Wikipedia
bugwiki
https://bug.wikipedia.org/wiki/Watangpola
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
Médiya
Mallebbi
Panennaq
Pagguna
Panennaq pagguna
Wikipedia
Panennaq Wikipedia
Attarong
Panennaq attarong
MediaWiki
Panennaq MediaWiki
Accuwang
Panennaq accuwang
Bantungeng
Panennaq bantungeng
Katagori
Panennaq katagori
TimedText
TimedText talk
Modul
Pembicaraan Modul
Acara
Pembicaraan Acara
Wedang ronde
0
23444
206326
206312
2025-06-29T21:08:52Z
InternetArchiveBot
13102
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
206326
wikitext
text/x-wiki
{{multiscript|ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ|Wedang ronde}}
[[Berkas:Wedang Ronde di Telaga Sarangan.jpg|jmpl|Weddang ronde iya ripake ri Telaga Sarangan]]
'''Wédang rondé''' iyanaro seddi asenna inungeng pole ri Jawa, [[Indonesia]]. Eddie wedang ronde riaabbu poleri kuana laiyya na rilalenna engka riaseng ronde pada malottong tanjakna. Eddie wedang ronde hasselekna sicampuruseng adek pole riasengnge Acara ''Dongzhi'' ri Tangerang. Iyanaro pabbereanna ronde. Pabbereannya eddi wedeang ronde'e ku makemmu'i iarega mapellai wettunna esso makecce' na araweng. Ri Indonesia, ku tania ri Tangerang, eddi wedang ronde engka to ri Salatiga na ''Yogyakarta''. Eddi wedan ronde'e napabbereangngi passedingeng makemmu na paulleang ri tubunna taue.
== Rupanna ==
Wedang ronde iyanaro seddie inungeng pole ri [[ᨕᨗᨊᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨕ|Indonesia]].<ref>Sudrajat, A., dkk. (2017). Yuanjaya, Pandhu, ed. ''[https://web.archive.org/web/20220403234906/http://fis.uny.ac.id/sites/fis.uny.ac.id/files/buku%20Meneguhkan%20ilmu%20sosial%20keindonesiaan.pdf Meneguhkan Ilmu-Ilmu Sosial Keindonesiaan]''. Yogyakarta: Fakultas Ilmu Sosial, Universitas Negeri Yogyakarta. hlm. 40. ISBN 978-602-60578-2-2.</ref> Eddi inungengnge ripancaji pabbura.<ref>Hakim, Luchman (2015). ''[https://biologi.ub.ac.id/wp-content/uploads/2018/11/E-book-Rempah-Herba-Luchman-HAkim-2016.pdf Rempah dan Herba Kebun-Pekarangan Rumah Masyarakat: Keragaman, Sumber Fitofarmaka dan Wisata Kesehatan-Kebugaran]''. Sleman: Diandra Creative. hlm. 10. ISBN 978-602-73737-6-1.</ref> Wedang ronde riabbureng mancaji inungeng mapella na ripattama'ki mancaji inungeng pella engka lapongna.<ref>Rahman, Syamsul (2020). ''[https://www.researchgate.net/profile/Syamsul-Rahman/publication/357936349_UU_No_28_tahun_2014_tentang_Hak_Cipta/links/61e89f399a753545e2e28577/UU-No-28-tahun-2014-tentang-Hak-Cipta.pdf Pengembangan Industri Kuliner Berbasis Makanan Tradisional Khas Sulawesi]''. Sleman: Deepublish. hlm. 58. ISBN 978-623-02-0498-2.</ref> Rupanna iyanaro pada golo' na lapongna canggoreng sibawa labbu' berre' ri laleng wae pella rikabbureng ole ri laiyya.<ref>Dima, C. C., Septemuryantoro, S. A., dan Purnomo, D. J. (30 November 2019). Mulatsih, S., dan Setyaningsih, N., ed. "[http://publikasi.dinus.ac.id/index.php/struktural/issue/download/202/14 Investigating Original Food and Snack from semarang City through Mimi Lan Mintuno Blog & Vlog as a Storytelling Medium to Promote Semarang Special Culinary Interest]". ''Proceedings Struktural 2019 International Seminar “Language and Culture Studies in Disruptive Era”''. Faculty of Humanities Universitas Dian Nuswantoro: 218.</ref>
== Pakabbureng ==
=== Kua laiyya ===
Kua laiyya rikabburengnge ri wedang rodde ripancaji pole ri golla pasere', raung lemo, laiyya, aju macenning, na wae. Ku sippulo tahana elo rikabbu', ritambaipi rua ratu'na gerang golla pasere' sibawa laiyya siratu' gerang. Nappa raung lemo pitu lappa eganna na aju maceningnge batanna. Aro laiyyae ri peppek-pepek riolo. Nappa aro wae'e eganna seddi litere'. Aro maneng ripasicampuru' nappa ripatase'ki. Golla ri lalengna ri sicampuru' materru' sanggenna matase'.<ref name=":0">Frida (2018). ''[https://books.google.co.id/books?id=uJxIDwAAQBAJ&printsec=frontcover Resep Simple Frida: 55+ Camilan Jadoel & Kekinian]''. Jakarta Selatan: PT. Kawan Pustaka. hlm. 12. ISBN 978-979-757-656-1.</ref>
=== Pakabbureng ronde ===
Aro ronde'e rikabbu pole ri labbu' bata mapute belona, labbu' tawaro, pejje, wae makemmu, wae pawale ota, canggoreng na golla cella. Ku sippulo tahana elo rikabbu', ritambaipi labbu' sokko' dua ratu' gerang eganna siliong labbu' tawaro ruappulo lima gerang eganna. Pejjena sisinru' teng. Nappa wae makemmu siratu' limappulo milli eganna ritambai wae pawale ota sisinruk teng. Engka to canggoreng siratu limappulo eganna.<ref name=":0" /> Campurusenna ronde naulle to rikabbu' pole ri bue.<ref>Untari, I., Wijayanti, dan Wardani, D. P. K. (2016). ''B[https://web.archive.org/web/20230531023651/http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf uku Menu Makanan untuk Lansia]''. Sukoharjo: CV Jasmine. hlm. 57. ISBN 978-602-6871-27-5.</ref>
Aro tosi gollae eganna pituppulo lima gerang. Nappa engkato ripabbereangngi pabbelo anreang na wae to rinasui campurusenna.<ref name=":0" /> Ripileanna belo pole ri pabbeloang anreang iyanaro beli cella na belo kudara.<ref>{{Cite book|last=Untari, I., Wijayanti, dan Wardani, D. P. K.|date=2016|url=http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf|title=Buku Menu Makanan untuk Lansia|location=Sukoharjo|publisher=CV Jasmine|isbn=978-602-6871-27-5|pages=57|url-status=dead|access-date=2023-01-01|archive-date=2023-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20230531023651/http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf}}</ref>
Labbu sokko pute sibawa labbu berre' risicampurusi pejje. Nappa aro wae makemmu'e sibawa wae pawale ota'e ritambai ta'sicedde-cedde' sanggenna sicampuru'. Assicampurusenna riseseangngi ku elok ni ribeloi sibawa pabbeloang anreang. Nappa ro canggonrengnge risicampurusi golla na ripa'alusu sibawa balendere'. Aro assicampurusenna diala ta' siaruana gerang nappa ri tenre'-tenre'. Ku purani ripakkuro, ripattama'ni ri ronde'e aro assicampurusengngenna. Nappa rikabbu' mancaji pada loci. Purani ro, wae'e rinasu sangggena matase'.<ref name=":0" />
== Pabbereanna ==
Ronde na kua laiyya'e ripabbereang mancaji wedang ronde. Ku ripabbereangngi elo to ritambai canggoreng ole ri tunu. Wedang ronde ripabbereang ri wettu bosi.<ref>Widyastuti, N., Nissa, C., dan Panunggal, B. (2018). ''[https://doc-pak.undip.ac.id/4293/1/buku%20pelayanan%20makanan_B4_Nurmasari%20Widyastuti.pdf Manajemen Pelayanan Makanan]''. Bantul: Penerbit K-Media. hlm. 40. ISBN 978-602-451-203-3.</ref> Pabbereanna ku pella mupi iarega makemmu mupi.<ref>Kurwidaria, Favorita (28 Maret 2016). Aryanto, A., Setyowati, H., dan Rochimansyah, ed. "[https://web.archive.org/web/20200203164809/http://eproceedings.umpwr.ac.id/index.php/seminarpbsj/article/download/154/145 Optimalisasi Potensi Kearifan Lokal Bahasa dan Budaya Jawa sebagai strategi Peningkatan Nilai Budi Pekerti dan Penguatan Jati Diri dalam Menyongsong ME]A". ''Prosiding Seminar Nasional Pembelajaran Bahasa dan Sastra Jawa sebagai Penguat Budi Pekerti Peserta Didik untuk Menghadapi MEA''. Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa, Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Universitas Muhammadiyah Purworejo: 130. ISBN 978-602-74499-0-9.</ref> Wedang ronde appakeiki laiyya ku elokki makemmu ri paseddingeng. Aro laiyya e napabbereangngi to paulleang ri alena taue.<ref>Jannah Firdaus Mediapro (2020). ''[http://perpus.labschool-unj.sch.id/labsjkt/index.php?p=show_detail&id=14504 Jus Buah dan Sayuran yang Bermanfaat Untuk Meningkatkan Sistem Kekebalan Tubuh Manusia]''. Jannah Firdaus Mediapro. hlm. 22.</ref>
Eddi wedang ronde iyanaro inungenna tau pole ri Jawa.<ref>Naim, Ngainun (2019). ''[http://repo.uinsatu.ac.id/17567/1/8.%20Narasi%20KKN%20Kebangsaan%20Paling%20Fix.pdf Tidore Jang Foloi: KKN Kebangsaan IAIN Tulungagung Tahun 2019]''. Tulungagung: IAIN Tulungagung Press. hlm. 76. ISBN 978-602-5618-65-9.</ref> Seddi'e kota ripancaji ki eddi wedang ronde mancaji inungenna, iyanaro Salatiga.<ref>Anis, Elis Z., ed. (2017). ''[https://www.icrs.or.id/download-publication-file/082016001305130512080604202106020618021816081208191920011801061618011717111503020618091737 God is Everywhere: Reflections On Spiritual Passages Through Sacred Spaces In Java]''. Jenewa: Globethics.net. hlm. 128. ISBN 978-2-88931-213-9.</ref> Ku ri ''Yogyakarta'', eddi wedang ronde ripabbaluki pole ri padangkang lalengnge ku na rapi'ni wattu wenni.<ref>Ajidarma, Seno Gumira (2004). ''[https://web.archive.org/web/20230101013252/http://repository.ikj.ac.id/664/1/SGA%202004%20%20-%20Affair-obrolan%20tentang%20Jakarta.pdf Affari: Obrolan tentang Jakarta]''. Yogyakarta: Buku Baik. hlm. 81. ISBN 979-323-910-7.</ref> Padamui ri Tangerang, wedang rondi ripancaji hasselekna pasicampuruseng ronde rikabbureng ri acara ''Dongzhi''.<ref>Sudemi (2019). ''[https://repository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/46436/1/SUDEMI-FUF.pdf Jejak Warisan Sejarah Agama Khonghucu pada Masyarakat Cina Benteng di Tangerang]''. Jakarta Utara: MATAKIN Penerbitan dan Gerbang Kebijakan Ru. hlm. 57–58. ISBN 978-602-52538-2-9.</ref> Eddi acarae rijamai ku tanggala' 22 ''Desember'' ri taungnge.<ref>Hendarsih, Nenden (2018). Shinta, dan Akbar, A. M., ed. ''[http://repository.umj.ac.id/2517/1/Encyclopedia%20of%20Religions%20and%20Local%20Beliefs%20in%20Indonesia_L%20%282%29%20%281%29.pdf Meyakini Menghargai: Exploring Religious Diversity in Indonesia]''. Jakarta Selatan: Exposé. hlm. 69. ISBN 978-602-7829-46-6.</ref>
== Owungenna ==
{{Reflist}}
[[Kategori:Wedang]]
4jn40l3e57gc9k6ahpyxk6vv098b9ki
ᨍᨚᨀᨚ ᨓᨗᨉᨚᨉᨚ
0
23687
206327
205907
2025-06-29T21:18:18Z
InternetArchiveBot
13102
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
206327
wikitext
text/x-wiki
{{multiscript|ᨍᨚᨀᨚ ᨓᨗᨉᨚᨉᨚ|Joko Widodo}}
{{ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ
| ᨕᨔᨛ = ᨍᨚᨀᨚ ᨓᨗᨉᨚᨉᨚ
| ᨊᨚᨈᨔᨗ ᨅᨔ = {{lang|id|Joko Widodo}}
| ᨁᨅᨑ = Joko Widodo 2019 official portrait.jpg
| ᨕᨘᨀᨘᨑᨛᨁᨅᨑ = 250px
| ᨀᨈᨑᨂᨛ = ᨍᨚᨀᨚ ᨓᨗᨉᨚᨉᨚ(10 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2019)
| ᨊᨁᨑ = {{Flag icon|IDN}} [[ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ]]
| ᨕᨍᨅᨑ = [[image:Indonesian Presidential Seal gold.svg|20px]]
| ᨍᨅᨈ = [[ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ|ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ]] ᨆᨀ 7
| ᨈᨁᨄᨒᨈᨗᨀᨛ = 20 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2014
| ᨈᨁᨄᨙᨔᨗᨐᨘ = 20 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2024
| ᨓᨀᨙᨒᨙ = [[ᨆᨘᨖᨆ ᨍᨘᨔᨘ ᨀᨒ]]<br/>[[ᨆᨕᨑᨘ ᨕᨆᨗ]]
| ᨄᨂᨘᨒᨘ = SBY<br/>ᨕᨒᨙᨊ
| ᨊᨁᨑ2 = [[image:Coat of arms of Jakarta.svg|20px]] [[ᨍᨀᨑᨈ]]
| ᨕᨍᨅᨑ2 = 15
| ᨍᨅᨈ2 = [[ᨁᨘᨅᨑᨛᨊᨚ ᨍᨀᨑᨈ]]
| ᨈᨁᨄᨒᨈᨗᨀᨛ2 = 15 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2012
| ᨈᨁᨄᨙᨔᨗᨐᨘ2 = 16 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2014
| ᨓᨀᨙᨒᨙ2 =
| ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ2 =
| ᨊᨁᨑ3 = [[image:Surakarta_coa.png|20px]] [[ᨔᨘᨑᨀᨑᨛᨈ]]
| ᨕᨍᨅᨑ3 =
| ᨍᨅᨈ3 = ᨓᨒᨗᨀᨚᨈ
| ᨈᨁᨄᨒᨈᨗᨀᨛ3 = 28 ᨍᨘᨒᨗ 2005
| ᨈᨁᨄᨙᨔᨗᨐᨘ3 = 1 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2012
| ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ3 = SBY
| ᨄᨂᨘᨒᨘ3 =
| ᨈᨁᨒᨍᨍᨗ = {{ᨕᨍᨍᨗᨂᨛᨊᨕᨘᨆᨘᨑᨘ|21|6|1961}}
| ᨋᨚᨏᨍᨗ = [[ᨔᨘᨑᨀᨑᨈ]]᨞ [[ᨍᨓ ᨈᨛᨂ]]
| ᨋᨚᨆᨈᨙ =
| ᨈᨁᨒᨆᨈᨙ =
| ᨄᨔᨂ = [[ᨕᨗᨑᨗᨐᨊ]]
| ᨕᨊ = [[ᨁᨗᨅᨛᨑ ᨑᨀᨅᨘᨆᨗ ᨑᨀ]]
| ᨕᨁᨆ = [[ᨕᨔᨛᨒᨛ]] [[ᨔᨘᨊᨗ]]
| ᨄᨑᨛᨈᨙ = [[ᨄᨙᨉᨙᨕᨗᨄᨙ]] (ᨒᨛᨈᨘ 2024)
[[ᨆᨉᨗᨑᨗ]] (ᨄᨚᨒᨙ 2024)
| ᨈᨋ = Signature of Joko Widodo.svg
}}
'''ᨍᨚᨀᨚᨓᨗᨉᨚᨉᨚ''' ([[ᨅᨔ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ|ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ]]: Joko Widodo, IPA: [dʒɔkɔ widɔdɔ]; ᨕᨍᨍᨗᨂᨛ 21 ᨍᨘᨊᨗ 1961), ᨒᨛᨅᨗ ᨑᨗᨕᨗᨔᨛ ᨔᨅᨁᨙ '''ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ''' ᨐᨗᨊᨑᨗᨈᨘ ᨄᨚᨒᨗᨈᨗᨔᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨂᨘᨔᨖ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ ᨐᨗ ᨆᨍᨅ ᨔᨒᨀᨘ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ ᨆᨀ 7 ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗᨈᨕᨘ 2014 ᨒᨛᨈᨘ 2024. ᨑᨗᨐᨚᨒᨚᨊ ᨕᨒᨙᨊ ᨐᨗᨊᨑᨗᨈᨘ ᨕᨁᨚᨈ ᨄᨑᨛᨈᨙ ᨄᨙᨉᨙᨕᨗᨄᨙ (<span lang="id" dir="ltr">PDI-P</span>), ᨕᨒᨙᨊ ᨐᨗᨊᨑᨗᨈᨘ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ ᨄᨆᨘᨒ ᨐᨗ ᨉᨙᨊ ᨄᨚᨒᨙ ᨕᨙᨒᨗ (<span lang="id" dir="ltr">Elit</span>) ᨄᨚᨒᨗᨈᨗ ᨐᨗᨑᨙᨁ ᨆᨗᨒᨗᨈᨙᨑᨙ᨞᨞ ᨕᨒᨙᨊ ᨆᨏᨍᨗ <span lang="id" dir="ltr">Gubernur DKI Jakarta</span> ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗᨈᨕᨘ 2012 ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨓᨒᨗᨀᨚᨈ [[ᨀᨚᨈᨔᨘᨑᨀᨑᨛᨈ|ᨀᨚᨈ ᨔᨘᨑᨀᨑᨛᨈ]] ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗᨈᨕᨘ 2005 ᨒᨛᨈᨘ 2012.
ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨕᨍᨍᨗᨂᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨕᨔᨛ '''ᨆᨘᨒᨛᨐᨚᨊᨚ'''᨞ ᨐᨗ ᨑᨗᨄᨔᨘᨓ ᨆᨏᨍᨗ ᨍᨚᨀᨚ ᨓᨗᨉᨚᨉᨚ ᨊᨔᨅ ᨕᨔᨛᨂᨙ ᨑᨗᨐᨁᨕᨗ ᨆᨏᨍᨗ ᨕᨔᨒ ᨕᨘᨈᨘ ᨆᨒᨕ ᨑᨗᨓᨛᨈᨘ ᨅᨕᨗᨌᨘᨊ᨞᨞<ref name="tirto">{{Cite web|last=Jo|first=Beni|date=2024-08-23|title=Kisah Mulyono bin Notomiharjo, Kenapa Jokowi Kecil Ganti Nama?|url=https://tirto.id/kisah-mulyono-bin-notomiharjo-jokowi-kecil-kenapa-ganti-nama-g21E|website=tirto.id|language=id|access-date=2024-09-06|archive-date=2024-08-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20240831133741/https://tirto.id/kisah-mulyono-bin-notomiharjo-jokowi-kecil-kenapa-ganti-nama-g21E|dead-url=no}}</ref> ᨕᨒᨙᨊ ᨍᨍᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨑᨗᨄᨓᨛᨀᨛ ᨑᨗ ᨓᨗᨑᨗᨊ ᨔᨒᨚᨓᨙ ᨑᨗ ᨉᨕᨙᨑ ᨄᨆᨘᨂᨚ ᨑᨗ ᨔᨘᨑᨀᨑᨛᨈ᨞᨞ ᨍᨚᨀᨓᨗ ᨆᨁᨘᨑᨘ ᨊ ᨒᨘᨒᨘᨔᨘ ᨄᨚᨒᨙ ᨕᨘᨊᨗᨅᨑᨛᨔᨗᨈᨗ ᨁᨍ ᨆᨉ ᨑᨗᨈᨕᨘ 1985, ᨊᨕᨗᨊᨄ ᨊᨅᨚᨈᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨅᨗᨊᨙᨊ᨞ [[ᨕᨗᨑᨗᨐᨊ]]᨞ ᨈᨕᨘ ᨑᨗᨆᨘᨋᨗᨊ᨞᨞<ref>{{Cite web |last=Media |first=Kompas Cyber |date=2022-10-11 |title=Beredar Kabar Ada 2 Nama Jokowi yang Lulus Tahun 1985, Begini Tanggapan Rektor UGM |url=https://yogyakarta.kompas.com/read/2022/10/11/174253078/beredar-kabar-ada-2-nama-jokowi-yang-lulus-tahun-1985-begini-tanggapan |access-date=2024-03-21 |website=KOMPAS.com |language=id |archive-date=2024-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240321052607/https://yogyakarta.kompas.com/read/2022/10/11/174253078/beredar-kabar-ada-2-nama-jokowi-yang-lulus-tahun-1985-begini-tanggapan |dead-url=no }}</ref><ref>{{Cite web |last=Calista |first=Fariza |date=2024-02-07 |title=Biografi dan Profil Lengkap Joko Widodo (Jokowi) - Presiden Republik Indonesia Ke-7 |url=https://www.infobiografi.com/biografi-dan-profil-lengkap-joko-widodo-jokowi/ |access-date=2024-03-21 |website=Info Biografi |language=en-US |archive-date=2024-03-21 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240321052556/https://www.infobiografi.com/biografi-dan-profil-lengkap-joko-widodo-jokowi/ |dead-url=no }}</ref> ᨕᨒᨙᨊ ᨆᨍᨆ ᨔᨅᨁᨙ ᨈᨘᨀᨃᨐᨘ ᨊᨛᨊᨗᨐ <span lang="id" dir="ltr">eksportir furnitur</span> ᨄᨑᨅᨚ ᨑᨗᨔᨛᨈᨘ ᨉᨙᨊᨄ ᨊᨄᨗᨒᨙ ᨆᨏᨍᨗ ᨓᨒᨗᨀᨚᨈ ᨔᨘᨑᨀᨑᨈ ᨑᨗᨈᨖᨘ 2005.<ref name="little" /><ref name="rakabu">{{cite web |last=Kurniawan |first=Iwan |date=20 April 2016 |title=Bagaimana Jokowi Bangun Pabrik Mebel Rakabu yang Terbakar? |url=https://www.indonesiana.id/read/71192/bagaimana-jokowi-bangun-pabrik-mebel-rakabu-yang-terbakar |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170624161148/https://indonesiana.tempo.co/read/71192/2016/04/20/iwank.1.2/bagaimana-jokowi-bangun-pabrik-mebel-rakabu-yang-terbakar |archive-date=24 June 2017 |access-date=13 October 2018 |publisher=Tempo |language=id}}</ref> ᨕᨒᨙᨊ ᨆᨏᨍᨗ ᨈᨙᨊᨑ ᨑᨗᨐᨗᨆᨊᨛ ᨊᨁᨑ ᨆᨏᨍᨗ ᨓᨒᨗᨀᨚᨈ ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨊᨄᨗᨒᨙ ᨆᨏᨍᨗ ᨁᨘᨅᨑᨛᨊᨚ [[ᨍᨀᨑᨛᨈ]] ᨑᨗᨄᨗᨒᨙ ᨕᨘᨆᨘ ᨈᨖᨘ 2012,<ref name="jakartapostrealbattle">{{cite web|url=https://www.thejakartapost.com/news/2012/09/22/editorial-jokowi-s-real-battle.html|title=Editorial: Jokowi's real battle|publisher=The Jakarta Post|date=22 September 2012|access-date=3 December 2016|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20120927014324/https://www.thejakartapost.com/news/2012/09/22/editorial-jokowi-s-real-battle.html|archive-date=27 September 2012}}</ref> ᨔᨗᨒᨕᨚ ᨅᨔᨘᨀᨗ ᨌᨖᨐ ᨄᨘᨑᨘᨊᨆ ᨆᨏᨍᨗ ᨓᨀᨙᨒᨙ ᨁᨘᨅᨑᨛᨊᨚ᨞᨞<ref>{{cite web |last=Hairani |first=Linda |date=30 October 2014 |editor-last=Kustiani |editor-first=Rini |title=Asal Mula Basuki Tjahaja Purnama Dipanggil Ahok |trans-title=The Origin of Basuki Tjahaja Purnama's Calling Ahok |url=https://metro.tempo.co/read/618080/asal-mula-basuki-tjahaja-dipanggil-ahok |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190426103219/https://metro.tempo.co/read/618080/asal-mula-basuki-tjahaja-dipanggil-ahok |archive-date=26 April 2019 |access-date=21 October 2016 |publisher=Tempo |language=id}}</ref><ref>{{cite web |last=Megarani |first=Amandra |date=19 March 2012 |title=Naik Kopaja, Jokowi-Ahok Daftar Jadi Cagub DKI |trans-title=Riding Kopaja, Jokowi-Ahok Register to Become [[Jakarta|DKI]] Gubernatorial Candidates |url=https://bisnis.tempo.co/read/391263/naik-kopaja-jokowi-ahok-daftar-jadi-cagub-dki |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20181005153504/https://m.tempo.co/amp/391263/naik-kopaja-jokowi-ahok-daftar-jadi-cagub-dki |archive-date=5 October 2018 |access-date=20 February 2021 |publisher=Tempo |language=id}}</ref> ᨄᨉ ᨁᨘᨅᨑᨛᨊᨚ᨞ ᨊᨄᨀᨙᨕᨗ ᨄᨙᨆᨛ ᨄᨚᨒᨗᨈᨗ ᨒᨚᨀᨒ᨞ ᨊᨄᨀᨙᨕᨗ ᨀᨘᨍᨘᨂᨛ <span lang="jv" dir="ltr">blusukan</span> ᨐᨗ ᨉᨗᨄᨒᨛᨅ ⌊ᨄᨆᨑᨙᨔᨕᨛ ᨆᨛᨉᨉ⌉<ref>{{cite news|url=https://www.economist.com/news/asia/21594263-jakartas-governor-favourite-be-indonesias-next-president-though-he-not-candidate-no|title=No ordinary Jokowi|newspaper=The Economist|author=Banyan|date=21 January 2014|access-date=31 August 2017|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20140122175139/https://www.economist.com/news/asia/21594263-jakartas-governor-favourite-be-indonesias-next-president-though-he-not-candidate-no|archive-date=22 January 2014}}</ref> ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨊᨄᨀᨙᨊ ᨅᨗᨑᨚᨀᨛᨑᨔᨗ ᨀᨚᨈ᨞ ᨊᨄᨛᨑᨂᨗ ᨀᨚᨑᨘᨔᨗ ᨑᨗᨒᨒᨛ ᨄᨑᨚᨔᨙᨊ᨞᨞ ᨊᨐᨗ ᨄᨑᨚᨄᨑᨚᨁᨛᨑ ᨐᨗ ᨄᨘᨑᨕᨙ ᨑᨗᨄᨆᨘᨒᨕᨗ ᨈᨖᨘᨈᨖᨘᨂᨙ ᨕᨘᨈᨚ ᨊᨄᨀᨘᨒᨙᨕᨗ ᨀᨘᨓᨒᨗᨈᨗ ᨕᨈᨘᨓᨚᨂᨛᨂᨙ᨞ ᨆᨘᨈᨆᨕᨗ ᨒᨐᨊ ᨀᨔᨙᨖᨈ <span lang="id" dir="ltr">universal</span>, ᨊᨄᨔᨑᨙᨐᨂᨗ ᨔᨒᨚᨔᨒᨚ ᨕᨘᨈᨆ ᨀᨚᨈᨕᨙ ᨕᨘᨈᨚ ᨊᨄᨛᨑᨛᨂᨛ ᨅᨚᨔᨗ᨞ ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨊᨄᨑᨔᨛᨆᨗ ᨄᨅᨂᨘᨊᨛ ᨔᨗᨔᨗᨈᨛ ᨀᨑᨙᨈ ᨅᨓ ᨈᨊ ᨀᨚᨈ᨞᨞<ref>{{cite web|url=https://www.aljazeera.com/program/episode/2014/4/4/indonesias-rock-governor|title=Indonesia's rock governor|publisher=Al Jazeera|date=4 April 2014|access-date=31 August 2017|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20210126114417/https://www.aljazeera.com/program/episode/2014/4/4/indonesias-rock-governor|archive-date=26 January 2021}}</ref>
ᨑᨗᨈᨖᨘ 2014, ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨉᨗᨌᨒᨚᨊᨂᨗ ᨆᨏᨍᨗ ᨌᨒᨚ ᨄᨚᨒᨙ ᨄᨙᨉᨙᨕᨗᨄᨙ ᨑᨗᨄᨗᨒᨙᨐ ᨕᨘᨆᨚ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ ᨈᨖᨘᨂᨑᨚ᨞<ref name="PresNom2014">{{cite web |author=Cochrane |first=Joe |date=14 March 2014 |title=Governor of Jakarta Receives His Party's Nod for President |url=https://www.nytimes.com/2014/03/15/world/asia/jakarta-governor-joko-widodo.html?_r=0 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20140319014622/https://www.nytimes.com/2014/03/15/world/asia/jakarta-governor-joko-widodo.html?_r=0 |archive-date=19 March 2014 |access-date=20 February 2021 |work=The New York Times}}</ref> ᨊᨄᨗᨒᨙᨕᨗ [[ᨍᨘᨔᨘᨀᨒ|ᨍᨘᨔᨘ ᨀᨒ]] ᨆᨏᨍᨗ ᨌᨓᨄᨑᨙᨔᨛᨊ᨞᨞ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨑᨗᨄᨗᨒᨗ ᨀᨘ ᨔᨗᨄᨅᨒᨗ᨞ ᨄᨑᨅᨚᨓᨚ ᨔᨘᨅᨗᨐᨈᨚ᨞ ᨐᨗ ᨆᨄᨒᨛᨅᨂᨛᨂᨗ ᨕᨒᨛᨅᨗᨑᨊ᨞᨞ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨊᨕᨗᨊᨄ ᨉᨗᨒᨈᨙ ᨑᨗᨈᨁᨒ 20 ᨕᨚᨈᨚᨅᨛᨑᨙ 2014.<ref>{{cite web|url=http://www.indonesianews.net/index.php/sid/224021039/scat/f9295dc05093c851/ht/Jakarta-governor-Widodo-wins-Indonesian-presidential-election|title=Jakarta governor Widodo wins Indonesian presidential election|publisher=Indonesia News|date=22 July 2014|access-date=23 July 2014|url-status=dead|archive-url=https://web.archive.org/web/20141020050428/http://www.indonesianews.net/index.php/sid/224021039/scat/f9295dc05093c851/ht/Jakarta-governor-Widodo-wins-Indonesian-presidential-election|archive-date=20 October 2014}}</ref><ref>{{cite web |author=Thatcher |first1=Jonathan |last2=Kapoor |first2=Kanupriya |date=23 July 2014 |title=Indonesian president-elect Jokowi calls for unity after bitter election |url=https://www.reuters.com/article/us-indonesia-election-idUSKBN0FQ23F20140723 |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20160614190624/https://www.reuters.com/article/us-indonesia-election-idUSKBN0FQ23F20140723 |archive-date=14 June 2016 |access-date=31 August 2017 |publisher=Reuters}}</ref> ᨑᨗᨓᨛᨈᨘ ᨆᨍᨅᨕᨙ᨞ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨆᨀᨗᨈ ᨕᨗᨒᨒᨛ ᨄᨑᨛᨈᨘᨅᨚᨖᨛ ᨕᨙᨀᨚᨊᨚᨆᨗ ᨊ ᨄᨅᨂᨘᨊᨛ <span lang="id" dir="ltr">infrastruktur</span> ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨕᨁᨙᨉ ᨀᨔᨙᨖᨈᨛ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨉᨗᨉᨗᨀᨛ ᨐᨗ ᨆᨕᨅᨗᨔᨗ᨞᨞ ᨑᨗᨒᨒᨛ ᨄᨚᨒᨗᨈᨗ ᨔᨒᨗᨓᨛ᨞ ᨄᨆᨑᨙᨈᨖᨊ ᨊᨄᨀᨗᨑᨗᨓᨗ ᨊᨒᨙᨋᨘᨂᨗ {{ᨆᨚᨇ|ᨕᨚᨀᨗ=ᨀᨉᨚᨒᨈᨛ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ}}᨞<ref>{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/jokowi-chasing-196b-to-fund-5-year-infrastructure-plan|title=Jokowi chasing $196b to fund 5-year infrastructure plan|publisher=The Straits Times|date=27 January 2018|access-date=22 April 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20180201082346/https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/jokowi-chasing-196b-to-fund-5-year-infrastructure-plan|archive-date=1 February 2018}}</ref> ᨔᨗᨅᨓ ᨊᨔᨅᨑᨗ ᨊ ᨈᨛᨃᨛᨕᨗ ᨀᨄᨀᨄᨒ ᨅᨒᨙ ᨒᨕᨗ ᨐᨗ ᨕᨗᨒᨙᨁᨛᨒ<ref name="sovereignty" /><ref>{{cite web |author=Chan |first=Francis |date=21 April 2017 |title=Indonesia blows up and sinks another 81 fishing boats for poaching |url=http://www.straitstimes.com/asia/se-asia/indonesia-blows-up-and-sinks-another-81-fishing-boats-for-poaching |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170406010305/http://www.straitstimes.com/asia/se-asia/indonesia-blows-up-and-sinks-another-81-fishing-boats-for-poaching |archive-date=6 April 2017 |access-date=21 May 2019 |publisher=The Straits Times}}</ref> ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨊᨄᨈᨛᨈᨘᨓᨗ ᨆᨄᨑᨚᨑᨗᨈᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨍᨉᨘᨓᨒ ᨖᨘᨀᨚᨆᨛ ᨆᨈᨙ ᨒᨖᨚ ᨑᨗ ᨈᨕᨘ ᨆᨅᨘᨓᨕᨗ ᨊᨑᨀᨚᨅ᨞᨞ ᨐᨗᨕᨙ ᨄᨌᨄᨘᨑᨛᨂᨙ ᨀᨍᨍᨗᨐ ᨊᨆᨘᨊᨗ ᨃ ᨄᨑᨚᨈᨙᨔᨙ ᨉᨗᨄᨛᨒᨚᨆᨈᨗ ᨄᨚᨒᨙ ᨓᨊᨘᨓᨊᨘᨓ ᨔᨒᨗᨓᨛ᨞ ᨆᨈᨆᨕᨗ ᨕᨚᨔᨛᨑᨒᨗᨐ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨑᨏᨗᨔᨗ᨞᨞<ref name="balinine">{{cite web |author=Topsfield |first=Jewel |date=29 April 2015 |title=Bali nine executions: Indonesia responds to Australia withdrawing ambassador |url=https://www.smh.com.au/world/bali-nine-executions-indonesia-responds-to-australia-withdrawing-ambassador-20150429-1mvzlp.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20150430043856/https://www.smh.com.au/world/bali-nine-executions-indonesia-responds-to-australia-withdrawing-ambassador-20150429-1mvzlp.html |archive-date=30 April 2015 |publisher=The Sydney Morning Herald}}</ref><ref>{{cite news|author=Halim |first=Haeril |date=22 July 2017 |title=Jokowi orders police to gun down foreign drug traffickers |url=http://www.thejakartapost.com/news/2017/07/22/jokowi-orders-police-to-gun-down-foreign-drug-traffickers.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20170724204801/http://www.thejakartapost.com/news/2017/07/22/jokowi-orders-police-to-gun-down-foreign-drug-traffickers.html |archive-date=24 July 2017 |access-date=31 August 2017 |publisher=The Jakarta Post}}</ref> ᨕᨒᨙᨊ ᨑᨗᨄᨈᨘᨏᨘᨕᨗ ᨄᨙᨆᨛ ᨑᨗᨈᨖᨘ 2019 ᨕᨘᨈᨘ ᨔᨙᨉᨗ ᨓᨛᨈᨘ ᨒᨗᨆ ᨈᨖᨘ ᨆᨉᨘᨓᨊ᨞ ᨊ ᨔᨙᨉᨗ ᨄᨙᨆᨛ ᨊᨌᨕᨘᨓᨗ ᨄᨑᨅᨚᨓᨚ ᨔᨘᨅᨗᨐᨈᨚ᨞᨞<ref>{{cite web |author=Beech |first1=Hannah |last2=Suhartono |first2=Muktita |date=20 May 2019 |title=Joko Wins Re-Election in Indonesia, Defeating Hard-Line Former General |url=https://www.nytimes.com/2019/05/20/world/asia/joko-widodo-indonesia-election.html |url-status=live |archive-url=https://web.archive.org/web/20190527082816/https://www.nytimes.com/2019/05/20/world/asia/joko-widodo-indonesia-election.html |archive-date=27 May 2019 |access-date=21 May 2019 |work=The New York Times}}</ref>
ᨊᨆᨘᨊᨗ᨞ ᨑᨗᨄᨌᨄᨘᨑᨛᨊ ᨍᨅᨈ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙᨊ ᨆᨉᨘᨓᨊ᨞ ᨕᨔᨗᨔᨘᨇᨘᨂᨛᨊ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨙᨉᨗᨄᨙ ᨆᨅᨚᨒ ᨊᨔᨅ ᨊᨄᨒᨛᨅᨂᨛᨂᨗ ᨄᨑᨅᨚᨓᨚ ᨔᨘᨅᨗᨐᨈᨚ᨞ ᨐᨗ ᨑᨗᨐᨚᨒᨚ ᨆᨏᨍᨗ ᨅᨒᨗᨄᨚᨒᨗᨈᨗᨊ᨞ ᨕᨘᨈᨚ ᨀᨇᨎᨙ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ 2024, ᨔᨗᨅᨓ ᨊᨌᨇᨕᨗ ᨌᨒᨚ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ ᨄᨚᨒᨙ ᨄᨑᨛᨈᨙ ᨕᨒᨙᨊ᨞ ᨁᨍᨑ ᨄᨑᨊᨚᨓᨚ᨞᨞ ᨕᨊ ᨆᨌᨚᨓᨊ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ᨞ ᨁᨗᨅᨛᨑ ᨑᨀᨅᨘᨆᨗ ᨑᨀ᨞ ᨆᨒ ᨊᨄᨔᨉᨗᨐ ᨆᨏᨍᨗ ᨌᨒᨚ ᨓᨀᨙᨒᨙ ᨄᨑᨙᨕᨗᨉᨙ ᨄᨑᨅᨚᨓᨚ᨞᨞<ref>{{Cite web |last= |first= |date=2024-01-24 |editor-last=Yahya |editor-first=Achmad Nasrudin |title=Keberpihakan Jokowi dan Terbukanya Kepentingan Menangkan Prabowo-Gibran Halaman all |url=https://nasional.kompas.com/read/2024/01/25/05150011/keberpihakan-jokowi-dan-terbukanya-kepentingan-menangkan-prabowo-gibran?page=all#page3 |access-date=2024-04-22 |website=KOMPAS.com |language=id |archive-date=2024-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240426031454/https://nasional.kompas.com/read/2024/01/25/05150011/keberpihakan-jokowi-dan-terbukanya-kepentingan-menangkan-prabowo-gibran?page=all#page3 |dead-url=no }}</ref> ᨑᨗᨈᨁᨒ 22 ᨕᨄᨛᨑᨗᨒᨛ 2024, ᨄᨘᨑᨊ ᨊᨅᨙᨐ ᨑᨗ ᨆᨖᨀᨆ ᨀᨚᨔᨗᨈᨘᨔᨗ ᨒᨕᨚ ᨑᨗ ᨔᨗᨊᨗᨊ ᨕᨉᨛᨄᨘᨉᨛᨄᨘᨂᨛᨊ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨑᨛᨔᨒᨗᨔᨗᨖᨛ ᨐᨗ ᨔᨐᨑᨙᨕᨙ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨗᨄᨛᨑᨙᨔᨛ 2024, ᨉᨙᨓᨛ ᨀᨖᨚᨑᨚᨆᨈ ᨄᨙᨉᨙᨕᨗᨄᨙ ᨊᨄᨊᨛᨔᨕᨗ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨁᨗᨅᨛᨑ ᨉᨙᨊ ᨊ ᨆᨏᨍᨗ ᨕᨁᨚᨈ ᨄᨙᨉᨗᨄᨙ᨞<ref>{{Cite web |last=Aditya |first=Nicholas Ryan |date=2024-04-22 |title=Komarudin Watubun Tegaskan Jokowi dan Gibran Tak Lagi Kader PDI-P |url=https://nasional.kompas.com/read/2024/04/22/22361911/komarudin-watubun-tegaskan-jokowi-dan-gibran-tak-lagi-kader-pdi-p |access-date=2024-04-22 |website=KOMPAS.com |language=id |archive-date=2024-05-10 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240510044753/https://nasional.kompas.com/read/2024/04/22/22361911/komarudin-watubun-tegaskan-jokowi-dan-gibran-tak-lagi-kader-pdi-p |dead-url=no }}</ref><ref>{{Cite web |editor-last=Malau |editor-first=Budi Sam Law |title=MK Tolak Gugatan Sengketa Pilpres, PDI-P Tegaskan Jokowi dan Gibran Bukan Lagi Kader Banteng |url=https://wartakota.tribunnews.com/2024/04/22/mk-tolak-gugatan-sengketa-pilpres-pdi-p-tegaskan-jokowi-dan-gibran-bukan-lagi-kader-banteng?page=all |access-date=2024-04-22 |website=Wartakotalive.com |language=id-ID |archive-date=2024-04-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240426031453/https://wartakota.tribunnews.com/2024/04/22/mk-tolak-gugatan-sengketa-pilpres-pdi-p-tegaskan-jokowi-dan-gibran-bukan-lagi-kader-banteng?page=all |dead-url=no }}</ref> ᨊᨛᨊᨗᨐ ᨊᨑᨗᨆᨀᨘᨓᨊᨊᨑᨚ᨞ ᨊᨄᨀᨘᨀᨔᨛᨂᨗ ᨕᨄᨗᨔᨗᨐᨒᨂᨛᨊ ᨆᨛᨊ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨄᨙᨉᨗᨄᨙ᨞᨞ ᨊᨆᨘᨊᨗ ᨆᨀᨘᨓᨑᨚ᨞ ᨑᨗᨒᨒᨛ ᨆᨄᨙᨔᨕᨘᨊ᨞ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨁᨗᨅᨛᨑ ᨈᨛᨈᨛ ᨑᨗᨄᨒᨒᨚ ᨆᨚᨋᨚᨓᨗ ᨀᨑᨈᨘ ᨕᨁᨚᨈᨊ᨞ ᨊᨔᨅ ᨄᨙᨉᨕᨗᨄᨙ ᨈᨛᨈᨛᨕᨗ ᨆᨄᨀᨑᨍᨕᨗ ᨆᨛᨊ ᨈᨘᨃᨛᨈᨘᨃᨛ ᨔᨗᨒᨀᨘ ᨄᨑᨙᨔᨗᨉᨙ ᨐᨗ ᨆᨈᨛᨂᨂᨙ ᨆᨍᨅ ᨊ ᨓᨀᨙᨒᨙᨊ ᨐᨗ ᨑᨗᨄᨗᨒᨙ᨞᨞ ᨑᨗᨈᨁᨒ 16 ᨉᨙᨔᨙᨅᨛᨑᨙ 2024, ᨄᨙᨉᨗᨄᨙ ᨆᨈᨑᨗᨆᨀᨔᨗ ᨆᨄᨗᨔᨛᨂᨛᨂᨗ ᨆᨄᨌᨄᨘᨓᨗ ᨍᨚᨀᨚᨓᨗ ᨆᨏᨍᨗ ᨀᨉᨙᨑᨙ ᨄᨑᨛᨈᨙ᨞᨞<ref>{{Cite web|last=Matius Alfons|first=Hutajulu|date=2024-12-16|title=Pertimbangan dan Alasan PDIP Pecat Jokowi, Ada soal MK hingga Langgar Etik|url=https://news.detik.com/berita/d-7689100/pertimbangan-dan-alasan-pdip-pecat-jokowi-ada-soal-mk-hingga-langgar-etik|website=Detik.com|access-date=2024-12-17|archive-date=2024-12-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20241217203311/https://news.detik.com/berita/d-7689100/pertimbangan-dan-alasan-pdip-pecat-jokowi-ada-soal-mk-hingga-langgar-etik|url-status=dead}}</ref><ref name=pecat>{{Cite web |last= |first= |date=2024-12-16 |editor-last=Hutajulu |editor-first=Matius Alfons |title=Pertimbangan dan Alasan PDIP Pecat Jokowi, Ada soal MK hingga Langgar Etik |url=https://news.detik.com/berita/d-7689100/pertimbangan-dan-alasan-pdip-pecat-jokowi-ada-soal-mk-hingga-langgar-etik |access-date=2024-12-17 |website=Detik.com |language=id |archive-date=2024-12-17 |archive-url=https://web.archive.org/web/20241217203311/https://news.detik.com/berita/d-7689100/pertimbangan-dan-alasan-pdip-pecat-jokowi-ada-soal-mk-hingga-langgar-etik |dead-url=no }}</ref>
== ᨔᨒᨗᨓᨛ ᨊᨁᨑᨗ ==
<ref>{{cite web|url=https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/no-compromise-on-sovereignty-over-natuna-islands-despite-china-claims-indonesias-joko|title=No compromise on sovereignty over Natuna Islands despite China claims: Indonesia's Jokowi|publisher=The Straits Times|date=5 November 2016|access-date=21 August 2018|url-status=live|archive-url=https://web.archive.org/web/20161106163438/https://www.straitstimes.com/asia/se-asia/no-compromise-on-sovereignty-over-natuna-islands-despite-china-claims-indonesias-joko|archive-date=6 November 2016}}</ref>
== ᨕᨚᨓᨘᨂᨛ ==
{{Reflist|2}}
rccqafzjq1zwwoanfcnothbe7peri1a
ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ
0
23733
206328
206313
2025-06-29T21:23:32Z
InternetArchiveBot
13102
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5
206328
wikitext
text/x-wiki
{{multiscript|ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ|Wedang ronde}}
[[Berkas:Wedang Ronde di Telaga Sarangan.jpg|jmpl|ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨐᨗ ᨑᨗᨄᨀᨙ ᨑᨗ ᨈᨒᨁ ᨔᨑᨂ]]
'''ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ''' ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨔᨙᨉᨗ ᨕᨔᨛᨊ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ [[ᨍᨓ]]᨞ ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ᨞᨞ ᨕᨙᨉᨙᨕᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨐᨙᨅᨘ ᨄᨚᨒᨙᨑᨗ ᨀᨘᨓᨊ ᨒᨕᨗᨐ ᨊ ᨑᨗᨒᨒᨛᨊ ᨃ ᨑᨗᨐᨔᨛ ᨑᨚᨉᨙ ᨄᨉ ᨆᨒᨚᨈᨚ ᨈᨍᨊ᨞᨞ ᨕᨙᨉᨙᨕᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨖᨔᨙᨒᨙᨊ ᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛ ᨕᨉᨛ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗᨐᨔᨛᨂᨙ ᨕᨌᨑ [[ᨉᨚᨏᨗ]] (Dongzhi) ᨑᨗ [[ᨈᨂᨛᨑ]]᨞᨞ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨊ ᨑᨚᨉᨙ᨞᨞ ᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨊ ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙᨕᨙ ᨀᨘ ᨆᨀᨛᨆᨘᨓᨗ ᨐᨗᨑᨙᨁ ᨆᨄᨛᨒᨕᨗ ᨓᨛᨈᨘᨊ ᨕᨛᨔᨚ ᨆᨀᨛᨌᨙ ᨊ ᨕᨑᨓᨛ᨞᨞ ᨑᨗ [[ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ]]᨞ ᨀᨘ ᨈᨊᨗᨐ ᨑᨗ ᨈᨂᨛᨑ᨞ ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨃ ᨈᨚ ᨑᨗ [[ᨔᨒᨈᨗᨁ]] ᨊ ᨍᨚᨌᨀᨑᨛᨈ᨞᨞ ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙᨕᨙ ᨊᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨂᨗ ᨄᨔᨙᨉᨗᨂᨛ ᨆᨀᨛᨆᨘ ᨊ ᨄᨕᨘᨒᨙᨐ ᨑᨗ ᨈᨘᨅᨘᨊ ᨈᨕᨘᨓᨙ᨞᨞
== ᨑᨘᨄᨊ ==
ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨔᨙᨉᨗᨐᨙ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ [[ᨕᨗᨉᨚᨊᨙᨔᨗᨐ]]᨞<ref>Sudrajat, A., dkk. (2017). Yuanjaya, Pandhu, ed. ''[https://web.archive.org/web/20220403234906/http://fis.uny.ac.id/sites/fis.uny.ac.id/files/buku%20Meneguhkan%20ilmu%20sosial%20keindonesiaan.pdf Meneguhkan Ilmu-Ilmu Sosial Keindonesiaan]''. Yogyakarta: Fakultas Ilmu Sosial, Universitas Negeri Yogyakarta. hlm. 40. ISBN 978-602-60578-2-2.</ref> ᨕᨙᨉᨙ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛᨂᨙ ᨑᨗᨄᨏᨍᨗ ᨄᨅᨘᨑ᨞<ref>Hakim, Luchman (2015). ''[https://biologi.ub.ac.id/wp-content/uploads/2018/11/E-book-Rempah-Herba-Luchman-HAkim-2016.pdf Rempah dan Herba Kebun-Pekarangan Rumah Masyarakat: Keragaman, Sumber Fitofarmaka dan Wisata Kesehatan-Kebugaran]''. Sleman: Diandra Creative. hlm. 10. ISBN 978-602-73737-6-1.</ref> ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨐᨅᨘᨑᨛ ᨆᨏᨍᨗ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛ ᨆᨄᨛᨒ ᨊ ᨑᨗᨄᨈᨆᨀᨗ ᨆᨏᨍᨗ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛ ᨄᨛᨒ ᨃ ᨒᨄᨚᨊ᨞<ref>Rahman, Syamsul (2020). ''[https://www.researchgate.net/profile/Syamsul-Rahman/publication/357936349_UU_No_28_tahun_2014_tentang_Hak_Cipta/links/61e89f399a753545e2e28577/UU-No-28-tahun-2014-tentang-Hak-Cipta.pdf Pengembangan Industri Kuliner Berbasis Makanan Tradisional Khas Sulawesi]''. Sleman: Deepublish. hlm. 58. ISBN 978-623-02-0498-2.</ref> ᨑᨘᨄᨊ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨄᨉ ᨁᨚᨒᨚ ᨊ ᨒᨄᨚᨊ ᨌᨁᨚᨑᨙ ᨔᨗᨅᨓ ᨒᨅᨘ ᨅᨙᨑᨙ ᨑᨗᨒᨒᨛ ᨓᨕᨙ ᨄᨛᨒ ᨑᨗᨀᨅᨘᨑᨛ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨒᨕᨗᨐ᨞<ref>Dima, C. C., Septemuryantoro, S. A., dan Purnomo, D. J. (30 November 2019). Mulatsih, S., dan Setyaningsih, N., ed. "[http://publikasi.dinus.ac.id/index.php/struktural/issue/download/202/14 Investigating Original Food and Snack from semarang City through Mimi Lan Mintuno Blog & Vlog as a Storytelling Medium to Promote Semarang Special Culinary Interest]". ''Proceedings Struktural 2019 International Seminar “Language and Culture Studies in Disruptive Era”''. Faculty of Humanities Universitas Dian Nuswantoro: 218.</ref>
== ᨄᨀᨅᨘᨑᨛ ==
=== ᨀᨘᨓ ᨒᨕᨗᨐ ===
ᨀᨘᨓ ᨒᨕᨗᨐ ᨑᨗᨀᨅᨘᨑᨛᨂᨙ ᨑᨗ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨄᨏᨍᨗ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨁᨚᨒ ᨄᨔᨙᨑᨙ᨞ ᨑᨕᨘ ᨒᨙᨆᨚ᨞ ᨒᨕᨗᨐ᨞ ᨕᨍᨘᨆᨌᨛᨊᨗ᨞ ᨊ ᨓᨕᨙ᨞᨞ ᨀᨘ 10 ᨈᨖᨊ ᨕᨙᨒᨚ ᨑᨗᨀᨅᨘ᨞ ᨑᨗᨈᨅᨕᨗᨄᨗ 200gr [[ᨁᨚᨒ]] ᨄᨔᨙᨑᨙ ᨔᨗᨅᨓ ᨒᨕᨗᨐ 100gr. ᨊᨄ [[ᨑᨕᨘ]] ᨒᨙᨆᨚ 7 ᨒᨄ ᨕᨙᨁᨊ ᨊ [[ᨕᨍᨘᨆᨌᨛᨊᨗ]] ᨅᨈᨊ᨞᨞ ᨕᨑᨚ ᨒᨕᨗᨐᨕᨙ ᨑᨗ ᨄᨛᨄᨙᨄᨛᨄᨙ ᨑᨗᨐᨚᨒᨚ᨞᨞ ᨊᨄ ᨕᨑᨚ ᨓᨕᨙᨕᨙ ᨕᨙᨁᨊ 1ltr. ᨕᨑᨚ ᨆᨊᨛ ᨑᨗᨄᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘ ᨊᨄ ᨑᨗᨄᨈᨔᨛᨀᨗ᨞᨞ ᨁᨚᨒ ᨑᨗᨒᨒᨛᨊ ᨑᨗ ᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘ ᨆᨈᨛᨑᨘ ᨔᨁᨛᨊ ᨆᨈᨔᨛ᨞᨞<ref name=":0">Frida (2018). ''[https://books.google.co.id/books?id=uJxIDwAAQBAJ&printsec=frontcover Resep Simple Frida: 55+ Camilan Jadoel & Kekinian]''. Jakarta Selatan: PT. Kawan Pustaka. hlm. 12. ISBN 978-979-757-656-1.</ref>
=== ᨄᨀᨅᨘᨑᨛ ᨑᨚᨉᨙ ===
ᨕᨑᨚ ᨑᨚᨉᨙᨕᨙ ᨑᨗᨀᨅᨘ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨒᨅᨘ ᨅᨈᨇᨘᨈᨙ ᨅᨛᨒᨚᨊ᨞ ᨒᨅᨘ ᨈᨓᨑᨚ᨞ ᨄᨛᨍᨙ᨞ ᨓᨕᨙ ᨆᨀᨛᨆᨘ᨞ ᨓᨕᨙ ᨄᨓᨒᨙ ᨕᨚᨈ᨞ ᨌᨁᨚᨑᨙ ᨊ ᨁᨚᨒ ᨌᨛᨒ᨞᨞ ᨀᨘ 10 ᨈᨖᨊ ᨕᨙᨒᨚ ᨑᨗᨀᨅᨘ᨞ ᨑᨗᨈᨅᨕᨗᨄᨗ ᨒᨅᨘ ᨔᨚᨀᨚ 200gr ᨕᨙᨁᨊ ᨔᨗᨒᨗᨐᨚ ᨒᨅᨘ ᨈᨓᨑᨚ 25gr ᨕᨙᨁᨊ᨞᨞ ᨄᨛᨍᨙᨊ ᨔᨗᨔᨗᨋᨘ ᨈᨙ᨞᨞ ᨊᨄ ᨓᨕᨙ ᨆᨀᨛᨆᨘ 150ml ᨕᨙᨁᨊ ᨑᨗᨈᨅᨕᨗ ᨓᨕᨙ ᨄᨓᨒᨙ ᨕᨚᨈ ᨔᨗᨔᨗᨋᨘ ᨈᨙ᨞᨞ ᨃ ᨈᨚ ᨌᨁᨚᨑᨙ 150 ᨕᨙᨁᨊ᨞᨞<ref name=":0" /> ᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛᨊ ᨑᨚᨉᨙ ᨊᨕᨘᨒᨙ ᨈᨚ ᨑᨗᨀᨅᨘ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨅᨘᨓᨙ᨞᨞<ref>Untari, I., Wijayanti, dan Wardani, D. P. K. (2016). ''B[https://web.archive.org/web/20230531023651/http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf uku Menu Makanan untuk Lansia]''. Sukoharjo: CV Jasmine. hlm. 57. ISBN 978-602-6871-27-5.</ref>
ᨕᨑᨚ ᨈᨚᨔᨗ ᨁᨚᨒᨕᨙ ᨕᨙᨁᨊ 75gr. ᨊᨄ ᨃᨈᨚ ᨑᨗᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨂᨗ ᨄᨅᨛᨒᨚ ᨕᨋᨙᨐ ᨊ ᨓᨕᨙ ᨈᨚ ᨑᨗᨊᨔᨘᨓᨗ ᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛᨊ᨞᨞<ref name=":0" /> ᨑᨗᨄᨗᨒᨙᨐᨊ ᨅᨛᨒᨚ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨄᨅᨛᨒᨚᨓ ᨕᨋᨙᨐ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨅᨛᨒᨗ ᨌᨛᨒ ᨊ ᨅᨛᨒᨚ ᨀᨘᨉᨑ᨞᨞<ref>{{Cite book|last=Untari, I., Wijayanti, dan Wardani, D. P. K.|date=2016|url=http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf|title=Buku Menu Makanan untuk Lansia|location=Sukoharjo|publisher=CV Jasmine|isbn=978-602-6871-27-5|pages=57|url-status=dead|access-date=2025-03-15|archive-date=2023-05-31|archive-url=https://web.archive.org/web/20230531023651/http://repository.itspku.ac.id/264/1/Buku%20menu%20makanan%20sehat%20lansia.pdf}}</ref>
ᨒᨅᨘ ᨔᨚᨀᨚ ᨄᨘᨈᨙ ᨔᨗᨅᨓ ᨒᨅᨘ ᨅᨑᨙ ᨑᨗᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨗ ᨄᨛᨍᨙ᨞᨞ ᨊᨄ ᨕᨑᨚ ᨓᨕᨙ ᨆᨀᨛᨆᨘᨕᨙ ᨔᨗᨅᨓ ᨓᨕᨙ ᨄᨓᨒᨙ ᨕᨚᨈᨕᨙ ᨑᨗᨈᨅᨕᨗ ᨈᨔᨗᨌᨙᨉᨙᨌᨙᨉᨙ ᨔᨁᨙᨊ ᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘ᨞᨞ ᨕᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛᨊ ᨑᨗᨔᨙᨔᨙᨐᨂᨗ ᨀᨘ ᨕᨙᨒᨚ ᨊᨗ ᨑᨗᨅᨛᨒᨚᨓᨗ ᨔᨗᨅᨓ ᨄᨅᨛᨒᨚᨓ ᨕᨋᨙᨐ᨞᨞ ᨊᨄ ᨑᨚ ᨌᨁᨚᨑᨙᨂᨙ ᨑᨗᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨗ ᨁᨚᨒ ᨊ ᨑᨗᨄᨕᨒᨘᨔᨗ ᨔᨗᨅᨓ [[ᨅᨒᨙᨉᨛᨑᨙ]]᨞᨞ ᨕᨑᨚ ᨕᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛᨊ ᨉᨗᨐᨒ ᨈ ᨔᨗ 8gr ᨊᨄ ᨑᨗ ᨈᨛᨋᨛᨈᨛᨋᨛ᨞᨞ ᨀᨚ ᨄᨘᨑᨊᨗ ᨑᨗᨄᨀᨘᨑᨚ᨞ ᨑᨗᨄᨈᨆᨊᨗ ᨑᨗ ᨑᨚᨉᨙᨕᨙ ᨕᨑᨚ ᨕᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛᨂᨛᨊ᨞᨞ ᨊᨄ ᨑᨗᨀᨅᨘ ᨆᨏᨍᨗ ᨄᨉ ᨒᨚᨌᨗ᨞᨞ ᨄᨘᨑᨊᨗ ᨑᨚ᨞ ᨓᨕᨙᨕᨙ ᨑᨗᨊᨔᨘ ᨔᨁᨙᨊ ᨆᨈᨔᨛ᨞᨞<ref name=":0" />
== ᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨊ ==
ᨑᨚᨉᨙ ᨊ ᨀᨘᨓ ᨒᨕᨗᨐᨕᨙ ᨑᨗᨄᨅᨙᨑᨙᨐ ᨆᨏᨍᨗ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ᨞᨞ ᨀᨚ ᨑᨗᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨂᨗ ᨕᨙᨒᨚ ᨈᨚ ᨑᨗᨈᨅᨕᨗ ᨌᨁᨚᨑᨙ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨈᨘᨊᨘ᨞᨞ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨄᨅᨙᨑᨙᨐ ᨑᨗ ᨓᨛᨈᨘ ᨅᨚᨔᨗ᨞᨞<ref>Widyastuti, N., Nissa, C., dan Panunggal, B. (2018). ''[https://doc-pak.undip.ac.id/4293/1/buku%20pelayanan%20makanan_B4_Nurmasari%20Widyastuti.pdf Manajemen Pelayanan Makanan]''. Bantul: Penerbit K-Media. hlm. 40. ISBN 978-602-451-203-3.</ref> ᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨊ ᨀᨘ ᨄᨛᨒ ᨆᨘᨄᨗ ᨐᨗᨑᨙᨁ ᨆᨀᨛᨆᨘ ᨆᨘᨄᨗ᨞᨞<ref>Kurwidaria, Favorita (28 Maret 2016). Aryanto, A., Setyowati, H., dan Rochimansyah, ed. "[https://web.archive.org/web/20200203164809/http://eproceedings.umpwr.ac.id/index.php/seminarpbsj/article/download/154/145 Optimalisasi Potensi Kearifan Lokal Bahasa dan Budaya Jawa sebagai strategi Peningkatan Nilai Budi Pekerti dan Penguatan Jati Diri dalam Menyongsong ME]A". ''Prosiding Seminar Nasional Pembelajaran Bahasa dan Sastra Jawa sebagai Penguat Budi Pekerti Peserta Didik untuk Menghadapi MEA''. Program Studi Pendidikan Bahasa dan Sastra Jawa, Fakultas Keguruan dan Ilmu Pendidikan, Universitas Muhammadiyah Purworejo: 130. ISBN 978-602-74499-0-9.</ref> ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨕᨄᨀᨙᨕᨗᨀᨗ ᨒᨕᨗᨐ ᨀᨘ ᨕᨙᨒᨚᨀᨗ ᨆᨀᨛᨆᨘ ᨑᨗ ᨄᨔᨙᨉᨗᨂᨛ᨞᨞ ᨕᨑᨚ ᨒᨕᨗᨐᨕᨙ ᨊᨄᨅᨙᨑᨙᨐᨂᨗ ᨈᨚ ᨄᨕᨘᨒᨙᨐ ᨑᨗ ᨕᨒᨙᨊ ᨈᨕᨘᨓᨙ᨞᨞<ref>Jannah Firdaus Mediapro (2020). ''[http://perpus.labschool-unj.sch.id/labsjkt/index.php?p=show_detail&id=14504 Jus Buah dan Sayuran yang Bermanfaat Untuk Meningkatkan Sistem Kekebalan Tubuh Manusia]''. Jannah Firdaus Mediapro. hlm. 22.</ref>
ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛᨊ ᨈᨕᨘ ᨅᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨍᨓ᨞᨞<ref>Naim, Ngainun (2019). ''[http://repo.uinsatu.ac.id/17567/1/8.%20Narasi%20KKN%20Kebangsaan%20Paling%20Fix.pdf Tidore Jang Foloi: KKN Kebangsaan IAIN Tulungagung Tahun 2019]''. Tulungagung: IAIN Tulungagung Press. hlm. 76. ISBN 978-602-5618-65-9.</ref> ᨔᨙᨉᨗᨕᨙ ᨀᨚᨈ ᨑᨗᨄᨏᨍᨗᨀᨗ ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨆᨏᨍᨗ ᨕᨗᨊᨘᨂᨛᨊ᨞ ᨐᨗᨊᨑᨚ ᨔᨒᨈᨗᨁ᨞᨞<ref>Anis, Elis Z., ed. (2017). ''[https://www.icrs.or.id/download-publication-file/082016001305130512080604202106020618021816081208191920011801061618011717111503020618091737 God is Everywhere: Reflections On Spiritual Passages Through Sacred Spaces In Java]''. Jenewa: Globethics.net. hlm. 128. ISBN 978-2-88931-213-9.</ref> ᨀᨚ ᨑᨗ ᨐᨚᨍᨀᨑᨛᨈ᨞ ᨕᨙᨉᨙ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨄᨅᨒᨘᨀᨗ ᨄᨚᨒᨙ ᨑᨗ ᨄᨉᨃ ᨒᨒᨛᨂᨙ ᨀᨘ ᨊᨑᨄᨗᨊᨗ ᨓᨛᨈᨘ ᨓᨛᨊᨗ᨞᨞<ref>Ajidarma, Seno Gumira (2004). ''[https://web.archive.org/web/20230101013252/http://repository.ikj.ac.id/664/1/SGA%202004%20%20-%20Affair-obrolan%20tentang%20Jakarta.pdf Affari: Obrolan tentang Jakarta]''. Yogyakarta: Buku Baik. hlm. 81. ISBN 979-323-910-7.</ref> ᨄᨉᨆᨘᨓᨗ ᨑᨗ ᨈᨂᨛᨑ᨞ ᨓᨙᨉᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨄᨏᨍᨗ ᨖᨔᨙᨒᨙᨊ ᨄᨔᨗᨌᨇᨘᨑᨘᨔᨛ ᨑᨚᨉᨙ ᨑᨗᨀᨅᨘᨑᨛ ᨑᨗ ᨕᨌᨑ ᨉᨚᨏᨗ᨞᨞<ref>Sudemi (2019). ''[https://repository.uinjkt.ac.id/dspace/bitstream/123456789/46436/1/SUDEMI-FUF.pdf Jejak Warisan Sejarah Agama Khonghucu pada Masyarakat Cina Benteng di Tangerang]''. Jakarta Utara: MATAKIN Penerbitan dan Gerbang Kebijakan Ru. hlm. 57–58. ISBN 978-602-52538-2-9.</ref> ᨕᨙᨉᨙ ᨕᨌᨑᨕᨙ ᨑᨗᨍᨆᨕᨗ ᨀᨘ ᨈᨁᨒ 22 ᨉᨙᨔᨙᨅᨛᨑᨙ ᨑᨗ ᨈᨕᨘᨂᨙ᨞᨞<ref>Hendarsih, Nenden (2018). Shinta, dan Akbar, A. M., ed. ''[http://repository.umj.ac.id/2517/1/Encyclopedia%20of%20Religions%20and%20Local%20Beliefs%20in%20Indonesia_L%20%282%29%20%281%29.pdf Meyakini Menghargai: Exploring Religious Diversity in Indonesia]''. Jakarta Selatan: Exposé. hlm. 69. ISBN 978-602-7829-46-6.</ref>
== ᨕᨚᨓᨘᨂᨛ ==
{{Reflist}}
jc1j79bzrz3qafdn8exszb3l0igzwf1