Википеди
cvwiki
https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%A2%C4%95%D0%BF_%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%86%D0%B0
MediaWiki 1.45.0-wmf.7
first-letter
Медиа
Ятарлă
Сӳтсе явасси
Хутшăнакан
Хутшăнаканăн канашлу страници
Википеди
Википеди сӳтсе явмалли
Ӳкерчĕк
Ӳкерчĕке сӳтсе явмалли
MediaWiki
MediaWiki сӳтсе явмалли
Шаблон
Шаблона сӳтсе явмалли
Пулăшу
Пулăшăва сӳтсе явмалли
Категори
Категорине сӳтсе явмалли
TimedText
TimedText talk
Модуль
Обсуждение модуля
Event
Event talk
ВАЗ-21099
0
27040
857491
715210
2025-06-30T21:47:54Z
YiFeiBot
15021
Перемещение 1 интервики на [[d:|Викиданные]], [[d:q126703]]
857491
wikitext
text/x-wiki
[[Ӳкерчĕк:Lada Forma.JPG|thumb|right|250px|ВАЗ-21099]]
'''ВАЗ-21099''' - тăваттă алăклă [[Седан|седан]] (кузов тĕсĕ) автомобиль.
ВАЗ-21099 1990-2004 çулсенче [[Тольятти]] ([[АвтоВАЗ]]), [[Луцк]] ([[ЛуАЗ]]) тата [[Запорожье]] ([[АвтоЗАЗ]]) хулисенче кăларнă.
Урăх ятсем : Спутник, Lada Forma, Lada Samara.
== Техника параметрĕсем ==
* Класс : В ;
* йывăрăшĕ : 950 кг ;
* вăрăммăшĕ : 4 205 мм ;
* анлăшĕ : 1 650 мм ;
* çӳллĕшĕ : 1 402 мм ;
** Куçаруçă инжекторлă ( 1.3 л, 1.5 л, 1.6 л ) ;
** Механиклă трансмисси ;
** Топливо кайни : 6-9 л/100 км;
** Чи пысăк хăвăртлăхĕ - 154 км/сех
== Вуламалли ==
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
{{commonscat|Lada 21099}}
== Каçăсем ==
* [http://lada-auto.ru АвтоВАЗ сайчĕ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150122060249/http://www.lada-auto.ru/ |date=2015-01-22 }}
{{Атăлçи АС автомобилĕсем}}
[[Категори:ВАЗ]]
[[Категори:Раççей автомашинисем]]
[[cs:Lada Samara]]
[[da:Lada Samara]]
[[en:Lada Samara]]
[[es:Lada Samara]]
[[fi:Lada Samara]]
[[fr:Lada Samara]]
[[it:Lada-Vaz Samara]]
[[nl:Lada Samara]]
[[nn:Lada Samara]]
[[no:Lada Samara]]
[[pl:Łada Samara]]
[[pt:Lada Samara]]
[[sh:Lada Samara]]
[[sr:Лада Самара]]
[[sv:Lada Samara]]
[[tr:Lada Samara]]
2uk73oasyu0dbz1mo36jmrqvanzt53q
Раççейри чĕлхесен ят-йышĕ, калаçакансен шучĕпе
0
27722
857492
766917
2025-06-30T21:48:06Z
YiFeiBot
15021
Перемещение 1 интервики на [[d:|Викиданные]], [[d:q1974398]]
857492
wikitext
text/x-wiki
[[Пĕтĕм Раççейри 2002 çулхи халăх çыравĕ]]пе<ref>[http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 Всероссийская перепись населения 2002 года] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120126074108/http://www.perepis2002.ru/index.html?id=17 |date=2012-01-26 }}</ref> [[Раççей]]ре 150 чĕлхепе усă кураççĕ.
Çак чĕлхесен чылайрахăшĕпе 10 пине яхăн çын çеç калаçма пултарать, вĕсем çухалма патне çитнĕ.Раççейри пĕчĕк чĕлхесен Википеди уйрăмĕсене пулăшма «[[Википеди:Проект:Википедин Раççей чĕлхисен пĕчĕк уйрăмĕсем|Раççей чĕлхисен Википедин пĕчĕк уйрăмĕсем]]» проект ĕçлет.
== Чĕлхесен ят-йышĕ, калаçакансен шучĕпе ==
Ят-йыша Пĕтĕм Раççейри 2002 çулхи халăх çыравĕн материалĕсемпе хатĕрленĕ.
=== Мильонран ытла калаçакан йыш ===
* [[вырăс чĕлхи]] — 142 573 285
* [[акăлчан чĕлхи]] (ютçĕр) — 6 955 315
* [[тутар чĕлхи]] — 5 347 706
* [[нимĕç чĕлхи]] (ютçĕр, тăван) — 2 895 147
* [[украин чĕлхи]] — 1 815 210
* [[пушкăрт чĕлхи]] — 1 379 727
* [[чечен чĕлхи]] — 1 331 844
* [[чăваш чĕлхи]] — 1 325 382
=== 100 000 — 500 000 калаçакан йыш ===
* [[эрмен чĕлхи]] — 904 892
* [[авар чĕлхи]] — 784 840
* [[франци чĕлхи]] (ютçĕр) — 705 217
* [[азербайджан чĕлхи]] — 669 757
* [[мăкшă чĕлхи|мăкшă]], [[ирçĕ чĕлхи|ирçĕ]] чĕлхисем — 614 260
* [[кабарда-черкес чĕлхи]] — 587 547
* [[казах чĕлхи]] — 563 749
* [[даргин чĕлхи]] — 503 523
* [[осетин чĕлхи]] — 493 610
* [[удмурт чĕлхи]] — 463 837
* [[кумăк чĕлхи]] — 458 121
* [[якут чĕлхи]] — 456 288
* [[çаран-тухăç мари чĕлхи]] ([[мари чĕлхи]]) — 451 033
* [[ингуш чĕлхи]] — 405 343
* [[лезгин чĕлхи]] — 397 310
* [[бурят чĕлхи]] — 368 807
* [[беларус чĕлхи]] — 316 890
* [[карачай-балкар чĕлхи]] — 302 748
* [[грузин чĕлхи]] — 286 285
* [[тува чĕлхи]] — 242 754
* [[узбек чĕлхи]] — 238 831
* [[коми чĕлхи]] — 217 316
* [[чикан чĕлхи]] — 166 514
* [[турккă чĕлхи]] — 161 319
* [[калмăк чĕлхи]] — 153 602
* [[лак чĕлхи]] — 153 373
* [[молдав чĕлхи]] — 147 035
* [[таджик чĕлхи]] — 131 530
* [[адыг чĕлхи]] — 129 419
* [[табасаран чĕлхи]] — 128 391
* [[испан чĕлхи]] (ютçĕр) — 111 900
=== 10 000— 100 000 калаçакан йыш ===
* [[коми-пермяк чĕлхи]] — 94 328
* [[поляк чĕлхи]] — 94 038
* [[нухай чĕлхи]] — 90 020
* [[алтай чĕлхи]] — 65 534
* [[корей чĕлхи]] — 60 088
* [[китай чĕлхи]] — 59 235
* [[грек чĕлхи]] — 56 473
* [[итал чĕлхи]] — 54 172
* [[карел чĕлхи]] — 52 880
* [[хакас чĕлхи]] — 52 217
* [[финн чĕлхи]] — 51 891
* [[арап чĕлхи]] — 50 140
* [[литва чĕлхи]] — 49 020
* [[кăркăс чĕлхи]] — 46 319
* [[туркмен чĕлхи]] — 38 533
* [[абазин чĕлхи]] — 38 247
* [[туçи мари чĕлхи]] — 36 822
* [[курд чĕлхи]] — 36 609
* [[латыш чĕлхи]] — 34 759
* [[ненец чĕлхи]] — 31 311
* [[полхар чĕлхи]] — 30 894
* [[иврит]], [[идиш]] — 30 019
* [[агуль чĕлхи]] — 29 399
* [[рутуль чĕлхи]] — 29 383
* [[эстон чĕлхи]] — 26 645
* [[вьетнам чĕлхи]] — 26 197
* [[япон чĕлхи]] — 24 787
* [[анди чĕлхи]] — 23 729
* [[румын чĕлхи]] — 22 663
* [[цез чĕлхи]] — 15 356
* [[хантă чĕлхи]] — 13 568
* [[чех чĕлхи]] — 13 242
* [[монгол чĕлхи]] — 11 498
== Çавăн пекех пăхăр ==
* [[Раççей чĕлхисен ят-йышĕ]]
* [[Раççейĕн патшалăх чĕлхисен ят-йышĕ]]
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
[[Категори:Чĕлхесен ят-йышĕсем|Раççей]]
[[Категори:Раççей чĕлхисем|*]]
1t64jnlgomp9h1tqgkg63k672cap1fd
Хутшăнаканăн канашлу страници:Addbot
3
31882
857495
466868
2025-07-01T00:02:52Z
2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F
/* 1Article improvement suggestion */ ҫӗнӗ тема
857495
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[User talk:Addshore]]
== 1Article improvement suggestion ==
Hello [[Хутшăнаканăн_канашлу_страници:Addbot|@Addbot]]. Your article is a great start! To make it even better, consider adding more references to reliable sources. This helps verify the information and improves the article's quality. Check out this Wikipedia's guidelines on [[Wikipedia:Reliable_sources|reliable sources]] for more details. [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:02, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
hhwey1uzv1le35awdjxii1mlk9beqzt
857496
857495
2025-07-01T00:06:22Z
2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F
/* prodbytorobeatz23@gmail.com t ch TV bnn */ ҫӗнӗ тема
857496
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[User talk:Addshore]]
== 1Article improvement suggestion ==
Hello [[Хутшăнаканăн_канашлу_страници:Addbot|@Addbot]]. Your article is a great start! To make it even better, consider adding more references to reliable sources. This helps verify the information and improves the article's quality. Check out this Wikipedia's guidelines on [[Wikipedia:Reliable_sources|reliable sources]] for more details. [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:02, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
== prodbytorobeatz23@gmail.com t ch TV bnn ==
prodbytorobeatz23@gmail.com I'm j kihj ggfujf [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:06, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
h6jpfjb8pwo8omhu7jsf2hi6nf4ih9s
857497
857496
2025-07-01T00:07:36Z
2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F
/* prodbytorobeatz23@gmail.com t ch TV bnn */ Хурав
857497
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[User talk:Addshore]]
== 1Article improvement suggestion ==
Hello [[Хутшăнаканăн_канашлу_страници:Addbot|@Addbot]]. Your article is a great start! To make it even better, consider adding more references to reliable sources. This helps verify the information and improves the article's quality. Check out this Wikipedia's guidelines on [[Wikipedia:Reliable_sources|reliable sources]] for more details. [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:02, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
== prodbytorobeatz23@gmail.com t ch TV bnn ==
prodbytorobeatz23@gmail.com I'm j kihj ggfujf [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:06, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
:@[[Хутшăнакан:2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] @free da saw sawed [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:07, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
an8tg3m0pf4eke7a3gll6iykk1bbjqw
857498
857497
2025-07-01T00:08:39Z
2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F
/* lľ */ ҫӗнӗ тема
857498
wikitext
text/x-wiki
#REDIRECT[[User talk:Addshore]]
== 1Article improvement suggestion ==
Hello [[Хутшăнаканăн_канашлу_страници:Addbot|@Addbot]]. Your article is a great start! To make it even better, consider adding more references to reliable sources. This helps verify the information and improves the article's quality. Check out this Wikipedia's guidelines on [[Wikipedia:Reliable_sources|reliable sources]] for more details. [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:02, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
== prodbytorobeatz23@gmail.com t ch TV bnn ==
prodbytorobeatz23@gmail.com I'm j kihj ggfujf [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:06, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
:@[[Хутшăнакан:2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] @free da saw sawed [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:07, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
== lľ ==
puppy [[Ятарлă:Вклад/2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F|2603:8001:C8F0:1940:E363:F580:1F02:917F]] 00:08, 1 Утӑ уйӑхӗн 2025 (UTC)
m0dh94i0r1qbhp2ne9n8hheitf3nwu9
Серебрякова Зинаида Евгеньевна
0
65183
857487
856782
2025-06-30T19:52:00Z
CommonsDelinker
188
Replacing Serebryakova_SefPortrait.jpg with [[File:Sinaida_Jewgenjewna_Serebrjakowa_At_the_Dressing-Table_1909.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: correction title).
857487
wikitext
text/x-wiki
{{Ӳкерçĕ
|фон =
|ят =
|тăван ят = Зинаида Серебрякова
|çуралнă чухнехи ят =
|ӳкерчĕк = Sinaida Jewgenjewna Serebrjakowa At the Dressing-Table 1909.jpg
|анлăшĕ =
|ӳкерчĕке ăнлантарни = Хăйне ÿкерни, 1909
|çуралнă вăхăт = [[раштав, 10]], [[1884]]
|çуралнă вырăн =
|вилнĕ вăхăт = [[авăн, 19]], [[1967]] (82 - ре)
|вилнĕ вырăн = Париж, Франци
|пулса тухни =
|пăхăнулăх =
|гражданлăх =
|жанр =
|вĕренӳ =
|стиль =
|ĕçĕсем =
|пулăшакансем =
|сĕм =
|сĕм янă =
|чыславсем =
|хисепсем =
|парнесем =
|сайт =
|викиампар = Category:Zinaida Serebriakova
}}
'''Зинаида Евгеньевна Серебрякова''' (хĕр хушамачĕ Лансере; 28 чÿк [10 раштав] 1884, Нескучное сали, Харьков кĕперни, Раççей империйĕ — 19 авăн 1967, Париж, Франци) — вырăс сăрпа ӳкерекенни (сăрлаканĕ), «[[Илемлĕх тĕнчи]]» пĕрлешĕвĕн пайташĕ. Вăл Осип Браз ÿнерçĕн вĕренекенĕ.
Хăйĕн сăнарне час часах ÿкернĕ.
== Пурнăçĕпе пултарулăхĕ ==
Бенуа-Лансере ÿнерçĕсен паллă çемьирен тухнă. Унăн кукашшĕ, Николай Бенуа паллă архитектор пулнă. Паллă вырăс ÿнерçи [[Бенуа Александр Николаевич|Александр Бенуа]] унăн амăшĕ енчен
куккăшĕ пулнă. Ашшĕ, Евгений Лансере (1848-1886) — паллă кÿлепе ÿнерçи пулнă.
== Хăшпĕр ĕçĕсем ==
<gallery widths="200px" heights="200" align="center">
File:Zinaida Serebriakova The Shoots of Autumn Crops.jpg
File:Serebriakova orchard-1908.jpg
File:Serebryakova Harvest 1915.jpg
File:1912. Кормилица с ребенком.jpg
File:Zinaida Serebryakova (1914) At Breakfast.jpg
File:1911. Девушка со свечой.jpg
File:Serebriakova apples-on-the-branches-1910.jpg
File:Boris Serebryakov by Z.Serebryakova (1913, priv.coll).jpg
File:Serebriakova window-1910.jpg
</gallery>
== Вуламалли ==
*Лапшин В. Зинаида Серебрякова // Искусство, 1965, № 11. С. 61—67.
*Князева В. П. Зинаида Евгеньевна Серебрякова. — М., 1979.
*Зинаида Серебрякова. Письма. Современники о художнице. Автор-составитель Князева В. П. — М., 1987.
== Каçăсем ==
* [http://users.i.com.ua/~lak/russian/ukrmodern.htm Выставка «Перекрёстки: Украинский модернизм», Чикаго (2006), Нью-Йорк (2006—2007), Америка, Киев (2007)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130615215102/http://users.i.com.ua/~lak/russian/ukrmodern.htm |date=2013-06-15 }}
* ''Дмитрий Горбачев.'' [http://users.i.com.ua/~lak/russian/Exhibitions_and_Publications.htm Украинское авангардное искусство 1910—1930 годов. Мыстэцтво, Киев, Украина, 1996.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140419044227/http://users.i.com.ua/~lak/russian/Exhibitions_and_Publications.htm |date=2014-04-19 }}
* ''Лариса Давтян.'' [http://inieberega.ru/files/berega_234-web.pdf «Радостное волненье» искусства Зинаиды Серебряковой.] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230510190133/http://inieberega.ru/files/berega_234-web.pdf |date=2023-05-10 }} — Иные берега, 2(34), 2014, с.34—45
* [http://users.i.com.ua/~lak/p/a&u.htm Выставка «Авангард и Украина». Вилла Штук, Мюнхен, Германия, 1993]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://users.i.com.ua/~lak/p/l'art.en.ukraine.htm Выставка «Искусство Украины», Тулуза, Франция, 1993.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://users.i.com.ua/~lak/p/zagreb.htm Выставка «Украинский авангард 1910—1930». [[Загреб]], [[Хорвати]], 1991.]{{Ĕçлемен каçă|date=August 2021 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}
* [http://kharkov.vbelous.net/famous/fam-art/serebr.htm Зинаида Серебрякова — биография]
* [http://noogen.su/galerei/serebr.htm Зинаида Серебрякова — галерея]
* [http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/northwest/zinaida-serebryakova-obnazhennye Зинаида Серебрякова. «Обнаженные»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170219094424/http://mkrf.ru/press-tsentr/novosti/region/northwest/zinaida-serebryakova-obnazhennye |date=2017-02-19 }}
* [http://www.rusmuseum.ru/editions/catalog/2007/ Зинаида Серебрякова — каталог «Обнажённые», Издательство Русского музея]
* [http://dobrodeya.ucoz.de/index/naslednica_znamenitoj_familii/0-519 Наследница знаменитой фамилии]
* [http://artroots.com/ra/bio/serebryakova/zinaidaserebryakovabio.htm Zinaida Yevgenyevna Serebryakova (1884—1967)] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20050420094539/http://artroots.com/ra/bio/serebryakova/zinaidaserebryakovabio.htm |date=2005-04-20 }}{{ref-en}}
* [http://www.hrono.ru/proekty/vera/1rybakov.html О Серебряковых. Борис Рыбаков]
* [http://ps.1september.ru/articlef.php?ID=200304516 Девушка со свечой. Дмитрий Шеваров] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160304124533/http://ps.1september.ru/articlef.php?ID=200304516 |date=2016-03-04 }}
* [http://telepoisk.com/peredacha-tv-archiv/187437741/14-1-2014 Телепередача «Мир искусства Зинаиды Серебряковой»] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140116122740/http://telepoisk.com/peredacha-tv-archiv/187437741/14-1-2014 |date=2014-01-16 }}
* [http://serebriakova.ru Фонд Зинаиды Серебряковой] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170426150442/http://www.serebriakova.ru/ |date=2017-04-26 }}
* [https://www.youtube.com/watch?v=pSgiO5g3EVY Интервью художницы Екатерины Серебряковой накануне её 100-летнего юбилея, 2013. ВИДЕО.]
{{Серебрякова}}
[[Категори:Лансере|Зинаида Евгеньевна]]
[[Категори:Кĕмĕл ĕмĕрти ӳкерçĕсем]]
[[Категори:Сент-Женевьев-де-Буа çăвинче пытарнисем]]
[[Категори:Ӳнер]]
[[Категори:Ӳнерçĕ-хĕрарăмсем]]
dzoyp8bnuouuaiqlzt9e2paimkr6fa1
Автопортрет
0
84336
857488
704089
2025-06-30T19:52:17Z
CommonsDelinker
188
Replacing Serebryakova_SefPortrait.jpg with [[File:Sinaida_Jewgenjewna_Serebrjakowa_At_the_Dressing-Table_1909.jpg]] (by [[:c:User:CommonsDelinker|CommonsDelinker]] because: [[:c:COM:FR|File renamed]]: correction title).
857488
wikitext
text/x-wiki
[[Ӳкерчĕк:Velazquez figurando.jpg|мини|Хӑйне ӳкерни, [[Диего Веласкес]]]]
[[Ӳкерчĕк:Las Meninas (1656), by Velazquez.jpg|мини|''Менинасем '' ӳнер ӗҫӗнче Веласкес хӑйне ӳкернӗ]]
'''Автопортрет ''' («автор» тата «портрет») — ӳнерҫӗ хӑйӗн сӑнарне хӑй ӳкерни. Яланхи пек сӑрӑ-ӳнер пултарулӑхне аса илеҫҫӗ; анчах та автопортретсем скульптурара, литературара, фото- тата кинематографра тата ыт. те пулма пултарать.
Чылай ҫын сӑнарӗн ӳнерҫисем автопортречӗсене хӑйланӑ, хӑшӗсем шутсӑр нумай туса ӗлкӗрнӗ. Хӑш чух ӳнерҫӗсем хӑйӗн сӑнарне ушкӑнлӑ портретсене кӗртсе ӳкернӗ. Тӗслӗхрен, Карл Брюллов ''Помпеин юлашки кунӗ'', Диего Веласкес ''Менинасем '' ӗҫӗсенче, тата ыттисем те.
Шутланӑ тӑрӑх, хӑш пӗр ӳнерҫӗсем хӑйсене урӑх арлӑ ҫын пек те ӳкерме пултарнӑ. Теприсен, неврологи чирӗсемпе аптранисен автропортречӗсем тӑрӑх медицина ӗҫченӗсене пуҫ мими тӗрӗс ӗҫлеменнине тишкӗрсе кӑтартма май парать; вӗсенчен шумайӑшӗ неврологипе вӗренӳ кӗнекисене кӗнӗ.
== Тӗслӗхсем ==
<gallery perrow=6 widths=200 heights=200>
<gallery>
File:Chase William Merritt Self Portrait 1915.jpg|Уильям Чейз
File:Judith Leyster - Self-Portrait - Google Art Project.jpg|[[Юдит Лейстер]]
File:Self-portrait by V.Serov (1901, GRM).jpg|[[Серов Валентин Александрович|Валентин Серов]]
File:Sinaida Jewgenjewna Serebrjakowa At the Dressing-Table 1909.jpg|[[Серебрякова Зинаида Евгеньевна|Зинаида Серебрякова]]
File:Rembrandt Self-portrait (Kenwood).jpg|[[Рембрандт]]
File:Raffaello Sanzio.jpg|[[Рафаэль]]
File:Rosalba Carriera Self-portrait.jpg|[[Розальба Каррьера]]
File:Dürer - Selbstbildnis im Pelzrock - Alte Pinakothek.jpg|[[Альбрехт Дюрер]]
File:VanGogh-self-portrait-with bandaged ear.jpg|[[Ван Гог Винсент|Ван Гог]]
File:Self-portrait as the Allegory of Painting (La Pittura) - Artemisia Gentileschi.jpg|[[Артемизия Джентилески]]
</gallery>
== Вуламалли ==
* Автопортрет // А — Анкетирование. — М. : Большая российская энциклопедия, 2005. — С. 166. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 1). — ISBN 5-85270-329-X.
== Каҫӑсем ==
* [https://www.webcitation.org/6lUiK6fEp?url=http://beta.diary.ru/~Moira2/p178857617.htm?oam 70 автопортретов известных фотографов]
[[Категори:Автопортретсем| ]]
[[Категори:Портрет]]
[[Категори:Психологи меслечĕсем]]
[[Категори:Хăйĕнлĕх]]
9ugnyldbyxd372f2lx52ut05ljq696h
Ҫурма упăте
0
88086
857481
693906
2025-06-30T18:18:08Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Ҫурупӑтесем]] страницӑн ятне [[Ҫурма упăте]] ҫине улӑштарчӗ
693906
wikitext
text/x-wiki
{{Taxobox
| name = Ҫурупӑтесем
| image file = GarnettsGalago CincinnatiZoo.jpg
| phylum =
| classis =
| ordo =
| familia =
| genus =
| species =
| subspecies =
| latin = Strepsirrhini
| wikispecies =
| commons =
| itis =
| ncbi =
| range map =
}}
'''Ҫурупӑтесем''', е айри приматсем, е «йӗпе сӑмсаллӑ» приматсем (лат. Strepsirrhini), — сӗт ҫиекенсен кӗҫӗн [[Приматсем|приматсен]] ушкӑнӗ.
Ҫурупӑтесем Африкара тата Кӑнтӑр-Хӗвлтухӑҫ Азире, ытларах Мадагаскарта сарӑлнӑ. Йывӑҫсем ҫинче пурӑнаҫҫӗ, ҫӗрле е каҫхине ытларах хастар.
== Классификаци ==
*[[Лемур йышшисем]], ''Lemuridae''
== Вуламалли ==
*
== Каҫӑсем ==
*
[[Категори:Приматсем]]
[[Категори:Чĕрчунсем, алфавитпа]]
66oii4t7b0fvmu4qmhvzk4kx0a8qr9j
Тутă
0
91973
857500
707772
2025-07-01T05:12:58Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Тутă-маса]] страницӑн ятне [[Тутă]] ҫине улӑштарчӗ
707772
wikitext
text/x-wiki
{{Пĕлтерĕшсем}}
{{Куçармалла|en|Taste}}
[[File:Taste buds.svg|thumb|Taste buds]]
'''Тутă-маса''' (çавăн пекех кĕскен '''тутă''' (мĕн тути?) теме пултараççĕ<ref>Анчах та «тутă» тени хăй тĕллĕн çеç çисе тăраннине, выçă маррине те пĕлтерет.</ref>) — [[физиологи|физиологире]]: [[хеморецепци]] тĕсĕсенчен пĕри; [[туйнăлăх]], вăл, тĕпрен илсен, тĕрлĕ япалалăхсем çăварти тута-маса [[рецептор]]ĕсем çине лексен палăрать<ref name="БМЭ3"> Есаков А. И., Минор А. B., Михеев B. B. Вкус // Большая медицинская энциклопедия : в 30 т. / гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — Т. 4 : Валин — Гамбия. — 576 с. : ил.</ref><ref>[http://www.cnshb.ru/AKDiL/0006/base/RV/000779.shtm Вкус] // [[Ветеринарный энциклопедический словарь]] — М.: Советская энциклопедия, 1981. — 640 с.</ref>.
== Çавăн пекех ==
* [[Шăршă туйни]]
* [[Тутă-маса сенсор тытăмĕ]]
* [[Чĕлхен тутă-маса зонисем]]
* [[Ароматизатор]]
* [[Тутă-маса вăйлатăвĕ]]
* [[Тутă-масалăх]]
== Вуламалли ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Вкус|[[Тарханов, Иван Романович|Тарханов И. Р.]]}}
* ''Хаздан Е. В.'' [https://www.academia.edu/35528147/_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%87%D1%8C_%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BA%D1%83%D1%81_%D0%BA%D0%B0%D0%BA_%D1%81%D0%BC%D1%8B%D1 «Приятная речь — сотовый мёд», или Вкус как смысл] // Традиционная культура. — 2017. — № 4 (68). — С. 95—110.
== Каçăсем ==
# {{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/4399584.stm|title=«Taste bud» for fatty foods found|date=2 ноября 2005|publisher=[[Би-би-си|BBC News]]|lang=en|accessdate=2010-10-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/65jMzmV4w?url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/4399584.stm|archivedate=2012-02-26|deadlink=no}}
# [https://web.archive.org/web/20070701083643/http://www.srut.org/index_e.html Society for Research on Umami Taste]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
[[Категори:Тутă-маса| ]]
[[Категори:Физиологи]]
[[Категори:Туйăм органĕсем]]
[[Категори:Хеморецепци]]
[[Категори:Гастрономи]]
65gpp1uug6b3d06vn2aj5xcwcp6hnev
857504
857500
2025-07-01T05:17:18Z
Ellodanis5
17302
857504
wikitext
text/x-wiki
{{Пĕлтерĕшсем}}
{{Пĕлтерĕшсем|Маса (пĕлтерĕшсем)}}
{{Куçармалла|en|Taste}}
[[File:Taste buds.svg|thumb|Taste buds]]
'''Тутă'''<ref>Анчах та «тутă» тени хăй тĕллĕн çеç çисе тăраннине те, выçă маррине те пĕлтерет.</ref>, е '''Тутă-маса'''<ref>Ку вариантăн анлăрах пĕлтерĕш пулма кирле.</ref> — [[физиологи|физиологире]]: [[хеморецепци]] тĕсĕсенчен пĕри; [[туйнăлăх]], вăл, тĕпрен илсен, тĕрлĕ япалалăхсем çăварти тута-маса [[рецептор]]ĕсем çине лексен палăрать<ref name="БМЭ3"> Есаков А. И., Минор А. B., Михеев B. B. Вкус // Большая медицинская энциклопедия : в 30 т. / гл. ред. Б. В. Петровский. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1977. — Т. 4 : Валин — Гамбия. — 576 с. : ил.</ref><ref>[http://www.cnshb.ru/AKDiL/0006/base/RV/000779.shtm Вкус] // [[Ветеринарный энциклопедический словарь]] — М.: Советская энциклопедия, 1981. — 640 с.</ref>.
== Çавăн пекех ==
* [[Шăршă туйни]]
* [[Тутă-маса сенсор тытăмĕ]]
* [[Чĕлхен тутă-маса зонисем]]
* [[Ароматизатор]]
* [[Тутă-маса вăйлатăвĕ]]
* [[Тутă-масалăх]]
== Вуламалли ==
* {{ВТ-ЭСБЕ|Вкус|[[Тарханов, Иван Романович|Тарханов И. Р.]]}}
* ''Хаздан Е. В.'' [https://www.academia.edu/35528147/_%D0%9F%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%BD%D0%B0%D1%8F_%D1%80%D0%B5%D1%87%D1%8C_%D1%81%D0%BE%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%8B%D0%B9_%D0%BC%D0%B5%D0%B4_%D0%B8%D0%BB%D0%B8_%D0%92%D0%BA%D1%83%D1%81_%D0%BA%D0%B0%D0%BA_%D1%81%D0%BC%D1%8B%D1 «Приятная речь — сотовый мёд», или Вкус как смысл] // Традиционная культура. — 2017. — № 4 (68). — С. 95—110.
== Каçăсем ==
# {{cite web|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/4399584.stm|title=«Taste bud» for fatty foods found|date=2 ноября 2005|publisher=[[Би-би-си|BBC News]]|lang=en|accessdate=2010-10-28|archiveurl=https://www.webcitation.org/65jMzmV4w?url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/health/4399584.stm|archivedate=2012-02-26|deadlink=no}}
# [https://web.archive.org/web/20070701083643/http://www.srut.org/index_e.html Society for Research on Umami Taste]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
[[Категори:Тутă-маса| ]]
[[Категори:Физиологи]]
[[Категори:Туйăм органĕсем]]
[[Категори:Хеморецепци]]
[[Категори:Гастрономи]]
[[Категори:Тутă]]
4dt500s7kdfzyxi4n6go8nooika3wzy
Сӳтсе явасси:Тутă
1
92050
857502
707767
2025-07-01T05:12:58Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Тутă-маса]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Тутă]] ҫине улӑштарчӗ
707726
wikitext
text/x-wiki
Кунта, тен, тута-маса мар, тутă-маса темелле пуль. Пурăнсан курăнĕ. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 17:05, 27 Ҫӗртме уйӑхӗн 2021 (UTC)
:Ытла хутлă термин. Радио/телекалаçура илтмен кунашкал пупленине. [[Хутшăнакан:Viktor|Viktor]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Viktor|сӳтсе явни]]) 17:26, 27 Ҫӗртме уйӑхӗн 2021 (UTC)
::Мĕншĕн «философилесе» каймалла? Тытмалла та пăхмалла ал айĕнчи сăмахсарсене. Хутлин хăйĕн компоненчĕсем те пур — тутă тата маса. Вĕсем пирки те сăмахсарсене пăхма пулать. Тата ку сăмахпа халиччен мансăр пуçне ытти çынсем усă курнă чăваш Википедийĕнче — [https://cv.wikipedia.org/wiki/Шаблон:Органсен_тытăмĕсем ак çакăнта]. --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 18:12, 27 Ҫӗртме уйӑхӗн 2021 (UTC)
8tyadgoknpzbd1ilc3j971esknab2i9
Тута-маса
0
92062
857505
707766
2025-07-01T06:32:34Z
EmausBot
4769
Бот: исправление двойного перенаправления на [[Тутă]]
857505
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Тутă]]
m650p01d6bhd3fg3bvzj0j1j1tk9rb3
Сӳтсе явасси:Тута-маса
1
92063
857506
707768
2025-07-01T06:32:44Z
EmausBot
4769
Бот: исправление двойного перенаправления на [[Сӳтсе явасси:Тутă]]
857506
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Сӳтсе явасси:Тутă]]
8eh0hlirb1o9yrg7thgedr4dv8mcmld
Маса
0
92101
857507
707900
2025-07-01T07:12:20Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Тутă-маса (эстетика)]] страницӑн ятне [[Маса]] ҫине улӑштарчӗ
707900
wikitext
text/x-wiki
{{Пĕлтерĕшсем|Тутă-маса (пĕлтерĕшсем)}}
'''Тутă-маса''' — эстетика категорийĕ, философи пайĕ шутланакан [[эстетика|эстетика]] тĕпчекен тата тишкерекен япала.
== Каларăш ==
Тутă-маса пирки тавлашмаççĕ.
== Вуламалли ==
* Бычков В. В. Эстетика. — М.: Гардарики, 2004.
==Каçăсем==
{{wikiquote}}
* [http://www.iep.utm.edu/a-taste/ Aesthetic Taste], ''Internet Encyclopedia of Philosophy''
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
[[Категори:Эстетика категорийĕсем]]
[[Категори:Тутă-маса]]
[[Категори:Культура]]
[[Категори:Эстетика]]
[[Категори:Социологи]]
daiem2zeq2tqsv9azrs186p78akkgq2
857509
857507
2025-07-01T07:15:23Z
Ellodanis5
17302
857509
wikitext
text/x-wiki
{{Пĕлтерĕшсем|Тутă-маса (пĕлтерĕшсем)}}
{{Пĕлтерĕшсем|Маса (пĕлтерĕшсем)}}
{{Пĕлтерĕшсем|Тутă (пĕлтерĕшсем)}}
'''Тутă-маса''' (''тута-маса''), е '''маса''' — эстетика категорийĕ, философи пайĕ шутланакан [[эстетика|эстетика]] тĕпчекен тата тишкерекен япала.
== Каларăш ==
Тутă-маса пирки тавлашмаççĕ.
== Вуламалли ==
* Бычков В. В. Эстетика. — М.: Гардарики, 2004.
==Каçăсем==
{{wikiquote}}
* [http://www.iep.utm.edu/a-taste/ Aesthetic Taste], ''Internet Encyclopedia of Philosophy''
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
[[Категори:Эстетика категорийĕсем]]
[[Категори:Тутă-маса]]
[[Категори:Культура]]
[[Категори:Эстетика]]
[[Категори:Социологи]]
[[Категори:Тутă]]
[[Категори:Маса]]
b4z5xb12sh8w10e65xcgltqzpjnhsnb
Категори:Раççейри тĕп редакторсем
14
94922
857493
723383
2025-06-30T22:05:01Z
YiFeiBot
15021
Перемещение 1 интервики на [[d:|Викиданные]], [[d:q7702545]]
857493
wikitext
text/x-wiki
[[Категори:Тĕп редакторсем, патшалăхсемпе|Раççей]]
[[Категори:Раççейри редакторсем| ]]
[[Категори:Раççейри менеджерсем]]
[[Категори:Раççейри массăллă информаци хатĕрĕсем]]
ojqqnyqwd37yeep1ppucit9mlaz9koy
Сӳтсе явасси:Ҫурма упăте
1
106759
857483
835608
2025-06-30T18:18:09Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Ҫурупӑтесем]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Ҫурма упăте]] ҫине улӑштарчӗ
835608
wikitext
text/x-wiki
Çурма упăте. [[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 17:15, 31 Раштав уйӑхӗн 2022 (UTC)
:Е çурмаупăте (пĕрле çырмалла) --[[Хутшăнакан:Ellodanis5|Ellodanis5]] ([[Хутшăнаканăн канашлу страници:Ellodanis5|сӳтсе явни]]) 15:29, 26 Ҫурла уйӑхӗн 2024 (UTC)
g7re4jjhiwn2v18uezxgds3ahefaerw
Шаблон:Cĕт
10
107401
857490
838115
2025-06-30T20:29:47Z
Ellodanis5
17302
857490
wikitext
text/x-wiki
{{Çӳрев тапăлĕ
|ят = Сĕткенсем
|state = <includeonly>{{{state|collapsed}}}</includeonly>
|пуçелĕк = [[Сĕт]]
|ӳкерчĕк = [[File:Milk 001.JPG|50px|Сĕт]]
|кĕлетке_класĕ = hlist
|çӳлте=
|пуçелĕк1 = Чĕрчунсем
|ят-йыш1 = {{iw|Буйволовое молоко|Буйволовое||Buffalo milk}} {{*}} [[Верблюжье молоко|Верблюжье]] {{*}} [[Женское молоко|Женское]] ([[Женское молозиво]]) {{*}} [[Кобылье молоко|Кобылье]] {{*}} [[Козье молоко|Козье]] {{*}} [[Коровье молоко|Коровье]] {{*}} [[Лосиное молоко|Лосиное]] {{*}} [[Молозиво]] {{*}} [[Овечье молоко|Овечье]] {{*}} [[Оленье молоко|Оленье]] {{*}} [[Ослиное молоко|Ослиное]] {{*}} {{iw|Свиное молоко|Свиное||Pig milk}}
|пуçелĕк2 = {{iw|Ароматизациленĕ сĕт|Ароматизацилени||Flavored milk}}
|ят-йыш2 = {{iw|Анисовое молоко|Анисовое||Anijsmelk}} {{*}} {{iw|Ванильное молоко|Ванильное||Vanilla milk}} {{*}} {{iw|Кофейное молоко|Кофейное||Coffee milk}} {{*}} [[Шоколадное молоко|Шоколадное]]
|пуçелĕк3 = [[Заменители молока и сливок|Заменители]]
|ят-йыш3 = {{Подгруппы навигационной таблицы
|группа1 = [[Растительное молоко|Растительное]]
|список1 =
* [[Арахисовое молоко|Арахисовое]]
* [[Гороховое молоко|Гороховое]]
* [[Злаково-зерновое молоко|Злаково-зерновое]]
* [[Кокосовое молоко|Кокосовое]]
* [[Миндальное молоко|Миндальное]]
* [[Овсяное молоко|Овсяное]]
* [[Рисовое молоко|Рисовое]]
* [[Соевое молоко|Соевое]]
* [[Чечевичное молоко|Чечевичное]]}}
* [[Рыбное молоко]]
|пуçелĕк4 = Сĕт тĕсĕсем
|ят-йыш4 = [[Молоко А2|A2]]
* {{iw|Ароматизированное молоко|Ароматизированное||Flavored milk}}
* {{iw|Газированное молоко|Газированное||Carbonated milk}}
* {{iw|Кипячёное молоко|Кипячёное||Scalded milk}} {{*}} [[Концентрированное молоко|Концентрированное]] {{*}} {{iw|Молоко с наполнителем|С наполнителем||Filled milk}} {{*}} [[Обезжиренное молоко|Обезжиренное]] {{*}} {{iw|Органическое молоко|Органическое||Organic milk}} {{*}} [[Парное молоко|Парное]] {{*}} [[Пастеризация|Пастеризованное]] {{*}} [[Сгущённое молоко|Сгущённое]] {{*}} {{iw|Солодовое молоко|Солодовое||Malted milk}} {{*}} [[Сухое молоко|Сухое]] {{*}} {{iw|Тонированное молоко|Тонированное||Toned milk}} {{*}} [[Топлёное молоко|Топлёное]] {{*}} [[Ультрапастеризация|Ультрапастеризованное]] {{*}} {{iw|Ультрафильтрованное молоко|Ультрафильтрованное||Ultrafiltered milk}} {{*}} {{iw|Haymilk}}
|пуçелĕк5 = [[Сĕт продукчĕсем|Продуктсем]]
|ят-йыш5 = [[Турăх]] {{*}} [[Виды молочных продуктов]] {{*}} [[Кисломолочные продукты]] {{*}} [[Мороженое]] {{*}} [[Сыр]] {{*}} [[Сыр продукчĕсем]]
|пуçелĕк6 = [[Сĕт-çу промăçлăхĕ|Промăçлăх]]
|ят-йыш6 = [[Бактофуга]]
* [[Доение]]
* [[Молочное хозяйство|Молочная ферма]]
* [[Молочный скот]]
* Профессисем
** [[Доярка]]
** [[Молочник (профессия)|Молочник]]
** [[Сыровар]]
* [[Редуктазная проба]]
* [[Реннин]]
* [[Молочный сепаратор|Сепаратор]]
* [[Стародойное молоко]]
|пуçелĕк7 = Çыхăнни
|ят-йыш7 = [[Аллергия на молоко|Аллерги]] {{*}} [[Лактаци]] {{*}} [[Грудное вскармливание]] {{*}} [[Пĕтĕм тĕнчери сĕт кунĕ]] {{*}} [[Молочнокислые бактерии]]
|аялта =
* {{Icon|Category}} [[:Категори:Сĕт|Категори]]
}}<noinclude>
== Çав. пекех ==
* {{T|Кăкăрпа тăрантарни}}
* {{T|Йӳçнĕ сĕт продукчĕсем}}
[[Категори:Çӳрев шаблонĕсем:Апат-çимĕç тата ĕçмесем]]
</noinclude>
dd9q817ju7aezl0frirhzp4lpn5v43z
2024
0
114831
857478
857472
2025-06-30T15:10:27Z
Max Tenche
25572
/* Ака */
857478
wikitext
text/x-wiki
{{Çулсем|2024|XX ĕмĕр|XXI ĕмĕр|XXII ĕмĕр}}
'''2024 ҫул (икӗ пин те ҫирӗм тӑваттӑмӗш ҫул)''' — [[Кӗркури календарӗ]]пе — [[йӗкӗр ҫул]]. 2024 ҫул [[тунтикун]]ран пуҫланнӑ. Вӑл пирӗн эрӑн 2024-мӗш ҫулӗ. Вӑл 3-мӗш пин ҫулӑн [[XXI ӗмӗр]]ӗн 3-мӗш вун ҫулӑн 4-мӗш ҫулӗ, вӑл [[2020-мӗш ҫулсем|2020-мӗш ҫулсен]] 5-мӗш ҫулӗ. Ку иртнӗ ҫул.
[[Чӑваш Республики]]нче вӑл '''[[Экологи]] культурин тата [[ҫутҫанталӑк]]па перекетлӗ усӑ курмалли ҫулталӑк'''<ref>[https://minpriroda.cap.ru/action/activity/2024-god-god-ekologicheskoj-kuljturi-i-berezhnogo ЧР ҫутҫанталӑк министрлӗхӗн сайчӗ]{{Ĕçлемен каçă|date=June 2025 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref><ref>[https://glava.cap.ru/doc/laws/2023/09/04/decree-120 Чӑваш Енӗн Пуҫлӑхӗн указӗ]{{Ĕçлемен каçă|date=January 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
[[ПНО]] йышӑнӑвӗпе ку ''[[Тӗве]]сен тӗнчери ҫулталӑкӗ''<ref>{{Cite web|url=https://www.un.org/ru/sections/observances/international-years/|title=Международные годы|date=2015-01-06|publisher=www.un.org|lang=ru|accessdate=2020-01-13|archive-date=2020-01-13|archive-url=https://web.archive.org/web/20200113135546/https://www.un.org/ru/sections/observances/international-years/|url-status=live}}</ref>.
[[Белоруси]]ре вӑл килӗшӳ, пултару та пахалӑх ҫулталӑкӗ<ref>{{Cite web|url=https://www.youtube.com/watch?v=_duWFEBChO0|title=Лукашенко объявил 2024-й Годом качества в Беларуси|lang=ru-RU|access-date=2023-09-30}}</ref>.
[[Раҫҫей]]ре вӑл этеплӗх, ӳнер, кил-йыш та спорт ҫулталӑкӗ<ref>{{Cite web|url=https://ognov.ru/2024-god-obyavlen-prezidentom-godom-razvitiya-v-rossii/|title=2024 год объявлен президентом годом российской культуры и искусства|lang=ru-RU|last=controlistr|website=ognov.ru|date=2023-09-06|access-date=2023-10-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20231122/semya-1911067078.html|title=Путин объявил 2024 год годом семьи|lang=ru-RU|author=|website=РИА Новости|date=2023-11-21|access-date=2023-11-22|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/sport/19062137|title=Путин поддержал идею возобновления спортивных парадов на Красной площади|website=TACC|access-date=2023-12-17}}</ref>.
[[Пӑхӑнман Патшалӑхсен Пӗрлешӗвӗ]]нче вӑл [[ниме]] юхӑмӗн ҫулталӑкӗ<ref>{{Cite web|url=https://www.gosrf.ru/2024-god-stanet-godom-volonterskogo-dvizheniya-v-sng/|title=2024 год станет Годом волонтерского движения в СНГ|lang=ru-RU|first=Галатея|last=Петрова|website=Регионы России|date=2023-06-08|access-date=2023-10-08}}</ref>.
== Пулса иртнӗ ==
=== Кăрлач ===
* [[Кӑрлач, 1]]:
** [[Тури Карабах]] [[Азербайджан]] йышне вӗҫлесе интеграциленӗ, [[Тури Карабах Республики]] пӑрахӑҫ кӑларнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.gazeta.ru/politics/2023/09/28/17653861.shtml|title=Республика Нагорный Карабах прекращает существование. Половина жителей бежали в Армению|lang=ru|website=Газета.Ru|date=2023-09-28|access-date=2023-10-01}}</ref>.
** [[Бразили]] [[ОПЕК+]] йӗркелӗве кӗнӗ<ref>{{Cite web|url=https://www.interfax.ru/business/934125|title=Источник сообщил, что Бразилия присоединится к ОПЕК+ с 2024 года|lang=ru|website=Interfax.ru|date=2023-11-30|access-date=2023-12-01}}</ref>.
** [[Египет]], [[Иран]], [[Пӗрлешӗннӗ Арап Эмирачӗсем]], [[Сауд Аравийĕ]] те [[Эфиопи]] [[БРИКС]]а кĕнĕ<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/18574863|title=В БРИКС в 2024 году войдут шесть новых стран|website=TACC|access-date=2023-10-01}}</ref>.
** [[Раҫҫей]]ри [[Чернобыль инкекӗ|Отчуждени зони]] пӑрахӑҫ кӑларнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/rbcfreenews/642740b89a79477b90634812|title=В России не станет зоны отчуждения|lang=ru|website=РБК|date=2023-04-01|access-date=2023-12-28}}</ref>.
** [[Steam]]-ӗн пулӑшу пултарни [[Windows 7]], [[Windows 8|8]], [[Windows 8.1|8.1]] валли вӗҫленӗ<ref>{{Cite web|url=https://steamcommunity.com/discussions/forum/26/3821910251180452380/|title=Steam перестанет работать на windows 7 :: Русскоязычный Форум|lang=ru|website=steamcommunity.com|access-date=2023-12-31}}</ref>.
** [[Япони тинӗсӗ]]нчи [[Япони тинӗсӗнчи ҫӗр чӗтрени (2024)|ҫӗр чӗтрени]], [[Япони]]ре 7,6-ччен магнитудӑллӑ ҫӗр чӗтрени пулнӑ. 73 ҫын вилнӗ<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/proisshestviya/19670537|title=Число жертв землетрясений в Японии увеличилось до 73|website=TACC|access-date=2024-01-03}}</ref>.
** [[Эфиопи]] [[Сомалиленд]]па [[Бербера]] порчӗн пӗтӗм усӑ курни валли килӗшӳ ҫырнӑ. Тата, Эфиопи Сомалилендӗн никамран пӑхӑнманлӑхне йышӑнчӗ, вӑл пӗрремӗш ҫӗр-шыв куна тунӑ пулса тӑнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/africa/landlocked-ethiopia-signs-pact-use-somalilands-red-sea-port-2024-01-01/|title=Ethiopia signs pact to use Somaliland's Red Sea port|website=Reuters|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 2]]:
** [[Корей Республики]]нчи 3 уйӑх [[Корей Республикинчи Парламент суйлавӗсем (2024)|парламент суйлавӗсен]]ччен [[Тобуро Демократи партийӗ]]н пуҫлӑхӗ [[Ли Джэмён|Ли Чжэ Мён]] ҫине [[Ли Джэмён ҫине вӗлерме тапӑнни|вӗлерме тапӑнни]] пулнӑ, унӑн мӑйне ҫӗҫӗпе амантнӑ<ref>{{Cite news|title=В Южной Корее совершено покушение на лидера оппозиции|url=https://www.vedomosti.ru/politics/articles/2024/01/02/1013861-v-yuzhnoi-koree-pokushenie|website=Ведомости|access-date=2024-01-04|lang=ru}}</ref>.
** [[Маршалл утравӗсенчи пӗтӗм суйлавсем (2023)|Маршалл утравӗсенче пӗтӗм суйлавӗсем]]: [[Маршалл утравӗсен саккун тӑвакан канашӗ]] [[Хайн Хильда|Хайн Хильдӑна]] президент иккӗмӗш хутпа суйланӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/505980/hilda-heine-sworn-in-as-president-of-the-marshall-islands|title=Hilda Heine sworn in as President of the Marshall Islands|lang=en-nz|website=RNZ|date=2024-01-03|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 3]] — [[Иран]]ти [[Керман теракчӗ|Керман масарӗнче теракт]] пулнӑ<ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20240103/terakt-1919604739.html|title=Путин выразил властям Ирана соболезнования после теракта в Кермане|lang=ru|first=|last=|website=РИА Новости|date=20240103T1814|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 7]] — [[Бангладешри парламент суйлавӗсем (2024)|Бангладешри парламент суйлавӗсем]] пулнӑ<ref>{{Cite web|url=http://cikrf.ru/news/cec/54382/|title=Андрей Шутов принял участие в международном наблюдении за парламентскими выборами в Народной Республике Бангладеш|website=cikrf.ru|access-date=2024-01-13}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://bdnews24.com/bangladesh/5ps4txfm44|title=Bangladesh Election Commission schedules parliamentary polls for Jan 7|lang=en|first=Senior|last=Correspondent|website=bdnews24.com|access-date=2024-01-13}}</ref><ref>{{Cite news|title=Bangladesh election: PM Sheikh Hasina wins fourth term in controversial vote|url=https://www.bbc.com/news/world-asia-67889387|date=2024-01-07|access-date=2024-01-13|lang=en-GB}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 8]] — [[Astrobotic Technology]] компанийӗ [[Peregrine (лартмалли модуль)|Перегрин]] коммерци уйӑха лартмалли модулне вӗҫтерсе яни тунӑ. Вӗҫтерсе яни ҫӗнӗ [[Vulcan (ракета-йӑтакан)|Vulcan]] ракета-йӑтакан пулӑшпа тунӑ<ref>{{Cite web|url=https://spacenews.com/vulcan-centaur-launches-peregrine-lunar-lander-on-inaugural-mission/|title=Vulcan Centaur launches Peregrine lunar lander on inaugural mission|lang=en-US|first=Jeff|last=Foust|website=SpaceNews|date=2024-01-08|access-date=2024-01-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/kosmos/19686899|title=ULA запустила к Луне ракету Vulcan с модулем Peregrine|website=TACC|access-date=2024-01-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.astrobotic.com/astrobotics-peregrine-launches-to-the-moon/|title=Astrobotic’s Peregrine Launches to the Moon|lang=en-US|last=alivia|website=Astrobotic|date=2024-01-08|access-date=2024-01-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.nasa.gov/news-release/nasa-science-heads-to-moon-on-first-us-private-robotic-artemis-flight/|title=NASA Science Heads to Moon on First US Private Robotic Artemis Flight - NASA|lang=en-US|access-date=2024-01-08}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 9]] — [[Los Choneros]] картелӗн лидерӗ тӗрмерен тухса тарнӑран [[Эквадор]] президенчӗ [[Нобоа Даниэль|Даниэль Нобоа]] ҫӗр-шывра черетсӗр лару-тӑру йышӑннӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.kp.ru/online/news/5621351/|title=Президент Эквадора Нобоа ввёл режим внутреннего вооружённого конфликта в стране|lang=ru|first=|last=|website=kp.ru|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 11]] — Полици ӗҫлекенӗсемпе салтаксем валли ӗҫ укҫи суса тухнин йӑнӑшӗнчен [[Папуа — Ҫӗнӗ Гвиней]]ри [[Папуа — Ҫӗнӗ Гвинейри йӗркесӗрлӗхсем (2024)|йӗркесӗрлӗхсем]] пур ҫӗр-шыв тӑрӑх сиксе тухнӑ.<ref>{{Cite web|url=https://www.rnz.co.nz/international/pacific-news/506478/at-least-10-dead-after-looting-fires-on-port-moresby-s-darkest-day|title=At least 10 dead after looting, fires on Port Moresby's 'darkest day'|lang=en-nz|website=RNZ|date=2024-01-11|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 12]] — [[АПШ]]па [[Аслӑ Британи]] [[Йемене авиатапӑсем (2024)|Йемене авиатапӑсене]] тума пуҫланӑ та (ӗлӗкхине АПШ ҫакна тума пуҫланӑ)<ref>{{Cite web|url=https://www.nbcnews.com/news/world/us-britain-strikes-houthi-yemen-rcna133576|title=U.S. and Britain launch strikes against Houthi rebel targets in Yemen|lang=en|website=NBC News|date=2024-01-12|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 13]] — [[Китай Республикинчи президент суйлавĕсем (2024)|Тайваньти президент суйлавĕсем]]: [[Лай Циндэ]] 40% сасӑсемпе ҫӗнтернӗ<ref>{{Cite news|title=Taiwan elects Lai Ching-te, from incumbent pro-sovereignty party, as president|first=Helen|last=Davidson|url=https://www.theguardian.com/world/2024/jan/13/taiwan-ruling-partys-lai-ching-te-wins-presidential-election|website=The Guardian|id=0261-3077|date=2024-01-13|access-date=2024-01-13|lang=en-GB}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 14]] — [[Маргрете II]] [[Дани]]н король хӗрӗ патшаран тухнӑ. [[Фредерик X]] Данин ҫӗнӗ королӗ патшана ларнӑ.<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/19661193|title=Королева Дании отречётся от престола 14 января|website=TACC|access-date=2024-01-13}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 15]]-[[Кӑрлач, 18|18]] — [[Паймак]]ра, [[Пушкӑртстанти протестсем (2024)|Пушкӑртстанти протестсем]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/russian/articles/ce9m7p05pe0o|title=В Башкирии сотни людей пришли к суду поддержать активиста, защищавшего шихан Куштау|lang=ru|website=BBC News Русская служба|date=2024-01-15|access-date=2024-01-17}}</ref><ref>{{Cite news|title=Экстремисты под видом экологов: кому нужны были беспорядки в Башкирии|url=https://lenta.ru/articles/2024/01/23/ekstremisty/|website=Lenta}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 24]] — [[Белгород облаҫӗнчи раҫҫей Ил-76 инкекӗ|Белгород облаҫӗнчи раҫҫей Ил-76 инкекӗ]].
* [[Кӑрлач, 26]] — [[Тувалури парламент суйлавӗсем (2024)|Тувалури парламент суйлавӗсем]]<ref>{{Cite web|url=https://www.npr.org/2024/01/25/1227066448/voting-begins-in-tiny-tuvalu-in-election-that-reverberates-from-china-to-austral|title=Voting begins in tiny Tuvalu in election that reverberates from China to Australia|website=NPR|access-date=2024-01-27}}</ref>.
* [[Кӑрлач, 28]]
** [[Буркина-Фасо]], [[Мали]] тата [[Нигер]] [[ЭКОВАС]]-ран тухнӑ<ref>[https://m.gazeta.ru/politics/news/2024/01/28/22209643.shtml?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fdzen.ru%2Fnews%2Fstory%2FBurkina-Faso_Mali_iNiger_vyshli_izEHkonomicheskogo_soobshhestva_Zapadnoj_Afriki--ad52dbc7fb298ecf82b6b6e499b26705 Три страны резко оборвали связь с ECOWAS]</ref>.
** [[Финляндири парламент суйлавӗсем (2024)|Финляндири парламент суйлавӗсем]]<ref>[http://vybor-naroda.rg/vn_exclusive/255673-v-finljandii-neizbezhen-vtoroj-tur-prezidentskih-vyborov.html?utm_source=yxnews&utm_medium=mobile&utm_referrer=https%3A%2F%2Fdzen.ru%2Fnews%2Fsearch%3Ftext%3D В Финляндии неизбежен второй тур президентских выборов]{{Ĕçлемен каçă|date=February 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref>.
* [[Кӑрлач, 31]] — [[Малайзи]] [[Янг ди-Пертуан Агонг|корольне суйланă]] [[Ибрагим Исмаил|Ибрагим Исмаилӗн]] престолӗнче ларни, татах вӑл [[Джохор|Джохор султанӗ]] пулса тӑнӑ<ref>{{Cite web|url=https://glasnarod.ru/mir/sultan-ibragim-stal-sledujushhim-koroljom-malajzii/|title=Султан Ибрагим стал следующим королём Малайзии|lang=ru-RU|first=|last=|website=Интернет-газета «Глас Народа»|date=2023-10-27|access-date=2024-01-13}}</ref>.
=== Нарӑс ===
* [[Нарӑс, 2]] — [[Бишкек]] [[Ӑшӑэлектроцентраль|ӐЭЦ]]ĕнчи шултра авари<ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20240202/kirgiziya-1924943848.html|title=Число пострадавших при аварии на ТЭЦ Бишкека возросло до пяти|lang=ru|first=|last=|website=РИА Новости|date=20240202T0734|access-date=2024-02-05}}</ref>.
* [[Нарӑс, 3]] — Тапнине пула [[Лисичанск]]ри ([[ЛХР]] — аннексиленĕ [[Луганск облаҫӗ]]) пекарня ишӗлсе аннӑ, 28 ҫын вилнĕ<ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20240204/lisichansk-1925337904.html|title=В Лисичанске завершили поисковую операцию|lang=ru|first=|last=|website=РИА Новости|date=20240204T1633|access-date=2024-02-05}}</ref>.
* [[Нарӑс, 4]] — [[Сальвадорти пӗтӗм суйлавӗсем (2024)|Сальвадорти пӗтӗм суйлавӗсем]].
* [[Нарӑс, 7]] — [[Азербайджан]]ти черетсӗр [[Азербайджанти президент суйлавӗсем (2024)|президент суйлавĕсем]]<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/russian/articles/clle3dl9zy9o|title=В Азербайджане проходят очередные внеочередные выборы|lang=ru|website=BBC News Русская служба|date=2024-02-07|access-date=2024-02-07}}</ref>. Хальхи президент [[Алиев Ильхам|Ильхам Алиев]] çӗнетсе суйланӑ пиллӗкмӗш срок ҫине, уншӑн 92,12% сасӑлакан ҫынсем сасӑ панӑ<ref>{{Cite web|url=https://apnews.com/article/azerbaijan-election-ilham-aliyev-39a3b0811de492afdcc96e2f17b6f797|title=Azerbaijan's Aliyev appears headed to a landslide win in election called after retaking Karabakh|lang=en|website=AP News|date=2024-02-07|access-date=2024-02-08}}</ref><ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20240211/vybory-1926712011.html|title=Алиев победил на президентских выборах в Азербайджане|lang=ru|first=|last=|website=РИА Новости|date=2024-02-11|access-date=2024-02-11}}</ref>.
* [[Нарӑс, 8]]
** [[Пакистан]]ти [[Пакистанри парламент суйлавӗсем (2024)|парламент суйлавĕсем]]<ref>{{Cite web|url=https://www.dawn.com/news/1785760|title=President, ECP agree on holding elections on February 8|lang=en|first=|last=|website=DAWN.COM|date=2023-11-02|access-date=2024-01-13|archive-date=2024-01-12|archive-url=https://web.archive.org/web/20240112120521/https://www.dawn.com/news/1785760|url-status=live}}</ref>. Никамран пӑхӑнман политиксен нумайрахӑшӗ — "Тӗрӗслӗхшӗн юхӑм" чарнӑ политика партийӗн хутшӑнаканӗсем Наци ассамблейӗнчи вырӑнсен чылайӑшӗ илнӗ<ref>{{Cite web|url=https://www.ft.com/content/35a6dd5b-2924-40ad-a650-004ec6379e00|title=Imran Khan loyalists win shock victory in Pakistan election|website=www.ft.com|access-date=2024-02-11}}</ref>.
** Иртнӗ [[Бразили]] президенчӗ Жаир Болсонарӑва патшалӑх пӑтӑрмахӗ тума хӑтланнӑшӑн айӑплама арестленӗ<ref>{{Cite web|url=https://t.me/rian_ru/230726|title=РИА Новости|website=Telegram|access-date=2024-02-11}}</ref>.
* [[Нарӑс, 10]] — [[Венгри]] президенчӗ [[Новак Каталин|Каталин Новак]] ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ<ref>{{Cite web|url=https://tass.ru/mezhdunarodnaya-panorama/19954637|title=Президент Венгрии подала в отставку|website=TACC|access-date=2024-02-11}}</ref>.
* [[Нарӑс, 11]] — [[Финлянди]] президент суйлавӗсен иккӗмӗш пайӗ<ref>{{Cite news|title=Финляндии предстоит второй тур президентских выборов|url=https://www.svoboda.org/a/finlyandii-predstoit-vtoroy-tur-prezidentskih-vyborov-/32795413.html|website=Радио Свобода|date=2024-01-28|access-date=2024-02-05|lang=ru}}</ref>.
* [[Нарӑс, 12]]—[[Нарӑс, 18|18]] — [[Европа кӗрешӳ чемпионачӗ (2024)|Европа кӗрешӳ чемпионачӗ]] пулнӑ ([[Бухарест]], [[Румыни]])<ref>{{Cite web|url=https://uww.org/event/seniors-european-championships/results|title=Seniors european championships|lang=en|website=uww.org|access-date=2024-02-05}}</ref>.
* [[Нарӑс, 14]] — [[Индонези]]ри [[Индонезири президент суйлавӗсем (2024)|президент суйлавĕсем]].
* [[Нарӑс, 15]] — [[Белгород]]а [[2024 ҫулхи нарӑсӑн 15-мӗшӗнчи Белгорода персе тӑни|персе тăни]]. 7 ҫын вилнӗ, 20 ҫын аманнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.bbc.com/russian/articles/c89n5w2l1yyo|title=Белгород подвергся обстрелу, погибли семь человек, в том числе ребёнок. Что известно|lang=ru|website=BBC News Русская служба|date=2024-02-15|access-date=2024-02-15}}</ref>.
* [[Нарӑс, 16]] — [[ЯНАО]]-н [[Харп (хула евӗр посёлок)|Харп]] тӗрминчи Раҫҫей оппозиционерӗ [[Навальный Алексей Анатольевич|Алексей Навальный]] вилчӗ.
* [[Нарӑс, 17]] — [[Украина хӗҫпӑшаллӑ вӑйӗсем|УХВ]] [[Авдеевка|Авдеевкӑран]] [[Авдеевка ҫапӑҫӑвӗ (2022—2024)|тухнӑ]]<ref>{{Cite news|title=Ukrainian forces withdraw from Avdiivka to avoid encirclement, army chief says|first=Shaun|last=Walker|url=https://www.theguardian.com/world/2024/feb/16/ukrainian-forces-give-up-some-positions-in-avdiivka-as-russian-assault-continues|website=The Guardian|id=0261-3077|date=2024-02-17|access-date=2024-02-17|lang=en-GB}}</ref>.
* [[Нарӑс, 22]] — [[Nova-C]] лартмалли модуль [[АПШ]]-н [[Intuitive Machines]] компани пӗрремӗш коммерци аппарачӗ [[Уйӑх (Ҫӗр ҫулташӗ)|Уйӑхра]] анса ларнӑ<ref>{{Cite news|title=Odysseus spacecraft lands on the moon as Nasa hails ‘giant leap forward’ – as it happened|first=|last=|url=https://www.theguardian.com/science/live/2024/feb/22/nasa-odysseus-moon-landing-intuitive-machines|website=the Guardian|id=0261-3077|date=2024-02-23|access-date=2024-02-25|lang=en-GB}}</ref>.
* [[Нарӑс, 23]] — [[Эрмени]], [[де-факто]], хӑйӗн [[Коллективлӗ хӑрушсӑрлӑх килӗшӗвӗн йӗркелӗвӗ|КХКЙран]] хутшӑннине чарнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.kommersant.ru/doc/6532171|title=Секретариат ОДКБ не получал заявлений от Армении о приостановке членства|lang=ru|website=Коммерсантъ|date=2024-02-23|access-date=2024-03-01}}</ref>.
* [[Нарӑс, 25]] — [[Беларуҫ]]ри [[Беларуçри парламентр суйлавӗсем (2024)|пӗтӗм сасӑлани кунӗ]]<ref>{{Cite web|url=https://rec.gov.by/ru/election-schedule-ru/view/elections-2024-edg#:~:text=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85%20%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%B9%20%D0%BF%D0%BE,%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%2025%20%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8F%202024%20%D0%B3.|title=Календарь выборов и референдумов {{!}} Русская версия|website=rec.gov.by|access-date=2023-12-26|archive-date=2023-12-27|archive-url=https://web.archive.org/web/20231227181659/https://rec.gov.by/ru/election-schedule-ru/view/elections-2024-edg#:~:text=%D0%9A%D0%B0%D0%BB%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BD%D1%8B%D0%B9%20%D0%BF%D0%BB%D0%B0%D0%BD%20%D0%BE%D1%80%D0%B3%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D0%B7%D0%B0%D1%86%D0%B8%D0%BE%D0%BD%D0%BD%D1%8B%D1%85%20%D0%BC%D0%B5%D1%80%D0%BE%D0%BF%D1%80%D0%B8%D1%8F%D1%82%D0%B8%D0%B9%20%D0%BF%D0%BE,%D0%B3%D0%BE%D0%BB%D0%BE%D1%81%D0%BE%D0%B2%D0%B0%D0%BD%D0%B8%D1%8F%2025%20%D1%84%D0%B5%D0%B2%D1%80%D0%B0%D0%BB%D1%8F%202024%20%D0%B3.|url-status=live}}</ref>.
* [[Нарӑс, 26]] — [[Венгри]]ри [[Венгрири президент суйлавӗсем (2024)|президент суйлавĕсем]]<ref>{{Cite web|url=https://ria.ru/20240223/prezident-1929155145.html|title=Выборы нового президента Венгрии пройдут 26 февраля|lang=ru|first=|last=|website=РИА Новости|date=2024-02-23|access-date=2024-02-26}}</ref>. [[Шуйок Тамаш|Тамаш Шуйок]]а суйланă<ref>{{Cite web|url=https://magyarnemzet.hu/belfold/2024/02/hamarosan-megvalasztja-az-orszaggyules-az-uj-koztarasagi-elnokot-kovesse-nalunk-eloben|title=Megválasztották Sulyok Tamást köztársasági elnöknek|lang=hu|first=|last=|website=Magyar Nemzet|date=2024-02-26|access-date=2024-03-01}}</ref>.
* [[Нарӑс, 29]] — [[Израиль–ХАМАС вӑрҫи]]: [[Газа|Газӑри]] вӑрҫлакан [[Израиль хӳтӗленӳ вӑйӗсем]] [[гуманитарлӑ конвоя атака]] тунӑ. Атакӑна пула 100 ытла [[Палестина]] ҫыннисем вилнӗ. Палестина ҫухату тӳсӗвӗсем 30 пинччен ӳснӗ<ref>{{Cite web |date=2024-02-29 |title=More than 100 killed as Israeli troops open fire on Gazans crowded around aid convoy |url=https://www.nbcnews.com/news/world/israel-hamas-war-aid-convoy-gaza-city-dead-idf-opened-fire-rcna141195 |access-date=2024-02-29 |publisher=NBC News |language=en |archive-date=February 29, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240229215024/https://www.nbcnews.com/news/world/israel-hamas-war-aid-convoy-gaza-city-dead-idf-opened-fire-rcna141195 |url-status=live }}</ref>.
=== Пуш ===
* [[Пуш, 1]]:
** [[Казахстан]] [[Казахстан вӑхӑчӗ|хӑйӗн]] пур территоринче пӗр сехет зонине йышӑннӑ (ӗлӗкхи икӗ пулнӑ)<ref>{{Cite web|url=https://www.nur.kz/society/2063623-vremya-pereveli-na-chas-nazad-v-kazahstane/?|title=Время перевели на час назад в Казахстане|lang=ru|website=www.nur.kz|date=2024-02-29|access-date=2024-03-01}}</ref>.
** [[Иран]]ти [[Иранти парламент суйлавӗсем (2024)|парламент суйлавӗсем]].
** [[Бразили]]ри шыв инкекӗ. 40 ҫын яхӑн вилнӗ<ref>[https://t.me/MIR24MOLDOVA/3214 Telegram: Contact @MIR24MOLDOVA]</ref>.
** [[Мускав]]ӑн [[Борисово масарӗ]]нчи [[Навальный Алексей Анатольевич|Алексей Навальный]] пытарӑвӗ пулнӑ<ref>{{Cite web|url=https://www.rbc.ru/politics/01/03/2024/65e1d3649a79474fb1498546|title=Алексея Навального похоронили в Москве|lang=ru|website=РБК|date=2024-03-01|access-date=2024-03-01}}</ref>.
* [[Пуш, 7]] – Юлашки [[Скандинави]]ри ҫӗр-шыв, [[Швеци]], [[НАТО]]-на кӗнӗ<ref>{{cite web |title=Sweden officially joins NATO |url=https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_223446.htm |access-date=7 March 2024 |date=7 March 2024 |publisher=NATO |archive-date=March 31, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240331212531/https://www.nato.int/cps/en/natohq/news_223446.htm |url-status=live }}</ref><ref>{{cite web |title=Sweden finally joins Nato after nearly two-year wait |url=https://www.theguardian.com/world/2024/mar/07/sweden-joins-nato-after-ratification-hungary-drops-opposition |access-date=7 March 2024 |date=7 March 2024 |work=The Guardian |archive-date=June 9, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240609045522/https://www.theguardian.com/world/2024/mar/07/sweden-joins-nato-after-ratification-hungary-drops-opposition |url-status=live }}</ref>.
* [[Пуш, 10]] – [[Португалири парламент суйлавӗсем (2024)|Португалири парламент суйлавӗсем]]: [[Демократиллӗ альянс (Португали, 2024)|Демократиллӗ альянс]] нумайрахӑш вырӑнсене илет, тата сахалрахӑш ертсе пырӑвӗ йӗркелет. [[Социалист партийӗ (Португали)|Социалист партийӗ]] вырӑнсене пӗтет, сылтӑм парти [[Chega]] нумай вырӑнсене илет<ref>{{Cite web |date=2024-03-10 |title=Portugal election sees above-average turnout in very tight contest |url=https://www.politico.eu/article/portugual-election-above-average-participation/ |access-date=2024-03-10 |website=Politico |language=en |archive-date=March 10, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240310154709/https://www.politico.eu/article/portugual-election-above-average-participation/ |url-status=live }}</ref><ref>{{Cite web |last=Vock |first=Ido |date=21 March 2024 |title=Luís Montenegro: Centre-right leader invited to form minority government |url=https://www.bbc.com/news/world-europe-68622683 |archive-url=https://archive.today/20240321051720/https://www.bbc.com/news/world-europe-68622683 |archive-date=21 March 2024 |access-date=21 March 2024 |publisher=BBC News |language=en}}</ref>.
* [[Пуш, 11]] – [[Гаити]]: [[Гаити премьер-министрӗ|премьер-министр]] ӗҫне вӑхӑтлӑ тӑваканӗ [[Анри Ариэль]] ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ, мӗншӗн тесен ҫӗр-шывра [[Гаити кризисӗ (2018–халлӗхе)|бандит кризисӗ]] [[Гаитири бандит вӑрҫи|пуҫланнӑ]]<ref>{{Cite news |date=2024-03-12 |title=Haiti's prime minister Ariel Henry resigns as law and order collapses |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68541349 |access-date=2024-03-13 |language=en-GB |archive-date=March 13, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240313111145/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68541349 |url-status=live }}</ref>.
* [[Пуш, 13]] – [[Европа Пӗрлешӗвӗ]] [[хайлавлӑ ӑс-тӑн акчӗ]] йышӑннӑ. Ку пӗрремӗш [[хайлавлӑ ӑс-тӑн]]а ертсе пыракан хут<ref>{{cite web |title=World's first major act to regulate AI passed by European lawmakers |url=https://www.cnbc.com/2024/03/13/european-lawmakers-endorse-worlds-first-major-act-to-regulate-ai.html |access-date=13 March 2024 |date=14 March 2024 |publisher=CNBC |archive-date=March 13, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240313120308/https://www.cnbc.com/2024/03/13/european-lawmakers-endorse-worlds-first-major-act-to-regulate-ai.html |url-status=live }}</ref>.
* [[Пуш, 15]]–[[Пуш, 17|17]] – [[Раҫҫейри прзидент суйлавӗсем (2024)|Раҫҫейри президент суйлавӗсем]]: [[Путин Владимир Владимирович|Владимир Путин]] пиллӗкмӗш хут президент ӗҫне суйланӑ<ref>{{cite web|title=Putin wins Russia election in landslide with no serious competition|url=https://www.reuters.com/world/europe/russias-presidential-vote-starts-final-day-with-accusations-kyiv-sabotage-2024-03-17/|access-date=18 March 2024|date=18 March 2024|publisher=[[Reuters]]}}</ref>.
* [[Пуш, 22]] – [[Ислам патшалӑхӗ – Хорасан вилаячӗ|Террористсем]] [[Мускав облаҫӗ]]н [[Красногорск (Мускав облаҫӗ)|Красногорск]]ри "Крокус Сити Холл"а атакӑланӑ. 145 ҫын вилнӗ, 551 аманнӑ<ref>{{Cite web |date=March 29, 2024 |title=Death toll from concert hall attack in Russia's Moscow region rises to 144 |publisher=Anadolu Agency |url=https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |access-date=29 March 2024 |archive-date=30 March 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240330062453/https://www.aa.com.tr/en/asia-pacific/death-toll-from-concert-hall-attack-in-russia-s-moscow-region-rises-to-144/3178519 |url-status=live }}</ref>.
* [[Пуш, 25]] – [[ПНО Хӑрушсӑрлӑх Канашӗ]] [[Газа вӑрҫи]]нче "пени чарма" тата "тыткӑнти ҫынсене ирӗклетме" хутне йышӑннӑ<ref>{{cite web |title=UN Security Council resolution calls for Gaza ceasefire |url=https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-68658415 |access-date=25 March 2024 |date=25 March 2024 |publisher=BBC News |archive-date=March 25, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240325151053/https://www.bbc.co.uk/news/world-middle-east-68658415 |url-status=live }}</ref>.
* [[Пуш, 30]]:
** [[Шенген зони]]не шыв тата сывлӑш ҫулӗсем тӑрӑх [[Румыни]]пе [[Болгари]] пӗрлешнӗ<ref>{{cite web|date=30 March 2024|title=Bulgaria and Romania join the Schengen area|url=https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1722|access-date=30 March 2024|publisher=European Commission|archive-date=March 30, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240330150353/https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/ip_24_1722|url-status=live}}</ref>.
** [[Турци]]ри вырӑн суйлавӗсем<ref>{{Cite news |author1=Scott McLean |author2=Mohammed Tawfeeq |author3=Nadeen Ebrahim |date=2024-04-01 |title=Turkey's Erdogan dealt major election blow as opposition party wins big cities |url=https://www.cnn.com/2024/04/01/middleeast/turkey-local-election-blow-erdogan-opposition-mime-intl/index.html |access-date=2024-04-01 |publisher=CNN |language=en |archive-date=August 7, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240807103050/https://www.cnn.com/2024/04/01/middleeast/turkey-local-election-blow-erdogan-opposition-mime-intl/index.html |url-status=live }}</ref>.
=== Ака ===
* [[Ака, 1]] – [[Израиль]] [[Дамаск]]ри [[Иран]]ӑн элчӗлӗхне [[Дамаскри Иран элчӗлӗхне Израиль авиаҫапӑвӗ|авиаҫапу]] тунӑ, 16 ҫын вилнӗ<ref name="cghs2">{{Cite web |date=3 April 2024 |title=Woman and her son among 16 people killed in Israeli raid on building attached to Iranian embassy |url=https://www.syriahr.com/en/330101/ |access-date=2024-04-14 |publisher=Syrian Observatory For Human Rights |archive-date=April 3, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403193442/https://www.syriahr.com/en/330101/ |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 3]] – [[Тайвань|Тайванӗн]] тухӑҫ хӗрринче 7,4 магнитудӑллӑ [[Хуалянь ҫӗр чӗтрени (2024)|ҫӗр чӗтрени]] пулнӑ, унран цунами [[Япони]]н [[Окинава префектури]]ччен ҫитнӗ<ref>{{Cite web |date=2 April 2024 |title=Taiwan 7.7 magnitude earthquake sparks tsunami warning in Japan |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/03/taiwan-earthquake-magnitude-tsunami-warning-japan-okinawa |access-date=3 April 2024 |website=The Guardian |archive-date=April 3, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240403005317/https://www.theguardian.com/world/2024/apr/03/taiwan-earthquake-magnitude-tsunami-warning-japan-okinawa |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 4]] – [[Кувейт]]ри [[Кувейтри парламент суйлавӗсем (2024)|парламент суйлавӗсем]]. [[Наци ассамблейӗ (Кувейт)|Наци ассамблейӗнчи]] оппозици нумайрахӑш вырӑнсем илнӗ<ref name="ajresult">{{cite web |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/4/5/few-changes-after-kuwait-holds-first-parliamentary-election-under-new-emir |title=Few changes after Kuwait holds first parliamentary election under new emir |publisher=Al Jazeera English |date=5 April 2024 |access-date=April 12, 2024 |archive-date=April 11, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240411170642/https://www.aljazeera.com/news/2024/4/5/few-changes-after-kuwait-holds-first-parliamentary-election-under-new-emir |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 5]] – [[Эквадор]] полицийӗ [[Кито|Китӑри]] [[Мексика]] [[Эквадорти Мексика элчӗлӗхне тапӑнни (2024)|элчӗлӗхне тапӑннӑ]]. Полици Эквадорӑн иртнӗ вице-президентне [[Глас Хорхе|Хорхе Гласа]] арестленӗ, вӑл Мексика политика хӳтӗлӗхӗ илмеллеччӗ. Кун пек тапӑннисем [[Дипломатиллӗ ҫыхӑну Вена конвенцийӗ]] йӗркене пӑснӑран Мексикӑпа [[Никарагуа]] Эквадорпа дипломатиллӗ ҫыхӑну пӗтерсе татнӑ<ref>{{Cite web |last=Vélez |first=Roger |title=México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador, tras irrupción policial en Embajada México rompe relaciones diplomáticas con Ecuador |url=https://www.primicias.ec/noticias/politica/mexico-policia-ecuador-roberto-canseco-embajada/ |access-date=6 April 2024 |website=Primicias |date=6 April 2024 |language=es |archive-date=April 6, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240406045205/https://www.primicias.ec/noticias/politica/mexico-policia-ecuador-roberto-canseco-embajada/ |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 6]] – [[Словаки]]ри [[Словакири президент суйлавӗсем (2024)|президент суйлавӗсем]]: иккӗмӗш хутра [[Пеллегрини Петер]] Словаки президенчӗ суйланӑ<ref>{{Cite web |title=Slovak presidency goes to government candidate |url=https://www.politico.eu/article/slovak-presidential-election-second-round/ |date=6 April 2024 |website=Politico |access-date=April 6, 2024 |archive-date=August 18, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818233128/https://www.politico.eu/article/slovak-presidential-election-second-round/ |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 8]] – [[Ҫурҫӗр Америка|Ҫурҫӗр Америкӑра]] [[Хӗвел тӗттӗмленни (2024 акан 8)|Хӗвел тӗттӗмленнине]] курма пулнӑ<ref>{{citation |title=Where & When |url=https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |date=2024-04-06 |publisher=NASA |language=en |access-date=April 8, 2024 |archive-date=April 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240408053255/https://science.nasa.gov/eclipses/future-eclipses/eclipse-2024/where-when/ |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 9]] – [[Варадкар Лео|Лео Варадкар]] ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑ хыҫҫӑн [[Фине Гэл]] пуҫлӑхӗ [[Харрис Саймон|Саймон Харрис]] [[Ирланди]]н чи ҫамрӑк [[Тишек]]ӗ пулса тӑнӑ. Вӑл [[Дойл Эрен]] сасӑлавӗнче 69 сасӑсене хирӗҫ 88 сасӑсемпе суйланӑ тата [[Ирланди президенчӗ]] [[Хиггинс Майкл|Майкл Д. Хиггинс]] йышӑну тӑрӑх ӗҫе лартнӑ<ref>{{cite news|url=https://www.rte.ie/news/politics/2024/0409/1442464-harris-politics/|title=Simon Harris formally appointed Taoiseach after Dáil vote|publisher=RTÉ News|date=9 April 2024|access-date=April 11, 2024|archive-date=April 9, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240409130013/https://www.rte.ie/news/politics/2024/0409/1442464-harris-politics/|url-status=live}}</ref>.
* [[Ака, 10]] – [[Кӑнтӑр Корей]]ри [[Кӑнтӑр Корейри парламент суйлавӗсем (2024)|парламент суйлавӗсем]]: [[Демократиллӗ парти (Кӑнтӑр Корей, 2015)|Демократиллӗ партипе]] [[Корейӗн демократиллӗ альянсӗ|Демократиллӗ альянс]] 176 вырӑнсене ҫӗнтернӗ, анчах [[Халӑх вӑйӗ партийӗ (Кӑнтӑр Корей)|Халӑх вӑйӗпе]] [[Халӑх пуласлӑхӗ партийӗ|Халӑх пуласлӑхӗ]] (ӑҫта [[Кӑнтӑр Корей президенчӗ|президент]] [[Юн Сок Ёль]]) 108 вырӑнсене кӑна ҫӗнтернӗ<ref>{{cite news|url=https://www.csis.org/analysis/south-koreas-2024-general-election-results-and-implications/|title=South Korea's 2024 General Election: Results and Implications|publisher=CSIS|date=10 April 2024|access-date=April 13, 2024|archive-date=April 13, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240413000539/https://www.csis.org/analysis/south-koreas-2024-general-election-results-and-implications|url-status=live}}</ref>.
* [[Ака, 13]] – [[Израиль|Израиле]] хирӗҫ [[Иран]]ӑн [[Израиле хирӗҫ Иранӑн ракет авиаҫапӑвӗсем (2024 Ака)|ракет ҫапнисем]]<ref>{{Cite web |last=Harris |first=Chris |date=2024-04-13 |title=Iran launches wave of drone attacks at Israel: report |url=https://nypost.com/2024/04/13/world-news/iran-launches-wave-of-drone-attacks-at-israel-report/ |access-date=2024-04-13 |website=New York Post |archive-date=August 18, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240818233029/https://nypost.com/2024/04/13/world-news/iran-launches-wave-of-drone-attacks-at-israel-report/ |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 16]] – [[Перс кӳлмекӗ]]нчи [[Перс кӳлмекӗнчи ҫӗр-шывсене шыв илни (2024)|ҫӗр-шывсене шыв илни]]. [[Ҫывӑх Тухӑҫ]]ра 32 яхӑн ҫын вилнӗ<ref>{{cite news|title=Dubai airport chaos as UAE and Oman reel from deadly storms|date=16 April 2024|url=https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68831408|access-date=April 20, 2024|archive-date=April 17, 2024|archive-url=https://web.archive.org/web/20240417001907/https://www.bbc.com/news/world-middle-east-68831408|url-status=live}}</ref>.
* [[Ака, 17]]
** [[Соломон утравӗсем|Соломон утравӗсенчи]] [[Соломон утравӗсенчи парламент суйлавӗсем (2024)| парламент суйлавӗсем]]: [[Пурлӑх, пӗрлӗх тата тивӗҫлӗх партийӗ|ППТ]] партийӗ нумайрахӑш вырӑнсене ҫӗнтернӗ<ref>{{Cite web |title=Solomon Islands pro-China PM Manasseh Sogavare fails to secure majority |url=https://www.aljazeera.com/news/2024/4/24/solomon-islands-pro-china-pm-manasseh-sogavare-fails-to-secure-majority |access-date=2024-04-25 |publisher=Al Jazeera English |language=en |archive-date=April 24, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240424070504/https://www.aljazeera.com/news/2024/4/24/solomon-islands-pro-china-pm-manasseh-sogavare-fails-to-secure-majority |url-status=live }}</ref>.
** [[Хорватири парламент суйлавӗсем (2024)|Хорватири парламент суйлавӗсем]]: [[Хорват демократиллӗ пӗрлешӗвӗ]] нумайрахӑш вырӑнсене ҫӗнтернӗ<ref>{{Cite news |last1=Henley |first1=Jon |date=2024-04-18 |title=Political uncertainty in Croatia as ruling party wins most seats but no majority |url=https://www.theguardian.com/world/2024/apr/18/croatia-election-results-hdz-democratic-union-pm-andrej-plenkovic-without-majority-sdp-homeland-movement |access-date=2024-04-18 |work=The Guardian |language=en-GB |issn=0261-3077 |archive-date=April 22, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240422190025/https://www.theguardian.com/world/2024/apr/18/croatia-election-results-hdz-democratic-union-pm-andrej-plenkovic-without-majority-sdp-homeland-movement |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 19]] – [[Иран]]а хирӗҫ [[Израль|Израилӗн]] [[Ирана хирӗҫ Израилӗн авиаҫапӑвӗсем (2024 Ака)|авиаҫапӑвӗсем]]<ref>{{cite news |last1=Alkhshali |first1=Hamdi |title=Isfahan, Iran: Explosions Hear, Reports Say |url=https://www.cnn.com/2024/04/18/middleeast/isfahan-iran-explosion-intl-hnk |access-date=19 April 2024 |agency=CNN |archive-date=April 19, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240419021802/https://www.cnn.com/2024/04/18/middleeast/isfahan-iran-explosion-intl-hnk |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 25]] – [[Гаити]]н премьер-министрӗ ӗҫлеме вырӑнтан тухнӑран патшалӑх пуҫлӑхӗн ӗҫӗсем [[Транзитлӗ президентлӗ канаш]] аллине килнӗ<ref name="sworn in">{{cite news |last=Robenson |first=Geffrard |date=2024-04-25 |title=Les membres du Conseil présidentiel de transition ont prêté serment, tôt jeudi 25 avril 2024, au Palais national |url=https://lenouvelliste.com/article/247858/les-membres-du-conseil-presidentiel-de-transition-ont-prete-serment-tot-jeudi-25-avril-2024-au-palais-national |newspaper=Le Nouvelliste |language=fr |access-date=April 27, 2024 |archive-date=April 26, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240426122820/https://lenouvelliste.com/article/247858/les-membres-du-conseil-presidentiel-de-transition-ont-prete-serment-tot-jeudi-25-avril-2024-au-palais-national |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 29]]
** [[Бразили]]н [[Риу-Гранди-ду-Сул]] штатӗнчи шыв илни<ref>{{Cite news |date=2024-05-01 |title=Brazil floods: Residents stranded on rooftops in Rio Grande do Sul |url=https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68935249 |access-date=2024-05-09 |publisher=[[BBC News]] |language=en-GB |archive-date=May 9, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240509013527/https://www.bbc.com/news/world-latin-america-68935249 |url-status=live }}</ref>.
** Нумай ҫумӑрсем ҫунӑран Кенипе Танзанире шыв илнине пула 488 ҫын вилнӗ, 503 000 ҫын куҫса кайтарнӑ<ref>{{Cite news |date=2024-04-29 |title=Kenya flooding: Around 50 killed in villages near Mai Mahiu town |url=https://www.bbc.com/news/world-africa-68896456 |access-date=2024-05-10 |publisher=[[BBC News]] |language=en-GB |archive-date=April 29, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240429100348/https://www.bbc.com/news/world-africa-68896456 |url-status=live }}</ref>.
* [[Ака, 30]] – [[Пысӑк Ҫиччӗ]] ҫӗр-шывӗсем 2030–2035 ҫулсем патне [[кӑмрӑк энергетики]]не усӑ курма чарма килӗшнӗ<ref>{{cite news |title=STATEMENT: G7 Leaders Agree to Shut Down Coal Plants |url=https://www.wri.org/news/statement-g7-leaders-agree-shut-down-coal-plants |date=30 April 2024 |access-date=8 May 2024 |publisher=World Resources Institute |archive-date=May 8, 2024 |archive-url=https://web.archive.org/web/20240508145930/https://www.wri.org/news/statement-g7-leaders-agree-shut-down-coal-plants |url-status=live }}</ref>.
== Ҫавӑн пекех ==
{{Çӳрев
|Тема = 2024 çул
|Портал =
|Викисăмахсар =
|Викикĕнеке =
|Викикаларăш =
|Викивулавăш =
|Викитĕссем =
|Викихыпар = Категори:2024
|Викиампар = Category:2024
|Метавики =
|Проект =
|Родовод =
}}
* [[2024 çул мусăкра]]
* [[2024 çул литературăра]]
== Асӑрхавсем ==
{{Асӑрхавсем|2}}
{{year-stub}}
[[Категори:2024 çул| ]]
[[Категори:Пур хронологи ят-йышĕсем]]
[[Категори:Викиампар каçă статьисем]]
[[Категори:Викихыпар каçă статьисем]]
[[Категори:Çулсем çинчен çырса пĕтермен статьясем]]
[[Категори:2024 çул]]
qxei6aymblwc6rf74z3k2e1azicku0t
Троцкий (фильм, 1993)
0
125903
857494
856305
2025-06-30T22:13:29Z
YiFeiBot
15021
Перемещение 1 интервики на [[d:|Викиданные]], [[d:q2082399]]
857494
wikitext
text/x-wiki
{{Пĕлтерĕшсем|Троцкий (пĕлтерĕшсем)}}
{{Урăх пĕлтерĕшсем|тĕс=фильм|Троцкий (фильм)}}
{{Фильм
| ТăвЯчĕ = Троцкий
| ЧăвЯчĕ = Троцкий
| Ӳкерчĕк = Троцкий-фильм.jpg
| Жанр = [[истори фильмĕ]]
| Режиссёр = [[Леонид Марягин]]
| Сценарист = [[Эдуард Володарский]], [[Леонид Марягин]]
| Актёрсем = [[Виктор Сергачёв]], [[Ия Саввина]], [[Евгений Жариков]], [[Владимир Меньшов]], [[Сергей Маковецкий]]
| Оператор = [[Тараскин Сергей Викторович|Сергей Тараскин]]
| Компани = [[Мосфильм]], киностуди «Жанр», Дева-фильм, Forpass Ltd., Galactica Films S.A., Lestez Films, Pandora Films S.A.
| Бюджет =
| Патшалăх = {{RUS}}, {{AUS}}, {{MEX}}, {{USA}}, Швейцари
| Вăхăт = 94 мин.
| Çул = 1993
| imdb_id = 0108396
}}
'''«Троцкий»''' — [[Троцкий Лев Давидович|Лев Давидович Троцкий]] пирки раççей биографи-фильмĕ.
== Сюжет ==
== Рольсенче ==
* [[Сергачёв Виктор Николаевич|Виктор Сергачёв]] — ''[[Троцкий Лев Давидович|Л. Д. Троцкий]]''
* [[Ия Саввина]] — ''[[Седова, Наталья Ивановна|Наталья Седова]], Троцкий арăмĕ''
* [[Сергей Маковецкий]] — ''[[Лев Седов]]''
* Вадим Парфёнов — ''Сергей Седов''
* [[Пиварс Инна Яновна|Инна Пиварс]] — ''[[Волкова Зинаида Львовна|Зина Седова]], Троцкий хĕрĕ''
* [[Иван Косых]] — ''[[Ленин]]''
* [[Евгений Жариков]] — ''[[Сталин]]''
* [[Склянский Георгий Игоревич|Георгий Склянский]] — ''[[Генрих Ягода]]'' ([[Игорь Ясулович]] калаçать)
* Александр Пашковский — ''[[Берия]]'' ([[Артём Карапетян]] калаçать)
* [[Ельцов Виктор Семёнович|Виктор Ельцов]] — ''[[Ворошилов Климент Ефремович|Ворошилов]]''
* [[Роман Мадянов]] — ''[[Михаил Фрунзе]]''
* [[Владимир Меньшов]] — ''Каргин''
* [[Владимир Качан]] — ''[[Марк Зборовский]]''
* [[Алла Ларионова]] — ''Каридад Меркадер''
* [[Вячеслав Разбегаев]] — ''[[Рамон Меркадер]]''
* [[Ерёменко Николай Николаевич (кĕçĕнни)|Николай Ерёменко-кĕç.]] — ''[[Наум Эйтингон]]''
* [[Игорь Савочкин]] — ''красный командир''
* [[Тимцуник Леонид Фёдорович|Леонид Тимцуник]] — ''чекист при высылке''
* [[Кириллов Александр Александрович (актёр)|Александр Кириллов]] — ''поп-контрреволюционер''
== Ӳнерлекен ушкăн ==
* Режиссёр — [[Леонид Марягин]]
* Сценарист - [[Эдуард Володарский]], [[Леонид Марягин]]
* Оператор — [[Тараскин Сергей Викторович|Сергей Тараскин]]
== Номинацисем ==
* ТКФ «Революци хыççăн» программи, Карловы Вары-94.
* «Кинотавр-94» (Сочи)
* Кинофестиваль «Созвездие-94».
== Асăрхавсем ==
{{асăрхавсем}}
{{Тулаш каçăсем}}
{{Лев Троцкий}}
{{Леонид Марягинăн фильмĕсем}}
[[Категори:Фильмсем:Персонаж:Владимир Ленин]]
[[Категори:Фильмсем:Персонаж:Иосиф Сталин]]
[[Категори:Фильмсем:Персонаж:Лев Троцкий]]
[[Категори:Раççей биографи-фильмĕсем]]
[[Категори:Фильмсем:Персонаж:Клим Ворошилов]]
[[Категори:1993 çулхи Раççей фильмĕсем]]
[[Категори:Политиксем пирки биографи-фильмĕсем]]
qiro5gmzqh57jbsmsrxm84zljsqsied
Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем
0
126122
857476
2025-06-30T13:20:20Z
Ellodanis5
17302
Ҫӗнӗ страница: «'''Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем''': * Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем — ыр-хаяр тĕнĕ тĕлĕшпе. * [[Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем (кĕнеке)]] — ăслав ĕçĕ, [[автор]]ĕ [[Месарош, Дьюла]]. == Çавăн пекех == * [[Месарош, Дьюла]] === Татах та çавăн пекех === * Ĕлĕкхи чăваш тĕнне ăнла...»
857476
wikitext
text/x-wiki
'''Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем''':
* Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем — ыр-хаяр тĕнĕ тĕлĕшпе.
* [[Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем (кĕнеке)]] — ăслав ĕçĕ, [[автор]]ĕ [[Месарош, Дьюла]].
== Çавăн пекех ==
* [[Месарош, Дьюла]]
=== Татах та çавăн пекех ===
* [[Ĕлĕкхи чăваш тĕнне ăнлантаракан йăмлăхсем]]
{{disambig}}
[[Категори:Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕн палăкĕсем]]
[[Категори:Нумай пĕлтерĕшлисем]]
ir9k800eny4vkcp32owfpocrwlvlvai
Ĕлĕкхи чăваш тĕнне ăнлантаракан йăмлăхсем
0
126123
857477
2025-06-30T15:02:50Z
Ellodanis5
17302
Ҫӗнӗ страница: «'''Ĕлĕкхи чăваш тĕнне ăнлантаракан йăмлăхсем''' ([[вырăс чĕлхи|вырăсла]] ''Материалы к объяснению старой чувашской веры''), [[Магницкий Василий Константинович]] 19-мĕш ĕмĕрте çырнă тата 1881-мĕш çулта Хусанта пичетленсе тухнă вырăсла кĕнеке. == Çавăн пекех == * Ма...»
857477
wikitext
text/x-wiki
'''Ĕлĕкхи чăваш тĕнне ăнлантаракан йăмлăхсем''' ([[вырăс чĕлхи|вырăсла]] ''Материалы к объяснению старой чувашской веры''), [[Магницкий Василий Константинович]] 19-мĕш ĕмĕрте çырнă тата 1881-мĕш çулта Хусанта пичетленсе тухнă вырăсла кĕнеке.
== Çавăн пекех ==
* [[Магницкий Василий Константинович]]
[[File:Magnitskiy.jpg|thumb|left|Magnitskiy]]
== Вуламалли ==
* Магницкий, Василий Константинович (1839-1901). [https://www.prlib.ru/item/426961 Материалы к объяснению старой чувашской веры : собраны в некоторых местностях Казанской губернии В. Магницким, членом-сотрудником Казанского общества археологии, истории и этнографии.] - Казань : Тип. Имп. ун-та, 1881. -VI, 268 с. ; 24 см.
[[Категори:Кĕнекесем]]
[[Категори:Тĕн]]
[[Категори:Ĕлĕкхи чăваш тĕнĕ]]
[[Категори:Этнографи]]
dkw8zdvm4tizubxwmlvrcdgzjkqin8z
Перс кӳлмекӗ
0
126124
857479
2025-06-30T15:11:21Z
Max Tenche
25572
[[Перс кӳлмекĕ]] ҫине куҫарни
857479
wikitext
text/x-wiki
#redirect [[Перс кӳлмекĕ]]
oagbz7f2dvevyw7j0l8b1806oxzj9c5
Соломон утравӗсем
0
126125
857480
2025-06-30T15:13:43Z
Max Tenche
25572
[[Соломон Утравĕсем]] ҫине куҫарни
857480
wikitext
text/x-wiki
#redirect [[Соломон Утравĕсем]]
r1o804udo8ow6zxnw5r9ll3v4ed5unz
Ҫурупӑтесем
0
126126
857482
2025-06-30T18:18:09Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Ҫурупӑтесем]] страницӑн ятне [[Ҫурма упăте]] ҫине улӑштарчӗ
857482
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Ҫурма упăте]]
626jaj3t5b16wprdeks2cyfv5fffzhr
Сӳтсе явасси:Ҫурупӑтесем
1
126127
857484
2025-06-30T18:18:09Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Ҫурупӑтесем]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Ҫурма упăте]] ҫине улӑштарчӗ
857484
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Сӳтсе явасси:Ҫурма упăте]]
din2p9gayf8jrecuxmrl28vajh8btxo
Шаблон:Potd/2025-07-4
10
126128
857485
2025-06-30T18:31:25Z
Ymblanter
7764
Ҫӗнӗ страница: «Princetown (AU), Port Campbell National Park, Twelve Apostles -- 2019 -- 0930.jpg»
857485
wikitext
text/x-wiki
Princetown (AU), Port Campbell National Park, Twelve Apostles -- 2019 -- 0930.jpg
fv6ji0kmxz94hgqizaqetmvat93mvqq
Шаблон:Potd/2025-07-4 (cv)
10
126129
857486
2025-06-30T18:31:43Z
Ymblanter
7764
Ҫӗнӗ страница: «Скалы Двенадцать Апостолов, национальный парк Порт-Кэмпбелл, Виктория, Австралия»
857486
wikitext
text/x-wiki
Скалы Двенадцать Апостолов, национальный парк Порт-Кэмпбелл, Виктория, Австралия
epoykucg7s98xsfcqi57uhmrxblg38q
Аш-какай
0
126130
857489
2025-06-30T20:24:22Z
Ellodanis5
17302
Ҫӗнӗ страница: «[[File:FoodMeat.jpg|thumb|A variety of raw meat on a cutting board]] '''Аш-какай''' (пĕтĕмĕшле тата абстрактлă пĕлтерĕшпе), е '''аш''', е '''какай''' — чĕрчунсен кĕлеткинчен тунă хатĕр, çурма хатĕр е чĕртавар шайĕнчи апат-çимĕç. == Çавăн пекех == * [[Аш-какай индустрийĕ]] / [[Аш-какай комбиначĕ]] * ...»
857489
wikitext
text/x-wiki
[[File:FoodMeat.jpg|thumb|A variety of raw meat on a cutting board]]
'''Аш-какай''' (пĕтĕмĕшле тата абстрактлă пĕлтерĕшпе), е '''аш''', е '''какай''' — чĕрчунсен кĕлеткинчен тунă хатĕр, çурма хатĕр е чĕртавар шайĕнчи апат-çимĕç.
== Çавăн пекех ==
* [[Аш-какай индустрийĕ]] / [[Аш-какай комбиначĕ]]
* [[Экстракорпораллĕ аш-какай]]
* [[Аш-какай парадоксĕ]]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
== Литература ==
*
* {{ВТ-ЭСБЕ|Мясо|[[Хлопин, Григорий Витальевич|Хлопин Г.В.]]}}
{{Тулаш каçăсем}}
[[Категори:Аш-какай| ]]
6qos5pwqlcyjl5z0e4bt5afpiu92uqe
857499
857489
2025-07-01T02:20:55Z
Ellodanis5
17302
857499
wikitext
text/x-wiki
[[File:FoodMeat.jpg|thumb|A variety of raw meat on a cutting board]]
'''Аш-какай''' (пĕтĕмĕшле тата абстрактлă пĕлтерĕшпе), е '''аш''', е '''какай''' — чĕрчунсен кĕлеткинчен тунă хатĕр, çурма хатĕр е чĕртавар шайĕнчи апат-çимĕç. Пĕрлештерÿллĕ пĕлтерĕшпе çавăн пекех '''аш-пăш''' теме пулать.
== Çавăн пекех ==
* [[Аш-какай индустрийĕ]] / [[Аш-какай комбиначĕ]]
* [[Экстракорпораллĕ аш-какай]]
* [[Аш-какай парадоксĕ]]
== Асăрхавсем ==
{{Асăрхавсем}}
== Литература ==
*
* {{ВТ-ЭСБЕ|Мясо|[[Хлопин, Григорий Витальевич|Хлопин Г.В.]]}}
{{Тулаш каçăсем}}
[[Категори:Аш-какай| ]]
hp3a2hz0472qid4dwzb6yrr57xox8eg
Тутă-маса
0
126131
857501
2025-07-01T05:12:58Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Тутă-маса]] страницӑн ятне [[Тутă]] ҫине улӑштарчӗ
857501
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Тутă]]
m650p01d6bhd3fg3bvzj0j1j1tk9rb3
Сӳтсе явасси:Тутă-маса
1
126132
857503
2025-07-01T05:12:58Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Сӳтсе явасси:Тутă-маса]] страницӑн ятне [[Сӳтсе явасси:Тутă]] ҫине улӑштарчӗ
857503
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Сӳтсе явасси:Тутă]]
8eh0hlirb1o9yrg7thgedr4dv8mcmld
Тутă-маса (эстетика)
0
126133
857508
2025-07-01T07:12:20Z
Ellodanis5
17302
Ellodanis5 [[Тутă-маса (эстетика)]] страницӑн ятне [[Маса]] ҫине улӑштарчӗ
857508
wikitext
text/x-wiki
#перенаправление [[Маса]]
53smxrlpv6chagm2capurergjw2bkjw
Тутă (пĕлтерĕшсем)
0
126134
857510
2025-07-01T07:21:48Z
Ellodanis5
17302
Ҫӗнӗ страница: «'''Тутă''': * [[Тутă]] — [[физиологи]]лле [[туйнăлах]] тĕсĕ. * Тутă, вăлах [[тутă-маса (эстетика)]], вăлах [[маса]]. (Ытарлă пĕлтерĕш темелле). * Тутă, çисе тăраннине туйса тăни. {{disambig}} [[Категори:Тутă]] [[Категори:Нумай пĕлтерĕшлисем]]»
857510
wikitext
text/x-wiki
'''Тутă''':
* [[Тутă]] — [[физиологи]]лле [[туйнăлах]] тĕсĕ.
* Тутă, вăлах [[тутă-маса (эстетика)]], вăлах [[маса]]. (Ытарлă пĕлтерĕш темелле).
* Тутă, çисе тăраннине туйса тăни.
{{disambig}}
[[Категори:Тутă]]
[[Категори:Нумай пĕлтерĕшлисем]]
eliqj1hfq2ok3lyl8tm4oxzfbz6rgpw
Маса (пĕлтерĕшсем)
0
126135
857511
2025-07-01T07:33:26Z
Ellodanis5
17302
Ҫӗнӗ страница: «'''Маса''': * [[Маса]] — [[тутă-маса (эстетика)]]. * '''Маса''' — [[сăн-сăпат]]. {{disambig}} [[Категори:Маса]] [[Категори:Нумай пĕлтерĕшлисем]]»
857511
wikitext
text/x-wiki
'''Маса''':
* [[Маса]] — [[тутă-маса (эстетика)]].
* '''Маса''' — [[сăн-сăпат]].
{{disambig}}
[[Категори:Маса]]
[[Категори:Нумай пĕлтерĕшлисем]]
h90rpnl6o312knuavgkvz55heujsnb2