Эвертон

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="cv">
  <siteinfo>
    <sitename>Википеди</sitename>
    <dbname>cvwiki</dbname>
    <base>https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D0%BF_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.3</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Медиа</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Ятарлă</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Сӳтсе явасси</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Хутшăнакан</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Хутшăнаканăн канашлу страници</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Википеди</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Википеди сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">Ӳкерчĕк</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Ӳкерчĕке сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">MediaWiki сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Шаблон</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Шаблона сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Пулăшу</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Пулăшăва сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Категори</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Категорине сӳтсе явмалли</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Модуль</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Обсуждение модуля</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Эвертон</title>
    <ns>0</ns>
    <id>16032</id>
    <revision>
      <id>856550</id>
      <parentid>714122</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T08:22:59Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856550</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1673" sha1="e6nck8tazms44nse62zouwl73owpn1d" xml:space="preserve">'''«Эвертон»''' ({{lang-en|Everton Football Club}}) — англи [[Ливерпуль]] футбол клубĕ. Клуб [[Англи Премьер-Лиги|англин премьер-лигинче]] ăмăртать. Çĕршывăн çӳлти лигинче вăйăсене пуринчен ытла хутшăннă.

== Стадионĕ ==
* '''Ячĕ''' — [[Гудисон Парк]]
* '''Шăнăçуллăхĕ''' — 40 569
* '''Уйăн калăпăшĕ''' — 112 x 78 метр

== Çитĕнĕвĕсем ==

== Каçăсем ==

* [http://www.evertonfc.com Клубăн официаллă сайчĕ]
* [http://www.evertonfc.com.ru Раççей &quot;Эвертон&quot; фан-сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20181113045944/http://evertonfc.com.ru/ |date=2018-11-13 }}
* [http://premiership.ru/teams/21/ &quot;Эвертон&quot; профилĕ Premiership.Ru çинче] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080919230720/http://premiership.ru/teams/21/ |date=2008-09-19 }}
* [http://evertonpoland.ovh.org/ Польша фанĕсен сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080913211911/http://evertonpoland.ovh.org/ |date=2008-09-13 }}
* [http://nsno.co.uk Питĕ кăсăк хыпарлă сайт]
* [http://escee.freeweb.hu Эвертонăн Тухăç Европăри фансен официаллă сайчĕ]
* [http://www.bluekipper.com Британи фанĕсен питĕ кăсăк хыпарлă сайчĕ]

{{Англин футбол чемпионачĕ}}

[[Категори:Эвертон (футбол клубĕ)]]
[[Категори:Англин футбол клубĕсем]]</text>
      <sha1>e6nck8tazms44nse62zouwl73owpn1d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Цой Виктор Робертович</title>
    <ns>0</ns>
    <id>21651</id>
    <revision>
      <id>856546</id>
      <parentid>841563</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:34:49Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856546</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2177" sha1="6wsx3wi1qh6rpitj75r3aja9kxncn1v" xml:space="preserve">'''Цой Виктор Робертович''' ([[1962]]—[[1990]]) — совет рок-юрăçĕ, 1980-мĕш çулсенчи [[рок-музыка]]нт, композитор, артист, сăвăç, [[Кино (группа)|«Кино»]] ертӳçи.

== Каçăсем ==
{{Навигаци
|Тема = Виктор Цой
|Викицитатник = Цой, Виктор Робертович
|Викисклад    = category:Viktor Tsoi
}}
* [http://fact.ee/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=3722&amp;Itemid=1 Первая стена В. Цоя в цифровом формате] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140720061818/http://www.fact.ee/index.php?option=com_content&amp;task=view&amp;id=3722&amp;Itemid=1 |date=2014-07-20 }}
* [http://victor-tsoy.narod.ru/ Фан-сайт]
* [http://tsoy.at.ua/ Фан-сайт]
* [http://vitya-tsoy.narod.ru/ Фан-сайт]
* [http://www.kinoman.net/ Виктор Цой и «Кино»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20121228163855/http://www.kinoman.net/ |date=2012-12-28 }} на киноман.net
* [http://www.peoples.ru/art/music/rock/tsoy/ Биография Виктора Цоя] на peoples.ru
* [http://www.artgazeta.ru/heroy.html/  Статья об актёрских работах Виктора Цоя и видеосъемках группы «Кино»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090116183834/http://www.artgazeta.ru/heroy.html/ |date=2009-01-16 }}
* [http://www.youtube.com/watch?v=ry4T2-0NDEM&amp;feature=related Интервью Виктора Цоя] на YouTube
* [http://www.kinoshnik.net/ Киношник — Сайт поклонников творчества Виктора Цоя и группы Кино] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080429051501/http://www.kinoshnik.net/ |date=2008-04-29 }}
* [http://www.kino-group.ru/ Виктор Цой и группа КИНО — звезда по имени Солнце] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090414184156/http://kino-group.ru/ |date=2009-04-14 }}
* {{imdb name|id=0875129|name=Виктор Цой}}

{{Кино (ушкăн)}}

[[Категори:Кино]]</text>
      <sha1>6wsx3wi1qh6rpitj75r3aja9kxncn1v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Хутшăнаканăн канашлу страници:Il Nur</title>
    <ns>3</ns>
    <id>30650</id>
    <revision>
      <id>856526</id>
      <parentid>833587</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T12:56:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>13541</id>
      </contributor>
      <comment>/* Final reminder that the deadline for submitting your Feminism and Folklore 2025 results */ ҫӗнӗ тема</comment>
      <origin>856526</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="31792" sha1="7novps42kv01hrzqrs1ao04obepgrjg" xml:space="preserve">==Добро пожаловать в портал Чувашии!==
Салам, Ilnur efende! Чăваш Ен порталне килĕрех! [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 17:11, 12 юпа уйăхĕн 2012 (UTC)

Рәхмәт! В татвики создал портал  Чăваш Ен, загляните [http://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%9F%D0%BE%D1%80%D1%82%D0%B0%D0%BB:%D0%A7%D1%83%D0%B0%D1%88_%D0%A0%D0%B5%D1%81%D0%BF%D1%83%D0%B1%D0%BB%D0%B8%D0%BA%D0%B0%D1%81%D1%8B])--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 19:05, 12 юпа уйăхĕн 2012 (UTC)

Тавтапуç!!! [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 20:15, 12 юпа уйăхĕн 2012 (UTC)

== Ботозаливка ==

Ilnur efende, салам! Некоторые селения уже есть у нас. Как это состыковать? И какой формат заготовки? Сколько всего населёных пунктов в Башкортостане? Спасибо Вам. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 04:55, 1 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Сәлам! Вообще более 4х тысяч сёл, у меня имеется ок. 2 тысяч, но и остальные могу достать. Вот примерная заготовка на татвики: [http://tt.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0%B0%D0%BB%D1%8B%D0%BA%D0%BB%D1%8B%D0%B1%D0%B0%D1%88 Балыклыбаш]. Вам нужно будет перевести названия районов  и нас.пунктов (или же оставить их русское название, поменяв лишь, н-р, слова в скобках такие как сельсовет, район) и один краткий текст, при необходимости поясню лучше--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 17:46, 3 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Кстати, казахи не меняли название сёл. Также могу залить ботом реки России, с Вас потребуется только перевод, нектороых слов.--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 17:49, 3 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Если селения уже есть, то бот их поменяет на новый текст, позже можно будет вернуть, отменив работу бота на этих страницах!--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 17:51, 3 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:Рэхмат, Ilnur efende, за проделанную работу! Я немного правлю названия селений по мере возможностей. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 18:55, 27 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Не за что)) Пока переделайте и доработайте эти статьи, я пока доделаю еще ок.1000 и дальше попробую достать остальные ок.2000 статей по Башкирии, если Вы не против в дальнейшем зальем нп Татарстана и 14 000 рек России (остальные 9тысяч я не доработал, а казахи не отправляют свои) и 150 нп Перми, Алла бирса--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 21:05, 27 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

=== Названия селений ===
Ilnur efende, салам! Я хотел написать Вам, но не собрался быстро. сравнил названия населённых пунктов на русском, башкирском, татарском и чувашском. Для чувашского языка предпочтительней названия исконные, в зависимости кто основал его, во-первых, и кто на сей момент живёт в нём, во-вторых, и разумеется если есть в том районе чувашская диаспора, то имеется местная чувашская версия селения - тогда предпочтительней это.

А что касается, сложных названий, то верхние/яя/ий/ая - Тури, Нижние/яя/ий/ая — Анат, Средние/яя/ий/ая — Вăтам, Старые/яя/ий/ая - Кивĕ, Новые/яя/ий/ая — Çĕнĕ, Малые/яя/ий/ая — Кĕçĕн, Большие/ая/ой/ое — Мăн, Еще для созвучия я перевёл Уразкильды как [[Ураскилт]] (деревня в Аликовском районе).

Хорошо, я пока не стану переименовывать. Еще раз проверю шаблон для реки. Удачи! [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 19:57, 29 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

== [[Пушкăртстан]] or [[Пушкăрт Республики]] ==

Салам, Ilnur efende. Думаю, надо выбрать один вариант, иначе идёт путаница в категориях. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 19:08, 7 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Салам [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]]. Можно любую, я все на это перенаправлю.--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 20:22, 7 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Добрый день. А можно сделать шаблон страницы, как &quot;Суккул-Михайловка&quot;?. Список населенных пунктов Башкортостана из сайта статистики у меня есть. У вас просто по алфавиту отсортировано?[[Хутшăнакан:Santăr|Santăr]]

Список получил, спасибо! Сделаю чувашские названия. 

Шаблон страницы, как &quot;Суккул-Михайловка&quot;, к сожалению не могу. У меня в скрипте нет национ.состава, координат и тавралăхĕ.--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 15:29, 9 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:Думаю, пусть будет единообразие: Пушкăртстан(ăн/ра). Перед заливкой покажи пожалуйста, образец. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 04:26, 16 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

== Бюрократ ==

lnur efende, можно считать, что голосование прошло? Дальнейшие действия? [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 19:38, 15 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Напишите письмо стюарту [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions здесь].--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 19:52, 15 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

::Получил ответ. Пока особой надобности в бюрократе в нашем разделе нет. Можно обратиться к стюарду по вопросу бота. Спасибо за участие в работе в Чувашской Википедии. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 04:23, 16 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:Надо бы моему боту дать статус бота: [[Хутшăнакан:Tegebot]]. Нзч)--[[Ятарлă:Вклад/176.52.99.137|176.52.99.137]] 09:19, 16 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)
::Отправьте запрос [http://meta.wikimedia.org/wiki/Steward_requests/Permissions к стюардам] или здесь же напишите на английском. 

Раньше здесь оставляли запросы: [[Хутшăнаканăн канашлу страници:PCode]]. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 09:35, 16 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Но [[Хутшăнаканăн канашлу страници:PCode]] же отказался от должности бюрократа. Когда вас поставят бюрократом, тогда и дадите моему боту статус бота.--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 12:56, 17 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:Бюрократ Чувашской Википедии не нужен, так как активных участников минимальное количество. Вот ответ стюарда: {{Цитата пуçламăшĕ}}''Hello. Currently cvwiki only has one active sysop (you) and 3 inactive ones; and circa 50 users (including bots). Therefore, there should be no need to have local bureaucrats at the time. If you have a sysop or bot right request, please request it here on Meta and stewards will take care of it quickly.'' http://meta.wikimedia.org/wiki/User:MF-Warburg 03:11, 16 March 2013 (UTC){{Цитата вĕçĕ}}
Роль бюрократа чувашского раздела перешла глобальным стюардам. Поэтому я создал страницу [[Википеди:Бот статусне ыйтса çырнисем]]/Запросы статуса бота (с интервики). Оставьте там свой запрос (лучше на английском). Я дополнительно отпишу письмо стюарду/ам с просьбой дать флаг вашему боту. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 14:38, 17 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

==[[Википеди:Бот статусне ыйтса çырнисем]]==
Создал страницу для запроса статуса бота. Воспользуйтесь при случае. Пишите на английском — стюарды лучше поймут просьбу. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 21:02, 16 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

===Request bot flag for [[User:Memty Bot|Memty Bot]] (пример)===
* '''Bot''': [[User:Memty Bot|Memty Bot]]
* '''Bot operator''':[[User:Memty|Memty]] ([[:tr:User:Memty|Memty]])
* '''Automatic or Manually assisted:''' Automatic
* '''Programming language(s)''': pywikipedia on Python
* '''Function Summary''': Interwiki (articles, categories, project pages) add/fix
*''' Edit period(s) (e.g. continuous, daily, one time run)''': Daily
*''' Already has a bot flag on''': az, crh, de, kk, tr, uz
Thanks so much. [[Хутшăнакан:Memty|Memty]] 10:54, 31 юпа 2010 (UTC)

Я привёл выше стандартное обращение за флагом. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 14:45, 17 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Салам, Ilnur efende! [[Википеди:Бот статусне ыйтса çырнисем|Здесь]] Вы указали, что уже имеете флаг бота в Чувашской википедии (Already has a bot flag on: cv). Это не ошибка? Может, в Татарской википедии? [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 16:23, 18 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Исправил, спасибо!--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 16:32, 18 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:Написал письмо стюардам по адресу, который Вы указали и стюарду MF-Warburg (http://meta.wikimedia.org/wiki/User:MF-Warburg) пригласив мониторить страницу запроса статуса ботам. Подождём что ответят. Удачи! [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 18:18, 18 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

:MF-Warburg ответил, что запросить надо по этому адресу: http://meta.wikimedia.org/wiki/SRB В качестве страницы дискусси можете указать свою страницу — здесь мы много обсуждали. Вот такая бюрократия без своего бюрократа. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 19:11, 18 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

[[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] напишите пж за меня, с уважением--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 15:30, 19 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

Салам, Ilnur efende, вот я составил запрос для Вашего бота. Лучше будет, если Вы сами напишете по адресу: http://meta.wikimedia.org/wiki/SRB Шаблон виден с режима редактирования [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 21:31, 22 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

=== Tegebot===
{{sr-request
 |status    = &lt;!--don't change this line--&gt;
 |domain    = cv.wikipedia
 |user name = Tegebot
 |discussion= [[:cv:Wikipedia:Requests Википеди:Бот статусне ыйтса çырнисем]]
}}
Thanks,

== Регистрация на Мете ==
Ilnur efende, салам! Попробуйте зарегистрироваться на http://meta.wikimedia.org и указать своё имя, возможно, отсутствие имени является препятствием при выдаче флага. Я напишу ещё одно письмо стюарду. С уважением [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 19:19, 25 пуш уйăхĕн 2013 (UTC)

== Реки России ==
Салам, Ilnur efende! Я переделал Шаблон:Юханшыв (Река)/ по аналогии с русским. Некоторое время я периодически буду заходить сюда. Насчёт своего бота я решил: создам. Паводок, понимаете - надо бдить. Успехов Вам в жизни! [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 08:17, 4 ака уйăхĕн 2013 (UTC)

::Добрый Вечер Viktor! Вот тут указано как создать бота: [http://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%A3%D1%87%D0%B0%D1%81%D1%82%D0%BD%D0%B8%D0%BA:Latitude/%D0%A3%D1%81%D1%82%D0%B0%D0%BD%D0%BE%D0%B2%D0%BA%D0%B0_%D0%B8_%D0%B8%D1%81%D0%BF%D0%BE%D0%BB%D1%8C%D0%B7%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B5_%D0%B1%D0%BE%D1%82%D0%B0_pywikipedia]. Будут вопросы, обращайтесь!--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 16:22, 4 ака уйăхĕн 2013 (UTC)

После создания я отправлю вам скрипты рек (23 тыс.) (только они на татарском), с переводом я помогу, конечно же! Расскажу как очень просто можно будет перевести с помощью блокнота!--[[Хутшăнакан:Ilnur efende|Ilnur efende]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ilnur efende|обсуждение]]) 16:29, 4 ака уйăхĕн 2013 (UTC)

:Моря:
*Северный ледовитый [[Çурçĕр Пăрлă океанĕ]] 
[[Норвеги |Норвеги]], [[Баренц тинĕсĕ|Баренц]], [[Шурă тинĕс|Шурă]], [[Кар тинĕсĕ]], [[Лаптевсен тинĕсĕ|Лаптевсен]], [[Тухăç Çĕпĕр тинĕсĕ|Тухăç Çĕпĕр]] тата [[Чукотка тинĕсĕ]]сем
*Тихий - [[Лăпкă океан]]
:Беринг тинĕсĕ, Охотски тинĕсĕ [[Япун тинĕсĕ]]  
*[[Атлантика океанĕ]]
::[[Балти тинĕсĕ]] тата [[Хура тинĕс]]
* [[Каспи тинĕсĕ]]
* Атăл - Волга, Чулман Атăл - Кама, Шур Атăл - Белая, Хура Атăл - Ока, Нухрат Атăл - Вятка.
Насчет рек посложнее:[[Категори:Раççей юханшывĕсем]] [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 05:29, 19 çу уйăхĕн 2013 (UTC)

== Главная страница ==

Добрый день, Ilnur efende! Главная страница чувашского раздела откатилась частично на русскую версию. Что бы это значило? Можете объяснить. Спасибо. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 21:47, 11 утă уйăхĕн 2013 (UTC)

:Откатилась прежняя версия. Снимаю свой вопрос. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 08:29, 12 утă уйăхĕн 2013 (UTC)

== Салам, Ilnur efende == 
Спасибо Вам за такое количество статей. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 06:45, 11 пуш уйăхĕн 2015 (UTC)

Салам, [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]]! Тавтапущ, но статьи не я заливаю, этим занимется Александр-ага, как я понимаю - [[Хутшăнакан:Santăr]]. Я просто давно еще предоставил ему бота и статьи.--[[Ятарлă:Вклад/178.205.80.12|178.205.80.12]] 10:45, 11 пуш уйăхĕн 2015 (UTC)
:Понял, Ильнур эфенде. Всё ровно рахмат тебе. Удачи в делах. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|обсуждение]]) 10:56, 11 пуш уйăхĕн 2015 (UTC)

== Научно-практическая конференция &quot;Традиционная культура тюркских народов: проблемы и перспективы&quot; ==

Конференция ([https://www.facebook.com/events/1560360044205229/ facebook], [http://mincult.tatarstan.ru/rus/index.htm/news/394656.htm официальная новость]) проходит в [[Канаш]]е 9-11 апреля, оплачивается дорога и проживание утвержденных участников. Я заявился к участию от имени [[:tt:Википедия:Төрки халыклар телләрендәге Википедияләр|тюркских Википедий]] и членов проекта [[:ru:Проект:Разделы Википедии на региональных языках России|Проект:Разделы Википедии на региональных языках России]], приготовил ''[[m:User talk:Frhdkazan|аннотацию доклада]]'' (на английском и русском, отправить необходимо до 13 марта), но по работе в даты мероприятия буду во Франции. Буду благодарен комментариям по улучшению аннотации (24 часа) и готовым представлять интересы тюркских Википедий на самом мероприятии. -- [[:tt:Кулланучы:Frhdkazan|frhdkazan]] ([[:tt:Кулланучы бәхәсе:Frhdkazan|бәхәс]]) 11 мар 2015, 14:04 (UTC)

== Tegebot и Герои Советского Союза ==

Обратите внимание, что бот, который создаёт статьи о Героях Советского Союза, неправильно связывает их в wikidata со статьями на других языках--[[Хутшăнакан:CastleMound|CastleMound]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:CastleMound|сӳтсе явни]]) 20:14, 12 Раштав уйăхĕн 2016 (UTC)

== Мĕншĕн Кульцав патне каялла килтĕр ==

Мĕншĕн Кульцав патне каялла килтĕр, ăнлантарса парăр тархасшăн; эсĕр сÿтсеявăва хутшăнман вĕт. [[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 14:17, 28 Чӳк уйӑхӗн 2023 (UTC)

== Organising Feminism and Folklore ==

[[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg | 350px | right]]

Hello Community Organizers,

Thank you for organising Feminism and Folklore writing competition on your wiki. We congratulate you in joining and celebrating our cultural heritage and promoting gender equality on Wikipedia.

To encourage boost for the contributions of the participants, we're offering prizes for Feminism and Folklore local prizes. Each Wikipedia will have three local winners:

*First Prize: $15 USD
*Second Prize: $10 USD
*Best Jury Article: $5 USD

All this will be in '''gift voucher format only'''. Kindly inform your local community regarding these prizes and post them on the local project page 

The Best Jury Article will be chosen by the jury based on how unique the article is aligned with the theme. The jury will review all submissions and decide the winner together, making sure it's fair. These articles will also be featured on our social media handles. 

We're also providing internet and childcare support to the first 50 organizers and Jury members for who request for it. Remember, only 50 organizers will get this support, and it's given on a first-come, first-served basis. The registration form will close after 50 registrations, and the deadline is March 15, 2024. This support is optional and not compulsory, so if you're interested, fill out the form [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdnytyact-HR6DvsWwnrVeWuzMfuNH1dSjpF24m6od-f3LzZQ/viewform here]. 

Each organizer/jury who gets support will receive $30 USD in gift voucher format, even if they're involved in more than one wiki. No dual support will be provided if you have signed up in more than one language. This support is meant to appreciate your volunteer support for the contest.  

We also invite all organizers and jury members to join us for office hours on '''Saturday, March 2, 2024'''. This session will help you understand the jury process for both contests and give you a chance to ask questions. More details are on  [https://meta.wikimedia.org/wiki/Wiki_Loves_Folklore_2024_Office_Hour_2  meta page].

Let's celebrate our different cultures and work towards gender equality on Wikipedia!

Best regards,

Rockpeterson

[[Хутшăнакан:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:MediaWiki message delivery|сӳтсе явни]]) 05:56, 29 Нарӑс уйӑхӗн 2024 (UTC)
&lt;!-- Сообщение отправил Участник:Rockpeterson@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Rockpeterson/fnf2024golbal&amp;oldid=26304232 --&gt;

== Next Steps and Feedback Request for Feminism and Folklore Organizers ==

[[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|centre|550px|frameless]]

Dear Organizer,

I hope this message finds you well.

First and foremost, I want to extend my gratitude to you for your efforts in organizing the '''Feminism and Folklore''' campaign on your local Wikipedia. Your contribution has been instrumental in bridging the gender and folk gap on Wikipedia, and we truly appreciate your dedication to this important cause.

As the campaign draws to a close, I wanted to inform you about the next steps. It's time to commence the jury process using the CampWiz or Fountain tool where your campaign was hosted. Please ensure that you update the details of the jury, campaign links and the names of organizers accurately on the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Project Page|sign-up page]].

Once the jury process is completed, kindly update the [[:m:Feminism and Folklore 2024/Results|results page]] accordingly. The deadline for jury submission of results is '''April 30, 2024'''. However, if you find that the number of articles is high and you require more time, please don't hesitate to inform us via email or on our Meta Wiki talk page. We are more than willing to approve an extension if needed.

Should you encounter any issues with the tools, please feel free to reach out to us on Telegram for assistance. Your feedback and progress updates are crucial for us to improve the campaign and better understand your community's insights.

Therefore, I kindly ask you to spare just 10 minutes to share your progress and achievements with us through a Google Form survey. Your input will greatly assist us in making the campaign more meaningful and impactful.

Here's the link to the survey: [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSfCkFONXlPVlakMmdh-BWtZp0orYBCSVvViJPbsjf2TIXAWvw/viewform?usp=sf_link Survey Google Form Link]

Thank you once again for your hard work and dedication to the Feminism and Folklore campaign. Your efforts are deeply appreciated, and we look forward to hearing from you soon.

Warm regards,

'''Feminism and Folklore International Team #WeTogether'''

[[Хутшăнакан:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:MediaWiki message delivery|сӳтсе явни]]) 08:26, 7 Ака уйӑхӗн 2024 (UTC)
&lt;!-- Сообщение отправил Участник:Tiven2240@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf2024&amp;oldid=26557949 --&gt;

== Thank You for Your Contribution to Feminism and Folklore 2024! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[File:Feminism and Folklore 2024 logo.svg|center|500px]]

{{int:please-translate}}

Dear Wikimedian,

We extend our sincerest gratitude to you for making an extraordinary impact in the '''[[:m:Feminism and Folklore 2024|Feminism and Folklore 2024]]''' writing competition. Your remarkable dedication and efforts have been instrumental in bridging cultural and gender gaps on Wikipedia. We are truly grateful for the time and energy you've invested in this endeavor.

As a token of our deep appreciation, we'd love to send you a special postcard. It serves as a small gesture to convey our immense thanks for your involvement in organizing the competition. To ensure you receive this token of appreciation, kindly fill out [https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeHYAhFA9Q5vUs9UA1N45TOUxUdSNO8igGTmg4oPUL_qXS1EQ/viewform?usp=sf_link this form] by August 15th, 2024.

Looking ahead, we are thrilled to announce that we'll be hosting Feminism and Folklore in 2025. We eagerly await your presence in the upcoming year as we continue our journey to empower and foster inclusivity.

Once again, thank you for being an essential part of our mission to promote feminism and preserve folklore on Wikipedia.

With warm regards,

'''Feminism and Folklore International Team'''.
--[[Хутшăнакан:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:MediaWiki message delivery|сӳтсе явни]]) 12:28, 21 Утӑ уйӑхӗн 2024 (UTC)
&lt;/div&gt;.
&lt;!-- Сообщение отправил Участник:Tiven2240@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Tiven2240/fnf2024&amp;oldid=26557949 --&gt;

== Final reminder that the deadline for submitting your Feminism and Folklore 2025 results ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

Hello {{PAGENAME}}

[[File:Feminism and Folklore logo.svg | right | frameless]]

I hope this message finds you well.

This is a final reminder that the deadline for submitting your Feminism and Folklore 2025 results on Meta has elapsed. For participant prizes to be processed, your community must submit the necessary information as soon as possible.

Please use the following link to submit your results: [https://meta.wikimedia.org/wiki/Feminism_and_Folklore_2025/Results Submit your results]

We have extended the {{font color||yellow|'''submission deadline to 12 June 2025'''.}}
Kindly note that failure to submit by this date will result in your group’s participants not receiving any prizes from us. 

Thank you for your attention to this important matter and for your continued contributions to the Feminism and Folklore campaign.

Warm regards,&lt;br&gt;
Stella&lt;br&gt;
On behalf of Feminism and Folklore Team&lt;br&gt;

[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[User talk:MediaWiki message delivery|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 12:39, 08 June 2025 (UTC)
 &lt;/div&gt;
&lt;!-- Сообщение отправил Участник:Joris Darlington Quarshie@metawiki, используя список на странице https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Template:FnF_2025_reminder_list&amp;oldid=28842648 --&gt;</text>
      <sha1>7novps42kv01hrzqrs1ao04obepgrjg</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Томас Гоббс</title>
    <ns>0</ns>
    <id>52273</id>
    <revision>
      <id>856537</id>
      <parentid>698224</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T02:00:22Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856537</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8921" sha1="svzzb663xqqii5vnph7f8vw9tp6u1h2" xml:space="preserve">{{Ăсчах
| Ят = Томас Гоббс
| Тăван ят = Thomas Hobbes
| Ӳкерчĕк = Thomas Hobbes by John Michael Wright (2).jpg
| Анлăшĕ = 200px
| Çуралнă вăхăт = [[1588]], [[ака, 5]]
| Çуралнă вырăн = Малмсбери, Уилтшир, [[Англи]]   
| Вилнĕ вăхăт = [[1679]], [[раштав, 4]]  (91 çул)
| Вилнĕ вырăн = Дербишир, [[Англи]]
| Гражданлăх =  {{Аслă Британи ялавĕ|20px}} 
| Ăслăх сфери =  Эмпиризм, Пĕрлĕхлĕ килĕшÿ  
| Ăсчах степенĕ = 
| Ăсчах хисепĕ = 
| Ĕçлев вырăнĕ = 
| Альма-матер =  
| Ăсчах ертӳçи =
| Палă вĕренекенсем =
| Паллă =
| Чыславсемпе парнесем =
| Сайт =
}}
[[Ӳкерчĕк:Leviathan - Hobbes' Leviathan (1651), title page - BL.jpg|мини|справа|«Левиафан, или Материя, форма и власть государства церковного и гражданского», 1651]]
'''Томас Гоббс''' ({{lang-en|Thomas Hobbes}}, (5 ака 1588, Малмсбери, Уилтшир, Англи — 4 раштав 1679, Дербишир, Англи) —  XVII-мĕш ĕмĕрти анкăл философĕ-материалистĕ, пĕрлĕхлĕ килĕшÿ тата патшалăх пăхăнмаллăх вĕрентĕвне никĕслекенсен пĕри. Платон, Аристотель, Гроций, [[Бэкон Фрэнсис|Фрэнсис Бэкон]] философĕсенчен сĕм илнĕ. Этика, теологи, физика, геометри тата историре сарăлнă пĕлтерĕшлĕ шухăшлавсемпе паллă.

Гоббс ĕçĕсем [[Джон Локк]], Жан-Жак Руссо çине вăйлă витĕм хунă. 
 
== Пурнăçĕпе ĕçĕ-хĕлĕ ==

Глостершир графсен таврашĕнче çуралнă, тарăн пĕлÿпе уйрăлса тăман, чиркÿ алăкĕ патĕнче кÿршĕллĕ викарипе тавлашнă пирки ĕçсĕр юлнă, чăкраш кăмăллă çылăха каçарттараканăн кил-йышĕнче çуралнă. Пуян мучĕш пăхса ÿстернĕ. Авалхи çыравлăха тата чĕлхесене лайăх пĕлнĕ. Вунпиллĕкре вăл [[Оксфорд университечĕ|Оксфорд университетне]] вĕренме кĕнĕ, унтан вăл 1608-мĕш çулта вĕренсе тухнă.

1608-мĕш çулта Уильям Кавендиш аслă ывăлĕн, Уильямăн, Гардвик баронĕ, (каярах Девоншир таврашĕн пĕрремĕш графĕ) вĕрентекенĕ пулса тăрать. Пурнăçĕ тăрăшшипех хăйĕн вĕрентекенĕпе, каярах хÿтлевçипе тачă çыхăну тытнă. Ăна пула Бено Джонсонпа, Фрэнсис Бэконпа, Герберт Чарберсипе тата ытти пайăр çынсемпе паллашнă. 1628-мĕш çулта Уильям Кавендиш (1626-мĕш çулта Девоншир графăн ятне илнĕ), вилнĕ хыççăн Гоббс Джервейс Клифтон сэрăн ывăлĕн, каярах хăйĕн ватă хуçин, Кавендишăн ывăлĕн вĕрентекенĕ пулса тăрать, унпа пĕрле вăл Италине çулçÿрев тытать (унта 1636-мĕш çулта Галилео Галилейпа тĕл пулать).

== Шухăшлавĕсем == 
Гобб патшалăх çинчен «пурне те хирĕç вăрçă» пек шутланă, механи материализмин пĕрремĕш системине йĕркелесе вĕçленĕ. [[Патшалăх]] йĕркинче Гоббс виçĕ калăпăш уйăрать: демократи, аристократи тата монархи. 

Демократине вăл ырламан, тĕрлĕ партисем пулни граждан вăрçи патне илсе пырать тенĕ. Аристократи лайăхрах, анчах вăл халăх ертсе пыни мар. Патшалăхăн чи лайăх калăпăшĕ ун шучĕпе — монархи, вăл пуринчен ытларах туллин те пайланми влаç пулса тăрать.
Гоббс шухăшлавĕсем çине Ф. Бэкон, [[Галилео Галилей]], П. Гассенди, Р. Декарт тата И. Кеплер пĕлтерĕшлĕ сĕм хунă.

== Тĕп хайлавĕсем ==
* The Elements of Law, Natural and Politic (1640)
* Treatise on Human Nature (1650)
* Philosophicall Rudiments concerning Government and Society (публикация английского перевода с латинского «De Cive») (1651)
* Философская трилогия «Основы философии»:
* «О теле» (1655);
* «О человеке» (1658);
* «О гражданине» (1642);
* «Левиафан, или Материя, форма и власть государства церковного и гражданского» (1651, вырăсла куçарни — 1936).
* Letters upon Liberty and Necessity (1654)
* The Questions concerning Liberty, Necessity and Chance (1656)
=== Пурнăçĕ хыççăн тухнă хайлавĕсем ===
* A Dialogue between a Philosopher and a Student of the Common Laws of England (написаны в 1666 году, опубликованы в 1681 году)
* Behemoth, or The Long Parliament (написан в 1668 году, опубликованы в 1681 году)
=== Хайлавĕсем===
* Opera philosophica, quae latine scripsit…, ed. W. Molesworth, v. 1-5. — L., 1839-45.
* The English works, ed. by W. Molesworth, v. 1-11. — L., 1839-45
Вырăсла куçарнисем:
* Избранные сочинения, т. 1-2. — М. — Л., 1926.
* Избранные произведения, т. 1-2. — М., 1964 (Философское наследие, Т. 7, 8).

== Вуламалли ==
* Ческис А. А. Томас Гоббс. — М., 1929.
* «Под знаменем марксизма». — 1938. — № 6. (статьи Б. Э. Быховского, Л. Германа, М. Петросовой, Д. Бихдрикера).
* Мееровский Б. В. Гоббс. — М.: Мысль, 1975. — 208 с. — (Мыслители прошлого). — 50 000 экз.
* Мележик И. Н. Понятие, происхождение и природа государства в политическом учении Т. Гоббса. // Актуальные проблемы истории политических и правовых учений. — М., 1990. — С. 104—122.
* Михаленко Ю. П. Гоббс и Фукидид (о месте Гоббса в позднем английском Возрождении)// Историко-философский ежегодник. — М., 1986. — С. 104—124.
* Немченко И.В. Томас Гоббс о причинах и характере английской революции середины 17 в. // Записки історичного факультету Одеського державного університету ім. І.І. Мечникова. - Одеса, 1999. - Вип. 9. - С. 233-246.
* Тесля А. А. Абсолютизм государства: политическая философия Томаса Гоббса. — 2006.
* Tönnies F. Thomas Hobbes, der Mann und der Denker. — Osterwieck, 1912.
* Polin R. Politique et philosophie chez Thomas Hobbes. — P., 1952.
* Peters R. Hobbes. — L., 1956.
* Piotrowski R.: Od materii Świata do materii Państwa. Z filozofii Tomasza Hobbesa. — Kraków, 2000.
* Hobbes studies, ed. by K. C. Brown. — Oxford, 1965.
* McNeilly F. S. The anatomy of Leviathan. — N. Y. — L., 1968.
* Gauthier D. P. The logic of Leviathan. — Oxford, 1969.

== Каçăсем ==
{{Çӳрев
|Тема = Томас Гоббс
|Викиампар= Category:Museum of Modern Art (New York City)
}} 
* {{lib.ru|http://lib.ru/FILOSOF/GOBBS/}}
* ''Гоббс Т.'' [http://www.philosophy.ru/library/hobbes/ogl.html «Левиафан»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060417163337/http://www.philosophy.ru/library/hobbes/ogl.html |date=2006-04-17 }} Библиотека ИФ РАН

[[Категори:Философсем, алфавитпа]]
[[Категори:Философсем]]
[[Категори:Аслă Британи çыравçисем]]
[[Категори:Пайăр çынсем:Этика]]</text>
      <sha1>svzzb663xqqii5vnph7f8vw9tp6u1h2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Чăнлăх</title>
    <ns>0</ns>
    <id>57368</id>
    <revision>
      <id>856547</id>
      <parentid>855604</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T06:04:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 3 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856547</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="15031" sha1="qkv6s7adlsek1so4ahzo59sxn70irfr" xml:space="preserve">{{Пĕлтерĕшсем|Чăнлăх (пĕлтерĕшсем)}}
[[File:Statue of Truth.jpg|thumb]]
'''Чăнлăх''' — [[Шухăшлав (философи)|шухăшлавăн]] хăйĕн объекчĕ (субъекчĕ) еннелле хутшăнăвĕн [[гносеологи]] характеристики. Шухăш чăн (е чăнлăх) пулать, эхер те вăл объектпа (субъектпа) пĕр килет&lt;ref&gt;{{кĕнеке|пай=Чăнлăх|пуçелĕк=[[Философия: Энциклопедический словарь]]|яваплă = [[Ивин Александр Архипович|А. А. Ивин]] ред.|вырăн=М.|издательство=Гардарики|çул=2004|страниц=1072|isbn=5-8297-0050-6}}&lt;/ref&gt;.

== Этимологи ==
&lt;!--Происходит от краткого прилагательного женского рода &quot;иста&quot; путем добавления суффикса &quot;ин&quot; (см. пример &quot;А&quot; ниже), которое, в свою очередь, происходит от слова иск (&quot;к&quot; меняется на &quot;т&quot; по правилу чередования согласных старославянской речи, см. пример &quot;В&quot;)

Пример &quot;А&quot;:

ст.-слав. среда -&gt; рус. серед'''ин'''а;

ст.-слав. говяда -&gt; рус. говяд'''ин'''а;

ст.-слав. велика -&gt; рус. велеч'''ин'''а

ст.-слав. всяка -&gt; рус. всяч'''ин'''а;

ст.-слав. тиха -&gt; рус. тиш'''ин'''а

ст.-слав. стара -&gt; рус. стар'''ин'''а

ст.-слав. слаба -&gt; рус. слаб'''ин'''а

Пример &quot;В&quot;

Архаизмами данного правила в русской речи являются:

пус'''к''' -&gt; пус'''т'''ить;

блес'''к''' -&gt; блес'''т'''еть;

лас'''к'''ать -&gt; лас'''т'''иться

очер'''к''' -&gt; очер'''т'''ить

пау'''к''' -&gt; пау'''т'''ина  ст.-слав. паучина (чья?)

ст.-слав. иудеис'''т'''ии -&gt; рус. иудес'''к'''ие;

ст.-слав. израильс'''т'''ии -&gt; рус. израильс'''к'''ие

исчина

ст.-слав. на'''ч''и''н''а'''''ти (за'''ч''и''н''а'''''ти) -&gt; рус. начинать (зачинать);

ст.-слав. на'''ч''я'''''ти (за'''ч''я'''''ти) -&gt; рус. начать (зачать);

ст.-слав. на'''ч''я'''''ло (за'''ч''я'''''ло) -&gt; рус. начало (зачало)

ис'''к''' -&gt; ис'''т'''а -&gt; ис'''ч'''ина

Любой поиск строится на вопросе, любой вопрос, по правилам старославянской речи, начинается с &quot;к&quot; (кой, кая, кое, кем, кому, когда) или &quot;ч&quot; (чий,чия, чие,чем, чему)

Любое нахождение строится на ответе, любой ответ, по правилам старославянской речи, начинается с &quot;т&quot; (той, та, то, тем, тому, тогда)--&gt;

== Ăнлавсем ==

== Çавăн пекех ==
* [[Ăслăх]]
* [[Ăслăх меслечĕ]]
* [[Ложь]]
* [[Логика]]
* [[Система отсчёта]]
* [[Аксиома выбора]]
* [[Факт]]
* [[Эталон]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Вуламалли ==
* [http://www.biblioteka3.ru/biblioteka/pravoslavnaja-bogoslovskaja-jenciklopedija/tom-5/istina.html Истина] // Православная Богословская Энциклопедия. Том 5. Издание Петроград. Приложение к духовному журналу «Странник» за 1904 г.
* ''[[Батищев, Генрих Степанович|Батищев Г. С.]]'' [http://www.philosophy.ru/iphras/library/glawa1.html#37 Истина и ценности] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060703040806/http://www.philosophy.ru/iphras/library/glawa1.html#37 |date=2006-07-03 }} // Познание в социальном контексте. — М.: [[ИФ РАН]], 1994.
* ''[[Бердяев Н. А.]]'' [http://www.philosophy.ru/library/vehi/berd.html Философская истина и интеллигентская правда] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060709172543/http://www.philosophy.ru/library/vehi/berd.html |date=2006-07-09 }} // [Вехи (сборник)[|Вехи]]
* ''Бердяев Н. А.'' {{Philosophy.ru|http://www.philosophy.ru/library/berd/pra.html|title=Истина Православия}}
* ''Блинов А. К.'' [http://articles.excelion.ru/science/filosofy/09907272.html Дефляционная теория истины] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090124211239/http://articles.excelion.ru/science/filosofy/09907272.html |date=2009-01-24 }}
* [http://www.philosophy.ru/iphras/library/wealtrue/index.htm Благо и истина: классические и неклассические регулятивы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20060715115659/http://www.philosophy.ru/iphras/library/wealtrue/index.htm |date=2006-07-15 }}. — М.: [[ИФ РАН]], 1998.
* ''[[Болдачев Александр Владимирович|Болдачев А. В.]]'' [http://www.boldachev.com/text/istina/ Эмоционально-познавательная концепция истины]
* ''[[Вальверде Карлос|Карлос Вальверде]]'' [http://society.polbu.ru/valverde_antropology/ch38_i.html Философская антропология. Глава «Истина, уверенность, заблуждение»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130511102835/http://society.polbu.ru/valverde_antropology/ch38_i.html |date=2013-05-11 }}
* Вейнгартнер П. Фундаментальные проблемы теорий истины. {{М}}: Росспэн. 2005.
* ''[[Гадамер, Ганс Георг|Гадамер Х. Г.]]'' [http://ec-dejavu.ru/i/Istina.html#Gadamer Что есть истина?] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100923064334/http://ec-dejavu.ru/i/Istina.html#Gadamer |date=2010-09-23 }} // [[Логос (журнал)|Логос]]. Философско-литературный журнал. Вып. 1. М., 1991. С. 30-37.
* ''[[Даммит Майкл Энтони Эрдли|Даммит М. Э. Э.]]'' {{Philosophy.ru|http://www.philosophy.ru/library/lang/dummett.html|title=Истина}}
* ''[[Дэвидсон Дональд|Дэвидсон Д.]]'' {{Philosophy.ru|http://www.philosophy.ru/library/davidson/meta.html|title=Метод истины в метафизике}} и в [http://orel.rsl.ru/nettext/foreign/davidson/meta.html Открытой российской электронной библиотеке]
* ''[[Желнов Марк Васильевич|Желнов М. В.]]'' {{Philosophy.ru|http://www.philosophy.ru/library/zhelnov/istina.html|title=«Сущность свободы как истина» и «Сущность истины как свобода» (Идеи Ф. Шеллинга и М.Хайдеггера в наши дни)}}
* ''[[Касавин Илья Теодорович|Касавин И. Т.]]'' [http://iph.ras.ru/elib/1304.html Истина] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120307122524/http://iph.ras.ru/elib/1304.html |date=2012-03-07 }} // [[Новая философская энциклопедия]]: в 4 т. / Ин-т философии РАН; Нац. обществ.-науч. фонд; Предс. научно-ред. совета [[Стёпин, Вячеслав Семёнович|В. С. Степин]]. — М.: [[Мысль (издательство)|Мысль]], 2000—2001. — ISBN 5-244-00961-3.
* ''[[Куликов Сергей Борисович|Куликов, С. Б.]]'' [http://sun.tsu.ru/mminfo/0185-51060/018551060.pdf Онтологические предпосылки смысловых вариаций понятия истины (на материале западной философии). Автореферат дис. … канд. филос. наук. 09.00.01] — Томск, 2004. — 16 с.
* [[Осипов Алексей Ильич|Осипов А. И.]] [http://www.wco.ru/biblio/books/osip14/Main.htm  Путь разума в поисках истины] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110906062114/http://www.wco.ru/biblio/books/osip14/Main.htm |date=2011-09-06 }}. — М.: Издание Сретенского монастыря, 2002 [http://azbyka.ru/vera_i_neverie/o_vere/osipov_put_razuma_01-all.shtml копия книги] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20111001194614/http://azbyka.ru/vera_i_neverie/o_vere/osipov_put_razuma_01-all.shtml |date=2011-10-01 }}
* ''[[Остин Джон Лэнгшо|Остин Дж.]]'' {{Philosophy.ru|http://www.philosophy.ru/library/lang/austin.html|title=Истина}}
* {{кĕнеке	
|автор=[[Померанц Григорий Соломонович|Померанц Г. С.]]
|пай=Дзэн	
|каçă пайĕ=http://slovari.yandex.ru/~книги/БСЭ/Дзэн/	
|пуçелĕк=[[Большая советская энциклопедия]]: В 30 т.	
|яваплă=тĕп ред. [[Прохоров Александр Михайлович|А. М. Прохоров]]	
|кăларăм=3-мĕш кăл.	
|вырăн=М.	
|издательство=[[Советская энциклопедия (издательство)|Советская энциклопедия]]
|çул=1972	
|том=8	
|ref=Померанц
}}
* ''[[Соболева Майя Евгеньевна|Соболева М. Е.]]'' Истина: свойство, оператор, событие? // [[Вопросы философии]]. № 2. 2008.
* ''[[Стросон Питер Фредерик|Стросон П.]]'' [http://www.irs.ru/~alshev/strawson.htm  Значение и истина] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050222144144/http://www.irs.ru/~alshev/strawson.htm |date=2005-02-22 }} {{недоступная ссылка|число=15|месяц=05|год=2013|url=http://www.irs.ru/~alshev/strawson.htm}} // Аналитическая философия: Становление и развитие. — М., 1998. — С. 213—230.
* {{кĕнеке
|автор=[[Судзуки Дайсэцу Тэйтаро|Судзуки Д. Т.]], Кацуки С. 
|пуçелĕк=Дзэн-Буддизм: Основы Дзэн-Буддизма. Практика Дзэн
|вырăн=Бишкек
|издательство=МП «Одиссей»
|çул=1993
|страниц=672
|сери=Библиотека Восточной религиозно-мистической философии
|isbn=5-89750-046-0
|ref=Судзуки	
}}
* ''[[Тарский Альфред|Тарский А.]]'' Понятие истины в языках дедуктивных наук // Философия и логика Львовско-Варшавской школы. М.: [[РОССПЭН]], 1999.
* ''[[Тарский Альфред|Тарский А.]]'' [http://khazarzar.skeptik.net/books/tarski01.htm Семантическая концепция истины и основания семантики] / Пер. А. Л. Никифорова.
* {{кĕнеке
|автор=[[Торчинов Евгений Алексеевич|Торчинов Е.А.]]
|пуçелĕк=Введение в буддологию. Курс лекций
|вырăн=СПб.
|издательство=Санкт-Петербургское философское общество
|çул=2000
|страниц=304
|isbn=5-93597-019-8
|ref=Торчинов
}}
* ''[[Фома Аквинский]]''. [[Сумма теологии]]. Часть I. Вопрос 16: Об истине; Вопрос 17: О лжи // Фома Аквинский. Сумма теологии: Часть первая: Вопросы 1—64 / Пер. А. В. Аполлонова. М.: Издатель Савин С. А., 2006.
* ''[[Фома Аквинский]]''. Дискуссионные вопросы об истине.
* ''[[Фуко Мишель|Фуко М.]]'' {{lib.ru|http://www.lib.ru/CULTURE/FUKO/istoria.txt|title=Воля к истине: по ту сторону знания, власти и сексуальности}}
* ''[[Хайдеггер Мартин|Хайдеггер М.]]'' [http://ec-dejavu.ru/i/Istina-2.html Учение Платона об истине] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20071221192848/http://ec-dejavu.ru/i/Istina-2.html |date=2007-12-21 }} // Историко-философский ежегодник. 1986. М.: [[Наука (издательство)|Наука]], 1986. С. 255—275 .
* {{статья
|автор=Цыплаков Д. А.
|пуçелĕк= Религиозная и научная истина: аспекты секуляризации
|каçă=http://www.amursu.ru/attachments/1320_2011_1.zip
|кăларăм=Научно-теоретический журнал «[[Религиоведение (журнал)|Религиоведение]]»
|çул=2011
|номер=1
|страницы=66—72
}}
* ''Чудинов. Э''[http://elenakosilova.narod.ru/studia2/chudinov/chudinov.htm Природа научной истины] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20101002143711/http://elenakosilova.narod.ru/studia2/chudinov/chudinov.htm |date=2010-10-02 }} — М.: [[Издательство политической литературы]], 1977
*&quot;Pedersen, Nikolai, Jang Lee Linding and Wright, Cory, &quot;Pluralist Theories of Truth&quot;, The Stanford Enciclopedia of Philosophy (Spring 2013 Edition), Edward, N. Zalta (ed.), URL= &lt;http://plato.stanford.edu/archives/spr2013/entries/truth-pluralist/&gt;
== Каçăсем ==
* [http://krasnoe.tv/node/12118 М. В. Попов (д. ф. н., проф.) «Понятие истины»] ''(видеолекция)''
* [http://plato.stanford.edu/entries/truth-correspondence/ Корреспондентская теория истины] {{ref-en}}
* [http://plato.stanford.edu/entries/truth-coherence/ Когерентная теория истины] {{ref-en}}
* [http://plato.stanford.edu/entries/truth-deflationary/ Дефляционная теория истины] {{ref-en}}
* [http://plato.stanford.edu/entries/tarski-truth/ Определение понятия истины А. Тарского] {{ref-en}}
* [http://plato.stanford.edu/entries/truth-axiomatic/ Аксиоматическая теория истины] {{ref-en}}
* [http://sahajayogalive.wordpress.com/2010/02/15/istina/ Афоризмы об Истине]

{{Схоластика}}

[[Категори:Эпистемологи ăнлавĕсем]]
[[Категори:Тĕн]]</text>
      <sha1>qkv6s7adlsek1so4ahzo59sxn70irfr</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Социализм</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58087</id>
    <revision>
      <id>856534</id>
      <parentid>775671</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T23:47:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856534</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7002" sha1="fazk9vudc4p8jenjrpv35nacddn1oda" xml:space="preserve">'''Социализм'''(лат. socialis — пĕрлĕхлĕ, |фр. socialisme) , — пурнăçра социаллă тĕрĕслĕхлĕ, ирĕклĕхлĕ, пĕртанлăхлă йĕркесем туса хурас туртăмлă тĕрлĕрен [[вĕрентÿ]]сем.

Çакăн пек йĕркесене пурнăçа кĕртес тĕллевсемпе туса хунă [[пĕрлĕхлĕ тытăм]]сене те '''социализм''' теççĕ: Мĕнле пĕрлĕхлĕ тытăм? — [[Социализмла тытăм]]!

== Социализм вĕрентĕвĕсен историйĕ ==
Авалтанпах пырать.
== Вĕрентĕве пурнăçа кĕртме ăнтăлнисем ==
Социализм текен [[проект]]а пурнăçа кĕртме хăтланнин чи паллă тĕслĕхĕ вăл, паллах, уннчченхи [[Раççей империйĕ]]н территорийĕнче [[XX ĕмĕр]]те пулса иртнĕ.

== Социализм идейисене тĕрлĕ енчен хаклани ==
XX ĕмĕрте те, каярахпа та, социализм йĕркисене пурнăçа кĕртме тытăннисем пайтах пулнă та, халĕ çав тĕслĕхсем сине таянса самаях тĕплĕ хаклавсем пама пулать. 
== Литература ==
* {{кĕнеке
|автор = [[Мизес, Людвиг фон|Людвиг фон Мизес]]
|пуçелĕк = Социализм. Экономический и социологический анализ 
|вырăн =  Мускав
|çул = 1994
|оригинал      = Socialism. An Economic and Sociological Analysis
 |страниц       = 416
 |серия         = 
 |isbn          = ISBN 5--86366--022--8  
 |тираж         = 
 |ref = Мизес «Социализм»
|издательство = Catallaxy
|ссылка = http://www.libertarium.ru/l_lib_socialism0 
}}
* ''[[Ньюком, Саймон|С. Ньюком.]]'' [http://tapemark.narod.ru/newcomb.html Мыльные пузыри социализма (1890)]
* [[Бердяев, Николай Александрович|Бердяев Н.]] [http://www.philosophy.ru/library/berd/dem.html  Демократия, социализм и теократия] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130122191107/http://philosophy.ru/library/berd/dem.html |date=2013-01-22 }}
* {{статья
|автор        = [[Зайцев, Александр Иосифович|А. И. Зайцев]]
|пуçелĕк      = Дискуссия о социализме в античности
|каçă         = http://ec-dejavu.ru/s-2/Socialism.html
|кăларăм      = Античность и современность
|тĕс          = Доклады конференции Ассоциации антиковедов. Москва. 30 октября - 2 ноября 1989
|вырăн        = М
|страницы     = 24—28
}}
* [[Эйнштейн, Альберт|Альберт Эйнштейн.]] [http://monthlyreview.org/2009/05/01/why-socialism  Почему социализм? (1949) (англ.)] На русском языке статья опубликована в журнале «Коммунист». — 1989. — № 17. — С. 96—100.
* [http://tapemark.narod.ru/kommunizm/195.html Научный коммунизм: Словарь (1983) / Социализм]
* [http://socialist.memo.ru/lists/slovnik/ Российские социалисты и анархисты после октября 1917 года]
* [http://specnaz.ru/article/?1151 Социализм без ярлыков]
* [http://revsoc.org/archives/2309 Социализм как историческая возможность] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160305022549/http://revsoc.org/archives/2309 |date=2016-03-05 }}
* ''[[Сталин Иосиф Виссарионович|И. Сталин]].'' [http://communist.ru/index.php?article_id=2161 Анархизм и социализм.]{{Ĕçлемен каçă|date=December 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* Хорина Г. П., Судьба социалистической идеи в России в курсе культурологии, http://www.zpu-journal.ru/zpu/2005_4/Khorina/11.pdf, [[Знание. Понимание. Умение]], 2005
* {{кĕнеке
|автор = Кокшотт, Пол; Коттрелл, Аллин. пер. с англ. Дергунова, Ю., Жиловца, Ю., Литвак, Е., Никонова, А.
|пуçелĕк= К новому социализму
|вырăн = Мускав
|çул = 2007
|каçă = http://left.ru/2006/7/tns.phtml
}}
* ''[[Лебон Гюстав|Гюстав Лебон]]. [http://samoderjavie.ru/lebon-psihologiya-socializma «Психология социализма»]''
* ''[[Зюганов Геннадий Андреевич|Геннадий Зюганов]]''. [http://www.kprf.org/showthread-t_17.html Русский социализм — ответ на русский вопрос]
* [http://klio.3dn.ru/publ/9-1-0-301 Чарушников В. Д. Эпоха «развитого социализма». — М.: «Российская историография», 2012. — 102 с.]
* {{кĕнеке
 |автор         = [[Шафаревич Игорь Ростиславович|И.Р. Шафаревич]]
 |пуçелĕк       = Социализм как явление мировой истории
 |оригинал      = 
 |каçă          = http://shafarevich.voskres.ru/index.htm#a5 
 |вырăн         = Мускав
 |издательство  = Советский Писатель
 |çул           = 1991
 |том           = 
 |страницы      = 
 |страниц       = 
 |серия         = 
 |isbn          = 5-265-01-844-1
 |тираж         = 
 |ref = Шафаревич
}}

* {{кĕнеке
 |автор         = [[Хайек Фридрих Август фон|Ф.А. Хайек]]
 |пуçелĕк       =  ПАГУБНАЯ САМОНАДЕЯННОСТЬ (Ошибки социализма)
 |оригинал      = Fatal Conceit
 |каçă          =  http://libertarium.ru/l_lib_conceit0?NO_COMMENTS=1&amp;PRINT_VIEW=1 
 |вырăн         = Мускав
 |издательство  = [[Новости (издательство)|Новости]]
 |çул           = 1992
 |том           = 
 |страницы      = 
 |страниц       = 
 |сери          = 
 |isbn          =  5-7020-0445-0
 |тираж         = 
 |ref = ПС
}}
* [https://www.academia.edu/8409272/Социализм_ХХI_век_Socialism_ХХI_century Социализм: ХХІ век / под ред. И. И. Миговича. Киев, 2013.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}

== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}

{{Марксизм}}</text>
      <sha1>fazk9vudc4p8jenjrpv35nacddn1oda</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Мулкачка</title>
    <ns>0</ns>
    <id>58514</id>
    <revision>
      <id>856541</id>
      <parentid>564566</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:28:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ellodanis5 [[Зайчик]] страницӑн ятне [[Мулкачка]] ҫине улӑштарчӗ</comment>
      <origin>564566</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1229" sha1="n3oeqw7z8k1fiuifb2ne6hqceww0zh9" xml:space="preserve">'''За́йчик''' (''[[заяц]] сăмаха пĕчĕклетни''):

== Хушамат ==
* [[Зайчик Геннадий Львович]] (1957 çур.) — американ шахматисчĕ, гроссмейстер (1984).
* [[Зайчик Леонид Михайлович]] (1947 çур.) — Санкт-Петербург консерваторин доценчĕ, [[Раççей Федерацин тава тивĕçлĕ артисчĕ]] (1993).
* [[Зайчик Марк Меерович]] (1947 çур.) — вырăс çыравçи (1973-па — Израильте).
* [[Зайчик Роберт]] (''Рувим Маркович''; 1868—1965) — швейцар историкĕ тата литература тĕпчевçи.

== Топоним ==
* [[Зайчик (хутор)|Зайчик]] — Белгород облаçĕн (РФ) Ракитян районĕнчи хутор.

== Урăх пĕлтерĕшсем ==
* [[Зайчик (фильм)|«Зайчик»]] — совет илемлĕ фильмĕ (1964).

== Çавăн пекех ==
* [[Зайчиков]]
* [[Хольм ван Зайчик]]
* [[Солнечный зайчик (мультфильм)]]
__NOTOC__

{{disambig}}</text>
      <sha1>n3oeqw7z8k1fiuifb2ne6hqceww0zh9</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>856545</id>
      <parentid>856541</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:33:10Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <origin>856545</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1298" sha1="8xezz91xnsczuijamrmppxxdyw0ieh2" xml:space="preserve">'''Мулкачка''' (''[[заяц]] сăмаха пĕчĕклетни''):

* [[Мулкач (фильм)|Мулкачка]] — фильм. 

== Хушамат ==
* [[Зайчик Геннадий Львович]] (1957 çур.) — американ шахматисчĕ, гроссмейстер (1984).
* [[Зайчик Леонид Михайлович]] (1947 çур.) — Санкт-Петербург консерваторин доценчĕ, [[Раççей Федерацин тава тивĕçлĕ артисчĕ]] (1993).
* [[Зайчик Марк Меерович]] (1947 çур.) — вырăс çыравçи (1973-па — Израильте).
* [[Зайчик Роберт]] (''Рувим Маркович''; 1868—1965) — швейцар историкĕ тата литература тĕпчевçи.

== Топоним ==
* [[Зайчик (хутор)|Зайчик]] — Белгород облаçĕн (РФ) Ракитян районĕнчи хутор.

== Урăх пĕлтерĕшсем ==
* [[Зайчик (фильм)|«Зайчик»]] — совет илемлĕ фильмĕ (1964).

== Çавăн пекех ==
* [[Зайчиков]]
* [[Хольм ван Зайчик]]
* [[Солнечный зайчик (мультфильм)]]
__NOTOC__

{{disambig}}</text>
      <sha1>8xezz91xnsczuijamrmppxxdyw0ieh2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Мутье (тăрăх)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>68551</id>
    <revision>
      <id>856553</id>
      <parentid>856460</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:29:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SpinnerLaserzthe2nd</username>
        <id>31694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[c:GR|GR]])  [[File:Sorvilier-coat of arms.svg]] → [[File:CHE Sorvilier COA.svg]]</comment>
      <origin>856553</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6582" sha1="jtc76c8du5xu665cae1c9czbthsm7u5" xml:space="preserve">{{Швейцари тăрăхĕ
|Чăвашла ячĕ             = Мутье (тăрăх)
|Тăван ячĕ               = Moutier (Bezirk), District de Moutier
|Герб                    = CHE Moutier COA.svg
|Вырнаçу                 =  Karte_Bezirk_Moutier.png
|Карттă2                 = Karte Gemeinden des Bezirks Moutier.png
|Патшалăх                = [[Швейцари]]
|Кантон                  = [[Берн]]
|Центр                   = [[Мутье]]
|Автомобиль кочĕ         = BE
}}
'''Мутье''' ({{lang-de|Moutier (Bezirk)}}, {{lang-fr|District de Moutier}}) — [[Швейцари|Швейцарири]] [[Швейцари тăрăхĕ|тăрăх]]. Тăрăх центрĕ — [[Мутье (Швейцари)|Мутье]] хула.

Тăрăх [[Берн (кантон)|Берн]] [[Швейцарин администрациллĕ пайланăвĕ|кантонне]] кĕрет.

== Тăрăхри коммунăсем ==
&lt;div style=&quot;padding:1em 20px 1em 20px; color:#000000;text-align:left;&quot;&gt;
{| class=&quot;wikitable sortable&quot; border=&quot;1&quot; cellpadding=&quot;5&quot; cellspacing=&quot;0&quot; style=&quot;border-collapse:collapse;&quot;
! align=&quot;center&quot; bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Герб
! align=&quot;left&quot; bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Коммуна
! align=&quot;center&quot; bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Халăх&lt;br /&gt;&lt;small&gt;(2007)&lt;/small&gt;
! align=&quot;center&quot; bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | Лаптăк&lt;br /&gt; км²
! align=&quot;center&quot; bgcolor=&quot;#EFEFEF&quot; | [[Хăйтьытăмлăх субъектăн идентификаци кочĕ|Официаллă код]]
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Belprahon COA.svg|35px|[[Бельпраон]]]] || [[Бельпраон]] || align=&quot;center&quot; | 327|| align=&quot;right&quot; | 3,79|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Bévilard-coat of arms.svg|35px|[[Бевиллар]]]] || [[Бевиллар]] || align=&quot;center&quot; | 1708|| align=&quot;right&quot; | 5,63|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Champoz COA.svg|35px|[[Шампо]]]] || [[Шампо]] || align=&quot;center&quot; | 160|| align=&quot;right&quot; | 7,11|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Châtelat-coat of arms.svg|35px|[[Шатла]]]] || [[Шатла]] || align=&quot;center&quot; | 134|| align=&quot;right&quot; | 4,09|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Corcelles-BE-coat-of-arms.svg|35px|[[Корсель (Берн)|Корсель]]]] || [[Корсель (Берн)|Корсель]] || align=&quot;center&quot; | 230|| align=&quot;right&quot; | 6,78|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Court COA.svg|35px|[[Кур (Берн)|Кур]]]] || [[Кур (Берн)|Кур]] || align=&quot;center&quot; | 1370|| align=&quot;right&quot; | 24,60|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Crémines COA.svg|35px|[[Кремин]]]] || [[Кремин]] || align=&quot;center&quot; | 545|| align=&quot;right&quot; | 9,35|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Eschert-coat of arms.svg|35px|[[Эшерт]]]] || [[Эшерт]] || align=&quot;center&quot; | 373|| align=&quot;right&quot; | 6,56|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Grandval-coat of arms.svg|35px|[[Грандваль (Берн)|Грандваль]]]] || [[Грандваль (Берн)|Грандваль]] || align=&quot;center&quot; | 346|| align=&quot;right&quot; | 8,21|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Loveresse-blason.png|35px|[[Ловрес]]]] || [[Ловрес]] || align=&quot;center&quot; | 311|| align=&quot;right&quot; | 4,64|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Malleray-coat of arms.svg|35px|[[Мальре (Швейцария)|Мальре]]]] || [[Мальре (Швейцария)|Мальре]] || align=&quot;center&quot; | 1885|| align=&quot;right&quot; | 10,35|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Monible-coat of arms.svg|35px|[[Монибль]]]] || [[Монибль]] || align=&quot;center&quot; | 35|| align=&quot;right&quot; | 3,39|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Moutier COA.svg|35px|[[Мутье]]]] || [[Мутье]] || align=&quot;center&quot; | 7566|| align=&quot;right&quot; | 19,53|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Perrefitte-coat of arms.svg|35px|[[Перрфитт]]]] || [[Перрфитт]] || align=&quot;center&quot; | 503|| align=&quot;right&quot; | 8,67|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Pontenet-coat of arms.svg|35px|[[Понтене]]]] || [[Понтене]] || align=&quot;center&quot; | 209|| align=&quot;right&quot; | 2,74|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Rebévelier-coat of arms.svg|35px|[[Ребевелье]]]] || [[Ребевелье]] || align=&quot;center&quot; | 49|| align=&quot;right&quot; | 3,52|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Reconvilier COA.svg|35px|[[Реконвилье]]]] || [[Реконвилье]] || align=&quot;center&quot; | 2293|| align=&quot;right&quot; | 8,23|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Roches-coat of arms.svg|35px|[[Рош (Берн)|Рош]]]] || [[Рош (Берн)|Рош]] || align=&quot;center&quot; | 235|| align=&quot;right&quot; | 8,97|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Saicourt COA.svg|35px|[[Секур]]]] || [[Секур]] || align=&quot;center&quot; | 597|| align=&quot;right&quot; | 13,75|| align=&quot;center&quot; |
|-
|align=&quot;center&quot; | [[File:Saules-coat of arms.svg|35px|[[Соль (Берн)|Соль]]]] || [[Соль (Берн)|Соль]] || align=&quot;center&quot; | 151|| align=&quot;right&quot; | 4,25|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Schelten-coat of arms.svg|35px|[[Шельтен]]]] || [[Шельтен]] (Ла-Шельт) || align=&quot;center&quot; | 51|| align=&quot;right&quot; | 5,61|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Seehof-coat of arms.svg|35px|[[Зеехоф (Берн)|Зеехоф]]]] || [[Зеехоф (Берн)|Зеехоф]] (франс. Эле) || align=&quot;center&quot; | 82|| align=&quot;right&quot; | 8,42|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Sornetan-coat of arms.svg|35px|[[Сорнетан]]]] || [[Сорнетан]] || align=&quot;center&quot; | 116|| align=&quot;right&quot; | 5,62|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:CHE Sorvilier COA.svg|35px|[[Сорвилье]]]] || [[Сорвилье]] || align=&quot;center&quot; | 273|| align=&quot;right&quot; | 7,02|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Souboz-coat of arms.svg|35px|[[Субо]]]] || [[Субо]] || align=&quot;center&quot; | 125|| align=&quot;right&quot; | 10,63|| align=&quot;center&quot; |
|-
| align=&quot;center&quot; | [[File:Tavannes-coat of arms.svg|35px|[[Таван]]]] || [[Таван]] || align=&quot;center&quot; | 3343|| align=&quot;right&quot; | 14,65|| align=&quot;center&quot; |
|- style=&quot;background-color:#EFEFEF;&quot;
| align=&quot;center&quot; |
| '''Пурĕпе''' (26) || align=&quot;center&quot; | 23&amp;nbsp;017|| align=&quot;right&quot; | 216,11|| align=&quot;center&quot; |
|}

== Каçăçем ==
{{Switzerland-geo-stub}}{{Берн тăрăхĕсем (2009-чен)}}
{{Швейцари:Мутье тăрăхĕ:Хуласем}}

[[Категори:Берн (кантон)]]</text>
      <sha1>jtc76c8du5xu665cae1c9czbthsm7u5</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сорвилье</title>
    <ns>0</ns>
    <id>71283</id>
    <revision>
      <id>856554</id>
      <parentid>608807</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:29:11Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>SpinnerLaserzthe2nd</username>
        <id>31694</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>([[c:GR|GR]])  [[File:Sorvilier-coat of arms.svg]] → [[File:CHE Sorvilier COA.svg]]</comment>
      <origin>856554</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2858" sha1="kzdp7au6guwcaodjon3irsq19owdcr7" xml:space="preserve">{{ПВ
|статус=Коммуна
|чăвашла çĕлĕк=Сорвилье
|тăван çĕлĕк=Sorvilier
|патшалăх=Швейцари
|регион тĕсĕ=кантон (Швейцари)
|регион=Берн (кантон)
|регион тапăлра=Берн (кантон)
|район тĕсĕ=тăрăх
|район=Мутье (тăрăх)
|район тапăлра=Мутье (тăрăх)
|община тĕсĕ=
|община=
|община тапăлра=
|пăхану=
|герб=CHE Sorvilier COA.svg
|ялав=
|герб анлăшĕ=
|ялав анлăшĕ=
|lat_dir=N|lat_deg=47|lat_min=14|lat_sec=25
|lon_dir=E|lon_deg=7|lon_min=18|lon_sec=20
|CoordAddon=
|CoordScale=
|ЯндексКартти=
|патшалăх картти=250
|регион картти=
|район картти=
|патшалăх карттин пысăкăшĕ=
|регион карттин пысăкăшĕ=
|район карттин пысăкăшĕ=
|шалти пайлану=
|пуçлăх тĕсĕ=Бургомистр
|пуçлăх=
|никĕсленĕ вăхăт=
|пĕрремĕш асăну=
|малтанхи ятсем=
|статус=
|лаптăк=7,02
|ПВ центрĕн çӳллĕшĕ=681
|çӳллĕш тĕсĕ=
|климат=
|официаллă чĕлхе=нимĕç чĕлхи{{!}}нимĕç
|официаллă чĕлхе-ref=
|пурăнан халăх=269
|çырав çулĕ=2006
|йышлăх=
|агломераци=
|наци йышĕ=
|конфесси йышĕ=
|этнохороним=
|вăхăт тăрăхĕ=+1
|DST=пур
|телефон кочĕ=
|почтă индексĕ=2736
|почтă индексĕсем=
|автомобиль кочĕ=BE
|идентификатор тĕсĕ=Субъект хăйтытăмлăхĕн идентификаци кочĕ{{!}}Официаллă код
|цифрăллă идентификатор=0711
|категори Commons-ра=Sorvilier
|сайт=http://www.sorvilier.ch
|сайт чĕлхи=de
|сайт чĕлхи 2=
|сайт чĕлхи 3=
|сайт чĕлхи 4=
|сайт чĕлхи 5=
|add2n=
|add2=
|add3n=
|add3=
}}
'''Сорвилье''' — ({{lang-de|Sorvilier}}) — [[Швейцари|Швейцарири]] коммуна, [[Берн (кантон)|Берн]] [[Швейцарин администрациллĕ пайланăвĕ|кантонне]] кĕрет. 

[[Мутье (тăрăх)|Мутье]] тăрăхне кĕрет. 269 çын ([[2006]]) пурăнать. [[Субъект хăйтытăмлăхĕн идентификаци кочĕ|Официаллă код]] — ''0711''.

== Каçăсем ==
* [http://www.sorvilier.ch Официаллă страница]

{{Берн тăрăхĕсем}}
{{Швейцари:Мутье тăрăхĕ:Хуласем}}

{{Switzerland-geo-stub}}

[[Категори:Берн кантонĕн хулисем]]</text>
      <sha1>kzdp7au6guwcaodjon3irsq19owdcr7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Юбка</title>
    <ns>0</ns>
    <id>81313</id>
    <revision>
      <id>856551</id>
      <parentid>832837</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:01:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856551</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5733" sha1="esjuahyv6mrmliou3sx4ylf8b6y6hqv" xml:space="preserve">[[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Rok met panoramische beschildering van Indonesisch landschap TMnr 6217-7.jpg|thumb|Юбка|альт=]]
'''Ю́бка''' ({{lang-fr|jupe}}, {{lang-ar|جبة}}, ''джубба'' — кĕлеткен аялти пайне хуплакан йăлари арçын тумĕ. [[Пĕçĕ çыххи]]нчен пуçланса кайнă. Çаплах  юбка — хĕрарăм [[платье|платьин]] аялти пайĕ, пилӗкрен пуҫласа арка таран. Ҫавӑн пекех юбка — хӗрарӑм кӗпин аялти пайӗ-пилӗкӗнчен пуҫласа арки таран, сирпӗтекен кӗпи-топ-пӗр-пӗринчен икӗ уйрӑм пайран тӑрать: топӑпа юбка. Юбка час-часах брюки мӗнлине, вӑл пӗр-пӗрин хушшинче хупӑнманнине кура, хирӗҫлет.&lt;ref&gt;[https://lion-of-porches.ru/blog/fasony-jubok-kakuju-jubku-vybrat-po-figure/ Юбка фасонӗсем мӗнле пулаҫҫӗ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20220526150245/https://lion-of-porches.ru/blog/fasony-jubok-kakuju-jubku-vybrat-po-figure/ |date=2022-05-26 }}&lt;/ref&gt; 

== Истори ==
Юбкăсене хĕрарăмсем те, арçынсем те мĕн ĕмĕртенех тăхăнса çӳренĕ ([[каунакес]] вулăр).

=== Авалхи тĕнче ===

== Юбкă тĕсĕсем ==

=== Тăршшĕпе ===
[[File:The Evolution of the Skirt (1916).webm|thumb|thumbtime=1|''Юбка эволюцийĕ'', Гарри Юлиус, 1916]]
* Макси-юбка — [[пакăлчăк|ура сыппине]] çити юбка.
* Миди-юбка — [[ура туни]] варрине çити юбка.
* [[Мини-юбка]] — кĕске юбка, чĕркуççирен 15 см çӳллĕрех.
* [[Микроюбка]] — сарлака пиçиххипе мини-юбка хушшинче.

=== Силуэтпе ===
* тӳрррисем
* конуслисем
* савăллисем

== Хĕррипе ==
* Юбка-тюльпан
* Юбка-каранташ
* Юбка-чан
* Юбка-Хĕвел
* Юбка-çур-Хĕвел
* Юбка-годе
* Юбка-[[шантеклер]]
* Юбка-tutu

== Галерея ==
&lt;center&gt;
;Паллă тĕслисем
&lt;gallery&gt;
A-line skirt.jpg|[[:en:A-line skirt|A-line]]
NMA.0060085, Fashion Photo by Erik Holmén 1944.jpg|Круг
Culotte skirt and interior view.jpg|[[Кюлотсем]]
Manisharora1.jpg|Тулли (куçнă чух)
Pleated skirt.jpg|Плиссированная
Pink_pencil_skirt.jpg|[[:en:Pencil skirt|Карандаш]]
&lt;/gallery&gt;

;Прихоти и мода
&lt;gallery&gt;
Falda Jean Azul Cassoli.JPG|[[:en:Denim skirt|Деним]]
Gazette du Bon Ton fashion plate 1914.jpg|[[:en:Hobble skirt|Хаббл]]
The Childrens Museum of Indianapolis - Poodle skirt.jpg|[[:en:Poodle skirt|Пудл]]
Woman in rah-rah skirt.jpg|[[:en:Rah-rah skirt|Рах-рах]]
Phoenix Rising TSkirt.jpg|[[:en:T-skirt|T-skirt]]
Young woman in marinière, denim jacket en wrap skirt.jpg|[[:en:Wrap (clothing)|Врап]]
&lt;/gallery&gt;

;Тĕнчери культура
&lt;gallery&gt;
Dirndl-2011.JPG|[[Дирндль]]
Spiridon_louis.jpg|[[Фустанелла]]
Black watch kilt.JPG|[[Килт]]

Khmer Traditional Dancing.jpg|[[:en:Sampot|Сампот]]
Maninsarong crop.jpg|[[Саронг]]
Fiji palace guard.jpg|[[:en:Sulu (skirt)|Сулу]]
&lt;/gallery&gt;
&lt;/center&gt;

== Çав пекех ==
* [[Вешти]]
*[[Парео]]
*[[Понёва]]

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Литература ==
* {{кĕнеке|пай= Юбка|страницы= 715—724|автор= |пуçелĕк= Краткая энциклопедия домашнего хозяйства|яваплă= под ред. {{nobr|А. И. Ревина}}|вырăн= М.|издательство= Советская энциклопедия|çул= 1960|том= 2|страниц=770}}
* {{Кĕнеке:Товарный словарь|Юбки|9|939—943}}
* М. Н. Мерцалова. Костюм разных времён и народов. Том 1. — М.: Академия моды, 1993. ISBN 5-900136-02-7
* Л. Кибалова. О. Гербенова. М. Ламарова. Иллюстрированная энциклопедия моды. Артия, Прага, 1988.
* {{кĕнеке
|автор = Эдуард Фукс
|пай = Галантный век
|пуçелĕк = Иллюстрированная история нравов
|каçă =
|яваплă = Пер. с нем. [[Фриче Владимир Максимович|В. М. Фриче]]
|вырăн = {{М}}
|издательство = Республика
|çул = 1994
|страницы =
|страниц = 479
|серия =
|isbn = 5-250-02359-2
|тираж = 51000
}}
* Шоссинан-Ногаре Г. Повседневная жизнь жён и возлюбленных французских королей. — М.: Молодая гвардия, 2003. ISBN 5-235-02521-0.

== Каçăсем ==
* [http://www.osinka.ru/Sewing/Modelling/Ubki/08.html Всё о юбках, обучение кройке] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130510121319/http://www.osinka.ru/Sewing/Modelling/Ubki/08.html |date=2013-05-10 }}
* [http://odensa-sama.ru/postroenie-osnovnoj-vykrojki-pryamoj-dvuxshovnoj-yubki/ Построение основной выкройки прямой двухшовной юбки] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200304063522/https://odensa-sama.ru/postroenie-osnovnoj-vykrojki-pryamoj-dvuxshovnoj-yubki/ |date=2020-03-04 }}

[[Категори:Юбкăсем|*]]</text>
      <sha1>esjuahyv6mrmliou3sx4ylf8b6y6hqv</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Тихонова Катерина Владимировна</title>
    <ns>0</ns>
    <id>81929</id>
    <revision>
      <id>856533</id>
      <parentid>856522</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T19:20:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <ip>200.24.154.85</ip>
      </contributor>
      <origin>856533</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6029" sha1="muofg3n6qecio3ias44snmj4oqby8fi" xml:space="preserve">{{Пĕр хушаматлисем|Тихонов}}
{{Пайăр çын
 | ят = Катерина Тихонова
 | ӳкерчĕк = 
 | ӳкерчĕке ăнлантарни =
 | анлăшĕ = 
 | çуралнă вырăн = {{ÇВ|Дрезден|Дрезденре}}
 | çуралнă вăхăт = [[1986]], [[çурла, 31]]
 | Пĕлӳ илни = СПбГУ,&lt;br&gt;МПУ
 |nocat=1}}
 
'''Катери́на''' ('''Екатери́на''') '''Влади́мировна Ти́хонова''' (31.8.1986, [[Дрезден]], [[ГДР]]) — раççей [[пĕрлĕх ĕçченĕ]] тата управленец. [[МПУ|М. В. Ломоносов ячĕллĕ Мускав Университечĕн]] Нацин интеллект резервĕ центрĕн ертӳçи, «Иннопрактика» компани брендчĕпе МПУ-па пĕрле масштаблă инвестици проектне тăвакан «Нацин интеллект аталанăвĕ» (НИА) фонд директорĕ (Мускавра [[Салакайăк тăвĕ]] ăслăх-технологи айлăмĕ), МПУ проректор çумĕ&lt;ref name=autogenerated4 /&gt;&lt;ref name=bloomberg-ru&gt;[http://www.finanz.ru/novosti/aktsii/doch-putina-tancuet-rok-n-roll-i-rukovodit-fondom-mgu-istochniki-1000476301 Блумберг: Дочь Путина танцует рок-н-ролл и руководит фондом МГУ: источники] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20211109145229/https://www.finanz.ru/novosti/aktsii/doch-putina-tancuet-rok-n-roll-i-rukovodit-fondom-mgu-istochniki-1000476301 |date=2021-11-09 }}{{ref-ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=rbk20150129&gt;[http://www.rbc.ru/rbcfreenews/54ca86a89a79478fe7499d48 Источник Reuters назвал дочерью Путина главу работающего с МГУ фонда] // [[РБК]], 2015-01-29&lt;/ref&gt;&lt;ref name=reuters20150129&gt;[http://ru.reuters.com/article/topNews/idRUKBN0L22AJ20150129 Оппозиционер мог раскрыть имя, под которым живёт дочь Путина] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150201080805/http://ru.reuters.com/article/topNews/idRUKBN0L22AJ20150129 |date=2015-02-01 }} // [[Reuters]], 29.01.2015&lt;/ref&gt;&lt;ref name=newsru20150130/&gt;. РФ правительстви çумĕнчи физкультурăпа массăллă спорта аталантарас канашĕн пайташĕ&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/society/26/12/2019/5e04bc3d9a79477dfaff0fe7|title=Катерина Тихонова вошла в совет по физкультуре и спорту при правительстве|publisher=РБК|accessdate=2019-12-26}}&lt;/ref&gt;. Физика-математика ăслăхĕсен кандидачĕ (2019)&lt;ref&gt;[https://www.rbc.ru/society/24/05/2019/5ce80a1e9a7947a18086eb0f Катерина Тихонова защитила кандидатскую диссертацию в МГУ // [[РБК]], 24.05.2019]&lt;/ref&gt;.

Раççейри тата тĕнчери МИХ хыпарĕсемпе, çав шутра [[Reuters]] тата [[Bloomberg]], Катерина Тихонова [[Путин Владимир Владимирович|Владимир Путинăн]] кĕçĕн хĕрĕ пулать&lt;ref name=autogenerated4 /&gt;&lt;ref name=bloomberg-ru/&gt;&lt;ref name=rbk20150129/&gt;&lt;ref name=reuters20150129/&gt;&lt;ref&gt;[http://www.rbc.ru/rbcfreenews/58bd4dad9a7947eaebc0a42d?from=newsfeed Росбизнесконсалтинг, 6 марта 2017. СМИ узнали об открытии фондом Катерины Тихоновой нового научного центра]&lt;/ref&gt;&lt;ref name=autogenerated3/&gt;&lt;ref name=reuters-stsc2015-11-10/&gt;. [[АПШ финанс министерстви]] хăйĕн 2018 çулхи акан 6-мĕшĕнчи официаллă пресс-релизĕнче Катерина Тихоновăна Путин хĕрĕ тесе палăртнă&lt;ref&gt;{{cite news|url=https://home.treasury.gov/news/press-releases/sm0338|title=Treasury Designates Russian Oligarchs, Officials, and Entities in Response to Worldwide Malign Activity|date=2018-04-06|publisher=U.S.Department of the treasury|accessdate=2018-04-06}}&lt;/ref&gt;.

== Пайăр пурнăçĕ ==

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем|2|refs =
&lt;ref name=autogenerated4&gt;[https://www.bloomberg.com/news/articles/2015-01-30/putin-s-dancing-daughter-said-to-run-fund-backed-by-dad-s-allies Putin’s Dancing Daughter Said to Run Fund Backed by Dad’s Allies] // [[Bloomberg]], 2015-01-30{{ref-en}}&lt;/ref&gt;
}}

== Каçăсем ==
* [https://istina.msu.ru/profile/Tikhonova_KV/ Тихонова Катерина Владимировна]
* [http://www.interfax.ru/russia/474948 Катерина Тихонова: МГУ важно сохранить своих выпускников для страны] // «[[Интерфакс]]», ''22 октября 2015 года''
* [http://ru.reuters.com/article/topNews/idRUKCN0SZ2L220151110?sp=true Специальный репортаж — Дочери Путина и элита второго поколения в России] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20151110203203/http://ru.reuters.com/article/topNews/idRUKCN0SZ2L220151110?sp=true |date=2015-11-10 }} // [[Reuters]], 10 ноября 2015
* [https://www.reuters.com/investigates/special-report/russia-capitalism-daughters/ A Reuters Investigation — How Russia does business in the Putin era. Comrade Capitalism] // [[Reuters]], Nov. 10, 2015{{ref-en}}
* {{cite news|url=http://www.rbc.ru/politics/17/12/2015/5672a1ba9a79471ab070fead|title=«Не звёздные дети»: что известно о Катерине Тихоновой|date=2015-12-17|publisher= [[РБК]]|accessdate=2015-12-17}}
{{Владимир Путин}}

[[Категори:Патшалăх пуçлăхĕсен ачисем]]
[[Категори:Владимир Путин]]
[[Категори:РФ пĕрлĕх ĕçченĕсем]]</text>
      <sha1>muofg3n6qecio3ias44snmj4oqby8fi</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Хĕрес харçисем</title>
    <ns>0</ns>
    <id>87275</id>
    <revision>
      <id>856540</id>
      <parentid>790343</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T04:18:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856540</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4086" sha1="ejutoqg8zkfnqi319bvfek63tnfolp9" xml:space="preserve">[[Ӳкерчĕк:Combat deuxième croisade.jpg|мини|Миниатюра, XIV ӗмӗр, Иккӗмӗш хӗрес харҫин ҫапӑҫӑвӗнчен пӗрне сӑнланӑ.]]

'''Хĕрес харçисем''' — XI—XV ӗмӗрсен хӗвеланӑҫ Европаран тухнӑ тӗнпе ҫар харҫисен ярӑмӗ, ытларах мусульмансене, анчах вӗсене ҫех мар хирӗҫ пулнӑ вӑрҫӑсем.
Пысӑккасен шутне 9 харҫӑна кӗртеҫҫӗ. Хӑш чух ӑна  8-мӗшӗн шутне илеҫҫӗ.

== Кун-ҫулӗ ==
[[Ӳкерчĕк:Seventh crusade.jpg|мини|[[Людовик IX]] хӗрес харҫине ертсе пырать. Миниатюра.]]
=== Пӗрремӗш хĕрес харçи (1096—1099) ===
=== Иккӗмӗш хĕрес харçи (1147—1149) ===
=== 1187 ҫулта Иерусалима ҫухатни. Виҫҫӗмӗш хĕрес харçи (1189—1192) ===
{{Main|Салах ад-Дин}}
=== Тӑваттӑмӗш хĕрес харçи (1202—1204) ===
=== Пиллӗкмӗш хĕрес харçи (1217—1221) ===
=== Улттӑмӗш хĕрес харçи (1228—1229) ===
=== Ҫиччӗмӗш хĕрес харçи (1248—1254) ===
Ҫиччӗмӗшпе саккӑрмӗш хĕрес харçисене [[Людовик IX]] Франци королӗ ертсе пынӑ.
=== Саккӑрмӗш хĕрес харçи (1270) ===
=== Тӑххӑрмӗш хĕрес харçи (1271—1272) ===

== Вуламалли ==
*Раймунд Ажильский. История франков, которые взяли Иерусалим (лат. Raimundi de Aguiliers. Historia Francorum qui ceperunt Iherusalem).
*Фульхерий Шартрский. Деяния франков, совершивших паломничество в Иерусалим. (лат. Fulcherii Carnotensis. Gesta francorum Hierusalem peregrinantium).
*Гийом Тирский. История деяний в заморских землях.
*Альберт Аахенский. Иерусалимская история.
*Одон Дейльский. О странствовании Людовика VII, короля франков, на восток.
*Роберт Реймский. Иерусалимская история.
*Жоффруа де Виллардуэн. Завоевание Константинополя.

== Каҫӑсем == 
* ''Лучицкая С. И.'' [http://ec-dejavu.ru/c/Crusade.html#dictionary Крестовые походы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20161002105635/http://ec-dejavu.ru/c/Crusade.html#dictionary |date=2016-10-02 }} // Словарь средневековой культуры
* [http://www.monsalvat.globalfolio.net/frmanifest/war.htm Крестовые походы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140414114148/http://www.monsalvat.globalfolio.net/frmanifest/war.htm |date=2014-04-14 }}
* [http://www.templiers.info/web/crusades.php Крестовые походы] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120730064553/http://www.templiers.info/web/crusades.php |date=2012-07-30 }} на сайте «История ордена Храма»
* {{cite web
 |url         = http://istoriya.info
 |title       = Восток-Запад: Великое противостояние
 |accessdate  = 2009-11-15
 |description = Крестовые походы глазами арабов и европейцев
 |archiveurl  = https://www.webcitation.org/618nBVRxJ?url=http://istoriya.info/
 |archivedate = 2011-08-23
 |deadlink    = no
}}
* [http://www.echo.msk.ru/programs/netak/609211-echo/ Первый крестовый поход и его истоки] — доктор исторических наук [[Лучицкая Светлана Игоревна|Светлана Лучицкая]] в гостях у передачи «Не так» радиостанции «[[Эхо Москвы]]»  
 
{{Вăтам ĕмĕрсем}}

[[Категори:Хĕрес харçисем]]</text>
      <sha1>ejutoqg8zkfnqi319bvfek63tnfolp9</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Спарта</title>
    <ns>0</ns>
    <id>88127</id>
    <revision>
      <id>856535</id>
      <parentid>768059</parentid>
      <timestamp>2025-06-08T23:54:28Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856535</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1046" sha1="hgcc1v7lzhzmvohrc9x53b0d92cz3e7" xml:space="preserve">{{Infobox settlement
|official_name = Спарта 
|settlement_type = хула
|image_skyline = ModernSparta.jpg 
|image_blank_emblem =
|website = 
}}

'''Спарта''' - Грецири хула.  
 
== Кун-ҫулӗ ==
{{Main|Спарта (патшалӑх)}}

== Паллӑ ҫынсем ==
* 
== Тӑванлӑ хуласем ==
*
== Вуламалли ==
*Autenrieth, Georg (1891), A Homeric Dictionary for Schools and Colleges, New York: Harper and Brothers
*Cartledge, Paul. Hellenistic and Roman Sparta. — Psychology Press, 2002. — С. 108.

== Каҫӑсем == 
* [http://www.laconia.org/Sparti_introduction.htm Laconia.org]{{Ĕçлемен каçă|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://www.sparti.gr/ Official website Sparta municipality] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201001125653/http://www.sparti.gr/ |date=2020-10-01 }}
 
 
[[Категори:Пурăнан вырăнсем, алфавитпа]]
[[Категори:Хула]]
[[Категори:Греци хулисем]]</text>
      <sha1>hgcc1v7lzhzmvohrc9x53b0d92cz3e7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Юганова Алла Сергеевна</title>
    <ns>0</ns>
    <id>95258</id>
    <revision>
      <id>856552</id>
      <parentid>773108</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T09:02:41Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856552</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6008" sha1="3mn8yt84myo40vlmdt7sk5ncmgai43q" xml:space="preserve">{{Пĕр хушаматлисем|Юганов}}
{{Кинематографист
 |ят                   = Алла Юганова
 |ӳкерчĕк              = Alla Yuganova by Alexey Nikishin.jpg
 |анлăшĕ               = 250px
 |ӳкерчĕке ăнлантарни  = 
 |çуралнă чухнехи ят   = Алла Сергеевна Юганова
 |çуралнă вăхăт        = [[1982]], [[кăрлач, 19]]
 |çуралнă вырăн        = {{ÇВ|Мускав|Мускавра}}, РСФСР, ССРП
 |гражданлăх           = {{USSR}} → {{RUS}}
 |професси             = XXI ĕмĕрти раççей театр актриси, юрăçĕ
 |хастар çулсем        = [[2000]] — {{х. в.}}
 |тĕлĕ                 = 
 |киностуди            = 
 |чыславсем            = 
}}
'''А́лла Серге́евна Юга́нова''' (19.1.1982, [[Мускав]], [[РСФСР]], [[ССРП]]) — [[РФ|раççей]] [[театр]]па [[Кинематограф|кино]] актриси, юрăç тата [[юрăсен авторĕ]].

== Биографи ==
Алла Юганова 1982 çулхи кăрлачăн 19-мĕшĕнче Мускавра çуралнă. Амăшĕ — Евгения Ивановна. Йăмăкĕ — Светлана.

Ачаранах актриса пулма ĕмĕтленнĕ.

1998 çулта, вуннăмĕш класра вĕреннĕ чухне, ирĕклĕн пĕлӳ илмешкĕн [[М. С. Щепкин ячĕллĕ аслă театр училищи|Щепкин училищине]] ([[Иванов Виталий Николаевич|В. Н. Ивановпа]] [[Бейлис Владимир Михайлович|В. М. Бейлисăн]] актёр курсĕ) кĕнĕ. Çур çул хушшинче [[Экстернат|экстерн]] майĕпе шкул программине вĕçленĕ те студентка пулса тăнă, çакăн хыççăн ăна [[Солнцева Римма Гавриловна|Римма Солнцева]] курсне куçарнă.

2000 çулта, виççĕмĕш курсра вĕреннĕ чухнех, [[Озгентюрк Али|Али Озгентюрк]] турккă режиссёрĕн «[[Балалайка (фильм, 2000)|Балалайка]]» илемлĕ фильмĕнче тĕп ролĕсенчен пĕрне сăнарлама чĕннĕ.

Иккĕмĕш курсра Аллăна [[Малый театр|Раççей патшалăхĕн академи Малый театрĕнче]] «[[Салтан патша пирки юмах]]» спектаклĕнче Пакша рольне  «[[Юр королеви]]» спектаклĕнче Герда рольне вылянă.

2002 çулта [[М. С. Щепкин ячĕллĕ Аслă театр училищи]]нче диплом илнĕ хыççăн [[Ленком|Мускаври патшалăх «Ленком» театрĕн]] труппине йышăннă, халĕ те çавăнтах тăрăшать&lt;ref&gt;[https://lenkom.ru/actors/profile/62 Труппа театра. Юганова Алла Сергеевна. Биография, роли в спектаклях.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180817060131/https://lenkom.ru/actors/profile/62 |date=2018-08-17 }} [[Ленком]]ăн официаллă сайчĕ // lenkom.ru&lt;/ref&gt;.

=== Пайăр пурнăç ===
* Хĕрĕ — Анна (21.5.2012 çур.; ашшĕ [[Павел Кузьмин]] актёр).

== Пултарулăх ==
==== Диплом спектаклĕсем ====
* «[[Бальзаминова авлантарни (пьеса)|Бальзаминова авлантарни]]», [[Александр Островский|А. Н. Островский]] — ''Анфиса Панфиловна Пежёнова''
* «[[Варварсем (пьеса)|Варварсем]]», М. Горький — ''Катя''
* «[[Страх № 1 (пьеса)|Страх № 1]]» Эдуардо Де Филиппо — ''Мария''
* «[[20 минут пирĕштипе]]», Вампилов — ''Фаина''
* «[[Маугли]]» — ''чи пĕчĕк кашкăр çури''

=== Фильмографи ===
==== Илемлĕ фильмсем ====

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* {{livejournal|devushkin-s0n|Музыкальная группа «Девушкин сон»}}
* {{myspace|devushkinson|музыкальной группы «Девушкин сон»}}
* [http://www.yuganova.ru/ Официальный сайт актрисы Аллы Югановой.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170519013724/http://www.yuganova.ru/ |date=2017-05-19 }} // yuganova.ru
* [http://ruskino.ru/art/452 Алла Юганова, актриса: биография, фильмы и роли, фотографии, награды, отзывы.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20180929155650/https://ruskino.ru/art/452 |date=2018-09-29 }} // ruskino.ru
* [http://www.nrgblog.ru/blogger/blog-5-23.htm Алла Сергеевна Юганова, актриса театра «Ленком». Биография.] Блог Аллы Югановой // nrgblog.ru
* [https://russia.tv/person/show/person_id/110235/ Алла Юганова. Биография и фильмография.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201103215914/https://russia.tv/person/show/person_id/110235/ |date=2020-11-03 }} Официальный сайт телеканала «[[Россия-1]]» // russia.tv

[[Категори:М. Щепкин ячĕллĕ театр училищинче вĕренсе тухнисем]]
[[Категори:«Ленком» актёрĕсем тата актрисисем]]
[[Категори:1982 çулта çуралнисем]]
[[Категори:Кăрлачăн 19-мĕшĕнче çуралнисем]]</text>
      <sha1>3mn8yt84myo40vlmdt7sk5ncmgai43q</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Татищево районӗ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>103461</id>
    <revision>
      <id>856555</id>
      <parentid>856445</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T11:31:03Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Max Tenche</username>
        <id>25572</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>/* Паллӑ вырӑнсем */</comment>
      <origin>856555</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="51974" sha1="556efzyiizg74mpgv2hhgfhdovl1wb6" xml:space="preserve">{{Администрациллĕ виçе
|Тĕс1 = {{Тĕс|Раççей}}
|Тĕс2 = 
|Чăвашла ячĕ = Татищево районӗ
|Тăван ячĕ = [[File:Полчаниновский приусадебный парк.jpg|300px]]
|Герб = ГербТатищевскогоРайона.jpg
|Ялав = Flag_of_Tatishchevsky_rayon_(Saratov_oblast).png
|Ялава ăнлантарни = Татищево районӗн ялавӗ
|Герба ăнлантарни = Татищево районӗн гербӗ
|Патшалăх = {{RUS}}
  |lat_dir = N |lat_deg =  |lat_min =  |lat_sec =
  |lon_dir = E |lon_deg =  |lon_min =  |lon_sec =
|Гимн =
|Статус = [[муниципаллă район]]
|Кĕрет = [[Сарăту облаçĕ]]
|Тытăмĕ = {{nobr|7 муниципаллă йĕркеленӳ}}
|Тĕп хула = [[Татищево]] [[хеп|поселокӗ]]
|Вăхăт = [[1928]], [[утӑ, 23]] 
|Пуçлăх = Мордвинцев Александр Владимирович&lt;ref name=puclox&gt;[http://tatishevo.saratov.gov.ru/index.php?option=com_content&amp;view=category&amp;layout=blog&amp;id=36&amp;Itemid=64 Глава Татищевского муниципального района]&lt;/ref&gt;
  |Пуçлăх тĕсĕ = Муниципаллă районăн пуçлăхĕ
|Пуçлăх2 = 
  |Пуçлăх тĕсĕ2 = 
|ШВП =
  |ШВП çулĕ              = 
  |ШВП вырăнĕ            = 
  |ШВП пурăнан кашни çынна          = 
  |ШВП пурăнан кашни çынна вырăнĕ = 
|Чĕлхе = [[вырăсла]]
|Чĕлхесем =
|Пурăнан халăх = {{ Пурăнан халăх | Татищевский район | тс }}
  |Çырав çулĕ = {{ Пурăнан халăх | Татищевский район | г }}
  |Пурăнан халăх проценчĕ = {{ #expr: ( {{ Пурăнан халăх | Татищевский район | ч }} * 100 / {{ Пурăнан халăх | Саратовская область | ч }} round 2 ) }}
  |Пурăнан халăх вырăнĕ   = 
  |Йышлăх                 = {{ formatnum: {{ #expr: ( {{ Пурăнан халăх | Татищевский район | ч }} / 2077.10 round 2 ) }} }}
  |Йышлăх вырăнĕ          = 
  |Наци йышĕ              = 
  |Конфесси йышĕ          = 
|Лаптăк                   = 2077,10&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;&gt;{{Cite web |url=https://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst63/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Саратовская область. Общая площадь земель муниципального образования |access-date=2019-11-28 |archive-date=2020-08-03 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200803092744/https://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst63/DBInet.cgi?pl=8006001 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;
  |Лаптăк проценчĕ        = 
  |Лаптăк вырăнĕ          = 
|Максималлă çӳллĕш        =
|Вăтам çӳллĕшĕ            =
|Минималлă çӳллĕш         =
|Карттă = Tatishchevsky district locator map.svg
|Администрациллĕ виçен картти =
|АВ карттин пысăкăшĕ = 500px
|ВăхăтТăрăхĕ = [[Самар вăхăчĕ|Самар вӑхӑчӗ]]
|Аббревиатура =
|ISO =
|FIPS =
|Телефон кочĕ = +74549
|Почтă индексĕсем = 
|Тетел-домен = 
|Автомобиль номерĕсен кочĕсем = 64, 164
|Сайт = http://tatishevo.saratov.gov.ru
|Commons-ри категори =
|Асăрхавсем =
}}

'''Татищево районӗ''' ({{lang-ru|Тати́щевский район}}) — [[Сарӑту облаҫӗ|Сарӑту облаҫӗн]] ([[РФ]]) [[Сарӑту облаҫӗн администрациллӗ-территориллӗ пайланӑвӗ|администрациллӗ-территориллӗ виҫи]] ([[Раҫҫейӗн субъекчӗсен районӗсем|район]]) тата [[Муниципаллӑ йӗркеленӳ|муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] ([[Муниципаллӑ район (Раҫҫей)|муниципаллӑ район]]).

[[Администрациллӗ центр]] — [[Татищево]] ӗҫ поселокӗ ([[Хула евӗр поселок|хула евӗр поселок]]).

== Географи ==
Район [[Атӑл сӑртлӑхӗ|Атӑл сӑртлӑхӗн]] сылтӑм хӗрринче, [[Сарӑту|Сарӑтуран]] ҫурҫӗр-анӑҫалла вырнаҫнӑ. Рельеф [[Уй|уйлӑ]], [[Вӑрман|вӑрманлӑ]]. [[Чукун ҫул]] айккипе [[Дача поселокӗ|дача]] массивӗ итрет. Ҫулталӑкри вӑтам [[Атмосфера нӳрӗкӗ|нӳрӗклӗхӗн]] шучӗ 375-360 [[Миллиметр|мм]]/[[ҫулталӑк|ҫул]].

Район центрӗ [[Татищево]] ([[1965|1965 ҫулччен]] [[Ял|ял]] пек) [[Медведица (Тан юппи)|Медведицӑн]] сулахай юппин [[Идолга (юханшыв)|Идолга юханшывӗн]] хӗрринче лартнӑ. Районӑн кӑнтӑр енче унӑн йышне кӗмен [[Светлый (ХАТЙ)|Светлый]] [[поселок]]ӗ вырнаҫнӑ, вӑл [[Хупнӑ администрациллӗ-территориллӗ йӗркеленӳ|хупнӑ администрациллӗ-территориллӗ йӗркеленӳ]] шутланать.

Пӗтӗм усӑ курнин [[Автомагистраль|автоҫулӗсен]] вӑрӑмӑшӗ — 242 ҫухрӑм.

=== Чикӗсем ===
{| class=&quot;wikitable&quot;

!
Ен
!
Район е облаҫ
|-
|Ҫурҫӗр
| [[Петровск районӗ]]
|-
|Ҫурҫӗр-Тухӑҫ
| [[Ҫӗнӗ Пурас районӗ]]
|-
|Кӑнтӑр-Тухӑҫ
| [[Гагарин районӗ (Сарӑту облаҫӗ)|Гагарин районӗ]]
|-
|Кӑнтӑр-Анӑҫ
| [[Лысые Горы районӗ]]
|-
|Анӑҫ
| [[Аткарск районӗ]]
|}

== Истори ==
[[1928|1928 ҫулхи]] [[Утӑ, 23|утӑн 23-мӗшӗнче]] [[Анатри Атӑл крайӗ|Анатри Атӑл крайӗнчи]] [[Сарӑту округӗ|Сарӑту округӗн]] йышӗнчи Сарӑту тата Аткарск уесӗсенчен 4 пая уйӑрса ''Татищево районӗ'' туса хунӑ. Унӑн йышне [[Курдюм (сала, Сарӑту облаҫӗ)|Курдюм]] вуласӗнчен 15, [[Вязовка (Татищево районӗ)|Вязовка]] вуласӗнчен 8, [[Кологривовка (сала, Сарӑту облаҫӗ)|Кологривовка]] вуласӗнчен 5, [[Лысые Горы (Сарӑту облаҫӗ)|Лысые Горы]] вуласӗнчен 2 ял канашӗ кӗнӗ. Туса хуни хыҫҫӑн ҫӗнӗ районта 106,95 пин ҫӗр [[гектар]]ӗ, 38 пин пурӑнан халӑх, 125 пурӑнан вырӑн, 42 шкул, 27 ял канашӗ, 22 колхоз, 4 арман, 5 хӗрлӗ вулавӑш, 5 вуламалли ҫурт, 10 халӑх ҫурчӗ (сов. нардом), 6 медицина ҫурчӗ, 3 амбулатори, 3 сывлӑх ҫурчӗ. 8-тан 50-ччен ҫуллӑ вулама-ҫырма пӗлмен ҫынсен йышӗ 10 пин ытла. Ака лаптӑк — 42,235 пин гектар. Районта ӗне выльӑх йышӗ — 11 пин, сурӑх — 50 пин, сысна — 2,8 пин, утар — 101. Телефон ҫыхӑнӑвӗ 5 ял канашӗнче кӑна пулнӑ — [[Кувыка|Кувыкӑра]], [[Идолга (ял)|Идолгӑра]], [[Широкое (Сарӑту облаҫӗ)|Широкойӗре]], [[Курдюм (сала, Сарӑту облаҫӗ)|Курдюмра]], [[Татищево|Татищевӑра]]. Мещановкӑра (Татищевӑра) влаҫ ҫурчӗшӗн вырӑн ҫука пула райӗҫтӑвком [[Октябрьский Городок]]ра икӗ ҫул вырнаҫрӗ. 

[[1934|1934 ҫултан]] [[Сарӑту крайӗ|Сарӑту крайӗн]], [[1936|1936 ҫултан]] [[Сарӑту облаҫӗ]]н йышне кӗрет.

[[1959|1959 ҫулхи]] [[Ҫӗртме, 10|ҫӗртмен 10-мӗшӗнче]] пӑрахӑҫланӑ [[Вязовка районӗ (Сарӑту облаҫӗ)|Вязовка районӗн]]&lt;ref&gt;Ведомости Верховного Совета СССР. № 24 (956), 1959 г.&lt;/ref&gt; территорийӗн пайӗ, [[1960|1960 ҫулхи]] [[Ҫу, 19|ҫӑвӑн 19-мӗшӗнче]] пӑрахӑҫланӑ [[Анлӑ Карамыш районӗ|Анлӑ Карамыш районӗн]]&lt;ref&gt;Ведомости Верховного Совета СССР. № 20 (1004), 1960 г.&lt;/ref&gt; территорийӗсен пайӗсем район йышне кӗнӗ.

[[1963|1963 ҫулта]] район пӑрахӑҫланӑ, [[1965|1965 ҫулта]] тепре туса хунӑ&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://wwhp.ru/sarat.htm |title = Саратовская область на сайте «Всемирный исторический проект»  |archiveurl = https://web.archive.org/web/20101203192830/http://wwhp.ru/sarat.htm |archivedate = 2010-12-03 }}&lt;/ref&gt;.

== Халӑх ==
{{пурăнан халăх|Татищевский район}}
[[2023|2023 ҫулхи]] [[Кӑрлач, 1|кӑрлачӑн 1]] пӗлӗмпе районта 30,1 пин ҫын пурӑнчӗ, вӗсенчен 7,6 пин ҫын (25,6 %) — [[Татищево|Татищево]] [[хула евӗр поселок|ӗҫ поселокӗнче]], 22,5 пин ҫын — ял пурӑнан вырăнӗсенче&lt;ref name = terpop&gt;[http://tatishevo.saratov.gov.ru/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=79&amp;Itemid=60 Халӑхпа территори ҫинчен районӑн официаллӑ сайтӗнче]&lt;/ref&gt;. 

=== Халӑх йышӗ ===
[[2023|2023 ҫулхи]] [[Кӑрлач, 1|кӑрлачӑн 1]] пӗлӗмпе районта 43 халӑх пурӑнать&lt;ref name = terpop/&gt;:

{| class='standard' style='text-align: center;'
| colspan=4 | '''Татищево районӗн халӑхӗсем'''

|--- class='bright'
| colspan=1 | № || colspan=1 | Халӑх || colspan=1 | % 
|---
| 1 || [[Вырӑссем]] || 83,2
|---
| 2 || [[Украинсем]] || 3
|---
| 3 || [[Мордвасем]] ([[Ирҫесем|Ирҫесемпе]] [[Мӑкшӑсем|мӑкшӑсем]]) || 2,1
|---
| 4 || [[Эрменсем]] || 2
|---
| 5 || [[Чӑвашсем]],&lt;br&gt; [[Тутарсем]],&lt;br&gt; [[Чеченсем]] || 1,3
|--- class='shadow'
|  || Ыттисем || 8,4
|}

Районти ялсенче тӗрлӗрен халӑхсен ушкӑнӗсем пур, вӗсенчен эрменсем ([[Агаревка (Татищево районӗ)|Агаревка]]), мордвасем ([[Беседка (Сарӑту облаҫӗ)|Беседка]]).

=== Ҫул-Ӳсӗм йышӗ ===
[[2023|2023 ҫулхи]] [[Кӑрлач, 1|кӑрлачӑн 1]] пӗлӗмпе район [[Ҫул-ӳсӗм|ҫул-ӳсӗм]] йышӗ&lt;ref name = terpop/&gt;:
* 14 — 18 ҫулсенче 1433 ҫын
* 19 — 34 ҫулсенче 5662 ҫын
* 35 — 60 ҫулсенче 10 652 ҫын
* 60 тата ватӑрах 7443 ҫын
;Вӗсенчен:
* 5488 ҫын — ӗҫлеме пултаракан ҫул-ӳсӗмӗн ҫамрӑкрах
* 16879 ҫын — ӗҫлеме пултаракан ҫул-ӳсӗмре
* 7689 ҫын — ӗҫлеме пултаракан ҫул-ӳсӗмӗн ватӑрах

== Муниципаллӑ тытӑмлӑх ==
Татищево [[Муниципаллӑ район|муниципаллӑ районне]] 7 [[муниципаллӑ йӗркеленӳ]] кӗрет: 1 [[Хула тӑрӑхӗ|хула тӑрӑхӗ]] тата 6 [[ял тӑрӑхӗ]]&lt;ref name=&quot;МО&quot;&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933006800 |title=Закон Саратовской области от 27 декабря 2004 года № 108-ЗСО «О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района» |access-date=2018-09-28 |archive-date=2015-09-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150926131510/http://docs.cntd.ru/document/933006800 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://tatishevo.sarmo.ru/index.php?option=com_content&amp;view=article&amp;id=106&amp;Itemid=174 |title = Устав Татищевского муниципального района |url-status = dead }}&lt;/ref&gt;.

{{Автонумераци
  | Оформление = standard sortable
  | Столбцов = 6
  | Заголовок2 =  Муниципаллӑ йӗркеленӳ | Заголовок3 = Администрациллӗ центр | Заголовок4 = Пурӑнан&lt;br /&gt;вырӑнсен&lt;br /&gt;йышӗ | Заголовок5 = Пурӑнан халӑх | Заголовок6 = Лаптӑк,&lt;br /&gt;ҫм&lt;sup&gt;2&lt;/sup&gt;
  | Выравнивание4 = right | Выравнивание5 = right | Выравнивание6 = right
  | Сортировка4 = число | Сортировка5 = число | Сортировка6 = число
|A-%| '''Хула тӑрӑхӗ:''' | | | | 
|А|[[Татищево|Татищево муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Татищево]] ӗҫ поселокӗ | 1 | {{ Пурăнан халăх | Татищевское муниципальное образование | тс }} | 59,16&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б-%| '''Ял тӑрӑхӗсем:''' | | | | 
|Б|[[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Вязовка (Татищево районӗ)|Вязовка]] сали | 17 | {{ Пурăнан халăх | Вязовское муниципальное образование (Татищевский район) | тс }} | 541,65&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б|[[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Идолга (ял)|Идолга]] сали | 8 | {{ Пурăнан халăх | Идолгское муниципальное образование | тс }} | 404,62&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б|[[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Октябрьский Городок]] сали | 8 | {{ Пурăнан халăх | Октябрьское муниципальное образование (Татищевский район) | тс }} | 379,31&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б|[[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Садовый (Татищево районӗ)|Садовый]] поселокӗ | 8 | {{ Пурăнан халăх | Садовское муниципальное образование (Татищевский район) | тс }} | 74,08&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б|[[Сторожёвка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Сторожёвка (Сарӑту облаҫӗ)|Сторожёвка]] сали | 10 | {{ Пурăнан халăх | Сторожевское муниципальное образование | тс }} | 223,59&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
|Б|[[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] | [[Ҫырла Уҫланки (Сарӑту облаҫӗ)|Ҫырла Уҫланки]] сали | 5 | {{ Пурăнан халăх | Ягодно-Полянское муниципальное образование | тс }} | 394,69&lt;ref name=&quot;63_8006001&quot;/&gt;
}}

=== Муниципаллӑ пайланӑвӑн кунҫулӗ ===
[[2005|2005 ҫулта]] [[вырӑнти хӑйтытӑмлӑх]] тунишӗн муниципаллӑ районта 1 хула тата 10 ял тӑрӑхӗ йӗркеленӗ. [[2013|2013 ҫулта]] вӗсенчен малалла муниципаллӑ йӗркеленӳсем (МЙ) пӑрахӑҫланӑ: [[Мӑн Ивановка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Мӑн Ивановка МЙ]] ([[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки МЙ-н]] йышне кӗнӗ)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933021841 |title=Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 79-ЗСО «О преобразовании Большеивановского и Ягодно-Полянского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области &quot;О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района&quot;» |access-date=2015-09-23 |archive-date=2015-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150925112753/http://docs.cntd.ru/document/933021841 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, [[Карамышка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Карамышка МЙ]] ([[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский МЙ-н]] йышне кӗнӗ)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933021849 |title=Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 87-ЗСО «О преобразовании Карамышского и Октябрьского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”» |access-date=2015-09-23 |archive-date=2015-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150925111523/http://docs.cntd.ru/document/933021849 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, [[Мизино-Лапшиновка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Мизино-Лапшиновка МЙ]] ([[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка МЙ-н]] йышне кӗнӗ)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933021842 |title=Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 80-ЗСО «О преобразовании Вязовского и Мизино-Лапшиновского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”» |access-date=2015-09-23 |archive-date=2015-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150925102951/http://docs.cntd.ru/document/933021842 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;, [[Широкое муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Широкое МЙ]] ([[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга МЙ-н]] йышне кӗнӗ)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933021837 |title=Закон Саратовской области от 16 мая 2013 г. N 75-ЗСО «О преобразовании Идолгского и Широкинского муниципальных образований Татищевского муниципального района Саратовской области и внесении изменений в Закон Саратовской области „О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района”» |access-date=2015-09-23 |archive-date=2015-09-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150925114252/http://docs.cntd.ru/document/933021837 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;. [[2025|2025 ҫулхи]] [[Кӑрлач, 1|кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче]] [[Сторожёвка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]] пӑрахӑҫланать тата унӑн территори [[Сарӑту|Сарӑту хулин]] [[Сарӑту (хула округӗ)|хула округӗн]] йышне кӗрет&lt;ref name=&quot;Сторожевское&quot;&gt;{{Cite web |url=http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/6400202204010001 |title=Закон Саратовской области от 28.03.2022 № 43-ЗСО &quot;О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования &quot;Город Саратов&quot; и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области&quot; |access-date=2022-04-11 |archive-date=2022-04-01 |archive-url=https://web.archive.org/web/20220401201021/http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/6400202204010001 |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;Сторожевское24&quot;&gt;{{Cite web |url= http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/6400202212210001 |title= Закон Саратовской области от 15.12.2022 № 155-ЗСО «О внесении изменений в закон Саратовской области &quot;О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования &quot;Город Саратов&quot; и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области&quot;» |access-date= 2022-12-21 |url-status= live |archive-date= 2022-12-21 |archive-url= https://web.archive.org/web/20221221115029/http://publication.pravo.gov.ru/Document/View/6400202212210001 }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot;&gt;{{Cite web |url=https://srd.ru/documents/zaks/88-ZSO-26072023.pdf |title=Закон Саратовской области № 88-ЗСО от 26.07.2023 г. «О внесении изменений в Закон Саратовской области «О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования «Город Саратов» и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области» |access-date=2024-01-08 |archive-date=2024-01-08 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240108094402/https://srd.ru/documents/zaks/88-ZSO-26072023.pdf |url-status=live }}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot;&gt;{{Cite web|url=http://publication.pravo.gov.ru/document/6400202307310019|title=Закон Саратовской области от 26.07.2023 № 88-ЗСО «О внесении изменений в Закон Саратовской области &quot;О преобразовании Сторожевского муниципального образования Татищевского муниципального района Саратовской области, муниципального образования &quot;Город Саратов&quot; и внесении изменений в некоторые законодательные акты Саратовской области»|website=publication.pravo.gov.ru|access-date=2024-05-28|archive-date=2024-05-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20240528084913/http://publication.pravo.gov.ru/document/6400202307310019|url-status=live}}&lt;/ref&gt;.

== Пурӑнан вырӑнсем ==
Татищево районӗнче 57 пурӑнан вырӑн пур, вӗсенчен 1 хула (ӗҫ поселокӗ) тата 56 ял пурӑнан вырӑнӗ.

{{Автонумераци
  | Оформление = standard sortable collapsible collapsed
  | Название = Районта пурӑнан вырӑнсен ят-йышӗ
  | Столбцов = 5
  | Заголовок2 = Пурӑнан вырӑн | Заголовок3 = Тӗс | Заголовок4 = Пурӑнан халӑх | Заголовок5 = Муниципаллӑ&lt;br&gt; йӗркеленӳ
  | Выравнивание4 = right
  | Сортировка4 = число
| | [[Агарёвка (Татищево районӗ)|Агарёвка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Агаревка (Татищевский район) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Беседка (Сарӑту облаҫӗ)|Беседка]] | хутӑр | {{ Пурăнан халăх | Беседка (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Бурловино]] | хутӑр | {{ Пурăнан халăх | Бурловино | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Вязовка (Татищево районӗ)|Вязовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Вязовка (Татищевский район) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Гартовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Гартовка | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Глядковка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Глядковка | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Губарёвка (Сарӑту облаҫӗ)|Губарёвка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Губаревка (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Докторовка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Докторовка | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Елшанка (Татищево районӗ)|Елшанка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Елшанка (Татищевский район) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Зеленкино (Сарӑту облаҫӗ)|Зеленкино]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Зеленкино (Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Идолга (ял)|Идолга]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Идолга (село) | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Ильиновка (Сарӑту облаҫӗ)|Ильиновка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Ильиновка (Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Каменский (Татищево районӗ)|Каменский]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Каменский (Татищевский район) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Карамышка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Карамышка | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Карякино (Сарӑту облаҫӗ)|Карякино]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Карякино (Саратовская область) | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Козий Лоб]] | хутӑр | {{ Пурăнан халăх | Козий Лоб | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Кологривовка (ял, Сарӑту облаҫӗ)|Кологривовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Кологривовка (село, Саратовская область) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Кологривовка (станци, Сарӑту облаҫӗ)|Кологривовка]] | станци | {{ Пурăнан халăх | Кологривовка (станция, Саратовская область) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Кологривовка вӑрманлӑхӗ]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Кологривовское лесничество | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Коминтерн (Татищево районӗ)|Коминтерн]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Коминтерн (Татищевский район) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Константиновка (Татищево районӗ)|Константиновка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Константиновка (Татищевский район) | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Корсаковка (Сарӑту облаҫӗ)|Корсаковка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Корсаковка (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Кривопавловка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Кривопавловка | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Кувыка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Кувыка | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Куликовка (Татищево районӗ)|Куликовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Куликовка (Татищевский район) | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Курдюм (ял, Сарӑту облаҫӗ)|Курдюм]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Курдюм (село, Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Курдюм (станци, Сарӑту облаҫӗ)|Курдюм]] | станци | {{ Пурăнан халăх | Курдюм (станция, Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Македоновка (Сарӑту облаҫӗ)|Македоновка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Македоновка (Саратовская область) | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Мӑн Ивановка (Сарӑту облаҫӗ)|Мӑн Ивановка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Большая Ивановка (Саратовская область) | тс }} | [[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
| | [[Мӑн Каменка (Татищево районӗ)|Мӑн Каменка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Большая Каменка (Татищевский район) | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Мӑн Фёдоровка (Сарӑту облаҫӗ)|Мӑн Фёдоровка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Большая Федоровка (Саратовская область) | тс }} | [[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
| | [[Мизино-Лапшиновка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Мизино-Лапшиновка | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Нееловка (Сарӑту облаҫӗ)|Нееловка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Нееловка (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Никольский (Сарӑту облаҫӗ)|Никольский]] | чукунҫул уйӑрӑшӗ | {{ Пурăнан халăх | Никольский (Саратовская область) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Новополье (Сарӑту облаҫӗ)|Новополье]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Новополье (Саратовская область) | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Новоскатовка (Сарӑту облаҫӗ)|Новоскатовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Новоскатовка (Саратовская область) | тс }} | [[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
| | [[Октябрьский Городок]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Октябрьский городок | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Первомайская (Сарӑту облаҫӗ)|Первомайская]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Первомайская (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Петров (Сарӑту облаҫӗ)|Петров]] | хутӑр |  | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Полчаниновка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Полчаниновка | тс }} | [[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
| | [[Поляков (Сарӑту облаҫӗ)|Поляков]] | хутӑр | {{ Пурăнан халăх | Поляков (Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Полянское (Сарӑту облаҫӗ)|Полянское]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Полянское (Саратовская область) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Садовый (Татищево районӗ)|Садовый]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Садовый (Татищевский район) | тс }} | [[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]
| | [[Слепцовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Слепцовка | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Сокур (Сарӑту облаҫӗ)|Сокур]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Сокур (Саратовская область) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Сторожёвка (Сарӑту облаҫӗ)|Сторожёвка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Сторожевка (Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Ҫӗнӗ Тёпловка (Сарӑту облаҫӗ)|Ҫӗнӗ Тёпловка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Новая Тепловка (Саратовская область) | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Ҫырла Уҫланки (Сарӑту облаҫӗ)|Ҫырла Уҫланки]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Ягодная Поляна (Саратовская область) | тс }} | [[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
|%| [[Татищево]] | ӗҫ поселокӗ | {{ Пурăнан халăх | Татищево | тс }} | [[Татищево муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Татищево]]
| | [[Тимирязевский (Сарӑту облаҫӗ)|Тимирязевский]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Тимирязевский (Саратовская область) | тс }} | [[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]
| | [[Труд (Сарӑту облаҫӗ)|Труд]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Труд (Саратовская область) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Федуловка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Федуловка | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Хлебновка (Татищево районӗ)|Хлебновка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Хлебновка (Татищевский район) | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Ченыкаевка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Ченыкаевка | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
| | [[Шевырёвка (Татищево районӗ)|Шевырёвка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Шевыревка (Татищевский район) | тс }} | [[Сторожовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожовка]]
| | [[Широкое (Сарӑту облаҫӗ)|Широкое]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Широкое (Саратовская область) | тс }} | [[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]
| | [[Шлыковка (Сарӑту облаҫӗ)|Шлыковка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Шлыковка  | тс }} | [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]
}}

[[2025|2025 ҫулхи]] [[Кӑрлач, 1|кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче]] пӑрахӑҫлакан [[Сторожёвка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ]]н пур пурӑнан вырӑнӗсем [[Сарӑту|Сарӑту хулин]] [[Сарӑту (хула округӗ)|хула округӗн]] йышне кӗреҫҫӗ&lt;ref name=&quot;Сторожевское&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;Сторожевское24&quot;/&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка1&quot; /&gt;&lt;ref name=&quot;автоссылка2&quot; /&gt;.

== Вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсем ==
Муниципаллӑ пуху — [[Вырӑнти хӑйтытӑмлӑх|вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн]] кӑтартакан органӗ. Муниципаллӑ районӑн пуҫлӑхӗ — Новикова Алефтина Сергеевна.

Татищево муниципаллӑ районӗн администрацийӗ — вырӑнти хӑйтытӑмлӑхӑн ӗҫ тӑвакан органӗ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ — Александр Владимирович Мордвинцев&lt;ref name=puclox/&gt;.

== Экономика ==
Хулаҫум тӗсӗн ял хуҫалӑхӗ. Тӗп кӑларакан таварпа тивӗҫтерӳ: [[сӗт]], чӑх ашӗ, [[апат-ҫимӗҫ]]. Промышленоҫӑн тӗп пайӗ - тунишӗн материалсен (тимӗр бетонӗ, йывӑҫран тунишӗн материалсем, тавар бетонӗ, стена материалӗ) тата апат-ҫимӗҫ продукцийӗн кӑларни (ҫӑкӑр, аш, сӗт, кӑлпасси, кондитер япали).

== Массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ==
Район [[Массӑллӑ информаци хатӗрӗ|МИХ-ӗ]] — &quot;Ял пурнӑҫӗ&quot; ({{lang-ru|Сельская жизнь}}) хаҫат, вӑл Татищево районӗн официаллӑ пичет органӗ. Хаҫатӑн хӑйӗн сайчӗ пур — [http://moyaokruga.ru/selskayazhizn/ «Сельская жизнь»], унта юлашки район хыпарӗсем кӑлараҫҫӗ.

== Паллӑ вырӑнсем ==
[[File:Большеивановский приусадебный парк, поле.JPG|thumb|200px|right|[[Мӑн Ивановка (Сарӑту облаҫӗ)|Мӑн Ивановка]] улпут ҫурчӗ ҫумӗнчи парк]]
[[File:Губаревская усадьба дворян Шахматовых, табличка.JPG|thumb|200px|right|[[Губарёвка (Сарӑту облаҫӗ)|Губарёвкӑри]] Шахматовсен улпут ҫурчӗн астӑвӑм хӑми]]

[[Истори|Историн]], [[Культура|культурӑн]], [[Ҫутҫанталӑк|ҫутҫанталӑкӑн]] паллӑ вырӑнӗсем: [[Мӑн Ивановка (Сарӑту облаҫӗ)|Мӑн Ивановка]] улпут ҫурчӗ ҫумӗнчи парк&lt;ref&gt;[https://www.tursar.ru/page-joy.php?j=139 Большеивановский приусадебный парк. Tursar]&lt;/ref&gt;, [[Вязовка (Татищево районӗ)|Вязовка]] ӗмӗр юманлӑхӗ&lt;ref&gt;[https://www.tursar.ru/page-joy.php?j=1101 Вязовская вековая дубрава. Tursar]&lt;/ref&gt;, Вязовка хура ҫирӗклӗхӗ&lt;ref&gt;[https://moyaokruga.ru/selskayazhizn/Articles.aspx?articleId=126852 Вязовские заповедники. Газета &quot;Сельская жизнь&quot;]&lt;/ref&gt;, [[1902|1902 ҫулта]] тунӑ [[Сокур (Сарӑту облаҫӗ)|Сокурти]] [[Турӑ Амӑшӗн Пукрав чиркӗвӗ (Сокур)|Турӑ Амӑшӗн Пукрав чиркӗвӗ]]&lt;ref&gt;[https://eparhia-saratov.ru/Articles/hram-pokrova-bozhiejj-materi-sokur-tatishhevskogo-rajjona Храм Покрова Божией Матери с. Сокур Татищевского р-на. Саратовская епархия]&lt;/ref&gt;, [[Губарёвка (Сарӑту облаҫӗ)|Губарёвкӑри]] Шахматовсен улпут ҫурчӗ&lt;ref&gt;[https://www.tursar.ru/page-joy.php?j=128 Приусадебный парк усадьбы Шахматовых. Tursar]&lt;/ref&gt; — Раҫҫей академикӗн, лингвисчӗн [[Шахматов Алексей Александрович|Алексей Шахматовӑн]] мемориалӗ, [[Полчаниновка|Полчаниновкӑри]] Сарӑтӑвӑн паллӑ ен пӗлӳҫин, кунҫулҫин, халӑх пӗлӳҫин [[Минх Александр Николаевич|А. Н. Минхӗн]] улпут ҫурчӗ&lt;ref&gt;[https://www.tursar.ru/page-joy.php?j=1396 Полчаниновский приусадебный парк. Tursar]&lt;/ref&gt;, [[Побочное]] вӑрман дачи (кивӗ ял вырӑнӗнче)&lt;ref&gt;[https://www.tursar.ru/page-joy.php?j=1033 Побочинская дача. Tursar]&lt;/ref&gt;.

[[Курдюм (сала, Сарӑту облаҫӗ)|Курдюм]] сали патӗнче [[Ылтӑн Урта|Ылтӑн Уртан]] авалхи хули пулнӑ, ӑна [[1915|1915 ҫулта]] А. А. Коротков тӗпченӗ. Унта Ылтӑн Уртан [[Керамика|керамикин]] пайӗсем, [[Укек|Укекре]] тунӑ [[Дирхем|дирхем]] ([[1266]] — [[1322|1322 ҫулсенче]] кӑларнӑ), [[Руҫ|авалхи вырӑс]] савӑчӗн пайӗ уҫнӑ.

== Паллӑ ентешсем ==
* [[Васильев Владимир Андреевич]] (1925—1945) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, лейтенант, [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1945).
* [[Григорьев Дмитрий Яковлевич]] (1897—1970) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, генерал-майор (1942).
* [[Евтеев Иван Алексеевич]] (1918—1944) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, хӗрлӗ флотҫӑ, [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1945).
* [[Князевская Ольга Александровна]] (1920—2011) — [[РФ|Раҫҫей]] [[филологи|филологӗ]], археографӗ тата кӗнеке кунҫулӗн ӑстаҫи.
* [[Коннов Василий Дмитриевич]] (1913—1945) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, капитан, [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1944).
* [[Мясников Евгений Александрович]] (1920—1991) — [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1945), [[полковник]] (1957), 1 класслӑ ҫар вӗҫевҫӗ (1959).
* [[Лапшёв Анатолий Алексеевич]] (1924—1945) — лейтенант, [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1945).
* [[Передреев Анатолий Константинович]] (1932—1987) — [[вырӑссем|вырӑс]] [[сӑвӑҫ]]ӗ, куҫаруçă.
* [[Пономарёв Пётр Тихонович]] (1924—1943) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ. [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1944, вилни хыҫҫӑн). Хӗрлӗ гвардин ҫӑрҫи.
* [[Пресняков Иван Васильевич]] (1916—1988) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, лейтенант. [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]] (1944).
* [[Путилин Николай Георгиевич]] (ҫур. 1954) — [[ССРП|Совет]] тата [[Раҫҫей]] [[опера]] юрӑҫи, [[Тутар АССР]] халӑх артисчӗ (1986) тата [[РФ халӑх артисчӗ]] (2003).
* [[Семихатов Николай Александрович]] (1918—2002) — [[ССРП|Совет]] инженер-конструкторӗ тата ӑслӑхҫи. ССРП Ӑслӑхсен Академийӗн академикӗ.
* [[Ульянов Пётр Лаврентьевич]] (1928—2006) — [[ССРП|Совет]] тата [[РФ|Раҫҫей]] математикӑҫи, ССРП Ӑслӑлӑхсен Академийӗн корреспондент пайташӗ тата Раҫҫей Ӑслӑлӑхсен Академийӗн академикĕ, профессор.
* [[Хохлачёв Василий Фёдорович]] (1918—1983) — [[ССРП|Совет]] ҫар ӗҫченӗ, авиаци генерал-лейтенанчĕ, [[Совет Пӗрлешӗвӗн Паттӑрӗ]].
* [[Фомичёв Василий Осипович]] (1924—1992) — [[вырӑссем|вырӑс]] [[Ӳкерӳҫӗ|ӳкерӳҫи]], [[Реализм|реалисчӗ]], пейзажист.

== Ҫар объекчӗсем ==
Районӑн территорийӗнче [[РФ стратеги ракет вӑйӗсем|РФ стратеги ракет вӑйӗсен]] [[60-мӗш ракет дивизийӗ]], [[Татищево (аэродром)|Татищево аэродромӗ]] (ӑҫта 69 [[УР-100Н]] тата 40 [[Тополь-М]] пур) вырнаҫнӑ&lt;ref name=&quot;:0&quot;&gt;{{Cite web |title=60-я ракетная Таманская ордена Октябрьской Революции Краснознамённая дивизия имени 60-летия СССР (в/ч 89553) |url=https://rvsn.info/divisions/div_060.html |access-date=2023-07-20 |website=rvsn.info}}&lt;/ref&gt;&lt;ref name=&quot;:1&quot;&gt;{{Cite web |title=60-я Таманская ракетная дивизия (в/ч 89553) |url=https://armius.ru/rvsn/vch89553 |access-date=2023-07-20 |website=armius.ru}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web |title=60-я ракетная дивизия (г. Татищево) |url=https://rvsn.ruzhany.info/60rd/index.html |access-date=2023-07-20 |website=rvsn.ruzhany.info}}&lt;/ref&gt;.

== Асӑрхавсем ==
{{Асӑрхавсем|2}}

== Вуламалли ==
*Атлас автомобильных дорог Саратовской области. Саратов, 2000.
*Татищевский муниципальный район. История и современность. Саратов, 2008.

== Каҫӑсем ==
* [http://www.tatishevo.saratov.gov.ru Официальный сайт администрации Татищевского муниципального района]
* [https://web.archive.org/web/20100214185245/http://tatishevo.sarmo.ru/ Сайт муниципального района]
* [http://moyaokruga.ru/selskayazhizn/ Официальный сайт газеты «Сельская жизнь» Татищевского муниципального района]
* [http://tatiskray.ru/ Татищевский край (сайт, посвящённый истории района)]
* {{cite web |title = Информация о районе на сайте правительства Саратовской области |url = http://saratov.gov.ru/region/municipal_areas/tatischevo.php |archiveurl = https://web.archive.org/web/20110826173240/http://saratov.gov.ru/region/municipal_areas/tatischevo.php |archivedate = 2011-08-26 |deadlink = yes }}
* [http://www.tatishevo.ru Неофициальный сайт р.п. Татищево]

{{Татищево районĕн муниципаллă йĕркеленĕвĕсем}}
{{Татищево районĕ}}
{{Сарăту облаçĕ}}

[[Категори:Татищево районĕ|*]]
[[Категори:Администрациллĕ виçесем, алфавитпа]]</text>
      <sha1>556efzyiizg74mpgv2hhgfhdovl1wb6</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Татищево районӗн муниципаллӑ йӗркеленӗвӗсем</title>
    <ns>10</ns>
    <id>114632</id>
    <revision>
      <id>856557</id>
      <parentid>853973</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T11:55:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Max Tenche</username>
        <id>25572</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>856557</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1824" sha1="3j9psrikuxrg2683eiud4f4ghybxy4v" xml:space="preserve">{{çӳрев ярăмĕ
|ят = Татищево районӗн муниципаллӑ йӗркеленӗвӗсем
|çĕлĕк     = [[Татищево районӗ]]н [[муниципаллӑ йӗркеленӳ|муниципаллӑ йӗркеленӗвӗсем]]
|state        = 
|ӳкерчĕк  = [[Ӳкерчĕк:ГербТатищевскогоРайона.jpg|60px]]
|ӳкерчĕк2 = [[Ӳкерчĕк:Flag of Tatishchevsky rayon (Saratov oblast).png|border|80px]]
|ят-йыш =
:''Хула тӑрӑхӗ:'' [[Татищево]]
:''Ял тӑрӑхӗсем:'' [[Вязовка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Вязовка]]{{*}}[[Идолга муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Идолга]]{{*}}[[Октябрьский муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ (Татищево районӗ)|Октябрьский]]{{*}}[[Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Садовый]]{{*}}[[Ҫырла Уҫланки муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Ҫырла Уҫланки]]
:''Пӑрахӑҫланӑ ял тӑрӑхӗсем:'' [[Карамышка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Карамышка]]{{*}}[[Мӑн Ивановка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Мӑн Ивановка]]{{*}}[[Мизино-Лапшиновка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Мизино-Лапшиновка]]{{*}}[[Сторожёвка муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Сторожёвка]]{{*}}[[Широкое муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Широкое]]
}}&lt;noinclude&gt;
[[Категори:Шаблонсем:Сарăту облаçĕн администрациллĕ пайланăвĕ]]
[[Категори:Татищево районĕ]]
&lt;/noinclude&gt;</text>
      <sha1>3j9psrikuxrg2683eiud4f4ghybxy4v</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Телеутсем</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115182</id>
    <revision>
      <id>856536</id>
      <parentid>834845</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T01:32:29Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856536</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="7550" sha1="lqewkxt4vr0sofj314p52t6ggbldkv7" xml:space="preserve">{{Халăх
| ячĕ = Телеутсем
| тăван ячĕ = ''теленнет, тадар-кижи, байат-пачат''
| йышĕ = 2700 ях. çын
| вырнаçăвĕ = {{ялавлани|Раççей}}: &lt;br /&gt; 2217 çын ([[Пĕтĕм Раççейри халăха çырни (2020—2021)|2021]])&lt;ref&gt;{{Cite web |url=https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx |title=Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи населения 2021 года |deadlink=no |access-date=2023-01-05 |archive-date=2022-12-30 |archive-url=https://web.archive.org/web/20221230204643/https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Tom5_tab1_VPN-2020.xlsx }}&lt;/ref&gt;
** {{ялавлани|Кемĕр облаçĕ}} &lt;br /&gt; 2520 чел. ([[РФ халăха çырни (2010)|2010]])&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm |title=Официальный сайт Всероссийской переписи населения 2010 года. Информационные материалы об окончательных итогах Всероссийской переписи населения 2010 года |access-date=2012-04-30 |archive-date=2016-06-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20160605223320/http://www.gks.ru/free_doc/new_site/perepis2010/perepis_itogi1612.htm |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
** {{ялавлани|Алтай Республики}} &lt;br /&gt; 37 çын ([[РФ халăха çырни (2010)|2010]])
** {{ялавлани|Алтай Ен}} &lt;br /&gt; 19 çын ([[РФ халăха çырни (2010)|2010]])
| çухалнă =
| архкультура =
| чĕлхе = [[телеут чĕлхи|телеут]] ([[кăнтăр-алтай чĕлхи|кăнтăр-алтай]]), [[вырăс чĕлхи|вырăс]]
| расă =
| тĕн = [[православи]], [[шаманизм]]
| тăван = [[теленгитсем]], [[алтайсем|алтайсем (кăнтăр-алтайсем)]], [[хакассем]], [[шорсем]], [[каркăссем]], [[томск тутарĕсем]]
| кĕрет =
| ун шутĕнче =
| пулса тухни = [[Гаоцзюй|теле]], [[Енисей кăркăсĕсем]], [[тюркютсем]]
}}
[[File:Map of Russia - Teleoutes(2008-03).png|thumb|[[Кемĕр облаçĕ]] — телеутсен тĕп регионĕ.]]


'''Телеутсем''' (тăван ячĕ: ''теленнет'', ''тадар'', ''байат-пачат'') — [[Раççей]]ри [[тĕрĕксем|тĕрĕк]], [[Анăç Çĕпĕр]]ĕн кăнтăрĕнче куçса çӳренĕ [[Раççей Федерацин Çурçĕрти, Çĕпĕрти тата Инçет Тухăçри вырăнти вак халăхĕсем|вырăнти вак халăх]] халăхĕ. Телеутсем чĕлхипе тата культурипе [[алтайсем]]пе çывăх (1993 çулччен вĕсем официаллă çак халăхăн этнотерриториллĕ ушкăнĕ шутлданнă)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://valerytishkov.ru/engine/documents/document1913.doc |title=Источник |access-date=2013-10-07 |archive-date=2020-02-05 |archive-url=https://web.archive.org/web/20200205210558/http://www.valerytishkov.ru/engine/documents/document1913.doc |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;. Халĕ телеутсем [[Кемĕр облаçĕ]]н кăнтăр районĕсенче пурăнаççĕ.

== Истори ==

== Культура тата тĕн ==

== Литература ==
* {{кĕнеке|автор =|пайь = Телеуты|пуçелĕк = Сибирь. Атлас Азиатской России|оригинал = |каçă =|вырăн = М.|издательство = Топ-книга, Феория, Дизайн. Информация. Картография|çул = 2007|страниц = 664|isbn = 5-287-00413-3}}
* {{кĕнеке|автор = |пай = Телеуты|пуçелĕк = Народы России. Атлас культур и религий|оригинал = |каçă =|вырăн = М.|издательство = Дизайн. Информация. Картография|çул = 2010|страниц = 320|isbn = 978-5-287-00718-8}}
* Телеуты / Функ Д. А. // Телевизионная башня — Улан-Батор. — М. : Большая российская энциклопедия, 2016. — С. 11. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 32). — ISBN 978-5-85270-369-9.

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* [http://severcom.ru/nations/item29.html Сервер Совета Федерации: телеуты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20201020224344/https://severcom.ru/nations/item29.html |date=2020-10-20 }}
* [https://web.archive.org/web/20170326000901/http://www.raipon.org/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B/%D0%9D%D0%B0%D1%80%D0%BE%D0%B4%D1%8B%D0%A1%D0%B5%D0%B2%D0%B5%D1%80%D0%B0%D0%A1%D0%B8%D0%B1%D0%B8%D1%80%D0%B8%D0%B8%D0%94%D0%B0%D0%BB%D1%8C%D0%BD%D0%B5%D0%B3%D0%BE%D0%92%D0%BE%D1%81%D1%82%D0%BE%D0%BA%D0%B0%D0%A0%D0%A4/%D0%A2%D0%B5%D0%BB%D0%B5%D1%83%D1%82%D1%8B/tabid/401/Default.aspx Сайт Российской ассоциации коренных народов Севера: телеуты]
* [https://web.archive.org/web/20060514191855/http://culturemap.ru/region/152/article.html?topic=13&amp;subtopic=41&amp;id=1401 Телеуты Кемеровской области]
* [http://www.indigenous.ru/russian/people/r_teleut.htm Информация из Полярной энциклопедии школьника «Арктика — мой дом: Народы Севера Земли»: телеуты]
* [https://web.archive.org/web/20060514191855/http://culturemap.ru/region/152/article.html?topic=13&amp;subtopic=41&amp;id=1401 Телеуты Кемеровской области]
* [http://www.indigenous.ru/russian/people/r_teleut.htm Информация из Полярной энциклопедии школьника «Арктика — мой дом: Народы Севера Земли»: телеуты]
* [http://www.allnorth.ru/narod.php?ds=767 Сайт «Заполярье»: телеуты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20100218200846/http://allnorth.ru/narod.php?ds=767 |date=2010-02-18 }}
* [http://www.narodru.ru/peoples1268.html сайт «Народы России»: телеуты] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200612144640/http://www.narodru.ru/peoples1268.html |date=2020-06-12 }}
* [https://archive.today/20130417001556/www.izvestia.ru/special/article3121424/ Телеуты надеются на Бога и духов]
* [https://web.archive.org/web/20160401120836/http://new.hist.asu.ru/biblio/zalk/258-267.pdf Телеутское население Нижнего и Среднего Причумышья Алтайского края по устным и сторическим источникам 1996—2002 гг.: идентификация и интерпретация]
* [http://www.zpu-journal.ru/e-zpu/2008/2/Kolesnikova_SS/ Колесникова С. С. Особенности Я-Концепции подростков с аддиктивным поведением в Телеутском этносе]

{{Раççей кăкĕнчи вак халăхсем}}
{{Тĕрĕк халăхĕсем}}</text>
      <sha1>lqewkxt4vr0sofj314p52t6ggbldkv7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Физикăлла антропологи</title>
    <ns>0</ns>
    <id>115765</id>
    <revision>
      <id>856539</id>
      <parentid>816522</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T03:57:23Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856539</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3768" sha1="idlbu9rcq396rngy1ahelf65nvt6rrc" xml:space="preserve">{{Пĕлтерĕшсем|Антропологи (пĕлтерĕшсем)}}
[[File:Hofmeyr_Skull.jpg|thumb|[[Homo Sapiens]] пуç купташки]]
'''Физикăлла''' е '''биологилле антрополо́ги''' ({{lang-el|ἀνθρωπολογία}},  {{lang-el2|ἄνθρωπος}} — этем) —  [[çутçанталăк пĕлĕвĕ|çутçанталăк пĕлĕвĕн]] уйрăмĕ, [[ăс-тăнлă этем|этемĕн]] тата унăн [[Раса|расисен]] физикăлла йĕркелĕмĕн пулса кайнине тата [[этем эволюцийĕ|эволюцине]] тишкерекенскер&lt;ref&gt;Рогинский Я. Я., Левин М. Г. Антропология. — Москва, 1963.&lt;/ref&gt;.

Çавăн пекех [[культурăлла антропологи|культурăлла]] тата [[социалла антропологи|социалла]] антропологисем пур.

== Çавăн пекех ==
* [[Раса]]
* [[Антропологи]]
* [[Антропологи Раççейре]]

== Литература ==
* Гримм Г., Основы конституциональной биологии и антропометрии, М., 1967;
* Ископаемые гоминиды и происхождение человека. Труды ин-та Этнографии им. Н. И. Миклухо-Маклая. Нов. сер. Т. 82. М.: «Наука». 1966. 555 с.
* Дерягина М. А. Эволюционная антропология: Биологические и культурные аспекты. Учебное пособие. 2-е издание, исправленное. М.: Изд-во УРАО, 2003. 208 с.
* Джохансон Д., Иди М. Люси: Истоки рода человеческого. М., 1984.
* Рогинский Я. Я., Левин М. Г., Антропология, 2 изд., М., 1963;
* Human Biology, Oxford, 1964;
* Martin D., Lehrbuch der Antropolgie in systematischer Darstellung, 3 Aufl., Bd 1-2, Stuttg., 1956—60;
* Montagu А., An introduction to physical anthropology, 3 ed., Springfield, 1960.

=== Периодла кăларăмсем ===
* «Вопросы антропологии», Москва (с 1960);
* «L’Anthropologie», Paris (с 1890);
* «Journal of the Royal Anthropological Institute», London (c 1871);
* «Zeitschrift für Morphologie und Anthropologie», Stuttgart (c 1899);
* «Przegląd Antropologiczny» («Anthropological Review»), Poznań (c 1926, c 1997 на английском языке)&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.staff.amu.edu.pl/~anthro/ar/index.php |title=Официальный сайт журнала «Anthropological Review» |accessdate=2010-02-11 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130618123203/http://www.staff.amu.edu.pl/~anthro/ar/index.php |archivedate=2013-06-18 |deadlink=yes }}&lt;/ref&gt;;
* «L’Anthropologie», Praque (1923—41);
* «American Journal of Physical Anthropology», Philadelphia (c 1918);
* «Current Anthropology», Chicago (c.1960).

== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}

== Каçăсем ==
* [http://rusanthropology.ru/ Сайт «Российская антропология» (физическая антропология)]
* Сайт &quot;Sapiens. АНТРОПОЛОГИЯ. БИОАРХЕОЛОГИЯ.&quot; https://sapiensbio.ru/
* Мостова Л. А. [http://manefon.org/show.php?t=2&amp;txt=10 Американская антропологическая школа] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140514131618/http://manefon.org/show.php?t=2&amp;txt=10 |date=2014-05-14 }}

{{Зоологи уйрăмĕсем}}

[[Категори:Антропологи]]
[[Категори:Этем]]</text>
      <sha1>idlbu9rcq396rngy1ahelf65nvt6rrc</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шумбрат</title>
    <ns>0</ns>
    <id>121018</id>
    <revision>
      <id>856549</id>
      <parentid>855625</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T07:38:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856549</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3013" sha1="gq9ggx5qmxcdl2gyf6caebjsipxb8kt" xml:space="preserve">'''Шумбрат''', ирçе чĕлхинчен куçарсан «сывă-и» (саламлав) тенине пĕлтерет, çак сăмахах [[мăкшă чĕлхи]]пе те çавнашкалах темелле. 

Çав вăхăтрах çакнашкал сăмахпах ирçесем тата мăкшăсем ятарлă уява та калаççĕ-ха. Чăн та, те тахçан авалтан пыракан уяв, те çĕнĕрен юри шутласа тупнăскер.  
== Уяв пирки йĕркипе каласа пани ==


== Çавăн пекех ==
* [[Акатуй]]
* [[Сапантуй]]
* [[Акатуй-Сапантуй]]
* [[Килей]]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
== Каçăсем ==
* [https://ulgov.ru/news/index/permlink/id/59761/ Национальный мордовский праздник Шумбрат в Ульяновской области объединил гостей из семи регионов России]{{Ĕçлемен каçă|date=May 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} — губернатор и Правительство УЛЬЯНОВСКОЙ ОБЛАСТИ ОФИЦИАЛЬНЫЙ САЙТ. 24 май 2021-мĕш çул, 11:05
* [https://e-mordovia.ru/gosudarstvennaya-vlast-rm/ministerstva-i-vedomstva/ministerstvo-ktrm/novosti/v-moskve-nachalsya-mordovskiy-natsionalnyy-prazdnik-shumbrat/ В Москве начался мордовский национальный праздник «Шумбрат»]— ОФИЦИАЛЬНЫЙ ПОРТАЛ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ РЕСПУБЛИКИ МОРДОВИЯ 19 июнь 2024 
* [https://stolica-s.su/archives/417110 В Мордовии отметят праздник Белой березы]{{Ĕçлемен каçă|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} — Столица - С. 11:41, 10 июнь 2024
* [https://www.e-mordovia.ru/pravitelstvo-rm/novosti/v-mordovii-proydet-respublikanskiy-natsionalno-folklornyy-prazdnik-aksha-kelu/ В Мордовии пройдет Республиканский национально-фольклорный праздник «Акша Келу»] — ОФИЦИАЛЬНЫЙ ПОРТАЛ ОРГАНОВ ГОСУДАРСТВЕННОЙ ВЛАСТИ РЕСПУБЛИКИ МОРДОВИЯ 16 июнь 2024
* [https://www.алмазный-край.рф/administratsiya-mo/munitsipalnye-predpriyatiya/mku-mezhposelencheskoe-upravlenie-kultury/mordovskiy-prazdnik-berezki.php Мордовский праздник березки] — Официальный сайт муниципального образования &quot;МИРНИНСКИЙ РАЙОН&quot; Республика Саха (Якутия)

[[Категори:Уявсем]]
[[Категори:Ирçесем]]
[[Категори:Мăкшăсем]]
[[Категори:Чăвашсем]]
[[Категори:Ирçе уявĕсем]]
[[Категори:Мăкшă уявĕсем]]</text>
      <sha1>gq9ggx5qmxcdl2gyf6caebjsipxb8kt</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаргунов Сергей Александрович</title>
    <ns>0</ns>
    <id>122659</id>
    <revision>
      <id>856548</id>
      <parentid>841801</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T07:11:44Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>InternetArchiveBot</username>
        <id>28304</id>
      </contributor>
      <comment>Rescuing 0 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5</comment>
      <origin>856548</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13718" sha1="kwvzqacvsrvae2dpop0z15fud9moe3c" xml:space="preserve">'''Серге́й Алекса́ндрович Шаргуно́в''' (12.5.1980, [[Мускав]], РСФСР,  ССРП çур.) — раççей çыравçи, журналист, пĕрлĕх ĕçченĕ. Раççейри çыравçăсен тата кăларăмçăсен пĕрлешĕвĕсен ассоциацин председеателĕ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=ru|url=https://rg.ru/2020/12/22/sergej-shargunov-vozglavil-novuiu-associaciiu-pisatelej-i-izdatelej-rossii.html|title=Сергей Шаргунов возглавил новую Ассоциацию писателей и издателей России|date=2020-12-22|publisher=[[Российская газета]]|access-date=2020-12-23|archive-date=2020-12-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20201222145958/https://rg.ru/2020/12/22/sergej-shargunov-vozglavil-novuiu-associaciiu-pisatelej-i-izdatelej-rossii.html|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. Радио- и телеведущий программ «Открытая книга» на канале «[[Культура (телеканал)|Россия Культура]]»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=русский|url=https://tvkultura.ru/brand/show/brand_id/63635/|title=«Открытая книга» Сергея Шаргунова|publisher=[[Культура (телеканал)|Культура]]|access-date=2020-11-25|archive-date=2020-11-17|archive-url=https://web.archive.org/web/20201117205139/https://tvkultura.ru/brand/show/brand_id/63635/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt; и «Двенадцать» на канале «[[Россия 24]]»&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=русский|url=https://www.vesti.ru/video/2242692|title=«Двенадцать» Сергея Шаргунова|author=|website=vesti.ru|date=|publisher=[[Вести.ру]]|access-date=2020-11-25|archive-date=2020-11-24|archive-url=https://web.archive.org/web/20201124123949/https://www.vesti.ru/video/2242692|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;. [[Раççей Федерацин Федераци пухăвĕн Патшалăх думи|Раççей Федерацин Федераци пухăвĕн VII тата VIII чĕнĕвĕсен Патшалăх думин]] депутачĕ (РФКП тăратнă ят-йышĕнче)&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=русский|url=http://duma.gov.ru/duma/persons/99112885/|title=Сергей Шаргунов|subtitle=Депутат Государственной думы|author=|website=duma.gov.ru|date=|publisher=Сайт [[Государственная дума|Государственной думы]]|access-date=2020-11-25|archive-date=2020-10-30|archive-url=https://web.archive.org/web/20201030014111/http://duma.gov.ru/duma/persons/99112885/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{Cite web|url=http://duma.gov.ru/duma/deputies/7/|title=Состав Государственной думы седьмого созыва|access-date=2022-01-27|archive-date=2022-02-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20220212211519/http://duma.gov.ru/duma/deputies/7/|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;, Культура комичĕн председателĕн пĕрремĕш çумĕ&lt;ref&gt;{{Cite web|lang=русский|url=http://komitet2-3.km.duma.gov.ru/Sostav-Komiteta|title=Состав комитета по культуре Государственной думы|author=|website=duma.gov.ru|date=|publisher=Сайт Государственной думы|access-date=2021-10-19|archive-date=2017-12-20|archive-url=https://web.archive.org/web/20171220203910/http://komitet2-3.km.duma.gov.ru/Sostav-Komiteta|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

Вырăс сăмахлавĕн пĕрлĕхĕн тата Патриархăн культура канашĕн пайташĕ.

2019 çулхи çăвăн 4-мĕшĕнче «[[Юность (журнал)|Юность]]» журнала ертсе пыма тытăннă&lt;ref&gt;{{Cite web|url=https://tass.ru/obschestvo/6400555|title=Сергей Шаргунов стал главным редактором журнала &quot;Юность&quot;|website=[[ТАСС]]|date=2019-05-04|access-date=2019-05-04|archive-date=2019-05-04|archive-url=https://web.archive.org/web/20190504160404/https://tass.ru/obschestvo/6400555|deadlink=no}}&lt;/ref&gt;.

== Биографи ==

== Библиографи ==

=== Кĕнекесем ===
* Саров. Два подвига. — {{М.}}: Молодая гвардия, 2021. — 296 с. — 2000 экз. — ISBN 978-5-235-04483-8.
* Свои. — {{М.}}: Редакция Елены Шубиной, 2018. — 352 с. — 5000 экз. — ISBN 978-5-17-106771-7.
* {{кĕнеке | пуçелĕк = [[Катаев Валентин Петрович|Катаев]]. Погоня за вечной весной | вырăн = М. | издательство = Молодая гвардия | çул = 2016
| страниц = 704 | сери = [[Жизнь замечательных людей]] | isbn = 978-5-235-03917-9 | тираж = 5000}}
* {{кĕнеке | пуçелĕк = 1993. Семейный портрет на фоне горящего дома | вырăн = М. | издательство = [[АСТ (издательство)|АСТ]] | çул = 2013 | страниц = 576 | сери = Проза Сергея Шаргунова | isbn = 978-5-17-080913-4 | тираж = 2500}}&lt;ref&gt;{{cite web |url = http://www.colta.ru/articles/literature/700 |title = Советский роман для блогеров и хипстеров |author = [[Кашин Олег Владимирович|Олег Кашин]] |date = 2013-10-04 |work = Литература |publisher = [[Colta.ru]] |accessdate = 2013-10-05 |archive-date = 2013-10-06 |archive-url  = https://web.archive.org/web/20131006150844/http://www.colta.ru/articles/literature/700 |deadlink = no}}&lt;/ref&gt;
* {{кĕнеке | пуçелĕк = Книга без фотографий | вырăн = М. | издательство = [[Альпина нон-фикшн]] | çул = 2011 | страниц = 224 | isbn = 978-5-91671-121-9 | тираж = 6000}}
** {{кĕнеке | автор = Sergei Shargunov | пуçелĕк = A Book Without Photographs | вырăн = L. | издательство = Glagoslav Publications Ltd. | çул = 2013 | allpages = 180 | isbn = 978-1782670513}}
** {{кĕнеке | автор = Serguei Chargounov | пуçелĕк = Livre sans photographies | вырăн = P. | издательство = Editions de la Différence |çул = 2015
| allpages = 151 | isbn = 978-2-7291-2184-6}}
* {{кĕнеке | пуçелĕк = Птичий грипп | вырăн = {{М.}} | издательство = [[АСТ (издательство)|АСТ]], Астрель | çул = 2008 | страниц = 224 | isbn = 978-5-17-054532-2, 978-5-271-21544-5 | тираж = 5000}}
* {{кĕнеке | пуçелĕк = Битва за воздух свободы | вырăн = {{М.}} | издательство = [[Алгоритм (издательство)|Алгоритм]] | çул = 2008 | страниц = 256
| сери = Против всех | isbn = 978-5-9265-0574-7 | тираж = 4000}}
* Как меня зовут?. — М.: Вагриус, 2006. — 288 с. — 3000 экз. — ISBN 5-9697-0173-4, ISBN 5-697-0173-4* {{кĕнеке | пуçелĕк = Малыш наказан | вырăн = СПб. | издательство = [[Амфора (издательство)|Амфора]] | çул = 2003 | страниц = 174 | сери = Поколение Y | isbn = 5-94278-373-7 | тираж = 3000}}
* {{кĕнеке | автор = Sergej Šargunov; Valerio Piccolo | пуçелĕк = La punizione | вырăн = R. | издательство = Minimum fax | çул = 2006 | allpages = 124 | сери = Sotterranei | isbn = 88-7521-077-2}}
* {{кĕнеке | пуçелĕк = Ура! | вырăн = {{М.}} | издательство = [[Эксмо]] | çул = 2003 | страниц = 270 | isbn = 5-699-03634-2 | тираж = 3100}}
** {{кĕнеке | пуçелĕк = Ура! | вырăн = {{М.}} | издательство = [[Альпина нон-фикшн]] | çул = 2012 | страниц = 201 | isbn = 978-5-91671-168-4}}

=== Пухмачсем ===
* ''Шаргунов C., Остапенко А.'' Два острова. — {{М.}}: ОГИ, 2002. — ISBN 5-94282-095-3.
* Поколение Лимонки. — {{М.}}: Ультра-Культура, 2005. — ISBN 5-9681-0031-1.
* Десятка: Антология современной русской прозы. — {{М.}}: [[Ad Marginem]], 2011. — ISBN 978-5-91103-073-5.
* Литературная матрица: Учебник, написанный писателями. — М.: Лимбус Пресс, 2010. — ISBN 978-5-8370-0555-8.
* Всё о Еве / [[Сноб (журнал)|Сноб]]. — {{М.}}: Corpus, 2012. — (Современная зарубежная проза). — ISBN 978-5-271-42091-7.
* Русские дети. — {{СПб.}}: Азбука, 2013. — ISBN 978-5-389-05721-0.
* Русские женщины. — {{СПб.}}: Азбука, 2013. — ISBN 978-5-389-06431-7.
* Литературная матрица: Советская Атлантида. — {{СПб.}}: Лимбус Пресс, 2014. — ISBN 978-5-8370-0612-8.
* Детский мир. — {{М.}}: АСТ, 2014. — (Русский рассказ). — ISBN 978-5-17-088369-1.
* Это футбол!: Писатели на стадионе / Составитель: Вадим Левенталь. — {{СПб.}}: Лимбус Пресс, 2017. — ISBN 978-5-904744-28-1.
* Счастье-то какое! — {{М.}}: Редакция Елены Шубиной, 2018. — ISBN 978-5-17-107201-8.
* Сибирь: Счастье за горами. — {{М.}}: АСТ, 2021. — (Русский рассказ). — ISBN 978-5-17-134774-1.
* Время вышло: Современная русская антиутопия. — {{М.}}: Альпина нон-фикшн, 2021. — ISBN 978-5-00139-559-1.

=== Критика ===
{{col-begin}}
{{col-2}}
* [https://nukenet.livejournal.com/69709.html/ Это не «Юность»!]{{Ĕçлемен каçă|date=December 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://lgz.ru/article/-39-6615-4-10-2017/khranitel-rodovogo-ekha/ «Хранитель родового эха»: Рецензия Андрея Рудалёва на книгу «Свои»]
* [http://zavtra.ru/blogs/ostanovit_mgnoven_e_novaya_kniga_s_a_shargunova_svoi_ «Остановить мгновенье»: Рецензия Марфы Петровичевой на книгу «Свои»]
* [http://www.natsbest.ru/award/2018/review/sergej-shargunov-svoi-1/ Рецензия Аглаи Курносенко на книгу «Свои»]
* [http://www.natsbest.ru/award/2018/review/vse-–-svoi/ «Все — свои» Олег Демидов о книге «Свои»]
* [http://www.svpressa.ru/culture/article/153078/ Захар Прилепин о книге «Катаев. Погоня за вечной весной»]
* [http://www.peremeny.ru/blog/19778/ Рецензия Виктории Шохиной на книгу «Катаев. Погоня за вечной весной»]
* [http://www.ng.ru/lit/2013-11-21/5_dom.html Леонид Подольский о романе «1993»]
* [http://www.pravmir.ru/semejnyj-portret-na-fone-goryashhego-doma/ Андрей Десницкий о романе «1993»]
* [http://magazines.gorky.media/znamia/2014/5/23s.html Рецензия Станислава Секретова на роман «1993»]{{Ĕçлемен каçă|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
{{col-2}}
* [http://www.russ.ru/Mirovaya-povestka/19932 Рецензия Дмитрия Лисина на роман «1993»]
* [http://www.russ.ru/Mirovaya-povestka/Koza-Asya-i-CHernyj-Oktyabr Рецензия Виктории Шохиной на роман «1993»]
* [http://www.rg.ru/2013/10/25/shargunov.html Рецензия Павла Басинского на роман «1993»]
* [http://www.proza.ru/2013/10/22/1661 Рецензия Валерия Бондаренко на роман «1993»]
* [http://www.novayagazeta.ru/arts/60600.html Рецензия Захара Прилепина на роман «1993»]
* [https://web.archive.org/web/20131202225359/http://litrossia.ru/2013/42/08373.html Рецензия Олега Демидова на роман «1993»]
* [http://www.telegraf.lv/news/knizhnaya-polka-telegrafa-35 Алексей Евдокимов о романе «1993»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20171128151357/http://www.telegraf.lv/news/knizhnaya-polka-telegrafa-35 |date=2017-11-28 }}
* [http://lgz.ru/article/-33-34-6427-27-08-2013/parol-devyanosto-tretiy/ Рецензия Андрея Рудалёва на роман «1993»]
* [http://portal-kultura.ru/articles/books/8491-eshche-raz-pro-lyubov/ Рецензия Дарьи Ефремовой на роман «1993»]
* {{статья |автор=Станислав Секретов |пуçелĕк=Несбывшиеся. После молодости  |каçă=https://alexandrkarasev.wordpress.com/sekretov-babchenko-karasyov-prilepin/ |кăларăм=Вопросы литературы |çул=2020 |выпуск=3}}
{{col-end}}

== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем|2}}

== Каçăсем ==
* {{Официаллă сайт}}
* [http://www.duma.gov.ru/structure/deputies/1756737/ С. Шаргунов на сайте Госдумы РФ].
* {{ЖЗ|http://magazines.gorky.media/authors/s/shargunov/|Сергей Шаргунов}}.

{{Тулаш каçăсем}}
{{Мăн кĕнеке}}
{{«Юность» журналăн тĕп редакторĕсем}}</text>
      <sha1>kwvzqacvsrvae2dpop0z15fud9moe3c</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>123224</id>
    <revision>
      <id>856558</id>
      <parentid>845802</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T11:57:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Max Tenche</username>
        <id>25572</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>856558</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="5981" sha1="5vglvts7ywf7z0b9uzacsxgunjykkdd" xml:space="preserve">{{Ан пӑтраштарӑр2|Садовое муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ|Красноармейск районӗнчи Садов'''ое''' муниципаллӑ йӗркеленӗвӗпе}}
{{Администрациллĕ виçе
|Тĕс1 = {{Тĕс|РФ}}
|Чăвашла ячĕ = Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ
|Герб = ГербТатищевскогоРайона.jpg
|Ялав = Flag_of_Tatishchevsky_rayon_(Saratov_oblast).png
|Патшалăх = [[РФ]]
|Статус = {{nobr|[[ял тӑрӑхӗ]]}}
|Гимн = 
|Кĕрет = [[Сарӑту облаҫӗ]]н [[Татищево районӗ]]
|Тĕп хула = [[Садовый (Татищево районӗ)|Садовый]]
|Пуçлăх = 
|Пуçлăх ячĕ = 
|Пуçлăх2 =
  |Пуçлăх ячĕ2 = 
|Чĕлхе =
|Чĕлхесем = 
|Пурăнан халăх = {{ Пурăнан халăх | Садовское муниципальное образование (Татищевский район) | тс }}
  |Çырав çулĕ = {{ Пурăнан халăх | Садовское муниципальное образование (Татищевский район) | г }}
  |Йышлăх = {{ formatnum: {{ #expr: ( {{ Пурăнан халăх | Садовское муниципальное образование (Татищевский район) | ч }} / 74.08 round 2 ) }} }}
  |Наци йышĕ =
  |Конфесси йышĕ =
|Лаптăк = 74,08&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst63/DBInet.cgi?pl=8006001 |title=Саратовская область. Общая площадь земель муниципального образования |access-date=2015-09-23 |archive-date=2018-09-28 |archive-url=https://web.archive.org/web/20180928200956/http://www.gks.ru/dbscripts/munst/munst63/DBInet.cgi?pl=8006001 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;
|Карттă =
|Вăхăт тăрăхĕ = [[Самар вӑхӑчӗ]]
|Аббревиатура =
|ISO = 
|FIPS = 
|Автомобиль номер кочĕсем = 64
|Сайт =
}}

'''Садовый муниципаллӑ йӗркеленӗвӗ''' ({{lang-ru|Садовское муниципальное образование}}) — [[Сарӑту облаҫӗ]]н ([[РФ]]) [[Татищево районӗ]]нчи [[ял тӑрӑхӗ]].

[[Администрациллӗ центр]] — [[Садовый (Татищево районӗ)|Садовый]] [[поселок]]ӗ.

== Истори ==
[[2004|2004 ҫулхи]] [[Раштав, 27|раштавӑн 27-мӗшӗнчи]] [[Сарӑту облаҫӗ]]н № 108-ЗСО &quot;О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района&quot; саккунӗпе туса хунӑ&lt;ref&gt;{{Cite web |url=http://docs.cntd.ru/document/933006800 |title=Закон Саратовской области от 27 декабря 2004 года № 108-ЗСО «О муниципальных образованиях, входящих в состав Татищевского муниципального района» |access-date=2015-09-23 |archive-date=2015-09-26 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150926131510/http://docs.cntd.ru/document/933006800 |deadlink=no }}&lt;/ref&gt;.

== Халӑх ==
{{ Пурăнан халăх | Садовское муниципальное образование (Татищевский район) }}

== Пурӑнан вырӑнсем ==
Ят тӑрӑхӗн йышне 8 ял пурӑнан вырӑнӗсем кӗреҫҫӗ:
{{Автонумераци
  | Столбцов   = 4
  | Оформление = standard sortable
  | Заголовок2 = Пурӑнан вырӑн
  | Заголовок3 = Тӗс
  | Заголовок4 = Пурӑнан халӑх
  | Сортировка4 = число
  | Выравнивание4 = right
| | [[Елшанка (Татищево районӗ)|Елшанка]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Елшанка (Татищевский район) | тс }}
| | [[Кологривовка (сала, Сарӑту облаҫӗ)|Кологривовка]] | сала | {{ Пурăнан халăх | Кологривовка (село, Саратовская область) | тс }}
| | [[Кологривовка (станци, Сарӑту облаҫӗ)|Кологривовка]] | чукунҫул станцийӗ | {{ Пурăнан халăх | Кологривовка (станция, Саратовская область) | тс }}
| | [[Кологривовка вӑрманлӑхӗ]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Кологривовское лесничество | тс }}
| | [[Коминтерн (Татищево районӗ)|Коминтерн]] | поселок | {{ Пурăнан халăх | Коминтерн (Татищевский район) | тс }}
| | [[Никольский (Сарӑту облаҫӗ)|Никольский]] | чукунҫул уйӑрӑшӗ | {{ Пурăнан халăх | Никольский (Саратовская область) | тс }}
| | [[Полянское (Сарӑту облаҫӗ)|Полянское]] | ял | {{ Пурăнан халăх | Полянское (Саратовская область) | тс }}
|%| [[Садовый (Татищево районӗ)|Садовый]] | поселок, {{s|администрациллӗ центр}} | {{ Пурăнан халăх | Садовый (Татищевский район) | тс }}
}}

== Асӑрхавсем ==
{{Асӑрхавсем}}
{{Татищево районӗн муниципаллӑ йӗркеленӗвӗсем}}

[[Категори:Администрациллĕ виçесем, алфавитпа]]
[[Категори:Татищево районӗнчи муниципаллӑ йӗркеленӳсем]]
[[Категори:Сарӑту облаҫӗнчи ял тӑрӑхӗсем]]</text>
      <sha1>5vglvts7ywf7z0b9uzacsxgunjykkdd</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Категори:1890 ҫулта килнисем</title>
    <ns>14</ns>
    <id>123272</id>
    <revision>
      <id>856556</id>
      <parentid>843678</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T11:49:01Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Max Tenche</username>
        <id>25572</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>856556</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="173" sha1="5h1r4hwdle8qjbvn0hn60aht4bm6kvj" xml:space="preserve">[[Категори:1890-мĕш çулсенче килнисем]]
[[Категори:1890 ҫул]]
[[Категори:Объектсем, хăш çулта килнипе]]</text>
      <sha1>5h1r4hwdle8qjbvn0hn60aht4bm6kvj</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Чĕрĕлти йышшисем</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125955</id>
    <revision>
      <id>856527</id>
      <timestamp>2025-06-08T15:05:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «{{Пĕлтерĕшсем|Чĕрĕлти}} {{Пĕлтерĕшсем|Чĕрĕлти йышшисем (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Чĕрĕлти йышшисем | image file = Snodgrass Gryllus assimilis.png | regnum =  | phylum =   | classis =   | ordo =     | familia =  | genus =  | species =  | subspecies =   | latin = Grylloidea | wikispecies =  | commons =   | itis =  | ncbi =  | range map =  }}  '''Чĕрĕлти йышшисем'''&lt;ref n...»</comment>
      <origin>856527</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1807" sha1="s521m1hkpfc6y2mn1pzo4fd9d5zqe7d" xml:space="preserve">{{Пĕлтерĕшсем|Чĕрĕлти}}
{{Пĕлтерĕшсем|Чĕрĕлти йышшисем (пĕлтерĕшсем)}}
{{Taxobox
| name = Чĕрĕлти йышшисем
| image file = Snodgrass Gryllus assimilis.png
| regnum = 
| phylum =  
| classis =  
| ordo =    
| familia = 
| genus = 
| species = 
| subspecies =  
| latin = Grylloidea
| wikispecies = 
| commons =  
| itis = 
| ncbi = 
| range map = 
}}

'''Чĕрĕлти йышшисем'''&lt;ref name=&quot;zaharov&quot;&gt;Стриганова Б. Р., Захаров А. А. Пятиязычный словарь названий животных: Насекомые. Латинский, русский, английский, немецкий, французский / под ред. д-ра биол. наук, проф. Б. Р. Стригановой. — М.: РУССО, 2000. — С. 22. — 1060 экз. — ISBN 5-88721-162-8.&lt;/ref&gt;, е '''суя шăрчăк йышшисем'''&lt;ref name=&quot;ONDVUSSRp&quot;&gt;Определитель насекомых Дальнего Востока СССР. Т. I. Первичнобескрылые, древнекрылые, с неполным превращением / под общ. ред. П. А. Лера. — Л.: Наука, 1986. — С. 241—317. — 452 с.&lt;/ref&gt; {{L6e|la|Grylloidea}}, —  [[тӳрĕ çунатлисем|тÿрĕ çунатлисен]] уртинчи хурт-кăпшанкă çийямахачĕ, сикекеннисен ([[Saltatoria]]) ушкăнĕ.

== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}

== Литература ==
{{Викисловарь}}
* {{ВТ-ЭСБЕ+|Сверчковые}}
{{Внешние ссылки|Животные}}

[[Категори:Чĕрĕлти йышшисем| ]]
[[Категори:Хурт-кăпшаанкăсен йышĕсем]]</text>
      <sha1>s521m1hkpfc6y2mn1pzo4fd9d5zqe7d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сӳтсе явасси:Мулкач (фильм)</title>
    <ns>1</ns>
    <id>125956</id>
    <revision>
      <id>856528</id>
      <timestamp>2025-06-08T15:14:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «Мулкачка.  ~~~~»</comment>
      <origin>856528</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="205" sha1="potr7m1oz7j3s9kac3eypk10ern1ts2" xml:space="preserve">Мулкачка.  [[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 15:14, 8 Ҫӗртме уйӑхӗн 2025 (UTC)</text>
      <sha1>potr7m1oz7j3s9kac3eypk10ern1ts2</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сӳтсе явасси:Мулкачка</title>
    <ns>1</ns>
    <id>125957</id>
    <revision>
      <id>856529</id>
      <timestamp>2025-06-08T15:15:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «Мулкачка.  ~~~~»</comment>
      <origin>856529</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="205" sha1="mkyuxya1logmy3xdrooi3vtgyjvfksl" xml:space="preserve">Мулкачка.  [[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 15:15, 8 Ҫӗртме уйӑхӗн 2025 (UTC)</text>
      <sha1>mkyuxya1logmy3xdrooi3vtgyjvfksl</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>856543</id>
      <parentid>856529</parentid>
      <timestamp>2025-06-09T05:28:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <minor />
      <comment>Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Зайчик]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Мулкачка]] ҫине улӑштарчӗ</comment>
      <origin>856529</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="205" sha1="mkyuxya1logmy3xdrooi3vtgyjvfksl" xml:space="preserve">Мулкачка.  [[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 15:15, 8 Ҫӗртме уйӑхӗн 2025 (UTC)</text>
      <sha1>mkyuxya1logmy3xdrooi3vtgyjvfksl</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Йывăç шапи (ямахат)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125958</id>
    <revision>
      <id>856530</id>
      <timestamp>2025-06-08T16:57:48Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «{{Пĕлтерĕшсем|Шапа (пĕлтерĕшсем)}} {{Пĕлтерĕшсем|Йывăç шапи (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Йывăç шапи | image file = Hyla02_ST_10.jpg | regnum =  | phylum =   | classis =   | ordo =     | familia =  | genus =  | species =  | subspecies =   | latin = Hylidae | wikispecies =  | commons =   | itis =  | ncbi =  | range map =  }}  '''Кваклатавçă'''&lt;ref name=Borkin &gt;Ананьева Н....»</comment>
      <origin>856530</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1721" sha1="7xzotqri5s20rqbuu076tqke7byjvzz" xml:space="preserve">{{Пĕлтерĕшсем|Шапа (пĕлтерĕшсем)}}
{{Пĕлтерĕшсем|Йывăç шапи (пĕлтерĕшсем)}}
{{Taxobox
| name = Йывăç шапи
| image file = Hyla02_ST_10.jpg
| regnum = 
| phylum =  
| classis =  
| ordo =    
| familia = 
| genus = 
| species = 
| subspecies =  
| latin = Hylidae
| wikispecies = 
| commons =  
| itis = 
| ncbi = 
| range map = 
}}

'''Кваклатавçă'''&lt;ref name=Borkin &gt;Ананьева Н. Б., Боркин Л. Я., Даревский И. С., Орлов Н. Л. Пятиязычный словарь названий животных. Амфибии и рептилии. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1988. — С. 52—70. — 10 500 экз. — ISBN 5-200-00232-X.&lt;/ref&gt;, е '''Йывăç шапи''' {{L6e|la|Hylidae}} — [[хӳресĕр çĕрти-шыврисем|хÿресĕр çĕрти-шыврисен]] ямахачĕ, мĕнпурĕ 716 биологилле тĕс.

== Литература ==
* Rafinesque, 1815 : [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k98061z ''Analyse de la nature ou tableau de l'univers et des corps organisés.''] {{Wayback|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k98061z |date=20181106010232 }} Palermo, p. 1-224.

== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
{{Внешние ссылки|Животные}}
[[Категори:Кваклатавçăсем|*]]
[[Категори:Йывăç шаписем]]
[[Категори:Çĕрти-шыврисен ямахачĕсем]]
[[Категори:Çĕрти-шыврисен йышĕсем]]</text>
      <sha1>7xzotqri5s20rqbuu076tqke7byjvzz</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Potd/2025-06-12</title>
    <ns>10</ns>
    <id>125959</id>
    <revision>
      <id>856531</id>
      <timestamp>2025-06-08T18:00:16Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ymblanter</username>
        <id>7764</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «Rally in support of Ukraine in Columbus, Ohio, United States, 26 February 2022 (51906586684) - edited.jpg»</comment>
      <origin>856531</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="105" sha1="s4aet9izw50u4r59naerx8w1celsd04" xml:space="preserve">Rally in support of Ukraine in Columbus, Ohio, United States, 26 February 2022 (51906586684) - edited.jpg</text>
      <sha1>s4aet9izw50u4r59naerx8w1celsd04</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Шаблон:Potd/2025-06-12 (cv)</title>
    <ns>10</ns>
    <id>125960</id>
    <revision>
      <id>856532</id>
      <timestamp>2025-06-08T18:00:32Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ymblanter</username>
        <id>7764</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «Участник митинга в поддержку Украины около капитолия штата Огайо, Колумбус, Огайо, США»</comment>
      <origin>856532</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="158" sha1="8bookocg6qpdz6efska8t188ni0piig" xml:space="preserve">Участник митинга в поддержку Украины около капитолия штата Огайо, Колумбус, Огайо, США</text>
      <sha1>8bookocg6qpdz6efska8t188ni0piig</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Йывăç шапи</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125961</id>
    <revision>
      <id>856538</id>
      <timestamp>2025-06-09T02:41:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ҫӗнӗ страница: «{{Пĕлтерĕшсем|Шапа (пĕлтерĕшсем)}} {{Пĕлтерĕшсем|Йывăç шапи (пĕлтерĕшсем)}} {{Taxobox | name = Йывăç шапи | image file = Rzekotka drzewna 2.jpg | regnum =  | phylum =   | classis =   | ordo =     | familia =  | genus =  | species =  | subspecies =   | latin = Hyla  | wikispecies =  | commons =   | itis =  | ncbi =  | range map =  }}  '''Кваклатавçă'''&lt;ref name=&quot;amphibiaUSSR&quot;&gt;''Куз...»</comment>
      <origin>856538</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2017" sha1="qez9up540h7ze3c5rviahp4p8iw7pq8" xml:space="preserve">{{Пĕлтерĕшсем|Шапа (пĕлтерĕшсем)}}
{{Пĕлтерĕшсем|Йывăç шапи (пĕлтерĕшсем)}}
{{Taxobox
| name = Йывăç шапи
| image file = Rzekotka drzewna 2.jpg
| regnum = 
| phylum =  
| classis =  
| ordo =    
| familia = 
| genus = 
| species = 
| subspecies =  
| latin = Hyla 
| wikispecies = 
| commons =  
| itis = 
| ncbi = 
| range map = 
}}

'''Кваклатавçă'''&lt;ref name=&quot;amphibiaUSSR&quot;&gt;''Кузьмин С. Л.'' Земноводные бывшего СССР. — {{М.}}: Товарищество научных изданий КМК, 2012. — 2-е изд. — С. 165. — 370 с. — ISBN 978-5-87317-871-1&lt;/ref&gt;&lt;ref name=Borkin &gt;Ананьева Н. Б., Боркин Л. Я., Даревский И. С., Орлов Н. Л. Пятиязычный словарь названий животных. Амфибии и рептилии. Латинский, русский, английский, немецкий, французский. / под общ. ред. акад. В. Е. Соколова. — М.: Рус. яз., 1988. — С. 52—70. — 10 500 экз. — ISBN 5-200-00232-X.&lt;/ref&gt;, е '''Йывăç шапи''' ({{lang-la|Hyla}}) — [[хӳресĕр çĕрти-шыврисем|хÿресĕр çĕрти-шыврисен]] [[Йывăç шапи (ямахат)|Йывăç шапи]] (Hylidae)  ямахатĕнчи кăк (рет).

== Литература ==
* Rafinesque, 1815 : [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k98061z ''Analyse de la nature ou tableau de l'univers et des corps organisés.''] {{Wayback|url=https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bpt6k98061z |date=20181106010232 }} Palermo, p. 1-224.

== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
{{Внешние ссылки|Животные}}
[[Категори:Кваклатавçăсем|*]]
[[Категори:Йывăç шаписем]]
[[Категори:Çĕрти-шыврисен речĕсем]]
[[Категори:Чĕрчунсен йышĕсем]]</text>
      <sha1>qez9up540h7ze3c5rviahp4p8iw7pq8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Зайчик</title>
    <ns>0</ns>
    <id>125962</id>
    <redirect title="Мулкачка" />
    <revision>
      <id>856542</id>
      <timestamp>2025-06-09T05:28:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ellodanis5 [[Зайчик]] страницӑн ятне [[Мулкачка]] ҫине улӑштарчӗ</comment>
      <origin>856542</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="52" sha1="pgatuhmvjxpepsvg8bijyformclur9u" xml:space="preserve">#перенаправление [[Мулкачка]]</text>
      <sha1>pgatuhmvjxpepsvg8bijyformclur9u</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Сӳтсе явасси:Зайчик</title>
    <ns>1</ns>
    <id>125963</id>
    <redirect title="Сӳтсе явасси:Мулкачка" />
    <revision>
      <id>856544</id>
      <timestamp>2025-06-09T05:28:38Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Ellodanis5</username>
        <id>17302</id>
      </contributor>
      <comment>Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Зайчик]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Мулкачка]] ҫине улӑштарчӗ</comment>
      <origin>856544</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="76" sha1="h38914hbe89nd5ikf63kd2wcxh0hait" xml:space="preserve">#перенаправление [[Сӳтсе явасси:Мулкачка]]</text>
      <sha1>h38914hbe89nd5ikf63kd2wcxh0hait</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>