia]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1958]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1958|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Brest]] ; trec'h eo [[Brian Robinson]] ([[Bro-Saoz]]). * [[25 a viz Mezheven]] [[1965]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Caen (Calvados) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Edgard Sorgeloos]] ([[Belgia]]). * [[26 a viz Mezheven]] [[1965]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1965|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg ha [[Kastellin]] ; trec'h eo [[Cees van Espen]] ([[Izelvroioù]]). * [[2 a viz Gouere]] [[1972]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Cyrille Guimard]] ([[Breizh]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1972]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1972|Tro Bro-C'hall]] etre Sant-Brieg hag [[ar Baol-Skoubleg]] ; trec'h eo [[Rik van Linden]] ([[Belgia]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1979]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1979|Tro Bro-C'hall]] etre Añje (Maine-et-Loire) ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Jos Jacobs]] ([[Belgia]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1995]] : dalc'het eo rakredadeg [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1995|Tro Bro-C'hall]] e Sant-Brieg (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Jacky Durand]] ([[Bro-C'hall]]). * [[10 a viz Gouere]] [[2004]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre [[Kastell-Briant]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Filippo Pozzato]] ([[Italia]]). * [[6 a viz Gouere]] [[2008]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2008|Tro Bro-C'hall]] etre [[an Alre]] ha Sant-Brieg ; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Liammoù etrebroadel == Liammoù he deus kêr Sant-Brieg gant kêrioù e meur a vro<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.saint-brieuc.fr/ville-attractive/linternational/|title=L'international|publisher=Sant-Brieg Lec'hienn kêr}}</ref> : ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Alsdorf]] | 1970 |- | [[Restr:Flag of Wales.svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Aberystwyth]] | 1973 |- | [[Restr:Flag of Greece.svg|border|25px]] [[Gres]] | [[Aghia Paraskevi]] | 1991 |} ===Kevelouri=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Niger.svg|border|22px]] [[Niger]] | [[Agadez]] | 2002 |- | [[Restr:Flag of Tunisia.svg|border|25px]] [[Tunizia]] | [[Gabès]] | 2006 |- | [[Restr:Flag of Palestine.svg|border|25px]] [[Palestina]] | [[Battir]] - [[Kufur Thilit]] | 2009 |} ===Mignoniezh=== {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|border|25px]] [[Bosnia-ha-Herzegovina]] | [[Goražde]] | |- | [[Restr:Flag of Cyprus.svg|border|25px]] [[Kiprenez]] | [[Gerospikou]] | 2002 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Saint-Brieuc}} *{{fr}} [http://www.saint-brieuc.fr/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075344/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22278 Sant-Brieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur== * {{Cite book|author=Pol Potier de Courcy|title=Nobiliaire et armorial de Bretagne|publisher=Editions des Régionalismes|language=fr|year=2011|location=Cressé|isbn=978-2-84618-778-7|accessdate=2022-05-01}} == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Pennlec'hioù departamantoù Bro-C'hall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Repuidi Brezel Spagn e Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] ksuksedmekeviz6eyqi4j68ap1rk8tn 0 12039 2148016 2120216 2025-06-02T16:02:14Z Dakbzh 58931 2148016 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Landerne | anvOfisiel = ''Landerneau'' | skeudenn = 022.Landerneau.Maison ancienne sur le pont habité.JPG | alc'hwez = Tier kozh war Pont Roc'han. | ardamezioù = Blason ville fr Landerneau (Finistère).svg | bro = {{Bro-Leon}} | departamant = {{Penn-ar-Bed}} | arondisamant = [[Arondisamant Brest|Brest]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Bro Landerne-Daoulaz|KK Bro Landerne-Daoulaz]] | bro velestradurel = [[Bro Brest]] | kanton = [[Kanton Landerne|Landerne]] ([[pennlec'h]]) | cp = 29800 | maer = Patrick Leclerc | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 13.19 | hedred = -4.248056 | ledred = 48.451667 | uk = 21 | ubi = 1 | ubr = 175 | lec'hienn web = [https://www.landerneau.bzh/ Ti-kêr] }} '''Landerne''' ({{LFE|[lãn.ˈdɛr.ne]}}) zo ur gumun e [[Bro-Leon]] ha [[Bro-Gerne]] e departamant [[Penn-ar-Bed]], e gwalarn [[Breizh]]. Penngêr [[kanton Landerne]] eo. == Douaroniezh == * War lez ar stêr [[Elorn]] emañ Landerne. == Anv == * Bernard Tanguy ː ''Landergneau'', 1206 ; ''Landerneu'', 1218 ; ''Landerneau'', 1233 ; ''Landergnau'', 1296 ; ''Landerniau'', ''c.'' 1330 ; ''Landerneau'', 1467. * Erwan Vallerie ː ''Landergneau'', 1206 ; ''Landerneu'', 1218 ; ''Landernau'', 1233 ; ''Landerinau'', 1265 ; ''Landergnau'', 1296 ; ''Landerniau'', ''c''. 1330 ; ''Landerneau'', 1336, 1467 ; ''Lanternoc'', 1536 ; ''Lenderneau'', 1630. ;Gerdarzh ''Lan'' - ''Theernoch'', anv un eskob. == [[Ardamezouriezh]] == {| |- |style="padding-right:20px;"|[[Restr:Blason ville fr Landerneau (Finistère).svg|80px]] | ''En glazur e deirgwern greet en aour, sparrarouez e wern-volosk gant ardamezioù Roc'han en gul e nav mailhenn en aour 3-3-3, sparrarouez e wern-greiz gant ardamezioù Breizh en erminig, sparrarouez e wern-vizan gant ardamezioù Leon en aour e leon kudennek en sabel.'' |} *Ger-ardamez : ''Dalc'h soñj, dalc'h mat'' *Katalog d'Hozier, 1696 *Treser : Bernard Le Brun == Istor == ===Orin=== A-gozh e sav diazezadur ur gêr e traoñ aber ar stêr [[Elorn]]. Seblantout a ra an anv Landerne dont pe eus Lann + [[Ternog]] pe eus Lann + [[Tenenan]], a oa o-daou ermited eus ar {{VIIvet kantved}}. Anv a zo eus Landerne er paperoù ofisiel er boaz 1206. Gouzout a reer avat e oa annezet al lec'h gant [[Galianed-ha-Romaned]] dre ma oa ur c'hroashent a-bouez-bras en em gave aze a-drugarez d'ar roudour da vont eus an daou du eus ar stêr. Pemp hent kozh a zo: *Hent [[Montroulez]], a dremene dre an ospital gozh hag [[ar Roc'h-Morvan]]; *Hent [[Karaez]], dre an ospital gozh ha krec'hienn gozh [[Penn-ar-C'hrann]] (hent ospital [[Ferdinand Grall]] bremañ); *Hent [[Kemper]], dre straed [[Daoulaz]] ha [[Lannurvan]]; *Hent [[Brest]] dre Gêrlaran ; *Hent [[Lesneven]] dre Beler. ===[[Henamzer]]=== * Adalek ar {{Vvet kantved}}, ec'h en em gav ar Vrezhoned en Arvorig hag e annezjont en draoñienn. E-pad meur a gantved e voe gwarezet ar stêr Elorn gant kestell [[ar Roc'h-Morvan]] hag, izeloc'h, [[Kastell Goueled ar Forest]]. ===[[Krennamzer]]=== * Adalek penn-kentañ ar Grennamzer e oa Landerne perc'hentiezh tiegezh galloudus Leon hag e 1363 e voe hini tiegezh ar Roc'haned, dre un dimeziñ. An dimeziñ-se a verzer dre sellout ouzh ardamez kêr Landerne : al leon evit tiegezh Leon ha kroazvein evit tiegezh Roc'han. ===Amzerioù modern=== * Dindan ren ar rouaned e oa ur gêr a-bouez rak kêr-benn [[Priñselezh Leon]] e oa. Meur a wech e voe gwallaozet ar gêr en abeg d'ar brezelioù : gant an [[Normaned]], gant ar Saozon ([[Brezel Kant Vloaz]]), gant [[Brezel an Ere]] ivez. Da vare an [[Dispac'h Gall]] e oa endeo ur geoded vihan a veve diwar Kenwerzh ar Mor, gant ur c'huzul-kêr, a veze kadoriet gant ur [[prokulor-sindik]] da gentañ ha goude-se gant ur maer, adalek 1692. ==== {{XVIIvet kantved}} ==== ===== [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] ===== * Trubuilhoù a voe e Landerne en noz etre an [[3 Gouere|3]] hag ar [[4 a viz Gouere]]; preizhet razh e voe tiez Bigeaud, fermer an dleoù, ha Blaizot, skignour ar paper-timbr; e ti ar sindig e voe tapet kig-bevin ha kig-sall<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 113 ha 119</ref>. * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh tri den eus Landerne, Paul Menac, François Leffait ha Mathieu Sizon, goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]] , ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ===[[Dispac'h Gall]]=== * [[1790]]: gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer e voe lakaet Landerne da benn [[distrig Landerne]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Pillet, kure e Sant-Julian, Corre, aluzenner an ospital, Thomas ha Leier, beleion, an Tad Alexis, superior ar venec'h eus urzh Sant-Benead, da daou vanac'h eus ar memes kouent, an Tadoù Fidèle ha Pascal; nac'het e voe gant La Rue, person Sant-Houardon ha Jocguet, kure en hevelep parrez, Bodenez, person Sant-Tomaz ha Marc, kure er memes parrez, Roussel, person Beuzid, ha Mouden, kure en hevelep parrez<ref>{{br}}[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 45</ref>; * an Dispac'h ne voe ket fall evit Landerne rak frankizour e oa ar boblañs dre vras. [[Ar Gonvañsion]] a zivizas zoken ober eus Landerne kêrbenn departamant nevez-krouet "[[Penn-ar-Bed]]" (dezvad an 19 a viz Gouere 1793). Kement-se a badas 16 miziad hepken avat. ===Reverzhioù greantel=== * A bep seurt atalieroù a voe digoret e Landerne da vare ar reverzhioù greantel. Labouradegoù boujiennoù, soavon, bier, bangounelloù-burezh, ha dreist-holl ar Wiaderezh, "Société Linière du Léon", war hent [[Landivizio]], he devoe betek 2500 micherour. An hent-houarn a zegasas diorrodur kêr dre he liammañ ouzh [[Pariz]] e 1865 hag ouzh [[Kemper]] e 1865. ==={{XXvet kantved}}=== * A-raok ar [[Brezel-bed kentañ|ar brezel 14]] e oa ur batailhon ag ar [[118vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|118vet Rujumant Troadegiezh]] kazarniet e Landerne, hag e c'her-stur e oa ''Peg Barz''. * Da heul [[Brezel-bed kentañ|ar brezel 14]] e tigreskas ar boblañs e kêr e-pad ur pennad. Goude 1944 e kresk ar boblañs a-nevez. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 297 gwaz ag ar gumun, da lâret eo 3,60% ag he foblañs e 1911, abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29689&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 82 zen ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. * D'an [[19 a viz Even]] [[1940]] e tegouezh al lu [[Alamagn|alaman]] e Landerne; difennet eo kêr gant 150 [[Morlu|martolod]] [[gall]] ha 40 soudard eus an Droadegiezh Drevadennel. Goude teir euriad emgann e teu an [[Alamagn|Alamaned]] tre e kêr. Tri milour gall a zo lazhet, gant al Letanant-Lestr Jean Moreau, penn an difenn, en o mesk<ref>{{fr}}[http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/juin-1940-la-population-de-landerneau-evacuee-16-06-2010-957100.php ''Le Télégramme''], 16 a viz Even 2010</ref>. * D'an [[23 a viz Gouere]] [[1942]] e kouezhas un nijerez [[Westland Whirlwind (nijerez)|Whirlwind]] marilhet P7060 ha kodet HE-? eus ar ''263th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force|Royal Air Force Volunteer Reserve]] e Landerne; lazhet e voe he levier<ref>{{en}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_raf_finistere.html Pertes RAF Finistère]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas nav milour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== * Mervel a reas eizh milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ===Un nebeud darvoudoù o deus merket istor Landerne=== *[[1336]] : Diazezadur an ospital, a voe dilec'hiet da straed an harluidi e 1660 *[[1510]] : [[Pont Roc'han]] adsavet *[[1604]] : Savidigezh porched [[iliz Sant-Houarzhon]] *[[1607]] : Savidigezh tour [[iliz Sant-Tomaz]] *[[1664]] : Savidigezh ti Leurgêr ar Marc'had lesanvet bremañ "Ti an Dugez Anna", gwechall [[ti ar Sechenaliezh]] *[[1701]] : Savidigezh [[kouent an Ursuladezed]], a voe implijet goude-se evel ospital, toull-bac'h, [[kazarn]], ha bremañ lise (Lise an Elorn bremañ) *[[1728]] : [[1788]] Adsavidigezh ar c'haeoù *[[1828]] : Ar Ganol *[[1860]] : Dibenn adsavidigezh iliz sant-Houarzhon, a oa a-raok e plas ar C'hredit Labour-Douar e-kichen ar Family. Dalc'het e voe ar porched (eus an [[Azginivelezh]]) hag an tour. == Monumantoù ha traoù heverk == {| |- valign="top" | *An Ospital, diazezet e 1336 *Maner la Petite-Palud, XV{{vet}}, XIXvet}} *Kouent ar Gordennerien, XVII{{vet}} *Kouent hag iliz an Ursulinezed, 1715, XVII{{vet}} *Chapel an Ursulinezed *Chapel Sant-Sebastian *Iliz Sant-Houardon, XVI{{vet}}, XVII{{vet}} | *Prioldi Sant-Tomaz, XVI{{vet}} *Iliz Sant-Tomaz a Gantorberi, XVI{{vet}}, XVII{{vet}} *Chapel ar Gapusined, XVII{{vet}} *Iliz Beuzit-Konogan , 1591, XVII{{vet}} *Kastell Kerlezerien *Garnell Sant-Tomaz, XVII{{vet}} *Ti Gillard, 1639 | *Ti an Dugez Anna, 1664 *Ti Dutoya, 1667 *Ti Itron-Varia Rumengol, 1668 *Maner Keranden, XVII{{vet}}, 1823, 1904 *Maner Kerlaran, XIX{{vet}} |} [[Pont]] Landerne, savet war an [[Elorn]], a reer anv anezhañ en ur skrid eus [[1336]]. E [[1510]] e oa bet adsavet gant mein gant [[Yann II a Roc'han]]. Abaoe e reer '''pont Roc'han''' anezhañ. Da gentañ e oa war ar pont ur vilin, ur gored, ur chapel, un ti-gward hag ur prizon. En {{XVIIvet kantved}} e voe savet tiez-annez warnañ. {| |[[Skeudenn:Pont de rohan 20060523-002.jpg|250px|thumb|''Pont Roc'han'' e Landerne]] |} * Monumant ar re varv, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29689 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20210425080327/https://www.memorialgenweb.fr/phototek/index.php/29/29689 Memorial Genweb]</ref>. D’an [[29 a viz Du]] [[1918]] e voe divizet a-unvouezh d'e sevel gant ar c’huzul-kêr. Dioueliet e voe d’an [[13 a viz Du]] [[1921]]. Nevesaet e voe e golonennoù e [[2008]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/17171/landerneau-cimetierecommunal Université de Lille]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:16000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 4012 bar:1800 from:0 till: 3669 bar:1806 from:0 till: 3896 bar:1821 from:0 till: 4317 bar:1831 from:0 till: 4933 bar:1836 from:0 till: 4963 bar:1841 from:0 till: 4906 bar:1846 from:0 till: 4934 bar:1851 from:0 till: 5113 bar:1856 from:0 till: 6518 bar:1861 from:0 till: 6959 bar:1866 from:0 till: 7853 bar:1872 from:0 till: 7717 bar:1876 from:0 till: 8195 bar:1881 from:0 till: 9078 bar:1886 from:0 till: 8927 bar:1891 from:0 till: 8497 bar:1896 from:0 till: 8038 bar:1901 from:0 till: 7080 bar:1906 from:0 till: 7737 bar:1911 from:0 till: 8252 bar:1921 from:0 till: 7735 bar:1926 from:0 till: 7424 bar:1931 from:0 till: 8004 bar:1936 from:0 till: 8855 bar:1946 from:0 till: 10975 bar:1954 from:0 till: 10950 bar:1962 from:0 till: 11834 bar:1968 from:0 till: 12781 bar:1975 from:0 till: 14541 bar:1982 from:0 till: 14482 bar:1990 from:0 till: 14269 bar:1999 from:0 till: 14274 bar:2006 from:0 till: 14927 bar:2012 from:0 till: 15265 bar:2013 from:0 till: 15443 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]]</ref> == Brezhoneg == ===Ya d'ar brezhoneg=== * D'an 22 a viz Kerzu 2004 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * D'an 28 a viz Genver 2005 e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. ===Deskadurezh=== * Daou hentad divyezhek [[Div Yezh]] (168 skoliad e 2010), un hentad divyezhek zo er skolaj hag el lise publik (226 en holl e 2011) * Staliet eo [[Diwan|Diwan Breizh]] e Landerne. * Ur skol [[Diwan]] (47 skoliad e 2011). * Ur skol brevez divyezhek [[Dihun]] a zo (80 skoliad e 2011). * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 301 skoliad (19,3 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm ''Kelenn'']</ref>. ===Buhez foran=== * An ti stummañ dibaouez [[Stumdi]] zo lec'hiet e Landerne. * Radio [[Arvorig FM]] a skign adalek Landerne. * Divyezhek eo an holl banelloù e kreiz-kêr. * Divyezhek eo ti-gar Landerne. * Bep bloaz e vez Gouel [[Kann al Loar]] e Landerne gant ur plas a-bouez roet d'ar brezhoneg: kenstrivadegoù lazoù-kanañ [[Kanomp Breizh]], pezhioù c'hoari, kenstrivadegoù istorioù berr a vez kinniget bep bloaz. == Tud == ===Tud ganet eno=== * 1712 ː Guillaume Mazeas; lennegour (Landerne, 1712 - Gwened, 1776) * 1713 ː Jean Mazeas; matematikour (Landerne, 1713 - Paris, 1801) * 1726 ː Yves Querboeuf; Istorour ha lennegour (Landerne ,1726 - Brunswick, 1799) * 1753 ː Louis-Julien Roujoux; baron Landerne; prefed ha barzh (Landerne, 1753 - Brest, 1919) * 1756 ː Yves Le Coat, baron Sant-Haouen; eil-amiral; ijiner arouezioù ar pellskiver (Landerne, 1756 - calais, 1826); * 1779 ː Prudence-Guillaume Roujoux; baron Landerne; refed, istorour (Landerne, 1779 - Paris, 1836) *[[1902]] : [[Remont Jestin]], skrivagner brezhonek *[[1926]] : [[Édouard Leclerc]], kenwerzhour *[[1981]] : [[Kristof ar Menn]] (Krismenn), kaner *[[1988]] : [[Romain Thomas]], melldroader ===Tud marvet eno=== * [[1791]] : [[Glaoda Mari al Lae]], skrivagner brezhonek *1816 ː Augustin Coeuret de Secqueville; eil-amiral enep an dispac'h gall (Oison, 1749- Landerne, 1816) *1825 ː Jean-Marie Jumel; jeneral an impalaeriezh kentañ (Lyon, 1772 - Landerne, 1825) * [[1931]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn * [[1946]] : [[Joseph Ollivier]], keltiegour ha gouizieg * [[2000]] : [[Jean Malléjac]], marc'hhouarner ===Gweladennerien brudet=== * [[1373]] : [[Beltram Gwesklin|ar Gwesklin]] * [[1505]] : [[Anna Vreizh]] * [[1681]] : [[Vauban]] * [[1777]] : [[Jozef II]] impalaer Aostria, breur [[Marie-Antoinette Bro-C'hall|Marie-Antoinette]] * [[1796]] : [[Lazare Hoche]] * [[1834]] : [[Victor Hugo]] * [[1858]] : [[Napoleon III]] hag e wreg === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Le Barzic.gif|60px]] | :;Le Barzic :Aotrounez Kerbiat e Sant Houardon :''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant teir brizhenn ginerminig ivez en argant.'' |- |[[Restr:Olivier-.gif|60px]] | :;Olivier <ref>''Julien'', noter ar roue e 1668.</ref> :Aotrouniezhoù dianav :''En glazur e wezenn en argant heuliet gant teir c'hreskenn en aour.'' |} == Buhez Etrebroadel == ;Gevelliñ *{{Alamagn}} : [[Hünfeld]] (1968) *{{Kembre}} : [[Caernarfon]] (1992) ;Emglev mignoniezh *{{Japan}} : [[Imadate]] (1992) ;Kevelerezh *{{Burkina Faso}} : [[Bam (Kougoussi)|Bam]] (1977) *{{Roumania}} : [[Mioveni]] (1989) *Landerne he deus resevet Plakenn Enor Europa [[Kuzul Europa]] e 2001. ==Monumant== *''Hêrezh'' , ar monumant savet gant Tomaz Godin d'an ''[[ñ]]'' : <ref>{{fr}}[https://www.letelegramme.fr/finistere/landerneau-29800/herez-la-sculpture-qui-fait-parler-dans-landerneau-6466206.php ''Le Télégramme'']</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/bretagne/landerneau-29800/henezh-representant-le-n-a-ete-installe-au-bord-de-lelorn-a-landerneau-2cc9e096-734d-11ee-a00f-d55111ba52f2 ''Ouest-France'']</ref>. == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Landerneau}} * [https://www.landerneau.bzh/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://archive.ph/20150823123526/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29103 Landerne war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}}Hervé Abalain : ''Les noms de lieux bretons''. Les Universels Gisserot. 2000 * {{fr}}Daniel Delattre : ''Le Finistère. Les 283 communes''. 2004 * {{fr}}Embannadurioù Flohic : ''Le Patrimoine des communes du Finistère''. 1998 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Finistère''. 2001 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Bernard Tanguy : ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère''. Chasse-Marée. ArMen. 1990 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Landerne]] [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Leon]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Pennlec'hioù didtrigoù Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] fhs7tt4jnimuzrx2hrsvrf2l9dfmikb 2148017 2148016 2025-06-02T16:03:15Z Dakbzh 58931 2148017 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Landerne | anvOfisiel = ''Landerneau'' | skeudenn = 022.Landerneau.Maison ancienne sur le pont habité.JPG | alc'hwez = Tier kozh war Pont Roc'han. | ardamezioù = Blason ville fr Landerneau (Finistère).svg | bro = {{Bro-Leon}} | departamant = {{Penn-ar-Bed}} | arondisamant = [[Arondisamant Brest|Brest]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Bro Landerne-Daoulaz|KK Bro Landerne-Daoulaz]] | bro velestradurel = [[Bro Brest]] | kanton = [[Kanton Landerne|Landerne]] ([[pennlec'h]]) | cp = 29800 | maer = Patrick Leclerc | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 13.19 | hedred = -4.248056 | ledred = 48.451667 | uk = 21 | ubi = 1 | ubr = 175 | lec'hienn web = [https://www.landerneau.bzh/ Ti-kêr] }} '''Landerne''' ({{LFE|[lãn.ˈdɛr.ne]}}) zo ur gumun e [[Bro-Leon]] ha [[Bro-Gerne]] e departamant [[Penn-ar-Bed]], e gwalarn [[Breizh]]. Penngêr [[kanton Landerne]] eo. == Douaroniezh == * War lez ar stêr [[Elorn]] emañ Landerne. == Anv == * Bernard Tanguy ː ''Landergneau'', 1206 ; ''Landerneu'', 1218 ; ''Landerneau'', 1233 ; ''Landergnau'', 1296 ; ''Landerniau'', ''c.'' 1330 ; ''Landerneau'', 1467. * Erwan Vallerie ː ''Landergneau'', 1206 ; ''Landerneu'', 1218 ; ''Landernau'', 1233 ; ''Landerinau'', 1265 ; ''Landergnau'', 1296 ; ''Landerniau'', ''c''. 1330 ; ''Landerneau'', 1336, 1467 ; ''Lanternoc'', 1536 ; ''Lenderneau'', 1630. ;Gerdarzh ''Lan'' - ''Theernoch'', anv un eskob. == [[Ardamezouriezh]] == {| |- |style="padding-right:20px;"|[[Restr:Blason ville fr Landerneau (Finistère).svg|80px]] | ''En glazur e deirgwern greet en aour, sparrarouez e wern-volosk gant ardamezioù Roc'han en gul e nav mailhenn en aour 3-3-3, sparrarouez e wern-greiz gant ardamezioù Breizh en erminig, sparrarouez e wern-vizan gant ardamezioù Leon en aour e leon kudennek en sabel.'' |} *Ger-ardamez : ''Dalc'h soñj, dalc'h mat'' *Katalog d'Hozier, 1696 *Treser : Bernard Le Brun == Istor == ===Orin=== A-gozh e sav diazezadur ur gêr e traoñ aber ar stêr [[Elorn]]. Seblantout a ra an anv Landerne dont pe eus Lann + [[Ternog]] pe eus Lann + [[Tenenan]], a oa o-daou ermited eus ar {{VIIvet kantved}}. Anv a zo eus Landerne er paperoù ofisiel er boaz 1206. Gouzout a reer avat e oa annezet al lec'h gant [[Galianed-ha-Romaned]] dre ma oa ur c'hroashent a-bouez-bras en em gave aze a-drugarez d'ar roudour da vont eus an daou du eus ar stêr. Pemp hent kozh a zo: *Hent [[Montroulez]], a dremene dre an ospital gozh hag [[ar Roc'h-Morvan]]; *Hent [[Karaez]], dre an ospital gozh ha krec'hienn gozh [[Penn-ar-C'hrann]] (hent ospital [[Ferdinand Grall]] bremañ); *Hent [[Kemper]], dre straed [[Daoulaz]] ha [[Lannurvan]]; *Hent [[Brest]] dre Gêrlaran ; *Hent [[Lesneven]] dre Beler. ===[[Henamzer]]=== * Adalek ar {{Vvet kantved}}, ec'h en em gav ar Vrezhoned en Arvorig hag e annezjont en draoñienn. E-pad meur a gantved e voe gwarezet ar stêr Elorn gant kestell [[ar Roc'h-Morvan]] hag, izeloc'h, [[Kastell Goueled ar Forest]]. ===[[Krennamzer]]=== * Adalek penn-kentañ ar Grennamzer e oa Landerne perc'hentiezh tiegezh galloudus Leon hag e 1363 e voe hini tiegezh ar Roc'haned, dre un dimeziñ. An dimeziñ-se a verzer dre sellout ouzh ardamez kêr Landerne : al leon evit tiegezh Leon ha kroazvein evit tiegezh Roc'han. ===Amzerioù modern=== * Dindan ren ar rouaned e oa ur gêr a-bouez rak kêr-benn [[Priñselezh Leon]] e oa. Meur a wech e voe gwallaozet ar gêr en abeg d'ar brezelioù : gant an [[Normaned]], gant ar Saozon ([[Brezel Kant Vloaz]]), gant [[Brezel an Ere]] ivez. Da vare an [[Dispac'h Gall]] e oa endeo ur geoded vihan a veve diwar Kenwerzh ar Mor, gant ur c'huzul-kêr, a veze kadoriet gant ur [[prokulor-sindik]] da gentañ ha goude-se gant ur maer, adalek 1692. ==== {{XVIIvet kantved}} ==== ===== [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] ===== * Trubuilhoù a voe e Landerne en noz etre an [[3 Gouere|3]] hag ar [[4 a viz Gouere]]; preizhet razh e voe tiez Bigeaud, fermer an dleoù, ha Blaizot, skignour ar paper-timbr; e ti ar sindig e voe tapet kig-bevin ha kig-sall<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 113 ha 119</ref>. * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh tri den eus Landerne, Paul Menac, François Leffait ha Mathieu Sizon, goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]] , ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. ===[[Dispac'h Gall]]=== * [[1790]]: gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer e voe lakaet Landerne da benn [[distrig Landerne]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Pillet, kure e Sant-Julian, Corre, aluzenner an ospital, Thomas ha Leier, beleion, an Tad Alexis, superior ar venec'h eus urzh Sant-Benead, da daou vanac'h eus ar memes kouent, an Tadoù Fidèle ha Pascal; nac'het e voe gant La Rue, person Sant-Houardon ha Jocguet, kure en hevelep parrez, Bodenez, person Sant-Tomaz ha Marc, kure er memes parrez, Roussel, person Beuzid, ha Mouden, kure en hevelep parrez<ref>{{br}}[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajenn 45</ref>; * an Dispac'h ne voe ket fall evit Landerne rak frankizour e oa ar boblañs dre vras. [[Ar Gonvañsion]] a zivizas zoken ober eus Landerne kêrbenn departamant nevez-krouet "[[Penn-ar-Bed]]" (dezvad an 19 a viz Gouere 1793). Kement-se a badas 16 miziad hepken avat. ===Reverzhioù greantel=== * A bep seurt atalieroù a voe digoret e Landerne da vare ar reverzhioù greantel. Labouradegoù boujiennoù, soavon, bier, bangounelloù-burezh, ha dreist-holl ar Wiaderezh, "Société Linière du Léon", war hent [[Landivizio]], he devoe betek 2500 micherour. An hent-houarn a zegasas diorrodur kêr dre he liammañ ouzh [[Pariz]] e 1865 hag ouzh [[Kemper]] e 1865. ==={{XXvet kantved}}=== * A-raok ar [[Brezel-bed kentañ|ar brezel 14]] e oa ur batailhon ag ar [[118vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|118vet Rujumant Troadegiezh]] kazarniet e Landerne, hag e c'her-stur e oa ''Peg Barz''. * Da heul [[Brezel-bed kentañ|ar brezel 14]] e tigreskas ar boblañs e kêr e-pad ur pennad. Goude 1944 e kresk ar boblañs a-nevez. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 297 gwaz ag ar gumun, da lâret eo 3,60% ag he foblañs e 1911, abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29689&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 82 zen ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. * D'an [[19 a viz Even]] [[1940]] e tegouezh al lu [[Alamagn|alaman]] e Landerne; difennet eo kêr gant 150 [[Morlu|martolod]] [[gall]] ha 40 soudard eus an Droadegiezh Drevadennel. Goude teir euriad emgann e teu an [[Alamagn|Alamaned]] tre e kêr. Tri milour gall a zo lazhet, gant al Letanant-Lestr Jean Moreau, penn an difenn, en o mesk<ref>{{fr}}[http://www.letelegramme.com/ig/dossiers/commemoration_18_juin/juin-1940-la-population-de-landerneau-evacuee-16-06-2010-957100.php ''Le Télégramme''], 16 a viz Even 2010</ref>. * D'an [[23 a viz Gouere]] [[1942]] e kouezhas un nijerez [[Westland Whirlwind (nijerez)|Whirlwind]] marilhet P7060 ha kodet HE-? eus ar ''263th Squadron'' eus ar [[Royal Air Force|Royal Air Force Volunteer Reserve]] e Landerne; lazhet e voe he levier<ref>{{en}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_raf_finistere.html Pertes RAF Finistère]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas nav milour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== * Mervel a reas eizh milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29103&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ===Un nebeud darvoudoù o deus merket istor Landerne=== *[[1336]] : Diazezadur an ospital, a voe dilec'hiet da straed an harluidi e 1660 *[[1510]] : [[Pont Roc'han]] adsavet *[[1604]] : Savidigezh porched [[iliz Sant-Houarzhon]] *[[1607]] : Savidigezh tour [[iliz Sant-Tomaz]] *[[1664]] : Savidigezh ti Leurgêr ar Marc'had lesanvet bremañ "Ti an Dugez Anna", gwechall [[ti ar Sechenaliezh]] *[[1701]] : Savidigezh [[kouent an Ursuladezed]], a voe implijet goude-se evel ospital, toull-bac'h, [[kazarn]], ha bremañ lise (Lise an Elorn bremañ) *[[1728]] : [[1788]] Adsavidigezh ar c'haeoù *[[1828]] : Ar Ganol *[[1860]] : Dibenn adsavidigezh iliz sant-Houarzhon, a oa a-raok e plas ar C'hredit Labour-Douar e-kichen ar Family. Dalc'het e voe ar porched (eus an [[Azginivelezh]]) hag an tour. == Monumantoù ha traoù heverk == {| |- valign="top" | *An Ospital, diazezet e 1336 *Maner la Petite-Palud, XV{{vet}}, XIXvet}} *Kouent ar Gordennerien, XVII{{vet}} *Kouent hag iliz an Ursulinezed, 1715, XVII{{vet}} *Chapel an Ursulinezed *Chapel Sant-Sebastian *Iliz Sant-Houardon, XVI{{vet}}, XVII{{vet}} | *Prioldi Sant-Tomaz, XVI{{vet}} *Iliz Sant-Tomaz a Gantorberi, XVI{{vet}}, XVII{{vet}} *Chapel ar Gapusined, XVII{{vet}} *Iliz Beuzit-Konogan , 1591, XVII{{vet}} *Kastell Kerlezerien *Garnell Sant-Tomaz, XVII{{vet}} *Ti Gillard, 1639 | *Ti an Dugez Anna, 1664 *Ti Dutoya, 1667 *Ti Itron-Varia Rumengol, 1668 *Maner Keranden, XVII{{vet}}, 1823, 1904 *Maner Kerlaran, XIX{{vet}} |} [[Pont]] Landerne, savet war an [[Elorn]], a reer anv anezhañ en ur skrid eus [[1336]]. E [[1510]] e oa bet adsavet gant mein gant [[Yann II a Roc'han]]. Abaoe e reer '''pont Roc'han''' anezhañ. Da gentañ e oa war ar pont ur vilin, ur gored, ur chapel, un ti-gward hag ur prizon. En {{XVIIvet kantved}} e voe savet tiez-annez warnañ. {| |[[Skeudenn:Pont de rohan 20060523-002.jpg|250px|thumb|''Pont Roc'han'' e Landerne]] |} * Monumant ar re varv, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29689 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20210425080327/https://www.memorialgenweb.fr/phototek/index.php/29/29689 Memorial Genweb]</ref>. D’an [[29 a viz Du]] [[1918]] e voe divizet a-unvouezh d'e sevel gant ar c’huzul-kêr. Dioueliet e voe d’an [[13 a viz Du]] [[1921]]. Nevesaet e voe e golonennoù e [[2008]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/17171/landerneau-cimetierecommunal Université de Lille]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:16000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 4012 bar:1800 from:0 till: 3669 bar:1806 from:0 till: 3896 bar:1821 from:0 till: 4317 bar:1831 from:0 till: 4933 bar:1836 from:0 till: 4963 bar:1841 from:0 till: 4906 bar:1846 from:0 till: 4934 bar:1851 from:0 till: 5113 bar:1856 from:0 till: 6518 bar:1861 from:0 till: 6959 bar:1866 from:0 till: 7853 bar:1872 from:0 till: 7717 bar:1876 from:0 till: 8195 bar:1881 from:0 till: 9078 bar:1886 from:0 till: 8927 bar:1891 from:0 till: 8497 bar:1896 from:0 till: 8038 bar:1901 from:0 till: 7080 bar:1906 from:0 till: 7737 bar:1911 from:0 till: 8252 bar:1921 from:0 till: 7735 bar:1926 from:0 till: 7424 bar:1931 from:0 till: 8004 bar:1936 from:0 till: 8855 bar:1946 from:0 till: 10975 bar:1954 from:0 till: 10950 bar:1962 from:0 till: 11834 bar:1968 from:0 till: 12781 bar:1975 from:0 till: 14541 bar:1982 from:0 till: 14482 bar:1990 from:0 till: 14269 bar:1999 from:0 till: 14274 bar:2006 from:0 till: 14927 bar:2012 from:0 till: 15265 bar:2013 from:0 till: 15443 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]]</ref> == Brezhoneg == ===Ya d'ar brezhoneg=== * D'an 22 a viz Kerzu 2004 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * D'an 28 a viz Genver 2005 e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. ===Deskadurezh=== * Daou hentad divyezhek [[Div Yezh]] (168 skoliad e 2010), un hentad divyezhek zo er skolaj hag el lise publik (226 en holl e 2011) * Staliet eo [[Diwan|Diwan Breizh]] e Landerne. * Ur skol [[Diwan]] (47 skoliad e 2011). * Ur skol brevez divyezhek [[Dihun]] a zo (80 skoliad e 2011). * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 301 skoliad (19,3 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm ''Kelenn'']</ref>. ===Buhez foran=== * An ti stummañ dibaouez [[Stumdi]] zo lec'hiet e Landerne. * Radio [[Arvorig FM]] a skign adalek Landerne. * Divyezhek eo an holl banelloù e kreiz-kêr. * Divyezhek eo ti-gar Landerne. * Bep bloaz e vez Gouel [[Kann al Loar]] e Landerne gant ur plas a-bouez roet d'ar brezhoneg: kenstrivadegoù lazoù-kanañ [[Kanomp Breizh]], pezhioù c'hoari, kenstrivadegoù istorioù berr a vez kinniget bep bloaz. == Tud == ===Tud ganet eno=== * 1712 ː Guillaume Mazeas; lennegour (Landerne, 1712 - Gwened, 1776) * 1713 ː Jean Mazeas; matematikour (Landerne, 1713 - Paris, 1801) * 1726 ː Yves Querboeuf; Istorour ha lennegour (Landerne ,1726 - Brunswick, 1799) * 1753 ː Louis-Julien Roujoux; baron Landerne; prefed ha barzh (Landerne, 1753 - Brest, 1919) * 1756 ː Yves Le Coat, baron Sant-Haouen; eil-amiral; ijiner arouezioù ar pellskiver (Landerne, 1756 - calais, 1826); * 1779 ː Prudence-Guillaume Roujoux; baron Landerne; refed, istorour (Landerne, 1779 - Paris, 1836) *[[1902]] : [[Remont Jestin]], skrivagner brezhonek *[[1926]] : [[Édouard Leclerc]], kenwerzhour *[[1981]] : [[Kristof ar Menn]] (Krismenn), kaner *[[1988]] : [[Romain Thomas]], melldroader ===Tud marvet eno=== * [[1791]] : [[Glaoda Mari al Lae]], skrivagner brezhonek *1816 ː Augustin Coeuret de Secqueville; eil-amiral enep an dispac'h gall (Oison, 1749- Landerne, 1816) *1825 ː Jean-Marie Jumel; jeneral an impalaeriezh kentañ (Lyon, 1772 - Landerne, 1825) * [[1931]] : [[Louis Harel de la Noë]], ijinour, saver hentoù-houarn * [[1946]] : [[Joseph Ollivier]], keltiegour ha gouizieg * [[2000]] : [[Jean Malléjac]], marc'hhouarner ===Gweladennerien brudet=== * [[1373]] : [[Beltram Gwesklin|ar Gwesklin]] * [[1505]] : [[Anna Vreizh]] * [[1681]] : [[Vauban]] * [[1777]] : [[Jozef II]] impalaer Aostria, breur [[Marie-Antoinette Bro-C'hall|Marie-Antoinette]] * [[1796]] : [[Lazare Hoche]] * [[1834]] : [[Victor Hugo]] * [[1858]] : [[Napoleon III]] hag e wreg === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Le Barzic.gif|60px]] | :;Le Barzic :Aotrounez Kerbiat e Sant Houardon :''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant teir brizhenn ginerminig ivez en argant.'' |- |[[Restr:Olivier-.gif|60px]] | :;Olivier <ref>''Julien'', noter ar roue e 1668.</ref> :Aotrouniezhoù dianav :''En glazur e wezenn en argant heuliet gant teir c'hreskenn en aour.'' |} == Buhez Etrebroadel == ;Gevelliñ *{{Alamagn}} : [[Hünfeld]] (1968) *{{Kembre}} : [[Caernarfon]] (1992) ;Emglev mignoniezh *{{Japan}} : [[Imadate]] (1992) ;Kevelerezh *{{Burkina Faso}} : [[Bam (Kougoussi)|Bam]] (1977) *{{Roumania}} : [[Mioveni]] (1989) *Landerne he deus resevet Plakenn Enor Europa [[Kuzul Europa]] e 2001. ==Monumant== *''Hêrezh'' , ar monumant savet gant Tomaz Godin d'an ''[[ñ]]'' : <ref>{{fr}}[https://www.letelegramme.fr/finistere/landerneau-29800/herez-la-sculpture-qui-fait-parler-dans-landerneau-6466206.php ''Le Télégramme'']</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/bretagne/landerneau-29800/henezh-representant-le-n-a-ete-installe-au-bord-de-lelorn-a-landerneau-2cc9e096-734d-11ee-a00f-d55111ba52f2 ''Ouest-France'']</ref>. == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Landerneau}} * [https://www.landerneau.bzh/ Lec'hienn ofisiel kêr] *{{br}} [https://archive.ph/20150823123526/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29103 Landerne war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}}Hervé Abalain : ''Les noms de lieux bretons''. Les Universels Gisserot. 2000 * {{fr}}Daniel Delattre : ''Le Finistère. Les 283 communes''. 2004 * {{fr}}Embannadurioù Flohic : ''Le Patrimoine des communes du Finistère''. 1998 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Finistère''. 2001 * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Bernard Tanguy : ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère''. Chasse-Marée. ArMen. 1990 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Landerne]] [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Leon]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] mu86o2iorqld8hmabgvhxjxnhfvvfep 0 12084 2148025 2120220 2025-06-02T17:19:26Z Dakbzh 58931 2148025 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Lesneven | anvOfisiel = ''Lesneven'' | skeudenn = Mairie de LESNEVEN.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Lesneven.svg | bro = {{Bro-Leon}} | departamant = [[Penn-ar-Bed]] | arondisamant = [[Arondisamant Brest|Brest]] | etrekumuniezh = [[Bro Lesneven hag Aod ar Mojennoù|KK Bro Lesneven hag Aod ar Mojennoù]] | bro velestradurel = [[Bro Brest]] | kanton = [[kanton Lesneven|Lesneven]] ([[pennlec'h]]) | insee = 29124 | cp = 29260 | maer = Claudie Balcon | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | hedred = -4.31 | ledred = 48.57 | uk = | ubi = 14 | ubr = 79 | gorread = 10.27 | lec'hienn web = [http://www.lesneven.bzh/ Ti-kêr] }} '''Lesneven''' ({{LFE|[lez.ˈneː.vɛn]}}) zo ur gumun e [[Bro-Leon]], e departamant [[Penn-ar-Bed]], e gwalarn [[Breizh]]. Pennlec'h [[kanton Lesneven]] eo. == Anv == === Stummoù skrivet === * Bernard Tanguy ː ''Lesneven'', 1191 ; ''eccl. Beate Marie de Lesneven, eccl. S. Michaelis de Lesneven'', 1216 ; ''Lesnevain'', 1296 ; ''Lesneven'', 1371. *Erwan Vallerie ː ''Lesneven'', 1191 ; ''Lesnevain'', 1296 ; ''Lesneguen'', 1331 ; ''Leznevein'', 1371 ; ''Leszeneven'', 1371 ; ''Lesnevez'', 1516. == Ardamezioù == *''En aour e leon kudennek en sabel, etre e zaou bav raok ur spararouez en glazur karget gant ur flourdilizenn en aour, troadet en gul.''<ref>D'Hozier, [[1696]] • [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k111140c/f43.image En-linenn].</ref> == Istor == ;[[Dispac'h Gall]] * Gant lezenn an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Lesneven da benn [[distrig Lesneven]]<ref>J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 78 gwaz ag ar gumun, da lâret eo 2,07% ag he foblañs e 1911, abalamour d'ar brezel<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=16665&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 79 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29124&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. * Dieubet e voe Lesneven d'ar [[6 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', p.8, Éditions Astoure, 2008</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas eizh milour eus ar gumun<ref>[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29124&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref>[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29124&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Monumant ar re varv, luc’hskeudennoù<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=16665 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>[https://web.archive.org/web/20210519053718/https://www.memorialgenweb.fr/phototek/index.php/29/16665 Memorial Genweb]</ref>.Dioueliet e voe d’ar [[5 a viz Even]] [[1922]] ha dilec’hiet e [[2001]]<ref>[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/29011/lesneven-rueroute/ Université de Lille]</ref>. {| class = "wikitable" |+ Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Restr:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |1 ([[Tirlu]]) |- |{{Rouantelezh-Unanet}} |13 ([[Royal Air Force|Aerlu]]:1, [[Tirlu]]:12) |- |Dianav |Un nebeud milourion ouzhpenn |- |'''Hollad''' |'''tremen 14''' |} Marvet int e-kerzh an [[Eil Brezel Bed]], re an [[Tirlu]] e 1939 pe e 1940. Ar c'harrnijour a varvas d'ar [[24 a viz Gouere]] [[1941]], pa gouezhas e garr-nij (''[[Vickers Wellington|Wellington II]]'' marilhet ''W5551'' ha kodet ''IQ-U'') e [[Plouzeniel]]<ref>[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_raf_finistere.html Pertes R.A.F Finistère]</ref>{{,}}<ref>[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086425&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>. <gallery> Mein-lid evit ar Rezistañs en Lesneven-Plouzeniel.JPG|Mein-lid evit ar Rezistañs e Lesneven-Plouzeniel. Eglise Saint-Michel de Lesneven.jpg|Iliz katolik ''Sant Mikael'' e kreiz-kêr Lesneven. </gallery> == Maered == {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom: 2px solid #999; background: #f3fff3" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Roll maered ar gumun |-style="background: #ddffdd" ! Prantad !! Anv !! Strollad !! Micher |- | align=right|[[1904]]-[[1919]] ||Joseph Odéyé ||align="center"| || |- | align=right|[[1919]]-[[1952]] ||Jules Duterque ||align="center"| || |- | align=right|[[1952]]-[[1957]] || Étienne Airiau ||align="center"| || |- | align=right|[[1957]]-[[1965]] || Joseph Martin ||align="center"| || |- | align=right|[[1965]]-[[1968]] || Claude Cozanet ||align="center"| || |- | align=right|[[1968]]-[[1977]] || Yves Le Hir ||align="center"| || |- | align=right|[[1977]]-[[1983]] || Jean Bourges ||align="center"| || |- | align=right|[[1983]]-[[1989]] || Yves Le Hir ||align="center"| || |- | align=right| [[1989]]-[[1995]] || Jean Boulic ||align="center"|Tu-dehoù, distrollad || |- | align=right| [[1995]]-[[2001]] || Prosper Quellec|| || |- | align=left| [[2001]]-[[2014]] || Jean-Yves Le Goff ||align="center"|Tu-dehoù, distrollad || |- | align=left| [[2014]]-[[2026]] || Claudie Balcon||align="center"| || |- | colspan="4" align="center" | <small> ''da glokaat.'' |} == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=8000 |passo1=1000 |passo2=500 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl9=2013 |bl8=2012 |bl9=2013 |bl10=2020 |p1=5071 |p2=5626 |p3=6083 |p4=6145 |p5=6250 |p6=6348 |p7=6690 |p8=7167 |p9=7219 |p10=7285 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == ;Ar Brezoneg er Skol * 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 265, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936</ref>. ;''Ya d'ar brezhoneg'' * D’an 18 a viz Gouere 2007 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * D'an 22 a viz Mae 2009 e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. === Deskadurezh === * Ur [[Listenn skolioù Diwan|skol Diwan]] a zo e Lesneven abaoe [[1981]]. * E 2011 ez eus kaoz gant maer Lesneven da zistruj Skol Diwan ar gumun. * Klasoù divyezhek a zo eno er skolioù katolik. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 162 skoliad (20,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez). https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm * Abaoe [[2004]] e vez aozet ar staj brezhoneg ''B & B'' (''Bevañ ha Brezhoneg'') gant [[Ti ar Vro - Bro Leon]]. === Bugaligoù === * Ar vagouri "Les Pit'chouns" he deus sinet Live 1 karta Divskouarn. == Tud == ;Tud bet ganet eno * [[1804]] : [[Adolphe Le Flô]], [[jeneral]], ministr [[Bro-C'hall|gall]] ar Brezel e [[1870]]. * [[1929]] : [[Yvon Marrec]], marc'hhouarnour [[breizh]]at. * [[1945]] : [[René Pétillon]], aozer [[bannoù-treset]]. ;Tud marvet eno * [[1941]] : [[Guillaume Héliès]], beleg ha skrivagner brezhonek. ;Tud liammet ouzh ar gumun * [[Yann Desbordes]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| |[[Restr:Abyven.gif|60px]] | :;Abyven :Aotrounez Kereoc ha Keruzouarn :''En argant e feunteun en gul.'' |- |[[Restr:Barbier de Lanarnuz.gif|60px]] | :;Barbier / BarVer :Aotrounez Rodalvez e Languengar :''En argant e ziv dreustell en sabel.'' |- |[[Restr:Le-Bec-de-Kerjegu-400.gif|60px]] | :;'''Prigent Le Bec''' :Maer Lesneven e 1698 :''En argant e wezenn c'heotet, heuliet ouzh kab gant daou benn erer en sabel'' |- |[[Restr:Cabon.gif|60px]] | :;Cabon :''En argant e dri fenn kabon diframmet en gul''<ref>Ardamezioù kanus : ''kabon'' / ''cabon''.</ref> |- |[[Restr:Periou de Mesguéau.png|60px]] | :;Jean Periou :''En sabel e dreustell en aour heuliet ouzh kab gant teir c'hregilhenn ivez en aour.'' |} == Gevelliñ == *{{Kembre}} : [[Caerfyrddin]] (1982) *{{Galiza}} : [[As Pontes de García Rodríguez]] (1991) == Liammoù diavaez == {{Commonscat}} *{{br}} [https://archive.ph/20150823123526/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29124 Lesneven war lec'hienn Geobreizh] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00253/foire-aux-bestiaux-a-lesneven L'Ouest en mémoire (Ina) - Fest al loened e Lesneven 1947] * [http://www.lesneven.bzh/ Lec'hienn an ti-kêr] * [https://web.archive.org/web/20070825163813/http://lesneven.cotedeslegendes.fr/ Ti an douristed] * [http://www.pays-lesneven.fr/ Communauté de Communes du Pays de Lesneven et de la Côte des Légendes, CCPLCL] * [https://www.cotedeslegendes.bzh/ Ti an douristed all] == Levrlennadur == *Abalain, Hervé : ''Les noms de lieux bretons'', Éditions Jean-Paul Gisserot, 2000 *Éditions Flohic (a-stroll) : ''Le patrimoine des communes du Morbihan'', 2 levrenn, 1996 {{ISBN|978-2-84234-009-4}} *Marteville, Alphonse & Varin, Pierre (kendalc'herien J. Ogée) : ''Nouveau dictionnaire de Bretagne'', 1843. *Ogée, Jean (1728-1789) : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne'', 1778 (peder levrenn). *Potier de Courcy, Pol : [https://fr.wikisource.org/wiki/Nobiliaire_et_armorial_de_Bretagne''Nobiliaire et armorial de Bretagne''] *Tanguy, Bernard : ''Les noms de lieux bretons'', Emgleo Breiz, 2015 {{ISBN|978-2-35974-118-6}} *Vallerie, Erwan : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez — Corpus – Traité de toponymie historique de la Bretagne'', An Here, 1995 ''{{ISBN|978-2-86843-153-0}} == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Leon]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth e Penn-ar-Bed]] ahchoeqpf5yojf33q5ukh1p5vnhd4sm 0 12195 2148053 2120228 2025-06-02T20:25:17Z Dakbzh 58931 2148053 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Montroulez | anvOfisiel = ''Morlaix'' | skeudenn = Vue de Morlaix.JPG | alc'hwez = Plasenn [[Salvador Allende|Allende]] ha [[Pont-meur Montroulez]]. | ardamezioù = Blason_ville_fr_Morlaix_(Finistère).svg | bro = {{Treger}} {{Bro-Leon}} | departamant = [[Penn-ar-Bed]] | arondisamant = [[Arondisamant Montroulez|Montroulez]] ([[Pennlec'h]]) | etrekumuniezh = [[Montroulez Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Montroulez]] | kanton = [[kanton Montroulez|Montroulez]] ([[Pennlec'h]]) | insee = 29151 | cp = 29600 | maer = Jean-Paul Vermot (PS) | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 24,82 | hedred = -3.826667 | ledred = 48.578334 | ubi = 0 | ubr = 104 | lec'hienn web = [http://www.ville.morlaix.fr/ Ti-kêr] }} '''Montroulez''' zo ur gumun etre [[Bro Leon|Leon]] ha [[Treger]], e departamant [[Penn-ar-Bed]], e Breizh. == Douaroniezh == {| width="40%" style="margin:auto; border:1px solid #aaa; background-color:#f8f9fa; text-align:center;" |- | ''[[Dosenn|Ar stêr Dosenn]]'' || [[Plouezoc'h]] || [[Garlann]] |- | rowspan="2"| [[Sant-Martin-war-ar-Maez]] || [[File:Brosen windrose-br.svg|80px]] || [[Plouigno]] |- | [[Plourin-Montroulez]] || [[Plougonven]] |} <gallery mode="packed "heights="225px"> Baie de morlaix.jpg|[[Kastell an Tarv]] e Bae Montroulez. </gallery> == Anv == *Ogée : ''Cette ville, qui se nommait Julia du temps de César, est une des plus anciennes et des plus célèbres de la province''. *Cambry, ''Finistère,'' p. 5 : ''Ainsi Morlaix, si nous en croyons Conrad, archevêque de Salisbury, écrivain du douzième siècle, fut d'abord nommée Julia'' [...]. – ''Ainsi Drennalus, disciple de Joseph d'Arimathie, à son retour de l'île de Bretagne, passa par Morlaix, l'an 73 de J.C, en convertit les habitants ; ce lieu se nommait alors Saliocan ou Hanterallen.'' * Albert. Le Grand : ''Julia'''. * Ch. Frochen, ''Finistère, Léon'', p. 97 : ''Son nom vient probablement du celte Motreleg ("rue resserrée")''. * Bernard Tanguy, ''Communes du Finistère'', p. 134 : ''Castrum Mons Relax'', 1128 ; ''ecclesia S. Martini de Monte Relaxo'', 1128 ; ''ecclesia Beati Melanii de Monte Relaxo'', 1170 ; ''Mont Relays'', {{XIIvet kantved}} ; ''(in) Montereleis'', 1217 ; ''Montrelès'', 1296 ; ''Montrelez'', 1352 ; ''Morloys'', 1371 ; ''Morlais'', 1376 ; ''Morelaiz'', 1385 ; ''Mourlaix'', 1455 ; ''Montrelaes'', ''Montrelaix'', ''Mourlaix'', 1464 ; ''Montrolaes'', ''Morlaix'', 1499 ; breton : ''Montroulez'' ; ''Ce mot ... (Relaix) ... n'est autre que le vieux-français "releis", "relais", « délaissé, abandonné ».'' * Éditions Flohic : ''noté Mons-Relaxus en 1128, du français "mont" et de l'ancien français "relais", « délaissé, abandonné ».'' * Daniel Delattre : ''Castrum Mons Relaxus au XIIè'' ; Montereleis au XIIè.''. ;Gerdarzh *''Relax'' = lec'h ehan war un hent roman (heñvelster ''insula'' = enez ; ''stabula'' = staol). == [[Ardamezouriezh]] == {| |- |[[File:Blason ville fr Morlaix (Finistère).svg|60px]] | :En gul e lestr en aour greet en aour, e ouelioù dispaket en erminoù, war ur mor en glazur.''<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20210831001806/https://www.ville.morlaix.fr/VIVRE-A-MORLAIX/Tourisme/Toponymie/Les-armoiries Lec'hienn an ti-kêr/Ardamezioù]</ref> :*Ger-stur: ''S'ils te mordent, mords-les'' (a-enep [[Bro-Saoz]]). |} == Istor == ===[[Dispac'h Gall]]=== * Dre lezenn ar [[26 a viz C'hwevrer]] [[1790]] e voe lakaet Montroulez da benn [[distrig Montroulez]]<ref>{{fr}} J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. * Dekred ar [[26 a viz Du]] 1790 war al le ret : e penn-kentañ [[1791]] e voe nac'het al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Le Noannès, person parrez Sant-Melani, ha Pitot, person, ha Le Moine, kure, eus parrez Sant-Vazhev ; daou gure eus Sant-Melani, Le Ffevre ha Lucas, a reas al le<ref>{{br}} [[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 47 ha 48</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== ;Dezougen *[[1865]]: tizhet eo Montroulez gant an [[hent-houarn]]. ;[[Brezel 1870-1871]] * Mervel a reas 144 gwaz ag ar gumun, eleze 1,02% ag he foblañs e [[1866]]<ref name="MG">{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=25172&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==={{XXvet kantved}}=== ;[[Brezel-bed kentañ]] * Mervel a reas 604 gwaz ag ar gumun, da lavaret eo 3,96% ag he foblañs e [[1911]]<ref name="MG "/>. ;[[Eil brezel-bed]] *[[1943]]: d'an [[29 a viz Genver]] e voe bombezet Montroulez gant ar [[Royal Air Force]] pa glaske distrujañ ar [[Pont-meur Montroulez|pont-meur hent-houarn]] ; lazhet e voe 39 bugel hag o skolaerez er skol ''Itron Varia Lourd'', ha 27 den nann-soudard all. Kontet eo an darvoud e ''[[Gwerz Lazadeg Skolidigou Itron Varia Lourd]]''. * Nijerezioù [[Kevredidi an Eil Brezel-bed|ar Gevridi]] aet d'ar strad e Montroulez : d'ar [[4 a viz C'hwevrer]] [[1941]] e kouezhas ur [[Bristol Blenheim|Blenheim IV]] marilhet T2283 ha kodet PZ-F eus ''55th Squadron'' ar Royal Air Force ; lazhet e voe he zri nijour, ne voe ket kavet o c'horfoù ; d'an [[28 a viz Eost]] 1941 e kouezhas un [[Hawker Hurricane|Hurricane II]] marilhet BD857 eus ''247th Squadron'' ar Royal Air Force nepell eus Montroulez ; tapet e voe he levier gant an [[Alamagn|Alamaned]] ; d'ar [[25 a viz Ebrel]] [[1942]] e kouezhas pemp [[Supermarine Spitfire|Spitfire Vb]] eus ar ''501st Squadron'' eus ar Royal Air Force er mor e tu Montroulez ; pevar levier a varvas, met ne voe kavet korf ebet ; unan all a voe gloazet hepken<ref>{{fr}} [http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_raf_finistere.html ''Pertes RAF Finistère'']</ref> ; d'ar [[6 Gwengolo|6 a viz Gwenholon]] [[1944]] e kouezhas un nijerez [[Republic P-47 Thunderbolt|P-47]] (486{{vet}} Bombing Group, 362{{vet}} FG, 378{{vet}} FS) eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]''); he leviour a c'hellas adkavout e genvroidi<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Finistere/pertes_usaaf_finistere.html ''Pertes USAAF Finistère'']</ref>. * Dieubet e voe Montroulez d'an [[8 a viz Eost]] [[1944]] gant lu ar Stadoù-Unanet<ref>{{fr}} Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne, 1944-1945'', p. 8, Éditions Astoure, 2008 {{ISBN|9782845831940}}</ref>. ;[[Brezel Indez-Sina]] * Lazhet e voe ul letanant-koronal eus an [[Armée de l'air|Aerlu gall]] d'an [[21 a viz Here]] [[1952]] e Chua-Chan e [[Viêtnam]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=4390661 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ;[[Brezel Aljeria]] * Mervel a reas ur milour eus ar gumun d’an [[2 a viz Meurzh]] [[1957]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6349308 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ;Stagidigezh * E [[1959]] e voe staget kumun [[Plouyann]], en norzh da gêr, ouzh Montroulez. == Brezhoneg == === Ar Brezoneg er Skol === * [[1934]]-[[1936]] : ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol]] (ABES) evit kelennadurezh ar brezhoneg er skolioù. === Ya d'ar brezhoneg === * D’ar [[27 a viz Mezheven]] [[2008]] e voe votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * Al label live 1 a oa bet roet da gumun Montroulez d'ar [[6 a viz C'hwevrer]] [[2009]]. === Deskadurezh === * Ur skol divyezhek zo eno abaoe [[1988]]. * Ur skol [[Diwan]] zo e Montroulez ivez. * E distro-skol [[2023|2024]] e oa enskrivet 57 bugel er skol Diwan, 77 er skol bublik ha 0 er skol gatolik, eleze 130 en holl.<ref>{{br}} [https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek] @ [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]></ref></ref>. === Buhez foran === * E Montroulez emañ sez an embannadurioù [[Skol Vreizh]] a embann levrioù brezhonek ha gallek. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="180px" caption="Pont-meur Montroulez"> Morlaix. Viaduc. 1878.jpg|1878. Gravure-viaduc-morlaix.JPG|? Viaduc.jpg|Plasenn ar Ouestlidi. </gallery> * Kouent kozh ar Jakobined. * Iliz katolik ''Sant Martin''. * Iliz katolik ''Sant Melani''. * Karterioù kozh gant tiez koad, pondalez. * Straedoù-diri. * Savadurioù ar "Manu" (butunerezh kozh Montroulez). == Tud == * [[Charles Cornic du Chesne]] ([[1731]]-[[1809]]), ofiser-a-vor ha kourser. * Mathieu Beaumont, barner-koñsul e [[1760]] ; dimezet gant Charlotte Le Mérer. ===Tud bet ganet eno=== * [[1756]] ː Jean Marie Charles Beaumont, maer Montroulez, [[1810]]-[[1813]] ha [[1819]]-[[1826]] ; anvet da isprefed e [[1814]] * [[1763]] : [[Jean Victor Marie Moreau]], jeneral e-pad [[Brezelioù Napoleone]] * [[1777]] : [[Aleksandr Ledan]], mouller ha skrivagner * [[1806]] : [[Émile Souvestre]], skrivagner gallek * [[1834]] : [[Feliks Brignou]], skrivagner ha troour brezhonek * [[1845]] : [[Tristan Corbière]], barzh gallek * [[1878]] ː Marie Le Gac-Salonne ː gwregelourez ha stourmerez * [[1889]] : [[Francis Gourvil]], skrivagner ha kelaouenner * [[1904]] : [[Per Roy]], emsaver ha skrivagner brezhonek * [[1908]] : [[Henri Rol-Tanguy]], rezistant komunour * [[1914]] : [[Michel Mohrt]], skrivagner gallek * [[1920]] : [[Roparzh Broudig]], skrivagner brezhonek * [[1928]] : Julien Guiomar, aktour * [[1939]] : [[Brigitte Fontaine]], kanerez c'hallek * [[1944]] : [[Dominique Lavanant]], aktourez * [[1979]] : [[Clarisse Lavanant]], kanerez ===Tud bet marvet eno=== * [[1830]] : Jean Marie Charles Beaumont, [[31 a viz Eost]] * [[1855]] : Aleksandr Ledan * [[1870]] : [[Yann-Vari ar Skourr]], barzh brezhonek * [[1873]] : [[Prosper Proux]], saver kanaouennoù * [[1875]] : Tristan Corbière * [[1887]] : [[Adolphe Le Flô]], jeneral, ministr [[Bro-C'hall|gall]] ar Brezel e 1870 * [[1927]] : [[Paul Sérusier]], livour gall * 1939 : [[Hollsent ar Garreg]], skrivagner brezhonek * [[1969]] : [[Yann Kerlann|Yann Gerlann]], emsaver * [[1970]] : François-Tanguy Prigent, kouer ha politiker * [[2007]] : [[Alexis Gourvenneg]], sindikader al labour-douar ===Tud liammet ouzh kêr=== *[[Jean-Loup Chrétien]], sterdead, bet desavet e Montroulez === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Anges-d.jpg|60px]] | :;Des Anges :Aotrounez la Villeneuve (Kernevez ?), Kervella, Lesven, beli Montroulez. Ur maer Montroulez e 1670. :''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant teir ferenn en aour.'' |- |[[Restr:Barazer.jpg|60px]] | :;Barazer :Maered ha kannaded Montroulez adalek 1703. :''En gul e wifrell en erminoù, heuliet gant div ruilhenn en argant.'' |- |[[Restr:Barrère.gif|60px]] | :;Barrère :Maer Montroulez e 1765. :''En glazur e gadgi en argant gwakoliek en aour, en e goazez war ur savenn geotet, savet e bav dehoù hag o sellout ouzh ur steredenn en argant ouzh kab dehoù ; e gab gwezboellet etre aour ha gul a deir rezenn.'' |- |[[Restr:Bellin de la Furtais.gif|60px]] | :;Julien Bellin de la Furtais :Maer Montroulez e 1665 :''Sourinet etre argant ha gul a c'hwec'h pezh.'' |- |[[Restr:Bidégan.gif|60px]] | :;Bidégan :Eus parrez Sant-Vazhe Montroulez :''En argant e deir sourin en sabel.'' |- |[[Restr:De Carné.gif|60px]] | :;? de Carné :Bet gouarnour Montroulez :''En aour e ziv dreustell en gul.'' |- |[[Restr:Origny.gif|60px]] | :;Dorigny, d'Origny :Ofiserien milis bourc'hizien Montroulez adalek 1693 ; Michel, maer Montroulez e 1725 . :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet gant tri flamm ivez en aour.'' |- |[[Restr:Jagu de Mesaudren.gif|60px]] | ;:Jegu :Aotrounez Kerneguez, parrez Sant-Vazhe Montroulez :''En sabel e leon en argant heuliet gant teir steredenn ivez en argant.'' |} == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:900 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:20000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:93 bar:1800 text:1800 bar:1806 text:06 bar:1821 text:21 bar:1831 text:31 bar:1836 text:36 bar:1841 text:41 bar:1846 text:46 bar:1851 text:51 bar:1856 text:56 bar:1861 text:61 bar:1866 text:66 bar:1872 text:72 bar:1876 text:76 bar:1881 text:81 bar:1886 text:86 bar:1891 text:91 bar:1896 text:96 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:06 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:21 bar:1926 text:26 bar:1931 text:31 bar:1936 text:36 bar:1946 text:46 bar:1954 text:54 bar:1962 text:62 bar:1968 text:68 bar:1975 text:75 bar:1982 text:82 bar:1990 text:90 bar:1999 text:99 bar:2006 text:2006 bar:2012 text:12 bar:2013 text:13 bar:2020 text:20 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 10393 bar:1800 from:0 till: 9351 bar:1806 from:0 till: 9937 bar:1821 from:0 till: 9781 bar:1831 from:0 till: 9596 bar:1836 from:0 till: 9740 bar:1841 from:0 till: 10539 bar:1846 from:0 till: 11529 bar:1851 from:0 till: 12393 bar:1856 from:0 till: 12904 bar:1861 from:0 till: 14008 bar:1866 from:0 till: 14046 bar:1872 from:0 till: 14389 bar:1876 from:0 till: 15183 bar:1881 from:0 till: 15346 bar:1886 from:0 till: 16013 bar:1891 from:0 till: 16300 bar:1896 from:0 till: 16027 bar:1901 from:0 till: 16086 bar:1906 from:0 till: 15984 bar:1911 from:0 till: 15262 bar:1921 from:0 till: 13931 bar:1926 from:0 till: 13959 bar:1931 from:0 till: 14073 bar:1936 from:0 till: 13944 bar:1946 from:0 till: 15121 bar:1954 from:0 till: 15037 bar:1962 from:0 till: 18866 bar:1968 from:0 till: 19919 bar:1975 from:0 till: 19237 bar:1982 from:0 till: 18348 bar:1990 from:0 till: 16701 bar:1999 from:0 till: 15590 bar:2006 from:0 till: 15695 bar:2012 from:0 till: 15507 bar:2013 from:0 till: 15264 bar:2020 from:0 till: 14709 </timeline> *Mammenn : Cassini hag [[EBSSA]] == Melestradurezh == {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="3" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom: 2px solid #999; background: #f3fff3" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Roll ar vaered |-style="background: #ddffdd" ! Mare !! Anv !! Strollad |- | align=right| [[1615]]-[[1641]] || Yves Le Bervet (du Parc) ([[1579]]-[[1641]]) || |- | align=right| [[1947]]-[[1971]] || Jean Le Duc ||align="center"| |- | align=right| || Jean-Jacques Cléach ||align="center"|[[Strollad Sokialour Gall]] |- | align=right|[[1989]]-[[1995]] || Arnaud Cazin d'Honincthun ||align="center"| [[UDF]] |- | align=right| [[1995]]-[[1997]] || [[Marylise Lebranchu]] ||align="center"|[[Strollad Sokialour Gall]] |- | align=right| [[2001]]-[[2008]] || Michel Le Goff ||align="center"| [[Strollad Sokialour Gall]] |- | align=right| [[2008]]-[[2020]] || Agnès Le Brun ||align="center"| TDD (Tu-dehoù diseurt) |- | align=right| [[2020]]-[[2026]] || Jean-Paul Vermot ||align="center"| [[Strollad Sokialour Gall]] |- | colspan="3" align="center" | <small> ''Da vezañ kendalc'het'' |} == Kêrioù gevellet == *{{Alamagn}} : [[Würselen]] ([[1976]] *{{Kernev-Veur}} : [[Truru]] ([[1979]]) – Ur ''Morlaix Avenue'' zo e Truru. *{{Burkina Faso}} : [[Réo]] ([[1991]]) *{{Polonia}} : [[Chełm]] ==Sportoù== * [[30 a viz Mezheven]] [[1974]] : 3{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1974|Tro Bro-C'hall]] etre Montroulez ha [[Sant-Maloù]] ; [[Patrick Sercu]] ([[Belgia]]) a voe trec'h. == Levrlennadur == * {{fr}} Embannadurioù Flohic : ''Le Patrimoine des communes du Finistère''. 1998 * {{fr}} J.B. Ogée : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. 1780 * {{fr}} Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}} Bernard Tanguy : ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses du Finistère''. Chasse-Marée. ArMen. 1990 * {{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Morlaix}} * {{fr}} [http://www.ville.morlaix.fr Lec'hienn an ti-kêr] * {{br}} [https://web.archive.org/web/20160307080702/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29151 Geobreizh] * {{fr}}[https://web.archive.org/web/20161203020613/http://www.morlaix.cci.fr/ ''Chambre de Commerce et d'Industrie''] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Montroulez]] [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Treger]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Leon]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] f80j37ttq31uzc2cr94tsylqkbisbry 0 12763 2148001 2125082 2025-06-02T15:34:56Z Dakbzh 58931 2148001 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Kemperle | anvOfisiel = ''Quimperlé'' | skeudenn = 1272 Quimperlé.jpg | alc'hwez = Ar c'hoc'hu hag iliz ar Groaz Santel ({{XIvet kantved}}) | ardamezioù = COA fr Quimperlé (Finistère).svg | bro = {{Kernev}} - {{Bro-Wened}} | departamant = [[Penn-ar-Bed]] | arondisamant = [[Arondisamant Kemper|Kemper]] | etrekumuniezh = [[Kemperle Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Gerne (lezenn Voynet)|Bro Gerne]] | kanton = [[Kanton Kemperle|Kemperle]] ([[pennlec'h]]) | insee = 29233 | cp = 29300 | maer = Michaël Quernez | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2020]] | gorread = 31.73 | hedred = -3.55 | ledred = 47.87 | uk = | ubi = 2 | ubr = 83 | lec'hienn web = [http://www.quimperle.com/ Ti-kêr] }} '''Kemperle''' a zo ur gumun e departamant [[Penn-ar-Bed]], e [[Mervent]] [[Breizh]]. Pennlec'h [[kanton Kemperle]] eo. Emañ war varc'h etre [[Kerne]], tu kornôk ar stêr, ha [[Bro-Wened]], tu reter ar stêr Izol. == Douaroniezh == === Stêrioù Kemperle === <gallery> ArstêrEleeKemperle.JPG|Ar stêr [[Ele]] KemperlearstêrIzol.jpg|Ar stêr [[Izol]] </gallery> <gallery> Quimperlé quai Brizeux.JPG|Dourioù ar stêr [[Izol]] hag ar stêr [[Ele]] a ya d'ober al [[Laeta]]; en tu-dehoù, ar c'hae [[Aogust Brizeug|Brizeug]] AnDourdueKemperle.jpg|An [[Dourdu (Laeta)|Dourdu]], adstêr d'al Laeta </gallery> == Anv == ==== Stummoù skrivet ==== * M.N Bouillet (1863) : gwechall '''Quimper-Ellé''' * Bernard Tanguy (1990)  : '''Villa Kermperlegium''', c. 1050; '''Kemper''', c. 1050; '''Kemperele''', c. 1050; '''Kemperelle''', 1146; '''Kemperele''', 1364; '''Kemperle''', 1462 * Erwan Vallerie (1995) : '''Anauroth scilicet Kemper''' XIvet; '''Kemperlensem''' 1038; '''Villa Kemperelegium''' c 1050; '''Camperelegio''' 1135; '''Kimper''' 1160; '''Kernperele''' 1220; '''Kemperle''' 1239; '''Kemperle''' 1267; '''Kuemperele''' 1275; '''Kemperle''', '''Kemperele''' 1304; '''Kimperle''', '''Kemperele; Kemperle''' 1343; '''Kemperele''' 1354; '''Kampperle''' 1366; '''Kemperele''' 1368; '''Keremperle''' 1371; '''Kamperlle''' 1375; '''Kemperle''' 1384; '''Kimperle''' 1395, '''Kemperele''', '''Kemperle''' 1415; '''Kimperle''' 1423; '''Kemperle''' 1425; '''Quemperle''' 1442; '''Kemperle''' 1451; '''Kemperleyo''' 1453 ; '''Kaemperelleyo''' 1480; '''Kemperle''' 1516; '''Kimperle''' 1533; '''Kemperelle''' 1536; '''Querperle''' 1630; '''Quinperle''' 1654; '''Kèmperle''', '''Quimperle''' 1709 ==== Gerdarzh ==== * Dont a ra anv kêr eus hini kember ar stêrioù [[Ele]] hag [[Izol]]. == Brezhoneg == <gallery widths="150px" heights="150px" perrow="3"> Kemperle Panelloù.jpg|Panelloù divyezhek </gallery> ===Ya d'ar brezhoneg=== *D'an 18 a viz Kerzu 2008 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. *D'ar 4 a viz Mae [[2012]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. ===Deskadurezh=== *Ur skol [[Diwan]] a zo eno abaoe [[1989]]. *Un hentad divyezhek publik a zo eno abaoe [[2010]] er skol Bisson. *E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 100 skoliad (8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c'helenn divyezhek]</ref>. ===Prizioù dazont ar brezhoneg=== * E [[2011]] e oa bet roet da di-kêr Kemperle Priz kentañ Dazont ar brezhoneg, rummad “Strollegezhioù” gant [[Ofis Publik ar Brezhoneg]]<ref>{{br}}[http://www.ofis-bzh.org/upload/actualite/fichier/bzh/385fichier.pdf Ofis Publik ar Brezhoneg]</ref>. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:COA fr Quimperlé (Finistère).svg|110px]] |''En erminoù e c'hilhog en gul, iziliet ha klipennet en aour.'' *Diwar ardamezeg d'Hozier (1696) |- |} == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> IlizkatolikIntronVariaKemperle.JPG|Iliz katolik ''Intron Varia'' e gorre-kêr Église Sainte-Croix de Quimperlé Mieusement.jpg|[[Iliz katolik ar Groaz Santel (Kemperle)|Iliz katolik ar ''Groaz Santel'']] e goueled-kêr KemperlePontLovignon.jpg|Ar pont Lovignon dreist d'ar stêr Ele. </gallery> <gallery> KemperleKoc'hu.jpg|Ar c'hoc'hu. KemperleLeandikozhanUrsulinezed.jpg|Leandi kozh an Ursulinezed. KemperlePrezidial.jpg|Ar Prezidial. KemperleIlizkatolikSantKoulman.jpg|Iliz katolik ''Sant Koulman''. Chapelle Lothéa Quimperlé.JPG|Chapel Lotea. </gallery> * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=61339 Memorial Genweb]</ref>. Savet e voe e 1920 ha dioueliet d'an [[3 a viz Gouhere]] [[1921]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/5488/quimperle-cimetierecommunal/ Université de Lille]</ref>. == Dezougen == <gallery> KemperlePorzh-houarn03.jpg|An ti-gar TBKKarr-boutin.jpg|Karr-boutin TBK dirak porzh-houarn Kemperle </gallery> * Ti-gar Kemperle war al [[Hent-houarn Landerne Savenneg|linenn hent-houarn Landerne Savenneg]]. * [[Tro Bro Kemperle]], pe "TBK", ar rouedad dezougen beajourion e Bro Kemperle. == Istor == === Henamzer === * An hent roman eus [[Darioritum]] ([[Gwened bremañ]]) da [[Kemper|Lokmaria-Kemper]] a dreuze an [[Ele]] e Kemperle, an hent roman eus [[Vorgium]] ([[Karaez]] bremañ) d'[[ar Pouldu]] a dreuze Kemperle hag ur "c'hastrum" a voe savet gant ar Romaned war lez dehoù an Ele da ziwall an hentoù<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, 1939, (e [[galleg]]), pajennoù 16 ha 17.</ref>. === {{VIvet kantved}} === * Douaroù a vefe bet roet da [[Guntiern|C'huntiern]], ur manac'h deuet eus Kembre, en "Anawrot" ha parrez [[Bei]] gant [[Gradlon]], roue [[Kerne]]. Eno e savas [[abati ar Groaz Santel|abati Anawrot]], kavell kêr Gemperle<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', pajenn 24, e ti an aozer</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Kemperle da benn un distrig<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105.</ref>. * Tennet e voe trev Sant-Dewi (''Saint-David'' ez-ofisiel) digant [[Redene]] ha staget e voe ouzh kumun Kemperle<ref>{{fr}}[http://patrimoine.region-bretagne.fr/sdx/sribzh/main.xsp?execute=show_document&id=MERIMEEIA29000487 Glad]</ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] e parrez Sant-Mikael gant Louis Barbé, person, Thomas Bizien, kure, Fougerolle ha Pierre Davan, menec'h ag urzh Sant Benead, Robert Lallemant, priol e kouent Sant Maoris ha Joseph Bigeon, manac'h ag urzh Sant Fransez; nac'het e voe al le e parrez Sant Mikael gant Lamoignon, aluzenner an ospital, ha Latour, jezuist, aluzenner an Ursulinezed, hag e parrez Sant Kolomban gant Regnier, person, Forget, kure, Frogerays, beleg da sikour kovez ha Boisrouvray, jezuist, e trev Sant Dewi gant Le Moign ha Guennec, kureed, hag e parrez Lotea gant ar person, Galliot e anv<ref>{{br}}[[Kristof Jezegoù]], ''Hor Bro e-pad ar Revolusion'', Ti-moullañ Ar Bobl, Karaez, 1915, pajennoù 51 ha 52.</ref>. === {{XIXvet kantved}} === <gallery> KemperlePorzh-houarn01.jpg|Porzh-houarn Kemperle </gallery> * Erruet an hent-houarn (linenn [[Hent-houarn Landerne Savenneg]]) er gumun e miz Gwenholon 1863. === {{XXvet kantved}} === ====== [[Brezel-bed kentañ]] ====== * Mervel a reas 342 waz eus ar gumun, da lavaret eo 3,72% eus ar boblañs e 1911, abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=61339&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 51 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29233&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. [[Skeudenn:UndeneusKemperleetfuzuilhetePorzh-Loeiz.JPG|left|thumb|Anv J. Hascouat, un den eus Kemperle, ouzh monumant ar re fuzuilhet e Porzh-Loeiz]] {{clr|left}} * C'hwec'h gwaz eus Kemperle a voe fuzuilhet e miz Gouhere 1944 gant an Alamaned e Kerfani e [[Molan]]<ref>{{fr}}[http://www.letelegramme.com/local/finistere-sud/quimperle-concarneau/quimperle/kerfany-les-pins-hommage-aux-21-resistants-fusilles-29-07-2009-488645.php "Le Télégramme", ''Kerfany-les-Pins. Hommage aux 21 résistants fusillés]</ref>. * D'an [[23 a viz Mae]] [[1945]] e voe kavet korfoù marv pevar den eus ar gumun e-tal gwikadell [[Porzh-Loeiz]]. Er Rezistañs e oant; fuzuilhet e oant bet gant al lu [[Alamagn|alaman]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 315-316</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas seizh milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29233&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas seizh milour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=29233&dpt=29 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center">'''Emdroadur ar boblañs adalek 1793 betek 2012'''<br/> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:12500 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:2000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 bar:2009 bar:2010 bar:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 text:1793 bar:1806 text:1806 bar:1821 text:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 text:1841 bar:1846 text:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 text:1866 bar:1872 text:1872 bar:1876 text:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 text:1891 bar:1896 text:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1926 text:1926 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 text:1962 bar:1968 text:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 text:1990 bar:1999 text:1999 bar:2007 text:2007 bar:2011 text:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 4549 bar:1806 from:0 till: 4263 bar:1821 from:0 till: 4724 bar:1831 from:0 till: 5275 bar:1836 from:0 till: 5541 bar:1841 from:0 till: 5261 bar:1846 from:0 till: 5791 bar:1851 from:0 till: 6114 bar:1856 from:0 till: 6375 bar:1861 from:0 till: 6240 bar:1866 from:0 till: 6863 bar:1872 from:0 till: 6253 bar:1876 from:0 till: 6533 bar:1881 from:0 till: 6821 bar:1886 from:0 till: 7156 bar:1891 from:0 till: 8049 bar:1896 from:0 till: 8306 bar:1901 from:0 till: 9036 bar:1906 from:0 till: 9176 bar:1911 from:0 till: 9188 bar:1921 from:0 till: 8995 bar:1926 from:0 till: 8969 bar:1931 from:0 till: 9062 bar:1936 from:0 till: 9335 bar:1946 from:0 till: 10679 bar:1954 from:0 till: 10030 bar:1962 from:0 till: 10272 bar:1968 from:0 till: 10698 bar:1975 from:0 till: 10907 bar:1982 from:0 till: 11067 bar:1990 from:0 till: 10748 bar:1999 from:0 till: 10850 bar:2007 from:0 till: 10877 bar:2011 from:0 till: 12156 bar:2012 from:0 till: 12052 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text: </timeline> </div> == Melestradurezh == == Tud == * [[Guntiern]], [[manac'h]] ha sant brezhon hag a savas [[abati]] [[Anawrot]], kavell kêr Gemperle, er {{VIIvet kantved}}. * [[Gourloez]], anavezetoc'h evel "Urlo" pe "Urloù", pe "Sant Urlo", kentañ [[abad]] [[Abati ar Groaz Santel e Kemperle]]. <gallery widths="200px"> KemperleDelwennledGuntiern.jpg|Delwenn-led [[Guntiern|Sant Guntiern]] en [[Iliz katolik ar Groaz Santel (Kemperle)|iliz ar Groaz Santel]]. DelwennledSantUrloù.JPG|Delwenn-led [[Gourloez|Sant Urloù]] en iliz ar Groaz Santel. </gallery> ===Tud bet ganet eno=== <gallery widths="200px"> KervarkerKemperle01.JPG|Delwenn [[Teodor Kervarker|Kervarker]] war lez ar stêr [[Ele]] e Kemperle. </gallery> * [[1789]] : [[Matilin an Dall]], talabarder. * [[1804]] : [[Corentin Marie Le Guillou]], beleg katolik ha sonaozour. * [[1815]] : [[Teodor Kervarker|Kervarker]], dastumer gwerzioù ha lenneg. * [[1876]] : [[Adolphe Beaufrère]], livour-engravour. * [[1949]] : [[Michel Tonnerre]], kaner-sonaozer. * [[1950]] : [[Melaine Favennec]], kaner ha soner. * [[1973]] : [[Ronan Le Flécher]], kazetenner. * [[1993]] : [[Loeiza an Duigoù]], skrivagnerez. === Tud bet marvet eno === * [[1859]] : [[Matilin an Dall]]. * [[1880]] : [[Yann-Wilhoù Herri]], skrivagner. * [[1895]] : [[Teodor Kervarker|Kervarker]], dastumer gwerzioù ha lenneg. * [[1931]] : [[Émile Jourdan]], livour breizhat. * [[1944]] : [[Loeiz Gourlet]], barzh, skrivagner ha troour brezhonek. * [[1981]] : [[Zavier Grall]], skrivagner breizhat. * [[1996]] : [[Glenmor]], kaner. ===Tud beziet eno=== * [[Yann Moñforzh]], dug Breizh. ===Arzourien bet awenet gant Kemperle=== * Livourien: [[Henri Barnoin]], [[Bernard Buffet]], [[Maurice Denis]], [[Louis-Marie Désiré-Lucas]], [[Arthur Midy]], [[Ferdinand du Puigaudeau]], [[Joseph Alexandre Ruellan]], [[Henri Le Sidaner]], [[Charles Wislin]],... === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Auffret de la Vieuville.jpg|60px]] |'''Auffret'''<ref>'''Michel''', mizer Kemperle e 1620; '''Pierre''', belif Kemperle e 1696; ul letanant ouzh gwardoù ar Roue e 1828</ref> aotrounez ar Gosker ha Kerizag |''En glazur e gebrenn en aour heuliet gant teir Katellrodenn ivez en aour'' |- |[[Restr:Saint Alouarn.jpg|60px]] |'''Daniel de Saint-Alouarn''' <ref>- '''Daniel''' de Saint-Allouarn, abad [[Kemperle]] e 1521. Aet da Anaon e 1553.</ref> Aotrounez al lerc'h se , ha Kervéguen, e Gwengad. |''En glazur e leonerezh en argant'' |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Geilenkirchen]] | 1966 |- | [[Restr:Flag of Cornwall.svg|border|25px]] [[Kernev-Veur]] | [[Lyskerrys]] | 1975 |- | [[Restr:Flag of Ireland.svg|border|25px]] [[Iwerzhon]] | [[Baile Átha an Rí]] | 2003 |- | [[Restr:Flag of Mali.svg|border|25px]] [[Mali]] | [[Nara]] | 2003 |} ==Gouelioù== *[[Taol Kurun]], bep bloaz abaoe 1995, e dibenn miz Genver. == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Quimperlé}} *{{fr}} [http://www.quimperle.com/ lec'hienn ar gumun] *{{br}} [https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=29233 Kemperle war lec'hienn Geobreizh] == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Penn-ar-Bed]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Kemperle]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Porzh-Loeiz e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Kerfani (Molan) e miz Gouhere 1944]] bq1al2flcvk9l7ktyd30i8r4nvf34ct 0 15722 2148494 2082484 2025-06-06T08:53:55Z Dakbzh 58931 2148494 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Sent | anvOfisiel = ''Le Saint'' | skeudenn = Le Saint mairie.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason ville fr Le Saint (Morbihan).svg | bro = {{Kernev}} | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh|Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] | cp = 56110 | maer = Jérôme Regnier | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 31.03 | hedred = -3.56111111111 | ledred = 48.0902777778 | uk = 156 | ubi = 73 | ubr = 223 | lec'hienn web = }} '''Ar Sent''' a zo ur gumun eus [[Bro-Gerne]] e [[kanton Gourin]] e departamant ar [[Mor-Bihan]], e kornôg [[Breizh]]. == Douaroniezh == * War lez ar [[Stêr-Laeron]] emañ ar gumun. == Brezhoneg == * D'ar 24 a viz C'hwevrer [[2005]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. * D'an 12 a viz Genver [[2006]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. [[Restr:Ar Sent Panell.jpg|100px|thumb|left]] {{clr|left}} == Istor == === Henamzer === * An hent roman eus [[Vorgium]] (Karaez bremañ) d'ar [[Pouldu]] a dreuze ar Sent<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, 1939, (e [[galleg]]), pajennoù 16 ha 17.</ref>. === {{XVIIvet kantved}} === * [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]: un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant an drev hag he farrez [[Gourin (kumun)|Gourin]] d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e [[Sant-Hern]] d'an [[11 a viz Gouere]] [[1675]] e-pad [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz|an emsavadeg]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 106-109.</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790 diwar un drev eus parrez [[Gourin (kumun)|Gourin]]; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Gourin (1790)|kanton Gourin]]; e [[distrig ar Faoued]] e oa; miret ha brasaet e voe [[kanton Gourin]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe ar Sent en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 116 ha 351.</ref>{{fr}}{{,}}<ref>[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=30215 Cassini - EHESS - Ar Sent - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 176 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 3,55 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56201&dpt=56&idsource=15196&table=bp03 Memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Repuidi-brezel: d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 250 repuad er Sent<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118</ref>. * Mervel a reas 27 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour<ref name="memorialgenweb.org"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Le Saint les restes du château.jpg|Dismantroù ar c'hastell. </gallery> * Ar c'hastell, dismantret. <gallery> Eglise paroissiale de Le Saint.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Samuel''. <gallery> Le Saint (56) Monument aux morts 01.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv a-dreñv d'an iliz katolik. Dioueliet e voe d’an [[1 a viz Here]] [[1922]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66737/le-saint-presdeleglise/ Université de Lille]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:2500 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:500 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 bar:2009 bar:2010 bar:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 text:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 text:1806 bar:1821 text:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 text:1841 bar:1846 text:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 text:1866 bar:1872 text:1872 bar:1876 text:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 text:1891 bar:1896 text:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1926 text:1926 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 text:1962 bar:1968 text:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 text:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 text:2006 bar:2011 text:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 1644 bar:1800 from:0 till: 1633 bar:1806 from:0 till: 1378 bar:1821 from:0 till: 1220 bar:1831 from:0 till: 1458 bar:1836 from:0 till: 1487 bar:1841 from:0 till: 1630 bar:1846 from:0 till: 1704 bar:1851 from:0 till: 1627 bar:1856 from:0 till: 1582 bar:1861 from:0 till: 1646 bar:1866 from:0 till: 1679 bar:1872 from:0 till: 1609 bar:1876 from:0 till: 1639 bar:1881 from:0 till: 1753 bar:1886 from:0 till: 1782 bar:1891 from:0 till: 1804 bar:1896 from:0 till: 1820 bar:1901 from:0 till: 1962 bar:1906 from:0 till: 2055 bar:1911 from:0 till: 2159 bar:1921 from:0 till: 2068 bar:1926 from:0 till: 2088 bar:1931 from:0 till: 2035 bar:1936 from:0 till: 1967 bar:1946 from:0 till: 1800 bar:1954 from:0 till: 1513 bar:1962 from:0 till: 1354 bar:1968 from:0 till: 1208 bar:1975 from:0 till: 1013 bar:1982 from:0 till: 881 bar:1990 from:0 till: 761 bar:1999 from:0 till: 696 bar:2006 from:0 till: 663 bar:2011 from:0 till: 670 bar:2012 from:0 till: 617 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text: </timeline> == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Le Saint|ar Sent}} * {{br}}[https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56201 ar Sent war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] rfqx9iv5nxqsnhg8kmzf7zmigz31vp5 0 15769 2148436 2093318 2025-06-05T19:57:23Z Dakbzh 58931 2148436 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Gemene | anvOfisiel = Guémené-sur-Scorff | skeudenn = Mairie de Guémené sur Scorff.JPG | alc'hwez = Ar maerdi | ardamezioù = Blason_ville_fr_Guémené-sur-Scorff_(Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56160 | maer = René Le Moullec | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 1.17 | hedred = -3.20166666667 | ledred = 48.0691666667 | uk = 137 | ubi = 118 | ubr = 180 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.guemenesurscorff.com www.guemenesurscorff.com] }} '''Ar Gemene''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton ar Gemene]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == * War lez ar stêr [[Skorf]] emañ ar Gemene. == Dezougen == * War al linenn [[Hent-houarn Pondi Mêlann|hent-houarn Pondi Mêlann]] e oa ar Gemene. Ur mirlec'h dafar hent-houarn a oa er gumun. == Anv == * {{fr}}Dauzat ha Rostaing(1963-1978) : "'''Kemenet-Guégant''', 1160; hen-brezhoneg ''kemenet'', dalc'h, gounidigezh, eus al c''ommendare'' (J. Loth); '''Guégant''', anv den" * {{br}}Erwan Vallerie (1995) : '''Guemenet''' ? 1516<ref>{{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995</ref>. == Ardamezioù == * ''Palefarzhet : ouzh 1 en gul e nav mailhenn en aour ; ouzh 2 en erminoù ; ouzh 3 geotet e dreustell gommek en glazur ; ouzh 4 en gul e groaz koñchek en aour.'' == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun ar Gemene e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet ar Gemene ur c'hanton, hini [[Kanton ar Gemene (1790)|ar Gemene]], gant teir c'humun: Ar Gemene, [[Lokmac'hloù]] ha [[Persken]]; e [[distrig Pondi]] e oa. Miret ha brasaet e voe [[Kanton ar Gemene]] e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet ar Gemene en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 117, 175 ha 255</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=16327 Cassini - EHESS - Ar Gemene - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 111 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,32 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56048&dpt=56&idsource=7035&table=bp02 Memorialgenweb - Monumant ar re varv] </ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'an [[19 Mezheven|19 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] er Gemene<ref>{{fr}}''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 126 </ref>. * D’an 30 a viz Du 1943 e voe taget an archerdi gant tud eus ar Rezistañs ha kemeret ar pistolennoù gante<ref>{{fr}}Joseph Oliviéro, Christian Perron ha Yannick Perron, ''Résistances et maquis en centre Bretagne, Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 1997, pajenn 106 </ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://lesamisdelaresistance56.com/index.php/51-11-la-vie-de-nos-comites/ceremonies/255-ceremonie-de-bubry Les Amis de la Résistance </ref>. * Er skol ''Santez-Anna'' e voe toullbac'het tud ag ar Rezistañs gant an Alamaned<ref name="Guénic, 1998">{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 42-43</ref>. <gallery> ArGemeneSalahaLilianeSegal.jpg|Plakenn Sala ha Liliane Segal ouzh monumant ar re varv. </gallery> * Div Yuzevez, ur plac'hig, Liliane Segal hag he mamm, Sala Segal, a voe serret gant an Alamaned d'ar [[4 a viz Genver]] [[1944]]; kuitaet o doa [[Pariz]] evit mont d'an [[An Oriant|Oriant]], met dav oa bet dezhe dilojañ eus [[an Oriant]] abalamour d'ar bombezadegoù e miz C'hwevrer 1943 evit klask repu e [[Ploue]] da gentañ hag er Gemene da c'houde. E penn-kentañ miz C'hwevrer 1944 e chomjont e-pad un nebeud deizioù e kamp [[Drancy]] a-raok bout kaset, evel pemp Yuzev arall bet tapet en departamant er memes devezh, da [[Auschwitz]] d'an 10 a viz C'hwevrer gant ar steudad niverenn 68; eno e voent drouklazhet; * Ti-post, 1944: d'ar 7 a viz Ebrel e voe tapet 153 923,60 Lur en ti-post ha 315 000 Lur e ti an tailhoù gant tud eus ar Rezistañs, ha 280 528,90 Lur en ti-post d'an 23 a viz Mae<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 121</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 308 </ref>. * Ar Gemene a voe dieubet d'ar [[4 Eost|4 a viz Eost]] [[1944]]<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009, pajenn 130 </ref>. [[Skeudenn:UndeneusarGemenebetfuzuilhetePorzh-LoeizLuc'hskKlaodanDuigou.jpg|left|thumb|Anv F. Trebuil, unan eus tud ar Gemene bet fuzuilhet, ouzh monumant [[Porzh-Loeiz]]]] {{clr|left}} * 20 den eus ar gumun a voe fuzuilhet, marvet er strouezheg pe er c'hampoù-bac'h<ref name="Guénic, 1998"/>; d'an [[23 a viz Mae]] [[1945]] e voe kavet korfoù marv pevar anezhe e-tal gwikadell [[Porzh-Loeiz]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 315-316</ref>. * Fuzuilhet e voe ur gwaz ag ar gumun e Kernevez-Zinzeg e [[Berne]], d'ar [[16 Gouhere|16 a viz Gouhere]] [[1944]] abalamour d'e berzh er [[Rezistañs]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 23 </ref>. * Mervel a reas 32 zen abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56048&dpt=56&idsource=7035&table=bp02 Memorialgenweb - Monumant ar re varv] </ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Ur gwaz a varvas<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56048&dpt=56&idsource=7035&table=bp02 memorialgenweb - Monumant ar re varv] </ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="180px"> Porte des Rohans Guéméné.JPG|Porzh ar Roc'haned. ArGemeneTiarBreujoù.jpg|Ti ar Breujoù. ArGemeneMonumantarrevarv.jpg|Monumant ar re varv. </gallery> == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 <ref>{{fr} }[http://www.recensement-2009.insee.fr/chiffresCles.action?zoneSearchField=GUEMENE&codeZone=56073-COM&idTheme=3 EBSSA]</ref>== {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1900 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |bl9=2020 |p1=1743 |p2=1831 |p3=1693 |p4=1555 |p5=1332 |p6=1205 |p7=1235 |p8=1131 |p9=1059 |mammenn= EBSSA }} == Melestradurezh == {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{Dilennad |Deroù = 1800 |Penn = 1801 |Anv = Jean François Le Guyader|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1801 |Penn = 1807 |Anv = Louis Thomas Le Cloirec|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1807 |Penn = 1813 |Anv = Jean François Le Guyader-Dubotterff|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1813 |Penn = 1815 |Anv = Jean Marie Herpe|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1815 |Penn = 1821 |Anv = Julien Thomas Le Fur|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1821 |Penn = 1826 |Anv = Jean Marie Romain Peuchant|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1826 |Penn = 1832 |Anv = Joseph Louis Godet-Destouches|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1832 |Penn = 1835 |Anv = Jean Marie Romain Peuchant|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1835 |Penn = 1840 |Anv = Pierre Marie Le Gal|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1840 |Penn = 1853 |Anv = Jean Louis de Launay|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1853 |Penn = 1877 |Anv = Julien Peuchant|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1877 |Penn = 1892 |Anv = Louis Frédéric Champenois|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1892 |Penn = 1897 |Anv = Joseph Le Bris|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1897 |Penn = 1900 |Anv = Joseph Moroch|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1900 |Penn = 1904 |Anv = Joseph Le Bris|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1904 |Penn = 1906 |Anv = Charles Le Flahec|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1906 |Penn = 1911 |Anv = Désiré Chardevel|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1911 |Penn = 1915 |Anv = Jean François Daniel|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1915 |Penn = 1919 |Anv = Raphaël Guidy|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1919 |Penn = 1942 |Anv = Eugène Raude|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1942 |Penn = 1944 |Anv = André Le Coguic|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1944 |Penn = 1945 |Anv = Eugène Raude|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1945 |Penn = 1945 |Anv = Louis Le Ravallec|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Mae 1945 |Penn = 1966 |Anv = Charles Montmayeur|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1966 |Penn = 1966 |Anv = Jean Le Guennec|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1966 |Penn = Meurzh 1983 |Anv = Louis Hubert|Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Meurzh 1983 |Penn = Meurzh 2001 |Anv = Jean Moec|Strollad =[[Strollad Sokialour Gall]] |Karg = Kuzulier-departamant [[Kanton ar Gemene]] (1985-1992) }} {{Dilennad |Deroù = Meurzh 2001 |Penn = Meurzh 2014 |Anv = Christian Perron |Strollad =[[Strollad Komunour Gall]] |Karg =Kuzulier-departamant [[Kanton ar Gemene]] (2004-2011) }} {{Dilennad |Deroù = 2014 |Penn = ''bremañ'' |Anv = René Le Moullec |Strollad = |Karg = }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Brezhoneg == * Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. * D'ar 16 a viz Kerzu [[2014]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[Pierre Le Bigault]], marc'hhouarnour a vicher, e 1959. * [[Hubert Graignic]], marc'hhouarnour a vicher, e 1957. * [[Joseph Loth]], [[yezhoniour]] ar [[brezhoneg]] hag ar [[yezhoù keltiek]], [[27 a viz Kerzu]] [[1847]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Baurin de Mouchon.gif|60px]] | :;Antoine Baurin :Kabiten ar Gemene e 1635 :''En glazur e gebrenn en argant heuliet gant teir c'hreskenn ivez en argant.'' |- |[[Restr:Beaumez.gif|60px]] | :;de Beaumez :Aotrounez ar barrez :''En gul e groaz garzentek en aour.'' |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56073 ar Gemene war lec'hienn Geobreizh] == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Archerdiez taget e Breizh gant tud eus ar Rezistañs]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Berne e 1944]] qqyydsljajxa6xo5eo4i3zdif3hlu80 0 15770 2148396 2082947 2025-06-05T17:55:38Z Dakbzh 58931 2148396 wikitext text/x-wiki :[[Restr:Confusion colour.svg|20px]]''Arabat droukveskañ gant [[an Ignel]].'' <hr> {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Ignol | anvOfisiel = Lignol | skeudenn = Lignol église paroissiale.JPG | alc'hwez = An iliz katolik. | ardamezioù = Blason deLantivy.svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] | cp = 56160 | maer = Carole Le Yaouanq | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 38.43 | hedred = -3.26944444444 | ledred = 48.0383333333 | uk = 117 | ubi = 93 | ubr = 187 | lec'hienn web = }} '''An Ignol''' zo ur gumun e [[Breizh]] e [[kanton Gourin]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War lez ar [[Skorf]] emañ an Ignol. == Dezougen == * War al linenn [[Hent-houarn Pondi Mêlann|hent-houarn Pondi Mêlann]] edo an Ignol. == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Lignol''', 1304; '''Lingnol''', 1327; '''Lignol''', 1345; '''Lignoll''', 1387, 1418; '''Minor lege Ninior''', 1630 == Ardamezioù == ''En glazur, e eizh kanochenn en aour, 3, 2, 2 et 1; e c'hrenngonk en gul karget gant ur c'hleze en argant, beg ouzh kab.'' ''Sturienn :'' Qui désire n’a repos. == Istor == === {{XVIIIvet kantved}} === * [[28 Kerzu|28 a viz Kerzu]] [[1719]]: lakaet e voe harz war ar [[Markiz Pontkalleg|markiz a Bontkalleg]] e presbital an Ignol. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Berne (1790)|kanton Berne]]; e [[distrig ar Faoued]] e oa; dilamet e voe kanton Berne e 1801 ha lakaet An Ignol e [[kanton ar Gemene]] bet miret ha brasaet ivez gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe An Ignol en [[Arondisamant Pondi]] e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=19555 Cassini - EHESS - An Ignol - Fichenn ar gumun] </ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 173 </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 100 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 4,92 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56110&pays=France&dpt=56&idsource=16730&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 341 repuad en Ignol; 13 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 119</ref>. * D'ar 14 a viz Ebrel 1944 e voe kemeret 41 803,20 Lur en ti-post gant tud eus ar Rezistañs, ha 97 000 Lur d'ar 7 a viz Even 1944<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.174</ref>. * Mervel a reas 22 zen ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56110&pays=France&dpt=56&idsource=16730&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. * E miz [[Mezheven|Even]] [[1944]], un den eus ar Rezistañs a voe lazhet gant an [[Wehrmacht|Alamaned]]; ur paotr all eus ar Rezistañs hag ur c'houer a voe serret d'an [[Wehrmacht|Alamaned]]: n'int ket bet adkavet; e miz [[Gouere]], un ezel eus ar Rezistañs a voe fuzuilhet goude bout bet boureviet er [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Faoued]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 50-51</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == *Maner Kerouallan. *Maner ar C'hoskro. *Chapel ''Sant Iwan''. *Chapel ''Sant Herwezhen''. *Chapel ''Sant Melan''. == Emdroadur ar boblañs == <div style="text-align:center;"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:800 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:2500 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:500 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:100 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 bar:2009 bar:2010 bar:2011 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 text:1793 bar:1800 text:1800 bar:1821 text:1821 bar:1831 text:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 text:1841 bar:1846 text:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 text:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 text:1866 bar:1872 text:1872 bar:1876 text:1876 bar:1881 text:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 text:1891 bar:1896 text:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 text:1921 bar:1926 text:1926 bar:1931 text:1931 bar:1936 text:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 text:1962 bar:1968 text:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 text:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 text:2006 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 1911 bar:1800 from:0 till: 1914 bar:1821 from:0 till: 1715 bar:1831 from:0 till: 1780 bar:1836 from:0 till: 1734 bar:1841 from:0 till: 1722 bar:1846 from:0 till: 2029 bar:1851 from:0 till: 1925 bar:1856 from:0 till: 1779 bar:1861 from:0 till: 1844 bar:1866 from:0 till: 1876 bar:1872 from:0 till: 1661 bar:1876 from:0 till: 1778 bar:1881 from:0 till: 1928 bar:1886 from:0 till: 1880 bar:1891 from:0 till: 1809 bar:1896 from:0 till: 1802 bar:1901 from:0 till: 1785 bar:1906 from:0 till: 1896 bar:1911 from:0 till: 2029 bar:1921 from:0 till: 2008 bar:1926 from:0 till: 1985 bar:1931 from:0 till: 1931 bar:1936 from:0 till: 1832 bar:1946 from:0 till: 1887 bar:1954 from:0 till: 1593 bar:1962 from:0 till: 1512 bar:1968 from:0 till: 1370 bar:1975 from:0 till: 1203 bar:1982 from:0 till: 1042 bar:1990 from:0 till: 906 bar:1999 from:0 till: 859 bar:2006 from:0 till: 887 bar:2012 from:0 till: 910 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text: </timeline> • Mammennoù : {{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/1_navigation.php Cassini] hag {{fr}}[https://www.insee.fr/fr/accueil INSEE] </div> == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Baellec.gif|80px]] |'''Baellec''', Aotrounez Kerouallan |''en argant e erez dispak en glazur'' |- |[[Restr:Baillet de Kerandreff.gif|80px]] |'''Baillet''', Aotrounez Kerouallan |''en argant e deir askolenn geotet bleuniet en gul'' |- |[[Restr:Barisy de Kermaria.gif|80px]] |'''Barisy''', Aotrounez Kergariou |''en argant e deir joskenn diframmet en sabel'' |- |[[Restr:Loz de Kerillis.gif|80px]] |'''de Beaucours''' Aotrounez Cosquer |''En gul e zri sparfel en argant, pigoset, iziliet ha grizilhonnet en aour'' |} == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == * {{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56110 an Ignol war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur== * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] qoitm1a0xig65u82tiizyhz4vl1my08 0 15772 2148425 2082655 2025-06-05T19:12:47Z Dakbzh 58931 2148425 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar C'hroesti | anvOfisiel = Le Croisty | skeudenn = Le Croisty (56) Mairie.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] | cp = 56540 | maer = Bruno Lavarec | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 15.88 | hedred = -3.3625 | ledred = 48.0658333333 | uk = 204 | ubi = 123 | ubr = 255 | lec'hienn web = }} '''Ar C'hroesti''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gourin]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> Le Croisty rivière Aër Kergoff.jpg|An Aer e Kergov. * War lez an [[Aer (Ele)|Aer]] emañ Ar C'hroesti. </gallery> == Istor == === {{XXvet}} kantved === * Krouet e voe ar gumun d'an 29 a viz Du 1903 diwar ul lodenn eus kumun [[Sant-Tudal]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 62 waz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,36 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56048&dpt=56&idsource=7035&table=bp02 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 215 repuad er '''C'hroesti'''; 14 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 119</ref>; * mervel a reas 13 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>; * [[1944]]: ** lazhet e voe tud ag ar Rezistañs gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] hag izili eus ar [[Bezen Perrot]] d'ar 15 a viz [[Mezheven|Even]]<ref>{{fr}}[https://maitron.fr/spip.php?article190322 Maitron]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 41-43</ref>; lazhet e voe tud ag ar Rezistañs gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] e miz [[Eost]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 41-43</ref>; ** preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs e mizioù Mae, Even hag Eost ha tapet tremen 400 000 Lur gante<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.82</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas un adjudant eus ar gumun d’ar [[17 a viz C'hwevrer]] [[1957]] e [[Beni-Kouffi]] (departamant [[Kabilia|Kabilia-Veur]])<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6411461 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Le Croisty (56) Église 01.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Yann-Vadezour''. <gallery> Le Croisty (56) Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik. Dioueliet e voe d'ar [[7 a viz Mae]] [[1922]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66735/croisty-presdeleglise/?elm=1 Université de Lille]</ref>. * Gwerenn livet (1914-1918 en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=61508&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1200 |passo1=100 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |p1=1106 |p2=1113 |p3=1019 |p4=921 |p5=846 |p6=735 |p7=685 |p8=734 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56048 ar C'hroesti war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù == <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XXvet kantved]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] gu9ts6478idk4q2i1tmby03qyrop8qq 2148426 2148425 2025-06-05T19:13:37Z Dakbzh 58931 2148426 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar C'hroesti | anvOfisiel = Le Croisty | skeudenn = Le Croisty (56) Mairie.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] | cp = 56540 | maer = Bruno Lavarec | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 15.88 | hedred = -3.3625 | ledred = 48.0658333333 | uk = 204 | ubi = 123 | ubr = 255 | lec'hienn web = }} '''Ar C'hroesti''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gourin]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> Le Croisty rivière Aër Kergoff.jpg|An Aer e Kergov. * War lez an [[Aer (Ele)|Aer]] emañ Ar C'hroesti. </gallery> == Istor == === {{XXvet kantved}} === * Krouet e voe ar gumun d'an 29 a viz Du 1903 diwar ul lodenn eus kumun [[Sant-Tudal]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 62 waz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,36 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56048&dpt=56&idsource=7035&table=bp02 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 215 repuad er C'hroesti; 14 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 119</ref>; * mervel a reas 13 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>; * [[1944]]: ** lazhet e voe tud ag ar Rezistañs gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] hag izili eus ar [[Bezen Perrot]] d'ar 15 a viz [[Mezheven|Even]]<ref>{{fr}}[https://maitron.fr/spip.php?article190322 Maitron]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 41-43</ref>; lazhet e voe tud ag ar Rezistañs gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] e miz [[Eost]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 41-43</ref>; ** preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs e mizioù Mae, Even hag Eost ha tapet tremen 400 000 Lur gante<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.82</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas un adjudant eus ar gumun d’ar [[17 a viz C'hwevrer]] [[1957]] e [[Beni-Kouffi]] (departamant [[Kabilia|Kabilia-Veur]])<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6411461 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Le Croisty (56) Église 01.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Yann-Vadezour''. <gallery> Le Croisty (56) Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik. Dioueliet e voe d'ar [[7 a viz Mae]] [[1922]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66735/croisty-presdeleglise/?elm=1 Université de Lille]</ref>. * Gwerenn livet (1914-1918 en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=61508&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1200 |passo1=100 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |p1=1106 |p2=1113 |p3=1019 |p4=921 |p5=846 |p6=735 |p7=685 |p8=734 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56048 ar C'hroesti war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù == <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XXvet kantved]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] 7c03uzeb12z08w4xn639elhhhwqxbv4 0 15863 2148390 2096246 2025-06-05T17:08:08Z Dakbzh 58931 2148390 wikitext text/x-wiki :[[Restr:Confusion colour.svg|20px]]''Arabat droukveskañ gant [[an Ignol]].'' <HR noShade> {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Ignel | anvOfisiel = ''Inguiniel'' | skeudenn = Montage Inguiniel.jpg | alc'hwez = 1) Presbital kozh An Ignel, 2) Ar vourc'h e plasenn an Tilh, 3) Panell degemer divyezhek, 4) Ar poull-kannañ e koad An Ignel, 5) Ar vourc'h e plasenn an iliz, 6) Koad An Ignel. | ardamezioù = | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Oriant tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro an Oriant]] | kanton = [[Kanton Gwidel|Gwidel]] | cp = 56240 | maer = Jean-Louis Le Masle | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 51.4 | hedred = -3.28166666667 | ledred = 47.9769444444 | uk = 150 | ubi = 49 | ubr = 171 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.lorient-agglo.fr/Inguiniel.11284.0.html www.lorient-agglo.fr] }} '''An Ignel''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwidel]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. E su ar [[Bro Pourlet|vro Pourlet]] emañ. == Douaroniezh == * War lez ar [[Skorf]] emañ an Ignel. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Ignel''|gwalarn=[[Kernaskledenn]],<br>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Skorf]]''}}|norzh=[[An Ignol]],<br>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Skorf]]''}}|biz=[[Persken]]|kornôg=[[Berne]],<br>[[Ploue]]|reter=[[Bubri]]|gevred=[[Bubri]]|su=[[Lanvodan]]|mervent=[[Ploue]]}} == Anv == === Stummoù skrivet === * Yguyniel, 1280; Ynginhiel, 1323; Yguinel, 1387; Inguiniel, 1516; Yguiniel, 1516; Ingunnel, 1630; <ref>{{br}}Erwan Vallerie ː ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus''. An Here. 1995</ref> === Gerdarzh === == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun An Ignel e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet An Ignel e [[Kanton Bubri (1790)|kanton Bubri]]; e [[distrig Henbont]] e oa. Diskaret e voe Kanton Bubri gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe kumun An Ignel e [[Kanton Ploue]] bet miret ha brasaet e 1801 gant an hevelep lezenn. Lakaet e oa bet en [[arondisamant an Oriant]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=17569 Cassini - EHESS - An Ignel - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref name="Robert Bouvier 2006">{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 145</ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe nac'het al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant Jean Robic hag an daou gure<ref>{{fr}}[http://www.infobretagne.com/inguiniel.htm Infobretagne.com]</ref>. === {{XXvet}} kantved === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 128 gwaz abalamour d'ar brezel, eleze 4,64 % eus he foblañs e 1911<ref name="Monumant ar re varv">{{fr}}Monumant ar re varv</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * C'hwezek milour, dek ezel eus ar rezistañs ha tri den nann-soudard a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, daou all a yeas diwar-wel<ref name="Monumant ar re varv"/>. * Pevar gwaz ag an Ignel hag a gemere perzh ar [[Rezistañs]] a voe fuzuilhet e Rozkev ([[Lannejenn]]) d'ar [[24 Mezheven|24 a viz Even]] [[1944]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al [[Wehrmacht|lu alaman]] a oa he sez er [[Ar Faoued|Faoued]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''39-45 en Centre-Bretagne'', Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN 2844970966 ISBN 978-2844970961 (e [[galleg]])</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 30 ha 31</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== * Daou waz marvet er [[Viêtnam]] en [[Indez-Sina]], tri en [[Aljeria]]<ref name="Monumant ar re varv"/>. == Brezhoneg == * Kaozeet 'vez brezhoneg Bro Pourlet er gumun-mañ. * D'an 23 a viz Gwengolo [[2013]] e oa bet votet gant ar c'huzul-kêr tizhout live 1 ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] dindan 3 bloaz. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> AnIgnelPeulvanigKerwennTegnouz.jpg </gallery> * Peulvanig eus [[Oadvezh an houarn]], tro 450 kt. J.-K., bet kavet e kêriadenn Kerwenn-Tegnouz, degaset betek ar vourc'h. <gallery> AnIgnelTikozhervourc'h.jpg </gallery> * Un ti kozh er vourc'h. <gallery> AnIgnelIlizkatolik01.jpg AnIgnelIlizkatolik02.jpg </gallery> * Iliz katolik ''Sant Alban'', 1777. <gallery> AnIgnelMonumantarrevarv.jpg </gallery> * Monumant ar re varv e Leurgêr an Iliz, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=16731 Memorial Genweb]</ref> ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=56089&dpt=56&comm=Inguiniel Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2600 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2010 |p1=2552 |p2=2309 |p3=2115 |p4=2030 |p5=1968 |p6=1890 |p7=2011 |p8=2086 |mammenn=EBSSA |bl9=2012|bl10=2015|bl11=2020|bl12=2021|p9=2069|p10=2140|p11=2193|p12=2191}} == Melestradurezh == <gallery> AnIgnelMaerdi.jpg|Ar maerdi. </gallery> == Post == <gallery> AnIgnelTi-post.jpg|An ti-post. </gallery> * E 1946 e voe digoret un ajañs-post ; e penn-kentañ ar bloavezhioù 1950 e voe savet an ti-post<ref name="Robert Bouvier 2006"/>. == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Baud.gif|80px]] |'''de Baud''' Aotrounez Bresséan |''En glazur e zek hanochenn en aour, 4, 3, 2, 1'' |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == == Liammoù diavaez == * {{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56089 An Ignel war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == <references /> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Lannejenn e 1944]] mwfamr1179i9ddbrfxeu0fq90rchw27 0 15865 2148144 2117199 2025-06-03T17:46:37Z Dakbzh 58931 + Kuzul-kêr divodet e 1944. 2148144 wikitext text/x-wiki :[[Restr:Confusion colour.svg|20px]]''Arabat droukveskañ gant [[Kistenid]] en Aodoù-an-Arvor.'' <HR noShade> {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Kistinid | anvOfisiel = ''Quistinic'' | skeudenn = France - Morbihan - Quistinic - Poul Fétan.jpg | alc'hwez = Kêriadenn Poull-Fetan. | ardamezioù = Blason ville fr Quistinic (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Oriant tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro an Oriant]] | kanton = [[Kanton Gwidel|Gwidel]] | cp = 56310 | maer = Antoine Pichon | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 42.95 | hedred = -3.13305555556 | ledred = 47.9058333333 | uk = 130 | ubi = 20 | ubr = 177 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.lorient-agglo.fr/Quistinic.11287.0.html www.lorient-agglo.fr] }} '''Kistinid''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwidel]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> Blavet Quistinic.jpg|Ar stêr . </gallery> * War lez ar [[Blavezh]] emañ Kistinid. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Kistinid e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Kistinid e [[Kanton Bubri (1790)|kanton Bubri]]; e [[distrig Henbont]] e oa. Diskaret e voe Kanton Bubri gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe kumun Kistinid e [[Kanton Ploue]] bet miret ha brasaet e 1801 gant an hevelep lezenn. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant an Oriant]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=28519 Cassini - EHESS - Kistinid - Fichenn ar gumun] </ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 315 </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 134 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,24 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56188&pays=France&dpt=56&idsource=52007&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 24 den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56188&pays=France&dpt=56&idsource=52007&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. * Divodet e voe ar c'huzul-kêr gant ar [[Renad Vichy|gouarnamant gall]] d'an 23 a viz Mae 1944<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * [[1944]], tud harzet: d'ar 7 a viz C'hwevrer, feldjandarmed, harpet gant ar [[Bezen Perrot]] (e-touez anezho [[Ange Péresse]], genidik a Bubri) gant ar strollad Guy Vissault de Coëtlogon (e-touez anezho Joseph Le Ruyet, a orin eus Bubri) o doa harzet 17 rezistant e [[Baod]], [[Bubri]], [[Kamorzh]] ha Kistinid<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 136</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas ur milour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56188&pays=France&dpt=56&idsource=52007&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == [[Skeudenn:Poul Fetan (50159168633).jpg|left|thumb]] {{clr|left}} * Kêriadenn Poull-Fetan. <gallery> Villeneuve Jacquelot Quistinic.JPG|Ar c'hastell . </gallery> * Kastell "La Villeneuve Jacquelot". <gallery> Quistinic (56) Église Saint-Pierre 01.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr''. <gallery> Quistinic calvaire bourg.jpg|Ar c'halvar. </gallery> * Ur c'halvar er vourc'h. <gallery mode="packed"heights="140px"> Quistinic (56) Chapelle de Locmaria 01.JPG |Chapel Lokmaria. Quistinic (56) Chapelle de Locmaria 02.JPG|Kalvar Lokmaria. Chapelle Notre dame du cloître à Qusitinic (porte Sud).jpg|''Intron-Varia''. Quistinic (56) Chapelle Saint-Mathurin 01.JPG|''Sant Matelin''. </gallery> * '''Chapel Lokmaria''' '''I. Istor''' 1. ar savadur kent : nep roud, neb diell ; an anvadur hepken a ziskouez eo bet savet a-gozh. 2. an darvoudoù : gant leaned eus urzh an Dreinded, a zegasas e Kistinid kehelidigezh sant Matelin, e voe savet hervez un enskrivadur eus 1898, war-dro 1460. 3. ar savadurezh : war-dro 1450 e voe graet ar chantele hag ar c'hazelioù. Diwezhatoc'h e voe graet ar volz. Eus derou ar 16vet eo porched ar c'hreisteiz. E 1574, hervez m'eo skrivet ouzh ar c'hloc'hdi, e voe savet pe adsavet an nev, talbenn ar c'hornôg hag an tour. E 1898, an aotrou person an Deun a lakaas adkempenn bolzioù ar chantele, an tenn-kroaz hag ar c'hazelioù. Eus ar bloaz-se ivez eo ar gwerinier. '''II. Stad ar savadur''' Diouzh tres ur groaz latin, hag e mein-ben eo savet. Pinvidikoc'h eget boaz eo kinklet porched kazel ar c'hreisteiz, hag ivez talbenn ar c'hornôg, e doare an Azginivelezh. Klotañ a ra mat doare gotek an nor gent gant an talbenn tric'hornek. Ouzh bolz porched ar c'hornôg e spurmanter ur groaz kensakriñ. Eus ar 15vet eo an aoterioù maen en div gazel. Koadgoloet eo bet an aoter vras, ha tresadennoù an adaozerien a weler c'hoazh e plakennoù an daol (1898). E traoñ moger diavaez kazel an hanternoz e weler ur maen derou gwareg skrivet warnañ «M(ement)O : HOMO» a c'hellje bezañ bet degaset eus karnel gozh ar vered a oa gwechall tro-dro d'an iliz. E-kreiz ar vered edo gwechall ar c'halvar bloaziadet 1704 a zo bet delec'hiet e 1939 pa oa bet diskaret gwez ar frankizenn, nemet an ivinenn a zo bet tennet kuit da c'houde. Peder delwenn a dalvoudegezh a virer er chapel : 1. Delwenn ar Werc'hez, e kazel ar c'hreisteiz. Stadgwarezet abaoe an 21 a viz Here 1947, eo bet kempennet e 1966 evit 650 lur. Kizellet er 15vet kantved en ur goadenn e oa darn eus ur c'hroazstagadur a save marteze war an treust enor, a-us d'ar gael. Adlivet e voe e miz du 1793 war-un-dro gant ar groaz ha delwenn santez Anna, gant al liver Hemono. 2. Delwenn ar Werc'hez Vari hag ar Mabig Jezuz, a-gleiz d'ar werenneg vras. Oberenn gaer eus ar 15veet kantved e koad liesliv. E koubl he brec'h kleiz e toug ar Werc'hez he mab, ha plegoù hir he mantell a ziskenn e stumm neudadurioù kaer. 3. Delwenn an Dreinded : liesliv e koad eus ar 15vet kantved, disvoued ar garineb anezhi. Adlivet e voe e miz Gwengolo 1793 gant Yann ar Vuit (?) a gemeras evit en ober 14 lur (kalz nebeutoc'h eget Hamono a c'houlennas 125 lur daou viz diwezhatoc'h : marteze en abeg d'ar monc'hwezh ?). Doue an Tad a zo azezet o tougen en e zaouarn Jezuz kroazstaget hag ar Spered Santel e stumm ur goulm a-us d'ar groaz. Gant un doneg, ur c'hab ledan hag ur c'habell teirc'hurunenn eo gwisket. Rodellet kaer eo e varv hag e vlev. 4. Delwenn an Ecce Homo, (Jezuz kurunennet gant spern ha diskouezet d'ar bobl gant Pilatus), en ur c'horn eus kazel ar c'hreisteiz, e plastr, eus an 18vet kantved(?). Gwerennegoù nevez a zo bet lakaet e 1898 war ar chapel-se a zo chapel gaerañ Kistinid. * '''Chapel Itron Varia ar C'hloastr''' '''I. Istor''' 1. ar savadur kent : lec'hiet e kreiz ur c'hoad, nepell diouzh kastell Kernevez-Jakelod e hañval, diouzh e anv, bezañ bet savet war dachenn ur c'hamp roman («claustra», kael, foz-difenn, sparl). Ur maen-bonn a zo bet dizouaret un nebeut kammedoù diouzh kornôg an talbenn, a c'hell bezañ eus an amzer-hont. Pevar zalek eo. Seul vui m'emañ ar chapel war un duchenn ma weler ar vro tro-war-do. Eus ar 15vet kantved e c'hell an neinoù gotek. 2. an darvoudoù : mann. 3. ar savadurezh : 1638 a lenner war ar skoazenn er biz. 4. an adkempennadurioù : graet eo bet an doenn e 1978. '''II. Stad ar savadur''' Hirgarrezek, gant peder skoazenn peb a nein dezho, mogerioù maen-ben. E doare an Azginivelezh gant un talbenn tric'horn, peulioù pevarzuek ha kinkladurioù all emañ porched ar c'hreisteiz. Ur prenestr er reter. An arrebeuri : delwenn I.-V. Wir Sikour, e koad, bloaziadet 1638 ; delwenn Sant Servez, e koad, gant dilhad eskob, war e vrec'h kleiz e alc'houez arc'hant alaouret, hag, ouzhpenn, ur pesk (17vet kantved) ; delwenn santez Marc'harid, e plastr, o tont eus an arouant en doa he lonket (17vet ?) ; setu perak e vez pedet da geñver gwiliouderezh ar merc'hed. * Chapel ''Sant Matelin''. er vourc'h * * '''Chapel Sant Roc'h''' '''I. Istor''' 1. savadur kent. Aspadennoù ez eus anezhañ : ur piñsin dour benniget hag ur prenestr e moger ar c'hreisteiz eus ar 15vet kantved. 2. an darvoudoù. Distro un tammig diouzh al lec'hioù annez, war ribl un hent dioc'h dinaou, en un draonienn eiennek, e-kichen div feunteun ma chom unan c'hoazh hag ur poull-kannañ evit pirc'hirined o klask ar pare. Houarnoù-marc'h roet e gouestl a ziskouez e veze pedet ar sant evit al loened ivez. 3. ar savadurezh. Eus ar 17vet kantved diouzh ar stumm anezhañ. Un aoter ziavaez a zo bet savet e 1950 evit ar pardonioù, er reter d'ar chapel. 4. kempennidigezhioù. Aozet ez eus bet ur savadur evit tennañ an dour. Feunteun ar c'hornôg a zo bet kaset neuze da vourc'h Kistinid. '''II. Stad ar savadur.''' Hirgarrezennek gant ur c'hloc'hdiig pevar-tric'hornzalbennek digor war ar c'hreisteiz hag ar reter. '''III. Arrebeuri.''' 1. Delwenn sant Alar, e plastr, prenet e 1925. 2. Delwenn sant Roc'h, e plastr, prenet e 1925. Kemer a reont lec'h div zelwenn e koad meneget gant fichennaoueg an hendraoù e dielloù an departamant. Dindan ur c'hloc'hdi, en diavaez, roudoù ardamezioù daouhirgelc'hiek. E miz Mezheven 2007 e voe laeret listri enni: <ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20070927045326/http://www.letelegramme.com/gratuit/dossiers/profanation/art_953609.php Le Télégramme]</ref>. * '''Chapel sant Yann e kêriadenn an Templ.''' '''I. Istor''' 1. Ar savadur : meneg ebet. 2. An darvoudoù : hervez fichennaoueg an hendraoù e dielloù Gwened eo kêriadenn an templ, kerkent ha 1160, sez un aluzendi eus Ospitalourien sant Yann. Eus an Demplourien hag eus Ospitalourien Sant-Yann e teufe an anv. E 1731 emañ ar chapel e piaou an Aotrou Kommandour a sav leveoù. 3. Ar saverezh : eus an 12vet kantved hag eus ar savadur kentañ eo ar c'hloc'hdi, ha presnestrig ar c'hreisteiz. Eus ar 15vet marteze eo al leon hag ar c'hi (?) a glink talbenn ar reter. Hiraet e hañval bezañ bet ar chapel neuze, da varn diouzh ar c'hempennoc'h m'eo ar mañsonadur stag ouzh talbenn ar c'hornôg. E maen-ruz eo kroazprenestr ar reter (17vet). 4. An adkempennadurioù : E 1792, e lakaer ur werenn ouzh ur prenestr a zo bet paeet 6 lur da Jaffre, gwerer. E 1920, e oa bet adc'hraet al lambrusk (s.o. dielloù ar barrez). E 1975, e oa bet dizoloet ar mogerioù diavaez. '''II. Stad ar savadur''' Hirgarrezek eo, gant ur gloc'hvoger da dalbenn gornôg, ha mogerioù mañsonet dizingal. Mont a reer e-barzh diouzh ar c'hornôg dre un diri pemp derez ha diouzh ar c'hreisteiz. Daou brenestr a sko ouzh ar c'hreisteiz, an hini koshañ ha bihanañ o vezañ eus an 12vet kantved. Ur prenestr bras ez eus e talbenn ar reter ha daou gizelladur maen. E-kichen an dorioù ez eus daou biñsin-dour-benniget, unan enasket er c'hornôg, unan all, ur granenn vaen anezhañ, er c'hreisteiz. Douar palumet eo al leur. Kaer eo an aoter e maen. Eus 1684 eo ar c'halvar nes. Dilec'hiet eo bet d'ar mervent. * '''Chapel Lokunole''' '''I. Istor.''' 1. Ar savadur kent. Na roud na ziell a-raok 1696. 2. An darvoudoù. Chapel ur genvreuriezh, evel ma'z eus kalz. 3. Ar savadurezh. Ar bloaz 1696 zo engravet ouzh gwareg dor ar c'hreisteiz, ha diouzh doare an amzer-hont emañ ar c'hloc'hdi. Un tammig nevesoc'h eo ar sekretiri. 4. An adkempennidigezhioù. E 1929, engravet e-kichen 1696, e voe adkempennet, ha digoret en-dro prenestr ar gevred. Dezouget eo bet ar sternioù-aoter e 1972 hervez dielloù ar barrez. '''II. Arrebeuri''' 1. Delwenn sant Korneli, e koad. 2. Delwenn sant Gwenole, e koad, eus an 18vet kantved. 3. Delwenn sant Anton a Badou, o tougen ar Mabig Jezuz. 4. Delwennig sant Kornelius gant div vuoc'h. E stern an aoter vras emañ ar peder oberenn-mañ. 5. Delwenneg ar c'hroazstagadur, ouzh moger an hanternoz. Jezuz etre sant Yann hag ar Werc'hez vari. Oberenn fraost a-walc'h eus ar 17vet pe 18vet kantved. 6. Delwennig santez Jenovefa. Ouzh moger an hanternoz, a-gleiz. E maen-raz. Un ibilh koad he dalc'h war ur sichenn e maen-raz ivez. An anv BOT GENOVEFA zo skrivet e lizherennoù gotek war ar sichenn bastellek. Adc'hraet eo bet an daouarn e koad. Oberenn dedennus eus ar 15vet pe 16vet kantved. Kizellet ma'z eo en doare gall, eo diaes gouzout evit petore kehelidigezh emañ eno ; hini ar vammenn, hini ar santez a beder evit pareañ diouzh ar glizi, pe hini ar santez a ro amzer vrav da geñver an eost. '''III. Stad ar savadur.''' Savadur eeun hirgarrezek gant dorioù ha prenester o skeiñ war ar c'hreisteiz hag ar c'hornôg, hag ur c'hloc'hdi karrezek douget war beulioù. Ur sekretiri, he mogerioù panellek, zo bet savet e tu an hanternoz. * '''Chapel santez Barba''' '''I. Istor''' 1. ar savadur kent : titour ebet. Maen-aoter eus ar 16vet en treuzoù. 2. an darvoudoù : lec'hiet war un torn-aod mein-sklent a-us d'ar Blaouezh, ez eo dediet da santez Barba patronez ar vaengleuzerien a vez kehelet e broioù ar c'hornôg adalek ar 15vet kantved. O vezañ m'emañ war ur pikern e vez kehelet Itron-Varia Garmez eno ivez. 3. savadurezh : dibenn ar 16vet, penn-kentañ ar 17vet (?). Ar bloaz 1684 a zo skrivet e tu ar c'hornôg war un ardamez n'eo ket bet morzholiet. 4. Adkempennidigezhioù : Eus dibenn an 19vet eo ur prenestr eus talbenn ar c'hreisteiz. Hiraet eo bet marteze a chapel war-du ar reter da varn diouzh framm an doenn. '''II. Stad ar savadur.''' Savadur hirgarrezek ma'z eer tre ennañ diouzh tu an hanternoe en abeg da zoare an dachenn, ha ma'z eo dall talbenn ar reter. Kloc'hdi bihan hirgarrezek. Frammdoenn kozh. Un aoter-vras e maen gwenn eus an 20vet kantved. Delwenn Itron Varia Garmez. Delwenn santez Barba. * '''Chapel sant Tudual''' '''I. Istor.''' 1. Savadur kent. Titour ebet. 2. Darvoudoù. Lec'hiet en ur gêriadenn gozh. Chapel ur genvreuriezh. 3. Savadurezh. Framm dor ar c'hornôg zo eus ar 15vet kantved. Ar c'hloc'hdi eus ar 17vet. 4. Kempennidigezhioù. An doenn ha livadur an delwennoù hag ar sternaoterioù e 1793. '''II. Stad.''' Hirgarrezek, digor war ar c'hreisteiz, ar reter hag ar c'hornôg, lirazet en diabarzh, he deus ar frammdoenn kaer hag ur c'hloc'hdi bihan karrezek. '''III. Arrebeuri'''. 1. Delwenn sant Andrev ouzh e groaz, e koad, oberenn fraost a-walc'h. 2. Delwenn sant Tudual, e koad, garineb divouedet, 14vet kantved (?). 3. Delwenn ar Werc'hez Vari gant ar Mabig Jezuz. E koubl he brec'h kleiz e toug he mabig, hag hemañ a astenn e zorn war-du brennid e vamm. Ur galon kroaz warni ez eus gant ar Werc'hez en he dorn dehou. O vezañ m'eo nevez a-walc'h ar groaz, e c'heller en em c'houlenn ha n'eo ket ket ar Werc'hez o reiñ bronn, a vije bet adaozet da c'houde. 4. Delwenn sant Jakez, gwisket e-giz ur pirc'hirin. '''Chapel Lokunole''' '''I. Istor.''' 1. Ar savadur kent. Na roud na ziell a-raok 1696. 2. An darvoudoù. Chapel ur genvreuriezh, evel ma'z eus kalz. 3. Ar savadurezh. Ar bloaz 1696 zo engravet ouzh gwareg dor ar c'hreisteiz, ha diouzh doare an amzer-hont emañ ar c'hloc'hdi. Un tammig nevesoc'h eo ar sekretiri. 4. An adkempennidigezhioù. E 1929, engravet e-kichen 1696, e voe adkempennet, ha digoret en-dro prenestr ar gevred. Dezouget eo bet ar sternioù-aoter e 1972 hervez dielloù ar barrez. '''II. Arrebeuri''' 1. Delwenn sant Korneli, e koad. 2. Delwenn sant Gwenole, e koad, eus an 18vet kantved. 3. Delwenn sant Anton a Badou, o tougen ar Mabig Jezuz. 4. Delwennig sant Kornelius gant div vuoc'h. E stern an aoter vras emañ ar peder oberenn-mañ. 5. Delwenneg ar c'hroazstagadur, ouzh moger an hanternoz. Jezuz etre sant Yann hag ar Werc'hez vari. Oberenn fraost a-walc'h eus ar 17vet pe 18vet kantved. 6. Delwennig santez Jenovefa. Ouzh moger an hanternoz, a-gleiz. E maen-raz. Un ibil koad he dalc'h war ur sichenn e maen-raz ivez. An anv BOT GENOVEFA zo skrivet e lizherennoù gotek war ar sichenn bastellek. Adc'hraet eo bet an daouarn e koad. Oberenn dedennus eus ar 15vet pe 16vet kantved. Kizellet ma'z eo en doare gall, eo diaes gouzout evit petore kehelidigezh emañ eno ; hini ar vammenn, hini ar santez a beder evit pareañ diouzh ar glizi, pe hini ar santez a ro amzer vrav da geñver an eost. '''III. Stad ar savadur.''' Savadur eeun hirgarrezek gant dorioù ha prenester o skeiñ war ar c'hreisteiz hag ar c'hornôg, hag ur c'hloc'hdi karrezek douget war beulioù. Ur sekretiri, he mogerioù panellek, zo bet savet e tu an hanternoz. <gallery> Quistinic (56) Monument aux morts.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=52007 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn an tri Rezistant bet lazhet d'ar [[24 a viz Gouhere]] [[1944]] ha chomet dianav, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=114750 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar 27 Rezistant, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=47748 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2100 |passo1=500 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=2072 |p2=1901 |p3=1608 |p4=1517 |p5=1412 |p6=1312 |p7=1331 |p8=1419 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | {{Iwerzhon}} | [[Loch Sionnaigh]] | 1994 |- | {{Okitania}} | [[Sumèna]] | 2013 |} == Dave ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Gwened]] 7q5ary4b95qeeq198jkoe20sjmcml3a 0 15933 2148287 2092970 2025-06-04T18:59:53Z Dishual 612 /* Istor */ 2148287 wikitext text/x-wiki {{adkas|Haiti}} {{LabourAChom}} {| class="infobox" style="font-size: 95%;" |- ! {{Infobox/Titl|Repiblik d'Ayiti<br>République d'Haïti|006a0e|talbenn map|f1b610}} |- bgcolor="#efefef" | align="center" colspan="2" | {| |- | align="center" width="125px" | [[Restr:Flag_of_Haiti.svg|125px|Banniel Haiti]] | align="center" width="110px" | [[Restr:Coat of arms of Haiti.svg|100px|Ardamezioù Haiti]] |- | align="center" width="125px" | [[Banniel]] | align="center" width="110px" | [[Ardamezouriezh|Ardamezioù]] |- | align="center" colspan="2" | <hr>[[Restr:LocationHaiti.png|280px]]{{Legend|#2d5f2c|Lec'hiadur e [[Kreizamerika]]}}<hr> |} |- | '''[[Kan broadel]]''' || ''La Dessalinienne'' |- | '''[[Yezh ofisiel]]''' || [[Galleg]]<br>[[Kreoleg Haiti]] |- | '''[[Kêr-benn]]''' || [[Port-au-Prince|Pòtoprens]] |- | '''Gorread'''<br>• hollad<br>• % dour || <br>27 750 km²<br>0,7 |- | '''Poblañs'''<br>• Hollad<br>• Stankter | <br>7 527 817 (2003), 11,1 milion (brasjedet e 2019)<br>271/km² |- | '''Prezidant''' || |- | '''Kentañ ministr''' || |- | '''[[Gouel broadel]]''' || [[1 Genver|1añ a viz Genver]] |- | '''Moneiz''' || [[Gourde]] (HTG) |- | '''Kod pellgomz''' || 509 |- | '''Kenrouedad''' || .ht |} Ur stad e kornôg enez [[Hispaniola]] er [[Karib|C'harib]] eo '''Republik Haiti''' (''Repiblik d'Ayiti'' e [[kreoleg Haiti|kreoleg]], ''République d'Haïti'' e [[galleg]], div yezh ofisiel ar vro). [[Pòtoprens]] (Port-au-Prince) eo he c'hêr-benn. Ar bobl [[taino]] a oa o vevañ en enezenn pa erruas [[Kristol Goulm]] e [[1492]]. Un drevadenn spagnol a zeuas da vezañ, ha gall diwezatoc'h. Krouet e voe Republik Haiti e [[1804]] goude trec'h sklaved ha [[tud a liv dieub]] war lu [[Napoleone Buonaparte]] e [[emgann Vertières]] e [[1803]]. Paour ha feuls e vezas ar vro a-hed an {{XIXvet kantved}} ha {{XXvet kantved}}, e dalc'h ar re [[Duvalier]] ha [[Jean-Bertrand Aristide]] da skouer. Goude [[krenndouar 2010 e Haiti|ar c'hrenndouar e 2010]] e klask ar vro gwrizienniñ an demokratelezh. Ezel ar [[Broadoù Unanet]], [[Aozadur Stadoù Amerika]], [[Kevredigezh Stadoù ar C'harib]], [[Aozadur Etrebroadel ar Frankofoniezh]], ar [[Font Moneizel Etrebroadel]], [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] ha [[Kumuniezh Amerika Latin ha Stadoù ar C'harib]] eo. == Douaroniezh == War unan eus peder enezenn a ya d'ober an [[Antilhez Brasañ]] emañ Haiti, er [[Mor Karib]]. Ar vro zo 27 750 km2 enni, da lavaret eo an teir eizhvedenn eus enez Hispaniola, ar [[Republik Dominikan]] emañ el lodenn reter. E kôrnog Haiti emañ [[Kuba]] ha [[Jamaika]], en norzh emañ ar [[Bahamas]] hag [[Inizi Turks ha Caicos]]. <gallery mode="packed" heights="300px"> Haiti map.png </gallery> == Istor == Enez [[Hispaniola]] ([[tainoeg]]: ''Quisqueya'') a oa un drevadenn eus [[Impalaeriezh trevadennel Spagn]], ha goude un drevadenn c'hall pinvidik abalamour da [[greantelezh ar sukr]] hag an [[indigo]]. Kalz sklaved a oa bet digaset eus Afrika. E-pad [[Dispac'h Haiti]], trech e voe [[Jean-Jacques Dessalines]] e [[Emgann Vertières]] e [[1803]]. Disklêriet e voe dizalc'hidigezh ar vro d'ar {{1añ}} a viz Genver [[1804]]. Goude an disklêriadur dieubidigezh e voe [[lazhadegoù Haiti 1804|lazhadegoù Haiti]] ur gouennlazh a-enep an dud gwenn a veve er vro. Gouzalc'het e voe ar vro gant [[Stadoù-Unanet Amerika]] eus [[1915]] betek [[1934]]. == Politikerezh adalek 1954 == Ar Duvalier tad ha mab ([[François Duvalier]] ha [[Jean-Claude Duvalier]]) a stalias un diktatouriezh etre [[1954]] ha [[1986]]. Goude-se e voe prezidant [[Jean-Bertrand Aristide]] ha [[René Préval]]. [[Michel Martelly]] a voe prezidant etre [[2011]] ha [[2016]]. [[Jovenel Moïse]] emañ e penn ar stad etre [[2016]] ha [[2021]] pa eo drouklazhet. == Gwelet ivez == * [[Toussaint Louverture]] * [[Dispac'h Haiti]] * [[Dany Laferrière]] {{Commons|Category:Haiti}} {{Amerika NKK}} {{Stadoù ha Tiriadoù an Antilhez}} {{Frankofoniezh}} {{Aozadur ar Stadoù Amerikan}} [[Rummad:Stadoù ar Bed]] [[Rummad:Haiti]] [[Rummad:Stadoù Amerika]] [[Rummad:Inizi ar Mor Karib]] s7mdgiec6ng8p9e9hnjbl51qfvd8fsd 0 15937 2148372 2083444 2025-06-05T15:24:27Z Dakbzh 58931 2148372 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Ardeven | anvOfisiel = Erdeven | skeudenn = La mairie avec l'extension de Erdeven-1966.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason_ville_fr_Erdeven_(Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Alre Kiberen Douar Atlantel]] | bro velestradurel = [[Bro an Alre]] | kanton = [[Kanton Kiberen|Kiberen]] | cp = 56410 | maer = Dominique Riguidel | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 30.64 | hedred = -3.15527777778 | ledred = 47.6430555556 | uk = 20 | ubi = 0 | ubr = 36 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.ville-erdeven.com/ Lec'hienn ofisiel ar gumun] }} '''An Ardeven''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Kiberen]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun an Ardeven e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Pleñver (1790)|kanton Pleñver]]; e [[distrig an Alre]] e oa; gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', e voe dilamet kanton Pleñver ha lakaet an Ardeven e [[Kanton Belz]], bet krouet e 1801; lakaet e voe an Ardeven en [[Arondisamant an Oriant]] e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 90 </ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=12835 Cassini - EHESS - An Ardeven - Fichenn ar gumun] </ref>. === {{XIXvet kantved}} === * Krouet e voe kumun [[an Intel]] d'an 20 a viz Gouere 1850 diwar ul lodenn eus kumun an Ardeven<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajennoù 14, 90 ha 91 </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Brezelioù<ref>{{fr}}Monumant ar re varv</ref>==== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 105 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 4,88 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56055&pays=France&dpt=56&idsource=5682&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Reter-Nesañ]] ==== * Mervel a reas ur soudard eus ar gumun d'an [[30 a viz Eost]] [[1920]] e [[Qatma]] e [[Siria]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=88828 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 22 zen ag ar gumun abalamour d'ar brezel. <gallery> Erdeven Roche Seche plage blockhaus.jpg|Dismantroù ur blockhaus alaman e Kerourieg, unan arall a weller er pellder, e Beg ar Roc'h Sec'h. </gallery> * E [[Sankenn an Oriant]] edo ar gumun e penn-kentañ miz Eost 1944, met ne badas ket: dieubet e voe an Ardeven d'an [[12 Eost|12 a viz Eost]] [[1944]]<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009, pajenn 137 </ref> gant ar Rezistañs [[FFI]] skoazellet gant pemp tank [[SUA]]at ha pemp ''jeep'' harzlammourion; diwar ar 80 milour alaman e voe lazhet 14 milour ha prizoniet 55 arall<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 587</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56055&pays=France&dpt=56&idsource=5682&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 - Monumant ar re varv]</ref>. === {{XXIvet kantved}} === [[Restr:TK Bremen by Klaod an Duigou.JPG|left|thumb]] {{clr|left}} * D'ar [[16 a viz Kerzu]] [[2011]] e skoas ar sammlestr [[TK Bremen]] war draezhenn Kerminic'hi. == Monumantoù ha traoù heverk == === [[Ragistor]] === <gallery mode="packed" heights="140px" caption="Steudadoù Kerzerc'hoù"> Breizh 56 - An Ardeven - steutadoù kerzerho C.jpg Breizh 56 - An Ardeven - steutadoù kerzerho 06.JPG Breizh 56 - An Ardeven - steutadoù kerzerho 03.jpg </gallery> * Steudadoù Kerzerc'hoù. === Relijion gatolik === <gallery mode="packed" heights="160px"> AnArdevenIlizkatolik.jpg|An iliz katolik. AnArdevenChapelarGroez.jpg|Chapel ar Groez. AnArdeven01.JPG|Chapel ar [[Seizh sant diazezer Breizh|Seizh Sant]]. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. * Chapelioù. === Brezelioù === * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudennoù <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=1397 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=1397 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[9 a viz Eost]] [[1925]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/51815/erdeven-rueroute/ Université de Lille]</ref>. * Taolenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=109482 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3500 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1864 |p2=1910 |p3=1986 |p4=2145 |p5=2352 |p6=2523 |p7=3146 |p8=3488 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == * {{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56054 an Ardeven war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{Commons|Category:Erdeven}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] 1exddkrngvek4r1aajzcwgtr50z7itn 0 15998 2148495 2088328 2025-06-06T08:56:34Z Dakbzh 58931 2148495 wikitext text/x-wiki {{pennad zo|Sorn}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Sorn | anvOfisiel = Le Sourn | skeudenn = Mairie Le Sourn.jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Pondi Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Pondi]] | kanton = [[Kanton Pondi|Pondi]] | cp = 56300 | maer = Jean-Jacques Videlo | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 16.05 | hedred = -2.98861111111 | ledred = 48.0436111111 | uk = 106 | ubi = 86 | ubr = 184 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.lesourn.fr/ www.lesourn.fr] }} '''Ar Sorn''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Pondi]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == [[Restr:ArBlavezherSornBroGwened.jpg|left|thumb]] {{clr|left}} * War lez ar [[Blavezh]] emañ Ar Sorn. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Ar Sorn''|gwalarn=[[Malgeneg]]|norzh=[[Malgeneg]], [[Pondi]]|biz=[[Pondi]]|kornôg=[[Malgeneg]], [[Gwern]]|reter=[[Pondi]], [[Sant-Turiav]]|gevred=[[Sant-Turiav]]|su=[[Pluniav-Bizhui]], (''[[Pluniav]]'', ''[[Bizhui]]'')|mervent=[[Pluniav-Bizhui]], (''[[Bizhui]]'')|enklozadur=}} == Dezougen == [[Restr:HenthouarnPondiAnAlreerSornBroGwened.jpg|left|thumb]] {{clr|left}} * Al linenn [[hent-houarn Pondi An Alre]] a dreuz ar gumun. == Istor == === {{XIXvet kantved}}<ref name="infobretagne.com">{{fr}}[http://www.infobretagne.com/sourn.htm Jean-Marie Le Mené, ''Histoire des paroisses du Diocèse de Vannes'']</ref> === * Miz Ebrel [[1845]]: krouet e voe parrez Ar Sorn; un drev eus parrez [[Gwern (kumun)|Gwern]] e oa. * Krouet e voe ar gumun d'ar 1{{añ}} a viz Meurzh 1869 diwar lodennoù eus tiriadoù kumunioù [[Bizhui-an-Dour|Bizhui]], [[Gwern (kumun)|Gwern]], [[Malgeneg]], [[Pondi]] ha [[Stival]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=36746 Cassini-EHESS]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 59 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 5,83 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56246&dpt=56&idsource=4546&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas c'hwec'h den<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56246&dpt=56&idsource=4546&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas ur martolod eus ar gumun d'an [[20 a viz Even]] [[1953]] e [[Tourane]] en [[Annam]] er [[Viêtnam]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=5769383 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk<ref name="infobretagne.com"/> == * Peulvan Keroret. * Kastell Kerdison, {{XVIIvet}}-{{XVIIIvet}} kantvedoù, bet adkempennet en {{XIXvet}} kantved. * Maner Kerdaned, 1817. * Dervenn Kervelin (uhelder :18 metrad, tro :7,65 metrad, penndogenn: 23 metrad). <gallery> Le Sourn église Saint-Julien début XXe.jpg|An iliz katolik. ChapelSantMikaelArSornBroGwened.jpg|Chapel '' Sant Mikael''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Sulian'', [[1887]]-[[1889]], bet savet war rivinoù ar chapel a-gent eus ar {{XVIIvet kantved}}. * Chapel '' Sant Mikael'', [[1584]], chapel an drev, bet iliz ar barrez adalek 1844 betek 1845. * Chapel '' Sant Yann'', {{XVIIIvet kantved}}, bet adkempennet e 1893. * Feunteun '' Santez Radigon'', {{XVIIIvet kantved}}. <gallery> Le Sourn moulin de Saint Michel.jpg|Melin "Sant Mikael". </gallery> * Melin "Sant-Mikael". * Melin ar Pontoù. * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=4546 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=55360 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[1 a viz Du]] [[1923]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66738/sourn-presdeleglise/?elm=322 Université de Lille]</ref>. == Poblañs == ===Emdroadur ar boblañs abaoe 1962=== {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2200 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=963 |p2=1008 |p3=1246 |p4=1589 |p5=1790 |p6=1843 |p7=1981 |p8=2056 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{DilennadBremañ |Deroù= 2020|Anv= Jean-Jacques Videlo|Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù = 2001 |Penn = 2014 |Anv = Jean-Luc Oliviero |Strollad = [[Strollad Sokialour Gall]] |Karg = Kannad}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56246 ar Sorn war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XIXvet kantved]] an7hc0awfojzyvlesqs17son4zomrus 0 16008 2148428 2093126 2025-06-05T19:22:42Z Dakbzh 58931 2148428 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all |Ar Chapel-Nevez}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Chapel-Nevez | anvOfisiel = La Chapelle-Neuve | skeudenn = Église Notre-Dame-de-la-Fosse 5201.JPG | alc'hwez = An iliz katolik. | ardamezioù = Blason ville fr La Chapelle-Neuve (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Kreiz Mor-Bihan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Pondi]] | kanton = [[Kanton Gregam|Gregam]] | cp = 56500 | maer = Anne Sorel | amzer-gefridi = 2014 - Ebrel 2024 <ref>{{fr}}[https://actu.fr/bretagne/la-chapelle-neuve_56039/anne-sorel-maire-dans-le-morbihan-il-est-temps-que-cela-sarrete_60546159.html "La Gazette du Centre Morbihan"]</ref>. | gorread = 21.87 | hedred = -2.9417 | ledred = 47.8653 | uk = 50 | ubi = 35 | ubr = 149 | lec'hienn web = {{fr}}[http://lachapelleneuve56.fr/ lachapelleneuve56.fr] }} '''Ar Chapel-Nevez''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gregam]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Anv == == Ardamezioù == == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Krouet e voe kumun Ar Chapel-Nevez d'ar 15 a viz Even 1867 diwar ul lodenn eus tiriad kumun [[Pluverin]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 69 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,22 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=44962&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas nav den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=44962&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas ur milour eus ar gumun d'an [[3 a viz Ebrel]] [[1958]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=44962&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Dolmen du Roh-Du 5264.JPG|An daol-vaen. </gallery> * Liaven ar Roc'h Du. <gallery> Chapelle de Locmaria (La Chapelle-Neuve) 5249.JPG|Ar chapel hag ar c’halvar. </gallery> * Chapel "Lokmaria" hag he c'halvar. * Iliz katolik ''Intron-Varia ar Foz''. * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudennoù <ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44962 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=44962 Memorial Genweb]</ref>. E miz Meurzh 1924 e voe echuet<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66994/chapelle-neuve-presdeleglise/ Université de Lille]</ref>. * Taolenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113030 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=113030 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1100 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1004 |p2=920 |p3=781 |p4=739 |p5=732 |p6=724 |p7=766 |p8=821 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === == Gevelliñ == == Liammoù diavez == * {{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56039 ar Chapel-Nevez war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == == Daveoù ha notennoù == <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XIXvet kantved]] adf9zxe5mxbg5qk0aq2yqukh5jmfnjk 0 16023 2148141 2088410 2025-06-03T17:39:00Z Dakbzh 58931 + Maer dizorniet. 2148141 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo |Brehant-Monkontour}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Brehant-Loudieg | anvYezh = ''Berhaund-Lódeyac'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Bréhan'' | skeudenn = Entrée de l'abbaye de Timadeuc.JPG | alc'hwez = Mont tre abati Itron-Varia Dimadeg | ardamezioù = Blason Bréhan 56.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Pondi Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Pondi]] | kanton = [[Kanton Roc'han|Roc'han]]<small> (betek 2015)</small><br />[[Kanton Gregam|Gregam]] <small>(abaoe 2015)</small> | cp = 56580 | maer = Jean Guillot | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 51.65 | hedred = -2.68611111111 | ledred = 48.0616666667 | uk = 96 | ubi = 45 | ubr = 158 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.brehan.fr/ Ti-kêr] }} '''Brehant-Loudieg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gregam]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> Canal de Nantes à Brest Timadeuc.JPG|Ar ganol. </gallery> * Etre stêrioù [[Oud (stêr)|Oud]] kanolet ([[Kanol Naoned-Brest|ar ganol eus Naoned da Vrest]]) ha [[Lié]] emañ Brehant-Loudieg. == Anv == '''Stummoù skrivet''' * Erwan Vallerie ː '''Brehant Lodoiac''', 1269; '''Brechant Loudeac''', 1330; '''Breant''', 1424; '''Brehant Loudeac''', 1453, 1516; '''Brehand-Loudéac''', 1779 '''Gerdarzh''' * Hervé Abalain ː anv-sant deut eus Bro-Gembre == Ardamezioù == ''En gul e deir mailhenn en aour'' * mailhennoù familh Roc'han == Istor == * Ur barrez eus [[eskopti Sant-Brieg]] e oa Brehant-Loudieg. * Aotroù al lec'h a oa an [[Roc'han (tiegezh)|Dug a Roc'han]]. === {{XVvet kantved}} === * E Brehant eo bet savet an ti-moullañ kentañ e [[Breizh]], ken abred ha [[1484]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Brehant-Loudieg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Brehant-Loudieg (1790)|Brehant-Loudieg]], gant pemp kumun ennañ: Brehant-Loudieg, [[Kerzhin]], [[Roc’han]], [[Sant-Gouvri]] ha [[Sant-Samzun (Roc'han)|Sant-Samzun]]; e [[Bann Josilin]] edo. Gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', e voe diskaret kanton Brehant-Loudieg ha lakaet Brehant-Loudieg e [[kanton Roc'han]], bet krouet gant ar memes lezenn. Lakaet e oa bet Brehant-Loudieg en [[arondisamant Ploermael]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=5693 Cassini - EHESS - Brehant-Loudieg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 54, 80, 331, 348 ha 362.</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 103 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 4,13 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56023&dpt=56&idsource=5766&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Allio, maer ar gumun, a voe dilezet a-berzh-gwir e miz [[Gwengolo]] [[1942]] gant [[Renad Vichy]]<ref>{{fr}}Annik Le Guen, ''Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy'', Miz Kerzu 1993</ref>; e genseurt, Célestin Gauthier, a voe dizorniet gant gouarnamant galld'ar 5 a viz Eost 1943<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * Ur manac'h rezistant eus an abati, bet harzet gant ar Gestapo, a varvas e [[Kamp-bac'h Neuengamme|kamp-bac'h Neuengamme]] en [[Alamagn]] d'an [[3 a viz Genver]] [[1945]]; ur paotr all eus ar Rezistañs hag ur c'houer a voe serret gant an [[Gestapo|Alamaned]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 68</ref>{{,}}<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7056446 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. * Ur plac'h yaouank eus ar Rezistañs a voe kavet lazhet e miz [[Gouere]] [[1944]]; soudarded jorjian eus al lu alaman o dije lazhet anezhi<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 69</ref>. * Mervel a reas pevarzek den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56023&dpt=56&idsource=5766&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Entrée de l'abbaye de Timadeuc.JPG|An abati. </gallery> * Abati "Timadeug". * Maner "La Touche". * Maner "Ker-Morvan". * Maner "Marn". * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29579 Memorial Genweb]</ref>. E miz Here 1921 e voe dioueliet<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66237/brehan-presdeleglise/?elm=35 Université de Lille]</ref>. <gallery> Calvaire_de_Timadeuc.jpg|Ar c'halvar. </gallery> * Kalvar e koun Jean Mathurin Thomas (''Tad Gwenael''), manac'h ha rezistant<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=61369 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113036 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=113036 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2350 |passo1=500 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1773 |p2=1885 |p3=2005 |p4=2257 |p5=2284 |p6=2314 |p7=2311 |p8=2332 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == ===Tud marvet eno=== * [[1891]]: [[Goulven Morvan]], [[Skrivagnerien vrezhonek|skrivagner brezhonek]], en abati Itron-Varia Dimadeg. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Apuril.jpg|80px]] |'''Apuril''', pe '''Avril''', aotrounez Glécoët ha Coëtuhan |''En argant e leon en sabel krabanet ha teodet en gul'' |- | | | |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Occitania (with star).svg|border|25px]] [[Okitania]] | [[Pompòrt]] | 1987 |- | [[Restr:Flag of England.svg|border|25px]] [[Bro-Saoz]] | [[Olveston]] | 1996 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Catégory:Bréhan}} *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307074733/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56024 Brehant-Loudieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}}Hervé Abalain : ''Les noms de lieux bretons''. Les Universels Gisserot. 2000 * {{fr}}J.B. Ogée : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. 1780 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 3mm5phfhiwfrnnqwva1riy4chvl5pjj 2148143 2148141 2025-06-03T17:44:07Z Dakbzh 58931 /* Eil brezel-bed */ 2148143 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo |Brehant-Monkontour}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Brehant-Loudieg | anvYezh = ''Berhaund-Lódeyac'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Bréhan'' | skeudenn = Entrée de l'abbaye de Timadeuc.JPG | alc'hwez = Mont tre abati Itron-Varia Dimadeg | ardamezioù = Blason Bréhan 56.svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Pondi Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Pondi]] | kanton = [[Kanton Roc'han|Roc'han]]<small> (betek 2015)</small><br />[[Kanton Gregam|Gregam]] <small>(abaoe 2015)</small> | cp = 56580 | maer = Jean Guillot | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 51.65 | hedred = -2.68611111111 | ledred = 48.0616666667 | uk = 96 | ubi = 45 | ubr = 158 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.brehan.fr/ Ti-kêr] }} '''Brehant-Loudieg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gregam]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> Canal de Nantes à Brest Timadeuc.JPG|Ar ganol. </gallery> * Etre stêrioù [[Oud (stêr)|Oud]] kanolet ([[Kanol Naoned-Brest|ar ganol eus Naoned da Vrest]]) ha [[Lié]] emañ Brehant-Loudieg. == Anv == '''Stummoù skrivet''' * Erwan Vallerie ː '''Brehant Lodoiac''', 1269; '''Brechant Loudeac''', 1330; '''Breant''', 1424; '''Brehant Loudeac''', 1453, 1516; '''Brehand-Loudéac''', 1779 '''Gerdarzh''' * Hervé Abalain ː anv-sant deut eus Bro-Gembre == Ardamezioù == ''En gul e deir mailhenn en aour'' * mailhennoù familh Roc'han == Istor == * Ur barrez eus [[eskopti Sant-Brieg]] e oa Brehant-Loudieg. * Aotroù al lec'h a oa an [[Roc'han (tiegezh)|Dug a Roc'han]]. === {{XVvet kantved}} === * E Brehant eo bet savet an ti-moullañ kentañ e [[Breizh]], ken abred ha [[1484]]. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Brehant-Loudieg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Brehant-Loudieg (1790)|Brehant-Loudieg]], gant pemp kumun ennañ: Brehant-Loudieg, [[Kerzhin]], [[Roc’han]], [[Sant-Gouvri]] ha [[Sant-Samzun (Roc'han)|Sant-Samzun]]; e [[Bann Josilin]] edo. Gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', e voe diskaret kanton Brehant-Loudieg ha lakaet Brehant-Loudieg e [[kanton Roc'han]], bet krouet gant ar memes lezenn. Lakaet e oa bet Brehant-Loudieg en [[arondisamant Ploermael]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=5693 Cassini - EHESS - Brehant-Loudieg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajennoù 54, 80, 331, 348 ha 362.</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 103 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 4,13 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56023&dpt=56&idsource=5766&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Allio, maer ar gumun, a voe dilezet a-berzh-gwir e miz [[Gwengolo]] [[1942]] gant [[Renad Vichy]]<ref>{{fr}}Annik Le Guen, ''Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy'', Miz Kerzu 1993</ref>; e genseurt, Célestin Gauthier, a voe dizorniet gant ar gouarnamant gall d'ar 5 a viz Eost 1943<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * Ur manac'h rezistant eus an abati, bet harzet gant ar Gestapo, a varvas e [[Kamp-bac'h Neuengamme|kamp-bac'h Neuengamme]] en [[Alamagn]] d'an [[3 a viz Genver]] [[1945]]; ur paotr all eus ar Rezistañs hag ur c'houer a voe serret gant an [[Gestapo|Alamaned]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 68</ref>{{,}}<ref>[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7056446 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. * Ur plac'h yaouank eus ar Rezistañs a voe kavet lazhet e miz [[Gouere]] [[1944]]; soudarded jorjian eus al lu alaman o dije lazhet anezhi<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 69</ref>. * Mervel a reas pevarzek den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56023&dpt=56&idsource=5766&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Entrée de l'abbaye de Timadeuc.JPG|An abati. </gallery> * Abati "Timadeug". * Maner "La Touche". * Maner "Ker-Morvan". * Maner "Marn". * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29579 Memorial Genweb]</ref>. E miz Here 1921 e voe dioueliet<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66237/brehan-presdeleglise/?elm=35 Université de Lille]</ref>. <gallery> Calvaire_de_Timadeuc.jpg|Ar c'halvar. </gallery> * Kalvar e koun Jean Mathurin Thomas (''Tad Gwenael''), manac'h ha rezistant<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=61369 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113036 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=113036 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2350 |passo1=500 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1773 |p2=1885 |p3=2005 |p4=2257 |p5=2284 |p6=2314 |p7=2311 |p8=2332 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == ===Tud marvet eno=== * [[1891]]: [[Goulven Morvan]], [[Skrivagnerien vrezhonek|skrivagner brezhonek]], en abati Itron-Varia Dimadeg. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Apuril.jpg|80px]] |'''Apuril''', pe '''Avril''', aotrounez Glécoët ha Coëtuhan |''En argant e leon en sabel krabanet ha teodet en gul'' |- | | | |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Occitania (with star).svg|border|25px]] [[Okitania]] | [[Pompòrt]] | 1987 |- | [[Restr:Flag of England.svg|border|25px]] [[Bro-Saoz]] | [[Olveston]] | 1996 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Catégory:Bréhan}} *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307074733/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56024 Brehant-Loudieg war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}}Hervé Abalain : ''Les noms de lieux bretons''. Les Universels Gisserot. 2000 * {{fr}}J.B. Ogée : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. 1780 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 86xpgevkl6mky4r31cxor14b3tra9qb 0 16036 2148437 2088001 2025-06-05T19:59:15Z Dakbzh 58931 2148437 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Groez-Helean | anvYezh = La Croèz-Hélian | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = La Croix-Helléan | skeudenn = La Croix-Helléan - Mairie 01.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = | bro = [[Bro-Sant-Maloù]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] | maer = Jean-Yves Josse | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 14.4 | hedred = -2.49972222222 | ledred = 47.9577777778 | uk = 87 | ubi = 47 | ubr = 111 | lec'hienn web = }} '''Ar Groez-Helean''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Ploermael]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun ar Groaz-Helean e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Lannoez (1790)|kanton Lannoez]]; e [[distrig Josilin]] edo. Diskaret e voe kanton Lannoez ha lakaet ar Groaz-Helean e [[kanton Josilin]], bet miret ha brasaet gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet ar Groaz-Helean en [[arondisamant Ploermael]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=11169 Cassini - EHESS - ar Groaz-Helean - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 82</ref>. * [[1790]]: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Rouaud e anv, hag ar c'hure, Gautier<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajenn 11</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 25 gwaz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 3,15 % eus he foblañs e 1911. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas tri den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56050&dpt=56&idsource=37080&table=bp06 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> La Croix-Helléan - Église Sainte-Croix 01.jpg|An iliz katolik war plasenn an Ti-kêr. La Croix-Helléan - Chapelle Saint-Maudé 01.jpg|Chapel ''Sant Vaodez''. </gallery> * Iliz katolik ''ar Groaz Santel''. * Chapel ''Sant Vaodez''. <gallery> La Croix-Helléan - Croix de la Brassée.jpg|Kroez "La Brassée", {{XIIvet}} kantved, e kreiz-kêr. Croix de Belon 4992.JPG|Kroaz "Belon". Croix de la Ville-Côte 4984.JPG|Kroaz "La Ville-Côte". </gallery> * Kroazioù. <gallery> La-Croix-Helléan MAM.JPG|Ar monumant. Église Sainte-Croix (La Croix-Helléan) 5040.JPG|Ar plakennoù. </gallery> * Monumant ar re varv er vered. * Plakennoù ar re varv (1914-1918 ha 1939-1945) en iliz katolik. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=900 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=525 |p2=580 |p3=583 |p4=612 |p5=639 |p6=636 |p7=750 |p8=860 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Romania.svg|border|25px]] [[Roumania]] | [[Talea]] | 2004 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:La Croix-Helléan|ar Groez-Helean}} *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56050 ar Groez-Helean war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù== <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 4ystfaaza2i09g2jastgp9zs5ysx10f 0 16038 2148423 2087849 2025-06-05T19:08:53Z Dakbzh 58931 2148423 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar C'hrav-Sant-Laorañs | anvYezh = La Graéy-Saent-Laurantz | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = La Grée-Saint-Laurent | skeudenn = La Grée-Saint-Laurent - Mairie.jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr La Grée-Saint-Laurent (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] | cp = 56120 | maer = Martine Gouédo<ref>{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/bretagne/morbihan/temoignage-je-nen-pouvais-plus-apres-un-burn-out-ce-maire-du-morbihan-demissionne-1e95c28e-d30a-11ee-b1bc-6aaac57ff91a "Ouest-France", d'ar 25 a viz C'hwevrer 2024]</ref> | amzer-gefridi = C'hwevrer 2024 - 2026 | gorread = 7.9 | hedred = -2.49777777778 | ledred = 47.9961111111 | uk = 95 | ubi = 40 | ubr = 117 | lec'hienn web = }} '''Ar C'hrav-Sant-Laorañs''' (''{{lang|br|La Grée-Saint-Laurent}}'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Ploermael]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Ar C'hrav-Sant-Laorañs diwar un drev eus parrez katolik [[Mozhon]] e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Lannoez (1790)|kanton Lannoez]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 113</ref>; e [[distrig Josilin]] e oa. Diskaret e voe kanton Lannoez ha lakaet ar gumun e [[kanton Josilin]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=16123 Cassini - EHESS - Ar C'hrav-Sant-Laorañs - Fichenn ar gumun]</ref> bet miret ha brasaet gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet ar gumun en [[arondisamant Ploermael]] krouet e 1800. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Teffaine e anv<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajenn 11</ref>. === {{XIXvet kantved}} === ==== [[Brezel Gall-Prusian eus 1870]] ==== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=113289&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXvet}} kantved === ==== Brezelioù ==== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 31 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 8,42 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56068&dpt=56&idsource=5199&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas daou waz eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56068&dpt=56&idsource=5199&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> La Grée-Saint-Laurent - église 02.jpg|An iliz katolik. Chapelle_Saint_-sébastien_à_la_grée_saint_laurent.jpg|Chapel ''Sant Sebastian''. Calvaire_dédié_à_Saint_Anne.jpg|Kalvar gouestlet da ''Santez Anna''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Laorañs''. * Ur chapel. * Ur c'halvar. <gallery> La-Grée-Saint-Laurent MAM.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=5199 Memorial Genweb]</ref>. E miz Du 1924 e voe echuet<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/31461/la-gree-saint-laurent-place/ Université de Lille]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=350 |passo1=50 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=304 |p2=321 |p3=308 |p4=299 |p5=279 |p6=271 |p7=336 |p8=334 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{Dilennad |Deroù = 1793 |Penn = 1794|Anv = Pierre Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1794 |Penn = 1811|Anv = Jean Desmandé |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1811 |Penn = 1812|Anv = Pierre Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1812 |Penn = 1831|Anv = Jean Joseph François Picard |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1831 |Penn = 1848|Anv = Jean Marie Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1848 |Penn = 1857|Anv = Pierre Marie Gléhello |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1857 |Penn = 1861|Anv = Vincent Mathurin Gléhello |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1861 |Penn = 1871|Anv = Pierre Louis Loisel |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1871 |Penn = |Anv = Jean Marie Le Verger |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Meurzh 2001 |Penn = Meurzh 2014 |Anv = Jean-Claude Lozé |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 2014 |Penn = 2018 |Anv = Thierry Conq |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 2018 |Penn = Mae 2020 |Anv = Pascal Collin |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Mae 2020 |Penn = C'hwevrer 2024 |Anv = André Josse |Strollad = |Karg = }} {{DilennadBremañ |Deroù = C'hwevrer 2024 |Penn = 2026 |Anv = Martine Gouédo |Strollad = |Karg = }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56068 ar C'hrav-Sant-Laorañs war lec'hienn Geobreizh] {{Commonscat|La Grée-Saint-Laurent}} == Dave ha notennoù== <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] e5ybhywvd609rkn75x7j2oq4nv0u2qa 2148424 2148423 2025-06-05T19:09:28Z Dakbzh 58931 2148424 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar C'hrav-Sant-Laorañs | anvYezh = La Graéy-Saent-Laurantz | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = La Grée-Saint-Laurent | skeudenn = La Grée-Saint-Laurent - Mairie.jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr La Grée-Saint-Laurent (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] | cp = 56120 | maer = Martine Gouédo<ref>{{fr}}[https://www.ouest-france.fr/bretagne/morbihan/temoignage-je-nen-pouvais-plus-apres-un-burn-out-ce-maire-du-morbihan-demissionne-1e95c28e-d30a-11ee-b1bc-6aaac57ff91a "Ouest-France", d'ar 25 a viz C'hwevrer 2024]</ref> | amzer-gefridi = C'hwevrer 2024 - 2026 | gorread = 7.9 | hedred = -2.49777777778 | ledred = 47.9961111111 | uk = 95 | ubi = 40 | ubr = 117 | lec'hienn web = }} '''Ar C'hrav-Sant-Laorañs''' (''{{lang|br|La Grée-Saint-Laurent}}'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Ploermael]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Ar C'hrav-Sant-Laorañs diwar un drev eus parrez katolik [[Mozhon]] e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Lannoez (1790)|kanton Lannoez]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 113</ref>; e [[distrig Josilin]] e oa. Diskaret e voe kanton Lannoez ha lakaet ar gumun e [[kanton Josilin]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=16123 Cassini - EHESS - Ar C'hrav-Sant-Laorañs - Fichenn ar gumun]</ref> bet miret ha brasaet gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet ar gumun en [[arondisamant Ploermael]] krouet e 1800. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Teffaine e anv<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajenn 11</ref>. === {{XIXvet kantved}} === ==== [[Brezel Gall-Prusian eus 1870]] ==== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=113289&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Brezelioù ==== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 31 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 8,42 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56068&dpt=56&idsource=5199&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas daou waz eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56068&dpt=56&idsource=5199&table=bp01 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> La Grée-Saint-Laurent - église 02.jpg|An iliz katolik. Chapelle_Saint_-sébastien_à_la_grée_saint_laurent.jpg|Chapel ''Sant Sebastian''. Calvaire_dédié_à_Saint_Anne.jpg|Kalvar gouestlet da ''Santez Anna''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Laorañs''. * Ur chapel. * Ur c'halvar. <gallery> La-Grée-Saint-Laurent MAM.JPG|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=5199 Memorial Genweb]</ref>. E miz Du 1924 e voe echuet<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/31461/la-gree-saint-laurent-place/ Université de Lille]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=350 |passo1=50 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=304 |p2=321 |p3=308 |p4=299 |p5=279 |p6=271 |p7=336 |p8=334 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{Dilennad |Deroù = 1793 |Penn = 1794|Anv = Pierre Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1794 |Penn = 1811|Anv = Jean Desmandé |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1811 |Penn = 1812|Anv = Pierre Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1812 |Penn = 1831|Anv = Jean Joseph François Picard |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1831 |Penn = 1848|Anv = Jean Marie Le Moine |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1848 |Penn = 1857|Anv = Pierre Marie Gléhello |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1857 |Penn = 1861|Anv = Vincent Mathurin Gléhello |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1861 |Penn = 1871|Anv = Pierre Louis Loisel |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 1871 |Penn = |Anv = Jean Marie Le Verger |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Meurzh 2001 |Penn = Meurzh 2014 |Anv = Jean-Claude Lozé |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 2014 |Penn = 2018 |Anv = Thierry Conq |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = 2018 |Penn = Mae 2020 |Anv = Pascal Collin |Strollad = |Karg = }} {{Dilennad |Deroù = Mae 2020 |Penn = C'hwevrer 2024 |Anv = André Josse |Strollad = |Karg = }} {{DilennadBremañ |Deroù = C'hwevrer 2024 |Penn = 2026 |Anv = Martine Gouédo |Strollad = |Karg = }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56068 ar C'hrav-Sant-Laorañs war lec'hienn Geobreizh] {{Commonscat|La Grée-Saint-Laurent}} == Dave ha notennoù== <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 56nbot7fxtf1wby1btl646ozle75mic 0 16061 2148142 2083475 2025-06-03T17:43:10Z Dakbzh 58931 + Maer dizorniet ha kempennig. 2148142 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Plouharnel | anvOfisiel = ''Plouharnel'' | skeudenn = Plouharnel chapelle ND des fleurs.jpg | alc'hwez = Chapel ''Itron-Varia ar Bleuñv''. | ardamezioù = | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Alre Kiberen Douar Atlantel]] | bro velestradurel = [[Bro an Alre]] | kanton = [[Kanton Kiberen|Kiberen]] | cp = 56340 | maer = Chantal Le Piouff-Le Bihan | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 18.32 | hedred = -3.11138888889 | ledred = 47.5988888889 | uk = 21 | ubi = 0 | ubr = 33 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.plouharnel.fr/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr] }} '''Plouharnel''' (skrivet ''Plarnel'' a-wezhioù<ref>Stumm lec'hel: Émile Ernault, ''Dictionnaire breton-français du dialecte de Vannes'', 1904, p. 185 ''Damb da zañsal e Plarnel'', anv bodad dañs an Amikal Laik {{fr}}[http://www.letelegramme.com/local/morbihan/vannes-auray/quiberon/plouharnel/amicale-laique-90-personnes-au-fest-deiz-11-03-2009-285936.php]. </ref>) zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Kiberen]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Kiberen (1790)|kanton Kiberen]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 310</ref>; e [[distrig an Alre]] e oa; miret e voe ar c'hanton dindan anv [[Kanton Kiberen]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe Kiberen en [[Arondisamant an Oriant]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=27227 Cassini - EHESS - Plouharnel - Fichenn ar gumun]</ref>. * [[16 Gouere|16 a viz Gouere]] [[1795]]: Emgann Plouharnel etre ar Roueelourien hag ar Chouaned, skoazellet gant ar Saozon, en un tu, hag al lu republikan gall en tu all. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 54 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 3,29 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56168&dpt=56&idsource=4976&table=bp01 Memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Ar maer, Lucien Tessoulin, a voe dizorniet gant ar [[Renad Vichy|gouarnamant gall]] d'an 19 a viz Genver 1944<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * Staliet e voe tri mell kanol war hent-houarn e Plouharnel gant an Alamaned<ref>{{fr}}[http://www.battlefieldsww2.com/Gun_Battery_Plouharnel.html Gun Battery Plouharnel, Battlefields WW2] </ref>; d'ar 16 a viz C'hwevrer 1945 e voe skoet [[Gwened]] gant tri obuz alaman tennet eus Plouharnel, lazhet e voe seizh den<ref>{{fr}}"Ouest-France", d'ar 16 a viz C'hwevrer 2015</ref>. * E [[Sankenn an Oriant]] edo ar gumun<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 587 </ref>; dieubet e voe Plouharnel d'an 10 a viz Mae 1945 goude emzaskoridigezh an Alamaned<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 620 </ref>. * Mervel a reas 15 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56168&dpt=56&idsource=4976&table=bp01 Memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== * Mervel a reas tri milour e [[Brezel Indez-Sina]] hag unan e [[Brezel Aljeria]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56168&dpt=56&idsource=4976&table=bp01 memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == === Ragistor === ==== Neolitek ==== <gallery> Plouharnel - Curcuno maison et dolmen.jpg|Taolvaen Krukunoù<ref>{{fr}}[http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/mersri_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=REF&VALUE_1=PA00091522 Diellaoueg Mérimée]</ref> Mane Groh bei Plouharnel 1.jpg|Taolvaen Manez Groc'h<ref>{{fr}}[http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/mersri_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=REF&VALUE_1=PA00091185 Diellaoueg Mérimée] </ref> </gallery> ==== Oadvezh an Houarn ==== <gallery> Peulvan01Plouharnel.jpg|[[Peulvan]]ig eus Oadvezh an Houarn. Peulvan02Plouharnel.jpg|Peulvanig eus Oadvezh an Houarn. </gallery> === Relijion gatolik === <gallery> IlizkatolikPlouharnel.jpg|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Arzhel'', 1840<ref>{{fr}}[http://www.petit-patrimoine.com/fiche-petit-patrimoine.php?id_pp=56168_18 Petit patrimoine - L'église paroissiale Saint-Armel] </ref> <gallery> W1084-Plouharnel NDFleurs NDFleurs PorteOuest 73779.JPG Notre-Dame des Fleurs Plouharnel vue SudOuest.jpg </gallery> * Chapel ''Intron-Varia ar Bleuñv'', {{XVIvet kantved}}. <gallery> W1078-Plouharnel NDFleurs Fontaine 73787.JPG|Ur feunteun er vourc'h. KalvarPlouharnel.jpg|Ur c'halvar er vourc'h. Abbaye de Kergonan Plouharnel.jpg|Abati ''Santez Anna'' Kergonan. Photo_de_l'abbaye_Saint-Michel_de_Kergonan.jpg|Abati ''Sant Mikael'' Kergonan. </gallery> * Abati ''Santez Anna'' Kergonan. * Abati ''Sant Mikael'' Kergonan. === Monumantoù arall === * Monumant ar re varv. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2200 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1478 |p2=1487 |p3=1492 |p4=1525 |p5=1653 |p6=1700 |p7=1883 |p8=2126 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == [[Restr:Ti-kêrPlouharnel.jpg|left|thumb|An ti-kêr]] {{clr|left}} {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{DilennadBremañ |Deroù= 2020|Anv= Chantal Le Piouff-Le Bihan|Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1995|Penn= 2020|Anv= Gérard Pierre|Strollad= [[Mouvement pour la France|MPF]] da gentañ, [[Unvaniezh evit ul Luskad Poblel]] da c'houde |Karg= Kuzulier-departamant abaoe 2004, Kadoriad ar gumuniezh kumunioù }} {{Dilennad |Deroù= 1989|Penn= 1995|Anv= Charles Kérino |Strollad= Tu-dehou, distrollad|Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1977|Penn= 1989|Anv= Joseph Le Corvec |Strollad= [[Union pour la démocratie française|UDF]] |Karg= }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{commonscat}} *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56168 Plouharnel war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] kqly3x2rbdoquqa2cfx32xatunqlx8t 0 16063 2148374 2104140 2025-06-05T15:28:09Z Dakbzh 58931 2148374 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo|An Drinded}}{{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Drinded-Karnag | anvOfisiel = ''La Trinité-sur-Mer'' | skeudenn = La Trinite-sur-Mer.jpg | alc'hwez = An Drinded-Karnag. | ardamezioù = Blason ville fr La Trinité-sur-Mer (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | etrekumuniezh = [[An Alre Kiberen Douar Atlantel]] | bro velestradurel = [[Bro an Alre]] | kanton = [[Kanton Kiberen|Kiberen]] | cp = 56470 | maer = Yves Normand | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 6.2 | hedred = -3.02833333333 | ledred = 47.5861111111 | uk = 30 | ubi = 0 | ubr = 31 | lec'hienn web = {{fr}} [https://www.latrinitesurmer.fr/ latrinitesurmer.fr] }} '''An Drinded-Karnag''' (pe '''An Drinded''' ent-berr) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Kiberen]] e departamant ar [[Mor-Bihan]] hag e [[Bro-Gwened]]. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Drinded-Karnag''|norzh=[[Karnag]]|biz=[[Krac'h]]|kornôg=[[Karnag]]|reter=[[Sant-Filiberzh]]|su={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Meurvor Atlantel]]''}}}} == Anv == Savet diwar anv an [[Trinded kristen|Drinded Santel]] hag kêr [[Karnag]]. Gwezhall e veze anvet ''An Drinded-war-vor'' e brezhoneg a-wezhioù, diwar an anv gallek "''La Trinité-sur-Mer''". Lâret e vez "''An Drinded''" ivez.<ref>"[http://devri.bzh/dictionnaire/t/trinded-karnag/ Trinded-Karnag]" war lec'hienn Devri</ref> == Istor == === {{XIXvet kantved}} === * Krouet e voe ar gumun d'an 9 a viz Meurzh 1864 diwar ul lodenn eus tiriad kumun [[Karnag]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14 </ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 57 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,04 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56257&dpt=56&idsource=44988&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 23 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=4311&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. * Ur c'harr-nij [[Bristol Beaufort|Beaufort I]] marilhet L4463 ha kodet MW-L) eus [[Aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]''') a gouezhas er gumun d'ar [[17 Du|17 a viz Du]] [[1940]]: mervel a reas unan eus ar pevar milour a oa ennañ (douaret e voe e bered ar gumun), daou nijour all a voe serret d'an [[Alamagn|Alamaned]] hag ar pevare hini a zeuas a-benn da dec'hout<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas tri milour eus ar gumun er [[Viêtnam]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=4311&dpt=56 Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == === Meurvein === <gallery> La Trinité-sur-Mer - Allée couverte d'Er-Roh 01.jpg W1121-TriniteSurMer Kermarquer N8 2696.jpg Mané Bras 3.JPG Dolmen Mané Rohr 02.JPG </gallery> === Brezelioù === * Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun. {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |{{Rouantelezh Unanet}} |1 ([[Royal Air Force|Aerlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |} Karrnijour e oa. Marvet e oa d'ar [[17 Kerzu|17 a viz Kerzu]] [[1940]], e-pad an [[Eil Brezel Bed]]<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086464&mode=1 Commonwealth War Graves Commission] </ref>{{,}}<ref>{{nl}}[http://www.oorlogsmusea.nl/artikel/2773/Oorlogsgraf-van-het-Gemenebest-La-Trinite-sur-Mer.htm Oorlogsmusea]</ref>. <gallery> Morbihan La Trinite-sur-Mer Place Eglise Monument Morts 14012014 - panoramio.jpg|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e Leurgêr an Iliz, luc'hskeudennoù ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=4311 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=4311 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d'ar [[25 a viz Here]] [[1925]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/27985/la-trinite-sur-mer-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=37843 Memorial Genweb]</ref>. === Relijion gatolik === <gallery> Morbihan La Trinite-sur-Mer Eglise Saint-Joseph Cote Droit 14012014 - panoramio.jpg W1630-TriniteSM SteTrinite 1682-1935 Jube 80573.JPG </gallery> * An iliz katolik. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1800 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=1527 |p2=1530 |p3=1404 |p4=1477 |p5=1433 |p6=1530 |p7=1531 |p8=1635 |p9=1642 |mammenn=EBSSA |bl10=2016|bl11=2021|p10=1613|p11=1768}} == Melestradurezh == == Tud == ===Tud ganet eno=== * [[1928]] : [[Jean-Marie Le Pen]], politikour gall. * [[1935]] : [[Alain Barrière]], kaner gallek. * [[1946]] : [[Jacques Botherel]], [[marc'hhouarner]]. == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commonscat|La Trinité-sur-Mer}} {{Wikeriadur}} *{{fr}} [https://www.latrinitesurmer.fr/ Lec'hien ofisiel ar gumun] *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56258 an Drinded-Karnag war lec'hienn Geobreizh] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:An Drinded-Karnag}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XIXvet kantved]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth er Mor-Bihan]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Porzhioù Breizh]] mfa0d562f8z2sps2gvalad414vbag9x 0 16064 2148420 2134279 2025-06-05T19:06:06Z Dakbzh 58931 2148420 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Bonoù | skeudenn = Le Bono (1).jpg | anvOfisiel = ''Bono / Le Bono'' | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] | kanton = [[Kanton Gwened-2|Gwened-2]] | maer = Yves Dreves | amzer-gefridi = 2020-2026 | cp = 56400 | etrekumuniezh = [[Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.lebono.fr www.lebono.fr] | gorread = 5.96 | annezidi = Bonaouad, Bonaouiz<br>''lesanvet'' Forbanned | ledred = 47.6411111111 | hedred = -2.94944444444 | uk = 32 | ubi = 0 | ubr = 42 | alc'hwez = Ar gêr hag ar pont-skourr. | ardamezioù = }} '''Ar Bonoù''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwened-2]] e departamant ar [[Mor-Bihan]] hag e [[Bro-Gwened]]. ''Bonaouiz''<ref>"[https://www.geobreizh.bzh/br/anv-annezidi-keriou-breizh/ Anv annezidi kêrioù Breizh]", ''geobreizh.bzh''</ref> pe ''Bonoviz''<ref>"[https://devri.bzh/dictionnaire/b/bonoviz/ Bonoviz]", ''DEVRI : Le dictionnaire diachronique du breton - Martial Menard''</ref> a vez graet eus tud ar Bonoù ha lesanvet e vezont ar ''Forbanned''<ref>"[https://devri.bzh/dictionnaire/f/forbann-1/ forbann .1]", ''DEVRI : Le dictionnaire diachronique du breton - Martial Menard''</ref>. == Douaroniezh == * Stêrioù [[Stêr an Alre|an Alre]] hag [[Stêr ar Bonoù|ar Bonoù]] a gember er Bonoù. <Gallery> France Bretagne 56 Le Bono 01.jpg France Bretagne 56 Le Bono 02.jpg </Gallery> == Istor == === {{XXvet}} kantved === * Krouet e voe ar gumun d'an 30 a viz Gwengolo 1947 diwar ul lodenn eus tiriad kumun [[Plougouvelen]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>. == Brezhoneg == * D'ar 17 a viz Du 2008 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Le Bono2.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Stella Maris''. <gallery> Le_monument_aux_morts_le_bono_-_panoramio.jpg|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv er vourc’h, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=9096 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=2600 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1488 |p2=1555 |p3=1561 |p4=1633 |p5=1747 |p6=1859 |p7=2112 |p8=2124 |mammenn=EBSSA |bl9=2021|p9=2567}} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56262 ar Bonoù war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20041221093615/http://mairie.wanadoo.fr/mairie.lebono/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XXvet kantved]] mp7w22lb8t2798tw61sla4tb2je55s4 0 16114 2148139 2120378 2025-06-03T17:18:28Z Dakbzh 58931 2148139 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Alaer | anvYezh = Alaèr | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Allaire | skeudenn = 05-12-19 - chaos du Moulin de Quip - Allaire 018.jpg | alc'hwez = Milin ar Gib. | ardamezioù = Blason ville fr Allaire (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Redon tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Redon ha Gwilen (lezenn Voynet)|Bro Redon ha Gwilen]] | kanton = [[Kanton Gwern-Porc'hoed|Gwern-Porc'hoed]] | cp = 56350 | maer = Jean-François Mary | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2020]] | gorread = 41.74 | hedred = -2.16166666667 | ledred = 47.6377777778 | uk = 62 | ubi = 1 | ubr = 88 | lec'hienn web = [https://www.allaire.bzh allaire.bzh] }} '''Alaer''' (''{{lang|fr|Allaire}}'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwern-Porc'hoed]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h kanton [[Kanton Alaer]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == Kumunioù amezek : [[Sant-Yagu-ar-Bineg]]; [[Sant-Kogo]]; [[Begaon]]; [[Sant-Aelwez]]; [[Reoz]]; [[Sant-Pereg]]. == Anv == E. Vallerie : '''Alair''', 878; '''Halaer''', XI^vet; '''Aler''', 1387; '''Aloir''', 1460; '''Allair''', 1516 '''Aller''', 1654 == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:Blason ville fr Allaire (Morbihan).svg|100px]] |''"en glazur, e c'hudon nijant, un ererig en aour ouzh pep konk"'' |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e [[1790]]. Gant al lezenn eus an [[23 a viz Eost]] 1790 e voe lakaet e [[Kanton Paolieg (1790)|kanton Paolieg]] ; e [[distrig Roc'h-an-Argoed]] e oa ; dilamet e voe [[Kanton Paolieg (1790)|kanton Paolieg]] ha lakaet Alaer da bennlec'h [[Kanton Alaer|kanton Alaer]] bet krouet e [[1801]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] 1801), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Alaer en [[Arondisamant Gwened]] bet krouet e [[1800]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 18</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=433 Cassini - EHESS - Alaer - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 110 milour eus ar gumun a gollas o buhez, eleze 4,74 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}Monumant ar re varv</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'ar [[24 Ebrel|24 a viz Ebrel]] [[1944]] e kouezhas daou garr-nij ''[[North American P-51 Mustang|P-51]]'' eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') en Alaer; an daou nijour a voe tapet gant an [[Wehrmacht||Alamaned]]<ref>{{fr}}{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Milin ar Gib. * Kastell ar Gib. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4000 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=2103 |p2=2219 |p3=2394 |p4=2686 |p5=2990 |p6=3188 |p7=3487 |p8=3701 |p9=3727 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * E distro-skol 2024 e oa 35 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaerioù}} {{Dilennad |Deroù= 1790 |Penn= 1810 |Anv=Jean Voisin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1810 |Penn= 1829 |Anv=Jean Fouesnel |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1829 |Penn= 1831 |Anv=Julien Josso |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1831 |Penn= 1833 |Anv=M. Richard |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1833 |Penn= 1835 |Anv=Jean Voisin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1835 |Penn= 1857 |Anv=Julien Josso |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1857 |Penn= 1865 |Anv=Jean-Marie Chemin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1865 |Penn= 1870 |Anv=Charles de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1870 |Penn= 1871 |Anv=Raoul Marie Mathurin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1871 |Penn= 1878 |Anv=Charles de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1878 |Penn= 1881 |Anv=Léon Le Comte |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1881 |Penn= 1882 |Anv=Gaudence Guehenneux |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1882 |Penn= 1884 |Anv=Pierre Fleury |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1884 |Penn= 1886 |Anv=Paul de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1886 |Penn= 1888 |Anv=Pierre Mouraud |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1888 |Penn= 1891 |Anv=Paul de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1891 |Penn= 1896 |Anv=Georges de Gibon |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1896 |Penn= 1900 |Anv=Joseph Thaumoux |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1900 |Penn= 1923 |Anv=Joseph Le Mauff |Strollad= |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1904-1910 / 1919-1923)</small>}} {{Dilennad |Deroù= 1923 |Penn= 1929 |Anv=Jules Bocquel |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1929 |Penn= 1930 |Anv=Jean Paris |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1930 |Penn= 1945 |Anv=Jean Duval |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1945 |Penn= 1971 |Anv=Honoré Lelièvre |Strollad=[[Union des démocrates pour la République|UDR]] |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1945-1976)</small> }} {{Dilennad |Deroù= 1971 |Penn= 1995 |Anv=René Le Coustumer |Strollad=Dehou diseurt |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1983-1994)</small> }} {{Dilennad |Deroù= 1995 |Penn= 2008 |Anv=Daniel Baron |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg= }} {{DilennadBremañ |Deroù= 2008 |Penn= |Anv=Jean-François Mary |Strollad=Kleiz diseurt |Karg= }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Post == * Digoret e voe ar burev-post e miz Kerzu [[1849]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 18</ref>. == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Bellouan.gif|80px]] |'''de Bellouan''' Aotrounez Vaujouan |''En sabel e erez dispak en argant'' |- |[[Restr:Michel de la Richardais.gif|80px]] |'''Michel''' Aotrounez la Paisnais |''En argant e deir moualc'henn en sabel'' |- | | | |} == Gevelliñ == *{{Gevelliñ|Nás na Ríogh|Iwerzhon|Ireland}} == Levrioù talvoudus == * {{fr}}Ogée : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. 1780 * {{fr}}A. Marteville & P. Varin : kendalc'herien ha reizherien Ogée. Molliex, Libraire-Editeur, rue royale, Rennes, 1843. Adembannet gant Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993 * {{fr}}Jean-Yves Le Moing : ''Les noms de lieux bretons de Haute-Bretagne.'' Coop Breizh. 1990 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus''. An Here. 1995 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Allaire (Morbihan)}} * {{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56001 Alaer war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] sodfnxxyek22dc40g37n79d3y1odilu 2148140 2148139 2025-06-03T17:23:11Z Dakbzh 58931 + maer dizorniet. 2148140 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Alaer | anvYezh = Alaèr | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Allaire | skeudenn = 05-12-19 - chaos du Moulin de Quip - Allaire 018.jpg | alc'hwez = Milin ar Gib. | ardamezioù = Blason ville fr Allaire (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Redon tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Redon ha Gwilen (lezenn Voynet)|Bro Redon ha Gwilen]] | kanton = [[Kanton Gwern-Porc'hoed|Gwern-Porc'hoed]] | cp = 56350 | maer = Jean-François Mary | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2020]] | gorread = 41.74 | hedred = -2.16166666667 | ledred = 47.6377777778 | uk = 62 | ubi = 1 | ubr = 88 | lec'hienn web = [https://www.allaire.bzh allaire.bzh] }} '''Alaer''' (''{{lang|fr|Allaire}}'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwern-Porc'hoed]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h kanton [[Kanton Alaer]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == Kumunioù amezek : [[Sant-Yagu-ar-Bineg]]; [[Sant-Kogo]]; [[Begaon]]; [[Sant-Aelwez]]; [[Reoz]]; [[Sant-Pereg]]. == Anv == E. Vallerie : '''Alair''', 878; '''Halaer''', XI^vet; '''Aler''', 1387; '''Aloir''', 1460; '''Allair''', 1516 '''Aller''', 1654 == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:Blason ville fr Allaire (Morbihan).svg|100px]] |''"en glazur, e c'hudon nijant, un ererig en aour ouzh pep konk"'' |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e [[1790]]. Gant al lezenn eus an [[23 a viz Eost]] 1790 e voe lakaet e [[Kanton Paolieg (1790)|kanton Paolieg]] ; e [[distrig Roc'h-an-Argoed]] e oa ; dilamet e voe [[Kanton Paolieg (1790)|kanton Paolieg]] ha lakaet Alaer da bennlec'h [[Kanton Alaer|kanton Alaer]] bet krouet e [[1801]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] 1801), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Alaer en [[Arondisamant Gwened]] bet krouet e [[1800]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 18</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=433 Cassini - EHESS - Alaer - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 110 milour eus ar gumun a gollas o buhez, eleze 4,74 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}Monumant ar re varv</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Ar maer, Jean Duval, a voe dizorniet gant ar [[Renad Vichy|gouarnamant gall]]<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * D'ar [[24 Ebrel|24 a viz Ebrel]] [[1944]] e kouezhas daou garr-nij ''[[North American P-51 Mustang|P-51]]'' eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') en Alaer; an daou nijour a voe tapet gant an [[Wehrmacht||Alamaned]]<ref>{{fr}}{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Milin ar Gib. * Kastell ar Gib. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4000 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=2103 |p2=2219 |p3=2394 |p4=2686 |p5=2990 |p6=3188 |p7=3487 |p8=3701 |p9=3727 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * E distro-skol 2024 e oa 35 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (7 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaerioù}} {{Dilennad |Deroù= 1790 |Penn= 1810 |Anv=Jean Voisin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1810 |Penn= 1829 |Anv=Jean Fouesnel |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1829 |Penn= 1831 |Anv=Julien Josso |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1831 |Penn= 1833 |Anv=M. Richard |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1833 |Penn= 1835 |Anv=Jean Voisin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1835 |Penn= 1857 |Anv=Julien Josso |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1857 |Penn= 1865 |Anv=Jean-Marie Chemin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1865 |Penn= 1870 |Anv=Charles de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1870 |Penn= 1871 |Anv=Raoul Marie Mathurin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1871 |Penn= 1878 |Anv=Charles de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1878 |Penn= 1881 |Anv=Léon Le Comte |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1881 |Penn= 1882 |Anv=Gaudence Guehenneux |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1882 |Penn= 1884 |Anv=Pierre Fleury |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1884 |Penn= 1886 |Anv=Paul de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1886 |Penn= 1888 |Anv=Pierre Mouraud |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1888 |Penn= 1891 |Anv=Paul de Forges |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1891 |Penn= 1896 |Anv=Georges de Gibon |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1896 |Penn= 1900 |Anv=Joseph Thaumoux |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1900 |Penn= 1923 |Anv=Joseph Le Mauff |Strollad= |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1904-1910 / 1919-1923)</small>}} {{Dilennad |Deroù= 1923 |Penn= 1929 |Anv=Jules Bocquel |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1929 |Penn= 1930 |Anv=Jean Paris |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1930 |Penn= 1945 |Anv=Jean Duval |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1945 |Penn= 1971 |Anv=Honoré Lelièvre |Strollad=[[Union des démocrates pour la République|UDR]] |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1945-1976)</small> }} {{Dilennad |Deroù= 1971 |Penn= 1995 |Anv=René Le Coustumer |Strollad=Dehou diseurt |Karg=Kuzulier-departamant <small>(1983-1994)</small> }} {{Dilennad |Deroù= 1995 |Penn= 2008 |Anv=Daniel Baron |Strollad=[[Parti Socialiste (Frañs)|PS]] |Karg= }} {{DilennadBremañ |Deroù= 2008 |Penn= |Anv=Jean-François Mary |Strollad=Kleiz diseurt |Karg= }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Post == * Digoret e voe ar burev-post e miz Kerzu [[1849]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 18</ref>. == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Bellouan.gif|80px]] |'''de Bellouan''' Aotrounez Vaujouan |''En sabel e erez dispak en argant'' |- |[[Restr:Michel de la Richardais.gif|80px]] |'''Michel''' Aotrounez la Paisnais |''En argant e deir moualc'henn en sabel'' |- | | | |} == Gevelliñ == *{{Gevelliñ|Nás na Ríogh|Iwerzhon|Ireland}} == Levrioù talvoudus == * {{fr}}Ogée : ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. 1780 * {{fr}}A. Marteville & P. Varin : kendalc'herien ha reizherien Ogée. Molliex, Libraire-Editeur, rue royale, Rennes, 1843. Adembannet gant Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993 * {{fr}}Jean-Yves Le Moing : ''Les noms de lieux bretons de Haute-Bretagne.'' Coop Breizh. 1990 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus''. An Here. 1995 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Allaire (Morbihan)}} * {{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56001 Alaer war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] lrav217wghl4b3txwzxuxfnt2i0ockg 0 16144 2148389 2088360 2025-06-05T17:05:36Z Dakbzh 58931 2148389 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Elven | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = Elven | skeudenn = Mairie_d'Elven.jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Elven (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Kistreberzh|Kistreberzh]] | maer = Gérard Gicquel | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 64.05 | hedred = -2.58944444444 | ledred = 47.7322222222 | uk = 86 | ubi = 34 | ubr = 152 }} '''An Elven''' a zo ur gumun eus [[Bro-Gwened]] e departamant [[Mor-Bihan]]. Penn-lec'h [[kanton an Elven]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Eluen''', 910; '''Elven''', XI^vet; '''Eluen''', 1021; '''Eleven''', 1253; '''Elven''', 1387; '''Eleven''', 1409; '''Elleven''', 1433; '''Elven''', 1453; '''Esleven''', 1471; '''Elvan''', 1516; '''Cleuan''', 1630; '''Elvain''', 1636 == Ardamezioù == {| |''En gul, e zaou dour en aour, digoret, sklêrijennet ha mogeriet en sabel, an hini a-zehou bihanaet ; e c'hrenn-gonk en glazur karget gant dek bezantenn en aour, 4, 3, 2, 1.'' |- |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun An Elven e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet An Elven da benn ur c'hanton, hini [[Kanton an Elven (1790)|an Elven]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 86 </ref>; peder c'humun a oa ennañ: An Elven, [[Sant-Nolf]], [[Sulnieg]] ha [[Trevlean]]; e [[distrig Gwened]] e oa; miret ha brasaet e voe ar c'hanton dindan anv [[Kanton an Elven]] ivez ha lakaet e voe An Elven en [[arondisamant Gwened]] e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=12584 Cassini - EHESS - An Elven - Fichenn ar gumun]</ref>, gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. === {{XIXvet kantved}} === * Krouet e voe kumun [[Tredion]] d'an 28 a viz Genver 1833 diwar ul lodenn eus kumun An Elven<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14</ref>. === {{XXvet}} kantved === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 183 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 5,37 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56053&dpt=56&idsource=15825&table=bp03 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 30 den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56053&dpt=56&idsource=15825&table=bp03 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56053&dpt=56&idsource=15825&table=bp03 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Largoet-Castle-4.jpg|Ar c'hreñvlec'h. </gallery> * [[Kreñvlec'h an Argoed]], 3 km diouzh ar vourc'h. <gallery> Eglise_Saint-Alban_d'Elven.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Alban''. * Chapelioù. * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=15825 Memorial Genweb]</ref>. * Taolenn ar re varv (1914-1918) er maerdi, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113032 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=6000 |passo1=500 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=2747 |p2=2862 |p3=2928 |p4=3003 |p5=3312 |p6=3559 |p7=4525 |p8=5510 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Fouquet de la Harangère.gif|80px]] |'''Fouquet''', Aotrounez Largoët |''En argant e gwiñver en gul'' |- |[[Restr:Bastard de la Porte.gif|80px]] |'''le Bastard''', Aotrounez Kerboulven |''En sabel e groaz en argant, heuliet ouzh pep konk gant teir flourdilizenn ivez en argant'' |- |[[Restr:De Malestroit.gif|80px]] |'''de Malestroit''' Aotrounez Largouët |''En gul e nav bezantenn en aour, 3, 3, 3.'' |} == Gevelliñ == [[:de:Lüdingworth|Lüdingworth]] ([[Alamagn]]) == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56053 an Elven war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] gm5d8om12k49r15q8v8c3wb03wrs7i1 0 16176 2148387 2134281 2025-06-05T17:03:17Z Dakbzh 58931 2148387 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo|An Drinded}}{{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Drinded-Surzhur | anvOfisiel = ''La Trinité-Surzur'' | skeudenn = 56 La Trinité-Surzur église.jpg | alc'hwez = Iliz Sant-Servez | ardamezioù = Blason ville fr La Trinité-Surzur (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Sine|Sine]] | cp = 56190 | maer = Vincent Rossi | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 2.3 | hedred = -2.59333333333 | ledred = 47.6052777778 | uk = 30 | ubi = 14 | ubr = 42 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.latrinitesurzur.fr/ latrinitesurzur.fr] }} '''An Drinded-Surzhur''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Sine]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Drinded-Surzhur''|norzh=([[Sulnieg]])|biz=[[Laozag]]|reter=[[Laozag]]|su=[[Surzhur]]|gwalarn=[[Teiz]]|mervent=[[Surzhur]]|gevred=([[Ambon]])}} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun An Drinded-Surzhur e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Surzhur (1790)|kanton Surzhur]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 393</ref>; e [[distrig Gwened]] e oa. Diskaret e voe Kanton Surzhur gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]) dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe An Drinded-Surzhur en [[arondisamant Gwened]] e 1800 hag e [[Kanton Gwened-Reter]] e 1801<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=38237 Cassini - EHESS - An Drinded-Surzhur - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet}} kantved === ==== Brezelioù ==== * Mervel a reas 16 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 5,09 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56259&dpt=56&idsource=55338&table=bp08 Memorialgenweb]</ref>. * Mervel a reas tri den<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56259&dpt=56&idsource=55338&table=bp08 Memorialgenweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> 56 La Trinité-Surzur église.jpg|An iliz katolik. 56 La Trinité-Surzur fontaine.jpg|Ar feunteun. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Servez''. * Ar feunteun. * Monumant ar re varv e-tal ar maerdi, luc'hskeudenn{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=55338 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=11304 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1800 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=261 |p2=289 |p3=336 |p4=383 |p5=583 |p6=571 |p7=958 |p8=1396 |mammenn=EBSSA |bl9=2017|bl10=2021|p9=1611|p10=1721}} == Melestradurezh == == Brezhoneg == * D'an 12 a viz Gwengolo [[2014]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commonscat|La Trinité-Surzur}} {{Wikeriadur}} *{{fr}} [http://www.latrinitesurzur.fr/ Lec'hienn ofisiel ar gumun] *{{fr}} [http://www.infobretagne.com/trinite-surzur.htm La Trinité-Surzur e lec'hienn infobretagne] *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56259 an Drinded-Surzhur war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:An Drinded-Surzhur}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] iwrk98wglq7kwdi1yfg0oq7anz4obwt 0 16181 2148170 2087101 2025-06-03T18:54:07Z Dakbzh 58931 + Maer harzet ha kondaonet. 2148170 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Hezoù | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = ''Le Hézo'' | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason ville fr Le Hézo (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Sine|Sine]] | cp = 56450 | maer = Guy Derbois | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 4.89 | hedred = -2.7025 | ledred = 47.5861111111 | uk = 6 | ubi = -1 | ubr = 38 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.lehezo.com/ www.lehezo.com] }} '''Hezoù''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Sine]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War aod [[Mor Bihan Gwened]] emañ Hezoù. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Hezoù diwar ul lodenn eus parrez [[Surzhur]] e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Surzhur (1790)|kanton Surzhur]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 140</ref>; e [[distrig Gwened]] e oa. Diskaret e voe kanton Surzhur gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]) dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe Hezoù en [[arondisamant Gwened]] e 1800 hag e [[Kanton Gwened-Reter]] e 1801<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=17129 Cassini - EHESS - Hezoù - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== Brezelioù ==== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas triwec'h gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 4,67 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56084&dpt=56&idsource=52956&table=bp08 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Harzet e voe ar maer, Auguste Paul, d'an 2 a viz Kerzu 1943 gant an [[Wehrmacht|Alamaned]], tamallet e voe dezhañ bout diefedus evit rekizañ an dud karget eus diwall [[Hent-houarn Surzhur Porzh-Noaloù|an hent-houarn]]; d'an 20 a viz Kerzu e voe kondaonet da c'hwec'h mizvezh toull-bac'h gant lez-varn ar [[Feldkommandantur]]<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 224</ref>. * Mervel a reas tri den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56084&dpt=56&idsource=52956&table=bp08 Memorialgenweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Iliz katolik ''Sant Visant''<ref>{{fr}}[https://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/56/accueil_56084.htm Clochers de France]</ref>. * Monumant ar re varv, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=9935 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv ouzh kalvar ar vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=52956 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=800 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=241 |p2=250 |p3=277 |p4=332 |p5=408 |p6=550 |p7=660 |p8=749 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56084 Hezoù war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] e1s9zwu3ilqlhkd72pdz04mlio67fz3 0 16218 2148373 2084096 2025-06-05T15:25:54Z Dakbzh 58931 2148373 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Arvor-Baden | anvOfisiel = ''Larmor-Baden'' | skeudenn = Larmor-Baden_port.jpg | alc'hwez = Porzh Lagadenn. | ardamezioù = Blason ville fr Larmor-Baden (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Wened}} | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Mor Bihan - Gwened Tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Gwened-Kornôg|Gwened-Kornôg]] <small>(betek 2015)</small> <br /> [[Kanton Gwened-2|Gwened-2]] <small>(abaoe 2015)</small> | cp = 56870 | maer = Denis Bertholom | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 3.93 | hedred = -2.89583333333 | ledred = 47.5877777778 | uk = 21 | ubi = 0 | ubr = 26 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.larmorbaden.com/ Ti-kêr] }} '''An Arvor-Baden''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwened-2]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason ville fr Larmor-Baden (Morbihan).svg|110px]] |''En glazur e ziv eilenn kommet en aour; e gonk ouzh kab en argant karget gant ur vrizhenn erminig en sabel, eilet gant div steredenn en aour.'' *Aozer: Bertrand Frelaut *Diviz-kêr: 17 a viz Eost 1990 |- |} == Istor == === {{XXvet kantved}} === * Krouet e voe ar gumun d'ar 15 a viz Meurzh 1924 diwar ul lodenn eus kumun [[Baden (Mor-Bihan)|Baden]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.169</ref>. ==== Brezelioù ==== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 24 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56106&dpt=56&idsource=44950&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/58485/larmor-baden-presdeleglise/?elm=141 Université de Lille]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 16 den<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56106&dpt=56&idsource=44950&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas ur gward republikan eus ar gumun d’ar [[24 a viz Gouhere]] [[1948]] en ospital Grall e [[Cholon]] e [[Saigon]] e [[Kochinsina]] er [[Viêtnam]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6050203 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Cairn Gavrinis exterieur.jpg|Karn Gavriniz. AntreKrugellGavrinizAnArvorBadenBroGwenedBreizh.JPG|An antre. Bougon Gavrinis repl2.jpg|Engravadurioù er c'harn. </gallery> * Karn [[Gavriniz]]. <gallery> Larmor-Baden Eglise.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Intron-Varia''. * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44950 Memorial Genweb]</ref>. == Douaroniezh == <gallery> AnArvorBadenBroGwenedBreizh01.JPG|Ar porzh Ile-Berder-passage-byRundvald.jpg|Enez Berder AnArvorBadenBroGwenedBreizh02.JPG|Ar vag o kas tud da enez Gavriniz. GavrinizAnArvorBadenBroGwenedBreizh.JPG|[[Gavriniz]]. Marais de Pen an Toul.jpg|Gwernioù Penn an Toull </gallery> == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1000 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1936 |bl2=1946 |bl3=1962 |bl4=1968 |bl5=1975 |bl6=1982 |bl7=1990 |bl8=1999 |bl9=2006 |bl10=2012 |p1=650 |p2=857 |p3=717 |p4=739 |p5=751 |p6=811 |p7=816 |p8=954 |p9=847 |p10=875 |mammenn=EBSSA }} <ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006</ref> == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! bro ! kêr ! abaoe |- | [[Restr:Flag of Ireland.svg|border|25px]] [[Iwerzhon]] | [[Baile Uí Fhiacháin]] | 1990 |} == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Larmor-Baden|an Arvor-Baden}} *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075023/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56106 an Arvor-Baden war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XXvet kantved]] 6xndaml9x2pkj7j7srvh7779rtcx77b 0 16228 2148421 2088329 2025-06-05T19:06:55Z Dakbzh 58931 2148421 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar C'hour | anvYezh = Le Córr | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Le Cours | skeudenn = | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason_ville_fr_Le_Cours_(Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Bro Kistreberzh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Kistreberzh|Kistreberzh]] | cp = 56230 | maer = Raymond Houeix | amzer-gefridi = 2014-2026 | gorread = 15.63 | hedred = -2.5 | ledred = 47.7425 | uk = 87 | ubi = 27 | ubr = 106 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.pays-questembert.fr/communes/le-cours www.pays-questembert.fr] }} '''Ar C'hour''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Kistreberzh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Ar C'hour''|gwalarn=[[Tredion]]|norzh=[[Sant-Gwioñvarc'h]]|biz=[[Sant-Gwioñvarc'h]], [[Moulleg]]|kornôg=[[An Elven]]|reter=[[Moulleg]]|gevred=[[Lare]], [[Moulleg]]|su=[[Lare]]|mervent=[[An Elven]]|enklozadur=}} == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 31 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel ==== Krouidigezh ==== * Krouet e voe ar gumun d'ar 14 a viz Meurzh 1932 diwar ul lodenn eus kumun [[Moulleg]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 14</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas c'hwec'h den<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56045&dpt=56&idsource=55362&table=bp08 Memorialgenweb - Monumant ar re varv]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Dolmen de la Forêt.jpg|An taol-vaen. </gallery> * Liac'hven ar C'hoad. <gallery> Le Cours (56) Église Notre-Dame.jpg|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Intron-Varia''. * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=55362 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == ===Emdroadur ar boblañs abaoe 1962=== {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=700 |passo1=100 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=386 |p2=421 |p3=400 |p4=378 |p5=351 |p6=401 |p7=491 |p8=605 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Le Cours|ar C'hour}} *{{br}}[http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56045 ar C'hour war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù == <references/> [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e-pad an XXvet kantved]] i30vioffci81x256oyeasdmisq3l5vg 0 16237 2148096 2144659 2025-06-03T10:15:37Z Dakbzh 58931 2148096 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Roc'h-an-Argoed | anvYezh = Roch-Fort | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Rochefort-en-Terre | skeudenn = OT-RET-MG-RochefortenTerre-web.jpg | alc'hwez = Ur blasenn da serr-noz. | ardamezioù = Blason ville fr Rochefort-en-Terre (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Bro Kistreberzh|KK Bro Kistreberzh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Kistreberzh|Kistreberzh]] | maer = Stéphane Combeau | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 1.22 | hedred = -2.33527777778 | ledred = 47.7002777778 | uk = 50 | ubi = 22 | ubr = 80 }} '''Roc'h-an-Argoed''' (''Rochefort-en-Terre'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton Roc'h-an-Argoed]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == == Ardamezioù == {| |- | [[Restr:Blason ville fr Rochefort-en-Terre (Morbihan).svg|60px]] | :''Brizhet etre aour ha glazur.'' :*Tiegezh Rochefort ; siell [[1276]]. |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Roc'h-an-Argoed e 1790 diwar un drev eus parrez [[Pluhernin]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 327 </ref>. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Roc'h-an-Argoed da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Roc'h-an-Argoed (1790)|Roc'h-an-Argoed]] (pemp kumun a oa ennañ: [[Kaden]], [[Lizmerzher]], [[Malañseg]], Pluhernin ha Roc'h-an-Argoed) ha da benn un distrig, hini [[Distrig Roc'h-an-Argoed|Roc'h-an-Argoed]]<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>, c'hwec'h kanton ennañ: [[Kanton Gazilieg (1790)|Gazilieg]], [[Kanton Kistreberzh (1790)|Kistreberzh]], [[Kanton Karantoer (1790)|Karantoer]], [[Kanton Paolieg (1790)|Paolieg]], [[Kanton Plegadeg (1790)|Plegadeg]] ha [[Kanton Roc'h-an-Argoed (1790)|Roc'h-an-Argoed]]. Gant Bonreizh Bloaz III (22 a viz Eost 1795) e voe lamet an distrigoù ha bodet e veze kuzulioù-kanton (ne chome tamm emrenerezh ebet gant kumunioù ar c'hanton)<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 187 </ref>. Brasaet e voe [[Kanton Roc'h-an-Argoed]] e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]])<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=29346 Cassini - EHESS - Roc'h-an-Argoed - Fichenn ar gumun]</ref>, dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant Gwened]] krouet e 1800. * Meurzh 1793: kemeret e voe ar Roc'h gant ur vandennad [[Chouanerezh|emsavidi]], lazhet tri merour "brogarour" gante, Duquero, Denoual, ha Lucas Bourgeret, ar velestradurezh hag al lez-varn o doa ranket achap betek [[Malastred]]<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 259</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 24 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 3,35 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56196&dpt=56&idsource=25973&table=bp04 Memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas pemp den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56196&dpt=56&idsource=25973&table=bp04 Memorialgenweb – Monumant ar re varv]</ref>. * Dieubet e voe Roc'h-an-Argoed d'ar [[5 Eost|5 a viz Eost]] [[1944]] gant "Combat Command A" ar ''6th Armored Division'' eus lu [[SUA]]<ref>{{fr}}Eric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', p.142, Éditions Astoure, 2008</ref>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas daou vilour<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56196&dpt=56&idsource=25973&table=bp04 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Rochefort-en-TerreFlickr.jpg|Straed ar C'hastell. Mairie Rochefort-en-Terre.jpg|An ti-kêr. </gallery> * Tiez kozh. * Ar maerdi. * Monumant foran ar re varv, luc’hskeudennoù ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=56196&dpt=56&comm=Rochefort-en-Terre Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=25973 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=52959 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=52959 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=800 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=662 |p2=670 |p3=599 |p4=613 |p5=645 |p6=693 |p7=733 |p8=708 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56196 Roc'h-an-Argoed war lec'hienn Geobreizh] {{commonscat|Rochefort-en-Terre|Roc'h-an-Argoed}} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] 3kehtgc6n638aza37wcegdq049pr6rw 0 16260 2148370 2118274 2025-06-05T15:20:14Z Dakbzh 58931 2148370 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Algam | anvYezh = Augan | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Augan | skeudenn = Augan - mairie 02.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Augan (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Sant-Maloù]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Eus an Oud da Vreselien Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Gwern-Porc'hoed|Gwern-Porc'hoed]] | cp = 56800 | maer = Guénaël Launay | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 40.93 | hedred = -2.2769 | ledred = 47.9206 | uk = 83 | ubi = 40 | ubr = 144 | lec'hienn web = }} '''Algam''' (''Augan'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Gwern-Porc'hoed]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == == Anv == Erwan Vallerie ː '''Algam''', 833; '''Alcam''', 835; '''Alcam''', 867; '''Algan''', 1179; '''Augon''', 1330; '''Augam''', 1466; '''Oguan''', 1630 == Ardamezioù == ''En glazur e gastell kranellek en aour, digor ha mogeriet en sabel, balirant war ur bir ouzh beg en sabel. Ar c'hastell a zo karget gant ur gregilhenn peuliek en aour, hebiaet ouzh dehoù gant un delienn kelenn geotet hag ouzh kleiz gant un dorn dehoù pavek en gwirion; e gab en erminoù.'' Aozer. J.C. Renaud. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh : krouet e voe ar gumun e [[1790]]. Gant al lezenn eus an [[23 a viz Eost]] 1790 e voe lakaet e [[Kanton Kempenieg (1790)|kanton Kempenieg]] ; e [[distrig Ploermael]] e oa ; dilamet e voe kanton Kempenieg e [[1801]] ha lakaet Algam e [[kanton Gwern-Porc'hoed]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] 1801), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'' ; lakaet e voe Algam en [[Arondisamant Ploermael]] bet krouet e [[1800]]<ref name="Robert Bouvier 2006">{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 26</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=1769 Cassini - EHESS - Algam - Fichenn ar gumun]</ref>. * Dekred eus ar [[26 a viz Du]] 1790 war al le ret : embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Trillard e anv, hag ur c'hure, Pont-Gérard<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, p.15</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * Krouet e voe kumun [[Porzh-Karozh]] d'an [[9 a viz Mae]] [[1859]] diwar lodennoù eus tiriadoù kumunioù [[Gwern-Porc'hoed]], Algam ha [[Monteneg]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, p.14</ref>. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 111 gwaz eus ar gumun e-pad ar brezel, da lâret eo 6,31 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="Monumant ar re varv">{{fr}}Monumant ar re varv</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== <gallery> Bundesarchiv Bild 101I-028-1609-16A, Frankreich, Panzer VI (Tiger I).jpg|Tankoù alaman dirak kastell Koad ar Bleiz e-pad an Eil Brezel-bed. </gallery> * Dalc'het e voe ar gumun gant an [[Wehrmacht|Alamaned]]. * D'an [[13 Mezheven|13 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas un nijerez [[Messerschmitt Bf 109]] G-6 eus an [[Luftwaffe (1933-1945)|aerlu alaman]] en Algam; gloazet e voe he sturier<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/airfield/pertesluftwaffe.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * Daou zen yaouank eus ar gumun a varvas er c'hampoù-bac'h ; rastellet e oant bet gant an Alamaned evit bout bet dastumet armoù bet degaset gant harz-lammoù rak ur flatrour a oa d'o heul<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 110</ref>. * Mervel a reas c'hwec'h den eus ar gumun<ref name="Monumant ar re varv"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Niche a gobineau2.jpg|Al liaven. </gallery> * Liaven Roherman. <gallery> Manoir Triuex.jpg|Trieux. Chateau de la Tourraille - Carte Postale de la collection du Marquis de Bellevüe.jpg|La Tourraille. Chateau de Lemo.jpg|Lemo. Augan - Beaurepaire (CP).jpg|Beaurepaire. Bois-du-Loup.jpg|Koad ar Bleiz. </gallery> * Maner Trieux. * Kastelloù La Tourraille Lemo, Beaurepaire ha Koad ar Bleiz. <gallery> Augan - Église Saint-Marc-Saint-Joseph 01.JPG|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Mark ha Sant Jozeb''. <gallery> St Nicolas Binio.jpg|Ar chapel. </gallery> * Chapel ''Sant Nikolaz''. <gallery> Augan - Croix de cimetière 04.jpg|Ar c'halvar. </gallery> * Kalvar er vered. * Monumant ar re varv, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29703 Memorial Genweb]</ref> Dioueliet e voe d’an [[9 a viz Gouhere]] [[1922]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/66218/augan-rueroute/?elm=10 Université de Lille]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=29704 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1600 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |p1=1393 |p2=1310 |p3=1296 |p4=1302 |p5=1389 |p6=1272 |p7=1375 |p8=1551 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == <gallery> Augan - mairie 01.JPG </gallery> {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{Dilennad |Deroù= 1989 |Penn= 2001|Anv= Henri Pelard |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 2001 |Penn= 2008|Anv= Guy Drougard |Strollad= Tu-kleiz, distrollad |Karg= Frammour ajañs-bank}} {{Dilennad |Deroù= 2008 |Penn= 2014|Anv= Michel Ruaud |Strollad= Tu-kleiz, distrollad |Karg= Pretiour}} {{Dilennad |Deroù= 2014 |Penn= 2020|Anv= Guy Drougard |Strollad= Tu-kleiz, distrollad |Karg= Frammour ajañs-bank war e leve}} {{DilennadBremañ |Deroù= 2020 |Penn= 2026|Anv= Guénaël Launay |Strollad= |Karg= Ijinour skingomz}} {{DilennadPenn}} == Post == * Krouet e voe un implij paotr-al-lizhiri-resevour d'ar [[1añ a viz Gwengolo]] [[1894]]<ref name="Robert Bouvier 2006"/>. == Tud == === Ardamezeg familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Andigne-d.jpg|80px]] |'''d'Andigné''', aotrounez la Grée |''En argant e dri ererig en gul pigosek hag iziliek en glazur'' |- |[[Restr:Allain du Moulin-Bouëssel.gif|80px]] |'''Allain''', aotrounez Gergouy |''En aour, e zek talbennan en gwad"'' |- |[[Restr:De Bellouan.gif|80px]] |'''de Bellouan''' Aotrounez Villefief ha Bois-du-Loup |''En sabel e errez dispak en argant'' |} == Liammoù diavaez == {{commonscat|Augan}} * {{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56006 Algam war lec'hienn Geobreizh] * {{fr}} [https://web.archive.org/web/20070119092043/http://augan.breizhoo.fr/ Algam war Breizhoo] * {{fr}} [http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/merimee_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=INSEE&VALUE_1=56006 Tisavouriezh Algam - Base Mérimée] * {{fr}} [http://www.recensement.insee.fr/searchResults.action?zoneSearchField=&codeZone=56006-COM Algam en EBSSA] == Levrlennadur== * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne.'' Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie ː ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] 1te26y2xi809ccaf6gcc4m44c7ouv8c 0 16271 2148063 2120422 2025-06-02T20:41:32Z Dakbzh 58931 2148063 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ploermael | anvYezh = ''Ploermaèu'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Ploërmel'' | skeudenn = Mairie de Ploërmel.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason ville fr Ploërmel (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] <small>([[pennlec'h]])</small> | maer = Patrick Le Diffon | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 57.82 | hedred = -2.39611111111 | ledred = 47.9325 | uk = 75 | ubi = 19 | ubr = 106 }} '''Ploermael''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton Ploermael]] eo. == Douaroniezh == Er [[Porc'hoed]], e-kreiz Breizh emañ Ploermael. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Ploermael''|gwalarn=[[Talbont]], {{Splannañ|#CCEAFF|''[[Lenn an Dug]]''}}|norzh=[[Louad]]|biz=[[Louad]], [[Kempenieg]]|kornôg=[[Talbont]], [[Gilieg]]|reter=[[Gourhael]], [[Kempenieg]], [[Algam]]|gevred=[[Mousterdelav]], [[Algam]]|su=[[Chapel-Karozh]], [[Mousterdelav]]|mervent=[[Gilieg]], [[Roz-Sant-Andrev]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Plebs Arthmael''', 835; '''Plebe Arthmael''', 859; '''Ploirmel''', 1082; '''Arsmel de Plosmela'''; 1090; '''Plormer''', XII^vet; '''Ploasmel''',1118; '''Ploermel''', 1124; '''Plormel''', 1129; '''Ploismel''', 1130; '''Plosmel''', 1130; '''Plouearthmael''', 1160; '''Ploarmell''', 1239; '''Ploarmel''', 1248; '''Plormel''', 1251; '''Ploermel, Plermel''', 1254; '''Ploarmel''', 1267; '''Ploermel''', 1270; '''Ploarmel, Ployarzmail''', 1272, 1273; '''Ploynarzmail''', 1274; '''Pluermel''', 1280; '''Ploermel, Plormel''', 1285; '''Ploermel''', 1286; '''Plouarmel, Ploarmel''', 1299; '''Ploermel, Ploarmel''', 1288; '''Pleuarmel''', 1290; '''Ploermel''', '''Ploarmel''', 1296; '''Plormel''', 1298; '''Plermel''', 1301; '''Ploarmel''', '''Plermel''', 1304; '''Ploermel, Plermel''', 1306; '''Ploermoel''', 1307; '''Plermel''', 1311; '''Plermel, Plormel''', 1312; '''Plermel''', 1314; '''Ploearmael, Ploermael''', 1315; '''Ploermel''', 1344; '''Plermel''', 1380; '''Ploermel''', 1381; '''Plouermel''', 1392; '''Plermel, Ploermel''', 1394; '''Plermel''', 1395, 1405, 1407; '''Ploermel''', 1420; '''Plermel''', 1424; '''Ploermel, Plermel''', 1425; '''Plermel''', 1437; '''Plaremel''', 1439; '''Ploermel''', 1450; '''Ploermellum''', 1453; '''Plermel''', 1455, 1462, 1481; '''Plormel''', 1498<ref>{{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here, 1995</ref>. == Ardamezioù == ''En erminoù e leonparzh leonek en sabel, kurunennet en glazur, o tougen en e bav dehou ur banniel en glazur karget gant pemp brizhenn erminig en argant, 3, 2'' Sturienn ː ''Tenax in fide''<br><small>D'Hozier, 1696.</small><ref>Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999</ref> == Istor == Staget eo bet ar gêr ouzh domani an dug e 1148. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ul lodenn eus parrez katolik Ploermael, he zrev [[Chapel-Karozh]] a yeas d'ober ur gumun ivez<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 70 </ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=8161 Cassini - EHESS - Karozh - Fichenn ar gumun] </ref>. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Ploermael da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Ploermael (1790)|Ploermael]], ha da benn [[distrig Ploermael]]<ref>Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>, nav c'hanton ennañ: [[Kanton Gwern-Porc'hoed (1790)|Gwern-Porc'hoed]], [[Kanton Kempenieg (1790)|Kempenieg]], [[Kanton Karozh (1790)|Karozh]], [[Kanton Loiad (1790)|Loiad]], [[Kanton Malastred (1790)|Malastred]], [[Kanton Maoron (1790)|Maoron]], [[Kanton Neant (1790)|Neant]], [[Kanton Ploermael (1790)|Ploermael]], [[Kanton Neant (1790)|Neant]] ha [[Kanton Serent (1790)|Serent]]. Gant Bonreizh Bloaz III (22 a viz Eost 1795) e voe lamet ar bannoù ha bodet e veze kuzulioù-kanton (ne chome tamm emrenerezh ebet gant kumunioù ar c'hanton)<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 187 </ref>. Brasaet e voe [[Kanton Ploermael]] e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet Ploermael da bennlec'h [[Arondisamant Ploermael]] krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=27166 Cassini - EHESS - Ploermael - Fichenn ar gumun] </ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 264 </ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Vavasseur e anv, tri c'hure, Josse, Dannion, Michel, pemp beleg, Besnard, Berruyer, Maubec, Gougeon ha Laval, ha gant Brouxel, aluzener an Ursulinezed<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajennoù 14 ha 15 </ref>. === {{XXvet kantved}} === '''[[Brezel-bed kentañ]]''' * 255 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lâret eo 4,74 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. '''[[Eil Brezel-bed]]''' * D'an [[19 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Alamagn|alaman]] e Ploermael<ref>Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009 </ref>. * D'an [[9 Mae|9 a viz Mae]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''Seafire III'' marilhet LR862) eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e Ploermael; e nijour a voe tapet gant an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * 31 den eus ar gumun a varvas pa voe bombezet Ploermael gant ar Re Gevredet d'an [[12 Mezheven|12 a viz Even]] [[1944]]<ref>René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 99 </ref>, 150 ti a voe distrujet; d'an 13 e voe bombezet Ploermael en-dro, met an holl annezidi o-doa tec'het an deiz kent; ar Re Gevredet a glaske distrujañ ar mirlec'h tireoul alaman er Bignon<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 453 </ref>. * D'ar [[4 Eost|4 a viz Eost]] [[1944]] ez eas kuit an Alamaned eus Ploermael<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 538 </ref>. * Pemzek den eus ar gumun a voe fuzuilhet gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] e [[Roazhon]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 103 </ref>. * Mervel a reas 18 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv hollek<ref>[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. '''Trevadennoù''' * Mervel a reas ur gwaz e [[Maroko]] e 1922, unan all e [[Brezel Indez-Sina]] hag unan e [[Brezel Aljeria]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. === {{XXIvet}} kantved === Kresket eo bet ar gumun d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2019 goude bezañ bodet gant [[Mousterrin]]<ref>{{fr}}[http://www.morbihan.gouv.fr/content/download/38903/286236/file/Cr%C3%A9ation%20commune%20nouvelle%20Ploermel-2.pdf Arrêté de création de la commune nouvelle de Ploërmel], 21 Kerzu 2018.</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Monumantoù ar re varv: monumant hollek (brezelioù), monumant ar re fuzuilhet e Roazhon e-pad an [[Eil Brezel-bed]] ha monumant an dud nann-soudard marvet pa voe bombezet Ploermael gant ar Re Gevredet d'an [[12 Mezheven|12 a viz Even]] [[1944]]. == Poblañs == ===Emdroadur ar boblañs abaoe 1793=== <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:10000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 5200 bar:1800 from:0 till: 4694 bar:1806 from:0 till: 4758 bar:1821 from:0 till: 4918 bar:1831 from:0 till: 4851 bar:1836 from:0 till: 5207 bar:1841 from:0 till: 4987 bar:1846 from:0 till: 5190 bar:1851 from:0 till: 5635 bar:1856 from:0 till: 5202 bar:1861 from:0 till: 5478 bar:1866 from:0 till: 5697 bar:1872 from:0 till: 5472 bar:1876 from:0 till: 5505 bar:1881 from:0 till: 5761 bar:1886 from:0 till: 5881 bar:1891 from:0 till: 5913 bar:1896 from:0 till: 6041 bar:1901 from:0 till: 6062 bar:1906 from:0 till: 5424 bar:1911 from:0 till: 5370 bar:1921 from:0 till: 5237 bar:1926 from:0 till: 5436 bar:1931 from:0 till: 5380 bar:1936 from:0 till: 5687 bar:1946 from:0 till: 6036 bar:1954 from:0 till: 6037 bar:1962 from:0 till: 5723 bar:1968 from:0 till: 5907 bar:1975 from:0 till: 6218 bar:1982 from:0 till: 6563 bar:1990 from:0 till: 6996 bar:1999 from:0 till: 7525 bar:2006 from:0 till: 8538 bar:2012 from:0 till: 9373 bar:2013 from:0 till: 9525 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]] </ref> == Melestradurezh == === Brezhoneg === * Klasoù divyezhek (skol publik) a zo eno abaoe [[1994]]. * E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (3,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[Alphonse Guérin]], mezeg ha surjian [[Bro-C'hall|gall]], [[9 a viz Eost]] [[1816]]. ===Tud bet marvet eno=== * [[Yann-Vari de Lamennais]], diazezour Urzh [[Frered an deskadurezh kristen a Bloermael]], [[26 a viz Kerzu]] [[1860]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Audren-Resto.jpg|80px]] |'''Audren''', aotrounez Maleville |''En glazur e dri fenn gadgi en argant'' |- |[[Restr:Avril de Kerloguen.jpg|80px]] |'''Avril''', pe '''Apuril''' Raoul de l'Isle, allouez Ploermael e 1668 |''En argant e gebrenn en gul karget gant teir rozenn en aour, heuliet ouzh kab gant daou penn leon en sabel, hag ouzh beg gant ur steredenn ivez en sabel'' |- |[[Restr:De Coëtlogon.gif|80px]] |'''de Coëtlogon''' Aotrounez la Gaudinaye |''En gul e zri skoedig en erminoù'' |} == Gevelliñ == *{{Gevelliñ|An Cóbh|Iwerzhon|Ireland}} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Ploërmel}} *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56165 Ploermael war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}} Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Bro Sant-Malo]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] liv2lm4w42u0i6zvsmwhcme20a8ealk 2148064 2148063 2025-06-02T20:43:18Z Dakbzh 58931 2148064 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ploermael | anvYezh = ''Ploermaèu'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Ploërmel'' | skeudenn = Mairie de Ploërmel.JPG | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason ville fr Ploërmel (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] <small>([[pennlec'h]])</small> | maer = Patrick Le Diffon | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 57.82 | hedred = -2.39611111111 | ledred = 47.9325 | uk = 75 | ubi = 19 | ubr = 106 }} '''Ploermael''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton Ploermael]] eo. == Douaroniezh == Er [[Porc'hoed]], e-kreiz Breizh emañ Ploermael. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Ploermael''|gwalarn=[[Talbont]], {{Splannañ|#CCEAFF|''[[Lenn an Dug]]''}}|norzh=[[Louad]]|biz=[[Louad]], [[Kempenieg]]|kornôg=[[Talbont]], [[Gilieg]]|reter=[[Gourhael]], [[Kempenieg]], [[Algam]]|gevred=[[Mousterdelav]], [[Algam]]|su=[[Chapel-Karozh]], [[Mousterdelav]]|mervent=[[Gilieg]], [[Roz-Sant-Andrev]]|enklozadur=}} == Anv == * Erwan Vallerie ː '''Plebs Arthmael''', 835; '''Plebe Arthmael''', 859; '''Ploirmel''', 1082; '''Arsmel de Plosmela'''; 1090; '''Plormer''', XII^vet; '''Ploasmel''',1118; '''Ploermel''', 1124; '''Plormel''', 1129; '''Ploismel''', 1130; '''Plosmel''', 1130; '''Plouearthmael''', 1160; '''Ploarmell''', 1239; '''Ploarmel''', 1248; '''Plormel''', 1251; '''Ploermel, Plermel''', 1254; '''Ploarmel''', 1267; '''Ploermel''', 1270; '''Ploarmel, Ployarzmail''', 1272, 1273; '''Ploynarzmail''', 1274; '''Pluermel''', 1280; '''Ploermel, Plormel''', 1285; '''Ploermel''', 1286; '''Plouarmel, Ploarmel''', 1299; '''Ploermel, Ploarmel''', 1288; '''Pleuarmel''', 1290; '''Ploermel''', '''Ploarmel''', 1296; '''Plormel''', 1298; '''Plermel''', 1301; '''Ploarmel''', '''Plermel''', 1304; '''Ploermel, Plermel''', 1306; '''Ploermoel''', 1307; '''Plermel''', 1311; '''Plermel, Plormel''', 1312; '''Plermel''', 1314; '''Ploearmael, Ploermael''', 1315; '''Ploermel''', 1344; '''Plermel''', 1380; '''Ploermel''', 1381; '''Plouermel''', 1392; '''Plermel, Ploermel''', 1394; '''Plermel''', 1395, 1405, 1407; '''Ploermel''', 1420; '''Plermel''', 1424; '''Ploermel, Plermel''', 1425; '''Plermel''', 1437; '''Plaremel''', 1439; '''Ploermel''', 1450; '''Ploermellum''', 1453; '''Plermel''', 1455, 1462, 1481; '''Plormel''', 1498<ref>{{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here, 1995</ref>. == Ardamezioù == ''En erminoù e leonparzh leonek en sabel, kurunennet en glazur, o tougen en e bav dehou ur banniel en glazur karget gant pemp brizhenn erminig en argant, 3, 2'' Sturienn ː ''Tenax in fide''<br><small>D'Hozier, 1696.</small><ref>Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999</ref> == Istor == Staget eo bet ar gêr ouzh domani an dug e 1148. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790 diwar ul lodenn eus parrez katolik Ploermael, he zrev [[Chapel-Karozh]] a yeas d'ober ur gumun ivez<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 70 </ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=8161 Cassini - EHESS - Karozh - Fichenn ar gumun] </ref>. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Ploermael da benn ur c'hanton, hini [[Kanton Ploermael (1790)|Ploermael]], ha da benn [[distrig Ploermael]]<ref>Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>, nav c'hanton ennañ: [[Kanton Gwern-Porc'hoed (1790)|Gwern-Porc'hoed]], [[Kanton Kempenieg (1790)|Kempenieg]], [[Kanton Karozh (1790)|Karozh]], [[Kanton Loiad (1790)|Loiad]], [[Kanton Malastred (1790)|Malastred]], [[Kanton Maoron (1790)|Maoron]], [[Kanton Neant (1790)|Neant]], [[Kanton Ploermael (1790)|Ploermael]], [[Kanton Neant (1790)|Neant]] ha [[Kanton Serent (1790)|Serent]]. Gant Bonreizh Bloaz III (22 a viz Eost 1795) e voe lamet ar bannoù ha bodet e veze kuzulioù-kanton (ne chome tamm emrenerezh ebet gant kumunioù ar c'hanton)<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 187 </ref>. Brasaet e voe [[Kanton Ploermael]] e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet Ploermael da bennlec'h [[Arondisamant Ploermael]] krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=27166 Cassini - EHESS - Ploermael - Fichenn ar gumun] </ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 264 </ref>. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant ar person, Vavasseur e anv, tri c'hure, Josse, Dannion, Michel, pemp beleg, Besnard, Berruyer, Maubec, Gougeon ha Laval, ha gant Brouxel, aluzener an Ursulinezed<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajennoù 14 ha 15 </ref>. === {{XXvet kantved}} === '''[[Brezel-bed kentañ]]''' * 255 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, da lâret eo 4,74 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. '''[[Eil Brezel-bed]]''' * D'an [[19 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Alamagn|alaman]] e Ploermael<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009 </ref>. * D'an [[9 Mae|9 a viz Mae]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''Seafire III'' marilhet LR862) eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e Ploermael; e nijour a voe tapet gant an [Wehrmacht|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * 31 den eus ar gumun a varvas pa voe bombezet Ploermael gant ar Re Gevredet d'an [[12 Mezheven|12 a viz Even]] [[1944]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 99 </ref>, 150 ti a voe distrujet; d'an 13 e voe bombezet Ploermael en-dro, met an holl annezidi o-doa tec'het an deiz kent; ar Re Gevredet a glaske distrujañ ar mirlec'h tireoul alaman er Bignon<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 453 </ref>. * D'ar [[4 Eost|4 a viz Eost]] [[1944]] ez eas kuit an Alamaned eus Ploermael<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 538 </ref>. * Pemzek den eus ar gumun a voe fuzuilhet gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] e [[Roazhon]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 103 </ref>. * Mervel a reas 18 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv hollek<ref>[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. '''Trevadennoù''' * Mervel a reas ur gwaz e [[Maroko]] e 1922, unan all e [[Brezel Indez-Sina]] hag unan e [[Brezel Aljeria]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56165&dpt=56&idsource=34481&table=bp05 memorialgenweb – Monumant ar re varv] </ref>. === {{XXIvet}} kantved === Kresket eo bet ar gumun d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2019 goude bezañ bodet gant [[Mousterrin]]<ref>{{fr}}[http://www.morbihan.gouv.fr/content/download/38903/286236/file/Cr%C3%A9ation%20commune%20nouvelle%20Ploermel-2.pdf Arrêté de création de la commune nouvelle de Ploërmel], 21 Kerzu 2018.</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Monumantoù ar re varv: monumant hollek (brezelioù), monumant ar re fuzuilhet e Roazhon e-pad an [[Eil Brezel-bed]] ha monumant an dud nann-soudard marvet pa voe bombezet Ploermael gant ar Re Gevredet d'an [[12 Mezheven|12 a viz Even]] [[1944]]. == Poblañs == ===Emdroadur ar boblañs abaoe 1793=== <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:10000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:1000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 5200 bar:1800 from:0 till: 4694 bar:1806 from:0 till: 4758 bar:1821 from:0 till: 4918 bar:1831 from:0 till: 4851 bar:1836 from:0 till: 5207 bar:1841 from:0 till: 4987 bar:1846 from:0 till: 5190 bar:1851 from:0 till: 5635 bar:1856 from:0 till: 5202 bar:1861 from:0 till: 5478 bar:1866 from:0 till: 5697 bar:1872 from:0 till: 5472 bar:1876 from:0 till: 5505 bar:1881 from:0 till: 5761 bar:1886 from:0 till: 5881 bar:1891 from:0 till: 5913 bar:1896 from:0 till: 6041 bar:1901 from:0 till: 6062 bar:1906 from:0 till: 5424 bar:1911 from:0 till: 5370 bar:1921 from:0 till: 5237 bar:1926 from:0 till: 5436 bar:1931 from:0 till: 5380 bar:1936 from:0 till: 5687 bar:1946 from:0 till: 6036 bar:1954 from:0 till: 6037 bar:1962 from:0 till: 5723 bar:1968 from:0 till: 5907 bar:1975 from:0 till: 6218 bar:1982 from:0 till: 6563 bar:1990 from:0 till: 6996 bar:1999 from:0 till: 7525 bar:2006 from:0 till: 8538 bar:2012 from:0 till: 9373 bar:2013 from:0 till: 9525 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]] </ref> == Melestradurezh == === Brezhoneg === * Klasoù divyezhek (skol publik) a zo eno abaoe [[1994]]. * E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (3,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[Alphonse Guérin]], mezeg ha surjian [[Bro-C'hall|gall]], [[9 a viz Eost]] [[1816]]. ===Tud bet marvet eno=== * [[Yann-Vari de Lamennais]], diazezour Urzh [[Frered an deskadurezh kristen a Bloermael]], [[26 a viz Kerzu]] [[1860]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Audren-Resto.jpg|80px]] |'''Audren''', aotrounez Maleville |''En glazur e dri fenn gadgi en argant'' |- |[[Restr:Avril de Kerloguen.jpg|80px]] |'''Avril''', pe '''Apuril''' Raoul de l'Isle, allouez Ploermael e 1668 |''En argant e gebrenn en gul karget gant teir rozenn en aour, heuliet ouzh kab gant daou penn leon en sabel, hag ouzh beg gant ur steredenn ivez en sabel'' |- |[[Restr:De Coëtlogon.gif|80px]] |'''de Coëtlogon''' Aotrounez la Gaudinaye |''En gul e zri skoedig en erminoù'' |} == Gevelliñ == *{{Gevelliñ|An Cóbh|Iwerzhon|Ireland}} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Ploërmel}} *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56165 Ploermael war lec'hienn Geobreizh] == Levrlennadur == * {{fr}} Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Bro Sant-Malo]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] dbr10x0c12zht8unskcnfgblc31xuyr 0 16321 2148440 2147930 2025-06-05T20:24:22Z Dakbzh 58931 2148440 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ar Roc'h-Bernez | anvYezh = ''La Roch'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''La Roche-Bernard'' | skeudenn = La-Roche-Bernard-port-2010.JPG | alc'hwez = Ar Roc'h-Bernez hag he forzh-bageal. | ardamezioù = Blason ville fr La Roche-Bernard 56.svg | bro = [[Bro Naoned]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton ar Roc'h-Bernez|ar Roc'h-Bernez]] <small>(betek 2015)</small> </br> [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] <small>(abaoe 2015)</small> | cp = 56130 | maer = Daniel Bourzeix | amzer-gefridi = 2014-2020 | gorread = 0.4 | hedred = -2.2975 | ledred = 47.5188888889 | uk = 30 | ubi = 0 | ubr = 58 | lec'hienn web = [http://www.laroche-bernard.fr/ www.laroche-bernard.fr] }} '''Ar Roc'h-Bernez''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Bro-Naoned]], e [[kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason ville fr La Roche-Bernard 56.svg|60px]] | :''En aour e erez daoubennek dispaket en sabel, iziliet, krabanet ha pigoset en gul.'' |} == Douaroniezh == * War ribl kleiz ar [[Gwilen]] emañ. == Brezhoneg == === Ar Brezoneg er Skol === * 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 267, Kemper, Nouvelles Éditions bretonnes, 1936 </ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun ar Roc'h-Bernez e 1790<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajenn 323 </ref>. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet ar Roc'h-Bernez da benn ur c'hanton, hini [[Kanton ar Roc'h-Bernez (1790)|ar Roc'h-Bernez]], gant peder gumun ennañ: [[Nivilieg]], ar Roc'h-Bernez, [[Sant-Aelwez]] ha [[Tehelieg]], ha da benn un distrig, [[distrig ar Roc'h-Bernez]]<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36</ref>, pemp kanton ennañ: [[Kanton ar Roc'h-Bernez (1790)|ar Roc'h-Bernez]], [[Kanton Kamoel (1790)|Kamoel]], [[Kanton Muzilheg (1790)|Muzilheg]], [[Kanton Pleaol (1790)|Pleaol]], ha [[Kanton Reoz (1790)|Reoz]]. Gant Bonreizh ar Bloaz III (22 a viz Eost 1795) e voe lamet an distrigoù ha bodet e veze kuzulioù-kanton (ne chome tamm emrenerezh ebet gant kumunioù ar c'hanton)<ref>Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 187</ref>. Brasaet e voe [[kanton ar Roc'h-Bernez]] e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]])<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=29324 Cassini - EHESS - Ar Roc'h-Bernez - Fichenn ar gumun] </ref>, dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant Gwened]] krouet e 1800. === {{XXvet kantved}} === * [[Brezel-bed kentañ]]: 56 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 4,86 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56195&dpt=56&idsource=11071&table=bp02 memorialgenweb - Monumant ar re varv] </ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Monumant ar re varv. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1100 |passo1=100 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=895 |p2=979 |p3=1038 |p4=838 |p5=766 |p6=796 |p7=761 |p8=692 |p9=658 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == *[[Kanton ar Roc'h-Bernez|penn kanton]] e oa ar Roc'h-Bernez betek an dekred niv. 2014-205 eus an 21 a viz C'hwevrer 2014. == Tud == * [[Henriette Bro-C'hall (1609-1669)|Henriette Bro-C'hall]], pried rouanez Bro-Saoz, ha [[Jakez II (Bro-Saoz)|Jakez II]], roue Bro-Saoz, zo bet o chom e Kastell ar Fozioù-Izel * gant [[François Luczot ]] (1770-1844), pennijinour an Hentoù ha Pontoù, e voe savet steuñvoù ha rakprizioù pont kentañ ar Roc'h-Bernez lidet e zigoradur e [[1839]]. * [[Gustave de Closmadeuc]] (1828-1918), surjian hag henoniour == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == * {{fr}} [http://www.arc-sud-bretagne.fr Lec'hienn kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh] * {{fr}} {{en}} [https://www.laroche-bernard.com Lec'hienn ar Roc'h-Bernez] == Dave ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Naoned]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] rw8bd7l1xu5e1rko1mz4wpevk3i0isw 0 16333 2148384 2104139 2025-06-05T16:58:59Z Dakbzh 58931 2148384 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo|An Drinded}}{{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Drinded-Porc'hoed | anvYezh = La Ternitae | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = La Trinité-Porhoët | skeudenn = Église abbatiale de La Trinité-Porhoët.jpg | alc'hwez = Iliz an abati. | ardamezioù = Blason ville fr La Trinité-Porhoët (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | lec'hienn web = {{fr}} [https://www.la-trinite-porhoet.bzh/ la-trinite-porhoet.bzh] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] | maer = Michel Philippe | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 12.7 | hedred = -2.543333 | ledred = 48.099167 | uk = 115 | ubi = 67 | ubr = 145 }} '''An Drinded-Porc'hoed''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Ploermael]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton an Drinded-Porc'hoed]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Drinded-Porc'hoed''|norzh=[[Koedlogon]],<br>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}}|biz=[[Menieg]]|kornôg={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}},<br>[[Pluvaeg]]|gevred=[[Mozhon]]|su=[[Mozhon]]|mervent={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}},<br>[[Ar Govelioù]]}} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun An Drinded-Porc'hoed e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da benn ur c'hanton, hini [[Kanton an Drinded-Porc'hoed (1790)|An Drinded-Porc'hoed]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 388 </ref>; peder c'humun a oa ennañ: [[An Drinded-Porc'hoed]], [[Evriged]], [[Menieg]] ha [[Mozhon]]; e [[distrig Josilin]] e oa. Brasaet e voe ar c'hanton, dindan anv [[Kanton an Drinded-Porc'hoed]] ivez<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=38238 Cassini - EHESS - An Drinded-Porc'hoed - Fichenn ar gumun]</ref>, gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant Ploermael]] krouet e 1800. == {{XXvet kantved}} == === Brezelioù === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 183 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,93 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56257&dpt=56&idsource=44988&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Kemeret e voe 22 934,30 Lur en ti-post gant tud ar Rezistañs d'ar 5 a viz Even 1944<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 391</ref>. * Mervel a reas eizh den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56257&dpt=56&idsource=44988&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Iliz an abati. <gallery> La Trinité Porhoet - Croix.jpg </gallery> * Ur c'halvar. * Monumant ar re varv er blasenn, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44988 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=44988 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[28 a viz Even]] [[1925]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/17960/la-trinite-porhoet-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=67022 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=67022 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1100 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2012 |p1=1059 |p2=1070 |p3=1021 |p4=1088 |p5=901 |p6=816 |p7=767 |p8=689 |mammenn=EBSSA |bl8=2016|bl9=2021|p9=681|p10=668}} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commonscat|La Trinité-Porhoët}} {{Wikeriadur}} *{{fr}} [https://www.la-trinite-porhoet.bzh/ Lec'hienn ofisiel ar gumun] *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56257 an Drinded-Porc'hoed war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] nnk3oxwtwiswyyr203ev5nqd409aie4 2148385 2148384 2025-06-05T16:59:36Z Dakbzh 58931 2148385 wikitext text/x-wiki {{Pennad zo|An Drinded}}{{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Drinded-Porc'hoed | anvYezh = La Ternitae | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = La Trinité-Porhoët | skeudenn = Église abbatiale de La Trinité-Porhoët.jpg | alc'hwez = Iliz an abati. | ardamezioù = Blason ville fr La Trinité-Porhoët (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Ploermael Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Ploermael - Kalon Breizh]] | lec'hienn web = {{fr}} [https://www.la-trinite-porhoet.bzh/ la-trinite-porhoet.bzh] | kanton = [[Kanton Ploermael|Ploermael]] | maer = Michel Philippe | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 12.7 | hedred = -2.543333 | ledred = 48.099167 | uk = 115 | ubi = 67 | ubr = 145 }} '''An Drinded-Porc'hoed''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Ploermael]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[kanton an Drinded-Porc'hoed]] e oa betek 2015. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Drinded-Porc'hoed''|norzh=[[Koedlogon]],<br>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}}|biz=[[Menieg]]|kornôg={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}},<br>[[Pluvaeg]]|gevred=[[Mozhon]]|su=[[Mozhon]]|mervent={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Ninian (stêr)|Ninian]]''}},<br>[[Ar Govelioù]]}} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun An Drinded-Porc'hoed e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da benn ur c'hanton, hini [[Kanton an Drinded-Porc'hoed (1790)|An Drinded-Porc'hoed]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 388 </ref>; peder c'humun a oa ennañ: An Drinded-Porc'hoed, [[Evriged]], [[Menieg]] ha [[Mozhon]]; e [[distrig Josilin]] e oa. Brasaet e voe ar c'hanton, dindan anv [[Kanton an Drinded-Porc'hoed]] ivez<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=38238 Cassini - EHESS - An Drinded-Porc'hoed - Fichenn ar gumun]</ref>, gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e oa bet en [[Arondisamant Ploermael]] krouet e 1800. == {{XXvet kantved}} == === Brezelioù === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 183 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 5,93 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56257&dpt=56&idsource=44988&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Kemeret e voe 22 934,30 Lur en ti-post gant tud ar Rezistañs d'ar 5 a viz Even 1944<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 391</ref>. * Mervel a reas eizh den abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56257&dpt=56&idsource=44988&table=bp07 Memorialgenweb]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == * Iliz an abati. <gallery> La Trinité Porhoet - Croix.jpg </gallery> * Ur c'halvar. * Monumant ar re varv er blasenn, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44988 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=44988 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[28 a viz Even]] [[1925]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/17960/la-trinite-porhoet-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=67022 Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=56&id_source=67022 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1100 |passo1=100 |passo2=20 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2012 |p1=1059 |p2=1070 |p3=1021 |p4=1088 |p5=901 |p6=816 |p7=767 |p8=689 |mammenn=EBSSA |bl8=2016|bl9=2021|p9=681|p10=668}} == Melestradurezh == == Tud == == Gevelliñ == == Liammoù diavaez == {{Commonscat|La Trinité-Porhoët}} {{Wikeriadur}} *{{fr}} [https://www.la-trinite-porhoet.bzh/ Lec'hienn ofisiel ar gumun] *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56257 an Drinded-Porc'hoed war lec'hienn Geobreizh] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] liw8h81sev625u4whed3im5whsbpii6 0 16501 2148371 2108231 2025-06-05T15:22:09Z Dakbzh 58931 2148371 wikitext text/x-wiki {{implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Ambon | anvYezh = Mezuliac | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Ambon | skeudenn = Mairie d'Ambon (Morbihan).jpg | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] | cp = 56190 | maer = Noël Paul | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 38.04 | hedred = -2.555 | ledred = 47.5544444444 | uk = 18 | ubi = 0 | ubr = 57 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.ambon.fr/ www.ambon.fr] }} '''Ambon''' (distaget {{IPA|[ɑ͂ˈbwɔn]}} er vro) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == <gallery> W2644 Ambon Betahon Plage 2566XA2.jpg|Traezhenn Beg an Tohon. </gallery> * War lez aber an [[Tohon]] ha war aod ar [[Meurvor Atlantel]] emañ Ambon. * Kumunioù amezek : [[Surzhur|Surzur]]; [[Laozag]]; [[Noal-Muzilheg]]; [[Muzilheg]]; [[Beler]]; [[Damgan]]. == Anv == * Marteville & Varin ( 1843)  : '''Ecclesia Ambonensis'''. * Jean-Yves Le Moing (1990) : "'''Ambon Insula''''', 861, Cartulaire de Redon;'' '''Ambon''''', 1330 Longon".'' * Erwan Vallérie (1995) : ''"'''''Ambon''''', 1387;'' '''Ambon''''', 1453".'' == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Ambon e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet e [[Kanton Surzhur (1790)|kanton Surzhur]]<ref name="Robert Bouvier 2006">{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajenn 20</ref>; e [[distrig Gwened]] e oa. Diskaret e voe Kanton Surzhur gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]) dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. Lakaet e voe Ambon en [[Arondisamant Gwened]] e 1800 hag e [[Kanton Muzilheg]] e 1801<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=621 Cassini - EHESS - Ambon - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * Krouet e voe kumun [[Damgan]] d'an 18 a viz C'hwevrer 1824 diwar ul lodenn eus tiriad kumun Ambon<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajenn 14</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 76 gwaz eus ar gumun, eleze 4,6 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="Monumant ar re varv">{{fr}}Monumant ar re varv</ref>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas ur gward republikan e [[Bu Dop]] e [[Kochinsina]] er [[Viêtnam]] d'an [[19 a viz Mae]] [[1953]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6051532 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun<ref name="Monumant ar re varv"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Manoir Plessis Cabano (Ambon, 56) - 2.jpg|Ar maner. </gallery> * Maner "Plessis Cabano". <gallery> Eglise Saint-Cyr-et-Sainte-Julitte d'Ambon (03).jpg|An iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Sir ha Santez Julitte''. <gallery mode="packed"heights="100px"> Chapelle de Bavalan.jpg|Bavalan. W2646 Ambon Brouel ND1000Secours1580 2721.jpg|''Intron-Varia Mil Sikour''. W2651 Ambon Kervoyal NDPaix1959 2637XA2.jpg|''Intron-Varia ar Peoc’h''. W2668 Ambon StMamert StMamersXVII° 2746XA2.jpg|''Sant Mamers''. W2648 Ambon Cromenach StTugdualNDBonneNouvelle1785 2610XA2.jpg|''Sant Tudwal''. W2656 Ambon SteJulitte 2715.jpg|''Santez Julitte''. </gallery> * Chapelioù. <gallery> Monument aux morts à Ambon (Morbihan).jpg|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44301 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’ar [[26 a viz Ebrel]] [[1925]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/31681/ambon-presdeleglise/ Université de Lille]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113752 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs 1962-2012 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=1800 |passo1=200 |passo2=50 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1010 |p2=1008 |p3=904 |p4=881 |p5=1006 |p6=1255 |p7=1516 |p8=1767 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Post == * Digoret e voe ar burev-post d'ar 1{{añ}} a viz Gouere 1926<ref name="Robert Bouvier 2006"/>. == Tud == * '''Per Le Boitreuse''', labourer, divroet, en doa kemeret perzh d'an dilestradeg c'hwitet ar Roueelerien e [[Kiberen]] e 1795. Bet tapet, kondaonet e voe e [[Gwened]] d'an 8 pluviôse AN IV / Yaou 28t a viz Genver 1796, oajet a 20 vloaz. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De la Pommeraye.gif|80px]] |'''de La Pommeraye''' Aotrounez Kerambar |''En gul, e zri c'hreunaval en aour'' |- | | | |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Ambon (Morbihan)}} * {{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56002 Ambon war lec'hienn Geobreizh] * {{fr}} [http://www.ambon.fr Lec'hienn ofisiel ti-kêr Ambon] * {{fr}} [http://www.culture.gouv.fr/public/mistral/merimee_fr?ACTION=CHERCHER&FIELD_1=INSEE&VALUE_1=56002 Savouriezh Ambon - Diaz Mérimée] * {{fr}} [https://web.archive.org/web/20070311012433/http://www.ign.fr/affiche_rubrique.asp?rbr_id=1087&CommuneId=52165 Ambon en Institut géographique national] * {{fr}} [http://www.recensement.insee.fr/searchResults.action?zoneSearchField=&codeZone=56002-COM Ambon en EBSSA] == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 0q3wr67ix78x5xbx9pf11om4pn63q91 0 16507 2148269 2120414 2025-06-04T15:56:12Z Dakbzh 58931 + Rezistañs. 2148269 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Noal-Muzilheg | anvYezh = Nóyau-Mezuliac | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Noyal-Muzillac | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason ville fr Noyal-Muzillac (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] | cp = 56190 | maer = Patrick Beillon | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 48.89 | hedred = -2.45527777778 | ledred = 47.5925 | uk = 40 | ubi = 7 | ubr = 87 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.noyal-muzillac.fr/ www.noyal-muzillac.fr] }} ''' Noal-Muzilheg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War lez an [[Tohon]] emañ Noal. == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Noial''', XIIt; '''Nuial''', XIIt; '''Noyal prope Musuillac''', 1287; '''Noyal Musuillac''', 1587; '''Noyal Musuillac''', 1453 == Ardamezioù == "''benet; ouzh 1, en gul e leonparzh-leonek en erminoù; ouzh 2, en argant e deir dreustell en sabe''l". Diwar familhoù de Muzillac ha le Closne. == Istor == === [[Krennamzer]] === * Abati [[Redon]] a berc'hennas douareier e Noal-Muzilheg e 1019 hag [[Abati Lokentaz]] a savas ur [[prioldi]] war zouareier ar gumun, e Bourjerel. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Noal-Muzilheg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Pleaol (1790)|kanton Pleaol]]; e [[Bann ar Roc'h-Bernez]] e oa. Diskaret e voe kanton Pleaol e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', ha lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Muzilheg]]. Lakaet e oa bet Noal-Muzilheg en [[Arondisamant Gwened]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25306 Cassini - EHESS - Noal-Muzilheg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 241</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 129 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel,da lâret eo 5,73 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56149&pays=France&dpt=56&idsource=44989&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'a ar 15 a viz Du 1943 e voe lazhet er gumun André Bonamy, dileuriad departamantel ar c'helaouiñ hag ar propaganda, gant ur strollad pevar Rezistant p'edo o tistreiñ d'ar gêr , kemeret e voe e deuliadoù gante<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 225</ref>. * Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel <ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ==== [[Brezel Aljeria]] ==== * Mervel a reas daou waz, hag unan all en AFN<ref name="memorialgenweb.org"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Moulin à vent - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034937.jpg|Ar velin. </gallery> * Ur velin-avel. <gallery> Eglise - Vue diagonale de la nef - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034939.jpg|Nev an iliz katolik. 56 Noyal-Muzillac chapelle.jpg|Chapel ''Intron-Varia''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Varzhin''. * Chapel ''Intron-Varia Gerio'': Mojenn. Yann-Vari ar Bod-derv, ur paotr 17 vloaz eus Koadkistin e parrez Noal-Muzilheg a embannas bout gwelet ar Werc'hez Vari. E kêriadenn Gerio a zo war hent gevred ar bourk eo e c'hoarvezas: ur chapel a zo bet savet eno e 1882. «Pediñ a ri evit Breizh» he dije-hi lavaret dezhañ. Ar paotr avat ne ouie ket petra eo «Breizh» evel kalz eus e genvroiz dic'houzvez zoken war anv o bro. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44989 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113623 Memorial Genweb]</ref>. == Demografiez abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3000 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1583 |p2=1682 |p3=1640 |p4=1772 |p5=1864 |p6=1920 |p7=2225 |p8=2529 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 2022. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasoù divyezhek 38 skoliad (9,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref> == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Beaulac.png|80px]] |'''de Beaulac''' Aotrounez Roc'helmer |''En argant e groaz pavek en sabel'' |- |[[Restr:De Carné.gif|80px]] |'''de Carné''' Aotrounez al lec'h se e Noal-Muzilheg |''En aour e ziv dreustell en gwad'' |- | | | |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999 == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56149 Noal-Muzilheg war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.noyal-muzillac.fr/ Lec'hienn ar gumun] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 1mkcfujqc2vpwuzxjnq30jl3mnidtwj 2148270 2148269 2025-06-04T15:56:40Z Dakbzh 58931 /* Eil Brezel-bed */ 2148270 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Noal-Muzilheg | anvYezh = Nóyau-Mezuliac | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Noyal-Muzillac | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason ville fr Noyal-Muzillac (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] | cp = 56190 | maer = Patrick Beillon | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 48.89 | hedred = -2.45527777778 | ledred = 47.5925 | uk = 40 | ubi = 7 | ubr = 87 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.noyal-muzillac.fr/ www.noyal-muzillac.fr] }} ''' Noal-Muzilheg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War lez an [[Tohon]] emañ Noal. == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Noial''', XIIt; '''Nuial''', XIIt; '''Noyal prope Musuillac''', 1287; '''Noyal Musuillac''', 1587; '''Noyal Musuillac''', 1453 == Ardamezioù == "''benet; ouzh 1, en gul e leonparzh-leonek en erminoù; ouzh 2, en argant e deir dreustell en sabe''l". Diwar familhoù de Muzillac ha le Closne. == Istor == === [[Krennamzer]] === * Abati [[Redon]] a berc'hennas douareier e Noal-Muzilheg e 1019 hag [[Abati Lokentaz]] a savas ur [[prioldi]] war zouareier ar gumun, e Bourjerel. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Noal-Muzilheg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Pleaol (1790)|kanton Pleaol]]; e [[Bann ar Roc'h-Bernez]] e oa. Diskaret e voe kanton Pleaol e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', ha lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Muzilheg]]. Lakaet e oa bet Noal-Muzilheg en [[Arondisamant Gwened]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25306 Cassini - EHESS - Noal-Muzilheg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 241</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 129 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel,da lâret eo 5,73 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56149&pays=France&dpt=56&idsource=44989&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'a ar 15 a viz Du 1943 e voe lazhet er gumun André Bonamy, dileuriad departamantel ar c'helaouiñ hag ar propaganda, gant ur strollad pevar Rezistant p'edo o tistreiñ d'ar gêr, kemeret e voe e deuliadoù gante<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 225</ref>. * Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel <ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ==== [[Brezel Aljeria]] ==== * Mervel a reas daou waz, hag unan all en AFN<ref name="memorialgenweb.org"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Moulin à vent - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034937.jpg|Ar velin. </gallery> * Ur velin-avel. <gallery> Eglise - Vue diagonale de la nef - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034939.jpg|Nev an iliz katolik. 56 Noyal-Muzillac chapelle.jpg|Chapel ''Intron-Varia''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Varzhin''. * Chapel ''Intron-Varia Gerio'': Mojenn. Yann-Vari ar Bod-derv, ur paotr 17 vloaz eus Koadkistin e parrez Noal-Muzilheg a embannas bout gwelet ar Werc'hez Vari. E kêriadenn Gerio a zo war hent gevred ar bourk eo e c'hoarvezas: ur chapel a zo bet savet eno e 1882. «Pediñ a ri evit Breizh» he dije-hi lavaret dezhañ. Ar paotr avat ne ouie ket petra eo «Breizh» evel kalz eus e genvroiz dic'houzvez zoken war anv o bro. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44989 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113623 Memorial Genweb]</ref>. == Demografiez abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3000 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1583 |p2=1682 |p3=1640 |p4=1772 |p5=1864 |p6=1920 |p7=2225 |p8=2529 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 2022. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasoù divyezhek 38 skoliad (9,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref> == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Beaulac.png|80px]] |'''de Beaulac''' Aotrounez Roc'helmer |''En argant e groaz pavek en sabel'' |- |[[Restr:De Carné.gif|80px]] |'''de Carné''' Aotrounez al lec'h se e Noal-Muzilheg |''En aour e ziv dreustell en gwad'' |- | | | |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999 == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56149 Noal-Muzilheg war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.noyal-muzillac.fr/ Lec'hienn ar gumun] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] 2e62cqsxy0qq48v8ro9kipkanv1twet 2148271 2148270 2025-06-04T15:56:55Z Dakbzh 58931 /* Eil Brezel-bed */ 2148271 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Noal-Muzilheg | anvYezh = Nóyau-Mezuliac | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Noyal-Muzillac | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason ville fr Noyal-Muzillac (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] | cp = 56190 | maer = Patrick Beillon | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 48.89 | hedred = -2.45527777778 | ledred = 47.5925 | uk = 40 | ubi = 7 | ubr = 87 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.noyal-muzillac.fr/ www.noyal-muzillac.fr] }} ''' Noal-Muzilheg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War lez an [[Tohon]] emañ Noal. == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Noial''', XIIt; '''Nuial''', XIIt; '''Noyal prope Musuillac''', 1287; '''Noyal Musuillac''', 1587; '''Noyal Musuillac''', 1453 == Ardamezioù == "''benet; ouzh 1, en gul e leonparzh-leonek en erminoù; ouzh 2, en argant e deir dreustell en sabe''l". Diwar familhoù de Muzillac ha le Closne. == Istor == === [[Krennamzer]] === * Abati [[Redon]] a berc'hennas douareier e Noal-Muzilheg e 1019 hag [[Abati Lokentaz]] a savas ur [[prioldi]] war zouareier ar gumun, e Bourjerel. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Noal-Muzilheg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Pleaol (1790)|kanton Pleaol]]; e [[Bann ar Roc'h-Bernez]] e oa. Diskaret e voe kanton Pleaol e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', ha lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Muzilheg]]. Lakaet e oa bet Noal-Muzilheg en [[Arondisamant Gwened]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25306 Cassini - EHESS - Noal-Muzilheg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 241</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 129 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel,da lâret eo 5,73 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56149&pays=France&dpt=56&idsource=44989&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'a ar 15 a viz Du 1943 e voe lazhet er gumun André Bonamy, dileuriad departamantel ar c'helaouiñ hag ar propaganda, gant ur strollad pevar Rezistant p'edo o tistreiñ d'ar gêr, kemeret e voe e deuliadoù gante<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 225</ref>. * Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ==== [[Brezel Aljeria]] ==== * Mervel a reas daou waz, hag unan all en AFN<ref name="memorialgenweb.org"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Moulin à vent - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034937.jpg|Ar velin. </gallery> * Ur velin-avel. <gallery> Eglise - Vue diagonale de la nef - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034939.jpg|Nev an iliz katolik. 56 Noyal-Muzillac chapelle.jpg|Chapel ''Intron-Varia''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Varzhin''. * Chapel ''Intron-Varia Gerio'': Mojenn. Yann-Vari ar Bod-derv, ur paotr 17 vloaz eus Koadkistin e parrez Noal-Muzilheg a embannas bout gwelet ar Werc'hez Vari. E kêriadenn Gerio a zo war hent gevred ar bourk eo e c'hoarvezas: ur chapel a zo bet savet eno e 1882. «Pediñ a ri evit Breizh» he dije-hi lavaret dezhañ. Ar paotr avat ne ouie ket petra eo «Breizh» evel kalz eus e genvroiz dic'houzvez zoken war anv o bro. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44989 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113623 Memorial Genweb]</ref>. == Demografiez abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3000 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1583 |p2=1682 |p3=1640 |p4=1772 |p5=1864 |p6=1920 |p7=2225 |p8=2529 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 2022. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasoù divyezhek 38 skoliad (9,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref> == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Beaulac.png|80px]] |'''de Beaulac''' Aotrounez Roc'helmer |''En argant e groaz pavek en sabel'' |- |[[Restr:De Carné.gif|80px]] |'''de Carné''' Aotrounez al lec'h se e Noal-Muzilheg |''En aour e ziv dreustell en gwad'' |- | | | |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999 == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56149 Noal-Muzilheg war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.noyal-muzillac.fr/ Lec'hienn ar gumun] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] tdfz6cq613uh9uls8m8xdnlqqvxv30w 2148323 2148271 2025-06-05T08:09:20Z Dakbzh 58931 2148323 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Noal-Muzilheg | anvYezh = Nóyau-Mezuliac | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Noyal-Muzillac | skeudenn = | alc'hwez = | ardamezioù = Blason ville fr Noyal-Muzillac (Morbihan).svg | bro = [[Bro-Gwened]] | departamant = [[Mor-Bihan]] | arondisamant = [[Arondisamant Gwened|Gwened]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Gwareg Su Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Gwened (Voynet)|Bro Gwened]] | kanton = [[Kanton Muzilheg|Muzilheg]] | cp = 56190 | maer = Patrick Beillon | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 48.89 | hedred = -2.45527777778 | ledred = 47.5925 | uk = 40 | ubi = 7 | ubr = 87 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.noyal-muzillac.fr/ www.noyal-muzillac.fr] }} ''' Noal-Muzilheg''' a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Kanton Muzilheg]] e departamant ar [[Mor-Bihan]]. == Douaroniezh == * War lez an [[Tohon]] emañ Noal. == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Noial''', XIIt; '''Nuial''', XIIt; '''Noyal prope Musuillac''', 1287; '''Noyal Musuillac''', 1587; '''Noyal Musuillac''', 1453 == Ardamezioù == "''benet; ouzh 1, en gul e leonparzh-leonek en erminoù; ouzh 2, en argant e deir dreustell en sabe''l". Diwar familhoù de Muzillac ha le Closne. == Istor == === [[Krennamzer]] === * Abati [[Redon]] a berc'hennas douareier e Noal-Muzilheg e 1019 hag [[Abati Lokentaz]] a savas ur [[prioldi]] war zouareier ar gumun, e Bourjerel. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe kumun Noal-Muzilheg e 1790. Gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Pleaol (1790)|kanton Pleaol]]; e [[distrig ar Roc'h-Bernez]] e oa. Diskaret e voe kanton Pleaol e 1801 gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix'', ha lakaet Noal-Muzilheg e [[Kanton Muzilheg]]. Lakaet e oa bet Noal-Muzilheg en [[arondisamant Gwened]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=25306 Cassini - EHESS - Noal-Muzilheg - Fichenn ar gumun]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 241</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 129 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,73 % eus he foblañs e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56149&pays=France&dpt=56&idsource=44989&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 Memorialgenweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'ar 15 a viz Du 1943 e voe lazhet er gumun André Bonamy, dileuriad departamantel ar c'helaouiñ hag ar propaganda, gant ur strollad pevar Rezistant p'edo o tistreiñ d'ar gêr, kemeret e voe e deuliadoù gante<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 225</ref>. * Mervel a reas eizh den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadenniñ ==== ==== [[Brezel Aljeria]] ==== * Mervel a reas daou waz, hag unan all en AFN<ref name="memorialgenweb.org"/>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Moulin à vent - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034937.jpg|Ar velin. </gallery> * Ur velin-avel. <gallery> Eglise - Vue diagonale de la nef - Noyal-Muzillac - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034939.jpg|Nev an iliz katolik. 56 Noyal-Muzillac chapelle.jpg|Chapel ''Intron-Varia''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Varzhin''. * Chapel ''Intron-Varia Gerio'': Mojenn. Yann-Vari ar Bod-derv, ur paotr 17 vloaz eus Koadkistin e parrez Noal-Muzilheg a embannas bout gwelet ar Werc'hez Vari. E kêriadenn Gerio a zo war hent gevred ar bourk eo e c'hoarvezas: ur chapel a zo bet savet eno e 1882. «Pediñ a ri evit Breizh» he dije-hi lavaret dezhañ. Ar paotr avat ne ouie ket petra eo «Breizh» evel kalz eus e genvroiz dic'houzvez zoken war anv o bro. * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44989 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=113623 Memorial Genweb]</ref>. == Demografiez abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=3000 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=1583 |p2=1682 |p3=1640 |p4=1772 |p5=1864 |p6=1920 |p7=2225 |p8=2529 |mammenn=EBSSA }} == Brezhoneg == === Deskadurezh === * Ur skol divyezhek a zo eno abaoe 2022. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasoù divyezhek 38 skoliad (9,9 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref> == Melestradurezh == == Tud == === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:De Beaulac.png|80px]] |'''de Beaulac''' Aotrounez Roc'helmer |''En argant e groaz pavek en sabel'' |- |[[Restr:De Carné.gif|80px]] |'''de Carné''' Aotrounez al lec'h se e Noal-Muzilheg |''En aour e ziv dreustell en gwad'' |- | | | |} == Gevelliñ == == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes du Morbihan''. 1999 == Liammoù diavaez == *{{br}} [http://www.geobreizh.com/breizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56149 Noal-Muzilheg war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.noyal-muzillac.fr/ Lec'hienn ar gumun] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] al5cx9h0zw8rgfbdqqit17653s8iba2 0 16520 2148399 2134799 2025-06-05T17:58:00Z Dakbzh 58931 /* Dispac'h Gall */ 2148399 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = An Oriant | anvOfisiel = ''Lorient'' | skeudenn = Lorient.jpg | alc'hwez = Morlenn an Oriant gwelet diwar nij. | ardamezioù = Blason ville fr Lorient (Morbihan).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Mor-Bihan}} <small>([[isprefeti]])</small> | arondisamant = [[Arondisamant an Oriant|an Oriant]] <small>([[pennlec'h]])</small> | etrekumuniezh = [[An Oriant tolpad-kêrioù]] | bro velestradurel = [[Bro an Oriant]] | kanton = [[Pennlec'h]] daou ganton :<br/> [[kanton an Oriant-1]]<br/> [[kanton an Oriant-2]]<br/> | cp = 56100 | maer = Fabrice Loher | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 17.48 | hedred = -3.3662 | ledred = 47.7477 | uk = 16 | ubi = 0 | ubr = 46 | lec'hienn web = [http://www.lorient.bzh www.lorient.bzh] }} '''An Oriant''' a zo ur gêr hag ur porzh-mor eus [[Bro-Gwened]] ha departamant ar [[Mor-Bihan]]. Pennlec'h [[arondisamant an Oriant]] eo ivez, ha dre-se sez un isprefeti. Diazezet e voe e [[1666]] pa voe aotreet da [[Kompagnunezh an Indez|Gompagnunezh an Indez]] en em staliañ eno gant ar roue gall [[Loeiz XIV]], dre-se anv ar gêr. En {{XXvet kantved}} e teuas da vezañ ur porzh-pesketa bras. Peogwir e oa bet staliet eno brasañ bon splujerezioù Europa gant an Nazied e voe bombezet taer ar gêr gant ar [[Kevredidi an Eil Brezel-bed|Gevredidi]], ha damzistrujet e voe. Bremañ eo troet armerzh An Oriant war ar mor, dre he arsanailh milourel, he forzh-pesketa, he forzh-kenwerzh, he fol redadegoù en donvor. Kampus [[Skol-veur Kreisteiz Breizh]] (SKB) a voe krouet e [[1995]]. [[Emvod ar Gelted en Oriant|Emvod meur ar Gelted]], festival brasañ Breizh, a sach kantadoù a viliadoù a dud bep miz Eost. == Douaroniezh == Emañ [[Inez Lokmikael]] e su d'An Oriant, e [[Lenn-vor an Oriant]]. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''An Oriant''|gwalarn=[[Kewenn]]|norzh=[[Kewenn]]|biz=[[Lannarstêr]],<br>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Skorf]]''}}|kornôg=[[Plañvour]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Skorf]]''}},<br>[[Lannarstêr]]|gevred={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Lenn-vor an Oriant]]''}},<br>[[Lokmikaelig]],<br>[[Porzh-Loeiz]]|su={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Lenn-vor an Oriant]]''}},<br>[[An Arvor]]|mervent=[[Plañvour]]}} ==Ardamezioù== {| |- |[[Restr:Blason ville fr Lorient (Morbihan).svg|110px]] |<div style="width:15px;"></div> |''En gul e deirgwern greiet, goueliet ha flammet en argant, war ur mor en geoted, eilet a-zehoù gant un heol en aour savant a-drek tri menez en argant difoupant diouzh ar mor, e grenngonk en erminig ; e gab gwriet en glazur bezantet en aour.'' *Ger-ardamez: ''Ab oriente refulget'' *Diwar ardamezeg d'Hozier (1744) *Lejion a Enor |- |} ==Kantonioù== [[Skeudenn:Cap-Lorient.png|thumb|Lenn-vor an Oriant]] [[File:Map lorient.jpg |thumb|Kartenn eus an Oriant]] Abaoe 2014 ez eus daou ganton ouzh hec'h ober : *Kanton An Oriant-1 (''Lorient-1'' ez-ofisiel) *Kanton An Oriant-2 (''Lorient-2'' ez-ofisiel) == Brezhoneg == ===Deskadurezh=== * Ur skol [[Diwan]] a zo en Oriant. * Klasoù divyezhek e div skol [[Div Yezh|bublik]], en ur skol brevez hag en ur skolaj prevez [[Dihun]] a zo e en Oriant. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 432 skoliad (7,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek]</ref> === Ya d'ar brezhoneg === <gallery> AnOriantPanell.jpg|Panell-henchañ. </gallery> *D'ar 25 a viz Genver 2007 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun ha roet oa bet war un dro d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe ar gumun e 1790; hervez un dekred bet kemeret gant ar [[Bodadeg Vroadel (Frañs)|Vodadeg Vroadel]] d'an 22 a viz Kerzu 1789 e voe lakaet da bennlec'h [[Kanton an Oriant (1790)|kanton an Oriant]]; ar c'hanton a oa ur rann velestradurel ha lezvarnel hag ur bastell-vro dilenn eus [[distrig Henbont]]<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, ar Faoued, 2006, pajenn 188</ref>, an Oriant a oa e gumun nemeti; al lez-varn a zistrig a voe lakaet en Oriant: start e oa bet an tabutoù etre kumunioù an Oriant hag [[Henbont]], klasket gante o-div kaout penn an distrig war tachennoù ar velestradurezh hag ar justis<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36</ref>. E 1794 e voe tennet parrez Kergroaz eus kumun [[Plañvour]], lakaet e voe e kumun an Oriant<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, La Justice révolutionnaire dans le Morbihan, e ti an aozer, Pariz, 1965, pajennoù 294 ha 295</ref>. Krouet e voe daou ganton nevez en Oriant, [[Kanton an Oriant-1 (1801)|an Oriant-1]] hag [[Kanton an Oriant-2 (1801)|an Oriant-2]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=20024 Cassini - EHESS - An Oriant - Fichenn ar gumun]</ref>, gant lezenn an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 Genver|28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''. E 1800 e voe krouet [[arondisamant an Oriant]] ha lakaet an Oriant en e benn. * Dekred eus ar 26 a viz Du [[1790]] war al le ret: e penn-kentañ [[1791]] e voe graet al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant seitek beleg katolik diwar triwec'h eus An Oriant<ref>{{fr}}André Maurey, Philippe Lapresle, Anne-Marie Pernel ha Claire Duval, ''Caudan-Lanester en Révolution (1789-1795)'', 1991, pajenn 74</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== ==== Hent-Houarn ==== <gallery> AnOriantPorzh-houarn01.jpg|Ar porzh-houarn. GareLoriententréemai2017.jpg|An ti-gar. </gallery> * [[1862]]: erruet al [[Hent-houarn Landerne Savenneg|linenn hent-houarn Landerne Savenneg]] er gumun. ==== [[Brezel Gall-Prusian eus 1870]] ==== * Mervel a reas 38 gwaz eus ar gumun<ref>{{fr}}[https://www.loire1870.fr/pages/pa_mam/pa_mam_bre/monu_lorient_56.html Loire 1870]</ref>. ==={{XXvet kantved}}=== ====[[Brezel-bed kentañ]]==== * 1 579 den ag ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, eleze 3,22 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20160422034239/http://archives.lorient.fr/comptoir-des-historiques/1914-1918/des-hommes/les-morts-pour-la-france-lorientais Dihelloù ar gumun]</ref>, div glañdiourez en o mesk<ref>Evezhiadenn: ar re varv a [[Keriadoù|Geriadoù]] (162 waz) a zo kontet evel Oriantiz gant lec'hienn An Oriant</ref>. * Fuzuilhet e voe daou vilour breizhat, bet ganet en Oriant, gant al Lu [[gall]], unan d'an 10 a viz C'hwevrer 1915 e [[Proven]] ([[Flandrez]] [[Belgia]]), egile d'ar 7 a viz Gwenholon 1916 en [[Oujda]] ([[Maroko]])<ref name="ReferenceA">{{fr}}[[Ouest-France]], d'al Lun 4 a viz Du 2013, pajennoù "An Oriant"</ref>. ====[[Eil Brezel Bed]]==== ;[[1940]] * Bombezet e voe an Oriant gant al [[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]] en noz etre an [[19 Mezheven|19]] hag an [[20 Mezheven|20 a viz Even]]<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Guide des sources des archives publiques contemporaines sur la seconde guerre mondiale et la reconstruction dans le Morbihan'', pajenn 81, Gwened, Mae 2010</ref>; ** d'an [[21 Mezheven|21 a viz Even]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] en '''Oriant'''<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009</ref> goude un emgann e [[Gwidel]]. ;[[1944]] * Fuzuilhet e voe ur paotr yaouank ag ar gumun e Kernevez-Zinzag e [[Berne]], d'ar [[16 Gouhere|16 a viz Gouhere]] [[1944]] abalamour d'e berzh er [[Rezistañs]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajenn 23</ref>. ;[[1945]] [[Skeudenn:UndeneusanOriantbetfuzuilhetePorzh-Loeiz.JPG|left|thumb|Anv P. Hervé, un den eus an Oriant, ouzh monumant ar re fuzuilhet e Porzh-Loeiz]] {{clr|left}} * D'an [[23 Mae|23 a viz Mae]] e voe kavet korf marv tri den eus ar gumun e-tal gwikadell [[Porzh-Loeiz]]. Er Rezistañs e oant; fuzuilhet e oant bet gant al [[Wehrmacht|lu alaman]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 315-316</ref>. ===Porzhioù=== ;Ur porzh-brezel hag un arsanailh * Ul lec'h talvoudek eo evit ober war dro bigi-brezel hag evit aozañ ar vartoloded hag an traoù kempennet da lestriñ. Un arsanailh a c’helle ober sevel ha kendalc'h e ratre bigi war-un-dro. Rummadoù tud en doa desket micherioù da sevel/ratreañ bigi-brezel. An arsanailh en doa an implijer kentañ gant 4000 oberourien war dro. Goude 1990, ez a kuit ar Merdeadurezh rak ratre ar lec'h a zo re kaer. Goude-se eo goloet diazlec'h ar bigi-spluj eus Keroman hag an arsanailh gostez An Oriant. ;Ur porzh-kenwerzh * Savet er bloavezh 1910, eo bet brasaet ar porzh goude ar brezel, pa 'z eo adsavet ar gêr. Atredoù a zo implijet da leuniañ ouf Kergroaz. E gae a zo brasaet e bloavezh 1970 ha peurvezadurioù nevez a c'hell anezhañ liesaat e obererezhioù. An obererezh gentañ a zo enporzhiadur. Oberezhioù Kergroaz a zeu da heul d‘ar gêr An Oriant. Kibelloù eoul-maen a harzh sevel-kêrioù e lec'h-mañ. Diskargerezh simant, soja pe tro-heol a boultrenn ar porzh. ;Ur porzh-pesketa * Pesketa a-raok Kerroman : e fin an XIXvet kantved pe deroù {{XXvet}} kantved, e touare bigi-pesketa el lenn-borzh, e kreiz An Oriant, evel ar bigi-kenwerzh pe bigi-mor. E 1889, e voe krouet ur koc'hu-pesked e lec'h ma'z eo hiziv ar bag "Thalassa", kae Roc'han. En {{XXvet}} kantved, en em treuzlakaet listri roueder e lec'h bad-dre-lien. Met re blas a gemeront. E 1927 e tilog ar porzh-pesketa betek ul lec'h anvet Keroman (Ker-homañ ?). Porzh-pesketa Kerroman a zo ganet. Etre an daou vrezel e voe krouet porzh Keroman en Oriant a-benn diorren an obererezh-se war ul live greantel. Ar porzh-pesketa a ya d'arnevezaat a-nebeudoù. ;Ur porzh-bageal * Ar porzh-bageal a grog da zisplegañ e 1975. 115 bag a oa d'ar mare-se. E lenn-borzh e oant, e-kreiz ar gêr. 400 bag a zo bremañ. Un ti-mor a zo bet savet ha digoret a-hed hennezh. === Maered === [[Emmanuel Svob]], maer ar gumun, a zilezas e gargoù maer ha kuzulier-kêr d'ar [[27 a viz Genver]] [[1941]], anvet e voe [[Auguste Donval]], ur mezeg-jeneral, mignon gant [[François Darlan]], en e blas d'an [[2 a viz Ebrel]] [[1941]], met dav e voe dezhañ dilezel d'an [[8 a viz Mae]] [[1942]] dre ma tape e begement a bep tu abalamour d'ar c'hudennoù pourvezañ, e eilvet eilmaer, [[Eugène Gallois-Montbrun]], a gemeras e lec'h d'an [[19 a viz Even]] [[1942]]<ref name="ReferenceB">{{fr}}Annik Le Guen, ''Le Morbihan sous le Gouvernement de Vichy'', Miz Kerzu 1993</ref>. === Listri-spluj === [[Skeudenn:Diazlec'hKerroman01.JPG|thumb|Diazlec'h al listri-spluj]] * E 1940 e krogas an [[Alamagn|Alamaned]] da sevel diazlec'h listri-spluj an Oriant e Kerroman. * Eus deroù ar brezel tremenet, e sav an diazez listri-spluj. Al labourioù kentañ a grog er e miz Genver 1940. Padout a reont betek 1942 da nebeutañ. An darn Kerroman I eo bet savet e C'hwevrer 1940. An darn Keroman II, tri miz goude, e miz Mae 1940. Devehatoc'h e vo savet un darn nevez : Keroman III. Gourenez Kerroman a oa dibabet da zegemer un diazez bigi-spluj german "U-boot ". An diazez dindanvor eus An Oriant eo adimplijet gant ar Merdeadurezh-brezel betek d'an 11 a viz C'hwevrer 1997, a-raok bezañ daskoret evit obererezhioù disoudard. A-vremañ, eo digor gant an holl dud ar weladenn an darn Keroman III hepken. Darnoù all a zo diimplijet pe implijet gant embregerezh. * '''Listri-spluj [[Wehrmacht|alaman]] ha diazlec'h Kerroman''' (luc'hskeudennoù graet evit ar propaganda nazi) <gallery> Bundesarchiv Bild 101II-MW-1031-28, Lorient, U-31.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-1032-11A, Lorient, U-37.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-5335-30, Lorient, U-Boot U-67.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-3983-23, Lorient, Einlaufen von U-123.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-4429-09, Lorient, U-67 in Hafen einlaufend.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-4210-12, Lorient, Viktor Lutze und Karl Dönitz.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-3956-05A, Frankreich, Lorient, U-107.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-3935-02A, Lorient, U-Bootbunker im Bau.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-4386-01, Frankreich, Lorient, U-159 und U-107.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-3936-06A, Frankreich, Lorient, U-Bootbunker im Bau.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-3936-01A, Frankreich, Lorient, U-Bootbunker im Bau.jpg Bundesarchiv Bild 101II-MW-4260-37, Lorient, U-Boote U-123 und U-201 auslaufend.jpg </gallery> * Bazenn al listri-spluj Alaman hiziv-an-deiz <gallery> Bazenn listri-spluj Alaman an Oriant Bro Gwened 01.jpg|Bazenn listri-spluj alaman an Oriant, Plan al lec'h. Bazenn listri-spluj Alaman an Oriant Bro Gwened 03.jpg|Bazenn listri-spluj alaman an Oriant, ur Blockhaus. Bazenn listri-spluj Alaman an Oriant Bro Gwened Flak 88.jpg|Bazenn listri-spluj alaman an Oriant, kanol Flak 88. </gallery> === Bombezadegoù ar Re Gevredet === * Distrujoù bras a voe en Oriant gant bombezadegoù Aerluioù ar [[Royal Air Force|Rouantelezh-Unanet]] ha [[United States Army Air Forces|SUA]]. Lazhet e voe kantadoù a dud nann-soudard ha milourion [[Wehrmacht|alaman]]. Degadoù a garrnijourion a gollas o buhez ivez. <gallery> Bristol Beaufort.jpg|Ar c'harr-nij ''Bristol Beaufort Mark I, L4474 MW-E 217'' o c'hedrediñ a-us d'ar [[Meurvor Atlantel]]<ref>Kaset e voe d'ar strad p'edo o tagañ an Oriant gant ar 217{{vet}} Skouadrenn AF (Aerlu ar [[Rouantelezh-Unanet]]) ''St Eval'' d'an 20 a viz Kerzu 1940. Beziet eo e baread e [[Lannarstêr]]</ref>. </gallery> * [[1940]]: bombezet e voe ar porzh gant ar [[Royal Air Force]] d'an 20-21 a viz Du ha d'an 2-3 a viz Kerzu<ref>{{fr}}Eddy Florentin, ''Quand les Alliés bombardaient la France 1940-1945'', Embannadurioù Perrin, Dastumadenn Tempus, 2008, pajenn 35</ref>; * [[1942]]: bombezet e voe an Oriant gant nijerezioù [[Boeing B-17 Flying Fortress|B-17]] eus an ''{{VIIIvet}} USAAF'' ([[United States Army Air Forces]]) d'an [[21 Gwengolo|16 a viz Gwengolo]], d'an [[18 Du|18]] ha d'an [[22 Du|22 a viz Du]] ha d'an [[30 Kerzu|30 a viz Kerzu]]; teir nijerez a voe kollet d'an [[21 Gwengolo|16 a viz Gwengolo]], hini ebet en tagadennoù all<ref>{{fr}}Eddy Florentin, ''Quand les Alliés bombardaient la France 1940-1945'', Embannadurioù Perrin, Dastumadenn Tempus, 2008, pajenn 106</ref>. * [[1943]]: ** d'ar 14 a viz Genver e voe roet urzh gant [[Winston Churchill]] da zistrujañ kement tra a c'hell servijout d'al listri-spluj alaman diazezet e Kerroman, da lavaret eo bombezañ stank ha didruez an Oriant, [[Lannarstêr]] hag ar c'humunioù tro-war-dro; kerkent, d'ar 14 a viz Genver, e krogas ar bombezadegoù, padout a rejont betek ar 16 a viz C'hwevrer<ref>{{fr}}Yann Lukas, ''Lanester, histoire d’une ville'', Embannadurioù Palantines, Kemper, 1999, pajenn 76</ref>; ** d'an [[23 a viz Genver]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[B-17]]'', eus [[aerlu]] [[SUA]] (''[[United States Army Air Forces]]'') er mor, e donvor d'an Oriant; lazhet e voe an dek nijour a oa en e vourzh<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_usaaf_morbihan.html Pertes USAAF]</ref>; ** Munudoù ar bombezadegoù e mizioù Genver ha C'hwevrer 1943<ref>{{fr}}Luc Braeuer, ''La base de sous-marins de Lorient'', 2008, ({{ISBN|978-2-9525651-20}})</ref> {| class="wikitable alternance" style="text-align:center; width:80%;" |+ |- ! scope=col | Deiziad ! scope=col | Aerlu ! scope=col | Niver a nijerezioù ! scope=col | Tonennoù a vombezennoù ! scope=col | Niver a vombezennoù-entanañ |- |[[14 a viz Genver]] |[[Royal Air Force]] |99 |73,6 |{{formatnum:83548}} |- |[[15 a viz Genver]] |[[Royal Air Force]] |132 |140,4 |{{formatnum:87163}} |- |[[23 a viz Genver]] |[[United States Army Air Forces]] |36 | | |- |[[23 a viz Genver]] |[[Royal Air Force]] |47 | | |- |[[26 a viz Genver]] |[[Royal Air Force]] |136 |80 |{{formatnum:56687}} |- |[[29 a viz Genver]] |[[Royal Air Force]] |130 |50,7 | |- |[[4 a viz C'hwevrer]] |[[Royal Air Force]] |120 |90,6 |{{formatnum:63376}} |- |[[7 a viz C'hwevrer]] |[[Royal Air Force]] |296 |254,1 | |- |[[13 a viz C'hwevrer]] |[[Royal Air Force]] |422 |524,3 |{{formatnum:26168}} |- |[[16 a viz C'hwevrer]] |[[Royal Air Force]] |360 |461,9 |{{formatnum:230916}} |} * Roet e voe ar [[Kroaz-brezel 1939-1945|Groaz-brezel 1939-1945]] d'ar gumun. == Monumantoù ha traoù heverk == * Roet eo bet al label [[Kêrioù ha Broioù Arz hag Istor]] dezhi. === Bezioù ar [[Kenglad ar Broadoù|C'hommonwealth]] e bered Kerantreizh === [[Skeudenn:AnOriantBezioùarC'hommonwealth.JPG|thumb|Bezioù ar C'hommonwealth e bered Kerantreizh]] {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a soudarded |- |[[Skeudenn:Flag of Australia.svg|24px]] [[Aostralia]] |3 |- |[[Skeudenn:Canadian Red Ensign (1921-1957).svg|24px]] [[Kanada]] |3 |- |[[Skeudenn:Flag of Poland (normative).svg|24px]] [[Polonia]] |9 |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |17 |- |[[Skeudenn:Flag of New Zealand.svg|24px]] [[Zeland-Nevez]] |1 |- |Dianav |5 |- |'''Hollad''' |'''38''' |} Karrnijourion e oant holl. Marvet int e-pad an [[Eil Brezel Bed]]<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086460&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>. == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[Mathurin Alfred-Brard]], [[Sened gall|senedour]] ar [[Mor-Bihan]], d'an [[26 a viz Gouere]] [[1867]]<ref name="ReferenceB"/>; * [[Jacques Cambry]], kronikour, politikour ha tudoniour, diazezer an [[Akademiezh Keltiek]], d'an [[2 a viz Here]] [[1749]]; * Henri Camenen, d'ar 17 a viz Even 1885, soudard er 4{{e}} Batailhon Kerzhet Troadegiezh skañv Afrika, barnet d'ar marv d'an 9 a viz C'hwevrer 1915 evit ''bout dilezet e bost'' ha ''dizertet dirak an enebour'' div wezh, bet fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'an 10 a viz C'hwevrer 1915 e [[Proven]] ([[Flandrez]] [[Belgia]]) e-pad ar Brezel-bed kentañ<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/visionneuse/visionneuse.php?arko=YToxMDp7czoxMDoidHlwZV9mb25kcyI7czoxMzoic3BlY2lmX2NsaWVudCI7czoxMDoic3BlY2lmX2ZjdCI7czoyMzoiQXJrTURIVmlzaW9ubmV1c2VJbWFnZXMiO3M6MTg6InNwZWNpZl9uYXZfcGFyX2xvdCI7czoyMjoiQXJrTURITmF2aWdhdGlvblBhckxvdCI7czoxMzoibWRoX2ZvbmRzX2NsZSI7aToyMztzOjQ6InJlZjIiO3M6NzoiMjUyMzkzOSI7czoxMjoiaWRfYXJrX2ZpY2hlIjtzOjc6IjI1MjM5MzkiO3M6OToicHlyYW1pZGFsIjtiOjA7czoxMjoiaW1hZ2VfZGVwYXJ0IjtpOjA7czoxNjoidmlzaW9ubmV1c2VfaHRtbCI7YjoxO3M6MjE6InZpc2lvbm5ldXNlX2h0bWxfbW9kZSI7czo0OiJwcm9kIjt9#uielem_move=0%2C0&uielem_rotate=F&uielem_islocked=0&uielem_zoom=40 Mémoire des hommes]</ref>; * [[Fernand Louis Armand Marie de Langle de Cary|Fernand de Langle de Cary]], milour gall ([[Brezel 1870-1871]] ha [[Brezel-bed kentañ]]), [[4 a viz Gouere]] [[1849]]; * [[François de la Rocque]], ofiser ha politikour [[Bro-C'hall|gall]], d'ar [[6 a viz Here]] [[1885]]; * [[Iwan an Diberder]], skrivagner brezhonek, [[1887]]; * Jean Baptiste Le Garff (21 a viz Du 1887-30 a viz Here 1916), soudard breizhat, soudardaet en Oriant, bet fuzuilhet gant al Lu [[gall]] en [[Oujda]] ([[Maroko]]) e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]<ref name="ReferenceA"/>; * [[Jules Simon]] (1814 - [[Pariz]] 1896), [[prederour]], [[kelenner]] ha [[politikour]]; * [[Jacques Vaché]], mignon da [[André Breton]], skrivagner [[Bro-C'hall|gall]], d'ar [[7 a viz Gwengolo]] [[1895]]. ===Tud bet marvet eno=== * [[1907]] : [[René Kerviler]], ijinour, henoniour ha levrrollour * [[1909]] : [[Zoé Berthier]], skrivagnerez c'hallek. * [[1928]] : [[René Scordia]], gourener. * [[1964]] : [[Nathalie de Volz Kerhoënt|Gwenfrewi]], skrivagnerez vrezhonek. * [[1972]] : [[Youenn Drezen]], skrivagner brezhonek. == Luc'hskeudennoù == <gallery> Berthe Morisot The Harbor at Lorient.jpg|''[[Gwel eus porzh an Oriant]]'', gant [[Berthe Morisot]], 1869, The [[National Gallery of Art]], [[Washington, DC]]. Koc'huMervilleAnOriant.JPG|Koc'hu Merville. Uneoul-lestrePorzhanOriant.JPG|Un eoul-lestr er porzh-eoul-maen. PorzhpesketaAnOriant001.JPG|Porzh-pesketa Kerroman. Cargo de colza Lorient P1020232.jpg|Ur sammlestr o tiskargañ kolza er porzh-kenwerzh. Kêr ar gwelioù Eric Tabarly An Oriant Bro Gwened.jpg|Kêr ar gouelioù Éric Tabarly en Oriant. </gallery> == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:70000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:10000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:2000 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 bar:2007 bar:2012 bar:2013 text:2013 bar:2016 bar:2021 text:2021 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 22318 bar:1806 from:0 till: 20553 bar:1821 from:0 till: 17115 bar:1831 from:0 till: 18322 bar:1836 from:0 till: 18975 bar:1841 from:0 till: 23621 bar:1846 from:0 till: 26434 bar:1851 from:0 till: 25694 bar:1856 from:0 till: 28142 bar:1861 from:0 till: 35462 bar:1866 from:0 till: 37655 bar:1872 from:0 till: 34660 bar:1876 from:0 till: 35165 bar:1881 from:0 till: 37812 bar:1886 from:0 till: 40055 bar:1891 from:0 till: 42116 bar:1896 from:0 till: 41894 bar:1901 from:0 till: 44694 bar:1906 from:0 till: 46403 bar:1911 from:0 till: 49039 bar:1921 from:0 till: 46314 bar:1926 from:0 till: 41592 bar:1931 from:0 till: 42853 bar:1936 from:0 till: 45817 bar:1946 from:0 till: 11838 bar:1954 from:0 till: 47095 bar:1962 from:0 till: 60566 bar:1968 from:0 till: 66444 bar:1975 from:0 till: 69769 bar:1982 from:0 till: 62554 bar:1990 from:0 till: 59271 bar:1999 from:0 till: 59189 bar:2007 from:0 till: 58135 bar:2012 from:0 till: 57706 bar:2013 from:0 till: 57961 bar:2016 from:0 till: 57274 bar:2021 from:0 till: 57846 </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]]</ref> == Roll maered an Oriant == [[Skeudenn:TikêrAnOriantBroGwened.JPG|right|thumb|Ti-kêr An Oriant]] [[Skeudenn:Lorient - le maire Norbert Métairie de profil- 20090802.jpg|right|thumb|Norbert Métairie, bet maer An Oriant]] {| {{prettytable}} |- bgcolor="#cccccc" ! Anv ! Penn prantad ! Dibenn prantad |----- | Étienne Perault | [[12 Gwengolo|12 a viz Gwengolo]] [[1736]] | [[11 Meurzh|11 a viz Meurzh]] [[1762]] |----- | Jean-Michel Ferrand | [[22 a viz Mae]] [[1762]] | [[7 a viz Meurzh]] [[1774]] |----- | Jean-Marie Esnoult Deschatelets | [[22 Gouere|22 a viz Gouere]] [[1774]] | [[8 a viz Gwengolo]] [[1789]] |----- | Benoît Dorce de Najac | [[8 a viz Gwengolo]] [[1789]] | [[15 a viz Here]] [[1789]] |----- | Jean-Marie Kerlero de Rosbo du Carno | [[15 a viz Here]] [[1789]] | [[14 a viz Genver]] [[1790]] |----- | Arnoult Le Conte | [[14 a viz Genver]] [[1790]] | [[1añ a viz C'hwevrer]] [[1790]] |----- | Jean-Jacques Lecointe | [[1añ a viz Genver]] [[1790]] | [[10 a viz Mezheven]] [[1790]] |----- | Louis François Galabert | [[17 a viz Gouere]] [[1790]] | [[19 Du|19 a viz Du]] [[1791]] |----- | Louis Marie Dusaulchoy | [[21 a viz Du]] [[1791]] | [[1añ a viz Kerzu]] [[1792]] |----- | Jean Jacques Trentinian | [[19 a viz Kerzu]] [[1792]] | [[5 a viz Gwengolo]] [[1793]] |----- | Jean Jacques Duquesnel | 20 [[frimaire]] [[Bloaz II]] | 4 [[floréal]] [[Bloaz III]] |----- | Jean Garnier | 6 [[frimaire]] [[Bloaz III]] | 10 [[frimaire]] [[Bloaz IV]] |----- | Jean Jacques Trentinian | 10 [[frimaire]] [[Bloaz IV]] | 8 [[germinal]] [[Bloaz V]] |----- | Louis Toussaint Archin | 8 [[germinal]] [[Bloaz V]] | 29 [[fructidor]] [[Bloaz V]] |----- | Pierre Jean Jaffré | [[Bloaz V]] | 29 [[fructidor]] [[Bloaz VIII]] |----- | François Louis Monistrol | [[15 a viz Ebrel]] [[1809]] | [[23 a viz Ebrel]] [[1821]] |----- | Casimir Eugène Audren de Kerdrel | [[28 a viz Gouere]] [[1821]] | [[10 a viz Genver]] [[1830]] |----- | Charles Louis Ducouedic de Kergoualer | [[19 Meurzh|19 a viz Meurzh]] [[1830]] | [[6 Eost|6 a viz Eost]] [[1830]] |----- | Betrand Louis Antoine Charles Marie Villemain | [[15 Gwengolo|15 a viz Gwengolo]] [[1830]] | [[10 Meurzh|10 a viz Meurzh]] [[1836]] |----- | Jean Marie Galabert | Meurzh [[1836]] | [[29 a viz Meurzh]] [[1839]] |----- | Auguste Charpentier | [[13 a viz Eost]] [[1839]] | Meurzh [[1848]] |----- | Édouard Beauvais | Meurzh [[1848]] | Meurzh [[1850]] |----- | Antoine Peyronnel | Meurzh [[1850]] | Eost [[1850]] |----- | Joseph Honorat André Le Melvrel Hachois | [[24 a viz Gwengolo]] [[1850]] | Genver [[1869]] |----- | Jean Charles Perint | [[22 a viz Genver]] [[1869]] | [[16 a viz Mezheven]] [[1869]] |----- | Jean Eugène Laurent | [[16 a viz Mezheven]] [[1869]] | [[6 a viz Eost]] [[1870]] |----- | Évariste Louis Aubin | [[6 a viz Eost]] [[1870]] | [[17 a viz Eost]] [[1871]] |----- | Édouard Beauvais | [[17 Mae|13 a viz Mae]] [[1871]] | [[23 C'hwevrer|23 a viz C'hwevrer]] [[1874]] |----- | Ludovic Paulinier | [[23 C'hwevrer|23 a viz C'hwevrer]] [[1874]] | [[27 Mezheven|27 a viz Even]] [[1876]] |----- | Édouard Beauvais | [[27 Mezheven|27 a viz Mezheven]] [[1876]] | [[5 Gwengolo|5 a viz Gwengolo]] [[1877]] |----- | Simon François Marie Gustave Ratier | [[15 a viz Meurzh]] [[1878]] | [[13 a viz Ebrel]] [[1880]] |----- | Jean Louis Henri Canier | [[15 a viz Ebrel]] [[1880]] | [[19 a viz C'hwevrer]] [[1881]] |----- | Adolphe Charles Augustin Rondeaux | [[19 a viz C'hwevrer]] [[1881]] | [[15 a viz Here]] [[1883]] |----- | Alfred Maingnan | [[9 a viz Kerzu]] [[1883]] | [[18 a viz Mae]] [[1884]] |----- | Eugène Charles | [[18 Mae|18 a viz Mae]] [[1884]] | [[28 Meurzh|28 a viz Meurzh]] [[1886]] |----- | Laurent Roux-Lavergne | [[28 Meurzh|28 a viz Meurzh]] [[1886]] | [[23 Kerzu|23 a viz Kerzu]] [[1888]] |----- | François Jean Rio | [[27 a viz Genver]] [[1889]] | [[29 a viz Mezheven]] [[1890]] |----- | Frédéric Delory | [[29 a viz Mezheven]] [[1890]] | [[2 a viz Meurzh]] [[1892]] |----- | Adolphe Charles Augustin Rondeaux | [[15 a viz Mae]] [[1892]] | [[24 a viz Mae]] [[1893]] |----- | Edouard Broni | [[15 a viz Mezheven]] [[1893]] | [[21 a viz Du]] [[1897]] |----- | Adolphe L'Hegouarc'h | [[21 Du|21 a viz Du]] [[1897]] | [[15 Mae|15 a viz Mae]] [[1904]] |----- | Joseph Honorat André Talvas | [[15 Mae|15 a viz Mae]] [[1904]] | [[5 Du|5 a viz Du]] [[1904]] |----- | Louis Nail | [[18 a viz Kerzu]] [[1904]] | [[19 a viz Mae]] [[1912]] |----- | Pierre Louis Esvelin | [[19 a viz Mae]] [[1912]] | [[10 a viz Kerzu]] [[1919]] |----- | Édouard Labes | [[10 a viz Kerzu]] [[1919]] | [[17 a viz Mae]] [[1925]] |----- | Emmanuel Svob | [[17 a viz Mae]] [[1925]] | [[19 a viz Mae]] [[1929]] |----- | Jules Legrand | [[19 a viz Mae]] [[1929]] | [[19 a viz Mae]] [[1935]] |----- | [[Emmanuel Svob]] | [[19 a viz Mae]] [[1935]] | [[27 a viz Genver]] [[1941]] |----- | Auguste Donval | [[2 a viz Ebrel]] [[1941]] | [[8 a viz Mae]] [[1942]] |----- | Eugène Gallois-Montbrun | [[19 Mae|19 a viz Mae]] [[1942]] | [[31 Eost|31 a viz Eost]] [[1944]] |----- | [[Emmanuel Svob]] | [[1añ Gwengolo|1añ a viz Gwengolo]] [[1944]] | [[20 Mae|20 a viz Mae]] [[1946]] |----- | Jean Baco | [[1añ a viz Mae]] [[1946]] | [[23 a viz Mae]] [[1946]] |----- | Julien Le Pan | [[23 a viz Mae]] [[1946]] | [[2 a viz Here]] [[1951]] |----- | Alphonse Le Bourhis | [[2 Here|2 a viz Here]] [[1951]] | [[2 Kerzu|2 a viz Kerzu]] [[1951]] |----- | Charles Le Samedy | [[2 Kerzu|2 a viz Kerzu]] [[1951]] | [[3 Mae|3 a viz Mae]] [[1953]] |----- | Jean Le Coutaller | [[3 Meurzh|3 a viz Mae]] [[1953]] | [[21 Meurzh|21 a viz Meurzh]] [[1959]] |----- | Louis Glotin | [[22 Meurzh|22 a viz Meurzh]] [[1959]] | [[20 Meurzh|20 a viz Meurzh]] [[1965]] |----- | Yves Allainmat | [[21 Meurzh|21 a viz Meurzh]] [[1965]] | [[5 Gouere|5 a viz Gouere]] [[1973]] |----- | Jean Lagarde | [[6 Gouere|6 a viz Gouere]] [[1973]] | [[3 Gouere|3 a viz Gouere]] [[1981]] |----- | [[Jean-Yves Le Drian]] | [[4 Gouere|4 a viz Gouere]] [[1981]] | [[2 Ebrel|2 a viz Ebrel]] [[1998]] |----- | Norbert Métairie | [[2 Ebrel|2 a viz Ebrel]] [[1998]] | [[2020]] |----- | Fabrice Loher | [[2020]] | |} ==Sevenadur== *[[Gouelioù Etrekeltiek an Oriant]] ("Emvod ar Gelted") ==Sport== ===Mell-droad=== *[[Football Club Lorient-Bretagne Sud|FK an Oriant]] ===Marc'hhouarnerezh=== * [[13 a viz Gouere]] [[1939]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre [[Brest]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Raymond Louviot]]. * [[14 a viz Gouere]] [[1939]] : 5{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1939|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Amédée Fournier]]. * [[10 a viz Gouere]] [[1956]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1956|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Maloù]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Fred de Bruyne]] ([[Belgia]]). * [[11 a viz Gouere]] [[1956]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1956|Tro Bro-C'hall]] eus an Oriant war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[1añ Gouere|1{{añ}} a viz Gouere]] [[1960]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1960|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Maloù]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Roger Rivière]]. * [[2 a viz Gouere]] [[1960]] : loc'hañ a ra 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1960|Tro Bro-C'hall]] eus an Oriant war-du [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]). * [[3 a viz Gouere]] [[1968]] : 6{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1968|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinarzh]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Aurelio González Puente]] ([[Spagn]]). * [[4 a viz Gouere]] [[1968]] : 7{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1968|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Naoned]] ; trec'h eo [[Franco Bitossi]] ([[Italia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[1977]] : 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre [[Añje]] ([[Maine-et-Loire]]) hag an Oriant ; trec'h eo [[Giacinto Santambrogio]] ([[Italia]]). * [[10 a viz Gouere]] [[1977]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1977|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Roazhon]] ; trec'h eo [[Klaus-Peter Thaler]] ([[Alamagn|Republik Kevreadel Alamagn]]). * [[12 a viz Gouere]] [[1982]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1982|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Pluveleg]] (a-benn d'an eur dre skipailh) ; trec'h eo [[Ti-Raleigh]] ([[Izelvroioù]]). * [[30 a viz Mezheven]] [[1985]] : 2{{l}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1985|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Gwitreg]] ; trec'h eo [[Rudy Matthijs]] ([[Belgia]]). * [[14 a viz Gouere]] [[1998]] : 3^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1998|Tro Bro-C'hall]] etre [[Rosko]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Jens Heppner]] ([[Alamagn]]). * [[15 a viz Gouere]] [[2002]] : 9{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2002|Tro Bro-C'hall]] etre [[Lannarstêr]] hag an Oriant (a-benn d'an eur) ; trec'h eo [[Santiago Botero]] ([[Kolombia]]). * [[9 a viz Gouere]] [[2006]] : 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2006|Tro Bro-C'hall]] etre [[Sant-Meven]] hag an Oriant ; trec'h eo [[Sylvain Calzati]]. * [[5 a viz Gouere]] [[2011]] : 4^e tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2011|Tro Bro-C'hall]] etre an Oriant ha [[Mur (kumun)|Mur]] ; trec'h eo [[Cadel Evans]] ([[Aostralia]]). ==Liammoù etrebroadel== ===Gevelliñ<ref>[https://web.archive.org/web/20160305161318/http://www.lorient.fr/decouvrir-lorient/territoires/jumelages/?L=0]</ref>=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of England.svg|border|25px]] [[Bro-Saoz]] | [[Distrig Wirral|Wirral]] | 1958 |- | [[Restr:Flag of Germany.svg|border|25px]] [[Alamagn]] | [[Ludwigshafen]] | 1963 |- | [[Restr:Flag of Ireland.svg|border|25px]] [[Iwerzhon]] | [[Gaillimh]] | 1975 |- | [[Restr:Flag of Latvia.svg|border|25px]] [[Latvia]] | [[Ventspils]] | 1975 |- | [[Restr:Flag of Galicia.svg|border|25px]] [[Galiza]] | [[Vigo (Spagn)|Vigo]] | 1981 |} ===Karta vignoniezh=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of the Czech Republic.svg|border|20px]] [[Tchekia]] | [[České Budějovice]] | 1997 |} ===Kevelouri<ref>{{fr}}[http://www.lorient.fr/decouvrir-lorient/territoires/relations-internationales/?L=0]</ref>=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Strollegezh ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Senegal.svg|border|25px]] [[Senegal]] | [[Cayar]] | |- | [[Restr:Flag of India.svg|border|25px]] [[India]] | [[Kochi]] | |- | [[Restr:Flag of Vietnam.svg|border|25px]] [[Vietnam]] | [[Proviñs Kien Giang]] | |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Lorient|an Oriant}} * {{br}}[https://archive.today/20150908114500/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56121 an Oriant war lec'hienn Geobreizh] == Dave ha notennoù== {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:An Oriant}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:An Oriant|An Oriant]] [[Rummad:Kumunioù Bro Wened]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth er Mor-Bihan]] [[Rummad:Diazezlec'hioù listri-spluj alaman e Breizh e-pad an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù SUA aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Berne e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Porzh-Loeiz e 1944]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1939-1945]] [[Rummad:Porzhioù Breizh]] 7azrowgoqi8kp10uz0gltl21vpop3mo 0 17110 2148012 2109232 2025-06-02T15:50:30Z Dakbzh 58931 2148012 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Lambal | anvYezh = ''Lanball'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Lamballe'' | skeudenn = Lamballe Museum.jpg | alc'hwez = Mirdi [[Mathurin Méheut]] e Lambal. | ardamezioù = Blason de la ville de Lamballe (Côtes-d'Armor).svg | bro = [[Bro-Sant-Brieg]] | departamant = [[Aodoù-an-Arvor]] | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] | etrekumuniezh = [[Lambal Douar ha Mor]] <small>(''sez'')</small> | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[kanton Lambal|Lambal]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | maer = Loïc Cauret | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2018]] | gorread = 90.21 | hedred = -2.51666666667 | ledred = 48.4694444444 | uk = 56 | ubi = 37 | ubr = 131 | poblañs = 13441 | deiziad-poblañs = 2016 }} '''Lambal''' a oa ur gumun eus [[Bro Sant-Brieg]] ha penngêr [[kanton Lambal]], e departamant [[Aodoù-an-Arvor]], e [[Hanternoz]] [[Breizh]]. == Douaroniezh == == Anv == * Erwan Vallerie (1995) ː '''Lambalam''', '''Lambaulum''', 1083; '''Lambaulio''', 1124; '''Lambaulum''', 1129; '''Lambaula''', 1129; '''Lambaulio''', c 1130; '''Lambaula''', c 1150; '''Lambalia''', 1167; '''Lamballia''', 1183; '''Lambalia''', 1190; '''Lambale''', 1206; '''Lamballia''', 1214; '''Lambalia''', 1371; 1453; '''Lamballia''', 1516. == Ardamezioù == «''Palefarzhet : ouzh 1 ha 4, en erminoù e vevenn en gul; ouzh 2 ha 3, en glazur e dri manal ed en aour, liammet en gul''»<ref>{{fr}}Diviz an ti-kêr 16.10.1994; cf. ''Armor Magazine'', miz Mae 1997; Froger & Pressensé, ''Armorial des communes des communes des Côtes-d'Armor & Ille-et-Vilaine'', 2008, p.34</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Lambal da benn [[distrig Lambal-un distrig]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. ==={{XIXvet kantved}}=== * Tizhet eo Lambal gant an hent-houarn e miz Gwengolo 1863. * [[Brezel 1870-1871]]: unnek soudard eus ar gumun a varvas<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22093&dpt=22&idsource=9966&table=bp&maxligne=228 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * E 1915 e voe fuzuilhet gant al lu [[gall]] e [[Westvleteren (Vleteren)|Westvleteren]] ([[Flandrez]] [[Belgia]]) ur soudard bet ganet er gumun. * 179 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 3,95 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 29 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Trevadennoù ==== * [[Brezel Indez-Sina]]: c'hwec'h soudard a varvas, * [[Brezel Aljeria]]: mervel a reas ur milour. ==== Kumunioù kendeuzet ==== * D'ar 1{{añ}} a viz Genver 1973 e voe unvanaet kumunioù kozh Lambal, [[Maroue]], [[ar Boderezh]], [[Sant-Eran]] ha [[Tregonvael]] d'ober ur gumun hepken, kumun nevez Lambal. === {{XXIvet}} kantved === * Kresket eo bet ar gumun d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2016 goude bezañ bodet gant [[Melin]]. * Kendeuzet e oa bet gant [[Morieg]] ha [[Plangonwal]] d'ar 1{{añ}} a viz Genver 2019 d'ober ur gumun nevez : [[Lambal-Arvor]]<ref>{{fr}} [http://www.cotes-darmor.gouv.fr/content/download/35445/249965/file/Recueil%20Sp%C3%A9cial%20N%C2%B0%2089%20du%2031%20%20OCTOBRE%202018.pdf Recueil des actes administratifs spécial n°39,‎ 31 Here 2018]</ref>. == Brezhoneg == Kumun [[Maroue]], bet kendeuzet gant Lambal bremañ, asambles gant kumunioù all eus bro Lambal, evel [[Andel]], [[Henon]], pe [[Pledeliav]], a votas mennad al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar brezoneg er skol]] evit goulenn ma vefe kelennet brezhoneg er skolioù kentañ derez er bloavezhioù 1930. Er bloavezhioù 1990 e voe ur raktres evit sevel ur skol Diwan e kêr a reas kazeg ha ret e voe gortoz distro-skol 2019 evit gwelet digeriñ an hentad divyezhek kentañ e Lambal goude meur a vloavezh stourm gant ar familhoù, en ur skol bublik. <br /> == Monumantoù ha traoù heverk == * [[Mirdi Mathurin Méheut]]. * Monumant ar re varv. ==Demografiezh== {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom:2px solid #999; background: #f3fff3" |+ style="font-weight: bold; font-size: 1.1em; margin-bottom: 0.5em"| Demografiezh |-style="background: #ddffdd" ! [[1962]] !! [[1968]] !! [[1975]] !! [[1982]] !! [[1990]] !! [[1999]] !! [[2006]] !! [[2012]] !! [[2013]] |- | align=center| 8880 || align=center| 9124 || align=center| 9330 || align=center| 9452 || align=center| 9894|| align=center| 10563|| align=center| 11857 || align=center|12314 || align=center|12217 |- | colspan=8 align=center| <small>Abaoe [[1962]] : [[Poblañs hep kontoù doubl]] |} {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=14000 |passo1=2000 |passo2=500 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=5069 |p2=5075 |p3=9330 |p4=9452 |p5=9894 |p6=10563 |p7=11037 |p8=12314 |p9=12217 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Portugal.svg|25px|]] [[Portugal]] | [[Oliveira do Bairro]] | 1998 |} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * Guillaume Guéguen, kadoriad kentañ [[Kambr ar C'hontoù Breizh|Kambr ar C'hontoù]] e 1492; abad ar Salver-Santel [[Redon]], hag eskob [[Naoned]]. Aet da Anaon er bloaz 1506. * Pierre Régnier, d'an 2 a viz Mezheven 1876, soudard er 80vet rujumant war-droad tiriadel, fuzuilhet gant al lu [[gall]] d'an 22 a viz Eost 1915 e [[Westvleteren]] ([[Flandrez]] [[Belgia]]), abalamour m'en dije drouklazhet ur soudard all<ref>{{fr}}[http://www.memoiredeshommes.sga.defense.gouv.fr/fr/arkotheque/client/mdh/fusilles_premiere_guerre/detail_fiche.php?ref=2524572&debut=0 Mémoire des hommes]</ref>. *[[Mathurin Méheut]], tresour ha livour, e [[1882]]. *[[Alan-Gwenog Berr]], yezhoniour war ar brezhoneg, e [[1913]]. *[[Joseph Martray]], kelaouenner hag emsaver, e [[1914]]. ===Tud bet marvet eno=== * [[Yann Iañ (Châtillon)]], Kont [[Pentevr]] ha Beskont [[Lemojez]], [[16 a viz Genver]] [[1404]]. * [[Armand Tuffin ar Roueri]] a varvas e-kichen Lambal e [[1793]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Le Blanc de Guenrouet.gif|80px]] |'''le Blanc de Guengueret''' |''En gul e deir sourin en aour'' |- |[[Restr:Calloët.gif|80px]] |'''Calloët''' Aotrounez parrez Tregomar |''En aour e dreustell en glazur leinet gant ur voualc'henn ivez en glazur'' |- |[[Restr:Des Ebles.gif|80px]] |'''Perrot des Ebles''' ː <ref>'''Perrot des Ebles''' en eus sinet emglev [[Gwenrann]] 1381 e Lambal</ref> |livioù disanvet |- |[[Restr:Micault du Tertre.gif|80px]] |'''Mathurin Micaut''' <ref>Alvokad ouzh [[Breujoù Breizh]]; kannad Lambal ouzh Stadoù 1717</ref> |''En glazur, e alarc'h en argant melezouriñ war vord ur veunteun ivez en argant, hag heuliet ouzh kab gant un heol en aour'' |} ==Sport== ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== * [[11 a viz Gouere]] [[2004]] : 8{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2004|Tro Bro-C'hall]] etre Lambal ha [[Kemper]] ; trec'h eo [[Thor Hushovd]] ([[Norvegia]]). == Pennadoù kar == * [[Maroue]], * [[ar Boderezh]], * [[Sant-Eran]], * [[Tregonvael]]. == Levrlennadur == * {{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Lamballe}} * {{br}}[http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?numero_paysbreton=1&insee_ville=22093 Lambal war al lec'hienn Geobreizh] * {{fr}}[http://www.musee-meheut.fr/fr/accueil.html Mirdi Mathurin Méheut] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù kozh Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]] sxupp1es7vctu1fe40a67gt6u8qnok7 0 17259 2148018 2134253 2025-06-02T16:12:26Z Dakbzh 58931 2148018 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Lannuon | anvOfisiel = ''Lannion'' | skeudenn = Place du centre.JPG | alc'hwez = Plasenn ar c'hreiz-kêr. | ardamezioù = Blason de la ville de Lannion (Côtes-d'Armor).svg | bro = {{Bro-Dreger}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} <small>(isprefeti)</small> | arondisamant = [[Arondisamant Lannuon|Lannuon]] <small>(pennlec'h)</small> | etrekumuniezh = [[Lannuon-Treger Kumuniezh]] | kanton = [[Kanton Lannuon|Lannuon]] <small>(pennlec'h)</small> | insee = 22113 | cp = 22300 | maer = Paul Le Bihan | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | hedred = -3.454166667 | ledred = 48.733333333 | gorread = 43.91 | uk = 54 | ubi = 0 | ubr = 107 | lec'hienn web = [https://www.lannion.bzh/ Ti-kêr] }} '''Lannuon''' (distaget {{IPA|[lã'nyˑõn]}}) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[Bro-Dreger]] e departamant [[Aodoù-an-Arvor]]. He stumm hirie-an-deiz he deus abaoe 1961 pa oa bet staget outi [[Servel]], [[Brelevenez (Lannuon)|Brelevenez]], [[Logivi-Lannuon|Logivi]] ha [[Bulien]]. Kêr-benn ekonomikel [[Bro-Dreger]] eo. == Douaroniezh == Dre Lannuon e tremen ar stêr [[Leger]], hag ur porzh a oa gwechall. E Lannuon e krog an aber a ya betek [[Belleger]], ul lodenn eus [[Servel]], e-lec'h ma'z eus traezhennoù dibar. War lez ar stêr [[Gindi]] emañ Lannuon ([[Bulien]]). Kumunioù amezek : [[Trebeurden]]; [[Pleuveur-Bodoù]]; [[Sant-Ke-Perroz]]; [[Louaneg]]; [[Rospezh]]; [[Tonkedeg]]; [[Ploubêr]]; [[Ploulec'h]] == Anv == B. Tanguy : ''Eccl. S. Marie de Lannion'', 1163; ''eccl. S. Mariae de Castello'', 1188; ''S. Maria de Lannyon'', fin XII^vet; ''Lannyon'', 1212; ''Lannuion'', 1235; ''Lannion'', 1262; ''Lannyon'', 1278; ''par. de Lannuyon'', 1283; ''Lannion'', 1294, 1296; ''Lanyon'', ''Lannyon'', 1330; ''Lannion'', c. 1330; ''Lannyon'', 1341, fin XIV^vet; ''Lannuyon'', 1372, 1391, 1438, 1479 E. Vallerie : ''Lannion'', 1163; ''Lannyon'', 1199; ''Lannuyon, Lanuyon'', 1235; ''Lannuyon'', 1283; ''Lanion, Lanyo, Lannuyon'', 1330; ''Lanion'', 1371; ''Lannuyon'', 1390; ''Lannuyon'', 1414; ''Lennuyon'', 1417; ''Lannuyon'', 1420; ''Lanion'', 1452; ''Lannuyon'', 1479; ''Lannion'', 1516; ''Larnio-'', 1630 == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason de la ville de Lannion (Côtes-d'Armor).svg|110px]]Lannuon | width="15px" | |''En glazur e oan-fask gourvezet en argant, o tougen ur groaz-trec'h en aour e spararouez en gul merket "Laus deo" warnañ en aour.''<ref>Kontelezh Lannuon, [[1625]].</ref> ger-ardamez : ''War-sao-atao'' Ardamezioù 'kanus' kontelezh Lannuon, adalek 1625. war ar stumm da lenn "l'agneau" = an oan, e galleg. |- |} == Istor == ==={{XVIIvet kantved}}=== * Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Lannuon, Mariau e anv, goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]])</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Lannuon da benn [[distrig Lannuon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. *[[Emgann Lannuon]] e 1792. ==={{XXvet kantved}}=== ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 190 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 3,08 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22113&dpt=22&idsource=52515&table=bp&maxligne=272 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'an [[9 a viz Gwengolo]] [[1941]] e kouezhas un nijerez ([[Hawker Hurricane|Hurricane II]] marilhet BD832 ha kodet ZY-?) eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e Lannuon. An nijour a voe serret d'an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_raf_cotes_armor.html Pertes RAF]</ref>. * D'an [[8 a viz Ebrel]] [[1941]] e voe kaset un nijerez [[Messerschmitt Bf 109]] eus an [[aerlu]] [[alaman]] (''[[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]'') d'ar strad e Lannuon<ref name="Pertes Luftwaffe">{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. * D'an [[23 a viz Here]] [[1943]] e kouezhas daou garr-nij ''[[Focke-Wulf Fw 190|Focke Wulf Fw 190 A]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] (''[[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]'') er mor nepell eus Lannuon; unan eus an daou sturier a varvas, ne voe ket adkavet e gorf<ref name="Pertes Luftwaffe"/>. * Mervel a reas 69 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Trevadennoù ==== * [[Brezel Indez-Sina]]: mervel a reas unnek milour. * [[Brezel Aljeria]]: mervel a reas daou soudard. == Monumantoù ha traoù heverk == * Iliz ''Sant Yann ar Vali'' (kreiskêr). * Iliz Logivi. * Chapel skolaj ''Sant Jozef''. * Chapel ''Sant Mark''. * Leandi ''Santez Anna''. * Ar Blasenn kreiz Kêr (tier kozh). Monumant ar re varv. * Al Leger <gallery> La rivière Le Léguer à Lannion.JPG| Pont-leguer-lannion.jpg|Pont a linenn hent-houarn Lannuon-Perroz. Bet dispennet da vat er bloavezioù 1970. Lannion.JPG|Lannuon by night. Pont Santez Anna. Lanion. Quai de Nod-Uhel. 2011-09-02.jpg|Kae an Aod Uhel, o sellout war zu traoñ. </gallery> * Stad kaiak war al [[Leger]]. <gallery> Stade d eau vive Lannion.JPG|C'hoariva dour-bev. Léguer.jpg|C'hoariva Dour-bev.</gallery> === Bez ar C'hommonwealth e bered [[Servel]] === {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 ([[Royal Navy|morlu]]) |- |'''Hollad''' |'''1''' |- |} Marvet eo e miz [[Here]] [[1944]], e-pad an [[Eil brezel-bed]]<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086457&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>. == Deskadurezh == Bezañ 'zo tri skolaj, daou lise, un IUT (skiantoù, kazetennerezh), ur skol-ijinour, ur skol-glañvdiourezed. *[[Skolaj Sant-Jozef Lannuon|Skolaj Sant-Jozef]] ==Maered== Listenn maered Lannuon abaoe krouidigezh "Lannuon Vras" {| class="wikitable" |- ! Prantad !! Anv !! Strollad !! Dileuriadur all |- |Here 2014-''bremañ'' || Paul Le Bihan || [[Strollad Sokialour Gall|PS]] || |- | 2008- Here 2014 || Christian Marquet || PS || Kuzulier rannvro |- | 1989-2008 || Alain Gouriou || PS || Kannad |- | 1983-1989 || Yves Nédélec || [[Rassemblement Pour la République|RPR]]|| Kuzulier rannvro |- | 1977-1983 || [[Pierre Jagoret]]|| PS || |- | 1971-1977 || Pierre Marzin || Gauche Démocratique || Senedour |- | 1961-1971 || Henri Blandin || Radikalour dizalc'h || Senedour |} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== *[[1757]] : [[Gabriel Hyacinthe Couppé de Kervennou|Coupé de Kervennou]], gwiraour ha politikour, bet meur a wech kannad Lannuon *[[1828]] : [[Louis-Marie Baader]], livour *[[1833]] : [[Henri Raison du Cleuziou]], arkeologour, tresour ha buruteller war dachenn an arz *[[1857]] : [[Koñstañsa ar Merer]] (1857-1945), barzhez vrezhonek, ganet ha marvet e Lannuon * [[1862]] : [[Yves-Marie Gabriel Laouenan]], ofiser er morlu, barner a beoc'h, skrivagner brezhonek, ganet e Logivi * [[1863]] : [[Charlez ar Govig]], barzh ha romantour * [[1870]] : [[Pierre Germain Marie Le Damany|Pierre Le Damany]], kelenner a vezekniezh * [[1905]] : [[Pierre Marzin]], ijinour, diazezer ar [[CNET]] e Lannuon, maer * [[1906]] : [[Maria Prat]], skrivagnerez vrezhonek, ganet e Bulien * [[1907]] : [[Per Bourdellez]], skrivagner hag emsaver * [[1918]] : [[Pierre Sabbagh]], kelaouenner hag aozer abadennoù skinwel * [[1921]] : [[Édouard Ollivro]], kelenner, skrivagner ha politikour * [[1937]] : [[Yann-Ber Piriou]], skrivagner ha barzh brezhonek * [[1962]] : [[Jean-Efflam Bavouzet]], pianoour * [[1969]] : [[Jean-Cyril Robin]], marc'hhouarner * [[1974]] : [[Pierre-Yves André]], melldroader * [[1980]] : [[Christophe Le Mevel]], marc'hhouarner * [[1990]] : [[Johan Le Bon]], marc'hhouarner * [[1995]] : [[Franck Bonnamour]], marc'hhouarner ===Tud bet marvet eno=== * [[1932]] : [[Charlez ar Govig]], barzh ha romantour * [[1943]] : [[Léon Warenghem]], strilher * [[1945]] : [[Juluen Sklison]], beleg ha skrivagner brezhonek * [[1972]] : [[Armañs ar C'halvez]], beleg, kelennour hag emsaver * [[1981]] : [[Añjela Duval]], barzhez vrezhonek * [[1984]] : [[Erwan Kervella]], skrivagner brezhonek * [[1985]] : [[Ivona Galbrun]], emsaverez * [[1988]] : [[Gwilherm Dubourg]], beleg ha skrivagner brezhonek * [[1990]] : [[Geneviève Prigent]], stourmerez evit an endro ha gwirioù mab-den * [[1992]] : [[Frañsez Kervella]], douarour, barzh, skrivagner ha yezhadurour brezhonek * [[1992]] : [[Jules Gros]], yezhour brezhonek * [[2006]] : [[Maria Prat]], skrivagnerez vrezhonek * [[2009]] : [[Ivetig an Dred-Kervella|Ivet an Dred]] *[[2015]] : [[Pierre Jagoret]], politikour, maer etre 1977 ha 1983 ===Tud o deus bevet eno=== *Yves-Marie Omnès, mestr-skol; en eus kemeret perzh ouzh dilestradeg [[Kiberen]] e 1795; barnet eo bet an 12 thermidor en [[An Alre|Alre]]. *[[Jorj ar Rumeur]], barzh ''Mathaliz'', emsaver, a dremenas e vugaleaj eno. *[[Félix Le Dantec]], biologour ha prederour, bet skoliad e skolaj Lannuon, roet eo bet e anv d'al Lise. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Barazer.jpg|80px]] |'''Louis Barazer''', alouer Lannuon e 1690 |''En gul e wifrell en erminoù heuliet gant div ruilhenn en argant'' |- | | | |} == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:700 height:400 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:21000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:5000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 bar:1800 text:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 text:1851 bar:1856 bar:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 text:1901 bar:1906 bar:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 bar:1954 text:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 text:1975 bar:1982 bar:1990 bar:1999 text:1999 bar:2006 bar:2012 bar:2013 text:2013 PlotData= color:barra width:15 align:left bar:1793 from:0 till: 3706 bar:1800 from:0 till: 3132 bar:1806 from:0 till: 3426 bar:1821 from:0 till: 3597 bar:1831 from:0 till: 5371 bar:1836 from:0 till: 5461 bar:1841 from:0 till: 5650 bar:1846 from:0 till: 5849 bar:1851 from:0 till: 6075 bar:1856 from:0 till: 6642 bar:1861 from:0 till: 6598 bar:1866 from:0 till: 6882 bar:1872 from:0 till: 6223 bar:1876 from:0 till: 6294 bar:1881 from:0 till: 5998 bar:1886 from:0 till: 6205 bar:1891 from:0 till: 6002 bar:1896 from:0 till: 6126 bar:1901 from:0 till: 6010 bar:1906 from:0 till: 5856 bar:1911 from:0 till: 6174 bar:1921 from:0 till: 6047 bar:1926 from:0 till: 6274 bar:1931 from:0 till: 6430 bar:1936 from:0 till: 6584 bar:1946 from:0 till: 7220 bar:1954 from:0 till: 6734 bar:1962 from:0 till: 9479 bar:1968 from:0 till: 12535 bar:1975 from:0 till: 16867 bar:1982 from:0 till: 16641 bar:1990 from:0 till: 16958 bar:1999 from:0 till: 18368 bar:2006 from:0 till: 19459 bar:2012 from:0 till: 19380 bar:2013 from:0 till: 19627 </timeline> </div> <ref>[[EBSSA]]</ref> == Brezhoneg == === Ar Brezoneg er Skol === * 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936</ref>. ===Ya d'ar brezhoneg=== *D’an 23 a viz Here [[2006]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun *D'ar 16 a viz Du [[2006]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 1. *D'an 10 a viz Genver 2014 e oa bet roet d'ar gumun al label Ya d'ar brezhoneg live 2. ===Deskadurezh=== *Ur skol divyezhek a zo eno abaoe [[1978]]. *Ur skol [[Diwan]] a zo e Lannuon (e [[Logivi-Lannuon]] ent-resis). * E distro-skol 2024 e oa enskrivet er skol [[Diwan]] hag er c'hlasoù divyezhek 298 skoliad (19,1 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Kelenn]</ref>. ===Ti-embann=== *[[An Alarc'h (ti-embann)|An Alarc'h]]. == Darempredoù etrebroadel == ===Gevelliñ=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Bavaria (lozengy).svg|border|25px]] [[Bavaria]] | [[Günzburg]] | 1986 |- | [[Restr:Flag of Wales (1959).svg|border|25px]] [[Kembre]] | [[Caerffili]] | 1990 |- | [[Galiza]] | [[Viveiro]] | 1995 |} ===Keveleriñ=== {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | [[Restr:Flag of Niger.svg|border|25px]] [[Niger]] | [[Tchirozérine]] | |} == Melestradurezh == ==Sport== ===Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn=== * [[2 a viz Gouere]] [[1995]]: 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1995|Tro Bro-C'hall]] etre [[Dinan]] ha Lannuon; trec'h eo [[Fabio Baldato]] ([[Italia]]). == Levrlennadur == * {{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 * {{fr}}Régis de Saint-Jouan : ''Dictionnaire des communes du département des Côtes d'Armor. Éléments d'histoire et d'archéologie''. Conseil Général des Côtes d'Armor 1990 * {{fr}}Bernard Tanguy : ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes d'Armor. Origine et signification''. ArMen - Le Chasse-Marée. 1992 * {{br}}Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus''. An Here. 1995 * {{fr}}Michel Froger & Michel Pressensé : ''Armorial des communes des Côtes d'Armor & Ille-et-Vilaine''. 2008 == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Lannion}} *{{fr}} {{en}} [https://www.lannion.bzh/ Lec'hienn an ti-kêr] *{{br}} [https://web.archive.org/web/20160307075914/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22113 Lannuon war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.cartesfrance.fr/carte-france-ville/22113_Lannion.html Lannuon war lec'hienn an Institut géographique national] == Dave ha notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Treger]] [[Rummad:Lannuon]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] i8a94ijbn9kcd37ogrc3iyryabqm0e4 0 17270 2148097 2123177 2025-06-03T10:20:59Z Dakbzh 58931 2148097 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Rostrenenn | anvOfisiel = ''Rostrenen'' | skeudenn = Ti-Kêr Rostrenenn.JPG | alc'hwez = Ti-kêr Rostrenenn. | ardamezioù = Blason Rostrenen.svg | bro = {{Bro-Gerne}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwengamp|Gwengamp]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Rostrenenn|Rostrenenn]] | insee = 22266 | cp = 22110 | maer = Guillaume Robic | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 32.17 | hedred = -3.318134 | ledred = 48.235436 | ubi = 152 | ubr = 262 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.rostrenen.fr Ti-kêr] }} '''Rostrenenn''' (distaget {{LFE|[(h)ʀosˈtʀen]}} ha {{LFE|[ˈ(h)ʀostʀen]}} er vro<ref>{{fr}} ''Nouvel atlas linguistique de la Basse-Bretagne'', 2001, kt 6.</ref>) zo ur [[kumun c'hall|gumun]] e [[departamant gall|departamant]] [[Aodoù-an-Arvor]] hag unan eus [[kêr]]ioù brasañ Kreiz Breizh, 3 132 a dud enni e [[2020]]. Ur barrez eus [[Eskopti Kerne|Eskopti kozh Kernev]] a-raok [[1790]] ha [[kêr-benn]] ar Vro [[Fisel]] eo. ==Anv== *Bernard Tanguy (1992) ː ''Rostrenen'', 1248 ; ''Rostraenen'', 1254 ; ''Rostrenen'',1262, 1267, 1269 ; ''Rostraenen'', 1270, 1285 ; ''Rostrenein'', 1294 ; ''Rostrenen'', 1296 ; ''Rostrainen'', 1317 ; ''Rostraenein'', ''c''. 1330 ; ''Rosdrenen'', 1368 ; ''Rostrenen'', 1535-1536. *''Rostraenen'' e oa en {{XIIIvet kantved}}<ref>{{fr}} Tanguy, Bernard. ''Les noms de lieux bretons – 1. Toponymie descriptive'', Studi n° 3. Rennes : Centre Régional de Recherche et de Documentation Pédagogiques, Septembre 1975, p. 79.</ref>. *Erwan Vallerie (1995) ː ''Rostrenen'', 1267 ; ''Rostroenen'', 1270 ; ''Rostrenein'', 1294 ; ''Rostrenan'', 1306 ; ''Rotrelen'', ''Rotrelan'', 1320 ; ''Rostrenen'', 1328 ; ''Rostrenan'', 1352 ; ''Rostrenen'', 1354, 1368 ; ''Rosdrenen'', 1368 ; ''Castro de Rostrelehen'' ? ; ''Rostraenen'', 1371 ; ''Rostrenan'', 1379 ; ''Rosternen'', 1536 ; ''Rostrenan'', 1593 ; ''Rosternan'', ''Rosternen'', 1636 ; ''Rosternen'', 1731. ==Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Rostrenenn''|gwalarn=[[Mêl-Karaez]]|norzh=[[Kergrist-Moeloù]]|biz=[[Plounevez-Kintin]]|kornôg=[[Groñvel]]|reter=[[Plougernevel]]|gevred=''[[Bonen]]'', [[Melioneg]]|su=[[Groñvel]], ''[[Bonen]]'', [[Melioneg]]|mervent=[[Groñvel]]|enklozadur=}} === Dezougen === * War al linenn [[Hent-houarn Karaez Loudieg|hent-houarn Karaez Loudieg]], serret, emañ Rostrenenn. [[Skeudenn:RB-Rostrenen.jpg|center|thumb|upright|An ti-gar]] ==Ardamezioù== {| |- |[[Restr:Blason Rostrenen.svg|60px]] | :''En erminoù e deir zreustell en gul'' *Sturienn : ''Oultre'' ("Uheloc'h bepred"), tiegezh Rostrenenn. |} ==Istor== ===Deroù=== E-pad ar prantad galian-ha-roman eo deuet Rostrenenn da vezañ ur c'hroashent asambles gant Karaez (Vorgium) abalamour d'ar [[marc'had]] dreist-holl. Dont a ra da vezañ ur [[kêriadenn|gêriadenn]] da vat pa vez savet ur [[kastell-kreñv|c'hastellig]] e koad-[[prenn]] e-kichen ur [[stank]]. An [[ti-kêr]] a vez kavet bremañ er plas-se. Ar c'hastellig-se a oa bet savet gant ur [[baron]] er {{VIIvet kantved}} goude Jezuz-Krist. ===Baronelezh ha kastell=== En {{XIvet kantved}} e voe savet un [[tour-meur]] e plas ar c'hastellig. Galloudus e teuas [[baronelezh]] Rostrenenn da vezañ d'ar mare-se pa oa e varon ([[Riwalon]] aet da senesal [[Breizh]] e [[1068]]). En em ledañ a rae levezon baronelezh Rostrenenn war pevar c'hanton betek an [[Dispac'h gall]] e [[1789]]. Ar c'hastell a oa kelc'hiet gant [[moger-difenn|mogerioù-difenn]] uhel hag gant ar stank bepred. Lod eus baroned Rostrenenn o deus bet ur pouez bras en istor: [[Jafrez Rostrenenn]] e-pad an [[Eizhvet kroaziadeg]] (en {{XIIIvet kantved}}), ar baron [[Pêr VI Rostrenn|Pêr VI]] hag a vrezele gant [[Beltram Gwesklin]] (e 1370) hag ar baron [[Pêr VIII]], [[letanant armeoù ar Roue|letanant an armeoù]] gall, ivez, a skarzhas ar [[Brezel Kant Vloaz|Saozon]] eus [[Frañs]] kuit gant [[Janed Ark]]. E [[1581]], Toussaint de Beaumanoir, mestr-kamp armeoù ar Roue ha baron Rostrenenn a greñvaas an tour-meur. E [[1592]], e-pad tri bloavezh e talc'has ar c'hastell ouzh an enebourien. Met en trede bloavezh e kouezhas ar c'hastell en e boull ha distrujet e voe evit na c'hellje ket bezañ implijet ken. Distrujet e oe da vat diwar urzh ar roue gall [[Herri IV a Vro-C'hall|Herri IV]] e [[1601]], dindan Elena Rostrenn, merc'h Toussaint. Ur c'hastell nevez evit an [[annez]] a voe savet gant un embregour o chom e [[Kemper]] diwar c'houlenn an dugez Elbeuf, baronez Rostrenenn en {{XVIIIvet kantved}}. Ar varoned ziwezhañ a chomas er c'hastell-se betek an [[Dispac'h gall]]. Un [[toull-bac'h]] a voe graet gantañ (evel Kampostal), [[ti an archerien]] a vo staliet e-barzh da c'houde. [[Tudjentil]] ar vro a voe toullbac'het er c'hastell e-pad an Dispac'h. E-pad labourioù [[kanol Naoned-Brest]] e servije ar c'hastell da bareañ ar brizonidi bolitikel, un [[ospital]] e oa d'ar mare-se. Implijet eo bet ivez evel skol ar merc'hed betek [[1935]], skoliatet e voent goude en ur savadur nevez: ar skol Édouard Herriot. Ar c'hastell en deus servijet evit bezañ skol an holl vugale e-pad an [[Eil brezel-bed]], dre ma oa ar c'h[[kommandantur]] e skol ar merc'hed. Ar peurrest eus ar c'hastell a zo bet distrujet evit sevel an [[ti-post]]. === {{XIXvet kantved}} === === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 109 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,55 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}} [http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22266&dpt=22&idsource=20837&table=bp&maxligne=145 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>; unan anezhe a voe lazhet e [[Bellefontaine]] e [[Belgia]] d'an [[22 a viz Eost]] [[Eost]] [[1914]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6245904 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> hag unan all e [[Boezinge]] e [[Flandrez]] [[Belgia]] d’an [[22 a viz Ebrel]] [[1915]]<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6571254 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Yuzevion a gavas repu e Rostrenenn e-pad ar brezel; unan anezhe, dimezet gant ur plac'h eus ar vro, a voe flatret ha serret, mervel a reas en [[Auschwitz]]; ur vamm hag he div blac'hig a c'hellas chom kuzhet betek an Dieubidigezh<ref>{{fr}} "Le Télégramme", 29 a viz Ebrel 2013</ref>. * Kemeret e voe 36 000 Lur en ti-post ha 100 000 Lur er ''Banque populaire'', gant tri ezel eus ar Rezistañs moarvat, d’ar 25 a viz Ebrel 1944, hervez danevell sizhuniek [[Titouroù Hollek]] [[Sant-Brieg]]<ref>{{fr}} Éric Rondel, ''En attendant le Débarquement en Bretagne du 15 août 1943 au 6 juin 1944'', pajenn 207, Dastumadenn ''Guerres et Conflits'', Embannadurioù Astoure, Pleherel, 2011</ref>. * Mervel a reas 25 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas pevar milour eus ar gumun er [[Viêtnam]]. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas ur soudard eus ar gumun. ===== [[Tchad]] ===== * [[Oberiadenn Tacaud]]: un adjudant eus ar gumun a varvas d’an [[29 a viz Genver]] [[1978]] e [[Faya Largeau]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6373317 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== Bonen ==== * E 1970 e voe staget kumun [[Bonen]] ouzh hini Rostrenenn. ===Diorroadur=== En em ledet eo ar gêr tro-dro d'ar c'hastell, dreist-holl war [[torgenn|dorgenn]] ar Minioù (263 metrad uhelder). A-raok an [[Dispac'h gall]] e veze [[korvo]]et ar [[koad|c'hoadeier]] a oa tro-war-dro, diorroet eo ar gêr dre-se. 900 annezad a oa da vare an [[Dispac'h gall]]. E [[1790]] e teu Rostrenenn da vezañ ur gumun. Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Rostrenenn da benn ur [[bann]]<ref>{{fr}} J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. Krouet voe neuze un [[takad]] evit labourat an douar, Rostrenenn o vezañ e-kreiz. A-drugarez da ziorroadur ar c'hehentiñ e teu kêr da vezañ liammet gant an diavaez. Diorroet 'vez ar skoliata ivez, degas a ra skolidi ha studierien. Dont a ra da vezañ ur gêr [[artizanerezh|artizanel]] ha [[kenwerz]]hel. Da Veurzh e c'heller kavout ar [[marc'had]] e pep lec'h e kêr. Ur [[mediaoueg|vediaoueg]] brav-tre a zo bet savet e [[1993]]. ==Monumantoù ha traoù heverk== <gallery> Iliz Rostrenenn.JPG|An iliz katolik. Feunteun Rostrenenn.JPG|Ar feunteun. Chapel Lokmaria Rostrenenn.JPG|Chapel Lokmaria. Manoir de Campostal (1).jpg|Maner Kampostal. </gallery> * Iliz katolik ''Itron Varia an Draeneg'', savet er {{XIVvet}}-{{XVIIvet}}-{{XIXvet kantved}}. Bet chapel ar c'hastell-kreñv. * Feunteun ({{XVIvet kantved}}). * Chapel ''Sant Jakez'' ({{XVvet kantved}}). * Chapel Lokmaria ({{XVvet kantved}}). * Tiez kozh ({{XVIIvet kantved}}). * Maner Kampostal. * Monumant ar re varv el leurgêr e-kreiz ar vourc'h, luc'hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=20837 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[30 a viz Genver]] [[1921]]<ref>{{fr}} [https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/7014/rostrenen-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=106798 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4000 |passo1=500 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |bl9=2020 |p1=3554 |p2=3658 |p3=3875 |p4=3868 |p5=3664 |p6=3598 |p7=3397 |p8=3224 |p9=3132 |mammenn=EBSSA }} == Tud == === Tudbet ganet eno === * [[1761]] : [[Olivier Perrin]], [[engravour]] ha [[livouriezh|livour]]. * [[1855]] : [[Yann ar Fusteg]], drouiz-meur. * [[1857]] : [[Yann Vari Joanno]], saver pezhioù-c'hoari brezhonek. * [[1888]] : [[Eugène Bouché]], eskob [[Sant-Brieg]] ha Landreger. * [[1945]] : [[Marie-Renée Oget]], kannadez e Bodadenn Vroadel Paris. * [[1958]] : [[Françoise Morvan]], skrivagnerez c'hallek. === Tud marvet eno === * [[1923]] : [[Filomena Kadored]], skrivagnerez vrezhonek. * [[1935]] : [[Yann Vari Joanno]], saver pezhioù c'hoari. * [[1973]] : [[Jules-Charles Le Bozec]], kizellour, d'ar [[24 a viz Here]]. * [[1986]] : [[Lomig Doniou]]. === Tud liammet ouzh Rostrenenn pe o deus bevet eno === *[[Christophe Honoré]], skrivagner ha den a sinema gallek. *[[Glenmor]], barzh ha kaner brezhonek ha gallek. *[[Gregor Rostren]]enn, geriadurour. *[[Pêr Bourdellez]], beleg ha skrivagner brezhonek. *[[Yann Talbot]], beleg ha skrivagner brezhonek. === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:De Beaumanoir.gif|60px]] | :;Beaumanoir :Baroned ar barrez :''En glazur e unnek hanochenn en argant, 4, 3, 4.'' |- |[[Restr:Du Quélennec.gif|60px]] | :;du Quélenec :Baroned ar barrez :''En erminoù, e gab en gul karget gant teir flourdilizenn en aour'' |} ==Relijion== ===Burzhud miz Kerzu 1300 hag ar pirc'hirindedoù=== E miz Kerzu 1300 e vije bet kavet gant un den un [[delwenn]] eus ar [[Gwerc'hez Vari|Werc'hez Vari]] e-kreiz un [[draeneg]]. Pa voe lakaet an delwenn e chapel ar c'hastell e voe pirc'hirined o tont da azeuliñ Itron Varia an Draeneg. [[Pardon]] ar Werc'hez a vez dalc'het bep [[15 a viz Eost]]. ==Brezhoneg== ===Ya d'ar brezhoneg=== *D'an 13 a viz Gwengolo [[2004]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. *D'an 19 a viz Here [[2007]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. *D'an 9 a viz Mezheven [[2016]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 3. ===Deskadurezh=== * Ur skol divyezhek publik a zo eno abaoe [[1984]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet 94 skoliad er c'hlasoù divyezhek (34,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez) <ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. == Ar festival Fisel== [[Skeudenn:Drapeau de Rostrenen.svg|left|180px|thumb|Banniel Rostrenenn]] Ur festival anavezet e [[Breizh]] a-bezh a vez bep bloaz e Rostrenenn, hini an [[dañs fisel]] evel-just. E 2007, da skouer, e oa bet dalc'het ar 35vet festival fisel, etre an 23 betek ar 26 a viz Eost 2007. E [[1969]] e oa dalc'het kenstrivadeg kentañ an dañs Fisel e [[Loudieg]] hag ar bloaz war-lerc'h e [[Bonen]]. Ac'halehont e oa bet kaset da [[Mêl-Karaez|Vêl-Karaez]] e [[1972]], met re vihan e oa deuet da vezañ sal ar gumun evit an dañserien. Goude-se e oa bet kaset da Rostrenenn. Hengounel eo an dañs fisel e Rostrenenn ha tro-war-dro, e [[Groñvel]], e [[Plougernevel]], [[Plevin]], hag all. {{clr|left}} == Gevelliñ == *[[Ceann Toirc]], {{Iwerzhon}} *[[Le Morne-Rouge]], {{Martinik}} == Pennad kar == * [[Bonen]] == Liammoù diavaez == *{{fr}} [http://www.rostrenen.fr Lec'hienn kumun Rostrenenn] *{{br}} [https://www.geobreizh.bzh/br/?s=Rostrenen Rostrenenn war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.fisel.org/ Lec'hienn Festival Fisel] *{{fr}} [https://abp.bzh/rostrenenn-en-tete-de-course-8369 Rostrenenn hag ar brezhoneg, pennad ABP (25/10/2007)] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post Aodoù-an-Hanternoz gant tud eus ar Rezistañs]] r89dv7dm92x1ke3xa6wfe3htaoucmv1 2148098 2148097 2025-06-03T10:25:03Z Dakbzh 58931 + Jañdo Robin. 2148098 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Rostrenenn | anvOfisiel = ''Rostrenen'' | skeudenn = Ti-Kêr Rostrenenn.JPG | alc'hwez = Ti-kêr Rostrenenn. | ardamezioù = Blason Rostrenen.svg | bro = {{Bro-Gerne}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} | arondisamant = [[Arondisamant Gwengamp|Gwengamp]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Rostrenenn|Rostrenenn]] | insee = 22266 | cp = 22110 | maer = Guillaume Robic | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 32.17 | hedred = -3.318134 | ledred = 48.235436 | ubi = 152 | ubr = 262 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.rostrenen.fr Ti-kêr] }} '''Rostrenenn''' (distaget {{LFE|[(h)ʀosˈtʀen]}} ha {{LFE|[ˈ(h)ʀostʀen]}} er vro<ref>{{fr}} ''Nouvel atlas linguistique de la Basse-Bretagne'', 2001, kt 6.</ref>) zo ur [[kumun c'hall|gumun]] e [[departamant gall|departamant]] [[Aodoù-an-Arvor]] hag unan eus [[kêr]]ioù brasañ Kreiz Breizh, 3 132 a dud enni e [[2020]]. Ur barrez eus [[Eskopti Kerne|Eskopti kozh Kernev]] a-raok [[1790]] ha [[kêr-benn]] ar Vro [[Fisel]] eo. ==Anv== *Bernard Tanguy (1992) ː ''Rostrenen'', 1248 ; ''Rostraenen'', 1254 ; ''Rostrenen'',1262, 1267, 1269 ; ''Rostraenen'', 1270, 1285 ; ''Rostrenein'', 1294 ; ''Rostrenen'', 1296 ; ''Rostrainen'', 1317 ; ''Rostraenein'', ''c''. 1330 ; ''Rosdrenen'', 1368 ; ''Rostrenen'', 1535-1536. *''Rostraenen'' e oa en {{XIIIvet kantved}}<ref>{{fr}} Tanguy, Bernard. ''Les noms de lieux bretons – 1. Toponymie descriptive'', Studi n° 3. Rennes : Centre Régional de Recherche et de Documentation Pédagogiques, Septembre 1975, p. 79.</ref>. *Erwan Vallerie (1995) ː ''Rostrenen'', 1267 ; ''Rostroenen'', 1270 ; ''Rostrenein'', 1294 ; ''Rostrenan'', 1306 ; ''Rotrelen'', ''Rotrelan'', 1320 ; ''Rostrenen'', 1328 ; ''Rostrenan'', 1352 ; ''Rostrenen'', 1354, 1368 ; ''Rosdrenen'', 1368 ; ''Castro de Rostrelehen'' ? ; ''Rostraenen'', 1371 ; ''Rostrenan'', 1379 ; ''Rosternen'', 1536 ; ''Rostrenan'', 1593 ; ''Rosternan'', ''Rosternen'', 1636 ; ''Rosternen'', 1731. ==Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Rostrenenn''|gwalarn=[[Mêl-Karaez]]|norzh=[[Kergrist-Moeloù]]|biz=[[Plounevez-Kintin]]|kornôg=[[Groñvel]]|reter=[[Plougernevel]]|gevred=''[[Bonen]]'', [[Melioneg]]|su=[[Groñvel]], ''[[Bonen]]'', [[Melioneg]]|mervent=[[Groñvel]]|enklozadur=}} === Dezougen === * War al linenn [[Hent-houarn Karaez Loudieg|hent-houarn Karaez Loudieg]], serret, emañ Rostrenenn. [[Skeudenn:RB-Rostrenen.jpg|center|thumb|upright|An ti-gar]] ==Ardamezioù== {| |- |[[Restr:Blason Rostrenen.svg|60px]] | :''En erminoù e deir zreustell en gul'' *Sturienn : ''Oultre'' ("Uheloc'h bepred"), tiegezh Rostrenenn. |} ==Istor== ===Deroù=== E-pad ar prantad galian-ha-roman eo deuet Rostrenenn da vezañ ur c'hroashent asambles gant Karaez (Vorgium) abalamour d'ar [[marc'had]] dreist-holl. Dont a ra da vezañ ur [[kêriadenn|gêriadenn]] da vat pa vez savet ur [[kastell-kreñv|c'hastellig]] e koad-[[prenn]] e-kichen ur [[stank]]. An [[ti-kêr]] a vez kavet bremañ er plas-se. Ar c'hastellig-se a oa bet savet gant ur [[baron]] er {{VIIvet kantved}} goude Jezuz-Krist. ===Baronelezh ha kastell=== En {{XIvet kantved}} e voe savet un [[tour-meur]] e plas ar c'hastellig. Galloudus e teuas [[baronelezh]] Rostrenenn da vezañ d'ar mare-se pa oa e varon ([[Riwalon]] aet da senesal [[Breizh]] e [[1068]]). En em ledañ a rae levezon baronelezh Rostrenenn war pevar c'hanton betek an [[Dispac'h gall]] e [[1789]]. Ar c'hastell a oa kelc'hiet gant [[moger-difenn|mogerioù-difenn]] uhel hag gant ar stank bepred. Lod eus baroned Rostrenenn o deus bet ur pouez bras en istor: [[Jafrez Rostrenenn]] e-pad an [[Eizhvet kroaziadeg]] (en {{XIIIvet kantved}}), ar baron [[Pêr VI Rostrenn|Pêr VI]] hag a vrezele gant [[Beltram Gwesklin]] (e 1370) hag ar baron [[Pêr VIII]], [[letanant armeoù ar Roue|letanant an armeoù]] gall, ivez, a skarzhas ar [[Brezel Kant Vloaz|Saozon]] eus [[Frañs]] kuit gant [[Janed Ark]]. E [[1581]], Toussaint de Beaumanoir, mestr-kamp armeoù ar Roue ha baron Rostrenenn a greñvaas an tour-meur. E [[1592]], e-pad tri bloavezh e talc'has ar c'hastell ouzh an enebourien. Met en trede bloavezh e kouezhas ar c'hastell en e boull ha distrujet e voe evit na c'hellje ket bezañ implijet ken. Distrujet e oe da vat diwar urzh ar roue gall [[Herri IV a Vro-C'hall|Herri IV]] e [[1601]], dindan Elena Rostrenn, merc'h Toussaint. Ur c'hastell nevez evit an [[annez]] a voe savet gant un embregour o chom e [[Kemper]] diwar c'houlenn an dugez Elbeuf, baronez Rostrenenn en {{XVIIIvet kantved}}. Ar varoned ziwezhañ a chomas er c'hastell-se betek an [[Dispac'h gall]]. Un [[toull-bac'h]] a voe graet gantañ (evel Kampostal), [[ti an archerien]] a vo staliet e-barzh da c'houde. [[Tudjentil]] ar vro a voe toullbac'het er c'hastell e-pad an Dispac'h. E-pad labourioù [[kanol Naoned-Brest]] e servije ar c'hastell da bareañ ar brizonidi bolitikel, un [[ospital]] e oa d'ar mare-se. Implijet eo bet ivez evel skol ar merc'hed betek [[1935]], skoliatet e voent goude en ur savadur nevez: ar skol Édouard Herriot. Ar c'hastell en deus servijet evit bezañ skol an holl vugale e-pad an [[Eil brezel-bed]], dre ma oa ar c'h[[kommandantur]] e skol ar merc'hed. Ar peurrest eus ar c'hastell a zo bet distrujet evit sevel an [[ti-post]]. === {{XIXvet kantved}} === === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 109 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 4,55 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}} [http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=22266&dpt=22&idsource=20837&table=bp&maxligne=145 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>; unan anezhe a voe lazhet e [[Bellefontaine]] e [[Belgia]] d'an [[22 a viz Eost]] [[Eost]] [[1914]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6245904 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> hag unan all e [[Boezinge]] e [[Flandrez]] [[Belgia]] d’an [[22 a viz Ebrel]] [[1915]]<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6571254 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Yuzevion a gavas repu e Rostrenenn e-pad ar brezel; unan anezhe, dimezet gant ur plac'h eus ar vro, a voe flatret ha serret, mervel a reas en [[Auschwitz]]; ur vamm hag he div blac'hig a c'hellas chom kuzhet betek an Dieubidigezh<ref>{{fr}} "Le Télégramme", 29 a viz Ebrel 2013</ref>. * Kemeret e voe 36 000 Lur en ti-post ha 100 000 Lur er ''Banque populaire'', gant tri ezel eus ar Rezistañs moarvat, d’ar 25 a viz Ebrel 1944, hervez danevell sizhuniek [[Titouroù Hollek]] [[Sant-Brieg]]<ref>{{fr}} Éric Rondel, ''En attendant le Débarquement en Bretagne du 15 août 1943 au 6 juin 1944'', pajenn 207, Dastumadenn ''Guerres et Conflits'', Embannadurioù Astoure, Pleherel, 2011</ref>. * Mervel a reas 25 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. ==== Brezelioù didrevadennañ ==== ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas pevar milour eus ar gumun er [[Viêtnam]]. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas ur soudard eus ar gumun. ===== [[Tchad]] ===== * [[Oberiadenn Tacaud]]: un adjudant eus ar gumun a varvas d’an [[29 a viz Genver]] [[1978]] e [[Faya Largeau]]<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6373317 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== Bonen ==== * E 1970 e voe staget kumun [[Bonen]] ouzh hini Rostrenenn. ===Diorroadur=== En em ledet eo ar gêr tro-dro d'ar c'hastell, dreist-holl war [[torgenn|dorgenn]] ar Minioù (263 metrad uhelder). A-raok an [[Dispac'h gall]] e veze [[korvo]]et ar [[koad|c'hoadeier]] a oa tro-war-dro, diorroet eo ar gêr dre-se. 900 annezad a oa da vare an [[Dispac'h gall]]. E [[1790]] e teu Rostrenenn da vezañ ur gumun. Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Rostrenenn da benn ur [[bann]]<ref>{{fr}} J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. Krouet voe neuze un [[takad]] evit labourat an douar, Rostrenenn o vezañ e-kreiz. A-drugarez da ziorroadur ar c'hehentiñ e teu kêr da vezañ liammet gant an diavaez. Diorroet 'vez ar skoliata ivez, degas a ra skolidi ha studierien. Dont a ra da vezañ ur gêr [[artizanerezh|artizanel]] ha [[kenwerz]]hel. Da Veurzh e c'heller kavout ar [[marc'had]] e pep lec'h e kêr. Ur [[mediaoueg|vediaoueg]] brav-tre a zo bet savet e [[1993]]. ==Monumantoù ha traoù heverk== <gallery> Iliz Rostrenenn.JPG|An iliz katolik. Feunteun Rostrenenn.JPG|Ar feunteun. Chapel Lokmaria Rostrenenn.JPG|Chapel Lokmaria. Manoir de Campostal (1).jpg|Maner Kampostal. </gallery> * Iliz katolik ''Itron Varia an Draeneg'', savet er {{XIVvet}}-{{XVIIvet}}-{{XIXvet kantved}}. Bet chapel ar c'hastell-kreñv. * Feunteun ({{XVIvet kantved}}). * Chapel ''Sant Jakez'' ({{XVvet kantved}}). * Chapel Lokmaria ({{XVvet kantved}}). * Tiez kozh ({{XVIIvet kantved}}). * Maner Kampostal. * Monumant ar re varv el leurgêr e-kreiz ar vourc'h, luc'hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=20837 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d’an [[30 a viz Genver]] [[1921]]<ref>{{fr}} [https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/7014/rostrenen-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}} [https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=106798 Memorial Genweb]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4000 |passo1=500 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |bl9=2020 |p1=3554 |p2=3658 |p3=3875 |p4=3868 |p5=3664 |p6=3598 |p7=3397 |p8=3224 |p9=3132 |mammenn=EBSSA }} == Tud == === Tud bet ganet eno === * [[1761]] : [[Olivier Perrin]], [[engravour]] ha [[livouriezh|livour]]. * [[1855]] : [[Yann ar Fusteg]], drouiz-meur. * [[1857]] : [[Yann Vari Joanno]], saver pezhioù-c'hoari brezhonek. * [[1888]] : [[Eugène Bouché]], eskob [[Sant-Brieg]] ha Landreger. * [[1945]] : [[Marie-Renée Oget]], kannadez e Bodadenn Vroadel Pariz. * [[1956]] : [[Jañdo Robin]], skolaer ha stourmer politikel ha yezhel. * [[1958]] : [[Françoise Morvan]], skrivagnerez c'hallek. === Tud marvet eno === * [[1923]] : [[Filomena Kadored]], skrivagnerez vrezhonek. * [[1935]] : [[Yann Vari Joanno]], saver pezhioù c'hoari. * [[1973]] : [[Jules-Charles Le Bozec]], kizellour, d'ar [[24 a viz Here]]. * [[1986]] : [[Lomig Doniou]]. === Tud liammet ouzh Rostrenenn pe o deus bevet eno === *[[Christophe Honoré]], skrivagner ha den a sinema gallek. *[[Glenmor]], barzh ha kaner brezhonek ha gallek. *[[Gregor Rostren]]enn, geriadurour. *[[Pêr Bourdellez]], beleg ha skrivagner brezhonek. *[[Yann Talbot]], beleg ha skrivagner brezhonek. === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:De Beaumanoir.gif|60px]] | :;Beaumanoir :Baroned ar barrez :''En glazur e unnek hanochenn en argant, 4, 3, 4.'' |- |[[Restr:Du Quélennec.gif|60px]] | :;du Quélenec :Baroned ar barrez :''En erminoù, e gab en gul karget gant teir flourdilizenn en aour'' |} ==Relijion== ===Burzhud miz Kerzu 1300 hag ar pirc'hirindedoù=== E miz Kerzu 1300 e vije bet kavet gant un den un [[delwenn]] eus ar [[Gwerc'hez Vari|Werc'hez Vari]] e-kreiz un [[draeneg]]. Pa voe lakaet an delwenn e chapel ar c'hastell e voe pirc'hirined o tont da azeuliñ Itron Varia an Draeneg. [[Pardon]] ar Werc'hez a vez dalc'het bep [[15 a viz Eost]]. ==Brezhoneg== ===Ya d'ar brezhoneg=== *D'an 13 a viz Gwengolo [[2004]] e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. *D'an 19 a viz Here [[2007]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 2. *D'an 9 a viz Mezheven [[2016]] e oa bet roet d'ar gumun al label [[Ya d'ar brezhoneg]] live 3. ===Deskadurezh=== * Ur skol divyezhek publik a zo eno abaoe [[1984]]. * E distro-skol 2024 e oa enskrivet 94 skoliad er c'hlasoù divyezhek (34,5 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez) <ref>{{br}}[https://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis Publik Ar Brezhoneg]</ref>. == Ar festival Fisel== [[Skeudenn:Drapeau de Rostrenen.svg|left|180px|thumb|Banniel Rostrenenn]] Ur festival anavezet e [[Breizh]] a-bezh a vez bep bloaz e Rostrenenn, hini an [[dañs fisel]] evel-just. E 2007, da skouer, e oa bet dalc'het ar 35vet festival fisel, etre an 23 betek ar 26 a viz Eost 2007. E [[1969]] e oa dalc'het kenstrivadeg kentañ an dañs Fisel e [[Loudieg]] hag ar bloaz war-lerc'h e [[Bonen]]. Ac'halehont e oa bet kaset da [[Mêl-Karaez|Vêl-Karaez]] e [[1972]], met re vihan e oa deuet da vezañ sal ar gumun evit an dañserien. Goude-se e oa bet kaset da Rostrenenn. Hengounel eo an dañs fisel e Rostrenenn ha tro-war-dro, e [[Groñvel]], e [[Plougernevel]], [[Plevin]], hag all. {{clr|left}} == Gevelliñ == *[[Ceann Toirc]], {{Iwerzhon}} *[[Le Morne-Rouge]], {{Martinik}} == Pennad kar == * [[Bonen]] == Liammoù diavaez == *{{fr}} [http://www.rostrenen.fr Lec'hienn kumun Rostrenenn] *{{br}} [https://www.geobreizh.bzh/br/?s=Rostrenen Rostrenenn war lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [http://www.fisel.org/ Lec'hienn Festival Fisel] *{{fr}} [https://abp.bzh/rostrenenn-en-tete-de-course-8369 Rostrenenn hag ar brezhoneg, pennad ABP (25/10/2007)] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post Aodoù-an-Hanternoz gant tud eus ar Rezistañs]] h16lqdwo4w2p0c278jr2we3ytujwxn8 0 17366 2148094 2140376 2025-06-03T09:54:56Z Dakbzh 58931 2148094 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Redon | anvYezh = ''Redon'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Redon'' | skeudenn = Redon Vilaine.jpg | alc'hwez = Ar [[Gwilen]] e Redon. | ardamezioù = Blason ville fr Redon (Ille-et-Vilaine).svg | bro = {{Bro-Gwened}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} | arondisamant = [[Arondisamant Redon|Redon]] <small>(''[[isprefeti]]'')</small> | kanton = [[Kanton Redon|Redon]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | etrekumuniezh = [[Redon tolpad-kêrioù]] <small>(sez)</small> | bro velestradurel = [[Bro Redon]] | cp = 35600 | maer = Pascal Duchêne | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2026]] | gorread = 15.09 | hedred = -2.08361111111 | ledred = 47.6522222222 | uk = 12 | ubi = 0 | ubr = 73 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.redon.fr/ www.redon.fr] }} '''Redon''' zo ur gumun hag ur gêr e [[Breizh]], e [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]]. Pennlec'h [[Kanton Redon]] hag [[Arondisamant Redon]] eo. == Douaroniezh == === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Redon''|norzh=[[Baen-Ballon]]|biz=[[Lokmaria-Redon]]|reter={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Gwilen]]''}},<br/>[[Sant-Nikolaz-an-Hent]]|su={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Oud (stêr)|Oud]]''}},<br/>[[Reoz]]|mervent={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Oud (stêr)|Oud]]''}},<br/>[[Sant-Yann-ar-Wern]]|gevred={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Gwilen]]''}},<br/>[[Sant-Nikolaz-an-Hent]]|gwalarn=[[Sant-Pereg]],<br/>{{Splannañ|#CCEAFF|''[[Oud (stêr)|Oud]]''}}}} == Anv == ;Stummoù skrivet * Erwan Vallerie ː ''Roton'', 832 ; ''Rothon'', 1089 ; ''Rothonum'', 1100 ; ''Rothenum'', 1449 ; ''Rothono'', 1453 ; ''Regidonum'', 1108. ;Gerdarzh Den ne oar a belec'h e teu an anv ''Redon''. N'eo ket liammet ouzh [[Roazhon]] (''Civitas Redonum''), a oa kêr-benn ar Redones, rak er-maez da diriad ar boblad-se e oa Redon<ref>{{fr}}Deroy, Louis & Mulon, Marianne. ''Dictionnaire de noms de lieux''. Paris : Le Robert, 1992, pp. 399 ha 401 {{ISBN|978-2-85036-195-1}}</ref>. == Ardamezioù == {| |- |''En glazur e lestr greet ha gwisket en argant war ur mor ivez en argant, e gab en argant karget gant pemp erminig en sabel.'' * Sturienn : ''Kear vihan brud vraz''<ref>{{br}}[https://web.archive.org/web/20210211053702/http://www.ofis-bzh.org/upload/Rapport%20Observatoire%202007.pdf Ofis ar Brezhoneg (p. 43)]</ref>{{,}}<ref>Abaoe [[1908]] e oa bet skrivet ouzh dremm an ti-kêr ; implij ar stumm leonek a oa bet graet a-ratozh dre c'hoant ar rannvroelourien da stagañ muioc'h c'hoazh Redon ouzh [[Breizh-Izel]]</ref>. |} == Istor == === Orin === * A-drugarez d'ar [[Gwilen]] e oa bet kreñv ar c'henwerzh en Arvor er [[Grennamzer]]. Chom a ra c'hoazh tiez kozh armatourien war ar porzh. === {{XIVvet kantved}} === * Er bloaz 1364 e voe diazezet chapeleniezh La Perche gant Raoulet d'Apremont, bet floc'h e-kerzh [[Emgann an Tregont|Emgann a Tregont]], hag e gwreg Julienne Soual. === {{XVvet kantved}} === * E 1449 e voe lakaet Redon da benn un eskopti, [[Eskopti Redon]], bet savet e miz Even ha diskaret e miz Kerzu<ref>{{fr}}B.A. Pocquet du Haut Jussé, "Les papes et les ducs de Bretagne", pajennoù 467 ha 468</ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant lezenn ar 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Redon da benn [[distrig Redon]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106 </ref>. === {{XIXvet kantved}} === * [[1862]] : tizhet eo Redon gant an [[hent-houarn]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 209 gwaz a gollas o buhez abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lâret eo 3,12% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}} [http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=4029 Monumant ar re varv - Memorial Genweb] </ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'an [[21 Mezheven|21 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Wehrmacht|alaman]] e Redon<ref>{{fr}}Archives départementales du Morbihan, ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', 2009, pajenn 24 </ref>. * Dieubet e voe Redon d'ar [[5 Eost|5 a viz Eost]] [[1944]] gant "Combat Command B" ar ''6th Armored Division'' eus lu [[SUA]]<ref>{{fr}} Eric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', p.142, Éditions Astoure, 2008 </ref>. * Mervel a reas 52 zen eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="MG" />. ==== [[Brezel Korea]] ==== * Lazhet e voe ur soudard e [[Munchi]] d'ar [[5 a viz Meurzh]] [[1951]]. Douaret e voe e Redon<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6696523 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== Broioù all ==== * [[TOE]] : daou vilour a varvas. == Darvoudoù-sport a bep seurt == * [[4 a viz Gouere]] [[2011]] : 3{{vet}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 2011|Tro Bro-C'hall]] etre [[Olonne-sur-Mer]] ([[Vañde]]) ha Redon ; trec'h eo [[Tyler Farrar]] ([[Stadoù Unanet]]). == Monumantoù ha traoù heverk == === Savadurioù relijiel katolik === <gallery> Eglise Saint-Sauveur - Vue d'ensemble - Redon - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00034174.jpg Redon - église Saint-Sauveur (12).JPG Redon (35) Abbatiale Saint-Sauveur Extérieur 06.JPG Eglise Saint-Sauveur (ancienne basilique) - Tour clocher isolée, côté ouest - Redon - Médiathèque de l'architecture et du patrimoine - APMH00002297.jpg Redon (35) Abbatiale Saint-Sauveur - Intérieur - Peintures murales - 07.jpg </gallery> * Iliz Abati ''ar Salver''. <gallery> Cloître et tour gothique de l'abbaye Saint-Sauveur de Redon.jpg Redon (35) Abbaye Saint-Sauveur Cloître 09.JPG </gallery> * Kloastr Abati ''ar Salver''. === Brezelioù === ==== Bez ar C'hommonwealth e bered ar gumun ==== {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a soudarded ! Anv |- |[[Skeudenn:Flag of the United Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |1 |William Henry Kriehn<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=35236&dpt=35&idsource=990218&table=bp99 ''Lec'hienn memorialgenweb: Ganet e 1907, ezel eus ar Green Howards (Yorkshire Regiment) gant ar renk ''private'' (soudard kentañ renk), beziet e oa bet William Henry Kriehn d'ar 05/10/1939 e Redon e bered ar gumun, 32 vloaz e oa. Eric Blanchais en deus e notennet.''].</ref> |- | '''Hollad''' | '''1''' |} Soudard en [[Tirlu]] e oa. Marvet eo d'ar 5 a viz [[Here]] [[1939]] e-pad an [[Eil brezel-bed]]. <ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2090374&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>. ==== Monumant ar re varv ==== <gallery> Ille-Et-Vilaine Redon Parc Monument Morts 23022012 - panoramio.jpg Redon - Monument aux morts - dos.jpg </gallery> * Monumant ar re varv<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=4029 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d'ar [[1 a viz Du]] [[1921]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/33731/redon-place/ Université de Lille]</ref>. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.6,0.7,0.8) ImageSize = width:700 height:300 PlotArea = left:50 bottom:50 top:30 right:30 DateFormat = x.y Period = from:0 till:10000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:1793 bar:1800 bar:1806 bar:1821 bar:1831 bar:1836 text:1836 bar:1841 bar:1846 bar:1851 bar:1856 bar:1861 text:1861 bar:1866 bar:1872 bar:1876 bar:1881 bar:1886 text:1886 bar:1891 bar:1896 bar:1901 bar:1906 bar:1911 text:1911 bar:1921 bar:1926 bar:1931 bar:1936 bar:1946 text:1946 bar:1954 bar:1962 bar:1968 bar:1975 bar:1982 text:1982 bar:1990 bar:1999 bar:2006 bar:2012 text:2012 PlotData= color:barra width:14 align:left bar:1793 from:0 till: 3549 bar:1800 from:0 till: 3783 bar:1806 from:0 till: 3777 bar:1821 from:0 till: 4183 bar:1831 from:0 till: 4504 bar:1836 from:0 till: 4506 bar:1841 from:0 till: 4606 bar:1846 from:0 till: 5303 bar:1851 from:0 till: 5882 bar:1856 from:0 till: 5471 bar:1861 from:0 till: 5943 bar:1866 from:0 till: 6064 bar:1872 from:0 till: 6131 bar:1876 from:0 till: 6446 bar:1881 from:0 till: 6537 bar:1886 from:0 till: 6428 bar:1891 from:0 till: 6929 bar:1896 from:0 till: 7034 bar:1901 from:0 till: 6935 bar:1906 from:0 till: 6681 bar:1911 from:0 till: 6699 bar:1921 from:0 till: 6640 bar:1926 from:0 till: 6718 bar:1931 from:0 till: 6698 bar:1936 from:0 till: 6565 bar:1946 from:0 till: 7401 bar:1954 from:0 till: 7869 bar:1962 from:0 till: 8876 bar:1968 from:0 till: 9363 bar:1975 from:0 till: 9649 bar:1982 from:0 till: 9170 bar:1990 from:0 till: 9260 bar:1999 from:0 till: 9499 bar:2006 from:0 till: 9601 bar:2012 from:0 till: 9305 </timeline> *Mammenn : {{fr}}[[EBSSA]]. == Melestradurezh == {{DilennadDeroù |Titl= Roll ar vaered}} {{DilennadBremañ |Deroù=[[2014]] |Anv=Pascal Duchêne |Strollad=Dehoù diseurt |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=[[2007]] |Penn=2014 |Anv=Vincent Bourguet |Strollad=UDI |Karg=Kelenner}} {{Dilennad |Deroù=[[2001]] |Penn=2007 |Anv=Jean-Michel Bollée |Strollad=Dehoù diseurt |Karg=Kuzulier departamant <small>(1995-2007)</small>}} {{Dilennad |Deroù=[[1995]] |Penn=2001 |Anv=[[Alain Madelin]] |Strollad=UDF |Karg=Kannad <small>(1978-2007)</small><br />Kuzulier departamant <small>(1994-1995)</small>}} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Brezhoneg == Ur roll pouezus zo bet c'hoariet gant kêr Redon en istor ar brezhoneg. Ac'haleno e teu ar pep brasañ eus ar pezh a anavezer eus an [[henvrezhoneg]] a-drugarez da [[diellevr Redon]]. Unan eus an nebeud kêrioù eus Breizh-Uhel ganti ur ger-stur brezhonek eo Redon. === Ya d'ar brezhoneg === D'an 10 a viz Here 2008 e oa bet votet ar garta [[Ya d'ar brezhoneg]] gant kuzul-kêr ar gumun. [[Restr:Lise Sant Salver Redon.jpg|thumb|Lise Sant Salver Redon]] === Kelenn d'ar vugale === Kerkent ha votet al [[lezenn Deixonne]] e [[1951]] e voe digoret kentelioù brezhonek e lise prevez ar Salver e Redon. E-kerzh ar [[bloavezhioù 1970|bloavezhioù 70]] e veze kelennet istor ha sevenadurezh Breizh bep sizhun d'an holl liseidi e lise ar Salver. Er bloavezhioù [[1978]] ha [[1979]] e oa kentelioù brezhoneg gant [[Herve Frangeul]] eno ha, goude-se, gant [[Brigitte Corne]]. Herve Frangeul a ginnige ivez kentelioù istor ha yezh e lise publik Beaumont e dibenn ar bloavezhioù 1970. Goude-se e voe [[Fulup Lanoë]] a gelennas ar yezh eno e-kreiz ar [[bloavezhioù 1980|bloavezhioù 80]] kent na voe tro ar c'helenner [[Jean-Jacques Boisdron]] e lise Beaumont hag e skolaj publik Bellevue. E Redon eo bet o kelenn ivez [[Pierrick an Danteg]], [[Louis Lijour]], [[Jakez-Erwan Mouton]] ha [[Yann Duchet]]. E [[1988]] e oa bet goulennet gant kerent 62 bugel eus Redon ma vefe savet ur skol zivyezhek e kêr met ne voe nemet e [[1997]] ma voe aotreet digeriñ an hentad divyezhek kentañ. Berzh a reas hepdale. E distro-skol 2024 e oa enskrivet 121 skoliad er c'hlasoù divyezhek (12,6 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Ofis ar Brezhoneg]</ref> Un hentenn divyezhek a zo e [[Skolaj_ar_C'hleuz|Skolaj ar C'hleuz Sant Jozeb]] eus al live c'hwec'hvet betek al live trede. Desket e vez brezhoneg hag istor-douaroniezh dre ar brezhoneg. 24 bugel a oa en hentenniad er bloavezh 2017. {| |- bgcolor="#f2f2f2" ! colspan="2" style="text-align:center; font-size:1.2em;"|Niver a vugale skoliet e klasoù divyezhek Redon |- valign="top" | {| class="wikitable sortable" |+ Er skolioù ! Bloavezh ! Skolioù publik Ar Gorriganed & Ar Chafotoù ! Skol gristen an Itron Varia ! sammad |- | 1997 | 23 | 0 | 23 |- | 1998 | 40 | 0 | 40 |- | 1999 | 52 | 0 | 52 |- | 2000 | 70 | 0 | 70 |- | 2001 | 74 | 49 | 123 |- | 2002 | 84 | 56 | 140 |- | 2003 | 90 | 66 | 156 |- | 2004 | 81 | 70 | 151 |- | 2005 | 74 | 77 | 150 |- | 2006 | 72 | 86 | 158 |- | 2007 | 76 | 97 | 173 |- | 2008 | 80 | 99 | 179 |- | 2009 | 67 | 110 | 177 |} | {| class="wikitable sortable" |+ Er skolajoù ! Bloavezh ! Skolaj publik Beaumont ! Skolaj prevez Ar C'hleuz Sant Jozeb ! Sammad |- | 2003 | 10 | 0 | |- | 2004 | | 0 | |- | 2005 | | 7 | |- | 2006 | | 9 | |- | 2007 | 24 | 15 | 39 |- | 2008 | 24 | 18 | 42 |- | 2016 | dianav | 20 | dianav |- | 2017 | dianav | 24 | dianav |- | 2018 | dianav | 25 | dianav |- | 2019 | dianav | | dianav |- | 2020 | dianav | | dianav |- | 2021 | dianav | | dianav |- | 2022 | dianav | | dianav |- | 2023 | dianav | 23 | dianav |- | 2024 | dianav | 21 | dianav |- | 2025 | dianav | 18 | dianav |} === Kelenn d'an dud deuet === E [[1979]] e oa kentelioù [[brezhoneg]] e kreizenn sokial Redon gant ar gevredigezh [[Koun Nominoe]] hag e [[1983]] e voe krouet kleub ar vrezhonegerien evit bodañ ar yezherien a felle dezho eskemm e [[brezhoneg]] pe deskiñ lenn ha skrivañ. E [[1987]] e voe krouet ar gevredigezh [[Gwezenn]] gant [[Emile Granville]] evit kelenn ar yezh. Abaoe ez eus bet kentelioù dizehan e kêr bep bloaz. === Prizioù dazont ar brezhoneg === * E [[2009]] e oa bet roet da di-kêr Redon eil Priz dazont ar brezhoneg, rummad "Strollegezhioù" gant [[Ofis ar Brezhoneg]]<ref>{{br}}[https://web.archive.org/web/20160304224740/http://www.ofis-bzh.org/upload/actualite/fichier/bzh/278fichier.pdf Ofis ar Brezhoneg]</ref>. == Buhez sevenadurel == * Gouel ar [[Kistin|c'histin]] (foar an Teillouse) e fin miz Here pep bloaz. E-pad foar an "Teillouse" e vez debret kistin krazet, ur meuz dibar eus Redon. Met klañv eo ar gwez kistin e Bro Redon. Digreskiñ a ra ar produiñ kistin abaoe 30 vloaz. * Gouel an [[Tolgenn aour|Dolgenn aour]] : gouel tonioù hengounel, kontadennoù ha sonerezh a [[Breizh-uhel|Vreizh-Uhel]]. E-pad ar gouel e vez kanet e galleg, gallaoueg ha brezhoneg ivez ([[kan ha diskan]]). * Bugale skol an Itron-Varia ha skolajidi ar C'hleuz o deus savet ur bladenn get Erwan Burban e 2006. Titl ar bladenn a zo "A benn dilun". * E Redon ez eus ur skol sonerezh klasel hag ur skol sonerezh hengounel (gant 500 skoliad e pep hini anezho). == Tud == === Tud istor Breizh === ==== Nevenoe ==== [[Restr:Straed_Nevenoe_e_Redon.jpg|thumb|Plakenn straed Nevenoe e Redon]] [[Nevenoe]] a oa rieg Breizh e [[819]]. Gounezet en deus e [[845]] [[Emgann Ballon|un emgann e Baen]] a-enep d'ar [[Franked]]. An Istorour [[Arthur De La Borderie]] en doa graet anezhañ : " Tad ar Vro ". E koun Nevenoe e oa bet savet un delwenn war plasenn an iliz e [[Baen]]. ==== Sant Konwoion ==== Savet e oa bet Redon en [[832]] gant [[Konwoion]]. Ar manac'h Konwoion en doa savet ivez un abati hag un iliz etre [[842]] ha [[853]]. Un delwenn zo bet staliet e-tal skolaj Bellevue, war dosenn Beaumont. === Tud bet ganet eno === * [[1871]] : [[Arthur Bernède]], romantour gallek bet krouet meur a dudenn gantañ ([[Belphégor]], [[Judex]] ha [[Mandrin]] en o zouez). * [[1956]] : [[Philippe Chevallier]], fentigeller. === Tud bet marvet eno === * [[2015]] : [[Albert Poulain]], konter, kaner, dastumer. === Tud liammet gant ar gumun === * [[Jacques Pâris de Bollardière]], skoliad e Skolaj ar Salver adalek 1917 betek 1924. * [[Hervé Bazin]], skoliad er Salver. * [[Émile Granville]], bet prezidant Komite Gwernioù ha Stêrioù Bro-Redon ha Gwilen, bet prezidant [[Breizh Adunvan]], mouezh-aotreet [[Strollad Breizh]], eilmaer Redon e karg an aferioù sokial hag an [[diorren padus]]. === Ardamezeg ar familhoù === {| |- |[[Restr:Le_Bart.jpg|60px]] | :;Le Bart :''Mathieu'' († 1380), bet kañseller Breizh hag abad Redon. :''En glazur e leonparzh en argant''. |- |[[Restr:Guéguen_de_la_Villecolué.gif|60px]] | :;Guéguen :''Guillaume'' (†1506), kentañ kadoriad ouzh [[Kambr ar C'hontoù Breizh|Kambr ar C'hontoù]] Breizh e 1485 ; abad Salver-Santel Redon ; eskob Noaned. :''En argant e wezenn-olivez c'heotet ; e grenn palefarzh en erminoù, karget gant div gadvouc'hal en gul lakaet en peul.'' |} == Liammoù etrebroadel == === Gevelliñ === {| class="wikitable" !Bro !Kêr !Abaoe |- |{{Alamagn}} |[[Goch]] |1974 |- |{{Bro-Saoz}} |[[Andover (Bro-Saoz)|Andover]] |1977 |} === Kevelouri === {| class="wikitable" !bro !kêr !abaoe |- |{{Roumania}} |[[Curtișoara]] |1990 |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Redon}}{{Wikeriadur}} * {{fr}} [http://www.redon.fr/ Lec'hienn web ar gumun] == Levrlennadur == * {{fr}} ''Contribution à l'enseignement de la langue bretonne dans le Pays de Redon; Unvaniezh ar Gelennerien Brezhoneg; bloavezhioù 1980, hep deiziad''. * {{fr}} Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Redon|*]] [[Rummad:Eskopti Redon]] [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Il-ha-Gwilen]] nc9gjtcxr57wxp28z9kdvcr6ovt8fqi 0 19805 2148051 2106890 2025-06-02T20:16:20Z Dakbzh 58931 2148051 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Loudieg | anvYezh = ''Loudia'', ''Lódeyac'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Loudéac'' | skeudenn = Loudéac-RUEdePONTYV.jpg | alc'hwez = Straed Pondi. | ardamezioù = Blason ville fr Loudéac (Côtes-d'Armor).svg | bro = {{Bro-Sant-Brieg}} | departamant = {{Aodoù-an-Arvor}} | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] | etrekumuniezh = [[Loudieg Kumuniezh - Kreiz Breizh]] | bro velestradurel = [[Bro Kreiz Breizh]] | kanton = [[kanton Loudieg|Loudieg]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | cp = 22600 | maer = Bruno Le Bescaut | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 80.24 | hedred = -2.7539 | ledred = 48.1778 | uk = 162 | ubi = 73 | ubr = 245 | lec'hienn web = {{fr}} [https://www.ville-loudeac.fr/ ville-loudeac.fr] }} '''Loudieg''' (''Loudia'' {{LFE|[ludja]}}<ref>{{Gal}}{{Fr}} "Loudia" distaget [ludja], ''[https://www.chubri-galo.bzh/chubri-galo_dictionnaire-gallo-francais_ChubEndret-toponymie__gl.htm ChubEndret — Motiër d non d'endrët en galo]'', L'institu Chubri</ref> pe ''Lódeyac'' e [[gallaoueg]]; ''Loudéac'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] e departamant [[Aodoù-an-Arvor]] hag e [[Bro-Sant-Brieg]], e-kreiz ar vro. Pennlec'h [[Kanton Loudieg]] eo. == Douaroniezh == * Lec'hiet eo Loudieg e Kreiz-Breizh, etre an hentoù N164 ([[Roazhon]]-[[Brest]]) ha D700 ([[Sant-Brieg]]-[[Pondi]]). 30 mn diouzh [[Sant-Brieg]] hag 1 eur diouzh Roazhon. === Kumunioù amezek === {{Lec'hiadur kêr|kêr=''Loudieg''|gwalarn=[[Treve]]|norzh=[[Treve]], [[Ar Voudenn]]|biz=[[Ar Voudenn]]|kornôg={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Oud (stêr)|Oud]]''}},<br>[[Sant-Karadeg]],<br>[[Henvoustoer]]|reter=[[Perenezeg]]|gevred=[[Sant-Barnev]]|su=[[Sant-Maodan]]|mervent={{Splannañ|#CCEAFF|''[[Oud (stêr)|Oud]]''}},<br>[[Sant-Goneri]]|enklozadur=}} == Dezougen == <gallery> Gare-Loudeac-Exterieur-2010.jpg|Diavaez an ti-gar. 22.08.92 Loudéac X 4542 (15450425907).jpg|Un tren er porzh-houarn. </gallery> * War al linennoù hent-houarn (serret) [[Hent-houarn Karaez Loudieg|Karaez Loudieg]] ha [[Hent-houarn Pondi Sant-Brieg|Pondi Sant-Brieg]] emañ Loudieg. ==Anv== === Stummoù kozh=== Kavout a reer ar stummoù-mañ: ''Locduiac'' (etre 1066 ha 1082), ''Lodeac'' (e 1149), ''Lodoach'' (e 1223), ''Lodeac'' (e 1239, e 1264), [[Parrez]] ha burgus ''Lodeiac'' (e 1263), ''Lodoiac'' (e 1269, e 1280), ''Loudeac'' (e 1271), ''Lodoyac'' (e 1286), ''Lodeac'' (e 1296), ''Lodehac'' (e 1369), ''Loudeac'' (e 1396). Ar stumm melestradurel a-vremañ a zeu war wel e [[1427]] (Dielloù [[Liger-Atlantel]], B 2979). ===Brezhoneg=== E brezhoneg eo testeniekaet ar stummoù-mañ: ''Loudeac'' (1789, 1790, 1865, 1911), ''Loudeak'' (1847, 1884, 1894, 1905, 1910), ''Lozag'' (1906, 1908), ''Loudieg'' (etre 1910 ha 2022), ''Laudeg'' (1919), ''Laodeg'' (1923, 1927), ''Loudeag'' (1933), ''Laudâc'' (1934), ''Loudéak'' (1937), ''Leudeg'' (1967), ''Ludwag'' (1978), ''Loraog'' (1978)<ref>{{br}}"[http://devri.bzh/dictionnaire/l/loudieg/ Loudieg]" war lec'hienn DEVRI</ref>{{,}}<ref>{{br}}"[https://niverel.brezhoneg.bzh/br/kerofis/4574 Loudieg]", KerOfis (Ofis Publik ar Brezhoneg)</ref>. == Ardamezioù == {| |- |[[Restr:Blason ville fr Loudéac (Côtes-d'Armor).svg|75px]] |width="15px"| |''En glazur e deir gwerzhidenn en argant ; e gab en gul, karget gant teir mailhenn en aour.''<ref>Eus skoed an tiegezh Roc'han e teu ar mailhennoù.</ref> |- |} == Istor == === {{XIvet kantved}} === *War-dro [[1059]]: meneg kentañ eus "Loudeac" e karta diazez prioldi ar Groaz Santel e [[Josilin]]. === {{XIIIvet kantved}} === *[[1263]]: Loudieg zo lakaet da [[parrez|barrez]]. === {{XVvet kantved}} === *[[1491]]: arme [[Bro C'hall]] a voe ac'hubet Loudieg ganti. === [[Dispac'h Gall]] === * Gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790 e voe lakaet Loudieg da benn [[distrig Loudieg]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.105</ref>. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Diazezet e voe an Ospital Milourel Klokaus Niv 78 e Loudieg e-pad ar [[Brezel-bed kentañ]]; gloazidi a oa erruet e miz Gwengolo dija, ha krouet e voe an ospital d'an 2 a viz Here 1914; serret e voe e dibenn miz Du 1917<ref>{{fr}}''Le Pays de Loudéac et la Grande Guerre 1914-1918'', Mémoire du Pays de Loudéac, Eil c'hwec'hmiziad 1995, pajennoù 22 ha 23</ref>. * E 1917 e voe degemeret repuidi, 63 Gall ha 62 Velgiad e Loudieg<ref>{{fr}}''Le Pays de Loudéac et la Grande Guerre 1914-1918'', Mémoire du Pays de Loudéac, Eil c'hwec'hmiziad 1995, pajenn 20</ref>; e mizioù Meurzh hag Ebrel 1918 e teuas pemp repuad all eus departamantoù gall [[Oise (departamant)|Oise]] ha [[Somme (departamant)|Somme]] abalamour d'an dagadenn alaman bet boulc'het e miz Meurzh<ref>{{fr}}''Le Pays de Loudéac et la Grande Guerre 1914-1918'', Mémoire du Pays de Loudéac, Eil c'hwec'hmiziad 1995, pajenn 23</ref>. * Mervel a reas 220 gwaz hervez monumant ar re varv (eleze 3,83% eus ar boblañs e 1911) er gumun, met 251 hervez monumant [[Santez-Anna-Wened]], abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}''Le Pays de Loudéac et la Grande Guerre 1914-1918'', Mémoire du Pays de Loudéac, Eil c'hwec'hmiziad 1995, pajenn 49</ref>; lazhet e voe pevar anezhe e [[Belgia]] e miz [[Eost]] [[1914]], e penn- kentañ ar brezel: d’an [[21 a viz Eost|21]] e [[Fosses-la-Ville]], ur soudard eus an [[70vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|70vet Rujumant Troadegiezh]] <ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=5703902 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> ha, d’an [[22 a viz Eost|22]] en [[Arsimont]], ur soudard eus an [[71vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|71vet Rujumant Troadegiezh]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=6981152 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> e [[Maissin]], ur soudard eus an [[19vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|19vet Rujumant Troadegiezh]] <ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=393053 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref> hag en [[Emgann Rossignol]], ur c’hanolier blenier eus an [[2vet Rujumant Kanolierezh Trevadennel]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7096876 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>; d’an [[22 a viz Ebrel]] [[1915]] e voe lazhet daou soudard eus an [[71vet Rujumant Troadegiezh (lu gall)|71vet Rujumant Troadegiezh]] e [[Boezinge]] e [[Flandrez]] [[Belgia]]<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7122815 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/complementter.php?id=7172013 Fichenn hiniennel - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * D'an [[28 a viz Ebrel]] [[1941]] e kouezhas un nijerez (''[[Handley Page Hampden|Hampden I]]'' marilhet AD834 ha kodet VN-?) eus ar [[Royal Air Force]] e ''Quilliant'', nepell eus Loudieg. Daou nijour eus he laz a varvas. Douaret e voent e bered ar gumun. Unan all a voe serret d'an [[Alamagn|Alamaned]], unan all a zeuas a-benn da achap<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_raf_cotes_armor.html Pertes RAF]</ref>. * D'ar [[4 a viz Gouhere]] [[1944]] e voe lazhet seizh Rezistant [[FFI]] gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] e "La Porcherie"<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=67217&dpt=22 Memorial Genweb]</ref>. * Dieubet e voe Loudieg d'an [[3 Eost|3 a viz Eost]] [[1944]] gant [[US Army|lu ar Stadoù-Unanet]]<ref>{{fr}}Éric Rondel, ''Les Américains en Bretagne'', p.8, Éditions Astoure, 2008</ref>. === Brezelioù didrevadennañ === ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun er [[Viêtnam]] abalamour d'ar brezel. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas daou vilour eus ar gumun abalamour d'ar brezel. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Loudéac - Église Saint-Nicolas - AD22 - 16FI2397.jpg|An iliz katolik. Loudéac - Rue de La Chèze église et halles - AD22 - 16FI2418.jpg|Ar c'hoc'hu hag an iliz katolik. </gallery> * Iliz katolik [[Nikolaz Mira|Sant Nikolaz]]. * Ar c'hoc'hu. * Monumant ar re varv e Leurgêr an Ti-post, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=7369 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant kantonel ar re varv (1939-1945, Brezelioù Indez-Sina hag Aljeria) el Leurgêr Charles de Gaulle, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=64966 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=69111 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar Rezistanted [[FFI]] bet lazhet e miz [[Gouhere]] [[1944]], luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=67217 Memorial Genweb]</ref>. === Bered ar gumun === <gallery> LoudiegBezioùalLugall.jpg|Bezioù al Lu gall. LoudiegBezursoudardeusantrevadennoù01.jpg|Bez ur soudard eus an trevadennoù. LoudiegBezursoudardeusantrevadennoù02.jpg|Bez ur soudard eus an trevadennoù. LoudiegBezioùIziliarRezistañs.jpg|Bezioù izili eus ar Rezistañs. </gallery> * Beziet eo bet enni soudarded eus ar brezelioù-bed hag izili eus ar Rezistañs. <gallery> LoudiegBezioùarC'hommonwealth.jpg|Bezioù ar C'hommonwealth </gallery> {| class = "wikitable" style="text-align:center" |+ ! Bro ! Niver a dud |- |{{Rouantelezh Unanet}} |2 (''[[Royal Air Force]]'') |- |'''Hollad''' |'''2''' |} * Bezioù ar C'hommonwealth: daou nijour marvet e miz [[Ebrel]] [[1941]], e-pad an [[Eil brezel-bed]], pa gouezhas o c'harr-nij nepell eus Loudieg<ref>{{en}}[http://www.cwgc.org/search/cemetery_details.aspx?cemetery=2086451&mode=1 Commonwealth War Graves Commission]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_raf_cotes_armor.html Pertes RAF ABSA 39-45]</ref>. == Melestradurezh == [[Restr:Loudéac-mairie.jpg|thumb|An ti-kêr diouzh an noz.]] === Roll ar vaered === {| align="center" rules="all" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border: 1px solid #999; border-right: 2px solid #999; border-bottom: 2px solid #999; background: #f3fff3" |-style="background: #ddffdd" ! Amzer !! Anv !! Strollad !! Micher |- | align=right | 13.06.[[1976]] - ... || [[Pierre Étienne]] | align="center" | | align="center" | |- | align=right | [[2001]] - [[2020]] || [[Gérard Huet]] | align="center" | Hep Strollad | align="center" | [[Kelenner]] |- | align=right | [[2020]] - ... || [[Bruno Le Bescaut]] | align="center" | | align="center" | |- | colspan="4" align="center" | <small> |} == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 === {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=10000 |passo1=1000 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |bl9=2013 |p1=5925 |p2=7212 |p3=9150 |p4=9729 |p5=9820 |p6=9371 |p7=9619 |p8=9661 |p9=9711 |mammenn=EBSSA |bl10=2017|bl11=2021|p10=9571|p11=9762|passo2=500}} == Tud == ===Tud bet ganet eno=== * [[1895]] : [[Jeanne Malivel]], arzourez. * [[1901]] : [[Yann Sohier]], skolaer ha difenner ar brezhoneg er skol. ===Tud bet marvet eno=== === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Kaerbout-d.jpg|80px]] |'''de Kaërbout / de Kerbout''' Aotrounez la Vallée |''En gul e dri ezev en argant, 2, 1'' |} == Gevelliñ == {| class="wikitable" |- ! Bro ! Kêr ! Abaoe |- | {{Alamagn}} | [[Büdingen]] | 1983 |} == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Loudéac}} {{Wikeriadur}} * {{fr}} [http://www.ville-loudeac.fr/ Lec'hienn ofisiel kêr Loudieg] * {{br}} [http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=22136 Loudieg war GeoBreizh.com] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Kumunioù Bro Sant-Brieg]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Repuidi-brezel e Breizh (1914-1918)]] [[Rummad:Bezioù-brezel ar C'hommonwealth en Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] pvb8g7kjfd0iwq94pfuw560jy1nuc72 0 19963 2148337 2144177 2025-06-05T10:34:06Z 2A02:8440:F502:B2C4:0:0:207C:25F9 bzh. 2148337 wikitext text/x-wiki [[Skeudenn:Bernard Hinault - Critérium du Dauphiné 2012 - Prologue (cropped).jpg|thumb|right|Bernard Hinault]] [[Bernard Hinault]], ganet d’ar [[14 a viz Du]] [[1954]] en [[Ilfinieg]], [[Aodoù-an-Arvor]], zo anezhañ ur [[marc'hhouarner]] breizhat . Deskard junter-metaloù eo bet a-raok dimeziñ da Martine pa oa 18 vloaz. Daou vab o deus bet ha tad-[[paeron]] eo da g-Christopher Anquetil, ur mab da [[Jacques Anquetil]], . Etre [[1978]] ha [[1986]] e voe gwellañ marc'hhouarner ar bed. 216 gwech e voe trec’h pa oa marc’hhouarner a vicher (144 ma ne gonter ket ar c'hriteriomoù). Dre ma oa anezhañ ur paotr dornek e voe lesanvet ar "Broc'h bihan", ha da c'houde ar "Broc'h", rak ar broc'hed zo loened ha na lezont ket da dec’hel kuit ken aes se ar preizhoù tapet ganto. Er bloavezhioù 2000 e tesav loened e [[Kerorgen]], en [[Aodoù-an-Arvor]]. Unan eus atebeien ar c’hevredad a aoz [[Tro Bro-C'hall]] eo ivez. Lenn [https://web.archive.org/web/20070929022736/http://www.web-agri.fr/actualite-agricole/economie-social/article-bernard-hinault-eleveur-communication-syrpa-space-1142-34160.html]. '''Skipailhoù lerc’h-ouzh-lerc’h : ''' * Gitane : 1975-1977 * [[Skipailh marc’hhouarnerezh Renault-Gitane|Renault-Gitane]] : 1978-1983 * [[Skipailh marc’hhouarnerezh La Vie Claire|La Vie Claire]] : 1984-1986 D’an 9 a viz Du 1986 e paouezas gant ar vicher a varc'hhouarner, goude bezañ aozet ur redadeg belo-cross e [[Kesoue]], e-kichenik [[Ilfinieg]]. [[Jean Stablinski]], bet marc’hhouarner ha kampion ar bed ivez, a voe e rener sport micherel kentañ. Ar Breizhad [[Cyrille Guimard]], ur marc’hhouarner all, a voe e rener war-lerc’h. Da c’houde e redas e skipailh [[La Vie Claire]] a veze renet gant ar Suis [[Paul Koechli]]. Marc'heg al [[Lejion a enor]] e teuas da vezañ d’an [[21 a viz Genver]] [[1986]]. ==Loreadeg== *[[Restr:Jersey yellow.svg|25px|Tro Bro-C'hall]] Tro-C'hall, '''5''' trec'h: [[1978]], [[1979]], [[1981]], [[1982]], [[1985]]. (2l: 1984, 1986) (28 tennad gounezet gantañ; 78 gwech en deus gwisket ar roched velen; Renkadur dre boentoù e 1979 (2l plas, 1982; 3e plas 1978, 1981, 1986); [[Restr:Jersey polkadot.svg|20px]] Grand Prix de la Montagne e 1986 (2l: 1978, 1979, 1981); Priz ar stourm: 1984) *[[Restr:Jersey pink.svg|25px|Tro Italia]] Tro Italia, '''3''' zrec'h: [[1980]], [[1982]], [[1985]] (6 tennad gounezet gantañ) *[[Restr:Jersey yellow.svg|25px|Tro Spagn]] Tro Spagn, '''2''' drec'h: [[1978]], [[1983]] (6 tennad gounezet gantañ) === Troioù Bro-C'hall === *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1978|Tro Bro-C'hall 1978]] : Trec’hour ar renkadur hollek ha 3 zennad. 3 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1979|Tro Bro-C'hall 1979]] : Trec’hour ar renkadur hollek ha 7 tennad. 17 devezh gant ar roched velen. Trec’hour ar roched wer. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1980|Tro Bro-C'hall 1980]] : Dilez e-kerzh an (13{{vet}} tennad) ha 2 dennad ha rakredadeg gounezet gantañ. 4 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1981|Tro Bro-C'hall 1981]] : Trec’hour ar renkadur hollek, 4 zennad hag ar rakredadeg. 20 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1983|Tro Bro-C'hall 1982]] : Trec’hour ar renkadur hollek, 3 zennad hag ar rakredadeg. 12 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1984|Tro Bro-C'hall 1984]] : Eilvet plas er renkadur hollek ha trec’hour ar rakredadeg. 1 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1985|Tro Bro-C'hall 1985]] : Trec’hour ar renkadur hollek, 1 tennad hag ar rakredadeg. 16 devezh gant ar roched velen. *[[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1986|Tro Bro-C'hall 1986]] : Eilvet plas er renkadur hollek ha 3 zennad gounezet gantañ. 5 devezh gant ar roched velen. Trec’hour ar roched-piz (gwellañ kraper). ===Kampionadoù=== *[[Restr:MaillotMundial.PNG|25px|Kampionad ar bed war hent]] [[Kampionad ar bed marc’hhouarnerezh war hent]]: 1980 (3e: 1981) *[[Restr:MaillotFra.PNG|25px|]] [[Kampionadoù Frañs marc'hhouarnerezh war hent| Kampionad Frañs marc'hhouarnerezh micherel war hent]]: 1978 (2l: 1979, 1980) *Kampion Frañs poursu micherel: 1975, 1976 *Kampion Frañs poursu amatourien: 1974 *Kampion Frañs Yaouankidi war hent: 1972 *Kampion Breizh poursu amatourien: 1974 *Kampion Breizh ar c’hilometr amatourien : 1974 *Kampion Breizh yaouankidi war hent : 1972 *[[Challenge Pernod|Super-Prestige Pernod]]: 1979, 1980, 1981, 1982 (2e: 1978, 1984; 3e: 1977) *Challenge d’Or International: 1981, 1982 *Mendrisio d’Or: 1979, 1980 *Timone d’Or: 1980 *Superchallenge "El Ciclista": 1986 *Challenge "El Ciclista Internacional": 1985 *Challenge "El Mundo Deportivo": 1980 *Trophée AIJC: 1985 *Kampion Kampioned Frañs [[L'Equipe]]: 1978, 1979, 1980, 1981 *[[Tourmanamant Pernod|Prestige Pernod]]: 1976 da 1982, ha 1984 (2l: 1983, 1985) *Challenge Sédis: 1978, 1979, 1980, 1981, 1982 *Challenge d’or National: 1981, 1982 *Prix Deutsch de la Meurthe: 1980 *[[Challenge Pernod|Promotion Pernod]] (-25 bloaz): 1975 *[[Priz meur ar Broadoù|Grand prix des Nations]] (1977, 1978, 1979, 1982, 1984) (Ar maout a oa gantañ e redadeg an amatourien e 1976) *[[Pariz-Roubaix]] : 1981 *[[Liège-Bastogne-Liège]] : 1977, 1980 (2l: 1979) *[[Tro Lombardia]] : 1979, 1984 (3e: 1978) *[[Flèche Wallonne]] : 1979, 1983 (3e: 1980) *[[Amstel Gold Race]] : 1981 *[[Critérium du Dauphiné Libéré|Dauphiné Libéré]] : 1977, 1979, 1980 (2l: 1984) (10 tennad ; Renkadur dre boentoù: 1979; Grand Prix de la montagne: 1979, 1984) *Coors Classic: 1986 (Tour du Texas) *Critérium International: 1981 *Critérium National: 1978 (2l: 1979) *Critérium des As: 1982 (3e: 1979, 1984) *Trophée Baracchi: 1984 (gant Moser) *Trophée Luis Puig: 1986 *Grand Prix Pino Cerami: 1983 *[[Paris-Camembert]] : 1976 *Schellenberg Runfahrt: 1976 *4 Jours de Dunkerque: 1984 *[[Tour du Luxembourg]] : 1982 (2e: 1979) (renkadur dre boentoù: 1979) *[[Tour de Romandie]] : 1980 *Tour de Corse: 1982 (3e: 1981) *Tour d'Armorique: 1982 *Tour de l'Oise: 1979 *Tour du Limousin: 1976, 1977 *Tour de l'Aude: 1976 (3e: 1982) *Tour d'Indre-et-Loire: 1976 (2e : 1977) *Tour de Valence: 1986 *Circuit de la Sarthe: 1975, 1976 *Circuit de l’Aulne: 1978, 1979, 1981, 1985 *Circuit des Genêts Verts (Maël-Pestivien ([[Mael-Pestivien]])): 1978, 1980 *Circuit de l’Indre: 1979 *Ronde Finistérienne: 1981 *Ronde d’Aix en Provence: 1981 *Bol d’Or des Monédières: 1982 *[[Polynormande]]: 1982 *Béssèges-Ales: 1982 *Grand Prix de « La Marseillaise » : 1982 (deroù ar c'houlzad) *Grand Prix de Chardonnay : 1976 *Prix de Brugg : 1976 *Prix de Wohlen : 1976 *Prix de Cléguerec ([[Klegereg]]): 1976 *Prix de Callac ([[Kallag]]): 1977, 1978, 1979, 1982, 1984, 1986 *Prix d'Henon: 1977, 1979 *Prix de Camors ([[Kamorzh]]): 1978 *Prix de Châteaulin ([[Kastellin]]): 1978, 1981, 1985 *Prix d'Hénon: 1978, 1979 *Prix Mael-Pestivien ([[Mael-Pestivien]]): 1978, 1980 *Prix de La Châtaigneraie: 1978 *Prix de Plessala ([[Plesala]]): 1978, 1980, 1981 *Prix de Neufchatel-en-Bray: 1978 *Prix de Plancoët ([[Plangoed]]): 1978 (3e: 1980) *Prix de Lannion ([[Lannuon]]):1978, 1981 *Prix de Roanne: 1978 *Prix de Osny-Pontoise: 1978 *Prix de Saint-Gilles Croix de Vie: 1978 *Prix de Ploerdut ([[Pleurdud]]): 1979 (2l : 1978) *Prix de Monzeil: 1979 *Prix de Fontenay-le-Comte: 1979 *Prix de Saint-Macaire en Mauges: 1979 *Prix des Herbiers: 1979 *Prix de Concarneau ([[Konk-Kerne]]): 1979 *Prix de Saint-Marie sur Mer ([[Lokmaria Pornizh]]): 1979 *Prix de Fougères ([[Felger]]): 1979, 1980 *Prix de Bourges: 1979 *Prix de Bain de Bretagne ([[Anast]]): 1980 *Prix de Landivisiau ([[Landivizio]]): 1980 *Prix de Changé: 1980 *Prix de Redon ([[Redon]]): 1980 *Prix de Plélan-le-Petit ([[Plelann-Vihan]]): 1980 *Prix de Braaschaat: 1980 *Prix de Palerme: 1981 *Prix de Saint-Claud: 1981 *Prix de Quimper ([[Kemper]]) : 1981 *Prix de Paris: 1981 *Prix de Lamballe ([[Lambal]]) : 1981, 1984, 1985 *Prix de Nogent-sur-Oise: 1981 *Prix de Josselin ([[Josilin]]) : 1981 *Prix de Toulouse: 1981, 1986 *Prix de Olivet: 1981 *Prix Saint-Claude: 1981 *Prix de Cluses: 1982 *Prix de Lorient ([[An Oriant]]): 1982 *Prix de Tulle: 1982 *Prix de Béssèges: 1982 *Prix de Calais: 1984, 1986 *Prix de Lamballe ([[Lambal]]) : 1984, 1985 *Priz Teurgn: 1984 *Prix de Saint-Heerenhoek: 1984 *Prix de Joué-les-Tours: 1984 (2l: 1985) *Prix de Bussières: 1985 *Prix de Saussignac: 1985 *Prix de Pogny: 1986 *Prix d'Angers: 1986 (trec’h diwezhañ) *Critérium de Château-Chinon: 1981, 1986 *Critérium de Saint-Etienne: 1986 *Triomphe Breton (amatourien.): 1974 *Grand Elan Breton (a-benn d’an eur Yaouankidi): 1972 *Finale régionale du Premier Pas Dunlop Juniors: 1972 *Cyclo-cross du Creusot: 1978 *21 e konkour ''Kampion kampioned Frañs'' a voe aozet evit 60 vloaz ar gazetenn ''L'Equipe'': 2006 (kazetennerien ha lennerien) *21 e Paris-Nice: 1978 (3e: 1984) *21 e Paris-Bourges: 1975 *21 e Tour Midi-Pyrénées: 1979 *21 e Tour du Tarn: 1977 (3e: 1979) *21 en A travers Lausanne : 1978 (3e: 1979) *21 e Grand Prix d’Antibe: 1975 *21 e Grand Prix d’Isbergues: 1975 *21 er Vuelta a Campo Morvedre: 1985 *21 e Route de France (amatourien): 1974 *21 e redadeg belo-coss Villeneuve-les-Bordes: 1980 *3{{-de}} e Midi-Libre: 1976 *3{{-de}} e Paris-Bruxelles: 1977 *3{{-de}} er Route Nivernaise: 1977, 1980 *3{{-de}} e Grand Prix Eddy Merckx: 1981 *3{{-de}} e Grand Prix de Bertrange: 1981 *3{{-de}} e Circuit du Sud-Est: 1981 *5{{vet}} e kampionad belo-cross Frañs: 1984 *6{{vet}} e [[Pariz-Teurgn]]: 1979 *7{{vet}} e Milano-San Remo: 1979 *11{{vet}} e Tro Flandrez: 1978 == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Bernard Hinault}} * [http://membres.lycos.fr/bernardhinault/index.php?op=edito Site sur Bernard Hinault] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00066/les-debuts-de-bernard-hinault L'Ouest en mémoire (Ina) - Bernard Hinault e penn kentañ] == Buhezkskrid == * Embannet eo bet e vuhezkrid “Hinault par Hinault” gant an embannadurioù Jacob-Duvernet, e miz Mezheven 2005. [[Rummad:Ganedigezhioù 1954|Hinault, Bernard]] [[Rummad:Marc'hhouarnerien Breizh|Hinault, Bernard]] [[Rummad:Gounideien Tro Bro-C'hall|Hinault, Bernard]] [[Rummad:Kampioned ar bed marc'hhouarnerezh war hent|Hinault, Bernard]] [[Rummad:Marc'heien al Lejion a enor|Hinault, Bernard]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] t2m682qc5prkq4qzd139yibhpuu8taq 0 20616 2148404 2130140 2025-06-05T18:13:55Z Ar choler 52661 resisadenn 2148404 wikitext text/x-wiki {{databox}} An '''doueoniezh''', pe '''doueoni'''<ref>[[Geriadur Hemon-Huon]], 2005, pajenn 205.</ref> pe '''teologiezh'''<ref>Geriadur R. Hemon, ''Nouveau dictionnaire breton-français'', 1978, p. 784b; M. Ménard, ''Dictionnaire français-breton'', 2012, p.1320a.</ref>, a zo studi ar pezh a zo gwir hag a denn da [[Doue|Zoue]], hervez ar [[relijion]]-mañ-relijion. Savet eo bet ar ger "doueoniezh" da glotañ gant ar ger θεολογία, pe "theologia", deuet eus an [[henc'hresianeg]]. Er relijionoù a zo diazezet war an [[undoueegezh]], ez eo an doueoniezh skiant an [[Diskuliadur]], diazezet war ar skridoù relijiel, o c'hompren, a-benn sklêrijenniñ ar feizidi diwar-bouez an doare da ober pe d'en em zerc'hel, pe da grediñ hervez ar relijion. == Istor == Gant [[Platon]], en e levr ''Ar Republik'', eo bet implijet ar ger θεολογία da gentañ, diwar-benn ar [[wengelouriezh]]. Adkemeret eo bet war e lerc'h gant [[Aristoteles]], evit diveskañ ar brederourion diouzh an doueoniourion, a gont ar mojennoù pe gwengeloù en ur stumm barzhonius. Skrivagnerien c'hresian all a ra gant ar ger evit ober anv eus "kosmogoniezh". Gant ar [[stoikourien]] ez eus kaoz a "brederouriezh doueoniel" diwar-benn ar prederiañ a-zivout an [[doueegezh]], a zo dezhe ur skourr eus ar [[prederouriezh|brederouriezh]]. Gant ar brederourion latin ne voe ket nemeur a gaoz a zoueoniezh, war-bouez un arroud brudet diwar zorn [[Varron]] : kemm a ra etre doueoniezh vojennel, doueoniezh fizikel, ha doueoniezh politikel. [[Restr:AlbertusMagnus.jpg|thumb| [[Alberzh Veur]] (''Albertus Magnus''), sant paeron an doueoniourion gristen]] Er c'hantvedoù kentañ e oa savet disfiz en oberourion gristen ouzh implij ar ger. En o spered e oa stag ar gerioù "doueoniezh" ha [[doueoniour]]ion ouzh ar wengelouriezh pagan. Koulskoude e teu [[Klemañs Aleksandria]] da ober ar c'hemm etre « doueoniezh ar Verb peurbadel » ha « gwengelouriezh [[Dionysos]] ». Tamm-ha-tamm ez a da goll ar ster stag ouzh ar baganiezh. Nemet e kemm a-wechoù ar ster resis d'ar ger: a-wechoù e talv kement ha [[Skriturioù Sakr]], pe kofezadur ar [[feiz]] kristen. Da veno doueoniourion arall e talveze an doueoniezh kement ha prezeg eus [[doueegezh]] dre vras, pe eus doueegezh [[Jezuz]] nemetken. Er c'hornog ne vez ket graet nemeur gant ar ger a-raok ar mare "skolastek": gwell e vez kavet komz gant troiennoù enne ar ger "sacer", evel "doctrina sacra", "sacra pagina" pe "sacra eruditio". A-benn ar fin neoazh e weljod an doueoniourion latin oc'h ober forzhik gant ar ger en o skridoù, ma teuas ar ger "doueoniezh" da dalvezout kement ha "studi ar gelennadurezh kristen", ar ster a zo chomet warnañ abaoe, e metoù ar gristenien da vihanañ. Adalek ar XVI-vet kantved e teu ar ger da gaout ur ster ledanoc'h. Kaoz a vo neuze eus "doueoniezh naturel", a dalv kement hag anavezout Doue en un doare a vefe "naturel". Diwar neuze e vez implijet evit ober anv eus [[relijion]]où estrevit ar gristeniezh, e-barzh studi ar relijionoù da skouer. Dont a ra ar ger doueoniezh da dalvezout kement ha skeudenn doue hag an doueegezh er relijionoù a bep seurt, hag o c'helennadurezhioù zoken. Ret eo derc'hel soñj e veze termenet ar brederouriezh klasel, adalek an amzerioù a-raok [[Sokrates]] betek mare diskibien [[Leibniz]], evel skiant [[Doue]], pe skiant ar [[peurvoud]], e-berr evel doueoniezh. [[Usvedoniezh]], pe "prederouriezh kentañ" a veze graet anezhi ivez, dre ma veze gwelet evel gwrizienn, andon, sichenn an holl [[skiant]]où. ==Notennoù ha daveennoù== <references/> [[Rummad:Relijion]] [[Rummad:Doueoniezh]] 495lzkiecyn76euamypud1egaryswsi 0 21444 2148135 2120385 2025-06-03T17:09:42Z Dakbzh 58931 + Maer marvet e Neuengamme. 2148135 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Gourin | anvOfisiel = ''Gourin'' | skeudenn = Mairie Gourin.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg | bro = {{Kernev}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh|Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56110 | maer = Hervé Le Floc’h | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 74.72 | hedred = -3.6058 | ledred = 48.1411 | uk = 157 | ubi = 83 | ubr = 301 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.gourin.fr/ www.gourin.fr] }} '''Gourin''' a zo ur gumun eus [[Bro-Gerne]] e departamant ar [[Mor-Bihan]], e kornôg [[Breizh]]. Pennlec'h [[kanton Gourin]] eo. == Douaroniezh == Eieniñ a ra ar [[Stêr-Laeron]] e Gourin. == Anv == === Stummoù skrivet === * Erwan Vallerie ː ''Gurvreaen'', {{XIvet kantved}} ; ''Gorwrein'', 1108 ; ''Gorurein'', ''Goruurein'', 1163 ; ''Gourvrin'', 1284 ; ''Gourvrein'', 1368 ; ''Goururein'', 1368 ; ''Gourrein'', 1391 ; ''Gouerien'', 1392 ; ''Gourviein'', 1395 ; ''Gourverein'', 1395 ; ''Gouourein'', 1426 ; ''Gouvreyn'', 1438 ; ''Gourein'', 1441 ; ''Gourrein'', 1448 ; ''Goureim'', 1457 ; ''Gourein'', 1479 ; ''Gourvrein'', 1516 ; ''Gourrein'', ''Gourein'', 1535 ; ''Gourrein'', 1536 ; ''Gouerein'', 1555 ; ''Gourin'', 1566 ; ''Gourrein'', 1574 ; ''Gorin'', 1630<ref>{{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez – Corpus.'' An Here, 1995 {{ISBN|978-2-86843-153-0}}</ref>. == [[Ardamezouriezh]] == {| |- | [[File:Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg|80px]] | :''Palefarzhet : ouzh 1 ha 4 en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag, heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul ; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour ; e gab en erminoù.'' :*Aozer : Jean Hénaff ; diviz kêr : 1946. |} == Istor == === Henamzer === * An hent roman eus [[Vorgium]] (Karaez bremañ) d'ar [[Pouldu]] a dreuze Gourin<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, hep deiziad, (e [[galleg]]), pajennoù 16 ha 17 </ref>. === {{XVIIvet kantved}} === * [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz|Bonedoù Ruz]], [[1675]]: ** trubuilhoù a voe er barrez d'an [[29 Mezheven|29]] ha d'an [[30 Mezheven|30 a viz Even]]; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an [[29 Mezheven|29]], torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an [[30 Mezheven|30]], ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 113, 118 ha 119.</ref>{{,}}<ref>{{fr}}D. Tempier, ''La Révolte du papier timbré en Bretagne. Nouveaux documents'', pajennoù 123-151.</ref>; ** un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù ([[ar Sent]] en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e [[Sant-Hern]] d'an [[11 a viz Gouere]] [[1675]] e-pad [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 106-109.</ref>; ** nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 152-154 </ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h [[Kanton Gourin (1790)|kanton Gourin]] gant teir c'humun ennañ: [[ar Sent]], Gourin ha [[Roudoualleg]]; e [[Bann ar Faoued]] e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh [[Karaez]] war tachenn ar justis<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>; miret ha brasaet e voe [[Kanton Gourin|kanton Gourin]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Roudoualleg en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 107</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=15826 Cassini - EHESS - Roudoualleg - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === * [[1914]]: gant peder familh eus Gourin ha tro-war-dro eo krouet kêriadenn "[[Gourin (Alberta)|Gourin]]" en [[Alberta]], e [[Kanada|Bro-Ganada]]. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 303 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,60 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56066&pays=France&dpt=56&idsource=44654&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 memorialgenweb - Monumant ar re varv e kreiz ar vourc'h]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56066&dpt=56&idsource=44655&table=bp07 memorialgenweb - Monumant ar re varv er vered]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 951 repuad e Gourin; 88 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118 </ref>. * D'ar [[7 Mezheven|7 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Supermarine Spitfire|Spitfire]] IX'' marilhet MK855 ha kodet SK-E) eus ar [[Royal Air Force]] e Gourin; tapet e voe e sturier gant an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * '''Rezistañs''': * Pemp archer eus brigadenn Gourin, bet serret d'an [[Alamagn|Alamaned]] e miz [[Mae]] [[1944]], a varvas er c'hampoù-bac'h en [[Alamagn]]; eizh ezel eus ar gevredigezh sport "Chasseurs de Gourin" a varvas evit Bro-C'hall<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 13-17 </ref>. * Harzet e voe ar maer, Jacques Rodallec, gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] abalamour d'e berzh er Rezistañs d'an 9 a viz Here 1941; d'an 28 a viz Gouhere 1944 e voe kaset eus Compiègne ([[Bro-C'hall]]) da [[Kamp-bac'h Neuengamme|Neuengamme]]; mervel a reas d'an 18 a viz Meurzh 1945 e [[Noemberg]] (Alamagn)<ref>[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 224, 288, 323</ref>. * Tri gwaz eus Gourin hag a gemere perzh ar [[Rezistañs]] a voe fuzuilhet e Rozkev ([[Lannejenn]]) d'ar [[24 Mezheven|24 a viz Even]] [[1944]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al [[Wehrmacht|lu alaman]] a oa he sez er [[Ar Faoued|Faoued]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''39-45 en Centre-Bretagne'', Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN-10: 2844970966 ISBN-13: 978-2844970961 (e [[galleg]])</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 30 ha 31 </ref>. * Fuzuilhet e voe tri gwaz eus ar gumun e Landordu e [[Berne]], d'ar [[6 Gouhere|6 a viz Gouhere]] [[1944]] abalamour d'o ferzh er [[Rezistañs]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al Lu [[Alamagn|alaman]] [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 21 ha 22 </ref>. * Mizioù Even ha Gouere 1944: preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs ha tapet 254 500 lur gante<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 110 </ref>. == Brezhoneg == * Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. * Klasoù divyezhek a zo eno abaoe [[1994]]. * E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Gourin allée couverte.JPG|An alez toet. </gallery> * Alez toet Menguionnet. <gallery widths="180px" heights="180px" perrow="3"> Gourin Kastell Troñjoli 01.jpg|Kastell Troñjoli. Gourin manoir Kerbiquet façade.jpg|Maner Kerbiquet. 510 Gourin Manoir de Menguionnet.jpg|Maner Menguionnet. </gallery> * Kastell Troñjoli. * Manerioù Kerbiquet ha Menguionnet. <gallery> Gourin (56) Église 01.JPG|An iliz katolik. 917 Gourin Chapelle Saint-Hervé.jpg|''Sant Herve''. 233 Chapelle Saint-Nicolas.jpg|''Sant Nikolaz''. Ossuaire-gourin.JPG|Ar garnel. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. * Chapelioù ''Sant Herve'' ha ''Sant Nikolaz''. * Ar garnel. <gallery> Gourin Monument aux morts.jpg|Monumant er vourc'h. Gourin Monument résistance.jpg|Monumant ar Rezistañs. </gallery> * Monumant ar re varv er vourc'h, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=56066&dpt=56&comm=Gourin Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44655 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant Rezistanted ar [[Menez Du]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:900 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:7000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:93 bar:1800 text:1800 bar:1806 text:06 bar:1821 text:21 bar:1831 text:31 bar:1836 text:36 bar:1841 text:41 bar:1846 text:46 bar:1851 text:51 bar:1856 text:56 bar:1861 text:61 bar:1866 text:66 bar:1872 text:72 bar:1876 text:76 bar:1881 text:81 bar:1886 text:86 bar:1891 text:91 bar:1896 text:96 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:06 bar:1911 text:11 bar:1921 text:21 bar:1926 text:26 bar:1931 text:31 bar:1936 text:36 bar:1946 text:46 bar:1954 text:54 bar:1962 text:62 bar:1968 text:68 bar:1975 text:75 bar:1982 text:82 bar:1990 text:90 bar:1999 text:99 bar:2006 text:2006 bar:2011 text:11 bar:2012 text:12 bar:2013 text:13 bar:2020 text:20 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3493 bar:1800 from:0 till: 3579 bar:1806 from:0 till: 3002 bar:1821 from:0 till: 3261 bar:1831 from:0 till: 3626 bar:1836 from:0 till: 3394 bar:1841 from:0 till: 3783 bar:1846 from:0 till: 4062 bar:1851 from:0 till: 4310 bar:1856 from:0 till: 4192 bar:1861 from:0 till: 4021 bar:1866 from:0 till: 4184 bar:1872 from:0 till: 4181 bar:1876 from:0 till: 4419 bar:1881 from:0 till: 4448 bar:1886 from:0 till: 4555 bar:1891 from:0 till: 4529 bar:1896 from:0 till: 4723 bar:1901 from:0 till: 4919 bar:1906 from:0 till: 5053 bar:1911 from:0 till: 5409 bar:1921 from:0 till: 5766 bar:1926 from:0 till: 5522 bar:1931 from:0 till: 5909 bar:1936 from:0 till: 5737 bar:1946 from:0 till: 6391 bar:1954 from:0 till: 5576 bar:1962 from:0 till: 5195 bar:1968 from:0 till: 5128 bar:1975 from:0 till: 5199 bar:1982 from:0 till: 4925 bar:1990 from:0 till: 4734 bar:1999 from:0 till: 4464 bar:2006 from:0 till: 4193 bar:2011 from:0 till: 4076 bar:2012 from:0 till: 4068 bar:2013 from:0 till: 4079 bar:2020 from:0 till: 3783 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text:sources - cassini.ehess.fr et INSEE </timeline> == Tud == === Tud bet ganet er gumun === * Alan ar Maout: eskob Leon, ha goude Kernev; prezidant kentañ [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] et 1486; aet da Anaon e 1493. * [[1660]] : [[Anne Dieu-le-veut]], morlaerez. * [[1924]] : [[Marsel Blanchard]], beleg hag emsaver breton. === Ardamezeg ar familhoù<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014.</ref> === {| |- |[[Restr:Alleno-saint-allouarn.jpg|80px]] | :;Alleno :Aotrounez ar Wern :''En argant e deir joskenn goueshoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1.'' :• Sturienn ː ''Mad é quelen é pab amzer'' |- |[[Restr:Le Maout.gif|80px]] | :;Le Maout :Aotrounez Menez-Penpont ha Kergadiou :''En argant e gebrenn en glazur bevennet en aour.'' |- |[[Restr:Olivier-de-la-Villeneuve.gif|80px]] | :;L'Olivier :Aotrounez Tronjoly :''En argant e dreustell en gul kaeliet en aour, heuliet gant teir fempdiliaouenn en gul'' |} == Gevelliñ == *{{Iwerzhon}} : [[Ros Eó]] (1992) *{{Polonia}} : [[Kamionka]] (2007) == Festoù == * Fest ar C'hrampouezh (e miz Gouere). * [[Fest Ty Gay]] (e miz Eost). * [[Kampionad sonerezh hengounel]] (e miz Gwengolo). * Fest ar [[zombi]]ed (e miz Here 2009 ha 2010). == Levrlennadur== * ''Gourin au XIXème siècle'', 259p. Anne LIGAON, Claude GESLIN. 1992, Rue des Scribes éditions - Roazhon * ''Gourin et son canton'', 127p. Marcel CARMARD, 2005, Alan SUTTON - Saint-Cyr-sur-Loire * Gourin, paroisse cornouaillaise au XVIIè et XVIIIè siècles : étude démographique 1/2,134p, Nicole Lohéac, kounskrid, 1984 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Gourin|Gourin}} *{{br}} [https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56066 Gourin war al lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20110519042351/http://www.gourin.fr/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr] *{{fr}} [http://www.gourin.com/ Lec'hienn gouestlet da C'hourin] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20111123142847/http://cinegourin.cine.allocine.fr/ Lec'hienn ofisiel sinema Gourin] *{{fr}} [http://cinemarural.over-blog.com/ Lec'hienn eil emgav ar sinema war ar maez e Gourin] *{{fr}} [http://www.rmnfm.com/ Lec'hienn ofisiel RMN Radio Montagnes Noires (radio lec'hiet e Gourin)] *{{fr}} [http://www.infobretagne.com/gourin.htm Info Bretagne] == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Lannejenn e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Berne e 1944]] jafidhwqs9qsqit9q0vifu0l39tnhiq 2148138 2148135 2025-06-03T17:13:05Z Dakbzh 58931 /* Eil Brezel-bed */ 2148138 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Gourin | anvOfisiel = ''Gourin'' | skeudenn = Mairie Gourin.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg | bro = {{Kernev}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh|Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56110 | maer = Hervé Le Floc’h | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 74.72 | hedred = -3.6058 | ledred = 48.1411 | uk = 157 | ubi = 83 | ubr = 301 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.gourin.fr/ www.gourin.fr] }} '''Gourin''' a zo ur gumun eus [[Bro-Gerne]] e departamant ar [[Mor-Bihan]], e kornôg [[Breizh]]. Pennlec'h [[kanton Gourin]] eo. == Douaroniezh == Eieniñ a ra ar [[Stêr-Laeron]] e Gourin. == Anv == === Stummoù skrivet === * Erwan Vallerie ː ''Gurvreaen'', {{XIvet kantved}} ; ''Gorwrein'', 1108 ; ''Gorurein'', ''Goruurein'', 1163 ; ''Gourvrin'', 1284 ; ''Gourvrein'', 1368 ; ''Goururein'', 1368 ; ''Gourrein'', 1391 ; ''Gouerien'', 1392 ; ''Gourviein'', 1395 ; ''Gourverein'', 1395 ; ''Gouourein'', 1426 ; ''Gouvreyn'', 1438 ; ''Gourein'', 1441 ; ''Gourrein'', 1448 ; ''Goureim'', 1457 ; ''Gourein'', 1479 ; ''Gourvrein'', 1516 ; ''Gourrein'', ''Gourein'', 1535 ; ''Gourrein'', 1536 ; ''Gouerein'', 1555 ; ''Gourin'', 1566 ; ''Gourrein'', 1574 ; ''Gorin'', 1630<ref>{{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez – Corpus.'' An Here, 1995 {{ISBN|978-2-86843-153-0}}</ref>. == [[Ardamezouriezh]] == {| |- | [[File:Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg|80px]] | :''Palefarzhet : ouzh 1 ha 4 en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag, heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul ; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour ; e gab en erminoù.'' :*Aozer : Jean Hénaff ; diviz kêr : 1946. |} == Istor == === Henamzer === * An hent roman eus [[Vorgium]] (Karaez bremañ) d'ar [[Pouldu]] a dreuze Gourin<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, hep deiziad, (e [[galleg]]), pajennoù 16 ha 17 </ref>. === {{XVIIvet kantved}} === * [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz|Bonedoù Ruz]], [[1675]]: ** trubuilhoù a voe er barrez d'an [[29 Mezheven|29]] ha d'an [[30 Mezheven|30 a viz Even]]; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an [[29 Mezheven|29]], torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an [[30 Mezheven|30]], ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 113, 118 ha 119.</ref>{{,}}<ref>{{fr}}D. Tempier, ''La Révolte du papier timbré en Bretagne. Nouveaux documents'', pajennoù 123-151.</ref>; ** un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù ([[ar Sent]] en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e [[Sant-Hern]] d'an [[11 a viz Gouere]] [[1675]] e-pad [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 106-109.</ref>; ** nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 152-154 </ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h [[Kanton Gourin (1790)|kanton Gourin]] gant teir c'humun ennañ: [[ar Sent]], Gourin ha [[Roudoualleg]]; e [[Bann ar Faoued]] e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh [[Karaez]] war tachenn ar justis<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>; miret ha brasaet e voe [[Kanton Gourin|kanton Gourin]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Roudoualleg en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 107</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=15826 Cassini - EHESS - Roudoualleg - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === * [[1914]]: gant peder familh eus Gourin ha tro-war-dro eo krouet kêriadenn "[[Gourin (Alberta)|Gourin]]" en [[Alberta]], e [[Kanada|Bro-Ganada]]. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 303 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,60 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56066&pays=France&dpt=56&idsource=44654&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 memorialgenweb - Monumant ar re varv e kreiz ar vourc'h]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56066&dpt=56&idsource=44655&table=bp07 memorialgenweb - Monumant ar re varv er vered]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 951 repuad e Gourin; 88 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118 </ref>. * D'ar [[7 Mezheven|7 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Supermarine Spitfire|Spitfire]] IX'' marilhet MK855 ha kodet SK-E) eus ar [[Royal Air Force]] e Gourin; tapet e voe e sturier gant an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * '''Rezistañs''': * Pemp archer eus brigadenn Gourin, bet serret d'an [[Alamagn|Alamaned]] e miz [[Mae]] [[1944]], a varvas er c'hampoù-bac'h en [[Alamagn]]; eizh ezel eus ar gevredigezh sport "Chasseurs de Gourin" a varvas evit Bro-C'hall<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 13-17 </ref>. * Harzet e voe ar maer, Jacques Rodallec, gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] abalamour d'e berzh er Rezistañs d'an 9 a viz Here 1941; d'an 28 a viz Gouhere 1944 e voe kaset eus Compiègne ([[Bro-C'hall]]) da [[Kamp-bac'h Neuengamme|Neuengamme]]; mervel a reas d'an 18 a viz Meurzh 1945 e [[Noemberg]] (Alamagn)<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 224, 288, 323</ref>. * Tri gwaz eus Gourin hag a gemere perzh ar [[Rezistañs]] a voe fuzuilhet e Rozkev ([[Lannejenn]]) d'ar [[24 Mezheven|24 a viz Even]] [[1944]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al [[Wehrmacht|lu alaman]] a oa he sez er [[Ar Faoued|Faoued]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''39-45 en Centre-Bretagne'', Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN-10: 2844970966 ISBN-13: 978-2844970961 (e [[galleg]])</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 30 ha 31 </ref>. * Fuzuilhet e voe tri gwaz eus ar gumun e Landordu e [[Berne]], d'ar [[6 Gouhere|6 a viz Gouhere]] [[1944]] abalamour d'o ferzh er [[Rezistañs]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al Lu [[Alamagn|alaman]] [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 21 ha 22 </ref>. * Mizioù Even ha Gouere 1944: preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs ha tapet 254 500 lur gante<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 110 </ref>. == Brezhoneg == * Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. * Klasoù divyezhek a zo eno abaoe [[1994]]. * E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Gourin allée couverte.JPG|An alez toet. </gallery> * Alez toet Menguionnet. <gallery widths="180px" heights="180px" perrow="3"> Gourin Kastell Troñjoli 01.jpg|Kastell Troñjoli. Gourin manoir Kerbiquet façade.jpg|Maner Kerbiquet. 510 Gourin Manoir de Menguionnet.jpg|Maner Menguionnet. </gallery> * Kastell Troñjoli. * Manerioù Kerbiquet ha Menguionnet. <gallery> Gourin (56) Église 01.JPG|An iliz katolik. 917 Gourin Chapelle Saint-Hervé.jpg|''Sant Herve''. 233 Chapelle Saint-Nicolas.jpg|''Sant Nikolaz''. Ossuaire-gourin.JPG|Ar garnel. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. * Chapelioù ''Sant Herve'' ha ''Sant Nikolaz''. * Ar garnel. <gallery> Gourin Monument aux morts.jpg|Monumant er vourc'h. Gourin Monument résistance.jpg|Monumant ar Rezistañs. </gallery> * Monumant ar re varv er vourc'h, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=56066&dpt=56&comm=Gourin Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44655 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant Rezistanted ar [[Menez Du]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:900 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:7000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:93 bar:1800 text:1800 bar:1806 text:06 bar:1821 text:21 bar:1831 text:31 bar:1836 text:36 bar:1841 text:41 bar:1846 text:46 bar:1851 text:51 bar:1856 text:56 bar:1861 text:61 bar:1866 text:66 bar:1872 text:72 bar:1876 text:76 bar:1881 text:81 bar:1886 text:86 bar:1891 text:91 bar:1896 text:96 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:06 bar:1911 text:11 bar:1921 text:21 bar:1926 text:26 bar:1931 text:31 bar:1936 text:36 bar:1946 text:46 bar:1954 text:54 bar:1962 text:62 bar:1968 text:68 bar:1975 text:75 bar:1982 text:82 bar:1990 text:90 bar:1999 text:99 bar:2006 text:2006 bar:2011 text:11 bar:2012 text:12 bar:2013 text:13 bar:2020 text:20 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3493 bar:1800 from:0 till: 3579 bar:1806 from:0 till: 3002 bar:1821 from:0 till: 3261 bar:1831 from:0 till: 3626 bar:1836 from:0 till: 3394 bar:1841 from:0 till: 3783 bar:1846 from:0 till: 4062 bar:1851 from:0 till: 4310 bar:1856 from:0 till: 4192 bar:1861 from:0 till: 4021 bar:1866 from:0 till: 4184 bar:1872 from:0 till: 4181 bar:1876 from:0 till: 4419 bar:1881 from:0 till: 4448 bar:1886 from:0 till: 4555 bar:1891 from:0 till: 4529 bar:1896 from:0 till: 4723 bar:1901 from:0 till: 4919 bar:1906 from:0 till: 5053 bar:1911 from:0 till: 5409 bar:1921 from:0 till: 5766 bar:1926 from:0 till: 5522 bar:1931 from:0 till: 5909 bar:1936 from:0 till: 5737 bar:1946 from:0 till: 6391 bar:1954 from:0 till: 5576 bar:1962 from:0 till: 5195 bar:1968 from:0 till: 5128 bar:1975 from:0 till: 5199 bar:1982 from:0 till: 4925 bar:1990 from:0 till: 4734 bar:1999 from:0 till: 4464 bar:2006 from:0 till: 4193 bar:2011 from:0 till: 4076 bar:2012 from:0 till: 4068 bar:2013 from:0 till: 4079 bar:2020 from:0 till: 3783 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text:sources - cassini.ehess.fr et INSEE </timeline> == Tud == === Tud bet ganet er gumun === * Alan ar Maout: eskob Leon, ha goude Kernev; prezidant kentañ [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] et 1486; aet da Anaon e 1493. * [[1660]] : [[Anne Dieu-le-veut]], morlaerez. * [[1924]] : [[Marsel Blanchard]], beleg hag emsaver breton. === Ardamezeg ar familhoù<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014.</ref> === {| |- |[[Restr:Alleno-saint-allouarn.jpg|80px]] | :;Alleno :Aotrounez ar Wern :''En argant e deir joskenn goueshoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1.'' :• Sturienn ː ''Mad é quelen é pab amzer'' |- |[[Restr:Le Maout.gif|80px]] | :;Le Maout :Aotrounez Menez-Penpont ha Kergadiou :''En argant e gebrenn en glazur bevennet en aour.'' |- |[[Restr:Olivier-de-la-Villeneuve.gif|80px]] | :;L'Olivier :Aotrounez Tronjoly :''En argant e dreustell en gul kaeliet en aour, heuliet gant teir fempdiliaouenn en gul'' |} == Gevelliñ == *{{Iwerzhon}} : [[Ros Eó]] (1992) *{{Polonia}} : [[Kamionka]] (2007) == Festoù == * Fest ar C'hrampouezh (e miz Gouere). * [[Fest Ty Gay]] (e miz Eost). * [[Kampionad sonerezh hengounel]] (e miz Gwengolo). * Fest ar [[zombi]]ed (e miz Here 2009 ha 2010). == Levrlennadur== * ''Gourin au XIXème siècle'', 259p. Anne LIGAON, Claude GESLIN. 1992, Rue des Scribes éditions - Roazhon * ''Gourin et son canton'', 127p. Marcel CARMARD, 2005, Alan SUTTON - Saint-Cyr-sur-Loire * Gourin, paroisse cornouaillaise au XVIIè et XVIIIè siècles : étude démographique 1/2,134p, Nicole Lohéac, kounskrid, 1984 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Gourin|Gourin}} *{{br}} [https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56066 Gourin war al lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20110519042351/http://www.gourin.fr/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr] *{{fr}} [http://www.gourin.com/ Lec'hienn gouestlet da C'hourin] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20111123142847/http://cinegourin.cine.allocine.fr/ Lec'hienn ofisiel sinema Gourin] *{{fr}} [http://cinemarural.over-blog.com/ Lec'hienn eil emgav ar sinema war ar maez e Gourin] *{{fr}} [http://www.rmnfm.com/ Lec'hienn ofisiel RMN Radio Montagnes Noires (radio lec'hiet e Gourin)] *{{fr}} [http://www.infobretagne.com/gourin.htm Info Bretagne] == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Lannejenn e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Berne e 1944]] 39mibf4u6aqaqoi8og4qms9u3ybwas2 2148272 2148138 2025-06-04T15:57:58Z Dakbzh 58931 /* Eil Brezel-bed */ 2148272 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Gourin | anvOfisiel = ''Gourin'' | skeudenn = Mairie Gourin.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg | bro = {{Kernev}} | departamant = {{Mor-Bihan}} | arondisamant = [[Arondisamant Pondi|Pondi]] | etrekumuniezh = [[Roue Morvan Kumuniezh]] | bro velestradurel = [[Bro Kornôg Kreiz Breizh|Kornôg Kreiz Breizh]] | kanton = [[Kanton Gourin|Gourin]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 56110 | maer = Hervé Le Floc’h | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 74.72 | hedred = -3.6058 | ledred = 48.1411 | uk = 157 | ubi = 83 | ubr = 301 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.gourin.fr/ www.gourin.fr] }} '''Gourin''' a zo ur gumun eus [[Bro-Gerne]] e departamant ar [[Mor-Bihan]], e kornôg [[Breizh]]. Pennlec'h [[kanton Gourin]] eo. == Douaroniezh == Eieniñ a ra ar [[Stêr-Laeron]] e Gourin. == Anv == === Stummoù skrivet === * Erwan Vallerie ː ''Gurvreaen'', {{XIvet kantved}} ; ''Gorwrein'', 1108 ; ''Gorurein'', ''Goruurein'', 1163 ; ''Gourvrin'', 1284 ; ''Gourvrein'', 1368 ; ''Goururein'', 1368 ; ''Gourrein'', 1391 ; ''Gouerien'', 1392 ; ''Gourviein'', 1395 ; ''Gourverein'', 1395 ; ''Gouourein'', 1426 ; ''Gouvreyn'', 1438 ; ''Gourein'', 1441 ; ''Gourrein'', 1448 ; ''Goureim'', 1457 ; ''Gourein'', 1479 ; ''Gourvrein'', 1516 ; ''Gourrein'', ''Gourein'', 1535 ; ''Gourrein'', 1536 ; ''Gouerein'', 1555 ; ''Gourin'', 1566 ; ''Gourrein'', 1574 ; ''Gorin'', 1630<ref>{{br}} Erwan Vallerie : ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez – Corpus.'' An Here, 1995 {{ISBN|978-2-86843-153-0}}</ref>. == [[Ardamezouriezh]] == {| |- | [[File:Blason ville fr Gourin (Morbihan).svg|80px]] | :''Palefarzhet : ouzh 1 ha 4 en argant e bemp gwerzhidenn en gul treustellet ha kenstag, heuliet ouzh kab gant peder rozenn ivez en gul ; ouzh 2 ha 3, en glazur e groaz pavek en aour ; e gab en erminoù.'' :*Aozer : Jean Hénaff ; diviz kêr : 1946. |} == Istor == === Henamzer === * An hent roman eus [[Vorgium]] (Karaez bremañ) d'ar [[Pouldu]] a dreuze Gourin<ref>{{fr}}[[Henri Guiriec]], ''La Région de l'Ellé - bas et haut Ellé'', e ti an aozer, hep deiziad, (e [[galleg]]), pajennoù 16 ha 17 </ref>. === {{XVIIvet kantved}} === * [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz|Bonedoù Ruz]], [[1675]]: ** trubuilhoù a voe er barrez d'an [[29 Mezheven|29]] ha d'an [[30 Mezheven|30 a viz Even]]; ouzhpenn 200 a dud a dagas ti gwreg François Jan, ur sarjant, e-tal ar vered, goude an oferenn-bred d'an [[29 Mezheven|29]], torret dorioù ha prenistri an ti a daolioù mein, gwallgaset e voe ar sarjant, huchet e oa an taos-holen gantañ, tapet e holl baperioù, ur fuzuilhenn ha div bistolenn; mont a reas an emsavidi da di Georges Le Sallay, ur serjant all; d'an [[30 Mezheven|30]], ur sulvezh, ouzhpenn 300 a dud a dagas ti François Millier, kemeret ar paper timbr gante ha devet war wel d'an holl<ref>{{fr}}[[Yvon Garlan]] ha [[Claude Nières]], ''Les Révoltes bretonnes de 1675 - papier timbré et bonnets rouges'', Éditions Sociales, Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 113, 118 ha 119.</ref>{{,}}<ref>{{fr}}D. Tempier, ''La Révolte du papier timbré en Bretagne. Nouveaux documents'', pajennoù 123-151.</ref>; ** un digoll a 5 500 lur a voe paeet gant ar barrez ha gant he zrevioù ([[ar Sent]] en o mesk) d'an aotrou Le Moyne de Trevigny goude tagadenn e gastell e [[Sant-Hern]] d'an [[11 a viz Gouere]] [[1675]] e-pad [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 106-109.</ref>; ** nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer 1676 ouzh daou zen eus Gourin goude an emsavadeg<ref>{{fr}}[[Arthur Le Moyne de La Borderie]], ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', adembannet e ''Les Bonnets Rouges'', Union Générale d'Éditions (dastumadeg 10/18), Pariz, 1975 (e [[galleg]]), pajennoù 152-154 </ref>. === [[Dispac'h Gall]] === * Melestradurezh: krouet e voe ar gumun e 1790; gant al lezenn eus an 23 a viz Eost 1790 e voe lakaet da bennlec'h [[Kanton Gourin (1790)|kanton Gourin]] gant teir c'humun ennañ: [[ar Sent]], Gourin ha [[Roudoualleg]]; e [[Bann ar Faoued]] e oa; Gourin, sez ur senesaliezh, a glaskas mirout he sez roueel, met nac'het e voe gant [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]; en aner c'hoazh e klaskas Gourin bout staget ouzh [[Karaez]] war tachenn ar justis<ref>{{fr}}Jean-Louis Debauve, ''La Justice révolutionnaire dans le Morbihan'', e ti an aozer, Pariz, 1965, pajenn 36 </ref>; miret ha brasaet e voe [[Kanton Gourin|kanton Gourin]] gant al lezenn eus an ''8 pluviôse an IX'' ([[28 a viz Genver]] [[1801]]), dezhi an titl ''loi portant réduction du nombre de justices de paix''; lakaet e voe Roudoualleg en [[Arondisamant Pondi]] bet krouet e 1800<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 107</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=15826 Cassini - EHESS - Roudoualleg - Fichenn ar gumun]</ref>. === {{XXvet kantved}} === * [[1914]]: gant peder familh eus Gourin ha tro-war-dro eo krouet kêriadenn "[[Gourin (Alberta)|Gourin]]" en [[Alberta]], e [[Kanada|Bro-Ganada]]. ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 303 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, da lâret eo 5,60 % eus he foblañs e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?act=view&insee=56066&pays=France&dpt=56&idsource=44654&table=bp&lettre=&fusxx=&debut=0 memorialgenweb - Monumant ar re varv e kreiz ar vourc'h]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?insee=56066&dpt=56&idsource=44655&table=bp07 memorialgenweb - Monumant ar re varv er vered]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * '''Repuidi-brezel''': d'an [[10 Mezheven|10 a viz Even]] [[1940]] e oa 951 repuad e Gourin; 88 anezhe n'oant ket distroet d'ar gêr c'hoazh d'ar [[1 Gwengolo|1añ a viz Gwenholon]] [[1940]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''1939-1945 en Centre-Bretagne'', Liv'Editions, Ar Faoued, 2004, levrenn I, pajenn 118 </ref>. * D'ar [[7 Mezheven|7 a viz Even]] [[1944]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Supermarine Spitfire|Spitfire]] IX'' marilhet MK855 ha kodet SK-E) eus ar [[Royal Air Force]] e Gourin; tapet e voe e sturier gant an [[Alamagn|Alamaned]]<ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20130515041824/http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Morbihan/pertes_raf_morbihan.html Pertes RAF Morbihan]</ref>. * '''Rezistañs''': * Pemp archer eus brigadenn Gourin, bet serret d'an [[Wehrmacht|Alamaned]] e miz [[Mae]] [[1944]], a varvas er c'hampoù-bac'h en [[Alamagn]]; eizh ezel eus ar gevredigezh sport "Chasseurs de Gourin" a varvas evit Bro-C'hall<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 13-17 </ref>. * Harzet e voe ar maer, Jacques Rodallec, gant an [[Wehrmacht|Alamaned]] abalamour d'e berzh er Rezistañs d'an 9 a viz Here 1941; d'an 28 a viz Gouhere 1944 e voe kaset eus Compiègne ([[Bro-C'hall]]) da [[Kamp-bac'h Neuengamme|Neuengamme]]; mervel a reas d'an 18 a viz Meurzh 1945 e [[Noemberg]] (Alamagn)<ref>{{fr}}[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajennoù 224, 288, 323</ref>. * Tri gwaz eus Gourin hag a gemere perzh ar [[Rezistañs]] a voe fuzuilhet e Rozkev ([[Lannejenn]]) d'ar [[24 Mezheven|24 a viz Even]] [[1944]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al [[Wehrmacht|lu alaman]] a oa he sez er [[Ar Faoued|Faoued]]<ref>{{fr}}Association Mémoire du canton du Faouët, ''39-45 en Centre-Bretagne'', Embannadurioù Liv' éditions, Le Faouët, ISBN-10: 2844970966 ISBN-13: 978-2844970961 (e [[galleg]])</ref>{{,}}<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 30 ha 31 </ref>. * Fuzuilhet e voe tri gwaz eus ar gumun e Landordu e [[Berne]], d'ar [[6 Gouhere|6 a viz Gouhere]] [[1944]] abalamour d'o ferzh er [[Rezistañs]]; barnet e oant bet d'ar marv gant lez-varn al Lu [[Alamagn|alaman]] [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]]<ref>{{fr}}René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', 1998, pajennoù 21 ha 22 </ref>. * Mizioù Even ha Gouere 1944: preizhet e voe argant an ti-post pemp gwech gant tud ar Rezistañs ha tapet 254 500 lur gante<ref>{{fr}}Robert Bouvier, Bernard Le Montagner, Alain Revoy ha Dominique Reynaud, ''Histoire de la Poste dans le Morbihan'', Embannadurioù Liv'Editions, Ar Faoued, 2006, pajenn 110 </ref>. == Brezhoneg == * Ar Brezoneg er Skol, 1934-1936: ar c'huzul-kêr a savas a-du gant ar mennad skignet gant al luskad [[Ar Brezoneg er Skol|Ar Brezoneg er Skol (ABES)]] evit kelennadurezh ar brezhoneg er skol<ref>{{fr}}[[Marsel Guieysse]], ''La langue bretonne : ce qu'elle fut, ce qu'elle est, ce qui se fait pour elle et contre elle'', pajenn 266, Kemper, Nouvelles Éditions Bretonnes, 1936 </ref>. * Klasoù divyezhek a zo eno abaoe [[1994]]. * E distro-skol 2024 e oa 49 skoliad enskrivet er c'hlasoù divyezhek (15,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek e 2019]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Gourin allée couverte.JPG|An alez toet. </gallery> * Alez toet Menguionnet. <gallery widths="180px" heights="180px" perrow="3"> Gourin Kastell Troñjoli 01.jpg|Kastell Troñjoli. Gourin manoir Kerbiquet façade.jpg|Maner Kerbiquet. 510 Gourin Manoir de Menguionnet.jpg|Maner Menguionnet. </gallery> * Kastell Troñjoli. * Manerioù Kerbiquet ha Menguionnet. <gallery> Gourin (56) Église 01.JPG|An iliz katolik. 917 Gourin Chapelle Saint-Hervé.jpg|''Sant Herve''. 233 Chapelle Saint-Nicolas.jpg|''Sant Nikolaz''. Ossuaire-gourin.JPG|Ar garnel. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. * Chapelioù ''Sant Herve'' ha ''Sant Nikolaz''. * Ar garnel. <gallery> Gourin Monument aux morts.jpg|Monumant er vourc'h. Gourin Monument résistance.jpg|Monumant ar Rezistañs. </gallery> * Monumant ar re varv er vourc'h, luc’hskeudenn ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=56066&dpt=56&comm=Gourin Memorial Genweb]</ref>. * Monumant ar re varv er vered, luc’hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=44655 Memorial Genweb]</ref>. * Monumant Rezistanted ar [[Menez Du]]. == Poblañs == === Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 === <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.8,0.9) ImageSize = width:900 height:350 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:7000 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1793 text:93 bar:1800 text:1800 bar:1806 text:06 bar:1821 text:21 bar:1831 text:31 bar:1836 text:36 bar:1841 text:41 bar:1846 text:46 bar:1851 text:51 bar:1856 text:56 bar:1861 text:61 bar:1866 text:66 bar:1872 text:72 bar:1876 text:76 bar:1881 text:81 bar:1886 text:86 bar:1891 text:91 bar:1896 text:96 bar:1901 text:1901 bar:1906 text:06 bar:1911 text:11 bar:1921 text:21 bar:1926 text:26 bar:1931 text:31 bar:1936 text:36 bar:1946 text:46 bar:1954 text:54 bar:1962 text:62 bar:1968 text:68 bar:1975 text:75 bar:1982 text:82 bar:1990 text:90 bar:1999 text:99 bar:2006 text:2006 bar:2011 text:11 bar:2012 text:12 bar:2013 text:13 bar:2020 text:20 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3493 bar:1800 from:0 till: 3579 bar:1806 from:0 till: 3002 bar:1821 from:0 till: 3261 bar:1831 from:0 till: 3626 bar:1836 from:0 till: 3394 bar:1841 from:0 till: 3783 bar:1846 from:0 till: 4062 bar:1851 from:0 till: 4310 bar:1856 from:0 till: 4192 bar:1861 from:0 till: 4021 bar:1866 from:0 till: 4184 bar:1872 from:0 till: 4181 bar:1876 from:0 till: 4419 bar:1881 from:0 till: 4448 bar:1886 from:0 till: 4555 bar:1891 from:0 till: 4529 bar:1896 from:0 till: 4723 bar:1901 from:0 till: 4919 bar:1906 from:0 till: 5053 bar:1911 from:0 till: 5409 bar:1921 from:0 till: 5766 bar:1926 from:0 till: 5522 bar:1931 from:0 till: 5909 bar:1936 from:0 till: 5737 bar:1946 from:0 till: 6391 bar:1954 from:0 till: 5576 bar:1962 from:0 till: 5195 bar:1968 from:0 till: 5128 bar:1975 from:0 till: 5199 bar:1982 from:0 till: 4925 bar:1990 from:0 till: 4734 bar:1999 from:0 till: 4464 bar:2006 from:0 till: 4193 bar:2011 from:0 till: 4076 bar:2012 from:0 till: 4068 bar:2013 from:0 till: 4079 bar:2020 from:0 till: 3783 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text:sources - cassini.ehess.fr et INSEE </timeline> == Tud == === Tud bet ganet er gumun === * Alan ar Maout: eskob Leon, ha goude Kernev; prezidant kentañ [[Kambr ar C'hontoù Breizh]] et 1486; aet da Anaon e 1493. * [[1660]] : [[Anne Dieu-le-veut]], morlaerez. * [[1924]] : [[Marsel Blanchard]], beleg hag emsaver breton. === Ardamezeg ar familhoù<ref>{{fr}}Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014.</ref> === {| |- |[[Restr:Alleno-saint-allouarn.jpg|80px]] | :;Alleno :Aotrounez ar Wern :''En argant e deir joskenn goueshoc'h en sabel, diframmet en gul, 2, 1.'' :• Sturienn ː ''Mad é quelen é pab amzer'' |- |[[Restr:Le Maout.gif|80px]] | :;Le Maout :Aotrounez Menez-Penpont ha Kergadiou :''En argant e gebrenn en glazur bevennet en aour.'' |- |[[Restr:Olivier-de-la-Villeneuve.gif|80px]] | :;L'Olivier :Aotrounez Tronjoly :''En argant e dreustell en gul kaeliet en aour, heuliet gant teir fempdiliaouenn en gul'' |} == Gevelliñ == *{{Iwerzhon}} : [[Ros Eó]] (1992) *{{Polonia}} : [[Kamionka]] (2007) == Festoù == * Fest ar C'hrampouezh (e miz Gouere). * [[Fest Ty Gay]] (e miz Eost). * [[Kampionad sonerezh hengounel]] (e miz Gwengolo). * Fest ar [[zombi]]ed (e miz Here 2009 ha 2010). == Levrlennadur== * ''Gourin au XIXème siècle'', 259p. Anne LIGAON, Claude GESLIN. 1992, Rue des Scribes éditions - Roazhon * ''Gourin et son canton'', 127p. Marcel CARMARD, 2005, Alan SUTTON - Saint-Cyr-sur-Loire * Gourin, paroisse cornouaillaise au XVIIè et XVIIIè siècles : étude démographique 1/2,134p, Nicole Lohéac, kounskrid, 1984 == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Gourin|Gourin}} *{{br}} [https://archive.today/20151002171039/http://www.geobreizh.bzh/geobreizh/bre/keriou-fichenn.asp?insee_ville=56066 Gourin war al lec'hienn Geobreizh] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20110519042351/http://www.gourin.fr/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr] *{{fr}} [http://www.gourin.com/ Lec'hienn gouestlet da C'hourin] *{{fr}} [https://web.archive.org/web/20111123142847/http://cinegourin.cine.allocine.fr/ Lec'hienn ofisiel sinema Gourin] *{{fr}} [http://cinemarural.over-blog.com/ Lec'hienn eil emgav ar sinema war ar maez e Gourin] *{{fr}} [http://www.rmnfm.com/ Lec'hienn ofisiel RMN Radio Montagnes Noires (radio lec'hiet e Gourin)] *{{fr}} [http://www.infobretagne.com/gourin.htm Info Bretagne] == Daveoù ha notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù ar Mor-Bihan]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet er Mor-Bihan e 1790]] [[Rummad:Kumunioù Kerne]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz]] [[Rummad:Ar Brezoneg er Skol]] [[Rummad:Repuidi-brezel er Mor-Bihan (1939-1945)]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] [[Rummad:Argant tapet e tiez-post ar Mor-Bihan gant tud eus ar Rezistañs e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Lannejenn e 1944]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e Berne e 1944]] tnmfainqnvex41koqu98mnaxc8o2e0p 0 21480 2148433 2144615 2025-06-05T19:33:33Z Ar choler 52661 /* Un */ liamm diabarzh reizhet 2148433 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ ''Multae clarae locutiones latinae hic inveniuntur.''. / Kalz frazennoù [[latin]] brudet a gavor amañ. [[Restr:Errare humanum est.jpg|thumb|<div class="center">''Perzh an den eo faziañ''</div>]] {| class="wikitable" |- | <big>'''[[#A_2|A]]''' • [[#Ab|Ab]] • [[#Ac|Ac]] • [[#Ad|Ad]] • [[#Ae|Ae]] • [[#Af|Af]] • [[#Ag|Ag]] • [[#Al|Al]] • [[#Am|Am]] • [[#An|An]] • [[#Ap|Ap]] • [[#Aq|Aq]] • [[#Ar|Ar]] • [[#As|As]] • [[#Au|Au]] • [[#Aut|Aut]] • [[#Av|Av]] • '''[[#Ba|Ba]]''' • [[#Be|Be]] • [[#Bi|Bi]] • [[#Bo|Bo]] • [[#Br|Br]] • '''[[#Ca|Ca]]''' • [[#Ce|Ce]] • [[#Ci|Ci]] • [[#Co|Co]] • [[#Cr|Cr]] • [[#Cu|Cu]] • '''[[#Da|Da]]''' • [[#De|De]] • [[#Di|Di]] • [[#Do|Do]] • [[#Dr|Dr]] • [[#Du|Du]] • '''[[#E|E]]''' • [[#Et|Et]] • [[#Ex|Ex]] • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#Ma|Ma]]''' • [[#Me|Me]] • [[#Mi|Mi]] • [[#Mo|Mo]] • [[#Mu|Mu]] • '''[[#Na|Na]]''' • [[#Ne|Ne]] • [[#Ni|Ni]] • [[#No|No]] • [[#Nu|Nu]] • '''[[#O|O]]''' • '''[[#Pa|Pa]]''' • [[#Pe|Pe]] • [[#Pl|Pl]] • [[#Po|Po]] • [[#Pr|Pr]] • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#Ub|Ub]]''' • [[#Ul|Ul]] • [[#Um|Um]] • [[#Un|Un]] • [[#Ur|Ur]] • [[#Us|Us]] • [[#Ut|Ut]] • '''[[#Va|Va]]''' • [[#Ve|Ve]] • [[#Vi|Vi]] • [[#Vo|Vo]] • [[#Vu|Vu]]</big> |} ==A== ===A=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''AA.VV'' :Berradur ''auctores varii'', "lies aozer", a skriver a-wechoù pa vefe re hir menegiñ anvioù an holl dud o deus kemeret perzh e sevel ar skridoù a zo dastumet en ul levr. ;''[[A bene placito]]'' :"Evel a gerfet". ;''A bove ante, ab asino retro, a stulto undique caveto'' :"Diwall diouzh an [[ejen]] dre zirak, diouzh an [[azen]] dre a-dreñv, diouzh an den diboell a bep tu". ;''A bove majore discit arare minor'' :"Digant an ejen kozh e tesk an ejen yaouank arat". ;''A caelo usque ad centrum'' :"Eus an oabl betek ar c'hreiz". Lavaret e vez ivez ''[[#Cu|Cuius est solum, eius est usque ad coelum et ad inferos]]''. ;''A cane non magno saepe tenetur aper'' :"Alies e vez harzet ar pemoc'h-gouez gant ur c'hi bihan". ;''[[A capite ad calcem]]'' :"Adalek ar penn betek ar [[seul]]". Penn-kil-ha-troad ; gwelit ''[[A pedibus usque ad caput]]'' ;''[[A communi observantia non est recedendum]]'' :"Arabat eo pellaat diouzh ar soñjoù boutin". ;''A contrariis'' :"Dre an tuioù kontrol". Dre an traoù enebet : un arguzenn ''a contrariis'' zo un arguzenn diwanet eus an tu enep. ;''A contrario'' :"En enep, kontrol da se". ;''A cruce salus'' :"Eus ar groaz (e teu) ar silvidigezh". ;''A Deo rex, a rege lex'' :"A Zoue (e teu) ar roue, ag ar roue (e teu) al lezenn". ;''A Deucalione'' :"Abaoe [[Deukalion, mab Prometeüs|Deukalion]]". Abaoe pell. ;''A divinis'' :"Pellaet diouzh an oberoù doueel". Er relijion gatolik, ar c'hastiz ''suspentio a divinis'' a zo unan eus an doareoù digargoù a c'hall kastizañ ur c'hloareg. An [[eskob]] [[Fernando Lugo]] a voe digarget ''a divinis'' pa voe dilennet da brezidant [[Paraguay]] d'an [[20 a viz Ebrel]] [[2008]]. ;''A facto ad jus non datur consequentia'' :"N'eus ket ur gwir eus ar fed e-unan". ;''A falsis principiis proficisci'' :"A zisoc'h diwar pennaennoù diwir". ;''A fluctibus opes'' :"Eus ar mor (e teu) ar binvidigezh". [[Sturienn]] kêr [[Sarzhav]]. ;''[[A fortiori ratione]]'' :"Ken met rak se". Seul gent a se ; berraet alies en ''[[A fortiori]]''. ;''A Jove principium'' :"Krogomp gant Jupiter", da lavaret eo "enor d'ar mestr, da vestr an ti". ;''A latere'' :"E-kichen". ''Cardinal a latere'' : [[kardinal]] kaset gant ar [[pab]] d'ur pennstad bennak. ;''A mari usque ad mare'' :"Adal ar mor betek ar mor". Eus an eil mor d'egile ; sturienn [[Kanada]]. ;''A mensa et t(h)oro'' :"Eus an daol hag eus ar gwele". Disrann a gorf, hep na vefe torret an dimeziñ. ;''A minima'' :"Ag an hini bihanañ". Talvoudegezh vihanañ un dra bennak. ;''A minore ad maius'' :"Eus ar bihanañ d'ar brasañ". ;''A mundo condito'' :"Adalek krouidigezh ar bed". ;''A non domino'' :"Eus un nann-aotrou". Implijet pa resever ur mad digant un den ha n'eo ket perc'henn warnañ. ;''A parte'' :"A-gostez". Er [[Arz ar c'hoariva|c'hoariva]], komzoù ''a parte'' a vez lavaret gant un dudenn war-eeun d'an arvesterien, en diavaez d'ar c'hendivizoù etre an tudennoù all. ;''[[A pedibus usque ad caput]]'' :"Eus an troad betek ar penn". Penn-kil-ha-troad ; gwelit ''[[A capite ad calcem]]''. ;''A posse ad esse non valet consequentia'' :"Diwar gallusted bezañ un dra ez eo arabat dezastum ez eus anezhañ". ;''A posteriori'' :"Diwar skiant-prenet". ;''[[A priori]]'' :"Diwar raksant". ;''[[A quo]]'' :"Diwarnañ". An ''dies a quo'' eo an deiz ma krog ur pad diwarnañ, enebet ouzh an ''dies [[#Ad|ad quem]]'', an devezh ma paouez ar pad en diwezh anezhañ. ;''A silentio'' :"Dre an tav". Tennet eus ''argumentum a silentio'', a vez implijet evit lavaret ez eo dic'houest un den da sevel enep un arguzenn, pa chom mut goude e glevet. ;''A solis ortu usque ad occasum'' :"Eus ar sav-heol betek ar c'huzh-heol" (e sevenan ma c'hefridi). ===Ab=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ab abrupto'' :"En un doare reut, trumm". ;''Ab absurdo'' :"Dre an emsiv" ; prouiñ ''ab absurdo''. <ref>[[Geriadur Ménard]], 2020, <span style="font-variant:small-caps;">absurde</span>, p. 32-b.</ref> ;''Ab abusu ad usum non valet consequentia'' :"Un arver diwar ur c'hammarver n'eo ket gwiriek." Gwelit ''[[#Ab|Abusus non tollit usum]]''. ;''Ab aestu et tempestate'' :"(Goudoriñ) diouzh ar wrez vras hag ar gorventenn". ;''Ab aeterno'' :"Adal deroù an amzer". A-holl-viskoazh. ;''Ab ante'' :"A-ziagent". En a-raok. ;''Ab antiquo'' :"A-gozh-amzer". ;''Ab agendo'' :"Diwar an oad". ''Ab agendo'' a reer eus un den a zo dic'houest da ober un dra bennak peogwir eo re gozh, re wan a spered, nammet pe war e leve. ;''Ab amicis honesta petamus'' :"Digant ur mignon ne ranker goulenn nemet ar pezh ez eo gouest da ober." — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/amic.shtml ''Laelius De Amicitia'', 44]. ;''Ab asino lanam quaeris'' :"Emaoc'h o c'hortoz kaout gloan digant un [[azen]]". ;''Ab assuetis non fit passio'' :"Ne zeu ket an angerzh diwar an traoù boas". ;''Ab epistulis'' :"Diwar al lizheroù". ;''Ab esse ad posse valet consequentia'' :"Mard eus eus un dra e c'haller kendastum ez eo gallus". ;''Ab extra'' :"Eus an tu-hon". ;''Ab hinc'' :"Alemañ". ;''Ab hoc et ab hac'' :"Amañ hag ahont". A-hed hag a-dreuz : komz ''ab hoc et ab hac''. ;''Ab igne ignem capere'' :"Lezel un tan da gregiñ en e dan". Ober en un doare ent-keodedel, asantiñ da ober un dra a zo reizh e buhez ar gevredigezh. ;''Ab illo tempore'' :"Abaoe an amzer-se". ;''Ab imis fundamentis'' :"Adalek an diazezoù donañ". Nevesaat ar gevredigezh ''ab imis fundamentis'' e oa pal an [[Dispac'h Gall]]. ;''Ab immemorabili'' :"Abaoe (amzerioù) dreist koun". A-holl-viskoazh. ;''[[Ab imo corde]]'' :"A-greiz-kalon". ;''[[Ab imo pectore]]'' :"Eus don ar bruched". En un doare gwirion : diskouez bezañ brouezet ''ab imo pectore''. ;''Ab inconvenienti'' :"Diwar zivarregezh". Un arguzenn ''ab inconvenienti'' a ziskouez divarregezh an arguzenner, pa heuilh un hent a gas da fazioù pe da zislavaroù. ;''Ab incunabulis'' :"Abaoe ar gavell". Abaoe ar vugeliezh. ;''Ab initio'' :"Adalek an deroù". ;''Ab intestat'' :"Hep testamant". A lavarer diwar-benn un den a zo marvet hep testamantiñ, hag a-zivout e hêred. ;''Ab Iove principium'' :"Gwelit'' ''[#A|A Jove principium]]''. ;''Ab irato homine'' :"Diwar un den fuloret". Arabat eo ober un testamant ''ab irato'', rak keuz a c'hallfe dont goude. ;''Ab origine'' :"Adalek an orin". Adalek ar penn-kentañ : studiañ un afer ''ab origine''. ;''Ab origine fidelis'' :"Feal d'e orin'', na zisoñj ket a be lec'h e teu. ;''Ab ovo'' :"Adalek ar [[vi]]". Adalek an orin. ;''Ab ovo usque ad mala'' :"Eus ar vi betek an aval". A-hed ar pred, diwar ar boaz roman da gregiñ pep pred gant vioù ha d'e echuiñ gant frouezh. ;''Ab tam tenui initio tantae opes sunt profligatae'' :"[Biskoazh] ne voe ken bras ur galloud diskaret gant kentaoù ken dister." — [[Cornelius Nepos]] (~100 – ~25), [https://books.google.fr/books?id=rNxGAQAAMAAJ&pg=PA57&lpg=PA57&dq=%22Ab+tam+tenui+initio+tantae+opes+sunt+profligatae%22&source=bl&ots=NL6cBehDHz&sig=DZ94_UZGHOMd7sL4IOXJ2_5Ue34&hl=fr&sa=X&ei=WgZfVdTuNsixUaL4gsgB&ved=0CCsQ6AEwAjgU#v=onepage&q=%22Ab%20tam%20tenui%20initio%20tantae%20opes%20sunt%20profligatae%22&f=false ''De vita excellentium imperatorum et Phaedri fabulae selectae'', linenn 15] – [https://web.archive.org/web/20231031195446/http://agoraclass.fltr.ucl.ac.be/concordances/cornelius_nepos_Vies/ligne05.cfm?numligne=17&mot=profligatae Troidigezh c'hallek]. ;''Ab uno disces omnes'' :"Diwar unan anavez an holl." — [[Virgilius]], [https://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen2.shtml ''Aeneis'' II:65]. ;''Ab Urbe condita'' :"Adalek diazezidigezh ar Gêr". [[Roma]] eo ar Gêr, bet diazezet e 754 pe 753 kJK hervez Marcus Terentius Varro en e ''Rerum rusticarum de agricultura''. <ref>{{la}} Marcus Terentius Varro, [https://www.thelatinlibrary.com/varro.rr1.html ''Rerum rusticarum de agricultura''].</ref> ;''Aberratio delicti'' :"Distro ar felladenn". Er [[gwir (lezenn)|gwir]], gallusted ur fazi, a-greiz seveniñ ur gwallober, a c'hoarvez pa 'z eo atebek ar gwalloberour d'un darvoud disheñvel diouzh e bal kentañ. ;''Aberratio ictus'' :"Distro an taol". Tenn hebiou. Er gwir, un ober reizh a zegas ur gaou dre fazi, gant atebegezh an oberour. ;''Abest ut fatear, ut praecise negem'' :"Pell diouzh en anzav en e nac'han da vat". ;''Abiens abi'' :"O vont gant e hent". O kuitaat ul lec'h pe ur garg. ;''Abistis, dulces caricae'' :"Echu eo ganeoc'h, fiez c'hwek". Aet eo an devezhioù c'hwek da get. — [[Petronius]], [http://www.thelatinlibrary.com/petronius1.html ''Satiricon'', LXIV]. ;''Abrogata lege abrogante non reviviscit lex abrogata'' :"Ne vez ket adsavet ul lezenn dorr dre derriñ al lezenn he deus he zorret". ;''Absens haeres non erit'' :"An ezveziad ne vo ket hêr". Aet diwar wel, aet diwar galon. ;''Absentem lædit, qui cum ebrio litigat'' :"Skeiñ gant un den ezvezant a ra an hini a vez o tabutal gant un den mezv". ;''Absit inuidia verbo'' :"Ra ne vo noaz ebet er ger-se". Hep dismegañsiñ den, gant neptuegezh. — [[Titus Livius]], [http://www.thelatinlibrary.com/livy/liv.9.shtml#19 ''Ab Urbe condita libri'', IX-19]. ;''Absit omen'' :"Ra ne vo ket ur vallozh" eus kement-mañ. Latin ar [[Grennamzer]]. ;''Absit reverentia vero'' :"Arabat eo dimp kaout aon rak lavaret ar wirionez". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.her5.shtml ''Heroides'' V:13]. ;''Absolutio ab actione'' :"Didamalladur diwar ober". Da lavaret eo : evit abegoù danvezel. ;''Absolutio ab instantia'' :"Didamalladur diwar ar goulenn". Da lavaret eo : dre ur si en argerzh an tamall. ;''Absolutum dominium'' :"Beli ziharz". ;''Absque argento omnia vana'' :"Hep arc'hant e vez aner pep tra". ;''Abstinere debet aeger'' :"Ret eo d'ar c'hlañvad yunañ". ;''Abundans cautela non nocet'' :"Ne zeu droug ebet diwar re a ziarbennoù". Keñveriañ gant ar c'hrennlavar <q> Al logodenn n'he deus nemet un toull zo boued d'ar c'hazh. </q> ;''Abusus non tollit usum'' :"Reober ne dalv ket paouez d'ober". N'eo ket peogwir eo fall ur boaz e vo diskaret. Gwelit ''[[#Ab|Ab abusu ad usum non valet consequentia]]''. ;''Abuti errore hostium'' :"Tenn splet eus fazi an enebour". ;''Abyssus abyssum invocat'' :"Gervel an islonk a ra an islonk". <ref>{{fr}} [[Bibl]], [[Testamant Kozh]], [[Levr ar Salmoù]] [https://web.archive.org/web/20150510044804/http://www.psaumes.site-catholique.fr/index.php?post/Psaume-42 II-42:8].</ref> ===Ac=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Accessorium sequitur principale'' :"Da heul ar pouezusañ e teu an eilrenk". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : diwar hini ar mad pennañ e teu dezvad ur mad a eil renk. ;''Accessum ad res salutares, a pestiferis recessum'' :"Tostaat d'an traoù salvus, pellaat diouzh ar re noazus". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/nd2.shtml#34 ''De Natura Deorum''II:34]. ;''Accipe quam primum, brevis est occasio lucri'' :"Gra diouzhtu, dibad eo ar chañsoù da zont a-benn". « Pa vez gedon eo gedona ». ;''Accidere ex una scintilla incendia passim'' :"Diwar ur fulenn en em strew an tangwall". ;''Accipio omen'' ''Degemer a ran an diougan". ;''Accusare nemo se debet nisi coram Deo'' ;''''Den ne rank en em damall, nemet dirak e-tal Doue". ;''Acetum habet in pectore'' :"Gwinêgr zo em bruched". Lemm eo ma spered ha kalz danvez zo ennon. <ref>{{fr}} C. de Méry (1828), ''Des proverbes, adages, sentences, apophtegmes'', [https://books.google.fr/books?id=9xulEVI0kGwC&pg=PA508&dq=cetum+habet+in+pectore&hl=fr&sa=X&ei=1R53VceNLIGsUbmqgYAP&redir_esc=y#v=onepage&q=cetum%20habet%20in%20pectore&f=false p. 201.]</ref>. ;''Acta est fabula, plaudite !'' :"C'hoariet eo ar [[Arz ar c'hoariva|pezh-c'hoari]], strakit ho taouarn!". Gerioù diwezhañ distaget gant [[Aogust (impalaer)|Aogust]] war ar varskaoñ, a-hervez. Kar da "echu eo an abadenn". ;''Actio adversus iudicem que litem suam fecit'' :"Keinad a-enep ur barner hag en deus ul laz personel er gaoz". ;''Actio libera in causa'' :"Ober dishual en afer". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : ur gwallober sevenet gant un den a zo en em lakaet da ziatebek. ;''Actio nondum nata non praescribitur'' :"Un ober ha n'eo ket bet ganet c'hoazh ne c'hall ket bezañ digastizet". ;''Actio personalis moritur cum persona'' :"Gant an den e varv e oberoù". ;''Actor sequitur forum rei'' :"Neb a vreut ur gaoz a heuilh kreizon an difenner". ;''Actore non probante, reus absolvitur'' :"Mar ne zegas ket ar goulenner ar brouenn, ret eo didamall an difenner". ===Ad=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ad abundantiam'' :"A-builh". ;''Ad agendum'' :"A-benn an ober". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] e c'hall ur c'hlemmer reiñ d'un den all un urzh ''ad agendum'' evit ma kasfe ar prosez e-lec'h ar c'hlemmer. ;''Ad astra'' :"Trema ar stered". ;''Ad astra per aspera'' :"Trema ar stered a-dreuz an diaesterioù". ;''Ad audiendum verbum'' :"War selaou ar gomz''. Da skouer : ur c'henglav ''ad audiendum verbum'', ma teuer da selaou ar pezh a zo da vezañ lavaret fraezh. ;''Ad augusta per angusta'' :"D'an nec'h dre an hentoù strizh". Diaes eo an hent da c'hounit brud hag enor. ;''Ad bestias'' :"D'al loened". Gwelit ''[[#Da|Damnatio ad bestias]]''. ;''Ad captandum vulgus'' :"A-benn pakañ an engroez". Er [[politikerezh]], plijout d'ar yoc'hoù eo pal un arguzenn ''ad captandum vulgus''. ;''Ad coetum geniti sumus'' :"Evit an unaniezh ec'h omp bet ganet". ;''Ad gloriam per spinas'' :"Trema ar c'hlod a-dreuz drein". ;''Ad explorandum'' :"Klask evit kavout". Implijet er [[gwir (lezenn)|gwir]] evit goulenn un enklask ma vo kavet ur brouenn bennak. ;''[[Ad hoc]]'' :"Graet evit se". Evel pa lakaer un dra bennak el lec'h ''ad hoc''. ;''[[Ad hominem]]'' :"War-du an den". Arguzennoù ''ad hominem'' zo mennet da skeiñ war un den, d'e ziskar, pe da ziskar e vrud, e-lec'h diskar e arguzennoù. Gwelit ''[[#Ad|Ad personam]]''. ;''Ad honorem nostrum interest'' :"Rekis eo d'hon enor". ;''Ad horas'' :"A-barzh un nebeud eurvezhioù". ;''Ad impossibilia nemo tenetur'' :"Den n'eo ret dezhañ ober ar pezh na c'heller ket ober". ;''[[Ad infinitum]]'' :"Betek an didermen". ;''Ad instar'' :"Diouzh patrom". Er gloer [[henroma]]n, ur garg ''ad instar'' a oa unan a enor, da lavaret eo gant an titl hep ar garg wirion. ;''Ad interim'' :"En amzer etre". Da c'hortoz ; ur [[gouarnamant]] etreadegat eo unan ''ad interim''. ;''Ad iura renunciata, non datur regressus'' :"N'eus distro ebet da zilez ar gwirioù". ;''Ad Kalendas graecas'' :"Da Gala ar C'hresianed ". E [[Roma]] e oa eus ar c'hala, ha kala ar C'hresianed ne oa ket anezho. Kement ha "bloavezh an erc'h du" eo eta. ;''[[Ad libitum]]'' :"Diouzh gwalc'h". ;''Ad litteram'' :"Hervez al lizherenn". Sentiñ rik ouzh ar ger eo sentiñ ''ad litteram''. ;''Ad maiora'' :"War-du traoù brasoc'h". Implijet da sevel yec'hedoù, da hetiñ muioc'h c'hoazh a verzh en dazont. ;''Ad maiorem regis gloriam'' :"Evit brasañ gloar ar roue". [[Restr:St. Ignatius A.M.D.G..jpg|thumb|<div class="center;">''Ad majorem Dei gloriam''<br>skrivet en un iliz e [[SUA]]</div>]] ;''Ad majorem Dei gloriam'' :"Evit brasañ gloar Doue". Sturienn [[Kompagnunezh Jezuz]], skrivet ivez ''A.M.D.G"., a vez moullet war al levrioù embannet ganto. ;''Ad malum malae res plurimae se agglutinant'' :"Alies e vez meur a reuz goude ur reuz". « Pa erru ur c'holl en ti / Ez erru daoou pe dri ». ;''Ad multos annos !'' :"War-du kalz bloavezhioù !" Hetoù. ''Many happy returns'' eo an droienn [[saoznek]] a glot amañ. ;''Ad nauseam'' :"Betek sevel ar galon". Betek bezañ heug. ;''Ad nocendum potentes sumus'' :"Evit noazout ez omp galloudus". ;''[[Ad nutum]]'' :"Diwar un hejadenn penn". Evit komz eus un disentez bet kemeret war an tach, hep goulenn ali den pe zen ha hep en em wennañ dirak den pe zen. ;''Ad oculum'' :"Diwar al lagad". Priziañ ''ad oculum'' : priziañ well-wazh, d'ar much. ;''Ad patres'' :"War-du an tadoù". Kas un den bennak ''ad patres'' zo kement hag e gas da welout e hendadoù, da lavarout eo e lazhañ. ;''Ad perpetuam rei memoriam'' :"Evit ar goun beurbadel". Lakaet goude a ar c'hevarc'hiñ e dibenn un teul roman, evit reiñ da c'houzout e oa an teul unan solius ha trebad. ;''Ad personam'' :"War-du an den". Tagañ an den e-lec'h e brezeg a reer pa'z implijer un arguzenn ''ad personam''. Gwelit ''[[Ad hominem]]''. ;''Ad probationem'' :"Evit ar brouenn". Implijet er [[gwir (lezenn)|gwir]] diwar-benn un akta solius na c'hall ket bezañ enebadus ouzh ar gevrenn enep hep prouenn. Gwelit ''ad validitatem''' amañ izeloc'h. ;''Ad proximum antecedens fiat relatio, nisi impediatur sententia'' :"Ra vo liammet ar ger kent ouzh ar ger a zo war e lerc'h, anez ez eo distrujet ster ar frazenn". ;''[[Ad quem]]'' :Implijet en troiennoù ''dies ad quem'', enebet ouzh ''dies [[a quo]]''. ;''Ad referendum'' :"D'ar vodadeg". Kaset e vez un afer ''ad referendum'' evit goulenn ali ur vodadeg kent kemer un disentez. ;''Ad rem'' :"Perzhiek". A denn dres d'an dodenn. ;''Ad substantiam'' :"Evit an danvez". Er [[gwir (lezenn)|gwir]], ar stumm rekis dre lezenn evit ma talvezfe un akta da vat. ;''Ad unguem'' :"D'an ivinenn"; En un doare disi, diwar [[arz]] ar [[kizellerezh|c'hizellerezh]]. ;''Ad usum Delphini44 :"Evit barr an Daofin". Meneg e oa lakaet war un dastumad skridoù klasel latin ha [[henc'hresianek]] a oa bet moullet evit [[Loeiz Bro-C'hall (1661-1711)|Loeiz Bro-C'hall]], mab [[Loeiz XIV]]. ;''Ad Urbis fabricae / Ad usum fabricae44 :"Evit sevel Kêr / Evit implij ar sevel". Berraet alies dre ''A.U.F.". Eilsinadur teulioù an treuzkas dafar evit sevel ilizoù-meur [[Italia]] ([[Firenze]], [[Milano]], [[Roma]]. Dizemglev zo diwar-benn e ster resis : ha digoust e oa an tailhoù war an dafar hag an treuzkas, pe get ? ;''Ad validitatem'' :"Evit ar soliusted". Implijet er [[gwir (lezenn)|gwir]] diwar-benn un akta a c'hall bezañ nullet mar ne sevener ket un diviz a soliusted. Gwelit ''Ad probationem''. ;''Ad valorem'' :"Diouzh an dalvoudegezh". Implijet er [[maltouterezh]]. ;''Ad veritatem'' :"Trema ar wirionez". ;''Ad vitam æternam'' :"A-hed ar vuhez peurbadel". Da viken. ;''Ad vinum disertum esse'' :"Bezañ helavar dre ar gwin". ;''Adde parvum parvo, magnus acervus erit'' :"Laka ouzhpenn tamm-ha-tamm, kalz az po". ;''Addenda et corrigenda'' :"Ouzhpennadennoù ha reizhadennoù". ;''Addendum'' :"Tra da lakaat ouzhpenn". ''Addenda'' el liester. ;''Adducere inconveniens non est solvere argumentum'' :"Degas nemedennoù ne ziskoulmo ket ar gudenn". ;''Adfines inter se non sunt adfines'' :"An heñvelderioù a zo etrezo n'int ket dre nesaelezh". ;''Adfinitas in coniuge superstite non deletur'' :"N'eo ket nullet nesaelezh ar pried manet bev". ;''Adfinitas iure nulla successio permittitur'' :"An nesaelezh ne ro ket gwirioù kantved-diner". ;''Adiaphora'' :"An traoù diforzh". Diwar an [[henc'hresianeg]] ἀδιάφορα, evit diskouez an traoù ha n'int na ret na berzet. Eus ar [[stoikegezh]] e teu ar meizad, hag adkemeret eo bet gant ar [[Kristeniezh|gristeniezh]]. ;''Adoptio naturam imitatur'' :"Drevezañ an natur a ra an advabadur". ;''Adtemptata pudicitia'' :"Dismeg ouzh an elevez". ;''Adulatio perpetuum malum regum'' :"Dre flanerezh e kendalc'h ar renerezh fall". ;''Adversae res religionum admonent'' :"E-kreiz an droukverzh e tihun an dra relijiel". ;''Adversis rerum immersabilis undis'' :"Bepred skoet gant gwagennoù an droukverzh, hep bezañ beuzet nepred". — [[Horatius]], en e droidigezh latin diwar ''[[Odysseia]]'' [[Homeros]] ; {{la}} {{en}} [https://www.loebclassics.com/view/horace-epistles/1926/pb_LCL194.265.xml ''Episluæ'', II, linenn 23]. ;''Advocatus diaboli'' :"Alvokad an diaoul". Implijet pa arguzenner a-ratozh-ker enep un den padal e vezer a-du gantañ, evit amprouiñ talvoudegezh e arguzennoù. ===Ae=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:AEIOU Buchmalerei in der Handregistratur König Friedrichs IV 1446.jpg|thumb|''[[A.E.I.O.U.]]'' en arouez an [[Friedrich III|impalaer santel Friedrich IV]], [[1446]]]] ;''A.E.I.O.U.'' :''Austria Est Imperare Orbi Universi''. "[[Aostria]] eo dezhi da c'hourc'hemenn ar bed-holl", sturienn latin an [[Tiegezh Habsburg]] ; ''Alle Erdreich Ist Österreich Untertan'' eo en [[alamaneg]]. ;''Ægroto dum anima est, spes est'' :"Goanag zo keit ha ma vez anal gant ar c'hlañvour". ;''Aequam memento servare mentem'' :"Bez soñj da virout ur spered ''plaen". ;''Aequat omnes cinis :"Al ludu a laka an holl dud da gevatal". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/seneca.ep14-15.shtml ''Epistulae morales ad Lucilium'', XCI:16]. ;''Aeque principaliter'' :"Ken pouezus all". En [[Iliz katolik roman]], unaniñ [[eskopti]]où ''aeque principaliter'' zo o c'hendeuziñ hep na vefe lakaet an eil dreist egile. ;''Aequo pulsat pede'' :"A sko gant un troad diforzh". Berradur ar werzenn ''Pallida Mors æquo pulsat pede pauperum tabernas regumque turris'', "gant un troad diforzh e sko ar Marv disliv gant tavarnioù ar re baour ha rourioù ar rouaned". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'' I.IV.13]. ;''Aequum est ut cujus participavit lucrum, participet et damnum'' :"Reizh eo e kemerfe perzh er goll ivez an neb en deus kemeret perzh er gounid". ;''Ære perennius (exegi monumentum aere perennius)'' :"Padusoc'h eget arem (savet em eus ur monumant padusoc'h eget arem)" — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm3.shtml ''Carmina'', III, XXX, 1]. ;''Aes triplex'' :"Arem tric'hement". Tri gwiskad arem war bruched ar verdeerien gentañ, arouez o c'halonegezh. — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'' I-III-9]. ;''Aetatis cujusque notandi sunt tibi mores'' :"Dalc'h kont eus boazioù pep amzer". ;''Æternum vale'' :"Kenavo da viken". Gwelout ''[[#S|Supremum vale]]''. ===Af=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Affidavit'' :"Feiz en deus graet". Un ''affidavit'' zo ur skrid ma tisklêrier ha touer dirak un den aotreet gant al lezenn ez eo gwir kement fed a zo skrivet. ;''Affirmanti incumbit probatio'' :"Gant neb a lavar e tegouezh prouiñ". ;''Afflictis lentae'' :"Gorrek eo d'ar gouzañvidi". Hir e vez an amzer d'an dud a c'houzañv. ;''Afflictis longae, celeres gaudentibus horae'' :"Gorrek eo eurioù ar gouzañvidi, buan eo re an dud laouen". ===Ag=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Age quod agis'' :"Gra ar pezh a rez''. Gra ''mat'' ar pezh a rez. ;''Agnosco stilum Romanae ecclesiae'' :"Anavezout a ran stil an Iliz roman". ;''Agnosco veteris vestigia flammae'' :"Anavezout a ran roudoù ma flammenn gozh". ;''Agnus Dei'' :"Oan Doue". [[Jezuz Nazaret]] gwelet evel an [[oan]] a voe aberzhet war ar [[kroaz|Groaz]] hervez an [[Testamant Nevez]]. ===Al=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:Caesar-ueberschreitet-den-rubikon.jpg|thumb|upright 1.8|<div class="center;">Julius Caesar o treuziñ ar stêr Rubicone</div>]] ;''Alas accidere'' :"Troc'hañ an divaskell". ;''Albo lapillo diem notare'' :"Merkañ an deiz gant ur maen gwenn''. Da gaout soñj eus un darvoud laouen ; kevatal da « lakaat ur groaz en nor ». An eneb d'al lavared ''[[#Di|Dies ater]]''. ;''Albo signanda lapillo dies'' :"Devezh da verkañ dre ur maen gwenn". ;''[[Alea jacta est]]'' :"Taolet eo an diñs". A vije bet lavaret gant [[Caius Julius Caesar]] pa dreuzas ar stêr [[Rubicone]], a oa berzet outañ, da vont da [[Roma]] da gemer ar galloud. ;''Alias'' :"En un doare all". Arveret gant ar ster "anvet en un doare all", kenster gant "derc'hanvenn", "anv-pluenn" : <q> Louis-Paul Nemo, ''alias'' [[Roparz Hemon]]. </q>. ;''Alibi'' :"E lec'h all". Er [[gwir|lezenn|gwir]], un digarez diazezet war ar fed ma oa an tamallad en ul lec'h disheñvel diouzh an hini m'eo bet sevenet ar gwallober. ;''Aliena vitia in oculis habemus a tergo nostra sunt'' :"Dirak hon daoulagad emañ fazioù an hentez, a-dreñv dimp emañ hor re". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/sen.ira2.shtml ''De Ira'' II, XXVIII:8]. ;''Alieni iuris'' :"E lezenn unan all". A-zivout an dud, bugale peurliesañ, a zo e gwardoniezh un den all. ;''Alienis malis discimus'' :"Deskiñ a reomp diwar fazioù an hentez". ;''Alii bella gerunt, tu felix Austria nube'' :"Ar re all a ren brezel, te, Aostria eürus, a zimez". Lavarenn-stur [[Aostria|Arc'hdugelezh Aostria]]. ;''Aliis inserviendo consumor'' :"Deviñ evit servij an hentez". Sturienn Ernest I (dug Brunswick ; 1497-1546), Skol-veur [[Mezegiezh]] Danylo Halytslyi [[Lviv]] ([[Ukraina]]), Skol-veur [[Tyoumen]] ([[Rusia]]) ha The Catholic University of America (SUA). ;''Aliorum medicus, ipse ulceribus scates'' :"Mezeg ar re all, hag eñ goloet a c'houlioù". — [[Erasmus]], [https://web.archive.org/web/20120314093101/http://sites.univ-lyon2.fr/lesmondeshumanistes/wp-content/uploads/2010/09/Adages-tome-2.pdf ''Adagiorum'', II, v, 38.] ;''Aliquando et insanire iucundum est'' :"Plijus e vez bezañ foll a-wechoù". ;''Aliquem indicta causa damnare'' :"Kondaoniñ un den hep e glevout". ;''Aliquid dare, aliquid retinere'' :"Un dra bennak da reiñ, un dra bennak da virout". Arveret er [[gwir (lezenn)|gwir]] evit merkañ ar c'henaotre etre div gevrenn evit lakaat termen d'o dizemglev. ;''Aliquis non debet esse judex in propria causa, quia non potest esse judex et pars'' :"Arabat eo d'an den bezañ barner e gaoz dezhañ, abalamour ma ne c'heller ket bezañ barner ha kevrenn". ;''Aliquid stats pro aliquo'' :"Un dra bennak a dalvez evit un dra bennak all". Diazez ar [[semiotik]], ar skiant a bled gant argerzh ar c'henderc'hañ, ar bonekaat hag ar c'hehentiñ arouezioù. ;''Alis luporum catulos'' :"Emaoc'h o vagañ bleizigoù". ;''Aliud est celare, aliud tacere'' :"Kuzhat zo un dra, tevel zo un dra all". ;''Aliud pro alio'' :"Un dra evit unan all". ;''Alium silere quod voles primus sile'' :"Na lavar ket ar pezh na fell ket dit klevet digant un den all". ;''Alma mater'' :"Mamm vagerez". Implijet gant an dud da envel ar skol-veur m'int bet gant o studi. ;''Alter ego'' :"Me arall". Hennezh eo ma ''alter ego'' : hennezh pe me, heñvel eo. ;''Alter frenis, alter eget calcaribus'' :"Lod o deus ezhomm rañjennoù, lod all kentroù". Lod tud zo re herrek, lod zo re c'horrek. ;''Alterius non sit qui suus esse potest'' :"Na vezañ d'unan all neb a c'hall bezañ dezhañ e-unan". Arabat eo da neb a c'hall bezañ perc'henn warnañ e-unan bezañ perc'hennet gant un den all. – Sturienn [[Paracelsus]]. ;''Alterum non laedere'' :"Na noazout d'an hentez". ;''Altis plerumque adjacent abrupta'' :"Amezek d'un islonk e vez an uhelder peurliesañ". ===Am=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:Amor Victorious.jpg|thumb|[[Amor Vincit Omnia (Caravaggio)|''Amor vincit omnia'']] ]] ;''Amantes amentes'' :"Foll eo an amourouzien". ;''Amantium irae amoris integratio'' :"Nevesadur ar garantez eo tabutoù an amourouzien". ;''Amat victoria curam'' :"An trec'h a gar ar striv". ;''Ames parentem, si aequus est – si aliter, feras'' :"Kar da dud, mard int reizh : anez, gouzañv-i". ;''Amice, ad quid venisti !'' :"Mignon, evit petra out deuet !" — [[Aviel Mazhev]], [http://www.thelatinlibrary.com/bible/matthew.shtml#26 XXVI:50]. ;''Amici inesse adulationem'' :"N'eus lubanerezh ebet etre mignoned". — [[Tacitus]], [http://www.thelatinlibrary.com/tacitus/tac.ann2.shtml#12 ''Annales'', II.12]. ;''Amici, hodie diem perdidi'' :"Mignoned, hiziv em eus kollet un devezh". Lavaret gant an [[Roll an impalaerien roman|impalaer]] [[Titus (impalaer)|Titus]] pa n'en devoa graet mad ebet da zen ebet. ;''Amici nec multi nec nulli'' :"Na kalz mignoned, na hini ebet". ;''Amici vitia si feras, facis tua'' :"Mar gouzañvez sioù da vignon e rez da sioù-te ganto". ;''Amici mores noveris, non oderis'' :"Anaout boazioù da vignon a rankez, arabat eo o c'hasaat". ;''Amicitia inter pocula contracta, plerumque est vitrea'' :"Ken bresk hag ar gwer eo ar vignoniezh skoulmet tro-dro da vannac'hoù". ;''Amicitia magis elucet inter aequales'' :"Pelloc'h e pad ar vignoniezh etre tud kevatal". ;''Amicum an nomen habeas, aperit calamitas'' :"Diwar da walldroioù e ouezi hag ur mignon gwirion zo dit pe an anv anezhañ hepken". ;''Amicum secreto admone, palam lauda'' :"Kroz da'z mignon ez-prevez, gra meuleudi dezhañ ez-foran". ;''Amicus certus in re incerta cernitur'' :"Ur gwir vignon a vez anavezet pa zegouezh ur gwall". ;''Amicus magis necessarius quam ignis et aqua'' :"Rekisoc'h eget an tan hag an dour eo ar mignon". ;''Amicus ollaris'' :"Mignon ar pod pri". Ho mignon eo keit ha ma vez boued en ho pod. ;''Amicus omnibus, amicus nemini'' :"Mignon d'an holl (zo koulz ha) mignon da zen ebet". ;''Amicus Plato, sed magis amica veritas'' :"Mignon da Blaton on, hogen d'ar wirionez muioc'h c'hoazh". — [[Aristoteles]], ''Ethica Nicomachea'' I-6, diwar-benn [[Platon]], pa ne oa ket a-du gantañ. ;''Amicus verus rara avis'' :"Evned rouez eo ar vignoned wirion". ;''Amittit merito proprium, qui alienum appetit'' :"Neb a c'hoanta peadra an hentez zo dellezek da goll e hini". ;''Amor crescit dolore repulsae'' :"Kreskiñ a ra ar garantez gant poan an nac'hadenn". ;''Amor – dolor'' :"Karantez – poan". ;''Amor et deliciae humani generis'' :"Karantez ha dudi mab-den". Ul lesanv gounezet gant an [[Roll an impalaerien roman|impalaer]] [[Titus (impalaer)|Titus]] a-drugarez d'e vadelezh e-keñver e sujidi. — [[Eutropius (istorour)|Eutropius]], [http://www.thelatinlibrary.com/eutropius/eutropius7.shtml#21 ''Breviarium Historiae Romanae'', VII.21]. ;''Amor omnia vincit'' :"Trec'h e vez ar garantez war pep tra". ;''Amor et melle et felle est fecundissimus'' :"Ar garantez eo ken puilh ar mel hag ar vestl enni". ;''Amor libertatis nobis est innatus'' :"Enganet ennomp ar ar garantez ouzh ar frankiz". ;''Amor patriae nostra lex'' : ''Karantez ouzh ar vammvro eo hor lezenn". ;''Amor vincit omnia'' :"Trec'hiñ war bep tra a ra ar garantez". ;''Amore, more, ore, re'' :"Ar garantez, ar vuhezegezh, ar c'homzoù, an oberoù". Berradur eus ''Verus amicus amore more ore re cognoscitur'' : "dre e garantez, e vuhezegezh, e gomzoù, e oberoù ez anavezer ar mignon gwirion". ===An=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:Duerer Dreifaltigkeitsaltar.jpg|thumb|Munud eus ''Azeulerezh an Drinded'', un emboltred gant [[Albrecht Dürer]]]] [[Restr:Great_Seal_of_the_United_States_(reverse).svg|thumb|''Annuit cœptis'' war Siell Veur gouarnamant SUA]] ;''An debeatur'' :"Mard eo dleet". Implijet er gwir evit klask gouzout hag unj digoll zo ret a-c'houde ur gaou. Gwelit ''[[#Q|Quantum debeatur]]''. ;''An et quantum debeatur'' :"Mard eo dleet ha pegement". ;''Angina pectoris'' :"Kevenkez bruched". <ref>[[Geriadur Ménard]], 2020, p. 76-b.</ref>. ;''Anguillam cauda tenes'' :"Dalc'h ar silienn dre he lost". ;''Angulus ridet'' :"Ar c'horn-bro a c'hoarzh". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm2.shtml ''Carminum'', II-6:14]. ;''Animum debes mutare non caelum'' :"An ene a ranker kemmañ, an hinonad n'eo ket". ;''Animus ex ipsa desperatione sumatur'' :"Tennomp hor c'halonegezh eus an dic'hoanag". ;''Animus meminisse horret'' :"Skrijañ a ra ma ene gant an eñvorenn-se". ;''Animus pugnandi'' :"Ar youl da stourm". ;''Animus se a corpore abstrahit'' :"En em zisujañ eus ar c'horf a ra an ene". ;''Anno a Virginis partu'' :"Er bloaz goude d'ar Werc'hez gwilioudiñ". Heñvelster gant al lavared ''[[#An|Anno Domini]]''. Evel el livadur ''Azeulerezh an Drinded'' gant [[Albrecht Dürer]], a zo sinet ''Albertus Durer Noricus faciebat anno a Virginis partu 1511'', "Albrecht Dürer a Nürnberg a reas er bloaz 1511 goude d'ar Werc'hez gwilioudiñ". ;''Anno Domini'' :"Goude an Aotrou ([[Jezuz Nazaret]])". Berraet en ''A. D.''. ;''Annuit cœptis'' :"Darbennet (en deus) an embregadenn-mañ". Unan eus an teir sturienn a zo war pil Siell Veur [[Stadoù-Unanet Amerika]] ; embann a ra ez eo bet darbennet krouidigezh SUA gant Ragevezh Doue. ;''[[Annus horribilis]]'' :"Bloavezh euzhus". Bomm lavaret gant [[Elesbed II]], [[rouanez]] ar [[Rouantelezh-Unanet]], da zisplegañ petra he doa bevet e [[1992]]. Dre fent e veze kemmet gant farserien ar ger ''annus'' en ''anus'' ([[fraez]]). ;''[[Annus mirabilis]]'' :"Bloavezh brav-estlammus". ;''Ante Christum natum'' :"Kent ganedigezh Jezus-Krist". Berradurioù : a.C.n., A.C.N., ACN, a.Ch.n., a.Chr.n.). Gwelit ''[[#P|Post Christum natum]]''. ;''Ante diem'' :"Kent an deiz". A-raok hiziv. ;''Ante litteram'' :"Kent ar skrid". A-raok ma vefe eus ar ger ; da skouer : Henry Havelock Ellis (1859-1939) a voe ur [[revoniezh|revoniour]] ''ante litteram''. ;''Ante pedes non videre'' :"Na gwelout dirak e dreid". Bezañ avelek, pe verrsperedet. ;''Antiqua nove'' :"Traoù kozh en un doare nevez". ;''Antiqua sunt optima'' :"Ar re wellañ eo an traoù kozh". Arnodet ha gwiriekaet eo bet an traoù kozh, hervez ar Romaned bepred. ;''Antiquior mors turpitudine'' :"Gwell ar marv eget ar vezh". ;''Antiquo jure tutor'' :"Gouarnour kozh al lezenn". ;''Antiquo more'' :"Ar c'hiz kozh". ;''Antiquus amor cancer est'' :"Ur garantez kozh n'eo nemet ur valitouch (da soñj ar merc'hed)" – [[Petronius]], [http://www.thelatinlibrary.com/petronius1.html ''Satiricon'', II-42]. ;''Anxia divitiarum cura'' :"Enkrezus eo bezañ nec'het gant ar binvidigezh". ===Ap=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Apertis verbis'' :"Komzoù fraezh". ;''Apices juris non sunt jura'' :"Soutilderioù ar gwir n'int ket ar gwir". ;''Appellatio ad Caesarem'' :"Galv d'an impalaer". Evit terriñ ur barn d'ar marv. ''[[#Pr|Provocatio ad populum]]'' a veze graet kent an [[Impalaeriezh roman]]. ;''Aptari onus viribus debet'' :"Ret eo azasaat al labour ouzh an nerzh". ===Aq=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Aqua et ignis interdictio'' :"Berzet an dour hag an tan". A-zivout un den forbannet. ;''Aqua profunda est quieta'' :"Difiñv eo an dour don". ;''Aqua vitae'' :"An dour a vuhez". Ar gwin-ardant, an "odivi" : lambig, [[rom]], [[whisky]] hag all. ;''Aquila non capit muscas'' :"N'eo ket an erer a dap kelien". Un den a bouez ne ra ket war-dro aferioù ken dister. ;''Aquila non captat muscas'' :''[[#I|idem]]''. ;''Aquilam volare docet'' :"Emaoc'h o teskiñ nijal d'un erer". ;''Aquiris quodcumque rapis'' :"Dit eo ar pezh a laerez". ===Ar=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Arbiter elegantiae'' :"Barner ar granded". — [[Tacitus]] diwar-benn [[Petronius]] en [https://www.thelatinlibrary.com/tacitus/tac.ann16.shtml ''Annales'', XVI, 18]. ;''Arbitror esse aliquam liberi arbitrii vim'' :"Krediñ a ra din ez eus un nerzh gant ar frankdivizout". — [[Erasmus]], ''Adagiorum''. ;''Arbor mala, mala mala'' :"Gwezenn fall, avaloù fall". ;''Arcades ambo'' :"Arkadianed o-daou". Daou sod, an [[azen|ezen]] o vezañ loened brudetañ [[Arkadia (Henamzer)|Arkadia]]. — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/ec7.shtml ''Eclogues'' VII:4]. ;''Ardet nec consumitur'' :"Deviñ a ra hep peurzeviñ". Diwar-benn ar [[feniks]]. ;''Ardua ad gloriam via'' :"Diaes eo an hent trema ar c'hlod". ;''Ardua para subire'' :"Dev evit sevel". ;''Arenae semina mandare'' :"Hadañ en traezh". ;''[[Argumentum ad verecundiam]]'' :"Arguzenn a zoujañs". ;''Argumentum baculinum'' :"Arguzenn ar vazh". Skeiñ, implijout an nerzh e-lec'h ar reizhpoell (evel e pezh-c'hoari [[Molière]] ''Les Fourberies de Scapin''). ;''Articulus stantis vel cadentis Ecclesiae'' :"Ar benngredenn a laka an Iliz da chom en he sav pe da gouezhañ". Ar feiz kristen hervez [[Martin Luther]], da lavar an doueoniour Balthasar Meisner (1587-1626). ;''Ars casus similis'' :"Heñvel eo an arz ouzh ar chañs". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.artis3.shtml ''Ars Amatoria'' III:155]. ;''Ars est celare artem'' :"Kuzhat an arz eo an arz". Kuzhat an ardoù eo an arz. ;''Ars est difficilis, recte rempublicam gerere'' :"Un arz diaes eo gouarn mat ar Stad". ;''Ars gratia artis'' :"An arz evit an arz". Sturienn ar gompagnunezh [[sinema]] [[Metro Goldwyn Mayer]]. ;''Ars longa, vita brevis''<ref>Troidigezh latin eus an [[henc'hresianeg]] Ὁ βίος βραχὺς, ἡ δὲ τέχνη μακρὴ ''O víos vrachýs, i dé téchni makrí'', bomm kentañ [https://www.remacle.org/bloodwolf/erudits/Hippocrate/aphorismes1.htm ΑΦΟΡΙΣΜΟ]] ''Aforismoi'' [[Hippokrates]] ;'' "berr ar vuhez, hir an arz" eo al lavared orin.</ref> :"Hir an arz, berr ar vuhez". ;''Artem quævis alit terra'' :"Ar vicher a vag an den e pep lec'h". ===As=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Asinus asinorum in sæcula sæculorum'' :"[[Azen]] an ezen da viken". N'eus ket sotoc'h eget hemañ. ;''[[Asinus asinum fricat]]'' :"Azen a frot azen". ;''Asinus balneatoris numquam particeps balnei'' :"Azen gward ar c'hibellec'h n'en devez kibelladenn ebet". ;''Asinus gestat mysteria'' :"Emañ an azen o tougen an ikonoù". – [[Andrea Alciato]] (1492-1550). ;''''Asinus in catedra'' :"Azen er gador". Un azen o prezeg pe o kelenn an dud. ;''Asinus in tegulis'' :"Un azen war an toennoù". Un dra iskis. ;''Aspexi terram et ecce vacua erat et nihil'' :"Sellet a ran ouzh an douar ha setu eo goullo ha distumm". — [[Vulgata]], [https://www.thelatinlibrary.com/bible/jeremiah.shtml#4 Jeremiaz, 4:23]. ;''Aspiciendo senescis'' :"Koshaat a rez en ur sellet ouzhin". ;''Assem habeas, assem valeas'' :"Bez arc'hant, kreñv e vi gant an arc'hant". Bez pinvidik ha stad a vo graet ac'hanout. An ''as'' e oa ar moneiz roman. ===At=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Athanasius contra mundum'' :"Athanasius Enep ar Bed". Lesanv [[Athanasius Aleksandria]] ([[297]]-[[373]]), ugentvet [[eskob]] [[Aleksandria]] adal [[328]] betek e varv, pa voe harluet pemp gwezh diwar urzh pevar [[Impalaeriezh roman|impalaer roman]] : [[Kustentin Iañ (impalaer roman)|Kustentin Iañ]], [[Constantius II]], [[Juluan II]] ha [[Valens]]. ===Au=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Auctores varii'' :"Lies aozerien". Berraet dre ''AA.VV.''. ;''Auctoritatem rebus vilitas adimit'' :"Ur priz izel a denn pep pouezusted d'an dra". ;''Audacia fidentiae est apposita'' :"Stok ouzh ar fiziañs eo an herder". ;''Audacter calumniare, semper aliquid haeret'' :Falstamall dizaon, atav e chom un dra bennak peg". ;''Audax est ad omnia quaecumque amat vel odit femina, et artificiosa est nocere cum vult'' :"Her eo ar vaouez e kement tra a gar hag a gaz, ha gouzout a ra noazañ pa fell dezhi". ;''Audax Japeti genus'' :"Mab dispont ganet eus Japet". ;''Aude contemnere opes'' :"Kred ober fae war ar stroñs". ;''Audendum est, fortes adjuvat ipsa Venus'' :"Ret eo krediñ ober, [[Gwener (doueez)|Gwener]] hec'h-unan a skoazell ar re galonek". — [[Tibullus]], [http://www.thelatinlibrary.com/tibullus1.html#2 ''Carminum Libri Tres'' I, II:16]. ;''Audentis fortuna juvat'' :"Ar chañs a c'hoarzh ouzh an dud dispont". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen10.shtml ''Aeneis'' X:284]). ;''Audere est facere'' :"Krediñ ober eo ober". ;''Audi alteram partem'' :"Ra vo klevet ar gostenn all ivez". ;''Audi, vide, sile'' :"Selaou, sell, tav". ;''Audi, vide, tace, si tu vis vivere in pace'' :"Selaou, sell, tav, ma kerez bevañ e peoc'h". Par da « un den berzet a dalv kant ». ;''Audiatur et altera pars'' :"Ra vo klevet an tu arall". A vez lavaret en ur prosez, pa vez bet klevet an tamaller peurvuiañ. ;''Audite pars adversa'' :''[[#I|idem]]''. ;''Aura popularis'' :"C'hwezh ar bobl". Avel (hegemm) ar bobl, ar c'hrad-vat a-berzh ar bobl a zoug brud an den hag e ziskar. ;''Auream quisquis mediocritem diligit'' :"Prizius evel an aour eo neb a gar ar muzul mat". — [[Quintus Horatius Flaccus]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm2.shtml ''Carmina'' II, X:5]. ;''Aures serva'' :"Diwall da zivskouarn". ;''Auri mediocritas'' :"Izelded an aour". ;''Auri sacra fames !'' :"Naon kazus a aour !" ;''Auribus teneo lupum'' :"Ar bleiz a zalc'han war-bouez e zivskouarn". ;''Aurora Musis amica est'' :"Mignonez d'ar [[Muzezed]] eo gouloù-deiz". ===Aut=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Aut agere aut mori'' :"Pe ober pe mervel". ;''Aut amat aut odit mulier, nil est tertium'' :"Pe karout pe kazout a ra ar vaouez, n'eus dibab all ebet". ;''Aut ... aut ...'' :"Pe ... pe ..". A dalvez "ya pe nann", "an eil pe egile". ;''Aut bibas aut abeas'' :"Ev pe kerzh kuit". ;''Aut Cæsar, aut nihil'' :"Pe impalaer pe netra". Sturienn [[Cesare Borgia]]. ;''Aut dedere aut punire'' :"Pe daskor pe kastizañ". ;''Aut disce aut discede'' :"Pe studi, pe kerzh kuit". ;''Aut dosce, aut disce, aut discede'' :"Pe kelenn, pe desk, pe kerzh kuit". ;''Aut nunc, aut numquam'' :"Pe bremañ pe biken". ;''Aut omnia, aut nihil'' :"Pe holl, pe netra". ;''Aut pati aut mori'' :"Pe gouzañv pe mervel". ;''Aut viam inveniam aut faciam'' :"Pe e kavin an hent pe e toullin anezhañ". ;''Aut vincere, aut mori'' :"Pe trec'hiñ pe mervel". ;''Autobi passebant completi'' :"Leun e oa ar busoù o tremen". ;''Autor opus laudat'' :"An oberour a gan meuleudi d'an oberenn". ;''Aut regem aut fatuum nasci oportet'' :"Ret eo bezañ ganet roue pe foll". Evit ober ar pezh a garer. ;''Aut ridenda omnia aut flenda sunt'' :"Ret eo c'hoarzhin pe gouelañ gant pep tra". ;''Aut vincere, aut emori/mori'' :"Bout trec'h pe mervel". ===Av=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Avaritia facit bardus'' :"Ar bizhoni a laka an den genaouek". ;''Avaro omnia desunt, inopi pauca, sapienti nihil'' :"D'an den pizh e vank pep tra, d'ar paour nebeud a dra, d'ar fur (ne vank) netra". ;''[[Avarum est mulierum genus]]'' :"C'hoantek eo gouenn ar maouezed". ;''Avarum irritat, non satiat pecunia'' :"An arc'hant a vrouez an den, n'en dic'hoant ket". ;''Avarus nisi cum moritur, nil recte facit'' :"Madober nemetañ an den pizh eo mervel". ;''Ave atque vale'' :"Kevarc'h, ha bez yac'h". ;''Ave Cæsar, morituri te salutant'' :"Salud dit, [[Caesar (titl)|Caesar]], ar re zo o vont da vervel az salud". A veze lavaret er sirk gant ar glezeourion d'an impalaer a-raok an [[emgann]]. ::'''''Ave imperator, morituri te salutant''''' eo a gaver e levr [[Suetonius]], ''[[De Vita Caesarum]]'', [[Tiberius Claudius Caesar Augustus Germanicus|Claudius]] [http://www.thelatinlibrary.com/suetonius/suet.claudius.html#21 21]. ;''Ave color vini clari, Ave sapor sine pari'' :"Salud dit liv gwin sklaer, Salud dit blaz dibar". ;''[[Ave Maria]]'' :"Me ho salud, Mari'';'' pedenn gatolik d'ar [[Gwerc'hez Vari|Werc'hez Vari]]. ;''Ave, ave, aves esse aves'' :"Salud dit, tad-kozh, ha debriñ evned a fell dit ?'' – C'hoari gerioù diwar ''ave'' (salud), ''avus'' (tad-kozh), ''avis'' (evn), hag ''aveo'' (c'hoantaat [a ran}). ;''Avis alba'' :"Ur voualc'h wenn". Un dra rouez. ==B== ===Ba=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Barba crescit, caput nescit'' :"Kreskiñ a ra ar barv, ar penn ne fura ket". ;''Barba non facit philosophum'' :"N'eo ket ar barv a ra ar prederour ". ;''Barba tenus sapientes'' :"Furien betek ar barv". Furien diwar-c'horre — [[Erasmus]], ''Adagiorum''. ;''Barbam auream habere'' :"Kaout ur barv aour". Bezañ un doue. ;''Barbam sapientem pascere'' :"Derc'hel barv ur prederour". Bezañ prederour a-vicher. ===Be=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Beati pauperes spiritu'' :"Evurus ar re baour a spered". Distaget gant [[Jezuz Nazaret]] er ''Prezeg war menez'', en [[Aviel Mazhev]], [https://www.thelatinlibrary.com/bible/matthew.shtml 5:3]. A vez lavaret dre fent ivez ouzh un den ha n'eo ket gwall fin, en ur ster disheñvel-rik diouzh hini al lavared orin. ;''Beatus qui prodest quibus potest'' :"Evurus an hini a ra vad d'ar re a c'hall". ;''Bellum frigidum'' :"Brezel yen".Gwelit [[Brezel Yen]]. ;''Bellum omnium contra omnes'' :"Brezel an holl enep an holl". ;''Belua fera est avaritia'' :Ar bizhoni zo ul looen ferv". ;''Bene diagnoscitur, bene curatur'' :"Kement ha pareañ eo anaoudaduriñ". ;''Bene vobis'' :"Mat, (ha) c'hwi ?". ===Bi=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Bibere humanum est, ergo bibamus'' :"Perzh an den eo evañ, evomp eta". ;''Bis dat, qui cito dat'' :"Div wech e ro an hini a ro buan". ;''Bis pueri senes'' :"An dud kozh zo div wech bugale". ;''[[Bis repetita placent]]'' :"Div wech lavaret a blij". ;''Bis repetita non placent'' :"Div wech lavaret ne blijont ket". Ar bomm ''deciens repetita placebit'' a lenner digant [[Quintus Horatius Flaccus]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/arspoet.shtml ''Ars Poetica'' 365], ma respont ar barzh e c'heller lavarout dek gwech un dra vrav hep skuizhañ penn ar selaouer. ===Bo=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Bona diagnosis, bona curatio'' :"Deznaou mat, louzoù mat". ;''[[Bona fide]]'' :"A feiz vat". ;''Bona valetudo melior est quam maximæ divitiæ'' :"Gwell eo yec'hed mat evit pinvidigezh vras". ;''Bonum vinum lætificat cor hominum'' :"Gant gwin mat e vez laouenaet kalon an den". ;''Bonus liber amicus optimus'' :"Ul levr mat eo ar mignon gwellañ". ;''Bonus pater familias'' :"Den mat eo an [[ozhac'h]]". ===Br=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Breve et inreparabile tempus omnibus est vitae'' :"Un amzer berr ha dirapar eo buhez an holl". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen10.shtml ''Aeneis'' X:467]. ;''Brevi manu'' :"Dre zorn berr". <q> Roet eo bet an arc'hant dezhi ''brevi manu'' </q>, roet eo bet an arc'hant dezhi war-eeun etre he daouarn. ;''Brevis in longo'' :"Ur silabenn verr e lec'h unan hir". War hirder ar silabennoù ez eo diazezet ar gwerzaouerezh latin<ref>{{fr}} [https://web.archive.org/web/20160304211706/https://scribium.com/yohan-charles-roger-picot/a/la-versification-latine/ ''Scribium'']</ref>{{,}}<ref>{{fr}} [http://www.weblettres.net/blogs/uploads/p/Philomene/29893.pdf ''WebLettres'']</ref>. Gwelit ''[[#L|Longam esse duorum temporum, brevem unius etiam pueri sciunt]]''. ;''Brevitatis causa'' :"Lavaret berr". E berr gomzoù. ;''[[Britannia reges habet, sed tyrannos]]'' :"(Enez) Breizh he deus rouaned, hogen tiranted int". ==C== ===Ca=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Caeca invidia est'' :"Dall eo an droukc'hoant". ;''Canis sine dentibus vehementius latrat'' :"Ki hep dent a harzh kreñvoc'h". Ne grog ket ar c'hi a harzh. ;''Captatio benevolentiae'' :"Degerc'hañ an hegarated". En [[retorik|helavarouriezh]], frazenn a lakaer e deroù ur brezegenn, ur skrid pe ul lizher, evit broudañ ar selaouer pe al lenner da vont a-du gant an aozer ha neuze da selaou pe da lenn pelloc'h. ;''Caput imperat, non pedes'' :"Ar penn ar ren, an treid ne reont ket". ;''Caput sine lingua pedaria sententia est'' :"Ur penn dideod eo ali ar senedourien ardroader". — [[Aulus Gellus]], ''Noctes atticae'', III-18). "Senedourien ardroader" eo ster ''pedaria'', pa oa anezho senedourien nann-ofisiel a zeue war droad d'ar bodadegoù da reiñ o ali ; pignet war girri ez errue ar senedourien ''curulis'', ar re a oa e karg ent-ofisiel. [[File:Zonnewijzer Carpe Diem.jpg|thumb|<div class="center">''[[Carpe diem]]''</div>]] ;''[[Carpe diem]]'' :"Kutuilh an deiz". — [[Quintus Horatius Flaccus]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'' I, XI:8]. ;''Carthago delenda est'' :"Ret eo distruj [[Kartago]]". Berradur eus ''Ceterum autem censeo Carthaginem esse delendam'', "ouzhpenn-se, da'm meno e rank Kartago bezañ distrujet", a veze lavaret alies gant [[Marcus Porcius Cato|Cato Gozh]] e-kerzh e brezegennoù e bloavezhioù diwezhañ an trede [[brezelioù punek|brezel punek]] etre Kartago ha [[Roma]]<ref>Meur a desteni skrivet zo : [[Aurelius Victor]], [http://www.thelatinlibrary.com/victor.ill.html ''De Viris Illustibus'' XLVII:8] ;'' [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/senectute.shtml ''De Senectute'', VI:18] ;'' [[Plinius an Henañ]], [http://www.hs-augsburg.de/~harsch/Chronologia/Lspost01/PliniusMaior/plm_hi15.html ''Naturalis Historia'' XV:20] ;'' [[Florus]], ''Epitome de T. Livio bellorum omnium annorum DCC'' I, XXXI] ;'' [[Ploutarc'hos]], ''Βίοι Παράλληλοι'' [http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Roman/Texts/Plutarch/Lives/Cato_Major*.html#27 27.1 {{en}}] ;'' [[Titus Livius]], [https://la.wikisource.org/wiki/Ab_Urbe_Condita_-_Periochae/liber_XLIX ''Ab Urbe Condita Libri'' XLIX].</ref>. ;''Castigat ridendo mores'' :"Reizhañ a ra ar boaz dre ar c'hoarzh". Sturienn ar c'hoariva ''[[Comédie-Française]]'' e [[Paris]], troet e galleg dre ''Elle corrige les mœurs en riant". ;''Castis omnia casta'' :"Enor kement tra a zo glan". ;''Casus belli'' :"Degouezh a c'hall degas [[brezel]]". [[File:Cave canem2.jpg|thumb|''Cave canem'']] ;''Causa causans'' :"Abeg devoudus". Er [[gwir (lezenn)|gwir]], pennabeg an darvoudenn. ;''Causa causarum'' :"Abeg an abegoù". — [[Tommaso d'Aquino]], ''Questiones disputatoe de veritate, 21-3-3, en ''Sancti Thomae de Aquino opera omnia'', Fratrum Praedicatorum, XXII, Romae, 1976, p. 598:18-19<ref>{{fr}} J. follon & J. McEvoy, ''Finalité et intentionnalité'' - Doctrine thomiste et perspectives modernes - Actes du Colloque de Louvain-la-Neuve et Louvain, 21-23/05/1990 [https://books.google.fr/books?id=gUkFxPDXCWIC&pg=PA93&lpg=PA93&dq=causa+causarum&source=bl&ots=fPdBdoRptr&sig=khjp1AlBhu2ZOUloJX5WsVzAExU&hl=fr&sa=X&ved=0CEsQ6AEwBzgKahUKEwipxOe-uI3GAhVLPBQKHZ4qAPo#v=onepage&q=causa%20causarum&f=false p.70]</ref>. ;''Causa proxima'' :"Abeg nesañ". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : an abeg tostañ d'an darvoudenn eo ''causa proxima'' en heuliad an abegoù o deus degaset ur gaouad. ;''Causa sine qua non'' :"Abeg ret". Er [[gwir (lezenn)|gwir]], an abeg ret evit ma c'hoarvezfe ar gaouad. ;''[[Cave canem]]'' :"Diwall diouzh ar c'hi". Enskrivadur kavet war ur [[marelladur]]-leur ma weler ur c'hi dirak un nor e [[Pompei]]. ;''Caveat emptor'' :"Ra ziwallo ar prener". ;''Cave ne cadas'' :"Diwall na gouezhi". Distaget gant ar [[sklaverezh|sklav]] en em zalc'h a-drek an ''imperator'' pa vez [[lid an trec'h]]. ;''Cave ab homine unius libri'' :"Diwall diouzh an den ha n'en deus nemet ul levr hepken". Sturienn ti-embann Umberto Allemandi e [[Torino]], en [[Italia]]. Gwelit ''[[#T|Timeo hominem unius libri]]''. ===Ce=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Cedo maiori'' :"Plegañ a ran d'un den meuroc'h". ;''Ceteris paribus'' :"Pep tra o vezañ par". ===Ci=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Cibi condimentum est fames'' :"Temz pep meuz eo an naon". Pa vez naon e kaver mat pep tra. ;''Cibus non qui plurimus, sed qui suavissimus'' :"Ket ar muiañ a veuzioù, hogen ar re saourusañ". ;''Cicada cicadae cara, formicae formica'' :"Ar c'hrank-raden a gar ar c'hrank-raden, ar verienenn ar verienenn". — [[Aisopos]]. ;''Circa'' :"War-dro". Berraetdre ''c.'' peurliesañ. ;''Citius, Altius, Fortius'' :"Fonnusoc'h, uheloc'h, kreñvoc'h !' Sturienn ar [[C'hoarioù Olimpek]]. ;''Cito maturum, cito putridum'' :"Azv buan, brein buan". Rekis eo lezel amzer d'an amzer. ;''[[Civitas sine suffragio]]'' :"Keodedouriezh hep mouezhiañ". Un dere e [[Republik Roma]] hag a roe d'un den holl wirioù ur c'heodedad war-bouez ar gwir da vouezhiañ en dilennadegoù. ===Cl=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Claudite jam rivos, pueri ; sat prata biberunt'' :"Serrit ar gwazhioù, sklaved ; ar pradoù o deus evet a-walc'h". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/ec3.shtml ''Eclogues'' III:111]). <q> Serret ar gwazhioù, douret ar pradoù </q>, evel meneget gant [[L. F. Sauvé]]<ref name="LFS">Léopold-François Sauvé, ''Proverbes et dictons de la Basse-Bretagne'', Genève-Paris, Slatkine Reprints, 1986 {{ISBN|978-2-05-100101-4}}.</ref> #753, notenn 1, pp. 110-111. ===Co=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Cogito ergo sum'' :"Sonjal a ran neuze ez on". — [[René Descartes]], [http://fr.wikisource.org/w/index.php?title=Discours_de_la_m%C3%A9thode/Quatri%C3%A8me_partie&oldid=1284239 ''Discours de la méthode'', IV, §§ 1 & 3]. ;''Concordia civium murus urbium'' :"Kenemglev etre keodedourion, (zo kement ha) mogerioù (d') ur gêr". ;''Conditio sine qua non'' :"An diviz ha n'eus netra hepti". N'heller ket tremen heptañ. ;''Confer'' :"Kerzh da welout". Berraet dre ''cf.'' peurliesañ. ;''Consuetudinis vis magna est'' :"Bras eo nerzh ar boaz". ;''Consuetudo altera natura est'' :" Un natur all eo ar boaz". ;''Consuetudo est altera natura'' :"Un natur arall eo ar boaz". ;''Contra aquam remigare'' :"Roeñvat a-benn da red an dour". ;''Contra bonos mores'' :"Enep ar vuhezegezh vat". ;''Contra vim mortis non est medicamen in hortis'' :"Ouzh nerzh ar marv n'eus louzaouenn ebet el liorzh". ;''Contraria contrariis curantur'' :" An traoù kontrol a vez paraet gant traoù kontrol". ;''Conubia sunt fatalia'' :"Planedennoù eo an dimezioù". Den ne oar penaos ez echuo un dimeziñ. ;''Copia ex industria'' :"Puilhentez diwar obererezh". Strivañ a ranker ober a-benn dastum frouezh a-builh. ;''Cor plumbeum'' :" Kalon blom". — [[Caius Suetonius Tranquilus]], ''[[De Vita Caesarum]]'', ''Nero'', 2. A-zivout Domitius : ''In hunc dixit Licinius Crassus orator non esse mirandum, quod aeneam barbam haberet, cui os ferreum, ''cor plumbeum'' esset'', "diwar e benn e lavare Licinius Crassus ne oa ket souezh en devoa ur barv kouevr, p'en devoa ur genoù houarn hag ur galon blom."<ref>{{fr}} {{la}} [https://web.archive.org/web/20140123040125/http://www.cndp.fr/archive-musagora/gaulois/textes/latinbi/suetone_neron_2.doc ''CNDP'']</ref> ;''Corpus delicti'' :"Korf an torfed''. Pe « korf an den lazhet », evel prouenn ur muntr. ;''Corruptio optimi pessima'' :"Ar gwashañ tra eo breinadur ar pep gwellañ". ;''[[Corruptissima re publica plurimae leges]]'' :"Seul vreinoc'h ar Stad seul niverusoc'h al lezennoù". — [[Tacitus]], [https://www.thelatinlibrary.com/tacitus/tac.ann3.shtml#27 ''Annales'', III, 27] ===Cr=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Crocodili lacrimae'' :"Daeroù ur c'hrokodil". Daeroù faos, daeloù ki. ===Cu=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[File:Ms 224 anselm.jpg|thumb|<div class="center">''Cur Deus Homo''<br>[[Anselm Canterbury|Anselmus Cantuariensis]]<br>([[1098]])</div>]] ;''Cui bono ?'' :"Da biv eo mat ?". Piv a denn gounit eus an torfed ? Hag a c'hall bezañ torfedour ? ;''Cuique suum'' :"Da bep unan e hini". Da bep den ar pezh a zellez, da geñveriañ gant <q> E-keñver an dellidoù / Emañ ar c'haoudoù </q>. ;''Cuius est solum eius est usque ad coelum et ad inferos'' :"Neb a zo perc'henn war an douar zo perc'henn betek an neñv ha betek doneier an douar". Lezenn ar berc'henniezh douaroù en Henroma hag e [[SUA]]. ;''[[Cuius regio, eius religio]]'' :"Hevelep priñs, hevelep relijion". An neb a zo e penn ar vro a ziviz petra eo relijion e genvroiz. ;''Cuiusvis hominis est errare'' :"Faziañ eo tech kement den a zo". Gwelout ''[[#E|Errare humanum est]]''. ;''Cum grano salis'' :"Gant ur c'hreunenn holen". Komz gant un tamm fent, hep mennout bezañ sirus eo komz ''cum grano salis'' ; diouzh tu ar selaouerien ez eo na krediñ da vat er pezh a vez lavaret<ref>{{fr}} [https://web.archive.org/web/20140810151348/http://www.btb.termiumplus.gc.ca/tpv2guides/guides/chroniq/index-eng.html?lang=eng&lettr=indx_autr8BKE-TUZytps&page=9Am92FVvGFZo.html ''BtB'']</ref>. ;''Cum hoc, ergo propter hoc'' :"Gant se, neuze dre se". Lavarenn direizh er [[poellerezh]] : mar c'hoarvez an darvoudennoù A ha B war un dro e rank unan anezho bezañ abeg egile. Da skouer : <q> Bep beure e kan ar c'hilhog, neuze e laka ar c'hilhog an heol da sevel. </q>. Gwelit ''[[#No|Non causa pro causa]]''. ;''Cum nexum faciet mancipiumque, uti lingua nuncupassit, ita ius esto'' :"Graet dre sklavidigezh pe dre an dorn, pa vez disklêriet dre gomz ez eo roet ar gwir". Doare ar gwir roman da wareziñ ur gevrat : dre ''nexum'' en em lakae an amprester dindan beli ar prester – pe e lakae unan eus e vugale – betek ma vefe daskoret ar mad a oa prestet ; dre ''mancipium''<ref>Diwar ''manus'' "dorn" ha ''capio'' "kemer".</ref> e veze savet ul lid dezvekaet heuliet gant ar gwerzher, ar prener, pemp test hag un den a zalc'h ur ventel, ma tremen arouez ar mad eus dorn ar gwerzher da zorn ar prener. ;''Cum notis variorum scriptorum'' :"Gant notennoù a bep seurt skrivagnerien". Merk war embannadurioù latin kozh. ;''Cur Deus Homo'' :"Perak eo aet Doue da zen".<ref name="CDH">{{la}} [[Anselm Canterbury|Anselmus Cantuariensis]], ''Cur Deus Homo'', I, 1.</ref> ;''Cura ut valeas !'' :"Diwall, ma vi yac'h !" ==D== ===Da=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Damnant quod non intelligunt'' :"Kondaoniñ a reont pezh na gomprenont ket". Frazenn implijet diwar-benn an dud sot pe dizesk. ;''[[Damnatio ad bestias]]'' :"Kondaonidigezh d'al loened". En [[Henroma]], un doare [[kastiz ar marv|poan a varv]] ma veze ar gondaonidi roet da loened ferv, en ur gaoued ganto pe er stourmva. ;''Dat veniam corvis, vexat censura columbas'' :"Pardoniñ d'ar brini ha heskinañ ar c'houlmed a ra ar c'hontrollerezh". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/2.shtml ''Saturae'', II:63]. ===De=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''De duobus malis minus est semper eligendum'' :"A-douez daou zroug ez eo ret dibab ar bihanañ bepred". [[Thomas von Kempen]], [http://www.thelatinlibrary.com/kempis/kempis3.shtml ''De Imitatione Christi'' III-12-2]. ;''[[De facto]]'' :"Hervez ar fed". Hervez ar pezh a zo gwir. ;''[[De gustibus et coloribus non disputandum]]'' :"War blizidigezh na livioù n'eus ket d'ober kaozioù". ;''[[De jure]]'' :"Dre lezenn". ;''De jure uxoris'' :"Dre lezenn ar wreg". Gwir ur gwaz dre ar galloudoù a zo gant e wreg. ;''De minimis non curat prætor'' :"Ar pretor ne ra forzh gant an traoù dister". Kement ha "komandant", "penn", e talvez ''prætor''. ;''De mortuus aut bene aut nihil'' :"Diwar-benn ar re varv : pe mad pe netra". Arabat eo lavaret droug diwar-benn ar re varv. ;''De mortuis nihil nisi bene'' :"Diwar-benn ar re varv netra nemet mad". ;''De omnibus dubitandum'' :"Arvar war pep tra". Sturienn [[Karl Marx]]<ref>{{en}} [https://www.marxists.org/archive/marx/works/1865/04/01.htm ''Karl Marx's "Confession"'']</ref>. ;''De profundis'' :" Eus ar goueled em eus garmet". Deroù ar werzenn ''De profundis clamavi ad te, Domine'' en [[Testamant Kozh]], [[Levr ar Salmoù]], [https://www.introibo.fr/Psaume-129 Salm 129]. ;''De visu'' :"Diouzh gwelout". ;''Decet imperatorem stantem mori'' :"D'un impalaer e tere mervel en e sav". — [[Vespasian]]. ;''Degetetur corium de tergo meo'' :"Diwar ma c'hein eo kemeret al lêr". Em riskl e reer an dra-mañ. — [[Titus Maccius Plautus]], [http://www.thelatinlibrary.com/plautus/epidicus.shtml ''Epidicus'', I:65]) ; gwelit [[L. F. Sauvé]]<ref name="LFS" />, #648 notenn 1, pp. 92-93. ;''Delicta juventutis meæ'' :" Fazioù ma yaouankiz ". ;''Deus ex machina'' :"Doue (deuet) e-maez an ardivink". Damveneg eus an doueed ha doueezed lakaet da zont a-us al leurenn-c'hoariva gant ardivinkoù ijinus ha koustus hag a ziskoulme en un taol an holl gudennoù a oa bet rouestlet er pezh a-raok pa veze poent d'ar pezh echuiñ. ===Di=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Di lanatos pedes habent'' :"An doueed o deus treid gloan". — [[Petronius]], [http://www.thelatinlibrary.com/petronius1.html ''Satiricon'', XLIV]). ;''Di te ament'' :"An doueed ra 'z pennigo". ;''Di te incolumem custodiant'' :"An doueed ra 'z kwarezo". ;''Dictum, factum'' :"Lavaret, graet". ;''Dies ater'' :"Devezh du". Un devezh fall. An eneb da ''[[#Al|Albo lapillo diem notare]]''. ;''Dies dominica'' :"Deiz an aotrou". Ar [[Sul]], deiz kentañ ar sizhun en [[Iliz katolik roman]]. ;''Dignus barba majorum'' :"Den a vuhezegezh hen". ;''Disciplina in civitatem'' :"Kelennadurezh evit ar geodedourelezh". Sturienn an [[Ohio]] State University e [[Columbus (Ohio)|Columbus]]. ;''Discipulus est prioris posterior dies'' :"Skoliad an deiz a-raok eo an deiz war-lerc'h". ;''Discite iustitiam moniti et non temnere divos'' :"Deskit kelennoù ar justis ha na disprizañ an doueed". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen6.shtml ''Aeneis'' VI:620]. ;'' Distinguo'' :" Gwelout a ran ar c'hemm". Troienn a vez implijet dre fent evit ober goap ouzh ar c'hemmoù ken bihan ma'z int dister ha dibouez, ha dreist-holl ouzh ar re o c'hav pouezus. ;''[[Divide et impera]]'' :"Rann ha ren". Un doare all eo ''Divide ut imperes'', ''rann ma reni". ;''Divitiae bona ancilla, pessima domina'' :"Ur servijourez vat eo ar binvidigezh, hag an itron washañ". Ret eo d'an den bezañ mestr war e binvidigezh, arabat eo e vefe e binvidigezh mestrez warnañ. ===Do=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Do ut des, do ut facias, facio ut des, facto ut facias'' :"Reiñ a ran evit ma rofes, reiñ a ran evit ma rafes, ober a ran evit ma rofes, ober a ran evit ma rafes". ;''Doctus cum libro'' :"Desket gant ul levr". Troienn implijet diwar-benn tud ha n'ouzont netra hep mont da glask en ul levr. Gwechall ez eus bet klevet ur c'helenner oc'h ober goap ouzh ur skoliad a oa bet tapet oc'h adskrivañ ar pezh en doa kavet en ul levr : « ''Doctus cum libro'', ''asinus'' (azen), d'an daolenn ! ». ;''Dolores Tantali'' :"Poanioù Tantali". E [[Gwengelouriezh Hellaz|gwengelouriezh Henc'hres]], [[Tantalos]], mab da [[Zeus]] ha d'an nimfenn Plouto, a brofas d'an doueed ur pred ma servijas dezho ur geusteurenn aozet diwar kig e vab Pelops. Kondaonet e voe Tantalos d'ur boureviadur a zo chomet brudet : lakaet e voe Tantalos e kreiz ur stêr ha dindan ur wezenn karget a frouezh, me da hesk e ya ar stêr pa stou Tantalos evit evañ, hag an avel a bella skourroù ar wezenn pa astenn e zorn da dapout ur frouezenn. ([[Homeros]], ''Odysseia'', kan XI). ;''Dolus an virtus quis in hoste requirat ?'' :"Gwidre pe galon, dirak an enebour ne vern". ;''Dominus vobiscum'' :"An Aotrou (Doue) ra vo ganeoc'h". Bomm en [[oferenn]] e lid an [[Iliz katolik roman]]. ===Dr=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Dramatis personæ'' :"Tudennoù ar [[Arz ar c'hoariva[pezh-c'hoari]]". Al listennad anezho. ===Du=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ducunt volentem fata, nolentem trahunt'' :"Ambroug an hini a bleg dezhi a ra an tonkadur, ha sachañ war ar re na reont ket". Lavar [[Stoikegezh|stoikour]] diwar-benn ar ''[[fatum]]''. ;''[[Dulce et decorum est pro patria mori]]'' :"C'hwek ha kaer eo mervel evit ar vro". — [[Quintus Horatius Flaccus]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm3.shtml ''Carmina'' III, II.13]. ;''Dum spiro, spero'' :"Keit ma analan ec'h esperan". ;''Duos habet et bene pendentes'' :"Div en deus, hag istribilhet mat". Lavaret er [[Sez Santel]] pa vez gwiriekaet gourelezh ur [[pab]] nevez, abaoe istor ar [[pabez Janed|babez Janed]]. ;''Dura lex sed lex'' :"Kriz eo al lezenn, met al lezenn eo". A vez lavaret diwar-benn ul lezenn pe reolenn a ranker lakaat da dalvezout, pegen displijus bennak e ve. ;''Dura necessitas'' :"Kriz eo an dra pa vez ret". « Ouzh ret n'eus ket a remed » eo ar c'hrennlavar brezhonek. ;''Durate et vosmet rebus servate secundis'' :"Bezit gouzañvus hag en em erbedit evit an dazont". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen1.shtml ''Aeneis'', I, 207]. ;''Dux bellorum'' :"Penn brezel". ==E== [[Restr:Antonello da Messina 004.jpg|thumb|<div class="center">''[[Ecce Homo]]''<br>[[Antonello da Messina]] (~1473)</div>]] ;''E fructu arbor cognoscitur'' :"Diouzh he frouezh ec'h anavezer ar wezenn". Ha diouzh e oberoù, an den. ;''E pluribus unum'' :"A lies, unan". Unan eus an teir sturienn a zo war Siell Veur [[SUA]]. ;''[[Ecce Homo|Ecce homo]]'' :"Setu an den". Lavaret gant [[Pontius Pilatus|Bontius Pilatus]] pa ginnigas [[Jezuz Nazaret]] d'ar bobl, hervez an [[Testamant Nevez]]. ;''Eloquentia sagitta'' :"An helavarded eo (ma) saezh". Dre ar prezeg eo e tizhan ma fal hag e tiarbennan pep enebiezh. ;''Errare humanum est'' :"Perzh an den eo faziañ". — [[Eosten Hippo]], [''Sermones'' CLXIV:14]). Dre fazi e vez lakaet war gont [[Seneca ar Yaouankañ]], pa ne gaver ar frazenn-se neblec'h en e oberoù. ;''Errare humanum est, sed perseverare diabolicum'' :"Perzh an den eo faziañ, perzh an diaoul eo derc'hel da ober". Setu al lavarenn en he fezh : ''Humanum fuit errare, diabolicum est per animositatem in errore manere'' "Perzh an den eo faziañ, perzh an diaoul eo menel er fazi dre lorc'h" — [[Eosten Hippo]], [http://www.e-rara.ch/doi/10.3931/e-rara-14781 ''Sermones'' CLXIV:14]. ===Et=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Et alii'' :"Ha (re) all". Skrivet ''et al.'' pe ''e.a'' peurliesañ, goude anv un oberour(rez) hep menegin an dud all o deus kenlabouret gantañ pe ganti. ;''Et caetera desunt'' :"Hag ar peurrest a vank". Berraet dre [[Et cætera]] ha skrivet ''etc.'' peurliesañ. ;''[[Etiamsi omnes, ego non]]'' :"Goude (ma rafe) ar re all me ne rin ket". ''Et si omnes scandalizati fuerint in te, ego numquam scandalizabor'' "Zoken ma strebot an holl en abeg dit, biken ne rin-me" eo ar frazenn e gwirionez. — [[Aviel Mazhev]], [http://www.thelatinlibrary.com/bible/matthew.shtml#26 26:33]. ;''[[Et in Arcadia ego]]'' :"Hag en Arcadia (emaon-) me (ivez)". Eno evel e pep lec'h emañ ar Marv. Anv div daolenn gant al livour gall [[Nicolas Poussin]], diwar ar werzenn latin. ===Ex=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:Apollo 13-insignia.png|thumb|<div class="center">Arouez Apollo XIII</div>]] [[Restr:Last Rites ca 1600.jpg|thumb|<div class="center">''Extrema unctio''<br>[[Izelvroioù]], ~[[1600]]</div>]] ;''Ex abrupto'' :"Reut, trumm". Gwelit ''[[#Ab|ab abrupto]]''. ;''Ex abstracto'' :"Diwar un dra difetis". ;''Ex æquo'' :"Rampo". ;''Ex bellis bella serendo'' :"Diwar brezelioù e hader brezelioù". — [[Titus Livius]], ''Ab Urbe condita'', XXI.10. ;''Ex corde pleno'' :"A galon leun'' ;''Ex falso sequitur quod libet'' :"Eus an dra faos e teu pezh a garer". Reolenn ar poellata : adalek ul lavarenn faos e c'haller tennañ n'eus forzh petra, n'eus forzh peseurt kentel faos ivez. ;''Ex libris'' :"Unan eus al levrioù a zo din". ;''Ex luna scientia'' :"Digant al loar, gouiziegezh". Sturienn ar gefridi [[Apollo 13|Apollo XIII]] war-du al [[Loar]]. ;''Ex nihilo'' :"Diwar netra". ;''Ex pede Herculem'' :"Dre e droad ec'h anavezer [[Herakles]]". « Troad Herakles » e oa unanenn muzulioù an hedoù en [[Henc'hres]] ; dre ma oa 600 troatad (190 [[metr|m]]) hirder ar c'hentañ sportva olimpek e c'heller kendastum e oa 31,66 cm hirder treid Herakles – botoù ment 48 eta. ;''Ex post facto'' :"A-c'houde ar fed". Ul lezenn zo ''ex post facto'' pa vez embannet a-c'houde ur fed ha pa vez kildalvoudek, da lavaret eo pa dalvez evit ar fed-se ivez. ;''Exempli gratia'' :"Da skouer". Berraet alies dre ''e.g.". ;''Experto crede'' :"Bez fiziañs er c'hevarouezour". ;''Extrema unctio'' :"Nouenn". Sakramant a vez roet en [[Iliz katolik roman]] d'ar glañvidi a zo war o zalaroù, war-nes mervel. ;''Extremis malis extrema remedia'' :"D'ar gwashañ poanioù ar c'hreñvañ remedoù". ;''Ex voto suscepto'' :"Hervez ar gouestl a zo bet graet". Berraet alies dre ''ex-voto''. Engouestl evit envel un daolenn, un draez, ur blakenn warno ur frazenn a anaoudegezh-vat a lakaer en un iliz pe ur chapel da vont gant ur gouestl pe da drugarekaat a-c'houde sevenadur ur gouestl. ==F== ;''Fabula, sed vera'' :"Un istor, met unan gwir". ;''Fac simile'' :"Graet heñvel". E meur a yezh e komzer eus ur ''fax'', un teul luc'heilet a gaser dre ar [[pellgehenterezhioù]]. ;''Factis, non verbis'' :"Fedoù, nann gerioù". Dre ober, ha n'eo ket dre gomz hepken. ;''Falsa est fiducia formae'' :"Touellus eo fiziout e kened ar stumm". ;''Fata viam invenient'' :"An tonkadur a gavo e hent". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen10.shtml ''Aeneis'' X:113] ; [[doue]]ez an tonkadur e oa ''Neuna Fata'', a droas da ''Nona'', unan eus an teir [[Parkezed|Farkezenn]] a neze buhezioù an dud kent troc'hañ an neudenn, ''Decima'' ha ''Morta'' o vezañ he div c'hoar. ;''Felix alterius cui sunt documenta flagella'' :"Eürus an den a dap kentel diwar skourjezadurioù un den all". ;''Felix culpa'' :"Fazi chañsus". ;''Felix qui potuit rerum cognoscere causas'' :"Eürus neb a c'hall anaout goueled an traoù". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/geo2.shtml ''Georgicon'' II:490]. ;''[[Festina lente]]'' :"Hastañ goustad". — [[Erasmus]], [http://ihrim.huma-num.fr/nmh/Erasmus/Proverbia/Adagium_1001.html ''Adagiorum'', I, 1.] ;''[[Fiat lux]]'' :"Ra vo gouloù". Urzh a-berzh doue ar gristenien pa voe krouet ar bed gantañ, hervez ar [[Bibl]], [[Testamant Nevez]], [[Levr ar C'heneliezh]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/genesis.shtml 1:3]. ;''Fide, sed cui vide'' :"Bez fiziañs, met sell mat e piv". ;''Fides quaerens intellectum'' :"Ar feiz hag a glask kompren".<ref name="CDH" /> ;''Finis coronat opus'' :"Ar fin an hini eo kurunenn an oberenn". Ne vern an hent gant ma c'heller degouezhout. ;''Flagrante delicto'' :"Felladenn anat". Bezañ tapet ''flagrante delicto'' : bezañ tapet e gwall war an tomm, a-greiz drougober. ;''[[Fluctuat nec mergitur]]'' :"Hejet-dihejet e vez gant an tonnoù met gouelediñ ne ra ket". Sturienn [[Pariz]]. ;''Foeda est in coitu et brevis voluptas'' :"Loustoni ha plijadur verr a vez er c'hediadennoù". Bomm lakaet war anv [[Publius Petronius Niger]], ''Fragmentum LIV''. ;''Forma raro cum sapientia'' :"Dibaot e vez kened ha furnez". ;''Fortes fortuna juvat pe Audaces fortuna juvat'' :"Ar re zispont a laouena gant ar chañs". Ret eo krediñ ober evit kaout chañs. ;''Fortuna caeca est'' :"Dall eo ar chañs". ;''Fortuna est rotunda'' :"Stummet evel ur rod eo ar chañs". ;''Fortuna vitrea est ; tum cum splendet, frangitur'' :"Graet diwar gwer eo ar chañs". Pa vez o lintraouiñ e torr. ;''Furor arma ministrat'' :"Ar fulor a bourvez armoù". ==G== ;''Gallinae filius albae'' :"Mab ar yar wenn". A-zivout un diougan mat — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/13.shtml ''Saturae'' XIII:141]. ;''Gladius legis custos'' :"Ar c'hleze diwaller al lezenn". Sturienn ouzh Palez ar Justis Pariz. Ar polis, an arme a lakat da sentiñ ouzh al lezenn. ;''Gloria victis !'' :"Gloar d'ar re drec'het ! Enebet ouzh ''[[#V|Væ victis !]]''. ;''Gradus ad Parnassum'' :"Pignadenn gant ar [[Menez Parnassos|Parnassos]]". Un dornlevr evit ar studierien, a-zivout al [[lennegezh]], ar [[sonerezh]] pe an [[arz]]où dre vras. ;''Grammatici certant'' :"Dizemglev zo etre an dud desket diwar-benn an dra-se". ;''Grosso modo'' :"Dre vras". ;''[[Gutta cavat lapidem|Gutta cavat lapidem - non vi, sed sæpe cadendo]]'' :"Kleuziañ ar maen a ra an dakenn, n'eo ket dre nerzh, dre gouezhañ alies eo". — [[Ovidius]], ''[[Epistulae ex Ponto]]'', [https://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.ponto4.shtml IV, x, 5] evit al lodenn gentañ. ==H== ;''[[Habemus papam]]'' :"Ur [[pab]] hon eus". A glever a-raok diskuliadur anv ar [[pab]] nevez. ;''Habent sua fata libelli'' :"O flanedenn o devez al levrioù". ;''Hannibal ante portas pe Hannibal ad portas'' :"Emañ [[Hannibal]] e toull an nor". N'eus ket amzer da gaozeal, ret eo mont d'an emgann. ;''Heri servus, hodie liber'' :"Sklav dec'h, dishual hiziv". ;''[[Hic et nunc]]'' :"Amañ ha bremañ". ;''[[Hic sunt dracones]]'' :"Amañ ez eus [[erevent]]". ;''[[Hic sunt leones]]'' :"Amañ ez eus [[leon]]ed". ;''Hic Rhodus, hic salta'' :"Setu [[Enez Rodez]] : lamm eta". ;''Historia magistra vitae est'' :"An Istor eo kelenner ar vuhez". Stumm diverret ur frazenn gant [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/oratore2.shtml ''De Oratore'' Levrenn II, IX:36]. <ref>''Historia vero testis temporum, lux veritatis, vita memoriae, magistra vitae, nuntia vetustatis'' "Nemet ez eo an Istor test an amzerioù, gouloù ar wirionez, kelenner ar vuhez, keleier a-zivout an henamzer".</ref> ;''Hoc signo vinces'' :"Gant an arouez-mañ e vi trec'h." Klevet en ur weledigezh gant an impalaer [[Constantinus Iañ]], emezañ, a-raok [[emgann pont Milvius]]. ;''Hodie mihi, cras tibi'' :"Hiziv din-me, warc'hoazh dit-te". ;''Hominem unios libri timeo'' :"Aon am eus rak den ul levr hepken." Bet lakaet war anv [[Tommaso d'Aquino]] gant an [[eskob]] [[Bro-Saoz|saoz]] Jeremy Taylor (1613-1667) ; ar [[Bibl]] eo al levr. ;''Homines quod volunt credunt'' :"An dud a gred ar pezh a fell dezho krediñ". ;''Homo homini lupus est'' :"An den zo ur bleiz d'an den". Drouk an eil re ouzh ar re all e vez an dud. ;''[[Homo sum: humani nil a me alienum puto]]'' :"Den on : netra eus an den ne gavan estren din". — [[Terentius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ter.heauton.html ''Heauton Timorumenos'', Actus I-I.i:77]. ;''Honoris causa'' :"En abeg d'an enor". Meneg un diplom enorus a vez deroet d'un den a-bouez gant ur skol-veur. Gwelit ''[[#S|Summum ius, summa iniuria]]''. ;''Hora fugit, stat jus'' :"Tec'hel a ra an eur, chom a ra ar gwir". ;''Horas non numero nisi serenas'' :"An eurioù ne gontan ket, nemet seder e vefent". Skrivet war un [[horolaj-heol]]. ;''Horresco referens'' :"Krenañ a ran ouzh el lavarout". ;''Horribile dictu'' :"Euzhus da lavarout". ;''Humana cuncta sic vana'' :"Evel-se eo goullo pep tra denel". ==I== ;''I'' :"Kae". Doare-gourc'hemenn ar verb ''ire'', "mont". ;''I.H.S.'' :"Iesus Hominum Saluator". [[Jezuz Nazaret|Jezuz]] saveteer [[Mab-Den|mab-den]]. ;''Ibidem'' :"Er memes lec'h". Skrivet ''ibid.'' peurliesañ. ===Id=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Id est'' :"Heñvel eo." Da lavaret eo. Berraet alies dre ''i.e.''. ;''Idem'' :"Heñvedra". ===Ig=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ignoratio elenchi'' :"Stagadennoù a ziouiziegezh". Fazi poellata en [[daelerezh]], pa zedastumer ur brouenn a zo disheñvel diouzh an dodenn : pe vreutaer a-zivout un dra a c'haller ober pe get, un ''ignoratio elenchi'' eo dezastum e ''rankfed'' gallout ober. ;''Ignorantia iuris nocet''' :"Chom hep anaout ar gwir a noaz". Gwelloc'h d'an den anaout al lezenn. ;''Ignorantia juris neminem excusat'' :"Chom hep anaout ar gwir n'eo digarez da zen". ;''Ignorantia legis non excusat'' :"Chom hep anaout ar gwir n'eo ket digarez". ;''Ignoti nulla cupido'' :"Ne c'hoantaer ket pezh n'anavezer ket". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.artis3.shtml ''Ars amatoria'' III:397]. ===In=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''I.N.R.I.'' :"Iesus Nazarenus Rex Iudaerum''. [[Jezuz Nazaret]] Roue ar Judeaned. Tennet eus [[Aviel Yann]] 19:19, ma kont [[Yann an Avielour]] e lakaas [[Pontius Pilatus]] engravañ al lavarenn-se a voe lakaet war ar Groaz. Gwelit ''[[#T|Titulus Crucis]]''. ;''In cauda venenum'' :"El lost emañ ar binim". E dibenn ar frazenn latin, ar brezegenn, ar pennad-skrid, emañ ar gerioù drouk. ;''Incipit'' :"Deraouiñ a ra". Gerioù kentañ ur skrid. <q> Paol, emañ ho koan war an daol ! Deuit da zebriñ ho koan ! </q> eo ''incipit'' ar romant ''[[Itron Varia Garmez]]'' gant [[Youenn Drezen]]. ;''In dubio pro reo'' :"En arvar e ranker lezel an tamallad". ;''In extenso'' :"En e bezh". Hep bezañ bet kemmet pe verraet. ;''In fine'' :"En diwezh". A-benn an diwezh. ;''In girum imus nocte et consumimur igni'' :"Treiñ a reomp en noz ha devet gant an tan". Un [[amzrec'had]] an hini eo : tu zo da lenn a zehou da gleiz, evel ar ger ''radar''. ;''In maxima potentia minima licentia'' :"Er galloud brasañ emañ ar frankiz vihanañ". ;''In medias res'' :"E-kreiz an traoù". Tro-vicher (danevelliñ, filmaozañ) a dalv da gregiñ gant un danevell e-kreiz an ober, pe pa vez bet c'hoarvezet an darn vrasañ eus an traoù. ;''In medio stat virtus'' :"Er c'hreiz emañ ar vertuz". N'emañ ket en daou benn pellañ ; par d'an [[henc'hresianeg]] μηδεν αγαν ''mêdén ágan'', "(na ra) netra betek re". ;''In naturalibus'' : ''En e noazh". ;''In partibus infidelium'' :"Er brioù difidel". Er [[relijion]] [[Iliz katolik roman|gatolik]], un [[eskob]] ''in partibus'' zo unan a zo anvet e douaroù ha n'int ket kristen pe kristenekaet. ;''In petto'' :"En askre". ;''In silico'' :"Er [[silikiom]]'', da lavaret eo dre [[urzhiataer]]. ;''In situ'' :"War an dachenn". ;''In statu quo ante'' :"Er stad a oa a-raok". ;''In vino veritas'' :"Er [[gwin]] emañ ar wirionez". ;''In vitro'' :"Er werenn". En unan eus endalc'hoù [[gwer]] a gaver en un arnodva. ;''In vivo'' :"Er bev". War an dachenn peurvuiañ, pe en ur boud bev pa gomzer eus arnodoù [[bevoniezh]]. ;''Incertae sedis'' :"Lec'h diasur". E rummatadur ar [[bevoniezh|vevoniezh]]. ;''Incredibile dictu'' :"Digredus da lavarout". ;''Invidus vicini oculus'' :"C'hoantus eo lagad an amezeg". — [[Erasmus]], ''Adagiorum'', 4. 28. 20. ;''Inflat se tanquam rana'' :"C'hwezañ a ra evel ur ran". ;''Innocentia eloquentia'' :"Helavar eo an digablusted". N'en devez ket ezhomm an den digablus da ziskouez e zigablusted. ;''Innocentia ubique tuta'' :"E surentez e vez an den direbech e pep lec'h". ;''Inter arma silent leges'' :"En amzer a vrezel eo mut al lezennoù". ;''Inter fæces et urinam nascimur'' :"Etre [[kaoc'h]] ha [[troazh]] e vezomp ganet".<ref name="DWO">Dizemglev zo war orin al lavared.</ref> ;''Intra muros'' :"E diabarzh ar mogerioù". En ur gêr gloz. ===Ip-ir-is-it=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ipso facto'' :" Dre an ober-se end-eeun". ;''Ira furor brevis est'' :"Ar gonnar zo follentez berrbad". ;''Irritare crabrones'' :"Kounnariñ ar sardon". Kement ha stlepel eoul war an tan. ;''Is fecit, cui prodest'' :"Neb en deus graet, hennezh en deus splet". Evit gouzout piv en deus graet un torfed n'eus nemet klask gouzout piv a c'hounez diwarnañ. ;''Is pater est quem nuptiæ demonstrant'' :"An tad eo an hini a zo diskouezet gant ar briedelezh". ;''Istos quos nova artificia docuit fames'' :"Ar re o deus desket troioù dre o naon". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/seneca.ep2.shtml ''Epistulae Morales ad Lucilium'' II, XV:7]. ;''Ita vita'' :"Evel-se emañ ar vuhez". ;''Ite missa est'' :"Kit, kaset oc'h". Gerioù diwezhañ an [[oferenn]] latin. A vez da gompren gant ar gristenien : « Kit, kaset oc'h dre ar bed da embann ar C'heloù Mat, an [[Aviel]] ». ===Iu=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Iunctis viribus'' :"Gant nerzhioù unanet". Unaniezh a ra nerzh. ;''Iurare in verba magistri'' :"Touiñ dre c'herioù ar mestr". ;''Iuventus stultorum magister'' :"Ar yaouankiz eo mestrez ar re sot". ==J== ;''Jam illustrabit omnia'' :"Emberr e sklêrijenno ar bed". Unan eus sturiennoù [[Felipe II]]. =L== ;''Labor omnia vincit improbus'' :"Al labour dalc'hus a zeu a-benn a bep tra". ;''Laborare est orare'' :"Labourat zo pediñ". Abalamour da se eo e vez lakaet ar venec'h da labourat e manatioù zo. ;''Lapsus calami'' :"Fazienn ar raosklenn". Fazienn dre skrid. ;''Lapsus linguæ'' :"Fazienn an teod". Fazienn dre gomz ; berraet dre ''lapsus'' hepken peurliesañ. ;''Latet anguis in herba'' :"An naer kuzhet er geot". Un dañjer dic'hortoz hag a zeu war wel a-daol-trumm, evel trubarderezh ur falsvignon. — [[Publius Vergilius Maro|Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/ec3.shtml ''Eclogues'' III.93]. ;''Laudate puerum'' :"Meulit ar bugel". ;''Laudator temporis acti'' :"Meuler oberoù an amzer gwechall". An den a zisplij dezhañ doareoù an amzer-vremañ hag a gav gwell re an amzer dremenet. — [[Horatius]], [https://www.thelatinlibrary.com/horace/arspoet.shtml ''Ars Poetica'', 173]. ;''Lectio brevior, potior'' :"Seul verroc'h ar gentel, seul c'halloudusoc'h". ;''Lectio difficilior, potior'' :"Seul ziaesoc'h ar gentel, seul c'halloudusoc'h". ;''Legitimatio per matrimonium subsequens'' :"Reizhwiriañ dre zimez diac'houde". ;''Levius fit patientia quidquid corrigere nefas'' :"Ar c'houzañvidigezh a skañva an holl zrougoù diremed". — [[Horatius]], [https://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'', I, 24. 19]. ;''Libri muti magistri sunt'' :"Kelenerien vut eo al levrioù". ;''Lignum curvum numquam rectum'' :"Ur skourr kromm ne vo biken eeun". Da vezañ tostaet ouzh <q> Aesoc'h eo plegañ plantenn / Evit n'eo displegañ gwezenn </q>, meneget gant L. F. Sauvé<ref name="LFS" />, #488, pp.78-79. ;''Loc. cit.'' :"En hevelep lec'h". El lec'h a zo bet meneget uheloc'h er skrid. ;''Locus medius tutus est'' :"Diriskl eo al lec'h kreiz". ;''Longa est vita si plena est'' :"Hir eo ar vuhez mard eo leun". ;''Longam esse duorum temporum, brevem unius etiam pueri sciunt'' :"Zoken ar vugale a oar ez eus daou goulz, an hini hir hag unan en hini berr". — [[Quintilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/quintilian/quintilian.institutio9.shtml#4 ''Institutiones'', IX, 4, 47] a-zivout ar werzaoueriezh latin. Gwelit ''[[#Br|Brevis in longo]]''. ==M== ===Ma=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Macte animo ! Generose puer, sic itur ad astra'' :"Nerzh-kalon ! Bugel hael, evel-se eo ez eer betek ar stered". ;''Magister dixit'' :"Ar mestr en deus lavaret". ;''Magister meus asinus'' :"Un azen eo ma mestr". ;''Magistra vitae philosophia'' :"Ar [[prederouriezh|brederouriezh]] eo kelennerez ar vuhez". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/tusc2.shtml ''Tusculanae Disputationes'', II.15]. ;''Magna Carta Libertatum'' :"Karta Veur ar Frankizoù". Bet sinet gant [[Yann Iañ (dug Normandi)|Yann Dizouar]] d'ar [[15 a viz Mezheven]] [[1215]] evit lakaat termen d'ur [[brezel-diabarzh]] bet kaset gant baroned [[Bro-Saoz]]. ;''Magna cum laude'' :"Gant kalz a veuleudi". ;''Magna Europa est Patria Nostra'' :"Europa Veur eo hor Mammvro". Sturienn dalc'hidi ar [[Broadelouriezh|vroadelouriezh]] [[Europa (kevandir)|europat]]. ;''[[Magna Graecia]]'' :"[[Gres]] Veur". ;''Magna pars'' :"An darn vrasañ". ;''Magnae spes altera Romae'' :"Eil goanag Roma". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen12.shtml ''Aeneis'' XII:168]. ;''Magni nominis umbra'' :"Skeud un anv meur". En ur [[Arz ar c'hoariva|pezh-c'hoari]] latin, goude marv he breur Britannicus e lavar Octavia : <q> Ne choman war an Douar nemet evit bezañ skeud un anv meur </q><ref>{{fr}} {{la}} [https://books.google.fr/books?id=ov2JWYt1vtkC&pg=PA359&lpg=PA359&dq=Magni+nominis+umbra+traduction&source=bl&ots=4TjHO6rTpg&sig=dxp453ItPO3OysebqfzKjNs4SUw&hl=fr&sa=X&ei=oxhqVeLcLorvUunPgPgP&ved=0CCgQ6AEwATgK#v=onepage&q=Magni%20nominis%20umbra%20traduction&f=false ''Journal des savans'', 1823]</ref>. ;''Magnificat'' :Trede gour unan ar verb ''magnifico'', "kanmeuliñ". ''[[#In|Incipit]]'' Kantik ar Werc'hez : ''Magnificat anima mea Dominum'' ("Kanmeuliñ an Aotrou a ra ma ene") — [[Aviel Lukaz]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/luke.shtml 1:46]. ;''Magno cum gaudio'' :"Gant levenez vras". ;''Magnum opus'' :"Oberenn veur". ;''Magnus liber magnum malum'' :"Ul levr bras zo un droug bras". Gwelloc'h eo berr ha sklaer eget hir ha brizh. ;''Major e longinquo reverentia'' :"A bell ec'h estlammer gwell". Pa weler an dud a renk uhel a dost e weler ez int eveldomp. ;''Maiora premunt'' :"Traoù brasoc'h zo mallus". Poent bras eo ober war-dro traoù pouezusoc'h. ;''Maiores pennas nido'' :"Divaskell brasoc'h eget an neizh". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/epist1.shtml ''Epistulae'' I, XX:21]. ;''Mala fide'' :"Feiz fall". ;''Mala fides superveniens non nocet'' :"Ar feiz fall o tont war-lerc'h ne noaz ket". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : solius e chom ur gevrat bet sinet etre div gevrenn a feiz vat, zoken mar c'hoarvez gant an eil pe eben bezañ a feiz fall goude ar sinadur. ;''Mala herba cito crescit'' :"Buan e kresk al louzoù fall". Aesoc'h eo ober ar fall eget ar mad. ;''Mala mala mala sunt bona'' :"Mat eo an avaloù fall evit an droug dent". ;''Mala malus mala mala dat'' :"Un avalenn fall a ro avaloù fall". ;''Mala quia vetita'' :"Fall rak berzet" (benel). ;''Mala sunt vicina bonis'' :"Amezek d'an traoù mat eo an traoù fall". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.rem.shtml ''Remedia Amoris'' 323]. ;''Mala tempora currunt sed peiora parantur'' :"Amzerioù fall zo warnomp met gwashoc'h zo e gor". ;''Male captus bene detentus'' :"Paket fall, dalc'het mat". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : pakadur dilezenn ur gwalloberour ne vir ket ez eo lezennel e vac'hadur. ;''Male parta, male dilabuntur'' :"Ar pezh a zo bet gounezet e gaou zo kollet e gaou". ;''Mali corvi malum ovum'' :"Da vran fall, vi fall". ;''Malitia supplet aetatem'' :"An drougiezh a ra evit an oad ". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : atebek e vez ur gwalloberour minor pa oar ez eo e-maez lezenn ar pezh emañ oc'h ober. ;''Malitiis non est indulgendum'' :"Trugarez ebet d'an drougiezh". ;''Malo periculosam libertatem quam quietum servitium'' :"Gwell eo din ar frankiz dañjerus eget ar sklaverezh peoc'hus". — Meneget gant [[Jean-Jacques Rousseau]], ''Du Contrat social, principes du droit politique'', [https://fr.wikisource.org/wiki/Du_contrat_social/%C3%89dition_1762/Livre_III/Chapitre_4 III-4]]. ;''Maluisses cloacas Augeae purgare'' :"Gwelloc'h e vije bet deoc'h naetaat kanioù-skarzh Augeae". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/sen.apoc.shtml ''Apocolocyntosis divi Claudii'', 7]). Lod labourioù ret zo gwashoc'h eget kur vrudet [[Herakles]]. ;''Malum discordiae'' :"Aval a zizunvaniezh". Draen-fuilh ; diwar an aval aour a voe roet da [[Afrodit]] gant [[Paris (mab Priamos)|Pâris]], a gasas da [[Brezel Troia|Vrezel Troia]]. ;''Malum est mulier sed necessarium malum'' :"Ur fall eo ar vaouez, hogen ur fall rekis". ;''Malum in se'' :"Fall dre e natur". Un torfed ''malum in se'' zo anavezet e [[gwir (lezenn)|gwir]] an darn vuiañ eus ar broioù, evel ar muntr pe ar [[gwadorged]]. ;''Malum prohibitum'' :"Fall dre lezenn". Berzet dre lezenn. ;''Malum quo communius eo peius'' :"Seul baotoc'h ur gwall, seul washoc'h". ;''Mandata principum'' :"Kefridioù ar renerien". Lizheroù kaset gant an impalaerien da lod reizhaouerien evit reiñ an urzh dezho da ober un dra bennak da-geñver un emvod pe un afer a denn d'o c'harg. ;''Mandatum morte resolvitur'' :"Da get ez a ar gefridi gant ar marv". ;''Manibus date lilia plenis'' :"Roit lili a-zornadoù". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen6.shtml ''Aeneis'' VI, 883]. ;''Mantua me genuit, Calabri rapuere, tenet nunc Parthenope ; cecini pascua rura duces'' :"[[Mantova]] am ganas, [[Calabria]] am skrapas, [[Napoli]] am dalc'h bremañ ; kanet em eus ar peurvanoù, ar maezioù, an harozed". Bezskrivadur [[Vergilius]]. ;''Manu militari'' :"Gant [[dorn]] an arme". Dre nerzh ; heñvel ouzh ''Manus milites''. ;''Manumissio'' :"Frankizadur". Lakaat ur [[sklaverezh|sklav]] en e frankiz. Tri doare ''manumissio'' a oa : ::• ''manumissio per vindictam'', "frankizadur dre ar wialenn", ma veze lakaet ur slav en e frankiz dre ziouer a zifenn digant e vestr dirak ul lezvarn ; en e frankiz e oa an den goude bout resevet un taol skañv a-berzh ar barner gant ur wialenn ; ::• ''manumissio censu'', "frankizadur dre niveradur", ma veze lakaet ar sklav en e frankiz en abeg ma ne oa ket bet kontet da-geñver renabl sklaved e vestr ; ::• ''manussimo testamento'', "frankizadur dre destamant", ma veze lakaet ar sklav en e frankiz dre destamant e vestr. ;''Manus celer dei'' :"Dorn prim Doue". ;''Manus dei'' :"Dorn Doue". ;''Manus manum lavat'' :" An dorn a walc'h an dorn". An eil dorn a walc'h egile. ;''Manus milites'' :"Gant dorn ar soudarded". En un doare rust. Gwelit ''manu militari''. ;''Manus multae, cor unum'' :"Lies dornioù, ur galon hepken". ;''Mare clausum'' :"Mor serr". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] etrebroadel, ur mor pe forzh pe dachennad dour a zo bageadus, renet gant ur Stad ha berzet d'ar Stadoù all. Enebet ouzh ''[[#Ma|Mare liberum]]''. ;''Mare liberum'' :"Mor frank". [[Dourioù etrebroadel]], enebet ouzh ''Mare clausum''. ;''Mare nostrum'' :"Hon mor-ni". Ar [[Mor Kreizdouar]]. ;''[[Margaritas ante porcos]]'' :"Perlez dirak ar moc'h". A vez lavaret diwar-benn traoù brav diskouezet da dud dizesk. ;''Mater artium necessitas'' :"Ar rekiz eo mamm an ampartiz". ;''Mater Dei'' :"Mamm Doue". ;''Mater facit'' :"Mamm er gra". ;''Mater familias'' :"Mamm ar familh". ;''Mater semper certa, pater autem incertus vel pater numquam'' :"Divarteze atav e vez ar vamm, diasur pe dianav e vez an tad". ;''Materia medica'' :"Danvez mezegel". Ar renabl eus perzhioù mezegel ur mil plantenn ha maen bennak, savet gant [[Pedanis Dioskoridês]] (~[[25]] - ~[[90]]) dindan an talbenn Περὶ ὕλης ἰατρικῆς ''Peri hulês iatrikês'', "A-zivout an danvez mezegel" ha troet e latin evel [https://en.wikisource.org/wiki/De_Materia_Medica ''De Materia Medica''] e [[1453]]. ;''Materiam superabat opus'' :"Trec'h e oa al labour war an danvez". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met2.shtml ''Metamorphoses'' II-2.5]. ;''Matre pulchra filia pulchrior'' :"Mamm genedus, merc'h kenedusoc'h". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'' I, XVI-1]. ;''Matutina parum cautos iam frigora mordent'' :"Rev ar beure a zant ar re zibreder". — [[Horatius]]), [http://www.thelatinlibrary.com/horace/serm2.shtml#2.6 ''Sermones'' II-6:45]. ;''Maxima debetur puero reverentia'' :"Ar brasañ azaouez zo dleet d'ar vugale". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/14.shtml''Saturae'' XIV-47]. ;''Maximum ius est saepe maxima iniuria'' :"Alies e vez ar reishañ ar flemmusañ". A-wechoù e vez diaes d'an den klevet ar wirionez diwar e benn. ===Me=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Me vexat pede'' :"Debron am eus em zroad". Emaon war-nes argas an den-se hegasus a-daolioù troad. ;''Mea navis aëricumbens anguillis abundat'' :"Ma aerrikler zo leun a silioù". Ur frazenn "latin" bet savet diwar ''The Dirty Hungarian Phrasebook'' ("An dastumad lous lavaredoù hungarek"), ur sketch gant [[Monty Python]] a ra goap eus distervez al levrioù-treiñ eus an eil yezh d'eben a vez gwerzhet d'an douristed er bed a-bezh. ;''[[Mea culpa]]'' :"Ma gwall eo". Tennet eus ''mea culpa, mealculpa, mea maxima culpa'' ("ma gwall eo, ma gwall eo, ma gwallcbras eo", dekvet gwerzenn ur bedenn [[Iliz katolik roman|gatolik]] anvet ''[[Confiteor]]'' ("Anzav a ran") — [https://hozana.org/priere/en-latin/confiteor ''Confiteor'']. ;''Media vita in morte sumus'' :"E kreiz ar vuhez emaomp er marv". Tennet eus ar skrid ''Liber ymnorum Nokteri Balbuli'' bet kendastumet e [[884]] gant ar soner [[suis]] ''Notcerus Balbulus'' ("Nolker ar Besteod"). ;''Medium certum'' :"Asur eo an hent kreiz". ;''Medice, cura te ipsum'' :"Mezeg, en em bare da-unan". ;''Medicus curat, natura sanat'' :"Prederiañ a ra ar mezeg, pareañ a ra an natur". ;''Medicus non accedat nisi vocatur'' :"Ne zeu ket ar mezeg tre mar n'eo ket galvet". Unan eus reolennoù [[Hippokrates]]. ;''Medio tutissimus ibis'' :"Dre hent ar c'hreiz ez i gant ar surentez vrasañ". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met2.shtml ''Metamorphoses'', II-137]. ;''Mediolanum captum est'' :"Paket eo [[Milano]]". ;''Mel in ore, verba lactis, fel in corde, fraus in factis'' :"Mel er genoù, laezh er c'homzoù, bestl er galon, flodoù en oberoù". En ur [[pedergwerzenn|bederwerzenn]] meneget e 1572 gant ar skrivagner ha politiker gall Estienne Tabourot (1549-1590) — [https://fr.wikisource.org/wiki/Les_Bigarrures/Chapitre_17 ''Les Bigarrures et Touches du seigneur des Accords'', pennad XVII]<ref>« Mil bloaz zo tremenet dija / N'eus feiz ebet en emglevioù / Mel er genoù, laezh er c'homzoù, / Bestl er galon, flodoù en oberoù ».</ref> ;''Meliora'' :"Gwell". Liester nepreizh an anv-gwan ''melior". "War-du ar gwell bepred" eo an droidigezh a vez roet pa vez implijet evel sturienn, evel gant University of Rochester e Rochester ([[New York (stad)|New-York]]). ;''Melita, domi adsum'' :"Karedig, er gêr emaon". Troidigezh ar frazenn [[saoznek]] ''Honey, I'm home'' gant ar fentigellour [[stadunanat]] Henry Beard (*1945)<ref>{{en}} {{la}} Henry Beard, ''Latin for all occasions / Lingua Latina Occasionibus Omnibus'', Villard Books, 1990, [[ISBN|978-1-59240-080-5}} ha ''Latin for Even More Occasions / Lingua Latina Multo Pluribus Occasionibus'', Villard Books, 1991 {{ISBN|978-0-679-40674-7}}</ref>. ;''Melius abundare quam deficere'' :"Gwell eo re eget re nebeut". ;''Melius est reprehendant nos grammatici quam non intelligant populi'' :"Gwelloc'h eo e vefemp karezet gant yezhadurourien eget ma ne vefemp ket komprenet gant ar poblañsoù". Pennabeg ar [[brezhoneg beleg]]. ;''Melius re perpensa'' :"Gwelloc'h priziet ar blegenn". Evit pouezañ war ur c'hemm en un ali goude bout bet o soñjal donoc'h a-zivout ur blegenn bennak. ;''Melius scitur Deus nesciendo'' :"Gelloc'h ec'h anavezer Doue en diouiziegezh". — [[Eosten Hippo]], ''De Ordine'' II-16:44. ;''Melle litus gladius'' :"Kleze melet". — [[Erasmus]], ''Adagiorum'' I-VIII-57. ;''Mellitum venenum, blanda oratio'' :"Pistri melek, prezeg c'hwek". Disfiz zo da gaout diouzh an helavarded, rak ar wirionez n'he deus ket ezhomm a ginkladur. ;''Memento audere semper'' :"Bez soñj da grediñ (ober) atav". Sturienn [[Gabriele D'Annunzio]]. ;''Memento homo, quia pulvis es et in pulverem reverteris'' :"Dalc'h soñj, den, ez out poultrenn hag e tistroi de boultrenn". — [[Testamant Kozh]], [[Geneliezh]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/genesis.shtml III:19]. ;''[[Memento mori]]'' :"Bez soñj e varvi". ;''Memento quia pulvis es'' :"Bez soñj ez out poultrenn/ludu". ;''Memento vivere'' :"Bez soñj e rankez bevañ". ;''Meminerunt omnia amantes'' :"An amourouzien o deus soñj eus pep tra". ;''Memores acti prudentes futuri'' :"Emskiantek eus an oberoù, emouez eus an dazont". Neb a oar ar pezh a zo bet graet a c'hall rakwelet ar pezh a c'hoarvezo. ;''Memoria minuitur nisi eam exerceas'' :"Gwanaat a ra an eñvor pa ne vez ket embreget". ;''Mens agitat molem'' :"Ar spered a lusk an danvez". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen6.shtml ''Aeneis'' VI-727]. ;''Mens et manus'' :"Ar spered hag an dorn". Sturienn ar ''Massassuchettes Institute of Technology'' (M.I.T.). ;''Mens rea'' :"Spered an tamallad". Evit deskrivañ stad spered ur gwalloberour da vare e dorfed. ;''Mens sana in corpore sano'' :"Ur spered yac'h en ur c'horf yac'h". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/10.shtml ''Saturae'' X:336]. ;''Mentem sanctam, spontaneam, honorem Deo et Patriae liberationem'' :"Spered santel, youlek, enor Doue ha dieubidigezh e vammvro". ;''Mero et mixto imperio'' :"Gourc'hemenn glan ha mesket". A veze implijet gant un aotrou [[gladdalc'helezh|gladdalc'hel]] evit reiñ an holl c'halloudoù politikel ha lezvarnel d'ur gwaz dezhañ. ;''Metri causa'' :"Dre garantez ouzh ar gwerzaerezh". Evit disMetrplegaén un doare dibar da sevel ur werzenn en ur [[barzhoneg|varzhoneg]]. :''Metri gratia'' ;Heñvelster gant ''metri causa''. ===Mi=== [[File:Emblemata_Politica-Minor_esca_maioris.jpg|thumb|''Minor esca maioris". Ar brasañ a zebr ar bihanañ.]] <div style="width:260px;"><hr></div> ;''[[Miles gloriosus]]'' :"Ar soudard fogaser". Anv ur gomedienn latin gant [[Plautus]], [http://www.thelatinlibrary.com/plautus/miles.shtml ''Miles Gloriosus'']. ;''Minatur innocentibus qui parcit nocentibus'' :"Neb a espern ar c'habluz a c'hordrouz an digabluz". ;''Minimum minimorum'' :"Ar bihanañ eus ar re vihanañ". ;''Minor esca maioris'' :"Ar brasañ a zebr ar bihanañ". ;''Minus dixit lex quam voluit'' :"Al lezenn he deus lavaret nebeutoc'h eget na venned". ;''Mirabile dictu'' :"Souezhus da gontañ". ;''Mirabile visu'' :"Souezhus da welout". ;''Miscerique probat populos et foedera iungi'' :"Asantiñ a ra gant meskañ ar pobloù hag o c'hevreañ". Sturienn [[Trinidad ha Tobago]]. ;''Misera contribuens plebs'' :Ar werin baour hag a bae tailhoù". Atav e vez ar re baourañ bec'hiet gant an tailhoù. — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/serm1.shtml#1.8 ''Sermones'' I-VIII-10]. Enskrivet eo bet e lezenn II, 1751 [[Parlamant]] [[Hungaria]] (''Magyar Törvénytàr''). ;''Misera est magni custodia census'' :"Diaes-bras eo mirout ur binvidigezh vras". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/14.shtml ''Saturae'' XIV-304]. ;''Misera est servitus ubi ius est aut incognitum aut vagum'' :"Diaes bras eo sentiñ el lec'h ma vez dianav pe diasur al lezenn". ;''Miserabile visu'' :"Truezus da welout". ;''Miseremini, Musae'' :"Ho pet truez, [[Muzezed]]". A vez lavaret dirak un oberenn arzel savet fall, ur [[barzhoniezh|varzhoneg]] peurgetket. ;''[[Miserere]]'' :"Ho pet truez". ;''Miserere nobis'' :"Ho pet truez ouzhimp". ;''Missi dominici'' :"Kannaded an aotrou".''Missus dominicus'' en unander. Kannaded ar galloud [[Karolingidi|karolingat]] a zeue da evezhiañ derc'houezourien ar roue. ;''Missio Dei'' :"Mision Doue". Hervez savboent an [[Iliz katolik roman]] ez eo ar misioniñ kefridi Doue, hag an Iliz eo benveg ar gefridi-se. ;''Missit me dominus'' :"Ar mestr en deus ma c'haset". ;''Mittimus'' :"Kas a reomp". El lezenn [[Bro-Saoz|saoz]], ''[[#In|incipit]]'' al lizher a gas un tamallad d'ar vac'h, pe d'ul lezvarn all. ===Mo=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Mobilis in mobili'' :"Monedus en (elfenn) monedus". Sturienn al [[lestr-spluj]] 'Nautilus'' e [[romant]] [[Jules Verne]], ''Vingt mille lieues sous les mers'' ; an [[dour]] eo an elfenn vonedus, evel-just. ;''Modo frenis utamur modo stimulis'' :"Gwech dre rañjennoù, gwech dre gentroù". Gwech e ranker gorrekaat, gwech all e ranker buanaat. — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/sen.ira2.shtml ''De Ira'' II, XXI:3]. ;''Modus dicendi'' :"Doare da lavarout". ;''Modus morons'' :"Doare an diod". Lavared brizhlatin ("latin podoù"<ref>[[Geriadur Ménard]] ; {{en}} [[:en:Dog latin|''dog latin'']] ; {{fr}} [[:fr:Latin de cuisine|''latin de cuisine'']] ; {{la}} [[:la:Latinitas macaronica|''latinitas macaronica'']].</ref>) savet diwar al latin ''modus'', "doare" hag ar [[saozneg]] ''moron'', "diod", evit ober goap eus an dud a ra ur fazi mantrus er poellata. Gwelit ''modus ponens'' ha ''modus tollens''. ;''Modus operandi'' :"Doare da ober". ;''Modus ponens'' :"Doare a ro da wir dre reiñ da wir". [[Poelloniezh]] : dre ar ''modus ponens'' e roer da wir an heuliad-mañ : « mard empleg ul lavarenn A ul laverenn B, neuze ez eo B gwir mard eo A gwir. » ;''Modus tollens'' ::"Doare a nac'h dre nac'hañ". Poelloniezh : dre ar ''modus tens'' e roer da wir an heuliad-mañ : « mard empleg ul lavarenn A ul laverenn B, neuze ez eo B diwir mard eo A diwir. » ;''Modus vivendi'' :"Doare da vevañ". A vez implijet dreist-holl evit komz eus un doare emglev etre tud bet oc'h en em gannañ. ;''Monasterium sine libris est sicut civitas sine opibus'' :"Ur manati dilevr zo evel ur geoded didra". Er [[romant]] ''Il nome de la rosa'' ("Anv ar rozenn") gant ar skrivagner [[italia]]n [[Umberto Eco]], bet embannet e [[1980]]<ref>{{it}} Umberto Eco, ''Il nome de la rosa'', Bompani, 2013 (embannadur adwelet ha reizhet) {{ISBN|978-88-452-7348-3}} ; {{fr}} Umberto Eco, ''Le nom de la rose'', Le Livre de Poche, 2002 {{ISBN|978-2-253-03313-4}}</ref> emañ ar frazenn en he fezh : <blockquote>''Monasterium sine libris, est sicut civitas sine opibus, castrum sine numeris, coquina sine suppellectili, mensa sine cibis, hortus sine herbis, pratum sine floribus, arbor sine foliis.''<br>"Ur manati dilevr zo evel ur geoded didra, ur c'hastell disoudard, ur gegin dilestr, un daol divoued, ul liorzh diblantenn, ur bradenn divleuñv, ur wezenn dizeil."</blockquote> ;''Monitoribus asper'' :"Rebell ouzh ar c'huzulioù". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/arspoet.shtml ''Ars Poetica'', 163]. ;''Monstrum vel prodigium'' :"Euzhvil pe varzh". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] henroman, ''monstrum vel prodigium'' a lakae ur bugel nevez-vet distummet da dostoc'h d'ul loen eget d'un den. ;''Montani semper liberi'' :"Atav e vez dishual ar venezidi". Sturienn [[West Virginia]]. ;''Montis insignia calpe'' :"[[Ardamezouriezh|Ardamezioù]] Menez Calpe". Sturienn [[Gibraltar]] (1502), a oa ''Montis Calpe'' da amzer ar Romaned. ;''More ferarum'' :"Hervez boaz al loened ferv". A-zivout an oberoù reizhel peurvuiañ. ;''More solito'' :"Hervez ar boaz". ;''More uxorio'' :"Hervez boaz ar briedelezh". ;''Moriamur pro rege nostro Maria Theresia'' :"Marvomp evit hor roue Maria Theresia". A voe huchet e [[1741]] gant ur vodageg [[Hungaria|Hungariz]] e [[Vienna|Wien]] pa c'houlennas [[Maria Theresia]], arc'hdugez [[Aostria]], he sikour a-c'houde aloubidigezh [[Silezia]] gant [[Frederig II (Prusia)|Frederig II]] [[Prusia]] e miz Kerzu [[1740]]<ref>{{fr}} Ph. Le Bas, ''France - Annales historiques'', levrenn I, Firmin Didot Frères, Paris, 1840, [https://books.google.fr/books?id=XNg1AAAAMAAJ&pg=RA1-PA108&lpg=RA1-PA108&dq=Moriamur+pro+rege+nostro+Maria+Theresia&source=bl&ots=e_TypB40wy&sig=3T7vQPOWQkm1MWYfAquZCcL1fPY&hl=fr&sa=X&ei=0fxtVej0IcHbU7CuguAK&ved=0CFsQ6AEwCA#v=onepage&q=Moriamur%20pro%20rege%20nostro%20Maria%20Theresia&f=false p. 108]</ref>. ;''Morior invictus'' :"Difaezh e varvan". Troet ivez dre "ar marv kent an drouziwezh". ;''Morituri nolumus mori'' :"Ni hag a zo war-nes mervel ne fell ket dimp (mervel)". Tennet eus ''The Last Hero'' ("An haroz diwezhañ"), ur [[romant]] gant [[Terry Pratchett]].<ref>{{en}} Terry Pratchett, ''The Last Hero'', Gollancz, 2001 {{ISBN|978-0-575-06885-8}} : {{fr}} Terry Pratchett, ''Le dernier héros'', L'Atalante, 2003 {{ISBN|978-2-84172-251-8}}</ref> ;''[[Morituri te salutant]]'' :"Kevarc'h a-berzh ar re a zo o vont da vervel". ;''Mors acerba'' :"Marv re abred". — Cornelius Nepos, ''De viris illustribus'', [http://www.thelatinlibrary.com/nepos/nepos.cim.shtml Cimon, IV]). ;''Mors certa, hora incerta'' :"Sur eo ar marv, diasur eo an eur". ;''Mors est ianua vitae'' :"Dor ar vuhez eo ar marv". ;''Mors etiam non sufficit'' :"Ar marv zoken n'eo ket a-walc'h". ;''Mors immatura'' :"Marv rakkoulzek". Evel hini [[Hektor]] en ''[[Ilias]]''. ;''Mors omnia solvit'' :"Ar marv a zispenn pep tra". ;''Mors omnibus'' :"Ar marv evit an holl". ;''Mors tua vita mea'' :"Da varv-te eo ma buhez-me". ;''Mors vincit omnia'' :"Ar marv zo trec'h war bep tra". Enebet ouzh ''[[Omnia vincit amor]]''. ;''Morte magis metuenda senectus'' :"Ar gozhni a ranker doujañ kentoc'h eget ar marv". ;''Mortui vivos docent'' :"Ar re varv a gelenn ar re vev". Dre ziskejañ korfoù-marv e komprener abegoù ar marv. ;''Mortuum flagellas'' :"Emaoc'h o skourjezañ un den marv". Emaoc'h oc'h abegiñ un den hag ne ra forzh ebet eus ho parnadenn. — [[Erasmus]], ''Adagiorum''. ;''Mos Maiorum'' :"Doareoù an hendadoù". ;''Motu proprio'' :"Diwar e intrudu". Da verkañ teulioù melestradurel a-berzh ar [[pab]], pe embannet gant e asant. ===Mu=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''[[Mundus vult decipi, ergo decipiatur]]'' :"Ar bed a fell dezhañ bezañ desevet, ra vezo desevet". ;''Mulgere hircum'' :"Goro ur bouc'h". Un dra na c'haller ket ober. — [[Erasmus]], ''Adagiorum''. ;''Mulier est hominis confusio'' :"Strafuilh ar gwaz eo ar vaouez". — [[Geoffrey Chaucer]], ''Canterbury Tales'' (1476), ''The Nun's Priest's Tale'' [https://web.archive.org/web/20160307035212/http://molcat1.bl.uk/treasures/caxton/record.asp?LHPage=314v&LHvol=&LHCopy=1&RHPage=315r&RHvol=&RHCopy=1&disp=s&Linked=0#DispTop f° 314 v°, li. 16] & [http://www.gutenberg.org/cache/epub/2383/pg2383.html ''The Nun's Priest's Tale'':20]. ;''Multa fercula, multos morbos'' :"Lies meuzioù, lies kleñvedoù". ;''Multa paucis'' :"Kalz dre nebeut". ;''Multa renascentur quae iam cecidere'' :"Niverus eo an dud a ranko bezañ ganet a-nevez hag int dall dija". Da gadarnaat ar feiz e disorc'hidigezh ar re varv. ;''Multae manus onus levant'' :"Meur a zoarn a skañva ar bec'h". ;''Multi sunt vocati, pauci vero electi'' :"Kalz zo galvet, nebeud zo dibabet". ;''Multis e gentibus vires'' :"Nerzh diwar meur a bobl". Sturienn [[Saskatchewan]]. ;''Multitudo sapientium sanitas orbis'' :"Savete ar bed eo engroeziad ar furien". ;''Multo enim multoque se ipsum quam hostem superare operosius est'' :'Diaesoc'h a-galz eo bezañ trec'h war an-unan eget war un enebour". — [[Valerius Maximus]], [http://www.thelatinlibrary.com/valmax4.html ''Factorum et dictorum memorabilium libri novem'', IV, 1, 2]. ;''Multum in parvo'' :"Kalz e nebeut". Implijet en egor, en amzer, hag evel er brezhoneg <q> e berr gomzoù </q>. ;''Multum, non multa'' :"Kalz, nann lies". Gwelloc'h eo sipañ e spered war un dra hepken kentoc'h eget e stlabezañ a-dammoùigoù e-touez traoù niverus. ;''Mundae vestis electio adpetenda est homini'' :"Dereat eo d'an den dibab dilhad eeun". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/seneca.ep14-15.shtml ''Epistulae morales ad Lucilium'' XCII-12]. ;''Mundus senescit'' :"Koshaat a ra ar bed". ;''Mundus vult decipi, ergo decipiatur'' :"Fellout a ra d'ar bed bezañ touellet, neuze ra vo touellet".<ref name="DWO" /> ;''Munit haec et altera vincit'' :"Difenn a ra an eil, aloubiñ a ra egile". Sturienn [[Skos Nevez]]. ;''Mutantur saecla animantium et quasi cursores vitai lampada tradunt'' :"Kemmañ a ra rummadoù ar boudoù evel rederien pebeil o treuzkas ar flammerenn". ;''Mutatio libelli'' :"Kemmadenn er c'hlemm". Er [[Gwir (lezenn)|gwir]]. ;''Mutatis mutandis'' :"Dre m'eo bet kemmet ar pezh a oa da vezañ kemmet". A-c'houde m'eo bet graet ar c'hemmadennoù rekis. ==N== [[Restr:Exlibris miroslaw piotrowski.jpg|thumb|''Navigare necesse est'']] [[Restr:Coat of arms of the United Kingdom in Scotland.svg|thumb|''Nemo me impune lacessit'', e Bro-Skos]] ===Na=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Nam lacrimis struit insidias, cum femina plorat'' :"Pa leñv ar vaouez e stegn un antell gant he daeloù". — [[Dyonisius Cato]], [http://www.thelatinlibrary.com/cato.dis.html ''Disticha Catonis'' III:20]. ;''Natio sibi'' :"Ar vroad drezi ha dezhi hec’h-unan". ;''Natura abhorret a vacuo'' :"Euzhiñ a ra an natur ouzh ar goullo". ;''Natura non facit saltus'' :"An Natur ne ra ket lammmoù". — [[Carl von Linné|Carolus Linnaeus]], ''Philosophia Botanica'', 1751, pennad III, § 77, p. 27. Adkemeret gant meur a skiantour, en o zouez [[Gottfried Wilhelm Leibniz]] en e Lezenn a gendalc'helezh (''Nouveaux Essais'', IV, 16). ;''Naturam expelles furca, tamen usque recurret'' :"Argas an natur a-daolioù forc'h, d'ar pimperlamm e tistroio". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/epist1.shtml ''Epistulae'' I, X:24]. ;''Navigare necesse est, vivere non est necesse'' :"Merdeiñ zo ret, bevañ n'eo ket". Sturienn [[Gnaeus Pompeius Magnus]], bet adkemeret gant moraerien an [[Hansa]]. ===Ne=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Nec caput, nec pedes habens'' :"N'eus na penn na treid". N'eus ster ebet, « na penn na lost » da gement-se. ;''Nec Hercules contra plures'' :"N'eus [[Herakles]] ebet ouzh an engroez". ;''Nec plus ultra'' :"N'eus netra gwell". ;''Nec pluribus impar'' :"Bastañ a ran da veur a ved". Unan eus sturiennoù [[Felipe II]], a rene e daou ved ([[Europa (kevandir)|Europa]] ha [[Suamerika]]) ; adkemeret gant ar roue gall [[Loeiz XIV (Bro-C'hall)|Louis XIV]] diouzh ali un [[Ardamezouriezh|ardamezour]] anvet Louis D'Ouvrier, en devoa ijinet arouez an [[Heol]] evit ar roue.<ref>Hervez [[Voltaire]], ''Du siècle de Louis XIV'', [https://fr.wikisource.org/wiki/Page:Voltaire_-_%C5%92uvres_compl%C3%A8tes_Garnier_tome14.djvu/457 pennad XXV, p.437].</ref> Den ne oar resis ster al lavared-se : ar roue e-unan ne ouie ket<ref>{{fr}} Charles Dreyss (dastumer), ''Mémoires de Louis XIV pour l'instruction du Dauphin'', Paris, Didier & C^ie, levrenn 2, [https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015053668011&seq=580 p. 570]</ref>. Meur a droidigezh zo bet kinniget : "Nann izeloc'h eget muioc'h", "E-unan enep an holl" hag "A-us an holl" (evel an heol)<ref>{{fr}} Pierre Larousse, ''Fleurs latines des dames et des gens du monde ou Clef des citations latines que l'on rencontre fréquemment dans les ouvrages des écrivains français'', Paris, Larousse & Boyer, 1874, [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k6528141q/f312 p. 262].</ref>, "Hep e bar"<ref>{{fr}} Onésime Reclus, ''Le plus beau royaume sous le ciel'', Paris, Hachette, 1899, [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k1031624/f6 p. 3]</ref>, "Bastus (e-unan) da gement a draoù" pe "Pep tra zo gallus evitañ"<ref>{{fr}} Yves-Marie Bercé, ''Louis XIV'', Paris, Le Cavalier Bleu, 2005, [https://books.google.fr/books?id=Rrdk2vGNc4sC&pg=PA5&redir_esc=y#v=onepage&q&f=false p. 5].</ref>. ;''Nec puero gladium'' :"Kleze ebet d'ur paotrig". ;''Nec spe, nec metu'' :"Hep goanag, hep aon". Unan eus sturiennoù [[Felipe II]]. ;''Nemo auditur propriam turpidudinem allegans'' :"Den ne vo klevet o komz eus e vezh". ;''Nemo censetur ignorare legem'' :"Den n'eo sañset dic'houzout al lezenn". ;''Nemo me impune lacesset'' :"Den na 'm anoaz digastiz". Sturienn war [[ardamezouriezh|ardamezioù]] roueel ar [[Rouantelezh-Unanet]] a vez implijet e [[Bro-Skos]]. ;''[[Nemo judex in causa sua]]'' :"Den (ne c'hall bezañ) barner en e afer dezhañ". ;''Neque ignorare medicum oportet quæ sit ægri natura'' :"Arabat eo d'ar mezeg chom hep anaout petra eo natur (orin) ar c'hleñved". ;''Neque pessimus neque primus'' :"Na gwashoc'h, na kentañ". — [[Erasmus]], ''Adagiorum'', 4. 4. 22. ===Ni=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Nihil lacrima citius arescit'' :"Netra ne sec'h buanoc'h eget un daeraouenn". ;''Nihil obstat'' :"N'eus netra a yafe a-enep". Frazenn a ro aotre digant an Iliz katolik da embann ul levr relijiel. ;''Nil novi sub sole'' :"Netra nevez dindan an heol". ;''Nil sine numini'' :"Netra hep bolontez an doueed". Sturienn Stad [[Colorado]]. ===No=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Nocumentum documentum'' :"Ur c'hloaz zo ur gentel". ;''Non bis in idem'' :"Ket div wech en hevelep tra". Ne c'haller ket bezañ kondaonet div wech en abeg d'an hevelep torfed. ;''Non causa pro causa'' :"Abeg ebet evit abeg". Lavarenn direizh er [[poellerezh]] : mar c'hoarvez an darvoudennoù A ha B war un dro e rank unan anezho bezañ abeg egile. Da skouer : <q> Kalz yaouankizoù a selaou sonerezh ''hard rock'' ; feuls eo ar sonerezh ''hard rock'' ; peogwir e vez selaouet ''hard rock'' gant kalz yaouankizoù e rank an holl yaouankizoù bezañ feuls. </q>. Gwelit ''[[#Po|Post hoc, ergo propter hoc]]''. ;''[[Noli me tangere]]'' :"Na stok ket ouzhin". Distaget gant [[Jezuz Nazaret]] hervez ar [[Vulgata]] — [[Aviel Yann]], [http://www.thelatinlibrary.com/bible/john.shtml#20 20:17]. ;''Nomen est omen'' :"Diougan eo an anv". ;''Non est otium servis'' :"N'eus diskuizh ebet d'ar sklaved". ;''Non est vivere, sed valere vita est'' :"Ar vuhez n'eo ket bevañ, hogen bezañ yac'h". Hep ar yec'hed n'eo ket dav d'an den bevañ. — [[Marcus Valerius Martialis]], [http://www.thelatinlibrary.com/martial/mart6.shtml ''Epigrammaton'', VI, 70:15]. ;''Non ficta fabula, sed vera historia'' :"N'eo ket un istor faltaziet, un istor gwir eo". ;''Non fui, fui, non sum, non curo'' :"Ne oan ket, bet on, n'on ket, ne ran forzh". Bezenskrivadur a gaver berraet dre ''NFFNSNC''. ;''Non licet omnibus adire Corinthum'' :"N'eus ket aotre d'an holl da vont da Gorintos". [[Korintos]] a oa brudet da vezañ ur gêr binvidik ma oa uhel koust ar vuhez en [[Henamzer]], hag ezhomm a oa da gaout arc'hant da vevañ eno. ;''Non nobis domine, non nobis nomine sed tuo da gloriam'' :"N'eo ket evidomp Aotrou, n'eo ket en hon anv deomp, met evit da c'hloar". ;''Non nova sed nove'' :"Traoù n'int ket nevez, met en un doare nevez". ;''Non omnia possumus omnes'' :"An holl n'hallont ket pep tra". ;''Non sequitur'' :"Ne heuilh ket". N'eo ket kempoell ar c'hendastum gant ar rakdivizoù. ;''Non scholæ, sed vitæ discimus'' :"N'eo ket evit ar skol e teskomp, evit ar vuhez eo". ;''Non ut edam vivo, sed ut vivam edo'' :"N'eo ket evit debriñ e vevan, evit bevañ e tebran". ;''Non vestimentum virum ornat, sed vir vestimentum'' :"N'eo ket an dilhad a vrava an den, an den eo a vrava an dilhad". ;''Non vini vi no, sed vi no aquæ'' :"N'eo ket abalamour d'ar gwin e neuian, abalamour d'an dour e neuian". C'hoari war ar gerioù. ;''Nondum amabam, et amare amabam, et secretiore indigentia oderam me minus indigentem'' :"Ne garen ket c'hoazh, ha karout a raen karout ha dre un ezhomm kuzh em boa droug ouzhin peogwir ne'm boa ket ezhomm a-walc'h c'hoazh". [[Eosten Hippo]], [http://www.thelatinlibrary.com/august.html ''Confessiones'' III.1.1]. ;''Nosce te ipsum'' :"En em anavez". Troidigezh latin ar frazenn henc'hresianek [[Gnothi seauton|γνώθι σεαυτόν]] "gnôthi seautón". ;''Nota bene'' :"Merkit mat". Taolit evezh ; berraet alies dre ''N.B.''. ;''Novus ordo seclorum'' :"Urzh nevez ar c'hantvedoù". Unan eus an teir sturienn a zo war Siell Veur [[SUA]] — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/ec4.shtml ''Eclogues'' IV:5]. ===Nu=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Nulla dies sine linea'' :"Deiz ebet hep (skrivañ) linenn ebet". Reolenn ar skrivagner. ;''Nulla est medicina sine lingua latina'' :"N'eus ket a [[mezegiezh|vezegiezh]] hep latin". Ret eo gouzout latin pa venner bezañ ur mezeg. ;''Nulla poena sine lege'' :"Kastiz ebet hep lezenn". Arabat eo reiñ ur c'hastiz ha n'eo ket skrivet el lezenn. ;''Nulla regula sine exceptione'' :"N'eus reolenn hep he nemedenn". ;''Nulla res tam necessaria est quam medicina'' :"N'eus mann ken ret hag ar vezegiezh". ;''Nulla rosa sine spinis'' :"N'eus rozenn dizraen ebet". ;''Nullum gratuitum prandium'' :"N'eus pred digoust ebet". ;''Nullum malum impunitum'' :"N'eus gwallober digastiz ebet". ;''Nunc est bibendum'' :"Bremañ emañ evañ". ''Nunc est bibendum, nunc pede libero pulsanda tellus'' "evañ zo ret bremañ, skeiñ an douar gant un troad skañv eo bremañ" eo ar bomm en e bezh, ma c'halv Horatius da evañ ha da zañsal a-c'houde marv [[Kleopatra]]. — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm1.shtml ''Carmina'' I, XXXVII:1]. Troet eo bet gant Horatius ur werzenn [[henc'hresianeg|henc'hresianek]] gant [[Alkaios]], Νῦν χρῆ μεθύσθην ''Nyn chrê methysthen'' "Bremañ eo e ranker mezviñ" a-c'houde marv Myrsilus<ref>{{en}} {{el}} William S. Annis (2012), ''Delectus Indelectatus'' [http://www.aoidoi.org/poets/loipa/indelectatus.pdf ''Aoidoi.org'']</ref>. ==O== ;''Opus citatum'' :"Oberenn veneget". Evit adkas d'un oberenn ez eus bet graet dave dezhi uheloc'h er skrid. Berraet dre ''Op. cit.'' peurliesañ. ;''O tempora, o mores'' :"A amzer, a zoareoù". Pebezh mare, pebezh doareoù ! — [[Cicero]] ([http://www.thelatinlibrary.com/cicero/cat1.shtml ''Orationes in Catilinam'' 1.2]. ;''Ob solum punctum caruit Martinus Asello'' :"En abeg d'ur pik e voe kollet Asello gant Martinus". Gwelit ''[[#Un|Uno pro puncto caruit Martinus Asello]]''. ;''Oculi plus vident quam oculus'' :"Meur a lagad a wel gwell eget unan". ;''Oculos habent et non videbunt'' :"Daoulagad o deus ha gwelout ne reont ket". ;''Oderint, dum metuant'' :"Ra vagint kasoni (ouzhin), gant ma toujint ac'hanon". ;''Omne ignotum pro magnifico'' :"Pouezus-meurbet e kaver kement tra na ouzer ket."<ref>{{fr}} [https://fr.liberpedia.org/Omne_ignotum_pro_magnifico ''Liberpédia'']</ref> ;''Omne ignotum pro terribili'' :"Spontus eo an holl zañjerioù dianav". ;''Omnes homines sibi sanitatem cupiunt, sæpe autem omnia, quæ valetudini contraria sunt, faciunt'' :"An holl dud a c'hoanta yec'hed dezho, met alies e reont kontrol dezhañ". ;''[[Omnes vulnerant, ultima necat]] :"An holl (eurioù) a c'hloaz, an diwezhañ a lazh". A weler war lod [[Horolaj-heol|horolajoù-heol]]. ;''Omnia mecum porto mea'' :"Ma holl vadoù a zougan ganin". Bias Priene, unan eus seizh den fur [[Henc'hres]], a oa o tec'hel a-zirak alouberien pa voe harzet gant tud a oa souezhet ouzh e welet o vont hep an disterañ mad gantañ ; respont a reas Bias e oa e holl vadoù gantañ koulskoude : an eeunder, an onestiz hag ar vertuz — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/paradoxa.shtml ''Paradoxa stoicorum'' I, 8]. ;''Omnia mutantur, nihil interit'' :"Pep tra a gemm, netra ne varv" — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met15.shtml ''Metamorphoses'' XV:165]. ;''[[Omnia vincit amor]]'' :"Ar garantez a deu a-benn eus pep tra" — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/ec10.shtml ''Eclogues'' X:69]. A c'hall bezañ lavaret ''[[#Am|Amor Vincit Omnia]]''. ;''Omnibus viis Romam pervenitur'' :"Da [[Roma]] e kas an holl hentoù". ;''Omnis homo mendax'' :"An holl dud zo gaouierien". ;''Omnium artium medicina nobilissima est'' :"A-douez an holl arzoù, ar vezegiezh eo an hini noplañ". ;''Optima medicina temperantia est'' :"Ar gerreizhded eo ar vezekniezh wellañ". ;''Optimum medicamentum quies est'' :"An diskuizh eo ar gwellañ louzoù". ;''Optimus magister bonus liber'' :"Ul levr mat eo ar gwellañ kelenner". ;''Ora et labora'' :"Ped ha labour". Sturienn ar [[manac'h|venec'h]]. ;''Oratores, bellatores, laboratores'' :"Pedereien, brezelerien, labourerien". Ar gloer, ar soudarded, ar gouerien : teir stad pep kevredigezh, hervez an abad [[Ælfric of Eynsham]] (''[[#Ci|Circa]]'' [[955]] – ''c.'' [[1010]]) ==P== ===Pa=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''[[Panem et circenses]]'' :"[[Bara]] ha c'hoarioù". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/10.shtml ''Saturae'' X:81]. ;''Passim'' ;"E meur a lec'h". Pa reer dave d'ur ger, d'ul lavarenn a gaver e meur a lec'h en un oberenn. ;''Pauci sed boni'' :"Nebeut, hogen mat". ;''Pax melior est quam iustissimum bellum'' :"Gwelloc'h eo ar peoc'h eget ar reishañ brezel". ===Pe=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Par tibi, Roma, nihil'' :"Par dit, [[Roma]], n'eus ket". ;''[[Pecunia non olet]]'' :"Dic'hwezh eo an arc'hant". — [[Vespasianus]], pa lakaas un taos war an [[troazh|troazhlec'hioù]]. ;''Per aequa et iniqua'' :"Dre reizh ha direizh". Ne vern ar priz. ;''Per ardua ad astra'' :"A-dreuz an enebiezh betek ar stered". [[Sturienn]] ar ''[[Royal Air Force]]''. ;''Per aspera ad astra'' :"Dre hentoù serzh trema ar stered". Diaes eo an hent da c'hounit brud hag enor. Heñvel ouzh ''[[#Ad|Ad augusta per angusta]]''. ;''Per inania regna'' :"E rouantelezh ar skeudoù". ;''Per scientiam ad salutem ægroti'' :"Dre ar skiant e tremen yec'hed ar c'hlañvour". ;''[[Perinde ac cadaver]]'' :"Evel ur c'horf-marv". ;''Persona non grata'' :"Den ha n'eo ket c'hoantaet". A vez lavaret diwar-benn un den ha ne garfed ket gwelout en ul lec'h, abalamour d'ar pezh en deus graet pe lavaret, pe a virer outañ da vont en ul lec'h. ===Pl=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Plenus venter non studet libenter'' :"Ur stomog leun ne studi ket a-youl-vat". ;''Plures crapula quam gladius perdidit'' :"Ar vezventi he deus kaset da goll muioc'h a dud eget ar c'hleze". ===Po=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Post acerba prudenter'' :"Goude ar c'hwervoni, an evezh". Ret eo ober pe dibab gant evezh, da heul ur walldro. ;''Post bellum auxilium'' :"Goude ar brezel, ar skoazell". ;''Post cenam non stare sed mille passus meare'' :"Na chom ket goude koan, met kerzh da stranañ mil kammed". ;''Post Cristum natum'' :"Goude ganedigezh Jezuz-Krist". Berradurioù : P.C.N., p.Chr.n. Gwelit ''[[#An|Ante Christum natum]]''. ;''Post hoc, ergo propter hoc'' :"Goude-se, neuze dre-se". Lavarenn direizh er [[poellerezh]] : mar c'hoarvez an darvoudenn A kent an darvoudenn B e rank A bezañ abeg B. Da skouer : <q> Gwelloc'h e oa ar c'hlañvad goude pedenn ar beleg, neuze ec'h eo bet pareet ar c'hlañvad gant ar beleg. </q>. Gwelit ''[[#No|Non causa pro causa]]''. ;''Post hoc non est propter hoc'' :"Goude an dra-se, met n'eo ket abalamour d'an dra-se". ;''Post ludos ad seria'' :Goude ar c'hoarioù, d'an traoù sirius". ;''Post mortem nihil est'' :"Goude ar marv n'eus mann". ;''Post nubila Phoebus'' :"Goude ar c'houmoul, an heol". Doue an Heol e oa ''Phoebus Apollo". ;''Post prandium'' :"Goude merenn". ;''Post proelium praemium'' :"Goude an emgann, ar garedon". ;''[[Post scriptum]]'' :"Skrivet war-lerc'h". Berraet alies dre ''P.S.'' ha troet dre « goude-skrid » (G.S.) a-wezhioù. ;''Post spinas palma'' :"Goude an drein, ar balmezenn". Arouez an trec'h eo ar balmezenn. ;''[[Potius mori quam foedari]]'' :"Ar marv kent ar c'housi". Sturienn [[Roll Rouaned ha Duged Breizh|Duged Breizh]]. ===Pr=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Pro bono publico'' :"Evit ar mad foran". Ur raktres ''pro bono publico'' eo Wikimedia ha Wikipedia. ;''Præsente medico nihil nocet'' :"Pa vez ar mezeg ne c'hoarvez droug ebet". ;''Prævenire melius est quam præveniri'' :"Gwell eo diaraogiñ eget bezañ diaraoget". ;''Primordia cuncta pavida sunt'' :"Spontus e vez an holl gentaoù". ;''Primum non nocere'' :"Da gentañ chom hep noazout". Sturienn ar [[mezegiezh|vezegiezh]]. ;''Primum vivere, deinde philosophari'' :"Da gentañ bevañ, goude [[prederouriezh|prederiañ]]". ;''Primus inter pares'' :"An hini kentañ e-touez tud par". Evit deskrivañ penn ur strollad n'en deus beli ebet war izili all ar strollad. Gwelit ''[[#Un|Unus inter pares]]''. ;''Prisca latinitas'' :"Henlatin". ;''Provocatio ad populum'' :"Galv d'ar bobl". Evit terriñ ur barn d'ar marv, a droas da ''[[#Ap|Appellatio ad Caesarem]]'' en [[Impalaeriezh roman]]. ;''Publica fama non semper vana'' :"Brud foran ne vez ket atav goullo". ==Q== ;''[[Quæ sunt Cæsaris, Cæsari]]'' :"An traoù a zo da [[Caesar (titl)|Gaesar]] zo da reiñ da Gaesar". ;''Qualis artifex pereo !'' :"Pebezh arzour a varv pa varvan !". Lavaret gant an impalaer [[Nero]] pa oa o vervel, hervez [[Suetonius]], ''Vita Neronis'' [http://www.thelatinlibrary.com/suetonius/suet.nero.html XLIX:1]. ;''Qualis pater, talis filius'' :"Hevelep tad, hevelep mab". <q> Mab e dad eo [[Kadiou]] </q>. ;''Quando cadet Roma, cadet et mundus'' Pa gouezho [[Roma]] e kouezho ar bed ivez". Berradur eus ''Quandiu stabit coliseus, stabit et Roma ; quando cadet coliseus, cadet et Roma ; quando cadet Roma, cadet et mundus'' "Keit ha ma chomo ar [[Kolize|C'holize]] e chomo Roma ; pa gouezho ar C’holize e kouezho Roma ; pa gouezo Roma e kouezho ar bed". — [[Beda Venerabilis]]. ;''Quantum debeatur'' :"Pegement an dle". Implijet er gwir evit termeniñ talvoudegezh an digoll a zo dleet d'ur gaou. ''Gwelit ''[[#An|An debeatur]]''. ;''Qui nescit dissimulare, nescit regnare'' :"Neb na oar ket kuzhat ne oar ket ren". ;''Qui rogat, non errat'' :"Neb a c'houlenn, ne fazi ket". ;''Qui scribit, bis legit'' :"Neb a skriv a lenn div wech". Lavared da zeskiñ d'ar studierien labourat. ;''Qui tacet, consentire videtur ubi loqui debuit ac potuit'' :"Neb a dav a seblant asantiñ pa zlee bezañ komzet ha pa c'halle". — [[Bonifas VIII]], ''Liber Sextus Decretalium'' V, XII.43 - Builh ''Sacrosanctae'', [[3 a viz Meurzh]] [[1298]]<ref>{{la}} [https://books.google.fr/books?id=1iQ_AAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=fr&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false ''Google Books''].</ref>. ;''Quibus sunt verba sine penu et pecunia'' :"A zo komzerien divoued ha diarc'hant". — [[Plautus]] a-zivout annezidi [[Sparta (kêr)|Sparta]], en e [[Arz ar c'hoariva|bezh-c'hoari]] [http://www.thelatinlibrary.com/plautus/captivi.shtml ''Captivi'', III.1, 472]. ;''Quid pro quo'' :"Un dra bennak evit un dra bennak". Er [[Grennamzer]], evit komz eus ur fazi en [[apotikerezh]], ul louzoù e-lec'h unan all. ;''Quidquid agis, prudenter agas, et respice finem'' :"N'oufes pe rafes, gra gant evezh, ha sell ouzh an diwezh gant evezh". ;''Quidquid discis, tibi discis'' :"Evidout-te e teskez kement tra a zeskez". ;''[[Quis custodiet ipsos custodes ?]]'' :"Piv a ziwallo an diwallerien ?". — [[Juvenal]], [http://www.thelatinlibrary.com/juvenal/6.shtml ''Saturae'' VI:347-348]. ;''Quo fata ferunt'' :"War hentoù an tonkad". Sturienn [[Bermuda]]. ;''[[Quod erat demonstrandum]]'' :"Ar pezh a oa ret anataat". Berraet alies dre ''Q.E.D.". ;''Quod licet Iovis, non licet bovis'' :"Ar pezh a zo aotreet da Yaou n'eo ket aotreet d'ar saout". Kemm-digemm e vez al lezenn alies, hervez dere an den. Gwalldro [[Io (mitologiezh)|Io]], serc'h [[Yaou (doue)|Yaou]], eo dave al lavared latin. ;''Quod medicina aliis, aliis est acre venenum'' :"Ar pezh a zo ur remed evit lod zo ur pistri taer evit lod all". ;''Quod vinculum amoris esse debebat seditionis atque odi causa est, idem velle'' :"Evel-se, youl an holl hag a rankfe bezañ ul liamm a garantez a zegas dizemglev ha kasoni". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/sen.ira3.shtml ''De Ira'' III, 34-2]. ;''Quo usque tandem abutere, Catilina, patientia nostra?'' :"Betek pegoulz, Catilina, e ri re gant hor pasianted ?". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/cat1.shtml ''In Catilinam'', I-1]. ;''Quot homines, tot sententiæ'' :"Kement a dud, kement a alioù". — [[Terentius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ter.phormio.html ''Afri Phormio'' II-454]. ==R== ;''[[Rara avis]]'' :"Al labous dibaot". Un den ma n'eus kalz dioutañ e-keñver e varregezh. ;''Rarum carum'' :"Ker e vez ar pezh a zo rouez". ;''Rarus fidus amicus'' :"Rouez eo ar mignon feal". ;''Reddite ergo quæ sunt Cæsaris Cæsari et quæ sunt Dei Deo'' :"Daskorit eta da [[Caesar (titl)|Gaesar]] ar pezh a zo da Gaesar, ha da Zoue ar pezh a zo da Zoue". — [[Aviel Mazhev]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/matthew.shtml#22 22:21] ; [[Aviel Mark]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/mark.shtml#12 12:17] hag [[Aviel Lukaz]] [http://www.thelatinlibrary.com/bible/luke.shtml#20 20:25]<ref>Merkit ez eo disheñvelik frazenn Mark diouzh an div all.</ref>. Gwelit ''[[#Q|Quæ sunt Cæsaris, Cæsari]]''. ;''Reductio ad absurdum'' :"Kas da ziskiantegezh". Prouiñ dre arguzennoù diskiant ; doare poellata a lakaer da vont en-dro pa groger da lakaat da wir ar c'hontrol eus ar pezh a glasker prouiñ. Gwelit ''[[#Ab|Ab absurdo]]''. ;''Rem acu tetigisti'' :"An dra begek hoc'h eus stoket outañ". A vez lavaret pa vez divinet un dra bennak : « Deuet eo ganit ! » — [[Plautus]], [http://www.thelatinlibrary.com/plautus/rudens.shtml ''Rudens'' V.ii:1306]. ;''Repetitio est mater memoriae'' :"An adlavarout eo mamm an eñvor". ;''Repetitio est mater studiorum'' :"An adlavarout eo mamm ar studioù". ;''Requiescat in pace'' :"Ra ziskuizho e peoc'h". Berraet dre ''R.I.P.'' peurliesañ. ;''Res judicata pro veritate habetur'' :"Tra barnet zo gwirionez". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : ur varnedigezh embannet zo evel un dra prouet. ;''Res nullius'' :"Tra da zen ebet". A vez lavaret pa ne vez perc'henn ebet d'un dra bennak. ;''Res, non verba'' :"An dra, ha n'eo ket gerioù". A vez lavaret pa weler ez eo deuet ar poent da ober, ha n'eo ket a-walc'h chom da gomz. Ur spered heñvel zo c'hrennlavar flemmus brezhonek <q> Teod hir, dorn berr </q>. ;''Respice finem'' :"Bez soñj er finvezh". Damheñvel ouzh ''[[#Me|Memento mori]]''. ;''Retro Satana !'' :Gwelout : ''[[#Va|Vade retro Satana]]''. ;''[[Risus abundat in ore stultorum]]'' :"Paot ar c'hoarzh war c'henoù ar re sot". ;''Rixa rixae causa est'' :"Un tabut zo abeg d'unan all". ;''Roma aeterna'' :"Peurbad eo [[Roma]]". ;''Roma caput mundi'' :"Penn ar bed eo Roma". ;''Roma quanta fuit, ipsa ruina docet'' :"Ar c'halloudegezh hag a voe hini Roma, zoken he dismantroù he c'helenn". ;''Rus in Urbe'' :"Maezioù er Gêr". [[Roma]] eo ar Gêr. — [[Marcus Valerius Martialis]], [https://thelatinlibrary.com/martial/mart12.shtml ''Epigrammaton libri'', XII-42:21]. ==S== ;''Sæpe morborum gravium exitus incerti sunt'' :"Alies e vez diasur disoc'h ar c'hleñvedoù grevus". ;''Salus populi suprema lex'' :"Savete ar bobl eo al lezenn uhelañ". Sturienn [[Missouri (stad)|Missouri]]. — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/leg3.shtml ''De legibus'' III, III, 8]. ;''Sapere aude'' :"Kred gouzout". Sturienn [[Kantved ar Sklêrijenn]] hervez [[Immanuel Kant]]<ref>{{de}} Immanuel Kant, ''Was ist Aufklärung?'', § 1 {{ISBN|978-1-5390-4573-1}}</ref>. ;''Sapientia est potentia'' :"Ar furnezh zo ur galloud". ;''Satis eloquentiae, sapientiae parum'' :"Kalz helavarded, nebeut a furnez". — [[Caius Sallustus Crispus]], [http://www.thelatinlibrary.com/sall.1.html ''Bellum Catilinae'' V:4]. ;''Scientia potentia est'' ;''Scripta manent, verba volant'' :"Ar skridoù a chom, ar c'homzoù a nij kuit". A-wechoù e vez gwell d'an den na lezel roudoù skrivet eus un dra hag a c'hellfed implijout evit noazout outañ. Gwelit : ''[[#Ve|Verba volant, scripta manent]]''. :"Ar c'houiziegezh zo ur galloud". ;''Semel malus, semper malus'' :"Fall ur wech, fall bepred". ;''Semper fidelis'' :"Feal bepred". Sturienn an [[US Marine Corps|US Marines]]. ;''Semper odoriferis proxima spina rosis'' :"Atav e vez an draenenn tost d'ar roz frondus". ;''[[Senatus Populusque Romanus]]'' :"Ar Sened hag ar Bobl Roman". Berraet dre ''S.P.Q.R.''<ref>E kentel [[italianek]] ar [[bannoù-treset]] ''[[Astérix]]'' ez eo bet troet ar galleg ''Ils sont fous ces Romains'' dre ''Sono Pazzi Questi Romani'' – S.P.Q.R. ivez. Gwelit {{fr}} Fratti, Roméo : ''Sono Pazzi Questi Romani'', [https://larepubliquedeslivres.com/sono-pazzi-questi-romani/ ''La République des livres'', 13/03/2017].</ref>. ;''Sermo vulgaris'' :"Yezh ar bobl", eleze al latin poblek. ;''Serum auxilium post proelium.'' :"Diwezhat eo ar skoazell goude an emgann". ;''Serum est post facta consilium'' :"Diwezhat eo ar c'huzul goude an ober". ;''Si napo leo viveret, hominem non esset'' :"Mar bevje al leon diwar irvin ne zebrje ket tud". ;''Si non nova, saltem nove'' :"Mar n'eo ket traoù nevez, nevez eo an doare". ;''Si satis est, multum est'' :"Mard eo a-walc'h, kalz eo'". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/sen.consolatione2.shtml ''Consolatio ad Marciam'' XXI]. ;''Si tacuisses, philosophus mansisses'' :"Mar bijes tavet, e vijes chomet [[prederouriezh|prederour]]". ;''Si vis pacem, para bellum'' :"Mard mennez ar peoc'h, prient ar brezel". Deveret diouzh ''Igitur quī dēsīderat pācem, præparet bellum'' "Neuze, neb a venn ar peoc'h a rank printiñ ar brezel". — [[Publius Flavius Vegetius Renatus|Vegetius]], [ ''Epitoma rei militaris'', Liber III, Rakger]. ;''Si vis pacem, para iustitiam'' :"Mar mennez ar peoc'h, prient ar justis". ;''[[Sic]]'' :"Evel-se emañ". Implijet alies en embannadurioù pa veneger ur bomm fazius, evit sachañ evezh al lenner war an doare dic'hortoz pe fazius ma 'z eo skrivet ar bomm, da ziskouez n'eus fazi ebet en embannadur rak adskrivet eo bet ar bomm en e stumm orin. Da skouer : « '' Les ragoûts, notamment l’irish tsew'' [''sic'']'', pourraient se classer après les meilleurs ragoûts d’Europe, qui sont les ragoûts grecs'' […]. » – Paul Morand, ''Londres'' (1933) — ma lenner *''tsew'' e-lec'h ''stew'', "keusteurenn". ;''Sic cuncta caduca'' :"Evel-se e vez distabil pep tra". ;''[[Sic et simpliciter]]'' :"Evel-se emañ, ken plaen ha tra". ;''Sic luceat lux'' :"Ra splanno ar gouloù evel-se". ;''Sic semper tyrannis'' :"Evel-se bepred d'an diranted". Sturienn [[Virginia]]. ;''[[Sic transit gloria mundi]]'' :"Evel-se e tremen gloar ar bed". Lavaret d'ar [[pab]] nevez da zegas da soñj dezhañ ec'h eo berrbad ar gloar ha bresk ar galloud. ;''Silentii tutum praemium'' :"Asur eo garedon an tav". Mar gall an den tevel n'en devo ket da gaout keuz a-c'houde e gomzoù. ;''Similia similibus curantur'' :"Dre ar seurt e pareer ar seurt". Pennaenn an [[homeopatiezh]]<ref>Eus an [[alamaneg]] ''Homöopathie'', nevezc'her bet ijinet e 1796 gant Samuel Hahnemann diwar an [[henc'hresianeg]] ὅμοιος ''hómoios'' "heñvel" ha πάθος ''páthos'' "ar pezh a c'houzañver".</ref>. ;''Sine amico visceratio leonis ac lupi vita est'' :"Debriñ kig hep mignon zo buhez ul leon pe ur bleiz". Da lavar [[Epikuros]], hervez [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/seneca.ep2.shtml ''Epistularum moralium ad Lucilium'' – Levrenn II : XIX-10]. ;''Sine anno et loco'' :"Hep bloaz na lec'h". A-zivout skridoù ma vank ar menegoù-se warne. ;''Sine die'' :"Hep deiz". Hep resisaat pegoulz. ;''Sine labore non erit panis in ore'' :"Hep labour ne vo ket a vara ez kenoù". ;''Solem lucerna non ostenderent'' :"Ne ziskouezer ket an heol gant ul letern". ;''Soli sol soli'' :"An heol hepken". ;''Spes salutis'' :"Goanag ar savete". ;''Spoliatis arma supersunt'' :"An armoù a chom da neb a zo dibourc'het". Sturienn Emanuele Filiberto di Savoia (1526-1580), dug [[Savoia]]<ref>{{fr}} Burnier, Eugène (1864) : ''Histoire du Sénat de Savoie et des autres compagnies judiciaires de la même province''. HardPress™ Publishing, 2020 {{ISBN|978-0-371-81413-0}}</ref>. ;''sqq.'' :Berradur eus ''sequunturque'', "hag ar re da heul" en un dave. Da skouer : "pajenn 123 ''sqq.''". ;''Stat sua cuique dies'' :"Da bep unan e zedevezh dezhañ". ;''Statu quo'' :Gwelit : ''[[#In|In statu quo ante]]''. ;''Statu quo ante bellum'' :"Evel ma oa an traoù kent ar brezel". A vez implijet pa n'eus c'hoarvezet kemmadenn ebet a-c'houde ur brezel. ;''Stricto sensu'' :"Er ster strizh". ;''Stultorum infinitus est numerus'' :"Dreistkont eo niver an dioded". — [[Bibl]], [[Testamant Kozh]], [[Eklesiastes]] [https://www.thelatinlibrary.com/bible/ecclesiastes.shtml I:15]. ;''Stupete, gentes'' :"Bezit souezhet, tudoù". ''[[#In|Incipit]]'' ur meulgan [[katoligiezh|katolik]] evit [[Gouel Maria ar Gouloù}} savet gant Pierre Robert (1618-1699)<ref>{{fr}} [https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb17738441k BnF]</ref> ;''Substine et abstine'' :"Gouzañv hag en em vir". Sturienn ar [[stoikegezh|stoikourien]]. ;''Substructiones insanae'' :"Danenframmoù diskiant". Lavared bet ijinet gant ar skrivagner [[Bro-Saoz|saoz]] Robert Burton ([[1577]]-[[1640]]) en e ''Anatomy of Melancholy'' '[[1621]]) evit deskrivañ emzalc'h an uhelidi a glask staliañ o domani war un dachenn dre lakaat sevel kastilli hollgaer, daoust d'ar c'houst o rivinañ alies<ref>{{en}} [http://www.gutenberg.org/files/10800/10800-h/10800-h.htm ''Anatomy of Melancholy'']</ref>. ;''Sui generis'' :"Eus e seurt-eñ". Er gwir e lakaer da ''sui generis'' ur blegenn na c'haller ket renkañ e rummad pe rummad ; ret eo neuze krouiñ skridoù arbennik nevez. ;''Summa cum laude'' :"Gant ar brasañ enor". Enorusañ meneg a c'heller kaout gant un diplom er skolioù-meur. Gwelit ''[[#H|Honoris causa]]''. ;''Summum ius, summa iniuria'' :"Ar reishañ, an direishañ". Dre ar reober gant ar [[gwir (lezenn)|gwir]] e teu an direizhder. — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/off1.shtml#33 ''De Officiis'' I, 33]. ;''Sunt mala quae libas, ipse venenum bibas'' :"Fall eo ar pezh a brofez, ev da bistri". Berraet dre ''S.M.Q.L.I.V.B.'' war medalenn [[sant]] [[Benead Norcia|Benead]], goude ''V.R.S.N.S.M.V.'', ''[[#Va|Vade Retro Satana]]'', Numquam Suade Mihi Vana'', "Tec'h alese, Satan, na 'm zempt biken dre ar vended". ;''Supremumque 'vale' '' :"Un 'adeo' diwezhañ" distaget gant [[Orfeüs]] pa goll [[Euridike]] en eil tro. — [[Ovidius]] [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met10.shtml ''Metamorphoses'' X:62]. ;''Sursum corda !'' :"Savit, kalonoù !". A vez lavaret da reiñ nerzh-kalon. ;''Sutor ne supra crepidam'' :"Kereour, arabat eo dit mont uheloc'h eget ar votez". Da bep hini da rannañ kaoz diwar-benn ar pezh a anavez. — Distummadir eus ''ne supra crepidam sutor iudicaret'' "[gant aon] na varnfe ar c'here dreist ar votez" e [[Plinius an Henañ]], [https://penelope.uchicago.edu/Thayer/L/Roman/Texts/Pliny_the_Elder/35*.html ''Naturalis historia'', levrenn XXXV, xxxvi, 22, 85] a-douez aozerien all. ;''Suum cuique'' :"Da bep unan e hini". Da bep den hervez e zellidoù ; ''Nam iustitia, quae suum cuique distribuit, quid pertinet ad deos'' "Evit a sell ouzh ar justis, a zo da bep unan e hini, ar pezh a zo e kerz an doueed'' eo ar frazenn glok — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/nd3.shtml#8 ''De Natura deorum'' III, 38]. Bez' emañ ivez ''Suum cuique tribuere'', "reiñ da bep unan e hini", a zo kenster gant ''[[#Un|Unicuique suum]]''. ==T== ;''Tarde venientibus ossa'' :"D'ar re degouezhet diwezhat, an eskern". A vez lavaret d'ar re a zegouezh diwezhat ouzh taol, pe e diwezh un abadenn pe un emgann. ;''Tempora mutantur nos et mutamur in illis'' :"Kemmañ a ra an amzerioù, ha kemmañ a reomp ganto". Bomm eus hanterenn gentañ ar {{XVvet kantved}}, deveret eus ''Omnia mutantur, nihil interit'' "pep tra a gemm, netra ne varv" gant [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met15.shtml ''Metamorphoses'' XV:165]. ;''Tempori servire'' :"En em ober diouzh an degouezhioù". ;''Ter'' :"Teir gwech". ;''Terminus'' :"Diwezh". ;''Testis unus, testis nullus'' :"Un test hepken, test ebet". Un test hepken ne dalv ket dirak al lez-varn rak n'eo ket a-walc'h. ;''Timeo Danaos et dona ferentis'' :"Aon am eus rak ar C'hresianed ha pa vefent o tegas profoù". — [[Vergilius]], [https://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen2.shtml ''Aeneis'', II, 49]. ;''Timeo hominem unius libri'' :"Aon am bez rak den ul levr hepken." Dañjerus e vez an den na gred nemet en ul levr hepken (hini e relijion peurvuiañ). Gwelit ''[[#Ca|Cave ab homine unius libri]]''. ;''Titulus crucis'' :"Talbenn ar groaz". Anv latin ar skritellig koad a voe lakaet war kroaz [[Jezuz Nazaret]] diwar urzh [[Pontius Pilatus]], hervez [[Aviel Yann]] [https://www.lueur.org/bible/jean19/vulgate 19:19]. Gwelit '''[[#In|I.N.R.I.]]'". ;''Tres faciunt collegium'' :"Tri a ra ur strollad". Tri eo an niver bihanañ a dud a zo rekis evit sevel un aozadur. [[File:Vincenzo Camuccini - La morte di Cesare.jpg|thumb|''Marv Caesar'', Vincenzo Camuccini (~1804)]] ;''Tu quoque, mi fili'' :"Te ivez, ma mab". Hervez an hengoun, gerioù lavaret gant [[Caius Julius Caesar]] d'e vab [[Brutus]] goude bout bet kontellataet gantañ. E gwirionez en devefe komzet [[henc'hresianeg]] (καὶ σὺ τέκνον ''kaì sý téknon''). ==U== ===Ub=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Uberrima fides'' :"Fonnusañ feiz". Kreñvoc'h c'hoazh eget [[#Bo|bona fide]]''. Enebet ouzh ''[[#Ca|caveat emptor]]''. Skrivet ''uberrimae fidei'' a-wechoù, en [[tro-c'henel|dro-c'henel]] eta. ;''Ubi amici ibidem opes'' :"El lec'h m'emañ ar vignoned emañ an nerzh". ;''Ubi amor, ibi dolor'' :"El lec'h ma vez karantez e vez poan". ;''Ubi bene, ibi patria'' :"El lec'h ma vez an den en e vleud, eno emañ e vammvro". ;''Ubi commoda, ibi incommoda'' [[File:Sestertius-Aquilia Severa-RIC 0390.jpg|thumb|upright 1.4|An doueez [[Concordia (doueez)|Concordia]], war kein ur pezh-moneiz]] ;''Ubi concordia, ibi victoria'' :"El lec'h ma vez unvaniezh e vez an trec'h". [[Doue]]ez ar c'henemglev e oa [[Concordia (doueez)|Concordia]] ivez. ;''Ubi deficiunt equi, trottant aselli'' :"El lec'h ma n'eus ket a-walc'h a gezeg e trot ezenigoù". ;''Ubi dubium, ibi libertas'' :"El lec'h m'emañ an arvar emañ ar frankiz". ;''Ubi eadem legis ratio, ibi eadem legis dispositio'' :"El lec'h m'emañ an hevelep abeg d'al lezenn e vez an hevelep talvoudegezh d'al lezenn". ;''Ubi est, mors, victoria tua ?'' :"Marv, pelec'h emañ da drec'h ?" ;''Ubi feuda, ibi demania'' :"El lec'h m'emañ ar glad emañ an domani". Pennaenn ar [[gladdalc'helezh|c'hladdalc'helezh]]. ;''Ubi fumus, ibi ignis'' :"El lec'h m'emañ ar moged emañ an tan". <q> Dibaot siminal a voged / Anez na ve tan en oaled </q>. ;''Ubi lex non distinguit, nec nos distinguere debemus'' :"El lec'h ma ne ziforc'h ket al lezenn, arabat eo diforc'hañ". ;''Ubi lex voluit dixit, ubi noluit tacuit'' :"El lec'h ma vennas al lezenn e lavaras, el lec'h ma ne vennas ket e tavas". Pa fell d'al lezennerien plediñ gant ur gudenn e reont ul lezenn, pa ne fell ket dezho ne reont ket, da lavaret eo ez eo arabat klask mont dreist ar pezh a zo skrivet el lezenn ha dezastum traoù na oant ket mennet gant al lezennerien. ;''Ubi maior minor cessat'' :"Kodianañ a ra ar gwan dirak ar c'hreñv". ;''Ubi mel ibi apes'' :"El lec'h ma 'z eus mel ez eus gwenan". ;''Ubi ordo, ibi pax et decor; ubi pax et decor, ibi laetitia'' :"El lec'h ma'z eus urzh ez eus peoc'h ha kened ; el lec'h ma'z eus peoc'h ha kened ez eus levenez". Lavaret gant [[Benito Mussolini]] en ur brezegenn e ''Scala'' [[Milano]] d'an [[28 a viz Here]] [[1928]]. ;''Ubi periculum'' :"El lec'h (m'emañ an) dañjer". Anv ur builh bet embannet gant ar [[pab]] [[Gregor X]] d'ar [[7 a viz Gouere]] [[1274]] ma stalias sened ar [[kardinal|c'hardinaled]] evel doare nemetañ da zibab ur pab<ref>{{la}} [https://web.archive.org/web/20160304064715/http://www.osjcuria.org/sga/young/giovannipaolo/ubipericulum.pdf Ar skrid latin].</ref>. ;''Ubi plura nitent in carmine, non ego paucis offendi maculis'' :"El lec'h ma 'z eus kened en ur varzhoneg, n'on ket dismegañset gant un nebeud tarchoù". ;''Ubi societas, ibi ius'' :"El lec'h m'emañ ar gevredigezh emañ ar gwir". N'eus kevredigezh ebet hep lezennoù pe reolennoù. ;''Ubi solitudinem faciunt, pacem appellant'' :"El lec'h m'o deus graet un dezerzh o deus lavaret e oa ar peoc'h". ;''Ubi sunt qui ante nos fuerunt?'' :"Pelec'h emañ ar re a zo bet en hor raok ?". Anv ur [[barzhoniezh|varzhoneg]] [krennsaozneg|krennsaonek] savet gant un aozer(ez) dianav war-dro [[1275]]<ref>[http://www.wwnorton.com/college/english/nael/noa/pdf/20Beauty_1_2.pdf Ar skrid krennsaoznek].</ref>. Diwar ar skouer-se e voe ul uskad barzhoniezh a voe anvet ''ubi sunt'', ar barzh gall [[François Villon]] ([[1431]]-[[1463]]) o vezañ ur skouer anezhañ gant [http://www.lettres-persiennes.net/textes-extraits/francois-villon/ballade-dames-temps-jadis.php ''Ballade des dames du temps jadis'']. ;''Ubi tu Gaius, ibi ego Gaia'' :"El lec'h ma vi Gaius, e vin Gaia". Bomm da zisklêriañ fealded etre ar priedoù roman da zeiz an [[eured]]. [[Gaia (doueez)|Gaia]] eo [[doue]]ez an [[Douar (planedenn)|Douar]], hag a ro he frouezh. ===Ul=== [[File:Ultima Ratio Regum Cannon.jpg|thumb|''Ultima ratio regum'' war ur c'hanol]] <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ultima cave'' :"Douj d'an hini ziwezhañ." Oc'h ober dave d'an eur, war un [[horolaj|horolaj-heol]]. ;''Ultima ratio regum'' :"Diwezhañ arguzenn ar rouaned". An nerzh. Sturienn war ar c'hanolioù gall, diwar urzh ar [[Kardinal|c'hardinal]] [[Armand Jean du Plessis de Richelieu]]. ;''Ultra posse nemo obligatur'' :"N'eo an dic'hallus rekis da zen". ;''Ultra vires'' :"Dreist ar galloudoù". ;''Ulula cum lupis, cum quibus esse cupis'' :"Neb a vez gant bleizi a zesko yudal ganto". ===Um=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Umbram facere alicui rei'' :"Bannañ ur skeud war un dra bennak". Da lavaret eo e vougañ. ;''Umbram suam metuere'' :"Kaout aon rak e skeud". ===Un=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Una hirundo non facit ver'' :"Ur wennili ne ra ket an hañv". Un darvoudenn vat ne dalvez ket e vo mat an holl zarvoudennoù heñvel a c'hoarvezo war he lerc'h. ;''Una nota super la, semper est canendum fa'' :"Un notenn a-us La a vez bepred kanet Fa". Reolenn ar [[sonerezh|sonaozour]] [[Alamagn|alaman]] [[Michael Praetorius]] (1571-1621) en e ''Syntagma musicum'' (1619) da geñver skeuliadoù ar [[kanañ|c'hanañ]]<ref>[https://archive.org/details/syntagmamusicume00prae/page/n9/mode/2up En-linenn (1154 fajenn)]</ref>. ;''Una res est in obligatione, duae autem in solutione'' :"Un dra zo en endalc'h, daou en diskoulm". Er [[gwir (lezenn)|gwir]] : un amveziad zo evit skoulmañ ar gevrat, daou avat zo ret evit he diskoulmañ. ;''Una salus victis, nullam sperare salutem'' :"Ur goanag hepken d'ar gollerien, na c'hoanagiñ savete ebet". ;''Una tantum'' :"Unan hepken". Implijet a-zivout un dra na c'hoarvez nemet ur wech, evel un taos nemedel. ;''Unguibus et rostro'' :"Gant an ivinoù hag ar pigos". En em zifenn ''unguibus et rostro'', gant nerzh hag a-zevri. Sturienn kêr [[Avinhon]]. ;''Unicuique suum'' :"Da bep unan e hini". Gwelit ''[[#S|Suum cuique]]''. ;''Unitas virtute'' :"An unaniezh a ra an nerzh". ;''Universalia sunt nomina post rem'' :"Anvioù goude an traezoù eo an hollegoù". Ur prezeg stummet goude ar skiant-prenet eo an hollegoù ; da skouer : deuet eo meizad an "denelezh" a-c'houde ma 'z eus bet tud war an Douar, hag an traezoù hepken zo gwirvoudel. Er [[Grennamzer]], arguzenn bennañ an [[usvedoniezh|usvedoniourien]] [[nominalouriezh|nominalour]] en enep da hini ar [[gwirvoudelezh (prederouriezh)|wirvoudelourien]]. ;''Universalia sunt realia ante rem'' :"Beziadoù kent an traezoù eo an hollegoù". Gwirvoudeloc'h eget an traezoù eo ar meizadoù, ha bez' e oa anezho kent an traezoù ; da skouer : a-viskoazh ez eus bet eus meizad an "denelezh", zoken pa ne oa den ebet war an douar. Er Grennamzer, arguzenn an usvedoniourien wirvoudelour en enep da hini an nominalourien. ;''Uno pro puncto caruit Martinus Asello (Ob solum punctum caruit Martinus Asello)'' :"En abeg d'ur pik e voe kollet Asello Martinus gant Martinus". Martinus, a oa [[Abati|abad]] Asello er {{XVIvet kantved}}, a c'horchemennas ma vije skrivet ''Porta patens esto. Nulli claudatur honesto'', da lavaret eo "Digor e chom an nor. Ne vo serr da zen onest ebet". Siwazh, dre fazi e voe engravet ar frazenn ''Porta patens esto nulli. Claudatur honesto'', ar pezh a dalvez "An nor ne chom ket digor da zen. Serr eo d'an den onest". Dre zilec'hiadur ar pik e voe an abati kontrol d'ar garitez kristen eta, ha diskarget e voe Martinus eus an abati. Gant e warlerc'hiad e voe lakaet reizhañ ar fazi, hag ouzhpennañ ar frazenn ''Uno pro puncto caruit Martinus Asello". Lod istorourien a lavar e voe ouzhpennet ''Ob solum punctum caruit Martinus Asello'', a zo kenster. ;''Unum castigabis, centum emendabis'' :"Mar kastizez unan e reizhi kant". Arabat eo kastizañ an holl fazioù nag an holl fazierien. ;''Unus inter pares'' :"Unan e-touez tud par". Evit deskrivañ ezel ur strollad. Gwelit ''[[#Pr|Primus inter pares]]''. ;''Unus lanius non timet multas oves'' :"Ur c'higer n'en devez ket aon rak an deñved niverus". ;''Unus omnium parens mundus est'' :"Ar bed eo tad nemetañ an holl". — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/ben3.shtml ''De Beneficiis'' III, 28]. ;''[[Unus pro omnibus, omnes pro uno]]'' :"Unan evit an holl, an holl evit unan". Sturienn [[Suis]]. ;''Unus testis, nullus testis'' :"Un test, test ebet". Ne dalez mui er [[gwir (lezenn)|gwir] ; an istorourien avat en implij evit lavaret e sav ur gudenn pa vez un andon hepken. ===Ur=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''[[Urbi et orbi]]'' :"D'ar Gêr ha d'ar bed". A vez lavaret diwar-benn embannoù ar [[pab]] ; [[Roma]] eo ar gêr. ;''Urticae proxima saepe rosa est'' :"Alies e vez ar rozenn tost d'al linad skaotus". ===Us=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Usufructus est ius alienis rebus utendi fruendi, salva rerum substantia'' :"Ar gerz eo ar gwir da implijout ha da gaout ar gerz eus madoù un den all hep kemmañ o danvez". — [[Julius Paulus Prudentissimus]], ''Ad Vitellium'', III, meneget en [http://droitromain.upmf-grenoble.fr/Corpus/d-07.htm ''Digesta seu Pandectae'' VII, 1, 1]. ;''Usque ad finem'' :"Betek an diwezh". Stourm betek ar berzh pe ar marv eo stourm ''usque ad finem''. ;''Usque ad effusionem sanguinis'' :"Betek skuilh ar gwad". <q> Rak ret eo deoc'h mennout en em ren gant kalonegezh, zoken betek skuilh ar gwad </q> eo kalon prezegenn ar [[pab]] d'ar [[kardinal|gardinaled]] nevez-anvet, alese liv ruz-gwad o saeoù. ;''Usque ad sideras, usque ad inferos'' :"Eus ar stered betek an ifernioù". ;''Usus magister est optimus'' :"An ober eo ar gwellañ mestr". ;''Usus sine fructu potest'' :"Gallus eo an implij hep ar frouezh". — [https://books.google.fr/books?id=pltEAAAAcAAJ&pg=PA535&lpg=PA535&dq=usus+sine+fructu+potest&source=bl&ots=fBkmSG2ajQ&sig=cM-HaRUU5UUxnfcwuMtPvwCIVjY&hl=fr&sa=X&ei=iUhzVd6sNsP3UtyYgYAB&ved=0CDsQ6AEwBg#v=onepage&q=usus%20sine%20fructu%20potest&f=false ''Digesta seu Pandectae'', Lib. VII, t. VIII, §14, 1]. ===Ut=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Ut ameris, ama'' :"Evit bezañ karet, kar". ;''Ut ameris, amabilis esto'' :" Evit bezañ karet, bez hegarat". ;''Ut desint vires, tamen est laudanda voluntas'' :"Lakaet e vefe diouer a nerzh, padal ez eo meuladus ar ratozh". — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.ponto3.shtml ''Epistulae ex Ponto'' III, 4, 79]. ;''Ut pictura poesis'' :"Evel al livouriezh eo ar varzhoniezh". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/arspoet.shtml ''Ars Poetica'', 361]. ;''Ut quiescat Atlas'' :"Evit ma tiskuizhfe [[Atlas (mitologiezh)|Atlas]]". Unan eus sturiennoù [[Felipe II]]. ;''Ut sementem feceris, ita metes'' :"Evel ho po hadet ez eostot". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/oratore2.shtml#65 ''De Oratore'' II, LXV, 261]. ;''Ut sis nocte levis, sit cena brevis'' :"Mar kerez kaout un nozvezh vat (a gousk), gra ur goan verr". ;''Utile per inutile non vitiatur'' :"Un dra talvoudus n'eo ket siet gant un dra didalvoud". Er [[gwir (lezenn)|gwir]], ne c'haller ket nullañ un teul solius dre ouzhpennañ traoù didalvoud ennañ. ;''Uti, non abuti'' :"Ober, ha n'eo ket reober". ;''Ut supra'' :"Evel (meneget) uheloc'h". ===Ux=== ;''Uxori dilectae'' :"D'am gwreg karet". ''Dilectae Uxori'' eo dindan pluenn [[René Le Gléau]] e levrenn gentañ ''Études syntaxiques bretonnes''<ref>{{fr}} René Le Gléau, ''Études syntaxiques bretonnes'', levrenn 1, Al Liamm, 1999 {{ISBN|978-2-9514004-0-5}}</ref>. ==V== ;''V.S.L.M'' :Berradur ''Votum Solvit Libens Merito'', amañ izeloc'h. ;''V. V. V. V. V.'' :Berradur ''[[Vi veri universum vivus vici|Vi Veri Vniversum Vivus Vici]]'', "dre c'halloud ar wirionez em eus, em bev, trec'het an hollved". Embannet er [[bannoù treset]] ''[[V for Vendetta]]'', m'eo lakaet war gont Faust, oc'h ober dave da dudenn [[Johann Wolfgang von Goethe]] (''Faust'') pe da hini [[Christopher Marlowe]] (''Doctor Faustus''). N'eus roud ebet eus al lavared latin-se en oberennoù-se avat. ===Va=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Vacatio legis'' :"Ezvezañs al lezenn". ;''Vade ad formicam o piger et considera vias eius et disce sapientiam'' :"Kae d'ar verienenn ha sell penaos e ra ha desk ar furnez". — [[Vulgata]], [http://www.thelatinlibrary.com/bible/proverbs.shtml#6 ''Proverboù'' 6:6]. ;''Vade in pace'' :"Kae e peoc'h". Bomm ar [[beleg]] katolik e dibenn ar gofesadenn. ;''Vade mecum'' :"Deus ganin". Ul levr (peurvuiañ) hag a vez atav gant an den. ;''Vade retro Satana'' :"Tec'h alese, Satan !". Respont graet d'al lubanerien ha tempterien. ''Vade retro me Satana'' eo ar bomm reizh. — [[Vulgata]], [[Aviel Mark]] [https://www.lueur.org/bible/marc8/vulgate 8:33]. ;''Vae soli'' :"Gwa an den an-unan". ''[...] vae soli quia cum ruerit non habet sublevantem'' "gwa an den an-unan, rak pa gouezh n'eus den ebet d'e lakaat war e sav" eo al lavred klok. — [[Testamant Kozh]], [[Eklesiastes]], [https://www.thelatinlibrary.com/bible/ecclesiastes.shtml Eklesiastes, 4:10]. ;''Væ victis'' : ''Gwa ar re drec'het". A voe distaget gant [[Brennos]], penn-brezel galian, war-lerc'h kemer kêr [[Roma]] — [[Titus Livius]], [https://www.thelatinlibrary.com/livy/liv.5.shtml#34 ''Ab urbe condita libri'', V, 48]. ;''Vaga est fortuna'' :"Kemm-digemm eo ar chañs". ;''Vale'' :"Chom yac'h". Kevarc'h latin, a dalve kement ha [[kenavo]]. ;''Vanitas vanitatum omnis vanitas'' :"Goullonder ar goullonderioù, goullonder eo pep tra". — [[Testamant Kozh]], [[Eklesiastes]], [https://www.thelatinlibrary.com/bible/ecclesiastes.shtml Eklesiastes, 1:2]. Ar stumm ''Vanitas vanitatum '''et''' omnis vanitas'' a gaver gant [[:s:la:Liber_Ecclesiastes_(Hieronymus)|Sophronius Eusebius Hieronymus]] ha [[:s:la:Liber Ecclesiastes (Anselmus Laudunensis)|Anselmus Laudunensis]]. ;''Vare, legiones redde !'' :"[[Varus]], daskor [ma] [[lejion]]où [din] !". Distaget gant an impalaer [[Aogust (impalaer)|Aogust]] en e gousk goude ma voe distrujet e voe al lejionoù roman e [[Germania]] gant [[Arminius]] en [[emgann Teutoburg]] er bloaz [[9]]. — [[Suetonius]] [https://web.archive.org/web/20140502004537/http://www.thelatinlibrary.com/suetonius/suet.aug.shtml#23 ''Vita Divi Augusti'', 23]. ;''Varia vita est'' :"Kemm-digemm eo ar vuhez". ;''Variorum'' :"Gant a bep seurt". Berradur ar bomm ''[[#Cu|Cum notis variorum scriptorum]]'' ;''Varitatio delectat'' :"Plijus e vez ar c'hemm". ;''Varium et mutabile semper femina'' :"Kemmus ha hedro e vez ar vaouez atav". — [[Vergilius]], [https://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen4.shtml ''Aeneis'', IV, 569-570]. ===Ve=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''Velle est posse'' :"Youlañ a zo gallout". <q> Neb a venn a c'hall </q>. ;''Veni vidi vici'' :"Deuet on, gwelet em eus, trec'het em eus". A vije bet lavaret gant [[Caius Julius Caesar]] da Sened Roma da gontañ an emgann ouzh ar roue Pharnaces II e-kichen Zela e 47 kent JK. — « Ἦλθον, εἶδον, ἐνίκησα » eo skrid [[Ploutarc'hos]], [https://remacle.org/bloodwolf/historiens/Plutarque/cesarpierron1.htm Buhez Caesar, 50,3]. ;''Venia aetatis'' :"Brient an oad". Ur brient roet gant an impalaer d'un den minor evit e lakaat da vajor kent an oad a 25 bloaz. E dibenn an Impalaeriezh ne veze roet ''venia aetatis'' nemet d'ar baotred koshoc'h eget 20 vloaz ha d'ae merc'hed koshoc'h eget 18 vloaz<ref>{{en}} Adolf Berger, ''Encyclopedic Dictionary of Roman Law'', The American Philosophical Society, 1953, [https://books.google.fr/books?id=oR0LAAAAIAAJ&pg=PA760&lpg=PA760&dq=venia+aetatis&source=bl&ots=sTLsU1hx9x&sig=ca_r2gx0_0ED3G1YBPEieiUlPOg&hl=fr&sa=X&ei=lAZ0VdewM8ffUcKIgugO&ved=0CCkQ6AEwAQ#v=onepage&q=venia%20aetatis&f=false p. 760-b].</ref>. ;''Venia sit dicto'' :"Lavaret hep dismegañsiñ an doue". — [[Plinius ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/pliny.ep5.html ''Epistularum'' V, 6, 46]. Lavared lakaet etre krommelloù peurliesañ. ;''Ventis secundis, tene cursum'' :"Gant harp an avelioù, dalc'h da vont gant ar red". ;''Vera causa'' :":(Ar) gwir abeg". ;''Verae amicitiae sempiternae est'' :"Peurbadus eo ar vignoniezh wirion". ;''Verba docent, exempla trahunt'' :"Kelenn a ra ar c'homzoù, sachañ (an dud) a ra ar skouerioù". ;''Verba ita sunt intelligenda ut res magis valeat quam pereat'' :"Ar gerioù a rank bezañ komprenet a-benn ma talvezfent kentoc'h eget mont da get". ;''Verbatim'' :"Ger-ha-ger". [[Adverb]] latin ar [[Grennamzer]], savet diwar ''verbum'' "ger", liester ''verba'', hag al lost-ger adverbel ''–atim''. Testeniekaet e [[saozneg]] abaoe dibenn ar {{XVvet kantved}} kent tremen d'ar [[galleg]]<ref>{{en}} [http://www.etymonline.com/index.php?allowed_in_frame=0&search=verbatim&searchmode=none ''Online Etymology Dictionary''].</ref>. ;''Verba volant, scripta manent'' :"Ar c'homzoù a nij kuit, ar skridoù a chom". en [[Henroma]] e kaved gwell skoulmañ un emglev dre skrid eget dre gomz. Gwelit : ''[[#Sc|Scripta manent, verba volant]]''. ;''Vere papa mortuus est'' :"E gwirionez, marv eo ar pab". Lavared hengounel a vez distaget gant ar [[kardinal|c'hardinal]] merour evit testeniañ marv ar [[pab]]. ;''Veritas odium parit'' :"Ar wirionez a c'han ar gasoni". Pe : "Mamm d'ar gasoni eo ar wirionez". <q> Ar wirionez a zo kazus / D'an hini a zo kablus </q>. ;''Veritas odium parit, obsequium amicos'' :"Gant ar wirionez e sav kasoni, gant klufennerezh e teu mignoned". ;''Vestigia terrent'' :"Aon am eus rak al louc'hoù". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/epist1.shtml ''Epistulae'' I, 1, 74]<ref>{{fr}} {{la}} [https://web.archive.org/web/20110613030507/http://agoraclass.fltr.ucl.ac.be/concordances/horace_epitresI/lecture/1.htm ''AgoraClass''1, 01, 70].</ref>. ;''Vestis virum facit'' :"An dilhad a ra an den". — [[Erasmus]], ''Adagiorum'' III, 1, 60)<ref>{{en}} Desiderius Erasmus, ''The Adages of Erasmus, selected by William Baker'', University of Toronto Press, 2001, ISBN 978-0-8020-4874-5, [https://books.google.fr/books?id=VmJn6IFMyicC&pg=PA240&lpg=PA240&dq=vestis+virum+facit&source=bl&ots=SvHvh1kxAJ&sig=uIrl8TwSG_XykIbNBDlFvDM34fY&hl=fr&sa=X&ei=sBV0VcScLoatU9_BgdgE&ved=0CD8Q6AEwBTgK#v=onepage&q=vestis%20virum%20facit&f=false p. 240]</ref>. ;''Veto'' :"Herzel a ran (ouzh tra pe dra da dremen pe da vezañ)". Ger implijet da lavarout ez eus lakaet berz gant un aotrouniezh bennak. ;''Vexata quaestio'' :"Goulenn skoemp". A zo bet breutaet meur a wech c'hoazh. ===Vi=== <div style="width:260px;"><hr></div> ;''[[Vi veri universum vivus vici]]'' :"Dre c'halloud ar wirionez em eus, em bev, trec'het an hollved". ([[Aleister Crowley]] ([[1875]]-[[1947]]), ''The Cry of the 4th Aethyr, which is called PAZ'', e [http://hermetic.com/crowley/the-vision-and-the-voice/aethyr4.html ''The Vision and the Voice''])<ref>{{en}} Aleister Crowley, ''The Vision and the Voice'', Red Wheel, 1997 {{ISBN|978-0-87728-887-9}}</ref>. ;''Via'' :"Hent". Implijet evit deskrivañ un treug, gant ar ster "o tremen dre" ; da skouer : mont a [[Roazhon]] da [[Naoned]] ''via'' [[Redon]]. ;''Via crucis'' :"Hent ar groaz". ;''Via antique via est tuta'' :"An hent kozh eo an hent asur". ;''Via trita via tuta'' :"An hent uzet eo an hent asur". ;''Vice versa'' :"En daou du a bep eil". ;''Victrix causa diis placuit, sed victa Catoni'' :"Kaoz an trec'hour he deus plijet d'an doueed, kaoz an hini trec'het da [[Marcus Porcius Cato|Gato Gozh]]". — [[Marcus Annaeus Lucanus|Lucanus]], [http://www.thelatinlibrary.com/lucan/lucan1.shtml ''Pharsalia'', I-128]. ;''Vide infra'' :"Gwelit (amañ) izeloc'h". Evit kas d'ul lec'h pelloc'h en ur skrid. Berraet alies dre ''infra'' hepken. ;''Vide supra'' :"Gwelit (amañ) uheloc'h". Evit adkas d'ul lec'h kentoc'h en ur skrid. Berraet alies dre ''supra'' hepken. ;''Video meliora proboque deteriora sequor'' :"Ar mad a welan, hag a garan, hag an droug a ran". Komzoù lakaet e genoù [[Medea]]). — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.met7.shtml ''Metamorphoses'' VII:20-21]. ;''Videre nostra mala non possumus ; alii simul delinquunt, censores sumus'' :"Ne c'hallomp ket gwelet hor sioù ; bezet tud all fazius war an dro, setu-ni barnerien". — [[Phaedrus]], ''Fabulae'', [https://books.google.fr/books?id=RCrkg1xaoXYC&pg=PA114&lpg=PA114&dq=videre+nostra+mala+non+possumus+alii+simul+delinquunt+censores+sumus&source=bl&ots=3BVoONFQ8p&sig=F1zsoWcwhzGeS1tb9AdDm8mkw-c&hl=fr&sa=X&ei=OWR0VfioO4TTU9v5g5gP&ved=0CFgQ6AEwBw#v=onepage&q=videre%20nostra%20mala%20non%20possumus%20alii%20simul%20delinquunt%20censores%20sumus&f=false ''Liber IV, Fabula X : De Vitiis Hominum]. ;''Vigilantibus non dormientibus iura succurrunt'' :"Ar [[gwir (lezenn)|gwir]] a sikour ar re a zo war evezh, ket ar re a zo kousket". N'eo ket a-walc'h d'an den gouzout emañ al lezenn diouzh e du, ret eo dezhañ en em zifenn. ;''Vilicus ne sit ambulator'' :"Ar feurmer n'eo ket ur pourmener". — [[Marcus Porcius Cato|Cato Gozh]], [http://www.thelatinlibrary.com/cato/cato.agri.html ''De Agri Cultura'' V, 2]. ;''Vim vi repellere licet'' :"Aotreet eo diarbenn an nerzh dre an nerzh". Evit en em zifenn. ;''Vincere scis, Hannibal, victoria uti nescis'' :"Gouzout a rez trec'hiñ, Hannibal, implijout an trec'h n'ouzez ket". Ar jeneral Maharbal da [[Hannibal Barca]] a-choude trec'h [[Cannae]] e 216 kent J-K, pa ne fellas ket da Hannibal mont war-eeun da-gaout Roma. — [[Titus Livius]], [http://www.thelatinlibrary.com/livy/liv.22.shtml#51 ''Ab Urbe Condita Libri'' XXII-51]. ;''Vindica te tibi'' :"Azgoulenn da-unan". Azgoulenn da wirioù warnout-te, bez perc'henn warnout a-nevez — [[Seneca ar Yaouankañ]], [http://www.thelatinlibrary.com/sen/seneca.ep1.shtml ''Epistulae morales ad Lucilium'' I, 1]. ;''Vinum animi speculum'' :"Melezour an ene eo ar gwin". Pa vez mezv an den e weler e demz-spered gwirion. ;''Vinum aqua miscere'' :"Lakaat dour er gwin". Bezañ izeloc'h e gribenn. ;''Vinum et musica laetificant cor'' :"Gwin ha sonerezh a laouena ar galon". ;''Vir bonus dicendi peritus'' :"Un den mat a oar komz". Termenadur ar prezeger, hervez [[Marcus Fabius Quintilianus|Quintilianus]], [http://www.thelatinlibrary.com/quintilian/quintilian.institutio12.shtml ''Oratoria'' XII, 1.I], a-zivout [[Marcus Porcius Cato|Cato Gozh]]. ;''Vir ex virtute'' :"An den dre ar vertuz". Sturienn Skol Itron Varia Gwengamp. ;''Vires acquirit eundo'' :"Nerzh a zastum en ur vont". Sturienn [[Melbourne]]. — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen4.shtml ''Aeneis'', IV, 175]. ;''Virgo intacta'' :"Gwerc'h dibistik". Ur [[Gwerc'hded|werc'h]], ur vaouez n'he deus biskoazh bet darempredoù revel. ;''Viribus unitis'' :"Nerzhioù an unaniezh". <q> Kant neudenn / A ra kordenn </q>. ;''Virtus post nummos'' :"Ar vertuz war-lerc'h an arc'hant". ;''Virtus unita fortior'' :"An nerzh eo vertuz an unaniezh". Sturienn [[Angola]]. [[Restr:Coat of arms of the Italian Air Force.svg|thumb|<div class="center">''Virtute siderum tenus''<br>''Aeronautica Militare'', Italia</div>]] ;''Virtute siderum tenus'' :"Gant kadarnded trema ar stered". Sturienn [[aerlu]] [[Italia]]. ;''Vis comica'' :"An nerzh fentus". Ar galloud da lakaat an dud da c'hoarzhin. ;''Vis consili expers mole ruit sua'' :"An nerzh hep ar spered a zisac'h dindan e dolz". — [[Horatius]], [http://www.thelatinlibrary.com/horace/carm3.shtml ''Carmina'', III, IV, 65]. ;''Vis experiri amicum? Calamitosus fias'' :"Ha c'hoant hoc'h eus da amprouiñ ur mignon ? Troit da walleürus". — [[Marcus Terentius Varro]], [http://remacle.org/bloodwolf/erudits/varron/sentences.htm ''Sententiae Varronis'' VI, 21]. ;''[[Vis grata puellae]]'' :"Feulster c'hoantaet gant ar plac'h". Deveret eus ''grata est vis ista puellis'' "Mat eo ar galloud-se evit ar merc'hed" — [[Ovidius]], [http://www.thelatinlibrary.com/ovid/ovid.artis1.shtml ''Ars Amatoria'' I:673-674]. ;''Vis maior'' :"Rediezh vuiek". ;''Vita brevis, ars longa, occasio praeceps, experimentum periculosum, iudicium difficile'' :"Berr ar vuhez, hir an arz (da zeskiñ), berrbad an degouezh, dañjerus an arnodiñ, diaes ar barn". Diwar-benn arz ar [[mezegiezh|vezegiezh]]. — [[Hippokrates]], [https://books.google.fr/books?hl=fr&id=_vPKvaXuU-0C&q=ars+longa#v=snippet&q=ars%20longa&f=false Αφωρισμων / ''Sententiae'' I-1]. ;''Vita enim mortuorum in memoria est posita vivorum'' :"Buhez ar re varv zo dalc'het en eñvor ar re vev". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/phil9.shtml ''Oratio Philippica Nona'', 10-V]. ;''Vita mutatur non tollitur'' :"Kemmet eo ar vuhez, tennet n'eo ket". Mervel n'eo ket daskor ar vuhez, hogen tremen d'ur vuhez welloc'h.<ref>{{fr}} {{la}} ''Le Paroissien Complet Latin-Français à l'usage du diocèse de Toulouse'', 1826-1856 [https://books.google.fr/books?id=aMTli8h_7HEC&pg=PA743&lpg=PA743&dq=messe+des+morts+en+latin&source=bl&ots=6IXTVZAHK7&sig=Gxz2Kz--hj8cxfWfjn74zRD2_-I&hl=fr&sa=X&ei=dsp1VYmuCMTzUs2VgZgI&ved=0CD4Q6AEwBDgU#v=onepage&q=tollitur&f=false Rakger da Gounlid an Anaon, p. 690].</ref>. ;''Vitiantur et vitiant'' :"Siek ha sier". Un elfenn ''vitiantur et vitiant'' en ur gevrat a c'hall diwiriekaat ar gevrat en he fezh. ;''Vitiantur sed non vitiant'' :"Siek hogen ket sier". Un elfenn ''vitiantur sed non vitiant'' en ur gevrat ne c'hall ket diwiriekaat ar gevrat en he fezh. ;''Vive et me ama'' :"Bev ha kar ac'hanon ". A vez lakaet e dibenn ul lizher a-wechoù. A seblant savet diwar skouer ar frazenn izeloc'h, ''Vive valeque''. ;''Vivere est cogitare'' :"Prederiañ eo bevañ". — [[Cicero]], [http://www.thelatinlibrary.com/cicero/tusc5.shtml#38 ''Tusculanae Disputationes'' V, XXXVIII, 111]. ;''Vive valeque'' :"Bev ha bez yac'h". A vez lakaet e dibenn ul lizher a-wechoù. — [[Horatius]] [http://www.thelatinlibrary.com/horace/serm2.shtml ''Sermones'', II, 2.5]. ;''Vivit sub pectore vulnus'' :"Er galon e vev ar c'hloaz". — [[Vergilius]], [http://www.thelatinlibrary.com/vergil/aen4.shtml ''Aeneis'', IV, 67]. ;''Vixit'' :"Bevet en (he) deus". Gant ar ger-se e veze kemennet marv un den gant ar Romaned. ===Vo=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:Accademia - St John the Baptist by Titian Cat314.jpg|thumb|''Sant Yann ar Badezour'', [[Tizian]], ~1541]] ;''Volenti non fit iniuria'' :"Da neb a asant ne vez graet dismegañs ebet". Mard en em laka un den en ur blegenn en ur c'houzout e c'hall c'hoarvezout droug gantañ ne c'hall ket sevel klemm a-enep ar gevrenn all. ;''Vota superis reddite'' :"Sevenit ho kouestl d'ar re zivarvel". — [[Phaedrus]], [http://www.thelatinlibrary.com/phaedrapp.html ''Fabularum aesopiarum libri quinque'', ''Appendix Perrotina Fabularium'', ''De oraculo Apollinis'', VIII]. ;''Votum Solvit Libens Merito'' :"A galon vat en deus graet hervez e c'houestl". A veze skrivet war an ''[[#Ex|ex-voto suscepto]]''. Berraet e ''V. S. L. M.'' alies. ;''Vox clamantis in deserto'' :"Ar vouezh o huchal en dezerzh". Respont roet gant [[Yann ar Badezour]] pa voe goulennet outañ « Piv out-te ? » A vez implijet gant kelennerien er c'hlas da ziskouez ne vezont ket selaouet nemeur. Ur ster all a vez roet d'ar bomm kemeret evel sturienn Dartmouth College, e [[New Hampshire]], [[SUA]] : "mouezh an deskadurezh eo ar skol e gouelec'h New Hampshire" — [[Vulgata]], [[Levr Izaia]], [https://www.thelatinlibrary.com/bible/isaiah.shtml#40 40:3]. ;''Vox populi vox dei'' :"Mouezh Doue eo mouezh ar bobl". Eus youl ar bobl eo ez eus kaoz. Berraet dre ''vox populi'' hepken alies, evit komz eus "mouezh an dud goulennataet" gant ar ''[[media]]''. ===Vu=== <div style="width:260px;"><hr></div> [[Restr:BG-Lovere-201-meridiana.jpg|thumb|[[Horolaj|Horolaj-heol]] skrivet ''Vulnerant omnes, ultima necat'' warnañ]] ;''Vulgare amici nomen sed rara est fides'' :"Boutin eo an anv « mignon » hogen rouez eo ar vignoniezh". — [[Phaedrus]], [http://www.thelatinlibrary.com/phaedr3.html ''Fabulae'', III, IX]. ;''Vulgus vult decipi, ergo decipiatur'' :"Fellout a ra d'an dud voutin bezañ touellet, neuze ra vint touellet".<ref name="DWO" /> ;''[[Vulnerant omnes, ultima necat]]'' :"An holl a c'hloaz, an diwezhañ a lazh". Eus an eurioù ez eus kaoz amañ : war an [[horolaj-heol|horolajoù-heol]] e lenner kement-se alies. ;''[[Vulpes et uva]]'' :"Al louarn hag ar rezin". — [[Phaedrus]], [http://www.thelatinlibrary.com/phaedr4.html ''Fabulae'', IV, III : ''De Vulpe et uva'']. ;''[[Vulpes pilum mutat, non mores|Vulpem pilum mutare, non mores]]'' :"Kemmañ e vlev a ra al louarn, kemmañ e zoare da vevañ ne ra ket". — [[Suetonius]], ''De via Caesarum'', [http://www.thelatinlibrary.com/suetonius/suet.vesp.html ''Vita Divi Vespasiani'' XVI, 2]. ;''Vultus est index animi '' :"Melezour an [[ene]] eo an dremm". ==Daveoù== ===Levrioù=== ;{{en}} *Adolf Berger, ''Encyclopedic Dictionary of Roman Law'', Lawbook Exchange, 2014, {{ISBN|978-1-58477-142-5}} *Laura Gibbs, ''Latin Via Proverbs: 4000 Proverbs, Mottoes and Sayings for Students of Latin'', Laura Gibbs, 2006 (ASIN: B00262PY4W) ;{{fr}} *C. de Méry, ''Des proverbes, adages, sentences, apophtegmes". 1828 *Jacques Michel, ''Memento de locutions latines'', Guérin Canada, 2001 — {{ISBN|978-2-760-17087-2}} *Nathan Gigorieff, ''Citations latines expliquées'', Éditions d'Organisation, 2003 — {{ISBN|978-2-708-13529-1}} *Gabriel Montagnier, Serge Guincherd, ''Locutions latines juridiques'', Dalloz, 2007 — {{ISBN|978-2-247-07078-7}} *Marie-Dominique Porée-Rongier, ''Les expressions grecques et latines'', First, 2007 — {{ISBN|978-2-754-00477-0}} ===Kenrouedad=== *{{en}} {{la}} [http://www.thelatinlibrary.com/ ''The Latin Library''] – Skridoù latin klasel. *{{en}} {{la}} [http://latinviaproverbs.pbworks.com/w/page/15130829/FrontPage ''Latin Via Proverbs''] *{{es}} {{la}} [http://latin.dechile.net/ ''Frases y Citas en Latín''] *{{fr}} {{la}} [http://www.lexilogos.com/latin/gaffiot.php Geriadur Gaffiot latin-galleg (1934)] *{{fr}} {{la}} [http://www.locutio.net/modules.php?name=Encyclopedia&op=list_content&eid=1 ''Locutio – Expressions et Citations Latines''] ==Notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} ==Gwelet ivez== *[[Lavaroù latin ar gwir]] [[Rummad:Rolloù]] [[Rummad:Lavaroù latin]] mn0luowsdfwlq14u84pbw13ielkt4zl 0 23062 2148394 2040840 2025-06-05T17:49:55Z Gsimonov 84634 /* Monumantoù ha traoù heverk */ 2148394 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {| class="infobox" style="font-size:90%;" |- {{Infobox/Titl|'''Ravenna'''|abcdef|talbenn map|000}} |- align="center" | colspan="2" | |- align="center" | colspan="2" | [[Restr:Piazza Popolo Ravenna.jpg|230px]]<br>''Piazza del Popolo<hr> |- |'''[[Riez]]''' || [[Italia]] |- |'''Rannvro''' || [[Emilia-Romagna]] |- | '''Kod post''' || 48100 |- | '''Kod pellgomz''' || (39) 544 |- | '''Maer''' || Fabrizio Matteucci |- | '''Gorread''' || 652,83 km² |- | '''Hedled''' || 12° 11′ 58′′ R |- | '''Ledred''' || 44° 25′ 4′′ N |- | '''Uhelder''' || keitat: 230 m |- | '''Poblañs'''<br><small>hep kontoù doubl</small> || 149 084 <small> ''(2005)''</small> |- | '''Stankter''' || 228,36 a./km² |- align="center" | colspan="2" | <hr>[[Restr:Ravenna posizione.png|230px]] |} '''Ravenna''' a zo ur gêr hag ur gumun eus [[Emilia-Romagna]] en [[Italia]]. Kêr-benn [[proviñs Ravenna]] eo. 8 km zo etre kreiz-kêr ha [[Mor Adria]] : ur ganol zo anvet ''[[canale Candiano]]'' da vont betek ar porzh anvet '' [[Porto di Ravenna]]''. == Douaroniezh == 280 km, er biz da [[Roma]], war ar stêr [[Montona]]. ===Stêrioù=== *ar [[Rubicone]] == Anv == == Ardamezioù == ''Rannet etre aour ha gul, ul leon un eil en egile, penn ouzh penn, ur binenn geotet ha fouezhek war al lodennadur'' == Istor == Teir gwech e voe lakaet Ravenna da gêr-benn : *Lakaet e voe da gêrbenn [[Impalaeriezh ar c'hornôg]] adalek ren [[Flavius Honorius|Honorius]], diwar-goust kêr [[Milano]]. ===Impalaerien Ravenna=== * [[Flavius Honorius|Honorius]]; [[Valentinian III]]; [[Petronius Maximus]]; [[Avitus]]; [[Majorian|Maiorianus]]; [[Severus]]; [[Anthemius]]; [[Olybrius]]; [[Glycerius]]; [[Leon II]]; [[Julius Nepos|Flavius Julius Nepos]]; [[Romulus Augustus|Romulus ''Augustus'']]. == Monumantoù ha traoù heverk == * Ti-kañv [[Galla Placidia]] * Ti-kañv Thodorig * Iliz-rouanez Sant-Vital * [[Penniliz San Vitale Ravenna]] * Iliz-rouanez Sant'Apollinare nuovo * Iliz-rouanez Sant'Apollinare in Classe * Chapel-vadeziñ an Ortodoksed * Chapel-vadeziñ an Arianed * Chapel arc'heskob <gallery> Restr:Mausoleum of Galla Placidia. Ravenna, Italy.jpg|Ti-kañv [[Galla Placidia]] Restr:Ravenna-250-San Apollinare in Classe-Caesar-1985-gje.jpg|San Apollinare in Classe. Delwenn Caesar Restr:Basilica of San Vitale. Ravenna, Italy.jpg|[[Penniliz San Vitale Ravenna]] Restr:Apse mosaic - Basilica of San Vitale (Ravenna).jpg|San Vitale Restr:Basilica of Sant' Apollinare Nuovo. Ravenna, Italy.jpg|Sant' Apollinare Nuovo Restr:Cappella della Madonna del Sudore (Ravenna Duomo).jpg|Cappella della Madonna del Sudore Restr:Baptism of Christ. Mosaic in Arian Baptistry. Ravenna, Italy.jpg|Badezian ar C'hrist. Marelladur e-barzh chapel-vadeziñ an Arianed. Restr:Ravenna — Arian Baptistry — Ceiling mosaic.jpg Restr:Estimated image of Theodoric the Great in the Basilica of Sant'Apollinare Nuovo. Ravenna, Italy.jpg </gallery> == Tud dibar == * Impalaer [[Flavius Honorius|Honorius]] * [[Ravenna (Disanv)|Disanv Ravenna]] (VIIt kt ?) * [[Fiorentino Palmiotto]], mestrc'hoarier [[echedoù]] italian, a zo bet ganet e Ravenna. == Liammoù diavaez == * [http://www.comune.ravenna.it/ Lec'hienn ar gumun] == Levrlennadur == == Daveoù ha notennoù == [[Rummad:Kêrioù Emilia-Romagna]] [[Rummad:Porzhioù ar Mor Kreizdouar]] [[Rummad:Proviñs Ravenna]] g3nsi5yzxium56hytxqcgmcyollkdlj 0 24942 2148391 1945672 2025-06-05T17:37:55Z Ar choler 52661 + daveenn 2148391 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} Ar '''gomz-plaen''', pe '''yezh plaen''', eo an doare da sevel [[skrid]]où ordinal pa ne saver ket [[barzhoniezh]]. Se zo kaoz e skrive ar Gall [[Molière]] : « Kement tra n'eo ket yezh-plaen a zo gwerzennoù, ha kement tra n'eo ket gwerzennoù a zo yezh-plaen»<ref>« ''Tout ce qui n'est pas prose est vers et tout ce qui n'est point vers est prose'' » [[Molière]], e ''Le bourgeois gentilhomme'', [https://fr.wikisource.org/wiki/Page%3AMoli%C3%A8re_-_%C3%89dition_Louandre%2C_1910%2C_tome_3.djvu/260 II, 4].</ref> Heñvel eo ouzh ar gomz boas eta. Talvezout a ra ar ger da gomz eus ur stil komz-plaen ha n'eus ket troiennoù re ginklet ennañ. Implijet e vez ar gomz-plaen evit sevel kement testenn m'en deus ezhomm ar [[skridaozer]] da lezel e [[preder|breder]] da vezañ dispaket en un doare fraezh a-walc'h gant nebeut a redioù ; koulskoude e kaver meur a live yezh hervez [[pal]]ioù ar skridaozer, e varregezh hag ar [[media]] ma klask skrivañ evitañ.<br /> Pa vez kaoz eus ar gomz-plaen e reer dave d'al lennegezh da gentañ ([[romant]]où, levrioù skiantel, levrioù istorel, levrioù prederouriezh, hag all), met kavet e vez ar gomz-plaen er [[Kazetennerezh|c'helaouennoù]], en danevelloù micherel, al [[lizher|lizhiri]] ha meur a skrid all. ==Doareoù liesseurt== Meur a zoare zo d'ar gomz-plaen. Ur varzhoneg e yezh-plaen zo ur pennad yezh-plaen ma kaver perzhioù ar varzhoniezh. Romantoù ha danevelloù zo e yezh-plaen, ma skrivas [[Truman Capote]] e kave dezhañ e oa an danevell an diaesañ doare komz-plaen da skrivañ ( "the most difficult and disciplining form of prose writing extant"). ==Notennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Lennegezh]] p30zlkem2t0bzx3pa0e0o1sbz02b7b2 0 25663 2148116 2103078 2025-06-03T12:21:05Z J.C EVEN 691 Anv; Ardamezioù; Tud; Ardamezeg ar familhoù; Levrlennadur 2148116 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pleneg-Nantraezh | anvYezh = ''Ploenoec'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Pléneuf-Val-André'' | skeudenn = Pléneuf-Val-André Grande plage1.jpg | alc'hwez = Traezhenn Nantraezh. | ardamezioù = COA fr Pléneuf-Val-André.svg | bro = [[Bro-Sant-Brieg]] – [[Pentevr]] | departamant = [[Aodoù-an-Arvor]] | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] | etrekumuniezh = [[Lambal Douar ha Mor]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[kanton Pleneg-Nantraezh|Pleneg-Nantraezh]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | cp = 22370 | maer = Pierre-Alexis Blévin | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 17.07 | hedred = -2.54694444444 | ledred = 48.5916666667 | uk = 105 | ubi = 0 | ubr = 117 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.pleneuf-val-andre.fr/ www.pleneuf-val-andre.fr] }} '''Pleneg-Nantraezh''' (''Pléneuf-Val-André'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Bro Sant-Brieg]] ha pennlec'h [[Kanton Pleneg-Nantraezh]] e [[hanternoz]] [[Breizh]]. == Douaroniezh == <gallery mode="packed"heights="100px"> 22370 Pléneuf-Val-André, France - panoramio.jpg|Un draezhenn. Pléneuf-Val-André - Dahouët - Entrée du port 01.jpg|Ar porzh. </gallery> * War aod [[Mor Breizh]] emañ Pleneg-Nantraezh. * Brudet eo porzh [[Daoued]]. * Enezennig Verderell. ==Anv== * Bernard Tanguy (1992) :  '''Pluenot''' (= '''''Pluenoc'''''), 1167; '''Pluenneut''' (= '''Pluenneuc'''), w-d. 1330; '''Pleneuc''', 1356; '''Ploeneuc''', 1428; '''Plenneuc''', 1477; '''Pleneult''', XVIè s.; '''Pleneuf''' 1679; gallaoueg P'''''léneu'''''. * Diouzh un anv den ̈Enoc, pe Enec. N'ez eus mann da welout gant ''Ploenevez''. Eus [[Pleneg]] (diwar [[plou]]e), ha [[Nantraezh]] (diwar [[nant]] ha [[traezh]]). == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:COA fr Pléneuf-Val-André.svg|100px]] |''"troc'het :'' ''- ouzh 1 : en sabel, e leonparzh en argant, heuliet gant seizh c'hreguilhenn ivez en argant, peder ouzh kab, teir ouzh beg;'' ''- ouzh 2 : en gul plezhek en argant a c'hwec'h pezh"'' |} == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 114 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 3,98 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="memorialgenweb.org">{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19892 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 42 zen eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="memorialgenweb.org"/>. * D'an [[18 Mezheven|18 a viz Even]] [[1940]] e kouezhas ur c'harr-nij ''[[Junkers Ju 88|Ju 88 A-1]]'' eus an [[aerlu]] [[alaman]] (''[[Luftwaffe (1933-1945)|Luftwaffe]]'') e Pleneg-Nantraezh; an daou nijour a oa en e vourzh a voe gloazet ha tapet gant ar [[Bro-C'hall|C'hallaoued]] ha dieubet pa voe trec'het [[Bro-C'hall]]<ref>{{fr}}[http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html Pertes Luftwaffe]</ref>. <gallery> Pléneuf-Val-André - Bourg - Wn La 363 (encuvement pour KwK) 02.jpg Pléneuf-Val-André - Les Rues - Wn La 373 (Bunker type 622) 01.jpg </gallery> * Savet e voe difennoù gant an [[Aozadur Todt]]. === Brezelioù didrevadennañ === ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas daou soudard. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas c’hwec’h soudard. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Pléneuf-Val-André église façade.jpg|An iliz katolik. Monument aux morts de Pléneuf-Val-André (22) - 02.jpg|Ar monumant. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. * Monumant ar re varv. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4500 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |p1=3522 |p2=3651 |p3=3654 |p4=3591 |p5=3600 |p6=3680 |p7=4092 |p8=4031 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == == Tud == * François Berthelot (1626-1712), aotrou Guémadeuc. * Armand-Jean Vignerot du Plessis (1629-1715), aotrou Guémadeuc. * Etienne Berthelot de Pléneuf (1663-1727), aotrou Guémadeuc. * Etienne Baude (St Maloù, 1713). Markiz Guémadeuc. Lezanvet "marquis de la Vieuvile"; gouarnour Kastell-Noez; koronal troadegiezh; bet dibennet e Roazhon ar 4 Mae 1794. * Armand-Henri Baudouin du Guémadeuc (1713-1817). * Marie-Madeleine-Jacquette de Quérangal, gwreg Rodolphe de la Goublaye, kont Nantois. Bet ganet e Josilin an 2 Gouere 1748; barzhez anvet "la Muse bretonne"; divroadet, ha marvet e Jersenez an 8 Meurzh 1793, da 45 bloaz. * Joseph-Edouard de la Motte-Rouge (1804-1883). jeneral brigadenn. * Frédéric-Henri Le Normand, kont Lourmel; marvet -e-kerzh emgann Sebastopol ar 7 a viz Du 1854; * Charles Cotard (Issoudun, 1835 / Kêrgustentin, 1902); aozer traezhioù-kouronk Val-André / Nantraezh * [[Jean Richepin]] (1849-1926), barzh ha dramaour gall. * Florian le Roy 1901-1959); romantour hag aozer diwar-benn Breizh. * [[Charlotte Valandrey]], aktourez. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |[[Restr:Berthelot de Versigny.gif|100px]] |'''<big>Berthelot</big>''' * Aotrounez Pleneg ha Guémadeuc |''En glazur, e gebrenn en aour, heuliet gant teir bezantenn ivez en aour'' |} == Levrlennadur == * Régis de SAINT-JOUAN : ''Département des Côtes-d'Armor.'' ''Dictionnaire des communes; éléments d'histoire et d'archéologie''. Conseil Général des Côtes d'Armor. Saint-Brieuc. 1990 * Jean-Yves LE MOING : ''Les noms de lieux bretons de Haute Bretagne''. Coop Breizh. 1990 * Bernard TANGUY : ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes-d'Armor.'' ArMen - Le Chasse-Marée, 1992 == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] ihc93bvcdc44lvcl51ug4yn6qd53aiu 2148131 2148116 2025-06-03T16:24:58Z Ar choler 52661 kempenn 2148131 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pleneg-Nantraezh | anvYezh = ''Ploenoec'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Pléneuf-Val-André'' | skeudenn = Pléneuf-Val-André Grande plage1.jpg | alc'hwez = Traezhenn Nantraezh<hr> | ardamezioù = COA fr Pléneuf-Val-André.svg | bro = [[Bro-Sant-Brieg]] – [[Pentevr]] | departamant = [[Aodoù-an-Arvor]] | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Brieg|Sant-Brieg]] | etrekumuniezh = [[Lambal Douar ha Mor]] | bro velestradurel = [[Bro Sant-Brieg (Voynet)|Bro Sant-Brieg]] | kanton = [[kanton Pleneg-Nantraezh|Pleneg-Nantraezh]] <small>(''[[pennlec'h]]'')</small> | cp = 22370 | maer = Pierre-Alexis Blévin | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 17.07 | hedred = -2.54694444444 | ledred = 48.5916666667 | uk = 105 | ubi = 0 | ubr = 117 | lec'hienn web = {{fr}} [http://www.pleneuf-val-andre.fr/ pleneuf-val-andre.fr] }} '''Pleneg-Nantraezh''' ([[gallaoueg]] : '''Ploenoec''' ; [[galleg]] :''Pléneuf-Val-André'', ofisiel) zo ur gumun e [[Bro Sant-Brieg]] ha pennlec'h [[Kanton Pleneg-Nantraezh]] e [[hanternoz]] [[Breizh]]. == Douaroniezh == <gallery mode="packed"> 22370 Pléneuf-Val-André, France - panoramio.jpg|Un draezhenn. Pléneuf-Val-André - Dahouët - Entrée du port 01.jpg|Ar porzh. </gallery> * War aod [[Mor Breizh]] emañ Pleneg-Nantraezh. * Brudet eo porzh [[Daoued]]. * Enezennig Verderell. ==Anv== * Bernard Tanguy (1992) :  ''Pluenot'' (''Pluenoc''), 1167 ; ''Pluenneut'' (''Pluenneuc''), war-dro 1330 ; ''Pleneuc'', 1356 ; ''Ploeneuc'', 1428 ; ''Plenneuc'', 1477 ; ''Pleneult'', {{XVIvet kantved}} ; ''Pleneuf'' 1679. * Eus un anv-den , ''Enoc'' pe ''Enec'' e teu "Pleneg", n'eo ket eus ''ple-'' + ''nevez'' evel en anv ofisiel gallek *''Pléneuf''. Moarvat e oa an ''Enoc''-se ur [[sant]] [[kembre]]at, Henwg, deuet eus [[Caerllion]] da [[kristeniezh|gristenaat]] Breizh er {{Vvet kantved}}<ref>{{en}} Farmer, David Hugh. ''The Oxford Dictionary of Saints''. Oxford : Oxford University Press, 1998 {{ISBN|978-0-19-280058-9}}</ref>. * Diwar ''[[nant]]'' + ''[[traezh]]'' ez eo bet stummet "Nantraezh". == [[Ardamezouriezh|Ardamezioù]] == {| |- |[[Restr:COA fr Pléneuf-Val-André.svg|60px]] | :''Troc'het : ouzh 1 en sabel e leonparzh en argant heuliet gant seizh kregilhenn ivez en argant, peder ouzh kab, teir ouzh beg ; ouzh 2 : en gul plezhek en argant a c'hwec'h pezh.'' |} == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 114 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, da lavaret eo 3,98 % ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref name="MG">{{fr}} [http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=19892 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 42 zen eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref name="MG" />. * D'an [[18 a viz Even]] [[1940]] e kouezhas un [[nijerez]] [[Junkers Ju 88|''Ju 88 A-1'']] eus an [[aerlu]] [[alaman]] ([[Luftwaffe (1933-1945)|''Luftwaffe'']]) e Pleneg-Nantraezh ; an daou nijour a oa e bourzh a voe gloazet, tapet gant ar [[Bro-C'hall|C'hallaoued]] ha dieubet pa voe trec'het Bro-C'hall<ref>{{fr}} [http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Cotes%20Armor/pertes_luftwaffe_cotes_arm.html ''Pertes Luftwaffe'']</ref>. * Difennoù a voe savet gant an [[Aozadur Todt]]. <gallery mode="packed"> Pléneuf-Val-André - Bourg - Wn La 363 (encuvement pour KwK) 02.jpg Pléneuf-Val-André - Les Rues - Wn La 373 (Bunker type 622) 01.jpg </gallery> === Brezelioù didrevadennañ === ===== [[Brezel Indez-Sina]] ===== * Mervel a reas daou soudard. ===== [[Brezel Aljeria]] ===== * Mervel a reas c’hwec’h soudard. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery mode="packed" heights="200px"> Pléneuf-Val-André église façade.jpg|An iliz katolik ''Sant-Pêr-ha-Sant-Paol'' Monument aux morts de Pléneuf-Val-André (22) - 02.jpg|Monumant ar re varv </gallery> == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4500 |passo1=500 |passo2=100 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2013 |bl9=2022 |p1=3522 |p2=3651 |p3=3654 |p4=3591 |p5=3600 |p6=3680 |p7=4092 |p8=4031 |p9=4094 |mammenn=EBSSA }} == Tud == * François Berthelot (1626-1712), aotrou Guémadeuc. * Armand-Jean Vignerot du Plessis (1629-1715), aotrou Guémadeuc. * Etienne Berthelot de Pléneuf (1663-1727), aotrou Guémadeuc. * Etienne Baude (St Maloù, 1713). Markiz Guémadeuc. Lesanvet "marquis de la Vieuvile" ; gouarnour [[Kastell-Noez]] ; koronal troadegiezh ; bet dibennet e [[Roazhon]] d'ar 4 a viz Mae 1794. * Armand-Henri Baudouin du Guémadeuc (1713-1817). * Marie-Madeleine-Jacquette de Quérangal, gwreg Rodolphe de la Goublaye, kont Nantois. Bet ganet e [[Josilin]] d'an 2 a viz Gouere 1748 ; [[barzh]]ez anvet''la Muse bretonne'' ; harluet ha marvet e [[Jerzenez]] d'an 8 a viz Meurzh 1793, oadet a 45 bloaz. * Joseph-Edouard de la Motte-Rouge (1804-1883). jeneral brigadenn. * Frédéric-Henri Le Normand, kont Lourmel ; marvet e-kerzh [[Seziz Sevastopol (1854-1855)|Seziz Sevastopol]] d'ar 7 a viz Du 1854. * Charles Cotard ([[Issoudun]], 1835 – [[Kergustentin]], 1902) ; aozer an traezhennoù-kouronk e Pleneg-Nantraezh. * [[Jean Richepin]] (1849-1926), barzh ha [[Arz ar c'hoariva|dramaour]] gall. * Florian Le Roy (1901-1959), [[kazetenner]] ha [[skrivagner]], sekretour-teñzorer [[Akademiezh Breizh]] hag ezelouzh [[Ensavadur keltiek Breizh]]. * [[Charlotte Valandrey]], [[aktour]]ez. === Ardamezeg ar familhoù === {| |- | [[Restr:Berthelot de Versigny.gif|80px]] | :;Berthelot :Aotrounez Pleneg ha Guémadeuc :''En glazur e gebrenn en aour, heuliet gant teir bezantenn ivez en aour.'' |} == Levrlennadur == * {{fr}} Le Moing, Jean-Yves (1990). ''Les noms de lieux bretons de Haute Bretagne''. Fouenant : Yoran Embanner, 2023 {{ISBN|978-2-36785-055-9}} * {{fr}} Le Saulnier de Saint-Jouan, Régis. ''Dictionnaire des communes – Département des Côtes-d'Armor – Éléments d'histoire et d'archéologie''. Sant-Brieg : Conseil Général des Côtes d'Armor, 1990 {{ISBN|978-2-908873-00-9}} * {{fr}} Tanguy, Bernard TANGUY. ''Dictionnaire des noms de communes, trèves et paroisses des Côtes-d'Armor''. Douarnenez : ArMen - Le Chasse-Marée, 1990 {{ISBN|978-2-903708-25-2}} == Notennoù ha daveoù == {{commonscat|Pléneuf-Val-André}} {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aodoù-an-Arvor]] [[Rummad:Nijerezioù alaman aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed]] 6nzuy3d3nozt9q1g3243dzydcaoytxc 0 26138 2147986 2113477 2025-06-02T12:00:22Z 2A01:CB08:909A:D300:4C22:48AB:F1B9:517E ar prizioù, ar chomlec'h, an niver a dud koumanantet, ar skipailh 2147986 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} :[[Restr:Disambig bordered fade.svg|20px]] ''Ma klasker sterioù all ar ger ''Ya'' n'eus nemet sellout ouzh ar pennad [[Ya]].'' '''Ya !''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] [[divyezhek]] [[sizhunieg|sizhuniek]]. ==He neuz== Ar gazetenn vrezhonek sizhuniek nemeti war baper eo. Krouet e voe e miz Mae [[2005]] gant an [[ti-embann]] brezhonek [[Keit Vimp Bev]], staliet e Karaez abaoe 2025. A-vent eo gant [[Le Télégramme]], met 12 pajennad hepken zo enni. Ur pennad zo e [[gallaoueg]] e pep niverenn abaoe pell. ==Ar rener== Rener an embann eo Gégé Gwenn, a zo kenbrezidant an ti-embann ivez. Skrivagner eo Gégé Gwenn.<br> [[Restr:Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner.jpg|thumb|Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner ar gazetenn]] ==An danvez== En daouzek pajenn e kaver pennadoù a bep seurt : [[politikerezh]], diorren ar brezhoneg, [[diduamant]], [[skiant]]où, [[kronikenn]]où, [[sport]]où, [[deiziataer]] ([[gouel]]ioù, [[programm skinwel|programmoù skinwel]], darvoudoù sevenadurel). <br /> Er bajenn ziwezhañ e vez kavet an talbenn "Un emgav gant..." a-us d'ur [[pennad-kaoz]] gant un den, brezhoneger·ez.<br> Renevezet eo bet ar vaketenn e-barzh an niverenn 900 e miz [[Gwengolo]] 2022. ==Skipailh== * Rener an embann : Gégé Gwenn * Kenurzhier / Maketenner : [[Nikolaz Gourvenneg]] Bouetet e vez ar gazetenn gant kenlabourerien a-youl vat a gas pennadoù ingal ([[Yann Yeun ar Gov]], [[Maguy Kerisit]], [[Fabien Lécuyer]], [[Fanny Chauffin]], [[Yann Gerven]], [[Paol Mingant]], [[Gégé Gwenn]]). ==Titouroù teknikel== * Niver ar goumananterien (Meurzh 2022) : 1 100 + 200 koumanantet d'ar stumm niverel * [[Priz]] ar c'houmanant (Mae 2025) : 8 euro/miz pe chekenn 100 euro/bloaz pe 4 euro/miz evit ar stumm niverel * [[Ti-moullañ]] : [[Le Telegramme]] e Montroulez ==Chomlec'h== Ya ! <br> Keit vimp bev F29270 [[Laz|Karaez]] <br> Pellgomz : 02 98 26 87 12 <br> Postel : darempred@ya.bzh <br> Lec'hienn : [https://ya.bzh www.ya.bzh] <br> {{Porched Breizh}} [[Rummad:Kelaouennoù divyezhek]] [[Rummad:Kelaouennoù Breizh]] [[Rummad:Sizhuniegoù Breizh]] lnyreezrql0iybx7icbqlz9ip1ty42t 2147990 2147986 2025-06-02T12:20:17Z Fanchigo 14086 2147990 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}}{{Daveenn ebet}}{{Implijoù all|Ya}} '''Ya !''' zo ur [[kelaouenn|gelaouenn]] [[divyezhek]] [[sizhunieg|sizhuniek]]. Ar gelaouenn vrezhonek sizhuniek nemeti war baper eo. Krouet e voe e miz Mae [[2005]] gant an [[ti-embann]] brezhonek [[Keit Vimp Bev]], staliet neuze e [[Laz]], hag e [[Karaez-Plougêr|Karaez]] abaoe 2025. A-vent eo gant [[Le Télégramme]], met 12 pajennad hepken zo enni. Ur pennad zo e [[gallaoueg]] e pep niverenn abaoe pell<!-- Pegoulz ? -->. E miz Meurzh 2022 e oa 1100 den koumanantet d'ar stumm paper, ha 200 ouzhpenn d'ar stumm enlinenn. Moullet e vez e atalieroù-moullañ an Télégramme e Montroulez. ==Danvez== En daouzek pajenn e kaver pennadoù a bep seurt : [[politikerezh]], diorren ar brezhoneg, [[diduamant]], [[skiant]]où, [[kronikenn]]où, [[sport]]où, [[deiziataer]] ([[gouel]]ioù, [[programm skinwel|programmoù skinwel]], darvoudoù sevenadurel). Er bajenn ziwezhañ e kaver ''"Un emgav gant..."'' , ur [[pennad-kaoz]] gant ur brezhoneger pe brezhonegerez. Renevezet e oa bet ar vaketenn e-barzh an niverenn 900, e miz [[Gwengolo]] 2022. ==Skipailh== [[Restr:Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner.jpg|thumb|Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner ar gelaouenn|150x150px]] * Rener an embann : Gégé Gwenn, a skriv pennadoù ivez * Kenurzhier / Maketenner : [[Nikolaz Gourvenneg]] Bouetet e vez ar gelaouenn gant kenlabourerien a-youl vat hag a gas pennadoù ingal : [[Yann Yeun ar Gov]], [[Maguy Kerisit]], [[Fabien Lécuyer]], [[Fanny Chauffin]], [[Yann Gerven]], [[Paol Mingant]], [[Gégé Gwenn]]. ==Liamm diavaez== * [https://ya.bzh/ Lec'hienn internet] ar gelaouenn {{Porched Breizh}} [[Rummad:Kelaouennoù divyezhek]] [[Rummad:Kelaouennoù Breizh]] [[Rummad:Sizhuniegoù Breizh]] jxp3tf1c8gkrvdy07nsmwut79c8iiy0 2147991 2147990 2025-06-02T12:22:35Z Fanchigo 14086 Kempenn, tennet titouroù nann-holloueziadurel (chomlec'h resis, niverenn bellgomz). N'eus daveenn ebet d'an titouroù nevez-ouzhpennet. A galon, 2147991 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}}{{Daveenn ebet}}{{Implijoù all|Ya}} '''Ya !''' zo ur [[kelaouenn|gelaouenn]] [[divyezhek]] [[sizhunieg|sizhuniek]]. Ar gelaouenn vrezhonek sizhuniek nemeti war baper eo. Krouet e voe e miz Mae [[2005]] gant an [[ti-embann]] brezhonek [[Keit Vimp Bev]], staliet neuze e [[Laz]], hag e [[Karaez-Plougêr|Karaez]] abaoe 2025. A-vent eo gant [[Le Télégramme]], met 12 pajennad hepken zo enni. Ur pennad zo e [[gallaoueg]] e pep niverenn abaoe pell<!-- Pegoulz ? -->. E miz Meurzh 2022 e oa 1100 den koumanantet d'ar stumm paper, ha 200 ouzhpenn d'ar stumm enlinenn. Moullet e vez e atalieroù-moullañ an Télégramme e [[Montroulez]]{{Daveoù a vank}}. ==Danvez== En daouzek pajenn e kaver pennadoù warr temoù liesseurt : [[politikerezh]], diorren ar brezhoneg, [[diduamant]], [[skiant]]où, [[kronikenn]]où, [[sport]]où, [[deiziataer]] ([[gouel]]ioù, [[programm skinwel|programmoù skinwel]], darvoudoù sevenadurel). Er bajenn ziwezhañ e kaver ''"Un emgav gant..."'' , ur [[pennad-kaoz]] gant ur brezhoneger pe brezhonegerez. Renevezet e oa bet ar vaketenn e-barzh an niverenn 900, e miz [[Gwengolo]] 2022.[[Restr:Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner.jpg|thumb|Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner ar gelaouenn|150x150px]] ==Skipailh== * Rener an embann : Gégé Gwenn, a skriv pennadoù ivez * Kenurzhier / Maketenner : [[Nikolaz Gourvenneg]] Bouetet e vez ar gelaouenn gant kenlabourerien a-youl vat hag a gas pennadoù ingal : [[Yann Yeun ar Gov]], [[Maguy Kerisit]], [[Fabien Lécuyer]], [[Fanny Chauffin]], [[Yann Gerven]], [[Paol Mingant]], [[Gégé Gwenn]]. ==Liamm diavaez== * [https://ya.bzh/ Lec'hienn internet] ar gelaouenn {{Porched Breizh}} [[Rummad:Kelaouennoù divyezhek]] [[Rummad:Kelaouennoù Breizh]] [[Rummad:Sizhuniegoù Breizh]] 2w0c591rmq44k9gta22s13ud821hb5u 2148320 2147991 2025-06-05T07:06:23Z 2A01:CB08:909A:D300:4CDA:5BF6:597B:8A72 tennet anv un den ne skriv ket ken 2148320 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}}{{Daveenn ebet}}{{Implijoù all|Ya}} '''Ya !''' zo ur [[kelaouenn|gelaouenn]] [[divyezhek]] [[sizhunieg|sizhuniek]]. Ar gelaouenn vrezhonek sizhuniek nemeti war baper eo. Krouet e voe e miz Mae [[2005]] gant an [[ti-embann]] brezhonek [[Keit Vimp Bev]], staliet neuze e [[Laz]], hag e [[Karaez-Plougêr|Karaez]] abaoe 2025. A-vent eo gant [[Le Télégramme]], met 12 pajennad hepken zo enni. Ur pennad zo e [[gallaoueg]] e pep niverenn abaoe pell<!-- Pegoulz ? -->. E miz Meurzh 2022 e oa 1100 den koumanantet d'ar stumm paper, ha 200 ouzhpenn d'ar stumm enlinenn. Moullet e vez e atalieroù-moullañ an Télégramme e [[Montroulez]]{{Daveoù a vank}}. ==Danvez== En daouzek pajenn e kaver pennadoù warr temoù liesseurt : [[politikerezh]], diorren ar brezhoneg, [[diduamant]], [[skiant]]où, [[kronikenn]]où, [[sport]]où, [[deiziataer]] ([[gouel]]ioù, [[programm skinwel|programmoù skinwel]], darvoudoù sevenadurel). Er bajenn ziwezhañ e kaver ''"Un emgav gant..."'' , ur [[pennad-kaoz]] gant ur brezhoneger pe brezhonegerez. Renevezet e oa bet ar vaketenn e-barzh an niverenn 900, e miz [[Gwengolo]] 2022.[[Restr:Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner.jpg|thumb|Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner ar gelaouenn|150x150px]] ==Skipailh== * Rener an embann : Gégé Gwenn, a skriv pennadoù ivez * Kenurzhier / Maketenner : [[Nikolaz Gourvenneg]] Bouetet e vez ar gelaouenn gant kenlabourerien a-youl vat hag a gas pennadoù ingal : [[Yann Yeun ar Gov]], [[Maguy Kerisit]], [[Fanny Chauffin]], [[Yann Gerven]], [[Paol Mingant]], [[Gégé Gwenn]]. ==Liamm diavaez== * [https://ya.bzh/ Lec'hienn internet] ar gelaouenn {{Porched Breizh}} [[Rummad:Kelaouennoù divyezhek]] [[Rummad:Kelaouennoù Breizh]] [[Rummad:Sizhuniegoù Breizh]] h89ct5v4s3x3naadjff3qkl2bc30cc3 2148321 2148320 2025-06-05T07:57:21Z Fanchigo 14086 /* Skipailh */ Adlakaet an titour tennet o venegiñ ne ra ket an den ken. 2148321 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}}{{Daveenn ebet}}{{Implijoù all|Ya}} '''Ya !''' zo ur [[kelaouenn|gelaouenn]] [[divyezhek]] [[sizhunieg|sizhuniek]]. Ar gelaouenn vrezhonek sizhuniek nemeti war baper eo. Krouet e voe e miz Mae [[2005]] gant an [[ti-embann]] brezhonek [[Keit Vimp Bev]], staliet neuze e [[Laz]], hag e [[Karaez-Plougêr|Karaez]] abaoe 2025. A-vent eo gant [[Le Télégramme]], met 12 pajennad hepken zo enni. Ur pennad zo e [[gallaoueg]] e pep niverenn abaoe pell<!-- Pegoulz ? -->. E miz Meurzh 2022 e oa 1100 den koumanantet d'ar stumm paper, ha 200 ouzhpenn d'ar stumm enlinenn. Moullet e vez e atalieroù-moullañ an Télégramme e [[Montroulez]]{{Daveoù a vank}}. ==Danvez== En daouzek pajenn e kaver pennadoù warr temoù liesseurt : [[politikerezh]], diorren ar brezhoneg, [[diduamant]], [[skiant]]où, [[kronikenn]]où, [[sport]]où, [[deiziataer]] ([[gouel]]ioù, [[programm skinwel|programmoù skinwel]], darvoudoù sevenadurel). Er bajenn ziwezhañ e kaver ''"Un emgav gant..."'' , ur [[pennad-kaoz]] gant ur brezhoneger pe brezhonegerez. Renevezet e oa bet ar vaketenn e-barzh an niverenn 900, e miz [[Gwengolo]] 2022.[[Restr:Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner.jpg|thumb|Nikolaz Gourvenneg, kenurzhier ha maketenner ar gelaouenn|150x150px]] ==Skipailh== * Rener an embann : Gégé Gwenn, a skriv pennadoù ivez * Kenurzhier / Maketenner : [[Nikolaz Gourvenneg]] Bouetet e vez ar gelaouenn gant kenlabourerien a-youl vat hag a gas pennadoù ingal : [[Yann Yeun ar Gov]], [[Maguy Kerisit]], [[Fanny Chauffin]], [[Yann Gerven]], [[Paol Mingant]], [[Gégé Gwenn]]. E-touez an dud o deus bet skrivet pennadoù gwechall emañ [[Fabien Lécuyer]] ivez. ==Liamm diavaez== * [https://ya.bzh/ Lec'hienn internet] ar gelaouenn {{Porched Breizh}} [[Rummad:Kelaouennoù divyezhek]] [[Rummad:Kelaouennoù Breizh]] [[Rummad:Sizhuniegoù Breizh]] f66cs68291p6zuz8ov5pognnbnputiv 0 26218 2148059 2037280 2025-06-02T20:34:51Z Dakbzh 58931 2148059 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Pembo | anvYezh = Penboe | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = Paimbœuf | skeudenn = Phare de Paimboeuf.jpg | alc'hwez = An tour-tan. | ardamezioù = Blason ville fr Paimboeuf (Loire-Atlantique).svg | bro = [[Bro-Naoned|Naoned]] | departamant = [[Liger-Atlantel]] | arondisamant = [[Arondisamant Sant-Nazer|Sant-Nazer]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh-kumunioù Su an Aber|Su an Aber]] | bro velestradurel = [[Bro Raez Atlantel]] | kanton = [[Kanton Pembo|Pembo]] <small>(pennlec'h)</small> betek 2015<br />[[Kanton Sant-Brewenn|Sant-Brewenn]] abaoe 2015 | cp = 44560 | maer = Raymond Charbonnier | amzer-gefridi = 2020-2026 | gorread = 2 | hedred = -2.031667 <!-- Reizh Google Maps --> | ledred = 47.2875 <!-- Reizh Google Maps --> | uk = 8 | ubi = 0 | ubr = 11 | lec'hienn web = [http://www.paimboeuf.fr/ www.paimboeuf.fr] }} '''Pembo''' (''Paimbœuf'' e galleg) a zo ur gumun eus [[Breizh]] el [[Liger-Atlantel]] , war ribl Su aber al [[Liger]]. == Douaroniezh == Kumunioù amezek : [[Korzed]], [[Sant-Pêr-Raez]] ha [[Sant-Widel-Skovrid]]. == Istor == === [[Krennamzer]] === * [[851]], Feur-emglev Anje : unanet eo Rouantelezh Breizh gant Bro-Raez, Bro-Naoned ha Bro-Roazhon. === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe kumun Pembo e [[1790]] diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Pembo]]. Lakaet e voe da benn [[distrig Pembo]] gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790<ref>{{fr}}J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, pajenn 106</ref>. E [[1800]] e voe lakaet da benn [[Arondisamant Pembo]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=26047 Cassini - EHESS - Fichenn kumun Pembo]</ref>. === {{XIXvet kantved}} === * Savet e voe ar fourgadenn ''La Méduse'' evit ar [[Morlu gall]] e Pembo e chantieroù ar gevredigezh Michel Louis Crucy. Moret e voe e [[1810]]. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 53 gwaz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 2,29% eus he foblañs e [[1911}}<ref>{{fr}}[http://lessoldatsdeloireinferieure.hautetfort.com/paimboeuf/ Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv]</ref>. ==== Kemm [[Arondisamant]] ==== * Dilamet e voe [[Arondisamant Pembo]] e 1926, lakaet e voe ar gumun en [[Arondisamant Sant-Nazer]]. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas pevar den eus ar gumun abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=39051&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXIvet kantved}} === * Lakaet e voe ar gumun e [[Kanton Sant-Brewenn]] pa voe diskaret [[Kanton Pembo]] e 2014<ref>{{fr}} [http://www.legifrance.gouv.fr/affichTexte.do?cidTexte=JORFTEXT000028661362 Décret n° 2014-243 du 25 février 2014 portant délimitation des cantons dans le département de la Loire-Atlantique]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Paimboeuf - Eglise Saint-Louis (1).jpg|An iliz katolik. Le Jardin Etoilé de Paimbœuf.jpg|Al liorzh. </gallery> * An tour-tan, 1855. * Iliz katolik ''Sant Loeiz'', [[1877]]-[[1879]] ha [[1895]]-[[1913]]. * Al Liorzh Steredet. * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=39051&dpt=44 Memorial Genweb]</ref> ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/cpa/com.php?insee=44116&dpt=44&comm=Paimboeuf Memorial Genweb]</ref>. * Maen-koun 1914-1918 er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=103345&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv 1914-1918 en iliz katolik, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=83979&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=4000 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=3580 |p2=3802 |p3=3565 |p4=3321 |p5=2842 |p6=2758 |p7=3054 |p8=3228 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == <gallery> Paimboeuf - Mairie (1).jpg|Ar maerdi. </gallery> {{DilennadDeroù |Titl= Roll maered ar gumun}} {{Dilennad |Deroù= 1931 |Penn= 1935 |Anv=Pierre Le Meur |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1935 |Penn= 1959 |Anv=Charles Gautier |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1959 |Penn= 1971 |Anv=Albert Chasagne |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1971 |Penn= 1977 |Anv=Ferréol Prézelin |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1977 |Penn= 1995 |Anv=Jean Louison |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= 1995 |Penn= Meurzh 2001 |Anv=Philippe Caillaud |Strollad= |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= Meurzh 2001 |Penn= Meurzh 2014 |Anv=Michel Bahurel |Strollad=[[Strollad Sokialour Gall|PS]] |Karg= }} {{Dilennad |Deroù= Meurzh 2014 |Penn= Even 2020 |Anv=Thierry Brutus |Strollad= Kleiz diseurt |Karg= Kelenner}} {{DilennadBremañ |Deroù= 2020 |Penn= |Anv=Raymond Charbonnier |Strollad= Kleiz diseurt |Karg= }} {{DilennadFedoù}} {{DilennadPenn}} == Tud == * [[Pitre-Chevalier]] (1812-1863), ganet e Pembo, istorour ha skrivagner. * [[Ernest Petit]] (1888-1971), jeneral ha rezistant ganet e Pembo, krouer ar [[skouadrennig Normandie Niemen]] e [[Moskov]] e 1941, senedour etre 1945 ha 1968. == Dave ha notennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == {{Commonscat|Paimbœuf}} * {{fr}}[http://www.paimboeuf.fr/ Lec'hienn ofisiel an ti-kêr]{{fr}} [[Rummad:Kumunioù Liger-Atlantel]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Naoned]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet e Liger-Izelañ e-pad an Dispac'h Gall]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] ifbmwo5z8fq4pzqrodmcn9b0ytkye9s 0 26505 2148052 2112278 2025-06-02T20:19:23Z Dakbzh 58931 2148052 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Machikoul | anvYezh = | Yezh = poatevek | anvYezh = Marchecou | anvOfisiel = Machecoul | skeudenn = Machecoul - Hotel de Ville.jpg | alc'hwez = An ti-kêr. | ardamezioù = Blason Maison de Machecoul.svg | bro = [[Bro-Naoned|Naoned]] | departamant = [[Liger-Atlantel]] | arondisamant = [[Arondisamant Naoned|Naoned]] | etrekumuniezh = [[Kumuniezh kumunioù bro Machikoul]] | bro velestradurel = [[Bro Machikoul hag al Lon]] | kanton = [[Kanton Machikoul|Machikoul]] <small>([[pennlec'h]])</small> | cp = 44270 | maer = Didier Favreau | amzer-gefridi = 2014-2015 | poblañs = 6076 | deiziad-poblañs = 2013 | gorread = 66.62 | hedred = -1.82166666667 | ledred = 46.9938888889 | uk = 5 | ubi = 0 | ubr = 36 | lec'hienn web = [http://www.machecoul.fr/ www.machecoul.fr] }} '''Machikoul''' a oa ur gumun e [[Breizh]] e [[Kanton Machikoul]], e [[Liger-Atlantel]], e [[gevred]] ar vro. Bremañ emañ e kumun [[Machikoul-Sant-Masen]]. == Douaroniezh == == Anv == *'''Machicol''' en {{XIvet kantved}}<ref>[[Erwan Vallerie]], ''Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez - Corpus'', An Here, 1995.</ref> == Ardamezioù == {| |- |''En argant e deir c'hebrenn en gul.''<ref>Siell Olier Machicoul, kent [[1270]]. Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne''. Adembannadur Editions des Régionalismes. Cressé. 2011/2014 </ref> |} == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe kumun Machikoul e [[1790]] diwar ar barrez katolik. Lakaet e voe da benn [[Kanton Machikoul]], Lakaet e voe da benn [[distrig Machikoul]] gant al lezenn eus an [[26 a viz C'hwevrer]] [[1790]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat, Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, pajenn 106 </ref>. E [[1800]] e voe lakaet en [[Arondisamant Naoned]]<ref>{{fr}}[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=20483 Cassini - EHESS - Fichenn kumun Machikoul] </ref>. <gallery> Soulèvement de Machecoul.jpg|An emsavadeg gant Adolphe Leleux. </gallery> * [[11 Meurzh|11 a viz Meurzh]] [[1793]]: emsavadeg wadek er gumun abalamour d'ar c'halvadeg veur, bet divizet gant ar [[Koñvañsion|Goñvañsion]]; 44 den lazhet. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 132 waz ag ar gumun abalamour d'ar brezel, da lavaret eo 3,23% eus he foblañs e [[1911]]<ref>{{fr}}[http://lessoldatsdeloireinferieure.hautetfort.com/machecoul/ Les soldats de Loire Inférieure - Monumant ar re varv]</ref>. ==== [[Eil brezel-bed]] ==== * Mervel a reas eizh den eus ar gumun hervez monumant ar re varv<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=17397&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. ==== Trevadennoù ==== ==== [[Brezel Aljeria]] ==== * Mervel a reas tri soudard eus ar gumun hervez monumant ar re varv<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=17397&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. === {{XXIvet kantved}} === * D'ar 1{{añ}} a viz Genver [[2016]] e voe kendeuzet kumunioù Machikoul ha [[Sant-Masen-ar-Porzh]] d'ober ur gumun nevez, [[Machikoul-Sant-Masen]]<ref>{{fr}}[http://www.ouest-france.fr/pays-de-la-loire/nantes-44000/la-loire-atlantique-passe-de-221-212-communes-3955605 ouestfrance.fr d'ar 6 a viz Genver 2016]</ref>. ===Darvoudoù-sport a bep seurt=== * [[4 a viz Gouere]] [[1988]] : 1{{añ}} tennad-hent [[Tro Bro-C'hall war varc'h-houarn 1988|Tro Bro-C'hall 1988]] etre [[Pontkastell-Keren]] ha Machikoul ; trec'h eo [[Steve Bauer]] ([[Kanada]]). == Yezh == * E kornad Machikoul e veze kaozeet [[poateveg]]. ''Marchecou'' eo anv poatevek ar gêr. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Chateau de Machecoul ( de Gilles de Rais ).jpg|Ar c'hastell. </gallery> * [[Kastell Machikoul]]. <gallery> Machecoul - Château du Treil (côté sud).jpg </gallery> * Kastell Le Treil. * Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudenn<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=17397&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. Dioueliet e voe d'ar [[24 a viz Gouhere]] [[1921]]<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/14266/machecoul-cimetierecommunal/ Université de Lille]</ref>{{,}}<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=44&id_source=69256 Memorial Genweb]</ref>. * Plakenn ar re varv en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=69256&dpt=44 Memorial Genweb]</ref>. == Dezougen == <gallery> Gare de Machecoul par Cramos.JPG </gallery> * An ti-gar, war al linenn [[Hent-houarn Naoned-Stad La Roche-sur-Yon dre Santez-Pezhenn]]. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=7000 |passo1=1000 |passo2=200 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2012 |p1=3964 |p2=4240 |p3=4549 |p4=5060 |p5=5072 |p6=5420 |p7=5732 |p8=6013 |mammenn=EBSSA }} == Tud == === Tud ganet eno === * [[1838]], [[Marie-Anne Praud de La Nicollière]], skrivagnerez c'hallek. === Ardamezeg ar familhoù === {| |[[Restr:Annebaud-d.jpg|80px]] | :'''d'Annebaud''', :baroned Retz, e Machikoul :''En gul e groaz en brizh'' <ref>{{fr}} [https://fr.wikisource.org/wiki/Nobiliaire_et_armorial_de_Bretagne/A Pol Potier de Courcy : ''Nobiliaire et armorial de Bretagne'', p. 13]</ref> |- |[[Restr:Le Bel-1.gif|80px]] [[Restr:Le Bel-2.gif|80px]] | :'''Le Bel''' :Aotrounez la Clartière :''En aour plezhek en glazur'' :neuz all :''En glazur plezek en aour'' |} == Daveoù ha notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Kumunioù kozh Liger-Atlantel]] [[Rummad:Kumunioù Bro-Naoned]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] [[Rummad:Kumunioù ar Geunioù Brezhon]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet e Liger-Izelañ e-pad an Dispac'h Gall]] enrkmcxvjipi73mc9we98dat63rc3qa 0 27990 2148419 2084908 2025-06-05T18:52:28Z Topariti 71175 /* Liammoù diavaez */ 2148419 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Dante-alighieri.jpg|200px|thumb|Koshañ poltred Dante, a weler en ur murlivadur er chapel Bargello, livet gant [[Giotto di Bondone]] a-hervez.]] [[Restr:Portrait de Dante.jpg|200px|thumb|Poltred Dante.]] '''Dante Alighieri''' a zo ganet e [[Firenze]] e 1265 en un tiegezh eus an noblañs izel ha marvet d'ar [[14 Gwengolo]] [[1321]] e [[Ravenna]]. Brudet eo e varzhoneg an ''[[Divina Commedia]]'' evel unan eus pennoberennoù lennegezh ar bed. == E vuhez == E dud a oa a renk uhel e Firenze, a-du gant ar gostezenn [[gelf]]. E dad a oa ''Alighiero di Bellincione'', a oa ur Gelf gwenn, met ne c'houzañvas ket dial ar Gibelined goude ma voent trec'h e Montaperti. E vamm a oa ''Bella degli Abati''; Bella eo berranv Gabriella, talvout a ra ivez kement ha « kenedus ». Pa oa 12 vloaz, e 1277, e voe graet marc'had da zimeziñ Dante gant Gemma, merc'h Messer Manetto Donati. Aozañ dimezioù ken abred a veze graet alies, lidoù bras a veze, hag aktaoù a veze savet dirak an noter. Mervel a reas mamm Dante e 1278, hag eñ en e 13 vloaz. Alighiero a vevas neuze gant ''Lapa di Chiarissimo Cialuffi'' (n'eo ket sur e voent dimezet), ha daou vugel o doe. Ganto edo breur Dante, Francesco, hag e c'hoar Tana (Gaetana). 5 bloaz diwezhatoc'h, en 1282, e varvas e dad digantañ. Gant Gemma en doe meur a vugel, Jacopo, Pietro hag Antonia, e vugale nemeto hervez al lezenn. == E oberennoù == * ''La Commedia''[[1472]], e oberenn [[dalif]], ha na vo anvet ''[[Divina Commedia|La Divina Commedia]]'' nemet adalek embannadur [[1555]] : ** An [[Inferno (Divina Commedia)|Inferno]] ([[1314]]) ** Ar [[Purgatorio (Divina Commedia)|Purgatorio]] ([[1316]]) ** Ar [[Paradiso (Divina Commedia)|Paradiso]] ([[1321]]) Skrivet en deus Dante ivez: * arnodskridoù: ** ''De vulgari eloquentia'' ([[1303]]-[[1304]] (diechu) ** ''De monarchia'' [[1313]]-[[1318]]) (en oberenn e tiskleir bout a-du gant an impalaer, enep ar pab eta, ha berz a voe lakaet war al levr e Roma) ** ''Il Convivio'' (Ar banvez) [[1304]]-[[1307]]) * ''barzhonegoù lourennek'' * Ar ''Vita nuova'' ([[1293]]-[[1295]]), skrid ma vesk [[barzhoniezh]] ha [[komz-plaen]]. ==Pennad kar== *[[Antonia Alighieri]] *[[Beatrice Portinari]] == Liammoù diavaez == * Arroudoù eus e skridoù, troet e brezhoneg, amañ: [https://br.wikiquote.org/wiki/Dante_Alighieri] * Setu soñj [[Jakez Kerrien|Jakez Kerien]] war Dante Alighieri : ''Teurel a ran a gostez Alighieri ; anez e chomfen beteg an noz da danva e varzoniez dudius, ijinus ha resis en eun doare souezus. Hogen pennadou anezan n’em eus ken tammou eus an Ifern, teskadou eus ar Purgator, bommou boemus eus ar Baradoz.  N’eus forz e pe eneben e tigorer anezan e c’heller beza diarvar peadra a vo karet da douella ar faltazi, da garga ar meiz ; c’houek hag herr, primm ha resis pep tra a zo peurc’hrêt ennan. Aman hag ahont e vezer feuket eun tammig o welet kemmesket ar bed pagan hag ar bed kristen ; Cerberus tribennek o tiwal dor an Ifern, Kato-hen evezier meur ar Purgator ; Pabed hag enebourien Dante stlapet o fezier dounna an tan. Pennadou zo avad ken ne skuizer ket o lenn anezo : Ugolino hag e vibien, Per ar Winienn, hag all, mestr-tôliou dispar ar yez italianeg, sonerez dispar, dudi ar skouarn a zo ret he anaoud mat abenn kregi gant ar'' ''"pez-c’hoari doueel".'' Lizher da [[Youenn Drezen]], 27/04/192 {{DEFAULTSORT:Alighieri, Dante}} [[Rummad:Barzhed Italia|Alighieri, Dante]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1265]] [[Rummad:Marvioù 1321]] [[Rummad:Skrivagnerien italianek ar XIVvet kantved|Alighieri, Dante]] [[Rummad:Firenze]] rww7pk062nzfz43dsl9e6s4ntfnrgnx 2148427 2148419 2025-06-05T19:20:26Z Dakbzh 58931 + Timbr italian. 2148427 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Dante-alighieri.jpg|200px|thumb|Koshañ poltred Dante, a weler en ur murlivadur er chapel Bargello, livet gant [[Giotto di Bondone]] a-hervez.]] [[Restr:Portrait de Dante.jpg|200px|thumb|Poltred Dante.]] '''Dante Alighieri''' a zo ganet e [[Firenze]] e 1265 en un tiegezh eus an noblañs izel ha marvet d'ar [[14 Gwengolo]] [[1321]] e [[Ravenna]]. Brudet eo e varzhoneg an ''[[Divina Commedia]]'' evel unan eus pennoberennoù lennegezh ar bed. == E vuhez == E dud a oa a renk uhel e Firenze, a-du gant ar gostezenn [[gelf]]. E dad a oa ''Alighiero di Bellincione'', a oa ur Gelf gwenn, met ne c'houzañvas ket dial ar Gibelined goude ma voent trec'h e Montaperti. E vamm a oa ''Bella degli Abati''; Bella eo berranv Gabriella, talvout a ra ivez kement ha « kenedus ». Pa oa 12 vloaz, e 1277, e voe graet marc'had da zimeziñ Dante gant Gemma, merc'h Messer Manetto Donati. Aozañ dimezioù ken abred a veze graet alies, lidoù bras a veze, hag aktaoù a veze savet dirak an noter. Mervel a reas mamm Dante e 1278, hag eñ en e 13 vloaz. Alighiero a vevas neuze gant ''Lapa di Chiarissimo Cialuffi'' (n'eo ket sur e voent dimezet), ha daou vugel o doe. Ganto edo breur Dante, Francesco, hag e c'hoar Tana (Gaetana). 5 bloaz diwezhatoc'h, en 1282, e varvas e dad digantañ. Gant Gemma en doe meur a vugel, Jacopo, Pietro hag Antonia, e vugale nemeto hervez al lezenn. == E oberennoù == * ''La Commedia''[[1472]], e oberenn [[dalif]], ha na vo anvet ''[[Divina Commedia|La Divina Commedia]]'' nemet adalek embannadur [[1555]] : ** An [[Inferno (Divina Commedia)|Inferno]] ([[1314]]) ** Ar [[Purgatorio (Divina Commedia)|Purgatorio]] ([[1316]]) ** Ar [[Paradiso (Divina Commedia)|Paradiso]] ([[1321]]) Skrivet en deus Dante ivez: * arnodskridoù: ** ''De vulgari eloquentia'' ([[1303]]-[[1304]] (diechu) ** ''De monarchia'' [[1313]]-[[1318]]) (en oberenn e tiskleir bout a-du gant an impalaer, enep ar pab eta, ha berz a voe lakaet war al levr e Roma) ** ''Il Convivio'' (Ar banvez) [[1304]]-[[1307]]) * ''barzhonegoù lourennek'' * Ar ''Vita nuova'' ([[1293]]-[[1295]]), skrid ma vesk [[barzhoniezh]] ha [[komz-plaen]]. == Timbroù == <gallery> VI_centenario_Alighieri.JPG|Timbr italian, 600vet deiz-ha-bloaz marv Dante Alighieri. </gallery> ==Pennad kar== *[[Antonia Alighieri]] *[[Beatrice Portinari]] == Liammoù diavaez == * Arroudoù eus e skridoù, troet e brezhoneg, amañ: [https://br.wikiquote.org/wiki/Dante_Alighieri] * Setu soñj [[Jakez Kerrien|Jakez Kerien]] war Dante Alighieri : ''Teurel a ran a gostez Alighieri ; anez e chomfen beteg an noz da danva e varzoniez dudius, ijinus ha resis en eun doare souezus. Hogen pennadou anezan n’em eus ken tammou eus an Ifern, teskadou eus ar Purgator, bommou boemus eus ar Baradoz.  N’eus forz e pe eneben e tigorer anezan e c’heller beza diarvar peadra a vo karet da douella ar faltazi, da garga ar meiz ; c’houek hag herr, primm ha resis pep tra a zo peurc’hrêt ennan. Aman hag ahont e vezer feuket eun tammig o welet kemmesket ar bed pagan hag ar bed kristen ; Cerberus tribennek o tiwal dor an Ifern, Kato-hen evezier meur ar Purgator ; Pabed hag enebourien Dante stlapet o fezier dounna an tan. Pennadou zo avad ken ne skuizer ket o lenn anezo : Ugolino hag e vibien, Per ar Winienn, hag all, mestr-tôliou dispar ar yez italianeg, sonerez dispar, dudi ar skouarn a zo ret he anaoud mat abenn kregi gant ar'' ''"pez-c’hoari doueel".'' Lizher da [[Youenn Drezen]], 27/04/192 {{DEFAULTSORT:Alighieri, Dante}} [[Rummad:Barzhed Italia|Alighieri, Dante]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1265]] [[Rummad:Marvioù 1321]] [[Rummad:Skrivagnerien italianek ar XIVvet kantved|Alighieri, Dante]] [[Rummad:Firenze]] p0yznwm1eottc9zny1y2n76ytsj71p0 0 28141 2148218 1985364 2025-06-04T09:54:43Z Skolajiadez 85019 /* growthexperiments-addlink-summary-summary:3|0|0 */ 2148218 wikitext text/x-wiki Al '''lezenn Ohm''' a zo ul lezenn [[Fizik]] diwar benn an [[tredan]]. == Sell makroskopek == === E [[tredan eeun]] === [[Restr:UIR.png|right|thumb|185px|''Chematizadur lezenn Ohm''.]] E bonnoù ur c'huzumer rezistañs '''R'''(e ohm), an difoc'h a botañsieloù pe ar [[voltadur]] '''U''' (e volt)a zo kenfeurel d'ar [[fonnder]] '''I'''(e [[amper]]) o treuziñ anezhañ. :<math>U = R.I \,</math> Eus alese e c'heller skrivañ: * <math> I= \frac U R </math> * <math> R= \frac U I </math> Roet e vez ar rezistañs e [[ohm]] ([[arouez]] : Ω). Dougen a ra al lezenn-mañ anv [[Georg Ohm]], labouret en doa eñ war emzalc'h ar c'honduktaerien metalek. Mont a re mat en dro al lezenn gant ar c'honduktaerien metalek termostatet, da lavaret eo miret d'an hevelep temperadur. Pa kemm an temperadur, e kemm talvoud ar rezistañs en un doare diaes pe ziaesoc'h: degas a ra ezhomm termoù evit reizhañ an disoc'h. Dre emglev e talc'heer al lezenn, degaset a vez an termoù reizhañ e talvoud rezistañs ar c'honduktaer (kemmet e vez talvoud ar rezistañs). === E [[tredan alternus]] === Holleket eo al lezenn a-us pa vez tredanoù sinuzoidel dre implij notadurioù kompleksel (gant an niver i, i² o vezañ kevatal da -1). Skrivet e vez neuze: :<math>\underline{U}=\underline{Z}.\underline{I}</math> <math>\underline{Z}.\,</math> a zo ''impedañs''kompleksel an [[dipol]], galloud a ra bezañ savet diwar dipoloù a-eeun ([[rezistañs]], [[kondensader]] hag [[induktañs]]). == Sell lec'hel (mesoskopek) == === Lavariad lezenn Ohm lec'hel === Eus ur sell lec'hel, lezenn Ohm a lavar ez eo distag fiñvisted an dougerien kargoù eus <math>||\vec{E}||</math>. Ma notenner μ fiñvusted an dougerien kargoù, tu 'zo neuze da notenniñ <math>\vec{v}=\pm \mu\vec{E}</math> (durc'hadur ar fiñv o vezañ termenet gant sin an dougerien). An douester tredan staget dezhañ <math>\vec{j}</math> stag ouzh un douester dougerien n a dalv : <math>\vec{j}=qn\vec{v}=qn\mu\vec{E}</math>, <math>q</math> o vezañ karg an douger (talvoud absolut |q|). Notennet e vez σ = qnμ, konduktivelezh tredanel ar materi (evit ur rummad dougerien hepken) Skrivet e vez neuze lezenn lec'hel Ohm evit un doare dougerien hepken: <math>\vec{j}=\sigma \vec{E}</math>. Ma vez meur a zoare dougerien, an elektronoù hag an toulloù er semikonductor da skouer, e teu an douester tredan da vezañ <math>\vec{j}= \sum_k n_k q_k \vec{v}_k</math>, gant <math>\vec{v}_k=\mu_k \vec{E}</math>, neuze <math>\vec{j}= \left [\sum_k n_k q_k \mu_k \right ] \vec{E}</math>. Par eo neuze ar gonduktivelezh hollek da: <math>\sigma = \sum_k n_k q_k \mu_k</math>. ''gwelet ivez [[Lezenn Nernst-Einstein]].'' === Liamm gant al lezenn Ohm makroskopek, termenadur ar rezistañs === Kemeromp ur tamm konduktaer eus ur poent A d'ur poent B, hag a skej S. An difoc'h a botañsiel a dalv neuze: <math>V_A-V_B = \int_{A}^{B} \vec{E}.d\vec{l}</math> Hag ar fonnder: <math>i=\int \int_S \vec{j}.d\vec{S} = \int \int_S \sigma \vec{E}.d\vec{S} = \sigma \int \int_S \vec{E}.d\vec{S}</math> Liesaomp an difoc'h potañsiel dre un digemm <math>V_A-V_B</math> an doareoù er bevennoù a chom digemm kement hag al linennoù park de <math>\vec{E}</math>, ar gevatalenn <math>\int \int_S \vec{E}.d\vec{S}</math> a zo liesaet dre ar memes digemm, an disoc'h a zo: <math>\frac{V_A-V_B}{i}</math> a zo dizlac'h eus an digemm-mañ, un "digemm" eo (stag eo memestra ouzh un nebeud parametroù, 'vel an temperadur) anvet '''[[rezistañs tredanel]]''' notennet <math>R</math>. <math>R=\frac{V_A-V_B}{i}=\frac{\int_{A}^{B} \vec{E}.d\vec{l}}{\sigma \int \int_S \vec{E}.d\vec{S}}</math> Gallout a raer jediñ rezistañs geometriezhioù disheñvel danvezioù. === Liammoù diavaez === * [http://www.elektrotechnik-fachwissen.de/php/fr-aufgabenaufruf.php Exercices loi d'Ohm] [[Rummad:Tredan]] [[Rummad:Fizik]] 5xp8qmzey6ogsi70s7jx19vsn1ahrkx 2148239 2148218 2025-06-04T12:49:44Z Fanchigo 14086 2148239 wikitext text/x-wiki Al '''lezenn Ohm''' a zo ul lezenn [[fizik]] diwar benn an [[tredan]]. == Sell makroskopek == === E [[tredan eeun]] === [[Restr:UIR.png|right|thumb|185px|''Chematizadur lezenn Ohm''.]] E bonnoù ur c'huzumer rezistañs '''R'''(e ohm), an difoc'h a botañsieloù pe ar [[voltadur]] '''U''' (e volt) a zo kenfeurel d'ar [[fonnder]] '''I''' (e [[amper]]) o treuziñ anezhañ. :<math>U = R.I \,</math> Eus alese e c'heller skrivañ: * <math> I= \frac U R </math> * <math> R= \frac U I </math> Roet e vez ar rezistañs e [[ohm]] ([[arouez]] : Ω). Dougen a ra al lezenn-mañ anv [[Georg Ohm]]. Labouret en doa eñ war emzalc'h ar c'honduktaerien metalek. Mont a ra mat al lezenn en-dro gant ar c'honduktaerioù metalek termostatet, da lavaret eo miret d'an hevelep temperadur. Pa gemm an temperadur e kemm talvoud ar rezistañs en un doare diaes pe ziaesoc'h : degas a ra ezhomm termoù evit reizhañ an disoc'h. Dre emglev e talc'heer al lezenn, degaset a vez an termoù reizhañ e talvoud rezistañs ar c'honduktaer (kemmet e vez talvoud ar rezistañs). === E [[tredan alternus]] === Holleket eo al lezenn a-us pa vez tredanoù sinuzoidel dre implij notadurioù kompleksel (gant an niver i, i² o vezañ kevatal da -1). Skrivet e vez neuze: :<math>\underline{U}=\underline{Z}.\underline{I}</math> <math>\underline{Z}.\,</math> a zo ''impedañs''kompleksel an [[dipol]], galloud a ra bezañ savet diwar dipoloù a-eeun ([[rezistañs]], [[kondensader]] hag [[induktañs]]). == Sell lec'hel (mesoskopek) == === Lavariad lezenn Ohm lec'hel === Eus ur sell lec'hel, lezenn Ohm a lavar ez eo distag fiñvisted an dougerien kargoù eus <math>||\vec{E}||</math>. Ma notenner μ fiñvusted an dougerien kargoù, tu 'zo neuze da notenniñ <math>\vec{v}=\pm \mu\vec{E}</math> (durc'hadur ar fiñv o vezañ termenet gant sin an dougerien). An douester tredan staget dezhañ <math>\vec{j}</math> stag ouzh un douester dougerien n a dalv : <math>\vec{j}=qn\vec{v}=qn\mu\vec{E}</math>, <math>q</math> o vezañ karg an douger (talvoud absolut |q|). Notennet e vez σ = qnμ, konduktivelezh tredanel ar materi (evit ur rummad dougerien hepken) Skrivet e vez neuze lezenn lec'hel Ohm evit un doare dougerien hepken: <math>\vec{j}=\sigma \vec{E}</math>. Ma vez meur a zoare dougerien, an elektronoù hag an toulloù er semikonductor da skouer, e teu an douester tredan da vezañ <math>\vec{j}= \sum_k n_k q_k \vec{v}_k</math>, gant <math>\vec{v}_k=\mu_k \vec{E}</math>, neuze <math>\vec{j}= \left [\sum_k n_k q_k \mu_k \right ] \vec{E}</math>. Par eo neuze ar gonduktivelezh hollek da: <math>\sigma = \sum_k n_k q_k \mu_k</math>. ''gwelet ivez [[Lezenn Nernst-Einstein]].'' === Liamm gant al lezenn Ohm makroskopek, termenadur ar rezistañs === Kemeromp ur tamm konduktaer eus ur poent A d'ur poent B, hag a skej S. An difoc'h a botañsiel a dalv neuze: <math>V_A-V_B = \int_{A}^{B} \vec{E}.d\vec{l}</math> Hag ar fonnder: <math>i=\int \int_S \vec{j}.d\vec{S} = \int \int_S \sigma \vec{E}.d\vec{S} = \sigma \int \int_S \vec{E}.d\vec{S}</math> Liesaomp an difoc'h potañsiel dre un digemm <math>V_A-V_B</math> an doareoù er bevennoù a chom digemm kement hag al linennoù park de <math>\vec{E}</math>, ar gevatalenn <math>\int \int_S \vec{E}.d\vec{S}</math> a zo liesaet dre ar memes digemm, an disoc'h a zo: <math>\frac{V_A-V_B}{i}</math> a zo dizlac'h eus an digemm-mañ, un "digemm" eo (stag eo memestra ouzh un nebeud parametroù, 'vel an temperadur) anvet '''[[rezistañs tredanel]]''' notennet <math>R</math>. <math>R=\frac{V_A-V_B}{i}=\frac{\int_{A}^{B} \vec{E}.d\vec{l}}{\sigma \int \int_S \vec{E}.d\vec{S}}</math> Gallout a raer jediñ rezistañs geometriezhioù disheñvel danvezioù. == Liammoù diavaez == * {{De}} [http://www.elektrotechnik-fachwissen.de/php/fr-aufgabenaufruf.php Poelladennoù war lezenn d'Ohm] [[Rummad:Tredan]] [[Rummad:Fizik]] [[Rummad:Lezennoù fizik]] gdmlg94pn04dt0bq42xblbr96o7qjmb 0 31628 2148401 2143308 2025-06-05T18:00:58Z Dishual 612 2148401 wikitext text/x-wiki {{databox}} Anv lodenn gwalarn rannvro [[Los Angeles]] eo '''Hollywood'''. E [[Kalifornia]], [[SUA]] emañ. 300&nbsp;000 annezad zo. Brudet eo ar c'harter gant e studioioù [[sinema]], sezoù ar c'hevredad strolloù bras ar greanterezh sinema hag ivez ablamour emañ o chom kalz staroù. == Istor == Krouet eo bet anv Hollywood en ur mod ofisiel e [[1887]]. E [[1911]], Nestor Studios a zo studio sinema kentañ e Hollywood. == Kemer Merk e Hollywood == === Hollywood Boulevard === Bali vrudetañ Hollywood eo Hollywood Boulevard. Mont a ra eus Vermont Avenue betek [[Sunset Boulevard]]. Kavet vez ar [[Hollywood Walk of Fame|Walk of Fame]] (ar steredennoù gant anvioù ar starioù), ar [[Chinese Theater]] hag ar [[Kodak Theatre]] e-lec'h ma int roet an [[Oscar|Oscarioù]] bep deroù ar bloazh. === An Hollywood Sign === [[Restr:hollywood.jpg|thumb|right|'''An [[Hollywood Sign]]''']] War ar Mont Lee emañ. Ur vruderezh e oa e penn-kentañ. '''Daveennoù :''' 34°13'37"N, 118°32'20"W (e Gwalarn Los Angeles, Griffith Park, kemer [[Mulholland Drive]]) '''Uhelder :''' 478 metr [[Restr:Capitol Records Building LA.jpg|thumb|Ar c'hCapitol Records Building]] === Ar c'hCapitol Records Building === Ar c'hCapitol Records Building a zegemer meur a studio enroliñ. == Gwelet ivez == * [[Los Angeles]] == Liammoù diavaez == * [http://cinemaclassic.free.fr/hollywood/origines.htm Istor Hollywood] (''e galleg'') * [https://web.archive.org/web/20060613011948/http://www.hollywoodchamber.net/ Kambr Kenwerzh Hollywood] (''e saozneg'') * [https://web.archive.org/web/20071118143337/http://www.hollywoodentertainmentdistrict.com/entertainment/historic.php?choice=get_listing&category=HistoricSites Lec'hiennoù istorel Hollywood] (''e saozneg'') * [https://web.archive.org/web/20050807010729/http://63.199.218.20/index4.html Webcameraioù war an Hollywood Sign] [[Rummad:Kêrioù Kalifornia]] [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Sinema SUA]] b1wom0gbhigt0tc99k26tvgj9mqhoik 14 33244 2148447 1480345 2025-06-05T20:50:26Z Llydawr 145 2148447 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Nicaragua}} [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Nicaragua]] [[Rummad:Politikourien Nicaragua]] 807qic1hw6x1d36fwjcsdhmlxco0wg6 0 33923 2148054 2136743 2025-06-02T20:28:28Z Dakbzh 58931 2148054 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Moñforzh | anvYezh = ''Monfort-Lacann'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Montfort-sur-Meu'' | skeudenn = Mairie de Montfort.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] | kanton = [[Kanton Moñforzh|Moñforzh]] <small>(pennlec'h)</small> | etrekumuniezh = [[Moñforzh Kumuniezh]] <small>(sez)</small> | bro velestradurel = [[Bro Breselien]] | cp = 35160 | maer = Fabrice Dalino | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 14.02 | hedred = -1.95472222222 | ledred = 48.1386111111 | uk = 42 | ubi = 28 | ubr = 131 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.montfort-sur-meu.fr/ www.montfort-sur-meu.fr] }} '''Moñforzh'''<ref>''Monforzh'' betek e-tro dibenn en {{XXvet kantved}}, hervez [[Geriadur brezhoneg-galleg Roparz Hemon‎]] ha betek embannadur 1993, ha ''Moñforzh'' adalek [[Geriadur Hemon-Huon]] 1997, p.1360; ''Moñforzh'' ivez e ''Geriadur brezhoneg gant skouerioù ha troiennoù'', An Here, 1995, p.1215.</ref> a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], e kornôg Roazhon. Pennlec'h [[Kanton Moñforzh]] ha sez [[Moñforzh Kumuniezh]] eo. == Douaroniezh == <gallery> 35160 Montfort-sur-Meu, France - panoramio (1).jpg|Ar Mozon. Le Garun à Montfort-sur-Meu (35) - 02.jpg|Ar Garun. </gallery> * 13,4 km n'eus ken etre Monforzh/Montfort ha [[Menezalban]]. Treuzet eo ar gumun gant ar [[Mozon]] hag ar [[Garun]]. == Dezougen == <gallery> Gare de Montfort sur Meu - panoramio.jpg|An ti-gar. </gallery> ==Anv== * Marteville et Varin ː '''Montfort-sur-Meu''', adalek 1790 * Ogée ː '''Montfort-la-Canne''' ( " ''.... nom que porte aujourd'hui cette ville...''") kent 1790. * Erwan Vallerie ː '''Monforte''', 1091; '''de Monte Fort''', 1139 == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:Blason ville fr Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |''"en argant, e groaz en gul divnaerek en aour"'' Tiegezh Gaël, deuet da vezañ Montfort-la-Canne en 1091<ref>Siell 1373</ref>. |} == Istor == * Dibabet e voe Moñforzh gant [[Ralf Iañ Gwazel]] en {{XIvet kantved}} evit sevel ur c'hastell hag ur [[moudenn-gastell|voudenn-gastell]]. === [[Dispac'h Gall]] === * [[1790]]: gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer e voe lakaet Moñforzh da benn [[distrig Moñforzh]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. * Dekred eus ar [[26 a viz Du]] [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant person dean Moñforzh, Guillonet e anv, gant Busnel, person parrez ''Sant Nikolaz'' ha gant Dousseau hag Hoto, kureed Koulon<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajennoù 13 ha 14</ref>. ==={{XXvet}} kantved === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 83 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 3,59% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=636 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 41 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=636 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Dieubet e voe Moñforzh d'an [[3 a viz Eost]] [[1944]] gant ar "Combat Command A" eus ar {{4e}} Rannlu Hobregonet eus [[US Army|tirlu SUA]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Tour du Papegault à Montfort-sur-Meu 08.JPG|Tour ar Papigod. Vieilles maisons à Montfort.jpg|Tiez kozh tro 1900, maendresadenn gant Albert Robida. Montfort-sur-Meu La prison.jpg|An toull-bac'h tro 1900, maendresadenn gant Albert Robida. L'abbaye Saint-Jacques de Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine) - Novembre 2015 - 01.jpg|An abati. Eglise-St-Louis-Marie-Grignion-de-Montfort 05.jpg|An iliz katolik. </gallery> * Tour ar Papigod. * Tiez kozh. * An toull-bac'h. * Abati ''Sant Jakez''. * Iliz katolik ''[Louis-Marie Grignion de Montfort]''. <gallery> Monument aux morts de Montfort-sur-Meu (35) - 01.jpg|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=35&id_source=636 Memorial Genweb]</ref> ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=636 Memorial Genweb]</ref>; dioueliet d'ar [[4 a viz Du]] [[1923]], luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/51756/montfort-sur-meu-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918 ha 1939-1945) en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=71681 Memorial Genweb]</ref>. == Brezhoneg == * E distro-skol 2024 e oa enskrivet 62 skoliad er c'hlasoù divyezhek (6,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek] </ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=8000 |passo1=4000 |passo2=1000 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |p1=2699 |p2=2965 |p3=3098 |p4=4301 |p5=4675 |p6=5412 |p7=6028 |p8=6461 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == === Gevelliñ === Gevellet eo Moñforzh gant : * {{gevelliñ|Marktheidenfeld|Alamagn|Germany}}, e [[Bavaria]], * {{gevelliñ|Pobiedziska|Polonia|Poland}}. == Tud == *[[Jean-Baptiste Matho]] (1663-1746) sonaozour barok. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |+ |[[Restr:Andigne-d.jpg|80px]] |'''d'Andigné''', aotrounez Beauregard | | | | |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Montfort-sur-Meu}} *{{fr}} [https://www.montfort-sur-meu.bzh/ Lec'hienn an ti-kêr] == Levrlennadur == * {{fr}}Marteville & Varin, warlec'hienn JB Ogée (1843). * {{fr}}JB Ogée ː ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. Adembannet gant Marteville & Varin e-ti Molliex. Rennes. 1843. Adembannet gant Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993 * {{br}}Erwan Vallerie ''ː Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] 0gkvtjv50zanegxgvadsi2ykj440ctt 2148056 2148054 2025-06-02T20:30:23Z Dakbzh 58931 /* Monumantoù ha traoù heverk */ 2148056 wikitext text/x-wiki {{Implijoù all}} {{Infobox kumunioù Breizh | anv = Moñforzh | anvYezh = ''Monfort-Lacann'' | Yezh = gallaouek | anvOfisiel = ''Montfort-sur-Meu'' | skeudenn = Mairie de Montfort.JPG | alc'hwez = Ar maerdi. | ardamezioù = Blason ville fr Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine).svg | bro = {{Bro-Sant-Maloù}} | departamant = {{Il-ha-Gwilen}} | arondisamant = [[Arondisamant Roazhon|Roazhon]] | kanton = [[Kanton Moñforzh|Moñforzh]] <small>(pennlec'h)</small> | etrekumuniezh = [[Moñforzh Kumuniezh]] <small>(sez)</small> | bro velestradurel = [[Bro Breselien]] | cp = 35160 | maer = Fabrice Dalino | amzer-gefridi = [[2020]]-[[2026]] | gorread = 14.02 | hedred = -1.95472222222 | ledred = 48.1386111111 | uk = 42 | ubi = 28 | ubr = 131 | lec'hienn web = {{fr}}[http://www.montfort-sur-meu.fr/ www.montfort-sur-meu.fr] }} '''Moñforzh'''<ref>''Monforzh'' betek e-tro dibenn en {{XXvet kantved}}, hervez [[Geriadur brezhoneg-galleg Roparz Hemon‎]] ha betek embannadur 1993, ha ''Moñforzh'' adalek [[Geriadur Hemon-Huon]] 1997, p.1360; ''Moñforzh'' ivez e ''Geriadur brezhoneg gant skouerioù ha troiennoù'', An Here, 1995, p.1215.</ref> a zo ur gumun eus [[Breizh]] e [[departamant gall|departamant]] [[Il-ha-Gwilen]], e kornôg Roazhon. Pennlec'h [[Kanton Moñforzh]] ha sez [[Moñforzh Kumuniezh]] eo. == Douaroniezh == <gallery> 35160 Montfort-sur-Meu, France - panoramio (1).jpg|Ar Mozon. Le Garun à Montfort-sur-Meu (35) - 02.jpg|Ar Garun. </gallery> * 13,4 km n'eus ken etre Monforzh/Montfort ha [[Menezalban]]. Treuzet eo ar gumun gant ar [[Mozon]] hag ar [[Garun]]. == Dezougen == <gallery> Gare de Montfort sur Meu - panoramio.jpg|An ti-gar. </gallery> ==Anv== * Marteville et Varin ː '''Montfort-sur-Meu''', adalek 1790 * Ogée ː '''Montfort-la-Canne''' ( " ''.... nom que porte aujourd'hui cette ville...''") kent 1790. * Erwan Vallerie ː '''Monforte''', 1091; '''de Monte Fort''', 1139 == Ardamezioù == {| class="wikitable" |[[Restr:Blason ville fr Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine).svg|100px]] |''"en argant, e groaz en gul divnaerek en aour"'' Tiegezh Gaël, deuet da vezañ Montfort-la-Canne en 1091<ref>Siell 1373</ref>. |} == Istor == * Dibabet e voe Moñforzh gant [[Ralf Iañ Gwazel]] en {{XIvet kantved}} evit sevel ur c'hastell hag ur [[moudenn-gastell|voudenn-gastell]]. === [[Dispac'h Gall]] === * [[1790]]: gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer e voe lakaet Moñforzh da benn [[distrig Moñforzh]]<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, p.106</ref>. * Dekred eus ar [[26 a viz Du]] [[1790]] war al le ret: embannet e voe bout mennet da nac'h al le ouzh [[Lezenn evit lakaat ar gloer da vezañ keodedourien|ar Roue, ar vro hag al lezennoù]] gant person dean Moñforzh, Guillonet e anv, gant Busnel, person parrez ''Sant Nikolaz'' ha gant Dousseau hag Hoto, kureed Koulon<ref>{{fr}}''Adhésion de Messieurs les Recteurs, Curés et autres ecclésiastiques du diocèse de Saint-Malo, en Bretagne, A l'exposition des principes sur la Constitution du Clergé, adressée à MM. les Evêques députés à l'Assemblée nationale'', Imprimerie de Crapart, place Saint-Michel, Pariz, Bro-C'hall, pajennoù 13 ha 14</ref>. ==={{XXvet}} kantved === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Mervel a reas 83 gwaz abalamour d'ar brezel hervez monumant ar re varv, eleze 3,59% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=636 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * Mervel a reas 41 den eus ar gumun abalamour d'ar brezel<ref>{{fr}}[http://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/resultcommune.php?idsource=636 Monumant ar re varv - Memorial Genweb]</ref>. * Dieubet e voe Moñforzh d'an [[3 a viz Eost]] [[1944]] gant ar "Combat Command A" eus ar {{4e}} Rannlu Hobregonet eus [[US Army|tirlu SUA]]<ref>{{fr}}[http://memoiredeguerre.pagesperso-orange.fr/convoi44/rennes-lib.htm Mémoire de guerre]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == <gallery> Tour du Papegault à Montfort-sur-Meu 08.JPG|Tour ar Papigod. Vieilles maisons à Montfort.jpg|Tiez kozh tro 1900, maendresadenn gant Albert Robida. Montfort-sur-Meu La prison.jpg|An toull-bac'h tro 1900, maendresadenn gant Albert Robida. L'abbaye Saint-Jacques de Montfort-sur-Meu (Ille-et-Vilaine) - Novembre 2015 - 01.jpg|An abati. Eglise-St-Louis-Marie-Grignion-de-Montfort 05.jpg|An iliz katolik. </gallery> * Tour ar Papigod. * Tiez kozh. * An toull-bac'h. * Abati ''Sant Jakez''. * Iliz katolik ''[[Louis-Marie Grignion de Montfort]]''. <gallery> Monument aux morts de Montfort-sur-Meu (35) - 01.jpg|Ar monumant. </gallery> * Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/diapos.php?dpt=35&id_source=636 Memorial Genweb]</ref> ha kartenn-bost<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=636 Memorial Genweb]</ref>; dioueliet d'ar [[4 a viz Du]] [[1923]], luc’hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://monumentsmorts.univ-lille.fr/monument/51756/montfort-sur-meu-place/ Université de Lille]</ref>. * Plakennoù ar re varv (1914-1918 ha 1939-1945) en iliz katolik, luc'hskeudennoù<ref>{{fr}}[https://www.memorialgenweb.org/memorial3/html/fr/photo.php?id_source=71681 Memorial Genweb]</ref>. == Brezhoneg == * E distro-skol 2024 e oa enskrivet 62 skoliad er c'hlasoù divyezhek (6,8 % eus skolidi ar gumun evit a sell ouzh ar c'hentañ derez)<ref>{{br}}[http://www.brezhoneg.bzh/98-kelenn.htm Distro-skol ar c’helenn divyezhek] </ref>. == Emdroadur ar boblañs abaoe 1962 == {{Demografiezh |titl=Niver a annezidi |dimx= |dimy= |popmax=8000 |passo1=4000 |passo2=1000 |bl1=1962 |bl2=1968 |bl3=1975 |bl4=1982 |bl5=1990 |bl6=1999 |bl7=2006 |bl8=2011 |p1=2699 |p2=2965 |p3=3098 |p4=4301 |p5=4675 |p6=5412 |p7=6028 |p8=6461 |mammenn=EBSSA }} == Melestradurezh == === Gevelliñ === Gevellet eo Moñforzh gant : * {{gevelliñ|Marktheidenfeld|Alamagn|Germany}}, e [[Bavaria]], * {{gevelliñ|Pobiedziska|Polonia|Poland}}. == Tud == *[[Jean-Baptiste Matho]] (1663-1746) sonaozour barok. === Ardamezeg ar familhoù === {| class="wikitable" |+ |[[Restr:Andigne-d.jpg|80px]] |'''d'Andigné''', aotrounez Beauregard | | | | |} == Liammoù diavaez == {{Commons|Category:Montfort-sur-Meu}} *{{fr}} [https://www.montfort-sur-meu.bzh/ Lec'hienn an ti-kêr] == Levrlennadur == * {{fr}}Marteville & Varin, warlec'hienn JB Ogée (1843). * {{fr}}JB Ogée ː ''Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, dédié à la Nation bretonne''. Adembannet gant Marteville & Varin e-ti Molliex. Rennes. 1843. Adembannet gant Editions Régionales de l'Ouest. Mayenne. 1993 * {{br}}Erwan Vallerie ''ː Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez. Corpus.'' An Here. 1995 == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Il-ha-Gwilen]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh]] hm9lyiodgv5l253rattliemhnfa4dlk 0 35613 2148217 2145755 2025-06-04T09:50:57Z Ar choler 52661 + 2148217 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ Setu amañ ul listennad [[anv-bihan|anvioù-bihan]] a vez roet d'ar vugale e [[Sveden]]. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | style="font-size:1.4em; font-weight:bold; padding:0px 10px 0px 10px;"| [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] • [[#I|I]] • [[#J|J]] • [[#K|K]] • [[#L|L]] • [[#M|M]] • [[#N|N]] • [[#O|O]] • [[#P|P]] • [[#R|R]] • [[#S|S]] • [[#T|T]] • [[#U|U]] • [[#V|V]] • [[#W|W]] • [[#Y|Y]] |} ==A== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Ada • Adela • Adriana • Agata • Agda [[Agnes]] • [[Agneta]] • Aino • Albertina • Alexandra • Alfhild • Alfrida • Alice • Alma • Alva • Amalia • Amanda • Amelie • Anders • Andrea • Angela • Angelika • Anita • [[Anna]] • Anneli • Annette • [[Annika]] • Antonia • Arvid • Åsa • Åslög • Asta • Astrid • Augusta • Aurora • Axel • Axelina |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Abel • Abraham • Adam • Adolf • Adrian • Agne • Åke • Albert • Albin • Alexander • Alexis • Alf • Alfons • Alfred • Algot • Allan • Alrik • Alvar • Anders • André • Andreas • Anselm • Ansgar • Anton • Anund • Arne • Arnold • Aron • Artur • Arvid • Assar • August • Axel |} ==B== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Barbara • Barbro • Beata • Beatrice • Beda • Berit • Berta • Birgit • [[Birgitta]] • Blenda • Bo • Bodil • Boel • Borghild • Britta |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Baltsar • Bartolomeus • [[Beata]] • Bengt • Benjamin • Bernhard • Bernt • Bert • Berthold • Bertil • Birger • Bjarne • [[Björn]] • Bo • Boris • Börje • Botvid • Bror • Bruno • Brynolf |} ==C== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Camilla • [[Carin]] • Carina • Carita • [[Carol]] • [[Carola]] • Cecilia • [[Charlotta]] • [[Christina (anv-bihan)|Christina]] • Christel |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || [[Carl]] • Conny |} ==D== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Daga • Dagmar • Dagny • Daniela • Denise • Desideria • Desirée • Diana • Disa • Doris • Dorotea |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Dag • Daniel • David • Dennis • Dick • Douglas |} ==E== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || [[Ebba]] • Edit • Edla • Eivor • Eleonora • [[Elin]] • [[Elín]] • Elisabet • Elise • Ella • Ellen • Ellinor • Elsa • Elvira • [[Emilie]] • Emilia • Emma • [[Erika]] • Erna • Estelle • Ester • Eugenia • Eva • Evelina • Evy |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Ebbe • Edgar • Edmund • Edvard • Edvin • Egon • Eilert • Einar • Elias • Elis • Elof • Emanuel • Emil • Emund • Enar • Engelbrekt • Erhard • [[Erik]] • Erland • Erling • Ernst • Esaias • Esbjörn • Eskil • Eugen • Evald • Evert |} ==F== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Fanny • Farèyne • Fatima • Felicia • Filippa • Franciska • Fredrika • Freja • [[Frida]] • Frideborg |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Fabian • Felix • Ferdinand • Filip • Fingal • Finn • Folke • Frank • Frans • [[Fredrik]] • Frej • Fridolf • Fritiof • Fritz |} ==G== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Gabriella • Gerd • Gerda • Gertrud • Gisela • Görel • Göta • [[Greta]] • Gudrun • Gun • Gunborg • Gunhild • Gunilla • Gunnel • Gunvor |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Gabriel • Georg • Gerhard • Germund • Gert • Gilbert • Glenn • Göran • Gösta • Göte • Gottfrid • Gotthard • Greger • Gudmar • Gudmund • Gunder • Gunnar • [[Gustav]] • [[Gustav Adolf]] |} ==H== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Hanna • Hannele • Harriet • [[Hedvig]] • Heidi • Helena • Helga • Helny • Henrietta • Henrika • Hermine • Hervor • [[Hilda]] • Hildegard • Hildur • Hillevi • Hjördis • Hulda |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Håkan • Hakon • Halvar • Halvard • Hampus • Hans • Harald • Harry • Helge • Helmer • Hemming • Henning • Henrik • Herbert • Herman • Hilding • Hjalmar • Holger • Holmfrid • Hubert • Hugo |} ==I== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || [[Ida]] • Inez • Inga • Ingalill • Ingeborg • Ingegerd • Ingela • Inger • [[Ingrid]] • Ingvor • Irene • Iris • Irja • Irma • Irmelin • Isabella |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Inge • Ingemar • Ingemund • Ingvar • Isak • Israel • Ivan • Ivar |} ==J== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Jane • Jannike • Jeanette • Jennifer • Jenny • Jessika • [[Johanna]]Jonna • Josefina • Judit • Julia • Justina |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Jakob • Jan • Jarl • Jens • Jesper • [[Joakim]] • Joar • Joel • [[Johan]] • Johannes • John • Jon • Jonas • Jonatan • Jörgen • Josef • Julius • Justus |} ==K== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Kajsa • Kåre • [[Karin]] • [[Karla]] • Karolina • [[Katarina]] • Katja • [[Kerstin]] • Kim • Klara • [[Kristina]] |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Kaj • Karl • Kasper • Kennet • Kent • Kevin • Kim • Kjell • Klas • Klemens • [[Knut]] • Konrad • Konstantin • Krister • [[Kristian]] • Kristoffer • Kurt |} ==L== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Laila • Laura • Lea • Leila • [[Lena]] • Lilian • Lillemor • Lilly • [[Linda]] • Linn • Linnea • Lisa • Lisbet • [[Liv]] • Lotta • Louise • [[Lovisa]] • Lucia • Lydia |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Lage • Lars • [[Lasse]] • Leif • Lennart • Leo • Leonard • Leopold • Linus • Lo • Lorentz • Love • Ludvig • Lukas |} ==M== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Madeleine • Magdalena • Magnhild • Maj • [[Maja]] • Majken • Majvor • Malena • Malin • [[Margareta]] • [[Margit]] • Margot • [[Margret]] • Maria • Mariana • Marianne • Marika • Marina • Marit • Märit • Marita • Marta • Märta • Martina • Matilda • Maud • Melanie • Mikaela • Mirjam • Moa • Mona • Monika |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || [[Magnus]] • Malkolm • Malte • Manfred • Måns • [[Marcus|Markus]] • Mårten • Martin • Mats • Matteus • Mattias • Maurits • Max • Maximilian • Melker • [[Mikael]] • Morgan • Moritz • Moses |} ==N== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Nadja • Naemi • Naima • Nanna • Natalia • Natalie |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Natanael • Niklas • Nikolaus • [[Nils]] |} ==O== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || [[Olga]] • Olivia • Ottilia |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Ola • [[Öjvind]] • Olaus • Oliver • Olle • Olof • Örjan • Orvar • [[Oscar|Oskar]] • Ossian • Östen • Osvald • Otto • Ove |} ==P== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Patricia • Paula • Paulina • Pernilla • Petra • Petronella • Pia |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Pål • Patrik • Paul • Per • Peter • Pontus |} ==R== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Ragna • Ragnhild • Rakel • Rebecka • Reidun • Rigmor • Rita • Ritva • [[Ronja]] • Rosa • Rosita • Rut |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Rafael • [[Ragnar]] • [[Ragnvald]] • Ralf • Raoul • Rasmus • Reidar • Reine • Reinhold • Rikard • Robert • Robin • Roger • Roland • Rolf • Ronald • Ronny • Roy • Ruben • Rudolf • [[Rune]] • Rutger |} ==S== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Sabina • Sandra • Sara • Selma • Sibylla • Sigbritt • Signe • Signhild • Sigrid • Silvia • Simone • Siri • Sissela • Siv • [[Sofia • (anv-bihan)|''Sofia'']] • Solbritt • Solveig • Sonja • Stella • [[Stina]] • Susanna • [[Svea]] • Sylvia |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Salomon • Sam • Samuel • Sebastian • Set • Seved • Severin • Sigfrid • Sigurd • Sigvard • Simon • Sivert • Sixten • Smilla • Sören • Staffan • Stefan • Stellan • Sten • Stig • Sture • Styrbjörn • Sune • Svante • Sven • [[Sverker]] • Sylvester |} ==T== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Tanja • Tea • Tekla • Teodora • Terese • Teresia • Toini • Tora • Torborg • Torun • Tove • Turid • Tyra |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Tage • Teodor • Tiburtius • Tobias • Tomas • Tony • Tor • Torbjörn • Tord • Tore • Torgny • Torkel • Torleif • Torsten • Torvald • Tryggve • Ture • Tyko |} ==U== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Ulla • [[Ulrika]] • [[Ulrika Eleonora]] • Ursula |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Ulf • Ulrik • Uno • Urban |} ==V== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Valborg • Vanja • Vega • Vendela • Vera • Veronika • Vibeke • [[Viktoria]] • Vilhelmina • Vilma • Viola • Virginia • Viveka • Vivianne |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Valdemar • Valentin • Valfrid • Valter • Verner • Vidar • Viggo • Viktor • Vilhelm • Vincent • Volmar |} ==W== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || — |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || William |} ==Y== {| |- valign="top" | style="width:30px;"| [[File:FemaleBlack.svg|16px]] || Ylva • Yrsa • Yvonne |- valign="top" | [[File:Mars symbol (black).svg]] || Yngve |} [[Rummad:anvioù-bihan svedek]] r4cyhrwyu37u6eznox5zxugz1dp1aw5 0 36959 2148006 2109085 2025-06-02T15:38:35Z Dakbzh 58931 2148006 wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |+<span style="font-size:large;">'''Dinant'''</span><br /> ! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" |'''Dinant''' |- align="center" |Banniel |[[Skeudenn:Flag of Dinant.svg|125px]] |- align="center" |Skoed |[[Skeudenn:Blason ville be Dinant (Namur).svg|80px]] |- align="center" |Lec’hiadur Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]] |[[Skeudenn:Dinant Namur Belgium Map.png|200px|Lec'hiañ Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e proviñs Namur]] |- align="center" |[[Riez]] |[[Belgia]] |- align="center" |Kumuniezh |{{BE-FR}} |- align="center" |Rannvro |{{BE-WAL}} |- align="center" |- align="center" |[[Proviñs]] |{{BE-WNA}} |- align="center" |Arondisamant |[[Arondisamant Dinant|Dinant]] |- align="center" |ins |91034 |- align="center" |Kumunioù-Kod post |5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5504 <BR> 5500 <BR> 5501 <BR> 5503 <BR> 5502 |- align="center" |Kumunioù strollet |Dinant <BR> [[Anseremme]]<BR> [[Bouvignes-sur-Meuse]] <BR> [[Dréhance]] <BR> [[Falmagne]] <BR> [[Falmignoul]] <BR> [[Foy-Notre-Dame]] <BR> [[Furfooz]] <BR> [[Lisogne]] <BR> [[Sorinnes]] <BR> [[Thynes]] |- align="center" |Kod pellgomz |082 |- align="center" |Maer |Richard Fournaux |- align="center" |Gorread<br>-Takad kêrel a-bezh |99,8&nbsp;km²<br> ... km² |- align="center" |Hed |04° 54' .." Reter |- align="center" |Led |50° 28' .." Norzh |- align="center" |Uhelder |.. m |- align="center" |Poblañs hep kontoù doubl<br>-Takad kêrel a-bezh |13 012 <small>(01.01.2006)</small><br><br>... |- align="center" |Stankter |130 a./km² |- align="center" |Lec'hienn |[http://www.ville.dinant.be/] |- |} '''Dinant''' a zo ur gêr hag ur gumun eus [[Belgia]] e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]]. {| |[[Skeudenn:Dinant JPG01.jpg|left|thumb]] |} == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel bed kentañ]] ==== * Al letanant gall [[Charles de Gaulle]] a voe gloazet e Dinant d’ar [[15 Eost|15 a viz Eost]] [[1914]]. * Fuzuilhet e voe 674 den nannsoudard (gwazed, maouezi ha bugale) ha distrujet karterioù a-bezh gant an tan d’an [[23 Eost|23 a viz Eost]] [[1914]] gant al Lu [[Alamagn|alaman]]. * [[1919]]: roet e voe ar [[Kroaz-brezel 1914-1918|Groaz Brezel 1914-1918]] [[gall]] d'ar gêr <ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20170303083543/http://pages14-18.mesdiscussions.net/pages1418/forum-pages-histoire/communes-decorees-guerre-sujet_7632_2.htm Pages 14-18]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == <references /> {{Commonscat}} [[Rummad:Kêrioù Belgia]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918]] 1cndibv33208fxemur6jxs1x9a96ozb 2148008 2148006 2025-06-02T15:40:04Z Dakbzh 58931 2148008 wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |+<span style="font-size:large;">'''Dinant'''</span><br /> ! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" |'''Dinant''' |- align="center" |Banniel |[[Skeudenn:Flag of Dinant.svg|125px]] |- align="center" |Skoed |[[Skeudenn:Blason ville be Dinant (Namur).svg|80px]] |- align="center" |Lec’hiadur Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]] |[[Skeudenn:Dinant Namur Belgium Map.png|200px|Lec'hiañ Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e proviñs Namur]] |- align="center" |[[Riez]] |[[Belgia]] |- align="center" |Kumuniezh |{{BE-FR}} |- align="center" |Rannvro |{{BE-WAL}} |- align="center" |- align="center" |[[Proviñs]] |{{BE-WNA}} |- align="center" |Arondisamant |[[Arondisamant Dinant|Dinant]] |- align="center" |ins |91034 |- align="center" |Kumunioù-Kod post |5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5504 <BR> 5500 <BR> 5501 <BR> 5503 <BR> 5502 |- align="center" |Kumunioù strollet |Dinant <BR> [[Anseremme]]<BR> [[Bouvignes-sur-Meuse]] <BR> [[Dréhance]] <BR> [[Falmagne]] <BR> [[Falmignoul]] <BR> [[Foy-Notre-Dame]] <BR> [[Furfooz]] <BR> [[Lisogne]] <BR> [[Sorinnes]] <BR> [[Thynes]] |- align="center" |Kod pellgomz |082 |- align="center" |Maer |Richard Fournaux |- align="center" |Gorread<br>-Takad kêrel a-bezh |99,8&nbsp;km²<br> ... km² |- align="center" |Hed |04° 54' .." Reter |- align="center" |Led |50° 28' .." Norzh |- align="center" |Uhelder |.. m |- align="center" |Poblañs hep kontoù doubl<br>-Takad kêrel a-bezh |13 012 <small>(01.01.2006)</small><br><br>... |- align="center" |Stankter |130 a./km² |- align="center" |Lec'hienn |[http://www.ville.dinant.be/] |- |} '''Dinant''' a zo ur gêr hag ur gumun eus [[Belgia]] e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]]. {| |[[Skeudenn:Dinant JPG01.jpg|left|thumb]] |} == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel bed kentañ]] ==== * Al letanant gall [[Charles de Gaulle]] a voe gloazet e Dinant d’ar [[15 Eost|15 a viz Eost]] [[1914]]. * Fuzuilhet e voe 674 den nannsoudard (gwazed, maouezi ha bugale) ha distrujet karterioù a-bezh gant an tan d’an [[23 Eost|23 a viz Eost]] [[1914]] gant al Lu [[Alamagn|alaman]]. * [[1919]]: roet e voe ar [[Kroaz-vrezel 1914-1918 (Bro-C'hall)|Groaz-vrezel 1914-1918]] [[gall]] d'ar gêr <ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20170303083543/http://pages14-18.mesdiscussions.net/pages1418/forum-pages-histoire/communes-decorees-guerre-sujet_7632_2.htm Pages 14-18]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == <references /> {{Commonscat}} [[Rummad:Kêrioù Belgia]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918]] gx60a9tiy10ypiucky1zlr6lx6wbi4q 2148009 2148008 2025-06-02T15:42:13Z Dakbzh 58931 + Preizhadeg Dinant. 2148009 wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |+<span style="font-size:large;">'''Dinant'''</span><br /> ! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" |'''Dinant''' |- align="center" |Banniel |[[Skeudenn:Flag of Dinant.svg|125px]] |- align="center" |Skoed |[[Skeudenn:Blason ville be Dinant (Namur).svg|80px]] |- align="center" |Lec’hiadur Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]] |[[Skeudenn:Dinant Namur Belgium Map.png|200px|Lec'hiañ Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e proviñs Namur]] |- align="center" |[[Riez]] |[[Belgia]] |- align="center" |Kumuniezh |{{BE-FR}} |- align="center" |Rannvro |{{BE-WAL}} |- align="center" |- align="center" |[[Proviñs]] |{{BE-WNA}} |- align="center" |Arondisamant |[[Arondisamant Dinant|Dinant]] |- align="center" |ins |91034 |- align="center" |Kumunioù-Kod post |5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5504 <BR> 5500 <BR> 5501 <BR> 5503 <BR> 5502 |- align="center" |Kumunioù strollet |Dinant <BR> [[Anseremme]]<BR> [[Bouvignes-sur-Meuse]] <BR> [[Dréhance]] <BR> [[Falmagne]] <BR> [[Falmignoul]] <BR> [[Foy-Notre-Dame]] <BR> [[Furfooz]] <BR> [[Lisogne]] <BR> [[Sorinnes]] <BR> [[Thynes]] |- align="center" |Kod pellgomz |082 |- align="center" |Maer |Richard Fournaux |- align="center" |Gorread<br>-Takad kêrel a-bezh |99,8&nbsp;km²<br> ... km² |- align="center" |Hed |04° 54' .." Reter |- align="center" |Led |50° 28' .." Norzh |- align="center" |Uhelder |.. m |- align="center" |Poblañs hep kontoù doubl<br>-Takad kêrel a-bezh |13 012 <small>(01.01.2006)</small><br><br>... |- align="center" |Stankter |130 a./km² |- align="center" |Lec'hienn |[http://www.ville.dinant.be/] |- |} '''Dinant''' a zo ur gêr hag ur gumun eus [[Belgia]] e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]]. {| |[[Skeudenn:Dinant JPG01.jpg|left|thumb]] |} == Istor == === {{XVvet kantved}} === * [[Preizhadeg Dinant]] a c'hoarvezas e miz Eost [[1466]], pa voe kemeret kêr gant soudarded Charlez, kont [[Charolais]], anavezet evel [[Charlez an Her]], a-unan gant e dad [[Fulup III Bourgogn]]. Seziz a voe, bombezadeg, [[preizhadeg]], [[tan-gwall]], ha diskar kêr Dinant (war-bouez an ilizoù ha savadurioù relijiel) gant soudarded Bourgogn, evel kastiz war-lerc'h emsavadeg Dinantiz ouzh Tiegezh Bourgogn. Ret e voe gortoz marv Charlez en 1477, unnek vloaz goude, evit ma c'hallje kêr Dinant adsevel eus he rivinoù. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel bed kentañ]] ==== * Al letanant gall [[Charles de Gaulle]] a voe gloazet e Dinant d’ar [[15 Eost|15 a viz Eost]] [[1914]]. * Fuzuilhet e voe 674 den nannsoudard (gwazed, maouezi ha bugale) ha distrujet karterioù a-bezh gant an tan d’an [[23 Eost|23 a viz Eost]] [[1914]] gant al Lu [[Alamagn|alaman]]. * [[1919]]: roet e voe ar [[Kroaz-vrezel 1914-1918 (Bro-C'hall)|Groaz-vrezel 1914-1918]] [[gall]] d'ar gêr <ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20170303083543/http://pages14-18.mesdiscussions.net/pages1418/forum-pages-histoire/communes-decorees-guerre-sujet_7632_2.htm Pages 14-18]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == <references /> {{Commonscat}} [[Rummad:Kêrioù Belgia]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918]] 3dx91ncn7solpqqtmx742rk840y64i0 2148010 2148009 2025-06-02T15:42:36Z Dakbzh 58931 /* {{XVvet kantved}} */ 2148010 wikitext text/x-wiki {| border="1" cellpadding="4" cellspacing="0" style="width:300px; float:right; margin:0 0 1em 1em; background:#fafafa; border:1px #aaaaaa solid; border-collapse:collapse; font-size:95%;" |+<span style="font-size:large;">'''Dinant'''</span><br /> ! colspan="2" align="center" bgcolor="#EFEFEF" |'''Dinant''' |- align="center" |Banniel |[[Skeudenn:Flag of Dinant.svg|125px]] |- align="center" |Skoed |[[Skeudenn:Blason ville be Dinant (Namur).svg|80px]] |- align="center" |Lec’hiadur Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]] |[[Skeudenn:Dinant Namur Belgium Map.png|200px|Lec'hiañ Dinant en [[Arondisamant Dinant]] hag e proviñs Namur]] |- align="center" |[[Riez]] |[[Belgia]] |- align="center" |Kumuniezh |{{BE-FR}} |- align="center" |Rannvro |{{BE-WAL}} |- align="center" |- align="center" |[[Proviñs]] |{{BE-WNA}} |- align="center" |Arondisamant |[[Arondisamant Dinant|Dinant]] |- align="center" |ins |91034 |- align="center" |Kumunioù-Kod post |5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5500 <BR> 5504 <BR> 5500 <BR> 5501 <BR> 5503 <BR> 5502 |- align="center" |Kumunioù strollet |Dinant <BR> [[Anseremme]]<BR> [[Bouvignes-sur-Meuse]] <BR> [[Dréhance]] <BR> [[Falmagne]] <BR> [[Falmignoul]] <BR> [[Foy-Notre-Dame]] <BR> [[Furfooz]] <BR> [[Lisogne]] <BR> [[Sorinnes]] <BR> [[Thynes]] |- align="center" |Kod pellgomz |082 |- align="center" |Maer |Richard Fournaux |- align="center" |Gorread<br>-Takad kêrel a-bezh |99,8&nbsp;km²<br> ... km² |- align="center" |Hed |04° 54' .." Reter |- align="center" |Led |50° 28' .." Norzh |- align="center" |Uhelder |.. m |- align="center" |Poblañs hep kontoù doubl<br>-Takad kêrel a-bezh |13 012 <small>(01.01.2006)</small><br><br>... |- align="center" |Stankter |130 a./km² |- align="center" |Lec'hienn |[http://www.ville.dinant.be/] |- |} '''Dinant''' a zo ur gêr hag ur gumun eus [[Belgia]] e [[Namur (proviñs)|Proviñs Namur]]. {| |[[Skeudenn:Dinant JPG01.jpg|left|thumb]] |} == Istor == === {{XVvet kantved}} === * [[Preizhadeg Dinant]] a c'hoarvezas e miz Eost [[1466]], pa voe kemeret kêr gant soudarded Charlez, kont [[Charolais]], anavezet evel [[Charlez an Her]], a-unan gant e dad [[Fulup III Bourgogn]]. Seziz a voe, bombezadeg, [[preizhadeg]], [[tan-gwall]], ha diskar kêr Dinant (war-bouez an ilizoù ha savadurioù relijiel) gant soudarded Bourgogn, evel kastiz war-lerc'h emsavadeg Dinantiz ouzh Tiegezh Bourgogn. Ret e voe gortoz marv Charlez en 1477, unnek vloaz goude, evit ma c'hallje kêr Dinant adsevel eus he rivinoù. === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel bed kentañ]] ==== * Al letanant gall [[Charles de Gaulle]] a voe gloazet e Dinant d’ar [[15 Eost|15 a viz Eost]] [[1914]]. * Fuzuilhet e voe 674 den nannsoudard (gwazed, maouezi ha bugale) ha distrujet karterioù a-bezh gant an tan d’an [[23 Eost|23 a viz Eost]] [[1914]] gant al Lu [[Alamagn|alaman]]. * [[1919]]: roet e voe ar [[Kroaz-vrezel 1914-1918 (Bro-C'hall)|Groaz-vrezel 1914-1918]] [[gall]] d'ar gêr <ref>{{fr}}[https://web.archive.org/web/20170303083543/http://pages14-18.mesdiscussions.net/pages1418/forum-pages-histoire/communes-decorees-guerre-sujet_7632_2.htm Pages 14-18]</ref>. == Monumantoù ha traoù heverk == == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs == == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == <references /> {{Commonscat}} [[Rummad:Kêrioù Belgia]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918]] jjrdomy1qyu019o6r63dxu3km1biyaj 0 37918 2148172 2094142 2025-06-03T18:59:00Z Tanjee 563 2148172 wikitext text/x-wiki [[File:Stamp of Chamba - 1913 - Colnect 887905 - 1 - King George V wearing Imperial Crown of India - overprinted.jpeg|thumb|200px|right|Poltred George V (1913)]] [[File:Chamba One Anna Queen Victoria SG2a 1897.jpg|thumb|upright 0.9|thumb|200 px|left|Timbr fazius gant "Chmaba State" (1897)]] [[Skeudenn:Chamba Kangra Bilaspur Mandi Kulu 1911.jpeg|thumb|200 px|right|Shimla Hills (1911)]] [[File:Stamp of Chamba - 1938 - Colnect 601463 - 1 - Strathnaver - liner - overprinted.jpeg|thumb|300px|left|Poltred George VI (1938)]] Emañ Stad [[Chambâ]] e rannvro an [[Himachal Pradesh]], e hanternoz [[India]]. Etre 1884 ha 1887 ez eus sinet un emglev etre melestradurezh kreiz [[India]] (dindan dalc’h ar [[Rouantelezh Unanet]]) ha Stadoù bihan [[Chambâ]], [[Faridkot]], [[Gwalior]], [[Jhind]], [[Nabha]] ha [[Patiala]] hag a aotren servijoù-post ar priñselezhioù da dreistmoullañ timbroù [[Indez Breizh-Veur]] gant o anv. Timbroù a voe embannet gant melestradurezh Chambâ etre 1886 ha 1950. N’eus ket kaoz avat eus timbroù orin, met eus timbroù ar Rouanteelzh-Unanet dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> pe <small>CHAMBA</small> hepmuiken. Tro kant timbr warno poltred [[Victoria (Rouantelezh-Unanet)|Victoria]], hini [[Edouarzh VII]], hini [[George V]] ha hini [[George VI (roue ar Rouantelezh-Unanet)|George VI]] adalek 1938. Un toullad [[Timbr-servij|Timbroù-servij]] a voe moullet ivez e-pad ar prantad-amzer. Daoust d'ar Saozon bezañ asantet reiñ e frankiz da India e viras Chambâ ec’h emrenerezh postel betek ar [[1añ a viz Genver]] [[1951]], ar c'houlz ma voe diwiriekaet an timbroù. Re Republik [[India]] a oa implijet eno abaoe ar 1añ a viz Ebrel 1950 dija. Timbroù warne <small>CHMABA </small> zo bet moullet, met rouez-tre int avat. [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Chambâ, Timbroù]] [[Rummad:Timbroù India|Chambâ]] tvwjn3lv2qsy3u3350dxd9ln9okgvqp 2148173 2148172 2025-06-03T18:59:26Z Tanjee 563 Tanjee en deus kaset ar bajenn [[Timbroù Chamba]] da [[Timbroù Chambâ]] 2148172 wikitext text/x-wiki [[File:Stamp of Chamba - 1913 - Colnect 887905 - 1 - King George V wearing Imperial Crown of India - overprinted.jpeg|thumb|200px|right|Poltred George V (1913)]] [[File:Chamba One Anna Queen Victoria SG2a 1897.jpg|thumb|upright 0.9|thumb|200 px|left|Timbr fazius gant "Chmaba State" (1897)]] [[Skeudenn:Chamba Kangra Bilaspur Mandi Kulu 1911.jpeg|thumb|200 px|right|Shimla Hills (1911)]] [[File:Stamp of Chamba - 1938 - Colnect 601463 - 1 - Strathnaver - liner - overprinted.jpeg|thumb|300px|left|Poltred George VI (1938)]] Emañ Stad [[Chambâ]] e rannvro an [[Himachal Pradesh]], e hanternoz [[India]]. Etre 1884 ha 1887 ez eus sinet un emglev etre melestradurezh kreiz [[India]] (dindan dalc’h ar [[Rouantelezh Unanet]]) ha Stadoù bihan [[Chambâ]], [[Faridkot]], [[Gwalior]], [[Jhind]], [[Nabha]] ha [[Patiala]] hag a aotren servijoù-post ar priñselezhioù da dreistmoullañ timbroù [[Indez Breizh-Veur]] gant o anv. Timbroù a voe embannet gant melestradurezh Chambâ etre 1886 ha 1950. N’eus ket kaoz avat eus timbroù orin, met eus timbroù ar Rouanteelzh-Unanet dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> pe <small>CHAMBA</small> hepmuiken. Tro kant timbr warno poltred [[Victoria (Rouantelezh-Unanet)|Victoria]], hini [[Edouarzh VII]], hini [[George V]] ha hini [[George VI (roue ar Rouantelezh-Unanet)|George VI]] adalek 1938. Un toullad [[Timbr-servij|Timbroù-servij]] a voe moullet ivez e-pad ar prantad-amzer. Daoust d'ar Saozon bezañ asantet reiñ e frankiz da India e viras Chambâ ec’h emrenerezh postel betek ar [[1añ a viz Genver]] [[1951]], ar c'houlz ma voe diwiriekaet an timbroù. Re Republik [[India]] a oa implijet eno abaoe ar 1añ a viz Ebrel 1950 dija. Timbroù warne <small>CHMABA </small> zo bet moullet, met rouez-tre int avat. [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Chambâ, Timbroù]] [[Rummad:Timbroù India|Chambâ]] tvwjn3lv2qsy3u3350dxd9ln9okgvqp 0 40312 2148057 1973563 2025-06-02T20:31:54Z Dakbzh 58931 /* Dispac'h Gall */ 2148057 wikitext text/x-wiki [[Restr:Blason Nantes Orne.svg|thumb|upright 1.15|[[Ardamezouriezh|Skoed-ardamez]] [[Naoned]]<br>En gul e lestrenn aour war ur mor geotet, e ouelioù karget en erminig, e gab en erminig<br>''Favet Neptunus eunti'' : "[[Neptunus]] he skor pa ya kuit"]] == Orin == Ur bobl anvet [[Namneted]] eo an dud kentañ anavezet en [[aber]] ar stêr [[Liger]]. [[Kelted]] e oant, ha divizet o devoa sevel o c’hêr-benn eno. N’haller ket lec’hiañ an dachenn-se resis hiziv an deiz, ha ne ouezer ket ha staliet e oant rik er memes lec’h evel kêr [[Naoned]]. Gouzout a reer e oa bet aloubet ar gêriadenn gant [[Caius Julius Caesar]] e [[-56|56]] kent JK hag anvet gantañ ''Portus Namnetus'', "Porzh an Namneted". Krediñ a reer edo ar gêriadenn-se en dachenn m'emañ karter ar Bouffay e Naoned.<br> Er memes bloavezh e oa bet sikouret Caius Julius Caesar gant Namneted a-benn trec’hiñ ar [[Weneted]] dre sevel bigi. En {{IIIe kantved}} hag er {{IVe kantved}} e voe kemmet an anv ''Condevicnum'' evit kemer anv ar bobl a oa o ren ar vro, evel ma c’hoarvezas gant meur a gêr vras da neuze. Kemm anv ar c’hêrioù a ziskouez pegen gwanet e oa galloud [[Impalaeriezh Roma]]. Merzet eo bet dre-se un distro d’ar gizioù kozh : an [[doue]]ed kozh a oa bet dilezet a voe pedet en-dro, delwennoù [[relijion|relijiel]] a voe savet en-dro, hag enskrivadurioù gouestlet d’an doueed kozh ivez. Adkavet o fivelezh gant ar pobloù-se neuze. En IIIe kantved e voe [[Kristeniezh|kristenaet]] Naoned, an [[iliz-veur]] o tont da vezañ sez an [[eskopti]], an harzoù anezhañ o vezañ tamm-pe-damm ar memes re ha [[departamant gall|departamant]] al [[Liger-Atlantel]], petra bennak ma oa [[Craon]] ([[Mayenne (departamant)|Mayenne]]) ennañ d'ar mare-se.<br> E fin an IIIe kantved e krogas ar [[morlaer|vorlaeron]] da dagañ Naoned. [[Saksoned]] pe [[Friz]]iz e oant, anvet ''bagoded'' gant annezidi ar vro. Dre ma oa dinerzh [[melestradurezh]] ha [[lu|arme]] ar Romaned e voe ret da gêriz sevel mogerioù-difenn evit o gwareziñ pa veze enebourien o tont. Hewel eo ar mogerioù-se hiziv an deiz c’hoazh ; betek ar [[Krennamzer|Grennamzer]] o deus bevennet kêr Naoned, a oa 78 [[hektar]] he gorread d’ar mare-se. == Er Grennamzer == [[Restr:ChateauAnneBretagne3.jpg|thumb|upright 1.15|Kastell duged [[Breizh]] e Naoned]] ===Aloubadeg ar Vretoned (841-851)=== E-pad 50 bloavezh e oa bet renet [[marzoù Breizh]] gant ar [[Widonided]], un tiegezh [[Franked|frank]]-hag-[[italia]]n<ref>Diskennidi Wido Nametis (~[[778]] – kent [[818]]), [[kontelezh|kont]] Naoned – ''Nametis'' d'ar mare-se – ha markiz marzoù Breizh (kent [[79]]-kent [[818]]), e oa izili an tiegezh-se. Gwelit {{fr}} Régine Le Jan, ''Famille et pouvoir dans le monde franc (VIIème-Xème siècles)'', Publications de la Sorbonne, 1995, {{ISBN|978-2-85944-268-2}}.</ref>, Naoned o vezañ kêr-benn unan eus kontelezhioù ar marzoù.<br> D'ar [[25 a viz Even]] [[841]] en em gannas ar Widonid [[Lambert]] a-enep [[Ricuin]] a Naoned en [[Emgann Fontenoy-en-Puisaye]] ([[Yonne (departamant)|Yonne]]). Pa voe lazhet Ricuin e voe roet kontelezh Naoned da [[Renaud]], kont Herbauges<ref>[[Bro-Raez]] ha [[Vande (departamant)|Vande]] an Norzh adalek [[Nervouster]] betek [[Tiffauges]], [[Klison]] hag ar [[Mauges]] e oa tiriad ar gontelezh-se ; ''Herbauge'' a vez skrivet ivez.</ref>, gant [[Charlez ar Moal]] daoust ma c’houlenne groñs Lambert bezañ mestr war Naoned. Abalamour d'an nac'hadenn-se e troas kein da roue ar [[Franked]] evit mont war-du [[Nevenoe]] hag a enebe ouzh Charlez ar Moal.<br /> D'an [[23 a viz Mae]] [[843]] e voe trec’het ha lazhet Renaud a Naoned gant Lambert ha Nevenoe en [[Emgann Blaen]]<ref>{{fr}} [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/anonyme/annales.htm ''Annales de Saint-Bertin''].</ref>. Met an Naonediz a nac’has beli Lambert, p'en devije sikouret ar [[Vikinged]] da breizhañ kêr ha lazhañ an eskob en iliz-veur. Aet kuit e gevredidi [[skandinavia]]t e kemeras Lambert renerezh Naoned dindan an anv Lambert II a Naoned, kont Naoned. Gantañ e voe lazhet ar c’hont Bernard de Poitiers ha Hervé kont Herbauges, mab Renaud, en [[nevezamzer]] [[844]], er Su da Naoned. E fin miz Here pe e deroù miz Du [[845]] e voe dilezet Nevenoe gant Lambert II : e [[Teurgn]], da vare [[Nedeleg]], e tistagas e le a feizleunder da roue ar Franked hag a lezas dezhañ kontelezh Naoned. E miz Eost [[846]] avat e voe anvet Amaury da gont Naoned, Lambert II o vezañ lakaet e penn tiriad an [[abati]] Sainte-Colombe e [[Sens]].<ref name="JN">{{fr}} Janet Nelson, ''Charles le Chauve'', Éditions Aubier, 1994, {{ISBN|978-2-7007-2261-1}}.</ref><br> E [[849]] e voe adlakaet Lambert II e penn bro Naoned gant ar roue, a fizias ennañ ivez bro [[Roazhon]] hag un tiriad e Su ar stêr Liger. Distreiñ diouzh ar roue frank a reas ar c'hont adarre avat, ha mont a-du gant Nevenoe a-nevez. Goude ar [[15 a viz Eost]] [[850]] e voe aloubet Naoned ha Roazhon gant Nevenoe hag e gevreded, ha diskaret mogerioù-difenn an div gêr a-benn mirout ouzh luioù ar roue frank a zistreiñ.<ref name="JN" /><br> E [[851]], Lambert II a sikouras Nevenoe da dagañ [[Neustria]]. Goude marv Nevenoe e [[Vendôme]] d'ar [[7 a viz Meurzh]] [[851]] en em lakaas Lambert II e penn luad ar Vretoned evit distreiñ da Vreizh ha beziañ Nevenoe e [[Redon]]. Gant [[Erispoe]], mab Nevenoe ha [[dugelezh|dug]] nevez Breizh, e kemeras perzh en [[Emgann Jengland]] d'an [[22 a viz Eost]] [[851]], ma voe faezhet ar Franked. E miz Gwengolo 851 e voe sinet "peoc'h [[Anjev]]" gant Erispoe ha Charlez ar Moal. Roue ar Franked a anzavas Erispoe evel roue ar Vretoned o ren war bro Naoned, bro Roazhon, bro Raezh ha marzoù kozh Breizh ; harzoù istorel Breizh ec'h eo an tiriad-se abaoe. Kollet pep spi gant Lambert II da ren war Naoned eta. ===Kontelezh Naoned dindan galloud Rouantelezh Breizh (851-908)=== Goude feur-emglev Angers (851) e voe Naoned e Breizh evit un hanter-kant bloavezh bennak. Erispoe, roue Breizh, a zeuas da vezañ kont Naoned ; e vreur-kaer [[Salaun (roue Breizh)|Salaun]] a voe kont en e c'houde, eus [[857]] betek [[874]]. Pa varvas Salaun e savas jeu etre Gurvan, kont [[Roazhon]] ha mabeg Erispoe, ha Paskweten, kont [[Gwened]] ha mabeg Salaun, a-benn pakout an tron. Paskweten a voe kont Naoned, met ne renkas ket e gudenn gant Gurvan a-zivout kurunenn Breizh. E vreur [[Alan Iañ]], a voe kont Naoned e [[877]], eo a zeuas da vezañ roue Breizh tro [[890]] betek e varv e [[907]]. ===Emglev etre kontelezh Naoned hag Anjev (909-937)=== Pa varvas Alan Iañ e kemeras [[Gourmaelon]] ar galloud. Kont [[Bro Gerne]] e oa, ha priñs Breizh ivez etre [[908]] ha [[913]]. E 907 e krogas en-dro tagadennoù ar Vikinged war rouantelezh Breizh, setu perak ez aozas [[Roperzh Iañ]], roue [[Bro-C'hall]], hag a oa o enebiñ ouzh an Normaned ''e trezek tout'' [[Neustria]], gant [[Foulk Iañ]], kont [[Anjev]], an difenn e harzoù kornôg [[Neustria]]. Foulk Iañ a resevas kontelezh Naoned. Karget e voe da zifenn ar vro a-enep an Normaned hag ar Vretoned. === Naoned etre daouarn tiegezhioù Añjev ha Bro-Saoz === «&nbsp;Naoned, kontelezh kozh ha riek, bet dalc'het war-lerc'h gant tiegezhioù Añjev ha Bro-Saoz, hag unanet gant douaroù an dugelezh (Breizh) e 1182.&nbsp;»<ref>Pol Potier de Courcy. ''Nobiliaire et armorial de Bretagne'', rann IV, p. 190.</ref> == {{XVIIvet kantved}} == Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer [[1676]] ouzh pevar den eus Naoned, Michelle Roux (anvet ''La Veillone'' pe ''L'Eveillone'' ivez), ''La Lejeune'', Lescuret ha Souvaget, goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}} [[Arthur Le Moyne de La Borderie]] (1884), ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', Kessinger Publishing, 2010, {{ISBN|978-1-160-13385-4}}</ref>. == [[Dispac'h Gall]] == * Krouet e voe kumun Naoned e [[1790]]. Lakaet e voe da benn [[Kanton Naoned]] ha da benn departamant al [[Liger-Izelañ]]. Gant lezenn ar [[26 a viz C'hwevrer]] 1790 e voe lakaet Naoned da benn [[distrig Naoned]]<ref>{{fr}} J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, pajenn 106 – Ulan Press, 2012</ref>. * E [[1800]] e voe lakaet e penn [[Arondisamant Naoned]]. Lakaet e voe e penn c'hwec'h kanton e [[1801]]<ref>[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24557 Cassini - EHESS - Fichenn kumun Naoned]</ref>. == {{XIXvet kantved}} == * Miz [[Eost]] [[1851]]: tizhet e voe Naoned gant an [[hent-houarn]]. == {{XXvet kantved}} == === Brezelioù-bed === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 6 797 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 3,99% eus he foblañs e [[1911]]<ref>[http://lessoldatsdeloireinferieure.hautetfort.com/statistiques/ Stadegoù]</ref>. * Pevar milour bet ganet e Naoned a voe fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ; gwelit ar pennad ''[[Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]]''. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'an [[19 Mezheven|19 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Alamagn|alaman]] en Naoned<ref>{{fr}} [[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010.</ref>. * D'an [[30 Mezheven|30 a viz Even]] [[1941]] e voe dispartiet ar gêr-benn diouzh he bro diwar diviz ar marichal [[Philippe Pétain|Pétain]], penn-bras [[gouarnamant Vichy]]. * D'an [[2 Kerzu|2 a viz Kerzu]] [[1941]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Bristol Beaufort|Beaufort]]'' marilhet AW221 ha kodet OA-U) eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e Chantenay, ur gumun a-wechall bet staget ouzh Naoned; mervel a reas e bevar nijour, douaret e voent e bered ''Pont du Cens'' e Naoned<ref>{{fr}} [http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Loire%20Atlantique/pertes_raf_loire_atlantique.html Pertes RAF]</ref>. * [[Gwengolo]] [[1943]]: d'ar [[16 Gwengolo|16]] e voe bombezet Naoned gant 79 nijerez [[Boeing B-17 Flying Fortress|B-17]] eus ar ''1st Bombardment Division'' ''([[United States Army Air Forces]])''; 1 100 den nann-soudard a voe lazhet ha 400 savadur a voe distrujet razh ; bombezadegoù d'an [[23 Gwengolo|23]] adarre : 46 den nann-soudard lazhet diouzh beure, ha tremen 200 d'abardaez pa voe bombezet Naoned gant nijerezioù ar ''1st Bombardment Division'' en-dro<ref>{{fr}} Eddy Florentin, ''Quand les Alliés bombardaient la France 1940-1945'', Embannadurioù Perrin, Dastumadenn Tempus, 2008, pajennoù 249-258 {{ISBN|978-2-262-02836-7}}</ref>. * Dieubet e voe Naoned d'an [[12 Eost|12 a viz Eost]] [[1944]] gant tirlu [[SUA]]. * D'ar [[16 Mae|16 a viz Mae]] [[1945]] e voe kavet korf un den eus ar gumun, ezel eus ar [[Rezistañs]], bet boureviet, lazhet ha mañsonet d'an [[13 Gouere|13 a viz Gouere]] [[1944]] gant al lu [[Alamagn|alaman]] e kreñvlec'h Pentevr e [[Sant-Pêr-Kiberen]]<ref>{fr}} René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', Liv' Éditions, 2008, pajenn 329 {{ISBN|978-2-84497-131-9}}</ref>. <gallery> ADLA, 15 Fi 2344.jpg De-gaulle-nantes-1945.jpg </gallery> === Harzoù-labour e 1955 === * [[Eost]]-[[Here]]: harzoù-labour. == Notennoù== {{Daveoù|bannoù="2"}} [[Rummad:Istor Naoned]] [[Rummad:Istor Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz|Naoned]] [[Rummad:Pennlec'hioù bannoù Breizh|Naoned]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet e Liger-Izelañ e-pad an Dispac'h Gall|Naoned]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ|Naoned]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed|Naoned]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed|Naoned]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e kreñvlec'h Pentevr e 1944|Naoned]] 5edgb0uzwyo9xpy58d2cc5un33w468q 2148058 2148057 2025-06-02T20:32:23Z Dakbzh 58931 2148058 wikitext text/x-wiki [[Restr:Blason Nantes Orne.svg|thumb|upright 1.15|[[Ardamezouriezh|Skoed-ardamez]] [[Naoned]]<br>En gul e lestrenn aour war ur mor geotet, e ouelioù karget en erminig, e gab en erminig<br>''Favet Neptunus eunti'' : "[[Neptunus]] he skor pa ya kuit"]] == Orin == Ur bobl anvet [[Namneted]] eo an dud kentañ anavezet en [[aber]] ar stêr [[Liger]]. [[Kelted]] e oant, ha divizet o devoa sevel o c’hêr-benn eno. N’haller ket lec’hiañ an dachenn-se resis hiziv an deiz, ha ne ouezer ket ha staliet e oant rik er memes lec’h evel kêr [[Naoned]]. Gouzout a reer e oa bet aloubet ar gêriadenn gant [[Caius Julius Caesar]] e [[-56|56]] kent JK hag anvet gantañ ''Portus Namnetus'', "Porzh an Namneted". Krediñ a reer edo ar gêriadenn-se en dachenn m'emañ karter ar Bouffay e Naoned.<br> Er memes bloavezh e oa bet sikouret Caius Julius Caesar gant Namneted a-benn trec’hiñ ar [[Weneted]] dre sevel bigi. En {{IIIe kantved}} hag er {{IVe kantved}} e voe kemmet an anv ''Condevicnum'' evit kemer anv ar bobl a oa o ren ar vro, evel ma c’hoarvezas gant meur a gêr vras da neuze. Kemm anv ar c’hêrioù a ziskouez pegen gwanet e oa galloud [[Impalaeriezh Roma]]. Merzet eo bet dre-se un distro d’ar gizioù kozh : an [[doue]]ed kozh a oa bet dilezet a voe pedet en-dro, delwennoù [[relijion|relijiel]] a voe savet en-dro, hag enskrivadurioù gouestlet d’an doueed kozh ivez. Adkavet o fivelezh gant ar pobloù-se neuze. En IIIe kantved e voe [[Kristeniezh|kristenaet]] Naoned, an [[iliz-veur]] o tont da vezañ sez an [[eskopti]], an harzoù anezhañ o vezañ tamm-pe-damm ar memes re ha [[departamant gall|departamant]] al [[Liger-Atlantel]], petra bennak ma oa [[Craon]] ([[Mayenne (departamant)|Mayenne]]) ennañ d'ar mare-se.<br> E fin an IIIe kantved e krogas ar [[morlaer|vorlaeron]] da dagañ Naoned. [[Saksoned]] pe [[Friz]]iz e oant, anvet ''bagoded'' gant annezidi ar vro. Dre ma oa dinerzh [[melestradurezh]] ha [[lu|arme]] ar Romaned e voe ret da gêriz sevel mogerioù-difenn evit o gwareziñ pa veze enebourien o tont. Hewel eo ar mogerioù-se hiziv an deiz c’hoazh ; betek ar [[Krennamzer|Grennamzer]] o deus bevennet kêr Naoned, a oa 78 [[hektar]] he gorread d’ar mare-se. == Er Grennamzer == [[Restr:ChateauAnneBretagne3.jpg|thumb|upright 1.15|Kastell duged [[Breizh]] e Naoned]] ===Aloubadeg ar Vretoned (841-851)=== E-pad 50 bloavezh e oa bet renet [[marzoù Breizh]] gant ar [[Widonided]], un tiegezh [[Franked|frank]]-hag-[[italia]]n<ref>Diskennidi Wido Nametis (~[[778]] – kent [[818]]), [[kontelezh|kont]] Naoned – ''Nametis'' d'ar mare-se – ha markiz marzoù Breizh (kent [[79]]-kent [[818]]), e oa izili an tiegezh-se. Gwelit {{fr}} Régine Le Jan, ''Famille et pouvoir dans le monde franc (VIIème-Xème siècles)'', Publications de la Sorbonne, 1995, {{ISBN|978-2-85944-268-2}}.</ref>, Naoned o vezañ kêr-benn unan eus kontelezhioù ar marzoù.<br> D'ar [[25 a viz Even]] [[841]] en em gannas ar Widonid [[Lambert]] a-enep [[Ricuin]] a Naoned en [[Emgann Fontenoy-en-Puisaye]] ([[Yonne (departamant)|Yonne]]). Pa voe lazhet Ricuin e voe roet kontelezh Naoned da [[Renaud]], kont Herbauges<ref>[[Bro-Raez]] ha [[Vande (departamant)|Vande]] an Norzh adalek [[Nervouster]] betek [[Tiffauges]], [[Klison]] hag ar [[Mauges]] e oa tiriad ar gontelezh-se ; ''Herbauge'' a vez skrivet ivez.</ref>, gant [[Charlez ar Moal]] daoust ma c’houlenne groñs Lambert bezañ mestr war Naoned. Abalamour d'an nac'hadenn-se e troas kein da roue ar [[Franked]] evit mont war-du [[Nevenoe]] hag a enebe ouzh Charlez ar Moal.<br /> D'an [[23 a viz Mae]] [[843]] e voe trec’het ha lazhet Renaud a Naoned gant Lambert ha Nevenoe en [[Emgann Blaen]]<ref>{{fr}} [http://remacle.org/bloodwolf/historiens/anonyme/annales.htm ''Annales de Saint-Bertin''].</ref>. Met an Naonediz a nac’has beli Lambert, p'en devije sikouret ar [[Vikinged]] da breizhañ kêr ha lazhañ an eskob en iliz-veur. Aet kuit e gevredidi [[skandinavia]]t e kemeras Lambert renerezh Naoned dindan an anv Lambert II a Naoned, kont Naoned. Gantañ e voe lazhet ar c’hont Bernard de Poitiers ha Hervé kont Herbauges, mab Renaud, en [[nevezamzer]] [[844]], er Su da Naoned. E fin miz Here pe e deroù miz Du [[845]] e voe dilezet Nevenoe gant Lambert II : e [[Teurgn]], da vare [[Nedeleg]], e tistagas e le a feizleunder da roue ar Franked hag a lezas dezhañ kontelezh Naoned. E miz Eost [[846]] avat e voe anvet Amaury da gont Naoned, Lambert II o vezañ lakaet e penn tiriad an [[abati]] Sainte-Colombe e [[Sens]].<ref name="JN">{{fr}} Janet Nelson, ''Charles le Chauve'', Éditions Aubier, 1994, {{ISBN|978-2-7007-2261-1}}.</ref><br> E [[849]] e voe adlakaet Lambert II e penn bro Naoned gant ar roue, a fizias ennañ ivez bro [[Roazhon]] hag un tiriad e Su ar stêr Liger. Distreiñ diouzh ar roue frank a reas ar c'hont adarre avat, ha mont a-du gant Nevenoe a-nevez. Goude ar [[15 a viz Eost]] [[850]] e voe aloubet Naoned ha Roazhon gant Nevenoe hag e gevreded, ha diskaret mogerioù-difenn an div gêr a-benn mirout ouzh luioù ar roue frank a zistreiñ.<ref name="JN" /><br> E [[851]], Lambert II a sikouras Nevenoe da dagañ [[Neustria]]. Goude marv Nevenoe e [[Vendôme]] d'ar [[7 a viz Meurzh]] [[851]] en em lakaas Lambert II e penn luad ar Vretoned evit distreiñ da Vreizh ha beziañ Nevenoe e [[Redon]]. Gant [[Erispoe]], mab Nevenoe ha [[dugelezh|dug]] nevez Breizh, e kemeras perzh en [[Emgann Jengland]] d'an [[22 a viz Eost]] [[851]], ma voe faezhet ar Franked. E miz Gwengolo 851 e voe sinet "peoc'h [[Anjev]]" gant Erispoe ha Charlez ar Moal. Roue ar Franked a anzavas Erispoe evel roue ar Vretoned o ren war bro Naoned, bro Roazhon, bro Raezh ha marzoù kozh Breizh ; harzoù istorel Breizh ec'h eo an tiriad-se abaoe. Kollet pep spi gant Lambert II da ren war Naoned eta. ===Kontelezh Naoned dindan galloud Rouantelezh Breizh (851-908)=== Goude feur-emglev Angers (851) e voe Naoned e Breizh evit un hanter-kant bloavezh bennak. Erispoe, roue Breizh, a zeuas da vezañ kont Naoned ; e vreur-kaer [[Salaun (roue Breizh)|Salaun]] a voe kont en e c'houde, eus [[857]] betek [[874]]. Pa varvas Salaun e savas jeu etre Gurvan, kont [[Roazhon]] ha mabeg Erispoe, ha Paskweten, kont [[Gwened]] ha mabeg Salaun, a-benn pakout an tron. Paskweten a voe kont Naoned, met ne renkas ket e gudenn gant Gurvan a-zivout kurunenn Breizh. E vreur [[Alan Iañ]], a voe kont Naoned e [[877]], eo a zeuas da vezañ roue Breizh tro [[890]] betek e varv e [[907]]. ===Emglev etre kontelezh Naoned hag Anjev (909-937)=== Pa varvas Alan Iañ e kemeras [[Gourmaelon]] ar galloud. Kont [[Bro Gerne]] e oa, ha priñs Breizh ivez etre [[908]] ha [[913]]. E 907 e krogas en-dro tagadennoù ar Vikinged war rouantelezh Breizh, setu perak ez aozas [[Roperzh Iañ]], roue [[Bro-C'hall]], hag a oa o enebiñ ouzh an Normaned ''e trezek tout'' [[Neustria]], gant [[Foulk Iañ]], kont [[Anjev]], an difenn e harzoù kornôg [[Neustria]]. Foulk Iañ a resevas kontelezh Naoned. Karget e voe da zifenn ar vro a-enep an Normaned hag ar Vretoned. === Naoned etre daouarn tiegezhioù Añjev ha Bro-Saoz === «&nbsp;Naoned, kontelezh kozh ha riek, bet dalc'het war-lerc'h gant tiegezhioù Añjev ha Bro-Saoz, hag unanet gant douaroù an dugelezh (Breizh) e 1182.&nbsp;»<ref>Pol Potier de Courcy. ''Nobiliaire et armorial de Bretagne'', rann IV, p. 190.</ref> == {{XVIIvet kantved}} == Nac'het e voe an distaoliadeg roueel eus miz C'hwevrer [[1676]] ouzh pevar den eus Naoned, Michelle Roux (anvet ''La Veillone'' pe ''L'Eveillone'' ivez), ''La Lejeune'', Lescuret ha Souvaget, goude [[Emsavadeg ar Bonedoù ruz]]<ref>{{fr}} [[Arthur Le Moyne de La Borderie]] (1884), ''La Révolte du Papier Timbré advenue en Bretagne en 1675'', Kessinger Publishing, 2010, {{ISBN|978-1-160-13385-4}}</ref>. == [[Dispac'h Gall]] == * Krouet e voe kumun Naoned e [[1790]]. Lakaet e voe da benn [[Kanton Naoned]] ha da benn departamant al [[Liger-Izelañ]]. Gant lezenn ar [[26 a viz C'hwevrer]] 1790 e voe lakaet Naoned da benn [[distrig Naoned]]<ref>{{fr}} J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, pajenn 106 – Ulan Press, 2012</ref>. * E [[1800]] e voe lakaet e penn [[Arondisamant Naoned]]. Lakaet e voe e penn c'hwec'h kanton e [[1801]]<ref>[http://cassini.ehess.fr/cassini/fr/html/fiche.php?select_resultat=24557 Cassini - EHESS - Fichenn kumun Naoned]</ref>. == {{XIXvet kantved}} == * Miz [[Eost]] [[1851]]: tizhet e voe Naoned gant an [[hent-houarn]]. == {{XXvet kantved}} == === Brezelioù-bed === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * 6 797 gwaz eus ar gumun a gollas o buhez abalamour d'ar brezel, d.l.e. 3,99% eus he foblañs e [[1911]]<ref>[http://lessoldatsdeloireinferieure.hautetfort.com/statistiques/ Stadegoù]</ref>. * Pevar milour bet ganet e Naoned a voe fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ; gwelit ar pennad ''[[Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ]]''. ==== [[Eil Brezel-bed]] ==== * D'an [[19 Mezheven|19 a viz Even]] [[1940]] e tegouezhas al lu [[Alamagn|alaman]] en Naoned<ref>{{fr}} [[Ouest-France]], 8 a viz Even 2010.</ref>. * D'an [[30 Mezheven|30 a viz Even]] [[1941]] e voe dispartiet ar gêr-benn diouzh he bro diwar diviz ar marichal [[Philippe Pétain|Pétain]], penn-bras [[gouarnamant Vichy]]. * D'an [[2 Kerzu|2 a viz Kerzu]] [[1941]] e kouezhas ur c'harr-nij (''[[Bristol Beaufort|Beaufort]]'' marilhet AW221 ha kodet OA-U) eus [[aerlu]] ar [[Rouantelezh-Unanet]] (''[[Royal Air Force]]'') e Chantenay, ur gumun a-wechall bet staget ouzh Naoned; mervel a reas e bevar nijour, douaret e voent e bered ''Pont du Cens'' e Naoned<ref>{{fr}} [http://www.absa3945.com/Pertes%20Bretagne/Loire%20Atlantique/pertes_raf_loire_atlantique.html Pertes RAF]</ref>. * [[Gwengolo]] [[1943]]: d'ar [[16 Gwengolo|16]] e voe bombezet Naoned gant 79 nijerez [[Boeing B-17 Flying Fortress|B-17]] eus ar ''1st Bombardment Division'' ''([[United States Army Air Forces]])''; 1 100 den nann-soudard a voe lazhet ha 400 savadur a voe distrujet razh ; bombezadegoù d'an [[23 Gwengolo|23]] adarre : 46 den nann-soudard lazhet diouzh beure, ha tremen 200 d'abardaez pa voe bombezet Naoned gant nijerezioù ar ''1st Bombardment Division'' en-dro<ref>{{fr}} Eddy Florentin, ''Quand les Alliés bombardaient la France 1940-1945'', Embannadurioù Perrin, Dastumadenn Tempus, 2008, pajennoù 249-258 {{ISBN|978-2-262-02836-7}}</ref>. * Dieubet e voe Naoned d'an [[12 Eost|12 a viz Eost]] [[1944]] gant tirlu [[SUA]]. * D'ar [[16 Mae|16 a viz Mae]] [[1945]] e voe kavet korf un den eus ar gumun, ezel eus ar [[Rezistañs]], bet boureviet, lazhet ha mañsonet d'an [[13 Gouere|13 a viz Gouere]] [[1944]] gant al lu [[Alamagn|alaman]] e kreñvlec'h Pentevr e [[Sant-Pêr-Kiberen]]<ref>{fr}} René Le Guénic, ''Morbihan - Mémorial de la Résistance'', Liv' Éditions, 2008, pajenn 329 {{ISBN|978-2-84497-131-9}}</ref>. <gallery> ADLA, 15 Fi 2344.jpg De-gaulle-nantes-1945.jpg </gallery> === Harzoù-labour e 1955 === * [[Eost]]-[[Here]]: harzoù-labour. == Notennoù== {{Daveoù|bannoù="2"}} [[Rummad:Istor Naoned]] [[Rummad:Istor Breizh]] [[Rummad:Emsavadeg ar Bonedoù ruz|Naoned]] [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh|Naoned]] [[Rummad:Kumunioù bet krouet e Liger-Izelañ e-pad an Dispac'h Gall|Naoned]] [[Rummad:Soudarded vreizhat bet fuzuilhet gant al lu gall e-pad ar Brezel-bed kentañ|Naoned]] [[Rummad:Nijerezioù ar C'hommonwealth aet d'ar strad e Breizh e-pad an Eil brezel-bed|Naoned]] [[Rummad:Bombezadegoù ar Re Gevredet e Breizh e-pad an Eil brezel-bed|Naoned]] [[Rummad:Tud lakaet d'ar marv gant al lu alaman e kreñvlec'h Pentevr e 1944|Naoned]] 1rh8nd49l18r41ox9enxqd0929hr6f7 0 42860 2148496 2135573 2025-06-06T09:00:03Z Tanjee 563 2148496 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="background-color:#f4f4f4;"> {| style="margin:auto;"> |- align="center" | [[File:Chilean stamp album and catalogue, and a magnifying glass.jpg|thumb|left|upright 1.0]] | <span style="color: blue; font-size:300%;">'''Porched an dimbrawouriezh'''</span><hr><br><span style=" font-size:150%;">'''An dimbrawouriezh, timbroù ar bed hag istor ar postoù'''</span> | <div style="width:80px;"></div> | [[File:Magnifying glass2.jpg|thumb|right|upright 1.4]] |} {| width="100%" style="border: 1px solid #cc9; background-color: #F1F1DE" |- valign="top" | width="33%" | <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">An timbroù</div><hr> [[Skeudenn:vermillon.jpg|center|130px]] ;An timbroù-post * [[Timbr]] * [[Timbroù-post dre nij]] * [[Timbroù-post rakkachedet]] * [[Timbroù boutin]] * [[Timbroù faltazi]] * [[Timbroù fazius]] * [[Timbroù lec’hel]] * [[Timbr-lidañ]] * [[Timbroù madoberus]] * [[Timbroù-mekanik]] * [[Timbroù ar postoù milourel]] * [[Timbroù ar postoù prevez]] * [[Timbr-servij]] * [[Timbr-taos]] ;Geriaoueg an dimbrawouriezh *[[Filigran]] *[[Paperach-postel]] *[[Talvoud-gwerzh (timbr)|Talvoud-gwerzh]] *[[Kranelladur]] ;Timbroù all *[[An timbroù kemedel]] *[[An timbroù pellgomz]] | width="33%" | <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">Istor an timbroù-post</div><hr> [[Skeudenn:Penny_black.jpg|center|130px]] ;Istor ar postoù *[[Istor an timbroù]] *[[Timbroù hervez ar vro A...H]] *[[Timbroù hervez ar vro I...P]] *[[Timbroù hervez ar vro Q...Z]] *[[Timbroù dre zanvez]] *[[Timbroù dre rummad]] <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">Timbroù liesseurt</div><hr> [[Skeudenn: Cape Triangular Postage Stamp.jpg|center|160px]] *[[Mentoù an timbroù]] <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">Buhez an timbroù</div><hr> *[[Timbroù : an deiz kentañ|An deiz kentañ]] *[[Devezh an timbroù]] *[[Timbroù : an divoneizañ|An divoneizañ]] *[[Timbroù : ar sielloù|Ar sielloù]] <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">An teknikoù moullañ</div><hr> [[Skeudenn :Watermark crown script CA.jpg|center|130px]] *[[Lizhennerezh an timbroù|Al lizherennerezh]] | width="33%" | <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">An aozadurioù</div><hr> [[File:Malta 1949 Mi 216 stamp (75th anniversary of the UPU. Mercury, globe and envelope).jpg|thumb|center|upright 1.0]] ;Aozadurioù etrebroadel * [[Unvaniezh Postoù ar Bed]] * [[I.G.P.C.]] * [[C.E.P.T.]] * [[UPASP]] ;Melestradurezhioù *[[Roll ar melestradurezhioù o deus embannet timbroù]] ;Strolladoù dastumerien *[[Roll ar strolladoù dastumerien timbroù]] ;Saloñsoù timbrawouriezh *[[Timbrouriezh : ar saloñsoù|Roll ar saloñsoù]] <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">Breizh ha timbrouriezh</div><hr> [[Skeudenn: Stamp_Breizh.gif|center|200px]] *[[Timbroù diwar-benn Breizh]] *[[Timbroù faltazi Breizh]] <div style="text-align:center; font-family:Georgia; font-size:1.5em;">An dastumadenn</div><hr> *[[Timbrouriezh : penaos kregiñ ganti ?|Penaos kregiñ ganti ?]] *[[Timbrouriezh : ar binvioù|Ar binvioù]] *[[Timbrouriezh ar c'hatalogoù |Ar c'hatalogoù]] *[[Timbrouriezh : ar c'hazetennoù|Ar c'hazetennoù]] |} <br> {{Commonscat|Philately|an dimbrouriezh}} {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Timbrouriezh]] [[Rummad:Porchedoù|Timbrouriezh]] 3zy77rzke2rdpa2b7xl742j2znm7mbi 0 42868 2148169 2144616 2025-06-03T18:49:47Z Tanjee 563 /* Azia */ 2148169 wikitext text/x-wiki Setu roll ar melestradurezhioù o deus embannet [[Timbr|timbroù]]. == [[Afrika]] == <div style="column-count:4;"> *[[Timbroù Tiriad gall pobloù Afar hag Issa|Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]] *[[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall|Afrika ar C'hornaoueg C'hall]] *[[Timbroù Afrika bortugalek|Afrika bortugalek]] *[[Timbroù Afrika ar Reter alaman|Afrika ar Reter alaman]] *[[Timbroù Afrika ar Reter italian|Afrika ar Reter italian]] *[[Timbroù Afrika ar Reter saoz|Afrika ar Reter saoz]] *[[Timbroù La Agüera|La Agüera]] *[[Timbroù Anjouan|Anjouan]] *[[Timbroù Aod an Aour|Aod an Aour]] *[[Timbroù Djibouti|Aod c'hall ar Somalianed]] *[[Timbroù Ascension|Ascension]] *[[Timbroù Basoutoland|Basoutoland]] *[[Timbroù Bechuanaland|Bechuanaland]] *[[Timbroù Biafra|Biafra]] *[[Timbroù Diego-Suárez|Diego-Suárez]] *[[Timbroù Djibouti|Djibouti]] *[[Timbroù Egipt|Egipt]] *[[Timbroù Egipt - Burevioù gall|Egipt - Burevioù gall]] *[[Timbroù Elobey, Annobón ha Corrisco|Elobey, Annobón ha Corrisco]] *[[Timbroù Enez ar Reünion|Enez ar Reünion]] *[[Timbroù Enezeg an Azorez|Enezeg an Azorez]] *[[Timbroù Eritrea|Eritrea]] *[[Timbroù Fernando Poo|Fernando Poo]] *[[Timbroù Fezzan Ghadames|Fezzan Ghadames]] *[[Timbroù Gambia|Gambia]] *[[Timbroù Griqualand|Griqualand]] *[[Timbroù Ifni|Ifni]] *[[Timbroù Inhambane|Inhambane]] *[[Timbroù Itron Varia Madagaskar|Itron Varia Madagaskar]] *[[Timbroù Joubaland|Joubaland]] *[[Timbroù Kab ar Spi Mat|Kab ar Spi Mat]] *[[Timbroù Su Kasaï|Su Kasaï]] *[[Timbroù Katanga|Katanga]] *[[Timbroù Kenya hag Ouganda|Kenya hag Ouganda]] *[[Timbroù Kenya Ouganda Tanganyika|Kenya Ouganda Tanganyika]] *[[Timbroù Kionga|Kionga]] *[[Timbroù Kompagnunezh Vreizh-Veur evit Su-Afrika|Kompagnunezh Vreizh-Veur evit Su-Afrika]] *[[Timbroù Kongo Frañs|Kongo Frañs]] *[[Timbroù Kongo Grenn|Kongo Grenn]] *[[Timbroù Kreizafrika saoz|Kreizafrika saoz]] *[[Timbroù Lagos|Lagos]] *[[Timbroù Lesotho|Lesotho]] *[[Timbroù Lourenço Marques|Lourenço Marques]] *[[Timbroù Maouritania|Maouritania]] *[[Timbroù Maroko spagnol|Maroko spagnol]] *[[Timbroù Mervent Afrika|Mervent Afrika]] *[[Timbroù Mozambik|Mozambik]] *[[Timbroù Postoù prevez Mozambik|Postoù prevez Mozambik]] *[[Timbroù Namibia|Namibia]] *[[Timbroù Natal|Natal]] *[[Timbroù Niger|Niger]] *[[Timbroù Nosy Be|Nosy Be]] *[[Timbroù Nyasaland|Nyasaland]] *[[Timbroù Obock|Obock]] *[[Timbroù an Oubangi-Chari|Oubangi-Chari]] *[[Timbroù Bro-Orañje|Bro-Orañje]] *[[Timbroù Republik Nevez Suafrika|Republik Nevez Suafrika]] *[[Timbroù Rodezia ha Nyasaland|Rodezia ha Nyasaland]] *[[Timbroù Ruanda-Urundi|Ruanda-Urundi]] *[[Timbroù Sahara ar C'hornôg|Sahara ar C'hornôg]] *[[Timbroù Sechelez|Sechelez]] *[[Timbroù Senegal-Uhel ha Niger|Senegal-Uhel ha Niger]] *[[Timbroù Senegambia ha Niger|Senegambia ha Niger]] *[[Timbroù Somalia|Somalia]] *[[Timbroù Somalia italian|Somalia italian]] *[[Timbroù Somaliland saoz|Somaliland saoz]] *[[Timbroù Soudan c'hall|Soudan c'hall]] *[[Timbroù Stellaland|Stellaland]] *[[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Stadoù emren Suafrika]] *[[Timbroù Swaziland|Swaziland]] *[[Timbroù Tanganyika|Tanganyika]] *[[Timbroù Tchad|Tchad]] *[[Timbroù Transvaal|Transvaal]] *[[Timbroù Tripolitania|Tripolitania]] *[[Timbroù Zambezia|Zambezia]] *[[Timbroù Zanzibar - Burevioù gall|Zanzibar - Burevioù gall]] *[[Timbroù Zanzibar|Zanzibar]] *[[Timbroù Zoulouland|Zoulouland]] </div> == [[Amerika]] == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Antigua|Antigua]] *[[Timbroù an Antilhez Bihanañ saoz|Antilhez Bihanañ saoz]] *[[Timbroù an Antilhez Nederlandat|Antilhez Nederlandat]] *[[Timbroù Barbuda|Barbuda]] *[[Timbroù Bermuda|Bermuda]] *[[Timbroù Bolivia|Bolivia]] | *[[Timbroù Brunswick-Nevez|Brunswick-Nevez]] *[[Timbroù Chile|Chile]] *[[Timbroù Corrientes|Corrientes]] *[[Timbroù Curaçao|Curaçao]] *[[Timbroù an Douar-Nevez|Douar-Nevez]] *[[Timbroù Greunland|Greunland]] *[[Timbroù Guatemala|Guatemala]] | *[[Timbroù Gwadeloup|Gwadeloup]] *[[Timbroù Gwiana c'hall|Gwiana c'hall]] *[[Timbroù Gwiana saoz|Gwiana saoz]] *[[Timbroù Honduras Breizh-Veur|Honduras Breizh Veur]] *[[Timbroù Inini|Inini]] *[[Timbroù Inizi Cayman|Inizi Cayman]] | *[[Timbroù Inizi Gwerc’h Breizh-Veur|Inizi Gwerc’h Breizh-Veur]] *[[Timbroù Inizi Maloù|Inizi Maloù]] *[[Timbroù Martinik|Martinik]] *[[Timbroù Montserrat|Montserrat]] *[[Timbroù Perou|Perou]] *[[Timbroù Enez ar Priñs-Edward|Enez ar Priñs-Edward]] *[[Timbroù Saint Kitts ha Nevis|Saint Kitts ha Nevis]] | *[[Timbroù Sant-Pêr-ha-Mikelon|Sant-Pêr-ha-Mikelon]] *[[Timbroù Santez-Lusia|Santez-Lusia]] *[[Timbroù Skos Nevez|Skos Nevez]] *[[Timbroù Stadoù-Unanet Kolombia|Stadoù-Unanet Kolombia]] *[[Timbroù Surinam|Surinam]] *[[Timbroù Tobago|Tobago]] *[[Timbroù Inizi Turks ha Caicos|Inizi Turks ha Caicos]] |} == [[Antarktika]] hag all == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Antarktika - Tiriad Breizh-Veur]] | *[[Timbroù Tiriad Zeland-Nevez|Tiriad Zeland-Nevez]] | *[[Timbroù Georgia ar Su|Georgia ar Su]] | *[[Timbroù Tristan da Cunha|Tristan da Cunha]] |} == [[Azia]] == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Abc'hazia|Abc'hazia]] *[[Timbroù Âlwâr|Âlwâr]] *[[Timbroù Annam ha Tonkin|Annam ha Tonkin]] *[[Timbroù Armenia|Armenia]] *[[Timbroù Azerbaidjan|Azerbaidjan]] *[[Timbroù Bahawalpour|Bahawalpour]] *[[Timbroù Bangkok|Bangkok]] *[[Timbroù Bamra|Bamra]] *[[Timbroù Barwani|Barwani]] *[[Timbroù Batoum|Batoum]] *[[Timbroù Bhopal|Bhopal]] | *[[Timbroù Bhor|Bhor]] *[[Timbroù Bijawar|Bijawar]] *[[Timbroù Borneo an Norzh|Borneo an Norzh]] *[[Timbroù Brunei|Brunei]] *[[Timbroù Chamba|Chambâ]] *[[Timbroù Datia|Datia]] *[[Timbroù Faridkot|Faridkot]] *[[Timbroù Formoza (Taiwan)|Formoza (Taiwan)]] *[[Timbroù Gwalior|Gwalior]] *[[Timbroù Ginea-Nevez ar C'hornaoueg|Ginea-Nevez ar C'hornaoueg]] *[[Timbroù Holkar|Holkar]] | *[[Timbroù Hong Kong|Hong Kong]] *[[Timbroù Hyderabad|Hyderabad]] *[[Timbroù Indez-Sina c'hall|Indez-Sina c'hall]] *[[Timbroù Jaipour|Jaipour]] *[[Timbroù Jasdan|Jasdan]] *[[Timbroù Jhind|Jhind]] *[[Timbroù Kazac'hstan|Kazac'hstan]] *[[Timbroù Kiav-Tchou|Kiav-Tchou]] *[[Timbroù Kirgizstan|Kirgizstan]] *[[Timbroù Kochin-Sina|Kochin-Sina]] *[[Timbroù Labuan|Labuan]] *[[Timbroù Las Bela|Las Bela]] | *[[Timbroù Inizi Maldivez|Inizi Maldivez]] *[[Timbroù Manchukuo|Manchukuo]] *[[Timbroù Morvi|Morvi]] *[[Timbroù Nabha|Nabha]] *[[Timbroù Nowanuggur|Nowanuggur]] *[[Timbroù Orcha|Orcha]] *[[Timbroù Pakistan|Pakistan]] *[[Timbroù Patiala|Patiala]] *[[Timbroù Perak|Perak]] *[[Timbroù Pounch|Pounch]] *[[Timbroù RSKS Treuzkaokazek|RSKS Treuzkaokazek]] | *[[Timbroù Sabah|Sabah]] *[[Timbroù Sina – Burevioù alaman|Sina – Burevioù alaman]] *[[Timbroù Sina - Burevioù gall|Sina - Burevioù gall]] *[[Timbroù Sina – Burevioù rusian|Sina – Burevioù rusian]] *[[Timbroù Sina - Burevioù saoz|Sina - Burevioù saoz]] *[[Timbroù Soruth|Soruth]] *[[Timbroù Tadjikistan|Tadjikistan]] *[[Timbroù Tibet|Tibet]] *[[Timbroù Timor ar Reter|Timor ar Reter]] *[[Timbroù Travancore|Travancore]] *[[Timbroù Turkmenistan|Turkmenistan]] |} == [[Europa (kevandir)|Europa]] == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh|Alamagn - Impalaeriezh]] *[[Timbroù Alamagn - Republik Weimar|Alamagn - Republik Weimar]] *[[Timbroù Alamagn - IIIde Reich|Alamagn - IIIde Reich]] *[[Timbroù Allenstein|Allenstein]] *[[Timbroù Arad|Arad]] *[[Timbroù Fiume|(Inizi) Arbe ha Veglia]] *[[Timbroù Aunus|Aunus]] *[[Timbroù Baden|Baden]] *[[Timbroù Barcelona|Barcelona]] *[[Timbroù Bavaria|Bavaria]] *[[Timbroù Belarus|Belarus]] *[[Timbroù Bergedorf|Bergedorf]] | *[[Timbroù Bohemia ha Moravia|Bohemia ha Moravia]] *[[Timbroù Brunswick|Brunswick]] *[[Timbroù Danzig|Danzig]] *[[Timbroù Epira|Epira]] *[[Timbroù Fiume|Fiume]] *[[Timbroù Gres - Burevioù gall|Gres - Burevioù gall]] *[[Timbroù Hannover|Hannover]] *[[Timbroù Heligoland|Heligoland]] *[[Timbroù Ikaria|Ikaria]] *[[Timbroù Ingria|Ingria]] *[[Timbroù an Inizi Åland|Inizi Åland]] | *[[Timbroù Inizi Mor Egea|Inizi Mor Egea]] *[[Timbroù an Inizi Faero|Inizi Faero]] *[[Timbroù Inizi Mor Ionian|Inizi Mor Ionian]] *[[Timbroù Republik Sokial Italia|Republik Sokial Italia]] *[[Timbroù Iwerzhon|Iwerzhon]] *[[Timbroù Jerzenez|Jerzenez]] *[[Timbroù Jibraltar|Jibraltar]] *[[Timbroù Karelia|Karelia]] *[[Timbroù Katalonia|Katalonia]] *[[Timbroù Kengevread Norzh Alamagn|Kengevread Norzh Alamagn]] *[[Timbroù Keoded Dieub Lubeck|Keoded Dieub Lubeck]] | *[[Timbroù Kreta - Burevioù aostrian|Kreta - Burevioù aostrian]] *[[Timbroù Kreta - Burevioù gall|Kreta - Burevioù gall]] *[[Timbroù Kreta – Burevioù italian|Kreta - Burevioù italian]] *[[Timbroù Kroatia|Kroatia]] *[[Timbroù Liechtenstein|Liechtenstein]] *[[Timbroù Lituania|Lituania]] *[[Timbroù Makedonia|Makedonia]] *[[Timbroù Manav|Manav]] *[[Timbroù Marienwerder|Marienwerder]] *[[Timbroù Mecklenbourg|Mecklenbourg]] *[[Timbroù Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg|Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg]] *[[Timbroù Lituania|Memel]] | *[[Timbroù Montenegro|Montenegro]] *[[Timbroù Oldenburg|Oldenburg]] *[[Timbroù Parma|Parma]] *[[Timbroù Prusia|Prusia]] *[[Timbroù Romagna|Romagna]] *[[Timbroù Saksonia|Saksonia]] *[[Timbroù Saarland|Saarland]] *[[Timbroù Tiriad Dieub Trieste|Tiriad Dieub Trieste]] *[[Timbroù Thurn ha Taksis|Thurn ha Taksis]] *[[Timbroù Wenden|Wenden]] *[[Timbroù Zadar|Zadar]] |} == [[Okeania]] == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Aitutaki|Aitutaki]] *[[Timbroù Gilbert hag Ellice|Gilbert hag Ellice]] *[[Timbroù Inizi Fidji|Inizi Fidji]] | *[[Timbroù Enez ar Gouraleg Vras|Enez ar Gouraleg Vras]] *[[Timbroù Guam|Guam]] *[[Timbroù Hawaii|Hawaii]] *[[Timbroù an Inizi Karolina|Inizi Karolina]] | *[[Timbroù Kiribati|Kiribati]] *[[Timbroù Inizi Marshall|Inizi Marshall]] *[[Timbroù Mikronezia|Mikronezia]] *[[Timbroù Nauru|Nauru]] | *[[Timbroù Niue|Niue]] *[[Timbroù Palau|Palau]] *[[Timbroù Penrhyn|Penrhyn]] *[[Timbroù Inizi Pitcairn|Inizi Pitcairn]] | *[[Timbroù Queensland|Queensland]] *[[Timbroù Rarotonga|Rarotonga]] *[[Timbroù Inizi Salomon|Inizi Salomon]] *[[Timbroù Tahiti|Tahiti]] | *[[Timbroù Tasmania|Tasmania]] *[[Timbroù Tiriadoù gall Okeania|Tiriadoù gall Okeania]] *[[Timbroù Tuvalu|Tuvalu]] *[[Timbroù Victoria|Victoria]] |} == [[Reter-Kreiz]] == {| |- valign="top" | *[[Timbroù Abou Dhabi|Abou Dhabi]] *[[Timbroù Aden|Aden]] *[[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su|Bro warezet Arabia ar Su]] | *[[Timbroù Dubai|Dubai]] *[[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Emirelezhioù Arab Unanet]] *[[Timbroù Enez Rouad|Enez Rouad]] | *[[Timbroù Kastellórizo|Kastellórizo]] *[[Timbroù Sandjak Alexandretta|Sandjak Alexandretta]] *[[Timbroù Manama|Manama]] | *[[Timbroù Stadoù an Arsav-brezel|Stadoù an Arsav-brezel]] *[[Timbroù Tiriad an Alawited|Tiriad an Alawited]] |} == Pennad kar == *[[Istor an timbroù]] [[Rummad:Timbrouriezh]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro| ]] 0yprp7deqbdaua9fdmpczgdzp6z0tqp 0 48016 2148498 2139139 2025-06-06T09:18:01Z Ar choler 52661 2148498 wikitext text/x-wiki '''Moneiz''', en e ster hollek, a dalv [[arc'hant]], e pezhioù hag e [[bilhed]]où peurliesañ. '''Moneiz''' a c'hall bezañ resisoc'h ha daveiñ d'unan eus ar binvioù arc'hant a zo anezho. Anv zo eus un unanenn arc'hant d'ar mare-se. Lies eo moneizoù ar bed dre o stummoù hag o zachennadoù. == Mon lezennel ar moneizoù == Da aesaat ar [[kenwerzh etrebroadel|c'henwerzh etrebroadel]] etre an [[takad moneizel|takadoù moneizel]] e vez implijet [[feur eskemm|feurioù eskemm]], da lavaret eo ar prizioù a c'haller eskemm ar moneizoù an eil ouzh egile. Komz a reer eus [[mon]] ar moneiz. Lod eus ar moneizoù n'o deus ket mon ken, evel ar [[Pengő]] pe c'hoazh [[Franc Aljeria]]. Mon ur moneiz a c'hall bezañ [[mon ret|ret]] pe [[mon frank|frank]]. Pep stad en deus e voneiz dezhañ. Ret eo avat menegiñ stadoù-izili [[Unaniezh Europa]] o deus lezet kontrol ar politikerezh moneizel da [[Bank Kreiz Europa]|Vank Kreiz Europa]. Ar moneizoù all a vez roet o mon gant pep e [[Bank kreiz|Vank kreiz]] pe [[Ministrerezh an Arc'hant]]. Embreger a reont ar re-mañ ur [[monopol]] war ar produiñ hag ar skignañ. Emren pe emrenoc'h a c'hall bezañ ur Bank kreiz diouzh ar gouarnamant en deus krouet anezhañ. == Moneizoù a-vremañ == E touez ar moneizoù brudetañ e kaver an [[dollar US]], moneiz [[Stadoù-Unanet Amerika]], moneiz galloudusañ ar bed. Ur moneiz pouezus kenañ all e armerzh ar bed zo an [[euro]], moneizh [[Unaniezh Europa]]. Moneizoù all a c'hall bezañ meneget : ar [[yen]], moneiz [[Japan]], hag al [[lur sterling]], moneiz ar [[Rouantelezh Unanet]]. Ar memes ger a c'hall bezañ implijet gant meur a stad, da skouer an [[dollar]] pe an [[dinar]]. Bez zo ivez stadoù hag a implij ar memes moneiz, da skouer [[Takad an Euro]]. Gallout a ra ur stad divizout implij moneiz ur stad all : war dachennadoù [[Panama]] hag [[El Salvador]] e vez reizhus an US Dollar. Pep moneiz en devez ur moneiz-rannañ, a dalv 1/100 ar moneiz-pennañ : 100 [[Cent (moneiz)|cent]] = 1 [[dollar]], 100 cent pe [[santim]] = 1 [[euro]], 100 [[penny]] = 1 [[lur sterling]]. Unanennoù a 1/10 pe a 1/1000 a zo anezho ivez. Nebeud broioù evel [[Maoritania]], [[Madagaskar]] ha [[Ginea]] a chom en diavaez diouzh ar sistem a-zegoù. === Nomenkladur ar moneizoù a-vremañ === Kodet eo bep moneiz gant tri lizher, ar reolad [[ISO 4217]] an hini eo : an daou gentañ a zaved d'e stad hag an hini diwezhañ d'e lizherenn-dal. Gant se eo an [[dollar amerikan]] hag an [[dollar c'hanadian]] kodet USD (US=''United States'', D=dollar) ha CAD (CA=''Canada''), al [[lur breizhveurat]] GBP (GB=''Great Britain'', P=''pound''). Un direolder eo an [[euro]] kodet EUR peogwir ez eus meur a stad ennañ. === Arouezioù moneiz === Diamrezet int aet da vezañ ablamour d'ar reolad ISO 4217. Un nebeud arouezioù a vezer graet ganto koulskoude : * $ - an [[Dollar]] * ¥ - ar [[Yen]] e Japan * € - an [[Euro]], moneiz Unaniezh armerzhel Europa * £ - al [[Lur sterling]] (pound), moneiz ar Rouantelezh Unanet == Stummoù moneizoù en istor == An [[trokerezh]] a oa ur seurt eskemm hep moneiz, pe gant ar madoù o-unan e plas ar moneiz. Simplik a-walc'h e oa ar seurt kenwerzh. Da luziata an eskemmoù hag an talvoudegezhioù e voe implijet ur moneiz, pe stumm bennak e vefe, evit dont a-benn da gerwerzhañ muioc'h ha gwelloc'h. Forzh petra a c'hall bezañ ur moneiz evit gwir. Estreget ar metal prizius ([[aour]], [[arc'hant]], [[kouevr]]...) e voe implijet kalz dafarennoù all evel moneiz en istor : * troc'hadoù maen toullet, en inizi [[Yap]], c'hoazh implijet hiziv an deiz * en uheldirioù [[Ginea-Nevez]] e veze implijet istr : ar re "'''gKina'''", hanterloar o stumm, livet a-wechoù. Tennañ a ra ar vro he anv deuzhouto. Skeudennet int war bilhedoù bank ar vro. * dilhadoù * mouchoueroù * gwalennoù * dent loened : dent chas, dent koleoù-mor, dent c'hwezhered braz, dent delfined, dent moc'h, dent wapitied * pluñv * feurioù avanked * ed * troioù-gouzoug kregin * pempilhoù lostoù olifanted * butun, e [[Virginia]] * brik te, e [[Sina]] * kregin kauris (pe [[kaori]]?) e [[Sina]] eus 1100 a-raok JK da 1578 goude JK. Skignet eo bet en [[India]], er [[Meurvor Habask]], er [[Maldivez]], marc'hadourien arab en deus kaset anezho betek [[Afrika]]. * holen * pesked sec'het, en [[Island]] * alamandez, e [[Indez]] * fav kakao, e [[Spagn Nevez]] * sigaret en arme hag er c'hampoù prizonidi brezel == Liammoù diabarzh == * [[moneizoniezh]], studi ar moneizhoù hag ar medalennoù * [[feur eskemm]] * [[marc'had an eskemmoù]] * [[takad moneizel]] * [[Font Moneizel Etrebroadel]] (FME) == Daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Moneizoù| ]] [[Rummad:Arc'hant]] [[Rummad:Armerzh]] mlrjjpn1vks99lr9paph0a7wj402u0h 0 52692 2148369 2095791 2025-06-05T15:17:23Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2148369 wikitext text/x-wiki [[Skeudenn:The Pirate Bay logo.svg|200px|right|thumb| Logo The Pirate Bay]] '''The Pirate Bay''' berraet e '''TPB''' a zo ul lec'hienn ma c'haller eskemm restroù ''[[BitTorrent|torrent]]''. Diazezet eo e [[Sveden]], ha krouerien al lec'hienn a embann ez eo «servijour ''torrent'' brasañ ar rouedad». Ouzhpenn ur milion a weladennerien a vefe bemdez. [[tracker Bittorent]] brasañ ar bed eo ivez. E miz Mae hag e miz Even [[2006]] e voe meneget alies anv The Pirate Bay er c'hazetennoù, rak un arouez eus ar stourm a-enep da oberoù an tiez-embann bras (anvet ''major'') hag a-enep da gemmoù ar gwirioù oberour eo<ref>[https://web.archive.org/web/20060614180913/http://www.liberation.fr/page.php?Article=388436 Abordage raté de «The Pirate Bay»], Libération, 8 a viz Even 2006</ref>. E miz Ebrel 2009, krouerien al lec'hienn [[Peter Sunde]], [[Fredrik Neij]] ha [[Gottfrid Svartholm]] a oa bet barnet kablus e-pad prosez Pirate Bay e Sveden evit bezañ sikouret da dremen e-bioù al lezennoù perc'henniñ . Kondaonet e oant bet d'ur bloaz toullbac'h ha d'un tailh-kastiz. E lod broioù eo bet rediet dre lezenn da stoufañ an hent etrezek al lec'hienn internet The Pirate Bay. Dre tremen dre ur Proxy e vez tu tizhout al lec'hienn memestra. == Taolennadur == [[Skeudenn:Mynttorget, Stockholm during the June 3, 2006 pro-piracy protest.jpg|thumb|250px|Manifestadeg e Stockholm pa voe kemeret ar servijourien, d'an 3 a viz Even 2006]] The Pirate Bay a zo unan eus al lec'hiennoù brasañ enno restroù [[BitTorrent]]. Kement-se a zo difennet e meur a vro, rak eilennoù diavaez lezenn eo ar restroù-se. == Istor == Diwar urzh ministrerezh justis [[Sveden]] (d'an 31 a viz Mae [[2006]]) <ref>[https://web.archive.org/web/20081207025237/http://www.lemonde.fr/web/depeches/0,14-0,39-27497189@7-37,0.html The Pirate Bay de nouveau présent sur des serveurs en Suède], kemennadenn AFP, 14 a viz Even 2006</ref>, e voe kaset 50 poliser da furchal ha da dapout servijourien al lec'hiennoù hag ivez servijourien an herbec'hier anvet PRQ, en o zouez re [[Piratbyrån]], (un aozadur distag, e bal stourm evit ar gwir da reiñ restroù). 300 lec'hienn ha n'o doa liamm ebet gant The Pirate Bay a voe stanket<ref>[https://web.archive.org/web/20071215051404/http://www.ratiatum.com/news3184_ThePirateBay_de_retour_chez_lui.html The Pirate Bay de retour chez lui], Ratiatum, 15 a viz Even 2006</ref>. Tri merour hag herberc'hier al lec'hienn a voe harzet ha goulennataet gant ar polis, ha laosket e voent da vont kuit e fin an devezh. Ur chadenn skinwel a skignas dielloù enno peadra da brouiñ o doa tud [[Motion Picture Association|MPA]] pouezet war gouarnamant [[Sveden]] hag o doa graet anv eus kastizoù argant a-enep da [[Sveden]]. Kement-se a zo kontrol da vonreizh Sveden (disparti ar galloudoù), peogwir ne c'hall ket ar gouarnamant aozañ prosezoù<ref>[https://web.archive.org/web/20080201024901/http://www.ratiatum.com/news3206_ThePirateBay_des_documents_confirment_les_pressions.html ThePirateBay : des documents confirment les pressions], Ratiatum, 21 a viz Even 2006</ref>. War a dachenn bolitikel e voe lakaet an afer, pa c'houlennas izili [[Centerpartiet]] ma vefe aozet ur bodad enklask kaset gant kannaded diwar-benn izili minsitrerezh ar justis o doa lakaet prennañ al lec'hienn<ref>[http://www.thelocal.se/article.php?ID=4136&date=20060621 Bodström welcomes interference probe], The local, 21 a viz Even 2006</ref>. Servijourien The Pirate Bay a voe digoret en-dro en [[Izelvroioù]] d'an 2 a viz Even [[2006]]. 600 den a vanifestas e [[Stockholm]] hag e [[Göteborg]] a-benn diskouez o c'henskoazell. D'ar 14 a viz Even [[2006]] ec'h embannas unan eus merourien al lec'hienn e oa bet kaset en-dro ar servijourien da [[Sveden]]. Ne voe tamm displegadenn ebet, met soñjal a reer e oa bet pouezet warno gant ministrerezh justis an [[Izelvroioù]] ha gant hini ar Stadoù-Unanet<ref>[http://www.thelocal.se/article.php?ID=3969&date=20060602 US government behind Pirate Bay raid], The Local, 2 a viz Even 2006</ref>. E miz Genver [[2007]] e reas krouerien The Pirate Bay ur galv a-benn kaout peadra da brenañ enezenn [[Sealand]] a-benn sevel ur vroadig<ref>[https://web.archive.org/web/20080128163621/http://www.ratiatum.com/news4170_La_solution_pour_legaliser_le_P2P_achetez_une_ile.html La solution pour légaliser le P2P, achetez une île], Ratiatum, 15 a viz Genver 2007</ref>. Met ne voe ket eus ar werzh, rak Priñs Michael Bates a nac'has ma vefe implijet e enezenn a-enep da lezennoù etrebroadel<ref>[https://web.archive.org/web/20080121194050/http://www.ratiatum.com/breve4200_La_Principaute_de_Sealand_ne_sera_pas_vendue_aux_pirates.html La Principauté de Sealand ne sera pas vendue aux pirates], Ratiatum, 19 a viz Genver 2007</ref>. Neuze e lavaras Tobias Andersson e chomfe The Pirate Bay e [[Sveden]]<ref>[https://web.archive.org/web/20080114010548/http://www.ratiatum.com/breve4452_The_Pirate_Bay_restera_amare_en_Suede.html The Pirate Bay restera amarré en Suède], Ratiatum, 24 a viz C'hwevrer 2007</ref>. E miz Even 2007 e kinnigas merourien The Pirate Bay ur servij skeudennoù hep tamm kontrollerezh ebet, anvet [[Bayimg]] [https://web.archive.org/web/20110222215612/http://bayimg.com/]. D'an 21 a viz Even [[2007]] ec'h embannas merourien The Pirate Bay e felle dezho kas meur a embregerezh dirak al lez-varn, goude ma vefe bet embannet kemennadennoù [[MediaDefender]]. Er c'hemennadennoù-se, hag a voe skignet war internet, ez eo splann e labouras MediaDefender evit an embregerezhioù-se dre glask distruj [[tracker]]ien The Pirate Bay<ref>[https://thepiratebay.sx/blog/86 The Pirate Bay files charges against media companies]</ref>. Sed roll an embregerezhioù tamallet gant The Pirate Bay : * [[Twentieth Century Fox]] Sveden * [[Emi|Emi Music]] Sveden * [[Universal Music|Universal Music Group]] Sveden * [[Universal Pictures]] Nordic * [[Paramount|Paramount Home Entertainment]] Sveden * [[Atari]] Nordic * [[Activision]] Nordic Filial hag Activision ar Rouantelezh-Unanet * [[Ubisoft]] Sveden * Sony Bmg Music Entertainment Sveden * [[Sony Pictures|Sony Pictures Home Entertainment]] Nordic D'an 31 a viz Genver [[2008]] e tivizas ur prokulor svedat kas pevar merour al lec'hienn dirak al lez-varn. Ar prosez a grogas d'ar 16 a viz C'hwevrer [[2008]], hag ar c'hastiz a c'hallje bezañ 123 000 euro hag ur bloavezh toull-bac'h. Rebechet e vez ouzh Hans Fredrik Neij, Per Svartholm Warg, Peter Kolmisoppi ha Carl Lundström bezañ aotreet eilañ un ugent bennak a bladennoù, a filmoù hag a c'hoarioù video<ref>[https://web.archive.org/web/20080407085615/http://www.zataz.com/news/16429/pirate-bay--telechargement--justice--accusation--amende.html Ca sent le sapin pour Pirate Bay ?], ZATAZ, 1añ a viz C'hwevrer 2008</ref>. D'an 12 a viz Eost [[2008]] e c'houlennas Giancarlo Mancusi, ur prokulor italian, ma vefe stanket an [[anv domani]] hag ar chomlec'hioù IP implijet gant The Pirate Bay<ref>[http://www.clubic.com/actualite-155728-blocage-the-pirate-bay-italie.html]</ref>. Merourien The Pirate Bay a gemmas diouzhtu o chomlec'hioù IP. {{Commons|2006-06-03 pirate demonstration in Sweden}} === Liamm diavaez === * [https://thepiratebay.se/ Lec'hienn ofisiel] == Daveoù == <References/> [[Rummad:Kenrouedad]] sxkwv8u6zshddzvua4pw5jkvekc120d 0 52769 2148065 2037013 2025-06-02T20:45:22Z Dishual 612 vk 2148065 wikitext text/x-wiki [[File:Domenico Ghirlandaio - St Jerome in his study.jpg|thumb|upright 1.3|[[Sant]] [[Hieronimos]], troour ar [[Vulgat]], en e sal-studi. Murlivadur gant Domenico Ghirlandaio, [[1480]]. [[Paeron]] an droourien eo sant Hieronimos er [[Kristeniezh|gristeniezh]]]] '''Treiñ''', '''treuzyezhañ''' a vez graet e [[brezhoneg]] eus al lakaat e brezhoneg ur skrid a zo bet aozet en ur [[yezh]] estren. "[[Jubenniñ]]" a lavarer pa dreuzyezher e brezhoneg komzoù a zo distaget en ur yezh estren. Kalz nebeutoc'h a skridoù a vez troet e brezhoneg eget er yezhoù amezek, ofisiel pe get. N'eus nemet e [[kerneveureg]], a-douez ar yezhoù amezek, e vez troet nebeutoc'h eget e brezhoneg, peogwir ez eus nebeutoc'h a dud o treiñ ha nebeutoc'h a lennerien, daou dra a zo ezhomm evit embann troidigezhioù. Un darn hepken eus ar skridoù brezhonek zo troidigezhioù. Jubenniñ a vez graet gant an holl vrezhonegerien un tamm bennak dre gomz ; dre skrid avat ne vez ket graet gant kalz tud, ha gant tud gopret d'en ober nebeutoc'h c'hoazh. Ha mar ne vez ket lennet kalz brezhoneg dre vras e vez lennet an troidigezhioù nebeutoc'h c'hoazh. N'eo ket bet kont evel-se atav : un amzer zo bet ma ne veze embannet nemet troidigezhioù, relijiel an darn vuiañ anezho. ==Istor an treiñ e brezhoneg== ===A-raok an {{XIXvet kantved}} === *Gwechall ne veze troet nemet levrioù kristen : an [[Testamant Nevez]], buhezioù sent en o zouez. *Un nebeud skridoù dispac'hel a voe troet e dibenn an {{XVIIIvet kantved}}, a-raok ma voe kroget d'ober brezel d'ar brezhoneg da vat adalek an [[abad]] [[Henri Grégoire]] ([[1750]]-[[1831]]). ===XIXvet kantved=== *Troet e voe [[fablenn]]où [[Jean de La Fontaine]] gant meur a zen. *Gant [[Yann-Frañsez ar Gonideg]] e voe troet an Testamant Nevez evit ar wech kentañ ([[1827]]), da lavaret eo 260 vloaz war-lerc'h hini [[kembraek]] [[William Salesbury]] ([[1567]]). ===Adalek an {{XXvet kantved}} === *Gant ''[[Gwalarn]]'' e voe troet skridoù eus lennegezhioù ar bed-holl, eus ar broioù keltiek da gentañ-penn : ''[[Mabinogion]]'' Kembre ha mojennoù [[Iwerzhon]], da skouer. *Diwezhatoc'h, pa voe savet an ti-embann [[An Here]], ha keit ha ma oa en e sav, e veze troet hag azasaet kalzik levrioù evit ar vugale. *E dibenn an XX{{vet}} kantved e veze troet lennegezh dreist-holl, ha fablennoù La Fontaine adarre, evel en XIX{{vet}} kantved. *Kalzik romantoù zo bet troet diwar meur a yezh. *Kalz [[danevell]]où zo bet troet ivez, met dastumad ebet. *[[Barzhoneg]]où a veze troet stank un amzer zo bet ivez. Un nebeudig dastumadoù zo bet. Met pa dostaer ouzh pezh a vez graet e yezhoù all, evel e kembraeg pe e [[galizeg]], ez eo dister ken ez eo. Hag e [[katalaneg]] e vez troet muioc'h c'hoazh. ===Estreget levrioù=== Ouzhpenn da levrioù a vez troet bremañ. *Panelloù war an hentoù. *Bruderezh a bep seurt : ''Arabat butuniñ''. *Danevelloù-labour kevredigezhioù a zo (divyezhek eo melestradurezh [[Diwan]]). *Skridoù war kartennoù douaroniezh. *Pennadoù kazetennoù e-barzh [[Al Lanv]] ha [[Bremañ]] a-wechoù. *Abaoe un nebeud bloavezhioù e vez troet programmoù pe etrefasoù er [[stlenneg]], re Wikipedia hag ar [[merdeer]] [[Mozilla Firefox]] da skouer. ===Treiñ ha reizhañ=== Kalz labour treiñ a vez graet gant kenlabourerien Wikipedia, ha difaziet e vez al labour-se ivez gant un toulladig tud. Gant se ez eo ur seurt ''skol treiñ'' na vez ket implijet a-walc'h, pa n'eus ket re all o vont en-dro e brezhoneg. N'eo ket troidigezhioù lennegel a vez graet avat, labour kalvezel kentoc'h. Ul labour kalz spisoc'h eo an treiñ lennegel. ==Petra ne vez ket troet e brezhoneg ? == Ne vez ket troet kalz [[kanaouenn]]où. Koulskoude ne vije ket didalvoud lakaat e brezhoneg yac'h kanaouennoù brudetañ ar bed evit an nebeud kanerien vrezhonek a zo. Boulc'het e oa bet al labour gant [[Roparz Hemon]] koulskoude <ref>Gwelit ar pennad ''[[Kanaouennoù]]''</ref>. Ar gevredigezh [[Dizale]] a dreuzyezh un toullad filmoù, ha skignet e vez lod dre ar [[Kenrouedad|Genrouedad]]. ==Perak e vez troet ken nebeut ?== Gwall nebeut e vez troet e brezhoneg abalamour ma n'eo ket niverus ar vrezhonegerien, a ren o buhez e galleg dreist-holl. Ouzhpenn da se n'eus ket kalz a droerien, ha n'eus tamm politikerezh treiñ dre vras e Breizh, na gant an embannerien-levrioù zoken. ''Evel ma teu e teu'', eo ar reolenn. ==Treiñ ha lenn== Kenstag eo treiñ ha lenn. Nebeut a lennerien vrezhoneg a zo, n'a ket o niver war gresk. Gant-se ez eo diaes krediñ ec'h ay an niver a levrioù troet hag a droerien war gresk ivez. Koulskoude, mar bez kelennet brezhoneg er skolioù d'ar vugale en dazont e vo ezhomm levrioù da reiñ dezho, nemet ne rafe ket ar skolaerien gant levrioù (ha ne reont ket holl, pa vez roet eilskeudennoù e-lec'h levrioù d'ar vugale), ha troerien ha troerezed a vo ezhomm d'ober al labour. Mar ne vez ket kelennet brezhoneg evel-just ne vo ket eus ar gudenn. ===Piv a dro e brezhoneg ?=== Alies e vez kelennerien war ar yezhoù o treiñ diwar ar yezh a gelennont, pe ar yezhoù all o deus desket, evel [[Mikael Madeg]] diwar ar [[saozneg]] pe [[gouezeleg Skos]], evel [[Alan Botrel]] diwar ar [[gresianeg]]. Implijidi [[Ofis ar Brezhoneg]] o devez da dreiñ diwar ar galleg, hervez a c'haller lenn amañ hag ahont. Kenlabourat a ra [[Corinne ar Mero]] gant [[Dizale]] evit azasaat e brezhoneg komzoù [[tresadennoù-bev]] ha [[Sinema|filmoù]]. ===Diwar pe yezhoù all e vez troet ?=== Diwar ar galleg e vez troet dreist-holl, ha levrioù bugale kentoc'h. Diwar ar saozneg e veze troet un tamm lennegezh poent zo bet, gant kelennerien war ar saozneg pe [[saozneger]]ien evel [[Frañsez Favereau]]. Diwar an alamaneg e vez troet nebeut : n'eo ket stank an alamanegerien ken e-touez ar vrezhonegerien, war a hañval. Muioc'h a [[spagnoleg]]erien zo, met nebeud a dra zo bet troet eus ar yezh-se evit poent c'hoazh. ==Skoazell d'an treiñ== En holl vroioù hag o deus un tamm politikerezh sevenadurel e vez skoazellet an treiñ lennegel hag an treiñ filmoù. Kevredigezhioù troerien zo ivez, e Breizh avat n'eus ket. Adalek 2004 e oa bet disklêriet gant Kuzul-rannvro Breizh e oa o vont da skoazellañ sevel troidigezhioù e brezhoneg, pe gentoc'h da skoazellañ an embannerien da baeañ troidigezhioù. Ret eo bet gortoz 2012 evit gwelout anezhañ o skoazellañ an hini kentañ, troidigezh ''[[Harry Potter]]''. Re all zo bet skoazellet e 2013 ha 2014 : gant Ofis ar Brezhoneg ez eus savet ul listennad oberennoù da dreiñ, met ne weler warni nemet oberennoù lennegel, klasel kentoc'h, ha n'eus lec'h ebet d'al levrioù evit ar vugale pe d'al levrioù istor, skiant, hag all. Ha n'eo ket sur e vo entanet an embannerien gant ar programm a zo savet ha kinniget gant pennadurezhioù. * Kant trizek levr zo bet kinniget d'an treiñ e brezhoneg e [[2022]], diwar 20 yezh (evit doare, lod ne vint biken troet war-eeun e brezhoneg, hep tremen dre un droidigezh all). {| align="center" |- ! colspan="4"| Yezhoù orin an troidigezhioù da ober, kinniget gant OPaB e 2022 |- | {| class="wikitable" |- ! Yezh !! Levrioù |- | Saozneg || 43 |- | Spagnoleg || 14 |- | Galleg || 11 |- | Spagnoleg || 14 |- | Alamaneg|| 10 |} | | {| class="wikitable" |- ! Yezh !! Levrioù |- | [[Japaneg]] || 3 |- |[[Rusianeg]] || 3 |- | [[Italianeg]] || 2 |- | [[Portugaleg]] || 2 |- | [[Albaneg]] || 1 |} | {| class="wikitable" |- ! Yezh !! Levrioù |- | [[Arabeg]] || 1 |- | [[Euskareg]] || 1 |- | [[Finneg]] || 1 |- | [[Islandeg]] || 1 |- | Kembraeg || 1 |} | {| class="wikitable" |- ! Yezh !! Levrioù |- | [[Nederlandeg]] || 1 |- | [[Norvegeg]] || 1 |- | [[Okitaneg]] || 1 |- | [[Sinaeg]] || 1 |- | [[Tchekeg]] || 1 |} |} ==Pennadoù kar == * [[Roll an oberennoù e brezhoneg troet diwar yezhoù all]] * [[Listenn an oberennoù lennegel ha levrioù a bep seurt troet diwar yezhoù all]] ==Liammoù diavaez== *[https://www.bretagne.bzh/app/uploads/Liste2022traduc_litt_br.pdf Kuzul-rannvro Breizh : listenn al levrioù kinniget d'an treiñ e 2022.] ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Treiñ e brezhoneg]] [[Rummad:Lennegezh vrezhonek]] 2a569gz7ribjy268kv9jcnytpvrfs13 0 59317 2148310 2139917 2025-06-04T20:42:44Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2148310 wikitext text/x-wiki [[Restr:Sir Kay breaketh his sword.jpg|thumb|''Sir Kay a dorr e gleze en un tournamant'', gant [[Howard Pyle]]]] '''Kae''', '''Cei''', '''Cai fab Cynyr''', '''Cai Hir''' e [[kembraeg]] (''Sir Kay'' e [[saozneg]], ''Keu'' e [[galleg]]) zo unan eus an harozed en-dro d'ar roue [[Arzhur]] e mojennoù [[Kembre]]. ==El lennegezh kembraek== Kaoz zo anezhañ e ''[[Culhwch ac Olwen]]'', ma sikour [[Culhwch]] en amprouennoù roet dezhañ gant ar [[ramz]] [[Ysbaddaden Pencawr]] a-benn gallout dimeziñ da [[Olwen]], merc'h ar ramz-se. "Cai Hir" zo bras ha kreñv, feuls an tamm anezhañ. Eñ ha Bedwyr (Sir Bedivere) zo e-touez ar c'hwec'h marc'heg dibabet da ambroug Culhwch, un trede o vezañ Gwalchmei (Sir Gawain). Cai an hini a ra an amprouenn gentañ, a zo mont da gerc'hat kleze [[Wrnach Wyddel]]. Eñ ivez, gant Bedwyr, a veaj war divskoaz [[Eog Llyn Llyw]] da glask penn da [[Mabon fab Modron|Vabon fab Modron]]. ==E mojennoù all== En ''[[Historia Regum Britanniae]]'' [[Jafrez Menoe]] e weler Cei ha Bedwyr o sikour ar roue Arzhur da drec'hiñ war ramz [[Menez Mikael ar Mor]]. Da [[Kontelezh Anjev|gont Anjev]] eo lakaet gant Jafrez. Gant [[Chrétien de Troyes]] eo un den birvidik, feuls an tamm anezhañ, ha foeñvour diboell. El lennegezh kembraek ez eus anv eus e varv, lazhet gant Gwyddawg, hag Arzhur o vont d'e zialañ. E skrid Jafrez Menoe hag en ''[[Alliterative Morte Arthure]]'' eo lazhet er brezel gant an impalaer roman [[Impalaer Lucius|Lucius]]<ref>Ur varzhoneg krennsaoznek aozet war-dro ar bloaz 1400 eo ''Alliterative Morte Arthure'', ma konter tamm diwezhañ mojenn Arzhur a-hed 4 346 gwerzenn. Gwelit [https://web.archive.org/web/20211107180715/https://reflection.eleusinianm.co.uk/Medieval-literature/White-Book-of-Mottistone/Alliterative-Morte-Arthure ar skrid e saozneg a-vremañ.]</ref>. [[Caer Gai]] zo bet anvet diwar e anv, ha meneget eo en oberennoù [[Beirdd yr Uchelwyr]] evel e lec'h-annez. ==Levrlennadur== * {{cy}} Meic Stephens : ''Cydymaith i Lenyddiaeth Gymraeg'', Gwasg Prifysgol Cymru, 1986 {{ISBN|0-7083-0915-1}} ==Liammoù diavaez== *[http://www.kingarthursknights.com/knights/kay.asp ''King Arthur & The Knights of the Round Table: Sir Kay''] *[https://web.archive.org/web/20090609002432/http://www.earlybritishkingdoms.com/bios/kay.html ''Sir Kay at Early British Kingdoms''] == Notennoù == {{Daveoù}} {{Roue Arzhur ha Danvez Breizh|tudennoù}} [[Rummad:Mabinogi]] [[Rummad:Mojenn Arzhur]] [[Rummad:Harozed kelt]] 8djaz33q2yyhqpf10c1u7xffu98vnk6 0 60392 2148368 2123037 2025-06-05T15:10:08Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2148368 wikitext text/x-wiki [[Restr:Durutti_column.jpg|thumb|Vini Reilly (The Durutti Column), Primavera Sound Festival, [[2 a viz Gouere]] [[2007]]]] '''The Durutti Column''' a zo ur strollad sonerien [[Bro-Saoz|saoz]] [[post-punk]] savet e [[1978]] e [[Manchester]].<ref name="Strong">Strong, Martin C. (1999) "The Great Alternative & Indie Discography", Canongate</ref> Er strollad e kaver ar gitarour ha soner piano [[Vini Reilly]], ha peurliesañ an tabouliner [[Bruce Mitchell]]. Hag ivez Keir Stewart (gitar boud, kenaozerien ha harmonica) ha Poppy Morgan (piano)<ref>,[http://www.myspace.com/thedurutticolumnmcr MySpace: The Durutti Column]</ref>. ==Istor== ===Izili gentañ=== E [[1978]] e voe savet ur strollad gant [[Tony Wilson]] hag [[Alan Erasmus]], hag a savfe [[Factory Records]] ur pennadig goude. Ennañ e oa sonerien bet izili eus Fast Breeder: Chris Joyce (taboulinoù) ha Dave Rowbotham (gitar). Ganto e teuas ar gitarour Reilly, hag a sone gitar er strollad [[punk]] [[Ed Banger and The Nosebleeds]], ar c'haner Phil Rainford, ar soner kenaozer Stephen Hopkins hag ar soner gitar boud [[Tony Bowers]]. Rainford a guitaas ar strollad e miz Gouere.<ref name="Strong" /> Ar strollad a sonas er Factory club hag ec'h enrollas div ganaouenn a voe embannet war ar bladenn gentañ embannet gant [[Factory Records]], an dastumad anvet ''[[A Factory Sample]]'' (ur bladenn 7" doubl, gant tonioù gant [[Joy Division]],John Dowie ha [[Cabaret Voltaire (strollad)|Cabaret Voltaire]]). Dres a-raok enrollañ o fladenn gentañ e savas diemglev etre Wilson hag Erasmus evit a selle ouzh dibab ar produour, [[Martin Hannett]]. Lod brasañ izili ar strollad, war-bouez Reilly, a savas The Mothmen, ha Joyce and Bowers az eas da seniñ e [[Simply Red]]. Azalek ar mare-se e voe The Durutti Column raktres personel Reilly. Bruce Mitchell ha sonerien all a gemeras perzh gwech ha gwech all, pe evit seniñ pa veze enrollet pladennoù, pe evit seniñ war al leurenn. Gant Mitchell ha Wilson e voe meret ar strollad e-pad ma oa produet gant Factory hag e-pad meur a vloaz goude freuz-stal an ti-embann. Diazezet eo anv ar strollad war hini [[Buenaventura Durruti]], hag a oa e penn ur bagad anarkourien e-pad [[Brezel Spagn]]. E [[1967]] e voe embannet un trakt anvet ''Distro bagad Durruti'' gant [[Etrevroadel saviadelour]] hag anvet e voe "The Return of the Durutti Column" pladenn gentañ ar strollad. ===1979-1990: Factory Records=== Evit ar bladenn gentañ, ''The Return of the Durutti Column'' ([[1980]]) he zitl, e kenlabouras Reilly gant ar produer [[Martin Hannett]]. Embanandur kentañ ar bladenn a voe gwerzhet en ur golo paper-traezh (bet fardet gant meur a zen eus Factory, evel — hervez Wilson — [[Joy Division]]<ref name="Bot">[https://web.archive.org/web/20131005005507/http://users.rcn.com/rpsweb/durutti-column/texts/liner-bottomline.html Liner notes to "The Durutti Column Live at the Bottom Line, New York" by A.H. Wilson]</ref>). Ar mennozh a zeue eus al levr anvet ''Eñvorennoù'' gant [[Guy Debord]] hag a oa ivez goloet gant paper-traezh. Ar sonerezh a oa gwall zisheñvel diouzh ar sonerezh [[post-punk]] a veze graet d'ar mare-se, daoust ma'z embannas Reilly e oa un arzour eus al luskad "[[new wave]]".<ref name="int">[https://web.archive.org/web/20131005005208/http://users.rcn.com/rpsweb/durutti-column/texts/iv-muntplein.html Atersadenn Vini Reilly, 13 a viz Eost 1981, Muntplein (Brussels)]</ref> Ouzhpenn an albom e oa ur bladenn bleg (flexidisc) warni daou don bet savet gant Hannett e-unan.<ref name="Strong" /> ''LC'' a voe embannet e [[1981]]. Enrollet e voe hep Hannett, met gant an tabouliner Bruce Mitchell. Ar bladenn EP ''Deux Triangles'' a zeuas er-maez e [[1982]]. Ur bladenn warni tri zon sonet gant ur piano ha tamm gitar ebet eo. Reilly ha Mitchell a savas o-unan ''Another Setting'' ([[1983]]) met e [[1984]] e kreskas ar strollad hag e voe degemeret ennañ Richard Henry ([[trombon]]), Maunagh Fleming]] ([[korn saoz]] hag [[oboell]]), Blaine Reininger ([[violoñs]] ha [[violoñs alto]]), Mervyn Fletcher ([[saksofon]]), Caroline Lavelle ([[violoñsell]]) ha Tim Kellett ([[trompilh]]). An albom ''Without Mercy'', bet kempennet gant John Metcalfe, a oa ur bladenn sonerezh nemetken, diazezet war ar barzhoneg ''La Belle Dame sans Merci: A Ballad'' gant [[John Keats]]. Kellett and Metcalfe a chomas er strollad, hag asambles gant Reilly ha Mitchell e savjont ''Circuses and Bread'' (Factory Benelux, [[1985]]) ha ''Domo Arigato'', ur bladenn bet enrollet war al leurenn e [[Tokyo]], hag a voe ar bladenn sonerezh pop kentañ bet embannet e stumm ur CD er [[Rouantelezh-Unanet]]. An albom anvet ''The Guitar and Other Machines'' a zeuas er-maez e [[1987]]. Produet e voe gant Stephen Street, hag a broduas ivez ''[[Viva Hate]]'' ([[1988]]) gant [[Morrissey]], ma son gitar Reilly. An albom anvet ''Vini Reilly'' a zeuas er-maez e [[1989]], ha produet e voe gant Reilly ha Street. Warni e klever sample sonerezh ha kan ([[Otis Redding]], [[Tracy Chapman]], [[Annie Lennox]], Joan Sutherland).<ref name="Strong" /> Mitchell a sonas war un ton nemetken war an albom ''Obey the Time'' ([[1990]]). Ar peurrest eus ar bladenn a voe savet gant Reilly e-unan. Ur bladenn ma klever levezon ar sonerezh elektronek eo. ===1990 ha goude : goude Factory=== E-pad ar pemp bloaz da-heul freuz-stal Factory Records ne voe embannet nemet ur bladenn gant The Durutti Column : ''Lips That Would Kiss'' ([[1991]]), un dastumadeg single ha tonioù chomet diembann pe bet embannet gant Factory Benelux eo. Da-heul e teuas ''Dry'' ([[1991]]) ha ''Red Shoes'' ([[1992]]), ma klever enrolladennoù disheñvel eus tonioù bet enrollet a-raok hag un nebeud re all chomet diembann betek-henn. E [[1993]] e klaskas Tony Wilson adsevel Factory Records, ha ''Sex and Death'' a voe ar bladenn gentañ embannet gant [[Factory Too]] (un is-rann eus [[London Records]]). Produet e voe gant Stephen Street, ha Mitchell, Metcalfe ha [[Peter Hook]] ([[New Order]]) agemras perzh er raktres. ''Time Was Gigantic ... When We Were Kids'' a voe embannet e [[1998]] ha produet gant Keir Stewart. Stewart a sonas ivez war tonioù zo, hag abaoe en deus kenlabouret meur a wech gant Reilly. Etre [[1996]] ha [[1998]] e voe adembannet gant Factory Too/London an eizh albom (''The Return of the Durutti Column'', ''LC'', ''Another Setting'', ''Without Mercy'', ''Domo Arigato'', ''The Guitar and Other Machines'', ''Vini Reilly'' hag ''Obey the Time'') a oa bet embannet gant [[Factory Records]]. Echu e voe gant Factory Too e [[1998]], ha neuze e voe produet pladennoù The Durutti Column gant tiez-embann dizalc'h evel [[Artful Records]] (''Rebellion'' e [[2001]], ''Someone Else's Party'' e [[2003]], ''Keep Breathing'' e [[2006]], ''Idiot Savants'' e [[2007]]) pe gant [[Kookydisc]] (''Tempus Fugit'' e [[2004]], ''Sunlight to Blue . . . Blue to Blackness'' e [[2008]]). ==Arvesterien pe get?== Er film ''[[24 Hour Party People]]'' e weler [[Vini Reilly]] o seniñ en [[Haçienda]], ha n'eus den ebet er sal. En displegadennoù a ya da-heul an DVD e klever [[Tony Wilson]] o lavarout ez eo direizh, rak selaouerien en doa Vini Reilly : "ma kasit anezhañ da Bortugal e vo 200 arvester, ma kasit anezhañ da Bariz e 800 arvester, hag e Manchester e vo 500 pe 600 anezho". ===Pladennoù bras=== *[[The Return of the Durutti Column]] (Factory FACT 14, 1980 - golo orin ar bladenn vinil graet gant paper-traezh - adembannet e 1996 e CD : fazioù e roll an tonioù hag un ton eus ar bladenn vinil ('Beginning') a vank) (#7) *LC (Factory FACT 44, 1981) (#12) *Deux Triangles EP (Factory Benelux FBN10, 1982) *Another Setting (Factory FACT 74, 1983 -fazioù e roll an tonioù en holl CDioù) (#4) *Amigos Em Portugal (Fundação Atlântica, 1983 - adembannet e CD gant Kooky e 2005) (#11) *Without Mercy (Factory FACT 84, 1984) (#8) *Say What You Mean, Mean What You Say EP (Factory FAC 114, 1985 - ouzhpennet war ar CD Without Mercy) (#5) *Circuses and Bread (Factory Benelux FACD 154, 1986 - adembannet e 1993 gant ur golo nevez gant Les Disques Du Crepuscule, titl : "Bread and Circuses") (adembannet gant LTM e 2008 gant ar golo orin ha 9 c'hanaouenn ouzhpenn LTMCD 2510)(#11) *The City of Our Lady (Factory Fac 184/A, 1986) gant [[Debi Diamond]] (#46) *Greetings Three EP (Materiali Sonori MASO 70003) *The Guitar and Other Machines (Factory FACT 204, 1987) (#13) *Vini Reilly (Factory FACT 244, 1989) (#5) *Obey the Time (Factory FACT 274, 1990) *Sex and Death (Factory Too/London, 1994) *Fidelity (Les Disques Du Crepuscule, 1996) *Time was Gigantic ... When we Were Kids (Factory Too/London, 1998) *Rebellion (Artful CD40, 2001) *Someone Else's Party (Artful CD49, 2003) *Tempus Fugit (Kooky kookydisc019. 2004) *Heaven Sent (It was called digital. It was Heaven sent) (F4, 2005 - c'hwec'h ton, da bellgargañ nemetken) *Keep Breathing (Artful CD52, 2006) *Idiot Savants (Artful CD62, 2007) *Sunlight to Blue ... Blue to Blackness (Kooky kookydisc027, 2008) *Treatise on the Steppenwolf OST (LTM CD2518, 2008) *Love in the Time of Recession (Artful CD64, 2009) ===Pladennoù all=== *Short Stories for Pauline (FBN36) - Chomet diembann. An tonioù a gaver war 'Lips That Would Kiss' hag adembannadur Circuses and Bread. 1983. *The Sporadic Recordings (TTTTTTTTT CD, 1989 - demo ha tonioù chomet diembann - Vini Reilly, ket DC) *Dry (Materiali Sonori, 1991 - dastumadeg tonioù savet er bloavezhioù 1980 ha chomet diembann) *Red Shoes (Materiali Sonori, 1992 - dastumadeg tonioù savet er bloavezhioù 1980 ha chomet diembann ha Greetings Three EP) *Return of the Sporadic Recordings (Kooky, 2002 - CD doubl - adembannadur Sporadic gant tonioù diembann ouzhpennet) *Sporadic Three (Kooky, 2007 - dastumadeg tonioù chomet diembann) ===Pladennoù enrollet war al leurenn (''live'')=== *Live At The Venue (VU, 1983 - enrollet er Rouantelezh-Unanet, 1983 - pladenn vinil orin : 4000 skouerenn - adembannet e CD e 2004) *Domo Arigato (live) (Factory FACT 144, 1985 - enrollet e Japan 4/85) *One Night In New York (US ROIR - cassette only release in 1987, CD 1993 - CD adembannet e 1999, adanvet "A Night In New York" gant tonioù ouzhpenn ha fazioù e roll an tonioù) *Live in Bruxelles 13 August 1981 (LTM CD 2008, gant un atersadenn skingomz gant Vini Reilly) ===Dastumadegoù=== *Valuable Passages (Factory FACT 164 UK/Relativity US, 1986 - LP doubl, CD) *The First Four Albums (Factory, 1988 - 4 CD set of Return Of, LC, Another Setting and Without Mercy/Say What You Mean... - Return Of disc has original LP tracks, in correct order) *Lips That Would Kiss (Factory Benelux CD, 1991 - single eus penn-kentañ ar bloavezhioù 1980 ha tonioù chimet diembann betek-henn) *The Best Of The Durutti Column (WEA UK, 2004 - CD doubl) ==Liammoù diavaez== {{commonscat|The Durutti Column}} *''Vinylnet Record Label Discographies''. [https://web.archive.org/web/20070702170555/http://www.vinylnet.co.uk/record-label-discographies.asp link]. - Factory Catalogue Numbers. *[http://www.thedurutticolumn.com/ Lec'hienn ofisiel] *[http://www.myspace.com/thedurutticolumnmcr Pajenn MySpace] *[http://users.rcn.com/rpsweb/durutti-column/ Lec'hienn nann-ofisiel] *[https://web.archive.org/web/20090709005422/http://www.cerysmaticfactory.info/the_durutti_column.html The Durutti Column @ Cerysmatic Factory] *[https://web.archive.org/web/20050404141848/http://users.rcn.com/rpsweb/durutti-column/discog.html Pladennaoueg] *[https://web.archive.org/web/20040423154948/http://www.geocities.com/mitchellmichael/dcgigography.html Holl sonadegoù ar strollad] *[http://launch.groups.yahoo.com/group/durutticolumn/ Forom war Yahoo!] *[http://www.allmusic.com/artist/p4145 Pennad war Allmusic.com ] ==Notennoù== {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Durutti Column, The}} [[Rummad:Strolladoù sonerezh ar bloavezhioù 1970]] [[Rummad:Strolladoù sonerezh ar bloavezhioù 1980]] [[Rummad:Strolladoù sonerezh ar bloavezhioù 1990]] [[Rummad:Strolladoù sonerezh ar bloavezhioù 2000]] [[Rummad:Punk]] [[Rummad:Sonerezh Breizh-Veur]] gmwux0jyk5gogwlzbhw70xxkslrmv0y 14 64546 2148457 1519271 2025-06-05T20:53:45Z Llydawr 145 2148457 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Russia}} [[Rummad:Politikourien Rusia]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Rusia]] 24h5cmrzkwerc708xf5g8gowxpmbvde 14 64547 2148453 1486708 2025-06-05T20:51:44Z Llydawr 145 2148453 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Turkey}} [[Rummad:Politikourien Turkia]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Turkia]] i8hxhlwk1erpbc928i31ipdz1oeio43 14 64549 2148448 1486710 2025-06-05T20:50:43Z Llydawr 145 2148448 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Chile}} [[Rummad:Politikourien Chile]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Chile]] kyb4xi9e71asjzi60qje7aeqyat9ngr 14 64570 2148459 1519272 2025-06-05T20:54:29Z Llydawr 145 2148459 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Poland}} [[Rummad:Politikourien Polonia]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Polonia]] gzceqtszxr6a5ld3kb2k8u7y9qva82w 0 65146 2148335 2141622 2025-06-05T10:15:44Z Llydawr 145 /* Pennadoù nevez */ 2148335 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="width:100%;border:1px solid #decbb4; text-align:center; background-color:#f4f4f4; vertical-align: middle;"> {| width="100%" |-bgcolor="#eeb" | width="20%" align="center" | [[Restr:Flag of Germany.svg|220px|Banniel Alamagn]] | width="60%" align="center" | [[Restr:Bildleiste Deutschland.02.jpg|1000px]] | width="20%" align="center" | [[Restr:Coat of arms of Germany.svg|110px|Skoed Alamagn]] |- |} {| width="100%" |- valign="middle" | align="center" | <span style="font-size:2.5em;">'''P O R C H E D'''</span><br><span style="font-size:3.1em; color:#d00;"><big>'''A L A M A G N'''</big></span><br><span style="font-size:2.1em; color:#ffce00;"><big>'''D E U T S C H L A N D'''</big></span><br><span style="font-size:1.5em;">Pennadoù diwar-benn Alamagn en holloueziadur brezhonek Wikipedia</span><br><br><hr><br>'''[[Alamagn]]''' ('''Deutschland''' en [[alamaneg]]) zo ur republik kevredel e kreiz Europa etre [[Suis]], [[Aostria]], [[Tchekia]], [[Polonia]], [[Danmark]], an [[Izelvroioù]], [[Belgia]] ha [[Bro-C’hall]].<br>Ezel eus [[Unaniezh Europa]] eo abaoe [[1952]] ([[Kumuniezh ar Glaou hag an Dir]] en amzer-se). | [[Restr:LocationGermany.png|250px|Alamagn en Europa hag er bed]]<br>[[Restr:Germany map.gif|250px|Kartenn Alamagn]] |- |} </div> {| width="100%" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #CCCC99; background-color: #F1F1DE" |- | style="border-top: 4px solid #f1f1de;" colspan="3" align="center" bgcolor=#eeb valign="top"| <span style="font-size:2.5em;>Ar pennadoù</span> |- | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Istor Alamagn]] == [[Skeudenn:Brandenburger Tor nachts.jpg|80px|Dor Brandenburg e Berlin]] * [[Feur-emglev Rastatt]] * [[Franked]] * [[Germania]] * [[Habsbourged]] * [[Impalaeriezh alaman]] * [[Impalaeriezh Santel Roman]] * [[Impalaeriezh trevadennel Alamagn]] * [[Moger Berlin]] * [[Nationale Volksarmee]] * [[Prusia]] * [[Republik Demokratel Alamagn]] * [[Republik Weimar]] * [[Saksoned]] * [[Trede Reich]] == [[Douaroniezh Alamagn]] == <div style="text-align:center;">[[Restr:Deutschland topo.png|250px|Douaroniezh Alamagn]]</div> ===''Länder'' / [[Stadoù Alamagn|Stadoù kevredet Alamagn]]=== * [[Baden-Württemberg]] * [[Bavaria]] (Bayern) * [[Berlin]] * [[Brandenburg]] * [[Bremen]] * [[Hamburg]] * [[Hessen]] * [[Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg]] (Mecklenburg-Vorpommern) * [[Nordrhein-Westfalen]] * [[Rheinland-Pfalz]] * [[Saarland]] * [[Saks]] * [[Saks-Anhalt]] * [[Saks-Izel]] * [[Schleswig-Holstein]] * [[Thüringen]] ===Stêrioù=== * [[Danav]] * [[Elbe]] * [[Ems]] * [[Inn]] * [[Main]] * [[Oder]] * [[Roen]] * [[Saar]] * [[Spree]] * [[Weser]] ===Inizi=== * [[Inizi Friz an Hanternoz]] * [[Inizi Friz ar Reter]] * [[Fehmarn]] * [[Helgoland]] * [[Rügen]] * [[Sylt]] ===Menezioù=== * [[Alpoù]] * [[Eifel]] * [[Erzgebirge]] * [[Harz (menezioù)|Harz]] * [[Hunsrück]] * [[Rhön]] * [[Schwarzwald]] * [[Taunus]] | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Politikerezh Alamagn|Aozadur politikel]] == [[Skeudenn:Bundestag.jpg|100px|Ar Bundestag, Parlamant Alamagn]] * [[Bundestag]] * [[Bundesrat]] * [[Broadelouriezh alamanek]] == [[:Rummad:Strolladoù politikel Alamagn|Strolladoù politikel]]== * [[Bündnis 90/Die Grünen]] * [[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]] * [[Christlich-Soziale Union in Bayern|CSU]] * [[Die Friesen]] * [[Die Linke]] * [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] * [[Strollad Bavaria]] * [[Alternative für Deutschland]] == Yezhoù == *[[Alamaneg]] *[[Yezhoù alamanek ar c'hreiz]] *[[Yezhoù alamanek izel]] *[[Yezhoù alemanek]] *[[Yezhoù aostriek-bavarek]] *[[Daneg]] *[[Yezhoù frizek|Frizeg]] *[[Sorabeg]] *[[Romeg|Sinteg]] === Kêrioù-penn ar stadoù kevredet=== [[Skeudenn:Dresden-nightpanorama-dri.jpg|220px|Ur sell war Dresden]] * [[Dresden]] * [[Düsseldorf]] * [[Erfurt]] * [[Hannover]] * [[Kiel (Alamagn)|Kiel]] * [[Magdeburg]] * [[Mainz]] * [[München]] * [[Potsdam]] * [[Saarbrücken]] * [[Schwerin]] * [[Stuttgart]] * [[Wiesbaden]] ===Kêrioù all=== * [[Aachen]] * [[Augsburg]] * [[Baden-Baden]] * [[Bayreuth]] * [[Bochum]] * [[Bonn (Alamagn)|Bonn]] * [[Darmstadt]] * [[Dortmund]] * [[Düsseldorf]] * [[Eisleben]] * [[Erlangen]] * [[Essen]] * [[Frankfurt am Main]] * [[Frankfurt an der Oder]] * [[Göttingen]] * [[Hameln]] * [[Heidelberg]] * [[Karlsruhe]] * [[Koblenz]] * [[Kolun]] ([[Köln]]) * [[Konstanz]] * [[Landshut]] * [[Leipzig]] * [[Lübeck]] * [[Mainz]] * [[Mannheim]] * [[Marburg]] * [[Rastatt]] * [[Rostock]] * [[Regensburg]] * [[Trier]] * [[Tübingen]] * [[Ulm]] | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Sevenadur Alamagn]] == *[[Arz a-vremañ Alamagn|Arz a-vremañ]] * [[Die Brücke]] * [[Der Blaue Reiter]] * [[Deutsche Sagen]] * [[Lennegezh Alamagn]] * [[Rattenfänger von Hameln]] * [[Sonerezh Alamagn]] == Tud == [[Skeudenn:Goethe.jpg|70px|Johannes Wolfgang von Goethe]] ;Skrivagnerien * [[Heinrich Böll]] * [[Jörg Bong]] * [[Bertolt Brecht]] * [[Adelbert von Chamisso]] * [[Goethe|Johannes Wolfgang Goethe]] * [[Günter Grass]] * [[Jacob ha Wilhelm Grimm]] * [[Hermann Hesse]] * [[Herta Müller]] ;Livourien, sonaozourien hag arzourien all * [[Johann Christian Ludwig Abeille]] * [[Franz Abt]] * [[Johann Sebastian Bach]] * [[Ludwig van Beethoven]] * [[Joseph Beuys]] * [[Albrecht Dürer]] * [[George Grosz]] * [[Fanny Mendelssohn]] * [[Meister E. S.]] * [[Karl Friedrich Schinkel]] * [[Franz von Stuck]] * [[Wolf Vostell]] * [[Richard Wagner]] ;Skiantourien * [[Heinrich Barth]] * [[Hans Hermann Carl Ludwig von Berlepsch]] * [[Hans Geiger (fizikour)|Hans Geiger]] * [[Johann Friedrich Gmelin]] * [[Robert Koch]] * [[Georg Ohm]] * [[Hermann von Fehling]] * [[Otto Heinrich Warburg]] [[Skeudenn:Angela Merkel (2008) (cropped).jpg|70px|Angela Merkel]] ;Politikourien * [[Konrad Adenauer]] * [[Willy Brandt]] * [[Adolf Hitler]] * [[Erich Honecker]] * [[Angela Merkel]] * [[Olaf Scholz]] * [[Gerhard Schröder]] ;Tud all * [[Manfred von Richthofen]] ==A bep seurt == [[Skeudenn:Currywurst_&_Pommes_frites.jpg|70px]] * [[Banniel Alamagn]] * [[Bretzel]] * [[Currywurst]] * [[Deutsches Kreuz]] * [[Die Welt]] * [[Deutschlandlied]] * [[Focke-Wulf Fw 200 Condor]] * [[Lied]] * [[Loreley]] * [[Oktoberfest]] * [[Trabant]] |- | colspan="3" align="center" | == Rummadoù == [[:Rummad:Arzourien Alamagn|Arzourien Alamagn]] | [[:Rummad:Broioù kozh Alamagn|Broioù kozh Alamagn]] | [[:Rummad:Douaroniezh Alamagn|Douaroniezh Alamagn]] | [[:Rummad:Istor Alamagn|Istor Alamagn]] | [[:Rummad:Kestell Alamagn|Kestell Alamagn]] | [[:Rummad:Mirdioù Alamagn|Mirdioù Alamagn]] | [[:Rummad:Timbroù en Alamagn|Timbroù en Alamagn]] | [[:Rummad:Yezhoù Alamagn|Yezhoù Alamagn]] |- | colspan="3" align="center" | == Pennadoù nevez == [[Stielhandgranate]], [[Pariser Kanone]], [[Friedrich Merz]], [[Selbstschutzpolizei]], [[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh]], [[Maximilian von Spee]], [[Forchtenberg]], [[Timbroù Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg]], [[J. G. Anschütz]], [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38]], [[Walther PDP]], [[Heinkel He 112]] |- |} {{Porchedoù roll}} ==Evezhiadennoù== # Mar krouit ur pennad pe mard adsavit ur pennad penn-da-benn, enskrivit anezhañ war roll ar "pennadoù nevez". Tennit anezhañ kuit eus roll ar pennadoù koshoc'h. # Soñjet eo bet ar porched-mañ evel un nor evit mont war-du ar pennadoù a denn da Alamagn ha d'he sevenadur. Ret eo glasaat al liammoù ruz muiañ ma c'haller. [[Rummad:Alamagn|*]] [[Rummad:Porchedoù|Alamagn]] nbfull6s4eww9ys3pdmzqc67lu3gcx1 2148353 2148335 2025-06-05T12:16:51Z Llydawr 145 /* Pennadoù nevez */ 2148353 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="width:100%;border:1px solid #decbb4; text-align:center; background-color:#f4f4f4; vertical-align: middle;"> {| width="100%" |-bgcolor="#eeb" | width="20%" align="center" | [[Restr:Flag of Germany.svg|220px|Banniel Alamagn]] | width="60%" align="center" | [[Restr:Bildleiste Deutschland.02.jpg|1000px]] | width="20%" align="center" | [[Restr:Coat of arms of Germany.svg|110px|Skoed Alamagn]] |- |} {| width="100%" |- valign="middle" | align="center" | <span style="font-size:2.5em;">'''P O R C H E D'''</span><br><span style="font-size:3.1em; color:#d00;"><big>'''A L A M A G N'''</big></span><br><span style="font-size:2.1em; color:#ffce00;"><big>'''D E U T S C H L A N D'''</big></span><br><span style="font-size:1.5em;">Pennadoù diwar-benn Alamagn en holloueziadur brezhonek Wikipedia</span><br><br><hr><br>'''[[Alamagn]]''' ('''Deutschland''' en [[alamaneg]]) zo ur republik kevredel e kreiz Europa etre [[Suis]], [[Aostria]], [[Tchekia]], [[Polonia]], [[Danmark]], an [[Izelvroioù]], [[Belgia]] ha [[Bro-C’hall]].<br>Ezel eus [[Unaniezh Europa]] eo abaoe [[1952]] ([[Kumuniezh ar Glaou hag an Dir]] en amzer-se). | [[Restr:LocationGermany.png|250px|Alamagn en Europa hag er bed]]<br>[[Restr:Germany map.gif|250px|Kartenn Alamagn]] |- |} </div> {| width="100%" align="center" border="0" cellpadding="0" cellspacing="0" style="border: 1px solid #CCCC99; background-color: #F1F1DE" |- | style="border-top: 4px solid #f1f1de;" colspan="3" align="center" bgcolor=#eeb valign="top"| <span style="font-size:2.5em;>Ar pennadoù</span> |- | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Istor Alamagn]] == [[Skeudenn:Brandenburger Tor nachts.jpg|80px|Dor Brandenburg e Berlin]] * [[Feur-emglev Rastatt]] * [[Franked]] * [[Germania]] * [[Habsbourged]] * [[Impalaeriezh alaman]] * [[Impalaeriezh Santel Roman]] * [[Impalaeriezh trevadennel Alamagn]] * [[Moger Berlin]] * [[Nationale Volksarmee]] * [[Prusia]] * [[Republik Demokratel Alamagn]] * [[Republik Weimar]] * [[Saksoned]] * [[Trede Reich]] == [[Douaroniezh Alamagn]] == <div style="text-align:center;">[[Restr:Deutschland topo.png|250px|Douaroniezh Alamagn]]</div> ===''Länder'' / [[Stadoù Alamagn|Stadoù kevredet Alamagn]]=== * [[Baden-Württemberg]] * [[Bavaria]] (Bayern) * [[Berlin]] * [[Brandenburg]] * [[Bremen]] * [[Hamburg]] * [[Hessen]] * [[Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg]] (Mecklenburg-Vorpommern) * [[Nordrhein-Westfalen]] * [[Rheinland-Pfalz]] * [[Saarland]] * [[Saks]] * [[Saks-Anhalt]] * [[Saks-Izel]] * [[Schleswig-Holstein]] * [[Thüringen]] ===Stêrioù=== * [[Danav]] * [[Elbe]] * [[Ems]] * [[Inn]] * [[Main]] * [[Oder]] * [[Roen]] * [[Saar]] * [[Spree]] * [[Weser]] ===Inizi=== * [[Inizi Friz an Hanternoz]] * [[Inizi Friz ar Reter]] * [[Fehmarn]] * [[Helgoland]] * [[Rügen]] * [[Sylt]] ===Menezioù=== * [[Alpoù]] * [[Eifel]] * [[Erzgebirge]] * [[Harz (menezioù)|Harz]] * [[Hunsrück]] * [[Rhön]] * [[Schwarzwald]] * [[Taunus]] | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Politikerezh Alamagn|Aozadur politikel]] == [[Skeudenn:Bundestag.jpg|100px|Ar Bundestag, Parlamant Alamagn]] * [[Bundestag]] * [[Bundesrat]] * [[Broadelouriezh alamanek]] == [[:Rummad:Strolladoù politikel Alamagn|Strolladoù politikel]]== * [[Bündnis 90/Die Grünen]] * [[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]] * [[Christlich-Soziale Union in Bayern|CSU]] * [[Die Friesen]] * [[Die Linke]] * [[Sozialdemokratische Partei Deutschlands|SPD]] * [[Strollad Bavaria]] * [[Alternative für Deutschland]] == Yezhoù == *[[Alamaneg]] *[[Yezhoù alamanek ar c'hreiz]] *[[Yezhoù alamanek izel]] *[[Yezhoù alemanek]] *[[Yezhoù aostriek-bavarek]] *[[Daneg]] *[[Yezhoù frizek|Frizeg]] *[[Sorabeg]] *[[Romeg|Sinteg]] === Kêrioù-penn ar stadoù kevredet=== [[Skeudenn:Dresden-nightpanorama-dri.jpg|220px|Ur sell war Dresden]] * [[Dresden]] * [[Düsseldorf]] * [[Erfurt]] * [[Hannover]] * [[Kiel (Alamagn)|Kiel]] * [[Magdeburg]] * [[Mainz]] * [[München]] * [[Potsdam]] * [[Saarbrücken]] * [[Schwerin]] * [[Stuttgart]] * [[Wiesbaden]] ===Kêrioù all=== * [[Aachen]] * [[Augsburg]] * [[Baden-Baden]] * [[Bayreuth]] * [[Bochum]] * [[Bonn (Alamagn)|Bonn]] * [[Darmstadt]] * [[Dortmund]] * [[Düsseldorf]] * [[Eisleben]] * [[Erlangen]] * [[Essen]] * [[Frankfurt am Main]] * [[Frankfurt an der Oder]] * [[Göttingen]] * [[Hameln]] * [[Heidelberg]] * [[Karlsruhe]] * [[Koblenz]] * [[Kolun]] ([[Köln]]) * [[Konstanz]] * [[Landshut]] * [[Leipzig]] * [[Lübeck]] * [[Mainz]] * [[Mannheim]] * [[Marburg]] * [[Rastatt]] * [[Rostock]] * [[Regensburg]] * [[Trier]] * [[Tübingen]] * [[Ulm]] | style="border-left: 4px solid #F1F1DE; border-right: 4px solid #F1F1DE;" valign="top" width="33%" | == [[Sevenadur Alamagn]] == *[[Arz a-vremañ Alamagn|Arz a-vremañ]] * [[Die Brücke]] * [[Der Blaue Reiter]] * [[Deutsche Sagen]] * [[Lennegezh Alamagn]] * [[Rattenfänger von Hameln]] * [[Sonerezh Alamagn]] == Tud == [[Skeudenn:Goethe.jpg|70px|Johannes Wolfgang von Goethe]] ;Skrivagnerien * [[Heinrich Böll]] * [[Jörg Bong]] * [[Bertolt Brecht]] * [[Adelbert von Chamisso]] * [[Goethe|Johannes Wolfgang Goethe]] * [[Günter Grass]] * [[Jacob ha Wilhelm Grimm]] * [[Hermann Hesse]] * [[Herta Müller]] ;Livourien, sonaozourien hag arzourien all * [[Johann Christian Ludwig Abeille]] * [[Franz Abt]] * [[Johann Sebastian Bach]] * [[Ludwig van Beethoven]] * [[Joseph Beuys]] * [[Albrecht Dürer]] * [[George Grosz]] * [[Fanny Mendelssohn]] * [[Meister E. S.]] * [[Karl Friedrich Schinkel]] * [[Franz von Stuck]] * [[Wolf Vostell]] * [[Richard Wagner]] ;Skiantourien * [[Heinrich Barth]] * [[Hans Hermann Carl Ludwig von Berlepsch]] * [[Hans Geiger (fizikour)|Hans Geiger]] * [[Johann Friedrich Gmelin]] * [[Robert Koch]] * [[Georg Ohm]] * [[Hermann von Fehling]] * [[Otto Heinrich Warburg]] [[Skeudenn:Angela Merkel (2008) (cropped).jpg|70px|Angela Merkel]] ;Politikourien * [[Konrad Adenauer]] * [[Willy Brandt]] * [[Adolf Hitler]] * [[Erich Honecker]] * [[Angela Merkel]] * [[Olaf Scholz]] * [[Gerhard Schröder]] ;Tud all * [[Manfred von Richthofen]] ==A bep seurt == [[Skeudenn:Currywurst_&_Pommes_frites.jpg|70px]] * [[Banniel Alamagn]] * [[Bretzel]] * [[Currywurst]] * [[Deutsches Kreuz]] * [[Die Welt]] * [[Deutschlandlied]] * [[Focke-Wulf Fw 200 Condor]] * [[Lied]] * [[Loreley]] * [[Oktoberfest]] * [[Trabant]] |- | colspan="3" align="center" | == Rummadoù == [[:Rummad:Arzourien Alamagn|Arzourien Alamagn]] | [[:Rummad:Broioù kozh Alamagn|Broioù kozh Alamagn]] | [[:Rummad:Douaroniezh Alamagn|Douaroniezh Alamagn]] | [[:Rummad:Istor Alamagn|Istor Alamagn]] | [[:Rummad:Kestell Alamagn|Kestell Alamagn]] | [[:Rummad:Mirdioù Alamagn|Mirdioù Alamagn]] | [[:Rummad:Timbroù en Alamagn|Timbroù en Alamagn]] | [[:Rummad:Yezhoù Alamagn|Yezhoù Alamagn]] |- | colspan="3" align="center" | == Pennadoù nevez == [[Friedrich Merz]], [[Selbstschutzpolizei]], [[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh]], [[Maximilian von Spee]], [[Forchtenberg]], [[Timbroù Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg]], [[J. G. Anschütz]], [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38]], [[Walther PDP]], [[Heinkel He 112]], [[Kanol MK 108]], [[Timbroù Alamagn - Republik Weimar]] |- |} {{Porchedoù roll}} ==Evezhiadennoù== # Mar krouit ur pennad pe mard adsavit ur pennad penn-da-benn, enskrivit anezhañ war roll ar "pennadoù nevez". Tennit anezhañ kuit eus roll ar pennadoù koshoc'h. # Soñjet eo bet ar porched-mañ evel un nor evit mont war-du ar pennadoù a denn da Alamagn ha d'he sevenadur. Ret eo glasaat al liammoù ruz muiañ ma c'haller. [[Rummad:Alamagn|*]] [[Rummad:Porchedoù|Alamagn]] b1yahf2y1qxa48nx6g4fxtfpu34e0i0 4 65632 2148066 2143656 2025-06-02T20:52:58Z Dishual 612 /* Tu 'zo skrivañ "hervez Wikipedia" pe "er Wikipedia" */ 2148066 wikitext text/x-wiki {{Troidigezh}} Graet eo ar bajenn-mañ evit kement hini a garfe gouzout hiroc'h diwar-benn ar wikipedia brezhonek, kazetennerien ha kelaouennerien ivez eta. Respontet e vez d'ar goulennoù a vez savet an aliesañ, met ivez d'ar rak-soñjoù faos a vez diwr-benn wikipedia. Ma chom goulennoù e c'hellit mont da welet [[Skoazell:FAG|Foar ar Goulennoù]] pe c'hoazh sevel anezho en [[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|davarn]] (goude bezañ lennet penaos ober [[Skoazell:Goulenn un dra bennak|amañ]]) e lec'h ma c'hello an holl respont deoc'h. Kit da welet ar pennad [[Wikipedia]] evit kaout titouroù pleustrek war petra eo wikipedia. == Wikipedia dindan un nebeut gerioù== # Wikipedia a zo ur ''raktres holloueziadurel'' kaset ha skrivet gant'' tud a youl vat'' ha ''laosket frank ha digoust''. # Wikipedia a zo diazezet war ur ''[[Wikipedia:Porched ar gumuniezh|gumuniezh]]'' e lec'h ma vez [[Wikipedia:Peder fennaenn ar Wikipedia|reolennoù]]. # ''An holl a zo deuet mat'' evit bouetañ ha diorren wikipedia, ha dont e strollad an dud a youl vat. ==Darempredoù== Wikipedia n'eo ket ul lec'hienn arc'hantus, meret gant aozadurioù [[Kevarze|kevredigezhel]]. An dud e penn an aozadurioù-se o deus evit an darn bras anezho ul labour, a gemer amzer alies, ouzhpenn d'o c'hiriegezhoù kevredigezhel. N'eus ket tu dezho respont ken buan evit na vije gortozet, da skouer, n'int ket kargidi kazetennerezh paeet leun amzer evit respont da c'houlennoù ar mediaioù. Goulenn a reomp deoc'h kemer-se e kont pa vo klasket ganeoc'h taremprediñ; deoc'h da rakwelet ul lajad amzer da c'hortoz. Dre zoujañs evit hor gouestlidi a-youl-vat, erbediñ a reomp deoc'h chom hep pellgomz dezho, ma vije en o zi pe war o lec'h labour, nebeutoc'h c'hoazh war o [[Poellgomz|pellgomz hezoug]]. Ar gwellañ doare da gaout darempred eo dre implij an e-bost er chomlec'h dindan. Darempred ar c'hargad c'hall : press-fr{{@}}wikimedia''.''org ar chomlec'h nemetañ eo. '''Mar-plij ganeoc'h da sevel ho koulennoù raktal er postel, gant ma vez tu. Ar goulennoù atersadennoù dre bellgomz a vo degemeret hervez an amzer a c'hell bezañ roet.''' Mar-plij ganeoc'h da venegiñ o c'hendivizerien hervez o c'hiriegezh. Da skouer, n'eus ket eus ur « prezidant eus ar Wikipedia » nag eus « [http://www.20minutes.fr/article/159192/20070521-High-Tech-Guy-Moquet-les-internautes-se-battent-sur-Wikipedia.php prezidant Wikipedia Bro-C'hall] ». ==Piv a ver Wikipedia ?== Wikipedia zo ur servij enlinenn gant degasadennoù titourel ha deskadurel. Herberc'hiet eo gant [[Wikimedia Foundation]], aozadur [[stadunanat]] renet gant lezennoù Florida. [[Maryana Iskander]] eo ar renerez penn ha [[Natalia Tymkiv]] eo prezidantez (abaoe 2021) [http://wikimediafoundation.org/wiki/Board_of_Trustees ar c'huzul-merañ]. N'eus ket eus ur Wikimedia Breizh, hag a vije eus ur gevredigezh hervez lezenn 1901 gant ar pal brudañ Wikipedia, dre kenlabourat gant ar Wikimedia Foundation. An embregerezh [[Wikia]], aozadur a-genwerzh hag a vod meur a lec'hienn wiki, n'eus ket liamm ebet gant Wikipedia pe Wikimedia Foundation. Ar memes-tra eo gant al lec'hiennoù internet niverus hag a implij un anv gant « Wiki », evel [[Wikitravel]] (ar ger [[wiki]] o talvezout evit ober eus un aozadur a-stroll o kenlabourat a-benn sevel danvez). ==Pelec'h kavout titouroù ouzhpenn== * Stadegoù lenn ** [http://stats.grok.se/ Stadegoù al lenn] eus Wikipedia : niver a dud o lenn bemdez hervez ar pennad ** [http://toolserver.org/~leon/stats/reqstats/reqstats-daily.png Niver hollek dont-tre bep segondenn] ** [http://toolserver.org/~leon/stats/trafstats/trafficstats-daily.png Tremenerezh e gigabits/s] ** [https://pageviews.wmcloud.org/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&redirects=0&range=latest-20&pages=Degemer Stadeg resis dre bajenn] ** [https://pageviews.wmcloud.org/topviews/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&date=last-month&excludes= Ar bajennoù ar muiañ lennet (dre viz)] * Stadegoù hollek ** [https://stats.wikimedia.org/FR/TablesWikipediaBR.htm Stadegoù hollek Wikipedia brezhoneg] [https://stats.wikimedia.org/ Stadegoù hollek doare nevez] == Rakvarnioù == ===Bez ez eus eus ur « Wikipedia Breton » hag ur « Wikipedia SUA ». === {{Fall}}. Bez ez eus eus ur [[Wikipedia e brezhoneg]] hag ur [[Wikipedia e saozneg]]. Wikipedia e brezhoneg a zo savet evit an dud brezhonegerien anezho dre ar bed hag a gompren pe a vez ar c'hoant ganto deskiñ ar yezh ha deskiñ dre ar yezh. Ar <code>br</code> eus http://br.wikipedia.org hag ar c'hod <code>en</code> eus http://en.wikipedia.org a zo berradurioù eus ar yezhoù hervez ([[ISO 639]]), ha n'eo ket eus broioù ([[ISO 3166]]). An holl wikipediaioù a zo bodet gant Wikimedia Foundation, er stadoù-Unanet. N'eus ket eus ur "penn-uhel e Breizh". ===An droienn « holloueziadur frank » a talvez e c'hell pep hini kaout ar gwir kemmañ an danvez evel ma fell dezhañ. === {{Fall}}. Ar ger « frank » a ra dave d'ar frankiz da adimplij danvez Wikipedia, oc'h adkemer geriaoueg ar [[Poellad frank]]. Ouzhpenn-se, Wikipedia a zo ul lec'hienn prevezh, arc'hantaouet gant kevala prevezh : n'eo ket rediet neuze da reiñ ur ''gwir'' d'ar frankiz embann e soñjoù. ===War Wikipédia, e c'haller kemmañ pep tra, ne ra forzh penaos. === {{Fall}}. Pep unan a c'hell kemmañ pennadoù, met ne talvez ket e vo degemeret an holl kemmoù. Ar [[Kumuniezh Wikipedia|gumuniezh Wikipediouirien]] a ziwall<ref>An holl dud a-youl-vat a zo ezel eus ur « [[Wikipédia:Patrouille RC|strollad gedred]] » evit evezhiañ an holloueziadur. Ar stourm a-enep ar vandalerezh a zo labour pemdeziek pep ezel eus Wikipedia</ref> ha pep hini a c'hell diverkañ « vandalerezhioù » (kunujennoù, groserezh, tuadurioù, hag all<ref>[[Wikipedia:Vandalerezh|vandalerezh]], lodenn « stummoù gwelet evel vandalerezh »</ref>) ha pep ouzhpennadur douetus (esae personel<ref name="W_TI">Gwelet [[Wikipedia:Labourioù digent|labourioù digent]]</ref>, [[bruderezh]] pe [[propaganda]]<ref>[[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|ar pezh n'eo ket Wikipedia]], lodenn « Ul leurenn propaganda pe brudañ »</ref>., hag all). Ouzhpenn-se, an nebeut pajennoù gwarezet<ref>[https://br.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A9cial:Journal/protect ar pajennoù bet gwarezet war br.wikipedia.org]. </ref> ar pajennoù taget ar muiañ a-fed tuadur, [[Wikipedia:Tabut/goulenn ali implijerien all|tabut]], pe « vandalerezh » (darvoudoù o tremen ha pennadoù politikel da skouer) a c'hell bezañ gwarezet da vezañ astennet en un doare berrbad ; pe aotreet d'an dud enskrivet nemetkent hag abaoe un tammig amzer<ref name="prot">Lod pajennoù a zo [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Protected_pages/br gwarezet] betek ma vije kavet un diskoulm ; lod all a chom aotreet d'an dud enskrivet nemetken abaoe pevar devezh d'an nebeutañ (« [[Wikipédia:Semi-protection|damm-warezet]] ») dreist-holl pa vez vandalerezh dizehan.</ref>. ===Ne vez ket gwiriet pennadoù Wikipedia. === {{Fall}}. Ar c'hontrol eo, diazezet eo an doare d'ober er Wikipedia dre degasadennoù ha kemmoù an implijerien pe lennerien ar penandoù. Pa sav chikan pe tabut, eo an arguzennoù hag a rank bezañ ar pep pouezusañ. Ouzhpenn-se, lod a c'houlenn sikour gant arbennigourien evit gwiriekaat ar pennadoù. ===Tu 'zo skrivañ "hervez Wikipedia" pe "er Wikipedia" === {{Fall}} N'eo ket un droienn a zere, Wikipedia n'eo ket un aozour. An holloueziadur a zo diazezet war ul [[labour a-stroll]] eus skrivagnerien niverus. Mais l'auteur de chaque mot peut être retrouvé. En ur gemer perzh e Wikipedia, ur skrivagner a chom mammenn ar skrid ha chom a ra kiriek e-tal al lezenn eus e skridoù. Tu 'zo adkavout anezhañ dre e ([[chomlec'h IP|gevreadenn]] internet a zo enrollet) ha bezañ kaset dirak ar justis. (gwelet [[Wikipedia:Politikerezh kuzh|ar politikerezh kuzh]]) Pa vez eus mammennoù a seblant diasur pe iskis, kuzuliet e vez e-kerzh klask ar mammennoù '''da ziwall ouzh daou boent''' : :# '''Piv''' a vez implijet evit ober eus an aozour hag en deus kinniget un embann (un ostilh studiañ istor ar pajennoù a zo bet savet a-ratozh evit gouzout degasadennoù pep den war ur bajen. gwelet er rann "Gwelet an istor"). :# '''padelezh''' ur c'heloù pe get. Dre ma 'z eo digor an embann d'an holl, kalz fazioù pe vandalerezh a c'heller kavout war Wikipedia. Stabilded an titouroù a brou ez eo fiziapl an titouroù a gaver, ouzhpenn an niver a lennerien (ha neuze an difaziañ) dre pajenn. Lod pajennoù a zo evezhiet pe serret, evit gwareziñ ar steuñv hollek. Diaes eo bezañ sur eus pep tra a-fed titouroù. Ar skiant a ya war-raok kement hag ar ouiziegezh. Pep hini a c'ell kemm gant mammennoù sirius. An titouroù faos pe tagus a c'hell bezañ tennet buan en un nebeut munutennoù, met gellout a reont chom pell ma ne vezont ket merzhet a-raok. Reizhañ a zo pouezus kement hag astennañ an danvez pennadoù pe krouiñ reoù nevez. Ur pej all a zo pe vez lakaet war-wel ur pennad eus ar Wikipedia er mediaioù, dre-se e vo desachet tud war zu ar pennad, ha gellet a ra bezañ kemmet. Al lennerien a c'hell bezañ souezhet bezañ hep gellet gwiriekaat ar pezh a zo bet embannet gant ar gazetennerien ! Ret eo sellet neuze deiziad kemm(où) ar bajenn. An tu a zo d'en ober dre klikañ war "gwelet an istor". Tu 'zo kavout neuze titouroù war ar c'hemmoù bet degaset d'ur bajenn <div style="border: 2px dashed #999; padding: 0.5em; margin-left: 2em; margin-right: 2em"> "Ur stumm diellet eus ar bajenn-se eo deiziet d'an xx a viz Kerzu xxx da xx:xx ha kemmet er stumm diwezhañ gant XXXX (Kaozeal| Degasadennoù). Gellout a ra ar pajenn da gaout fazioù, vandalerezh ha n'int ket er stumm enlinenn. </div> ===Wikipédia ne garantit pas l'exactitude de son contenu. === {{Graet|Parfaitement exact}}<ref>[[Wikipédia:Avertissements généraux|Avertissement généraux]] : « Wikipédia ne garantit pas la validité, l'exactitude, l'exhaustivité ou la pertinence des informations contenues sur son site. »</ref>. Par sa nature même, Wikipédia est une invitation permanente à conserver son esprit critique, et à diversifier et croiser ses sources. Les sources plus traditionnelles (encyclopédies commerciales, journaux) ne sont pas non plus exemptes d'erreurs, d'omissions ou d'imprécisions<ref>Une étude de la revue scientifique [[Nature (journal)|''Nature'']] indiquait en 2005 que [[Wikipédia]] et l'[[Encyclopaedia Britannica]] en ligne étaient du même ordre de fiabilité sur les sujets scientifiques. Jim Giles, ''Internet encyclopaedias go head to head'', Nature, 428, p. 900-901 {{lire en ligne|lien=http://www.nature.com/news/2005/051212/full/438900a.html}}</ref>. À notre connaissance, de toute façon, aucune source d'information grand public ne garantit son contenu (au sens de&nbsp;: rembourserait les conséquences d'utilisation d'informations erronées). La célèbre ''[[Encyclopædia Britannica]]'' elle-même indique clairement sur son site qu'elle ne fournit aucune garantie, de quelque nature que ce soit<ref>[http://corporate.britannica.com/termsofuse.html Site officiel d'Encyclopædia Britannica, termes d'utilisation]</ref>. <!-- Constesté : Est-ce à nous de dire à quoi doit servir Wikipédia ? ===Si Wikipédia n'est pas fiable, alors Wikipedia ne sert à rien. === {{Fall}}. Wikipédia peut constituer une excellente base de départ pour une recherche documentaire plus approfondie. C'est particulièrement vrai pour certains sujets très pointus qui ne sont guère traités de manière appronfondie sur d'autres sites internet. Ce n'est par exemple que sur Wikipédia que vous trouverez quelques débuts de renseignements sur l'[[ouvrage de l'Oberheid]], qui appartenait au secteur fortifié de Thionville de la Ligne Maginot. C'est également en partant de Wikipédia que vous pourrez commencer à vous documenter simplement sur [[OGLE-2005-BLG-390L]]. --> ===La neutralité et l'objectivité selon Wikipédia, c'est « 5 minutes pour Churchill, puis 5 minutes pour Hitler ». === {{Fall}}. De nombreuses discussions tournent en permanence autour de la question de la simple recevabilité des contributions douteuses, et il n'est jamais question de leur accorder le même poids que les contributions raisonnables<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue ne permet pas de prétendre que des points de vue se valent »</ref>. Les plus douteuses sont exclues<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue n'est pas le seul principe fondateur de Wikipédia » indique qu'un point de vue doit être « pertinent »</ref>, et leurs auteurs insistants peuvent se voir refuser le droit de contribuer<ref name="block">Voir le très actif [[Special:Log/Block|journal des blocages]].</ref>. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'opinion. === {{Fall}}. Wikipédia n'est pas destinée à recevoir des billets d'opinion, contrairement à un blog. En fait, ses règles de fonctionnement interdisent la publication d'opinions personnelles, si ce n'est celles, publiquement exprimées, de personnalités de notoriété suffisante dans le domaine de l'article. Des [[Wikipédia:Citez vos sources|sources sont exigées]], et les points litigieux sont discutés dans les pages ''ad hoc''<ref>Par exemple la [[Wikipédia:Liste des articles non neutres|liste des articles non neutres]] ou les [[Wikipédia:Page de discussion|pages de discussion]]s des articles</ref>. Ces discussions sont encadrées par des règles visant à éviter les dérapages<ref>Voir [[Wikipédia:Règles|Règles]] et notamment [[Wikipédia:Pas d'attaques personnelles|Pas d'attaques personnelles]]</ref>. Wikipédia entend être le lieu d'une délibération rationnelle collective, où toutes les opinions ne se valent pas. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'anonymat, ce qui autorise toutes les dérives. === {{Fall}}. Les contributeurs sont encouragés à [[Aide:Compte utilisateur|se doter d'un pseudonyme]] et à se créer une page de présentation. Dans ce cas, les échanges entre wikipédiens sont aisés, ainsi que le suivi des productions de chacun. Les contributeurs apprécient en général une certaine reconnaissance de la part des autres et ne sont pas insensibles à leur réputation en tant que wikipédien. C'est une bonne raison de faire du bon boulot, et d'éviter les mauvaises plaisanteries<ref>Laure Endrizzi, [http://www.inrp.fr/blogs/vst/index.php/2006/12/13/qui_ecrit_wikipedia ''Qui écrit Wikipédia ?''], 13 décembre 2006</ref>. Chacun peut cependant contribuer à Wikipédia sans s'identifier. En général, les contributions « non signées » (celles identifiées par l'[[adresse IP]]) sont surveillées comme le lait sur le feu et les comportements indésirables sont rapidement sanctionnés<ref name="block" />. Leurs auteurs ne sont de toute manière pas plus anonymes que n'importe quel autre internaute<ref>[[:meta:Confidentialité|Confidentialité]] indique : « Si vous n'avez pas ouvert de session, vous serez identifié par votre adresse IP. [...] Selon votre type de connexion à Internet, ce nombre peut renvoyer vers votre fournisseur de services Internet, ou de façon plus précise vers votre employeur, votre école ou votre maison. Certaines personnes pourraient vous identifier en recoupant l'origine de l'adresse IP et les intérêts que vous démontrez implicitement ou explicitement en modifiant des articles. »</ref>. L'auteur d'une contribution véritablement délictueuse pourrait être retrouvé par la justice bien plus aisément que l'auteur d'un courrier anonyme. Wikipédia ne force pas les auteurs à s'identifier par leur vrai nom et leurs qualifications parce que cela n'aurait de sens que si ce nom et ces qualifications étaient vérifiés ; sinon, ce serait la porte ouverte aux usurpations d'identité et de titres. Nous pensons que la plupart des utilisateurs sont de bonne volonté, mais n'ont pas envie de se plier à des vérifications policières pour avoir l'honneur de contribuer bénévolement. De plus, ceci demanderait la mise en place d'une bureaucratie chargée de vérifier des pièces d'identité, des diplômes etc. qui serait de toute façon hors de portée d'une structure associative légère. En dehors de Wikipédia, il est possible aux internautes d'ouvrir des sites personnels chez des hébergeurs de pays où il sera en général impossible de les poursuivre. Par comparaison, Wikipédia est un système relativement patrouillé. ===Les processus éditoriaux de Wikipédia sont opaques. === {{Fall}}. Les discussions ont lieu sur les pages de discussion attenantes aux articles (et publiquement accessibles) ou sur des listes de discussion à archives publiques. Chacun des mots écrits dans Wikipédia est conservé pour toujours, qu'il soit retiré ou non, via les [[Aide:Historique|historiques des pages]]. À notre connaissance, aucune autre source n'a une telle transparence. ===Sur Wikipédia, les quelques contributions de qualité disparaissent rapidement. === {{Fall}}. Tous les auteurs disposent d'outils leur permettant de suivre en direct l'évolution des pages de leur choix<ref>Notamment la [[Aide:liste de suivi|liste de suivi]]</ref>. Ils peuvent ainsi surveiller très rapidement leurs contributions, et veiller à ce que la qualité d'une page ne décline pas. Ce système permet de stabiliser la qualité de pages consacrées à des sujets « sensibles » (par ex. : [[Iran]], [[mosquée]], [[Histoire du capitalisme]], [[Noam Chomsky]]), susceptibles d'attirer des contributeurs peu compétents ou mal avisés. {{Graet}} : Hélas, les spécialistes sont encore en nombre insuffisant pour exercer une surveillance efficace sur la masse des articles les moins exposés. Certaines erreurs peuvent alors s'y glisser sans être corrigées rapidement. ===Il serait vain de m'impliquer, ma contribution sera perdue à la première modification...=== {{Fall}}. À chaque page est associé un [[Aide:Historique|historique des modifications]], qui permet de retrouver ''toutes les anciennes versions''<ref>Certaines modifications d'avant 2002 ont toutefois été perdues pour des raisons informatiques</ref> d'une page et éventuellement de les rééditer. C'est en particulier grâce à cela que peut être efficacement combattu le vandalisme : il est possible de restaurer une ancienne version en quelques clics. ===« Un comité de "vrais" experts […] veille "là-haut" […] afin d’éviter tout dommage collatéral. »<ref name="assouline">Voir dans le blog de Pierre Assouline, [http://passouline.blog.lemonde.fr/2007/01/09/laffaire-wikipedia/ ''L'Affaire Wikipédia'']</ref>=== {{Fall}}. Tous les contributeurs sont « à égalité ». Les [[Wikipédia:Administrateur|administrateurs]] s'occupent de la maintenance informatique et de l'application des décisions de la communauté. Les membres du [[Wikipédia:Comité d'arbitrage|comité d'arbitrage]] régulent les conflits en se prononçant sur la forme et non sur le fond. Les uns comme les autres ne disposent d'aucun privilège en matière de rédaction<ref>Il est par exemple faux d'écrire que les administrateurs « éditent les nouveaux articles [ou] surveillent les modifications » ([http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-651865,36-851178@51-831919,0.html Le Monde], daté du 2 janvier 2007). Cette tâche incombe à chacun sur Wikipédia, et pas spécialement aux administrateurs.</ref>. Quant à la fondation [[Wikipédia:Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], elle a un rôle de gestion et d'orientation générale de Wikipédia et des autres projets, mais n'a ni l'objectif ni les moyens de surveiller le contenu lui-même. Ce rôle n'est pas non plus commandité ou délégué à un groupe restreint quelconque, il est confié à l'ensemble des contributeurs qui veulent bien s'y impliquer. ===Le principe de Wikipédia : « Tout le monde est encyclopédiste puisque tout le monde est déjà journaliste, cinéaste, […], etc. »<ref name="assouline" />=== {{Fall}}. Wikipédia est au contraire demandeuse d'expertise<ref name="fi" />. Les contributeurs participant à la rédaction d'une page sur un sujet qui ne leur est pas familier sont le plus souvent bien conscients des limites de leurs compétences, et n'hésitent pas à demander l'aide de spécialistes. De surcroît, il ne faut pas oublier que des experts sont déjà présents sur Wikipédia<ref>Un certain nombre d'articles sont co-écrits et surveillés par des chercheurs du domaine, à titre d'exemple : [[Big Bang]] ou [[trou noir]] (les historiques renvoient vers les pages des wikipédiens [[Utilisateur:Alain r|Alain Riazuelo]], chercheur en cosmologie, et [[Utilisateur:Cfoellmi|Cédric Foellmi]], astronome).</ref>. On peut cependant regretter en effet que les experts ne s'impliquent pas plus dans ce projet, en particulier dans les domaines plus littéraires ou artistiques. Wikipédia repose plutôt sur l'idée que le croisement du regard des spécialistes et des amateurs peut être plus fertile qu'une expertise refermée sur elle-même. Enfin, les contributeurs sont invités à [[Wikipédia:Citez vos sources|citer leurs sources]], afin d'éviter les essais personnels, les théories fumeuses, etc. ===Wikipédia est une association, ou une entreprise, on ne sait plus trop…=== {{Fall|grosse confusion}}. Il ne faut pas confondre [[Wikipédia]] (le site Internet qui héberge l'encyclopédie) avec la [[Wikimedia Foundation]] (l'association de droit américain et à but non lucratif qui gère notamment Wikipédia), [[Wikipédia:Wikimédia France|Wikimédia France]] (l'association française d'utilisateurs indépendante de la Foundation), et [[Wikia]] (une entreprise commercialisant des wikis complètement indépendante de la Wikimedia Foundation). Toutes les informations à ce sujet sont présentes sur l'article [[Wikimedia]]. ===Wikipedia a zo vont da reiñ lañs d'ur c'heflusker evit keveziñ gant Google. === {{Fall|}}. Steuñvioù a zo a-benn implij doareoù d'ober an dud war internet evit lemmaat an disoc'hoù, lod a implij ar ger « Wiki » en o zitl, met n'int ket liammet e mod ebet gant Wikipedia nag gant ar [[Wikimedia Foundation]]. ===Wikipedia ha Wikia a zo liammet=== {{Fall|Ket}} [[Wikipedia]] zo ul lec'hienn web, bod a vez roet dezhañ dre un aozadur digorvo stadunanat: ar [[Wikimedia Foundation]]. An embregerezh [[Wikia]], a zo un aozadur kenwerzhel hag a ro bod da lec'hiennoù lies doare wikioù, met n'eus liamm ebet gant Wikipedia pe ar Wikimedia Foundation. Ar memes tra eo evit un darn lec'hiennoù war internet hag a implij ar ger "Wiki", evel ''Wikitravel'' da skouer. Kemmesket e vez a-wechoù dre ma oa bet krouet wikipedia ha Wikitravel gant ar memes den: [[Jimmy Wales]]. En desped da-se, ar Wikimedia Foundation, a zo aboae e grouidigezh, un aozadur dieub hag emren. ===Wikipedia a zo harpet gant Google === {{Fall}}. Wikipedia ha Google n'int ket liammet<ref>Bez ez eus bet eus [[:meta:Google hosting|eskemmoù]] e 2005 evit ma vije Google o kemer ul lodenn eus ar bod eus Wikipedia hollek en un doare a-youl-vat (hag ul lodenn eus steuñvioù Wikimedia Foundation), met n'int ket bet betek penn.</ref>. Gwelet [[:meta:Wikimedia partners and hosts|listenn an harperien a-vremañ]] (e saozneg). Ar fed ma vije lod liammoù eus Wikipedia e penn an enklaskoù graet gant ar c'heflusker enklask Google a zeu dre un l'[[Algorithmique|algoritm]] eus ar c'heflusker : lakaat a ra war-raok ar pennadoù « brudetañ », en ur mod all ar re liammet ar muiañ war internet<ref>Ar pennadoù ''[http://www.webrankinfo.com/analyses/autres/google-resume.php dezrevell Google]'' ha [http://www.webrankinfo.com/analyses/etudes/criteres.php '' dezverkoù lec'hiañ Google''] war WebRankInfo.com a ro an tu da gaout ur sell war doare mont en-dro Google.</ref>. Ar renkadurioù mat gant Google ne talvezont ket neuze eus un emglev gant un hinienn bennak. ===Wikipedia a zo suj da Yahoo! === {{Fall}}. Yahoo! a arc'hanta dre natur Wikipedia en ur reiñ an tu da implij ur greizenn vihan stlennegel e [[Republik Korea|Sukorea]]. Ar greizenn ne ra war-dro ul lodenn izel-tre eus hollad an eskemmoù war ar Wikipedia hollek. An darn eus henterezh ar Wikipedia a dremen dre ur greizenn e Florida, arc'hantaouet holl gant Wikimedia Foundation (hag a zo arc'hantaouet d'e zro gant roadennoù hiniennoù). ===Wikipedia a zo stalabarn pennadoù, hep urzhiadur.=== {{Fall}} : Ar pennadoù a vez klasket renkañ anezho hervez [[Wikipedia:rummadoù|rummadoù]] et par [[Wikipedia:Porched ar porchedoù|porchedoù tematek]]. Ar gwellañ pennadoù a zo aes da gavout dre [[Wikipédia:Articles de qualité|pennadoù a zoare]]. Evel-just ret eo notenniñ e kaver an darn eus pennadoù ar Wikipedia brezhoneg, evel darn ar web, dre hanterenn luskerioù enklask, alies dre gerioù alc'hwez. ===Gallout a reer lenn, pe sevel, ur pennad diwar-benn nep danvez war Wikipedia. === {{Fall}}. Ar pennadoù ha n'int ket a [[Wikipédia:dezverkoù degemrusted|dezverkoù degemerusted]] ou [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|live holloueziadurel]] a zo diverket gant ar verourien, pe raktal, pe goude un eskemm gant ar gumuniezh (ma 'z eo arvarusoc'h an diverkadenn<ref>Gwelet [[Wikipedia:Pajennoù da nullañ|Pajennoù da ziverkañ]]</ref>). ===Kalz pennadoù er Wikipedia n'o deus netra d'ober en un hollaoueziadur. === {{Graet}} ha {{Fall}}. Tabutoù lies a zo etre wikipedourien evit gouzout petra a vez tu degemer pe get, meur a savboent a zo war ar steuñv Wikipedia ha tabut a zo war ar sujed-se<ref>GweletVoir [[:meta:Inclusionism|''inclusionism'']] ha [[:meta:Deletionism|''deletionism'']] evit gwelet ar selloù enebet a-gren (e saozneg)</ref>. Gant ur sell all kalzig sujedoù na vijent ket bet gwelet evel talvoudus en un holloueziadur baper a zo degemeret er Wikipedia, dreist-holl peogwir n'eo ket difin ar re war baper. Ur binvidigezh eo evit ar brezhoneg. ===Wikipedia zo ur bodad anarkourien (pe faskourien, frankizourien...)=== {{Fall}}. Bez ez eus a-bep seurt tud o sikour da wellaat ar Wikipeida brezhoneg<ref>La catégorie [[:Catégorie:Boîte utilisateur par conviction politique|Boîte utilisateur par conviction politique]] est très variée.</ref>. Darn an implijerien na glaskont ket lakaat dre an nerzh o savboent da vezañ mestr war an hollouezidur, ar re all a zo didan evezh. ===Wikipedia zo un taol-arnod kumuniezhel anarkour (pe dreistfrankizour). === {{Fall}}. [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|Ar pezh n'eo ket Wikipedia]] a embann « Lezennoù a zo bet savet gant ar gumuniezh, met arabat disoñjal ez eus eus outo nemet gant ar pal harpañ c'hoant ar gumuniezh : sevel un holloueziadur a live mat. Dre-se, Wikipedia n'eo ket un [[demokratelezh]] nag un [[diktatouriezh]], nag un arnodiñ eus ur steuñv politikel bennak. Ar reolennoù-se n'int ket da vezañ degemeret evel lezennoù, met evel kuzulioù a-benn aesaat ar c'henlabour. » == Sifroù Wikipedia == Hiziv {{CURRENTDAYNAME}} {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}, Wikipedia e kaver er Wikipedia brezhoneg : * {{NUMBEROFARTICLES}} pennad, * {{NUMBEROFUSERS}} kenlabourer enrollet, * {{#expr: {{NUMBEROFADMINS}} - 1 }} kenlabourer gant ar renk merour, * ouzhpenn 3 milion a skeudennoù, filmigoù pe bommoù da glevet dieub<ref>mediaioù er [[Wikimedia Commons]]</ref>. Evit gouzout muioc'h a-zivout ar Wikipedia brezhoneg e vez tu mont d'ar bajenn-se gant stadegoù a-bep seurt [https://stats.wikimedia.org/#/br.wikipedia.org statistikoù munud] hag en [https://br.wikipedia.org/wiki/Dibar:Stadego%C3%B9 dezrevell hollek]. Ar stadegoù diwezhañ evit miz Meurzh 2025 a zo : * {{formatnum:23}} kenlabourer oberiant<ref>Gant ouzhpenn 5 kemm e-kerzh ar miz</ref> (+ 10% keñveriet gant 2024), * {{formatnum:88012}} pennad, * 14 720 557 ger skrivet er Wikipedia brezhoneg, * {{formatnum:13,61}} kemm dre bajenn Wikipédia. == Notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} 0loz6s8bztsp4xqr9uo63b2dnscnk5r 2148068 2148066 2025-06-02T21:09:38Z Dishual 612 /* Sifroù Wikipedia */ 2148068 wikitext text/x-wiki {{Troidigezh}} Graet eo ar bajenn-mañ evit kement hini a garfe gouzout hiroc'h diwar-benn ar wikipedia brezhonek, kazetennerien ha kelaouennerien ivez eta. Respontet e vez d'ar goulennoù a vez savet an aliesañ, met ivez d'ar rak-soñjoù faos a vez diwr-benn wikipedia. Ma chom goulennoù e c'hellit mont da welet [[Skoazell:FAG|Foar ar Goulennoù]] pe c'hoazh sevel anezho en [[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|davarn]] (goude bezañ lennet penaos ober [[Skoazell:Goulenn un dra bennak|amañ]]) e lec'h ma c'hello an holl respont deoc'h. Kit da welet ar pennad [[Wikipedia]] evit kaout titouroù pleustrek war petra eo wikipedia. == Wikipedia dindan un nebeut gerioù== # Wikipedia a zo ur ''raktres holloueziadurel'' kaset ha skrivet gant'' tud a youl vat'' ha ''laosket frank ha digoust''. # Wikipedia a zo diazezet war ur ''[[Wikipedia:Porched ar gumuniezh|gumuniezh]]'' e lec'h ma vez [[Wikipedia:Peder fennaenn ar Wikipedia|reolennoù]]. # ''An holl a zo deuet mat'' evit bouetañ ha diorren wikipedia, ha dont e strollad an dud a youl vat. ==Darempredoù== Wikipedia n'eo ket ul lec'hienn arc'hantus, meret gant aozadurioù [[Kevarze|kevredigezhel]]. An dud e penn an aozadurioù-se o deus evit an darn bras anezho ul labour, a gemer amzer alies, ouzhpenn d'o c'hiriegezhoù kevredigezhel. N'eus ket tu dezho respont ken buan evit na vije gortozet, da skouer, n'int ket kargidi kazetennerezh paeet leun amzer evit respont da c'houlennoù ar mediaioù. Goulenn a reomp deoc'h kemer-se e kont pa vo klasket ganeoc'h taremprediñ; deoc'h da rakwelet ul lajad amzer da c'hortoz. Dre zoujañs evit hor gouestlidi a-youl-vat, erbediñ a reomp deoc'h chom hep pellgomz dezho, ma vije en o zi pe war o lec'h labour, nebeutoc'h c'hoazh war o [[Poellgomz|pellgomz hezoug]]. Ar gwellañ doare da gaout darempred eo dre implij an e-bost er chomlec'h dindan. Darempred ar c'hargad c'hall : press-fr{{@}}wikimedia''.''org ar chomlec'h nemetañ eo. '''Mar-plij ganeoc'h da sevel ho koulennoù raktal er postel, gant ma vez tu. Ar goulennoù atersadennoù dre bellgomz a vo degemeret hervez an amzer a c'hell bezañ roet.''' Mar-plij ganeoc'h da venegiñ o c'hendivizerien hervez o c'hiriegezh. Da skouer, n'eus ket eus ur « prezidant eus ar Wikipedia » nag eus « [http://www.20minutes.fr/article/159192/20070521-High-Tech-Guy-Moquet-les-internautes-se-battent-sur-Wikipedia.php prezidant Wikipedia Bro-C'hall] ». ==Piv a ver Wikipedia ?== Wikipedia zo ur servij enlinenn gant degasadennoù titourel ha deskadurel. Herberc'hiet eo gant [[Wikimedia Foundation]], aozadur [[stadunanat]] renet gant lezennoù Florida. [[Maryana Iskander]] eo ar renerez penn ha [[Natalia Tymkiv]] eo prezidantez (abaoe 2021) [http://wikimediafoundation.org/wiki/Board_of_Trustees ar c'huzul-merañ]. N'eus ket eus ur Wikimedia Breizh, hag a vije eus ur gevredigezh hervez lezenn 1901 gant ar pal brudañ Wikipedia, dre kenlabourat gant ar Wikimedia Foundation. An embregerezh [[Wikia]], aozadur a-genwerzh hag a vod meur a lec'hienn wiki, n'eus ket liamm ebet gant Wikipedia pe Wikimedia Foundation. Ar memes-tra eo gant al lec'hiennoù internet niverus hag a implij un anv gant « Wiki », evel [[Wikitravel]] (ar ger [[wiki]] o talvezout evit ober eus un aozadur a-stroll o kenlabourat a-benn sevel danvez). ==Pelec'h kavout titouroù ouzhpenn== * Stadegoù lenn ** [http://stats.grok.se/ Stadegoù al lenn] eus Wikipedia : niver a dud o lenn bemdez hervez ar pennad ** [http://toolserver.org/~leon/stats/reqstats/reqstats-daily.png Niver hollek dont-tre bep segondenn] ** [http://toolserver.org/~leon/stats/trafstats/trafficstats-daily.png Tremenerezh e gigabits/s] ** [https://pageviews.wmcloud.org/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&redirects=0&range=latest-20&pages=Degemer Stadeg resis dre bajenn] ** [https://pageviews.wmcloud.org/topviews/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&date=last-month&excludes= Ar bajennoù ar muiañ lennet (dre viz)] * Stadegoù hollek ** [https://stats.wikimedia.org/FR/TablesWikipediaBR.htm Stadegoù hollek Wikipedia brezhoneg] [https://stats.wikimedia.org/ Stadegoù hollek doare nevez] == Rakvarnioù == ===Bez ez eus eus ur « Wikipedia Breton » hag ur « Wikipedia SUA ». === {{Fall}}. Bez ez eus eus ur [[Wikipedia e brezhoneg]] hag ur [[Wikipedia e saozneg]]. Wikipedia e brezhoneg a zo savet evit an dud brezhonegerien anezho dre ar bed hag a gompren pe a vez ar c'hoant ganto deskiñ ar yezh ha deskiñ dre ar yezh. Ar <code>br</code> eus http://br.wikipedia.org hag ar c'hod <code>en</code> eus http://en.wikipedia.org a zo berradurioù eus ar yezhoù hervez ([[ISO 639]]), ha n'eo ket eus broioù ([[ISO 3166]]). An holl wikipediaioù a zo bodet gant Wikimedia Foundation, er stadoù-Unanet. N'eus ket eus ur "penn-uhel e Breizh". ===An droienn « holloueziadur frank » a talvez e c'hell pep hini kaout ar gwir kemmañ an danvez evel ma fell dezhañ. === {{Fall}}. Ar ger « frank » a ra dave d'ar frankiz da adimplij danvez Wikipedia, oc'h adkemer geriaoueg ar [[Poellad frank]]. Ouzhpenn-se, Wikipedia a zo ul lec'hienn prevezh, arc'hantaouet gant kevala prevezh : n'eo ket rediet neuze da reiñ ur ''gwir'' d'ar frankiz embann e soñjoù. ===War Wikipédia, e c'haller kemmañ pep tra, ne ra forzh penaos. === {{Fall}}. Pep unan a c'hell kemmañ pennadoù, met ne talvez ket e vo degemeret an holl kemmoù. Ar [[Kumuniezh Wikipedia|gumuniezh Wikipediouirien]] a ziwall<ref>An holl dud a-youl-vat a zo ezel eus ur « [[Wikipédia:Patrouille RC|strollad gedred]] » evit evezhiañ an holloueziadur. Ar stourm a-enep ar vandalerezh a zo labour pemdeziek pep ezel eus Wikipedia</ref> ha pep hini a c'hell diverkañ « vandalerezhioù » (kunujennoù, groserezh, tuadurioù, hag all<ref>[[Wikipedia:Vandalerezh|vandalerezh]], lodenn « stummoù gwelet evel vandalerezh »</ref>) ha pep ouzhpennadur douetus (esae personel<ref name="W_TI">Gwelet [[Wikipedia:Labourioù digent|labourioù digent]]</ref>, [[bruderezh]] pe [[propaganda]]<ref>[[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|ar pezh n'eo ket Wikipedia]], lodenn « Ul leurenn propaganda pe brudañ »</ref>., hag all). Ouzhpenn-se, an nebeut pajennoù gwarezet<ref>[https://br.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A9cial:Journal/protect ar pajennoù bet gwarezet war br.wikipedia.org]. </ref> ar pajennoù taget ar muiañ a-fed tuadur, [[Wikipedia:Tabut/goulenn ali implijerien all|tabut]], pe « vandalerezh » (darvoudoù o tremen ha pennadoù politikel da skouer) a c'hell bezañ gwarezet da vezañ astennet en un doare berrbad ; pe aotreet d'an dud enskrivet nemetkent hag abaoe un tammig amzer<ref name="prot">Lod pajennoù a zo [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Protected_pages/br gwarezet] betek ma vije kavet un diskoulm ; lod all a chom aotreet d'an dud enskrivet nemetken abaoe pevar devezh d'an nebeutañ (« [[Wikipédia:Semi-protection|damm-warezet]] ») dreist-holl pa vez vandalerezh dizehan.</ref>. ===Ne vez ket gwiriet pennadoù Wikipedia. === {{Fall}}. Ar c'hontrol eo, diazezet eo an doare d'ober er Wikipedia dre degasadennoù ha kemmoù an implijerien pe lennerien ar penandoù. Pa sav chikan pe tabut, eo an arguzennoù hag a rank bezañ ar pep pouezusañ. Ouzhpenn-se, lod a c'houlenn sikour gant arbennigourien evit gwiriekaat ar pennadoù. ===Tu 'zo skrivañ "hervez Wikipedia" pe "er Wikipedia" === {{Fall}} N'eo ket un droienn a zere, Wikipedia n'eo ket un aozour. An holloueziadur a zo diazezet war ul [[labour a-stroll]] eus skrivagnerien niverus. Mais l'auteur de chaque mot peut être retrouvé. En ur gemer perzh e Wikipedia, ur skrivagner a chom mammenn ar skrid ha chom a ra kiriek e-tal al lezenn eus e skridoù. Tu 'zo adkavout anezhañ dre e ([[chomlec'h IP|gevreadenn]] internet a zo enrollet) ha bezañ kaset dirak ar justis. (gwelet [[Wikipedia:Politikerezh kuzh|ar politikerezh kuzh]]) Pa vez eus mammennoù a seblant diasur pe iskis, kuzuliet e vez e-kerzh klask ar mammennoù '''da ziwall ouzh daou boent''' : :# '''Piv''' a vez implijet evit ober eus an aozour hag en deus kinniget un embann (un ostilh studiañ istor ar pajennoù a zo bet savet a-ratozh evit gouzout degasadennoù pep den war ur bajen. gwelet er rann "Gwelet an istor"). :# '''padelezh''' ur c'heloù pe get. Dre ma 'z eo digor an embann d'an holl, kalz fazioù pe vandalerezh a c'heller kavout war Wikipedia. Stabilded an titouroù a brou ez eo fiziapl an titouroù a gaver, ouzhpenn an niver a lennerien (ha neuze an difaziañ) dre pajenn. Lod pajennoù a zo evezhiet pe serret, evit gwareziñ ar steuñv hollek. Diaes eo bezañ sur eus pep tra a-fed titouroù. Ar skiant a ya war-raok kement hag ar ouiziegezh. Pep hini a c'ell kemm gant mammennoù sirius. An titouroù faos pe tagus a c'hell bezañ tennet buan en un nebeut munutennoù, met gellout a reont chom pell ma ne vezont ket merzhet a-raok. Reizhañ a zo pouezus kement hag astennañ an danvez pennadoù pe krouiñ reoù nevez. Ur pej all a zo pe vez lakaet war-wel ur pennad eus ar Wikipedia er mediaioù, dre-se e vo desachet tud war zu ar pennad, ha gellet a ra bezañ kemmet. Al lennerien a c'hell bezañ souezhet bezañ hep gellet gwiriekaat ar pezh a zo bet embannet gant ar gazetennerien ! Ret eo sellet neuze deiziad kemm(où) ar bajenn. An tu a zo d'en ober dre klikañ war "gwelet an istor". Tu 'zo kavout neuze titouroù war ar c'hemmoù bet degaset d'ur bajenn <div style="border: 2px dashed #999; padding: 0.5em; margin-left: 2em; margin-right: 2em"> "Ur stumm diellet eus ar bajenn-se eo deiziet d'an xx a viz Kerzu xxx da xx:xx ha kemmet er stumm diwezhañ gant XXXX (Kaozeal| Degasadennoù). Gellout a ra ar pajenn da gaout fazioù, vandalerezh ha n'int ket er stumm enlinenn. </div> ===Wikipédia ne garantit pas l'exactitude de son contenu. === {{Graet|Parfaitement exact}}<ref>[[Wikipédia:Avertissements généraux|Avertissement généraux]] : « Wikipédia ne garantit pas la validité, l'exactitude, l'exhaustivité ou la pertinence des informations contenues sur son site. »</ref>. Par sa nature même, Wikipédia est une invitation permanente à conserver son esprit critique, et à diversifier et croiser ses sources. Les sources plus traditionnelles (encyclopédies commerciales, journaux) ne sont pas non plus exemptes d'erreurs, d'omissions ou d'imprécisions<ref>Une étude de la revue scientifique [[Nature (journal)|''Nature'']] indiquait en 2005 que [[Wikipédia]] et l'[[Encyclopaedia Britannica]] en ligne étaient du même ordre de fiabilité sur les sujets scientifiques. Jim Giles, ''Internet encyclopaedias go head to head'', Nature, 428, p. 900-901 {{lire en ligne|lien=http://www.nature.com/news/2005/051212/full/438900a.html}}</ref>. À notre connaissance, de toute façon, aucune source d'information grand public ne garantit son contenu (au sens de&nbsp;: rembourserait les conséquences d'utilisation d'informations erronées). La célèbre ''[[Encyclopædia Britannica]]'' elle-même indique clairement sur son site qu'elle ne fournit aucune garantie, de quelque nature que ce soit<ref>[http://corporate.britannica.com/termsofuse.html Site officiel d'Encyclopædia Britannica, termes d'utilisation]</ref>. <!-- Constesté : Est-ce à nous de dire à quoi doit servir Wikipédia ? ===Si Wikipédia n'est pas fiable, alors Wikipedia ne sert à rien. === {{Fall}}. Wikipédia peut constituer une excellente base de départ pour une recherche documentaire plus approfondie. C'est particulièrement vrai pour certains sujets très pointus qui ne sont guère traités de manière appronfondie sur d'autres sites internet. Ce n'est par exemple que sur Wikipédia que vous trouverez quelques débuts de renseignements sur l'[[ouvrage de l'Oberheid]], qui appartenait au secteur fortifié de Thionville de la Ligne Maginot. C'est également en partant de Wikipédia que vous pourrez commencer à vous documenter simplement sur [[OGLE-2005-BLG-390L]]. --> ===La neutralité et l'objectivité selon Wikipédia, c'est « 5 minutes pour Churchill, puis 5 minutes pour Hitler ». === {{Fall}}. De nombreuses discussions tournent en permanence autour de la question de la simple recevabilité des contributions douteuses, et il n'est jamais question de leur accorder le même poids que les contributions raisonnables<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue ne permet pas de prétendre que des points de vue se valent »</ref>. Les plus douteuses sont exclues<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue n'est pas le seul principe fondateur de Wikipédia » indique qu'un point de vue doit être « pertinent »</ref>, et leurs auteurs insistants peuvent se voir refuser le droit de contribuer<ref name="block">Voir le très actif [[Special:Log/Block|journal des blocages]].</ref>. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'opinion. === {{Fall}}. Wikipédia n'est pas destinée à recevoir des billets d'opinion, contrairement à un blog. En fait, ses règles de fonctionnement interdisent la publication d'opinions personnelles, si ce n'est celles, publiquement exprimées, de personnalités de notoriété suffisante dans le domaine de l'article. Des [[Wikipédia:Citez vos sources|sources sont exigées]], et les points litigieux sont discutés dans les pages ''ad hoc''<ref>Par exemple la [[Wikipédia:Liste des articles non neutres|liste des articles non neutres]] ou les [[Wikipédia:Page de discussion|pages de discussion]]s des articles</ref>. Ces discussions sont encadrées par des règles visant à éviter les dérapages<ref>Voir [[Wikipédia:Règles|Règles]] et notamment [[Wikipédia:Pas d'attaques personnelles|Pas d'attaques personnelles]]</ref>. Wikipédia entend être le lieu d'une délibération rationnelle collective, où toutes les opinions ne se valent pas. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'anonymat, ce qui autorise toutes les dérives. === {{Fall}}. Les contributeurs sont encouragés à [[Aide:Compte utilisateur|se doter d'un pseudonyme]] et à se créer une page de présentation. Dans ce cas, les échanges entre wikipédiens sont aisés, ainsi que le suivi des productions de chacun. Les contributeurs apprécient en général une certaine reconnaissance de la part des autres et ne sont pas insensibles à leur réputation en tant que wikipédien. C'est une bonne raison de faire du bon boulot, et d'éviter les mauvaises plaisanteries<ref>Laure Endrizzi, [http://www.inrp.fr/blogs/vst/index.php/2006/12/13/qui_ecrit_wikipedia ''Qui écrit Wikipédia ?''], 13 décembre 2006</ref>. Chacun peut cependant contribuer à Wikipédia sans s'identifier. En général, les contributions « non signées » (celles identifiées par l'[[adresse IP]]) sont surveillées comme le lait sur le feu et les comportements indésirables sont rapidement sanctionnés<ref name="block" />. Leurs auteurs ne sont de toute manière pas plus anonymes que n'importe quel autre internaute<ref>[[:meta:Confidentialité|Confidentialité]] indique : « Si vous n'avez pas ouvert de session, vous serez identifié par votre adresse IP. [...] Selon votre type de connexion à Internet, ce nombre peut renvoyer vers votre fournisseur de services Internet, ou de façon plus précise vers votre employeur, votre école ou votre maison. Certaines personnes pourraient vous identifier en recoupant l'origine de l'adresse IP et les intérêts que vous démontrez implicitement ou explicitement en modifiant des articles. »</ref>. L'auteur d'une contribution véritablement délictueuse pourrait être retrouvé par la justice bien plus aisément que l'auteur d'un courrier anonyme. Wikipédia ne force pas les auteurs à s'identifier par leur vrai nom et leurs qualifications parce que cela n'aurait de sens que si ce nom et ces qualifications étaient vérifiés ; sinon, ce serait la porte ouverte aux usurpations d'identité et de titres. Nous pensons que la plupart des utilisateurs sont de bonne volonté, mais n'ont pas envie de se plier à des vérifications policières pour avoir l'honneur de contribuer bénévolement. De plus, ceci demanderait la mise en place d'une bureaucratie chargée de vérifier des pièces d'identité, des diplômes etc. qui serait de toute façon hors de portée d'une structure associative légère. En dehors de Wikipédia, il est possible aux internautes d'ouvrir des sites personnels chez des hébergeurs de pays où il sera en général impossible de les poursuivre. Par comparaison, Wikipédia est un système relativement patrouillé. ===Les processus éditoriaux de Wikipédia sont opaques. === {{Fall}}. Les discussions ont lieu sur les pages de discussion attenantes aux articles (et publiquement accessibles) ou sur des listes de discussion à archives publiques. Chacun des mots écrits dans Wikipédia est conservé pour toujours, qu'il soit retiré ou non, via les [[Aide:Historique|historiques des pages]]. À notre connaissance, aucune autre source n'a une telle transparence. ===Sur Wikipédia, les quelques contributions de qualité disparaissent rapidement. === {{Fall}}. Tous les auteurs disposent d'outils leur permettant de suivre en direct l'évolution des pages de leur choix<ref>Notamment la [[Aide:liste de suivi|liste de suivi]]</ref>. Ils peuvent ainsi surveiller très rapidement leurs contributions, et veiller à ce que la qualité d'une page ne décline pas. Ce système permet de stabiliser la qualité de pages consacrées à des sujets « sensibles » (par ex. : [[Iran]], [[mosquée]], [[Histoire du capitalisme]], [[Noam Chomsky]]), susceptibles d'attirer des contributeurs peu compétents ou mal avisés. {{Graet}} : Hélas, les spécialistes sont encore en nombre insuffisant pour exercer une surveillance efficace sur la masse des articles les moins exposés. Certaines erreurs peuvent alors s'y glisser sans être corrigées rapidement. ===Il serait vain de m'impliquer, ma contribution sera perdue à la première modification...=== {{Fall}}. À chaque page est associé un [[Aide:Historique|historique des modifications]], qui permet de retrouver ''toutes les anciennes versions''<ref>Certaines modifications d'avant 2002 ont toutefois été perdues pour des raisons informatiques</ref> d'une page et éventuellement de les rééditer. C'est en particulier grâce à cela que peut être efficacement combattu le vandalisme : il est possible de restaurer une ancienne version en quelques clics. ===« Un comité de "vrais" experts […] veille "là-haut" […] afin d’éviter tout dommage collatéral. »<ref name="assouline">Voir dans le blog de Pierre Assouline, [http://passouline.blog.lemonde.fr/2007/01/09/laffaire-wikipedia/ ''L'Affaire Wikipédia'']</ref>=== {{Fall}}. Tous les contributeurs sont « à égalité ». Les [[Wikipédia:Administrateur|administrateurs]] s'occupent de la maintenance informatique et de l'application des décisions de la communauté. Les membres du [[Wikipédia:Comité d'arbitrage|comité d'arbitrage]] régulent les conflits en se prononçant sur la forme et non sur le fond. Les uns comme les autres ne disposent d'aucun privilège en matière de rédaction<ref>Il est par exemple faux d'écrire que les administrateurs « éditent les nouveaux articles [ou] surveillent les modifications » ([http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-651865,36-851178@51-831919,0.html Le Monde], daté du 2 janvier 2007). Cette tâche incombe à chacun sur Wikipédia, et pas spécialement aux administrateurs.</ref>. Quant à la fondation [[Wikipédia:Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], elle a un rôle de gestion et d'orientation générale de Wikipédia et des autres projets, mais n'a ni l'objectif ni les moyens de surveiller le contenu lui-même. Ce rôle n'est pas non plus commandité ou délégué à un groupe restreint quelconque, il est confié à l'ensemble des contributeurs qui veulent bien s'y impliquer. ===Le principe de Wikipédia : « Tout le monde est encyclopédiste puisque tout le monde est déjà journaliste, cinéaste, […], etc. »<ref name="assouline" />=== {{Fall}}. Wikipédia est au contraire demandeuse d'expertise<ref name="fi" />. Les contributeurs participant à la rédaction d'une page sur un sujet qui ne leur est pas familier sont le plus souvent bien conscients des limites de leurs compétences, et n'hésitent pas à demander l'aide de spécialistes. De surcroît, il ne faut pas oublier que des experts sont déjà présents sur Wikipédia<ref>Un certain nombre d'articles sont co-écrits et surveillés par des chercheurs du domaine, à titre d'exemple : [[Big Bang]] ou [[trou noir]] (les historiques renvoient vers les pages des wikipédiens [[Utilisateur:Alain r|Alain Riazuelo]], chercheur en cosmologie, et [[Utilisateur:Cfoellmi|Cédric Foellmi]], astronome).</ref>. On peut cependant regretter en effet que les experts ne s'impliquent pas plus dans ce projet, en particulier dans les domaines plus littéraires ou artistiques. Wikipédia repose plutôt sur l'idée que le croisement du regard des spécialistes et des amateurs peut être plus fertile qu'une expertise refermée sur elle-même. Enfin, les contributeurs sont invités à [[Wikipédia:Citez vos sources|citer leurs sources]], afin d'éviter les essais personnels, les théories fumeuses, etc. ===Wikipédia est une association, ou une entreprise, on ne sait plus trop…=== {{Fall|grosse confusion}}. Il ne faut pas confondre [[Wikipédia]] (le site Internet qui héberge l'encyclopédie) avec la [[Wikimedia Foundation]] (l'association de droit américain et à but non lucratif qui gère notamment Wikipédia), [[Wikipédia:Wikimédia France|Wikimédia France]] (l'association française d'utilisateurs indépendante de la Foundation), et [[Wikia]] (une entreprise commercialisant des wikis complètement indépendante de la Wikimedia Foundation). Toutes les informations à ce sujet sont présentes sur l'article [[Wikimedia]]. ===Wikipedia a zo vont da reiñ lañs d'ur c'heflusker evit keveziñ gant Google. === {{Fall|}}. Steuñvioù a zo a-benn implij doareoù d'ober an dud war internet evit lemmaat an disoc'hoù, lod a implij ar ger « Wiki » en o zitl, met n'int ket liammet e mod ebet gant Wikipedia nag gant ar [[Wikimedia Foundation]]. ===Wikipedia ha Wikia a zo liammet=== {{Fall|Ket}} [[Wikipedia]] zo ul lec'hienn web, bod a vez roet dezhañ dre un aozadur digorvo stadunanat: ar [[Wikimedia Foundation]]. An embregerezh [[Wikia]], a zo un aozadur kenwerzhel hag a ro bod da lec'hiennoù lies doare wikioù, met n'eus liamm ebet gant Wikipedia pe ar Wikimedia Foundation. Ar memes tra eo evit un darn lec'hiennoù war internet hag a implij ar ger "Wiki", evel ''Wikitravel'' da skouer. Kemmesket e vez a-wechoù dre ma oa bet krouet wikipedia ha Wikitravel gant ar memes den: [[Jimmy Wales]]. En desped da-se, ar Wikimedia Foundation, a zo aboae e grouidigezh, un aozadur dieub hag emren. ===Wikipedia a zo harpet gant Google === {{Fall}}. Wikipedia ha Google n'int ket liammet<ref>Bez ez eus bet eus [[:meta:Google hosting|eskemmoù]] e 2005 evit ma vije Google o kemer ul lodenn eus ar bod eus Wikipedia hollek en un doare a-youl-vat (hag ul lodenn eus steuñvioù Wikimedia Foundation), met n'int ket bet betek penn.</ref>. Gwelet [[:meta:Wikimedia partners and hosts|listenn an harperien a-vremañ]] (e saozneg). Ar fed ma vije lod liammoù eus Wikipedia e penn an enklaskoù graet gant ar c'heflusker enklask Google a zeu dre un l'[[Algorithmique|algoritm]] eus ar c'heflusker : lakaat a ra war-raok ar pennadoù « brudetañ », en ur mod all ar re liammet ar muiañ war internet<ref>Ar pennadoù ''[http://www.webrankinfo.com/analyses/autres/google-resume.php dezrevell Google]'' ha [http://www.webrankinfo.com/analyses/etudes/criteres.php '' dezverkoù lec'hiañ Google''] war WebRankInfo.com a ro an tu da gaout ur sell war doare mont en-dro Google.</ref>. Ar renkadurioù mat gant Google ne talvezont ket neuze eus un emglev gant un hinienn bennak. ===Wikipedia a zo suj da Yahoo! === {{Fall}}. Yahoo! a arc'hanta dre natur Wikipedia en ur reiñ an tu da implij ur greizenn vihan stlennegel e [[Republik Korea|Sukorea]]. Ar greizenn ne ra war-dro ul lodenn izel-tre eus hollad an eskemmoù war ar Wikipedia hollek. An darn eus henterezh ar Wikipedia a dremen dre ur greizenn e Florida, arc'hantaouet holl gant Wikimedia Foundation (hag a zo arc'hantaouet d'e zro gant roadennoù hiniennoù). ===Wikipedia a zo stalabarn pennadoù, hep urzhiadur.=== {{Fall}} : Ar pennadoù a vez klasket renkañ anezho hervez [[Wikipedia:rummadoù|rummadoù]] et par [[Wikipedia:Porched ar porchedoù|porchedoù tematek]]. Ar gwellañ pennadoù a zo aes da gavout dre [[Wikipédia:Articles de qualité|pennadoù a zoare]]. Evel-just ret eo notenniñ e kaver an darn eus pennadoù ar Wikipedia brezhoneg, evel darn ar web, dre hanterenn luskerioù enklask, alies dre gerioù alc'hwez. ===Gallout a reer lenn, pe sevel, ur pennad diwar-benn nep danvez war Wikipedia. === {{Fall}}. Ar pennadoù ha n'int ket a [[Wikipédia:dezverkoù degemrusted|dezverkoù degemerusted]] ou [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|live holloueziadurel]] a zo diverket gant ar verourien, pe raktal, pe goude un eskemm gant ar gumuniezh (ma 'z eo arvarusoc'h an diverkadenn<ref>Gwelet [[Wikipedia:Pajennoù da nullañ|Pajennoù da ziverkañ]]</ref>). ===Kalz pennadoù er Wikipedia n'o deus netra d'ober en un hollaoueziadur. === {{Graet}} ha {{Fall}}. Tabutoù lies a zo etre wikipedourien evit gouzout petra a vez tu degemer pe get, meur a savboent a zo war ar steuñv Wikipedia ha tabut a zo war ar sujed-se<ref>GweletVoir [[:meta:Inclusionism|''inclusionism'']] ha [[:meta:Deletionism|''deletionism'']] evit gwelet ar selloù enebet a-gren (e saozneg)</ref>. Gant ur sell all kalzig sujedoù na vijent ket bet gwelet evel talvoudus en un holloueziadur baper a zo degemeret er Wikipedia, dreist-holl peogwir n'eo ket difin ar re war baper. Ur binvidigezh eo evit ar brezhoneg. ===Wikipedia zo ur bodad anarkourien (pe faskourien, frankizourien...)=== {{Fall}}. Bez ez eus a-bep seurt tud o sikour da wellaat ar Wikipeida brezhoneg<ref>La catégorie [[:Catégorie:Boîte utilisateur par conviction politique|Boîte utilisateur par conviction politique]] est très variée.</ref>. Darn an implijerien na glaskont ket lakaat dre an nerzh o savboent da vezañ mestr war an hollouezidur, ar re all a zo didan evezh. ===Wikipedia zo un taol-arnod kumuniezhel anarkour (pe dreistfrankizour). === {{Fall}}. [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|Ar pezh n'eo ket Wikipedia]] a embann « Lezennoù a zo bet savet gant ar gumuniezh, met arabat disoñjal ez eus eus outo nemet gant ar pal harpañ c'hoant ar gumuniezh : sevel un holloueziadur a live mat. Dre-se, Wikipedia n'eo ket un [[demokratelezh]] nag un [[diktatouriezh]], nag un arnodiñ eus ur steuñv politikel bennak. Ar reolennoù-se n'int ket da vezañ degemeret evel lezennoù, met evel kuzulioù a-benn aesaat ar c'henlabour. » == Sifroù Wikipedia == Hiziv {{CURRENTDAYNAME}} {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}, Wikipedia e kaver er Wikipedia brezhoneg : * {{NUMBEROFARTICLES}} pennad, * {{NUMBEROFUSERS}} kenlabourer enrollet, * {{#expr: {{NUMBEROFADMINS}} - 1 }} kenlabourer gant ar renk merour, * ouzhpenn 3 milion a skeudennoù, filmigoù pe bommoù da glevet dieub<ref>mediaioù er [[Wikimedia Commons]]</ref>. Evit gouzout muioc'h a-zivout ar Wikipedia brezhoneg e vez tu mont d'ar bajenn-se gant stadegoù a-bep seurt [https://stats.wikimedia.org/#/br.wikipedia.org statistikoù munud] hag en [https://br.wikipedia.org/wiki/Dibar:Stadego%C3%B9 dezrevell hollek]. Ar stadegoù diwezhañ evit miz Meurzh 2025 a zo : * {{formatnum:23}} kenlabourer oberiant<ref>Gant ouzhpenn 5 kemm e-kerzh ar miz</ref> (+ 10% keñveriet gant 2024), * {{formatnum:88012}} pennad, * 14 720 557 ger skrivet er Wikipedia brezhoneg, * {{formatnum:13,61}} kemm dre bajenn Wikipédia. * [https://pageviews.wmcloud.org/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&redirects=0&range=latest-20&pages=Degemer Stadeg resis dre bajenn] == Notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} qafmqdwt4qx8g42aju3ddbdag4qml8f 2148069 2148068 2025-06-02T21:10:31Z Dishual 612 /* Sifroù Wikipedia */ 2148069 wikitext text/x-wiki {{Troidigezh}} Graet eo ar bajenn-mañ evit kement hini a garfe gouzout hiroc'h diwar-benn ar wikipedia brezhonek, kazetennerien ha kelaouennerien ivez eta. Respontet e vez d'ar goulennoù a vez savet an aliesañ, met ivez d'ar rak-soñjoù faos a vez diwr-benn wikipedia. Ma chom goulennoù e c'hellit mont da welet [[Skoazell:FAG|Foar ar Goulennoù]] pe c'hoazh sevel anezho en [[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|davarn]] (goude bezañ lennet penaos ober [[Skoazell:Goulenn un dra bennak|amañ]]) e lec'h ma c'hello an holl respont deoc'h. Kit da welet ar pennad [[Wikipedia]] evit kaout titouroù pleustrek war petra eo wikipedia. == Wikipedia dindan un nebeut gerioù== # Wikipedia a zo ur ''raktres holloueziadurel'' kaset ha skrivet gant'' tud a youl vat'' ha ''laosket frank ha digoust''. # Wikipedia a zo diazezet war ur ''[[Wikipedia:Porched ar gumuniezh|gumuniezh]]'' e lec'h ma vez [[Wikipedia:Peder fennaenn ar Wikipedia|reolennoù]]. # ''An holl a zo deuet mat'' evit bouetañ ha diorren wikipedia, ha dont e strollad an dud a youl vat. ==Darempredoù== Wikipedia n'eo ket ul lec'hienn arc'hantus, meret gant aozadurioù [[Kevarze|kevredigezhel]]. An dud e penn an aozadurioù-se o deus evit an darn bras anezho ul labour, a gemer amzer alies, ouzhpenn d'o c'hiriegezhoù kevredigezhel. N'eus ket tu dezho respont ken buan evit na vije gortozet, da skouer, n'int ket kargidi kazetennerezh paeet leun amzer evit respont da c'houlennoù ar mediaioù. Goulenn a reomp deoc'h kemer-se e kont pa vo klasket ganeoc'h taremprediñ; deoc'h da rakwelet ul lajad amzer da c'hortoz. Dre zoujañs evit hor gouestlidi a-youl-vat, erbediñ a reomp deoc'h chom hep pellgomz dezho, ma vije en o zi pe war o lec'h labour, nebeutoc'h c'hoazh war o [[Poellgomz|pellgomz hezoug]]. Ar gwellañ doare da gaout darempred eo dre implij an e-bost er chomlec'h dindan. Darempred ar c'hargad c'hall : press-fr{{@}}wikimedia''.''org ar chomlec'h nemetañ eo. '''Mar-plij ganeoc'h da sevel ho koulennoù raktal er postel, gant ma vez tu. Ar goulennoù atersadennoù dre bellgomz a vo degemeret hervez an amzer a c'hell bezañ roet.''' Mar-plij ganeoc'h da venegiñ o c'hendivizerien hervez o c'hiriegezh. Da skouer, n'eus ket eus ur « prezidant eus ar Wikipedia » nag eus « [http://www.20minutes.fr/article/159192/20070521-High-Tech-Guy-Moquet-les-internautes-se-battent-sur-Wikipedia.php prezidant Wikipedia Bro-C'hall] ». ==Piv a ver Wikipedia ?== Wikipedia zo ur servij enlinenn gant degasadennoù titourel ha deskadurel. Herberc'hiet eo gant [[Wikimedia Foundation]], aozadur [[stadunanat]] renet gant lezennoù Florida. [[Maryana Iskander]] eo ar renerez penn ha [[Natalia Tymkiv]] eo prezidantez (abaoe 2021) [http://wikimediafoundation.org/wiki/Board_of_Trustees ar c'huzul-merañ]. N'eus ket eus ur Wikimedia Breizh, hag a vije eus ur gevredigezh hervez lezenn 1901 gant ar pal brudañ Wikipedia, dre kenlabourat gant ar Wikimedia Foundation. An embregerezh [[Wikia]], aozadur a-genwerzh hag a vod meur a lec'hienn wiki, n'eus ket liamm ebet gant Wikipedia pe Wikimedia Foundation. Ar memes-tra eo gant al lec'hiennoù internet niverus hag a implij un anv gant « Wiki », evel [[Wikitravel]] (ar ger [[wiki]] o talvezout evit ober eus un aozadur a-stroll o kenlabourat a-benn sevel danvez). ==Pelec'h kavout titouroù ouzhpenn== * Stadegoù lenn ** [http://stats.grok.se/ Stadegoù al lenn] eus Wikipedia : niver a dud o lenn bemdez hervez ar pennad ** [http://toolserver.org/~leon/stats/reqstats/reqstats-daily.png Niver hollek dont-tre bep segondenn] ** [http://toolserver.org/~leon/stats/trafstats/trafficstats-daily.png Tremenerezh e gigabits/s] ** [https://pageviews.wmcloud.org/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&agent=user&redirects=0&range=latest-20&pages=Degemer Stadeg resis dre bajenn] ** [https://pageviews.wmcloud.org/topviews/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&date=last-month&excludes= Ar bajennoù ar muiañ lennet (dre viz)] * Stadegoù hollek ** [https://stats.wikimedia.org/FR/TablesWikipediaBR.htm Stadegoù hollek Wikipedia brezhoneg] [https://stats.wikimedia.org/ Stadegoù hollek doare nevez] == Rakvarnioù == ===Bez ez eus eus ur « Wikipedia Breton » hag ur « Wikipedia SUA ». === {{Fall}}. Bez ez eus eus ur [[Wikipedia e brezhoneg]] hag ur [[Wikipedia e saozneg]]. Wikipedia e brezhoneg a zo savet evit an dud brezhonegerien anezho dre ar bed hag a gompren pe a vez ar c'hoant ganto deskiñ ar yezh ha deskiñ dre ar yezh. Ar <code>br</code> eus http://br.wikipedia.org hag ar c'hod <code>en</code> eus http://en.wikipedia.org a zo berradurioù eus ar yezhoù hervez ([[ISO 639]]), ha n'eo ket eus broioù ([[ISO 3166]]). An holl wikipediaioù a zo bodet gant Wikimedia Foundation, er stadoù-Unanet. N'eus ket eus ur "penn-uhel e Breizh". ===An droienn « holloueziadur frank » a talvez e c'hell pep hini kaout ar gwir kemmañ an danvez evel ma fell dezhañ. === {{Fall}}. Ar ger « frank » a ra dave d'ar frankiz da adimplij danvez Wikipedia, oc'h adkemer geriaoueg ar [[Poellad frank]]. Ouzhpenn-se, Wikipedia a zo ul lec'hienn prevezh, arc'hantaouet gant kevala prevezh : n'eo ket rediet neuze da reiñ ur ''gwir'' d'ar frankiz embann e soñjoù. ===War Wikipédia, e c'haller kemmañ pep tra, ne ra forzh penaos. === {{Fall}}. Pep unan a c'hell kemmañ pennadoù, met ne talvez ket e vo degemeret an holl kemmoù. Ar [[Kumuniezh Wikipedia|gumuniezh Wikipediouirien]] a ziwall<ref>An holl dud a-youl-vat a zo ezel eus ur « [[Wikipédia:Patrouille RC|strollad gedred]] » evit evezhiañ an holloueziadur. Ar stourm a-enep ar vandalerezh a zo labour pemdeziek pep ezel eus Wikipedia</ref> ha pep hini a c'hell diverkañ « vandalerezhioù » (kunujennoù, groserezh, tuadurioù, hag all<ref>[[Wikipedia:Vandalerezh|vandalerezh]], lodenn « stummoù gwelet evel vandalerezh »</ref>) ha pep ouzhpennadur douetus (esae personel<ref name="W_TI">Gwelet [[Wikipedia:Labourioù digent|labourioù digent]]</ref>, [[bruderezh]] pe [[propaganda]]<ref>[[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|ar pezh n'eo ket Wikipedia]], lodenn « Ul leurenn propaganda pe brudañ »</ref>., hag all). Ouzhpenn-se, an nebeut pajennoù gwarezet<ref>[https://br.wikipedia.org/wiki/Sp%C3%A9cial:Journal/protect ar pajennoù bet gwarezet war br.wikipedia.org]. </ref> ar pajennoù taget ar muiañ a-fed tuadur, [[Wikipedia:Tabut/goulenn ali implijerien all|tabut]], pe « vandalerezh » (darvoudoù o tremen ha pennadoù politikel da skouer) a c'hell bezañ gwarezet da vezañ astennet en un doare berrbad ; pe aotreet d'an dud enskrivet nemetkent hag abaoe un tammig amzer<ref name="prot">Lod pajennoù a zo [https://www.mediawiki.org/wiki/Help:Protected_pages/br gwarezet] betek ma vije kavet un diskoulm ; lod all a chom aotreet d'an dud enskrivet nemetken abaoe pevar devezh d'an nebeutañ (« [[Wikipédia:Semi-protection|damm-warezet]] ») dreist-holl pa vez vandalerezh dizehan.</ref>. ===Ne vez ket gwiriet pennadoù Wikipedia. === {{Fall}}. Ar c'hontrol eo, diazezet eo an doare d'ober er Wikipedia dre degasadennoù ha kemmoù an implijerien pe lennerien ar penandoù. Pa sav chikan pe tabut, eo an arguzennoù hag a rank bezañ ar pep pouezusañ. Ouzhpenn-se, lod a c'houlenn sikour gant arbennigourien evit gwiriekaat ar pennadoù. ===Tu 'zo skrivañ "hervez Wikipedia" pe "er Wikipedia" === {{Fall}} N'eo ket un droienn a zere, Wikipedia n'eo ket un aozour. An holloueziadur a zo diazezet war ul [[labour a-stroll]] eus skrivagnerien niverus. Mais l'auteur de chaque mot peut être retrouvé. En ur gemer perzh e Wikipedia, ur skrivagner a chom mammenn ar skrid ha chom a ra kiriek e-tal al lezenn eus e skridoù. Tu 'zo adkavout anezhañ dre e ([[chomlec'h IP|gevreadenn]] internet a zo enrollet) ha bezañ kaset dirak ar justis. (gwelet [[Wikipedia:Politikerezh kuzh|ar politikerezh kuzh]]) Pa vez eus mammennoù a seblant diasur pe iskis, kuzuliet e vez e-kerzh klask ar mammennoù '''da ziwall ouzh daou boent''' : :# '''Piv''' a vez implijet evit ober eus an aozour hag en deus kinniget un embann (un ostilh studiañ istor ar pajennoù a zo bet savet a-ratozh evit gouzout degasadennoù pep den war ur bajen. gwelet er rann "Gwelet an istor"). :# '''padelezh''' ur c'heloù pe get. Dre ma 'z eo digor an embann d'an holl, kalz fazioù pe vandalerezh a c'heller kavout war Wikipedia. Stabilded an titouroù a brou ez eo fiziapl an titouroù a gaver, ouzhpenn an niver a lennerien (ha neuze an difaziañ) dre pajenn. Lod pajennoù a zo evezhiet pe serret, evit gwareziñ ar steuñv hollek. Diaes eo bezañ sur eus pep tra a-fed titouroù. Ar skiant a ya war-raok kement hag ar ouiziegezh. Pep hini a c'ell kemm gant mammennoù sirius. An titouroù faos pe tagus a c'hell bezañ tennet buan en un nebeut munutennoù, met gellout a reont chom pell ma ne vezont ket merzhet a-raok. Reizhañ a zo pouezus kement hag astennañ an danvez pennadoù pe krouiñ reoù nevez. Ur pej all a zo pe vez lakaet war-wel ur pennad eus ar Wikipedia er mediaioù, dre-se e vo desachet tud war zu ar pennad, ha gellet a ra bezañ kemmet. Al lennerien a c'hell bezañ souezhet bezañ hep gellet gwiriekaat ar pezh a zo bet embannet gant ar gazetennerien ! Ret eo sellet neuze deiziad kemm(où) ar bajenn. An tu a zo d'en ober dre klikañ war "gwelet an istor". Tu 'zo kavout neuze titouroù war ar c'hemmoù bet degaset d'ur bajenn <div style="border: 2px dashed #999; padding: 0.5em; margin-left: 2em; margin-right: 2em"> "Ur stumm diellet eus ar bajenn-se eo deiziet d'an xx a viz Kerzu xxx da xx:xx ha kemmet er stumm diwezhañ gant XXXX (Kaozeal| Degasadennoù). Gellout a ra ar pajenn da gaout fazioù, vandalerezh ha n'int ket er stumm enlinenn. </div> ===Wikipédia ne garantit pas l'exactitude de son contenu. === {{Graet|Parfaitement exact}}<ref>[[Wikipédia:Avertissements généraux|Avertissement généraux]] : « Wikipédia ne garantit pas la validité, l'exactitude, l'exhaustivité ou la pertinence des informations contenues sur son site. »</ref>. Par sa nature même, Wikipédia est une invitation permanente à conserver son esprit critique, et à diversifier et croiser ses sources. Les sources plus traditionnelles (encyclopédies commerciales, journaux) ne sont pas non plus exemptes d'erreurs, d'omissions ou d'imprécisions<ref>Une étude de la revue scientifique [[Nature (journal)|''Nature'']] indiquait en 2005 que [[Wikipédia]] et l'[[Encyclopaedia Britannica]] en ligne étaient du même ordre de fiabilité sur les sujets scientifiques. Jim Giles, ''Internet encyclopaedias go head to head'', Nature, 428, p. 900-901 {{lire en ligne|lien=http://www.nature.com/news/2005/051212/full/438900a.html}}</ref>. À notre connaissance, de toute façon, aucune source d'information grand public ne garantit son contenu (au sens de&nbsp;: rembourserait les conséquences d'utilisation d'informations erronées). La célèbre ''[[Encyclopædia Britannica]]'' elle-même indique clairement sur son site qu'elle ne fournit aucune garantie, de quelque nature que ce soit<ref>[http://corporate.britannica.com/termsofuse.html Site officiel d'Encyclopædia Britannica, termes d'utilisation]</ref>. <!-- Constesté : Est-ce à nous de dire à quoi doit servir Wikipédia ? ===Si Wikipédia n'est pas fiable, alors Wikipedia ne sert à rien. === {{Fall}}. Wikipédia peut constituer une excellente base de départ pour une recherche documentaire plus approfondie. C'est particulièrement vrai pour certains sujets très pointus qui ne sont guère traités de manière appronfondie sur d'autres sites internet. Ce n'est par exemple que sur Wikipédia que vous trouverez quelques débuts de renseignements sur l'[[ouvrage de l'Oberheid]], qui appartenait au secteur fortifié de Thionville de la Ligne Maginot. C'est également en partant de Wikipédia que vous pourrez commencer à vous documenter simplement sur [[OGLE-2005-BLG-390L]]. --> ===La neutralité et l'objectivité selon Wikipédia, c'est « 5 minutes pour Churchill, puis 5 minutes pour Hitler ». === {{Fall}}. De nombreuses discussions tournent en permanence autour de la question de la simple recevabilité des contributions douteuses, et il n'est jamais question de leur accorder le même poids que les contributions raisonnables<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue ne permet pas de prétendre que des points de vue se valent »</ref>. Les plus douteuses sont exclues<ref>[[Wikipédia:Neutralité de point de vue|Neutralité de point de vue]], section « La neutralité de point de vue n'est pas le seul principe fondateur de Wikipédia » indique qu'un point de vue doit être « pertinent »</ref>, et leurs auteurs insistants peuvent se voir refuser le droit de contribuer<ref name="block">Voir le très actif [[Special:Log/Block|journal des blocages]].</ref>. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'opinion. === {{Fall}}. Wikipédia n'est pas destinée à recevoir des billets d'opinion, contrairement à un blog. En fait, ses règles de fonctionnement interdisent la publication d'opinions personnelles, si ce n'est celles, publiquement exprimées, de personnalités de notoriété suffisante dans le domaine de l'article. Des [[Wikipédia:Citez vos sources|sources sont exigées]], et les points litigieux sont discutés dans les pages ''ad hoc''<ref>Par exemple la [[Wikipédia:Liste des articles non neutres|liste des articles non neutres]] ou les [[Wikipédia:Page de discussion|pages de discussion]]s des articles</ref>. Ces discussions sont encadrées par des règles visant à éviter les dérapages<ref>Voir [[Wikipédia:Règles|Règles]] et notamment [[Wikipédia:Pas d'attaques personnelles|Pas d'attaques personnelles]]</ref>. Wikipédia entend être le lieu d'une délibération rationnelle collective, où toutes les opinions ne se valent pas. ===Wikipédia, c'est le royaume de l'anonymat, ce qui autorise toutes les dérives. === {{Fall}}. Les contributeurs sont encouragés à [[Aide:Compte utilisateur|se doter d'un pseudonyme]] et à se créer une page de présentation. Dans ce cas, les échanges entre wikipédiens sont aisés, ainsi que le suivi des productions de chacun. Les contributeurs apprécient en général une certaine reconnaissance de la part des autres et ne sont pas insensibles à leur réputation en tant que wikipédien. C'est une bonne raison de faire du bon boulot, et d'éviter les mauvaises plaisanteries<ref>Laure Endrizzi, [http://www.inrp.fr/blogs/vst/index.php/2006/12/13/qui_ecrit_wikipedia ''Qui écrit Wikipédia ?''], 13 décembre 2006</ref>. Chacun peut cependant contribuer à Wikipédia sans s'identifier. En général, les contributions « non signées » (celles identifiées par l'[[adresse IP]]) sont surveillées comme le lait sur le feu et les comportements indésirables sont rapidement sanctionnés<ref name="block" />. Leurs auteurs ne sont de toute manière pas plus anonymes que n'importe quel autre internaute<ref>[[:meta:Confidentialité|Confidentialité]] indique : « Si vous n'avez pas ouvert de session, vous serez identifié par votre adresse IP. [...] Selon votre type de connexion à Internet, ce nombre peut renvoyer vers votre fournisseur de services Internet, ou de façon plus précise vers votre employeur, votre école ou votre maison. Certaines personnes pourraient vous identifier en recoupant l'origine de l'adresse IP et les intérêts que vous démontrez implicitement ou explicitement en modifiant des articles. »</ref>. L'auteur d'une contribution véritablement délictueuse pourrait être retrouvé par la justice bien plus aisément que l'auteur d'un courrier anonyme. Wikipédia ne force pas les auteurs à s'identifier par leur vrai nom et leurs qualifications parce que cela n'aurait de sens que si ce nom et ces qualifications étaient vérifiés ; sinon, ce serait la porte ouverte aux usurpations d'identité et de titres. Nous pensons que la plupart des utilisateurs sont de bonne volonté, mais n'ont pas envie de se plier à des vérifications policières pour avoir l'honneur de contribuer bénévolement. De plus, ceci demanderait la mise en place d'une bureaucratie chargée de vérifier des pièces d'identité, des diplômes etc. qui serait de toute façon hors de portée d'une structure associative légère. En dehors de Wikipédia, il est possible aux internautes d'ouvrir des sites personnels chez des hébergeurs de pays où il sera en général impossible de les poursuivre. Par comparaison, Wikipédia est un système relativement patrouillé. ===Les processus éditoriaux de Wikipédia sont opaques. === {{Fall}}. Les discussions ont lieu sur les pages de discussion attenantes aux articles (et publiquement accessibles) ou sur des listes de discussion à archives publiques. Chacun des mots écrits dans Wikipédia est conservé pour toujours, qu'il soit retiré ou non, via les [[Aide:Historique|historiques des pages]]. À notre connaissance, aucune autre source n'a une telle transparence. ===Sur Wikipédia, les quelques contributions de qualité disparaissent rapidement. === {{Fall}}. Tous les auteurs disposent d'outils leur permettant de suivre en direct l'évolution des pages de leur choix<ref>Notamment la [[Aide:liste de suivi|liste de suivi]]</ref>. Ils peuvent ainsi surveiller très rapidement leurs contributions, et veiller à ce que la qualité d'une page ne décline pas. Ce système permet de stabiliser la qualité de pages consacrées à des sujets « sensibles » (par ex. : [[Iran]], [[mosquée]], [[Histoire du capitalisme]], [[Noam Chomsky]]), susceptibles d'attirer des contributeurs peu compétents ou mal avisés. {{Graet}} : Hélas, les spécialistes sont encore en nombre insuffisant pour exercer une surveillance efficace sur la masse des articles les moins exposés. Certaines erreurs peuvent alors s'y glisser sans être corrigées rapidement. ===Il serait vain de m'impliquer, ma contribution sera perdue à la première modification...=== {{Fall}}. À chaque page est associé un [[Aide:Historique|historique des modifications]], qui permet de retrouver ''toutes les anciennes versions''<ref>Certaines modifications d'avant 2002 ont toutefois été perdues pour des raisons informatiques</ref> d'une page et éventuellement de les rééditer. C'est en particulier grâce à cela que peut être efficacement combattu le vandalisme : il est possible de restaurer une ancienne version en quelques clics. ===« Un comité de "vrais" experts […] veille "là-haut" […] afin d’éviter tout dommage collatéral. »<ref name="assouline">Voir dans le blog de Pierre Assouline, [http://passouline.blog.lemonde.fr/2007/01/09/laffaire-wikipedia/ ''L'Affaire Wikipédia'']</ref>=== {{Fall}}. Tous les contributeurs sont « à égalité ». Les [[Wikipédia:Administrateur|administrateurs]] s'occupent de la maintenance informatique et de l'application des décisions de la communauté. Les membres du [[Wikipédia:Comité d'arbitrage|comité d'arbitrage]] régulent les conflits en se prononçant sur la forme et non sur le fond. Les uns comme les autres ne disposent d'aucun privilège en matière de rédaction<ref>Il est par exemple faux d'écrire que les administrateurs « éditent les nouveaux articles [ou] surveillent les modifications » ([http://www.lemonde.fr/web/article/0,1-0@2-651865,36-851178@51-831919,0.html Le Monde], daté du 2 janvier 2007). Cette tâche incombe à chacun sur Wikipédia, et pas spécialement aux administrateurs.</ref>. Quant à la fondation [[Wikipédia:Wikimedia Foundation|Wikimedia Foundation]], elle a un rôle de gestion et d'orientation générale de Wikipédia et des autres projets, mais n'a ni l'objectif ni les moyens de surveiller le contenu lui-même. Ce rôle n'est pas non plus commandité ou délégué à un groupe restreint quelconque, il est confié à l'ensemble des contributeurs qui veulent bien s'y impliquer. ===Le principe de Wikipédia : « Tout le monde est encyclopédiste puisque tout le monde est déjà journaliste, cinéaste, […], etc. »<ref name="assouline" />=== {{Fall}}. Wikipédia est au contraire demandeuse d'expertise<ref name="fi" />. Les contributeurs participant à la rédaction d'une page sur un sujet qui ne leur est pas familier sont le plus souvent bien conscients des limites de leurs compétences, et n'hésitent pas à demander l'aide de spécialistes. De surcroît, il ne faut pas oublier que des experts sont déjà présents sur Wikipédia<ref>Un certain nombre d'articles sont co-écrits et surveillés par des chercheurs du domaine, à titre d'exemple : [[Big Bang]] ou [[trou noir]] (les historiques renvoient vers les pages des wikipédiens [[Utilisateur:Alain r|Alain Riazuelo]], chercheur en cosmologie, et [[Utilisateur:Cfoellmi|Cédric Foellmi]], astronome).</ref>. On peut cependant regretter en effet que les experts ne s'impliquent pas plus dans ce projet, en particulier dans les domaines plus littéraires ou artistiques. Wikipédia repose plutôt sur l'idée que le croisement du regard des spécialistes et des amateurs peut être plus fertile qu'une expertise refermée sur elle-même. Enfin, les contributeurs sont invités à [[Wikipédia:Citez vos sources|citer leurs sources]], afin d'éviter les essais personnels, les théories fumeuses, etc. ===Wikipédia est une association, ou une entreprise, on ne sait plus trop…=== {{Fall|grosse confusion}}. Il ne faut pas confondre [[Wikipédia]] (le site Internet qui héberge l'encyclopédie) avec la [[Wikimedia Foundation]] (l'association de droit américain et à but non lucratif qui gère notamment Wikipédia), [[Wikipédia:Wikimédia France|Wikimédia France]] (l'association française d'utilisateurs indépendante de la Foundation), et [[Wikia]] (une entreprise commercialisant des wikis complètement indépendante de la Wikimedia Foundation). Toutes les informations à ce sujet sont présentes sur l'article [[Wikimedia]]. ===Wikipedia a zo vont da reiñ lañs d'ur c'heflusker evit keveziñ gant Google. === {{Fall|}}. Steuñvioù a zo a-benn implij doareoù d'ober an dud war internet evit lemmaat an disoc'hoù, lod a implij ar ger « Wiki » en o zitl, met n'int ket liammet e mod ebet gant Wikipedia nag gant ar [[Wikimedia Foundation]]. ===Wikipedia ha Wikia a zo liammet=== {{Fall|Ket}} [[Wikipedia]] zo ul lec'hienn web, bod a vez roet dezhañ dre un aozadur digorvo stadunanat: ar [[Wikimedia Foundation]]. An embregerezh [[Wikia]], a zo un aozadur kenwerzhel hag a ro bod da lec'hiennoù lies doare wikioù, met n'eus liamm ebet gant Wikipedia pe ar Wikimedia Foundation. Ar memes tra eo evit un darn lec'hiennoù war internet hag a implij ar ger "Wiki", evel ''Wikitravel'' da skouer. Kemmesket e vez a-wechoù dre ma oa bet krouet wikipedia ha Wikitravel gant ar memes den: [[Jimmy Wales]]. En desped da-se, ar Wikimedia Foundation, a zo aboae e grouidigezh, un aozadur dieub hag emren. ===Wikipedia a zo harpet gant Google === {{Fall}}. Wikipedia ha Google n'int ket liammet<ref>Bez ez eus bet eus [[:meta:Google hosting|eskemmoù]] e 2005 evit ma vije Google o kemer ul lodenn eus ar bod eus Wikipedia hollek en un doare a-youl-vat (hag ul lodenn eus steuñvioù Wikimedia Foundation), met n'int ket bet betek penn.</ref>. Gwelet [[:meta:Wikimedia partners and hosts|listenn an harperien a-vremañ]] (e saozneg). Ar fed ma vije lod liammoù eus Wikipedia e penn an enklaskoù graet gant ar c'heflusker enklask Google a zeu dre un l'[[Algorithmique|algoritm]] eus ar c'heflusker : lakaat a ra war-raok ar pennadoù « brudetañ », en ur mod all ar re liammet ar muiañ war internet<ref>Ar pennadoù ''[http://www.webrankinfo.com/analyses/autres/google-resume.php dezrevell Google]'' ha [http://www.webrankinfo.com/analyses/etudes/criteres.php '' dezverkoù lec'hiañ Google''] war WebRankInfo.com a ro an tu da gaout ur sell war doare mont en-dro Google.</ref>. Ar renkadurioù mat gant Google ne talvezont ket neuze eus un emglev gant un hinienn bennak. ===Wikipedia a zo suj da Yahoo! === {{Fall}}. Yahoo! a arc'hanta dre natur Wikipedia en ur reiñ an tu da implij ur greizenn vihan stlennegel e [[Republik Korea|Sukorea]]. Ar greizenn ne ra war-dro ul lodenn izel-tre eus hollad an eskemmoù war ar Wikipedia hollek. An darn eus henterezh ar Wikipedia a dremen dre ur greizenn e Florida, arc'hantaouet holl gant Wikimedia Foundation (hag a zo arc'hantaouet d'e zro gant roadennoù hiniennoù). ===Wikipedia a zo stalabarn pennadoù, hep urzhiadur.=== {{Fall}} : Ar pennadoù a vez klasket renkañ anezho hervez [[Wikipedia:rummadoù|rummadoù]] et par [[Wikipedia:Porched ar porchedoù|porchedoù tematek]]. Ar gwellañ pennadoù a zo aes da gavout dre [[Wikipédia:Articles de qualité|pennadoù a zoare]]. Evel-just ret eo notenniñ e kaver an darn eus pennadoù ar Wikipedia brezhoneg, evel darn ar web, dre hanterenn luskerioù enklask, alies dre gerioù alc'hwez. ===Gallout a reer lenn, pe sevel, ur pennad diwar-benn nep danvez war Wikipedia. === {{Fall}}. Ar pennadoù ha n'int ket a [[Wikipédia:dezverkoù degemrusted|dezverkoù degemerusted]] ou [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|live holloueziadurel]] a zo diverket gant ar verourien, pe raktal, pe goude un eskemm gant ar gumuniezh (ma 'z eo arvarusoc'h an diverkadenn<ref>Gwelet [[Wikipedia:Pajennoù da nullañ|Pajennoù da ziverkañ]]</ref>). ===Kalz pennadoù er Wikipedia n'o deus netra d'ober en un hollaoueziadur. === {{Graet}} ha {{Fall}}. Tabutoù lies a zo etre wikipedourien evit gouzout petra a vez tu degemer pe get, meur a savboent a zo war ar steuñv Wikipedia ha tabut a zo war ar sujed-se<ref>GweletVoir [[:meta:Inclusionism|''inclusionism'']] ha [[:meta:Deletionism|''deletionism'']] evit gwelet ar selloù enebet a-gren (e saozneg)</ref>. Gant ur sell all kalzig sujedoù na vijent ket bet gwelet evel talvoudus en un holloueziadur baper a zo degemeret er Wikipedia, dreist-holl peogwir n'eo ket difin ar re war baper. Ur binvidigezh eo evit ar brezhoneg. ===Wikipedia zo ur bodad anarkourien (pe faskourien, frankizourien...)=== {{Fall}}. Bez ez eus a-bep seurt tud o sikour da wellaat ar Wikipeida brezhoneg<ref>La catégorie [[:Catégorie:Boîte utilisateur par conviction politique|Boîte utilisateur par conviction politique]] est très variée.</ref>. Darn an implijerien na glaskont ket lakaat dre an nerzh o savboent da vezañ mestr war an hollouezidur, ar re all a zo didan evezh. ===Wikipedia zo un taol-arnod kumuniezhel anarkour (pe dreistfrankizour). === {{Fall}}. [[Wikipedia:Ar pezh n'eo ket|Ar pezh n'eo ket Wikipedia]] a embann « Lezennoù a zo bet savet gant ar gumuniezh, met arabat disoñjal ez eus eus outo nemet gant ar pal harpañ c'hoant ar gumuniezh : sevel un holloueziadur a live mat. Dre-se, Wikipedia n'eo ket un [[demokratelezh]] nag un [[diktatouriezh]], nag un arnodiñ eus ur steuñv politikel bennak. Ar reolennoù-se n'int ket da vezañ degemeret evel lezennoù, met evel kuzulioù a-benn aesaat ar c'henlabour. » == Sifroù Wikipedia == Hiziv {{CURRENTDAYNAME}} {{CURRENTDAY}} {{CURRENTMONTHNAME}} {{CURRENTYEAR}}, Wikipedia e kaver er Wikipedia brezhoneg : * {{NUMBEROFARTICLES}} pennad, * {{NUMBEROFUSERS}} kenlabourer enrollet, * {{#expr: {{NUMBEROFADMINS}} - 1 }} kenlabourer gant ar renk merour, * ouzhpenn 3 milion a skeudennoù, filmigoù pe bommoù da glevet dieub<ref>mediaioù er [[Wikimedia Commons]]</ref>. Evit gouzout muioc'h a-zivout ar Wikipedia brezhoneg e vez tu mont d'ar bajenn-se gant stadegoù a-bep seurt [https://stats.wikimedia.org/#/br.wikipedia.org statistikoù munud] hag en [https://br.wikipedia.org/wiki/Dibar:Stadego%C3%B9 dezrevell hollek]. Ar stadegoù diwezhañ evit miz Meurzh 2025 a zo : * {{formatnum:23}} kenlabourer oberiant<ref>Gant ouzhpenn 5 kemm e-kerzh ar miz</ref> (+ 10% keñveriet gant 2024), * {{formatnum:88012}} pennad, * 14 720 557 ger skrivet er Wikipedia brezhoneg, * {{formatnum:13,61}} kemm dre bajenn Wikipédia. * [https://pageviews.wmcloud.org/topviews/?project=br.wikipedia.org&platform=all-access&date=last-month&excludes= Stadeg resis dre bajenn] == Notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} 20yv3v0ed5pcuadf3d7sbh1g9wg9o2n 0 68399 2148313 2110139 2025-06-04T21:11:18Z Ziv 76088 → File has been renamed on Commons ([[:c:GR]]) 2148313 wikitext text/x-wiki {{Kempenn}} {{databox}} [[Restr:Leonid Brezjnev, leider van de Sovjet-Unie, Bestanddeelnr 925-6564.jpg|thumb|279x279px]] '''Leonid Ilitch Brejnev''' ([[19 a viz Kerzu]] [[1906]] - [[10 a viz Du]] [[1982]]) a oa ur politikour soviedel ; sekretour hollek [[Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel]] eo bet, ha neuze kentañ komandour an URSS 1964 betek 1982. Prezidant eus Præsidium ar Soviet meur (fonksion enorus er stad) e voe ivez etre 1960-1964 ha 1977-1982. E veli, lodennet e penn kentañ, a voe kreñfaet tamm ha tamm e penn ar Strollad Komunour hag ar Stad; en e vleuñv e vo e-pad ar bloavezhioù 1970, a-raok ma kleñvedoù hag ar c'hozni na harzfe outañ diouzh ar galloud politikel (ar galloud-se a tremeno da izili an nomenklatura). [[Restr:Л. И. Брежнев с женой Викторией, 1927 год.jpg|thumb|left|250px|Leonid ha Viktoria Brejnev e 1927.]] {{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilitch}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1906]] [[Rummad:Marvioù 1982]] [[Rummad:Istor Rusia]] [[Rummad:Marksouriezh-Leninouriezh]] [[Rummad:Komunourion]] [[Rummad:Politikourien URSS]] ierlh13ati6dlqac4eqj2nc8kftk7ti 2148314 2148313 2025-06-04T21:26:28Z Fanchigo 14086 2148314 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} {{databox}} [[Restr:Л. И. Брежнев с женой Викторией, 1927 год.jpg|thumb|left|210x210px|Leonid Brejnev hag wreg Viktoria e 1927.]]'''Leonid Ilitch Brejnev''', ganet d'an 19 a viz Kerzu [[1906]] e [[Kamianske]] ([[oblast Dnipropetrovsk]], [[Ukraina]]) ha marvet d'an [[10 a viz Du]] [[1982]] e [[Moskov]] ([[Republik Sokialour Kevreadel Soviedel Rusia|RSKDS Rusia]]) a oa ur politikour [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel|soviedel]], bet Sekretour hollek [[Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel]], ha neuze e penn an URSS eus 1964 betek 1982. Prezidant [[Præsidium ar Soviet meur]] (fonksion enorus er stad) e voe ivez etre 1960 ha1964 hag etre 1977 ha1982. E veli, lodennet e penn kentañ, a voe kreñvaet tamm ha tamm e penn ar Strollad Komunour hag ar Stad. En e vleuñv e voe e-pad ar bloavezhioù 1970, a-raok ma harzhje kleñvedoù hag ar c'hozhni outañ diouzh ar galloud politikel (ar galloud-se a tremeno da izili an nomenklatura).{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilitch}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1906]] [[Rummad:Marvioù 1982]] [[Rummad:Istor Rusia]] [[Rummad:Marksouriezh-Leninouriezh]] [[Rummad:Komunourion]] [[Rummad:Politikourien URSS]] 7rfenb2rqggk8t4cjqbjuvuq2zybisd 2148317 2148314 2025-06-05T04:51:11Z Dishual 612 V/k 2148317 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} {{databox}} [[Restr:Л. И. Брежнев с женой Викторией, 1927 год.jpg|thumb|left|210x210px|Leonid Brejnev hag wreg Viktoria e 1927.]]'''Leonid Ilitch Brejnev''', ganet d'an 19 a viz Kerzu [[1906]] e [[Kamianske]] ([[oblast Dnipropetrovsk]], [[Ukraina]]) ha marvet d'an [[10 a viz Du]] [[1982]] e [[Moskov]] ([[Republik Sokialour Kevreadel Soviedel Rusia|RSKDS Rusia]]) a oa ur politikour [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel|soviedel]], bet Sekretour hollek [[Strollad Komunour an Unaniezh Soviedel]], ha neuze e penn an URSS eus 1964 betek 1982. Prezidant [[Præsidium ar Soviet meur]] (fonksion enorus er stad) e voe ivez etre 1960 ha1964 hag etre 1977 ha 1982. E veli, lodennet e penn kentañ, a voe kreñvaet tamm ha tamm e penn ar Strollad Komunour hag ar Stad. En e vleuñv e voe e-pad ar bloavezhioù 1970, a-raok ma harzhje kleñvedoù hag ar c'hozhni outañ diouzh ar galloud politikel (ar galloud-se a tremeno da izili an nomenklatura).{{DEFAULTSORT:Brejnev, Leonid Ilitch}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1906]] [[Rummad:Marvioù 1982]] [[Rummad:Istor Rusia]] [[Rummad:Marksouriezh-Leninouriezh]] [[Rummad:Komunourion]] [[Rummad:Politikourien URSS]] 6crh5ug34wjwe53fnr5vmzpl4io0c4b 0 68608 2148315 2126018 2025-06-05T01:06:32Z Pengleuig 64836 Ouzhpennet titour war istor stourmoù evit ar brezhoneg er radio 2148315 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ici Breizh Izel''', bet anvet ''France Bleu Breizh Izel'' betek miz Genver 2025, a zo unan eus chadennoù ar rouedad [[Ici]] eus [[Radio France]]. Skignet e vez e [[Penn-ar-Bed]], [[Aodoù-an-Arvor]] hag ar [[Mor-Bihan]]. Kroget e oa bet er bloavezhioù 1980 gant an anv "Radio Bretagne Ouest - Radio Breizh Izel". D'ar [[4 a viz Gwengolo]] [[2000]] e oa bet bodet chadennoù lec'hel Radio France er rouedad France Bleu, ha d’ar {{deiziad|6|Genver|2025}} eo bet adanvet France Bleu e ''Ici''<ref>{{fr}} {{cite web |url=https://www.radiofrance.com/presse/france-bleu-change-de-nom-et-devient-ici |title=France Bleu change de nom et devient « ici » |publisher=Radio France |month=Genver |year=2025}}</ref>. == Tabut == E 2020, pa oa bet kroget enkadenn ar c'horonaviruz e oa bet divizet gant ar renerezh paouez gant an holl abadennoù brezhonek diwar abegoù surentez. Kemennadennoù a oa bet skrivet gant an SNJ-CGT, sindikad kazetennerien, Unvaniezh Demokratel Breizh pe c'hoazh Kevre Breizh evit embann o c'hounnar ha displegañ e vije bet moaien derc'hel gant ar brezhoneg.[https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160]<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160</ref> E 2025 e oa bet divizet paouez da ginnig keleier e brezhoneg war ICI Breizh Izel. Ur sinadeg a zo bet lañset gant gopridi ar radio evit stourm a-enep an diviz-se. Displegañ a reont er gemennadenn "ne chomo nemet ur gelaouadenn div vunutenn skignet da 6 eur hanter a-raok ar mare kreñv, etre 7 eur ha 9 eur, pa vez 10 munutenn bremañ. A-hed an devezh eo ur rannadur dre bevar eus an amzer skignañ gouestlet d'ar c'helaouiñ e brezhoneg, o tiskenn eus 16 da beder vunutenn bemdez. E-pad an dibenn-sizhun e vo div wech nebeutoc'h a geleier e brezhoneg ivez, pa 'vo lamet un emgav diouzh ar mintin. " Hervez Gurvan Musset, rener ar radio, emañ o "cheñch ar vicher hag hon selaouerien"[https://www.letelegramme.fr/culture-loisirs/multimedia/la-diminution-des-programmes-en-langue-bretonne-sur-ici-breizh-izel-declenche-une-mobilisation-6830086.php] hag "un harz da dizhout selaouerien nevez"[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] 'vefe ar c'heleier e brezhoneg. Ar gopridi eta a respont ez a giladennoù-mañ "a-enep d'ar palioù bet graet anv anezho nevez 'zo gant Kuzul broadel ar yezhoù ha sevenadurioù rannvroel."[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] <ref>https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5</ref> ==Renerezh lec'hel== * Rener: [[Gurvan Musset]] * Kargad ar programoù : Ray Bruneau * Kargad teknikel : Alain Gautier * Pennskridaozer : Frédérick Colas * Eilpennskridaozer : Annabelle Grelier * Kargad lec'haveel : Isabelle Le Guyader * Webmaster : Laurent Le Limantour ==Gwelet ivez == === Pennadoù kar === * [[Radio France]] * [[Ici]] === Liammoù diavaez === * [https://www.francebleu.fr/radio/breizh-izel Ici Breizh Izel] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00453/les-quinze-ans-de-rbo L'Ouest en mémoire (Ina) - L'Ouest en mémoire (Ina) - Pempzek vloaz ar RBO 1997] ==Daveoù== {{Daveoù}} {{Porched Breizh}} [[Rummad:Skingomzoù Breizh]] guricjna2b3pwu9v7tmvgwsb74c6occ 2148316 2148315 2025-06-05T01:07:55Z Pengleuig 64836 2148316 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ici Breizh Izel''', bet anvet ''France Bleu Breizh Izel'' betek miz Genver 2025, a zo unan eus chadennoù ar rouedad [[Ici]] eus [[Radio France]]. Skignet e vez e [[Penn-ar-Bed]], [[Aodoù-an-Arvor]] hag ar [[Mor-Bihan]]. Kroget e oa bet er bloavezhioù 1980 gant an anv "Radio Bretagne Ouest - Radio Breizh Izel". D'ar [[4 a viz Gwengolo]] [[2000]] e oa bet bodet chadennoù lec'hel Radio France er rouedad France Bleu, ha d’ar {{deiziad|6|Genver|2025}} eo bet adanvet France Bleu e ''Ici''<ref>{{fr}} {{cite web |url=https://www.radiofrance.com/presse/france-bleu-change-de-nom-et-devient-ici |title=France Bleu change de nom et devient « ici » |publisher=Radio France |month=Genver |year=2025}}</ref>. == Tabut == E 2020, pa oa bet kroget enkadenn ar c'horonaviruz e oa bet divizet gant ar renerezh paouez gant an holl abadennoù brezhonek diwar abegoù surentez. Kemennadennoù a oa bet skrivet gant an SNJ-CGT, sindikad kazetennerien, Unvaniezh Demokratel Breizh pe c'hoazh Kevre Breizh evit embann o c'hounnar ha displegañ e vije bet moaien derc'hel gant ar brezhoneg.[https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160]<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160</ref> E 2025 e oa bet divizet paouez da ginnig keleier e brezhoneg war ICI Breizh Izel. Ur sinadeg a zo bet lañset gant gopridi ar radio evit stourm a-enep an diviz-se. Displegañ a reont er gemennadenn "ne chomo nemet ur gelaouadenn div vunutenn skignet da 6 eur hanter a-raok ar mare kreñv, etre 7 eur ha 9 eur, pa vez 10 munutenn bremañ. A-hed an devezh eo ur rannadur dre bevar eus an amzer skignañ gouestlet d'ar c'helaouiñ e brezhoneg, o tiskenn eus 16 da beder vunutenn bemdez. E-pad an dibenn-sizhun e vo div wech nebeutoc'h a geleier e brezhoneg ivez, pa 'vo lamet un emgav diouzh ar mintin. " Hervez Gurvan Musset, rener ar radio, emañ o "cheñch ar vicher hag hon selaouerien"[https://www.letelegramme.fr/culture-loisirs/multimedia/la-diminution-des-programmes-en-langue-bretonne-sur-ici-breizh-izel-declenche-une-mobilisation-6830086.php] hag "un harz da dizhout selaouerien nevez"[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] 'vefe ar c'heleier e brezhoneg. Ar gopridi eta a respont ez a giladennoù-mañ "a-enep d'ar palioù bet graet anv anezho nevez 'zo gant Kuzul broadel ar yezhoù ha sevenadurioù rannvroel."[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] <ref>https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5</ref> ==Renerezh lec'hel== * Rener: [[Gurvan Musset]] * Kargad ar programoù : Ray Bruneau * Kargad teknikel : Yann Mainguy * Pennskridaozer : Baptiste Schweitzer * Eilpennskridaozer : Annabelle Grelier * Kargad lec'haveel : Isabelle Le Guyader * Webmaster : Laurent Le Limantour ==Gwelet ivez == === Pennadoù kar === * [[Radio France]] * [[Ici]] === Liammoù diavaez === * [https://www.francebleu.fr/radio/breizh-izel Ici Breizh Izel] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00453/les-quinze-ans-de-rbo L'Ouest en mémoire (Ina) - L'Ouest en mémoire (Ina) - Pempzek vloaz ar RBO 1997] ==Daveoù== {{Daveoù}} {{Porched Breizh}} [[Rummad:Skingomzoù Breizh]] q9407ifj5u19r9cykun4r7k08pi8g9r 2148322 2148316 2025-06-05T08:00:32Z Fanchigo 14086 Liammoù, vioù koukoug 2148322 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ici Breizh Izel''', bet anvet ''France Bleu Breizh Izel'' betek miz Genver 2025, a zo unan eus chadennoù ar rouedad [[Ici]] eus [[Radio France]]. Skignet e vez e [[Penn-ar-Bed]], [[Aodoù-an-Arvor]] hag ar [[Mor-Bihan]]. Kroget e oa bet er bloavezhioù 1980 gant an anv "Radio Bretagne Ouest - Radio Breizh Izel". D'ar [[4 a viz Gwengolo]] [[2000]] e oa bet bodet chadennoù lec'hel Radio France er rouedad France Bleu, ha d’ar {{deiziad|6|Genver|2025}} eo bet adanvet France Bleu e ''Ici''<ref>{{fr}} {{cite web |url=https://www.radiofrance.com/presse/france-bleu-change-de-nom-et-devient-ici |title=France Bleu change de nom et devient « ici » |publisher=Radio France |month=Genver |year=2025}}</ref>. == Tabut == E 2020, pa oa bet kroget enkadenn ar c'horonaviruz e oa bet divizet gant ar renerezh paouez gant an holl abadennoù brezhonek diwar abegoù surentez. Kemennadennoù a oa bet skrivet gant an SNJ-CGT, sindikad kazetennerien, [[Unvaniezh Demokratel Breizh]] pe c'hoazh [[Kevre Breizh]] evit embann o c'hounnar ha displegañ e vije bet moaien derc'hel gant ar brezhoneg.[https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160]<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160</ref> E 2025 e oa bet divizet paouez da ginnig keleier e brezhoneg war ICI Breizh Izel. Ur sinadeg a zo bet lañset gant gopridi ar radio evit stourm a-enep an diviz-se. Displegañ a reont er gemennadenn "ne chomo nemet ur gelaouadenn div vunutenn skignet da 6 eur hanter a-raok ar mare kreñv, etre 7 eur ha 9 eur, pa vez 10 munutenn bremañ. A-hed an devezh eo ur rannadur dre bevar eus an amzer skignañ gouestlet d'ar c'helaouiñ e brezhoneg, o tiskenn eus 16 da beder vunutenn bemdez. E-pad an dibenn-sizhun e vo div wech nebeutoc'h a geleier e brezhoneg ivez, pa vo lamet un emgav diouzh ar mintin." Hervez Gurvan Musset, rener ar radio, emañ o "cheñch ar vicher hag hon selaouerien"[https://www.letelegramme.fr/culture-loisirs/multimedia/la-diminution-des-programmes-en-langue-bretonne-sur-ici-breizh-izel-declenche-une-mobilisation-6830086.php] hag "un harz da dizhout selaouerien nevez"[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] e vefe ar c'heleier e brezhoneg. Ar gopridi eta a respont ez ar c'hiladennoù-mañ "a-enep d'ar palioù bet graet anv anezho nevez 'zo gant Kuzul broadel ar yezhoù ha sevenadurioù rannvroel."[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] <ref>https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5</ref> ==Renerezh lec'hel== * Rener: [[Gurvan Musset]] * Kargad ar programoù : Ray Bruneau * Kargad teknikel : Yann Mainguy * Pennskridaozer : Baptiste Schweitzer * Eilpennskridaozer : Annabelle Grelier * Kargad lec'haveel : Isabelle Le Guyader * Webmaster : Laurent Le Limantour ==Gwelet ivez == === Pennadoù kar === * [[Radio France]] * [[Ici]] === Liammoù diavaez === * [https://www.francebleu.fr/radio/breizh-izel Ici Breizh Izel] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00453/les-quinze-ans-de-rbo L'Ouest en mémoire (Ina) - L'Ouest en mémoire (Ina) - Pempzek vloaz ar RBO 1997] ==Daveoù== {{Daveoù}} {{Porched Breizh}} [[Rummad:Skingomzoù Breizh]] dfsa29ldwkk7tqhi0w2wsm8bbmyp2do 2148352 2148322 2025-06-05T12:16:10Z Pengleuig 64836 Hizivaet titour zo 2148352 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ici Breizh Izel''', bet anvet ''France Bleu Breizh Izel'' betek miz Genver 2025, a zo unan eus chadennoù ar rouedad [[Ici]] eus [[Radio France]]. Skignet e vez e [[Penn-ar-Bed]], [[Aodoù-an-Arvor]] hag ar [[Mor-Bihan]]. Kroget e oa bet er bloavezhioù 1980 gant an anv "Radio Bretagne Ouest - Radio Breizh Izel". D'ar [[4 a viz Gwengolo]] [[2000]] e oa bet bodet chadennoù lec'hel Radio France er rouedad France Bleu, ha d’ar {{deiziad|6|Genver|2025}} eo bet adanvet France Bleu e ''Ici''<ref>{{fr}} {{cite web |url=https://www.radiofrance.com/presse/france-bleu-change-de-nom-et-devient-ici |title=France Bleu change de nom et devient « ici » |publisher=Radio France |month=Genver |year=2025}}</ref>. == Tabut == E 2020, pa oa bet kroget enkadenn ar c'horonaviruz e oa bet divizet gant ar renerezh paouez gant an holl abadennoù brezhonek diwar abegoù surentez. Kemennadennoù a oa bet skrivet gant an SNJ-CGT, sindikad kazetennerien, [[Unvaniezh Demokratel Breizh]] pe c'hoazh [[Kevre Breizh]] evit embann o c'hounnar ha displegañ e vije bet moaien derc'hel gant ar brezhoneg.[https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160]<ref>https://www.ouest-france.fr/bretagne/finistere-mais-ou-est-passe-le-breton-sur-les-ondes-de-france-bleu-breizh-izel-6812160</ref> E 2025 e oa bet divizet paouez da ginnig keleier e brezhoneg war ICI Breizh Izel. Ur sinadeg a zo bet lañset gant gopridi ar radio evit stourm a-enep an diviz-se. Displegañ a reont er gemennadenn "ne chomo nemet ur gelaouadenn div vunutenn skignet da 6 eur hanter a-raok ar mare kreñv, etre 7 eur ha 9 eur, pa vez 10 munutenn bremañ. A-hed an devezh eo ur rannadur dre bevar eus an amzer skignañ gouestlet d'ar c'helaouiñ e brezhoneg, o tiskenn eus 16 da beder vunutenn bemdez. E-pad an dibenn-sizhun e vo div wech nebeutoc'h a geleier e brezhoneg ivez, pa vo lamet un emgav diouzh ar mintin." Hervez Gurvan Musset, rener ar radio, emañ o "cheñch ar vicher hag hon selaouerien"[https://www.letelegramme.fr/culture-loisirs/multimedia/la-diminution-des-programmes-en-langue-bretonne-sur-ici-breizh-izel-declenche-une-mobilisation-6830086.php] hag "un harz da dizhout selaouerien nevez"[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] e vefe ar c'heleier e brezhoneg. Ar gopridi eta a respont ez ar c'hiladennoù-mañ "a-enep d'ar palioù bet graet anv anezho nevez 'zo gant Kuzul broadel ar yezhoù ha sevenadurioù rannvroel."[https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5] <ref>https://www.change.org/p/contre-la-suppression-des-infos-en-breton-sur-ici-breizh-izel-aux-heures-de-grande-%C3%A9coute-8fe9d4cb-8c54-4ea0-b812-c8aa664b7925?recruiter=500457950&recruited_by_id=9ad460d0-e16e-11e5-9c47-8fee54261151&utm_source=share_petition&utm_campaign=psf_combo_share_initial&utm_term=psf&utm_medium=copylink&utm_content=cl_sharecopy_490591884_fr-FR%3A5</ref> ==Renerezh lec'hel== * Rener: [[Gurvan Musset]] * Kargad ar programoù : Chrystelle Guy * Kargad teknikel : Yann Mainguy * Pennskridaozer : Baptiste Schweitzer ==Gwelet ivez == === Pennadoù kar === * [[Radio France]] * [[Ici]] === Liammoù diavaez === * [https://www.francebleu.fr/radio/breizh-izel Ici Breizh Izel] * [http://www.ina.fr/fresques/ouest-en-memoire/video/Region00453/les-quinze-ans-de-rbo L'Ouest en mémoire (Ina) - L'Ouest en mémoire (Ina) - Pempzek vloaz ar RBO 1997] ==Daveoù== {{Daveoù}} {{Porched Breizh}} [[Rummad:Skingomzoù Breizh]] bmn6pzmprxk19gwmun1nlpogqtcxpqf 10 69386 2148472 1865174 2025-06-06T08:26:50Z Ar choler 52661 2148472 wikitext text/x-wiki [[Skeudenn:Flag of Guinea-Bissau.svg|20px|border|Banniel Ginea-Bissau]] [[Ginea-Bissau]]<noinclude> [[Rummad:Patromoù bannieloù|{{PAGENAME}}]] </noinclude> 07xlmj94ffnyfvdu0lo3gfkcejmnp0h 0 81461 2148187 2146603 2025-06-03T20:10:24Z Arko 540 kempenn, astenn 2148187 wikitext text/x-wiki '''Gwen''' zo un [[anv-bihan kembraek]] hag a gaver ivez er broioù saoznek, roet d'ar merc'hed. Hervez e c'herdarzh e talvez kement ha "gwenn, sant", evel an anv brezhonek [[gwenn (anv-bihan)|Gwenn]]<ref>{{Liamm web |titl={{en}} Gwen |url=https://www.behindthename.com/name/gwen |lec'hienn=behindthename.com}}.</ref>. Klotañ a ra gant an anv-badez kembraek [[Gwyn]] roet d'ar baotred. Stumm berraet anvioù all eo ivez : Gwenhwyfar ([[Gwenivar]] e kembraeg), [[Gwenhael]], [[Gwendolen]], [[Gwendoline]], [[Gwendolyn]], [[Gwenllian]] hag all. Testeniekaet eo implij an anv-bihan-se er stumm latinek ''Vinda'' en un enskrivadur war ur bez e [[Cumbria]] eus marevezh ar Romaned<ref>{{en}} K. M. Sheard, ''Llewellyn's Complete Book of Names'', Llewellyn Publications, 2011 {{ISBN|0-7387-2368-1}}, p. 262.</ref>. ==Yezhoù all== *[[Gwenn (anv-bihan)|Gwenn]], e brezhoneg ==Tud== [[Skeudenn:CoolGwenStefanitset.jpg|thumb|280px|Gwen Stefani]] === {{Aostralia}}=== *[[Gwen Harwood]], barzhez === {{Breizh}} === *[[Gwen Jégou]] (1931-2011), kizeller === {{Kembre}}=== *[[Gwen John]] (1876-1939), livourez *[[Gwen Pritchard Jones]] *[[Gwenn (santez)|Gwen Teirbron]], santez eus ar VI{{vet}} kantved *[[Gwen Ffrangcon-Davies]] (1891-1992), aktourez === {{SUA}}=== *[[Gwen Guthrie]] (1950-1999), kanerez ha sonaozourez *[[Gwen Stefani]], kanerez == Sevenadur == *[[Gwen Stacy]], harozez [[comics]] *''Gwen Tomos'', romant kembraek e 1894 gant [[Daniel Owen]] *[[Gwen Stacy (strollad)|Gwen Stacy]], sonerien == Notennoù ha daveoù == {{daveoù}} ==Pennadoù kar== *[[Gwenn (anv-bihan)]] *[[Gwenno]] *[[Gwendolen]] *[[Gwendoline]] *[[Gwyn]] [[Rummad:anvioù-bihan kembraek]] 2nj20g0f8hp5k4eaxu7trp330ihfy7y 0 83219 2148422 2132358 2025-06-05T19:07:18Z Ar choler 52661 /* Arroudenn */ 2148422 wikitext text/x-wiki {{Infobox Skrivagner | anv = | skeudenn = Jakezkerrien1960.jpg | ment = | alc'hwez = | anv mat = Jacques Querrien | anv pluenn = Jakez Kerrien<br>Père Jean Kerrien | obererezh = [[Iliz katolik|Beleg]]<br>Kazetenner<br>[[Romant|Romantour]] | deiziad ganet = e [[1900]] | lec'h ganet = e [[Sant-Tegoneg]], {{Breizh}} | deiziad marv = e [[1992]] | lec'h marv = e [[Gwened]], {{Breizh}} | yezh = [[Brezhoneg]] | luskad = | rumm = | enorioù = Eil priz ar Bleun-Brug, 1922 | oberennoù pennañ = ''Ar roc'h toull''<br> | traoù ouzhpenn = ''Dao dezo''<br>''Pennadoù''<br> | sinadur = | ment sinadur = | lec'hienn = }} '''Jakez Kerrien''' ([[Sant-Tegoneg]], [[1900]] - [[Gwened]], [[1992]]) a oa ur skrivagner brezhonek. Hennezh a oa unan eus ar skrivagnerion niverus a gase o skridoù d'ar ''[[Le Courrier du Finistère|Courrier du Finistère]]''. Bet eo war ar studi e skol tadoù Kalonoù-Sakr Picpus en [[Hondarribia]], en [[Euskadi]], a-gevret gant ar skrivagnerion arall [[Jakez Riou]] ha [[Youenn Drezen]]. Paneve pennadoù-skrid e meur a gelaouenn pe journal, ne skrivas Jakez Kerrien nemet ur romant, ''Ar Roc'h toull'', koulz lavaret. War-lerc'h ha ken abred hag ar bloavezhioù 1930 e ouestlas e vuhez a-bezh d'an abostolerezh ha d'ar Feiz, evel beleg, kent mervel e 1992. ==Buhez== Er bloavezh 1900 eo e voe ganet Jakez Kerrien e parrez [[Sant-Tegoneg]] (Bro-Leon), er gêriadenn a Bennaneac'h, en ur familh a gouerion baour. Abalamour d'al lezennoù a voe votet war-lerc'h an disparti etre an Iliz hag ar Stad e voe serret skol Sarzhav ma veze stummet an danvez-beleion yaouank ha neuze ez eas Jakez Kerrien da gloerdi tadoù a'r C'Halonoù Sakr Picpus, en Hondarribia, en Euskadi, e 1911, d'an oad a unnek vloaz, a-barzh mont da leandi [[Miranda de Ebro]] e [[Castilla la Vieja|Kastilha Gozh]] e 1916, ma reas anaoudegezh gant [[Jakez Riou]] ha [[Youenn Drezen]]. Eno e studijont meur a yezh evel ar spagnoleg, al latin, ar galleg pe ar saozneg. An tad Wilfrid Müller, hag a oa unan eus beleion veur ar c'hloerdi, a aotreas Jakez Kerrien hag e gavandidi da beurzeskiñ ar brezhoneg. Kement-se a veze graet a-ziwar levrioù a zeoliezh hag ''Emgann Kergidu'' [[Lan Inizan]]. Kuitaat a reas al leandi-se e miz Eost 1919. Anvet e voe Jakez Kerrien da gelenner e Belgia, e 1919-1920. E-kerzh e goñje, graet gantañ e [[Gwened]], e 1920, e reas anaoudegezh gant [[Roparz Hemon]] ha gant hemañ e vo lakaet e darempred gant [[Frañsez Vallée]] ha [[Meven Mordiern]]. War-lerc'h e amzer-soudard ez eas da Roma, e-lec'h ma heulias kentelioù doueoniezh ha prederouriezh, a-barzh bout beleget er bloaz 1926 e Sant-Tegoneg. Yaouank e teraouas e vuhez a skrivagner hag abred hen echuas ivez. Aet e oa gantañ eil priz ar [[Bleun-Brug]], e 1921, evit ur varzhoneg. Skrivañ a reas tri fennad-skrid evit ''Le courrier du Finistère'', e 1922, 1923 ha 1925 : "Ar guziaden aour", "Ar waz dour" hag "Ar roc'h toull". Adembannet e voe e romant ''Ar roc'h toull'' e 1926, gant Gwalarn, pa oa c'hwec'h vloaz warn-ugent. Goude se ne skrivas nemet pennadoù a-zivout gwerzaouriezh. E 1930 e voe disoc'h e vuhez a skrivagner ha tolpañ a roas e evezh war e c'halvidigezh a veleg evit ar peurrest eus e vuhez. E-pad hanter-kant vloaz e voe frer, aluzener e Tours ha kelenner e kloerdi bras Poitiers. Mont a reas e retred en un ti beleion gozh eus e urzh e Sarzhav e 1983, ha mervel a reas e klañvdi Gwened er bloavezh 1992. ==Oberennoù== === Ar Roc'h Toull=== ====Kinnig==== Embannet eo bet ''Ar Roc'h Toull'' a-dammoù, trizek tamm anezhi, e-barzh ''Le courrier du Finistère'' (1925-1926). Adembannet eo bet e-barzh ''Gwalarn'' (1926) ha gant [[Emgleo Breiz]] (1957, 1995). Ur romant berr an hini eo, skrivet e Roma, p'edo Jakez Kerrien war ar studi en ur skol renet gant ar Jezuisted. Evit kantvet deiz-ha-bloaz Jakez Kerrien e voe embannet ''Ar Roc'h Toull'' en un doare divyezhek, gant an destenn e galleg, gant ar gelaouenn ''Armorika''. Ar gouron ar pennañ zo ur paotr yaouank er romant ha gweladenniñ a ra ur c'hev, hini ar Roc'h Toull, ambrouget ma'z eo gant e vreur. Kejañ a ra ouzh ur paread tud, c'hoarierion-gilhoù hag imbourc'herion anezho, hag a glask un dra a c'hallfe bezañ un teñzor kuzh. Ar romant-se eo pennoberenn Jakez Kerrien. Honnezh zo ul levr berr a-walc'h, marzhus ha fentus war un dro, levezonet gant endro ar skrivagner : hini e vloavezhioù-skol ha hini e yaouankiz e bro-Leon. Ennañ e kaver mojennoù breizhat -evel mojenn ar C'hazh Du- ha menegoù eus ar sevenadur hollvedel. Se zo ur romant a faltazi ("un danevell varzhus" hervez soñj [[Abeozen]]) e-men e kaver levezon lennadennoù ar skrivagner evel Dante pe prederourion a vro-C'hres, reoù an Akademiezh enta, lakaet asambles gant gerioù eeun yezh ar beizanted hag al levezon kristen. Ur meni romant-deskiñ eo, a-ouenn gant romantoù kevrinus ar skol romantel, skrivet en ur yezh "c'hwek ha pinvidik" hervez [[Fañch Morvannou]]. ====Arroudenn==== {{Quotation| "''Skuiz e oan pelloc'h o klevout ma zud o lavarout d'in bemdez :'' ''— Te hag a blij d'it kement gwelout traou koz ar vro, n'out ket bet c'hoaz o sellout ouz ar Roc'h Toull. Che !'' ''Ha me a blege va fenn gant ar vez, rak hen anzav a ranken, abaoe an amzer e oan o c'haloupat dre ar vro, n'em boa ket gwelet c'hoaz ar Roc'h Toull.'' ''— Ret e vo d'in, emezoun-me d'in va-unan, mont da welout an estlamm-ze, an eizvet marzenn eus ar bed, paneve nemet evit lakaat an dud-man da rei peoc'h d'in gand o zorr-penn.'' ''Siouaz ! an heol a zave bemdez a-zioc'h ar menez, hag a guze bemdez er mor; bemdez ivez eun abeg bennak a gase ac'hanoun gand eun hent na oa ket hent ar Roc'h Toull. An dervezioù am boa da chom er gêr a vije aet a-benn eun eizvetezenn. Aon am boa da lavarout kenavo d'am parrez hep beza bet an eurvad da welout gant va daou lagad ar burzud a lakae kement a varvailhou war deod ravorezed va fennkêr. Koulskoude an dra iskis-se ne c'hoarvezas ket.'' ''Eur sulvez diskar-amzer, goude gousperou, e kemeren penn an hent a ya da Landivizio, gand ar c'hoant start da weladenni ar Roc'h Toull. Yann, va breur, a oa a-gevret ganen, rak hen kennebeut, ma en doa gwelet ar Roc'h Toull a-bell, n'en doa ket gwelet an diabarz, hag e felle d'ezan, eur wech en e vuhez, hen arvesti.E Menharz, anvet evel-se, evit doare, abalamour ma verk ar rann etre parrez Sant-Tegoneg ha Gwimilio, e kemeromp an hent bihan a gaso ac'hanomp betek Luzeg, tost d'ar Roc'h,. An hent a sav goustadik gand an dorgenn. En tu dehou d'eomp, e-touez an dero, e kaver gwezigou lus e-leiz : ac'hane e teu e ano da Luzeg. Ar vro a zo kaer-dreist : koadou d'an nec'h, pradeier d'an traon, gand eun tammig richer en o c'hreiz; en tu all d'ar c'han ar vourc'h, hag a-ziouti rouanez an ilizou tro-war-dro, uhel er vann, sklerijennet gand an heol, lorc'h enni gant he c'hened hag he ment. Uhelaat a reomp. En tu kleiz, war gostez all an draonienn, setu Boujez, brudet en istor ar barrez. Dre eno e tremenas sant Tegoneg eun devez; goulenn a reas eur banne dour da derri e sec'hed. Boujeziz a isas ar chas war e lerc'h. Hag ar Sant da lavarout d'ar pennou fall-ze :'' '' — Boujez a voujezo, biken dour mat n'en devezo.'' ''Ha c'hoaz :'' ''— Kement ki klanv a zeuio er vro, dre Voujez a dremeno.''" ('''Ar Roc'h Toull''', Gwalarn, 1926)}} ===Oberennoù arall=== * ''Ma ouije-me skriva'', barzhoneg, in [[Feiz ha Breiz]], 1922. * ''Ar Guziaden aour'', kontadenn farsus (8 rann ha 15 pennad), in [[Le Courrier du Finistère]], 1922. * ''Ar waz dour'', kontadenn (5 rann), in Le courrier du Finistère, 1923. * ''Dao dezo'', pezh-c'hoari, in [[Breiz Atao]]. * ''Penn ar c'hreisteiz'', barzhoneg, in ''Gwalarn'', niverenn 4. * ''Ha reiz eo ar Werzaouriez Vreizek ?'', pennad-skrid, in ''Gwalarn'', niv. 12, 1927. * ''Pennad-kaoz gant Jakez Kerrien ha [[Pascal Rannou]] : Re, re em-bije karet ar brezhoneg'', in [[Le Peuple Breton]] n° 287, 288 et 289 (Kerzu 1988 - Genver 1989). ==Studiadennoù a-zivout Jakez Kerrien== *[[Roparz Hemon]], ''Gwalarn'' niv. 5, pennad-barn war ''Ar Roc'h Toull'', 1926. *[[Fañch Morvannou]], "Notes sur Ar Roc'h Toull de Jakez Kerrien", ''Skol Vreizh'', niv. 40-41, 1972. *Fañch Morvannou, "Les novices du père Wilfrid Müller", ''Histoire littéraire et culturelle de la Bretagne'', levrenn 3, p. 216-232, 1987. *Fañch Morvannou, "Le dernier des trois", ''Armorica'', Ethnologie et Sciences Humaines, niv. 6, 1997. *[[Youenn Olier]], ''Deizlevr brezel I'' (Kaier miz Du), 1969. * Youenn Olier, "Skol Walarn", ''Imbourc'h'', eil levrenn, 1975. {{DEFAULTSORT:Kerrien, Jakez}} [[Rummad:Skrivagnerien vrezhonek an XXvet kantved]] [[Rummad:Skrivagnerien vrezhonek ar Courrier du Finistère]] [[Rummad:Beleien Breizh]] [[Rummad:Feiz ha Breiz]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1900]] [[Rummad:Marvioù 1992]] 48kzo83zcjn4l9qsc8vngyzymalnoln 0 83867 2148128 2100600 2025-06-03T15:25:34Z Dakbzh 58931 2148128 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Guise | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = | skeudenn = Cour guise.jpg | alc'hwez = Tour-meur kastell Guise. | ardamezioù = Blason ville fr Guise 02.svg | logo = | bro = | rannvro = [[Hauts-de-France]] | departamant = [[Aisne (departamant)|Aisne]] | arondisamant = [[Arondisamant Vervins|Vervins]] | kanton = [[Kanton Guise|Guise]] ([[pennlec'h]]) | etrekumuniezh = Communauté de communes de la Région de Guise | bro velestradurel = | insee = 02361 | cp = 02120 | maer = Hugues Cochet | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2020]] | poblañs = {{PoblansKumun|02|361}} | deiziad-poblañs = {{PoblansKumun|02|deiziad}} | gorread = 16.13 | hedred = 3.62833333333 | ledred = 49.9008333333 | uk = | ubi = 91 | ubr = 157 | lec'hienn web = [http://www.ville-guise.fr/ lec'hienn ofisiel an ti-kêr] }} '''Guise''' zo ur gumun c'hall, en departamant gall [[Aisne (departamant)|Aisne]] e rannvro [[Hauts-de-France]]. Pennlec'h [[Kanton Guise]] eo. == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Daou emgann zo bet, [[Emgann Saint-Quentin (1914)|unan e miz Eost]] [[1914]] hag unan all e [[1918]]. * Roet e voe ar [[Kroaz-vrezel 1914-1918|Groaz Vrezel 1914-1918]] d'ar gumun. == Monumantoù ha traoù heverk == * Ur c'hastell a oa bet savet ha dismantroù anezhañ a chom c'hoazh. Diwar hec'h anv e teu an titl a [[dug Guise]]. * Bered-veur milourel gall e ''La Désolation''. * Bered-veur milourel alaman e ''La Désolation''. <gallery> Guise (église St-Pierre et St-Paul) 8708.jpg|Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''{{fr}}<ref>{{fr}}[http://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/02/accueil_02361a.htm Clochers de France]</ref>. * Iliz katolik ''Sant Marzh''<ref>{{fr}}[http://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/02/accueil_02361.htm Clochers de France]</ref>. == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:750 height:340 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:8200 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3085 bar:1800 from:0 till: 3039 bar:1806 from:0 till: 3097 bar:1821 from:0 till: 2729 bar:1831 from:0 till: 3072 bar:1836 from:0 till: 3241 bar:1841 from:0 till: 3543 bar:1846 from:0 till: 3528 bar:1851 from:0 till: 4060 bar:1856 from:0 till: 3684 bar:1861 from:0 till: 4529 bar:1866 from:0 till: 5289 bar:1872 from:0 till: 5659 bar:1876 from:0 till: 6250 bar:1881 from:0 till: 7131 bar:1886 from:0 till: 7677 bar:1891 from:0 till: 8153 bar:1896 from:0 till: 8082 bar:1901 from:0 till: 7310 bar:1906 from:0 till: 7776 bar:1911 from:0 till: 8099 bar:1921 from:0 till: 6185 bar:1926 from:0 till: 7097 bar:1931 from:0 till: 7110 bar:1936 from:0 till: 6981 bar:1946 from:0 till: 6031 bar:1954 from:0 till: 6091 bar:1962 from:0 till: 6284 bar:1968 from:0 till: 6805 bar:1975 from:0 till: 6642 bar:1982 from:0 till: 6195 bar:1990 from:0 till: 5976 bar:1999 from:0 till: 5896 bar:2006 from:0 till: 5532 bar:2007 from:0 till: 5489 bar:2008 from:0 till: 5365 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text: </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]]</ref> == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aisne]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918 (kumunioù Aisne)]] qat4bi2a9fgdkqqtzmlf9r836v63baf 2148130 2148128 2025-06-03T15:28:16Z Dakbzh 58931 /* Brezel-bed kentañ */ 2148130 wikitext text/x-wiki {{Infobox kumunioù Frañs | anv = Guise | anvYezh = | Yezh = | anvOfisiel = | skeudenn = Cour guise.jpg | alc'hwez = Tour-meur kastell Guise. | ardamezioù = Blason ville fr Guise 02.svg | logo = | bro = | rannvro = [[Hauts-de-France]] | departamant = [[Aisne (departamant)|Aisne]] | arondisamant = [[Arondisamant Vervins|Vervins]] | kanton = [[Kanton Guise|Guise]] ([[pennlec'h]]) | etrekumuniezh = Communauté de communes de la Région de Guise | bro velestradurel = | insee = 02361 | cp = 02120 | maer = Hugues Cochet | amzer-gefridi = [[2014]]-[[2020]] | poblañs = {{PoblansKumun|02|361}} | deiziad-poblañs = {{PoblansKumun|02|deiziad}} | gorread = 16.13 | hedred = 3.62833333333 | ledred = 49.9008333333 | uk = | ubi = 91 | ubr = 157 | lec'hienn web = [http://www.ville-guise.fr/ lec'hienn ofisiel an ti-kêr] }} '''Guise''' zo ur gumun c'hall, en departamant gall [[Aisne (departamant)|Aisne]] e rannvro [[Hauts-de-France]]. Pennlec'h [[Kanton Guise]] eo. == Istor == === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Daou emgann zo bet, [[Emgann Saint-Quentin (1914)|unan e miz Eost]] [[1914]] hag unan all e [[1918]]. * Roet e voe ar [[Kroaz-vrezel 1914-1918|Groaz Vrezel 1914-1918]] d'ar gumun e miz Gwengolo 1920. == Monumantoù ha traoù heverk == * Ur c'hastell a oa bet savet ha dismantroù anezhañ a chom c'hoazh. Diwar hec'h anv e teu an titl a [[dug Guise]]. * Bered-veur milourel gall e ''La Désolation''. * Bered-veur milourel alaman e ''La Désolation''. <gallery> Guise (église St-Pierre et St-Paul) 8708.jpg|Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''. </gallery> * Iliz katolik ''Sant Pêr ha Sant Paol''{{fr}}<ref>{{fr}}[http://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/02/accueil_02361a.htm Clochers de France]</ref>. * Iliz katolik ''Sant Marzh''<ref>{{fr}}[http://clochers.org/Fichiers_HTML/Accueil/Accueil_clochers/02/accueil_02361.htm Clochers de France]</ref>. == Douaroniezh == == Emdroadur ar boblañs abaoe 1793 == <div class="center"> <timeline> Colors= id:lightgrey value:gray(0.9) id:darkgrey value:gray(0.7) id:sfondo value:rgb(1,1,1) id:barra value:rgb(0.7,0.9,0.7) ImageSize = width:750 height:340 PlotArea = left:50 bottom:30 top:30 right:50 DateFormat = x.y Period =from:0 till:8200 TimeAxis = orientation:vertical AlignBars = justify ScaleMajor = gridcolor:darkgrey increment:1000 start:0 ScaleMinor = gridcolor:lightgrey increment:500 start:0 BackgroundColors = canvas:sfondo BarData= bar:1791 bar:1792 bar:1793 bar:1794 bar:1795 bar:1796 bar:1797 bar:1798 bar:1799 bar:1800 text:1800 bar:1801 bar:1802 bar:1803 bar:1804 bar:1805 bar:1806 bar:1807 bar:1808 bar:1809 bar:1810 bar:1811 bar:1812 bar:1813 bar:1814 bar:1815 bar:1816 bar:1817 bar:1818 bar:1819 bar:1820 text:1820 bar:1821 bar:1822 bar:1823 bar:1824 bar:1825 bar:1826 bar:1827 bar:1828 bar:1829 bar:1830 bar:1831 bar:1832 bar:1833 bar:1834 bar:1835 bar:1836 bar:1837 bar:1838 bar:1839 bar:1840 text:1840 bar:1841 bar:1842 bar:1843 bar:1844 bar:1845 bar:1846 bar:1847 bar:1848 bar:1849 bar:1850 bar:1851 bar:1852 bar:1853 bar:1854 bar:1855 bar:1856 bar:1857 bar:1858 bar:1859 bar:1860 text:1860 bar:1861 bar:1862 bar:1863 bar:1864 bar:1865 bar:1866 bar:1867 bar:1868 bar:1869 bar:1870 bar:1871 bar:1872 bar:1873 bar:1874 bar:1875 bar:1876 bar:1877 bar:1878 bar:1879 bar:1880 text:1880 bar:1881 bar:1882 bar:1883 bar:1884 bar:1885 bar:1886 bar:1887 bar:1888 bar:1889 bar:1890 bar:1891 bar:1892 bar:1893 bar:1894 bar:1895 bar:1896 bar:1897 bar:1898 bar:1899 bar:1900 text:1900 bar:1901 bar:1902 bar:1903 bar:1904 bar:1905 bar:1906 bar:1907 bar:1908 bar:1909 bar:1910 bar:1911 bar:1912 bar:1913 bar:1914 bar:1915 bar:1916 bar:1917 bar:1918 bar:1919 bar:1920 text:1920 bar:1921 bar:1922 bar:1923 bar:1924 bar:1925 bar:1926 bar:1927 bar:1928 bar:1929 bar:1930 bar:1931 bar:1932 bar:1933 bar:1934 bar:1935 bar:1936 bar:1937 bar:1938 bar:1939 bar:1940 text:1940 bar:1941 bar:1942 bar:1943 bar:1944 bar:1945 bar:1946 bar:1947 bar:1948 bar:1949 bar:1950 bar:1951 bar:1952 bar:1953 bar:1954 bar:1955 bar:1956 bar:1957 bar:1958 bar:1959 bar:1960 text:1960 bar:1961 bar:1962 bar:1963 bar:1964 bar:1965 bar:1966 bar:1967 bar:1968 bar:1969 bar:1970 bar:1971 bar:1972 bar:1973 bar:1974 bar:1975 bar:1976 bar:1977 bar:1978 bar:1979 bar:1980 text:1980 bar:1981 bar:1982 bar:1983 bar:1984 bar:1985 bar:1986 bar:1987 bar:1988 bar:1989 bar:1990 bar:1991 bar:1992 bar:1993 bar:1994 bar:1995 bar:1996 bar:1997 bar:1998 bar:1999 bar:2000 text:2000 bar:2001 bar:2002 bar:2003 bar:2004 bar:2005 bar:2006 bar:2007 bar:2008 PlotData= color:barra width:10 align:left bar:1793 from:0 till: 3085 bar:1800 from:0 till: 3039 bar:1806 from:0 till: 3097 bar:1821 from:0 till: 2729 bar:1831 from:0 till: 3072 bar:1836 from:0 till: 3241 bar:1841 from:0 till: 3543 bar:1846 from:0 till: 3528 bar:1851 from:0 till: 4060 bar:1856 from:0 till: 3684 bar:1861 from:0 till: 4529 bar:1866 from:0 till: 5289 bar:1872 from:0 till: 5659 bar:1876 from:0 till: 6250 bar:1881 from:0 till: 7131 bar:1886 from:0 till: 7677 bar:1891 from:0 till: 8153 bar:1896 from:0 till: 8082 bar:1901 from:0 till: 7310 bar:1906 from:0 till: 7776 bar:1911 from:0 till: 8099 bar:1921 from:0 till: 6185 bar:1926 from:0 till: 7097 bar:1931 from:0 till: 7110 bar:1936 from:0 till: 6981 bar:1946 from:0 till: 6031 bar:1954 from:0 till: 6091 bar:1962 from:0 till: 6284 bar:1968 from:0 till: 6805 bar:1975 from:0 till: 6642 bar:1982 from:0 till: 6195 bar:1990 from:0 till: 5976 bar:1999 from:0 till: 5896 bar:2006 from:0 till: 5532 bar:2007 from:0 till: 5489 bar:2008 from:0 till: 5365 TextData= fontsize:S pos:(50,10) text: </timeline> </div> <ref>{{fr}}Cassini hag [[EBSSA]]</ref> == Melestradurezh == == Tud == == Liammoù diavaez == == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Kumunioù Aisne]] [[Rummad:Kroaz-brezel 1914-1918 (kumunioù Aisne)]] 3qo7z7jabodr15lidsxn290oll940tw 10 84351 2147992 2147980 2025-06-02T12:24:50Z Fanchigo 14086 2147992 wikitext text/x-wiki '''Un tamm sell war red an darvoudoù''' Doare <!--Ar fonksion da-heul a zibab ar ger-mell ("ar" pe "an")--> {{#ifexpr: ({{CURRENTDAY}} mod 10 < 8 and {{CURRENTDAY}} mod 10 > 3) or {{CURRENTDAY}} = 1 | ar | an }} [[{{CURRENTDAY}} a viz {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]] ha '''[[2025 e Breizh|Keleier ar vro]]'''. <!--### SKEUDENN ###--> [[Skeudenn:Karol Nawrocki (2025).jpg|130px|right|Karol Nawrocki]] * [[1añ a viz Mezheven]] : ar mirour [[Karol Nawrocki]] (''skeudenn'') zo dilennet da brezidant [[Polonia]]. * [[30 a viz Mae]] : anvet eo ar Breizhad [[Mattias Guyomar]] da brezidant [[Lez europat gwirioù mab-den|Lez europat gwirioù Mab-den]]. * [[25 a viz Mae]] : mont a ra Palmezenn aour [[Gouel Canas]] gant ar sevener iranian [[Jafar Panahi]] evit e film یک تصادف ساده (''A simple accident''). * [[18 a viz Mae]] : [[Nicușor Dan]] zo dilennet da brezidant [[Roumania]]. * [[17 a viz Mae]] : gant ar c'haner JJ, eus [[Aostria]], ez a ar maout e [[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han]]. * [[13 a viz Mae]] : marv [[José Mujica]], bet prezidant [[Uruguay]] etre 2010 ha 2015. * [[12 a viz Mae]] : embann a ra ar strollad kurd [[Strollad Labourerien Kurdistan|PKK]] e c'hoant da zilezel an armoù. * [[8 a viz Mae]] : dilennet ar c'hardinal stadunanat ha peruvian Robert Francis Prevost da 267{{vet}} [[pab]] an [[Iliz katolik roman]], dindan an anv [[Leon XIV]]. * [[7 a viz Mae]] : bombezadegoù gant kirri-nij [[India|indian]] war lec'hioù e [[Pakistan]]. * [[6 a viz Mae]] : [[Friedrich Merz]], penn ar [[Christlich Demokratische Union Deutschlands|CDU]], dilennet da gañseller nevez [[Alamagn]]. {{diac'hubiñ}} <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier]] </noinclude> pwnesjtc9i7brrnqb6hx203xmmy6fpn 2147999 2147992 2025-06-02T15:22:54Z Llydawr 145 nevesaat 2147999 wikitext text/x-wiki '''Un tamm sell war red an darvoudoù''' Doare <!--Ar fonksion da-heul a zibab ar ger-mell ("ar" pe "an")--> {{#ifexpr: ({{CURRENTDAY}} mod 10 < 8 and {{CURRENTDAY}} mod 10 > 3) or {{CURRENTDAY}} = 1 | ar | an }} [[{{CURRENTDAY}} a viz {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]] ha '''[[2025 e Breizh|Keleier ar vro]]'''. <!--### SKEUDENN ###--> [[Skeudenn:Karol Nawrocki (2025).jpg|130px|right|Karol Nawrocki]] * [[1añ a viz Mezheven]] : ar mirour [[Karol Nawrocki]] (''skeudenn'') zo dilennet da brezidant [[Polonia]]. * [[31 a viz Mae]] : trec'h eo kleub mell-droad [[Paris Saint-Germain]] war [[FC Inter Milano]] e match diwezhañ [[Kevre Kampioned an UEFA]]. * [[30 a viz Mae]] : anvet eo ar Breizhad [[Mattias Guyomar]] da brezidant [[Lez europat gwirioù mab-den|Lez europat gwirioù Mab-den]]. * [[25 a viz Mae]] : mont a ra Palmezenn aour [[Gouel Canas]] gant ar sevener iranian [[Jafar Panahi]] evit e film یک تصادف ساده (''A simple accident''). * [[18 a viz Mae]] : [[Nicușor Dan]] zo dilennet da brezidant [[Roumania]]. * [[17 a viz Mae]] : gant ar c'haner JJ, eus [[Aostria]], ez a ar maout e [[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han]]. * [[13 a viz Mae]] : marv [[José Mujica]], bet prezidant [[Uruguay]] etre 2010 ha 2015. * [[12 a viz Mae]] : embann a ra ar strollad kurd [[Strollad Labourerien Kurdistan|PKK]] e c'hoant da zilezel an armoù. * [[8 a viz Mae]] : dilennet ar c'hardinal stadunanat ha peruvian Robert Francis Prevost da 267{{vet}} [[pab]] an [[Iliz katolik roman]], dindan an anv [[Leon XIV]]. * [[7 a viz Mae]] : bombezadegoù gant kirri-nij [[India|indian]] war lec'hioù e [[Pakistan]]. {{diac'hubiñ}} <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier]] </noinclude> grhq86be0xp3t5djhovnvw1fohhtu6t 2148273 2147999 2025-06-04T16:19:54Z Llydawr 145 nevesaat 2148273 wikitext text/x-wiki '''Un tamm sell war red an darvoudoù''' Doare <!--Ar fonksion da-heul a zibab ar ger-mell ("ar" pe "an")--> {{#ifexpr: ({{CURRENTDAY}} mod 10 < 8 and {{CURRENTDAY}} mod 10 > 3) or {{CURRENTDAY}} = 1 | ar | an }} [[{{CURRENTDAY}} a viz {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]] ha '''[[2025 e Breizh|Keleier ar vro]]'''. <!--### SKEUDENN ###--> [[Skeudenn:Karol Nawrocki (2025).jpg|130px|right|Karol Nawrocki]] * [[3 a viz Mezheven]] : e [[Sukorea]] eo dilennet [[Lee Jae-myung]] da brezidant. * [[1añ a viz Mezheven]] : ar mirour [[Karol Nawrocki]] (''skeudenn'') zo dilennet da brezidant [[Polonia]]. * [[31 a viz Mae]] : trec'h eo kleub mell-droad [[Paris Saint-Germain]] war [[FC Inter Milano]] e match diwezhañ [[Kevre Kampioned an UEFA]]. * [[30 a viz Mae]] : anvet eo ar Breizhad [[Mattias Guyomar]] da brezidant [[Lez europat gwirioù mab-den|Lez europat gwirioù Mab-den]]. * [[25 a viz Mae]] : mont a ra Palmezenn aour [[Gouel Canas]] gant ar sevener iranian [[Jafar Panahi]] evit e film یک تصادف ساده (''A simple accident''). * [[18 a viz Mae]] : [[Nicușor Dan]] zo dilennet da brezidant [[Roumania]]. * [[17 a viz Mae]] : gant ar c'haner JJ, eus [[Aostria]], ez a ar maout e [[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han]]. * [[13 a viz Mae]] : marv [[José Mujica]], bet prezidant [[Uruguay]] etre 2010 ha 2015. * [[12 a viz Mae]] : embann a ra ar strollad kurd [[Strollad Labourerien Kurdistan|PKK]] e c'hoant da zilezel an armoù. * [[8 a viz Mae]] : dilennet ar c'hardinal stadunanat ha peruvian Robert Francis Prevost da 267{{vet}} [[pab]] an [[Iliz katolik roman]], dindan an anv [[Leon XIV]]. {{diac'hubiñ}} <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier]] </noinclude> qzf1fxrji7gonglsqzs2w3z7i04jw2a 2148382 2148273 2025-06-05T16:42:13Z Llydawr 145 2148382 wikitext text/x-wiki '''Un tamm sell war red an darvoudoù''' Doare <!--Ar fonksion da-heul a zibab ar ger-mell ("ar" pe "an")--> {{#ifexpr: ({{CURRENTDAY}} mod 10 < 8 and {{CURRENTDAY}} mod 10 > 3) or {{CURRENTDAY}} = 1 | ar | an }} [[{{CURRENTDAY}} a viz {{CURRENTMONTHNAME}}]] [[{{CURRENTYEAR}}]] ha '''[[2025 e Breizh|Keleier ar vro]]'''. <!--### SKEUDENN ###--> [[Skeudenn:Karol Nawrocki (2025).jpg|130px|right|Karol Nawrocki]] * [[3 a viz Mezheven]] : e [[Sukorea]] eo dilennet [[Lee Jae-myung]] da brezidant. * [[1añ a viz Mezheven]] : ar mirour [[Karol Nawrocki]] (''skeudenn'') zo dilennet da brezidant [[Polonia]]. * [[31 a viz Mae]] : trec'h eo kleub mell-droad [[Paris Saint-Germain]] war [[FC Inter Milano]] e match diwezhañ [[Kevre Kampioned an UEFA]]. * [[30 a viz Mae]] : anvet eo ar Breizhad [[Mattias Guyomar]] da brezidant [[Lez europat gwirioù mab-den|Lez europat gwirioù Mab-den]]. * [[25 a viz Mae]] : mont a ra Palmezenn aour [[Gouel Canas]] gant ar sevener iranian [[Jafar Panahi]] evit e film یک تصادف ساده (''Un simple accident''). * [[18 a viz Mae]] : [[Nicușor Dan]] zo dilennet da brezidant [[Roumania]]. * [[17 a viz Mae]] : gant ar c'haner JJ, eus [[Aostria]], ez a ar maout e [[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han]]. * [[13 a viz Mae]] : marv [[José Mujica]], bet prezidant [[Uruguay]] etre 2010 ha 2015. * [[12 a viz Mae]] : embann a ra ar strollad kurd [[Strollad Labourerien Kurdistan|PKK]] e c'hoant da zilezel an armoù. * [[8 a viz Mae]] : dilennet ar c'hardinal stadunanat ha peruvian Robert Francis Prevost da 267{{vet}} [[pab]] an [[Iliz katolik roman]], dindan an anv [[Leon XIV]]. {{diac'hubiñ}} <noinclude> [[Rummad:Pajenn degemer|Keleier]] </noinclude> 9i7zyxn299upgl9993ifajqj8fbqwt8 0 86087 2148467 2111963 2025-06-06T00:57:20Z Gsimonov 84634 /* Livadurioù */ 2148467 wikitext text/x-wiki * ''Ur pennad [[Hans Holbein]] zo ivez.'' [[Restr:Hans Holbein the Younger, self-portrait.jpg|thumb|Emboltred]] '''Hans Holbein''', pe '''Hans Holbein ar Yaouankañ''' ([[Augsburg]] war-dro 1497 – Londrez 1543) a oa ul livour hag engravour alaman, mab da [[Hans Holbein an Henañ]]. E vreur henañ [[Ambrosius Holbein]] a oa livour ivez. Brudet eo ar poltredoù uhelidi a reas e lez ar roue saoz [[Herri VIII]], hag ivez an taolennoù awenet gant ar C'hrist hag ar marv. Mab e oa da [[Hans Holbein an Henañ]] (1460–1524). Evel e vreur [[Ambrosius Holbein]] (1493/94-1519) e studias e stal-labour e dad, an hini brudetañ e kêr [[Augsburg]] . Kenteliet e voent ivez gant o eontr, Hans Burgkmair, unan eus gwellañ livourien alaman e amzer. En 1515 ez eas da Basel, lec'h meur an humanouriezh. Etre 1516 ha 1526 e reas poltredoù evit an dud uhel, ar varc'hadourien vras, en o zouez ar priedoù Meyer, ha Jakob Meyer a oa bourgmestr kêr. En 1517, e Lucerne, e labouras evit ar bourgmestr Jacob von Hertenstein. == Livadurioù == <gallery mode="packed" heights="250px"> Portrait of Boniface Amerbach, by Hans Holbein the Younger.jpg|''Bonifacius Amerbach''<br>[[1519]]<br><small>[[Kunstmuseum Basel]]</small> Holbein_—_Dead_Christ.jpg|''[[Korf Jezuz marv en e vez]]''<br>[[1521]]–[[1522|22]]<br><small>Kunstmuseum Basel</small> Venus and Amor, by Hans Holbein the Younger.jpg|''Gwener hag Amourig''<ref>Poltred e serc'h Magdalena Offenburg e vije.</ref><br>''c.'' [[1524]]-[[1525|25]]<br><small>Öffentliche Kunstsammlung, Basel</small> Noli me tangere (1524); Hans Holbein the Younger.JPG|''[[Noli me tangere]]''<br>''c.'' [[1524]]–[[1526|26]]<br><small>[[Royal Collection]], [[Kastell Windsor]]</small> Lady with a Squirrel.jpg|''Un Itron gant ur gwiñver hag un dred''<br>''c''. [[1527]]–[[1528|28]]<br><small>[[National Gallery, London]]</small> Hans Holbein d. J. 032b.jpg|''[[Jane Seymour]]''<br>''c.'' [[1537]]<br><small>[[Kunsthistorisches Museum]], [[Vienna]]</small> Henry VIII and Henry VII, by Hans Holbein the Younger.jpg|''[[Herri VIII]] hag [[Herri VII]]<br>1537<br><small>National Portrait Gallery, London</small> Hans Holbein, the Younger, Around 1497-1543 - Portrait of Henry VIII of England - Google Art Project.jpg|''[[Herri VIII]]''<br>''c.'' 1537<br><small>Museo Thyssen-Bornemisza, [[Madrid]]</small> Anne of Cleves, by Hans Holbein the Younger.jpg|''[[Anna von Jülich-Kleve-Berg]]''<br>''c''. [[1539]]<br><small>[[Musée du Louvre]], [[Pariz]]</small> Holbein Henry Brandon 2nd Duke of Suffolk.jpg|''Henry Brandon, eil dug [[Suffolk]]''<br>[[1541]]<br><small>Royal Collection, Kastell Windsor</small> Hans Holbein the Younger - Charles Brandon (Royal Collection).JPG|''Charles Brandon, trede Dug Suffolk''<br>1541<br><small>Royal Collection, Kastell Windsor</small> Christina of Denmark, Duchess of Milan.jpg|''[[Kristina Danmark]], Dugez Milano''<br>''c''. [[1538]]<br><small>National Gallery</small> </gallery> == Levrlennadur == * Hervey, Mary F.S. ''Holbein's "Ambassadors": The Picture and the Men. An Historical Study.'' London, George Bell & Sons, 1900. [http://www.worldcat.org/oclc/8256471&referer=brief_results OCLC 8256471.] == Liammoù diavaez == * [http://www.artcyclopedia.com/artists/holbein_the_younger_hans.html Mirdioù ma weler e oberennoù] * [https://web.archive.org/web/20071212060318/http://www.tate.org.uk/britain/exhibitions/holbein/ Diskouezadeg e 2006 e Tate Britain] * [https://web.archive.org/web/20210622101941/https://www.hans-holbein.org/ www.Hans-Holbein.org] 145 oberenn gant Hans Holbein ar Yaouankañ * [http://www.museumsyndicate.com/artist.php?artist=410 Hans Holbein ar Yaouankañ e Museum Syndicate]. == Notennoù == {{Daveoù}} {{Commons|Hans Holbein the Younger}} [[Rummad:Livourien alaman ar XVIvet kantved]] 1pxyhoxzp9vwnulz5724wetrz920c2e 0 86663 2148120 2144592 2025-06-03T14:18:03Z Brezhonegour 44333 embann e soazneg + doulivadurioù + levr aodio + daveennoù 2148120 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ar Priñs Bihan''' zo ul levr brezhonek, troet diwar ar gontadenn c'hallek ''Le Petit Prince'' a oa bet savet gant [[Antoine de Saint-Exupéry]] hag embannet e [[1943]] e [[New York]] war un dro gant an droidigezh e saozneg. Antoine de Saint-Exupéry a oa o chom eno abaoe miz Kerzu 1940, goude arsav-brezel miz Mezheven 1940, du-hont e oa bet skrivet al levr gantañ<ref name="BWB1">Florent Grouin, [https://www.brezhoweb.bzh/Petra-nevez-brezhoneg-miz-even-2025-deiziataer-brezhoweb_fiche_4726.html Petra 'zo nevez e brezhoneg e miz Even 2025 ?], ''[[Brezhoweb]]'', 02/06/2024</ref>. Un oberenn varzhoniel eo dindan stumm un istor evit ar vugale skeudennaouet gant dourlivadurioù ar skrivagner. == An doulivadurioù == Skeudennaouet e oa bet al levr gant ar skrivagner. E penn kentañ e oa bet raktreset fiziañ al labour-mañ d'an tresour Bernard Lamotte, met choazet en doa Saint-Exupéry skeudennaouiñ e-unan al levr peogwir e oa re wirion stil e vignon Lamotte, hag e oa o klask ur stil simploc'h evit ar vugale<ref>{{fr}} Sophie Loir, [https://momes.parents.fr/apprendre/heros-et-personnages/les-illustrations-du-petit-prince-de-saint-exupery-a-joann-sfar-849746 Les illustrations du Petit Prince : de Saint Exupéry à Joann Sfar], war lec'hienn ''[[Parents Mômes]]'', 18/03/2023</ref>. Implijet en doa kreionoù dourlivañ evit an dourlivadurioù, un teknik hag a oa diouzh ar c'hiz er mare-mañ, diwar ali e vignon an ergerzhour Paul-Émile Victor. == An droidigezh == Troet e oa bet gant [[Pierrette Kermoal]] hag embannet gant [[Preder]] e 1974 evit ar wech kentañ. Adembannet meur a wech gant Preder etre 1999 ha 2019, hag adembannet gant an ti-embann [[Aber (embannadurioù)|Aber]] e miz Gouere 2024<ref>[https://www.aber.bzh/br/oberennou/kontadennou/ar-prins-bihan Aber a embann Ar Priñs Bihan], war lec'hienn ''[[Aber]]'', 2024</ref>. == Al levr aodio == Embannet eo bet stumm aodio al levr war Audible, al lec'hienn gouestlet d'al levrioù-aodio krouet gant [[Amazon (embregerezh)|Amazon]], e miz Mezheven 2022. Enrollet eo bet gant mouezh [[Azenor Kallag]] diwar troidigezh Pierrette Kermoal embannet gant Preder e 2019<ref name="BWB1" />{{,}}<ref>Yann-Fañch Jacq, [https://ya.bzh/sikour-al-lennerien/ Sikour al lennerien], kazetenn ''[[Ya !]]'', 01/07/2022</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Levrioù brezhonek 1974|Prins Bihan, Ar]] 8ljvp4tus81eu8dsa0vzsxm7issvzwe 2148121 2148120 2025-06-03T14:19:47Z Brezhonegour 44333 2148121 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Ar Priñs Bihan''' zo ul levr brezhonek, troet diwar ar gontadenn c'hallek ''Le Petit Prince'' a oa bet savet gant [[Antoine de Saint-Exupéry]] hag embannet e [[1943]] e [[New York]] war un dro gant an droidigezh e saozneg. Antoine de Saint-Exupéry a oa o chom eno abaoe miz Kerzu 1940, goude arsav-brezel miz Mezheven 1940, du-hont e oa bet skrivet al levr gantañ<ref name="BWB1">Florent Grouin, [https://www.brezhoweb.bzh/Petra-nevez-brezhoneg-miz-even-2025-deiziataer-brezhoweb_fiche_4726.html Petra 'zo nevez e brezhoneg e miz Even 2025 ?], ''[[Brezhoweb]]'', 02/06/2024</ref>. Un oberenn varzhoniel eo dindan stumm un istor evit ar vugale skeudennaouet gant dourlivadurioù ar skrivagner. == An doulivadurioù == Skeudennaouet e oa bet al levr gant ar skrivagner. E penn kentañ e oa bet raktreset fiziañ al labour-mañ d'an tresour Bernard Lamotte, met choazet en doa Saint-Exupéry skeudennaouiñ e-unan al levr peogwir e oa re wirion stil e vignon Lamotte, hag e oa o klask ur stil simploc'h evit ar vugale<ref>{{fr}} Sophie Loir, [https://momes.parents.fr/apprendre/heros-et-personnages/les-illustrations-du-petit-prince-de-saint-exupery-a-joann-sfar-849746 Les illustrations du Petit Prince : de Saint Exupéry à Joann Sfar], war lec'hienn ''momes.parents.fr'', 18/03/2023</ref>. Implijet en doa kreionoù dourlivañ evit an dourlivadurioù, un teknik hag a oa diouzh ar c'hiz er mare-mañ, diwar ali e vignon an ergerzhour Paul-Émile Victor. == An droidigezh == Troet e oa bet gant [[Pierrette Kermoal]] hag embannet gant [[Preder]] e 1974 evit ar wech kentañ. Adembannet meur a wech gant Preder etre 1999 ha 2019, hag adembannet gant an ti-embann [[Aber (embannadurioù)|Aber]] e miz Gouere 2024<ref>[https://www.aber.bzh/br/oberennou/kontadennou/ar-prins-bihan Aber a embann Ar Priñs Bihan], war lec'hienn ''[[Aber]]'', 2024</ref>. == Al levr aodio == Embannet eo bet stumm aodio al levr war Audible, al lec'hienn gouestlet d'al levrioù-aodio krouet gant [[Amazon (embregerezh)|Amazon]], e miz Mezheven 2022. Enrollet eo bet gant mouezh [[Azenor Kallag]] diwar troidigezh Pierrette Kermoal embannet gant Preder e 2019<ref name="BWB1" />{{,}}<ref>Yann-Fañch Jacq, [https://ya.bzh/sikour-al-lennerien/ Sikour al lennerien], kazetenn ''[[Ya !]]'', 01/07/2022</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Levrioù brezhonek 1974|Prins Bihan, Ar]] 239zdtztzdwqquuf6nt0p2qyhukfsq5 0 87373 2148219 1974265 2025-06-04T10:52:06Z Removemypics 85021 Photo consent 2148219 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} '''Ana Filipa Baptista'''<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Master thesis|accessdate=2020-11-08}}</ref>, bet ganet d'ar [[24 a viz Genver]] [[1990]], zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] 5jt6313k9d5rj1do6olhxmibg4l1s8s 2148220 2148219 2025-06-04T10:54:26Z Removemypics 85021 Too much informations 2148220 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} '''Ana Filipa Baptista'''<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Master thesis|accessdate=2020-11-08}}</ref>, bet ganet d'ar 1990, zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] hlx8e0s1q1ect8m0kwft93f73ucgjwy 2148221 2148220 2025-06-04T10:56:22Z Removemypics 85021 Information not related to chess 2148221 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} '''Ana Filipa Baptista''', bet ganet d'ar 1990, zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] dx4ayhq4krcie18a8erkh49rmnc094u 2148224 2148221 2025-06-04T11:08:48Z Fanchigo 14086 Dizober kemmoù [[Special:Diff/2148221|2148221]] a-berzh [[Special:Contributions/Removemypics|Removemypics]] ([[User talk:Removemypics|kaozeal]]) 2148224 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} '''Ana Filipa Baptista'''<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Master thesis|accessdate=2020-11-08}}</ref>, bet ganet d'ar 1990, zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] hlx8e0s1q1ect8m0kwft93f73ucgjwy 2148225 2148224 2025-06-04T11:08:58Z Fanchigo 14086 Dizober kemmoù [[Special:Diff/2148220|2148220]] a-berzh [[Special:Contributions/Removemypics|Removemypics]] ([[User talk:Removemypics|kaozeal]]) 2148225 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} '''Ana Filipa Baptista'''<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Master thesis|accessdate=2020-11-08}}</ref>, bet ganet d'ar [[24 a viz Genver]] [[1990]], zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] 5jt6313k9d5rj1do6olhxmibg4l1s8s 2148226 2148225 2025-06-04T11:09:17Z Fanchigo 14086 Dizober kemmoù [[Special:Diff/2148219|2148219]] a-berzh [[Special:Contributions/Removemypics|Removemypics]] ([[User talk:Removemypics|kaozeal]]) 2148226 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} [[Skeudenn:Baptista ana filipa 20081119 olympiade dresden.jpg|thumb|E [[Dresden]] e [[2008]]]] '''Ana Filipa Neto Sintra Baptista'''<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Master thesis|accessdate=2020-11-08}}</ref>, bet ganet d'ar [[24 a viz Genver]] [[1990]], zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[http://ratings.fide.com/card.phtml?event=1902970 He fichenn FIDE]</ref>. == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] 8gv79q3hsvjtt02fie6s1p4tjz5jeg1 2148227 2148226 2025-06-04T11:13:18Z Fanchigo 14086 Adlakaat an titouroù tennet, klokaat, freskaat an daveennoù. 2148227 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} [[Skeudenn:Baptista ana filipa 20081119 olympiade dresden.jpg|thumb|E [[Dresden]] e [[2008]]]] '''Ana Filipa Neto Sintra Baptista''', bet ganet d'ar [[24 a viz Genver]] [[1990]], zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo. 2 170 edo he [[renk Elo]] d'ar [[1 Mae|1{{añ}} a viz Mae]] [[2011]]<ref>[https://ratings.fide.com/profile/1902970 He fichenn FIDE]</ref>. Kaset he deus studioù war ar stlennegourezh e skol-veur [[Lisbon]]<ref>{{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Tezenn master|accessdate=04/06/2025}}</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] 46vdiae4j1fxlao99ps3reobed5ze96 2148240 2148227 2025-06-04T13:10:34Z 2A01:CB08:8760:C700:C933:2BA9:31B2:9FD6 renkoù Elo 2148240 wikitext text/x-wiki {{Labour zo}} [[Skeudenn:Baptista ana filipa 20081119 olympiade dresden.jpg|thumb|E [[Dresden]] e [[2008]]]] '''Ana Filipa Neto Sintra Baptista''', bet ganet d'ar [[24 a viz Genver]] [[1990]], zo ur c'hoarierez [[echedoù]] [[portugal]]at. Mestrez Etrebroadel en [[FIDE]]<ref>''Fédération Internationale Des Échecs''</ref> eo abaoe [[2007]]<ref>{{en}} {{Cite web|url=https://ratings.fide.com/profile/1902970 |title=FIDE|accessdate=04/06/2025}}</ref>. D'an [[31 a viz Mae]] [[2025]] e save he [[renk Elo|renkoù]] da 2 008 er c'hoari boas, da 2 048 en doare ''blitz'' ("luc'hedenn") ha da 2 069 er c'hoari prim<ref>{{en}} {{Cite web|url=https://ratings.fide.com/profile/1902970/chart|title=FIDE/Progress|accessdate=04/06/2025}}</ref>. Studierez war ar [[stlenneg]] eo bet e skol-veur [[Lisbon]]<ref>{{pt}} {{Cite web|url=https://repositorio.ul.pt/handle/10451/22299?locale=pt_PT|title=Tezenn master e 2015|accessdate=04/06/2025}}</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Baptista, Ana Filipa}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:C'hoarierien echedoù portugalat]] ru0i78o3fd0w5oeieotlde5stmyqp76 0 88464 2148090 1636752 2025-06-03T09:35:52Z Ar choler 52661 databox 2148090 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Niue''' ([[saozneg]]), pe '''Niuē''' ([[niueeg]]), a zo un enezenn eus ar [[Meurvor Habask]]. Ur stad eo ivez, liammet frank ouzh [[Zeland-Nevez]] a velestre anezhi betek [[1974]], ha dre-se n'eo ket ur [[riez]], daoust ma'z eo anavezet gant ar gumuniezh etrebroadel. 260 km² eo he gorread ha {{formatnum:1611}} den a oa o vevañ enni e [[2011]]. [[Alofi]] eo ar gêr-benn. ==Liammoù diavaez== * {{en}} [http://www.gov.nu/ Niuean Government] (lec'hienn ofisiel) {{Commons}} {{Broioù Okeania}} [[Rummad:Polinezia]] [[Rummad:Okeania]] 5t9cx8jyq5jn6ijddfp5g83ov6wyikt 0 89447 2148393 1476217 2025-06-05T17:48:51Z Dakbzh 58931 + Astennig. 2148393 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} An eil [[stêr]] e-keñver an hirder eo ar '''Stêr Velen''' e [[Republik Pobl Sina|Sina]] ({{lang|zh|黄河}} ''{{lang|zh-Latn|Huang He}}'' e [[Sinaeg (mandarineg)|sinaeg]]), ar c'hwec'hvet er bed a-bezh, dezhi {{formatnum:5464}} km hed. [[Restr:Yellowrivermap.jpg|500px|left]] [[Restr:Yellow River Delta Change.gif|thumb|left|E-korf ugent vloaz diwezhañ en deus cheñchet beg delta ar Stêr Velen.]] == Istor == === Liñvadennoù === <gallery> Ma_Yuan_-_Albom_Dour_-_Ar_Stêr_Melen a dorr he hent.jpg|kleiz|''Taranoù ar stêr velen'' gant Ma Yuan (1160–1225), [[tierniezh Song]]. </gallery> Ar stêr Velen zo unan eus meur a stêr a zo pouezus evit bezañs Sina. Er memes koulz avat eo bet abeg da liñvadegoù distrujus, en o zouez ar gwallreuzioù naturel nemeto en istor enrollet o deus lazhet ouzhpenn ur milion a dud. E-touez ar re varvusañ e oa al liñvadenn 1332–1333 e-pad [[tierniezh Yuan|an dierniezh Yuan]], liñvadenn 1887 e-pad [[Tierniezh Qing|an dierniezh Qing]] hag a lazhas etre 900 000 ha daou vilion a dud, ha liñvadenn 1931 ([[Republik Sina]) hag a lazhas etre 145 000 ha 150 000 a dud da nebeutañv<ref>{{Cite book|title=Levr Bras an Traoù Euzhus|url=https://archive.org/details/greatbigbookofho0000whit|last=White|kentañ=Matthew|author-link=Matthew White (atrositologour)[W. W. Norton]]|bloaz=2012|pajenn=[https://archive.org/details/greatbigbookofho0000whit/page/47 47]|isbn=9780393081923}}</ref> == Liammoù == {{Commonscat|Huang He|ar Stêr Velen}} [[Rummad:Stêrioù Sina]] oen21htxtbts5r8da5j7uodr26ghvt0 2148395 2148393 2025-06-05T17:50:11Z Dakbzh 58931 2148395 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} An eil [[stêr]] e-keñver an hirder eo ar '''Stêr Velen''' e [[Republik Pobl Sina|Sina]] ({{lang|zh|黄河}} ''{{lang|zh-Latn|Huang He}}'' e [[Sinaeg (mandarineg)|sinaeg]]), ar c'hwec'hvet er bed a-bezh, dezhi {{formatnum:5464}} km hed. [[Restr:Yellowrivermap.jpg|500px|left]] [[Restr:Yellow River Delta Change.gif|thumb|left|E-korf ugent vloaz diwezhañ en deus cheñchet beg delta ar Stêr Velen.]] == Istor == === Liñvadennoù === <gallery> Ma_Yuan_-_Water_Album_-_The_Yellow_River_Breaches_its_Course.jpg|kleiz|''Taranoù ar stêr velen'' gant Ma Yuan (1160–1225), [[tierniezh Song]]. </gallery> Ar stêr Velen zo unan eus meur a stêr a zo pouezus evit bezañs Sina. Er memes koulz avat eo bet abeg da liñvadegoù distrujus, en o zouez ar gwallreuzioù naturel nemeto en istor enrollet o deus lazhet ouzhpenn ur milion a dud. E-touez ar re varvusañ e oa al liñvadenn 1332–1333 e-pad [[tierniezh Yuan|an dierniezh Yuan]], liñvadenn 1887 e-pad [[Tierniezh Qing|an dierniezh Qing]] hag a lazhas etre 900 000 ha daou vilion a dud, ha liñvadenn 1931 ([[Republik Sina]) hag a lazhas etre 145 000 ha 150 000 a dud da nebeutañv<ref>{{Cite book|title=Levr Bras an Traoù Euzhus|url=https://archive.org/details/greatbigbookofho0000whit|last=White|kentañ=Matthew|author-link=Matthew White (atrositologour)[W. W. Norton]]|bloaz=2012|pajenn=[https://archive.org/details/greatbigbookofho0000whit/page/47 47]|isbn=9780393081923}}</ref> == Liammoù == {{Commonscat|Huang He|ar Stêr Velen}} [[Rummad:Stêrioù Sina]] 18hh8lcjglyj15cl2wabpxd8j24p2yw 14 99593 2148446 1504157 2025-06-05T20:50:08Z Llydawr 145 2148446 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Madagascar}} [[Rummad:Tud Madagaskar]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Madagaskar]] 951es1ot9bspjhf8g8huzn31auj89un 0 99605 2148118 1988572 2025-06-03T12:38:58Z Ar choler 52661 + skeudenn, – 1 liamm diavaez marv, + 1 liamm all. 2148118 wikitext text/x-wiki {{Stumm an titl|''Polandball''}} [[Restr:Polandball.PNG|thumb|<div class="center">'''''Polandball'''''<br>treset gant ur c'henrouedader</div>]] [[Restr:Lodz is of drunkard.png|thumb|<div class="center">''Lodz is of drunkard''<br>e Polandball News, 08/01/2013]] '''''Polandball''''' (''mellbolonia'' diwar skouer ''football''), a anver '''''countryball''''' (''mellvro'') ivez, zo un [[:simple:Internet meme|Internet meme]] krouet gant implijerien ar [[Internet|Genrouedad]]. Er bloaz [[2009]] e voe boulc'het er rann '''/int/''' eus <span style="color:green">'''krautchan.net'''</span>.<br> Bannoù-treset a-vil-vern e mod kennasket eo ''Polandball'', ma vez broioù aroueziet gant melloù oc'h ober goap e [[Saozneg|brizhsaozneg]] (''[[:en:Broken English|Broken English]]'') ouzh an darempredoù etrebroadel hag eus ar bloc'heiladoù a vez diwar-benn bro pe vro. == Orin == Gwriziennet eo ''Polandball'' en ur "brezel" a voe e miz Eost 2009 etre kenrouedaderien eus [[Polonia]] hag ar peurrest eus ar bed war <span style="color:green">'''drawball.com'''</span>, a oa ul lec'hienn ma c'halle forzh piv tresañ forzh petra ha kemmañ tresadennoù a oa bet graet en e raok.<br> Poloniz e soñjas dezho tresañ banniel o bro war ur vell, ruz el laez ha gwenn en traoñ, gant ar ger ''POLSKA'' ("Polonia") skrivet er c'hreiz anezhi. Buan e voe miliadoù a Boloniz all oc'h adtapout ar vell-se ha diwar kenurzh gant ''[[:fr:4chan|4chan]]'' e voe ar vell goloet gant ur [[Naziegezh|''svastika'' nazi]] ramzel. :<span style="color:green">Krautchan.net</span> a oa un [[:fr:Imageboard|''imageboard'']] alamanek ma c'halled eskemm skeudennoù. Kenrouedaderien saoznek e oa an darn vrasañ eus implijerien he rann '''/int/'''.<br>War anv un implijer breizhveurat anvet '''Falco''' e lakaer deroù ar Polandball, pa dresas ar vell gentañ dre ''MS Paint''<ref>Ur poellad-tresañ eo Microsoft® Paint^TM</ref> e miz Gwengolo 2009. E-maez eus pep soñj [[Politikerezh|politikel]] e voe ar ''meme'' krouet evit ober goap eus ur Polonad anvet '''Wojak''' a drese en hevelep lec'hienn hag a skrive e [[wikt:broken English|broken English]]. Goude-se e voe bannoù-treset ''Polandball'' treset a-zevri gant [[Rusia|Rused]]. == Dodennoù == [[Restr:Britball.png|thumb|[[Breizh-Veur]] treset war an Internet e doare ''Polandball'']] [[Restr:Georgia has into disambiguation.jpg|thumb|upright 1.2|left|Ur skouer eus ur Polandball savet gant ur c'henrouedader diwar-benn [[Jorjia (bro)|Jorjia]] ha [[Wikipedia]]]] Polonia, hec'h istor, he darempredoù gant ar broioù all hag he bloc'heiladoù eo diazez ''Polandball''.<br> Poloniz a vez gwelet evel brashunvreerien vezhus o vezañ Poloniz. Brudet e voe ar ''meme'' goude ma'z eas un [[nijerez]] Tu-154 d'an traoñ e [[Smolensk]] er bloaz [[2010]], o lazhañ [[Lech Kaczyński]], prezidant Polonia.<br> E ''Broken English'' ha [[luc'haj]] ar Genrouedad e vez ar chomzoù e ''Polandball'', ar pezh a zo damheñvel ouzh ar ''meme'' [[:fr:Lolcat|Lolcat]]. A-ratozh-kaer e vez mell Polonia treset e ruz a-us gwenn, a zo ar c'hontrol eus banniel ar vro. Atav e vez Polonia o ouelañ e dibenn ar vandenn-dreset. Lod bannoù-treset ''Polandball' zo diazezet war ar fed ma c'hall Rusia mont da veajiñ en egor, ar pezh a c'houlaka ez eo Polonia ''dic'houest'' da ober kemend-all.<br> Unan eus ar bannoù-treset ''Polandball'' brudetañ a grog dre an Douar tost da vezañ pulluc'het gant un oablegenn ramzel. An holl vroadoù a c'hall beajiñ en egor a ziviz mont da dreiñ tro-dro d'ar blanedenn, hag e dibenn an istor e chom Polonia hec'h-unan o ouelañ war an Douar.<br> E ''Broken English'' e lavar Polonia neuze al lavarenn vrudet ''Poland cannot into space'' ("Polonia ket gouest en egor"). En doare fentus-se ivez e paouez Rused da dabutal gant Poloniz a-zivout pe vroad zo dreist eben. Ur ''Polandball'' all zo troet war-du ar flemmfent istorel ha politikel : Polonia zo gwelet oc'h enoeiñ ar melloù all abalamour ma c'hoari he faborez pa ziskleir bezañ bet galloudusañ broad ar bed a-c'houde bezañ bet trec'h war Rusia ha [[Turkia]] ; evel-just e c'hoarzh ar melloù all outi, ha krog eo Polonia da huchal [[:wikt:kurwa|''kurwa'']] ("gast") en ur ziskouez ur panell ''Internet serious business'' — ul lugan war ar Genrouedad, a dalvez da c'hogeañ neb a fae war dodennoù a zo. Goude-se, evel dleet e ''Polandball'', e weler Polonia o ouelañ. {{clr|left}} == ''Countryballs'' arall == Gallout a ra Polandball diskouez bannoù-treset diwar-benn broioù estreget Polonia, hogen <q> ''Polandball'' </q> a reer anezho evelkent dre genemglev dispis. ''Countryballs'' a reer anezho ivez. Hervez [[Lurkmore.to]], [[Bavaria]] he deus he mell dezhi. Melloù all zo bet krouet evit ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], [[Katalonia]] ha [[Siberia]]. [[Singapour]] a vez treset e stumm un tric'horn hag anvet ''Tringapore''. [[Israel]] zo e stumm ur [[:fr:Hypercube|gourdiñs]] (oc'h ober dave d'ar [[:en:Jewish physics|''fizik yuzev'']]). Ur vrikenn a ya da aroueziñ [[Kazakstan]]. [[Breizh-Veur]] a zoug un tog hag un unwerenn<ref>{{en}} {{cite web|url=https://polandball.miraheze.org/wiki/UKball|title=UKball @ Polandball|accessdate=03/06/2022}}</ref>. == Lec'hiennoù all == {{Commonscat|Polandball}} * {{en}} {{cite web|url=http://knowyourmeme.com/memes/polandball |title=Polandball @ Knowyourmeme.com|accessdate=03/806/2025}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.polandballwiki.com/wiki/Polandball_Wiki |title=Polandball Wiki|accessdate=03/806/2025}} == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:2009]] [[Rummad:Kenrouedad]] [[Rummad:Fent]] ndkk3xrfeelk68quchv1x07au576e54 2148119 2148118 2025-06-03T12:47:18Z Ar choler 52661 + liamm war-du Brittanyball 2148119 wikitext text/x-wiki {{Stumm an titl|''Polandball''}} [[Restr:Polandball.PNG|thumb|<div class="center">'''''Polandball'''''<br>treset gant ur c'henrouedader</div>]] [[Restr:Lodz is of drunkard.png|thumb|<div class="center">''Lodz is of drunkard''<br>e Polandball News, 08/01/2013]] '''''Polandball''''' (''mellbolonia'' diwar skouer ''football''), a anver '''''countryball''''' (''mellvro'') ivez, zo un [[:simple:Internet meme|Internet meme]] krouet gant implijerien ar [[Internet|Genrouedad]]. Er bloaz [[2009]] e voe boulc'het er rann '''/int/''' eus <span style="color:green">'''krautchan.net'''</span>.<br> Bannoù-treset a-vil-vern e mod kennasket eo ''Polandball'', ma vez broioù aroueziet gant melloù oc'h ober goap e [[Saozneg|brizhsaozneg]] (''[[:en:Broken English|Broken English]]'') ouzh an darempredoù etrebroadel hag eus ar bloc'heiladoù a vez diwar-benn bro pe vro. == Orin == Gwriziennet eo ''Polandball'' en ur "brezel" a voe e miz Eost 2009 etre kenrouedaderien eus [[Polonia]] hag ar peurrest eus ar bed war <span style="color:green">'''drawball.com'''</span>, a oa ul lec'hienn ma c'halle forzh piv tresañ forzh petra ha kemmañ tresadennoù a oa bet graet en e raok.<br> Poloniz e soñjas dezho tresañ banniel o bro war ur vell, ruz el laez ha gwenn en traoñ, gant ar ger ''POLSKA'' ("Polonia") skrivet er c'hreiz anezhi. Buan e voe miliadoù a Boloniz all oc'h adtapout ar vell-se ha diwar kenurzh gant ''[[:fr:4chan|4chan]]'' e voe ar vell goloet gant ur [[Naziegezh|''svastika'' nazi]] ramzel. :<span style="color:green">Krautchan.net</span> a oa un [[:fr:Imageboard|''imageboard'']] alamanek ma c'halled eskemm skeudennoù. Kenrouedaderien saoznek e oa an darn vrasañ eus implijerien he rann '''/int/'''.<br>War anv un implijer breizhveurat anvet '''Falco''' e lakaer deroù ar Polandball, pa dresas ar vell gentañ dre ''MS Paint''<ref>Ur poellad-tresañ eo Microsoft® Paint^TM</ref> e miz Gwengolo 2009. E-maez eus pep soñj [[Politikerezh|politikel]] e voe ar ''meme'' krouet evit ober goap eus ur Polonad anvet '''Wojak''' a drese en hevelep lec'hienn hag a skrive e [[wikt:broken English|broken English]]. Goude-se e voe bannoù-treset ''Polandball'' treset a-zevri gant [[Rusia|Rused]]. == Dodennoù == [[Restr:Britball.png|thumb|[[Breizh-Veur]] treset war an Internet e doare ''Polandball'']] [[Restr:Georgia has into disambiguation.jpg|thumb|upright 1.2|left|Ur skouer eus ur Polandball savet gant ur c'henrouedader diwar-benn [[Jorjia (bro)|Jorjia]] ha [[Wikipedia]]]] Polonia, hec'h istor, he darempredoù gant ar broioù all hag he bloc'heiladoù eo diazez ''Polandball''.<br> Poloniz a vez gwelet evel brashunvreerien vezhus o vezañ Poloniz. Brudet e voe ar ''meme'' goude ma'z eas un [[nijerez]] Tu-154 d'an traoñ e [[Smolensk]] er bloaz [[2010]], o lazhañ [[Lech Kaczyński]], prezidant Polonia.<br> E ''Broken English'' ha [[luc'haj]] ar Genrouedad e vez ar chomzoù e ''Polandball'', ar pezh a zo damheñvel ouzh ar ''meme'' [[:fr:Lolcat|Lolcat]]. A-ratozh-kaer e vez mell Polonia treset e ruz a-us gwenn, a zo ar c'hontrol eus banniel ar vro. Atav e vez Polonia o ouelañ e dibenn ar vandenn-dreset. Lod bannoù-treset ''Polandball' zo diazezet war ar fed ma c'hall Rusia mont da veajiñ en egor, ar pezh a c'houlaka ez eo Polonia ''dic'houest'' da ober kemend-all.<br> Unan eus ar bannoù-treset ''Polandball'' brudetañ a grog dre an Douar tost da vezañ pulluc'het gant un oablegenn ramzel. An holl vroadoù a c'hall beajiñ en egor a ziviz mont da dreiñ tro-dro d'ar blanedenn, hag e dibenn an istor e chom Polonia hec'h-unan o ouelañ war an Douar.<br> E ''Broken English'' e lavar Polonia neuze al lavarenn vrudet ''Poland cannot into space'' ("Polonia ket gouest en egor"). En doare fentus-se ivez e paouez Rused da dabutal gant Poloniz a-zivout pe vroad zo dreist eben. Ur ''Polandball'' all zo troet war-du ar flemmfent istorel ha politikel : Polonia zo gwelet oc'h enoeiñ ar melloù all abalamour ma c'hoari he faborez pa ziskleir bezañ bet galloudusañ broad ar bed a-c'houde bezañ bet trec'h war Rusia ha [[Turkia]] ; evel-just e c'hoarzh ar melloù all outi, ha krog eo Polonia da huchal [[:wikt:kurwa|''kurwa'']] ("gast") en ur ziskouez ur panell ''Internet serious business'' — ul lugan war ar Genrouedad, a dalvez da c'hogeañ neb a fae war dodennoù a zo. Goude-se, evel dleet e ''Polandball'', e weler Polonia o ouelañ. {{clr|left}} == ''Countryballs'' arall == Gallout a ra Polandball diskouez bannoù-treset diwar-benn broioù estreget Polonia, hogen <q> ''Polandball'' </q> a reer anezho evelkent dre genemglev dispis. ''Countryballs'' a reer anezho ivez. Hervez [[Lurkmore.to]], [[Bavaria]] he deus he mell dezhi. Melloù all zo bet krouet evit ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], [[Katalonia]] ha [[Siberia]]. [[Singapour]] a vez treset e stumm un tric'horn hag anvet ''Tringapore''. [[Israel]] zo e stumm ur [[:fr:Hypercube|gourdiñs]] (oc'h ober dave d'ar [[:en:Jewish physics|''fizik yuzev'']]). Ur vrikenn a ya da aroueziñ [[Kazakstan]]. [[Breizh-Veur]] a zoug un tog hag un unwerenn<ref>{{en}} {{cite web|url=https://polandball.miraheze.org/wiki/UKball|title=UKball @ Polandball|accessdate=03/06/2022}}</ref>. == Lec'hiennoù all == {{Commonscat|Polandball}} * {{en}} {{cite web|url=http://knowyourmeme.com/memes/polandball|title=Polandball @ Knowyourmeme.com|accessdate=03/806/2025}} * {{en}} {{cite web|url=https://www.polandballwiki.com/wiki/Polandball_Wiki|title=Polandball Wiki|accessdate=03/806/2025}} * {{en}} {{cite web|url=https://polandball.miraheze.org/wiki/Brittanyball|title=Brittanyball @ Polandball Wiki|accessdate=03/806/2025}} == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:2009]] [[Rummad:Kenrouedad]] [[Rummad:Fent]] fi49vemuw811req9jlb2ibsdnbg0dfw 0 102778 2148388 1877675 2025-06-05T17:04:07Z Ar choler 52661 + daveenn 2148388 wikitext text/x-wiki [[Restr:Thorvaldsen Cicero.jpg|thumb|[[Marcus Tullius Cicero]] a vez lakaet e-touez an humanourien gentañ, da vare [[Republik Roma]]]] An '''humanouriezh'''<ref>Roparz Hemon, Ronan Huon, ''Dictionnaire breton-français, français-breton'', 1997, p.1119.</ref>, pe '''denelouriezh'''<ref>''ibid'', ha [[geriadur Ménard]], 2020, p. 687-b.</ref>, a zo ur savboent sevenadurel ha [[prederouriezh]]el [[europa]]t, ganet en [[Italia]], e [[Toskana]] peurgetket, da vare an [[Azginivelezh italian]], hag a laka [[Mab-Den]] a-us d'an talvoudoù all. ==Gwrizioù an humanouriezh== Darn eus an humanourien a vremañ a wel an humanouriezh evel ul lusk deraouet en [[Henamzer]], koulz en [[Azia]] evel en Europa. [[Konfusius]] a vefe unan eus ar brederourien gentañ en dije klasket lakaat an den e-kreiz e brederouriezh, hep ober anv eus [[doueoniezh]]. Heñvel dra a c'haller lavarout diwar-benn [[boudaegezh]] Azia. ==Notennoù ha daveennoù== {{Daveoù}} {{Porched|Prederouriezh}} [[Rummad:Prederouriezh]] s2wi6e5e9l857g6dipln4vfjzm24ajt 0 102942 2148136 2027931 2025-06-03T17:09:55Z Dakbzh 58931 2148136 wikitext text/x-wiki [[Restr:Presqu'ile de Quiberon.png|thumb|Gourenez Kiberen,<br>luc'hskeudennet eus ul loarell]] '''Gourenez Kiberen''' zo ur [[ledenez|c'hourenez]] en [[arvor]] [[Bro-Gwened]], e su Breizh. Stag eo gourenez Kiberen ouzh an [[douar-bras]] war-bouez un [[erv (douaroniezh)|erv]] draezh strizh. En tu kornôg d'ar c'hourenez eo uhel an aod, anvet an Aod Bras en abeg d'an tornaodoù roc'hellek oc'h ober anezhañ. En tu reter eo izeloc'h ha ganti eo gwaskedet [[bae Kiberen]] diouzh an avel gornôg. Ouzhpenn pevarzek kilometr hirder zo gant ar c'hourenez. Gwechall-gozh e oa un [[enezenn]], distag diouzh an douar-bras, evel [[ar Gerveur]], [[Enez Houad|Houad]] pe [[Edig]]. == Istor == === {{XXvet kantved}} === * E [[Sankenn an Oriant]] edo al ledenez<ref>[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 587</ref>. * Dieubet e voe al ledenez d'an 10 a viz Mae 1945 goude emzaskoridigezh an Alamaned, prizoniet e voe 11 ofisour ha 583 is-ofisour ha milour ordin<ref>[[Roger Leroux]], ''Le Morbihan en guerre 1939-1945'', Imprimerie de la Manutention, Mayenne, 1991, pajenn 622</ref>. ==Kumunioù== Div [[Kumun c'hall|gumun]] zo el ledenez : * [[Kiberen]] * ha [[Sant-Pêr-Kiberen]]. == Liamm diavaez == {{Commons|Category:Presqu'île de Quiberon}} * [https://web.archive.org/web/20130524181302/http://www.quiberon.info/ Lec'hienn gourenez Kiberen] [[Rummad:Gourinizi Breizh|Kiberen]] [[Rummad:Sankenn an Oriant]] rn8bob4pl4i93uy59m1frm1hi2oprxk 0 104329 2148067 2138495 2025-06-02T21:05:52Z Dishual 612 /* Liammoù diavaez */ 2148067 wikitext text/x-wiki {| align="right" style="margin-left:15px;" |- |[[Restr:Wikipedia-logo-v2-br.svg|180px|center]] |- |{{databox}} |} '''Wikipedia e brezhoneg''', pe ar '''Wikipedia brezhonek''', zo bet krouet e miz Mezheven [[2004]] e [[peurunvan]]. D'an 22 a viz Ebrel [[2024]] e oa 86 233 pennad boulc'het ennañ ha 78 913 implijer enrollet. 16,58 % ([https://meta.wikimedia.org/wiki/List%20of%20Wikipedias%20by%20sample%20of%20articles Miz Even 2024]) eo notenn an holloueziadur digor e brezhoneg e-keñver ar 1000 pennad diazez a rankfed kaout war an holl wikipediaoù evit krouiñ ur gwir holloueziadur. == Istor == D'an 22vet a viz Even 2004 e voe krouet stumm brezhonek ar Wikipedia gant ar [[Bro-Saoz|Saoz]] [[Robert Neal Baxter]], a oa kelenner e Skol-veur [[Vigo]] e [[Galiza]]. Sioul e oa kroget an traoù gant un dek pennad bennak. Er bloaz [[2005]] e krogas an traoù da vat. Lod eus [[skridaozer]]ien<ref>"Implijer" a vez graet eus pep den enrollet hag ur bajenn ginnig a zo prientet ez-automatek ha prest da vezañ aozet gantañ.</ref> ar Wikipedia brezhoneg, evel [[Fulup Jakez]], a laboure en [[Ofis ar Brezhoneg|Ofis ar brezhoneg]]. D'ar 26vet a viz C'hwevrer 2005<ref>En deiz-se, al lec'hienn a oa bouetaet gant 4 pe 5 den reoliek hag e oa 56 pennad enni nemetken.</ref> e voe digoret an ''Ti-Chopin'', ar bajenn e-lec'h m'emañ renket dre sizhun an eskemmoù, kemennadennoù an [[Diazezadur Wikimedia]], evezhiadennoù ar [[Wikipedia:Merourien|verourien]], hag an tabutoù, a-wezhioù, diwar-benn an endalc'h, kudennoù yezh. E-touez an tabutoù pennañ eo bet an doare-skrivañ, met dibabet eo bet ar skritur [[peurunvan]] evit aesaat al lenn hag ar skrivañ d'an nevezvrezhonegerien desket ganto ar yezh er skol. Bet ez eus eskemmoù war an doare da dreiñ ar ger-mañ-ger. Goude tabut ha mouezhiadeg ez eo bet diuzet ar ger ''[[holloueziadur]]'' e miz Meurzh [[2006]], da erlec'hiañ ar ger ''kelc’hgeriadur'', diwar an abeg ez eo hemañ diwezhañ re ziaes da zistagañ ha re dost ouzh ar ger ''geriadur''. Nac'het e voe an droienn ''añsiklopedi'', rak re dost e oa ouzh ar galleg. Adanvet e voe pajenn an ''Ti-chopin'' [[Wikipedia:Kumuniezh/An davarn|An Davarn]] un degad bloavezhioù goude.<br> D'an dek a viz Ebrel 2005 e voe savet ar bajenn evit kontañ emdroad ar Wikipedia brezhonek, deiz goude deiz e stumm an [[Wikipedia:Deizlevr]], met ne badas ket ar bouetaat. Etre an 12vet a viz Eost hag an 11vet a viz Du 2005 e voe brezhonekaet an [[etrefas]] (e [[galleg]] e oa bet betek neuze). E Du 2005 e oa 650 pennad hag ar Wikipedia brezhonek e oa ar 74vet diwar 171 a yezhoù. Ar verourien gentañ a voe ur [[meta:Stewards|steward]] eus Bro-Japan ha ne ouie ket brezhoneg, hag un implijer eus ar mare ma oa ar wiki er [[wikimedia:Incubator:Main_Page|gorer]] c’hoazh, tennet ar statud digantañ abalamour d’e emzalc’h. D'ar 6 a viz C'hwevrer 2006 e voe kinniget d'ar Wikipedourien un dilennadeg evit dibab ar verourien gentañ, 3 a voe dilennet. Ur miz goude e voe tizhet niver ar 4 970 pennad hag e pignas al lec'hienn d'an 50vet plas. == Korpus brasañ an testennoù e brezhoneg == Hervez an enklaskerez war ar [[yezhoniezh]], [[Mélanie Jouitteau]], ez eus un diouer spontus a destennoù brezhonek a c'heller implij evit an enklask skolveuriek a ren-hi e Skol-veur Pariz-Nanterre ken ez eo ar Wikipedia brezhonek an hini vrasañ eus ar mammennoù brezhonek frank a wirioù, hag int rouez a-walc'h, koulz evit ma vo savet gant [[Google]] [[troer emgefre|troerioù emgefre]], koulz hag evit bouetaat reizhiadoù an [[naouegezh alvezel]]. Asambles gant ar c'horpusoù all, e n'eus forzh peseurt brezhoneg e ve, e servijint da virout un dazont evit ar yezh. == Er media == Ingal e vez meneget ar Wikipedia brezhonek e lod eus ar [[media]]où. ;2016 En ur pennad embannet gant ''[[Ouest-France]]'' d'an 29 a viz Eost [[2016]] e oa lakaet ar gaoz diwar-benn ur strollad Wikipedourien a oa boas d'en em vodañ en ostaleri ''Les Mille Potes'' e [[Roazhon]] evit labourat. Pa oa 9 den war al [[Luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenn]] e voe dispaket anvioù Nicolas ha Pierre-Yves o skrivañ er Wikipedia brezhonek, 60 000 daveenn ennañ er mare-se. Pierre-Yves a gemeras skouer pennadoù diwar-benn [[Roll_c'hoarierion_echedoù|ar c'hoarierien echedoù]] a zo bras o astenn. Resisaat a reas ivez : « E kêrioù zo, n'eus ket kalz a emgavioù etre ar Wikipedourien. Un afer a bersonelezhioù pe stagidigezh ouzh ar rannvro moarvat ». "Digavailh ar C'hornôg"<ref>{{fr}} ''La Non-Cabale de l'Ouest''.</ref> e oa anv ar strollad<ref>Marie Desrumaux : ''Ils écrivent pour le site du Wikipedia en Bretagne'' – {{cite web|url=https://www.ouest-france.fr/bretagne/ils-ecrivent-pour-le-site-wikipedia-en-bretagne-4443260|title=''Ouest-France'', 29/08/2016|accessdate=24 Ebr 24}}</ref>. Bernez Rouz en deus bet savet ur pennad e miz Meurzh 2025 evit lidañ 20vet deiz-ha-bloaz an holloueziadur e brezhoneg<ref>http://www.tresor-breton.bzh/2025/03/23/2005-creation-du-wikipedia-brezhonek-le-breton-dans-le-top-100-des-langues-mondiales-sur-lencyclopedie-participative/</ref>. ==Pennadoù kar== *[[Wikipedia]] *[[Wikipedia:Wiki-ni]] == Liammoù diavaez == * [https://br.wikipedia.org/wiki/Dibar:Stadego%C3%B9 Stadegoù diwar-benn wk.br] * {{en}} [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias Roll raktresoù wikipedia] * {{en}} [https://meta.wikimedia.org/wiki/List_of_Wikipedias_by_language_group#Celtic Wikipedia er yezhoù keltiek] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Wikipedia]] [[Rummad:Istor ar brezhoneg]] ao34hcginxs7mbu1e5qeqc7vcv0puyk 0 105250 2148403 2076530 2025-06-05T18:03:27Z Dishual 612 2148403 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Rosemary Clooney and Bing Crosby in White Christmas trailer.jpg|thumb|Rosemary Clooney gant [[Bing Crosby]], er film ''White Christmas'']] '''Rosemary Clooney''' (1928-2002) a oa ur ganerez hag aktourez stadunanat. Moereb e oa da [[George Clooney]]. ==Albomoù== * 1954 ''[[Red Garters (album)|Red Garters]]'' (10" LP) * 1954 ''[[Irving Berlin's White Christmas]]'' (10" LP) * 1954 ''Rosemary Clooney - While We're Young'' (10" LP) * 1955 ''Tenderly'' (10" LP) * 1955 ''Children's Favorites'' (10" LP) * 1955 ''Hollywood's Best'' (gant [[Harry James]])<ref>[http://www.allmusic.com/album/ring-around-rosie-hollywoods-best-r488676 Allmusic ''Ring Around Rosie/Hollywood's Best'' Rosemary Clooney Review with music samples]</ref> * 1956 ''[[Blue Rose (Rosemary Clooney album)|Blue Rose]]'' (gant [[Duke Ellington]]) * 1956 ''Date with the King'' (10" LP) * 1956 ''My Fair Lady'' (10" LP) * 1956 ''On Stage'' (10" LP) * 1957 ''[[Ring Around Rosie]]'' (gant [[The Hi-Lo's]]) * 1957 ''Clooney Tunes'' * 1958 ''[[The Ferrers]]'' (gant [[José Ferrer]]) * 1958 ''[[The Ferrers at Home]]'' (gantJosé Ferrer) * 1958 ''[[Swing Around Rosie]]'' (with the [[Buddy Cole (musician)|Buddy Cole]] trio) * 1958 ''[[Fancy Meeting You Here]]'' (gant [[Bing Crosby]]) * 1958 ''In High Fidelity'' * 1958 ''Oh, Captain!'' * 1959 ''[[Hymns From the Heart (Rosemary Clooney album)|Hymns From the Heart]]'' * 1959 ''[[A Touch of Tabasco]]'' (gant [[Perez Prado]]) * 1959 ''Hollywood Hits'' * 1959 ''Mixed Emotions'' * 1960 ''[[How the West Was Won (Bing Crosby album)|How the West Was Won]]'' (gant [[Bing Crosby]]) * 1960 ''[[Rosie Swings Softly]]'' * 1960 ''[[Clap Hands! Here Comes Rosie!]]'' * 1961 ''[[Rosie Solves the Swingin' Riddle!]]'' * 1961 ''Rosemary Clooney Sings for Children'' * 1963 ''[[Rosemary Clooney Sings Country Hits from the Heart]]'' * 1963 ''[[Love (Rosemary Clooney album)|Love]]'' (recorded 1961) * 1964 ''[[Thanks for Nothing (Rosemary Clooney album)|Thanks for Nothing]]'' * 1965 ''[[That Travelin' Two-Beat|That Travelin' Two Beat - Bing Crosby and Rosemary Clooney]]'' (gant [[Bing Crosby]]) * 1976 ''[[Look My Way (albom Rosemary Clooney)|Look My Way]]'' * 1977 ''[[Nice to Be Around (albom Rosemary Clooney)|Nice to Be Around]]'' * 1977 ''[[A Tribute to Duke]]'' * 1977 ''[[Everything's Coming Up Rosie]]'' * 1978 ''[[Christmas with Rosemary Clooney]]'' (recorded 1976)<ref>{{cite web|url=http://www.rosemaryclooney.com/discography.html#lps |title=The Rosemary Clooney Palladium &#124; Discography |publisher=Rosemaryclooney.com |date= |accessdate=2012-01-05}}</ref> * 1978 ''[[Rosie Sings Bing]]'' * 1979 ''[[Here's to My Lady (albom)|Here's to My Lady]]'' * 1979 ''[[Rosemary Clooney Sings the Lyrics of Ira Gershwin]]'' * 1981 ''[[With Love (albom Rosemary Clooney)|With Love]]'' * 1982 ''[[Rosemary Clooney Sings the Music of Cole Porter]]'' * 1983 ''[[Rosemary Clooney Sings the Music of Harold Arlen]]'' * 1983 ''[[My Buddy (album)|My Buddy]]'' (gant [[Woody Herman]]) * 1984 ''[[Rosemary Clooney Sings the Music of Irving Berlin]]'' * 1985 ''[[Rosemary Clooney Sings Ballads]]'' * 1986 ''[[Rosemary Clooney Sings the Music of Jimmy Van Heusen]]'' * 1987 ''[[Rosemary Clooney Sings the Lyrics of Johnny Mercer]]'' * 1989 ''[[Show Tunes (albom)|Show Tunes]]'' * 1990 ''[[Rosemary Clooney Sings Rodgers, Hart & Hammerstein]]'' * 1991 ''[[For the Duration]]'' * 1992 ''[[Girl Singer]]'' * 1993 ''[[Do You Miss New York?]]'' * 1994 ''[[Still on the Road]]'' * 1995 ''[[Demi-Centennial]]'' * 1996 ''[[Dedicated to Nelson]]'' * 1996 ''[[White Christmas (albom Rosemary Clooney) |White Christmas]]'' * 1997 ''[[Mothers & Daughters (albom)|Mothers & Daughters]]'' * 1998 ''[[At Long Last]]'' (gant [[Count Basie Orchestra]]) * 2000 ''Out of This World'' * 2000 ''[[Brazil (albom Rosemary Clooney)|Brazil]]'' (gant [[John Pizzarelli]]) * 2001 ''[[Sentimental Journey: The Girl Singer and Her New Big Band]]'' * 2002 ''[[The Last Concert (albom Rosemary Clooney)|The Last Concert]]'' (live) == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{Commons|Category:Rosemary Clooney}} {{DEFAULTSORT:Clooney, Rosemary}} [[Rummad:Aktourezed SUA]] [[Rummad:Kanerezed SUA]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1928]] [[Rummad:Marvioù 2002]] d85qj1jw88tl3jjmkh5txqmdbmqv119 0 105541 2148333 2144372 2025-06-05T09:22:46Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2148333 wikitext text/x-wiki '''Padrig Montauzier''' ('''Patrick Montauzier''') a oa ur politikour ha sponter gall. == Buhezskrid == === Bugale ha stummerezh === zo ur broadelour breizhat bet ganet e [[1950]], e [[Roazhon]]. === Red-micher === Goude bezañ stourmet er [[Strollad Komunour Breizh|Strollad komunour breizhat]]<ref>https://www.google.fr/books/edition/Dictionnaire_de_la_mouvance_droitiste_et/BEJgtzvZ4bYC?hl=fr&gbpv=1&dq=%22Parti+communiste+breton%22+%22centaine%22&pg=PA18&printsec=frontcover</ref> ez eas da [[Strollad ar Vro]]<ref><small>Georges Cadiou, , Spézet, Coop Breizh, mars 2013, 440 <abbr>p.</abbr> (<nowiki>ISBN 978-2-84346-587-1</nowiki>)</small></ref>. Toullbac'het e voe e [[1978]] evit bout lakaet bombezennoù da darzhañ e kastell [[Versailhez]]<ref>https://www.ina.fr/ina-eclaire-actu/1978-l-attentat-du-chateau-de-versailles</ref>. Dieubet e voe gant ar prezidant gall [[François Mitterrand]] e [[1981]]<ref>https://web.archive.org/web/20210729001247/https://www.skolvreizh.com/index.php?page=shop.product_details&flypage=flypage_images.tpl&product_id=220&category_id=16&vmcchk=1&option=com_virtuemart&Itemid=3</ref>. Ezel eus ar strollad [[POBL]] e oa er [[bloavezhioù 1980]]-[[bloavezhioù 1990|1990]] a-raok krouiñ ur strollad politikel eus an tu-dehoù pellañ : [[Adsav]]. Rener ar gelaouenn ''[[War Raok !]]'' eo abaoe ar bloaz [[2000]], ivez. Aet eo da gabaliñ evit dilennadegoù kanton ar bloaz [[2008]] e [[Dol]], war anv Adsav!, ha 4% eus ar mouezhioù en doa bet<ref>http://www.interieur.gouv.fr/Elections/Les-resultats/Cantonales/elecresult__cantonales_2008</ref>. == Liammoù diavaez == * [https://www.war-raok.eu/ Lec'hienn War-Raok] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Montauzier, Padrig}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1950]] [[Rummad:Emsaverien Breizh]] twicdm9kg66lncgkdotjqvlwhqqjuqc 0 106326 2148129 2092073 2025-06-03T15:26:42Z Cmglee 30195 /* Istor */ [[File:Muybridge_zoetrope.gif|thumb]] 2148129 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> [[File:Zoetrope.jpg|thumb|Ur '''zoetrop''']] Ur '''zoetrop''', diwar ar gerioù [[gresianek]] ζωή ''zôê'' "buhez" ha τρόπος ''tropos'' "tro", zo un [[ardivink]] a ro kammzerc'h ar fiñv dre lakaat skeudennoù difiñv da zibunañ buan.<br> Savet eo diwar ur [[kranenn|granenn]] toullet he c'hostez gant faoutoù a-zerc'h. War tu diabarzh ar granenn ez eus ur vandenn warni un heuliad skeudennoù. Pa vez lakaet ar granenn da dreiñ e sell an arvesterion ouzh ar skeudennoù dre ar faoutoù. Dibun ar faoutoù a vir ouzh ar skeudennoù a zispisaat ; dre dizh an dibun-se e teu kammzerc'h ar fiñv.<br> Ar c'hentañ doare d'ober [[tresadennoù-bev]] eo ar zoetrop. == Istor == [[Restr:Stampfer disc.jpg|thumb|left|Ur ''Stroboskopische'', ~1830]] Ar c'hoshañ zoetrop a zo deuet betek ennomp a voe fardet war-dro ar bloavezh [[180]] GJK gant an ijinour [[Sina]]at [[Ting Huan]] diwar un ardivink da skignañ [[ezañs]] ; "An duellenn da lakaat an hunvreoù da wirion" eo troidigezh e anv [[sinaeg|sinaek]]<ref>Joseph Needham (1962, 1977), ''Science & Civilisation in China'', levrenn IV: ''Physics and Physical Technology'', rann 1: ''Physics'', Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-05802-5</ref>. E [[1834]] e voe ijinet ar zoetrop a-vremañ, gant ar [[jedoniezh|jedoniour]] [[Bro-Saoz|saoz]] [[William George Horner]] ([[1786]]-[[1837]])<ref>David Bordwell, Kristin Thompson (2009), ''Film History: An Introduction'', McGraw-Hill, ISBN 978-0-07-338613-3 {{en}}</ref>. ''Dædalum'' eo an anv a roas d'e ijinadenn, diwar [[Dedalos]], un haroz e mojennoù [[Henc'hres]] ; "rod an diaoul" e voe lesanvet gant ar bobl diwezhatoc'h. En hevelep bloavezh e voe ijinet ivez gant ar jedoniour [[Aostria]]n [[Simon von Stampfer]] ([[1790]] pe [[1792]]-[[1864]]), a ijinas ar [[stroboskopiezh]], dindan an anv ''Stroboskopische''. An ''Dædalum'' ne reas ket berzh kent ar bloavezh [[1867]], pa voe breouet gant ar Saoz Milton Bradley hag an [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]] William F. Lincoln ; hemañ diwezhañ a zilezas an anv ''Dædalum'' hag a zistroas da "zoetrop". Dilezet e voe ar zoetrop gant an dud pa voe ijinet ar [[praksinoskop]] gant ar [[Bro-C'hall|Gall]] [[Charles-Émile Reynaud]] ([[1844]]-[[1918]]) e [[1877]], rak skedusoc'h ha spisoc'h e oa e skeudennoù.<br> E [[1889]] e voe ijinet ar film gweñv evit al [[luc'hskeudennerezh]] gant an Amerikan [[George Eastman]] ([[1854]]-[[1932]]), ar pezh a roas tu da rollañ kalz skeudennoù war ur ganell hepken. Pa ne c'halle ar zoetrop diskouez nemet 15 skeudenn d'ar muiañ e roas ijinadenn G. Eastman an tu da welet heuliadoù hiroc'h. Er bloavezhioù [[1860]] e voe ijinet bannañ skeudennoù fiñvus war ur voger dre ur zoetrop hag ul [[letern hud]]. Adalek [[1880]] e voe graet heñvel gant praksinoskopoù. E [[1895]] e voe ganet ar [[sinema]], ha dilezet e voe ar zoetrop gant an dud neuze. [[File:Muybridge_zoetrope.gif|thumb]] == Arc'hwelerezh == *;C'hoariell Ting Huan (~180 GJK) Dre nerzh an aer o pignat e troe elvennoù e laez an duellenn, pep elvenn o tougen follennoù paper a-ispilh, gant tresadennoù warno. Pa veze lakaet an ardivink da dreiñ d'an tizh mat e seblante ar skeudennoù fiñval<ref>Joseph Needham, ''op. cit.''</ref>. *;C'hoariell William Horner (1834) Ur granenn didoenn lakaet war un ahel eo an ''Dædalum''. Un heuliad tresadennoù zo peg ouzh diabarzh an daboulin tro-dro d'an deun anezhi. Un dek pe daouzek faoutenn zo dasparzhet ingal tro-dro da c'horread diavaez ar granenn, dik a-us ar vandennad skeudennoù.<br> A-benn loc'hañ ar c'hammzerc'h a fiñv e ranker lakaat ar c'hoariell da dreiñ ; seul vrasoc'h an tizh, seul flouroc'h dibun ar skeudennoù.<br> Meur a zen a c'hall sellet dre ar faoutoù war un dro. == Hêrezh == [[Restr:Masstransiscope vc.ogv|thumb|Video : ar ''Masstransiscope'']] Dilezet e voe ar zoetrop, met disoñjet ne voe ket, pa'z eus bet staliet reoù nevez tost da gant vloaz goude ganedigezh ar sinema. *;Zoetropoù er metro E [[1980]] e stalias ar filmaozer amerikan [[Bill Brand]] (ganet e [[1949]]) ur zoetrop a-linenn e [[metro]] kêr [[New York]]. War kae un arsav dilezet anvet ''Myrtle Avenue'' e lakaas sevel ur voger enni 228 faout, un daolenn livet gant an dorn a-drek pep hini anezho. Gwelet ur film a ra ar veajourien pa dremen un tren dirak an oberenn anvet ''Masstransiscope'' gant hec'h aozer. Nevesaet e voe e [[2008]].<br> Meur a zeoskop a-linenn zo bet staliet e lec'h all abaoe gant arzourion ha gant [[bruderezh|daranverion]]. Joshua Spodek, un [[astrofizik]]our yaouank, a ijinas un doare zoetrop a-linenn a voe staliet e miz Gwengolo [[2001]] e metro [[Atlanta]] a-benn diskouez daranverezh d'ar veajourion. Dre ziabarzh ez eo sklêrijennet ar zoetrop-se a-hed 300 [[metr|m]], gant ugent skeudenn dre eilenn. Buan e voe adtapet ar meizad-se gant kêrioù all er Stadoù-Unanet ([[Los Angeles]], [[Washington, D.C.]]), en [[Azia]] ([[Hong Kong]], [[Tokyo]]) hag en [[Europa]] ([[Budapest]], [[Kiev]])<ref>[https://web.archive.org/web/20160321102606/http://www.urbanphoto.net/blog/2010/11/20/tunnel-vision-subway-zoetrope/ ''Urban Photo''] {{en}}</ref>. *;Zoetropoù er bolzioù-c'hoari E deroù ar bloavezhioù [[1970]] ez erruas er bolzioù-c'hoari ur c'hoari anvet ''Killer Shark'', graet gant ar gompagnunezh [[japan]]at ''Sega'' diwar ar film hollvrudet ''Jaws'' gant [[Steven Spielberg]]. Dav e oa lakaat ur pezh-moneiz er [[mekanik]] evit gallout lazhañ melloù [[rinkin]]ed gant ur fuzuilh.<br> Bloaz goude ar [[c'hoari video|c'hoarioù video]] kentañ ne oa ''Killer Shark'' nemet ur zoetrop kuzhet en un armel heñvel ouzh re all ar bolzioù. C'hoari mekanikel diwezhañ ''Sega'' e voe hennezh<ref>[https://web.archive.org/web/20170703115201/http://www.lifewire.com/killer-shark-arcade-game-from-jaws-729558 ''Classic Video Games''] {{en}}</ref>. [[Restr:911 Zoetrope.jpg|thumb|'''''9/11 Zoetrope''''' gant Scott Blake]] *;Zoetrop an 11 a viz Gwengolo Er bloavezh [[2011]] e savas an arzour amerikan [[Scott Blake]] (ganet e [[1976]]) ur zoetrop a ziskouez dizehan un nijerez eus ''United Airlines'', hini an nijadenn 175, o vont a-benn tour Su ar ''[[World Trade Center (1973-2001)|World Trade Center]]'' e [[New York]] d'an [[11 a viz Gwengolo]] [[2001]]. *;Brasañ zoetrop er bed (betek-henn) <!--[[Restr:Sony BRAVIA-drome.jpg|thumb|''Bravia-drome Sony''<br>e Veneria, Italia]]--><!--Copyright ?--> E [[2008]] e voe savet ar ''Bravia-drome'', ur zoetrop dek metr e dreuzkiz ha dek [[kilogramm|ton]] e bouez, evit ar gompagnunezh ''Sony'' e felle dezhi brudañ he zeknologiezh nevez. Diskouez a ra 64 skeudenn eus ar c'hoarier [[melldroad]] [[brazil]]ian [[Kaká]].<br> Ar brasañ zoetrop er bed eo hervez an aozadur ''Guinness World Records''. {{clear}} == Notennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20131201222952/http://www.precinemahistory.net/index.html ''The History of the Discovery of Cinematography] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20040404000457/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/opticaltoys.htm ''Exhibit of Optical Toys''] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20150905104214/http://www.bboptics.com/masstransiscope.html Lec'hienn Bill Brand] {{en}} * [http://vimeo.com/39370221 Labour Joshua Spodek] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Zoetrope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an dresadenn-vev]] d75cbz5boyy8r5nck22kk2djk4u5dzh 2148157 2148129 2025-06-03T18:19:48Z Fanchigo 14086 2148157 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> [[File:Zoetrope.jpg|thumb|Ur '''zoetrop''']] Ur '''zoetrop''', diwar ar gerioù [[gresianek]] ζωή ''zôê'' "buhez" ha τρόπος ''tropos'' "tro", zo un [[ardivink]] a ro kammzerc'h ar fiñv dre lakaat skeudennoù difiñv da zibunañ buan.<br> Savet eo diwar ur [[kranenn|granenn]] toullet he c'hostez gant faoutoù a-zerc'h. War tu diabarzh ar granenn ez eus ur vandenn warni un heuliad skeudennoù. Pa vez lakaet ar granenn da dreiñ e sell an arvesterion ouzh ar skeudennoù dre ar faoutoù. Dibun ar faoutoù a vir ouzh ar skeudennoù a zispisaat ; dre dizh an dibun-se e teu kammzerc'h ar fiñv.<br> Ar c'hentañ doare d'ober [[tresadennoù-bev]] eo ar zoetrop. == Istor == [[Restr:Stampfer disc.jpg|thumb|left|Ur ''Stroboskopische'', ~1830]] Ar c'hoshañ zoetrop a zo deuet betek ennomp a voe fardet war-dro ar bloavezh [[180]] GJK gant an ijinour [[Sina]]at [[Ting Huan]] diwar un ardivink da skignañ [[ezañs]] ; "An duellenn da lakaat an hunvreoù da wirion" eo troidigezh e anv [[sinaeg|sinaek]]<ref>Joseph Needham (1962, 1977), ''Science & Civilisation in China'', levrenn IV: ''Physics and Physical Technology'', rann 1: ''Physics'', Cambridge University Press, ISBN 978-0-521-05802-5</ref>. E [[1834]] e voe ijinet ar zoetrop a-vremañ, gant ar [[jedoniezh|jedoniour]] [[Bro-Saoz|saoz]] [[William George Horner]] ([[1786]]-[[1837]])<ref>David Bordwell, Kristin Thompson (2009), ''Film History: An Introduction'', McGraw-Hill, ISBN 978-0-07-338613-3 {{en}}</ref>. ''Dædalum'' eo an anv a roas d'e ijinadenn, diwar [[Dedalos]], un haroz e mojennoù [[Henc'hres]] ; "rod an diaoul" e voe lesanvet gant ar bobl diwezhatoc'h. En hevelep bloavezh e voe ijinet ivez gant ar jedoniour [[Aostria]]n [[Simon von Stampfer]] ([[1790]] pe [[1792]]-[[1864]]), a ijinas ar [[stroboskopiezh]], dindan an anv ''Stroboskopische''. An ''Dædalum'' ne reas ket berzh kent ar bloavezh [[1867]], pa voe breouet gant ar Saoz Milton Bradley hag an [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]] William F. Lincoln ; hemañ diwezhañ a zilezas an anv ''Dædalum'' hag a zistroas da "zoetrop". Dilezet e voe ar zoetrop gant an dud pa voe ijinet ar [[praksinoskop]] gant ar [[Bro-C'hall|Gall]] [[Charles-Émile Reynaud]] ([[1844]]-[[1918]]) e [[1877]], rak skedusoc'h ha spisoc'h e oa e skeudennoù.<br> E [[1889]] e voe ijinet ar film gweñv evit al [[luc'hskeudennerezh]] gant an Amerikan [[George Eastman]] ([[1854]]-[[1932]]), ar pezh a roas tu da rollañ kalz skeudennoù war ur ganell hepken. Pa ne c'halle ar zoetrop diskouez nemet 15 skeudenn d'ar muiañ e roas ijinadenn G. Eastman an tu da welet heuliadoù hiroc'h. Er bloavezhioù [[1860]] e voe ijinet bannañ skeudennoù fiñvus war ur voger dre ur zoetrop hag ul [[letern hud]]. Adalek [[1880]] e voe graet heñvel gant praksinoskopoù. E [[1895]] e voe ganet ar [[sinema]], ha dilezet e voe ar zoetrop gant an dud neuze. [[File:Muybridge_zoetrope.gif|thumb]] == Arc'hwelerezh == *;C'hoariell Ting Huan (~180 GJK) Dre nerzh an aer o pignat e troe elvennoù e laez an duellenn, pep elvenn o tougen follennoù paper a-ispilh, gant tresadennoù warno. Pa veze lakaet an ardivink da dreiñ d'an tizh mat e seblante ar skeudennoù fiñval<ref>Joseph Needham, ''op. cit.''</ref>. *;C'hoariell William Horner (1834) Ur granenn didoenn lakaet war un ahel eo an ''Dædalum''. Un heuliad tresadennoù zo peg ouzh diabarzh an daboulin tro-dro d'an deun anezhi. Un dek pe daouzek faoutenn zo dasparzhet ingal tro-dro da c'horread diavaez ar granenn, dik a-us ar vandennad skeudennoù.<br> A-benn loc'hañ ar c'hammzerc'h a fiñv e ranker lakaat ar c'hoariell da dreiñ ; seul vrasoc'h an tizh, seul flouroc'h dibun ar skeudennoù.<br> Meur a zen a c'hall sellet dre ar faoutoù war un dro. == Hêrezh == [[Restr:Masstransiscope vc.ogv|thumb|Video : ar ''Masstransiscope'']] Dilezet e voe ar zoetrop, met disoñjet ne voe ket, pa'z eus bet staliet reoù nevez tost da gant vloaz goude ganedigezh ar sinema. *;Zoetropoù er metro E [[1980]] e stalias ar filmaozer amerikan [[Bill Brand]] (ganet e [[1949]]) ur zoetrop a-linenn e [[metro]] kêr [[New York]]. War kae un arsav dilezet anvet ''Myrtle Avenue'' e lakaas sevel ur voger enni 228 faout, un daolenn livet gant an dorn a-drek pep hini anezho. Gwelet ur film a ra ar veajourien pa dremen un tren dirak an oberenn anvet ''Masstransiscope'' gant hec'h aozer. Nevesaet e voe e [[2008]].<br> Meur a zeoskop a-linenn zo bet staliet e lec'h all abaoe gant arzourion ha gant [[bruderezh|daranverion]]. Joshua Spodek, un [[astrofizik]]our yaouank, a ijinas un doare zoetrop a-linenn a voe staliet e miz Gwengolo [[2001]] e metro [[Atlanta]] a-benn diskouez daranverezh d'ar veajourion. Dre ziabarzh ez eo sklêrijennet ar zoetrop-se a-hed 300 [[metr|m]], gant ugent skeudenn dre eilenn. Buan e voe adtapet ar meizad-se gant kêrioù all er Stadoù-Unanet ([[Los Angeles]], [[Washington, D.C.]]), en [[Azia]] ([[Hong Kong]], [[Tokyo]]) hag en [[Europa]] ([[Budapest]], [[Kiev]])<ref>[https://web.archive.org/web/20160321102606/http://www.urbanphoto.net/blog/2010/11/20/tunnel-vision-subway-zoetrope/ ''Urban Photo''] {{en}}</ref>. *;Zoetropoù er bolzioù-c'hoari E deroù ar bloavezhioù [[1970]] ez erruas er bolzioù-c'hoari ur c'hoari anvet ''Killer Shark'', graet gant ar gompagnunezh [[japan]]at ''Sega'' diwar ar film hollvrudet ''Jaws'' gant [[Steven Spielberg]]. Dav e oa lakaat ur pezh-moneiz er [[mekanik]] evit gallout lazhañ melloù [[rinkin]]ed gant ur fuzuilh.<br> Bloaz goude ar [[c'hoari video|c'hoarioù video]] kentañ ne oa ''Killer Shark'' nemet ur zoetrop kuzhet en un armel heñvel ouzh re all ar bolzioù. C'hoari mekanikel diwezhañ ''Sega'' e voe hennezh<ref>[https://web.archive.org/web/20170703115201/http://www.lifewire.com/killer-shark-arcade-game-from-jaws-729558 ''Classic Video Games''] {{en}}</ref>. [[Restr:911 Zoetrope.jpg|thumb|'''''9/11 Zoetrope''''' gant Scott Blake]] *;Zoetrop an 11 a viz Gwengolo Er bloavezh [[2011]] e savas an arzour amerikan [[Scott Blake]] (ganet e [[1976]]) ur zoetrop a ziskouez dizehan un nijerez eus ''United Airlines'', hini an nijadenn 175, o vont a-benn tour Su ar ''[[World Trade Center (1973-2001)|World Trade Center]]'' e [[New York]] d'an [[11 a viz Gwengolo]] [[2001]]. *;Brasañ zoetrop er bed (betek-henn) <!--[[Restr:Sony BRAVIA-drome.jpg|thumb|''Bravia-drome Sony''<br>e Veneria, Italia]]--><!--Copyright ?--> E [[2008]] e voe savet ar ''Bravia-drome'', ur zoetrop dek metr e dreuzkiz ha dek [[kilogramm|ton]] e bouez, evit ar gompagnunezh ''Sony'' e felle dezhi brudañ he zeknologiezh nevez. Diskouez a ra 64 skeudenn eus ar c'hoarier [[melldroad]] [[brazil]]ian [[Kaká]].<br> Ar brasañ zoetrop er bed eo hervez an aozadur ''Guinness World Records''. {{clear}} == Notennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20131201222952/http://www.precinemahistory.net/index.html ''The History of the Discovery of Cinematography] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20040404000457/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/opticaltoys.htm ''Exhibit of Optical Toys''] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20150905104214/http://www.bboptics.com/masstransiscope.html Lec'hienn Bill Brand] {{en}} * [http://vimeo.com/39370221 Labour Joshua Spodek] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Zoetrope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] e1rlymcqxzs3gzlw337it8bb22iqge7 0 106355 2148148 2096890 2025-06-03T18:16:32Z Fanchigo 14086 2148148 wikitext text/x-wiki [[Restr:Phenakistoscope 3g07692u.jpg|thumb|upright 0.8|Kantenn ur '''fenakistoskop''' savet gant [[Eadweard Muybridge]] (1893)]] [[Restr:Phenakistoscope 3g07692a.gif|thumb|upright 0.8|''Ar gantenn o treiñ'']] [[Restr:Phenakistoscope 3g07692b.gif|thumb|upright 0.8|Ar pezh a weler er melezour]] Ar '''fenakistoskop''', anvet ivez '''fenakistiskop''' pe '''fenakitiskop''', zo un [[ardivink]] a ro kammzerc'h ar fiñv dre lakaat skeudennoù difiñv da zibunañ buan. Evel an holl [[c'hoariell]]où [[optik (fizik)|optikel]] ez eo diazezet war [[lagad|dreistpad al luc'hsae]].<br /> Diwar ar gerioù [[gresianeg|gresianek]] φενακίζειν ''fenakizein'' "touellañ" ha σκοπεῖν ''skopein'' "arselliñ" e teu anv an ardivink. == Istor == Petra bennak ma oa bet rakgouezet pennaenn ar fenakistoskop gant ar [[matematik]]our [[gres]]ian [[Euklides]] hag anavezet dre daolioù-arnod ar [[fizik]]our [[Isaac Newton]] ([[1643]]-[[1727]]), e [[1829]] hepken e voe staliet e arc'hwelerezh gant ar fizikour [[belgia]]t [[Joseph Plateau]] ([[1801]]-[[1883]]). Raktreset e voe gantañ e [[1839]], ha fardet e [[1841]]. En hevelep bloavezh e voe ijinet ur c'hoariell damheñvel gant ar jedoniour [[Aostria]]n [[Simon von Stampfer]] ([[1790]] pe [[1792]]-[[1864]]), a ijinas ar [[stroboskopiezh]], dindan an anv ''Stroboskopische''<ref>''Encyclopædia Britannica'', 8vet embannadur, 1857, Dinedin, levrenn XVI, p. 697. {{en}}</ref>. == Arc'hwelerezh == War-du kreiz ur gantenn [[karton|garton]] e treser un heuliad fiñvadennoù ; e-kichen bevenn ar gantenn e touller un dek pe daouzek faoutenn bennak, dasparzhet ingal tro-dro d'ar c'hreiz. Er c'heiz e stager un troad a dalvez evit delc'her ar gantenn p'en he lakaer da dreiñ.<br /> Evit gwelet ar skeudennoù o fiñval en em lakaer dirak ur [[melezour]] hag e seller dre ar faoutoù, a-vestu d'an tresadennoù. E-pad ur frapadig e weler pep skeudenn er melezour, ha dre ma ne weler nemet ar skeudennoù stabilaet gant dreistpad al luc'hsae e teu ar fiñv war-wel pa vez trawalc'h a dizh gant ar gantenn. Bez' ez eus bet fenakistoskopoù graet gant div gantenn, an eil gant an tresadennoù hepken hag eben gant ar faoutoù hepken<ref>[https://web.archive.org/web/20140714101157/http://www.animage.org/index.php?page=image-animee&article=phenakistiscope ''AnimaImage.org''] {{fr}}</ref>. Patok un tamm e oant, met ne oa ezhomm a velezour ebet. Un den hepken a c'halle c'hoari gant ar fenakistoskop, pa c'halle meur a hini ober gant ur [[zoetrop]] pe ur [[praksinoskop]]. == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20131201222952/http://www.precinemahistory.net/index.html ''The History of the Discovery of Cinematography] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20040404000457/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/opticaltoys.htm ''Exhibit of Optical Toys''] {{en}} *[https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]] (1834) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Phenakistoscope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] j8eetc5mxuod8fkt19hw1v59lbpjry1 0 106384 2148149 2096894 2025-06-03T18:16:46Z Fanchigo 14086 2148149 wikitext text/x-wiki [[Restr:Linnet kineograph 1886.jpg|thumb|upright 0.8|Ur '''folioskop''' (1886)]] Ur '''folioskop''' zo ul [[levr]] warnañ un heulad skeudennoù a gemm a bajenn da bajenn, en doare ma weler un [[tresadennoù-bev|dresadenn-vev]] pa lakaer ar pajennoù da zibuniñ gant trawalc'h a dizh. Evit ar vugale e vez fardet folioskopoù peurliesañ, petra bennak ma 'z eus bet savet lod evit an oadourion diwar [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudennoù]]. An hevelep doare a c'haller kavout e marzhoù pe gornioù pajennoù levrioù pe gelaouennnoù a zo. Bez' ez eus [[meziant]]où ha lec'hiennoù [[Internet]] a c'hall treiñ restroù video e folioskopoù war [[paper|baper]]. == Arc'hwelerezh == [[Restr:Daumenkino kol.jpg|thumb|left|Ur ''filoskop'' (deroù {{XXvet kantved}})]] Unan eus an doareoù kentañ da fardañ an tresadennoù-bev eo ar folioskopoù. Evel forzh pe [[sinema|film]] ez int diazezet war anadenn [[lagad|dreistpad al luc'hsae]] a-benn krouiñ kammzerc'h ar fiñv e daoulagad an arvesterion, a wel fiñvadennoù dizehan e-lec'h skeudennoù o tont an eil war-lerc'h eben. Kentoc'h eget lenn ar skeudennoù e chom selloù an arvesterion paret war ul lec'h hepken el levr e-pad ma vez ar skeudennoù o tibunañ. Dav eo reiñ trawalc'h a dizh d'an dibun evit ma yafe ar folioskop en-dro, setu e talc'her al levr gant un dorn en ur lakaat tal ar pajennoù da dreiñ buan gant biz-meud an dorn all — ar pezh a zo dikouezet splann gant ar ger [[alamaneg|alamanek]] evit "folioskop" : ''Daumenkino'', da lavaret eo "sinema ar biz-meud"<ref>Gwelet ar bajenn Wikipedia alemanek evit "folioskop".</ref>. == Istor == D'an 18 a viz Meurzh [[1868]] e voe breouet ar c'hentañ folioskop gant ar [[Bro-Saoz|saoz]] [[John Barnes Linnett]], [[moullerezh|mouller]] e [[Birmingham]]<ref>[https://web.archive.org/web/20120903121756/http://www.7inch.org.uk/news/category/pre-cinema/ ''7 Inch Cinema, Birmingham] {{en}}</ref>. Ar folioskop e voe an doare kentañ da vlivañ skeudennoù dre un heuliad skeudennoù a-linennad, pa veze graet betek neuze dre gantennoù a droe, gant ar [[zoetrop]] ([[1834]]) hag ar [[fenakistoskop]] ([[1841]]). == Hêrezh== [[Restr:Kineograph patent.svg|thumb|upright 1.2|Breoued ''kineograph'' J. B. Linnett, 1868, ''Birmingham Central Library'']] E [[1894]] e tiskouezas ar filmaozer [[Alamagn|alaman]] Max Skladanowsky ([[1863]]-[[1939]]) e film kentañ e stumm ur folioskop. En hevelep bloavezh ez ijinas an [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]] [[Herman Casler]] ([[1867]]-[[1939]]) ur folioskop ardivinkaet, a anvas ''[[mutoskop|Mutoscope]]'' : staget ouzh ur granenn-dro e oa ar pajennoù e-lec'h bout strobet e stumm ul levr. E [[1897]] e voe lakaet er c'henwerzh ur folioskop lakaet en ur gwask [[metal]], evit aesaat ar follennata, gant ar filmaozer saoz Henry William Short dindan an anv ''Filoscope''. Petra bennak ma vez ar folioskopoù lakaet da [[c'hoariell]]où evit ar vugale pergen e vezont c'hoazh arveret e bed ar [[bruderezh]], en [[arz]]où hag en tiez-embann luc'hskeudennoù. Klask zo war folioskopoù eus dibenn an {{XIXvet kantved}}, a c'hall bout gwerzhet miliadoù ag [[euro]]ioù diouzh ar c'hresk. Er bloavezh [[2004]] e voe dalc'het kentañ Gouel ar folioskopoù e [[Stuttgart]], Alamagn ; unan all a c'hoarvezas e [[Linz]] en [[Aostria]]. == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == *[http://www.flipbook.info/index_en.php Folioskopoù kozh] {{en}} *[https://web.archive.org/web/20131119005016/http://www.flippies.com/flipbook-history Istor ar folioskop] {{en}} *[https://web.archive.org/web/20140101124646/http://flipbookisland.com/ Fardañ folioskopoù] {{en}} *[http://laughingsquid.com/a-human-flipbook-made-using-150-t-shirts-stop-motion/ ''Human flipbook''] – Un "den-folioskop" graet diwar 150 [[T-shirt]] disheñvel. *[https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]] (1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Levrioù]] gagl00ct40e7e6viplcdrqff4z7ta4l 0 106386 2148156 2096190 2025-06-03T18:19:36Z Fanchigo 14086 2148156 wikitext text/x-wiki [[Restr:Taumatropio fiori e vaso, 1825.gif|thumb|Un '''tomatrop''' eus 1825]] Un '''tomatrop''' zo ur [[c'hoariell]] a veze diouzh ar c'hiz e [[Bro-Saoz]] d'ar mare [[Victoria (Rouantelezh-Unanet)|viktorian]] ; [[Lagad|dreistpad al luc'hsae]] eo pennaenn ar c'hoariell-se. Anzavet eo an tromatrop evel unan eus kentidi ar [[sinema]], hag an [[tresadennoù-bev]] pergen. Savet e oa pep tomatrop diwar ur gantenn pe ur gartenn, gant ur skeudenn war an daou du anezhi, a oa staget ouzh daou damm poell. Pa veze lakaet an tammoù poell da droidellañ buan etre ar bizied em em zreistlakae an eil skeudenn ouzh eben da ziskouez ur skeudenn hepken, a zo ur c'henstroll eus an div. A-douez ar skeudennoù paotañ e oa ur wezenn er goañv diouzh un tu hag an hevelep hini en hañv diouzh an tu all, pe c'hoazh ul labous hag ur gaoued.<br /> Alies e oa ivez un tamm barzhoneg, gant ur werzenn war bep tu. E [[1824]] e voe ijinet an tomatrop gant ar [[mezegiezh|mezeg]] saoz [[John Ayrton Paris]] ([[1785]]-[[1856]]), evit diskouez dreistpad al luc'hsae d'e genseurted er ''Royal College of Physicians'' e [[London]]<ref>[https://web.archive.org/web/20131203130616/http://www.rcplondon.ac.uk/resources/archives Dielloù an RCoP]</ref>. ''Thaumatrope'' eo an anv orin, eus ar gerioù [[henc'hresianeg|henc'hresianek]] θαῦμα ''thauma'' "burzhud" ha τρόπος ''trôpos'' "treiñ". == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == *[https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} *[https://web.archive.org/web/20171201041508/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/html/exhibit06.htm Tomatropoù o vont en-dro] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Zoetrop]] (1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Thaumatrope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Optik]] nxdz8qsw0t06kmqbiz0rpu01yz6lj3i 0 106408 2148153 2092310 2025-06-03T18:18:55Z Fanchigo 14086 2148153 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> '''John Ayrton Paris''' ([[1785]]-[[1856]]) a oa ur [[mezegiezh|mezeg]] [[Bro-Saoz|saoz]] a zo bruzet evit bout ijinet an [[tomatrop]], a implijas evit diskouez anadenn [[lagad|dreistpad al luc'hsae]] dirak mezeion ar ''Royal College of Physicians'' e [[London]] e [[1824]]. Pa reas kement-se e oa o lakaat e pleustr ar pezh en devoa skrivet en e levr ''Philosophy in Sport made Science in Earnest : being an attempt to implant in the young mind the first principles of natural philosophy by the aid of the popular toys and sports of youth'' ("Ar brederouriezh er c'hoari troet da skiant sirius : ur striv da lakaat er spered yaouank pennaennoù kentañ ar brederouriezh naturel gant harp ar c'hoarielloù karet gant an dud ha c'hoarioù ar yaouankizoù") : ar pal e oa ober gant [[ardivink]]où eeun evit lakaat anat pennaennoù skiantel. == Buhez == Ganet e voe John Ayrton Paris d'ar 7 a viz Eost 1785 e [[Cambridge]], [[Bro-Saoz]] da Elizabeth Ayrton hag he fried Thomas Paris.<ref name="DNB">Norman Moore, ''John Ayrton Paris'', [http://en.wikisource.org/wiki/Paris,_John_Ayrton_(DNB00) ''Dictionary of National Biography'', 1885-1900, levrenn 43] {{en}}</ref> Skoliataet e voe e ''Trinity Hall'' da gentañ, goude-se e likez Linton kent heuliañ kentelioù prevez an doktor Thomas Bradley, a oa mezeg e ''Westminster Hospital'' London.<br /> D'an 30 a viz Mezheven [[1803]] e voe degemeret e Skol-veur Cambridge, ''Caius College'' ; e miz Here 1803 en devoe ur yalc'had-studi, a voe grataet betek [[1808]].<br /> D'an 3 a viz Genver [[1804]] e voe roet ur yalc'had all dezhañ a-benn mont da studiañ ar [[fizik]] ; ar [[maenoniezh|vaenoniezh]] a studias, ha goude-se ez eas da [[Dinedin|Zinedin]] da studiañ ar vezegiezh.<br /> D'an 11 a viz Kerzu [[1809]] e timezas gant Mary Catherine Noble.<br /> Doktor war ar vezegiezh e voe John Ayrton Paris d'ar 6 a vie Gouhere [[1813]]<ref name="DNB" />. E London e krogas gant e vicher, kent mont da gendelc'her e [[Pennsans]] e [[Kernev-Veur]].<br /> Goude bout bet e penn Kevredigezh an [[Douarouriezh]] e Kernev-Veur (''Royal Geological Society of Cornwall'') e tistroas da London e [[1817]], m'en em stalias adarre evel mezeg ; brud a c'hounezas evit e efedusted. Kentelioù mezegiezh a roas e skol Windmill Street. Ur mab a voe ganet e [[1818]].<br /> D'an 30 a viz Gwengolo [[1814]] e voe degemeret evel ezel eus ar ''Royal College of Physicians'' (RCoP), ma kelennas eus [[1819]] betek [[1826]]<ref name="DNB" />. Da gontroller an RCoP e voe dilennet e [[1817]], [[1828]], [[1836]] ha [[1843]].<ref name="DNB" />. E [[1844]] e voe anvet da gadoriad an RCoP, ur garg a voe fiziet ennañ a vloaz da vloaz betek [[1856]].<br /> E [[1855]] e varvas e wreg, ha bloaz goude, d'ar 4 a viz Kerzu 1856, e varvas John Ayrton Paris d'e dro diwar ur c'hleñved en e [[c'hwezigell]]. == Labourioù == Anavezet e oa John Ayrton Paris evel ur mezeg efedus hag un enklasker sirius. E [[1812]] en devoe embannet e bleustrad ''Pharmacologia'' diwar-benn ar vezegiezh hag ar [[yac'hadouriezh]], a gendalc'has da adwelet betek an navet embannadur e 1843. E-pad pell e chomas ''Pharmacologia'' al levr-dave a-zivout an dodennoù-se.<br /> E [[1823]] ez embannas ''Medical Jurisprudence'' ("Devarnadurezh vezegel") a zo c'hoazh hiziv an deiz an oberenn nemeti diwar-benn an danvez-se.<br /> E [[1824]] ez ijinas ur [[c'hoariell]] anvet [[tomatrop]] evit diskouez [[lagad|dreistpad al luc'hsae]] d'e genseurted er ''Royal College of Physicians''.<br /> E [[1825]] ez embannas ''Elements of Medical Chemistry'' ("Elfennoù [[kimiezh]] vezegel"), ha ''Treatise on Diet'' ("Pleustrad a-zivout ar vagadurezh") e [[1827]]. E [[1827]] en devoa embannet e bennoberenn, ''Philosophy in Sport made Science in Earnest'', a gendalc'has da nevesaat betek an eizhvet embannadur, a zeuas er gouloù nebeut a-raok e varv. == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == * Poltred eus John Ayrton Paris e 1836 ([http://www.npg.org.uk/collections/search/portrait.php?LinkID=mp53433&rNo=0&role=sit ''National Portrait Gallery''] * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20171201041508/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/html/exhibit06.htm Tomatropoù o vont en-dro] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{DEFAULTSORT:Paris, John Ayrton}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1785]] [[Rummad:Marvioù 1856]] 001tad0hvwnb1397i3fgb2tk5de9d99 0 106410 2148151 2097008 2025-06-03T18:18:10Z Fanchigo 14086 2148151 wikitext text/x-wiki [[Restr:Kineograph patent.svg|thumb|upright 1.2|Breoued ''kineograph'' J. B. Linnett, 1868 – ''Birmingham Central Library'']] '''John Barnes Linnett''', ur [[moullerezh|mouller]] e [[Birmingham]] ([[Bro-Saoz]]), zo anavezet evit bezañ breouet ar [[folioskop]] d'an 18 a viz Meurzh [[1868]] dindan an anv ''kineograph''. Ne ouzer netra muioc'h diwar e benn, nemet e varvas diwar [[skevent]]fo. Goude marv John Barnes Linnet, e intañvez a werzhas ar breou d'un [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]]. D'ar 16 a viz Mae [[1882]] e voe breouet ar ''flipbook'' er Stadoù-Unanet, gant Henry van Hovenbergh<ref>[https://web.archive.org/web/20131119005016/http://www.flippies.com/flipbook-history ''Flipbook History''] {{en}}</ref>. == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{DEFAULTSORT:Linnett, John Barnes}} [[Rummad:Moullerien]] [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1785]] [[Rummad:Marvioù 1856]] e4nho76s79x580u4hyqw0qq1d8yymxu 0 106453 2148154 2097624 2025-06-03T18:19:11Z Fanchigo 14086 2148154 wikitext text/x-wiki [[File:Thinktank Birmingham - object 1961S01481.00001(1).jpg|thumb|Ur praksinoskop graet gant Ernst Plank e [[Nürnberg]], [[Alamagn]], ha kaset gant ur c'heflusker bihan dre aer ]] [[File:Lanature1879 praxinoscope reynaud.png|thumb|180px|Ur praksinoskop, 1879]] Ar '''praksinoskop''' zo ur [[c'hoariell]] bet ijinet gant ar [[Bro-C'hall|Gall]] [[Charles-Émile Reynaud]] ([[1844]]-[[1918]]) e [[1877]] dre wellaat ar [[zoetrop]], bet ijinet e [[1834]] gant ar [[Bro-Saoz|Saoz]] William George Horner.<br /> Ur "meneg enorus" en devoe ar c'hoariell en Diskouezadeg Hollvedel a voe dalc'het e [[Pariz]] e [[1878]], ha berzh a reas er c'henwerzh. Eus an [[henc'hresianeg]] πραξι- ''praksi-'' "obererezh" ha σκοπεῖν ''skopein'' "arselliñ" e teu ar ger ''praksinoskop'', a dalvezfe kement hag "arselliñ un obererezh" eta. == Arc'hwelerezh == [[File:Lanature1882 praxinoscope projection reynaud.png|thumb|left|Ur praksinoskop banner, 1882]] Evel ar zoetrop ez eo diazezet ar praksinoskop war anadenn [[lagad|dreistpad al luc'hsae]].<br /> Savet eo diwar ur [[kranenn|granenn]] gwisket he zu diabarzh gant un heuliad skeudennoù ; e-lec'h faoutoù toullet a-zerc'h war kostez ar granenn ez ijinas Charles-Émile Reynaud staliañ [[melezour]]ioù e diabarzh ar granenn ivez, e-tal ar skeudennoù<ref>[http://www.emilereynaud.fr/index.php/post/Brevet-dinvention-N-120484-1877 Breou ar praksinoskop, 1877] {{fr}}</ref>.<br /> Pa dro ar granenn d'an tizh mat e weler ur melezour hepken hag ar skeudennoù o tibunañ warnañ. Dre-se e weler ur skeudenn-vev, spisoc'h ha skedusoc'h eget an hini a vez roet gant ur zoetrop. E [[1889]] e krouas Charles-Émile Reynaud an ''Théâtre Optique'' ("ar C'hoariva [[optik|optek]]"), a zo ur prakisnoskop a c'hall bannañ heuliadoù hir a skeudennoù-bev war ur skramm. En e sal e c'hallas an ijinadenner diskouez [[tresadennoù-bev]] bet graet gant an dorn. Buan avat ez eas an ''Théâtre Optique'' e-maez ar c'hiz, en abeg da luc'hvanner filmoù [[Auguste ha Louis Lumière]]. {{clear}} == Hêrezh == E kreiz an {{XXvet kantved}}, e [[1956]], e voe embannet evit ar vugale ur bladenn sonerezh kevret gant ur praksinoskop. :* Ur melezour 16 tal dezhañ a veze staget ouzh ahel an troer-pladennoù, hag a droe kentizh ganti (78 tro bep [[eilenn|munutenn]]) ; e-kreiz ar bladenn e oa ur mell liketenn warni un heuliad a 16 skeudenn, ha pa selled ouzh ar melezour e weled un dresadenn-vev a glote gant ar ganaouenn. Er bloavezhioù [[1960]] e voe degaset an [[ardivink]]-se, anvet ''The Red Raven Magic Mirror'' ("Melezour-hud ar Vran Ruz"), e [[Japan]] hag en [[Europa]] (''Teddy'' e Bro-C'hall hag en [[Izelvroioù]], ''Mamil Moviton'' en [[Italia]], hag all)<ref>[http://www.retrothing.com/2006/10/red_raven_anima.html ''Retro Thing: Red Raven Animated Records''] {{en}}</ref>. == Skouerioù == <gallery mode="packed"> Emile_Reynaud_Bande_praxinoscope_1.ogg|''Le fumeur'' Emile_Reynaud_Bande_praxinoscope_2.ogg|''Le trapèze'' Emile_Reynaud_Bande_praxinoscope_3.ogg|''La rosace magique'' Emile_Reynaud_Bande_praxinoscope_4.ogg|''Le singe musicien'' </gallery> == Notennoù == {{daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20051217025702/http://courses.ncssm.edu/gallery/collections/toys/html/exhibit11.htm Praksinoskop : ''North Carolina School of Science and Mathematics''] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20130923165256/http://physics.kenyon.edu/EarlyApparatus/Optical_Recreations/Praxinoscopes/Praxinoscopes.html Praksinoskop : ''Kenyon College Department of Physics''] {{en}} * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Praxinoscope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] odqq5e9obct8bfp1h9i6x3p3ifmafy3 0 106466 2148155 2123933 2025-06-03T18:19:26Z Fanchigo 14086 2148155 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-size:90%;" |- {{Infobox/Titl|Charles-Émile Reynaud|b9b9b9|talbenn film|000}} |- | colspan="2" align="center" | [[Restr:Reynaud.jpg|260px]]<br>Charles-Émile Reynaud<hr> |- | '''Ganedigezh''' || [[8 Kerzu]] [[1844]]<br>[[Montreuil-sous-Bois]]<br>{{Bro-C'hall}} |- | '''Marv''' || [[9 Genver]] [[1918]]<br>[[Ivry-sur-Seine]]<br>{{Bro-C'hall}} |- | '''Broadelezh''' || [[Restr:Flag of France.svg|20px]]&nbsp; Gall |- | colspan="2" | <hr> |- | '''Micherioù''' || Luc'hskeudenner<br>Treser<br>Ijinadenner<br>Filmaozer |- | colspan="2" | <hr> |- | colspan="2" align="center" | '''Oberennoù pennañ'''<br>• ''Pauvre Pierrot'' (1892)<br><small>Kentañ film tresadennoù-bev</small><br>• ''Autour d'une cabine'' (1894) |- |} '''Charles-Émile Reynaud''' ([[1844]]-[[1918]]) e oa un treser, un ijinadenner hag ur filmaozer [[Bro-C'hall|gall]]. E [[1877]] ez ijinas ar [[praksinoskop]], ha goude-se e savas an ''Théâtre Optique'' ma tiskouezas [[tresadennoù-bev]].<br> Unan eus diorreerion ar [[sinema]] e voe : eñ eo an den kentañ a reas tresadennoù-bev, eñ eo ivez o vannas war ur skramm bras, eñ eo c'hoazh a c'houlennas ma vije savet ur pezh [[sonerezh]] a-ratozh evit e abadennoù.<br> Unan eus ar filmaozerien gentañ e voe Charles-Émile Reynaud neuze. == Buhez == [[Restr:Emile Reynaud RA.jpg|left|220px|'''Charles-Émile Reynaud''']] D'an [[8 a viz Kerzu]] 1844 e voe ganet Charles-Émile Reynaud e [[Montreuil (Seine-Saint-Denis)|Montreuil-sous-Bois]], mab d'an engraver medalennoù Benoît Claude Brutus Reynaud ha d'ar skolaerez Marie-Caroline Bellanger, a oa un [[dourlivadur|dourlivourez]] war hec'h amzer vak.<ref name="ER">[http://www.emilereynaud.fr/ Lec'hienn gouestlet da Charles-Émile Reynaud] {{fr}}</ref><br> Hervez reizhoù ar [[prederouriezh|prederour]] ha skrivagner [[suis]] [[Jean-Jacques Rousseau]] e voe desavet ar bugel. E labourva e dad e teskas an [[treloc'herezh]] resis, hag e vamm a gelennas dezhañ troioù-micher an tresañ hag al livañ.<br> E [[1858]], d'an oad a 14 vloaz, e voe deskard en ul labouradeg [[ardivink]]où [[optik|optek]] ha [[fizik]]el kent mont da zeskiñ an tresañ [[greanterezh|greantel]]. Goude-se ez eas da labourat e ti ul [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenner]], ma reas distremenadennoù war glichedoù kent en em staliañ d'e dro evel luc'hskeudenner e [[Pariz]]. E [[1864]] e heulias kentelioù an [[abad Moigno]] ([[1804]]-[[1884]]) diwar-benn ar skiantoù, a veze roet dre vannañ skeudennoù war ur skramm ; buan e teuas Charles-Émile Reynaud da vout eiler an abad ha da zeskiñ ar vicher a gelenner-prezegenner.<br> En hevelep mare e reas skeudennoù evit ur geriadur skiantel, ''Dictionnaire général des sciences théoriques et appliquées'' ar c'helenner Adolphe Focillon, a zeuas er gouloù e [[1870]]<ref>[http://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k29873z An eilvet embannadur (1877), ''Gallica''] {{fr}}</ref> ; dindan ren A. Focillon ivez e reas luc'hskeudennoù [[stereoskopiezh|stereoskopek]] eus ar familhoù plant pennañ. E [[1865]] e varvas tad Charles-Émile Reynaud, a yeas da vevañ gant e vamm e [[Lo Puèi de Velai]], a zo kêr c'henidik an tiegezh Reynaud. Diwar atiz an doktor Claude Auguste Reynaud, a oa ur c'henderv d'e dad, e kendalc'has da studiañ ar skiantoù. E-pad [[Brezel 1870-1871]] e voe klañvdiour e-kichen an doktor Reynaud en ospital Lo Puèi de Velai.<br> Amzer vak a gemeras goude ar brezel betek [[1873]], pa voe galvet gant an abad Moigno da-geñver un heuliad prezegennoù e Paris diwar-benn al luc'hskeudennerezh. Ur c'hwitadenn e voe ar prezegennoù, ha distreiñ da Lo Puèi de Velai a reas. Eno e voe aozet kentelioù a-zivout ar skiantoù evit studierion ar Skolioù greantel hag evit an dud voutin, dre vannadennoù luc'hel. Berzh a reas Charles-Émile Reynaud gant e "gentelioù dre weled", pa ziskoueze arnodennoù skiantel war ur skramm bras.<ref name="ER" /> E Lo Puèi de Velai, e [[1876]], ez ijinas Charles-Émile Reynaud ar praksinoskop. Bloaz war-lerc'h ez eas da Baris d'e vreouañ, hag eno en em stalias adarre evit fardañ praksinoskopoù hag o gwerzhañ. D'an 21 a viz Here [[1879]], d'an oad a 35 bloaz, e timezas gant Marguerite Rémiatte. Daou vab o devoe, Paul e [[1880]] hag André e [[1882]]. [[Restr:LaNature1908 Stereo-Cinema reynaud.jpg|thumb|180px|Ar ''Stéréo-Cinéma'']] Kendelc'her da labourat war ar praksinoskop a reas Charles-Émile Reynaud : ur c'hinkladur a voe ouzhpennet d'ar c'hoariell, a droas da ''braksinoskop-c'hoariva'' ; ur gornigell anvet ''La toupie fantoche'' a zouge melezourioù stouet dindan ur gantennad skeudennoù ; ha goude e vannas skeudennoù ar praksinoskop war ur skramm. Gouhebiñ a rae an ijinadenner avat, pa ne c'halle ket kontañ istorioù gant e venveg na oa nemet 12 skeudenn ennañ, atav an hevelep re a-hed pep abadenn.<br> E [[1888]] e teuas a-benn da hiraat an heuliadoù skeudennoù, alese an ''Théâtre Optique'' a ziskouezas e [[Mirdi Grévin]] e Paris e [[1892]] ; ''Pantomimes lumineuses'' e oa anv an abadenn, ma tiskouezas an [[tresadennoù-bev]] kentañ en Istor ar sinema. Pa 'z erruas ''Cinématographe'' ar vreudeur [[Auguste ha Louis Lumière]] e [[1895]] e voe echuet abadennoù an ''Théâtre Optique'' e Mirdi Grévin. War ziskar ez eas labouradeg praksinoskopoù Charles-Émile Reynaud, met kerkent e labouras war un ijinadenn all, ar ''Stéréo-Cinema'' ([[1907]]). C'hwitañ war e daol a reas avat, pa ne zeuas ket a-benn da dizhout e bal : bannañ skeudenoù e bos war ar skrammoù.<br> Dav e voe dezhañ neuze paouez gant e enklaskoù ha gwerzhañ ul lodenn eus e vinvioù. Distrujañ a reas an ''Théâtre Optique'' ha stlepel an darn vrasañ eus e jestrc'hoarioù er stêr [[Saena|Seine]]. ''Pauvre Pierrot'' hag ''Autour d'une cabine'' eo an oberennoù nemeto a zo deuet betek ennomp. E deroù [[1917]] e voe taget Charles-Émile Reynaud gant un darwazh [[skevent]], ha kaset da Ospital a re zibare [[Ivry-sur-Seine]] d'an [[29 a viz Meurzh]] [[1917]]. Eno e chomas betek e varv d'an [[9 a viz Genver]] 1918, d'an oad a 74 vloaz. == Ijinadennoù == [[Restr:Pauvre Pierrot animation.gif|thumb|Pemp eilenn eus ''Pauvre Pierrot'' (1892)]] * Ar praksinoskop (1877). * Ar praksinoskop-c'hoariva (1879), gant ur c'hinkladur difiñv a-dreñv ar skeudennoù blivet. * Ar praksinoskop dre vannadur (1880), a vanne skeudennoù ar praksinoskop-c'hoariva war ur skramm dre ul [[letern hud]]. * Ar ''Stéréocinématographe'' ([[1902]]), un ardivink da gemer luc'hskeudennoù e bos. * Ar ''Stéréo-Cinéma'' (1907), a glaske blivañ al luc'hskeudennoù-se. == Ar C'hoariva Optek == [[Restr:Theatreoptique.jpg|thumb|upright=1.25| An ''Théâtre Optique'' (Paris, 1892)]] D'ar [[1añ a viz Kerzu]] [[1888]] e voe breouet an ''Théâtre Optique'' gant Charles-Émile Reynaud.<br> Tri bloavezh a-raok donedigezh ar vreudeur Lumière en Istor ar sinema e vanne an ijinadenner skeudennoù bliv war ur skramm e teñvalijenn ur sal e Mirdi Grévin. Kentidi a oa bet dezhañ avat : filmoù 50 eilenn dezho a oa bet diskouezet gant ar [[Breizh-Veur|Breizhveurad]] [[William Kennedy Laurie Dickson]] ([[1860]]-[[1935]]). Ur [[eilenn|vunutenn]] ha tregont eilenn d'ar berrañ eo padelezh pep ''Pantomime'', lod o padout betek pemp munutenn. Ouzhpenn-se e c'halled hiraat an abadennoù dre baouez war ur skeudenn, distreiñ d'unan gent, gorrekaat pe vuanaat dibun ar film, kement-se diouzh ersavioù an arvesterion.<br> Sonerezh a voe savet a-ratozh gant ar [[piano]]our Gaston Paulin evit pep film : ar c'hentañ abadennoù sinema e voe an ''Théâtre Optique'' e gwirionez<ref>Georges Sadoul (9^vet emb., 1999), ''Histoire du cinéma mondial des origines à nos jours'', Flammarion, ISBN 978-2080602169 {{fr}}</ref>. E-lec'h e vandennoù paper boas e rae Charles-Émile Reynaud gant ar filmoù gweñv 70 [[metr|mm]] o ledander, e ''nitrat kelluloz'' ([[Karbon|C]]₆[[Hidrogen|H]]₈[[Natriom|N]]₂[[Oksigen|O]]₉, anvet ivez ''[[kelluloid]]''), bet ijinet gant an [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]] John Carbutt ha gwerzhet abaoe 1888 gant an Amerikan all [[George Eastman]], ijinadenner ar binvioù [[Kodak]].<br> War-eeun war filmoù-se e trese ar skeudennoù, gant livioù treuzwelus, evel ma veze graet evit tresañ war plakennoù [[gwer (danvez)|gwer]] al leternioù hud. Liv du a veze ledet tro-dro d'an tudennoù, a-benn ma ne c'hallje ar gouloù nemet tremen drezo hepken.<br> Toullet e oa ar film etre pep skeudenn kent bout lakaet en ur voest a-blaen. Dre un dornell e veze roet tro d'ar voest, ha dre an toulloù e veze kaset ur granenn 36 melezour warni, a gase ar skeudennoù war-du ar skramm. Dre ul letern all e veze bannet ar c'hinkladur, kuit ag e adtresañ war pep skeudenn.<br> E-keit ha ma troe ar voest evit bannañ ar film e veze dastumet hemañ en ur voest all, dre an hevelep [[ardivink]]. Un dek mil gwech bennak e voe bannet pep film etre 1892 ha [[1900]]. Un displet bras a oa da ijinadenn Charles-Émile Reynaud koulskoude : unel e oa pep film, ne c'halled ket ober eilskeudennoù anezhañ ; ne oa ket tu neuze da ziskouez an hevelep ''Pantomime'' e meur a sal war un dro, ha re goustus e vije bet ober adfilmoù treset gant an dorn bewech : 500 skeudenn war 36 metrad film a ya d'ober ''Pauvre Pierrot'', 646 skeudenn evit 45 metrad evit ''Autour d'une cabine''.<br> A zo kaeroc'h, touzet un tamm e oa bet an ijinadenner p'en devoa sinet ar gevrat gant Mirdi Grévin : berzet e oa dezhañ diskouez an ''Théâtre Optique'' en ur sal all. Un hanter milion a dud a welas an abadenn etre 1892 ha 1900 evelato, ar pezh a zo bras-divent evit ur sal hepken. Pa voe taer ar c'hevezerezh etre ''Cinématographe'' ar vreudeur Lumière hag an ''Théâtre Optique'' e klaskas Charles-Émile Reynaud ober gant filmoù nevez, 35&nbsp;mm o ledander, hogen ur c'hwitadenn e voa rak da get ez ae an tresadennoù pitouilh pa vezent bannet a-ziwar ker strizh ur skor. Nevesaet e voe ''Pauvre Pierrot'' hag ''Autour d'une cabine'' e [[1992]], ha bannet war ar skramm en-dro da-geñver kant vloaz an ''Théâtre Optique'' en hevelep bloavezh<ref>Sellit ouzh doare nevesaet [http://www.youtube.com/watch?v=qzqttXUi2dA‎ 'Pauvre Pierrot''] hag ouzh [http://www.youtube.com/watch?v=yAl7CsEJ9nU ''Autour d'une cabine''] war ''YouTube''.</ref>. {| align="center" cellspacing="20px" |- valign="top" | [[Restr:Pantomimes lumineuses. Théâtre optique de E. Reynaud, musique de Gaston Paulin. affiche avec la lettre, Jules Chéret.jpg|thumb|''Les Pantomimes lumineuses''<br><small>Skritell gant Jules Chéret (1892)</small>]] | {| class="wikitable" |+ ''Les Pantomimes lumineuses'' |- valign="top" ! Bloaz ! Film |- | rowspan="3"| '''1892''' | ''Un bon bock'' |- | ''Pauvre Pierrot'' |- | ''Clown et ses chiens'' |- | '''1894''' | ''Un rêve au coin du feu'' |- | '''1895''' | ''Autour d'une cabine'''' |- | '''1896''' | ''Guillaume Tell'' |- | '''1897''' | ''Le premier cigare'' |} |} == Notennoù == {{Daveoù}} == Levrlennadur == * Georges Sadoul (1992), ''Dictionnaire des cinéastes'', Seuil, ISBN 978-2-02-011516-2 {{fr}} == Liammoù diavaez == * [https://web.archive.org/web/20131202044947/http://www.dickbalzer.com/Flash_Gallery.361.0.html Dastumad c'hoarielloù optek Richard Blazer] {{en}} == Pennadoù kar == {| |- | * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) | * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) | * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) | * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) |} {{DEFAULTSORT:Reynaud, Charles Emile}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1844]] [[Rummad:Marvioù 1918]] hj8q8hphlccj9j221tb9pz1x6rxugfi 0 106470 2148158 2022827 2025-06-03T18:19:57Z Fanchigo 14086 2148158 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> [[Restr:Descriptive Zoopraxography Athlete, Horse-back Somersault.jpg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">Kantenn ur '''zoopraksiskop'''</div>]] Ar '''zoopraksiskop''' a voe unan eus an [[ardivink]]où kentañ bet ijinet a-benn diskouez [[tresadennoù-bev]]. Gant al [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenner]] [[Bro-Saoz|saoz]] [[Eadweard Muybridge]] ([[1830]]-[[1904]]) e voe krouet e [[1879]]. Eus ar gerioù [[henc'hresianeg|henc'hresianek]] ζῷον ''zoion'' "loen", πραξι- ''praksi-'' "obererezh" ha σκοπεῖν ''skopein'' "arselliñ" e teu an anv "zoopraksiskop", a dalvezfe kement hag "arselliñ obererezh ul loen" neuze. == Arc'hwelerezh == [[Restr:Descriptive Zoopraxography Athlete, Horse-back Somersault Animated 14.gif|thumb|200px|<div style="text-align:center;">Ar skeudennoù blivet</div>]] Treset e veze un heuliad skeudennoù war ur gantenn [[gwer|wer]] a lakaed da dreiñ dirak ul luc'hvanner. Pa oa mat an tizh ne weled nemet ur skeudenn a hañvale fiñval war ar skramm, abalamour da anadenn [[lagad|dreistpad al luc'hsae]]. Peogwir e veze distummet ar skeudennoù dre goazhadur abalamour d'an tizh en ardivinkoù kentañ e voe kemeret ar boaz da astenn pep skeudenn evit ma vije mentet reizh a-hed an abadenn<ref>[https://web.archive.org/web/20131203012250/http://www.kingston.gov.uk/info/200246/museum_collections_and_exhibitions/539/eadweard_muybridge/3 ''Kingston Museum''] {{en}}</ref>.<br /> Eus [[1892]] betek [[1894]] e voe moullet luc'hskeudennoù war ar c'hantennoù, ha livet da c'houde. Lod heuliadoù a oa kemplezh-kenañ, pa gemmeskent fiñvoù loened ha fiñvoù tud. == Hêrezh == * Er bloavezh [[2004]] e chome 71 zoopraksiskop, a zo bet luc'hskeudennet evit ul levr diwar-benn Eadweard Muybridge<ref>Stephen Herbert (2004), ''Eadweard Muybridge – The Kingston Museum Bequest'', The Projection Box, ISBN 978-1-903000-07-6 {{en}}</ref>. == Notennoù == {{daveoù}} == Levrlennadur == * Georges Sadoul (9^vet emb., 1999), ''Histoire du cinéma mondial des origines à nos jours'', Flammarion, ISBN 978-2080602169 {{fr}} == Liammoù diavaez == * [http://www.precinemahistory.net/1870.htm ''The History of the Discovery of Cinematography''] {{en}} * Dastumad Eadweard Muybridge e [http://www.archives.upenn.edu/faids/upt/upt50/muybridgee.html Skol-veur Pennsylvania] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] 87dppljvjo2vow8tl7sj6ft264yqe7i 0 106574 2148146 1977390 2025-06-03T18:15:59Z Fanchigo 14086 2148146 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-size:90%;" {{Infobox/Titl|Eadweard Muybridge|444|talbenn film|fff}} |- align="center" | colspan="2" | [[Skeudenn:Descriptive Zoopraxography 004.jpg|250px]]<br>'''Eadweard Muybridge''' ([[1893]])<hr> |- | '''Ganedigezh''' || ''Edward James Muggeridge''<br>[[9 a viz Ebrel]] [[1830]]<br>[[Kingston-upon-Thames]]<br>{{Bro-Saoz}} |- | '''Marv''' || ''Eadweard James Muybridge''<br>[[8 a viz Mae]] [[1904]]<br>Kingston-upon-Thames |- | colspan="2" | <hr> |- | '''Broadelezh''' || [[Restr:Flag of England.svg|20px|border]]&nbsp;Saoz |- | colspan="2" | <hr> |- | '''Micherioù''' || Luc'hskeudenner<br>Ijinadenner |- | colspan="2" | <hr> |- | '''Oberennoù<br>pennañ''' || • ''Horse in motion'' ([[1878]])<br><small>(Luc'hskeudennoù blivet)</small><br>• Ar [[zoopraksiskop]] ([[1879]]) |} '''Eadweard James Muybridge''' ([[1830]]-[[1904]]) a oa ul [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenner]] [[Bro-Saoz|saoz]] a studias an doareoù da lakaat fiñv el luc'hskeudennoù.<br> ''Edward James Muggeridge'' e oa e anv gwirion, a zivizas lakaat er pezh a oa e stumm [[angl-ha-sakson]] orin hervezañ. En e yaouankiz ez eas da vevañ da [[Stadoù-Unanet Amerika]], ma chomas dianav betek [[1868]], pa voe brudet e luc'hskeudennoù eus [[Yosemite Valley]] ([[Kalifornia]]) er bed a-bezh.<br> Kounaet e vez hiziv abalamour d'e labour difraoster war doare al loened d'en em zilec'hiañ, pa rae gant meur a [[kamera|gamera]] evit luc'hskeudenniñ argerzh an dilec'hiañ-se, hag abalamour d'ar [[zoopraksiskop]] a ijinas evit bannañ an argerzh-se war ur skramm : unan eus diorreerion an [[tresadennoù-bev]] hag ar [[sinema]] e voe ivez neuze. == Buhez == E [[Kingston-upon-Thames]], e kontelezh [[Surrey]] d'ar mare-se hag e [[Londrez-Veur|Greater London]] bremañ, e voe ganet Edward James ''Muggeridge'' d'an [[9 a viz Ebrel]] [[1830]], mab d'ar marc'hadour greun ha [[glaou]] John Muggeridge hag e wreg Susan. Trizek vloaz e oa pa varvas e dad, e [[1843]], ha pa gendalc'has e vamm da zelc'her ar stal. E [[1855]], d'an oad a 25 bloaz, e tivroas da [[San Francisco (Kalifornia)|San Francisco]] e Kalifornia, a oa an 31^añ Stad eus Stadoù-Unanet Amerika abaoe an 9 a viz Gwengolo [[1850]] ; "kêr-benn ar [[fardadeg war an aour]]" e oa San Francisco c'hoazh d'ar mare.<br> ''Muggridge'' e oa an anv a zisklêrias pan erruas en SUA, a gemmas e ''Muygridge'' kerkent ha staliet.<ref name="RS">Rebecca Solnit, ''op.cit.''</ref><br> Gwezher e voe d'an ti-embann saoz ''London Printing & Publishing Company'', hag ul levrier war an dro. === Gwallzarvoud === E [[1860]], pa vleunie e levrdi e-touez an 40 bennak a oa e kêr San Francisco, e fizias Edward Muygridge e stal da unan eus e dri breudeur a-benn prientiñ ur veaj da Vro-Saoz ma felle dezhañ prenañ levrioù kozh. C'hwitañ war ar vag a reas e San Francisco, hag e miz Gouhere 1860 e kemeras penn an hent gant ur rederig war-du [[St. Louis (Missouri)|Saint-Louis]] ([[Missouri (Stad)|Missouri]]), ma soñje kemer un tren betek [[New York]] hag alese tapout ul lestr all en e gasje da Vro-Saoz.<ref name="RS" /><ref name="APS">Arthur P. Shimamura (2002), ''Muybridge in Motion: Travels in Art, Psychology and Neurology'', en [http://socrates.berkeley.edu/~shimlab/2002_Shimamura-Muybridge.pdf ''History of Photography'', levrenn 26, niv. 4], University of Berkeley {{en}}</ref><br> Pa oa ar rederig o treuziñ [[Texas]] e c'hoarvezas ur gwallzarvoud a lazhas unan eus an dreizhidi hag a c'hloazas an holl re arall ; E. Muygridge a voe strinket eus ar c'harbed, ha taer e stokas e benn ouzh ur roc'hell ; kaset e voe d'un ospital e [[Fort Smith (Arkansas)]], ma voe prederiet e-pad tri mizvezh : kollet en devoa e eñvor (eus Fort Smith eo an eñvorennoù koshañ en devoe goude ar gwallzarvoud), dispis e oa e soñjennoù, doubl e weled, gwanaet e skiantoù an tañva hag ar c'hwesha. E miz Here 1860 ez eas da New York, ma voe prederiet c'hoazh e-pad bloaz pe dost kent mont da Vro-Saoz.<ref name="RS" /><ref name="APS" /> E ''Guy's Hospital'' [[London]] e voe prederiet c'hoazh gant ar [[mezegiezh|mezeg]] meur [[Sir William Withey Gull]] ([[1816]]-[[1890]]), a voe mezeg ar [[Victoria (Rouantelezh-Unanet)|rouanez Victoria]] diwezhatoc'h. E-kerzh ma oa o tiskuizhañ, etre [[1861]] ha [[1866]], e tivizas Edward Muygridge mont war dachenn al luc'hskeudennerezh nevez-c'hanet. Diwar ali e vezeg e reas kement-se, war a zisklêrias diwezhatoc'h.<ref name="APS" /> Deskiñ an troioù-micher a reas neuze, tra ma vreoue div ijinadenn : un doare nevez da voullañ skeudennoù, hag ur [[kannerez (mekanik)|gannerez dilhad]].<ref name="APS" /> === Micher nevez === [[Restr:Eadweard Muybridge - Pi-Wi-Ack (Shower of Stars), Vernal Fall, 400 Feet, Valley of Yosemite - Google Art Project.jpg|thumb|<div style="text-align:center;">E Yosemite Valley, 1872</div>]] Ul luc'hskeudenner a-vicher e oa E. Muygridge pa zistroas da San Francisco e [[1867]]. Da neuze e kemmas e anv adarre, ha ''Muybridge'' eo an anv a zisklêrias betek diwezh e vuhez.<br> Buan e c'hounezas brud dre e boltredoù hag e luc'hskeudennoù eus gweledvaoù ha savadurioù heverk : gwerzhet e vezent e meur a stal e San Francisco. Ur gambr zu heloc'h a reas diwar ur garrigell skañv, hag e [[1868]] e reas berzh gant e luc'hskeudennoù eus Yosemite Valley hag eus lec'hioù all e kornôg ar Stadoù-Unanet. ''Helios'' e oa ar sinadur a lakae war e oberennoù<ref>James Kaiser (2007), [http://books.google.fr/books?id=x-39DaTLGTIC&pg=PA104&dq=muybridge++pseudonym+%E2%80%9CHelios&hl=en&ei=Xk4STermEMSahQea8ID6DQ&sa=X&oi=book_result&ct=result&redir_esc=y#v=onepage&q=muybridge%20%20pseudonym%20%E2%80%9CHelios&f=false ''Yosemite: The Complete Guide''], Destination Press, ISBN 978-0-9678904-7-0 {{en}}</ref>. E 1868 ivez e veajas Edward Muybridge betek [[Alaska]], unan eus tiriadoù nevez SUA bet prenet digant [[Rusia]] e 1867. Eno e luc'hskeudennas ar poblad [[Tlingit (poblad)|Tinglit]] ha gweledvaoù evit [[gouarnamant]] ar Stadoù-Unanet.<br> E [[1871]] e voe goulennet digantañ luc'hskeudenniñ [[tour-tan|tourioù-tan]] aodoù kornogel an SUA, ar pezh a reas eus miz Meurzh betek miz Gouhere war bourzh al lestr-trezalc'h ''Shubrick'' evit $20 dre zevezh<ref>Jeffrey Bowdoin (2012), ''West Coast Lighthouses of the 19th Century'', [http://www.uscg.mil/history/weblighthouses/19thCenturyLights.asp United States Coast Guards History] {{en}}</ref>. Eus [[1870]] betek [[1871]] e luc'hskeudennas pazenn-ha-pazenn savadur Ti ar Moneiz nevez San Francisco<ref>William A. Bullough (1989), ''Eadweard Muybridge and The Old San Francisco Mint: Archival Documents as Historical Documents'', ''California History'' levrenn 68, niv. 1/2, [http://www.jstor.org/discover/10.2307/25158510?uid=2134&uid=2&uid=70&uid=4&sid=21103121622937 JSTOR] {{en}}</ref>. * E [[1878]] e reas E. Muybridge 13 luc'hskeudenn eus San Francisco, a strobas evit sevel ur skeudenn amedrec'h eus kêr<ref>Gwelit-hi [http://cprr.org/Museum/Archive/san_francisco_1of5.html#Panorama amañ].</ref>. === Studiañ ar fiñvoù, ha prosez === [[Restr:The Horse in Motion.jpg|thumb|left|<div style="text-align:center;">''The Horse in Motion'', 1878</div>]] [[Restr:The Horse in Motion-anim.gif|thumb|left|<div style="text-align:center;">Sallie Gardner o c'haloupat<br><small>19 a viz Mezheven 1878, Palo Alto</small></div>]] E [[1872]] e voe goulennet digant E. Muybridge diskoulmañ ur gudenn a oa diouzh ar c'hiz e metoù ar redadegoù [[marc'h|kezeg]] : hag a-us an douar e vez ''pevar zroad'' ur marc'h e-kerzh ma vez o trotal pe o c'haloupat ? Dic'houest eo lagad mab-den da c'houzout, setu e soñjas da Leland Stanford, a oa perc'henn war gezeg-red, e c'hallje goprañ al luc'hskeudenner meur evit reiñ ur respont diarvarus.<br> E 1872 end-eeun en e roas E. Muybridge, dre c'hinenn ul luc'hskeudenn hepken : ar marc'h ''Occident'' o plaviñ a-us al leur e-kerzh ma oa o trotal. E 1872 ivez, d'an oad a 42 vloaz, e timezas Edward Muybridge gant Flora Shallcross Stone, a oa 21 bloaz. E [[1874]] e voe ganet ur mab, Floredo Helios Muybridge.<br> Seizh miz goude e verzas al luc'hskeudenner e c'halle unan eus mignoned e wreg bout tad gwirion Floredo Helios ; d'ar 17 a viz Here 1874 e lazhas an den, e voe harzet ha bac'het e San Francisco<ref>Robert Barlett Haas (1976), ''Muybridge : Man in Motion'', California University Press, ISBN 978-0-520-02464-9 {{en}}</ref>.<br> Prosez a voe, ma voe tamallet E. Muybridge bout ur muntrer. E alvokad a vreutaas ar follentez en abeg da wallzarvoud 1860. Meur a zen a anaveze an tamallad kent ha goude ar walldro a gadarnaas ur c'hemm bras en e bersonelezh, eus dreistdonezonet ha plijus da zistabil ha distrewat ; E. Muybridge e-unan a lavaras en devoe raksoñjet al lazhadenn. Dilezet e voe ar follentez gant ar varnerion, met didamallet e voe al luc'hskeudenner ganto e [[1875]] en abeg ma oa "kantreizhadus" an denlazh<ref>Megan Riesz, ''Did Eadweard J. Muybridge get away with murder ?'', er gelaouenn [http://www.csmonitor.com/Innovation/Horizons/2012/0409/Did-Eadweard-J.-Muybridge-get-away-with-murder-video ''The Christian Science Monitor''] (09/04/2012) {{en}}</ref>.<br> Dilezet e voe an enklaskoù war ar c'hezeg e-pad ar prosez, met kendelc'her a reas L. Stanford d'e c'hoprañ, ha gantañ e oa bet graet war-dro an difenn.<ref name="APS" />. Goude ar prosez ez eas E. Muybridge da labourat e-pad nav mizvezh e [[Suamerika]] ([[Mec'hiko]] ha [[Guatemala]] pergen), ma reas luc'hskeudennoù evit brudañ ar gompagnunezh ''Union Pacific Railroad'' perc'hennet gant L. Stanford ha ma sinas e oberennoù ''Eduardo Santiago Muybridge''<ref name="Brian Clegg, op. cit.">Brian Clegg, ''op. cit.''</ref>. Broudet gant L. Stanford e kendalc'has al luc'hskeudenner gant al labour, dre wellaat tizh e vinvioù pergen. E [[1878]] e teuas a-benn da sonnañ ur marc'h o trotal, a pezh a voe diskouezet war golo ar gelaouenn ''Scientific American'' deiziadet 18 a viz Here 1878<ref>[http://americanhistory.si.edu/muybridge/htm/htm_sec1/sec1p2.htm ''American History''] {{en}}</ref>.<br> Er bed a-bezh e voe brudet labour E. Muybridge neuze, pa voe merzet e oa faziet an dreserion abaoe milvedoù. Peogwir e felle da L. Stanford ma vije studiet ur marc'h o c'haloupat e voe graet d'ar 15 a viz Mezheven 1878 en e atant e [[Palo Alto (Kalifornia)|Palo Alto]].<br> E. Muybridge a stalias a-steud un dousennad kameraoù a-hed ar roudenn ma voe lakaet ar gazeg Sallie Gardner da c'haloupat. Pep stign a voe delanket gant ur gordenn a rede a venveg da venveg. Goude-se ez eilas pep skeudenn war ur gantenn a lakaas en un ardivink en devoa ijinet a-ratozh, ar zoopraksiskop, evit ma vije blivet luc'hskeudennoù ar gazeg o redek.<br> Anat e voe neuze e oa pevar zreid ar gazeg er vann e-kerzh he redadenn, met en un doare disheñvel diouzh ar pezh a oa bet kredet gant an arzourion : n'eo ket pa oa astennet he divesker dirak hag he re a-dreñv war an dro, hogen p'en o dastume dindan he c'hof goude bout sachet gant he favioù a-raok ha kent bountañ war he re a-dreñv. === Studioù all === [[Restr:Eadweard Muybridge Gehender Strauß Animation 001.gif|thumb|<div style="text-align:center;">''Walking Ostrich''<br><small>''Animal Locomotion'', (1899)</small></div>]] [[Restr:Nude blacksmiths hammering, animated from Animal locomotion, Vol. II, Plate 377 by Eadweard Muybridge.gif|thumb|<div style="text-align:center;">''Nude Blacksmiths Hammering''<br><small>''Animal Locomotion'', (1899)</small></div>]] E [[1869]] e voe digoret an ''Transcontinental Railroad'', ul linenn-houarn a liamme aodoù kornôg ha reter ar Stadoù-Unanet, ha tu a voe da dreuziñ ar [[Meurvor Atlantel]] war ar [[mordreizher|mordreizherioù-dre-vurezh]] kentañ : aesaet a-galz e voe ar monedone a rae E. Mutbridge etre Kalifornia ha Bro-Saoz a-benn brudañ e labour.<br> D'an 13 a viz Meurzh [[1882]] e roas ur brezegenn e ''Royal Institution'' London ma tiskouezas e luc'hskeudennoù bannet war ur skramm, kevret gant skeudennoù blivet dre ar zoopraksiskop.<br> Goude ar veaj-se eo e kemmas e anv-bihan en ''Eadweard'', diwar skouer hini ar roue saoz [[(sant) Edouarzh ar Merzher|Eadweard ar Merzher]] (~[[962]]-[[978]], ren [[975]]-[[978]]) war bolz-enor kurunidigezh ar roueed saoz e Kingston-upon-Thames. Trenkañ a reas ar soubenn etre Eadweard Muybridge hag e vignon Leland Stanford e 1882, p'en devoe L. Stanford goulennet digant an doktor Jacob D. B. Stillman skrivañ ul levr diwar-benn ''The Horse in Motion'', a voe embannet e 1882 hep meneg ebet eus anv al luc'hskeudenner<ref>Jacob Davis Babcock Stillman (1882), ''The Horse in Motion as shown by Instantaneous Photography with a Study on Animal Mechanics founded on Anatomy and the Revelations of the Camera in which is demonstrated the Theory of Quadrupedal Locomotion'', adembannet e 2013 e stumm un e-levr gant [http://www.biblio.com/search.php?author=Stillman&title=The+Horse+in+Motion&keyisbn=&format=&dealer_id=1560543 Biblio.com] {{en}}</ref>. Kompren a reas Eadweard Muybridge neuze ne oa nemet un implijad anezhañ evit L. Stanford.<br> Dre ma ne oa meneg ebet anezhañ el levr na c'hallas ket al luc'hskeudenner kaout ur yalc'had digant ar ''Royal Society of Arts'' evit kendelc'her gant e studiadennoù war ar fiñvoù. Gwashoc'h c'hoazh, tamallet e voe dezhañ bout ur goubreizher pa glaskas embann ur pennad a-zivout an danvez.<ref name="APS" /> Ur prosez a reas E. Muybridge da L. Stanford evit ma vije anavezet e wirioù, met koll a reas<ref name="Brian Clegg, op. cit."/>. Nebeut a skouerennoù eus al levr a voe gwerzhet avat, ha yalc'hadoù all a gavas Eadweard Muybridge evelato ; diwezhatoc'h e voe pedet gant ar ''Royal Society of Arts'' da ziskouez e labour.<ref name="APS" /> Goude-se e voe pedet al luc'hskeudenner gant Skol-veur [[Pennsylvania]] evit studiañ fiñvoù tud en ur studio bras bet savet er-maez dindan gouloù an [[Heol]], ha fiñvoù al loened e liorzh [[Philadelphia]]. Eus [[1883]] betek [[1886]] neuze e kemeras tremen 100 000 luc'hskeudenn eus tud en noazh o fiñval evit diskouez jestroù o buhez pemdez, o labour, o sportoù pe c'hoazh o dañsoù, hag eus loened ar zoo. Bewech e veze meur a gamera evit disrannañ ar skeudennoù kent o blivañ dre ar zoopraksiskop<ref>Braun, Brookman & Keller, ''op. cit.''</ref>.<br> E miz Mezheven [[1887]] e voe embannet al labour-se e stumm ul levr 20 000 luc'hskeudenn ennañ<ref>Eadweard Muybridge (1887), ''Animal Locomotion: an Electro-Photographic Investigation of Connective Phases of Animal Movements'', [http://www.archives.upenn.edu/primdocs/upt/upt50/upt50m993/upt50m993.html University of Pennsylvania] {{en}}</ref>. Dre al levr-se e voe graet araokadennoù e studi fiñvoù ar sportourion. Goude e labour evit Skol-veur Pennsylvania e veajas al luc'hskeudenner da-geñver prezegennoù ha diskouezadegoù. E [[1893]] e voe kinniger ''Animal Locomotion'' e [[Chicago]], er ''Zoopraxographical Hall'' a voe savet a-ratozh-kaer evit ma c'hallje al luc'hskeudenner diskouez e labour da dud o devoa paeet evit e welet — ar sal sinema genwerzhel gentañ e voe ar ''Zoopraxographical Hall'' neuze. === An diwezh === E [[1894]], d'an oad a 64 bloaz, e tistroas Eadweard Muybridge d'e gêr c'henidik da chom. Kendelc'her gant ar prezegennoù a reas dre [[Breizh-Veur|Vreizh-Veur]] a-bezh. Daou vloaz war-lerc'h e tistroas d'ar Stadoù-Unanet a-benn renkañ aferioù arc'hantel ha dastum ginennoù e labour evit Skol-veur Pennsylvania.<br> Daou levr a embannas gant an danvez-se : ''Animals in Motion'' ([[1899]]) ha ''The Human Figure in Motion'' ([[1901]]), a vez adembannet ingal abaoe<ref>Gwelit al [[#Levrlennadur|levrlennadur]]</ref>. D'an 8 a viz Mae 1904 e varvas Eadweard James Muybridge diwar [[krign-bev|kankr]] ar [[raksavenn]], e Kingston-upon-Thames. Devet e voe e gorf, ha sebeliet e ludu e [[Woking (Surrey)|Woking]] e Surrey.<br> Den ne oar perak ez eus bet skrivet ''Eadweard Maybridge'' war e vez<ref name="Brian Clegg, op. cit."/>. == Hêrezh == Gant Eadweard Muybridge e voe adijinet galloudoù teknikel hag arzel ar c'hameraoù, ha dre-se e tiskouezas d'e warlerc'hidi un hent nevez war-du ar fiñv, an amzer hag an egor. E meur a oberenn e kaver levezon labour al luc'hskeudenner hiziv c'hoazh, eus ar sinema betek taolennoù [[Marcel Duchamp]]<ref>Gwelit ''Nu descendant un escalier (n°1, [[1911]] & n°2 [[1912]])'' e [http://www.philamuseum.org/collections/permanent/51448.html?mulR=1370865878|3 Philadelphia Museum of Art] {{en}}</ref>, eus taolennoù [[Francis Bacon (livour)|Francis Bacon]] ([[1909]]-[[1992]]) betek ar film ''[[The Matrix (film)|The Matrix]]'' ([[1999]]) ha klip [[video]] ar strollad [[U2 (strollad)|U2]] evit o c'hanaouenn ''Lemon'' ([[1993]]).<br> Diaes eo hiziv an deiz ijinañ ar bed ma oa E. Muybridge o vevañ ur c'hanvedad zo, p'en deus e labour kemmet penn-da-benn hor merzhout an amzer hag hor bed-ni. * Ar [[Bro-C'hall|Gall]] [[Étienne-Jules Marey]] (1830-1904), war-lerc'h labour E. Muybridge, a voe al luc'hskeudenner kentañ oc'h enrollañ fiñvoù gant ur c'hamera hepken, e 1882, ar pezh a levezonas E. Muybridge d'e dro. * Al livour ha luc'hskeudenner amerikan [[Thomas Eakins]] (1844-1916) a labouras gant E. Muybridge e 1884 ; e daolenn ''[https://en.wikipedia.org/wiki/File:A_may_morning_in_the_park_thomas_eakins.jpeg A May Morning in the Park]'' (1880) a ziskoueze dija doare gwir ar c'hezeg da gerzhet. * Ar [[Bro-Skos|Skosad]] [[William Kennedy Dickson]] (1860-1935) a ijinas ar c'hentañ kamera da enrollañ filmoù. * An Amerikan [[Thomas Edison]] (1847-1931) a vreouas kameraoù d'e dro. * An ijinour amerikan [[Harold Eugene Edgerton]] (1903-1990) a ijinas al luc'hskeudennerezh prim diwar e labour war ar [[stroboskopiezh]]. * Ar sonaozour amerikan [[Philip Glass]] (ganet e 1937) a savas un [[opera]] anvet ''The Photographer'' ([[1982]]), diazezet war eskadennoù prosez E. Muybridge. {{Commons|Eadweard Muybridge}} <gallery mode="packed" heights="300px"> Eakins, Thomas (1844-1916) - Study in the human motion.jpg|''Study in the Human Motion''<br>Thomas Eakins, [[1885]] Eadweard Muybridge 1.gif|''Woman Walking Downstairs''<br>Eadweard Muybridge, [[1887]] Nude woman washing face, animated from Animal locomotion, Vol. IV, Plate 413 by Eadweard Muybridge.gif|''Nude woman washing face''<br>Eadweard Muybridge, [[1887]] </gallery> == Notennoù == {{Daveoù|bannoù=2}} == Levrlennadur == * Eadweard Muybridge (1899), ''Animals in Motion'', ademb. Dover Publications (2007), ISBN 978-0-486-99767-4 (levr + CD-ROM) {{en}} * Eadweard Muybridge (1901), ''The Human Figure in Motion'', ademb. Dover Publications (2007), ISBN 978-0-486-99771-1 (levr + CD-ROM) {{en}} * Georges Sadoul (9vet emb., 1999), ''Histoire du cinéma mondial des origines à nos jours'', Flammarion, ISBN 978-2080602169 {{fr}} * Paul Hill (2001), ''Eadweard Muybridge'', Phaidon, ISBN 978-0-7148-9168-2 {{fr}} * Rebecca Solnit (2003), ''River of Shadows – Eadweard Muybridge and the Technological Wild West'', Viking Adult, ISBN 978-0-670-03176-4 {{en}} * Brian Clegg (2007), ''The Man Who Stopped Time: The Illuminating Story of Eadweard Muybridge - Pioneer Photographer, Father of the Motion Picture, Murderer'', Joseph Henry Press, ISBN 978-0-309-10112-7 {{en}} * Marta Braun, Philip Brookman & Corey Keller (2010), ''Helios: Eadweard Muybridge in a Time of Change'', Steidl, ISBN 978-3-86521-926-8 {{en}} == Liammoù diavaez == * Dastumad Eadweard Muybridge e [http://www.archives.upenn.edu/faids/upt/upt50/muybridgee.html Skol-veur Pennsylvania] {{en}} * Luc'hskeudenoù Eadweard Muybridge e [http://www.zeno.org/Zeno/0/Suche?q=Eadweard+Muybridge&k=Bibliothek Zeno.org]{{de}} * [http://www.precinemahistory.net/1870.htm ''The History of the Discovery of Cinematography''] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{DEFAULTSORT:Muybridge, Eadweard}} [[Rummad:Luc'hskeudennerezh]] [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1830]] [[Rummad:Marvioù 1904]] 57ijbwebtivh11s5p26e23g2ow1xc1n 0 106597 2148147 2096884 2025-06-03T18:16:13Z Fanchigo 14086 2148147 wikitext text/x-wiki [[Restr:Electrotachyscope1.jpg|thumb|upright 1.4|Un '''elektrotakiskop''' – ''American Scientific'', 16/11/1889, p. 303]] An '''elektrotakiskop''' a voe unan eus an ardivinkoù kentañ bet ijinet a-benn diskouez skeudennoù fiñvus.<br /> Ijinet e voe e [[1887]] gant al [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenner]] [[Alamagn|Alaman]] [[Ottomar Anschütz]] ([[1846]]-[[1907]]).<br /> [[Lagad|Dreistpad al luc'hsae]] eo pennaenn an elektrotakiskop : lakaet e vez un heuliad skeudennoù o tibunañ buan evit reiñ kammzerc'h ar fiñv, alese an [[tresadennoù-bev]] hag ar [[sinema]]. Eus ar ger [[latin]] skiantel ''electrum'' "goularz", hag ar gerioù [[henc'hresianeg|henc'hresianek]] ''takhus'' "buan" + ''skopein'' "arselliñ" e teu anv an ardivink, a dalvezfe kement hag "arselliñ buan dre [[tredan|dredan]]" neuze. == Arc'hwelerezh == Unan eus an ardivinkoù deveret eus ar [[zoetrop]] eo an elektrotakiskop. Savet e oa diwar 24 luc'hskeudenn engravet war plakennoù 12 x 9 [[metr|cm]] lakaet a-hed riz ur gantenn 1,5 metr he zreuzkiz staliet a-serzh dirak ur speurenn a dalveze da skramm. E laez ar gantenn e oa ur [[korzenn Geissler|gorzenn Geissler]] a vanne [[gouloù]] war ar skeudennoù ; dre un dornikell e veze lakaet tro er gantenn gant un tizh a 30 skeudenn dre [[eilenn]] evit ma c'hallje un den pe ur strolladig tud gwelet ar skeudennoù o fiñval war ar skramm. E 1887 e voe kinniget an elektrotakiskop e Maodierndi ar [[Sevenadur]] e [[Berlin]]. Etre [[1891]] ha [[1893]] e voe kenderc'het ha gwerzhet gant an embregerezh Siemens & Halske war-dro 140 skouerenn eus un elektrotakiskop nevez, anvet ''Elektrischer Schnellseher'' "Primseller dre dredan", a oa bihanoc'h ha kaset dre dredan ; daou zoare a oa : unan evit ar gêr hag unan evit ar salioù-dudi, a veze loc'het dre lakaat ur pezh-moneiz. E 1891 e voe diskouezet an elektrotakiskop e Diskouezadeg Tredangalvezel Etrebroadel [[Frankfurt]], e [[1892]] e [[London]] hag e 1893 e Foar ar Bed [[Chicago]], dindan an anv ''Electrical Wonder Machine'' "mekanik-tredan marzhus"<ref>Deac Rossell, ''op. cit.''</ref>. D'ar 6 a viz Du [[1894]] e vreouas Ottomar Anschütz un elektrotakiskop a vanne skeudennoù war ur skramm bras ; div gantenn a oa en ardivink, a voe diskouezet e Berlin d'ar 25 a viz Du 1894 war ur skramm 6 x 8 metr e vent. Adal an 22 a viz C'hwevrer betek dibenn miz Meurzh [[1895]] e voe abadennoù elektrotakiskop e ti kozh ar ''Reichstag'' e Berlin, ur sal a c'halle delc'her betek 300 den azezet. En hevelep bloavezh e teuas filmoù kelluloid gweñv Eastman Kodak war ar marc'had [[europa]]t, ha paouez a reas Ottomar Anschütz gant e vekanik-tredan marzhus. == Levrlennadur == * Deac Rossell (1997), ''Ottomar Anschütz and his Electrical Wonder'', Projection Box, ISBN 978-0-9523941-8-1 {{en}} == Liammoù diavaez == * Skeudennoù eus an elektrotakiskop war [http://www.youtube.com/watch?v=EArkp5YYTLA YouTube] * [https://web.archive.org/web/20131221121755/http://www.elektrischerschnellseher.com/xFRA/Totaal.html An ''Elekrischer Schnellseher''] {{en}} * [http://www.precinemahistory.net/1870.htm ''The History of the Discovery of Cinematography''] {{en}} * [http://www.victorian-cinema.net/machines ''Victorian Cinema''] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]](1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Mutoskop]] (1894) == Notennoù == {{daveoù}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] lf1adpbxc3nkkqmdovcj2w6pki74r28 0 106609 2148152 2008665 2025-06-03T18:18:43Z Fanchigo 14086 2148152 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> [[Restr:Mutoscope, 1899 (bis).jpg|thumb|upright=0.9|Ur '''mutoskop'''<br /><small>Skritell evit ar werzherion (1899)</small>]] Unan eus ar mekanikoù kentañ bet ijinet a-benn diskouez skeudennoù fiñvus e oa ar '''mutoskop''', a voe breouet d'an 21 a viz Du [[1894]] gant an [[Stadoù-Unanet Amerika|Amerikan]] [[Herman Casler]] ([[1867]]-[[1939]]).<br> [[Lagad|Dreistpad al luc'hsae]] eo pennaenn ar mutoskop : lakaet e vez un heuliad skeudennoù da zibunañ buan evit reiñ kammzerc'h ar fiñv.<br /> Ne veze ket bannet ar skeudennoù blivet war ur skramm avat : ret e oa d'un den hepken sellet outo dre lagadelloù, ha ne c'halle o gwelet nemet goude bout lakaet ur pezh-moneiz er mekanik. Kenwerzhel dreist-holl e oa ar pal neuze. Eus ar ger [[latin]] ''mutare'' "kemmañ", hag ar ger [[henc'hresianeg|henc'hresianek]] ''skopein'' "arselliñ" e teu an anv ''Mutoscope'' bet dibabet gant H. Casler ; kement hag "arselliñ kemmoù" e talvezfe. == Arc'hwelerezh == [[Restr:Mutoscope 1896.jpg|thumb|upright=0.9|left|Diabarzh ur mutoskop (1896)]] Deveret diouzh ar [[folioskop]] bet breouet e [[1868]] e [[Bro-Saoz]] eo ar mutoskop. [[Luc'hskeudennerezh|Luc'hskeudennoù]] a veze diskouezet avat, pa oa tresadennoù en ijinadenn [[John Barnes Linnett]]. Un heuliad luc'hskeudennoù gwenn-ha-du [[moullerezh|moullet]] war [[paper|garton]] tev ha gweñv, un 850 bennak anezho peurliesañ, a oa staget ouzh ur [[kranenn|granenn]] lakaet war he gant e korf ar mekanik. War-dro 7 x 4,75 [[metr|cm]] e oa ment pep kartenn, ha 25&nbsp;cm treuzkiz ar granenn gwisket a gartennoù.<br /> Ur veniad luc'hskeudennoù hepken a oa e pep mutoskop, an dodenn anezhi o vout diskouezet war ur skritell bet lakaet a-us ar mekanik. War-dro ur [[eilenn|vunutenn]] e pade pep abadenn. Ret e oa silañ ur pezh-moneiz er mekanik evit e lakaat da vont en-dro : dre [[tredan|dredan]] e veze luc'het ar skeudennoù, a weled dre lagadelloù, ha gant un dornikell e lakaed al luc'hskeudennoù da zibunañ.<br> Tu a oa d'an arvalion da c'hoari gant tizh an dibun, gant nebeut a frankiz avat ; ne c'hallent ket astenn ar badelezh dre baouez a dreiñ rak gant fiñv an dornikell o vont war-raok hepken e veze stouet ar c'hartennoù gweñv betek ar c'hogn dereat : pa chome difiñv ar granell ez ae ar skeudennoù diwar wel, ur [[gwinterell|winterell]] a lazhe ar gouloù, hag er mekanikoù diwezhañ e kouezhe ur stign dirak al lagadelloù. Tu a oa da dreiñ an dornikell en tu kontrol, hogen ne lakae ket ar skeudennoù da zibunañ a-c'hin. {{clear}} [[Restr:What the butler saw machine 033.jpg|thumb|upright=0.9|Ur '''mutoskop'''<br /><small>''Herne Bay Museum & Gallery''</small>]] == Kenderc'hadur == E miz Kerzu [[1895]] e voe diazezet ar gompagnunezh ''American Mutoscope and Biograph Company'' gant Herman Casler, an ijinadennerion [[William Kennedy Dickson]] ha Henry Marvin, kevret gant an nevidour Elias Koopman. Betek [[1909]] e voe fardet ha gwerzhet mutoskopoù.<br /> Er bloavezhioù [[1920]] e voe roet aotre d'ar gompagnunezh ''International Mutoscope Reel Company'' da kenderc'hañ benioù ha mekanikoù, ar pezh a reas eus [[1926]] betek [[1949]]. == Remzad == Diouzhtu e voe graet berzh gant ar mutoskop e salioù-c'hoari ar Stadoù-Unanet. Breouioù all evit ar ''Mutoscope'' a voe enrollet e [[Pariz]] hag e [[Londrez]] e [[1895]], hag e [[1897]] en hevelep lec'hioù evit kentelioù gwellaet eus ar mekanik<ref>[http://www.flipbook.info/viewers.php ''Flipbook.info''] {{en}}</ref>. Meur a vekanik gant meur ag abadenn – ha meur a briz goulennet digant an arvalion – a veze staliet er salioù. E-kichen an abadennoù boaziet e voe kinniget buan beniadoù [[erotegezh|erotek]], ar skalfad anezho oc'h en em astenn eus merc'hed atizus (d'ar mare-se) betek [[pornografiezh]] kerreizh (d'ar mare-se adarre)<ref>Gwelit ''Birth of the Pearl'', [http://www.youtube.com/watch?v=5TqBvXidBcE YouTube] ha ''What the Butler Saw!'', [http://www.youtube.com/watch?v=AoyIQzH2Uzs YouTube] {{en}}</ref>. Alies avat e oa titloù an abadennoù atizusoc'h a-galz eget ar pezh a veze diskouezet e gwirionez. Berzh a reas ar mutoskopoù e [[Breizh-Veur]] ivez, ker pell en {{XXvet kantved}} ha [[1971]] : da 15 a viz C'hwevrer ar bloaz-se e voe troet reizhiad ar moneiz da zekrannel er [[Rouantelezh-Unanet]] hag en [[Iwerzhon]]<ref>Gwelit [[:en:Decimal Day|''Decimal Day]] {{en}}</ref>. Abalamour ma oa re goustus kemmañ gwikefreoù-paeañ ar mutoskopoù e voe distrujet kalz anezho ; lod a voe kaset da [[Danmark|Zanmark]], ma oa bet lezennekaet ar skeudennoù pornografek d'an 12 a viz Kerzu [[1969]]. == Liammoù diavaez == * Ur mutoskop war [http://www.youtube.com/watch?v=Qm6BIRNRFaw YouTube], hag unan all war [http://www.youtube.com/watch?v=Hs3y-lhVWbc YouTube] adarre. * ''American Mutoskop and Biograph Company'' el [http://www.loc.gov/pictures/item/2002735955/ ''Library of Congress''] {{en}} * [http://www.precinemahistory.net/1870.htm ''The History of the Discovery of Cinematography''] {{en}} * [http://www.victorian-cinema.net/machines ''Victorian Cinema''] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]] (1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Commonscat|Mutoscope}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] o7evnq2z9qpbvlnqos3t6upp3n1rpo2 0 106623 2148145 2136605 2025-06-03T18:14:53Z Fanchigo 14086 2148145 wikitext text/x-wiki <!-- Skramm 1280 x 1024 px --> {| class="infobox" cellspacing="2" style="width:23em; font-size:90%;" ! colspan="2" style="text-align: center; background-color:{{#if:{{{bgcolour|}}}|<nowiki/>{{{bgcolour}}}|<nowiki/>Silver}}; color:#FFFFFF;font-family:Verdana, Arial, Helvetica, sans-serif; font-size: 120%;"| <div style="float:right;">[[Restr:Photo camera icon.png|40px]]</div> <big>'''{{{nom|{{PAGENAME}}}}}'''</big> |- | [[Restr:Anschuetz.jpg|211px|center|Ottomar Anschütz]] |- width="85px" valign="top" align="center" | '''Ottomar Anschütz''' (1889) |- width="85px" valign="top" | <HR noShade> |- width="85px" valign="top" | '''Ganedigezh :''' 16 a viz Mae 1846 e Leszno |- width="85px" valign="top" | '''Marv :''' 30 a viz Mae 1907 e Berlin-Friedenau |- width="85px" valign="top" | <HR noShade> |- width="85px" valign="top" | '''Broadelezh :''' {{Prusia (1803-1892)}} |- width="85px" valign="top" | <HR noShade> |- width="85px" valign="top" | '''Micherioù :''' luc'hskeudenner, ijinadenner |- width="85px" valign="top" | <HR noShade> |- width="85px" valign="top" | align="center" | '''Oberennoù pennañ :'''<br />• Elektrotakiskop (1887)<br />• Luc'hskeudennerezh prim (1889) |- |} '''Ottomar Anschütz''' (16 a viz Mae [[1846]] e [[Leszno]]<ref>[[:pl:Leszno#Urodzeni w Lesznie|Wikipedia polonek]]</ref>, proviñs [[Poznań]] e [[Prusia]] - 30 a viz Mae [[1907]] e [[Berlin]]-Friedenau) a oa unan eus al [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudennerion]] gentañ.<br /> Ne oa ket ur skiantour ; un arzour e oa, a veze bepred o klask kenderc'hañ labour eus an dibab dre wellaat dizehan perzhded dreist e luc'hskeudennoù. Peogwir en devoa dibabet en ober dre arwellaat e vinvioù e troas da unan eus ijinadennerien bouezusañ en Istor ar luc'hskeudennerezh pa ijinas al luc'hskeudenniñ prim ha, pelloc'h, en hini ar sinema abalamour d'e [[elektrotakiskop]]. Mab d'ul liver-kinkler a laboure e tiez ha kastilli e gorn-bro e oa Ottomar Anschütz<ref>Deac Rossell, ''op. cit''</ref>. Abred e voe dedennet gant arz al luc'hskeudennerezh, ur gambr zu a stalias e ti e dud evit e studiañ.<br /> D'an oad a 18 vloaz, e [[1864]] ha betek [[1868]], e voe stummet gant al luc'hskeudennerion Ferdinand Beyrich e Berlin, Franz Hanfstaengl e [[München]] ha Ludwig Angerer e [[Vienna|Wien]]. Goude-se e warlerc'hias e dad en ur genderc'hel gant e enklaskoù war al luc'hskeudennerezh. == Al luc'hskeudennerezh prim == [[Restr:Cap Ottomar Anschütz.jpg|thumb|170px|left|C'hwibon war nij - <small>11 x 12 cm</small>]] Adalek [[1882]] e voe brudet evel luc'hskeudenner, a rae gant ur [[kamera|c'hamera]] en devoa aveet gant ur stanker dre stignoù a roe tu da verraat ar c'hizvezh, ha gant ur wikefre dre [[tredan|dredan]] da reizhañ al luc'hwezañ.<br /> Daouzek benveg a reas da gentañ, gant harp e amezeg Schneider a oa un oberour [[ograou]], ha 24 diwezhatoc'h. E [[1883]] e luc'hskeudennas [[marc'h|kezeg]] gant e venveg, hag e [[1884]] e reas ur rummad luc'hskeudennoù eus [[c'hwibon]]ed war nij a zo brudet hiziv c'hoazh peogwir ez awenjont an nijer [[Otto Lilenthal]] pa oa oc'h ober enklaskoù war e [[plaverez|blaverezioù]]<ref>[http://www.lilienthal-museum.de/olma/efoto.htm ''Lilienthal Museum''] {{de}} {{en}}</ref> Luc'hskeudennoù all a gemeras e Liorzh loened [[Breslau]] hag e lec'hioù all. E [[1884]] ivez e voe goulennet digantañ luc'hskeudenniñ pleustradegoù brezel ar marc'hegerezh impalaerel e [[Wrocław]] ; div luc'hskeudenn a voe [[moullerezh|moullet]] er gazetenn ''Illustrirten Zeitung'' e [[Leipzig]] dre ''[[Autotypie]]'', un argerzh nevez bet breouet daou vloaz abretoc'h gant George Meis Bach e München.<br /> E [[1886]] e labouras evit Maodiernezh prusian ar [[Brezel]] en [[Hannover]], ma luc'hskeudennas pleustradegoù ar marc'hegerezh adarre. D'ar 27 a viz Du [[1888]] e vreouas ur c'hamera nevez<ref>[https://depatisnet.dpma.de/DepatisNet/depatisnet?window=1&space=menu&content=treffer&action=pdf&docid=DE000000049919A&Cl=2&Bi=1&Ab=&De=1&Dr=3&Pts=&Pa=&We=&Sr=&Eam=&Cor=&Aa=&so=desc&sf=vn&firstdoc=0&NrFaxPages=7&pdfpage=1 Breou niv. 49919] {{de}}</ref> a oa aveet gant ur stanker a oa staliet a-serzh e-tal ar blakenn-luc'hskeudenniñ. Gouest e oa ar benveg-se da serriñ e stanker en 1/1000 [[eilenn]], ar pezh a voulc'has an hent d'al luc'hskeudenniñ prim. Gwellaet e voe an ijinadenn a-feur ma voe fardet ha gwerzhet gant an ti Goerz eus [[1890]] betek [[1927]]. == Al luc'hskeudennerezh a-steudadoù == * ''Pennad pennañ :'' [[Elektrotakiskop]]. {| |- valign="top" | [[Restr:Electrotachyscope1.jpg|left|150px|Un elektrotakiskop]] | D'an hevelep mare e oa Ottomar Anschütz o labourat war ur benveg deveret diouzh [[zoetrop]] [[William George Horner]] ([[1834]]).<br /> En e venveg a anvas ''Wundertrommel'' ("taboulin marzhus") da gentañ, ''Schnellseher'' ("Primweler") da c'houde, e stage steudadoù luc'hskeudennoù prim ouzh ur [[kranenn|granenn]]-dro ; dre faoutoù e c'halled gweled ar skeudennoù blivet. E [[1887]] e vreouas an elekrotakiskop, hag e [[1891]] un doare nevez anezhañ, buanoc'h ha kaset dre dredan, a anvas ''Elektrische Schnellseher''.<br /> D'ar 6 a viz Du [[1894]] e voe breouet un deveradenn arall eus e venveg, a oa un elektrotakiskop-tredan a oa gouest da vannañ ar skeudennoù war ur skramm ; abadennoù reoliek a aozas betek dibenn miz Meurzh [[1895]], kent ma vije ijinet ar ger ''sinema'', dirak saliadoù tud o devoa paeet evit o gwelet e Berlin. Ar wezh diwezhañ eo ma voe gwelet an elekrotakiskop o vont en-dro. |- |} == Diwezh == [[Restr:Ehrengrab Stubenrauchstraße 43–45 (Fried) Ottomar Anschütz.jpg|thumb|Bez O. Anschütz e Berlin-Friedenau]] Adal 1895 e voe anvet O. Anschütz da guzulier an impalaer [[Gwilherm II (Alamagn)|Wilhelm II]] a-zivout al luc'hskeudennerezh ; gant an impalaer hag e diegezh e veajas da [[Palestina|Balestina]] e [[1899]].<br /> D'an hevelep mare en devoa digoret ur stal da werzhañ rikoù evit ar vicher e Berlin, ha skrivet ul levr anvet ''Die Photographie im Hause'' ("Al luc'hskeudennerezh er gêr") a voe embannet e [[1901]] hag a vroudas kalz yaouankizoù da fardañ binvioù-luc'hskeudenniñ kent mont war ar vicher.<br /> Etre 1894 ha 1907 e tapas Ottomar Anschütz 36 breou evit rikoù evel stankerioù, reizhoù-diskuliañ, benioù, skrammoù hag all. Betek e varv e chomas feal Ottomar Anschütz da berzhded ar skeudennoù : pa veze e luc'hskeudennoù war ziskouez koulz er Stadoù-Unanet hag en Europa abalamour d'o ferzhded dreist en em gavas dic'houest da labourat gant ar filmoù gweñv bet lakaet war marc'had [[Europa]] gant an ti [[Stadoù-Unanet Amerika|amerikan]] Eastman-Kodak, rak ne oant ket ken kizidik ha solius evel ar rikoù e oa boas da embreger. {{clear}} == Notennoù == <references /> == Levrlennadur == * Deac Rossell (1997), ''Ottomar Anschütz and his Electrical Wonder'', Projection Box, ISBN 978-0-9523941-8-1 {{en}} == Liammoù diavaez == * [http://www.ottomar-anschuetz.de/index.htm Lec'hienn diwar-benn Ottomar Anschütz] {{de}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]] (1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{Commonscat|Ottomar Anschütz}} {{DEFAULTSORT:Anschutz, Ottomar}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Luc'hskeudennerezh]] [[Rummad:Istor al luc'hskeudennerezh]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1846]] [[Rummad:Marvioù 1907]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] cmldpulb6lqgjmdhbthrstoyq6e25pr 0 106624 2148150 2096917 2025-06-03T18:17:39Z Fanchigo 14086 2148150 wikitext text/x-wiki [[Restr:American Mutoscope and Biograph Founders 1895.jpg|thumb|upright 1.2|Emvod kentañ ''K. M. C. D. Syndicate'', 22/09/1895 : Marvin - Dickson - '''H. Casler''' - Koopman]] '''Herman Casler''' (12 a viz Meurzh [[1867]] e [[Sandwich (Illinois)|Sandwich]] ([[Illinois]]) - 20 a viz Gouhere [[1939]] e [[Canastota (New York)|Canastota]] ([[New York (Stad)|New York]]) a oa un ijinadenner [[Stadoù-Unanet Amerika|amerikan]] a vreouas ar [[mutoskop]] e [[1894]]. Gantañ ivez e voe ijinet ar c'hentañ [[kamera]] hezoug ha meur a wikefre all a gasas greanterezh ar [[sinema]] war-raok. == Buhez ha remzad == E [[Fort Plain]] e Stad New York e voe desavet Herman Casler. E [[1889]], d'an oad a 22 vloaz, e krogas da labourat e ti e genderv Charles E. Lipe, a oa un ijinour war an [[treloc'herezh]] a zalc'he brasañ labouradeg kêr [[Syracuse (New York)|Syracuse]] (New York).<br /> Un treser e voe eno kent mont e [[1893]] da [[Schenectady (New York)]], ma voe implijet gant ar gompagnunezh ''General Electric Co.'' evit danzen [[toullerez]]ioù-[[tredan]] da labourat er [[mengleuz]]ioù. Eno e kejas ouzh Henry Marvin ha William K. L. Dickson. Kenlabourat a reas ganto war raktres ar ''Magic PhotoRET'', a oa ur c'hamera kuzh a-vent gant un [[horolajerezh|eurier]] a voe breouet d'ar 25 a viz Gouhere 1893<ref>Gant filmoù 12 pe 13 [[metr|mm]] a ledander ez ae en-dro. Gwelit skeudennoù [http://www.french-camera.com/en/magic-photoret-subminiature-xml-327-5692.html amañ]</ref>. E Schenectady, diwar atiz William Dickson, ez ijinas Herman Casler ar mutoskop, a vreouas d'an 21 a viz Du [[1894]], hag a reas berzh er salioù-dudi. E miz Du 1894 ivez e voe echuet fardañ pimpatrom ar ''Mutograph'', ur c'hamera a yaje en-dro dre filmoù 68&nbsp;mm o ledander, kuit a gaout kudennoù barnerezhel gant reoù [[Thomas Edison]] a oa 35&nbsp;mm dezho. E miz Mezheven [[1895]] e voe amprouet gant filmoù, hag e miz Eost e voe kenderc'het ar filmoù kentañ.<br /> E miz Gwengolo 1895 e voe krouet ''K. M. C. D. Syndicate'' gant Elias Koopman, Henry Marvin, Herman Casler ha William Kennedy Laurie Dickson. E miz Kerzu an hevelep bloavezh e voe brasaet en ''American Mutoscope Company'' (A. M. C.), a voe ar gompagnunezh kentañ gouestlet d'ar c'henderc'hañ filmoù evit ar salioù sinema. E miz Genver [[1896]] e roas Herman Casler e vreouioù d'an A. M. C.<br /> E [[1895]]-[[1896]] e voe rener er gompagnunezh ''Marvin Electric Drill Co.'' e Canastota. Gant e implijer Henry Marvin e savas Herman Casler ar gompagnunezh ''Marvin & Casler Co.'' a-benn kenderc'hel gant kenderc'hañ mutoskopoù, ha mekanikoù all bet ijinet gant H. Casler evit ar salioù-c'hoari. [[Restr:Biograph poster2.jpg|thumb|left|upright 0.9|"Tri mignon", skritell ur film ''Biograph'', 1913]] Abaoe miz Ebrel 1895 e veze diskouezet filmoù er Stadoù-Unanet, setu ez ijinas Herman Casler ur banner-skeudennoù a voe anvet ''Biograph''. Adal miz Gwengolo 1896 e voe arveret evit diskouez filmoù 68&nbsp;mm ar ''Mutagraph''. Ker bras ur berzh ha hini ar mutoskop a reas ar ''Biograph'', rak gwelloc'h e oa ar skeudennoù war e filmoù ledan eget war re Edison. Tri bloaz war-lerc'h, e [[1899]], e voe troet anv an A. M. C. da ''American Mutoscope and Biograph Company'' (A. M. B. C.). E [[1900]] e voe erlerc'hiet ar melloù kameraoù-tredan a veze implijet er sinema ouzh reoù hezoug kaset dre zornikell bet ijinet gant skipailh Herman Casler.<br /> E [[1902]] e paouezas A. M. B. C. da genderc'hañ filmoù 68&nbsp;mm rak aesoc'h e oa ober gant ar re 35&nbsp;mm a oa deuet da vout ar vent voutin, ha rannet dre zaou e voe an niver a skeudennoù dre eilenn, ar pezh a zegasas skren war ar skramm. Diskoulmet e voe ar gudenn gant John A. Pross ha Herman Cassler dre ijinañ ur stanker teirlavnennek a lazhe ar skren<ref>Breou niv. 722382, 10 a viz Meurzh 1905. Gwelit [http://books.google.fr/books?id=86JXA-G2ovsC&printsec=frontcover&hl=fr#v=onepage&q=John%20Pross&f=false ''Google Books''] {{en}}</ref>. Pa varvas Henry Marvin e voe Herman Casler perc'henn unel ''Marvin & Casler Co.'', a werzhas e [[1919]].<br /> Betek [[1921]] e chomas gant an ''American Mutoscope and Biograph Company'', ma reas war-dro fardañ kameraoù, bannerioù, [[moullerez]]ioù emgefreek ha rikoù all evit greanterezh ar sinema.<br /> E [[1926]] ez eas war e leve, met kendelc'her a reas da guzuliañ meur a embregerezh ha da vreouañ gwikefreoù betek [[1937]], daou vloaz kent e varv e [[1939]]. {{clear}} == Produer ha filmaozer == Dreist kalvezerezh ar sinema e labouras Herman Casler : postañ arc'hant evel produer a reas, hag aozañ filmoù e-unan. === Produer === Eus 1896 betek 1903 e produas 95 berrfilm : pemp e 1896, tri e 1897, pemp e 1898, ha 76 e 1899.<br /> Nebeut-tre a voe da c'houde : unan e 1900, unan all e 1901 ha daou e 1903. === Filmaozer === Daou verrfilm a reas Herman Casler e 1901 : * ''Love in a Hammock'' ("Karantez en ur brand"), a voe produet gant James White hag embannet gant ''Edison Manufacturing Co.'' d'an 12 a viz Genver 1901<ref>[http://memory.loc.gov/cgi-bin/query/h?ammem/papr:@field(NUMBER+@band(edmp+0163)) ''American Memory''] {{en}} — Sellit ouzh ar film war [http://www.youtube.com/watch?v=A8PlfHNTHVQ YouTube]</ref>. * ''Mr. H. Casler and Baby. Experimental'', a voe embannet gant an ''American Mutoscope and Biograph Company'' e miz Here<ref>[http://www.imdb.com/name/nm1349938/ ''Internet Movie Database''] {{en}}</ref>. == Notennoù == {{daveoù}} == Levrlennadur == * Raymond Fielding (1967), ''A Technological History of Motion Pictures and Television – An Anthology from the Pages of the Journal of the Society of Motion Picture and Television Engineers'', University of California Press, ISBN 978-0-520-05064-8 {{en}} > [http://books.google.fr/books?id=qn6_5XqRXVsC&pg=PP10&dq=%22A+Technological+History+of+Motion+Pictures+and+Television%22&hl=fr&sa=X&ei=mU6zUp6CJsmS4ASriICQDg&ved=0CDgQ6AEwAA#v=onepage&q=%22A%20Technological%20History%20of%20Motion%20Pictures%20and%20Television%22&f=false Follennata war ''Google Books''] == Liammoù diavaez == * [http://www.victorian-cinema.net/casler ''Who's Who of Victorian Cinema''] {{en}} == Pennadoù kar == * [[Tomatrop]] (1824) * [[Zoetrop]] (1834) * [[Fenakistoskop]] (1841) * [[Folioskop]] (1868) * [[Praksinoskop]] (1877) * [[Zoopraksiskop]] (1879) * [[Elektrotakiskop]] (1887) * [[Mutoskop]] (1894) {{DEFAULTSORT:Casler, Herman}} [[Rummad:Sinema]] [[Rummad:Istor ar sinema]] [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] [[Rummad:Luc'hskeudennerezh]] [[Rummad:Istor al luc'hskeudennerezh]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1867]] [[Rummad:Marvioù 1939]] sdhilegbolhrnxysixlvcjoywkfc3xo 0 109566 2148125 1672611 2025-06-03T15:03:50Z Ar choler 52661 "nant" n'eo ket "andon" 2148125 wikitext text/x-wiki {{Disheñvelout lec'hanvioù}} '''Nant''' (brezhoneg : "traoñienn" ha "gwazh-dour" ; [[kembraeg]] : "gwazh-dour" ; [[okitaneg]] : "traoñienn") zo un [[anv-kadarn]] a orin [[galianek]] : ''nanto'', "traoñienn"<ref>{{fr}} Dottin, Georges (1920). ''La langue gauloise''. Paris : Slatkine Reprints, 1985, p. 274 {{ISBN|978-2-05-100208-0}}</ref>{{,}}<ref>{{fr}} Dauzat, Albert & Rostaing, Charles. ''Dictionnaire étymologique des noms de lieu en France''. Paris : Librairie Guénégaud, 1996, p. 489-a {{ISBN|978-2-85023-076-9}}</ref>, a gaver el [[lec'hanvadurezh]]. ==Lec'hioù== ==={{Breizh}}=== *''Nant-Douar'' ({{LFE|[nãntu:ar]}}) e [[Louaneg]], e [[Treger]]. *[[Nant-Izeg]], anv brezhonekaet kumun ''[[Val-d'Izé]]'', en [[Il-ha-Gwilun]]. *[[Pleneg-Nantraezh]]. ==={{Bro-C'hall}}=== * [[Nanc-lès-Saint-Amour]] ([[Jura (departamant)|Jura]]) * [[Les Nans]] (Jura) * [[Nans]] ([[Doubs (departamant)|Doubs]]) * [[Nans-sous-Sainte-Anne]] (Doubs) * [[Namps-Maisnil]] ([[Meuse (departamant)|Meuse]]) * [[Nant (Aveyron)]] ([[Aveyron (departamant)|Aveyron]]) * [[Nant-le-Grand]] (Meuse) * [[Nant-le-Petit]] (Meuse) * [[Nantua]] ([[Ain (departamant)|Ain]]) ==={{Kembre}}=== *[[Abernant]] *[[Nant Brân]] *[[Nant Clydach]] *[[Nant Conwy]] *[[Nant Cynnyd]] *[[Nant Ffrancon]] *[[Nant-y-caws]] *[[Nantglyn]] *[[Nant Gwrtheyrn]] *[[Nant Gwynant]] *[[Nantlle]] *[[Nant Peris]] *[[Nant-y-caws]] *[[Nant-y-glo]] *[[Nant y Gwryd]] *[[Nant-y-moch]] ==={{Okitania}}=== *[[Nant (Aveyron)]] ==Tud== *[[Twm o'r Nant]] ==Notennoù== {{daveoù}} igz45ch1fepuv9ktamq0cebkcyjw8t6 2148126 2148125 2025-06-03T15:05:23Z Ar choler 52661 /* {{Kembre}} */ urzh al lizherenneg 2148126 wikitext text/x-wiki {{Disheñvelout lec'hanvioù}} '''Nant''' (brezhoneg : "traoñienn" ha "gwazh-dour" ; [[kembraeg]] : "gwazh-dour" ; [[okitaneg]] : "traoñienn") zo un [[anv-kadarn]] a orin [[galianek]] : ''nanto'', "traoñienn"<ref>{{fr}} Dottin, Georges (1920). ''La langue gauloise''. Paris : Slatkine Reprints, 1985, p. 274 {{ISBN|978-2-05-100208-0}}</ref>{{,}}<ref>{{fr}} Dauzat, Albert & Rostaing, Charles. ''Dictionnaire étymologique des noms de lieu en France''. Paris : Librairie Guénégaud, 1996, p. 489-a {{ISBN|978-2-85023-076-9}}</ref>, a gaver el [[lec'hanvadurezh]]. ==Lec'hioù== ==={{Breizh}}=== *''Nant-Douar'' ({{LFE|[nãntu:ar]}}) e [[Louaneg]], e [[Treger]]. *[[Nant-Izeg]], anv brezhonekaet kumun ''[[Val-d'Izé]]'', en [[Il-ha-Gwilun]]. *[[Pleneg-Nantraezh]]. ==={{Bro-C'hall}}=== * [[Nanc-lès-Saint-Amour]] ([[Jura (departamant)|Jura]]) * [[Les Nans]] (Jura) * [[Nans]] ([[Doubs (departamant)|Doubs]]) * [[Nans-sous-Sainte-Anne]] (Doubs) * [[Namps-Maisnil]] ([[Meuse (departamant)|Meuse]]) * [[Nant (Aveyron)]] ([[Aveyron (departamant)|Aveyron]]) * [[Nant-le-Grand]] (Meuse) * [[Nant-le-Petit]] (Meuse) * [[Nantua]] ([[Ain (departamant)|Ain]]) ==={{Kembre}}=== *[[Abernant]] *[[Nant Brân]] *[[Nant Clydach]] *[[Nant Conwy]] *[[Nant Cynnyd]] *[[Nant Ffrancon]] *[[Nant Gwrtheyrn]] *[[Nant Gwynant]] *[[Nant Peris]] *[[Nant y Gwryd]] *[[Nant-y-caws]] *[[Nant-y-caws]] *[[Nant-y-glo]] *[[Nant-y-moch]] *[[Nantglyn]] *[[Nantlle]] ==={{Okitania}}=== *[[Nant (Aveyron)]] ==Tud== *[[Twm o'r Nant]] ==Notennoù== {{daveoù}} tvieqa2bdpdcw26ky5bkjky8bo6u8tt 0 114607 2148400 1858935 2025-06-05T18:00:34Z Dishual 612 2148400 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sinema (tud) | anv = Gary Sinise | skeudenn = GarySiniseOct09.jpg | ment ar skeudenn = | alc'hwez = '''Gary Sinise''' e [[2009]] | anv ofisiel = Gary Alan Sinise | lesanv = | deiziad ganedigezh = {{Deiziad|17|Meurzh|1955}} | lec'h ganedigezh = [[skeudenn:Flag of United States.svg|20px]]<br> |[[Blues Island (Illinois)|Blues Island]], [[Illinois]], [[SUA]] | broadelezh = [[skeudenn:Flag of United States.svg|20px]] [[Stadunanat]] | deiziad marvedigezh = | lec'h marvedigezh = | micher = [[Aktour]], [[filmaozer]] | filmoù brudet = ''[[Forrest Gump]]'', ''[[Apollo 13 (film)|Apollo 13]]'', ''[[Ransom (film)|Ransom]]'',<br> |''[[The Green Mile]]'', ''[[Snake Eyes]]'', ''[[Mission to Mars (film)|Mission to Mars]]'' | pried = [[Moira Harris]] | bugale = Sophie Anne<br />McCarra Anthony<br />Ella Jane | web = | imdb = 0000641 | prizioù = }} '''Gary Sinise''', ganet '''Gary Alan Sinise''' d'ar {{Deiziad|17|Meurzh|1955}} e [[Blues Island (Illinois)|Blues Island]] ([[Illinois]], [[SUA]]), a zo un [[aktour]], [[filmaozer]], soner ha produer [[stadunanat]]. Enoret eo bet gant un [[Emmy Award]], ur [[Golden Globe Award]], un [[Hollywood Walk of Fame]] ha lakaet e anv evit un [[Academy Award]]. Sinise a zo kroget da vezañ aktour en ur film en doa renet, produet ha c'hoariet [[George Milton]] en [[Of Mice and Men (film 1992)|Of Mice and Men]], diazezet war ar romant gant [[John Steinbeck]]. [[Restr:GarySiniseDanTaylorForrestGump94.jpg|thumb|Gary Sinise evel Dan Taylor e-kerzh filmadenn [[Forrest Gump]] e 1993]] == Filmlennadur == ===Filmoù=== {| class="wikitable sortable" |- ! Bloavezh ! Titl ! Roll ! class="unsortable" | Notenn(où) |- | 1978 | ''[[A Wedding]]'' | Ouzhpenn | Dizanv |- | 1988 | ''[[Miles from Home]]'' | | Filmaozer |- | rowspan="3" | 1992 | ''[[Of Mice and Men (film 1992)|Of Mice and Men]]'' | [[Of Mice and Men#Tudennoù|George Milton]] | Filmaozer ha produer ivez |- | ''sortname A Midnight Clear'' | Vance 'Mother' Wilkins | |- | ''[[The Witness (film 1992)|The Witness]]'' | Soudard yaouank | [[Film berr]] |- | rowspan="2" | 1993 |''[[Jack the Bear]]'' | Norman Strick | |- | ''[[The Stand (mini-stirad 1994)|The Stand]]'' | Stu Redman | |- | 1994 | ''[[Forrest Gump]]'' | Letanant Dan Taylor | |- | rowspan="2" | 1995 | ''[[Apollo 13 (film)|Apollo 13]]'' | [[Ken Mattingly]] | |- | ''[[The Quick and the Dead (film 1995)|The Quick and the Dead]]'' | The Marshal | |- | rowspan="2" | 1996 | ''[[Ransom (film 1996)|Ransom]]'' | Detective Jimmy Shaker | |- | ''[[Albino Alligator]]'' | Milo | |- | 1998 | ''[[Snake Eyes (film)|Snake Eyes]]'' | Commander Kevin Dunne | |- | rowspan="2" | 1999 | ''The Green Mile'' | Burt Hammersmith | |- | ''[[It's the Rage (film)|It's the Rage]]'' | Morgan | |- | rowspan="3" | 2000 | ''[[Bruno (film 2000)|Bruno]]'' | Dino Battaglia | |- | ''[[Mission to Mars]]'' | Jim McConnell | |- | ''[[Reindeer Games]]'' | Gabriel Mercer | |- | rowspan="3" | 2002 | ''[[Impostor (film 2002)|Impostor]]'' | Spencer Olham | Produer ivez |- | ''[[A Gentleman's Game]]'' | Foster Pearse | |- | ''[[Made-Up (film)|Made-Up]]'' | Duncan Tivey | |- | rowspan="2" | 2003 | ''The Human Stain'' | Nathan Zuckerman | |- | ''[[Mission: SPACE]]'' | Capcom | Film berr |- | rowspan="2" | 2004 | ''[[The Forgotten (film 2004)|The Forgotten]]'' | Dr. Jack Munce | |- | ''[[The Big Bounce (film 2004)|The Big Bounce]]'' | Ray Ritchie | |- | 2005 | ''[[Magnificent Desolation: Walking on the Moon 3D]]'' | [[Gene Cernan]] | rowspan="2" | Mouezh nemetken |- | 2006 | ''[[Open Season (film 2006)|Open Season]]'' | Shaw |- | rowspan="2" | 2011 | ''[[None Less Than Heroes: The Honor Flight Story]]'' | Konter | rowspan="2" | Diell-film |- | ''[[Lt. Dan Band|Lt. Dan Band: For The Common Good]]'' | Roll e-unan |- | 2014 | ''[[Captain America: The Winter Soldier]]'' | Smithsonian Narrator | rowspan="2" | Mouezh nemtken |- |2016 | ''[[Beyond Glory (film 2016)|Beyond Glory]]'' | Mouzh milourel |- | rowspan="2" | 2020 | ''[[Good Joe Bell]]'' | | ''Post-produerezh'' |- | ''[[I Still Believe (film)|I Still Believe]]'' | Tom Camp | |} == Liammoù diavaez == {{Commons|category:Gary Sinise}} {{DEFAULTSORT:Sinise, Garry}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1955]] [[Rummad:Sinema SUA]] [[Rummad:Aktourien SUA]] [[Rummad:Filmaozerien SUA]] qr24a63cifzz6amn6u6p9kkj61zwk3o 0 115052 2148299 1958968 2025-06-04T20:15:50Z Fanchigo 14086 Tennet titouroù evit sevel ur bajenn a-ratozh war 15vet Lord Lovat 2148299 wikitext text/x-wiki {{Disheñvelout anvioù-tud}} Meur a '''Simon Fraser''' a zo anavezet en istor. * '''Simon Fraser''', 11{{Vet}} [[Lord Lovat]], penn ar c'hlan Fraser, lesanvet al Louarn Kozh. Bet eo bet enep James Graham, 5vet Earl a [[Montrose|Vontrose]] (ganet d'ar [[25 a viz Here]] [[1612]] ha bet krouget d'an [[21 a viz Mae]] [[1650]]; anvet da varkiz e [[1644]]) da vare ar brezel etre [[Charlez Iañ]] ha [[Cromwell]] hag ar "g[[Convenanters]]". E-kerzh emsavadeg jakobat [[1715]] e voe eus tu roue Bro-Saoz met treiñ a reas eus tu ar [[Jakobidi]] e [[1745]]. Dibennet e voe goude [[emgann Culloden]] d'an [[9 a viz Ebrel]] [[1747]] e Londrez daoust d'e oad (ganet oa bet e 1667 )ha d'ar fed n'en doa ket kemeret perzh en emgann peogwir e oa e vab e penn ar c'hlan eno. * '''Simon Fraser''', e vab, a voe pardonet hag a savas e 1757 1800 den eus ar c'hlan evit mont da vrezeliñ en arme Breizh-Veur enep Gallaoued Kanada. E [[1747]] e voe lemet an titl a Lord Lovat abalamour d'an emsavadeg. Mont a reas da get al lignez eeun war dro hanter-kant vloaz war lerc'h. * [[Simon Fraser, 15vet Lord Lovat|'''Simon Christopher Joseph Fraser''']], 15{{Vet}} Lord Lovat (1911-1995), ofisour er [[British Army]], brudet evit e berzh en [[Dilestradeg Normandi|dilestradeg e Normandi]] e miz Even 1944. 99d523m8496bzuqe7t84l6fx1me904p 0 115060 2148288 1609868 2025-06-04T19:11:40Z Arko 540 rummad titloù 2148288 wikitext text/x-wiki [[File:Simon Fraser, 11th Lord Lovat - Project Gutenberg eText transparent.png|thumb|200px|Simon Fraser, 11th Lord Lovat]] [[File:Jacobite broadside - Engraving of Simon Fraser, Lord Lovat (c. 1667-1747).jpg|thumbnail|Simon Fraser, 11th Lord Lovat. Engraving c. 1715]] '''Lord Lovat''' zo un titl e [[pariezh Skos]]. [[Rummad:Istor Bro-Skos]] [[Rummad:Titloù}} rd92ywqsu3zaz5ufcy7jgkkx9iihnsp 2148289 2148288 2025-06-04T19:11:54Z Arko 540 2148289 wikitext text/x-wiki [[File:Simon Fraser, 11th Lord Lovat - Project Gutenberg eText transparent.png|thumb|200px|Simon Fraser, 11th Lord Lovat]] [[File:Jacobite broadside - Engraving of Simon Fraser, Lord Lovat (c. 1667-1747).jpg|thumbnail|Simon Fraser, 11th Lord Lovat. Engraving c. 1715]] '''Lord Lovat''' zo un titl e [[pariezh Skos]]. [[Rummad:Istor Bro-Skos]] [[Rummad:Titloù]] o49drng69w0qb7kalu7gyds51gp95vq 2148297 2148289 2025-06-04T20:03:00Z Fanchigo 14086 2148297 wikitext text/x-wiki [[File:Simon Fraser, 11th Lord Lovat - Project Gutenberg eText transparent.png|thumb|200px|Simon Fraser, 11th Lord Lovat]] [[File:Jacobite broadside - Engraving of Simon Fraser, Lord Lovat (c. 1667-1747).jpg|thumbnail|Simon Fraser, 11th Lord Lovat. Engraving c. 1715]] '''Lord Lovat''' zo un titl e [[pariezh Skos]]. == Pennadoù kar == * [[Simon Fraser, 15vet Lord Lovat|Simon Fraser]], 15{{Vet}} Lord Lovat [[Rummad:Istor Bro-Skos]] [[Rummad:Titloù]] gj1ees10wepu6ksknfxzi96czubo149 0 118900 2147987 1644465 2025-06-02T12:01:37Z Fanchigo 14086 2147987 wikitext text/x-wiki {{Brezhonekaat}}{{Disheñvelout}} '''Lancaster''' zo un anv-lec'h saoznek, deuet da vout anv-tud ha traoù. == Lec'hioù == ==={{Aostralia}}=== *[[Lancaster, Victoria]] ==={{Kanada}}=== *[[Lancaster, New Brunswick]] *[[Lancaster, Ontario]] *[[Lancaster Sound]], e Nunavut === {{Bro-Saoz}} === *[[Lancaster (Lancashire)]] ===SUA=== *[[Lancaster, California]], the largest "Lancaster" in the world by population *[[Lancaster, Illinois]] *[[Lancaster, Huntington County, Indiana]] *[[Lancaster, Jefferson County, Indiana]] **[[Patricksburg, Indiana]], a community also called Lancaster *[[Lancaster, Kansas]] *[[Lancaster, Kentucky]] *[[Lancaster, Massachusetts]] *[[Lancaster, Minnesota]] *[[Lancaster, Missouri]] *[[Lincoln, Nebraska]] (once known as Lancaster) *[[Lancaster, New Hampshire]] *[[Lancaster (town), New York]] **[[Lancaster (village), New York]], within the Town of Lancaster *[[Lancaster, Ohio]] *[[Lancaster, Oregon]] *[[Lancaster, Pennsylvania]] *[[Lancaster, South Carolina]] *[[Lancaster, Texas]] *[[Lancaster, Virginia]] *[[Lancaster, Wisconsin]], a city *[[Lancaster Junction, Wisconsin]], an unincorporated community *[[Lancaster County, Nebraska]] *[[Lancaster County, Pennsylvania]] **[[Lancaster Valley AVA]], Pennsylvanian wine region *[[Lancaster County, South Carolina]] *[[Lancaster County, Virginia]] *[[Lancaster Township, Pennsylvania (disambiguation)]], multiple locations == Tud == ===Titloù=== *The County Palatine of Lancaster, a synonym for [[Lancashire]] *[[Duchy of Lancaster]], one of only two British royal duchies *[[Duke of Lancaster]] *[[Earl of Lancaster]] *[[House of Lancaster]], a British royal dynasty ===Anv-tiegezh=== *[[Lancaster (surname)]], people with the surname Lancaster ==Karr-nij== *[[Avro Lancaster]], karr-nij == Pennad kar == *[[Lanchester]] koxug2zcct4bzbg30c6vz9i3wb9p7w3 0 119993 2148080 2140192 2025-06-03T07:44:18Z 62.73.123.192 2148080 wikitext text/x-wiki {{Databox}} Ur '''poellgomz'''<ref name="OPaB">Kinniget gant TermOfis ([[Ofis Publik ar Brezhoneg]]).</ref>{{,}}<ref name=breman404>[https://web.archive.org/web/20210120194957/https://www.skolanemsav.bzh/breman/24-breman-niv-404.html ''Bremañ'' n° 404 (2015)]</ref>, '''poellgomzer'''<ref name="OPaB" />{{,}}<ref name=breman404 />, pe '''pellgomz naouek'''<ref name="OPaB" /> ([[saozneg]] : ''smartphone'') zo ur [[pellgomz]]er hezoug aveet gant ur [[reizhiad korvoiñ hezoug]]. Gant ar benveg-se e c'haller, ouzhpenn pellgomz, kaout ur [[skoazeller niverel personel]], ul [[luc'hskeudennerezh|luc'hskeudenner]] niverel hag un [[urzhiataer]] hezoug. Gantañ e c'haller merdeiñ war ar [[Kenrouedad|genrouedad]], kas ha resev [[postel]]où, ober gant ar [[GPS]], ha meur a dra all c'hoazh, hervez an doareoù. ==An anv== Ur [[ger-malizenn]] eo, kenaozet gant ''[[poell]]'' + ''[[pellgomz]]''. ==Daveoù ha notennoù== {{Daveoù|bannoù=2}} {{Commonscat|Smartphones}} [[Rummad:Pellgomzerezh]] [[Rummad:Urzhiataerezh]] [[Rummad:Ardivinkoù]] 5yyfkoxun9f9fs0l8wybjhuke27w659 0 122691 2148293 1959971 2025-06-04T19:25:10Z Arko 540 2148293 wikitext text/x-wiki [[File:Hero of the USSR Gold Star.png|right|110px|border]] '''Haroz an Unvaniezh Soviedel''' ( Герой Советского Союза, Gueroï Sovietskogo Soïouza, en ruseg) eo an uhelañ titl a enor a veze roet en [[URSS]] ==Pennad kar== *[[Ramon Mercader]] [[Rummad:Harozed an Unaniezh Soviedel]] [[Rummad:Titloù]] l7kylfersq3bx73hnhdd1q5e5xwpe4z 0 124662 2148365 2069161 2025-06-05T14:31:53Z Dishual 612 /* Lec'hienn ofisiel */ 2148365 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Time Magazine logo.svg|thumb|Time Magazine logo]] '''Time''' pe '''Time Magazine''' (a-wechoù bizskrivet '''TIME Magazine''' pe '''TIME''') a zo unan eus pennañ kazetennoù kelaouiñ sizhuniek Stadoù Unanet Amerika. Ar gazetenn a oa bet krouet d'an [[23 a viz Meurzh]] [[1923]] e [[New York]] [[Restr:Time Magazine - first cover.jpg|thumb|Time Magazine kentañ golo [[3 a viz Meurzh]] [[1923]]]] Un embannadur european a zo, Time Europe, anvet Time Atlantic a-raok, savet e [[Londrez]]. Un embannadur aziat, Time Asia, a vez embannet e [[Hong Kong]]. Kevezerien bennañ an Time Magazine er Stadoù Unanet eo [[Newsweek]] hag an [[U.S. News & World Report]]. == Lec'hienn ofisiel == * {{en}} [http://time.com/ Lec'hienn ofisiel Time Magazine] [[Rummad:Sizhuniegoù]] [[Rummad:Kazetennoù saoznek]] [[Rummad:Mediaoù SUA]] nz0g6n313g1117su22cl3s1obejztvi 2148366 2148365 2025-06-05T14:32:17Z Dishual 612 2148366 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Time Magazine logo.svg|thumb|Time Magazine logo]] '''Time''' pe '''Time Magazine''' (a-wechoù bizskrivet '''TIME Magazine''' pe '''TIME''') a zo unan eus pennañ kazetennoù kelaouiñ sizhuniek [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù Unanet Amerika]]. Ar gazetenn a oa bet krouet d'an [[23 a viz Meurzh]] [[1923]] e [[New York]] [[Restr:Time Magazine - first cover.jpg|thumb|Time Magazine kentañ golo [[3 a viz Meurzh]] [[1923]]]] Un embannadur european a zo, Time Europe, anvet Time Atlantic a-raok, savet e [[Londrez]]. Un embannadur aziat, Time Asia, a vez embannet e [[Hong Kong]]. Kevezerien bennañ an Time Magazine er Stadoù Unanet eo [[Newsweek]] hag an [[U.S. News & World Report]]. == Lec'hienn ofisiel == * {{en}} [http://time.com/ Lec'hienn ofisiel Time Magazine] [[Rummad:Sizhuniegoù]] [[Rummad:Kazetennoù saoznek]] [[Rummad:Mediaoù SUA]] 5t62mnvps1y3tiootpx6husied4k0d0 14 126505 2148456 1701631 2025-06-05T20:53:30Z Llydawr 145 2148456 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Roumania]] [[Rummad:Politikourien Roumania]] hgvtoi0dawc5biznzm6natr5rlrzily 14 127816 2148460 1711026 2025-06-05T20:54:51Z Llydawr 145 2148460 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Perou]] [[Rummad:Politikourien Perou]] 7yap1e4ubiefwf42z40h2x4fuid0sd9 0 130558 2148075 2107435 2025-06-02T21:59:51Z Fanchigo 14086 Vioù-koukoug, tennet al liamm torret 2148075 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Katrina Amy Alexandria Alexis Infield Price''' lesanvet '''Jordan''', ganet d'an [[22 a viz Mae]] [[1978]] a zo ur ganerez, aktourez, skrivagnerez hag un diskouezerez-c'hiz [[Bro-Saoz|saoz]]. Kroget eo da vezañ brudet goude bezañ bet poltredet topless evit pajenn 3 ar gelaouenn tabloid [[The Sun]]. Adal embann ar gazetenn e voe roet an tu dezhi da vont gant hent ar skinwel, skrivañ levrioù, diskouezerez-c'hiz hag ar sonerezh. == Yaouankiz == Ganet e oa 1978 e [[Brighton]], [[East Sussex]] (su Bro-Saoz). Katie Price a oa bugel nemeti Amy (ganet Charlier) ha Ray Infield. An tad en devoa kuitaet ar familh pa oa Katie oadet a 4 vloaz, hag e 1988 e timezas he mamm gant ar saver tiez Paul Price. Dre an dimeziñ-se a voe roet dezhi al lesanv Price. Dre daou dimeziñ all he mamm he deus ur breur koshoc'h hag ur c'hoar yaouankoc'h anvet Sophie. He mamm-gozh a-berzh mamm a zo a orin yuzev, met hi n'eo ket relijiel tamm ebet. == Skeudennoù == <gallery mode="packed" heights="200px"> Restr:Katie Price at Clothes Show Live.jpg| Restr:Katie Price Jordan.jpg| Restr:Peter Andre and Katie Price.jpg| </gallery> == Oberennoù == === Skridoù-buhez === *''Being Jordan'' (2004) *''A Whole New World'' (2006) *''Pushed to the Limit'' (2008) *''You Only Live Once'' (2010) *''Love, Lipstick and Lies'' (2013) *''Reborn'' (2016) === Romantoù === *''Angel'' (2006) *''Crystal'' (2007) *''Angel Uncovered'' (2008) *''Sapphire'' (2009) *''Paradise'' (2010) *''The Comeback Girl'' (2011) *''Santa Baby'' (2011) *''In the Name of Love'' (2012) * ''He's the One'' (2013) * ''Make My Wish Come True'' (2014) {{DEFAULTSORT:Price,Katie}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1978]] [[Rummad:Merc'hed Bro-Saoz]] [[Rummad:Diskouezerezed-giz]] im77lewk8hsylsv2757gp3o21psnum4 14 130624 2148454 1735157 2025-06-05T20:52:07Z Llydawr 145 2148454 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Politikourien Tchekoslovakia]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Tchekoslovakia]] b2faur28ezpjwpgsyon4y7xnz4hmy3o 14 131014 2148329 1738550 2025-06-05T09:07:54Z Fanchigo 14086 2148329 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Hoplologiezh]] 74zn94ckiurmltlbhn3wfu7sj50za0p 0 132773 2148363 1975709 2025-06-05T14:20:42Z Dishual 612 /* Klipoù video */ 2148363 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sinema (tud) | anv = Gal Gadot | lesanv = Gal Gadot | broadelezh = [[File:Flag of Israel.svg|20px]] Israelat | deiziad ganedigezh = [[30 a viz Ebrel]] [[1985]]<br>[[Petah Tikva]], {{Israel}} | micher = aktourez, top model | filmoù = [[Wonder Woman (film 2017)|Wonder Woman]] | skeudenn = Gal Gadot 2016 lighting corrected.jpg|200px | alc'hwez = Er ''San Diego Comic Con International'', [[2016]]. | lec'hienn = }} [[Restr:Gal Gadot (27976769694).jpg|thumb|upright=1.4|Gal Gadot e ''Comic-Con'' 2016 [[San Diego]]]] '''Gal Gadot-Varsano''' ([[hebraeg]] : '''גל גדות'''), ganet d'an [[30 a viz Ebrel]] [[1985]], zo un aktourez ha ''top model'' [[israel]]ian. E [[2004]] e oa bet dilennet evel [[Miss Israel]]. Brudet eo evit bezañ bet adkemeret an dudenn [[Wonder Woman (tudenn)|Wonder Woman]] e [[2016]] betek bremañ. ==''Miss''== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Statud !Notennoù |- |rowspan="2"|2004||''[[Miss Israel|Miss Israel 2004]] ''||He unan||Kentañ |- |''[[Miss Universe 2004]]''||Miss Israel||Kenstriverezh |} ==Red-micher== ===[[Sinema]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Roll!!Notennoù |- |[[2009]]||''[[Fast & Furious (film 2009)|Fast & Furious]]''||[[Gisele Yashar]]|| |- | rowspan="2"|[[2010]]||''[[Date Night]]''||Natanya|| |- |''[[Knight and Day]]''||Naomi|| |- |[[2011]] |''[[Fast Five]]''||rowspan="2"|Gisele Yashar|| |- |[[2013]]||''[[Fast & Furious 6]]''|| |- |[[2014]]||''[[Kicking Out Shoshana]]''||Mirit Ben Harush||Film israelian |- |[[2015]]||''[[Furious 7]]''||Gisele Yashar||Lakaet er roll aktourien, met an tamm ganti a voe lamet<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.slashfilm.com/furious-7-deleted-scene/|title=''‘Furious 7’ Deleted Scene''|accessdate=17 Here 2019}}</ref>. |- |rowspan="4"|[[2016]]||''[[Triple 9]]''|| Elena Vlaslov|| |- |''[[Batman v Superman: Dawn of Justice]]''||[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Criminal (film 2016)|Criminal]]''|| Jill Pope|| |- |''[[Keeping Up with the Joneses (film)|Keeping Up with the Joneses]]''||Natalie Jones|| |- | rowspan="2"|[[2017]]||''[[Wonder Woman (film 2017)|Wonder Woman]]''||rowspan="2"|[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Justice League (film)|Justice League]]''||''Post-produiñ'' |- |[[2018]]||''[[Ralph Breaks the Internet]]''|) Shank (mouezh)|| |- |[[2019]]||''[[Between Two Ferns: The Movie]]''||Gal Gadot||| Cameo<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BtepDY9FEDC/?igshid=1ec4tywsdq93g|website=Instagram|title=''My sweet fern friend''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- | rowspan="2"|[[2020]]||''[[Wonder Woman 1984]]''||Diana Prince / Wonder Woman||Produerez ha post-produiñ |- |''[[Death on the Nile (film 2020)|Death on the Nile]]''||Linnet Ridgeway-Doyle||Filmourez |} ===[[Skinwel]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!! Roll!!Notennoù |- |2007||''Bubot''||Miriam "Merry" Elkayam|| |- |rowspan="2"|2009||''[[The Beautiful Life]]''||Olivia||3 rann |- |''[[Entourage (stirad))|Entourage]]''||Lisa|| Rann : ''Amongst Friends'' |- |2011||''[[Asfur]]''||Kika|| |- |rowspan="2"|2012||''[[Eretz Nehederet]]''||Gal Gadot|| |- |''Kathmandu''||Yamit Bareli|| |- |2017||''[[Saturday Night Live]]''||Gal Gadot (kinnigerez)||Rann : ''Gal Gadot / [[Sam Smith (kaner)|Sam Smith]]'' |- |2018||''[[The Simpsons]]''||Gal Gadot (mouezh)||Rann : ''[[Bart's Not Dead]]''<ref>{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/life/tv/2018/09/21/wonder-woman-gal-gadot-plays-herself-simpsons/1379081002/|title=''First Look: Gal Gadot is ready for her 'Simpsons' close-up''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |2019||''[[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han|Kenstrivadeg Eurovision ar C'han 2019]]''||Gal Gadot||Kouviadez |} === Filmigoù sonerezh === {| class="wikitable sortable" |- ! Bloavezh ! Titl ! Arzour(ien) ! Roll ! class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | 2018 | "[[Girls Like You (Maroon 5 song)|Girls Like You]]" {{small|(Original, Volume 2 and Vertical Video versions)}} | [[Maroon 5]] gant [[Cardi B]] | rowspan=2|Roll he unan | <ref>{{cite magazine|url=https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|title=How Maroon 5 got Ellen, Cardi B, J. Lo, and more for the 'Girls Like You' video|accessdate=9 December 2019|magazine=[[ew.com|Entertainment Weekly]]|archive-date=29 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201229034817/https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|url-status=live}}</ref> |- | 2020 | "[[Imagine (Gal Gadot video)|Imagine]]" | Gal Gadot & Friends | <ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|title=Gal Gadot enlists celebrity help for coronavirus 'Imagine' video|publisher=[[Cnn.com|CNN]]|first=Laura|last=Smith-Spark|date=19 March 2020|accessdate=20 March 2020|archivedate=19 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319214920/https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|url-status=live}}</ref> |- | 2023 | "Quiet" | [[Noga Erez]] | Rachel Stone | <ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|title=Gal Gadot Stars in Music Video for 'Heart of Stone' Single (Exclusive)|work=[[The Hollywood Reporter]]|first=Mesfin|last=Fekadu|date=3 August 2023|accessdate=3 August 2023|archivedate=27 September 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230927134909/https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|url-status=live}}</ref> |- |} ===[[Bruderezh]]=== {|class="wikitable" !Bloaz !Merk !Danvez !Bro !Notennoù |- |2009–2014||Castro||[[Dilhaderezh]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XV17mBJKrrY|title=''Castro - Winter 2009''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2013|||Vine Vera||rowspan="2"|[[Gwezelad]]où||[[SUA]]||{{cite web|url=https://vimeo.com/93642359|title=Gal Gadot / Vine Vera|accessdate=17 Here 2019}} |- |2014–2015||Careline||rowspan="2"|Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zyqKiLOzv6E|accessdate=25|title=מייק אפ ''StayLong'' במבצע אפריל!|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="2"|2015||Huawei||[[Poellgomzer]] Huawei P9||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9jQdrmsdRGs|accessdate=25|title=Gal Gadot/ Huawei|accessdate=17 Here 2019}} |- |Kering |[[Porfum]] Gucci Bamboo||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/142499903|website=Vimeo|title=''Gal Gadot for Gucci Bamboo''|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="3"|2017||Erroca||[[Lunedoù-heol]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tnF3rVMgLbo|title=''Gal Gadot for Erroca 2017''||accessdate=17 Here 2019}} |- |Wix||oad [[Internet]]||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/199933463|website=Vimeo|title=''Wix.com : Big Game Ad with Jason Statham & Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |GT Arcade||[[C'hoari video]] : ''League of Angels: Paradise Island''||[[Sina]]||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=C78dCj9mktc|website=YouTube|accessdate=25|title=''League of Angels TV Commercial Endorsed By Gal Gadot''|accessdate=17Here 2019}} |- |rowspan="4"|2018||[[Revlon]]||Gwelezadoù||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/250479598||website=Vimeo|accessdate=25|title=''Gal Gadot Revlon''|accessdate=17 Here 2019}} |- |Huawei||Poellgomzer Huawei P20||SUA||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=USNbNw7XV14|title=''Huawei P20 Pro Trailer Official featuring Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Reebok]]||Dilhad [[sport]]||rowspan="2"|Bed a-bezh||{{cite web|url=https://footwearnews.com/2018/business/media/reebok-ads-ariana-grande-gal-gadot-gigi-hadid-womens-empowerment-1202596692/|title=''Ariana Grande, Gal Gadot & Gigi Hadid Take a Stand for Women's Empowerment''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Asus]]||[[Urzhiaterezh]]ioù||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ttTrmvFmNc0|title=''ASUS: Gal Gadot "Unleash your creative power"''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2019||Hot (Israel)||Gwazer [[pellgehenterezh]]||Israel||{{Cite web|url=https://magazine.hot.net.il/%d7%92%d7%9c-%d7%92%d7%93%d7%95%d7%aa-%d7%94%d7%99%d7%90-%d7%94%d7%a4%d7%a8%d7%96%d7%a0%d7%98%d7%95%d7%a8%d7%99%d7%aa-%d7%94%d7%97%d7%93%d7%a9%d7%94-%d7%a9%d7%9c-hot/|title=''גל גדות היא הפרזנטורית החדשה של HOT''|accessdate=17 Here 2019}} |} ==Prizioù== {| class="wikitable" |- !Bloaz!!Priz!!Rann!!Film!!Disoc'h!!Daveoù |- |rowspan="5"|'''2016'''||''Chinese American Film Festival''||Karetañ aktourez stadunanat e Sina||rowspan="5"|''Batman v Superman: Dawn of Justice''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=https://www.entitymag.com/gal-gadot-gets-wrong-gong/|title=''Blunder Woman? Gal Gadot Gets Wrong Gong – Entity''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |22{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||rowspan="5" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/lists/critics-choice-awards-2016-film-nomination-complete-list-951822/item/best-actress-critics-choice-noms-2016-951825|title=''Best Actress – 'La La Land,' 'Arrival,' 'Moonlight' Top Critics' Choice Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''2016 Teen Choice Awards''<ref>Priz Dibab ar Grennarded ha Krennardezed</ref>||Aktourez nevez||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/771305/teen-choice-awards-2016-captain-america-civil-war-leads-second-wave-of-nominations|title=''Teen Choice Awards 2016—Captain America: Civil War Leads Second Wave of Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Pennaktourez |- |''Women Film Critics Circle Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||<ref>{{cite web|url=http://criticalwomen.blogspot.co.il/2016/12/the-women-film-critics-circle.html|title=''The Women Film Critics Circle Nomination Award Picks For 2016''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="8"|'''2017'''||''Detroit Film Critics Society''||Aktourez nevez||rowspan="6"|''Wonder Woman''||<ref>{{cite web|url=http://detroitfilmcritics.com/the-2017-detroit-film-critics-society-awards/|title=''The 2017 Detroit Film Critics Society Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''National Board of Review Awards 2017''||''Spotlight Award''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://deadline.com/2017/11/wonder-woman-gal-gadot-get-out-national-board-of-review-2017-winners-1202215818/|title=''National Board Of Review Winners: 'The Post' Comes Up Strong With Best Pic, Best Actress Meryl Streep, Best Actor Tom Hanks''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''North Texas Film Critics Association''||Gwellañ aktourez||rowspan="2" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.northtexasfilmcritics.com/home/the-best-of-2017-from-the-ntfca|title=''Best of 2017 from the NTFCA''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="5"|''2017 Teen Choice Awards''||Pok gadal <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||rowspan="5"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/ca/news/873076/teen-choice-awards-2017-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2017 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Gwellañ aktourez en ur film birvidik||style="background-color:#9f9;"|Gounezet |- |Aktourez an hañv||rowspan="3" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |Aktourez komedi||''Keeping Up with the Joneses'' |- |Lestr <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||''Wonder Woman'' |- |rowspan="7" |'''2018'''||23{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||''#SeeHer Award''|| — ||rowspan="2" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/901595/gal-gadot-to-receive-seeher-award-at-2018-critics-choice-awards|title=''Gal Gadot to Receive #SeeHer Award at 2018 Critics' Choice Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''MTV Movie & TV Awards''||Gwellañ emgann||rowspan="5"|''Wonder Woman''||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/mtv-movie-tv-awards-2018-nominations-complete-list-1108100/item/best-villain-1108167|title=''MTV Movie & TV Awards: 'Black Panther,' 'Stranger Things' Top Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Gwellañ haroz(ez)||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |''Palm Springs International Film Festival''||Aktourez nevez||rowspan="3" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.indiewire.com/2017/11/timothee-chalamet-sam-rockwell-gal-gadot-psiff-1201898477/|title=Timothée Chalamet and Sam Rockwell Set for PSIFF Honors, Lois Smith Gets Lifetime Achievement Award, and More|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Santa Barbara Film Festival''||''Virtuosos Award''||<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2017/film/news/gal-gadot-kumail-nanjiani-timothee-chalamet-virtuosos-award-santa-barbara-film-festival-1202625399/|title=Gal Gadot, Kumail Nanjiani, Timothee Chalamet Among Recipients for Virtuosos Award at Santa Barbara Film Festival|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |44{{vet}} ''Saturn Awards''||Gwellañ aktourez||<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2018/06/saturn-awards-winners-black-panther-blade-runner-2049-shape-of-water-get-out-1202418606/|title='''Black Panther' Tops 44th Saturn Awards With Five; 'Blade Runner 2049' , 'Shape Of Water', 'Get Out' Also Score''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''2018 Teen Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||''Justice League''||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web |url=https://www.eonline.com/ca/news/958191/teen-choice-awards-2018-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2018 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Gadot, Gal}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1985]] [[Rummad:Aktourezed Israel]] [[Rummad:Diskouezerezed-giz]] qwnf738m9u4m4l8vtfi5a2ymlt98xsp 2148364 2148363 2025-06-05T14:31:07Z Dishual 612 2148364 wikitext text/x-wiki {{Infobox Sinema (tud) | anv = Gal Gadot | lesanv = Gal Gadot | broadelezh = [[File:Flag of Israel.svg|20px]] Israelat | deiziad ganedigezh = [[30 a viz Ebrel]] [[1985]]<br>[[Petah Tikva]], {{Israel}} | micher = aktourez, top model | filmoù = [[Wonder Woman (film 2017)|Wonder Woman]] | skeudenn = Gal Gadot 2016 lighting corrected.jpg|200px | alc'hwez = Er ''San Diego Comic Con International'', [[2016]]. | lec'hienn = }} [[Restr:Gal Gadot (27976769694).jpg|thumb|upright=1.4|Gal Gadot e ''Comic-Con'' 2016 [[San Diego]]]] '''Gal Gadot-Varsano''' ([[hebraeg]] : '''גל גדות'''), ganet d'an [[30 a viz Ebrel]] 1985 a zo un aktourez ha ''top model'' [[israel]]ian. E [[2004]] e oa bet dilennet evel [[Miss Israel]]. Kroget eo da vezañ brudet o c'hoari an dudenn [[Diana Prince (hollved DC)|Wonder Woman]] e filmoù [[hollved ledanaet DC]] (2016–2023). E 2018, Gadot a oa bet anvet en [[Time 100|listenn ar 100 ]] an ''[[Time Magazine|Time]]'' gant ''[[Forbes]]'' ha tizhet ganti an dekvet plas evel aktourez ar muiañ paeet, ha tizhet an trede plas e 2020. Ar c'hentañ aktourez israelian e voe o kaout ur steredenn en [[Hollywood Walk of Fame]] e 2025. ==''Miss''== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Statud !Notennoù |- |rowspan="2"|2004||''[[Miss Israel|Miss Israel 2004]] ''||He unan||Kentañ |- |''[[Miss Universe 2004]]''||Miss Israel||Kenstriverezh |} ==Red-micher== ===[[Sinema]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Roll!!Notennoù |- |[[2009]]||''[[Fast & Furious (film 2009)|Fast & Furious]]''||[[Gisele Yashar]]|| |- | rowspan="2"|[[2010]]||''[[Date Night]]''||Natanya|| |- |''[[Knight and Day]]''||Naomi|| |- |[[2011]] |''[[Fast Five]]''||rowspan="2"|Gisele Yashar|| |- |[[2013]]||''[[Fast & Furious 6]]''|| |- |[[2014]]||''[[Kicking Out Shoshana]]''||Mirit Ben Harush||Film israelian |- |[[2015]]||''[[Furious 7]]''||Gisele Yashar||Lakaet er roll aktourien, met an tamm ganti a voe lamet<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.slashfilm.com/furious-7-deleted-scene/|title=''‘Furious 7’ Deleted Scene''|accessdate=17 Here 2019}}</ref>. |- |rowspan="4"|[[2016]]||''[[Triple 9]]''|| Elena Vlaslov|| |- |''[[Batman v Superman: Dawn of Justice]]''||[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Criminal (film 2016)|Criminal]]''|| Jill Pope|| |- |''[[Keeping Up with the Joneses (film)|Keeping Up with the Joneses]]''||Natalie Jones|| |- | rowspan="2"|[[2017]]||''[[Wonder Woman (film 2017)|Wonder Woman]]''||rowspan="2"|[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Justice League (film)|Justice League]]''||''Post-produiñ'' |- |[[2018]]||''[[Ralph Breaks the Internet]]''|) Shank (mouezh)|| |- |[[2019]]||''[[Between Two Ferns: The Movie]]''||Gal Gadot||| Cameo<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BtepDY9FEDC/?igshid=1ec4tywsdq93g|website=Instagram|title=''My sweet fern friend''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- | rowspan="2"|[[2020]]||''[[Wonder Woman 1984]]''||Diana Prince / Wonder Woman||Produerez ha post-produiñ |- |''[[Death on the Nile (film 2020)|Death on the Nile]]''||Linnet Ridgeway-Doyle||Filmourez |} ===[[Skinwel]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!! Roll!!Notennoù |- |2007||''Bubot''||Miriam "Merry" Elkayam|| |- |rowspan="2"|2009||''[[The Beautiful Life]]''||Olivia||3 rann |- |''[[Entourage (stirad))|Entourage]]''||Lisa|| Rann : ''Amongst Friends'' |- |2011||''[[Asfur]]''||Kika|| |- |rowspan="2"|2012||''[[Eretz Nehederet]]''||Gal Gadot|| |- |''Kathmandu''||Yamit Bareli|| |- |2017||''[[Saturday Night Live]]''||Gal Gadot (kinnigerez)||Rann : ''Gal Gadot / [[Sam Smith (kaner)|Sam Smith]]'' |- |2018||''[[The Simpsons]]''||Gal Gadot (mouezh)||Rann : ''[[Bart's Not Dead]]''<ref>{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/life/tv/2018/09/21/wonder-woman-gal-gadot-plays-herself-simpsons/1379081002/|title=''First Look: Gal Gadot is ready for her 'Simpsons' close-up''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |2019||''[[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han|Kenstrivadeg Eurovision ar C'han 2019]]''||Gal Gadot||Kouviadez |} === Filmigoù sonerezh === {| class="wikitable sortable" |- ! Bloavezh ! Titl ! Arzour(ien) ! Roll ! class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | 2018 | "[[Girls Like You (Maroon 5 song)|Girls Like You]]" {{small|(Original, Volume 2 and Vertical Video versions)}} | [[Maroon 5]] gant [[Cardi B]] | rowspan=2|Roll he unan | <ref>{{cite magazine|url=https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|title=How Maroon 5 got Ellen, Cardi B, J. Lo, and more for the 'Girls Like You' video|accessdate=9 December 2019|magazine=[[ew.com|Entertainment Weekly]]|archive-date=29 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201229034817/https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|url-status=live}}</ref> |- | 2020 | "[[Imagine (Gal Gadot video)|Imagine]]" | Gal Gadot & Friends | <ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|title=Gal Gadot enlists celebrity help for coronavirus 'Imagine' video|publisher=[[Cnn.com|CNN]]|first=Laura|last=Smith-Spark|date=19 March 2020|accessdate=20 March 2020|archivedate=19 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319214920/https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|url-status=live}}</ref> |- | 2023 | "Quiet" | [[Noga Erez]] | Rachel Stone | <ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|title=Gal Gadot Stars in Music Video for 'Heart of Stone' Single (Exclusive)|work=[[The Hollywood Reporter]]|first=Mesfin|last=Fekadu|date=3 August 2023|accessdate=3 August 2023|archivedate=27 September 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230927134909/https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|url-status=live}}</ref> |- |} ===[[Bruderezh]]=== {|class="wikitable" !Bloaz !Merk !Danvez !Bro !Notennoù |- |2009–2014||Castro||[[Dilhaderezh]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XV17mBJKrrY|title=''Castro - Winter 2009''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2013|||Vine Vera||rowspan="2"|[[Gwezelad]]où||[[SUA]]||{{cite web|url=https://vimeo.com/93642359|title=Gal Gadot / Vine Vera|accessdate=17 Here 2019}} |- |2014–2015||Careline||rowspan="2"|Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zyqKiLOzv6E|accessdate=25|title=מייק אפ ''StayLong'' במבצע אפריל!|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="2"|2015||Huawei||[[Poellgomzer]] Huawei P9||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9jQdrmsdRGs|accessdate=25|title=Gal Gadot/ Huawei|accessdate=17 Here 2019}} |- |Kering |[[Porfum]] Gucci Bamboo||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/142499903|website=Vimeo|title=''Gal Gadot for Gucci Bamboo''|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="3"|2017||Erroca||[[Lunedoù-heol]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tnF3rVMgLbo|title=''Gal Gadot for Erroca 2017''||accessdate=17 Here 2019}} |- |Wix||oad [[Internet]]||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/199933463|website=Vimeo|title=''Wix.com : Big Game Ad with Jason Statham & Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |GT Arcade||[[C'hoari video]] : ''League of Angels: Paradise Island''||[[Sina]]||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=C78dCj9mktc|website=YouTube|accessdate=25|title=''League of Angels TV Commercial Endorsed By Gal Gadot''|accessdate=17Here 2019}} |- |rowspan="4"|2018||[[Revlon]]||Gwelezadoù||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/250479598||website=Vimeo|accessdate=25|title=''Gal Gadot Revlon''|accessdate=17 Here 2019}} |- |Huawei||Poellgomzer Huawei P20||SUA||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=USNbNw7XV14|title=''Huawei P20 Pro Trailer Official featuring Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Reebok]]||Dilhad [[sport]]||rowspan="2"|Bed a-bezh||{{cite web|url=https://footwearnews.com/2018/business/media/reebok-ads-ariana-grande-gal-gadot-gigi-hadid-womens-empowerment-1202596692/|title=''Ariana Grande, Gal Gadot & Gigi Hadid Take a Stand for Women's Empowerment''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Asus]]||[[Urzhiaterezh]]ioù||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ttTrmvFmNc0|title=''ASUS: Gal Gadot "Unleash your creative power"''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2019||Hot (Israel)||Gwazer [[pellgehenterezh]]||Israel||{{Cite web|url=https://magazine.hot.net.il/%d7%92%d7%9c-%d7%92%d7%93%d7%95%d7%aa-%d7%94%d7%99%d7%90-%d7%94%d7%a4%d7%a8%d7%96%d7%a0%d7%98%d7%95%d7%a8%d7%99%d7%aa-%d7%94%d7%97%d7%93%d7%a9%d7%94-%d7%a9%d7%9c-hot/|title=''גל גדות היא הפרזנטורית החדשה של HOT''|accessdate=17 Here 2019}} |} ==Prizioù== {| class="wikitable" |- !Bloaz!!Priz!!Rann!!Film!!Disoc'h!!Daveoù |- |rowspan="5"|'''2016'''||''Chinese American Film Festival''||Karetañ aktourez stadunanat e Sina||rowspan="5"|''Batman v Superman: Dawn of Justice''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=https://www.entitymag.com/gal-gadot-gets-wrong-gong/|title=''Blunder Woman? Gal Gadot Gets Wrong Gong – Entity''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |22{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||rowspan="5" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/lists/critics-choice-awards-2016-film-nomination-complete-list-951822/item/best-actress-critics-choice-noms-2016-951825|title=''Best Actress – 'La La Land,' 'Arrival,' 'Moonlight' Top Critics' Choice Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''2016 Teen Choice Awards''<ref>Priz Dibab ar Grennarded ha Krennardezed</ref>||Aktourez nevez||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/771305/teen-choice-awards-2016-captain-america-civil-war-leads-second-wave-of-nominations|title=''Teen Choice Awards 2016—Captain America: Civil War Leads Second Wave of Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Pennaktourez |- |''Women Film Critics Circle Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||<ref>{{cite web|url=http://criticalwomen.blogspot.co.il/2016/12/the-women-film-critics-circle.html|title=''The Women Film Critics Circle Nomination Award Picks For 2016''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="8"|'''2017'''||''Detroit Film Critics Society''||Aktourez nevez||rowspan="6"|''Wonder Woman''||<ref>{{cite web|url=http://detroitfilmcritics.com/the-2017-detroit-film-critics-society-awards/|title=''The 2017 Detroit Film Critics Society Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''National Board of Review Awards 2017''||''Spotlight Award''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://deadline.com/2017/11/wonder-woman-gal-gadot-get-out-national-board-of-review-2017-winners-1202215818/|title=''National Board Of Review Winners: 'The Post' Comes Up Strong With Best Pic, Best Actress Meryl Streep, Best Actor Tom Hanks''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''North Texas Film Critics Association''||Gwellañ aktourez||rowspan="2" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.northtexasfilmcritics.com/home/the-best-of-2017-from-the-ntfca|title=''Best of 2017 from the NTFCA''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="5"|''2017 Teen Choice Awards''||Pok gadal <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||rowspan="5"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/ca/news/873076/teen-choice-awards-2017-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2017 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Gwellañ aktourez en ur film birvidik||style="background-color:#9f9;"|Gounezet |- |Aktourez an hañv||rowspan="3" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |Aktourez komedi||''Keeping Up with the Joneses'' |- |Lestr <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||''Wonder Woman'' |- |rowspan="7" |'''2018'''||23{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||''#SeeHer Award''|| — ||rowspan="2" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/901595/gal-gadot-to-receive-seeher-award-at-2018-critics-choice-awards|title=''Gal Gadot to Receive #SeeHer Award at 2018 Critics' Choice Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''MTV Movie & TV Awards''||Gwellañ emgann||rowspan="5"|''Wonder Woman''||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/mtv-movie-tv-awards-2018-nominations-complete-list-1108100/item/best-villain-1108167|title=''MTV Movie & TV Awards: 'Black Panther,' 'Stranger Things' Top Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Gwellañ haroz(ez)||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |''Palm Springs International Film Festival''||Aktourez nevez||rowspan="3" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.indiewire.com/2017/11/timothee-chalamet-sam-rockwell-gal-gadot-psiff-1201898477/|title=Timothée Chalamet and Sam Rockwell Set for PSIFF Honors, Lois Smith Gets Lifetime Achievement Award, and More|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Santa Barbara Film Festival''||''Virtuosos Award''||<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2017/film/news/gal-gadot-kumail-nanjiani-timothee-chalamet-virtuosos-award-santa-barbara-film-festival-1202625399/|title=Gal Gadot, Kumail Nanjiani, Timothee Chalamet Among Recipients for Virtuosos Award at Santa Barbara Film Festival|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |44{{vet}} ''Saturn Awards''||Gwellañ aktourez||<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2018/06/saturn-awards-winners-black-panther-blade-runner-2049-shape-of-water-get-out-1202418606/|title='''Black Panther' Tops 44th Saturn Awards With Five; 'Blade Runner 2049' , 'Shape Of Water', 'Get Out' Also Score''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''2018 Teen Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||''Justice League''||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web |url=https://www.eonline.com/ca/news/958191/teen-choice-awards-2018-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2018 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Gadot, Gal}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1985]] [[Rummad:Aktourezed Israel]] [[Rummad:Diskouezerezed-giz]] pn333gs1avbkachm5ibwqdq6qnj1sav 2148367 2148364 2025-06-05T14:33:25Z Dishual 612 2148367 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Gal Gadot (27976769694).jpg|thumb|upright=1.4|Gal Gadot e ''Comic-Con'' 2016 [[San Diego]]]] '''Gal Gadot-Varsano''' ([[hebraeg]] : '''גל גדות'''), ganet d'an [[30 a viz Ebrel]] 1985 a zo un aktourez ha ''top model'' [[israel]]ian. E [[2004]] e oa bet dilennet evel [[Miss Israel]]. Kroget eo da vezañ brudet o c'hoari an dudenn [[Diana Prince (hollved DC)|Wonder Woman]] e filmoù [[hollved ledanaet DC]] (2016–2023). E 2018, Gadot a oa bet anvet en [[Time 100|listenn ar 100 ]] an ''[[Time Magazine|Time]]'' gant ''[[Forbes]]'' ha tizhet ganti an dekvet plas evel aktourez ar muiañ paeet, ha tizhet an trede plas e 2020. Ar c'hentañ aktourez israelian e voe o kaout ur steredenn en [[Hollywood Walk of Fame]] e 2025. ==''Miss''== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Statud !Notennoù |- |rowspan="2"|2004||''[[Miss Israel|Miss Israel 2004]] ''||He unan||Kentañ |- |''[[Miss Universe 2004]]''||Miss Israel||Kenstriverezh |} ==Red-micher== ===[[Sinema]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!!Roll!!Notennoù |- |[[2009]]||''[[Fast & Furious (film 2009)|Fast & Furious]]''||[[Gisele Yashar]]|| |- | rowspan="2"|[[2010]]||''[[Date Night]]''||Natanya|| |- |''[[Knight and Day]]''||Naomi|| |- |[[2011]] |''[[Fast Five]]''||rowspan="2"|Gisele Yashar|| |- |[[2013]]||''[[Fast & Furious 6]]''|| |- |[[2014]]||''[[Kicking Out Shoshana]]''||Mirit Ben Harush||Film israelian |- |[[2015]]||''[[Furious 7]]''||Gisele Yashar||Lakaet er roll aktourien, met an tamm ganti a voe lamet<ref>{{en}} {{cite web|url=http://www.slashfilm.com/furious-7-deleted-scene/|title=''‘Furious 7’ Deleted Scene''|accessdate=17 Here 2019}}</ref>. |- |rowspan="4"|[[2016]]||''[[Triple 9]]''|| Elena Vlaslov|| |- |''[[Batman v Superman: Dawn of Justice]]''||[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Criminal (film 2016)|Criminal]]''|| Jill Pope|| |- |''[[Keeping Up with the Joneses (film)|Keeping Up with the Joneses]]''||Natalie Jones|| |- | rowspan="2"|[[2017]]||''[[Wonder Woman (film 2017)|Wonder Woman]]''||rowspan="2"|[[Wonder Woman]]/[[Diana Prince]]|| |- |''[[Justice League (film)|Justice League]]''||''Post-produiñ'' |- |[[2018]]||''[[Ralph Breaks the Internet]]''|) Shank (mouezh)|| |- |[[2019]]||''[[Between Two Ferns: The Movie]]''||Gal Gadot||| Cameo<ref>{{cite web|url=https://www.instagram.com/p/BtepDY9FEDC/?igshid=1ec4tywsdq93g|website=Instagram|title=''My sweet fern friend''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- | rowspan="2"|[[2020]]||''[[Wonder Woman 1984]]''||Diana Prince / Wonder Woman||Produerez ha post-produiñ |- |''[[Death on the Nile (film 2020)|Death on the Nile]]''||Linnet Ridgeway-Doyle||Filmourez |} ===[[Skinwel]]=== {|class="wikitable" |- !Bloaz!!Titl!! Roll!!Notennoù |- |2007||''Bubot''||Miriam "Merry" Elkayam|| |- |rowspan="2"|2009||''[[The Beautiful Life]]''||Olivia||3 rann |- |''[[Entourage (stirad))|Entourage]]''||Lisa|| Rann : ''Amongst Friends'' |- |2011||''[[Asfur]]''||Kika|| |- |rowspan="2"|2012||''[[Eretz Nehederet]]''||Gal Gadot|| |- |''Kathmandu''||Yamit Bareli|| |- |2017||''[[Saturday Night Live]]''||Gal Gadot (kinnigerez)||Rann : ''Gal Gadot / [[Sam Smith (kaner)|Sam Smith]]'' |- |2018||''[[The Simpsons]]''||Gal Gadot (mouezh)||Rann : ''[[Bart's Not Dead]]''<ref>{{cite web|url=https://www.usatoday.com/story/life/tv/2018/09/21/wonder-woman-gal-gadot-plays-herself-simpsons/1379081002/|title=''First Look: Gal Gadot is ready for her 'Simpsons' close-up''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |2019||''[[Kenstrivadeg Eurovision ar C'han|Kenstrivadeg Eurovision ar C'han 2019]]''||Gal Gadot||Kouviadez |} === Filmigoù sonerezh === {| class="wikitable sortable" |- ! Bloavezh ! Titl ! Arzour(ien) ! Roll ! class="unsortable" | {{Abbr|Ref.|Reference}} |- | 2018 | "[[Girls Like You (Maroon 5 song)|Girls Like You]]" {{small|(Original, Volume 2 and Vertical Video versions)}} | [[Maroon 5]] gant [[Cardi B]] | rowspan=2|Roll he unan | <ref>{{cite magazine|url=https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|title=How Maroon 5 got Ellen, Cardi B, J. Lo, and more for the 'Girls Like You' video|accessdate=9 December 2019|magazine=[[ew.com|Entertainment Weekly]]|archive-date=29 December 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20201229034817/https://ew.com/music/2018/06/06/maroon-5-girls-like-you-video/|url-status=live}}</ref> |- | 2020 | "[[Imagine (Gal Gadot video)|Imagine]]" | Gal Gadot & Friends | <ref>{{cite web|url=https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|title=Gal Gadot enlists celebrity help for coronavirus 'Imagine' video|publisher=[[Cnn.com|CNN]]|first=Laura|last=Smith-Spark|date=19 March 2020|accessdate=20 March 2020|archivedate=19 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319214920/https://edition.cnn.com/2020/03/19/celebrities/gal-gadot-celebrities-imagine-coronavirus-scli-intl/index.html|url-status=live}}</ref> |- | 2023 | "Quiet" | [[Noga Erez]] | Rachel Stone | <ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|title=Gal Gadot Stars in Music Video for 'Heart of Stone' Single (Exclusive)|work=[[The Hollywood Reporter]]|first=Mesfin|last=Fekadu|date=3 August 2023|accessdate=3 August 2023|archivedate=27 September 2023|archive-url=https://web.archive.org/web/20230927134909/https://www.hollywoodreporter.com/news/music-news/gal-gadot-music-video-heart-of-stone-single-1235549710/|url-status=live}}</ref> |- |} ===[[Bruderezh]]=== {|class="wikitable" !Bloaz !Merk !Danvez !Bro !Notennoù |- |2009–2014||Castro||[[Dilhaderezh]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=XV17mBJKrrY|title=''Castro - Winter 2009''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2013|||Vine Vera||rowspan="2"|[[Gwezelad]]où||[[SUA]]||{{cite web|url=https://vimeo.com/93642359|title=Gal Gadot / Vine Vera|accessdate=17 Here 2019}} |- |2014–2015||Careline||rowspan="2"|Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=zyqKiLOzv6E|accessdate=25|title=מייק אפ ''StayLong'' במבצע אפריל!|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="2"|2015||Huawei||[[Poellgomzer]] Huawei P9||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=9jQdrmsdRGs|accessdate=25|title=Gal Gadot/ Huawei|accessdate=17 Here 2019}} |- |Kering |[[Porfum]] Gucci Bamboo||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/142499903|website=Vimeo|title=''Gal Gadot for Gucci Bamboo''|accessdate=17 Here 2019}} |- |rowspan="3"|2017||Erroca||[[Lunedoù-heol]]||Israel||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=tnF3rVMgLbo|title=''Gal Gadot for Erroca 2017''||accessdate=17 Here 2019}} |- |Wix||oad [[Internet]]||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/199933463|website=Vimeo|title=''Wix.com : Big Game Ad with Jason Statham & Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |GT Arcade||[[C'hoari video]] : ''League of Angels: Paradise Island''||[[Sina]]||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=C78dCj9mktc|website=YouTube|accessdate=25|title=''League of Angels TV Commercial Endorsed By Gal Gadot''|accessdate=17Here 2019}} |- |rowspan="4"|2018||[[Revlon]]||Gwelezadoù||SUA||{{cite web|url=https://vimeo.com/250479598||website=Vimeo|accessdate=25|title=''Gal Gadot Revlon''|accessdate=17 Here 2019}} |- |Huawei||Poellgomzer Huawei P20||SUA||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=USNbNw7XV14|title=''Huawei P20 Pro Trailer Official featuring Gal Gadot''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Reebok]]||Dilhad [[sport]]||rowspan="2"|Bed a-bezh||{{cite web|url=https://footwearnews.com/2018/business/media/reebok-ads-ariana-grande-gal-gadot-gigi-hadid-womens-empowerment-1202596692/|title=''Ariana Grande, Gal Gadot & Gigi Hadid Take a Stand for Women's Empowerment''|accessdate=17 Here 2019}} |- |[[Asus]]||[[Urzhiaterezh]]ioù||{{cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=ttTrmvFmNc0|title=''ASUS: Gal Gadot "Unleash your creative power"''|accessdate=17 Here 2019}} |- |2019||Hot (Israel)||Gwazer [[pellgehenterezh]]||Israel||{{Cite web|url=https://magazine.hot.net.il/%d7%92%d7%9c-%d7%92%d7%93%d7%95%d7%aa-%d7%94%d7%99%d7%90-%d7%94%d7%a4%d7%a8%d7%96%d7%a0%d7%98%d7%95%d7%a8%d7%99%d7%aa-%d7%94%d7%97%d7%93%d7%a9%d7%94-%d7%a9%d7%9c-hot/|title=''גל גדות היא הפרזנטורית החדשה של HOT''|accessdate=17 Here 2019}} |} ==Prizioù== {| class="wikitable" |- !Bloaz!!Priz!!Rann!!Film!!Disoc'h!!Daveoù |- |rowspan="5"|'''2016'''||''Chinese American Film Festival''||Karetañ aktourez stadunanat e Sina||rowspan="5"|''Batman v Superman: Dawn of Justice''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=https://www.entitymag.com/gal-gadot-gets-wrong-gong/|title=''Blunder Woman? Gal Gadot Gets Wrong Gong – Entity''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |22{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||rowspan="5" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.hollywoodreporter.com/lists/critics-choice-awards-2016-film-nomination-complete-list-951822/item/best-actress-critics-choice-noms-2016-951825|title=''Best Actress – 'La La Land,' 'Arrival,' 'Moonlight' Top Critics' Choice Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''2016 Teen Choice Awards''<ref>Priz Dibab ar Grennarded ha Krennardezed</ref>||Aktourez nevez||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/771305/teen-choice-awards-2016-captain-america-civil-war-leads-second-wave-of-nominations|title=''Teen Choice Awards 2016—Captain America: Civil War Leads Second Wave of Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Pennaktourez |- |''Women Film Critics Circle Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||<ref>{{cite web|url=http://criticalwomen.blogspot.co.il/2016/12/the-women-film-critics-circle.html|title=''The Women Film Critics Circle Nomination Award Picks For 2016''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="8"|'''2017'''||''Detroit Film Critics Society''||Aktourez nevez||rowspan="6"|''Wonder Woman''||<ref>{{cite web|url=http://detroitfilmcritics.com/the-2017-detroit-film-critics-society-awards/|title=''The 2017 Detroit Film Critics Society Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''National Board of Review Awards 2017''||''Spotlight Award''||style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://deadline.com/2017/11/wonder-woman-gal-gadot-get-out-national-board-of-review-2017-winners-1202215818/|title=''National Board Of Review Winners: 'The Post' Comes Up Strong With Best Pic, Best Actress Meryl Streep, Best Actor Tom Hanks''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''North Texas Film Critics Association''||Gwellañ aktourez||rowspan="2" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web|url=http://www.northtexasfilmcritics.com/home/the-best-of-2017-from-the-ntfca|title=''Best of 2017 from the NTFCA''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="5"|''2017 Teen Choice Awards''||Pok gadal <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||rowspan="5"|<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/ca/news/873076/teen-choice-awards-2017-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2017 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |Gwellañ aktourez en ur film birvidik||style="background-color:#9f9;"|Gounezet |- |Aktourez an hañv||rowspan="3" style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |Aktourez komedi||''Keeping Up with the Joneses'' |- |Lestr <small>(gant [[Chris Pine]])</small>||''Wonder Woman'' |- |rowspan="7" |'''2018'''||23{{vet}} ''Critics' Choice Awards''||''#SeeHer Award''|| — ||rowspan="2" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.eonline.com/news/901595/gal-gadot-to-receive-seeher-award-at-2018-critics-choice-awards|title=''Gal Gadot to Receive #SeeHer Award at 2018 Critics' Choice Awards''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |rowspan="2"|''MTV Movie & TV Awards''||Gwellañ emgann||rowspan="5"|''Wonder Woman''||rowspan="2"|<ref>{{cite web|url=https://www.hollywoodreporter.com/lists/mtv-movie-tv-awards-2018-nominations-complete-list-1108100/item/best-villain-1108167|title=''MTV Movie & TV Awards: 'Black Panther,' 'Stranger Things' Top Nominations''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Gwellañ haroz(ez)||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet |- |''Palm Springs International Film Festival''||Aktourez nevez||rowspan="3" style="background-color:#9f9;"|Gounezet||<ref>{{cite web|url=http://www.indiewire.com/2017/11/timothee-chalamet-sam-rockwell-gal-gadot-psiff-1201898477/|title=Timothée Chalamet and Sam Rockwell Set for PSIFF Honors, Lois Smith Gets Lifetime Achievement Award, and More|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''Santa Barbara Film Festival''||''Virtuosos Award''||<ref>{{cite web|url=https://variety.com/2017/film/news/gal-gadot-kumail-nanjiani-timothee-chalamet-virtuosos-award-santa-barbara-film-festival-1202625399/|title=Gal Gadot, Kumail Nanjiani, Timothee Chalamet Among Recipients for Virtuosos Award at Santa Barbara Film Festival|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |44{{vet}} ''Saturn Awards''||Gwellañ aktourez||<ref>{{cite web|url=https://deadline.com/2018/06/saturn-awards-winners-black-panther-blade-runner-2049-shape-of-water-get-out-1202418606/|title='''Black Panther' Tops 44th Saturn Awards With Five; 'Blade Runner 2049' , 'Shape Of Water', 'Get Out' Also Score''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |- |''2018 Teen Choice Awards''||Gwellañ aktourez en ur film birvidik||''Justice League''||style="background-color:#fdd;"|Rakdibabet||<ref>{{cite web |url=https://www.eonline.com/ca/news/958191/teen-choice-awards-2018-winners-the-complete-list|title=''Teen Choice Awards 2018 Winners: The Complete List''|accessdate=17 Here 2019}}</ref> |} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Gadot, Gal}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1985]] [[Rummad:Aktourezed Israel]] [[Rummad:Diskouezerezed-giz]] atx76jdgyqz8hcaeiat5h4u0xet8nni 0 132982 2148475 1995484 2025-06-06T08:33:10Z Ar choler 52661 rannbennad c'houllo 2148475 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ Setu amañ listenn beuzklok sturiennoù Stadoù, tiriadoù ha broadoù ar bed a vremañ. Lod anezho o deus dibabet tremen hep sturienn. *Un arouez <span style="color:green">♦</span> zo dirak an elfennoù ha n'int ket Stadoù dizalc'h. {| class="wikitable" style="font-size:1.3em" |- | <big>[[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] • [[#I|I]] • [[#J|J]] • [[#K|K]] • [[#L|L]] • [[#M|M]] • [[#N|N]] • [[#O|O]] • [[#P|P]] • [[#Q|Q]] • [[#R|R]] • [[#S|S]] • [[#T|T]] • [[#U|U]] • [[#V|V]] • [[#Y|Y]] • [[#Z|Z]]</big> • [[#Notennoù|Notennoù]] |- |} ==A== [[Restr:Coat of arms of the Azores.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Azorez'''</div>]] :'''{{Afghanistan}}''' — '''N'eus doue ebet nemet Doue, Mahomed eo kannad Doue''' • <big>لا إله إلا الله، محمد رسول الله</big> ''Lā ʾilāha ʾillāl–lāh, Muhammadu rasūl allāh'' :<span style="color:green">♦</span> '''[[Restr:Flag_of_Acadia.svg|20px|border]] [[Akadia]]ned''' — '''An unvaniezh eo an nerzh''' • ''L'union fait la force'' :'''{{Alamagn}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Åland}}''' — '''Inizi a beoc'h''' • ''Fredens öar'' :'''{{Albania}}''' — '''Te, Albania, a ro enor din, a ro din an anv Albaniad''' • ''Ti Shqipëri më jep nder, më jep emrin Shqipëtar'' :'''{{Aljeria}}''' — '''Dre ar bobl hag evit ar bobl''' • <big>بالشعب و للشعب</big> ''Bil-shaʿb wa lil-shaʿb'' :'''{{Andorra}}''' — '''Kreñvoc'h eo an nerzh unvanet''' • ''Virtus unita fortior'' :'''{{Angola}}''' — '''Kreñvoc'h eo an nerzh unvanet''' • ''Virtus unita fortior'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Anguilla}}''' — '''Unvaniezh, nerzh ha kaleter''' • ''Unity, strength and endurance'' :'''{{Antigua-ha-Barbuda}}''' — '''Pep unan o strivañ, an holl o peurober''' • ''Each endeavouring, all achieving'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Antilhez Izelvroat}}''' — '''Unvanet er frankiz''' • ''Libertate unanimus'' :'''{{Aod an Olifant}}''' — '''Unvaniezh, kenurzh, labour''' • ''Union, discipline, travail'' :'''{{Aostralia}}''' — <small>Sturienn ebet</small><ref>N'eus sturienn ofisiel ebet en Aostralia ; ''Advance Australia'', «&nbsp;Aostralia war-raok&nbsp;» zo war an [[Ardamezouriezh|ardamezioù]] hag a oa ofisiel etre 1908 ha 1912.</ref> :'''{{Aostria}}''' — '''Planedenn Aostria eo ren war ar bed''' • ''[[A.E.I.O.U.]] Austriae Est Imperare Orbi Universo''<ref>Tremen 300 displegadenn zo bet kinniget ; teir zo dija e [https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/8/88/Meyers_b1_s0001.jpg ''Meyers Konversationslexikon''] (1885-1890). Gwelout [[:de:A.E.I.O.U.|A.E.I.O.U.]] ivez.</ref> :'''{{Arabia Saoudat}}''' — '''N'eus doue all ebet estreget Doue ha Mahomed eo E ziouganer''' • <big>لا إله إلا الله محمد رسول الل</big>&nbsp;''Lā ʾilāha illā l-Lāh; Muḥammadu rasūlu l-Lāh'' :'''{{Arc'hantina}}''' — '''En unvaniezh hag er frankiz''' • ''En unión y libertad'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Aroumaned}}''' — '''An Aroumaned ne gollont ket''' • ''Rrãmãnu nu chieri'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Aruba}}''' — '''O vont war-raok bepred''' • ''Semper pro grediens'' :'''{{Azerbaidjan}}''' — '''Tir an tan peurbadus''' • ''Odlar Yurdu''<ref name="NO">Nann ofisiel.</ref> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Azorez}}''' — '''Kentoc'h mervel er frankiz eget bout sujidi er peoc'h''' • ''Antes morrer livres que em paz sujeitos'' ==B== [[Restr:Coat of arms of the Bahamas.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Bahamas'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Burundi.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Burundi'''</div>]] :'''{{Bahamas}}''' — '''Araokaat, kreskiñ, kenderc'hel kevret''' • ''Forward, upward, onward together'' :'''{{Bahrein}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Bangladesh}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Barbados}}''' — '''Lorc'h ha labour''' • ''Pride and industry'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Bavaria}}''' — '''Divrall el lealded''' • ''In Treue fest'' :'''{{Belarus}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Belgia}}''' — '''An unvaniezh eo an nerzh''' • ''Eendracht maakt macht'', ''L'union fait la force'', ''Einigkeit gibt Stärke'' :'''{{Belize}}''' — '''Dindan ar skeud e vleunian''' • ''Sub umbra floreo'' :'''{{Benin}}''' — '''Breudeuriezh, justis, labour''' • ''Fraternité, justice, travail'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Bermuda}}''' — '''Pelec'h e kas ar planedennoù''' • ''Quo fata ferunt'' :'''{{Bhoutan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Biafra}}''' — '''Peoc'h, unvaniezh, frankiz''' • ''Peace, unity, freedom''<ref>Dizalc'h diouzh ar Rouantelezh-Unanet e voe Biafra e [[1960]] ; ur Stad eus Kevread Nigeria eo abaoe ar 15 a viz Genver [[1970]].</ref> :'''{{Bolivia}}''' — '''An unvaniezh eo an nerzh''' • ''La unión es la fuerza'' :'''{{Bosnia-ha-Herzegovina}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Botswana}}''' — '''Glav''' • ''Pula'' :'''{{Brazil}}''' — '''Urzh hag araokaat''' • ''Ordem e progresso'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Breizh}}''' — '''Kentoc'h mervel eget bezañ saotret'''<ref>Troidigezh anavezetañ eus sturienn [[Anna Breizh]], ''Potius mori quam foedari'' "Kentoc'h mervel eget an dizenor" ; un droidigezh all zo e Bro-Gwened : "Ar marv kent ar c'housi".</ref>{{,}}<ref name="NO" /> :'''{{Bro-C'hall}}''' — '''Frankiz, kevatalder, breudeuriezh''' • ''Liberté, égalité, fraternité'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Bro-Saoz}}''' — '''Doue ha ma gwir''' • ''Dieu et mon droit'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Bro-Skos}}''' — '''Den ne'm dael digastiz''' • ''Nemo me impune lacessit'' :'''{{Brunei}}''' — '''Atav e servij gant ambroug Doue''' • ''Sentiasa membuat kebajikan dengan petunjuk Allah'' :'''{{Bulgaria}}''' — '''An unvaniezh eo an nerzh''' • Съединението прави силата ''Syedinenieto pravi silata'' :'''{{Burkina Faso}}''' — '''Unvaniezh, araokaat, justis''' • ''Unité, progrès, justice'' :'''{{Burundi}}''' — '''Unvaniezh, labour, araokaat''' • ''Unité, travail, progrès'' ==C== [[Restr:Coat of arms of Chile.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Chile'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of El Salvador.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''El Salvador'''</div>]] :'''{{Chile}}''' — '''Dre ar poell pe an nerzh''' • ''Por la razón o la fuerza'' :'''{{Costa Rica}}''' — '''Bevet da viken al labour hag ar peoc'h !''' • ''¡Vivan siempre el trabajo y la paz!'' ==D== :'''{{Danmark}}''' — '''Sikour Doue, karantez ar bobl, nerzh Danmark''' • ''Guds hjælp, folkets kærlighed, Danmarks styrke''<ref>Sturienn ar rouanez [[Marc'harid II Danmark|Margrethe II Danmark]].</ref> :'''{{Djibouti}}''' — '''Unvaniezh, kevatalder, peoc'h''' • ''Itixaad, gudboonaan, ammaan'', ''Unité, égalité, paix'' :'''{{Dominika}}''' — '''Goude Doue, an douar eo''' • ''Après Bondié, c'est la ter'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Douar-Nevez ha Labrador}}''' — '''Klask rouantelezh Doue da gentañ''' • ''Quaerite prime regnum Dei'' ==E== [[Restr:Coat of arms of Swaziland.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Eswatini'''</div>]] :'''{{Ecuador}}''' — '''Doue, mammvro ha frankiz''' • ''Dios, patria y libertad'' :'''{{El Salvador}}''' — '''Doue, unvaniezh, frankiz''' • ''Dios, unión, libertad'' :'''{{Emirelezhioù Arab Unanet}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Enez Montserrat}}''' — '''Pep unan o strivañ, an holl o seveniñ''' • ''Each endeavouring, all achieving'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Enez Pask}}''' — '''Ra ledo Doue sklêrijenn ar gouloù bevedel-se betek an holl bobloù''' • ''He hanga te Atu'a he pakea te ma'eha ote mori nei ite he nua ta'atoa''<ref name="NO" /> :'''{{Eritrea}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Estonia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Eswatini}}''' — '''Ni eo ar c'hreñvlec'h''' • ''Siyinqaba'' :'''{{Etiopia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==F== [[Restr:Coat of arms of Fiji.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Fidji'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Guyana.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Guyana'''</div>]] :<span style="color:green">♦</span> '''{{Faero}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Fidji}}''' — '''Douj Doue hag enor ar rouanez''' • ''Rerevaka na Kalou ka doka na Tui'' :'''{{Filipinez}}''' — '''Evit Doue, evit ar bobl, evit an natur hag evit ar vro''' • ''Maka Diyos, maka tao, maka kalikasan at maka bansa'' :'''{{Finland}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==G== :'''{{Gabon}}''' — '''Unvaniezh, labour, justis''' • ''Union, travail, justice'' :'''{{Gambia}}''' — '''Arokaat, peoc'h, finborte''' • ''Progress, peace, prosperity'' :'''{{Georgia ar Su hag Inizi Sandwich ar Su}}''' — '''Ra ziwallo al leon e diriad''' • ''Let the lion protect his own land'' :'''{{Ghana}}''' — '''Frankiz ha justis''' • ''Freedom and justice'' :'''{{Ginea}}''' — '''Labour, justis, kenskoazell''' • ''Travail, justice, solidarité'' :'''{{Ginea ar C'heheder}}''' — '''Unvaniezh, peoc'h, justis''' • ''Unidad, paz, justicia'' :'''{{Ginea-Bissau}}''' — '''Unvaniezh, stourm, araokaat''' • ''Unidade, luta, progresso'' :'''{{Grenada}}''' — '''Emskiant eus Doue bepred e vennomp, e savomp hag ez eomp war-raok evel ur bobl''' • ''Ever conscious of God we aspire, build and advance as one people'' :'''{{Gres}}''' — '''Frankiz pe marv''' • Ελευθερία ή θάνατος ''Eleuthería í thánatos''<ref name="marv">Amparfal e vije skrivañ b/varv.</ref> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Greunland}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Guam}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Guatemala}}''' — '''Dishual kreskit strujus''' • ''Libre crezca fecundo'' :'''{{Guyana}}''' — '''Ur bobl, ur vroad, un tonkad''' • ''One people, one nation, one destiny'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Gwernenez}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==H== [[Restr:Coat of arms of Haiti.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Haiti'''</div>]] [[Restr:Royal coat of arms of the Netherlands.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Izelvroioù'''</div>]] :'''{{Haiti}}''' — '''An unvaniezh eo an nerzh''' • ''L'union fait la force'' :'''{{Honduras}}''' — '''Dishual, riek ha dizalc'h''' • ''Libre, soberana e independiente'' :'''{{Hungaria}}''' — '''Doue ra vennigo ar Vagyared !''' • ''Isten, áldd meg a magyart!'' ==I== :'''{{India}}''' — '''Ar wirionez hepken a vez trec'h''' • सत्यमेव जयते &nbsp;''Satyameva jayate'' :'''{{Indonezia}}''' — '''Unvaniezh el liester''' • ''Bhinneka tunggal ika'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Cayman}}''' — '''E ziazezet en deus war ar mor''' • ''He hath founded it upon the seas'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Cook}}''' — <small>Sturienn ebet</small> — :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Gwerc'h ar Stadoù-Unanet}}''' — '''Unanet el lorc'h hag er spi''' • ''United in pride and hope'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}}''' — '''Bez war evezh''' • ''Vigilate'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Maloù}}''' — '''C'hoanta ar reizh''' • ''Desire the right'' :'''{{Inizi Marshall}}''' — '''Seveniñ dre genstrivañ''' • ''Jepilpilin ke ejukaan'' :'''{{Inizi Salomon}}''' — '''Servijout eo ren''' • ''To lead is to serve'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Inizi Turks ha Caicos}}''' — '''Kenedus dre natur, dilastez dre zibab''' • ''Beautiful by nature, clean by choice'' :'''{{Iran}}''' — '''Meur eo Doue''' • ا<big>لله أكبر</big> ''Allāh akbar''<ref>Sturienn ''[[de jure]]'' ; '''Dizalc'hiezh, frankiz, republik islamek''' • <big>استقلال، آزادى، جمهورى اسلامى</big> ''Esteqlāl, āzādī, jomhūrī-ye eslāmī'' eo ar sturienn ''[[de facto]]''.</ref> :'''{{Irak}}''' — '''Meur eo Doue''' • <big>الله أكبر</big> ''Allāh akbar'' :'''{{Island}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Israel}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Italia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Iwerzhon}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Izelvroioù}}''' — '''Derc'hel a rin''' • ''Je maintiendrai'', ''Ik zal handhaven'' ==J== [[Restr:Coat of arms of Jamaica.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Jamaika'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Comoros.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Komorez'''</div>]] :'''{{Jamaika}}''' — '''Diwar kalz, ur bobl''' • ''Out of many, one people'' :'''{{Japan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Jerzenez}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Jibraltar}}''' — '''Enebour ebet n'hon argaso''' • ''Nulli expugnabilis hosti'' :'''{{Jordania}}''' — '''Doue, Mammvro, Roue''' • <big>الله، الوطن، الملك </big> ''Allāh, al-waṭan, al-malīk'' :'''{{Jorjia}}''' — '''En unvaniezh emañ an nerzh''' • ძალა ერთობაშია ''Dzala ertobachia'' ==K== :'''[[Restr:Flag of Cape Verde.svg|20px|border]] [[Kab Glas]]''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Kaledonia-Nevez}}''' — '''Douar a gomz, douar a rann''' • ''Terre de parole, terre de partage'' :'''{{Kambodja}}''' — '''Broad, relijion, roue''' • ជាតិ សាសនា ព្រះមហាក្សត្រ'' Tchéat sasna preăhmôhaksât'' :'''{{Kameroun}}''' — '''Peoc'h - Labour - Mammvro''' • ''Paix - Travail - Patrie'' :'''{{Kanada}}''' — '''A vor da vor''' • ''A mari usque ad mare'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Kanariez}}''' — '''Meurvor''' • ''Oceano'' :'''{{Kazakstan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Kembre}}''' — '''Kembre da viken''' • ''Cymru am byth'' :'''{{Kenya}}''' — '''Sachit holl kevret''' • ''Harambee'' :'''{{Keoded ar Vatikan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Kirgizstan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Kiribati}}''' — '''Yec'hed, peoc'h ha finborte''' • ''Te mauri, te raoi ao te tabomoa'' :'''{{Kolombia}}''' — '''Frankiz hag urzh''' • ''Libertad y orden'' :'''{{Komorez}}''' — '''Unvaniezh, justis, araokaat''' • ''Unité, justice, progrès'' :'''{{Kosovo}}''' — '''Mammvro, enor, dever''' • ''Atdheu, nderi, detyra'' :'''{{Koweit}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Kroatia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Kuba}}''' — '''Mammvro pe marv'''• ''Patria o muerte''<ref name="marv" /> ==L== [[Restr:Coat of arms of Lesotho.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Lesotho'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Monaco.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Monako'''</div>]] :'''{{Laos}}''' — '''Peoc'h, dizalc'hiezh, demokratelezh, unvaniezh ha finborte''' • <big>ສັນຕິພາບ ເອກະລາດ ປະຊາທິປະໄຕ ເອກະພາບ ວັດທະນາຖາວອນ</big><!--&nbsp;'' ? ''--> :'''{{Latvia}}''' — '''Mammvro ha dizalc'hiezh''' • ''Tēvzemei un brīvībai'' :'''{{Lesotho}}''' — '''Peoc'h, glav, finborte''' • ''Khotso, pula, nala'' :'''{{Liban}}''' — '''Emaomp holl evit ar vro, an treüc'h hag ar banniel''' • <big>كلنا للوطن ، للعلا للعلم</big>&nbsp;''Kullunā li-l-waṭan, li-l-ʻulā li-l-ʻalam''<!--Koullouna Lilouataan Lil Oula Lil Alam -- National anthem --> :'''{{Liberia}}''' — '''Ar garantez evit ar frankiz hon degasas amañ''' • ''The love of liberty brought us here'' :'''{{Liechtenstein}}''' — '''Evit Doue, priñs ha mammvro''' • ''Für Gott, Fürst und Vaterland'' :'''{{Lituania}}''' — '''Frankiz, unvaniezh, finborte''' • ''Laisvė, vienybė, gerovė'' ==M== :<span style="color:green">♦</span> '''{{Madeira}}''' — '''Eus an inizi, ar re vravañ ha dieupañ''' • ''Das ilhas, as mais belas e livres'' :'''{{Malawi}}''' — '''Unvaniezh ha frankiz''' • ''Unity and freedom'' :'''{{Malaysia}}''' – '''An unvaniezh eo an nerzh''' • ''Bersekutu bertambah mutu'' :'''{{Maldivez}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Mali}}''' — '''Ur bobl, ur pal, ur feiz''' • ''Un peuple, un but, une foi'' :'''{{Malta}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Manav}}''' — '''Forzh pelec'h en e vannfes e vano''' • ''Quocunque jeceris stabit'' :'''{{Maoris}}''' — '''Steredenn hag alc'hwez Meurvor Indez''' • ''Stella clavisque maris indici'' :'''{{Maouritania}}''' — '''Enor, breudeuriezh, justis''' • <big>شرف، إخاء، عدالة</big>&nbsp;''Charf, 'iikha', eadala'', ''Honneur, fraternité, justice'' :'''{{Mariana an Norzh}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Maroko}}''' — '''Doue, ar vro, ar roue''' • <big>الله، الوطن، الملك</big> ''Allāh, al-waṭan, al-malīk'' :'''{{Mec'hiko}}''' — '''Ar Vammvro da gentañ''' • ''La Patria es primero'' :'''{{Stadoù Kevreet Mikronezia}}''' — '''Peoc'h, unvaniezh, frankiz''' • ''Peace, unity, liberty'' :'''{{Moldova}}''' — '''Un teñzor eo hor yezh''' • ''Limba noastră-i o comoară'' :'''{{Monako}}''' — '''Gant skoazell Doue''' • ''Deo juvante'' :'''{{Mongolia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Montenegro}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Mozambik}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==N== [[Restr:Coat of arms of Namibia.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Namibia'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of the Commonwealth of Puerto Rico.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Puerto Rico'''</div>]] :'''{{Namibia}}''' — '''Unvaniezh, frankiz, justis''' • ''Unity, liberty, justice'' :'''{{Nauru}}''' — '''Youl Doue da gentañ''' • ''God's will first'' :'''{{Nepal}}''' — '''Meuroc'h eget an neñv eo ar vamm hag ar vammvro''' • <big>जननी जन्मभूमिष्च स्वर्गादपि गरियसि</big>&nbsp;''Janani Janmabhoomischa Swargadapi Gariyasi'' :'''{{Nicaragua}}''' — '''Fiziañs hon eus e Doue''' • ''En Dios confiamos'' :'''{{Niger}}''' — '''Breudeuriezh, labour, araokaat''' • ''Fraternité, travail, progrès'' :'''{{Nigeria}}''' — '''Unvaniezh ha feiz, peoc'h hag araokaat''' • ''Unity and faith, peace and progress'' :<span style="color:green">♦</span> '''[[Restr:Flag of Niue.svg|20px|border]] [[Niue]]''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Norvegia}}''' — '''Pep tra evit Norvegia''' • ''Alt for Norge'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Nuevo León}}''' — '''Bepred o sevel''' • ''Semper ascendens'' ==O== :<span style="color:green">♦</span> '''{{Oudmourtia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Ouganda}}''' — '''Evit Doue ha ma bro''' • ''For God and my country'' :'''{{Ouzbekistan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==P== :'''{{Pakistan}}''' — '''Feiz, unvaniezh, kenurzh''' • <big>ايمان، اتحاد، نظم</big>&nbsp;''Iman, ittihad, nazm'' :'''{{Palau}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Paraguay}}''' — '''Peoc'h ha justis''' • ''Paz y justicia'' :'''{{Perou}}''' — '''Kardarn hag eürus dre an unvaniezh''' • ''Firme y feliz por la unión'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Polinezia C'hall}}''' — '''Tahiti veur ar vrumenn alaouret''' • ''Tahiti nui māre'are'a''<ref name="NO" /> :'''{{Polonia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Portugal}}''' — '''Honnezh eo ma mammvro eürus vuiañ-karet''' • ''Esta é a ditosa pátria minha amada'' :<span style="color:green">♦</span> '''[[Restr:Flag of Puerto Rico.svg|20px|border]] [[Puerto Rico]]''' — '''Yann eo e anv''' • ''Joannes est nomen ejus'' ==Q== :<span style="color:green">♦</span> '''{{Katar}}''' — <small>Sturienn ebet</small> ==R== [[Restr:Coat of arms of the Democratic Republic of the Congo.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Republik Demokratel Kongo'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Rwanda.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Rwanda'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Saint Helena.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Saint Helena'''</div>]] :'''{{Republik Demokratel Kongo}}''' — '''Justis, peoc'h, labour''' • ''Justice, paix, travail'' :'''{{Republik Dominikan}}''' — '''Doue, mammvro, frankiz''' • ''Dios, patria, libertad'' :'''{{Republik Kiprenez}}''' — <small>Sturienn ebet</small> — :'''{{Republik Kongo}}''' — '''Unvaniezh, labour, araokaat''' • ''Unité, travail, progrès'' :'''{{Republik Korea}}''' — '''Ober mad bras da ved mab-den''' • <big>홍익인간</big>&nbsp;''Hongik ingan'' :'''{{Republik Kreizafrika}}''' — '''Unvaniezh, dinded, labour''' • ''Unité, dignité, travail'' :'''{{Republik Makedonia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Republik Pobl Sina}}''' — '''Servijout ar Bobl''' • 为人民服务 ''Wèi rénmín fúwù'' :'''{{Republik Poblel ha Demokratel Korea}}''' — '''Bro meurdezus ha berzhus''' • <big>강성대국</big>&nbsp;''Gangseong daeguk'' :'''{{Republik Sina}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Republik Tchek}}''' — '''Ar wirionez zo trec'h''' • ''Pravda vítězí'' :'''{{Republik Turk Kiprenez an Norzh}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Rouantelezh-Unanet}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Roumania}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Rusia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Rwanda}}''' — '''Unvaniezh, labour, brogarantez''' • ''Ubumwe, umurimo, gukunda igihugu'' ==S== :<span style="color:green">♦</span> '''{{Sac'ha}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Saint Helena}}''' — '''Leal ha divrall''' • ''Loyal and unshakeable'' :'''{{Saint Kitts ha Nevis}}''' — '''Ar vro a-us an-unan''' • ''Country above self'' :'''{{Samoa}}''' — '''Ra vo Doue diazez Samoa''' • ''Fa'avae i le Atua Samoa'' :'''{{San Marino}}''' — '''Frankiz''' • ''Libertas'' :'''{{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}}''' — '''Peoc'h ha justis''' • ''Pax et justitia'' :'''{{Santez-Lusia}}''' — '''An douar, ar bobl, ar gouloù''' • ''The land, the people, the light'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Samoa Amerikan}}''' — '''Samoa, Doue da gentañ''' • ''Samoa Muamua le atua'' :'''{{São Tomé ha Príncipe}}''' — '''Unvaniezh, kenurzh, labour''' • ''Unidade, disciplina, trabalho'' :'''{{Sechelez}}''' — '''An diwezh a gurunenn al labour''' • ''Finis coronat opus'' :'''{{Serbia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Sierra Leone}}''' — '''Unvaniezh, frankiz, justis''' • ''Unity, freedom, justice'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Sikkim}}''' — '''Alouberez an tri bed''' • ''Kham-sum-ongdu'' :'''{{Singapour}}''' — '''War-raok Singapour''' • ''Majulah Singapura'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Sint Maarten}}''' — '''O vont war-raok bepred''' • ''Semper pro grediens'' :'''{{Siria}}''' — '''Unvaniezh, frankiz, sokialouriezh''' • <big>وحدة ، حرية ، اشتراكية</big>&nbsp;''Waḥdah, ḥurrīyah, ishtirākīyah'' :'''{{Slovakia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Slovenia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Somalia}}''' — '''Kae war-raok, ha na souz gwech ebet''' • ''Go forward, and never backward'' :'''{{Soudan ar Su}}''' — '''Justis, frankiz, finborte''' • ''Justice, liberty, prosperity'' :'''{{Spagn}}''' — '''Pelloc'h en tu all''' • ''Plus Ultra'' :'''{{Sri Lanka}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{SUA}}''' — '''E Doue e fiziomp''' • ''In God we trust''<ref>Ur sturienn hengounel zo ivez : ''E pluribus unum'', « Unan diwar lies ».</ref> :'''{{Suafrika}}''' — '''Unvaniezh el liested''' • ''!ke e /xarra //ke'' :'''{{Suis}}''' — '''Unan evit an holl, an holl evit unan''' • ''[[Unus pro omnibus, omnes pro uno]]'' :'''{{Surinam}}''' — '''Justis, deoliezh, lealded''' • ''Justitia, pietas, fides'' :'''{{Sveden}}''' — '''Evit Sveden – gant an amzer''' • ''För Sverige - i tiden'' ==T== [[Restr:Coat of arms of Tanzania.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Tanzania'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Tuvalu.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Tuvalu'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Vanuatu.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Vanuatu'''</div>]] [[Restr:Coat of arms of Zimbabwe.svg|thumb|200px|<div style="text-align:center;">'''Zimbabwe'''</div>]] :'''{{Tadjikistan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Tanzania}}''' — '''Frankiz hag unvaniezh''' • ''Uhuru na umoja'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tatarstan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Tchad}}''' — '''Unvaniezh, labour, araokaat''' • <big>الاتحاد، العمل، التقدم</big> ''Al-athad, al-'amal, al-taqadam'' ''Unité, travail, progrès'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tchouvachia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Thailand}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tibet}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Timor ar Reter}}''' — '''Unaniezh, ober hag araokaat''' • ''Unidade, Acção, Progresso / Unidade, Asaun, Progresu'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tiriad Antarktika Breizh-Veur}}''' — '''Enklask ha dizoleiñ''' • ''Research and discovery'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}}''' — '''Limuria zo en hor c'harg''' • ''In tutela nostra Limuria'' :'''{{Togo}}''' — '''Labour, frankiz, mammvro''' • ''Travail, liberté, patrie'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tokelau}}''' — '''Tokelu evit an Hollc'halloudeg''' • ''Tokelau mo te Atua'' :'''{{Tonga}}''' — '''Doue ha Tonga eo ma hêrezh''' • ''Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Touva}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Trinidad ha Tobago}}''' — '''Kevret e vennomp, kevret e sevenomp''' • ''Together we aspire, together we achieve'' :<span style="color:green">♦</span> '''{{Tristan da Cunha (banniel)}}''' — '''Hor feiz eo non nerzh''' • ''Our faith is our strength'' :'''{{Tunizia}}''' — '''Frankiz, urzh ha justis''' • <big>حرية، نظام، عدالة</big>&nbps;''Ḥurrīyah, niẓām,ʿadālah'' :'''{{Turkia}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Turkmenistan}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Tuvalu}}''' — '''Tuvalu evit an Hollc'halloudeg''' • ''Tuvalu mo te Atua'' ==U== :'''{{Ukraina}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Unaniezh Europa}}''' — '''Unvaniezh el liested''' • ''In varietate concordia'' :'''{{Uruguay}}''' — '''Frankiz pe marv''' • ''Libertad o muerte''<ref name="marv" /> ==V== :'''{{Vanuatu}}''' — '''E Doue emaomp''' • ''Long God yumi stanap'' :'''{{Venezuela}}''' — '''Doue ha kevredad''' • ''Dios y federación'' :'''{{Viêt Nam}}''' — '''Dizalc'hiezh, frankiz hag eürusted''' • ''Ðộc lập,tự do, hạnh phúc'' ==Y== :'''{{Yemen}}''' — '''Doue, mammvro, dispac'h, unvaniezh''' • <big>الڷه، الوطن، الثورة، الوحدة</big>&nbsp;''Allāh, al-waṭan, ath-thawrah, al-waḥdah'' ==Z== :'''{{Zambia}}''' — '''Ur Zambia, ur vroad''' • ''One Zambia, one nation'' :'''{{Zeland-Nevez}}''' — <small>Sturienn ebet</small> :'''{{Zimbabwe}}''' — '''Unvaniezh, frankiz, labour''' • ''Unity, freedom, work'' ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Istor]] [[Rummad:Sturiennoù]] 9b0rz0c5qifj9xvclxbkch5qwcke6yq 14 135017 2148449 1776378 2025-06-05T20:51:02Z Llydawr 145 2148449 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Zimbabwe]] [[Rummad:Politikourien Zimbabwe]] e82qcdo1viqek2rjqtnmjpwz8yhd9gx 14 135710 2148445 1782575 2025-06-05T20:49:39Z Llydawr 145 2148445 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Politikourien Liberia]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Liberia]] c0sj5opkror2y0xb1kjkrwbrf0jnd02 14 136474 2148458 1894169 2025-06-05T20:54:15Z Llydawr 145 2148458 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Presidents of Portugal}} [[Rummad:Politikourien Portugal]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Portugal]] pajb7phchirut363llbzzggkiv6jji4 0 137892 2148084 2138713 2025-06-03T08:16:37Z Fanchigo 14086 Vioù koukoug 2148084 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Fellman camp2.jpg|thumb|300px|Kamp prizonidi Fellman, leun eo gant komunisted bet harzet pe prizoniet.]] '''Brezel diabarzh Finland''' (27 a viz Genver – [[15 a viz Mae]] [[1918]]) a oa bet ur [[brezel diabarzh]] evit mestroni [[Finland]], pa oa tremenet ar vro eus [[Dugelezh veur Finland]], neuze ul lodenn eus [[Impalaeriezh Rusia]], etrezek ur vro dieub hag emren. Lies stourmoù a oa bet en un endro broadel, sokial, politikel luziet degaset gant ar [[Kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]] ([[Talbenn ar Reter (Kentañ Brezel-bed)|Talbenn ar Reter]]) en [[Europa]]. Ar brezel diabarzh a voe stourmet etre ar re Ruz, renet gant ur skourr eus [[Strollad sokial demokratel Finland]], enebet ouzh ar [[Re Wenn (Finland)|Re Wenn]], renet gant ar Sened mirour. An aozadur damsoudardel [[Gwarded Ruz (Finland)|Gwarded Ruz]], savet gant labourerien ar [[greanterezh]] ha peizanted, a oa mestr war ar c'hêrioù ha kreizennoù greantel su ar vro. Ar Warded Wenn, un aozadur damsoudardel hag a oa savet gant peizanted, ar c'hlasoù sokial etre hag ar vourc'hizien, a oa mestr war maezioù kreiz ar vro hag a vestronie norzh Finland. E-pad ar bloazioù dres a-raok ar brezel diabarzh, kevredigezh Finland a oa kresket kalz ha prim a-fed poblañs, greanterezh, [[kêriekadur]], ha ganet e oa ur renkad labourerien frammet er c'hêrioù. Gouarnamant ha demokratelezadur ar vro a oa distabil gant ar vodernelezh. Live buhez ha skoliata an dud a oa o vont war-raok pazenn-ha-pazenn, gant ur santimant broadel kreñvoc'h-kreñvañ hag ur sevenadurezh puilh finlandat o tiwan. Gant ar [[Kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]] e oa bet degaset fin [[Impalaeriezh Rusia]], e Finland e oa bet neuze ur mare hep galloud politikel e penn ar vro. Stourm a oa bet evit kemer galloud er vro, ar pezh en doa degaset muioc'h-mui a nerzh milourel er gevredigezh hag un enebiezh daonet etre an tu kleiz pellañ harpet gant an [[URSS]] hag ar virourien harpet gant an [[Impalaeriezh alaman]]. Ar re Ruz a oa kroget gant un argadenn hollek c'hwitet e miz C'hwevrer 1918. Dafaret e oant gant ar Rusia soviedel. Un enep-argad gant ar re Wenn a oa kroget e miz Meurzh. E miz Ebrel e oa erruet ur bagad soudarded eus an Impalaeriezh alaman evit harpañ anezho. An emgannoù pouezusañ e-pad ar brezel diabarzh a oa bet reoù [[Emgann Tampere|Tampere]] ha Viipuri (svedeg : Viborg), gounezet gant ar re Wenn. Emgannoù Helsinki ha Lahti a oa bet gounezet gant ar soudarded alaman. Dre an trec'hioù-se e oa bet riñset nerzhioù lu ar re Ruz. Ar feulster politikel a oa diazez a-raok hag e-pad ar brezel. E-tro 12 500 prizoniad ruz a varvas dre an naonegezh hag ar c'hleñvedoù e kampoù-bac'h. E-tro 39 000 den, 36 000 anezho o vezañ Finlandiz, a oa marvet e-pad ar brezel drastus. E dibenn ar brezel diabarzh, Finlandiz a dremenas eus ur sujidigezh d'ar Rusianed d'un emrenerezh diglok, rak ul levezon bras a oa gant Impalaeriezh Alamagn war ar vro. An Alamanted o devoa soñjet sevel ur vonarkiezh finlandat suj dezho, met dre ma voe kollet ar C'hentañ Brezel-bed ganto e oa bet dilezet ar steuñv-se. Goude ar brezel, Finland a oa ur vro emren da vat, gant un demokratelezh republikan. Ar brezel diabarzh en devoa rannet ar gevredigezh evit degadoù a vloavezhioù. Ar gevredigezh finlandat a voe strollet hag unvan goude gwelladennoù sokial marc'hataet sioul, gant ur c'hoant youlek eus ar bobl da chom hep gwelet ar feulster o tistreiñ. [[Rummad:Brezelioù diabarzh|Finland]] [[Rummad:Istor Finland]] [[Rummad:Brezelioù an XXvet kantved]] rtiblv8ug1tsek5ha5rjiunpf8xc4oe 2148085 2148084 2025-06-03T08:18:05Z Fanchigo 14086 2148085 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Fellman camp2.jpg|thumb|300px|Kamp prizonidi Fellman, leun eo gant komunisted bet harzet pe prizoniet.]] '''Brezel diabarzh Finland''' (27 a viz Genver – [[15 a viz Mae]] [[1918]]) a oa bet ur [[brezel diabarzh]] evit mestroni [[Finland]], pa oa tremenet ar vro eus [[Dugelezh veur Finland]], neuze ul lodenn eus [[Impalaeriezh Rusia]], etrezek ur vro dieub hag emren. Lies stourmoù a oa bet en un endro broadel, sokial, politikel luziet degaset gant ar [[Kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]] ([[Talbenn ar Reter (Kentañ Brezel-bed)|Talbenn ar Reter]]) en [[Europa]]. == Perzhidi == Ar brezel diabarzh a voe stourmet etre ar re Ruz, renet gant ur skourr eus [[Strollad sokial demokratel Finland]], enebet ouzh ar [[Re Wenn (Finland)|Re Wenn]], renet gant ar Sened mirour. An aozadur damsoudardel [[Gwarded Ruz (Finland)|Gwarded Ruz]], savet gant labourerien ar [[greanterezh]] ha peizanted, a oa mestr war ar c'hêrioù ha kreizennoù greantel su ar vro. Ar Warded Wenn, un aozadur damsoudardel hag a oa savet gant peizanted, ar c'hlasoù sokial etre hag ar vourc'hizien, a oa mestr war maezioù kreiz ar vro hag a vestronie norzh Finland. == Abegoù hag endro == E-pad ar bloazioù dres a-raok ar brezel diabarzh, kevredigezh Finland a oa kresket kalz ha prim a-fed poblañs, greanterezh, [[kêriekadur]], ha ganet e oa ur renkad labourerien frammet er c'hêrioù. Gouarnamant ha demokratelezadur ar vro a oa distabil gant ar vodernelezh. Live buhez ha skoliata an dud a oa o vont war-raok pazenn-ha-pazenn, gant ur santimant broadel kreñvoc'h-kreñvañ hag ur sevenadurezh puilh finlandat o tiwan. Gant ar [[Kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]] e oa bet degaset fin [[Impalaeriezh Rusia]], e Finland e oa bet neuze ur mare hep galloud politikel e penn ar vro. Stourm a oa bet evit kemer galloud er vro, ar pezh en doa degaset muioc'h-mui a nerzh milourel er gevredigezh hag un enebiezh daonet etre an tu kleiz pellañ harpet gant an [[URSS]] hag ar virourien harpet gant an [[Impalaeriezh alaman]]. Ar re Ruz a oa kroget gant un argadenn hollek c'hwitet e miz C'hwevrer 1918. Dafaret e oant gant ar Rusia soviedel. Un enep-argad gant ar re Wenn a oa kroget e miz Meurzh. E miz Ebrel e oa erruet ur bagad soudarded eus an Impalaeriezh alaman evit harpañ anezho. An emgannoù pouezusañ e-pad ar brezel diabarzh a oa bet reoù [[Emgann Tampere|Tampere]] ha Viipuri (svedeg : Viborg), gounezet gant ar re Wenn. Emgannoù Helsinki ha Lahti a oa bet gounezet gant ar soudarded alaman. Dre an trec'hioù-se e oa bet riñset nerzhioù lu ar re Ruz. Ar feulster politikel a oa diazez a-raok hag e-pad ar brezel. E-tro 12 500 prizoniad ruz a varvas dre an naonegezh hag ar c'hleñvedoù e kampoù-bac'h. E-tro 39 000 den, 36 000 anezho o vezañ Finlandiz, a oa marvet e-pad ar brezel drastus. == Disoc'h == E dibenn ar brezel diabarzh, Finlandiz a dremenas eus ur sujidigezh d'ar Rusianed d'un emrenerezh diglok, rak ul levezon bras a oa gant Impalaeriezh Alamagn war ar vro. An Alamanted o devoa soñjet sevel ur vonarkiezh finlandat suj dezho, met dre ma voe kollet ar C'hentañ Brezel-bed ganto e oa bet dilezet ar steuñv-se. Goude ar brezel, Finland a oa ur vro emren da vat, gant un demokratelezh republikan. Ar brezel diabarzh en devoa rannet ar gevredigezh evit degadoù a vloavezhioù. Ar gevredigezh finlandat a voe strollet hag unvan goude gwelladennoù sokial marc'hataet sioul, gant ur c'hoant youlek eus ar bobl da chom hep gwelet ar feulster o tistreiñ. [[Rummad:Brezelioù diabarzh|Finland]] [[Rummad:Istor Finland]] [[Rummad:Brezelioù an XXvet kantved]] sh1lkmcukeuxrtut4kekveacyckut99 0 138454 2148210 2114389 2025-06-03T22:11:57Z Fanchigo 14086 Kempenn, klokaat, daveenn 2148210 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Standschütze Hellriegel M1915|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Brzostrelka Hellriegel - 1.jpg|liamm=Restr:Brzostrelka Hellriegel - 1.jpg|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn-vindrailher '''Standschütze Hellriegel M1915''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Aostria-Hungaria}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn-vindrailher]] yenaet dre zour |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil (kredapl) |- ! scope="row" |[[Munision|Munision]] |Dianav, marteze [[8 × 18 mm Roth]], [[9 × 23 mm Steyr]] pe [[9 × 19 mm Parabellum]] |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv ront, ennañ ur gouriz, war-dro 160 kartouchenn, distag diouzh an arm<br>Karger fiñv 20 kartouchenn |} Ar '''Standschütze Hellriegel 1915''' a oa ur [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] [[Aostria-Hungaria|aostriat-hungariat]] savet e-pad ar [[Kentañ Brezel-bed|C'hentañ Brezel-bed]]. Chom a reas e stumm ur pimpatrom, ha dianav eo an niver a skouerennoù a voe savet. Nebeud a draoù a ouzer war an arm-mañ hiziv an deiz. Anavezet eo an arm dre un dornad skeudennoù nemetken, merket ''10/1915'' ("miz Here 1915" kredapl), ha martezeadennoù a c'haller ober hepken evit e zeskrivañ. An anv ''Standschütze'' a vije bet awenet gant hini an adarmead [[Aostria-Hungaria|aostriat-hungariat]], ar [[Standschützen]]. ''Hellriegel'' zo ul lesanv aostrian<ref>{{En}} MOSS Matthew, ''[https://warisboring.com/the-standschutze-hellriegel-submachine-gun-is-a-mystery/ The ‘Standschutze Hellriegel’ Submachine Gun Is a Mystery]'', 16/05/2016, war al lec'hienn ''War is boring'' (lennet d'an 31/01/2024)</ref>. == Deskrivadur == Yenaet e oa dre zour, ha seblantout a rae bezañ pourveziet gant [[Karger (armoù-tan)|kargerioù]] ront douget gant un eil soudard, enne ur gouriz war-dro 160 [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchenn]] e endalc'h. War ul luc'hskeudenn all e weler ur soudard oc'h implijout ur c'harger fiñv stag ouzh an arm, ennañ un 20 kartouchenn bennak<ref>{{En}} ''[https://www.historicalfirearms.info/post/144116055269/standsch%C3%BCtze-hellriegel-submachine-gun-the Standschütze Hellriegel Submachine Gun]'', Historical Firearms (lennet d'an 03/06/2025)</ref>. Dianav eo [[Kalibr (armoù-tan)|kalibr]] ar munisionoù, a c'hallfe bezañ hervez ar mammennoù reoù [[9 × 23 mm Steyr]], [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], pe [[8 × 18 mm Roth]]<ref>{{En}} [http://firearms.96.lt/pages/hellriegel Pajenn an arm] war al lec'hienn ''Submachine Gun Reference Database'', lennet d'an 21/01/2024</ref>. <gallery> Restr:Brzostrelka Hellriegel - 2.jpg|Un taol-arnodiñ eus an Hellriegel e miz Here 1915. Restr:Brzostrelka Hellriegel - 3.jpg|Soudarded oc'h amprouiñ an Hellriegel. An hini a-gleiz a zo o tougen kargerioù en ur seurt sac'h pe voest savet a-ratozh. </gallery> == Er sevenadur == * An Hellriegel M1915 a c'haller implijout er c'hoari-video [[Battlefield 1]]. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù-mindrailher]] [[Rummad:Armoù Aostria-Hungaria]] [[Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] 866gayg96wjgmsgb8zf3dxtssebs8rr 14 139843 2148450 1828940 2025-06-05T20:51:15Z Llydawr 145 2148450 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Politikourien Venezuela]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Venezuela]] attiqfaqvauxg36ie6a6irqhxqdyvdl 0 140320 2148402 2084202 2025-06-05T18:02:14Z Dishual 612 2148402 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-size:0.9em;" |-style="font-size:1.5em;" {{Infobox/Titl|Zsa Zsa Gábor|000|talbenn film|fff}} |-align="center" |colspan="2"|[[File:Zsa Zsa Gabor - 1959.jpg|260px]]<br>'''Zsa Zsa Gábor''' e 1959<div style="height:2px; background-color:#ce253c;"></div> |- |'''Ganedigezh'''||Gábor Sári<br>[[6 C'hwevrer]] [[1917]]<br>[[Budapest]]<br>{{Aostria-Hungaria}} |- |colspan="2"|<hr> |- |'''Marv'''||[[8 Kerzu]] [[2016]]<br>[[Los Angeles]], [[Kalifornia]]<br>{{SUA}} |- |colspan="2"|<hr> |- |'''Broadelezh'''||[[File:Flag of Hungary.svg|20px|border]] [[Hungaria]]t<br>[[File:Flag of the United States.svg|20px|border]] [[Stadunanat]] |- |colspan="2"|<div style="height:2px; background-color:#ce253c;"></div> |- |'''Micherioù'''||[[Aktourez]]<br>[[Kaner]]ez |- |colspan="2"|<hr> |- |'''Respet'''||[[1936]]–[[1997]] |- |colspan="2"|<div style="height:2px; background-color:#ce253c;"></div> |- |'''Enorioù'''||• Golden Globe Award <small>([[1958]])</small><br>• [[Hollywood Walk of Fame]] |- |colspan="2"|<div style="height:2px; background-color:#ce253c;"></div> |- |'''Filmlennadur'''||[[File:IMDB Logo 2016.svg|32px|link=https://www.imdb.com/name/nm0001248/?ref_=fn_al_nm_1]] |} [[File:Zsa Zsa Gabor - December Bride, 1958.jpg|thumb|upright=1.2|''December Bride'' (1958)]] '''Zsa Zsa Gábor''' ([[hungareg]] : {{LFE|ˈʒɒʒɒ ˈɡaːbor}}), bet ganet '''Gábor Sári'''<ref>En hungareg e vez lakaet an anv-tiegezh a-raok an anv-bihan.</ref> e [[Budapest]] d'ar [[6 a viz C'hwevrer]] [[1917]] ha marvet e [[Los Angeles]] d'an [[18 a viz Kerzu]] [[2016]], a oa un aktourez, ur ganerez hag ur vondianez [[hungaria]]t ha [[stadunanat]]. Bez' e voe unan eus arouezioù revel meur an {{XXvet kantved}} ; ur steredenn zo bet deroet dezhi en ''[[Hollywood Walk of Fame]]''. Goude bezañ bet ''Miss Hungary'' e [[1936]], da 19 vloaz, e tivroas e [[1941]] da [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Eno e voe brudet dre he c'hened, he donezonoù micherel hag he dimezioù niverus. Al lesanv <q>Zsazsa</q> zo bet roet da Sári war-lerc'h an aktourez ha kanerez hungariat Fedák Sári ([[1879]]–[[1955]]), abalamour ma ne c'helle ket he merc'hig distagañ he anv-bihan. E [[2002]] e voe damseizet a-c'houde ur gwallzarvoud karr ; daou wallzarvoud gwazhienn empenn (GGE) a c'houzañvas etre [[2005]] ha [[2007]] ; e [[2011]] e voe ret he dic'hariñ en tu dehoù da heul ur poread. Tost da 100 vloaz e oa pa varvas. ==Buhez== Eil bugel un tiegezh bourc'hizien [[yuzev]] e oa Sári, merc'h d'ar marc'hadour ha soudard Gábor (ez-Grün) Vilmos Farkas ([[1881]]-[[1962]]) ha d'e wreg Tillerman "Jolie" Janka ([[1896]]-[[1997]]), a zimezas gant ar c'hont Edmund de Szigethyhez goude marv he fried kentañ.<br> Daou vreur he devoa Sári, ha div c'hoar a voe brudet ivez er sinema, Magda ([[1915]]-[[1997]]) hag Éva ([[1919]]–[[1995]]), <q>ar c'hoarezed Gábor</q>. En abeg d'o c'hened ha d'o buhez direol e Budapest e voe brudet an teir c'hoar ivez. En ur skol-lojañ e [[Suis]] e studias Sári kent dimeziñ e [[1935]], da 18 vloaz, gant an diplomat turk Burhan Asaf Belge ; bloaz goude e voe Miss Hungary 1936 hag e krogas he respet. Kentañ gwech ma voe war ul leurenn e voe er bloaz-se end-eeun, pa ganas en [[Aostria]] en operetenn ''Der singende Traum'' e-kichen an tenor meur Richard Tauber ([[1891]]–[[1948]]) e [[Wien]].<br> E 1941 e torras-hi he dimez evit mont da [[Hollywood]] da heul he breudeur. Eno e labouras evel aktourez (er [[sinema]] adalek [[1952]] hag er [[skinwel]] adalek [[1953]]), ha buan e c'hounezas brud abalamour d'he gened, d'he aferioù karantez, d'he gwarzhoù, d'he dimezioù gant milionerien, d'he dispartioù ha d'he harzidigezhioù niverus. Alies e vez keñveriet yaouankiz ZsaZsa ouzh hini [[Paris Hilton]] (* [[1981]]). ;Dimezioù Nav gwech e timezas Zsa Zsa Gábor. *Burhan Asaf Belge ([[1899]]–[[1967]] ; dim. 1935-1941), kazetenner ha dipomat [[turk]] ; n'o devoe bugel ebet. *Conrad Hilton ([[1887]]–[[1979]] ; dim. 1942-[[1947]]), letiour stadunanat ; ur bugel o devoe, an aktourez ha luc'hskeudennerez Francesca Hilton (1947–[[2015]]). *George Sanders ([[1906]]–[[1972]] ; dim. [[1949]]-[[1954]]), aktour, sonaozour, kaner ha skrivagner [[breizhveuriat]] ; n'o devoe bugel ebet, ha diwezhatoc'h e timezas Sanders gant Magda. *Herbert Hutner ([[1908]]–[[2008]] ; dim. [[1962]]-[[1966]]), bankour hag advoue ; n'o devoe bugel ebet. *Joshua S. Cosden, Jr. (dim. 1966-[[1967]]), den a aferioù ; n'o devoe bugel ebet. *Jack Ryan ([[1926]]–[[1991]] ; dim. [[1975]]-[[1976]]), a ijinas ar poupinelloù Barbie ([[1959]]) ha Chatty Cathy ([[1960]]), hag ar c'hirri bihan Hot Wheels ([[1968]]) ; n'o devoe bugel ebet. *Michael O’Hara (dim. 1976-[[1982]]), alvokad ; n'o devoe bugel ebet. *Felipe de Alba (dim. 1982 ; ne badas an dimez nemet un devezh : nullet e voe rak hervez lezenn ne oa ket bet torret c'hoazh an dimez gant M. O'Hara). *Frédéric Prinz von Anhalt (* Hans Georg Robert Lichtenberg, [[1943]] ; dim. 1986-2016), embreger ; n'o devoe bugel ebet. :Adalek an dimez-se e voe Zsa Zsa Gábor priñsez von Anhalt ha dugez Saks, hogen mar zo bet lakaet wan an titloù-se gant meur a istourour abalamour ma tle he intañv e ditloù d'e advabadur gant ar briñsez Marie-Auguste von Anhalt ([[1898]]–[[1983]]) e [[1980]], pa oa eñ 37 vloaz. ;Bugale Zsa Zsa e voe ar vamm nemeti a-douez an teir c'hoar Gábor. En he buhezskrid ''One Lifetime is Not Enough''<ref>''Op. cit.''</ref> e tisklêrias e oa bet brazez goude bezañ bet gwallet gant Conrad Hilton ; goude an disparti e c'hanas o merc'h Francesca. E 2005, mamm Conrad Hilton a damallas d'he ez-gouhez bezañ laeret, ha kontet gevier dirak al lezvarn ; prosez a voe graet e-pad dek vloaz evit ma vije fiziet Francesca (58 vloaz d'ar mare) e familh he zad, hogen paouezet e voe gant ar c'heisiadurioù a-c'houde he marv d'ar [[5 a viz Genver]] 2015. ;Kozhni D'ar [[27 a viz Du]] 2002 e c'houzañvas Zsa Zsa Gábor, 87 vloaz, ur gwallzarvoud karr e Los Angeles hag e kouezhas e koma betek miz Genver [[2003]] ; da heul kement-se e rankas bout prederiet betek diwezh he buhez. Klemm a savas, prosez a voe, ha daou vilion a zollaroù a yeas ganti.<br> E miz Kerzu [[2004]] e klaskas en em lazhañ dre hunwezherioù, met saveteet e voe gant he fried.<br> D'ar [[7 a viz Gouere]] 2005 e c'houzañvas an aktourez ur GGE ; sizhun goude e voe lezet da vont kuit eus an ospital.<br> D'ar [[17 a viz Gouere]] [[2010]], d'an oad a 93 vloaz, e torras he lez dehoù goude bout kouezhet ; un eil GGE a c'hoarvezas e-kerzh an oberatadenn en ospital. E miz Eost e voe adkaset di peogwir e hañvale bezañ war he zalaroù ; nac'hañ a reas ma vije oberataet he lez un eil gwech, met ne guitaas an ospital nemet d'an [[3 a viz Gwengolo]].<br> D'ar [[14 a viz Genver]] [[2011]] e voe ret troc'hañ he gar dehoù a-us he fenn-glin en abeg d'ur poradur<ref>{{en}} [https://web.archive.org/web/20181209171250/http://newsroom.ucla.edu/releases/ucla-statement-on-zsa-zsa-gabor-190931?link_page_rss=190931 Danevell an ospital]</ref>. D'an [[30 a viz Meurzh]] 2011 e voe kaset d'an ospital adarre abalamour m'he devoa paouezet da analat, ken skoet e oa chomet gant marv he mignonez vras [[Elizabeth Taylor]] sizhun a-raok. Abalamour da gement-se ne voe biskoazh kemennet dezhi marv he merc'h Francesca e 2015. Adalek 2011 betek he marv e voe Zsa Zsa Gábor skoazellet evit analañ.<br> Daou zevezh goude he 99{{vet}} deiz-ha-bloaz, d'an [[8 a viz C'hwevrer]] [[2016]], e voe klañvdiet en abeg d'ur porad en he skevent devoudet gant he skoazell-analañ. Daou viz goude e c'houlennas bezañ kaset da Hungaria da vervel eno goude he 100{{vet}} deiz-ha-bloaz, met d'an 18 a viz Kerzu 2016 e paouezas he c'halon da dalmiñ e-kerzh ur prantad koma ma c'houzañvas un trede GGE.<br> D'an [[30 a viz Kerzu]] e voe beziet e bered Westwood Village Memorial Park, Los Angeles, e-kichen he c'hoar Éva. ==Respet== Buan e voe lakaet Zsa Zsa Gábor da aktourez en Hollywood abalamour d'he stil [[europat]]. Adalek ar film ''Moulin Rouge'' sevenet gant John Huston e 1952 e loc'has he respet er sinema, gant rolloù brudet evel e ''Lilli'' Charles Walters (1953) ha ''Touch of Evil'' Orson Welles (1958).<br> E 79 film er sinema hag er skinwel he deus c'hoariet Zsa Zsa Gábor; ouzhpenn, c'hoariet he deus he roll e 177 stirad skinwel ha teulfilm. *Gwelout he filmlennadur klok e [[saozneg]] en [[File:IMDB Logo 2016.svg|32px|link=https://www.imdb.com/name/nm0001248/?ref_=fn_al_nm_1]] ''Internet Movie Database''. ==Enorioù== *1958 : ''Golden Globe Awards (Special Achievement Award : Most Glamorous Actress)'' *He steredenn en Hollywood Walk of Fame (he c'hoar Éva he deus unan ivez). ==Arroudoù== *« Biskoazh ne'm eus argarzhet ur gwaz a-walc'h betek daskor e ziamantoù dezhañ. » — ''The Observer'', 28 Eost 1957. *« Evel an tan eo ar priedoù : mont a reont kuit pa ne vez ket graet war o zro. » — ''Newsweek'', 28 Meurzh 1960. *« Diechu e vez ar wazed amourous keit ha ma n'int ket dimezet. Da neuze ez eo echu ganto. » — ''Newsweek'', 28 Meurzh 1960. *« Me 'oar mirout un tiegezh. Bewech ma kuitaan ur gwaz e viran e di. » — ''How to Catch a Man, Keep a Man, and Get Rid of a Man'', Doubleday, 1970 {{ISBN|978-0-385-01658-2}} ==Levrlennadur== *GÁBOR, Zsa Zsa & FRANK, Gerold (1960) : ''My Story'', Kessinger, 2010 {{ISBN|978-1-163-82173-2}} *GÁBOR, Zsa Zsa : ''One Lifetime is Not Enough'', Headline Book Publishing, 1992 {{ISBN|978-0-7472-3882-9}} *BROWN, Peter Harry : ''Such Devoted Sisters — Those Fabulous Gabors'', Isis, 1987 {{ISBN|978-1-85089-151-2}} *TURTU, Anthony & REUTER, Donald F. : ''Gaborabilia'', Three Rivers Press, 2001 {{ISBN|978-0-609-80759-0}} ==Liammoù diavaez== <div style="font-size:90%;">{{Commonscat|Zsa Zsa Gabor}}</div> *{{en}} [https://www.tvguide.com/celebrities/zsa-zsa-gabor/credits/179920/ ''TV Guide''] *{{en}} [https://web.archive.org/web/20190414121313/https://www.goldenglobes.com/articles/memoriam-zsa-zsa-gabor-our-most-glamorous-1917-2016 ''Golden Globe Awards''] ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1917]] [[Rummad:Marvioù 2016]] [[Rummad:Aktourezed Hungaria]] [[Rummad:Aktourezed SUA]] f1cc68n8plosw8qovg423ehtx582wna 0 140814 2148171 2075781 2025-06-03T18:57:09Z Dishual 612 2148171 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Prince William County Virginia incorporated and unincorporated areas Quantico highlighted.svg|thumb|upright=1.2|Lec'hiadur Quantico er Prince William County e stad Virginia]] '''Quantico''' ('''Potomac''' a-raok) zo ur gêr e [[Prince William County]], [[Virginia]], [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Hollad ar boblañs a zo 578 anneziad hervez niveradeg 2020. [[Restr:MarinesMemorial2Cropped.jpg|thumb|upright=1.4|Dor degemer bazenn Quantico]] Quantico a zo dreistbrudet dre ma z'eo enkelc'hiet gant ar bazenn brasañ eus an [[United States Marine Corps|Marine Corps]], [[Marine Corps Base Quantico|bazenn Quantico]]. Er bazenn-se eo diazezet ar [[Marine Corps Combat Development Command]] hag an [[HMX-1]] (skouadrenn biñsaskellioù prezidantel ar vro), skol an danvez ofisierien, hag ar skol gourdoniñ diazez. Kavet e vez ivez tro-dro kêr an United States Drug Enforcement Administration's training academy, an FBI Academy, an FBI Laboratory, an [[Naval Criminal Investigative Service]], an United States Army Criminal Investigation Command, lec'h penn an [[Air Force Office of Special Investigations]]. Un adsevel eus an [[USMC War Memorial]] a zo e dor degemer ar bazenn. [[Rummad:Kêrioù Virginia]] hnpc00mi52z54tqjzmyhrpd5oc0bcbg 0 141073 2148286 1843161 2025-06-04T18:55:23Z Dishual 612 2148286 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Groupofzombiesjoelf.jpg|thumb|upright=1|Ur strollad zombied]] Ur '''zombi''' (galleg Haiti: zombi, [[kreoleg Haiti]]: zonbi) zo un dudenn bev-marv ijinet ha krouet dre advevañ ur c'horf-marv. Ar zombied zo bet dreistbrudet gant ar filmoù spont hag ar moliac'h. Ar ger zo deuet a-ziwar an hengounioù-pobl eus [[Haiti]]. Eno ur zombi zo korf un den marv lakaet da vevañ en-dro goude lidoù hud du. Hervez an taolennadur a-vremañ n'eo ket mui dre ret implij ul lid hud hag a lak un den marv da zistreiñ e stumm ur zombi. Doareoù lies a zo bet lakaet war-raok evel un [[douger yac'h]], skinoù derc'hanel, kudennoù spered, flemmadennoù loened douarel pe maez egorel, ur bilimadur, gwallzarvoudoù skiantel pe milourel... [[Rummad:Tudennoù faltazi]] [[Rummad:Debrerien tud]] 0kkxgxosfravtif1w7e7j2jrb4i8v8r 0 143749 2148301 2145241 2025-06-04T20:29:44Z Arko 540 /* Anv-bihan */ 2148301 wikitext text/x-wiki {{Disheñvelout}} '''Malik''' a c'hall bezañ : * un anv [[arabek]] a orin [[Yezhoù semitek|semitek]], anv-bihan hag anv-tiegezh, hag a dalv « roue », « souveren », « piaouer ». Meur a zoare-skrivañ all a zo : Mâlik, Malick, Melik, Malka, Malek, Melekh… [[Malika]] eo ar stumm benevel * un anv slavek, anv-bihan hag anv-tiegezh, hag a zeu eus un ger slavek hag a dalv « bihan » . Meur a zoare-skrivañ all a zo : Malic, Malich, Malick… * un anv-bihan [[greunlandek]] roet d'ar baotred, hag a dalv « gwagenn » * un anv-tiegezh a gaver e [[Pakistan]] hag [[India]] (rannvroioù [[Pundjab]], [[Uttar Pradesh]] ha [[Haryana]]) == Tud brudet == === Titl === Malik zo un titl roet da souverened meur a riez a-vremañ : *[[Bahrein]] en ur mod ofisiel abaoe ar 14 a viz C'hwevrer 2002, *[[Jordania]], bet [[Emirelezh Treuzjordania]] araok, *[[Maroko]], bet ur [[sultan|sultanelezh]] araok, *[[Arabia Saoudat]] An titl a valik a oa gant pennoù bras riezoù all en amzer dremenet : *[[Tunizia]] araok bezañ ur republik *[[Ejipt]] *[[Irak]] etre [[1921]] ha [[1958]] *[[Libia]] dindan renadur [[Idris Iañ (roue Libia)|Idris {{Iañ}}]] *ar [[Maldivez]] dindan renadur [[Muhammad Fareed Didi ]] etre [[1965]] ha [[1968]] *[[Oman]] etre [[1154]] ha [[1470]] *[[Yemen]] etre [[1918]] ha [[1962]] * implijet e veze malik pe malek evit titloù izeloc'h e kalz broioù all : [[Pakistan]], [[India]], [[Afghanistan]], [[Bangladesh]], [[Jorjia]] hag [[Armenia]] === Anv-tiegezh === * [[Al-Bara' ibn Malik]] (?-?) hag e vreur [[Anas ibn Malik]] (612-712), kompagnuned ar profed [[Mahomed]] * [[Abd al-Malik]] (646-705), kalif umayyat * [[Charles Malik]] (1906-1987), diplomat, politikour, skolveuriat libanat * [[Iakov Malik]] (1906-1980), diplomat rusian, kannadour an Unaniezh Soviedel er Broadoù Unanet * [[Adam Malik]] (1917-1984), kazetenner ha politikour indoneziat * [[Ahmed Abdul Malik]] (1927-1996), gourbiolinour jazz stadunanat * [[Terrence Malick]] (1943-), filmaozer stadunanat * [[Fredmund Malik]] (1944-), armerzhour aostrian * [[Zayn Malik]] (1993-), bet kaner er ''Boys Band'' [[One Direction]] === Anv-bihan === *[[Malik ibn Anas]] (~[[716]]-[[796]]), anavezet gant ar [[Islam sunnit|sunnited]] evel an Imam Malik, teologour ha gwiriour muzulman, diazezer ar v[[malikiezh]] *[[Malik Shabazz]] ([[1925]]-[[1965]]), anv all Malcolm Little, brudetoc'h dindan anv Malcolm X, stourmer gwirioù keodedek an [[Afroamerikiz]] er Stadoù-Unanet == Notennoù == {{daveoù}} [[Rummad:Anvioù arabek]] [[Rummad:Titloù]] 8htvkei18cwwio96phjr2evjlnkz73k 0 143863 2148110 2136104 2025-06-03T11:32:29Z Dakbzh 58931 2148110 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Stumm an titl|71^vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)}} An '''71^vet Rujumant Troadegiezh''' a oa ur rejumant eus an [[tirlu gall]] (lu gall)<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 306, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe diwar Rejumant Vivarés (''Régiment de Vivarais''), ur rejumant eus ar [[Renad Kozh]]. <gallery widths="200" heights="180" caption=""> 1er bataillon 71e rég inf 1791.png|Banniel 1añ Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 2e bataillon 71e rég inf 1791.png| Banniel 2vet Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 </gallery> === {{XXvet kantved}} === * Kazarniet e voe e [[Sant-Brieg]] ([[Breizh]]). ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ==== 1914 ==== ===== Eost ===== * D'ar Merc'her 5, ar rujumant a guitaas Sant-Brieg gant trenioù da 6 eur 30, 11 eur ha 14 eur 30<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 323, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. * [[Emgann ar Sambre]], ar C'homandant Georges Michon del Campo, penn-batailhon, a voe lazhet en [[Arsimont]] d'an 21. * [[Emgann Charleroi]], d'ar 24, * [[Emgann Guise]], d'an 29. ===== Gwengolo ===== * [[Kentañ emgann ar Marn]], adalek ar 5 betek an 9. ===== Here ===== * [[Kentañ emgann Arras]], adalek ar 1añ betek ar 4. === [[Eil brezel-bed]] === === Goude an Eil brezel-bed === * Kazarniet e oa e [[Dinan]] ([[Breizh]]) e 1947. ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Dinan]] altob4zpr0wzn3ydbu3d82ols0wf8sp 2148137 2148110 2025-06-03T17:12:29Z Fanchigo 14086 2148137 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Stumm an titl|71^vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)}} An '''71^vet Rejimant Troadegiezh''' a oa ur rejimant eus an [[tirlu gall]] (lu gall)<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 306, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe diwar Rejimant Vivarés (''Régiment de Vivarais''), ur rejimant eus ar [[Renad Kozh]]. <gallery widths="200" heights="180" caption=""> 1er bataillon 71e rég inf 1791.png|Banniel 1añ Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 2e bataillon 71e rég inf 1791.png| Banniel 2vet Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 </gallery> === {{XXvet kantved}} === * Kazarniet e voe e [[Sant-Brieg]] ([[Breizh]]). ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ==== 1914 ==== ===== Eost ===== * D'ar Merc'her 5, ar rejimant a guitaas Sant-Brieg gant trenioù da 6 eur 30, 11 eur ha 14 eur 30<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 323, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. * [[Emgann ar Sambre]], ar C'homandant Georges Michon del Campo, penn-batailhon, a voe lazhet en [[Arsimont]] d'an 21. * [[Emgann Charleroi]], d'ar 24, * [[Emgann Guise]], d'an 29. ===== Gwengolo ===== * [[Kentañ emgann ar Marn]], adalek ar 5 betek an 9. ===== Here ===== * [[Kentañ emgann Arras]], adalek ar 1añ betek ar 4. === [[Eil brezel-bed]] === === Goude an Eil brezel-bed === * Kazarniet e oa e [[Dinan]] ([[Breizh]]) e 1947. ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Dinan]] s0vi5ragqm8btz5djsiqa3fawy2p766 2148181 2148137 2025-06-03T19:39:17Z Dakbzh 58931 2148181 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Stumm an titl|71^vet Rejimant Troadegiezh (lu gall)}} An '''71^vet Rejimant Troadegiezh''' a oa ur rejimant eus an [[tirlu gall]] (lu gall)<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 306, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe diwar Rejimant Vivarés (''Régiment de Vivarais''), ur rejimant eus ar [[Renad Kozh]]. <gallery widths="200" heights="180" caption=""> 1er bataillon 71e rég inf 1791.png|Banniel 1añ Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 2e bataillon 71e rég inf 1791.png| Banniel 2vet Batailhon ’’’ 71vet Rujumant Troadegiezh a Linenn’’’ adalek 1791 betek 1793 </gallery> === {{XXvet kantved}} === * Kazarniet e voe e [[Sant-Brieg]] ([[Breizh]]). ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== ==== 1914 ==== ===== Eost ===== * D'ar Merc'her 5, ar rejimant a guitaas Sant-Brieg gant trenioù da 6 eur 30, 11 eur ha 14 eur 30<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 323, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. * [[Emgann ar Sambre]], ar C'homandant Georges Michon del Campo, penn-batailhon, a voe lazhet en [[Arsimont]] d'an 21. * [[Emgann Charleroi]], d'ar 24, * [[Emgann Saint-Quentin (1914)|Emgann Guise]], d'an 29. ===== Gwengolo ===== * [[Kentañ emgann ar Marn]], adalek ar 5 betek an 9. ===== Here ===== * [[Kentañ emgann Arras]], adalek ar 1añ betek ar 4. === [[Eil brezel-bed]] === === Goude an Eil brezel-bed === * Kazarniet e oa e [[Dinan]] ([[Breizh]]) e 1947. ==Notennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Sant-Brieg]] [[Rummad:Dinan]] 5zv39yu8dtkez2or1p97kfrvnw86zkp 0 144077 2148182 2123636 2025-06-03T19:40:43Z Dakbzh 58931 /* Brezel-bed kentañ */ 2148182 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {| class="infobox" style="font-size:85%;" |- {{Infobox/Titl|62{{vet}} R. T.|9a1a1b|talbenn soudard|fff5cb}} |- align="center" | [[Restr:62e_régiment_d'infanterie_de_ligne_-_drapeau.svg|220px]]<br>Banniel<hr> |- align="center" | [[Restr:Insigne régimentaire du 62e Régiment d’Infanterie.jpg|220px]]<br>Ardamez |} An '''62^vet Rejimant Troadegiezh''' a oa ur rejimant eus an [[tirlu]] [[Bro-C'hall|gall]] ''([[Armée de Terre]])''<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 306, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref>. == Istor == === [[Dispac'h Gall]] === * Krouet e voe diwar Rejimant Salm-Salm, ur rejimant alaman eus ar [[Renad Kozh]]. ;1792 * [[Emgann Valmy]]. === {{XIXvet kantved}} === ;1809 * [[Emgann Wagram]] ;1813 * [[Enmagnn Lützen]] ;1855 * [[Emgann Sebastopol]] ;1864 * [[Emgann Matehuala]] === {{XXvet kantved}} === ==== [[Brezel-bed kentañ]] ==== * Kazarniet e oa en [[An Oriant|Oriant]] er c'harter Bisson, e [[Groe]] hag e [[Porzh-Loeiz]]. * Ar rejimant a guitaas An Oriant gant trenioù en noz etre ar 6 hag ar 7 a viz Eost evit mont d'ar brezel<ref>[[Roger Laouenan]], ''Le Tocsin de la moisson'', pajenn 324, Embannadurioù France Empire, Pariz (Bro-C'hall), 1980</ref> gant ar C'horonal Costebonel en e benn<ref name="Patrimoine Lorient">[https://web.archive.org/web/20201130020819/https://patrimoine.lorient.bzh/histoire/histoire-generale/evenements-et-petites-histoires/bataille-de-maissin/ Patrimoine Lorient]</ref>. ;1914 * Eost : [[Maissin]]<ref name="Patrimoine Lorient"/>, [[Belgia]], * [[Lenharrée]], [[Haussimont]] ha [[Vassimont]] ([[Kentañ emgann ar Marn]]), * [[Saint-Hilaire-le-Grand]], * [[Thiepval]], * [[La Boisselle]], * [[Orvilliers]]. ;1915 * [[25 a viz Gwengolo]]-[[6 a viz Here]] : [[Eil emgann Champagne]]. ** [[Tahure]]. <gallery mode="packed" heights="230px" style="text-align:left;"> Tahure attaque1.jpg|Urzh tagañ e Tahure, p.&nbsp;1. TAHURE attaque2.jpg|Urzh tagañ e Tahure, p.&nbsp;2. Felix de vial.jpg|Ar jeneral [[Félix de Vial]] ([[1864]]-[[1949]]). </gallery> ;1916 * [[Emgann Verdun]]. ;1918 * [[Emgann L'Avre]]. == Skeudennoù == <gallery mode="packed" heights="230px" style="text-align:left;"> 1er bataillon 62e rég inf 1791.png|1{{añ}} Batailhon 62{{vet}} R. T. a Linenn, adalek [[1791]] betek [[1793]] 2e bataillon 62e rég inf 1791.png|2{{vet}} Batailhon 62{{vet}} R. T. a Linenn, adalek [[1791]] betek [[1793]] </gallery> ==Daveennoù== {{Daveoù}} [[Rummad:Aozadur an tirlu gall e Breizh e miz Eost 1914]] [[Rummad:Rejimantoù gall]] [[Rummad:An Oriant]] [[Rummad:Groe]] [[Rummad:Porzh-Loeiz]] sgqf6bqbag0q3jnhmihzjwsdgib01mn 0 144139 2148183 1897085 2025-06-03T19:42:42Z Dakbzh 58931 Dakbzh en deus kaset ar bajenn [[Kentañ emgann ar Marn]] da [[Kentañ emgann ar Marne]] 1897085 wikitext text/x-wiki {{Infoboest Brezelioù |brezel= Kentañ emgann ar Marn |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr:French_soldiers_ditch_1914.jpg|300px]] |titl= |deiziad= [[5 a viz Gwengolo|5]] - [[12 a viz Gwengolo]] [[1914]] |lec'h= ar [[Marne (departamant)|Marne]] |casus= |tiriad= |disoc'h=trec'h ar Gevredidi |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]] |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Joseph Joffre]] [[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Michel Joseph Maunoury]]<br> [[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Joseph Gallieni]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] Sir [[John French]]<br> [[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Louis Franchet d'Espèrey]]<br> [[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Ferdinand Foch]]<br> [[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Fernand de Langle de Cary]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Helmuth Johannes Ludwig von Moltke|Helmuth von Moltke]] [[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]] [[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Alexander von Kluck]] [[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Alberzh a Württemberg]] |nerzh1=1 071 000<br>39 rann c'hall<br>6 rann saoz |nerzh2=1 485 000 ([[2 a viz Eost]])<br>27 rann |Tud marvet1= 263 000 soudard<br>(81 700 marvet) |Tud marvet2= 256 000 soudard }} '''Kentañ emgann ar [[Marne (stêr)|Marn]]''' a zo un emgann e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]]. Armeoù [[Bro-C'hall]] hag ar [[Rouantelezh Unanet]] a glaskas tremen a-dreuz linennoù arme [[Bro-Alamagn]]. Degouezhout a reas eus ar [[5 a viz Gwengolo|5]] d'an [[12 a viz Gwengolo]] [[1914]]. {{Commons|Category:First Battle of the Marne}} [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Marne, kentañ emgann ar]] [[Rummad:Emgannoù 1914|Marne, kentañ emgann ar]] qwgsa3isbi02uzm384u4xdmqe45saph 14 145184 2148451 1890424 2025-06-05T20:51:28Z Llydawr 145 2148451 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Politikourien Uruguay]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Uruguay]] 6zst3mmwh25j8jqz06xvhvokka6rrbj 14 145245 2148159 1890982 2025-06-03T18:20:19Z Fanchigo 14086 Fanchigo en deus kaset ar bajenn [[Rummad:Istor an dresadenn-vev]] da [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]]: Yezh 1890982 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Tresadennoù-bev]] a1mdz8hjwh7flcuqb4729kxu0y33vft 0 146097 2148180 1981500 2025-06-03T19:20:13Z Arko 540 kempenn, tennañ ar galleg 2148180 wikitext text/x-wiki {{disheñvelout}} '''Bongo''' zo anv meur a dra. * ar [[bongo (loen)|bongo]], un antilopenn eus Afrika ; *ar [[bongo (benveg)|bongo]], ur [[benveg-tosiñ]]. ==Anv-tud== '''Bongo''' zo un anv-tiegezh : ===Afrika=== *Omar Bongo (1935-2009), bet prezidant [[Gabon]] **e vab Ali Bongo (1959-), bet prezidant Gabon ===Europa=== * {{liamm|lang=en|trad=Pietro Bongo}} (?-1601), skrivagner italian er XVI{{vet}} kantved, oberour an [[Numerorum mysteria]] ==Anv-lec'h== *Bongo, un distrig eus [[Rannvro Ghana Uhel ar Reter]] e [[Ghana]], hag ur gêr, pennlec'h an distrig ==Yezh== *ar bobl Bongo e [[Soudan ar Su]], hag he yezh ar [[bongoeg]] [[Rummad:Heñvelstummoù]] ppkoih52dmdgm2lkitkjnkdlu6oijcr 0 152525 2148000 2142374 2025-06-02T15:28:34Z Llydawr 145 2148000 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} '''Preizhadeg Dinant''' (hiriv e Belgia) a c'hoarvezas e miz Eost [[1466]], pa voe kemeret kêr gant soudarded Charlez, kont [[Charolais]], anavezet evel [[Charlez an Her]], a-unan gant e dad [[Fulup III Bourgogn]]. Seziz a voe, bombezadeg, [[preizhadeg]], [[tan-gwall]], ha diskar kêr Dinant (war-bouez an ilizoù ha savadurioù relijiel) gant soudarded Bourgogn, evel kastiz war-lerc'h emsavadeg Dinantiz ouzh Tiegezh Bourgogn. Ret e voe gortoz marv Charlez en 1477, unnek vloaz goude, evit ma c'hallje kêr Dinant adsevel eus he rivinoù. [[Rummad:1466]] [[Rummad:Lazhadegoù]] [[Rummad:Istor Bourgogn]] bs3xqhtb6av7tkilo7ufsjjfo5a5jy5 2148003 2148000 2025-06-02T15:36:26Z Dakbzh 58931 2148003 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} '''Preizhadeg Dinant''' (hiriv e Belgia) a c'hoarvezas e miz Eost [[1466]], pa voe kemeret kêr gant soudarded Charlez, kont [[Charolais]], anavezet evel [[Charlez an Her]], a-unan gant e dad [[Fulup III Bourgogn]]. Seziz a voe, bombezadeg, [[preizhadeg]], [[tan-gwall]], ha diskar kêr [[Dinant]] (war-bouez an ilizoù ha savadurioù relijiel) gant soudarded Bourgogn, evel kastiz war-lerc'h emsavadeg Dinantiz ouzh Tiegezh Bourgogn. Ret e voe gortoz marv Charlez en 1477, unnek vloaz goude, evit ma c'hallje kêr Dinant adsevel eus he rivinoù. [[Rummad:1466]] [[Rummad:Lazhadegoù]] [[Rummad:Istor Bourgogn]] qnrrto4dsygjzbi6zhozxu73dho49x3 14 156624 2148455 2027841 2025-06-05T20:53:11Z Llydawr 145 2148455 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Politikourien Liban]] [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro|Liban]] k5yalpu7pxyrahj4lz1zib4sli19jil 0 168839 2148489 2143260 2025-06-06T08:38:02Z Fanchigo 14086 2148489 wikitext text/x-wiki {{droukveskañ|9 × 19 mm Glisenti}} {| class="infobox" {{Infobox/Titl|9 × 19 mm Parabellum|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:9_19_parabellum_FMJ.jpg|liamm=Restr:9_19_parabellum_FMJ.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 9 × 19 mm Parabellum|frameless|250x250px]]<br>Kartouchennoù '''9 mm Parabellum''' hag o boled (e-kreiz) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, eeun |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,01 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |8,82 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,65 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,93 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,96 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,27 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |19,15 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |29,69 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar gartouchenn |12 g |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |3,9 g - 8,4 g<br>Boled standart : 125 greunenn (8,10 g) |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |350 - 610 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |2.350 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |481 - 538 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |SP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''9 × 19 mm Parabelllum''', anvet ivez '''9 mm Luger''', zo ur [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] kartouchennoù savet e 1902 evit ar [[Pistolenn|pistolennoù]] damaotomatek Parabellum a groge da vezañ implijet en arme alaman<ref>{{Fr}} ''[http://clubdetir2238.free.fr/cal9para.htm 9 mm Para]'' war Club de tir 22-28 (lennet d'an 28/08/2024)</ref>. Ar c'halibr armoù-dorn implijetañ eo er bed bremañ<ref>'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 309</ref>, abalamour dezhañ da vezañ unan eus munisionoù standart [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA]]. == Istor == Savet e voe ar gartouchenn e 1902 diwar c'houlenn [[Kaiserliche Marine|morlu an Impalaeriezh alaman]], a oa plijet gant ar c'hartouchennoù [[7,65 × 21 mm Parabellum|7,65 mm Parabellum]] met a glaske ur [[Geriaoueg an armoù-tan#Galloud-herzel|galloud-herzel]] uheloc'h. An embregerezh [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] a verraas neuze hirder douilhez ar 7,65 mm hag a uhelaas kalibr he munision betek 9,01 mm. Ar morlu a zibabas ar bistolenn Parabellum kambret evit ar gartouchenn nevez e 1904. Heuliet e voe gant an [[Tirlu Impalaerel alaman|tirlu]] e 1908, pa choazas ar [[Luger P08|bistolenn Parabellum P08]]. E 1917 e voe kemmet ar boled krenngernennek orin evit unan begek ha gwisket. Ar stumm-mañ eo ar vannadell standart implijet betek hiziv. Goude ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]] e krogas broioù all da implijout ar munision en o armoù standart. An hini gentañ anezhe e voe Belgia, a choazas ar [[Browning HP|Browning Hi-Power]] kambret e 9 mm Parabellum<ref name=":0">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/9mm-luger-9x19-parabellum/ 9mm Luger – 9×19 Luger / Parabellum]'', Modern Firearms (lennet d'ar 06/05/2025)</ref>. [[Restr:9 mm.JPG|kleiz|thumb|Tri doare 9 mm Parabellum, a gleiz da zehou : boled plom krenngernennek, boled kernennek FMJ (''Full Metal Jacket''), boled HP (''Hollow Point'')]] Implijet e voe ar munision gant an armeoù alaman e-pad an [[Eil Brezel-bed]], e-barzh armoù standart evel an [[Maschinenpistole 40|MP40]] pe ar [[Walther P38]], met broioù all a grogas da sevel armoù kambret evit ar munision, evel ar [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] saoz, evit aesaat o implij gant ar Rezistanted a-drugarez da gartouchennoù seziset da gentañ. Goude ar brezel e ledas tamm-ha-tamm implij an 9 mm Parabellum evel kartouchennoù standart an armoù-dorn hag ar pistolennoù-mindrailher e armeoù AFNA hag e kalz servijoù polis. Ar Stadoù-Unanet a chomas pelloc'h gant ar [[.45 ACP]], met choaz armoù evel ar [[Beretta 92]] evit an arme stadunanat er bloavezhioù 1980 a lakaas an 9 mm Parabellum da vezañ ar c'halibr armoù-dorn implijetañ er bed hiziv an deiz<ref name=":0" />. === Danvez === Boledoù an 9 mm Parabellum a vez alies ur galonenn blom gwisket gant laton, ha douilhez ar munision a zo e laton ivez peurliesañ. Douilhezioù e danvezioù all evel an dir kouevret (Alamagn, 1940), an dir penn-da-benn (Alamagn, 1941-1945 pe Frañs e 1954) pe an aluminioù (Suis e-pad an Eil Brezel-bed) a gaver ivez. An houarn zo bet implijet evit produiñ boledoù gant an Trede Reich ivez, pa oa berrentez war ar plom e-kerzh ar brezel<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/9%20para-1.html 9 mm Parabellum]'' war Arme et Passion (lennet d'ar 06/05/2025)</ref>. == Anvioù == Implijet e voe ar gartouchenn er bistolenn [[Luger P08]] savet gant [[Georg Luger]], un arm hag a zeuas da vezañ poblek e [[Stadoù-Unanet Amerika]] e hanterenn gentañ an XX{{Vet}} kantved. En [[Europa]] e raer gant an anv '''9 mm Parabellum''' pe '''9 mm Para''' ; e Stadoù-Unanet Amerika e vez anvet aliesoc'h '''9 mm Luger'''. Saverien munisionoù eus Europa evel [[Sellier & Bellot]] a ra muioc'h-mui gant an anv ''Luger'' da glask gounit tachenn war ar marc'had amerikan. == Un nebeud armoù brudet kambret e 9 mm Parabellum == <gallery mode="nolines" align="center" widths="150" heights="150"> Restr:Luger P08 (6971793777).jpg|[[Luger P08]] Restr:Walther-p38.jpg|[[Walther P38]] Restr:Beretta 92 FS.gif|[[Beretta 92]] Restr:MAC-50 detoured.jpg|[[MAC Modèle 1950|Mac modèle 50]] Restr:Pistolet maszynowy STEN, Muzeum Orła Białego.jpg|[[STEN (Pistolenn-vindrailher)|STEN]] Restr:Maschinenpistole MP40.jpg|[[Maschinenpistole 40|MP40]] Restr:Glock 17 (6825676904) без фона.jpg|[[Glock (pistolenn)|Glock 17]] Restr:SIG 210-2 (6825677804).jpg|[[SIG P210]] </gallery> == Muzulioù == [[Restr:9x19mm_Parabellum.svg|liamm=https://br.wikipedia.org/wiki/restr:9x19mm_Parabellum.svg|200x200px]] == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/tabivcal-fr-page28.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:9 × 19 mm Parabellum}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] dzkmipotfz3bphboho8cmznfez9rjir 0 169006 2148073 2143124 2025-06-02T21:21:36Z Fanchigo 14086 /* Douilhez distroñsañ */ 2148073 wikitext text/x-wiki {{Porched:Armoù-tan}} {| class="wikitable" style="margin:auto; font-size:1.2em; font-weight:bold;" |- | style="padding:10px;" | [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] • [[#I|I]] • [[#J|J]] • [[#K|K]] • [[#L|L]] • [[#M|M]] • [[#N|N]] • [[#O|O]] • [[#P|P]] • [[#Q|Q]] • [[#R|R]] • [[#S|S]] • [[#T|T]] • [[#U|U]] • [[#V|V]] • [[#W|W]] • [[#X|X]] • [[#Y|Y]] • [[#Z|Z]] |} == A == [[Restr:Reloading Press.JPG|thumb|Dafar da '''adkargañ''' munisionoù : a-gleiz, ur bourvezierez poultr ; a-zehou, ur waskerez da adkargañ.]] === Adkargañ === An '''adkargañ''' eo ar fed d'ober [[Munision|munisionoù]] er gêr diwar douilhezioù bet implijet dija. Marc'hadmatoc'h eo ar munisionoù graet er gêr evit ar re broduet en uzinoù peurliesañ. Gellet a ra bezañ graet gant munisionoù skoet e kreiz, met n'eo ket posupl adkargañ er gêr munisionoù skoet war o zro peogwir e vez labezet o douilhez pa denner gante. Pazennoù nesañ an adkargañ eo : * naetaat hag adstummañ an douilhez ; * ouzhpennañ un [[Emors (munisionoù)|emors]] en douilhez ; * lakaat ur gargad [[Poultr-tarzh|poultr]] en douilhez ; * sternañ ur boled nevez war an douilhez. === Annev === An '''annev''' zo ul lodenn eus strad un douilhez hag a stank an [[Emors (munisionoù)|emors]] pa vez skoet, evit krouiñ un darzhadenn. === Aremennañ === An '''aremennañ''', pe '''duañ''', zo un tretañ kimiek implijet war pezhioù metal diavaez un arm-tan evit gwareziñ anezhe gwelloc'h diouzh ar mergl pe tagadennoù all. Ul liv du a ro d'ar pezhioù-mañ. === Argil === An '''[[argil]]''', pe '''kiladenn''', eo ar fiñvadenn war an a-dreñv a ra un arm pa lez an tenn da vont. Dont a ra eus ar gazoù produet gant tarzhadenn poultr ar [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]]. Izel pe uhel e c'hall bezañ hervez [[Kalibr (armoù-tan)|kalibr]] ar munision ha pouez an arm. === Arm-dorn === Un '''arm-dorn''' a zo un arm-tan hiniennel graet evit bezañ implijet gant un dorn nemetken, evel ar [[Revolver|revolverioù]] pe ar [[Pistolenn|pistolennoù]]. === Arm-skoaz === Un '''arm-skoaz''' zo un arm-tan hiniennel graet evit bezañ skoaziet pe lakaet war ur skor ('''daoubez''' pe trebez da skouer) hag implijet gant an daouarn. Ar [[Fuzuilh|fuzuilhoù]] hag ar [[Karabinenn|c'harabinennoù]] a zo armoù-skoaz. === Arm-tan hiniennel === An '''armoù-tan hiniennel''' a zo armoù a c'hall bezañ douget hag implijet gant un den nemetken. Mont a ra o c'halibr betek [[12,7 × 99 mm NATO|12,7 mm]] peurliesañ (14,5 mm evit ar fuzuilh [[Sniper Alligator]] implijet gant arme [[Ukraina]]). Er rummad-mañ e kaver an '''armoù-dorn''' hag an '''armoù-skoaz'''. === Armeurer === Un '''armeurer(ez)''' pe '''armdiour(ez)''' zo un den hag a zo e vicher sevel, stokañ, kempenn hag a-wechoù gwerzhañ armoù. Gellet a ra labourat evit un [[:Rummad:Embregerezhioù armoù-tan|embregerezh armoù-tan]], evit polis pe arme ur stad, pe bezañ emren. Ur stal e-lec'h ma werzher armoù a zo un '''armeuri''' pe un '''armdi'''. An hollad micherioù stag d'an armoù dre vras eo an '''[[armerezh]]'''. === Aotomatek === Un '''arm aotomatek''' a c'hell tennañ meur a voled a-dennadegoù pa bouezer ur wech nemetken war an draen. E Bro-C'hall eo renket an armoù-mañ er [[Lezennoù war an armoù e Frañs|rummad A]] hervez lezenn (difennet d'ar siviled). == B == === Bannadell === Ur '''vannadell''' eo ar pezh a vez kaset er-maez eus un arm-tan pa denner, pe e vefe drajez plom pe ur boled. === Banniel-test === Ur '''banniel-test''' a zo un ostilh surentez, e plastek peurliesañ, a lakaer e kanol un arm-tan dre e gambr evit diskouez n'eus munision ebet prest da vezañ tennet ennañ. Alies e vez gantañ ul liv flamm (ruz, orañjez) disheñvel diouzh livioù boas an armoù, ha dre se e c'hall gwelet an holl en un taol-lagad emañ an arm e surentez. Er [[Stand tennañ|standoù-tennañ]] eo peurliesañ ret lakaat ur banniel-test en arm pa vez tud e takad ar [[Gwenn (sportoù)|sibloù]]. === Beg ar c'hanol === Dre veg kanol un arm-tan ec'h a ur '''vannadell''' er-maez. === Boled === Ar boled eo an tamm eus ar [[munision]] a vez kaset er-maez eus ar c'hanol, bihanoc'h e dreuzkiz evit 20 mm. [[Restr:22 LR - 1.jpg|thumb|Ur munision [[.22 Long Rifle|.22 LR]]. E penn an douilhez (a-zehou) e weler ar '''bourled'''.]] === Bourled === Danvez ouzhpenn a gaver e-tro strad un douilhez. Ijinet eo bet evit ma talc'hfe e plas ar c'hartouchennoù e '''kambr''' an arm. === Bourrell === '''Bourrell''' a gaver er c'hartouchennoù chase etre ar '''[[Poultr-tarzh|poultr]]''' hag ar '''bannadelloù'''. Pal ur vourrellenn eo dasparzhañ an nerzh produet gant tarzhadenn ar poultr war an holl blomennoù. === Buker poent ruz === Ur [[buker poent ruz]], anvet ivez ''red dot'' e bed an armoù-tan, a zo ur benveg gweledoniezh bihan a vez montet war '''reilhoù''' un arm-tan hiniennel evit sikour an tenner da gavout buan ur sibl tost a-drugarez d'ur poent liv bannet ouzh ur skrammig. == C == === ''Choke'' === Ur '''''choke''''', pe '''''choke-bore''''', a zo ur pezh a lakaer e beg kanolioù ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù chase]] da strishaat pe da ledanaat ar goumoulennad plomoù. Meur a vent a zo dezho : leun (''full''), 3/4, 1/2 pe 1/4. === ''Cook off'' === Ar '''''[[cook off]]''''', '''''cooking off''''' pe '''tarzhadenn degaset gant an dommder''' a c'hoarvez a-wechoù an armoù dezhe ur sistem gant ur [[Kulasenn (armoù-tan)#Kulasenn serr|gulasenn serr]]. Tarzhañ a ra [[Emors (munisionoù)|emors]] ar [[munision]] abalamour da dommder ar gulasenn hep ma ne vefe skoet. Grevus e c'hall bezañ seurt darvoud. == D == [[Restr:211028-Z-IB607-1007 - 44th IBCT M110A1 Range (Image 11 of 30).jpg|kleiz|thumb|Un '''daoubez''' dindan kanol fuzuilh ur soudard.]] === ''DA'' === '''''Double Action''''' (daou-ober), unan eus doareoù mont en-dro '''[[Platinenn (arm-tan)|platinenn]]''' un arm-dorn. === Damaotomatek === Un arm '''damaotomatek''' a denn ur vannadell bewech ma vez pouezet war e [[Draen (armoù)|zraen]]. N'eus ket ezhomm da gambriñ ur munision nevez gant an dorn goude pep tenn : ur sistem gaz e gwikefre an arm a ra, betek ma vo goullo ar [[Karger (armoù-tan)|c'harger]]. E Bro-C'hall eo renket an armoù-mañ er [[Lezennoù war an armoù e Frañs|rummad C]] hervez lezenn m'o deus un endalc'h 3 [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchenn]] d'ar muiañ (rummad B a-hend-all). === ''DAO'' === '''''Double Action Only''''' (daou-ober nemetken), unan eus doareoù mont en-dro '''[[Platinenn (arm-tan)|platinenn]]''' un arm-dorn. === Daoubez === Un '''daoubez''' a implijer da stabilaat ur fuzuilh pe ur garabinenn pa denner. Peurliesañ e stager anezhañ dindan ar c'hanol, war ur '''reilh''' pe en ur '''ruilhenn'''. A-wechoù eo enbarzhet en arm, evel war ar garabinenn [[Steyr Scout|Steyr Scout RFR]]. === Darvoud-tennañ === Un '''darvoud-tennañ''' a c'hoarvez pa ne denn ket un arm-tan pa bouezer war e [[Draen (armoù)|zraen]]. Meur a abeg a c'hall bezañ d'an darvoudoù-tennañ : [[munision]] stanket er gambr, kudenn gant ar [[Karger (armoù-tan)|c'harger]], [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchenn]] siek, gwinterell pe skoer torret, arm naetaet pe morailhet fall... Un darvoud-tennañ n'eo ket ur '''gwallzarvoud-tennañ.''' === Dazlamm === Un '''dazlamm''' a c'hoarvez pa vez diheñchet ur '''vannadell''' pe un tamm anezhi gant ar sibl tizhet pe un dra all. Gellet a ra bezañ dañjerus evit an tenner hag an dud tro-dro dezhañ. Aliet e vez d'an dennerien lakaat lunedoù-gwarez war o fri pa dennont : memes ma koll nerzh ur vannadell en ur zazlammat e c'hall bezañ dañjerus evit o daoulagad. Gant bannadelloù plom e vez izelaet ar riskl dazlammoù abalamour d'an danvez-se da vezañ gwakoc'h evit an dir, al leton pe ar c'houevr implijet mod-all. === ''Decock'' === An '''''decock''''' pe '''''decocking''''' (eus ar saozneg ''cock'' a dalvez '''ki un arm''') a zo ur surentez war bistolennoù zo. A-drugarez d'ur bouton e c'haller distegnañ ar c'hi hep skeiñ ar munision. === Distegn === '''Distegn''' a verk stad ki un arm pa n'eo ket armet. === Distrinker === An '''distrinker''' a laka an douilhez goullo da lammat er-maez eus ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilh-chase]] goude an tenn. === Douilhez === '''[[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]]''' ur [[munision]] eo ar pezh a chom en arm ur wech tennet ar '''vannadell'''. En douilhez e kaver ar '''[[Poultr-tarzh|poultr]]''' hag an '''[[Emors (munisionoù)|emors]]'''. Er c'hartouchennoù chase e kaver ivez ar plom pe ar boled en douilhez. === Douilhez distroñsañ === Un '''[[douilhez distroñsañ]]''' a zo un douilhez faos a lakaer e kambr un arm pa vezer o tennañ hep [[munision]] ebet evit pleustriñ, evit chom hep labezañ ar skoer en ur lakaat anezhañ da skeiñ ouzh un elfenn eus an arm, dreist-holl evit ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] skoet war o zro. === Draen === An '''[[Draen (armoù)|draen]]''' eo ar pezh a bouezer warnañ gant ar biz-yod da lakaat un tenn da vont. War armoù-zo e c'haller reoliñ hirder red ha/pe '''pouez-loc'hañ''' an draen. === Dreistlakaet === '''Kanolioù dreislakaet''' a vez graet eus daou ganol an eil war egile, er [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] daou-denn. Abalamour e oa diaesoc'h ar wikefre-mañ da sevel e-keñver fuzuilhoù gante daou ganol kichen-ha-kichen e oa deuet ar c'hanolioù dreistlakaet da vezañ boutin en eil hanter an XX{{Vet}} kantved nemetken. === Driv === An '''driv''' a zo ul linenn a-blaen faltaziek war ur sibl. Ma stok ur boled a-gleiz pe a-zehou d'ar poent bizet eo ret reizhañ an driv. Un driv fall a c'hell dont eus an tenner, eus ar '''[[Kouch (arm-tan)|c'houch]]''', eus al '''[[Lunedenn (arm-tan)|lunedenn]]''', eus un arm pe eus elfennoù all (avel da skouer). === Duañ === An '''duañ''', pe '''aremennañ''', a zo un oberenn war ganol un arm evit gwareziñ anezhañ a-enep d'ar mergl ha bravaat anezhañ, a-drugarez da broduioù kimiek, goude ur prantad lufrañ ha disaotrañ. Daou deknik nesañ a gaver, an '''duañ yen''' pe an '''duañ tomm''', keroc'h met padusoc'h. Gellet a ra bezañ graet war forzh peseurt kanol, met graet e vez muioc'h evit kanolioù ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] a vez labezet aesoc'h dre forzh bezañ implijet dindan ar seizh amzer. == E == [[Restr:8mm Steyr - FMJ - 3.jpg|kleiz|thumb|An '''emors''' (e griz) a weler e-kreiz skod an douilhez.]] === Emors === An '''[[Emors (munisionoù)|emors]]''' a servij da flammañ ar poultr a gaso ar '''vannadell''' er-maez eus ar c'hanol. War an armoù kentañ e veze implijet '''[[poultr du]]''' da emorsiñ an tenn. Etre deroù an {{XIXvet kantved}} ha kreiz an {{XXvet kantved}} ez eus bet implijet fulminat merkur, a oa efedusoc'h evit ar poultr du met krignus ha distabil. Abaoe e raer gant produioù all : stifnat [[plom]], azotur plom (Pb[[Nitrogen|N]]₆) pe nitrat [[bariom]]. * [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchennoù]] skoet e o c'hreiz : an emors a zo e-kreiz strad ar gartouchenn. Ur wech skoet e c'hall an emors bezañ erlec'hiet hag an douilhez adkarget d'ober ur [[munision]] nevez. Ar braz eus ar munisionoù modern a implij ar sistem-se. * Kartouchennoù skoet war o zro : an emors a zo e bourled an douilhez, tro-dro ar strad. N'hall ket an douilhez bezañ adimplijet goude an tenn. Munisionoù bihan a implij ar sistem-se peurliesañ, en o zouez an [[.22 Long Rifle|.22 LR]], ar [[.17 HMR]] hag an [[.22 WMR]]. == F == === ''Flyer'' === Er [[sportoù tennañ]] e raer '''''flyer''''' eus ur boled nijet pell eus ar '''stroll''', abalamour d'an tenner, d'an endro, d'an arm pe d'ar [[munision]]. === Fuzuilh === Ur '''[[fuzuilh]]''' zo un arm-tan hir evit tennañ a-bell hag a rank sañset bezañ implijet gant an daouarn pe pozet war ur pezh (daoubez, trebez, sac'h) pa denner. E geriaoueg an arme ez eo ur fuzuilh un arm-tan dezhañ ur c'hanol rizennet. Pa raer anv eus armoù implijet er-maez eus an arme (evit chaseal dreist-holl) ez eo ur fuzuilh un arm dezhañ ur c'hanol flour pe meur a hini. === Fuzuilh-arsailh === Ur '''[[fuzuilh-arsailh]]''' zo ur arm-skoaz hiniennel aotomatek skañv. Ar [[Sturmgewehr 44]] alaman pe an [[AK-47]] soviedel zo e-touez ar fuzuilhoù-arsailh koshañ hag anavezetañ. === Fuzuilh-pomp === Ur '''[[fuzuilh-pomp]]''' zo un arm-tan hiniennel hir, dezhañ ur [[Karger (armoù-tan)#Karger korzennek|c'harger korzennek]] dindan he c'hanol peurliesañ, gouest da dennañ kartouchennoù-chase, hag a vez adarmet a-drugarez da fiñvadenn un elfenn eus fust an arm. === Fuzuilh-vindrailher === Ur '''[[fuzuilh-vindrailher]]''' zo un arm-skoaz aotomatek pourveziet gant [[Karger (armoù-tan)|kargerioù]] fiñv. Skañvoc'h eo evit ur [[Mindrailherez|vindrailherez]] ha ne vez ket pourveziet gant bandennoù [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]]. Un daoubez a zo staget outi alies da stabilaat an tennoù. He c'hefridi war un dachenn-emgann eo souten an [[Troadegiezh|droaderien]] dre dennadegoù berr. == G == === Galloud-herzel === '''Galloud-herzel''' ur [[munision]], e bed ar chase pe an armeoù, a verk pegen buan e c'hall un den pe ul loen skoet gantañ bezañ ehanet diouzhtu. Evit jediñ ar galloud-mañ e vez kemeret e kont energiezh ha stumm e vannadell. Ar c'halibroù [[.22 Long Rifle|.22 LR]] pe [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] n'o deus ket ur galloud herzel uhel da skouer, met ar c'hontrol eo evit ar [[.45 ACP]] pe an [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] da skouer. Ar bannadelloù kleuz o fenn a ledana pa stokont ouzh ur sibl en ur ober un toull brasoc'h. Uheloc'h eo o galloud-herzel neuze. [[Restr:Radom (6825677274).jpg|thumb|Ur bistolenn bolonat Vis wz. 35. Ar '''c'harenn-dornikez''' a weler war an dornikez, a-zehou tout.]] === Garenn-dornikez === Ur '''c'harenn-dornikez''' a gaver a-dreñv da zornikez pistolennoù 'zo evel ar [[Colt M1911]] pe ar [[Vis wz. 35]]. Rankout a raer pouezañ warni evit gellet tennañ. Ur sistem-surentez eo. === Greunadenn === Greunadenn a vez graet eus un arm tarzh bannet dre voaz gant an dorn (anvet neuze greunadenn dorn), met ivez gant stumm un obuzenn (strinkenn tarzh) skoet gant ur [[fuzuilh]] (greunadenn fuzuilh) pe ur [[banner-greunadennoù]]. Ar greunadennoù a-vremañ zo savet gant ur mir danvez tarzh, un distonier, ur skoer evit enaouiñ an distonier, an armañ a zo stanket gant ur surentez evit an dezougen. An implijer a rank tennañ ar surentez (ur walenn dre voaz) a-raok bannañ ar c'hreunadenn. Ur wech skoet an arm, ar surentez a laosk ar skoer da vont hag an distonier da blantañ tan en danvez-tarzh. Goude ur pennadig amzer e tarzh ar c'hreunadenn. === Greunenn === Ar [[Greunenn (unanenn)|c'hreunenn]] (war-dro 64,79 miligram) zo un unanenn a-orin eus ar [[Rouantelezh-Unanet]] hag a vez implijet kalz e bed an armoù-tan evit termeniñ mas ur boled pe ar c'hementad [[Poultr-tarzh|poultr]] en ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]]. === Gwallzarvoud-tennañ === Ur '''gwallzarvoud-tennañ''' a c'hoarvez pa vez gloazet pe lazhet un den gant un arm-tan dre wallzarvoud. Disheñvel eo diouzh un '''darvoud-tennañ'''. === Gwenn === Ar '''[[Gwenn (sportoù)|gwenn]]''', pe '''sibl''', eo an dra a glasker tizhout er sportoù tennañ. Ar re anavezet gant an [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] a zo gwenn ha du, meur a vent dezhe. Ar re ront o deus treuzkizoù etre 10 cm hag 50 cm hervez an arm implijet hag ar pellder. === Gwinterez === Ar '''winterez''' eo ar pezh eus ur fuzuilh-chase a lak ar c'hanol pe ar c'hanolioù da wintañ evit gellet lakaat pe tennañ [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]] enne. == H == === Hed-tenn === An '''[[hed-tenn]]''' eo ar pellder ar c'hall bezañ graet gant ur '''vannadell''' pa vez tennet. Tri seurt hed-tenn a zo : * an '''hed-tenn d'ar muiañ''', pe '''hed-tenn teorikel''', da lavaret eo an hed-tenn graet gant ur boled en un endro hep redioù diavaez (avel, glav, harzoù da skouer) a-raok koll e nerzh penn-da benn. * an '''hed-tenn pleustrek''' : kemer a ra e kont barregezh an tenner, resisted an arm implijet, kalite al [[Lunedenn (arm-tan)|lunedenn]] pe ar [[Kouch (arm-tan)|c'houch]], liv an amzer... En arme e ouzhpenner ivez an '''hed-tenn efedus''' d'an hed-tenn pleustrek, da lavaret eo ar pellder a c'hello ober ur boled en ur chom efedus war ur sibl (da lavaret eo herzel un den pe toullañ dafar da skouer). === ''Holster'' === Un '''''holster''''' zo ur skloser a lakaer ennañ ur [[Pistolenn|bistolenn]] pe ur [[revolver]]. Gellet a ra bezañ staget tro-dro d'ur vorzhed, d'an divlez pe d'ar bruched. Implijet e vez evit armoù-dorn ar polis hag ar soudarded da skouer. Difennet eo er [[Stand tennañ|standoù tennañ]] e Frañs a-wechoù. === Horzh-fuzuilh === Un '''[[Lamm (arm-tan)|horzh-fuzuilh]]''', pe '''lamm-fuzuilh''', zo al lodenn a gaver a-dreñv kanol ar fuzuilhoù pe ar c'harabinennoù hag a lakaer ouzh e skoaz pa denner. Gellet a ra bezañ difiñv evel war an armoù-skoaz hengounel, plegus pe deleskopek war armoù-skoaz modernoc'h. == K == === Kalibr === [[Kalibr (armoù-tan)|'''Kalibr''']] ur munision a verk treuzkiz e voled, pe e zouilhez evit ar c'hartouchennoù chase. Eztaolet eo e milimetroù pe e meutadoù peurliesañ. Titouroù all a gaver a-wechoù e anv ur c'halibr evit disheñvelaat munisionoù disheñvel o ment met heñvel o c'halibr (evel an [[.22 Long Rifle]] hag ar [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] da skouer) : hirder an douilhez, ijiner, bloavezh e grouidigezh, kargad a boultr ennañ... Dre hengoun, er broioù european, muzuliet e vez '''trogleuziñ''' ur c'hanol (a-raok e vefe uzinet ar rizennoù) evit termeniñ e galibr, e milimetroù peurliesañ. Er Stadoù-Unanet e kemerer e kont kentoc'h ar c'heit etre foñs rizennoù ur c'hanol evit envel ur c'halibr. Eno e vez eztaolet e meutadoù kentoc'h. === Kambr === Ar '''gambr''' eo al lec'h ma kaver ur [[munision]] just a-raok ma vefe tennet anezhañ. === Kanol === * En un arm-tan ez eo ar '''c'hanol''' an duellenn a heñch ar bannelloù. * Ur '''[[Kanol (kanolierezh)|c'hanol]]''' a zo ivez anv ur pezh kanolierezh. :;Kanol flour ::Ur c'hanol flour n'en deus rizenn ebet da heñchañ ar bannadelloù. An armoù-tan kozh pe ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] modern a zo kanolioù flour dezho. :;Kanol rizennet ::Ur c'hanol rizennet ez eus ennañ ur rizenn, da lavaret eo ul linenn doullet a dro en e ziabarzh. Ar rizenn-mañ a laka ar vannadell da dreiñ warni hec'h-unan er c'hanol : stabiloc'h eo neuze e-pad e nijadenn ha brasoc'h eo he hed-tenn. === Karabinenn === '''[[Karabinenn]]''' a vez graet e geriaoueg an arme eus un arm-tan gant ur c'hanol hir met berroc'h eget hini ur [[fuzuilh]] pe ur [[mousked]]. Er-maez eus bed an arme, e bed ar chase pe ar sportoù-tenn, ur '''garabinenn''' zo un arm hir dezhañ ur c'hanol rizennet pe meur a hini. Karabinennoù a raer ivez eus an armoù hir dre aer gwasket pe gaz a c'hall tennañ plomennoù 4,5 mm pe 5,5 mm, evit amprouennoù zo er [[sportoù tennañ]] pe an dudi. === Karger === Ar '''[[Karger (armoù-tan)|c'harger]]''' a lakaer ennañ ar [[Munision|munisionoù]] evit pourveziañ '''kambr''' an arm. Gellet a ra bezañ fiñv : er pistolennoù e kaver ar c'harger en dornikell ; er fuzuilhoù pe karabinennoù modern e vez sanket dindan ar [[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]] peurliesañ. Diabarzh e c'hall bezañ ivez : ar c'hargerioù korzennek a zo dindan ar c'hanol, war ar fuzuilhoù loc'henn-grogenn da skouer, pe a-dreñv d'ar gulasenn. '''Pourvezer''' e c'hall bezañ anvet ivez. === Kartouchenn === Ur '''[[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]]''' a zo ur [[munision]] evit an armoù-tan hiniennel, dezho ur [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] 20 mm d'ar muiañ. Pa vez brasoc'h kalibr ur munision e vez graet '''obuz''' anezhañ. Er c'hartouchennoù modern e kaver : * un '''douilhez''', ennañ ar [[Poultr-tarzh|poultr]] a lakao ar vannadell da nijal pa darzho ; * an '''[[Emors (munisionoù)|emors]]''', e strad an douilhez, a lakao ar poultr da darzhañ pa vo skoet ; * ur '''vannadell''' (boled), pe meur a hini (plomoù) evit ar c'hartouchennoù-chase ; * '''bourrell''' etre ar poultr hag ar plomoù er c'hartouchennoù-chase. [[Restr:FlintlockMechanismPlain.png|thumb|Ar c'hi (pezh a-gleiz) war blatinenn-gailhastr ur fuzuilh kozh. An tamm-kailhastr a zo dalc'het etre javedoù ar c'hi.]] === Ki === Ar '''c'hi''' zo ur pezh eus ar '''[[Platinenn (arm-tan)|blatinenn]]''' a gaver war armoù-tan hiniennel kozh ha war an armoù-dorn modern dreist-holl. Sachet e vez warnañ da armiñ mekanikerezh an arm, ha kas a ra '''skoer''' an arm ouzh ar munision pa vez distegnet. Pa vez kuzh ar c'hi en un arm e vez graet '''morzhol''' anezhañ. Dont a ra e anv moarvat eus ar stumm a oa d'ar c'hioù war an armoù kozh. === Kraban === Ar '''graban''' a zo e rol kregiñ en '''douilhez''' goullo pa ya ar '''[[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]]''' war an a-dreñv evit ma vo skarzhet dre an '''toull-distrinkañ'''. === Koch-bizañ === Ar '''c'hoch-bizañ''' zo ur faout a-us d'ar c'hanol ha tost ouzh lagad an tenner. Perzh eus ar '''[[Kouch (arm-tan)|c'houch]]''' eo. [[Restr:Cordite Filled Cartridge.JPG|thumb|Ur gartouchenn kalibr [[.303 British]] digoret. '''Kordit''' a weler o tont er-maez eus an douilhez.]] === Kordit === Ar '''c'hordit''' a zo un danvez-tarzh ijinet e 1889 gant ar saozon James Dewar ha Frederick Abel. Implijet eo bet e plas ar '''[[Poultr-tarzh|poultr]]''' e munision broioù ar [[Kenglad ar Broadoù|C'hommonwealth]] dreist-holl betek an [[Eil Brezel-bed]]. Aes eo da anvezout er [[Munision|munisionoù]] abalamour d'e stumm heñvel ouzh toazennoù ''spaghetti''. === Kouch === Daou dra a ya d'ober '''[[Kouch (arm-tan)|kouch]]''' un arm peurliesañ : ar '''viz''' a zo e beg ar c'hanol, hag ar '''vizerez''' a zo tostoc'h ouzh lagad an tenner. A-benn bizañ mat e ranker linennañ e lagad, ar viz hag ar vizerez gant ar sibl. Ar vizerez a zo alies ur '''c'hoch-bizañ''', ha ma weler ar viz er c'hoch-bizañ eo linennet mat an arm. Alies e c'hall ar vizerez bezañ reoliet evit reizhañ '''uhelder''' ha '''driv''' an tenn. War armoù zo, e ya ul '''lagadenn''' d'ober ar viz pe ar vizerez.[[Restr:45 ACP - FMJ - SB - 1.jpg|thumb|Ur gartouchenn .45 ACP. Ar '''greuzenn''' a weler tro-dro strad an douilhez.|kleiz]] === Kreuzenn === Ur '''greuzenn''' a gaver tro-dro strad ar [[Munision|munisionoù]] modern. He rol eo aesaat distrinkañ un douilhez en ur vezañ tapet gant ar graban. Talvoudus eo evit an armoù dam-aotomatek pe aotomatek a c'hell kaout ul '''lusk-tennañ''' uhel. === Kulasenn === Ar '''gulasenn''' eo ar pezh ar servij da serriñ kambr an arm da vare an tenn evit ma vo kaset gazoù an darzhadenn war-zu ar c'hanol nemetken. Ur '''[[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]]''' a c'hall bezañ '''serr''' pe '''digor''', '''blodet''' pe '''frank''' hervez an armoù. === Kuzh-tan === Ur '''c'huzh-tan''' zo ur pezh a lakaer e beg kanol un arm, war an armoù-skoaz peurliesañ, da guzhat an tan produet gant an tennoù. Implijet e vez da skouer war ar [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] pe an armoù implijet er brezel evit kuzhat gwelloc'h an tenner. Ar c'huzh-tan a c'hall a-wechoù sikour da stabilaat an arm o kempouezañ e argil. == L == [[Restr:Calcio winchester.jpg|kleiz|thumb|'''Lamm-fuzuilh''' ur garabinenn [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]].]] === Lamm-fuzuilh === Ul '''[[Lamm (arm-tan)|lamm-fuzuilh]]''', pe '''horzh-fuzuilh''', zo al lodenn a gaver a-dreñv kanol ar fuzuilhoù pe ar c'harabinennoù hag a lakaer ouzh e skoaz pa denner. Gellet a ra bezañ difiñv evel war an armoù-skoaz hengounel, plegus pe deleskopek war armoù-skoaz modernoc'h. === Laonenn-gargañ === Ul '''laonenn-gargañ''' a zo ur pezh hir a siler ennañ ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] evit lakaat anezho aesoc'h e [[Karger (armoù-tan)|karger]] an arm goude. Talvoudus eo gant kargerioù uhel o dalc'had pe dezhe ur winterell galet. === Loc'henn-dizarmiñ === Gwelet [[Geriaoueg an armoù-tan#Decock|decock]].[[Restr:Winchester 73 open noBG.png|thumb|Ur garabinenn Winchester 73. Al '''loc'henn-grogenn''' a zo sachet, dindan an draen.]] === Loc'henn-grogenn === Al '''loc'henn-grogenn''' zo ur mod da adarmiñ ijinet e 1826 gant an [[Armerezh|armeurer]] italian [[Cesar Rosaglio]]. Karget e vez ar c'hartouchennoù en un duellenn dindan ar c'hanol. Etre pep tenn e c'haller adarmiñ en ur sachañ ul loc'henn anvet loc'henn-grogenn. Ar sistem adarmiñ buanañ e oa en XIX{{Vet}} kantved a-raok e vije ijinet an adarmiñ damaotomatek. === Lunedenn === Ul '''[[Lunedenn (arm-tan)|lunedenn]]''' a zo ur benveg a vez montet war fuzuilhoù pe karabinennoù a-benn gwelet e '''sibl''' a-bell. Sifroù a vez implijet da zeskrivañ he ferzhioù nesañ : ul lunedenn ''3-9x40'' a sinifi e c'hall brasaat an traoù etre 3 ha 9 gwech hag eo 40 mm treuzkiz e werenn. Nozelennoù reoliñ a gaver war ul lunedenn : * nozelenn reoliñ an driv, a-zehou alies ; * nozelenn reoliñ an uhelder, a-us alies ; * a-wechoù e kaver war al lunedennoù resisañ un nozelenn reoliñ evit an oleeunad, war an tu kleiz peurliesañ. === Lunedoù-gwarez === Implijet e vez '''lunedoù-gwarez''' er [[sportoù tennañ]] da chom hep bezañ gloazet en e lagad gant un douilhez o nijal. Tarzhañ a c'hall ober un arm ivez abalamour d'ur si war ar [[munision]] pe war ar [[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]], memes ma vez ral seurt gwallzarvoudoù gant an armoù modern. === Lusk-tennañ === '''[[Lusk-tennañ]]''' un arm eo an niver a vannadelloù a c'hall tennañ e-pad ur mare bennak en ur mod teorikel. Eztaolet e vez peurliesañ e tennoù dre vunutenn (tenn/mn). Disheñvel eo diouzh al lusk-tennañ gwir peogwir ne gemer e kont elfennoù evel tommder ar c'hanol a c'hall degas '''darvoudoù-tennañ''' pe dalc'h ar [[Karger (armoù-tan)|c'hargerioù]] (betek 30 munision peurliesañ) pe ar bandennoù evit ar [[Mindrailherez|mindrailherezioù]]. Ar vindrailherez alaman [[MG42]] a c'halle da skouer tennañ 1600 boled dre vunutenn en ur mod teorikel, met bandennoù 50 pe 250 a veze implijet enni, setu e oa kalz izeloc'h he lusk-tennañ gwir. == M == === Merker-kargañ === Ur '''merker kargañ''' zo un ibil, disheñvel e liv diouzh hini an arm peurliesañ, a zeu war-wel pa vez karget an arm, da lavaret eo pa vez ur gartouchenn en e gambr. Un elfenn surentez eo. === Mindrailherez === Ur [[mindrailherez|vindrailherez]] a vez graet eus un arm emgefreek gant ur gambr a zegemer boledoù treutoc'h evit 20 milimetr (reizhiad metrek) pe .50" (sistem imperial). An armoù damheñvel a implij boledoù tevoc'h a vez anvet '''[[Kanol emgefreek|kanolioù emgefreek]]'''. [[Restr:Trigger lock on a revolver.jpg|thumb|Ur [[revolver]] warnañ ur morailh-pontig glas.|kleiz]] === Mindrailherezig === '''Mitrailhetenn''' pe '''mindrailherezig''' zo al lesanvioù roet d'ar '''[[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]]''', a zo un arm-tan hiniennel aotomatek, hir peurliesañ, a implij [[Munision|munisionoù]] savet evit ar pistolennoù evel an [[9 × 19 mm Parabellum]] da skouer. === Morailh-pontig === Ur '''morailh-pontig''' a zo un elfenn surentez a lakaer war pontig un arm da virout ouzh an '''[[Draen (armoù)|draen]]''' da vezañ implijet. Un alc'hwez pe ur c'hod a implijer da brennañ ar morailh-pontig. === Munision === Ur '''[[munision]]''' eo ar pezh a lakaer en un arm-tan da gargañ anezhañ. Gellet a ra bezañ ur '''[[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]]''' evit an armoù-tan hiniennel (betek 20 mm treuzkiz o boledoù) pe un '''obuz''' evit an armoù-tan brasoc'h implijet er [[Kanolierezh|c'hanolierezh]]. == O == === Oleeunad === An '''oleeunad''' a c'haller reoliñ war [[Lunedenn (arm-tan)|lunedennoù]] armoù-tan 'zo evit ma chomfe ar c'hroazlin war ar memes poent eus ar [[Gwenn (sportoù)|sibl]] memes ma fiñv an tenner(ez). Peurliesañ e kaver nozelenn-reoliñ an oleeunad eus tu kleiz al lunedenn. Dereziet e vez e metroù war al lunedennoù MRAD, pe e ''yards'' war al lunedennoù a ra gant ar sistem MOA. == P == [[Restr:Swe army pistol m1907.svg|thumb|'''Pezhioù ur bistolenn suedat M1907''' ''':''' 1. Beg ar c'hanol - 2. Riklerez - 3. Kanol'- 4. Kalonenn ar c'hanol - 5. [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] - 6. Skoer - 7. Morzhol - 8. Pluenn - 9. Gwinterell ar morzhol - 10. Ibil ar winterell-daspunerez - 11. Gwinterell-daspunerez - 12. Draen - 13. Gwinterell ar c'harger]] === Pistolenn === Ur '''[[Pistolenn|bistolenn]]''' a zo un arm-tan dorn a vez atav linennet e gambr gant e ganol (evit se eo disheñvel diouzh ur '''revolver'''). === Pistolenn-vindrailher === Ur '''[[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]]''' pe '''pistoled-mindrailher''' zo un arm-tan hiniennel hir a implij [[Munision|munisionoù]] savet evit ar pistolennoù evel an [[9 × 19 mm Parabellum]] da skouer. '''Mitrailhetenn''' pe '''mindrailherezig''' a vez graet anezhi ivez. === Platinenn === '''[[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]]''' un arm-tan eo ar gwikefre a lak ur [[munision]] da vezañ skoet, pe flammet evit an armoù-tan koshañ. A bep seurt platinennoù a gaver. Etre ar XV{{Vet}} hag an XIX{{Vet}} kantved ez eus bet implijet en Europa '''platinennoù-mechenn, platinennoù-rod, platinennoù-kailhastr''' ha '''platinennoù-skeiñ''', betek ijinadenn ar c'hartouchennoù modern e eil kard an XIX{{Vet}} kantved. Platinennoù an armoù-dorn a c'hall bezañ bremañ : * '''SA''' (e saozneg ''Single Action'', un ober) : ret eo adarmiñ ar c'hi gant an dorn bewech ma tenner ; * '''DA''' (e saozneg ''Double Action'', daou ober) : ar c'hi a vez adarmet en ur mod aotomatek pa denner ; * '''SA / DA''' (''Single Action / Double Action'') : ar c'hi a c'hell bezañ adarmet gant an dorn pe un ur mod aotomatek ; * '''DAO''' (''Double Action Only'', daou ober nemetken) : armoù a vez kuzhet ar '''morzhol''' (ar c'hi) en diabarzh. N'haller ket stegnañ anezhañ gant an dorn. === Plinking === Ar '''''[[plinking]]''''' zo un doare da dennañ gant [[Arm-tan|armoù-tan]] pe [[Arm-plom|armoù-plom]] war [[Gwenn (sportoù)|sibloù]] ha n'int ket standard er [[sportoù tennañ]], evel boestoù-mir, tammoù koad pe boutailhoù. Dont a ra e anv eus ar ger ''plink'' a zo un drouzadell saoznek evit trouz un dra o stekiñ ouzh ar metal. === '''Pluenn''' === Ar '''bluenn''' zo ur pezh diabarzh eus mekanikerezh un arm-tan, a ra al liamm etre ar '''skoer''' (a sko ouzh ar munision) hag an '''[[Draen (armoù)|draen]]''' (a vez pouezet warnañ gant e viz evit tennañ). === Pontig === Ar '''pontig''' eo ar pezh a gaver tro-dro d'an '''draen''' war ar bras eus an armoù-tan hiniennel. Ur rol surentez en deus. === Pouez-loc'hañ === '''Pouez-loc'hañ''' un arm eo ar pouez a rank bezañ lakaet war an [[Draen (armoù)|draen]] evit ma vo tennet gantañ. War armoù zo e c'hall bezañ reoliet. * '''Seul uheloc'h ar pouez-loc'hañ, seul diaesoc'h tennañ :''' ur pouez-loc'hañ uhel a gaver war armoù ar polis (4,5 kg evit an tenn kentañ war pistolennoù [[SIG-Sauer SP2022]] polis Frañs, pe 5,5 kg evit pistolennoù polis [[New York|New-York]] da skouer). Ar pal eo chom hep tennañ re vuan pa implijer an arm en un endro poblet pe pa vezer dindan wask. * '''Seul izeloc'h ar pouez-loc'hañ, seul resisoc'h an tenn :''' er sportoù-tennañ e vez implijet ur pouez-loc'hañ izel, peogwir ne fiñv ket kement an arm evel-se ha nebeutoc'h a riskloù zo da reiñ un '''taol-biz''' pa denner. Pouezioù da nebeutañ a gaver er reolennoù an ''F.F. Tir'' e amprouennoù zo : 500 g evit an amprouenn ''Pistolenn 10 metr'' pe 1000g evit hini an amprouenn ''Pistolenn 25 metr'', da skouer. === Poultr === * Ar '''[[poultr du]]''' zo ur meskaj soufr, nitrat potasiom ha glaou ijinet e Sina, marteze war-dro ar VII{{Vet}} kantved. Implijet eo bet en holl armoù-tan betek fin an XIX{{Vet}} kantved. * Ar '''[[poultr divoged]]''' a zo bet stabilaet e rekipe 1884 gant ar Gall [[Paul Vieille]], ha gwellaet meur a wech en XX{{Vet}} kantved. Implijet e vez e munisionoù an holl armoù hiniennel modern. Savet eo diwar nitroseluloz. Gellet a ra bezañ prim pe gorrek. C'hwec'h gwech galloudusoc'h eo evit ar poultr du. == R == === Reduer son === Ur '''[[reduer-son]]''' a zo ur pezh a izela ar son produet gant tennoù an armoù-tan. Gellet a ra bezañ biñset ouzh beg ar c'hanol pe a-wechoù enbarzhet er c'hanol war-eeun. Efedus-tre eo ar redueroù-son pa vezont implijet asambles gant '''[[Munision|munisionoù]]''' subsonek (dindan 340 m/s). [[Restr:SG550 with MIL-STD-1913-Rail.JPG|thumb|Ur fuzuilh [[SIG SG 550|SIG 550]] warni ur '''reilh Picatinny''' prest da zegemer dafar ouzhpenn.]] === Reilh === '''Reilhoù''' a gaver war armoù-tan modern zo, a-us pe dindan ar c'hanol peurliesañ, da stagañ dafar ouzhpenn : '''[[Lunedenn (arm-tan)|lunedenn]]''', lamp, '''[[buker poent ruz]]''', [[buker laser]], '''daoubez'''... Tri seurt reilhoù a gaver : * reilhoù klasel, da lavaret eo div greuzenn linennek a bep tu d'ar c'hanol ; * reilhoù '''Picatinny''', dezhe dantennoù (war-dro 5 mm ledander) da stabilaat an dafar montet ; * reilhoù '''Weaver''', heñvel a-walc'h ouzh ar reilhoù Picatinny met strishoc'h o dantennoù (war-dro 4 mm). === Revolver === Ur '''[[revolver]]''', pe '''pistolenn-dro''', zo un arm-dorn, dezhañ ur c'hanol d'an nebeutañ. Un [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|daboulin]] en deus ivez, enni [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]], hag a dro pa vez tennet. Stummoù revolverioù a oa dija adalek ar XVI{{Vet}} kantved met an hini modern kentañ, ar [[Colt Paterson]], a voe ijinet e 1836 gant [[Samuel Colt]]. === Ruilhenn === '''Ruilhennoù''' a gaver a-wechoù war an armoù da stagañ ur sanglenn, ul lêrenn pe un '''daoubez''' da skouer. === Rummadoù armoù === Hervez [[Lezennoù war an armoù e Frañs|lezenn]] Frañs eo renket an armoù e pevar rummad disheñvel hervez o live dañjerusted. Er rummadoù-mañ e kaver da skouer : * '''rummad A : armoù brezel, aotomatek, armoù-skoaz damaotomatek dezho ur c'hargerad ouzhpenn 10 tenn pe armoù uhel dalc'had o c'harger.''' Ur sivil n'hall ket kaout un arm eus ar rummad-mañ. * '''rummad B : pistolennoù, revolverioù, armoù-skoaz damaotomatek dezho ur c'hargerad a c'haller tennañ.''' Un aotre digant ar prefeti hag ul lisañs sportoù tennañ a zo ret evit kaout an armoù-mañ. En ur c'houfr-houarn e rankont bezañ renket. * '''rummad C : armoù-skoaz damaotomatek 3 zenn, armoù-skoaz tennata dre zorn, armoù un tenn dre ganol.''' Disklêriet e rank bezañ an armoù-mañ d'ar prefeti. Evit o frenañ e ranker kaout ul lisañs [[sportoù tennañ]] pe un aotre da [[Chaseal|chase]]. * '''rummad D :''' '''armoù gant poultr du, armoù gant ur sistem entanañ ijinet a-raok 1900, armoù-tennañ-gwenn, gaz pe alarm, an holl armoù etre 2 hag 20 joul.''' Forzh piv a-us da 18 vloaz a c'hell prenañ anezhe. == S == [[Restr:JGA1903-BR50.jpg|kleiz|thumb|Ar garabinenn-mañ zo he lamm war ur '''sac'h-tennañ'''.]] === ''SA'' === '''''Single Action''''' (un-ober), unan eus doareoù mont en-dro '''[[Platinenn (arm-tan)|platinenn]]''' un arm-dorn. === ''SA / DA'' === '''''Single Action / Double Action''''' (un-ober / daou-ober), unan eus doareoù mont en-dro '''[[Platinenn (arm-tan)|platinenn]]''' un arm-dorn. === Sac'h-tennañ === '''Seier-tennañ''' a implijer da stabilaat armoù-skoaz ha raloc'h armoù-dorn er [[sportoù tennañ]]. Gellet a reont bezañ lakaet dindan ar fust pe dindan al [[Lamm (arm-tan)|lamm]]. === Sibl === Ar '''sibl''', pe '''[[Gwenn (sportoù)|gwenn]]''', eo an dra a glasker tizhout er [[sportoù tennañ]]. Ar re anavezet gant an [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] a zo gwenn ha du, meur a vent dezhe. Ar re ront o deus treuzkizoù etre 10 cm hag 50 cm hervez an arm implijet hag ar pellder. === Skoer === Ar pezh-mañ a sko ouzh '''[[Emors (munisionoù)|emors]]''' ar '''[[munision]]''' da lakaat anezhañ da darzhañ evit flammañ ar '''[[Poultr-tarzh|poultr]]'''. === Sniper === Ur '''[[sniper]]''' a zo ur soudard gouest da dennañ war sibloù pell-kennañ (en tu all da 600 metrad) ha da labourat e-unan war un takad enebour gant sikour un arseller nemetken pe nebeut-tre a dud. Pa vez anv eus soudarded kad da dennañ resis betek 600 metrad hag enbarzhet en ur strollad ledanoc'h e implijer ar ger '''[[tenner-resisted]]'''. Ar sniperien hag an dennerien-resisted a vez disheñvelaet hervez ar mod d'o implij hag o mod da labourat neuze. Ar ger '''sniper''' ne vez ket implijet e bed ar [[sportoù tennañ]]. === ''Spitzer'' === ''Spitzer'' a raer eus an holl [[Munision|vunisionoù]] begek beg o boled. Implijet eo bet an anv-mañ evit ar munision alaman [[7,92 × 57 mm Mauser|8×57is]] evit ar wech kentañ. === Stand tennañ === Ur '''[[stand tennañ]]''' zo ul lec'h serr pe digor savet evit gellet implijout un arm-tan en ur zoujañ eus reolennoù surentez ha yec'hed. Lec'hioù a seurt-se a gaver evit ar [[sportoù tennañ]], e [[Armerezh|armeurioù]] zo evit aeseañ an armoù, hag e bed an arme pe ar polis evit pleustriñ war implij an armoù labour. === Stanker-karger === Ar '''stanker-karger''' zo ur bouton a ranker pouezañ warnañ evit dieubiñ [[Karger (armoù-tan)|karger-fiñv]] un arm. War ar c'harabinennoù emañ alies dirak ar c'harger, war fust an arm. War ar pistolennoù emañ pe etre ar pontig hag an dornikell (war ar braz eus an armoù modern), pe dindan ar c'harger, e traoñ an dornikell (war armoù koshoc'h evel ar [[Ruger Standard]] da skouer). === Stanker-kulasenn === Ar '''[[stanker-kulasenn]]''' eo ar pezh fiñv a stank e-unan [[Kulasenn (armoù-tan)|kulasenn]] un arm-tan damaotomatek pe aotomatek war an a-dreñv pa vez goullo e [[Geriaoueg an armoù-tan#Karger|c'harger]] a-drugarez d'ur c'hoch war ar riklerez. === Starderez-veg === Ur '''starderez-veg''' a gaver e beg kanolioù armoù-tan e bep seurt. O fal eo diheñchañ lod eus ar gazoù produet gant tarzhadenn ar c'hargad-poulzañ, war ar c'hostezioù evit izelaat efed '''[[argil]]''' an arm, pe en nec'h evit kempouezañ efed uhelaat beg ar c'hanol goude an tenn. === Strad === Ar '''strad''' a vez graet eus revr un douilhez. Hervez ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] e c'hall bezañ ur '''bourled''' pe ur '''greuzenn''' tro-dro d'ar strad. === Stegn === '''Stegn''' a zo un anv-gwan hag a verk stad ki un arm pa vez armet, prest da leuskel ar skoer da vont da stekiñ ouzh ar [[munision]]. === Stroll === Er braz eus ar sportoù-tennañ e klasker ober '''strolloù''' war ar sibloù, da lavaret eo bodañ toulloù ar boledoù an tostañ ar gwellañ an eil ouzh ar re all.[[Restr:22 LR Remington Subsonic.jpg|thumb|Ur voestad munisionoù [[.22 Long Rifle|.22 LR]] '''subsonek'''.]] === Subsonek === '''Subsonek''' a reer eus ur boled a zo e dizh izeloc'h evit hini ar son (war-dro 340 m/s). Nebeutoc'h a drouz a ra ar [[Munision|munisionoù]] evit ar re n'int ket, dreist-holl pa implijer anezho gant ur '''[[reduer-son]]'''. === Surded ha surentez === * '''surded''' un arm eo ar sistem a vez implijet en ur mod youlek gant e implijer evit herzel anezhañ da vezañ implijet. Peurliesañ eo ur bouton hag a vir ouzh an [[Draen (armoù)|draen]] pe ar [[Geriaoueg an armoù-tan#Skoer|skoer]] da vont en-dro. N'eo ket sur penn-da-benn peogwir e c'hall memestra mekanikerezh an arm leuskel an tenn da vont ma kouezh pe ma vez stoket ennañ kreñv. * '''surentez''' un arm eo ar sistem(où) a vir ouzh an arm da dennañ dre wallzarvoud. N'hallont ket bezañ reoliet gant an implijer. Hervez an armoù e c'hall bezañ ar redi da bouezañ war an draen pe ur bouton ouzh an dornikell, pe bezañs ar c'harger en e buñs da skouer. Sistemoù all a c'hall lakaat un arm da vezañ suroc'h : ur poent ruz o tiskouez eo kambret ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]], ur bouton ''decocking'' da adlakaat ar c'hi distegn hep tennañ, un draen gant ur pouez-loc'hañ uhel... ==== Reolennoù surentez da vare implij un arm ==== Peder reolenn surentez hollvedel a zo pa implijer un arm. Termenet int bet gant ar Stadunanad [[Jeff Cooper]] : * chom hep leuskel e viz-yod war an draen nemet e vefer prest da dennañ * gwelet e arm evel karget bepred * chom hep poentiñ e arm ouzh un dra all evit ar sibl * bezañ evezhiek eus e endro pa denner Reolennoù all a c'haller ouzhpennañ : chom hep dornata arm un den all hep goulenn digantañ, chom hep kaout fiziañs e sistem surentez an arm, bezañ sur eo kempenn ha naet hoc'h arm a-raok tennañ, tennañ war-zu ul lec'h a zalc'ho ar boled evel traezh pe douar soupl da skouer, lakaat un tokarn-gwarez-divskouarn ha lunedoù-gwarez, ha kement zo. == T == === Taboulin === An '''daboulin''' eo ar pezh ront, enni [[Munision|munisionoù]], a gaver war ar '''revolverioù'''. Treiñ a ra pa vez tennet gant ar revolver. === Taol-biz === E bed ar [[sportoù tennañ]] e roer un '''taol-biz''' pa bouezer re greñv pe re vuan war '''[[Draen (armoù)|draen]]''' e arm. Diheñchet eo neuze ar c'hanol war-zu an traoñ pe kostez kreñv an tenner(ez). Er c'hleuboù tennañ e tesker chom hep ober ar jestr fall-mañ. === '''''Tap-rack''''' === An '''''tap-rack''''' a zo ur jestr teknik implijet evit diskoulmañ '''darvoudoù tennañ''' war ar pistolennoù : skeiñ a raer gant un dorn ouzh an '''dornikez''' (''tap'') ha sachañ a raer prim ha penn-da-benn war ar '''[[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]]''' a-raok laoskel anezhi da zistreiñ en he flas (''rack''). Kement-mañ a c'hall distankañ ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] stanket er gambr pe er gulasenn. === Tennata === An '''tennata''' eo ar fed da dennañ ur munision war-lerc'h egile evit an armoù-tan daou-denn pe ouzhpenn. * '''Tennata dre zorn''' (kanol da wintañ, kulasenn-vorailh, loc'henn-grogenn, pomp, adarmiñ linennek) : an tenner a rank adkambriñ ur [[munision]] en ur ober un dra war mekanikerezh an arm etre pep tenn ; * '''Tennata damaotomatek''' : trawalc'h pouezañ war an [[Draen (armoù)|draen]] etre pep tenn evit tennañ a-nevez ; * '''Tennata aotomatek''' : trawalc'h pouezañ war an draen hep sevel e viz evit ma yafe ar boledoù kuit a-dennadegoù. === Tenner-resisted === E bed ar [[sportoù tennañ]], un '''tenner-resisted''' (pe '''tennerez-resisted''') zo un den a gustum tennañ war sibloù en tu all da 600 metrad. En arme e vez implijet diwar-benn soudarded kad da dennañ resis betek 600 metrad hag enbarzhet en ur strollad ledanoc'h war an dachenn-emgann. === Tokarn-gwarez-divskouarn === Gwareziñ e zivskouarn a ranker ober pa denner gant armoù-tan. '''Tokarnioù-gwarez''' a c'hell bezañ lakaet. Lod anezhe a zo elektronik evit ar chase pe an tennañ : gellet a reont anavezout live an drouz a-benn izelaat son an tennoù hag uhelaat trouzioù all an endro (loened, natur, kaozeadennoù...).[[Restr:Casing.jpg|thumb|Un douilhez o nijal e-maez eus '''toull-distrinkañ''' (a-us d'ar c'harger) ur fuzuilh M4.]] === Toull-distrinkañ === Dre an '''toull-distrinkañ''' ec'h a er-maez an douilhez goullo goude un tenn. Alies e vez tuet war-zu kostez an arm evit ma ne stoko ket an douilhez tomm ouzh penn an tenner. === Trebez === Un '''trebez''' a vez implijet da stabilaat o fuzuilh pe o c'harabinenn gant ar chaseourien api, pe war vindrailherezioù zo en arme. Implijet e vez trebezioù a c'haller reoliñ e sportoù tennañ evel ar [[Benchrest (sport)|benchrest]]. === Trogleuziñ === Dre hengoun, er broioù european, muzuliet e vez '''trogleuziñ''' ur c'hanol (a-raok e vefe uzinet ar rizennoù) evit termeniñ e [[Kalibr (armoù-tan)|galibr]]. Er Stadoù-Unanet e kemerer e kont kentoc'h ar c'heit etre foñs rizennoù ur c'hanol evit envel ur c'halibr. == V == === ''Varmint'' === '''''Varmint''''' ("noazus") zo un termen saoznek a vez implijet evit deskrivañ armoù-skoaz, boledoù pe [[Munision|munisionoù]] savet evit chaseal loened bihan noazus pe gwelet evel-se e [[Norzhamerika]], evel ar [[Koiot|c'hoioted]], al [[Louarn|lern]] pe al [[Lapin|lapined]]. Ar munisionoù zo reoù bihan o [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] ha skoet war o zro peurliesañ ([[.22 Long Rifle|.22 LR]] pe [[.17 HMR]] da skouer) ; o bannadelloù a zo soñjet evit tarzhañ pa skoont ouzh o sibl evit izelaat ar riskl dazlammoù ; hag ar [[Karabinenn|c'harabinennoù]] ''varmint'' a rank bezañ resis a-awalc'h hag aes da zornata. == W == [[Restr:Wadcuttercomp.jpg|kleiz|thumb|Ur gartouchenn [[.32 S&W]] '''''wadcutter''''' (e kreiz)]] === Wadcutter === '''''Wadcutter''''' a vez graet eus ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] zo plaen beg he boled. Savet e oa bet an doare kartouchennoù-mañ evit ar [[sportoù tennañ]] dreist-holl, dre ma lezont un toull ront sklaer pa gonter ar poentoù er [[Gwenn (sportoù)|sibloù]]. Stumm ar boled ne esae ket kargañ ar gartouchenn e kambr an arm ; implijet e vez neuze ar c'hartouchennoù wadcutter er [[Revolver|revolverioù]], pe e pistolennoù savet a-ratozh-kaer evel ar [[Smith & Wesson Model 52]]. === Wonder Nine === '''[[Wonder Nine]]''' zo un anv jenerek evit komz eus pistolennoù damaotomatek kambret e [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] ha savet e polimer adalek ar bloavezhioù 1970.<br> == Levrlennadur == * '''{{Fr}}''' LAMOTHE Arnaud, ''Guide pratique des armes à feu'', 2025, 346 p., ISBN 979-104156214-5 * '''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, ISBN 978-2-03-597965-0 {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Sportoù tennañ]] [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Chase]] [[Rummad:Geriaoueg ar brezel]] rcoqf8dg5kewyom7z882c1dnljnks3o 0 169289 2148444 2142682 2025-06-05T20:49:11Z Fanchigo 14086 2148444 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|.22 Hornet|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:22_short_22_long_rifle_22_magnum_22_hornet.JPG|liamm=Restr:22_short_22_long_rifle_22_magnum_22_hornet.JPG|alt=Skeudenn ar pennad .22 Hornet|frameless|313x313px|.22 court - .22 Long Rifle - .22 Magnum - .22 Hornet.]] <br /><br />A gleiz da zehou : kartouchennoù [[.22 Short]] - [[.22 Long Rifle]] - [[.22 WMR|.22 Magnum]] - '''.22 Hornet''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Kalibr |.22 / 5,56 mm |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |5,7 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |5,5 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |6,2 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |7 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |7,6 mm |- ! scope="row" |Ø strad |8,9 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,7 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |35,64 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |43,8 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |2 - 4 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |808 - 930 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |960 - 1.165 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |SR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} An '''.22 Hornet''', pe '''5,6 × 36 mm R Hornet''', zo ur [[munision]] skoet en e greiz ijinet e 1930 gant an embregerezh [[Arm-tan|armoù-tan]] stadunanat [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]]. Unan eus munisionoù galloudusañ familh an .22 eo abalamour d'e gargad [[Poultr divoged|poultr]] uhel. Dont a ra e anv eus ar saozneg ''Hornet'' a dalvez [[C'hwiliorez|''Pennmarc'henn'']]. [[Restr:22-Hornet-Disclosure.jpg|kleiz|thumb|Ur gemenadenn war ur voestad kartouchennoù '''.22 Hornet''' pourveziet da ekipajoù an U.S. Air Force goude an Eil Brezel-bed, a zispleg eo difennet tennañ war un enebour gante.]] == Implij == Goude an [[Eil Brezel-bed]] e veze implijet an .22 Hornet en [[Arm dreistbevañ|armoù dreistbevañ]] a oa roet da ekipajoù kirri-nij an [[United States Air Force|U.S. Air Force]], evel an [[M4 Survival Rifle|M4]], betek-gouzout e vijent diskaret en ul lec'h gouez. Kement-mañ a oa graet evit ma c'halljent chaseal ha debriñ. D'ar poent-se e oa [[Boled emledus|boledoù emledus]] war ar munisionoù .22 Hornet. O vezañ ma oa difennet ar boledoù-se er brezel hervez emglev [[Den Haag]] war an armoù (1899) abalamour d'ar gloazadennoù spontus a raent war Mab-den e voe berzet d'ar soudarded implijout ar c'hartouchennoù-mañ a-enep da enebourien. Hiziv an deiz e vez implijet e bed ar [[sportoù tennañ]] pe evit lazhañ loened bihan pa vezont gwelet evel noazus. == Un nebeud armoù kambret e .22 Hornet == * [[M4 Survival Rifle]] * [[M6 Aircrew Survival Weapon]] * [[AR-5/MA-1]] == Liammoù diavaez == * '''{{Fr}}''' [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-ii/tabiical-fr-page56.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:22 Hornet}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] q2lrexm3afeslckgnejgq5ltj6aeu57 2148463 2148444 2025-06-05T21:22:06Z Fanchigo 14086 Klokaat, daveennoù 2148463 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|.22 Hornet|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:22_short_22_long_rifle_22_magnum_22_hornet.JPG|liamm=Restr:22_short_22_long_rifle_22_magnum_22_hornet.JPG|alt=Skeudenn ar pennad .22 Hornet|frameless|313x313px|.22 court - .22 Long Rifle - .22 Magnum - .22 Hornet.]] <br /><br />A gleiz da zehou : kartouchennoù [[.22 Short]] - [[.22 Long Rifle]] - [[.22 WMR|.22 Magnum]] - '''.22 Hornet''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Kalibr |.22 / 5,56 mm |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |5,7 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |5,5 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |6,2 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |7 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |7,6 mm |- ! scope="row" |Ø strad |8,9 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,7 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |35,64 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |43,8 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |2 - 4 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |808 - 930 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |960 - 1.165 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |SR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} An '''.22 Hornet''', pe '''5,6 × 36 mm R Hornet''', zo ur [[munision]] skoet en e greiz ijinet e dibenn ar bloavezhioù 1920 e [[Springfield Armory|arsanailh Springfield]] ([[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]) ha produet da gentañ gant an embregerezh [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] e 1930. Ar fuzuilhoù kentañ kambret evitañ e voe ar [[Savage Model 23|Savage Model 23-D]] e 1932 hag ar [[Winchester Model 54]] e 1933<ref name=":0">{{En}} MASSARO Philip, ''[https://www.americanhunter.org/content/behind-the-bullet-22-hornet/ Behind the Bullet: .22 Hornet]'', American Hunter, 08/05/2020 (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. Deveret eo eus an [[.22 Winchester Centerfire|.22 WCF]]. Dont a ra e anv eus ar saozneg ''Hornet'' a dalvez [[C'hwiliorez|''Pennmarc'henn'']]. == Implij == === Chase === Ar gartouchenn gentañ soñjet evit chaseal loened bihan noazus gant ur boled prim-tre evit ar mare (ouzhpenn 800 m/s) e voe. Galloudus-tre e chom betek 130 pe 150 m<ref name=":0" />. Unan eus munisionoù galloudusañ familh an .22 eo abalamour d'e gargad [[Poultr divoged|poultr]] uhel.[[Restr:22-Hornet-Disclosure.jpg|kleiz|thumb|Ur gemenadenn war ur voestad kartouchennoù '''.22 Hornet''' pourveziet da ekipajoù an U.S. Air Force goude an Eil Brezel-bed, hag a zispleg eo difennet tennañ war un enebour gante.|210x210px]] === Arme === Goude an [[Eil Brezel-bed]] e voe implijet an .22 Hornet en [[Arm dreistbevañ|armoù dreistbevañ]] a oa roet da ekipajoù kirri-nij an [[United States Air Force|U.S. Air Force]], evel an [[M4 Survival Rifle|M4]], betek-gouzout e vijent diskaret en ul lec'h gouez. Kement-mañ a oa graet evit ma c'halljent chaseal ha debriñ. D'ar poent-se e oa [[Boled emledus|boledoù emledus]] war ar munisionoù .22 Hornet. O vezañ ma oa difennet ar boledoù-se er brezel hervez emglev [[Den Haag]] war an armoù (1899) abalamour d'ar gloazadennoù spontus a raent war Mab-den e voe berzet d'ar soudarded implijout ar c'hartouchennoù-mañ a-enep da enebourien. Ouzhpenn an M4 eo kambret an [[M6 Aircrew Survival Weapon]] hag an [[AR-5/MA-1]] e .22 Hornet ivez. E [[Aostralia]] pe [[Zeland-Nevez]] voe implijet ar munision-mañ evit lakaet ar soudarded nevez da bleustriñ gant armoù izel a-walc'h o galloud<ref>{{En}} CAMPBELL Dave, ''[https://www.americanrifleman.org/content/the-22-hornet-history-performance/ The .22 Hornet: History & Performance]'', American Rifleman, 19/08/2021 (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. == Liammoù diavaez == * '''{{Fr}}''' [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-ii/tabiical-fr-page56.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:22 Hornet}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] p6hjtxxekia62ptlnkanjqp38l5ek1w 0 169317 2148438 2133681 2025-06-05T19:59:50Z Fanchigo 14086 Kempennig 2148438 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|M1 Carbine|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:M1_Carbine.jpg|liamm=Restr:M1_Carbine.jpg|alt=Skeudenn ar pennad M1 (karabinenn)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur garabinenn '''M1''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Karabinenn]] damaotomatek / aotomatek |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre amprest-gazoù, piston |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[.30 Carbine]] |- ! scope="row" |Produerien |[[Winchester Repeating Arms Company]], Inland Mfg. Division and Saginaw Steering Gear Division of General Motors, Underwood, IBM, Rock-Ola Manufacturing, [[National Postal Meter]], [[Standard Products Co.]], [[Quality Hardware Co.]] |- ! scope="row" |Mare implij |1942–1973 (Stadoù-Unanet) |- ! scope="row" |Niver produet |6 332 000 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |2,36 kg |- ! scope="row" |Mas (karget) |2,52 kg |- ! scope="row" |Hirder |904 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |458 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Hed-tenn pleustrek |275 m (300 yards) |- ! scope="row" |Lusk tennañ |30 tenn/min |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |750 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 15-30 kartouchenn |- ! scope="row" |Adstummoù |M1A1, M1A3, M2 hag M3 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |C |- |} Ar '''[[Karabinenn|garabinenn]] M1''' (''M1 Carbine'' e [[saozneg]]) zo un arm-skoaz bet produet gant [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] hag embregerezhioù all adalek miz Gwengolo 1941. E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e oa bet an arm hiniennel produetañ gant industrielezh [[Stadoù-Unanet Amerika]] (6.332.000 skouerenn). == Orin == E-pad ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel Bed Kentañ]] en doa gwelet an [[Arme ar Stadoù-Unanet|US Army]] ne oa ket efedus ar bistolenn [[Colt M1911]] etre daouarn soudarded al linennoù a-dreñv. Goulenn a reas e 1938 e vije savet ur garabinenn damaotomatek skañv, aes da implijout, a c'hallje kemer plas pistolenn ar soudarded ne oa fuzuilh ebet gante ([[M1 Garand]] pe [[Springfield M1903]])<ref name=":0">{{Fr}} VALANCE Régis, ''La carabine US M2'', Cibles n°657, miz Meurzh 2025, pp. 49-53</ref>. An ofiserien, ar vindrailherien, ar geginerien, ar vleinerien hag an holl soudarded ne oa ket o labour nesañ en em gannañ a c'hallje evel-se kaout un arm resis goude 20 metr, er c'hontrol d'ar bistolenn. Implij an harzlammerien gant an Alamaned da vare [[Blitzkrieg]] 1940 a gendrec'has ivez Stadunaniz e oa ret kaout un arm skañv (dindan 2,3 kg) ha gouest da dennañ war-hed 270 metr evit pourveziañ soudarded ar strolladoù-se<ref>{{En}} RUTH, Larry L., ''M1 Carbine: Design, Development & Production'', The Gun Room Press, 1988. <nowiki>ISBN 0-88227-020-6</nowiki></ref>. Meur a saver armoù a ginnigas raktresoù. Hini Winchester az eas ar maout gantañ a-enep an [[Thompson Light Rifle]] ha reoù all. === Gwikefre === Un tamm heñvel e c'hall seblant an M1 ouzh an M1 Garand, koulskoude n'eo ket ur stumm berraet anezhañ. Ar piston tennañ gazoù da skouer a zo bet savet a-ratozh-kaer evitañ gant an ijinour William Marshall. Tennañ a ra ur munision [[.30 Carbine]] (7,62 × 33 mm), dezhañ ur galloud etre reoù boledoù pistolenn ha fuzuilh. == Produerezh == === Produerezh e-pad ar brezel === Winchester a c'hounezas ar galv evit ar garabinenn nevez met n'halle ket produiñ an holl skouerennoù goulennet (800.000 da gentañ, ouzhpenn 6.000.000 goude). Un taol-kaer e voe dasparzhañ al labour etre an holl embregerezhioù a broduas pezhioù an arm adalek miz Gwengolo 1941. En o zouez e oa [[General Motors]], [[IBM]], Underwood (produer skriverezed), Rock-Ola (produer ''juke-boxes'') hag Inland (a savas ar brasañ niver a skouerennoù eus an M1). Abalamour d'an eskemm pezhioù etre an embregerezhioù o deus ar c'harabinennoù M1 un niverenn-steudad nemeti skrivet war voest o [[Kulasenn (armoù-tan)|c'hulasenn]], pa veze skrivet war pep pezh eus an armoù all d'ar poent-se. Dre se eo diaes gouzout hag eo a-orin holl bezhioù un M1. Ouzhpenn-se ez eus distroet meur a skouerenn anezhe d'an arsanailhoù evit bezañ kempennet pe gwellaet oc'h ouzhpennañ elfennoù dezhe : [[Kouch (arm-tan)|kouch]], surded, morailh ar c'harger... === Produerezh goude ar brezel === 10.000 skouerenn eus ar garabinenn zo bet produet e [[Japan]] gant an embregerezh Howa evit marc'had [[Azia]]. [[Israel]] en deus produet adstummoù eus an USM1 evit o folis hag o soudarded n'o doa ket ezhomm eus [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]]. O [[Lamm (arm-tan)|lammoù]] plegus zo graet en un danvez sintetek. Un nebeud embregerezhioù stadunanat a brodu c'hoazh karabinennoù M1 a galite. Kargerioù 15 ha 30 tenn a vez savet e [[Republik Korea|Korea ar Su]]. Dre ma oa bet produet kalz skouerennoù eus an M1 e-pad ar brezel eo aes kavout pezhioù distag. == Implij == [[Restr:Infantry_anti-tank_crew_fires_on_Nazis.jpg|thumb|250x250px|Soudarded war-droad amerikan en un emgann en [[Izelvroioù]] e miz Du 1944.]] [[Restr:USMC_M1_Carbine.JPEG|kleiz|thumb|[[United States Marine Corps|Marine]] gantañ un M1 e [[Guam]], miz Genver 1944.]] Buan e plijas ar garabinenn d'ar soudarded. Skañvoc'h e oa evit ar fuzuilh M1 Garand, uheloc'h hec'h endalc'had (15 kartouchenn a-enep 8), met berroc'h hec'h hed-tenn (300 m a-enep 800 m). Pourveziet e voe an harzlammerien ganti hag e tiskouezas bezañ talvoudus d'ar [[Korf Fuzuilhourien-vor ar Stadoù-Unanet|Marines]] e [[brezel ar Meurvor Habask]] peogwir ne vergle ket he munisionoù .30 Carbine e glebor ar janglenn. Lesanvet e voe an arm ''"Baby"'' (babig) en arme stadunanat abalamour d'e vent izeloc'h evit armoù-skoaz all ar mare<ref name=":0" />. Pourveziet e voe ivez [[Résistance intérieure française|rezistañted Bro-C'hall]] ganti. Priziet e oa evit hec'h implij aes en oberioù [[guerilla]]. An Alamanted o-unan a zivizas implijout anezhi dindan an anv ''Selbstladekarabiner 455 (a)'' ur wech ma voe rastellet un niver a skouerennoù uhel a-walc'h gante. Priziet e oa gant ar [[Wehrmacht]] koulz gant an [[Schutzstaffel|SS]] ha kartouchennoù a voe produet gant Alamagn evit pourveziañ anezho. Implijet e voe e meur a vrezel gant Stadunaniz betek ar bloavezhioù 1960 ha gant o c'hevredidi betek ar bloavezhioù 1970 : [[Bro-C'hall]], [[Republik Viêt Nam|Su Viêt Nam]], [[Korea ar Su]], [[Beljia]], ar braz eus broioù [[Suamerika]] hag un nebeud broioù en [[Afrika]].<ref>{{En}} [http://www.bavarianm1carbines.com/carbinesnara.html ''Foreign Military Assistance and the U.S. M1 & M2 Carbines''] (lennet d'ar 24/02/2025)</ref>. Gant Frañs e voe implijet an M1 e brezelioù [[Indez-Sina c'hall|Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]]. Ar ''Police Judiciaire'' a viras skouerennoù betek ar bloavezhioù 1990 abalamour da c'halloud izel he munisionoù, a gorde gant o ezhommoù.[[Restr:WWII_M1_Carbine.jpg|thumb|An M1 (stumm an Eil Brezel Bed).]] == Stummoù == * '''M1''' kentañ hag eil stumm, disheñvel o [[Kouch (arm-tan)|c'houch]] reolius an eil (100 ha 250 m) diouzh egile (50, 75, 100 ha 250 m). * '''M1A1''' : stumm evit an harzlammerien. Tost ouzh an M1 met dezhañ ul lamm plegus e metal. 150.000 skouerenn produet. * '''M2''' : stumm aotomatek, cheñchet evit gellet tennañ 750 tenn / munutenn. Ar c'harger zo brasoc'h (30 kartouchenn) ha kromm. Produet e voe 500.000 skouerenn eus an M2 adalek miz Ebrel 1945, re ziwezhat evit servijout war talbenn Europa, met implijet e voe e emgannoù diwezhañ er Meurvor Habask<ref name=":0" />. Stummoù M1 a oa bet ivez treuzfeurmet e M2 a-drugarez d'ur ''kit'' T17. O fust a oa didoullet evit yenaat an arm buanoc'h ; * '''M3''' : stumm evit tennañ a-bell diouzh noz, montet warnañ ar sistem bukañ isruz Bell & Howell M2 ''Sniperscope'' (pe T120). Produet e voe 1.900 skouerenn eus an M3 nemetken adalek miz Eost 1945. Implijet e voe e [[brezel Korea]] dreist-holl. ==Levrlennadur== * {{en}} LARSON R.C., ''Comprehensive guide MI CARBINE'', Roger Larson, 2010, 829 p., ISBN 978-0-615-38262-3 * {{fr}} DOUGHERTY Martin J., ''Armes à feu'', Elcy éditions, p. 140-141, ISBN 9782753205215 == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Karabinennoù]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] cvapcwzztd5jjmetnmv5xq8fy2tbcir 0 169749 2148223 2144359 2025-06-04T11:05:36Z Fanchigo 14086 /* Revolverioù */ 2148223 wikitext text/x-wiki [[Restr:Smith wesson logo.png|dehou|200x200px]] '''Smith & Wesson Brands, Inc.''', skrivet alies '''S&W''' e bed an armoù, zo un embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] krouet e 1856 hag a brodu [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel dreist-holl. Diazezet eo e [[Maryville (Tennessee)|Maryville]] ([[Tennessee]]). Unan eus an anvioù koshañ ha brudetañ e bed an armoù-tan eo. == Istor == === Volcanic Repeating Arms Company === [[Restr:Smith-et-Wesson-Volcanic-1854-1855-cal-31-p1030158.jpg|thumb|Ur bistolenn '''Volcanic''' (1855)]] Krouet e oa bet Smith & Wesson e 1856 gant [[Horace Smith]] ha [[Daniel B. Wesson]] dindan an anv '''Smith & Wesson Revolver Company'''. Ne oa ket ket ar wech kentañ e laboure an daou ijiner asambles : e 1852 o doa savet un embregerezh all, ar ''Smith & Wesson Company'', adanvet war-lerc'h [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic Repeating Arms]]<ref>{{En}} BOORMAN Dean K., ''The History of Smith & Wesson Firearms. Guilford'', 2002, Globe Pequot Press, Lyons Press, ISBN 978-1-58574-721-4</ref>. Gwerzhañ a raent [[Pistolenn|pistolennoù]] ha [[Fuzuilh|fuzuilhoù]] Volcanic, dezhe ul [[Geriaoueg an armoù-tan#Loc'henn-grogenn|loc'henn-grogenn]] ha [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]] klok (douilhez, [[Emors (munisionoù)|emors]], [[Poultr du|poultr]] ha boled), ar pezh a oa nevez d'ar poent-se<ref>'''{{Fr}}''' LESPART Michel, ''Les armes de la conquête de l'Ouest'', Jean Dullis Éditeur, 1975, 174 p.</ref>. Ne reas ket berzh kouskoude : dañjerus e oa an armoù, pa c'halle meur a gartouchenn tarzhañ war an dro en arm<ref name=":0">'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 128-129</ref>. Gwerzhet e voe an embregerezh kentañ da [[Oliver Winchester]] e 1854, ha dont a reas da vezañ ar [[Winchester Repeating Arms Company]]. === Adc'hanedigezh Smith & Wesson === [[Restr:S & W 3rd New Model.jpg|thumb|Ur revolver '''Smith & Wesson Model 3''' kambret e [[.44 Russian]] evit armeoù an Tsar.]] E 1857 e oa raktreset deiziad-termen breved [[Samuel Colt]] war [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|taboulin]] e revolverioù, ijinet e 1835. Daniel B. Wesson a ijinas ur revolver ennañ kartouchennoù klok gwellaet. Evit o implij e ranke an daboulin bezañ toull-didoull penn-da-benn. Ur breved war taboulinoù a seurt-se a oa bet lakaet dija gant gant an [[Armerezh|armeurer]] [[Rollin White]]. Horace Smith ha Daniel Wesson a savas un embregerezh nevez evit produiñ ar revolverioù nevez. Anvet e voe Smith & Wesson, ha prenañ a reas ar stal gwirioù war brevedoù Rollin White. Diwar o labour e voe produet ha gwerzhet adalek 1857 ar [[Smith & Wesson Model 1]], kambret evit munisionoù [[.22 Short]]. E 1861 e voe boulc'het gant produiñ ar revolver [[Smith & Wesson Model 2|Model 2]], kambret e .32, ur c'halibr brasoc'h ha talvoudusoc'h d'ar soudarded. Kordañ a reas gant deroù ar [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Brezel Diabarzh]] er Stadoù-Unanet, ha kantadoù a viliadoù a skouerennoù eus an daou revolver a voe gwerzhet gant Smith & Wesson. Diaesoc'h e voe ar jeu goude fin ar brezel e 1865, met ar revolver Model 3 produet adalek 1869 a reas berzh er bed a-bezh. Choazet e voe evel arm-dorn arme [[Impalaeriezh Rusia]]<ref name=":0" />. === Loc'hañ ar saverien === E 1874 e kuitaas Horace Smith an embregerezh, ha-eñ 65 bloaz. Gwerzhañ a reas e lodennoù da Daniel Wesson, a chomas mestr war ar stal. Dindan e ren e voe produet an [[Smith & Wesson Safety Hammerless|.38 Safety Hammerless]], ar revolver kentañ er bed dezhañ ur c'hi kuzh hag ur [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù DA (Double Action, Daou-Ober)|blatinenn daou-ober]]<ref name=":1">'''{{En}}''' ''[https://www.smith-wesson.com/ourstory Our story]'' war lec'hienn Smith & Wesson (lennet d'ar 26/11/2024)</ref>. E 1899 e kinnigas ar [[Smith & Wesson Model 10|Smith & Wesson M&P]] (evit ''Military and Police''), un arm galloudus a voe gwerzhet kalz da bolisoù er bed a-bezh<ref name=":0" />. Er memes mare ez eas Daniel B. Wesson kuit eus an embregerezh. Mervel a reas e 1906. === XX{{Vet}} kantved === [[Restr:Smith & Wesson Model 29 retouched.jpg|thumb|Ur '''Model 29''' (1955)]] E 1913 e kinnigas Smith & Wesson o fistolenn damaotomatek kentañ, ar Model 13. E-touez degasadennoù a-bouez an embregerezh en XX{{Vet}} kantved e c'haller menegiñ ar c'hartouchennoù [[.357 Magnum]] (1935), ar revolver [[Smith & Wesson Model 29|Model 29]] (1955) brudet abaoe e implij gant [[Clint Eastwood]] e [[Dirty Harry (film, 1971)|''Dirty Harry'']] (1971), ar munisionoù [[.40 S&W]] (1990) pe ar revolver [[Smith & Wesson Model 500|Model 500]], unan eus an armoù-dorn galloudusañ<ref name=":1" />. Hiziv an deiz eo brudet eo ar merk evit e [[Revolver|revolverioù]] dreist-holl, met armoù-tan hiniennel a bep seurt ha dafar evir polis ([[grizilhonoù]], chadennoù evit ar [[Toull-bac'h|brizonidi]] stadunanat) a sav ivez. == Armoù == === Revolverioù === Diazezet eo ar bras eus ar revolverioù Smith & Wesson war un nebeud frammoù disheñvel an eil diouzh ar re all dre o stumm hag o ment. Anvet eo ar frammoù-mañ gant lizherennoù disheñvel.<ref>{{En}} SUPICA Jim, NAHAS Richard, ''Standard Catalog of Smith & Wesson'', F+W Media, 2007, ISBN 978-0-89689-293-4</ref> Kalibr an armoù meneget a zo skrivet etre krommelloù. ; '''Revolverioù da wintañ "Tip-up"''' * Smith & Wesson Model 1 * Smith & Wesson Model 1 1/2 * Smith & Wesson Model No. 2 Army ; '''Revolverioù da wintañ "Top-break"''' * S&W .38 Single Action (.38) * [[Smith & Wesson Model 3]] * Smith & Wesson Double Action * Smith & Wesson Safety Hammerless, anvet ivez Model 40, Model 42 ha 38 Safety. ; '''Framm I (bihan)''' * Smith & Wesson Model 30 (.32) * Smith & Wesson Model 32 ([[.38 Special|.38 S&W]]) * Smith & Wesson Model 34 Kit Gun ([[.22 Long Rifle]]) ; '''Framm J (bihan)''' * Smith & Wesson Model 36 (1950) * Smith & Wesson Model 37 * Smith & Wesson Model 60 * Smith & Wesson Model 340PD * Smith & Wesson Model 617 (.22 LR) * Smith & Wesson Bodyguard (patromoù 38, 49, 438, 638, 649). * Smith & Wesson Centennial (patromoù 40, 42, 442, 640, 642) ; [[Restr:S&W Model 17-NMAH-AHB2015q024730.jpg|thumb|Smith & Wesson Model 17.]]'''Framm K (krenn)''' * [[Smith & Wesson Model 10|Smith & Wesson Model 10 / M&P]] (.38 Special) * Smith & Wesson Model 11 (.38 S&W) * Smith & Wesson Model 12 (.38 Special) * Smith & Wesson Model 13 ([[.357 Magnum]]) * Smith & Wesson Model 14 (.38 Special) * Smith & Wesson Model 15 (.38 Special) * Smith & Wesson Model 16 (.32 S&W Long) * [[Smith & Wesson Model 17]] (.22) * [[Smith & Wesson Model 17|Smith & Wesson Model 18]] (.22) * [[Smith & Wesson Model 19]] (.357 Magnum) * Smith & Wesson Model 48 ([[.22 WMR|.22 Magnum]]) * [[Smith & Wesson Model 17|Smith & Wesson Model 53]] (.22 Magnum) * Smith & Wesson Model 64 (.38 Special) * Smith & Wesson Model 65 (.357 Magnum) * [[Smith & Wesson Model 19|Smith & Wesson Model 66]] (.357 Magnum) * Smith & Wesson Model 67 (.38 Special) * [[Smith & Wesson Model 19|Smith & Wesson Model 68]] (.38 Special) * [[Smith & Wesson Model 17|Smith & Wesson Model 617]] (.22) ; '''Frammoù L (krenn-bras)''' * Smith & Wesson Model 386 * Smith & Wesson Model 586 * [[Smith & Wesson Model 686]] (.357 Magnum / .38 Special) * Smith & Wesson Model 686+ * Smith & Wesson Model 619 (.357 Magnum) * Smith & Wesson Model 620 (.357 Magnum) * Smith & Wesson Model 646 (.40 S&W) * Smith & Wesson Model 69 (.44 Remington Magnum) ; '''Framm M (bihan-kenañ), patrom kozh''' * Smith & Wesson Ladysmith (.22 Long)[[Restr:Model 27 web.jpg|thumb|Smith & Wesson Model 27]] ; '''Framm N (bras, bet gwechall framm S)''' * .44 Hand Ejector First Model "New Century" (.44 S&W Special) * [[M1917 (revolverioù)|Model 1917]] ([[.45 ACP]]) * Smith & Wesson Model 22 (.45 ACP/.45 Auto Rim) * Smith & Wesson Model 24 * Smith & Wesson Model 25 (.45 ACP/.45 Auto Rim) * [[Smith & Wesson Model 27]] (.357 Magnum) * [[Smith & Wesson Model 28]] (.357 Magnum ha .38 Special) * [[Smith & Wesson Model 29]] ([[.44 Magnum]]) * Smith & Wesson Model 57 ([[.41 Magnum]]) * Smith & Wesson Model 58 (.41 Magnum) * Smith & Wesson Model 610 ([[10 mm Auto]]) * Smith & Wesson Model 625 (.45 ACP) * [[Smith & Wesson Model 27|Smith & Wesson Model 627]] (.357 Magnum) * [[Smith & Wesson Model 29|Smith & Wesson Model 629]] (.44 Magnum) ; [[Restr:Smith-et-Wesson-modele-500-p1030121.jpg|thumb|Smith & Wesson Model 500]]'''Framm X''' * Smith & Wesson Model 350 (.350 Legend) * Smith & Wesson Model 460 (.460 S&W Magnum) * [[Smith & Wesson Model 500]] (.500 S&W Magnum) ; '''Framm Z''' * Smith & Wesson Governor [[Restr:Smith & Wesson Model 1913 0274.jpg|thumb|Ur bistolenn '''Model 1913''']] === Pistolennoù damaotomatek === * Smith & Wesson Bodyguard 380 * Smith & Wesson Model 22A * [[Smith & Wesson SW22 Victory]] (.22 Long Rifle) * [[Smith & Wesson Model 39]] ([[9 x 19 mm Parabellum|9 × 19 mm Parabellum]]) * Smith & Wesson Model 41 * [[Smith & Wesson Model 52|Smith & Wesson Model 52 / Model 952]] * Smith & Wesson Model 59 (9 mm Parabellum) * Smith & Wesson Model 61 (.22 LR) * Smith & Wesson Model 78G * Smith & Wesson Model 1913, anvet ivez Model 35 * Smith & Wesson Model 439 * Smith & Wesson Model 459 * Smith & Wesson Model 469 * Smith & Wesson Model 645 (.45 ACP) * Smith and Wesson 539 * Smith & Wesson Model 908 * Smith & Wesson Model 909 * Smith & Wesson Model 910 * Smith & Wesson Model 915 * Smith & Wesson Model 1006 (10mm Auto) * Smith & Wesson Model 1026 * Smith & Wesson Model 4006 * Smith & Wesson Model 4506 (.45 ACP) * Smith & Wesson Model 5906 ==== Rummad Sigma (1994 -1999) ==== * SW9 (9 × 19 mm Parabellum) * SW40 (.40 S&W) * SW357V ([[.357 SIG]]) * SW380 (.380 ACP) ==== Rummad SW99 ==== Rummad produet asambles gant [[Carl Walther|Walther]]. Pistolennoù kambret e meur a galibr, evel da skouer e 9 mm Parabellum, .40 S&W, ha .45 ACP. ==== Rummad M&P ==== Pistolennoù e polimer savet adalek 2005 evit marc'had an arme hag ar polis ''(Military & Police)''. Kambret eo pistolennoù ar rummad e meur a galibr : 9 × 19 mm, .40 S&W, 5.7 x 28 mm, .22 WMR ha .357 SIG. Ur stumm .22 LR M&P a voe ijinet asambles gant Carl Walther ha produet en [[Alamagn]]. Ur stumm .45 ACP a voe produet e 2007. Mentoù pistolennoù disheñvel a gaver er rummad M&P. ==== Rummad SD VE ==== Rummad boulc'het e 2012 e kalibroù 9 × 19 mm ha .40 S&W. ==== Rummad SW1911 ==== Stumm Smith & Wesson ar [[Colt M1911]] boulc'het e 2003 ha kambret e .45 ACP. === Armoù all === * fuzuilh skañv Model 1940 * fuzuilh-arsailh M&P15 (2006) * fuzuilhoù-morailh iBolt * mindrailherez S&W Model 76 (1967) * fuzuilh-chase Model 916 * fuzuilh-chase Model 1000 * fuzuilh-chase M&P12 [[Restr:Bullet_coming_from_S&W.jpg|thumb|Ur boled .357 Magnum o tont e-maez eus ur revolver Smith & Wesson 686.]] == Munisionoù ijinet == * [[.22 Short]], unan eus ar munisionoù a zo bet diazezet an [[.22 Long Rifle]] diwarne * [[.32 S&W]], anvet a-wechoù .32 S&W Short * [[.32 S&W Long]], anvet a-wechoù .32 Colt New Police * .32-44 S&W * [[.38 S&W]], anvet a-wechoù .38 Colt New Police * .38-44 S&W * [[.38 Special|.38 S&W Special]], anvet alies .38 Special * [[.357 Magnum|.357 S&W Magnum]], anvet alies .357 Magnum * [[.40 S&W]] * [[.41 Magnum|.41 Remington Magnum]] : ijinet e oa bet ar gartouchenn gant [[Remington|Remington Arms]] hag ar revolver kentañ gouest da gambriñ anezhañ gant Smith & Wesson * [[.44 American]] * [[.44 Russian]] * [[.44 Special|.44 S&W Special]] * [[.44 Magnum|.44 Remington Magnum]] * .45 S&W Schofield * .460 S&W Magnum * .500 S&W Magnum, savet evit bezañ ar [[munision]] arm-dorn galloudusañ er bed. == Liammoù diavaez == * {{En}} [https://www.smith-wesson.com/ Lec'hienn Smith & Wesson] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù SUA]] [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1856]] 9ogrefccr1vc1z39626vhqy216ij1he 0 169794 2148236 2147935 2025-06-04T12:33:50Z Fanchigo 14086 /* Implij en Alamagn */ 2148236 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Luger P08|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Luger P08 (6971793777).jpg|liamm=Restr:Luger P08 (6971793777).jpg|alt=Skeudenn ar pennad Luger P08|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn '''Luger P08''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |[[Restr:Flag_of_the_German_Empire.svg|liamm=Restr:Flag_of_the_German_Empire.svg|border|class=noviewer|20x20px|Banniel an Impalaeriezh alaman]] </span>[[Impalaeriezh alaman]]</span></span> |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn]] damaotomatek, un-ober |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil berr |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[9 × 19 mm Parabellum]] |- ! scope="row" |Produerien |[[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]]<br> [[Krieghoff]]<br>[[Mauser]]<br>[[Königlich Preußische Gewehrfabrik Erfurt|Erfurt]]<br>[[Arsanailh Spandau]]<br>[[Waffenfabrik Bern]]<br>[[Simson]]<br>[[Vickers]]<br>[[Colt's Manufacturing Company|Colt]] |- ! scope="row" |Mare implij |1908–1953 (Alamagn) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |0,871 kg |- ! scope="row" |Hirder |222 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |100, pe 200 mm hervez ar stumm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Hed-tenn pleustrek |50 m |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |Etre 350 ha 400 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 8 kartouchenn |- ! scope="row" |Adstummoù |P08, LP08 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |- |} Al '''Luger P08''' (P evit ''Parabellum'') zo un adstumm eus al [[Luger 1900]], unan eus ar [[Pistolenn|pistolennoù damaotomatek]] kentañ, ijinet en [[Impalaeriezh alaman]] e 1898 gant [[Georg Luger]]. Produet e voe ar P08 gant embregerezhioù alaman a bep seurt, en o zouez [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken]] eus 1908 betek 1918, hag adalek ar bloavezhioù 1930 gant [[Mauser]]. Arm-dorn nesañ an arme alaman e voe da vare ar [[Brezel-bed Kentañ]]. == Istor == === Orin === [[Restr:Luger-M1900.jpg|thumb|Al Luger 1900 suis e kalibr 7,65 mm Parabellum, hendad al Luger P08.|kleiz|230x230px]] Savet e voe ar P08 e 1898 gant Georg Luger diwar ar bistolenn [[Luger 1900]] deveret eus ar [[Borchardt C93]]. Kambret e oa da gentañ e e [[7,65 × 21 mm Parabellum|7,65 mm Parabellum]], ur [[munision]] deveret eus ar [[7,65 × 25 mm Borchardt|7,65 mm Borchardt]] implijet er bistolenn Borchardt C93. Diwar c'houlenn implijerien hag a veaje alies en [[Afrika]] e voe azasaet he c'hambr evit degemer munisionoù [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] galloudusoc'h a-enep loened gouez ar c'hevandir. An daou [[Kalibr (armoù-tan)|galibr]] a voe implijet er penn-kentañ. E 1904 e voe dibabet ar bistolenn evel arm standart gant ar [[Kriegsmarine]] dindan an anv [[Luger P04|P04]]. E ganol (152 mm) a oa un tamm hiroc'h evit hini ar P08 hag ur c'houch div bellder a oa (100 metr ha 200 metr). Pezhioù zo er P04 n'haller ket montañ war ar P08. Dont a ra hec'h anv ''Parabellum'' eus an dro-lavar latin ''Si vis pacem, para bellum'' (Ma fell dit kaout peoc'h, aoz ar brezel). Lizherennoù kentañ niverenn delegraf an embregerezh armoù DWM (Deutsch Waffen und Munitionen Fabrik) e oa ivez. === Implij en Alamagn === Dibabet e voe ar P08 gant an tirlu hag ar c'hanolierezh alaman e 1908, e daou adstumm disheñvel, evit kemer plas ar [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] implijet abaoe dibenn an XIX{{Vet}} kantved<ref name=":0">{{Fr}} ALEXANDRE Guillaume, ''Luger P-08 en cal. 9 mm. Parabellum : le charme de la désuétude ?'', Cibles n°660, miz Even 2025, pp. 19-24</ref>. Implijet e voent e brezelioù trevadenniñ ar vro, ha war-lerc'h er Brezel-bed Kentañ koulz hag en Eil Brezel-bed gant an arme alaman, memes ma oa sanset ar [[Walther P38]] kemer o flas adalek dibenn ar bloavezhioù 1938. Bet eo bet arm-dorn standart en Alamagn hag e Suis. E Frañs e voe pourveziet an [[Archeriezh vroadel|Archeriezh Vroadel]], an [[Tirlu gall|Tirlu]] ha Prefeti Polis Pariz ganti etre 1945 ha 1955. An 3.000 arm implijet a zeue evel ar [[Walther P38]] eus an uzinoù Mauser seizet gant Bro-C'hall. Emporzhiet e voe e [[Stadoù-Unanet Amerika]] gant an embregerezh [[Stoeger]], a roas an anv ''Luger'' dezhi hag a savas stummoù all anezhi e [[.22 Long Rifle]] da skouer. Ar [[Romant polis|romantoù polis]] hag ar filmoù stadunanat a vrudas an anv '''Luger''' a vez implijet kalz eno. Ar munisionoù 7,65 mm Parabellum ha 9 mm Parabellum a zo anvet .30 Luger ha 9 Luger eno a-wechoù evit ar memes abeg. Diwar levezon ar soudarded amerikan deuet da Europa da vare an [[Eil Brezel-bed]] hag a-drugarez da filmoù [[Hollywood]] e raer kalz gant an anv-mañ en Europa abaoe ar bloavezhioù 1950 ha 1960. == Deskrivadur == [[Restr:Luger_cutaway.jpg|thumb|Tresadenn droc'h ar bistolenn Luger 9 mm gant Georg Luger (breved 1908).|230x230px]]Ur bistolenn e dir, dezhi ur [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|blatinenn un-ober]], eo ar P08. Kambret eo e 9 mm Parabellum, ur c'halibr hag a vo implijet e meur a arm-dorn pe pistolenn-vindrailher betek hiziv. Implijout a ra [[Kulasenn (armoù-tan)|kulasenn-c'hlin]] armoù-dorn he rummad. Ur [[Karger (armoù-tan)|c'harger]] 8 tenn war ur golonenn a zo dezhi<ref name=":0" />. An arme alaman a zibabas an adstumm P08 dezhañ ur c'hanol 102 mm. Evit soudarded ar c'hanolierezh e voe dibabet un adstumm all, hiroc'h e c'hanol (203 mm), anvet '''LP08''' (''Lange Pistole 08'') ha lesanvet '''Luger kanolierezh'''<ref>{{En}} BODINO Mauro, ''[http://www.lugerlp08.com/the%20artillery%20luger%20-%20introductory%20article.htm Introductory article]'' war ''The Artillery Luger'' (lennet d'ar 24/01/2024)</ref>. Adstummoù all a voe savet ivez evit ar siviled, da skouer unan "[[karabinenn]]" dezhi ul [[Lamm (arm-tan)|lamm]] a c'halled distagañ. == Produerien == *[[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] : ouzhpenn 700.000 skouerenn evit an arme, eus 1908 betek 1918. *[[Krieghoff]] : 12.000 skouerenn evit al [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]] dreist-holl, etre 1935 ha 1944. *[[Königlich Preußische Gewehrfabrik Erfurt|Erfurt]] : tost da 500.000 skouerenn etre 1911 ha 1918. *[[Mauser]] : war-dro 900.000 pistolenn (merket ''byf'' pe ''S/42'') eus 1930 betek 1942, ha war-dro 3.000 skouerenn produet e 1945 ha 1946 dindan ren ar C'hallaoued. Uzin Mauser Oberndorf a broduas skouerennoù evit ar marc'had sivil etre 1971 ha kreiz ar bloavezhioù 1980 ivez<ref name=":0" />. *[[Waffenfabrik Bern]]. *[[Arsanailh Spandau]]. *[[Simson]]. *[[Vickers]]. *[[Colt's Manufacturing Company]]. == Implijerien ofisiel == * {{Aljeria}} * {{Alamagn}} : eus 1908 betek 1945 en arme hag er polis * [[Republik Demokratel Alamagn]] : goude 1945 evit ar polis * {{Bolivia}} * {{Bro-C'hall}} * {{Bulgaria}} * {{Chile}} * {{Estonia}} : etre 1919 ha 1939 * {{Finland}} : '''M/23PB''' gant ur c'hanol 9 mm nevez * {{Gres}} * {{Iran}} : stummoù '''1314''' ha '''Lange P08''' (goude 1935) * {{Israel}} * {{Iwerzhon}} * {{Libia}} : adalek 1951 * {{Liban}} * {{Norvegia}} : goude 1945 * {{Pologn}} : goude 1945 * {{Portugal}} : '''M/910''' hag '''M/943''' * {{Roumania}} : goude 1945 * {{Spagn}} : da vare [[brezel Spagn]] * {{Taiwan}} : a-raok 1949 * {{Tchad}} : Archeriezh goude 1960 * {{Turkia}} : 1934 * {{URSS}} : goude 1945, armoù tapet digant ar [[Wehrmacht]] * {{Yougoslavia}} : goude 1945 == Er sevenadur == Daoust dezhi bezañ bet implijet gant broioù all hag e prantadoù all eus an Istor eo stag al Luger P08 ouzh skeudenn an ofiserien alaman da vare an Eil Brezel-bed. Arouezioù-trec'h priziet e oant en arme stadunanat : soudarded zo a oa prest da baeañ sammadoù uhel evit degas unan gante d'ar gêr<ref>''"The most eagerly sought trophies were Luger pistols. If anyone wanted a Luger, one officer remarked, he had to ‘shoot the German himself and catch him before he fell’. Back at the beach sailors were paying $135 and there was talk of offers as high as $250, a great deal of money at the time. An enterprising sergeant from the 2nd Armored Division brought back to the beach a truck-load of captured weapons and bartered them for 100 pounds of instant coffee, a commodity which American tank troops regarded as body fuel."'' e ''D-Day : The battle for Normandy'', BEEVOR Anthony, Penguin Books 2009</ref>. An arm a c'haller implijout e meur a c'hoari video, en o zouez ar rummadoù brudet ''[[Medal of Honor|Medal of Honor,]] [[Call of Duty]]'' pe ''[[Battlefield (heuliad c'hoarioù video)|Battlefield]]''. == Levrlennadur == * {{Fr}} GUILLOU Luc, MACHTELINCKX Georges, ''The Luger P.08 Vol. 1 : The First World War and Weimar Years'', Schiffer Publishing, 80 p., ISBN 9780764356575 * {{Fr}} HENROTIN Gérard, ''La Connaissance du Luger'', Éditions H&L - HLebooks.com,1996 * {{Fr}} MALHERBE Michel, ''Les Pistolets Luger'', Crépin-Leblond, 2010, 363 p., ISBN 9782703003410 * {{En}} WHITEMAN Thomas, ''Third Reich Lugers: An Illustrated Collector’s Guide to German Military Lugers from World War II'', Legacy Collectibles Press, 2022, 331 p., ISBN 978-1737993735 == Liammoù diavaez == * {{Fr}} Diellfilmoù ''Histoire du Parabellum de Luger :'' [https://www.youtube.com/watch?v=JZH-b35xtYM 1898-1918] ha [https://www.youtube.com/watch?v=7ACesx68Kns 1918 - hiziv] war ar chadenn ''Le feu aux poudres'' == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{Patrom:WW2ALATroad}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù]] [[Rummad:Armoù Alamagn]] [[Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù alaman ar Brezel-bed Kentañ]] [[Rummad:Armoù alaman an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù ar Brezel Goañv]] eov3r0ob55w9skjzda49jdqtzpqg1o4 0 169853 2148022 2093285 2025-06-02T16:18:55Z Fanchigo 14086 Klokaat, kempen, daveennoù, databox klokoc'h, skeudennoù 2148022 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|STEN|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Pistolet maszynowy STEN, Muzeum Orła Białego.jpg|liamm=Restr:Pistolet maszynowy STEN, Muzeum Orła Białego.jpg|alt=Skeudenn ar pennad STEN (Pistolenn-vindrailher)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn-vindrailher '''Sten Mk. II''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Rouantelezh-Unanet}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn-vindrailher]] damaotomatek/aotomatek |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[9 × 19 mm Parabellum]] |- ! scope="row" |Produerien |RSAF Enfield<br>BSA<br>ROF Fazakerley<br>ROF Maltby<br>ROF Theale<br>Lines Brothers Ltd<br>Long Branch Arsenal ([[Kanada]])<br>Skouerennoù savet gant strolladoù rezistañs o-unan en Europa |- ! scope="row" |Mare implij |1941–bloavezhioù 1960 (Rouantelezh-Unanet) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |3,200 kg |- ! scope="row" |Hirder |762 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |196 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Hed-tenn pleustrek |100 m |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |365 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 32 gartouchenn |- ! scope="row" |Adstummoù |Gwelet ar pennad |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |A |- |} Ar '''STEN''' zo ur [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] saoz kambret e [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] hag implijet e-leizh gant [[armeoù Breizh-Veur]] hag ar [[Kenglad ar Broadoù|C'hommonwealth]] e-pad an [[Eil Brezel-bed]] ha [[Brezel Korea]]. Un arm simpl ha marc'hadmat e oa, azasaet ouzh ezhommoù meur ur brezel-bed. Ouzhpenn d'an armeoù e voe roet ar Sten da strolladoù rezistañs en Europa a-bezh. == Istor ha deskrivadur == E-pad [[emgann Bro-C'hall]] (1940) e voe gwelet gant ar Saozon pegen efedus e oa an [[Maschinenpistole 40|MP40]] alaman. [[British Army|Arme Breizh-Veur]] a gollas ur 100.000 arm-skoaz bennak goude [[emgann Dukark]]. Pistolennoù-mindrailher [[Thompson M1|Thompson]] a voe prenet digant ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], met ne oant ket niverus a-walc'h, hag hir e oa o fourveziañ abalamour d'an tagadennoù listri-spluj ar [[Kriegsmarine]] war ar bigi a dreuze ar meurvor Atlanatel. Divizet e voe sevel war ar prim pistolennoù-mindrailher aes da broduiñ a-yoc'h er Rouantelezh-Unanet<ref name=":0">{{En}} ''[https://www.historicalfirearms.info/post/47464937732/sten-mki-in-the-late-summer-of-1940-britain-was Sten MK I]'', Historical Firearms (lennet d'an 01/06/2025)</ref>. Er goañv 1940, dindan 36 devezh hepken, ur skipailh renet gant ar major [[Reginald V. Shepherd]] hag [[Harold J. Turpin]] a lakaas sevel ur pimpatrom en un atalier er [[Middlesex]], anvet '''T40/1''' pe '''Turpin 40'''. Goude un nebeud kemmoù e voe anvet '''STEN''', un akronim : '''ST''' evit anvioù-familh ijinerien an arm hag '''EN''' evit uzin-armoù RSAF Enfield. Un arm simpl e oa, e metal penn-da-benn, dezhañ ur [[Arm-tennata#Tennata damaotomatek hag aotomatek|sistem tennata dre argil]]. Kambret e oa evit an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], ur munision a oa aes da gavout en Europa d'ar poent-se, hag a veze implijet gant nerzhioù an [[Trede Reich]] ivez : kement-mañ a aotree implij stokoù seziset digant an enebourien. 100.000 skouerenn eus ar stumm kentañ (Mk. 1) a oa bet produet e kreiz 1941 dija, a-raok e vije simplaet an arm c'hoazh ha produet stummoù all<ref name=":0" />. 2₤ e oa koust-produiñ ar STEN da vare ar brezel, kalz izeloc'h evit 14₤ al [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] da skouer. E-touez he sioù nes e oa he [[Karger (armoù-tan)|c'harger]] 32 gartouchenn war ur golonenn a galite izel, hag he zech da dennañ hec'h-unan ma veze skoet kreñv enni<ref>{{Fr}} McNAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 218</ref>. === Stummoù === * '''Mark I''' (1941, 100.000 skouerenn produet). * '''Mark II''' (2.000.000 skouerenn produet e 1941-1942) : stumm produetañ. Homañ a voe roet kalzig d'an emsavadegoù rezistañs en Europa aloubet, reoù Breizh en o zouez. Tri lamm a c'halled montañ warni : unan "skeledenn" savet diwar un duellenn, unan e stumm un T, hag unan all dezhañ un dornikell-pistolenn<ref name=":1">{{Fr}} LE SANT Tanguy, ''Les armes du 6 juin 1944 et de la bataille de Normandie'', Gazette des Armes n° 575, miz Even 2024, p. 33 </ref>. * '''Mark III''' (876.886 skouerenn produet e 1943-1944) : stumm simplaet c'hoazh savet diwar tol koaget ha soudet<ref name=":1" />. * '''Mark IV''' : stumm arnodel evit an harzlammerien, ha ne voe ket produet da vat james<ref name=":2">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/submachine-guns/great-britain-submachine-guns/sten-eng/ STEN submachine gun / machine carbine]'', Modern Firearms (lennet d'an 30/05/2025)</ref>. * '''Mark V''' (400.000 skouerenn produet adalek 1944<ref name=":1" />) : stumm savet e 1944 evit ober eus ar STEN un arm dezhañ perzhioù tostoc'h ouzh armoù hininennel keroc'h all. Ouzhpennet e voe neuze ul lamm e koad hag un dornikell-pistolenn dezhañ<ref>'''{{Fr}}''' McNAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 221</ref>. Sistem bukañ ar fuzuilhoù [[Lee-Enfield|Lee-Enfield N°4 Mk. 1]] a oa savet warni<ref name=":1" />. Implijet e voe gant an arme betek ar bloavezhioù 1950 ha donedigezh ar pistolennoù-mindrailher [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]]<ref name=":2" />. * adstummoù gant [[Reduer-son|reduerioù-son]] ('''Mark II(S)''', '''Mark VI'''). * adstummoù produet gant broioù all goude an Eil Brezel-bed. <gallery> Restr:Sten factory 1942.jpg|Micherourez ganti ur STEN, e uzin Small Arms Plant [[Long Branch]] ([[Kanada]]), miz Mae 1942 Restr:Men of the Durham Light Infantry operate a radio and keep watch for the enemy, near Bayeux, Normandy, 11 June 1944. B5378.jpg|Soudarded saoz an Durham Light Infantry e-kichen [[Bayeux]] ([[Normandi]]), 11 a viz Even 1944 Restr:Achtergelaten zelfgefabriceerd machinepistool zonder magazijn, Bestanddeelnr 7257.jpg|Ur STEN artizanel savet gant rebelled e [[Indonezia]] (1947) </gallery> == Levrlennadur == * {{en}} FINDLAY David S., ''Firearm Anatomy - Book II The STEN Submachine Gun,'' 2014, 243 p., ISBN 978-1495975806 * {{En}} HENROTIN Gérard, ''The English Sten Submachine Gun Explained'', HL Publishing, 2008 * {{En}} THOMPSON Leroy, ''The Sten Gun,'' Osprey Publishing, 2012, 80 p., ISBN 978-1849087599 == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù-mindrailher]] [[Rummad:Armoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] 9hj7w4xf8g36qhgl657rk97tn57m0vb 2148023 2148022 2025-06-02T16:20:53Z Fanchigo 14086 /* Stummoù */ 2148023 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|STEN|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Pistolet maszynowy STEN, Muzeum Orła Białego.jpg|liamm=Restr:Pistolet maszynowy STEN, Muzeum Orła Białego.jpg|alt=Skeudenn ar pennad STEN (Pistolenn-vindrailher)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn-vindrailher '''Sten Mk. II''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Rouantelezh-Unanet}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn-vindrailher]] damaotomatek/aotomatek |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[9 × 19 mm Parabellum]] |- ! scope="row" |Produerien |RSAF Enfield<br>BSA<br>ROF Fazakerley<br>ROF Maltby<br>ROF Theale<br>Lines Brothers Ltd<br>Long Branch Arsenal ([[Kanada]])<br>Skouerennoù savet gant strolladoù rezistañs o-unan en Europa |- ! scope="row" |Mare implij |1941–bloavezhioù 1960 (Rouantelezh-Unanet) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |3,200 kg |- ! scope="row" |Hirder |762 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |196 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Hed-tenn pleustrek |100 m |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |365 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 32 gartouchenn |- ! scope="row" |Adstummoù |Gwelet ar pennad |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |A |- |} Ar '''STEN''' zo ur [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] saoz kambret e [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] hag implijet e-leizh gant [[armeoù Breizh-Veur]] hag ar [[Kenglad ar Broadoù|C'hommonwealth]] e-pad an [[Eil Brezel-bed]] ha [[Brezel Korea]]. Un arm simpl ha marc'hadmat e oa, azasaet ouzh ezhommoù meur ur brezel-bed. Ouzhpenn d'an armeoù e voe roet ar Sten da strolladoù rezistañs en Europa a-bezh. == Istor ha deskrivadur == E-pad [[emgann Bro-C'hall]] (1940) e voe gwelet gant ar Saozon pegen efedus e oa an [[Maschinenpistole 40|MP40]] alaman. [[British Army|Arme Breizh-Veur]] a gollas ur 100.000 arm-skoaz bennak goude [[emgann Dukark]]. Pistolennoù-mindrailher [[Thompson M1|Thompson]] a voe prenet digant ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], met ne oant ket niverus a-walc'h, hag hir e oa o fourveziañ abalamour d'an tagadennoù listri-spluj ar [[Kriegsmarine]] war ar bigi a dreuze ar meurvor Atlanatel. Divizet e voe sevel war ar prim pistolennoù-mindrailher aes da broduiñ a-yoc'h er Rouantelezh-Unanet<ref name=":0">{{En}} ''[https://www.historicalfirearms.info/post/47464937732/sten-mki-in-the-late-summer-of-1940-britain-was Sten MK I]'', Historical Firearms (lennet d'an 01/06/2025)</ref>. Er goañv 1940, dindan 36 devezh hepken, ur skipailh renet gant ar major [[Reginald V. Shepherd]] hag [[Harold J. Turpin]] a lakaas sevel ur pimpatrom en un atalier er [[Middlesex]], anvet '''T40/1''' pe '''Turpin 40'''. Goude un nebeud kemmoù e voe anvet '''STEN''', un akronim : '''ST''' evit anvioù-familh ijinerien an arm hag '''EN''' evit uzin-armoù RSAF Enfield. Un arm simpl e oa, e metal penn-da-benn, dezhañ ur [[Arm-tennata#Tennata damaotomatek hag aotomatek|sistem tennata dre argil]]. Kambret e oa evit an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], ur munision a oa aes da gavout en Europa d'ar poent-se, hag a veze implijet gant nerzhioù an [[Trede Reich]] ivez : kement-mañ a aotree implij stokoù seziset digant an enebourien. 100.000 skouerenn eus ar stumm kentañ (Mk. 1) a oa bet produet e kreiz 1941 dija, a-raok e vije simplaet an arm c'hoazh ha produet stummoù all<ref name=":0" />. 2₤ e oa koust-produiñ ar STEN da vare ar brezel, kalz izeloc'h evit 14₤ al [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] da skouer. E-touez he sioù nes e oa he [[Karger (armoù-tan)|c'harger]] 32 gartouchenn war ur golonenn a galite izel, hag he zech da dennañ hec'h-unan ma veze skoet kreñv enni<ref>{{Fr}} McNAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 218</ref>. === Stummoù === * '''Mark I''' (1941, 100.000 skouerenn produet). * '''Mark II''' (2.000.000 skouerenn produet e 1941-1942) : stumm produetañ. Homañ a voe roet kalzig d'an emsavadegoù rezistañs en Europa aloubet, reoù Breizh en o zouez. Tri lamm a c'halled montañ warni : unan "skeledenn" savet diwar un duellenn, unan e stumm un T, hag unan all dezhañ un dornikell-pistolenn<ref name=":1">{{Fr}} LE SANT Tanguy, ''Les armes du 6 juin 1944 et de la bataille de Normandie'', Gazette des Armes n° 575, miz Even 2024, p. 33 </ref>. * '''Mark III''' (876.886 skouerenn produet e 1943-1944) : stumm simplaet c'hoazh savet diwar tol koaget ha soudet<ref name=":1" />. * '''Mark IV''' : stumm arnodel evit an harzlammerien, ha ne voe ket produet da vat james<ref name=":2">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/submachine-guns/great-britain-submachine-guns/sten-eng/ STEN submachine gun / machine carbine]'', Modern Firearms (lennet d'an 30/05/2025)</ref>. * '''Mark V''' (400.000 skouerenn produet adalek 1944<ref name=":1" />) : stumm savet e 1944 evit ober eus ar STEN un arm dezhañ perzhioù tostoc'h ouzh armoù hininennel keroc'h all. Ouzhpennet e voe neuze ul lamm e koad hag un dornikell-pistolenn dezhañ<ref>'''{{Fr}}''' McNAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 221</ref>. Sistem bukañ ar fuzuilhoù [[Lee-Enfield|Lee-Enfield N°4 Mk. 1]] a oa savet warni<ref name=":1" />. Implijet e voe gant an arme betek ar bloavezhioù 1950 ha donedigezh ar pistolennoù-mindrailher [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]]<ref name=":2" />. * adstummoù gant [[Reduer-son|reduerioù-son]] ('''Mark II(S)''', '''Mark VI'''). * adstummoù produet gant broioù all goude an Eil Brezel-bed, evel an M38 e [[Sina]], pe kopiennoù artizanel gant strolladoù emsaverien. <gallery> Restr:Sten factory 1942.jpg|Micherourez ganti ur STEN, e uzin Small Arms Plant [[Long Branch]] ([[Kanada]]), miz Mae 1942 Restr:Men of the Durham Light Infantry operate a radio and keep watch for the enemy, near Bayeux, Normandy, 11 June 1944. B5378.jpg|Soudarded saoz an Durham Light Infantry e-kichen [[Bayeux]] ([[Normandi]]), 11 a viz Even 1944 Restr:Achtergelaten zelfgefabriceerd machinepistool zonder magazijn, Bestanddeelnr 7257.jpg|Ur STEN artizanel savet gant rebelled e [[Indonezia]] (1947) </gallery> == Levrlennadur == * {{en}} FINDLAY David S., ''Firearm Anatomy - Book II The STEN Submachine Gun,'' 2014, 243 p., ISBN 978-1495975806 * {{En}} HENROTIN Gérard, ''The English Sten Submachine Gun Explained'', HL Publishing, 2008 * {{En}} THOMPSON Leroy, ''The Sten Gun,'' Osprey Publishing, 2012, 80 p., ISBN 978-1849087599 == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù-mindrailher]] [[Rummad:Armoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] bhmvvsv2ccl981s0mbd377pjf3cpxav 0 170125 2148295 2134353 2025-06-04T19:55:59Z Fanchigo 14086 Munisionoù, tennet ul liamm torret 2148295 wikitext text/x-wiki [[Restr:Colt logo.png|dehou|frameless]] Ar '''Colt's Manufacturing Company''' (pe '''CMC''', gwechall '''''Colt's Patent Firearms Manufacturing Company''''') zo un embregerezh [[Arm-tan|armoù-tan]] amerikan diazezet e [[Hartford (Connecticut)|Hartford]] ([[Connecticut]]). Savet e oa bet gant [[Samuel Colt]] e 1855 goude freuz-stal e embregerezh kent, ar ''Patent Arms Manufacturing of Paterson'' ([[New Jersey]]). Brudet eo bet evit e [[Revolver|revolverioù]] adalek an XIX{{Vet}} kantved, met produet en deus ivez armoù modern implijet gant armeoù [[Stadoù-Unanet Amerika]] hag [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA]] en XX{{Vet}} kantved. == Istor == === XIX{{Vet}} kantved === [[Restr:"Peacemaker" Colt Single-Action Army Revolver, serial no. 4519 MET 59.143.4 169744 jan2015.jpg|kleiz|thumb|Ur revolver Colt Single Action Army]] Da 22 vloaz, e 1836, e lakaas [[Samuel Colt]] ur breved war ur revolver anvet [[Colt Paterson]]. Digeriñ a reas e uzin kentañ, ar '''Patent Arms Manufacturing of Paterson''', en New Jersey<ref>{{en}} [https://www.colt.com/timeline ''The Colt Story''] war lec'hienn an embregerezh (lennet d'ar 24/05/2025)</ref>. Mont a reas en-dro betek e freuz-stal e 1842. E 1847, da geñver ar [[brezel etre Mec'hiko hag ar Stadoù-Unanet]], an arme amerikan a urzhias 1.000 skouerenn eus ar [[Colt Walker]], ur revolver un ober ijinet asambles gant Samuel Hamilton Walker. Sevel a reas neuze ar Colt's Patent Firearms Manufacturing Company hag e tigoras un uzin e Hartford. E-pad [[brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] e pourvezias armeoù an Norzh gant 127.157 revolver Colt 1860 Army, ha revolverioù Colt 1861 Navy. E 1862 e varvas trumm Samuel Colt, hag e 1864 e voe distrujet uzin Hartford gant un tan-gwall. Daoust da se e chomas bev an embregerezh a-drugarez da gresk ar goulenn war an armoù-tan degaset gant astenn ar vro war-zu kornôg ar c'hevandir. Ar [[Colt Single Action Army]] (1872) a voe dibabet gant an arme. Lesanvet e voe ar ''peacemaker'' (peoc'haer) ha dont a reas da vezañ arm arouezius ar mare-se eus istor ar Stadoù-Unanet. === XX{{Vet}} kantved === Gant [[John Browning|John Moses Browning]] e kenlabouras an embregerezh. Produiñ a reas ar [[Pistolenn|bistolenn]] [[Colt M1911]], ar [[fuzuilh-vindrailher]] [[BAR M1918|Browning BAR M1918]] hag ar [[M1917 (revolverioù)|revolver M1917]] implijet adalek ar [[Brezel-bed Kentañ]]. E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e oa 15.000 implijad er stal, evit produiñ da skouer ar [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] Thompson dindan aotre. [[Restr:M16 (Armalite Colt AR-15) at Athens War Museum on November 22, 2022.jpg|thumb|Ur fuzuilh-arsailh Colt M16 e Mirdi ar Brezel ([[Aten]])]] E dibenn ar bloavezhioù 1950 e prenas Colt breved an [[AR-15]] digant an an embregerezh Armalite. Dont a reas da vezañ fuzuilh-arsailh nesañ arme ar Stadoù-Unanet er bloavezhioù 1960 ha kantadoù a viliadoù anezhi a voe produet gant Colt dindan an anv [[M16 (fuzuilh)|M16]]. E dibenn ar bloavezhioù 1960 e voe savet gant an embregerezh ar [[Colt Shields]], ur revolver a denne tammoù [[Kleiz (karregad)|kleiz]], evit pourveziñ ar vleinerien kirri-nij-linenn betek-gouzout e vije bet klasket adtuañ o c'harbed gant torfedourien. Adalek ar bloavezhioù 1980 e voe kollet tachenn tamm-ha-tamm gant Colt. Arme ar Stadoù-Unanet a zibabas ar [[Beretta 92]] da gemer plas ar Colt M1911 e 1985. Gouarnamant ar vro a sinas ur gevrat gant an [[FN Herstal]] evit produiñ ar fuzuilh M16. E 1992 e tisklêrias Colt bezañ dindan gouarn al lezenn amerikan war ar freuz-stal. Prenet e voe an embregerezh evit 26 milion dollar gant ar strollad Zilkha & Co e 1994. === XXI{{Añ}} kantved === Goude bezañ bet gwerzhet, rannet ha bodet adarre e kendalc'h Colt da vont war vihanaat e deroù ar c'hantved. Koll a ra marc'had produerezh ar garabinenn [[M16 (fuzuilh)|M4]]. Lakaet e vez an embregerezh dindan gouarn al lezenn war ar freuz-stal ur wech ouzhpenn e 2015<ref>{{fr}} [https://www.lemonde.fr/entreprises/article/2015/06/16/le-fabricant-d-armes-colt-a-nouveau-menace-par-la-faillite_4655136_1656994.html ''Le fabricant d'armes Colt à nouveau en faillite''] war Le Monde, 16/06/2015 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. Prenet eo bet e 2021 gant an holding tchek Česká zbrojovka Group, a vez adanvet [[Colt CZ Group]] e miz Ebrel 2022<ref>{{en}} [https://www.coltczgroup.com/en/media-press-releases/czg-ceska-zbrojovka-group-has-changed-its-name-to-colt-cz-group-se ''Ceska Zbrojovka Group has changed its name to Colt CZ Group SE''] war bajenn ar strollad, 12/04/2022 (lennet d'ar 03/06/2025)</ref>. Hervez ez eus bet produet war-dro 30 milion a armoù gant an embregerezh Colt abaoe 1836. [[Restr:Colt M1911 (6971799429) noBG.jpg|thumb|Ur bistolenn damaotomatek Colt M1911]] == Produioù brudetañ == === Armoù === * ar revolverioù [[Colt Paterson]], [[Colt 1851 Navy]], Colt 1860 Army, Colt 1861 Navy, [[Colt Single Action Army]], [[Colt M1892]], [[Colt New Service]], [[Colt Official Police]], [[Colt Anaconda]], [[Colt Python]], [[Colt Cobra]], Colt Lawman, Colt Walker, [[Colt King Cobra]] ha Colt Trooper ; * ar pistolennoù [[Colt M1911]], Colt Double Eagle ; * ar fuzuilh-arsailh [[M16 (fuzuilh)|Colt M16]] hag hec'h adstummoù, en o zouez ar garabinenn [[Colt M4|M4]] ; * ar bistolenn-vindrailher [[Thompson M1|Thompson]] produet dindan aotre, hag ur stumm eus an M16 kambret e [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], ar Colt 635 SMG. === Munisionoù === * [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] * [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] * [[.38 Long Colt|.32 Long Colt]] * [[.380 ACP]] * [[9 × 23 mm Winchester]] * [[.38 ACP]] * [[.38 Short Colt]] * [[.38 Long Colt]] * [[.38 Super]] * [[.41 Short Colt]] * [[.41 Long Colt]] * [[.45 Colt|.44 Colt]] * [[.45 ACP]] * [[.45 Colt]] == Liammoù diavaez == * {{En}} [https://www.colt.com Lec'hienn an embregerezh Colt's Manufacturing Company LLC] == Daveennoù == [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù SUA]] <references />{{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1855]] na4f06sp7galhkjgk19yt70szee1gq1 2148296 2148295 2025-06-04T20:00:53Z Fanchigo 14086 2148296 wikitext text/x-wiki [[Restr:Colt logo.png|dehou|frameless]] Ar '''Colt's Manufacturing Company''' (pe '''CMC''', gwechall '''''Colt's Patent Firearms Manufacturing Company''''') zo un embregerezh [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel amerikan diazezet e [[Hartford (Connecticut)|Hartford]] ([[Connecticut]]). Savet e oa bet gant [[Samuel Colt]] e 1855 goude freuz-stal e embregerezh kent, ar ''Patent Arms Manufacturing of Paterson'' ([[New Jersey]]). Brudet eo bet evit e [[Revolver|revolverioù]] adalek an XIX{{Vet}} kantved, met produet en deus armoù modern implijet gant armeoù [[Stadoù-Unanet Amerika]] hag [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA]] en XX{{Vet}} kantved ivez. == Istor == === XIX{{Vet}} kantved === [[Restr:"Peacemaker" Colt Single-Action Army Revolver, serial no. 4519 MET 59.143.4 169744 jan2015.jpg|kleiz|thumb|Ur revolver Colt Single Action Army]] Da 22 vloaz, e 1836, e vreouas [[Samuel Colt]] ur revolver anvet [[Colt Paterson]]. Digeriñ a reas e uzin kentañ, ar '''Patent Arms Manufacturing of Paterson''', en New Jersey<ref>{{en}} [https://www.colt.com/timeline ''The Colt Story''] war lec'hienn an embregerezh (lennet d'ar 24/05/2025)</ref>. Mont a reas en-dro betek e freuz-stal e 1842. E 1847, da geñver ar [[brezel etre Mec'hiko hag ar Stadoù-Unanet]], an arme stadunanat a urzhias 1.000 skouerenn eus ar [[Colt Walker]], ur revolver [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|un-ober]] ijinet asambles gant Samuel Hamilton Walker. Sevel a reas neuze ar Colt's Patent Firearms Manufacturing Company hag e tigoras un uzin e Hartford. E-pad [[brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] e pourvezias armeoù an Norzh gant 127.157 revolver Colt 1860 Army, ha revolverioù [[Colt 1861 Navy]]. E 1862 e varvas trumm Samuel Colt, hag e 1864 e voe distrujet uzin Hartford gant un tan-gwall. Daoust da se e chomas bev an embregerezh a-drugarez da gresk ar goulenn war an armoù-tan degaset gant astenn ar vro war-zu kornôg ar c'hevandir. Ar [[Colt Single Action Army]] (1872) a voe dibabet gant an arme. Lesanvet e voe ar ''peacemaker'' (peoc'haer) ha dont a reas da vezañ arm arouezius ar mare-se eus istor ar Stadoù-Unanet. === XX{{Vet}} kantved === Gant [[John Browning|John Moses Browning]] e kenlabouras an embregerezh. Produiñ a reas ar [[Pistolenn|bistolenn]] [[Colt M1911]], ar [[fuzuilh-vindrailher]] [[BAR M1918|Browning BAR M1918]] hag ar [[M1917 (revolverioù)|revolver M1917]] implijet adalek ar [[Brezel-bed Kentañ]]. E-pad an [[Eil Brezel-bed]] e oa 15.000 implijad er stal, evit produiñ da skouer ar [[Pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] [[Thompson M1|Thompson]] dindan aotre. [[Restr:M16 (Armalite Colt AR-15) at Athens War Museum on November 22, 2022.jpg|thumb|Ur fuzuilh-arsailh Colt M16 e Mirdi ar Brezel ([[Aten]])]] E dibenn ar bloavezhioù 1950 e prenas Colt breved an [[AR-15]] digant an an embregerezh [[Armalite]]. Dont a reas da vezañ [[fuzuilh-arsailh]] nesañ arme ar Stadoù-Unanet er bloavezhioù 1960 ha kantadoù a viliadoù anezhi a voe produet gant Colt dindan an anv [[M16 (fuzuilh)|M16]]. E dibenn ar bloavezhioù 1960 e voe savet gant an embregerezh ar [[Colt Shields]], ur revolver hag a denne tammoù [[Kleiz (karregad)|kleiz]], evit pourveziñ ar vleinerien kirri-nij-linenn betek-gouzout e vije bet klasket adtuañ o c'harbed gant torfedourien. Adalek ar bloavezhioù 1980 e voe kollet tachenn tamm-ha-tamm gant Colt. Arme ar Stadoù-Unanet a zibabas ar [[Beretta 92]] da gemer plas ar Colt M1911 e 1985. Gouarnamant ar vro a sinas ur gevrat gant an [[FN Herstal]] evit produiñ ar fuzuilh M16. E 1992 e tisklêrias Colt bezañ dindan gouarn al lezenn stadunanat war ar freuz-stal. Prenet e voe an embregerezh evit 26 milion dollar gant ar strollad Zilkha & Co e 1994. === XXI{{Añ}} kantved === Goude bezañ bet gwerzhet, rannet ha bodet adarre e kendalc'has Colt da vont war vihanaat e deroù ar c'hantved. Koll a reas marc'had produerezh ar garabinenn [[M16 (fuzuilh)|M4]]. Lakaet e vvoe an embregerezh dindan gouarn al lezenn war ar freuz-stal ur wech ouzhpenn e 2015<ref>{{fr}} [https://www.lemonde.fr/entreprises/article/2015/06/16/le-fabricant-d-armes-colt-a-nouveau-menace-par-la-faillite_4655136_1656994.html ''Le fabricant d'armes Colt à nouveau en faillite''] war Le Monde, 16/06/2015 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. Prenet eo bet e 2021 gant an holding tchek Česká zbrojovka Group, a zo bet adanvet [[Colt CZ Group]] e miz Ebrel 2022<ref>{{en}} [https://www.coltczgroup.com/en/media-press-releases/czg-ceska-zbrojovka-group-has-changed-its-name-to-colt-cz-group-se ''Ceska Zbrojovka Group has changed its name to Colt CZ Group SE''] war bajenn ar strollad, 12/04/2022 (lennet d'ar 03/06/2025)</ref>. Hervez ez eus bet produet war-dro 30 milion a armoù gant an embregerezh Colt abaoe 1836. [[Restr:Colt M1911 (6971799429) noBG.jpg|thumb|Ur bistolenn damaotomatek Colt M1911]] == Produioù brudetañ == === Armoù === * ar revolverioù [[Colt Paterson]], [[Colt 1851 Navy]], Colt 1860 Army, Colt 1861 Navy, [[Colt Single Action Army]], [[Colt M1892]], [[Colt New Service]], [[Colt Official Police]], [[Colt Anaconda]], [[Colt Python]], [[Colt Cobra]], Colt Lawman, Colt Walker, [[Colt King Cobra]] ha Colt Trooper ; * ar pistolennoù [[Colt M1911]], Colt Double Eagle ; * ar fuzuilh-arsailh [[M16 (fuzuilh)|Colt M16]] hag hec'h adstummoù, en o zouez ar garabinenn [[Colt M4|M4]] ; * ar bistolenn-vindrailher [[Thompson M1|Thompson]] produet dindan aotre, hag ur stumm eus an M16 kambret e [[9 x 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], ar Colt 635 SMG. === Munisionoù === * [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] * [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] * [[.38 Long Colt|.32 Long Colt]] * [[.380 ACP]] * [[9 × 23 mm Winchester]] * [[.38 ACP]] * [[.38 Short Colt]] * [[.38 Long Colt]] * [[.38 Super]] * [[.41 Short Colt]] * [[.41 Long Colt]] * [[.45 Colt|.44 Colt]] * [[.45 ACP]] * [[.45 Colt]] == Liammoù diavaez == * {{En}} [https://www.colt.com Lec'hienn an embregerezh Colt's Manufacturing Company LLC] == Daveennoù == [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù SUA]] <references />{{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1855]] 4wyv2vzojsadtotu5ge7mk4ayn3y9qf 0 170211 2147988 2147907 2025-06-02T12:02:39Z Fanchigo 14086 /* Armoù (hervez o bro) */ 2147988 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] i5u7kkc8mblkg69c2l26s181sue4fp0 2148031 2147988 2025-06-02T18:57:54Z Fanchigo 14086 2148031 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] 676jr6pfjfs60jfhguqrvvuyjiloacw 2148036 2148031 2025-06-02T19:32:36Z Fanchigo 14086 2148036 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] 3ljvjcw16zqadanxa99eybxdwut22pn 2148042 2148036 2025-06-02T19:40:01Z Fanchigo 14086 /* Fuzuilhoù */ 2148042 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] r1s5l3owfc07jiylbsat804itkrunda 2148043 2148042 2025-06-02T19:42:04Z Fanchigo 14086 2148043 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] 361h1ikvucvaql9jpytj7j00nlfpt1b 2148228 2148043 2025-06-04T11:27:11Z Fanchigo 14086 /* Revolverioù */ 2148228 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] mvnf1k14nwkne3ljhzjs5uvdwisok0b 2148230 2148228 2025-06-04T12:09:08Z Fanchigo 14086 2148230 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] 8tkdsnkbdltfj1b57gpz0h3a0idnu88 2148231 2148230 2025-06-04T12:10:26Z Fanchigo 14086 2148231 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] dduy4xahwraou6h35s9phz5b9xzzv57 2148233 2148231 2025-06-04T12:28:32Z Fanchigo 14086 /* Revolverioù */ 2148233 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Mauser C78]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] njh6ggucs60veic5q9ip87cen9h0v55 2148330 2148233 2025-06-05T09:10:16Z Fanchigo 14086 /* Armoù (hervez o bro) */ 2148330 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Mauser C78]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Ludwig Loewe & Co.|Loewe]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] kxn5rl0fzr4phq85wql04yhn28qvrru 2148430 2148330 2025-06-05T19:23:44Z Fanchigo 14086 2148430 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Mauser C78]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Ludwig Loewe & Co.|Loewe]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Uziel Gal]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] hxz124abnef039247f9mna9wd97p7kv 2148435 2148430 2025-06-05T19:38:55Z Fanchigo 14086 /* Fuzuilhoù */ 2148435 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Lee Navy M1895]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Mauser C78]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Ludwig Loewe & Co.|Loewe]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Uziel Gal]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] i5e2wqb4g9wvoe9lqsrz5st71yl8mxu 2148462 2148435 2025-06-05T21:14:47Z Fanchigo 14086 2148462 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ {|width="100%" border="0" cellspacing="4" cellpadding="2" | align="left" valign="center"|[[Restr:2019 Colt Navy 1851 Leech&Rigdon.jpg|kreizenn|frameless|299x299px]] | align="left" valign="center"| <div align="center" style="font-size:150%;">[[Restr:Apache chieff Geronimo (right) and his warriors in 1886.jpg|kreizenn|frameless]]'''Donemat war borched an armoù-tan !''' </div> <div align="center" style="font-size:100%;"> An [[Arm-tan|armoù-tan]] a zo stag ouzh istor Mab-den abaoe kantvedoù evit brezeliñ, chaseal, ober sport, torfediñ, en em zifenn... O sevel hag o implij a ro ur skeudenn eus ar gevredigezh e-lec'h ma vevomp war tachennoù an teknologiezhioù, ar gwir, ar geopolitikerezh hag ar justis. '''War ar bajenn [[Geriaoueg an armoù-tan]] e kavoc'h pennadoù berr war sujedoù n'eus ket bet savet pajenn ebet diwar o fenn evit poent.''' </div> | align="right" valign="center"| [[Skeudenn:GLOCK 17 Gen 4 Pistol MOD 45160305.jpg|130x130px]] |}<div style="text-align:center;"> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''ARMOÙ'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-skoaz == === [[Fuzuilh|Fuzuilhoù]] === [[Arisaka 38]] • [[Arisaka 99]] • [[Baker (fuzuilh)|Baker]] • [[Barrett M82]] • [[Barrett MRAD]] • [[Benelli M4]] • [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] • [[Berthier (armoù-skoaz)|Berthier]] • [[Brown Bess]] • [[Carcano M91]] • [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] • [[Dreyse (fuzuilh)|Dreyse]] • [[FN FNAR]] • [[FR-F1]] • [[Gewehr 88]] • [[Gewehr 98]] • [[Gras (fuzuilh)|Gras]] • [[Henry (fuzuilh)|Henry]] • [[Krag-Jørgensen]] • [[Lebel (fuzuilh)|Lebel]] • [[Lee-Enfield]] • [[Lee Navy M1895]] • [[Long rifle]] • [[M14 (fuzuilh)|M14]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M1917 Enfield]] • [[Mannlicher M1885]] • [[Mannlicher M1893]] • [[Mannlicher M1895]] • [[Mannlicher-Schönauer]] • [[Martini-Henry]] • [[MAS-36|MAS 36]] • [[Mauser M1889]] • [[Mauser M1893]] • [[Mauser Standard-Modell]] • [[McMillan Tac-50]] • [[Meunier A6]] • [[Mosin-Nagant]] • [[Murata (armoù-skoaz)|Murata]] • [[Pattern 1914 Enfield]] • [[PGM Hécate II]] • [[PTRD-41|PTRD 41]] • [[Remington Rolling Block|Rolling Block]] • [[Ross (fuzuilh)|Ross]] • [[Fusil automatique modèle 1917|RSC M1917]] • [[Schmidt-Rubin]] • [[Snider-Enfield]] • [[Sharps (fuzuilh)|Sharps]] • [[Spencer (fuzuilh)|Spencer]] • [[Springfield Model 1873|Springfield M1873]] • [[Springfield M1903]] • [[Springfield Model 1922|Springfield M1922]] • [[SVD (fuzuilh)|SVD Dragunov]] • [[SVT-40|SVT 40]] • [[Fuzuilh Tchang Kai-chek|Tchang Kai-chek]] === [[Fuzuilh-arsailh|Fuzuilhoù-arsailh]] === [[Restr:HK416N.png|kleiz|frameless|110x110px]][[AEK-971]] • [[Nikonov AN-94|AN-94]] • [[AK-47]] • [[AK-74]] • [[AK-12]] • [[AR-15]] • [[Avtomat Fedorova]] • [[CZ 805 BREN]] • [[FAMAS]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FN F2000]] • [[FN FNC]] • [[FN SCAR]] • [[IMI Galil|Galil]] • [[HK G36]] • [[HK 416]] • [[M4 Carbine]] • [[M16 (fuzuilh)|M16]] • [[M27 Infantry Automatic Rifle|M27 IAR]] • [[QBZ-95]] • [[QBZ-191]] • [[Samopal vz. 58|Sa vz. 58]] • [[SIG SG 540|SIG 540]] • [[SIG SG 550|SIG 550]] • [[Steyr AUG]] • [[Sturmgewehr 44]] === [[Fuzuilh-emgann|Fuzuilhoù-emgann]] === [[AVS-36|AVS 36]] • [[FN FAL]] • [[Gewehr 41]] • [[Fuzuilh Jeneral Liu|Jeneral Liu]] • [[Johnson M1941]] • [[M1 Garand]] • [[MAS 49]] • [[AR-10]] • [[HK G3]] • [[SAFN 49]] • [[SIG SG 510|SIG 510]] === [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|Fuzuilhoù-chase]] === [[BAR (karabinenn)|BAR]] • [[Baikal IZh-27]] • [[Benelli Raffaello]] • [[Benelli Super Black Eagle]] • [[Beretta A300]] • [[Beretta A400]] • [[Browning Auto-5]] • [[Browning B25]] • [[Chapuis C35]] • ''[[Fuzuilh-liorzh]]'' • [[M30 Luftwaffe]] • [[Perazzi MX 410]] • [[Ruger Red Label]] • [[Verney-Carron Sagittaire]][[Restr:Army Heritage Museum B.A.R..jpg|kleiz|frameless|140x140px]] === [[Fuzuilh-vindrailher|Fuzuilhoù-mindrailher]] === [[BAR M1918]] • [[Bren (fuzuilh-vindrailher)|BREN]] • [[Chauchat (fuzuilh-vindrailher)|Chauchat]] • [[DP-27/DP-28]] • [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] • [[FM 24/29]] • [[FN Minimi]] • [[Hotchkiss M1922]] • [[Lewis (fuzuilh-vindrailher)|Lewis]] • [[Madsen (fuzuilh-vindrailher)|Madsen]] • [[M249 light machine gun|M249 SAW]] • [[RPK]] • [[Type 99 (fuzuilh-vindrailher)|Type 99]] • [[Ultimax 100]] === [[Fuzuilh-pomp|Fuzuilhoù-pomp]] === [[Ithaca 37]] • [[Mossberg 500]] • [[Remington 870]] • [[Winchester 1300]] • [[Winchester Model 1897]] • [[Winchester Model 1912]] === [[Karabinenn|Karabinennoù]] === [[Bergara B14]] • [[Chiappa Little Badger]] • [[CZ 457]] • [[CZ 600]] • [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]] • [[Gewehr 43]] • [[K31 (karabinenn)|Karabiner 31]] • [[Karabiner 98k]] • [[M1 (karabinenn)|M1]] • [[M4 Survival Rifle]] • [[Marlin Model 60]] • [[Mossberg Patriot]] • [[Remington 700]] • [[Ruger 10/22]] • [[Ruger 77]] • [[Ruger Gunsite Scout]] • [[Savage Model 110]] • ''[[Scout Rifle]]'' • [[SKS]] • [[Tikka T1x]] • [[Tikka T3]] • [[Winchester Model 1873]] • [[Winchester Model 1886]] • [[Winchester Model 52]] • [[Puška vz. 24|Vz. 24]] === [[Mindrailherez|Mindrailherezioù]] === [[Restr:MG42 1 noBG.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[AA 52]] • [[Bollée (mindrailherez)|Bollée]] • [[Browning M1917]] • [[Browning M1919]] • [[Colt-Browning M1895]] • [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]] • [[Hotchkiss Modèle 1914]] • [[KPV]] • [[M134 Minigun]] • [[M60 (mindrailherez)|M60]] • [[M2 Browning]] • [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]] • [[MG 08]] • [[MG 08/15]] • [[MG 13]] • [[Maschinengewehr 34|MG 34]] • [[MG42|MG 42]] • [[PM M1910]] • [[PK (mindrailherez)|PK]] • [[Saint-Étienne Modèle 1907|Saint-Étienne 1907]] • [[Schwarzlose (mindrailherez)|Schwarzlose]] • [[Union Repeating Gun]] • [[Vickers (mindrailherez)|Vickers]] === [[Pistolenn-vindrailher|Pistolennoù-mindrailher]] === [[Beretta M1918]] • [[Beretta M1938]] • [[Brügger & Thomet MP9]] • [[FN P90]] • [[HK MP5]] • [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] • [[M2 Hyde]] • [[M3 (pistolenn-vindrailher)|M3 Grease Gun]] • [[MAS 38]] • [[MAT 49]] • [[Maschinenpistole 18|MP 18]] • [[Maschinenpistole 28|MP 28]] • [[Maschinenpistole 34|MP 34]] • [[Maschinenpistole 40|MP 40]] • [[PPSh-41|PPSh 41]] • [[PPS (pistolenn-vindrailher)|PPS]] • [[Standschütze Hellriegel M1915]] • [[STEN (pistolenn-vindrailher)|STEN]] • [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]] • [[Thompson M1]] • [[Type 100 (pistolenn-vindrailher)|Type 100]] • [[United Defense M42]] • [[Uzi]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | == Armoù-dorn == === [[Pistolenn|Pistolennoù]] === '''''(renket dre verk pe produer)''''' [[Restr:CZ 75 SP-01 Shadow 9x19 mm.jpg|dehou|frameless|110x110px]]'''Beretta :''' [[Beretta M1915]] • [[Beretta M1934]] • [[Beretta 951]] • [[Beretta 92]] • '''Loewe :''' [[Borchardt C93]] • '''Browning :''' [[Browning Buck Mark]] • [[Browning HP]] • [[Browning M1900]] • [[Browning M1906]] • [[Browning M1910]] • '''Colt :''' [[Colt M1903 Pocket Hammerless]] • [[Colt M1911]] • '''CZ :''' [[CZ 75]] • [[CZ 82]] • [[CZ P-09]] • [[CZ Shadow 2]] • '''FB :''' [[Vis wz. 35]] • '''FN Herstal :''' [[FN Model 1903]] • [[FN FNP]] • [[FN 502]] • '''General Motors :''' [[FP-45 Liberator]] • '''Glock :''' [[Glock (pistolenn)|Glock]] • '''HK :''' [[HK VP70|VP70]] • '''IMI :''' [[Jericho 941]] '''•''' [[Desert Eagle]] • '''Luger :''' [[Luger 1900]] • [[Luger P04]] • [[Luger P08]] • '''MAB :''' [[MAB F]] • [[MAB PA-15]] • '''MAC :''' [[MAC Modèle 1950|MAC 50]] •• '''MAS :''' [[Pistolet automatique modèle 1935S|PA 35S]] •• '''Mauser :''' [[Mauser 1914]] • [[Mauser C96]] • '''Nambu :''' [[Nambu 14]] • '''Ruger :''' [[Ruger Standard]] • '''SIG :''' [[SIG P210]] • [[Sig-Sauer P220|SIG-Sauer P220]] • [[SIG-Sauer P226]] • [[SIG-Sauer SP2022]] • '''SACM :''' [[Pistolet automatique modèle 1935A|PA 35A]] • '''Savage :''' [[Savage Model 1907]] • '''Smith & Wesson :''' [[Smith & Wesson Model 41]] • [[Smith & Wesson Model 52]] • [[Smith & Wesson SW22 Victory]] • '''STAR :''' [[Star B]] • '''Steyr :''' [[Steyr M1912 (pistolenn)|Steyr M1912]] • '''Tokarev :''' [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]] • '''Walther :''' [[Walther P38]] • [[Walther PP]] • [[Walther PPK]] • [[Walther PPQ]] • [[Walther PDP]] • '''Produerien a bep seurt :''' [[Deer Gun]] • [[Dreyse M1907]] • [[Glisenti Modello 1910|Glisenti M1910]] • [[Lahti L-35]] • [[Makarov (pistolenn)|Makarov]] • [[Ruby (pistolenn)|Ruby]] • [[Tanfoglio T95]] • [[TP-82]] • [[North China Type 19|Type 19 Norzh Sina]] • [[Welrod]] === [[Revolver|Revolverioù]] === [[Restr:Colt Python1.JPG|kleiz|frameless|110x110px]][[Apache (arm-dorn)|Apache]] • [[Astra Model 44]] • [[Chiappa Rhino]] • [[Colt 1851 Navy]] • [[Colt Anaconda]] • [[Colt Cobra]] • [[Colt Detective Special]] • [[Colt M1892]] • [[Colt New Service]] • [[Colt Official Police]] • [[Colt Paterson]] • [[Colt Python]] • [[Colt Single Action Army]] • [[Colt Walker]] • [[M1917 (revolverioù)|M1917]] • [[Manurhin MR 73]] • [[Manurhin MR 88]] • [[Mauser C78]] • [[Nagant M1895]] • [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1873]] • [[Revolver d'ordonnance modèle 1892]] • [[Ruger Blackhawk]] • [[Ruger Redhawk]] • [[Smith & Wesson Model 3]] • [[Smith & Wesson Model 10]] • [[Smith & Wesson Model 17]] • [[Smith & Wesson Model 19]] • [[Smith & Wesson Model 27]] • [[Smith & Wesson Model 28]] • [[Smith & Wesson Model 29]] • [[Smith & Wesson Model 36]] • [[Smith & Wesson Model 60]] • [[Smith & Wesson Model 686]] • [[Taurus Raging Bull]] • [[Webley (revolverioù reolius)|Webley]] == Armoù a-enep tankoù == [[Ampulomet]] • [[FGM-148 Javelin]] • [[Panzerfaust]] • [[PIAT]] • [[PTRD-41]] • [[RPG-2]] • [[Stouhna-P]] == [[Kanol (kanolierezh)|Kanolioù]] == [[2 cm Flak 30, Flak 38 ha Flakvierling 38|2cm Flak 30/38]] • [[38 cm SK C/34]] • [[Bofors 40 mm L/60]] • [[CAESAR (kanolierezh)|CAESAR]] • [[Dicke Bertha]] • [[Dulle Griet (kanol)|Dulle Griet]] • [[Gamma-Gerät]] • [[Kanol 155 mm M1 Long Tom|Kanol 155 mm M1]] • [[Kanol 75 mm stumm 1897]] • [[8.8 cm Flak 18/36/37/41|Kanol 88 mm]] • [[Kanol MK 108|MK 108]] • [[Mk44 Bushmaster II]] • [[Ordnance QF 25-pounder]] • [[Pariser Kanone]] • [[Williams Gun]] == [[Kanolioù-mortez]] == [[8 sm Granatwerfer 34|Granatwerfer 34]] • [[M1 (kanol-mortez)|M1]] • [[M2 (kanol-mortez)|M2]] • [[Minenwerfer]] • [[MO 81 LLR]] • [[MO 120 RT]] == Banneroù-roketennoù == [[Bazooka]] • [[Banner roketennoù Katyoucha|Katyoucha]] • [[Mattress (banner-roketennoù)|Mattress]] • [[Nebelwerfer]] • [[Panzerschrek]] == Doareoù armoù-tan kozh == [[Restr:Roleplayers Firing Arquebus - Age of Chivalry 2018.jpg|dehou|frameless|110x110px]][[Akebut]] •• [[Koulerinenn]] •• '''[[Mousked]]''' : [[Fayetteville (mousked)|Fayetteville]] • [[Fusil Modèle 1777]] • [[Springfield Model 1861|Springfield M1861]] • [[Whitworth (mousked)|Whitworth]] •• [[Mouskedig]] •• [[Ribauldequin]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''[[Munision|MUNISIONOÙ]]'''</div> |- | align="left" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Shotgun Shells 12-70 Gauge CC BY-SA 4.0 by Grasyl Mk.2*.jpg|kleiz|frameless|120x120px]] === Evit ar c'hanolioù flour === [[Restr:9.3X62-30-06-8X57-6.5X55-308.JPG|dehou|frameless|140x140px]][[Kalibr 12]] • [[Kalibr 16]] • [[Kalibr 20]] • [[Kalibr 28]] • [[Kalibr .410]] === Evit ar c'hanolioù rizennet (hervez ar vro orin) === * {{SUA}} : [[.17 HMR]] • [[.17 Winchester Super Magnum|.17 WSM]] • [[.218 Bee]] • [[.22 Short]] • [[.22 Hornet]] • [[.22 Long]] • [[.22 Long Rifle]] • [[.22 Winchester Centerfire|.22 WCF]] • [[.22 WMR]] • [[.222 Remington]] • [[.223 Remington]] • [[.243 Winchester]] • [[6,35 mm Browning|.25 ACP]] • [[.270 Winchester]] • [[.284 Winchester]] • [[.300 AAC Blackout]] • [[.30 Carbine]] • [[.30-03 Springfield]] • [[.30-06 Springfield]] • [[.30-284 Winchester]] • [[.30-30 Winchester]] • [[.30-40 Krag]] • [[.30 Super Carry]] • [[.300 Winchester Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|.308 Winchester]] • [[.32-20 Winchester]] • [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] • [[.32 S&W]] • [[.32 S&W Long]] • [[.338 Winchester Magnum]] • [[.350 Legend]] • [[.357 Magnum]] • [[.375 CheyTac]] • [[.38 ACP]] • [[.38-40 Winchester]] • [[.38 Long Colt]] • [[.38 Special]] • [[.38 Super]] • [[.380 ACP]] • [[.40 S&W]] • [[.408 CheyTac]] • [[.41 Action Express|.41 AE]] • [[.41 Long Colt]] • [[.41 Magnum]] • [[.44-40 Winchester]] • [[.44 Henry]] • [[.44 Magnum]] • [[.44 Russian]] • [[.44 Special]] • [[.45-70]] • [[.45 ACP]] • [[.45 Auto Rim]] • [[.45 Colt]] • [[.450 Bushmaster]] • [[.454 Casull]] • [[.50-90 Sharps]] • [[.50 Action Express]] • [[.50 BMG]] • [[6 mm BR]] • [[6,35 mm Browning]] • [[6,5 mm Creedmoor]] • [[6,8 × 51 mm]] • [[7 mm-08 Remington]] •.[[7 mm Backcountry]] • [[7 mm PRC]] • [[7 mm Remington Magnum]] • [[7,62 × 51 mm NATO|7,62 × 51 mm]] • [[7,65 × 20 mm Long]] • [[12,7 × 99 mm NATO]] * {{Alamagn}} : [[.30 R Blaser]] • [[4,6 × 30 mm]] • [[4,73 × 33 mm]] • [[7,63 × 25 mm Mauser]] • [[7,65 × 21 mm Parabellum]] • [[7,65 × 25 mm Borchardt]] • [[7,65 × 53 mm Mauser]] • [[7,92 × 33 mm Kurz]] • [[7,92 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 57 mm Mauser]] • [[7 × 64 mm]] • [[9 × 18 mm Ultra]] • [[9 × 19 mm Parabellum]] • [[9 × 23 mm Largo]] • [[9 × 25 mm Mauser]] • [[9,3 × 62 mm]] • [[9,3 × 74 mm R]] • [[10,6 × 25 mm R]] * {{Frañs}} : [[6 mm Flobert]] • [[7 × 57 mm Meunier]] • [[7,5 × 58 mm]] • [[7,5 × 54 mm 1929C]] • [[8 × 27 mm]] • [[8 mm Lebel]] • [[9 mm Flobert]] • [[11 mm modèle 1873]] • [[11 × 59 mm Gras|11 mm Gras]] * {{URSS}} : [[5,45 × 39 mm M74]] • [[5,6 × 39 mm]] • [[7,62 × 25 mm Tokarev|7,62 × 25 mm]] • [[7,62 × 39 mm M43]] • [[7,62 × 54 mm R]] • [[9 × 18 mm Makarov]] • [[14,5 × 114 mm]] * {{Aostria}} hag {{Aostria-Hungaria}} : [[.45 GAP]] • [[6,5 × 53 mm R|6,5 × 53 mm]] • [[6,5 × 54 mm Mannlicher-Schönauer]] • [[8 mm Gasser]] • [[8 × 50 mm Mannlicher]] • [[9 × 23 mm Steyr]] * {{Belgia}} : [[5,56 × 45 mm NATO|5,56 × 45 mm]] • [[5,7 × 28 mm]] • [[7,62 × 38 mm Nagant]] • [[9 mm Browning Long]] * {{Italia}} : [[6,5 × 52 mm Carcano]] • [[7,35 × 51 mm Carcano]] • [[9 × 19 mm Glisenti]] • [[9 × 21 mm IMI]] * {{Rouantelezh Unanet}} : [[.280 British]] • [[.303 British]] • [[.375 H&H Magnum]] • [[.700 Nitro Express]] * {{Suis}} : [[5,6 mm Suis]] • [[.357 SIG]] • [[7,5 × 55 mm Swiss|7,5 × 55 mm]] • [[20 × 138 mm B|20 × 138 <abbr>mm</abbr> B]] * {{Japan}} : [[6,5 × 50 mm Arisaka]] • [[7,7 × 58 mm Arisaka]] • [[8 × 22 mm Nambu]] * {{Sveden}} : [[6,5-284 Norma]] • [[6,5 × 55 mm]] • [[10 mm Auto]] * {{Danmark}} : [[8 × 58 mm R]] * {{Finland}} : [[.338 Lapua Magnum]] * {{Sina}} : [[5,8 × 42 mm]] |} {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TEKNIK'''</div> |- | align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" |[[Restr:Rifle scope.svg|dehou|frameless|140x140px]] === Elfennoù armoù ha munisionoù === [[Baionetez]] • [[Boled Minié]] • [[Buker poent ruz]] • [[Buker laser]] • [[Choke]] • [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhez]] • [[Douilhez distroñsañ]] • [[Draen (armoù)|Draen]] • [[Emors (munisionoù)|Emors]] • [[Jeder bannouriezh]] • [[Karger (armoù-tan)|Karger]] • [[Kartouchenn (arm-tan)|Kartouchenn]] • [[Kartouchenn brochennet]] • [[Kartouchenn Wildcat|Kartouchenn ''Wildcat'']] • [[Kulasenn (armoù-tan)|Kulasenn]] • [[Kordit]] • [[Kouch (arm-tan)|Kouch]] • [[Lamm (arm-tan)|Lamm]] • [[Lunedenn (arm-tan)|Lunedenn]] • [[Munision]] • [[Munision hep douilhez]] • ''[[Personal Defense Weapon]]'' • [[Platinenn (arm-tan)|Platinenn]] • [[Poultr du]] • [[Poultr divoged]] • [[Reduer-son]] • [[Senklenn (armoù-tan)|Senklenn]] • [[Stanker-kulasenn]] • [[Starderez-veg]] === Mont en-dro ha teknikoù tennañ === [[Adkargañ]] • [[Argil]] • [[Arm-tennata]] • [[Bannouriezh]] • ''[[Bullpup]]'' • ''[[Chain gun]]'' • ''[[Fuzuilh-emgann flour he c'hanol|Combat shotgun]]'' • [[Cook off]] • [[Fast Draw|''Fast Draw'']] • [[Galloud-herzel]] • [[Hed-tenn]] • [[Kalibr (armoù-tan)|Kalibr]] • [[Kenefeder bannouriezh]] • [[Lusk-tennañ]] • [[Nerzh Coriolis]] • ''[[Slamfire]]'' • [[Taolenn vannouriezh]] |} <br> {| width="100%" align="center" style="border:1px solid #696969; background-color: #fff7ea;" |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''TRO-DRO D'AN ARMOÙ-TAN'''</div> |- | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Produerien === ==== Armoù (hervez o bro) ==== [[Restr:Winchester EZXS ammunition.jpg|kleiz|frameless|151x151px]]{{Alamagn}} : [[J. G. Anschütz|Anschütz]] • [[Carl Walther]] • [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] • [[Heckler & Koch]] • [[Ludwig Loewe & Co.|Loewe]] • [[Mauser]] • {{Aostria}} : [[Glock (embregerezh)|Glock]] • [[Steyr Arms|Steyr]] • {{Belgia}} : [[FN Herstal]] • {{Brazil}} : [[Amadeo Rossi|Rossi]] • [[Taurus Armas S.A.|Taurus]] • {{Euskal Herria}} : [[Astra y Unceta, Cía|Astra y Unceta]] • [[Bergara (armoù-tan)|Bergara]] • [[Llama, Gabilondo y Cía S.A.|Llama, Gabilondo y Cía]] • [[Manufacture d'Armes de Bayonne]] • {{Finland}} : [[SAKO]] • [[Tikka]] • {{Frañs}} : [[Bretton-Gaucher]] • [[Chapuis Armes|Chapuis]] •.[[Hotchkiss]] • [[Manufacture d'Armes de Châtellerault]] • [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne]] • [[Manufacture d'Armes de Tulle]] • [[Manurhin]] • [[PGM Précision]] • [[Verney-Carron]] • {{Italia}} : [[Benelli Armi|Benelli]] • [[Beretta]] • [[Beretta Holding]] • [[Chiappa Firearms|Chiappa]] • [[Franchi]] • [[Tanfoglio]] • {{Izelvroioù}} : [[Artillerie-Inrichtigen]] • {{Kanada}} : [[John Inglis & Company|Inglis]] • {{Pologn}} : [[Fabryka Broni „Łucznik” – Radom|Fabryka Broni]] • {{Rouantelezh Unanet}} : [[Accuracy International]] • [[Birmingham Small Arms Company|BSA]] • [[Royal Small Arms Factory|Enfield]] • [[Holland & Holland]] • [[Purdey]] • [[Sterling Armaments Company|Sterling]] • {{Rusia}} : [[Ijmach]] • [[Ijmeh|Baikal]] • [[Toulski Oroujeiny Zavod|TOZ]] •.[[Uzin Degtyaryov|ZiD]] • {{Sina}} : [[Norinco]] • {{SUA}} : [[ArmaLite]] • [[Browning Arms Company|Browning]] • [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] • [[Harpers Ferry Armory|Harpers Ferry]] • [[Marlin Firearms|Marlin]] • [[O.F. Mossberg & Sons|Mossberg]] • [[Remington]] • [[Rock Island Arsenal|Rock Island]] • [[Savage Arms|Savage]] • [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]] • [[Smith & Wesson]] • [[Springfield Armory]] • [[Stoeger]] • [[Sturm, Ruger & Co.]] • [[Vista Outdoor]] • [[Volcanic Repeating Arms Company|Volcanic]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] • {{Suis}} : [[Brügger & Thomet]] • [[SIG Sauer]] • [[Waffenfabrik Bern]] • {{Tchekia}} : [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] • [[Colt CZ Group]] • [[Zbrojovka Brno]] • {{Turkia}} : [[Canik Arms|Canik]] • [[Yildiz Silah Sanayi|Yildiz]] ==== Munisionoù ==== [[Águila Ammunition|Aguila]] • [[CCI (munisionoù)|CCI]] • [[Eley]] • [[Federal Ammunition|Federal]] • [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]] • [[Geco (munisionoù)|Geco]] • [[Hornady (munisionoù)|Hornady]] • [[Magtech]] • [[Mary Arm]] • [[Norma Precision|Norma]] • [[Prvi Partizan]] • [[Remington]] • [[RWS]] • [[Sellier & Bellot]] • [[SK (embregerezh)|SK]] • [[Société Française des Munitions]] • [[Cartouches Sologne|Sologne]] • [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]] === Krouerien hag embregererien === [[Restr:JohnBrowning.jpeg|dehou|frameless|192x192px]][[Hiram Berdan]] • [[André Berthier]] • [[Hugo Borchardt]] • [[John Browning]] • [[Samuel Colt]] • [[Johann Nikolaus von Dreyse]] • [[Louis-Nicolas Flobert]] • [[Uziel Gal]] • [[Jean-Cantius Garand|John C. Garand]] • [[Richard Jordan Gatling]] • [[Gaston Glock]] • [[Benjamin Tyler Henry]] • [[Mic'hail Kalachnikov]] • [[Aimo Lahti]] • [[Casimir Lefaucheux]] • [[Georg Luger]] • [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] • [[Ferdinand Mannlicher]] • [[Tullio Marengoni]] • [[Paul Mauser]] • [[Hiram Maxim]] • [[Léon Nagant]] • [[Kijirō Nambu]] • [[Dieudonné Saive]] • [[Hugo Schmeisser]] • [[Otto Schönauer]] • [[Georgy Shpagin]] • [[Horace Smith]] • [[Eugene M. Stoner]] • [[Aleksei Soudayev]] • [[Fedor Tokarev]] • [[Paul Vieille]] • [[Daniel B. Wesson]] • [[Oliver Winchester]] | style="border-left: 4px solid #696969; border-right: 4px solid #696969;" valign="top" width="33%" | === Istor, lezenn ha kevredigezh === [[Armerezh]] • [[Armoù ar Rezistañs e Breizh]] • [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|C.I.P.]] • [[Eskemmez amprouiñ (armoù-tan)|Eskemmez amprouiñ]] • [[Eskemmez amprouiñ Saint-Étienne]] • [[Feulster gant armoù-tan]] • [[Hoplologiezh]] • [[Lezennoù war an armoù e Frañs]] • [[Mouchouer kelenn evit ar soudarded|Mouchouer kelenn]] • [[National Rifle Association of America|NRA]] • [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] • [[Sniper]] • [[Tenner pell|Tenner resisted]] • [[Trafikerezh armoù-tan]] • [[Union Française des amateurs d'Armes|UFA]] • [[Winchester ankounac'haet]] ==== Tennerien ha tennerezed en Istor ==== [[Jeff Cooper]] • [[Carlos Hathcock]] • [[Simo Häyhä]] • [[Wild Bill Hickok]] • [[Chris Kyle]] • [[Annie Oakley]] • [[Lioudmila Mic'hailovna Pavlitchenko|Lioudmila Pavlitchenko]] • [[Francis Pegahmagabow]] • [[Thomas Plunket]] • [[Vassili Grigorievitch Zaïtsev|Vassili Zaïtsev]][[Restr:Charleroi - station Janson - Lucky Luke - 01.jpg|kleiz|frameless|139x139px]] === Er sevenadur === [[American Sniper|''American Sniper'']] • [[Bowling for Columbine|''Bowling for Columbine'']] • [[Elephant (film)|''Elephant'']] • ''[[Forgotten Weapons]]'' • [[Lord Of War|''Lord of war'']] • [[Lucky Luke|''Lucky Luke'']] • [[Stalingrad (film, 2001)|''Stalingrad'' (film 2001)]] • [[Winchester '73 (film)|''Winchester '73'']] • [[Wonder Nine]] • ''[[World of Guns: Gun Disassembly|World of Guns]]'' === [[Sportoù tennañ]] === [[Ball-Trap]] • [[Benchrest (sport)|Benchrest]] • [[Cowboy Action Shooting]] • [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]] • [[International Shooting Sport Federation|ISSF]] • [[Plinking]] • [[Stand tennañ]] • [[Tenn pleustrek]] ==== Tennerien ha tennerezed sport ==== [[Tanguy De La Forest]] • [[Benjamin Gineste]] • [[Éric Grauffel]] • [[Camille Jedrzejewski]] • [[Jean Quiquampoix]][[Restr:Skeet masculin aux Jeux olympiques de 2024 - Éric Delaunay (2).jpg|kreizenn|frameless|225x225px]] |- | colspan="2" align="center" style="border-left: 4px solid #696969; border-top: 4px solid #696969;" bgcolor="#eed8ae" valign="top" | <div style="font-size:130%;">'''RUMMADOÙ'''</div> [[:Rummad:Armoù-tan|Armoù-tan]] • [[:Rummad:Armoù dre vro|Armoù dre vro]] ==== Armoù dre zarvoud istorel ==== '''XIX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù Brezelioù Napoleon|Armoù Brezelioù Napoleon]] • [[:Rummad:Armoù Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|Armoù Brezel Diabarzh Stadoù-Unanet Amerika]] • [[:Rummad:Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia|Armoù Brezel 1870-1871 etre Bro-C'hall ha Prusia]] '''XX{{Vet}} kantved :''' [[:Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ|Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] • [[:Rummad:Armoù Brezel ar Rif|Armoù Brezel ar Rif]] • [[Armoù Brezel Spagn]] • [[:Rummad:Armoù ar Brezel Goañv|Armoù ar Brezel Goañv]] • [[:Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed|Armoù an Eil Brezel-bed]] • [[:Rummad:Armoù hervez ar mare|Armoù ar Brezel Yen]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina|Armoù Brezel Indez-Sina]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Aljeria|Armoù Brezel Aljeria]] • [[:Rummad:Armoù Brezel Vietnam|Armoù Brezel Vietnam]] '''XIXañ kantved :''' [[:Rummad:Armoù brezel Ukraina|Armoù brezel Ukraina]] ==== Evit mont pelloc'h gant an armoù ==== [[:Rummad:Armoù gwenn|Armoù gwenn]] • [[:Rummad:Armoù dre aer gwasket|Armoù dre aer gwasket]] |} <br> {{Porchedoù roll}} [[Rummad:Porchedoù|Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù]] be6ropw5kliq3636n22ufuen82c01au 0 170669 2148485 2142594 2025-06-06T08:36:51Z Fanchigo 14086 2148485 wikitext text/x-wiki {{droukveskañ|7 × 57 mm Mauser}} {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|7,92 × 57 mm Mauser<br>(8×57 Mauser)|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:8x57.jpg|liamm=Restr:8x57.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 7,92 × 57 mm Mauser|frameless|313x313px|7,92 × 57 mm Mauser]] <br /><br />Munision orin '''M/88''' (a-gleiz) ha munision '''7,92 × 57 mm is''', anvet ivez «''S Patrone''», a-zehou. |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |kreuzenn (stummoù deveret gant bourledoù) |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |8,22 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |7,89 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,08 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,95 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,94 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,95 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,30 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |57 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |82 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |9 - 12,7 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |800 - 920 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |3.809 - 4.096 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar [[munision]] '''7,92 × 57 mm''', anvet ivez '''8 mm Mauser''', '''8 × 57i''' ('''i''' evel ''Infanterie'') pe '''8 × 57 is''' hervez stumm he boled, zo ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] alaman evit an armoù-skoaz ijinet gant an embregerezh [[Mauser]] etre 1886 ha 1888 ha dibabet e 1889 evel munision ar [[fuzuilh]] nevez [[Gewehr 88]] dindan an anv '''M/88''' pe '''Patrone 88'''. Implijet e voe ar munision-mañ e kalz armoù alaman brudet eus hanterenn gentañ an {{XXvet}} kantved evel ar [[Mindrailherez|mindrailherezioù]] [[MG 08/15]] hag [[MG42|MG 42]], ar [[fuzuilh-vindrailher]] [[Fallschirmjägergewehr 42|FG 42]] pe ar [[Karabinenn|garabinenn]] [[Karabiner 98k]]. == Istor == Ar 7,92 × 57 mm a oa ar gartouchenn alaman kentañ oc'h ober gant poultr hep moged, met e stumm kentañ (1888) a oa ront beg e voled c'hoazh (''round nose''). Anvet e vez peurliesañ '''8 × 57 mm''', '''8 × 57i''' pe '''8 mm Mauser''' dre aezamant. Goude ma vije bet choazet ar munision evit ar fuzuilh Gewehr 88 e komprenas pennoù-bras an arme alaman e oa ret tennañ gounid eus an tizhoù uhel a c'halle bezañ tizhet gant ar [[Poultr divoged|poultr hep moged]] en ur lakaat beg bannadell ar gartouchenn da vezañ begek. Urzh a roas ar stad alaman da sevel ur gartouchenn nevez diwar ar 7,92 × 57 mm. E 1905 e voe savet ar munision nevez hag ouzhpennet un ''s'' d'e anv ('''8×57is''') evit resisaat e oa begek ar vannadell (''Spitzgeschoss''). A-wechoù e vez treuzskrivet '''8×57js''' dre fazi, o vezañ e oa tost a-walc'h an ''i'' hag ar ''j'' er skritur alaman. Diwar neuze eo bet implijet an termen ''Spitzer'' evit ober anv eus an holl voledoù begek.[[Restr:8_57_JRS_rim.jpg|thumb|Kartouchennoù sportoù tennañ '''8 × 57 JRS''' (gant ur bourled, a-gleiz) hag '''8 × 57 JS''' (a-zehoù).|kleiz]]Skañvoc'h e oa ar vannadell nevez (9,9 gram e-lec'h 14,6 gram), ha disheñvelderioù all a voe degaset : kemmet e voe un tammig stumm an douilhez ha kresket ar c'hementad poultr enni. N'hall ket bezañ implijet an daou vunision (8×57i ha 8×57is) er memes arm neuze. Stummoù gant [[Geriaoueg an armoù-tan#Bourled|bourledoù]] a voe deveret eus an 8×57i ha deus an 8×57is. Al lizherenn ''r'' (evit ''rimmed'') a voe ouzhpennet d'o anv neuze ('''8×57ir''' hag '''8×57irs'''). == Implij == Goude bezañ bet implijet e kalz armoù-brezel alaman e hanterenn gentañ an {{XXvet}} kantved e vez implijet ar 8×57 bremañ e bed ar [[Chaseal|chase]] evit ar jiboez bras, pe e bed ar [[sportoù tennañ]], dreist-holl en TAR (Tennañ gant Armoù Reoliek) pe evit tennañ pell. == Liammoù diavaez == * '''{{Fr}}''' [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-i/8-x-57-is-fr.pdf Taolenn an 8×57is] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == * {{Fr}} [https://web.archive.org/web/20240331081339/https://www.balistique-joel-serre.fr/233366350 Pajenn an 8×57jrs] war lec'hienn bannouriezh Joël Serre {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7,92 × 57 mm Mauser}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] q8jlpuycldiwnxaqiy2e7kkyqr9c8go 0 171104 2148216 2117036 2025-06-04T09:48:26Z Fanchigo 14086 2148216 wikitext text/x-wiki Ur '''''choke''''', diwar ar saozneg ''choke-bore'', zo ur pezh metal kranennek a viñser e beg kanol ur [[arm-tan]] flour e ganol (ur [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilh-chase]] peurliesañ) evit ledanaat pe strishaat ar goumoulenn vannadelloù a zeu er-maez eus an arm, hervez ar spesadoù loened chaseet hag o fellder. An holl ''chokes'' gwerzhet hiziv an deiz a zo azasaet evit ar c'hanetennoù dir implijet e plas ar plomoù gant muioc'h-mui a [[Chaseal|chaseerien]]<ref>{{Fr}} ''[https://www.chassons.com/armes-et-munitions/le-choke-quest-ce-que-cest/64763/ À quoi sert un choke ?]'' war Chassons.com, 03/02/2016 (lennet d'ar 07/05/2024)</ref>. == Doareoù == [[Restr:Chokes photos tamil.jpg|thumb|''Choke'' padus (a-gleiz), ''choke'' 1/4 fiñv (e-kreiz), beg ur c'hanol hep ''choke'' (a-zehou). Tennañ dre veg ur c'hanol divontet e ''choke'' fiñv a c'hall labezañ pe distruj ar c'hanol.]] === Ment === Pemp ment standart a gaver : * '''flour''' pe '''digor''' : ledan e vo e goumoulenn blomoù. Implijet e vez evit ar jiboes tost (war-dro 15 metr) ; * '''1/4''' : evit ul loen betek war-dro 20 metr ; * '''1/2''' : evit ul loen betek war-dro 25 metr ; * '''3/4''' : evit ul loen betek war-dro 30 metr ; * '''choke leun''' (''full-choke'') : stank-tre e vo ar goumoulenn blomoù. Implijet e vez evit tennañ war [[Evn|lapoused]] uhel a-walc'h en oabl, war-dro 35 metr diouzh an tenner<ref>{{fr}} RORIVE Olivier, ''[https://fr.browning.eu/blog/chokes-pour-fusils-quoi-quand-comment.html Chokes pour fusils : quoi, quand, comment ?]'' war lec'hienn Browning, 01/03/2016 (lennet d'ar 07/05/2024)</ref>. Kochoù zo war ar ''chokes'' evit gwelet pe vent int hep bezañ rediet da zivontañ anezhe. Pemp koch a ziskouez da skouer eo digor ar ''choke'', ha tri c'hoch a ziskouez eo un ''1/2 choke''. War ar fuzuilhoù daou ganol e c'hall bezañ montet ''chokes'' disheñvel evit azasaat daou denn eus renk ouzh ar jiboes o tostaat pe o pellaat. Difiñv e c'hall bezañ ar choke war fuzuilhoù zo. [[Restr:Shotgun Chokes.png|thumb|Stummoù ''chokes'' disheñvel.]] === Stumm === Stummoù disheñvel a gaver hervez stumm ar goumoulenn a glasker kaout. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Chase]] [[Rummad:Hoplologiezh]] 79yexgq8v3dz1zi2aw8iouo1mq5dpzx 0 171399 2148195 2137800 2025-06-03T20:21:11Z Fanchigo 14086 /* Armeurerien vrudet hervez o bro orin */ 2148195 wikitext text/x-wiki [[Restr:Landauer I 082 r.jpg|thumb|Un armeurdiour o sevel un arm-tan, 1613.]] An '''armerezh''', pe '''armdierezh'''<ref name=":0">Hervez geriadur Martial Ménard, Palantines, 2012</ref>, zo un hollad micherioù dezhe o fal sevel, magazennañ, gwerzhañ pe kempenn [[Arm|armoù]]. Al lec’h ma vez graet an oberioù-mañ a zo e anv un '''armdi'''<ref name=":0" />, '''armerezh'''<ref name=":1">Hervez ''TermOfis''.</ref> pe '''armeuri'''<ref name=":2">Hervez geriadur Francis Favereau enlinenn.</ref>. Un den a labour e bed an armerezh a zo anvet un '''armdiour'''<ref name=":0" /><ref name=":1" /> pe un '''armeurer'''<ref name=":2" />. == Micherioù an armerezh == [[Restr:Checkering Duane1.JPG|thumb|Un armdiour oc'h engraviñ fust un arm-skoaz.]] Un armeurer a c'hell sevel un arm dre ijinañ e stumm. Gellet a ra ivez bezañ gouest da ober anezhañ en ur implijout teknikoù labour-dorn a bep seurt (stummañ ar metal, [[engraverezh]] war goad pe vetal). An armdiourien a labour er stalioù-armoù a zo gouest da gempenn an armoù, da cheñch o fezhioù ha da reoliañ anezhe, pe e vefe [[Arm-tan|armoù-tan]] pe [[Arm gwenn|armoù gwenn]]. Peurliesañ e werzhont dafar evit an nerzhioù polis, ar [[Chaseal|chase]] hag ar [[sportoù tennañ]]. Gellet a ra an armdiourien labourat evit un [[:Rummad:Embregerezhioù armoù-tan|embregerezh armoù-tan bras]], an nerzhioù-surentez ([[polis]], [[arme]]) pe en ur stal vihanoc'h. E [[Breizh]] e oa e 2024 un daou-ugent armdi prevez bennak.<ref>Niver kavet o kontañ ar stalioù a gaver war ''Google Map'' hag ar ''Pages Jaunes''.</ref> Evit gellet gwerzhañ pe kempenn armoù e Frañs e ranker kaout un diplom bet en ur skol armerezh en [[Unaniezh Europa]], evel ur CAP (''Certificat d'Aptitude Professionnelle'') pe ur BMA (''Brevet des Métiers d'Arts'') kinniget e [[Saint-Étienne]], pe er CES Léon Mignon ([[Liège]]).<ref>{{Fr}} ''[https://www.chasseurdefrance.com/decouvrir/les-metiers-de-chasse/le-metier-darmurier/ Le métier d'armurier]'' war lec'hienn ar Fédération Nationale des Chasseurs (lennet d'an 28/05/2024)</ref> == Istor == Krog eo Mab-den da sevel armoù evit chaseal pe en em zifenn adalek ar [[Paleolitik]] : roudoù eus lec’hioù evit sevel [[Saezh|biroù]], [[Bouc'hal|bouc’haloù]] ha bouloù e maen eus mare [[sevenadur Moustier]] (-300.000 betek war-dro -35.000) zo bet kavet en Europa.<ref name=":3">{{Fr}} TROTEREAU Janine, ''[https://web.archive.org/web/20240528165856/https://www.historia.fr/societe-religions/vie-quotidienne/larmurier-2054531 L'armurier]'', war lec'hienn Historia, 20/08/2023 (lennet d'an 28/05/2024)</ref> E deroù an [[Henamzer]], en [[Egipt]] pe e [[Mezopotamia]], e krog armdiourien da sevel tokarnoù, [[Skoed (arm)|skoedoù]] ha [[kleze]]où en [[arem]]. Da vare ar [[Republik Roma|Republik]] e krog ar Romaned da sevel armoù ponneroc’h ha galloudusoc’h evel ar [[Bannerez|bannerezed]] hag ar [[Bangounell|bangounelloù]].<ref name=":3" /> En {{XIIvet kantved}} e krog ar armeurerien european da broduiñ [[Houarnwisk|houarnwiskoù]] e houarn morzholet. D’ar mare-se e oa liesseurt ar micherioù stag ouzh an armerezh. E fin ar [[Krennamzer|Grennamzer]] e oa brudet kêrioù evel [[Bayeux]], [[Coutances]] pe [[Añje|Angers]] evit o froduerezh [[Arm gwenn|armoù gwenn]]. Ar [[Gwareg (arm)|gwaregoù]] hag an [[Kroazwareg|arbalastroù]] a zo ken luziet o zeknik-sevel ma ne vez ket rediet an armdiourien a sav anezho da baeañ tailhoù pe kemer perzh e gward ar c'hêrioù e Frañs er {{XIVvet}} kantved<ref>{{fr}} BOILEAU Étienne, ''[https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k110190t/f394.item Le Livre des métiers]'' (XIIIvet kantved), pennad XVCIII (stumm embannet e 1837)</ref>. E 1266 e teskriv ar manac'h saoz [[Roger Bacon]] mont en-dro ar [[Poultr-tarzh|poultr du]]. N'eo ket armdiour, met merkañ a ra e destenn deroù implij an [[Arm-tan|armoù-tan]] en Europa e fin an {{XIIIvet}} kantved. Diouzhtu adalek ar {{XIVvet}} kantved e tap rouaned ar c'hevandir dreistgwirioù war broduiñ an armoù-tan. Er {{XVvet}} kantved e krog kalz armeurerien da vestroniañ teuzerezh ar metalioù evit sevel kanolioù efedusoc'h-efedusañ. En {{XVIIIvet}} kantved e tiwan al labouradegoù armoù bras bodet enne a bep seurt micherioù stag ouzh ar sevel armoù, evel ''[[Arsanailh Berlin|Zeughaus]]'' [[Berlin]] (1706) pe ar ''Manufacture Royale d'Armes'' e [[Saint-Étienne]] (1764).<ref name=":3" /> Adalek deroù an {{XXvet}} kantved e krog al labouradegoù bras evel an [[FN Herstal]] pe ar [[Manufacture d'Armes de Saint-Étienne|MAS]] da implijout muioc'h-mui a vekanikoù da sevel o armoù-tan. Ar sevel armoù-tan hengounel a-drugarez da zoareoù artizanel a chom bev hiziv-an-deiz evit an armoù-chase dreist-holl, en embregerezhioù evel [[Chapuis Armes|Chapuis]] ha [[Verney-Carron]] ([[Bro-C'hall]]) pe [[James Purdey & Sons]] ([[Bro-Saoz]]). == Armeurerien vrudet hervez o bro orin == * {{Alamagn}} ** [[Paul Mauser]] (1838-1914) : ijinour ar fuzuilh [[Gewehr 98]]. ** [[Carl Walther (den)|Carl Walther]] (1858 -1915) : krouer an embregerezh [[Carl Walther|Carl Walther GmbH Sportwaffen]]. ** [[Hugo Schmeisser]] (1884-1953), krouer ar [[Sturmgewehr 44]], unan eus ar fuzuilhoù-arsailh kentañ * {{Aostria}} ** [[Ferdinand Mannlicher]] (1848-1904) : krouer al [[Karger (armoù-tan)#Laonenn-gargañ|laonennoù-kargañ]] hag an adarmiñ linennek ** [[Georg Luger]] (1849-1923) : ijinour pistolennoù evel al [[Luger P08]] hag ar c'hartouchennoù [[9 × 19 mm Parabellum]]. ** [[Gaston Glock]] (1929-2023) : saver ar [[Glock (pistolenn)|pistolennoù Glock]] hag an [[Glock (embregerezh)|embregerezh]]. * {{Belgia}} ** [[Dieudonné Saive]] (1889–1973) : armdiour evit an [[FN Herstal]]. Ijinour an [[FN FAL]] ha kenijinour ar [[Browning HP]]. ** [[Ernest Vervier]] (1909-1992) : ijinour an [[FN MAG]] hag an [[FN Minimi]]. * {{Bro-C'hall}} ** [[Casimir Lefaucheux]] (1802-1852) : krouer ar [[Kartouchenn brochennet|c'hartouchennoù brochennet]] hag ar fuzuilhoù-chase dezhe daou ganol da wintañ. ** [[Claude Étienne Minié]] (1804-1879) : ijiner ar [[Boled Minié|boledoù Minié]]. ** [[Louis-Nicolas Flobert]] (1819-1894) : ijinour ar gartouchenn vetalek kentañ e 1845. ** Jean Alexandre LeMat (1824–1883) : saver ar revolver LeMat. ** [[Paul Vieille]] (1854-1934) : ijinour ar poultr divoged. ** [[André Berthier]] (1858-1923), krouer an armoù-skoaz "[[Berthier (armoù-skoaz)|doare Berthier]]" implijet en [[Arme Frañs|arme c'hall]]. * {{Japan}} ** [[Kijirō Nambu]] (1869-1949), saver meur a arm-tan implijet gant arme e vro e hanterenn gentañ an XX{{Vet}} kantved * {{Kebek}} ** [[Jean-Cantius Garand]] (anvet peurliesañ John Garand) (1888-1974) : ijinour ar fuzuilh [[M1 Garand]]. * {{Norvegia}} ** [[Ole Herman Johannes Krag]] (1837-1916) : unan eus saverien ar fuzuilhoù [[Krag-Jørgensen|Krag–Jørgensen]]. ** [[Erik Jørgensen]] (1848 -1896) : unan eus saverien ar fuzuilhoù [[Krag-Jørgensen|Krag–Jørgensen]]. * {{Rusia}} / {{Impalaeriezh Rusia}} / {{URSS}} ** [[Nikolai Fiodorovitch Makarov|Nikolai Makarov]] (1914-1988) : saver ar pistolennoù [[Makarov (pistolenn)|Makarov]]. ** [[Mic'hail Kalachnikov]] (1919-2013) : ijinour ar fuzuilhoù-arsailh [[AK-47]] hag [[AK-74]]. ** [[Fedor Tokarev]] (1871-1968) : saver ar fuzuilhoù ha pistolennoù evel an [[Tokarev TT 33|Tokarev TT33]]. * {{Skos}} ** Alexander Henry (1818-1894) : ijiner ar rummad [[Henry (fuzuilh)|fuzuilhoù Henry]] * {{SUA}} ** [[Horace Smith]] (1808-1893) : kensaver an embregerezh [[Smith & Wesson]]. ** [[Samuel Colt]] (1814-1862) : ijiner revolverioù brudet evel ar [[Colt Paterson]] pe ar [[Colt 1851 Navy]]. ** [[Richard Jordan Gatling]] (1818-1903) : saver ar vindrailherez [[Gatling (mindrailherez)|Gatling]]. ** [[Hiram Berdan]] (1824-1893), degaset gantañ nevezintioù d'ar c'hartouchennoù, ha krouer ar fuzuilhoù [[Berdan (fuzuilh)|Berdan]] ** [[Daniel B. Wesson]] (1825-1906), kensaver an embregerezh Smith & Wesson. ** [[Hiram Maxim]] (1840-1916) : saver ar vindrailherez [[Maxim (mindrailherez)|Maxim]]. ** [[John Browning|John M. Browning]] (1855-1926) : saver meur a arm-tan, en o zouez ar bistolenn [[Colt M1911]], ar fuzuilh [[Browning Auto-5|Auto-5]] pe ar vindrailherez [[M2 Browning|Browning M2]]. Ijinet en deus ivez kalz munisionoù, en o zouez ar [[6,35 mm Browning|.25 ACP]], an [[7,65 × 17 mm Browning|.32 ACP]] pe an [[12,7 × 99 mm NATO|.50 BMG]]. ** [[John T. Thompson]] (1860-1940) : saver ar bistolenn-vindrailher [[Thompson M1|Thompson]]. ** [[William B. Ruger]] (1916-2002) : unan eus saverien [[Sturm, Ruger & Co.|Sturm, Ruger & Co]]. ** [[Eugene Stoner]] (1922-1997) : ijinour an [[AR-10]]. == Daveennoù == <references /> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Micherioù]] [[Rummad:Armoù]] [[Rummad:Micherioù arzel]] sayg16pzx5pimiy3vszgko5ptp3cd0w 0 171464 2148492 2142622 2025-06-06T08:38:39Z Fanchigo 14086 2148492 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|9,3 × 74 mm R|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:9.3x74R.jpg|liamm=Restr:9.3x74R.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 9,3 × 74 mm|frameless|313x313px|-]] <br /><br />Kartouchennoù '''9,3 × 74 mm R''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,30 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,92 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,40 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,90 mm |- ! scope="row" |Ø strad |13,35 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,40 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |74,70 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |94,50 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |15 - 18 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |710 - 780 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |4.500 - 4.656 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} An '''9,3 × 74 mm R''' zo ur [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] kartouchennoù galloudus evit ar [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] ijinet en [[Impalaeriezh alaman|Impalaeriezh Alaman]] war-dro 1900. Ponner eo e voled (etre 15 ha 18 gram) hag implijet e vez evit chaseal loened bras eus [[Europa (kevandir)|Europa]] ([[Karv|kirvi]], [[Hoc'h-gouez|moc'h-gouez]]). Graet e veze gantañ kalzik gant chaseourien european 'zo en XX{{Vet}} kantved evit lazhañ bronneged bras [[Afrika]] ([[Olifant|olifanted]], [[Bual Afrika|bualed]] pe [[Frikorneg|frikorneged]] da skouer). == Implij == Ar fuzuilh [[Ruger No. 1]] a oa kambret e 9,3 × 74 mm R. Implijet e veze kalzik ar munision-mañ er fuzuilhoù dezhe kanolioù liesseurt ([[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|''zwilling'' pe ''drilling'']] da skouer). An arm dreistbevañ [[M30 Luftwaffe]] en doa ur c'hanol kambret evit ar c'halibr-mañ. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-ii/tabiical-fr-page51.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:9,3 × 74 mm}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] m5iegur414qmk4jrrymz29qhenv2819 0 171502 2148484 2116615 2025-06-06T08:36:39Z Fanchigo 14086 2148484 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,92 × 33 mm Kurz|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:45.7.92x33.jpg|liamm=Restr:45.7.92x33.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 7,92 × 33 mm Kurz|frameless|250x250px]]<br>Kartouchennoù 7,92 × 33 mm Kurz |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Trede Reich}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |8,22 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |7,89 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,10 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |11,40 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,94 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,95 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,30 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |33 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |48 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |8 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |685 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |3.400 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |1.886 - 1.909 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''7,92 × 33 mm Kurz''', anvet ivez '''Pistolenpatrone 43''' zo ur [[munision]] ijinet e 1940 gant an embregerezh alaman [[Polte (embregerezh)|Polte]] eus [[Magdeburg]] ([[Saks-Anhalt|Sachsen-Anhalt]]). Implijet eo bet dreist-holl er [[Sturmgewehr 44]], a vez gwelet evel unan eus [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] kentañ an istor. == Istor == Goude ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]] e oa savet an ezhomm en armeoù european evit armoù hiniennel aotomatek nevez, dezhe un hed-tenn etre (war-dro 300 metr). Adalek kreiz ar bloavezhioù 1930 e krogas pemp embregerezh alaman da labourat war vunisionoù azasaet d'an armoù-mañ : [[Geco (munisionoù)|Geco]], [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]], [[RWS]], [[Rheinmetall]]-Borsig ha Polte. Ar pevar embregerezh kentañ a ginnigas munisionoù nevez berroc'h evit ar [[7,92 × 57 mm Mauser]] standart e kalz armoù alaman d'ar poent-se, met dezhe kalibroù disheñvel. Polte a ginnigas e dibenn 1940 stumm echuet ar gartouchenn 7,92 × 33 mm, a oa hec'h interest implijout ar memes kalibr boledoù evit ar 7,92 mm hengounel, ar pezh a aesae ar jeu evit uzinoù armoù ar vro.<ref>{{En}} WILLIAMS Anthony G., ''Assault rifles and their ammunition: History and prospects'' ([https://web.archive.org/web/20080714163011/http://www.quarry.nildram.co.uk:80/Assault.htm diellet]), 22/06/2008 (lennet d'ar 04/06/2024)</ref> Anvet e voe da gentañ '''Pistolenpatrone 43''' (''kartouchenn evit pistolennoù'') ar munision nevez abalamour e oa [[Adolf Hitler]] a-enep da implij armoù aotomatek nevez e plas an armoù-morailh [[Gewehr 98]] ha [[Karabiner 98k]]. Ur mod da guzhat palioù gwir ijinerien ar munision e oa. Savet e voe daou bimpatrom fuzuilhoù-arsailh tro-dro d'ar gartouchenn nevez, an MKb42(H) gant Haenel hag an MKb42(W) gant [[Carl Walther|Walther]]. Fuzuilh Walther, adanvet MP 43/44 ha war-lerc'h Sturmgewehr 44, a voe lañset he froduerezh da vat e 1944 pa voe asantet anezhi gant Hitler goude m'en dije lennet rentaoù-kont eus an talbenn a c'houlenne e vije ledanaet implij an arm. Adanvet e voe ar gartouchenn 7,92 × 33 mm Kurz (''berr'') evit chom hep droukveskañ gant ar c'hartouchennoù 7,92 mm hiroc'h. War-bouez er Sturmgewehr 44 hag en un nebeud armoù all (Remington XP-100 pe Gewehr 98 adkambret), n'eo ket bet implijet kalz ar munision goude an [[Eil Brezel-bed]]. Produet e vez c'hoazh hiziv-an-deiz evit an dastumerien dreist-holl. == Daveennoù == * taolenn ar munision war [https://cip-bobp.org/fr/tdcc lodenn TDCC lec'hienn ar CIP] <references /> {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7,92 × 33 mm Kurz}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] 8c67aeep08toh7hn8jjexr8ueyskp8n 0 171518 2148487 2138675 2025-06-06T08:37:17Z Fanchigo 14086 2148487 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|7 × 64 mm|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Rifle Cartridges comparison with scale.JPG|liamm=Restr:Rifle Cartridges comparison with scale.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7 × 64 mm|frameless|313x313px|7,92 × 57 mm Mauser]] <br /><br />A-gleiz da zehou : kartouchennoù '''7 × 64 mm''', [[7,92 × 57 mm Mauser]], [[.243 Winchester]] ha [[.222 Remington]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |kreuzenn |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,25 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |7,95 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,80 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,85 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,95 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,30 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |64 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |84 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |9,1 - 11,3 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |820 - 914 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |2.810 - 4.209 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''7 × 64 mm''', anvet ivez '''7''' '''×''' '''64 mm Brenneke''' hervez anv e ijiner [[Wilhelm Brenneke]], zo ur [[munision]] evit an armoù-skoaz ijinet e 1917 en [[Impalaeriezh alaman|Impalaeriezh Alaman]]. Deveret eo eus an [[7,92 × 57 mm Mauser|8 × 57 is]]. == Implij == Poblek eo ar gartouchenn-mañ e broioù kreiz ha reter [[Europa (kevandir)|Europa]] evit chaseal loened evel ar [[Yourc'h|yourc'hed]], ar [[Chamoez|chamoezed]], ar [[Hoc'h-gouez|moc'h-gouez]] pe ar [[Karv|c'hirvi]]. Abalamour d'he muzulioù e c'hall bezañ implijet er armoù kambret e 7,92 × 57 mm Mauser evel ar [[Gewehr 98]] pe ar [[Karabiner 98k]], a veze kavet stank goude an [[Eil Brezel-bed]] abalamour e oa bet produet milionoù a skouerennoù anezho evit an arme alaman e hanterenn gentañ an XX{{Vet}} kantved. Implijet e vez stank gant ar chaseourien e Frañs ivez, dre m'eo galloudus a-walc'h evit lazhañ forzh peseurt loen a gaver eno<ref>{{Fr}} DE SAINT LÉGER Baudouin, ''[https://www.chassons.com/armes-et-munitions/le-calibre-7x64/62593/ Le calibre 7 × 64]'', war Chassons.com, 07/11/2017 (lennet d'an 28/08/2024)</ref>. == Daveennoù == * Taolenn ar munision war [https://cip-bobp.org/fr/tdcc lodenn TDCC lec'hienn ar CIP] <references /> {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7 × 64 mm Brenneke}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] r8tmqdaeku3b1ph9kkbjz1x8svmeeb1 0 171803 2148229 2144311 2025-06-04T11:42:39Z Fanchigo 14086 2148229 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Mauser C96|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Mauser C96 7,63 (6971794467).jpg|liamm=Restr:Mauser C96 7,63 (6971794467).jpg|alt=Skeudenn ar pennad Mauser C96|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn '''Mauser C96''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn]] damaotomatek |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil berr |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[7,63 × 25 mm Mauser]] (standart)<br>[[9 × 25 mm Mauser]]<br>[[9 × 19 mm Parabellum]]<br>[[7,65 × 21 mm Parabellum]]<br>[[.45 ACP]]<br>[[8 mm Gasser]] |- ! scope="row" |Produerien |[[Mauser]]<br>[[Astra y Unceta, Cía]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |1896 - 1937 |- ! scope="row" |Skouerennoù produet |Ouzhpenn 1.100.000 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |1,130 kg |- ! scope="row" |Hirder |312 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |140 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Hed-tenn pleustrek |150-200 m |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |Etre 350 ha 425 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger diabarzh pourvezet gant laonennoù-kargañ 6 pe 10 kartouchenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |- |} Ar '''Mauser C96''' zo ur [[Pistolenn|bistolenn]] damaotomatek alaman ijinet gant ar vreudeur Feederle, a laboure evit an embregerezh [[Mauser]]<ref name=":0">{{Fr}} LARRIBÈRE Christophe, ''Le Mauser C96, sceptre des seigneurs de la guerre'', e Sciences & Vie Guerres & Histoire n°71, miz C'hwevrer 2023, pp.84-85</ref>. Produet e voe etre 1896 ha 1937. Kambret e oa da gentañ evit ar [[Munision|munisionoù]] [[7,63 × 25 mm Mauser]]. == Deskrivadur == Kinniget e voe pimpatrom kentañ ar C96 e miz Meurzh 1895. Gant sikour [[Gwilherm II (Alamagn)|Wilhelm II]] e voe lañset ar produiñ. Plijet e oa ar ''Kaiser'' gant al [[Lamm (arm-tan)|lamm]] a c'halled stagañ ouzh dornikell ar bistolenn evit implijout anezhi evel ur [[Karabinenn|garabinenn]] ha tennañ resisoc'h, pa oa diaes dezhañ implijout e vrec'h kleiz. Daoust d'he fouez uhel e oa fiziapl ha resis<ref>{{Fr}} McNAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 69</ref>, ha dont a reas da vezañ poblek e-touez ofiserien kalz armeoù european a-raok 1914. Pourvezet e oa gant ul [[Karger (armoù-tan)#Laonenn-gargañ|laonenn-gargañ]] 6 pe 10 kartouchenn. Servijout a reas kalz ar C96 etre daouarn an ofiserien alaman da vare ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. Goude 1919 ha [[Feur-emglev Versailhez]] e voe produet stummoù berroc'h o c'hanol anvet ''Bolo''<ref>{{Fr}} DAUBRESSE Alain, ''[https://www.littlegun.info/arme%20allemande/mauser/a%20mauser%20c%2096%20fr.htm Mauser C96]'', littlegun.info (lennet d'ar 15/07/2024)</ref>. Roet e voent d'ar polis alaman dreist-holl. Ar braz eus skouerennoù ar C96 a voe ezporzhiet da [[Sina]], e-lec'h ma oa difennet da gas fuzuilhoù abalamour da stad distabil ar vro e deroù an XX{{Vet}} kantved : a-drugarez d'he lamm a c'halled ouzhpennañ ha d'he galloud par da hini ur [[Karabinenn|garabinenn]] e roas ar C96 an tu da vont dreist embargo kalz broioù european. Kalz kopiennoù a voe produet en [[Euskal Herria]], gant [[Astra y Unceta, Cía|Astra]] pe Beistegui da skouer<ref name=":0" />. == En Istor == * [[Winston Churchill]] a implije ur Mauser C96 da vare e emgannoù en Afrika etre 1898 ha 1900. Lesanvet e oa an arm ''Broomhandle pistol'' (« troad skubelenn ») gant ar Saozon abalamour d'e stumm<ref name=":0" />. * Pistolennoù Mauser C96 a voe implijet da lazhañ [[Nikolaz II Rusia]] (1918), ar c'hentañ ministr spagnolat [[Eduardo Dato]] (1921) hag ar roue [[Aleksandr I Yougoslavia|Aleksandr I{{Añ}} Yougoslavia]] (1934). * An dudenn [[Thomas Shelby]] a implij ur C96 er stirad ''[[Peaky Blinders (stirad)|Peaky Blinders]]'' (2013-2022). * Dre ma chomas ar C96 an arm-dorn galloudusañ betek 1935 ha donedigezh an [[.357 Magnum]] e voe priziet evel arouez galloud gant kalz ofiserien rusian, turk, breizhveurat, emired pe pennoù brezel sinaat<ref name=":0" />. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Patrom:WW2URSSTroad}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù]] [[Rummad:Armoù Alamagn]] [[Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] [[Rummad:Armoù ar Brezel Goañv]] 0bk4huhtzfgfojvtxurj269w0gwr6zq 0 172075 2148215 2120928 2025-06-04T09:46:33Z Fanchigo 14086 2148215 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|CZ Shadow 2|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | <br /><br /> |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Tchekia}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn]] damaotomatek |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil berr |- ! scope="row" |Munisionoù |[[9 × 19 mm Parabellum]]<br>[[.380 ACP]]<br>[[9 × 21 mm IMI]] |- ! scope="row" |Produerien |[[Česká zbrojovka a.s.|Česká Zbrojovka]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |Abaoe 2016 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |1.330 g |- ! scope="row" |Hirder |157 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |120 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù teknikel |- ! scope="row" |Mont en-dro |Platinenn un-ober/daou-ober |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger-fiñv 15, 18 pe 19 tenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |- |} Ar '''CZ Shadow 2''' zo ur [[Pistolenn|bistolenn]] damaotomatek [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA / DA (Single Action / Double Action, Un-Ober / Daou-Ober)|un-ober / daou-ober]] produet gant an embregerezh tchek [[Česká zbrojovka a.s.|Česká zbrojovka]] abaoe 2016<ref name=":0">{{En}} CERINO Chris, ''[https://www.gunsandammo.com/editorial/cz-shadow-2-or-review/378655 CZ Shadow 2 OR Review]'', war Guns & Ammo, 06/07/2020 (lennet d'ar 24/08/2024)</ref>. == Deskrivadur == Deveret eo ar '''Shadow 2''' eus ar [[CZ 75|CZ 75 SP-01 Shadow]]. Savet eo bet a ratozh-kaer evit ar [[sportoù tennañ]] hag an amprouennoù [[tenn pleustrek]] meret gant an [[International Practical Shooting Confederation|IPSC]], diwar esaeoù hag alioù skipailh sportourien CZ. Savet eo e dir evit ponneraat anezhi<ref name=":0" />. Hiroc'h eo he c'hanol evit hini an SP-01 (120 mm), ha brasoc'h [[Geriaoueg an armoù-tan#Stanker-karger|stanker he c'harger]] evit gellet tizhout anezhañ aesoc'h. N'he deus tamm loc'henn [[Geriaoueg an armoù-tan#Decock|decocking]] ebet abalamour ne vez ket implijet kalz en amprouennoù sportoù tennañ<ref>{{En}} BRIGHT Aron, ''[https://www.ssusa.org/articles/2018/1/31/review-cz-shadow-2/ Review: CZ Shadow 2]'', war Shooting Sports USA, 31/01/2018 (lennet d'ar 24/08/2024)</ref>. Pouez-loc'hañ he draen zo 1,24 kg e mod un-ober ha 3,62 kg e mod daou-ober<ref name=":0" />. Kambret e oa da gentañ e [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], met adstummoù e [[.380 ACP]] hag e [[9 × 21 mm IMI|9 × 21 mm]] a gaver ivez. Ur stumm ''Compact'' kambret e 9 mm Parabellum a zo war ar marc'had abaoe 2024<ref>{{En}} [https://www.czub.cz/en/firearms-and-products-family/shadow-2 Pajenn ar CZ Shadow 2] war lec'hienn an emberegerezh (lennet d'ar 24/08/2024)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù]] [[Rummad:Sportoù tennañ]] [[Rummad:Armoù Tchekia]] 3qmi0m9ecyil7lh4kcfdi1tn1g9f2xl 0 172111 2148481 2143263 2025-06-06T08:35:58Z Fanchigo 14086 2148481 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,65 × 21 mm Parabellum|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:T 73.JPG|liamm=Restr:T 73.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7,65 × 21 mm Parabellum|frameless|250x250px]]<br>Ur gartouchenn '''7,65 × 21 mm Parabellum''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Produer orin |[[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,85 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |7,62 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |8,43 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,93 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,98 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,22 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |21,59 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |29,85 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |6 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |370 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |2.350 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |412 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |SP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} Ar '''7,65 × 21 mm Parabellum''', anvet ivez '''7,65 Parabellum''' gant ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]], '''7,65 mm Luger''', pe '''.30 Luger''' er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], zo ur [[munision]] armoù-dorn kinniget e 1898 gant an embregerezh alaman [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken]] (DWM). == Istor ha deskrivadur == E 1897, an arme suis a c'houlennas gant an ijinour [[Georg Luger]], a laboure evit DWM, gwellaat ar bistolenn [[Borchardt C93]]. Ouzhpenn adstummañ an arm, Luger a zivizas berraat e gartouchenn [[7,65 × 25 mm Borchardt]] evit aesaat mont en-dro ar wikefre. Goude an amprouennoù e voe ganet ar bistolenn [[DWM Pistole-Parabellum]], hini gentañ ar rummad a vo ennañ al [[Luger P08]] diwezhatoc'h, hag he c'hartouchenn 7,65 × 21 mm nevez. Arme Suis a zibabas anezhi hag ar bistolenn Luger ''Modell 06/29'' evel kartouchenn hag arm-dorn reolius betek 1949, pa voe kemeret o flas gant ar [[SIG P210]]. En [[Alamagn]] ne voe ket implijet ar 7,65 mm e-pad pell gant an arme peogwir e voe kemeret e blas gant an [[9 × 19 mm Parabellum]] e deroù an {{XXvet}} kantved. Implijet e voe un tamm ar 7,65 mm Parabellum gant arme [[Finland]] ha gant polis [[Brazil]]<ref name=":0">{{En}} ''Ammunition for submachine guns and handguns: semi-automatic and automatic pistols'' ([https://web.archive.org/web/20120213054609/http://world.guns.ru/ammunition/pistol-cartridges-e.html diellet]), war World Guns (lennet d'an 28/08/2024)</ref>. Armoù-dorn brudet evel an [[Astra A-80]], ar [[Beretta 92]], ar [[Browning HP|Browning Hi-Power]], ar [[Sig-Sauer P220|SIG P220]] pe ar [[Walther P38]] o deus pep a adstumm kambret e 7,65 mm Parabellum. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/tabivcal-fr-page14.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] l6lf76x43nueima1rtmji853op3zjhy 0 172120 2148480 2143303 2025-06-06T08:35:46Z Fanchigo 14086 2148480 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,63 × 25 mm Mauser|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:763 mauser.jpg|liamm=Restr:763 mauser.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 7,63 × 25 mm Mauser|frameless|250x250px]]<br>Ur gartouchenn '''7,63 × 25 mm Mauser''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Saver |[[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1896 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,86 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |7,62 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |8,46 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |9,60 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,86 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,98 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |25,15 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |34,80 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |5,6 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |441 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |545 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)|Emors]] |SP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} Ar '''7,63 × 25 mm Mauser''', anvet ivez '''.30 Mauser Automatic''', zo ur [[munision]] savet da gentañ evit ar [[Pistolenn|bistolenn]] [[Mauser C96]] gant an embregerezh alaman [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken]] e 1896. Deveret eo eus ar [[7,65 × 25 mm Borchardt]]. Ar gartouchenn armoù-dorn kentañ eo bet oc'h ober berzh war ar marc'had<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/763%20mm%20mauser-1.html 7,63 mm]'' war Arme et Passion (lennet d'ar 05/05/2025)</ref>. Awenet he deus ar [[7,62 × 25 mm Tokarev]]. == Un nebeud armoù kambret e 7,63 Mauser == * Pistolenn [[Mauser C96]] hag hec'h adstummoù * Pistolennoù [[Astra 900]], [[Star (pistolenn)|Star]], Azur, Royal * Pistolennoù-mindrailher [[Maschinenpistole 28|MP 28/11]], Bergmann MP 34/I, Vollmer Erma, [[SIG 1920]], MKMO, MKPO * Karabinenn damaotomatek Mauser<ref name=":0" /> == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/7-63-mauser-fr.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Patrom:WW2URSSTroad}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7,63 × 25 mm Mauser}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] dkn6ml4ii1ps8v2lujvyzh5cbkn55zz 0 172143 2148482 2116614 2025-06-06T08:36:10Z Fanchigo 14086 2148482 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,65 × 25 mm Borchardt|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:7.65mm Borchardt & 7.63mm Mauser.JPG|liamm=Restr:7.65mm Borchardt & 7.63mm Mauser.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7,65 × 25 mm Borchardt|frameless|250x250px]]<br>Kartouchennoù '''7,65 × 25 mm Borchardt''' (a-gleiz) ha [[7,63 × 25 mm Mauser]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1893 |- ! scope="row" |Produer orin |[[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,86 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |8,46 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |9,60 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,86 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,98 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |25,15 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |34,04 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |5,5 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |390 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |423 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} Ar '''7,65 × 25 mm Borchardt''' zo ur [[munision]] armoù-dorn ijinet e 1893 gant [[Georg Luger]], a laboure en embregerezh alaman [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken]] (DWM). Savet e oa bet evit ar [[Borchardt C93]], a voe ar bistolenn damaotomatek kentañ graet berzh ganti en Istor. Ur stumm bihanaet eus ar gartouchenn-fuzuilh [[7,92 × 57 mm Mauser]] eo. Ar 7,65 mm Borchardt e oa ar munision kentañ hep bourled, dezhañ ur [[Geriaoueg an armoù-tan#Kreuzenn|greuzenn]], o vont mat en-dro en un arm. Awenet he deus kartouchennoù all : ar [[7,65 × 21 mm Parabellum|7,65 Parabellum]] ha dreist-holl an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], a zo unan eus ar c'hartouchennoù armoù-dorn implijetañ er bed hiziv-an-deiz. == Daveennoù == * {{En}} [https://www.xxlreloading.com/calibers/7.65-x-25-borchardt Roadennoù teknikel ar 7.65 x 25 mm Borchardt] evit an adkargañ (lennet d'an 02/09/2024) <references /> {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7,65 × 25 mm Borchardt}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] kyenuki1jaf7937eb4ypkajs7mlyk9h 0 172234 2148486 2144312 2025-06-06T08:37:04Z Fanchigo 14086 2148486 wikitext text/x-wiki {{droukveskañ|7,92 × 57 mm Mauser}} {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|7 × 57 mm Mauser|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:7mm Mauser, 8mm Mauser round nose, 8mm Mauser military ball.JPG|liamm=Restr:7mm Mauser, 8mm Mauser round nose, 8mm Mauser military ball.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7 × 57 mm Mauser|frameless|313x313px|7,92 × 57 mm Mauser]] <br /><br />Ur gartouchenn '''7 × 57 mm Mauser''' (a-gleiz) ha div gartouchenn [[7,92 × 57 mm Mauser]] (a-zehou). |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |kreuzenn<br>stumm deveret gant ur bourled anvet '''7 × 57 mm R''' |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1892 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |8,22 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |6,98 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |8,25 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,92 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |12,01 mm |- ! scope="row" |Ø strad |12,10 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,15 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |57 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |78 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |8 - 11,2 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |700 - 900 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |2.746 - 3.360 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''7 × 57 mm Mauser''', anvet a-wechoù '''7 mm Mauser''', a zo ur [[munision]] ijinet gant an alaman [[Paul Mauser]] evit ar [[fuzuilh]] [[Gewehr 93]] e 1892<ref name=":0">{{En}} POPENKER Max R., ''Ammunition (cartridges) for rifles and machine guns'' ([https://web.archive.org/web/20120302193414/http://world.guns.ru/ammunition/rifle-cartridges-e.html diellet]), war Modern Firearms (lennet d'an 13/09/2024)</ref>. == Istor == Ar '''7 × 57 mm Mauser''' a zo e-touez ar rummad [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]] kentañ karget gant [[Poultr divoged|poult divoged]], evel an [[8 mm Lebel]] gall. Savet e oa bet gant Paul Mauser evit ar fuzuilhoù-morailh Gewehr 93. [[Spagn]] eo ar vro gentañ a zibabas an arm nevez hag e vunision e 1893. Implijout a reas anezhe e 1898 da vare ar [[Brezel 1898 etre Spagn hag ar Stadoù-Unanet|brezel a-enep ar Stadoù-Unanet]], ha diskouez a reas bezañ efedusoc'h evit an [[.30-40 Krag]] implijet er fuzuilhoù stadunanat [[Krag-Jørgensen]]<ref name=":1">{{En}} HAWKS Chuck, ''[https://www.chuckhawks.com/subscribers/rifle_cartridge_page/7mm.htm The 7x57 Mauser (.275 Rigby)]'', war lec'hienn an aozer (lennet d'an 13/09/2024)</ref>. Goude-se e voe dibabet ar munision gant armeoù [[Serbia]], [[Mec'hiko]] ha kalz broioù deus [[Suamerika]]. Produet e voe er [[Rouantelezh-Unanet]] dindan an anv '''.275 Rigby'''. Poblek e voe ar gartouchenn evit chaseal loened bras [[Afrika]]<ref name=":1" />. Ur stumm dezhañ ur [[Geriaoueg an armoù-tan#Bourled|bourled]] a voe savet evit ar fuzuilhoù flour o c'hanol. Aet eo ar 7 × 57 mm diwar implij en armeoù goude an [[Eil Brezel-bed]], met produet e vez c'hoazh hiziv-an-deiz gant an [[:Rummad:Embregerezhioù munisionoù|embregerezhioù munisionoù]] brasañ evit ezhommoù ar [[Chaseal|chaseourien]]<ref name=":0" />. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-ii/7-x-57-r-fr.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}}{{DEFAULTSORT:7 × 57 mm Mauser}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] b854kk4988t09ssxvisw07xvbjr4r66 0 172251 2148193 2116560 2025-06-03T20:19:39Z Fanchigo 14086 /* Istor */ 2148193 wikitext text/x-wiki {{implijoù all|Apache (disheñvelout)}} {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Apache (arm-dorn)|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Apache revolver.jpg|liamm=Restr:Apache revolver.jpg|alt=Skeudenn ar pennad Apache (arm-dorn)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur '''revolver Apache''' savet gant Louis Dolne-Bar e Liège e 1875 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro orin |{{Belgia}} |- ! scope="row" |Doare |[[Revolver]] daou-ober nemetken hep kanol ebet, pourveziet gant kartouchennoù brochennet |- ! scope="row" |Kalibroù |[[7 mm Lefaucheux]]<br>[[5 mm Lefaucheux]] |- ! scope="row" |Saver |[[Louis Dolne]] (patromoù (kentañ), bet kopiet gant kalz atalieroù e Liège |- ! scope="row" |Mare krouidigezh |1869 - 1870 |- ! scope="row" |Mare produiñ |1870 - dibenn an XIX{{vet}} kantved |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù (arm produet gant Dolne-Bar) |- ! scope="row" |Pouez |0,385 kg |- ! scope="row" |Hirder (pleget) |105 mm |- ! scope="row" |Hirder (dibleget) |200 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù teknikel |- ! scope="row" |Mont en-dro |Revolver daou-ober nemetken, dezhañ ur gontell hag un dorn amerikan |- ! scope="row" |Endalc'h |Taboulin 6 tenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |? |- |} An '''Apache''' zo un doare arm-dorn produet e dibenn an {{XIXvet kantved}}, dezhañ un [[Geriaoueg an armoù-tan#Taboulin|daboulin]] kambret evit [[Kartouchenn (arm-tan)#Kartouchennoù brochennet|kartouchennoù brochennet]], un [[dorn amerikan]] hag ur [[Baionetez|vaionetez]] vihan plegus<ref name=":1">{{En}} MC COLLUM Ian, ''[https://www.forgottenweapons.com/delhaxhe-apache-the-other-french-knife-knuckle-gun/ Delhaxhe “Apache”: The Other French Knife-Knuckle-Gun]'', Forgotten Weapons, 17/01/2022 (lennet d'an 13/09/2024)</ref>. == Istor == An '''Apache''' kentañ a voe brevedet gant Louis Dolne-Bar, [[Armerezh|armeurer]] e [[Liège]] ([[Belgia]]) e 1869 ha 1870<ref>{{En}} ''[https://littlegun.be/collection%20privee/belgique/be%20abcde/a%20be%20apache%20fr.htm DOLNE (Apache)]'' war Littlegun.be (lennet d'an 13/09/2024)</ref>. N'eus kanol ebet dezhañ. Ar boledoù a vez tennet eus ar gambr war-eeun<ref name=":0">{{Fr}} Mc NAB Chris, ''Armes à feu Encyclopédie visuelle'', L'Imprévu, 2022, p. 63</ref>. Implijout a ra [[Kartouchenn brochennet|kartouchennoù brochennet]] 7 mm. An dornell a zo un dorn amerikan plegus. E penn all an arm e kaver ur gontell, hag a c'haller plegañ ivez. An [[Draen (armoù)|draen]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù DAO (Double Action Only, Daou-Ober Nemetken)|daou-ober nemetken]] n'eo ket gwarezet gant [[Geriaoueg an armoù-tan#Pontig|pontig]] ebet. [[Restr:Deleaxhe Apache pistol 7mm.jpg|kleiz|thumb|Un <nowiki>''Apache''</nowiki> doare Delhaxhe]] Kopiet e voe kalzig an arm e atalieroù Liège ha Belgia e dibenn an {{XIXvet kantved}}. Stummoù gall a gaver ivez. An hini brudetañ anezhe eo an '''Apache Delhaxhe''', savet diwar ar memes patrom met kambret evit kartouchennoù 6 mm<ref name=":1" />. Un arm-tan diresis eo, met efedus eo war hedoù-tenn berr-tre. Aes eo da guzhat en ur c'hodell. Savet eo bet evit an emgannoù-straed<ref name=":0" />. Implijet e vije bet gant [[Gang|gangoù]] gall e dibenn an {{XIXvet}} ha deroù an {{XXvet kantved}} evel an ''[[Apaches (hailhoned)|Apaches]]'' e [[Pariz]]<ref>{{Fr}} ''[https://gangdeparis.com/blogs/articles/les-armes-des-apaches-parisiens Les armes des apaches parisiens]'' war Gang de Paris, 08/02/2021 (lennet d'an 13/09/2024)</ref>. == Daveennoù == <references /> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Armoù-tan]] [[Rummad:Armoù-dorn]] [[Rummad:Armoù gwenn]] bjsng0i5b39zpqulq6ekiclr2gp0ajs 0 172253 2148483 2126141 2025-06-06T08:36:22Z Fanchigo 14086 2148483 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|7,65 × 53 mm Mauser|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:7.65 Argentine Ammunition.jpg|liamm=Restr:7.65 Argentine Ammunition.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 7,92 × 57 mm Mauser|frameless|313x313px|7,92 × 57 mm Mauser]] <br /><br />Kartouchennoù '''7,65 × 53 mm Mauser''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |kreuzenn |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,94 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |7,65 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |8,78 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,90 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |12,01 mm |- ! scope="row" |Ø strad |12,05 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |53,60 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |76 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |10 - 14 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |650 - 830 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |2.920 - 3.509 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''7,65 × 53 mm''' '''Mauser''', anvet ivez '''7,65 mm Argentine''' pe '''7,65 mm Belgian''', zo ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] evit an armoù-skoaz ijinet gant an alaman [[Paul Mauser]] evit e fuzuilh [[Mauser M1889|M1889]]<ref name=":0">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/7-65x53-mauser-2/ 7.65×53 Mauser]'' war Modern Firemarms (lennet d'ar 15/09/2024)</ref>. Dibabet e voe evel [[munision]] standart gant arme [[Belgia]] e 1889, ha gant meur a vro eus [[Suamerika]] war-lerc'h, [[Arc'hantina]] en o zouez<ref name=":1">{{En}} HAWKS Chuck, ''[https://www.chuckhawks.com/7-65x53_7-65x53R.htm The 7.65x53 and 7.65x53R (7.65 Argentine, 7.65 Belgian)]'' (lennet d'ar 15/09/2024)</ref>. Produet e voe er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] evit arme Belgia da vare ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/765%20belge-1.html 7,65 mm Mauser]'' war Arme et Passion (lennet d'ar 15/09/2024)</ref>. Produet e vez c'hoazh hiziv-an-deiz evit ar [[sportoù tennañ]] gant un dornad embregerezhioù evel [[Prvi Partizan]] pe [[Norma Precision|Norma]]. == Deskrivadur == Unan eus ar c'hartouchennoù kentañ enne [[poultr divoged]] e oa. Ront e oa stumm he boledoù da gentañ, met begek (''spitzer'') int deuet da vezañ e deroù an XX{{Vet}} kantved<ref name=":0" />. Ur stumm dezhañ ur [[Geriaoueg an armoù-tan#Bourled|bourled]] a zo bet savet anezhi evit ar [[Fuzuilh|fuzuilhoù]] dezhe kanolioù da wintañ. Heñvel a-walc'h eo he bannouriezh ouzh hini an [[.303 British]]<ref name=":1" />. == Implijerien bet == * {{Arc'hantina}} * {{Belgia}} * {{Bolivia}} * {{Ecuador}} * [[Impalaeriezh otoman]] * {{Kolombia}} * {{Paraguay}} * {{Perou}} * {{Spagn}} == Daveennoù == * Taolenn ar munision war [https://cip-bobp.org/fr/tdcc lodenn TDCC lec'hienn ar CIP] <references /> {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:7,65 × 53 mm Mauser}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] syc91nzazc0r9hni8kqyjpttggeoinf 0 172257 2148290 2116818 2025-06-04T19:12:46Z Arko 540 2148290 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Lord Lieutenant of Ireland''' ([[brezhoneg]] : Lord Letanant Iwerzhon), pe en doare leun '''Lieutenant General and General Governor of Ireland''' (brezhoneg : Letanant Jeneral ha Pennouarnour Iwerzhon), e oa an titl douget gant [[Gouarnour Pennañ Iwerzhon]] adalek [[Brezel an Daou Roue]] e 1690 betek ma voe rannet an enezenn e 1922. Dre-se e oa anat dalc'hidigezh [[Rouantelezh Iwerzhon]] (1541–1800) gant ar [[Rouantelezh-Unanet]] deuet da vezañ [[Rouantelezh Unanet Breizh-Veur hag Iwerzhon]] (1801–1922). E garg, gant anvioù disheñvel hervez ar mare, a oa anavezet ivez evel [[Besroue]], hag e wreg a oa anvet Besrouanez a-benn neuze. Gouarnamant Iwerzhon a oa peurliesañ etre daouarn ul ''Lord Deputy'' ("Aotrou dileuriet") ha kement-mañ betek ar {{XVIIvet kantved}}, ha goude-se gant ar [[Pennsekretour evit Iwerzhon]]. [[Rummad:Istor Iwerzhon]] [[Rummad:Istor ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:Titloù]] hv83w5pgrpxpsubik2osa0uxj9iqzdx 0 172402 2148050 2133676 2025-06-02T20:04:28Z Fanchigo 14086 Disoc'h ar prosez 2148050 wikitext text/x-wiki An '''Afer Joël Le Scouarnec''', brudet ivez dre an anv '''Afer surjian Jonzac''', zo ur prosez a-enep ur surjian ganet e [[Pariz]] e [[1950]], Joël Le Scouarnec, a damaller dezhañ kantadoù a [[tagadenn reizhel|dagadennoù reizhel]] ha jestroù reizhel pedotorfedel. An darvoudoù zo c'hoarvezet e-pad meur a vloaz hag e meur a gêr. Kondaonet eo bet e 2020 da 15 vloaz toull-bac'h evit [[Gwallerezh|gwalladennoù]] ha tagadennoù reizhel war pevar bugel ha graet en deus galv. Bez eo tamallet ivez en un afer all evit gwalladennoù ha tagadennoù reizhel a-enep un hollad 312 gouzañver posubl etre 1991 ha 2014. An darvoudoù a vije erruet e meur a ospital er [[Charente-Maritime]], [[Indre-et-Loire]], [[Penn-ar-Bed]] ha [[Mor-Bihan|Morbihan]]<ref>https://www.ouest-france.fr/societe/justice/le-scouarnec-trois-mois-312-victimes-un-proces-hors-normes-espere-pour-le-premier-semestre-2025-24765c4a-7c15-11ef-a25e-ad5d3544d350</ref>. == Prosez == Ar prosez a zo kroget d'ar 24 a viz C'hwevrer 2025 e [[Gwened]]<ref>https://www.letelegramme.fr/faits-divers/affaire-le-scouarnec/face-a-ses-victimes-a-vannes-joel-le-scouarnec-reconnait-avoir-commis-les-actes-les-plus-odieux-6766384.php</ref>. Aude Burési, prezidantez lez-varn torfedel ar Morbihan he doa lennet anv an 299 gouzañver evit kregiñ gantañ. D'an 28 a viz Mae 2025 eo bet kondaonet Le Scouanec da 20 vloaz toull-bac'h evit e oberoù<ref>{{Fr}} ''[https://www.france24.com/fr/info-en-continu/20250528-pour-le-chirurgien-p%C3%A9docriminel-le-scouarnec-l-heure-du-verdict-a-sonn%C3%A9 Le pédocriminel Le Scouarnec condamné à 20 ans de réclusion, dont deux tiers de peine de sûreté]'', France 24, 28/05/2025</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Le Scouarnec, Joël}} [[Rummad:Barnadennoù e Bro-C'hall]] [[Rummad:Torfedourien Breizh]] rc30h1335h26nwwwh3z3tcy1a90wap6 0 172491 2148325 2144204 2025-06-05T09:04:33Z Fanchigo 14086 /* Krouidigezh */ 2148325 wikitext text/x-wiki [[Restr:DWM logo.svg|dehou|180x180px]] An '''Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken''' ([[alamaneg]] : ''Uzinoù armoù ha munisionoù'' ''alaman''), berraet alies e '''DWM''', a oa un embregerezh [[Arm-tan|armoù-tan]] ha [[Munision|munisionoù]] alaman krouet e dibenn an XIX{{Vet}} kantved hag oberiant betek 1944. == Istor == === Krouidigezh === Ar embreger alaman [[Ludwig Loewe]] a oa krog da broduiñ armoù-tan er bloavezhioù 1870 en e embregerezh, al [[Ludwig Loewe & Co]]. E 1896 e vodas e stal gant hini ar produer armoù [[Mauser|Mauser-Werke]] hag an embregerezh munisionoù [[Deutsch Metallpatronenfabrik AG]] eus [[Karlsruhe]]. Kregiñ a rejont da broduiñ ar [[Borchardt C93]], savet gant [[Hugo Borchardt]], a oa ar [[Pistolenn|bistolenn]] damaotomatek kentañ<ref name=":0">{{En}} ''[https://phoenixinvestmentarms.com/dwmmenu.htm "Deutsche Waffen und Munitionsfabriken"]'', war Phoenix Investment Arms (lennet d'an 10/10/2024)</ref>. Klask a reas ar strollad nevez ul lec’h evit kas o froduerezh da benn, ha sevel a rejont e 1906 uzinoù war un dachenn 60 devezh-arat, el lec’h a zo anvet bremañ [[Eichborndamm]], e gwalarn [[Berlin]]. Lec’hiet e oa savadurioù nevez an embregerezh war al linenn-dren etre Berlin ha [[Kremmen]]<ref name=":1">{{De}} THORSTEN Dame, STEINER Marion, ''[https://industriekultur.berlin/wp-content/uploads/09_DWM-Fabriken_2019.pdf Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken, DWM]'', embannet gant ar Berliner Zentrum Industriekultur, miz Even 2015 (pellgarget d'an 09/10/2024)</ref>. Er mare-se e roas lañs an DWM da vunisionoù nevez. An hini brudetañ anezhe eo marteze ar [[7,65 × 21 mm Parabellum]], a voe poblek-tre en XX{{Vet}} kantved. D'ar mare-se e laboure [[Georg Luger]] en DWM. [[Restr:Pistol, automatic (AM 1979.174-27).jpg|thumb|Ul Luger P08 produet en DWM da vare ar Brezel-bed Kentañ]] === Brezel-bed Kentañ === Etre 1915 ha 1918 e kreskas an uzin, pa brodue armoù implijet e-leizh gant ar soudarded alaman e-pad ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]], en o zouez ar fuzuilhoù [[Gewehr 98]], ar bistolenn [[Luger P08]] pe ar mindrailherezioù [[MG 08]] hag [[MG 08/15]]. Goude fin ar brezel ha [[feur-emglev Versailhez]] e rankas DWM paouez da broduiñ armoù. Adanvet e voe an embregerezh Berlin-Karlsruher Industriewerke AG e 1922<ref name=":0" />, hag ober a reas diwar-neuze ardivinkoù evit an tier, binvioù-debriñ ha kiboù-bouloù<ref name=":1" />. === Adc'hanedigezh an DWM === [[Günther Quandt]], un embreger perc'henn war uzinoù AFA ([[Varta]] hiziv-an-deiz), a brenas an embregerezh e 1928. Liammoù a savas gant ar [[strollad nazi]]. E 1936, an [[Trede Reich]] a zivizas adlañsañ ar produiñ armoù eno, hag adkavout a reas DWM e anv kozh<ref name=":1" />. Etre 1935 ha 1944 e voe produet eno munisionoù kanolierezh 37 mm, [[Greunadenn (arm)|greunadennoù]] ha [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]] a bep seurt [[Kalibr (armoù-tan)|kalibr]]. Tro 50.000 prizoniad a voe rediet da labourat en DWM hag e AFA e-pad an [[Eil Brezel-bed]]<ref>{{Fr}} BOUTELET Cécile, ''[https://www.lemonde.fr/economie/article/2015/08/07/premiere-fortune-d-allemagne-la-famille-quandt-perd-sa-matriarche_4715512_3234.html Première fortune d’Allemagne, la famille Quandt perd sa matriarche]'', Le Monde, 07/08/2015 (lennet d'an 10/10/2024)</ref>. === Dismantr === E fin ar brezel e voe paouezet da vat da broduiñ armoù war al lec’h. Savadurioù ‘zo a voe implijet gant an [[Deutsche Dienststelle]], an aozadur alaman a rae war-dro an ''Deutsche Dienststelle für die Benachrichtigung der nächsten Angehörigen von Gefallenen der ehemaligen deutschen Wehrmacht'' (WASt), an aozadur karget da gas enklaskoù war ar soudarded alaman lazhet pe bet prizoniet er brezelioù<ref name=":1" />. Er bloavezhioù 1970 e voe distrujet lod eus savadurioù an embregerezh. Lod all a zo bremañ enno dielloù stad [[Brandenburg]], pe stalioù hag embregerezhioù bihan<ref name=":1" />. ==Produerezh== [[Restr:Leichtes MG 08 15.jpg|thumb|Soudarded alaman gante ur vindrailherez MG 08/15 (eil hanterenn ar bloavezhioù 1910)]] ===Armoù-tan=== * Pistolennoù [[Borchardt C93]] * Pistolennoù [[Luger P08]] * Fuzuilhoù [[Gewehr 98]] * Mindrailherezioù [[MG 08]] * Mindrailherezioù [[MG 08/15]] ===Munisionoù krouet=== * [[7,65 × 25 mm Borchardt]] * [[7,63 × 25 mm Mauser]] * [[7,65 × 21 mm Parabellum]] == Pennadoù kar == * [[Ludwig Loewe & Co.]] * [[Hugo Borchardt]] * [[Georg Luger]] == Daveennoù == <references /> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù munisionoù]] [[Rummad:Embregerezhioù Alamagn]] [[Rummad:Embregerezhioù aet da get]] [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1896]] 39k70l2cf08zl3tu7eogelqr06o25ii 0 172633 2148275 2128837 2025-06-04T16:40:12Z 2A01:CB08:8760:C700:40D4:4B30:5F9A:5079 liammoù diabarzh 2148275 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:Triumph Speed Triple 1050 2011.jpg|thumb|Un Triumph ''Speed Triple'', ur marc'h-tan a-orin eus [[Breizh-Veur]]]] Ur '''marc'h-tan''' zo ur [[karbed|c'harbed]] div pe deir [[rod]] dezhañ kaset gant ur [[Keflusker dre enleskiñ|c'heflusker]]. Un den pe zaou a c'hall azezañ a-c'haoliad warnañ peurliesañ. [[Rummad:Karbedoù]] j19ixa0swwusc59kj5ixbzopbdt0k2a 0 172677 2148376 2143125 2025-06-05T15:36:55Z Fanchigo 14086 2148376 wikitext text/x-wiki [[Restr:243 with 243 Ackley.jpg|thumb|Ur gartouchenn ''wildcat'' [[Parker Otto Ackley|.243 Winchester Ackley Improved]] (a gleiz) ha [[.243 Winchester]] klasel (a-zehoù). Cheñchet eo bet korn skoaz an douilhez evit gellet uhelaat ar gargad [[Poultr divoged|poultr]] enni.]] Ur gartouchenn '''''Wildcat''''' ([[saozneg]] : [[kazh gouez]]) zo ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] armoù-tan hiniennel fardet er gêr, en ur gemmañ elfennoù ur gartouchenn glaseloc'h all (kargad [[Poultr-tarzh|poultr]], ment an [[Douilhez (elfenn munision)|douilhez]], he c'holier pe ar boled da skouer). Kement-se a vez graet evit gwellaat galloud, [[hed-tenn]] pe [[kenefeder bannouriezh]] ur munision e bed ar [[sportoù tennañ]] peurliesañ. Ar c'hartouchennoù ''Wildcat'' n'int ket anavezet gant an aozadurioù reolenniñ etrebroadel evit ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] en [[Europa (kevandir)|Europa]] pe ar [[Sporting Arms and Ammunition Manufacturers' Institute|SAAMI]] er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. Gwechoù 'zo e tiviz embregerezhioù munisionoù bras produiñ kartouchennoù bet ''wildcat'', evel ar [[7 mm-08 Remington|7 mm-08]] produet adalek 1980 gant [[Remington]], diwar ar ''wildcat'' 7 mm-308 deveret eus an [[.308 Winchester]]. == Roll un nebeud kartouchennoù ''Wildcat'' == * [[7 mm-08 Remington]] * [[.30-284 Winchester]] * [[.25-284]]<ref name=":1">{{Fr}} ''[http://marksman.over-blog.fr/2019/04/la.284-winchester.html La .284 Winchester]'', Le blog du tireur de précision, 14/04/2019 (lennet d'ar 25/11/2024)</ref><ref>'''{{En}}''' McPHERSON M. L., ''[https://www.rifleshootermag.com/editorial/ammunition_wildcat_0612/84509 Wildcatting the .284 Winchester]'', Rifle Shooter, 23/09/2010 (lennet d'ar 26/11/2024)</ref> * [[6,5-284 Norma]]<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/284-winchester-2/ .284 Winchester]'', Municion.org (lennet d'ar 24/11/2024)</ref> ==Levrlennadur== *{{En}} ZEGLIN Fred, ''Reloader's Handbook of Wildcat Cartridge Design, 2nd Edition'', Gun Digest, 2024, 488 p., ISBN 9781959265078 == Daveennoù == <references/> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Sportoù tennañ]] [[Rummad:Hoplologiezh]] oe36wt3jopsmfzwb7rokm5pstfhwdm3 0 172917 2148034 2120897 2025-06-02T19:19:52Z PJ Benn 85000 changed worldboxingnews.net to .com as domain has moved. 2148034 wikitext text/x-wiki {{databox}} {{commonscat}} '''Oleksandr Usyk''' zo ur [[boks]]er [[ukraina]]t bet ganet e [[Simferopol]] (en [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel|URSS]] da neuze) d'ar 17 a viz Genver [[1987]]. Kampion ar bed eo bet e daou rummad disheñvel – pounner-skañv da gentañ ha pounner da c'houde. Bep taol eo deuet da benn da vezañ kampion ar bed "unanet" : pevar c'hevread zo e bed ar boks<ref>IBF (''International Boxing Federation''), WBA (''World Boxing Association''), WBC (''World Boxing Council'') ha WBO (''World Boxing Organization'').</ref>, gant pep a c'houriz, ha deuet eo a-benn da gaout ar pevar gouriz-se war un dro en daou rummad. Ur ral eo en istor ar boks : an dra-se zo kaoz e c'haller lavaret dija ez eo Oleksandr Usyk unan eus ar re wellañ en istor ar sport-se. Kampion olimpek eo bet ivez pa oa amatour, e [[C'hoarioù olimpek hañv 2012|C'hoarioù 2012]] e [[Londrez]]. ==Bokser a-vicher== Gounezet en deus Oleksankr Usyk 22 grogad diwar 22 (14 dre <abbr title="''Knock Out''">KO</abbr> ha 8 dre ziviz). {|class="wikitable" |- !Niv. !! Eneber !! Trec'h !! Deiziad !! Lec'h |- |22 || [[File:Flag of England.svg|20px|Bro-Saoz]] Tyson Fury || <abbr title="Diviz darnel">DD</abbr> || 18 Mae 2024 || [[Riyadh]], {{Arabia Saoudat}} |- |21 || [[File:Flag of England.svg|20px|Bro-Saoz]] Daniel Dubois || KO || 26 Eost 2023 || [[Wrocław]], {{Polonia}} |- |20 || [[File:Flag of England.svg|20px|Bro-Saoz]] Anthony Joshua || DD || 20 Eost 2022 || [[Jeddah]], Arabia Saoudat |- |19 || Anthony Joshua || <abbr title="Diviz gwitibunan">DG</abbr> || 25 Gwengolo 2021 || [[London]], {{Bro-Saoz}} |- |18 || [[File:Flag of Zimbabwe.svg|20px|Zimbawe]]&ensp;[[File:Flag of the United Kingdom.svg|20px|Rouantelezh-Unanet]] Derek Chisora || DG || 31 Here 2020 || London, Bro-Saoz |- |17 || [[File:Flag of the United States.svg|20px|SUA]] Chazz Witherspoon || <abbr title="Dilez-korn">DK</abbr> || 12 Here 2019 || [[Chicago]], {{Illinois}} |- |16 || [[File:Flag of England.svg|20px|Bro-saoz]] Tony Bellew || KO || 10 Du 2018 || [[Manchester]], Bro-Saoz |- |15 || [[File:Flag of Russia.svg|20px|Rusia]] Mourat Gassiev || DG || 21 Gouhere 2018 || [[Moskov]], {{Rusia}} |- |14 || [[File:Flag of Latvia.svg|20px|Latvia]] Mairis Briedis || <abbr title="Diviz dre vuianiver">DM</abbr> || 27 Genver 2018 || [[Riga]], {{Latvia}} |- |13 || [[File:Flag of Bosnia and Herzegovina.svg|20px|Bosnia-ha-Herzegovina]]&ensp;[[File:Flag of Germany.svg|20px|Alamagn]] Marco Huck || <abbr title="KO teknikel">KOT</abbr> || 9 Gwengolo 2017 || [[Berlin]], {{Alamagn}} |- |12 || [[File:Flag of the United States.svg|20px|SUA]] Michael Hunter, Jr. || DG || 8 Ebrel 2017 || Oxon Hill, {{Maryland}} |- |11 || [[File:Flag of South Africa.svg|20px|Suafrika]] Thabiso Mchunu || KOT || 17 Kerzu 2016 || Inglewood, {{Kalifornia}} |- |10 || [[File:Flag of Poland.svg|20px|Pomonia]] Krzysztof Głowacki || DG || 17 Gwengolo 2016 || [[Gdańsk]], Polonia |- |&ensp;9 || [[File:Flag of Cuba.svg|20px|Cuba]] Pedro Rodriguez || KOT || 12 Kerzu 2015 || rowspan="5" | [[Kyiv]], {{Ukraina}} |- |&ensp;8 || [[File:Flag of South Africa.svg|20px|Suafrika]] Johnny Muller || KOT || 29 Eost 2015 |- |&ensp;7 || [[File:Flag of Russia.svg|20px|Rusia]] Andrei Kniazev || KOT || 18 Apr 2015 |- |&ensp;6 || [[File:Flag of South Africa.svg|20px|Suafrika]] Danie Venter || KOT || 13 Kerzu 2014 |- |&ensp;5 || [[File:Flag of South Africa.svg|20px|Suafrika]] Daniel Bruwer || KOT || 4 Here 2014 |- |&ensp;4 || [[File:Flag of Argentina.svg|20px|Arc'hantina]] Cesar David Crenz || KO || 31 Mae 2014 || [[Odesa]], Ukraina |- |&ensp;3 || [[File:Flag of Germany.svg|20px|Alamagn]] Ben Nsafoah || KO || 26 Ebrel 2014 || Oberhausen, Alamagn |- |&ensp;2 || [[File:Flag of Colombia.svg|20px|Colombia]] Epifanio Mendoza || KOT || 7 Kerzu 2013 || Brovary, Ukraina |- |&ensp;1 || [[File:Flag of Mexico.svg|20px|Mec'hiko]] Felipe Romero || KOT || 9 Du 2013 || Kyiv, Ukraina |} ==Aktour== ;[[Sinema]] {| class="wikitable" |- ! Bloaz !! Titl !! Roll |- | 2016 || ''The Fight Rules'' || Bokser a-vicher |- | 2018 || ''The Stolen Princess'' || Gangster |- | ''2025'' || ''The Smashing Machine'' || Igor Vovchanchyn <ref>{{Cite web |last=Jay |first=Phil |date=23 Mae 2024 |title=Oleksandr Usyk cast as MMA fighter in Dwayne Johnson movie |url=https://www.worldboxingnews.com/olesksandr-usyk-cast-mma-fighter-dwayne-johnson-movie/ |website=World Boxing News}}</ref> |} ;[[C'hoari video]] {| class="wikitable" |- ! Bloaz !! Titl !! Roll |- | 2024 || ''Undisputed'' || Oleksand Usyk |} == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://boxrec.com/en/box-pro/659772 Fichenn hiniennel @ BoxRec] * {{en}} [https://www.imdb.com/name/nm8157549/?ref_=fn_al_nm_1 Internet Movie Database] ==Notennoù== {{daveoù}} {{DEFAULTSORT:Usyk, Oleksandr}} [[Rummad:Tud Ukraina]] [[Rummad:Ganedigezhioù 1987]] [[Rummad:Bokserien]] l3w1rqexr8v92jpfhmen72p4pujbv4r 0 173066 2148378 2124283 2025-06-05T15:39:24Z Fanchigo 14086 2148378 wikitext text/x-wiki An '''hed-tenn''' eo, e geriaoueg an [[Arm|armoù]], an hed a a c'hall bezañ graet gant ur vannadell a-raok koll he nerzh ha paouez penn-da-benn. Stag eo ouzh perzhioù an arm hag e [[Munision|vunision]]. Uheloc'h e vez da skouer en un arm-tan rizennet e ganol evit en unan flour e ganol. Tri seurt hed-tenn a c'haller disheñvelaat, eus an tostañ d'ar pellañ : * an '''hed-tenn pleustrek''' : an hini a c'haller tizhout en ur chom resis hag efedus hervez ar sistem-bukañ, perzhioù an arm pe liv an amzer da skouer. * an '''hed-tenn efedus''', ma chom marvus pe toullus ar vannadell, hep n'hallfe an tenner bezañ resis. * an '''hed-tenn d'ar muiañ''', a vez graet gant ur vannadell betek koll he nerzh penn-da-benn. Ur boled [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] a zo da skouer war-dro 1.700 m e hed-tenn d'ar muiañ<ref>{{Fr}} DAUBRESSE Alain, ''[https://littlegun.be/articles/portee%20des%20munitions.htm Portée réelle et danger potentiel des cartouches]'', Littlegun (lennet d'an 18/12/2024)</ref>, met izeloc'h eo e hed-tenn efedus, hag izeloc'h c'hoazh e hed-tenn pleustrek pa vez implijet e armoù evel ar [[Pistolenn|pistolennoù]] a zo berr o c'hanol ha savet evit emgannoù a-dost. == Pennadoù kar == * [[Bannouriezh]] * [[Munision]] == Daveennoù == <references/> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Bannouriezh]] n3vhk09045uw3kkmvqkpbyiyfnss66j 0 173425 2148491 2138678 2025-06-06T08:38:27Z Fanchigo 14086 2148491 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|9,3 × 62 mm|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:9.3x62mm-Norma-Oryx-15g(232gr)-cartridge.png|liamm=Restr:9.3x62mm-Norma-Oryx-15g(232gr)-cartridge.png|alt=Skeudenn ar pennad 9,3 × 62 mm|frameless|313x313px|-]] <br /><br />Ur gartouchenn '''9,3 × 62 mm''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |kreuzenn |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1905 |- ! scope="row" |Krouer |[[Otto Bock]] |- ! scope="row" |Produer orin |[[Mauser]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,30 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,92 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |11,45 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |12,10 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,95 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,30 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |62 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |83,60 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |15 - 19 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |720 - 805 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |4.805 - 4.970 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} An '''9,3 × 62 mm''', anvet ivez '''9,3 × 62 mm Mauser''', zo ur [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] kartouchennoù ijinet war-dro 1905 gant an [[Armerezh|armeurer]] [[Berlin|berlinat]] [[Otto Bock]], diwar c'houlenn an embregerezh [[Mauser]], a felle dezhañ kaout ur [[munision]] hag a c'halle bezañ implijet en e fuzuilhoù-morailh evel ar [[Gewehr 98]], hep ne vije ur gartouchenn vilourel evit gellet ezporzhiañ anezhi<ref name=":0">{{Fr}} CHEVAL Jacques, ''[https://www.chassepassion.net/dossier-chasse/periscope/calibre-9-3x62/ 9.3×62 Qui es-tu ?]'', Chasse passion, 25/09/2019 (lennet d'an 19/01/2025)</ref>. Da gentañ e voe implijet e [[Impalaeriezh trevadennel Alamagn|trevadennoù alaman Afrika]], evit chaseal loened bras ar c'hevandir evel an [[Dourvarc'h|dourvarc'hed]], an [[Olifant|olifanted]] pe ar [[Bual Afrika|bualed]]<ref name=":0" />. E deroù ar c'hantved e oa ur munision poblek produet gant un ugent embregerezh bennak<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/93-x-62-mauser/ 9,3 x 62 Mauser]'', Municion.org (lennet d'an 19/01/2025)</ref>. Hiziv-an-deiz eo unan eus kalibroù chase gwerzhetañ [[Europa (kevandir)|Europa]]. E [[Bro-C'hall]] e vez implijet en [[Huadeg|huadegoù]] evit chaseal ar [[Hoc'h-gouez|moc'h-gouez]], ar [[Karv|c'hirvi]] pe ar [[Yourc'h|yourc'hed]]<ref name=":0" />. == Daveennoù == * taolenn ar munision war [https://cip-bobp.org/fr/tdcc lodenn TDCC lec'hienn ar CIP] <references /> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù-chase]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] n6azgqk6gv0jacwk0buehapcnxs89z5 0 173798 2148175 2143985 2025-06-03T19:01:11Z Tanjee 563 /* CH */ 2148175 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ [[File:UN-Chagall window-1967.jpg|dehou|400px]] *Kavet e vo amañ ur '''roll eus an ensavadurioù o deus embannet timbroù-post''' e-pad ur mare bennak abaoe ma oa bet lakaet e gwerzh an timbroù kentañ e 1840. Er roll e kaver kement seurt ensavadurioù gouarnamant pe aozadurioù aotreet ent-ofisiel o deus embannet timbroù dibar evit ar postoù. En o zouez e kaver Stadoù dizalc’h, trevadennoù, proviñsoù, stadoù-kêr, burevioù-post er broioù estren, aozadurioù etrebroadel ha luskadoù dispac'hel. *Statud pep hini anezho zo bet merket, ha resisaet emdroadur pep tiriad hervez red an istor. *Ur pennger nevez zo kinniget evit doujañ ouzh an alc’hwez a gaver war an timbr, hag alies pa gemm statud ar vro (trevadenn deuet da Stad dizalc’h da skwer). *An darn vrasañ eus an ensavadurioù-se a zo istorel ha lod anezho n'o deus bet nemet ur prantad berr tre. An dimbrawourien a ra alies « broioù marv » eus ar broioù dezho ensavadurioù na embannont ket mui timbroù. *Ouzhpennet ez eus bet un * e fin anv ur vro pa c’hoarvezh dezhi bezañ hiziv er-maez reolennoù [[Unvaniezh Postoù ar Bed]] o vezañ n’eo ket anavezet ez-ofisiel he melestradurezh gant darn vrasañ Stadoù all ar Bed. Broioù zo o deus embannet o frankiz hep asant ar Stad a zalc’hont outañ (Somaliland, Abc’hazia…) hag an timbroù dindan o anv a vez implijet er vro hepken, ket evit kas lizhiri d’an estrenvro. Pennoù-bras an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]] ha katalogoù timbrawouriezh a embann n’int nemet falstimbroù, daoust d’o implij. N’eus ket kaoz avat eus an timbroù embannet gant forbaned pe emsaverien en harlu, pell-pell eus ar broioù int sañset bezañ bet implijet (Nagaland, inizi Skos, Republik Saharaoui…). {| class="wikitable" style="margin:auto; margin-top:25px; font-size:1.2em; font-weight:bold;" |- | style="padding:10px;" | [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#CH|CH]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] |} == A == === [[Timbroù Abc'hazia|Abc’hazia*]] === [[File:Stamp of Abkhazia - 2008 - Colnect 1010983 - Map of Abkhazia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad disrannour Jorjia (abaoe 1992). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Nann ezel an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]]. * Er-maez al lezennoù etrebroadel eo an timbroù. *Alc’hwez : ** Аԥсны Абхазия (abc’hazeg ha rusianeg) (1992-1994) ** Аԥсны (1994-2002) ** Аԥсны Republic of Abkhazia (abc’hazeg ha saozneg) (abaoe 2002) === [[Timbroù Abou Dhabi|Abu Dhabi]] === Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek) : ** Abu Dhabi (1964-1972) ** Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet dreistmoullet <small>UAE</small>(1972) *Pennad kar : [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] [[File:Stamp of Aden - 1953 - Colnect 288544 - 1 - Map.jpeg|dehou|150px]] === [[Timbroù Aden|Aden]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1937-1963). *Alc’hwez : Aden (1937-1964). *Pennad kar : [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su]] === [[Timbroù Djibouti|Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv « Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967). *Alc’hwez : Territoire français des Afars et des Issas (1967-1977) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Afghanistan|Afghanistan]] === [[File:Stamp of Afghanistan - 1970 - Colnect 431986 - Road Map of Afghanistan with Location of Sites.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Dizalc’h abaoe 1919, goude ur prantad-amzer dindan « levezon » Breizh-Veur. Rouantelezh (1870-1973). Republik (1973-1992). Brezel diabarzh (1992-1996). Republik islamek (1996-2001). Aloubadeg Stadoù-Unanet ha brezel diabarzh (2001-2021). Stad an dTalibaned (abaoe 2021) *Alc’hwez : ** e yezh [[dari]] “Penn un tigr” (1870-1927) ** Afghan postage pe Postage afghan (1927) ** Postes afghanes pe Postes Afghanistan (1928-1951) ** Afghanistan (1953-1955) ** Postes afghanes (1956-1989) ** Afghan post (1989 ha 1996-2001) === [[Timbroù Afrika bortugalek|Afrika bortugalek]] === *Statud : Trevadennoù Portugal en Afrika. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet <small>AFRICA</small>(1898) ** Timbr-taos dreistmoullet <small>TAXA DE GUERRA</small> === [[Timbroù Afrika ar C’heheder C’hall|Afrika ar C’heheder C’hall]] === * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ([[Kongo Frañs]], [[Gabon]], [[Oubangi-Chari]] ha [[Tchad]]) etre 1936 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Kongo Frañs ha Gabon dreistmoullet « Afrique Equatoriale Française » (1936) ** AFRIQUE EQUale FRçaise (1937 ha 1941) ** Afrique Equatoriale Française (1937-1958) === [[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall|Afrika ar C’hornaoueg C’hall]] === [[File:AOFNigertimbre.jpg|dehou|150px]] * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ( [[Aod an Olifant]], [[Dahomey]], [[Ginea Frañs]], [[Volta-Uhel]], [[Maoritania]], [[Niger]], [[Senegal]] ha [[Soudan c’hall]]) etre 1934 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder dreistmoullet gant “Afrique Occidentale Française” (1944-1945) ** Afrique Occidentale Française RF (1945-1959) === [[Timbroù Afrika ar Reter alaman|Afrika ar Reter alaman]] === *Statud : Trevadenn Alamagn (1880-1918). Aloubadeg Breizh-Veur ha [[Belgia]] (1916). Tiriadoù fiziet e Belgia, ar Rouantelezh-Unanet ha Portugal e 1918. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant un talvoud-gwerzh e pesa pe « Deutsch-Ostafrika » (1893) ** Deutsch-Ostafrika (1900-1919) ** Timbroù Afrika ar Reter saoz dreistmoullet G.E.A. (1917-1921) ** Timbroù Kongo Veljia dreistmoullet Est Africain Allemand /Occupation Belge / Duitsch Oost Afrika / Belgische Bezettung (1916) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Afrika ar Reter italian| Afrika ar Reter italian]] === [[File:ITA AOI MiNr0001 mt B002b.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh trevadennoù italian [[Eritrea]], [[Somalia italian]] hag [[Etiopia]]. *Alc’hwez : ** Africa Orientale Italiana (1938-1941) ** Timbroù-taos dreistmoullet A.O.I. (1941) *Pennad kar : [[Timbroù Somalia Italian]] === [[Timbroù Afrika ar Reter saoz|Afrika ar Reter saoz]] === *Statud : Kompagnunezh prevez (1888-1894). Tiriad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (gant Ouganda) (1895-1920). Trevadennoù Ouganda ha Kenya adalek 1920. *Alc’hwez : ** Timbroù Breizh-Veur dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA COMPANY</small> (1890) ** Imperial British East Africa Company (1890-1894) ** Timbroù dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA</small> pe British East Africa (1895) ** British East Africa Protectorate (1897) ** Timbroù Zanzibar dreistmoullet gant « British East Africa » (1897) ** East Africa and Uganda Protectorates (1903-1922) *Pennadoù kar: [[Timbroù Kenya]] [[Timbroù Ouganda]] === [[Timbroù Aitutaki|Aitutaki]] === [[File:Stamp of Aitutaki - 1920 - Colnect 430730 - Huts at Arorangi.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad dindan dalc’h [[Zeland Nevez]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Zeland Nevez dreistmoullet gant <small>AITUTAKI</small> (1902-1919) ** Aitutaki (1920-1927 ** Timbroù Inizi Cook dreistmoullet “Aitutaki” (1972) **Aitutaki Cook Islands (abaoe 1972) *Pennad kar : [[Timbroù Zeland Nevez]] === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Ajman]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. ** Alc’hwez (lizherenneg latin hag arabek) : ** Ajman عجمان (1964-1972) === [[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh|Alamagn – Impalaeriezh]] === [[File:DR 1900 58 Germania Reichspost.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h (Impalaeriezh) etre 1870 ha 1918 savet gant unvaniezh rouantelezhioù ha dugelezhioù an tiriad alaman. *Alc’hwez : ** Deutsche Reichs Post (1872-1900) ** Reichspost (1900) ** Deutsches Reich (1902-1919) ** Aloubadeg Frañs : ** Aloubadeg Beljia : Timbroù Beljia dreistmoullet <small>ALLEMAGNE DUITSCHLAND</small> (1919-1921) === [[Timbroù Alamagn - Republik Weimar|Alamagn - Republik Weimar ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1919-1933) savet goude an Impalaeriezh alaman (1870-1919). *Alc’hwez : ** Deutsche National Versammung (1919-1920) ** Deutsches Reich (1920-1933) [[File:Nazitagderbriefmarke6+24pf1942.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Alamagn - IIIde Reich|Alamagn - IIIde Reich]] === *Statud : Stad dindan dalc’h [[Hitler]] etre 1933 ha 1945. *Alc’hwez : ** Deutsches Reich (1933-1943) ** Grossdeutsches Reich (1943-1945) === [[Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed|Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed]] === [[File:Allied occupation in Germany (1945-1949).png|dehou|200px]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet, Stadoù-Unanet Amerika hag an Unvaniezh Soviedel (1946-1949) *Alc’hwez : Deutsche post (1946-1948) *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet ha Stadoù-Unanet Amerika (1945-1949). *Alc’hwez : ** Deutschland (1945-1946) ** Deutsche post (1948-1949) ** 2 Berlin Steurmarke (1948-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Berlin ar Reter]], [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg]], [[Timbroù Mecklembourg-Pomerania ar C'hornaoueg]], [[Timbroù Saksonia]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh Bro-C’hall (1945-1946) *Alc’hwez : Zone Française Briefpost (1945-1946) *Pennadoù kar : [[Timbroù Bade]], [[Timbroù Wurttemberg]], [[Timbroù Roenland-Pfalz]] === [[Timbroù Alamagn ar C’hornaoueg|Alamagn ar C’hornaoueg ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1949-1990) dindan anv [[Republik Kevreadel Alamagn]]. Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar Reter. *Alc’hwez : ** Bundesrepublik Deutschland (1949) ** Deutsche Bundespost (1949-1994) === [[Timbroù Alamagn ar Reter|Alamagn ar Reter]] === [[File:Stamp of Germany (DDR) 1960 MiNr 797.JPG|dehou|250px]] *Statud : Stad dizalc’h (1950-1994). Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar C’hornaoueg. *Alc’hwez : ** Deutsche Demokratische Republik (1950-1960) ** DDR (1960-1990) ** Deutsche Post (1990) === [[Timbroù Alamagn|Alamagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Unvaniezh [[Republik Kevreadel Alamagn|Alamagn ar C’hornaoueg]] hag [[Alamagn ar Reter]] e 1991. *Alc’hwez : ** Deutsche Bundespost (1991-1995) ** Deutschland (abaoe 1995) [[File:Stamp of Finland - 1972 - Colnect 46638 - Map of Aland Coat of Arms.jpeg|dehou|200px]] === [[Timbroù an Inizi Åland|Åland]] === *Statud : Enezeg emren abaoe 1984, dindan dalc’h [[Finland]]. *Alc’hwez : Åland (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Finland]] === [[Timbroù Albania|Albania]] === *Statud : Bro dindan dalc’h an [[Impalaerieh Otoman]] betek 1912. Emerenerezh (1912-1914). Priñselezh (1914-1922). Melestradurezh [[Aostria-Hungaria]] (1919). Republik dizalc’h (1922-1928). Rouantelezh (1928-1939). Aloubadeg [[Italia]] (1939-1943). Aloubadeg [[Gres]] (1940). Aloubadeg [[Alamagn]] (1943). Republik Demokratel (1944-1946) ha Republik Poblek (1946-1991). Republik abaoe 1992. [[File:Stamp of Albania - 2007 - Colnect 374166 - Albanian flag blowing in wind.jpeg|dehou|200px]] *Alc’hwez : ** Timbroù Turkia dreistmoullet gant Shqipënia hag un ere daoubennek (1913) ** Siell gant « Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Erer gant Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Shqipënia e lire (1913) ** Korca (1914) ** Timbroù Epira dreistmoullet gant al lizherenn C (1916) ** Korcë (1917) ha dreistmoullet « Republika Shqipetare » (1917) ** Timbroù dreismoullet « Qarku Korces » (1918) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « Posta e Shkodres SHQYPNIS » (1919) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « POSTAT SHQIPTARE » (1919) ** SHQIËNIË dreistmoullet <small>SHKODRA</small>(1920) ** Poste Shqiptare (1920) ** Posta Shqiptare (1922) ** Rep. Shqiptare (1925) ** Timbroù dreistmoullet Mbretnia Shqiprare Zog I 1 IX 1928 (1928) ** Postat Shqiptare(1930) ** SHQIPNI (1937-1938) ** Timbroù dreistmoullet Mbledhja Kushtetuëse 12-IV-1939 XVII (1939) ** Timbroù Gres dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHCIC (1940) ** Mbretnija Shqiptare Postat (1939-1943) ** Timbroù dreistmoullet «14 Shator » 1943 (1943) ** Timbroù dreistmoullet « Qeverija demokratike e shqiperise » (1944) ** Shqipnija (1944) ** Qeveria demokratike e shqipnis (1946) ** Republika Popullore e Shqiperise pe Shqiperija (1946-1957) ** R.P. E Shqiperise pe Shqiperia pe Shqipëria (1957-1977) ** Republika popullore socialiste e shqiperise pe R.P.S. e Shqiperise (1977-1991) ** Posta Shqiptare (1991-1995) ** SHQIPERIA (abaoe 1995) === [[Timbroù Aldernez|Aldernez]] === *Statud : Tiriad-suj Kurunenn Breizh-Veur. Melestradurezh Gwernenez. *Alc’hwez : Alderney Bailiwick of Guernesey (abaoe 1983) *Pennadoù kar : [[Timbroù Gwernenez]] [[Timbroù Jerzenez]] === [[Timbroù Sandjak Alexandretta|(Sandjak) Alexandretta]] === * Statud : Tiriad e Siria dindan dalc’h Bro-C’hall (1919-1938). Staget ouzh [[Turkia]] e 1939 dindan anv [[Hatai]]. *Alc’hwez : ** Burev Bro-C’hall (1853-1914) ** Timbroù Siria dreistmoullet « Sandjak d’Alexandrette » pe <small>SANDJAK D’ALEXANDRETTE</small> (1938) ** Timbroù Turkia dreistmoullet <small>HATAY DÊVLETI</small> (1939) ** Hatai Devleti (1939) === [[Timbroù Aljeria|Aljeria]] === [[File:Stamp of Algeria - 1965 - Colnect 325136 - Algerian princess and antelope.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (18301962). Stad dizalc’h abaoe 1962. *Alc’hwez : ** Timbroù Bro-Frañs kachedet gant ur siell ispisial (niverenn ha goude deiziad) (1849-1924) ** Timbroù Bro-Frañs dreistmoullet gant « Algérie » (1924-1925) ** Timbroù Bro-Frañs (1958-1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet EA (‘’Etat algérien’’) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « République algérienne » (e galleg hag en arabeg) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « Algérie » (1963) ** Algérie الجزائر e galleg hag en arabeg (abaoe 1963) === [[Timbroù Allenstein|Allenstein]] === *Statud : Kêr eus [[Prusia]] ar Reter. Goude ur boblvouezhiadeg e voe staget ouzh Alamagn e 1920. Staget ouzh [[Polonia]] e 1945 (adanvet [[Olsztyn]]). *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Plébiscite Olsztyn Allenstein » (1920) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Commission d’administration et de plébiscite Olsztyn Allenstein Traité de Versailles Art. 94-98 » (1920). === [[Timbroù Âlwâr|Âlwâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950 (e Stad [[Rajasthan]]) *Alc’hwez : Goustilh (1877-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-C’hall]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall * Alc’hwez : ** Timbroù Bro-C’hall dreistmoullet <small>ANDORRE</small> (1931) ** Vallées d’Andorre (1932-1943) ** [[Andorre]] (1943-1974) ** Andorre Andorra (1975-1977) ** Principat d’Andorra (abaoe 1978) === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-Spagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall *Alc’hwez : ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>CORREOS ANDORRA</small> (1928) ** Andorra (1929-1979) ** Principat d’Andorra (abaoe 1979) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Angra]] === *Statud : Kêr war enez Teircera (enezeg Azorez) dindan dalc’h [[Portugal]]. *Alc’hwez : Angra Portugal (1892-1905) *Pennad kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Anguilla|Anguilla]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet abaoe 1650. Staget ouzh inizi [[Saint Kitts ha Nevis]] betek 1967. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Kitts dreistmoullet gant « Independent Anguilla » (1967) **Anguilla (abaoe1967) === [[Timbroù Anjouan|Anjouan]] === [[File:Stamp of Anjouan - 1900 - Colnect 215580 - Trype Groupe.jpeg|dehou|150px]] *Statud : Enezenn warezet gant Bro-C’hall (1886-1912) evel inizi all Enez ar Gomorez. Staget e voe an enezeg ouzh trevadenn [[Madagascar]] (1912-1947). Tiriad tramor (1947-1974). Ul lodenn eus Stad Komorez abaoe 1974. *Alc’hwez : Sultanat d’Anjouan (1892-1912) *Pennadoù all : [[Timbroù Moheli]], [[Timbroù Mayotte]], [[Timbroù Komorez]] === [[Timbroù Annam ha Tonkin|Annam ha Tonkin]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall. Ul lodenn eus Indez-Sina c’hall. *Alc’hwez : Timbroù Trevadennoù gall dreistmoullet gant « A & T » (1888) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c’hall]] === [[Timbroù Antarktika -Tiriad Aostralia|Antarktika -Tiriad Aostralia]] === [[File:MAP OF ANTARCTICA - Australian Antarctic Territory postage stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Tiriad-suj Aostralia. *Alc’hwez : Australian Antarctic Territory (abaoe 1957) === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Antarktika - Tiriad Breizh-Veur]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Antarctic Territory (abaoe 1962) === [[Timbroù Antarktika – Tiriad Bro-C’hall| Antarktika - Tiriad Bro-C’hall]] === *Statud : Tiriad tramor Bro-C’hall . *Alc’hwez : ** Timbroù postoù dre-nij Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRE ADÉLIE DUMONT D’URVILLE 1840 </small>(1948) ** Timbroù Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES</small> (1955) ** RF TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES (abaoe 1956) === [[Timbroù Tiriad Zeland-Nevez|Antarktika – Tiriad Ross]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Zeland-Nevez. * Alc’hwez : Ross Dependency (abaoe 1957) === [[Timbroù Antigua|Antigua]] === [[File:Antigua 1867 1d vermillion imperf between ex Toeg.jpg|dehou|200px]] *Statud : trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1862-1967).Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Stad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981). Stad dizalc’h (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Antigua (1862-1981) ** Antigua & Barbuda (abaoe 1981) === [[Timbroù an Antilhez Bihanañ saoz|Antilhez Bihanañ saoz]] === [[File:Five shilling stamp of the Leeward Islands.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh inizi dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet : [[Anguilla]], [[Antigua]], [[Barbuda]], [[Montserrat]],[[ Saint-Kitts]], [[Nevis]] hag an [[Inizi Gwerc’h]]. *Alc’hwez : Leeward Islands (1890-1954) === [[Timbroù Antilhez Danmark|Antilhez Danmark]] === *Statud : Trevadenn [[Danmark]] gwerzhet d’ar [[ Stadoù-Unanet]] e 1917. *Alc’hwez : ** KGL (1855-1867) ** Dansk Westindien (1873-1903) ** Danks Vest Indies (1856-1917) === [[Timbroù Antilhez Nederlandat|Antilhez Nederlandat]] === *Statud : Trevadennoù an Izelvroioù er Mor Karib : Inizi Bonaire, Curaçao, Sint Eustatius, Saba, lodenn greisteiz enez Sint-Maarten hag Aruba. Stad emren en Izelvroioù (1954-2010). *Alc’hwez : ** Nederlandse Antillen (1949-2004) ** Ned. Antillen (1949 ha 1952) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aruba]] [[Timbroù Curaçao]] [[Timbroù Sint-Maarten]] === [[Timbroù Antilhez Spagn|Antilhez Spagn]] === *Statud : Trevadennoù Spagn er Mor Karib : [[Cuba]], [[Republik Dominikana]] ha [[Porto Rico]]. *Alc’hwez : ** RL Plata F. (1855-1867) ** Ultramar (1868-1871) === [[Timbroù Aod an Aour|Aod an Aour]] === [[File:Gold Coast Stamp Elizabeth 1953 ½ d.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957) a voe adanvet Ghana pa voe ur Stad dizalc’h. *Alc’hwez : Gold Coast (1875-1953) *Pennad kar : [[Timbroù Ghana]] === [[Timbroù Aod an Olifant|Aod an Olifant]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1868-1958). Republik emren (1958-1960). Stad dizalc’h abaoe 1960. * Alc’hwez : ** Côte d'Ivoire (1892-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958) ** Republique de Côte d'Ivoire pe Republique de Côte-d’Ivoire (abaoe 1958) === [[Timbroù Djibouti|Aod c'hall ar Somalianed]] === [[File:RFSomaliTimbre.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall (1894-1902). Trevadenn Bro-C’hall (1902-1967). *Alc’hwez : ** Timbroù Obock dreistmoullet DJ pe Djibouti (1894-1902) ** Protectorat de la Côte des Somalis (1894-1900) ** Côte Française des Somalis (1902-1967) ** Djibouti RF (1943) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Aostralia|Aostralia]] === *Statud : Kengevredad savet gant unvaniezh stadoù aostralian bet dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet, d’ar 1añ a viz Genver 1901. *Alc’hwez : Australia (abaoe 1912) === [[Timbroù Aostralia ar C’hornaoueg|Aostralia ar C’hornaoueg]] === [[File:Western Australia 1 penny Revenue stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1826-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : Western Australia (1854-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostralia ar Su|Aostralia ar Su]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1836-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : South Australia (1855-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostria|Aostria]] === *Statud : Tiriad an Impaleriezh Aostria-Hungaria betek 1918. Republik [[Aostria]] (1918-1938). Lodenn eus Alamagn (1938-1945). Aloubadeg gant ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù-Unanet ha Bro-C’hall (1945) Republik Aostria abaoe 1945. * Alc’hwez : ** KKpost-stempel (1850) ** Poltred an impalaer (1867-1880) ** Kais. Königl. Oesterr. Post (1883-1906) ** Kaiserliche königliche österreichische Post (1908-1917) ** Timbroù Aostria dreistmoullet gant “Deutsch österreich” (1918-1919) ** Deutsch österreich (1919-1921) ** Österreich (1921-1937 ha 1945) ** Timbroù Alamagn (IIIde Reich) (1938-1945) ** Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed (1945) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant “Österreich” (1945) ** Republik Österreich (1945-2001) ** Österreich (abaoe 2002) === [[Timbroù Aostria-Hungaria|Aostria-Hungaria]] === *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer. Melestradurezhioù postel disheñvel nemet melestradurezh an armeoù : “Kaiserliche und Koenigliche Feldpost” = Postoù impalaerel ha roueel ar brezeliadennoù) *Alc’hwez : ** Timbroù Bosnia-Herzegovina dreistmoullet ‘’’K.U.K. FELDPOST” (1915) ** K.U.K. Feldpost (1915-1918) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aostria]] [[Timbroù Hungaria]] === [[Timbroù Arad|Arad]] === *Statud : Kêr eus [[Transilvania]] aloubet gant arme Bro-C’hall e 1919. Staget ouzh [[Roumania]] e 1920. *Alc’hwez : Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant <small>Occupation française</small> (1919). === [[Timbroù Arabia Saoudat|Arabia Saoudat]] === [[File:50th Anniversary of First Saudi Commemmorative Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h bet anvet Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932). *Alc’hwez : ** Royaume de l'Arabie saoudite (1934-1957) ** S.A.K. (1960-1961) ** Royaume de l'Arabie saoudite (1960-1966) ** Arabie saoudite (1963-1964) ** Kingdom of Saudi Arabia (1965-1971) ** Saudi Arabia (1965-1975) ** Saudi Arabia kingdom (1965-1975) ** SA (1966) ** K.S.A. (1974-1982) ** Skoed-ardamez (gwezenn-palm ha klezeoù kroazet) (abaoe 1982) === [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su|Arabia ar Su]] === *Statud : Rouantelezh gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet. Staget ouzh Yemen ar Su e 1967. *Alc’hwez : Federation of South Arabia (1963-1966) === [[Timbroù Fiume|(Inizi) Arbe ha Veglia]] === *Statud : Inizi eus [[Dalmatia]] aloubet gant soudarded [[Gabriele D'Annunzio]] etre miz Du 1920 ha miz Genver 1921. Anvet [[Rab]] ha [[Krk]] hiriv, staget ouzh [[Kroatia]]. *Alc’hwez : Timbroù [[Fiume]] dreistmoullet gant <small>ARBE</small> pe <small>VEGLIA</small> (1920) === [[Timbroù Arc’hantina|Arc’hantina]] === [[File:1868 5C Argentina Rivadavia unused Mi20I.jpg|dehou|150px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1853. Kengrevead (1861-1861). Republik abaoe 1862. *Alc’hwez : ** Confecon Argentina (1858-1861) ** República Argentina (1862-1952 ha 1957 ha 1965-1994) ** Argentina (1952-1965) ** R. Argentina (1967-1968) ** Correo Argentino (1994) ** República Argentina (abaoe 1994) === [[Timbroù Armenia|Armenia]] === [[File:Stamp of Armenia m52.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h (1918-1921). Republik ezel eus an [[Unvaniezh Soviedel]] betek 1992. Republik dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez : ** Timbroù Rusia dreistmoullet K 60 K (1919-1921) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆՒ [[Armenia]] (1920) ** Հ ա չ ha ՌՈՒԲԼՒ (1921-1923) ** CCCP Timbroù Unvaniezh Soviedel (1923-1992) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆ Armenia (abaoe 1992 === [[Timbroù Stadoù an Arsav-brezel|Stadoù an Arsav-brezel]] === *Statud : Emirelezhioù [[Arabia ar Reter]] gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1971) a voe unvanet dindan anv [[Emirelezhioù Arab Unanet]] e 1971 *Alc’hwez : Trucial States (1961) *Pennad kar : [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet]]. === [[Timbroù Armenia|Republik Artsac'h*]] === [[File:Stamp of Artsakh (2018) - Charles Aznavour.jpg|dehou|150px]] *Statud : Tiriad disrannour Azerbaidjan (1991-2023). Anvet ivez Nagorno-Karabac’h. Nann anavezet gant Stadoù an [[A.B.U.]]. Staget ouzh Azerbaidjan e 2023. *Alc’hwez (lizherenneg latin hag armeniek) : ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ Republic of Mountainous Karabakh (1993-1996 ha 2017-2023) ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ (1996-1998) ** Republic of Nagorno-Karabakh (1998-2017) ** ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ REPUBLIC OF ARTSAKH === [[Timbroù Aruba|Aruba]] === *Statud : Ul lodenn eus Antilhez Nederlandat (betek 1986). Stad emren e Rouantelezh an [[Izelvroioù]] abaoe 1986. *Alc’hwez : Aruba (abaoe 1986) === [[Timbroù Ascension|(Enez) Ascension]] === [[File:Ascension 1938 4p ultramarine Green Mountain.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor asambles gant [[Saint-Helena]] ha [[Tristan da Cunha]] abaoe 2002. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Helena dreistmoullet gant ASCENSION (1922) ** Ascension pe Ascension Island (abaoe 1922) === [[Timbroù Asturias ha Leon|Asturiez ha Leon]] === *Statud : Rannvroioù emren ar Stad spagnol. *Alc’hwez : Consejo de Asturias y Leon pe Gobierno General pe Consejo Inter Provincial (1936-1937). === [[Timbroù Aunus|Aunus]] === *Statud : Kêr eus [[Karelia]] (Rusia) aloubet gant [[Finland]] e 1919. *Alc’hwez : Aunus (1919) [[File:Stamps of Azerbaijan, 1997-468.jpg|dehou|300px]] === [[Timbroù Azerbaidjan|Azerbaidjan]] === * Statud : Stad dizalc’h ezel eus « Republik dizalc’h Kaokaz » (1917-1921). Aloubadeg Unvaniezh Soviedel (1921). Ezel eus [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek : ** République d'Azerbaïdjan (1919) ** АЗЕРБАЙДЖАН pe АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ (1921-1923) ** CCCP (Timbroù Unvaniezh Soviedel betek 1992) ** Azärbaycan (1992) **Azərbaycan (abaoe 1992) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Enezeg an Azorez]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Portugal. Emren abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet AÇORES (1868-1895 ha 1911-1932) ** Açores (1898-1911) ** Portugal Açores (abaoe 1980) == B == === [[Timbroù Baden|Baden]] === *Statud : Dugelezh-veur (1803-1918) ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn hag eus Impalaeriezh Alamagn. Republik (1918) ezel eus Republik Weimar. Aloubadeg Bro-Frañs e Su Baden (1947-1949). Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land [[Baden-Wurtemberg]]). *Alc’hwez : ** Baden Freimarke (1851-1868) ** Timbroù servij : Frei durch ablösung Deustsches Reich (1905) ** Baden (1947-1949) === [[Timbroù Bahamas|Bahamas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1973). Stad dizalc'h abaoe 1973. *Alc'hwez : Bahamas === [[Timbroù Bahawalpour|Bahawalpour]] === [[File:Stamp of Bahawalpur - 1948 - Colnect 299932 - Nur Mahal Palace.jpeg|dehou|200 px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[Pakistan]] abaoe 1947. *Alc’hwez : Bahawalpur (1947-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù Pakistan]] === [[Timbroù Bahrein|Bahrein]] === *Statud : Stad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1914-1968). Ezel eus Kevread an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] (1968-1971). Stad dizalc’h (abaoe 1971). Rouantelezh (abaoe 2002). *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Bahrain]] » (1933-1945) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant « Bahrain » (1948-1960) ** Barhain (1953-1970) ** State of Bahrain (1971-2003) ** Kingdom of Bahrain (abaoe 2003) *Pennad kar: [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] === [[Timbroù Bamra|Bâmra]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Bamra (1889) ** Bamra State (1890-1891) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bangladesh|Bangladesh]] === *Statud : Ul lodenn eus trevadenn Indez Breizh-Veur betek 1947. Ul lodenn eus Stad [[Pakistan]] etre 1947 ha 1971 dindan anv “Pakistan ar Reter”. Ur Stad dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : ** Bangla desh (1971) ** Bangladesh (abaoe 1972) [[File:Stamp Barbados 1899 2p.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Bangkok|Bangkok]] === *Statud : Keoded [[Thailand]]. Burev-post ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : Timbroù [[Malaka]] dreistmoullet gant al lizherenn « B » (1885) === [[Timbroù Barbados|Barbados]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (betek 1961). Emrenezereh (1961-1966). Stad dizalc’h abaoe 1966. Republik abaoe 2021. *Alc’hwez : Barbados (abaoe 1852) === [[Timbroù Barbuda|Barbuda]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1959), tiriad-suj [[Antigua]]. Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Tiriad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981) gant Antigua. Emrenerezh (1976-1981) Stad dizalc’h gant enez Antigua (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Antilhez Bihanañ saoz (‘’’Leeward Islands’’’ e saozneg) dreistmoullet <small>BARBUDA </small>(1922) ** Timbroù Antigua hep meneg (1924-1968) ** Barbuda (1968-1981) pe timbroù Antigua dreistmoullet « Barbuda » (1973-2000). === [[Timbroù Barcelona|Barcelona]] === *Statud : Kêrbenn [[Katalonia]]. Timbroù lec’hel a ranke bezañ peget e-kichen re Spagn. *Alc’hwez : Ayuntamiento de Barcelona (1929-1945) === [[Timbroù Barwani|Barwani]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Barwani State (1921-1938) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Basoutoland|Basoutoland]] === [[File:1959 Basutoland National Council stamps.jpg|dehou|500px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1868-1965). Emrenerezh (1965-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Lesotho]] e 1966. *Alc’hwez : ** Basutoland (1933-1966) ** Basutoland Lesotho (1965) === [[Timbroù Batoum|Batoum]] === *Statud : Kêr eus [[Jorjia]] aloubet gant ar Rouantelezh-Unanet (1919-1920) *Alc’hwez : **Батумckаа почта (1919) ** Timbr 1919 dreistmoullet gant <small>BRITISH OCCUPATION</small> (1919) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant <small>БАТУМЪ BRITISH OCCUPATION OБЛ</small> (1920) === [[Timbroù Bavaria|Bavaria]] === *Statud : Rouantelezh (1806-1918) ezel eus [[Kengevredad ar Roen]] (1806-1813), hag eus Impalaeriezh Alamagn (1870-1918). Republik (1918) ezel eus [[Republik Weimar]]. Aloubet gant armeoù ar [[Stadoù-Unanet]] e 1945. Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land Bavaria). *Alc’hwez : ** Bayern (1849-1916 ha 1920) ** Timbroù Bavaria dreistmoullet Volkstaat Bayern pe Freistaat Bayern (1919). ** Timbroù Bavaria dresitmoullet Deutsches Reich ** Timbroù-servij dreistmoullet gant al lizherenn E (1908) pe toullouigoù e stumm E (1912). *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn]] === [[Timbroù Bechuanaland|Bechuanaland]] === [[File:1960 6d Bechuanaland Protectorate stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1964). Bro emren (1965). Stad dizalc’h e 1966 dindan anv [[Botswana]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet Protectorate (1888) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù Transavaal dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1898-1926) ** Bechuanaland Protectorate (1932-1964) ** [[Bechuanaland]] (1965) *Pennad kar [[Timbroù Botsawana]] === [[Timbroù Bechuanaland saoz|Bechuanaland saoz]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ar rann su ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e miz Du 1895. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant ‘’’British Bechuanaland’’’ (1886-1897) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “British Bechuanaland Postage and Revenue” (1886-1897) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Belarus|Belarus (Bielorusia)]] === [[File:Stamp of Belarus - 2003 - Colnect 281025 - The poster.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Republik dizalc’h (1918-1922) dindan anv “Rusia Gwenn” pe [[Rutenia]]. Ezel eus [[Unvaniezh Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h (abaoe 1992). *Alc’hwez : ** ACOБHbI ATPAД БHP (1920) (БHP = pennlizherennoù Belarossia Narodnaia Respoublika). ** CCCP Timbroù an Unvaniezh Soviedel (1922-1992) ** Беларусь Belarus (abaoe 1992) === [[Timbroù Belize|Belize]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv [[Honduras Breizh-Veur]] (1866-1964). Bro emren (1964-1981) ha dizalc’h abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Honduras Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Belize]] » (1973-1974) ** Belize (abaoe 1974) *Pennad kar :[[Timbroù Honduras Breizh-Veur]] === [[Timbroù Cayes Belize|Cayes Belize]] === *Statud : Tiriad-suj Belize. *Alc’hwez : Cayes of Belize (1984-1985) [[File:Timbre du Grand Orient de Belgique, datant de 1982..png|dehou|200px]] === [[Timbroù Belgia|Belgia]] === *Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh) abaoe 1831. *Alc’hwez (e flandrezeg ha galleg) : ** Poltred ar roue (1849-1866) ** Skoed-ardamez (1866-1867) ** Belgique (1869-1891) ** Belgique Belgie (1893-1943) ** [[Belgique]] België (abaoe 1943) === [[Timbroù Bengasi|Bengasi]] === *Statud : Porzh e [[Libia]] ([[Cyrenaica]]) dinandan dalc’h Italia. *Alc’hwez : Timbroù Italia dreistmoullet gant <small>BENGASI</small> (1901 ha 1911) *Pennad kar : [[Timbroù Cyrenaica]] === [[Timbroù Benin|Benin]] === *Statud : Trevadenn Bro-Frañs (18502-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg c’hall dindan anv [[Dahomey]]. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small>BENIN</small> (1892-1894) ** Golfe de Bénin (1893) ** Benin pe Bénin (1892-1894) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** Timbroù Dahomey (1960-1975) ** République populaire du Bénin (1976-1990) ** République du Bénin (abaoe 1990) *Pennad kar [[Timbroù Dahomey]] === [[Timbroù Bergedorf|Bergedorf]] === *Statud : Kêr-dieub, ezel Kengevread alaman (1815-1866) ha Kengevread Norzh Alamagn (1867-1871). Staget ouzh Kêr Hambourg e miz Ebrel 1938. *Alc’hwez : Bergedorf (1861) === [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg|Berlin ar C’hornaoueg]] === [[File:Stamps of Germany (Berlin) 1987, MiNr 775.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant armeoù ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù Unanet ha Bro-C’hall goude an Eil Brezel-Bed. Ez-ofisiel, rannvro (Land) eus Alamagn ar C’hornaoueg (1949-1991). Kenteuzet gant Berlin ar Reter e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù tachennoù an Tritiriad dreistmoullet gant BERLIN (1948 ha 1949) ** Deutsche post (1946-1954) ** Deutsche Post Berlin (1952-1954) ** Deutsche Bundespost [[Berlin]] (1955-1990) === [[Timbroù Berlin ar Reter|Berlin ar Reter]] === *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant an Arme soviedel goude an Eil Brezel-Bed. Kerbenn Alamagn ar Reter (1949-1990). Kenteuzet gant Berlin ar C’hornaoueg e 1990. *Alc’hwez : Stadt Berlin (1945) *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn ar Reter]] === [[Timbroù Bermuda|Bermuda]] === [[File:Stamp Bermuda 1936 2.5p.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn (1612-1968) ar Rouantelezh-Unanet. Emrenerezh (1968-2004). Tiriad tramor abaoe 2004. *Alc’hwez : Bermuda (abaoe 1860) === [[Timbroù Bhopal|Bhopal]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** HH Nawab Shah Jahan (1876-1903) ** HH Nawab Sultan Jahan (1876-1903) ** Bhopal State (1908) === [[Timbroù Bhor|Bhor]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879) ** Bhor State (1901) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bhoutan|Bhoutan]] === *Statud : Rouantelezh. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1910-1949) ha gant India (1949-1971). Dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : Bhutan (abaoe 1954) === [[Timbroù Biafra|Biafra]] === *Statud : Tiriad disrannour eus [[Nijeria]] (1967-1970). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. *Alc’hwez : ** Biafra (1968) ** Republic of [[Biafra]] (1968-1969) **Timbroù Nijeria dreistmoullet gant <small>SOVEREIGN BIAFRA</small> (1968) *Pennad kar : [[Timbroù Nijeria]] === [[Timbroù Bijawar|Bijawar]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bijwawar State (1935-1937) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Birmania (Myanmar)|Birmania (Myanmar)]] === *Statud : Ul lodenn eus Indez Breizh-Veur (1855-1937). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1937-1948). Aloubadeg Japan (1942-1944). Melestradurezh Lu Breizh-Veur (1945). Stad dizalc’h abaoe 1948, adanvet Unvaniezh [[Myanmar]] e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet “Burma” (1937) ** Burma ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant MILY ADM (1945) ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant skeudennet ur paun (Lu dieubidigezh BIrmania) (1942) ** ビルマ州 (Stad Birmania e japaneg) (1942-1944) ** Union of Burma (lizherennoù latin ha birmanek) (1948-1974 ha 1989) ** Socialist republic of the union of Burma (1974-1989) ** Union of Myanmar (abaoe 1990) === [[Timbroù Bohemia ha Moravia|Bohemia ha Moravia]] === *Statud : “Bro-warezet” gant Alamagn (1939-1945). Ul lodenn eus [[Tchekoslovakia]] a-raok ha goude an [[Eil Brezel-bed]]. * Alc’hwez : ** Timbroù Tchekoslovakia dreistmoullet BÖHMEN u. MÄHREN (1939) ** Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1939-1942) ** Deutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1942-1943) ** Grossdeutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1943-1944) === [[Timbroù Bolivia|Bolivia]] === [[File:Stamp of Bolivia - 1930 - Colnect 223085 - Map of Bolivia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1867. *Alc’hwez : ** Transacciones sociales Bolivia (1870) ** Correos Bolivia contrados (1867-1868) ** Republica boliviana (1912-1930) ** [[Bolivia]] (1957-1971) ** Correos de Bolivia (1867-1957) hag abaoe 1971 === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Bophuthatswana]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Bophutatswana (1977-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Timbroù Bosnia ha Herzegovina|Bosnia ha Herzegovina]] === [[File:Stamp Bosnia 1912 3h.jpg|dehou|200px]] * Statud : Ul lodenn eus an impalaeriezh ottoman (1863-1878). Ul lodenn eus an impalaeriezh Aostria-Hungaria (1878-1918). Ul lodenn eus Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ha Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941). Aloubadeg Alamagn e 1941. Dindan dalc’h Stad Kroatia (1941-1945). Ul lodenn eus [[Republik Kevreadel Sokialour Yougoslavia]] (1945-1992). Brezel diabarzh (1992-1995). Stad dizalc’h ha kevreadel (abaoe 2005) dindan anv Republik Bosnia ha Herzegovina gant teir framm : [[Kevread Bosnia ha Herzegovina]], [[tiriad Brčko]] ha [[Republik Srpska]]. *Alc’hwez : **Skoed-ardamez an Impalaeriezh Aostria-Hungaria (1879-1900) ** Bosnien-Herzgowina (1906-1912) ** K.u.K. Militärpost Bosnien Herzegowina (1912-1918) ** Timbroù Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ** Timbroù Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941) ** Timbroù Kroatia (1941-1945) ** Timbroù Republik Yougoslavia (1945-1992) ** Republika Bosna i Hercegovina (abaoe 1993) *Pennad kar : [[Timbroù Yougoslavia]] === [[Timbroù Bosnia - Herceg Bosna|Bosnia - Herceg Bosna]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Groated e [[Bosnia ha Herzegovina]] etre 1992 ha 1996. Kenteuzet e Kevread Bosnia-ha-Herzegovina e 1996. *Alc’hwez : ** Republika Bosna I Hercegovina Herceg Bosna (1993) ** Hrvatska Republika Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1993-1994) ** H.R. Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1994-1997) ** Bosna i Hercegovina (abaoe 1997) === [[Timbroù Bosnia - Republik Srpska|Bosnia - Republik Srpska]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Serbed e [[Bosnia ha Herzegovina]] e 1992, anvet “Republik Serbed eus Bosnia ha Herzegovina”(1992 ) ha “Republik Srpska“ (abaoe 1992). Ul lodenn eus Stad Bosnia-ha-Herzegovina. *Alc’hwez : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant « Република Српска » (1992) ** Република Српска (1993) ** Република Српска hag skoed-ardamez (1994-2005) ** Босна и Херцеговина - Република Српска (abaoe 2005) === [[Timbroù Botswana|Botswana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Bechuanaland (1885-1965). Stad dizalc’h abaoe 1966. * Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet gant <small>REPUBLIC OF BOTSWANA</small> (1966) ** Botswana *Pennad kar : [[Timbroù Bechuanaland]] === [[Timbroù Brazil|Brazil]] === [[File:Flags of Brazil on stamps (1968).jpg|dehou|200px]] *Statud : Impalaeriezh (1822-1889). Republik (abaoe 1889). *Alc’hwez : ** Sifroù bras hep meneg ar vro (1843-1861) ** Brazil (1866-1888 ha 1906-1917) ** E.U. do Brazil (1889-1906) ** Estados Unidos Brazil (1894-1904) ** Brasil (abaoe 1917) *Postoù dre-nij : *Kompagnunezh Condor ** Syndicato condor (1927-1930) ** Timbroù dreistmoullet gant « Graf Zeppelin » (1930) *Kompagnunezh E.T.A. (« Empreza de Transportes Aereos ») ** EAT Brasil (1929) *Kompagnunezh Varig (“Viacaos Aereos Rio Grande do Sul”) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>VARIG</small> (1927-1931) ** Varig (1931-1934) ** Burevioù estren e Brazil : Bahia, Pernambouc ha Rio de Janeiro ** Burevioù ar Rouantelezh-Unanet : timbroù Bro-Saoz gant kachedoù « C81 », « C82 » ha « C83 » (1866-1874) ** Burevioù Bro-C’hall : timbroù Bro-C’hall gant ur c’hached e stumm ul lankell (1860) === [[Timbroù Brunei|Brunei]] === [[File:Brunei Coronation (1).jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1906-1959). Aloubadeg Japan (1942-1944). Bro emren (1959-1984). Sultanelezh dizalc’h (abaoe 1984). *Alc’hwez : ** Timbroù Labuan dreistmoullet Brunei (1906) ** Brunei (1906-1984) ** Timbroù dreistmoullet gant letrennoù japaneg (1942-1944) ** Brunei Darussalam (abaoe 1984). === [[Timbroù Brunswick|Brunswick]] === *Statud : Dugelezh (1818-1870). Ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn (1867-1870). Staget ouzh Alamagn e 1870. *Alc’hwez : Braunschweig (1852-1866) === [[Timbroù Brunswick-Nevez|Brunswick-Nevez]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1784-1867). Ur proviñs eus Kanada baoe 1867. *Alc’hwez : New Brunswick (1851-1861) === [[Timbroù Buenos Aires|Buenos Aires]] === *Statud : Stad Arc’hantina chomet er-maez Kenkevread Arc’hantina etre 1855 ha 1860. Proviñs Arc’hantina (aboe 1860). *Alc’hwez : Correos Buenos Aires (1858-1862) === [[Timbroù Bulgaria|Bulgaria]] === [[File:Stamps of Bulgaria,1935-Balkan Cup.jpg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn eus an impalaeriezh otoman (betek 1879). Priñselezh (1879-1909). Rouantelezh (1909-1944). Republik Poblel (1944-1989). Republik (abaoe 1989). *Alc’hwez : ** БЪЛГАРСКА ПОЩА (1879-1910) **БЪЛГАРИЯ (1911-1937 ha 1946) ** BULGARIE БЪЛГАРИЯ (1938) ** ЦАРСТВО БЪЛГАРИЯ (1937-1944) ** Bulgaria (1944-1946) **НАРОДНА РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ (1946) ** РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ pe « Republika Bulgaria » (1948) ** H.P. БЪЛГАРИЯ (1949-1962 ha 1971-1988) ** H.P. БЪЛГАРИЯ pe N.R. BULGARIA (1962-1967) ** БЪЛГАРИЯ pe Bulgaria (1967) ** БЪЛГАРИЯ Bulgaria (abaoe 1989) === [[Timbroù Bundi|Bundi]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1894-1930) ** Bundi State (1941-1947) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Burkina Faso|Burkina Faso]] === *Statud : Trevadenn Bro-Chall dindan anv « Volta Uhel » (1921-1946), tiriad tramor Bro-C’hall (1946-1958) hag Republik emren (1958-1960). Dont a ra da vezañ dizalc’h e 1960. Adanvet e voe [[Burkina Faso]] e 1984. *Alc’hwez : ** République de Haute-Volta (1959-1984) ** Burkina Faso (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Volta-Uhel]] === [[Timbroù Burundi|Burundi]] === [[File:1970 Stamp Burundi Waldecker 1937.png|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-Alamagn dindan anv [[Afrika ar reter alaman]] (1903-1916). Aloubadeg Bro-Veljia (1916-1922). Bro e fiziadur Beljia dindan anv Ruanda-Urundi (1922-1961). Stad dizalc’h : rouantelezh (1962-1966) ha republik (abaoe 1966). *Alc’hwez : ** Timbroù Ruanda-Urundi dreistmoullet gant « Royaume du Burundi » (1962) ** Royaume du Burundi (1962-1966) ** Timbroù dreistmoullet gant « République du Burundi » (1967) ** République du Burundi (abaoe 1967) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Busahir|Busahir]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bussahir State (1895-1906) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] == C == === [[Timbroù Campione|Campione]] === *Statud : Ur gumun eus Italia enklozet e [[Suis]] eo [[Campione d’Italia|Campione]]. *Alc’hwez : R.R. Poste Italiane Comune di Campione (1944) === [[Timbroù Sina – Burevioù gall|Canton]] === *Statud : Burevioù-post Indez-Sina (trevadenn c’hall) e [[Sina]] (1901-1922). Anvet eo Guangzhou Canton hiriv. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>CANTON</small> 州 廣 (1903-1919) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c'hall]] === [[Timbroù Inizi Cayman|Inizi Cayman]] === [[File:1950 one farthing Cayman Island postage stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Trevadenn Breizh-Veur ha tiriad-suj Jamaïka betek 1962. Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1962- Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet (British Overseas Territory) abaoe 2002. *Alc’hwez : Cayman Islands (abaoe 1901) === [[Timbroù Sri Lanka (Ceylan|Ceylan (Sri Lanka)]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1802-1947). Dominion (1947-1972). Stad dizalc’h dindan anv [[Sri Lanka]] abaoe 1972. *Alc’hwez : Ceylon (1855-1972) === [[Timbroù Chambâ|Chambâ]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> (1886-1939) ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA</small> (1939-1948) === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Ciskei]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h (e 1981) hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Ciskei (1981-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Inizi Cocos|Inizi Cocos (Keeling)]] === *Statud : Tiriad-suj Aostralia abaoe 1955. *Alc’hwez : Cocos (Keeling) Islands (abaoe 1963) === [[Timbroù Inizi Cook|Inizi Cook]] === [[File:York hercegnője 1926.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1900). Dindan dalc’h Zeland Nevez (1900-1960). Emrenerezh (1960-1965). Stad dizalc’h abaoe 1965. *Alc’hwez : Cook islands (abaoe 1892) === [[Timbroù Cordoba|Cordoba]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : ** Córdoba (1858) ** Telégrafos provinciales (1891) === [[Timbroù Corrientes|Corrientes]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : Corrientes (1856-1877) === [[Timbroù Costa Rica|Costa Rica]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Costa Rica (abaoe 1862) ** Postoù lec’hel : timbroù dreistmoullet gant [[Guanacaste]] (1885-1892) === [[Timbroù Curaçao|Curaçao]] === *Statud : Stad emren e Rouantelezh an Izelvroioù abaoe 1986. Ul lodenn eus an [[Antilhez Nederlandat]] betek 2010. *Alc’hwez : [[Kòrsou|Curaçao]] (abaoe 2010) === [[Timbroù Cyrenaica|Cyrenaica]] === *Statud : Trevadenn Italia (1923-1950). Aloubadeg ar Rouantelezh-Unanet (1949-1951). Ul lodenn eus Stad [[Libia]] (abaoe 1951). * Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet <small>CIRENAICA</small> (1923-1926 ha 1930) ** Timbroù Italia dreistmoullet « Cirenaica » (1926 ha 1926 ha 1930) ** Cirenaica (1928 1930 ha 1934) ** Cyrenaica pe Posts of Cyrenaica (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Libia]] [[Timbroù Bengasi]] == CH == === [[Timbroù Chambâ|Chambâ]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> (1886-1939) ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA</small> (1939-1948) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Charjah]] === [[File:Sharjah-expo70 stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Emirelezh gwarezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Sharjah and dependencies gant al lizherenneg latin hag arabek (1963) ** Sharjah and dependencies (Trucial states) (1964) ** Government of Sharjah and its dependencies (1965) ** Sharjah (1965-1972) === [[Timbroù Charkhârî|Charkhâri]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Charkhari State (1896-1946 *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Chile|Chile]] === [[File:Centenario chile 5 centavos.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1810. *Alc’hwez : ** Chile Correos (1853-1927) ** Chile (1927-1930) ** Correos de Chile (1930-1975) ** CHILE pe Chile Correos (abaoe 1975) === [[Timbroù Enez Christmas|Enez Christmas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1888-1958). Aloubadeg Bro-Japan (1942-1945). Tiriad Aostralia (abaoe 1958) *Alc’hwez : ** Christmas island Australia (1958) ** Christmas island (1963-1968) ** Christmas island Indian Ocean (1968-1993) ** Christmas island Australia (abaoe 1993) == C'H == == D == === [[Timbroù Benin|Dahomey (Benin)]] === *Statud : Statud : Trevadenn Bro-Frañs (1852-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960 dindan anv Benin. *Alc’hwez : ** Dahomey et dépendances (1899-1905) ** Dahomey (1906-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** République du Dahomey (1960-1975) *Pennad kar : [[Timbroù Benin]] === [[Timbroù Danemark|Danmark]] === [[File:Stamp Denmark 1907 50o.jpg|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh). *Alc’hwez : ** KGL FRM (ha kurunenn) (1854-1864) ** Danmark (abaoe 1870) === [[Timbroù Danzig|Danzig]] === *Statud : Kêr-stad e Prusia ar C’hornog dindan dalc’h [[Kevredigezh ar Broadoù]] e 1920. Aloubet gant Alamagn e 1939 ha staget ouzh an IIIde Reich (1939-1945). Staget ouzh Polonia e 1945 dindan anv Gdańsk. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoulet Danzig (1920) ** Freie Stadt Danzig (1920-1939) *Burevioù Polonia : ** Timbroù Polonia dreistmoullet gant <small>PORT GDANSK</small> (1925-1936) ** Poczta Polska Port Gdansk (1938) === [[Timbroù Datia|Datia]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Duttia State (1893-1919) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Timbroù Gres - Burevioù gall|Dedeagh]] === * Statud : Porzh an Impalaeriezh Otoman. Staget ouzh Bro-C’hres e 1914, anvet [[Aleksandroupolis]] bremañ. *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet gant “Dédéagh” (1893-1900) ** Dédéagh (1902-1911) ** Timbroù Bulgaria dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHΣIΣ ΔEΔEAΓATΣ ΔEKA ΔEΠTA (1913) [[File:1900ca 1a Dhar Yv7b Mi7b violett.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Dhâr|Dhâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. * Alc’hwez : Lizherennoù hindieg (1898-1900) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Diego-Suárez |Diego-Suárez]] === *Statud : Porzh e hanternoz Madagakar, trevadenn Bro-C’hall (1885-1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet “15” (1890) ** Diego-Suarez Republique Française” (1890) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small> 1891 DIEGO-SUAREZ</small> (1891) ** Diégo-Suarez & Dépendances (1892) === [[Timbroù Djibouti|Djibouti]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv «Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967), ha « Tiriad gall pobloù Afar hag Issa » (1967-1977). Republik dizalc’h abaoe 1977. *Alc’hwez : ** Timbroù « Territoire des Afars et des Issas » dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE DJIBOUTI </small> (1977) ** Republique de Djibouti (abaoe 1977) gant al lizherenneg latin hag arabeg. ** Pennadoù kar : [[Timbroù Aod c’hall ar Somalianed]] [[Timbroù Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]]. === [[Timbroù Dominica|Dominica]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1978). Stad dizalc’h (abaoe 1978) *Alc’hwez : ** [[Dominica (bro)|Dominica]] (1874-1978) ** Commonwealth of Dominica (abaoe 1979) [[File:1900 stamp of Dominican Republic.jpg|dehou|250px]] === [[Timbroù Republik Dominikan|Republik Dominikan]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1844. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1865-1874) ** Republica Dominicana (abaoe 1879) === [[Timbroù an Douar-Nevez|Douar-Nevez]] === *Statud : Dominion ar Rouanteleh-Unanet (1917-1949). Ezel eus [[Stad kevreadel Kanada]] abaoe 1949. *Alc’hwez : ** St. John's Newfoundland ha Newfoundland (1857-1862) ** Newfoundland (1862-1949) === [[Timbroù Dubai|Dubai]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : Dubaï (1964-1972) == E == === [[Timbroù Egipt|Egipt]] === *Statud : Ul lodenn eus an Impalaerieh ottoman betek 1922. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1915-1936). Stad dizalc’h abaoe 1936. Republik abaoe 1953. Unvanet gant [[Siria]] e savas ar Republik Arab Unvan (1958-1961) [[File:Egypt stamp Tomb of aggressors (1957), Saladin.jpg|dehou|300px]] *Alc’hwez (lizherennoù latin hag arabek) : ** Skeudenn ar Sfins ha testenn en arabeg (1866) ** Poste Khedevie e Giziane (1872-1875) ** Postes égyptiennes (1879-1906) ** Egypt Postage (1914-1922) ** Poltred ar roue (1923-1924) ** Royaume d'Égypte pe Egypte pe Postes d’Egypte (1925-1956) ** République d’Égypte (1954) ** Egypt (1957-1958) ** United Arab Republic pe UAR pe UAR Egypt (1958-1971) ** A.R. Egypt (1971-1975) ** Egypt (abaoe 1976) === [[Timbroù Egipt - Burevioù gall|Egipt – Burevioù gall]] === *Statud : Burevioù-post Bro-C’hall digor abaoe 1930 e kêrioù [[Aleksandria]], [[Porzh Saïd]] *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet <small>ALEXANDRIE</small> (1899-1930) ** Timbroù gall dreistmoullet <small>PORT-SAÏD</small> (1889-1930) === [[Timbroù Ekuador|Ekuador]] === *Statud : Stad dizalc’h (Republik) abaoe 1822. *Alc’hwez : Ecuador pe Correos del Ecuador (abaoe 1822) === [[Timbroù Elobey, Annobón ha Corrisco|Inizi Elobey, Annobón ha Corisco]] === *Statud : Trevadenn Spagn staget ouzh [[Ginea Spagn]] (1909-1959) ha [[Rio Muni]] (1960-1968). Ul lodenn eus [[Ginea ar C’heheder]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Annobón, Corisco y Elobey (1903-1908) ** Territorios Españoles del Africa Occidentale (1909) *Pennadoù kar : [[Timbroù Rio Muni]] [[Timbroù Ginea spagnol]] [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Elzas ha Loren|Elzas ha Loren]] === *Statud : Rannvroioù Bro-C’hall betek 1871. Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh Impalaeriezh alaman (1871-1918). Adstaget ouzh Bro-C’hall (1918-1940). Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh IIIde Reich alaman (1940-1944). Adstaget ouzh Bro-C’hall e 1944. *Alc’hwez : ** Postes ha talvoud-gwerzh (1870) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Elzas (1940) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Lothringen (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet| Emirelezhioù Arab Unanet]] === *Statud : Unvaniezh sultanelezhioù arab (Ajman (ha Manama), Abou Dhabi, Dubaï, Fujeira, Ras al C’haima, Charjah hag Umm al-Qaywayn). Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : United Arab Emirates الإمارات العربية المتحدة (abaoe 1973) === [[Timbroù Epira|Epira]] === [[File:Stamp of Epirus - 1914 - Colnect 440457 - Chimarra.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn an Impalaeriezh Otoman betek 1913, pa voe staget div drederenn eus ar rannvro (er Su) ouzh Bro-C'hres ha Norzh [[Epira]] ouzh Albania. Embannet eo « [[Republik emren Norzh Epira]] » e miz C’hwevrer 1914. Staget e voe Epira an Norzh ouzh Gres e dibenn 1914. *Alc’hwez : ** EΛΛ. AYTON. ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) (« Epira ») ** ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** Timbroù Bro-C’hres dreistmoullet gant B ΗΠΕΙΡΟΣ (1915) (B = ΒΟΡΕΙΟΣ = « Norzh »). ** Aloubadeg Argyrocastro gant Bro-C’hres : Timbroù Turkia dreistmoullet gant <small>ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ</small> (1914) === [[Timbroù Eritrea|Eritrea]] === *Statud : Trevadenn Italia (1889-1941). Melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet (1941-1952). Stad emren e-barzh [[Etiopia]] ha staget ouzh Etioipia (1962-1991). Stad dizalc’h abaoe 1991. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet gant “Colonia Eritrea” pe <small> COLONIA ERITREA</small> (1893-1908) ** Regno d’Italia Colonia Eritrea (1910) ** Timbroù Italia dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1916-1926 ha 1930) ** Timbroù Somalia Italian dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1922) ** Eritrea (1926) ** Colonia Eritrea Posta Italiane (1930-1931) ** Colonie Italiane Eritrea (1933-1934) ** Eritrea ኤርትሪያ (abaoe 1993) === [[Timbroù Estonia|Estonia]] === [[File:StampEstonia1924Michel56.jpg|dehou|200px]] *Statud : Ul lodenn eus Rusia betek 1918. Aloubadeg Alamagn (1916-1918). Republik dizalc’h (1918-1940). Aloubadeg Alamagn (1941-1945). Republik ezel eus an Unvaniezh Soviedel (1940-1990). Republik dizalc’h abaoe 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Postgebiet Ob.Ost » (1918) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant talvoud-gwerzh Pfennig « Pfg. » (Dorpat 1918) ** Estland Eesti (1941) ** Eesti (1918-1940 hag abaoe 1991) ** Timbroù Rusia dreistmoullet « Eesti Post » (1919) === [[Timbroù Eswatini|Estwatini]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Swaziland (1933-1968). Stad dizalc’h dindan anv Swaziland (1968-2018). Stad dizalc’h (abaoe 2018). *Alc’hwez : Eswaniti (abaoe 2018) *Pennad kar : [[Timbroù Swaziland]] === [[Timbroù Etiopia|Etiopia]] === [[File:Sarsa Dengel stamp.webp|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h. Aloubadeg Italia (1936-1941). Unvanet e voe Etiopia, Eritrea ha Somalia italian dindan anv [[Afrika ar Reter italian]]. Impalaeriezh (1894-1975). Republik abaoe 1975. *Alc’hwez : ** Poltred ar roue Menelik II (1894) ** Poltred ar roue Menelik II dreismoullet gant Ethiopie (1894-1908) ** Postes Ethiopiennes (1909) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (lizherenneg latin hag amharek) (1919-1936) ** Empire Ethiopie (1931) ** Etiopia (1936) ** Timbroù Afrika ar Reter italian (1936-1941) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (1942-1949) ** Ethiopia ኢትዮጵያ (abaoe 1949) === [[Timbroù Euska Herria|Euskal Herria]] === *Statud : Proviñs emren er Stad Spagn. E-pad [[Brezel ar garlouriezh]] e voe embannet timbroù gant skoazellerien Carlos. *Alc’hwez : Poltred Don Carlos ha « FRANQUEO ESPAÑA » (1873-1874) == F == === [[Timbroù an Inizi Faero|Inizi Faero]] === [[File:Faroe stamp 394 Fossaverkid.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1975), dreistmoullet e 1919 ha 1940. ** Føroyar (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Faridkot|Faridkot]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879-1880) ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet <small>FARIDKOT STATE</small> (1886-1900) === [[Timbroù Fernando Poo|Fernando Póo]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (1867-1960). Proviñs Spagn (1960-1968). Asambles gant Rio Muni e sav Stad Ginea ar C’heheder e 1968. Anvet eo Bioko bremañ. *Alc’hwez : ** Fernando Poo (1867-1960). ** Fernando Poo España (1960-1968). *Pennad kar : [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Fezzan Ghadames|Fezzan Ghadames]] === *Statud : Tiriad dindand dalc’h Bro-C’hall (1943-1951). Gant unvaniezh tiriadoù [[Fezzan-Ghadames]], [[Cyrenaica]] ha [[Tripolitania]] e voe savet Stad dizalc’h [[Libia]] e 1951. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet « FEZZAN Occupation Française » (1943). ** Fezzan Ghadamès Territoire militaire (1946) ** Territoire Militaire du Fezzan (1949-1951) ** Ghadamès Territoire Militaire (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Cyrenaica]], [[Timbroù Tripolitania]], [[Timbroù Libia]] === [[Timbroù Inizi Fidji|Inizi Fidji]] === [[File:Fiji 1954 health stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Bro warezet (betek 1874) ha trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1874-1970). Stad dizalc’h abaoe 1970. *Alc’hwez : Fiji (abaoe 1870). === [[Timbroù Filipinez|Filipinez]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (betek 1896). Dindan melestradurezh Stadoù-Unanet Amerika (1896-1935). Emrenerezh (1935-1942). Aloubadeg Japan (1942-1945). Republik dizalc’h (abaoe 1946). * Alc’hwez : ** Poltred ar Rouanez (1854-1874) ** Filipinas (1872-1897) ** FILIPinas (1898) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet gant <small>PHILIPPINES</small> (1894-1904) ** United States of America - Philippine Islands (1906-1935) ** Commonwealth of the Philippines (1935-1941) ** Timbroù gant al lizherenneg japanek (1942-1945) ** Kalayaan (1943) ** Republika de Philipinas (1944) ** Philippines (1946-1962) ** Republic of the Philippines (1947) ** Pilipinas (abaoe 1962) ** Gouarnamant dispac’hel Aguinaldo : Govno Revolucionario Filipina (1899) === [[Timbroù Finland|Finland]] === [[File:Stamp of Finland - 1976 - Colnect 46774 - Map of Finland with Dialect Areas.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad Impalaeriezh [[Rusia]] (1809-1917). Republik dizalc’h abaoe 1919. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1860-1911) ** Suomi [[Finland]] (abaoe 1918). === [[Timbroù Fiume|Fiume]] === *Statud : Kêr-Stad dizalc’h etre 1920 ha 1924. Staget ouzh Italia e 1924 hag ouzh Yougoslavian (Kroatia) e 1947. Anvet [[Rijeka]] hiriv. *Alc’hwez : ** Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant FIUME (1919) ** FIUME 1919 ** Posta di Fiume (1919) ** Poste di Fiume (1920-1924) *Aloubadeg Yougoslavia (Fiume ha Kupa) : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant <small>ZONA OCCUPATA FIUMANO KUPA ZOFK</small> (1941) === [[Timbroù Formoza (Taiwan)|Formoza (Taiwan)*]] === *Statud : Proviñs Sina. Aloubadeg Japan (1945). Tiriad disrannour Sina (abaoe 1949) anvet ez-ofisiel “Republik Sina”. Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[A.B.U.]]. Nann ezel an [[U.P.B.]] . *Alc’hwez : ** China Formosa (1888) **Arouez Japan ** Timbroù Japan dreistmoullet ** Republik Sina harluet e Formoza (1949-1966) ** Republic of China - 中華民國 (1966-2007) ** Taïwan - 臺灣 (abaoe 2007) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Frañs|Frañs]] === [[File:Napoléon III timbre 5 francs 1869.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h. Republik (1849-1852). Impalaeriezh (1853-1870). Republik (1870-1940). “Etat français” (1940-1944). Republik abaoe 1945. *Alc’hwez : ** Repub. franç. (1849-1852) **Empire franç. hag Empire français (1853-1870) ** Repub. franç. (1870-1875) ** République française (1876-1941) ** RF (1930-1941) ** Postes françaises (1941-1943) ** France (1943-1944) ** France sur « Arc de Triomphe » (1944) ** RF ha République française (1944-1975) **France (1975-1981) ** République française (1981-1999) ** RF (1999-2004) ** France (abaoe 2004) *Aloubadeg Alamagn : timbroù Frañs dreistmoullet gant « Besetzes Gebiet Nordfrankreich » (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Fujairah]] === [[File:Stamp 1972 UAE FU MiNr1006A pm B002.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Fujeira (1964-1972) === [[Timbroù Funchal|Funchal]] === *Statud : Kêrbenn enezeg Madeira. Tiriad-suj Portugal. *Alc’hwez : Funchal Portugal (1892-1905) == G == === [[Timbroù Gabon|Gabon]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1886-1946). Kenteuzet gant Kongo Frañs (« Gabon-Kongo » e 1888 ha « Kongo C’hall » e 1898). Ezel eus Afrika c’hall ar C’heheder e 1910. Tiriad tramor (1946-1958). Stad dizalc’h (abaoe 1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet GAB ** Gabon RF (1904-1936) ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder (1936-1958) ** République gabonaise (abaoe 1959) === [[Timbroù Gagaouzia|Gagaouzia*]] === *Statud : Tiriad disrannour Moldova (1990-1994) nann anavezet gant an darn-vrasañ eus Stadoù an [[A.B.U.]]. Tiriad emren e Moldova abaoe 1994. *Alc’hwez : ** Timbroù Unvaniezh Soviedel ha Moldova dreistmoullet gant « Gagausian Republic » ** Timbroù Unvaniezh Soviedel dreistmoullet gant Гагаузская Республика pe Республика Гагаузская ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Komrat » pe Chadir Lunga ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Gagausia Пошта Гагаузская » ** Republic Gagauzia ** Gagauzia Moldova (abaoe 1994) === [[Timbroù Galitsia |Galitsia]] === *Statud : Tiriad eus [[Ukraina]] aloubet gant [[Roumania]] e 1919. *Alc’hwez : Timbroù [[Aostria]] dreistmoullet gant C.M.T. (1919) [[File:Gambia 1953 stamps crop 4.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Gambia|Gambia]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1869-1963). Bro emren (1963-1965). Stad dizalc’h (abaoe 1965). *Alc’hwez : ** Gambia (1869-1965) ** The Gambia (abaoe 1965) [[File:South Georgia 1963-1d.jpg|dehou|200 px]] === [[Timbroù Georgia ar Su|Georgia ar Su]] === *Statud : Tiriadoù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet. Tiriadoù-suj an Inizi Maloù. *Alc’hwez : ** Timbroù an Inizi Maloù dreistmoullet gant <small>SOUTH GEORGIA DEPENDENCY OF </small>(1944) ** South Georgia (1963-1979) ** Falkland Islands Depencencies (1980-1985) ** South Georgia and the South Sandwich Islands (abaoe 1986) === [[Timbroù Ghana|Ghana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1957-1960) Republik dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù Aod an Aour dreistmoullet gant « Ghana Independence 6th March 1957 » ** Ghana (abaoe 1957) *Pennad kar : [[Timbroù Aod an Aour]] === [[Timbroù Inizi Gilbert|Inizi Gilbert]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915) asambles gant an Inizi Ellice. Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh (1976-1979). Stad dizalc’h e 1975 dindan anv Tuvalu. *Alc’hwez : ** The Gilbert Islands (1976) ** Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice dreistmoullet The Gilbert Islands (1976) ** Gilbert Islands (1976-1979) === [[Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice|Inizi Gilbert hag Ellice]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915). Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh an inizi Gilbert (1976-1979). Fiziet e voe Enez Tokelau e Zeland-Nevez hag dizalc’h e voe an Inizi Ellice e 1975 dindan anv Tuvalu. Dizalc’h e 1979 dindan anv [[Kiribati]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Fidji dreistmoullet gant « Gilbert & Ellice Protectorate » (1911) ** Gilbert & Ellice Islands (1912-1975) === [[Timbroù Ginea-Bissau|Ginea-Bissau]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal dindan anv Ginea Portugalek betek 1973. Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : ** Estado da Guiné-Bissau (1974-1976) ** Republica da Guiné-Bissau (1976-1985) ** Guiné-Bissau (abaoe 1985) === [[Timbroù Ginea ar C’hededer|Ginea ar C’hededer]] === [[File:Guinea Ecuatorial Exposicion de Coches de Epoca - 27433225352.jpg|dehou|300px]] *Statud : trevadenn Spagn dindan anv [[Ginea spagnol]] (1885-1964). Emrenerezh (1964-1968). Stad dizalc’h abaoe 1968. *Alc’hwez : Republica de Guinea ecuatorial (abaoe 1968) === [[Timbroù Ginea Frañs|Ginea Frañs]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1891-1958). Ul lodenn eus Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958). Stad dizalc’h abaoe 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadenn ar Senegal (betek 1892) ** Guinée française (1892-1904) ** Guinée (1906-1939) ** Guinée Française pe « Guinée - Afrique occidentale française » (1939-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg (1945-1958) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE GUINÉE</small> (1958) ** République de Guinée (1958-1981 hag abaoe 1984) ** République populaire révolutionnaire de Guinée (1981-1984) === [[Timbroù Ginea spagnol|Ginea spagnol]] === *Statud : Trevadenn Spagn a voe tiriadoù [[Rio Muni]], inizi [[Annobón, Corisco hag Elobey]], ha [[Fernando Póo]] (1885-1968) *Alc’hwez : ** Guinea española (1902) ** GUINEA CONTIal ESPAÑOLA (1903 ha 1907) ** Timbroù Elobey dreistmoullet gant <small>GUINEA CONTINENTAL</small> (1906) ** Territorios Españoles del Golfo de Guinea (1909-1924 ha 1931-1951) ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>GUINEA ESPAÑOLA </small> (1926) pe gant <small>GUINEA</small> (1929) ** Guinea Española (1951-1959) === [[Timbroù Ginea portugalek|Ginea portugalek]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal betek 1955. Proviñs Portugal (1955-1973). Dizalc’h e 1973 dindan anv [[Ginea Bissau]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab Glas dreistmoullet gant <small>GUINÉ</small> (1880-1884) ** Guiné Portugueza (1886) ** Guiné Portugal pe Guiné Republica Portuguesa (1893-1948) ** Guiné Portuguesa (1948-1954) ** Guiné Republica Portuguesa (1955-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Ginea Portugalek]] === [[Timbroù Ginea-Nevez ar C'hornaoueg|Ginea-Nevez ar C’hornaoueg]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h an Izelvroioù e-barzh trevadenn [[Indez Nederlandat ar Reter]] (1898-1962). Melestradurezh an [[A.B.U.]] (1962). Staget e voe [[Papoua ar C’hornaoueg|Ginea Nevez ar C’hornaoueg]] ouzh [[Indonezia]] e 1963. *Alc’hwez : ** NIEUW GUINEA (1950-52) ** Nederlands Nieuw-Guinea (1954-1962) ** Ned. Nieuw Guinea (1957) *Pennad kar : [[Timbroù Indez Nederlandat ar Reter]] === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Douar Graham]] === *Statud : Tiriad-suj an Inizi Maloù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (betek 1962). Ul lodenn eus Tiriad Antarktika Breizh-Veur (abaoe 1962). * Alc’hwez : Timbroù Inizi Malou dreistmoullet GRAHAM LAND DEPENDENCY OF (1944) === [[Timbroù Grenada|Grenada]] === [[File:Мисс мира Дженнифер Хостен. Почтовая марка Гренады. 1971.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1961). Emrenerezh (1961-1974). Stad dizalc’h abaoe 1974 *Alc’hwez : Grenada (abaoe 1861) === [[Timbroù Inizi Grenadinez| Inizi Grenadinez (norzh)]] === *Statud : Inizi e hanternoz an enezeg Tiriadoù-suj [[Sant Visant]]. *Alc’hwez : ** Grenadines of St Vincent (abaoe 1974) ** Timbroù Sant Visant dreistmoullet gant <small>GRENADINES OF</small> (1974) *Timbroù lec’hel : ** Bequia (1984) ** Union Island (1984-1985) ** Canouan (1998) ** Mustique (1998) === [[Timbroù Inizi Grenadinez|Inizi Grenadinez (su)]] === *Statud : Inizi e su an enezeg. Tiriadoù-suj Grenada. *Alc’hwez : ** Timbroù Grenada dreistmoullet <small>GRENADINES</small> (1974) ** Grenadines (1974-1975) ** Grenada Grenadines (1975-1999) ** Grenada Carriacou & Petite Martinique (abaoe1999) === [[Timbroù Gres|Gres]] === *Statud :Stad dizalc’h abaoe 1830. Rouantelezh (1830-1973). Diktatouriezh (1936-1941). Aloubadeg Alamagn, Bulgaria hag Italia (1941-1945). Brezel diabarzh (1946-1949). Diktatouriezh (1967-1974). Republik abaoe 1974. *Alc’hwez : ** Penn Hermez (1861-1882) ** ΕΛΛΑΣ (1886-1966) ** ΕΛΛΑΣ HELLAS (1966-1982) ** HELLAS ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (abaoe 1982) === [[Timbroù Greunland|Greunland]] === [[File:1945gronland5kr.jpg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1938) ** Grønland KGL Post (1938-1969) ** Kalâtdlit Nunât Grønland (1969-1978) ** Kalaallit Nunaat Grønland (abaoe 1978) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Griqualand|Griqualand]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e 1880. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G.W. » (1877) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G » (1877-1878) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Guam|Guam]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h ar Stadoù-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù ar Stadoù-Unanet dreistmoullet gant <small>GUAM</small> (1898) *Postoù lec’hel : ** Timbroù ar Filipinnez dreistmoullet gant «Guam Guard Mail» (1930) ** Guam Guard Mail (1930) [[File:Guatemala 1878 Sc13.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Guatemala|Guatemala]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821 *Alc’hwez : Guatemala pe Republica Guatemala (abaoe 1871) === [[Timbroù Guyana|Guyana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan abaoe 1966. *Alc’hwez : ** Guyana South America (1966-1975) ** Guyana (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Gwiana saoz]] === [[Timbroù Gwadeloup|Gwadeloup]] === [[File:Timbre Guadeloupe 20 Fr Mauve-Brun 1924.jpg|dehou|200px]] * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guadeloupe »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant G.P.E. (1884) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant <small>GUADELOUPE</small>. (1889-1891) ** Guadeloupe et dépendances (1892-1901) ** « G & D » pe « G et D » (1903) ** Guadeloupe République Française (1905-1927) ** Guadeloupe RF (1924-1940 ha (1945-1947) ** Guadeloupe Postes Françaises (1940-1944) ** Timbroù Frañs abaoe 1947. === [[Timbroù Gwalior|Gwâlior]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez (lizherennoù latin ha hindiek) : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>GWALIOR</small> ग्वालियर (1885-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Inizi Gwerc’h Breizh-Veur| Inizi Gwerc’h Breizh-Veur]] === [[File:Stanley W Nibbs B.E.M Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet betek Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Virgin Islands (abaoe 1866) === [[Timbroù Gwernenez|Gwernenez]] === *Statud : Tiriad-suj Roue Breizh-Veur hag emren. Ul lodenn eus [[Inizi Angl-ha-Normand]] *Alc’hwez : ** Guernsey Bailiwick pe Bailiwick of Guernsey (1969-1981) ** Guernsey (abaoe 1982) *Pennadoù kar : [[Timbroù Jerzenez]], [[Timbroù Aldernez]] === [[Timbroù Gwiana c'hall| Gwiana c’hall]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guyane »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guy Franç. (1886-1888) ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guyane (1892) ** Guyane République Française Colonies (1892) ** Guyane Française (1904-1947) ** Timbroù-taos Bro-C’hall dreistmoullet Guyane Française (1925-1927) ** T.A.G. (Postoù dre-nij) (1921) *Pennad kar : [[Timbroù Inini]] === [[Timbroù Gwiana saoz|Gwiana saoz]] === [[File:1934 6c BrGuiana Yv146.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Guyana]] (abaoe 1966). *Alc’hwez : British Guiana (1851-1966) *Pennad kar : [[Timbroù Guyana]] == H == === [[Timbroù Haiti|Haiti]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1881. *Alc’hwez : [[Haiti]] (abaoe 1881) === [[Timbroù Hannover|Hannover]] === *Statud : Rouantelezh (1814-1866). Staget ouzh Prusia e 1866. Ul lodenn eus Impalaeriezh Alamagn goude 1871. *Alc’hwez : Hannover (1850-1864) === [[Timbroù Hawaii|Hawaii]] === [[File:Stamp Hawaii 1883 Kaleleonalani Sc49.jpg|dehou|200px]] *Statud : Rouantelezh dizalc’h betek 1893. Republik (1893-1898). Tiriad Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1899. *Alc’hwez : ** Hawaiian Postage (1851-1852) ** Honolulu Hawaiian Postage (1853-1867) ** [[Hawaii]] (1862-1891) ** Timbroù dreistmoullet “Provisional Govt. 1893 (1893) ** “HawaII Islands Postage” pe “Hawaii” pe “Republic of Hawaii” (1894-1899) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1900 ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet <small>HAWAII</small> (1928 ha 1937) === [[Timbroù Hebridez-Nevez|Hebridez-Nevez]] === *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall hag ar Rouantelezh-Unanet (1887-1906). Condominium (1906-1980).Stad dizalc’h dindan anv [[Vanuatu]] abaoe 1980. *Alc’hwez : ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES</small>(1908) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEW HEBRIDES. CONDOMINIUM</small> (1908-1909) ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES condominium</small>(1910) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEWHEBRIDES CONDOMINIUM</small> (1911) ** Nouvelles-Hébrides RF pe New Hebrides ER (1911-1950) ** Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1950-1966) ** Condominium des Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1966-1980) *Pennad kar : [[Timbroù Vanuatu]] === [[Timbroù Rouantelezh Hedjaz|Rouantelezh Hedjaz]] === *Statud : Rouantelezh dizalc’h (1916-1925). Aloubadeg sultanelezh Nedj (1925-1926). Ul lodenn eus Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932) a voe Rouantelezh [[Arabia Saoudat]] adalek 1932. * Alc’hwez : ** Alc’hwez en arabeg (1916-1925) ** Hedjaz & Nedjd pe Hejaz & Nejd (1929-1932) *Pennad kar : [[Timbroù Arabia Saoudat]] === [[Timbroù Heligoland|Heligoland]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1867-1890). Roet da Alamagn (1890-1944). Dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (1944-1952). Staget ouzh Alamagn ar C’hornaoueg (abaoe 1952). *Alc’hwez : Heligoland (1867-1879) === [[Timbroù Holkar|Holkar]] === [[File:1927ca 1anna Indore Mi16 SG18.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Holkar State Postage (1886-1948) === [[Timbroù Hoi Hao|Hoi Hao]] === *Statud : Burev-post [[Indez-Sina]] e [[Hoi-Hao]], war enezenn [[Hainan]] (Sina) etre 1876 ha 1922. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>HOI HAO</small> (1903-1904) pe <small>HOI-HAO</small> (1906-1919) === [[Timbroù Honduras|Honduras]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Correos de Honduras ** Republica Honduras ** [[Honduras]] (abaoe 1866) === [[Timbroù Honduras Breizh-Veur|Honduras Breizh-Veur (Belize)]] === [[File:1962 4 cent stamp British Honduras.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1866-1964). Anvet [[Belize]] e 1973 *Alc’hwez : British Honduras (1866-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Belize]] === [[Timbroù Hong Kong|Hong-Kong]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Breizh-Veur (1862-1997). Melestradurezh [[Japan]] (1945). Staget ouzh [[Republik Pobl Sina]] e 1997 gant ur statud emrenerezh. *Alc’hwez : ** [[Hong Kong]] (1862-1938) ** 香港 Hong Kong (1938-1999) ** 香港 中国 Hong Kong China (abaoe 1999) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Horta]] === *Statud : Kêr war enez Fayal (enezeg [[Azorez]]) dindan dalc’h Portugal. *Alc’hwez : Horta Portugal (1892-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Hungaria|Hungaria]] === [[File:Hungary 5874.jpg|dehou|200px]] *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer hag a zo roue [[Hungaria]] ivez. Melestradurezhioù postel disheñvel en div vro. Stad dizalc’h e 1918 war-bouez an tiriadoù staget ouzh [[Tchekoslovakia]], ouzh Roumania ([[Treuzsilvania]]), ouzh [[Kroatia]], ouzh [[Italia]] ([[Fiume]]). Republik demokratel etre 1918 ha 1919, [[Republik Soviedel Hungaria]] etre 1919 ha 1920. Rouantelezh (1920-1945). Republik (1945-1949). Republik poblek etre 1949 ha 1989. Republik abaoe 1989. *Alc’hwez : ** Timbroù Aostria (1850-1867). Talvoud-gwerzh e “Kreuzer” ** Poltred ar Roue (1867-1871). Talvoud-gwerzh e “Krajcar » ** Magyar Kir. Posta (= Postoù roue Hungaria) (1874-1918) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>KOZTARSASAG</small> (=Republik) (1918) ** Magyar Posta (1919) ** Magyar tanácsköztársaság pe dreistmoullet gant « Magyar tanács köztársaság » (1919) ** Magyar Kir. Posta (1920-1921 ha 1923-1945) ** Magyarország (1923-1937) ** Magyar Posta (1945-1990) ** Magyarország (abaoe 1990) *Aloubadeg Serbia : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « Banát-Bácska » (1919) ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « 1919 Baranya » (1919) *Aloubadeg Roumania (Cluj/Kolosvar ha Oradea/Nagyvarad) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant «Zona de Ocupatie - Romaniá» (1919) *Aloubadeg Roumania ha Serbia e Temesvar/Timisiorra) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet (1919) *Timbroù ar gouarnamant enep-komunour (e Szeged) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant “<small>MAGYAR NEMZETI KORMANY</small> (= Gouarnamant Broadel Hungaria – Szeged) (1919) === [[Timbroù Hyderabad|Hyderabad]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù ourdoueg (?) (1869-1912 ha 1931) ** H.E.H. the Nizam’s Government (1927 ha 1937) ** [[Hyderbad]] (1946) ** H.E.H. the Nizam’s Government Postage (1947-1950) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] ==Gwelet ivez== *[[Timbroù hervez ar vro I...P]] *[[Timbroù hervez ar vro Q...Z]] [[Rummad:Timbrouriezh]] b7vzqum9jnx44vp7t5g9imfx02evlur 2148176 2148175 2025-06-03T19:01:27Z Tanjee 563 /* C */ 2148176 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ [[File:UN-Chagall window-1967.jpg|dehou|400px]] *Kavet e vo amañ ur '''roll eus an ensavadurioù o deus embannet timbroù-post''' e-pad ur mare bennak abaoe ma oa bet lakaet e gwerzh an timbroù kentañ e 1840. Er roll e kaver kement seurt ensavadurioù gouarnamant pe aozadurioù aotreet ent-ofisiel o deus embannet timbroù dibar evit ar postoù. En o zouez e kaver Stadoù dizalc’h, trevadennoù, proviñsoù, stadoù-kêr, burevioù-post er broioù estren, aozadurioù etrebroadel ha luskadoù dispac'hel. *Statud pep hini anezho zo bet merket, ha resisaet emdroadur pep tiriad hervez red an istor. *Ur pennger nevez zo kinniget evit doujañ ouzh an alc’hwez a gaver war an timbr, hag alies pa gemm statud ar vro (trevadenn deuet da Stad dizalc’h da skwer). *An darn vrasañ eus an ensavadurioù-se a zo istorel ha lod anezho n'o deus bet nemet ur prantad berr tre. An dimbrawourien a ra alies « broioù marv » eus ar broioù dezho ensavadurioù na embannont ket mui timbroù. *Ouzhpennet ez eus bet un * e fin anv ur vro pa c’hoarvezh dezhi bezañ hiziv er-maez reolennoù [[Unvaniezh Postoù ar Bed]] o vezañ n’eo ket anavezet ez-ofisiel he melestradurezh gant darn vrasañ Stadoù all ar Bed. Broioù zo o deus embannet o frankiz hep asant ar Stad a zalc’hont outañ (Somaliland, Abc’hazia…) hag an timbroù dindan o anv a vez implijet er vro hepken, ket evit kas lizhiri d’an estrenvro. Pennoù-bras an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]] ha katalogoù timbrawouriezh a embann n’int nemet falstimbroù, daoust d’o implij. N’eus ket kaoz avat eus an timbroù embannet gant forbaned pe emsaverien en harlu, pell-pell eus ar broioù int sañset bezañ bet implijet (Nagaland, inizi Skos, Republik Saharaoui…). {| class="wikitable" style="margin:auto; margin-top:25px; font-size:1.2em; font-weight:bold;" |- | style="padding:10px;" | [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#CH|CH]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] |} == A == === [[Timbroù Abc'hazia|Abc’hazia*]] === [[File:Stamp of Abkhazia - 2008 - Colnect 1010983 - Map of Abkhazia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad disrannour Jorjia (abaoe 1992). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Nann ezel an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]]. * Er-maez al lezennoù etrebroadel eo an timbroù. *Alc’hwez : ** Аԥсны Абхазия (abc’hazeg ha rusianeg) (1992-1994) ** Аԥсны (1994-2002) ** Аԥсны Republic of Abkhazia (abc’hazeg ha saozneg) (abaoe 2002) === [[Timbroù Abou Dhabi|Abu Dhabi]] === Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek) : ** Abu Dhabi (1964-1972) ** Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet dreistmoullet <small>UAE</small>(1972) *Pennad kar : [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] [[File:Stamp of Aden - 1953 - Colnect 288544 - 1 - Map.jpeg|dehou|150px]] === [[Timbroù Aden|Aden]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1937-1963). *Alc’hwez : Aden (1937-1964). *Pennad kar : [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su]] === [[Timbroù Djibouti|Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv « Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967). *Alc’hwez : Territoire français des Afars et des Issas (1967-1977) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Afghanistan|Afghanistan]] === [[File:Stamp of Afghanistan - 1970 - Colnect 431986 - Road Map of Afghanistan with Location of Sites.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Dizalc’h abaoe 1919, goude ur prantad-amzer dindan « levezon » Breizh-Veur. Rouantelezh (1870-1973). Republik (1973-1992). Brezel diabarzh (1992-1996). Republik islamek (1996-2001). Aloubadeg Stadoù-Unanet ha brezel diabarzh (2001-2021). Stad an dTalibaned (abaoe 2021) *Alc’hwez : ** e yezh [[dari]] “Penn un tigr” (1870-1927) ** Afghan postage pe Postage afghan (1927) ** Postes afghanes pe Postes Afghanistan (1928-1951) ** Afghanistan (1953-1955) ** Postes afghanes (1956-1989) ** Afghan post (1989 ha 1996-2001) === [[Timbroù Afrika bortugalek|Afrika bortugalek]] === *Statud : Trevadennoù Portugal en Afrika. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet <small>AFRICA</small>(1898) ** Timbr-taos dreistmoullet <small>TAXA DE GUERRA</small> === [[Timbroù Afrika ar C’heheder C’hall|Afrika ar C’heheder C’hall]] === * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ([[Kongo Frañs]], [[Gabon]], [[Oubangi-Chari]] ha [[Tchad]]) etre 1936 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Kongo Frañs ha Gabon dreistmoullet « Afrique Equatoriale Française » (1936) ** AFRIQUE EQUale FRçaise (1937 ha 1941) ** Afrique Equatoriale Française (1937-1958) === [[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall|Afrika ar C’hornaoueg C’hall]] === [[File:AOFNigertimbre.jpg|dehou|150px]] * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ( [[Aod an Olifant]], [[Dahomey]], [[Ginea Frañs]], [[Volta-Uhel]], [[Maoritania]], [[Niger]], [[Senegal]] ha [[Soudan c’hall]]) etre 1934 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder dreistmoullet gant “Afrique Occidentale Française” (1944-1945) ** Afrique Occidentale Française RF (1945-1959) === [[Timbroù Afrika ar Reter alaman|Afrika ar Reter alaman]] === *Statud : Trevadenn Alamagn (1880-1918). Aloubadeg Breizh-Veur ha [[Belgia]] (1916). Tiriadoù fiziet e Belgia, ar Rouantelezh-Unanet ha Portugal e 1918. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant un talvoud-gwerzh e pesa pe « Deutsch-Ostafrika » (1893) ** Deutsch-Ostafrika (1900-1919) ** Timbroù Afrika ar Reter saoz dreistmoullet G.E.A. (1917-1921) ** Timbroù Kongo Veljia dreistmoullet Est Africain Allemand /Occupation Belge / Duitsch Oost Afrika / Belgische Bezettung (1916) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Afrika ar Reter italian| Afrika ar Reter italian]] === [[File:ITA AOI MiNr0001 mt B002b.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh trevadennoù italian [[Eritrea]], [[Somalia italian]] hag [[Etiopia]]. *Alc’hwez : ** Africa Orientale Italiana (1938-1941) ** Timbroù-taos dreistmoullet A.O.I. (1941) *Pennad kar : [[Timbroù Somalia Italian]] === [[Timbroù Afrika ar Reter saoz|Afrika ar Reter saoz]] === *Statud : Kompagnunezh prevez (1888-1894). Tiriad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (gant Ouganda) (1895-1920). Trevadennoù Ouganda ha Kenya adalek 1920. *Alc’hwez : ** Timbroù Breizh-Veur dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA COMPANY</small> (1890) ** Imperial British East Africa Company (1890-1894) ** Timbroù dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA</small> pe British East Africa (1895) ** British East Africa Protectorate (1897) ** Timbroù Zanzibar dreistmoullet gant « British East Africa » (1897) ** East Africa and Uganda Protectorates (1903-1922) *Pennadoù kar: [[Timbroù Kenya]] [[Timbroù Ouganda]] === [[Timbroù Aitutaki|Aitutaki]] === [[File:Stamp of Aitutaki - 1920 - Colnect 430730 - Huts at Arorangi.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad dindan dalc’h [[Zeland Nevez]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Zeland Nevez dreistmoullet gant <small>AITUTAKI</small> (1902-1919) ** Aitutaki (1920-1927 ** Timbroù Inizi Cook dreistmoullet “Aitutaki” (1972) **Aitutaki Cook Islands (abaoe 1972) *Pennad kar : [[Timbroù Zeland Nevez]] === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Ajman]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. ** Alc’hwez (lizherenneg latin hag arabek) : ** Ajman عجمان (1964-1972) === [[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh|Alamagn – Impalaeriezh]] === [[File:DR 1900 58 Germania Reichspost.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h (Impalaeriezh) etre 1870 ha 1918 savet gant unvaniezh rouantelezhioù ha dugelezhioù an tiriad alaman. *Alc’hwez : ** Deutsche Reichs Post (1872-1900) ** Reichspost (1900) ** Deutsches Reich (1902-1919) ** Aloubadeg Frañs : ** Aloubadeg Beljia : Timbroù Beljia dreistmoullet <small>ALLEMAGNE DUITSCHLAND</small> (1919-1921) === [[Timbroù Alamagn - Republik Weimar|Alamagn - Republik Weimar ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1919-1933) savet goude an Impalaeriezh alaman (1870-1919). *Alc’hwez : ** Deutsche National Versammung (1919-1920) ** Deutsches Reich (1920-1933) [[File:Nazitagderbriefmarke6+24pf1942.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Alamagn - IIIde Reich|Alamagn - IIIde Reich]] === *Statud : Stad dindan dalc’h [[Hitler]] etre 1933 ha 1945. *Alc’hwez : ** Deutsches Reich (1933-1943) ** Grossdeutsches Reich (1943-1945) === [[Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed|Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed]] === [[File:Allied occupation in Germany (1945-1949).png|dehou|200px]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet, Stadoù-Unanet Amerika hag an Unvaniezh Soviedel (1946-1949) *Alc’hwez : Deutsche post (1946-1948) *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet ha Stadoù-Unanet Amerika (1945-1949). *Alc’hwez : ** Deutschland (1945-1946) ** Deutsche post (1948-1949) ** 2 Berlin Steurmarke (1948-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Berlin ar Reter]], [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg]], [[Timbroù Mecklembourg-Pomerania ar C'hornaoueg]], [[Timbroù Saksonia]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh Bro-C’hall (1945-1946) *Alc’hwez : Zone Française Briefpost (1945-1946) *Pennadoù kar : [[Timbroù Bade]], [[Timbroù Wurttemberg]], [[Timbroù Roenland-Pfalz]] === [[Timbroù Alamagn ar C’hornaoueg|Alamagn ar C’hornaoueg ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1949-1990) dindan anv [[Republik Kevreadel Alamagn]]. Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar Reter. *Alc’hwez : ** Bundesrepublik Deutschland (1949) ** Deutsche Bundespost (1949-1994) === [[Timbroù Alamagn ar Reter|Alamagn ar Reter]] === [[File:Stamp of Germany (DDR) 1960 MiNr 797.JPG|dehou|250px]] *Statud : Stad dizalc’h (1950-1994). Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar C’hornaoueg. *Alc’hwez : ** Deutsche Demokratische Republik (1950-1960) ** DDR (1960-1990) ** Deutsche Post (1990) === [[Timbroù Alamagn|Alamagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Unvaniezh [[Republik Kevreadel Alamagn|Alamagn ar C’hornaoueg]] hag [[Alamagn ar Reter]] e 1991. *Alc’hwez : ** Deutsche Bundespost (1991-1995) ** Deutschland (abaoe 1995) [[File:Stamp of Finland - 1972 - Colnect 46638 - Map of Aland Coat of Arms.jpeg|dehou|200px]] === [[Timbroù an Inizi Åland|Åland]] === *Statud : Enezeg emren abaoe 1984, dindan dalc’h [[Finland]]. *Alc’hwez : Åland (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Finland]] === [[Timbroù Albania|Albania]] === *Statud : Bro dindan dalc’h an [[Impalaerieh Otoman]] betek 1912. Emerenerezh (1912-1914). Priñselezh (1914-1922). Melestradurezh [[Aostria-Hungaria]] (1919). Republik dizalc’h (1922-1928). Rouantelezh (1928-1939). Aloubadeg [[Italia]] (1939-1943). Aloubadeg [[Gres]] (1940). Aloubadeg [[Alamagn]] (1943). Republik Demokratel (1944-1946) ha Republik Poblek (1946-1991). Republik abaoe 1992. [[File:Stamp of Albania - 2007 - Colnect 374166 - Albanian flag blowing in wind.jpeg|dehou|200px]] *Alc’hwez : ** Timbroù Turkia dreistmoullet gant Shqipënia hag un ere daoubennek (1913) ** Siell gant « Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Erer gant Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Shqipënia e lire (1913) ** Korca (1914) ** Timbroù Epira dreistmoullet gant al lizherenn C (1916) ** Korcë (1917) ha dreistmoullet « Republika Shqipetare » (1917) ** Timbroù dreismoullet « Qarku Korces » (1918) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « Posta e Shkodres SHQYPNIS » (1919) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « POSTAT SHQIPTARE » (1919) ** SHQIËNIË dreistmoullet <small>SHKODRA</small>(1920) ** Poste Shqiptare (1920) ** Posta Shqiptare (1922) ** Rep. Shqiptare (1925) ** Timbroù dreistmoullet Mbretnia Shqiprare Zog I 1 IX 1928 (1928) ** Postat Shqiptare(1930) ** SHQIPNI (1937-1938) ** Timbroù dreistmoullet Mbledhja Kushtetuëse 12-IV-1939 XVII (1939) ** Timbroù Gres dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHCIC (1940) ** Mbretnija Shqiptare Postat (1939-1943) ** Timbroù dreistmoullet «14 Shator » 1943 (1943) ** Timbroù dreistmoullet « Qeverija demokratike e shqiperise » (1944) ** Shqipnija (1944) ** Qeveria demokratike e shqipnis (1946) ** Republika Popullore e Shqiperise pe Shqiperija (1946-1957) ** R.P. E Shqiperise pe Shqiperia pe Shqipëria (1957-1977) ** Republika popullore socialiste e shqiperise pe R.P.S. e Shqiperise (1977-1991) ** Posta Shqiptare (1991-1995) ** SHQIPERIA (abaoe 1995) === [[Timbroù Aldernez|Aldernez]] === *Statud : Tiriad-suj Kurunenn Breizh-Veur. Melestradurezh Gwernenez. *Alc’hwez : Alderney Bailiwick of Guernesey (abaoe 1983) *Pennadoù kar : [[Timbroù Gwernenez]] [[Timbroù Jerzenez]] === [[Timbroù Sandjak Alexandretta|(Sandjak) Alexandretta]] === * Statud : Tiriad e Siria dindan dalc’h Bro-C’hall (1919-1938). Staget ouzh [[Turkia]] e 1939 dindan anv [[Hatai]]. *Alc’hwez : ** Burev Bro-C’hall (1853-1914) ** Timbroù Siria dreistmoullet « Sandjak d’Alexandrette » pe <small>SANDJAK D’ALEXANDRETTE</small> (1938) ** Timbroù Turkia dreistmoullet <small>HATAY DÊVLETI</small> (1939) ** Hatai Devleti (1939) === [[Timbroù Aljeria|Aljeria]] === [[File:Stamp of Algeria - 1965 - Colnect 325136 - Algerian princess and antelope.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (18301962). Stad dizalc’h abaoe 1962. *Alc’hwez : ** Timbroù Bro-Frañs kachedet gant ur siell ispisial (niverenn ha goude deiziad) (1849-1924) ** Timbroù Bro-Frañs dreistmoullet gant « Algérie » (1924-1925) ** Timbroù Bro-Frañs (1958-1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet EA (‘’Etat algérien’’) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « République algérienne » (e galleg hag en arabeg) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « Algérie » (1963) ** Algérie الجزائر e galleg hag en arabeg (abaoe 1963) === [[Timbroù Allenstein|Allenstein]] === *Statud : Kêr eus [[Prusia]] ar Reter. Goude ur boblvouezhiadeg e voe staget ouzh Alamagn e 1920. Staget ouzh [[Polonia]] e 1945 (adanvet [[Olsztyn]]). *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Plébiscite Olsztyn Allenstein » (1920) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Commission d’administration et de plébiscite Olsztyn Allenstein Traité de Versailles Art. 94-98 » (1920). === [[Timbroù Âlwâr|Âlwâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950 (e Stad [[Rajasthan]]) *Alc’hwez : Goustilh (1877-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-C’hall]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall * Alc’hwez : ** Timbroù Bro-C’hall dreistmoullet <small>ANDORRE</small> (1931) ** Vallées d’Andorre (1932-1943) ** [[Andorre]] (1943-1974) ** Andorre Andorra (1975-1977) ** Principat d’Andorra (abaoe 1978) === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-Spagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall *Alc’hwez : ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>CORREOS ANDORRA</small> (1928) ** Andorra (1929-1979) ** Principat d’Andorra (abaoe 1979) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Angra]] === *Statud : Kêr war enez Teircera (enezeg Azorez) dindan dalc’h [[Portugal]]. *Alc’hwez : Angra Portugal (1892-1905) *Pennad kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Anguilla|Anguilla]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet abaoe 1650. Staget ouzh inizi [[Saint Kitts ha Nevis]] betek 1967. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Kitts dreistmoullet gant « Independent Anguilla » (1967) **Anguilla (abaoe1967) === [[Timbroù Anjouan|Anjouan]] === [[File:Stamp of Anjouan - 1900 - Colnect 215580 - Trype Groupe.jpeg|dehou|150px]] *Statud : Enezenn warezet gant Bro-C’hall (1886-1912) evel inizi all Enez ar Gomorez. Staget e voe an enezeg ouzh trevadenn [[Madagascar]] (1912-1947). Tiriad tramor (1947-1974). Ul lodenn eus Stad Komorez abaoe 1974. *Alc’hwez : Sultanat d’Anjouan (1892-1912) *Pennadoù all : [[Timbroù Moheli]], [[Timbroù Mayotte]], [[Timbroù Komorez]] === [[Timbroù Annam ha Tonkin|Annam ha Tonkin]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall. Ul lodenn eus Indez-Sina c’hall. *Alc’hwez : Timbroù Trevadennoù gall dreistmoullet gant « A & T » (1888) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c’hall]] === [[Timbroù Antarktika -Tiriad Aostralia|Antarktika -Tiriad Aostralia]] === [[File:MAP OF ANTARCTICA - Australian Antarctic Territory postage stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Tiriad-suj Aostralia. *Alc’hwez : Australian Antarctic Territory (abaoe 1957) === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Antarktika - Tiriad Breizh-Veur]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Antarctic Territory (abaoe 1962) === [[Timbroù Antarktika – Tiriad Bro-C’hall| Antarktika - Tiriad Bro-C’hall]] === *Statud : Tiriad tramor Bro-C’hall . *Alc’hwez : ** Timbroù postoù dre-nij Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRE ADÉLIE DUMONT D’URVILLE 1840 </small>(1948) ** Timbroù Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES</small> (1955) ** RF TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES (abaoe 1956) === [[Timbroù Tiriad Zeland-Nevez|Antarktika – Tiriad Ross]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Zeland-Nevez. * Alc’hwez : Ross Dependency (abaoe 1957) === [[Timbroù Antigua|Antigua]] === [[File:Antigua 1867 1d vermillion imperf between ex Toeg.jpg|dehou|200px]] *Statud : trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1862-1967).Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Stad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981). Stad dizalc’h (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Antigua (1862-1981) ** Antigua & Barbuda (abaoe 1981) === [[Timbroù an Antilhez Bihanañ saoz|Antilhez Bihanañ saoz]] === [[File:Five shilling stamp of the Leeward Islands.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh inizi dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet : [[Anguilla]], [[Antigua]], [[Barbuda]], [[Montserrat]],[[ Saint-Kitts]], [[Nevis]] hag an [[Inizi Gwerc’h]]. *Alc’hwez : Leeward Islands (1890-1954) === [[Timbroù Antilhez Danmark|Antilhez Danmark]] === *Statud : Trevadenn [[Danmark]] gwerzhet d’ar [[ Stadoù-Unanet]] e 1917. *Alc’hwez : ** KGL (1855-1867) ** Dansk Westindien (1873-1903) ** Danks Vest Indies (1856-1917) === [[Timbroù Antilhez Nederlandat|Antilhez Nederlandat]] === *Statud : Trevadennoù an Izelvroioù er Mor Karib : Inizi Bonaire, Curaçao, Sint Eustatius, Saba, lodenn greisteiz enez Sint-Maarten hag Aruba. Stad emren en Izelvroioù (1954-2010). *Alc’hwez : ** Nederlandse Antillen (1949-2004) ** Ned. Antillen (1949 ha 1952) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aruba]] [[Timbroù Curaçao]] [[Timbroù Sint-Maarten]] === [[Timbroù Antilhez Spagn|Antilhez Spagn]] === *Statud : Trevadennoù Spagn er Mor Karib : [[Cuba]], [[Republik Dominikana]] ha [[Porto Rico]]. *Alc’hwez : ** RL Plata F. (1855-1867) ** Ultramar (1868-1871) === [[Timbroù Aod an Aour|Aod an Aour]] === [[File:Gold Coast Stamp Elizabeth 1953 ½ d.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957) a voe adanvet Ghana pa voe ur Stad dizalc’h. *Alc’hwez : Gold Coast (1875-1953) *Pennad kar : [[Timbroù Ghana]] === [[Timbroù Aod an Olifant|Aod an Olifant]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1868-1958). Republik emren (1958-1960). Stad dizalc’h abaoe 1960. * Alc’hwez : ** Côte d'Ivoire (1892-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958) ** Republique de Côte d'Ivoire pe Republique de Côte-d’Ivoire (abaoe 1958) === [[Timbroù Djibouti|Aod c'hall ar Somalianed]] === [[File:RFSomaliTimbre.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall (1894-1902). Trevadenn Bro-C’hall (1902-1967). *Alc’hwez : ** Timbroù Obock dreistmoullet DJ pe Djibouti (1894-1902) ** Protectorat de la Côte des Somalis (1894-1900) ** Côte Française des Somalis (1902-1967) ** Djibouti RF (1943) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Aostralia|Aostralia]] === *Statud : Kengevredad savet gant unvaniezh stadoù aostralian bet dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet, d’ar 1añ a viz Genver 1901. *Alc’hwez : Australia (abaoe 1912) === [[Timbroù Aostralia ar C’hornaoueg|Aostralia ar C’hornaoueg]] === [[File:Western Australia 1 penny Revenue stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1826-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : Western Australia (1854-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostralia ar Su|Aostralia ar Su]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1836-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : South Australia (1855-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostria|Aostria]] === *Statud : Tiriad an Impaleriezh Aostria-Hungaria betek 1918. Republik [[Aostria]] (1918-1938). Lodenn eus Alamagn (1938-1945). Aloubadeg gant ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù-Unanet ha Bro-C’hall (1945) Republik Aostria abaoe 1945. * Alc’hwez : ** KKpost-stempel (1850) ** Poltred an impalaer (1867-1880) ** Kais. Königl. Oesterr. Post (1883-1906) ** Kaiserliche königliche österreichische Post (1908-1917) ** Timbroù Aostria dreistmoullet gant “Deutsch österreich” (1918-1919) ** Deutsch österreich (1919-1921) ** Österreich (1921-1937 ha 1945) ** Timbroù Alamagn (IIIde Reich) (1938-1945) ** Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed (1945) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant “Österreich” (1945) ** Republik Österreich (1945-2001) ** Österreich (abaoe 2002) === [[Timbroù Aostria-Hungaria|Aostria-Hungaria]] === *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer. Melestradurezhioù postel disheñvel nemet melestradurezh an armeoù : “Kaiserliche und Koenigliche Feldpost” = Postoù impalaerel ha roueel ar brezeliadennoù) *Alc’hwez : ** Timbroù Bosnia-Herzegovina dreistmoullet ‘’’K.U.K. FELDPOST” (1915) ** K.U.K. Feldpost (1915-1918) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aostria]] [[Timbroù Hungaria]] === [[Timbroù Arad|Arad]] === *Statud : Kêr eus [[Transilvania]] aloubet gant arme Bro-C’hall e 1919. Staget ouzh [[Roumania]] e 1920. *Alc’hwez : Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant <small>Occupation française</small> (1919). === [[Timbroù Arabia Saoudat|Arabia Saoudat]] === [[File:50th Anniversary of First Saudi Commemmorative Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h bet anvet Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932). *Alc’hwez : ** Royaume de l'Arabie saoudite (1934-1957) ** S.A.K. (1960-1961) ** Royaume de l'Arabie saoudite (1960-1966) ** Arabie saoudite (1963-1964) ** Kingdom of Saudi Arabia (1965-1971) ** Saudi Arabia (1965-1975) ** Saudi Arabia kingdom (1965-1975) ** SA (1966) ** K.S.A. (1974-1982) ** Skoed-ardamez (gwezenn-palm ha klezeoù kroazet) (abaoe 1982) === [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su|Arabia ar Su]] === *Statud : Rouantelezh gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet. Staget ouzh Yemen ar Su e 1967. *Alc’hwez : Federation of South Arabia (1963-1966) === [[Timbroù Fiume|(Inizi) Arbe ha Veglia]] === *Statud : Inizi eus [[Dalmatia]] aloubet gant soudarded [[Gabriele D'Annunzio]] etre miz Du 1920 ha miz Genver 1921. Anvet [[Rab]] ha [[Krk]] hiriv, staget ouzh [[Kroatia]]. *Alc’hwez : Timbroù [[Fiume]] dreistmoullet gant <small>ARBE</small> pe <small>VEGLIA</small> (1920) === [[Timbroù Arc’hantina|Arc’hantina]] === [[File:1868 5C Argentina Rivadavia unused Mi20I.jpg|dehou|150px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1853. Kengrevead (1861-1861). Republik abaoe 1862. *Alc’hwez : ** Confecon Argentina (1858-1861) ** República Argentina (1862-1952 ha 1957 ha 1965-1994) ** Argentina (1952-1965) ** R. Argentina (1967-1968) ** Correo Argentino (1994) ** República Argentina (abaoe 1994) === [[Timbroù Armenia|Armenia]] === [[File:Stamp of Armenia m52.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h (1918-1921). Republik ezel eus an [[Unvaniezh Soviedel]] betek 1992. Republik dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez : ** Timbroù Rusia dreistmoullet K 60 K (1919-1921) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆՒ [[Armenia]] (1920) ** Հ ա չ ha ՌՈՒԲԼՒ (1921-1923) ** CCCP Timbroù Unvaniezh Soviedel (1923-1992) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆ Armenia (abaoe 1992 === [[Timbroù Stadoù an Arsav-brezel|Stadoù an Arsav-brezel]] === *Statud : Emirelezhioù [[Arabia ar Reter]] gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1971) a voe unvanet dindan anv [[Emirelezhioù Arab Unanet]] e 1971 *Alc’hwez : Trucial States (1961) *Pennad kar : [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet]]. === [[Timbroù Armenia|Republik Artsac'h*]] === [[File:Stamp of Artsakh (2018) - Charles Aznavour.jpg|dehou|150px]] *Statud : Tiriad disrannour Azerbaidjan (1991-2023). Anvet ivez Nagorno-Karabac’h. Nann anavezet gant Stadoù an [[A.B.U.]]. Staget ouzh Azerbaidjan e 2023. *Alc’hwez (lizherenneg latin hag armeniek) : ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ Republic of Mountainous Karabakh (1993-1996 ha 2017-2023) ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ (1996-1998) ** Republic of Nagorno-Karabakh (1998-2017) ** ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ REPUBLIC OF ARTSAKH === [[Timbroù Aruba|Aruba]] === *Statud : Ul lodenn eus Antilhez Nederlandat (betek 1986). Stad emren e Rouantelezh an [[Izelvroioù]] abaoe 1986. *Alc’hwez : Aruba (abaoe 1986) === [[Timbroù Ascension|(Enez) Ascension]] === [[File:Ascension 1938 4p ultramarine Green Mountain.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor asambles gant [[Saint-Helena]] ha [[Tristan da Cunha]] abaoe 2002. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Helena dreistmoullet gant ASCENSION (1922) ** Ascension pe Ascension Island (abaoe 1922) === [[Timbroù Asturias ha Leon|Asturiez ha Leon]] === *Statud : Rannvroioù emren ar Stad spagnol. *Alc’hwez : Consejo de Asturias y Leon pe Gobierno General pe Consejo Inter Provincial (1936-1937). === [[Timbroù Aunus|Aunus]] === *Statud : Kêr eus [[Karelia]] (Rusia) aloubet gant [[Finland]] e 1919. *Alc’hwez : Aunus (1919) [[File:Stamps of Azerbaijan, 1997-468.jpg|dehou|300px]] === [[Timbroù Azerbaidjan|Azerbaidjan]] === * Statud : Stad dizalc’h ezel eus « Republik dizalc’h Kaokaz » (1917-1921). Aloubadeg Unvaniezh Soviedel (1921). Ezel eus [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek : ** République d'Azerbaïdjan (1919) ** АЗЕРБАЙДЖАН pe АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ (1921-1923) ** CCCP (Timbroù Unvaniezh Soviedel betek 1992) ** Azärbaycan (1992) **Azərbaycan (abaoe 1992) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Enezeg an Azorez]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Portugal. Emren abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet AÇORES (1868-1895 ha 1911-1932) ** Açores (1898-1911) ** Portugal Açores (abaoe 1980) == B == === [[Timbroù Baden|Baden]] === *Statud : Dugelezh-veur (1803-1918) ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn hag eus Impalaeriezh Alamagn. Republik (1918) ezel eus Republik Weimar. Aloubadeg Bro-Frañs e Su Baden (1947-1949). Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land [[Baden-Wurtemberg]]). *Alc’hwez : ** Baden Freimarke (1851-1868) ** Timbroù servij : Frei durch ablösung Deustsches Reich (1905) ** Baden (1947-1949) === [[Timbroù Bahamas|Bahamas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1973). Stad dizalc'h abaoe 1973. *Alc'hwez : Bahamas === [[Timbroù Bahawalpour|Bahawalpour]] === [[File:Stamp of Bahawalpur - 1948 - Colnect 299932 - Nur Mahal Palace.jpeg|dehou|200 px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[Pakistan]] abaoe 1947. *Alc’hwez : Bahawalpur (1947-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù Pakistan]] === [[Timbroù Bahrein|Bahrein]] === *Statud : Stad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1914-1968). Ezel eus Kevread an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] (1968-1971). Stad dizalc’h (abaoe 1971). Rouantelezh (abaoe 2002). *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Bahrain]] » (1933-1945) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant « Bahrain » (1948-1960) ** Barhain (1953-1970) ** State of Bahrain (1971-2003) ** Kingdom of Bahrain (abaoe 2003) *Pennad kar: [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] === [[Timbroù Bamra|Bâmra]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Bamra (1889) ** Bamra State (1890-1891) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bangladesh|Bangladesh]] === *Statud : Ul lodenn eus trevadenn Indez Breizh-Veur betek 1947. Ul lodenn eus Stad [[Pakistan]] etre 1947 ha 1971 dindan anv “Pakistan ar Reter”. Ur Stad dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : ** Bangla desh (1971) ** Bangladesh (abaoe 1972) [[File:Stamp Barbados 1899 2p.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Bangkok|Bangkok]] === *Statud : Keoded [[Thailand]]. Burev-post ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : Timbroù [[Malaka]] dreistmoullet gant al lizherenn « B » (1885) === [[Timbroù Barbados|Barbados]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (betek 1961). Emrenezereh (1961-1966). Stad dizalc’h abaoe 1966. Republik abaoe 2021. *Alc’hwez : Barbados (abaoe 1852) === [[Timbroù Barbuda|Barbuda]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1959), tiriad-suj [[Antigua]]. Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Tiriad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981) gant Antigua. Emrenerezh (1976-1981) Stad dizalc’h gant enez Antigua (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Antilhez Bihanañ saoz (‘’’Leeward Islands’’’ e saozneg) dreistmoullet <small>BARBUDA </small>(1922) ** Timbroù Antigua hep meneg (1924-1968) ** Barbuda (1968-1981) pe timbroù Antigua dreistmoullet « Barbuda » (1973-2000). === [[Timbroù Barcelona|Barcelona]] === *Statud : Kêrbenn [[Katalonia]]. Timbroù lec’hel a ranke bezañ peget e-kichen re Spagn. *Alc’hwez : Ayuntamiento de Barcelona (1929-1945) === [[Timbroù Barwani|Barwani]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Barwani State (1921-1938) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Basoutoland|Basoutoland]] === [[File:1959 Basutoland National Council stamps.jpg|dehou|500px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1868-1965). Emrenerezh (1965-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Lesotho]] e 1966. *Alc’hwez : ** Basutoland (1933-1966) ** Basutoland Lesotho (1965) === [[Timbroù Batoum|Batoum]] === *Statud : Kêr eus [[Jorjia]] aloubet gant ar Rouantelezh-Unanet (1919-1920) *Alc’hwez : **Батумckаа почта (1919) ** Timbr 1919 dreistmoullet gant <small>BRITISH OCCUPATION</small> (1919) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant <small>БАТУМЪ BRITISH OCCUPATION OБЛ</small> (1920) === [[Timbroù Bavaria|Bavaria]] === *Statud : Rouantelezh (1806-1918) ezel eus [[Kengevredad ar Roen]] (1806-1813), hag eus Impalaeriezh Alamagn (1870-1918). Republik (1918) ezel eus [[Republik Weimar]]. Aloubet gant armeoù ar [[Stadoù-Unanet]] e 1945. Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land Bavaria). *Alc’hwez : ** Bayern (1849-1916 ha 1920) ** Timbroù Bavaria dreistmoullet Volkstaat Bayern pe Freistaat Bayern (1919). ** Timbroù Bavaria dresitmoullet Deutsches Reich ** Timbroù-servij dreistmoullet gant al lizherenn E (1908) pe toullouigoù e stumm E (1912). *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn]] === [[Timbroù Bechuanaland|Bechuanaland]] === [[File:1960 6d Bechuanaland Protectorate stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1964). Bro emren (1965). Stad dizalc’h e 1966 dindan anv [[Botswana]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet Protectorate (1888) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù Transavaal dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1898-1926) ** Bechuanaland Protectorate (1932-1964) ** [[Bechuanaland]] (1965) *Pennad kar [[Timbroù Botsawana]] === [[Timbroù Bechuanaland saoz|Bechuanaland saoz]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ar rann su ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e miz Du 1895. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant ‘’’British Bechuanaland’’’ (1886-1897) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “British Bechuanaland Postage and Revenue” (1886-1897) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Belarus|Belarus (Bielorusia)]] === [[File:Stamp of Belarus - 2003 - Colnect 281025 - The poster.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Republik dizalc’h (1918-1922) dindan anv “Rusia Gwenn” pe [[Rutenia]]. Ezel eus [[Unvaniezh Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h (abaoe 1992). *Alc’hwez : ** ACOБHbI ATPAД БHP (1920) (БHP = pennlizherennoù Belarossia Narodnaia Respoublika). ** CCCP Timbroù an Unvaniezh Soviedel (1922-1992) ** Беларусь Belarus (abaoe 1992) === [[Timbroù Belize|Belize]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv [[Honduras Breizh-Veur]] (1866-1964). Bro emren (1964-1981) ha dizalc’h abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Honduras Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Belize]] » (1973-1974) ** Belize (abaoe 1974) *Pennad kar :[[Timbroù Honduras Breizh-Veur]] === [[Timbroù Cayes Belize|Cayes Belize]] === *Statud : Tiriad-suj Belize. *Alc’hwez : Cayes of Belize (1984-1985) [[File:Timbre du Grand Orient de Belgique, datant de 1982..png|dehou|200px]] === [[Timbroù Belgia|Belgia]] === *Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh) abaoe 1831. *Alc’hwez (e flandrezeg ha galleg) : ** Poltred ar roue (1849-1866) ** Skoed-ardamez (1866-1867) ** Belgique (1869-1891) ** Belgique Belgie (1893-1943) ** [[Belgique]] België (abaoe 1943) === [[Timbroù Bengasi|Bengasi]] === *Statud : Porzh e [[Libia]] ([[Cyrenaica]]) dinandan dalc’h Italia. *Alc’hwez : Timbroù Italia dreistmoullet gant <small>BENGASI</small> (1901 ha 1911) *Pennad kar : [[Timbroù Cyrenaica]] === [[Timbroù Benin|Benin]] === *Statud : Trevadenn Bro-Frañs (18502-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg c’hall dindan anv [[Dahomey]]. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small>BENIN</small> (1892-1894) ** Golfe de Bénin (1893) ** Benin pe Bénin (1892-1894) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** Timbroù Dahomey (1960-1975) ** République populaire du Bénin (1976-1990) ** République du Bénin (abaoe 1990) *Pennad kar [[Timbroù Dahomey]] === [[Timbroù Bergedorf|Bergedorf]] === *Statud : Kêr-dieub, ezel Kengevread alaman (1815-1866) ha Kengevread Norzh Alamagn (1867-1871). Staget ouzh Kêr Hambourg e miz Ebrel 1938. *Alc’hwez : Bergedorf (1861) === [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg|Berlin ar C’hornaoueg]] === [[File:Stamps of Germany (Berlin) 1987, MiNr 775.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant armeoù ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù Unanet ha Bro-C’hall goude an Eil Brezel-Bed. Ez-ofisiel, rannvro (Land) eus Alamagn ar C’hornaoueg (1949-1991). Kenteuzet gant Berlin ar Reter e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù tachennoù an Tritiriad dreistmoullet gant BERLIN (1948 ha 1949) ** Deutsche post (1946-1954) ** Deutsche Post Berlin (1952-1954) ** Deutsche Bundespost [[Berlin]] (1955-1990) === [[Timbroù Berlin ar Reter|Berlin ar Reter]] === *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant an Arme soviedel goude an Eil Brezel-Bed. Kerbenn Alamagn ar Reter (1949-1990). Kenteuzet gant Berlin ar C’hornaoueg e 1990. *Alc’hwez : Stadt Berlin (1945) *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn ar Reter]] === [[Timbroù Bermuda|Bermuda]] === [[File:Stamp Bermuda 1936 2.5p.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn (1612-1968) ar Rouantelezh-Unanet. Emrenerezh (1968-2004). Tiriad tramor abaoe 2004. *Alc’hwez : Bermuda (abaoe 1860) === [[Timbroù Bhopal|Bhopal]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** HH Nawab Shah Jahan (1876-1903) ** HH Nawab Sultan Jahan (1876-1903) ** Bhopal State (1908) === [[Timbroù Bhor|Bhor]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879) ** Bhor State (1901) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bhoutan|Bhoutan]] === *Statud : Rouantelezh. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1910-1949) ha gant India (1949-1971). Dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : Bhutan (abaoe 1954) === [[Timbroù Biafra|Biafra]] === *Statud : Tiriad disrannour eus [[Nijeria]] (1967-1970). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. *Alc’hwez : ** Biafra (1968) ** Republic of [[Biafra]] (1968-1969) **Timbroù Nijeria dreistmoullet gant <small>SOVEREIGN BIAFRA</small> (1968) *Pennad kar : [[Timbroù Nijeria]] === [[Timbroù Bijawar|Bijawar]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bijwawar State (1935-1937) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Birmania (Myanmar)|Birmania (Myanmar)]] === *Statud : Ul lodenn eus Indez Breizh-Veur (1855-1937). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1937-1948). Aloubadeg Japan (1942-1944). Melestradurezh Lu Breizh-Veur (1945). Stad dizalc’h abaoe 1948, adanvet Unvaniezh [[Myanmar]] e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet “Burma” (1937) ** Burma ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant MILY ADM (1945) ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant skeudennet ur paun (Lu dieubidigezh BIrmania) (1942) ** ビルマ州 (Stad Birmania e japaneg) (1942-1944) ** Union of Burma (lizherennoù latin ha birmanek) (1948-1974 ha 1989) ** Socialist republic of the union of Burma (1974-1989) ** Union of Myanmar (abaoe 1990) === [[Timbroù Bohemia ha Moravia|Bohemia ha Moravia]] === *Statud : “Bro-warezet” gant Alamagn (1939-1945). Ul lodenn eus [[Tchekoslovakia]] a-raok ha goude an [[Eil Brezel-bed]]. * Alc’hwez : ** Timbroù Tchekoslovakia dreistmoullet BÖHMEN u. MÄHREN (1939) ** Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1939-1942) ** Deutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1942-1943) ** Grossdeutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1943-1944) === [[Timbroù Bolivia|Bolivia]] === [[File:Stamp of Bolivia - 1930 - Colnect 223085 - Map of Bolivia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1867. *Alc’hwez : ** Transacciones sociales Bolivia (1870) ** Correos Bolivia contrados (1867-1868) ** Republica boliviana (1912-1930) ** [[Bolivia]] (1957-1971) ** Correos de Bolivia (1867-1957) hag abaoe 1971 === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Bophuthatswana]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Bophutatswana (1977-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Timbroù Bosnia ha Herzegovina|Bosnia ha Herzegovina]] === [[File:Stamp Bosnia 1912 3h.jpg|dehou|200px]] * Statud : Ul lodenn eus an impalaeriezh ottoman (1863-1878). Ul lodenn eus an impalaeriezh Aostria-Hungaria (1878-1918). Ul lodenn eus Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ha Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941). Aloubadeg Alamagn e 1941. Dindan dalc’h Stad Kroatia (1941-1945). Ul lodenn eus [[Republik Kevreadel Sokialour Yougoslavia]] (1945-1992). Brezel diabarzh (1992-1995). Stad dizalc’h ha kevreadel (abaoe 2005) dindan anv Republik Bosnia ha Herzegovina gant teir framm : [[Kevread Bosnia ha Herzegovina]], [[tiriad Brčko]] ha [[Republik Srpska]]. *Alc’hwez : **Skoed-ardamez an Impalaeriezh Aostria-Hungaria (1879-1900) ** Bosnien-Herzgowina (1906-1912) ** K.u.K. Militärpost Bosnien Herzegowina (1912-1918) ** Timbroù Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ** Timbroù Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941) ** Timbroù Kroatia (1941-1945) ** Timbroù Republik Yougoslavia (1945-1992) ** Republika Bosna i Hercegovina (abaoe 1993) *Pennad kar : [[Timbroù Yougoslavia]] === [[Timbroù Bosnia - Herceg Bosna|Bosnia - Herceg Bosna]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Groated e [[Bosnia ha Herzegovina]] etre 1992 ha 1996. Kenteuzet e Kevread Bosnia-ha-Herzegovina e 1996. *Alc’hwez : ** Republika Bosna I Hercegovina Herceg Bosna (1993) ** Hrvatska Republika Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1993-1994) ** H.R. Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1994-1997) ** Bosna i Hercegovina (abaoe 1997) === [[Timbroù Bosnia - Republik Srpska|Bosnia - Republik Srpska]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Serbed e [[Bosnia ha Herzegovina]] e 1992, anvet “Republik Serbed eus Bosnia ha Herzegovina”(1992 ) ha “Republik Srpska“ (abaoe 1992). Ul lodenn eus Stad Bosnia-ha-Herzegovina. *Alc’hwez : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant « Република Српска » (1992) ** Република Српска (1993) ** Република Српска hag skoed-ardamez (1994-2005) ** Босна и Херцеговина - Република Српска (abaoe 2005) === [[Timbroù Botswana|Botswana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Bechuanaland (1885-1965). Stad dizalc’h abaoe 1966. * Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet gant <small>REPUBLIC OF BOTSWANA</small> (1966) ** Botswana *Pennad kar : [[Timbroù Bechuanaland]] === [[Timbroù Brazil|Brazil]] === [[File:Flags of Brazil on stamps (1968).jpg|dehou|200px]] *Statud : Impalaeriezh (1822-1889). Republik (abaoe 1889). *Alc’hwez : ** Sifroù bras hep meneg ar vro (1843-1861) ** Brazil (1866-1888 ha 1906-1917) ** E.U. do Brazil (1889-1906) ** Estados Unidos Brazil (1894-1904) ** Brasil (abaoe 1917) *Postoù dre-nij : *Kompagnunezh Condor ** Syndicato condor (1927-1930) ** Timbroù dreistmoullet gant « Graf Zeppelin » (1930) *Kompagnunezh E.T.A. (« Empreza de Transportes Aereos ») ** EAT Brasil (1929) *Kompagnunezh Varig (“Viacaos Aereos Rio Grande do Sul”) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>VARIG</small> (1927-1931) ** Varig (1931-1934) ** Burevioù estren e Brazil : Bahia, Pernambouc ha Rio de Janeiro ** Burevioù ar Rouantelezh-Unanet : timbroù Bro-Saoz gant kachedoù « C81 », « C82 » ha « C83 » (1866-1874) ** Burevioù Bro-C’hall : timbroù Bro-C’hall gant ur c’hached e stumm ul lankell (1860) === [[Timbroù Brunei|Brunei]] === [[File:Brunei Coronation (1).jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1906-1959). Aloubadeg Japan (1942-1944). Bro emren (1959-1984). Sultanelezh dizalc’h (abaoe 1984). *Alc’hwez : ** Timbroù Labuan dreistmoullet Brunei (1906) ** Brunei (1906-1984) ** Timbroù dreistmoullet gant letrennoù japaneg (1942-1944) ** Brunei Darussalam (abaoe 1984). === [[Timbroù Brunswick|Brunswick]] === *Statud : Dugelezh (1818-1870). Ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn (1867-1870). Staget ouzh Alamagn e 1870. *Alc’hwez : Braunschweig (1852-1866) === [[Timbroù Brunswick-Nevez|Brunswick-Nevez]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1784-1867). Ur proviñs eus Kanada baoe 1867. *Alc’hwez : New Brunswick (1851-1861) === [[Timbroù Buenos Aires|Buenos Aires]] === *Statud : Stad Arc’hantina chomet er-maez Kenkevread Arc’hantina etre 1855 ha 1860. Proviñs Arc’hantina (aboe 1860). *Alc’hwez : Correos Buenos Aires (1858-1862) === [[Timbroù Bulgaria|Bulgaria]] === [[File:Stamps of Bulgaria,1935-Balkan Cup.jpg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn eus an impalaeriezh otoman (betek 1879). Priñselezh (1879-1909). Rouantelezh (1909-1944). Republik Poblel (1944-1989). Republik (abaoe 1989). *Alc’hwez : ** БЪЛГАРСКА ПОЩА (1879-1910) **БЪЛГАРИЯ (1911-1937 ha 1946) ** BULGARIE БЪЛГАРИЯ (1938) ** ЦАРСТВО БЪЛГАРИЯ (1937-1944) ** Bulgaria (1944-1946) **НАРОДНА РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ (1946) ** РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ pe « Republika Bulgaria » (1948) ** H.P. БЪЛГАРИЯ (1949-1962 ha 1971-1988) ** H.P. БЪЛГАРИЯ pe N.R. BULGARIA (1962-1967) ** БЪЛГАРИЯ pe Bulgaria (1967) ** БЪЛГАРИЯ Bulgaria (abaoe 1989) === [[Timbroù Bundi|Bundi]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1894-1930) ** Bundi State (1941-1947) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Burkina Faso|Burkina Faso]] === *Statud : Trevadenn Bro-Chall dindan anv « Volta Uhel » (1921-1946), tiriad tramor Bro-C’hall (1946-1958) hag Republik emren (1958-1960). Dont a ra da vezañ dizalc’h e 1960. Adanvet e voe [[Burkina Faso]] e 1984. *Alc’hwez : ** République de Haute-Volta (1959-1984) ** Burkina Faso (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Volta-Uhel]] === [[Timbroù Burundi|Burundi]] === [[File:1970 Stamp Burundi Waldecker 1937.png|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-Alamagn dindan anv [[Afrika ar reter alaman]] (1903-1916). Aloubadeg Bro-Veljia (1916-1922). Bro e fiziadur Beljia dindan anv Ruanda-Urundi (1922-1961). Stad dizalc’h : rouantelezh (1962-1966) ha republik (abaoe 1966). *Alc’hwez : ** Timbroù Ruanda-Urundi dreistmoullet gant « Royaume du Burundi » (1962) ** Royaume du Burundi (1962-1966) ** Timbroù dreistmoullet gant « République du Burundi » (1967) ** République du Burundi (abaoe 1967) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Busahir|Busahir]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bussahir State (1895-1906) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] == C == === [[Timbroù Campione|Campione]] === *Statud : Ur gumun eus Italia enklozet e [[Suis]] eo [[Campione d’Italia|Campione]]. *Alc’hwez : R.R. Poste Italiane Comune di Campione (1944) === [[Timbroù Sina – Burevioù gall|Canton]] === *Statud : Burevioù-post Indez-Sina (trevadenn c’hall) e [[Sina]] (1901-1922). Anvet eo Guangzhou Canton hiriv. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>CANTON</small> 州 廣 (1903-1919) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c'hall]] === [[Timbroù Inizi Cayman|Inizi Cayman]] === [[File:1950 one farthing Cayman Island postage stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Trevadenn Breizh-Veur ha tiriad-suj Jamaïka betek 1962. Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1962- Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet (British Overseas Territory) abaoe 2002. *Alc’hwez : Cayman Islands (abaoe 1901) === [[Timbroù Sri Lanka (Ceylan|Ceylan (Sri Lanka)]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1802-1947). Dominion (1947-1972). Stad dizalc’h dindan anv [[Sri Lanka]] abaoe 1972. *Alc’hwez : Ceylon (1855-1972) === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Ciskei]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h (e 1981) hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Ciskei (1981-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Inizi Cocos|Inizi Cocos (Keeling)]] === *Statud : Tiriad-suj Aostralia abaoe 1955. *Alc’hwez : Cocos (Keeling) Islands (abaoe 1963) === [[Timbroù Inizi Cook|Inizi Cook]] === [[File:York hercegnője 1926.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1900). Dindan dalc’h Zeland Nevez (1900-1960). Emrenerezh (1960-1965). Stad dizalc’h abaoe 1965. *Alc’hwez : Cook islands (abaoe 1892) === [[Timbroù Cordoba|Cordoba]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : ** Córdoba (1858) ** Telégrafos provinciales (1891) === [[Timbroù Corrientes|Corrientes]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : Corrientes (1856-1877) === [[Timbroù Costa Rica|Costa Rica]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Costa Rica (abaoe 1862) ** Postoù lec’hel : timbroù dreistmoullet gant [[Guanacaste]] (1885-1892) === [[Timbroù Curaçao|Curaçao]] === *Statud : Stad emren e Rouantelezh an Izelvroioù abaoe 1986. Ul lodenn eus an [[Antilhez Nederlandat]] betek 2010. *Alc’hwez : [[Kòrsou|Curaçao]] (abaoe 2010) === [[Timbroù Cyrenaica|Cyrenaica]] === *Statud : Trevadenn Italia (1923-1950). Aloubadeg ar Rouantelezh-Unanet (1949-1951). Ul lodenn eus Stad [[Libia]] (abaoe 1951). * Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet <small>CIRENAICA</small> (1923-1926 ha 1930) ** Timbroù Italia dreistmoullet « Cirenaica » (1926 ha 1926 ha 1930) ** Cirenaica (1928 1930 ha 1934) ** Cyrenaica pe Posts of Cyrenaica (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Libia]] [[Timbroù Bengasi]] == CH == === [[Timbroù Chambâ|Chambâ]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> (1886-1939) ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA</small> (1939-1948) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Charjah]] === [[File:Sharjah-expo70 stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Emirelezh gwarezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Sharjah and dependencies gant al lizherenneg latin hag arabek (1963) ** Sharjah and dependencies (Trucial states) (1964) ** Government of Sharjah and its dependencies (1965) ** Sharjah (1965-1972) === [[Timbroù Charkhârî|Charkhâri]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Charkhari State (1896-1946 *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Chile|Chile]] === [[File:Centenario chile 5 centavos.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1810. *Alc’hwez : ** Chile Correos (1853-1927) ** Chile (1927-1930) ** Correos de Chile (1930-1975) ** CHILE pe Chile Correos (abaoe 1975) === [[Timbroù Enez Christmas|Enez Christmas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1888-1958). Aloubadeg Bro-Japan (1942-1945). Tiriad Aostralia (abaoe 1958) *Alc’hwez : ** Christmas island Australia (1958) ** Christmas island (1963-1968) ** Christmas island Indian Ocean (1968-1993) ** Christmas island Australia (abaoe 1993) == C'H == == D == === [[Timbroù Benin|Dahomey (Benin)]] === *Statud : Statud : Trevadenn Bro-Frañs (1852-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960 dindan anv Benin. *Alc’hwez : ** Dahomey et dépendances (1899-1905) ** Dahomey (1906-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** République du Dahomey (1960-1975) *Pennad kar : [[Timbroù Benin]] === [[Timbroù Danemark|Danmark]] === [[File:Stamp Denmark 1907 50o.jpg|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh). *Alc’hwez : ** KGL FRM (ha kurunenn) (1854-1864) ** Danmark (abaoe 1870) === [[Timbroù Danzig|Danzig]] === *Statud : Kêr-stad e Prusia ar C’hornog dindan dalc’h [[Kevredigezh ar Broadoù]] e 1920. Aloubet gant Alamagn e 1939 ha staget ouzh an IIIde Reich (1939-1945). Staget ouzh Polonia e 1945 dindan anv Gdańsk. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoulet Danzig (1920) ** Freie Stadt Danzig (1920-1939) *Burevioù Polonia : ** Timbroù Polonia dreistmoullet gant <small>PORT GDANSK</small> (1925-1936) ** Poczta Polska Port Gdansk (1938) === [[Timbroù Datia|Datia]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Duttia State (1893-1919) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Timbroù Gres - Burevioù gall|Dedeagh]] === * Statud : Porzh an Impalaeriezh Otoman. Staget ouzh Bro-C’hres e 1914, anvet [[Aleksandroupolis]] bremañ. *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet gant “Dédéagh” (1893-1900) ** Dédéagh (1902-1911) ** Timbroù Bulgaria dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHΣIΣ ΔEΔEAΓATΣ ΔEKA ΔEΠTA (1913) [[File:1900ca 1a Dhar Yv7b Mi7b violett.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Dhâr|Dhâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. * Alc’hwez : Lizherennoù hindieg (1898-1900) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Diego-Suárez |Diego-Suárez]] === *Statud : Porzh e hanternoz Madagakar, trevadenn Bro-C’hall (1885-1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet “15” (1890) ** Diego-Suarez Republique Française” (1890) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small> 1891 DIEGO-SUAREZ</small> (1891) ** Diégo-Suarez & Dépendances (1892) === [[Timbroù Djibouti|Djibouti]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv «Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967), ha « Tiriad gall pobloù Afar hag Issa » (1967-1977). Republik dizalc’h abaoe 1977. *Alc’hwez : ** Timbroù « Territoire des Afars et des Issas » dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE DJIBOUTI </small> (1977) ** Republique de Djibouti (abaoe 1977) gant al lizherenneg latin hag arabeg. ** Pennadoù kar : [[Timbroù Aod c’hall ar Somalianed]] [[Timbroù Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]]. === [[Timbroù Dominica|Dominica]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1978). Stad dizalc’h (abaoe 1978) *Alc’hwez : ** [[Dominica (bro)|Dominica]] (1874-1978) ** Commonwealth of Dominica (abaoe 1979) [[File:1900 stamp of Dominican Republic.jpg|dehou|250px]] === [[Timbroù Republik Dominikan|Republik Dominikan]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1844. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1865-1874) ** Republica Dominicana (abaoe 1879) === [[Timbroù an Douar-Nevez|Douar-Nevez]] === *Statud : Dominion ar Rouanteleh-Unanet (1917-1949). Ezel eus [[Stad kevreadel Kanada]] abaoe 1949. *Alc’hwez : ** St. John's Newfoundland ha Newfoundland (1857-1862) ** Newfoundland (1862-1949) === [[Timbroù Dubai|Dubai]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : Dubaï (1964-1972) == E == === [[Timbroù Egipt|Egipt]] === *Statud : Ul lodenn eus an Impalaerieh ottoman betek 1922. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1915-1936). Stad dizalc’h abaoe 1936. Republik abaoe 1953. Unvanet gant [[Siria]] e savas ar Republik Arab Unvan (1958-1961) [[File:Egypt stamp Tomb of aggressors (1957), Saladin.jpg|dehou|300px]] *Alc’hwez (lizherennoù latin hag arabek) : ** Skeudenn ar Sfins ha testenn en arabeg (1866) ** Poste Khedevie e Giziane (1872-1875) ** Postes égyptiennes (1879-1906) ** Egypt Postage (1914-1922) ** Poltred ar roue (1923-1924) ** Royaume d'Égypte pe Egypte pe Postes d’Egypte (1925-1956) ** République d’Égypte (1954) ** Egypt (1957-1958) ** United Arab Republic pe UAR pe UAR Egypt (1958-1971) ** A.R. Egypt (1971-1975) ** Egypt (abaoe 1976) === [[Timbroù Egipt - Burevioù gall|Egipt – Burevioù gall]] === *Statud : Burevioù-post Bro-C’hall digor abaoe 1930 e kêrioù [[Aleksandria]], [[Porzh Saïd]] *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet <small>ALEXANDRIE</small> (1899-1930) ** Timbroù gall dreistmoullet <small>PORT-SAÏD</small> (1889-1930) === [[Timbroù Ekuador|Ekuador]] === *Statud : Stad dizalc’h (Republik) abaoe 1822. *Alc’hwez : Ecuador pe Correos del Ecuador (abaoe 1822) === [[Timbroù Elobey, Annobón ha Corrisco|Inizi Elobey, Annobón ha Corisco]] === *Statud : Trevadenn Spagn staget ouzh [[Ginea Spagn]] (1909-1959) ha [[Rio Muni]] (1960-1968). Ul lodenn eus [[Ginea ar C’heheder]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Annobón, Corisco y Elobey (1903-1908) ** Territorios Españoles del Africa Occidentale (1909) *Pennadoù kar : [[Timbroù Rio Muni]] [[Timbroù Ginea spagnol]] [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Elzas ha Loren|Elzas ha Loren]] === *Statud : Rannvroioù Bro-C’hall betek 1871. Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh Impalaeriezh alaman (1871-1918). Adstaget ouzh Bro-C’hall (1918-1940). Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh IIIde Reich alaman (1940-1944). Adstaget ouzh Bro-C’hall e 1944. *Alc’hwez : ** Postes ha talvoud-gwerzh (1870) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Elzas (1940) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Lothringen (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet| Emirelezhioù Arab Unanet]] === *Statud : Unvaniezh sultanelezhioù arab (Ajman (ha Manama), Abou Dhabi, Dubaï, Fujeira, Ras al C’haima, Charjah hag Umm al-Qaywayn). Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : United Arab Emirates الإمارات العربية المتحدة (abaoe 1973) === [[Timbroù Epira|Epira]] === [[File:Stamp of Epirus - 1914 - Colnect 440457 - Chimarra.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn an Impalaeriezh Otoman betek 1913, pa voe staget div drederenn eus ar rannvro (er Su) ouzh Bro-C'hres ha Norzh [[Epira]] ouzh Albania. Embannet eo « [[Republik emren Norzh Epira]] » e miz C’hwevrer 1914. Staget e voe Epira an Norzh ouzh Gres e dibenn 1914. *Alc’hwez : ** EΛΛ. AYTON. ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) (« Epira ») ** ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** Timbroù Bro-C’hres dreistmoullet gant B ΗΠΕΙΡΟΣ (1915) (B = ΒΟΡΕΙΟΣ = « Norzh »). ** Aloubadeg Argyrocastro gant Bro-C’hres : Timbroù Turkia dreistmoullet gant <small>ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ</small> (1914) === [[Timbroù Eritrea|Eritrea]] === *Statud : Trevadenn Italia (1889-1941). Melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet (1941-1952). Stad emren e-barzh [[Etiopia]] ha staget ouzh Etioipia (1962-1991). Stad dizalc’h abaoe 1991. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet gant “Colonia Eritrea” pe <small> COLONIA ERITREA</small> (1893-1908) ** Regno d’Italia Colonia Eritrea (1910) ** Timbroù Italia dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1916-1926 ha 1930) ** Timbroù Somalia Italian dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1922) ** Eritrea (1926) ** Colonia Eritrea Posta Italiane (1930-1931) ** Colonie Italiane Eritrea (1933-1934) ** Eritrea ኤርትሪያ (abaoe 1993) === [[Timbroù Estonia|Estonia]] === [[File:StampEstonia1924Michel56.jpg|dehou|200px]] *Statud : Ul lodenn eus Rusia betek 1918. Aloubadeg Alamagn (1916-1918). Republik dizalc’h (1918-1940). Aloubadeg Alamagn (1941-1945). Republik ezel eus an Unvaniezh Soviedel (1940-1990). Republik dizalc’h abaoe 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Postgebiet Ob.Ost » (1918) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant talvoud-gwerzh Pfennig « Pfg. » (Dorpat 1918) ** Estland Eesti (1941) ** Eesti (1918-1940 hag abaoe 1991) ** Timbroù Rusia dreistmoullet « Eesti Post » (1919) === [[Timbroù Eswatini|Estwatini]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Swaziland (1933-1968). Stad dizalc’h dindan anv Swaziland (1968-2018). Stad dizalc’h (abaoe 2018). *Alc’hwez : Eswaniti (abaoe 2018) *Pennad kar : [[Timbroù Swaziland]] === [[Timbroù Etiopia|Etiopia]] === [[File:Sarsa Dengel stamp.webp|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h. Aloubadeg Italia (1936-1941). Unvanet e voe Etiopia, Eritrea ha Somalia italian dindan anv [[Afrika ar Reter italian]]. Impalaeriezh (1894-1975). Republik abaoe 1975. *Alc’hwez : ** Poltred ar roue Menelik II (1894) ** Poltred ar roue Menelik II dreismoullet gant Ethiopie (1894-1908) ** Postes Ethiopiennes (1909) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (lizherenneg latin hag amharek) (1919-1936) ** Empire Ethiopie (1931) ** Etiopia (1936) ** Timbroù Afrika ar Reter italian (1936-1941) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (1942-1949) ** Ethiopia ኢትዮጵያ (abaoe 1949) === [[Timbroù Euska Herria|Euskal Herria]] === *Statud : Proviñs emren er Stad Spagn. E-pad [[Brezel ar garlouriezh]] e voe embannet timbroù gant skoazellerien Carlos. *Alc’hwez : Poltred Don Carlos ha « FRANQUEO ESPAÑA » (1873-1874) == F == === [[Timbroù an Inizi Faero|Inizi Faero]] === [[File:Faroe stamp 394 Fossaverkid.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1975), dreistmoullet e 1919 ha 1940. ** Føroyar (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Faridkot|Faridkot]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879-1880) ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet <small>FARIDKOT STATE</small> (1886-1900) === [[Timbroù Fernando Poo|Fernando Póo]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (1867-1960). Proviñs Spagn (1960-1968). Asambles gant Rio Muni e sav Stad Ginea ar C’heheder e 1968. Anvet eo Bioko bremañ. *Alc’hwez : ** Fernando Poo (1867-1960). ** Fernando Poo España (1960-1968). *Pennad kar : [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Fezzan Ghadames|Fezzan Ghadames]] === *Statud : Tiriad dindand dalc’h Bro-C’hall (1943-1951). Gant unvaniezh tiriadoù [[Fezzan-Ghadames]], [[Cyrenaica]] ha [[Tripolitania]] e voe savet Stad dizalc’h [[Libia]] e 1951. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet « FEZZAN Occupation Française » (1943). ** Fezzan Ghadamès Territoire militaire (1946) ** Territoire Militaire du Fezzan (1949-1951) ** Ghadamès Territoire Militaire (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Cyrenaica]], [[Timbroù Tripolitania]], [[Timbroù Libia]] === [[Timbroù Inizi Fidji|Inizi Fidji]] === [[File:Fiji 1954 health stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Bro warezet (betek 1874) ha trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1874-1970). Stad dizalc’h abaoe 1970. *Alc’hwez : Fiji (abaoe 1870). === [[Timbroù Filipinez|Filipinez]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (betek 1896). Dindan melestradurezh Stadoù-Unanet Amerika (1896-1935). Emrenerezh (1935-1942). Aloubadeg Japan (1942-1945). Republik dizalc’h (abaoe 1946). * Alc’hwez : ** Poltred ar Rouanez (1854-1874) ** Filipinas (1872-1897) ** FILIPinas (1898) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet gant <small>PHILIPPINES</small> (1894-1904) ** United States of America - Philippine Islands (1906-1935) ** Commonwealth of the Philippines (1935-1941) ** Timbroù gant al lizherenneg japanek (1942-1945) ** Kalayaan (1943) ** Republika de Philipinas (1944) ** Philippines (1946-1962) ** Republic of the Philippines (1947) ** Pilipinas (abaoe 1962) ** Gouarnamant dispac’hel Aguinaldo : Govno Revolucionario Filipina (1899) === [[Timbroù Finland|Finland]] === [[File:Stamp of Finland - 1976 - Colnect 46774 - Map of Finland with Dialect Areas.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad Impalaeriezh [[Rusia]] (1809-1917). Republik dizalc’h abaoe 1919. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1860-1911) ** Suomi [[Finland]] (abaoe 1918). === [[Timbroù Fiume|Fiume]] === *Statud : Kêr-Stad dizalc’h etre 1920 ha 1924. Staget ouzh Italia e 1924 hag ouzh Yougoslavian (Kroatia) e 1947. Anvet [[Rijeka]] hiriv. *Alc’hwez : ** Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant FIUME (1919) ** FIUME 1919 ** Posta di Fiume (1919) ** Poste di Fiume (1920-1924) *Aloubadeg Yougoslavia (Fiume ha Kupa) : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant <small>ZONA OCCUPATA FIUMANO KUPA ZOFK</small> (1941) === [[Timbroù Formoza (Taiwan)|Formoza (Taiwan)*]] === *Statud : Proviñs Sina. Aloubadeg Japan (1945). Tiriad disrannour Sina (abaoe 1949) anvet ez-ofisiel “Republik Sina”. Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[A.B.U.]]. Nann ezel an [[U.P.B.]] . *Alc’hwez : ** China Formosa (1888) **Arouez Japan ** Timbroù Japan dreistmoullet ** Republik Sina harluet e Formoza (1949-1966) ** Republic of China - 中華民國 (1966-2007) ** Taïwan - 臺灣 (abaoe 2007) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Frañs|Frañs]] === [[File:Napoléon III timbre 5 francs 1869.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h. Republik (1849-1852). Impalaeriezh (1853-1870). Republik (1870-1940). “Etat français” (1940-1944). Republik abaoe 1945. *Alc’hwez : ** Repub. franç. (1849-1852) **Empire franç. hag Empire français (1853-1870) ** Repub. franç. (1870-1875) ** République française (1876-1941) ** RF (1930-1941) ** Postes françaises (1941-1943) ** France (1943-1944) ** France sur « Arc de Triomphe » (1944) ** RF ha République française (1944-1975) **France (1975-1981) ** République française (1981-1999) ** RF (1999-2004) ** France (abaoe 2004) *Aloubadeg Alamagn : timbroù Frañs dreistmoullet gant « Besetzes Gebiet Nordfrankreich » (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Fujairah]] === [[File:Stamp 1972 UAE FU MiNr1006A pm B002.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Fujeira (1964-1972) === [[Timbroù Funchal|Funchal]] === *Statud : Kêrbenn enezeg Madeira. Tiriad-suj Portugal. *Alc’hwez : Funchal Portugal (1892-1905) == G == === [[Timbroù Gabon|Gabon]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1886-1946). Kenteuzet gant Kongo Frañs (« Gabon-Kongo » e 1888 ha « Kongo C’hall » e 1898). Ezel eus Afrika c’hall ar C’heheder e 1910. Tiriad tramor (1946-1958). Stad dizalc’h (abaoe 1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet GAB ** Gabon RF (1904-1936) ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder (1936-1958) ** République gabonaise (abaoe 1959) === [[Timbroù Gagaouzia|Gagaouzia*]] === *Statud : Tiriad disrannour Moldova (1990-1994) nann anavezet gant an darn-vrasañ eus Stadoù an [[A.B.U.]]. Tiriad emren e Moldova abaoe 1994. *Alc’hwez : ** Timbroù Unvaniezh Soviedel ha Moldova dreistmoullet gant « Gagausian Republic » ** Timbroù Unvaniezh Soviedel dreistmoullet gant Гагаузская Республика pe Республика Гагаузская ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Komrat » pe Chadir Lunga ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Gagausia Пошта Гагаузская » ** Republic Gagauzia ** Gagauzia Moldova (abaoe 1994) === [[Timbroù Galitsia |Galitsia]] === *Statud : Tiriad eus [[Ukraina]] aloubet gant [[Roumania]] e 1919. *Alc’hwez : Timbroù [[Aostria]] dreistmoullet gant C.M.T. (1919) [[File:Gambia 1953 stamps crop 4.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Gambia|Gambia]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1869-1963). Bro emren (1963-1965). Stad dizalc’h (abaoe 1965). *Alc’hwez : ** Gambia (1869-1965) ** The Gambia (abaoe 1965) [[File:South Georgia 1963-1d.jpg|dehou|200 px]] === [[Timbroù Georgia ar Su|Georgia ar Su]] === *Statud : Tiriadoù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet. Tiriadoù-suj an Inizi Maloù. *Alc’hwez : ** Timbroù an Inizi Maloù dreistmoullet gant <small>SOUTH GEORGIA DEPENDENCY OF </small>(1944) ** South Georgia (1963-1979) ** Falkland Islands Depencencies (1980-1985) ** South Georgia and the South Sandwich Islands (abaoe 1986) === [[Timbroù Ghana|Ghana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1957-1960) Republik dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù Aod an Aour dreistmoullet gant « Ghana Independence 6th March 1957 » ** Ghana (abaoe 1957) *Pennad kar : [[Timbroù Aod an Aour]] === [[Timbroù Inizi Gilbert|Inizi Gilbert]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915) asambles gant an Inizi Ellice. Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh (1976-1979). Stad dizalc’h e 1975 dindan anv Tuvalu. *Alc’hwez : ** The Gilbert Islands (1976) ** Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice dreistmoullet The Gilbert Islands (1976) ** Gilbert Islands (1976-1979) === [[Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice|Inizi Gilbert hag Ellice]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915). Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh an inizi Gilbert (1976-1979). Fiziet e voe Enez Tokelau e Zeland-Nevez hag dizalc’h e voe an Inizi Ellice e 1975 dindan anv Tuvalu. Dizalc’h e 1979 dindan anv [[Kiribati]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Fidji dreistmoullet gant « Gilbert & Ellice Protectorate » (1911) ** Gilbert & Ellice Islands (1912-1975) === [[Timbroù Ginea-Bissau|Ginea-Bissau]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal dindan anv Ginea Portugalek betek 1973. Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : ** Estado da Guiné-Bissau (1974-1976) ** Republica da Guiné-Bissau (1976-1985) ** Guiné-Bissau (abaoe 1985) === [[Timbroù Ginea ar C’hededer|Ginea ar C’hededer]] === [[File:Guinea Ecuatorial Exposicion de Coches de Epoca - 27433225352.jpg|dehou|300px]] *Statud : trevadenn Spagn dindan anv [[Ginea spagnol]] (1885-1964). Emrenerezh (1964-1968). Stad dizalc’h abaoe 1968. *Alc’hwez : Republica de Guinea ecuatorial (abaoe 1968) === [[Timbroù Ginea Frañs|Ginea Frañs]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1891-1958). Ul lodenn eus Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958). Stad dizalc’h abaoe 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadenn ar Senegal (betek 1892) ** Guinée française (1892-1904) ** Guinée (1906-1939) ** Guinée Française pe « Guinée - Afrique occidentale française » (1939-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg (1945-1958) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE GUINÉE</small> (1958) ** République de Guinée (1958-1981 hag abaoe 1984) ** République populaire révolutionnaire de Guinée (1981-1984) === [[Timbroù Ginea spagnol|Ginea spagnol]] === *Statud : Trevadenn Spagn a voe tiriadoù [[Rio Muni]], inizi [[Annobón, Corisco hag Elobey]], ha [[Fernando Póo]] (1885-1968) *Alc’hwez : ** Guinea española (1902) ** GUINEA CONTIal ESPAÑOLA (1903 ha 1907) ** Timbroù Elobey dreistmoullet gant <small>GUINEA CONTINENTAL</small> (1906) ** Territorios Españoles del Golfo de Guinea (1909-1924 ha 1931-1951) ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>GUINEA ESPAÑOLA </small> (1926) pe gant <small>GUINEA</small> (1929) ** Guinea Española (1951-1959) === [[Timbroù Ginea portugalek|Ginea portugalek]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal betek 1955. Proviñs Portugal (1955-1973). Dizalc’h e 1973 dindan anv [[Ginea Bissau]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab Glas dreistmoullet gant <small>GUINÉ</small> (1880-1884) ** Guiné Portugueza (1886) ** Guiné Portugal pe Guiné Republica Portuguesa (1893-1948) ** Guiné Portuguesa (1948-1954) ** Guiné Republica Portuguesa (1955-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Ginea Portugalek]] === [[Timbroù Ginea-Nevez ar C'hornaoueg|Ginea-Nevez ar C’hornaoueg]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h an Izelvroioù e-barzh trevadenn [[Indez Nederlandat ar Reter]] (1898-1962). Melestradurezh an [[A.B.U.]] (1962). Staget e voe [[Papoua ar C’hornaoueg|Ginea Nevez ar C’hornaoueg]] ouzh [[Indonezia]] e 1963. *Alc’hwez : ** NIEUW GUINEA (1950-52) ** Nederlands Nieuw-Guinea (1954-1962) ** Ned. Nieuw Guinea (1957) *Pennad kar : [[Timbroù Indez Nederlandat ar Reter]] === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Douar Graham]] === *Statud : Tiriad-suj an Inizi Maloù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (betek 1962). Ul lodenn eus Tiriad Antarktika Breizh-Veur (abaoe 1962). * Alc’hwez : Timbroù Inizi Malou dreistmoullet GRAHAM LAND DEPENDENCY OF (1944) === [[Timbroù Grenada|Grenada]] === [[File:Мисс мира Дженнифер Хостен. Почтовая марка Гренады. 1971.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1961). Emrenerezh (1961-1974). Stad dizalc’h abaoe 1974 *Alc’hwez : Grenada (abaoe 1861) === [[Timbroù Inizi Grenadinez| Inizi Grenadinez (norzh)]] === *Statud : Inizi e hanternoz an enezeg Tiriadoù-suj [[Sant Visant]]. *Alc’hwez : ** Grenadines of St Vincent (abaoe 1974) ** Timbroù Sant Visant dreistmoullet gant <small>GRENADINES OF</small> (1974) *Timbroù lec’hel : ** Bequia (1984) ** Union Island (1984-1985) ** Canouan (1998) ** Mustique (1998) === [[Timbroù Inizi Grenadinez|Inizi Grenadinez (su)]] === *Statud : Inizi e su an enezeg. Tiriadoù-suj Grenada. *Alc’hwez : ** Timbroù Grenada dreistmoullet <small>GRENADINES</small> (1974) ** Grenadines (1974-1975) ** Grenada Grenadines (1975-1999) ** Grenada Carriacou & Petite Martinique (abaoe1999) === [[Timbroù Gres|Gres]] === *Statud :Stad dizalc’h abaoe 1830. Rouantelezh (1830-1973). Diktatouriezh (1936-1941). Aloubadeg Alamagn, Bulgaria hag Italia (1941-1945). Brezel diabarzh (1946-1949). Diktatouriezh (1967-1974). Republik abaoe 1974. *Alc’hwez : ** Penn Hermez (1861-1882) ** ΕΛΛΑΣ (1886-1966) ** ΕΛΛΑΣ HELLAS (1966-1982) ** HELLAS ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (abaoe 1982) === [[Timbroù Greunland|Greunland]] === [[File:1945gronland5kr.jpg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1938) ** Grønland KGL Post (1938-1969) ** Kalâtdlit Nunât Grønland (1969-1978) ** Kalaallit Nunaat Grønland (abaoe 1978) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Griqualand|Griqualand]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e 1880. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G.W. » (1877) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G » (1877-1878) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Guam|Guam]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h ar Stadoù-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù ar Stadoù-Unanet dreistmoullet gant <small>GUAM</small> (1898) *Postoù lec’hel : ** Timbroù ar Filipinnez dreistmoullet gant «Guam Guard Mail» (1930) ** Guam Guard Mail (1930) [[File:Guatemala 1878 Sc13.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Guatemala|Guatemala]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821 *Alc’hwez : Guatemala pe Republica Guatemala (abaoe 1871) === [[Timbroù Guyana|Guyana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan abaoe 1966. *Alc’hwez : ** Guyana South America (1966-1975) ** Guyana (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Gwiana saoz]] === [[Timbroù Gwadeloup|Gwadeloup]] === [[File:Timbre Guadeloupe 20 Fr Mauve-Brun 1924.jpg|dehou|200px]] * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guadeloupe »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant G.P.E. (1884) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant <small>GUADELOUPE</small>. (1889-1891) ** Guadeloupe et dépendances (1892-1901) ** « G & D » pe « G et D » (1903) ** Guadeloupe République Française (1905-1927) ** Guadeloupe RF (1924-1940 ha (1945-1947) ** Guadeloupe Postes Françaises (1940-1944) ** Timbroù Frañs abaoe 1947. === [[Timbroù Gwalior|Gwâlior]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez (lizherennoù latin ha hindiek) : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>GWALIOR</small> ग्वालियर (1885-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Inizi Gwerc’h Breizh-Veur| Inizi Gwerc’h Breizh-Veur]] === [[File:Stanley W Nibbs B.E.M Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet betek Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Virgin Islands (abaoe 1866) === [[Timbroù Gwernenez|Gwernenez]] === *Statud : Tiriad-suj Roue Breizh-Veur hag emren. Ul lodenn eus [[Inizi Angl-ha-Normand]] *Alc’hwez : ** Guernsey Bailiwick pe Bailiwick of Guernsey (1969-1981) ** Guernsey (abaoe 1982) *Pennadoù kar : [[Timbroù Jerzenez]], [[Timbroù Aldernez]] === [[Timbroù Gwiana c'hall| Gwiana c’hall]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guyane »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guy Franç. (1886-1888) ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guyane (1892) ** Guyane République Française Colonies (1892) ** Guyane Française (1904-1947) ** Timbroù-taos Bro-C’hall dreistmoullet Guyane Française (1925-1927) ** T.A.G. (Postoù dre-nij) (1921) *Pennad kar : [[Timbroù Inini]] === [[Timbroù Gwiana saoz|Gwiana saoz]] === [[File:1934 6c BrGuiana Yv146.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Guyana]] (abaoe 1966). *Alc’hwez : British Guiana (1851-1966) *Pennad kar : [[Timbroù Guyana]] == H == === [[Timbroù Haiti|Haiti]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1881. *Alc’hwez : [[Haiti]] (abaoe 1881) === [[Timbroù Hannover|Hannover]] === *Statud : Rouantelezh (1814-1866). Staget ouzh Prusia e 1866. Ul lodenn eus Impalaeriezh Alamagn goude 1871. *Alc’hwez : Hannover (1850-1864) === [[Timbroù Hawaii|Hawaii]] === [[File:Stamp Hawaii 1883 Kaleleonalani Sc49.jpg|dehou|200px]] *Statud : Rouantelezh dizalc’h betek 1893. Republik (1893-1898). Tiriad Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1899. *Alc’hwez : ** Hawaiian Postage (1851-1852) ** Honolulu Hawaiian Postage (1853-1867) ** [[Hawaii]] (1862-1891) ** Timbroù dreistmoullet “Provisional Govt. 1893 (1893) ** “HawaII Islands Postage” pe “Hawaii” pe “Republic of Hawaii” (1894-1899) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1900 ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet <small>HAWAII</small> (1928 ha 1937) === [[Timbroù Hebridez-Nevez|Hebridez-Nevez]] === *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall hag ar Rouantelezh-Unanet (1887-1906). Condominium (1906-1980).Stad dizalc’h dindan anv [[Vanuatu]] abaoe 1980. *Alc’hwez : ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES</small>(1908) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEW HEBRIDES. CONDOMINIUM</small> (1908-1909) ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES condominium</small>(1910) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEWHEBRIDES CONDOMINIUM</small> (1911) ** Nouvelles-Hébrides RF pe New Hebrides ER (1911-1950) ** Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1950-1966) ** Condominium des Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1966-1980) *Pennad kar : [[Timbroù Vanuatu]] === [[Timbroù Rouantelezh Hedjaz|Rouantelezh Hedjaz]] === *Statud : Rouantelezh dizalc’h (1916-1925). Aloubadeg sultanelezh Nedj (1925-1926). Ul lodenn eus Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932) a voe Rouantelezh [[Arabia Saoudat]] adalek 1932. * Alc’hwez : ** Alc’hwez en arabeg (1916-1925) ** Hedjaz & Nedjd pe Hejaz & Nejd (1929-1932) *Pennad kar : [[Timbroù Arabia Saoudat]] === [[Timbroù Heligoland|Heligoland]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1867-1890). Roet da Alamagn (1890-1944). Dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (1944-1952). Staget ouzh Alamagn ar C’hornaoueg (abaoe 1952). *Alc’hwez : Heligoland (1867-1879) === [[Timbroù Holkar|Holkar]] === [[File:1927ca 1anna Indore Mi16 SG18.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Holkar State Postage (1886-1948) === [[Timbroù Hoi Hao|Hoi Hao]] === *Statud : Burev-post [[Indez-Sina]] e [[Hoi-Hao]], war enezenn [[Hainan]] (Sina) etre 1876 ha 1922. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>HOI HAO</small> (1903-1904) pe <small>HOI-HAO</small> (1906-1919) === [[Timbroù Honduras|Honduras]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Correos de Honduras ** Republica Honduras ** [[Honduras]] (abaoe 1866) === [[Timbroù Honduras Breizh-Veur|Honduras Breizh-Veur (Belize)]] === [[File:1962 4 cent stamp British Honduras.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1866-1964). Anvet [[Belize]] e 1973 *Alc’hwez : British Honduras (1866-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Belize]] === [[Timbroù Hong Kong|Hong-Kong]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Breizh-Veur (1862-1997). Melestradurezh [[Japan]] (1945). Staget ouzh [[Republik Pobl Sina]] e 1997 gant ur statud emrenerezh. *Alc’hwez : ** [[Hong Kong]] (1862-1938) ** 香港 Hong Kong (1938-1999) ** 香港 中国 Hong Kong China (abaoe 1999) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Horta]] === *Statud : Kêr war enez Fayal (enezeg [[Azorez]]) dindan dalc’h Portugal. *Alc’hwez : Horta Portugal (1892-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Hungaria|Hungaria]] === [[File:Hungary 5874.jpg|dehou|200px]] *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer hag a zo roue [[Hungaria]] ivez. Melestradurezhioù postel disheñvel en div vro. Stad dizalc’h e 1918 war-bouez an tiriadoù staget ouzh [[Tchekoslovakia]], ouzh Roumania ([[Treuzsilvania]]), ouzh [[Kroatia]], ouzh [[Italia]] ([[Fiume]]). Republik demokratel etre 1918 ha 1919, [[Republik Soviedel Hungaria]] etre 1919 ha 1920. Rouantelezh (1920-1945). Republik (1945-1949). Republik poblek etre 1949 ha 1989. Republik abaoe 1989. *Alc’hwez : ** Timbroù Aostria (1850-1867). Talvoud-gwerzh e “Kreuzer” ** Poltred ar Roue (1867-1871). Talvoud-gwerzh e “Krajcar » ** Magyar Kir. Posta (= Postoù roue Hungaria) (1874-1918) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>KOZTARSASAG</small> (=Republik) (1918) ** Magyar Posta (1919) ** Magyar tanácsköztársaság pe dreistmoullet gant « Magyar tanács köztársaság » (1919) ** Magyar Kir. Posta (1920-1921 ha 1923-1945) ** Magyarország (1923-1937) ** Magyar Posta (1945-1990) ** Magyarország (abaoe 1990) *Aloubadeg Serbia : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « Banát-Bácska » (1919) ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « 1919 Baranya » (1919) *Aloubadeg Roumania (Cluj/Kolosvar ha Oradea/Nagyvarad) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant «Zona de Ocupatie - Romaniá» (1919) *Aloubadeg Roumania ha Serbia e Temesvar/Timisiorra) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet (1919) *Timbroù ar gouarnamant enep-komunour (e Szeged) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant “<small>MAGYAR NEMZETI KORMANY</small> (= Gouarnamant Broadel Hungaria – Szeged) (1919) === [[Timbroù Hyderabad|Hyderabad]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù ourdoueg (?) (1869-1912 ha 1931) ** H.E.H. the Nizam’s Government (1927 ha 1937) ** [[Hyderbad]] (1946) ** H.E.H. the Nizam’s Government Postage (1947-1950) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] ==Gwelet ivez== *[[Timbroù hervez ar vro I...P]] *[[Timbroù hervez ar vro Q...Z]] [[Rummad:Timbrouriezh]] jyq8rrzu7illp7dzu0z9xhyjq0lmnwn 2148468 2148176 2025-06-06T06:29:43Z Tanjee 563 /* Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed */ 2148468 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ [[File:UN-Chagall window-1967.jpg|dehou|400px]] *Kavet e vo amañ ur '''roll eus an ensavadurioù o deus embannet timbroù-post''' e-pad ur mare bennak abaoe ma oa bet lakaet e gwerzh an timbroù kentañ e 1840. Er roll e kaver kement seurt ensavadurioù gouarnamant pe aozadurioù aotreet ent-ofisiel o deus embannet timbroù dibar evit ar postoù. En o zouez e kaver Stadoù dizalc’h, trevadennoù, proviñsoù, stadoù-kêr, burevioù-post er broioù estren, aozadurioù etrebroadel ha luskadoù dispac'hel. *Statud pep hini anezho zo bet merket, ha resisaet emdroadur pep tiriad hervez red an istor. *Ur pennger nevez zo kinniget evit doujañ ouzh an alc’hwez a gaver war an timbr, hag alies pa gemm statud ar vro (trevadenn deuet da Stad dizalc’h da skwer). *An darn vrasañ eus an ensavadurioù-se a zo istorel ha lod anezho n'o deus bet nemet ur prantad berr tre. An dimbrawourien a ra alies « broioù marv » eus ar broioù dezho ensavadurioù na embannont ket mui timbroù. *Ouzhpennet ez eus bet un * e fin anv ur vro pa c’hoarvezh dezhi bezañ hiziv er-maez reolennoù [[Unvaniezh Postoù ar Bed]] o vezañ n’eo ket anavezet ez-ofisiel he melestradurezh gant darn vrasañ Stadoù all ar Bed. Broioù zo o deus embannet o frankiz hep asant ar Stad a zalc’hont outañ (Somaliland, Abc’hazia…) hag an timbroù dindan o anv a vez implijet er vro hepken, ket evit kas lizhiri d’an estrenvro. Pennoù-bras an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]] ha katalogoù timbrawouriezh a embann n’int nemet falstimbroù, daoust d’o implij. N’eus ket kaoz avat eus an timbroù embannet gant forbaned pe emsaverien en harlu, pell-pell eus ar broioù int sañset bezañ bet implijet (Nagaland, inizi Skos, Republik Saharaoui…). {| class="wikitable" style="margin:auto; margin-top:25px; font-size:1.2em; font-weight:bold;" |- | style="padding:10px;" | [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#CH|CH]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] |} == A == === [[Timbroù Abc'hazia|Abc’hazia*]] === [[File:Stamp of Abkhazia - 2008 - Colnect 1010983 - Map of Abkhazia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad disrannour Jorjia (abaoe 1992). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Nann ezel an [[Unvaniezh Postoù ar Bed|U.P.B.]]. * Er-maez al lezennoù etrebroadel eo an timbroù. *Alc’hwez : ** Аԥсны Абхазия (abc’hazeg ha rusianeg) (1992-1994) ** Аԥсны (1994-2002) ** Аԥсны Republic of Abkhazia (abc’hazeg ha saozneg) (abaoe 2002) === [[Timbroù Abou Dhabi|Abu Dhabi]] === Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek) : ** Abu Dhabi (1964-1972) ** Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet dreistmoullet <small>UAE</small>(1972) *Pennad kar : [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] [[File:Stamp of Aden - 1953 - Colnect 288544 - 1 - Map.jpeg|dehou|150px]] === [[Timbroù Aden|Aden]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1937-1963). *Alc’hwez : Aden (1937-1964). *Pennad kar : [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su]] === [[Timbroù Djibouti|Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv « Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967). *Alc’hwez : Territoire français des Afars et des Issas (1967-1977) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Afghanistan|Afghanistan]] === [[File:Stamp of Afghanistan - 1970 - Colnect 431986 - Road Map of Afghanistan with Location of Sites.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Dizalc’h abaoe 1919, goude ur prantad-amzer dindan « levezon » Breizh-Veur. Rouantelezh (1870-1973). Republik (1973-1992). Brezel diabarzh (1992-1996). Republik islamek (1996-2001). Aloubadeg Stadoù-Unanet ha brezel diabarzh (2001-2021). Stad an dTalibaned (abaoe 2021) *Alc’hwez : ** e yezh [[dari]] “Penn un tigr” (1870-1927) ** Afghan postage pe Postage afghan (1927) ** Postes afghanes pe Postes Afghanistan (1928-1951) ** Afghanistan (1953-1955) ** Postes afghanes (1956-1989) ** Afghan post (1989 ha 1996-2001) === [[Timbroù Afrika bortugalek|Afrika bortugalek]] === *Statud : Trevadennoù Portugal en Afrika. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet <small>AFRICA</small>(1898) ** Timbr-taos dreistmoullet <small>TAXA DE GUERRA</small> === [[Timbroù Afrika ar C’heheder C’hall|Afrika ar C’heheder C’hall]] === * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ([[Kongo Frañs]], [[Gabon]], [[Oubangi-Chari]] ha [[Tchad]]) etre 1936 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Kongo Frañs ha Gabon dreistmoullet « Afrique Equatoriale Française » (1936) ** AFRIQUE EQUale FRçaise (1937 ha 1941) ** Afrique Equatoriale Française (1937-1958) === [[Timbroù Afrika ar C'hornaoueg C'hall|Afrika ar C’hornaoueg C’hall]] === [[File:AOFNigertimbre.jpg|dehou|150px]] * Statud : Framm velestradurel a vode trevadennoù Bro-C’hall ( [[Aod an Olifant]], [[Dahomey]], [[Ginea Frañs]], [[Volta-Uhel]], [[Maoritania]], [[Niger]], [[Senegal]] ha [[Soudan c’hall]]) etre 1934 ha 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder dreistmoullet gant “Afrique Occidentale Française” (1944-1945) ** Afrique Occidentale Française RF (1945-1959) === [[Timbroù Afrika ar Reter alaman|Afrika ar Reter alaman]] === *Statud : Trevadenn Alamagn (1880-1918). Aloubadeg Breizh-Veur ha [[Belgia]] (1916). Tiriadoù fiziet e Belgia, ar Rouantelezh-Unanet ha Portugal e 1918. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant un talvoud-gwerzh e pesa pe « Deutsch-Ostafrika » (1893) ** Deutsch-Ostafrika (1900-1919) ** Timbroù Afrika ar Reter saoz dreistmoullet G.E.A. (1917-1921) ** Timbroù Kongo Veljia dreistmoullet Est Africain Allemand /Occupation Belge / Duitsch Oost Afrika / Belgische Bezettung (1916) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Afrika ar Reter italian| Afrika ar Reter italian]] === [[File:ITA AOI MiNr0001 mt B002b.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh trevadennoù italian [[Eritrea]], [[Somalia italian]] hag [[Etiopia]]. *Alc’hwez : ** Africa Orientale Italiana (1938-1941) ** Timbroù-taos dreistmoullet A.O.I. (1941) *Pennad kar : [[Timbroù Somalia Italian]] === [[Timbroù Afrika ar Reter saoz|Afrika ar Reter saoz]] === *Statud : Kompagnunezh prevez (1888-1894). Tiriad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (gant Ouganda) (1895-1920). Trevadennoù Ouganda ha Kenya adalek 1920. *Alc’hwez : ** Timbroù Breizh-Veur dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA COMPANY</small> (1890) ** Imperial British East Africa Company (1890-1894) ** Timbroù dreistmoullet <small>BRITISH EAST AFRICA</small> pe British East Africa (1895) ** British East Africa Protectorate (1897) ** Timbroù Zanzibar dreistmoullet gant « British East Africa » (1897) ** East Africa and Uganda Protectorates (1903-1922) *Pennadoù kar: [[Timbroù Kenya]] [[Timbroù Ouganda]] === [[Timbroù Aitutaki|Aitutaki]] === [[File:Stamp of Aitutaki - 1920 - Colnect 430730 - Huts at Arorangi.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad dindan dalc’h [[Zeland Nevez]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Zeland Nevez dreistmoullet gant <small>AITUTAKI</small> (1902-1919) ** Aitutaki (1920-1927 ** Timbroù Inizi Cook dreistmoullet “Aitutaki” (1972) **Aitutaki Cook Islands (abaoe 1972) *Pennad kar : [[Timbroù Zeland Nevez]] === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Ajman]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. ** Alc’hwez (lizherenneg latin hag arabek) : ** Ajman عجمان (1964-1972) === [[Timbroù Alamagn - Impalaeriezh|Alamagn – Impalaeriezh]] === [[File:DR 1900 58 Germania Reichspost.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h (Impalaeriezh) etre 1870 ha 1918 savet gant unvaniezh rouantelezhioù ha dugelezhioù an tiriad alaman. *Alc’hwez : ** Deutsche Reichs Post (1872-1900) ** Reichspost (1900) ** Deutsches Reich (1902-1919) ** Aloubadeg Frañs : ** Aloubadeg Beljia : Timbroù Beljia dreistmoullet <small>ALLEMAGNE DUITSCHLAND</small> (1919-1921) === [[Timbroù Alamagn - Republik Weimar|Alamagn - Republik Weimar ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1919-1933) savet goude an Impalaeriezh alaman (1870-1919). *Alc’hwez : ** Deutsche National Versammung (1919-1920) ** Deutsches Reich (1920-1933) [[File:Nazitagderbriefmarke6+24pf1942.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Alamagn - IIIde Reich|Alamagn - IIIde Reich]] === *Statud : Stad dindan dalc’h [[Hitler]] etre 1933 ha 1945. *Alc’hwez : ** Deutsches Reich (1933-1943) ** Grossdeutsches Reich (1943-1945) === [[Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed|Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed]] === [[File:Allied occupation in Germany (1945-1949).png|dehou|200px]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet, Stadoù-Unanet Amerika hag an Unvaniezh Soviedel (1946-1949) *Alc’hwez : Deutsche post (1946-1948) *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet ha Stadoù-Unanet Amerika (1945-1949). *Alc’hwez : ** Deutschland (1945-1946) ** Deutsche post (1948-1949) ** 2 Berlin Steurmarke (1948-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Berlin ar Reter]], [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg]], [[Timbroù Mecklembourg-Pomerania ar C'hornaoueg]], [[Timbroù Saksonia]] *Statud : Tiriadoù Alamagn dindan melestradurezh Bro-C’hall (1945-1946) *Alc’hwez : Zone Française Briefpost (1945-1946) *Pennadoù kar : [[Timbroù Baden]], [[Timbroù Wurttemberg]], [[Timbroù Roenland-Pfalz]] === [[Timbroù Alamagn ar C’hornaoueg|Alamagn ar C’hornaoueg ]] === *Statud : Stad dizalc’h (1949-1990) dindan anv [[Republik Kevreadel Alamagn]]. Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar Reter. *Alc’hwez : ** Bundesrepublik Deutschland (1949) ** Deutsche Bundespost (1949-1994) === [[Timbroù Alamagn ar Reter|Alamagn ar Reter]] === [[File:Stamp of Germany (DDR) 1960 MiNr 797.JPG|dehou|250px]] *Statud : Stad dizalc’h (1950-1994). Kenteuzet e 1990 gant Alamagn ar C’hornaoueg. *Alc’hwez : ** Deutsche Demokratische Republik (1950-1960) ** DDR (1960-1990) ** Deutsche Post (1990) === [[Timbroù Alamagn|Alamagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Unvaniezh [[Republik Kevreadel Alamagn|Alamagn ar C’hornaoueg]] hag [[Alamagn ar Reter]] e 1991. *Alc’hwez : ** Deutsche Bundespost (1991-1995) ** Deutschland (abaoe 1995) [[File:Stamp of Finland - 1972 - Colnect 46638 - Map of Aland Coat of Arms.jpeg|dehou|200px]] === [[Timbroù an Inizi Åland|Åland]] === *Statud : Enezeg emren abaoe 1984, dindan dalc’h [[Finland]]. *Alc’hwez : Åland (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Finland]] === [[Timbroù Albania|Albania]] === *Statud : Bro dindan dalc’h an [[Impalaerieh Otoman]] betek 1912. Emerenerezh (1912-1914). Priñselezh (1914-1922). Melestradurezh [[Aostria-Hungaria]] (1919). Republik dizalc’h (1922-1928). Rouantelezh (1928-1939). Aloubadeg [[Italia]] (1939-1943). Aloubadeg [[Gres]] (1940). Aloubadeg [[Alamagn]] (1943). Republik Demokratel (1944-1946) ha Republik Poblek (1946-1991). Republik abaoe 1992. [[File:Stamp of Albania - 2007 - Colnect 374166 - Albanian flag blowing in wind.jpeg|dehou|200px]] *Alc’hwez : ** Timbroù Turkia dreistmoullet gant Shqipënia hag un ere daoubennek (1913) ** Siell gant « Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Erer gant Postat e Qeverries sé Perkoheshme te shqipenies » (1913) ** Shqipënia e lire (1913) ** Korca (1914) ** Timbroù Epira dreistmoullet gant al lizherenn C (1916) ** Korcë (1917) ha dreistmoullet « Republika Shqipetare » (1917) ** Timbroù dreismoullet « Qarku Korces » (1918) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « Posta e Shkodres SHQYPNIS » (1919) ** Timbroù Aostria-Hungaria dreistmoullet « POSTAT SHQIPTARE » (1919) ** SHQIËNIË dreistmoullet <small>SHKODRA</small>(1920) ** Poste Shqiptare (1920) ** Posta Shqiptare (1922) ** Rep. Shqiptare (1925) ** Timbroù dreistmoullet Mbretnia Shqiprare Zog I 1 IX 1928 (1928) ** Postat Shqiptare(1930) ** SHQIPNI (1937-1938) ** Timbroù dreistmoullet Mbledhja Kushtetuëse 12-IV-1939 XVII (1939) ** Timbroù Gres dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHCIC (1940) ** Mbretnija Shqiptare Postat (1939-1943) ** Timbroù dreistmoullet «14 Shator » 1943 (1943) ** Timbroù dreistmoullet « Qeverija demokratike e shqiperise » (1944) ** Shqipnija (1944) ** Qeveria demokratike e shqipnis (1946) ** Republika Popullore e Shqiperise pe Shqiperija (1946-1957) ** R.P. E Shqiperise pe Shqiperia pe Shqipëria (1957-1977) ** Republika popullore socialiste e shqiperise pe R.P.S. e Shqiperise (1977-1991) ** Posta Shqiptare (1991-1995) ** SHQIPERIA (abaoe 1995) === [[Timbroù Aldernez|Aldernez]] === *Statud : Tiriad-suj Kurunenn Breizh-Veur. Melestradurezh Gwernenez. *Alc’hwez : Alderney Bailiwick of Guernesey (abaoe 1983) *Pennadoù kar : [[Timbroù Gwernenez]] [[Timbroù Jerzenez]] === [[Timbroù Sandjak Alexandretta|(Sandjak) Alexandretta]] === * Statud : Tiriad e Siria dindan dalc’h Bro-C’hall (1919-1938). Staget ouzh [[Turkia]] e 1939 dindan anv [[Hatai]]. *Alc’hwez : ** Burev Bro-C’hall (1853-1914) ** Timbroù Siria dreistmoullet « Sandjak d’Alexandrette » pe <small>SANDJAK D’ALEXANDRETTE</small> (1938) ** Timbroù Turkia dreistmoullet <small>HATAY DÊVLETI</small> (1939) ** Hatai Devleti (1939) === [[Timbroù Aljeria|Aljeria]] === [[File:Stamp of Algeria - 1965 - Colnect 325136 - Algerian princess and antelope.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (18301962). Stad dizalc’h abaoe 1962. *Alc’hwez : ** Timbroù Bro-Frañs kachedet gant ur siell ispisial (niverenn ha goude deiziad) (1849-1924) ** Timbroù Bro-Frañs dreistmoullet gant « Algérie » (1924-1925) ** Timbroù Bro-Frañs (1958-1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet EA (‘’Etat algérien’’) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « République algérienne » (e galleg hag en arabeg) (1962) ** Timbroù Bro-Frañs dreismoullet « Algérie » (1963) ** Algérie الجزائر e galleg hag en arabeg (abaoe 1963) === [[Timbroù Allenstein|Allenstein]] === *Statud : Kêr eus [[Prusia]] ar Reter. Goude ur boblvouezhiadeg e voe staget ouzh Alamagn e 1920. Staget ouzh [[Polonia]] e 1945 (adanvet [[Olsztyn]]). *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Plébiscite Olsztyn Allenstein » (1920) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Commission d’administration et de plébiscite Olsztyn Allenstein Traité de Versailles Art. 94-98 » (1920). === [[Timbroù Âlwâr|Âlwâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950 (e Stad [[Rajasthan]]) *Alc’hwez : Goustilh (1877-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-C’hall]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall * Alc’hwez : ** Timbroù Bro-C’hall dreistmoullet <small>ANDORRE</small> (1931) ** Vallées d’Andorre (1932-1943) ** [[Andorre]] (1943-1974) ** Andorre Andorra (1975-1977) ** Principat d’Andorra (abaoe 1978) === [[Timbroù Andorra|Andorra – Burevioù Bro-Spagn]] === *Statud : Stad dizalc’h. Melestradurezh Spagn ha Melestradurezh Bro-C’hall *Alc’hwez : ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>CORREOS ANDORRA</small> (1928) ** Andorra (1929-1979) ** Principat d’Andorra (abaoe 1979) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Angra]] === *Statud : Kêr war enez Teircera (enezeg Azorez) dindan dalc’h [[Portugal]]. *Alc’hwez : Angra Portugal (1892-1905) *Pennad kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Anguilla|Anguilla]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet abaoe 1650. Staget ouzh inizi [[Saint Kitts ha Nevis]] betek 1967. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Kitts dreistmoullet gant « Independent Anguilla » (1967) **Anguilla (abaoe1967) === [[Timbroù Anjouan|Anjouan]] === [[File:Stamp of Anjouan - 1900 - Colnect 215580 - Trype Groupe.jpeg|dehou|150px]] *Statud : Enezenn warezet gant Bro-C’hall (1886-1912) evel inizi all Enez ar Gomorez. Staget e voe an enezeg ouzh trevadenn [[Madagascar]] (1912-1947). Tiriad tramor (1947-1974). Ul lodenn eus Stad Komorez abaoe 1974. *Alc’hwez : Sultanat d’Anjouan (1892-1912) *Pennadoù all : [[Timbroù Moheli]], [[Timbroù Mayotte]], [[Timbroù Komorez]] === [[Timbroù Annam ha Tonkin|Annam ha Tonkin]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall. Ul lodenn eus Indez-Sina c’hall. *Alc’hwez : Timbroù Trevadennoù gall dreistmoullet gant « A & T » (1888) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c’hall]] === [[Timbroù Antarktika -Tiriad Aostralia|Antarktika -Tiriad Aostralia]] === [[File:MAP OF ANTARCTICA - Australian Antarctic Territory postage stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Tiriad-suj Aostralia. *Alc’hwez : Australian Antarctic Territory (abaoe 1957) === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Antarktika - Tiriad Breizh-Veur]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Antarctic Territory (abaoe 1962) === [[Timbroù Antarktika – Tiriad Bro-C’hall| Antarktika - Tiriad Bro-C’hall]] === *Statud : Tiriad tramor Bro-C’hall . *Alc’hwez : ** Timbroù postoù dre-nij Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRE ADÉLIE DUMONT D’URVILLE 1840 </small>(1948) ** Timbroù Madagaskar dreistmoullet gant <small>TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES</small> (1955) ** RF TERRES AUSTRALES ET ANTARCTIQUES FRANCAISES (abaoe 1956) === [[Timbroù Tiriad Zeland-Nevez|Antarktika – Tiriad Ross]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Zeland-Nevez. * Alc’hwez : Ross Dependency (abaoe 1957) === [[Timbroù Antigua|Antigua]] === [[File:Antigua 1867 1d vermillion imperf between ex Toeg.jpg|dehou|200px]] *Statud : trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1862-1967).Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Stad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981). Stad dizalc’h (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Antigua (1862-1981) ** Antigua & Barbuda (abaoe 1981) === [[Timbroù an Antilhez Bihanañ saoz|Antilhez Bihanañ saoz]] === [[File:Five shilling stamp of the Leeward Islands.jpg|dehou|150px]] *Statud : Unvaniezh inizi dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet : [[Anguilla]], [[Antigua]], [[Barbuda]], [[Montserrat]],[[ Saint-Kitts]], [[Nevis]] hag an [[Inizi Gwerc’h]]. *Alc’hwez : Leeward Islands (1890-1954) === [[Timbroù Antilhez Danmark|Antilhez Danmark]] === *Statud : Trevadenn [[Danmark]] gwerzhet d’ar [[ Stadoù-Unanet]] e 1917. *Alc’hwez : ** KGL (1855-1867) ** Dansk Westindien (1873-1903) ** Danks Vest Indies (1856-1917) === [[Timbroù Antilhez Nederlandat|Antilhez Nederlandat]] === *Statud : Trevadennoù an Izelvroioù er Mor Karib : Inizi Bonaire, Curaçao, Sint Eustatius, Saba, lodenn greisteiz enez Sint-Maarten hag Aruba. Stad emren en Izelvroioù (1954-2010). *Alc’hwez : ** Nederlandse Antillen (1949-2004) ** Ned. Antillen (1949 ha 1952) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aruba]] [[Timbroù Curaçao]] [[Timbroù Sint-Maarten]] === [[Timbroù Antilhez Spagn|Antilhez Spagn]] === *Statud : Trevadennoù Spagn er Mor Karib : [[Cuba]], [[Republik Dominikana]] ha [[Porto Rico]]. *Alc’hwez : ** RL Plata F. (1855-1867) ** Ultramar (1868-1871) === [[Timbroù Aod an Aour|Aod an Aour]] === [[File:Gold Coast Stamp Elizabeth 1953 ½ d.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957) a voe adanvet Ghana pa voe ur Stad dizalc’h. *Alc’hwez : Gold Coast (1875-1953) *Pennad kar : [[Timbroù Ghana]] === [[Timbroù Aod an Olifant|Aod an Olifant]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1868-1958). Republik emren (1958-1960). Stad dizalc’h abaoe 1960. * Alc’hwez : ** Côte d'Ivoire (1892-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958) ** Republique de Côte d'Ivoire pe Republique de Côte-d’Ivoire (abaoe 1958) === [[Timbroù Djibouti|Aod c'hall ar Somalianed]] === [[File:RFSomaliTimbre.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall (1894-1902). Trevadenn Bro-C’hall (1902-1967). *Alc’hwez : ** Timbroù Obock dreistmoullet DJ pe Djibouti (1894-1902) ** Protectorat de la Côte des Somalis (1894-1900) ** Côte Française des Somalis (1902-1967) ** Djibouti RF (1943) *Pennad kar : [[Timbroù Obock]] === [[Timbroù Aostralia|Aostralia]] === *Statud : Kengevredad savet gant unvaniezh stadoù aostralian bet dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet, d’ar 1añ a viz Genver 1901. *Alc’hwez : Australia (abaoe 1912) === [[Timbroù Aostralia ar C’hornaoueg|Aostralia ar C’hornaoueg]] === [[File:Western Australia 1 penny Revenue stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1826-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : Western Australia (1854-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostralia ar Su|Aostralia ar Su]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1836-1900). Ezel eus Kengevredad Aostralia abaoe 1901. *Alc’hwez : South Australia (1855-1912) *Pennad kar : [[Timbroù Aostralia]] === [[Timbroù Aostria|Aostria]] === *Statud : Tiriad an Impaleriezh Aostria-Hungaria betek 1918. Republik [[Aostria]] (1918-1938). Lodenn eus Alamagn (1938-1945). Aloubadeg gant ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù-Unanet ha Bro-C’hall (1945) Republik Aostria abaoe 1945. * Alc’hwez : ** KKpost-stempel (1850) ** Poltred an impalaer (1867-1880) ** Kais. Königl. Oesterr. Post (1883-1906) ** Kaiserliche königliche österreichische Post (1908-1917) ** Timbroù Aostria dreistmoullet gant “Deutsch österreich” (1918-1919) ** Deutsch österreich (1919-1921) ** Österreich (1921-1937 ha 1945) ** Timbroù Alamagn (IIIde Reich) (1938-1945) ** Timbroù Alamagn – Melestradurezh Kevredidi an Eil Brezel-bed (1945) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet gant “Österreich” (1945) ** Republik Österreich (1945-2001) ** Österreich (abaoe 2002) === [[Timbroù Aostria-Hungaria|Aostria-Hungaria]] === *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer. Melestradurezhioù postel disheñvel nemet melestradurezh an armeoù : “Kaiserliche und Koenigliche Feldpost” = Postoù impalaerel ha roueel ar brezeliadennoù) *Alc’hwez : ** Timbroù Bosnia-Herzegovina dreistmoullet ‘’’K.U.K. FELDPOST” (1915) ** K.U.K. Feldpost (1915-1918) *Pennadoù kar : [[Timbroù Aostria]] [[Timbroù Hungaria]] === [[Timbroù Arad|Arad]] === *Statud : Kêr eus [[Transilvania]] aloubet gant arme Bro-C’hall e 1919. Staget ouzh [[Roumania]] e 1920. *Alc’hwez : Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant <small>Occupation française</small> (1919). === [[Timbroù Arabia Saoudat|Arabia Saoudat]] === [[File:50th Anniversary of First Saudi Commemmorative Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h bet anvet Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932). *Alc’hwez : ** Royaume de l'Arabie saoudite (1934-1957) ** S.A.K. (1960-1961) ** Royaume de l'Arabie saoudite (1960-1966) ** Arabie saoudite (1963-1964) ** Kingdom of Saudi Arabia (1965-1971) ** Saudi Arabia (1965-1975) ** Saudi Arabia kingdom (1965-1975) ** SA (1966) ** K.S.A. (1974-1982) ** Skoed-ardamez (gwezenn-palm ha klezeoù kroazet) (abaoe 1982) === [[Timbroù Bro warezet Arabia ar Su|Arabia ar Su]] === *Statud : Rouantelezh gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet. Staget ouzh Yemen ar Su e 1967. *Alc’hwez : Federation of South Arabia (1963-1966) === [[Timbroù Fiume|(Inizi) Arbe ha Veglia]] === *Statud : Inizi eus [[Dalmatia]] aloubet gant soudarded [[Gabriele D'Annunzio]] etre miz Du 1920 ha miz Genver 1921. Anvet [[Rab]] ha [[Krk]] hiriv, staget ouzh [[Kroatia]]. *Alc’hwez : Timbroù [[Fiume]] dreistmoullet gant <small>ARBE</small> pe <small>VEGLIA</small> (1920) === [[Timbroù Arc’hantina|Arc’hantina]] === [[File:1868 5C Argentina Rivadavia unused Mi20I.jpg|dehou|150px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1853. Kengrevead (1861-1861). Republik abaoe 1862. *Alc’hwez : ** Confecon Argentina (1858-1861) ** República Argentina (1862-1952 ha 1957 ha 1965-1994) ** Argentina (1952-1965) ** R. Argentina (1967-1968) ** Correo Argentino (1994) ** República Argentina (abaoe 1994) === [[Timbroù Armenia|Armenia]] === [[File:Stamp of Armenia m52.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h (1918-1921). Republik ezel eus an [[Unvaniezh Soviedel]] betek 1992. Republik dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez : ** Timbroù Rusia dreistmoullet K 60 K (1919-1921) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆՒ [[Armenia]] (1920) ** Հ ա չ ha ՌՈՒԲԼՒ (1921-1923) ** CCCP Timbroù Unvaniezh Soviedel (1923-1992) ** ՀԱՅԱՍՏԱՆ Armenia (abaoe 1992 === [[Timbroù Stadoù an Arsav-brezel|Stadoù an Arsav-brezel]] === *Statud : Emirelezhioù [[Arabia ar Reter]] gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1971) a voe unvanet dindan anv [[Emirelezhioù Arab Unanet]] e 1971 *Alc’hwez : Trucial States (1961) *Pennad kar : [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet]]. === [[Timbroù Armenia|Republik Artsac'h*]] === [[File:Stamp of Artsakh (2018) - Charles Aznavour.jpg|dehou|150px]] *Statud : Tiriad disrannour Azerbaidjan (1991-2023). Anvet ivez Nagorno-Karabac’h. Nann anavezet gant Stadoù an [[A.B.U.]]. Staget ouzh Azerbaidjan e 2023. *Alc’hwez (lizherenneg latin hag armeniek) : ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ Republic of Mountainous Karabakh (1993-1996 ha 2017-2023) ** ԼԵՌՆԱՅԻՆ ՂԱՐԱԲԱՂԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ (1996-1998) ** Republic of Nagorno-Karabakh (1998-2017) ** ԱՐՑԱԽԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅՈՒՆ REPUBLIC OF ARTSAKH === [[Timbroù Aruba|Aruba]] === *Statud : Ul lodenn eus Antilhez Nederlandat (betek 1986). Stad emren e Rouantelezh an [[Izelvroioù]] abaoe 1986. *Alc’hwez : Aruba (abaoe 1986) === [[Timbroù Ascension|(Enez) Ascension]] === [[File:Ascension 1938 4p ultramarine Green Mountain.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Tiriad tramor asambles gant [[Saint-Helena]] ha [[Tristan da Cunha]] abaoe 2002. *Alc’hwez : ** Timbroù Saint-Helena dreistmoullet gant ASCENSION (1922) ** Ascension pe Ascension Island (abaoe 1922) === [[Timbroù Asturias ha Leon|Asturiez ha Leon]] === *Statud : Rannvroioù emren ar Stad spagnol. *Alc’hwez : Consejo de Asturias y Leon pe Gobierno General pe Consejo Inter Provincial (1936-1937). === [[Timbroù Aunus|Aunus]] === *Statud : Kêr eus [[Karelia]] (Rusia) aloubet gant [[Finland]] e 1919. *Alc’hwez : Aunus (1919) [[File:Stamps of Azerbaijan, 1997-468.jpg|dehou|300px]] === [[Timbroù Azerbaidjan|Azerbaidjan]] === * Statud : Stad dizalc’h ezel eus « Republik dizalc’h Kaokaz » (1917-1921). Aloubadeg Unvaniezh Soviedel (1921). Ezel eus [[Unaniezh ar Republikoù Sokialour Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h abaoe 1992. *Alc’hwez (e lizherennoù latin hag arabek : ** République d'Azerbaïdjan (1919) ** АЗЕРБАЙДЖАН pe АЗЕРБАЙДЖАНСКАЯ (1921-1923) ** CCCP (Timbroù Unvaniezh Soviedel betek 1992) ** Azärbaycan (1992) **Azərbaycan (abaoe 1992) === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Enezeg an Azorez]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Portugal. Emren abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Portugal dreistmoullet AÇORES (1868-1895 ha 1911-1932) ** Açores (1898-1911) ** Portugal Açores (abaoe 1980) == B == === [[Timbroù Baden|Baden]] === *Statud : Dugelezh-veur (1803-1918) ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn hag eus Impalaeriezh Alamagn. Republik (1918) ezel eus Republik Weimar. Aloubadeg Bro-Frañs e Su Baden (1947-1949). Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land [[Baden-Wurtemberg]]). *Alc’hwez : ** Baden Freimarke (1851-1868) ** Timbroù servij : Frei durch ablösung Deustsches Reich (1905) ** Baden (1947-1949) === [[Timbroù Bahamas|Bahamas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1973). Stad dizalc'h abaoe 1973. *Alc'hwez : Bahamas === [[Timbroù Bahawalpour|Bahawalpour]] === [[File:Stamp of Bahawalpur - 1948 - Colnect 299932 - Nur Mahal Palace.jpeg|dehou|200 px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[Pakistan]] abaoe 1947. *Alc’hwez : Bahawalpur (1947-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù Pakistan]] === [[Timbroù Bahrein|Bahrein]] === *Statud : Stad gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1914-1968). Ezel eus Kevread an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] (1968-1971). Stad dizalc’h (abaoe 1971). Rouantelezh (abaoe 2002). *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Bahrain]] » (1933-1945) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant « Bahrain » (1948-1960) ** Barhain (1953-1970) ** State of Bahrain (1971-2003) ** Kingdom of Bahrain (abaoe 2003) *Pennad kar: [[Timbroù an Emirelezhioù Arab Unanet]] === [[Timbroù Bamra|Bâmra]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Bamra (1889) ** Bamra State (1890-1891) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bangladesh|Bangladesh]] === *Statud : Ul lodenn eus trevadenn Indez Breizh-Veur betek 1947. Ul lodenn eus Stad [[Pakistan]] etre 1947 ha 1971 dindan anv “Pakistan ar Reter”. Ur Stad dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : ** Bangla desh (1971) ** Bangladesh (abaoe 1972) [[File:Stamp Barbados 1899 2p.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Bangkok|Bangkok]] === *Statud : Keoded [[Thailand]]. Burev-post ar Rouantelezh-Unanet. *Alc’hwez : Timbroù [[Malaka]] dreistmoullet gant al lizherenn « B » (1885) === [[Timbroù Barbados|Barbados]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (betek 1961). Emrenezereh (1961-1966). Stad dizalc’h abaoe 1966. Republik abaoe 2021. *Alc’hwez : Barbados (abaoe 1852) === [[Timbroù Barbuda|Barbuda]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1859-1959), tiriad-suj [[Antigua]]. Ezel eus [[Kevread Indez ar C’hornaoueg]] (1958-1962). Tiriad kenstaget ouzh ar Rouantelezh-Unanet (1967-1981) gant Antigua. Emrenerezh (1976-1981) Stad dizalc’h gant enez Antigua (abaoe 1981) dindan anv [[Antigua-ha-Barbuda]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Antilhez Bihanañ saoz (‘’’Leeward Islands’’’ e saozneg) dreistmoullet <small>BARBUDA </small>(1922) ** Timbroù Antigua hep meneg (1924-1968) ** Barbuda (1968-1981) pe timbroù Antigua dreistmoullet « Barbuda » (1973-2000). === [[Timbroù Barcelona|Barcelona]] === *Statud : Kêrbenn [[Katalonia]]. Timbroù lec’hel a ranke bezañ peget e-kichen re Spagn. *Alc’hwez : Ayuntamiento de Barcelona (1929-1945) === [[Timbroù Barwani|Barwani]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Barwani State (1921-1938) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Basoutoland|Basoutoland]] === [[File:1959 Basutoland National Council stamps.jpg|dehou|500px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1868-1965). Emrenerezh (1965-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Lesotho]] e 1966. *Alc’hwez : ** Basutoland (1933-1966) ** Basutoland Lesotho (1965) === [[Timbroù Batoum|Batoum]] === *Statud : Kêr eus [[Jorjia]] aloubet gant ar Rouantelezh-Unanet (1919-1920) *Alc’hwez : **Батумckаа почта (1919) ** Timbr 1919 dreistmoullet gant <small>BRITISH OCCUPATION</small> (1919) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant <small>БАТУМЪ BRITISH OCCUPATION OБЛ</small> (1920) === [[Timbroù Bavaria|Bavaria]] === *Statud : Rouantelezh (1806-1918) ezel eus [[Kengevredad ar Roen]] (1806-1813), hag eus Impalaeriezh Alamagn (1870-1918). Republik (1918) ezel eus [[Republik Weimar]]. Aloubet gant armeoù ar [[Stadoù-Unanet]] e 1945. Ul lodenn eus Alamagn abaoe 1949 (Land Bavaria). *Alc’hwez : ** Bayern (1849-1916 ha 1920) ** Timbroù Bavaria dreistmoullet Volkstaat Bayern pe Freistaat Bayern (1919). ** Timbroù Bavaria dresitmoullet Deutsches Reich ** Timbroù-servij dreistmoullet gant al lizherenn E (1908) pe toullouigoù e stumm E (1912). *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn]] === [[Timbroù Bechuanaland|Bechuanaland]] === [[File:1960 6d Bechuanaland Protectorate stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1964). Bro emren (1965). Stad dizalc’h e 1966 dindan anv [[Botswana]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet Protectorate (1888) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù Transavaal dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1889) ** Timbroù ar Rouantelezh-Unanet dreistmoullet gant “Bechuanaland Protectorate” (1898-1926) ** Bechuanaland Protectorate (1932-1964) ** [[Bechuanaland]] (1965) *Pennad kar [[Timbroù Botsawana]] === [[Timbroù Bechuanaland saoz|Bechuanaland saoz]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ar rann su ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e miz Du 1895. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant ‘’’British Bechuanaland’’’ (1886-1897) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant “British Bechuanaland Postage and Revenue” (1886-1897) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Belarus|Belarus (Bielorusia)]] === [[File:Stamp of Belarus - 2003 - Colnect 281025 - The poster.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Republik dizalc’h (1918-1922) dindan anv “Rusia Gwenn” pe [[Rutenia]]. Ezel eus [[Unvaniezh Soviedel]] (1922-1992). Stad dizalc’h (abaoe 1992). *Alc’hwez : ** ACOБHbI ATPAД БHP (1920) (БHP = pennlizherennoù Belarossia Narodnaia Respoublika). ** CCCP Timbroù an Unvaniezh Soviedel (1922-1992) ** Беларусь Belarus (abaoe 1992) === [[Timbroù Belize|Belize]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv [[Honduras Breizh-Veur]] (1866-1964). Bro emren (1964-1981) ha dizalc’h abaoe 1981. *Alc’hwez : ** Timbroù Honduras Breizh-Veur dreistmoullet gant « [[Belize]] » (1973-1974) ** Belize (abaoe 1974) *Pennad kar :[[Timbroù Honduras Breizh-Veur]] === [[Timbroù Cayes Belize|Cayes Belize]] === *Statud : Tiriad-suj Belize. *Alc’hwez : Cayes of Belize (1984-1985) [[File:Timbre du Grand Orient de Belgique, datant de 1982..png|dehou|200px]] === [[Timbroù Belgia|Belgia]] === *Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh) abaoe 1831. *Alc’hwez (e flandrezeg ha galleg) : ** Poltred ar roue (1849-1866) ** Skoed-ardamez (1866-1867) ** Belgique (1869-1891) ** Belgique Belgie (1893-1943) ** [[Belgique]] België (abaoe 1943) === [[Timbroù Bengasi|Bengasi]] === *Statud : Porzh e [[Libia]] ([[Cyrenaica]]) dinandan dalc’h Italia. *Alc’hwez : Timbroù Italia dreistmoullet gant <small>BENGASI</small> (1901 ha 1911) *Pennad kar : [[Timbroù Cyrenaica]] === [[Timbroù Benin|Benin]] === *Statud : Trevadenn Bro-Frañs (18502-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg c’hall dindan anv [[Dahomey]]. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small>BENIN</small> (1892-1894) ** Golfe de Bénin (1893) ** Benin pe Bénin (1892-1894) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** Timbroù Dahomey (1960-1975) ** République populaire du Bénin (1976-1990) ** République du Bénin (abaoe 1990) *Pennad kar [[Timbroù Dahomey]] === [[Timbroù Bergedorf|Bergedorf]] === *Statud : Kêr-dieub, ezel Kengevread alaman (1815-1866) ha Kengevread Norzh Alamagn (1867-1871). Staget ouzh Kêr Hambourg e miz Ebrel 1938. *Alc’hwez : Bergedorf (1861) === [[Timbroù Berlin ar C’hornaoueg|Berlin ar C’hornaoueg]] === [[File:Stamps of Germany (Berlin) 1987, MiNr 775.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant armeoù ar Rouantelezh-Unanet, ar Stadoù Unanet ha Bro-C’hall goude an Eil Brezel-Bed. Ez-ofisiel, rannvro (Land) eus Alamagn ar C’hornaoueg (1949-1991). Kenteuzet gant Berlin ar Reter e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù tachennoù an Tritiriad dreistmoullet gant BERLIN (1948 ha 1949) ** Deutsche post (1946-1954) ** Deutsche Post Berlin (1952-1954) ** Deutsche Bundespost [[Berlin]] (1955-1990) === [[Timbroù Berlin ar Reter|Berlin ar Reter]] === *Statud : Lodenn eus kerbenn Alamagn aloubet gant an Arme soviedel goude an Eil Brezel-Bed. Kerbenn Alamagn ar Reter (1949-1990). Kenteuzet gant Berlin ar C’hornaoueg e 1990. *Alc’hwez : Stadt Berlin (1945) *Pennad kar : [[Timbroù Alamagn ar Reter]] === [[Timbroù Bermuda|Bermuda]] === [[File:Stamp Bermuda 1936 2.5p.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn (1612-1968) ar Rouantelezh-Unanet. Emrenerezh (1968-2004). Tiriad tramor abaoe 2004. *Alc’hwez : Bermuda (abaoe 1860) === [[Timbroù Bhopal|Bhopal]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** HH Nawab Shah Jahan (1876-1903) ** HH Nawab Sultan Jahan (1876-1903) ** Bhopal State (1908) === [[Timbroù Bhor|Bhor]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879) ** Bhor State (1901) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Bhoutan|Bhoutan]] === *Statud : Rouantelezh. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1910-1949) ha gant India (1949-1971). Dizalc’h abaoe 1971. *Alc’hwez : Bhutan (abaoe 1954) === [[Timbroù Biafra|Biafra]] === *Statud : Tiriad disrannour eus [[Nijeria]] (1967-1970). Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. *Alc’hwez : ** Biafra (1968) ** Republic of [[Biafra]] (1968-1969) **Timbroù Nijeria dreistmoullet gant <small>SOVEREIGN BIAFRA</small> (1968) *Pennad kar : [[Timbroù Nijeria]] === [[Timbroù Bijawar|Bijawar]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bijwawar State (1935-1937) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Birmania (Myanmar)|Birmania (Myanmar)]] === *Statud : Ul lodenn eus Indez Breizh-Veur (1855-1937). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1937-1948). Aloubadeg Japan (1942-1944). Melestradurezh Lu Breizh-Veur (1945). Stad dizalc’h abaoe 1948, adanvet Unvaniezh [[Myanmar]] e 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet “Burma” (1937) ** Burma ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant MILY ADM (1945) ** Timbroù Birmania dresitmoullet gant skeudennet ur paun (Lu dieubidigezh BIrmania) (1942) ** ビルマ州 (Stad Birmania e japaneg) (1942-1944) ** Union of Burma (lizherennoù latin ha birmanek) (1948-1974 ha 1989) ** Socialist republic of the union of Burma (1974-1989) ** Union of Myanmar (abaoe 1990) === [[Timbroù Bohemia ha Moravia|Bohemia ha Moravia]] === *Statud : “Bro-warezet” gant Alamagn (1939-1945). Ul lodenn eus [[Tchekoslovakia]] a-raok ha goude an [[Eil Brezel-bed]]. * Alc’hwez : ** Timbroù Tchekoslovakia dreistmoullet BÖHMEN u. MÄHREN (1939) ** Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1939-1942) ** Deutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1942-1943) ** Grossdeutsches Reich Böhmen und Mähren Cechy a Morava (1943-1944) === [[Timbroù Bolivia|Bolivia]] === [[File:Stamp of Bolivia - 1930 - Colnect 223085 - Map of Bolivia.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1867. *Alc’hwez : ** Transacciones sociales Bolivia (1870) ** Correos Bolivia contrados (1867-1868) ** Republica boliviana (1912-1930) ** [[Bolivia]] (1957-1971) ** Correos de Bolivia (1867-1957) hag abaoe 1971 === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Bophuthatswana]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[Aozadur ar Broadoù Unanet|A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Bophutatswana (1977-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Timbroù Bosnia ha Herzegovina|Bosnia ha Herzegovina]] === [[File:Stamp Bosnia 1912 3h.jpg|dehou|200px]] * Statud : Ul lodenn eus an impalaeriezh ottoman (1863-1878). Ul lodenn eus an impalaeriezh Aostria-Hungaria (1878-1918). Ul lodenn eus Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ha Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941). Aloubadeg Alamagn e 1941. Dindan dalc’h Stad Kroatia (1941-1945). Ul lodenn eus [[Republik Kevreadel Sokialour Yougoslavia]] (1945-1992). Brezel diabarzh (1992-1995). Stad dizalc’h ha kevreadel (abaoe 2005) dindan anv Republik Bosnia ha Herzegovina gant teir framm : [[Kevread Bosnia ha Herzegovina]], [[tiriad Brčko]] ha [[Republik Srpska]]. *Alc’hwez : **Skoed-ardamez an Impalaeriezh Aostria-Hungaria (1879-1900) ** Bosnien-Herzgowina (1906-1912) ** K.u.K. Militärpost Bosnien Herzegowina (1912-1918) ** Timbroù Rouantelezh Serbed, Kroated ha Slovened (1918-1929) ** Timbroù Rouantelezh Yougoslavia (1929-1941) ** Timbroù Kroatia (1941-1945) ** Timbroù Republik Yougoslavia (1945-1992) ** Republika Bosna i Hercegovina (abaoe 1993) *Pennad kar : [[Timbroù Yougoslavia]] === [[Timbroù Bosnia - Herceg Bosna|Bosnia - Herceg Bosna]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Groated e [[Bosnia ha Herzegovina]] etre 1992 ha 1996. Kenteuzet e Kevread Bosnia-ha-Herzegovina e 1996. *Alc’hwez : ** Republika Bosna I Hercegovina Herceg Bosna (1993) ** Hrvatska Republika Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1993-1994) ** H.R. Herceg Bosna - Bosna I Hercegovina (1994-1997) ** Bosna i Hercegovina (abaoe 1997) === [[Timbroù Bosnia - Republik Srpska|Bosnia - Republik Srpska]] === *Statud : Tiriad emren savet gant ar Serbed e [[Bosnia ha Herzegovina]] e 1992, anvet “Republik Serbed eus Bosnia ha Herzegovina”(1992 ) ha “Republik Srpska“ (abaoe 1992). Ul lodenn eus Stad Bosnia-ha-Herzegovina. *Alc’hwez : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant « Република Српска » (1992) ** Република Српска (1993) ** Република Српска hag skoed-ardamez (1994-2005) ** Босна и Херцеговина - Република Српска (abaoe 2005) === [[Timbroù Botswana|Botswana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Bechuanaland (1885-1965). Stad dizalc’h abaoe 1966. * Alc’hwez : ** Timbroù Bechuanaland dreistmoullet gant <small>REPUBLIC OF BOTSWANA</small> (1966) ** Botswana *Pennad kar : [[Timbroù Bechuanaland]] === [[Timbroù Brazil|Brazil]] === [[File:Flags of Brazil on stamps (1968).jpg|dehou|200px]] *Statud : Impalaeriezh (1822-1889). Republik (abaoe 1889). *Alc’hwez : ** Sifroù bras hep meneg ar vro (1843-1861) ** Brazil (1866-1888 ha 1906-1917) ** E.U. do Brazil (1889-1906) ** Estados Unidos Brazil (1894-1904) ** Brasil (abaoe 1917) *Postoù dre-nij : *Kompagnunezh Condor ** Syndicato condor (1927-1930) ** Timbroù dreistmoullet gant « Graf Zeppelin » (1930) *Kompagnunezh E.T.A. (« Empreza de Transportes Aereos ») ** EAT Brasil (1929) *Kompagnunezh Varig (“Viacaos Aereos Rio Grande do Sul”) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>VARIG</small> (1927-1931) ** Varig (1931-1934) ** Burevioù estren e Brazil : Bahia, Pernambouc ha Rio de Janeiro ** Burevioù ar Rouantelezh-Unanet : timbroù Bro-Saoz gant kachedoù « C81 », « C82 » ha « C83 » (1866-1874) ** Burevioù Bro-C’hall : timbroù Bro-C’hall gant ur c’hached e stumm ul lankell (1860) === [[Timbroù Brunei|Brunei]] === [[File:Brunei Coronation (1).jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1906-1959). Aloubadeg Japan (1942-1944). Bro emren (1959-1984). Sultanelezh dizalc’h (abaoe 1984). *Alc’hwez : ** Timbroù Labuan dreistmoullet Brunei (1906) ** Brunei (1906-1984) ** Timbroù dreistmoullet gant letrennoù japaneg (1942-1944) ** Brunei Darussalam (abaoe 1984). === [[Timbroù Brunswick|Brunswick]] === *Statud : Dugelezh (1818-1870). Ezel eus Kengevread Norzh-Alamagn (1867-1870). Staget ouzh Alamagn e 1870. *Alc’hwez : Braunschweig (1852-1866) === [[Timbroù Brunswick-Nevez|Brunswick-Nevez]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1784-1867). Ur proviñs eus Kanada baoe 1867. *Alc’hwez : New Brunswick (1851-1861) === [[Timbroù Buenos Aires|Buenos Aires]] === *Statud : Stad Arc’hantina chomet er-maez Kenkevread Arc’hantina etre 1855 ha 1860. Proviñs Arc’hantina (aboe 1860). *Alc’hwez : Correos Buenos Aires (1858-1862) === [[Timbroù Bulgaria|Bulgaria]] === [[File:Stamps of Bulgaria,1935-Balkan Cup.jpg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn eus an impalaeriezh otoman (betek 1879). Priñselezh (1879-1909). Rouantelezh (1909-1944). Republik Poblel (1944-1989). Republik (abaoe 1989). *Alc’hwez : ** БЪЛГАРСКА ПОЩА (1879-1910) **БЪЛГАРИЯ (1911-1937 ha 1946) ** BULGARIE БЪЛГАРИЯ (1938) ** ЦАРСТВО БЪЛГАРИЯ (1937-1944) ** Bulgaria (1944-1946) **НАРОДНА РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ (1946) ** РЕПУБЛИКА БЪЛГАРИЯ pe « Republika Bulgaria » (1948) ** H.P. БЪЛГАРИЯ (1949-1962 ha 1971-1988) ** H.P. БЪЛГАРИЯ pe N.R. BULGARIA (1962-1967) ** БЪЛГАРИЯ pe Bulgaria (1967) ** БЪЛГАРИЯ Bulgaria (abaoe 1989) === [[Timbroù Bundi|Bundi]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1894-1930) ** Bundi State (1941-1947) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Burkina Faso|Burkina Faso]] === *Statud : Trevadenn Bro-Chall dindan anv « Volta Uhel » (1921-1946), tiriad tramor Bro-C’hall (1946-1958) hag Republik emren (1958-1960). Dont a ra da vezañ dizalc’h e 1960. Adanvet e voe [[Burkina Faso]] e 1984. *Alc’hwez : ** République de Haute-Volta (1959-1984) ** Burkina Faso (abaoe 1984) *Pennad kar : [[Timbroù Volta-Uhel]] === [[Timbroù Burundi|Burundi]] === [[File:1970 Stamp Burundi Waldecker 1937.png|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn Bro-Alamagn dindan anv [[Afrika ar reter alaman]] (1903-1916). Aloubadeg Bro-Veljia (1916-1922). Bro e fiziadur Beljia dindan anv Ruanda-Urundi (1922-1961). Stad dizalc’h : rouantelezh (1962-1966) ha republik (abaoe 1966). *Alc’hwez : ** Timbroù Ruanda-Urundi dreistmoullet gant « Royaume du Burundi » (1962) ** Royaume du Burundi (1962-1966) ** Timbroù dreistmoullet gant « République du Burundi » (1967) ** République du Burundi (abaoe 1967) *Pennad kar : [[Timbroù Ruanda-Urundi]] === [[Timbroù Busahir|Busahir]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Bussahir State (1895-1906) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] == C == === [[Timbroù Campione|Campione]] === *Statud : Ur gumun eus Italia enklozet e [[Suis]] eo [[Campione d’Italia|Campione]]. *Alc’hwez : R.R. Poste Italiane Comune di Campione (1944) === [[Timbroù Sina – Burevioù gall|Canton]] === *Statud : Burevioù-post Indez-Sina (trevadenn c’hall) e [[Sina]] (1901-1922). Anvet eo Guangzhou Canton hiriv. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>CANTON</small> 州 廣 (1903-1919) *Pennad kar : [[Timbroù Indez-Sina c'hall]] === [[Timbroù Inizi Cayman|Inizi Cayman]] === [[File:1950 one farthing Cayman Island postage stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Trevadenn Breizh-Veur ha tiriad-suj Jamaïka betek 1962. Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1962- Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet (British Overseas Territory) abaoe 2002. *Alc’hwez : Cayman Islands (abaoe 1901) === [[Timbroù Sri Lanka (Ceylan|Ceylan (Sri Lanka)]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1802-1947). Dominion (1947-1972). Stad dizalc’h dindan anv [[Sri Lanka]] abaoe 1972. *Alc’hwez : Ceylon (1855-1972) === [[Timbroù Stadoù emren Suafrika|Ciskei]] === *Statud : Tiriad (lesanvet Bantoustan) a voe dizalc’h (e 1981) hervez Gouarnamant Suafrika, nann-anavezet gant an [[A.B.U.]]. Kendeuzet e SuAfrika e miz Ebrel 1994. *Alc’hwez : Ciskei (1981-1994) *Pennadoù kar : [[Timbroù Suafrika]] [[Timbroù Stadoù emren Suafrika]] === [[Inizi Cocos|Inizi Cocos (Keeling)]] === *Statud : Tiriad-suj Aostralia abaoe 1955. *Alc’hwez : Cocos (Keeling) Islands (abaoe 1963) === [[Timbroù Inizi Cook|Inizi Cook]] === [[File:York hercegnője 1926.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1888-1900). Dindan dalc’h Zeland Nevez (1900-1960). Emrenerezh (1960-1965). Stad dizalc’h abaoe 1965. *Alc’hwez : Cook islands (abaoe 1892) === [[Timbroù Cordoba|Cordoba]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : ** Córdoba (1858) ** Telégrafos provinciales (1891) === [[Timbroù Corrientes|Corrientes]] === *Statud : Rannvro Arc’hantina. *Alc’hwez : Corrientes (1856-1877) === [[Timbroù Costa Rica|Costa Rica]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Costa Rica (abaoe 1862) ** Postoù lec’hel : timbroù dreistmoullet gant [[Guanacaste]] (1885-1892) === [[Timbroù Curaçao|Curaçao]] === *Statud : Stad emren e Rouantelezh an Izelvroioù abaoe 1986. Ul lodenn eus an [[Antilhez Nederlandat]] betek 2010. *Alc’hwez : [[Kòrsou|Curaçao]] (abaoe 2010) === [[Timbroù Cyrenaica|Cyrenaica]] === *Statud : Trevadenn Italia (1923-1950). Aloubadeg ar Rouantelezh-Unanet (1949-1951). Ul lodenn eus Stad [[Libia]] (abaoe 1951). * Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet <small>CIRENAICA</small> (1923-1926 ha 1930) ** Timbroù Italia dreistmoullet « Cirenaica » (1926 ha 1926 ha 1930) ** Cirenaica (1928 1930 ha 1934) ** Cyrenaica pe Posts of Cyrenaica (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Libia]] [[Timbroù Bengasi]] == CH == === [[Timbroù Chambâ|Chambâ]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA STATE</small> (1886-1939) ** Timbroù India Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>CHAMBA</small> (1939-1948) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Charjah]] === [[File:Sharjah-expo70 stamp.jpg|dehou|300px]] *Statud : Emirelezh gwarezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Sharjah and dependencies gant al lizherenneg latin hag arabek (1963) ** Sharjah and dependencies (Trucial states) (1964) ** Government of Sharjah and its dependencies (1965) ** Sharjah (1965-1972) === [[Timbroù Charkhârî|Charkhâri]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Charkhari State (1896-1946 *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Chile|Chile]] === [[File:Centenario chile 5 centavos.jpg|dehou|300px]] *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1810. *Alc’hwez : ** Chile Correos (1853-1927) ** Chile (1927-1930) ** Correos de Chile (1930-1975) ** CHILE pe Chile Correos (abaoe 1975) === [[Timbroù Enez Christmas|Enez Christmas]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1888-1958). Aloubadeg Bro-Japan (1942-1945). Tiriad Aostralia (abaoe 1958) *Alc’hwez : ** Christmas island Australia (1958) ** Christmas island (1963-1968) ** Christmas island Indian Ocean (1968-1993) ** Christmas island Australia (abaoe 1993) == C'H == == D == === [[Timbroù Benin|Dahomey (Benin)]] === *Statud : Statud : Trevadenn Bro-Frañs (1852-1958) ezel eus Afrika ar C’hornaoueg. Stad emren (1958-1960) ha dizalc’h abaoe 1960 dindan anv Benin. *Alc’hwez : ** Dahomey et dépendances (1899-1905) ** Dahomey (1906-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1960) ** République du Dahomey (1960-1975) *Pennad kar : [[Timbroù Benin]] === [[Timbroù Danemark|Danmark]] === [[File:Stamp Denmark 1907 50o.jpg|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h (rouantelezh). *Alc’hwez : ** KGL FRM (ha kurunenn) (1854-1864) ** Danmark (abaoe 1870) === [[Timbroù Danzig|Danzig]] === *Statud : Kêr-stad e Prusia ar C’hornog dindan dalc’h [[Kevredigezh ar Broadoù]] e 1920. Aloubet gant Alamagn e 1939 ha staget ouzh an IIIde Reich (1939-1945). Staget ouzh Polonia e 1945 dindan anv Gdańsk. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoulet Danzig (1920) ** Freie Stadt Danzig (1920-1939) *Burevioù Polonia : ** Timbroù Polonia dreistmoullet gant <small>PORT GDANSK</small> (1925-1936) ** Poczta Polska Port Gdansk (1938) === [[Timbroù Datia|Datia]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : Duttia State (1893-1919) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Timbroù Gres - Burevioù gall|Dedeagh]] === * Statud : Porzh an Impalaeriezh Otoman. Staget ouzh Bro-C’hres e 1914, anvet [[Aleksandroupolis]] bremañ. *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet gant “Dédéagh” (1893-1900) ** Dédéagh (1902-1911) ** Timbroù Bulgaria dreistmoullet gant ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔIOIKHΣIΣ ΔEΔEAΓATΣ ΔEKA ΔEΠTA (1913) [[File:1900ca 1a Dhar Yv7b Mi7b violett.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Dhâr|Dhâr]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. * Alc’hwez : Lizherennoù hindieg (1898-1900) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]] [[Timbroù India]] === [[Timbroù Diego-Suárez |Diego-Suárez]] === *Statud : Porzh e hanternoz Madagakar, trevadenn Bro-C’hall (1885-1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet “15” (1890) ** Diego-Suarez Republique Française” (1890) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet <small> 1891 DIEGO-SUAREZ</small> (1891) ** Diégo-Suarez & Dépendances (1892) === [[Timbroù Djibouti|Djibouti]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall dindan anv «Aod c'hall ar Somalianed » (1896-1967), ha « Tiriad gall pobloù Afar hag Issa » (1967-1977). Republik dizalc’h abaoe 1977. *Alc’hwez : ** Timbroù « Territoire des Afars et des Issas » dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE DJIBOUTI </small> (1977) ** Republique de Djibouti (abaoe 1977) gant al lizherenneg latin hag arabeg. ** Pennadoù kar : [[Timbroù Aod c’hall ar Somalianed]] [[Timbroù Tiriad gall pobloù Afar hag Issa]]. === [[Timbroù Dominica|Dominica]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1978). Stad dizalc’h (abaoe 1978) *Alc’hwez : ** [[Dominica (bro)|Dominica]] (1874-1978) ** Commonwealth of Dominica (abaoe 1979) [[File:1900 stamp of Dominican Republic.jpg|dehou|250px]] === [[Timbroù Republik Dominikan|Republik Dominikan]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1844. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1865-1874) ** Republica Dominicana (abaoe 1879) === [[Timbroù an Douar-Nevez|Douar-Nevez]] === *Statud : Dominion ar Rouanteleh-Unanet (1917-1949). Ezel eus [[Stad kevreadel Kanada]] abaoe 1949. *Alc’hwez : ** St. John's Newfoundland ha Newfoundland (1857-1862) ** Newfoundland (1862-1949) === [[Timbroù Dubai|Dubai]] === *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an [[Emirelezhioù Arab Unanet]] abaoe 1968. *Alc’hwez : Dubaï (1964-1972) == E == === [[Timbroù Egipt|Egipt]] === *Statud : Ul lodenn eus an Impalaerieh ottoman betek 1922. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1915-1936). Stad dizalc’h abaoe 1936. Republik abaoe 1953. Unvanet gant [[Siria]] e savas ar Republik Arab Unvan (1958-1961) [[File:Egypt stamp Tomb of aggressors (1957), Saladin.jpg|dehou|300px]] *Alc’hwez (lizherennoù latin hag arabek) : ** Skeudenn ar Sfins ha testenn en arabeg (1866) ** Poste Khedevie e Giziane (1872-1875) ** Postes égyptiennes (1879-1906) ** Egypt Postage (1914-1922) ** Poltred ar roue (1923-1924) ** Royaume d'Égypte pe Egypte pe Postes d’Egypte (1925-1956) ** République d’Égypte (1954) ** Egypt (1957-1958) ** United Arab Republic pe UAR pe UAR Egypt (1958-1971) ** A.R. Egypt (1971-1975) ** Egypt (abaoe 1976) === [[Timbroù Egipt - Burevioù gall|Egipt – Burevioù gall]] === *Statud : Burevioù-post Bro-C’hall digor abaoe 1930 e kêrioù [[Aleksandria]], [[Porzh Saïd]] *Alc’hwez : ** Timbroù gall dreistmoullet <small>ALEXANDRIE</small> (1899-1930) ** Timbroù gall dreistmoullet <small>PORT-SAÏD</small> (1889-1930) === [[Timbroù Ekuador|Ekuador]] === *Statud : Stad dizalc’h (Republik) abaoe 1822. *Alc’hwez : Ecuador pe Correos del Ecuador (abaoe 1822) === [[Timbroù Elobey, Annobón ha Corrisco|Inizi Elobey, Annobón ha Corisco]] === *Statud : Trevadenn Spagn staget ouzh [[Ginea Spagn]] (1909-1959) ha [[Rio Muni]] (1960-1968). Ul lodenn eus [[Ginea ar C’heheder]] abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Annobón, Corisco y Elobey (1903-1908) ** Territorios Españoles del Africa Occidentale (1909) *Pennadoù kar : [[Timbroù Rio Muni]] [[Timbroù Ginea spagnol]] [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Elzas ha Loren|Elzas ha Loren]] === *Statud : Rannvroioù Bro-C’hall betek 1871. Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh Impalaeriezh alaman (1871-1918). Adstaget ouzh Bro-C’hall (1918-1940). Aloubadeg Alamagn. Staget ouzh IIIde Reich alaman (1940-1944). Adstaget ouzh Bro-C’hall e 1944. *Alc’hwez : ** Postes ha talvoud-gwerzh (1870) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Elzas (1940) ** Timbroù Alamagn dreistmoullet Lothringen (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet| Emirelezhioù Arab Unanet]] === *Statud : Unvaniezh sultanelezhioù arab (Ajman (ha Manama), Abou Dhabi, Dubaï, Fujeira, Ras al C’haima, Charjah hag Umm al-Qaywayn). Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : United Arab Emirates الإمارات العربية المتحدة (abaoe 1973) === [[Timbroù Epira|Epira]] === [[File:Stamp of Epirus - 1914 - Colnect 440457 - Chimarra.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Lodenn an Impalaeriezh Otoman betek 1913, pa voe staget div drederenn eus ar rannvro (er Su) ouzh Bro-C'hres ha Norzh [[Epira]] ouzh Albania. Embannet eo « [[Republik emren Norzh Epira]] » e miz C’hwevrer 1914. Staget e voe Epira an Norzh ouzh Gres e dibenn 1914. *Alc’hwez : ** EΛΛ. AYTON. ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) (« Epira ») ** ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ (1914) ** Timbroù Bro-C’hres dreistmoullet gant B ΗΠΕΙΡΟΣ (1915) (B = ΒΟΡΕΙΟΣ = « Norzh »). ** Aloubadeg Argyrocastro gant Bro-C’hres : Timbroù Turkia dreistmoullet gant <small>ΑΥΤΟΝΟΜΟΣ ΗΠΕΙΡΟΣ</small> (1914) === [[Timbroù Eritrea|Eritrea]] === *Statud : Trevadenn Italia (1889-1941). Melestradurezh ar Rouantelezh-Unanet (1941-1952). Stad emren e-barzh [[Etiopia]] ha staget ouzh Etioipia (1962-1991). Stad dizalc’h abaoe 1991. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet gant “Colonia Eritrea” pe <small> COLONIA ERITREA</small> (1893-1908) ** Regno d’Italia Colonia Eritrea (1910) ** Timbroù Italia dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1916-1926 ha 1930) ** Timbroù Somalia Italian dreistmoullet gant <small> ERITREA</small> (1922) ** Eritrea (1926) ** Colonia Eritrea Posta Italiane (1930-1931) ** Colonie Italiane Eritrea (1933-1934) ** Eritrea ኤርትሪያ (abaoe 1993) === [[Timbroù Estonia|Estonia]] === [[File:StampEstonia1924Michel56.jpg|dehou|200px]] *Statud : Ul lodenn eus Rusia betek 1918. Aloubadeg Alamagn (1916-1918). Republik dizalc’h (1918-1940). Aloubadeg Alamagn (1941-1945). Republik ezel eus an Unvaniezh Soviedel (1940-1990). Republik dizalc’h abaoe 1990. *Alc’hwez : ** Timbroù Alamagn dreistmoullet « Postgebiet Ob.Ost » (1918) ** Timbroù Rusia dreistmoullet gant talvoud-gwerzh Pfennig « Pfg. » (Dorpat 1918) ** Estland Eesti (1941) ** Eesti (1918-1940 hag abaoe 1991) ** Timbroù Rusia dreistmoullet « Eesti Post » (1919) === [[Timbroù Eswatini|Estwatini]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Swaziland (1933-1968). Stad dizalc’h dindan anv Swaziland (1968-2018). Stad dizalc’h (abaoe 2018). *Alc’hwez : Eswaniti (abaoe 2018) *Pennad kar : [[Timbroù Swaziland]] === [[Timbroù Etiopia|Etiopia]] === [[File:Sarsa Dengel stamp.webp|dehou|200px]] * Statud : Stad dizalc’h. Aloubadeg Italia (1936-1941). Unvanet e voe Etiopia, Eritrea ha Somalia italian dindan anv [[Afrika ar Reter italian]]. Impalaeriezh (1894-1975). Republik abaoe 1975. *Alc’hwez : ** Poltred ar roue Menelik II (1894) ** Poltred ar roue Menelik II dreismoullet gant Ethiopie (1894-1908) ** Postes Ethiopiennes (1909) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (lizherenneg latin hag amharek) (1919-1936) ** Empire Ethiopie (1931) ** Etiopia (1936) ** Timbroù Afrika ar Reter italian (1936-1941) ** Ethiopie ኢትዮጵያ (1942-1949) ** Ethiopia ኢትዮጵያ (abaoe 1949) === [[Timbroù Euska Herria|Euskal Herria]] === *Statud : Proviñs emren er Stad Spagn. E-pad [[Brezel ar garlouriezh]] e voe embannet timbroù gant skoazellerien Carlos. *Alc’hwez : Poltred Don Carlos ha « FRANQUEO ESPAÑA » (1873-1874) == F == === [[Timbroù an Inizi Faero|Inizi Faero]] === [[File:Faroe stamp 394 Fossaverkid.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1975), dreistmoullet e 1919 ha 1940. ** Føroyar (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Faridkot|Faridkot]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Bro warezet gant ar Rouantelezh-Unanet Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù hindiek (1879-1880) ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet <small>FARIDKOT STATE</small> (1886-1900) === [[Timbroù Fernando Poo|Fernando Póo]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (1867-1960). Proviñs Spagn (1960-1968). Asambles gant Rio Muni e sav Stad Ginea ar C’heheder e 1968. Anvet eo Bioko bremañ. *Alc’hwez : ** Fernando Poo (1867-1960). ** Fernando Poo España (1960-1968). *Pennad kar : [[Timbroù Ginea ar C’heheder]] === [[Timbroù Fezzan Ghadames|Fezzan Ghadames]] === *Statud : Tiriad dindand dalc’h Bro-C’hall (1943-1951). Gant unvaniezh tiriadoù [[Fezzan-Ghadames]], [[Cyrenaica]] ha [[Tripolitania]] e voe savet Stad dizalc’h [[Libia]] e 1951. *Alc’hwez : ** Timbroù Italia dreistmoullet « FEZZAN Occupation Française » (1943). ** Fezzan Ghadamès Territoire militaire (1946) ** Territoire Militaire du Fezzan (1949-1951) ** Ghadamès Territoire Militaire (1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Cyrenaica]], [[Timbroù Tripolitania]], [[Timbroù Libia]] === [[Timbroù Inizi Fidji|Inizi Fidji]] === [[File:Fiji 1954 health stamp.jpg|dehou|250px]] *Statud : Bro warezet (betek 1874) ha trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1874-1970). Stad dizalc’h abaoe 1970. *Alc’hwez : Fiji (abaoe 1870). === [[Timbroù Filipinez|Filipinez]] === *Statud : Trevadenn Bro-Spagn (betek 1896). Dindan melestradurezh Stadoù-Unanet Amerika (1896-1935). Emrenerezh (1935-1942). Aloubadeg Japan (1942-1945). Republik dizalc’h (abaoe 1946). * Alc’hwez : ** Poltred ar Rouanez (1854-1874) ** Filipinas (1872-1897) ** FILIPinas (1898) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet gant <small>PHILIPPINES</small> (1894-1904) ** United States of America - Philippine Islands (1906-1935) ** Commonwealth of the Philippines (1935-1941) ** Timbroù gant al lizherenneg japanek (1942-1945) ** Kalayaan (1943) ** Republika de Philipinas (1944) ** Philippines (1946-1962) ** Republic of the Philippines (1947) ** Pilipinas (abaoe 1962) ** Gouarnamant dispac’hel Aguinaldo : Govno Revolucionario Filipina (1899) === [[Timbroù Finland|Finland]] === [[File:Stamp of Finland - 1976 - Colnect 46774 - Map of Finland with Dialect Areas.jpeg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad Impalaeriezh [[Rusia]] (1809-1917). Republik dizalc’h abaoe 1919. *Alc’hwez : ** Skoed-ardamez (1860-1911) ** Suomi [[Finland]] (abaoe 1918). === [[Timbroù Fiume|Fiume]] === *Statud : Kêr-Stad dizalc’h etre 1920 ha 1924. Staget ouzh Italia e 1924 hag ouzh Yougoslavian (Kroatia) e 1947. Anvet [[Rijeka]] hiriv. *Alc’hwez : ** Timbroù [[Hungaria]] dreistmoullet gant FIUME (1919) ** FIUME 1919 ** Posta di Fiume (1919) ** Poste di Fiume (1920-1924) *Aloubadeg Yougoslavia (Fiume ha Kupa) : ** Timbroù Yougoslavia dreistmoullet gant <small>ZONA OCCUPATA FIUMANO KUPA ZOFK</small> (1941) === [[Timbroù Formoza (Taiwan)|Formoza (Taiwan)*]] === *Statud : Proviñs Sina. Aloubadeg Japan (1945). Tiriad disrannour Sina (abaoe 1949) anvet ez-ofisiel “Republik Sina”. Nann anavezet gant darn-vrasañ Stadoù an [[A.B.U.]]. Nann ezel an [[U.P.B.]] . *Alc’hwez : ** China Formosa (1888) **Arouez Japan ** Timbroù Japan dreistmoullet ** Republik Sina harluet e Formoza (1949-1966) ** Republic of China - 中華民國 (1966-2007) ** Taïwan - 臺灣 (abaoe 2007) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Frañs|Frañs]] === [[File:Napoléon III timbre 5 francs 1869.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad dizalc’h. Republik (1849-1852). Impalaeriezh (1853-1870). Republik (1870-1940). “Etat français” (1940-1944). Republik abaoe 1945. *Alc’hwez : ** Repub. franç. (1849-1852) **Empire franç. hag Empire français (1853-1870) ** Repub. franç. (1870-1875) ** République française (1876-1941) ** RF (1930-1941) ** Postes françaises (1941-1943) ** France (1943-1944) ** France sur « Arc de Triomphe » (1944) ** RF ha République française (1944-1975) **France (1975-1981) ** République française (1981-1999) ** RF (1999-2004) ** France (abaoe 2004) *Aloubadeg Alamagn : timbroù Frañs dreistmoullet gant « Besetzes Gebiet Nordfrankreich » (1940) === [[Timbroù Emirelezhioù Arab Unanet|Fujairah]] === [[File:Stamp 1972 UAE FU MiNr1006A pm B002.jpg|dehou|200px]] *Statud : Bro warezet gant Breizh Veur (1920-1968), e-barzh « Stadoù an Arsav-brezel ». Ezel eus Stad an Emirelezhioù Arab Unanet abaoe 1968. *Alc’hwez : ** Fujeira (1964-1972) === [[Timbroù Funchal|Funchal]] === *Statud : Kêrbenn enezeg Madeira. Tiriad-suj Portugal. *Alc’hwez : Funchal Portugal (1892-1905) == G == === [[Timbroù Gabon|Gabon]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1886-1946). Kenteuzet gant Kongo Frañs (« Gabon-Kongo » e 1888 ha « Kongo C’hall » e 1898). Ezel eus Afrika c’hall ar C’heheder e 1910. Tiriad tramor (1946-1958). Stad dizalc’h (abaoe 1960). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet GAB ** Gabon RF (1904-1936) ** Timbroù Afrika c’hall ar C’heheder (1936-1958) ** République gabonaise (abaoe 1959) === [[Timbroù Gagaouzia|Gagaouzia*]] === *Statud : Tiriad disrannour Moldova (1990-1994) nann anavezet gant an darn-vrasañ eus Stadoù an [[A.B.U.]]. Tiriad emren e Moldova abaoe 1994. *Alc’hwez : ** Timbroù Unvaniezh Soviedel ha Moldova dreistmoullet gant « Gagausian Republic » ** Timbroù Unvaniezh Soviedel dreistmoullet gant Гагаузская Республика pe Республика Гагаузская ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Komrat » pe Chadir Lunga ** Timbroù Moldova dreistmoullet gant “Gagausia Пошта Гагаузская » ** Republic Gagauzia ** Gagauzia Moldova (abaoe 1994) === [[Timbroù Galitsia |Galitsia]] === *Statud : Tiriad eus [[Ukraina]] aloubet gant [[Roumania]] e 1919. *Alc’hwez : Timbroù [[Aostria]] dreistmoullet gant C.M.T. (1919) [[File:Gambia 1953 stamps crop 4.jpg|dehou|200px]] === [[Timbroù Gambia|Gambia]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1869-1963). Bro emren (1963-1965). Stad dizalc’h (abaoe 1965). *Alc’hwez : ** Gambia (1869-1965) ** The Gambia (abaoe 1965) [[File:South Georgia 1963-1d.jpg|dehou|200 px]] === [[Timbroù Georgia ar Su|Georgia ar Su]] === *Statud : Tiriadoù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet. Tiriadoù-suj an Inizi Maloù. *Alc’hwez : ** Timbroù an Inizi Maloù dreistmoullet gant <small>SOUTH GEORGIA DEPENDENCY OF </small>(1944) ** South Georgia (1963-1979) ** Falkland Islands Depencencies (1980-1985) ** South Georgia and the South Sandwich Islands (abaoe 1986) === [[Timbroù Ghana|Ghana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet dindan anv Aod an aour (1821-1957). Dominion ar Rouantelezh-Unanet (1957-1960) Republik dizalc’h abaoe 1960. *Alc’hwez : ** Timbroù Aod an Aour dreistmoullet gant « Ghana Independence 6th March 1957 » ** Ghana (abaoe 1957) *Pennad kar : [[Timbroù Aod an Aour]] === [[Timbroù Inizi Gilbert|Inizi Gilbert]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915) asambles gant an Inizi Ellice. Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh (1976-1979). Stad dizalc’h e 1975 dindan anv Tuvalu. *Alc’hwez : ** The Gilbert Islands (1976) ** Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice dreistmoullet The Gilbert Islands (1976) ** Gilbert Islands (1976-1979) === [[Timbroù Inizi Gilbert hag Ellice|Inizi Gilbert hag Ellice]] === *Statud : Inizi gwarezet gant ar Rouantelezh-Unanet (1892-1915). Trevadenn (1912-1975). Emrenerezh an inizi Gilbert (1976-1979). Fiziet e voe Enez Tokelau e Zeland-Nevez hag dizalc’h e voe an Inizi Ellice e 1975 dindan anv Tuvalu. Dizalc’h e 1979 dindan anv [[Kiribati]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Fidji dreistmoullet gant « Gilbert & Ellice Protectorate » (1911) ** Gilbert & Ellice Islands (1912-1975) === [[Timbroù Ginea-Bissau|Ginea-Bissau]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal dindan anv Ginea Portugalek betek 1973. Stad dizalc’h abaoe 1973. *Alc’hwez : ** Estado da Guiné-Bissau (1974-1976) ** Republica da Guiné-Bissau (1976-1985) ** Guiné-Bissau (abaoe 1985) === [[Timbroù Ginea ar C’hededer|Ginea ar C’hededer]] === [[File:Guinea Ecuatorial Exposicion de Coches de Epoca - 27433225352.jpg|dehou|300px]] *Statud : trevadenn Spagn dindan anv [[Ginea spagnol]] (1885-1964). Emrenerezh (1964-1968). Stad dizalc’h abaoe 1968. *Alc’hwez : Republica de Guinea ecuatorial (abaoe 1968) === [[Timbroù Ginea Frañs|Ginea Frañs]] === *Statud : Trevadenn Bro-C’hall (1891-1958). Ul lodenn eus Afrika ar C’hornaoueg C’hall (1944-1958). Stad dizalc’h abaoe 1958. *Alc’hwez : ** Timbroù trevadenn ar Senegal (betek 1892) ** Guinée française (1892-1904) ** Guinée (1906-1939) ** Guinée Française pe « Guinée - Afrique occidentale française » (1939-1944) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg (1945-1958) ** Timbroù Afrika ar C’hornaoueg dreistmoullet gant <small>REPUBLIQUE DE GUINÉE</small> (1958) ** République de Guinée (1958-1981 hag abaoe 1984) ** République populaire révolutionnaire de Guinée (1981-1984) === [[Timbroù Ginea spagnol|Ginea spagnol]] === *Statud : Trevadenn Spagn a voe tiriadoù [[Rio Muni]], inizi [[Annobón, Corisco hag Elobey]], ha [[Fernando Póo]] (1885-1968) *Alc’hwez : ** Guinea española (1902) ** GUINEA CONTIal ESPAÑOLA (1903 ha 1907) ** Timbroù Elobey dreistmoullet gant <small>GUINEA CONTINENTAL</small> (1906) ** Territorios Españoles del Golfo de Guinea (1909-1924 ha 1931-1951) ** Timbroù Spagn dreistmoullet <small>GUINEA ESPAÑOLA </small> (1926) pe gant <small>GUINEA</small> (1929) ** Guinea Española (1951-1959) === [[Timbroù Ginea portugalek|Ginea portugalek]] === *Statud : Trevadenn ar Portugal betek 1955. Proviñs Portugal (1955-1973). Dizalc’h e 1973 dindan anv [[Ginea Bissau]]. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab Glas dreistmoullet gant <small>GUINÉ</small> (1880-1884) ** Guiné Portugueza (1886) ** Guiné Portugal pe Guiné Republica Portuguesa (1893-1948) ** Guiné Portuguesa (1948-1954) ** Guiné Republica Portuguesa (1955-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Ginea Portugalek]] === [[Timbroù Ginea-Nevez ar C'hornaoueg|Ginea-Nevez ar C’hornaoueg]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h an Izelvroioù e-barzh trevadenn [[Indez Nederlandat ar Reter]] (1898-1962). Melestradurezh an [[A.B.U.]] (1962). Staget e voe [[Papoua ar C’hornaoueg|Ginea Nevez ar C’hornaoueg]] ouzh [[Indonezia]] e 1963. *Alc’hwez : ** NIEUW GUINEA (1950-52) ** Nederlands Nieuw-Guinea (1954-1962) ** Ned. Nieuw Guinea (1957) *Pennad kar : [[Timbroù Indez Nederlandat ar Reter]] === [[Timbroù Antarktika - Tiriad Breizh-Veur|Douar Graham]] === *Statud : Tiriad-suj an Inizi Maloù dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (betek 1962). Ul lodenn eus Tiriad Antarktika Breizh-Veur (abaoe 1962). * Alc’hwez : Timbroù Inizi Malou dreistmoullet GRAHAM LAND DEPENDENCY OF (1944) === [[Timbroù Grenada|Grenada]] === [[File:Мисс мира Дженнифер Хостен. Почтовая марка Гренады. 1971.jpg|dehou|300px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1763-1961). Emrenerezh (1961-1974). Stad dizalc’h abaoe 1974 *Alc’hwez : Grenada (abaoe 1861) === [[Timbroù Inizi Grenadinez| Inizi Grenadinez (norzh)]] === *Statud : Inizi e hanternoz an enezeg Tiriadoù-suj [[Sant Visant]]. *Alc’hwez : ** Grenadines of St Vincent (abaoe 1974) ** Timbroù Sant Visant dreistmoullet gant <small>GRENADINES OF</small> (1974) *Timbroù lec’hel : ** Bequia (1984) ** Union Island (1984-1985) ** Canouan (1998) ** Mustique (1998) === [[Timbroù Inizi Grenadinez|Inizi Grenadinez (su)]] === *Statud : Inizi e su an enezeg. Tiriadoù-suj Grenada. *Alc’hwez : ** Timbroù Grenada dreistmoullet <small>GRENADINES</small> (1974) ** Grenadines (1974-1975) ** Grenada Grenadines (1975-1999) ** Grenada Carriacou & Petite Martinique (abaoe1999) === [[Timbroù Gres|Gres]] === *Statud :Stad dizalc’h abaoe 1830. Rouantelezh (1830-1973). Diktatouriezh (1936-1941). Aloubadeg Alamagn, Bulgaria hag Italia (1941-1945). Brezel diabarzh (1946-1949). Diktatouriezh (1967-1974). Republik abaoe 1974. *Alc’hwez : ** Penn Hermez (1861-1882) ** ΕΛΛΑΣ (1886-1966) ** ΕΛΛΑΣ HELLAS (1966-1982) ** HELLAS ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ (abaoe 1982) === [[Timbroù Greunland|Greunland]] === [[File:1945gronland5kr.jpg|dehou|200px]] *Statud : Tiriad emren dindan dalc’h Danmark. *Alc’hwez : ** Timbroù Danmark (1851-1938) ** Grønland KGL Post (1938-1969) ** Kalâtdlit Nunât Grønland (1969-1978) ** Kalaallit Nunaat Grønland (abaoe 1978) *Pennad kar : [[Timbroù Danmark]] === [[Timbroù Griqualand|Griqualand]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet. Staget e voe ouzh trevadenn [[Kab ar Spi Mat]] e 1880. *Alc’hwez : ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G.W. » (1877) ** Timbroù Kab ar Spi mat dreistmoullet gant « G » (1877-1878) *Pennad kar : [[Timbroù Kab ar Spi Mat]] === [[Timbroù Guam|Guam]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h ar Stadoù-Unanet. *Alc’hwez : ** Timbroù ar Stadoù-Unanet dreistmoullet gant <small>GUAM</small> (1898) *Postoù lec’hel : ** Timbroù ar Filipinnez dreistmoullet gant «Guam Guard Mail» (1930) ** Guam Guard Mail (1930) [[File:Guatemala 1878 Sc13.jpg|dehou|150px]] === [[Timbroù Guatemala|Guatemala]] === *Statud : Stad dizalc’h abaoe 1821 *Alc’hwez : Guatemala pe Republica Guatemala (abaoe 1871) === [[Timbroù Guyana|Guyana]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan abaoe 1966. *Alc’hwez : ** Guyana South America (1966-1975) ** Guyana (abaoe 1975) *Pennad kar : [[Timbroù Gwiana saoz]] === [[Timbroù Gwadeloup|Gwadeloup]] === [[File:Timbre Guadeloupe 20 Fr Mauve-Brun 1924.jpg|dehou|200px]] * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guadeloupe »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant G.P.E. (1884) ** Timbroù trevadennoù Bro-C’hall dreistmoullet gant <small>GUADELOUPE</small>. (1889-1891) ** Guadeloupe et dépendances (1892-1901) ** « G & D » pe « G et D » (1903) ** Guadeloupe République Française (1905-1927) ** Guadeloupe RF (1924-1940 ha (1945-1947) ** Guadeloupe Postes Françaises (1940-1944) ** Timbroù Frañs abaoe 1947. === [[Timbroù Gwalior|Gwâlior]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez (lizherennoù latin ha hindiek) : ** Timbroù Indez Breizh-Veur dreistmoullet gant <small>GWALIOR</small> ग्वालियर (1885-1949) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] === [[Timbroù Inizi Gwerc’h Breizh-Veur| Inizi Gwerc’h Breizh-Veur]] === [[File:Stanley W Nibbs B.E.M Stamp.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet betek Tiriad tramor ar Rouantelezh-Unanet abaoe 2002. *Alc’hwez : British Virgin Islands (abaoe 1866) === [[Timbroù Gwernenez|Gwernenez]] === *Statud : Tiriad-suj Roue Breizh-Veur hag emren. Ul lodenn eus [[Inizi Angl-ha-Normand]] *Alc’hwez : ** Guernsey Bailiwick pe Bailiwick of Guernsey (1969-1981) ** Guernsey (abaoe 1982) *Pennadoù kar : [[Timbroù Jerzenez]], [[Timbroù Aldernez]] === [[Timbroù Gwiana c'hall| Gwiana c’hall]] === * Statud : Trevadenn Bro-C’hall betek 1946. Departamant tramor (1946-2015. Emrenerezh abaoe 2015 (“Collectivité territoriale unique de Guyane »). *Alc’hwez : ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guy Franç. (1886-1888) ** Timbroù trevadennoù gall dreistmoullet Guyane (1892) ** Guyane République Française Colonies (1892) ** Guyane Française (1904-1947) ** Timbroù-taos Bro-C’hall dreistmoullet Guyane Française (1925-1927) ** T.A.G. (Postoù dre-nij) (1921) *Pennad kar : [[Timbroù Inini]] === [[Timbroù Gwiana saoz|Gwiana saoz]] === [[File:1934 6c BrGuiana Yv146.jpg|dehou|200px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1851-1966). Stad dizalc’h dindan anv [[Guyana]] (abaoe 1966). *Alc’hwez : British Guiana (1851-1966) *Pennad kar : [[Timbroù Guyana]] == H == === [[Timbroù Haiti|Haiti]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1881. *Alc’hwez : [[Haiti]] (abaoe 1881) === [[Timbroù Hannover|Hannover]] === *Statud : Rouantelezh (1814-1866). Staget ouzh Prusia e 1866. Ul lodenn eus Impalaeriezh Alamagn goude 1871. *Alc’hwez : Hannover (1850-1864) === [[Timbroù Hawaii|Hawaii]] === [[File:Stamp Hawaii 1883 Kaleleonalani Sc49.jpg|dehou|200px]] *Statud : Rouantelezh dizalc’h betek 1893. Republik (1893-1898). Tiriad Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1899. *Alc’hwez : ** Hawaiian Postage (1851-1852) ** Honolulu Hawaiian Postage (1853-1867) ** [[Hawaii]] (1862-1891) ** Timbroù dreistmoullet “Provisional Govt. 1893 (1893) ** “HawaII Islands Postage” pe “Hawaii” pe “Republic of Hawaii” (1894-1899) ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika abaoe 1900 ** Timbroù Stadoù-Unanet Amerika dreistmoullet <small>HAWAII</small> (1928 ha 1937) === [[Timbroù Hebridez-Nevez|Hebridez-Nevez]] === *Statud : Bro warezet gant Bro-C’hall hag ar Rouantelezh-Unanet (1887-1906). Condominium (1906-1980).Stad dizalc’h dindan anv [[Vanuatu]] abaoe 1980. *Alc’hwez : ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES</small>(1908) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEW HEBRIDES. CONDOMINIUM</small> (1908-1909) ** Timbroù Kaledonia-Nevez dreistmoullet gant <small>NOUVELLES HÉBRIDES condominium</small>(1910) ** Timbroù [[Fidji]] dreistmoullet gant <small>NEWHEBRIDES CONDOMINIUM</small> (1911) ** Nouvelles-Hébrides RF pe New Hebrides ER (1911-1950) ** Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1950-1966) ** Condominium des Nouvelles-Hébrides Condominium RF pe New Hebrides ER Condominium (1966-1980) *Pennad kar : [[Timbroù Vanuatu]] === [[Timbroù Rouantelezh Hedjaz|Rouantelezh Hedjaz]] === *Statud : Rouantelezh dizalc’h (1916-1925). Aloubadeg sultanelezh Nedj (1925-1926). Ul lodenn eus Rouantelezh Nedj ha Hedjaz (1926-1932) a voe Rouantelezh [[Arabia Saoudat]] adalek 1932. * Alc’hwez : ** Alc’hwez en arabeg (1916-1925) ** Hedjaz & Nedjd pe Hejaz & Nejd (1929-1932) *Pennad kar : [[Timbroù Arabia Saoudat]] === [[Timbroù Heligoland|Heligoland]] === *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1867-1890). Roet da Alamagn (1890-1944). Dindan dalc’h ar Rouantelezh-Unanet (1944-1952). Staget ouzh Alamagn ar C’hornaoueg (abaoe 1952). *Alc’hwez : Heligoland (1867-1879) === [[Timbroù Holkar|Holkar]] === [[File:1927ca 1anna Indore Mi16 SG18.jpg|dehou|200px]] *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Holkar State Postage (1886-1948) === [[Timbroù Hoi Hao|Hoi Hao]] === *Statud : Burev-post [[Indez-Sina]] e [[Hoi-Hao]], war enezenn [[Hainan]] (Sina) etre 1876 ha 1922. *Alc’hwez : Timbroù Indez-Sina c’hall dreistmoullet gant <small>HOI HAO</small> (1903-1904) pe <small>HOI-HAO</small> (1906-1919) === [[Timbroù Honduras|Honduras]] === *Statud : Republik dizalc’h abaoe 1821. *Alc’hwez : ** Correos de Honduras ** Republica Honduras ** [[Honduras]] (abaoe 1866) === [[Timbroù Honduras Breizh-Veur|Honduras Breizh-Veur (Belize)]] === [[File:1962 4 cent stamp British Honduras.jpg|dehou|200 px]] *Statud : Trevadenn ar Rouantelezh-Unanet (1866-1964). Anvet [[Belize]] e 1973 *Alc’hwez : British Honduras (1866-1973) *Pennad kar : [[Timbroù Belize]] === [[Timbroù Hong Kong|Hong-Kong]] === *Statud : Tiriad dindan dalc’h Breizh-Veur (1862-1997). Melestradurezh [[Japan]] (1945). Staget ouzh [[Republik Pobl Sina]] e 1997 gant ur statud emrenerezh. *Alc’hwez : ** [[Hong Kong]] (1862-1938) ** 香港 Hong Kong (1938-1999) ** 香港 中国 Hong Kong China (abaoe 1999) *Pennad kar : [[Timbroù Sina]] === [[Timbroù Enezeg an Azorez|Horta]] === *Statud : Kêr war enez Fayal (enezeg [[Azorez]]) dindan dalc’h Portugal. *Alc’hwez : Horta Portugal (1892-1899) *Pennadoù kar : [[Timbroù Portugal]] === [[Timbroù Hungaria|Hungaria]] === [[File:Hungary 5874.jpg|dehou|200px]] *Statud : Unvaniezh Aostria hag Hungaria (1867-1918) dindan beli un impalaer hag a zo roue [[Hungaria]] ivez. Melestradurezhioù postel disheñvel en div vro. Stad dizalc’h e 1918 war-bouez an tiriadoù staget ouzh [[Tchekoslovakia]], ouzh Roumania ([[Treuzsilvania]]), ouzh [[Kroatia]], ouzh [[Italia]] ([[Fiume]]). Republik demokratel etre 1918 ha 1919, [[Republik Soviedel Hungaria]] etre 1919 ha 1920. Rouantelezh (1920-1945). Republik (1945-1949). Republik poblek etre 1949 ha 1989. Republik abaoe 1989. *Alc’hwez : ** Timbroù Aostria (1850-1867). Talvoud-gwerzh e “Kreuzer” ** Poltred ar Roue (1867-1871). Talvoud-gwerzh e “Krajcar » ** Magyar Kir. Posta (= Postoù roue Hungaria) (1874-1918) ** Timbroù dreistmoullet gant <small>KOZTARSASAG</small> (=Republik) (1918) ** Magyar Posta (1919) ** Magyar tanácsköztársaság pe dreistmoullet gant « Magyar tanács köztársaság » (1919) ** Magyar Kir. Posta (1920-1921 ha 1923-1945) ** Magyarország (1923-1937) ** Magyar Posta (1945-1990) ** Magyarország (abaoe 1990) *Aloubadeg Serbia : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « Banát-Bácska » (1919) ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant « 1919 Baranya » (1919) *Aloubadeg Roumania (Cluj/Kolosvar ha Oradea/Nagyvarad) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant «Zona de Ocupatie - Romaniá» (1919) *Aloubadeg Roumania ha Serbia e Temesvar/Timisiorra) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet (1919) *Timbroù ar gouarnamant enep-komunour (e Szeged) : ** Timbroù Hungaria dreistmoullet gant “<small>MAGYAR NEMZETI KORMANY</small> (= Gouarnamant Broadel Hungaria – Szeged) (1919) === [[Timbroù Hyderabad|Hyderabad]] === *Statud : Stad-priñselezh Indez Breizh-Veur. Ul lodenn eus [[India]] abaoe 1950. *Alc’hwez : ** Lizherennoù ourdoueg (?) (1869-1912 ha 1931) ** H.E.H. the Nizam’s Government (1927 ha 1937) ** [[Hyderbad]] (1946) ** H.E.H. the Nizam’s Government Postage (1947-1950) *Pennadoù kar : [[Timbroù Indez Breizh-Veur]], [[Timbroù India]] ==Gwelet ivez== *[[Timbroù hervez ar vro I...P]] *[[Timbroù hervez ar vro Q...Z]] [[Rummad:Timbrouriezh]] 8ygnniodzrn2at22da90uu72z39huwc 0 174334 2148026 2147983 2025-06-02T17:33:29Z Ar choler 52661 + lizherenn S 2148026 wikitext text/x-wiki {{Brezhonekaat}} __NOTOC__ [[Gwir aozer]] a vez graet eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer keit ha buhez an aozour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù labourioù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ, evit ar filmoù ez eo 50 vloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> Hervez ar c'henemglev, pad ar gwirioù aozer a vez hervez hini buhez an aozour(ez). Kenemglev Bern a zispleg e vez ur gwarez war ar gwirioù aozer hag a zo 50 vloaz d'an nebeutañ goude marv an aozour<ref name="Bern" />. E kalz Stadoù, evel re [[Unaniezh Europa]] pe re [[Stadoù-Unanet Amerika]],ez eo bet hiraet betek 70 vloaz goude marv an aozour(ez). Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket titouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh man echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | <big>'''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]'''</big> |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) muioc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. |{{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann ; goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberenn kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : oberenn pe arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann ; goude krouidigezh mard oa bet diembannet : labour a-stroll, labour disin pe dindan ul lesanv, oberenn kleweled, embann dalif ; goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe oberenn arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn klewelet en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) an oberenn, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : oberennoù luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al labourioù savet gant meur a zen. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, pezhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit ul labour diembann : labour disin pe dindan ul lesanv, labour savet gant un urzhiataer, sonioù enrollet pe filmoù ; goude ledañ ur programm dre ur servij ledañ niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit ar marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonioù enrollet, filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : labourioù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar filmoù sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) ar film, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : labour disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hetnnet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann (oberenn disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez al labourioù embannet goude marv an den, e-pad 30 vloaz goude-se)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : labour disin pe dindan ul lesanv; labourioù embannet goude goude marv an den e-pad 30 vloaz goude-se. | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al labourioù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : filmoù sinema, arzoù pleustrek, uc'hskeudennoù ; labour disin pe dindan ul lesanv ; labourioù gant un embregerezh ; labourioù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ma vefe echuet, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : filmoù sinema, sonioù enrollet, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, labourioù ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, perzhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : labourioù savet gant an urzhiataer ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : enrolladennoù sonioù pe filmoù ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn embann a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar enrollañ : abadennoù wal al leurenn ; goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù ; goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, enrolladennoù son pe filmoù, labour sevenet gant un urzhiataer. |{{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : filmoù sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù ; galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | Gwirioù [[armerzh]]el : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberenn disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh +70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). |{{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzo kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur ar ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : ffilmoù sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : enrolladennoù son, enrolladennoù son skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. |{{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù savet a-gevret.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar sevener(ez), aozer(ez) ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz dalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe dalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref>Rannvroioù melestradurel dibar e Republik Pobl Sina eo Hong Kong ha [[Macao]] ; ur statud dezho o deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozerien anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : filmoù ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : enrolladurioù sonioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek eus un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). |{{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. N'emañ ket an oberennoù dalif e-barzh. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran, oberennoù graet gant aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO</ref>|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007( | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | |{{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(er) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit aozerien marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit aozerien marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù ganet dre urzhiataer, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù sinema ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet ar film kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disi, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=02/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo/fr |title=Commons:Droit d'auteur par territoire/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù armerzhel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù moral : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, filmoù, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, filmoù.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù moral.<br>70 vloaz evit an aktourien hag ar sonerien mar n'eus bet embann lezenn ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. |{{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kemmadur tipografek goude an embann.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll pe filmoù.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù gouarnamantel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, graet gant ar gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude bloavezh marv an aozer(ez) (da skouer : marv e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031 ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) chimet bev ar pellañ ; filmoù : da aozerien e lakaer ar pennrener/bennrenerez, ar senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit ar film.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. |{{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù savet gant un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>Filmoù sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar pennsevener/bennsevenerez, senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a-ratozh evit ar film. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Signadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skrignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : badennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh ar 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un elmbregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917). | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre urzhiataer.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, filmoù sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/fr |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, filmoù sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : filmoù sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù an arzourien/arzourezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==''(War gempenn)''== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} [[Copyright law of New Zealand|New Zealand]] | Buhez + 50 vloaz (literary, dramatic, musical, or artistic work)<ref name="NZ">{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/nz/nz015en.html|archive-url=https://archive.today/20050127023229/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/nz/nz015en.html|url-status=dead|title=Copyright, Act (Consolidation), 1913 (15/12/1994), (No. 143)|archive-date=27 January 2005 }}</ref>{{rp|s. 22(1)}} | 50 vloaz adalek ar grouidigezh (computer-generated work)<ref name="NZ" />{{rp|s. 22(2)}} | {{graet}}<ref name="NZ" />{{rp|s. 22}} |- valign="top" | {{Arabia Seoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=http://www.sagia.gov.sa/Documents/Laws/Copyright%20Law_En.pdf |title=Royal Decree No: M/41 2nd Rajab 1424 H August 30, 2003 |access-date=8 June 2012 |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20120323004406/http://www.sagia.gov.sa/Documents/Laws/Copyright%20Law_En.pdf |archive-date=23 March 2012 }}</ref> |The period of copyright for the author of a work shall be for the duration of his life and for a period of fifty vloaz following his death.<ref>{{cite web|title=Copyright Law {{!}} The Embassy of The Kingdom of Saudi Arabia|url=https://www.saudiembassy.net/copyright-law|access-date=30 September 2021|website=www.saudiembassy.net|archive-date=30 September 2021|archive-url=https://web.archive.org/web/20210930092405/https://www.saudiembassy.net/copyright-law|title=}}</ref> | |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS''' | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://archive.today/20041128030156/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/cz/cz029en.html |title=Law No. 121/2000 Coll. of 7 April 2000 @ WIPO|accessdate=02/06/2025}}</ref> | 70 vloaza goude an embann (oberennoù disin) | {{graet}} |- valign="top" | Izili an {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref name="EU">{{cite web|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0116:EN:NOT|title=EUR-Lex – 32006L0116 – EN – EUR-Lex|access-date=1 February 2017|archive-date=22 October 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131022050952/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0116:EN:NOT|title=}}</ref>{{rp|Art. 1 (1)}} | Anonymous pe dindan ul lesanv works only: "70 vloaz after the work is lawfully made available to the public" (Art.1(3)). Protection ends if the work is not made available within 70 vloaz adalek ar grouidigezh. (Art.1(6)).<ref name="EU" />{{rp|Art. 1 (3), (6)}} | {{graet}}<ref name="EU" />{{rp|Art. 8 (1)}} |- valign="top" | {{Taiwan}} [[Copyright law of China|Taiwan]] (Republic of China) | Buhez + 50 vloaz (except posthumous works first published 40 to 50 vloaz after death)<ref name="Taiwan">{{cite web|url=http://law.moj.gov.tw/Eng/LawClass/LawAll.aspx?PCode=J0070017|title=Laws & Regulations Database and The Republic of China|access-date=1 February 2017|archive-date=8 January 2016|archive-url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://law.moj.gov.tw/Eng/LawClass/LawAll.aspx?PCode=J0070017|title=}}</ref>{{rp|Art. 30}} | 50 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv work)<ref name="Taiwan" />{{rp|Art. 32}} <br>50 vloaz adalek an embann; 50 vloaz adalek ar grouidigezh if unpublished (corporate works; photographic works, audiovisual works, sound recordings, and performances)<ref name="Taiwan" />{{rp|Arts. 33, 34}} <br>10 vloaz adalek an embann (posthumous works first published 40 to 50 vloaz after death)<ref name="Taiwan" />{{rp|Art. 30}} | {{graet}}<ref name="Taiwan" />{{rp|Art. 35}} |- valign="top" | {{Tadjikistan}} [[Copyright law of Tajikistan|Tajikistan]] | Berne | | |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>s. 14, {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/tz_copyright_1999_en.pdf?URL_ID=30235&filename=11417323283tz_copyright_1999_en.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=590164&name=tz_copyright_1999_en.pdf&location=user-S%2F Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999]</ref> | | |- valign="top" | {{Thailand}} [[Copyright law of Thailand|Thailand]] | Buhez + 50 vloaz<ref>s. 19, {{cite web|url=https://archive.today/20050119152947/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/th/th001en.html Copyright Act, B.E. 2537 (1994)]</ref> | 50 vloaz adalek an embann or 50 vloaz adalek ar grouidigezh if not published within 50 vloaz adalek ar grouidigezh | |- valign="top" | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref name=autogenerated16>Art. 119, {{cite web|url=https://www.mj.gov.tl/jornal/public/docs/2022/serie_1/SERIE_I_NO_51_A.pdf#page=39 Law No. 14/2022]</ref> | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 70 vloaz | | |- valign="top" | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>Art. 36, {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/tg_copyright_1991_fr.pdf?URL_ID=30414&filename=11425072893tg_copyright_1991_fr.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=406706&name=tg_copyright_1991_fr.pdf&location=user-S%2F Loi no. 91-12 portant protection du droit d'auteur, du folklore et des droits voisins]</ref> | | |- valign="top" | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/to_copyright_1988_en.pdf?URL_ID=30403&filename=11424990073to_copyright_1988_en.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=464691&name=to_copyright_1988_en.pdf&location=user-S%2F s. 13, Copyright Act (Cap. 121)]</ref> | | |- valign="top" | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/tt/tt0032en.html s. 19, Copyright Act, 1997]{{dead link|date=November 2015}}</ref> | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=https://archive.today/20050115224617/http://www.wipo.int/clea/docs_new/fr/tn/tn022fr.html Art. 18, Loi no. 94-36]</ref> | * Authors' rights : ** economic rights: reproduction right; right of adaptation and translation; public performance right; broadcasting right; right of communication to the public by cable or satellite or any other means; right of communication of a broadcast work in a public place. ** moral rights: right to claim authorship; right to object modification; right of disclosure; right of withdrawal. * Performers' rights: The law contains no provisions regarding performers. * Broadcasters' rights: The law contains no provisions regarding broadcasters.<ref>{{cite web|title = Copyright and related rights in Tunisia|url = http://euromedaudiovisuel.net/p.aspx?t=general&mid=53&l=en&did=87|website = Euromed Audiovisual|access-date = 31 January 2016|url-status = dead|archive-url = https://web.archive.org/web/20160304131604/http://euromedaudiovisuel.net/p.aspx?t=general&mid=53&l=en&did=87|archive-date = 4 March 2016}}</ref> | |- valign="top" | {{Turkia}} [[Copyright law of Turkey|Turkey]] | Buhez + 70 vloaz<ref>{{cite web|url=https://archive.today/20041110203152/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/tr/tr001en.html Art. 27, Law No. 5846 of 5 December 1951]</ref> | 70 vloaz adalek an embann for work-for-hire | |- valign="top" | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>Art. 1094, {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20040924075951/http://www.medialaw.ru/publications/books/book46/11.html Civil Code of Turkmenistan]</ref> | | |- valign="top" | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref name=autogenerated6 /> | | |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=02/05/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : labourioù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz<br/>[Buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref name="ua">Art. 28, {{cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=142655 Law of Ukraine on Copyright and Related Rights, 1993 with amendments 2004] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130929121620/http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=142655 |date=29 September 2013 }}</ref> | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv work)<br/>70 vloaz adalek an embann (published within 30 vloaz from authors' deaths)<ref name="ua" /> | {{graet}}<ref name="ua" /> |- valign="top" | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>s. 20, {{cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7 Federal Law No. 7 of 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130704154135/http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7 |date=4 July 2013 }}</ref> | | |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{cite web|url=https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/17616-2003|title=Ley N° 17616|website=impo.com.uy|language=es|access-date=7 January 2018|archive-date=8 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180108062811/https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/17616-2003|title=}}</ref> |70 vloaz after the work is made available (disin and pseudonymous works)<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/9739-1937/17|title=Ley N° 9739|website=impo.com.uy|language=es|access-date=7 January 2018|archive-date=8 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180108174831/https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/9739-1937/17|title=}}</ref> 70 vloaz adalek an embann (collective works)<ref name=":0" /> |{{graet}}<ref name=":0" /> |- valign="top" | {{Vanuatu}} {{anchor|V}} | Buhez + 50 vloaz<ref name="vanuatucopy2000">{{cite web|url=http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/vu/vu039en.pdf Art. 19, Copyright and Related Rights Act 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140316052752/http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/vu/vu039en.pdf |date=16 March 2014 }}</ref> | 25 bloaz goude krouadenn an oberenn (labourioù pe arzoù plastek)<br> 50 vloaz goude ma vije echu: goude fin al labour war an oberenn, deiziad ar c'hentañ diskouezadenn da arvesterien foran pe deiziad ar c'hentañ embann (labourioù embannet disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll pe kleweled)<ref name="vanuatucopy2000" /><br> 50 vloaz goude marv an aozour diwezhañ (labourioù a-stroll pe kenlabourioù)<ref name="vanuatucopy2000" /> | {{graet}}<ref name="vanuatucopy2000" /> |- valign="top" | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{cite web |title=N. XII. Legge sil diritto di autore |year=1960 |url=http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/va_copyright_1960_it.pdf?URL_ID=30483&filename=11430217273va_copyright_1960_it.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=85982&name=va_copyright_1960_it.pdf&location=user-S/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/va_copyright_1960_it.pdf?URL_ID=30483&filename=11430217273va_copyright_1960_it.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=85982&name=va_copyright_1960_it.pdf&location=user-S%2F |url-status=dead |archive-date=8 January 2016 |access-date=8 June 2012 }}</ref> | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref name="Venezuela">{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/ve/ve010en.html|archive-url=https://archive.today/20041128031300/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/ve/ve010en.html|url-status=dead|title=Ley sobre el Dercho de Autor as modified by the Decreto del 14 de agosto de 1993|archive-date=28 November 2004 }}</ref> | 60 vloaz adalek an embann; 60 vloaz adalek ar grouidigezh ma z'eo diembann (ul labour kleweled, ul labour ledanaet pe program urzhiataer)<ref name="Venezuela" />{{rp|Art. 37}} 60 vloaz goude an embann (labour disin pe dindan ul lesanv)<ref name="Venezuela" /> | {{graet}}<ref name="Venezuela" /> |- valign="top" | {{Vietnam}} | Berne | | |- valign="top" | {{Yemen}} {{anchor|Y}} | Buhez + 30 vloaz | 10 vloaz adalek an embann eus ar 1añ a viz Genver eus ar bloavezh evit ar luc'hskeudennoù; 25 bloaz adalek deiziad ar broduerezh, adalek ar 1añ a viz Genver eus bloavezh ar broduerezh evit ur film sinema pe skinwel.<ref name="Yemen">{{cite web |title=Intellectual Property Law. Law No. 19 for the Year 1994. |work=Official Gazette No. 20 issued on 27 Jumada I, 1415 A.H. corresponding to 31 October 1994 |date=31 October 1994 |url=http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ye/ye004en.pdf |access-date=13 April 2014 |archive-date=14 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140414101148/http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ye/ye004en.pdf |title= }}</ref> Ur wech echuet gant an amzer gwirioù aotre, an oberenn a "''c'hell'' dont da vezañ perc'henn ar Stad" .<ref name="Yemen" /> | |- valign="top" | {{Zambia}} {{anchor|Z}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/zm_copyright_1994_en.pdf?URL_ID=30413&filename=11425068613zm_copyright_1994_en.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=339255&name=zm_copyright_1994_en.pdf&location=user-S%2F s. 12, Copyright and Performance Rights Act, 1994]</ref> | | |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>Lennegezh, pezhioù c'hoari pe oberennoù sonerezh; oberennoù nann poltrijet.</ref><ref name="Zimbabwe">{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/en/text_html.jsp|archive-url=https://archive.today/20080609033439/http://www.wipo.int/clea/en/text_html.jsp?lang=en&id=4095|url-status=dead|title=Zimbabwe: Copyright, Act (Ch. 26:1 Consolidation), 1966 (1981), No. 60 (No. 29)| archive-date=9 June 2008 }}</ref>{{rp|s. 5(3), 6(3)(a)}} | 50 vloaz goude an embann (luc'hskeudennoù)<ref name="Zimbabwe" /> <br>50 vloaz goude ar grouidigezh (enrolladennoù son)<ref name="Zimbabwe" /> <br>50 vloaz goude an embann (filmoù sinema, pe skignet)<ref name="Zimbabwe" /> | {{graet}}<ref name="Zimbabwe" />{{rp|s. 6, 16–18}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] ezflkyfh1ttnkzvzg5dj44xpyz3062w 2148082 2148026 2025-06-03T07:52:26Z Ar choler 52661 + lizherenn T 2148082 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer]] a vez graet eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer keit ha buhez an aozour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù labourioù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ, evit ar filmoù ez eo 50 vloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> Hervez ar c'henemglev, pad ar gwirioù aozer a vez hervez hini buhez an aozour(ez). Kenemglev Bern a zispleg e vez ur gwarez war ar gwirioù aozer hag a zo 50 vloaz d'an nebeutañ goude marv an aozour<ref name="Bern" />. E kalz Stadoù, evel re [[Unaniezh Europa]] pe re [[Stadoù-Unanet Amerika]],ez eo bet hiraet betek 70 vloaz goude marv an aozour(ez). Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket titouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh man echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | <big>'''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]'''</big> |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) muioc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. |{{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann ; goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberenn kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : oberenn pe arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann ; goude krouidigezh mard oa bet diembannet : labour a-stroll, labour disin pe dindan ul lesanv, oberenn kleweled, embann dalif ; goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe oberenn arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn klewelet en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) an oberenn, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : oberennoù luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al labourioù savet gant meur a zen. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, pezhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit ul labour diembann : labour disin pe dindan ul lesanv, labour savet gant un urzhiataer, sonioù enrollet pe filmoù ; goude ledañ ur programm dre ur servij ledañ niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit ar marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonioù enrollet, filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : labourioù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar filmoù sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) ar film, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : labour disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hetnnet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann (oberenn disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez al labourioù embannet goude marv an den, e-pad 30 vloaz goude-se)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : labour disin pe dindan ul lesanv; labourioù embannet goude goude marv an den e-pad 30 vloaz goude-se. | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al labourioù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : filmoù sinema, arzoù pleustrek, uc'hskeudennoù ; labour disin pe dindan ul lesanv ; labourioù gant un embregerezh ; labourioù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ma vefe echuet, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : filmoù sinema, sonioù enrollet, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, labourioù ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, perzhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : labourioù savet gant an urzhiataer ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : enrolladennoù sonioù pe filmoù ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn embann a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar enrollañ : abadennoù wal al leurenn ; goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù ; goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, enrolladennoù son pe filmoù, labour sevenet gant un urzhiataer. |{{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : filmoù sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù ; galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù [[armerzh]]el : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberenn disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh +70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). |{{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzo kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur ar ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : ffilmoù sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : enrolladennoù son, enrolladennoù son skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. |{{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù savet a-gevret.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar sevener(ez), aozer(ez) ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz dalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe dalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref>Rannvroioù melestradurel dibar e Republik Pobl Sina eo Hong Kong ha [[Macao]] ; ur statud dezho o deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozerien anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : filmoù ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : enrolladurioù sonioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek eus un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). |{{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. N'emañ ket an oberennoù dalif e-barzh. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran, oberennoù graet gant aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO</ref>|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007( | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | |{{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(er) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit aozerien marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit aozerien marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù ganet dre urzhiataer, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù sinema ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet ar film kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disi, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |titleCommons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù armerzhel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, filmoù, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, filmoù.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien:c'hoarierezed mar n'eus bet embann lezenn ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. |{{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kemmadur tipografek goude an embann.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll pe filmoù.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù gouarnamantel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, graet gant ar gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude bloavezh marv an aozer(ez) (da skouer : marv e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031 ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) chimet bev ar pellañ ; filmoù : da aozerien e lakaer ar pennrener/bennrenerez, ar senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit ar film.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. |{{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù savet gant un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>Filmoù sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar pennsevener/bennsevenerez, senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a-ratozh evit ar film. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Signadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skrignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : badennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh ar 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un elmbregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917). | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre urzhiataer.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, filmoù sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, filmoù sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : filmoù sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien/c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html |title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025]]</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Tanzania/en |title=Commons:Copyright rules by territory/Tanzania @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skingomz ; kinnig d'an dud dre fun, loarell pe forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skingomz en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien : n'eus netra el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus netra el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 @ WIPO |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==''(War gempenn)''== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref name="EU">{{cite web|url=http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0116:EN:NOT|title=EUR-Lex – 32006L0116 – EN – EUR-Lex|access-date=1 February 2017|archive-date=22 October 2013|archive-url=https://web.archive.org/web/20131022050952/http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:32006L0116:EN:NOT|title=}}</ref>{{rp|Art. 1 (1)}} | Anonymous pe dindan ul lesanv works only: "70 vloaz after the work is lawfully made available to the public" (Art.1(3)). Protection ends if the work is not made available within 70 vloaz adalek ar grouidigezh. (Art.1(6)).<ref name="EU" />{{rp|Art. 1 (3), (6)}} | {{graet}}<ref name="EU" />{{rp|Art. 8 (1)}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=02/05/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : labourioù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz<br/>[Buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref name="ua">Art. 28, {{cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=142655 Law of Ukraine on Copyright and Related Rights, 1993 with amendments 2004] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130929121620/http://www.wipo.int/wipolex/en/text.jsp?file_id=142655 |date=29 September 2013 }}</ref> | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv work)<br/>70 vloaz adalek an embann (published within 30 vloaz from authors' deaths)<ref name="ua" /> | {{graet}}<ref name="ua" /> |- valign="top" | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>s. 20, {{cite web|url=http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7 Federal Law No. 7 of 2002] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130704154135/http://www.wipo.int/wipolex/en/details.jsp?id=7 |date=4 July 2013 }}</ref> | | |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{cite web|url=https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/17616-2003|title=Ley N° 17616|website=impo.com.uy|language=es|access-date=7 January 2018|archive-date=8 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180108062811/https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/17616-2003|title=}}</ref> |70 vloaz after the work is made available (disin and pseudonymous works)<ref name=":0">{{cite web|url=https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/9739-1937/17|title=Ley N° 9739|website=impo.com.uy|language=es|access-date=7 January 2018|archive-date=8 January 2018|archive-url=https://web.archive.org/web/20180108174831/https://www.impo.com.uy/bases/le{{graet}}/9739-1937/17|title=}}</ref> 70 vloaz adalek an embann (collective works)<ref name=":0" /> |{{graet}}<ref name=":0" /> |- valign="top" | {{Vanuatu}} {{anchor|V}} | Buhez + 50 vloaz<ref name="vanuatucopy2000">{{cite web|url=http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/vu/vu039en.pdf Art. 19, Copyright and Related Rights Act 2000] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140316052752/http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/vu/vu039en.pdf |date=16 March 2014 }}</ref> | 25 bloaz goude krouadenn an oberenn (labourioù pe arzoù plastek)<br> 50 vloaz goude ma vije echu: goude fin al labour war an oberenn, deiziad ar c'hentañ diskouezadenn da arvesterien foran pe deiziad ar c'hentañ embann (labourioù embannet disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll pe kleweled)<ref name="vanuatucopy2000" /><br> 50 vloaz goude marv an aozour diwezhañ (labourioù a-stroll pe kenlabourioù)<ref name="vanuatucopy2000" /> | {{graet}}<ref name="vanuatucopy2000" /> |- valign="top" | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{cite web |title=N. XII. Legge sil diritto di autore |year=1960 |url=http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/va_copyright_1960_it.pdf?URL_ID=30483&filename=11430217273va_copyright_1960_it.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=85982&name=va_copyright_1960_it.pdf&location=user-S/ |archive-url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/va_copyright_1960_it.pdf?URL_ID=30483&filename=11430217273va_copyright_1960_it.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=85982&name=va_copyright_1960_it.pdf&location=user-S%2F |url-status=dead |archive-date=8 January 2016 |access-date=8 June 2012 }}</ref> | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref name="Venezuela">{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/ve/ve010en.html|archive-url=https://archive.today/20041128031300/http://www.wipo.int/clea/docs_new/en/ve/ve010en.html|url-status=dead|title=Ley sobre el Dercho de Autor as modified by the Decreto del 14 de agosto de 1993|archive-date=28 November 2004 }}</ref> | 60 vloaz adalek an embann; 60 vloaz adalek ar grouidigezh ma z'eo diembann (ul labour kleweled, ul labour ledanaet pe program urzhiataer)<ref name="Venezuela" />{{rp|Art. 37}} 60 vloaz goude an embann (labour disin pe dindan ul lesanv)<ref name="Venezuela" /> | {{graet}}<ref name="Venezuela" /> |- valign="top" | {{Vietnam}} | Berne | | |- valign="top" | {{Yemen}} {{anchor|Y}} | Buhez + 30 vloaz | 10 vloaz adalek an embann eus ar 1añ a viz Genver eus ar bloavezh evit ar luc'hskeudennoù; 25 bloaz adalek deiziad ar broduerezh, adalek ar 1añ a viz Genver eus bloavezh ar broduerezh evit ur film sinema pe skinwel.<ref name="Yemen">{{cite web |title=Intellectual Property Law. Law No. 19 for the Year 1994. |work=Official Gazette No. 20 issued on 27 Jumada I, 1415 A.H. corresponding to 31 October 1994 |date=31 October 1994 |url=http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ye/ye004en.pdf |access-date=13 April 2014 |archive-date=14 April 2014 |archive-url=https://web.archive.org/web/20140414101148/http://www.wipo.int/edocs/lexdocs/laws/en/ye/ye004en.pdf |title= }}</ref> Ur wech echuet gant an amzer gwirioù aotre, an oberenn a "''c'hell'' dont da vezañ perc'henn ar Stad" .<ref name="Yemen" /> | |- valign="top" | {{Zambia}} {{anchor|Z}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{cite web|url=https://web.archive.org/web/20160108161936/http://portal.unesco.org/culture/admin/file_download.php/zm_copyright_1994_en.pdf?URL_ID=30413&filename=11425068613zm_copyright_1994_en.pdf&filetype=application%2Fpdf&filesize=339255&name=zm_copyright_1994_en.pdf&location=user-S%2F s. 12, Copyright and Performance Rights Act, 1994]</ref> | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre urzhiataer. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>Lennegezh, pezhioù c'hoari pe oberennoù sonerezh; oberennoù nann poltrijet.</ref><ref name="Zimbabwe">{{cite web|url=http://www.wipo.int/clea/en/text_html.jsp|archive-url=https://archive.today/20080609033439/http://www.wipo.int/clea/en/text_html.jsp?lang=en&id=4095|url-status=dead|title=Zimbabwe: Copyright, Act (Ch. 26:1 Consolidation), 1966 (1981), No. 60 (No. 29)| archive-date=9 June 2008 }}</ref>{{rp|s. 5(3), 6(3)(a)}} | 50 vloaz goude an embann (luc'hskeudennoù)<ref name="Zimbabwe" /> <br>50 vloaz goude ar grouidigezh (enrolladennoù son)<ref name="Zimbabwe" /> <br>50 vloaz goude an embann (filmoù sinema, pe skignet)<ref name="Zimbabwe" /> | {{graet}}<ref name="Zimbabwe" />{{rp|s. 6, 16–18}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] ryqeaugi8sr6rmo182hgu4chh622j2x 2148088 2148082 2025-06-03T09:18:45Z Ar choler 52661 lizherennoù T → Z 2148088 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer]] a vez graet eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer keit ha buhez an aozour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù labourioù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ, evit ar filmoù ez eo 50 vloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> Hervez ar c'henemglev, pad ar gwirioù aozer a vez hervez hini buhez an aozour(ez). Kenemglev Bern a zispleg e vez ur gwarez war ar gwirioù aozer hag a zo 50 vloaz d'an nebeutañ goude marv an aozour<ref name="Bern" />. E kalz Stadoù, evel re [[Unaniezh Europa]] pe re [[Stadoù-Unanet Amerika]],ez eo bet hiraet betek 70 vloaz goude marv an aozour(ez). Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket titouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh man echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | <big>'''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]'''</big> |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) muioc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. |{{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann ; goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberenn kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : oberenn pe arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann ; goude krouidigezh mard oa bet diembannet : labour a-stroll, labour disin pe dindan ul lesanv, oberenn kleweled, embann dalif ; goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe oberenn arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn klewelet en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) an oberenn, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : oberennoù luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al labourioù savet gant meur a zen. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, pezhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit ul labour diembann : labour disin pe dindan ul lesanv, labour savet gant un urzhiataer, sonioù enrollet pe filmoù ; goude ledañ ur programm dre ur servij ledañ niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit ar marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonioù enrollet, filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : labourioù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar filmoù sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) ar film, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : labour disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hetnnet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann (oberenn disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez al labourioù embannet goude marv an den, e-pad 30 vloaz goude-se)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : labour disin pe dindan ul lesanv; labourioù embannet goude goude marv an den e-pad 30 vloaz goude-se. | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al labourioù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : filmoù sinema, arzoù pleustrek, uc'hskeudennoù ; labour disin pe dindan ul lesanv ; labourioù gant un embregerezh ; labourioù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ma vefe echuet, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : filmoù sinema, sonioù enrollet, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, labourioù ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, perzhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : labourioù savet gant an urzhiataer ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : enrolladennoù sonioù pe filmoù ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn embann a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar enrollañ : abadennoù wal al leurenn ; goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù ; goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, enrolladennoù son pe filmoù, labour sevenet gant un urzhiataer. |{{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : filmoù sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù ; galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù [[armerzh]]el : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberenn disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh +70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). |{{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzo kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur ar ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : ffilmoù sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : enrolladennoù son, enrolladennoù son skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. |{{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar sevener(ez), aozer(ez) ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz dalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe dalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref>Rannvroioù melestradurel dibar e Republik Pobl Sina eo Hong Kong ha [[Macao]] ; ur statud dezho o deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozerien anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : filmoù ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : enrolladurioù sonioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek eus un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). |{{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. N'emañ ket an oberennoù dalif e-barzh. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran, oberennoù graet gant aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO</ref>|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007( | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | |{{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(er) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit aozerien marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit aozerien marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù ganet dre urzhiataer, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù sinema ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet ar film kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disi, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |titleCommons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù armerzhel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, filmoù, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, filmoù.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien:c'hoarierezed mar n'eus bet embann lezenn ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. |{{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kemmadur tipografek goude an embann.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll pe filmoù.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù gouarnamantel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, graet gant ar gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude bloavezh marv an aozer(ez) (da skouer : marv e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031 ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) chimet bev ar pellañ ; filmoù : da aozerien e lakaer ar pennrener/bennrenerez, ar senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit ar film.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. |{{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù savet gant un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>Filmoù sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar pennsevener/bennsevenerez, senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a-ratozh evit ar film. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Signadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skrignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : badennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh ar 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un elmbregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917). | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre urzhiataer.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, filmoù sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, filmoù sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : filmoù sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien/c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html|title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skingomz ; kinnig d'an dud dre fun, loarell pe forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skingomz en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien : n'eus netra el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus netra el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : labourioù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : labpurioù a-stroll. |{{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, diskuliadenn d'an dud, kentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre urzhiataer. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] rcdl2cl09hexxc2evnf0mjvrbovpygv 2148089 2148088 2025-06-03T09:29:42Z Ar choler 52661 /* I */ + [[Inizi Cook]] 2148089 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer]] a vez graet eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer keit ha buhez an aozour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù labourioù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ, evit ar filmoù ez eo 50 vloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> Hervez ar c'henemglev, pad ar gwirioù aozer a vez hervez hini buhez an aozour(ez). Kenemglev Bern a zispleg e vez ur gwarez war ar gwirioù aozer hag a zo 50 vloaz d'an nebeutañ goude marv an aozour<ref name="Bern" />. E kalz Stadoù, evel re [[Unaniezh Europa]] pe re [[Stadoù-Unanet Amerika]],ez eo bet hiraet betek 70 vloaz goude marv an aozour(ez). Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket titouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh man echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | <big>'''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]'''</big> |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) muioc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. |{{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann ; goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberenn kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : oberenn pe arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann ; goude krouidigezh mard oa bet diembannet : labour a-stroll, labour disin pe dindan ul lesanv, oberenn kleweled, embann dalif ; goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe oberenn arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn klewelet en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) an oberenn, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : oberennoù luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al labourioù savet gant meur a zen. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, pezhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit ul labour diembann : labour disin pe dindan ul lesanv, labour savet gant un urzhiataer, sonioù enrollet pe filmoù ; goude ledañ ur programm dre ur servij ledañ niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit ar marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonioù enrollet, filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : labourioù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar filmoù sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) ar film, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : labour disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hetnnet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann (oberenn disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez al labourioù embannet goude marv an den, e-pad 30 vloaz goude-se)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : labour disin pe dindan ul lesanv; labourioù embannet goude goude marv an den e-pad 30 vloaz goude-se. | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al labourioù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : filmoù sinema, arzoù pleustrek, uc'hskeudennoù ; labour disin pe dindan ul lesanv ; labourioù gant un embregerezh ; labourioù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ma vefe echuet, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : filmoù sinema, sonioù enrollet, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, labourioù ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, perzhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : labourioù savet gant an urzhiataer ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : enrolladennoù sonioù pe filmoù ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn embann a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar enrollañ : abadennoù wal al leurenn ; goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù ; goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, enrolladennoù son pe filmoù, labour sevenet gant un urzhiataer. |{{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : filmoù sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù ; galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù [[armerzh]]el : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberenn disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh +70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). |{{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzo kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur ar ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : ffilmoù sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : enrolladennoù son, enrolladennoù son skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. |{{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar sevener(ez), aozer(ez) ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz dalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe dalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref>Rannvroioù melestradurel dibar e Republik Pobl Sina eo Hong Kong ha [[Macao]] ; ur statud dezho o deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozerien anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : filmoù ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : enrolladurioù sonioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek eus un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). |{{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. N'emañ ket an oberennoù dalif e-barzh. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran, oberennoù graet gant aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Cook}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15477 |title=Copyright Act, 2013 @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent<br>miz Mae 2007. | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù,<br>ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | |{{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(er) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit aozerien marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit aozerien marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù ganet dre urzhiataer, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù sinema ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet ar film kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disi, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |titleCommons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù armerzhel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, filmoù, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, filmoù.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien:c'hoarierezed mar n'eus bet embann lezenn ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. |{{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kemmadur tipografek goude an embann.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll pe filmoù.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù gouarnamantel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, graet gant ar gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude bloavezh marv an aozer(ez) (da skouer : marv e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031 ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) chimet bev ar pellañ ; filmoù : da aozerien e lakaer ar pennrener/bennrenerez, ar senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit ar film.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. |{{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù savet gant un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>Filmoù sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar pennsevener/bennsevenerez, senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a-ratozh evit ar film. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Signadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skrignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : badennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh ar 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un elmbregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917). | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre urzhiataer.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, filmoù sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, filmoù sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : filmoù sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien/c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html|title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skingomz ; kinnig d'an dud dre fun, loarell pe forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skingomz en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien : n'eus netra el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus netra el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : labourioù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : labpurioù a-stroll. |{{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, diskuliadenn d'an dud, kentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre urzhiataer. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] 7d5f2geticej5qhvkn5ow8cbj2h9tik 2148091 2148089 2025-06-03T09:42:58Z Ar choler 52661 + [[Niue]] 2148091 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer]] a vez graet eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer keit ha buhez an aozour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù labourioù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ, evit ar filmoù ez eo 50 vloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> Hervez ar c'henemglev, pad ar gwirioù aozer a vez hervez hini buhez an aozour(ez). Kenemglev Bern a zispleg e vez ur gwarez war ar gwirioù aozer hag a zo 50 vloaz d'an nebeutañ goude marv an aozour<ref name="Bern" />. E kalz Stadoù, evel re [[Unaniezh Europa]] pe re [[Stadoù-Unanet Amerika]],ez eo bet hiraet betek 70 vloaz goude marv an aozour(ez). Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket titouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh man echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | <big>'''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]'''</big> |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) muioc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. |{{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann ; goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberenn kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : oberenn pe arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann ; goude krouidigezh mard oa bet diembannet : labour a-stroll, labour disin pe dindan ul lesanv, oberenn kleweled, embann dalif ; goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe oberenn arz pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn klewelet en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) an oberenn, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : oberennoù luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al labourioù savet gant meur a zen. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, pezhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit ul labour diembann : labour disin pe dindan ul lesanv, labour savet gant un urzhiataer, sonioù enrollet pe filmoù ; goude ledañ ur programm dre ur servij ledañ niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit ar marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonioù enrollet, filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : labourioù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar filmoù sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar re-mañ : pennrener(ez) ar film, aozer(ez) ar senario, aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : labour disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hetnnet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann (oberenn disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez al labourioù embannet goude marv an den, e-pad 30 vloaz goude-se)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : labour disin pe dindan ul lesanv; labourioù embannet goude goude marv an den e-pad 30 vloaz goude-se. | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al labourioù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : filmoù sinema, arzoù pleustrek, uc'hskeudennoù ; labour disin pe dindan ul lesanv ; labourioù gant un embregerezh ; labourioù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ma vefe echuet, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : filmoù sinema, sonioù enrollet, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, labourioù ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, perzhioù-c'hoari, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : labourioù savet gant an urzhiataer ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : enrolladennoù sonioù pe filmoù ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn embann a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar enrollañ : abadennoù wal al leurenn ; goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù ; goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, enrolladennoù son pe filmoù, labour sevenet gant un urzhiataer. |{{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : filmoù sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù ; galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù [[armerzh]]el : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberenn disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh +70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). |{{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzo kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur ar ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : ffilmoù sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : enrolladennoù son, enrolladennoù son skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. |{{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar sevener(ez), aozer(ez) ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz dalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe dalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref>Rannvroioù melestradurel dibar e Republik Pobl Sina eo Hong Kong ha [[Macao]] ; ur statud dezho o deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozerien anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : filmoù ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : enrolladurioù sonioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek eus un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). |{{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. N'emañ ket an oberennoù dalif e-barzh. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran, oberennoù graet gant aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Cook}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15477 |title=Copyright Act, 2013 @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent<br>miz Mae 2007. | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù,<br>ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | |{{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(er) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit aozerien marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit aozerien marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù ganet dre urzhiataer, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembenn an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù sinema ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet ar film kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disi, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |titleCommons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù armerzhel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, filmoù, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, filmoù.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien:c'hoarierezed mar n'eus bet embann lezenn ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. |{{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kemmadur tipografek goude an embann.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll pe filmoù.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù gouarnamantel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, graet gant ar gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Niue}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21661 |title=Tāoga Niue Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe 75 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude bloavezh marv an aozer(ez) (da skouer : marv e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031 ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) chimet bev ar pellañ ; filmoù : da aozerien e lakaer ar pennrener/bennrenerez, ar senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a zo bet skrivet a-ratozh evit ar film.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. |{{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù savet gant un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>Filmoù sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar pennsevener/bennsevenerez, senarioour(ez), aozer(ez) ar c'hendivizoù, aozer(ez) ar sonerezh a-ratozh evit ar film. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Signadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skrignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : badennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh ar 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un elmbregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917). | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, filmoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre urzhiataer.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, filmoù sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha filmoù sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, filmoù sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | |{{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : filmoù sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien/c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html|title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |{{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skingomz ; kinnig d'an dud dre fun, loarell pe forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skingomz en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien : n'eus netra el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus netra el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : labourioù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : labpurioù a-stroll. |{{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, diskuliadenn d'an dud, kentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre urzhiataer. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] jj69lnsnfkrsom538n5bype7l2se492 2148185 2148091 2025-06-03T19:45:41Z Ar choler 52661 adlennadenn 2148185 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer|Gwir aozer(ez)]] ([[saozneg]] : ''copyright'') a reer eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma 'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed e 2012''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer(ez) keit ha buhez an oberour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù oberennoù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> E kalz Stadoù ez eo bet hiraet ar pad 50 vloaz goude ar marv : betek 70 en [[Unaniezh Europa]] hag e [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket ditouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh ma 'z echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | style="font-size:1.4em; padding:0px 10px 0px 10px;"| '''[[#A|A]]''' • '''[[#B|B]]''' • '''[[#C|C]]''' • '''[[#C'H|C'H]]''' • '''[[#D|D]]''' • '''[[#E|E]]''' • '''[[#F|F]]''' • '''[[#G|G]]''' • '''[[#H|H]]''' • '''[[#I|I]]''' • '''[[#J|J]]''' • '''[[#K|K]]''' • '''[[#L|L]]''' • '''[[#M|M]]''' • '''[[#N|N]]''' • '''[[#O|O]]''' • '''[[#P|P]]''' • '''[[#Q|Q]]''' • '''[[#R|R]]''' • '''[[#S|S]]''' • '''[[#T|T]]''' • '''[[#U|U]]''' • '''[[#V|V]]''' • '''[[#W|W]]''' • '''[[#X|X]]''' • '''[[#Y|Y]]''' • '''[[#Z|Z]]''' |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) pelloc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>70 vloaz goude an embann goude an embann, 70 vloaz goude an embann goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberennoù kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard oant bet diembannet : oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, embann dalif<br>50 vloaz goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn kleweled en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al oberennoù a-stroll. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit un oberenn diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet dre stlenneg, sonenrolladurioù pe sinema ; goude skignañ ur programm dre ur servij niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonenrolladurioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann, adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hennet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz ; oberennoù dalif : e-pad 30 vloaz goude marv an aozer(ez)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ e-kerzh an 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : sinema, arzoù pleustrek, luc'hskeudennoù ; oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù gant un embregerezh ; oberennoù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ar grouidigezh, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : sinema, sonenrolladurioù, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, oberennoù graet gant ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : sonenrolladurioù, sinema ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>50 vloaz goude an enrollañ : abadennoù war al leurenn<br>50 vloaz goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù<br>50 vloaz goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladennoù pe sinema, oberennoù sevenet dre stlenneg. | {{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù gladel : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberennoù disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù ha n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh + 70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). | {{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzoù kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur eo ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sonenrolladurioù skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù, oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref name="HKM">Ur rannvro velestradurel zibar e Republik Pobl Sina eo ; ur statud dezhi he deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien hag an aozerezed.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozer(ez) anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : sinema ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran pe etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Cook}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15477 |title=Copyright Act, 2013 @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù aozer(ez) e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007. | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | {{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(ez) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |title=Commons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù gladel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}}<ref name="HKM" /> | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, sinema, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. | {{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll, sinema.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù graet gant ar Gouarnamant. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, oberennoù graet gant ar Gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Niue}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21661 |title=Tāoga Niue Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe 75 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude ar bloaz m'eo marvet an aozer(ez) (da skouer : marvet e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031) ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ ; sinema : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ (seveniñ, senario, kendivizoù, sonerezh bet skrivet a-ratozh evit ar film).<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Skignadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz<ref name="DJG">E 1918 e tilezas Rusia an [[deiziadur juluan]] hag e tegemeras an hini [[deiziadur gregorian|gregorian]].</ref> evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : abadennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh an 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un embregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917)<ref name="DJG" />. | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html |title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skignañ ; kinnig d'an dud dre fun, dre loarell pe dre forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skignet en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : oberennoù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, he diskuliadenn d'an dud, he c'hentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] anms4cg4xti12064giynk6m6pb4jfw3 2148212 2148185 2025-06-04T07:32:11Z Ar choler 52661 /* Taolenn */ CSS 2148212 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer|Gwir aozer(ez)]] ([[saozneg]] : ''copyright'') a reer eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma 'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed e 2012''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer(ez) keit ha buhez an oberour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù oberennoù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> E kalz Stadoù ez eo bet hiraet ar pad 50 vloaz goude ar marv : betek 70 en [[Unaniezh Europa]] hag e [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket ditouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh ma 'z echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | style="font-size:1.4em; font-weight:bold; padding:0px 10px 0px 10px;"| [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] • [[#I|I]] • [[#J|J]] • [[#K|K]] • [[#L|L]] • [[#M|M]] • [[#N|N]] • [[#O|O]] • [[#P|P]] • [[#Q|Q]] • [[#R|R]] • [[#S|S]] • [[#T|T]] • [[#U|U]] • [[#V|V]] • [[#W|W]] • [[#X|X]] • [[#Y|Y]] • [[#Z|Z]] |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) pelloc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>70 vloaz goude an embann goude an embann, 70 vloaz goude an embann goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberennoù kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard oant bet diembannet : oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, embann dalif<br>50 vloaz goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn kleweled en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al oberennoù a-stroll. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit un oberenn diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet dre stlenneg, sonenrolladurioù pe sinema ; goude skignañ ur programm dre ur servij niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonenrolladurioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann, adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hennet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz ; oberennoù dalif : e-pad 30 vloaz goude marv an aozer(ez)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ e-kerzh an 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : sinema, arzoù pleustrek, luc'hskeudennoù ; oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù gant un embregerezh ; oberennoù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ar grouidigezh, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : sinema, sonenrolladurioù, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, oberennoù graet gant ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : sonenrolladurioù, sinema ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>50 vloaz goude an enrollañ : abadennoù war al leurenn<br>50 vloaz goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù<br>50 vloaz goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladennoù pe sinema, oberennoù sevenet dre stlenneg. | {{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù gladel : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberennoù disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù ha n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh + 70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). | {{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzoù kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur eo ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sonenrolladurioù skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù, oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref name="HKM">Ur rannvro velestradurel zibar e Republik Pobl Sina eo ; ur statud dezhi he deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien hag an aozerezed.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozer(ez) anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : sinema ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran pe etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Cook}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15477 |title=Copyright Act, 2013 @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù aozer(ez) e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007. | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | {{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(ez) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |title=Commons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù gladel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}}<ref name="HKM" /> | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, sinema, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. | {{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll, sinema.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù graet gant ar Gouarnamant. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, oberennoù graet gant ar Gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Niue}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21661 |title=Tāoga Niue Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe 75 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude ar bloaz m'eo marvet an aozer(ez) (da skouer : marvet e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031) ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ ; sinema : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ (seveniñ, senario, kendivizoù, sonerezh bet skrivet a-ratozh evit ar film).<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Skignadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz<ref name="DJG">E 1918 e tilezas Rusia an [[deiziadur juluan]] hag e tegemeras an hini [[deiziadur gregorian|gregorian]].</ref> evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : abadennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh an 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un embregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917)<ref name="DJG" />. | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html |title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skignañ ; kinnig d'an dud dre fun, dre loarell pe dre forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skignet en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : oberennoù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, he diskuliadenn d'an dud, he c'hentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] pl206d6hbsxznenb3vk96tyynwd6avu 2148292 2148212 2025-06-04T19:21:50Z Ar choler 52661 + messagebox AI 2148292 wikitext text/x-wiki __NOTOC__ <div style="float:right; width:150px; background-color:#ff9; border-radius:5em; margin-left:15px;">[[Restr:Intellectual property Noun project.svg|150px]]</div> [[Gwir aozer|Gwir aozer(ez)]] ([[saozneg]] : ''copyright'') a reer eus ar gwir da eilañ pe da embann un oberenn bennak. Ledan eo termenadur an oberoù "eilañ" pe "embann" : lakaat un oberenn en ur stumm elektronek, he zreiñ en ur yezh all, he azasaat evit ar [[skinwel]], pe he embann war Internet. Gwirioù aozer zo war un oberenn pe ul labour a zo [[lennegezh|lennegel]] pe [[arz]]el. An droienn ledan-se a dalvez koulz lavaret evit an holl oberennoù savet diwar ur striv arzel dibar. Ar gwirioù aozer a warez un doare da embann ur soñj ha n'eo ket ar soñj e-unan. Un dastumadenn fedoù a c'hell bezañ gwarezet ma 'z eus bet ul labour dibar evit he sevel. {| align="center" |+ '''Padelezh ar gwirioù aozer er bed e 2012''' | colspan="3"| [[File:World copyright-terms nokey.svg|600px]] |- | {{legend|#66a818|Buhez + 30 vloaz}} ||{{legend|#ffd525|Buhez + 50 vloaz}} ||{{legend|#a87717|Buhez + 60 vloaz}} |- | {{legend|#e1950c|Buhez + 70 vloaz}} ||{{legend|#4f4c71|Buhez + 75 vloaz}} ||{{legend|#149f78|Buhez + 80 vloaz}} |- | {{legend|#ff0|Buhez + 95 vloaz}} ||{{legend|#463c34|Buhez + 100 vloaz}} ||{{legend|#e1e1e1|Dianav}} |} ==Kenemglev Bern== [[Kenemglev Bern]], bet sinet d'an {{deiziad|9|Gwengolo|1886}} ha lakaet e pleustr d'ar {{deiziad|5|Kerzu|1887}}, a embann e pad ar gwirioù aozer(ez) keit ha buhez an oberour(ez), ha 50 vloaz ouzhpenn goude marv hennezh pe honnezh<ref name="Bern">{{fr}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/fr/text/283699#P131_25534 |title=Kenemglev Bern, mellad 7 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}} – WIPO = ''World Intellectual Property Organization'' – {{fr}} ''Organisation mondiale de la propriété intellectuelle'' (OMPI).</ref>. Berroc'h eo ar pad evit lod eus ar rummadoù oberennoù : da skouer, evit an arzoù pleustrek ez eo 25 bloaz da nebeutañ. E kalz broioù ez eus bet dibabet ur gwarez hiroc'h, evel ma vez gwir d'ober. <gallery mode="packed" heights="220px" caption="Sinerien Kenemglev Bern">Berne Convention signatories.svg</gallery> E kalz Stadoù ez eo bet hiraet ar pad 50 vloaz goude ar marv : betek 70 en [[Unaniezh Europa]] hag e [[Stadoù-Unanet Amerika]]. Un nebeud Stadoù o deus ledanaet gwarez ar gwirioù aozer pelloc'h c'hoazh : e [[Mec'hiko]] ez eo 100 vloaz goude marv an aozour(ez). <div class="messagebox" style=text-align:center;">Merkit e c'hall pep Stad kemmañ he lezennoù pa gar.<br>Kalz kemmoù a vo en dazont tost, en abeg d'an [[naouegezh artifisiel|naouegezh kalvezadel]].</div> ==Taolenn== * '''Lec'hioù''' : Stadoù, rannvroioù, aozadurioù. * '''Pad''' : diazezet war deiziad marv an aozourien hag an aozourezed. Pa n'eus ket ditouroù resis evit ur vro e vez embannet ar gwirioù berrañ, evel : :• ul lec'h en deus sinet Kenemglev Bern : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez), nemet evit al luc'hskeudennoù ; :• un ezel ouzh [[Aozadur Bedel ar C'henwerzh]] / ABK (''Agreement on Trade-Related Aspects of Intellectual Property Rights (TRIPS)'') : d'an nebeutañ + 50 vloaz goude marv an aozer(ez) ; :• emstriver evit bezañ ezel ouzh Unaniezh Europa : + 70 vloaz goude marv an aozer(ez). * '''Embann''' : ar gwirioù diazezet war an deiziad ma voe embannet ur skrid pe an hini ma voe diskouezet un oberenn arzel. * '''Diwezh''' : betek dibenn ar bloavezh ma 'z echu ar gwirioù e padont, nemet e vefe merket disheñvel el lezenn. {| class="wikitable" style="margin:auto;" |- | style="font-size:1.4em; font-weight:bold; padding:0px 10px 0px 10px;"| [[#A|A]] • [[#B|B]] • [[#C|C]] • [[#C'H|C'H]] • [[#D|D]] • [[#E|E]] • [[#F|F]] • [[#G|G]] • [[#H|H]] • [[#I|I]] • [[#J|J]] • [[#K|K]] • [[#L|L]] • [[#M|M]] • [[#N|N]] • [[#O|O]] • [[#P|P]] • [[#Q|Q]] • [[#R|R]] • [[#S|S]] • [[#T|T]] • [[#U|U]] • [[#V|V]] • [[#W|W]] • [[#X|X]] • [[#Y|Y]] • [[#Z|Z]] |} <div class="center">ALC'HWEZ : '''Bern''' = sinerien Emglev Bern • '''TRIPS''' = izili ouzh ABK • '''UE''' = izili ouzh Unaniezh Europa • '''WCT''' = ''WIPO Copyright Treaty''</div> ==A== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Afghanistan}} || Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10197 |title=(Copyright Law, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; embann dalif ; oberennoù kleweled ; luc'hskeudennoù, oberennoù livet pe treset ; fonogrammoù. | {{graet}}<ref>Hervez an deiziataer afghan.</ref> |- valign="top" | {{Alamagn}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21825 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann kentañ pe an diskouez kentañ mard eo aet ar gwirioù da get a-raok an embann pe an diskouez, pe mar n'eo bet biskoazh gwarezet an oberenn en Alamagn ha marvet eo an aozer(ez) pelloc'h eget 70 vloaz kent an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Albania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21610 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>70 vloaz goude an embann goude an embann, 70 vloaz goude an embann goude ar grouidigezh ma oa chomet diembann : luc'hskeudennoù pe oberennoù kleweled gant meur a berc'henn kevret.<br>25 bloaz goude ar produerezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aljeria}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an embannadennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1194 |title=Ordinance on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard oant bet diembannet : oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, embann dalif<br>50 vloaz goude krouidigezh an oberenn : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Andorra}} | Buhez + 70 vloaz (gwirioù heñvel zo war un oberenn kleweled en Andorra, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6925 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=20/05/2025}}</ref>). | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh pa oa diembann : labour a-stroll pe aozour(ez) dianav. | {{graet}} |- valign="top" | {{Angola}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}.</ref>.<br>Buhez + 45 bloaz : luc'hskeudennoù pe arzoù pleustrek. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Anguilla}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20120303001229/http://www.iprfirm.com/anguilla/introduction.htm |title=World Intellectual Property, 2007 @ International Property Rights|accessdate=30/02/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude marv an aozour(ez) pe hini pennrener(ez) al oberennoù a-stroll. | |- valign="top" | {{Antigua ha Barbuda}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel gant gwirioù aotre<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5907 |title=Copyright, Act 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann ; adalek ar grouidigezh evit un oberenn diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet dre stlenneg, sonenrolladurioù pe sinema ; goude skignañ ur programm dre ur servij niverel.<br>25 bloaz goude embann un oberenn aozet dre zorn. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aod an Olifant}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez oberennoù dalif bet embannet e-kerzh ar predad-se<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16840 |title=Law No. 2016-555, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : luc'hskeudennoù, kleweled, arzoù pleustrek ; oberennoù disin pe dindan lesanv ; oberennoù dalif. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostralia}}<ref>Tiriadoù diavaez e-barzh.</ref> | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21915 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : marvioù a-raok 1955. | 70 vloaz goude an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel ha sonenrolladurioù skignet.<br>25 bloaz goude an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aostria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22638 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> ; gwirioù heñvel zo war ar sinema, jedet hervez an den diwezhañ o chom bev a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann, adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Arabia Saoudat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19412 |title=Copyright Law, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Arc'hantina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21169 |title=Copyright Law, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : labour preder disin perc'hennet gant un aozadur, un embregerezh pe un hinienn lezennel.<br>Fonogrammoù : 70 vloaz goude an embann kentañ.<br>Oberennoù sinema : 50 vloaz goude an den bev diwezhañ (senario, filmaozañ, produiñ, ha sonerezh evit ar c'homediennoù war gan).<br>Luc'hskeudennoù : 20 vloaz goude an embann kentañ. | {{graet}} |- valign="top" | {{Armenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15942 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Aruba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=http://www.opi-aruba.org/copyrights_answer.htm#:~:text=Copyright%20lasts%20for%20the%20life,and%20anyone%20can%20use%20it. |title=What is Copyright? (2007) @ Aruba Bureau of Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Azerbaidjan}} | Buhez + 70 vloaz ; oberennoù dalif : e-pad 30 vloaz goude marv an aozer(ez)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22657 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ e-kerzh an 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==B== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Bahamas}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21445 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bahrein}} | Buhez + 50 vloaz kalanderel (war-bouez al oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19867 |title=Law No. 5 of 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025 }}</ref>. | 50 vloaz kalanderel adalek an embann : sinema, arzoù pleustrek, luc'hskeudennoù ; oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; oberennoù gant un embregerezh ; oberennoù dalif.<br>40 vloaz goude an embannadur pe 50 vloaz goude ar grouidigezh, ar c'hentañ eus an daou : programmoù [[stlenneg]]el. | |- valign="top" | {{Bangladesh}} | Buhez + 60 vloaz pe embann + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11172 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz goude an embann : sinema, sonenrolladurioù, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel, oberennoù graet gant ar Gouarnamant, ar pennadurezhioù lec'hel, an aozadurioù etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Barbados}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7387 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg ; goude ar grouidigigezh mard int chomet diembann : sonenrolladurioù, sinema ; goude ar grouidigezh : oberennoù skignet ; goude ma vefent bet lakaet en ur servij skignañ dre fun : abadennoù.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Belarus}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22302 |title=Law on Copyright and Related Right, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv<br>50 vloaz goude an enrollañ : abadennoù war al leurenn<br>50 vloaz goude an embann pe goude an enrollañ mard int chomet diembann : fonogrammoù<br>50 vloaz goude ar c'hentañ skignadenn pe treuzkas dre fun. | {{graet}} |- | {{Belgia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22717 |title=Code de droit économique, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Belize}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22245 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladennoù pe sinema, oberennoù sevenet dre stlenneg. | {{graet}} |- | {{Benin}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7585 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Bermuda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://web.archive.org/web/20130729103823/http://www.gov.bm/portal/server.pt/gateway/PTARGS_0_0_1637_0_0_43/http;/ptpublisher.gov.bm;7087/publishedcontent/publish/ministry_of_labour_home_affairs_and_public_safety/registry_general/dept___reg_gen___intellectual_property_registration_links/articles/copyright.html |title=Intellectual Property Registration - Copyright @ Government of Bermuda|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | '''Bern''' | Buhez + 50 vloaz<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; goude an embann pe goude ar grouidigezh mar n'int ket bet diskouezet : sinema.<br>25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù<br>Galloud zo gant ar sinerien da astenn ar pad. | {{graet}} |- | {{Bhoutan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5213 |title=The Copyright Act of the Kingdom of Bhutan, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bolivia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/494 |title=Law on Copyright, 1992 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bosnia-ha-Herzegovina}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5932 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Botswana}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9583 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Brazil}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20999 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Gwirioù gladel : embann + 70 vloaz (oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù, oberennoù disin pe gant lesanv.<br>Gwirioù amezek<ref>Eleze ar gwirioù ha n'int ket stag ouzh gwirioù an aozer(ez).</ref> : krouidigezh + 70 vloaz (fonogrammoù, treuzkas evit ar skignañ dre aozadurioù-skignañ, ha diskouezadegoù foran en degouezhioù all).<br>Gwirioù all : embann + 50 vloaz, pe krouidigezh + 50 vloaz mard eo chomet diembann (programmoù stlennegel). | {{graet}} |- | {{Bro-C'hall}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22588 |title=Code de la propriété intellectuelle, 2024|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | {{graet}} |- | {{Brunei}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/481 |title=Emergency (Copyright) Order, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Bulgaria}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19460 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Burkina Faso}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19510 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Burundi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8323 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : fonogrammoù. | |} ==C== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Chile}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18880 |title=Law on Intellectuam Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Costa Rica}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21963 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021) @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==D== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Danmark}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22692 |title=The Consolidated Act on Copyright, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref><br>Oberennoù gwarezet : lennegezh, sonerezh, c'hoariva, sinema, luc'hskeudennoù, savouriezh, arzoù kinklañ, programmoù stlennegel ; perzhioù dibar an oberenn eo a zo gwarezet, kement-se adalek he c'hrouidigezh : dizalc'h diouzh pep marilhadur eo ar gwirioù neuze. | | |- valign="top" | {{Djibouti}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9086 |title= Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an deiziad ma voe lakaet an oberenn da foran ez-lezennel gant aotre an aozer(ez) : sinema.<br>25 bloaz adalek kenderc'hadur an oberenn : luc'hskeudennoù hag arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Dominika}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1189 |title=Copyright Act, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==E== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Ecuador}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20994 |title=Decision on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Egipt}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22066 |title=Law on the Protection of Intellectual Property Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{El Salvador}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22675 |title=Intellectual Property Law, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Emirelezhioù Arab Unanet}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21365 |title=Federal Decree-Law on Copyrights and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Eritrea}} | Buhez + 0 bloaz, met 50 vloaz d'ar berrañ adalek an embann mard eo ar vuhez berroc'h eget 50 vloaz (war-bouez oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22800 |title=Civil Code of the State of Eritrea, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Estonia}} | Buhez + 70 vloaz (''EU'')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22138 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Eswatini}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18374 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ethiopia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5306 |title=Copyright and Neighboring Rights Protection Proclamation, 2004, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==F== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Fidji}} | Buhez+ 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1542 |title=Copyright Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Filipinez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18399 |title=Intellectual Property Code of the Philippines, 2015 @ WIPO||accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Finland}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22374 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sonenrolladurioù skignet, abadennoù skinwel.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |} ==G== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Gabon}} | '''Bern''', '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15520 |title=Copyright and Neighboring Rights, 1987 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Gambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9346 |title=Copyright Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ghana}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1789 |title=Copyright Act, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Ginea}} | '''TRIPS''', '''WCT'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22355 |title=Protection of Literary and Artistic Property, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Ginea ar C'heheder}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10798 |title=Civil Code, 1889 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 50 vloaz : oberennoù a-stroll.<br>50 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv.<br>50 vloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù disin pe dindan lesanv a oa chomet diembann, oberennoù a-stroll, oberennoù kleweled.<br>25 bloaz goude o c'hrouidigezh : oberennoù arzoù pleustrek<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Equatorial_Guinea |title=Copyright rules by territory/Equatorial Guinea @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | |- | {{Ginea-Bissau}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8448 |title=Copyright Code, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Grenada}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15753 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Gres}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18205 |title=Law 2121/1993, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù kleweled : 70 vloaz goude marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Guatemala}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16159 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : programmoù stlennegel, oberennoù a-stroll, oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled. | {{graet}} |- | {{Guyana}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9980 |title=Copyright Act, 1956 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==H== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- |- valign="top" | {{Haiti}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5091 |title=Decree on Copyright, 2005 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Honduras}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10172 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz : luc'hskeudennoù, oberennoù arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hong Kong}}<ref name="HKM">Ur rannvro velestradurel zibar e Republik Pobl Sina eo ; ur statud dezhi he deus dindan lezennoù etrebroadel gwirioù an aozerien hag an aozerezed.</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh hag oberennoù arzel o aozer(ez) anavezet<ref>{{en}} {{cite web |url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21900 |title=Copyright Ordinance, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz : sinema ; jedet adalek marv an den diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel dianav o aozer(ez).<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : abadennoù skignet.<br>50 vloaz goude m'eo bet lakaet an abadenn en ur programm skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- valign="top" | {{Hungaria}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22713 |title=Act No. LXXVI on copyright, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 70 vloaz mard eus meur a aozer(ez). | 70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ mard eo dianav an aozer(ez). Mard anavezer an aozer(ez) e-kerzh ar predad-se e konter ar pad adalek kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez).<br>70 vloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude embann kentañ un oberenn a-stroll pe ur grouidigezh er sinema.<br>25 bloaz kontet adalek kentañ deiz ar bloaz goude an embann kentañ, mard eo gwirioù an aozer(ez), o klotañ gant e wirioù/he gwirioù gladel, dleet d'an den a embann hervez al lezenn un oberenn na oa ket bet embannet kentoc'h, ha kement-se goude diwezh ar predad gwirioù pe ar predad termenet adalek un deiziad disheñvel diouzh kentañ deiz ar bloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==I== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{India}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22949 |title=The Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 60 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù. | 60 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù, sinema, sonenrolladurioù, oberennoù graet gant aozadurioù foran pe etrebroadel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Indonezia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15600 |title=Law on Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> |70 vloaz adalek marv an aozer(ez) : levrioù, sonerezh, hag all.<br>50 vloaz goude an embann : sinema, luc'hskeudennoù, hag all. | |- | {{Inizi Cayman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Cayman_Islands |title=Cayman Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Cook}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15477 |title=Copyright Act, 2013 @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Inizi Gwerc'h Breizhveurat}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Virgin_Islands |title=British Virgin Islands @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Inizi Marshall}} | Gwir ebet. Berzet eo avat gwerzhañ hep aotre oberennoù kleweled<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11363 |title=Unauthorized Copies of Recorded Materials Act, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Hep lezenn a-fet gwirioù an aozerien e vez gwarezet an oberennoù. | Gwir ebet. Hep lezenn a-fet gwirioù aozer(ez) e vez gwarezet an oberennoù. | |- valign="top" | {{Inizi Salomon}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7754 |title=Copyright Act, 1996 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Iran}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7708 |title=Act for the Protection of Authors, Composers and Artist Rights, 1970 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 30 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù ha sinema. | |- valign="top" | [[File:Flag of Iraq.svg|20px|border]] [[Iraq]] | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10345 |title=Law on Copyright, 1971 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | |- | {{Island}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22509 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Israel}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11509 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 50 vloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù bet graet kent miz Mae 2007. | {{graet}} |- valign="top" | {{Italia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21564 |title=Protection of Copyright and Rights Related to its Exercise, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann.<br>20 vloaz adalek an embann : oberennoù gant ar Stad, ar proviñsoù, ar c'humunioù, an akademiezhoù, an aozadurioù sevenadurel foran, ar c'hevredigezhioù prevez lezennel nann-arc'hantus o fal. | {{graet}} |- | {{Iwerzhon}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2360 |title=Copyright and Related Rights Act, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | {{graet}} |- valign="top" | {{Izelvroioù}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17868 |title=Copyright Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet gant embregerezhioù hep meneg eus un aozer(ez) naturel.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet da gentañ tremen 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==J== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Jamaika}} | Buhez + 95 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet adalek 1962<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21536 |title=The Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz evit kement aozer(ez) a zo marvet a-raok 1962. | 95 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù savet diwar c'houlenn.<br>95 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg, skignañ, abadenn dre fun.<br>95 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet an oberenn diembann e-pad 95 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek an embann : kemmadur tipographek un oberenn a zo bet embannet a-raok. | {{graet}} |- | {{Japan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22612 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema.<br>70 vloaz adalek an embann, pe adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : oberennoù gant un dudelezh pe un embreger.<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, ha 38 vloaz goude marv sevener(ez) ar film mard eo bet embannet kent 1971, an darvoudenn gentañ o talvout. | {{graet}} |- | {{Jordania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22010 |title=Law on the Protection of Copyright, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Jorjia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22704 |title=Law on Copyright and Neighbouring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |} ==K== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Kab Glas}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8227 |title=Decree-Law on the Revision of Copyright Law, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kambodja}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5782 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kameroun}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/836 |title=Law No. 2000/011 of December 19, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kanada}} | Buhez + 70 vloaz (war-bouez lod oberennoù dalif)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22439 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 50 vloaz (marv kent 1972). | 75 vloaz adalek an embann pe 100 vloaz adalek ar grouidigezh, ar berrañ da gentañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war nep oberenn mard oa bet echu ar gwirioù a-raok ma vefe lakaet e pleustr an astenn a 50 da 70 vloaz e miz Genver 2023.<br>50 vloaz adalek an embann : lod oberennoù dalif. | {{graet}} |- | {{Kazakstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22603 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kenya}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel hep luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21318 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an hini diwezhañ a-douez an embann pe ar grouidigezh : oberennoù kleweled ha luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- | {{Kiribati}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19452 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kirgizstan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22616 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kolombia}} | Buhez + 80 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21317 |title=Law on Copyright, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 80 vloaz adalek an embann : oberennoù evit ar sinema. | {{graet}} |- | {{Komorez}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8839 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1957 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Republik Demokratel Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7511 |title=Ordinance-Law on the Protection of Copyright and Neighboring Rights, 1986 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin, dindan ul lesanv pe dalif.<br>25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Kòrsou}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.cw/our-services/copyright/ |title=Copyright @ Bureau for Intellectual Property, Curaçao|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kosovo}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://mkrs-ks.org/repository/docs/LAW_NO._08_L-205_ON_COPYRIGHT_AND_RELATED_RIGHTS.pdf |title=On Copyright and Related Rights, 2023 @ Republic of Kosovo|accessdate=03/06/2025}}</ref>{{,}}<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Kosovo |title=Commons:Copyright rules by territory/Kosovo @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Koweit}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19908 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Kroatia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20583 |title=Copyright And Related Rights Act, 2021 @ DZIV|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kuba}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21621 |title=Law on the Copyright of the Author and the Performing Artist, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==L== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Laos}} |Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22624 |title=Law on Intellectual Property, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe an diskouez.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Latvia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21953 |title=Copyright Law, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann (disin pe dindan ul lesanv). | {{graet}} |- valign="top" | {{Liban}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2786 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |50 vloaz goude an embann lezennel.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh mard eo diembann.<br>Gwirioù gladel : 50 vloaz goude an diskouez.<br>Gwirioù devezel : dibenndermel.<br>Gwirioù ar skignerien : 20 vloaz goude ar skignadenn gentañ. | |- | {{Lesotho}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8830 |title=Copyright Order, 1989 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liberia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/16994 |title=Liberia Intellectual Property Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Libia}} | Buhez + 25 bloaz, gant 50 vloaz da nebeutañ<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10149 |title=Law Issuing the Copyright Protection Law, 1968 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Liechtenstein}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22787 |title=Act on Copyright and Neighboring Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Lituania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21605 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Luksembourg}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/2932 |title=Law on Copyright and Related Rights and Databases, 2001 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==M== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Madagaskar}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5320 |title=Law on Literary and Artistic Property, 1995 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Makao}}<ref name="HKM" /> | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13136 |title=Regime of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Makedonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10641 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malawi}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17267 |title=Copyright Act, 2016 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Malaysia}}<ref>{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22674 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, nann-dalif. | 50 vloaz goude an embann : oberennoù dalif, oberennoù embannet, sinema, abadennoù war al leurenn.<br>50 vloaz goude an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, sonenrolladurioù, oberennoù skignet, sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù skignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Maldivez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22831 |title=Copyrights and Related Rights Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mali}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22753 |title=Law Establishing the Regime of Literary and Artistic Property, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Malta}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22350 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=01/06/2023}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Maouritania}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19361 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- valign="top" | {{Maroko}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19766 |title=Law on Copyright and Related Right, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz goude an embann lezennel.<br>70 vloaz goude an diskouez foran mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz goude ar grouidigezh.<br>70 vloaz goude ar grouidigezh mar n'eus bet diskouez ebet e-kerzh an 50 vloaz goude ar grouidigezh, ha dibenndermel eo ar gwirioù devezel.<br>70 vloaz evit ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude an abadenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude an abadenn gentañ.<br>70 vloaz evit gwirioù ar skignerien : mar n'eus bet embann lezennel ebet e-kerzh an 50 vloaz goude krouidigezh an oberenn, padout a ra ar gwirioù a-hed 70 vloaz goude krouidigezh an oberenn. | |- | {{Mec'hiko}} | Buhez + 100 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20225 |title=Federal Law on Copyright, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 100 vloaz. | {{graet}} |- | {{Stadoù Kevreet Mikronezia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19944 |title=Copyrights, patents and Trademarks, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Oberennoù disin : ar pad berrañ etre 100 vloaz goude ar grouidigezh ha 75 vloaz goude an embann. | |- | {{Moldova}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21987 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref> | | |- | {{Monako}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22073 |title=Law on the Protection of Literary and Artistic Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Mongolia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22459 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Montenegro}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22248 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Moris}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15447 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Mozambik}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21426 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Myanmar}} | '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22939 |title=The Copyright Law, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==N== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Namibia}} | Buhez + 50 vloaz : war-bouez an oberennoù dalif<ref> {{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21262 |title=Copyright and Neighbouring Rights Protection Act, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann :oberennoù dalif.<br>50 vloaz adalek an embann pe mard eo chomet diembann a-hed 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sinema, luc'hskeudennoù ha programmoù stlennegel. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nauru}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21701 |title=Copyright Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : arzoù pleustrek.<br>25 bloaz goude an embann : kempennadur tipografek un oberenn a zo bet embannet a-raok.<br>50 vloaz goude an diwezhañ a-douez ar grouidigezh, an diskouez foran, pe an embann : oberennoù a-stroll, sinema.<br>100 vloaz goude ar grouidigezh : oberennoù graet gant ar Gouarnamant. | {{graet}} |- valign="top" | {{Nepal}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7230 |title=Copyright Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek ha luc'hskeudennoù. | |- | {{Nicaragua}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21425 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Niger}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22769 |title=Ordinance No. 2010-95 of December 23, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Nigeria}} | Buhez + 70 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21820 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel war-bouez luc'hskeudennoù, oberennoù graet gant ar Gouarnamant pe un embregerezh.<br>50 vloaz adalek an embann : sinema ha luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>50 vloaz adalek an embann : abadennoù skrignet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Niue}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21661 |title=Tāoga Niue Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann pe 75 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif. | |- valign="top" | {{Norvegia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22504 |title=Intellectual Property Act, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 15 vloaz, hogen 50 vloaz d'ar berrañ goude an embann : luc'hskeudennoù eeun<ref>''Luc'hskeudennoù eeun'' : reoù ha n'int ket dibar pe arzel a-walc'h evit bout gwarezet, evel tapadennoù-skramm.</ref>. |70 vloaz goude ar bloaz m'eo marvet an aozer(ez) (da skouer : marvet e 1960, gwirioù betek ar 1{{añ}} a viz Genver 2031) ; oberennoù a-stroll : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ ; sinema : kontet adalek marv an aozer(ez) a zo chomet bev ar pellañ (seveniñ, senario, kendivizoù, sonerezh bet skrivet a-ratozh evit ar film).<br>70 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù disin ; mard int embannet goude bout chomet diembann a-hed padelezh ar gwirioù, ez eus gwirioù gant an embanner e-pad 25 bloaz goude an embann – mard eo an oberennoù-se en domani foran dija en o bro c'henidik a zo ezel ouzh Kenemglev Bern pe ouzh ABK e vint en domani foran e Norvegia ivez, zoken pa 'z eus bet nebeutoc'h eget 70 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |} ==O== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Oman}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5832 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |90 vloaz adalek ar bloaz goude an embann.<br>120 vloaz adalek ar bloaz goude ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | {{Ouganda}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3922 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Act, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù gant embregerezhioù, oberennoù disin,<br>programmoù stlennegel. | |- valign="top" | {{Ouzbekistan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22562 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==P== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Pakistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3482 |title=The Copyright Ordinance, 2000 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Palau}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8122 |title=Copyright Act of 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Panama}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15426 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Papoua Ginea-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3427 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Paraguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21437 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Perou}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/18831 |title=Common Regime on Copyright and Neighboring Rights, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Polonia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22307 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Portugal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21185 |title=Code of Copyright and Related Rights, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Q== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Qatar}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3567 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==R== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Republik Dominikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/1191 |title=Law on Copyright, 2007 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Kiprenez}} | Buhez + 70 vloaz ('''EU''', '''WCT''')<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22797 |title=Law on Copyright and Related Rights,2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Kongo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/642 |title=Law on Copyright and Related Rights, 1982 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |25 bloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù hag oberennoù arzoù pleustrek. | |- | {{Republik Kreizafrikan}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/7558 |title=Ordinance on Copyright, 1985 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Republik Poblel ha Demokratel Korea}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/9722 |title=Law on Copyright, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù un ensavadur, un embregerezh pe un aozadur. | |- valign="top" | {{Rouantelezh-Unanet}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22226 |title=Copyright, Designs and Patents Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Oberennoù a-stroll : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ.<br>sinema : 70 vloaz + buhez an aozer(ez) diwezhañ a-douez ar seveniñ, ar senario, ar c'hendivizoù, ar sonerezh savet a-ratozh evit an oberenn. | 70 vloaz mard eo dianav an oberour(ez).<br>Sonenrolladurioù : 70 vloaz goude an embann pe 70 vloaz goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann – n'eus gwir kildalvoudus ebet war an oberennoù a zo bet en domani foran a-raok ar 1{{añ}} a viz Genver 2013.<br>Skignadurioù : 50 vloaz adalek diwezh ar bloaz kalendel ma voe graet ar skignadenn gentañ. | {{graet}} |- | {{Roumania}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/law/neighboring_rights_romania |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Rusia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22547 |title=Civil Code, rann IV, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 74 vloaz : evit emgannerien ha labourerien e [[Talbenn ar Reter (Eil Brezel-bed)]].<br>Deiziad an didamalladur + 70 (74) vloaz<ref name="DJG">E 1918 e tilezas Rusia an [[deiziadur juluan]] hag e tegemeras an hini [[deiziadur gregorian|gregorian]].</ref> evit an dud a zo bet kondaonet e gaou ha didamallet goude o marv.<br>Talvout a ra ar gwirioù mard oa c'hoazh talvoudek an divizoù "buhez + 50 vloaz" pe "buhez + 54 bloaz" goude ar 1{{añ}} a viz Genver 1993 |50 vloaz adalek an embann : abadennoù skingomz ha skinwel.<br>50 vloaz adalek krouidigezh an oberenn mard eo chomet diembann, pe 50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet e-kerzh an 70 vloaz goude ar marv : oberennoù dalif.<br>70 vloaz adalek an embann mard eo bet embannet an oberenn kent an 3 a viz Eost 1993 gant un embregerezh : sinema, skinwel, skingomz, mareadegoù moullet ha dastumadoù ; an oberenn a-bezh zo gwarezet, da lavaret eo e vir pep aozer(ez) ar gwirioù a denn d'al lodenn en deus/he deus krouet.<br>N'eus gwir aozer(ez) ebet war an holl oberennoù a zo bet embannet kent [[Dispac'h miz Here]] (7 a viz Du 1917)<ref name="DJG" />. | |- | {{Rwanda}} | '''Berne''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22672 |title=Law on the Protection of Intellectual Property, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==S== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Saint Kitts ha Nevis}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10193 |title=Copyright Act, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Samoa}} | Buhez + 75 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/13393 |title=Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{San Marino}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8212 |title=Protection of Copyright Law, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Santez-Lusia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20382 |title=Copyright Act, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sant Visant hag an Inizi Granadinas}} | Buhez + 75 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/11336 |title=Copyright Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 75 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, sinema.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù savet dre stlenneg.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù skignet ; 50 vloaz goude bout bet ebarzhet en ur programm skignet dre fun. | {{graet}} |- valign="top" | {{São Tomé ha Príncipe}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17161 |title=Copyright and Related Rights Code, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sechelez}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/15300 |title=Copyright Act, 2014 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek ar grouidigezh : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- | {{Senegal}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/5764 |title=Law on Copyright and Neighboring Rights, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Serbia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19376 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Sierra Leone}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/14529 |title=The Copyright Act, 2011 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : sonenrolladurioù. | |- | {{Sina}}<ref>Mammvro nemetken.</ref> | Buhez + 50 vloaz : oberennoù gant Sinaiz ha Sinaezed<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21065 |title=Copyright Law, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard eo chomet diembann : oberennoù gant aozadurioù lezennel, sinema, luc'hskeudennoù. | {{graet}} |- valign="top" | {{Singapour}} | Buhez + 70 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21883 |title=Copyright Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif, luc'hskeudennoù.<br>70 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù ha sinema.<br>50 vloaz goude ar grouidigezh : abadennoù skinwel, abadennoù sonek,<br>programmoù skignet dre fun.<br>25 bloaz adalek an embann : oberennoù embannet. | {{graet}} |- | {{Sint Maarten}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.bip.sx/copyright |title=Copyright @ SM Bureau for Intellectual Property|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Siria}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17231 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 10 vloaz adalek ar grouidigezh : luc'hskeudennoù, arzoù-kaer, arzoù-neuziañ. | |- | {{Slovakia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22748 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Slovenia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21946 |title=Copyright and Related Rights Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Somalia}} | Buhez + 30 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/Somalia/en |title=Somalia @ Wikimedia Commons @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Soudan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19710 |title=The Copyright and Neighbouring Rights Protection and Literal and Artistic Works Act, 2013 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz adalek an embann : luc'hskeudennoù, sinema, oberennoù kleweled, oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | |- valign="top" | {{Spagn}} | Buhez + 70 vloaz : aozer(ez) marvet d'ar 7 a viz Kerzu 1987 pe diwezhatoc'h<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21371 |title=Law on Intellectual Property, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>.<br>Buhez + 80 vloaz : aozer(ez) marvet a-raok ar 7 a viz Kerzu 1987. | | {{graet}} |- valign="top" | {{Sri Lanka}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6705 |title=Intellectual Property Act, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled.<br>25 bloaz adalek an embann : arzoù pleustrek. | {{graet}} |- valign="top" | {{SUA}} | Buhez + 70 vloaz : oberennoù embannet abaoe 1978 pe chomet diembann<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22356 |title=U. S. Code, Title 17 - Copyrights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 95 vloaz adalek an embann pe 120 vloaz adalek ar grouidigezh, d'ar berrañ : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù graet diwar c'houlenn, bet embannet abaoe 1978.<br>95 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet (maread 1964–1977) ; 28 vloaz mar n'eo ket bet nevesaet ar gwirioù pe 95 vloaz adalek an embann : oberennoù embannet (maread {{#time:Y|now -95 years}}–1963 ; da get ez eo aet ar gwirioù kent da {{#time:Y|now -95 years}}, war-bouez ar sonenrolladurioù bet graet a-raok ar 15 a viz C'hwevrer 1972, na dalvezont nemet dre lezenn ar Stad-mañ-Stad. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suafrika}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, sonerezh, oberennoù arzel, war-bouez al luc'hskeudennoù<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/4067 |title=Copyright Act,, 2002 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann.<br>50 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann an oberenn : sinema, luc'hskeudennoù, programmoù stlennegel.<br>50 vloaz adalek an embann : sonenrolladurioù, abadennoù skignet, skinoù o tougen programmoù, oberennoù moullet. | {{graet}} |- valign="top" | {{Suis}} | Buhez + 70 vloaz (abaoe ar 1{{añ}} a viz Gouere 1993, nann-kildalvoudek)<br>Buhez + 50 vloaz (programmoù stlennegel)<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21313 |title=Federal Act on Copyright and Related Rights, 2022 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an abadenn war al leurenn (gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed). | {{graet}} |- valign="top" | {{Sukorea}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22258 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn, oberennoù sinema ; 70 vloaz adalek o c'hrouidigezh mard int chomet diembann e-pad 50 vloaz. | {{graet}} |- valign="top" | {{Surinam}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8827 |title=Copyright Act, 2015 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- | {{Sveden}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22759 |title=Act on Copyright in Literary and Artistic Works, 2024 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |} ==T== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Tadjikistan}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/10433 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Taiwan}} | Buhez + 50 vloaz, war-bouez an oberennoù dalif bet embannet etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.tipo.gov.tw/en/lp-295-2.html |title=Copyright Act,2022 @ Taiwan Intellectual Property Office|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù gant embregerezhioù, luc'hskeudennoù, kleweled, sonenrolladurioù hag abadennoù war al leurenn.<br>10 vloaz adalek an embann : oberennoù dalif bet embannet evit ar wezh kentañ etre 40 ha 50 vloaz goude ar marv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Tanzania}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21623 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 1999 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tchad}} | '''Bern''', '''TRIPS'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8047 |title=Law on the Protection of Copyright, Neighboring rights and Expressions of Folklore, 2003 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tchekia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22298 |title=Act on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz goude an embann : oberennoù disin. | {{graet}} |- valign="top" | {{Thailand}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19877 |title=Copyright Act, 2019 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek an embann pe 50 vloaz adalek ar grouidigezh mar n'eo ket bet embannet an oberenn e-kerzh ar 50 vloaz adalek ar grouidigezh. | |- | {{Timor ar Reter}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/East_Timor/en |title=Commons:Copyright rules by territory/East Timor @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tiriad Meurvor Indez Breizh-Veur}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://commons.wikimedia.org/wiki/Commons:Copyright_rules_by_territory/British_Indian_Ocean_Territory/en |title=Commons:Copyright rules by territory/British Indian Ocean Territory @ Wikimedia Commons|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | {{graet}} |- | {{Togo}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8506 |title=Law on the Protection of Copyright, Folklore and Related Rights, 1991 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tonga}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21343 |title=Copyright Act, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Trinidad ha Tobago}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/6639 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Tunizia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21148 |title=Law on Literary and Artistic Property, 2009 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | ♦ Gwirioù an aozerien :• Gladel : eilañ ; azasaat ha treuzyezhañ ; arvestoù foran ; skignañ ; kinnig d'an dud dre fun, dre loarell pe dre forzh pe hent all ; kinnig d'an dud un abadenn skignet en ul lec'h foran. :• Devezel : arc'hiñ an dadelezh ; sevel enep ur gemmadenn ; diskuliañ ; en em dennañ. ♦ Gwirioù ar c'hoarierien hag ar c'hoarierezed : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. ♦ Skignerien : n'eus meneg anezho ebet el lezenn. | |- valign="top" | {{Turkia}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22507 |title=Law on Intellectual and Artistic Works, 2021 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù savet diwar c'houlenn. | |- | {{Turkmenistan}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/20204 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- | {{Tuvalu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/17698 |title=Copyright Act, 2008 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==U== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Unaniezh Europa}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/collections/profile/EU?subjectMatter=11&collection=treaties&collection=judgments |title=European Union @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud hervez al lezenn : oberennoù disin pe dindan ul lesanv ; echu e vez ar gwarez mar n'eo ket bet kinniget an oberenn e-kerzh 70 vloaz adalek ar grouidigezh. | {{graet}} |- valign="top" | [[Kendivizad Hollvedel ar Gwirioù Aozer|UCC]]<ref>UCC : ''Universal Copyright Convention'', aozadur etrebroadel bet savet diwar atiz [[UNESCO]] e 1952, diwar skouer Kenemglev Bern.</ref> : gwirioù berrañ<ref>{{fr}} {{cite web|url=https://www.unesco.org/fr/legal-affairs/universal-copyright-convention-appendix-declaration-relating-article-xvii-and-resolution-concerning |title=Convention universelle sur le droit d'auteur, 1955 @ UNESCO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | Buhez + 25 bloaz : an holl oberennoù. | 25 bloaz adalek an embann : oberennoù dibar, hep teurel pled da varv an aozer(ez).<br>10 vloaz : luc'hskeudennoù, arzoù pleustrek. | |- valign="top" | {{Ukraina}} | Buhez + 70 vloaz ; buhez + 50 vloaz (1994–2001)]<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22385 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 70 vloaz adalek an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù bet embannet e-kerzh 30 vloaz goude marv an aozer(ez). | {{graet}} |- valign="top" | {{Uruguay}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21441 |title=Law on Copyright and Related Rights, 2020 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. |70 vloaz adalek an deiz m'eo bet kinniget an oberenn d'an dud : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>70 vloaz adalek an embann : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==V== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Vanuatu}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21517 |title=Copyright and Related Rights Act, 2018 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude krouidigezh an oberenn : arzoù-neuziañ.<br>50 vloaz goude an deiziad diwezhatañ a-douez krouidigezh an oberenn, he diskuliadenn d'an dud, he c'hentañ embannadur : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù a-stroll ha kleweled.<br>50 vloaz goude marv an aozour(ez) diwezhañ : oberennoù a-stroll. | {{graet}} |- | {{Vatikan}} | Buhez + 70 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22802 |title=Law on the Protection of Copyright on Intellectual Works and Related Rights, 2017 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Venezuela}} | Buhez + 60 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/3989 |title=Law on Copyright, 1993 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 60 vloaz adalek embann an oberenn.<br>60 vloaz adalek ar grouidigezh mard eo chomet diembann : kleweled, skignañ, programm stlennegel.<br>60 vloaz goude an embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv. | {{graet}} |- valign="top" | {{Vietnam}} | '''Bern'''<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/12011 |title=Law on Intellectual Property, 2006 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |} ==Y== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- valign="top" | {{Yemen}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/19994 |title=Law on the Protection of Copyright and Related Rights, 2012 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 25 bloaz goude ar grouidigezh : luc'hskeudennoù.<br>50 vloaz goude en embann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv.<br>50 vloaz goude an embann, pe goude ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù kleweled. | |} ==Z== {| class="wikitable sortable" align="center" style="font-size:95%;" |- ! Lec'hioù !! Pad !! Embann !! Diwezh |- | {{Zambia}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/21204 |title=Copyright and Performance Rights Act, 2010 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | | |- valign="top" | {{Zeland-Nevez}} | Buhez + 50 vloaz : lennegezh, c'hoariva, sonerezh, oberennoù arzel<ref>{{en}}{{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/22416 |title=Copyright Act, 2023 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz adalek ar grouidigezh : oberennoù graet dre stlenneg. | {{graet}} |- valign="top" | {{Zimbabwe}} | Buhez + 50 vloaz<ref>{{en}} {{cite web|url=https://www.wipo.int/wipolex/en/legislation/details/8864 |title=Copyright and Neighbouring Rights Act, 2004 @ WIPO|accessdate=03/06/2025}}</ref>. | 50 vloaz goude an embann, pe ar grouidigezh mard int chomet diembann : oberennoù disin pe dindan ul lesanv, oberennoù kleweled, oberennoù a-stroll. | {{graet}} |} ==Liammoù diavaez== * {{en}} [https://www.wipo.int/wipolex/en/members# ''Member Profile – Laws, Treaties, and Judgments'' @ ''World Intellectual Property Organization'' (WIPO)] * {{en}} {{fr}} [https://commons.wikimedia.org/wiki/Category:Commons_licensing_help_by_country/fr ''Commons licensing help by country/fr'' @ Wikimedia Commons] == Notennoù ha daveennoù == {{daveoù|bannoù=2}} [[Rummad:Gwirioù aozer]] 1qtdy787ovojf9pmjbfj1xhrrx73v1x 0 174401 2148211 2142084 2025-06-04T07:13:41Z Tanjee 563 2148211 wikitext text/x-wiki [[File:SBZ Mecklenburg-Vorpommern 1945 12 Bauer.jpg|thumb|left|upright 1.0|Labourer-douar (1945)]] [[File:SBZ Mecklenburg-Vorpommern 1945 18 Bauernhaus.jpg|thumb|right|upright 1.0|Berniad gwinizh (1945)]] Krouet e voe Land [[Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg]] goude ma voe dismantret Alamagn e 1945, dre unaniñ tiriadoù istorel [[Mecklenburg]] (Schwerin ha Strelitz ) ha kornôg Pomerania, al lodenn reter o vezañ staget ouzh Polonia. Unan eus ar pemp bro aloubet gant armeoù an [[Unvaniezh Soviedel]] e oa, ar re all o vezañ [[Thüringen]], [[Saks-Anhalt]], [[Saks]] ha [[Brandenburg]]. An tiriadoù-se a yae d’ober [[Republik Demokratel Alamagn]] e 1949. E 1945-1946 e voe embannet un toullad timbroù-boutin gant melestradurezh an Unvaniezh Soviedel. Disheñvel-mik e oa danvez an tresadennoù diouzh an timbroù savet gant an [[Trede Reich]]. Al labourerien alaman a veze priziet gant ar renad politikel nevez, en ur rannvro ma oa pouezusoc'h al labour-douar eget e lec'h all : un arar en ur park, ur berniad gwinizh, al labour hadañ pe mediñ, gweledvaoù war ar maez (ur vilin, un ti-feurm), ur mañsoner, ul labouradeg .… Un doare ivez da vrudañ politikerezh adreizh al labour-douar roet lañs dezhañ gant ar velestradurezh nevez. Ur rummad timbroù a vent vrasoc’h embannet e 1945 a roas enor da stourmerien enep-nazi : ar politikour sokialour [[Rudolf Breitscheid]] hag ar c’homunour [[Ernst Thälmann]], marvet o-daou e [[Buchenwald]] e 1944, hag ar c'hatolik [[Erich Klausener]] drouklazhet e 1934. Alies e veze disheñvel al livioù diouzh an eil moulladur d'egile, ha gros e oa kranelladur an timbroù pa ne oa ket nann-kranellet zoken. Adalek 1949 e voe implijet timbroù [[Alamagn ar Reter]] er vro, ha timbroù Alamagn goude 1991. == Pennad kar == * [[Timbroù Alamagn ar Reter]] [[Rummad:Mecklenburg-Pomerania ar C'hornaoueg]] [[Rummad:Timbroù en Alamagn|Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg, Timbroù]] [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Mecklenbourg-Pomerania ar C'hornaoueg]] opm8b5v1bscsrczcie085xth8qm7brj 0 174656 2148360 2144022 2025-06-05T13:55:54Z Dishual 612 /* Senarizañ */ 2148360 wikitext text/x-wiki {{databox}}{{Labour a chom}}'''Greta Gerwig''', ganet d'ar [[4 a viz Eost]] [[1983]] e [[Sacramento (Kalifornia)|Sacramento]], e [[Kalifornia]], zo un aktourez, senarioourez ha filmaozourez eus ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]<ref>(en) « Greta Gerwig - great expectations », 6 a viz Even 2010, The Sunday Times.</ref>. Anavezet eo dreist-holl evit he ferzh el luskad sinema Mumblecore, kroget e oa da vezañ anavezet e 2010 gant Florence Marr er film-hir dizalc'h ''Greenberg'' sevenet gant [[Noah Baumbach]]. He roll kentañ evit ar sinema evit an holl a voe gant ''Sex Friends'' da gentañ hag ''Arthur, un amour de miliardaire'' er bloaz war-lerc'h, a-raok treiñ dindan renerezh Woody Allen e-barzh ''To Rome with Love''. E 2013 e c'hoarias ar roll pennañ er gomedienn c'hoariva ''Frances Ha'', skrivet ar senario ganti hag ar filmaozer. Kavout a reas ar gomedienn un degemer ledan a-du gant an arzvarnourien. Gantañ e voe anvet da Golden Globe evit an aktourez wellañ en ur film sonerezh pe en ur gomedienn e 2014. E dibenn ar bloavezhioù 2010, taolenniñ a reas « nevezidigezh ar filmaozerezed » ha dont a reas da vezañ unan eus dremmoù pennañ ar mare goude MeToo. ''Lady Bird'', he film hir kentañ evel sevenerez, a ro tro dezhi da vezañ ur skeudenn na c'haller ket c'hwitañ. Evit ar film-se e oa bet anvet da gentañ da Oscar ar filmaozerez wellañ. Kadarnaat a reas he statud gant daou film bras : en un tu, un adstumm eus ''Merc'hed an Doktor March'', gant he aktourez muiañ-karet [[Saoirse Ronan]] (2019), hag ar gomedienn Barbie gant Margot Robbie er roll-titl (2023) hag a reas berzh bras er bed a-bezh. Greta Gerwig eo ar filmaozerez kentañ o sevel ur film hag a c'hounez ouzhpenn ur miliard a zollarioù. == Bloavezhioù 2019-2023 == E 2019 e savas ''Merc'hed an doktor March'' (Little Women), gant Saoirse Ronan, [[Emma Watson]], Firenze Pugh, Eliza Scanlen, Timothée Chalamet, Laura Dern ha [[Meryl Streep]] er rolloù pennañ, en un adkempennadur eus levr [[Louisa May Alcott]]. Deuet e oa ar film er-maez e miz Kerzu 2019 er Stadoù-Unanet<ref>« "Les Quatre Filles du docteur March" : Emma Stone et Meryl Streep réunies ? [archive] », war RTBF Culture, 2 a viz Gouere 2018 </ref>, ha d'ar 1añ a viz Genver 2020 e Frañs. E 2022 he deus kenskrivet gant Noah Baumbach ha sevenet ar film ''Barbie'' e gwir luc'hskeudennoù evit Warner Bros. Echuet e oa bet ar filmañ er memes bloavezh, ha deut e oa er-maez er salioù e Frañs d'an 19 a viz Gouere 2023. Ar film a laka Margot Robbie er roll-titl asambles gant Ryan Gosling (e roll Ken), Will Ferrell, America Ferrera, Kate McKinnon, Issa Rae, Simu Liu, Ncuti Gatwa, Emma Mackey ha Michael Cera. Dont a ra da vezañ ar vaouez kentañ a zo bet tapet ganti ar miliard a zollarioù er box-office. E miz Gouere 2023, an New Yorker a zegas da soñj e oa bet enfredet gant Netflix evit skrivañ ha sevel daou azasadur filmoù eus an heuliad levrioù The Chronicles of Narnia gant [[C. S. Lewis]]. E miz Kerzu 2023 e voe dibabet evit bezañ prezidantez ar juri e Festival Cannes 2024. == Buhez prevez == Abaoe 2011 emañ Greta Gerwig o vevañ gant ar filmaozour Noah Baumbach met n'o deus ket ofisielaet diouzhtu o darempred. E miz Meurzh 2019 e oa bet embannet gant ar mediaoù e oa bet ganet ur mab dezho.  == Filmografiezh == === Aktourez === ==== Sinema ==== ===== Bloavezhioù 2000 ===== * 2006 : ''LOL'' gant Joe Swanberg : Greta * 2007 : ''Hannah Takes the Stairs'' gant Joe Swanberg : Hannah * 2008 : ''Baghead'' gant Jay ha Mark Duplass : Michelle * 2008 : ''Nights and Weekends'' gant Greta Gerwig ha Joe Swanberg : Mattie * 2008 : ''Yeast'' gant Mary Bronstein : Gen * 2008 : ''I Thought You Finally Completely Lost It'' gant Rod Webber '''(en)''' : Greta * 2008 : ''You Won't Miss Me'' gant Ry Russo-Young : Bridget * 2008 : ''Quick Feet, Soft Hands'' (film berr) gant Paul Harrill : Lisa * 2009 : ''Family Tree'' (film berr) gant Kentucker Audley '''(en)''' * 2009 : ''The House of the Devil'' gant Ti West : Megan ===== Bloavezhioù 2010 ===== * 2010 : ''Greenberg'' gant Noah Baumbach : Florence Marr * 2010 : ''Art House'' gant Victor Fanucchi : Nora Ohr * 2010 : ''Northern Comfort'' gant Rod Webber : Cassandra * 2011 : ''Sex Friends'' (''No Strings Attached'') gant Ivan Reitman : Patrice * 2011 : ''The Dish & the Spoon'' gant Alison Bagnall : Rose * 2011 : ''Arthur, un amour de milliardaire'' (''Arthur'') gant Jason Winer : Naomi Quinn * 2011 : ''Damsels in Distress'' gant Whit Stillman : Violet * 2012 : ''Side by Side'', teulfilm gant Christopher Kenneally : he hec'h-unan * 2012 : ''To Rome with Love'' gant Woody Allen : Sally * 2012 : ''Lola Versus'' gant Daryl Wein '''(en)''' : Lola * 2012 : ''Frances Ha'' gant Noah Baumbach : Frances Halladay * 2014 : ''En toute humilité'' (''The Humbling'') gant Barry Levinson : Pegeen Mike Stapleford * 2014 : ''Eden'' eus Mia Hansen-Løve : Julia * 2015 : ''Mistress America'' gant Noah Baumbach : Brooke * 2015 : ''Maggie a un plan'' (''Maggie's Plan'') gant Rebecca Miller : Maggie * 2016 : ''Le Teckel'' (''Wiener-Dog'') gant Todd Solondz : Dawn Wiener * 2016 : ''20th Century Women'' gant Mike Mills : Abbie * 2016 : ''Jackie'' gant Pablo Larraín : Nancy Tuckerman * 2018 : ''L'Île aux chiens'' (''Isle of Dogs'') gant Wes Anderson <small>(</small><small>doare orin ha galleg)</small> ===== Bloavezhioù 2020 ===== * 2022 : ''White Noise'' eus Noah Baumbach : Babette [[Restr:Barbie Movie Reception5.jpg|alt=ne oaran ket piv eo e-kichen. Resisaat|thumb|402x402px|Greta Gerwig (e gwer) ]] ==== Skinwel ==== * 2009 : ''Une aventure new-yorkaise'' (telefilm) gant Oliver Lécot : Tamera * 2011 : ''China, IL'' (serienn tresadennoù bev) : Pony Merks <small>(</small><small>mouezh ; 21 rann)</small> * 2014 : ''How I Met Your Dad''' (serienn skinwel) : Sally <small>(pilote)</small> * 2014 : ''Portlandia'' (serienn skinwel), mare 5, rann ''Doug Becomes a Feminist'' : ar vorganez * 2016 : ''The Mindy Project'' (serienn skinwel), mare 4, rannoù ''Les Choses les plus simples'' (''Freedom Tower Women’s Health'') ha ''Le Briseur de couple'' (''Homewrecker'') : Sarah Branum ==== Webserienn ==== * 2006 : ''Young American Bodies'' : Greta === Realizañ === * 2008 : ''Nights and Weekends'' <small>(asambles gant Joe Swanberg)</small> * 2017 : ''Lady Bird'' * 2019 : ''Les Filles du docteur March'' (''Little Women'') * 2023 : ''Barbie'' === Senarizañ === * 2007 : ''Hannah Takes the Stairs'' gant Joe Swanberg <small>(coscénarisé avec Joe Swanberg et Kent Osborne)</small> * 2008 : ''Nights and Weekends'' d'elle-même et Joe Swanberg <small>(asambles gant Joe Swanberg)</small> * 2010 : ''Northern Comfort'' gant Rod Webber * 2012 : ''Frances Ha'' de Noah Baumbach <small>(coscénarisé avec Noah Baumbach)</small> * 2015 : ''Mistress America'' gant Noah Baumbach <small>(asambles gant Noah Baumbach)</small> * 2017 : ''Lady Bird'' ganti * 2019 : ''Les Filles du docteur March'' ganti * 2023 : ''[[Barbie (film)|Barbie]]'' <small>(asambles gant Noah Baumbach)</small> * 2025 : ''Blanche-Neige'' (''Snow White'') gant Marc Webb <small>(asambles gant Erin Cressida Wilson).</small> == Daveennoù == {{DEFAULTSORT:Gerwig, Greta}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Filmaozerien SUA]] [[Rummad:Aktourezed SUA]] [[Rummad:Tud eus Kalifornia]] 0kxyz4hesf2xpta7bz4a91pvq9uaywr 0 174657 2148361 2144041 2025-06-05T13:56:43Z Dishual 612 2148361 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Margot Robbie at Somerset House in 2013 (cropped).jpg|thumb|Margot Robbie e 2013]]{{Labour a chom}}{{Kempenn}} '''Margot Robbie,''' ganet d'an 2 a viz Gouere 1990 e [[Dalby]] ([[Queensland]]), zo un aktourez hag ur broduerez filmoù [[Aostralia|aostralian]]. == Filmoù == E 2013 e teuas da vezañ brudet e [[Hollywood]] gant berzh kenwerzhel ''[[The Wolf of Wall Street (film, 2013)|The Wolf of Wall Street]]'' gant [[Martin Scorsese]], ennañ [[Leonardo DiCaprio]] ivez. Adalek 2016 eo bet brudet en ur c'hoari roll Harley Quinn,e tri film, Suicide Squad, Birds of Prey ha The Suicide Squad. E-kreiz ar bloavezhioù 2010 en em lakaas da c'hoari e filmoù hag a blije muioc'h d'an arzvarnourien. C'hoariet he deus Tonya Harding, un arzourez kozh, er biopic Me, Tonya gant Craig Gillespie. Enoret eo bet an abadenn-se gant an holl varnerien a roio tro dezhañ da c'hounit e anvioù kentañ er Golden Globes en BAFTA hag en Oscar evit an aktourez wellañ<ref>{{Fr}} ''[https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne-403573/palmares/ Margot Robbie - Récompenses et nominations]'', war Allociné (lennet d'ar 25/04/2025)</ref>. Rolladoù all e-barzh Marie Stuart rouanez Bro-Skos pe ar gwallzarvoud Scandale Gantañ e c'hall bezañ anvet adarre en BAFTA hag en Oscars. Margot Robbie a zeu er bloavezhioù 2020 da vezañ unan eus an aktourezed goulennet ar muiañ en Hollywood. A-drugarez da Sharon Tate en Once Upon a Time... In Hollywood (2019), gant Quentin Tarantino, hag hini ar merc'hodenn Barbie er film Greta Gerwig (2023) gant ar memes anv. Evit ar film-mañ Gounezet he deus ar Golden Globe evit ar film gwellañ er box office. Aet eo ar maout gantañ 2 wezh er Logie Awards.Goude-se ez eas da skignañ ar rummadig istorel amerikan Pan Am. == Daveennoù == <references /> [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:Aktourezed Aostralia]] [[Rummad:Produourezed filmoù Aostralia]] fl052clq0bg69rpbdjhcubgs7fvitzc 2148362 2148361 2025-06-05T13:57:14Z Dishual 612 2148362 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Margot Robbie at Somerset House in 2013 (cropped).jpg|thumb|Margot Robbie e 2013]]{{Labour a chom}}{{Kempenn}} '''Margot Robbie,''' ganet d'an 2 a viz Gouere 1990 e [[Dalby]] ([[Queensland]]), zo un aktourez hag ur broduerez filmoù [[Aostralia|aostralian]]. == Filmoù == E 2013 e teuas da vezañ brudet e [[Hollywood]] gant berzh kenwerzhel ''[[The Wolf of Wall Street (film, 2013)|The Wolf of Wall Street]]'' gant [[Martin Scorsese]], ennañ [[Leonardo DiCaprio]] ivez. Adalek 2016 eo bet brudet en ur c'hoari roll Harley Quinn,e tri film, Suicide Squad, Birds of Prey ha The Suicide Squad. E-kreiz ar bloavezhioù 2010 en em lakaas da c'hoari e filmoù hag a blije muioc'h d'an arzvarnourien. C'hoariet he deus Tonya Harding, un arzourez kozh, er biopic Me, Tonya gant Craig Gillespie. Enoret eo bet an abadenn-se gant an holl varnerien a roio tro dezhañ da c'hounit e anvioù kentañ er Golden Globes en BAFTA hag en Oscar evit an aktourez wellañ<ref>{{Fr}} ''[https://www.allocine.fr/personne/fichepersonne-403573/palmares/ Margot Robbie - Récompenses et nominations]'', war Allociné (lennet d'ar 25/04/2025)</ref>. Rolladoù all e-barzh Marie Stuart rouanez Bro-Skos pe ar gwallzarvoud Scandale Gantañ e c'hall bezañ anvet adarre en BAFTA hag en Oscars. Margot Robbie a zeu er bloavezhioù 2020 da vezañ unan eus an aktourezed goulennet ar muiañ en Hollywood. A-drugarez da Sharon Tate en Once Upon a Time... In Hollywood (2019), gant Quentin Tarantino, hag hini ar merc'hodenn [[Barbie (film)|Barbie]] er film gant [[Greta Gerwig]] (2023) gant ar memes anv. Evit ar film-mañ Gounezet he deus ar Golden Globe evit ar film gwellañ er box office. Aet eo ar maout gantañ 2 wezh er Logie Awards.Goude-se ez eas da skignañ ar rummadig istorel amerikan Pan Am. == Daveennoù == <references /> [[Rummad:Ganedigezhioù 1990]] [[Rummad:Aktourezed Aostralia]] [[Rummad:Produourezed filmoù Aostralia]] 3xdlk27j56wyp86xh71pdjk1wa27lgu 0 174748 2148002 2142387 2025-06-02T15:36:08Z Llydawr 145 2148002 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Preizhañ''' zo kement ha laerezh pe kemer madoù dre nerzh, dreist-holl e-kerzh un enkadenn, milourel, sokial pe politikel, evel ur [[brezel]]<ref name="BBC_Baghdad_protests">{{cite news | title = Baghdad protests over looting | work = BBC News | publisher = BBC | date = 2003-04-12 | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2941733.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>, e-pad ur [[gwallreuz naturel]] (e-lec'h ma vez diaes d'an nerzhioù surentez bezañ efedus)<ref name="BBC_Americas_looting">{{cite news | title = World: Americas Looting frenzy in quake city |work = BBC News| date = 1999-01-28 | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/262848.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>, pe [[emsavadeg]]où<ref name="BBC_Argentine">{{cite news | title = Argentine president resigns |work = BBC News| date = 2001-12-21 | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/1722584.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>. Ar pezh a vez gounezet dre seurt oberoù a zo anvet '''preizh'''. A-hed an istor eo bet boaz an armeoù trec'h da breizhañ madoù ar re drec'het. Goude [[brezelioù Napoleon]] ha muioc'h c'hoazh goude an [[Eil Brezel-bed]], e oa bet savet lezennoù ha normoù evit talañ ouzh ar preizhañ. Er [[brezel]]ioù a-vremañ, eo difennet ar preizhañ gant al [[Gwir etrebroadel|lezennoù etrebroadel]], ha gwelet eo evel un [[torfed-brezel]].<ref name="ICRC">[https://ihl-databases.icrc.org/customary-ihl/eng/docs/v1_rul_rule52 Rule 52. Pillage is prohibited.], ''Customary IHL Database'', [[International Committee of the Red Cross]] (ICRC)/[[Cambridge University Press]].</ref><ref>[[Kendivizioù Den Haag eus 1899 ha 1907#Kendiviz la Hague eus 1899|Kendiviz Den Haag war al lezenn ha boazioù ar brezel war zouar]] (Hague II), [https://avalon.law.yale.edu/19th_century/hague02.asp article 28].</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{Commons|Category:Looting}} [[Rummad:Torfederezh]] [[Rummad:Preizhadegoù]] 6j279bm2giuwerey1bxgrfb2muv4wp6 2148004 2148002 2025-06-02T15:36:37Z Llydawr 145 Llydawr en deus kaset ar bajenn [[Preizhadeg]] da [[Preizhañ]] 2148002 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Preizhañ''' zo kement ha laerezh pe kemer madoù dre nerzh, dreist-holl e-kerzh un enkadenn, milourel, sokial pe politikel, evel ur [[brezel]]<ref name="BBC_Baghdad_protests">{{cite news | title = Baghdad protests over looting | work = BBC News | publisher = BBC | date = 2003-04-12 | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/2941733.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>, e-pad ur [[gwallreuz naturel]] (e-lec'h ma vez diaes d'an nerzhioù surentez bezañ efedus)<ref name="BBC_Americas_looting">{{cite news | title = World: Americas Looting frenzy in quake city |work = BBC News| date = 1999-01-28 | url = http://news.bbc.co.uk/2/hi/americas/262848.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>, pe [[emsavadeg]]où<ref name="BBC_Argentine">{{cite news | title = Argentine president resigns |work = BBC News| date = 2001-12-21 | url = http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/americas/1722584.stm | access-date = 2010-10-22}}</ref>. Ar pezh a vez gounezet dre seurt oberoù a zo anvet '''preizh'''. A-hed an istor eo bet boaz an armeoù trec'h da breizhañ madoù ar re drec'het. Goude [[brezelioù Napoleon]] ha muioc'h c'hoazh goude an [[Eil Brezel-bed]], e oa bet savet lezennoù ha normoù evit talañ ouzh ar preizhañ. Er [[brezel]]ioù a-vremañ, eo difennet ar preizhañ gant al [[Gwir etrebroadel|lezennoù etrebroadel]], ha gwelet eo evel un [[torfed-brezel]].<ref name="ICRC">[https://ihl-databases.icrc.org/customary-ihl/eng/docs/v1_rul_rule52 Rule 52. Pillage is prohibited.], ''Customary IHL Database'', [[International Committee of the Red Cross]] (ICRC)/[[Cambridge University Press]].</ref><ref>[[Kendivizioù Den Haag eus 1899 ha 1907#Kendiviz la Hague eus 1899|Kendiviz Den Haag war al lezenn ha boazioù ar brezel war zouar]] (Hague II), [https://avalon.law.yale.edu/19th_century/hague02.asp article 28].</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{Commons|Category:Looting}} [[Rummad:Torfederezh]] [[Rummad:Preizhadegoù]] 6j279bm2giuwerey1bxgrfb2muv4wp6 0 174752 2148007 2142388 2025-06-02T15:39:25Z Llydawr 145 2148007 wikitext text/x-wiki {{Stumm an titl|''Tir National'' (Belgia)}} {{Labour a chom}} An '''''Tir National''''' ([[galleg]]) pe '''''Nationale Schietbaan''''' ([[izelvroeg]]) a oa un [[Tachenn dennañ|dachenn dennañ]] warni [[Stand tennañ|standoù tennañ]], hag ul lec'h pleustriñ evit [[arme Belgia]], digoret e 1859 e [[Schaarbeek|Schaarbeck]], nepell diouzh [[Brusel]], ha distrujet hag adsavet e 1889. 20 hektar e oa he gorread. E-pad ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]] e voe implijet evel lec'h fuzuilhañ gant an [[Alamagn|Alamaned]], a lazhas 43 den eno, en o zouez ar rezistantez ha spierez [[Edith Cavell]]. Heñvel a rejont e-pad an [[Eil Brezel-bed]] en ur lazhañ tost 260 den eno. Distrujet e voe e 1963 evit lezel plas da savadurioù an [[RTBF]] hag ar [[VRT]]. Ul lec'h-koun evit ar re fuzuilhet a gaver eno c'hoazh, anvet ''Enclos des fusillés'' pe ''Ereperk der Gefusilleerden''<ref>{{Fr}} ''[https://archiviris.be/fr/archives/3365 La face sombre du Tir national]'', ArchivIris, 04/10/2018 (lennet d'ar 05/05/2025)</ref><ref>{{Fr}} ''[https://www.1030.be/fr/culture-loisirs/histoire-tourisme-patrimoine/histoire-de-schaerbeek/lieux-du-passe/tir-national Tir national]'' war lec'hienn Schaarbeck (lennet d'ar 05/05/2025)</ref>. <gallery> Restr:Tir national.jpg|An ''Tir National'' e 1872 Restr:Schaerbeek Rue Colonel Bourg Enclos des fusillés 02.jpg|Maen-koun ar re fuzuilhet Restr:Schaerbeek Rue Colonel Bourg Enclos des fusillés 03.jpg|Bered ma vez douaret lod eus ar re fuzuilhet </gallery> == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Istor Belgia]] [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Savadurioù Belgia]] iwigl5feh0e9nfjjd180nceqggjliru 0 174753 2148013 2142415 2025-06-02T15:55:12Z Llydawr 145 2148013 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Brezel 1812''' a oa bet stourmet etre [[Stadoù-Unanet Amerika]] hag o harperien enebet ouzh ar [[Rouantelezh Unanet Breizh-Veur hag Iwerzhon|Rouantelezh-Unanet]] hag he harperien en [[Norzhamerika]]. Kroget e oa p'o doa ar Stadoù-Unanet [[Disklêriadur-brezel Stadoù-Unanet Amerika war Breizh-Veur|disklêriet ar brezel da Vreizh-Veur]] d'an [[18 a viz Even]] [[1812]]. Memes ma voe kavet un diskoulm dre emvodoù e miz Kerzu 1814 ha sinet [[Skrid-emglev Gent]], ne oa ket bet paouezet ar brezel en un doare ofisiel betek ma vije sinet ar skrid-emglev peoc'h gant [[Kendalc'h ar Stadoù-Unanet]] d'ar [[17 a viz C'hwevrer]] [[1815]]. An tennderioù etre ar Saozon hag ar Stadunaniz a oa diazezet war c'hoantoù tiriadel kozh en Norzhamerika hag an harp saoz da Amerindianed [[Kevredad Tecumseh]], hag a oa o stourm ouzh an trevadenniñ stadunanat en [[Old Northwest|Tiriad ar Gwalarn]]. E 1807, an tennderioù-se a oa aet war washaat goude ma oa bet ar [[Royal Navy]] o lakaat [[Orders in Council (1807)|bec'h war ar c'henwerzh]] stadunanat gant [[Impalaeriezh C'hall Kentañ|Bro-C'hall]] hag o lakaat gwask war ar vartoloded da vont er morlu, zoken war ar re deuet da vezañ [[Keodedelezh er stadoù-Unanet|Stadunaniz]]. Ar meno foran er Stadoù-Unanet a oa rannet war an doare da respont, met ar muianiver a oa bet er [[Ti Dileuridi ar Stadoù-Unanet|Vodadenn vroadel]] hag e [[United States Senate|Sened]] ar vro o votiñ an [[disklêriadur brezel]] e miz Even 1812. Disrann a oa er bobl gant un troc'h politikel anat etre ar [[Strollad Demokratel (Stadoù-Unanet)|Strollad Demokratel]] a oa evit ar brezel, tra ma oa ar [[Strollad kevredadelour]] a-enep krenn. [[Rummad:Brezel 1812]] [[Rummad:Istor SUA]] [[Rummad:Istor Breizh-Veur]] 8q4oa3cc0vce0ow6rleitbtl9twklu4 2148014 2148013 2025-06-02T15:57:04Z Llydawr 145 2148014 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Brezel 1812''' a oa bet stourmet etre [[Stadoù-Unanet Amerika]] hag o harperien enebet ouzh ar [[Rouantelezh Unanet Breizh-Veur hag Iwerzhon|Rouantelezh-Unanet]] hag he harperien en [[Norzhamerika]]. Kroget e oa p'o doa ar Stadoù-Unanet [[Disklêriadur-brezel Stadoù-Unanet Amerika war Breizh-Veur|disklêriet ar brezel da Vreizh-Veur]] d'an [[18 a viz Even]] [[1812]]. Memes ma voe kavet un diskoulm dre emvodoù e miz Kerzu 1814 ha sinet [[Skrid-emglev Gent]], ne oa ket bet paouezet ar brezel en un doare ofisiel betek ma vije sinet ar skrid-emglev peoc'h gant [[Kendalc'h ar Stadoù-Unanet]] d'ar [[17 a viz C'hwevrer]] [[1815]]. An tennderioù etre ar Saozon hag ar Stadunaniz a oa diazezet war c'hoantoù tiriadel kozh en Norzhamerika hag an harp saoz da Amerindianed [[Kevredad Tecumseh]], hag a oa o stourm ouzh an trevadenniñ stadunanat en [[Old Northwest|Tiriad ar Gwalarn]]. E 1807, an tennderioù-se a oa aet war washaat goude ma oa bet ar [[Royal Navy]] o lakaat [[Orders in Council (1807)|bec'h war ar c'henwerzh]] stadunanat gant [[Impalaeriezh C'hall Kentañ|Bro-C'hall]] hag o [[Impressment|lakaat gwask war ar vartoloded]] da vont er morlu, zoken war ar re deuet da vezañ [[Keodedelezh er stadoù-Unanet|Stadunaniz]]. Ar meno foran er Stadoù-Unanet a oa rannet war an doare da respont, met ar muianiver a oa bet er [[Ti Dileuridi ar Stadoù-Unanet|Vodadenn vroadel]] hag e [[United States Senate|Sened]] ar vro o votiñ an [[disklêriadur brezel]] e miz Even 1812. Disrann a oa er bobl gant un troc'h politikel anat etre ar [[Strollad Demokratel (Stadoù-Unanet)|Strollad Demokratel]] a oa evit ar brezel, tra ma oa ar [[Strollad kevredadelour]] a-enep krenn. [[Rummad:Brezel 1812]] [[Rummad:Istor SUA]] [[Rummad:Istor Breizh-Veur]] pbshe648yve1zldyrdzvqm9zxzk1n6g 0 174762 2148213 2142419 2025-06-04T08:03:00Z Llydawr 145 2148213 wikitext text/x-wiki [[Restr:Caricature-1780-press gang.jpg|thumb|Ludresadenn eus 1780, gwelet e vez doareoù d'ober ur ''press gang'']] '''Impressment''', lesanvet "'''the press'''" pe "'''press gang'''", a oa un doare [[enluadeg]] trevourien en nerzhioù armet, dreist-holl er morlu. An doare d'ober a oa unan gant gwask pe dre nerzh, graet e veze gant strolladoù aozet (alese al lesanv "gang"). Morluioù Europa a implije an doare-se d'ober rak ne oa ket youlidi a-walc'h evit mont er morlu. Ar [[Royal Navy]] saoz hag a oa bras da vare [[Oadvezh al lien]] a implije alies an ''impressment'', ar pezh a ra eo chomet stag an doare-ober-se ouzh ar [[Rouantelezh-Unanet]] dreist-holl. Implijet e voe gant ar Royal Navy er mareoù brezel, adalek 1664, en {{XVIIIvet kantved}} ha betek penn-kentañ an {{XIXvet kantved}} dre ma vanke martoloded evit al [[lestr-brezel|listri-brezel]]. Ar Royal Navy a redie martoloded kenwerzh dreist-holl, met ivez martoloded eus broioù all dreist-holl eus broioù Europa. An dud a veze rediet evel-se a oa "paotred boaz da vageal oadet etre 18 ha 55 bloaz". A-wechoù e oa kemeret ivez tud ha ne oant ket martoloded, met ral e oa. Ouzhpenn morlu ar Royal Navy, ar [[British Army]] a oa bet o klask implij ar memes doareoù etre 1778 ha 1780. == Bro-C'hall == E [[Bro-C'hall]] e oa bet implijet an doare-se d'ober ivez ha lesanvet e oa "'''la presse'''". Ne oa ket ken ledan hag e Breizh-Veur avat rak ar [[morlu gall]] a oa bihanoc'h. [[Rummad:Gerioù saoznek]] [[Rummad:Royal Navy]] [[Rummad:Enluadurioù]] 615xbn0ju23p94m18r6crlddmdt9ken 0 174764 2148214 2142428 2025-06-04T08:06:42Z Llydawr 145 2148214 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Brezel an tri-ugent vloaz''' ([[galleg]]: ''Guerre de Soixante Ans'', [[saozneg]]: ''Sixty Years' War'') a oa padet eus 1754 betek 1815 hag e oa bet ur stourm milourel evit bezañ mestr war [[Rannvro al lennoù meur (Noramerika)|Rannvro al lennoù meur]], e [[Norzhamerika]], gant al [[Lenn Champlain]] hag al [[Lenn George (New York)|Lenn George]]. Un hollad brezelioù ha stourmadennoù niverus ledet war hir amzer eo brezel an tri-ugent vloaz. An dud enebet a oa [[Impalaeriezh Breizh-Veur]], an [[Impalaeriezh trevadennel c'hall]], ar [[Stadoù-Unanet]], hag an [[Amerindianed]]. An anv ''Sixty Years' War'' a zo bet implijet gant an istorourien evit degas ur framm d'an hollad darvoudoù niverus, muioc'h evit ober eus ur brezel nemetken pe darvoudoù kemeret o unan. ==Brezel Gall hag Indian (1754–1763)== {{main|Brezel Gall hag Indian}} Evit tud Kanada eo ar brezel-se evel talbenn Amerikan [[Brezel ar Seizh Vloaz]]. Evit ar Stadunaniz eo ur bec'h amerikan hep liamm gant brezelioù Europa. Lod kelnnerien skol-veur a wel ar brezel-se evel unan kalz ledanoc'h ha diazez er bec'h etre [[Rouantelezh Breizh-Veur]] ha [[Rouantelezh Bro-C'hall]]; Darn an istorourien a wel ar brezel-se evel unan etre trevadennoù an [[Impalaeriezh Breizh-Veur|Amerika saoz]] ha re [[Impalaeriezh trevadennel Frañs]], pep tu o vezañ harpet gant meuriadoù indian ha gant sikour ar "vammvroioù". Pep tu a glaske bezañ mestr war [[traoñienn an Ohio]] ha Rannvro al Lennoù bras, anvet er Frañs nevez ar "rannvro a-us" (galleg: ''pays d'en haut''). Indianed ar ''pays d'en haut'' o devoa liammoù kenwerzhel kozh gant ar C'hallaoued hag alies e oant o stourm ganto. Ar meuriadoù [[Iroquois]] o devoa klasket chom neptu er stourm, an nemedenn o vezañ ar [[Meuriad Mohawk |Mohawked]] hag a stourme gant ar Saozon. Ur wech aloubet ar Frañs nevez gant ar Saozon, e oa bet roet lamm d'an travadennerezh c'hall er rannvro ha diazezet ren Breizh-Veur war Kanada. ==Brezel Pontiac (1763–1765)== {{main|Brezel Pontiac}} Haperien indian ar C'hallaoued trec'het a oa emsavet a-enep ar Saozon dipitet bras gant o zoareoù da ren an diplomatiezh gant ar meuriadoù. Pontiac en doa kavet harperien evit tagañ kreñvlec'hioù ar Saozon e [[Kreñvlec'h Detroit|Detroit]] hiziv-an-deiz e Michigan, e Pennsylvania ha New York, ha betek ar Mississippi.<ref name=Pontiac>{{cite web |title=Ottawa Chief Pontiac's Rebellion against the British begins |website=History.com |date=May 4, 2021 |url=https://www.history.com/this-day-in-history/pontiacs-rebellion-begins |accessdate=05/05/2025}}</ref>. Echuet e oa an emsavadeg goude ergerzhadennoù brezel ar Saozon e 1764 hag a oa bet mammenn emglevioù peoc'h daou vloaz goude. An indianed ne oant ket deuet a-benn da skarzhañ ar Saozon, met an emsavadeg en doa rediet ar gouarnamant saoz da gemmañ an doare politikerezh a oa bet betek-henn. Muntr Pontiac e 1769 en doa lakaet ur brezel etre indianed da darzhañ. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Brezel dieubidigezh ar Stadoù Unanet]] [[Rummad:Brezelioù indian]] 4h22o3tewksmnv4qvu2j3me9i36lujk 2148276 2148214 2025-06-04T16:40:44Z Llydawr 145 2148276 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Brezel an tri-ugent vloaz''' ([[galleg]]: ''Guerre de Soixante Ans'', [[saozneg]]: ''Sixty Years' War'') a oa padet eus 1754 betek 1815 hag e oa bet ur stourm milourel evit bezañ mestr war [[Rannvro al lennoù meur (Noramerika)|Rannvro al lennoù meur]], e [[Norzhamerika]], gant al [[Lenn Champlain]] hag al [[Lenn George (New York)|Lenn George]]. Un hollad brezelioù ha stourmadennoù niverus a-hed hir amzer eo Brezel an tri-ugent vloaz. Enebet e oa [[Impalaeriezh Breizh-Veur]], an [[Impalaeriezh trevadennel c'hall]], ar [[Stadoù-Unanet]], hag an [[Amerindianed]]. An anv ''Sixty Years' War'' a zo bet implijet gant an istorourien evit gwelet ar mare-se evel un hollad, evit ober anv eus ur brezel nemetken kentoc'h eget eus darvoudoù distag an eil re diouzh ar re all. ==Brezel Gall hag Indian (1754–1763)== {{main|Brezel Gall hag Indian}} Evit tud Kanada eo ar brezel-se evel talbenn amerikan [[Brezel ar Seizh Vloaz]]. Evit Stadunaniz eo ur stourm amerikan hep liamm ebet gant brezelioù Europa. Lod kelnnerien skol-veur a wel ar brezel-se evel ul lodenn eus ur brezel kalz ledanoc'h etre [[Rouantelezh Breizh-Veur]] ha [[Rouantelezh Bro-C'hall]]. An darn vrasañ eus an istorourien a wel ar brezel-se evel unan etre trevadennoù an [[Impalaeriezh Breizh-Veur|Amerika saoz]] ha re [[Impalaeriezh trevadennel Frañs]], pep tu o vezañ harpet gant meuriadoù indian ha sikouret gant ar "mammvroioù". Pep tu a glaske bezañ mestr war [[traoñienn an Ohio]] ha Rannvro al Lennoù bras, anvet er Frañs nevez ar "broioù krec'h" (galleg: ''pays d'en haut''). Indianed ar ''pays d'en haut'' o devoa liammoù kenwerzhel kozh gant ar C'hallaoued hag alies e oant o stourm ganto. Ar meuriadoù [[Iroquois]] o devoa klasket chom neptu er stourm, nemet ar [[Meuriad Mohawk |Mohawked]] hag a stourme gant ar Saozon. Ur wech aloubet ar Frañs nevez gant ar Saozon, e oa bet roet lamm d'an trevadennerezh gall er vro ha diazezet ren Breizh-Veur war Kanada. ==Brezel Pontiac (1763–1765)== {{main|Brezel Pontiac}} Haperien indian ar C'hallaoued trec'het a oa emsavet a-enep ar Saozon dipitet bras gant o zoareoù da ren an diplomatiezh gant ar meuriadoù. Pontiac en doa kavet harperien evit tagañ kreñvlec'hioù ar Saozon e [[Kreñvlec'h Detroit|Detroit]] hiziv-an-deiz e Michigan, e Pennsylvania ha New York, ha betek ar Mississippi.<ref name=Pontiac>{{cite web |title=Ottawa Chief Pontiac's Rebellion against the British begins |website=History.com |date=May 4, 2021 |url=https://www.history.com/this-day-in-history/pontiacs-rebellion-begins |accessdate=05/05/2025}}</ref>. Echuet e oa an emsavadeg goude ergerzhadennoù brezel ar Saozon e 1764 hag a oa bet mammenn emglevioù peoc'h daou vloaz goude. An indianed ne oant ket deuet a-benn da skarzhañ ar Saozon, met an emsavadeg en doa rediet ar gouarnamant saoz da gemmañ an doare politikerezh a oa bet betek-henn. Muntr Pontiac e 1769 en doa lakaet ur brezel etre indianed da darzhañ. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Brezel dieubidigezh ar Stadoù Unanet]] [[Rummad:Brezelioù indian]] 69cczodp4kor4xfy49yzhqr4zy07v1n 0 174765 2148473 2143881 2025-06-06T08:32:18Z Fanchigo 14086 2148473 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|4,6 × 30 mm|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:4.6x30mm, 5.7x28mm, .30 M1 Carbine.jpg|liamm=Restr:4.6x30mm, 5.7x28mm, .30 M1 Carbine.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 4,6 × 30 mm|frameless|250x250px]]<br>A gleiz da zehou : kartouchennoù '''4,6 × 30 mm''', [[5,7 × 28 mm]] ha [[.30 Carbine]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Alamagn}} |- ! scope="row" |Saver |[[Heckler & Koch]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1999 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |4,65 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |4,52 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |5,31 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |7,75 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |8,02 mm |- ! scope="row" |Ø strad |8,00 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |30,50 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |38,50 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |1,7 - 2,7 g<br>Boled standart : 2 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |600-735 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |447 - 540 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''4,6 × 30 mm''', anvet ivez '''4,6 × 30 mm HK''', zo ur [[munision]] savet e 1999 gant an embregerezh alaman [[Heckler & Koch]] evit talañ ouzh ar c'hartouchennoù [[5,7 × 28 mm]] kinniget gant an [[FN Herstal]] belgiat. An daou vunision, dezhe un [[argil]] izel hag ur galloud-toullañ uhel betek 200 metr, a zo bet soñjet evit an armoù [[Personal defense weapon|PDW]]. Ar bistolenn-vindrailher [[Heckler & Koch MP7|MP7]] kinniget gant Heckler & Koch a voe an hini gentañ kambret evit ar 4,6 × 30 mm<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/4,6%20x%2030-1.html 4,6 x 30 mm]'' war Arme et Passion (lennet d'ar 05/05/2025)</ref>. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-i/4-6-x-30-fr.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] bfdvl88a4kcberadcq6h3qcl58peg18 0 174773 2148488 2142486 2025-06-06T08:37:32Z Fanchigo 14086 2148488 wikitext text/x-wiki {{Droukveskañ|9 × 18 mm Makarov}} {| class="infobox" {{Infobox/Titl|9 × 18 mm Ultra|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:9 × 18 mm Police.jpg|liamm=Restr:9 × 18 mm Police.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 9 × 18 mm Ultra|frameless|250x250px]]<br>Ur voestad kartouchennoù '''9 × 18 mm Ultra''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, eeun |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Trede Reich}} |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1936 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,01 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |9,65 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,81 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,37 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,25 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |17,85 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |25,27 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |6 - 6,49 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |320 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |312 - 338 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)|Emors]] |SP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''9 × 18 mm Ultra''', anvet ivez '''9 × 18 mm Police''', zo ur [[munision]] armoù-dorn savet e 1936 evit al [[Luftwaffe (Wehrmacht)|Luftwaffe]], gant ar pal kaout ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] dezhi ur galloud etre reoù an [[.380 ACP|9 mm Browning Court]] hag an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]]. Ne voe ket implijet gant armeoù an [[Trede Reich]] a-benn ar fin, met er bloavezhioù 1970 e voe adimplijet er pistolennoù [[Walther PP|Walther PP Super]] savet evit polis [[Republik Kevreadel Alamagn (1949-1990)|RKA]], hag en un nebeud armoù all. Produet e voe dindan an anv ''9 mm Ultra'' gant [[Geco (munisionoù)|Geco]] ha ''9 mm Police'' gant [[Hirtenberger]]<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/9mmpolice-1.html 9 mm Police]'' war Arme et Passion (lennet d'ar 06/05/2025)</ref>. Produet e vez c'hoazh gant un nebeud embregerezhioù evel Geco pe [[Fiocchi Munizioni|Fiocchi]]. N'hall ket bezañ implijet er [[Pistolenn|pistolennoù]] kambret e [[9 × 18 mm Makarov]] soviedel, abalamour da dreuzkiz o div vannadell bezañ disheñvel. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/tabivcal-fr-page18.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] hfgexav8ibq2o8gk4x4n7z0owb7fpgd 0 174774 2148338 2142497 2025-06-05T11:17:21Z Llydawr 145 2148338 wikitext text/x-wiki [[File:StampZadar1943Michel36.jpg|thumb|upright 1.3|Poltred Vittorio-Emanuele III]] [[Zadar]] (anvet ''Zara'' en [[italianeg]]) zo ur gêr eus [[Dalmatia]], e [[Kroatia]]. Staget e voe ouzh [[Italia]] goude ar [[Brezel-bed kentañ]] dre [[Feur-emglev Rapallo]]. Aloubet e oa bet gant armeoù an [[Trede Reich]] e miz Gwengolo [[1943]]. [[Timbr]]où Italia ar bloavezhioù [[1929]]-[[1942]] a voe dreistmoullet gant '''Deutsche Besetzung Zara''' ("Aloubadeg alaman e Zara"). An hevelep bloaz e teuas er-maez timbroù gant poltred ar roue [[Vittorio Emanuele III]] kuzhet dindan linennoù e liv du hag ar ger <span style="font-variant:small-caps;">zara</span>. Staget e oa outo ur skeudenn a vrude (en italianeg) ar brezel ha promesa an trec'h. Un toullad timbroù-taos ha timbroù dre-nij a voe moullet ivez gant an Alamaned. [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Zadar, Timbroù]] [[Rummad:Zadar]] dx1npv69yzlf7z8zlyyod49ye2pxs7z 0 174775 2148339 2142505 2025-06-05T11:22:52Z Llydawr 145 2148339 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Nerzhioù harzlammet Rusia''' ([[rusianeg]]: ''Воздушно-десантные войска России'', ''ВДВ'', ''Vozdushno-desantnye voyska Rossii'', '''VDV''') eo [[nerzhioù harzlammet]] [[nerzhioù lu Rusia]]. Un nerzh kas bliv eo kement hag un adarmead strategel, dindan urzhioù [[Prezidant Rusia]], met dindan urzhioù eeun [[penn hollek an nerzhioù lu]]. Aozet eo Nerzhioù harzlammet Rusia en unvezioù aerdouget hag unvezioù [[tagañ dre aer]]. Savet e oa bet e 1992 diwar rannoù arme eus an [[Nerzhioù harzlammet soviedel]] a oa deuet da vezañ rusian nemetken goude [[freuzadenn an Unaniezh Soviedel]]. [[Rummad:Nerzhioù armet Rusia]] [[Rummad:Unvezioù harzlammerien]] 3udy5brsv0ko2bynp6797n0nxkjqj9q 0 174776 2148340 2142607 2025-06-05T11:28:52Z Llydawr 145 2148340 wikitext text/x-wiki {{databox}} An '''Nerzhioù [[harzlamm]]et soviedel''' ([[rusianeg]] : Воздушно-десантные войска СССР, ВДВ ''Vozdushno-desantnyye voyska SSSR, VDV'', "soudarded aerzegaset an URSS") a oa ur [[skourr milourel|skourr armet]] eus an [[nerzhioù lu soviedel]]. Savet a-raok an [[Eil Brezel-bed]], an nerzh a oa bet a bouez e daou oberiadur-brezel hag obererezhioù harpañ bihanoc'h e-kerzh ar brezel ; bet e oa an [[nerzh harzlammet]] brasañ er bed e-pad pell goude [[1945]]. An nerzhioù-se a oa bet rannet goude [[freuzadenn an Unaniezh Soviedel]], al lod vrasañ a oa troet e [[nerzhioù harzlammet Rusia]], ul lodenn all o vont e lu [[Belarus]] hag ul lodenn all en hini [[Nerzhioù tagañ dre aer Ukraina|Ukraina]]. <gallery mode="packed"> USSR Airborn troops flag.svg|Banniel VDV Группа парашютистов Я.Д. Мошковского (крайний слева) перед десантированием 2 августа 1930 года.jpg|Harzlammerien, 2 Eost 1930 T-27 tb-3.jpg|Ur bombezer Tupolev TB-3 o tougen un [[tank]] T-27, 1935 </gallery> [[Rummad:Armeoù URSS]] [[Rummad:Unvezioù harzlammerien]] [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel lamet e 1992]] eyyvhao6usfwgpb4voyv1a2ytepronx 0 174777 2148341 2142526 2025-06-05T11:39:07Z Llydawr 145 2148341 wikitext text/x-wiki {{Stumm an titl|''The Texas Chain Saw Massacre''}} {{databox}} '''''The Texas Chain Saw Massacre''''' ("Lazhadeg gant un [[treujerez|dreujerez]] e [[Texas]]")<ref>''The Texas Chainsaw Massacre'' e oa an titl war skritelloù er salioù [[sinema]], ha meur a wech ez eo bet implijet, padal e oa ''The Texas Chain Saw Massacre'' an anv ofisiel, hervez digoradur ar film. An titl eo ivez hag a zo bet implijet pa oa bet enrollet en [[U.S. Copyright Office]].</ref> zo ur [[film dizalc'h]] [[film spont|spont]] [[stadunanat]] bet embannet e [[1974]]. Produet ha filmazoet eo bet gant [[Tobe Hooper]], a savas ul lodenn eus ar sonerezh ivez, hag en doa kenskrivet ar senario gant [[Kim Henkel]]. Aktourien ar film eo [[Marilyn Burns]], [[Paul A. Partain]], [[Edwin Neal]], [[Jim Siedow]], ha [[Gunnar Hansen]]. An istor a ro tro da welet ur strollad kamaladed chaseet gant ur familh [[Tuddebrerezh|tuddebrerien]] e-pad ma oant o weladenniñ un ti kozh. Bruderezh a zo bet graet tro-dro d'ar film kinniget evel awenet gant darvoudoù gwirion evit desachañ arvesterien, hag un doare e oa ivez da bismigañ politikerezh ar mare-se. An dudenn [[Leatherface]] hag un nebeud munudoù a zo bet awenet gant torfedoù ar muntrer [[Ed Gein]], met ijinet ez eus bet un darn eus an istor. Produet e oa bet ar film gant Tobe Hooper evit nebeutoc'h eget 140&nbsp;000 [[dollar]] (700&nbsp;000 $ a-vremañ) hag implijet en devoa aktourien dianav pe dost, deuet dreist-holl eus kreiz Texas, e-lec'h ma oa bet filmet. Abalamour d'ar feulster taolennet er film, T. Hooper a oa bet diaes dezhañ kavout un embanner. A-benn ar fin a oa bet prenet gant [[Bryanston Distributing Company]]. Tobe Hooper a oa bet rediet da chom hep diskouez re a feulster [[gwad]]ek war ar skramm evit kaout un notenn ''PG – Parental Guidance Suggested'' ("erbedet eo ambroug tud ar vugale") digant an [[Motion Picture Association of America]] (MPAA) ; siwazh evitañ, ne oa ket bet a-walc'h hag an MPAA a oa bet o lakaat da dalvezout un notenn ''R – Restricted'' (berzhet dindan 17 vloaz en SUA). Ar memes diaesterioù a oa bet en estrenvro, betek bezañ berzet e meur a vro. Salioù sinema dre ar bed a oa bet rediet da baouez gant skignañ ar film rak re a glemmoù a oa bet tro-dro d'ar feulster diskouezet. ''The Texas Chain Saw Massacre'' a oa bet embannet er Stadoù-Unanet d'an 11 a viz Here 1974. Degemeret e oa bet etre da gentañ gant burutellerien, met rastellet en devoa kalz arc'hant, e-tro 30 milion a zollaroù er ''box office'' stadunanat, ar pezh a vefe kevatal da 150,8 milion a zollaroù e [[2019]]. Gwerzhet e oa bet ouzhpenn 16,5 milion a dikedoù e 1974. Abaoe, ar film a zo bet gwelet evel unan eus ar [[Listenn ar filmoù spont gwelet evel ar re wellañ|gwellañ ha levezonekañ filmoù spont]]. Lakaet eo evel mammenn un toullad elfennoù a voe adkemeret er filmoù doare [[film slasher|''slasher'']], evel implij ostilhoù galloudus evit muntrañ hag an doare muntrer o vezañ ramzel, amparfal ha masklet. Ar film a zo bet ivez orin [[The Texas Chainsaw Massacre (frañchiz)|ur frañchiz]] hag a zo bet o kenderc'hel gant an istor kreizennet war tudenn ''Leatherface'' hag e familh e filmoù a gendalc'h, filmoù en a-raok, adsevel, [[bannoù-treset]] ''[[comic]]'', ha betek [[c'hoari video|c'hoarioù video]]. E [[2024]], ar film a oa bet gwelet evel talvoudus ha da vezañ gwarezet e Stadoù-Unanet Amerika en [[National Film Registry]] gant [[Library of Congress|Levraoueg ar C'hendalc'h]], abalamour d'e "dalvoudegezh sevenadurel, istorel pe kenedus"<ref name="2024NFR">{{cite web|title=25 Films Added to National Film Registry for Preservation|url=https://newsroom.loc.gov/news/25-films-named-to-national-film-registry-for-preservation/s/55d5285d-916f-4105-b7d4-7fc3ba8664e3|date=December 17, 2024|accessdate=06/05/2025}}</ref>. <gallery mode="packed" heights="180px"> The Texas Chain Saw Massacre, 1973 publicity still.jpg|Ar familh tuddebrerien The House in "Texas Chainsaw Massacre".jpg|An ti implijet er film ''Texas Chainsaw Massacre'' </gallery> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Filmoù spont]] [[Rummad:Filmoù SUA]] [[Rummad:Filmoù 1974]] [[Rummad:Filmoù Tobe Hooper]] s212pst6f9nj5521iovha5kmm4jx5pu 0 174783 2148342 2142554 2025-06-05T11:45:11Z Llydawr 145 2148342 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Kosmos 482''' ([[rusianeg]]: "Космос 482", ''Cosmos 482'') a oa ur sonterez-egor hag a oa bet lañset d'an [[31 a viz Meurzh]] [[1972]]. Klasket e oa gant an [[URSS]] studiañ [[Gwener (planedenn)|Gwener]] met ur c'hwitadenn e oa bet ha ne oa ket deuet ar sonterez a-benn da guitaat kelc'htro izel an Douar. Dispartiet e voe neuze ar sonterez e pevar zamm. Daou anezho a gouezhas e [[Zeland-Nevez]]<ref>{{En}} ''[https://www.nzherald.co.nz/nz/new-light-on-mysterious-space-balls/VYQ6S2QIC4QREO55ERXWVIKNSI/ New light on mysterious space balls]'', The New Zealand Herald, 23/08/2022 (lennet d'ar 07/05/2025)</ref>. An daou all a oa distroet war an Douar d'an 10 a viz Mae 2025<ref name="livescience crash">{{Cite web |last=Turner |first=Ben |date=2025-05-10 |title=Soviet spacecraft Kosmos 482 crashes back to Earth, disappearing into Indian Ocean after 53 years in orbit |url=https://www.livescience.com/space/space-exploration/soviet-spacecraft-kosmos-482-crashes-back-to-earth-disappearing-into-indian-ocean-after-53-years-in-orbit |access-date=2025-05-10 |website=Live Science |language=en}}</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sonterezioù-egor]] [[Rummad:Karbedoù egorel]] [[Rummad:Istor URSS]] fwojd12j8ehlxg2xhjqtv4166l7tbiu 2148343 2148342 2025-06-05T11:46:09Z Llydawr 145 2148343 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Kosmos 482''' ([[rusianeg]]: "Космос 482", ''Cosmos 482'') a oa ur sonterez-egor hag a oa bet lañset d'an [[31 a viz Meurzh]] [[1972]]. Klasket e oa gant an [[URSS]] studiañ [[Gwener (planedenn)|Gwener]] met ur c'hwitadenn e oa bet ha ne oa ket deuet ar sonterez a-benn da guitaat kelc'htro izel an Douar. Dispartiet e voe neuze ar sonterez e pevar zamm. Daou anezho a gouezhas e [[Zeland-Nevez]]<ref>{{En}} ''[https://www.nzherald.co.nz/nz/new-light-on-mysterious-space-balls/VYQ6S2QIC4QREO55ERXWVIKNSI/ New light on mysterious space balls]'', The New Zealand Herald, 23/08/2022 (lennet d'ar 07/05/2025)</ref>. An tamm diwezhañ a oa distroet war an Douar d'an 10 a viz Mae 2025<ref name="livescience crash">{{Cite web |last=Turner |first=Ben |date=2025-05-10 |title=Soviet spacecraft Kosmos 482 crashes back to Earth, disappearing into Indian Ocean after 53 years in orbit |url=https://www.livescience.com/space/space-exploration/soviet-spacecraft-kosmos-482-crashes-back-to-earth-disappearing-into-indian-ocean-after-53-years-in-orbit |access-date=2025-05-10 |website=Live Science |language=en}}</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sonterezioù-egor]] [[Rummad:Karbedoù egorel]] [[Rummad:Istor URSS]] 5w0fmujdo7z9ey9whzzw3yjgzpmo2x7 0 174785 2148344 2142626 2025-06-05T11:50:45Z Llydawr 145 2148344 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ar '''BM-27 Ouragan''' ([[rusianeg]] : ''БМ-27 Ураган'', [[brezhoneg]] : korventenn ; [[Pennrenerezh ar c'hanolierezh ha misiloù|Meneger GRAU]] '''9P140''') zo ur [[banner-roketennoù lies]] [[kanolierezh emluskek|emluskek]] 220&nbsp;mm savet gant an [[Unvaniezh soviedel]] evit bannañ [[munisionoù cluster]]. Krog e oad da implij an arm en [[Tirlu Soviedel]] e fin ar [[bloavezhioù 1970]], hag ar c'hentañ banner roketennoù lies gant rokedennoù stabilaet emdro e oa. Un doare nevesaet hag anvet ''[[9К512 Ouragan-1M|Ouragan-1M]]'' a oa bet lakaet er servij e [[2008]]. Ar c'hamion dezougen a zo disheñvel penn-da-benn diouzh an hini diazez<ref name="arg">{{cite web|title=Uragan 9K57 Multiple Launch Rocket System, Russia|url=https://www.army-technology.com/projects/uragan/|accessdate=07/05/2025}}</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Armoù URSS]] [[Rummad:Armoù Rusia]] [[Rummad:Armoù Ukraina]] [[Rummad:Banneroù-roketennoù lies]] e0ab7f919gbl10gxoqslzncr0mdhfso 0 174787 2148345 2142595 2025-06-05T11:55:25Z Llydawr 145 2148345 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Tirlu an Unvaniezh Soviedel''' ([[rusianeg]]: ''Советские сухопутные войска'', ''Sovetskiye sukhoputnye voyska'')<ref>{{Cite book|last=Thomas|first=Nigel|url=https://books.google.com/books?id=BKS6CwAAQBAJ&q=Sovetskaya+Sukhoputnye+Voyska&pg=PA4|title=World War II Soviet Armed Forces (3): 1944–45|date=20 January 2013|publisher=Bloomsbury Publishing|isbn=978-1-84908-635-6|language=en}}</ref> a oa skourr [[tirlu]] [[nerzhioù lu an Unvaniezh Soviedel]] hag oberiant etre 1946 betek 1992. A-raok e oa al [[Lu Ruz]]. Goude [[Freuzadenn an Unaniezh Soviedel|freuzadenn]] an [[URSS]] e miz Kerzu 1991, an nerzhioù douar a oa chomet dindan urzhioù [[Kenglad ar Stadoù Dizalc'h]] betek ma vijent lamet end ofisiel d'ar 14 a viz C'hwevrer 1992. Nerzhioù douar an URSS a oa bet troet evit darn en [[Tirlu Rusia|Tirlu rusian]], e tiriad Rusia. Er-maez eus an tiriad-se, unvezioù ha strolladoù a oa bet adkemeret gant ar [[Stadoù goude soviedel]]; lod all a oa distro da Rusia, ha lod all a oa bet lamet goude brezelioù, dreist-holl er [[Kaokaz|C'haokaz]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel krouet e 1946]] [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel lamet e 1992]] [[Rummad:Tirluioù]] [[Rummad:Nerzhioù armet URSS]] tpyzra91r4eealdwcus25sxoigpfxbr 0 174789 2148346 2142624 2025-06-05T12:00:40Z Llydawr 145 2148346 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Pennrenerezh misiloù ha kanolierierzh Ministrerezh difenn Kevredad Rusia''' ([[rusianeg]] : Гла́вное раке́тно-артиллери́йское управле́ние Министе́рства оборо́ны Росси́йской Федера́ции, ГРАУ Миноборо́ны Росси́и'' – ''Glávnoye Rakétno-Artilleríyskoye Upravléniye Ministérstva oboróny Rossíyskoy Federátsii'', GRAU Minoboróny Rossíi''), brudetoc'h dre ar [[gwreskanv]] '''ГРАУ''' / '''GRAU''', zo un departamant eus [[Ministrerezh an Difenn (Rusia)|Ministrerezh difenn Rusia]]. Suj eo da Renerezh armamant ha munisionoù [[nerzhioù lu Rusia]], ha besministr an difenn. An aozadur a oa bet savet e [[1862]] gant an anv Главное Aртиллерийское Yправление (''Glavnoye Artilleriyskoye Ypravleniye'' ГАУ, "Pennrenerezh ar C'hanolierezh" GAU'''). An "R" e "GRAU" a oa bet ouzhpennet en titl d'an 19 a viz Du 1960, diwar "rokedennoù". Ar GRAU a gas roadennoù a-fed dafar pe munisionoù da [[tirlu Rusia|dirlu Rusia]]. E miz Ebrel [[2025]], penn ar GRAU e oa ar [[Renkoù hag arouezioù lu Kevredad Rusia|Major jeneral]] Aleksey Volkov. [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel krouet e 1862]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (Rusia)]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (URSS)]] tefgc4xu1kwccjjnn7021hticbwzym9 2148347 2148346 2025-06-05T12:01:30Z Llydawr 145 2148347 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh Ministrerezh difenn Kevredad Rusia''' ([[rusianeg]] : Гла́вное раке́тно-артиллери́йское управле́ние Министе́рства оборо́ны Росси́йской Федера́ции, ГРАУ Миноборо́ны Росси́и'' – ''Glávnoye Rakétno-Artilleríyskoye Upravléniye Ministérstva oboróny Rossíyskoy Federátsii'', GRAU Minoboróny Rossíi''), brudetoc'h dre ar [[gwreskanv]] '''ГРАУ''' / '''GRAU''', zo un departamant eus [[Ministrerezh an Difenn (Rusia)|Ministrerezh difenn Rusia]]. Suj eo da Renerezh armamant ha munisionoù [[nerzhioù lu Rusia]], ha besministr an difenn. An aozadur a oa bet savet e [[1862]] gant an anv Главное Aртиллерийское Yправление (''Glavnoye Artilleriyskoye Ypravleniye'' ГАУ, "Pennrenerezh ar C'hanolierezh" GAU'''). An "R" e "GRAU" a oa bet ouzhpennet en titl d'an 19 a viz Du 1960, diwar "rokedennoù". Ar GRAU a gas roadennoù a-fed dafar pe munisionoù da [[tirlu Rusia|dirlu Rusia]]. E miz Ebrel [[2025]], penn ar GRAU e oa ar [[Renkoù hag arouezioù lu Kevredad Rusia|Major jeneral]] Aleksey Volkov. [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel krouet e 1862]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (Rusia)]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (URSS)]] gnaaj7d01jw9qifw2at51s7zshrsscn 2148348 2148347 2025-06-05T12:02:34Z Llydawr 145 Llydawr en deus kaset ar bajenn [[Pennrenerezh ar c'hanolierezh ha misiloù]] da [[Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh]] 2148347 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh Ministrerezh difenn Kevredad Rusia''' ([[rusianeg]] : Гла́вное раке́тно-артиллери́йское управле́ние Министе́рства оборо́ны Росси́йской Федера́ции, ГРАУ Миноборо́ны Росси́и'' – ''Glávnoye Rakétno-Artilleríyskoye Upravléniye Ministérstva oboróny Rossíyskoy Federátsii'', GRAU Minoboróny Rossíi''), brudetoc'h dre ar [[gwreskanv]] '''ГРАУ''' / '''GRAU''', zo un departamant eus [[Ministrerezh an Difenn (Rusia)|Ministrerezh difenn Rusia]]. Suj eo da Renerezh armamant ha munisionoù [[nerzhioù lu Rusia]], ha besministr an difenn. An aozadur a oa bet savet e [[1862]] gant an anv Главное Aртиллерийское Yправление (''Glavnoye Artilleriyskoye Ypravleniye'' ГАУ, "Pennrenerezh ar C'hanolierezh" GAU'''). An "R" e "GRAU" a oa bet ouzhpennet en titl d'an 19 a viz Du 1960, diwar "rokedennoù". Ar GRAU a gas roadennoù a-fed dafar pe munisionoù da [[tirlu Rusia|dirlu Rusia]]. E miz Ebrel [[2025]], penn ar GRAU e oa ar [[Renkoù hag arouezioù lu Kevredad Rusia|Major jeneral]] Aleksey Volkov. [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel krouet e 1862]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (Rusia)]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (URSS)]] gnaaj7d01jw9qifw2at51s7zshrsscn 2148350 2148348 2025-06-05T12:03:13Z Llydawr 145 2148350 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh Ministrerezh difenn Kevredad Rusia''' ([[rusianeg]] : Гла́вное раке́тно-артиллери́йское управле́ние Министе́рства оборо́ны Росси́йской Федера́ции, ГРАУ Миноборо́ны Росси́и'' – ''Glávnoye Rakétno-Artilleríyskoye Upravléniye Ministérstva oboróny Rossíyskoy Federátsii'', GRAU Minoboróny Rossíi''), brudetoc'h dre ar [[gwreskanv]] '''ГРАУ''' / '''GRAU''', zo un departamant eus [[Ministrerezh an Difenn (Rusia)|Ministrerezh difenn Rusia]]. Suj eo da Renerezh armamant ha munisionoù [[nerzhioù lu Rusia]], ha besministr an difenn. An aozadur a oa bet savet e [[1862]] gant an anv Главное Aртиллерийское Yправление (''Glavnoye Artilleriyskoye Ypravleniye'' ГАУ, "Pennrenerezh ar C'hanolierezh", '''GAU'''). An "R" e "GRAU" a oa bet ouzhpennet en titl d'an 19 a viz Du 1960, diwar "rokedennoù". Ar GRAU a gas roadennoù a-fed dafar pe munisionoù da [[tirlu Rusia|dirlu Rusia]]. E miz Ebrel [[2025]], penn ar GRAU e oa ar [[Renkoù hag arouezioù lu Kevredad Rusia|Major jeneral]] Aleksey Volkov. [[Rummad:Strolladoù hag aozadurioù soudardel krouet e 1862]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (Rusia)]] [[Rummad:Ministrerezh an Difenn (URSS)]] tst0anno14vo3y898ow1v4rr2tyjrs6 0 174792 2148351 2142629 2025-06-05T12:11:09Z Llydawr 145 2148351 wikitext text/x-wiki [[File:Stamp Falkland Islands 1891 0.5p.jpg|thumb|200 px|left|Ar rouanez Victoria (bloaz 1891)]] [[File:Stamp-Falkland Islands 1933-South Georgia Scott 170.jpg|thumb|250px|right|Enez Jorjia ar Su (1933)]] Emañ an [[Inizi Maloù]] - ''Falkland Islands'' o anv saoznek – dindan dalc’h ar [[Rouantelezh-Unanet]] abaoe 1833 daoust dezho bezañ degemeret, a-hed ar bloazioù, tud nevez erruet eus Bro-C’hall, Spagn, Skandinavia… ha bezañ arc’hadur [[Arc’hantina]] a c’houlenn groñs ha dizehan ma vo anavezet ec’h aotrouniezh war an ''Islas Malvinas'', diouzh o anv spagnolek. Un [[Tiriadoù Tramor Breizh-Veur|Tiriad Tramor eus Breizh-Veur]] eo, emren abaoe 2009. E penn kentañ an {{XIXvet kantved}} e voe diazezet ar servij-post kentañ etre an enezeg hag ar broioù estren, dre hanterouriezh al listri-mor a oa o vont da [[Brazil|Vrazil]] dre [[Montevideo]]. Eus 1852 da 1880 e veze graet ar veaj gant ur oueletenn, fretet gant ar gouanour pe un embregour bennak, bep eil miz. E miz Here 1877 e roas lañs ar Sekretour-stad e Ministrerezh an Trevadennoù, ar c’hont Carnarvon, d’an argerzh a rafe eus an Inizi Maloù un ezel eus an Unvaniezh Postel Hollek (adanvet [[Unvaniezh Postoù ar Bed]] e 1879). Talvoud-gwerzh an timbroù kentañ a save da 1 penny ha da 6 penny, ha diskouez a raent poltred ar rouanez [[Victoria (Rouantelezh-Unanet)|Victoria]]. Embannet e voent d'an 19 a viz Kerzu 1878 dre implij ur paper hep filigran, pezh a oa dic’hortoz e trevadennoù saoz ar prantad-amzer-se. Reizhet e voe ar fazi-se e 1883. Adal ar bloaz 1880 e ranke kement batimant a rae un ehan e [[Stanley (Inizi Maloù)|Port Stanley]] kuitaat ar vro al lizhiri ganti. Fiziet e voe karg ur servij reoliek en embregerezh alaman ‘’Kosmos Line’’ a rae war-dro listri-dre-dan war un hent eus Hamburg da gCallao, e [[Perou]]. E Stanley e voe digoret an ti-post kentañ e 1887. D'ar 1añ a viz Genver 1891, an ezhomm eus timbroù hanter-penny a lakaas melestradurezh ar Postoù da aotren ar rannañ e daou ha dreistmoullañ ar re 1 penny. E miz Gwengolo e tegouezhas an timbroù ½ penny hirgortozet met aotreet e voe ar rannañ betek an 11 a viz Genver 1892. [[File:Stamp Falkland Islands 1929 2.5p.jpg|thumb|200 px|right|Ar roue George V (1929)]] E 1900 e sinas ar pennadurezhioù ur gevrat gant ar gompagnunezh ''Pacific Steam Navigation Company'' a voe oberiant betek 1914, ar c'houlz ma oa aesoc'h tremen dre [[kanol Panama|ganol Panama]]. O vezañ ne oa mui ur redi tremen e-bioù ar [[Kab Horn|C’hab Horn]], n’eo nemet e 1927 ma adkrogas monedoneoù reoliek etre an inizi Maloù hag ar c’hevandir. E 1904 e voe embannet timbroù nevez warno poltred ar roue [[Edouarzh VII]], e sell paret war an tu kleiz – kontrol da skeudenn Victoria, war batrom an timbroù boutin savet evit pep trevadenn eus ar Rouantelezh-Unanet. Poltred [[George V]] an hini eo a voe war e lerc’h e 1912. An diouer a liv abalamour d'ar [[Brezel-bed kentañ]] zo kaoz eus ar c’hemmoù bras a gaver etre ar moulladurioù graet e-pad ar brezel. E 1929 e teuas war wel an tres skeudennaouet kentañ, a ziskoueze ur balum hag ar pengouin dindan profil George V. [[File:Falkland Islands Centenary issue 1 pound.png|thumb|150 px|left|Ar roue George V 1933]] E 1933 eo e voe lidet war un ton bras, gant ur rummad heverk a 12 timbr skeudennaouet kaer, 100vet deiz-ha-bloaz aotrouniezh Breizh-Veur war an enezeg. Ur maout, ur pengouin, kartenn ar vro, ur balum, monumant ar re varv, Port-Louis, ar Roue George V... a ya d’ober ar rummad « Centenary Issue », gant ar bloazioù 1833 ha 1933 skrivet a bep tu. Rouez ha ker-ruz eo an dastumadenn glok hiriv, priziet e vefe e 5 000 euro bennak. Adalek ar bloavezhioù 1930 e kaver an alc’hwez “Falkland Islands” war an darn vrasañ eus ar rummadoù embannet e pep tiriad eus an impalaeriezh saoz : Jubile Arc'hant (1935), kurunidigezh [[George VI]] e 1937, hag all. Degouezh ur roue nevez e miz Mae 1937 ([[George VI]]) zo pennabeg embann un toullad timbroù “touristel” a ginnige lec’hioù brav ha loened gouez ar vro, evned, listri-mor, savadurioù, ar menez “Sugar”… Ur rummad diwezhañ gant penn George VI a zeuas er-maez e 1952. Diwar an trizek timbr embannet e 1937 e voe adembannet c’hwec’h anezho etre 1955 ha 1957, gant poltred e verc’h [[Elesbed II]]. == Timbr fazius == [[File:Stamp-Falkland Islands 1964 HMS Glasgow error.jpg|thumb|250 px|right|An timbr fazius “Glasgow” glas]] E 1964 e teuas da vezañ brudet ur strollad pevar zimbr evit lidañ 50vet deiz-ha-bloaz Emgann an Inizi Maloù (e-pad ar Brezel-bed kentañ). Tra ma oa sañset bezañ skeudennaouet al lestr-brezel HMS Glasgow war an timbr a gouste 2p. 1/2 hag lestr “Kent” war hini a dalvoud-gwerzh 6 penny glas, e voe moullet timbroù glas 6 penny gant tresadenn ar vag “Glasgow”. Dekmiliadoù a euroioù e vefe priz an timbroù fazius-se bremañ. == Brezel an Inizi Maloù == E-pad aloubadeg [[Arc'hantina]] eus miz Ebrel 1982 betek ar 14 a viz Kerzu 1982 e voe implijet timbroù Arc'hantina hep na vefent dreistmoullet. Tennet e voe sielloù implijet e ti-post [[Port Stanley]] hag erlec'hiet e voe d'ar 6 a viz Ebrel gant kachedoù arc'hantinat warni "9409 ISLAS MALVINAS * REPUBLICA ARGENTINA – an deiziad - gant banniel Arc'hantina." Seurt lizhiri kachedet zo klasket mat gant dastumerien timbroù hiriv an deiz. Pa voe skarzhet soudarded Arc’hantina eus an inizi e voe implijet an timbroù moullet a-raok, ha dalc’het da embann reoù nevez adalek miz Gouere 1982. Un timbr a vent vras o skeudennaouiñ an enezeg a voe embannet timat gant ur priz uhel (1 £) mui un taos ouzhpenn (1 £) evit skoazellañ al labourioù reneveziñ. Deiz-ha-bloaz kentañ « dieubidigezh » an enezeg e 1983 a roas an tu da embann un toullad timbroù evit enoriñ skourroù disheñvel arme ar Rouantelezh-Unanet. Ur plas ledan a vez roet da diegezh ar rouanez [[Elesbed II]] war an timbroù : eured, beaj d’an inizi, deiz-ha-bloaz ar rouanez pe he mibien-vihan… peadra da ziskouez pe da greñvaat fealded an annezidi d’ar rouantelezh. An natur (loened gouez, lapoused…), darvoudoù pouezus istor ar vro (ar Brezel-bed), ar glad… zo danvez a gavomp war timbroù an inizi Maloù alies ivez. == Liamm diavaez == *[https://www.fipsg.org.uk Bodad-studi timbrawouriezh an Inizi Maloù] == Levrlennadur == * Grant, B.S.H. The Postage Stamps of the Falkland Islands and Dependencies. London: Stanley Gibbons, 1952. [[Rummad:Timbroù hervez ar vro|Inizi Maloù]] [[Rummad:Inizi Maloù]] a6jkxtdw6ezjy2k0fbp6kf1g8h74vl6 0 174794 2148291 2142657 2025-06-04T19:19:26Z Fanchigo 14086 2148291 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|.41 Magnum|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:41 Remington Magnum - SP - 3.jpg|liamm=Restr:41 Remington Magnum - SP - 3.jpg|alt=Skeudenn ar pennad .41 Magnum|frameless|250x250px]]<br><br>Ur gartouchenn '''.41 Magnum''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |bourled, eeun |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Krouer |[[Remington]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |10,4 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |11 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11 mm |- ! scope="row" |Ø strad |12,5 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,5 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |32,8 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |40,4 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |11 - 17 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |380 - 480 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |3000 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |832 - 1539 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''.41 Magnum''', anvet ivez '''.41 Remington Magnum''', pe '''10,4 × 33 mm R''' (anv metrek), zo ur [[munision]] armoù-dorn krouet e 1964 gant an embregerezh stadunanat [[Remington]] evit ar revolver [[Smith & Wesson Model 57]]. Pal Remington e oa kinnig ur gartouchenn dezhi ur galloud etre reoù an [[.357 Magnum]] hag ar [[.44 Magnum]]<ref>{{Fr}} [http://www.armeetpassion.com/41remingtonmagnum-1.html .''41 Remington Magnum''] war Arme et Passion (lennet d'an 08/05/2025)</ref>. Ne reas ket berzh war marc'had ar munisionoù, met poblek eo c'hoazh e-mesk ar chaseourien gant armoù-dorn er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]<ref>{{En}} HAWKS Chuck, ''[https://chuckhawks.com/41magnum.htm The .41 Remington Magnum]'' (lennet d'an 08/05/2025)</ref><ref>{{En}} PRITCHETT Neal, ''[https://www.notpurfect.com/main/m57.htm S&W Model 57]'', Not Purfect (lennet d'an 08/05/2025)</ref>. E-touez an nebeud armoù kambret e .41 Remington Magnum emañ ar Smith & Wesson Model 57 ha 58, [[Astra Model 44|Astra Model 41]], [[Desert Eagle]], [[Ruger Redhawk]], [[Ruger Blackhawk]], pe ar garabinenn [[Marlin Model 1894]]. == Liammoù diavaez == * '''{{Fr}}''' [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/tabivcal-fr-page69.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:41 Magnum}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] h91egkm6i7x4rs2y95arrx6vp8fopl0 0 174856 2148386 2143574 2025-06-05T17:03:14Z Llydawr 145 2148386 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} [[Restr:Zakladni kamen Narodniho divadla.JPG|thumb|Lid diazez ar c’hentañ maen evit sevel ar [[C’hoariva Broadel (Praha)|C’hoariva Broadel]], 1868]] An '''Adc’hanidigezh vroadel dchek''' a voe ul [[luskad sevenadurel]] er broioù [[tchekeg|tchekek]] e-pad an [[XVIIIvet kantved|<span style="text-transform:lowercase;font-variant:small-caps">XVIII</span><small>^vet</small>]] hag an {{XIXvet kantved}}, dezhañ ur meno adsevel implij an [[tchekeg]], ar [[sevenadur]] tchek hag an [[hevelepted broadel]] tchek. Er penn kentañ na veze ket lakaet ar gaoz war vBro-[[Tchekia]], met war [[Bohemia]], al lodenn vrasañ anezhi.<br>Pennoù uhelañ al luskad e voe [[Josef Dobrovský]] ha [[Josef Jungmann]] hag a savas o-daou ul labour heñvel ouzh hini [[Yann-Frañsez ar Gonideg]] evit ar brezhoneg<ref>''Grammaire celto-bretonne'', gant Ar Gonideg, 1807 : hini gant Dobrovský, 1809 ha ''Dictionnaire celto-breton'' (1821) : geriadur Jungmann, 1834–39.</ref>. Trec’h e voe an adsavidigezh pa 'z eas [[Impalaeriezh Aostria]] da get e [[1918]] ken e c’hellas an Dcheked hag ar [[Slovakia|Slovaked]] sevel Republik [[Tchekoslovakia]], o yezhoù adsavet hag adimplijet ez-ofisiel. Ur skouer e voe eus un adsavidigezh broadel ha yezhel, ha ne chomas ket hep bezañ gwelet gant begennoù ar pobloù distad. ==Kenarroud== Goude bezañ bet trec’h en [[Emgann ar Menez Gwenn]], e [[1620]], e voe renet [[alamaneg|alamanekadur]] ar broioù tchekek gant impalaerien an [[Tiegezh Habsburg]]. Liammet e voe ar [[politikerezh]]-se ouzh an emgann etre ar [[Katoligiezh|Gatoliked]] (tu an impalaerien) hag ar [[Protestantiezh|Brotestanted]], pa voe aet an hanter eus an Dcheked war ar mennozioù nevez-se dindan levezon luskad an [[Hussit]]ed.<br>Ar galloud a strivas evit adlakaat ar relijion gatolik e penn ar gevredigezh en ur heskinañ an [[Disivoud protestant]]. Ken tagus e voe an ober-se ma voe kuitaet o bro gant ul lodenn vras eus ar vegenn<ref>Seblantout a ra da veur a istorour ez eo an abeg brasañ d'an [[dizoueegezh]] a gaver stank e Tchekia hiziv.</ref>.<br>E-doug ar [[bloavezhioù 1800]] ha [[bloavezhioù 1900|1900]] e voe lamet implijoù ar tchekeg koulz er velestradurezh, en deskadurezh hag e metoù an dud desket, er sevenadur peurgetket. Miliadoù a levrioù tchekek a voe distrujet dindan abegoù relijiel. A-nebeudoù e voe klenket ar yezh ken ne veze ket mui implijet estreget gant an dud vunut, ar gouerien da gentañ penn. Eus ar maezioù e teuas an awen evit adkrouiñ ur yezh tchekek azasaet d’ar vuhez sevenadurel. == An intrudu kentañ == Hervez James Naughton e c’heller merzout ma voe lieskementet al levrioù tchekek goude 1780 hag e voe savet un ti-embann arbennik, Česká expedice, e 1790. Kalz a varzhonegoù, a bezhioù-c’hoari troet eus an alamaneg hag a gontadennoù-pobl a yae d’ober ar produadur, met ne voe ken uhel al live e-ser ar lennegezh hag ar skiantoù.<br> E [[1809]] ec’h embannas [[Josef Dobrovský]] yezhadur yezh Bohemia, savet e alamaneg, ''Ausführliches Lehrgebäude der Böhmischen Sprache, zur gründlichen Erlernung derselben für Deutsche'' he zitl, hag e voe modernoc’h eget hini František Martin Pelcl, kelenner war al lennegezh tchekek e Skol-veur Praha. E [[1817]] e tiskouezas [[Václav Hanka]] dornskridoù tchekek ma lakae anezho bezañ bet savet er [[Grennamzer]], nemet e voe kavet bezañ bet goveliet gantañ goude bloavezhioù.<br> [[Restr:Praha Národní muzeum 2.jpg|thumb|Mirdi Broadel Praha, kavell an Adc’hanidigezh broadel.]] Eus 1834 da 1839 ec’h embannas [[Josef Jungmann]] ar geriadur tchekeg-alamaneg kentañ (''Slownjk česko-německý Josefa Jungmanna''). Ul labour bras diwar e vent ha a voe bouezus-tre evit sevel diazezoù an tchekeg modern. Kemer a reas harp war gerioueg Bibl Kralice (1579–1613, met e amprestas kalz a c’herioù kavet e [[yezhoù slavek]] all. Gerioù kentañ an termenadur skiantel e tegasas ivez, ken voe posubl diorreiñ an enklask e tchekeg e berr amzer. Embannet e voe al labour-se gant ur gevrenn embann, ''Matice česká'' "Kalonenn dchek" he anv, savet e [[1831]] gant František Palacký, e-barzh ar Mirdi Broadel<ref>Mirdi brogar Bohemia, er mare-se.</ref>, e [[Praha]]. Bloaz goude e voe embannet gant ''Matice česká'' ar gelaouenn skiantel ''Časopis Společnosti Wlastenského Museum w Čechách'' ("Kelaouenn Kevredigezh Mirdi Wlastensky e Bohemia" ; ''Časopis Národního muzea Matice česká'' hiziv, "Kelaouenn Mirdi Broadel ar Galonenn Dchek"), e-lec’h ma c’hellas al lennerien dchekek skrivañ traoù a denn d’o bro en o yezh. En-enep, al labourioù sevenet dindan paeroniezh Akademiezh roueel ar skiantoù e Bohemia a veze graet e alamaneg. Muioc’h-muiañ a aozadurioù o plediñ gant ar yezh tchek a zeuas war wel (ar C’hoariva Broadel e 1883, da skouer), pa voent arc’hantaet gant pennoù uhel ha pinvidik, tudjentiled vras en o zouez. == Levrlennadurezh == * [https://web.archive.org/web/20120612013916/http://users.ox.ac.uk/~tayl0010/lit_to_1918.htm James Naughton, ''Czech litterature, 174 to 1918'', Oxford University, 2002.]. Brassellet d’an 13 a viz 2025. ==Notennoù ha daveennoù== {{daveoù}} [[Rummad:Adsavidigezhioù broadel]] [[Rummad:Istor Republik tchek]] 4u5mq8jcam92idflywmvccx5k9fsvc4 0 174857 2148072 2143142 2025-06-02T21:21:06Z Fanchigo 14086 /* Douilhez distroñsañ */ 2148072 wikitext text/x-wiki [[Restr:Douille d'obus de 75 mm , fabriqué en 1915 (décoré par un poilu).jpg|thumb|241x241px|Un douilhez obuz gall implijet er [[Kanol 75 mm stumm 1897|c'hanol 75 mm]] da vare ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. Kinklet eo bet gant ur soudard.]] Un '''douilhez'''<ref>Hervez geriadur F. Favereau.</ref> zo un elfenn eus [[munision]] un [[arm-tan]], hag a zo he fal bodañ elfennoù all a ya d’ober anezhañ : ar vannadell (boled pe plomoù peurliesañ), ar gargad poulzañ, hag an [[Emors (munisionoù)|emors]]. Rolloù all he deus : frankaat e-pad an tenn evit hestankted ar [[Geriaoueg an armoù-tan#Kambr|gambr]], ha degas un distrewiñ temperadur just goude an tenn, pa vez kaset e-maez eus ar gambr. Hirder an douilhez a c'hall bezañ un elfenn eus anvioù ar munisionoù, en o anv metrek dreist-holl : kavet e vez neuze e eil plas an anv ('''19''' evit an [[9 × 19 mm Parabellum]] da skouer). War an douilhez e c'haller kaout titouroù diwar-benn natur pe produer ar munision ivez. == Istor == [[Restr:Chassepot paper cartridge.jpg|kleiz|thumb|180x180px|Kartouchenn evit ur fuzuilh [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] gall (1866), dezhi un douilhez paper.]] An douilhezioù kentañ a voe breouet e [[Bro-C'hall]] 1812 gant an armeurer [[Jean Samuel Pauly]], a ijinas ar [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] glok kentañ, dezhi un douilhez paper hag ur strad e metal. E 1836, ar gall [[Casimir Lefaucheux]] a grouas kartouchennoù brochennet, dezhe douilhezioù kartoñs ha laton. An [[Alamagn|Alaman]] [[Johann Nikolaus von Dreyse]], en doa labouret evit Pauly, a ginnigas ur gartouchenn dezhi ur gouhin paper e 1841. Ne voe ket implijet ar munisionoù-mañ en armeoù abalamour d'o soliusted izel. E 1846 e teuas un nevezinti a-bouez a-berzh an armeurer parizian [[Benjamin Houiller]] : ur gartouchenn unpezh savet diwar ur bladenn [[Kouevr|gouevr]] pe [[laton]]. He framm unpezh a zegase un hestanked mat gant ar [[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]]. Gwellaet e voe ijinadenn Houiller e 1860 gant ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadunanad]] [[Benjamin Tyler Henry]], a savas ur bourled war strad an douilhez. Ganet e oa neuze ar c'hartouchennoù modern, dezhe douilhezioù metalek unpezh<ref>{{Fr}} HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 113, ISBN 978-2-03-597965-0</ref>. == Deskrivadur == [[Restr:Brastres kartouchenn kreuzenn.jpg|dehou|266x266px]] === Lodennoù === *ar '''c'holier''' a zegemer ar vannadell. Homañ a vez sternet ouzh ar c'holier gant ur poent, ur segmant pe tro-dro penn-da-benn. Gellet a ra ar c'holier bezañ strishaet, neuze e ro ur stumm boutailh d'ar gartouchenn. Kement-mañ a vez graet evit uhelaat ar gargad poulzañ en ur vrasaat endalc'h korf an douilhez peurliesañ. Al lodenn a ra al liamm etre ur c'holier strishaet ha korf ar munision, dezhi ur c'horn, a vez graet skoaz anezhi. *ar '''c'horf''' a c'hall bezañ eeun pe krenngernennek. E stumm en deus efedoù war ar sistem pourveziañ, abalamour da se e c'hall bezañ kromm [[Karger (armoù-tan)|kargerioù]] armoù 'zo. Ar ger '''magnum''' e anv ur munision a sinifi eo hiroc'h e zouilhez evit gellet uhelaat ar gargad [[Poultr divoged|poultr]] ennañ. *ar '''strad''' eo al lodenn a valir e-maez eus ar gambr. E roll eo kinnig ur c'hrog d'ar graban a laka an douilhez da vont e-maez eus an arm goude an tenn. Stummoù disheñvel a zo d'ar stradoù : gant ur greuzenn ([[saozneg]] ''rimless''), ur bourled (''rim'', merket R e anv metrek ar munision), un hanter-vourled pe damgreuzenn (''semi-rimmed'', merket SR), pe ur strad bihanoc'h e dreuzkiz evit hini ar c'horf (''rebated rim'', merket RB). Al lizherenn B a gaver a-wechoù e dibenn anvioù metrek kalibroù 'zo a dalvez ''belted'' (« gourizet »), da lavaret eo gant un tevder metal brasoc'h e traoñ korf an douilhez evit kreñvaat anezhi<ref>{{Fr}} LAMOTHE Arnaud, ''Guide pratique des armes à feu'', 2025, 346 p., ISBN 979-104156214-5, pp. 28-37</ref>. === Danvez === Ma oa an douilhezioù kentañ e paper e vez savet ar braz anezhe e laton abaoe ar bloavezhioù 1860, abalamour d'ar metal-mañ bezañ solut, hag izel e genefeder-rimiañ gant an dir. N'eo ket douget d'an daskrign. An [[dir]] a vez implijet a-wechoù ivez : merglañ a ra buanoc'h, ha dre se e c'hall c'hoarvezout darvoudoù tennañ abalamour d'an tevder dreist degaset gant ar mergl. Se zo kaoz e ranker gwernisañ pe lakenniñ an douilhezioù dir peurliesañ. An [[aluminiom]] a vez implijet a-wechoù, pe an [[nikel]], a zo dezhañ ur riskl da verglañ hag ur c'henefeder-rimiañ izeloc'h. Douilhezioù ar c'hartouchennoù evit ar c'hanolioù flour o c'hanol evel ar [[Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] a zo graet bremañ e plastek, war-bouez o strad e metal. Implij ar plastek a grog da vezañ studiet evit ar munisionoù all ivez, abalamour d'e briz izel ha da berzhioù mat, met kudenn an tommder produet da vare an tennoù a vir anezhañ da gaout un implij ledanoc'h. [[Restr:4.73x33 Caseless-crop.jpg|kleiz|thumb|Ur munision hep douilhez 4,73 × 33 mm. E boultr eo ar bloc'had a-gleiz, liv ar c'hopad gantañ.]] Esaeoù evit chom hep implijout douilhez ebet ken er munisionoù zo bet kaset ivez. Kement-mañ en defe efedoù mat war priz ha mas ar c'hartouchennoù. Ar munision [[4,73 × 33 mm]], savet gant [[Heckler & Koch]] evit o fimpatrom fuzuilh-arsailh G11 er bloavezhioù 1970 ha 1980, pe ar [[5,7 mm UCC Voere]], a zo enbarzhet o bannadell en ur bloc'h poultr torpezennet, hag a zo sañset mont da get penn-da-benn da vare an tenn. Reoù all, evel ar [[7,62 mm Gerasimenko]] rusian pe ar [[Gyrojet (bannadelloù)|Gyrojet]] 12 mm pe 13 mm, a zo enne ur gargad [[ergol]] solut hag a boulz ar vannadell e mod ur fuzeenn. === Douilhez distroñsañ === {{Pennañ|Douilhez distroñsañ}} Un douilhez distroñsañ a zo un douilhez goullo, dezhi un emors faos. Savet eo evit gellet implijout skoerioù un arm hep labeziñ anezhe, ma n'eus kartouchenn ebet ennañ. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] h21aatyh7jombl2mlrqvlvkuy6fjdm9 2148194 2148072 2025-06-03T20:20:27Z Fanchigo 14086 /* Istor */ 2148194 wikitext text/x-wiki [[Restr:Douille d'obus de 75 mm , fabriqué en 1915 (décoré par un poilu).jpg|thumb|241x241px|Un douilhez obuz gall implijet er [[Kanol 75 mm stumm 1897|c'hanol 75 mm]] da vare ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. Kinklet eo bet gant ur soudard.]] Un '''douilhez'''<ref>Hervez geriadur F. Favereau.</ref> zo un elfenn eus [[munision]] un [[arm-tan]], hag a zo he fal bodañ elfennoù all a ya d’ober anezhañ : ar vannadell (boled pe plomoù peurliesañ), ar gargad poulzañ, hag an [[Emors (munisionoù)|emors]]. Rolloù all he deus : frankaat e-pad an tenn evit hestankted ar [[Geriaoueg an armoù-tan#Kambr|gambr]], ha degas un distrewiñ temperadur just goude an tenn, pa vez kaset e-maez eus ar gambr. Hirder an douilhez a c'hall bezañ un elfenn eus anvioù ar munisionoù, en o anv metrek dreist-holl : kavet e vez neuze e eil plas an anv ('''19''' evit an [[9 × 19 mm Parabellum]] da skouer). War an douilhez e c'haller kaout titouroù diwar-benn natur pe produer ar munision ivez. == Istor == [[Restr:Chassepot paper cartridge.jpg|kleiz|thumb|180x180px|Kartouchenn evit ur fuzuilh [[Chassepot (fuzuilh)|Chassepot]] gall (1866), dezhi un douilhez paper.]] An douilhezioù kentañ a voe breouet e [[Bro-C'hall]] 1812 gant an armeurer [[Jean Samuel Pauly]], a ijinas ar [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] glok kentañ, dezhi un douilhez paper hag ur strad e metal. E 1836, ar gall [[Casimir Lefaucheux]] a grouas [[Kartouchenn brochennet|kartouchennoù brochennet]], dezhe douilhezioù kartoñs ha laton. An [[Alamagn|Alaman]] [[Johann Nikolaus von Dreyse]], en doa labouret evit Pauly, a ginnigas ur gartouchenn dezhi ur gouhin paper e 1841. Ne voe ket implijet ar munisionoù-mañ en armeoù abalamour d'o soliusted izel. E 1846 e teuas un nevezinti a-bouez a-berzh an armeurer parizian [[Benjamin Houiller]] : ur gartouchenn unpezh savet diwar ur bladenn [[Kouevr|gouevr]] pe [[laton]]. He framm unpezh a zegase un hestanked mat gant ar [[Kulasenn (armoù-tan)|gulasenn]]. Gwellaet e voe ijinadenn Houiller e 1860 gant ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadunanad]] [[Benjamin Tyler Henry]], a savas ur bourled war strad an douilhez. Ganet e oa neuze ar c'hartouchennoù modern, dezhe douilhezioù metalek unpezh<ref>{{Fr}} HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 113, ISBN 978-2-03-597965-0</ref>. == Deskrivadur == [[Restr:Brastres kartouchenn kreuzenn.jpg|dehou|266x266px]] === Lodennoù === *ar '''c'holier''' a zegemer ar vannadell. Homañ a vez sternet ouzh ar c'holier gant ur poent, ur segmant pe tro-dro penn-da-benn. Gellet a ra ar c'holier bezañ strishaet, neuze e ro ur stumm boutailh d'ar gartouchenn. Kement-mañ a vez graet evit uhelaat ar gargad poulzañ en ur vrasaat endalc'h korf an douilhez peurliesañ. Al lodenn a ra al liamm etre ur c'holier strishaet ha korf ar munision, dezhi ur c'horn, a vez graet skoaz anezhi. *ar '''c'horf''' a c'hall bezañ eeun pe krenngernennek. E stumm en deus efedoù war ar sistem pourveziañ, abalamour da se e c'hall bezañ kromm [[Karger (armoù-tan)|kargerioù]] armoù 'zo. Ar ger '''magnum''' e anv ur munision a sinifi eo hiroc'h e zouilhez evit gellet uhelaat ar gargad [[Poultr divoged|poultr]] ennañ. *ar '''strad''' eo al lodenn a valir e-maez eus ar gambr. E roll eo kinnig ur c'hrog d'ar graban a laka an douilhez da vont e-maez eus an arm goude an tenn. Stummoù disheñvel a zo d'ar stradoù : gant ur greuzenn ([[saozneg]] ''rimless''), ur bourled (''rim'', merket R e anv metrek ar munision), un hanter-vourled pe damgreuzenn (''semi-rimmed'', merket SR), pe ur strad bihanoc'h e dreuzkiz evit hini ar c'horf (''rebated rim'', merket RB). Al lizherenn B a gaver a-wechoù e dibenn anvioù metrek kalibroù 'zo a dalvez ''belted'' (« gourizet »), da lavaret eo gant un tevder metal brasoc'h e traoñ korf an douilhez evit kreñvaat anezhi<ref>{{Fr}} LAMOTHE Arnaud, ''Guide pratique des armes à feu'', 2025, 346 p., ISBN 979-104156214-5, pp. 28-37</ref>. === Danvez === Ma oa an douilhezioù kentañ e paper e vez savet ar braz anezhe e laton abaoe ar bloavezhioù 1860, abalamour d'ar metal-mañ bezañ solut, hag izel e genefeder-rimiañ gant an dir. N'eo ket douget d'an daskrign. An [[dir]] a vez implijet a-wechoù ivez : merglañ a ra buanoc'h, ha dre se e c'hall c'hoarvezout darvoudoù tennañ abalamour d'an tevder dreist degaset gant ar mergl. Se zo kaoz e ranker gwernisañ pe lakenniñ an douilhezioù dir peurliesañ. An [[aluminiom]] a vez implijet a-wechoù, pe an [[nikel]], a zo dezhañ ur riskl da verglañ hag ur c'henefeder-rimiañ izeloc'h. Douilhezioù ar c'hartouchennoù evit ar c'hanolioù flour o c'hanol evel ar [[Fuzuilh-chase|fuzuilhoù-chase]] a zo graet bremañ e plastek, war-bouez o strad e metal. Implij ar plastek a grog da vezañ studiet evit ar munisionoù all ivez, abalamour d'e briz izel ha da berzhioù mat, met kudenn an tommder produet da vare an tennoù a vir anezhañ da gaout un implij ledanoc'h. [[Restr:4.73x33 Caseless-crop.jpg|kleiz|thumb|Ur munision hep douilhez 4,73 × 33 mm. E boultr eo ar bloc'had a-gleiz, liv ar c'hopad gantañ.]] Esaeoù evit chom hep implijout douilhez ebet ken er munisionoù zo bet kaset ivez. Kement-mañ en defe efedoù mat war priz ha mas ar c'hartouchennoù. Ar munision [[4,73 × 33 mm]], savet gant [[Heckler & Koch]] evit o fimpatrom fuzuilh-arsailh G11 er bloavezhioù 1970 ha 1980, pe ar [[5,7 mm UCC Voere]], a zo enbarzhet o bannadell en ur bloc'h poultr torpezennet, hag a zo sañset mont da get penn-da-benn da vare an tenn. Reoù all, evel ar [[7,62 mm Gerasimenko]] rusian pe ar [[Gyrojet (bannadelloù)|Gyrojet]] 12 mm pe 13 mm, a zo enne ur gargad [[ergol]] solut hag a boulz ar vannadell e mod ur fuzeenn. === Douilhez distroñsañ === {{Pennañ|Douilhez distroñsañ}} Un douilhez distroñsañ a zo un douilhez goullo, dezhi un emors faos. Savet eo evit gellet implijout skoerioù un arm hep labeziñ anezhe, ma n'eus kartouchenn ebet ennañ. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] em7tgkgfddhjr6el46b3h604maoorfc 1 174860 2148392 2143217 2025-06-05T17:42:27Z Ar choler 52661 /* Titl */ Respont 2148392 wikitext text/x-wiki == Titl == Daou fazi zo en titl, a zlefe bezañ « Adc’han<u>i</u>digezh vroadel <u>d</u>chek ». [[Dibar:Degasadennoù/2A01:CB08:8760:C700:BD0F:49FF:FD3E:E477|2A01:CB08:8760:C700:BD0F:49FF:FD3E:E477]] 13 Mae 2025 da 07:57 (UTC) :Perak an "i" e "adc'hanidigezh", savet diwar "ganedigezh" ? [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 13 Mae 2025 da 08:17 (UTC) ::An eil fazienn a zeu eus an hini gentañ. ::Adc’hanidigezh ha ganedigezh ? Evel-se e vez skrivet e geriadur Hemon. N’eo ket hon Aviel deomp ? Soñj am eus mat eus pezh a lavare ma c'hevniant Jean-Yves Lagadeg din : pa ‘z eus un douetañs, ret eo derc’hel da gerioù Roparz Hemon. Evel-se beze graet. [[Implijer:Ch. Rogel|Ch. Rogel]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ch. Rogel|kaozeal]]) 13 Mae 2025 da 21:24 (UTC) :::Gwelet a ran ar memes tra e geriadur M. Ménard, ma digarez neuze. Gellet a ran cheñch an titl da "Adc’hanidigezh vroadel dchek" neuze m'eo mat d'an holl. A galon, [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 13 Mae 2025 da 22:11 (UTC) ::::« ''Azginivelezh'' vroadel dchek » a vefe gwelloc'h moarvat, pa gomzer eus un darvoud istorel. — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 5 Mez 2025 da 17:42 (UTC) nbglnugb01uvkstg9uqzvxmb2q2u100 14 174911 2148048 2143453 2025-06-02T19:53:17Z Fanchigo 14086 2148048 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Armoù dre vro|Rusia]] jp04ne7m5cezbo3o119ysbnjtv5kkk6 0 174936 2148328 2143716 2025-06-05T09:07:11Z Fanchigo 14086 2148328 wikitext text/x-wiki '''Dieudonné Saive''', ganet d'an 23 a viz Mae 1888 e [[Wandre]] (bremañ ur c'harter eus [[Liège]], [[Belgia]]) ha marvet d'an 12 a viz Here 1970 er memes lec'h, a oa un ijiner belgiat, brudet evit an [[Arm-tan|armoù-tan]] en doa ijinet pa laboure en [[FN Herstal|FH Herstal]] dreist-holl. == Buhez == Krog e oa Dieudonné Saive da labourat evit an FH Herstal, un embregerezh armoù-tan, e 1906, nebell diouzh e lec'h-ganedigezh. Goude aloubadeg e vro e 1914 e tec'has da [[Bro-Saoz|vro-Saoz]] evit labourat e uzinoù [[Vickers]]. Goude ar [[Brezel-bed kentañ]] e tistroas da labourat en FH Herstal e Liège. Amprouiñ a reas e 1921 ur [[Karger (armoù-tan)|c'harger]] div golonenn evit ar [[Pistolenn|pistolennoù]], hag a c'halle degemer 13 [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchenn]], kalz muioc'h evit ar pezh a veze graet d'ar poent-se. E 1926 e voe anvet da skoazeller [[John Browning]]. Goude marv hemañ un nebeud amzer war-lerc'h e kendalc'has Saive da labourat war pimpatromoù savet gant Browning, ha breouiñ a reas e miz C'hwevrer 1927 ar bistolenn Grand Rendement<ref name=":0">{{En}} T. Logan Metesh, ''[https://www.highcaliberhistory.com/post/brief-bio-dieudonn%C3%A9-saive Brief Bio: Dieudonné Saive]'', High Caliber History, 17/11/2022 (lennet d'an 19/05/2025)</ref>. Beajiñ a reas Saive e [[Yougoslavia]] e 1928 evit sikour sevel an arsanailh-Stad nevez eno. E 1929 e tistroas da Velgia evit merañ gwerzhioù stumm kenwerzhel ar [[Browning BAR|BAR]] savet gant John Browning, hag e 1930 e voe anvet da benn meur an ijinañ armoù en FH Herstal. Diorren a reas neuze ar bistolenn [[Browning HP|HP]] (anvet GP 35 ivez), a zeuas adalek 1935 da vezañ unan eus produioù gwerzhetañ an embregerezh<ref name=":0" />. E 1937 e kinnigas pimpatromoù armoù a zeuio da vezañ an SAFN pe FN49. Pa darzhas an [[Eil Brezel-bed]] e tec'has Saive da Vro-Saoz en-dro, hag e kendalc'has da labourat war an armoù-mañ e uzinoù [[Enfield]]<ref>{{Fr}} Maître Luger, ''[https://theatrum-belli.com/safn-49-le-fusil-semi-automatique-de-fn-herstal/ SAFN 49 – Le fusil semi-automatique de FN Herstal]'', Theatrum Belli, 12/02/2022 (lennet d'an 19/05/2025)</ref>. E dibenn 1944 e tistroas da Velgia hag e kendalc'has e labourioù, evit sevel ur fuzuilh-arsailh ar wech-mañ. Ijinañ a reas neuze an FN FAL, deuet da vezañ unan eus fuzuilhoù-arsailh gwerzhetañ an XX{{Vet}} kantved e meur a vro. == Armoù == Setu ur roll eus armoù savet gant Saive, pe penn-da-benn, pe asambles gant ijinourien all evel John Browning da skouer : * [[FN Baby Browning]] (.25 ACP) * [[Browning HP]] * [[SLEM-1]] (pimpatrom e uzinoù Enfield) * [[SAFN 49]] * [[FN FAL]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:Saive, Dieudonné}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1888]] [[Rummad:Marvioù 1970]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Belgia]] gojz8kvxpwj5z5p2wgsvbxp7wjsivk6 0 174979 2148478 2143885 2025-06-06T08:34:34Z Fanchigo 14086 2148478 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|4,73 × 33 mm|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:473and223.png|liamm=Restr:473and223.png|alt=Skeudenn ar pennad 4,73 × 33 mm|frameless|250x250px]]<br>Kartouchennoù [[.223 Remington]] (a-gleiz) ha '''4,73 × 33 mm''' (a-zehou) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Alamagn}} |- ! scope="row" |Saver |[[Heckler & Koch]]<br>[[Dynamit Nobel]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1982 (stumm diwezhañ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |4,73 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hostez (nec'h) |7,73 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hostez (traoñ) |7,76 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |32,83 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Mas |5,2 g |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''4,73 × 33 mm''' zo ur [[munision hep douilhez]] savet er bloavezhioù 1970 gant an embregezhioù alaman [[Heckler & Koch]] ha [[Dynamit Nobel]], ha kinniget e 1982 en e stumm diwezhañ. E gargad-poulzañ a c'hronn e vannadell hag e [[Emors (munisionoù)|emors]] penn-da-benn. Soñjet e voe da gentañ evit ar [[Bundeswehr]], evit bezañ implijet er fuzuilh-arsailh arnodel [[HK G11]]<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/473-x-33-dag-caseless-xpl-telescoped-dm-1-0-dm-1-1/ 4,73 x 33 DAG Caseless XPL- Telescoped DM 1.0 – DM 1.1]'', Municion.org (lennet d'ar 21/05/2025)</ref>. Meur a harz teknikel a voe da vare e sevel, pa voe ret kemer e kont unvaniezh e gargad poulzañ, e harz ouzh an tosiñ pa ar rimiañ, e emors a ranke en em zistruj penn-da-benn, pe e boent emendaniñ<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/4,73-x-33-1.html 4,73 x 33]'', Arme et Passion (lennet d'ar 21/05/2025)</ref>. E 1977 e voe tennet kuit eus amprouennoù [[Aozadur ar Feur-emglev Norzh-Atlantel|AFNA]] pa darzhe ar munisionoù o-unan er gambr goude un nebeud degadoù a dennoù, abalamour da dommder an arm. E 1982 e voe kinniget gant Dynamit Nobel un doare [[propergol]] nevez evit e gargad-poulzañ, dezhañ un treuzoù tanañ 100°C uheloc'h evit an [[nitroseluloz]]. Pevar c'hoch a gaver war gostezioù ar munision evit gouzout dre beseurt tu lakaat anezhañ er [[Karger (armoù-tan)|c'harger]]<ref name=":0" />. Ur munision arnodel eo chomet ar 4,73 × 33 mm, ha n'eo ket bet produet a-yoc'h. Un nebeud skouerennoù a gaver da brenañ war lec'hiennoù ispisializet evit an dastumerien. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù hep douilhez]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] og6b8xmyiw6nvvk6ctis053bdd3uvhw 1 175009 2148471 2144114 2025-06-06T08:19:58Z Ar choler 52661 /* Sturienn pe ger-stur ? */ Respont 2148471 wikitext text/x-wiki == Sturienn pe ger-stur ? == Hervez endalc'h ar bajenn e rankfe kentoc'h bezañ anvet "Ger-stur" (cf. Wiki galleg "Devise"), ha n'eo ket "Sturienn", a zo un dra disheñvel (galleg "Maxime"). Kinnig a ran cheñch titl ar bajenn. A galon, [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 23 Mae 2025 da 19:09 (UTC) :Gwir ganez! [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 23 Mae 2025 da 19:35 (UTC) ::''Ger-ardamez'' zo spisoc'h ; ''sturiad'' zo e [[geriadur Ménard]], 2020, p. 416-b, war dachenn an [[ardamezouriezh]]. — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 6 Mez 2025 da 08:19 (UTC) 5tqc2dkbhuilvoknkfx1w06m0wq5r27 0 175041 2148490 2144313 2025-06-06T08:38:15Z Fanchigo 14086 2148490 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|9 × 25 mm Mauser|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:9x19vs9x25mm.jpg|liamm=Restr:9x19vs9x25mm.jpg|alt=Skeudenn ar pennad 9 × 25 mm Mauser|frameless|313x313px|7,92 × 57 mm Mauser]] <br /><br />Kartouchennoù [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] (a-gleiz) ha '''9 × 25 mm Mauser''' (a-zehou). |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |Kreuzenn, eeun |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1892 |- ! scope="row" |Produer orin |[[Mauser]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,02 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |8,82 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |9,63 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |9,89 mm |- ! scope="row" |Ø strad |9,98 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,27 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |25 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |35 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |8 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |404 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |671 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''9 × 25 mm Mauser''', anvet a-wechoù '''9 mm Mauser''', pe '''9 mm Mauser Export''' er broioù saoznek, a zo ur [[munision]] armoù-dorn ijinet war-dro 1906<ref>{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/9x25-mauser-2/ 9×25 Mauser]'', Modern Firearms (lennet d'ar 25/05/2025)</ref> pe 1908 gant an embregerezhioù alaman [[Mauser]] ha [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]]. O fal e oa kinnig ur gartouchenn uheloc'h he [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] ha galloudusoc'h evit ar pistolennoù [[Mauser C96]], a rae da gentañ gant munisionoù [[7,63 × 25 mm Mauser|7,63 × 25 mm]]. Evit en ober e voe miret hirder [[Douilhez (elfenn munision)|douilhez]] ar gartouchenn orin met brasaet he zreuzkiz<ref name=":0">{{En}} McCOLLUM Ian, ''[https://www.forgottenweapons.com/just-too-powerful-the-c96-in-9mm-mauser-export/ Just Too Powerful: The C96 in 9mm Mauser Export]'', Forgotten Weapons, 21/05/2021 (lennet d'ar 25/05/2025)</ref>. Dre se e teuas da vezañ ar gartouchenn 9 mm galloudusañ a-viskoazh<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/9%20mm%20mauser-1.html 9 mm Mauser]'', Arme et Passion (lennet d'ar 25/05/2025)</ref>. == Implij == Ur 150 skouerenn bennak eus ar Mauser C96 kambret e 9 mm Mauser a voe produet hepken, met implijet e voe ar gartouchenn en un nebeud armoù all etre an daou vrezel-bed evel ar pistolennoù-mindrailher [[Steyr MP34]] aostrian pe ar [[SIG Kiraly]] suis<ref name=":0" />. Ne reas ket berzh ar munision a-hend-all. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/9-mm-mauser-fr.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}}{{DEFAULTSORT:9 × 25 mm Mauser}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] juy2e0u0z2p6o7z61eemxp8ufi88voi 0 175045 2148470 2144332 2025-06-06T08:15:30Z Fanchigo 14086 2148470 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|6,5 × 52 mm Carcano|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|liamm=Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 6,5 × 52 mm Carcano|frameless|250x250px]] A gleiz da zehou, kartouchennoù [[7,92 × 57 mm Mauser]], [[7,35 × 51 mm Carcano]] ha '''6,5 × 52 mm Carcano''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Bro orin |{{Rouantelezh Italia}} |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Mare ijinañ |1889-1891 |- ! scope="row" |Mare produiñ |Abaoe 1891 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |6,80 mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |6,50 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |7,55 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |10,94 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,41 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,45 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |1,30 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |52,50 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |76,50 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |10,5 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |661-700 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |2 850 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |2293-2572 J |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |LR |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''6,5 × 52 mm Carcano''' zo ur [[munision]] ijinet en [[Italia]] etre 1889 ha 1891 gant ar c'hont [[Luigi Scotti]], evit armoù-skoaz ar sistem [[Carcano M91|Carcano]]<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/65%20carcano-1.html 6,5 mm Carcano]'', Arme et Passion (lennet d'ar 25/05/2025)</ref>. Ur gartouchenn stumm ur voutailh eo, dezhi ur [[Douilhez (elfenn munision)#Lodennoù|greuzenn]], hag he deus miret ur vannadell ront he beg betek kreiz ar bloavezhioù 1940, pa baouezas da vezañ implijet gant arme ar vro, pa rae ar bras eus ar munisionoù armoù-skoaz d'ar poent gant boledoù begek dija. Ne voe ket krouet armoù nevez kambret e 6,5 mm Carcano goude an [[Eil Brezel-bed]]<ref>{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/6-5x52-carcano-2/ 6.5×52 Carcano]'', Modern Firearms (lennet d'ar 25/05/2025)</ref>, met produet e vez c'hoazh ar munision gant un dornad embregerezhioù evel [[Prvi Partizan]]. Ar munision [[7,35 × 51 mm Carcano]] zo bet deveret anezhi e 1938<ref>'''{{En}}''' POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/7-35x51-carcano-2/ 7.35×51 Carcano]'', Modern Firearms (lennet d'ar 06/06/2025)</ref>. == Implij == [[Restr:PintaG.jpg|kleiz|thumb|200x200px|Kartouchennoù 6,5 mm Carcano en ur [[Karger (armoù-tan)#Kargerioù-fiñv nebeut-implijet|c'hlip]] savet evit pourveziañ ar fuzuilhoù Carcano M91.]] Meur a arm italian eus ar bloavezhioù 1890 hag eus hanterenn gentañ an XX{{Vet}} kantved a voe kambret e 6,5 mm Carcano, en o zouez <ref name=":0" />: * Fuzuilhoù [[Vetterli M1870|Vetterli-Vitali M1870-86]] (stummoù adkambret e 1915/1916) ; * Fuzuilhoù [[Carcano M91]] ha stummoù deveret ; * Fuzuilhoù-mindrailher [[Breda M24]] ha [[Breda M30]] ; * Mindrailherezioù [[Fiat-Revelli M1914]] ha [[Fiat M1928]]. Ar 6,5 mm Carcano a voe implijet gant [[Lee Harvey Oswald]] evit lazhañ ar prezidant stadunanat [[John F. Kennedy]] e miz Du 1963<ref>{{Fr}} ''[https://fcm25.canalblog.com/archives/2018/01/23/36073319.html 6,5X52 Carcano : calibre maudit !]'', FCM25, 23/01/2018 (lennet d'ar 25/05/2025)</ref>. == Liammoù diavaez == * {{Fr}} [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-i/6-5-x-52-carcano-en.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:6,5 × 52 mm Carcano}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] 5gue0i2t4lekzvk5nm6oobcfs46se7h 0 175117 2148104 2144661 2025-06-03T10:32:29Z Dakbzh 58931 2148104 wikitext text/x-wiki Setu '''Roll pennlec'hioù distrigoù Breizh''' bet krouet gant al lezenn eus an 26 a viz C'hwevrer 1790<ref>{{fr}}J. B. Duverger, ''Collection complète des lois, décrets, ordonnances, règlemens avis du Conseil d'Etat'', Levrenn gentañ, Eil embannadur, Pariz, 1834, pajennoù 105, 106 ha 108</ref> ha lamet gant Bonreizh Bloaz III (22 a viz Eost 1795). * [[An Alre]] • [[Ankiniz]] • [[Ar Faoued (Mor-Bihan)|Ar Faoued]] • [[Ar Roc'h-Bernez]] * [[Baen-Veur]] • [[Blaen]] • [[Brest]] • [[Bronn (kumun)|Bronn]] * [[Dinan]] • [[Dol]] * [[Felger]] * [[Gwened]] • [[Gwengamp]] • [[Gwenrann]] • [[Gwerc'h-Breizh]] • [[Gwitreg]] * [[Henbont]] * [[Josilin]] * [[Karaez-Plougêr]] • [[Kastell-Briant]] • [[Kemper]] • [[Kemperle]] • [[Klison]] * [[Lambal]] • [[Landerne]] • [[Lannuon]] • [[Lesneven]] • [[Loudieg]] * [[Machikoul]] • [[Montroulez]] • [[Moñforzh]] * [[Naoned]] * [[Pembo]] • [[Ploermael]] • [[Pondi]] • [[Pontekroaz]] * [[Redon]] • [[Roazhon]] • [[Roc'h-an-Argoed]] • [[Rostrenenn]] * [[Sant-Brieg]] • [[Sant-Maloù]] == Notennoù ha daveoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Pennlec'hioù distrigoù Breizh|*]] nztn3zywswx2ki9obhr7kijngipu4yv 1 175258 2148099 2147780 2025-06-03T10:25:16Z Dishual 612 /* Labour war ober */ Respont 2148099 wikitext text/x-wiki == Labour war ober == Emaon o kempenn ar pennad-mañ. Lezit un tamm amzer ganin, me ho ped ! Trugarez deoc'h. — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 30 Mae 2025 da 16:51 (UTC) :Mil bennozh, na pebezh labour ha dreist-holl na ken brav eo da lenn! :A galon [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:25 (UTC) shkm1pwessvn0noiaapck33cuhq9kzq 2148100 2148099 2025-06-03T10:25:29Z Dishual 612 /* Labour war ober */ 2148100 wikitext text/x-wiki == Labour war ober == Emaon o kempenn ar pennad-mañ. Lezit un tamm amzer ganin, me ho ped ! Trugarez deoc'h. — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 30 Mae 2025 da 16:51 (UTC) :Mil bennozh, na pebezh labour ha dreist-holl na pegen brav eo da lenn! :A galon [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:25 (UTC) oygywmsjh5u38x5ovd0hfiyh3fwaz56 4 175261 2148092 2147879 2025-06-03T09:44:56Z Huñvreüs 54570 Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad 2148092 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) 0sedo9vawdvx4f40rl6qo76ry0cbd46 2148093 2148092 2025-06-03T09:52:50Z VIGNERON 775 /* Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad */ 2148093 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) :{{ping|Huñvreüs}} mat-tre evidon. M'eus marteze ur reolenn ouzhpenn : n'oa ket bet stañket er 6 miz passeet. :Pinging implijerien oberiant: {{ping|Dishual|Fanchigo|Dakbzh|Llydawr|Ar choler}} :A galon, [[Implijer:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Kaozeadenn Implijer:VIGNERON|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:52 (UTC) nd8jthivhbrq17hjxznwr3vpamuncnp 2148103 2148093 2025-06-03T10:31:34Z Dishual 612 /* Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad */ Respont 2148103 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) :{{ping|Huñvreüs}} mat-tre evidon. M'eus marteze ur reolenn ouzhpenn : n'oa ket bet stañket er 6 miz passeet. :Pinging implijerien oberiant: {{ping|Dishual|Fanchigo|Dakbzh|Llydawr|Ar choler}} :A galon, [[Implijer:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Kaozeadenn Implijer:VIGNERON|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:52 (UTC) ::Dedennus e vije ya da gaout ur strollad gwareziñ/gedred. A-feur ma gresk ar Wiki brezhoneg e vez tud droch o tont da foeltrañ. [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:31 (UTC) 8g1zmvyco4ay9sedsnhxdyz5yef21g6 2148108 2148103 2025-06-03T10:57:08Z Fanchigo 14086 /* Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad */ Respont 2148108 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) :{{ping|Huñvreüs}} mat-tre evidon. M'eus marteze ur reolenn ouzhpenn : n'oa ket bet stañket er 6 miz passeet. :Pinging implijerien oberiant: {{ping|Dishual|Fanchigo|Dakbzh|Llydawr|Ar choler}} :A galon, [[Implijer:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Kaozeadenn Implijer:VIGNERON|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:52 (UTC) ::Dedennus e vije ya da gaout ur strollad gwareziñ/gedred. A-feur ma gresk ar Wiki brezhoneg e vez tud droch o tont da foeltrañ. [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:31 (UTC) :::Ur soñj kaer. Mat eo din bezañ er strollad-mañ. [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:57 (UTC) jqqek59m82q9sad744w0u09t6cbr4ge 2148334 2148108 2025-06-05T10:11:40Z Llydawr 145 /* Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad */ 2148334 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) :{{ping|Huñvreüs}} mat-tre evidon. M'eus marteze ur reolenn ouzhpenn : n'oa ket bet stañket er 6 miz passeet. :Pinging implijerien oberiant: {{ping|Dishual|Fanchigo|Dakbzh|Llydawr|Ar choler}} :A galon, [[Implijer:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Kaozeadenn Implijer:VIGNERON|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:52 (UTC) ::Dedennus e vije ya da gaout ur strollad gwareziñ/gedred. A-feur ma gresk ar Wiki brezhoneg e vez tud droch o tont da foeltrañ. [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:31 (UTC) :::Ur soñj kaer. Mat eo din bezañ er strollad-mañ. [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:57 (UTC) ::::Mat eo din ivez. --[[Implijer:Llydawr|Llydawr]] ([[Kaozeadenn Implijer:Llydawr|kaozeal]]) 5 Mez 2025 da 10:11 (UTC) rds3ce2qd8i35ak4kvxiq2mvnek5n60 2148418 2148334 2025-06-05T18:47:06Z Huñvreüs 54570 brouilhet krouet 2148418 wikitext text/x-wiki = 02/06/2025 — 08/06/2025 = :[http://br.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_23,_bloaz_2025&action=edit Skrivañ un dra bennak er bevare sizhun warn-ugent eus 2025] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn|An davarn]] | [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_22, bloaz_2025|sizhun a-raok]] — [[Wikipedia:Kumuniezh/An_davarn/sizhunvezh_24, bloaz_2025|sizhun war-lerc’h]] == Chomlec’h IP ar c’hontoù berrbad == A-benn nebeut ne vo ket diskwelet ken chomlec’hioù IP ar re n’int ket kevreet. En o lec’h e vo graet gant [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|kontoù berrbad]]. An Diazezadur Wikimedia a gav gwelloc’h kuzhat anezho evit abegoù a brevezded. Setu amañ an dalc’h: talvoudus eo gouzout chomlec’h IP un implijer digevreet evit stourmañ a-enep ar spam, ar roñfled, hag all. Neuze e c’hallo tud zo gwelout ar chomlec’hioù IP c’hoazh, ar verourien en o zouez. Din e vefe talvoudus memestra aotren implijerien a fiziañs da welout anezho. Gallout a ra bezañ graet: evit se e rankomp ober ur c’hendiviz reolata evit krouiñ ur strollad nevez, gant reolennoù resis. Kinnig a rafen ober gant ar reolennoù diazez displeget el liamm a-is, ha netra ken. Da lavarout eo: * rankout a ra an implijer kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ, * rankout a ra bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ, * rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit bezañ enskrivet er strollad, * gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad ma vez ezhomm (gwallimplij…), rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe ur bloaz. * (kinnig a ran ouzhpennañ:) ma n’eus merour oberiant ebet e c’hall pep hini ober ur goulenn ouzh ar stewarded evit reiñ pe tennañ ar gwirioù. Ouzhpenn-se e kinnigan reiñ ar gwirioù [[mw:Help:Reverting#Rollback|disteuler]] (''rollback'') da izili ar strollad-mañ evit ma vo efedusoc’h o stourm a-enep ar gwallimplij. Gallout a rafe ar strollad bezañ anvet ''patrouilherien'', da skouer. Petra a soñj deoc’h? ({{ping|VIGNERON}} talvoudus e vefe kaout da soñj rak heuliañ a rez ar sujedoù eus ar seurt-se) [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:44 (UTC) :{{ping|Huñvreüs}} mat-tre evidon. M'eus marteze ur reolenn ouzhpenn : n'oa ket bet stañket er 6 miz passeet. :Pinging implijerien oberiant: {{ping|Dishual|Fanchigo|Dakbzh|Llydawr|Ar choler}} :A galon, [[Implijer:VIGNERON|VIGNERON]] ([[Kaozeadenn Implijer:VIGNERON|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 09:52 (UTC) ::Dedennus e vije ya da gaout ur strollad gwareziñ/gedred. A-feur ma gresk ar Wiki brezhoneg e vez tud droch o tont da foeltrañ. [[Implijer:Dishual|Dishual]] ([[Kaozeadenn Implijer:Dishual|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:31 (UTC) :::Ur soñj kaer. Mat eo din bezañ er strollad-mañ. [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 10:57 (UTC) ::::Mat eo din ivez. --[[Implijer:Llydawr|Llydawr]] ([[Kaozeadenn Implijer:Llydawr|kaozeal]]) 5 Mez 2025 da 10:11 (UTC) : Krouet am eus [[Wikipedia:Kendivizoù reolata/Patrouilherien|testenn ar c’hendiviz reolata]]. N’am eus ket roet lañs d’ar votadeg c’hoazh, gortoz a ran un tammig evit ma c’hall pep hini ober goulennoù pe reizhañ ma brezhoneg 😳 [[Implijer:Huñvreüs|Huñvreüs]] ([[Kaozeadenn Implijer:Huñvreüs|kaozeal]]) 5 Mez 2025 da 18:46 (UTC) oq1m17icoguq6slcrft2paa6lx96hom 0 175272 2148318 2147946 2025-06-05T05:22:12Z InternetArchiveBot 61915 O saveteiñ 1 mammenn hag o tikedenniñ 0 evel marv.) #IABot (v2.0.9.5 2148318 wikitext text/x-wiki {{Databox}}'''Lana Del Rey''', ganet d'an 21 a viz Mezheven 1985 e New York, a zo ur [[Skrivagner|skrivagnerez]]-[[Sonerezh rock|sonerez]]-[[Kanañ|kanerez]] [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]]. == Buhezskrid == === Bugale ha stummerezh === Elizabeth Woolridge Grant a oa bet ganet d'an 21 a viz Mezheven 1985 e New York ha kresket e oa e Lake Placid<ref>https://web.archive.org/web/20140727011844/http://blurtonline.com/feature/girl-interrupted-lizzy-grant-becomes-lana-del-rey-2/</ref><ref>http://www.theprophetblog.net/introducing-lana-del-rey</ref><ref>http://pitchfork.com/features/rising/8657-lana-del-rey/</ref>. === Red-micher === Dont a ra er-maez un albom klevedek kentañ, Sirens, dindan an anv May Jailer, met ar bladenn-mañ n'eo ket bet klevet<ref>https://web.archive.org/web/*/http://www.spinner.com/2012/05/31/lana-del-rey-may-jailer/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Del Rey, Lana}} rcd6qzei2tw8s8bnaj4w5n7r5z7m0ez 0 175275 2148015 2147982 2025-06-02T15:58:48Z Dishual 612 2148015 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Karol Tadeusz Nawrocki'''; ganet d'an [[3 a viz Meurzh]] [[1983]] zo un istorour ha politiker [[Polonia|polonat]].<ref>{{cite web|author=|title=Karol Nawrocki, Ph.D.|url=https://ipn.gov.pl/en/about-the-institute/the-president-and-deput/8204,Karol-Nawrocki-PhD.html|accessdate=23 December 2021|date=}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Conservative Karol Nawrocki wins Poland's presidential election |url=https://apnews.com/article/poland-presidential-election-karol-nawrocki-80a99eeb7a2f3ae64260a9263e7028ee |access-date=2025-06-02 |website=AP News |language=en}}</ref> Abaoe 2021, eo bet penn [[Aozadur Broadel an Eñvor]]. Bet eo bet ivez rener [[Mirdi an Eil Brezel-bed]] e [[Gdańsk]] etre 2017 ha 2021. Trec'h eo bet e [[dilennadeg prezidant Polonia 2025]] ha kadoriet e vo d'ar 6 a viz Eost.<ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Wybory prezydenckie 2025: Kiedy Karol Nawrocki zostanie Prezydentem RP? [TERMINY] |url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9812265,wybory-prezydenckie-2025-kiedy-karol-nawrocki-obejmie-wladze-oto-naj.html |access-date=2025-06-02 |website=www.gazetaprawna.pl |language=pl}}</ref> Kampagn Nawrocki hag e harperien a zo bet graet "brogarour, kristen-tre, avit an [[NATO]] hag a-du gant ar prezidant [[Donald Trump]]".<ref name=":0">{{cite web |date=24 November 2024 |title=Polish opposition party chooses historian Karol Nawrocki as presidential candidate |url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/24/polish-opposition-party-chooses-historian-karol-nawrocki-as-presidential-candidate |website=[[Euronews]] |language=pl}}</ref> Selloù [[mirour sevenadurel]] ha flatrañ a ra [[Iriennouriezh skrapadegoù bugale gant an LGBTQ|ar c'hevredad o ren ar vro]] ha [[strolladoù LGBT]] da [[Revelekadur|revelekaat ar bugale]], betek bannañ ul levr ''[[Gender Queer: A Memoir]]'' d'an [[distrujer teulioù]] e-kerzh kampagn 2025.<ref>{{cite news |date={{date|2025-01-28|DMY}} |title=Karol Nawrocki niszczy komiks, MSN stawia sprawę jasno. "Chcemy stać za człowiekiem" |url=https://wiadomosci.onet.pl/warszawa/karol-nawrocki-niszczy-komiks-muzeum-odpowiada-chcemy-stac-za-czlowiekiem/0php2bw |access-date={{date|2025-02-13|DMY}}}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol Tadeusz}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Prezidanted Polonia]] [[Rummad:Broadelourien Polonia]] qorai900tmu3jutzn5n1z4q74bje43r 2148055 2148015 2025-06-02T20:28:44Z Dishual 612 2148055 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Karol Tadeusz Nawrocki'''; ganet d'an [[3 a viz Meurzh]] [[1983]] zo un istorour ha politiker [[Polonia|polonat]].<ref>{{cite web|author=|title=Karol Nawrocki, Ph.D.|url=https://ipn.gov.pl/en/about-the-institute/the-president-and-deput/8204,Karol-Nawrocki-PhD.html|accessdate=23 December 2021|date=}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Conservative Karol Nawrocki wins Poland's presidential election |url=https://apnews.com/article/poland-presidential-election-karol-nawrocki-80a99eeb7a2f3ae64260a9263e7028ee |access-date=2025-06-02 |website=AP News |language=en}}</ref> Abaoe 2021, eo bet penn [[Aozadur Broadel an Eñvor]]. Bet eo bet ivez rener [[Mirdi an Eil Brezel-bed]] e [[Gdańsk]] etre 2017 ha 2021. Trec'h eo bet e [[dilennadeg prezidant Polonia 2025]] ha kadoriet e vo d'ar 6 a viz Eost.<ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Wybory prezydenckie 2025: Kiedy Karol Nawrocki zostanie Prezydentem RP? [TERMINY] |url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9812265,wybory-prezydenckie-2025-kiedy-karol-nawrocki-obejmie-wladze-oto-naj.html |access-date=2025-06-02 |website=www.gazetaprawna.pl |language=pl}}</ref> Kampagn Nawrocki hag e harperien a zo bet graet "brogarour, kristen-tre, avit an [[NATO]] hag a-du gant ar prezidant [[Donald Trump]]".<ref name=":0">{{cite web |date=24 November 2024 |title=Polish opposition party chooses historian Karol Nawrocki as presidential candidate |url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/24/polish-opposition-party-chooses-historian-karol-nawrocki-as-presidential-candidate |website=[[Euronews]] |language=pl}}</ref> Selloù [[Mirouriezh sevenadurel|mirour sevenadurel]] ha flatrañ a ra [[Iriennouriezh skrapadegoù bugale gant an LGBTQ|ar c'hevredad o ren ar vro]] ha [[strolladoù LGBT]] da [[Revelekadur|revelekaat ar bugale]], betek bannañ ul levr ''[[Gender Queer: A Memoir]]'' d'an [[distrujer teulioù]] e-kerzh kampagn 2025.<ref>{{cite news |date={{date|2025-01-28|DMY}} |title=Karol Nawrocki niszczy komiks, MSN stawia sprawę jasno. "Chcemy stać za człowiekiem" |url=https://wiadomosci.onet.pl/warszawa/karol-nawrocki-niszczy-komiks-muzeum-odpowiada-chcemy-stac-za-czlowiekiem/0php2bw |access-date={{date|2025-02-13|DMY}}}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol Tadeusz}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Prezidanted Polonia]] [[Rummad:Broadelourien Polonia]] mq5c9bfpdbz58if9dnr8u31holr5xw4 2148076 2148055 2025-06-03T05:30:43Z Dishual 612 2148076 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Karol Tadeusz Nawrocki'''; ganet d'an [[3 a viz Meurzh]] [[1983]] zo un istorour ha politiker [[Polonia|polonat]].<ref>{{cite web|author=|title=Karol Nawrocki, Ph.D.|url=https://ipn.gov.pl/en/about-the-institute/the-president-and-deput/8204,Karol-Nawrocki-PhD.html|accessdate=23 December 2021|date=}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Conservative Karol Nawrocki wins Poland's presidential election |url=https://apnews.com/article/poland-presidential-election-karol-nawrocki-80a99eeb7a2f3ae64260a9263e7028ee |access-date=2025-06-02 |website=AP News |language=en}}</ref> Abaoe 2021, eo bet penn [[Aozadur Broadel an Eñvor]]. Bet eo bet ivez rener [[Mirdi an Eil Brezel-bed]] e [[Gdańsk]] etre 2017 ha 2021. Trec'h eo bet e [[dilennadeg prezidant Polonia 2025]] ha kadoriet e vo d'ar 6 a viz Eost.<ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Wybory prezydenckie 2025: Kiedy Karol Nawrocki zostanie Prezydentem RP? [TERMINY] |url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9812265,wybory-prezydenckie-2025-kiedy-karol-nawrocki-obejmie-wladze-oto-naj.html |access-date=2025-06-02 |website=www.gazetaprawna.pl |language=pl}}</ref> Kampagn Nawrocki hag e harperien a zo bet graet "brogarour, kristen-tre, avit an [[NATO]] hag a-du gant ar prezidant [[Donald Trump]]" eus outi.<ref name=":0">{{cite web |date=24 November 2024 |title=Polish opposition party chooses historian Karol Nawrocki as presidential candidate |url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/24/polish-opposition-party-chooses-historian-karol-nawrocki-as-presidential-candidate |website=[[Euronews]] |language=pl}}</ref> Selloù [[Mirouriezh sevenadurel|mirour sevenadurel]] ha flatrañ a ra [[Iriennouriezh skrapadegoù bugale gant an LGBTQ|ar c'hevredad o ren ar vro]] ha [[strolladoù LGBT]] da [[Revelekadur|revelekaat ar bugale]], betek bannañ ul levr ''[[Gender Queer: A Memoir]]'' d'an [[distrujer teulioù]] e-kerzh kampagn 2025.<ref>{{cite news |date={{date|2025-01-28|DMY}} |title=Karol Nawrocki niszczy komiks, MSN stawia sprawę jasno. "Chcemy stać za człowiekiem" |url=https://wiadomosci.onet.pl/warszawa/karol-nawrocki-niszczy-komiks-muzeum-odpowiada-chcemy-stac-za-czlowiekiem/0php2bw |access-date={{date|2025-02-13|DMY}}}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol Tadeusz}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Prezidanted Polonia]] [[Rummad:Broadelourien Polonia]] p0maxeoqn7j0f195go52k963ovjfhzn 2148077 2148076 2025-06-03T05:31:31Z Dishual 612 2148077 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Karol Tadeusz Nawrocki'''; ganet d'an [[3 a viz Meurzh]] [[1983]] zo un istorour ha politiker [[Polonia|polonat]].<ref>{{cite web|author=|title=Karol Nawrocki, Ph.D.|url=https://ipn.gov.pl/en/about-the-institute/the-president-and-deput/8204,Karol-Nawrocki-PhD.html|accessdate=23 December 2021|date=}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Conservative Karol Nawrocki wins Poland's presidential election |url=https://apnews.com/article/poland-presidential-election-karol-nawrocki-80a99eeb7a2f3ae64260a9263e7028ee |access-date=2025-06-02 |website=AP News |language=en}}</ref> Abaoe 2021, eo bet penn [[Aozadur Broadel an Eñvor]]. Bet eo bet ivez rener [[Mirdi an Eil Brezel-bed]] e [[Gdańsk]] etre 2017 ha 2021. Trec'h eo bet e [[dilennadeg prezidant Polonia 2025]] ha kadoriet e vo d'ar 6 a viz Eost.<ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Wybory prezydenckie 2025: Kiedy Karol Nawrocki zostanie Prezydentem RP? [TERMINY] |url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9812265,wybory-prezydenckie-2025-kiedy-karol-nawrocki-obejmie-wladze-oto-naj.html |access-date=2025-06-02 |website=www.gazetaprawna.pl |language=pl}}</ref> Kampagn Nawrocki hag e harperien a zo bet graet "brogarour, kristen-tre, avit an [[NATO]] hag a-du gant ar prezidant [[Donald Trump]]" eus outi.<ref name=":0">{{cite web |date=24 November 2024 |title=Polish opposition party chooses historian Karol Nawrocki as presidential candidate |url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/24/polish-opposition-party-chooses-historian-karol-nawrocki-as-presidential-candidate |website=[[Euronews]] |language=pl}}</ref> Selloù [[Mirouriezh sevenadurel|mirour sevenadurel]] en deus ha flatrañ a ra [[Iriennouriezh skrapadegoù bugale gant an LGBTQ|ar c'hevredad o ren ar vro]] ha [[strolladoù LGBT]] da [[Revelekadur|revelekaat ar bugale]], betek bannañ ul levr ''[[Gender Queer: A Memoir]]'' d'an [[distrujer teulioù]] e-kerzh kampagn 2025.<ref>{{cite news |date={{date|2025-01-28|DMY}} |title=Karol Nawrocki niszczy komiks, MSN stawia sprawę jasno. "Chcemy stać za człowiekiem" |url=https://wiadomosci.onet.pl/warszawa/karol-nawrocki-niszczy-komiks-muzeum-odpowiada-chcemy-stac-za-czlowiekiem/0php2bw |access-date={{date|2025-02-13|DMY}}}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol Tadeusz}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Prezidanted Polonia]] [[Rummad:Broadelourien Polonia]] 6o3va1txgsmn9b9wovbppv1b911cw9y 2148078 2148077 2025-06-03T06:14:45Z Fanchigo 14086 2148078 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Karol Tadeusz Nawrocki''', ganet d'an [[3 a viz Meurzh]] [[1983]], zo un istorour ha politiker [[Polonia|polonat]].<ref>{{cite web|author=|title=Karol Nawrocki, Ph.D.|url=https://ipn.gov.pl/en/about-the-institute/the-president-and-deput/8204,Karol-Nawrocki-PhD.html|accessdate=23 December 2021|date=}}</ref><ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Conservative Karol Nawrocki wins Poland's presidential election |url=https://apnews.com/article/poland-presidential-election-karol-nawrocki-80a99eeb7a2f3ae64260a9263e7028ee |access-date=2025-06-02 |website=AP News |language=en}}</ref> Abaoe 2021 eo bet penn [[Aozadur Broadel an Eñvor]]. Bet eo bet ivez rener [[Mirdi an Eil Brezel-bed]] e [[Gdańsk]] etre 2017 ha 2021. Trec'h eo bet e [[dilennadeg prezidant Polonia 2025]] ha kadoriet e vo d'ar 6 a viz Eost.<ref>{{Cite web |date=2025-06-02 |title=Wybory prezydenckie 2025: Kiedy Karol Nawrocki zostanie Prezydentem RP? [TERMINY] |url=https://www.gazetaprawna.pl/wiadomosci/kraj/artykuly/9812265,wybory-prezydenckie-2025-kiedy-karol-nawrocki-obejmie-wladze-oto-naj.html |access-date=2025-06-02 |website=www.gazetaprawna.pl |language=pl}}</ref> Kampagn Nawrocki hag e harperien a zo bet graet "brogarour, kristen-tre, avit an [[NATO]] hag a-du gant ar prezidant [[Donald Trump]]" anezhañ<ref name=":0">{{cite web |date=24 November 2024 |title=Polish opposition party chooses historian Karol Nawrocki as presidential candidate |url=https://www.euronews.com/my-europe/2024/11/24/polish-opposition-party-chooses-historian-karol-nawrocki-as-presidential-candidate |website=[[Euronews]] |language=pl}}</ref>. Selloù [[Mirouriezh sevenadurel|mirour sevenadurel]] en deus ha flatrañ a ra [[Iriennouriezh skrapadegoù bugale gant an LGBTQ|ar c'hevredad o ren ar vro]] ha [[strolladoù LGBT]] da [[Revelekadur|revelekaat ar bugale]], betek bannañ ul levr ''[[Gender Queer: A Memoir]]'' d'an [[distrujer teulioù]] e-kerzh kampagn 2025<ref>{{cite news |date={{date|2025-01-28|DMY}} |title=Karol Nawrocki niszczy komiks, MSN stawia sprawę jasno. "Chcemy stać za człowiekiem" |url=https://wiadomosci.onet.pl/warszawa/karol-nawrocki-niszczy-komiks-muzeum-odpowiada-chcemy-stac-za-czlowiekiem/0php2bw |access-date={{date|2025-02-13|DMY}}}}</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol Tadeusz}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1983]] [[Rummad:Prezidanted Polonia]] [[Rummad:Broadelourien Polonia]] 9dfoxurkru4rfp5igwdx5pg9oqsnovl 0 175276 2147994 2147984 2025-06-02T12:29:06Z Fanchigo 14086 2147994 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Muzeum 2 Wojny Swiatowej Gdansk Sherman tank.jpg|thumb|Un [[Tank Sherman]] eus [[Iañ korfad (tirlu Polonia ar C'honôg)|Iañ korfad Polonia]] o stourm war [[Talbenn ar C'hornôg (Eil Brezel-bed)|talbenn Kornôg]] an Eil brezel-bed]] [[Restr:Celownik Norden M2WS Gdańsk.jpg|thumb|[[Buker bombeziñ]] un Norden M2WS]] [[File:Muzeum-2-wojny-swiatowej-1rhb.jpg|thumb|Diabarzh ar mirdi]] '''Mirdi an Eil Brezel-bed''' ([[poloneg]]: ''Muzeum II Wojny Światowej'') zo un [[ensavadur sevenadurel]] stad hag ur mirdi krouet e 2008 e [[Gdańsk]], [[Polonia]], war an [[Eil Brezel-bed]]. An diskouezadurioù a zo bet kroget e 2017. Ar mirdi a zo meret gant [[Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel (Polonia)|Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel]]. E 2009, an NV Tempora S.A. a oa bet trec'h er genstrivadeg evit dizagn ar mirdi hag a voe fiziet e 2015 d'an embregerezh Qumak S.A. In 2010 the ''Kwadrat'' architectural team won an architectural competition for the building of the Museum of the Second World War and construction began in 2012.<ref>{{cite news|title=Czerwona wieża nad Gdańskiem|url=http://www.rp.pl/artykul/530122.html|work=[[Rzeczpospolita (newspaper)|Rzeczpospolita]]|date=2 a viz Gwengolo 2010|access-date=2 a viz Even 2025}}</ref> == Liammoù diavaez == * {{pl}} [http://www.muzeum1939.pl/ Lec'hienn ofisiel] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Mirdioù Polonia]] [[Rummad:Mirdioù milourel]] nqydfvz287oj9v8uui67xeocl1qr1s5 2147995 2147994 2025-06-02T12:29:12Z Dishual 612 2147995 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Muzeum 2 Wojny Swiatowej Gdansk Sherman tank.jpg|thumb|Un [[M4 Sherman]] eus [[Iañ korfad (tirlu Polonia ar C'honôg)|Iañ korfad Polonia]] o stourm war [[Talbenn ar C'hornôg (Eil Brezel-bed)|talbenn Kornôg]] an Eil brezel-bed]] [[Restr:Celownik Norden M2WS Gdańsk.jpg|thumb|[[Buker bombeziñ]] un Norden M2WS]] [[File:Muzeum-2-wojny-swiatowej-1rhb.jpg|thumb|Diabarzh ar mirdi]] '''Mirdi an Eil Brezel-bed''' ([[poloneg]]: ''Muzeum II Wojny Światowej'') zo un [[ensavadur sevenadurel]] stad hag ur mirdi krouet e 2008 e [[Gdańsk]], [[Polonia]], war an [[Eil Brezel-bed]]. An diskouezadurioù a zo bet kroget e 2017. Ar mirdi a zo meret gant [[Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel (Polonia)|Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel]]. E 2009, an NV Tempora S.A. a oa bet trec'h er genstrivadeg evit dizagn ar mirdi hag a voe fiziet e 2015 d'an embregerezh Qumak S.A. In 2010 the ''Kwadrat'' architectural team won an architectural competition for the building of the Museum of the Second World War and construction began in 2012.<ref>{{cite news|title=Czerwona wieża nad Gdańskiem|url=http://www.rp.pl/artykul/530122.html|work=[[Rzeczpospolita (newspaper)|Rzeczpospolita]]|date=2 a viz Gwengolo 2010|access-date=2 a viz Even 2025}}</ref> == Liammoù diavaez == * {{pl}} [http://www.muzeum1939.pl/ Lec'hienn ofisiel] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Mirdioù Polonia]] [[Rummad:Mirdioù milourel]] b540lp3rxqrf13nla1blw9acihj30jb 2147997 2147995 2025-06-02T14:38:31Z Dishual 612 2147997 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Muzeum 2 Wojny Swiatowej Gdansk Sherman tank.jpg|thumb|Un [[M4 Sherman]] eus [[Iañ korfad (tirlu Polonia ar C'honôg)|Iañ korfad Polonia]] o stourm war [[Talbenn ar C'hornôg (Eil Brezel-bed)|talbenn Kornôg]] an Eil brezel-bed]] [[Restr:Celownik Norden M2WS Gdańsk.jpg|thumb|[[Buker bombeziñ]] un Norden M2WS]] [[File:Muzeum-2-wojny-swiatowej-1rhb.jpg|thumb|Diabarzh ar mirdi]] '''Mirdi an Eil Brezel-bed''' ([[poloneg]]: ''Muzeum II Wojny Światowej'') zo un [[ensavadur sevenadurel]] stad hag ur mirdi krouet e 2008 e [[Gdańsk]], [[Polonia]], war an [[Eil Brezel-bed]]. An diskouezadurioù a zo bet kroget e 2017. Ar mirdi a zo meret gant [[Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel (Polonia)|Ministrerezh ar sevenadur hag an eñvor broadel]]. E 2009, an NV Tempora S.A. a oa bet trec'h er genstrivadeg evit dizagn ar mirdi hag a voe fiziet e 2015 d'an embregerezh Qumak S.A. E 2010 ar skipailh tisaverien ''Kwadrat'' a oa bet trec'h evit sevel mirdi an Eil Brezel-bed ha kroget al labourioù e 2012.<ref>{{cite news|title=Czerwona wieża nad Gdańskiem|url=http://www.rp.pl/artykul/530122.html|work=[[Rzeczpospolita (newspaper)|Rzeczpospolita]]|date=2 a viz Gwengolo 2010|access-date=2 a viz Even 2025}}</ref> == Liammoù diavaez == * {{pl}} [http://www.muzeum1939.pl/ Lec'hienn ofisiel] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Mirdioù Polonia]] [[Rummad:Mirdioù milourel]] 50cxx0iqx23gl0z7wyp1k608niahalr 14 175278 2147989 2025-06-02T12:16:32Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{Commonscat|Museums in Poland}} [[Rummad:Mirdioù|Polonia]]" 2147989 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Museums in Poland}} [[Rummad:Mirdioù|Polonia]] qt2e1txf03kwznno0ykte65agxtox7b 14 175279 2147993 2025-06-02T12:25:17Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{Commonscat|Military museums}} [[Rummad:Mirdioù hervez an doare]] [[Rummad:Mirdioù istorel]] [[Rummad:Lidoù milourel|Mirdioù]]" 2147993 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Military museums}} [[Rummad:Mirdioù hervez an doare]] [[Rummad:Mirdioù istorel]] [[Rummad:Lidoù milourel|Mirdioù]] q9pl151vaxzpmt682o9edslumf9454u 0 175280 2148005 2025-06-02T15:36:38Z Llydawr 145 Llydawr en deus kaset ar bajenn [[Preizhadeg]] da [[Preizhañ]] 2148005 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Preizhañ]] jumqb8lyx2fdpkdo3d8q0axceecx3op 0 175281 2148019 2025-06-02T16:13:38Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{databox}} '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Her vez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù s..." 2148019 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Her vez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} jqpo0r5l6ch73kccdsqtexv1cezdgks 2148020 2148019 2025-06-02T16:14:03Z Dishual 612 2148020 wikitext text/x-wiki '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Her vez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} 7q41jeys2pn2kd2m4bxk1j8q1hj04j1 2148021 2148020 2025-06-02T16:15:05Z Dishual 612 2148021 wikitext text/x-wiki '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Her vez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] rl0n084xkbdbwka7n65xpolrjylob7p 2148030 2148021 2025-06-02T18:42:51Z Dishual 612 2148030 wikitext text/x-wiki '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Hervez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] pzagkaaghf55ab31wziv2dfib9vfm90 2148032 2148030 2025-06-02T18:59:56Z Dishual 612 2148032 wikitext text/x-wiki {{brezhonekaat}} '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Hervez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Sevenedur ha mediaoù == * Pennad spisoc'h o plediñ gant ar reizh er mediaoù hag er sevenadur gwelet [[Pornifikadur]] Ar revelekadur a zo ur sujed studiañ ha tabut e-touez an enklaskerien skol-veur o plediñ gant ar mediaoù ha [[studioù sevenadurel]]. Frederick Attenborough a embann n'eo ket an droienn nemet unan implijet evit ober eus ar pezh a seblant bezañ ur gudenn sevenadurel, met implijet eo muioc'h evit lakaat war-wel ur gudenn ledanoc'h ha lies stumm gant an holl doareoù ma 'z eo deuet ar reizh da vezañ ken gwelus er mediaoù hag er sevenadur.<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Complicating the sexualization thesis: The media, gender and 'sci-candy'|journal = [[Discourse & Society]] | volume = 22| issue = 6| pages = 659–675 | doi = 10.1177/0957926511411693 | date = November 2011 | jstor = 42890113 | s2cid = 144244885 | url=https://www.jstor.org/stable/42890113| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> E-touez ar re-se: ledanadur an talvoudegezhioù liammet gant ar revelezh, an doareoù d'ober hag an identelezhioù er mediaoù;<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Discourse analysis and sexualisation: a study of scientists in the media |journal = Critical Discourse Studies | volume = 10| issue = 2| pages = 223–236 | doi = 10.1080/17405904.2012.736704 | date = 2013 | s2cid = 144614399 | url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17405904.2012.736704| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> kresk an diazezoù reizhel; da skouer, levrioù ha filmoù erotek, ar [[faltazi slash]], levrioù o plediñ gant ar seks hag an holl diazezoù pornografek; dasorc'hidigezh doareoù revel nevez, evel implij an eskemmoù eeun dre kemenadennoù pe diazezoù reizhel nevez gant sikour an teknologiezhoù; un nec'h foran a-zivout torr an harzoù war an doareoù da zielfennañ ha talañ ouzh ledanadur diroll an hudurniezh; ar gwallreuzioù diniver, gwallreuzioù ha pennfoliñ o welet ar reizh ken gwelus er mediaioù.<ref>{{Cite journal | last1 = Attwood | first1 = Feona | title = Sexed up: theorizing the sexualization of culture | journal = [[Sexualities (journal)|Sexualities]] | volume = 9 | issue = 1 | pages = 77–94 | doi = 10.1177/1363460706053336 | date = February 2006 | citeseerx = 10.1.1.452.7825 | s2cid = 677691 }}</ref><ref>{{cite book | last = Attwood | first = Feona | title = Mainstreaming sex the sexualization of Western culture | publisher = I.B. Tauris | location = London | year = 2009 | isbn = 9781845118273 }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] e84kacst7890wh7hv4744of4jystt3z 2148033 2148032 2025-06-02T19:08:34Z Dishual 612 /* Sevenedur ha mediaoù */ 2148033 wikitext text/x-wiki {{brezhonekaat}} '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Hervez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Sevenedur ha mediaoù == * Pennad spisoc'h o plediñ gant ar reizh er mediaoù hag er sevenadur gwelet [[Pornifikadur]] Ar revelekadur a zo ur sujed studiañ ha tabut e-touez an enklaskerien skol-veur o plediñ gant ar mediaoù ha [[studioù sevenadurel]]. Frederick Attenborough a embann n'eo ket an droienn nemet unan implijet evit ober eus ar pezh a seblant bezañ ur gudenn sevenadurel, met implijet eo muioc'h evit lakaat war-wel ur gudenn ledanoc'h ha lies stumm gant an holl doareoù ma 'z eo deuet ar reizh da vezañ ken gwelus er mediaoù hag er sevenadur.<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Complicating the sexualization thesis: The media, gender and 'sci-candy'|journal = [[Discourse & Society]] | volume = 22| issue = 6| pages = 659–675 | doi = 10.1177/0957926511411693 | date = November 2011 | jstor = 42890113 | s2cid = 144244885 | url=https://www.jstor.org/stable/42890113| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> E-touez ar re-se: ledanadur an talvoudegezhioù liammet gant ar revelezh, an doareoù d'ober hag an identelezhioù er mediaoù;<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Discourse analysis and sexualisation: a study of scientists in the media |journal = Critical Discourse Studies | volume = 10| issue = 2| pages = 223–236 | doi = 10.1080/17405904.2012.736704 | date = 2013 | s2cid = 144614399 | url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17405904.2012.736704| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> kresk an diazezoù reizhel; da skouer, levrioù ha filmoù erotek, ar [[faltazi slash]], levrioù o plediñ gant ar seks hag an holl diazezoù pornografek; dasorc'hidigezh doareoù revel nevez, evel implij an eskemmoù eeun dre kemenadennoù pe diazezoù reizhel nevez gant sikour an teknologiezhoù; un nec'h foran a-zivout torr an harzoù war an doareoù da zielfennañ ha talañ ouzh ledanadur diroll an hudurniezh; ar gwallreuzioù diniver, gwallreuzioù ha pennfoliñ o welet ar reizh ken gwelus er mediaioù.<ref>{{Cite journal | last1 = Attwood | first1 = Feona | title = Sexed up: theorizing the sexualization of culture | journal = [[Sexualities (journal)|Sexualities]] | volume = 9 | issue = 1 | pages = 77–94 | doi = 10.1177/1363460706053336 | date = February 2006 | citeseerx = 10.1.1.452.7825 | s2cid = 677691 }}</ref><ref>{{cite book | last = Attwood | first = Feona | title = Mainstreaming sex the sexualization of Western culture | publisher = I.B. Tauris | location = London | year = 2009 | isbn = 9781845118273 }}</ref> Hervez an teul film gant Aozadur deskadurezh ar mediaioù ''[[Killing Us Softly|Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women]]'', ar sekseladur eus ar merc'hed er mediaioù hag an doare ma 'z eo taolennet ar maouezed er sevenadur pennañ a zo ur skoilh evit diorroadur ar merc'hed yaouank p'emeaint o tizoloiñ ha krouiñ o identelezh ha ma grogont da blediñ gant ar fed bezañ un hinienn reizhel.<ref name=Kilbourne >{{cite AV media | people= [[Jean Kilbourne]] (writer/presenter), [[Sut Jhally]] (director) and David Rabinovitz | date= 2010 | access-date= 30 December 2015 | title= Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women | medium= Video | url = https://www.imdb.com/title/tt2507550/ | publisher= [[Media Education Foundation]] | location = Northampton, Massachusetts }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] i70dqpsr1ej2xocydbcx305b3t5osej 2148035 2148033 2025-06-02T19:20:40Z Dishual 612 2148035 wikitext text/x-wiki {{brezhonekaat}} [[Restr:Twin Peaks waitress with two pitchers full uniform.jpg|thumb|En ti debriñ [[Twin Peaks (ti debriñ)|Twin Peaks]] ar servijerezed a zo holl gwisket gant un unwisk skañv. Krouet ez eus bet ur ger evit ober eus seurt tiez debriñ: [[Breastaurant]] (ti debriñ bronnek).]] '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Hervez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Sevenedur ha mediaoù == * Pennad spisoc'h o plediñ gant ar reizh er mediaoù hag er sevenadur gwelet [[Pornifikadur]] Ar revelekadur a zo ur sujed studiañ ha tabut e-touez an enklaskerien skol-veur o plediñ gant ar mediaoù ha [[studioù sevenadurel]]. Frederick Attenborough a embann n'eo ket an droienn nemet unan implijet evit ober eus ar pezh a seblant bezañ ur gudenn sevenadurel, met implijet eo muioc'h evit lakaat war-wel ur gudenn ledanoc'h ha lies stumm gant an holl doareoù ma 'z eo deuet ar reizh da vezañ ken gwelus er mediaoù hag er sevenadur.<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Complicating the sexualization thesis: The media, gender and 'sci-candy'|journal = [[Discourse & Society]] | volume = 22| issue = 6| pages = 659–675 | doi = 10.1177/0957926511411693 | date = November 2011 | jstor = 42890113 | s2cid = 144244885 | url=https://www.jstor.org/stable/42890113| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> E-touez ar re-se: ledanadur an talvoudegezhioù liammet gant ar revelezh, an doareoù d'ober hag an identelezhioù er mediaoù;<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Discourse analysis and sexualisation: a study of scientists in the media |journal = Critical Discourse Studies | volume = 10| issue = 2| pages = 223–236 | doi = 10.1080/17405904.2012.736704 | date = 2013 | s2cid = 144614399 | url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17405904.2012.736704| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> kresk an diazezoù reizhel; da skouer, levrioù ha filmoù erotek, ar [[faltazi slash]], levrioù o plediñ gant ar seks hag an holl diazezoù pornografek; dasorc'hidigezh doareoù revel nevez, evel implij an eskemmoù eeun dre kemenadennoù pe diazezoù reizhel nevez gant sikour an teknologiezhoù; un nec'h foran a-zivout torr an harzoù war an doareoù da zielfennañ ha talañ ouzh ledanadur diroll an hudurniezh; ar gwallreuzioù diniver, gwallreuzioù ha pennfoliñ o welet ar reizh ken gwelus er mediaioù.<ref>{{Cite journal | last1 = Attwood | first1 = Feona | title = Sexed up: theorizing the sexualization of culture | journal = [[Sexualities (journal)|Sexualities]] | volume = 9 | issue = 1 | pages = 77–94 | doi = 10.1177/1363460706053336 | date = February 2006 | citeseerx = 10.1.1.452.7825 | s2cid = 677691 }}</ref><ref>{{cite book | last = Attwood | first = Feona | title = Mainstreaming sex the sexualization of Western culture | publisher = I.B. Tauris | location = London | year = 2009 | isbn = 9781845118273 }}</ref> Hervez an teul film gant Aozadur deskadurezh ar mediaioù ''[[Killing Us Softly|Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women]]'', ar sekseladur eus ar merc'hed er mediaioù hag an doare ma 'z eo taolennet ar maouezed er sevenadur pennañ a zo ur skoilh evit diorroadur ar merc'hed yaouank p'emeaint o tizoloiñ ha krouiñ o identelezh ha ma grogont da blediñ gant ar fed bezañ un hinienn reizhel.<ref name=Kilbourne >{{cite AV media | people= [[Jean Kilbourne]] (writer/presenter), [[Sut Jhally]] (director) and David Rabinovitz | date= 2010 | access-date= 30 December 2015 | title= Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women | medium= Video | url = https://www.imdb.com/title/tt2507550/ | publisher= [[Media Education Foundation]] | location = Northampton, Massachusetts }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] lwjh3bwyeotd0e2fet32zppqyc7a2wk 2148039 2148035 2025-06-02T19:39:02Z Dishual 612 Dishual en deus kaset ar bajenn [[Revelekadur]] da [[Sekseladur]] 2148035 wikitext text/x-wiki {{brezhonekaat}} [[Restr:Twin Peaks waitress with two pitchers full uniform.jpg|thumb|En ti debriñ [[Twin Peaks (ti debriñ)|Twin Peaks]] ar servijerezed a zo holl gwisket gant un unwisk skañv. Krouet ez eus bet ur ger evit ober eus seurt tiez debriñ: [[Breastaurant]] (ti debriñ bronnek).]] '''Revelekadur''' pe '''sekseladur'''<ref>https://www.brezhoneg21.com/geriadurGB.php?galleg=sexualisation</ref> a vez graet eus un doare da bouezañ war natur pe doareoù [[Revelezh denel|reizhel]] un hinienn. Ar sekseladur a zo liammet gant an [[objetadur reizhel]], o welet un den dre ur sell reizhel nemetken evel un objed c'hoant. Hervez an [[American Psychological Association]], ar sekseladur a erru pa vez "hiniennoù hag a zo gwelet evel objedoù seksel ha priziet hervez spisverkoù korf ha ar vroudañ seksel pe sexiness."<ref name=Dewar>{{cite web | last = Dewar | first = Gwen | title = The sexualization of girls: Is the popular culture harming our kids? | url = http://www.parentingscience.com/sexualization-of-girls.html | website = parentingscience.com | publisher = Parenting Science | date = October 2012 }}</ref> "Studi goude studi, an disoc'hoù a ziskouez splan eo muioc'h ar maouezed evit ar baotred hag a zo gwelet en un doare reizhel (da skouer, gwisket gant dilhad o tiskouez kroc'hen, gant pozioù korfel pe c'hoari gant an dremm hag a ziskouezfe ar c'hoant reizhel) hag a zo lakaet da dalvezout evel objedoù (da skouer, implijet evit kinklañ, pe gwelet evel ul lodenn korf dreist-holl muioc'h evit un den a-bezh). Ouzhepnn-se, ur standart tresoù korf koant (ha dibosubl da dizhout alies) a vez lakaet da pal hag implijet. Ar skouerioù-se a zo diskouezet d'ar merc'hed yaouank da vezañ studiet ha kemeret evel skouer."<ref name="APA">{{cite report | author=APA Task Force on the Sexualization of Girls| date=February 1, 2008| title=Report of the APA Task Force on the Sexualization of Girls| publisher=American Psychological Association| url=https://www.apa.org/pi/women/programs/girls/report}}</ref><ref>{{Cite journal | last1 = Peter | first1 = Jochen | last2 = Valkenburg | first2 = Patti M. | title = Adolescents' exposure to a sexualized media environment and their notions of women as sex objects | journal = [[Sex Roles (journal)|Sex Roles]] | volume = 56 | issue = 5 | pages = 383–384 | date = March 2007 | doi=10.1007/s11199-006-9176-y | doi-access = free }} [https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf Pdf.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180117070212/https://link.springer.com/content/pdf/10.1007%2Fs11199-006-9176-y.pdf |date=17 January 2018 }}</ref> == Sevenedur ha mediaoù == * Pennad spisoc'h o plediñ gant ar reizh er mediaoù hag er sevenadur gwelet [[Pornifikadur]] Ar revelekadur a zo ur sujed studiañ ha tabut e-touez an enklaskerien skol-veur o plediñ gant ar mediaoù ha [[studioù sevenadurel]]. Frederick Attenborough a embann n'eo ket an droienn nemet unan implijet evit ober eus ar pezh a seblant bezañ ur gudenn sevenadurel, met implijet eo muioc'h evit lakaat war-wel ur gudenn ledanoc'h ha lies stumm gant an holl doareoù ma 'z eo deuet ar reizh da vezañ ken gwelus er mediaoù hag er sevenadur.<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Complicating the sexualization thesis: The media, gender and 'sci-candy'|journal = [[Discourse & Society]] | volume = 22| issue = 6| pages = 659–675 | doi = 10.1177/0957926511411693 | date = November 2011 | jstor = 42890113 | s2cid = 144244885 | url=https://www.jstor.org/stable/42890113| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> E-touez ar re-se: ledanadur an talvoudegezhioù liammet gant ar revelezh, an doareoù d'ober hag an identelezhioù er mediaoù;<ref>{{Cite journal | last1 = Attenborough | first1 = Frederick T. | title = Discourse analysis and sexualisation: a study of scientists in the media |journal = Critical Discourse Studies | volume = 10| issue = 2| pages = 223–236 | doi = 10.1080/17405904.2012.736704 | date = 2013 | s2cid = 144614399 | url=https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/17405904.2012.736704| access-date=August 13, 2023| url-access = subscription }}</ref> kresk an diazezoù reizhel; da skouer, levrioù ha filmoù erotek, ar [[faltazi slash]], levrioù o plediñ gant ar seks hag an holl diazezoù pornografek; dasorc'hidigezh doareoù revel nevez, evel implij an eskemmoù eeun dre kemenadennoù pe diazezoù reizhel nevez gant sikour an teknologiezhoù; un nec'h foran a-zivout torr an harzoù war an doareoù da zielfennañ ha talañ ouzh ledanadur diroll an hudurniezh; ar gwallreuzioù diniver, gwallreuzioù ha pennfoliñ o welet ar reizh ken gwelus er mediaioù.<ref>{{Cite journal | last1 = Attwood | first1 = Feona | title = Sexed up: theorizing the sexualization of culture | journal = [[Sexualities (journal)|Sexualities]] | volume = 9 | issue = 1 | pages = 77–94 | doi = 10.1177/1363460706053336 | date = February 2006 | citeseerx = 10.1.1.452.7825 | s2cid = 677691 }}</ref><ref>{{cite book | last = Attwood | first = Feona | title = Mainstreaming sex the sexualization of Western culture | publisher = I.B. Tauris | location = London | year = 2009 | isbn = 9781845118273 }}</ref> Hervez an teul film gant Aozadur deskadurezh ar mediaioù ''[[Killing Us Softly|Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women]]'', ar sekseladur eus ar merc'hed er mediaioù hag an doare ma 'z eo taolennet ar maouezed er sevenadur pennañ a zo ur skoilh evit diorroadur ar merc'hed yaouank p'emeaint o tizoloiñ ha krouiñ o identelezh ha ma grogont da blediñ gant ar fed bezañ un hinienn reizhel.<ref name=Kilbourne >{{cite AV media | people= [[Jean Kilbourne]] (writer/presenter), [[Sut Jhally]] (director) and David Rabinovitz | date= 2010 | access-date= 30 December 2015 | title= Killing Us Softly 4: Advertising's Image of Women | medium= Video | url = https://www.imdb.com/title/tt2507550/ | publisher= [[Media Education Foundation]] | location = Northampton, Massachusetts }}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Benelouriezh]] lwjh3bwyeotd0e2fet32zppqyc7a2wk 0 175282 2148024 2025-06-02T17:17:35Z Fallen Sheep 42199 create page to link items on Wikidata 2148024 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Afer Joël Le Scouarnec]] 5xfo73qeyoehl5bxiqw2j7ctaj3vlwr 0 175283 2148027 2025-06-02T18:04:14Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{{Labour a chom}} Ar '''Sterling Armaments Company''' a oa un embregerezh saoz diazezet e [[Dagenham]] ([[East London]]). Adalek 1940 e ijinas pe e produas [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel, en o zouez ar [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]] [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] ha [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]], pe ar [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] Sterling [[Sterling SAR-87|SAR-87]] hag [[ArmaLite AR-18]]. E 1989 e vo..." 2148027 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} Ar '''Sterling Armaments Company''' a oa un embregerezh saoz diazezet e [[Dagenham]] ([[East London]]). Adalek 1940 e ijinas pe e produas [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel, en o zouez ar [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]] [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] ha [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]], pe ar [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] Sterling [[Sterling SAR-87|SAR-87]] hag [[ArmaLite AR-18]]. E 1989 e voe prenet gant [[British Aerospace]] ha serret. == Levrlennadur == * {{en}} EDMISTON James, LAIDLER Peter, ''A History of the Small Arms made by the Sterling Armament Company: Excellence in Adversity'', Pen and Sword Military, 2020, 336 p., ISBN 978-1526773302 {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù Bro-Saoz]] [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1940]] [[Rummad:Embregerezhioù aet da get]] nhbhgmepx73874v4krxqh4epr4jlu1h 2148029 2148027 2025-06-02T18:10:06Z Fanchigo 14086 2148029 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} Ar '''Sterling Armaments Company''' a oa un embregerezh saoz diazezet e [[Dagenham]] ([[East London]]). Adalek 1940 e ijinas pe e produas [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel, en o zouez ar [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]] [[Lanchester (pistolenn-vindrailher)|Lanchester]] ha [[Sterling (pistolenn-vindrailher)|Sterling]], ar garabinenn [[De Lisle (karabinenn)|De Lisle]], pe ar [[Fuzuilh-arsailh|fuzuilhoù-arsailh]] Sterling [[Sterling SAR-87|SAR-87]] hag [[ArmaLite AR-18]]. E 1989 e voe prenet gant [[British Aerospace]] ha serret. == Levrlennadur == * {{en}} EDMISTON James, LAIDLER Peter, ''A History of the Small Arms made by the Sterling Armament Company: Excellence in Adversity'', Pen and Sword Military, 2020, 336 p., ISBN 978-1526773302 {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Embregerezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Embregerezhioù Bro-Saoz]] [[Rummad:Embregerezhioù savet e 1940]] [[Rummad:Embregerezhioù aet da get]] c5u6w7omxtvqxkbfz4tojbpvirln1ph 14 175284 2148028 2025-06-02T18:04:59Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : " {{ALC'HWEZDIBAB:1940}} [[Rummad:Embregerezhioù hervez bloavezh o c'hrouidigezh]]" 2148028 wikitext text/x-wiki {{ALC'HWEZDIBAB:1940}} [[Rummad:Embregerezhioù hervez bloavezh o c'hrouidigezh]] czohwf8ms14nebbpuxjquje4crkrz7y 0 175285 2148037 2025-06-02T19:35:28Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Brea..." 2148037 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evelg [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout The restaurants may offer spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] tqzxjp9lpdaeb1s51elgx2vm7gweuvh 2148038 2148037 2025-06-02T19:35:52Z Dishual 612 2148038 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evelg [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout The restaurants may offer spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] 9xkqsvlhky357qyqsbz5cuw7y1nn98p 2148041 2148038 2025-06-02T19:39:49Z Dishual 612 2148041 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evelg [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout The restaurants may offer spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> == Gwallreuz == Alies ez eus bet rebechet d'an doare pretioù-se da vezañ lec'hioù [[sekseladur]] ar maouezed<ref>{{cite web|url=https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |title=Is There a Place for Hooters in 2018?|first=Jaya|last=Saxena|date=19 June 2018 |work=[[GQ]]|accessdate=18 September 2018|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129141001/https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |archivedate=November 29, 2020}}</ref>. == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] mrtabkhx4aze1ctxsh25wmj1tbzmfrf 2148044 2148041 2025-06-02T19:43:14Z Dishual 612 2148044 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evel [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout The restaurants may offer spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> == Gwallreuz == Alies ez eus bet rebechet d'an doare pretioù-se da vezañ lec'hioù [[sekseladur]] ar maouezed<ref>{{cite web|url=https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |title=Is There a Place for Hooters in 2018?|first=Jaya|last=Saxena|date=19 June 2018 |work=[[GQ]]|accessdate=18 September 2018|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129141001/https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |archivedate=November 29, 2020}}</ref>. == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] iy9u0ou49kj4z831rei0uxjdztjzhay 2148045 2148044 2025-06-02T19:45:06Z Dishual 612 2148045 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evel [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout The restaurants may offer spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> [[Restr:Twin Peaks Austin Bikini Car Wash Jul 2012.jpg|right|thumb|Ur servijerez en ti debriñ [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]] o gwalc'hiñ oto ur pratik en [[Austin (Texas)|Austin]] e 2012.]] == Gwallreuz == Alies ez eus bet rebechet d'an doare pretioù-se da vezañ lec'hioù [[sekseladur]] ar maouezed<ref>{{cite web|url=https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |title=Is There a Place for Hooters in 2018?|first=Jaya|last=Saxena|date=19 June 2018 |work=[[GQ]]|accessdate=18 September 2018|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129141001/https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |archivedate=November 29, 2020}}</ref>. == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] r7xdrofzswo4xg469zwbif5zh0juiqm 2148049 2148045 2025-06-02T19:54:10Z Dishual 612 2148049 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evel [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout spletoù evit ar pratikoù, evel [[diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> [[Restr:Twin Peaks Austin Bikini Car Wash Jul 2012.jpg|right|thumb|Ur servijerez en ti debriñ [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]] o gwalc'hiñ oto ur pratik en [[Austin (Texas)|Austin]] e 2012.]] == Gwallreuz == Alies ez eus bet rebechet d'an doare pretioù-se da vezañ lec'hioù [[sekseladur]] ar maouezed<ref>{{cite web|url=https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |title=Is There a Place for Hooters in 2018?|first=Jaya|last=Saxena|date=19 June 2018 |work=[[GQ]]|accessdate=18 September 2018|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129141001/https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |archivedate=November 29, 2020}}</ref>. == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] nvggsd7k8bnb5bfiktdgvc6jtq8poog 2148434 2148049 2025-06-05T19:38:01Z Dishual 612 2148434 wikitext text/x-wiki {{databox}} Ur '''breastaurant''' ([[brezhoneg]]: ti debriñ bronnek) a vez graet eus un ti debriñ a redi ar servijerezed da vezañ gwisket skañv. An droienn a zo bet krouet e penn kentañ ar bloavezhioù 1990 goude ma vije bet digoret ar chadenn pretierezh prim (fast food) [[Hooters]] er [[Stadoù Unanet|Stadoù-Unanet]].<ref name="esquire">{{cite magazine | url=http://www.esquire.com/blogs/food-for-men/breastaurant-chains-5999331 | title=Hostess of the Week, 'Breastaurant' Edition | accessdate=2012-06-28 | author=Mikin, Mark | date=2011-06-27 | magazine=Esquire }}</ref> An doare d'ober-se a zo bet adkemeret gant tiez debriñ all, evel [[Tilted Kilt Pub & Eatery]], [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]], [[Ojos Locos]], [[Bikinis Sports Bar & Grill]], [[The WingHouse Bar & Grill]], [[Redneck Heaven]], ha ''Bombshells Bar & Grill''.<ref>{{cite web | url=https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | title=The 'breastaurant' boom: Why Hooters knockoffs are thriving | accessdate=2012-06-28 | author=The Week's Editorial Staff | date=2012-06-26 | url-status=dead | archive-url=https://web.archive.org/web/20120629091924/https://news.yahoo.com/breastaurant-boom-why-hooters-knockoffs-thriving-110500797.html | archive-date=29 June 2012 }}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.foxnews.com/us/breastaurant-boom-hooters-style-eateries-experience-a-mini-boom/|title=Breastaurant Boom: Hooters-style eateries experience a mini-boom|work=Fox News|date=March 25, 2015}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.eatthis.com/hooters-copycat-restaurants/|title=11 Hooters Copycat Restaurants You Never Knew Existed|first=Tanya|last=Edwards|date=13 December 2022|website=Eat This, Not That!}}</ref> An doare preti-se a implij c'hoarioù gerioù en o anv hag a implij ivez ar reizh evel [[Pretioù tem|tem]]. En tiez debriñ-se e c'heller kavout spletoù evit ar pratikoù, evel [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] ha servijerezed o [[flirtiñ]].<ref name="boingboing">{{cite web | url=http://www.boingboing.net/2011/06/08/breastaurants-are-ho.html | title="Breastaurants" are Hooters 2.0 | accessdate=2012-06-28 | author=Doctorow, Cory | date=2011-06-08 | website=Boing Boing }}</ref> [[Restr:Twin Peaks Austin Bikini Car Wash Jul 2012.jpg|right|thumb|Ur servijerez en ti debriñ [[Twin Peaks (pretierezh prim)|Twin Peaks]] o gwalc'hiñ oto ur pratik en [[Austin (Texas)|Austin]] e 2012.]] == Gwallreuz == Alies ez eus bet rebechet d'an doare pretioù-se da vezañ lec'hioù [[sekseladur]] ar maouezed<ref>{{cite web|url=https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |title=Is There a Place for Hooters in 2018?|first=Jaya|last=Saxena|date=19 June 2018 |work=[[GQ]]|accessdate=18 September 2018|url-status=live |archiveurl=https://web.archive.org/web/20201129141001/https://www.gq.com/story/is-there-a-place-for-hooters-in-2018 |archivedate=November 29, 2020}}</ref>. == Pennadoù kar == *[[Betel nut beauty]] *[[Servijerezed bikini]] *[[Butler café]] *[[Café con piernas]] *[[Pretioù Cosplay]] *[[Hooters Air]] *[[Host and hostess clubs]] *[[Maid café]] *[[Playboy Club]] *[[Sip 'n Dip Lounge]] *[[Kevezadeg Rochedoù gleb]] *[[No-pan kissa]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] 4sq6qmv1eu1c89s6uoot7hgno9t4t2k 0 175286 2148040 2025-06-02T19:39:02Z Dishual 612 Dishual en deus kaset ar bajenn [[Revelekadur]] da [[Sekseladur]] 2148040 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Sekseladur]] 2esxp45i4ir3ror4hzwsf0dahbv5rzt 0 175287 2148046 2025-06-02T19:51:59Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|Mannlicher M1893|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Mannlicher M1893.jpg|liamm=Restr:Mannlicher M1893.jpg|alt=Skeudenn ar pennad Mannlicher M1893|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur fuzuilh '''Mannlicher M1893''' (en nec'h) hag he stumm karabinenn (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- !..." 2148046 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Mannlicher M1893|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Mannlicher M1893.jpg|liamm=Restr:Mannlicher M1893.jpg|alt=Skeudenn ar pennad Mannlicher M1893|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur fuzuilh '''Mannlicher M1893''' (en nec'h) hag he stumm karabinenn (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Aostria-Hungaria}} |- ! scope="row" |Doare |[[Fuzuilh]] |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre zorn, dre vorailh |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[6,5 × 53 mm R]]<br>[[8 × 50 mm Mannlicher]]<br>[[7,92 × 57 mm Mauser]]<br>[[.22 Long Rifle]] (stummoù pleustriñ) |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1893 |- ! scope="row" |Ijinerien |[[Ferdinand Mannlicher]]<br>[[Otto Schönauer]] |- ! scope="row" |Produer |[[Steyr Arms|(ŒWG (Österreichische Waffenfabriksgesellschaft)]] |- ! scope="row" |Mare implij |1893–Brezel-bed Kentañ (Roumania) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |4,06 kg (stumm fuzuilh)<br>3,29 kg (stumm karabinenn) |- ! scope="row" |Hirder |1.227 mm (stumm fuzuilh)<br>978 mm (stumm karabinenn) |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |725 mm (stumm fuzuilh)<br>450 mm (stumm karabinenn) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |731 m/s (e 6,5 × 53 mm) |- ! scope="row" |Hed-tenn d'ar muiañ |2.100 m |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger diabarzh 5 kartouchenn pourveziet gant ur c'hlip |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |D |- |} Ar '''Mannlicher Modell 1893''' a zo ur [[fuzuilh]] tennata dre zorn ijinet gant [[Ferdinand Mannlicher]] hag [[Otto Schönauer]]. Produet e oa gant an embregerezh aostrian ŒWG<ref name=":0">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/military-rifles/bolt-action-rifles/austria-bolt-action-rifles/mannlicher-m1893-2/ Mannlicher M1893 rifle (Romania), M1895 rifle (Netherlands)]'', Modern Firearms (lennet d'an 02/06/2025)</ref> (''Österreichische Waffenfabriksgesellschaft'', bremañ [[Steyr Arms]]). Dibabet e voe e 1893 evel arm standart gant [[arme Roumania]], ha gant [[Portugal|Rouantelezh Portugal]] e 1896. Implijet e voe ar Mannlicher M1893 gant [[Roumania]] e-pad ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]. == Deskrivadur == Ar Mannlicher M1893 a oa dezhi ur sistem adarmiñ e peder fazenn gant ur vorailh "klasel", ha n'eo ket unan linennek evel war armoù all ar sistem Mannlicher evel an [[Mannlicher M1895|M1895]]. Ur [[Karger (armoù-tan)#Kargerioù diabarzh|c'harger diabarzh]] 5 kartouchenn he doa, pourveziet dre glipoù. Kambret e oa e [[6,5 × 53 mm R]]<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/mannlicherroumain1893.html Mannlicher roumain 1893]'', Arme et Passion (lennet d'an 02/06/2025)</ref>. Ur stumm [[karabinenn]] berroc'h a voe savet diwarni, evit ezhommoù ar [[marc'hegerezh]].[[Restr:Mannlicher M1893 miniature.png|kleiz|thumb|200x200px|Stumm bihan an M1893 savet evit ar priñs Carol eus Roumania.]]War-dro 400.000 skouerenn a voe prenet gant Rouantelezh Roumania adalek 1893, ha war-dro 12.000 gant Portugal. Ul lodenn eus ar re broduet gant ar vro-se a voe adkambret e [[.22 Long Rifle]] e 1946 evit servijout evel armoù kelenn evit ar soudarded nevez<ref>{{Fr}} BARRET Marc, ''La carabine Steyr-Mannlicher Mod. 1896 en cal. .22 LR'', Cibles n°660, miz Even 225, pp. 52-56</ref>. An M1893 a oa c'hoazh e magazennoù Steyr da vare ar Brezel-bed Kentañ a voe adkambret e [[8 × 50 mm Mannlicher]] evit bezañ implijet gant arme [[Aostria-Hungaria]]<ref name=":0" />. Ur stumm sivil a voe kinniget gant Steyr e 1904 ivez : kambret e oa e [[7,92 × 57 mm Mauser|7,92 × 57 mm]], ur munision implijet er fuzuilhoù alaman [[Gewehr 88]] ha [[Gewehr 98]]. Ur stumm bihan eus ar Mannlicher M1893, kambret e [[5,7 × 33 mm R Sommerda]], a voe produet evit ar priñs roumanat yaouank [[Carol II]] war-dro 1899. Miret eo ar skouerenn nemeti e [[Mirdi Milourel Broadel (Roumania)|Mirdi Milourel Broadel]] Roumania hiziv an deiz. <gallery> Restr:Mannlicher M93 - Kromar.JPG|Tresadennoù teknikel an M1893 (1900) Restr:Cavalerie du Portugal (Ch.-Fl. 111-1531).jpg|Marc'hegeien bortugalat gant karabinennoù M1893 Restr:Stylianos Kleidis of Angouseliana (Rethymnos).jpg|Ar fuzuilh etre daouarn un dispac'hour gresian (war-dro 1904-1908) Restr:Ca 20140814 (14733423659).jpg|Un archer pe gward toull-bac'h roumanat gant un M1893 (luc'hskeudenn tapet etre 1933 ha 1941) </gallery> == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Fuzuilhoù]] [[Rummad:Armoù Roumania]] [[Rummad:Armoù Portugal]] [[Rummad:Armoù ar Brezel-bed Kentañ]] a51c1rhkqxm5rlztg0x2ah7anda2m7f 14 175288 2148047 2025-06-02T19:52:52Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : " {{ALC'HWEZDIBAB:Roumania}} [[Rummad:Armoù dre vro]]" 2148047 wikitext text/x-wiki {{ALC'HWEZDIBAB:Roumania}} [[Rummad:Armoù dre vro]] m0h4adwculy2c07orbd3sgjs9v45wfi 0 175289 2148060 2025-06-02T20:40:24Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "'''Mirouriezh sevenadurel''' a vez graet eus ar gwarez a vez war an [[hêrezh sevenadurel]] eus ur [[stad-broad]], pe ur sevenadur ha n'eo ket anzavet gant harzoù ur Stad .<ref>[https://books.google.com/books?id=RbwDNb5jtzUC ''Cultural conservatism, political liberalism: from criticism to cultural studies''] by James Seaton, University of Michigan Press, 1996 {{ISBN|978-0472106455}}</ref> A-wechoù e vez liammet gant [[burutelladenn al liessevenadurezh]], ha fromoù..." 2148060 wikitext text/x-wiki '''Mirouriezh sevenadurel''' a vez graet eus ar gwarez a vez war an [[hêrezh sevenadurel]] eus ur [[stad-broad]], pe ur sevenadur ha n'eo ket anzavet gant harzoù ur Stad .<ref>[https://books.google.com/books?id=RbwDNb5jtzUC ''Cultural conservatism, political liberalism: from criticism to cultural studies''] by James Seaton, University of Michigan Press, 1996 {{ISBN|978-0472106455}}</ref> A-wechoù e vez liammet gant [[burutelladenn al liessevenadurezh]], ha fromoù [[enep-envroadur]]. Dre ma 'z eo enebet selloù ha palioù ar virourien sevenadurel gant re an [[enep-gouennelouriezh|enep-gouennelourien]], ez int lakaet da dalvezout alies evel [[Gouennelouriezh|gouennelourie]].<ref>{{cite web |url=https://www.thoughtco.com/cultural-conservatism-3303795 |title=Cultural Conservatism |last=Hawkins |first=Marcus |date=February 23, 2018 |website=ThoughtCo |publisher=Dotdash Meredith}}</ref> En desped da-se, ar virouriezh sevenadurel n'eo ket dre ret unan enebet ouzh an estren en doare da wareziñ ar yezhoù minorelel pe sevenadurezhioù bihan. Gellout a ra ar mirouriezh-se da vezañ stag gant gwareziñ ar yezhoù en dañjer, evel [[Galleg Kebek|ar yezh c'halleg e Kebek]], ar [[galleg Acadian]], [[Gouezeleg Skos Kanada|gouezeleg Kanada]], ar [[yezh Mi'kmaq]] e [[Nova Scotia]] ha [[New Brunswick]], pe ar [[brezhoneg]]. A-wechoù all eo ur mirouriezh hag a glask saveteiñ sevenadur hengounel minorelezhioù etnek en dañjer da vont da get, evel re an [[Amerindianed]]. [[Rummad:Mirouriezh]] [[Rummad:Geriaoueg ar politikerezh]] i1svsgbhdtdh8a8lfahlz6kcgwfqvz8 2148061 2148060 2025-06-02T20:40:45Z Dishual 612 2148061 wikitext text/x-wiki '''Mirouriezh sevenadurel''' a vez graet eus ar gwarez a vez war an [[hêrezh sevenadurel]] eus ur [[stad-broad]], pe ur sevenadur ha n'eo ket anzavet gant harzoù ur Stad .<ref>[https://books.google.com/books?id=RbwDNb5jtzUC ''Cultural conservatism, political liberalism: from criticism to cultural studies''] by James Seaton, University of Michigan Press, 1996 {{ISBN|978-0472106455}}</ref> A-wechoù e vez liammet gant [[burutelladenn al liessevenadurezh]], ha fromoù [[enep-envroadur]]. Dre ma 'z eo enebet selloù ha palioù ar virourien sevenadurel gant re an [[enep-gouennelouriezh|enep-gouennelourien]], ez int lakaet da dalvezout alies evel [[Gouennelouriezh|gouennelourie]].<ref>{{cite web |url=https://www.thoughtco.com/cultural-conservatism-3303795 |title=Cultural Conservatism |last=Hawkins |first=Marcus |date=February 23, 2018 |website=ThoughtCo |publisher=Dotdash Meredith}}</ref> En desped da-se, ar virouriezh sevenadurel n'eo ket dre ret unan enebet ouzh an estren en doare da wareziñ ar yezhoù minorelel pe sevenadurezhioù bihan. Gellout a ra ar mirouriezh-se da vezañ stag gant gwareziñ ar yezhoù en dañjer, evel [[Galleg Kebek|ar yezh c'halleg e Kebek]], ar [[galleg Acadian]], [[Gouezeleg Skos Kanada|gouezeleg Kanada]], ar [[yezh Mi'kmaq]] e [[Nova Scotia]] ha [[New Brunswick]], pe ar [[brezhoneg]]. A-wechoù all eo ur mirouriezh hag a glask saveteiñ sevenadur hengounel minorelezhioù etnek en dañjer da vont da get, evel re an [[Amerindianed]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Mirouriezh]] [[Rummad:Geriaoueg ar politikerezh]] a3cyp20n7fvspb4psurcpkcxe3kt9ix 2148062 2148061 2025-06-02T20:41:21Z Dishual 612 2148062 wikitext text/x-wiki '''Mirouriezh sevenadurel''' a vez graet eus ar gwarez a vez war an [[hêrezh sevenadurel]] eus ur [[stad-broad]], pe ur sevenadur ha n'eo ket anzavet gant harzoù ur Stad .<ref>[https://books.google.com/books?id=RbwDNb5jtzUC ''Cultural conservatism, political liberalism: from criticism to cultural studies''] by James Seaton, University of Michigan Press, 1996 {{ISBN|978-0472106455}}</ref> A-wechoù e vez liammet gant [[burutelladenn al liessevenadurezh]], ha fromoù [[enep-envroadur]]. Dre ma 'z eo enebet selloù ha palioù ar virourien sevenadurel gant re an [[enep-gouennelouriezh|enep-gouennelourien]], ez int lakaet da dalvezout alies evel [[Gouennelouriezh|gouennelourien]].<ref>{{cite web |url=https://www.thoughtco.com/cultural-conservatism-3303795 |title=Cultural Conservatism |last=Hawkins |first=Marcus |date=February 23, 2018 |website=ThoughtCo |publisher=Dotdash Meredith}}</ref> En desped da-se, ar virouriezh sevenadurel n'eo ket dre ret unan enebet ouzh an estren en doare da wareziñ ar yezhoù minorelel pe sevenadurezhioù bihan. Gellout a ra ar mirouriezh-se da vezañ stag gant gwareziñ ar yezhoù en dañjer, evel [[Galleg Kebek|ar yezh c'halleg e Kebek]], ar [[galleg Acadian]], [[Gouezeleg Skos Kanada|gouezeleg Kanada]], ar [[yezh Mi'kmaq]] e [[Nova Scotia]] ha [[New Brunswick]], pe ar [[brezhoneg]]. A-wechoù all eo ur mirouriezh hag a glask saveteiñ sevenadur hengounel minorelezhioù etnek en dañjer da vont da get, evel re an [[Amerindianed]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Mirouriezh]] [[Rummad:Geriaoueg ar politikerezh]] 3k84j3s6suqcoamfbngoniktms222e4 0 175290 2148070 2025-06-02T21:16:55Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "Un '''douilhez distroñsañ''', pe '''kartouchenn distroñsañ''', zo ur pezh heñvel e stumm ouzh hini ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel, met hep an tammoù a lak anezhi da vezañ oberiant, evel ar [[Poultr divoged|poultr]], an [[Emors (munisionoù)|emors]] pe ar vannadell distag. Alies ez eus ul liv ruz pe glas dezhi, disheñvel-mat eus hini ur [[munision]] gwir. He rol eo mirout ouzh [[Geriaoueg an armoù-tan#Skoer|skoer]] pe..." 2148070 wikitext text/x-wiki Un '''douilhez distroñsañ''', pe '''kartouchenn distroñsañ''', zo ur pezh heñvel e stumm ouzh hini ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel, met hep an tammoù a lak anezhi da vezañ oberiant, evel ar [[Poultr divoged|poultr]], an [[Emors (munisionoù)|emors]] pe ar vannadell distag. Alies ez eus ul liv ruz pe glas dezhi, disheñvel-mat eus hini ur [[munision]] gwir. He rol eo mirout ouzh [[Geriaoueg an armoù-tan#Skoer|skoer]] pe [[Geriaoueg an armoù-tan#Kambr|kambr]] an arm da vezañ labezet, ar pezh a c'hall c'hoarvezout gant armoù-tan pa denner hep munision. Implijet e vez pa bleustrer war an tennañ hep kartouchenn (''dry-fire'' e saozneg), pa gontroller an arm goude bezañ dreset pe nataet anezhañ, pe e-mesk meteier an nerzhioù surentez, pa vez enlakaet un douilhez distroñsañ e-mesk munisionoù gwir evit gwelet penaos e c'hall an tenner merañ un [[Geriaoueg an armoù-tan#Darvoud-tennañ|darvoud-tennañ]]. <gallery> Restr:Snap caps.jpg|Kartouchennoù distroñsañ [[.22 Long Rifle|.22 LR]], [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]], [[.45 ACP]] (dirak), [[.30-06 Springfield]] ha [[kalibr 12]] (a-dreñv) Restr:100 1090.jpg|Douilhezioù distroñsañ kalibr 12, enne gwinterelloù stag ouzh an emorsoù faos </gallery> {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Hoplologiezh]] dy06e9wcwf032es4ud2ajcblgsog0d3 0 175291 2148071 2025-06-02T21:19:36Z Fanchigo 14086 Adkas war-du [[Douilhez distroñsañ]] 2148071 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Douilhez distroñsañ]] [[Rummad:Pezhioù armoù-tan]] [[Rummad:Hoplologiezh]] ok711bdv9q5p187wlems56h0syd7hny 0 175292 2148074 2025-06-02T21:50:25Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{{Labour a chom}} '''Alf Clausen''', ganet d'an 28 a viz Meurzh 1941 e [[Minneapolis]] ([[Minnesota]]) ha marvet d'an 29 a viz Mae 2025 e [[Los Angeles (Kalifornia)|Los Angeles]] ([[Kalifornia]]), a oa un sonaozour stadunanat, brudet evit bezañ savet sonerezh filmoù pe stiradoù evel ''[[The Simpsons]]'' pe [[Alf (stirad skinwel)|''Alf'']]. Anvet e oa bet 30 gwech evit an [[Emmy Awards]], ha div wech en doa gounezet un trofe enno<ref>{{Fr}} ''[https://www.20minutes..." 2148074 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} '''Alf Clausen''', ganet d'an 28 a viz Meurzh 1941 e [[Minneapolis]] ([[Minnesota]]) ha marvet d'an 29 a viz Mae 2025 e [[Los Angeles (Kalifornia)|Los Angeles]] ([[Kalifornia]]), a oa un sonaozour stadunanat, brudet evit bezañ savet sonerezh filmoù pe stiradoù evel ''[[The Simpsons]]'' pe [[Alf (stirad skinwel)|''Alf'']]. Anvet e oa bet 30 gwech evit an [[Emmy Awards]], ha div wech en doa gounezet un trofe enno<ref>{{Fr}} ''[https://www.20minutes.fr/arts-stars/culture/musique/4156498-20250602-alf-clausen-compositeur-simpson-prime-emmy-awards-mort-84-ans Alf Clausen, compositeur des « Simpson » primé aux Emmy Awards, est mort à 84 ans]'', 20 Minutes, 02/06/2025</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1941]] [[Rummad:Marvioù 2025]] [[Rummad:Sonaozourien SUA]] [[Rummad:The Simpsons]] 2hx04nws0rb9lkf2ngax6wsxu7pko6f 2148107 2148074 2025-06-03T10:45:30Z Dishual 612 2148107 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} {{databox}} '''Alf Clausen''', ganet d'an [[28 a viz Meurzh]] [[1941]] e [[Minneapolis]] ([[Minnesota]]) ha marvet d'an 29 a viz Mae 2025 e [[Los Angeles (Kalifornia)|Los Angeles]] ([[Kalifornia]]), a oa un sonaozour stadunanat, brudet evit bezañ savet sonerezh filmoù pe stiradoù evel ''[[The Simpsons]]'' pe [[Alf (stirad skinwel)|''Alf'']]. Anvet e oa bet 30 gwech evit an [[Emmy Awards]], ha div wech en doa gounezet un trofe enno<ref>{{Fr}} ''[https://www.20minutes.fr/arts-stars/culture/musique/4156498-20250602-alf-clausen-compositeur-simpson-prime-emmy-awards-mort-84-ans Alf Clausen, compositeur des « Simpson » primé aux Emmy Awards, est mort à 84 ans]'', 20 Minutes, 02/06/2025</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1941]] [[Rummad:Marvioù 2025]] [[Rummad:Sonaozourien SUA]] [[Rummad:The Simpsons]] e85llcazm6tctkx99eneatskphcqqdt 0 175293 2148083 2025-06-03T07:55:33Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|Lahti L-35|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Lahti L-35-1.jpg|liamm=Restr:Lahti L-35-1.jpg|alt=Skeudenn ar pennad Lahti L-35|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn '''Lahti L-35''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Finland}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn]] da..." 2148083 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Lahti L-35|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Lahti L-35-1.jpg|liamm=Restr:Lahti L-35-1.jpg|alt=Skeudenn ar pennad Lahti L-35|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur bistolenn '''Lahti L-35''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Finland}} |- ! scope="row" |Doare |[[Pistolenn]] damaotomatek, un-ober |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre argil berr |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] |- ! scope="row" |Ijiner |[[Aimo Lahti]] |- ! scope="row" |Mare ijinañ |1926 - 1935 |- ! scope="row" |Produerien |[[Valtion Kivääritehdas|VKT]] / [[Valmet]]<br>[[Husqvarna Vapenfabriks]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |1935 - war-dro 1985 |- ! scope="row" |Mare implij |1935 – bloavezhioù 1980 ([[Arme Finland]]) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |1,250 kg |- ! scope="row" |Hirder |237 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |121 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |350 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 8 kartouchenn |- ! scope="row" |Adstummoù |Gwelet ar bajenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |- |} Al '''Lahti L-35''' zo ur [[Pistolenn|bistolenn]] damaotomatek ijinet gant [[Aimo Lahti]] ha dibabet evel arm-dorn standart gant [[arme Finland]] adalek 1935. Ar bistolenn gentañ ijinet ha produet e [[Finland]] e voe<ref>{{En}} ''[https://media.wfyi.org/fireandice/history/weaponry_finnish_sa.htm#handgun Finnish small arms]'', Fire and Ice (lennet d'an 02/06/2025)</ref>. ==Istor ha deskrivadur== Aimo Lahti, un ijinour hag a laboure evit arme Finland, a dresas e 1929 ur pimpatrom pistolenn damaotomatek nevez hag a voe savet gant servijoù teknik an arme e [[Helsinki]]. Heñvel e oa neuz an arm gant hini al [[Luger P08|Luger]] implijet betek-neuze gant arme ar vro, met ur [[Arm-tennata#Tennata damaotomatek hag aotomatek|sistem tennata dre argil berr ar c’hanol]] a oa ganti. Kambret e oa da gentañ evit daou vunision : ar [[7,65 × 21 mm Parabellum|7,65 mm Parabellum]], hag an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]]. Hemañ a voe choazet evel [[munision]] standart nevez an arme, abalamour d’e c’halloud uheloc’h ha d’e implij aesoc’h er [[Pistolenn-vindrailher|pistolennoù-mindrailher]]. Simplaet e voe ar pimpatrom e 1931 evit aesaat ar produiñ a-yoc’h. Goude meur a welladenn all e voe asantet ar bistolenn da vat gant an arme e 1935, dindan an anv Lahti L-35. Amprouet e voe gant soudarded, met meur a rebech a voe graet dezhi, en o zouez he fouez uhel, he [[Draen (armoù)|draen]] kalet, hag ar fed e c’halle tennañ an arm e mod aotomatek e-unan<ref name=":0" />. E miz Even 1935 e tivizas an arme e c’halle bezañ produet an L-35 a-yoc’h, gant ma vije renket he c’hudennoù. Aimo Lahti a zeuas d’en ober, met n’eo nemet e 1939 e krogas ar produiñ da vat, goude evezhiadennoù all gant ar soudarded, o doa gwelet da skouer e vreine buan plakennoù-lamm koad an arm pa veze implijet e lec’hioù gleb warne erc’h. Diwar neuze e voe pourveziet ar bistolenn gant plakennoù-[[Lamm (arm-tan)|lamm]] e bakelit<ref name=":0">{{En}} ''[https://www.jaegerplatoon.net/PISTOLS1.htm Parabellum & Lahti L-35]'', Jaeger Platoon (lennet d'an 02/06/2025)</ref>. Ur [[Karger (armoù-tan)|c'harger]] 8 tenn a zo d'al Lahti L-35, hag un ibil da ziskouez hag eo kambret ur munision pe get. Ur pezhig en he [[Kulasenn (armoù-tan)|c'hulasenn]] a sikour anezhi da vont en-dro pa vez yen an amzer pe lous an arm<ref name=":1">{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/handguns/handguns-en/finland-semi-automatic-pistols/lahti-l-35-eng/ Lahti L-35 and Husqvarna M/40 pistol]'', Modern Firearms (lennet d'an 30/05/2025)</ref>. Un nebeud viliadoù a skouerennoù a voe produet en holl hag implijet gant arme Finland, da vare ar [[Brezel Kenderc'hel]] dreist-holl. === Adstummoù === {| class="wikitable" |- !Rummad !Mare produiñ !Niver produet (dre vras) !Niveroù-serienn !Evezhiadennoù |- |0 |1938 | |1006-1104 |Evit bezañ amprouet. |- |1 |1939-1941 |2600 |1100-3700 | |- |2 |1941-1942 |1000 |3700-4700 | |- |3 |1944-1945 | * 2100 betek miz Gwengolo 1944 hag an emglev-peoc'h gant an URSS * 1000 etre miz Gwengolo 1944 ha dibenn ar brezel e 1945 |3700-6800 | |- |4 |1945- |2000 |6800-9300 |Skouerennoù produet evit ar marc'had sivil, dindan an anv ''Valmet'' (evit ''Valmet Oy Tourula'', anv nevez an embregerezh) |- | |1985 | |50001-50100 |Rummad produet evit 50{{Vet}} deiz-ha-bloaz ar bistolenn |} === Ezporzhiañ === Ne voe ket ezporzhiet al Lahti L-35 a-yoc'h da vat, met 50 skouerenn a voe gwerzhet da aerlu [[Sveden]] e 1940, ha 10 re all da [[arme Suis]] e 1943. Ur 600 skouerenn bennak a voe roet da [[Tsahal|arme Israel]] etre 1951 ha 1955<ref name=":0" />. ==== M/40 ==== An embregerezh [[Husqvarna Vapenfabrik|Husqvarna]] en deus produet ur stumm un tamm disheñvel eus an L-35 evit arme Sveden, brasoc'h e [[Geriaoueg an armoù-tan#Pontig|bontig]], met hep ibil da ziskouez hag e oa kambret ur munision, nag hep ar pezhig er gulasenn evit aesaat he mont en-dro e koñdisionoù yen. Etre 83950<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/lathim40.html Lahti M. 40]'', Arme et Passion (lennet d'an 02/06/2025)</ref> ha 100.000<ref name=":1" /> skouerenn eus an arm, anvet Husqvarna M/40 pe a-wechoù Lahti L-40, a voe savet etre 1942 ha 1946. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Pistolennoù]] [[Rummad:Armoù Finland]] [[Rummad:Armoù ar Brezel Goañv]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] ftst2zwqpks9322atrwx00nhgbk2rez 0 175294 2148105 2025-06-03T10:41:30Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] saoz, embannet gant [[News Group Newspapers]] skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]] un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name=circ>{{cite web|title=The Sun – readership data|url=http://www.newsworks.org.uk/The-Sun|publisher=News Works|access-date=12 April 2014|archive-date=24 January 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/201501240156..." 2148105 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] saoz, embannet gant [[News Group Newspapers]] skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]] un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name=circ>{{cite web|title=The Sun – readership data|url=http://www.newsworks.org.uk/The-Sun|publisher=News Works|access-date=12 April 2014|archive-date=24 January 2015|archive-url=https://web.archive.org/web/20150124015618/http://www.newsworks.org.uk/The-Sun|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|title=''The Times'' Facts and figures|publisher=Newspaper Marketing Agency|archive-url=https://web.archive.org/web/20050205094216/http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|archive-date=5 February 2005}}</ref> Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e 1964 hag evel hêr d'an ''[[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|Daily Herald]]''. Troet eo d'un tabloid e 1969, ur wech adprenet gant Murdoch hag a zo perc'henn hiziv-an-deiz c'hoazh. ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar gazetenn pemdeziek gwerzhetañ er Rouantenlezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] ''[[Metro (kazetenn breizhveuriat)|Metro]]'' e miz Meurzh 2018.<ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper|date=22 March 2018|newspaper=The Economist|location=London}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Mediaioù mirour]] 1jgxg6wugzvqqv29llms8npm1b20y4i 2148106 2148105 2025-06-03T10:44:34Z Dishual 612 2148106 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] saoz, embannet gant [[News Group Newspapers]] skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]] un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name=circ>{{cite web|title=The Sun – readership data|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|publisher=hurstmediacompany|access-date=03/06/2025|archive-date=03/06/2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20150124015618/http://www.newsworks.org.uk/The-Sun|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|title=''The Times'' Facts and figures|publisher=Newspaper Marketing Agency|archive-url=https://web.archive.org/web/20050205094216/http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|archive-date=5 February 2005}}</ref> Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e 1964 hag evel hêr d'an ''[[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|Daily Herald]]''. Troet eo d'un tabloid e 1969, ur wech adprenet gant Murdoch hag a zo perc'henn hiziv-an-deiz c'hoazh. ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar gazetenn pemdeziek gwerzhetañ er Rouantenlezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] ''[[Metro (kazetenn breizhveuriat)|Metro]]'' e miz Meurzh 2018.<ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper|date=22 March 2018|newspaper=The Economist|location=London}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Mediaioù mirour]] ep1egigj13ei4xl39vgas481rg7lh36 2148109 2148106 2025-06-03T10:59:48Z Fanchigo 14086 2148109 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] saoz, embannet gant [[News Group Newspapers]], ur skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]], un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name=circ>{{cite web|title=The Sun – readership data|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|publisher=hurstmediacompany|access-date=03/06/2025|archive-date=03/06/2025|archive-url=https://web.archive.org/web/20150124015618/http://www.newsworks.org.uk/The-Sun|url-status=dead}}</ref><ref>{{cite news|url=http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|title=''The Times'' Facts and figures|publisher=Newspaper Marketing Agency|archive-url=https://web.archive.org/web/20050205094216/http://www.nmauk.co.uk/nma/do/live/factsAndFigures?newspaperID=20|archive-date=5 February 2005}}</ref> Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e 1964 hag evel hêr d'an ''[[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|Daily Herald]]''. Troet e oa d'un tabloid e 1969, ur wech adprenet gant Murdoch hag a zo perc'henn hiziv-an-deiz c'hoazh. ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar gazetenn pemdeziek gwerzhetañ er Rouantelezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] ''[[Metro (kazetenn breizhveuriat)|Metro]]'' e miz Meurzh 2018.<ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper|date=22 March 2018|newspaper=The Economist|location=London}}</ref> == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Mediaioù mirour]] dr4jdd4da8q5rvzht3e0dkgaffmyp5h 2148115 2148109 2025-06-03T12:20:48Z Ar choler 52661 2148115 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] [[Bro-Saoz|saoz]] embannet gant [[News Group Newspapers]], ur skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]], un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name="HMC">{{en}} {{cite web|title=The Sun – readership data @ Hurst Media Company|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e [[1964]] hag evel hêr d'an [[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|''Daily Herald'']]. Troet e oa d'un tabloid e [[1969]], ur wech bet adprenet gant [[Rupert Murdoch]] (tad Lachlan Murdoch). ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar pemdezieg gwerzhetañ er Rouantelezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] [[Metro (kazetenn breizhveuriat)|''Metro'']] e miz Meurzh [[2018]]<ref>{{cite web|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper @ The Economist, 22/03/2018|accessdate=03/06/2025}}</ref>. A-fed [[politikerezh]] ez eo ''The Sun'' ur pemdezieg eus an tu-dehou<ref name="HMC" />, mirour, [[poblelouriezh|poblelour]] hag [[euroamgredoni |euroamgredik]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Media mirour]] hwmxvpdyksza10f4dpckjn1f9r35285 2148117 2148115 2025-06-03T12:25:41Z Ar choler 52661 commonscat 2148117 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] [[Bro-Saoz|saoz]] embannet gant [[News Group Newspapers]], ur skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]], un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name="HMC">{{en}} {{cite web|title=The Sun – readership data @ Hurst Media Company|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e [[1964]] hag evel hêr d'an [[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|''Daily Herald'']]. Troet e oa d'un tabloid e [[1969]], ur wech bet adprenet gant [[Rupert Murdoch]] (tad Lachlan Murdoch). ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar pemdezieg gwerzhetañ er Rouantelezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] [[Metro (kazetenn breizhveuriat)|''Metro'']] e miz Meurzh [[2018]]<ref>{{cite web|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper @ The Economist, 22/03/2018|accessdate=03/06/2025}}</ref>. A-fed [[politikerezh]] ez eo ''The Sun'' ur pemdezieg eus an tu-dehou<ref name="HMC" />, mirour, [[poblelouriezh|poblelour]] hag [[euroamgredoni |euroamgredik]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == {{commonscat|The Sun (United Kingdom)}} * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Media mirour]] fs0n8vwpqmulvk2hjxz8u7no8ut6qom 2148164 2148117 2025-06-03T18:33:50Z Dishual 612 2148164 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] [[Bro-Saoz|saoz]] embannet gant [[News Group Newspapers]], ur skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]], un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name="HMC">{{en}} {{cite web|title=The Sun – readership data @ Hurst Media Company|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e [[1964]] hag evel hêr d'an [[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|''Daily Herald'']]. Troet e oa d'un tabloid e [[1969]], ur wech bet adprenet gant [[Rupert Murdoch]] (tad Lachlan Murdoch). ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar pemdezieg gwerzhetañ er Rouantelezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] [[Metro (kazetenn breizhveuriat)|''Metro'']] e miz Meurzh [[2018]]<ref>{{cite web|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper @ The Economist, 22/03/2018|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Ar gazetenn a zo deuet da vezañ unan 7 devezh war seizh gant lañs '''''The Sun on Sunday''''' e miz c'hwevrer 2012 o erlec'hiañ ''[[News of the World]]'' hag a oa aet da get. Adimplijet e oa bet ul lodenn eus ar gazetennerien.<ref name=GuardRMemail>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2012/feb/17/rupert-murdoch-email-sun-on-sunday|title=Rupert Murdoch's email to staff announcing Sun on Sunday launch – full text|work=The Guardian|date=17 February 2012|access-date=19 February 2012}}</ref><ref>Ben Quinn and Lisa O'Carroll, "[https://www.theguardian.com/media/2012/feb/20/rupert-murdoch-sun-on-sunday-launch Rupert Murdoch to supervise next week's birth of Sun on Sunday]", ''The Guardian'', Monday 20 February 2012.</ref><ref>{{cite news| url=https://www.theguardian.com/media/greenslade/2012/feb/26/sun-sun-on-sunday | work=The Guardian | first=Roy | last=Greenslade | title=Is it Take a Break or Hello? No, it's that new Sun on Sunday | date=26 February 2012}}</ref> E miz Meurzh 2020, keidenn ar gwerzhoù evit ''The Sun'' a oa 1,21 milion a skouerennoù, hag 1 013 777 skouerenn evit ''The Sun on Sunday'' . A-fed [[politikerezh]] ez eo ''The Sun'' ur pemdezieg eus an tu-dehou<ref name="HMC" />, mirour, [[poblelouriezh|poblelour]] hag [[euroamgredoni |euroamgredik]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == {{commonscat|The Sun (United Kingdom)}} * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Media mirour]] r8llbnxsn3swq480rfuys0oea48h7zq 2148165 2148164 2025-06-03T18:34:05Z Dishual 612 2148165 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''The Sun''''' zo ur [[kazetenn|gazetenn]] doare [[Kazetennerezh tabloid|tabloid]] [[Bro-Saoz|saoz]] embannet gant [[News Group Newspapers]], ur skourr eus [[News UK]], hag a zo perc'hennet gant [[News Corp]], un aozadur gant [[Lachlan Murdoch]].<ref name="HMC">{{en}} {{cite web|title=The Sun – readership data @ Hurst Media Company|url=https://www.hurstmediacompany.co.uk/the-sun-profile/|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Savet e oa bet evel [[kazetenn ment vras]] e [[1964]] hag evel hêr d'an [[Daily Herald (kazetenn breizhveuriat)|''Daily Herald'']]. Troet e oa d'un tabloid e [[1969]], ur wech bet adprenet gant [[Rupert Murdoch]] (tad Lachlan Murdoch). ''The Sun'' a oa bet [[Listenn ar c'hazetennoù er Rouantelezh-unanet hervez an niver a niverennoù gwerzhet|ar pemdezieg gwerzhetañ er Rouantelezh-Unanet]], met distroadet eo bet gant ar [[Kazetenn digoust|gazetenn digoust]] [[Metro (kazetenn breizhveuriat)|''Metro'']] e miz Meurzh [[2018]]<ref>{{cite web|url=https://www.economist.com/news/britain/21739201-metro-studiously-apolitical-commuter-freesheet-now-has-highest-circulation-sun|title=The Sun is toppled as Britain's biggest newspaper @ The Economist, 22/03/2018|accessdate=03/06/2025}}</ref>. Ar gazetenn a zo deuet da vezañ unan seizh devezh war seizh gant lañs '''''The Sun on Sunday''''' e miz c'hwevrer 2012 o erlec'hiañ ''[[News of the World]]'' hag a oa aet da get. Adimplijet e oa bet ul lodenn eus ar gazetennerien.<ref name=GuardRMemail>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/media/2012/feb/17/rupert-murdoch-email-sun-on-sunday|title=Rupert Murdoch's email to staff announcing Sun on Sunday launch – full text|work=The Guardian|date=17 February 2012|access-date=19 February 2012}}</ref><ref>Ben Quinn and Lisa O'Carroll, "[https://www.theguardian.com/media/2012/feb/20/rupert-murdoch-sun-on-sunday-launch Rupert Murdoch to supervise next week's birth of Sun on Sunday]", ''The Guardian'', Monday 20 February 2012.</ref><ref>{{cite news| url=https://www.theguardian.com/media/greenslade/2012/feb/26/sun-sun-on-sunday | work=The Guardian | first=Roy | last=Greenslade | title=Is it Take a Break or Hello? No, it's that new Sun on Sunday | date=26 February 2012}}</ref> E miz Meurzh 2020, keidenn ar gwerzhoù evit ''The Sun'' a oa 1,21 milion a skouerennoù, hag 1 013 777 skouerenn evit ''The Sun on Sunday'' . A-fed [[politikerezh]] ez eo ''The Sun'' ur pemdezieg eus an tu-dehou<ref name="HMC" />, mirour, [[poblelouriezh|poblelour]] hag [[euroamgredoni |euroamgredik]]. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == {{commonscat|The Sun (United Kingdom)}} * {{en}} [https://thesun.co.uk/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Kazetennoù ar Rouantelezh-Unanet]] [[Rummad:The Sun (Rouantelezh-Unanet)]] [[Rummad:Tabloidoù]] [[Rummad:Media mirour]] hs2dn8uqhw5veyjamaqtjvqkw15902q 0 175295 2148127 2025-06-03T15:21:41Z Dakbzh 58931 + Lañs dister. 2148127 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= [[29 a viz Eost]] [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]], [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=trec'h Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= <br> <br> |nerzh2=<br> |Tud marvet1= <br> |Tud marvet2= }} '''Emgann Saint-Quentin''', pe ''Emgann Guise'', zo un emgann e [[Bro-C'hall]] e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]] ae dibenn miz Eost 1914. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] igx9zpno02eq7f99l9jfjcztpjc9e5f 2148166 2148127 2025-06-03T18:42:52Z Dishual 612 2148166 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= [[29 a viz Eost]] [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]], [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=trec'h Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= <br> <br> |nerzh2=<br> |Tud marvet1= <br> |Tud marvet2= }} '''Emgann Saint-Quentin''' evit an Alamanted pe ''Kentañ Emgann Guise'' evit ar C'hallaoued, zo un emgann e [[Bro-C'hall]] e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]] e dibenn miz Eost 1914. D'an 29 ha 30 a viz Eost 1914 e oa bet stourmet ha gwelet e vez evel un diazez en trec'h en [[Emgann ar Marne (1914)|Emgann ar Marne]]. Emgann Saint-Quentin a oa bet unan herzel a-benn gorrekaat daou lu alaman ha gounid amzer evit ar [[Kevredidi ar C'hentañ Brezel-bed|Gevredidi]] da gilañ hep bezañ freuzet. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] [[Rummad:Emgannoù Talbenn ar C'hornôg (Kentañ Brezel-bed)]] dvij76rj8wy44vusnbp5qwtv7haxgrq 2148167 2148166 2025-06-03T18:43:13Z Dishual 612 2148167 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= [[29 a viz Eost]] [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]], [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=trec'h Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= <br> <br> |nerzh2=<br> |Tud marvet1= <br> |Tud marvet2= }} '''Emgann Saint-Quentin''' evit an Alamanted pe '''Kentañ Emgann Guise''' evit ar C'hallaoued, zo un emgann e [[Bro-C'hall]] e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]] e dibenn miz Eost 1914. D'an 29 ha 30 a viz Eost 1914 e oa bet stourmet ha gwelet e vez evel un diazez en trec'h en [[Emgann ar Marne (1914)|Emgann ar Marne]]. Emgann Saint-Quentin a oa bet unan herzel a-benn gorrekaat daou lu alaman ha gounid amzer evit ar [[Kevredidi ar C'hentañ Brezel-bed|Gevredidi]] da gilañ hep bezañ freuzet. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] [[Rummad:Emgannoù Talbenn ar C'hornôg (Kentañ Brezel-bed)]] l4e8m9mpex7avfi9uc5x6arb04nqhd3 2148168 2148167 2025-06-03T18:43:33Z Dishual 612 2148168 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= [[29 a viz Eost]] [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]], [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=trec'h Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= <br> <br> |nerzh2=<br> |Tud marvet1= <br> |Tud marvet2= }} '''Emgann Saint-Quentin''' evit an Alamanted pe '''Kentañ Emgann Guise''' evit ar C'hallaoued, zo un emgann e [[Bro-C'hall]] e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]] e dibenn miz Eost 1914. D'an 29 ha [[30 a viz Eost]] [[1914]] e oa bet stourmet ha gwelet e vez evel un diazez en trec'h en [[Emgann ar Marne (1914)|Emgann ar Marne]]. Emgann Saint-Quentin a oa bet unan herzel a-benn gorrekaat daou lu alaman ha gounid amzer evit ar [[Kevredidi ar C'hentañ Brezel-bed|Gevredidi]] da gilañ hep bezañ freuzet. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] [[Rummad:Emgannoù Talbenn ar C'hornôg (Kentañ Brezel-bed)]] 7ioo9c0smmuh7ojqfbomj1r2vpt295s 2148237 2148168 2025-06-04T12:43:39Z Fanchigo 14086 2148237 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= 29-30 a viz Eost [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]] ([[Aisne]]), [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=Trec'h taktikel Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= 260 000 den |nerzh2= 230 000 den |Tud marvet1= 2000 soudard prizoniet |Tud marvet2= 240 ofiser ha 5800 soudard gloazet pe marv }} '''Emgann Saint-Quentin''' evit an Alamanted, pe '''Kentañ Emgann Guise''' evit ar C'hallaoued, zo un emgann c'hoarvezet e-kichen [[Guise]] ([[Aisne (departamant)|Aisne]], [[Bro-C'hall]]) d'an 29 ha 30 a viz Eost 1914, e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]] e dibenn miz Eost 1914. Gwelet e vez evel unan eus diazezoù trec'h ar C'hallaoued en [[Kentañ emgann ar Marne|Emgann ar Marne]] un nebeud devezhioù war-lerc'h. Deuet e oa ar C'hallaoued a-benn da c'horrekaat daou lu alaman ha da c'hounit amzer evit ma c'hallje ar [[Kevredidi ar C'hentañ Brezel-bed|Gevredidi]] kilañ hep bezañ freuzet. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] [[Rummad:Emgannoù Talbenn ar C'hornôg (Kentañ Brezel-bed)]] t6w15dmqo1c4m8a3amfmpe9oaxn7k9v 2148238 2148237 2025-06-04T12:44:20Z Fanchigo 14086 2148238 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} {{Infoboest Brezelioù |brezel= Emgann Saint-Quentin (1914) |tammeus=[[Brezel-bed kentañ]] |skeudenn=[[Restr: German advance (1914).jpg|300px]] |titl= Breizhveuriz e-tal Saint-Quentin |deiziad= 29-30 a viz Eost [[1914]] |lec'h= [[Saint-Quentin]] ([[Aisne]]), [[Bro-C'hall]] |casus= |tiriad= |disoc'h=Trec'h taktikel Bro-C'hall |emganner1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Bro-C'hall]]<br> [[Restr:Flag_of_the_United_Kingdom.svg|24px]] [[Rouantelezh-Unanet]]<br> |emganner2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Impalaeriezh alaman]] |jeneral1=[[Restr:Flag_of_France.svg|24px]] [[Charles Lanrezac]] |jeneral2=[[Restr:Flag of Germany (1867–1918).svg|24px]] [[Karl von Bülow]]<br> |nerzh1= 260 000 den |nerzh2= 230 000 den |Tud marvet1= 2000 soudard prizoniet |Tud marvet2= 240 ofiser ha 5800 soudard gloazet pe marv }} '''Emgann Saint-Quentin''' evit an Alamanted, pe '''Kentañ Emgann Guise''' evit ar C'hallaoued, zo un emgann c'hoarvezet e-kichen [[Guise]] ([[Aisne (departamant)|Aisne]], [[Bro-C'hall]]) d'an 29 ha 30 a viz Eost 1914, e-kerzh ar [[Brezel-bed kentañ]]. Gwelet e vez evel unan eus diazezoù trec'h ar C'hallaoued en [[Kentañ emgann ar Marne|Emgann ar Marne]] un nebeud devezhioù war-lerc'h. Deuet e oa ar C'hallaoued a-benn da c'horrekaat daou lu alaman ha da c'hounit amzer evit ma c'hallje ar [[Kevredidi ar C'hentañ Brezel-bed|Gevredidi]] kilañ hep bezañ freuzet. [[Rummad:Emgannoù ar Brezel-bed kentañ|Saint-Quentin (1914)]] [[Rummad:Emgannoù Talbenn ar C'hornôg (Kentañ Brezel-bed)]] mx9uob5lukhu8ry8k2ww91z9ld19axb 15 175296 2148132 2025-06-03T16:31:01Z Ar choler 52661 /* Anv ar rummad */ rann nevez 2148132 wikitext text/x-wiki == Anv ar rummad == '''Istor an tresadennoù-bev''' a vefe reishoc'h, da 'm meno, rak resis betek re eo ''an dresadenn-vev'' (pe hini 'ta ?) — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 16:31 (UTC) jmuulrqlmhdm1n7jaec6ig423hg7a9h 2148161 2148132 2025-06-03T18:20:19Z Fanchigo 14086 Fanchigo en deus kaset ar bajenn [[Kaozeadenn Rummad:Istor an dresadenn-vev]] da [[Kaozeadenn Rummad:Istor an tresadennoù-bev]]: Yezh 2148132 wikitext text/x-wiki == Anv ar rummad == '''Istor an tresadennoù-bev''' a vefe reishoc'h, da 'm meno, rak resis betek re eo ''an dresadenn-vev'' (pe hini 'ta ?) — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 16:31 (UTC) jmuulrqlmhdm1n7jaec6ig423hg7a9h 2148163 2148161 2025-06-03T18:21:08Z Fanchigo 14086 /* Anv ar rummad */ Respont 2148163 wikitext text/x-wiki == Anv ar rummad == '''Istor an tresadennoù-bev''' a vefe reishoc'h, da 'm meno, rak resis betek re eo ''an dresadenn-vev'' (pe hini 'ta ?) — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 16:31 (UTC) :Re wir, cheñchet em eus anv ar rummad ha reizhet an traoù er pennadoù liammet ivez. A galon, [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 18:21 (UTC) m5ezzqbfrjaxukijnpuyw5rgu37rjxm 2148179 2148163 2025-06-03T19:20:09Z Ar choler 52661 /* Anv ar rummad */ Respont 2148179 wikitext text/x-wiki == Anv ar rummad == '''Istor an tresadennoù-bev''' a vefe reishoc'h, da 'm meno, rak resis betek re eo ''an dresadenn-vev'' (pe hini 'ta ?) — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 16:31 (UTC) :Re wir, cheñchet em eus anv ar rummad ha reizhet an traoù er pennadoù liammet ivez. A galon, [[Implijer:Fanchigo|Fanchigo]] ([[Kaozeadenn Implijer:Fanchigo|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 18:21 (UTC) ::[[File:Thumbs up 2022.png|16px]] Trugarez dit ! — [[Implijer:Ar choler|Ar choler]] ([[Kaozeadenn Implijer:Ar choler|kaozeal]]) 3 Mez 2025 da 19:20 (UTC) qzisg7ptv7wge0qogcpt4jp269hkqdy 14 175297 2148160 2025-06-03T18:20:19Z Fanchigo 14086 Fanchigo en deus kaset ar bajenn [[Rummad:Istor an dresadenn-vev]] da [[Rummad:Istor an tresadennoù-bev]]: Yezh 2148160 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[:Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] axsuql5jpclc7scv2lalxma9v5g0li3 15 175298 2148162 2025-06-03T18:20:19Z Fanchigo 14086 Fanchigo en deus kaset ar bajenn [[Kaozeadenn Rummad:Istor an dresadenn-vev]] da [[Kaozeadenn Rummad:Istor an tresadennoù-bev]]: Yezh 2148162 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Kaozeadenn Rummad:Istor an tresadennoù-bev]] 6w95tq57qgcdv1gpluvvuuw8bhbthji 0 175299 2148174 2025-06-03T18:59:26Z Tanjee 563 Tanjee en deus kaset ar bajenn [[Timbroù Chamba]] da [[Timbroù Chambâ]] 2148174 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Timbroù Chambâ]] 1aoo9hp890x18y9ctw2m51ol6b8c2uh 0 175300 2148177 2025-06-03T19:05:59Z Dishual 612 Lañs dister 2148177 wikitext text/x-wiki '''Skouadrenn Unan biñsaskellioù ar Fuzuilherien-voir''' ([[saozneg]]: ''Marine Helicopter Squadron One'') berraet en '''HMX-1''' zo ur [[Skouadrenn (nijerezh)|skouadrenn]] [[biñsaskell|biñsaskellioù]] eus [[Korf Fuzuilhourien-vor ar Stadoù-Unanet]] kefridiet gant dezougen [[Prezidant Stadoù-Unanet Amerika|prezidant]] ha [[Besprezidant Stadoù-Unanet Amerika|besprezidant]] ar stadoù-Unanet, izilli ar gouarnamant, pennoù uhel [[Departamant an Difenn (Stadoù-Unanet)|Departamant an Difenn]], ha tudoù pouezus all hervez urzhioù pennoù ar c'horfad pe Burev milourel an Ti Gwenn. Ur biñsaskell gant ar prezidant e-barzh a implij an [[anv-kod]] "[[Marine One]]". [[Rummad:Unvezioù an USMC]] j62khm1y7uflvdcrv6prqgztfet3ofj 2148178 2148177 2025-06-03T19:06:22Z Dishual 612 2148178 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Skouadrenn Unan biñsaskellioù ar Fuzuilherien-voir''' ([[saozneg]]: ''Marine Helicopter Squadron One'') berraet en '''HMX-1''' zo ur [[Skouadrenn (nijerezh)|skouadrenn]] [[biñsaskell|biñsaskellioù]] eus [[Korf Fuzuilhourien-vor ar Stadoù-Unanet]] kefridiet gant dezougen [[Prezidant Stadoù-Unanet Amerika|prezidant]] ha [[Besprezidant Stadoù-Unanet Amerika|besprezidant]] ar stadoù-Unanet, izilli ar gouarnamant, pennoù uhel [[Departamant an Difenn (Stadoù-Unanet)|Departamant an Difenn]], ha tudoù pouezus all hervez urzhioù pennoù ar c'horfad pe Burev milourel an Ti Gwenn. Ur biñsaskell gant ar prezidant e-barzh a implij an [[anv-kod]] "[[Marine One]]". [[Rummad:Unvezioù an USMC]] 7ef0rh9szhugd8kuhzo2n2yhozoun9r 2148186 2148178 2025-06-03T20:05:00Z Dishual 612 2148186 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Skouadrenn Unan biñsaskellioù ar Fuzuilherien-vor''' ([[saozneg]]: ''Marine Helicopter Squadron One'') berraet en '''HMX-1''' zo ur [[Skouadrenn (nijerezh)|skouadrenn]] [[biñsaskell|biñsaskellioù]] eus [[Korf Fuzuilhourien-vor ar Stadoù-Unanet]] kefridiet gant dezougen [[Prezidant Stadoù-Unanet Amerika|prezidant]] ha [[Besprezidant Stadoù-Unanet Amerika|besprezidant]] ar stadoù-Unanet, izilli ar gouarnamant, pennoù uhel [[Departamant an Difenn (Stadoù-Unanet)|Departamant an Difenn]], ha tudoù pouezus all hervez urzhioù pennoù ar c'horfad pe Burev milourel an Ti Gwenn. Ur biñsaskell gant ar prezidant e-barzh a implij an [[anv-kod]] "[[Marine One]]". [[Rummad:Unvezioù an USMC]] sgzu5e1a1334mgn0dgkjdxfcpcepb4j 2148243 2148186 2025-06-04T13:52:34Z Dishual 612 2148243 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Skouadrenn Unan biñsaskellioù ar Fuzuilherien-vor''' ([[saozneg]]: ''Marine Helicopter Squadron One'') berraet en '''HMX-1''' zo ur [[Skouadrenn (nijerezh)|skouadrenn]] [[biñsaskell|biñsaskellioù]] eus [[Korf Fuzuilhourien-vor ar Stadoù-Unanet]] kefridiet gant dezougen [[Prezidant Stadoù-Unanet Amerika|prezidant]] ha [[Besprezidant Stadoù-Unanet Amerika|besprezidant]] ar stadoù-Unanet, izilli ar gouarnamant, pennoù uhel [[Departamant an Difenn (Stadoù-Unanet)|Departamant an Difenn]], ha tudoù pouezus all hervez urzhioù pennoù ar c'horfad pe Burev milourel an Ti Gwenn. Ur biñsaskell gant ar prezidant e-barzh a implij an [[anv-kod]] "[[Marine One]]". A-raok, an HMX-1 a oa kefridiet gant arnodoù ha prouadoù oberatael. A-benn ar fin eo bet roet ar c'hefridi da VMX-1 e Yuma, [[Arizona]], dre ma 'z eo bet gounezet ar c'hevrad evit ur biñsaskell prezidantel nevez e 2014 gant [[Sikorsky Aircraft]]. HMX-1 a c'hell bezañ oberiant evit an arnodiñ memestra, dre ar c'hefridioù ha dre ma 'z eo ar skouadrenn prezidantel. Ar c'hentañ nij gant ar [[VH-92|VH-92A]] a oa ebt e 2017 ha lakaet er servij e oa bet e 2024. Lesanvetd "Nighthawks", pennlec'h an HMX-1 a zo e [[Bazenn aermorlu Quantico]], [[Virginia]], hag is skouadrennoù a zo e [[Joint Base Anacostia–Bolling]] e [[Washington, D.C.]], ha [[Joint Base Andrews Naval Air Facility]] e [[Maryland]]. [[Rummad:Unvezioù an USMC]] idrnldf8dxvricwnkttg66fjk1180nx 0 175301 2148184 2025-06-03T19:42:43Z Dakbzh 58931 Dakbzh en deus kaset ar bajenn [[Kentañ emgann ar Marn]] da [[Kentañ emgann ar Marne]] 2148184 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Kentañ emgann ar Marne]] 8d0tzfxi9jhdjwx3lxdo5er86yuiev0 0 175302 2148188 2025-06-03T20:11:34Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan kembraek]] 2148188 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan kembraek]] nphp1dm9wytyzjp5lzy3ix2hpq4nzy3 0 175303 2148189 2025-06-03T20:15:28Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan brezhonek]] 2148189 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan brezhonek]] efgyllhloxvjvtfao6inealbic4i9oz 0 175304 2148190 2025-06-03T20:17:18Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Lefaucheux Pinfire Cartridges.jpg|thumb|570x570px|Un dastumad kartouchennoù brochennet a bep seurt mentoù ha kalibroù.]] Ar '''gartouchenn brochennet''' zo un doare [[munision]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel breouet e 1835 gant an [[Armerezh|armeurer]] gall [[Casimir Lefaucheux]]. Chom a reas implijet puilh betek dibenn an XIX{{Vet}} kantved e armoù sivil dreist-holl, met diamzeriet eo hiziv an deiz. Tad d'ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] m..." 2148190 wikitext text/x-wiki [[Restr:Lefaucheux Pinfire Cartridges.jpg|thumb|570x570px|Un dastumad kartouchennoù brochennet a bep seurt mentoù ha kalibroù.]] Ar '''gartouchenn brochennet''' zo un doare [[munision]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel breouet e 1835 gant an [[Armerezh|armeurer]] gall [[Casimir Lefaucheux]]. Chom a reas implijet puilh betek dibenn an XIX{{Vet}} kantved e armoù sivil dreist-holl, met diamzeriet eo hiziv an deiz. Tad d'ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] modern skoet en o c'hreiz pe war o zro eo. == Deskrivadur == Ar c'hartouchennoù brochennet a oa savet e metal, ha dezhe ur stumm heñvel a-walc'h ouzh ar c'hartouchennoù modern, nemet ur vrochenn a gaved e diaz o [[Douilhez (elfenn munision)|douilhez]] ; homañ eo a veze skoet gant [[Geriaoueg an armoù-tan#Ki|ki]] an arm da vare an tenn. Sanket e veze neuze en douilhez, ha lakaat a rae an [[Emors (munisionoù)|emors]] fulminat a oa enni da darzhañ. An arm kentañ kambret evit ur gartouchenn brochennet a voe ur [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilh-chase]] dezhi daou ganol kichen-ha-kichen savet gant Lefaucheux e 1835. E 1851 e kinnigas un arm-dorn kambret evit ar munision-mañ, un doare ''pepper-box'' anezhañ. [[Revolver|Revolverioù]] evit ar munision a voe krouet ha gwerzhet gant [[Émile Lefaucheux]], mab Casimir, adalek 1856<ref>'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, pp. 120 ha 124</ref>. E barr o brud e voe ar c'hartouchennoù brochennet pa voe choazet ur revolver Lefaucheux evel arm standart gant ar [[morlu gall]] e 1858, dindan an anv [[Lefaucheux M1858|M1858]]. Lies e voe an doareoù kartouchennoù brochennet produet en XIX{{Vet}} kantved, ma vije a-fed danvez pe a-fed [[Kalibr (armoù-tan)|kalibroù]] kinniget, eus 2 mm betek 15 mm. N'hallas ket talañ ar c'hartouchennoù brochennet ouzh ar c'hartouchennoù skoet war o zro pe en o c'hreiz ijinet adalek eil hanterenn ar c'hantved, pa oa diaes implijout ar munisionoù savet gant Lefaucheux e [[Arm-tennata|armoù-tennata]], ha dañjerusoc'h war ar marc'had, betegoût e vije skoet gant o brochennoù pa vezent dornataet. <gallery> Restr:Pin fire.PNG|Tresadenn mont en-dro ur gartouchenn brochennet. Restr:Lefaucheux revolver IMG 3255.JPG|Ur gartouchenn brochennet karget e [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|taboulin]] ur revolver, gwelet eus a-dreñv. Restr:Cartouches à broche de calibre 16.jpg|Kartouchennoù brochennet [[kalibr 16]] evit ar fuzuilhoù-chase. </gallery> == En Istor == * Ur revolver Lefaucheux gant kartouchennoù brochennet kalibr 7 mm a voe implijet gant [[Paul Verlaine]] evit klask lazhañ [[Arthur Rimbaud]] e miz Gouere 1873 e [[Brusel]] <ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2016/11/30/l-arme-avec-laquelle-verlaine-a-tire-sur-rimbaud-vendue-aux-encheres_5040852_3246.html L’arme avec laquelle Verlaine a tiré sur Rimbaud vendue aux enchères 435 000 euros]'', Le Monde, 30/11/2016 (lennet d'an 02/06/2025)</ref>; * Al livour Vincent Van Gogh a implijas ur revolver Lefaucheux heñvel e galibr evit en em lazhañ e miz Gouere 1890 e [[Auvers-sur-Oise]] ([[Bro-C'hall]])<ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2019/06/19/le-revolver-qui-a-tue-van-gogh-vendu-aux-encheres_5478632_3246.html Le revolver avec lequel Van Gogh s’est tué vendu aux enchères]'', Le Monde, 19/06/2019 (lennet d'an 03/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Hoplologiezh]] gmtojkx0x4gl0l7y9pu225muacvivur 2148191 2148190 2025-06-03T20:18:12Z Fanchigo 14086 2148191 wikitext text/x-wiki [[Restr:Lefaucheux Pinfire Cartridges.jpg|thumb|570x570px|Un dastumad kartouchennoù brochennet a bep seurt mentoù ha kalibroù.]] Ar '''gartouchenn brochennet''', anvet '''kartouchenn Lefaucheux''' e broioù 'zo, zo un doare [[munision]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel breouet e 1835 gant an [[Armerezh|armeurer]] gall [[Casimir Lefaucheux]]. Chom a reas implijet puilh betek dibenn an XIX{{Vet}} kantved e armoù sivil dreist-holl, met diamzeriet eo hiziv an deiz. Tad d'ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] modern skoet en o c'hreiz pe war o zro eo. == Deskrivadur == Ar c'hartouchennoù brochennet a oa savet e metal, ha dezhe ur stumm heñvel a-walc'h ouzh ar c'hartouchennoù modern, nemet ur vrochenn a gaved e diaz o [[Douilhez (elfenn munision)|douilhez]] ; homañ eo a veze skoet gant [[Geriaoueg an armoù-tan#Ki|ki]] an arm da vare an tenn. Sanket e veze neuze en douilhez, ha lakaat a rae an [[Emors (munisionoù)|emors]] fulminat a oa enni da darzhañ. An arm kentañ kambret evit ur gartouchenn brochennet a voe ur [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilh-chase]] dezhi daou ganol kichen-ha-kichen savet gant Lefaucheux e 1835. E 1851 e kinnigas un arm-dorn kambret evit ar munision-mañ, un doare ''pepper-box'' anezhañ. [[Revolver|Revolverioù]] evit ar munision a voe krouet ha gwerzhet gant [[Émile Lefaucheux]], mab Casimir, adalek 1856<ref>'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, pp. 120 ha 124</ref>. E barr o brud e voe ar c'hartouchennoù brochennet pa voe choazet ur revolver Lefaucheux evel arm standart gant ar [[morlu gall]] e 1858, dindan an anv [[Lefaucheux M1858|M1858]]. Lies e voe an doareoù kartouchennoù brochennet produet en XIX{{Vet}} kantved, ma vije a-fed danvez pe a-fed [[Kalibr (armoù-tan)|kalibroù]] kinniget, eus 2 mm betek 15 mm. N'hallas ket talañ ar c'hartouchennoù brochennet ouzh ar c'hartouchennoù skoet war o zro pe en o c'hreiz ijinet adalek eil hanterenn ar c'hantved, pa oa diaes implijout ar munisionoù savet gant Lefaucheux e [[Arm-tennata|armoù-tennata]], ha dañjerusoc'h war ar marc'had, betegoût e vije skoet gant o brochennoù pa vezent dornataet. <gallery> Restr:Pin fire.PNG|Tresadenn mont en-dro ur gartouchenn brochennet. Restr:Lefaucheux revolver IMG 3255.JPG|Ur gartouchenn brochennet karget e [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|taboulin]] ur revolver, gwelet eus a-dreñv. Restr:Cartouches à broche de calibre 16.jpg|Kartouchennoù brochennet [[kalibr 16]] evit ar fuzuilhoù-chase. </gallery> == En Istor == * Ur revolver Lefaucheux gant kartouchennoù brochennet kalibr 7 mm a voe implijet gant [[Paul Verlaine]] evit klask lazhañ [[Arthur Rimbaud]] e miz Gouere 1873 e [[Brusel]] <ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2016/11/30/l-arme-avec-laquelle-verlaine-a-tire-sur-rimbaud-vendue-aux-encheres_5040852_3246.html L’arme avec laquelle Verlaine a tiré sur Rimbaud vendue aux enchères 435 000 euros]'', Le Monde, 30/11/2016 (lennet d'an 02/06/2025)</ref>; * Al livour Vincent Van Gogh a implijas ur revolver Lefaucheux heñvel e galibr evit en em lazhañ e miz Gouere 1890 e [[Auvers-sur-Oise]] ([[Bro-C'hall]])<ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2019/06/19/le-revolver-qui-a-tue-van-gogh-vendu-aux-encheres_5478632_3246.html Le revolver avec lequel Van Gogh s’est tué vendu aux enchères]'', Le Monde, 19/06/2019 (lennet d'an 03/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Hoplologiezh]] kxe72961vhn4b3fhra3lpvpmut8u0lq 2148192 2148191 2025-06-03T20:18:40Z Fanchigo 14086 2148192 wikitext text/x-wiki [[Restr:Lefaucheux Pinfire Cartridges.jpg|thumb|570x570px|Un dastumad kartouchennoù brochennet a bep seurt mentoù ha kalibroù.]] Ar '''gartouchenn brochennet''', anvet '''kartouchenn Lefaucheux''' e broioù 'zo, zo un doare [[munision]] [[Arm-tan|armoù-tan]] hiniennel breouet e 1835 gant an [[Armerezh|armeurer]] gall [[Casimir Lefaucheux]]. Chom a reas implijet puilh betek dibenn an XIX{{Vet}} kantved e armoù sivil dreist-holl, met diamzeriet eo hiziv an deiz. Tad d'ar [[Kartouchenn (arm-tan)|c'hartouchennoù]] modern skoet en o c'hreiz pe war o zro eo. == Deskrivadur == Ar c'hartouchennoù brochennet a oa savet e metal, ha dezhe ur stumm heñvel a-walc'h ouzh ar c'hartouchennoù modern, nemet ur vrochenn (ur seurt spilhenn e gwirionez) a gaved e diaz o [[Douilhez (elfenn munision)|douilhez]] ; homañ eo a veze skoet gant [[Geriaoueg an armoù-tan#Ki|ki]] an arm da vare an tenn. Sanket e veze neuze en douilhez, ha lakaat a rae an [[Emors (munisionoù)|emors]] fulminat a oa enni da darzhañ. An arm kentañ kambret evit ur gartouchenn brochennet a voe ur [[Fuzuilh#Fuzuilh-chase|fuzuilh-chase]] dezhi daou ganol kichen-ha-kichen savet gant Lefaucheux e 1835. E 1851 e kinnigas un arm-dorn kambret evit ar munision-mañ, un doare ''pepper-box'' anezhañ. [[Revolver|Revolverioù]] evit ar munision a voe krouet ha gwerzhet gant [[Émile Lefaucheux]], mab Casimir, adalek 1856<ref>'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, pp. 120 ha 124</ref>. E barr o brud e voe ar c'hartouchennoù brochennet pa voe choazet ur revolver Lefaucheux evel arm standart gant ar [[morlu gall]] e 1858, dindan an anv [[Lefaucheux M1858|M1858]]. Lies e voe an doareoù kartouchennoù brochennet produet en XIX{{Vet}} kantved, ma vije a-fed danvez pe a-fed [[Kalibr (armoù-tan)|kalibroù]] kinniget, eus 2 mm betek 15 mm. N'hallas ket talañ ar c'hartouchennoù brochennet ouzh ar c'hartouchennoù skoet war o zro pe en o c'hreiz ijinet adalek eil hanterenn ar c'hantved, pa oa diaes implijout ar munisionoù savet gant Lefaucheux e [[Arm-tennata|armoù-tennata]], ha dañjerusoc'h war ar marc'had, betegoût e vije skoet gant o brochennoù pa vezent dornataet. <gallery> Restr:Pin fire.PNG|Tresadenn mont en-dro ur gartouchenn brochennet. Restr:Lefaucheux revolver IMG 3255.JPG|Ur gartouchenn brochennet karget e [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|taboulin]] ur revolver, gwelet eus a-dreñv. Restr:Cartouches à broche de calibre 16.jpg|Kartouchennoù brochennet [[kalibr 16]] evit ar fuzuilhoù-chase. </gallery> == En Istor == * Ur revolver Lefaucheux gant kartouchennoù brochennet kalibr 7 mm a voe implijet gant [[Paul Verlaine]] evit klask lazhañ [[Arthur Rimbaud]] e miz Gouere 1873 e [[Brusel]] <ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2016/11/30/l-arme-avec-laquelle-verlaine-a-tire-sur-rimbaud-vendue-aux-encheres_5040852_3246.html L’arme avec laquelle Verlaine a tiré sur Rimbaud vendue aux enchères 435 000 euros]'', Le Monde, 30/11/2016 (lennet d'an 02/06/2025)</ref>; * Al livour Vincent Van Gogh a implijas ur revolver Lefaucheux heñvel e galibr evit en em lazhañ e miz Gouere 1890 e [[Auvers-sur-Oise]] ([[Bro-C'hall]])<ref>{{Fr}} ''[https://www.lemonde.fr/culture/article/2019/06/19/le-revolver-qui-a-tue-van-gogh-vendu-aux-encheres_5478632_3246.html Le revolver avec lequel Van Gogh s’est tué vendu aux enchères]'', Le Monde, 19/06/2019 (lennet d'an 03/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Hoplologiezh]] gf2uqgkeg4zles85vo0ubrhu5rcf0c8 0 175305 2148196 2025-06-03T20:21:48Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan italianek]] 2148196 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan italianek]] mu1gilqo7rerxwskg2ostersogo4tia 0 175306 2148197 2025-06-03T20:23:03Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan gallek]] 2148197 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan gallek]] g1l84cx5aw610okxpl1vytm9q5oc1lk 0 175307 2148198 2025-06-03T20:24:25Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan danek]] 2148198 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan danek]] mrj6yuv2x4a6hhb5tij7s7r3snykcvy 0 175308 2148199 2025-06-03T20:25:37Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan alamanek]] 2148199 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan alamanek]] hzsxtamb48d4ui55n6i2i8ncxolw72q 0 175309 2148200 2025-06-03T20:27:27Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan polonek]] 2148200 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan polonek]] d5c01tu2gocksfl3jlml6g56z3vmo69 0 175310 2148201 2025-06-03T20:28:07Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan saoznek]] 2148201 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan saoznek]] n35xn8arz9vtno2se8541rmp5e4sw74 0 175311 2148202 2025-06-03T20:29:10Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan portugalek]] 2148202 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan portugalek]] 9x1znk6aff9dqu22rj11hu8g28s9kwl 0 175312 2148203 2025-06-03T20:29:48Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan iwerzhonek]] 2148203 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan iwerzhonek]] 4ri8g5u1ui2whdhgq2pn0a4oo98m1z3 0 175313 2148204 2025-06-03T20:32:12Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan gresianek]] 2148204 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan gresianek]] 50cdp0hfri4cf9koew5ody89t33ycre 0 175314 2148205 2025-06-03T20:32:57Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan euskarek]] 2148205 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan euskarek]] 90abhnx7fo5ogcnq8xgj1b1cc24afu0 0 175315 2148206 2025-06-03T20:33:27Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan spagnolek]] 2148206 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan spagnolek]] csqo0t0vxfyy46n8t8a81bt1unsa4tb 0 175316 2148207 2025-06-03T20:37:41Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan katalanek]] 2148207 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan katalanek]] ea72piap39yhqkf6ya5g42iosi1g6xv 0 175317 2148208 2025-06-03T20:39:10Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan norvegek]] 2148208 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan norvegek]] bypjws6y498ff4s61sx0o80grc8i71y 0 175318 2148209 2025-06-03T20:39:42Z Arko 540 Adkas war-du [[Anvioù-bihan svedek]] 2148209 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Anvioù-bihan svedek]] p4vc4hp0kqq2fnhs95c84ksbg7rcdpu 0 175319 2148222 2025-06-04T11:03:28Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|Smith & Wesson Model 686|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Smith Wesson 686 The Presidents.JPG|liamm=Restr:Smith Wesson 686 The Presidents.JPG|alt=Skeudenn ar pennad Smith & Wesson Model 686|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur revolver '''Smith & Wesson Model 29''', stumm ''The Presidents'' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#..." 2148222 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Smith & Wesson Model 686|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Smith Wesson 686 The Presidents.JPG|liamm=Restr:Smith Wesson 686 The Presidents.JPG|alt=Skeudenn ar pennad Smith & Wesson Model 686|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur revolver '''Smith & Wesson Model 29''', stumm ''The Presidents'' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro orin |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Revolver]] un-ober/daou-ober |- ! scope="row" |Munisionoù |[[.357 Magnum]]<br>[[.38 Special]] |- ! scope="row" |Produer |[[Smith & Wesson]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1981 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Pouez (hep kartouchenn) |1,25 kg |- ! scope="row" |Hirder |305 mm (stumm diazez, kanol 6 meutad) |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |2,5' (64 mm)<br>3' (76 mm)<br>4' (100 mm)<br>6' (150 mm)<br> pe 8⅜' (211 mm) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù teknikel |- ! scope="row" |Endalc'h |Taboulin 6 tenn (686) pe 7 tenn (stumm 686 Plus) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |B |- |} Ar '''Smith & Wesson Model 686''' zo ur [[revolver]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA / DA (Single Action / Double Action, Un-Ober / Daou-Ober)|un-ober ha daou-ober]] gwerzhet gant an embregerezh stadunanat [[Smith & Wesson]] abaoe 1981. Unan eus armoù modern brudetañ ar merk eo, ha produet e vez gante c'hoazh hiziv an deiz. Ur stumm disvergl eus ar [[Smith & Wesson Model 586]] e oa ar 686 da gentañ. Eveltañ e implij framm L ar merk. Un daboulin 6 tenn a oa dezhañ, met reoù 7 tenn a gaver bremañ ivez (adstumm ''686 Plus''). Meur a hirder kanol a vez kinniget : 2,5', 3', 4', 6' pe 8'⅜. Kambret eo e [[.357 Magnum]] / [[.38 Special]]<ref>{{En}} HAMPTON Mark, ''[https://gunsmagazine.com/guns/handguns/sw-686-revolver/ Smith & Wesson 686, After four decades, no signs of slowing down]'', Guns Magazine, 2020 (lennet d'an 03/06/2025)</ref>. 7 adstumm nes anezhañ a zo bet gwerzhet abaoe 1981. == Er sevenadur == E meur a film e weler tudennoù oc'h ober gant ur Smith & Wesson 686, en o zouez François Lesbuche ([[Thierry Lhermitte]]) e ''[[Ripoux contre ripoux (film, 1990)|Ripoux contre ripoux]]'' (1990), Léon ([[Jean Reno]]) e ''[[Léon (film, 1994)|Léon]]'' (1994) pe Uri Orlov ([[Nicolas Cage]]) e ''[[Lord of War|Lord of war]]'' (2005), pe gant tudennoù a bep seurt e stiradoù evel ''[[The Walking Dead (stirad skinwel)|The Walking Dead]]''<ref>{{En}} ''[https://www.imfdb.org/wiki/Smith_%26_Wesson_Model_686 Smith & Wesson Model 686]'', IMFDB (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Revolverioù]] [[Rummad:Armoù SUA]] hfmzdz3n0i803hwv1110zipks3e7k34 0 175320 2148232 2025-06-04T12:27:40Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|Reichsrevolver M1879|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|liamm=Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|alt=Skeudenn ar pennad Reichsrevolver M1879|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur revolver '''Reichsrevolver M1879'''..." 2148232 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Reichsrevolver M1879|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|liamm=Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|alt=Skeudenn ar pennad Reichsrevolver M1879|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur revolver '''Reichsrevolver M1879''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Doare |[[Revolver]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|un-ober]] |- ! scope="row" |Munisionoù |[[10,6 × 25 mm R]] |- ! scope="row" |Produer |[[V.C. Schilling & Cie]]<br>[[Spangenberg & Sauer]]<br>[[C.G. Haenel]]<br>[[Mauser]]<br>[[Königliche Gewehrfabrik Erfurt]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1879 |- ! scope="row" |Mare servij |1879 - 1945 |- ! scope="row" |Niver produet |War-dro 450.000 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù<br>Stumm 1879 |- ! scope="row" |Pouez |1,3 kg |- ! scope="row" |Hirder |345 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |181 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù teknikel |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |200 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Taboulin 6 tenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |D |- |} Ar '''Reichsrevolver Modell 1879''' hag e adstumm '''Modell 1883''' a zo ur rummad [[revolver|revolverioù]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|un-ober]] implijet evel arm-dorn standart adalek 1879 gant an [[Tirlu impalaerel alaman|arme impalaerel alaman]]. == Deskrivadur == Ar Reichsrevolver zo dezhañ un [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|daboulin]] 6 tenn, pourveziet gant kartouchennoù [[10,6 × 25 mm R]] enne [[poultr du]]. Ul loc'henn [[Geriaoueg an armoù-tan#Surded ha surentez|surded]] a oa savet warnañ da virout outañ da dennañ e-unan, ar pezh a oa ral evit an armoù-dorn d'ar poent-se. Brudet e oa evit bezañ solut ha fiziapl<ref>''''''{{Fr}}'''''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 127</ref>, met hir da adkargañ. Un nebeud bloavezhioù goude e zonedigezh e voe kemmet hag anvet M1883 : an adstumm-mañ a zo berroc'h e ganol ha dezhañ cheñchamantoù neuz dreist-holl, evel un dornikell rontoc'h, met heñvel eo e vekanikerezh<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/reichrevolver1883.html Reich Revolver Mle 1883]'', Arme et Passion (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Istor == Goude he ganedigezh e 1871 e klaskas an [[Impalaeriezh alaman]] unvaniñ an armoù implijet en hec'h arme. Betek-neuze e rae unvezioù 'zo gant ar bistolenn [[Werder M1869]] un-tenn, hag a oa diamzeriet penn-da-benn. E 1879, goude bodadoù-labour enne amprouet da skouer ar [[Mauser C78]] pe kopiennoù eus ar [[Smith & Wesson Model 3]], e voe choazet a-benn ar fin ar Reichsrevolver diorroet e [[arsanailh Spandau]]. Diwar-lerc'h e oa dija e-keñver armoù-dorn armeoù european all, evel ar [[Revolver d'ordonnance modèle 1873|Chamelot-Delvigne]] gall, abalamour d'e blatinenn un-ober hepken, d'e amzer adkargañ hir, d'e bouez ponner ha d'e vuzulioù bras. Ar stumm kentañ M1879 a voe roet d'ar marc'hegerezh kentoc'h, hag e adstumm 1873 da ofiserien an tirlu. Kemeret e voe e blas en ur mod ofisiel gant ar bistolenn [[Luger P08]] e 1908, met implijet e voe an arm betel ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]<ref>{{Fr}} GUILLOU Luc, ''Les armes de la bataille de la Marne'', e La Gazette des Armes n°576, mizioù Gouere/Eost 2024, p. 27</ref>, ha pelloc'h e dibenn an [[Eil Brezel-bed]], pa glaskas an Nazied herzel aloubadeg [[Alamagn]] kousto pe gousto<ref>{{En}} SHELL Bob, ''[https://www.handgunsmag.com/editorial/the-model-1883-reichsrevolver/326486 The Model 1883 Reichsrevolver]'', Handguns Mag, 22/10/2018 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Revolverioù]] [[Rummad:Armoù Alamagn]] pbakd0zmuv4w5ry2wk5exkbmh7h16dq 2148234 2148232 2025-06-04T12:31:12Z Fanchigo 14086 2148234 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|Reichsrevolver Modell 1879|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|liamm=Restr:Germany revolver, Model 1879 - National World War I Museum - Kansas City, MO - DSC07464.JPG|alt=Skeudenn ar pennad Reichsrevolver M1879|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur revolver '''Reichsrevolver M1879''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Doare |[[Revolver]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|un-ober]] |- ! scope="row" |Munisionoù |[[10,6 × 25 mm R]] |- ! scope="row" |Produer |[[V.C. Schilling & Cie]]<br>[[Spangenberg & Sauer]]<br>[[C.G. Haenel]]<br>[[Mauser]]<br>[[Königliche Gewehrfabrik Erfurt]] |- ! scope="row" |Bloavezh krouidigezh |1879 |- ! scope="row" |Mare servij |1879 - 1945 |- ! scope="row" |Niver produet |War-dro 450.000 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù<br>Stumm 1879 |- ! scope="row" |Pouez |1,3 kg |- ! scope="row" |Hirder |345 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |181 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù teknikel |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez ar boledoù |200 m/s |- ! scope="row" |Endalc'h |Taboulin 6 tenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |D |- |} Ar '''Reichsrevolver Modell 1879''' hag e adstumm '''Modell 1883''' a zo ur rummad [[revolver|revolverioù]] [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù SA (Single Action, Un-Ober)|un-ober]] implijet evel arm-dorn standart adalek 1879 gant an [[Tirlu impalaerel alaman|arme impalaerel alaman]]. == Deskrivadur == Ar Reichsrevolver zo dezhañ un [[Karger (armoù-tan)#Taboulinoù|daboulin]] 6 tenn, pourveziet gant kartouchennoù [[10,6 × 25 mm R]] enne [[poultr du]]. Ul loc'henn [[Geriaoueg an armoù-tan#Surded ha surentez|surded]] a oa savet warnañ da virout outañ da dennañ e-unan, ar pezh a oa ral evit an armoù-dorn d'ar poent-se. Brudet e oa evit bezañ solut ha fiziapl<ref>'''{{Fr}}''' HOUSTON Rob, STROYAN Christine (renerezh), ''Armes à feu de légende'', Larousse, 2019, p. 127</ref>, met hir da adkargañ. Un nebeud bloavezhioù goude e zonedigezh e voe kemmet hag anvet M1883 : an adstumm-mañ a zo berroc'h e ganol ha dezhañ cheñchamantoù neuz dreist-holl, evel un dornikell rontoc'h, met heñvel eo e vekanikerezh<ref>{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/reichrevolver1883.html Reich Revolver Mle 1883]'', Arme et Passion (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Istor == Goude he ganedigezh e 1871 e klaskas an [[Impalaeriezh alaman]] unvaniñ an armoù implijet en hec'h arme. Betek-neuze e rae unvezioù 'zo gant ar bistolenn [[Werder M1869]] un-tenn, hag a oa diamzeriet penn-da-benn. E 1879, goude bodadoù-labour enne amprouet da skouer ar [[Mauser C78]] pe kopiennoù eus ar [[Smith & Wesson Model 3]], e voe choazet a-benn ar fin ar Reichsrevolver diorroet e [[arsanailh Spandau]]. Diwar-lerc'h e oa dija e-keñver armoù-dorn armeoù european all, evel ar [[Revolver d'ordonnance modèle 1873|Chamelot-Delvigne]] gall, abalamour d'e blatinenn un-ober hepken, d'e amzer adkargañ hir, d'e bouez ponner ha d'e vuzulioù bras. Ar stumm kentañ M1879 a voe roet d'ar marc'hegerezh kentoc'h, hag e adstumm 1873 da ofiserien an tirlu. Kemeret e voe e blas en ur mod ofisiel gant ar bistolenn [[Luger P08]] e 1908, met implijet e voe an arm betel ar [[Brezel-bed kentañ|Brezel-bed Kentañ]]<ref>{{Fr}} GUILLOU Luc, ''Les armes de la bataille de la Marne'', e La Gazette des Armes n°576, mizioù Gouere/Eost 2024, p. 27</ref>, ha pelloc'h e dibenn an [[Eil Brezel-bed]], pa glaskas an Nazied herzel aloubadeg [[Alamagn]] kousto pe gousto<ref>{{En}} SHELL Bob, ''[https://www.handgunsmag.com/editorial/the-model-1883-reichsrevolver/326486 The Model 1883 Reichsrevolver]'', Handguns Mag, 22/10/2018 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Revolverioù]] [[Rummad:Armoù Alamagn]] 52shmxipl9qhkln61zkkhwye273x24n 0 175321 2148235 2025-06-04T12:32:55Z Fanchigo 14086 Adkas war-du [[Reichsrevolver M1879]] 2148235 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Reichsrevolver M1879]] [[Rummad:Revolverioù]] [[Rummad:Armoù Alamagn]] sxwtym8r348ues00ay4ngodjofzv5xm 0 175322 2148241 2025-06-04T13:19:45Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|10,6 × 25 mm R|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Mare implij |1879-1945 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |..." 2148241 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|10,6 × 25 mm R|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Mare implij |1879-1945 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |10,92 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |11,5 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,53 mm |- ! scope="row" |Ø strad |12,94 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |24,64 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |36,82 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |17 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |215 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |404 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''10,6 × 25 mm R''', anvet ivez '''10,6 Ordnanz''' pe '''10,6 mm Mauser''', zo ur [[munision]] armoù-dorn skoet en e greiz, dezhañ ur bourled, implijet gant [[Tirlu impalaerel alaman|arme an Impaleriezh alaman]] er revolverioù [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] adalek 1879. Karget e oa gant [[poultr du]]<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/10,6ordnanz-1.html 10,6 Ordnanz]'', Arme et Passion (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. E stumm kentañ evit ar Reichsrevolver M1879 a oa dezhañ ur strad plaen<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/106-mm-mauser-m-79-flat-base/ 10,6 mm Mauser M.79 Flat base]'', Municion.org (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. E eil stumm (1883) a zo dezhañ ur vosenn war e strad<ref>'''{{Es}}''' ''[https://municion.org/producto/106-mm-german-ordnance-m-1879-83-mauser-a/ 10,6 mm German Ordnance M.1879-83 (Mauser A)]'', Municion.org (lennet d'ar 04/06/2025)</ref> hag ur gargad poultr skañvoc'h (1,35 g e-lec'h 1,5 g)<ref name=":0" />. Dilezet e voe adalek 1908 ha donedigezh an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] en armoù-dorn alaman, met chom a reas implijet asambles gant ar revolverioù Reichsrevolver betek dibenn an [[Eil Brezel-bed]] e degouezhioù zo<ref>'''{{En}}''' SHELL Bob, ''[https://www.handgunsmag.com/editorial/the-model-1883-reichsrevolver/326486 The Model 1883 Reichsrevolver]'', Handguns Mag, 22/10/2018 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] atrgf62d5dycjyunkrvzr0myqwopiti 2148493 2148241 2025-06-06T08:38:59Z Fanchigo 14086 2148493 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" |- {{Infobox/Titl|10,6 × 25 mm R|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Doare douilhez |bourled |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Impalaeriezh alaman}} |- ! scope="row" |Mare implij |1879-1945 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |10,92 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |11,5 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,53 mm |- ! scope="row" |Ø strad |12,94 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |24,64 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |36,82 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |17 g |- ! scope="row" |Tizh o vont e-maez V₀ |215 m/s |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |404 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''10,6 × 25 mm R''', anvet ivez '''10,6 Ordnanz''' pe '''10,6 mm Mauser''', zo ur [[munision]] armoù-dorn skoet en e greiz, dezhañ ur bourled, implijet gant [[Tirlu impalaerel alaman|arme an Impaleriezh alaman]] er revolverioù [[Reichsrevolver M1879|Reichsrevolver]] adalek 1879. Karget e oa gant [[poultr du]]<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/10,6ordnanz-1.html 10,6 Ordnanz]'', Arme et Passion (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. E stumm kentañ evit ar Reichsrevolver M1879 a oa dezhañ ur strad plaen<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/106-mm-mauser-m-79-flat-base/ 10,6 mm Mauser M.79 Flat base]'', Municion.org (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. E eil stumm (1883) a zo dezhañ ur vosenn war e strad<ref>'''{{Es}}''' ''[https://municion.org/producto/106-mm-german-ordnance-m-1879-83-mauser-a/ 10,6 mm German Ordnance M.1879-83 (Mauser A)]'', Municion.org (lennet d'ar 04/06/2025)</ref> hag ur gargad poultr skañvoc'h (1,35 g e-lec'h 1,5 g)<ref name=":0" />. Dilezet e voe adalek 1908 ha donedigezh an [[9 × 19 mm Parabellum|9 mm Parabellum]] en armoù-dorn alaman, met chom a reas implijet asambles gant ar revolverioù Reichsrevolver betek dibenn an [[Eil Brezel-bed]] e degouezhioù zo<ref>'''{{En}}''' SHELL Bob, ''[https://www.handgunsmag.com/editorial/the-model-1883-reichsrevolver/326486 The Model 1883 Reichsrevolver]'', Handguns Mag, 22/10/2018 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] [[Rummad:Munisionoù Alamagn]] 23gwef5gqg7qh01szejl8u0stq1gkok 0 175323 2148242 2025-06-04T13:47:39Z Louis Le Hen 78314 Krouidigezh ar bajenn, daoust ma chom al lodenn war ar Formulenn 1 d'ober 2148242 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = | Niverenn = 6 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2017 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|28|Gwengolo|2004}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Italy.svg|20px]] [[Scuderia Toro Rosso|Racing Bulls]] (2025-) | PB = 9 | Trec'hioù = 0 | Plasoù pol = 0 | Podiomoù = 0 | Bloavezhioù an titloù = - }} '''Isack Hadjar''' , ganet d'an 28 a viz Kerzu 2004 e [[Pariz]] , zo ur blenier redadegoù gall hag ezel eus skipailh [[Red Bull Racing|Red Bull Junior]]. Eilvet e oa bet e [[Kampionad Formulenn 2 2024|Formulenn 2 2024]] ha c'hoariet en deus e [[Formulenn 1]] kentañ gant Racing Bulls e 2025. == Formulenn 3 == Lakaet e voe da vezañ ofisiel e Hitech Racing e miz Genver 2022, asambles gant Kaylen Frederick ha Nazim Azman.<ref>[https://www.autohebdo.fr/actualites/monoplace https://www.autohebdo.fr/actualites/monoplace/formule-3/isack-hadjar-et-hitech-gp-sallient-en-f3.html]</ref> Adalek redadeg gentañ ar c'houlzad, dalc'het war troiad Sakhir, e stourmas ar Barizian evit trec'hiñ a-enep [[Oliver Bearman]]. Eil renket da gentañ, e profitas eus ur c'hastiz lakaet war ar blenier saoz evit tapout e drec'h kentañ er c'hampionad.<ref>[https://fr.motorsport.com/fia-f3 https://fr.motorsport.com/fia-f3/news/isack-hadjar-herite-victoire-debuts-fia-f3/9131536/]</ref> Echuiñ a reas pevare er c'hampionad a-benn ar fin gant 3 trec'h, 5 podiom ha 123 poentoù.<ref>[https://www.driverdb.com/ https://www.driverdb.com/drivers/isack-hadjar]</ref> == Formulenn 2 == Evit ar c'houlzad 2023 e kemer perzh Hadjar e kampionad ar Formulenn 2 hag e kendalc'h da genlabourat gant Priz Bras Hitech. Kevreañ a ra gant e enebour karting kozh Jak Crawford, ezel ivez eus skipailh Red Bull Junior.<ref>[https://f1i.autojournal.fr/infos/f2 https://f1i.autojournal.fr/infos/f2/hadjar-confirme-chez-hitech-pour-2023/]</ref> Er Red Bull Ring e tennas e vad eus diskar Clément Novalak e-pad ar redadeg sprint evit pignat war e bodiom kentañ er rummad, gant un trede plas.<ref>[https://www.autohebdo.fr/breves/monoplace https://www.autohebdo.fr/breves/monoplace/novalak-disqualifie-de-la-course-sprint-hadjar-herite-du-podium.html]</ref> E fin tro diwezhañ ar bloaz en Abu Dhabi en deus echuet ar Parizian e c'houlzad kentañ er c'hampionad er pevarzekvet plas gant 55 poent.<ref>[https://www.fiaformula2.com/ https://www.fiaformula2.com/Standings/Driver?seasonId=180]</ref> Hadjar a gemer perzh e Campos Racing evit ar c'houlzad 2024, e-kichen Pepe Martí.<ref>[https://www.motorsinside.com/f2/actualite https://www.motorsinside.com/f2/actualite/32452-isack-hadjar-quitte-hitech-rejoint-ecurie-campos-vue-saison-f2-2024.html]</ref> Er c'hentañ tro e [[Melbourne]] e c'hounezas ar redadeg bennañ.<ref>[https://www.redbull.com/int-en/juniorteam https://www.redbull.com/int-en/juniorteam/isack-hadjar-stunningly-dominant-in-melbourne-f2-2024]</ref> En Imola e oa aet trede evit ar redadeg bennañ, met gounezet en deus ar redadeg gant nebeutoc'h eget un eilenn war Gabriel Bortoleto.<ref>[https://www.formula1.com/en/latest/article https://www.formula1.com/en/latest/article/f2-hadjar-outduels-bortoleto-to-take-victory-in-imola-feature-race.5XIo4R06ljNuTwlf0aOyoc]</ref> E-pad emvod Silverstone e oa bet tapet gantañ ar c'hentañ plas.<ref>[https://www.formula1.com/en/latest/article https://www.formula1.com/en/latest/article/f2-hadjar-takes-pole-at-silverstone-after-spin-for-championship-leader-aron.3JXFflM7B0emt1QWZ3vyt]</ref> E redadeg Spa-Francorchamps, goude bezañ bet trede, e kemeras Hadjar e bevare trec'h ar c'houlzad er redadeg bennañ.<ref>[https://www.motorsportweek.com/2024/07/28/ https://www.motorsportweek.com/2024/07/28/hadjar-takes-spa-f2-feature-win-as-aron-retires-on-final-lap/]</ref> E fin ar bloaz e oa eil gant 192 poent.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com//formel2/gesamtwertung-2024.html]</ref> == Formulenn 1 == {| class="wikitable" |+ !bloavezh !Skipalihoù !Stern !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !poentoù !renkadur |- |2025 |RB Formula One Team |VCARB 02 |9 |0 |0 |0 |21 |9{{Vet}} |} == Daveennoù == [[Rummad:Sportourien Frañs]] [[Rummad:Blenierien Formulenn 1]] [[Rummad:Ganedigezhioù 2004]] <references />{{Porched ar Formulenn 1}} qmuuvu8jxr79gvvj3kthi4y9k2riwov 2148256 2148242 2025-06-04T14:44:44Z Fanchigo 14086 2148256 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = | Niverenn = 6 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2017 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|28|Gwengolo|2004}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Italy.svg|20px]] [[Scuderia Toro Rosso|Racing Bulls]] (2025-) | PB = 9 | Trec'hioù = 0 | Plasoù pol = 0 | Podiomoù = 0 | Bloavezhioù an titloù = - }} '''Isack Hadjar''', ganet d'an 28 a viz Kerzu 2004 e [[Pariz]], zo ur blenier redadegoù kirri gall hag ezel eus ar skipailh [[Red Bull Racing|Red Bull Junior]]. Eilvet e oa bet e [[Kampionad Formulenn 2 2024|Formulenn 2 2024]], ha c'hoariet en deus e [[Formulenn 1]] kentañ gant Racing Bulls e 2025. == Formulenn 3 == Lakaet e voe da vezañ reder ofisiel e Hitech Racing e miz Genver 2022, asambles gant Kaylen Frederick ha Nazim Azman<ref>[https://www.autohebdo.fr/actualites/monoplace https://www.autohebdo.fr/actualites/monoplace/formule-3/isack-hadjar-et-hitech-gp-sallient-en-f3.html]</ref>. Adalek redadeg kentañ ar c'houlzad, dalc'het war troiad Sakhir, e stourmas ar Parizian evit trec'hiñ a-enep [[Oliver Bearman]]. En eil renk da gentañ e profitas eus ur c'hastiz lakaet war ar blenier saoz evit tapout e drec'h kentañ er c'hampionad<ref>[https://fr.motorsport.com/fia-f3 https://fr.motorsport.com/fia-f3/news/isack-hadjar-herite-victoire-debuts-fia-f3/9131536/]</ref>. Echuiñ a reas pevare er c'hampionad a-benn ar fin gant 3 zrec'h, 5 podiom ha 123 foent<ref>[https://www.driverdb.com/ https://www.driverdb.com/drivers/isack-hadjar]</ref>. == Formulenn 2 == Evit ar c'houlzad 2023 e kemeras perzh Hadjar e kampionad ar Formulenn 2 hag e kendalc'has da genlabourat gant Priz Bras Hitech. Kevreañ a reas gant e enebour karting kozh Jak Crawford, ezel eus skipailh Red Bull Junior ivez<ref>[https://f1i.autojournal.fr/infos/f2 https://f1i.autojournal.fr/infos/f2/hadjar-confirme-chez-hitech-pour-2023/]</ref>. Er Red Bull Ring e tennas e vad eus diskar Clément Novalak e-pad ar redadeg sprint evit pignat war e bodiom kentañ er rummad, gant an trede plas<ref>[https://www.autohebdo.fr/breves/monoplace https://www.autohebdo.fr/breves/monoplace/novalak-disqualifie-de-la-course-sprint-hadjar-herite-du-podium.html]</ref>. E fin tro diwezhañ ar bloaz en Abu Dhabi en deus echuet ar Parizian e goulzad kentañ er c'hampionad er pevarzekvet plas gant 55 poent<ref>[https://www.fiaformula2.com/ https://www.fiaformula2.com/Standings/Driver?seasonId=180]</ref>. Hadjar a gemeras perzh e Campos Racing evit ar c'houlzad 2024, e-kichen Pepe Martí.<ref>[https://www.motorsinside.com/f2/actualite https://www.motorsinside.com/f2/actualite/32452-isack-hadjar-quitte-hitech-rejoint-ecurie-campos-vue-saison-f2-2024.html]</ref> Er c'hentañ tro e [[Melbourne]] e c'hounezas ar redadeg pennañ.<ref>[https://www.redbull.com/int-en/juniorteam https://www.redbull.com/int-en/juniorteam/isack-hadjar-stunningly-dominant-in-melbourne-f2-2024]</ref> En Imola e oa aet trede evit ar redadeg pennañ, met gounezet en deus ar redadeg gant nebeutoc'h eget un eilenn lañs war Gabriel Bortoleto.<ref>[https://www.formula1.com/en/latest/article https://www.formula1.com/en/latest/article/f2-hadjar-outduels-bortoleto-to-take-victory-in-imola-feature-race.5XIo4R06ljNuTwlf0aOyoc]</ref> E-pad emvod Silverstone e oa bet tapet ar c'hentañ plas gantañ<ref>[https://www.formula1.com/en/latest/article https://www.formula1.com/en/latest/article/f2-hadjar-takes-pole-at-silverstone-after-spin-for-championship-leader-aron.3JXFflM7B0emt1QWZ3vyt]</ref>. E redadeg Spa-Francorchamps, goude bezañ bet trede, e kemeras Hadjar e bevare trec'h ar c'houlzad er redadeg bennañ<ref>[https://www.motorsportweek.com/2024/07/28/ https://www.motorsportweek.com/2024/07/28/hadjar-takes-spa-f2-feature-win-as-aron-retires-on-final-lap/]</ref>. E fin ar bloaz e oa eil gant 192 poent<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com//formel2/gesamtwertung-2024.html]</ref>. == Formulenn 1 == {| class="wikitable" |+ !Bloavezh !Skipailhoù !Stern !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2025 |RB Formula One Team |VCARB 02 |9 |0 |0 |0 |21 |9{{Vet}} |} == Daveennoù == [[Rummad:Sportourien Frañs]] [[Rummad:Blenierien Formulenn 1]] [[Rummad:Ganedigezhioù 2004]] <references />{{Porched ar Formulenn 1}} 441koldwrloq6ybsoagzknypcw71bb6 0 175324 2148244 2025-06-04T14:12:53Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion Bro-C'hall amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar micher e [[Bourdel]] d'a..." 2148244 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion Bro-C'hall amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar micher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025}} == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant dont da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz eo aet kuit en Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024, e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] kds6wqa04pfurovq8utrsp3f56s951w 2148245 2148244 2025-06-04T14:13:04Z Dishual 612 Dishual en deus kaset ar bajenn [[Paul Denis Navero]] da [[Paul Dena]] 2148244 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion Bro-C'hall amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar micher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025}} == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant dont da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz eo aet kuit en Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024, e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] kds6wqa04pfurovq8utrsp3f56s951w 2148248 2148245 2025-06-04T14:26:53Z Dishual 612 2148248 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion Bro-C'hall amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar micher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025. == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant dont da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz eo aet kuit en Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024, e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] 9988uti92uucykqg1i8rf8n12actqm4 2148257 2148248 2025-06-04T14:48:13Z Fanchigo 14086 VK 2148257 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion [[Bro-C'hall]] amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar vicher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025. == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel, met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz e oa aet kuit da Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024 e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn, ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] jeodvnv3h9ylmnn6qdcqw67oslj80ne 2148258 2148257 2025-06-04T15:03:38Z Dishual 612 /* Liammoù diavaez */ 2148258 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion [[Bro-C'hall]] amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar vicher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025. == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel, met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz e oa aet kuit da Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024 e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn, ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] * [https://www.youtube.com/@pauldenisnavero Chadenn Youtube ofisiel] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] 04xv1pyyttdwzgfu1jck424cfv3ke5v 2148282 2148258 2025-06-04T17:12:10Z 2A01:CB08:8760:C700:40D4:4B30:5F9A:5079 infoboks 2148282 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-style:90%;" |- ! colspan="2"| <div style="background-color:#b0c4de> {| width="100%" |- ! style="text-align:right; font-size:2em; padding-top:10px;"|Paul Dena |[[Restr:MMA_pictogram_2.svg|32px|right]] |} </div> |- ! Anv | Paul Denis Navero |- ! Lesanv | Paul Dena |- ! Ganedigezh | 2002 e Roazhon |- ! Broadelezh | [[File:Flag of France.svg|20px]] Gall |- ! Ment | 1,75 m |- ! Stil | [[Judo]]<br>[[Gouren]]<br>[[Kick-boxing]] |- ! Skipailh | US Métro Paris |- ! Rummad | < 66 kg |- ! Respet | 2018 - bremañ |- ! Trec'hioù | 1 |- ! Kolloù |0 |- ! Rampo | 0 |- ! Hep diviz |0 |- ! Titloù | Kampion Frañ amatour < 66 kg (2023)<br>Medalenn arem Europa IMMAF (2024) |} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion [[Bro-C'hall]] amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar vicher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025. == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel, met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz e oa aet kuit da Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024 e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn, ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] * [https://www.youtube.com/@pauldenisnavero Chadenn Youtube ofisiel] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] mbcxayysltoxi9qa9qrz6luhg5wkimq 2148283 2148282 2025-06-04T17:13:05Z 2A01:CB08:8760:C700:40D4:4B30:5F9A:5079 2148283 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-style:90%;" |- ! colspan="2"| <div style="background-color:#b0c4de> {| width="100%" |- ! style="text-align:right; font-size:2em; padding-top:10px;"|Paul Dena |[[Restr:MMA_pictogram_2.svg|32px|right]] |} </div> |- ! Anv | Paul Denis Navero |- ! Lesanv | Paul Dena |- ! Ganedigezh | 2002 e Roazhon |- ! Broadelezh | [[File:Flag of France.svg|20px]] Gall |- ! Ment | 1,75 m |- ! Stil | [[Judo]]<br>[[Gouren]]<br>[[Kick-boxing]] |- ! Skipailh | US Métro Paris |- ! Rummad | < 66 kg |- ! Respet | 2018 - bremañ |- ! Trec'hioù | 1 |- ! Kolloù |0 |- ! Rampo | 0 |- ! Hep diviz |0 |- ! Titloù | Kampion Frañs amatour < 66 kg (2023)<br>Medalenn arem Europa IMMAF (2024) |} '''Paul Denis Navero''', ganet e 2002 e [[Roazhon]] <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/hexagone-mma-27-tout-savoir-sur-le-premier-combat-professionnel-du-rennais-paul-dena-19a20626-1fbb-11f0-bf67-a97478b86af6</ref>, lesanvet '''Paul Dena''', a zo un emganner [[Mixed martial arts|MMA]] ha [[levezoner web]] breton. Bet eo bet kampion [[Bro-C'hall]] amatour e 2023 ha medalennet en arem e kampionadoù Europa 2024. Kroget eo gant ar vicher e [[Bourdel]] d'ar 24 a viz Mae 2025. == Yaouankiz == Ganet eo Paul Denas e Roazhon e 2002. Tapet en deus ur vachelouriezh skiantel, met goude bezañ bet gwelet ur film war [[Conor McGregor]] en deus bet c'hoant da vezañ un emganner MMA. D'an oad a 18 vloaz e oa aet kuit da Iwerzhon evit gourdoniñ er ''Straight Blast Gym Ireland'', penn lec'h McGregor. Eno en deus bet desket pep tra en ur vezañ trec'het garv alies e-kerzh emgannoù gourdoniñ. D'ar 14 a viz Gwengolo 2024 e oa deuet a-benn da lakaat KO ar Saoz Alex Andrews e [[Kolmar]] e doug pemp segondenn, ar pezh a chom ar rekord eus an MMA e Bro-C'hall <ref>https://www.ouest-france.fr/sport/mma/portrait-jetais-nul-je-servais-de-serpilliere-paul-dena-le-mma-comme-raison-de-vivre-d25e0e64-1a19-11f0-a759-74724e64dd56</ref>. == Sportour MMA == E c'hentañ krogad gwir a oa bet en [[Arkéa Arena]] e Bourdel d'ar 24 a viz Mae 2025, trec'h e oa bet war Saber Talmoust e TKO (paouez gant an tredeog) en eil round <ref>https://boxemag.ouest-france.fr/palmares/paul-denis-navero-mma/</ref>. == Daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * [https://www.instagram.com/pauldenisnavero/?hl=fr Instagram] * [https://www.youtube.com/@pauldenisnavero Chadenn Youtube ofisiel] {{DEFAULTSORT:Navero}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2002]] [[Rummad:Sportourien Breizh]] [[Rummad:Mixed martial arts]] m7azbh5jm0m3akkv33zmt7hf3gchekn 0 175325 2148246 2025-06-04T14:13:04Z Dishual 612 Dishual en deus kaset ar bajenn [[Paul Denis Navero]] da [[Paul Dena]] 2148246 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Paul Dena]] e1fb38rg6cp99uif7lmmwgnm236z0hi 0 175326 2148247 2025-06-04T14:24:17Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war Br..." 2148247 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Sevenerien SUA]] g1a13brtmi9j04re23jmitct4cg8ari 2148250 2148247 2025-06-04T14:27:33Z Fanchigo 14086 2148250 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Burns, Kenneth Lauren}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Sevenerien SUA]] 9kaolkx9zzm8sdbfyoaiebkgzxao0wt 2148252 2148250 2025-06-04T14:36:35Z Fanchigo 14086 2148252 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. == Efed Ken Burns == [[Restr:Ken Burns Effect demonstration.ogv|thumb|Ur skouer eus efed Ken Burns.]] An efed Ken Burns eo anv, e meziantoù evel [[iPhoto]], [[iMovie]] pe [[Final Cut Pro X]], un efed implijet er filmaozañ, ennañ un dalenn banoramek heuliet gant ur zoom war un elfenn resisoc'h. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Burns, Kenneth Lauren}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Sevenerien SUA]] poqbra5r5lmxho7yiyhecd99onegyz7 2148253 2148252 2025-06-04T14:37:55Z Fanchigo 14086 2148253 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. == Efed Ken Burns == [[Restr:Ken Burns effect.ogv|thumb|Ur skouer eus an efed Ken Burns.]] An efed Ken Burns eo anv, e meziantoù evel [[iPhoto]], [[iMovie]] pe [[Final Cut Pro X]], un efed implijet er filmaozañ, ennañ un dalenn banoramek heuliet gant ur zoom war un elfenn resisoc'h. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Burns, Kenneth Lauren}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Sevenerien SUA]] oizefg54697rxmw4hopdqugppeldm5w 2148254 2148253 2025-06-04T14:38:21Z Fanchigo 14086 2148254 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. == Efed Ken Burns == [[Restr:Ken Burns effect.ogv|thumb|Ur skouer eus an efed Ken Burns.]] An efed Ken Burns eo anv, e meziantoù evel [[iPhoto]], [[iMovie]] pe [[Final Cut Pro X]], un efed implijet er filmaozañ, ennañ un dalenn banoramek heuliet gant ur zoom war un elfenn resisoc'h. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Burns, Kenneth Lauren}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Filmaozerien SUA]] qfn9vnmufyn7a4ju4eqxdz48jnin5lm 2148255 2148254 2025-06-04T14:38:39Z Fanchigo 14086 2148255 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:2018KenBurns.jpg|dehou|220x220px]] '''Kenneth Lauren Burns''', ganet d'an 29 a viz Gouere 1953 e [[Brooklyn]] ([[New York (Stad)|New-York]]), zo ur sevener stadunanat, brudet evit e [[Teulfilm|deulfilmoù]] war istor, kevredigezh ha sevenadur ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. == Oberennoù brudetañ == E-mesk an teulfilmoù savet gant Ken Burns emañ : * ''[[The Civil War (stirad, 1990)|The Civil War]]'' (9 rann, 1990), war [[Brezel diabarzh Stadoù-Unanet Amerika|brezel diabarzh ar Stadoù-Unanet]]. * ''[[Baseball (stirad, 1994)|Baseball]]'' (9 rann, 1994) ; * ''[[Jazz (stirad, 2001)|Jazz]]'' (10 rann, 2001) ; * ''[[The War (stirad, 2007)|The War]]'' (7 rann, 2007), war an [[Eil Brezel-bed]], dre vuhez peder c'hêr stadunanat ; * ''[[The Vietnam War (stirad, 2017)|The Vietnam War]]'' (10 rann, 2017), war [[Brezel Viêt Nam]] ; * ''[[Country Music (stirad, 2019)|Country Music]]'' (8 rann, 2019), war ar sonerezh [[Sonerezh country|country]]. [[Restr:Ken Burns effect.ogv|thumb|Ur skouer eus an efed Ken Burns.]] == Efed Ken Burns == An efed Ken Burns eo anv, e meziantoù evel [[iPhoto]], [[iMovie]] pe [[Final Cut Pro X]], un efed implijet er filmaozañ, ennañ un dalenn banoramek heuliet gant ur zoom war un elfenn resisoc'h. == Liamm diavaez == * {{En}} [https://kenburns.com/ Lec'hienn ofisiel] {{DEFAULTSORT:Burns, Kenneth Lauren}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1953]] [[Rummad:Sevenerien teulfilmoù]] [[Rummad:Filmaozerien SUA]] 65nk910e9gvc2dajv39bfxdi5tbydt1 14 175327 2148249 2025-06-04T14:27:00Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Sevenerien]]" 2148249 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Sevenerien]] 4vnk3gvr06ve0gjq74voopq7mqfur2f 14 175328 2148251 2025-06-04T14:28:37Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Sevenerien dre vro]]" 2148251 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Sevenerien dre vro]] g2yzbbjvkucf494t6xq3qu0boki1qfs 0 175329 2148259 2025-06-04T15:19:27Z Louis Le Hen 78314 Krouidigezh ar bajenn, daoust ma chom al lodenn war ar MotoGP d'ober 2148259 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = Fabio Quartararo at the 2023 Japanese motorcycle Grand Prix.jpg | Niverenn = 20 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2015 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|20|Ebrel|1999}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[Petronas Yamaha SRT]] (2019-2020)<br/> [[Skeudenn:Flag of Japan.svg|20px]] [[Yamaha Motor Racing]] (2021-2025) | PB = 116 | Trec'hioù = 11 | Plasoù pol = 17 | Podiomoù = 32 | Bloavezhioù an titloù = 1 }} '''Fabio Quartararo''' , ganet d'an 20 a viz Ebrel [[1999]] e [[Nisa]] , zo ur reder motoioù gall o kemer perzh e Kampionad ar Bed MotoGP . Ar c'hentañ gall eo deuet da vezañ kampion ar bed er rummad-se.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Article https://www.lequipe.fr/Moto/Article/Fabio-quartararo-titre-en-moto-gp-une-si-longue-attente/1294751]</ref> == FIM CEV Moto3 == E 2013 e teuas da vezañ ar blenier yaouankañ o c'hounit kampionad CEV Moto3, hag an eil nann-spagnol.<ref>[https://www.nicematin.com/sport https://www.nicematin.com/sport/video-fabio-14-ans-nicois-et-champion-d-espagne-de-moto-357711]</ref> E [[2014]], re yaouank evit kemer perzh e Kampionad ar Bed Moto3, c'hwezek vloaz d'an izelañ, e kemeras perzh adarre e Kampionad CEV Moto3 war un Honda evit difenn e ditl. E miz Eost 2014, dindan nerzh HRC, a welas un dazont prometet e Fabio, e voe cheñchet ar reolenn a vir ouzh ur marc'heger da gemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh a-raok e c'hwezek vloaz. Adalek bremañ e c'hallfe ar re a c'hounezas ar CEV, deuet da vezañ ur c'hampionad Europa ivez dindan an anv "Campionad Etrebroadel CEV Repsol", kemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh Moto3 ne vern o oad. Gounezet en deus nav eus an unnek redadeg hag echuet en deus eil en div all. Er redadeg diwezhañ, merket gant gwalldaolioù niverus, e c'hounezas, dreist-holl a-enep blenierien a oa dija e kampionad ar bed evel Alexis Masbou ha John McPhee.<ref>[https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp/teams/monster-energy-yamaha-motogp/fabio-quartararo/]</ref> ==Moto3== ===2015 === D'an deiz kentañ eus an amprouennoù ofisiel a-raok ar c'houlzad 2015 e lakaas an amzer buanañ e Moto3, dirak ar re wellañ er c'hampionad, a oa koshoc'h ha barrekoc'h.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deja-en-tete/535414]</ref> D'an 12 a viz Ebrel 2015, er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag evit e eil kemer perzh e Moto3, e pignas war e gentañ podiom.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deuxieme-victoire-de-kent/550568]</ref> E Priz Bras Spagn, ar pevare redadeg eus e varregezh Moto3, e tistroas d'e gentañ plas war ar pal hag echuiñ a reas pevare er redadeg goude bezañ klasket tremen dreist ar c'horn diwezhañ.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com/moto3/ergebnisse/2015/session/spanien-gp-startaufstellung-20506.html]</ref> === 2016 === E-kerzh ar c'houlzad 2016 ez eas e-barzh ar skipailh Leopard evit bleniañ ur KTM<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/moto3 https://www.motorsport-magazin.com/moto3/news-219429-quartararo-wechselt-2016-zu-leopard-racing/]</ref>. Diaesoc'h e voe ar cheñchamant-se dre ma ne c'hounezas tamm podiom ebet. Kroget en deus mat gant un trede plas war ar rouedad e Katar met n'en deus ket adkavet ar c'hrogad kreñv-se.E-kreiz ar bloaz ne voe tapet nemet ur wech e-kerzh c'hwec'h redadeg, o echuiñ just dirak ar podiom en Aostria<ref>[https://www.motogp.com/fr/gp-results https://www.motogp.com/es/gp-results/2016/aut/moto3/rac/classification]</ref> ; adc'hoariet en deus an arvest-se e Malaysia. Unnek gwech en deus tapet poentoù er bloaz (e-keñver eizh e 2015) en ur echuiñ nav poent war-lerc'h ar bloaz a-raok ha daou boent war-lerc'h Philipp Öttl, a oa a-raok dezhañ er renkadur hollek. Echuiñ a reas ar c'houlzad pell war-lerc'h e genskipailh Team Leopard, Joan Mir (5vet gant 144 poent ha gwellañ nevez-deuet) hag Andrea Locatelli (9vet gant 96 poent). == Moto2 == ===2017=== Evit ar c'houlzad 2017 en deus sinet gant Sito Pons e Moto2, e-lec'h Álex Rins a oa aet kuit evit Suzuki e MotoGP.<ref>[https://www.speedweek.com/moto2/news https://www.speedweek.com/moto2/news/103355/Fabio-Quartararo-in-Moto2-Kann-2017-kaum-erwarten.html]</ref> Diaes eo bet ar c'houlzad-mañ, gant ur seizhvet plas e Katar. Adc'hoari a reas an arvest-se e Priz Bras Katalonia ; ha graet en deus ar memes tra e Malaysia. E zisoc'h gwellañ eo ar c'hwec'hvet plas e San Marino.<ref>[https://www.paddock-gp.com/de https://www.paddock-gp.com/de/qatargp-quartararo-Wir-haben-das-Diablo-gefunden/]</ref> ===2018=== E 2018 en deus bleniet evit Speed ​​fiUp Racing, erlec'hiet Simone Corsi, ha tapet en deus un trec'h war-lerc'h e Katalonia hag un eil plas en Izelvroioù. Gounezet en deus Priz Bras Japan met diskennet e voe goude ar redadeg abalamour d'ur gwask war ar bandennoù-rod a-dreñv a oa re izel gant 0,02 bar.<ref>[https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP- https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP-Japan-disqualifiziert.-Quartararo%2C-der-Sieg-geht-an-Bagnaia/]</ref> == MotoGP == === 2019-2020 : Petronas Yamaha SRT === Evit ar c'houlzad 2019 e kemer perzh Quartararo e skipailh Petronas Yamaha SRT MotoGP asambles gant Franco Morbidelli.<ref>[https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10 https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10/sommerbericht-fabio-quartararo-die-zukunft-beginnt-jetzt/301069]</ref> D'ar Sadorn 4 a viz Mae 2019, e-pad ar c'henstrivadegoù dibab evit Priz Bras ar Motoioù Spagn 2019, e oa bet tapet gantañ ar plas kentañ en e vuhez MotoGP, o vezañ ar blenier yaouankañ en istor o tizhout ar berzh-se, da ugent vloaz ha pevarzek devezh, o tistreiñ Marc Márquez.<ref>[https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05 https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05/motogp-le-francais-fabio-quartararo-devient-le-plus-jeune-pilote-a-decrocher-la-pole-position_5458419_3242.html]</ref> D'ar Sul 16 a viz Mezheven 2019 e oa aet da eil e Priz Bras Katalonia ha kemeret e oa bet e gentañ podiom MotoGP.<ref>[https://www.cyclenews.com/2019/06 https://www.cyclenews.com/2019/06/article/catalunya-motogp-results-2019/]</ref> D'an 29 a viz Kerzu 2019, en Assen e-pad ar c'henstrivadegoù evit MotoGP an Izelvroioù, e oa bet tapet gant Quartararo un eil plas war-lerc'h, o lakaat ur rekord nevez a-raok ar mare a oa bet dalc'het gant Márquez a-raok ; lakaet en deus ivez ar rekord nevez.<ref>[https://www.redbull.com/int-en https://www.redbull.com/int-en/motogp-netherlands-2019-race-report]</ref> E Priz Bras Malaysia e oa bet tapet gant Quartararo e bempvet plas e-pad e vuhez er rummad kentañ<ref>[https://www.redbull.com/int-en/ https://www.redbull.com/int-en/motogp-malaysia-2019-race-report]</ref> E miz Genver 2020 e oa bet embannet e kemere perzh e skipailh ofisiel Yamaha evit 2021 ha 2022 ma kemerfe perzh gant Maverick Viñales evit kemer plas Valentino Rossi.<ref>[https://fr.motorsport.com/motogp/news https://fr.motorsport.com/motogp/news/quartararo-vinales-equipe-officielle-yamaha-2021/4677936/]</ref> D'an 18 a viz Kerzu 2020, e troiad Jerez e Spagn evit Priz Bras kentañ ar c'houlzad, e oa bet tizhet e blas kentañ gant Fabio Quartararo. An deiz war-lerc'h, en ur redadeg merket gant ur gwallzarvoud doubl ha gloazet Marc Márquez, e c'hounezas ar blenier gall e drec'h kentañ e MotoGP, ar c'hentañ ivez evit e skipailh Petronas Yamaha SRT hag ur skipailh loarell Yamaha e MotoGP.<ref>[https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19 https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19/quartararo-siegt-in-jerez-marc-marquez-sturzt-schwer/160848]</ref> Ar sizhun war-lerc'h e voe tapet ur plas all gant Fabio evit an eil redadeg e Jerez. Goude ur penn-kentañ mat e chomas dic'hortoz betek ar fin, o tapout e eil trec'h war-lerc'h hag o vont betek penn ar renkadur da c'hortoz, dek poent dirak Maverick Viñales.<ref>[https://www.motorcyclenews.com/sport https://www.motorcyclenews.com/sport/motogp/2020/july/andalucia-gp-jerez/]</ref> Quartararo a echuas eizhvet a-benn ar fin e-kerzh ar c'houlzad 2020, ma c'hounezas e genskipailh Moto3 kozh Joan Mir e gentañ titl kampionad ar bed.<ref>[https://www.motorsport.com/motogp https://www.motorsport.com/motogp/standings/2020/]</ref> === 2021-2025 : Yamaha Motor Racing === En eil redadeg, e Doha, e c'hounezas Fabio Quartararo ar redadeg ha, gant e genvroad Johann Zarco, e c'hounezas un trec'h doubl gall na oa ket bet gwelet abaoe 1954. En trede tro ar c'hampionad e Portimão, Fabio Quartararo a gemeras ar pol position hag a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h.Evit e Priz Bras e ti-kêr e Bugatti Circuit e Le Mans e oa bet tapet gantañ e drede plas war-lerc'h, ha goude ur redadeg banniel-da-banniel e oa bet tapet an trede plas gant Fabio Quartararo er Priz Bras hag e penn ar c'hampionad war-lerc'h e genvroad Johann Zarco ha Jack Miller, a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h ar c'houlzad.D'ar 24 a viz Here 2021 e teuas Fabio Quartararo da vezañ ar c'hentañ gall en istor da vezañ kurunennet kampion ar bed MotoGP.<ref>[https://www.1000ps.de/ https://www.1000ps.de/racingbericht-3008611-motogp-2021-fabio-quartararo-ist-weltmeister]</ref> == Disoc'hoù == {| class="wikitable" !Bloavezh !Rummad !Skipailhoù !Moto !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2015 |Moto3 | align="left" |Estrella Galicia 0,0 |[[Honda]] |13 | | | | |{{Vet}} |- |2016 |Moto3 |Team Leopard Racing |KTM |18 | | | | |{{Vet}} |- |2017 |Moto2 | Pons HP40 |Kalex |18 | | | | |{{Vet}} |- |2018 |Moto2 | Speed Up Racing |Speed Up |18 | | | | |{{Vet}} |- |2019 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2020 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2021 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2022 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2023 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2024 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2025 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |} == Daveennoù == 7p0tc85guhm4466e7c3fqjdcb04w2g4 2148266 2148259 2025-06-04T15:50:00Z Fanchigo 14086 2148266 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = Fabio Quartararo at the 2023 Japanese motorcycle Grand Prix.jpg | Niverenn = 20 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2015 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|20|Ebrel|1999}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[Petronas Yamaha SRT]] (2019-2020)<br/> [[Skeudenn:Flag of Japan.svg|20px]] [[Yamaha Motor Racing]] (2021-2025) | PB = 116 | Trec'hioù = 11 | Plasoù pol = 17 | Podiomoù = 32 | Bloavezhioù an titloù = 1 }} '''Fabio Quartararo''', ganet d'an 20 a viz Ebrel [[1999]] e [[Nisa]] ([[Alpoù-an-Arvor]], [[Bro-C'hall]]), zo ur reder motoioù gall hag a gemer perzh e Kampionad ar Bed MotoGP. Ar c'hentañ gall eo deuet da vezañ kampion ar bed er rummad-se<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Article https://www.lequipe.fr/Moto/Article/Fabio-quartararo-titre-en-moto-gp-une-si-longue-attente/1294751]</ref>. == FIM CEV Moto3 == E 2013 e teuas da vezañ ar blenier yaouankañ o c'hounit kampionad CEV Moto3, hag an eil nann-spagnolat<ref>[https://www.nicematin.com/sport https://www.nicematin.com/sport/video-fabio-14-ans-nicois-et-champion-d-espagne-de-moto-357711]</ref>. E [[2014]], re yaouank evit kemer perzh e Kampionad ar Bed Moto3, c'hwezek vloaz d'an izelañ, e kemeras perzh adarre e Kampionad CEV Moto3 war un Honda evit difenn e ditl. E miz Eost 2014, dindan nerzh HRC, a welas un dazont prometet e Fabio, e voe cheñchet ar reolenn a vir ouzh ur marc'heger da gemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh a-raok e c'hwezek vloaz. Diwar neuze e c'hallas ar re a c'hounezas ar CEV, deuet da vezañ ur c'hampionad Europa ivez dindan an anv "Campionad Etrebroadel CEV Repsol", kemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh Moto3 ne vern o oad. Gounezet en deus nav eus an unnek redadeg hag echuet en deus eil en div all. Er redadeg diwezhañ, merket gant gwalldaolioù niverus, e c'hounezas, dreist-holl a-enep blenierien a oa dija e kampionad ar bed evel Alexis Masbou ha John McPhee.<ref>[https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp/teams/monster-energy-yamaha-motogp/fabio-quartararo/]</ref> ==Moto3== ===2015 === D'an deiz kentañ eus an amprouennoù ofisiel a-raok ar c'houlzad 2015 e lakaas an amzer buanañ e Moto3, dirak ar re wellañ er c'hampionad, a oa koshoc'h ha barrekoc'h.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deja-en-tete/535414]</ref> D'an 12 a viz Ebrel 2015, er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag evit e eil kemer perzh e Moto3, e pignas war e gentañ podiom.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deuxieme-victoire-de-kent/550568]</ref> E Priz Bras Spagn, ar pevare redadeg eus e varregezh Moto3, e tistroas d'e gentañ plas war ar pal hag echuiñ a reas pevare er redadeg goude bezañ klasket tremen dreist ar c'horn diwezhañ.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com/moto3/ergebnisse/2015/session/spanien-gp-startaufstellung-20506.html]</ref> === 2016 === E-kerzh ar c'houlzad 2016 ez eas e-barzh ar skipailh Leopard evit bleniañ ur KTM<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/moto3 https://www.motorsport-magazin.com/moto3/news-219429-quartararo-wechselt-2016-zu-leopard-racing/]</ref>. Diaesoc'h e voe ar cheñchamant-se dre ma ne c'hounezas tamm podiom ebet. Kroget en deus mat gant un trede plas war ar rouedad e Katar met n'en deus ket adkavet ar c'hrogad kreñv-se.E-kreiz ar bloaz ne voe tapet nemet ur wech e-kerzh c'hwec'h redadeg, o echuiñ just dirak ar podiom en Aostria<ref>[https://www.motogp.com/fr/gp-results https://www.motogp.com/es/gp-results/2016/aut/moto3/rac/classification]</ref> ; adc'hoariet en deus an arvest-se e Malaysia. Unnek gwech en deus tapet poentoù er bloaz (e-keñver eizh e 2015) en ur echuiñ nav poent war-lerc'h ar bloaz a-raok ha daou boent war-lerc'h Philipp Öttl, a oa a-raok dezhañ er renkadur hollek. Echuiñ a reas ar c'houlzad pell war-lerc'h e genskipailh Team Leopard, Joan Mir (5vet gant 144 poent ha gwellañ nevez-deuet) hag Andrea Locatelli (9vet gant 96 poent). == Moto2 == ===2017=== Evit ar c'houlzad 2017 en deus sinet gant Sito Pons e Moto2, e-lec'h Álex Rins a oa aet kuit evit Suzuki e MotoGP.<ref>[https://www.speedweek.com/moto2/news https://www.speedweek.com/moto2/news/103355/Fabio-Quartararo-in-Moto2-Kann-2017-kaum-erwarten.html]</ref> Diaes eo bet ar c'houlzad-mañ, gant ur seizhvet plas e Katar. Adc'hoari a reas an arvest-se e Priz Bras Katalonia ; ha graet en deus ar memes tra e Malaysia. E zisoc'h gwellañ eo ar c'hwec'hvet plas e San Marino.<ref>[https://www.paddock-gp.com/de https://www.paddock-gp.com/de/qatargp-quartararo-Wir-haben-das-Diablo-gefunden/]</ref> ===2018=== E 2018 en deus bleniet evit Speed ​​fiUp Racing, erlec'hiet Simone Corsi, ha tapet en deus un trec'h war-lerc'h e Katalonia hag un eil plas en Izelvroioù. Gounezet en deus Priz Bras Japan met diskennet e voe goude ar redadeg abalamour d'ur gwask war ar bandennoù-rod a-dreñv a oa re izel gant 0,02 bar.<ref>[https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP- https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP-Japan-disqualifiziert.-Quartararo%2C-der-Sieg-geht-an-Bagnaia/]</ref> == MotoGP == === 2019-2020 : Petronas Yamaha SRT === Evit ar c'houlzad 2019 e kemer perzh Quartararo e skipailh Petronas Yamaha SRT MotoGP asambles gant Franco Morbidelli.<ref>[https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10 https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10/sommerbericht-fabio-quartararo-die-zukunft-beginnt-jetzt/301069]</ref> D'ar Sadorn 4 a viz Mae 2019, e-pad ar c'henstrivadegoù dibab evit Priz Bras ar Motoioù Spagn 2019, e oa bet tapet gantañ ar plas kentañ en e vuhez MotoGP, o vezañ ar blenier yaouankañ en istor o tizhout ar berzh-se, da ugent vloaz ha pevarzek devezh, o tistreiñ Marc Márquez.<ref>[https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05 https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05/motogp-le-francais-fabio-quartararo-devient-le-plus-jeune-pilote-a-decrocher-la-pole-position_5458419_3242.html]</ref> D'ar Sul 16 a viz Mezheven 2019 e oa aet da eil e Priz Bras Katalonia ha kemeret e oa bet e gentañ podiom MotoGP.<ref>[https://www.cyclenews.com/2019/06 https://www.cyclenews.com/2019/06/article/catalunya-motogp-results-2019/]</ref> D'an 29 a viz Kerzu 2019, en Assen e-pad ar c'henstrivadegoù evit MotoGP an Izelvroioù, e oa bet tapet gant Quartararo un eil plas war-lerc'h, o lakaat ur rekord nevez a-raok ar mare a oa bet dalc'het gant Márquez a-raok ; lakaet en deus ivez ar rekord nevez.<ref>[https://www.redbull.com/int-en https://www.redbull.com/int-en/motogp-netherlands-2019-race-report]</ref> E Priz Bras Malaysia e oa bet tapet gant Quartararo e bempvet plas e-pad e vuhez er rummad kentañ<ref>[https://www.redbull.com/int-en/ https://www.redbull.com/int-en/motogp-malaysia-2019-race-report]</ref> E miz Genver 2020 e oa bet embannet e kemere perzh e skipailh ofisiel Yamaha evit 2021 ha 2022 ma kemerfe perzh gant Maverick Viñales evit kemer plas Valentino Rossi.<ref>[https://fr.motorsport.com/motogp/news https://fr.motorsport.com/motogp/news/quartararo-vinales-equipe-officielle-yamaha-2021/4677936/]</ref> D'an 18 a viz Kerzu 2020, e troiad Jerez e Spagn evit Priz Bras kentañ ar c'houlzad, e oa bet tizhet e blas kentañ gant Fabio Quartararo. An deiz war-lerc'h, en ur redadeg merket gant ur gwallzarvoud doubl ha gloazet Marc Márquez, e c'hounezas ar blenier gall e drec'h kentañ e MotoGP, ar c'hentañ ivez evit e skipailh Petronas Yamaha SRT hag ur skipailh loarell Yamaha e MotoGP.<ref>[https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19 https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19/quartararo-siegt-in-jerez-marc-marquez-sturzt-schwer/160848]</ref> Ar sizhun war-lerc'h e voe tapet ur plas all gant Fabio evit an eil redadeg e Jerez. Goude ur penn-kentañ mat e chomas dic'hortoz betek ar fin, o tapout e eil trec'h war-lerc'h hag o vont betek penn ar renkadur da c'hortoz, dek poent dirak Maverick Viñales.<ref>[https://www.motorcyclenews.com/sport https://www.motorcyclenews.com/sport/motogp/2020/july/andalucia-gp-jerez/]</ref> Quartararo a echuas eizhvet a-benn ar fin e-kerzh ar c'houlzad 2020, ma c'hounezas e genskipailh Moto3 kozh Joan Mir e gentañ titl kampionad ar bed.<ref>[https://www.motorsport.com/motogp https://www.motorsport.com/motogp/standings/2020/]</ref> === 2021-2025 : Yamaha Motor Racing === En eil redadeg, e Doha, e c'hounezas Fabio Quartararo ar redadeg ha, gant e genvroad Johann Zarco, e c'hounezas un trec'h doubl gall na oa ket bet gwelet abaoe 1954. En trede tro ar c'hampionad e Portimão, Fabio Quartararo a gemeras ar pol position hag a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h.Evit e Priz Bras e ti-kêr e Bugatti Circuit e Le Mans e oa bet tapet gantañ e drede plas war-lerc'h, ha goude ur redadeg banniel-da-banniel e oa bet tapet an trede plas gant Fabio Quartararo er Priz Bras hag e penn ar c'hampionad war-lerc'h e genvroad Johann Zarco ha Jack Miller, a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h ar c'houlzad.D'ar 24 a viz Here 2021 e teuas Fabio Quartararo da vezañ ar c'hentañ gall en istor da vezañ kurunennet kampion ar bed MotoGP.<ref>[https://www.1000ps.de/ https://www.1000ps.de/racingbericht-3008611-motogp-2021-fabio-quartararo-ist-weltmeister]</ref> == Disoc'hoù == {| class="wikitable" !Bloavezh !Rummad !Skipailhoù !Moto !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2015 |Moto3 | align="left" |Estrella Galicia 0,0 |[[Honda]] |13 | | | | |{{Vet}} |- |2016 |Moto3 |Team Leopard Racing |KTM |18 | | | | |{{Vet}} |- |2017 |Moto2 | Pons HP40 |Kalex |18 | | | | |{{Vet}} |- |2018 |Moto2 | Speed Up Racing |Speed Up |18 | | | | |{{Vet}} |- |2019 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2020 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2021 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2022 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2023 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2024 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2025 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |} == Daveennoù == 760i4aobwns6t5z3qqwwio6l17bghul 2148267 2148266 2025-06-04T15:51:59Z Fanchigo 14086 2148267 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = [[Restr:Fabio Quartararo at the 2023 Japanese motorcycle Grand Prix.jpg|150px|center]] | Niverenn = 20 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2015 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|20|Ebrel|1999}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[Petronas Yamaha SRT]] (2019-2020)<br/> [[Skeudenn:Flag of Japan.svg|20px]] [[Yamaha Motor Racing]] (2021-2025) | PB = 116 | Trec'hioù = 11 | Plasoù pol = 17 | Podiomoù = 32 | Bloavezhioù an titloù = 1 }} '''Fabio Quartararo''', ganet d'an 20 a viz Ebrel [[1999]] e [[Nisa]] ([[Alpoù-an-Arvor]], [[Bro-C'hall]]), zo ur reder motoioù gall hag a gemer perzh e Kampionad ar Bed MotoGP. Ar c'hentañ gall eo deuet da vezañ kampion ar bed er rummad-se<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Article https://www.lequipe.fr/Moto/Article/Fabio-quartararo-titre-en-moto-gp-une-si-longue-attente/1294751]</ref>. == FIM CEV Moto3 == E 2013 e teuas da vezañ ar blenier yaouankañ o c'hounit kampionad CEV Moto3, hag an eil nann-spagnolat<ref>[https://www.nicematin.com/sport https://www.nicematin.com/sport/video-fabio-14-ans-nicois-et-champion-d-espagne-de-moto-357711]</ref>. E [[2014]], re yaouank evit kemer perzh e Kampionad ar Bed Moto3, c'hwezek vloaz d'an izelañ, e kemeras perzh adarre e Kampionad CEV Moto3 war un Honda evit difenn e ditl. E miz Eost 2014, dindan nerzh HRC, a welas un dazont prometet e Fabio, e voe cheñchet ar reolenn a vir ouzh ur marc'heger da gemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh a-raok e c'hwezek vloaz. Diwar neuze e c'hallas ar re a c'hounezas ar CEV, deuet da vezañ ur c'hampionad Europa ivez dindan an anv "Campionad Etrebroadel CEV Repsol", kemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh Moto3 ne vern o oad. Gounezet en deus nav eus an unnek redadeg hag echuet en deus eil en div all. Er redadeg diwezhañ, merket gant gwalldaolioù niverus, e c'hounezas, dreist-holl a-enep blenierien a oa dija e kampionad ar bed evel Alexis Masbou ha John McPhee.<ref>[https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp/teams/monster-energy-yamaha-motogp/fabio-quartararo/]</ref> ==Moto3== ===2015 === D'an deiz kentañ eus an amprouennoù ofisiel a-raok ar c'houlzad 2015 e lakaas an amzer buanañ e Moto3, dirak ar re wellañ er c'hampionad, a oa koshoc'h ha barrekoc'h.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deja-en-tete/535414]</ref> D'an 12 a viz Ebrel 2015, er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag evit e eil kemer perzh e Moto3, e pignas war e gentañ podiom.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deuxieme-victoire-de-kent/550568]</ref> E Priz Bras Spagn, ar pevare redadeg eus e varregezh Moto3, e tistroas d'e gentañ plas war ar pal hag echuiñ a reas pevare er redadeg goude bezañ klasket tremen dreist ar c'horn diwezhañ.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com/moto3/ergebnisse/2015/session/spanien-gp-startaufstellung-20506.html]</ref> === 2016 === E-kerzh ar c'houlzad 2016 ez eas e-barzh ar skipailh Leopard evit bleniañ ur KTM<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/moto3 https://www.motorsport-magazin.com/moto3/news-219429-quartararo-wechselt-2016-zu-leopard-racing/]</ref>. Diaesoc'h e voe ar cheñchamant-se dre ma ne c'hounezas tamm podiom ebet. Kroget en deus mat gant un trede plas war ar rouedad e Katar met n'en deus ket adkavet ar c'hrogad kreñv-se.E-kreiz ar bloaz ne voe tapet nemet ur wech e-kerzh c'hwec'h redadeg, o echuiñ just dirak ar podiom en Aostria<ref>[https://www.motogp.com/fr/gp-results https://www.motogp.com/es/gp-results/2016/aut/moto3/rac/classification]</ref> ; adc'hoariet en deus an arvest-se e Malaysia. Unnek gwech en deus tapet poentoù er bloaz (e-keñver eizh e 2015) en ur echuiñ nav poent war-lerc'h ar bloaz a-raok ha daou boent war-lerc'h Philipp Öttl, a oa a-raok dezhañ er renkadur hollek. Echuiñ a reas ar c'houlzad pell war-lerc'h e genskipailh Team Leopard, Joan Mir (5vet gant 144 poent ha gwellañ nevez-deuet) hag Andrea Locatelli (9vet gant 96 poent). == Moto2 == ===2017=== Evit ar c'houlzad 2017 en deus sinet gant Sito Pons e Moto2, e-lec'h Álex Rins a oa aet kuit evit Suzuki e MotoGP.<ref>[https://www.speedweek.com/moto2/news https://www.speedweek.com/moto2/news/103355/Fabio-Quartararo-in-Moto2-Kann-2017-kaum-erwarten.html]</ref> Diaes eo bet ar c'houlzad-mañ, gant ur seizhvet plas e Katar. Adc'hoari a reas an arvest-se e Priz Bras Katalonia ; ha graet en deus ar memes tra e Malaysia. E zisoc'h gwellañ eo ar c'hwec'hvet plas e San Marino.<ref>[https://www.paddock-gp.com/de https://www.paddock-gp.com/de/qatargp-quartararo-Wir-haben-das-Diablo-gefunden/]</ref> ===2018=== E 2018 en deus bleniet evit Speed ​​fiUp Racing, erlec'hiet Simone Corsi, ha tapet en deus un trec'h war-lerc'h e Katalonia hag un eil plas en Izelvroioù. Gounezet en deus Priz Bras Japan met diskennet e voe goude ar redadeg abalamour d'ur gwask war ar bandennoù-rod a-dreñv a oa re izel gant 0,02 bar.<ref>[https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP- https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP-Japan-disqualifiziert.-Quartararo%2C-der-Sieg-geht-an-Bagnaia/]</ref> == MotoGP == === 2019-2020 : Petronas Yamaha SRT === Evit ar c'houlzad 2019 e kemer perzh Quartararo e skipailh Petronas Yamaha SRT MotoGP asambles gant Franco Morbidelli.<ref>[https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10 https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10/sommerbericht-fabio-quartararo-die-zukunft-beginnt-jetzt/301069]</ref> D'ar Sadorn 4 a viz Mae 2019, e-pad ar c'henstrivadegoù dibab evit Priz Bras ar Motoioù Spagn 2019, e oa bet tapet gantañ ar plas kentañ en e vuhez MotoGP, o vezañ ar blenier yaouankañ en istor o tizhout ar berzh-se, da ugent vloaz ha pevarzek devezh, o tistreiñ Marc Márquez.<ref>[https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05 https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05/motogp-le-francais-fabio-quartararo-devient-le-plus-jeune-pilote-a-decrocher-la-pole-position_5458419_3242.html]</ref> D'ar Sul 16 a viz Mezheven 2019 e oa aet da eil e Priz Bras Katalonia ha kemeret e oa bet e gentañ podiom MotoGP.<ref>[https://www.cyclenews.com/2019/06 https://www.cyclenews.com/2019/06/article/catalunya-motogp-results-2019/]</ref> D'an 29 a viz Kerzu 2019, en Assen e-pad ar c'henstrivadegoù evit MotoGP an Izelvroioù, e oa bet tapet gant Quartararo un eil plas war-lerc'h, o lakaat ur rekord nevez a-raok ar mare a oa bet dalc'het gant Márquez a-raok ; lakaet en deus ivez ar rekord nevez.<ref>[https://www.redbull.com/int-en https://www.redbull.com/int-en/motogp-netherlands-2019-race-report]</ref> E Priz Bras Malaysia e oa bet tapet gant Quartararo e bempvet plas e-pad e vuhez er rummad kentañ<ref>[https://www.redbull.com/int-en/ https://www.redbull.com/int-en/motogp-malaysia-2019-race-report]</ref> E miz Genver 2020 e oa bet embannet e kemere perzh e skipailh ofisiel Yamaha evit 2021 ha 2022 ma kemerfe perzh gant Maverick Viñales evit kemer plas Valentino Rossi.<ref>[https://fr.motorsport.com/motogp/news https://fr.motorsport.com/motogp/news/quartararo-vinales-equipe-officielle-yamaha-2021/4677936/]</ref> D'an 18 a viz Kerzu 2020, e troiad Jerez e Spagn evit Priz Bras kentañ ar c'houlzad, e oa bet tizhet e blas kentañ gant Fabio Quartararo. An deiz war-lerc'h, en ur redadeg merket gant ur gwallzarvoud doubl ha gloazet Marc Márquez, e c'hounezas ar blenier gall e drec'h kentañ e MotoGP, ar c'hentañ ivez evit e skipailh Petronas Yamaha SRT hag ur skipailh loarell Yamaha e MotoGP.<ref>[https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19 https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19/quartararo-siegt-in-jerez-marc-marquez-sturzt-schwer/160848]</ref> Ar sizhun war-lerc'h e voe tapet ur plas all gant Fabio evit an eil redadeg e Jerez. Goude ur penn-kentañ mat e chomas dic'hortoz betek ar fin, o tapout e eil trec'h war-lerc'h hag o vont betek penn ar renkadur da c'hortoz, dek poent dirak Maverick Viñales.<ref>[https://www.motorcyclenews.com/sport https://www.motorcyclenews.com/sport/motogp/2020/july/andalucia-gp-jerez/]</ref> Quartararo a echuas eizhvet a-benn ar fin e-kerzh ar c'houlzad 2020, ma c'hounezas e genskipailh Moto3 kozh Joan Mir e gentañ titl kampionad ar bed.<ref>[https://www.motorsport.com/motogp https://www.motorsport.com/motogp/standings/2020/]</ref> === 2021-2025 : Yamaha Motor Racing === En eil redadeg, e Doha, e c'hounezas Fabio Quartararo ar redadeg ha, gant e genvroad Johann Zarco, e c'hounezas un trec'h doubl gall na oa ket bet gwelet abaoe 1954. En trede tro ar c'hampionad e Portimão, Fabio Quartararo a gemeras ar pol position hag a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h.Evit e Priz Bras e ti-kêr e Bugatti Circuit e Le Mans e oa bet tapet gantañ e drede plas war-lerc'h, ha goude ur redadeg banniel-da-banniel e oa bet tapet an trede plas gant Fabio Quartararo er Priz Bras hag e penn ar c'hampionad war-lerc'h e genvroad Johann Zarco ha Jack Miller, a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h ar c'houlzad.D'ar 24 a viz Here 2021 e teuas Fabio Quartararo da vezañ ar c'hentañ gall en istor da vezañ kurunennet kampion ar bed MotoGP.<ref>[https://www.1000ps.de/ https://www.1000ps.de/racingbericht-3008611-motogp-2021-fabio-quartararo-ist-weltmeister]</ref> == Disoc'hoù == {| class="wikitable" !Bloavezh !Rummad !Skipailhoù !Moto !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2015 |Moto3 | align="left" |Estrella Galicia 0,0 |[[Honda]] |13 | | | | |{{Vet}} |- |2016 |Moto3 |Team Leopard Racing |KTM |18 | | | | |{{Vet}} |- |2017 |Moto2 | Pons HP40 |Kalex |18 | | | | |{{Vet}} |- |2018 |Moto2 | Speed Up Racing |Speed Up |18 | | | | |{{Vet}} |- |2019 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2020 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2021 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2022 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2023 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2024 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2025 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |} == Daveennoù == 522diwctvkf1papxs38w2ggbug3ncx1 2148268 2148267 2025-06-04T15:52:56Z Fanchigo 14086 2148268 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = [[Restr:Fabio Quartararo at the 2023 Japanese motorcycle Grand Prix.jpg|150px|center]] | Niverenn = 20 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2015 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|20|Ebrel|1999}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[Petronas Yamaha SRT]] (2019-2020)<br/> [[Skeudenn:Flag of Japan.svg|20px]] [[Yamaha Motor Racing]] (2021-2025) | PB = 116 | Trec'hioù = 11 | Plasoù pol = 17 | Podiomoù = 32 | Bloavezhioù an titloù = 1 }} '''Fabio Quartararo''', ganet d'an 20 a viz Ebrel [[1999]] e [[Nisa]] ([[Alpoù-an-Arvor]], [[Bro-C'hall]]), zo ur reder motoioù gall hag a gemer perzh e Kampionad ar Bed MotoGP. Ar c'hentañ gall eo deuet da vezañ kampion ar bed er rummad-se<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Article https://www.lequipe.fr/Moto/Article/Fabio-quartararo-titre-en-moto-gp-une-si-longue-attente/1294751]</ref>. == FIM CEV Moto3 == E 2013 e teuas da vezañ ar blenier yaouankañ o c'hounit kampionad CEV Moto3, hag an eil nann-spagnolat<ref>[https://www.nicematin.com/sport https://www.nicematin.com/sport/video-fabio-14-ans-nicois-et-champion-d-espagne-de-moto-357711]</ref>. E [[2014]], re yaouank evit kemer perzh e Kampionad ar Bed Moto3, c'hwezek vloaz d'an izelañ, e kemeras perzh adarre e Kampionad CEV Moto3 war un Honda evit difenn e ditl. E miz Eost 2014, dindan nerzh HRC, a welas un dazont prometet e Fabio, e voe cheñchet ar reolenn a vir ouzh ur marc'heger da gemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh a-raok e c'hwezek vloaz. Diwar neuze e c'hallas ar re a c'hounezas ar CEV, deuet da vezañ ur c'hampionad Europa ivez dindan an anv "Campionad Etrebroadel CEV Repsol", kemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh Moto3 ne vern o oad. Gounezet en deus nav eus an unnek redadeg hag echuet en deus eil en div all. Er redadeg diwezhañ, merket gant gwalldaolioù niverus, e c'hounezas, dreist-holl a-enep blenierien a oa dija e kampionad ar bed evel Alexis Masbou ha John McPhee.<ref>[https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp/teams/monster-energy-yamaha-motogp/fabio-quartararo/]</ref> ==Moto3== ===2015 === D'an deiz kentañ eus an amprouennoù ofisiel a-raok ar c'houlzad 2015 e lakaas an amzer buanañ e Moto3, dirak ar re wellañ er c'hampionad, a oa koshoc'h ha barrekoc'h.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deja-en-tete/535414]</ref> D'an 12 a viz Ebrel 2015, er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag evit e eil kemer perzh e Moto3, e pignas war e gentañ podiom.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deuxieme-victoire-de-kent/550568]</ref> E Priz Bras Spagn, ar pevare redadeg eus e varregezh Moto3, e tistroas d'e gentañ plas war ar pal hag echuiñ a reas pevare er redadeg goude bezañ klasket tremen dreist ar c'horn diwezhañ.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com/moto3/ergebnisse/2015/session/spanien-gp-startaufstellung-20506.html]</ref> === 2016 === E-kerzh ar c'houlzad 2016 ez eas e-barzh ar skipailh Leopard evit bleniañ ur KTM<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/moto3 https://www.motorsport-magazin.com/moto3/news-219429-quartararo-wechselt-2016-zu-leopard-racing/]</ref>. Diaesoc'h e voe ar cheñchamant-se dre ma ne c'hounezas tamm podiom ebet. Kroget en deus mat gant un trede plas war ar rouedad e Katar met n'en deus ket adkavet ar c'hrogad kreñv-se.E-kreiz ar bloaz ne voe tapet nemet ur wech e-kerzh c'hwec'h redadeg, o echuiñ just dirak ar podiom en Aostria<ref>[https://www.motogp.com/fr/gp-results https://www.motogp.com/es/gp-results/2016/aut/moto3/rac/classification]</ref> ; adc'hoariet en deus an arvest-se e Malaysia. Unnek gwech en deus tapet poentoù er bloaz (e-keñver eizh e 2015) en ur echuiñ nav poent war-lerc'h ar bloaz a-raok ha daou boent war-lerc'h Philipp Öttl, a oa a-raok dezhañ er renkadur hollek. Echuiñ a reas ar c'houlzad pell war-lerc'h e genskipailh Team Leopard, Joan Mir (5vet gant 144 poent ha gwellañ nevez-deuet) hag Andrea Locatelli (9vet gant 96 poent). == Moto2 == ===2017=== Evit ar c'houlzad 2017 en deus sinet gant Sito Pons e Moto2, e-lec'h Álex Rins a oa aet kuit evit Suzuki e MotoGP.<ref>[https://www.speedweek.com/moto2/news https://www.speedweek.com/moto2/news/103355/Fabio-Quartararo-in-Moto2-Kann-2017-kaum-erwarten.html]</ref> Diaes eo bet ar c'houlzad-mañ, gant ur seizhvet plas e Katar. Adc'hoari a reas an arvest-se e Priz Bras Katalonia ; ha graet en deus ar memes tra e Malaysia. E zisoc'h gwellañ eo ar c'hwec'hvet plas e San Marino.<ref>[https://www.paddock-gp.com/de https://www.paddock-gp.com/de/qatargp-quartararo-Wir-haben-das-Diablo-gefunden/]</ref> ===2018=== E 2018 en deus bleniet evit Speed ​​fiUp Racing, erlec'hiet Simone Corsi, ha tapet en deus un trec'h war-lerc'h e Katalonia hag un eil plas en Izelvroioù. Gounezet en deus Priz Bras Japan met diskennet e voe goude ar redadeg abalamour d'ur gwask war ar bandennoù-rod a-dreñv a oa re izel gant 0,02 bar.<ref>[https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP- https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP-Japan-disqualifiziert.-Quartararo%2C-der-Sieg-geht-an-Bagnaia/]</ref> == MotoGP == === 2019-2020 : Petronas Yamaha SRT === Evit ar c'houlzad 2019 e kemer perzh Quartararo e skipailh Petronas Yamaha SRT MotoGP asambles gant Franco Morbidelli.<ref>[https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10 https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10/sommerbericht-fabio-quartararo-die-zukunft-beginnt-jetzt/301069]</ref> D'ar Sadorn 4 a viz Mae 2019, e-pad ar c'henstrivadegoù dibab evit Priz Bras ar Motoioù Spagn 2019, e oa bet tapet gantañ ar plas kentañ en e vuhez MotoGP, o vezañ ar blenier yaouankañ en istor o tizhout ar berzh-se, da ugent vloaz ha pevarzek devezh, o tistreiñ Marc Márquez.<ref>[https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05 https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05/motogp-le-francais-fabio-quartararo-devient-le-plus-jeune-pilote-a-decrocher-la-pole-position_5458419_3242.html]</ref> D'ar Sul 16 a viz Mezheven 2019 e oa aet da eil e Priz Bras Katalonia ha kemeret e oa bet e gentañ podiom MotoGP.<ref>[https://www.cyclenews.com/2019/06 https://www.cyclenews.com/2019/06/article/catalunya-motogp-results-2019/]</ref> D'an 29 a viz Kerzu 2019, en Assen e-pad ar c'henstrivadegoù evit MotoGP an Izelvroioù, e oa bet tapet gant Quartararo un eil plas war-lerc'h, o lakaat ur rekord nevez a-raok ar mare a oa bet dalc'het gant Márquez a-raok ; lakaet en deus ivez ar rekord nevez.<ref>[https://www.redbull.com/int-en https://www.redbull.com/int-en/motogp-netherlands-2019-race-report]</ref> E Priz Bras Malaysia e oa bet tapet gant Quartararo e bempvet plas e-pad e vuhez er rummad kentañ<ref>[https://www.redbull.com/int-en/ https://www.redbull.com/int-en/motogp-malaysia-2019-race-report]</ref> E miz Genver 2020 e oa bet embannet e kemere perzh e skipailh ofisiel Yamaha evit 2021 ha 2022 ma kemerfe perzh gant Maverick Viñales evit kemer plas Valentino Rossi.<ref>[https://fr.motorsport.com/motogp/news https://fr.motorsport.com/motogp/news/quartararo-vinales-equipe-officielle-yamaha-2021/4677936/]</ref> D'an 18 a viz Kerzu 2020, e troiad Jerez e Spagn evit Priz Bras kentañ ar c'houlzad, e oa bet tizhet e blas kentañ gant Fabio Quartararo. An deiz war-lerc'h, en ur redadeg merket gant ur gwallzarvoud doubl ha gloazet Marc Márquez, e c'hounezas ar blenier gall e drec'h kentañ e MotoGP, ar c'hentañ ivez evit e skipailh Petronas Yamaha SRT hag ur skipailh loarell Yamaha e MotoGP.<ref>[https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19 https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19/quartararo-siegt-in-jerez-marc-marquez-sturzt-schwer/160848]</ref> Ar sizhun war-lerc'h e voe tapet ur plas all gant Fabio evit an eil redadeg e Jerez. Goude ur penn-kentañ mat e chomas dic'hortoz betek ar fin, o tapout e eil trec'h war-lerc'h hag o vont betek penn ar renkadur da c'hortoz, dek poent dirak Maverick Viñales.<ref>[https://www.motorcyclenews.com/sport https://www.motorcyclenews.com/sport/motogp/2020/july/andalucia-gp-jerez/]</ref> Quartararo a echuas eizhvet a-benn ar fin e-kerzh ar c'houlzad 2020, ma c'hounezas e genskipailh Moto3 kozh Joan Mir e gentañ titl kampionad ar bed.<ref>[https://www.motorsport.com/motogp https://www.motorsport.com/motogp/standings/2020/]</ref> === 2021-2025 : Yamaha Motor Racing === En eil redadeg, e Doha, e c'hounezas Fabio Quartararo ar redadeg ha, gant e genvroad Johann Zarco, e c'hounezas un trec'h doubl gall na oa ket bet gwelet abaoe 1954. En trede tro ar c'hampionad e Portimão, Fabio Quartararo a gemeras ar pol position hag a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h.Evit e Priz Bras e ti-kêr e Bugatti Circuit e Le Mans e oa bet tapet gantañ e drede plas war-lerc'h, ha goude ur redadeg banniel-da-banniel e oa bet tapet an trede plas gant Fabio Quartararo er Priz Bras hag e penn ar c'hampionad war-lerc'h e genvroad Johann Zarco ha Jack Miller, a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h ar c'houlzad.D'ar 24 a viz Here 2021 e teuas Fabio Quartararo da vezañ ar c'hentañ gall en istor da vezañ kurunennet kampion ar bed MotoGP.<ref>[https://www.1000ps.de/ https://www.1000ps.de/racingbericht-3008611-motogp-2021-fabio-quartararo-ist-weltmeister]</ref> == Disoc'hoù == {| class="wikitable" !Bloavezh !Rummad !Skipailhoù !Moto !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2015 |Moto3 | align="left" |Estrella Galicia 0,0 |[[Honda]] |13 | | | | |{{Vet}} |- |2016 |Moto3 |Team Leopard Racing |KTM |18 | | | | |{{Vet}} |- |2017 |Moto2 | Pons HP40 |Kalex |18 | | | | |{{Vet}} |- |2018 |Moto2 | Speed Up Racing |Speed Up |18 | | | | |{{Vet}} |- |2019 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2020 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2021 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2022 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2023 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2024 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2025 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |} == Daveennoù == <references /> [[Rummad:Ganedigezhioù 1999]] [[Rummad:Sportourien Bro-C'hall]] [[Rummad:Blenierien motoioù]] 3yq13f0qttxnt6jd0xq1dqo6psm66ob 2148277 2148268 2025-06-04T16:40:58Z 2A01:CB08:8760:C700:40D4:4B30:5F9A:5079 liamm diabarzh 2148277 wikitext text/x-wiki {{Infobox Blenier Formulenn 1 | skeudenn = [[Restr:Fabio Quartararo at the 2023 Japanese motorcycle Grand Prix.jpg|150px|center]] | Niverenn = 20 | Bloavezhioù o redek = Abaoe 2015 | Bro = {{Bro-C'hall}} | Deiziadoù = {{Deiziad|20|Ebrel|1999}} | Skipailhoù = [[Skeudenn:Flag of Malaysia.svg|20px]] [[Petronas Yamaha SRT]] (2019-2020)<br/> [[Skeudenn:Flag of Japan.svg|20px]] [[Yamaha Motor Racing]] (2021-2025) | PB = 116 | Trec'hioù = 11 | Plasoù pol = 17 | Podiomoù = 32 | Bloavezhioù an titloù = 1 }} '''Fabio Quartararo''', ganet d'an 20 a viz Ebrel [[1999]] e [[Nisa]] ([[Alpoù-an-Arvor]], [[Bro-C'hall]]), zo ur reder [[marc'h-tan|marc'hoù-tan]] gall hag a gemer perzh e Kampionad ar Bed MotoGP. Ar c'hentañ gall eo deuet da vezañ kampion ar bed er rummad-se<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Article https://www.lequipe.fr/Moto/Article/Fabio-quartararo-titre-en-moto-gp-une-si-longue-attente/1294751]</ref>. == FIM CEV Moto3 == E 2013 e teuas da vezañ ar blenier yaouankañ o c'hounit kampionad CEV Moto3, hag an eil nann-spagnolat<ref>[https://www.nicematin.com/sport https://www.nicematin.com/sport/video-fabio-14-ans-nicois-et-champion-d-espagne-de-moto-357711]</ref>. E [[2014]], re yaouank evit kemer perzh e Kampionad ar Bed Moto3, c'hwezek vloaz d'an izelañ, e kemeras perzh adarre e Kampionad CEV Moto3 war un Honda evit difenn e ditl. E miz Eost 2014, dindan nerzh HRC, a welas un dazont prometet e Fabio, e voe cheñchet ar reolenn a vir ouzh ur marc'heger da gemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh a-raok e c'hwezek vloaz. Diwar neuze e c'hallas ar re a c'hounezas ar CEV, deuet da vezañ ur c'hampionad Europa ivez dindan an anv "Campionad Etrebroadel CEV Repsol", kemer perzh e Kampionad ar Bed Tizh Moto3 ne vern o oad. Gounezet en deus nav eus an unnek redadeg hag echuet en deus eil en div all. Er redadeg diwezhañ, merket gant gwalldaolioù niverus, e c'hounezas, dreist-holl a-enep blenierien a oa dija e kampionad ar bed evel Alexis Masbou ha John McPhee.<ref>[https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp https://www.yamaha-racing.com/series/grand-prix/motogp/teams/monster-energy-yamaha-motogp/fabio-quartararo/]</ref> ==Moto3== ===2015 === D'an deiz kentañ eus an amprouennoù ofisiel a-raok ar c'houlzad 2015 e lakaas an amzer buanañ e Moto3, dirak ar re wellañ er c'hampionad, a oa koshoc'h ha barrekoc'h.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deja-en-tete/535414]</ref> D'an 12 a viz Ebrel 2015, er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]] hag evit e eil kemer perzh e Moto3, e pignas war e gentañ podiom.<ref>[https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites https://www.lequipe.fr/Moto/Actualites/Quartararo-deuxieme-victoire-de-kent/550568]</ref> E Priz Bras Spagn, ar pevare redadeg eus e varregezh Moto3, e tistroas d'e gentañ plas war ar pal hag echuiñ a reas pevare er redadeg goude bezañ klasket tremen dreist ar c'horn diwezhañ.<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/ https://www.motorsport-magazin.com/moto3/ergebnisse/2015/session/spanien-gp-startaufstellung-20506.html]</ref> === 2016 === E-kerzh ar c'houlzad 2016 ez eas e-barzh ar skipailh Leopard evit bleniañ ur KTM<ref>[https://www.motorsport-magazin.com/moto3 https://www.motorsport-magazin.com/moto3/news-219429-quartararo-wechselt-2016-zu-leopard-racing/]</ref>. Diaesoc'h e voe ar cheñchamant-se dre ma ne c'hounezas tamm podiom ebet. Kroget en deus mat gant un trede plas war ar rouedad e Katar met n'en deus ket adkavet ar c'hrogad kreñv-se.E-kreiz ar bloaz ne voe tapet nemet ur wech e-kerzh c'hwec'h redadeg, o echuiñ just dirak ar podiom en Aostria<ref>[https://www.motogp.com/fr/gp-results https://www.motogp.com/es/gp-results/2016/aut/moto3/rac/classification]</ref> ; adc'hoariet en deus an arvest-se e Malaysia. Unnek gwech en deus tapet poentoù er bloaz (e-keñver eizh e 2015) en ur echuiñ nav poent war-lerc'h ar bloaz a-raok ha daou boent war-lerc'h Philipp Öttl, a oa a-raok dezhañ er renkadur hollek. Echuiñ a reas ar c'houlzad pell war-lerc'h e genskipailh Team Leopard, Joan Mir (5vet gant 144 poent ha gwellañ nevez-deuet) hag Andrea Locatelli (9vet gant 96 poent). == Moto2 == ===2017=== Evit ar c'houlzad 2017 en deus sinet gant Sito Pons e Moto2, e-lec'h Álex Rins a oa aet kuit evit Suzuki e MotoGP.<ref>[https://www.speedweek.com/moto2/news https://www.speedweek.com/moto2/news/103355/Fabio-Quartararo-in-Moto2-Kann-2017-kaum-erwarten.html]</ref> Diaes eo bet ar c'houlzad-mañ, gant ur seizhvet plas e Katar. Adc'hoari a reas an arvest-se e Priz Bras Katalonia ; ha graet en deus ar memes tra e Malaysia. E zisoc'h gwellañ eo ar c'hwec'hvet plas e San Marino.<ref>[https://www.paddock-gp.com/de https://www.paddock-gp.com/de/qatargp-quartararo-Wir-haben-das-Diablo-gefunden/]</ref> ===2018=== E 2018 en deus bleniet evit Speed ​​fiUp Racing, erlec'hiet Simone Corsi, ha tapet en deus un trec'h war-lerc'h e Katalonia hag un eil plas en Izelvroioù. Gounezet en deus Priz Bras Japan met diskennet e voe goude ar redadeg abalamour d'ur gwask war ar bandennoù-rod a-dreñv a oa re izel gant 0,02 bar.<ref>[https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP- https://motograndprix.motorionline.com/de/Moto2-GP-Japan-disqualifiziert.-Quartararo%2C-der-Sieg-geht-an-Bagnaia/]</ref> == MotoGP == === 2019-2020 : Petronas Yamaha SRT === Evit ar c'houlzad 2019 e kemer perzh Quartararo e skipailh Petronas Yamaha SRT MotoGP asambles gant Franco Morbidelli.<ref>[https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10 https://secure.motogp.com/de/nachrichten/2019/07/10/sommerbericht-fabio-quartararo-die-zukunft-beginnt-jetzt/301069]</ref> D'ar Sadorn 4 a viz Mae 2019, e-pad ar c'henstrivadegoù dibab evit Priz Bras ar Motoioù Spagn 2019, e oa bet tapet gantañ ar plas kentañ en e vuhez MotoGP, o vezañ ar blenier yaouankañ en istor o tizhout ar berzh-se, da ugent vloaz ha pevarzek devezh, o tistreiñ Marc Márquez.<ref>[https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05 https://www.lemonde.fr/sport/article/2019/05/05/motogp-le-francais-fabio-quartararo-devient-le-plus-jeune-pilote-a-decrocher-la-pole-position_5458419_3242.html]</ref> D'ar Sul 16 a viz Mezheven 2019 e oa aet da eil e Priz Bras Katalonia ha kemeret e oa bet e gentañ podiom MotoGP.<ref>[https://www.cyclenews.com/2019/06 https://www.cyclenews.com/2019/06/article/catalunya-motogp-results-2019/]</ref> D'an 29 a viz Kerzu 2019, en Assen e-pad ar c'henstrivadegoù evit MotoGP an Izelvroioù, e oa bet tapet gant Quartararo un eil plas war-lerc'h, o lakaat ur rekord nevez a-raok ar mare a oa bet dalc'het gant Márquez a-raok ; lakaet en deus ivez ar rekord nevez.<ref>[https://www.redbull.com/int-en https://www.redbull.com/int-en/motogp-netherlands-2019-race-report]</ref> E Priz Bras Malaysia e oa bet tapet gant Quartararo e bempvet plas e-pad e vuhez er rummad kentañ<ref>[https://www.redbull.com/int-en/ https://www.redbull.com/int-en/motogp-malaysia-2019-race-report]</ref> E miz Genver 2020 e oa bet embannet e kemere perzh e skipailh ofisiel Yamaha evit 2021 ha 2022 ma kemerfe perzh gant Maverick Viñales evit kemer plas Valentino Rossi.<ref>[https://fr.motorsport.com/motogp/news https://fr.motorsport.com/motogp/news/quartararo-vinales-equipe-officielle-yamaha-2021/4677936/]</ref> D'an 18 a viz Kerzu 2020, e troiad Jerez e Spagn evit Priz Bras kentañ ar c'houlzad, e oa bet tizhet e blas kentañ gant Fabio Quartararo. An deiz war-lerc'h, en ur redadeg merket gant ur gwallzarvoud doubl ha gloazet Marc Márquez, e c'hounezas ar blenier gall e drec'h kentañ e MotoGP, ar c'hentañ ivez evit e skipailh Petronas Yamaha SRT hag ur skipailh loarell Yamaha e MotoGP.<ref>[https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19 https://www.motogp.com/de/news/2020/07/19/quartararo-siegt-in-jerez-marc-marquez-sturzt-schwer/160848]</ref> Ar sizhun war-lerc'h e voe tapet ur plas all gant Fabio evit an eil redadeg e Jerez. Goude ur penn-kentañ mat e chomas dic'hortoz betek ar fin, o tapout e eil trec'h war-lerc'h hag o vont betek penn ar renkadur da c'hortoz, dek poent dirak Maverick Viñales.<ref>[https://www.motorcyclenews.com/sport https://www.motorcyclenews.com/sport/motogp/2020/july/andalucia-gp-jerez/]</ref> Quartararo a echuas eizhvet a-benn ar fin e-kerzh ar c'houlzad 2020, ma c'hounezas e genskipailh Moto3 kozh Joan Mir e gentañ titl kampionad ar bed.<ref>[https://www.motorsport.com/motogp https://www.motorsport.com/motogp/standings/2020/]</ref> === 2021-2025 : Yamaha Motor Racing === En eil redadeg, e Doha, e c'hounezas Fabio Quartararo ar redadeg ha, gant e genvroad Johann Zarco, e c'hounezas un trec'h doubl gall na oa ket bet gwelet abaoe 1954. En trede tro ar c'hampionad e Portimão, Fabio Quartararo a gemeras ar pol position hag a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h.Evit e Priz Bras e ti-kêr e Bugatti Circuit e Le Mans e oa bet tapet gantañ e drede plas war-lerc'h, ha goude ur redadeg banniel-da-banniel e oa bet tapet an trede plas gant Fabio Quartararo er Priz Bras hag e penn ar c'hampionad war-lerc'h e genvroad Johann Zarco ha Jack Miller, a c'hounezas e eil trec'h war-lerc'h ar c'houlzad.D'ar 24 a viz Here 2021 e teuas Fabio Quartararo da vezañ ar c'hentañ gall en istor da vezañ kurunennet kampion ar bed MotoGP.<ref>[https://www.1000ps.de/ https://www.1000ps.de/racingbericht-3008611-motogp-2021-fabio-quartararo-ist-weltmeister]</ref> == Disoc'hoù == {| class="wikitable" !Bloavezh !Rummad !Skipailhoù !Moto !Prizioù Bras !Plasoù pol !Trec'hioù !Podiomoù !Poentoù !Renkadur |- |2015 |Moto3 | align="left" |Estrella Galicia 0,0 |[[Honda]] |13 | | | | |{{Vet}} |- |2016 |Moto3 |Team Leopard Racing |KTM |18 | | | | |{{Vet}} |- |2017 |Moto2 | Pons HP40 |Kalex |18 | | | | |{{Vet}} |- |2018 |Moto2 | Speed Up Racing |Speed Up |18 | | | | |{{Vet}} |- |2019 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2020 |MotoGP |Petronas Yamaha SRT |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2021 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2022 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2023 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2024 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |- |2025 |MotoGP |Yamaha Motor Racing |[[Yamaha Motor Corporation|Yamaha]] | | | | | |{{Vet}} |} == Daveennoù == <references /> [[Rummad:Ganedigezhioù 1999]] [[Rummad:Sportourien Bro-C'hall]] [[Rummad:Blenierien motoioù]] 9hlgqxekdcqs50uwoqa04u76f5q22cn 3 175330 2148260 2025-06-04T15:41:12Z Зорана Филиповић 83841 /* Напомена */ rann nevez 2148260 wikitext text/x-wiki == Напомена == Ово је додатни налог главног налога [[metawiki:User:Filipović Zoran|Filipović Zoran]] који је од 19. августа 2024. године на трајном вики-одмору. [[Implijer:Зорана Филиповић|Зорана Филиповић]] ([[Kaozeadenn Implijer:Зорана Филиповић|kaozeal]]) 4 Mez 2025 da 15:41 (UTC) gt5mw6gri629u2s2rvyuhh9vzhoof4f 0 175331 2148261 2025-06-04T15:42:17Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999999|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|liamm=Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|alt=Skeudenn ar pennad M3 (kontell-emgann)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur gontell-emgann '''M3''' (en nec'h) hag e c'houin M8 (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF"..." 2148261 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999999|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|liamm=Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|alt=Skeudenn ar pennad M3 (kontell-emgann)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur gontell-emgann '''M3''' (en nec'h) hag e c'houin M8 (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Kontell-emgann]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |Miz Meurzh 1943 - miz Gouere 1944 |- ! scope="row" |Produerien |[[Aerial Cutlery Co.]]<br>[[W.R. Case & Sons Co.]]<br>[[Imperial Knife Co.]]<br>[[Pal Blade and Tool Co.]]<br>[[Camillus Cutlery Co.]]<br>[[Robeson Cutlery Co.]]<br>[[Kinfolks, Inc.]]<br>[[Utica Cutlery Co.]]<br>[[H. Boker & Sons Co.]] |- ! scope="row" |Skouerennoù produet |2.590.247 |- ! scope="row" |Adstummoù | * Baionetez M4 evit ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]] * Baionetez M5 evit an [[M1 Garand]] * Baionetez M6 evit ar [[M14 (fuzuilh)|fuzuilh M14]] * Baionetez M7 evit ar [[M16 (fuzuilh)|fuzuilh M16]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Muzulioù |- ! scope="row" |Hirder |298 mm |- ! scope="row" |Hirder al laonenn |171 mm |- ! scope="row" |Gouinoù |M6, M8, M8A1 |} An '''M3''', pe '''US M3 Trench Knife''' hervez hec'h anv ofisiel, a zo ur [[Kontell-emgann|gontell-emgann]] implijet en [[Arme ar Stadoù-Unanet|arme stadunanat]] adalek dibenn an [[Eil Brezel-bed]]. Ijinet e voe evit gellet bezañ produet prim hag aes. Nav embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] a broduas 2.590.247 skouerenn anezhi etre miz Meurzh 1943 ha miz Gouere 1944. Priziet e oa da skouer gant an harzlammerien evit troc'hañ liammoù o harz-lamm ma oa paket en ul lec'h bennak<ref>{{Fr}} [https://lemondedum3.fr/histoire-des-usm3/ ''Histoire des USM3''], Le Monde du M3 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. He laonenn a zo e dir koaget hag e droad e lêr. Adstummoù [[baionetez]] a voe savet diwarni evit an [[M1 Garand]], ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]], ha diwezhatoc'h evit ar fuzuilhoù [[M14 (fuzuilh)|M14]] hag [[M16 (fuzuilh)|M16]]. Goude 1945 e voe implijet e brezelioù all kaset gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez [[brezel Korea]] ha [[brezel Viêt Nam]]. An [[Arme Frañs|arme c'hall]] a reas ganti e [[Kentañ brezel Indez-Sina|brezelioù Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]] ivez. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} [[Rummad:Armoù gwenn]] [[Rummad:Kontilli-emgann]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina]] [[Rummad:Armoù Brezel Korea]] [[Rummad:Armoù Brezel Aljeria]] [[Rummad:Armoù Brezel Vietnam]] jjluychh4uvh7yr7a5nsz4tcw8kjig6 2148262 2148261 2025-06-04T15:43:11Z Fanchigo 14086 2148262 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999999|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|liamm=Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|alt=Skeudenn ar pennad M3 (kontell-emgann)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur gontell-emgann '''M3''' (en nec'h) hag e c'houin M8 (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Kontell-emgann]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |Miz Meurzh 1943 - miz Gouere 1944 |- ! scope="row" |Produerien |[[Aerial Cutlery Co.]]<br>[[W.R. Case & Sons Co.]]<br>[[Imperial Knife Co.]]<br>[[Pal Blade and Tool Co.]]<br>[[Camillus Cutlery Co.]]<br>[[Robeson Cutlery Co.]]<br>[[Kinfolks, Inc.]]<br>[[Utica Cutlery Co.]]<br>[[H. Boker & Sons Co.]] |- ! scope="row" |Skouerennoù produet |2.590.247 |- ! scope="row" |Adstummoù | * Baionetez M4 evit ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]] * Baionetez M5 evit an [[M1 Garand]] * Baionetez M6 evit ar [[M14 (fuzuilh)|fuzuilh M14]] * Baionetez M7 evit ar [[M16 (fuzuilh)|fuzuilh M16]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF" |Muzulioù |- ! scope="row" |Hirder |298 mm |- ! scope="row" |Hirder al laonenn |171 mm |- ! scope="row" |Gouinoù |M6, M8, M8A1 |} An '''M3''', pe '''US M3 Trench Knife''' hervez hec'h anv ofisiel, a zo ur [[Kontell-emgann|gontell-emgann]] implijet en [[Arme ar Stadoù-Unanet|arme stadunanat]] adalek dibenn an [[Eil Brezel-bed]]. Ijinet e voe evit gellet bezañ produet prim hag aes. Nav embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] a broduas 2.590.247 skouerenn anezhi etre miz Meurzh 1943 ha miz Gouere 1944. Priziet e oa da skouer gant an harzlammerien evit troc'hañ liammoù o harz-lamm ma oa paket en ul lec'h bennak<ref>{{Fr}} [https://lemondedum3.fr/histoire-des-usm3/ ''Histoire des USM3''], Le Monde du M3 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. He laonenn a zo e dir koaget hag e droad e lêr. Adstummoù [[baionetez]] a voe savet diwarni evit an [[M1 Garand]], ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]], ha diwezhatoc'h evit ar fuzuilhoù [[M14 (fuzuilh)|M14]] hag [[M16 (fuzuilh)|M16]]. Goude 1945 e voe implijet e brezelioù all kaset gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez [[brezel Korea]] ha [[brezel Viêt Nam]]. An [[Arme Frañs|arme c'hall]] a reas ganti e [[Kentañ brezel Indez-Sina|brezelioù Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]] ivez. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} [[Rummad:Armoù gwenn]] [[Rummad:Kontilli-emgann]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina]] [[Rummad:Armoù Brezel Korea]] [[Rummad:Armoù Brezel Aljeria]] [[Rummad:Armoù Brezel Vietnam]] qbyxcuitgru450gx9cbylcw0nday90g 2148263 2148262 2025-06-04T15:43:37Z Fanchigo 14086 2148263 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999999|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|liamm=Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|alt=Skeudenn ar pennad M3 (kontell-emgann)|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur gontell-emgann '''M3''' (en nec'h) hag e c'houin M8 (en traoñ) |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Kontell-emgann]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |Miz Meurzh 1943 - miz Gouere 1944 |- ! scope="row" |Produerien |[[Aerial Cutlery Co.]]<br>[[W.R. Case & Sons Co.]]<br>[[Imperial Knife Co.]]<br>[[Pal Blade and Tool Co.]]<br>[[Camillus Cutlery Co.]]<br>[[Robeson Cutlery Co.]]<br>[[Kinfolks, Inc.]]<br>[[Utica Cutlery Co.]]<br>[[H. Boker & Sons Co.]] |- ! scope="row" |Skouerennoù produet |2.590.247 |- ! scope="row" |Adstummoù | * Baionetez M4 evit ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]] * Baionetez M5 evit an [[M1 Garand]] * Baionetez M6 evit ar [[M14 (fuzuilh)|fuzuilh M14]] * Baionetez M7 evit ar [[M16 (fuzuilh)|fuzuilh M16]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#999999; color:#FFF" |Muzulioù |- ! scope="row" |Hirder |298 mm |- ! scope="row" |Hirder al laonenn |171 mm |- ! scope="row" |Gouinoù |M6, M8, M8A1 |} An '''M3''', pe '''US M3 Trench Knife''' hervez hec'h anv ofisiel, a zo ur [[Kontell-emgann|gontell-emgann]] implijet en [[Arme ar Stadoù-Unanet|arme stadunanat]] adalek dibenn an [[Eil Brezel-bed]]. Ijinet e voe evit gellet bezañ produet prim hag aes. Nav embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] a broduas 2.590.247 skouerenn anezhi etre miz Meurzh 1943 ha miz Gouere 1944. Priziet e oa da skouer gant an harzlammerien evit troc'hañ liammoù o harz-lamm ma oa paket en ul lec'h bennak<ref>{{Fr}} [https://lemondedum3.fr/histoire-des-usm3/ ''Histoire des USM3''], Le Monde du M3 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. He laonenn a zo e dir koaget hag e droad e lêr. Adstummoù [[baionetez]] a voe savet diwarni evit an [[M1 Garand]], ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]], ha diwezhatoc'h evit ar fuzuilhoù [[M14 (fuzuilh)|M14]] hag [[M16 (fuzuilh)|M16]]. Goude 1945 e voe implijet e brezelioù all kaset gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez [[brezel Korea]] ha [[brezel Viêt Nam]]. An [[Arme Frañs|arme c'hall]] a reas ganti e [[Kentañ brezel Indez-Sina|brezelioù Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]] ivez. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} [[Rummad:Armoù gwenn]] [[Rummad:Kontilli-emgann]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina]] [[Rummad:Armoù Brezel Korea]] [[Rummad:Armoù Brezel Aljeria]] [[Rummad:Armoù Brezel Vietnam]] [[Rummad:Baionetezioù]] hhikygmdbv3zguz0rmanq0wyi8hzp1m 2148274 2148263 2025-06-04T16:35:45Z 2A01:CB08:8760:C700:40D4:4B30:5F9A:5079 html 2148274 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-size:90%;" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999|talbenn defaut|fff}} |- | colspan="2" style="text-align:center;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|300px|center]]Ur gontell-emgann '''M3'''<br>hag e c'houin M8 |- bgcolor="#999" ! colspan="2" style="text-align:center; color:#fff" |Kinnig |- ! Bro |{{SUA}} |- ! Doare |[[Kontell-emgann]] |- ! Mare produiñ |03/1943 - 07/1944 |- ! Produerien |[[Aerial Cutlery Co.]]<br>[[W.R. Case & Sons Co.]]<br>[[Imperial Knife Co.]]<br>[[Pal Blade and Tool Co.]]<br>[[Camillus Cutlery Co.]]<br>[[Robeson Cutlery Co.]]<br>[[Kinfolks, Inc.]]<br>[[Utica Cutlery Co.]]<br>[[H. Boker & Sons Co.]] |- ! Skouerennoù produet |2 590 247 |- ! Adstummoù | • Baionetez M4 evit ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]]<br>• Baionetez M5 evit an [[M1 Garand]]<br>• Baionetez M6 evit ar [[M14 (fuzuilh)|fuzuilh M14]]<br>• Baionetez M7 evit ar [[M16 (fuzuilh)|fuzuilh M16]] |- bgcolor="#999" ! colspan="2" style="text-align:center; color:#fff" |Muzulioù |- ! Hirder |298 mm |- ! Hirder al laonenn |171 mm |- ! Gouinoù |M6, M8, M8A1 |} An '''M3''', pe '''US M3 Trench Knife''' hervez hec'h anv ofisiel, a zo ur [[Kontell-emgann|gontell-emgann]] implijet en [[Arme ar Stadoù-Unanet|arme stadunanat]] adalek dibenn an [[Eil Brezel-bed]]. Ijinet e voe evit gellet bezañ produet prim hag aes. Nav embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] a broduas 2.590.247 skouerenn anezhi etre miz Meurzh 1943 ha miz Gouere 1944. Priziet e oa da skouer gant an harzlammerien evit troc'hañ liammoù o harz-lamm ma oa paket en ul lec'h bennak<ref>{{Fr}} [https://lemondedum3.fr/histoire-des-usm3/ ''Histoire des USM3''], Le Monde du M3 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. He laonenn a zo e dir koaget hag e droad e lêr. Adstummoù [[baionetez]] a voe savet diwarni evit an [[M1 Garand]], ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]], ha diwezhatoc'h evit ar fuzuilhoù [[M14 (fuzuilh)|M14]] hag [[M16 (fuzuilh)|M16]]. Goude 1945 e voe implijet e brezelioù all kaset gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez [[brezel Korea]] ha [[brezel Viêt Nam]]. An [[Arme Frañs|arme c'hall]] a reas ganti e [[Kentañ brezel Indez-Sina|brezelioù Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]] ivez. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} [[Rummad:Armoù gwenn]] [[Rummad:Kontilli-emgann]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina]] [[Rummad:Armoù Brezel Korea]] [[Rummad:Armoù Brezel Aljeria]] [[Rummad:Armoù Brezel Vietnam]] [[Rummad:Baionetezioù]] tf3hm0tq90dnm7kg0bj8352748efgnh 2148278 2148274 2025-06-04T16:42:31Z Fanchigo 14086 Adlakaet titouroù bet tennet. 2148278 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" style="font-size:90%;" {{Infobox/Titl|US M3 Trench Knife|999|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center;" |[[Restr:US M3 Trench Fighting Knife.tif|300px|center]]Ur gontell-emgann '''M3''' (en nec'h) hag e c'houin M8 (en traoñ) |- bgcolor="#999" ! colspan="2" style="text-align:center; color:#fff" |Kinnig |- ! Bro |{{SUA}} |- ! Doare |[[Kontell-emgann]] |- ! Mare produiñ |Miz Meurzh 1943 - Miz Gouere 1944 |- ! Produerien |[[Aerial Cutlery Co.]]<br>[[W.R. Case & Sons Co.]]<br>[[Imperial Knife Co.]]<br>[[Pal Blade and Tool Co.]]<br>[[Camillus Cutlery Co.]]<br>[[Robeson Cutlery Co.]]<br>[[Kinfolks, Inc.]]<br>[[Utica Cutlery Co.]]<br>[[H. Boker & Sons Co.]] |- ! Skouerennoù produet |2.590.247 |- ! Adstummoù | • Baionetez M4 evit ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]]<br>• Baionetez M5 evit an [[M1 Garand]]<br>• Baionetez M6 evit ar [[M14 (fuzuilh)|fuzuilh M14]]<br>• Baionetez M7 evit ar [[M16 (fuzuilh)|fuzuilh M16]] |- bgcolor="#999" ! colspan="2" style="text-align:center; color:#fff" |Muzulioù |- ! Hirder |298 mm |- ! Hirder al laonenn |171 mm |- ! Gouinoù |M6, M8, M8A1 |} An '''M3''', pe '''US M3 Trench Knife''' hervez hec'h anv ofisiel, a zo ur [[Kontell-emgann|gontell-emgann]] implijet en [[Arme ar Stadoù-Unanet|arme stadunanat]] adalek dibenn an [[Eil Brezel-bed]]. Ijinet e voe evit gellet bezañ produet prim hag aes. Nav embregerezh [[Stadoù-Unanet Amerika|stadunanat]] a broduas 2.590.247 skouerenn anezhi etre miz Meurzh 1943 ha miz Gouere 1944. Priziet e oa da skouer gant an harzlammerien evit troc'hañ liammoù o harz-lamm ma oa paket en ul lec'h bennak<ref>{{Fr}} [https://lemondedum3.fr/histoire-des-usm3/ ''Histoire des USM3''], Le Monde du M3 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. He laonenn a zo e dir koaget hag e droad e lêr. Adstummoù [[baionetez]] a voe savet diwarni evit an [[M1 Garand]], ar [[M1 (karabinenn)|garabinenn M1]], ha diwezhatoc'h evit ar fuzuilhoù [[M14 (fuzuilh)|M14]] hag [[M16 (fuzuilh)|M16]]. Goude 1945 e voe implijet e brezelioù all kaset gant ar Stadoù-Unanet, en o zouez [[brezel Korea]] ha [[brezel Viêt Nam]]. An [[Arme Frañs|arme c'hall]] a reas ganti e [[Kentañ brezel Indez-Sina|brezelioù Indez-Sina]] hag [[Brezel Aljeria|Aljeria]] ivez. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{WW2SUATroad}} [[Rummad:Armoù gwenn]] [[Rummad:Kontilli-emgann]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù an Eil Brezel-bed]] [[Rummad:Armoù Brezel Indez-Sina]] [[Rummad:Armoù Brezel Korea]] [[Rummad:Armoù Brezel Aljeria]] [[Rummad:Armoù Brezel Vietnam]] [[Rummad:Baionetezioù]] id8127o6qgbumnsk27mx1ejxi5l5ypo 14 175332 2148264 2025-06-04T15:44:13Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Armoù gwenn]]" 2148264 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Armoù gwenn]] 3b9mfusf38f7r6stebfd3a9b8at6qxm 14 175333 2148265 2025-06-04T15:44:43Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Kontilli]] [[Rummad:Armoù gwenn]]" 2148265 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Kontilli]] [[Rummad:Armoù gwenn]] qcderub0ms8ve7sm1vnpby8jgoaj2nv 0 175334 2148279 2025-06-04T16:57:34Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{{Labour a chom}} [[Restr:Boisson BIA21 (39) (51377575387).jpg|dehou|330x330px]] '''Loïs Boisson''' zo ur c'hoarierez tennis [[Bro-C'hall|gall]], bet ganet d'ar 16 a viz Mae 2003 e [[Dijon]] ([[Côte-d'Or]]). == Buhez == Ganet e oa Loïs Boisson en ur familh sportourien, pa oa bet he zad Yann c'hoarier [[Basketball|basket]] a-vicher. Kregiñ a reas Loïs gant ar basket ivez da gentañ. Goude bezañ esaet an tennis da vare vakañsoù e [[Korsika]] e krogas gant ar sp..." 2148279 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:Boisson BIA21 (39) (51377575387).jpg|dehou|330x330px]] '''Loïs Boisson''' zo ur c'hoarierez tennis [[Bro-C'hall|gall]], bet ganet d'ar 16 a viz Mae 2003 e [[Dijon]] ([[Côte-d'Or]]). == Buhez == Ganet e oa Loïs Boisson en ur familh sportourien, pa oa bet he zad Yann c'hoarier [[Basketball|basket]] a-vicher. Kregiñ a reas Loïs gant ar basket ivez da gentañ. Goude bezañ esaet an tennis da vare vakañsoù e [[Korsika]] e krogas gant ar sport-mañ, ha buan e voe merzet he barregezhioù gant gourdonerien evel [[Patrick Larose]]. Tremen a reas un dro e [[Tournamant Roland-Garros|tournadeg Roland-Garros]] evit ar wech kentañ e 2021. Pleustriñ a ra e [[Lyon]]<ref>{{Fr}} LANGELLIER Emmanuel, ''[https://sports.orange.fr/tennis/wta/article/wta-cette-jeune-francaise-qui-vise-le-top-200-exclu-CNT000001IaE4X.html WTA : Cette jeune Française qui vise le Top 200]'', Orange, 02/01/2022 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Liamm diavaez == * {{Fr}} [https://www.rolandgarros.com/fr-fr/players/46655-l.boisson Fichenn ar c'hoarierez] war lec'hienn tournadeg Roland-Garros == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2003]] [[Rummad:C'hoarierezed tennis]] [[Rummad:Sportourezed Bro-C'hall]] 3yva9nuwdrg5h80y5dqnhqf21q0xred 2148281 2148279 2025-06-04T16:58:53Z Fanchigo 14086 Lañs dister 2148281 wikitext text/x-wiki {{Labour a chom}} [[Restr:Boisson BIA21 (39) (51377575387).jpg|dehou|330x330px]] '''Loïs Boisson''' zo ur c'hoarierez tennis [[Bro-C'hall|gall]], bet ganet d'ar 16 a viz Mae 2003 e [[Dijon]] ([[Côte-d'Or]]). == Buhez == Ganet e oa Loïs Boisson en ur familh sportourien, pa oa bet he zad Yann c'hoarier [[Basketball|basket]] a-vicher. Kregiñ a reas Loïs gant ar basket ivez da gentañ. Goude bezañ esaet an tennis da vare vakañsoù e [[Korsika]] e krogas gant ar sport-mañ, ha buan e voe merzet he barregezhioù gant gourdonerien evel [[Patrick Larose]]. Tremen a reas un dro e [[Tournamant Roland-Garros|tournadeg Roland-Garros]] evit ar wech kentañ e 2021. Pleustriñ a ra e [[Lyon]]<ref>{{Fr}} LANGELLIER Emmanuel, ''[https://sports.orange.fr/tennis/wta/article/wta-cette-jeune-francaise-qui-vise-le-top-200-exclu-CNT000001IaE4X.html WTA : Cette jeune Française qui vise le Top 200]'', Orange, 02/01/2022 (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. == Liamm diavaez == * {{Fr}} [https://www.rolandgarros.com/fr-fr/players/46655-l.boisson Fichenn ar c'hoarierez] war lec'hienn tournadeg Roland-Garros == Daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Boisson, Loïs}} [[Rummad:Ganedigezhioù 2003]] [[Rummad:C'hoarierezed tennis]] [[Rummad:Sportourezed Bro-C'hall]] hd58862dvysdiesvl5w1fxc0nbg5b3m 14 175335 2148280 2025-06-04T16:58:24Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Sportourezed]]" 2148280 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Sportourezed]] dqoc5tcjp9qjfggcr10id83xr9dbqvx 0 175336 2148284 2025-06-04T18:45:49Z Dishual 612 Lañs dister 2148284 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Lazhadegoù Haiti e 1804''', brudet ivez evel '''gouennlazh Haitian''', a oa bet sevenet gant soudarded [[Afro-Haitianed]], an darn anezho o vezañ bet [[Sklaverezh en Haiti|sklaved]], dindan urzhioù [[Jean-Jacques Dessalines]]<ref>{{Cite web |last=Gaffield |first=Julia |date=2016-01-26 |title=Dessalines Reader, 29 February 1804 |url=https://haitidoi.com/2016/01/26/dessalines-reader-1-april-1804-2/ |access-date=2024-09-15 |website=Haiti and the Atlantic World |language=en}}</ref> a-enep ar [[Haitianed gwenn|boblañs european en Haiti]], an darn bras anezho o vezañ [[Bro-C'hall|gallaoued]]. An [[Dispac'h Haitian]] a oa bet trec'h war al lu gall e miz Du 1803 ha dre-se e oa bet embannet [[disklêriadur dieubidigezh Haiti]] d'ar 1añ a viz Genver 1804.<ref>{{Cite web |last=Sutherland |first=Claudia |url=https://www.blackpast.org/global-african-history/haitian-revolution-1791-1804/ |title=Haitian Revolution (1791–1804) |date=16 July 2007 |website=Blackpast.org |access-date=17 June 2022}}</ref> Esu miz C'hwevrer 1804, betek an 22 a viz Ebrel 1804, e voe lazhet chivous etre 2000 ha 7000 den. Ne voe ket gouzañverien eus al lazhadeg al [[Poloniz Haiti|lejionerien polonat]], hag o devoa cheñchet tu o tremen eus al lejion c'hall evit sevel a-du gant ar sklaved afrikan. Ar memestra e voe evit an [[Alamanted Haiti|Alamanted]] dre ma ne oant ket bet o kemer perzh er c'henwerzh sklaved. Nebeut tud gwenn all na voent ket lazhet ivez hep abeg ebet. An alamanted ha poloniz a voe roet dezho ar c'heodedouriezh leun e-kerzh mare an adsavidigezh, emems ma oa ebt embannet fraezh gant Dessalines e oa an Haitianed da vezañ tud "du". Nicholas Robins, [[Adam Jones (kelenner kanadian)|Adam Jones]], ha [[A. Dirk Moses|Dirk Moses]] a embann e oa bet ar gouennlazh ur "is gouennlazh", lec'h ma oa bet ar strollad gwasket oc'h implij doareoù [[Gouennlazh|gouennlazhel]] a-benn distrujañ e waskerien. Philippe Girard eñ a ginnig e oa aon gant tud Haiti ne vije adlakaet da dalvezout ar sklavelezh evel unan eus mammennoù al lazhadegoù. Etre penn-kentañ ha kreiz an {{XIXvet kantved}}, darvoudoù al lazhadegoù a oa brudet-mat er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. Ouzhpenn-se meur a repuidi eus [[Kreolad Saint-Domingue|Saint-Domingue]] o devoa kavet repu er Stadoù-Unanet, oc'h erruout e [[New Orleans]], [[Charleston (South Carolina)|Charleston]], [[New York]], [[Baltimore]], ha kêrioù all en arvorioù. An darvoudoù-se a oa bet mammenn barradoù aon eus emsavadegoù e [[Su ar Stadoù-Unanet United States|Su SUA]] ha gwasaet e oa bet ar stenn foran a-zivout [[torridigezh ar sklavelezh]].<ref name="Julius 2004">{{Cite book |last1=Julius |first1=Kevin C. |title=The abolitionist decade, 1829–1838 : a year-by-year history of early events in the antislavery movement |date=2004 |publisher=McFarland & Co |location=Jefferson, N.C. |isbn=0-7864-1946-6}}</ref><ref name="Marcotte p171">{{Cite book |last1=Marcotte |first1=Frank B. |title=Six days in April : Lincoln and the Union in peril |date=2005 |publisher=Algora Publishing |location=New York |isbn=0-8758-6313-2 |page=171}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gouennlazh]] [[Rummad:Istor Haiti]] [[Rummad:1804]] [[Rummad:Dispac'h Haiti]] aklnb6rwg66lkaes6hyfnjrknuti8ea 2148285 2148284 2025-06-04T18:54:47Z Dishual 612 2148285 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Lazhadegoù Haiti e 1804''', brudet ivez evel '''gouennlazh Haitian''', a oa bet sevenet gant soudarded [[Afro-Haitianed]], an darn anezho o vezañ bet [[Sklaverezh en Haiti|sklaved]], dindan urzhioù [[Jean-Jacques Dessalines]]<ref>{{Cite web |last=Gaffield |first=Julia |date=2016-01-26 |title=Dessalines Reader, 29 February 1804 |url=https://haitidoi.com/2016/01/26/dessalines-reader-1-april-1804-2/ |access-date=2024-09-15 |website=Haiti and the Atlantic World |language=en}}</ref> a-enep ar [[Haitianed gwenn|boblañs european en Haiti]], an darn bras anezho o vezañ [[Bro-C'hall|gallaoued]]. An [[Dispac'h Haitian]] a oa bet trec'h war al lu gall e miz Du 1803 ha dre-se e oa bet embannet [[disklêriadur dieubidigezh Haiti]] d'ar 1añ a viz Genver 1804.<ref>{{Cite web |last=Sutherland |first=Claudia |url=https://www.blackpast.org/global-african-history/haitian-revolution-1791-1804/ |title=Haitian Revolution (1791–1804) |date=16 July 2007 |website=Blackpast.org |access-date=17 June 2022}}</ref> Esu miz C'hwevrer 1804, betek an 22 a viz Ebrel 1804, e voe lazhet chivous etre 2000 ha 7000 den. Ne voe ket gouzañverien eus al lazhadeg al [[Poloniz Haiti|lejionerien polonat]], hag o devoa cheñchet tu o tremen eus al lejion c'hall evit sevel a-du gant ar sklaved afrikan. Ar memestra e voe evit an [[Alamanted Haiti|Alamanted]] dre ma ne oant ket bet o kemer perzh er c'henwerzh sklaved. Nebeut tud gwenn all na voent ket lazhet ivez hep abeg ebet. An alamanted ha poloniz a voe roet dezho ar c'heodedouriezh leun e-kerzh mare an adsavidigezh, emems ma oa ebt embannet fraezh gant Dessalines e oa an Haitianed da vezañ tud "du". Nicholas Robins, [[Adam Jones (kelenner kanadian)|Adam Jones]], ha [[A. Dirk Moses|Dirk Moses]] a embann e oa bet ar gouennlazh ur "is gouennlazh", lec'h ma oa bet ar strollad gwasket oc'h implij doareoù [[Gouennlazh|gouennlazhel]] a-benn distrujañ e waskerien. Philippe Girard eñ a ginnig e oa aon gant tud Haiti ne vije adlakaet da dalvezout ar sklavelezh evel unan eus mammennoù al lazhadegoù. Etre penn-kentañ ha kreiz an {{XIXvet kantved}}, darvoudoù al lazhadegoù a oa brudet-mat er [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]]. Ouzhpenn-se meur a repuidi eus [[Kreolad Saint-Domingue|Saint-Domingue]] o devoa kavet repu er Stadoù-Unanet, oc'h erruout e [[New Orleans]], [[Charleston (South Carolina)|Charleston]], [[New York]], [[Baltimore]], ha kêrioù all en arvorioù. An darvoudoù-se a oa bet mammenn barradoù aon eus emsavadegoù e [[Su ar Stadoù-Unanet United States|Su SUA]] ha gwasaet e oa bet ar stenn foran a-zivout [[torridigezh ar sklavelezh]].<ref name="Julius 2004">{{Cite book |last1=Julius |first1=Kevin C. |title=The abolitionist decade, 1829–1838 : a year-by-year history of early events in the antislavery movement |date=2004 |publisher=McFarland & Co |location=Jefferson, N.C. |isbn=0-7864-1946-6}}</ref><ref name="Marcotte p171">{{Cite book |last1=Marcotte |first1=Frank B. |title=Six days in April : Lincoln and the Union in peril |date=2005 |publisher=Algora Publishing |location=New York |isbn=0-8758-6313-2 |page=171}}</ref> == Al lazhadeg == Unan eus al lazherien brudetañ eus ar gouennlazh a oa anvet Jean Zombi, un hanter-ouenn o anneziañ [[Port-au-Prince]]. Brudet e oa ebt vit bezañ chivous. En unan eus an testennioù o tiskrivañ al lazhadegoù e oa kontet e oa bet Zombi oc'h herzel un den gwenn er straed. Lakaet en doa anezhañ e noazh, rediañ anezhañ da vont betek skalieroù ar palez prezidantel, ha lazhet anezhañ gant un dag. Dessalines a oa unan eus arvesterien al lazhadenn; memes eñ a oa bet "spouronet" gant an doare d'ober. En hengoun [[Voudou haitian]], Jean Zombi a zo deuet da vezañ awen ar [[zombi]]. == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gouennlazh]] [[Rummad:Istor Haiti]] [[Rummad:1804]] [[Rummad:Dispac'h Haiti]] t1xhnuymimt2t2xfzvsahhnoun6fukb 0 175337 2148294 2025-06-04T19:43:47Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|.41 Long Colt|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:41 Long Colt metallic horizontal.png|liamm=Restr:41 Long Colt metallic horizontal.png|alt=Skeudenn ar pennad .41 Long Colt|frameless|250x250px]]<br><br>Ur gartouchenn '''.41 Long Colt''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù |- ! scope="row" |Doare..." 2148294 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|.41 Long Colt|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:41 Long Colt metallic horizontal.png|liamm=Restr:41 Long Colt metallic horizontal.png|alt=Skeudenn ar pennad .41 Long Colt|frameless|250x250px]]<br><br>Ur gartouchenn '''.41 Long Colt''' |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |bourled, eeun |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Bro orin |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Krouer |[[Colt's Manufacturing Company]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |1877-1939 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |9,8 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |10,2 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |10,3 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11 mm |- ! scope="row" |Tevder ar strad |2 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |28,6 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |35,5 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |900 bar |- ! scope="row" |[[Emors (munisionoù)#Mentoù|Emors]] |SP |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |B |} An '''.41 Long Colt''' zo ur [[munision]] armoù-dorn krouet e 1877 gant an embregerezh stadunanat [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] evit o revolver [[Colt Model 1877|Model 1877]], an arm [[Platinenn (arm-tan)#Platinennoù DA (Double Action, Daou-Ober)|daou-ober]] kentañ produet gante<ref>{{Es}} ''[https://municion.org/producto/41-long-colt-da-outside-lubricated/ .41 Long Colt DA Outside lubricated]'', Municion.org (lennet d'ar 04/06/2025)</ref>. Ur [[Kartouchenn (arm-tan)|gartouchenn]] skoet en he c'hreiz e oa, dezhi ur [[Douilhez (elfenn munision)#Lodennoù|bourled]]. Karget e veze gant [[poultr du]]. Un nebeud revolverioù savet gant Colt e dibenn an XIX{{Vet}} kantved a voe kambret e .41 Long Colt, met digreskiñ a reas impij ar c'halibr-mañ a-raok ar [[Brezel-bed Kentañ]], a-raok mont da get goude 1939 penn-da-benn. Produet e vez c'hoazh hiziv an deiz a-nebeudoù, gant un dornad embregerezhioù hepken. == Liammoù diavaez == * '''{{Fr}}''' [https://bobp.cip-bobp.org/uploads/tdcc/tab-iv/tabivcal-fr-page68.pdf Taolenn ar munision] war lec'hienn ar [[Commission internationale permanente pour l'épreuve des armes à feu portatives|CIP]] == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:41 Long Colt}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] 2u418pnodpgg3ndtniqy4pevryf5q0t 0 175338 2148298 2025-06-04T20:12:54Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Lord and Lady Lovat, 1942 (cropped).jpg|dehou|220x220px]] '''Simon Christopher Joseph Fraser''', ganet d'an 9 a viz Gouere 1911 e [[Beaufort Castle]], e-kichen [[Bauly]] ([[Inverness-shire|Iverness-shire]], [[Bro-Skos|Skos]]) ha marvet d'ar 16 a viz Meurzh 1995, a oa un ofisour en [[British Army|arme Breizh-Veur]] hag en arme tiriadel ([[Territorial Army]]) "Lovat Scouts". Brudet eo evit ar perzh bet kemeret gantañ evel jeneral, penn an unvez kommando 1st S..." 2148298 wikitext text/x-wiki [[Restr:Lord and Lady Lovat, 1942 (cropped).jpg|dehou|220x220px]] '''Simon Christopher Joseph Fraser''', ganet d'an 9 a viz Gouere 1911 e [[Beaufort Castle]], e-kichen [[Bauly]] ([[Inverness-shire|Iverness-shire]], [[Bro-Skos|Skos]]) ha marvet d'ar 16 a viz Meurzh 1995, a oa un ofisour en [[British Army|arme Breizh-Veur]] hag en arme tiriadel ([[Territorial Army]]) "Lovat Scouts". Brudet eo evit ar perzh bet kemeret gantañ evel jeneral, penn an unvez kommando [[1st Special Service Brigade]], en Eil Brezel-bed, da skouer en [[Dilestradeg Normandi|dilestradeg e Normandi]] d'ar 6 a viz Even 1944. Gantañ e oa e soner bag-pipe prevez, Bill Millin, pa zilestras war [[Sword Beach]]. E rol a voe c'hoariet gant [[Peter Lawford]] er film [[The Longest day|''The Longest day'']] (1962). Pevare Baron Lovat e oa (krouet oa bet an titl en-dro e 1837), 15{{Vet}} Lord Lovat "de jure", 17{{Vet}} "de facto", ha 25{{Vet}} Penn klan Fraser of Lovat. [[Rummad:Ganedigezhioù 1911]] [[Rummad:Marvioù 1995]] [[Rummad:Soudarded Bro-Skos]] 814h8sln6dv0y7y0uqk2fkwzsb4vi5z 0 175339 2148300 2025-06-04T20:21:49Z Arko 540 Pajenn krouet gant : "[[Restr:The Lord Speaker, Lord Fowler (51111276104).jpg|thumb|Norman Fowler, kadoriad [[Ti al Lorded]] d'ar mare-se, o komz d'e genseurted e 2021.]] '''Lord''' zo un titl a enor [[saoznek]] hag a dalv kement hag "[[aotrou]]". Implijet e vez dreist-holl evit komz eus un ezel eus [[Ti al Lorded]], kambr uhel [[Parlamant ar Rouantelezh-Unanet|Parlamant]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]. Un [[anv-tiegezh saoznek]] eo ivez. == Etimologiezh == Dont a ra ar ar ger eus ar hensa..." 2148300 wikitext text/x-wiki [[Restr:The Lord Speaker, Lord Fowler (51111276104).jpg|thumb|Norman Fowler, kadoriad [[Ti al Lorded]] d'ar mare-se, o komz d'e genseurted e 2021.]] '''Lord''' zo un titl a enor [[saoznek]] hag a dalv kement hag "[[aotrou]]". Implijet e vez dreist-holl evit komz eus un ezel eus [[Ti al Lorded]], kambr uhel [[Parlamant ar Rouantelezh-Unanet|Parlamant]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]. Un [[anv-tiegezh saoznek]] eo ivez. == Etimologiezh == Dont a ra ar ar ger eus ar [[hensaozneg]] ''hlāford'', al lodenn gentañ anezhañ zo ur stumm kemmet eus ''hlāf'', e [[brezhoneg]] "''torzh''", dre-se "(roer) an dorzh vara". An etimologiezh-se a denn d'ar prof boued, a oa ul lodenn eus an deveroù aristokratel e kevredigezhioù Europa kozh. An [[aotrou]], hervez ar skeudenn hengounel, eo pourvezer e sujidi, an donezoner dreist pep tra<ref>Philippe Jouët, ''L’Aurore celtique dans la mythologie, l'épopée et les traditions'', Yoran embanner, Fouesnant, 2007, {{p.|258}} {{ISBN|978-2-914855-33-4}}</ref>. == {{Bro-Skos}} == Hervez lezennoù kozh Bro-Skos e c'halle ur perc'henn douar implijout an titl "Laird" evit ar baotred hag an titl "Lady" evit ar merc'hed. "Lairded" Bro-Skos a oa ul lodenn eus an aristokratelezh vihan ha dalc'het e oa ganto gwirioù feodel dindan ar Gurunenn gwechall. Er renkadur e renk ar "Laird" a-us d'ar [[skoedour]] ha just dindan ar [[baron]]. Evit bezañ gouest da implijout an titl "Laird" (pe Lord pe Lady), e rank an douar bezañ gouest da gaout an titl istorel "Laird" ; n'hall ket bezañ un tamm douar hepken. N'eus nemet un niver bevennet a domanioù e Bro-Skos a c'hell implijout titloù feodel. == {{Tonga}} == Izili noblañs Tonga a zoug an termen "lord" a-raok o zitl, dre levezon ar patrom breizhveuriat. == Titloù Lord == * [[Lord Kañseller]] (''Lord Chancellor'' e saozneg), un titl roet da sekretour-Stad ar Justis er Rouantelez-Unanet * [[Lord Kadoriad]] (''Lord speaker'' e saozneg), titl kadoriad Kambr al Lorded er Rouantelezh-Unanet * [[Lord pennbarner Bro-Saoz ha Bro-Gembre]], penn ar galloud barn e Bro-Saoz ha Bro-Gembre * [[Lord Provost]], e Bro-Skos * [[Lord Lieutenant of Ireland|Lord Letanant Iwerzhon]] * [[Lord Lovat]], e Bro-Skos * [[Lord Gwarezer]] (''Lord Protector'') * [[Lord Chambarlank]] (''Lord Chamberlain'') == Tud == === Anv-tiegezh === * [[Jon Lord]], sonaozer ha soner klavier saoz, unan eus krouerien [[Deep Purple]] === Lorded vrudet === * [[Edward Woodville, Lord Scales]], marvet e [[1488]] e Breizh * [[Lord Edward FitzGerald]] (1763-1798), broadelour iwerzhonat * an amiral Richard Howe, diwar e anv eo bet anvet [[Enez Lord Howe]] hag un evn, [[Douryar Lord Howe]] * [[Lord Byron]], barzh romantel saoz * [[Lord Rayleigh]], fizikour skosat * [[Alfred Tennyson|Alfred, Lord Tennyson]] (1809–1892), barzh saoz * [[Ernest Rutherford|Lord Rutherford of Nelson]], fizikour saoz * Lord [[Robert Baden-Powell]] (1857-1941), krouer emsav ar [[skouted]] == El lennegezh hag er sinema == * ''Lord of the flies'' pe [[Aotroù ar c'helien]], ur romant gant [[William Golding]] * ''The Lord of the Rings'' pe [[Aotrou ar Gwalennoù]], romant gant [[J.R.R. Tolkien]] * ''[[Lord of War]]'', ur film gant an aktour [[Nicolas Cage]] * [[Lord Voldemort]], ur sorser drouk e bed [[Harry Potter]] == Pennadoù kar == * [[Aotrou]] * [[Milord]] * [[Lady]] * [[Monsieur]] * [[Sir]] * [[Señor]] == Notennoù ha daveoù == {{daveoù}} [[Rummad:Titloù]] [[Rummad:Anvioù-tiegezh saoznek]] [[Rummad:Gerioù saoznek]] gm379loain9p4hah9f2l78a2vdnahws 2148307 2148300 2025-06-04T20:38:32Z Dishual 612 /* Lorded vrudet */ 2148307 wikitext text/x-wiki [[Restr:The Lord Speaker, Lord Fowler (51111276104).jpg|thumb|Norman Fowler, kadoriad [[Ti al Lorded]] d'ar mare-se, o komz d'e genseurted e 2021.]] '''Lord''' zo un titl a enor [[saoznek]] hag a dalv kement hag "[[aotrou]]". Implijet e vez dreist-holl evit komz eus un ezel eus [[Ti al Lorded]], kambr uhel [[Parlamant ar Rouantelezh-Unanet|Parlamant]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]. Un [[anv-tiegezh saoznek]] eo ivez. == Etimologiezh == Dont a ra ar ar ger eus ar [[hensaozneg]] ''hlāford'', al lodenn gentañ anezhañ zo ur stumm kemmet eus ''hlāf'', e [[brezhoneg]] "''torzh''", dre-se "(roer) an dorzh vara". An etimologiezh-se a denn d'ar prof boued, a oa ul lodenn eus an deveroù aristokratel e kevredigezhioù Europa kozh. An [[aotrou]], hervez ar skeudenn hengounel, eo pourvezer e sujidi, an donezoner dreist pep tra<ref>Philippe Jouët, ''L’Aurore celtique dans la mythologie, l'épopée et les traditions'', Yoran embanner, Fouesnant, 2007, {{p.|258}} {{ISBN|978-2-914855-33-4}}</ref>. == {{Bro-Skos}} == Hervez lezennoù kozh Bro-Skos e c'halle ur perc'henn douar implijout an titl "Laird" evit ar baotred hag an titl "Lady" evit ar merc'hed. "Lairded" Bro-Skos a oa ul lodenn eus an aristokratelezh vihan ha dalc'het e oa ganto gwirioù feodel dindan ar Gurunenn gwechall. Er renkadur e renk ar "Laird" a-us d'ar [[skoedour]] ha just dindan ar [[baron]]. Evit bezañ gouest da implijout an titl "Laird" (pe Lord pe Lady), e rank an douar bezañ gouest da gaout an titl istorel "Laird" ; n'hall ket bezañ un tamm douar hepken. N'eus nemet un niver bevennet a domanioù e Bro-Skos a c'hell implijout titloù feodel. == {{Tonga}} == Izili noblañs Tonga a zoug an termen "lord" a-raok o zitl, dre levezon ar patrom breizhveuriat. == Titloù Lord == * [[Lord Kañseller]] (''Lord Chancellor'' e saozneg), un titl roet da sekretour-Stad ar Justis er Rouantelez-Unanet * [[Lord Kadoriad]] (''Lord speaker'' e saozneg), titl kadoriad Kambr al Lorded er Rouantelezh-Unanet * [[Lord pennbarner Bro-Saoz ha Bro-Gembre]], penn ar galloud barn e Bro-Saoz ha Bro-Gembre * [[Lord Provost]], e Bro-Skos * [[Lord Lieutenant of Ireland|Lord Letanant Iwerzhon]] * [[Lord Lovat]], e Bro-Skos * [[Lord Gwarezer]] (''Lord Protector'') * [[Lord Chambarlank]] (''Lord Chamberlain'') == Tud == === Anv-tiegezh === * [[Jon Lord]], sonaozer ha soner klavier saoz, unan eus krouerien [[Deep Purple]] === Lorded vrudet === * [[Edward Woodville, Lord Scales]], marvet e [[1488]] e Breizh * [[Lord Edward FitzGerald]] (1763-1798), broadelour iwerzhonat * an amiral Richard Howe, diwar e anv eo bet anvet [[Enez Lord Howe]] hag un evn, [[Douryar Lord Howe]] * [[Lord Byron]], barzh romantel saoz * [[Lord Rayleigh]], fizikour skosat * [[Alfred Tennyson|Alfred, Lord Tennyson]] (1809–1892), barzh saoz * [[Ernest Rutherford|Lord Rutherford of Nelson]], fizikour saoz * Lord [[Robert Baden-Powell]] (1857-1941), krouer emsav ar [[Skoutelezh|skouted]] == El lennegezh hag er sinema == * ''Lord of the flies'' pe [[Aotroù ar c'helien]], ur romant gant [[William Golding]] * ''The Lord of the Rings'' pe [[Aotrou ar Gwalennoù]], romant gant [[J.R.R. Tolkien]] * ''[[Lord of War]]'', ur film gant an aktour [[Nicolas Cage]] * [[Lord Voldemort]], ur sorser drouk e bed [[Harry Potter]] == Pennadoù kar == * [[Aotrou]] * [[Milord]] * [[Lady]] * [[Monsieur]] * [[Sir]] * [[Señor]] == Notennoù ha daveoù == {{daveoù}} [[Rummad:Titloù]] [[Rummad:Anvioù-tiegezh saoznek]] [[Rummad:Gerioù saoznek]] rxz37bb35n8wydv04iaxxwvnd47by5e 2148308 2148307 2025-06-04T20:39:17Z Dishual 612 /* El lennegezh hag er sinema */ 2148308 wikitext text/x-wiki [[Restr:The Lord Speaker, Lord Fowler (51111276104).jpg|thumb|Norman Fowler, kadoriad [[Ti al Lorded]] d'ar mare-se, o komz d'e genseurted e 2021.]] '''Lord''' zo un titl a enor [[saoznek]] hag a dalv kement hag "[[aotrou]]". Implijet e vez dreist-holl evit komz eus un ezel eus [[Ti al Lorded]], kambr uhel [[Parlamant ar Rouantelezh-Unanet|Parlamant]] ar [[Rouantelezh-Unanet]]. Un [[anv-tiegezh saoznek]] eo ivez. == Etimologiezh == Dont a ra ar ar ger eus ar [[hensaozneg]] ''hlāford'', al lodenn gentañ anezhañ zo ur stumm kemmet eus ''hlāf'', e [[brezhoneg]] "''torzh''", dre-se "(roer) an dorzh vara". An etimologiezh-se a denn d'ar prof boued, a oa ul lodenn eus an deveroù aristokratel e kevredigezhioù Europa kozh. An [[aotrou]], hervez ar skeudenn hengounel, eo pourvezer e sujidi, an donezoner dreist pep tra<ref>Philippe Jouët, ''L’Aurore celtique dans la mythologie, l'épopée et les traditions'', Yoran embanner, Fouesnant, 2007, {{p.|258}} {{ISBN|978-2-914855-33-4}}</ref>. == {{Bro-Skos}} == Hervez lezennoù kozh Bro-Skos e c'halle ur perc'henn douar implijout an titl "Laird" evit ar baotred hag an titl "Lady" evit ar merc'hed. "Lairded" Bro-Skos a oa ul lodenn eus an aristokratelezh vihan ha dalc'het e oa ganto gwirioù feodel dindan ar Gurunenn gwechall. Er renkadur e renk ar "Laird" a-us d'ar [[skoedour]] ha just dindan ar [[baron]]. Evit bezañ gouest da implijout an titl "Laird" (pe Lord pe Lady), e rank an douar bezañ gouest da gaout an titl istorel "Laird" ; n'hall ket bezañ un tamm douar hepken. N'eus nemet un niver bevennet a domanioù e Bro-Skos a c'hell implijout titloù feodel. == {{Tonga}} == Izili noblañs Tonga a zoug an termen "lord" a-raok o zitl, dre levezon ar patrom breizhveuriat. == Titloù Lord == * [[Lord Kañseller]] (''Lord Chancellor'' e saozneg), un titl roet da sekretour-Stad ar Justis er Rouantelez-Unanet * [[Lord Kadoriad]] (''Lord speaker'' e saozneg), titl kadoriad Kambr al Lorded er Rouantelezh-Unanet * [[Lord pennbarner Bro-Saoz ha Bro-Gembre]], penn ar galloud barn e Bro-Saoz ha Bro-Gembre * [[Lord Provost]], e Bro-Skos * [[Lord Lieutenant of Ireland|Lord Letanant Iwerzhon]] * [[Lord Lovat]], e Bro-Skos * [[Lord Gwarezer]] (''Lord Protector'') * [[Lord Chambarlank]] (''Lord Chamberlain'') == Tud == === Anv-tiegezh === * [[Jon Lord]], sonaozer ha soner klavier saoz, unan eus krouerien [[Deep Purple]] === Lorded vrudet === * [[Edward Woodville, Lord Scales]], marvet e [[1488]] e Breizh * [[Lord Edward FitzGerald]] (1763-1798), broadelour iwerzhonat * an amiral Richard Howe, diwar e anv eo bet anvet [[Enez Lord Howe]] hag un evn, [[Douryar Lord Howe]] * [[Lord Byron]], barzh romantel saoz * [[Lord Rayleigh]], fizikour skosat * [[Alfred Tennyson|Alfred, Lord Tennyson]] (1809–1892), barzh saoz * [[Ernest Rutherford|Lord Rutherford of Nelson]], fizikour saoz * Lord [[Robert Baden-Powell]] (1857-1941), krouer emsav ar [[Skoutelezh|skouted]] == El lennegezh hag er sinema == * ''Lord of the flies'' pe [[Aotroù ar c'helien]], ur romant gant [[William Golding]] * ''The Lord of the Rings'' pe [[Aotrou ar Gwalennoù]], romant gant [[J.R.R. Tolkien]] * ''[[Lord of War]]'', ur film gant an aktour [[Nicolas Cage]] * [[Lord Voldemort]], ur sorser drouk e bed [[Harry Potter]] * [[Darth Vader|Lord Vader]], e [[Star Wars|Star wars]] == Pennadoù kar == * [[Aotrou]] * [[Milord]] * [[Lady]] * [[Monsieur]] * [[Sir]] * [[Señor]] == Notennoù ha daveoù == {{daveoù}} [[Rummad:Titloù]] [[Rummad:Anvioù-tiegezh saoznek]] [[Rummad:Gerioù saoznek]] 28ym7sae9vz8i5824n34zrwlhshufpw 0 175340 2148302 2025-06-04T20:30:07Z Arko 540 Adkas war-du [[Afroamerikaned]] 2148302 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Afroamerikaned]] 5qbrn3lewpb2yumi8z6vqouwtzbchvn 0 175341 2148303 2025-06-04T20:32:29Z Dishual 612 Lañs dister 2148303 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]] pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], bannerien c'hreunadennoù aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]] [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], [[armoù digil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Barred from bringing in [[private security]], [[non-governmental organization]]s hired local gunmen to protect their personnel, using money defined as "technical assistance grants". The term broadened to include any vehicle carrying armed men.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] 2ebfdnljn66fhjurgrutan7teh8f87s 2148304 2148303 2025-06-04T20:32:40Z Dishual 612 2148304 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]] pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], bannerien c'hreunadennoù aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]] [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], [[armoù digil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Barred from bringing in [[private security]], [[non-governmental organization]]s hired local gunmen to protect their personnel, using money defined as "technical assistance grants". The term broadened to include any vehicle carrying armed men.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] 7zzpxu7s2589eond28nv5h20hbh5gcc 2148305 2148304 2025-06-04T20:33:05Z Dishual 612 2148305 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]] pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], bannerien c'hreunadennoù aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]] [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], [[armoù digil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Barred from bringing in [[private security]], [[non-governmental organization]]s hired local gunmen to protect their personnel, using money defined as "technical assistance grants". The term broadened to include any vehicle carrying armed men.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] 2ebfdnljn66fhjurgrutan7teh8f87s 2148306 2148305 2025-06-04T20:36:24Z Dishual 612 /* Etimologiezh */ 2148306 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]] pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], bannerien c'hreunadennoù aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]] [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], [[armoù digil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Dre ma oa difennet implij [[surentezh prevez]], aozadurioù direoliek o devoa implijet damsoudarded lec'hel evit gwareziñ o izili, oc'h implij arc'hant displeget da vezañ "yalc'hadoù sikour teknikel ". Ar ger a zo bet ledanaet e ster oc'h ouzhpennañ an holl karbedoù o tezougen tud armet.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] ovj0f0iw9x4mxyytmvmiuu14itcbtuc 2148309 2148306 2025-06-04T20:40:24Z Dishual 612 2148309 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]] pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], bannerien c'hreunadennoù aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]], [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], [[armoù digil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Dre ma oa difennet implij [[surentezh prevez]], aozadurioù direoliek o devoa implijet damsoudarded lec'hel evit gwareziñ o izili, oc'h implij arc'hant displeget da vezañ "yalc'hadoù sikour teknikel ". Ar ger a zo bet ledanaet e ster oc'h ouzhpennañ an holl karbedoù o tezougen tud armet.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] 4hiz06z78fwud3yc75ch0fkpol1m6i0 2148312 2148309 2025-06-04T20:57:12Z Fanchigo 14086 Vioù koukoug, liammoù. A galon, 2148312 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]], pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], [[Banner-greunadennoù|bannerioù-greunadennoù]] aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]], [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], armoù hep [[argil]], pe armoù all, evel ma bije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical,'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Dre ma oa difennet implij nerzhioù [[surentez prevez]], aozadurioù direoliek o devoa implijet damsoudarded lec'hel evit gwareziñ o izili, oc'h implij arc'hant displeget da vezañ "yalc'hadoù sikour teknikel ". Ar ger a zo bet ledanaet e ster oc'h ouzhpennañ an holl garbedoù o tezougen tud armet.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] aoi7ryaf9m5ngan0ak5izv346i78eyq 2148319 2148312 2025-06-05T05:35:28Z Dishual 612 V/k 2148319 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]], pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], [[Banner-greunadennoù|bannerioù-greunadennoù]] aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]], [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], armoù hep [[argil]], pe armoù all, evel ma vije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical,'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh [[brezel diabarzh Somalia]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Dre ma oa difennet implij nerzhioù [[surentez prevez]], aozadurioù direoliek o devoa implijet damsoudarded lec'hel evit gwareziñ o izili, oc'h implij arc'hant displeget da vezañ "yalc'hadoù sikour teknikel ". Ar ger a zo bet ledanaet e ster oc'h ouzhpennañ an holl garbedoù o tezougen tud armet.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] b7feyt6hcvt30gj836gnm8vupx5h6h5 2148336 2148319 2025-06-05T10:32:49Z Dishual 612 /* Etimologiezh */ 2148336 wikitext text/x-wiki [[Restr:Niger, Mélèk (N'Gourti)(10) (cropped).jpg|thumb|Un [[Toyota Land Cruiser]] technical dafaret gant un [[DShKM]] e [[N'Gourti]], [[Niger]], 2019]] Un '''technical''', brudet ivez evel '''karrbed taktikel nann standard''' ('''NSTV''') evit [[Nerzhioù armet ar Stadoù-Unanet]], a vez graet eus ur [[Karbed stourm primsavet|c'harbed stourm primsavet]] skañv. Alies e vez e stumm ur c'harbed trevour gant ur c'houfr digor evel ur [[pickup]], pe ur c'harbed kefluskek pevarrodek dafaret gant armoù skañv pe gant armoù ponneroc'h, evel [[Mindrailherez|mindrailherezioù]], [[Banner-greunadennoù|bannerioù-greunadennoù]] aotomatek, [[arm enep kirri-nij|armoù enep kirri-nij]], [[kanolioù aotomatek]], [[minigun]], [[arm enep-tankoù|armoù enep tankoù]], [[kanol enep-tank|kanolioù enep-tankoù]], [[misiloù sturiet enep-tankoù]], [[Kanol-mortez|mortezioù]], [[banner-roketennoù lies]], armoù hep [[argil]], pe armoù all, evel ma vije kavet e [[karbed stourm|karbedoù stourm]] skañv armeoù ar bed pe c'hoazh ar [[Kanolierezh emluskek|c'hanolioù emluskek]], da skouer. == Etimologiezh == Ur ger nevez eo ''technical,'' hag implijet eo bet da gentañ e [[Somalia]] e-kerzh ar [[brezel diabarzh Somalia|brezel diabarzh]] e penn kentañ ar bloavezhioù 1990.<ref name="Neville Dennis 2018">{{cite book |last1=Neville |first1=L. |last2=Dennis |first2=P. |title=Technicals: Non-Standard Tactical Vehicles from the Great Toyota War to modern Special Forces |publisher=Bloomsbury Publishing |series=New Vanguard |year=2018 |isbn=978-1-4728-2252-9 |url=https://books.google.com/books?id=vWlPDwAAQBAJ&pg=PT4 |access-date=January 23, 2019 |pages=4, 21}}</ref><ref name="Drysdale 2001 p. 47">{{cite book |last=Drysdale |first=J. |title=Whatever happened to Somalia? |publisher=HAAN |year=2001 |isbn=978-1-874209-51-5 |url=https://books.google.com/books?id=IXYwAQAAIAAJ |access-date=January 23, 2019 |page=47}}</ref> Dre ma oa difennet implij nerzhioù [[surentez prevez]], aozadurioù direoliek o devoa implijet damsoudarded lec'hel evit gwareziñ o izili, oc'h implij arc'hant displeget da vezañ "yalc'hadoù sikour teknikel ". Ar ger a zo bet ledanaet e ster oc'h ouzhpennañ an holl garbedoù o tezougen tud armet.<ref name="hilux">{{cite news |url=http://www.newsweek.com/2010/10/14/why-rebel-groups-love-the-toyota-hilux.html |title=Guerrilla Trucks: Why rebels and insurgent groups the world over love the Toyota Hilux pickup as much as their AK-47s |work=[[Newsweek]] |date=October 14, 2010 |access-date=October 25, 2010}}</ref> == Daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Karbedoù stourm]] [[Rummad:Karbedoù stourm primsavet]] h2y1d3n049l80s40dgsispxcdrhhv9j 1 175342 2148311 2025-06-04T20:45:32Z 2A01:CB08:8760:C700:A06A:BF46:E857:FC90 /* Gerdarzh */ rann nevez 2148311 wikitext text/x-wiki == Gerdarzh == Eus ''hlāfweard'' <q> diwaller ar bara </q> hervez ar {{En}} [[wiktionary:lord|Wiktionary]]. [[Dibar:Degasadennoù/2A01:CB08:8760:C700:A06A:BF46:E857:FC90|2A01:CB08:8760:C700:A06A:BF46:E857:FC90]] 4 Mez 2025 da 20:45 (UTC) 9v9weuaxisfy0ok0lqn4oj6ydkk0v1h 0 175343 2148324 2025-06-05T09:01:17Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Hugo Bordchartt.png|dehou|237x237px]] '''Hugo Borchardt''', ganet d'ar 6 a viz Even 1844 e [[Magdeburg]] ([[proviñs Saks]], [[Rouantelezh Prusia]]) ha marvet d'an 8 a viz Mae 1924<ref name=":0">{{En}} ''[https://houseofbrowning.com/hugo-borchardt/ Hugo Borchardt]'', House of Browning (lennet d'ar 05/06/2025)</ref> e [[Charlottenburg|Berlin-Charlottenburg]] ([[Republik Weimar]])<ref name=":1">{{En}} ''[https://www.lugerforum.com/borchardt.html Hugo Borchardt]'..." 2148324 wikitext text/x-wiki [[Restr:Hugo Bordchartt.png|dehou|237x237px]] '''Hugo Borchardt''', ganet d'ar 6 a viz Even 1844 e [[Magdeburg]] ([[proviñs Saks]], [[Rouantelezh Prusia]]) ha marvet d'an 8 a viz Mae 1924<ref name=":0">{{En}} ''[https://houseofbrowning.com/hugo-borchardt/ Hugo Borchardt]'', House of Browning (lennet d'ar 05/06/2025)</ref> e [[Charlottenburg|Berlin-Charlottenburg]] ([[Republik Weimar]])<ref name=":1">{{En}} ''[https://www.lugerforum.com/borchardt.html Hugo Borchardt]'', Luger Forum (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>, a oa un ijinour armoù-tan [[Alamagn|alaman]]. Brudet eo evit bezañ ijinet ar [[Borchardt C93|Borchardt C-93]], unan eus ar [[Pistolenn|pistolennoù]] damaotomatek kentañ. == Buhez == Nebeut a ouzer diwar-benn yaouankiz Borchardt. Divroañ a reas war-dro 1858 d'ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], e-lec'h ma labouras evel gourseller ar produiñ en uzin armoù [[Pioneer Breechloading Arms Company]] e [[Trenton (Massachusetts)|Trenton]] ([[Massachusetts]]). Etre 1874 ha 1876 e labouras er [[Singer Sewing Machine Company]], ha goude evit [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] ha [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]]. En embregerezh diwezhañ-mañ e vreouas un ijinadenn gentañ, stag ouzh ar mod da broduiñ [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]]<ref name=":0" />. E 1876 e kuitaas Winchester da vezañ gourseller ha teñzorer en embregerezh armoù [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]]. Eno e tiorroas ar fuzuilh [[Sharps-Borchardt Model 1878]], met ne reas ket berzh mont a reas an embregerezh da get e 1881<ref name=":0" />. Divroañ a reas da [[Budapest|vBudapest]] ([[Hungaria]]) evit labourat en embregerezh-stad hag a brodue armoù<ref name=":1" />. E 1891 e tistroas d'ar Stadoù-Unanet evit labourat evel kuzulier gant [[Remington]], a gemere perzh d'ar mare-se e amprouennoù an [[Arme ar Stadoù-Unanet|US Army]] gant e fuzuilh Lee. [[Restr:C-93 cropped.png|kleiz|thumb|Ur bistolenn Borchardt C-93.]] Distreiñ a reas Borchardt da Alamagn goude-se, e-lec'h ma savas asambles gant an embregerezh [[Ludwig Loewe & Co.]] ur bistolenn damaotomatek hag a voe anvet Borchardt C93. Nevez-flamm e oa an armoù a seurt-se, hag aweniñ a rejont ar pistolennoù modern, evel ar [[Mauser C96]] hag al [[Luger 1900]] war-lerc'h. Borchardt a ijinas ivez ur gartouchenn nevez evit an arm, ar [[7,65 × 25 mm Borchardt|7,65 × 25 mm]]. Gwerzhet e voe ar C93 adalek 1895 war ar marc'had sivil. Ne fellas da Hugo Borchardt kemmañ e bistolenn er bloavezhioù war-lerc'h, pa soñje dezhañ ne oa ket ezhomm da wellaat anezhi, hag an embregerezh Loewe, a oa deuet da vezañ an [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] etretant, a c'houlennas gant un ijiner all, [[Georg Luger]], kemer e karg diorren ar pistolennoù nevez. Borchardt a chomas da labourat evit an DWM memestra<ref name=":0" />. Mervel a reas e 1924 e Charlottenburg diwar ur [[Pneumonienn|bneumonienn]]<ref name=":0" />. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1844]] [[Rummad:Marvioù 1924]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Alamagn]] hh5dvd61r3nejixgytofbgwqu46uddb 2148326 2148324 2025-06-05T09:05:12Z Fanchigo 14086 2148326 wikitext text/x-wiki [[Restr:Hugo Bordchartt.png|dehou|237x237px]] '''Hugo Borchardt''', ganet d'ar 6 a viz Even 1844 e [[Magdeburg]] ([[proviñs Saks]], [[Rouantelezh Prusia]]) ha marvet d'an 8 a viz Mae 1924<ref name=":0">{{En}} ''[https://houseofbrowning.com/hugo-borchardt/ Hugo Borchardt]'', House of Browning (lennet d'ar 05/06/2025)</ref> e [[Charlottenburg|Berlin-Charlottenburg]] ([[Republik Weimar]])<ref name=":1">{{En}} ''[https://www.lugerforum.com/borchardt.html Hugo Borchardt]'', Luger Forum (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>, a oa un ijinour armoù-tan [[Alamagn|alaman]]. Brudet eo evit bezañ ijinet ar [[Borchardt C93|Borchardt C-93]], unan eus ar [[Pistolenn|pistolennoù]] damaotomatek kentañ. == Buhez == Nebeut a ouzer diwar-benn yaouankiz Borchardt. Divroañ a reas war-dro 1858 d'ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], e-lec'h ma labouras evel gourseller ar produiñ en uzin armoù [[Pioneer Breechloading Arms Company]] e [[Trenton (Massachusetts)|Trenton]] ([[Massachusetts]]). Etre 1874 ha 1876 e labouras er [[Singer Sewing Machine Company]], ha goude evit [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] ha [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]]. En embregerezh diwezhañ-mañ e vreouas un ijinadenn gentañ, stag ouzh ar mod da broduiñ [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]]<ref name=":0" />. E 1876 e kuitaas Winchester da vezañ gourseller ha teñzorer en embregerezh armoù [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]]. Eno e tiorroas ar fuzuilh [[Sharps-Borchardt Model 1878]], met ne reas ket berzh mont a reas an embregerezh da get e 1881<ref name=":0" />. Divroañ a reas da [[Budapest|vBudapest]] ([[Hungaria]]) evit labourat en embregerezh-stad hag a brodue armoù<ref name=":1" />. E 1891 e tistroas d'ar Stadoù-Unanet evit labourat evel kuzulier gant [[Remington]], a gemere perzh d'ar mare-se e amprouennoù an [[Arme ar Stadoù-Unanet|US Army]] gant e fuzuilh Lee. [[Restr:C-93 cropped.png|kleiz|thumb|Ur bistolenn Borchardt C-93.]] Distreiñ a reas Borchardt da Alamagn goude-se, e-lec'h ma savas asambles gant an embregerezh [[Ludwig Loewe & Co.]] ur bistolenn damaotomatek hag a voe anvet Borchardt C93. Nevez-flamm e oa an armoù a seurt-se, hag aweniñ a rejont ar pistolennoù modern, evel ar [[Mauser C96]] hag al [[Luger 1900]] war-lerc'h. Reiñ a e anv ivez d'ur gartouchenn nevez-savet evit an arm, ar [[7,65 × 25 mm Borchardt|7,65 × 25 mm]]. Gwerzhet e voe ar C93 adalek 1895 war ar marc'had sivil. Ne fellas da Hugo Borchardt kemmañ e bistolenn er bloavezhioù war-lerc'h, pa soñje dezhañ ne oa ket ezhomm da wellaat anezhi, hag an embregerezh Loewe, a oa deuet da vezañ an [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] etretant, a c'houlennas gant un ijiner all, [[Georg Luger]], kemer e karg diorren ar pistolennoù nevez. Borchardt a chomas da labourat evit an DWM memestra<ref name=":0" />. Mervel a reas e 1924 e Charlottenburg diwar ur [[Pneumonienn|bneumonienn]]<ref name=":0" />. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1844]] [[Rummad:Marvioù 1924]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Alamagn]] lkjorsum02u5zwtvtmdbdm6tdhyq5gq 2148327 2148326 2025-06-05T09:06:03Z Fanchigo 14086 2148327 wikitext text/x-wiki [[Restr:Hugo Bordchartt.png|dehou|237x237px]] '''Hugo Borchardt''', ganet d'ar 6 a viz Even 1844 e [[Magdeburg]] ([[proviñs Saks]], [[Rouantelezh Prusia]]) ha marvet d'an 8 a viz Mae 1924<ref name=":0">{{En}} ''[https://houseofbrowning.com/hugo-borchardt/ Hugo Borchardt]'', House of Browning (lennet d'ar 05/06/2025)</ref> e [[Charlottenburg|Berlin-Charlottenburg]] ([[Republik Weimar]])<ref name=":1">{{En}} ''[https://www.lugerforum.com/borchardt.html Hugo Borchardt]'', Luger Forum (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>, a oa un ijinour armoù-tan [[Alamagn|alaman]]. Brudet eo evit bezañ ijinet ar [[Borchardt C93|Borchardt C-93]], unan eus ar [[Pistolenn|pistolennoù]] damaotomatek kentañ. == Buhez == Nebeut a ouzer diwar-benn yaouankiz Borchardt. Divroañ a reas war-dro 1858 d'ar [[Stadoù-Unanet Amerika|Stadoù-Unanet]], e-lec'h ma labouras evel gourseller ar produiñ en uzin armoù [[Pioneer Breechloading Arms Company]] e [[Trenton (Massachusetts)|Trenton]] ([[Massachusetts]]). Etre 1874 ha 1876 e labouras er [[Singer Sewing Machine Company]], ha goude evit [[Colt's Manufacturing Company|Colt]] ha [[Winchester Repeating Arms Company|Winchester]]. En embregerezh diwezhañ-mañ e vreouas un ijinadenn gentañ, stag ouzh ar mod da broduiñ [[Kartouchenn (arm-tan)|kartouchennoù]]<ref name=":0" />. E 1876 e kuitaas Winchester da vezañ gourseller ha teñzorer en embregerezh armoù [[Sharps Rifle Manufacturing Company|Sharps]]. Eno e tiorroas ar fuzuilh [[Sharps-Borchardt Model 1878]], met ne reas ket berzh mont a reas an embregerezh da get e 1881<ref name=":0" />. Divroañ a reas da [[Budapest|vBudapest]] ([[Hungaria]]) evit labourat en embregerezh-stad hag a brodue armoù<ref name=":1" />. E 1891 e tistroas d'ar Stadoù-Unanet evit labourat evel kuzulier gant [[Remington]], a gemere perzh d'ar mare-se e amprouennoù an [[Arme ar Stadoù-Unanet|US Army]] gant e fuzuilh Lee. [[Restr:C-93 cropped.png|kleiz|thumb|Ur bistolenn Borchardt C-93.]] Distreiñ a reas Borchardt da Alamagn goude-se, e-lec'h ma savas asambles gant an embregerezh [[Ludwig Loewe & Co.]] ur bistolenn damaotomatek hag a voe anvet Borchardt C93. Nevez-flamm e oa an armoù a seurt-se, hag aweniñ a rejont ar pistolennoù modern, evel ar [[Mauser C96]] hag al [[Luger 1900]] war-lerc'h. Reiñ a e anv ivez d'ur gartouchenn nevez-savet evit an arm, ar [[7,65 × 25 mm Borchardt|7,65 × 25 mm]]. Gwerzhet e voe ar C93 adalek 1895 war ar marc'had sivil. Ne fellas da Hugo Borchardt kemmañ e bistolenn er bloavezhioù war-lerc'h, pa soñje dezhañ ne oa ket ezhomm da wellaat anezhi, hag an embregerezh Loewe, a oa deuet da vezañ an [[Deutsche Waffen- und Munitionsfabriken|DWM]] etretant, a c'houlennas gant un ijiner all, [[Georg Luger]], kemer e karg diorren ar pistolennoù nevez. Borchardt a chomas da labourat evit an DWM memestra<ref name=":0" />. Mervel a reas e 1924 e Charlottenburg diwar ur [[Pneumonienn|bneumonienn]]<ref name=":0" />. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:Borchardt, Hugo}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1844]] [[Rummad:Marvioù 1924]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Ijinourien Alamagn]] 31d5pvpvgl5pu9q4uc2t6jwm1m5oysw 0 175344 2148349 2025-06-05T12:02:34Z Llydawr 145 Llydawr en deus kaset ar bajenn [[Pennrenerezh ar c'hanolierezh ha misiloù]] da [[Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh]] 2148349 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Pennrenerezh misiloù ha kanolierezh]] 5k1qmhl7uqbq0fv40857hziwqlunk2e 0 175345 2148354 2025-06-05T13:02:46Z Dishual 612 Lañs disterig 2148354 wikitext text/x-wiki [[Restr:Hollywood Independent Film Festival.jpg|thumb|Hollywood Independent Film Festival]] Ur '''film dizalc'h''', pe '''indie film''' a vez graet eus ur [[film hir]] pe [[film berr]] hag a zo [[filmaozerez|produet]] er-maez eus [[Studio film bras|ar studioioù filmoù bras]] ouzhpenn bezañ produet ha ledanaet gant embregerezhioù dizalc'h dudi (pe, evit lod anezho dre ar berzhe vo leadanaet gant un embregerezh meur). Ar filmoù dizalc'h a c'hell bezañ anavezet a-wechoù dre an danvez pe ar stil ha sell arzel ar filmaozer. A-wechoù, ar filmoù dizalc'h a zo reoù gant ur [[budjed film|budjed izel]] keñveriet gant ar re produet gant studioioù filmoù bras.<ref>{{Cite news |last=Callahan |first=Peter |date=January 8, 2001 |title=Don't Lose It At The Movies The Brothers McMullen and Blair Witch--yes. Waterworld II--no. A primer on indie-film investing. |work=CNN |url=https://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune_archive/2001/01/08/294448/index.htm |access-date=05/06/2025}}</ref> == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Filmoù dizalc'h]] 8hblf1gewx4c14xnfka671c0ifpsg06 2148355 2148354 2025-06-05T13:03:18Z Dishual 612 2148355 wikitext text/x-wiki {{databox}} [[Restr:Hollywood Independent Film Festival.jpg|thumb|Hollywood Independent Film Festival]] Ur '''film dizalc'h''', pe '''indie film''' a vez graet eus ur [[film hir]] pe [[film berr]] hag a zo [[filmaozerez|produet]] er-maez eus [[Studio film bras|ar studioioù filmoù bras]] ouzhpenn bezañ produet ha ledanaet gant embregerezhioù dizalc'h dudi (pe, evit lod anezho dre ar berzhe vo leadanaet gant un embregerezh meur). Ar filmoù dizalc'h a c'hell bezañ anavezet a-wechoù dre an danvez pe ar stil ha sell arzel ar filmaozer. A-wechoù, ar filmoù dizalc'h a zo reoù gant ur [[budjed film|budjed izel]] keñveriet gant ar re produet gant studioioù filmoù bras.<ref>{{Cite news |last=Callahan |first=Peter |date=January 8, 2001 |title=Don't Lose It At The Movies The Brothers McMullen and Blair Witch--yes. Waterworld II--no. A primer on indie-film investing. |work=CNN |url=https://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune_archive/2001/01/08/294448/index.htm |access-date=05/06/2025}}</ref> == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Filmoù dizalc'h]] 8x9v06su4wazdl1883mds5dtg4hkp1z 2148356 2148355 2025-06-05T13:03:26Z Dishual 612 2148356 wikitext text/x-wiki [[Restr:Hollywood Independent Film Festival.jpg|thumb|Hollywood Independent Film Festival]] Ur '''film dizalc'h''', pe '''indie film''' a vez graet eus ur [[film hir]] pe [[film berr]] hag a zo [[filmaozerez|produet]] er-maez eus [[Studio film bras|ar studioioù filmoù bras]] ouzhpenn bezañ produet ha ledanaet gant embregerezhioù dizalc'h dudi (pe, evit lod anezho dre ar berzhe vo leadanaet gant un embregerezh meur). Ar filmoù dizalc'h a c'hell bezañ anavezet a-wechoù dre an danvez pe ar stil ha sell arzel ar filmaozer. A-wechoù, ar filmoù dizalc'h a zo reoù gant ur [[budjed film|budjed izel]] keñveriet gant ar re produet gant studioioù filmoù bras.<ref>{{Cite news |last=Callahan |first=Peter |date=January 8, 2001 |title=Don't Lose It At The Movies The Brothers McMullen and Blair Witch--yes. Waterworld II--no. A primer on indie-film investing. |work=CNN |url=https://money.cnn.com/magazines/fortune/fortune_archive/2001/01/08/294448/index.htm |access-date=05/06/2025}}</ref> == Notennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Filmoù dizalc'h]] 8hblf1gewx4c14xnfka671c0ifpsg06 14 175346 2148357 2025-06-05T13:06:32Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Filmoù]] [[Rummad:Filmoù hervez an doare]]" 2148357 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Filmoù]] [[Rummad:Filmoù hervez an doare]] ssq5clhi4cueihn8ickdn8gifeoaap2 0 175347 2148358 2025-06-05T13:54:34Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{Databox}} '''''Barbie''''' met anvet '''''Barbie the Movie''''' evit an diazezoù bruderezh<ref>{{Cite web |date=31 July 2023 |title=Barbie The Movie |url=https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |access-date=31 July 2023 |publisher=[[Mattel]] |archive-date=July 28, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728042726/https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite magazine |last=Chan |first=Tim |date=27 Jul..." 2148358 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Barbie''''' met anvet '''''Barbie the Movie''''' evit an diazezoù bruderezh<ref>{{Cite web |date=31 July 2023 |title=Barbie The Movie |url=https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |access-date=31 July 2023 |publisher=[[Mattel]] |archive-date=July 28, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728042726/https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite magazine |last=Chan |first=Tim |date=27 July 2023 |title=Flashback: See Margot Robbie and 'Barbie' Cast React to Their Official Barbie Dolls for the First Time |url=https://www.hollywoodreporter.com/lifestyle/shopping/margot-robbie-barbie-movie-doll-buy-online-1235507777/ |access-date=31 July 2023 |magazine=[[The Hollywood Reporter]] |archive-date=July 28, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728121634/https://www.hollywoodreporter.com/lifestyle/shopping/margot-robbie-barbie-movie-doll-buy-online-1235507777/ |url-status=live}}</ref>}} zo ur film moliac'h ha fent embannet e 2023 ha filmaozet gant [[Greta Gerwig]] a-ziwar ur senario he deus skrivet gant [[Noah Baumbach]]. Ar c'hentañ film gant aktourien gwirion eo o vezañ diazezet war ar [[Barbie|vargodenn]] gant [[Mattel]]. Klaz filmoù bevaat Barbie a oa bet en e a-raok. An aktourien eo [[Margot Robbie]] ar benndudenn ha [[Ryan Gosling]] evit [[Ken (margodenn)|Ken]], er film e vez heuliet anezho o vevañ e Barbieland hag er bed gwirion e-kerzh un [[enkadenn vevañ]]. Er rolloù a-eil e vez [[America Ferrera]], [[Michael Cera]], [[Kate McKinnon]], [[Issa Rae]], [[Rhea Perlman]], ha [[Will Ferrell]]. Kelaouet e oa bet eus ur film gwir Barbie e miz Gwengolo 2009 gant [[Universal Pictures]] gant [[Laurence Mark]] evit ar porduiñ. Kroget e oa ar sevel e miz Ebrel 2014, pa oa bet [[Sony Pictures]] o prenañ gwirioù ar film. Goude meur a skrivagner senario ha filmaozerien o kregiñ ha paouez ha kemm ar roll penn eus [[Amy Schumer]] da [[Anne Hathaway]] evit Barbie, ar gwirioù aozer a oa tremenet da [[Warner Bros. Pictures]] e miz Here 2018. Robbie a oa bet kemeret evel aktour e 2019, goude ma vije bet nac'het a-benn ar fin gant [[Gal Gadot]] dre ma oa kudennoù implij-amzer. Gerwig a oa bet embannet da vezañ ar filmaozerez ha kenskrivagnerez ar senario gant Baumbach e 2020. Peurrest ar c'hasting a oa bet kelaouet e penn kentañ 2022. Darn ar filmañ a oa bet e [[Warner Bros. Studios Leavesden|Warner Bros. Studios, Leavesden]], [[Bro-Saoz]], hag e [[Venice Beach Skatepark]] e [[Los Angeles (Kalifornia)|Los Angeles]] etre Meurzh ha Gouhere 2022. == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.barbie-themovie.com/ Lec'hien ofisiel] * {{en}} [https://www.imdb.com/title/tt1517268/ Barbie] war [[IMDb]] [[Rummad:Filmoù 2023]] [[Rummad:Filmoù fent]] [[Rummad:Filmoù moliac'h]] hzsp0eivfvzqjcjrb60a98l4evd4o8p 2148359 2148358 2025-06-05T13:54:58Z Dishual 612 2148359 wikitext text/x-wiki {{Databox}} '''''Barbie''''' met anvet '''''Barbie the Movie''''' evit an diazezoù bruderezh<ref>{{Cite web |date=31 July 2023 |title=Barbie The Movie |url=https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |access-date=31 July 2023 |publisher=[[Mattel]] |archive-date=July 28, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728042726/https://creations.mattel.com/pages/barbie-the-movie |url-status=live}}</ref><ref>{{Cite magazine |last=Chan |first=Tim |date=27 July 2023 |title=Flashback: See Margot Robbie and 'Barbie' Cast React to Their Official Barbie Dolls for the First Time |url=https://www.hollywoodreporter.com/lifestyle/shopping/margot-robbie-barbie-movie-doll-buy-online-1235507777/ |access-date=31 July 2023 |magazine=[[The Hollywood Reporter]] |archive-date=July 28, 2023 |archive-url=https://web.archive.org/web/20230728121634/https://www.hollywoodreporter.com/lifestyle/shopping/margot-robbie-barbie-movie-doll-buy-online-1235507777/ |url-status=live}}</ref>}} zo ur film moliac'h ha fent embannet e 2023 ha filmaozet gant [[Greta Gerwig]] a-ziwar ur senario he deus skrivet gant [[Noah Baumbach]]. Ar c'hentañ film gant aktourien gwirion eo o vezañ diazezet war ar [[Barbie|vargodenn]] gant [[Mattel]]. Klaz filmoù bevaat Barbie a oa bet en e a-raok. An aktourien eo [[Margot Robbie]] ar benndudenn ha [[Ryan Gosling]] evit [[Ken (margodenn)|Ken]], er film e vez heuliet anezho o vevañ e Barbieland hag er bed gwirion e-kerzh un [[enkadenn vevañ]]. Er rolloù a-eil e vez [[America Ferrera]], [[Michael Cera]], [[Kate McKinnon]], [[Issa Rae]], [[Rhea Perlman]], ha [[Will Ferrell]]. Kelaouet e oa bet eus ur film gwir Barbie e miz Gwengolo 2009 gant [[Universal Pictures]] gant [[Laurence Mark]] evit ar porduiñ. Kroget e oa ar sevel e miz Ebrel 2014, pa oa bet [[Sony Pictures]] o prenañ gwirioù ar film. Goude meur a skrivagner senario ha filmaozerien o kregiñ ha paouez ha kemm ar roll penn eus [[Amy Schumer]] da [[Anne Hathaway]] evit Barbie, ar gwirioù aozer a oa tremenet da [[Warner Bros. Pictures]] e miz Here 2018. Robbie a oa bet kemeret evel aktour e 2019, goude ma vije bet nac'het a-benn ar fin gant [[Gal Gadot]] dre ma oa kudennoù implij-amzer. Gerwig a oa bet embannet da vezañ ar filmaozerez ha kenskrivagnerez ar senario gant Baumbach e 2020. Peurrest ar c'hasting a oa bet kelaouet e penn kentañ 2022. Darn ar filmañ a oa bet e [[Warner Bros. Studios Leavesden|Warner Bros. Studios, Leavesden]], [[Bro-Saoz]], hag e [[Venice Beach Skatepark]] e [[Los Angeles (Kalifornia)|Los Angeles]] etre Meurzh ha Gouhere 2022. == Liammoù diavaez == * {{en}} [https://www.barbie-themovie.com/ Lec'hien ofisiel] * {{en}} [https://www.imdb.com/title/tt1517268/ Barbie] war [[IMDb]] == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Filmoù 2023]] [[Rummad:Filmoù fent]] [[Rummad:Filmoù moliac'h]] ijelqce517bs1b8dvpl68z5qume4zxp 0 175348 2148375 2025-06-05T15:35:03Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Restr:Five301906govtBullets.png|thumb|Boledoù implijet e-barzh ar memes kartouchennoù [[.30-03 Springfield]] pe [[.30-06 Springfield]], dezhe stummoù ha neuze kenefederioù bannouriezh disheñvel.]] War dachenn ar [[Bannouriezh|vannouriezh]], '''kenefeder bannouriezh''' ur vannadell a zeskriv e varregezh da virout e dizh hag e dreizhent, ha da enebiñ ouzh nerzh an avel hag harz an aer tro-dro dezhañ. == Ezteurel == Eztaolet e vez ar c’henefer bannouriezh gan..." 2148375 wikitext text/x-wiki [[Restr:Five301906govtBullets.png|thumb|Boledoù implijet e-barzh ar memes kartouchennoù [[.30-03 Springfield]] pe [[.30-06 Springfield]], dezhe stummoù ha neuze kenefederioù bannouriezh disheñvel.]] War dachenn ar [[Bannouriezh|vannouriezh]], '''kenefeder bannouriezh''' ur vannadell a zeskriv e varregezh da virout e dizh hag e dreizhent, ha da enebiñ ouzh nerzh an avel hag harz an aer tro-dro dezhañ. == Ezteurel == Eztaolet e vez ar c’henefer bannouriezh gant un talvoud etre 0 hag 1. Seul uheloc’h an talvoud-mañ, seul blaenoc’h treizhent ar vannadell<ref name=":0">{{Fr}} GRANGE Francis, ''[https://www.chassenature.ch/le-coefficient-balistique/ Le coefficient ballistique]'', Chasse et nature, 03/10/2023 (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. Er bed milourel e vez staget bannadell-mañ-vannadell ouzh kenefederioù raktermenet eus G1 da G8 diwar bannadelloù skouer, a-drugarez da labourioù an doktor stadunanat [[Boris Karpov]] e [[Skol-veur Kalifornia, Berkeley|skol-veur Berkeley]] ([[Kalifornia]]) er bloavezhioù 1940 ; G1 o vezañ an talvoud izelañ, ha G8 an hini gwellañ. Kalz [[Munision|munisionoù]] gwerzhet er bed sivil a zo dezhe ur c’henefeder G1, met ar re implijet gant sniperien en armeoù a c’hall bezañ G7 da skouer<ref name=":1">{{Fr}} ''[https://www.snipersori.com/balistique.html La balistique, Le coefficient balistique (CB)]'', Sniper Sori (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. Ur vannadell G1 boaz zo ur boled dezhañ un hirder div wech hirder e dreuzkiz, gant ur penn ront hag ur strad plaen. Kement-mañ a gaver war kalz munisionoù armoù-dorn da skouer. Ur boled G7 a zo hiroc’h ha strishaet e strad evit gwellaat e aerodinamegezh<ref name=":1" />. == Jediñ == Evit jediñ ar c’henefeder bannouriezh e kemerer mas, treuzkiz, stumm hag hirder ar vannadell e kont. Ar formulenn evit jediñ kenefeder bannouriezh an armoù hepken eo : :<math>C_\text{b,bannadell} = \frac{m}{d^2 i}</math> <ref>{{En}} {{cite book|last=Moss, Leeming and Farrar|title=Brassey's Land Warfare Series: Military Ballistics|publisher=Royal Military College of Science, Shrivenham, UK|year=1995|page=86|isbn=978-1857530841}}</ref> enni : *''C''_b,bannadell, kenefeder bannouriezh evel implijet e treizhent mas poentel hervez hentenn Siacci (nebeutoc'h evit 20 derez)<ref>{{En}} {{cite book|last=Cline|first=Donna|title=Exterior Ballistics Explained, Trajectories, Part 3 "Atmosphere"|publisher=Lattie Stone Ballistics|year=2002|page=39}}</ref> *''m'', mas ar boled *''d'', treuzkiz muzuliet ar vannadell *''i'', kenefeder stumm Ar c'henefeder a vez jedet er c'hondisonoù-mañ : 21°C, ur feur glebor 60%, un aerwask 1013 milibar, hep tamm avel ebet<ref name=":0" />. == Implij pleustrek == Implijet e vez er bed milourel gant an [[Tenner-resisted|dennerien-resisted]] pe ar [[Sniper|sniperien]], pe e metoù ar [[sportoù tennañ]] gant an dennerien a-bell. An dud a [[Chaseal|chase]] a-bell, er menez pe war plaenennoù digor, a rank kemer ar c’henefeder-mañ e kont e choaz o munisionoù ivez<ref name=":0" />. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Hoplologiezh]] [[Rummad:Fizik]] [[Rummad:Bannouriezh]] jheo3ag4ieruqa3l60ruw2hn495gea7 14 175349 2148377 2025-06-05T15:37:41Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Fizik]]" 2148377 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Fizik]] 8jwbc16y8teylyzyhukr04vqsn4odhr 2148379 2148377 2025-06-05T15:39:32Z Fanchigo 14086 2148379 wikitext text/x-wiki {{Pennañ|Bannouriezh}} [[Rummad:Fizik]] qcvwq6x4xr85sw59zjnz4x4b7rc623a 0 175350 2148397 2025-06-05T17:56:35Z Dishual 612 Lañs dister 2148397 wikitext text/x-wiki {{databox}} An '''Hollywood Walk of Fame''' ([[brezhoneg]]: Kerzhadenn tud brudet Hollywood) eo anv ur [[riblenn straed]] gant 2813<ref>{{Cite web |date=2025-05-31 |title=Watch: Ricky Gervais gets a star on Hollywood Walk of Fame |url=https://www.bbc.com/news/videos/c5ykdkn1p4no |access-date=2025-05-31 |website=www.bbc.com |language=en-GB}}</ref> steredenn pemp korn [[terrazzo]]-ha-[[laton]] hag a zo ensoc'het a-hed 15 bloc'had eus an [[Hollywood Boulevard]] ha tri bloc'hd e [[Vine Street]] en [[Hollywood]] distrig eus [[Los Angeles]]. Ar steredennoù, a oa bet kroget da vezañ staliet dibad e 1960, enorioù int evit an dreistelezh en industrielezh an dudi, gant anvioù aktourien, sonerien, produerien, filmaozerien, strolladoù c'hoariva pe sonerezh, sportourien, tudennoù faltazi dreist-holl. Ar ''Walk of Fame'' a zo meret gant [[Kambr kenwerzh Hollywood]] ha gwarzet en un doare emren gant an ''Hollywood Historic Trust''. Kambr kenwerzh Hollywood a rastell arc'hant gant tud brudet pe sponsorien (85 000 $ d'an deiz-ha-hiziv) hag implijet e vez an arc'hant evit krouiñ ha staliañ steredennoù ouzhpenn, kement ha gwareziñ ar ''Walk of Fame''.<ref>{{cite web |url=https://people.com/hollywood-walk-of-fame-rules-you-didnt-know-8431908#:~:text=Yes%2C%20it%20costs%20money%20to,of%20the%20Walk%20of%20Fame. |title=10 Rules About the Hollywood Walk of Fame You Probably Didn't Know (Exclusive) |work=People |last=Gibson |first=Kelsie |date=January 19, 2024 |access-date=January 31, 2025}}</ref> Dreistbrudet eo evit an douristed, hag istimet e vez ez eus 10{{nbsp}}milion gweladenner bep bloaz (sifr 2010).<ref>{{Cite web|url=http://walkoffame.com/pages/licensing|title=Licensing for the Walk of Fame |publisher=Hollywood Walk of Fame|access-date=February 3, 2019|archive-date=February 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190203150442/http://walkoffame.com/pages/licensing|url-status=live}}</ref> {{Commons|Hollywood Walk of Fame}} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [http://www.walkoffame.com/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Hollywood Walk of Fame]] [[Rummad:Los Angeles]] 3ytn2nxwg3affcd1t8khjcs7jwcvozd 2148398 2148397 2025-06-05T17:57:25Z Dishual 612 2148398 wikitext text/x-wiki {{databox}} An '''Hollywood Walk of Fame''' ([[brezhoneg]]: Kerzhadenn tud brudet Hollywood) eo anv ur [[riblenn straed]] gant 2813<ref>{{Cite web |date=2025-05-31 |title=Watch: Ricky Gervais gets a star on Hollywood Walk of Fame |url=https://www.bbc.com/news/videos/c5ykdkn1p4no |access-date=2025-05-31 |website=www.bbc.com |language=en-GB}}</ref> steredenn pemp korn [[terrazzo]]-ha-[[laton]] hag a zo ensoc'het a-hed 15 bloc'had eus an [[Hollywood Boulevard]] ha tri bloc'hd e [[Vine Street]] en [[Hollywood]] distrig eus [[Los Angeles]]. Ar steredennoù, a oa bet kroget da vezañ staliet dibad e 1960, enorioù int evit an dreistelezh en industrielezh an dudi, gant anvioù aktourien, sonerien, produerien, filmaozerien, strolladoù c'hoariva pe sonerezh, sportourien, tudennoù faltazi dreist-holl. Ar ''Walk of Fame'' a zo meret gant [[Kambr kenwerzh Hollywood]] ha gwarezet en un doare emren gant an ''Hollywood Historic Trust''. Kambr kenwerzh Hollywood a rastell arc'hant gant tud brudet pe sponsorien (85 000 $ d'an deiz-ha-hiziv) hag implijet e vez an arc'hant evit krouiñ ha staliañ steredennoù ouzhpenn, kement ha gwareziñ ar ''Walk of Fame''.<ref>{{cite web |url=https://people.com/hollywood-walk-of-fame-rules-you-didnt-know-8431908#:~:text=Yes%2C%20it%20costs%20money%20to,of%20the%20Walk%20of%20Fame. |title=10 Rules About the Hollywood Walk of Fame You Probably Didn't Know (Exclusive) |work=People |last=Gibson |first=Kelsie |date=January 19, 2024 |access-date=January 31, 2025}}</ref> Dreistbrudet eo evit an douristed, hag istimet e vez ez eus 10{{nbsp}}milion gweladenner bep bloaz (sifr 2010).<ref>{{Cite web|url=http://walkoffame.com/pages/licensing|title=Licensing for the Walk of Fame |publisher=Hollywood Walk of Fame|access-date=February 3, 2019|archive-date=February 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190203150442/http://walkoffame.com/pages/licensing|url-status=live}}</ref> {{Commons|Hollywood Walk of Fame}} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [http://www.walkoffame.com/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Hollywood Walk of Fame]] [[Rummad:Los Angeles]] 06riec5a92osyoz3wm28ndcwixhdu57 2148464 2148398 2025-06-05T21:26:17Z Fanchigo 14086 2148464 wikitext text/x-wiki {{databox}} An '''Hollywood Walk of Fame''' ([[brezhoneg]] : Kerzhadenn tud brudet Hollywood) eo anv ur [[riblenn straed]], warnañ 2813<ref>{{Cite web |date=2025-05-31 |title=Watch: Ricky Gervais gets a star on Hollywood Walk of Fame |url=https://www.bbc.com/news/videos/c5ykdkn1p4no |access-date=2025-05-31 |website=www.bbc.com |language=en-GB}}</ref> steredenn pemp korn [[terrazzo]]-ha-[[laton]], hag a zo ensoc'het a-hed 15 bloc'had eus an [[Hollywood Boulevard]] ha tri bloc'had e [[Vine Street]], en [[Hollywood]], un distrig eus [[Los Angeles]]. Ar steredennoù, a oa bet kroget da vezañ staliet dibad e 1960, a zo enorioù evit an dreistelezh en industrielezh an dudi, gant anvioù aktourien, sonerien, produerien, filmaozerien, strolladoù c'hoariva pe sonerezh, sportourien ha tudennoù faltazi dreist-holl. Ar ''Walk of Fame'' a zo meret gant [[Kambr kenwerzh Hollywood]] ha gwarezet en un doare emren gant an ''Hollywood Historic Trust''. Kambr kenwerzh Hollywood a rastell arc'hant gant tud brudet pe sponsorien (85 000 $ d'an deiz-ha-hiziv) hag a vez implijet evit krouiñ ha staliañ steredennoù ouzhpenn, kement ha gwareziñ ar ''Walk of Fame''.<ref>{{cite web |url=https://people.com/hollywood-walk-of-fame-rules-you-didnt-know-8431908#:~:text=Yes%2C%20it%20costs%20money%20to,of%20the%20Walk%20of%20Fame. |title=10 Rules About the Hollywood Walk of Fame You Probably Didn't Know (Exclusive) |work=People |last=Gibson |first=Kelsie |date=January 19, 2024 |access-date=January 31, 2025}}</ref> Dreistbrudet eo evit an douristed, hag istimet e vez ez eus 10{{nbsp}}milion gweladenner bep bloaz (sifr 2010).<ref>{{Cite web|url=http://walkoffame.com/pages/licensing|title=Licensing for the Walk of Fame |publisher=Hollywood Walk of Fame|access-date=February 3, 2019|archive-date=February 3, 2019|archive-url=https://web.archive.org/web/20190203150442/http://walkoffame.com/pages/licensing|url-status=live}}</ref> {{Commons|Hollywood Walk of Fame}} == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} == Liammoù diavaez == * {{en}} [http://www.walkoffame.com/ Lec'hienn ofisiel] [[Rummad:Hollywood Walk of Fame]] [[Rummad:Los Angeles]] 32g8oj574vxigs0pm0lc52ohcfyjvay 0 175351 2148405 2025-06-05T18:20:23Z Arko 540 Pajenn krouet gant : "{{disheñvelout}} '''Gal''' a c'hall ober dave da veur a dra. == Tud == === Anv-badez === * [[Gal Costa]] (g. e 1945), kanerez vrazilian * [[Gal Rasché]] (g. e 1960), pianoourez rus-aostrian * [[Gal Gadot]] (g. e 1985), aktourez ha top model israelian === Anv-tiegezh === * [[Joseph Saint-Gal]] (1841-1932), louzawour breizhat * [[Madalen Saint Gal de Pons]] (1907-1994), barzhez vrezhonek * [[Corinne Le Gal]] (g. e 1961), marc'hhouarnerez vreizhat == A bep seurt == *..." 2148405 wikitext text/x-wiki {{disheñvelout}} '''Gal''' a c'hall ober dave da veur a dra. == Tud == === Anv-badez === * [[Gal Costa]] (g. e 1945), kanerez vrazilian * [[Gal Rasché]] (g. e 1960), pianoourez rus-aostrian * [[Gal Gadot]] (g. e 1985), aktourez ha top model israelian === Anv-tiegezh === * [[Joseph Saint-Gal]] (1841-1932), louzawour breizhat * [[Madalen Saint Gal de Pons]] (1907-1994), barzhez vrezhonek * [[Corinne Le Gal]] (g. e 1961), marc'hhouarnerez vreizhat == A bep seurt == * [[Gauchin-Légal#Mojenn ar Gal|Mojenn ar Gal]], ur vojenn eus kumun [[Gauchin-le-Gal]] e [[Pas-de-Calais]] * [[Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh|GAL]] evit ''Grupos Antiterroristas de Liberación'' e spagnoleg (Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh) ; ha [[G.A.L.]], ur film spagnol gant Miguel Courtois diwar-benn ar GAL * .gal, domani kenrouedad [[Galiza]] 8ftf95gsc8odmfj34anvd2fi9bpai0b 2148413 2148405 2025-06-05T18:33:00Z Dishual 612 2148413 wikitext text/x-wiki {{disheñvelout}} '''Gal''' a c'hall ober dave da veur a dra. == Tud == === Anv-badez === * [[Gal Costa]] (g. e 1945), kanerez vrazilian * [[Gal Rasché]] (g. e 1960), pianoourez rus-aostrian * [[Gal Gadot]] (g. e 1985), aktourez ha top model israelian === Anv-tiegezh === * [[Joseph Saint-Gal]] (1841-1932), louzawour breizhat * [[Madalen Saint Gal de Pons]] (1907-1994), barzhez vrezhonek * [[Corinne Le Gal]] (g. e 1961), marc'hhouarnerez vreizhat * [[Uziel Gal]] (1923–2002), israelian ganet alaman, saver armoù == A bep seurt == * [[Gauchin-Légal#Mojenn ar Gal|Mojenn ar Gal]], ur vojenn eus kumun [[Gauchin-le-Gal]] e [[Pas-de-Calais]] * [[Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh|GAL]] evit ''Grupos Antiterroristas de Liberación'' e spagnoleg (Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh) ; ha [[G.A.L.]], ur film spagnol gant Miguel Courtois diwar-benn ar GAL * .gal, domani kenrouedad [[Galiza]] im2xw33i7jqlhat685n717motaoslwo 2148431 2148413 2025-06-05T19:27:24Z Fanchigo 14086 /* Anv-tiegezh */ 2148431 wikitext text/x-wiki {{disheñvelout}} '''Gal''' a c'hall ober dave da veur a dra. == Tud == === Anv-badez === * [[Gal Costa]] (g. e 1945), kanerez vrazilian * [[Gal Rasché]] (g. e 1960), pianoourez rus-aostrian * [[Gal Gadot]] (g. e 1985), aktourez ha top model israelian === Anv-tiegezh === * [[Joseph Saint-Gal]] (1841-1932), louzawour breizhat * [[Madalen Saint Gal de Pons]] (1907-1994), barzhez vrezhonek * [[Corinne Le Gal]] (g. e 1961), marc'hhouarnerez vreizhat * [[Uziel Gal]] (1923–2002), Israelian ganet alaman, saver armoù == A bep seurt == * [[Gauchin-Légal#Mojenn ar Gal|Mojenn ar Gal]], ur vojenn eus kumun [[Gauchin-le-Gal]] e [[Pas-de-Calais]] * [[Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh|GAL]] evit ''Grupos Antiterroristas de Liberación'' e spagnoleg (Strolladoù Enepsponterien Dieubidigezh) ; ha [[G.A.L.]], ur film spagnol gant Miguel Courtois diwar-benn ar GAL * .gal, domani kenrouedad [[Galiza]] 5wce0liwd3icas19omf4oxyp0n7zyxp 0 175352 2148406 2025-06-05T18:21:11Z Arko 540 Adkas war-du [[Gauchin-Légal]] 2148406 wikitext text/x-wiki #ADKAS [[Gauchin-Légal]] bbme8ymb7ktigbxipxk1s1y5nwkmi2c 0 175353 2148407 2025-06-05T18:21:19Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "'''Lee Jae-myung''' (koreaneg: 이재명), ganet e-tro an [[8 a viz Kerzu]] [[1963]] <ref>N'eo ket sklaer an deiziad resis rak soñjet e vez eo ganet Lee met tad Lee en doa bet enrollet ar ganedigezh diwezhatoc'h. En un doare ofisiel eo ganet Lee d'an 22 a viz Kerzu 1964, met anat eo e oa bet choazet an deiziad gant an tad e-unan </ref> zo ur politikour hag alvokad trollad Demokra[[Sukorea|sukorean]] ha {{14vet}} [[prezidant Sukorea]] abaoe 2025. Lee a oa bet gouarn..." 2148407 wikitext text/x-wiki '''Lee Jae-myung''' (koreaneg: 이재명), ganet e-tro an [[8 a viz Kerzu]] [[1963]] <ref>N'eo ket sklaer an deiziad resis rak soñjet e vez eo ganet Lee met tad Lee en doa bet enrollet ar ganedigezh diwezhatoc'h. En un doare ofisiel eo ganet Lee d'an 22 a viz Kerzu 1964, met anat eo e oa bet choazet an deiziad gant an tad e-unan </ref> zo ur politikour hag alvokad trollad Demokra[[Sukorea|sukorean]] ha {{14vet}} [[prezidant Sukorea]] abaoe 2025. Lee a oa bet [[gouarnour proviñs Gyeonggi]] etre 2018 ha 2021, goude-se e oa bet penn ar [[Strollad Demokratel (Sukorea)|Strollad Demokratel]] etre 2022 ha 2025. Bet eo bet ivez ezel eus ar [[Bodadeg Vroadel (Sukorea)|Vodadeg Vroadel]] evit [[Gyeyang B]] etre 2022 ha 2025. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Lee, Jae-myung}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1963]] [[Rummad:Politikourien Sukorea]] [[Rummad:Prezidanted Sukorea]] [[Rummad:Broadelourien Sukorea]] [[Rummad:Protestanted Sukorea]] [[Rummad:Tu-kleiz]] 8o4wnagdzl66za0s7f9kh6f3paad9fm 2148408 2148407 2025-06-05T18:21:31Z Dishual 612 2148408 wikitext text/x-wiki '''Lee Jae-myung''' ([[koreaneg]]: 이재명), ganet e-tro an [[8 a viz Kerzu]] [[1963]] <ref>N'eo ket sklaer an deiziad resis rak soñjet e vez eo ganet Lee met tad Lee en doa bet enrollet ar ganedigezh diwezhatoc'h. En un doare ofisiel eo ganet Lee d'an 22 a viz Kerzu 1964, met anat eo e oa bet choazet an deiziad gant an tad e-unan </ref> zo ur politikour hag alvokad trollad Demokra[[Sukorea|sukorean]] ha {{14vet}} [[prezidant Sukorea]] abaoe 2025. Lee a oa bet [[gouarnour proviñs Gyeonggi]] etre 2018 ha 2021, goude-se e oa bet penn ar [[Strollad Demokratel (Sukorea)|Strollad Demokratel]] etre 2022 ha 2025. Bet eo bet ivez ezel eus ar [[Bodadeg Vroadel (Sukorea)|Vodadeg Vroadel]] evit [[Gyeyang B]] etre 2022 ha 2025. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Lee, Jae-myung}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1963]] [[Rummad:Politikourien Sukorea]] [[Rummad:Prezidanted Sukorea]] [[Rummad:Broadelourien Sukorea]] [[Rummad:Protestanted Sukorea]] [[Rummad:Tu-kleiz]] a2903o1yhx0s2xjqwjva7r5be3z9bm0 2148409 2148408 2025-06-05T18:22:12Z Dishual 612 2148409 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Lee Jae-myung''' ([[koreaneg]]: 이재명), ganet e-tro an [[8 a viz Kerzu]] [[1963]] <ref>N'eo ket sklaer an deiziad resis rak soñjet e vez eo ganet Lee met tad Lee en doa bet enrollet ar ganedigezh diwezhatoc'h. En un doare ofisiel eo ganet Lee d'an 22 a viz Kerzu 1964, met anat eo e oa bet choazet an deiziad gant an tad e-unan </ref> zo ur politikour hag alvokad [[Sukorea|sukorean]] ha 14vet [[prezidant Sukorea]] abaoe 2025. Lee a oa bet [[gouarnour proviñs Gyeonggi]] etre 2018 ha 2021, goude-se e oa bet penn ar [[Strollad Demokratel (Sukorea)|Strollad Demokratel]] etre 2022 ha 2025. Bet eo bet ivez ezel eus ar [[Bodadeg Vroadel (Sukorea)|Vodadeg Vroadel]] evit [[Gyeyang B]] etre 2022 ha 2025. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Lee, Jae-myung}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1963]] [[Rummad:Politikourien Sukorea]] [[Rummad:Prezidanted Sukorea]] [[Rummad:Broadelourien Sukorea]] [[Rummad:Protestanted Sukorea]] [[Rummad:Tu-kleiz]] lo6j5r3d2s84kr30zq5xq48tqnaseqp 2148432 2148409 2025-06-05T19:31:08Z Fanchigo 14086 2148432 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Lee Jae-myung''' ([[koreaneg]]: 이재명), ganet e-tro an [[8 a viz Kerzu]] [[1963]]<ref>N'eo ket sklaer an deiziad resis, rak soñjet e vez en doa tad Lee bet enrollet e c'hanedigezh diwezhatoc'h. En un doare ofisiel eo ganet Lee d'an 22 a viz Kerzu 1964, met anat eo e oa bet choazet an deiziad gant an tad e-unan. </ref>, zo ur politikour hag alvokad [[Sukorea|sukorean]], ha 14{{Vet}} [[prezidant Sukorea]] abaoe 2025. Lee a oa bet [[gouarnour proviñs Gyeonggi]] etre 2018 ha 2021, goude-se e oa bet penn ar [[Strollad Demokratel (Sukorea)|Strollad Demokratel]] etre 2022 ha 2025. Bet eo bet ivez ezel eus ar [[Bodadenn Vroadel (Sukorea)|Vodadenn Vroadel]] evit ar strollad [[Gyeyang B]] etre 2022 ha 2025. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} {{DEFAULTSORT:Lee, Jae-myung}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1963]] [[Rummad:Politikourien Sukorea]] [[Rummad:Prezidanted Sukorea]] [[Rummad:Broadelourien Sukorea]] [[Rummad:Protestanted Sukorea]] [[Rummad:Tu-kleiz]] bgrkuhqw0p3rgswgiz5pk41uju6rvm7 14 175354 2148410 2025-06-05T18:23:34Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Protestanted ]] [[Rummad:Tud Sukorea]]" 2148410 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Protestanted ]] [[Rummad:Tud Sukorea]] mxmr8fzvzxuckonkfn8tpa09027kp03 14 175355 2148411 2025-06-05T18:26:54Z Dishual 612 Lañs dister 2148411 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Prezidanted hervez ar vro]] [[Rummad:Tud Sukorea]] 9jw4ol3vsfalsblvdlnt6s1l31bnt65 14 175356 2148412 2025-06-05T18:27:39Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Prezidanted]]" 2148412 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Prezidanted]] 1rh9m131tk2ykv78jrqrdy0uyihxvv5 0 175357 2148414 2025-06-05T18:39:54Z Dishual 612 Lañs dister 2148414 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Uziel''' "'''Uzi'''" '''Gal''' ([[hebraeg]]: עוזיאל "עוזי" גל}}, ganet '''Gotthard Glas''' d'ar 15 a viz Kerzu 1923&nbsp hag aet da Anaon d'ar 7 a viz Gwengolo 2002 a oa ur saver armoù ganet [[Alamagn|alaman]] ha deuet da vezañ [[israel|israelian]]. Dreistrbudet eo bet en ur ijinañ ar [[pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] [[Uzi]]. == Buhez == Ouzhpenn ijinañ armoù eo bet ivez kuzulier war filmoù, labouret en doa bet gant [[Linda Hamilton]] ha [[Robert Patrick]] evit deskiñ dezho penaos bezañ kredus en o roll sinema. {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:Gal, Uziel}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1923]] [[Rummad:Marvioù 2002]] [[Rummad:Ijinourien Israel]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Soudarded Israel]] oxq55f40156y4sx91xj7029ymwb669m 2148415 2148414 2025-06-05T18:41:30Z Dishual 612 2148415 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Uziel''' "'''Uzi'''" '''Gal''' ([[hebraeg]]: עוזיאל "עוזי" גל}}, ganet '''Gotthard Glas''' d'ar [[15 a viz Kerzu]] [[1923]] hag aet da Anaon d'ar [[7 a viz Gwengolo]] [[2002]] a oa ur saver armoù ganet [[Alamagn|alaman]] ha deuet da vezañ [[israel|israelian]]. Dreistrbudet eo bet en ur ijinañ ar [[pistolenn-vindrailher|bistolenn-vindrailher]] [[Uzi]]. == Buhez == Ouzhpenn ijinañ armoù eo bet ivez kuzulier war filmoù, labouret en doa bet gant [[Linda Hamilton]] ha [[Robert Patrick]] evit deskiñ dezho penaos bezañ kredus en o roll sinema. {{Porched:Armoù-tan}} {{DEFAULTSORT:Gal, Uziel}} [[Rummad:Ganedigezhioù 1923]] [[Rummad:Marvioù 2002]] [[Rummad:Ijinourien Israel]] [[Rummad:Krouerien armoù-tan]] [[Rummad:Soudarded Israel]] [[Rummad:Yuzevien]] [[Rummad:Tud marvet gant ur c'hrign-bev]] rmd2yp7tbrbqvp12ffwrghrgsvt7utn 4 175358 2148416 2025-06-05T18:43:52Z Huñvreüs 54570 Boulc’het 2148416 wikitext text/x-wiki (Brouilhed — n’eo ket bet roet lañs d’ar c’hendiviz c’hoazh) == Patrouilherien == Pal ar c’hendiviz reolata-mañ eo krouiñ ur strollad, eno implijerien a fiziañs, anvet ''patrouilherien'', aotreet da welout chomlec’hioù IP ar c’hontoù berrbad (gwirioù ''ipinfo'' ha ''ipinfo-view-full'') ha da implijout an arc’hweladur ''disteuler'' (gwir ''rollback'') evit stourmañ a-enep gwallimplij ar wiki (vandalerezh, spam, hag all). === Mont da batrouilher === Rankout a ra an neb a fell dezhañ mont da batrouilher kaout ur gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ ha bezañ graet 300 degasadenn da nebeutañ. Rankout a ra ober ur [[Wikipedia:Goulenn ouzh ar verourien|goulenn ouzh ar verourien]] evit kaout ar gwirioù. Nac’het e vo ar goulenn mard eo bet stanket an implijer e-pad ar 6 miz tremenet. === Implij ar gwirioù === Pa seller ouzh chomlec’hioù IP ar c’hontoù berrbad e ranker doujañ da [[foundation:Policy:Wikimedia Access to Temporary Account IP Addresses Policy|reolennoù an Diazezadur Wikimedia]]. N’eo aotreet ober gant ar benveg ''disteuler'' nemet evit * dizober vandalerezh, spam, degasadennoù a-enep ar reolennoù diazez pe graet gant tud bet baniset eus ar wiki, * dizober degasadennoù an implijer-eñ, da skouer peogwir int bet graet dre fazi, * dizober degasadennoù en esaouenn personel an implijer (pajenn implijer, pajenn gaozeal). Difennet-groñs eo ober gant ar benveg ''disteuler'' e-kerzh un tabut embann. === Tennañ ar gwirioù === Gallout a ra ar verourien tennañ un implijer kuit eus ar strollad patrouilherien ma vez ezhomm, dreist-holl mard eo bet gwallimplijet ar benvegoù. Rankout a reont hen ober ma n’eus degasadenn ebet gant an implijer abaoe 365 deiz. Gallout a ra an ez-patrouilher mont en-dro da batrouilher diwezhatoc’h hervez ar reolennoù diazez. Mard eo bet gwallimplijet ar benvegoù e c’hall ar verourien sevel a-enep ar goulenn, rankout a reont displegañ o diviz. === Diouer a verourien === Ma ne respont merour ebet d’ar goulenn eo erbedet sachañ o evez, da skouer mont e darempred ganto dre o fajenn gaozeal. Goude 15 deiz hep respont eus ar verourien e c’hall pep hini mont da ober ur goulenn ouzh ar stewarded. Evit ma vo roet ar gwirioù e vo a-walc’h klotañ gant ar reolennoù a-is, evit ma vo tennet ar gwirioù e vo ezhomm eus un emglev er gumuniezh a c’hall bezañ graet en un esaouenn voutin evel an Davarn. == Mont en-dro ar votadeg == Digor e vo ar votadeg evit 7 deiz, eus an xx/xx/xx betek an xx/xx/xx Gallout a ra pep implijer gant ar gont bet krouet 6 miz zo da nebeutañ ha graet 300 degasadenn gantañ da nebeutañ votiñ. Mont a raio ar c’hendiviz da dalvezout ma sav ar muianiver eus ar voterien a-du. Gallout a rit ober gant ar patromoù <nowiki>{{ya}}</nowiki> {{ya}}, <nowiki>{{nann}}</nowiki> {{nann}}, hag <nowiki>{{ingal}}</nowiki> {{ingal}} Ret eo sinañ ho vot gant <nowiki>~~~~</nowiki>. === Votoù === 590o4gmkw0sb4q3e8j35sr0om9upos7 14 175359 2148429 2025-06-05T19:22:50Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : " {{ALC'HWEZDIBAB:Israel}} [[Rummad:Ijinourien hervez o bro]]" 2148429 wikitext text/x-wiki {{ALC'HWEZDIBAB:Israel}} [[Rummad:Ijinourien hervez o bro]] 0t5m02ccteazwjufultaf2mbt67sson 2148443 2148429 2025-06-05T20:47:58Z Llydawr 145 2148443 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Ijinourien hervez o bro|Israel]] [[Rummad:Tud Israel]] p0i5ucawrczebstk3b70z2fn64edtey 0 175360 2148439 2025-06-05T20:07:29Z Dishual 612 Pajenn krouet gant : "{{databox}} '''''No-pan kissa''''' (ノーパン喫茶, Nōpan kissa, [[brezhoneg]]: Kafeoù hep [[bragoù-bihan]]) a vez graet eus [[Gasterezh e Japan|pretioù reizhel japanat]] a ro an tu d'ur pratik da vezañ servijet boued ha [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] gant servijerezed gwisket gant brozioù berr he bragoù-bihan. Al leur, pe lodennoù eus al leur a c'hell bezañ [[melezour]]ioù.<ref name="Uninvited">{{cite web |title=No-pan kissa (No-panty cafes) |url=ht..." 2148439 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''No-pan kissa''''' (ノーパン喫茶, Nōpan kissa, [[brezhoneg]]: Kafeoù hep [[bragoù-bihan]]) a vez graet eus [[Gasterezh e Japan|pretioù reizhel japanat]] a ro an tu d'ur pratik da vezañ servijet boued ha [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] gant servijerezed gwisket gant brozioù berr he bragoù-bihan. Al leur, pe lodennoù eus al leur a c'hell bezañ [[melezour]]ioù.<ref name="Uninvited">{{cite web |title=No-pan kissa (No-panty cafes) |url=http://www.japanfortheuninvited.com/articles/no-pan-kissa.html |website=Japan for the Uninvited |access-date=5 August 2018 |date=23 June 2006}}</ref> Alies e vez al lec'hioù gant ur politikerezh "arabat touch".<ref name=allison1994>{{cite book|title=Nightwork: sexuality, pleasure, and corporate masculinity in a Tokyo hostess club|first=Anne|last=Allison|publisher=University of Chicago Press|year=1994|isbn=0-226-01487-8 |pages=131–132}}</ref> An ''No-pan kissa'' a zo e-giz ar c'hafeoù all doare (''[[kissaten]]''), pa vezont keñveriet gant lec'hioù reizhel. Priz ar diedoù pe ar boued a zo uheloc'h evit en ur c'hafe standart. A-raok krouidigehz ar stalioù-se e oa gisti a-vicher a oa kavet er [[sōpurando]] ha [[ pinsaro]]. An ''No-pan kissa'' a oa brudet-mat dre ma oa aes evit ar maouezed yaouank da c'hounez arc'hant hep bezañ rediet da zont da vezañ labourerez ar reizh. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gerioù japanek]] [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] 67owi2fe8734ytz54pms61wt40pojmx 2148441 2148439 2025-06-05T20:28:54Z Dishual 612 2148441 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''No-pan kissa''''' (ノーパン喫茶, Nōpan kissa, [[brezhoneg]]: Kafeoù hep [[bragoù-bihan]]) a vez graet eus [[Gasterezh e Japan|pretioù reizhel japanat]] a ro an tu d'ur pratik da vezañ servijet boued ha [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] gant servijerezed gwisket gant brozioù berr he bragoù-bihan. Al leur, pe lodennoù eus al leur a c'hell bezañ [[melezour]]ioù.<ref name="Uninvited">{{cite web |title=No-pan kissa (No-panty cafes) |url=http://www.japanfortheuninvited.com/articles/no-pan-kissa.html |website=Japan for the Uninvited |access-date=5 August 2018 |date=23 June 2006}}</ref> Alies e vez al lec'hioù gant ur politikerezh "arabat touch".<ref name=allison1994>{{cite book|title=Nightwork: sexuality, pleasure, and corporate masculinity in a Tokyo hostess club|first=Anne|last=Allison|publisher=University of Chicago Press|year=1994|isbn=0-226-01487-8 |pages=131–132}}</ref> An ''No-pan kissa'' a zo e-giz ar c'hafeoù all doare (''[[kissaten]]''), pa vezont keñveriet gant lec'hioù reizhel. Priz ar diedoù pe ar boued a zo uheloc'h evit en ur c'hafe standart. A-raok krouidigehz ar stalioù-se e oa gisti a-vicher a oa kavet er [[sōpurando]] ha [[ pinsaro]]. An ''No-pan kissa'' a oa brudet-mat dre ma oa aes evit ar maouezed yaouank da c'hounez arc'hant hep bezañ rediet da zont da vezañ labourerez ar reizh. Goude bezañ bet niverus ha brudet er bloavezhioù 1970-1980 eo kroget an niver anezho da zisken. E 1985e oa bet lakaet da dremen ul lezenn war ar gwallreuzioù reizhel dre welet. Ar bloavezh 1998 a oa bet ar gwasañ pa oa bet harzet un toullad servijerezed er pretioù-se goude gwallreuzioù [[Breinadurezh|breinadur]] a veze sinet pe lidet eno. Tost an holl ''No-pan kissa'' a zo aet da get a-benn bremañ hag erlec'hiet gant lec'hioù gasterezh klasel <ref>https://nihonomoshiroi.wordpress.com/places/no-pan-kissa-no-panty-cafes/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gerioù japanek]] [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] pyyye2opc48yvtzbum92nn9hgc0wvio 2148442 2148441 2025-06-05T20:29:16Z Dishual 612 2148442 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''No-pan kissa''''' (ノーパン喫茶, Nōpan kissa, [[brezhoneg]]: Kafeoù hep [[bragoù-bihan]]) a vez graet eus [[Gasterezh e Japan|pretioù reizhel japanat]] a ro an tu d'ur pratik da vezañ servijet boued ha [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] gant servijerezed gwisket gant brozioù berr he bragoù-bihan. Al leur, pe lodennoù eus al leur a c'hell bezañ [[melezour]]ioù.<ref name="Uninvited">{{cite web |title=No-pan kissa (No-panty cafes) |url=http://www.japanfortheuninvited.com/articles/no-pan-kissa.html |website=Japan for the Uninvited |access-date=5 August 2018 |date=23 June 2006}}</ref> Alies e vez al lec'hioù gant ur politikerezh "arabat touch".<ref name=allison1994>{{cite book|title=Nightwork: sexuality, pleasure, and corporate masculinity in a Tokyo hostess club|first=Anne|last=Allison|publisher=University of Chicago Press|year=1994|isbn=0-226-01487-8 |pages=131–132}}</ref> An ''No-pan kissa'' a zo e-giz ar c'hafeoù all doare (''[[kissaten]]''), pa vezont keñveriet gant lec'hioù reizhel. Priz ar diedoù pe ar boued a zo uheloc'h evit en ur c'hafe standart. A-raok krouidigehz ar stalioù-se e oa gisti a-vicher a oa kavet er [[sōpurando]] ha [[ pinsaro]]. An ''No-pan kissa'' a oa brudet-mat dre ma oa aes evit ar maouezed yaouank da c'hounez arc'hant hep bezañ rediet da zont da vezañ labourerez ar reizh. Goude bezañ bet niverus ha brudet er bloavezhioù 1970-1980 eo kroget an niver anezho da zisken. E 1985 e oa bet lakaet da dremen ul lezenn war ar gwallreuzioù reizhel dre welet. Ar bloavezh 1998 a oa bet ar gwasañ pa oa bet harzet un toullad servijerezed er pretioù-se goude gwallreuzioù [[Breinadurezh|breinadur]] a veze sinet pe lidet eno. Tost an holl ''No-pan kissa'' a zo aet da get a-benn bremañ hag erlec'hiet gant lec'hioù gasterezh klasel <ref>https://nihonomoshiroi.wordpress.com/places/no-pan-kissa-no-panty-cafes/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gerioù japanek]] [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] kfa7md8akz28rjr4968ifbac7a22q9u 2148461 2148442 2025-06-05T20:57:02Z Fanchigo 14086 2148461 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''''No-pan kissa''''' (ノーパン喫茶, Nōpan kissa, [[brezhoneg]] : ''Kafeoù hep [[bragoù-bihan]]'') a vez graet eus [[Gasterezh e Japan|pretioù reizhel japanat]] a ro an tu d'ur pratik da vezañ servijet boued ha [[died alkoolek|diedoù alkoolek]] gant servijerezed gwisket gant brozioù berr hep bragoù-bihan. Al leur, pe lodennoù eus al leur a c'hell bezañ [[melezour]]ioù.<ref name="Uninvited">{{cite web |title=No-pan kissa (No-panty cafes) |url=http://www.japanfortheuninvited.com/articles/no-pan-kissa.html |website=Japan for the Uninvited |access-date=5 August 2018 |date=23 June 2006}}</ref> Alies e vez al lec'hioù gant ur politikerezh "arabat touch".<ref name=allison1994>{{cite book|title=Nightwork: sexuality, pleasure, and corporate masculinity in a Tokyo hostess club|first=Anne|last=Allison|publisher=University of Chicago Press|year=1994|isbn=0-226-01487-8 |pages=131–132}}</ref> An ''No-pan kissa'' a zo e-giz ar c'hafeoù all doare (''[[kissaten]]''), pa vezont keñveriet gant lec'hioù reizhel. Priz ar diedoù pe ar boued a zo uheloc'h evit en ur c'hafe standart. A-raok krouidigezh ar stalioù-se e oa gisti a-vicher a oa kavet er [[sōpurando]] ha[[ pinsaro]]. An ''No-pan kissa'' a oa brudet-mat dre ma oa aes evit ar maouezed yaouank da c'hounez arc'hant hep bezañ rediet da zont da vezañ labourerezed ar reizh. Goude bezañ bet niverus ha brudet er bloavezhioù 1970-1980 eo kroget o niver da ziskenn. E 1985 e oa bet lakaet da dremen ul lezenn war ar gwallreuzioù reizhel dre welet. Ar bloavezh 1998 a oa bet ar gwashañ pa oa bet harzet un toullad servijerezed er pretioù-se goude gwallreuzioù [[Breinadurezh|breinadur]] a veze sinet pe lidet eno. Tost an holl ''No-pan kissa'' a zo aet da get a-benn bremañ hag erlec'hiet gant lec'hioù gasterezh klasel<ref>https://nihonomoshiroi.wordpress.com/places/no-pan-kissa-no-panty-cafes/</ref>. == Notennoù ha daveennoù == {{Daveoù}} [[Rummad:Gerioù japanek]] [[Rummad:Sekseladur]] [[Rummad:Erotegezh]] [[Rummad:Pretioù hervez an doare]] mg813njg370higl2ktc1gpiv3wslv0g 0 175361 2148452 2025-06-05T20:51:31Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|M4 Survival Rifle|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:M4-Survival-Rifle.jpg|liamm=Restr:M4-Survival-Rifle.jpg|alt=Skeudenn ar pennad M4 Survival Rifle|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur garabinenn dreistbevañ '''M4''' pleget he lamm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stad..." 2148452 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|M4 Survival Rifle|696969|talbenn defaut|FFF}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:M4-Survival-Rifle.jpg|liamm=Restr:M4-Survival-Rifle.jpg|alt=Skeudenn ar pennad M4 Survival Rifle|frameless|280x280px]] <br /><br />Ur garabinenn dreistbevañ '''M4''' pleget he lamm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Kinnig |- ! scope="row" |Bro |{{Stadoù-Unanet Amerika}} |- ! scope="row" |Doare |[[Karabinenn]] |- ! scope="row" |Mont en-dro |[[Arm-tennata|Tennata]] dre zorn, dre vorailh |- ! scope="row" |[[Munision|Munisionoù]] |[[.22 Hornet]] |- ! scope="row" |Produer |[[Harrington & Richardson]] |- ! scope="row" |Mare produiñ |1949–1952 |- ! scope="row" |Niver produet |29 344 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Pouez ha muzulioù |- ! scope="row" |Mas (hep kartouchenn) |1,8 kg |- ! scope="row" |Hirder |819 mm |- ! scope="row" |Hirder ar c'hanol |355 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Endalc'h |Karger fiñv 4 c'hartouchenn |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#696969; color:#FFF" |Lezenn |- ! scope="row" |Rummad e Bro-C'hall |C |- |} An '''M4 Survival Rifle''' zo ur [[Arm dreistbevañ|garabinenn dreistbevañ]] stadunanat, produet gant an embregerezh [[Harrington & Richardson]] etre 1949 ha 1952 evit al levierien [[Nijerez-chase|kirri-nij chase]] pe [[Bombezer|bombezerioù]] an [[United States Air Force|US Air Force]]<ref name=":0">{{En}} ENGESSER Joe, ''[https://www.rockislandauction.com/riac-blog/survival-guns Survival Guns]'', Rock Island Auction, 29/08/2024 (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. == Deskrivadur == [[Restr:22-Hornet-Disclosure.jpg|kleiz|thumb|180x180px|Ur pakad kartouchennoù .22 Hornet pourveziet gant ur garabinenn dreistbevañ M4. An evezhiadenn a zispleg eo graet ar munisionoù-mañ evit chaseal hepken.]] Ijinet e voe an M4 e [[Springfield Armory|arsanailh Springfield]] goude dibenn an [[Eil Brezel-bed]], dindan an anv T38 da gentañ. Ur fuzuilh-vorailh e oa, kambret e [[.22 Hornet]], dezhi ur c'harger 4 c'hartouchenn. He [[Lamm (arm-tan)|lamm]] plegus e oa hini ar [[M3 (pistolenn-vindrailher)|bistolenn-vindrailher M3]]. Soñjet e oa bet evit bezañ pleget ha renket dindan azezennoù levierien an US Air Force, asambles gant binvioù dreistbevañ all evel alumetez, un nadoz-vor, ur gontell ha boued<ref name=":1">{{En}} EGER Chris, ''[https://www.guns.com/news/2019/06/24/historical-military-survival-rifles-the-ultimate-backpack-guns Historical Military Survival Rifles: The Ultimate Backpack Guns]'', Guns.com, 24/06/2019 (lennet d'ar 05/06/2025)</ref>. Graet e oa evit chaseal, ha n'eo ket en em zifenn a-enep enebourien. He [[Geriaoueg an armoù-tan#Pontig|fontig]] bras a oa bet savet evit gellet tennañ gant manegoù, abalamour e oa ar [[Brezel Yen]] o kregiñ hag e soñje da bennoù an arme stadunanat e c'halle bezañ implijet o c'hirri-nij e endroioù yen [[Kelc'h Arktika]] pe [[Siberia]] da skouer. An embregerezh Harrington & Richardson, e [[Worcester (Massachusetts)|Worcester]] ([[Massachusetts]]), a broduas 29 344 skouerenn eus an M4 etre 1949 ha 1952<ref name=":1" />. Implijet e voe da skouer gant an ekipajoù bombezerioù [[Boeing B-52 Stratofortress|B-52]] e dibenn ar bloavezhioù 1950 ha deroù ar bloavezhioù 1960<ref name=":0" />. == Pennadoù kar == * [[M6 Aircrew Survival Weapon]], un arm dreistbevañ implijet gant an USAF adalek ar bloavezhioù 1950, dezhañ ur c'hanol e .22 Hornet hag unan all e [[Kalibr .410|.410]]. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Karabinennoù]] [[Rummad:Armoù SUA]] [[Rummad:Armoù dreistbevañ]] 7ui9cufcuduccnsjpkxfdnyp7bu7ila 0 175362 2148465 2025-06-05T21:29:57Z 2A02:8428:80CD:8D01:81F8:17B7:2F84:19B3 Lañs ar bajenn 2148465 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} Er [[prederouriezh|brederouriezh]], koulz hag er [[relijion]] eo an '''trehont''' ar [[meizad]] diazez a dalvez klask mont pelloc'h, daoust ma'z eus sterioù disheñvel en e stadoù istorel ha sevenadurel disheñvel. Ennañ e kaver prederouriezhioù, reizhiadoù ha doareoù a zeskriv frammoù diazez ar bezañs, n'eo ket evel ur [[boudoniezh|voudoniezh]] pe ontologiezh (teorienn ar bezañs), met evel framm an [[emdroadur]] hag ar gwiriekaat eus ar ouiziegezh gant ar bezañs. Diazezet eo an termenadurioù prederouriezhel-se dre vras ​​war ar [[poell]] hag an evezhiadennoù arnodel ha klask a reont kinnig ur framm evit kompren ar bed ha n'eo ket diouzh [[kredenn]]où relijiel pe nerzhioù dreistnaturel. Eus ar [[Skolastik]] e teu ar meizad-se (latin : « transcendantia » o verkañ perzhioù ez-rummad ar boudoù. == Ster relijiel == Er relijion e talvez an ''trehont'' d'an elfenn eus natur ha galloud [[Doue]] a zo dizalc'h penn-da-benn diouzh an hollved danvezel, en tu all d'an holl lezennoù fizikel. Keñveriañ a reer an dra-se gant an enmanusted, ma vez lavaret ez eo un doue a-bezh er bed korfel ha dre-se e c'haller mont betek ennañ gant ar c'hrouadurioù e meur a zoare. Er skiant-prenet relijiel eo an ''trehont'' ur stad a vezañs en deus trec'het bevennoù an ezhommoù korfel ha deuet da vezañ dizalc'h diouzh an dra-se, hervez termenadurioù zo. Diskouezet e vez kement-se dre ar [[pedenn|bedenn]], ar c'hendalc'h, ar prederiañ, ar psikedelek hag ar "[[gweledva]]où" paranormal.<br> Kadarnaet eo e meur a hengoun relijiel mennozh an doueel, ar pezh a glot gant mennozh un doue (hag eo an [[Tralen]] pe an Absolud) a zo en urzh korfel hepken ([[enmanelouriezh]]), pe na c'haller ket diforc'hañ diouzhañ ([[hollzoueouriezh]])). An ''trehont'' a c'hell bezañ lakaet war gont an doueegezh, n'eo ket hepken en e vezañs, met ivez en e ouiziegezh. Evel-se e c'hall Doue treuziñ an hollved hag ar ouiziegezh (n'eo ket gouest spered mab-den d’hen ober). Daoust ma vez termenet an ''trehont'' evel ar c'hontrol d'an enmanusted, n'eo ket dre ret e vefe an daou an eil an eil diouzh egile. Lod doueoniourien ha trabedoniourien eus hengounioù relijiel liesseurt a gadarna ez eus un doue e-barzh hag en tu all d'an hollved (hollzoueouriezh) ennañ, met n'eo ket anezhañ, o treuziñ anezhañ hag o trec'hiñ anezhañ war un dro. == Prederouriezh modern == El levr diwar-benn an « [[Divezelezh]] » gant [[Baruch Spinoza]] e kaver an droienn « termenoù trehontel » (e latin : « termini transcendentales ») evit merkañ mennozhioù evel Bezañ, Tra, Un dra bennak, hag a zo ken hollek ma ne vezont ket lakaet e termenadurioù ar [[spesad]], ar [[genad]] hag ar [[rummad]]. Er brederouriezh a-vremañ e kinnigas [[Immanuel Kant]] un termen nevez, dreistordinal, o lakaat e plas un trede ster nevez. En e damkaniezh war ar ouiziegezh e tenn ar mennozh-se da stad c'hoarvezusted ar ouiziegezh hec'h-unan. Enebiñ a reas ivez an termen trehontel (pe ''trehontegezh'') ouzh an termen ‘’trehont'', an hini diwezhañ a dalvez « ar pezh a ya en tu all » (tre-) kement anaoudegezh a c'hallfe bezañ eus un den. Evitañ e talveze an trehontegezh an anaoudegezh diwar-benn hor galloud kognitivel evit a sell ouzh an doare ma c'hall an traezoù bezañ posupl a-raok. "Anvet e vez an holl ouiziegezh dreistordinal ma vez dalc'het, n'eo ket gant an traezoù, met gant an doare ma c'hellomp anavezout an traezoù zoken a-raok o c’houzañv". Dre-se e teu an drabedoniezh, evel un deorienn diazez hag hollvedel, da vezañ un [[epistemologiezh]]. Dre-se n'eo ket sellet ouzh ar brederouriezh dreistordinal evel ouzh un doare ontologel hengounel eus an drabedoniezh. Kant a geñverias an ''trehontegezh'' gant ar pezh a zo « ... e-keñver barregezh ar sujed da anavezout ». Un dra bennak a zo trehontegezh ma c'hoari ur roll en doare ma ya an traezoù da vezañ « savet » gant ar [[spered]] ha ma roont tro deomp da vevañ anezho evel [[traezenn|traezoù]] da gentañ. Ar ouiziegezh ordinal eo anaoudegezh an traezoù ; ar ouiziegezh dreistordinal eo ar ouiziegezh eus ar mod ma c'hellomp bevañ an traezoù-se evel traezoù. Diazezet eo war degemer Kant arguzenn [[David Hume]] ma ne c'hell ket perzhioù hollek zo eus an traezoù (da sk. ar [[padusted]], an darempredoù abeg) bezañ tennet eus ar soñjoù skiantel hon eus diwar o fenn. Kant a lavar e rank ar spered kinnig an elfennoù-se ha lakaat ac'hanomp da vevañ an traezoù evel traezoù. E lodenn greiz e « Dezvarn ar poell pur", « Didennadur trehontel ar rummadoù » e ditl, e pled Kant gant ul liamm don etre ar galloud da gaout emskiant eus e-unan hag ar galloud da vevañ ur bed a draoù. Dre un argerzh sintezenn e vez krouet gant ar spered framm an traezoù hag e unaniezh e-unan. == Pennadoù nes == * [[Boudoniezh]] * [[Derc’helouriezh]] * [[Enmanusted]] * [[Naderezh]] * [[Trabedoniezh]] [[Rummad:Meizadoù prederouriezhel]] [[Rummad:Meizadoù relijiel]] smky11rj956t391a3ai9pspd2ba79no 2148466 2148465 2025-06-05T21:54:12Z Fanchigo 14086 2148466 wikitext text/x-wiki {{LabourAChom}} Er [[prederouriezh|brederouriezh]], koulz hag er [[relijion]] eo an '''trehont''' ar [[meizad]] diazez a dalvez klask mont pelloc'h, daoust ma'z eus sterioù disheñvel en e stadoù istorel ha sevenadurel disheñvel. Ennañ e kaver prederouriezhioù, reizhiadoù ha doareoù a zeskriv frammoù diazez ar bezañs, n'eo ket evel ur [[boudoniezh|voudoniezh]] pe ontologiezh (teorienn ar bezañs), met evel framm an [[emdroadur]] hag ar gwiriekaat eus ar ouiziegezh gant ar bezañs. Diazezet eo an termenadurioù prederouriezhel-se dre vras ​​war ar [[poell]] hag an evezhiadennoù arnodel ha klask a reont kinnig ur framm evit kompren ar bed ha n'eo ket diouzh [[kredenn]]où relijiel pe nerzhioù dreistnaturel. Eus ar [[Skolastik]] e teu ar meizad-se (latin : « transcendantia ») o verkañ perzhioù ez-rummad ar boudoù. == Ster relijiel == Er relijion e talvez an ''trehont'' d'an elfenn eus natur ha galloud [[Doue]] a zo dizalc'h penn-da-benn diouzh an hollved danvezel, en tu all d'an holl lezennoù fizikel. Keñveriañ a reer an dra-se gant an enmanusted, ma vez lavaret ez eo un doue a-bezh er bed korfel ha dre-se e c'haller mont betek ennañ gant ar c'hrouadurioù e meur a zoare. Er skiant-prenet relijiel eo an ''trehont'' ur stad a vezañs en deus trec'het bevennoù an ezhommoù korfel ha deuet da vezañ dizalc'h diouzh an dra-se, hervez termenadurioù zo. Diskouezet e vez kement-se dre ar [[pedenn|bedenn]], ar c'hendalc'h, ar prederiañ, ar psikedelek hag ar "[[gweledva]]où" paranormal. Kadarnaet eo e meur a hengoun relijiel mennozh an doueel, ar pezh a glot gant mennozh un doue (hag eo an [[Tralen]] pe an Absolud) a zo en urzh korfel hepken ([[enmanelouriezh]]), pe na c'haller ket diforc'hañ diouzhañ ([[hollzoueouriezh]])). An ''trehont'' a c'hell bezañ lakaet war gont an doueegezh, n'eo ket hepken en e vezañs, met ivez en e ouiziegezh. Evel-se e c'hall Doue treuziñ an hollved hag ar ouiziegezh (n'eo ket gouest spered mab-den d’hen ober). Daoust ma vez termenet an ''trehont'' evel ar c'hontrol d'an enmanusted, n'eo ket dre ret e vefe an daou an eil an eil diouzh egile. Lod doueoniourien ha trabedoniourien eus hengounioù relijiel liesseurt a gadarna ez eus un doue e-barzh hag en tu all d'an hollved (hollzoueouriezh) ennañ, met n'eo ket anezhañ, o treuziñ anezhañ hag o trec'hiñ anezhañ war un dro. == Prederouriezh modern == El levr diwar-benn an « [[Divezelezh]] » gant [[Baruch Spinoza]] e kaver an droienn « termenoù trehontel » (e latin : « termini transcendentales ») evit merkañ mennozhioù evel Bezañ, Tra, Un dra bennak, hag a zo ken hollek ma ne vezont ket lakaet e termenadurioù ar [[spesad]], ar [[genad]] hag ar [[rummad]]. Er brederouriezh a-vremañ e kinnigas [[Immanuel Kant]] un termen nevez, dreistordinal, o lakaat e plas un trede ster nevez. En e damkaniezh war ar ouiziegezh e tenn ar mennozh-se da stad c'hoarvezusted ar ouiziegezh hec'h-unan. Enebiñ a reas ivez an termen trehontel (pe ''trehontegezh'') ouzh an termen ‘’trehont'', an hini diwezhañ a dalvez « ar pezh a ya en tu all » (tre-) kement anaoudegezh a c'hallfe bezañ eus un den. Evitañ e talveze an trehontegezh an anaoudegezh diwar-benn hor galloud kognitivel evit a sell ouzh an doare ma c'hall an traezoù bezañ posupl a-raok. "Anvet e vez an holl ouiziegezh dreistordinal ma vez dalc'het, n'eo ket gant an traezoù, met gant an doare ma c'hellomp anavezout an traezoù zoken a-raok o c’houzañv". Dre-se e teu an drabedoniezh, evel un deorienn diazez hag hollvedel, da vezañ un [[epistemologiezh]]. Dre-se n'eo ket sellet ouzh ar brederouriezh dreistordinal evel ouzh un doare ontologel hengounel eus an drabedoniezh. Kant a geñverias an ''trehontegezh'' gant ar pezh a zo « ... e-keñver barregezh ar sujed da anavezout ». Un dra bennak a zo trehontegezh ma c'hoari ur roll en doare ma ya an traezoù da vezañ « savet » gant ar [[spered]] ha ma roont tro deomp da vevañ anezho evel [[traezenn|traezoù]] da gentañ. Ar ouiziegezh ordinal eo anaoudegezh an traezoù ; ar ouiziegezh dreistordinal eo ar ouiziegezh eus ar mod ma c'hellomp bevañ an traezoù-se evel traezoù. Diazezet eo war degemer Kant arguzenn [[David Hume]] ma ne c'hell ket perzhioù hollek zo eus an traezoù (da sk. ar [[padusted]], an darempredoù abeg) bezañ tennet eus ar soñjoù skiantel hon eus diwar o fenn. Kant a lavar e rank ar spered kinnig an elfennoù-se ha lakaat ac'hanomp da vevañ an traezoù evel traezoù. E lodenn greiz e « Dezvarn ar poell pur", « Didennadur trehontel ar rummadoù » e ditl, e pled Kant gant ul liamm don etre ar galloud da gaout emskiant eus e-unan hag ar galloud da vevañ ur bed a draoù. Dre un argerzh sintezenn e vez krouet gant ar spered framm an traezoù hag e unaniezh e-unan. == Pennadoù nes == * [[Boudoniezh]] * [[Derc’helouriezh]] * [[Enmanusted]] * [[Naderezh]] * [[Trabedoniezh]] [[Rummad:Meizadoù prederouriezhel]] [[Rummad:Meizadoù relijiel]] dgsl6zb0h2aykqxrv5semt46fyjrfvu 0 175363 2148469 2025-06-06T08:11:51Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "{| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,35 × 51 mm Carcano|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|liamm=Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7,35 × 51 mm Carcano|frameless|250x250px]] A gleiz da zehou, kartouchennoù [[7,92 × 57 mm Mauser]], '''7,35 × 51 mm Carcano''' ha [[6,5 × 52 mm Carcano]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-colo..." 2148469 wikitext text/x-wiki {| class="infobox" {{Infobox/Titl|7,35 × 51 mm Carcano|b0c4de|talbenn defaut|000}} |- | colspan="2" style="text-align:center; line-height: 1.5em;" |[[Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|liamm=Restr:8mm, 7.35mm, 6.5mm.JPG|alt=Skeudenn ar pennad 7,35 × 51 mm Carcano|frameless|250x250px]] A gleiz da zehou, kartouchennoù [[7,92 × 57 mm Mauser]], '''7,35 × 51 mm Carcano''' ha [[6,5 × 52 mm Carcano]] |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Doare |- ! scope="row" |Bro orin |{{Rouantelezh Italia}} |- ! scope="row" |Doare korf an douilhez |kreuzenn, boutailh |- ! scope="row" |Doare skeiñ |e-kreiz |- ! scope="row" |Mare ijinañ |1938 |- ! scope="row" |Mare produiñ |Abaoe 1891 |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Muzulioù |- ! scope="row" |Ø bannadell |7,57 mm mm |- ! scope="row" |Ø trogleuziñ |6,50 mm |- ! scope="row" |Ø kolier |10,85 mm |- ! scope="row" |Ø skoaz |11,40 mm |- ! scope="row" |Ø korf an douilhez |11,40 mm |- ! scope="row" |Ø strad |11,45 mm |- ! scope="row" |Hirder an douilhez |51,50 mm |- ! scope="row" |Hirder ar gartouchenn |73,50 mm |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Perzhioù all |- ! scope="row" |Pouez ar vannadell |8 g |- ! scope="row" |Tizh mont e-maez V₀ |760 m/s |- ! scope="row" |Gwask ar gazoù d'ar muiañ |3 500 bar |- ! scope="row" |Energiezh ar vannadell |2389 J |- ! colspan="2" style="padding:4px; text-align:center; background-color:#B0C4DE; color:#000000" |Lezenn |- ! scope="row" width="50%" |Rummad e Bro-C'hall |C |} Ar '''7,35 × 51 mm Carcano''' zo ur [[munision]] armoù-skoaz skoet en e greiz. Ijinet e voe e 1938 en [[Rouantelezh Italia (1861-1946)|Italia]] evit uhelaat galloud ar gartouchenn standart [[6,5 × 52 mm Carcano]] implijet en arme betek-neuze. Evit e grouiñ e voe choazet ar [[Kalibr (armoù-tan)|c'halibr]] brasañ a c'halle bezañ savet, en ur zoujañ ouzh redioù surentez, diwar ar c'hanolioù e 6,5 mm Carcano, a-benn adkambriñ an armoù a oa anezhe dija. Abalamour da gudennoù pourveziañ, ne voe ket implijet kalz ar 7,35 mm Carcano, hag e-kerzh an [[Eil Brezel-bed]] e voe dilezet tamm-ha-tamm gant an arme hag a chomas gant ar 6,5 mm. Graet e voe gant ar munision-mañ e fuzuilhoù [[Carcano M91|Carcano M91/38]] dreist-holl, hag en un nebeud [[Mindrailherez|mindrailherezioù]]<ref>{{En}} POPENKER Maxim, ''[https://modernfirearms.net/en/cartridge/7-35x51-carcano-2/ 7.35×51 Carcano]'', Modern Firearms (lennet d'ar 06/06/2025)</ref>, pe fuzuilhoù damaotomatek arnodel<ref name=":0">{{Fr}} ''[http://www.armeetpassion.com/735%20carca.html 7,35 mm Carcano]'', Arme et Passion (lennet d'ar 06/06/2025)</ref>. [[Douilhez (elfenn munision)|Douilhezioù]] evit ar 7,35 mm Carcano a vez produet gant an embregerezh [[Prvi Partizan]] c'hoazh. == Daveennoù == {{Daveoù}} {{Porched:Armoù-tan}} [[Rummad:Munisionoù]] [[Rummad:Kalibroù armoù-tan]] 5qycmg7266vfcuhgcf2wnhdrmoxgyrl 14 175364 2148474 2025-06-06T08:32:54Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Munisionoù hervez o bro orin]]" 2148474 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Munisionoù hervez o bro orin]] 1yt3iyvzk3s8fkimm3c12udwxfukd87 2148476 2148474 2025-06-06T08:33:30Z Fanchigo 14086 2148476 wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Alamagn}} [[Rummad:Munisionoù hervez o bro orin]] qsbr9o3czsyow05aw9c4ca096isdunp 14 175365 2148477 2025-06-06T08:33:54Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Munisionoù]]" 2148477 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Munisionoù]] mzugcr9dgqzsspseqj95vpcx2hvnfqv 14 175366 2148479 2025-06-06T08:34:48Z Fanchigo 14086 Pajenn krouet gant : "[[Rummad:Munisionoù]]" 2148479 wikitext text/x-wiki [[Rummad:Munisionoù]] mzugcr9dgqzsspseqj95vpcx2hvnfqv 0 175367 2148497 2025-06-06T09:11:06Z Tanjee 563 Pajenn krouet gant : "[[File:Stamp Irl 6dpse.jpg|thumb|200 px|left|paperach-postel Iwerzhon (1970)]] [[File:Entier postal 0,90F A.jpg|300 px|right|Kartenn-bost Bro-C’hall]] Graet e vez '''paperach-postel''' eus ar golo-lizher, ar c’hartennoù-post, an [[aerogramoù]], ar bandennoù paper evit kas kazetennoù … a zo warno un timbr moullet gant ur velestradurezh, pe un enskrivadur bennak a embann e oa bet paeet an taos. Ken kozh hag an timbroù eo seurt paperachoù : ijinet er Roua..." 2148497 wikitext text/x-wiki [[File:Stamp Irl 6dpse.jpg|thumb|200 px|left|paperach-postel Iwerzhon (1970)]] [[File:Entier postal 0,90F A.jpg|300 px|right|Kartenn-bost Bro-C’hall]] Graet e vez '''paperach-postel''' eus ar golo-lizher, ar c’hartennoù-post, an [[aerogramoù]], ar bandennoù paper evit kas kazetennoù … a zo warno un timbr moullet gant ur velestradurezh, pe un enskrivadur bennak a embann e oa bet paeet an taos. Ken kozh hag an timbroù eo seurt paperachoù : ijinet er [[Rouantelezh-Unanet]] e 1841 ez eo ur stumm nevez eus ar [[paper-timbr]] a veze implijet abaoe ar {{XVIIvet kantved}}. Danvez dastumadennoù int evel an timbroù. * E saozneg : postal stationery * E galleg : entier postal * En alamaneg : Ganzsache * E kembraeg : deunydd ysgrifennu post [[Rummad:Timbrouriezh]] 0iyr3mm8li3xpu9ar9hxhp8z4kkzphh 2148499 2148497 2025-06-06T09:30:36Z Ar choler 52661 adlenn 2148499 wikitext text/x-wiki [[File:Stamp Irl 6dpse.jpg|thumb|upright 0.9|left|Paperach-postel Iwerzhon (1970)]] [[File:Entier postal 0,90F A.jpg|thumb|upright 1.35|Kartenn-bost Bro-C’hall]] Graet e vez '''paperach-postel''' eus ar goloioù-lizher, ar c’hartennoù-post, an [[aerskrid]]où, ar bandennoù paper evit kas kazetennoù, hag all, a zo warno un [[timbr]] moullet gant ur velestradurezh, pe un enskrivadur bennak a embann e oa bet paeet an taos. Ken kozh hag an timbroù eo seurt paperachoù : ijinet er [[Rouantelezh-Unanet]] e 1841 ez eo ur stumm nevez eus ar [[paper-timbr]] a veze implijet abaoe ar {{XVIIvet kantved}}. Danvez dastumadennoù int evel an timbroù. * En [[alamaneg]] : ''Ganzsache'' * E [[galleg]] : ''entier postal'' * E [[kembraeg]] : ''deunydd ysgrifennu post'' * E [[saozneg]] : ''postal stationery'' [[Rummad:Timbrouriezh]] 07bnxfigujb7merxwxeewvcz6d1ou88