Wikipedia:Bar

<mediawiki xmlns="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/" xmlns:xsi="http://www.w3.org/2001/XMLSchema-instance" xsi:schemaLocation="http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11/ http://www.mediawiki.org/xml/export-0.11.xsd" version="0.11" xml:lang="egl">
  <siteinfo>
    <sitename>Wikipedia</sitename>
    <dbname>emlwiki</dbname>
    <base>https://eml.wikipedia.org/wiki/PP</base>
    <generator>MediaWiki 1.45.0-wmf.5</generator>
    <case>first-letter</case>
    <namespaces>
      <namespace key="-2" case="first-letter">Media</namespace>
      <namespace key="-1" case="first-letter">Speciale</namespace>
      <namespace key="0" case="first-letter" />
      <namespace key="1" case="first-letter">Discussione</namespace>
      <namespace key="2" case="first-letter">Utente</namespace>
      <namespace key="3" case="first-letter">Discussioni utente</namespace>
      <namespace key="4" case="first-letter">Wikipedia</namespace>
      <namespace key="5" case="first-letter">Discussioni Wikipedia</namespace>
      <namespace key="6" case="first-letter">File</namespace>
      <namespace key="7" case="first-letter">Discussioni file</namespace>
      <namespace key="8" case="first-letter">MediaWiki</namespace>
      <namespace key="9" case="first-letter">Discussioni MediaWiki</namespace>
      <namespace key="10" case="first-letter">Template</namespace>
      <namespace key="11" case="first-letter">Discussioni template</namespace>
      <namespace key="12" case="first-letter">Aiuto</namespace>
      <namespace key="13" case="first-letter">Discussioni aiuto</namespace>
      <namespace key="14" case="first-letter">Categoria</namespace>
      <namespace key="15" case="first-letter">Discussioni categoria</namespace>
      <namespace key="710" case="first-letter">TimedText</namespace>
      <namespace key="711" case="first-letter">TimedText talk</namespace>
      <namespace key="828" case="first-letter">Mòdul</namespace>
      <namespace key="829" case="first-letter">Discusiòun dal Mòdul</namespace>
    </namespaces>
  </siteinfo>
  <page>
    <title>Wikipedia:Bar</title>
    <ns>4</ns>
    <id>1808</id>
    <revision>
      <id>160352</id>
      <parentid>160200</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T17:43:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>MediaWiki message delivery</username>
        <id>7522</id>
      </contributor>
      <comment>/* Board of Trustees 2025 della Wikimedia Foundation - Invito a presentare candidature */ nuova sezione</comment>
      <origin>160352</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="60415" sha1="eoetw0g71fcdwuxautlka9764xhd3bo" xml:space="preserve">__NEWSECTIONLINK__
&lt;div class=&quot;plainlinks&quot; style=&quot;float:right;&quot;&gt;[http://eml.wikipedia.org/w/index.php?title=Wikipedia:Bar&amp;action=edit&amp;section=0 .]&lt;/div&gt;

&lt;div style=&quot;float:right; margin:3em; margin-top:.5ex; text-align:center; width:460px;&quot;&gt;
&lt;span style=&quot;font-size:130%;&quot;&gt;
'''Cusché l'é al Bar ed la vichipedèia'''&lt;BR&gt;
'''Quàst chè l'é al Bar ed la wichipèdia'''&lt;BR&gt;
'''Quasst qué l é al Barr dla vichipêdia'''&lt;BR&gt;
&lt;!-- ??? '''Quàst qué l'è al Bar ed Wikipedia'''--&gt;&lt;/span&gt;
&lt;div style=&quot;text-align:left&quot;&gt;

[[Image:Discoter_e_quistiuner_al_bar.png|400px]]
&lt;/div&gt;
----
''Na pâgina in dó parlêr, discóter e ânca quistiunêr cun chiêter cumpâgn de sté sît, mó sèinsa arliêres o rabîres, sèimper cun dla gentilèsa e dla garbaréia pr'i nōv rivê (mó ânca, sèinsa bişògn ed dîrel, pr'i &quot;vèc&quot;!) S'e vrî savèir quèl dal règoli ch'e gh'în bèle, leşî la vōş per [[Help:INTRODUZIONE|quî rivê da pôch]]''
----
&lt;/div&gt;__TOC__&lt;div style=&quot;clear:both;&quot;&gt;&lt;/div&gt;

==Discusiòun vèci==

{| {{prettytable|align=left|text-align=center}}
! [[Immagine:File-manager.png]] || '''''Archivio''''': 
*'''[[Wikipedia:Bar/2006|2006]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2007-1|2007 - da znêr a zógn]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2007-2|2007 - da lój a dicèmber]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2008|2008]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2009|2009]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2010|2010]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2011|2011]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2012|2012]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2013|2013]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2014-1|2014 - da znêr a zógn]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2014-2|2014 - da lój a dicèmber]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2015-1|2015 - da znêr a zógn]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2015-2|2015 - da lój a dicèmber]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2016-1|2016 - da znêr a zógn]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2016-2|2016 - da lój a dicèmber]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2017|2017]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2018|2018]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2019|2019]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2020|2020]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2021|2021]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2022|2022]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2023|2023]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2024-1|2024 - da znêr a zógn]]'''
*'''[[Wikipedia:Bar/2024-2|2024 - da lój a dicèmber]]'''
|}

&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;

== 2025 ==


== Launching! Join Us for Wiki Loves Ramadan 2025! ==

Dear All,

We’re happy to announce the launch of [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|Wiki Loves Ramadan 2025]], an annual international campaign dedicated to celebrating and preserving Islamic cultures and history through the power of Wikipedia. As an active contributor to the Local Wikipedia, you are specially invited to participate in the launch. 

This year’s campaign will be launched for you to join us write, edit, and improve articles that showcase the richness and diversity of Islamic traditions, history, and culture.

* Topic: [[m:Event:Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch|Wiki Loves Ramadan 2025 Campaign Launch]]
* When: Jan 19, 2025 
* Time: 16:00 Universal Time UTC and runs throughout Ramadan (starting February 25, 2025).
* Join Zoom Meeting: https://us02web.zoom.us/j/88420056597?pwd=NdrpqIhrwAVPeWB8FNb258n7qngqqo.1 
* Zoom meeting hosted by [[m:Wikimedia Bangladesh|Wikimedia Bangladesh]]

To get started, visit the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025|campaign page]] for details, resources, and guidelines: Wiki Loves Ramadan 2025.

Add [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Participant|your community here]], and organized Wiki Loves Ramadan 2025 in your local language.

Whether you’re a first-time editor or an experienced Wikipedian, your contributions matter. Together, we can ensure Islamic cultures and traditions are well-represented and accessible to all.

Feel free to invite your community and friends too. Kindly reach out if you have any questions or need support as you prepare to participate.

Let’s make Wiki Loves Ramadan 2025 a success!

For the [[m:Wiki Loves Ramadan 2025/Team|International Team]] 13:08, 16 Śnêr 2025 (CET)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:ZI Jony@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=27568454 --&gt;

== Universal Code of Conduct annual review: provide your comments on the UCoC and Enforcement Guidelines ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines is open now. You can make suggestions for changes through 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:11, 24 Śnêr 2025 (CET)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=27746256 --&gt;

== Feminism and Folklore 2025 starts soon ==

&lt;div style=&quot;border:8px maroon ridge;padding:6px;&gt;

[[File:Feminism and Folklore 2025 logo.svg|centre|550px|frameless]]
::&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
&lt;center&gt;''{{int:please-translate}}''&lt;/center&gt;

Dear Wiki Community,

You are humbly invited to organize the '''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025]]''' writing competition from February 1, 2025, to March 31, 2025 on your local Wikipedia. This year, Feminism and Folklore will focus on feminism, women's issues, and gender-focused topics for the project, with a [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore]] gender gap focus and a folk culture theme on Wikipedia.
 
You can help Wikipedia's coverage of folklore from your area by writing or improving articles about things like folk festivals, folk dances, folk music, women and queer folklore figures, folk game athletes, women in mythology, women warriors in folklore, witches and witch hunting, fairy tales, and more. Users can help create new articles, expand or translate from a generated list of suggested articles.
 
Organisers are requested to work on the following action items to sign up their communities for the project:
# Create a page for the contest on the local wiki.
# Set up a campaign on '''CampWiz''' tool.
# Create the local list and mention the timeline and local and international prizes.
# Request local admins for site notice.
# Link the local page and the CampWiz link on the [[:m:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta project page]].

This year, the Wiki Loves Folklore Tech Team has introduced two new tools to enhance support for the campaign. These tools include the '''Article List Generator by Topic''' and '''CampWiz'''. The Article List Generator by Topic enables users to identify articles on the English Wikipedia that are not present in their native language Wikipedia. Users can customize their selection criteria, and the tool will present a table showcasing the missing articles along with suggested titles. Additionally, users have the option to download the list in both CSV and wikitable formats. Notably, the CampWiz tool will be employed for the project for the first time, empowering users to effectively host the project with a jury. Both tools are now available for use in the campaign. [https://tools.wikilovesfolklore.org/ '''Click here to access these tools''']

Learn more about the contest and prizes on our [[:m:Feminism and Folklore 2025|project page]]. Feel free to contact us on our [[:m:Talk:Feminism and Folklore 2025/Project Page|meta talk page]] or by email us if you need any assistance.
 
We look forward to your immense coordination.
 
Thank you and Best wishes,

'''[[:m:Feminism and Folklore 2025|Feminism and Folklore 2025 International Team]]'''

::::Stay connected [[File:B&amp;W Facebook icon.png|link=https://www.facebook.com/feminismandfolklore/|30x30px]]&amp;nbsp; [[File:B&amp;W Twitter icon.png|link=https://twitter.com/wikifolklore|30x30px]]

&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;
--[[Utente:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Discussioni utente:MediaWiki message delivery|discussioni]]) 03:35, 29 Śnêr 2025 (CET)

== Wiki Loves Folklore is back! ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

{{int:please-translate}}

[[File:Wiki Loves Folklore Logo.svg|right|150px|frameless]]

Dear Wiki Community,
You are humbly invited to participate in the '''[[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025|Wiki Loves Folklore 2025]]''' an international media contest organized on Wikimedia Commons to document folklore and intangible cultural heritage from different regions, including, folk creative activities and many more. It is held every year from the '''1st till the 31st''' of March.

You can help in enriching the folklore documentation on Commons from your region by taking photos, audios, videos, and [https://commons.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:UploadWizard&amp;campaign=wlf_2025 submitting] them in this commons contest.

You can also [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Organize|organize a local contest]] in your country and support us in translating the [[:c:Commons:Wiki Loves Folklore 2025/Translations|project pages]] to help us spread the word in your native language.

Feel free to contact us on our [[:c:Commons talk:Wiki Loves Folklore 2025|project Talk page]] if you need any assistance. 

'''Kind regards,'''

'''Wiki loves Folklore International Team'''
--[[Utente:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Discussioni utente:MediaWiki message delivery|discussioni]]) 03:35, 29 Śnêr 2025 (CET)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Tiven2240@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery/Wikipedia&amp;oldid=26503019 --&gt;

== Lingua Emiliana e DeepSeek ==

Scusate se non scrivo in Emiliano. Ho provato a comunicare in lingua piemontese con DeepSeek e sono rimasto stupito dal suo livello di piemontese (ChatGPT non ci riusciva proprio). Avreste voglia di provare a comunicare con DeepSeek in emiliano? Da Web funziona bene, non l'hanno bloccato (www.deepseek.com). Grazie, -- [[Utente:Dragonòt|Dragonòt]] ([[Discussioni utente:Dragonòt|discussioni]]) 09:52, 1 feb 2025 (CET)

:Grazie dell'indicazione, ma io personalmente nn vado matta per qst tipo di macchinosità, per il momento almeno... Diffido, ecc... Inoltre, in quanto boomer dichiarata, la vecchia e sempre buona macchina da scrivere a tastiera da oliare seppur raramente, è la mia preferita :-) [[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 11:39, 1 feb 2025 (CET)

::Grazie di questa prima risposta. Il mio obiettivo sarebbe capire se hanno addestrato DeepSeek anche con altre lingue regionali (come quella emiliana), oltre che con la lingua piemontese. --[[Utente:Dragonòt|Dragonòt]] ([[Discussioni utente:Dragonòt|discussioni]]) 21:29, 1 feb 2025 (CET)

== emiliano-romagnolo ==

Ciao

I'm a contributor to Wikipedia in French and I don't speak Emiliano, Romagnolo or Italian well enough, so I'm going to do it in English and put an automatic translation into Italian below. Feel free to reply in Italian, I can translate it automatically, but I can't be sure that what I write in Italian is 100% accurate.

I am working on templates and language codes on wp.fr, and there is a little problem with &lt;code&gt;eml&lt;/code&gt; that is the Wikipedia code for this linguistical version, and that was formerly the IETF BCP 47 and ISO 639-3 codes for Emiliano-Romagnolo, but since 2008, it has been made obsolete and split into &lt;code&gt;egl&lt;/code&gt; and &lt;code&gt;rgn&lt;/code&gt;[https://iso639-3.sil.org/request/2008-040], as linguists decided that the two varieties are different enough to be classified as two different languages.

What I would like to know is what variety/language is used in this Wikipedia and are they really dicernernable in most texts, and more importantly, are sources that say that a text is written in Emiliano-Romagnolo are obsolete, and what valid IETF code should be used to tag the content of this wiki.

I don't want this message to become a point of discord or a bashing of the people and organisations that changed the codes, I just want to know what the most recent reliable sources think of this issue.

----

Sono un collaboratore di Wikipedia in francese e non parlo abbastanza bene l'emiliano, il romagnolo o l'italiano, quindi lo farò in inglese e inserirò una traduzione automatica in italiano qui sotto. Sentiti libero di rispondere in italiano, posso tradurre automaticamente, ma non posso essere sicuro che ciò che scrivo in italiano sia accurato al 100%.

Sto lavorando su modelli e codici di lingua su wp.fr e c'è un piccolo problema con &lt;code&gt;eml&lt;/code&gt; che è il codice di Wikipedia per questa versione linguistica, e che in precedenza era IETF BCP 47 e ISO 639- 3 codici per Emiliano-Romagnolo, ma dal 2008 è stato reso obsoleto e diviso in &lt;code&gt;egl&lt;/code&gt; e &lt;code&gt;rgn&lt;/code&gt;[https://iso639-3.sil.org/request/2008-040], poiché i linguisti hanno deciso che le due varietà sono sufficientemente diverse da poter essere classificate come due lingue diverse.

Quello che vorrei sapere è quale varietà/linguaggio è utilizzato in questa Wikipedia e se è realmente distinguibile nella maggior parte dei testi e, cosa più importante, se le fonti che affermano che un testo è scritto in emiliano-romagnolo sono obsolete e quale codice IETF valido dovrebbe essere utilizzato per taggare il contenuto di questo wiki.

Non voglio che questo messaggio diventi motivo di discordia o di critica alle persone e alle organizzazioni che hanno modificato i codici, voglio solo sapere cosa pensano di questa questione le fonti più recenti e affidabili.

Buona giornata, [[Utente:SyntaxTerror|SyntaxTerror]] ([[Discussioni utente:SyntaxTerror|discussioni]]) 17:26, 2 feb 2025 (CET)

:Ciao, io adoro il francese e pertanto mi sarei crogiolata a leggerti in quella così simpa (ai miei occhi) parlata, anziché in inglese oppure in italiano, ma vabbé, sto infatti scrivendo da snob annoiata :-) ... Vorrei spiegarti che questo progetto appunto è ancora unito nella parlata EML. Ci sono alcune sporadiche voci che vorrebbero scinderlo nelle due varianti che anche tu citi [https://eml.wikipedia.org/wiki/Discussione:PP_(RUM)], ma occorrerà vedere se le forze e le competenze tecniche del volontariato (perché di questo si tratta) riusciranno nell'impresa (io, per es., non mi cimento, in quanto è già un miracolo se riesco a procedere a passetti nella correzione di miei stessi vecchi artt. già editati in passato). Faccio anche notare che la prevalenza degli artt. finora qua scritti sono della variante EGL (circa 4000 in [[miranduléś]] + 3000 in [[carpśàn]] + 3000 in [[mudnéś]] + 700 in [[piasintëin]] + 400 in [[bulgnéś]] + 400 in [[arzân]] + 123 in [[pramzàn]], che sommati, fanno un tot di circa 11.600 artt. scritti in EGL [https://eml.wikipedia.org/wiki/Categoria:Dial%C3%A8t_emigli%C3%A0%E1%B9%85]). Cordiali saluti, [[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 22:28, 2 feb 2025 (CET)
::Voglio anche allegarti il link di questa [https://eml.wikipedia.org/wiki/Categoria:Parl%C3%A8di_emigli%C3%A0n-rumagn%C3%B3li categoria]  dove sono distinte le parlate in EGL da quelle in RGN. Grazie, ciao, [[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 23:08, 2 feb 2025 (CET)

== Reminder: first part of the annual UCoC review closes soon ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

This is a reminder that the first phase of the annual review period for the Universal Code of Conduct and Enforcement Guidelines will be closing soon. You can make suggestions for changes through [[d:Q614092|the end of day]], 3 February 2025. This is the first step of several to be taken for the annual review.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find a conversation to join on the UCoC page on Meta]]. After review of the feedback, proposals for updated text will be published on Meta in March for another round of community review. 

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:48, 3 feb 2025 (CET)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28198931 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt; Prossimo Language Community Meeting (28 febbraio, 14:00 UTC) e Newsletter&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Ciao,
[[File:WP20Symbols WIKI INCUBATOR.svg|right|frameless|150x150px|alt=Un'immagine che simboleggia più lingue]]
Siamo lieti di annunciare che il prossimo '''Language Community Meeting''' avrà luogo il '''28 febbraio alle 14:00 UTC'''! Se vuoi partecipare registrati su '''[[mw:Wikimedia_Language_and_Product_Localization/Community_meetings#28_February_2025|questa pagina]]'''.

Si tratta di un incontro condotto dai partecipanti in cui vengono condivisi gli aggiornamenti sui progetti relativi alle lingue, si discutono le sfide tecniche dei wiki linguistici e si collabora alle soluzioni. Nell'ultimo incontro sono stati affrontati argomenti come lo sviluppo di tastiere per lingue diverse, la creazione della Wikipedia in Moore e gli aggiornamenti relativi al supporto linguistico a Wiki Indaba.

'''Hai un argomento da condividere?''' Che si tratti di un aggiornamento tecnico del vostro progetto, di una sfida da affrontare o di una richiesta di supporto alla traduzione, saremo lieti di sentirvi! Sentitevi liberi di '''rispondere a questo messaggio''' o di aggiungere punti all'ordine del giorno al documento che si trova '''[[etherpad:p/language-community-meeting-feb-2025|qui]]'''.

Inoltre, volevamo sottolineare che la sesta edizione della newsletter di Language &amp; Internationalization (gennaio 2025) è disponibile qui: [[:mw:Special:MyLanguage/Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter/2025/January]]. Questa newsletter fornisce aggiornamenti dal trimestre ottobre-dicembre 2024 sullo sviluppo di nuove funzionalità, sui miglioramenti nei vari progetti tecnici e di supporto legati alla lingua, sui dettagli delle riunioni della comunità e sulle idee per contribuire ai progetti. Per rimanere aggiornati, è possibile iscriversi alla newsletter sulla sua pagina wiki: [[:mw:Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter|Wikimedia Language and Product Localization/Newsletter]].

Attendiamo le vostre idee e la vostra partecipazione all'incontro della comunità linguistica, ci vediamo lì!
&lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt; 09:29, 22 feb 2025 (CET)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:SSethi (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28217779 --&gt;

== Universal Code of Conduct annual review: proposed changes are available for comment ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
My apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}.

I am writing to you to let you know that [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|proposed changes]] to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct (UCoC) Enforcement Guidelines]] and [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter]] are open for review. '''[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/Proposed_Changes|You can provide feedback on suggested changes]]''' through the [[d:Q614092|end of day]] on Tuesday, 18 March 2025. This is the second step in the annual review process, the final step will be community voting on the proposed changes.
[[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review|Read more information and find relevant links about the process on the UCoC annual review page on Meta]].

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] (U4C) is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|you may review the U4C Charter]].

Please share this information with other members in your community wherever else might be appropriate.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] 19:51, 7 mar 2025 (CET)

&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28307738 --&gt;

== Santa ripetisiòun di pronòm e di nòm, ch'a servìs... ==

A 'm era catèda 'l ètr [[aiér]], [[ierdlà]], ch'a 'm era gnû biśògn ed dìr &quot;'''śuntghnen'''&quot; (= ''aggiungicene'' in [[itagliàṅ]])... Tut in cal mumèint lè, a 'm sun catèda la lengva incespighèda, la mé àrea 'd [[Broca]] dvintèda 'd [[préda]] damànd na [[bròca]], la manovèla dal [[macinèin]] ch'l'an prilèva più, al mantègn dal [[schèla|schèli]] ch'al nn'em sustgnìva più, al mé pàs ch'al strabùchèva in sìm'a 'n òs ed [[furmìga]] e i [[Aśióla|aśiōl]] dintórna a serchèr i fiōr sparî tut in cal mèinter lè... Qvànta energìa catèda sù tùta ind un mumèint e ch'a gh'ò mìs per catèr na solusiòun ala brùta [[cacofonìa]] e a 'l dùbi che mè a ìs bèle diśinparê la mé lengva mèdra! S' a 't vin 'd chi dubi chè in sima a 'l nostri cacofonìi e a 'l biśògn ed giustèr la parlèda ind un [[secònd]], dróva pur el nostri bèli ripetisiòun, ch't en 't śbali minga (areclàm ed mè, ''influencer'' chè in sìma). La solusiòun l'era ed dir &quot;'''śuntghnen edl èter'''&quot;! Benedèta e santa ripetisiòun di pronòm!!! [[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 15:06, 11 mar 2025 (CET)

:A 'm rispònd da per mè, ch'a gh'è pòc agìnt ch'a pasa ded sà... Lè in sìma, [[utente:Gloria sah|Glo]], 't en 't adèv minga ch'te scrivìv soquànt erōr... A 't i giust mè:
:* ''First of all'', la parlèda da dìr l'è '''śùntghen''';
:* Send un vèreb a 'l inperatìv, un cmand, al pōl stèr anc da per lò, mo a gh'vōl un gròs punt esclamatìv, 'd ecmànd, subìt dòp, e da dìr bèin gròs, che altrimèinti la vōś la s perd;
:* ''last but not least'', al vèrub '''śùntghen''' al porta ség vluntéra na ripetisiòun ed quèl ch'a s'è drē a '''śuntèrghen''' o anca al tōś ség vluntéra 'n avèrbi, cum'a prèv èser &quot;incòr&quot;: &quot;'''śùntghen incòr!'''&quot;. 
:I dùbi i vinen despès perché, in chi tèinp chè, a s ciacàra dimòndi in [[itagliàṅ]] e dòunc a 't vin da confònder cal pcunsèin ''-en'' indl [[emigliàṅ]] col corispondèint ''-ne'' edl [[itagliàṅ]]...
:Deśbruièda la lengva, l'àrea 'd [[Broca]] turnèda [[matèria griśa]], '''''śuntê''''' 'dl òli ala manovèla dal macinèin, al mantègn edla schèla ch'al sustìn incòr, spustê più in là 'l òs ed [[furmìga]] e i [[Aśióla|aśiōl]] ch'i caten dintórna i fiōr ch'a gh' servìs... &quot;''Elementary, my dear Watson!''&quot; [[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 12:38, 12 mar 2025 (CET)

== An improved dashboard for the Content Translation tool ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
{{Int:hello}} Wikipedians,

Apologies as this message is not in your language, {{Int:please-translate}}.

The [[mediawikiwiki:Special:MyLanguage/Wikimedia_Language_and_Product_Localization|Language and Product Localization team]] has improved the [https://test.wikipedia.org/w/index.php?title=Special:ContentTranslation&amp;filter-type=automatic&amp;filter-id=previous-edits&amp;active-list=suggestions&amp;from=en&amp;to=es Content Translation dashboard] to create a consistent experience for all contributors using mobile and desktop devices. The improved translation dashboard allows all logged-in users of the tool to enjoy a consistent experience regardless of their type of device.

With a harmonized experience, logged-in desktop users now have access to the capabilities shown in the image below.
[[file:Content_Translation_new-dashboard.png|alt=|center|thumb|576x576px|Notice that in this screenshot, the new dashboard allows: Users to adjust suggestions with the &quot;For you&quot; and &quot;...More&quot; buttons to select general topics or community-created collections (like the example of Climate topic).  Also, users can use translation to create new articles (as before) and expand existing articles section by section. You can see how suggestions are provided in the new dashboard  in two groups (&quot;Create new pages&quot; and &quot;Expand with new sections&quot;)-one for each activity.]]
[[File:Content_Translation_dashboard_on_desktop.png|alt=|center|thumb|577x577px|In the current dashboard, you will notice that you can't adjust suggestions to select topics or community-created collections. Also, you can't expand on existing articles by translating new sections.]]
We will implement [[mw:Special:MyLanguage/Content translation#Improved translation experience|this improvement]] on your wiki '''on Monday, March 17th, 2025''' and remove the current dashboard '''by May 2025'''.
Please reach out with any questions concerning the dashboard in this thread. 

Thank you!

On behalf of the Language and Product Localization team.
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:UOzurumba (WMF)|UOzurumba (WMF)]]&lt;/bdi&gt; 03:55, 13 mar 2025 (CET)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:UOzurumba (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:UOzurumba_(WMF)/sandbox_CX_Unified_dashboard_announcement_list_1&amp;oldid=28382282 --&gt;


==L'archiviasiòun edl an 2024 la gh'à di probléma==
Al salvatàǵ edl an 2024 ed cal discusiòun chè, al dà di probléma perchè al sistéma al cata di colegamèint ''spam'' a 'n sit minga adàt là fóra in dla réda e dòunca al ne vōl minga salvèr. A gh'pruarèm in 'n èter mumèint, s'a gh'la cavarèm. Fortùna la vōl che cun al stòric, gninta è perdû, che altrimèinti a gh'ìva da batrem la schina cun la corda e zuntèr dla sendra in sim'a 'l mé cupèt. Quaréśma permetènd... --[[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 11:41, 13 mar 2025 (CET)
:Ajò tolt vìa la righèta col ''spam'' che 'l sistéma al segnalèva minga adàt a èser salvê e adèsa ajò finî l'operasiòun 'd archiviamèint ch'la 'm stèva in sìm'a 'l spàli... --[[Utente:Gloria sah|Glo]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 23:19, 13 mar 2025 (CET)

== &lt;span lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;La tua wiki presto sarà in modalità solo lettura&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;server-switch&quot;/&gt;&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Tech/Server switch|Leggi questo messaggio in un'altra lingua]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-Tech%2FServer+switch&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]

[[foundation:|Wikimedia Foundation]] scambierà il traffico tra i suoi data center. Lo scopo è accertarsi che Wikipedia e le altre wiki Wikimedia riescano a rimanere online anche dopo un disastro.

Tutto il traffico sarà commutato il giorno '''{{#time:j xg|2025-03-19|it}}'''. Il test avrà inizio alle '''[https://zonestamp.toolforge.org/{{#time:U|2025-03-19T14:00|en}} {{#time:H:i e|2025-03-19T14:00}}]'''.

Sfortunatamente, a causa di alcune limitazioni di [[mw:Special:MyLanguage/Manual:What is MediaWiki?|MediaWiki]], tutte le attività di modifica dovranno essere interrotte mentre si effettua il cambio. Ci scusiamo per il disagio, stiamo lavorando per minimizzarlo in futuro. 

Un banner apparirà su tutte le wiki 30 minuti prima dell'inizio dell'operazione. Questo avviso rimarrà visibile fino alla fine dell'operazione. 

'''Sarai in grado di leggere, ma non di modificare, tutte le wiki per un breve periodo di tempo.'''

*Il giorno {{#time:l j xg Y|2025-03-19|it}} non sarà possibile effettuare modifiche per al massimo un'ora.
*Se proverai a modificare o a salvare durante il periodo di sospensione, vedrai apparire un messaggio d'errore. Speriamo che nessuna modifica venga persa durante questi pochi minuti, ma non possiamo garantirlo. Se vedi apparire il messaggio di errore, per cortesia attendi fino a che non sia tornato tutto alla normalità. Da quel momento potrai salvare le tue modifiche. È comunque consigliabile fare prima una copia delle modifiche, per essere pronti a ogni eventualità.

''Altre conseguenze'':

*I processi in background saranno più lenti e alcuni potrebbero interrompersi. I link rossi potrebbero non essere aggiornati velocemente come al solito. Se crei una voce per cui esiste già un link entrante a partire da un'altra voce, il collegamento rimarrà rosso più a lungo del solito. Alcuni script in esecuzione di lunga durata dovranno essere fermati.
* La distribuzione del codice dovrebbe avvenire normalmente come le altre settimane. Tuttavia, alcuni blocchi nell'aggiornamento del codice potrebbero avvenire puntualmente se l'operazione lo dovesse richiedere in seguito.
* [[mw:Special:MyLanguage/GitLab|GitLab]] non sarà disponibile per circa 90 minuti.

Il progetto potrebbe essere posticipato se necessario. Puoi [[wikitech:Switch_Datacenter|leggere la tabella di marcia su wikitech.wikimedia.org]]. Ogni cambiamento sarà annunciato nella tabella di marcia. 

'''Per favore, condividi queste informazioni con la tua comunità.'''&lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;server-switch&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]]&lt;/bdi&gt; 00:14, 15 mar 2025 (CET)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Quiddity (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Non-Technical_Village_Pumps_distribution_list&amp;oldid=28307742 --&gt;

== Final proposed modifications to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter now posted ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
The proposed modifications to the [[foundation:Special:MyLanguage/Policy:Universal_Code_of_Conduct/Enforcement_guidelines|Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines]] and the U4C Charter [[m:Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Proposed_Changes|are now on Meta-wiki for community notice]] in advance of the voting period. This final draft was developed from the previous two rounds of community review. Community members will be able to vote on these modifications starting on 17 April 2025. The vote will close on 1 May 2025, and results will be announced no later than 12 May 2025. The U4C election period, starting with a call for candidates, will open immediately following the announcement of the review results. More information will be posted on [[m:Special:MyLanguage//Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election|the wiki page for the election]] soon.

Please be advised that this process will require more messages to be sent here over the next two months. 

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review was planned and implemented by the U4C. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

-- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 04:04, 4 Avr 2025 (CEST)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025: Invitation ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:UCDM 2025 general.png|180px|right]]
{{int:please-translate}}

Hello, dear Wikipedians!&lt;br/&gt;

[[:m:Special:MyLanguage/Wikimedia Ukraine|Wikimedia Ukraine]], in cooperation with the [[:en:Ministry of Foreign Affairs of Ukraine|MFA of Ukraine]] and [[:en:Ukrainian Institute|Ukrainian Institute]], has launched the fifth edition of writing challenge &quot;'''[[:m:Special:MyLanguage/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|Ukraine's Cultural Diplomacy Month]]'''&quot;, which lasts from '''14th April''' until '''16th May 2025'''. The campaign is dedicated to famous Ukrainian artists of cinema, music, literature, architecture, design, and cultural phenomena of Ukraine that are now part of world heritage. We accept contributions in every language! 

The most active contesters will receive prizes.

If you are interested in coordinating long-term community engagement for the campaign and becoming a local ambassador, we would love to hear from you! Please let us know your interest.
&lt;br/&gt;

We invite you to take part and help us improve the coverage of Ukrainian culture on Wikipedia in your language! Also, we plan to set up a [[:m:CentralNotice/Request/Ukraine's Cultural Diplomacy Month 2025|banner]] to notify users of the possibility to participate in such a challenge! [[:m:User:OlesiaLukaniuk (WMUA)|OlesiaLukaniuk (WMUA)]] ([[:m:User talk:OlesiaLukaniuk (WMUA)|talk]])
&lt;/div&gt;

18:11, 16 Avr 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Hide on Rosé@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:OlesiaLukaniuk_(WMUA)/list_of_wikis&amp;oldid=28552112 --&gt;

== Vote now on the revised UCoC Enforcement Guidelines and U4C Charter ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;

The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines (&quot;UCoC EG&quot;) and the UCoC's Coordinating Committee Charter is open now through the end of 1 May (UTC) ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Annual_review/2025/Voter_information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.

The [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)]] is a global group dedicated to providing an equitable and consistent implementation of the UCoC. This annual review of the EG and Charter was planned and implemented by the U4C. Further information will be provided in the coming months about the review of the UCoC itself. For more information and the responsibilities of the U4C, you may [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Charter|review the U4C Charter]].

Please share this message with members of your community so they can participate as well.

In cooperation with the U4C -- [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|talk]]) 02:34, 17 Avr 2025 (CEST)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28469465 --&gt;

== Sub-referencing: User testing ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
[[File:Sub-referencing reuse visual.png|400px|right]]
&lt;small&gt;''Apologies for writing in English, please help us by providing a translation below''&lt;/small&gt;

Hi I’m Johannes from [[:m:Wikimedia Deutschland|Wikimedia Deutschland]]'s [[:m:WMDE Technical Wishes|Technical Wishes team]]. We are making great strides with the new [[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|sub-referencing feature]] and we’d love to invite you to take part in two activities to help us move this work further:

#'''Try it out and share your feedback'''
#:[[:m:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing# Test the prototype|Please try]] the updated ''wikitext'' feature [https://en.wikipedia.beta.wmflabs.org/wiki/Sub-referencing on the beta wiki] and let us know what you think, either [[:m:Talk:WMDE Technical Wishes/Sub-referencing|on our talk page]] or by [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/talktotechwish booking a call] with our UX researcher. 
#'''Get a sneak peak and help shape the ''Visual Editor'' user designs'''
#:Help us test the new design prototypes by participating in user sessions – [https://greatquestion.co/wikimediadeutschland/gxk0taud/apply sign up here to receive an invite]. We're especially hoping to speak with people from underrepresented and diverse groups. If that's you, please consider signing up! No prior or extensive editing experience is required. User sessions will start ''May 14th''.

We plan to bring this feature to Wikimedia wikis later this year. We’ll reach out to wikis for piloting in time for deployments. Creators and maintainers of reference-related tools and templates will be contacted beforehand as well.

Thank you very much for your support and encouragement so far in helping bring this feature to life! &lt;/div&gt; &lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Johannes Richter (WMDE)|Johannes Richter (WMDE)]] ([[User talk:Johannes Richter (WMDE)|talk]])&lt;/bdi&gt; 17:03, 28 Avr 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Johannes Richter (WMDE)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Johannes_Richter_(WMDE)/Sub-referencing/massmessage_list&amp;oldid=28628657 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Votazione sulle modifiche proposte per le Linee guida di applicazione dell'UCoC e della U4C Charter.&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
The voting period for the revisions to the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and U4C Charter closes on 1 May 2025 at 23:59 UTC ([https://zonestamp.toolforge.org/1746162000 find in your time zone]). [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025/Voter information|Read the information on how to participate and read over the proposal before voting]] on the UCoC page on Meta-wiki.
&lt;/div&gt;

Il [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee|Comitato di Coordinamento del Codice Universale di Condotta (U4C)]] è  un gruppo globale  impegnato a fornire un'applicazione equa e coerente dell'UCoC. Questa revisione annuale è stata pianificata e realizzata dall'U4C. Per altre informazioni è per le responsabilità dell'U4C potete [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Charter|consultare la Charter di U4C]].

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Please share this message with members of your community in your language, as appropriate, so they can participate as well.
&lt;/div&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
In cooperation with the U4C --
&lt;/div&gt; &lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 05:40, 29 Avr 2025 (CEST)&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== itWikiCon 2025 dal 7 al 9 novembre 2025 a Catania: prossimi passi ==

Ciao a tutti,

come forse già sapete, la ‘’’[[m:ItWikiCon/2025|ItWikiCon 2025]]’’’, il convegno annuale della comunità italofona dei progetti Wikimedia, si terrà ‘’’a Catania da venerdì 7 a domenica 9 novembre’’’.

Per una panoramica generale, vi rimandiamo alla ‘’’[[m:ItWikiCon/2025/Programma|sezione Programma]]’’’, che aggiorneremo regolarmente nei prossimi mesi e nella quale trovate già la ‘’’scheda delle attività’’’, nonché alla [[m:ItWikiCon/2025/Informazioni|sezione Informazioni]].

In attesa dell’apertura ufficiale della fase di proposte prevista per il prossimo 3 giugno, la commissione Programma vorrebbe sondare i desideri delle comunità italofone in merito ai temi da trattare alla conferenza: quali sono gli argomenti più importanti da coprire, secondo voi? Che discussioni dobbiamo avere durante l’itWikiCon? ‘’’Potete aggiungere dei temi o commentare quelli proposti dagli altri [[m:ItWikiCon/2025/Programma/Proposte/Temi|sulla pagina Temi]] da ora fino a inizio giugno’’’.

Infine, per chi ha la necessità di richiedere una borsa di partecipazione per coprire le spese di viaggio e alloggio, ‘’’la fase di richieste di borse sarà aperta dal 17 giugno fino al 27 luglio’’’. Si svolge un po’ prima rispetto alle ultime edizioni, per permettervi di organizzare il vostro viaggio a Catania nelle condizioni migliori, quindi segnatevi queste date per non perdervi la fase di richieste!

Aggiungeremo regolarmente nuove informazioni sulla pagina Meta dell’evento, che vi invitiamo a seguire. Per qualsiasi domanda o suggerimento, non esitare a scrivere un messaggio sulla pagina di discussione dell’evento o di contattarci a info (at) itwikicon.org.

A presto,

Il team organizzatore itWikiCon 2025 e la commissione Programma, [[Utente:Sciking|Sciking]] ([[Discussioni utente:Sciking|discussioni]]) 12:47, 5 Mâg 2025 (CEST)

== We will be enabling the new Charts extension on your wiki soon! ==

''(Apologies for posting in English)''

Hi all! We have good news to share regarding the ongoing problem with graphs and charts affecting all wikis that use them.

As you probably know, the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Graph|old Graph extension]] was disabled in 2023 [[listarchive:list/wikitech-l@lists.wikimedia.org/thread/EWL4AGBEZEDMNNFTM4FRD4MHOU3CVESO/|due to security reasons]]. We’ve worked in these two years to find a solution that could replace the old extension, and provide a safer and better solution to users who wanted to showcase graphs and charts in their articles. We therefore developed the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|Charts extension]], which will be replacing the old Graph extension and potentially also the [[:mw:Extension:EasyTimeline|EasyTimeline extension]].

After successfully deploying the extension on Italian, Swedish, and Hebrew Wikipedia, as well as on MediaWiki.org, as part of a pilot phase, we are now happy to announce that we are moving forward with the next phase of deployment, which will also include your wiki.

The deployment will happen in batches, and will start from '''May 6'''. Please, consult [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart/Project#Deployment Timeline|our page on MediaWiki.org]] to discover when the new Charts extension will be deployed on your wiki. You can also [[:mw:Special:MyLanguage/Extension:Chart|consult the documentation]] about the extension on MediaWiki.org.

If you have questions, need clarifications, or just want to express your opinion about it, please refer to the [[:mw:Special:MyLanguage/Extension_talk:Chart/Project|project’s talk page on Mediawiki.org]], or ping me directly under this thread. If you encounter issues using Charts once it gets enabled on your wiki, please report it on the [[:mw:Extension_talk:Chart/Project|talk page]] or at [[phab:tag/charts|Phabricator]].

Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|User:Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|talk]]) 17:07, 6 Mâg 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Sannita (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28663781 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Call for Candidates for the Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C)&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
The results of voting on the Universal Code of Conduct Enforcement Guidelines and Universal Code of Conduct Coordinating Committee (U4C) Charter is [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Annual review/2025#Results|available on Meta-wiki]].

You may now [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025/Candidates|submit your candidacy to serve on the U4C]] through 29 May 2025 at 12:00 UTC. Information about [[m:Special:MyLanguage/Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|eligibility, process, and the timeline are on Meta-wiki]]. Voting on candidates will open on 1 June 2025 and run for two weeks, closing on 15 June 2025 at 12:00 UTC.

If you have any questions, you can ask on [[m:Talk:Universal Code of Conduct/Coordinating Committee/Election/2025|the discussion page for the election]]. -- in cooperation with the U4C, &lt;/div&gt;&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User_talk:Keegan (WMF)|discusiòun]])&lt;/bdi&gt; 00:07, 16 Mâg 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== RfC ongoing regarding Abstract Wikipedia (and your project) ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
''(Apologies for posting in English, if this is not your first language)''

Hello all! We opened a discussion on Meta about a very delicate issue for the development of [[:m:Special:MyLanguage/Abstract Wikipedia|Abstract Wikipedia]]: where to store the abstract content that will be developed through functions from Wikifunctions and data from Wikidata. Since some of the hypothesis involve your project, we wanted to hear your thoughts too. 

We want to make the decision process clear: we do not yet know which option we want to use, which is why we are consulting here. We will take the arguments from the Wikimedia communities into account, and we want to consult with the different communities and hear arguments that will help us with the decision. The decision will be made and communicated after the consultation period by the Foundation.

You can read the various hypothesis and have your say at [[:m:Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content|Abstract Wikipedia/Location of Abstract Content]]. Thank you in advance! -- [[User:Sannita (WMF)|Sannita (WMF)]] ([[User talk:Sannita (WMF)|&lt;span class=&quot;signature-talk&quot;&gt;{{int:Talkpagelinktext}}&lt;/span&gt;]]) 17:26, 22 Mâg 2025 (CEST)
&lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Sannita (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Sannita_(WMF)/Mass_sending_test&amp;oldid=28768453 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Elezioni del 2025 del Board of Trustees di Wikimedia Foundation - Selezione e domande&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Selection announcement}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]''

Buongiorno,

Quest'anno, il mandato di 2 (due) membri del Board selezionati dalla comunità e dagli affiliati nel Board of Trustees di Wikimedia Foundation giungerà a termine [1]. Il Board invita tutto il movimento a partecipare al processo di selezione di quest'anno e a votare per occupare questi posti.

La commissione elettorale supervisionerà questo processo con il supporto dello staff della Foundation [2]. Il Comitato per la governance, composto da membri del Board che non sono candidati al processo di selezione del 2025 selezionati dalla comunità e dagli affiliati (Raju Narisetti, Shani Evenstein Sigalov, Lorenzo Losa, Kathy Collins, Victoria Doronina e Esra'a Al Shafei) [3], ha il compito di fornire una supervisione del Board per il processo di selezione dei membri del Board del 2025 e di tenere informato il Board. Per maggiori dettagli sui ruoli della Commissione elettorale, del Board e dello staff, consultare il sito [4].

Ecco le date principali previste:

* 22 maggio - 5 giugno: Annuncio (questa comunicazione) e invito a presentare domande. [6]
* 17 giugno - 1 luglio 2025: Invito a presentare candidature
* luglio 2025: Se necessario, gli affiliati votano per la selezione dei candidati, se le candidature sono almeno 10 o più [5].
* Agosto 2025: Periodo di campagna elettorale
* * Agosto - settembre 2025: Due settimane di votazione comunitaria
* * Ottobre - novembre 2025: Controllo dei precedenti dei candidati selezionati
* Riunione del Board a dicembre 2025: Insediamento dei nuovi membri

Per saperne di più sul processo di selezione dei 2025 - compresa la tempistica dettagliata, il processo di candidatura, le regole della campagna e i criteri di idoneità dei votanti - consultare questa pagina Meta-wiki [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025|[link]]].

'''Invito a porre domande'''

In ogni processo di selezione, la comunità ha l'opportunità di presentare domande alle quali i candidati del Board of Trustees dovranno rispondere. La commissione elettorale seleziona dall'elenco elaborato dalla comunità le domande a cui i candidati dovranno rispondere. Per essere eleggibili, i candidati devono rispondere a tutte le domande richieste nella candidatura; in caso contrario, la loro candidatura sarà annullata. Quest'anno, la commissione elettorale selezionerà 5 domande alle quali i candidati dovranno rispondere. Le domande selezionate possono essere una combinazione di quelle presentate dalla comunità, se sono simili o correlate. [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates|[link]]]

'''Volontari per le elezioni'''

Un altro modo per partecipare al processo di selezione del 2025 è quello di essere un volontario per l'elezione. I volontari per l'elezione sono un ponte tra la commissione elettorale e la rispettiva comunità. Aiutano a garantire che la loro comunità sia rappresentata e la mobilitano a votare. Per saperne di più sul programma e sulle modalità di adesione, consultare questa pagina della Meta-wiki [[m:Wikimedia_Foundation_elections/2025/Election_volunteers|[link]]].

Grazie!

[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2022/Results

[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Committee:Elections_Committee_Charter

[3] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Resolution:Committee_Membership,_December_2024

[4] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections_committee/Roles

[5] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/FAQ

[6] https://meta.wikimedia.org/wiki/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Questions_for_candidates

Cordiali saluti,

Victoria Doronina

Rappresentante del Board presso la commissione elettorale

Comitato per la Governance&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[Utente:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Discussioni utente:MediaWiki message delivery|discussioni]]) 05:07, 28 Mâg 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:RamzyM (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28618011 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;  Upcoming Deployment of the CampaignEvents Extension&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;message&quot;/&gt;
Hello everyone,  

''(Apologies for posting in English if English is not your first language. Please help translate to your language.)''

The Campaigns Product Team is planning a global deployment of the '''[[:mw:Help:Extension:CampaignEvents|CampaignEvents extension]]''' to all Wikipedias, including this wiki, during the '''week of June 23rd'''.

This extension is designed to help organizers plan and manage events, WikiProjects, and other on-wiki collaborations - and to make these efforts more discoverable.

The three main features of this extension are:

* '''[[:m:Event_Center/Registration|Event Registration]]''': A simple way to sign up for events on the wiki.
*  '''[[:m:CampaignEvents/Collaboration_list|Collaboration List]]''': A global list of events and a local list of WikiProjects, accessible at '''[[:m:Special:AllEvents|Special:AllEvents]]'''.
*  '''[[:m:Campaigns/Foundation_Product_Team/Invitation_list|Invitation Lists]]''': A tool to help organizers find editors who might want to join, based on their past contributions.

'''Note''': The extension comes with a new user right called '''&quot;Event Organizer&quot;''', which will be managed by administrators on this wiki. Organizer tools like Event Registration and Invitation Lists will only work if someone is granted this right. The Collaboration List is available to everyone immediately after deployment.

The extension is already live on several wikis, including '''Meta, Wikidata, English Wikipedia''', and more ( [[m:CampaignEvents/Deployment_status#Current_Deployment_Status_for_CampaignEvents_extension| See the full deployment list]])

If you have any questions, concerns, or feedback, please feel free to share them on the [[m:Talk:CampaignEvents| extension talkpage]]. We’d love to hear from you before the rollout.

Thank you! &lt;section end=&quot;message&quot;/&gt;
&lt;/div&gt;

&lt;bdi lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;[[User:Udehb-WMF|Udehb-WMF]] ([[User talk:Udehb-WMF|discusiòun]]) 18:47, 29 Mâg 2025 (CEST)&lt;/bdi&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Udehb-WMF@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=User:Udehb-WMF/sandbox/deployment_audience&amp;oldid=28803829 --&gt;

== itWikiCon 2025: fase di proposte per il programma aperta fino al 15 luglio ==

Ciao a tutti,

dichiariamo ufficialmente aperta la raccolta di proposte di sessioni per '''[[m:ItWikiCon/2025|ItWikiCon 2025]]''', il convegno annuale della comunità italofona dei progetti Wikimedia che si terrà '''a Catania da venerdì 7 a domenica 9 novembre'''.

Il programma dell’evento è costruito dal basso grazie a presentazioni, discussioni e laboratori proposti dalla comunità e selezionati dalla commissione Programma. La fase di proposte è ora aperta '''fino al 15 luglio incluso'''. Seguendo le istruzioni '''[[m:ItWikiCon/2025/Programma/Proposte|sulla pagina Proposte]]''' potete presentare una o più proposte di sessioni, talk o workshop che vi piacerebbe tenere durante l’evento.

L'itWikiCon è lo spazio di incontro dal vivo delle comunità dei vari progetti Wikimedia in italiano e nelle lingue regionali. Vi invitiamo a proporre sessioni che aiutano a rafforzare il senso di comunità e la voglia di contribuire ai progetti, ma anche a identificare dei problemi e individuare delle soluzioni. Daremo la priorità alle sessioni in cui tutti i partecipanti sono parte attiva, come ad esempio discussioni e laboratori.

Se cercate ispirazione, alcune '''richieste di temi''' sono state fatte sulla [[m:ItWikiCon/2025/Programma/Proposte/Temi|relativa pagina]], a cui potete liberamente attingere per elaborare una proposta. Inoltre, per chi non se la sente di tenere una sessione, ma vorrebbe che durante la conferenza si parlasse di un argomento che gli sta a cuore, è possibile continuare ad aggiungere delle richieste di temi fino al 15 luglio.

La selezione delle proposte avverrà durante l’estate e i relatori saranno confermati a fine agosto. Nel frattempo, la fase di '''[[m:ItWikiCon/2025/Borse|richieste di borse di partecipazione]] sarà aperta dal 17 giugno al 27 luglio''', quindi se considerate di proporre una sessione per il programma, ma avete bisogno di supporto economico per raggiungere Catania, vi invitiamo a farne richiesta entro le scadenze previste.

Per qualsiasi domanda o suggerimento, non esitare a scrivere un messaggio sulla pagina di discussione dell’evento o di contattarci a info at itwikicon.org.

A presto,

Il team organizzatore itWikiCon 2025 e la commissione Programma, [[Utente:Sciking|Sciking]] ([[Discussioni utente:Sciking|discussioni]]) 18:33, 5 Zógn 2025 (CEST)

== Vote now in the 2025 U4C Election ==

&lt;div lang=&quot;en&quot; dir=&quot;ltr&quot; class=&quot;mw-content-ltr&quot;&gt;
Apologies for writing in English.
{{Int:Please-translate}}

Eligible voters are asked to participate in the 2025 [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee|Universal Code of Conduct Coordinating Committee]] election. More information–including an eligibility check, voting process information, candidate information, and a link to the vote–are available on Meta at the [[m:Special:MyLanguage/Universal_Code_of_Conduct/Coordinating_Committee/Election/2025|2025 Election information page]]. The vote closes on 17 June 2025 at [https://zonestamp.toolforge.org/1750161600 12:00 UTC].

Please vote if your account is eligible. Results will be available by 1 July 2025. -- In cooperation with the U4C, [[m:User:Keegan (WMF)|Keegan (WMF)]] ([[m:User talk:Keegan (WMF)|talk]]) 01:00, 14 Zógn 2025 (CEST) &lt;/div&gt;
&lt;!-- Messaggio inviato da User:Keegan (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28848819 --&gt;

== &lt;span lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;Board of Trustees 2025 della Wikimedia Foundation - Invito a presentare candidature&lt;/span&gt; ==

&lt;div lang=&quot;it&quot; dir=&quot;ltr&quot;&gt;
&lt;section begin=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
:''&lt;div class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates|{{int:interlanguage-link-mul}}]] • [https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Special:Translate&amp;group=page-{{urlencode:Wikimedia Foundation elections/2025/Announcement/Call for candidates}}&amp;language=&amp;action=page&amp;filter= {{int:please-translate}}]&lt;/div&gt;
Salve a tutti,

La [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025|candidatura del Board of Trustees della Wikimedia Foundation per il 2025 è ora aperta]] dal 17 giugno 2025 al 2 luglio 2025 alle 23:59 UTC [1]. Il Board of Trustees supervisiona il lavoro della Wikimedia Foundation, e ogni membro del Board ricopre un mandato di tre anni [2]. Si tratta di una carica di volontariato.

Quest'anno, la comunità di Wikimedia voterà a partire da fine agosto fino a settembre 2025 per assegnare due (2) posti nel Board della Foundation. Tu, o qualcuno che conosci, potresti essere adatto a far parte del Board of Trustees della Wikimedia Foundation? [3]

Scopri cosa serve per candidarsi a queste posizioni di leadership e come presentare la tua candidatura su [[m:Special:MyLanguage/Wikimedia Foundation elections/2025/Candidate application|questa pagina Meta-wiki]] o incoraggia qualcun altro a candidarsi alle elezioni di quest'anno.

Cordiali saluti,

Abhishek Suryawanshi&lt;br /&gt;
Presidente della commissione elettorale

A nome della commissione elettorale e del comitato di governance

[1] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Call_for_candidates

[2] https://foundation.wikimedia.org/wiki/Legal:Bylaws#(B)_Term.

[3] https://meta.wikimedia.org/wiki/Special:MyLanguage/Wikimedia_Foundation_elections/2025/Resources_for_candidates&lt;section end=&quot;announcement-content&quot; /&gt;
&lt;/div&gt;

[[Utente:MediaWiki message delivery|MediaWiki message delivery]] ([[Discussioni utente:MediaWiki message delivery|discussioni]]) 19:43, 17 Zógn 2025 (CEST)
&lt;!-- Messaggio inviato da User:RamzyM (WMF)@metawiki usando l'elenco su https://meta.wikimedia.org/w/index.php?title=Distribution_list/Global_message_delivery&amp;oldid=28866958 --&gt;</text>
      <sha1>eoetw0g71fcdwuxautlka9764xhd3bo</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Scutmâj</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2110</id>
    <revision>
      <id>160349</id>
      <parentid>153195</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T15:06:18Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160349</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="4644" sha1="s4mtq1v974ej8t1rsv2ouvjw7kqmdro" xml:space="preserve">{{Variant|ARZ}}

[[File:Orietta Berti.jpg|right|thumb|“Al [[ruśgnōl]] ed [[Queriêgh]]”, scutmâj dl'[[Orietta Berti]]]]


Al ''scutmâj'' (in [[italiân]] ''nomignolo'') l'è na parôla 'dl' [[Dialèt arzân|Arzân]],&lt;ref&gt;Gastone Tamagnini, ''&quot;Dimmi il tuo soprannome e ti dirò chi sei&quot;. Una inveterata e diffusa abitudine della nostra gente : &quot;Lo scutmai&quot;'', Strenna del Pio Istituto Artigianelli, Rèz, 1982, p.117-119.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Battista Magnani, ''I &quot;scutmaj&quot; a Santa Vittoria'', Strenna del Pio Istituto Artigianelli, n. 2, Rèz, 1996, p.170-172.&lt;/ref&gt; ch' l'a 's câta ânca in tânt êter dialèt, cme al [[Dialètt mudnés|Mudnèiṣ]] e al [[Dialètt frarés|Frarèiṣ]] &lt;ref&gt;Alfonso Ferraguti, ''Poesie e racconti in dialetto ferrarese'', [https://web.archive.org/web/20060717230850/http://www.gfcarlotti.it/ferraguti/nuovo/gfC_soloTesto/gfC_sestine/gfC_P_12_3.htm ''Al batéz''], &quot;''... ma a un pitón ch'al s'pipàia in tant supi butà al vént tanta chilo ad furmént e d'furmantón agh vléva anch un scutmaj bèn adatà, ed « Egam » l'è al cugnóm agh gh'ò tacà!''&quot;&lt;/ref&gt;, e ânca fōra regiòun d'intōren al Po.&lt;ref&gt;Raffaele Ridolfi (ed Melâra, Rovîg), ''Cenni storici e considerazioni sull'uso degli scutmai a Melara Po'', 1991.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Laura Aga-Rossi (ed Cremòuna), ''Gli Scutmai e la Memoria'', Bruxelles, micRomania, 2004.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Federico Motta e Lino Gavazzoni (ed Sêrmid, Mântva), ''Parla cum ad magni -- Proverbi, aforismi, locuzioni e battute, soprannomi e dizionario del dialetto sermidese'', Sermidiana, 1996.&lt;/ref&gt; 

Un scutmâj l'é na sôrta ed nòm inventê, druvê ânca al dé d'incō, ch' al 's tâca a la gînta per tōr in gîr na quêlch qualitê o un quêlch difèt; al pōl ânca arfêres al nòm, al cugnòm, al mistēr o a l'urégin (la faméja o la sitê) dla persòuna.&lt;ref&gt;Vèder L.Ferrari e L.Serra, ''Vocabolario del dialetto reggiano'', p.265.&lt;/ref&gt; 

Cun al tèimp, i scutmâj a pōlen dvintêr quêşi di secònd cugnòm.&lt;ref&gt;Pr' esèimpi, http://www.castelmeteo.it/campanile/8.htm ché] e gh'în i scutmâj dal faméj ed Castèlvēder ed Môdna.&lt;/ref&gt; Còl ch'l'é sicûr l'é che na vôlta tachê an 's chêva pió.

La stôria dla parôla l'an n' é mia sicûra, mó la duvré deşgnîr dal medioēv ed èser lighêda ai scongiurâs e per difènder e tgnîr luntân, dal persòuni, la ièta e al malatéi. Dal spiegasiòun pusébil în:&lt;ref&gt;???, La rivista emiliana, Rèz, utòber 1886.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;Luciano Serra, ''Dieci ipotesi per &quot;scutmaj&quot;'', Strenna del Pio Istituto Artigianelli, Rèz, 1983, p.95.&lt;/ref&gt; dal tudèsch antîgh ''Scottname'' (un nòm dê per schêrs o per tōr in gîr), dal latèin ''excutere malia'' (= scongiurêr j incantèişem), ''excutere mala'' (= scongiurêr i mêl) o ''scutum in mallo'' (= scûd purtê int al j adunânsi ed piâsa).

== Esèimpi per l'Arzân ==

Al vocabulâri ed Ferâri e Sèra al gh'à e-sânta eşèimpi de scutmâj, gióst per fêr la lésta ed quî pió comûn.

{|
!width=15%|
!width=35%|
!width=15%|
!width=35%|
|-
|''Bèndla''      || dét ed quî ch' în şvêlt dimòndi
|''Blésga''      || dét ed quî ch' în scapadés o fêls e dòpi
|-
|''Carabinēra''  || dét dal dòni sevēri, bróschi, cun al pōls dûr
|''Ganâsa''      || dét ed quî ch' în di spacòun, o di magnandōr
|-
|''Ligēra''      || dét ed quî ch' în mât e scavès
|''Mardlèint''   || dét ed quî ch' a fân i cagòun o i sustgnû
|-
|''Maróch''      || dét ed quî ch' în intēr e imbalsê
|''Mericân''     || dét ed quî ch' în stê in Amèrica
|-
|''Mudnèiṣ''     || dét ed quî 'ch a deşvînen da Môdna
|''Nîgher''      || dét pr'al culōr ed la pèla o di cavî
|-
|''Paterlènga''  || dét ed quî ch' a gh'àn al nêṣ ròs
|''Picâja''      || dét ed quî ch' în êlt e mêgher dimòndi
|-
|''Prèsia''      || dét ed quî ch' în (o în mìa) ṣmaniōṣ
|''Rampèin''     || dét ed quî ch' în ed j apéli o di pluchîn
|-
|''Sgalbēder''   || dét ed quî ch' a gh'àn na cēra zâla
|''Sguldèvel''   || dét ed quî ch' în inghignôş o inculèint
|-
|''Sôp''         || dét ed quî ch' a bâten mìa pêra
|''Strinê''      || dét ed quî ch' a gh'àn la pèla ed la ghégna pâsa
|-
|''Stumpâj''     || dét ed quî ch' în céch dimòndi
|''Trabiscân''   || dét ed quî che sarfòjen o a barbàjen
|}

== Materiêl pr'andêregh in fònda ==
{{BIBLIOGRAFIA|NOTE=2|RIFERIMENTI=
# Luigi Ferrari e Luciano Serra, ''Vocabolario del dialetto reggiano'', Tecnograf, Rèz, 1989.
}}

{{FINE_CASSETTO}}

[[Categoria:ER_DIALETTOLOGIA]]
[[Categoria:ER_FOLKLORE]]
[[Categoria:ARTICOLIDIQUALITA]]</text>
      <sha1>s4mtq1v974ej8t1rsv2ouvjw7kqmdro</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Pruvîncia ed Rèz</title>
    <ns>0</ns>
    <id>2830</id>
    <revision>
      <id>160355</id>
      <parentid>122858</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:45:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160355</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="11819" sha1="4am8fguejkwywr4hqu1q4pj17mirl1e" xml:space="preserve">{{Metacaixa
| id=0
| color=
| bt1=Arzân
| bticona1=[[File:Bandiera di Reggio Emilia.PNG|16px]]
| ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Arzân}}

[[File:Palazzo ducale reggio emilia 1.jpg|thumb|330px|right|Pâlas Duchêl (adès Pâlas dal Gvêren - Pâlas Allende)]]


La '''Pruvîncia ed Rèz ''' ('''Provincia di Reggio Emilia''' in [[italiân]]) l’è ‘na [[pruvîncia]] ed l' [[Emélia-Rumâgna]] ed 530 méla abitânt.

La cunfîna a sira cun la [[Pruvîncia ed Pèrma]] ( al cunfîn l’é al fiòm [[Èinsa]]) a matèina cun la [[Pruvîncia ed Mòdna]] (al cunfîn l’é al fióm [[Sècia]]), a l’abaṣèin cun la  [[Lunbardî|Lumbardìa]] ([[Pruvîncia ed Mântva]] ) e a mezdé cun la [[Tuscâna]] ([[Pruvîncia ed Massa-Carēra]] e [[Locca|Pruvîncia ed Lóca]] ).

=== Viabilitê ===
La pruvîncia l’è traversêda  p'r al lêregh da la [[Via Emélia]], fâta da i rumân, che a's gh’é més ed fiânch int al XX sècol l' [[Avtostrêda dal Sōl]] e, préma incòra, la lénia feroviâria Milân - Bològna. A gh’în ânca presèinti al léni lochêli dal [[Ferovéi Arzâni]].
P'r al lòngh, da mezanôt a mezdé, la pruvîncia l’é traversêda da la [[Strêda Statêla dal Pâs dal Cerêto(SS 63)]] 

=== I cèinter abitê ===
Da un pûnt ed vèsta dal teritôri e sitadèin la pruvîncia l’é carateriṣêda da la preṣèinsa ed divêrs cèinter pió céch che a fiânchen al cèinter pricipêl,  [[Rèz]], da la stòria despès vîva e indipendèinta. Ind la bâsa arzâna l’é storicamèint impurtânt [[Guastâla]], lòngh al [[Po]], e al sitadèini ed [[Nuvalêra]] e [[Curèz]]. A i pē ed la culèina  a’s câta [[Scandiân]], al secònd cèinter pió impurtânt ‘d la pruvîncia, mèinter al cèinter  pió significatîv ed l' [[Apenèin arzân]] l’é [[Castelnōv di Mûnt]].

== L'ambijnt ==
L’é cumprèiṣa fra al fióm Po a mezanôt e al crinêl ed l'[[Apenèin Tòsch Emiliân]] a mezdé.
Mèinter la zôna ‘dla pianûra la presèinsa ed l’òm l’é dimòndi fôrta, l' Apenèin arzân al presèinta incòra un livèl ed naturalitê êlt, ch’al crês mân mân es se spôsta a mezdé vêrs al crinêl.

Fra i magiōr arciâm ‘dla muntâgna a gh’é la [[Prêda ed Bismântva]], ind al comûn  di Castelnōv di Mûnt e ch’ l’ as vèd dal zôni ed dimòndi comûn  ed la muntâgna. Al prufîl nèt ed la muntâgna l’à impresiunê  [[Dante Alighieri]] ch' al la nômina int al Purgatôri ed la [[Divina Cumèdia]].

[[File:Pietra bismantova.jpg|thumb|330px|right|La Prêda ed Bismântva ind l’ Apenèin arzân]]
	
=== La pianûra e al muntâgni ed la zôna ===

La pruvîncia l’é divîsa in dō pêrt: ‘na zôna ed pianûra e òna ed muntâgna, la zôna ed pianûra la va dal cunfîn a l’abaṣèin fîn a ‘na lénia quêsi drèta, da sîra a matèina, a 6-7 km. a mezdé da Rèz in dóve cumîncen al culèini che vân pôch a la vôlta in crèser fîn a cambiêres in vèiri e prôpri muntâgni fîn al crinêl. La pianûra, esènd lighêda al cōrs dal [[Po]], la va naturalmèint in calând in altèsa da sîra a matèina. I dû cò în i 19 mêter i.l.m. al cunfîn pruvincêl tra l’albaṣèin e matèina e i 2121 mēter dal  [[Mûnt Cùşna]]. 

Al j-êtri sémi impurtânti în: l’[[Êlp ed Sucîş]] (2017 m.), al [[Mûnt Caṣarōla]] (1979 m.) e al [[Mûnt Êlt]] (1904 m.). Da nutêr al fât ónich e uriginêl ed la Prêda ed Bismântva, ch’la se stâca  cun la só séma piâta e al só parèidi dréti tânt che s’arcgnòsen subét ind al tânti vidûdi ed l' Apenèin arzân. I pâs ed muntâgna pr’ al mâchini al cunfîn cun la [[Tuscâna]], în, da sîra a matèina: al [[Pâs dal Lagastrèl]] (1200 m.), al [[Pâs dal Cerēto]] (Strêda Statêla dal Pâs da Cerēto(SS63), 1261 m., al [[Pâs ed la Pradarèina]] (1572 m.) e al [[Pâs dal Fôrbiṣ]] (1574 m.). 

=== Al j-acvi ===
[[File:Sesso_canale_reggio_emilia.jpg|thumb|330px|right|Ûn di tânt canêl per dacvêr la pianûra]]

Trî în i principêl  cōrs d'âcva che bâgnen la pruvîncia: al [[Po]] a mazanôt  per circa 20 km., l' [[Èinsa]] a sîra, dal surgînt fîn al sbòch int al  Po, sgnând al cunfîn cun la [[pruvîncia ed Pèrma]] per circa 85 km. e al [[Sècia]] ch’al sègna al cunfîn a matèina cun la [[pruvîncia ed Mòdna]] da Srèdel a [[Rubēra]]; d’ed ché al va ind la pruvîncia ed Mòdna fîno a dêr int al Po, dôp un cōrs ed pió ed 170 km. 

Dimòndi în i turèint, spêce in muntâgna: al pió impurtânt l’é sèins êter al [[Cròstel]], lòungh 55 km. ch’al nâs pôch sōvr a [[Caṣîna]] e al s’ bóta int al Po, atraversând al comûn ed Rèz. Turèint pió céch în al [[Dôl]], al S’cèl e al [[Treṣnêr]], che dân int al [[Sècia]], pó al Rodên, la Mudlèina e al Quarèiṣem che bâgnen al burghêdi ed Rèz.

Pôch i lêgh naturêl: ûn sōl in pianûra, al Lêgh ed ''Gruma'' int al comûn ed [[Campéṣen]], e in muntâgna i trî lêgh dal Cerêto (ûn principêl e dû pió cèch) e al lêgh Calamòun, ciamê ânca lêgh dal Vintâs, in côsta a l’istès mûnt.

Bacîn artificêl ed ‘na cêrta importânsa în a [[Ligûnchi]], al Pâs dal Lagastrèl e a Gazân ed [[Véla Mnôs]], mèinter la bâsa l’é tajêda da canêl sculadōr, da canêl per dacvêr  e da bonéfichi che vân a dêr int al Po o diretamèint o atravêrs al [[Cròstel]] o l' [[Èinsa]]. Da l’Êlt Mediēv e fîn al Setsèint ind la periferéia a l’albaṣein ed Rèz es s’ imbarchêva int al canêl Navéli per rivêr, ind al môd pió svêlt e sicûr, a Fréra e a Venèsia. 

Vèini termêli impurtânti în a [[Cervarèṣa]], int al comûn ed [[Buṣâna]], mèinter còli ed [[Quâra]] ed [[Toân]], cgnusûdi dal tèimp di rumân e fîn al medioēv, în stêdi bandunêdi e quêsi sughêdi cōlpa dal salatêdi e di taramôt che a n’ àn stumpê al cōrs.  Al fûnti ed Puiân ed Véla Mnôs, ch’în dimòndi bundânti,  aspèten d’èser sfrutêdi. 

== Cunuméia ==
Ind la provîncia, in tóta la zôna ed la pianûra, a gh’è un fôrt distrèt mecânich. La zôna a matèina, ind i comûn ed [[Castlarân]], [[Casalgrând]] e [[Scandiân]] a gh’è ânca un impurtânt distrèt ed produsiòun dal cerâmichi, in uniòun ânca cun i comûn  confinânt ed la provîncia ed Mòdna, in particolêr [[Sasól|Sasōl]]. 

Tóta la provîncia, ânca la zôna muntanêra, l’è cgnusûda  per la produsiòun dal  [[Grâna]]  (Parmigiano Reggiano). Ed valōr l’é ânca la produsiòun agrécola e zotètnica, préma ed tót  per còl che riguêrda l'alevamèint di nimêl.
Per sti motîv la provîncia l’è dimòndi svilupêda e la disocupasiòun l’an gh’è mìa.

== Stòria ==
[[File:Castello_di_Canossa_Interno.gif|thumb|330px|right|Al Castèl ed Canòsa]]
La cunquésta rumâna  l’à purtê a la  costrusiòun  dal filòun ‘d la provîncia e ‘d la regiòun, la Via Emélia fâta fêr da [[Marco Emilio Lepido]]. In pruvîncia i rumân  j-àn fât  ânca la via ch’ la colêga Rèz a [[Bresèl]] (Brixellum).

[[Sant'Ambrogio]], ind al  só viâg  in Emélia, l’à ciamê Rèz &quot;cadavere di città&quot; per spieghêr la sèria decadèinsa per cōlpa dal j-invasiòun furastêri. 
L' [[Apenèin arzân]] al gh’à ‘vû al só mumèint ed masîm spiandōr int al XI sècol, con al paèiṣ ed [[Canòsa]] al cèinter ed la polética europèia  ed [[Enrico IV]] e [[Matélda ed Canòsa]] protagonésta ed la lôta fra al Papêt e al [[Sacro Romano Impero]].

A la môrte ed Matélda al só properietê in muntâgna pôch a la vôlta a s’în tôti ed nōv  l’indipendèinsa fevdêla, pr’ andêr pó sòta al comûn ed Rèz.
Ânca divêrs sitadèini ed la pianûra, bèle pôst ed côrt cme Scandiân o Curèz în stêdi unîdi sòta  al doméni ed la faméja d'Este, per formêr al [[Duchêt ed Mòdna e Rèz]]. Fîn a la fîn dal XVI sècol al duchê a gh’êra unî, politichamèint, ânca la sitê ed Ferêra.  

Int al XIX sècolo, dôp la parénteṣi napoleônica cun l’istitusiòun dal [[Dipartimèint dal Cròstel]], dôp la [[restaurasiòun]], per uniòun ed râṣa, al duchêt al gh’à ‘vû  ânch un  sbòch int al  mêr cun al pruvînci estèins ed  [[Mòdna]], [[Rèz]], [[Guastâla]], [[Frignân]], [[Garfagnâna]], [[Lunigiâna]], [[Mâsa]] e [[Carēra]]. Dôp l'uniòun al Règn d'Itâlia la stòria ed la pruvîncia la va a drê al vicèndi dal rèst d’ Itâlia.

== Aministrasiòun pruvincêla ==
J-urganîṣem che dirègen la Pruvîncia a gh’àn avû, a partîr da l'unitê d'Itâlia, divêrs nòm: Cunséli Pruvincêl guidê da un presidèint dal 1860 al 1923 e dal 1951 ad dé d’incô. Al tèimp dal [[fâsio]] agh’è stê un [[Comisâri prefetési]] ed l'Aministrasiòun pruvincêla e dal 1945 al 1951 a s’gh’à la [[Deputasiòun pruvincêla]], ch’ la gh’êra bèle dal 1889 dipendèint dal Cunsèli, cme incô la Giûnta.

Cun al j-elesiòun dal 13 zógn 2004 l’è gnûda elèta [[Sonia Masini]], préma dòna d’avèir st’ incâregh.&lt;br /&gt; Ed sègvit a gh’è l’elèinch di divêrs presidèint subeintrê e la dâta ed l’ elesiòun.

# Vedriani Giulio Cesare - 21/03/1860
# Chiesi Luigi		- 02/09/1861
# Gorisi Antonio		- 02/09/1867
# Chiesi Luigi		- 07/09/1868
# Fornaciari Giuseppe	- 11/08/1884
# Levi Ulderico		- 02/12/1889
# Borciani Alberto	- 11/08/1902
# Morati Giovanni	- 15/03/1906
# Cottafavi Vittorio	- 22/06/1906
# Ruffini Enrico		- 17/09/1910
# Sichel Adelmo		- 21/12/1910
# Fabbrici Giovanni	- 04/06/1923
# Muzzarini Mario	- 05/12/1927
# Bertoldi Pellegrino	- 06/04/1936
# Colitti Michele	- 10/10/1940
# Ramusani Alberto	- 31/03/1942
# Scolari Giuseppe	- 31/03/1944
# Ercelli Alfonso	- 12/09/1944
# Ferrari Camillo	- 08/05/1945
# Montanari Dante	- 16/07/1951
# Ferrari Franco		- 23/12/1964
# Parenti Vittorio	- 20/06/1972
# Cusi Guglielmo		- 18/07/1980
# Bertani Ascanio	- 01/01/1982
# Ruini Roberto		- 13/06/1999
# Masini Sonia		- 22/06/2004

== I pôst ed la giustésia ==
A Rèz a gh’é al [[Tribunêl]] e la [[Cumisiòun Tributâria]] ed prém grêd; la [[Côrt d’Apèl]] relatîva l’è a Bologna, al [[Tribunêl Aministratîv Regionêl]] e la Cumisiòun Tributâria ed secònd grêd relatîvi în a Pèrma.

== J-ufési finansiâri ==
Dû în j-ufési ed l’[[Agenséia dal j-Entrêdi]],ûn a Rèz e ûn Guastâla.

== I comûn principêl ==
* [[Rèz]] - 155.191 abitânt
* [[Scandiân]] - 23.332 abitânt
* [[Curèz]] - 21.953 abitânt
* [[Casalgrând]] - 15.933 abitânt
* [[Guastâla]] - 14.400 abitânt

== Materiêl pr'andêregh in fònda ==
{{BIBLIOGRAFIA
|RIFERIMENTI=  
# Antonio Aleotti - Storia della citta' e provincia di Reggio Emilia - Bologna : Atesa, 1984.
# Ugo Bellocchi - Reggio Emilia, la provincia &quot;lambrusca&quot; : venti secoli di vitivinicoltura fra Enza e Secchia; presentazione di Walter Sacchetti. - Reggio Emilia : Tecnostampa, 1982
# I campanili della Provincia di Reggio Emilia : le genti ed un poco della loro storia. - Reggio Emilia : EETAbit, 1996
# Alcide Spaggiari - Guida Turistica della Provincia di Reggio Emilia. -  A cura dell'Ente Provinciale per il turismo. - Reggio Emilia : Stabilimento Tipo-litografico f.lli Rossi, 1959
# Touring Club Italiano - Reggio Emilia e provincia : i centri della pianura, il Po, le rocche dell'Appennino  - Milano : Touring club italiano, 2000
# Antonio Saltini - Dove l'uomo separò la terra dalle acque, Storia delle bonifiche in Emilia Romagna - Diabasis Reggio Emilia 
|COLLEGATE=&lt;br /&gt;[[Duchêt ed Rèz]]&lt;br /&gt;  [[Amzûri druvêdi ind la pruvîncia ed Rèz]] 

[[Castē ed la pruvîncia ed Rèz]]
&lt;!-- NOTE=2|--&gt;
|TRADUZIONE=  [http://it.wikipedia.org/wiki/ it: Provincia di Reggio Emilia]}}
==Sît==
* [https://www.provincia.re.it/  Al sît ed la pruvîncia]

|sel=1
}}

{{ProvREGGIO}}

[[Categoria:ER PROVINCIE|Rèz]]</text>
      <sha1>4am8fguejkwywr4hqu1q4pj17mirl1e</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Lój</title>
    <ns>0</ns>
    <id>6679</id>
    <revision>
      <id>160357</id>
      <parentid>132480</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:53:45Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160357</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1883" sha1="erhqq8g4ourcmvne8kmaqbn0fqz1o8k" xml:space="preserve">{{Metacaixa
| id=0
| color=
| bt1=Arzân
| bticona1=[[File:Bandiera di Reggio Emilia.PNG|16px]]
| ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Arzân}}

[[File:Ciclo dei mesi, luglio.jpg|thumb|250px|Lój, &quot;Ciclo dei Mesi&quot;, [[castèl dal Buonconsiglio]], [[Trento]]]]


'''Lój''' (''luglio'' in [[italiân]]) l'é al sètim mèiş ed l'ân dal [[Lunâri Gregoriân]] e l'é al secònd mèiş ed l'istê ind la pêrta d'ed sōver ed la [[Tèra]], ed l'invêren ind la pêrt d'ed sòta, al gh'à 31 dé e l'é ind la secònda metê 'd un ân civîl.

Al mèiş l'é stê ciamê acsé in unōr ed [[Giulio Cesare]]  nê al 13 de sté mèiş. Préma, int al lunâri ed [[Romolo]], l'ēra ciamê '''Quintile'''.

== Curiositê ==

Lój l'é l'ònich mèiş a 'd avèir du &quot;dé imaginâri&quot; druvê int la leteratûra ed fantasiĵnsa e int al gèner pió bâs ed la cansòun ciamêda ''demenziale'': al '''32 lój''' l'é al dé dóve la gînt, 'd un pōpol ch' l'ēra tgnû sòta da un gvêren pruvişôri imaginâri, la vîv acsé, in cla cundisiòun, per sèimper. 

La stôria l'é cuntêda in un românş cûrt ed [[Frederik Pohl]] &quot;Il tunnel sotto il mondo&quot; (1955), més in félm dal 1969 ed [[Luigi Cozzi]], mèinter '''38 lój''' (&quot;38 luglio&quot; in [[italiân]]) l'é al tétol dal prém dèsch, cun dō cansòun, dal 1973 dal gróp muşichêl i [[Squallor]].

==Sît==
* [https://www.treccani.it/enciclopedia/luglio Lój in dal sît dla ''Treccani'']

{{Commons| July }}

&lt;div class=&quot;Riferimeint GrisOrlee&quot;&gt;
&lt;div style=&quot;font-size:90%;&quot;&gt;
'''Nôta''': cla pâgina ché l'é stêda inviêda cun 'na tradusiòun da '''[[:it:Luglio| Luglio]]''' trâta da '''[[:it:|it.wikipedia.org]]'''.&lt;br /&gt;Guêrda la '''[http://it.wikipedia.org{{localurl:Luglio|action=history}} stôria ed la pâgina uriginêla]''' per cgnòser l'elèinch 'd j autōr.
&lt;/div&gt;&lt;/div&gt;

{{Mesi}}

|sel=1
}}

[[Categoria:Mesi dell'anno]]</text>
      <sha1>erhqq8g4ourcmvne8kmaqbn0fqz1o8k</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Dona Inês</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7362</id>
    <revision>
      <id>160356</id>
      <parentid>153102</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:48:14Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160356</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="608" sha1="toaejbwt0to626bp1qs4uiowfv06ch8" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Piasintëin
|bticona1=[[File:Provincia di Piacenza-Stemma.png|16px]]
|ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Piasintëin}}

[[Image:Paraiba Municip DonaInes.svg|210px|thumb|right|Pusisiòn geugrafica ad Dona Inês]]


'''Dona Inês''' a l'è una [[Sitê|citadëina]] ad 11.400 abitànt ([[2006]]), dal [[Brasil]] in dal Stät ad [[Paraíba]].

== Ligàmm ad föra ==
* [https://web.archive.org/web/20120119181917/http://www.donaines.pb.gov.br/portal1/intro.asp?iIdMun=100125075 Sìtt dal Cumoin]

|sel=1
}}

[[Categoria:GEOGRAFIA|Dona Inês]]
[[Categoria:Sitä dal Brasil|Dona Inês]]</text>
      <sha1>toaejbwt0to626bp1qs4uiowfv06ch8</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Olindina</title>
    <ns>0</ns>
    <id>7404</id>
    <revision>
      <id>160363</id>
      <parentid>135242</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:44:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160363</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1366" sha1="suslja4g78ejv7e79hnzy9fy5k9rark" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Piasintëin
|bticona1=[[File:Provincia di Piacenza-Stemma.png|16px]]
|ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Piasintëin}}

[[Image:Bahia Municip Olindina.svg|220px|thumb|left|Pusisiòn geugrafica ad Olindina.]]


'''Olindina''' a l'è una [[Sitê|sitä]] dal [[Brasil]] in dal Stät ad [[Bahia]], che in dal [[2004]] la gh'ava 25.164 abitànt; a l’è da lùnt 200 km da la so capitäla [[Salvador Bahia|Salvador]].

== Storia ==

[[Image:Olindinaigreja.JPG|300px|thumb|right|La [[cèsa]] ad ''Nossa Senhora da Conceição''.]]

Fundä al 14 d'[[Agòst|agùst]] dal [[1958]], prima da ciamäs Olindina, la 'sciamava ''Mucambo'', e dopu ''Nova Olinda''.

La storia da c'la sitä chè, la cumëincia quand al dutùr Pedro Ribeiro de Araújo, l'ha guadgnä c'al tèri chè dal Stät e i'ha ciamä ''Fazenda do Mocambo''.

In dal [[1882]], Antônio Vicente Mendes Maciel (Antônio Conselheiro) l'ha custrüìd una capelina, che cul pasä d'i ann l'è dvantä [[cèsa]] e incö la 's ciama ''Igreja de ''Nossa Senhora da Conceição''.

Ogni ann a gh'è una grandìsima festa, ciamä ''Micareta de Olindina'', c'la fa vëign in sitä tanta gëint, anca d'i ätar Stät dal [[Brasil]].

== Ligàm ad föra ==
* [http://www.olindina.ba.gov.br Pagiona dal cumoin]

|sel=1
}}

[[Categoria:GEOGRAFIA|Olindina]]
[[Categoria:Sitä dal Brasil|Olindina]]</text>
      <sha1>suslja4g78ejv7e79hnzy9fy5k9rark</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Epitaciolândia</title>
    <ns>0</ns>
    <id>8329</id>
    <revision>
      <id>160347</id>
      <parentid>135234</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T12:38:13Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160347</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1193" sha1="1zk2t7flahada3la66860za0u33g9yy" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Piasintëin
|bticona1=[[File:Provincia di Piacenza-Stemma.png|16px]]
|ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Piasintëin}}

[[File:Acre Municip Epitaciolandia.svg|260px|thumb|right|Pusisiòn geugràfica ad Epitaciolândia]]
[[File:1267712721 fotos do acre 317 secom.jpg|thumb|right|260px|Via Santos Dumont, la prinsipäla ad la Sitä]]


'''Epitaciolândia''' a l'è una [[Sitê|sitä]] dal [[Brasil]], Stät dal [[Acre]], c'la gh'hava, in dal [[2008]] 15.126 abitant par 1659,131 kmq. 

L'è stä fundä al 8 d'[[Avrîl|avrîl]] dal [[1992]] quand a l'è dvantä cumoin indipendëint parchè la s'è dastacä da [[Brasilia]].

La sitä l'è stä ciamä adsä in unùr ad Epitácio Pessoa, voin di Presidëint ad'la Republica.

== Ecunumia ==

La sò ecunumia lè al cumèrc e l'alevamëint dal pëguri.

== Geugrafia ==

A l'è abitä da 15.126 parsòni e l'ha gha una suparfìs ad 1.659 km² (8,1 hab./km²).  L'è vòin dì sitä ca cunfina diretamëinc cun la [[Bulìvia]].

== Ligamm ad föra ==
* [http://www.epitaciolandia.ac.gov.br Pagina üficiäla ad la sitä]

|sel=1
}}

[[Categoria:GEOGRAFIA|Epitaciolândia]]
[[Categoria:Sitä dal Brasil|Epitaciolândia]]</text>
      <sha1>1zk2t7flahada3la66860za0u33g9yy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nordeste do Brasil</title>
    <ns>0</ns>
    <id>12363</id>
    <revision>
      <id>160360</id>
      <parentid>156538</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:00:02Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160360</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2585" sha1="9qf1tan2ivkf1ua4x4hggre4idct2dx" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Piasintëin
|bticona1=[[File:Provincia di Piacenza-Stemma.png|16px]]
|ps1=
__NOTOC__
{{dialort | dial=Piasintëin}}

[[Image:Northeast Region in Brazil.svg|310px|thumb|right|Pusisiòn geugrafica dla Região Nordeste do Brasil]]
[[Image:SalvadorDaBahiaBahianDress.jpg|310px|thumb|right|Dòni in vastì tradisunäl a [[Salvador Bahia]].]]


Al '''Nord-Est dal Brasil''' (in [[Partüghês|Portoghês]]: ''Região do Nordeste do Brasil'') all'è voina d'i sëincu regiòun ch'i furman al teritòri dal [[Brasil]].

== Storia ==

All'è stä abitä da sëimpar daj Indios ell'è stä la prèma part dal [[Brasil]] a vëss cunqistä dai Partüghès, in dal sècul 16°.

== Geugrafia ==

All'è la tèrsa regiòun par grandësa e la scònda par pupulasiòn (53.591.197), e la cunfëina cul [[Norte do Brasil|Nord]], cul [[Centro-Oeste do Brasil|Centro-Oeste]] e cul [[Sudeste do Brasil|Sudeste]].

== Stä fadarä ==
*[[Immagine:Bandeira de Alagoas.svg|20px|border]] '''[[Alagoas]]''' ([[Maceió]])
*[[Immagine:Bandeira da Bahia.svg|20px|border]] '''[[Bahia]]''' ([[Salvador Bahia]])
*[[Immagine:Bandeira do Ceará.svg|20px|border]] '''[[Ceará]]''' ([[Fortaleza]])
*[[Immagine:Bandeira do Maranhão.svg|20px|border]] '''[[Maranhão]]''' ([[São Luís]])
*[[Immagine:Bandeira da Paraíba.svg|20px|border]] '''[[Paraíba]]''' ([[João Pessoa]])
*[[Immagine:Bandeira de Pernambuco.svg|20px|border]] '''[[Pernambuco]]''' ([[Recife]])
*[[Immagine:Bandeira do Piauí.svg|20px|border]] '''[[Piauí]]''' ([[Teresina]])
*[[Immagine:Bandeira do Rio Grande do Norte.svg|20px|border]] '''[[Rio Grande do Norte]]''' ([[Natal]])
*[[Immagine:Bandeira de Sergipe.svg|20px|border]] '''[[Sergipe]]''' ([[Aracajù]])

=== Sitä prinsipäi ===

*[[Salvador Bahia]] (2.892.625)
*[[Fortaleza]] (2.431.415)
*[[Recife]] (1.533.580)
*[[São Luís]] (1.021.385)
*[[Maceió]] (922.458)
*[[Teresina]] (893.246)
*[[Natal]] (778.000)
*[[João Pessoa]] (674.971)
*[[Aracajù]] (499.000)

== Ätar futugrafii ==

&lt;gallery&gt;
Immagine:Parque Nacional da Chapada Diamantina - Bahia - Brasil(2).jpg|Al Pärc Nasiunäl ad'la ''[[Chapada Diamantina]]''.
Immagine:Paisagens3 - Fernando de Noronha-PE.jpg|[[Fernando de Noronha]].
Immagine:Bonecos de Olinda - Pernambuco, Brasil.jpg|Al Carnuäl a [[Olinda]].
&lt;/gallery&gt;

== Ligàm ad föra ==
* [https://web.archive.org/web/20130513212245/http://www.portalbrasil.eti.br/regiao_nordeste.htm Portalbrasil - Região Nordeste]

|sel=1
}}

{{Stä dal Brasil}}

[[Categoria:GEOGRAFIA|Nordeste do Brasil]]
[[Categoria:Regiòun dal Brasil|Nordeste do Brasil]]</text>
      <sha1>9qf1tan2ivkf1ua4x4hggre4idct2dx</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Utente:Gloria sah</title>
    <ns>2</ns>
    <id>12588</id>
    <revision>
      <id>160369</id>
      <parentid>160315</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:24:17Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>160369</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="20643" sha1="53vi13ntvv4frd3y9nolg13yjpqvrwy" xml:space="preserve">{{#babel:eml|it|fr-5|la-3|en-3|nap-2|spa-1|pt-1|zh-1|de-1|ca-1|oc-1|vec-1|pms-1|lmo-1|scn-1|roa-tara-1}}

Tempo a disposizione sempre troppo poco, ma perché quel poco non utilizzarlo in wiki-navigazione e collaborazione? --[[Utente:Gloria sah|Gloria sah]] ([[Discussioni utente:Gloria sah|discussioni]]) 13:04, 11 mar 2013 (UTC)

{{CITAZIONE|Quand à da ślèr, a s śéla anc 'd [[agòst]]!.|Na manéra ed dìr sèinper véra.}}

{{User|COL_LINGUA=Dialètt mudnés|CODICE=eml|SOTTOCODICE=mud|CAT={{{CAT|&lt;noinclude&gt;no&lt;/noinclude&gt;}}}|
PRE=St'utèint chè al ciacara|LINGUA=mudnés|POST=cuma lengua mèder}}
&lt;noinclude&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Na quèlch' volta 't em pō catèr chè: [[Image:Redirectltr.png|40px]] '''[[meta:user:Gloria sah]]'''
* e ché: [[Image:Redirectltr.png|40px]] '''[https://en.wiktionary.org/wiki/User:Gloria_sah en.wiktionary:user:Gloria sah]'''.

&lt;gallery&gt;
File:150105 di spa.jpg|Toh, i ér'n adrē a tór-em śò, a [[Ravèna]] in dal 2014
File:Sgònda petnèda.jpg|Egli evolusiòun dal mé petnèdi in dal tèimp ;-) (a [[Londra]] in dal 2015)
File:Glopasqua (2).JPG|Di incredìbil mijoramèint in dla mé [[petnèda]] dal 2016.. :-PP (in dla mé caślèina)
File:Gloravenna17.PNG|Di ripensamèint tra mè e 'l [[pèten]] (a [[Marina Romea]] l'istê dal 2017)
File:Dicèmber 17 a 'l castèl di Sforsa ed Milàn.PNG|Litighèda col peten bèle da cal tèimp (a [[Milàṅ]] ala fin dal 2017)
File:Febbraio 18.PNG|Quèśi petnèda (in [[cà]] mia in dal fervèr 18)
File:Cavìi mag 18.PNG|[[Cavìi]] [[arlìa|rabìi]] a 'l mèr ed [[Ravèna]] in dal maǵ dal '18
File:Mè a 'l tèinp dal covid-19.PNG|[[cavìi]] sarê sù ind un cuvlèin in dal tèinp dal [[COVID-19]], [[maǵ]] [[2020]]
File:Novembre 2023.jpg|I [[cavî]] sèinper rabî in dal novèmber dal 2023
File:Cavìi 250318.PNG|I cavî in dal mèrs dal 2025 giustê cun 'n òć gintìl dala mé paruchéra nóva


&lt;/gallery&gt;

* 2014 - '''El mé pasiòun più gròsi''' (quìli cun dla gròsta e ch'i gh'la chèven 'd stèr in pē anch'in di tèimp ed mègra): al [[disègn]], la ragionerìa in dal cumérsi, el tradusiòun da 'l [[francéś]] e da 'l [[ingléś]] vers 'l [[emigliàn]] e soquànti alśùdi ded sà e ded là.&lt;br&gt;'''Chegli ètri pasiòun 'n pò più débli''' (ch'i gh'àn biśògn dla [[cuèrta|cuertèina]] quand al tèimp al dvèinta più frèd): sernìr i artìcol bòun da qui farlôc, 'd argumèint estòric.&lt;br&gt;
* 2016 - Di avenimèint prevedìbil mo brùt 'l istès, i 'm òblighen a turnèr tra i banc ed scóla e dòunc a canbièr mistēr... Ganbi a l'ària ala ragionerìa e in arìsć anca la mé brevitù in dal [[disègn]]... I gh'àn vlû soquanta [[pasìnsia]] e dal mandèdi śò mo a se sćiarìs dintórna.
* 2017-2021 - Mìsa in pèra coi eśàm e cavèda ed tōr al mistirèin miōr dal setōr nōv... Anc cavèda ed cuntinuèr a disgnèr sàins'avérghen l'ària.
* 2025 - '''A prèven dìr che 'l pasiòun i cànbien col tèinp e i interèsi i s guèrden da torna'''... Sernìr la roba farlòca da quèla bòuna, l'è na pasiòun ch'a gh'ò incòr, mo 'n pò più a 360°, che léśer dla stòria, a 'm à 'n pò stufê... Più a 360° a 'm pièś sernìr... :-p&lt;br&gt;...a gh'śunt anc che la [[pigrìssia]] (tra virgolèti) la gh'śoga la só pèrt e dòunca ultmamèint a 'm pièś andèr a parèr indû a sò ch'a gh'è dla ginta ch'a sà e che mè a gh'ò sōl da bèvver i só insgnamèint. '''“Pigrìssia” benedèta!''' :-p
[[File:I mé òc in invèren.PNG|thumb|left|115px|I mé [[òć]] in [[śnêr]].]]
[[File:Occhi aprile.PNG|thumb|left|115px|I mé òć in [[avrìl]].]]
[[File:Occhi giugno.PNG|thumb|left|115px|I mé òć in [[śugn]].]]
[[File:Occhi agosto.PNG|thumb|left|115px|I mé òć in [[agòst]].]]
[[File:I mé pé.PNG|thumb|left|115px|El mé fèti in dal fred dl invèren :-p]]&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
==Caràter speciē ch'i 'm servìsen dal volti quand a scrîv==
'''À Â Ä Ā â ä ā Ć Ç ç ć Đ đ É È Ê Ë Ē ê ë ē Ǵ ǵ Í Ì Î Ï Ī í î ï ī Ĵ ĵ Ṁ ṁ Ṅ ṅ Ó Ò Ô Ö Ō ó ô ö ō Ś ś Ú Ù Û Ü Ū ú û ü ū Ṿ ṿ Ź Ž Ż ź ž ż Æ Ǣ æ ǣ Œ œ ə ß Ø ø'''&lt;br&gt;
[[File:150304 Ivo Voltolini castello di Carpi.jpg|thumb|left|460px|La clâs ed disègn dal mé papà ragasōl (al prìm ed [[manca]]) in di prìm an Quarànta.]]
[[File:Sunèda 'd vióli in dla Sèla di Môr dal Castêl ed Chèrp.jpg|thumb|right|460px|Al mé papà 'd spàli drē a sunèr cun dagli ètri vióli ala fìn di an Quarànta in dla Sèla di Môr dal Castêl ed Chèrp.]]
[[File:Poliedri.png|thumb|left|460px|I poliéder regolèr ed [[lègn]] che 'l mé popà 'l iva śghê e piturê in dla butéga ed mé [[nôn]] [[marangòun]] dimòndi tèinp indrē.]]
[[File:Cuntèg dal mé scrìti in dla eml.wikipedia.PNG|460px|thumb|right|Al cuntèǵ dal mé scrìti chè in sìma infìn a incō, ch'al tac chè perchè ch'a n'me śmèindga ch'a j ò scrit dimòndi e però adès a 'm servìs soquànt méś 'd tórem dl arpòuns, ch'a n' s egh la chèva minga sèinper 'd dèr dla disponibilitê sèinper sèinper.]]
&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
In su la prìma a 't prèv parìr normèla, mo un quel ch'al 't fà armàgner du minût, e pò' '''scapèr a rìder''', 'l è che in dû 't em mèt, dòp gnanca du secònd, mè a 'm mèt a descòrer cun la cadèinsa ed cal post lè: mè a 'l ciam &quot;'''''camaleuntìś'm darwininiàṅ 'd adatamèint còuntra l'eventuèla estinsiòun 'd mè medéśma'''''&quot;. ;-D

[[File:S. Maria in Castello Carpi.jpg|thumb|right|235px|La [[Segra ed Chèrp]], acsè antìga mo bela, in dal só cìc.]]
[[File:S. Ignazio da Loyola.png|thumb|right|235px|La céśa ed [[Sant Ignàsi 'd Loyòla (Chèrp)|Sant Ignàsi]] ed Chèrp, a 'l tèimp dal [[Covid-19]].]]
[[File:150303 banda cortile castello Carpi.jpg|thumb|right|725px|I bandìsta 'd Chèrp quand, in di an Estànta, a gh'cmandèva incòr al mister Neri.]]
[[File:Sant'Ignazio di Carpi anno 1900.PNG|thumb|right|725px|Na vduda dal ''Corso Fanti'' 'd inìsi [['900]], col purtòun ed Sant Ignàsi ala drìta, a gnìr in sà al purtòun dal [[seminàri]] dal [[vèschev]], e vultê 'l àngol, a s fà ōra a vèder anc un [[vespaśiàṅ]], che però adès i n'gh'ìn minga più.]]
&lt;br&gt;&lt;br&gt;

Quand a vój 'scultèr un quèl in miranduléś, a schìs cal file chè (Pês 'd &quot;Orba in dla mèint&quot;): [[File:Buio nella mente brano.ogg]]
Quand a vój 'scultèr un quèl in carbśàṅ, a schìs cal file chè: [[File:Ruscaróla2.ogg]]
[[File:Sett Michilòun al Barusèer -1942.JPG|thumb|right|725px|Un barusèr carpśàn tolt śò in sim'a 'l só carèt in dal '42, ind un cantòun ed fròunt a 'l recìnt dal Stàdi, eśvèin a 'l fotògref ''Iotti''.]]
&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Na sirudèla che me pèder al 'm ìva cuntê dū o trī volti, e ch'l'esprìm, in forma 'd puveśìa, 'l amōr vers na bèla dòna:&lt;br&gt;
'''Margherìta'''&lt;br&gt;
Margherìta, Margherìta,&lt;br&gt;
Tè 't î tùta la mé vìta,&lt;br&gt;
Tè 't î tùt al mé pinsér,&lt;br&gt;
Tè per mè 't î al mond intér.&lt;br&gt;
A 'l sò bèin ch'a 't pùsa 'l fiê,&lt;br&gt;
mo a gh'sùn bèle abituê.&lt;br&gt;
A 'l riguèrd pò ai tó cavî,&lt;br&gt;
a nn'egh'bêd s'i 'n póc pulî.&lt;br&gt;
Tè 't î strùpia, mo ch's impòrta?&lt;br&gt;
A n'gh'è dòna ch'la n'sìa storta!&lt;br&gt;
Che 't sî guèrsa 'l è pur vera,&lt;br&gt;
mo te gh'ê pur bòuna céra.&lt;br&gt;
Margherìta, Margherìta,&lt;br&gt;
Tè 't î tùta la mé vìta,&lt;br&gt;
Tè 't î tùt al mé pinsér,&lt;br&gt;
Tè per mè 't î al mond intér.
&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
'''LA VÈCIA E LA LUNA'''&lt;br&gt;
ed Loris Guerzoni (1910)&lt;br&gt;
&lt;br&gt;
A gh'èe seimpèr in-dla luna&lt;br&gt;
come una màcia&lt;br&gt;
cla sembra la fàcia&lt;br&gt;
d'na vècia.&lt;br&gt;
Ogni tant a-la guerd&lt;br&gt;
acsé antiga, cumpagna&lt;br&gt;
come seimper, come quand,&lt;br&gt;
ragasol ed campagna,&lt;br&gt;
a scultéva&lt;br&gt;
stà fola ca cuntéva&lt;br&gt;
la nona.&lt;br&gt;
Mée nona.&lt;br&gt;
che intant ed canèla&lt;br&gt;
la déva in ardond&lt;br&gt;
sgnuclènd stà puleinta&lt;br&gt;
cl'andèva cusènd,&lt;br&gt;
arfiadènd e s-ciuplènd&lt;br&gt;
per al calor che per-t'sòta&lt;br&gt;
in-dal cul dla stagnèda&lt;br&gt;
agh ciuchéva la fiàma serpeinta.&lt;br&gt;
La fiàma.&lt;br&gt;
E la fiàma surginta&lt;br&gt;
dal vlup di fasdèin&lt;br&gt;
brusànd fra i cavdaun dal camein&lt;br&gt;
la tramlèva &lt;br&gt;
per mil vers l'as priléva,&lt;br&gt;
szeint lingui nervosi i s'alvevèn,&lt;br&gt;
is pighevèn,&lt;br&gt;
i nasivèn e i sparivèn&lt;br&gt;
per arpierès più gaunfìi,&lt;br&gt;
triaunfìi&lt;br&gt;
ed cla lègna ca scupiéva&lt;br&gt;
e sèndra l'as fèva.&lt;br&gt;
La fiàma.&lt;br&gt;
E la fiàma, acsè mobil,&lt;br&gt;
mai ferma,&lt;br&gt;
la mandava riverbèr ed lus&lt;br&gt;
ora ché,&lt;br&gt;
ora lé,&lt;br&gt;
&lt;br&gt;
s-ciarènd e iscurènd&lt;br&gt;
e cambiènd ed continòv al formi,&lt;br&gt;
ora cìchi e po' enormi.&lt;br&gt;
E a-gli ombri d'nuetèr,&lt;br&gt;
dal robi ca gh'era in cusèina,&lt;br&gt;
inquietant al's-muvivèn &lt;br&gt;
su i mur bianc ed calsèina.&lt;br&gt;
&lt;br&gt;
E i parivèn i pareint&lt;br&gt;
fatisceint&lt;br&gt;
d' cal streghi volanti&lt;br&gt;
d'chi gnomi, d'cal rani parlanti&lt;br&gt;
e stariaun &lt;br&gt;
che dabaun &lt;br&gt;
i surtivèn e viveint i parivèn&lt;br&gt;
dal paroli ed la nona.&lt;br&gt;
E a nuetèr ragas un sgrisòr&lt;br&gt;
al's- ciapèva al filaun ed la schìna&lt;br&gt;
e al timòr che stè ré, sta regina,&lt;br&gt;
sti fantesma acsé grand, acsé gros,&lt;br&gt;
is saltesèn tot adòs&lt;br&gt;
tenebròs e malègn&lt;br&gt;
al's-purtéva ed paura scudrègn&lt;br&gt;
a stricherès piò asvein&lt;br&gt;
fin deintèr in-dal camèin.&lt;br&gt;
&lt;br&gt;
E a-gli-erèn tanti al pauri&lt;br&gt;
moh tanti.&lt;br&gt;
Paura d'un dièvel,&lt;br&gt;
d'na stréga&lt;br&gt;
dla bega suchèra,&lt;br&gt;
d'na sivètla&lt;br&gt;
d'na not al szimitéri&lt;br&gt;
dal cristéri,&lt;br&gt;
di pipistrée&lt;br&gt;
dal pret dal Vrée,&lt;br&gt;
dal deleghè&lt;br&gt;
dla guèrdia&lt;br&gt;
dal curèe&lt;br&gt;
dla vècia Palmèina&lt;br&gt;
che puvrèina l'era gubèina,&lt;br&gt;
di fasèsta,&lt;br&gt;
dal caplàn,&lt;br&gt;
dal farmacista,&lt;br&gt;
dl'avochèt Tunèl,&lt;br&gt;
dal colonèl,&lt;br&gt;
dl' agrari,&lt;br&gt;
dal profezìi dal lunari,&lt;br&gt;
dla fin dal mond&lt;br&gt;
ed Dio, 'd-sòo fiòl,&lt;br&gt;
d'n'inieziaun&lt;br&gt;
ed frèe Candloun,&lt;br&gt;
'd'na dòna nuda…&lt;br&gt;
dl' orba,&lt;br&gt;
di prepoteint,&lt;br&gt;
dal sòri e di cunveint,&lt;br&gt;
dl'om col tabàr,&lt;br&gt;
dla fatùra,&lt;br&gt;
dal gat mamàun,&lt;br&gt;
dla questura,&lt;br&gt;
dal meloc',&lt;br&gt;
dal mel sutìl,&lt;br&gt;
dl' amòr, dla silta,&lt;br&gt;
dal traun,&lt;br&gt;
dal Pèpa,&lt;br&gt;
di padràun,&lt;br&gt;
dla spia,&lt;br&gt;
dal ré,&lt;br&gt;
dal venerdé,&lt;br&gt;
ed Campari,&lt;br&gt;
di fantesma,&lt;br&gt;
ed Menelik,&lt;br&gt;
dl'ebreo,&lt;br&gt;
dal scarabeo,&lt;br&gt;
d'esèr mel intés,&lt;br&gt;
d'un gat neghèr,&lt;br&gt;
di tugnin,&lt;br&gt;
di birichin,&lt;br&gt;
dl' inferèn,&lt;br&gt;
dl' uficièl giudisziàri,&lt;br&gt;
dal veterenàri,&lt;br&gt;
dal castrèin,&lt;br&gt;
dla guèra,&lt;br&gt;
ed tut quèl ca gh'è sot tèra,&lt;br&gt;
dal solfèn,&lt;br&gt;
dal bess,&lt;br&gt;
dl' ecless,&lt;br&gt;
dla timpèsta séca,&lt;br&gt;
ed caghérs adòs,&lt;br&gt;
di balòs,&lt;br&gt;
dal ciacri dla gint,&lt;br&gt;
dal giudèszi universèl,&lt;br&gt;
ed tut… ed tut,&lt;br&gt;
ed gnint… ed gnint…&lt;br&gt;
Pauri, pauri, che secol ed miséria&lt;br&gt;
i s'ivèn incarnèe a nuetèr ignorant…&lt;br&gt;
ignorant e puvrèt&lt;br&gt;
da la testa fin in fonda ai sgarlèt.
&lt;br&gt;&lt;br&gt;
'''Et ricôrdet Filumèina'''&lt;br&gt;(ed Mario Stermieri, 1910)&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Et ricôrdet Filumèina,&lt;br&gt;
quand t'andèv a passegêr&lt;br&gt;
a bunôra, a la matèina,&lt;br&gt;
mèintr in zêl as fèva ciêr?&lt;br&gt;

Pascolànd la tô nimêla,&lt;br&gt;
là fra l'èrba în mèz al prê,&lt;br&gt;
Filumèina t' èr pur bêla&lt;br&gt;
che me a m' èra inàmurê!...&lt;br&gt;

Un bel giôrn at contemplêva&lt;br&gt;
stand nascôst dedrè da un môr,&lt;br&gt;
e guardànd, a suspirêva&lt;br&gt;
e am batîva fort al cor!&lt;br&gt;

Quànd a un tratt, pr'en fèrtl adôss,&lt;br&gt;
te 't tiriss sù la stanêla&lt;br&gt;
e anch achsé... là in fond al fòss&lt;br&gt;
Filumèina t'èr pur bêla!!&lt;br&gt;

Da cal giòren an gh'ò più vist&lt;br&gt;
e, a pinsêr a la tò natura,&lt;br&gt;
a dvintèva più che trist,&lt;br&gt;
seinsa cèva in dla sradura.&lt;br&gt;


'''SCONFORTO'''&lt;br&gt;
ed Mario Stermieri (1886/1910)

La prima vera ecco è quì che vièno&lt;br&gt;
siamo già arènto al tempo della fóia&lt;br&gt;
in mezzo ai prati si è già sgato il fieno&lt;br&gt;
e vien su l'uva bella ch'la fa vóia,&lt;br&gt;
ma nel mio cuoro ancor non v è giungiùto&lt;br&gt;
il tiepido calor del sol d'aprilo&lt;br&gt;
perché la mante mia non m'à più vluto&lt;br&gt;
e sofro, e… calo tutti i giorni un chilo!&lt;br&gt;
Quando poi penso ai bacci che ci ò dato&lt;br&gt;
in della ghigna fresca e pien d'ardire&lt;br&gt;
mi sento comovùto e sconsolato&lt;br&gt;
come se fossi arènto a partorire!&lt;br&gt;
E quando penso a sì crudel disdetta&lt;br&gt;
e che in del mondo non avrò più pace&lt;br&gt;
blisga dagli occhi giù per la basletta&lt;br&gt;
il pianto mio dal gran che m'indespiàce!&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;

'''AL BULGNEIS LEE UN BEEL CIACARER !!!'''&lt;br&gt;
'''EL MODNES LEE UN BEEL PARLER !!!'''&lt;br&gt;
ed Raffaello Lambertini (2011)&lt;br&gt;
Zirudela! Da la pert ed Panera ,&lt;br&gt;
dove al saul al’s’lìvà ogni mateina ,&lt;br&gt;
un dialàt simpatich elegant briaus ,&lt;br&gt;
un poo sbarazein a la Bulgneisa !&lt;br&gt;
Zirodela ! Da la perta ed Panera ,&lt;br&gt;
dove el sool el’va a dormir ogni sera ,&lt;br&gt;
un beel dialàt un puchin leregh, lèinta la parleda ,&lt;br&gt;
bel c’er lee el mood ed diir a la Modnesa !&lt;br&gt;
I Bulgnis ì disen ai suu cein cinein ,&lt;br&gt;
và mo’là che te tii proprio un bel birichein!&lt;br&gt;
Stà bein seimper un fangèin cinèin ,&lt;br&gt;
s’et vèn grand , ad mand a fer al garzaun da un cuntadein !&lt;br&gt;
El danì ed Spilambeert ,per der da magneer ai soo putein ,&lt;br&gt;
a lavorer andeven al pistrein ,&lt;br&gt;
porteven segh el d’esner dentro al parletèin ,&lt;br&gt;
pina ed sopà ed fasoo , che lor diisen , che baun ste tortlein !!!&lt;br&gt;
Curiaus come ì tooch a sei nueter Bulgnis !&lt;br&gt;
A vrèn savèir , mo cus’el un parlètein ?&lt;br&gt;
Che in Mudneis vòià dir c’lè un beel parler bein ?&lt;br&gt;
Oppure un quel nov da meter sata ai deint ?&lt;br&gt;
Che ignorantas , iin de dla da Panera ,&lt;br&gt;
el perletein , loor pignateina l’aan sempre ciameda !&lt;br&gt;
El dànì del Bolognes che al Fabricaun andeven a lavorer ,&lt;br&gt;
anca loor in dla pignateina porteven segh el d’esner !&lt;br&gt;
Mò dèm bein Mudneis , che da Panera ed stee da sira ,&lt;br&gt;
me à sro igniurant , mo dem bein , cus’el el basloot e la sturdega ?&lt;br&gt;
Al Basloot el un nomer baas da zugher al loot ? &lt;br&gt;
La sturdega , dev’eser, un bastoun tot arvuie ,&lt;br&gt;
che come te mudneis al per un bel bacarlot !&lt;br&gt;
A’iò bele capìì ! Me a sarò un bacherlot , ma te tee un ocaun bel groos ,&lt;br&gt;
tee come chi barbagian che urlen fort tota la noot !!&lt;br&gt;
El beslot lee cl’afari ch’el stà dentro al lavel ,&lt;br&gt;
che piin d’acqua servès maan e ghegnà laver !&lt;br&gt;
Mo social bein ‘va bein là ! Chero al mii Mudneis ,&lt;br&gt;
te tii al Preinzip di imbezèl è al Rè di cretein ! &lt;br&gt;
Beda bein c’lè ciamee Stiel , dove agh’stà deinter al cadein !&lt;br&gt;
che rimpè d’acqua às leva al grògn eal cul di cein cinein !&lt;br&gt;
Ma chèt gnèsà un beegh, Bamboos d’un Bolognes,&lt;br&gt;
Em poot diir cosa lee , cl’afari che ciamee el Stiel ?&lt;br&gt;
La ne sarà menga un’astronave , per in dla luna ander ?&lt;br&gt;
O el el’nàm d’una nova stralà che da pooch an d’escuert ?&lt;br&gt;
Tè Mudnèis tii armes in drì come la coo dal mii sumer ,&lt;br&gt;
al Stiel le un EIB , dove la Zdaura deinter ì piat egh’và a laver ,&lt;br&gt;
c’al’gà un buus tand da una pert o in’dal’meez ,&lt;br&gt;
che l’acqua sporca al’fà sculer , come al fòs un Buvinel !&lt;br&gt;
Che andàm d’in meel in peez , bagian d’un Bolognes !&lt;br&gt;
cùsa ini pò la zdaura e el buvinel ? Em poot lascer indoviner ?&lt;br&gt;
Forse Zdaura el’srà el nàm d’una nova nave da crociera ,&lt;br&gt;
e el Buvinel el sarà el nome d’una nova barca a vela ?&lt;br&gt;
Un azideint c’àd ciapa imbezèl d’un Modneis ,&lt;br&gt;
a forza ed trop penser al tuu zarvel al’sè tot lèis !&lt;br&gt;
La Zdaura lè c’la dona , che jn dal mudnèis Rezdora a ciamee ,&lt;br&gt;
è caun dal baun Lambrosch a rimpii al bùtèli caun al buvinel !!!&lt;br&gt;
Maledesa ...! Bulgnes à guarderet amod amod d’asvèin ,&lt;br&gt;
t’em’ ghee na ghègnà che t’èm per un Bucalein !&lt;br&gt;
un bucalein del tòt vood e del tòt arversee ,&lt;br&gt;
come la too testa c’lee tota voda del soo zervel !&lt;br&gt;
Testa fèina mai arcnusuda, totà sbusanlida d’un Mudneis ,&lt;br&gt;
te ti propi un ritardee mentel , c’an ghè speranz ed ricoperer !&lt;br&gt;
la paròla Bucalein , ela nà parola , Spagnola Ingleisa o di ungheres ,&lt;br&gt;
ò e’la c’la busa c’an faat in panera in del basi ed Spilambert ?&lt;br&gt;
Ma tè Bolognes tee un ritardee , è del tòt sonee !&lt;br&gt;
El Bucalein lee cl’afari, che in Bolognes urineri el ciamee ,&lt;br&gt;
che quando in del cà an gh’era menga el cèsso famigler ,&lt;br&gt;
in del cambri , dentro el Bucalein, ì soo bisègn andeven a feer !!!&lt;br&gt;
Al seet Mudnèis sa’iè ed nov , ma l’an’nè na novitee ,&lt;br&gt;
che mè dal Tu strunzed dal tòt a un sun stufee ,&lt;br&gt;
prema ed finir ,un eter quel saul ad vòi diir ,&lt;br&gt;
è a t’al vòi dir beel c’eer,&lt;br&gt;
pistulaun d’un Mudnèis , và mo là , VA MO A CAGHER !!!!&lt;br&gt;
Hoo !!! Finalmente che la stessa parola ,sia d’ed’za che ed’dla da Panera,&lt;br&gt;
Che in Bolognese e in Modenese l’es diis in uguela manera ,&lt;br&gt;
me come Te del too stronzedi , ed sintir em suun st’anchee ,&lt;br&gt;
bambos d’un Bolognes anche Tè va là và mò a CAGHER !!!&lt;br&gt;
Da la pert ed panera dove al saul als’l’ìvà ogni mateina ,&lt;br&gt;
sta storia la ciaman na manfreina ,&lt;br&gt;
Da la perta ed panera dove el sool va a dormir a la sera ,&lt;br&gt;
stà storia lee ciameda , una Tiritera !&lt;br&gt;
Ciamela Manfreina o ciamela mo Tiritera ,&lt;br&gt;
un Grazie d’eser stee ad ascolterla !&lt;br&gt;


'''[https://tools.wmflabs.org/topviews/?project=eml.wikipedia.org&amp;platform=all-access&amp;date=last-month&amp;excludes= Quand a vój vèd'r el statìstic in sìm' a la eml.wikipedia]'''&lt;br&gt;
'''[https://tools.wmflabs.org/xtools/pcount/index.php?name=Gloria%20sah&amp;lang=eml&amp;wiki=wikipedia La còunta di mé lavōr]'''

[[Utente:Gloria sah/fói ed pròva|Al mé burâs nùmer 1]]&lt;br&gt;
[[Utente:Gloria sah/fói ed pròva 2|Al mé burâs nùmer 2]]

'''[http://micmap.org/dicfro/dictionaries ...Soquànt disionàri ingléś e francéś dimòndi gròs ma minga nōv nuvèint]''' :-)&lt;br&gt;
'''[https://wikipedialibrary.wmflabs.org/users/ ...catèr dal bibliotéchi dimòndi gròsi a gratis in dla réda]''' :-DD&lt;br&gt;
'''[https://www.cnrtl.fr/dictionnaires/modernes/ ...e di disionàri dimòndi bē in francéś antìg e modèren]''' :-DDp&lt;br&gt;
'''[https://www.dictionnaire-academie.fr/ ...e al Disionàri edl’''Académie française'']''', dimòndi precìś per al francéś :-)))
&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
====Elèinc 'd arsórsi generèli====
*[[:en:Wikipedia:List of online newspaper archives|La stampa]]
*[[:en:List of online encyclopedias|Gli enciclopedìi]]
*[[meta:Free image resources|El figùri]]
*&lt;span class=&quot;plainlinks&quot;&gt;[http://www.artcyclopedia.com/ L'êrt]
&lt;/span&gt;&lt;/div&gt;
[[File:Busta 'd macaròun.PNG|150px|thumb|Na busta 'd macaròun quand i gh'vólen...]]

(Na colesiòun incredìbil ed règhli per scrìver chè dèinter sèinsa sbaglièr al la tîn 'l utèint Racconish/fr)&lt;br&gt;&lt;br&gt;
'''Giardinèt ed soquànt diagràma infintànt ch'a n'ghe scrivarò la so paginèta:'''
&lt;gallery&gt;
File:Adatamèint Piaget.PNG|Piaget ch'al teorìśa 'l adatamèint.
File:Modèl ed Schalock.png|Schalock diśabilitê.
File:Bandura.PNG|La pinsèda ed Bandùra in sìm'ai condisionamèint socèl
File:Burnout.PNG|Na teorìa in sìm'a 'l ''burnout''
File:Cherdèint gnòstic.PNG|I cherdèint gnòstic
File:Fibonacci spireel.PNG|Un Fibonacci disgnèe
File:Piaget prìma etèe.PNG|Al Piaget edla prìma etèe dal śvilùp di putèin
File:Piaget secònda etèe.png|Al Piaget edla secònda etèe dal śvilùp di putèin e ragàas
&lt;/gallery&gt;


===Soquànt ligàm ch'i 'm pièśen===
* {{fr}} [https://www.youtube.com/@College-de-France Al colegamèint youtube] col lesiòun a gratis dal ''Collège de France''.
* {{fr}} [https://hal.science/hal-03525516v1 Dagli ètri ciacarèdi] minga indiferèinti da 'l ''INALCO'', [[Parì]].

===Incredìbil: di Template ch'a-j-ò mìs in pē mè:===
{{Avertèinsi}}


[[ca:Usuari:Gloria sah]]
[[cv:Хутшăнакан:Gloria sah]]
[[de:Benutzer:Gloria sah]]
[[el:Χρήστης:Gloria sah]]
[[en:User:Gloria sah]]
[[fr:Utilisateur:Gloria sah]]
[[frr:Benutzer:Gloria sah]]
[[ht:Itilizatè:Gloria sah]]
[[it:Utente:Gloria sah]]
[[la:Usor:Gloria sah]]
[[lmo:Utente:Gloria sah]]
[[nap:Utente:Gloria sah]]
[[pms:Utent:Gloria sah]]
[[oc:Utilizaire:Gloria sah]]
[[roa-tara:User:Gloria sah]]
[[ru:Участник:Gloria sah]]
[[scn:Utenti:Gloria sah]]
[[sc:Usuàriu:Gloria sah]]
[[simple:User:Gloria sah]]
[[vec:Utente:Gloria sah]]
[[lij:Utente:Gloria sah]]
[[Categoria:User eml:mud]]
[[Categoria:User eml]]
[[Categoria:User egl]]
[[Categoria:User fr-5]]
[[Categoria:User la-3]]
[[Categoria:User en-2]]
[[Categoria:User nap-2]]
[[Categoria:User vec-1]]
[[Categoria:User lmo-1]]
[[Categoria:User scn-1]]
[[Categoria:User es-1]]</text>
      <sha1>53vi13ntvv4frd3y9nolg13yjpqvrwy</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>84 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>18734</id>
    <revision>
      <id>160361</id>
      <parentid>160313</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:38:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160361</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13744" sha1="cm4ag7csjfknnqomrkg386kt2nggrsc" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 84''', mo invéci 'l '''[[84|an 84]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[84|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
'L '''84''' ('''utantaquàter''', ''ottantaquattro'' in [[itagliàṅ]], ''octoginta quattuor'' in [[latèin]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs 'l [[83 (nùmer)|83 (utantatrī)]] e 'l vin prìma edl [[85 (nùmer)|85 (utantasìnc)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''LXXXIV'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś 'l '''utantaquatréśim''' post.

==Proprietê [[matemàtica|matemàtichi]] edl 84==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L '''84''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[42 (nùmer)|42]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;84 = 2\cdot 2\cdot3\cdot7 = 2^2\cdot 3\cdot 7&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613/b014613.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 4-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[16 (nùmer)|16]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[135 (nùmer)|135]], [[136 (nùmer)|136]], [[140 (nùmer)|140]], [[150 (nùmer)|150]], [[152 (nùmer)|152]], [[156 (nùmer)|156]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613 Sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L 84 al gh'à 12 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[4 (nùmer)|4]], [[6 (nùmer)|6]], [[7 (nùmer)|7]], [[12 (nùmer)|12]], [[14 (nùmer)|14]], [[21 (nùmer)|21]], [[28 (nùmer)|28]], [[42 (nùmer)|42]], 84.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;'' 1+2+3+4+6+7+12+14+21+28+42 = 140 &gt; 84'', dòunca 'l '''84''' 'l è 'n [[nùmer abundànt]].
** 'L è 'n [[nùmer arfatoriśàbil]], send diviśìbil per la quantitê di só diviśōr: &lt;math&gt; 84 : 12 = 7 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;al 14&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer arfatoriśàbil, gnend dòp edl [[80 (nùmer)|80]] e prìma edl [[88 (nùmer)|88]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950/b033950.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[8 (nùmer)|8]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[96 (nùmer)|96]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]], [[136 (nùmer)|136]], [[152 (nùmer)|152]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950 Sequèinsa OEIS A033950] di nùmer arfatoriśàbil in dla réda.&lt;/ref&gt;
** al fa pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[6 (nùmer)|6]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[20 (nùmer)|20]], [[24 (nùmer)|24]], [[28 (nùmer)|28]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[42 (nùmer)|42]], [[48 (nùmer)|48]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[66 (nùmer)|66]], [[72 (nùmer)|72]], [[78 (nùmer)|78]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;84 = 14+28+42&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fa pèrt edla sequèinsa di [[nùmer congruèint]], tulèndegh al 41&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; post:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A003273/b003273.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer congruèint]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[69 (nùmer)|69]], [[70 (nùmer)|70]], [[71 (nùmer)|71]], [[77 (nùmer)|77]], [[78 (nùmer)|78]], [[79 (nùmer)|79]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[85 (nùmer)|85]], [[86 (nùmer)|86]], [[87 (nùmer)|87]], [[88 (nùmer)|88]], [[92 (nùmer)|92]], [[93 (nùmer)|93]], [[94 (nùmer)|94]], [[95 (nùmer)|95]], [[96 (nùmer)|96]], [[101 (nùmer)|101]], [[102 (nùmer)|102]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A003273 Sequèinsa OEIS A003273] di nùmer congruèint in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]], gnend dòp dal [[43 (nùmer)|43]] e prìma dal [[127 (nùmer)|127]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195049/b195049.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[21 (nùmer)|21]], [[43 (nùmer)|43]], [[84 (nùmer)|84]], [[127 (nùmer)|127]], [[189 (nùmer)|189]], [[253 (nùmer)|253]], [[336 (nùmer)|336]], [[421 (nùmer)|421]], [[525 (nùmer)|525]], [[631 (nùmer)|631]], [[756 (nùmer)|756]], [[883 (nùmer)|883]], [[1029 (nùmer)|1029]], [[1177 (nùmer)|1177]], [[1344 (nùmer)|1344]], [[1513 (nùmer)|1513]], [[1701 (nùmer)|1701]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195049 Sequèinsa OEIS A195049] di nùmer 21-gonèl cunsèintric in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 29-gonèl]], gnend dòp dal [[29 (nùmer)|29]] e prìma dal [[166 (nùmer)|166]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A255187/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 29-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[29 (nùmer)|29]], [[84 (nùmer)|84]], [[166 (nùmer)|166]], [[275 (nùmer)|275]], [[411 (nùmer)|411]], [[574 (nùmer)|574]], [[764 (nùmer)|764]], [[981 (nùmer)|981]], [[1225 (nùmer)|1225]], [[1496 (nùmer)|1496]], [[1794 (nùmer)|1794]], 2119, 2471, 2850, 3256, 3689 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A255187 Sequèinsa OEIS A255187] di nùmer 29-gonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 84-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[249 (nùmer)|249]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[84 (nùmer)|84]], [[249 (nùmer)|249]], [[496 (nùmer)|496]], [[825 (nùmer)|825]], [[1236 (nùmer)|1236]], [[1729 (nùmer)|1729]], 2304, 2961, 3700, 4521, 5424, 6409, 7476, 8625, 9856 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 7&lt;sup&gt;im&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer tetraédric]], gnend dòp dal [[56 (nùmer)|56]] e prìma dal [[120 (nùmer)|120]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000292/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer tetraédric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[4 (nùmer)|4]], [[10 (nùmer)|10]], [[20 (nùmer)|20]], [[35 (nùmer)|35]], [[56 (nùmer)|56]], [[84 (nùmer)|84]], [[120 (nùmer)|120]], [[165 (nùmer)|165]], [[220 (nùmer)|220]], [[286 (nùmer)|286]], [[364 (nùmer)|364]], [[455 (nùmer)|455]], [[560 (nùmer)|560]], [[680 (nùmer)|680]], [[816 (nùmer)|816]], [[969 (nùmer)|969]], [[1140 (nùmer)|1140]], [[1330 (nùmer)|1330]], [[1540 (nùmer)|1540]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000292 Sequèinsa OEIS A000292] di nùmer tetraédric in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 31&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp edl [[81 (nùmer)|81]] e prìma dal [[90 (nùmer)|90]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 84 : (8 + 4) = 7 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 13&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter: &lt;math&gt;84 =41+43&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[5 (nùmer)|5]], [[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[52 (nùmer)|52]], [[60 (nùmer)|60]], [[68 (nùmer)|68]], [[78 (nùmer)|78]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[128 (nùmer)|128]], [[138 (nùmer)|138]], [[144 (nùmer)|144]], [[152 (nùmer)|152]], [[162 (nùmer)|162]], [[172 (nùmer)|172]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043 Sequèinsa OEIS A001043] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim, ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;
** al 6&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim eśmē]], cum i s pólen pinsèr i &lt;math&gt;41&lt;/math&gt; e &lt;math&gt;43&lt;/math&gt;:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A054735/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim eśmē]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[60 (nùmer)|60]], [[84 (nùmer)|84]], [[120 (nùmer)|120]], [[144 (nùmer)|144]], [[204 (nùmer)|204]], [[216 (nùmer)|216]], [[276 (nùmer)|276]], [[300 (nùmer)|300]], [[360 (nùmer)|360]], [[384 (nùmer)|384]], [[396 (nùmer)|396]], [[456 (nùmer)|456]], [[480 (nùmer)|480]], [[540 (nùmer)|540]], [[564 (nùmer)|564]], [[624 (nùmer)|624]], [[696 (nùmer)|696]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A054735 Sequèinsa OEIS A054735] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim eśmē in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
[[File:Regular polygon 84.svg|thumb|right|185px|Al [[polìgon]] regolèr cun '''84''' [[cô (giometrìa)|cô]].]]
==Proprietê [[giometrìa|giomètrichi]]==

==Al nùmer 84 in dla [[Chìmica]]==
'L '''84''' 'l è al [[nùmer atómic|nùm'r atómic]] dal [[pulóni|pulóni (Po)]].

==I sìmbol dal nùmer 84==
====In dla śmòrfia ed Nàpol====
In dla [[śmòrfia]], al nùmer '''84''' al vōl dìr &quot;La [[Ceṡa|céśa]]&quot; (''′A chiesa'' in [[napoletàṅ]], damànd ch'a gìsen ''La chiesa'' in [[itagliàṅ]]).

==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer arfatoriśàbil]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer congruèint]]
* [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]]
* [[nùmer 29-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 84-gonèl]]
* [[nùmer tetraédric]]
* [[nùmer 'd Harshad]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:84 (number)}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014613 La sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A033950 La sequèinsa OEIS A033950] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A003273 La sequèinsa OEIS A003273] di [[nùmer congruèint]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A195049 La sequèinsa OEIS A195049] di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A255187 La sequèinsa OEIS A255187] di [[nùmer 29-gonèl]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A000292 La sequèinsa OEIS A000292] di [[nùmer tetraédric]] in al ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=84&amp;fmt=short Al nùmer 84 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000084}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 4-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer arfatoriśàbil]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 21-gonèl cunsèintric]]
[[Categoria:Nùmer 29-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 84-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl triangolèr]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]</text>
      <sha1>cm4ag7csjfknnqomrkg386kt2nggrsc</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>160362</id>
      <parentid>160361</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:41:51Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <minor />
      <origin>160362</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="13746" sha1="jxnw40mdsuz8c61m17ntd310smqm67r" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 84''', mo invéci 'l '''[[84|an 84]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[84|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
'L '''84''' ('''utantaquàter''', ''ottantaquattro'' in [[itagliàṅ]], ''octoginta quattuor'' in [[latèin]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs 'l [[83 (nùmer)|83 (utantatrī)]] e 'l vin prìma edl [[85 (nùmer)|85 (utantasìnc)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''LXXXIV'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś 'l '''utantaquatréśim''' post.

==Proprietê [[matemàtica|matemàtichi]] edl 84==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L '''84''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[42 (nùmer)|42]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;84 = 2\cdot 2\cdot3\cdot7 = 2^2\cdot 3\cdot 7&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613/b014613.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 4-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[16 (nùmer)|16]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[135 (nùmer)|135]], [[136 (nùmer)|136]], [[140 (nùmer)|140]], [[150 (nùmer)|150]], [[152 (nùmer)|152]], [[156 (nùmer)|156]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613 Sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L 84 al gh'à 12 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[4 (nùmer)|4]], [[6 (nùmer)|6]], [[7 (nùmer)|7]], [[12 (nùmer)|12]], [[14 (nùmer)|14]], [[21 (nùmer)|21]], [[28 (nùmer)|28]], [[42 (nùmer)|42]], 84.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;'' 1+2+3+4+6+7+12+14+21+28+42 = 140 &gt; 84'', dòunca 'l '''84''' 'l è 'n [[nùmer abundànt]].
** 'l è 'n [[nùmer arfatoriśàbil]], send diviśìbil per la quantitê di só diviśōr: &lt;math&gt; 84 : 12 = 7 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;al 14&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer arfatoriśàbil, gnend dòp edl [[80 (nùmer)|80]] e prìma edl [[88 (nùmer)|88]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950/b033950.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[8 (nùmer)|8]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[96 (nùmer)|96]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]], [[136 (nùmer)|136]], [[152 (nùmer)|152]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950 Sequèinsa OEIS A033950] di nùmer arfatoriśàbil in dla réda.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[6 (nùmer)|6]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[20 (nùmer)|20]], [[24 (nùmer)|24]], [[28 (nùmer)|28]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[42 (nùmer)|42]], [[48 (nùmer)|48]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[66 (nùmer)|66]], [[72 (nùmer)|72]], [[78 (nùmer)|78]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;84 = 14+28+42&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla sequèinsa di [[nùmer congruèint]], tulèndegh al 41&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; post:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A003273/b003273.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer congruèint]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[69 (nùmer)|69]], [[70 (nùmer)|70]], [[71 (nùmer)|71]], [[77 (nùmer)|77]], [[78 (nùmer)|78]], [[79 (nùmer)|79]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[85 (nùmer)|85]], [[86 (nùmer)|86]], [[87 (nùmer)|87]], [[88 (nùmer)|88]], [[92 (nùmer)|92]], [[93 (nùmer)|93]], [[94 (nùmer)|94]], [[95 (nùmer)|95]], [[96 (nùmer)|96]], [[101 (nùmer)|101]], [[102 (nùmer)|102]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A003273 Sequèinsa OEIS A003273] di nùmer congruèint in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]], gnend dòp dal [[43 (nùmer)|43]] e prìma dal [[127 (nùmer)|127]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195049/b195049.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[21 (nùmer)|21]], [[43 (nùmer)|43]], [[84 (nùmer)|84]], [[127 (nùmer)|127]], [[189 (nùmer)|189]], [[253 (nùmer)|253]], [[336 (nùmer)|336]], [[421 (nùmer)|421]], [[525 (nùmer)|525]], [[631 (nùmer)|631]], [[756 (nùmer)|756]], [[883 (nùmer)|883]], [[1029 (nùmer)|1029]], [[1177 (nùmer)|1177]], [[1344 (nùmer)|1344]], [[1513 (nùmer)|1513]], [[1701 (nùmer)|1701]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195049 Sequèinsa OEIS A195049] di nùmer 21-gonèl cunsèintric in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 29-gonèl]], gnend dòp dal [[29 (nùmer)|29]] e prìma dal [[166 (nùmer)|166]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A255187/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 29-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[29 (nùmer)|29]], [[84 (nùmer)|84]], [[166 (nùmer)|166]], [[275 (nùmer)|275]], [[411 (nùmer)|411]], [[574 (nùmer)|574]], [[764 (nùmer)|764]], [[981 (nùmer)|981]], [[1225 (nùmer)|1225]], [[1496 (nùmer)|1496]], [[1794 (nùmer)|1794]], 2119, 2471, 2850, 3256, 3689 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A255187 Sequèinsa OEIS A255187] di nùmer 29-gonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 84-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[249 (nùmer)|249]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[84 (nùmer)|84]], [[249 (nùmer)|249]], [[496 (nùmer)|496]], [[825 (nùmer)|825]], [[1236 (nùmer)|1236]], [[1729 (nùmer)|1729]], 2304, 2961, 3700, 4521, 5424, 6409, 7476, 8625, 9856 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 7&lt;sup&gt;im&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer tetraédric]], gnend dòp dal [[56 (nùmer)|56]] e prìma dal [[120 (nùmer)|120]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000292/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer tetraédric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[4 (nùmer)|4]], [[10 (nùmer)|10]], [[20 (nùmer)|20]], [[35 (nùmer)|35]], [[56 (nùmer)|56]], [[84 (nùmer)|84]], [[120 (nùmer)|120]], [[165 (nùmer)|165]], [[220 (nùmer)|220]], [[286 (nùmer)|286]], [[364 (nùmer)|364]], [[455 (nùmer)|455]], [[560 (nùmer)|560]], [[680 (nùmer)|680]], [[816 (nùmer)|816]], [[969 (nùmer)|969]], [[1140 (nùmer)|1140]], [[1330 (nùmer)|1330]], [[1540 (nùmer)|1540]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000292 Sequèinsa OEIS A000292] di nùmer tetraédric in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 31&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp edl [[81 (nùmer)|81]] e prìma dal [[90 (nùmer)|90]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 84 : (8 + 4) = 7 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 13&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter: &lt;math&gt;84 =41+43&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[5 (nùmer)|5]], [[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[52 (nùmer)|52]], [[60 (nùmer)|60]], [[68 (nùmer)|68]], [[78 (nùmer)|78]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[128 (nùmer)|128]], [[138 (nùmer)|138]], [[144 (nùmer)|144]], [[152 (nùmer)|152]], [[162 (nùmer)|162]], [[172 (nùmer)|172]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043 Sequèinsa OEIS A001043] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim, ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;
** al 6&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim eśmē]], cum i s pólen pinsèr i &lt;math&gt;41&lt;/math&gt; e &lt;math&gt;43&lt;/math&gt;:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A054735/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim eśmē]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[60 (nùmer)|60]], [[84 (nùmer)|84]], [[120 (nùmer)|120]], [[144 (nùmer)|144]], [[204 (nùmer)|204]], [[216 (nùmer)|216]], [[276 (nùmer)|276]], [[300 (nùmer)|300]], [[360 (nùmer)|360]], [[384 (nùmer)|384]], [[396 (nùmer)|396]], [[456 (nùmer)|456]], [[480 (nùmer)|480]], [[540 (nùmer)|540]], [[564 (nùmer)|564]], [[624 (nùmer)|624]], [[696 (nùmer)|696]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A054735 Sequèinsa OEIS A054735] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim eśmē in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
[[File:Regular polygon 84.svg|thumb|right|185px|Al [[polìgon]] regolèr cun '''84''' [[cô (giometrìa)|cô]].]]
==Proprietê [[giometrìa|giomètrichi]]==

==Al nùmer 84 in dla [[Chìmica]]==
'L '''84''' 'l è al [[nùmer atómic|nùm'r atómic]] dal [[pulóni|pulóni (Po)]].

==I sìmbol dal nùmer 84==
====In dla śmòrfia ed Nàpol====
In dla [[śmòrfia]], al nùmer '''84''' al vōl dìr &quot;La [[Ceṡa|céśa]]&quot; (''′A chiesa'' in [[napoletàṅ]], damànd ch'a gìsen ''La chiesa'' in [[itagliàṅ]]).

==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer arfatoriśàbil]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer congruèint]]
* [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]]
* [[nùmer 29-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 84-gonèl]]
* [[nùmer tetraédric]]
* [[nùmer 'd Harshad]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:84 (number)}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014613 La sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A033950 La sequèinsa OEIS A033950] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A003273 La sequèinsa OEIS A003273] di [[nùmer congruèint]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A195049 La sequèinsa OEIS A195049] di [[nùmer 21-gonèl cunsèintric]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A255187 La sequèinsa OEIS A255187] di [[nùmer 29-gonèl]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A000292 La sequèinsa OEIS A000292] di [[nùmer tetraédric]] in al ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=84&amp;fmt=short Al nùmer 84 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000084}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 4-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer arfatoriśàbil]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 21-gonèl cunsèintric]]
[[Categoria:Nùmer 29-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 84-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl triangolèr]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]</text>
      <sha1>jxnw40mdsuz8c61m17ntd310smqm67r</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>1765</title>
    <ns>0</ns>
    <id>20423</id>
    <revision>
      <id>160354</id>
      <parentid>104587</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:36:05Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160354</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="6610" sha1="7b1n3jy50ittdwarsegq41xjvgusd36" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Mudnés
|bticona1=[[File:Bandiera_di_Modena.PNG|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Mudnés}}


Al '''1765''' (MDCCLXV in di [[nùmer romàṅ]]) 'l è 'n an dal XVIII sécol dal [[Calendâri Gregoriân|Calendàri gregoriàṅ]].

== Avenimèint ==

== Nê ==
* [[21 ed znèr|21 ed znêr]] - [[Tommaso Prelà]], [[dutōr]] [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1846]])
* [[17 ed fervèr|17 ed fervêr]] - [[James Ivory]], [[matemàtic]] e [[astrònum]] [[Scòsia|scoséś]] († [[1842]])
* [[28 ed fervèr|28 ed fervêr]] - [[Domenico Scinà]], [[fiśic]] e [[stòric]] [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1837]])
* [[3 ed mèrz|3 ed mêrs]] - [[Francesco Alberi]], [[pitōr]] [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1836]])
* [[4 ed mèrz|4 ed mêrs]] - [[Claire Lacombe]], rivolusionària e [[atóra 'd teàter]] [[Fransa|francéśa]]
* [[25 ed mèrz|25 ed mêrs]] - [[Giuseppe Nicola Durini]], [[polìtic]] e 'conomìsta [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1845]])
* [[27 ed mèrz|27 ed mêrs]] - [[Franz von Baader]], [[inśgnēr]], [[filòśuf]] e [[dutōr]] [[Germâgna|tudèsc]] († [[1841]])
* [[6 d'avrìl|6 'd avrîl]] - [[Carlo Felice di Savoia]], [[rè]] († [[1831]])
* [[9 d'avrìl|9 'd avrîl]] - [[Antonio Nariño]], [[polìtic]] [[Colòmbia|culumbiàṅ]] († [[1823]])
* [[14 d'avrìl|14 'd avrîl]] - [[Augùsta Guglielmèina 'd Assia-Darmstadt]] († [[1796]])
* [[26 d'avrìl|26 'd avrîl]] - [[Emma Hamilton]], aventuriéra [[Régn Unî|ingléśa]] († [[1815]])
* [[28 d'avrìl|28 'd avrîl]] - [[Sylvestre François Lacroix]], [[matemàtic]] [[Fransa|francéś]] († [[1843]])
* [[5 ed maz|5 ed mâǵ]] - [[Śvana Fransesca di Hohenzollern-Sigmaringen]] († [[1790]])
* [[12 ed maz|12 ed mâǵ]] - [[Raimondo Guarini]], [[stòric]], archeòlug e 'pigrafìsta [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1852]])
* [[13 ed maz|13 ed mâǵ]] - [[Francisco Vieira]], [[pitōr]] [[Purtugàl|purtughéś]] († [[1805]])
* [[24 ed maz|24 ed mâǵ]] - [[Elizabeth Sutherland]], XIX cuntèsa 'd Sutherland, nobildòna [[Scòsia|scoséśa]] († [[1839]])
* [[15 ed zógn|15 ed zùgn]] - [[Henry Thomas Colebrooke]], filòlug, urientalìsta e botànic [[Régn Unî|ingléś]] († [[1837]])
* [[4 ed lói|4 ed lùi]] - [[Pierre Dupont de l'Étang]], generêl e [[polìtic]] [[Fransa|francéś]] († [[[[1840]]]])
* [[10 ed lói|10 ed lùi]] - [[Benedetto Bono]], [[polìtic]] e avochêt [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1811]])
* [[14 ed lói|14 ed lùi]] - [[Giacum Filìp 'd Meester Hüyoel]], generêl e patrióta [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1852]])
* [[23 ed lói|23 ed lùi]] - [[Francis Russell, V duca di Bedford]], [[polìtic]] [[Régn Unî|ingléś]] († [[1802]])
* [[27 ed lói|27 ed lùi]] - [[Federìca Lisabèta 'f Württemberg]] († [[1785]])
* [[4 d'agòst]] - [[Domingo Matheu]], imprenditōr, marinêr e [[polìtic]] [[Spaggna|spaggnōl]] († [[1831]])
* [[6 d'agòst]] - [[Petros Mavromichalis]], [[polìtic]] [[Grécia|grēc]] († [[1848]])
* [[15 d'agòst]] - [[James Stopford, III conte di Courtown]], [[polìtic]] irlandese († [[1835]])
* [[Antonio Meneghelli]], stòric e critic leteràri [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1844]])
* [[17 d'agòst]] - [[John Hope, IV conte di Hopetoun]], generêl [[Régn Unî|ingléś]] († [[1823]])
* [[18 d'agòst]] - [[Ludwig Aloys von Hohenlohe-Waldenburg-Bartenstein]], generêl [[Germâgna|tudèsc]] († [[1829]])
* [[21 d'agòst]] - [[Guglielmo IV]] dal [[Régn Unî]] († [[1837]])
* [[Aubrey Beauclerk, VI duca di St. Albans]], [[polìtic]] [[Régn Unî|ingléś]] († [[1815]])
* [[22 d'agòst]] - [[Carl Ludwig Willdenow]], botànic, farmacìsta e micolug [[Germâgna|tudèsc]] († [[1812]])
* [[28 d'agòst]] - [[Charles de Broglie]], presbìter [[Fransa|francéś]] († [[1849]])
* [[15 ed setèmber]] - [[Manuel Maria Barbosa du Bocage]], puvéta [[Purtugàl|purtughéś]] († [[1805]])
* [[18 ed setèmber]] - [[Papa Gregorio XVI]] († [[1846]])
* [[22 ed setèmber]] - [[Paolo Ruffini]], [[matemàtic]] e [[dutōr]] [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1822]])
* [[28 ed setèmber]] - [[Federico Cristiano II di Schleswig-Holstein-Sonderburg-Augustenburg]], nobil [[Danimarca|danéś]] († [[1814]])
* [[29 ed setèmber]] - [[Karl Ludwig Harding]], astrònum [[Germâgna|tudèsc]] († [[1834]])
* [[17 d'utóber|17 'd utòber]] - [[Henri-Jacques-Guillaume Clarke]], duca 'd Felter, [[polìtic]] e generêl [[Fransa|francéś]] († [[1818]])
* [[22 d'utóber|22 'd utòber]] - [[Daniel Steibelt]], pianìsta e [[cumpuśidōr]] [[Germâgna|tudèsc]] († [[1823]])
* [[26 d'utóber|26 'd utòber]] - [[Jakub Jan Ryba]], [[cumpuśidōr]] e insgnànt cēc († [[1815]])
* [[27 d'utóber|27 'd utòber]] - [[Anna Selina Storace]], soprân [[Régn Unî|ingléś]] († [[1817]])
* [[31 d'utóber|31 'd utòber]] - [[George Harry Grey, VI còunt ed Stamford]] († [[1845]])
* [[3 ed nuvèmber|3 ed novèmber]] - [[Vincenzo Comi]], chìmic, [[dutōr]] e [[polìtic]] [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1835]])
* [[Augusto, IX duca di Croÿ]] († [[1822]])
* [[4 ed nuvèmber|4 ed novèmber]] - [[Pierre Simon Girard]], [[inśgnēr]] e [[fiśic]] [[Fransa|francéś]] († [[1836]])
* [[14 ed nuvèmber|14 ed novèmber]] - [[Robert Fulton]], [[inśgnēr]] [[Stêt Unî|americàṅ]] († [[1815]])
* [[17 ed nuvèmber|17 ed novèmber]] - [[Giovanni Battista Balbis]], [[polìtic]], [[dutōr]] e botànic [[Itâglia|itagliàṅ]] († [[1831]])
* [[21 ed nuvèmber|21 ed novèmber]] - [[Bernard Howard, XII duca 'd Norfolk]], nobil [[Régn Unî|ingléś]] († [[1842]])
* [[23 ed nuvèmber|23 ed novèmber]] - [[Thomas Attwood]], [[cumpuśidōr]] e organìsta [[Régn Unî|ingléś]] († [[1838]])
* [[27 ed nuvèmber|27 ed novèmber]] - [[Bernard Sarrette]], muśicòlug e militêr [[Fransa|francéś]] († [[1858]])
* [[Jeanne-Antide Thouret]], religióśa [[Fransa|francéśa]] († [[1826]])
* [[8 ed disèmber]] - [[Eli Whitney]], imprenditōr, inventōr e [[inśgnēr]] [[Stêt Unî|americàṅ]] († [[1825]])
* [[10 ed disèmber]] - [[Jean Gabriel Marchand]], generêl [[Fransa|francéś]] († [[1851]])
* [[12 ed disèmber]] - [[Nicola II Esterházy]] († [[1833]])
* [[22 ed disèmber]] - [[Johann Friedrich Pfaff]], [[matemàtic]] [[Germâgna|tudèsc]] († [[1825]])
* [[28 ed disèmber]] - [[Félix de Beaujour]], [[polìtic]] e [[stòric]] [[Fransa|francéś]] († [[1836]])
* [[30 ed disèmber]] - [[Domingos Xavier de Lima]], amiràli [[Purtugàl|purtughéś]] († [[1802]])

== Mort ==

==Referèinsi==
{{references}}

|sel=1
}}

{{Template:Sécol XVIII}}
[[Categoria:Sécol XVIII]]</text>
      <sha1>7b1n3jy50ittdwarsegq41xjvgusd36</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>112</title>
    <ns>0</ns>
    <id>22638</id>
    <revision>
      <id>160372</id>
      <parentid>158632</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:42:04Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160372</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="491" sha1="09zj0cw6uofhjnpj11uhawqg03ufutm" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Mudnés
|bticona1=[[File:Bandiera_di_Modena.PNG|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Mudnés}}

''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''an 112''', mo invéci 'l '''[[112 (nùmer)|nùmer 112]]''', 't ê d'andèr [[112 (nùmer)|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''112''' (CXII in di [[nùmer romàṅ]]) 'l è 'n an dal [[II sécol]] dal [[calendàri gregoriàṅ]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;


== Avenimèint ==

== Nê ==

== Mort ==

|sel=1
}}

{{Sécol II}}
[[Categoria:Sécol II]]</text>
      <sha1>09zj0cw6uofhjnpj11uhawqg03ufutm</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Nòma</title>
    <ns>0</ns>
    <id>26928</id>
    <revision>
      <id>160346</id>
      <parentid>160343</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T12:29:43Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160346</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="2310" sha1="1liasjwpkz22mfaknvh23a5uwovp41i" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Miranduléś
|bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Miranduléś}}

[[Immagine:Cancrum_oris.jpg|thumb|right|260px|'N óm armàś uféś]]


Al '''Nòma''' (da 'l [[grèc]] ''νομή'' ch'a vōl dir ''ulsra''), cgnusû anc cuma '''Stumatîd gangrenóśa''' o '''Càncar dla bóca''', 'l è 'n mâł tarménd ch'a pōl culpìr la ghigna di cristiàṅ, dasfurmànd-la, faghénd-la marsìr e vrénd-la in fiṅ a i òs e a i dènt.

A s trata dn'infesiòṅ di tesû mulsèṅ dal grugn, cgnusùda anc a i tèmp 'd [[Ippocrate]], ch'la taca da 'l mucóśi dla bóca. Soquànti vòlti, ma minga da spés, la pōl vgnir fóra anc in dal parti basi o in di òć.

La culpìs fòrt dimóndi i putèṅ da dū a siē an ch'i patìsan la [[fam]], e dònca i gh'aṅ pôchi vitamìni A e B, i gh'aṅ na bóca malnéta minga pulìda da spés o c'n al diféśi imunitàri basi e s'a n s tōś briśa in présia di [[antibiòtig]] cuma la [[penicilìna]] par véna e a n s taca minga a magnàr cum a s dév la mòrt la riva in d'l 80% di caś a 'l incìrca o anc da piò.

In [[Európa]] a gh'è stâ di caś ad ''Nòma'' in di [[camp ad cuncentramènt]] naśista 'd [[Auschwitz]] e ad [[Bergen-Belsen]]. Adès cal mâł chè a s cata da piò in di paéś pòvar, specialmènt in [[Àfrica]].

== Descrisiòṅ ==

I micrurganìśum respunsàbii dal ''Nòma'' i èṅ la ''Prevotella intermedia'' e 'l ''Fusobacterium necrophorum'' ch'i finìs'n in bóca, a s pénsa acsè, bvénd dl'àqua muśnènta misćiàda cun di [[pét]] dal bèsti.

L'[[Urganiśasiòṅ Mundiàla dla Salùt]] la créd ch'i malâ dla ''stumatîd gangrenóśa'' in dal mónd i sìan sincsènt-mila e che tut i aṅ i s śòntan sènt-quarantamìla caś nóṿ.

A 'l inìsi, prima ch'a taca a marsìr la bóca, a s patìs di àtar distùrub cuma 'l [[caghét]], al [[murbìl]] o anc la [[malària]] e l'[[infesiòṅ ulsróśa dla śinśìa marsa]].

== Culegamènt estéran ==
* {{it}} [http://www.msd-italia.it/altre/manuale/sez09/1050814.html La schéda di mâi di dènt e dla bóca in dal sit ''MSD'']

== Àtar prugèt ==
{{interprogetto|commons=Category:Noma (disease)|q=it:Noma (disease)}}

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:Nòma}}
[[Categoria:BIOLOGIA]]
[[Categoria:MEDICINA]]</text>
      <sha1>1liasjwpkz22mfaknvh23a5uwovp41i</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Fermo posta Tinto Brass</title>
    <ns>0</ns>
    <id>30985</id>
    <revision>
      <id>160359</id>
      <parentid>156328</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:57:15Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160359</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3943" sha1="b5eo4onrhz0gjngsd0dp39d0i1xfyn7" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Miranduléś
|bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Miranduléś}}

{{Film
|Foto=Fermo posta Tinto Brass.png
|Didascalia=Tinto Brass in na figùra dal film
|Tìtul uriginäl=Fermo posta Tinto Brass
|Tìtul in ITA= 
|Tìtul in EML=Férum pòsta Tinto Brass
|Ann=1995
|Regia=[[Tinto Brass]]
|Scritùr=Tinto Brass • Aurelio Grimaldi • Claudio Lizza
|Atùr=[[Tinto Brass]] • [[Cinzia Roccaforte]] • [[Paolo Lanza]]&lt;br&gt;[[Cristina Rinaldi]] • [[Sara Cosmi]] • [[Pascal Persiano]]&lt;br&gt;[[Gaia Zucchi]] • [[Erika Savastani]] • [[Carla Solaro]]
|Müsica=[[Riz Ortolani]]
|Dürä dal film=81
|Lengua=[[Itagliàṅ]]
|Nasiòn=[[Itàglia]]
}}

{{CITAZIONE|Cal chè al regìsta ch'al tira 'l giaròṅ e al n tira minga indrē la maṅ.|''Tagline'' dal film}}

'''Fermo posta Tinto Brass''' (''Férum pòsta Tinto Brass'') 'l è 'n [[film eròtic]] dal 1995 a epiśòdi, minga ligâ fra 'd lōr, ad [[Tinto Brass]].

== Sunt ==

Al regìsta ''Tinto Brass'' ([[Tinto Brass]]) al ricév da dal sò amiradōri dimóndi purcùsi dal létri in dū che lōr i gh cònt'n al sò fantaśìi più purcùsi o al purcàdi ch'i fànan c'n i sò óm. ''Brass'' al diś pò la sua e al 'n in dascór cun la sò segretària ''Lucia'' ([[Cinzia Roccaforte]]), una ch'la n pòrta minga 'l [[mudàndi]] sóta 'l [[stanèla|stanlèṅ]].

=== Uciàdi ===
La ''Milena'' ([[Laura Gualtieri]]) la fà 'l amōr cun malìsia insém a 'l sò muróś ''Dario'' méntar n'atra còpia la i tîṅ 'd òć.

=== Al guldòṅ ===

''Guido'' ([[Paolo Lanza]]) e l’''Elena'' ([[Erika Savastani]]) i èṅ dū vènet malnét, marè e mujér, ch'i pàs'n al sò tèmp fra cà e caśèṅ. La dóna la fà la [[putàna]] e lò al la gusa faghénd finta 'd a n cgnósar-la briśa.

=== Al mudandìni ===

L’''Elisabetta'' ([[Alessandra Antonelli]]) la gh cata gust a cavàr-as śò mént'r un turìsta giapunéś ([[Seji Fukasawa]]) al la tira śò cun la màchina futugràfica.

=== Vìddeo fat in cà ===

La ''Renata'' ([[Gaia Zucchi]]) e ''Piero'', la ''Maria'' ([[Claudia Biagiotti]]) e ''Mario'' ([[Ghibly F. Lombardi]]) i èṅ dū còpi ch'i gh'aṅ na pasiòṅ cumpàgna: qvéla ad far di vìddeo spurcaciòṅ fat in cà par pò catàr-as par far sès lśénd cal rivìsti lè malnéti cun di anùnsi bujînt.

=== La telefunàda ===

La [[raśdóra]] ''Rossella'' ([[Gabriella Barbuti]]) la fà sès a 'l telèfun cun na parsòna ch'la n la cgnós minga e pò la và a ciulàr cun sò marè ''Gianni'' ([[Gianni De Martiis]]).

=== Incóntar ===

La ''Francesca'' ([[Carla Solaro]]) e ''Paolo'' ([[Pascal Persiano]]) i èṅ dū spóś ad [[Turèṅ]] ch'i gh càtan gust a far di scambi 'd còpia.

===A t ò pardû ===

Al napulitàṅ ''Filippo'' al gh'à 'l visi dal śōg 'd aśàrd e acsè un dè al decìd ad śugàr-as sò mujér ''Ivana'' ([[Cristina Rinaldi]]) par pagàr dū ch'i vansàvan di bèsi da lò. La dóna però la gh cata gust e la dmanda a sò marè ad pèrd'r incóra.

=== La segretària ===
''Tinto Brass'' al spiéga cum è-la ch'al fà a sarnìr al sò atōri faghénd far a la ''Gabry'' ([[Jasmine]]), ch'la vōl na part in un sò film, la próa dla „munéda“.

=== Stivalèṅ rós tang ===
La segretària ''Lucia'' la s vèra pròpria cuntànd na sò fantaśìa ch'la s éra tgnuda dènt'r anc tròp: far-as métar di stivalèṅ a i [[pē]] da ''Tinto Brass'' in parsòna.

== Culegamènt estéran ==
* {{it}} [https://www.imdb.com/it/title/tt0113049/ La schéda dal film in s'l ''IMDb'']
* {{it}} [https://www.filmtv.it/film/27168/fermo-posta-tinto-brass/ La schéda dal film in sal ''FilmTV'']
* {{it}} [https://www.cnvf.it/film/fermo-posta-tinto-brass/ La schéda dal film in sal sit dla ''Cunferénsa Episcupàla'']

|sel=1
}}

{{Tinto Brass}}

{{DEFAULTSORT:Fermo posta Tinto Brass}}
[[Categoria:CINEMA]]
[[Categoria:FILM]]
[[Categoria:Film eròtic]]</text>
      <sha1>b5eo4onrhz0gjngsd0dp39d0i1xfyn7</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Psychosis</title>
    <ns>0</ns>
    <id>33365</id>
    <revision>
      <id>160348</id>
      <parentid>145963</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T14:48:58Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160348</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="3185" sha1="e41aeshgq9qcs16aaf9ee6ln7ba26r0" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Miranduléś
|bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Miranduléś}}

{{Film
|Foto=Psychosis.png
|Didascalia=Harnett e la Carpenter in na figùra dal film
|Tìtul uriginäl=Psychosis
|Tìtul in ITA=
|Tìtul in EML=Psicóśi
|Ann=2010
|Regia=[[Reg Traviss]]
|Scritùr=Reg Traviss • Michael Armstrong&lt;br&gt;Richard Raynesford • Katrena Rochell
|Atùr=[[Charisma Carpenter]] • [[Richard Raynesford]]&lt;br&gt;[[Paul Sculfor]] • [[Darren Bransford]] • [[Ricci Harnett]]&lt;br&gt;[[Justin Hawkins]] • [[Ty Glaser]] • [[Sean Chapman]]&lt;br&gt;[[Bernard Kay]] • [[Josh Myers]] • [[Katrena Rochell]]
|Müsica=Scott Shields
|Dürä dal film=89
|Lengua=[[Ingléś]]
|Nasiòn=[[Régn Unî]]
}}

{{CITAZIONE|In cla cà là i n èṅ briśa da par lōr!|''Tagline'' dal film}}

'''Psychosis''' (''Psicóśi'') 'l è 'n film ad scarésa britànic dal 2010 ad [[Reg Traviss]].

== Sunt ==

In dal 1992 un grup ad śōvan eculugìsta e anàrchic al piànta 'l téndi in dla campàgna ingléśa in du i gh'aṅ da far pasàr n'autostràda ma 'n manìac ([[Tom Gaughan]]) cun na manàra al i fà fóra tut, a part una, prima 'd murìr a sò vòlta p'r un cōlp ad [[sćiòp]] 'd un casadōr ([[Neil McCaul]]).

Quìnd'ś an dòp la scritōra califurgnàna ''Susan'' ([[Charisma Carpenter]]) la s trasferìs in [[Inghiltèra]] insém a sò marè ''David'' ([[Paul Sculfor]]) parchè la gh'à d'armét'r-as da 'n eśaurimènt narvóś e par far-al la tōś in afìt na vila iśulàda in di dintór'n ad [[Lóndra]]. Chè la cgnós al prevòstar ''Swan'' ([[Bernard Kay]]), pò la dascór cun 'l editōr ''Charles'' ([[Richard Raynesford]]) 'd al lìbar śal ch'la gh'à da scrìvar.

La ''Susan'' la taca però a sintìr di stus e a védar di quèi strâṅ cuma 'n ragàs ch'al śōga a balòṅ in giardèṅ o l'àqua dla vasca da bagn rósa pinsànd ch'la sia sangṿ méntar sò marè al gh diś ch'l'è acsè par via dla [[ruśna]]. Durànt un gir in dal bòsc la cata 'n óm ad nóm ''Peck'' ([[Ricci Harnett]]) ch'l è drē a gusàr-as una e ch'al gh cata gust a far-al davànti a lē. La ''Susan'' la próa a scapàr via ma chi lò al fà in tèmp a bcar-la listés e a far-as védar nûd vréd 'l impermeàbil ch'al gh'iva adòs. Quànd la tórna a cà la vîṅ a savēr che cal purcùs lè 'l è 'l guàrdia-casa sarnî da ''David'' par lauràr sèg.

Na nòt la ''Susan'' la s déśda sinténd di ciòc dònca la manda sò marè a védar s'a gh'è qualchidòṅ in cà ma lò al n véd ninsòṅ a difarénsa dla dóna ch'la fà a mènt par 'n àtim a 'n tisi ch'al cur via lung a 'l andavèṅ. Al detective ''Sergeant'' ([[Sean Chapman]]) però al n gh pōl minga 'd èsar-'g 'd ajùt alóra lē la fà cambiàr tut al ciavadùri dla cà ma fórsi a sarév méj ch'la cambìs la sò mènt parchè la gh'à na [[psicóśi]] in dla suca.

== Culegamènt estéran ==
* {{it}} [https://www.imdb.com/it/title/tt1351784/ La schéda dal film in s'l ''IMDb''] 
* {{it}} [https://www.filmtv.it/film/52945/psychosis/ La schéda dal film in sal ''FilmTV'']

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:Psychosis}}
[[Categoria:CINEMA]]
[[Categoria:FILM]]</text>
      <sha1>e41aeshgq9qcs16aaf9ee6ln7ba26r0</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>90 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35691</id>
    <revision>
      <id>160364</id>
      <parentid>159868</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:47:20Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160364</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14122" sha1="s92exybmp8pnjncmcyj79b5xaxw6mny" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 90''', mo invéci 'l '''[[90|an 90]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[90|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''90''' ('''novànta''', ''novanta'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs 'l [[89 (nùmer)|89 (utantanōv)]] e 'l vin prìma dal [[91 (nùmer)|91 (novantùn)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrit '''XC'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''novantéśim''' post.

==Proprietê [[matemàtica|matemàtichi]]==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''90''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[45 (nùmer)|45]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;90 = 2\cdot3\cdot3\cdot5=2\cdot3^2\cdot5&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613/b014613.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 4-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[16 (nùmer)|16]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[135 (nùmer)|135]], [[136 (nùmer)|136]], [[140 (nùmer)|140]], [[150 (nùmer)|150]], [[152 (nùmer)|152]], [[156 (nùmer)|156]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613 Sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 90 al gh'à 12 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[5 (nùmer)|5]], [[6 (nùmer)|6]], [[9 (nùmer)|9]], [[10 (nùmer)|10]], [[15 (nùmer)|15]], [[18 (nùmer)|18]], [[30 (nùmer)|30]], [[45 (nùmer)|45]], 90.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;'' 1+2+3+5+6+9+10+15+18+30+45 = 144 &gt; 90'', dòunca 'l '''90''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;90 = 15+30+45&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 17&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sèri di [[nùmer triangolèr cunsèintric]], gnend dòp edl [[81 (nùmer)|81]] e prìma dal [[99 (nùmer)|99]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A194273/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer triangolèr cunsèintric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[3 (nùmer)|3]], [[6 (nùmer)|6]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[15 (nùmer)|15]], [[19 (nùmer)|19]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[48 (nùmer)|48]], [[55 (nùmer)|55]], [[63 (nùmer)|63]], [[72 (nùmer)|72]], [[81 (nùmer)|81]], [[90 (nùmer)|90]], [[99 (nùmer)|99]], [[109 (nùmer)|109]], [[120 (nùmer)|120]], [[132 (nùmer)|132]], [[144 (nùmer)|144]], [[156 (nùmer)|156]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A194273 Sequèinsa OEIS A194273] di nùmer triangolèr cunsèintric in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 9&lt;sup&gt;ṅ&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer oblùng]], a dìr chi nùmer moltìplica per [[2 (nùmer)|2]] di [[nùmer triangolèr]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A002378/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer oblùng]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[2 (nùmer)|2]], [[6 (nùmer)|6]], [[12 (nùmer)|12]], [[20 (nùmer)|20]], [[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[56 (nùmer)|56]], [[72 (nùmer)|72]], [[90 (nùmer)|90]], [[110 (nùmer)|110]], [[132 (nùmer)|132]], [[156 (nùmer)|156]], [[182 (nùmer)|182]], [[210 (nùmer)|210]], [[240 (nùmer)|240]], [[272 (nùmer)|272]], [[306 (nùmer)|306]], [[342 (nùmer)|342]], [[380 (nùmer)|380]], [[420 (nùmer)|420]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A002378 Sequèinsa OEIS A002378] di nùmer oblùng in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 6&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer decagonèl cunsèintric]], gnend dòp dal [[61 (nùmer)|61]] e prìma dal [[121 (nùmer)|121]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195142/b195142.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer decagonèl cunsèintric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[10 (nùmer)|10]], [[21 (nùmer)|21]], [[40 (nùmer)|40]], [[61 (nùmer)|61]], [[90 (nùmer)|90]], [[121 (nùmer)|121]], [[160 (nùmer)|160]], [[201 (nùmer)|201]], [[250 (nùmer)|250]], [[301 (nùmer)|301]], [[360 (nùmer)|360]], [[421 (nùmer)|421]], [[490 (nùmer)|490]], [[561 (nùmer)|561]], [[640 (nùmer)|640]], [[721 (nùmer)|721]], [[810 (nùmer)|810]], [[901 (nùmer)|901]], [[1000 (nùmer)|1000]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195142 Sequèinsa OEIS A195142] di nùmer decagonèl cunsèintric in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 31-gonèl]], gnend dòp dal [[31 (nùmer)|31]] e prìma dal [[178 (nùmer)|178]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[31 (nùmer)|31]], [[90 (nùmer)|90]], [[178 (nùmer)|178]], [[295 (nùmer)|295]], [[441 (nùmer)|441]], [[616 (nùmer)|616]], [[820 (nùmer)|820]], [[1053 (nùmer)|1053]], [[1315 (nùmer)|1315]], [[1606 (nùmer)|1606]], [[1926 (nùmer)|1926]], 2275, 2653, 3060, 3496 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 90-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[267 (nùmer)|267]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[90 (nùmer)|90]], [[267 (nùmer)|267]], [[532 (nùmer)|532]], [[885 (nùmer)|885]], [[1326 (nùmer)|1326]], [[1855 (nùmer)|1855]], 2472, 3177, 3970, 4851, 5820, 6877, 8022, 9255 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer piramidèl decagonèl]], gnend dòp dal [[38 (nùmer)|38]] e prìma dal [[175 (nùmer)|175]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007585/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer piramidèl decagonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[11 (nùmer)|11]], [[38 (nùmer)|38]], [[90 (nùmer)|90]], [[175 (nùmer)|175]], [[301 (nùmer)|301]], [[476 (nùmer)|476]], [[708 (nùmer)|708]], [[1005 (nùmer)|1005]], [[1375 (nùmer)|1375]], [[1826 (nùmer)|1826]], 2366, 3003, 3745, 4600, 5576 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007585 Sequèinsa OEIS A007585] di nùmer piramidèl decagonèl in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer piramidèl 23-gonèl]], gnend dòp dal [[24 (nùmer)|24]] e prìma dal [[220 (nùmer)|220]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[24 (nùmer)|24]], [[90 (nùmer)|90]], [[220 (nùmer)|220]], [[435 (nùmer)|435]], [[756 (nùmer)|756]], [[1204 (nùmer)|1204]], [[1800 (nùmer)|1800]], 2565, 3520, 4686, 6084, 7735, 9660, 11880 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 32&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp edl [[84 (nùmer)|84]] e prìma dal [[100 (nùmer)|100]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 90 : (9 + 0) = 10 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 14&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter: &lt;math&gt;90 =43+47&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[5 (nùmer)|5]], [[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[52 (nùmer)|52]], [[60 (nùmer)|60]], [[68 (nùmer)|68]], [[78 (nùmer)|78]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[128 (nùmer)|128]], [[138 (nùmer)|138]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043 Sequèinsa OEIS A001043] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim, ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la sòma 'd 6 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter:&lt;br&gt;[[41 (nùmer)|41]], [[56 (nùmer)|56]], [[72 (nùmer)|72]], [[90 (nùmer)|90]], [[112 (nùmer)|112]], [[132 (nùmer)|132]], [[156 (nùmer)|156]], [[180 (nùmer)|180]], [[204 (nùmer)|204]], [[228 (nùmer)|228]], [[252 (nùmer)|252]], [[280 (nùmer)|280]], [[304 (nùmer)|304]], [[330 (nùmer)|330]], [[358 (nùmer)|358]], [[384 (nùmer)|384]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127333/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer sòma 'd 6 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127333 Sequèinsa OEIS A127333] di nùmer sòma 'd 6 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;90 =7+11+13+17+19+23&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; dla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] 'd [[5 (nùmer)|5]] [[nùmer quadrê|quadrê]] ùn drē cl èter:&lt;br&gt;[[30 (nùmer)|30]], [[55 (nùmer)|55]], [[90 (nùmer)|90]], [[135 (nùmer)|135]], [[190 (nùmer)|190]], [[255 (nùmer)|255]], [[330 (nùmer)|330]], [[415 (nùmer)|415]], [[510 (nùmer)|510]], [[615 (nùmer)|615]], [[730 (nùmer)|730]], [[855 (nùmer)|855]], [[990 (nùmer)|990]], [[1135 (nùmer)|1135]], [[1290 (nùmer)|1290]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A027578 Sequèinsa OEIS A027578] ed chi nùmer ch'i ìn la sòma ed 5 [[nùmer quadrê|quadrê]] ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;90 =2^2+3^2+4^2+5^2+6^2&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
[[File:Regular polygon 90.svg|thumb|right|185px|Al [[polìgon]] regolèr cun '''90''' [[cô (giometrìa)|cô]].]]
==Al nùmer 90 in dla [[Giometrìa]]==

==Al nùmer 90 in dla [[Chìmica]]==

==I sìmbol dal nùmer 90==
====In dla śmòrfia 'd [[Napol]]====

==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer triangolèr cunsèintric]]
* [[nùmer oblùng]]
* [[nùmer decagonèl cunsèintric]]
* [[nùmer 31-gonèl]]
* [[nùmer 90-gonèl]]
* [[nùmer piramidèl decagonèl]]
* [[nùmer piramidèl 23-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]

==Referèinsi==
{{References}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:90 (number)|wikt=en:novànta}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014613 La sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dla réda.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A194273 La sequèinsa OEIS A194273] di [[nùmer triangolèr cunsèintric]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A002378 La sequèinsa OEIS A002378] di [[nùmer oblùng]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A195142 La sequèinsa OEIS A195142] di [[nùmer decagonèl cunsèintric]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A007585 La sequèinsa OEIS A007585] di [[nùmer piramidèl decagonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=90&amp;fmt=short Al nùmer 90 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000090}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 4-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer triangolèr cunsèintric]]
[[Categoria:Nùmer oblùng]]
[[Categoria:Nùmer decagonèl cunsèintric]]
[[Categoria:Nùmer 31-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 90-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl decagonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl 23-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]</text>
      <sha1>s92exybmp8pnjncmcyj79b5xaxw6mny</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>112 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35822</id>
    <revision>
      <id>160371</id>
      <parentid>158631</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:39:54Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160371</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="12849" sha1="24o1tdjqlp9e9ylgprwqmxd9gplkwf1" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 112''', mo invéci 'l '''[[112|an 112]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[112|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''112''' ('''seintdòdeś''', ''centododici'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[111 (nùmer)|111 (seintùndeś)]] e 'l vin prìma dal [[113 (nùmer)|113 (seinttrèdeś)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrit '''CXII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''seintdodicéśim''' post.

==Proprietê matemàtichi==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''112''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[56 (nùmer)|56]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;112 = 2\cdot2\cdot2\cdot2\cdot7 = 2^4\cdot7&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614/list 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 5-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[32 (nùmer)|32]], [[48 (nùmer)|48]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[162 (nùmer)|162]], [[168 (nùmer)|168]], [[176 (nùmer)|176]], [[180 (nùmer)|180]], [[200 (nùmer)|200]], [[208 (nùmer)|208]], [[243 (nùmer)|243]], [[252 (nùmer)|252]], [[264 (nùmer)|264]], [[270 (nùmer)|270]], [[272 (nùmer)|272]], [[280 (nùmer)|280]], [[300 (nùmer)|300]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614 Sequèinsa OEIS A014614] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;
** al 42&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa ed chi nùmer ch'i nn'ìn minga lìber da [[nùmer quadrê|quadrê]] in di só [[diviśōr|fatōr]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A013929/list 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i nn'ìn minga lìber ed [[nùmer quadrê|quadrê]] in di só [[diviśōr|fatōr]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[90 (nùmer)|90]], [[92 (nùmer)|92]], [[96 (nùmer)|96]], [[98 (nùmer)|98]], [[99 (nùmer)|99]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[116 (nùmer)|116]], [[117 (nùmer)|117]], [[120 (nùmer)|120]], [[121 (nùmer)|121]], [[124 (nùmer)|124]], [[125 (nùmer)|125]], [[126 (nùmer)|126]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A013929 Sequèinsa OEIS A013929] ed chi nùmer ch'i nn'ìn minga liber da quadrê in di só fatōr in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 112 al gh'à 10 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[4 (nùmer)|4]], [[7 (nùmer)|7]], [[8 (nùmer)|8]], [[14 (nùmer)|14]], [[16 (nùmer)|16]], [[28 (nùmer)|28]], [[56 (nùmer)|56]], 112.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+4+7+8+14+16+28+56 = 136 &gt; 112'', dòunca 'l '''112''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
[[File:Heptagonal numbers.svg|thumb|right|235px|'L eśèinpi dal [[nùmer etagonèl]] [[55 (nùmer)|55]] mìs śò in figùra coi bucìn numerê.]]
* 'L è 'l 8&lt;sup&gt;èv&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer etagonèl cunsèintric]], gnend dòp edl [[85 (nùmer)|85]] e prìma dal [[141 (nùmer)|141]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195041/b195041.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer etagonèl cunsèintric]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[7 (nùmer)|7]], [[15 (nùmer)|15]], [[28 (nùmer)|28]], [[43 (nùmer)|43]], [[63 (nùmer)|63]], [[85 (nùmer)|85]], [[112 (nùmer)|112]], [[141 (nùmer)|141]], [[175 (nùmer)|175]], [[211 (nùmer)|211]], [[252 (nùmer)|252]], [[295 (nùmer)|295]], [[343 (nùmer)|343]], [[393 (nùmer)|393]], [[448 (nùmer)|448]], [[505 (nùmer)|505]], [[567 (nùmer)|567]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A195041 Sequèinsa OEIS A195041] di nùmer etagonèl cunsèintric in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 7&lt;sup&gt;im&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer etagonèl]], gnend dòp edl [[81 (nùmer)|81]] e prìma dal [[148 (nùmer)|148]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000566/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer etagonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[7 (nùmer)|7]], [[18 (nùmer)|18]], [[34 (nùmer)|34]], [[55 (nùmer)|55]], [[81 (nùmer)|81]], [[112 (nùmer)|112]], [[148 (nùmer)|148]], [[189 (nùmer)|189]], [[235 (nùmer)|235]], [[286 (nùmer)|286]], [[342 (nùmer)|342]], [[403 (nùmer)|403]], [[469 (nùmer)|469]], [[540 (nùmer)|540]], [[616 (nùmer)|616]], [[697 (nùmer)|697]], [[783 (nùmer)|783]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000566 Sequèinsa OEIS A000566] di nùmer etagonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer icośagonèl]], gnend dòp dal [[57 (nùmer)|57]] e prìma dal [[185 (nùmer)|185]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A051872/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 20-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[20 (nùmer)|20]], [[57 (nùmer)|57]], [[112 (nùmer)|112]], [[185 (nùmer)|185]], [[276 (nùmer)|276]], [[385 (nùmer)|385]], [[512 (nùmer)|512]], [[657 (nùmer)|657]], [[820 (nùmer)|820]], [[1001 (nùmer)|1001]], [[1200 (nùmer)|1200]], [[1417 (nùmer)|1417]], [[1652 (nùmer)|1652]], [[1905 (nùmer)|1905]], 2176 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A051872 Sequèinsa OEIS A051872] di nùmer 20-gonèl in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer 37-gonèl sentrê]], gnend dòp dal [[38 (nùmer)|38]] e prìma dal [[223 (nùmer)|223]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[38 (nùmer)|38]], [[112 (nùmer)|112]], [[223 (nùmer)|223]], [[371 (nùmer)|371]], [[556 (nùmer)|556]], [[778 (nùmer)|778]], [[1037 (nùmer)|1037]], [[1333 (nùmer)|1333]], [[1666 (nùmer)|1666]], 2036, 2443, 2887, 3368, 3886 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 112-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[333 (nùmer)|333]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[112 (nùmer)|112]], [[333 (nùmer)|333]], [[664 (nùmer)|664]], [[1105 (nùmer)|1105]], [[1656 (nùmer)|1656]], 2317, 3088, 3969, 4960, 6061, 7272, 8593, 10024 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 38&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[111 (nùmer)|111]] e prìma dal [[114 (nùmer)|114]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 112 : (1 + 1 + 2) = 28 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla [[nùmer idònev|séri di nùmer idònev]]:&lt;br&gt;... [[57 (nùmer)|57]], [[58 (nùmer)|58]], [[60 (nùmer)|60]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[78 (nùmer)|78]], [[85 (nùmer)|85]], [[88 (nùmer)|88]], [[93 (nùmer)|93]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[130 (nùmer)|130]], [[133 (nùmer)|133]], [[165 (nùmer)|165]], [[168 (nùmer)|168]], [[177 (nùmer)|177]], [[190 (nùmer)|190]], [[210 (nùmer)|210]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000926 Sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 16&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter: &lt;math&gt;112 =53+59&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[5 (nùmer)|5]], [[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[52 (nùmer)|52]], [[60 (nùmer)|60]], [[68 (nùmer)|68]], [[78 (nùmer)|78]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[128 (nùmer)|128]], [[138 (nùmer)|138]], [[144 (nùmer)|144]], [[152 (nùmer)|152]], [[162 (nùmer)|162]], [[172 (nùmer)|172]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]], ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043 Sequèinsa OEIS A001043] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim, ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 5&lt;sup&gt;nt&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la sòma ed 6 nùmer prim ùn drē cl èter: &lt;math&gt;112 =11+13+17+19+23+29&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[41 (nùmer)|41]], [[56 (nùmer)|56]], [[72 (nùmer)|72]], [[90 (nùmer)|90]], [[112 (nùmer)|112]], [[132 (nùmer)|132]], [[156 (nùmer)|156]], [[180 (nùmer)|180]], [[204 (nùmer)|204]], [[228 (nùmer)|228]], [[252 (nùmer)|252]], [[280 (nùmer)|280]], [[304 (nùmer)|304]], [[330 (nùmer)|330]], [[358 (nùmer)|358]], [[384 (nùmer)|384]], [[410 (nùmer)|410]], [[434 (nùmer)|434]], [[462 (nùmer)|462]], [[492 (nùmer)|492]], [[522 (nùmer)|522]], [[552 (nùmer)|552]], [[580 (nùmer)|580]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127333/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer sòma ed 6 nùmer prim ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127333 Sequèinsa OEIS A127333] di nùmer sòma ed 6 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer etagonèl cunsèintric]]
* [[nùmer etagonèl]]
* [[nùmer icośagonèl]]
* [[nùmer 37-gonèl sentrê]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 112-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]
* [[nùmer idònev]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:112 (number)|wikt=en:seintdòdeś}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014614 La sequèinsa OEIS A014614] di [[nùmer quèśi prim|nùmer 5-quèśi prim]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dla réda.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A195041 La sequèinsa OEIS A195041] di [[nùmer etagonèl cunsèintric]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A000566 La sequèinsa OEIS A000566] di [[nùmer etagonèl]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A051872 La sequèinsa OEIS A051872] di [[nùmer 20-gonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/CenteredPolygonalNumber.html Soquànti spiegasiòun] in sìm'ai [[nùmer poligonèl sentrê]] in dal sit ''mathworld.com''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/A000926 La sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dla réda.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/IdonealNumber.html La sèri] di nùmer idònev in dal sit ''MathWorld''.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=112&amp;fmt=short Al nùmer 112 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000112}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 5-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer etagonèl cunsèintric]]
[[Categoria:Nùmer etagonèl]]
[[Categoria:Nùmer 20-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 37-gonèl sentrê]]
[[Categoria:Nùmer 112-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]
[[Categoria:Nùmer idònev]]</text>
      <sha1>24o1tdjqlp9e9ylgprwqmxd9gplkwf1</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>108 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35826</id>
    <revision>
      <id>160367</id>
      <parentid>159870</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:12:12Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160367</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="8438" sha1="kh43ljjxum2dh27s8lgm6pabw1s829j" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 108''', mo invéci 'l '''[[108|an 108]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[108|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''108''' ('''seintòt''', ''centootto'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[107 (nùmer)|107 (seintsèt)]] e 'l vin prìma dal [[109 (nùmer)|109 (seintnōv)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrit '''CVIII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''seintotéśim''' post.

==Proprietê matemàtichi==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''108''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[54 (nùmer)|54]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;108 = 2\cdot2\cdot3\cdot3\cdot3= 2^2\cdot3^3&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614/list 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 5-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[32 (nùmer)|32]], [[48 (nùmer)|48]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[162 (nùmer)|162]], [[168 (nùmer)|168]], [[176 (nùmer)|176]], [[180 (nùmer)|180]], [[200 (nùmer)|200]], [[208 (nùmer)|208]], [[243 (nùmer)|243]], [[252 (nùmer)|252]], [[264 (nùmer)|264]], [[270 (nùmer)|270]], [[272 (nùmer)|272]], [[280 (nùmer)|280]], [[300 (nùmer)|300]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614 Sequèinsa OEIS A014614] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 108 al gh'à 12 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[4 (nùmer)|4]], [[6 (nùmer)|6]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[27 (nùmer)|27]], [[36 (nùmer)|36]], [[54 (nùmer)|54]], 108.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+3+4+6+9+12+18+27+36+54 = 172 &gt; 108'', dòunca 'l '''108''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;
** 'L è 'n [[nùmer arfatoriśàbil]], send diviśìbil per la quantitê di só diviśōr: &lt;math&gt; 108 : 12 = 9 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;al 18&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer arfatoriśàbil, gnend dòp dal [[104 (nùmer)|104]] e prìma dal [[128 (nùmer)|128]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950/b033950.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[8 (nùmer)|8]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[96 (nùmer)|96]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]], [[136 (nùmer)|136]], [[152 (nùmer)|152]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950 Sequèinsa OEIS A033950] di nùmer arfatoriśàbil in dal ''web''.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;108 = 18 + 36 + 54&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 37-gonèl]], gnend dòp dal [[37 (nùmer)|37]] e prìma dal [[214 (nùmer)|214]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282852/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 37-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[37 (nùmer)|37]], [[108 (nùmer)|108]], [[214 (nùmer)|214]], [[355 (nùmer)|355]], [[531 (nùmer)|531]], [[742 (nùmer)|742]], [[988 (nùmer)|988]], [[1269 (nùmer)|1269]], [[1585 (nùmer)|1585]], [[1936 (nùmer)|1936]], 2322, 2743, 3199, 3690 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282852 Sequèinsa OEIS A282852] di nùmer 37-gonèl in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 108-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[321 (nùmer)|321]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 35&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[102 (nùmer)|102]] e prìma dal [[110 (nùmer)|110]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 108 : (1 + 0 + 8) = 12 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturêl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer arfatoriśàbil]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer 37-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 108-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:108 (number)|wikt=en:seintòt}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014614 La sequèinsa OEIS A014614] di [[nùmer quèśi prim|nùmer 5-quèśi prim]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dla réda.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A033950 La sequèinsa OEIS A033950] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A282852 La sequèinsa OEIS A282852] di [[nùmer 37-gonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=108&amp;fmt=short Al nùmer 108 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000108}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 5-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer arfatoriśàbil]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 108-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 37-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]</text>
      <sha1>kh43ljjxum2dh27s8lgm6pabw1s829j</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>160370</id>
      <parentid>160367</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:30:25Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160370</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="9327" sha1="3271chizm5y2inlqu8txp35110vfd0s" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 108''', mo invéci 'l '''[[108|an 108]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[108|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''108''' ('''seintòt''', ''centootto'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[107 (nùmer)|107 (seintsèt)]] e 'l vin prìma dal [[109 (nùmer)|109 (seintnōv)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrit '''CVIII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''seintotéśim''' post.

==Proprietê matemàtichi==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''108''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[54 (nùmer)|54]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;108 = 2\cdot2\cdot3\cdot3\cdot3= 2^2\cdot3^3&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614/list 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 5 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 5-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[32 (nùmer)|32]], [[48 (nùmer)|48]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[162 (nùmer)|162]], [[168 (nùmer)|168]], [[176 (nùmer)|176]], [[180 (nùmer)|180]], [[200 (nùmer)|200]], [[208 (nùmer)|208]], [[243 (nùmer)|243]], [[252 (nùmer)|252]], [[264 (nùmer)|264]], [[270 (nùmer)|270]], [[272 (nùmer)|272]], [[280 (nùmer)|280]], [[300 (nùmer)|300]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014614 Sequèinsa OEIS A014614] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 5 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;
** al 41&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa 'd chi nùmer ch'i nn'ìn minga lìber da [[nùmer quadrê|quadrê]] in di só [[diviśōr|fatōr]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A013929/list 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i nn'ìn minga lìber ed [[nùmer quadrê|quadrê]] in di só [[diviśōr|fatōr]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[90 (nùmer)|90]], [[92 (nùmer)|92]], [[96 (nùmer)|96]], [[98 (nùmer)|98]], [[99 (nùmer)|99]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[116 (nùmer)|116]], [[117 (nùmer)|117]], [[120 (nùmer)|120]], [[121 (nùmer)|121]], [[124 (nùmer)|124]], [[125 (nùmer)|125]], [[126 (nùmer)|126]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A013929 Sequèinsa OEIS A013929] ed chi nùmer ch'i nn'ìn minga liber da quadrê in di só fatōr in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 108 al gh'à 12 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[4 (nùmer)|4]], [[6 (nùmer)|6]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[27 (nùmer)|27]], [[36 (nùmer)|36]], [[54 (nùmer)|54]], 108.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+3+4+6+9+12+18+27+36+54 = 172 &gt; 108'', dòunca 'l '''108''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;
** 'L è 'n [[nùmer arfatoriśàbil]], send diviśìbil per la quantitê di só diviśōr: &lt;math&gt; 108 : 12 = 9 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;al 18&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di nùmer arfatoriśàbil, gnend dòp dal [[104 (nùmer)|104]] e prìma dal [[128 (nùmer)|128]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950/b033950.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[8 (nùmer)|8]], [[9 (nùmer)|9]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[96 (nùmer)|96]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[128 (nùmer)|128]], [[132 (nùmer)|132]], [[136 (nùmer)|136]], [[152 (nùmer)|152]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A033950 Sequèinsa OEIS A033950] di nùmer arfatoriśàbil in dal ''web''.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;108 = 18 + 36 + 54&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 37-gonèl]], gnend dòp dal [[37 (nùmer)|37]] e prìma dal [[214 (nùmer)|214]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282852/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 37-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[37 (nùmer)|37]], [[108 (nùmer)|108]], [[214 (nùmer)|214]], [[355 (nùmer)|355]], [[531 (nùmer)|531]], [[742 (nùmer)|742]], [[988 (nùmer)|988]], [[1269 (nùmer)|1269]], [[1585 (nùmer)|1585]], [[1936 (nùmer)|1936]], 2322, 2743, 3199, 3690 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282852 Sequèinsa OEIS A282852] di nùmer 37-gonèl in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 108-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[321 (nùmer)|321]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 35&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[102 (nùmer)|102]] e prìma dal [[110 (nùmer)|110]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 108 : (1 + 0 + 8) = 12 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturêl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer arfatoriśàbil]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer 37-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 108-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:108 (number)|wikt=en:seintòt}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014614 La sequèinsa OEIS A014614] di [[nùmer quèśi prim|nùmer 5-quèśi prim]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dla réda.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A033950 La sequèinsa OEIS A033950] di [[nùmer arfatoriśàbil]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A282852 La sequèinsa OEIS A282852] di [[nùmer 37-gonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=108&amp;fmt=short Al nùmer 108 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000108}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 5-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer arfatoriśàbil]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 108-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 37-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]</text>
      <sha1>3271chizm5y2inlqu8txp35110vfd0s</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>102 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35832</id>
    <revision>
      <id>160366</id>
      <parentid>159806</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T21:02:09Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160366</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10561" sha1="7ixz066j8uw50v2ry0ydzk9racpn2v8" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 102''', mo invéci 'l '''[[102|an 102]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[102|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''102''' ('''seintdū''', ''centodue'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[101 (nùmer)|101 (seintùn)]] e 'l vin prìma dal [[103 (nùmer)|103 (seinttrī)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''CII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''seintduéśim''' post.

==Proprietê matemàtichi==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''102''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[51 (nùmer)|51]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;102 = 2\cdot3\cdot17&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014612/b014612.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 3-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[20 (nùmer)|20]], [[27 (nùmer)|27]], [[28 (nùmer)|28]], [[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[44 (nùmer)|44]], [[45 (nùmer)|45]], [[50 (nùmer)|50]], [[52 (nùmer)|52]], [[63 (nùmer)|63]], [[66 (nùmer)|66]], [[68 (nùmer)|68]], [[70 (nùmer)|70]], [[75 (nùmer)|75]], [[76 (nùmer)|76]], [[78 (nùmer)|78]], [[92 (nùmer)|92]], [[98 (nùmer)|98]], [[99 (nùmer)|99]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014612 Sequèinsa OEIS A014612] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;
**Send che i sō 3 fatōr i ìn tùt di prìm diferèint tra 'd lōr, dòunc al 102 'l è 'n [[nùmer sfènic]],&lt;br&gt;al 6&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; edla sequèinsa ch'la i grùpa tut in fila ùn drē cl èter:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007304/b007304.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer sfènic]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[66 (nùmer)|66]], [[70 (nùmer)|70]], [[78 (nùmer)|78]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[110 (nùmer)|110]], [[114 (nùmer)|114]], [[130 (nùmer)|130]], [[138 (nùmer)|138]], [[154 (nùmer)|154]], [[165 (nùmer)|165]], [[170 (nùmer)|170]], [[174 (nùmer)|174]], [[182 (nùmer)|182]], [[186 (nùmer)|186]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007304 Sequèinsa OEIS A007304] di nùmer sfènic in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 102 al gh'à 8 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[6 (nùmer)|6]], [[17 (nùmer)|17]], [[34 (nùmer)|34]], [[51 (nùmer)|51]], 102.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+3+6+17+34+51 = 114 &gt; 102'', dòunca 'l '''102''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/b005101.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;102 = 17+34+51&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 35-gonèl]], gnend dòp dal [[35 (nùmer)|35]] e prìma dal [[202 (nùmer)|202]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282851/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 35-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[35 (nùmer)|35]], [[102 (nùmer)|102]], [[202 (nùmer)|202]], [[335 (nùmer)|335]], [[501 (nùmer)|501]], [[700 (nùmer)|700]], [[932 (nùmer)|932]], [[1197 (nùmer)|1197]], [[1495 (nùmer)|1495]], [[1826 (nùmer)|1826]], 2190, 2587, 3017, 3480, 3976 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282851 Sequèinsa OEIS A282851] di nùmer 35-gonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 102-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[303 (nùmer)|303]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[102 (nùmer)|102]], [[303 (nùmer)|303]], [[604 (nùmer)|604]], [[1005 (nùmer)|1005]], [[1506 (nùmer)|1506]], 2107, 2808, 3609, 4510, 5511, 6612, 7813, 9114, 10515 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer piramidèl 26-gonèl]], gnend dòp dal [[27 (nùmer)|27]] e prìma dal [[250 (nùmer)|250]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[27 (nùmer)|27]], [[102 (nùmer)|102]], [[250 (nùmer)|250]], [[495 (nùmer)|495]], [[861 (nùmer)|861]], [[1372 (nùmer)|1372]], 2052, 2925, 4015, 5346, 6942, 8827, 11025, 13560 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 34&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[100 (nùmer)|100]] e prìma dal [[108 (nùmer)|108]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 102 : (1 + 0 + 2) = 34 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla [[nùmer idònev|séri di nùmer idònev]]:&lt;br&gt;... [[93 (nùmer)|93]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[130 (nùmer)|130]], [[133 (nùmer)|133]], [[165 (nùmer)|165]], [[168 (nùmer)|168]], [[177 (nùmer)|177]], [[190 (nùmer)|190]], [[210 (nùmer)|210]], [[232 (nùmer)|232]], [[240 (nùmer)|240]], [[253 (nùmer)|253]], [[273 (nùmer)|273]], [[280 (nùmer)|280]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000926 Sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 8&lt;sup&gt;èv&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 4 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter: &lt;math&gt;102 =19+23+29+31&lt;/math&gt;&lt;br&gt;[[17 (nùmer)|17]], [[26 (nùmer)|26]], [[36 (nùmer)|36]], [[48 (nùmer)|48]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[88 (nùmer)|88]], [[102 (nùmer)|102]], [[120 (nùmer)|120]], [[138 (nùmer)|138]], [[152 (nùmer)|152]], [[168 (nùmer)|168]], [[184 (nùmer)|184]], [[202 (nùmer)|202]], [[220 (nùmer)|220]], [[240 (nùmer)|240]], [[258 (nùmer)|258]], [[272 (nùmer)|272]], [[290 (nùmer)|290]], [[306 (nùmer)|306]], [[324 (nùmer)|324]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A034963/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 4 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A034963 Sequèinsa OEIS A034963] di nùmer sòma ed 4 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;

==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer sfènic]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer 35-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 102-gonèl]]
* [[nùmer piramidèl 26-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]
* [[nùmer idònev]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:102 (number)|wikt=en:seintdū}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014612 La sequèinsa OEIS A014612] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A007304 La sequèinsa OEIS A007304] di [[nùmer sfènic]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A282851 La sequèinsa OEIS A282851] di [[nùmer 35-gonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/A000926 La sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dla réda.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/IdonealNumber.html La séri di nùmer idònev] in dal sit ''MathWorld''.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=102&amp;fmt=short Al nùmer 102 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000102}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 3-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer sfènic]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 35-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 102-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl 26-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]
[[Categoria:Nùmer idònev]]</text>
      <sha1>7ixz066j8uw50v2ry0ydzk9racpn2v8</sha1>
    </revision>
    <revision>
      <id>160368</id>
      <parentid>160366</parentid>
      <timestamp>2025-06-18T09:18:53Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160368</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="10438" sha1="8hk1icrk1d2tj1vmphtm522ggyqj82d" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 102''', mo invéci 'l '''[[102|an 102]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[102|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''102''' ('''seintdū''', ''centodue'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[101 (nùmer)|101 (seintùn)]] e 'l vin prìma dal [[103 (nùmer)|103 (seinttrī)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrìt '''CII'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''seintduéśim''' post.

==Proprietê matemàtichi==
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''102''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[51 (nùmer)|51]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;102 = 2\cdot3\cdot17&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014612/b014612.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 3 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 3-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[20 (nùmer)|20]], [[27 (nùmer)|27]], [[28 (nùmer)|28]], [[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[44 (nùmer)|44]], [[45 (nùmer)|45]], [[50 (nùmer)|50]], [[52 (nùmer)|52]], [[63 (nùmer)|63]], [[66 (nùmer)|66]], [[68 (nùmer)|68]], [[70 (nùmer)|70]], [[75 (nùmer)|75]], [[76 (nùmer)|76]], [[78 (nùmer)|78]], [[92 (nùmer)|92]], [[98 (nùmer)|98]], [[99 (nùmer)|99]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014612 Sequèinsa OEIS A014612] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;
**Send che i sō 3 fatōr i ìn tùt di prìm diferèint tra 'd lōr, dòunc al 102 'l è 'n [[nùmer sfènic]],&lt;br&gt;al 6&lt;sup&gt;st&lt;/sup&gt; edla sequèinsa ch'la i grùpa tut in fila ùn drē cl èter:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007304/b007304.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer sfènic]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[30 (nùmer)|30]], [[42 (nùmer)|42]], [[66 (nùmer)|66]], [[70 (nùmer)|70]], [[78 (nùmer)|78]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[110 (nùmer)|110]], [[114 (nùmer)|114]], [[130 (nùmer)|130]], [[138 (nùmer)|138]], [[154 (nùmer)|154]], [[165 (nùmer)|165]], [[170 (nùmer)|170]], [[174 (nùmer)|174]], [[182 (nùmer)|182]], [[186 (nùmer)|186]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007304 Sequèinsa OEIS A007304] di nùmer sfènic in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 102 al gh'à 8 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[3 (nùmer)|3]], [[6 (nùmer)|6]], [[17 (nùmer)|17]], [[34 (nùmer)|34]], [[51 (nùmer)|51]], 102.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+3+6+17+34+51 = 114 &gt; 102'', dòunca 'l '''102''' ’l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/b005101.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dla réda.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;102 = 17+34+51&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 35-gonèl]], gnend dòp dal [[35 (nùmer)|35]] e prìma dal [[202 (nùmer)|202]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282851/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 35-gonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[35 (nùmer)|35]], [[102 (nùmer)|102]], [[202 (nùmer)|202]], [[335 (nùmer)|335]], [[501 (nùmer)|501]], [[700 (nùmer)|700]], [[932 (nùmer)|932]], [[1197 (nùmer)|1197]], [[1495 (nùmer)|1495]], [[1826 (nùmer)|1826]], 2190, 2587, 3017, 3480, 3976 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A282851 Sequèinsa OEIS A282851] di nùmer 35-gonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 102-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[303 (nùmer)|303]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[102 (nùmer)|102]], [[303 (nùmer)|303]], [[604 (nùmer)|604]], [[1005 (nùmer)|1005]], [[1506 (nùmer)|1506]], 2107, 2808, 3609, 4510, 5511, 6612, 7813, 9114, 10515 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer piramidèl 26-gonèl]], gnend dòp dal [[27 (nùmer)|27]] e prìma dal [[250 (nùmer)|250]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[27 (nùmer)|27]], [[102 (nùmer)|102]], [[250 (nùmer)|250]], [[495 (nùmer)|495]], [[861 (nùmer)|861]], [[1372 (nùmer)|1372]], 2052, 2925, 4015, 5346, 6942, 8827, 11025, 13560 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 34&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[100 (nùmer)|100]] e prìma dal [[108 (nùmer)|108]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 102 : (1 + 0 + 2) = 34 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla [[nùmer idònev|séri di nùmer idònev]]:&lt;br&gt;... [[93 (nùmer)|93]], [[102 (nùmer)|102]], [[105 (nùmer)|105]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[130 (nùmer)|130]], [[133 (nùmer)|133]], [[165 (nùmer)|165]], [[168 (nùmer)|168]], [[177 (nùmer)|177]], [[190 (nùmer)|190]], [[210 (nùmer)|210]], [[232 (nùmer)|232]], [[240 (nùmer)|240]], [[253 (nùmer)|253]], [[273 (nùmer)|273]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000926 Sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 8&lt;sup&gt;èv&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 4 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A034963/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 4 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[17 (nùmer)|17]], [[26 (nùmer)|26]], [[36 (nùmer)|36]], [[48 (nùmer)|48]], [[60 (nùmer)|60]], [[72 (nùmer)|72]], [[88 (nùmer)|88]], [[102 (nùmer)|102]], [[120 (nùmer)|120]], [[138 (nùmer)|138]], [[152 (nùmer)|152]], [[168 (nùmer)|168]], [[184 (nùmer)|184]], [[202 (nùmer)|202]], [[220 (nùmer)|220]], [[240 (nùmer)|240]], [[258 (nùmer)|258]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A034963 Sequèinsa OEIS A034963] di nùmer sòma ed 4 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;102 =19+23+29+31&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;

==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer sfènic]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer 35-gonèl]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 102-gonèl]]
* [[nùmer piramidèl 26-gonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]
* [[nùmer idònev]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:102 (number)|wikt=en:seintdū}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A014612 La sequèinsa OEIS A014612] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 3 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A007304 La sequèinsa OEIS A007304] di [[nùmer sfènic]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A282851 La sequèinsa OEIS A282851] di [[nùmer 35-gonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/A000926 La sequèinsa OEIS A000926] di [[nùmer idònev]] in dla réda.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/IdonealNumber.html La séri di nùmer idònev] in dal sit ''MathWorld''.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=102&amp;fmt=short Al nùmer 102 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000102}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer 3-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer sfènic]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer 35-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 102-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl 26-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]
[[Categoria:Nùmer idònev]]</text>
      <sha1>8hk1icrk1d2tj1vmphtm522ggyqj82d</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>100 (nùmer)</title>
    <ns>0</ns>
    <id>35834</id>
    <revision>
      <id>160365</id>
      <parentid>159829</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T20:54:52Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Gloria sah</username>
        <id>6529</id>
      </contributor>
      <origin>160365</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14029" sha1="n8zgk6lrp9w9lijv9mdb6d9cbh3idmp" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Carpśàn
|bticona1=[[File:Carpi-Stemma.svg|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Carpśàn}}
''(S 't î drē a serchèr minga 'l '''nùmer 100''', mo invéci 'l '''[[100|an 100]]''' dòp ch'l era nê [[Noster Sgnōr]], 't ê d'andèr [[100|chè]])''&lt;br&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
Al '''100''' ('''sèint''', ''cento'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'l [[nùmer]] [[nómmer naturèl|naturèl]] (&lt;math&gt;\mathbb N&lt;/math&gt;) ch'a seguìs al [[99 (nùmer)|99 (novantanōv)]] e 'l vin prìma dal [[101 (nùmer)|101 (seintùn)]]. In dla numerasiòun di [[Ròma antìga|romàṅ antìg]] 'l era scrit '''C'''. In dla [[nùmer ordinêl|numerasiòun ordinèla]] al tōś al '''sentéśim''' post.

==Proprietê [[matemàtica|matemàtichi]]==
[[File:Quadrè 100.PNG|thumb|right|270px|Al '''100''' vist damànd al [[nùmer quadrê|quadrê]] dal [[10 (nùmer)|10]].]]
[[File:Nicomachus theorem 3D.svg|thumb|right|270px|Soquànt eśèinpi edla [[nùmer sòma di prim cùb|sòma di prim cùb]].]]
* 'L è 'n [[nùmer pèra]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* In dal [[sistéma decimèl]], al '''100''' 'l è 'l prìm [[nùmer naturèl]] a tōr la tersa ciffra,&lt;br&gt;dòp ed chièter 100 nùmer a dō ciffri ch'i gh'vìnen prìma: &lt;math&gt; ... 97, 98, 99, 100, 101 ...&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al '''100''' 'l è 'n [[nùmer cunpòst]], send la [[moltìplica]] dal [[2 (nùmer)|2]] col [[50 (nùmer)|50]]:&lt;br&gt;[[Fatoriśasiòun]]: &lt;math&gt;100 = 2\cdot2\cdot5\cdot5= 2^2\cdot5^2 &lt;/math&gt;
** al 10&lt;sup&gt;im&lt;/sup&gt; edla séquèinsa di [[nùmer quadrê]], gnend dòp edl [[81 (nùmer)|81]] e prìma dal [[121 (nùmer)|121]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000290/b000290.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer quèder]] in dal sit edl’''[[OEIS]]''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[4 (nùmer)|4]], [[9 (nùmer)|9]], [[16 (nùmer)|16]], [[25 (nùmer)|25]], [[36 (nùmer)|36]], [[49 (nùmer)|49]], [[64 (nùmer)|64]], [[81 (nùmer)|81]], [[100 (nùmer)|100]], [[121 (nùmer)|121]], [[144 (nùmer)|144]], [[169 (nùmer)|169]], [[196 (nùmer)|196]], [[225 (nùmer)|225]], [[256 (nùmer)|256]], [[289 (nùmer)|289]], [[324 (nùmer)|324]], [[361 (nùmer)|361]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A000290 Sequèinsa OEIS A000290] di nùmer quadrê in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;  100 = 2^2\cdot5^2 = \left(2\cdot5\right)^2 = 10^2&lt;/math&gt;
*** al 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer quèder ed nùmer triangolèr]] o [[nùmer sòma di prim cùb]]:&lt;ref&gt;{{en}} [http://oeis.org/A000537/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer quèder ed nùmer triangolèr]] o [[nùmer sòma di prim cùb]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[9 (nùmer)|9]], [[36 (nùmer)|36]], [[100 (nùmer)|100]], [[225 (nùmer)|225]], [[441 (nùmer)|441]], [[784 (nùmer)|784]], [[1296 (nùmer)|1296]], 2025, 3025, 4356, 6084, 8281, 11025, 14400 ...&lt;ref&gt;{{en}} [http://oeis.org/A000537 Sequèinsa OEIS A000537] di nùmer quèder ed nùmer triangolèr o nùmer sòma di prim cùb in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;math&gt;100 = 10^2 = (1+2+3+4)^2 = 1^3+2^3+3^3+4^3&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al fà pèrt edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr,&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613/b014613.txt 'N elèinc dimòndi gròs] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;séri ciamèda anca di [[nùmer quèśi prim]], indû, in cal chèś chè, a s descòr ed [[nùmer 4-quèśi prim]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[16 (nùmer)|16]], [[24 (nùmer)|24]], [[36 (nùmer)|36]], [[40 (nùmer)|40]], [[54 (nùmer)|54]], [[56 (nùmer)|56]], [[60 (nùmer)|60]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[104 (nùmer)|104]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[135 (nùmer)|135]], [[136 (nùmer)|136]], [[140 (nùmer)|140]], [[150 (nùmer)|150]], [[152 (nùmer)|152]], [[156 (nùmer)|156]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A014613 Sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la moltìplica 'd 4 nùmer prim, anc cunpàgn tra 'd lōr.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* Al 100 al gh'à 9 [[diviśōr]]: [[1 (nùmer)|1]], [[2 (nùmer)|2]], [[4 (nùmer)|4]], [[5 (nùmer)|5]], [[10 (nùmer)|10]], [[20 (nùmer)|20]], [[25 (nùmer)|25]], [[50 (nùmer)|50]], 100.&lt;br&gt;Send che la [[sòma]] di só [[diviśōr|diviśōr pròpi]] l'è più granda che lò stès:&lt;br&gt;''1+2+4+5+10+20+25+50 = 117 &gt; 100'', dòunca 'l '''100''' 'l è 'n [[nùmer abundànt]].&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101/b005101.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer abundànt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005101 Sequèinsa OEIS A005101] di nùmer abundànt in dal ''web''.&lt;/ref&gt;
** al fà pèrt edla séri di [[nùmer semiperfèt]], che difàt la [[sòma]] ed soquànt só fatōr l'è cunpàgna 'd lò:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835/b005835.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer semiperfèt]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[84 (nùmer)|84]], [[88 (nùmer)|88]], [[90 (nùmer)|90]], [[96 (nùmer)|96]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[104 (nùmer)|104]], [[108 (nùmer)|108]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[120 (nùmer)|120]], [[126 (nùmer)|126]], [[132 (nùmer)|132]], [[138 (nùmer)|138]], [[140 (nùmer)|140]], [[144 (nùmer)|144]], [[150 (nùmer)|150]], [[156 (nùmer)|156]], [[160 (nùmer)|160]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005835 Sequèinsa OEIS A005835] di nùmer semiperfèt in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;in difàt &lt;math&gt;100 = 5+20+25+50&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer otadecagonèl]], gnend dòp dal [[51 (nùmer)|51]] e prìma dal [[165 (nùmer)|165]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A051870/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer otadecagonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[18 (nùmer)|18]], [[51 (nùmer)|51]], [[100 (nùmer)|100]], [[165 (nùmer)|165]], [[246 (nùmer)|246]], [[343 (nùmer)|343]], [[456 (nùmer)|456]], [[585 (nùmer)|585]], [[730 (nùmer)|730]], [[891 (nùmer)|891]], [[1068 (nùmer)|1068]], [[1261 (nùmer)|1261]], [[1470 (nùmer)|1470]], [[1695 (nùmer)|1695]], [[1936 (nùmer)|1936]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A051870 Sequèinsa OEIS A051870] di nùmer otadecagonèl, in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 3&lt;sup&gt;rs&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer 33-gonèl sentrê]], gnend dòp dal [[34 (nùmer)|34]] e prìma dal [[199 (nùmer)|199]]:&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[34 (nùmer)|34]], [[100 (nùmer)|100]], [[199 (nùmer)|199]], [[331 (nùmer)|331]], [[496 (nùmer)|496]], [[694 (nùmer)|694]], [[925 (nùmer)|925]], [[1189 (nùmer)|1189]], [[1486 (nùmer)|1486]], [[1816 (nùmer)|1816]], 2179, 2575, 3004, 3466, 3961 ...&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 2&lt;sup&gt;nd&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer poligonèl|nùmer 100-gonèl]], gnend dòp edl [[1 (nùmer)|1]] e prìma dal [[297 (nùmer)|297]].&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 4&lt;sup&gt;rt&lt;/sup&gt; edla séri di [[nùmer piramidèl endecagonèl]], gnend dòp dal [[42 (nùmer)|42]] e prìma dal [[195 (nùmer)|195]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007586/list 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer piramidèl endecagonèl]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[12 (nùmer)|12]], [[42 (nùmer)|42]], [[100 (nùmer)|100]], [[195 (nùmer)|195]], [[336 (nùmer)|336]], [[532 (nùmer)|532]], [[792 (nùmer)|792]], [[1125 (nùmer)|1125]], [[1540 (nùmer)|1540]], 2046, 2652, 3367, 4200, 5160, 6256 ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007586 Sequèinsa OEIS A007586] di nùmer piramidèl endecagonèl in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 33&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer 'd Harshad]], gnend dòp dal [[90 (nùmer)|90]] e prìma dal [[102 (nùmer)|102]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349/b005349.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer 'd Harshad]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;... [[45 (nùmer)|45]], [[48 (nùmer)|48]], [[50 (nùmer)|50]], [[54 (nùmer)|54]], [[60 (nùmer)|60]], [[63 (nùmer)|63]], [[70 (nùmer)|70]], [[72 (nùmer)|72]], [[80 (nùmer)|80]], [[81 (nùmer)|81]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[102 (nùmer)|102]], [[108 (nùmer)|108]], [[110 (nùmer)|110]], [[111 (nùmer)|111]], [[112 (nùmer)|112]], [[114 (nùmer)|114]], [[117 (nùmer)|117]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A005349 Sequèinsa OEIS A005349] di nùmer 'd Harshad in dal ''web''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt; 100 : (1 + 0 + 0) = 100 &lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 20&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla sequèinsa di [[nùmer cuntèint]], gnend dòp dal [[97 (nùmer)|97]] e prìma dal [[103 (nùmer)|103]]:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007770/b007770.txt 'N elèinc dimòndi gròs] di [[nùmer cuntèint]] in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[1 (nùmer)|1]], [[7 (nùmer)|7]], [[10 (nùmer)|10]], [[13 (nùmer)|13]], [[19 (nùmer)|19]], [[23 (nùmer)|23]], [[28 (nùmer)|28]], [[31 (nùmer)|31]], [[32 (nùmer)|32]], [[44 (nùmer)|44]], [[49 (nùmer)|49]], [[68 (nùmer)|68]], [[70 (nùmer)|70]], [[79 (nùmer)|79]], [[82 (nùmer)|82]], [[86 (nùmer)|86]], [[91 (nùmer)|91]], [[94 (nùmer)|94]], [[97 (nùmer)|97]], [[100 (nùmer)|100]], [[103 (nùmer)|103]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A007770 Sequèinsa OEIS A007770]  di nùmer cuntèint in dla réda.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 15&lt;sup&gt;śim&lt;/sup&gt; edla séri 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] ed 2 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[5 (nùmer)|5]], [[8 (nùmer)|8]], [[12 (nùmer)|12]], [[18 (nùmer)|18]], [[24 (nùmer)|24]], [[30 (nùmer)|30]], [[36 (nùmer)|36]], [[42 (nùmer)|42]], [[52 (nùmer)|52]], [[60 (nùmer)|60]], [[68 (nùmer)|68]], [[78 (nùmer)|78]], [[84 (nùmer)|84]], [[90 (nùmer)|90]], [[100 (nùmer)|100]], [[112 (nùmer)|112]], [[120 (nùmer)|120]], [[128 (nùmer)|128]], [[138 (nùmer)|138]], [[144 (nùmer)|144]], [[152 (nùmer)|152]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A001043 Sequèinsa OEIS A001043] di nùmer sòma ed 2 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;100 =47+53&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
* 'L è 'l 1&lt;sup&gt;im&lt;/sup&gt; edla sequèinsa 'd chi nùmer ch'i ìn la [[sòma]] 'd 9 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter:&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127336/list 'N elèinc dimòndi gròs] di nùmer [[sòma]] 'd 9 [[nùmer prim]] ùn drē cl èter, in dal sit edl’''OEIS''.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;[[100 (nùmer)|100]], [[127 (nùmer)|127]], [[155 (nùmer)|155]], [[187 (nùmer)|187]], [[221 (nùmer)|221]], [[253 (nùmer)|253]], [[287 (nùmer)|287]], [[323 (nùmer)|323]], [[363 (nùmer)|363]], [[401 (nùmer)|401]], [[439 (nùmer)|439]], [[479 (nùmer)|479]], [[515 (nùmer)|515]], [[553 (nùmer)|553]], [[593 (nùmer)|593]], [[635 (nùmer)|635]], [[679 (nùmer)|679]] ...&lt;ref&gt;{{en}} [https://oeis.org/A127336 Sequèinsa OEIS A127336] di nùmer sòma 'd 9 nùmer prim ùn drē cl èter.&lt;/ref&gt;&lt;br&gt;che difàt &lt;math&gt;100=2+3+5+7+11+13+17+19+23&lt;/math&gt;&lt;br&gt;&lt;br&gt;
[[File:Regular polygon 100.svg|thumb|right|195px|Al [[polìgon|polìgon regolèr]] cun 100 [[cô (giometrìa)|cô]].]]
==Proprietê [[giometrìa|giomètrichi]]==
==Vóś lighèdi==
* [[nùmer]]
* [[nùmer naturèl]]
* [[nùmer intēr]]
* [[nùmer quadrê]]
* [[nùmer quèder ed nùmer triangolèr]]
* [[nùmer quèśi prim]]
* [[nùmer abundànt]]
* [[nùmer semiperfèt]]
* [[nùmer otadecagonèl]]
* [[nùmer 33-gonèl sentrê]]
* [[nùmer poligonèl|nùmer 100-gonèl]]
* [[nùmer piramidèl endecagonèl]]
* [[nùmer 'd Harshad]]
* [[nùmer cuntèint]]

==Referèinsi==
{{references}}

==Èter progèt==
{{interprogetto|commons=Category:100 (number)|wikt=en:sèint}}

==Colegamèint estèren==
* {{en}} [https://oeis.org/A000290 La sequèinsa OEIS A000290] di [[nùmer quadrê]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A000537 La sequèinsa OEIS A000537] di [[nùmer quèder ed nùmer triangolèr]] o [[nùmer sòma di prim cûb]].
* {{en}} [https://oeis.org/A014613 La sequèinsa OEIS A014613] ed chi nùmer ch'i ìn la [[moltìplica]] 'd 4 [[nùmer prim]], anc cunpàgn tra 'd lōr.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AlmostPrime.html La spiegasiòun] di [[nùmer quèśi prim]] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005101 La sequèinsa OEIS A005101] di [[nùmer abundànt]] in dla réda.
* {{en}} [https://primes.utm.edu/glossary/page.php?sort=AbundantNumber La spiegasiòun dal nùmer abundànt] in ''The Prime Glossary''.
* {{en}} [https://mathworld.wolfram.com/AbundantNumber.html Al nùmer abundànt] in dal sit ''mathworld.wolfram.com''.
* {{en}} [https://planetmath.org/AbundantNumber Al nùmer abundànt spieghê] in dal sit ''planetmath.org''.
* {{en}} [https://oeis.org/A005835 La sequèinsa OEIS A005835] di [[nùmer semiperfèt]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://oeis.org/A051870 La sequèinsa OEIS A051870] di [[nùmer otadecagonèl]], in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/A007586 La sequèinsa OEIS A007586] di [[nùmer piramidèl endecagonèl]] in dal ''web''.
* {{en}} [https://www.fields.utoronto.ca/programs/scientific/11-12/Mtl-To-numbertheory/slides/Deza.pdf Na spiegasiòun] di [[nùmer figurê]] dl'Elena Deza e 'd Michel Deza in PDF, 2011.
* {{en}} [https://oeis.org/A007770 La sequèinsa OEIS A007770]  di [[nùmer cuntèint]] in dla réda.
* {{en}} [https://oeis.org/search?q=100&amp;fmt=short Al nùmer 100 in dimòndi sequèinsi 'd intēr indû 'l s cata], elenchèdi in dal sit edl’''OEIS''.

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:0000000100}}
[[Categoria:MATEMATICA]]
[[Categoria:Nùmer naturêl]]
[[Categoria:Nùmer intēr]]
[[Categoria:Nùmer quadrê]]
[[Categoria:Nùmer quèder ed nùmer triangolèr]]
[[Categoria:Nùmer 4-quèśi prim]]
[[Categoria:Nùmer abundànt]]
[[Categoria:Nùmer semiperfèt]]
[[Categoria:Nùmer otadecagonèl]]
[[Categoria:Nùmer 33-gonèl sentrê]]
[[Categoria:Nùmer 100-gonèl]]
[[Categoria:Nùmer piramidèl endecagonèl]]
[[Categoria:Nùmer 'd Harshad]]
[[Categoria:Nùmer cuntèint]]</text>
      <sha1>n8zgk6lrp9w9lijv9mdb6d9cbh3idmp</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Baṡéllica ed San Ptròni</title>
    <ns>0</ns>
    <id>42069</id>
    <revision>
      <id>160353</id>
      <parentid>157369</parentid>
      <timestamp>2025-06-17T19:34:00Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <origin>160353</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="636" sha1="2r3mr596oi023juqba3dj3dkgrgqhl3" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Bulgnaiṡ
|bticona1=[[File:Bandiera_di_Bologna.PNG|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialortBlg | dial=Bulgnaiṡ}}

[[File:Bologna_Italy_San_Petronio_from_Asinelli.jpg|thumb|right|200px|San Ptròni]]


La '''Baṡéllica ed San Ptròni''' l é la [[Ceṡa|cîṡa]] pió granda d [[Bulåggna]], e óṅna däl pió grandi int al månnd.

L é stè dedichè a ón di dû sant prutetûr ed Bulåggna, quall pió inpurtànt.

==Riferimént==
* {{it}} [https://www.basilicadisanpetronio.org/ Al sit ufizièl]

|sel=1
}}

{{DEFAULTSORT:Baṡéllica ed San Ptròni}}
[[Categoria:ARCHITETTURA]]
[[Categoria:RELIGIONE]]</text>
      <sha1>2r3mr596oi023juqba3dj3dkgrgqhl3</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ruśgnōl</title>
    <ns>0</ns>
    <id>45130</id>
    <revision>
      <id>160350</id>
      <timestamp>2025-06-17T15:41:50Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <comment>Creata pagina con &quot;{{Metacaixa |id=0 |color= |bt1=Miranduléś |bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]] |ps1= __NOTOC__  {{dialort | dial=Miranduléś}}  [[File:Nachtigall singend Stromkabel (cropped).jpg|290px|thumb|left|Un ruśgnōl]]   Al '''ruśgnōl''' (''Luscinia megarhynchos'', ''usignolo'' o ''rosignolo'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'n [[uśèl]] dla famìja di [[Muscicapidi]] ch'l arcòrda 'l [[pàser]].  A s trata dna bestiulìna ch'la viṿ in [[Európa]] e in [[Àśia]], in [...&quot;</comment>
      <origin>160350</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="1676" sha1="0cv7i5c7htkwru5go7dhjf625g4amdn" xml:space="preserve">{{Metacaixa
|id=0
|color=
|bt1=Miranduléś
|bticona1=[[File:Mirandola-stemma.gif|16px]]
|ps1=
__NOTOC__

{{dialort | dial=Miranduléś}}

[[File:Nachtigall singend Stromkabel (cropped).jpg|290px|thumb|left|Un ruśgnōl]]


Al '''ruśgnōl''' (''Luscinia megarhynchos'', ''usignolo'' o ''rosignolo'' in [[itagliàṅ]]) 'l è 'n [[uśèl]] dla famìja di [[Muscicapidi]] ch'l arcòrda 'l [[pàser]].

A s trata dna bestiulìna ch'la viṿ in [[Európa]] e in [[Àśia]], in [[Invéran]] i vaṅ in [[Àfrica]] par star a 'l cald. Al ruśgnōl da grand 'l è lung 16,5 cm a 'l incìrca, da 'l bèc a la cóa. 

'L è bòṅ ad cantàr dimóndi bèṅ, cun di tôṅ ciàr e fòrt, anc dimóndi articulâ. I ruśgnōi i impàr'n a cantàr da śōvan da gl'uśèi più grand. I pōlan druàr da 'l 120 a 260 stròfi difarènti, sarnìdi da 'n repertòri 'd 2300 “canti” ch'i vànan da dū a quàtar secónd. In gènar i masć i tàc'n a cantàr a 'l inìsi dla [[Primavéra]], da la nòt a la matìna, par sgnar al sò teritòri e cuma arciàm p'r al fémni. Davśìnànd-'s a l'[[Istâ]] i cant i s pōlan sintìr anc durànt al dè.

Al ruśgnōl al magna di [[insèt]], di [[bēg]] e di [[bgòṅ]], anc s'in [[Aṿtòṅ]] al và mat p'r i [[cagapùi]]. La fémna la fà 'l gnàl in di camp par tèra, miténd insém dal [[fója|fój]], [[musć]] e [[spiga|spighi]], pò la cóva i [[ōṿ]], da quàtar a siē, par dū stmani da mità Maǵ a mità Śugn. Tut dū i genitōr i dànan da magnàr a i pulśèṅ.

== Culegamènt estéran ==
* {{it}} [https://www.treccani.it/enciclopedia/usignolo/ La sò paśna su 'l sit dla ''Treccani'']

|sel=1
}}

[[CATEGORIA:ANIMALI]]</text>
      <sha1>0cv7i5c7htkwru5go7dhjf625g4amdn</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Ōṿ</title>
    <ns>0</ns>
    <id>45131</id>
    <redirect title="Óv" />
    <revision>
      <id>160351</id>
      <timestamp>2025-06-17T15:43:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <comment>Redirect alla pagina [[Óv]]</comment>
      <origin>160351</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="14" sha1="3l4d8xvjn5ngx15xe1ovjuw816hs93w" xml:space="preserve">#RINVIA[[Óv]]</text>
      <sha1>3l4d8xvjn5ngx15xe1ovjuw816hs93w</sha1>
    </revision>
  </page>
  <page>
    <title>Sàsar</title>
    <ns>0</ns>
    <id>45132</id>
    <redirect title="Sâser" />
    <revision>
      <id>160358</id>
      <timestamp>2025-06-17T19:54:34Z</timestamp>
      <contributor>
        <username>Mirandolese</username>
        <id>1879</id>
      </contributor>
      <comment>Redirect alla pagina [[Sâser]]</comment>
      <origin>160358</origin>
      <model>wikitext</model>
      <format>text/x-wiki</format>
      <text bytes="17" sha1="otfr4okpywcbm3e74z746f2rxqqb272" xml:space="preserve">#RINVIA[[Sâser]]</text>
      <sha1>otfr4okpywcbm3e74z746f2rxqqb272</sha1>
    </revision>
  </page>
</mediawiki>