Vicipéid gawiki https://ga.wikipedia.org/wiki/Pr%C3%ADomhleathanach MediaWiki 1.45.0-wmf.3 first-letter Meán Speisialta Plé Úsáideoir Plé úsáideora Vicipéid Plé Vicipéide Íomhá Plé íomhá MediaWiki Plé MediaWiki Teimpléad Plé teimpléid Cabhair Plé cabhrach Catagóir Plé catagóire TimedText TimedText talk Module Module talk 0 3600 1268167 1221451 2025-06-02T17:42:29Z Conradder 34685 /* Tarluithe eile */ 1268167 wikitext text/x-wiki {{Meitheamh}} Is é an '''2 Meitheamh''' an 153ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra nó an 154ú lá i mbliain bhisigh. Tá 212 lá fágtha sa bhliain. == Féilte == * [[An Iodáil]] - Lá na Poblachta (''Festa della Repubblica'') * [[Samó]] - Lá na Saoirse ([[1962]]) * Lá Fhéile [[Pápa Eoghan I]] == Daoine a rugadh ar an lá seo == * [[1535]] — [[Pápa Leon XI]], pápa (b. [[1605]]) * [[1835]] — [[Pápa Pius X]], pápa (b.[[1914]]) * [[1840]] — [[Thomas Hardy]], scríbhneoir (b.[[1928]]) * [[1857]] — [[Edward Elgar]], cumadóir Sasanach (b. [[1934]]) * [[1857]] — [[Karl Adolph Gjellerup]], scríbhneoir Danmhargach (b. [[1919]]) * [[1895]] — [[Tomás Laighléis]], seanchaí as Mionlach, Contae na Gaillimhe (b. [[1984]]) * [[1904]] — [[Johnny Weissmuller]], aisteoir agus snámhóir Meiriceánach (b. [[1984]]) * [[1907]] — [[Dónal Ó Caoimh]], imreoir peil Ghaelach (b. [[1967]]) * [[1915]] — [[Tapio Wirkkala]], dearthóir earraí gloine is adhmad, dealbhóir [[An Fhionlainn|Fionlannach]] (b.[[1985]]) * [[1920]] — [[Mícheál Ó hEithir]], tráchtaire agus iriseoir spóirt (b.[[1996]]) * [[1926]] — [[Milo O'Shea]], aisteoir Éireannach (b. [[2013]]) * [[1928]] — [[Calum Kennedy]], amhránaí Albanach (b. [[2006]]) * [[1948]] — [[Giovanni Angelo Becciu]], ardeaspag Caitliceach agus taidhleoir * [[1949]] — [[Martin Dillon]], iriseoir agus údar as Béal Feirste * [[1951]] — [[Gilbert Baker]], ealaíontóir Meiriceánach agus gníomhaí cearta LADT (b. [[2017]]) * [[1962]] — [[Charles Williams]], dornálaí proifisiúnta * [[1972]] — [[Wayne Brady]], fuirseoir agus aisteoir Meiriceánach * [[1976]] — [[Dáithí Ó Sé]], láithreoir teilifíse Éireannach * [[1976]] — [[Yuriy Nuzhnenko]], dornálaí Úcránach * [[1979]] — [[Morena Baccarin]], ban-aisteoir Brasaíleach * [[1982]] — [[Jewel Staite]], ban-aisteoir Ceanadach * [[1990]] — [[Gréacháin Ó Maolchathaigh]], iománaí Éireannach * [[1996]] — [[Lúc Ó Scannláin]], iománaí Éireannach == Daoine a fuair bás ar an lá seo == * [[657]] — [[Pápa Eoghan I]] (r. [[590]]) * [[1567]] — [[Seán Ó Néill]], 36 nó 37, taoiseach [[Gael]]ach (r. [[1530]]) * [[1882]] — [[Giuseppe Garibaldi]], 74, tírghráthóir agus saighdiúir (r. [[1807]]) * [[1956]] — [[Eibhlís Uí Chróinín (amhránaí ar an sean-nós)|Eibhlís Uí Chróinín]], amhránaí Éireannach (r. [[1879]]) * [[1987]] — [[Anthony de Mello]], scríbhneoir Indiach (r. [[1931]]) * [[1990]] — [[Rex Harrison]], aisteoir Sasanach (r. [[1908]]) * [[2001]] — [[Joey Maxim]], dornálaí Meiriceánach (r. [[1922]]) * [[2008]] — [[Bo Diddley]], ceoltóir (r. [[1928]]) * [[2011]] — [[Josephine Hart]], scríbhneoir Éireannach (r. [[1942]]) * [[2015]] — [[Irwin Rose]], bitheolaí Meiriceánach (r. [[1926]]) * [[2018]] — [[Paul Boyer]], bithcheimiceoir Meiriceánach (r. [[1918]]) == Tarluithe eile == * [[1953]] - Rinneadh agus corónú ar [[Eilís II na Ríochta Aontaithe]] in [[Abtheach Westminster]] * [[1964]] - Bunaíodh [[Eagraíocht Shaoirse na Palaistíne]] * [[1966]] - D'éirigh leis na [[Stáit Aontaithe Mheiriceá|Stáit Aontaithe]] spáslong a sheoladh chuig [[an Ghealach]]. * [[1979]] - D'fhill an [[Pápa Eoin Pól II|Pápa]] ar [[An Pholainn|an bPolainn]], a thír dhúchais. Is é an chéad [[pápa|phápa]] dul go [[tír]] [[Cumannachas|chumannach]] * [[1985]] - Cuireadh cosc ar chlubanna [[Sacar|sacair]] sa [[An Bhreatain|Bhreatain]] imirt san [[An Eoraip|Eoraip]], tar éis [[tubaiste Heysel]]. * [[2013]] - [[Réabhlóid na hÉigipte 2011|Réabhlóid na hÉigipte]]: Gearradh príosún saoil ar iaruachtarán [[Hosni Mubarak]] [[Catagóir:Dátaí|0602]] [[Catagóir:Míonna|Meitheamh, 02]] beu9nuoicty1t6cohf8pc8qb8dg3tb9 0 3989 1268191 1244203 2025-06-02T22:39:19Z Taghdtaighde 60452 Beagán curtha leis agus mionathruithe 1268191 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] [[Mórbhileog|mórbhileoige]] [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea '''''The Irish Times''''' a bunaíodh ar an 29 Márta 1859. Is é [[Ruadhán Mac Cormaic]] an t-eagarthóir ó 2022 i leith. Tháinig sé i gcomharbas ar [[Paul O'Neill]] (2017–2022) agus [[Kevin O'Sullivan]] (2011–2017). Meastar go ginearálta go bhfuil claonadh [[liobrálachas|liobrálach]] [[daonlathas sóisialach|daonlathach sóisialach]] ag an nuachtán; mar chomparáid, deirtear go bhfuil an [[Irish Independent|''Irish Independent'']] ar an [[eite dheis]] ó thaobh na heacnamaíochta agus [[cosmhuintireachas|cosmhuintireachais]] de. Bhí ''The Irish Times'' ar son fheachtas [[Máire Mhic Róibín|Mháire Mhic Róibín]] chun a bheith [[Uachtarán na hÉireann]], agus ar son athchóirithe dlí in Éirinn maidir le cúrsaí [[Colscaradh|colscartha]], [[Frithghiniúint|frithghiniúna]] agus [[Ginmhilleadh|ginmhillte]]. == Stair == Deirtear gur bunaíodh ''The Irish Times'' le guth a thabhairt do [[Protastúnachas|Phrotastúnaigh]] agus [[Aontachas Éireannach|aontachtaithe]] a bhí ar son aontas polaitiúil na hÉireann leis an m[[An Bhreatain|Breatain Mhór]]. Le linn an fichiú haois, agus deisceart na h[[Éire|Éireann]] ag éirí níos neamhspleáiche ón [[an Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]] agus ón g[[Comhlathas na Náisiún|Comhlathas]], d'athraigh an nuachtán a dhearcadh agus d'éirigh sé níos radacaí i measc na meán in Éirinn. Sa bhliain 1895, rinne an nuachtán aistriú óna chéad oifigí i m[[Baile Átha Cliath]] ar [[Sráid na Mainistreach Láir]] go dtí [[Sráid D'Olier]]. (Suas chun deireadh na bliana 2004, bhí an [[Irish Independent|''Irish Independent'']] suite ar an tsráid sin freisin). Fógraíodh in [[Eanáir]] [[2005]] go mbeadh an nuachtán ag déanamh athaistriú go dtí [[Sráid na Teamhrach]]. == Gaeilge sa nuachtán == [[Íomhá:Irish_Times_Póstaer_Gaeilge.jpg|mion|clé|Póstaer saor in aisce ón ''Irish Times'', an taobh Gaeilge]] Tá leathanach iomlán [[Gaeilge]], uair sa tseachtain, sa nuachtán ón mbliain 2012 nuair a rinneadh é a athdhearadh. Tá colún Gaeilge ag [[Alan Titley]] ann dar ainm ''Crobhingne''. Is é [[Pól Ó Muirí]] an t-eagarthóir Gaeilge. Freisin cuireann siad póstaeir srl ar fáil le Gaeilge ar thaobh amháin, agus Béarla ar an taobh eile, ach den chuid is mó déantar é seo le tacaíocht ó ranna éagsúla rialtais. Úsáidtear ''Tráthscéal Éireann'' mar leagan Gaeilge d'ainm an nuachtáin ar uairibh.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/e-a-aistriu-no-gan-e-a-aistriu-sin-i-an-cheist-i-gcead-do-liam-shakespeare/|teideal=É a aistriú nó gan é a aistriú – sin í an cheist (i gcead do Liam Shakespeare)|údar=[[Antain Mac Lochlainn]]|dáta=2015-05-06|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> Bíonn an nuachtán Gaeilge ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' á dháileadh le ''The Irish Times'', mar aon leis an ''[[Irish Examiner]]'', gach Dé Máirt ó mhí Aibreán 2025 i leith. Is é [[Éanna Ó Caollaí]] an t-eagarthóir.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-02|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Irish Times, The}} [[Catagóir:Irish Times| ]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Líonraí podchraoltaí]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1859]] sc2bomp2wrrv1k61l0c755vcmkfw9o8 1268410 1268191 2025-06-03T04:49:37Z Alison 570 ++ 1268410 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] [[Mórbhileog|mórbhileoige]] [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea '''''The Irish Times''''' a bunaíodh ar an 29 Márta 1859. Is é [[Ruadhán Mac Cormaic]] an t-eagarthóir ó 2022 i leith. Tháinig sé i gcomharbas ar [[Paul O'Neill]] (2017–2022) agus [[Kevin O'Sullivan]] (2011–2017). Meastar go ginearálta go bhfuil claonadh [[liobrálachas|liobrálach]] [[daonlathas sóisialach|daonlathach sóisialach]] ag an nuachtán; mar chomparáid, deirtear go bhfuil an [[Irish Independent|''Irish Independent'']] ar an [[eite dheis]] ó thaobh na heacnamaíochta agus [[cosmhuintireachas|cosmhuintireachais]] de. Bhí ''The Irish Times'' ar son fheachtas [[Máire Mhic Róibín|Mháire Mhic Róibín]] chun a bheith [[Uachtarán na hÉireann]], agus ar son athchóirithe dlí in Éirinn maidir le cúrsaí [[Colscaradh|colscartha]], [[Frithghiniúint|frithghiniúna]] agus [[Ginmhilleadh|ginmhillte]]. == Stair == Deirtear gur bunaíodh ''The Irish Times'' le guth a thabhairt do [[Protastúnachas|Phrotastúnaigh]] agus [[Aontachas Éireannach|aontachtaithe]] a bhí ar son aontas polaitiúil na hÉireann leis an m[[An Bhreatain|Breatain Mhór]]. Le linn an fichiú haois, agus deisceart na h[[Éire|Éireann]] ag éirí níos neamhspleáiche ón [[an Ríocht Aontaithe|Ríocht Aontaithe]] agus ón g[[Comhlathas na Náisiún|Comhlathas]], d'athraigh an nuachtán a dhearcadh agus d'éirigh sé níos radacaí i measc na meán in Éirinn. Sa bhliain 1895, rinne an nuachtán aistriú óna chéad oifigí i m[[Baile Átha Cliath]] ar [[Sráid na Mainistreach Láir]] go dtí [[Sráid D'Olier]]. (Suas chun deireadh na bliana 2004, bhí an [[Irish Independent|''Irish Independent'']] suite ar an tsráid sin freisin). Fógraíodh in [[Eanáir]] [[2005]] go mbeadh an nuachtán ag déanamh athaistriú go dtí [[Sráid na Teamhrach]]. == Gaeilge sa nuachtán == [[Íomhá:Irish_Times_Póstaer_Gaeilge.jpg|mion|clé|Póstaer saor in aisce ón ''Irish Times'', an taobh Gaeilge]] Tá leathanach iomlán [[Gaeilge]], uair sa tseachtain, sa nuachtán ón mbliain 2012 nuair a rinneadh é a athdhearadh. Tá colún Gaeilge ag [[Alan Titley]] ann dar ainm ''Crobhingne''. Is é [[Pól Ó Muirí]] an t-eagarthóir Gaeilge. Freisin cuireann siad póstaeir srl ar fáil le Gaeilge ar thaobh amháin, agus Béarla ar an taobh eile, ach den chuid is mó déantar é seo le tacaíocht ó ranna éagsúla rialtais. Úsáidtear ''Tráthscéal Éireann'' mar leagan Gaeilge d'ainm an nuachtáin ar uairibh.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/e-a-aistriu-no-gan-e-a-aistriu-sin-i-an-cheist-i-gcead-do-liam-shakespeare/|teideal=É a aistriú nó gan é a aistriú – sin í an cheist (i gcead do Liam Shakespeare)|údar=[[Antain Mac Lochlainn]]|dáta=2015-05-06|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> Bíonn an nuachtán Gaeilge ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' á dháileadh le ''The Irish Times'', mar aon leis an ''[[Irish Examiner]]'', gach Dé Máirt ó mhí Aibreán 2025 i leith. Is é [[Éanna Ó Caollaí]] an t-eagarthóir.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-02|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{DEFAULTSORT:Irish Times, The}} [[Catagóir:Irish Times| ]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Líonraí podchraoltaí]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1859]] tjb1ph8v1adgnaumx1r3y7j6183esto 0 3991 1268412 1246365 2025-06-03T04:50:31Z Alison 570 ++ 1268412 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=[[Íomhá:IrishIndependentBratach.png|220px]]}} [[Nuachtán]] laethúil [[Béarla]] in [[Poblacht na hÉireann|Éirinn]] is é an '''''Irish Independent'''''. Is i m[[Baile Átha Cliath]] atá sé bunaithe. Ar dheis on lár atá sé lonnaithe ó thaobh na polaitíochta. Tá gaol aige leis an nuachtán Domhnaigh ''[[The Sunday Independent]]'' agus ''[[The Herald]]''. == Féach freisin == * [[Foinse]], gach Céadaoin san Irish Independent == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] jzyktg6jshtbinmlkdw50ge2sqhk2r5 14 4016 1268195 231343 2025-06-02T22:43:40Z Taghdtaighde 60452 Beagán curtha leis 1268195 wikitext text/x-wiki [[Rang:Nuachtáin]] [[Rang:Meáin na hÉireann]] {{Féach freisin|Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge}} 640dokv8nphqt7pw3pvbgppt2btwl12 0 4017 1268215 1242760 2025-06-02T23:40:44Z Taghdtaighde 60452 Nasc curtha leis agus mionathruithe eile 1268215 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=[[Íomhá:FoinseCludach.jpg|220px]]}} {{Le haghaidh|túsphointe abhainn|Foinse (abhainn)}} [[Nuachtán]] [[An Ghaeilge|Gaeilge]] ba ea '''Foinse'''. Bhí sí ar fáil i gcló idir 1996 agus 2013 (agus cuid de i bhfoirm [[Digiteach|dhigiteach]] sna blianta deireanacha). Nuachtán táblóideach, ba é an t-ábhar a bhí le fáil in Foinse ná scéalta Gaeilge agus [[An Ghaeltacht|Gaeltachta]], cúrsaí reatha, [[Spórt|spóirt]], [[Taisteal|taistil]], [[gnó]] agus [[Oideachas|oideachais]] agus [[Cultúr|cultúir]]. == Stair == Bhíodh an nuachtán á fhoilsiú ar an [[An Cheathrú Rua|gCeathrú Rua]] i g[[Conamara]] agus chlóbhuailtí é san [[An Uaimh|Uaimh]] ar dtús (agus níos déanaí i d[[Trá Lí]], Co. [[Ciarraí]]). Bhí 30 fostaí ann ar an 13 D.F. 1996 nuair a foilsíodh é don chéad uair. Ní mó ná sásta a bhí [[Conradh na Gaeilge]] leis an nuachtán nua.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/fisean-cothrom-an-lae-seo-25-bliain-o-shin-bhi-speis-a-cur-i-nuachtan-nua-gaeilge-agus-abhairin-aighnis-a-chothu-aige-freisi/|teideal=FÍSEÁN: Cothrom an lae seo 25 bliain ó shin, bhí spéis á cur i nuachtán nua Gaeilge agus ábhairín aighnis á chothú aige freisin|údar=Cartlann RTÉ|dáta=2021-10-11|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-05-02}}</ref> Dhún an t-úinéir [[Pádraig Ó Céidigh|Pádraig Ó Céitigh]] an nuachtán sa bhliain 2009 de dheasca laghdú ar theacht isteach.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Foinse newspaper to close over funding|url=https://www.rte.ie/news/2009/0625/118867-foinse/|date=2009-06-25|language=en|author=Nuacht RTÉ}}</ref> D'fhógair sé nach raibh sé féin agus [[Foras na Gaeilge]] ar aon intinn faoi choinníollacha conartha nua.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Foinse newspaper to close over funding|url=https://www.rte.ie/news/2009/0625/118867-foinse/|date=2009-06-25|language=en|author=RTÉ News}}</ref><ref>BBC, {{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/8120355.stm|teideal=Irish language paper closes|dáta=2009-06-26|language=en-GB|dátarochtana=2024-05-02}}</ref> :“Nuair a fógraíodh an conradh nua i mí Mhárta na bliana seo rinne Foinse iarratas le go bhféadfaí 160,000 cóip a dháileadh sa tseachtain in áit timpeall 5,000. Níor ghlac an Foras leis an bplean gnó seo agus thairg siad conradh ceithre bliana do Foinse bunaithe ar an struchtúr dáileacháin a bhí ann go dtí sin. Ní raibh Foinse ábalta riachtanais an chonartha nua a chomhlíonadh".<ref>{{Lua idirlín|url=https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fwww.blogger.com%2Fblogin.g%3FblogspotURL%3Dhttp%3A%2F%2Fandrumamornuacht.blogspot.com%2F2009%2F06%2Fraiteas-o-moinear-teoranta.html%26type%3Dblog%26zx%3Dwsb6j2jsu66m&hl=en-US&ifkv=AVQVeyyxqyuHt21wYOpa9fqCoXGX8P-b2_AiP39UHpLDYSqN80mi_9ZF5dPve2hiR9OWYaC_KRxKIQ&passive=true&service=blogger&flowName=WebLiteSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1660526546%3A1698181489745766|teideal=Blogger|údar=andrumamornuacht.blogspot.com|work=accounts.google.com|dátarochtana=2023-10-24}}</ref> === Dáileoir nua === Tosaíodh á foilsiú arís sa bhliain 2009 agus gan baint ag Foras na Gaeilge le cúrsaí dáileacháin.<ref>{http://www.foinse.ie/english-irish-language-newspaper-news-ireland/about-foinseie-irish-language-newspaper {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140410181620/http://www.foinse.ie/english-irish-language-newspaper-news-ireland/about-foinseie-irish-language-newspaper |date=2014-04-10 }}</ref> Bhí sí á scaipeadh saor in aisce leis an ''[[Irish Independent]]''.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.foinse.ie/|teideal=Suíomh ar 6 MF 2013|údar=foinse.ie|dáta=2013-09-06|work=web.archive.org|dátarochtana=2024-05-02|archivedate=2013-09-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130906145924/http://www.foinse.ie/}}</ref> I Mí Meán Fómhair 2013 d'fhógair an foilsitheoir [[Móinéar Teo.]] nach mbeadh fáil ar an leagan clóbhuailte i ndiaidh na míosa sin.<ref>'Deireadh ré don nuachtán Foinse,' Gaelport.ie, 10 Meán Fómhair 2013: http://www.gaelport.com/nuacht/Deireadh-re-do-Foinse/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150620003419/http://www.gaelport.com/nuacht/Deireadh-re-do-Foinse/|date=2015-06-20}}.</ref> Dúradh, áfach, go leanfadh Foinse uirthi ag soláthar ábhair ar líne, rud nár tharla. Seoladh [[Tuairisc.ie]] bliain ina dhiaidh sin, ar [[9 Deireadh Fómhair]] [[2014]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/tuarascail/goan-wonders-what-kenny-s-linguistic-legacy-will-be-1.1957881|teideal=Goan wonders what Kenny’s linguistic ‘legacy’ will be|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2022-12-09}}</ref> == Féach freisin == * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * [[An Páipéar (nuachtán)|''An Páipéar'']] * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Lá Nua|''Lá'']] (nuachtán lonnaithe i mBéal Feirste) == Tagairtí == {{reflist}} == Naisc sheachtracha == * [https://web.archive.org/web/20171115022636/http://www.foinse.ie/index.php Suíomh gréasáin (Internet Archive)] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Trá Lí]] tq6aem4bd6kmu65jlcasc848b3fvvvg 1268434 1268215 2025-06-03T05:02:18Z Alison 570 ++ 1268434 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=[[Íomhá:FoinseCludach.jpg|220px]]}} {{Le haghaidh|túsphointe abhainn|Foinse (abhainn)}} [[Nuachtán]] [[An Ghaeilge|Gaeilge]] ba ea '''Foinse'''. Bhí sí ar fáil i gcló idir 1996 agus 2013 (agus cuid de i bhfoirm [[Digiteach|dhigiteach]] sna blianta deireanacha). Nuachtán táblóideach, ba é an t-ábhar a bhí le fáil in Foinse ná scéalta Gaeilge agus [[An Ghaeltacht|Gaeltachta]], cúrsaí reatha, [[Spórt|spóirt]], [[Taisteal|taistil]], [[gnó]] agus [[Oideachas|oideachais]] agus [[Cultúr|cultúir]]. == Stair == Bhíodh an nuachtán á fhoilsiú ar an [[An Cheathrú Rua|gCeathrú Rua]] i g[[Conamara]] agus chlóbhuailtí é san [[An Uaimh|Uaimh]] ar dtús (agus níos déanaí i d[[Trá Lí]], Co. [[Ciarraí]]). Bhí 30 fostaí ann ar an 13 D.F. 1996 nuair a foilsíodh é don chéad uair. Ní mó ná sásta a bhí [[Conradh na Gaeilge]] leis an nuachtán nua.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/fisean-cothrom-an-lae-seo-25-bliain-o-shin-bhi-speis-a-cur-i-nuachtan-nua-gaeilge-agus-abhairin-aighnis-a-chothu-aige-freisi/|teideal=FÍSEÁN: Cothrom an lae seo 25 bliain ó shin, bhí spéis á cur i nuachtán nua Gaeilge agus ábhairín aighnis á chothú aige freisin|údar=Cartlann RTÉ|dáta=2021-10-11|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-05-02}}</ref> Dhún an t-úinéir [[Pádraig Ó Céidigh|Pádraig Ó Céitigh]] an nuachtán sa bhliain 2009 de dheasca laghdú ar theacht isteach.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Foinse newspaper to close over funding|url=https://www.rte.ie/news/2009/0625/118867-foinse/|date=2009-06-25|language=en|author=Nuacht RTÉ}}</ref> D'fhógair sé nach raibh sé féin agus [[Foras na Gaeilge]] ar aon intinn faoi choinníollacha conartha nua.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Foinse newspaper to close over funding|url=https://www.rte.ie/news/2009/0625/118867-foinse/|date=2009-06-25|language=en|author=RTÉ News}}</ref><ref>BBC, {{Cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/8120355.stm|teideal=Irish language paper closes|dáta=2009-06-26|language=en-GB|dátarochtana=2024-05-02}}</ref> :“Nuair a fógraíodh an conradh nua i mí Mhárta na bliana seo rinne Foinse iarratas le go bhféadfaí 160,000 cóip a dháileadh sa tseachtain in áit timpeall 5,000. Níor ghlac an Foras leis an bplean gnó seo agus thairg siad conradh ceithre bliana do Foinse bunaithe ar an struchtúr dáileacháin a bhí ann go dtí sin. Ní raibh Foinse ábalta riachtanais an chonartha nua a chomhlíonadh".<ref>{{Lua idirlín|url=https://accounts.google.com/v3/signin/identifier?continue=https%3A%2F%2Fwww.blogger.com%2Fblogin.g%3FblogspotURL%3Dhttp%3A%2F%2Fandrumamornuacht.blogspot.com%2F2009%2F06%2Fraiteas-o-moinear-teoranta.html%26type%3Dblog%26zx%3Dwsb6j2jsu66m&hl=en-US&ifkv=AVQVeyyxqyuHt21wYOpa9fqCoXGX8P-b2_AiP39UHpLDYSqN80mi_9ZF5dPve2hiR9OWYaC_KRxKIQ&passive=true&service=blogger&flowName=WebLiteSignIn&flowEntry=ServiceLogin&dsh=S-1660526546%3A1698181489745766|teideal=Blogger|údar=andrumamornuacht.blogspot.com|work=accounts.google.com|dátarochtana=2023-10-24}}</ref> === Dáileoir nua === Tosaíodh á foilsiú arís sa bhliain 2009 agus gan baint ag Foras na Gaeilge le cúrsaí dáileacháin.<ref>{http://www.foinse.ie/english-irish-language-newspaper-news-ireland/about-foinseie-irish-language-newspaper {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140410181620/http://www.foinse.ie/english-irish-language-newspaper-news-ireland/about-foinseie-irish-language-newspaper |date=2014-04-10 }}</ref> Bhí sí á scaipeadh saor in aisce leis an ''[[Irish Independent]]''.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.foinse.ie/|teideal=Suíomh ar 6 MF 2013|údar=foinse.ie|dáta=2013-09-06|work=web.archive.org|dátarochtana=2024-05-02|archivedate=2013-09-06|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130906145924/http://www.foinse.ie/}}</ref> I Mí Meán Fómhair 2013 d'fhógair an foilsitheoir [[Móinéar Teo.]] nach mbeadh fáil ar an leagan clóbhuailte i ndiaidh na míosa sin.<ref>'Deireadh ré don nuachtán Foinse,' Gaelport.ie, 10 Meán Fómhair 2013: http://www.gaelport.com/nuacht/Deireadh-re-do-Foinse/ {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20150620003419/http://www.gaelport.com/nuacht/Deireadh-re-do-Foinse/|date=2015-06-20}}.</ref> Dúradh, áfach, go leanfadh Foinse uirthi ag soláthar ábhair ar líne, rud nár tharla. Seoladh [[Tuairisc.ie]] bliain ina dhiaidh sin, ar [[9 Deireadh Fómhair]] [[2014]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/tuarascail/goan-wonders-what-kenny-s-linguistic-legacy-will-be-1.1957881|teideal=Goan wonders what Kenny’s linguistic ‘legacy’ will be|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2022-12-09}}</ref> == Féach freisin == * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * [[An Páipéar (nuachtán)|''An Páipéar'']] * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Lá Nua|''Lá'']] (nuachtán lonnaithe i mBéal Feirste) == Naisc sheachtracha == * [https://web.archive.org/web/20171115022636/http://www.foinse.ie/index.php Suíomh gréasáin (Internet Archive)] == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Trá Lí]] atuexzcos3po861m97natdbohks5d0w 0 5929 1268522 1236009 2025-06-03T08:37:51Z Conradder 34685 /* Daoine a rugadh ar an lá seo */ 1268522 wikitext text/x-wiki {{Meitheamh}} Is é an '''[[3 Meitheamh]]''' an 154ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra nó an 155ú lá i mbliain bhisigh. Tá 211 lá fágtha sa bhliain. == Féilte == * [[An Rúis]] - Vladimirskaya == Daoine a rugadh ar an lá seo == * [[1544]] — [[William Gilbert]], lia is fisiceoir Sasanach (b. [[1603]]) * [[1726]] — [[James Hutton]], geolaí Albanach (b. [[1797]]) * [[1761]] — [[Henry Shrapnel]], ginearál Briotanach (b. [[1842]]) * [[1808]] — [[Jefferson Davis]], Uachtarán an Stáit Chónaidhmthe (b. [[1889]]) * [[1820]] — [[Mabel Sharman Crawford]], eachtránaí agus scríbhneoir Éireannach (b. [[1912]]) * [[1843]] — [[Frederik VIII na Danmhairge|Frederik VIII]], rí na Danmhairge (b.[[1912]]) * [[1853]] — [[William Matthew Flinders Petrie]], Éigipteolaí Briotanach (b. [[1942]]) * [[1865]] — [[Seoirse V na Ríochta Aontaithe|Seoirse V]], rí na Ríochta Aontaithe (b.[[1936]]) * [[1877]] — [[Raoul Dufy]], ealaíontóir Francach (b. [[1953]]) * [[1878]] — [[Sinéad de Valera]], bean chéile [[Eamon de Valera|Éamoinn de Valera]] (b.[[1975]]) * [[1885]] — [[Yakov Sverdlov]], polaiteoir Sóivéadach (b. [[1919]]) * [[1899]] — [[D. A. Binchy]], scoláire Éireannach (b. [[1989]]) * [[1899]] — [[Georg von Békésy]], fisiceoir Ungárach (b. [[1972]]) * [[1906]] — [[Josephine Baker]], ban-aisteoir agus amhránaí Francach a rugadh i Meiriceá (b. [[1975]]) * [[1910]] — [[Paulette Goddard]], ban-aisteoir Meiriceánach (b. [[1990]]) * [[1925]] — [[Tony Curtis]], aisteoir scannán Meiriceánach (b. [[2010]]) * [[1926]] — [[Allen Ginsberg]], file Meiriceánach (b. [[1997]]) * [[1931]] — [[Raúl Castro]], Uachtarán ar Chúba * [[1942]] — [[Curtis Mayfield]], amhránaí agus léiritheoir ceoil Meiriceánach (b. [[1999]]) * [[1946]] — [[Eddie Holman]], ceoltóir Meiriceánach * [[1949]] — [[David Evennett]], polaiteoir Briotanach * [[1964]] — [[Doro]], amhránaí Gearmánach * [[1967]] — [[Anderson Cooper]], iriseoir Meiriceánach * [[1972]] — [[Michela Murgia]], scríbhneoir Iodálach (b. [[2023]]) * [[1976]] — [[Paul Berry]], polaiteoir aontachtach * [[1980]] — [[Tamim bin Hamad Al Thani]], Éimír Stát Chatar * [[1983]] — [[Colm Cúipéir]], peileadóir * [[1986]] — [[Rafael Nadal]], imreoir leadóige Spáinneach * [[1987]] — [[Angela Crawley]], polaiteoir Albanach * [[1987]] — [[Michelle Keegan]], ban-aisteoir Briotanach * [[1998]] — [[Zayne Emory]], aisteoir == Daoine a fuair bás ar an lá seo == * [[1543]] — [[Nicolaus Copernicus]], matamaiticeoir agus réalteolaí Polannach (r. [[1473]]) * [[1657]] — [[William Harvey]], 79, lia (r.[[1578]]) * [[1875]] — [[Georges Bizet]], 36, cumadóir ceoil (r.[[1838]]) * [[1898]] — [[Samuel Plimsoll]], polaiteoir Briotanach (r. [[1824]]) * [[1899]] — [[Johann (Óg) Strauß]], cumadóir Ostarach (r. [[1825]]) * [[1924]] — [[Franz Kafka]], 40, scríbhneoir (r.[[1883]]) * [[1963]] — [[Pápa Eoin XXIII]], pápa (r.[[1881]]) * [[1964]] — [[Frans Eemil Sillanpää]], scríbhneoir Fionlannach (r. [[1888]]) * [[1966]] — [[Fionán Ó Loingsigh]], polaiteoir agus breitheamh Éireannach (r. [[1889]]) * [[1987]] — [[Jackie Fields]], dornálaí Meiriceánach (r. [[1908]]) * [[1994]] — [[Aída Cartagena Portalatín]], file as an bPoblacht Dhoiminiceach (r. [[1918]]) * [[2001]] — [[Anthony Quinn]], aisteoir Meicsiceach (r. [[1915]]) * [[2010]] — [[Rue McClanahan]], ban-aisteoir (r. [[1934]]) * [[2016]] — [[Muhammad Ali]], Dornálaí Meiriceánach (r. [[1942]]) == Tarluithe eile == * [[1937]] - Phós [[Diúc Windsor]], [[Éadbhard VIII na Ríochta Aontaithe|Éadbhard VIII]], a thug suas an choróin, [[Wallis Warfield Simpson]] sa [[An Fhrainc|Fhrainc]]. * [[1962]] - Bhásaigh 150 duine i dtimpiste eitleáin [[Air France]] ag [[Aerfort Orly]] i b[[Páras]]. * [[1991]] - Mharaigh saighdiúirí i d[[Tuaisceart Éireann]] triúr baill den [[An tIRA Sealadach|IRA]]. * [[2017]] - [[Ionsaí "Droichead Londan" 2017]]: maraíodh ochtar ar [[Droichead Londan|Dhroichead Londan]] nuair a thiomáin sceimhlitheoirí veain isteach i slua coisithe sular ionsaigh siad daoine le sceana sa cheantar [[Borough Market]]. [[Catagóir:Dátaí|0603]] [[Catagóir:Míonna|Meitheamh, 03]] dpmvtw9h1x2zc6zowzikhia6sihsfx7 1268523 1268522 2025-06-03T08:49:15Z Conradder 34685 /* Tarluithe eile */ 1268523 wikitext text/x-wiki {{Meitheamh}} Is é an '''[[3 Meitheamh]]''' an 154ú lá den bhliain de réir fhéilire Ghréagóra nó an 155ú lá i mbliain bhisigh. Tá 211 lá fágtha sa bhliain. == Féilte == * [[An Rúis]] - Vladimirskaya == Daoine a rugadh ar an lá seo == * [[1544]] — [[William Gilbert]], lia is fisiceoir Sasanach (b. [[1603]]) * [[1726]] — [[James Hutton]], geolaí Albanach (b. [[1797]]) * [[1761]] — [[Henry Shrapnel]], ginearál Briotanach (b. [[1842]]) * [[1808]] — [[Jefferson Davis]], Uachtarán an Stáit Chónaidhmthe (b. [[1889]]) * [[1820]] — [[Mabel Sharman Crawford]], eachtránaí agus scríbhneoir Éireannach (b. [[1912]]) * [[1843]] — [[Frederik VIII na Danmhairge|Frederik VIII]], rí na Danmhairge (b.[[1912]]) * [[1853]] — [[William Matthew Flinders Petrie]], Éigipteolaí Briotanach (b. [[1942]]) * [[1865]] — [[Seoirse V na Ríochta Aontaithe|Seoirse V]], rí na Ríochta Aontaithe (b.[[1936]]) * [[1877]] — [[Raoul Dufy]], ealaíontóir Francach (b. [[1953]]) * [[1878]] — [[Sinéad de Valera]], bean chéile [[Eamon de Valera|Éamoinn de Valera]] (b.[[1975]]) * [[1885]] — [[Yakov Sverdlov]], polaiteoir Sóivéadach (b. [[1919]]) * [[1899]] — [[D. A. Binchy]], scoláire Éireannach (b. [[1989]]) * [[1899]] — [[Georg von Békésy]], fisiceoir Ungárach (b. [[1972]]) * [[1906]] — [[Josephine Baker]], ban-aisteoir agus amhránaí Francach a rugadh i Meiriceá (b. [[1975]]) * [[1910]] — [[Paulette Goddard]], ban-aisteoir Meiriceánach (b. [[1990]]) * [[1925]] — [[Tony Curtis]], aisteoir scannán Meiriceánach (b. [[2010]]) * [[1926]] — [[Allen Ginsberg]], file Meiriceánach (b. [[1997]]) * [[1931]] — [[Raúl Castro]], Uachtarán ar Chúba * [[1942]] — [[Curtis Mayfield]], amhránaí agus léiritheoir ceoil Meiriceánach (b. [[1999]]) * [[1946]] — [[Eddie Holman]], ceoltóir Meiriceánach * [[1949]] — [[David Evennett]], polaiteoir Briotanach * [[1964]] — [[Doro]], amhránaí Gearmánach * [[1967]] — [[Anderson Cooper]], iriseoir Meiriceánach * [[1972]] — [[Michela Murgia]], scríbhneoir Iodálach (b. [[2023]]) * [[1976]] — [[Paul Berry]], polaiteoir aontachtach * [[1980]] — [[Tamim bin Hamad Al Thani]], Éimír Stát Chatar * [[1983]] — [[Colm Cúipéir]], peileadóir * [[1986]] — [[Rafael Nadal]], imreoir leadóige Spáinneach * [[1987]] — [[Angela Crawley]], polaiteoir Albanach * [[1987]] — [[Michelle Keegan]], ban-aisteoir Briotanach * [[1998]] — [[Zayne Emory]], aisteoir == Daoine a fuair bás ar an lá seo == * [[1543]] — [[Nicolaus Copernicus]], matamaiticeoir agus réalteolaí Polannach (r. [[1473]]) * [[1657]] — [[William Harvey]], 79, lia (r.[[1578]]) * [[1875]] — [[Georges Bizet]], 36, cumadóir ceoil (r.[[1838]]) * [[1898]] — [[Samuel Plimsoll]], polaiteoir Briotanach (r. [[1824]]) * [[1899]] — [[Johann (Óg) Strauß]], cumadóir Ostarach (r. [[1825]]) * [[1924]] — [[Franz Kafka]], 40, scríbhneoir (r.[[1883]]) * [[1963]] — [[Pápa Eoin XXIII]], pápa (r.[[1881]]) * [[1964]] — [[Frans Eemil Sillanpää]], scríbhneoir Fionlannach (r. [[1888]]) * [[1966]] — [[Fionán Ó Loingsigh]], polaiteoir agus breitheamh Éireannach (r. [[1889]]) * [[1987]] — [[Jackie Fields]], dornálaí Meiriceánach (r. [[1908]]) * [[1994]] — [[Aída Cartagena Portalatín]], file as an bPoblacht Dhoiminiceach (r. [[1918]]) * [[2001]] — [[Anthony Quinn]], aisteoir Meicsiceach (r. [[1915]]) * [[2010]] — [[Rue McClanahan]], ban-aisteoir (r. [[1934]]) * [[2016]] — [[Muhammad Ali]], Dornálaí Meiriceánach (r. [[1942]]) == Tarluithe eile == * [[1937]] - Phós [[Éadbhard VIII na Ríochta Aontaithe|Diúc Windsor, Éadbhard VIII]], a thug suas an choróin, [[Wallis Warfield Simpson]] sa [[An Fhrainc|Fhrainc]]. * [[1940]] - [[Cath na Fraince]]: bhuamáil an [[Luftwaffe]] [[Páras]]. * [[1962]] - Bhásaigh 150 duine i dtimpiste eitleáin [[Air France]] ag [[Aerfort Orly]] i b[[Páras]]. * [[1991]] - Mharaigh saighdiúirí i d[[Tuaisceart Éireann]] triúr baill den [[An tIRA Sealadach|IRA]]. * [[2006]] - Bhain [[Montainéagró]] neamhspleáchas amach ón [[an tSeirbia|tSeirbia]] * [[2017]] - [[Ionsaí "Droichead Londan" 2017]]: maraíodh ochtar ar [[Droichead Londan|Dhroichead Londan]] nuair a thiomáin sceimhlitheoirí veain isteach i slua coisithe sular ionsaigh siad daoine le sceana sa cheantar [[Borough Market]]. [[Catagóir:Dátaí|0603]] [[Catagóir:Míonna|Meitheamh, 03]] pgdptxbcsxwpo3ztusfezvjeytkj9sk 0 8733 1268437 1068108 2025-06-03T05:07:31Z Alison 570 ++ 1268437 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=[[Íomhá:CludachDailyIreland.jpg|220px]]}} Nuachtán [[Béarla]] ab ea '''Daily Ireland''' a fhoilsiodh go laethúil ó Eanáir 2005 go Meán Fómhair 2006 i m[[Béal Feirste]].<ref>http://news.bbc.co.uk/2/hi/uk_news/northern_ireland/5323782.stm</ref> Díríodh a chuid scéalta ar ábhar [[Éire]]annach agus cúrsaí idirnáisiúnta, spórt, taisteal, gnó, léirmheasanna, meáin chumarsáide agus oideachas. Foilsíodh é don chéad uair i mí Eanáir, [[2005]] faoi choimirce an ''[[Andersonstown News]]''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 6tdicg30ie2aog7eob884850ncrs1sn 0 9782 1268430 1218312 2025-06-03T05:00:45Z Alison 570 ++ 1268430 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Is é '''Scéala Éireann''' an t-ainm Gaeilge a bhí á thabhairt ar an '''Irish Press''' agus an '''Sunday Press'''.<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|title=Press Delete: The Decline and Fall of the Irish Press|url=https://books.google.com/books/about/Press_Delete.html?id=wBxlAAAAMAAJ|publisher=Currach Press|date=2005|language=en|author=Ray Burke}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.independent.ie/entertainment/books/the-slow-death-of-a-paper-whose-target-market-was-dead/26210348.html|teideal=The slow death of a paper whose target market was dead|dáta=2005-07-09|language=en|work=Irish Independent|dátarochtana=2024-05-19}}</ref> Nuachtáin Éireannacha de chuid an ''Press Group'' a bhí iontu, comhlacht foilsitheoireachta a chuir teaghlach [[De Valera]] ar bun agus a foilsíodh idir [[5 Meán Fómhair]], [[1931]] agus [[1995]]. Bhí sé de sprioc ag an nuachtán lucht léitheoireachta de 100,000 a bhaint amach, rud a rinne sé gan mhoill. Bhí ciorclaíocht de 200,000 aige ag barr a réime. Bhí [[Cearbhall Ó Dálaigh]] ina eagarthóir Gaeilge air tráth. Bhí lógó an Fhéinics ar bharr ''Scéala Éireann'' agus an mana cáiliúil sin ar bharr ''Scéala an Domhnaigh'' a luadh go minic le bród nó le searbhas, “''Do chum Glóire Dé agus Onóir na hÉireann''”. == Stair == Sna seachtóidí dhíol ''Scéala Éireann'' thart ar 120,000 cóip in aghaidh an lae, ''Scéala an Tráthnóna'' 150,000 agus ''Scéala an Domhnaigh'' os cionn 300,000. Sin thart ar 2 mhilliún cóip in aghaidh na seachtaine.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/deireadh-sceala-eireann-bas-mall-a-dfheadfai-a-sheachaint/|teideal=Deireadh Scéala Éireann: bás mall a d’fhéadfaí a sheachaint|údar=Sean Ó Mainnín|dáta=Bealtaine 28 2015|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-05-19}}</ref> Cheannaigh [[Tony O’Reilly]], piarda mór de chuid na nuachtán, an ''[[Irish Independent|Independent]]'' (INM)<ref>Independent News & Media Group (INM)</ref> sa bhliain 1973 agus d'éirigh an margadh thar a bheith iomaíoch. Fuair O'Reilly réidh leis an dearcadh coimeádach, an meon ‘déanfaidh-sé-cúis’ a bhí ann, spreag sé iomaíocht agus leag sé struchtúr gnó a bhfuil a rian fós le feiceáil go dtí an lá inniu ann. Ba é an ''Independent'' an custaiméir ba mhó fógraíocht ag RTÉ  ar feadh na mblianta. Uair amháin sna hochtóidí sheol an ''Independent'' comórtas “Lotto” (roimh theacht an Chrannchuir Náisiúnta féin). Thug ''Scéala Éireann'' chun na cúirte iad chun é a stopadh agus chaill siad an cás. Ansin thriail O’Reilly é féin ''[[Scéala Éireann]]'' a cheannach, ach cuireadh srian air de bharr rialacha iomaíochta. Bhí go leor airgead infheistíochta ag teastáil le crut éifeachtach a chur ar na nuachtáin. An fhadhb is mó a bhí ann ná nach raibh na scairshealbhóirí sásta é a dhíol agus bailiú leo. Bhí fonn orthu é a dhíol agus fanacht – iad ag súil le ról lárnach tábhachtach a bheith acu.<ref name=":1" /> Ach rinneadh margadh le gnó nuachtán i Meiriceá, Ingersoll, sna [[1990idí|nóchaidí]] chun seirbhísí bainistíochta a chur ar fáil don ghrúpa, admháil thruamhéalach dáiríre nach raibh siad féin in ann an jab a dhéanamh. Thit siad amach lena chéile agus bhuaigh ''Scéala Éireann'' cás dlí. Bhuaigh siad trí mhilliún punt chomh maith, ach an lá ar éirigh le hathchomharc Ingersoll, b’shin deireadh le ''Scéala Éireann''.<ref name=":1" /> Dúnadh na ndoirsí i mí Bealtaine 1995. == Féach freisin == * [[The Irish Times|Irish Times]], [[Irish Independent]] == Foinsí == * Scríobh Ray Burke leabhar faoin nuachtán dar teideal ''Press Delete'', ina bhfuil dianainilís déanta aige ar a chuid suáilcí, duáilcí, láidreachtaí agus laigí.<ref name=":0" /> == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] in98nmng745be4dy3lqbso1f0clv2cl 1268431 1268430 2025-06-03T05:00:58Z Alison 570 {{Teideal iodálach}} 1268431 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Is é '''Scéala Éireann''' an t-ainm Gaeilge a bhí á thabhairt ar an '''Irish Press''' agus an '''Sunday Press'''.<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|title=Press Delete: The Decline and Fall of the Irish Press|url=https://books.google.com/books/about/Press_Delete.html?id=wBxlAAAAMAAJ|publisher=Currach Press|date=2005|language=en|author=Ray Burke}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.independent.ie/entertainment/books/the-slow-death-of-a-paper-whose-target-market-was-dead/26210348.html|teideal=The slow death of a paper whose target market was dead|dáta=2005-07-09|language=en|work=Irish Independent|dátarochtana=2024-05-19}}</ref> Nuachtáin Éireannacha de chuid an ''Press Group'' a bhí iontu, comhlacht foilsitheoireachta a chuir teaghlach [[De Valera]] ar bun agus a foilsíodh idir [[5 Meán Fómhair]], [[1931]] agus [[1995]]. Bhí sé de sprioc ag an nuachtán lucht léitheoireachta de 100,000 a bhaint amach, rud a rinne sé gan mhoill. Bhí ciorclaíocht de 200,000 aige ag barr a réime. Bhí [[Cearbhall Ó Dálaigh]] ina eagarthóir Gaeilge air tráth. Bhí lógó an Fhéinics ar bharr ''Scéala Éireann'' agus an mana cáiliúil sin ar bharr ''Scéala an Domhnaigh'' a luadh go minic le bród nó le searbhas, “''Do chum Glóire Dé agus Onóir na hÉireann''”. == Stair == Sna seachtóidí dhíol ''Scéala Éireann'' thart ar 120,000 cóip in aghaidh an lae, ''Scéala an Tráthnóna'' 150,000 agus ''Scéala an Domhnaigh'' os cionn 300,000. Sin thart ar 2 mhilliún cóip in aghaidh na seachtaine.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/deireadh-sceala-eireann-bas-mall-a-dfheadfai-a-sheachaint/|teideal=Deireadh Scéala Éireann: bás mall a d’fhéadfaí a sheachaint|údar=Sean Ó Mainnín|dáta=Bealtaine 28 2015|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-05-19}}</ref> Cheannaigh [[Tony O’Reilly]], piarda mór de chuid na nuachtán, an ''[[Irish Independent|Independent]]'' (INM)<ref>Independent News & Media Group (INM)</ref> sa bhliain 1973 agus d'éirigh an margadh thar a bheith iomaíoch. Fuair O'Reilly réidh leis an dearcadh coimeádach, an meon ‘déanfaidh-sé-cúis’ a bhí ann, spreag sé iomaíocht agus leag sé struchtúr gnó a bhfuil a rian fós le feiceáil go dtí an lá inniu ann. Ba é an ''Independent'' an custaiméir ba mhó fógraíocht ag RTÉ  ar feadh na mblianta. Uair amháin sna hochtóidí sheol an ''Independent'' comórtas “Lotto” (roimh theacht an Chrannchuir Náisiúnta féin). Thug ''Scéala Éireann'' chun na cúirte iad chun é a stopadh agus chaill siad an cás. Ansin thriail O’Reilly é féin ''[[Scéala Éireann]]'' a cheannach, ach cuireadh srian air de bharr rialacha iomaíochta. Bhí go leor airgead infheistíochta ag teastáil le crut éifeachtach a chur ar na nuachtáin. An fhadhb is mó a bhí ann ná nach raibh na scairshealbhóirí sásta é a dhíol agus bailiú leo. Bhí fonn orthu é a dhíol agus fanacht – iad ag súil le ról lárnach tábhachtach a bheith acu.<ref name=":1" /> Ach rinneadh margadh le gnó nuachtán i Meiriceá, Ingersoll, sna [[1990idí|nóchaidí]] chun seirbhísí bainistíochta a chur ar fáil don ghrúpa, admháil thruamhéalach dáiríre nach raibh siad féin in ann an jab a dhéanamh. Thit siad amach lena chéile agus bhuaigh ''Scéala Éireann'' cás dlí. Bhuaigh siad trí mhilliún punt chomh maith, ach an lá ar éirigh le hathchomharc Ingersoll, b’shin deireadh le ''Scéala Éireann''.<ref name=":1" /> Dúnadh na ndoirsí i mí Bealtaine 1995. == Féach freisin == * [[The Irish Times|Irish Times]], [[Irish Independent]] == Foinsí == * Scríobh Ray Burke leabhar faoin nuachtán dar teideal ''Press Delete'', ina bhfuil dianainilís déanta aige ar a chuid suáilcí, duáilcí, láidreachtaí agus laigí.<ref name=":0" /> == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 6dqf5e6lywdesckuwsjhlt5kkxt0vom 14 9795 1268374 869768 2025-06-03T02:08:48Z Alison 570 Ord 1268374 wikitext text/x-wiki [[Catagóir: Filí de réir tíre|Éir]] [[Catagóir: Scríbhneoirí Éireannacha|Filí]] 6bjn482s0cvt3e9krl0iqoj0wk3yogp 0 12724 1268429 1073041 2025-06-03T05:00:11Z Alison 570 ++ 1268429 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Nuachtán mórbhileoige [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] [[Béarla]] ab ea an '''Sunday Tribune'''. Foilsíodh an nuachtán ón mbliain [[1980]] go [[1982]] agus ó [[1983]] go Eanáir [[2011]]. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] o7i63dt3fixhit4xipn7t1ht847shq6 0 13039 1268519 1209106 2025-06-03T06:40:59Z Alison 570 Daoine Airgintíneacha 1268519 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Réabhlóid|Réabhlóidí]] [[Sóisialachas|sóisialach]] a bhí in '''Ernesto 'Che' Guevara-Lynch''' ([[14 Meitheamh]], [[1928]] - [[9 Deireadh Fómhair]], [[1967]]), a rugadh i Rosario, [[an Airgintín|Airgintín]]. Gabhadh agus maraíodh é in La Higuera na [[An Bholaiv|Bolaive]]. Ar feadh a shaoil, thaistil sé timpeall an domhain ag spreagadh daoine le héirí amach i réabhlóidí sóisialacha i dtíortha ar nós [[Cúba|Chúba]], [[Guatamala|Ghuatamala]] agus an [[Poblacht Dhaonlathach an Chongó|Chongó]]. Tá a aghaidh ar na haghaidheanna is clúití ar domhan, fós inniu.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/cultur/dearadh/bua-an-iocoin/|teideal=Bua an Íocóin Guairille gaisciúil go caithréim an Chaipitleachais?|údar=Cillian de Búrca|dáta=2017|language=ga|work=NÓS|dátarochtana=2021-10-09}}</ref> Seasann íomhá Che – lena chuid gruaige dorcha fiáine, bairéad dubh agus stánadh géar – seasann sé do streachailt armtha an phobail agus don réabhlóid go fóill.<ref name=":0" /> == Saol == Ba de bhunadh [[Éire|Éireannach]] agus [[Bascaigh|Bascach]] iad a mhuintir, rud, dar leis féin, a chuir lena nádúr reibiliúnach (rugadh sin-seanathair amháin in ÉIrinn).<ref>{{Lua idirlín|url=https://nomadflag.com/che-guevaras-irish-roots/|teideal=Che Guevara's Irish Roots - The Irish in Argentina|údar=Keith|language=en-US|work=https://nomadflag.com/|dátarochtana=2021-10-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/heritage/che-guevara-s-father-was-more-into-his-irish-than-his-basque-side-1.3249384|teideal=Che Guevara’s father ‘was more into his Irish than his Basque side’|údar=Ciarán D'Arcy|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2021-10-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.thejournal.ie/che-guevara-irish-roots-3754700-Dec2017/|teideal=From Patricio Lynch to Che Guevara: The story of the Cuban revolutionary's Irish links|údar=Gráinne Ní Aodha|language=en|work=TheJournal.ie|dátarochtana=2021-10-09}}</ref> Nuair a bhí sé óg, thosaigh sé ag staidéar chun bheith ina dhochtúir. Thaistil sé trí [[Meiriceá Laidineach]], áit a bhfaca sé bochtanas an phobail don chéad uair. Thiontaigh Guevara chun an [[Cumannachas|Mharxachais]] i ndiaidh dó turas a dhéanamh fríd an mhór-roinn ar ghluaisrothar le cara dá chuid (a n-eachtraí atá le feiceáil sa scannán ''The Motorcycle Diaries''). Chuaigh an bhochtaineacht fhairsing i bhfeidhm go mór air agus gheall ‘El Che’ go gcaithfeadh sé a shaol ag troid ar son daoine bochta agus ar a son siúd faoi chois. Bhí cúigear clainne aige, ceann amháin (i 1955) lena chéad bhean, Hilda,<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Hilda Gadea|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hilda_Gadea&oldid=1006712269|journal=Wikipedia|date=2021-02-14|language=en}}</ref> agus ceathrar eile tar éis pósadh athuair sa bhliain 1959.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Aleida March|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleida_March&oldid=1016942744|journal=Wikipedia|date=2021-04-09|language=en}}</ref> === Cúba === Chuaigh sé go dtí [[Guatamala]] chun éisteacht leis na rudaí a bhí le rá ag an tUachtarán Jacobo Arbenz Guzmán. Bhí [[Fulgencio Batista]] i gceannas i g[[Cúba]] ag an am úd. Chuir [[Fidel Castro]], in éineacht le Guevara, feachtas míleata nua ar bun in aghaidh an [[Rialtas|rialtais]] ag deireadh [[1956]]. [[Íomhá:Che Guevara - Familia.jpg|mion|An teaghlach, 1963: ar chlé, Aleida March (a bhean chéile, tar éis pósadh athuair) agus Camilo, Hilda, Celia (ar ghlúin Che) agus Aleida (ar dheis)|clé]] Chuir siad buíon chomhtháite troda nua ar bun i [[Meicsiceo]] ar dtús. Bhog siad ansin go dtí Cúba. Throid Guevara taobh le taobh le Fidel Castro agus réabhlóidithe eile óna gcró folaigh i sléibhte an Sierra Maestra, sléibhte gar do [[Santiago de Cúba|Santiago de Cuba]], suite in oirdheisceart na tíre. Ghlac Che páirt thábhachtach san [[éirí amach]]. I ndeireadh na dála, gabhadh seilbh ar Havana ar [[1 Eanáir]] 1959 nuair a theith Batista ón oileán. Chaith Guevara tamaill ghearr mar [[Aire Rialtas|aire rialtais]] i gCúba. === Sceimhlitheoireacht idirnáisiúnta === Chuaigh Che go dtí an Congó (áit a ghlaoitear [[Poblacht Dhaonlathach an Chongó]] anois ar) ar feadh bliana ag iarraidh cabhair a thabhairt don éirí amach a bhí ar siúl in oirthear na tíre, ach theip air (Guevara, 2001).<ref>{{Luaigh foilseachán|title=The African Dream: The Diaries of the Revolutionary War in the Congo|url=https://books.google.fr/books/about/The_African_Dream.html?id=vj0r-eZbYMsC&redir_esc=y|publisher=Harvill|date=2001|language=en|author=Che Guevara}}</ref> === Feallmharú === Maraíodh Guevara sa bhliain [[1967]] sa Bholaiv, is é ag iarraidh éirí amach eile a chothú. Ach theip air tine faoin réabhlóid a chur. == Oidhreacht == Faoin am ar maraíodh Che sa Bholaiv in 1967, bhí clú agus cáil dhomhanda ar an Airgintíneach mar réabhlóidí, ceannaire sóisialach agus laoch ag daoine bochta ar fud Mheiriceá Theas. [[Íomhá:SculptureCheGuevaraCuba.jpg|clé|mion|'Guerrillero Heroico', le Jim Fitzpatrick, 1968, le feiceáil i ngach áit i gCúba sna 2020idí]] Ba ag ócáid chuimhneacháin i gCúba in 1960 a ghlac Alberto Korda an grianghraf ‘''[[Guerrillero Heroico]]''’, nó ‘Guairille Gaisciúil’ (thuas ar dheis). Nuair a rugadh Ernesto Guevara, is beag a síleadh ag an am go mbeadh aghaidh 'Che' ar na haghaidheanna is clúití ar domhan na blianta anonn. Ba é [[Jim Fitzpatrick (ealaíontóir)|Jim Fitzpatrick]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Jim Fitzpatrick (artist)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jim_Fitzpatrick_(artist)&oldid=1037423300|journal=Wikipedia|date=2021-08-06|language=en}}</ref> – ealaíontóir as [[Baile Átha Cliath]] – a d’athraigh grianghraf Korda sa bhliain 1968 go dtí an íomhá íocónach sin a aithnítear fud fad na cruinne sa 21ú aois. Dar le Fitzpatrick go raibh sé ag iarraidh ar an íomhá “''pórú mar a bheadh coiníní ann''”. Roimh i bhfad bhí orduithe ag teacht ó ghrúpaí polaitiúla ó gach aon chearn den domhan. Is íomhá fhíor-chumhachtach é, atá le feiceáil go fóill ar t-léinte, póstaeir agus fiú mar thatúnna. Agus tá daoine ann ag déanamh dia beag den [[sceimhlitheoireacht]] Guevara chomh maith. Inniu Áit ar bith a mbeadh coimhlint ann – An Phalaistín, Tír na mBascach, An Cholóim – thiocfadh íomhá Che chun tosaigh mar shiombail na réabhlóide. == Gailearaí== <gallery> Íomhá:Hilda Gadea y Che Guevara - Luna de miel - Yucatán 1955.jpg|Hilda Gadea agus Che Guevara ar a laethanta saoire sa Yucatán, 1955 Íomhá:Che Guevara - ca. 1945.jpg|1945 Íomhá:Che Guevara - Matricula Profesional de Enfermero.jpg|22 Nollaig 1950 Íomhá:Che Guevara.jpg|1963: Óstán Riviera, Havana Íomhá:Che Guevara vector SVG format.svg|'Guerrillero Heroico', le [[Jim Fitzpatrick (ealaíontóir)]], 1968 </gallery> == Naisc sheachtracha == * [http://www.marxists.org www.marxists.org - suíomh as Béarla lena chuid scríbhneoireachta] * [https://books.google.fr/books/about/The_African_Dream.html?id=vj0r-eZbYMsC&redir_esc=y Guevara, Ernesto Che, 2001, ''The African Dream, The Diaries of the Revolutionary War in the Congo''], Grove Press, ISBN 0-8021-3834-9 == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Cúba]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1928]] [[Catagóir:Básanna i 1967]] [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha]] {{DEFAULTSORT:Guevara, Che}} 2ysaxzi1ydmpsdfi7rpqa22cn128io3 1268520 1268519 2025-06-03T06:41:17Z Alison 570 Sort 1268520 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Réabhlóid|Réabhlóidí]] [[Sóisialachas|sóisialach]] a bhí in '''Ernesto 'Che' Guevara-Lynch''' ([[14 Meitheamh]], [[1928]] - [[9 Deireadh Fómhair]], [[1967]]), a rugadh i Rosario, [[an Airgintín|Airgintín]]. Gabhadh agus maraíodh é in La Higuera na [[An Bholaiv|Bolaive]]. Ar feadh a shaoil, thaistil sé timpeall an domhain ag spreagadh daoine le héirí amach i réabhlóidí sóisialacha i dtíortha ar nós [[Cúba|Chúba]], [[Guatamala|Ghuatamala]] agus an [[Poblacht Dhaonlathach an Chongó|Chongó]]. Tá a aghaidh ar na haghaidheanna is clúití ar domhan, fós inniu.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/cultur/dearadh/bua-an-iocoin/|teideal=Bua an Íocóin Guairille gaisciúil go caithréim an Chaipitleachais?|údar=Cillian de Búrca|dáta=2017|language=ga|work=NÓS|dátarochtana=2021-10-09}}</ref> Seasann íomhá Che – lena chuid gruaige dorcha fiáine, bairéad dubh agus stánadh géar – seasann sé do streachailt armtha an phobail agus don réabhlóid go fóill.<ref name=":0" /> == Saol == Ba de bhunadh [[Éire|Éireannach]] agus [[Bascaigh|Bascach]] iad a mhuintir, rud, dar leis féin, a chuir lena nádúr reibiliúnach (rugadh sin-seanathair amháin in ÉIrinn).<ref>{{Lua idirlín|url=https://nomadflag.com/che-guevaras-irish-roots/|teideal=Che Guevara's Irish Roots - The Irish in Argentina|údar=Keith|language=en-US|work=https://nomadflag.com/|dátarochtana=2021-10-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/heritage/che-guevara-s-father-was-more-into-his-irish-than-his-basque-side-1.3249384|teideal=Che Guevara’s father ‘was more into his Irish than his Basque side’|údar=Ciarán D'Arcy|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2021-10-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.thejournal.ie/che-guevara-irish-roots-3754700-Dec2017/|teideal=From Patricio Lynch to Che Guevara: The story of the Cuban revolutionary's Irish links|údar=Gráinne Ní Aodha|language=en|work=TheJournal.ie|dátarochtana=2021-10-09}}</ref> Nuair a bhí sé óg, thosaigh sé ag staidéar chun bheith ina dhochtúir. Thaistil sé trí [[Meiriceá Laidineach]], áit a bhfaca sé bochtanas an phobail don chéad uair. Thiontaigh Guevara chun an [[Cumannachas|Mharxachais]] i ndiaidh dó turas a dhéanamh fríd an mhór-roinn ar ghluaisrothar le cara dá chuid (a n-eachtraí atá le feiceáil sa scannán ''The Motorcycle Diaries''). Chuaigh an bhochtaineacht fhairsing i bhfeidhm go mór air agus gheall ‘El Che’ go gcaithfeadh sé a shaol ag troid ar son daoine bochta agus ar a son siúd faoi chois. Bhí cúigear clainne aige, ceann amháin (i 1955) lena chéad bhean, Hilda,<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Hilda Gadea|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Hilda_Gadea&oldid=1006712269|journal=Wikipedia|date=2021-02-14|language=en}}</ref> agus ceathrar eile tar éis pósadh athuair sa bhliain 1959.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Aleida March|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Aleida_March&oldid=1016942744|journal=Wikipedia|date=2021-04-09|language=en}}</ref> === Cúba === Chuaigh sé go dtí [[Guatamala]] chun éisteacht leis na rudaí a bhí le rá ag an tUachtarán Jacobo Arbenz Guzmán. Bhí [[Fulgencio Batista]] i gceannas i g[[Cúba]] ag an am úd. Chuir [[Fidel Castro]], in éineacht le Guevara, feachtas míleata nua ar bun in aghaidh an [[Rialtas|rialtais]] ag deireadh [[1956]]. [[Íomhá:Che Guevara - Familia.jpg|mion|An teaghlach, 1963: ar chlé, Aleida March (a bhean chéile, tar éis pósadh athuair) agus Camilo, Hilda, Celia (ar ghlúin Che) agus Aleida (ar dheis)|clé]] Chuir siad buíon chomhtháite troda nua ar bun i [[Meicsiceo]] ar dtús. Bhog siad ansin go dtí Cúba. Throid Guevara taobh le taobh le Fidel Castro agus réabhlóidithe eile óna gcró folaigh i sléibhte an Sierra Maestra, sléibhte gar do [[Santiago de Cúba|Santiago de Cuba]], suite in oirdheisceart na tíre. Ghlac Che páirt thábhachtach san [[éirí amach]]. I ndeireadh na dála, gabhadh seilbh ar Havana ar [[1 Eanáir]] 1959 nuair a theith Batista ón oileán. Chaith Guevara tamaill ghearr mar [[Aire Rialtas|aire rialtais]] i gCúba. === Sceimhlitheoireacht idirnáisiúnta === Chuaigh Che go dtí an Congó (áit a ghlaoitear [[Poblacht Dhaonlathach an Chongó]] anois ar) ar feadh bliana ag iarraidh cabhair a thabhairt don éirí amach a bhí ar siúl in oirthear na tíre, ach theip air (Guevara, 2001).<ref>{{Luaigh foilseachán|title=The African Dream: The Diaries of the Revolutionary War in the Congo|url=https://books.google.fr/books/about/The_African_Dream.html?id=vj0r-eZbYMsC&redir_esc=y|publisher=Harvill|date=2001|language=en|author=Che Guevara}}</ref> === Feallmharú === Maraíodh Guevara sa bhliain [[1967]] sa Bholaiv, is é ag iarraidh éirí amach eile a chothú. Ach theip air tine faoin réabhlóid a chur. == Oidhreacht == Faoin am ar maraíodh Che sa Bholaiv in 1967, bhí clú agus cáil dhomhanda ar an Airgintíneach mar réabhlóidí, ceannaire sóisialach agus laoch ag daoine bochta ar fud Mheiriceá Theas. [[Íomhá:SculptureCheGuevaraCuba.jpg|clé|mion|'Guerrillero Heroico', le Jim Fitzpatrick, 1968, le feiceáil i ngach áit i gCúba sna 2020idí]] Ba ag ócáid chuimhneacháin i gCúba in 1960 a ghlac Alberto Korda an grianghraf ‘''[[Guerrillero Heroico]]''’, nó ‘Guairille Gaisciúil’ (thuas ar dheis). Nuair a rugadh Ernesto Guevara, is beag a síleadh ag an am go mbeadh aghaidh 'Che' ar na haghaidheanna is clúití ar domhan na blianta anonn. Ba é [[Jim Fitzpatrick (ealaíontóir)|Jim Fitzpatrick]]<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Jim Fitzpatrick (artist)|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Jim_Fitzpatrick_(artist)&oldid=1037423300|journal=Wikipedia|date=2021-08-06|language=en}}</ref> – ealaíontóir as [[Baile Átha Cliath]] – a d’athraigh grianghraf Korda sa bhliain 1968 go dtí an íomhá íocónach sin a aithnítear fud fad na cruinne sa 21ú aois. Dar le Fitzpatrick go raibh sé ag iarraidh ar an íomhá “''pórú mar a bheadh coiníní ann''”. Roimh i bhfad bhí orduithe ag teacht ó ghrúpaí polaitiúla ó gach aon chearn den domhan. Is íomhá fhíor-chumhachtach é, atá le feiceáil go fóill ar t-léinte, póstaeir agus fiú mar thatúnna. Agus tá daoine ann ag déanamh dia beag den [[sceimhlitheoireacht]] Guevara chomh maith. Inniu Áit ar bith a mbeadh coimhlint ann – An Phalaistín, Tír na mBascach, An Cholóim – thiocfadh íomhá Che chun tosaigh mar shiombail na réabhlóide. == Gailearaí== <gallery> Íomhá:Hilda Gadea y Che Guevara - Luna de miel - Yucatán 1955.jpg|Hilda Gadea agus Che Guevara ar a laethanta saoire sa Yucatán, 1955 Íomhá:Che Guevara - ca. 1945.jpg|1945 Íomhá:Che Guevara - Matricula Profesional de Enfermero.jpg|22 Nollaig 1950 Íomhá:Che Guevara.jpg|1963: Óstán Riviera, Havana Íomhá:Che Guevara vector SVG format.svg|'Guerrillero Heroico', le [[Jim Fitzpatrick (ealaíontóir)]], 1968 </gallery> == Naisc sheachtracha == * [http://www.marxists.org www.marxists.org - suíomh as Béarla lena chuid scríbhneoireachta] * [https://books.google.fr/books/about/The_African_Dream.html?id=vj0r-eZbYMsC&redir_esc=y Guevara, Ernesto Che, 2001, ''The African Dream, The Diaries of the Revolutionary War in the Congo''], Grove Press, ISBN 0-8021-3834-9 == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Guevara, Che}} [[Catagóir:Cúba]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1928]] [[Catagóir:Básanna i 1967]] [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha]] mgpl5d47b28q6fawbfes9hweveczfvg 0 15195 1268174 1221362 2025-06-02T18:11:24Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268174 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Tarluithe == * == Breitheanna == * [[Jean de Muris]], fealsamh agus matamaiticeoir Francach (b. [[1351]]) == Básanna == * [[10 Iúil]] — [[Ladislaus IV na hUngáire]] (r. [[1262]]) * [[3 Deireadh Fómhair]] — [[Maighréad, Maighdean na hIorua]], Banríon na hAlban * [[10 Samhain]] — [[Qalawun]], Sabhdán na hÉigipte (r. [[1262]]) == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Blianta]] dmyycr9xriv25qyx7wq06u4vc4fkbuu 14 15828 1268363 1040115 2025-06-03T01:56:04Z Alison 570 Catagóir:Daoine ón Afraic Theas de réir slí bheatha 1268363 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hAfraice|Afraic Theas, An]] [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas de réir slí bheatha|Pol]] 01m3mlyo8mx5ylagsjqbf62f6sxhv8k 14 15847 1268349 1040073 2025-06-03T01:36:58Z Alison 570 ++ 1268349 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Politicians of Poland|Polaiteoirí na Polainne}} [[Catagóir:Polaiteoirí na hEorpa|Polainn]] [[Catagóir:An Pholainn]] [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Pol]] j9g4gauablurbxnwblw1m8ilogmpqyh 14 16008 1268277 1064191 2025-06-03T00:46:54Z Alison 570 Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta 1268277 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Éi]] [[Catagóir:Éire]] m6tdsuohfug9jrvukreneh6n6k6xtpc 14 17393 1268253 969543 2025-06-03T00:26:33Z Alison 570 ++ 1268253 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Péintéirí de réir náisiúntachta]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha]] pprhkj7fozjj3ugpgcvvpkxfy59p68w 1268380 1268253 2025-06-03T02:13:18Z Alison 570 Ord 1268380 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Péintéirí de réir náisiúntachta|Oll]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Péintéirí]] 9h0cvx1nmdorsw1xbte6chvtqulqbit 14 17428 1268462 1120454 2025-06-03T05:31:27Z Alison 570 ++ 1268462 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Musicians from Ukraine|Ceoltóirí Úcránacha}} [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Úcránacha]] [[Catagóir:Cultúr na hÚcráine|Ceol]] [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Ceol]] ipr22ku4db3po8qdxf8eljvupa8eoq9 0 17706 1268192 1131389 2025-06-02T22:39:53Z Taghdtaighde 60452 Beagán curtha leis agus mionathruithe 1268192 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán |image=[[Íomhá:IrishExaminerCludach.jpg|200px]] }} [[Nuachtán]] [[Mórbhileog|mórbhileoige]] [[Éire]]annach is ea an '''Irish Examiner''' (roimhe: ''Cork Examiner'', ''The Examiner''), a chlóbhualadh don chéad uair ar an [[30 Lúnasa]] [[1841]]. Is é [[Tim Vaughan]] an eagarthóir reatha. Bíonn an nuachtán Gaeilge ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' á dháileadh leis an ''Irish Examiner'', mar aon le ''[[The Irish Times]]'', gach Dé Máirt ó mhí Aibreán 2025 i leith. Is é [[Éanna Ó Caollaí]] an t-eagarthóir.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-02|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Corcaigh]] [[Catagóir:Líonraí podchraoltaí]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1841]] qdt99r61knnwwi3lh3a2bmxevomct7e 1268413 1268192 2025-06-03T04:50:41Z Alison 570 ++ 1268413 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán |image=[[Íomhá:IrishExaminerCludach.jpg|200px]] }} [[Nuachtán]] [[Mórbhileog|mórbhileoige]] [[Éire]]annach is ea an '''Irish Examiner''' (roimhe: ''Cork Examiner'', ''The Examiner''), a chlóbhualadh don chéad uair ar an [[30 Lúnasa]] [[1841]]. Is é [[Tim Vaughan]] an eagarthóir reatha. Bíonn an nuachtán Gaeilge ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' á dháileadh leis an ''Irish Examiner'', mar aon le ''[[The Irish Times]]'', gach Dé Máirt ó mhí Aibreán 2025 i leith. Is é [[Éanna Ó Caollaí]] an t-eagarthóir.<ref>{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-02|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Corcaigh]] [[Catagóir:Líonraí podchraoltaí]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1841]] avvcv3liuwkmb2ffiqehvlxoqtc3vtq 0 18325 1268169 1254067 2025-06-02T18:10:01Z Alison 570 +WD 1268169 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} == Eachtraí == == Breitheanna == * [[Colm Cille]] - naomh Gaelach a rugadh i n[[Gartán]] == Básanna == * [[Catagóir:Blianta|0521]] 8mht0v1nzuhao2jsiwknro7pmh2juet 1268171 1268169 2025-06-02T18:10:55Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268171 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == == Breitheanna == * [[Colm Cille]] - naomh Gaelach a rugadh i n[[Gartán]] == Básanna == * [[Catagóir:Blianta|0521]] s3g8fen4pays7qt8i6lixz3ylhyh46x 0 18326 1268168 654224 2025-06-02T18:09:48Z Alison 570 +WD 1268168 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} == Eachtraí == == Breitheanna == * == Básanna == * [[Colm Cille]] - naomh Gaelach a rugadh i n[[Gartán]] i [[521]] [[Catagóir:Blianta|0597]] hktvsca0m1gfcuiw4xarrd12zqw2vhv 1268172 1268168 2025-06-02T18:11:08Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268172 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == == Breitheanna == * == Básanna == * [[Colm Cille]] - naomh Gaelach a rugadh i n[[Gartán]] i [[521]] [[Catagóir:Blianta|0597]] 5hefasosgggx1jmp4l2mv59nkqmdokf 0 18368 1268230 1106301 2025-06-03T00:05:48Z Alison 570 ++ 1268230 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba ghinearál Dúitseach é '''Godert de Ginkell''', nó '''Godart van Ginkel, Céad Iarla Átha Luain agus Baron van Reede''' ([[1644]] – [[11 Feabhra]], [[1703]]) i seirbhís [[Sasana|Shasana]]. Bhí sé ina bhall den uasalaicme, agus d'iompaigh sé an teideal 'Baron van Reede', agus é ina mhac ba shine de Godart Adrian van Reede, Baron Ginkel. Ina a óige, liostáil sé isteach in arm na hÍsiltíre, agus sa bhliain 1688, lean sé [[Liam III Shasana|William (nó Liam sa Ghaeilge), Prionsa Oráiste]], ar a shluaíocht go Sasana - an "[[An Réabhlóid Ghlórmhar|Réabhlóid Ghlórmhar]]" a díchur Rí Séamas 11. Sa bhliain dár gcionn, bhain sé clú amach as éacht meabhrán, tóraíocht, scrios agus gabháil reisimint Albanach a rinne frithcheilg agus a thaobhaigh leis an Rí Séamas ag Ipswich, agus a bhí ag máirseáil tríd na "''fens''" (nó "riasc" sa Ghaeilge). == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-beath-nl}} {{DEFAULTSORT:Ginkel, Godert}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1644]] [[Catagóir:Básanna i 1703]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír]] [[Catagóir:Uaisleacht Éireannach]] icif5aqgprpk2wr8dqo792bubuog2ui 14 19707 1268494 873027 2025-06-03T06:08:48Z Alison 570 Catagóir:Daoine Cúbacha de réir slí bheatha 1268494 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Cúbacha de réir slí bheatha|Uacht]] [[Catagóir:Uachtaráin|Cuba]] [[Catagóir:Polaitíocht Chúba]] [[Catagóir:Stair Chúba]] [[Catagóir:Uachtaráin de réir tíre|Cúba]] sd5rghq1s44zz30az9l2xid9hjlv0mh 14 19739 1268474 1265684 2025-06-03T05:45:36Z Alison 570 Ord 1268474 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Architects from Italy}} {{DEFAULTSORT:Iodalacha}} [[Catagóir:Ailtirí de réir náisiúntachta|Iod]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Ail]] dn6jw01mvymwjiv3unxozhbynp96046 14 19741 1268361 928830 2025-06-03T01:52:48Z Alison 570 Ord 1268361 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Italy|Filí Iodálacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Iod]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Iodálacha|Filí]] icigxv5gcs3sop12is2j0a964rq0l0y 14 19744 1268264 668764 2025-06-03T00:33:33Z Alison 570 ++ 1268264 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from Italy}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Io]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Inn]] 9mbn1l8gpvoia7eej9g7mnhicv3lq39 14 19746 1268315 797865 2025-06-03T01:14:56Z Alison 570 ++ 1268315 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Composers from Italy}} [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Iodálacha]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Cu]] [[Catagóir:Ceoltóirí Iodálacha]] [[Catagóir:Cultúr na hIodáile|C]] b25tpnvzcjqxnfpab090q0qvntmqtm9 1268316 1268315 2025-06-03T01:15:06Z Alison 570 >ga 1268316 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Composers from Italy|Cumadóirí Iodálacha}} [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Iodálacha]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Cu]] [[Catagóir:Ceoltóirí Iodálacha]] [[Catagóir:Cultúr na hIodáile|C]] 0o4vadfagm7ehbcsv82t0pnwig57gyv 14 19873 1268354 928821 2025-06-03T01:47:22Z Alison 570 ++ 1268354 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Scotland|Filí Albanacha}} [[Catagóir:Daoine Albanacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Filí de réir tíre|Alb]] [[Catagóir:Litríocht na hAlban|Filí]] h9pu6n4slb879t3wqr5j23m8iojdwy1 14 20111 1268317 1117846 2025-06-03T01:15:31Z Alison 570 ++ 1268317 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Composers from Germany|Cumadóirí Gearmánacha}} [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Gearmánacha]] [[Catagóir:Ceol na Gearmáine]] hhuujbykkmh22unysq619h0t0e200u1 14 20142 1268267 1101716 2025-06-03T00:34:30Z Alison 570 ++ 1268267 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from Ireland|Innealtóirí ó Éirinn}} {{DEFAULTSORT:Innealtoiri Eireannacha}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Ei]] [[Catagóir:Daoine Éireannacha de réir slí bheatha|Inn]] ndev3xyywiur39i5hvzg2rx0zphx9vk 0 21188 1268406 944254 2025-06-03T02:46:20Z Alison 570 Stub-sort 1268406 wikitext text/x-wiki Tá an chuid is mó de na '''meáin i bPoblacht na hÉireann''' bunaithe i m[[Baile Átha Cliath]]. Is iad na príomhnuachtáin sa tír ná an [[Irish Times]], an [[Irish Independent]] agus, le cúpla bliain anuas, an [[Irish Examiner]]. Bhíodh an [[Cork Examiner]] ar an nuachtán laethúil seo ar feadh na mblianta, ach beartaíodh díol náisiúnta a thabhairt dó tar éis gur theip ar an [[Irish Press]] i lár na 1990idí agus athainmníodh mar sin é. [[Íomhá:Sceal_tg4-scc3a9al-www.TG4.ie-.jpg|thumb|border|right| [[Údar|Scéal]] - drámaíocht ó [[TG4]] ]] Tá eagráin d´Éirinn ag go leor de nuachtáin Shasana, ach is ionann formhór an ábhair. Tá díol leathan ar an [[Belfast Telegraph]], an [[Irish News]] agus an [[Daily Ireland]] as [[Béal Feirste]], ach níl mórán díol nó glaoch orthu ó dheas go dtí seo. Bhíodh an [[Irish Press]], [[Sunday Press]] agus [[Evening Herald]] an-tábhachtach go dtí na [[1970í]], agus iad á riaradh ag muintir [[Éamon de Valera]]. Tá nuachtáin ar leith a fhoilsítear ar an Domhnach, ar nós an [[Sunday Independent]] agus an [[Sunday World]] ó fhoilsitheoirí an Irish Independent, an [[Sunday Business Post]] atá neamhspleách agus teidil eile de bhunadh Sasana le hábhar dírithe ar Éirinn, an Sunday Times agus Irish Mail on Sunday ina measc. Bhíodh dhá nuachtán Gaeilge ann: [[Lá Nua|Lá]] (a foilsíodh go laethúil i mBéal Feirste) agus [[Foinse]] (a foilsíodh go seachtainiúil sa [[An Cheathrú Rua|Cheathrú Rua]]). Is é [[Radio Telefís Éireann]] an príomhchraoltóir ó dheas, le trí bealach teilifíse sa chuid is mó den tír: [[RTÉ a hAon]], [[RTÉ a Dó]] agus [[TG4]]. Tá [[TV3 (Éire)|TV3]] agus [[Channel 6]] neamhspleách ón stát. Tá an [[BBC]] ag craoladh ón oirthuaisceart, chomh maith le h[[UTV]] atá neamhspleách ón rialtas ó thuaidh. Tá tábhacht fós leis na craoltóirí náisiúnta ar an dá thaobh den teorann, ach tá an-éisteacht anois le stáisiúin neamhspleácha. == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-ie}} [[Catagóir:Meáin na hÉireann| ]] s2dwau8me6k1rpid232wrlwsyrs177d 0 21399 1268411 1244611 2025-06-03T04:50:17Z Alison 570 ++ 1268411 wikitext text/x-wiki {{glanadh}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=Íomhá:IrishNewsfp.JPG}} Is páipéar nuachta é '''''The Irish News''''' atá bunaithe i m[[Béal Feirste]]. Tá léargas [[Náisiúnachas in Éirinn|náisiúnach]] measartha ag an páipéar. Tá príomh-fhócas aige ar nuacht in [[Ulaidh]] ach tá sé ar fáil i bhformhór na hÉireann. == Stair == Is é ''The Irish News'' an t-aon nuachtán laethúil atá bunaithe i d[[Tuaisceart na hÉireann|Tuaisceart Éireann]] atá faoi úinéireacht neamhspleách. Ba é sin cás an nuachtáin ó bunaíodh é ar an [[15 Lúnasa]] [[1891]] mar nuachtán frith-[[Charles Stewart Parnell|Pharnell]]. Timpeall [[1968]], agus i rith [[na Trioblóidí]] tháinig méadú mór ar imshruthú The Irish News, go háirithe i rith aimsir an imtheorannaithe gan triail. I mí an Mheithimh [[1982]], tháinig an páipéar faoi stiúradh iomlán chlann Mhic Giolla Phádraig, úinéirí an nuachtáin sa lá atá inniu ann. Is é an páipéar is mó léite i dTuaisceart Éireann é ''The Irish News''. Tá cáil air fosta mar gheall ar a thuairisciú leathan ar [[na Cluichí Gaelacha]]. == Fás níos Deireanaí == Tá ''The Irish News'' ina pháirt den ghrúpa cumarsáide ''Northern Media Group''. Is leis an teaghlach céanna sé stáisiún raidió i gCúige Uladh: Five FM, Six FM, Seven FM, Q97.2, Q101.2 agus Q102.9. Tá baint ag an ghrúpa ''Northern Media Group'' leis an chomhlacht úr nuachta, [[River Media]], atá ag fás go gasta. == Gradaim == {{Imshruthú_Nuachta| image=[[Íomhá:IrishNewsmasthead.JPG|150px|]]| cir=47,911 <small>([[Ríocht Aontaithe|RA]] amháin)</small>| read= | time=Eanáir 2008 – Meitheamh 2008| source=Audit Bureau of Circulations }} * Bronnadh ''CIPR Newspaper of the Year Award'' ar The Irish News sé bliain amach as naoi gceann idir 1999 agus 2008. * 2006 – [[Chartered Institute of Public Relations|CIPR]] Best Supplement – Weekend * 2007 – Production Journal Regional Newspaper of the Year * 2007 – Newspaper Society Promotional Campaign of the Year * 2007 – Newspaper Society UK Regional Press Photographer of the Year (Mal McCann) * 2007 – CIPR Best Supplement – Weekend * 2008 – CIPR Production Journalist of the Year (Jeremy Kirker) * 2008 – Annual Irish Print Awards' National Newspaper Award * 2008 – CIPR Print Business Journalist (James Stinson) * 2008 – CIPR Business Journalist of the Year (James Stinson) * 2008 – CIPR Newspaper and Daily Newspaper of the Year == Naisc sheachtracha == * [http://www.irishnews.com/ The Irish News online] == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Irish News, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 5e16myhq9qwxq0ist85ezxcsnx2f7u0 14 22742 1268306 668168 2025-06-03T01:07:48Z Alison 570 ++ 1268306 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from India|Scríbhneoirí Indiacha}} [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Scr]] 1m7q8pr1qm19r0uu8zsgndmwpolesls 14 22745 1268518 302243 2025-06-03T06:39:38Z Alison 570 ++ 1268518 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Arg]] [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha de réir slí bheatha|Scr]] [[Catagóir:Litríocht na hAirgintíne|Scr]] 9iixygjif2dvq71vqw23b68wyjjfbat 14 23100 1268241 1235381 2025-06-03T00:16:42Z Alison 570 Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta 1268241 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta |Eireannacha]] [[Catagóir:Stair na hÉireann|St]] [[Catagóir:Daoine Éireannacha de réir slí bheatha|St]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha|St]] pwc7twh7j1ml4u8ewxnfva03xn2wnmi 14 23539 1268378 665291 2025-06-03T02:11:57Z Alison 570 ++ 1268378 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Norway|Scríbhneoirí Ioruacha}} [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha de réir slí bheatha|Scríbhneoirí]] 8bgllkkcli5zenmmlk4qfh7hkwhd5it 14 25064 1268348 293952 2025-06-03T01:36:33Z Alison 570 ++ 1268348 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Pol]] [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Scr]] iw1nuby0m5rjc8meof9355jranpgal5 14 25501 1268224 797868 2025-06-02T23:59:27Z Alison 570 ++ 1268224 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ceoltóirí Rúiseacha|C]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Rúis]] [[Catagóir:Daoine Rúiseacha de réir slí bheatha|C]] 6ihjbgd33gaijyltm5no4y3wz59ix3j 14 25607 1268222 797869 2025-06-02T23:58:06Z Alison 570 ++ 1268222 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha|C]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta |S]] [[Catagóir:Cultúr Shasana|C]] kh0i5uzpczxaahi6b0vtg8uwfx5yu4v 14 25854 1268386 301621 2025-06-03T02:19:48Z Alison 570 Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta 1268386 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta]] [[Catagóir:An Eilvéis]] 1r3xpvyg8e91um858lghhzydy3tztsx 1268467 1268386 2025-06-03T05:39:21Z Alison 570 Ord 1268467 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Eil]] [[Catagóir:An Eilvéis]] fp1mgm5muwvcg6y8zligh6woehe29io 14 25891 1268515 668238 2025-06-03T06:38:28Z Alison 570 ++ 1268515 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Association football players from Argentina|Imreoirí sacair na hAirgintíne}} [[Catagóir:Imreoirí sacair de réir Tíre|Airgintín]] [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha de réir slí bheatha|Imr]] qoqph4alwl1t0fs1wutkw99yry1n9lb 14 25905 1268304 1040117 2025-06-03T01:06:37Z Alison 570 ++ 1268304 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Politicians of India|Polaiteoirí na hIndia}} [[Catagóir:Polaiteoirí na hÁise|India, an]] [[Catagóir:An India]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Pol]] qblw6dsv5olek0wbvrbun9f51nn64n6 0 26934 1268448 1225281 2025-06-03T05:14:53Z Alison 570 ++ 1268448 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|image=Íomhá:FainneanLae.jpg}} Nuachtán dátheangach í '''''Fáinne an Lae''''' a mhair dhá bhliain, idir 1899 agus 1900. Fiontar gnó í an nuachtán do Bhrian Ó Dubhghaill, bunaitheoir an nuachtáin. D'fhoilsigh sé an nuachtán go seachtainiúil ar a chostas féin ar feadh dhá bhliain. De thoradh easaontas idir Ó Dubhghaill agus [[Conradh na Gaeilge]] bhunaigh an Conradh a nuachtán féin, ''[[An Claidheamh Soluis]]'', i mí an Mhárta 1899. Theip ar nuachtán Uí Dhubhghaill i mí Lúnasa 1900 agus nascadh ''Fáinne an Lae'' leis an g''Claidheamh Soluis''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * [https://sites.google.com/site/fainneanlae Cartlann Fháinne an Lae 1898-1900] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160922031243/https://sites.google.com/site/fainneanlae/ |date=2016-09-22 }} == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] jqm3zfkvp3cciktnulkrxuwapgcmlck 0 27013 1268409 1221854 2025-06-03T04:49:08Z Alison 570 ++\ 1268409 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Is nuachtán mórbhileoige [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] [[Domhnach|Domhnaigh]] é an '''Sunday Independent'''. Is é Aengus Fanning eagarthóir an nuachtáin. Díoltar níos mó cóipeanna den Sunday Independent ná de aon nuachtán Domhnaigh eile in Éirinn. Léann 28.4% de lucht léitheora an Domhnaigh an Sunday Independent de réir na figiúirí is déanaí (JNRS 2008/9<ref>{{Lua idirlín |url=http://www.jnrs.ie/ |teideal=JNRS - Welcome to the Joint National Readership Research Homepage<!-- Bot generated title --> |dátarochtana=2010-01-03 |archivedate=2010-02-20 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20100220005249/http://www.jnrs.ie/ }}</ref>). Is leis an bhfear gnó [[Anthony O'Reilly]] an nuachtán anois agus is cuid de chomhlacht domhanda é le nuachtáin i dtíortha eile (''The Independent'' sa [[Ríocht Aontaithe]], mar shampla). == Féach freisin == == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 16ltiv7m2w8n22af6rofp0r0pu9ms96 0 27203 1268438 1183991 2025-06-03T05:08:24Z Alison 570 ++ 1268438 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Páipéar nuachta Gaeilge ab ea '''Anois''' a foilsíodh idir na blianta [[1984]] agus [[1996]]<ref>http://www.gael-linn.ie/glinn/ir/About_History.aspx?Decade=3</ref>, a bhí faoi cheannas [[Gael Linn]]. Bhí [[Bibi Baskin]] ina heagarthóir ar an nuachtán ó 1984 go 1986. Dhíoltaí thart ar 5,600 cóip gach seachtain.<ref>{{Lua idirlín |url=http://historical-debates.oireachtas.ie/D/0369/D.0369.198611050008.html |teideal=Cóip cartlainne |dátarochtana=2010-01-19 |archivedate=2012-07-09 |archiveurl=https://archive.today/20120709185005/http://historical-debates.oireachtas.ie/D/0369/D.0369.198611050008.html }}</ref> Thit an líon sin go 4,500 in [[1994]] áfach. Faoin am sin bhí an nuachtán ag fáil thart ar €150,000 mar dheontas.<ref>[http://www.oireachtas-debates.gov.ie/plweb-cgi/fastweb?state_id=1263925516&view=oho-view&docrank=24&numhitsfound=70&query=An%20Nuacht%E1n%20Anois&query_rule=%28%28$query1%29%3C%3DDATE%3C%3D%28$query2%29%29%20AND%20%28%28$query4%29%29%3ASPEAKER%20AND%20%28%28$query5%29%29%3Aheading%20AND%20%28%28$query6%29%29%3ACATEGORY%20AND%20%28%28$query3%29%29%3Ahouse%20AND%20%28%28$query7%29%29%3Avolume%20AND%20%28%28$query8%29%29%3Acolnumber%20AND%20%28%28$query%29%29&docid=262102&docdb=Debates&dbname=Debates&sorting=none&operator=and&TemplateName=predoc.tmpl&setCookie=1| Ceisteanna Dála]{{Dead link|date=Meán Fómhair 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> == Féach freisin == * [[Martin O'Hagan]] == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 21lhyhpalyk0jx62fmmht39sr80i2k9 14 28836 1268240 1265115 2025-06-03T00:16:25Z Alison 570 Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta 1268240 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Gearmánacha]] [[Catagóir:Daoine Gearmánacha de réir slí bheatha|St]] 02qmpbnz0enz3qiomeybm17bvtqlnod 14 29118 1268193 1226102 2025-06-02T22:40:59Z Taghdtaighde 60452 Catagóirí curtha leis agus mionathruithe eile 1268193 wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Nuachtain na Gaeilge}} [[Catagóir:Nuachtáin|*]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge‎]] [[Catagóir:Saothair Ghaeilge]] [[Catagóir:Gaeilge]] 866uaaqwtijo6qsnb4zy71ru4xq81qd 1268194 1268193 2025-06-02T22:42:40Z Taghdtaighde 60452 Catagóir bainte 1268194 wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Nuachtain na Gaeilge}} [[Catagóir:Nuachtáin|*]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge‎]] [[Catagóir:Saothair Ghaeilge]] [[Catagóir:Gaeilge]] nkwj7pqfekmtm5gpy0slk1k2y1swjiy 14 30289 1268479 381441 2025-06-03T05:50:45Z Alison 570 ++ 1268479 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Imreoirí sacair de réir Tíre|Frainc]] [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Imr]] 0ctzf4sy610ca8axq9hdzvppt5memv5 14 30300 1268271 969526 2025-06-03T00:37:19Z Alison 570 ++ 1268271 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Imreoirí sacair de réir Tíre|Ísiltír]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Imr]] 6evgmnf3ozq6rlmbxl76wng3wy9zkkp 14 30652 1268238 969541 2025-06-03T00:15:00Z Alison 570 ++ 1268238 wikitext text/x-wiki {{commonscat|Historians from the Netherlands|Staraithe Ollannacha}} [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Ollannacha]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|St]] dtd4o7wyvqev20r6yfyo5l29t0e27qu 0 31122 1268444 1223486 2025-06-03T05:12:17Z Alison 570 {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} 1268444 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Páipéar nuachtán áitiúil ab ea '''Guth agus Tuairim''' in iarthuaisceart Dhún na nGall ó 1979 go 1984. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * [http://www.bealoideasbeo.ie/Guth_Tuairm Cartlann ar líne] == Tagairtí == {{reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] jpj31fyd5x664cc7e8pr5559eklr07h 14 32159 1268493 1120456 2025-06-03T06:08:12Z Alison 570 ++ 1268493 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Musicians from Cuba|Ceoltóirí Cúbacha}} [[Catagóir:Daoine Cúbacha de réir slí bheatha|Ceol]] [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Cúbacha]] 2nhca22bjzf5e8345flm7ix73n1yd2n 14 32287 1268359 1265201 2025-06-03T01:50:42Z Alison 570 Ord 1268359 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from France|Filí Francacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Fra]] [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na Fraince|Filí]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Francacha]] 78h2a6am8i5lxud8w73hla4hihk6qkp 14 32289 1268382 928831 2025-06-03T02:14:20Z Alison 570 ++ 1268382 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Norway|Filí Ioruacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na hIorua|Filí]] 6swppmc1kjp3lvt2hmk9mg0w6thz51u 14 32290 1268375 928832 2025-06-03T02:09:10Z Alison 570 Ord 1268375 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from the United States|Filí Meiriceánacha}} [[Catagóir: Filí de réir tíre|Meiriceánach]] [[Catagóir: Daoine Meiriceánacha|Filí]] [[Catagóir: Cultúr na Stát Aontaithe|Filí]] 82krmh7yefkvy3t6mjxdwcplpw2hd8l 14 32291 1268385 928833 2025-06-03T02:17:03Z Alison 570 ++ 1268385 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Russia|Filí Rúiseacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Rúiseacha]] [[Catagóir:Daoine Rúiseacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na Rúise|Filí]] fn3akwkedw28nkwoevitg6iir8m5h0q 14 32292 1268384 928834 2025-06-03T02:16:19Z Alison 570 ++ 1268384 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from England|Filí Sasanacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Sasanacha]] [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr Shasana|Filí]] 8jqu73jxf7tgai2wuy7c5fg6my3x9sk 14 32293 1268373 1265744 2025-06-03T02:08:33Z Alison 570 Ord 1268373 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from New Zealand|Filí Nua-Shéalainne}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Nua-Shéalainn]] [[Catagóir:Daoine Nua-Shéalannacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na Nua-Shéalainne|Filí]] a4p3tyxy3vf9frtlhc20ws8piq12lnx 14 32295 1268352 668340 2025-06-03T01:37:49Z Alison 570 ++ 1268352 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Physicists from Poland|Fisiceoirí Polannacha}} [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Fis]] [[Catagóir:Fisiceoirí de réir náisiúntachta|Pol]] heott41cyr3eigeiwhkd27btstc9o88 14 36811 1268351 569220 2025-06-03T01:37:27Z Alison 570 ++ 1268351 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Imreoirí sacair de réir Tíre|Polainn]] [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Imr]] ps2oq6j4qzl3b1gxqgc9hbkevovrgge 14 36812 1268381 569234 2025-06-03T02:13:52Z Alison 570 ++ 1268381 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Imreoirí sacair de réir Tíre|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha de réir slí bheatha|Imreoirí sacair]] 8emjvv1pgg626ac7yonukd9giabd3ze 14 38189 1268360 1265091 2025-06-03T01:51:02Z Alison 570 Ord 1268360 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Germany|Filí Gearmánacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Gear]] [[Catagóir:Daoine Gearmánacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na Gearmáine|Fílí]] fkge74xhw2aty7ckdgrzcbgs9w2iz2w 14 38330 1268242 1256956 2025-06-03T00:16:58Z Alison 570 Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta 1268242 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Eilvéiseacha]] [[Catagóir:Daoine Eilvéiseacha de réir slí bheatha|St]] q65nh3di4zpbpfgl0yk03naremapi29 14 38887 1268358 1256946 2025-06-03T01:50:19Z Alison 570 Ord 1268358 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Switzerland|Filí Eilvéiseacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Eil]] [[Catagóir:Daoine Eilvéiseacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na hEilvéise|Filí]] cl8623tek3uhneqqfb6oyq1f0f7ohlb 0 39733 1268177 1162734 2025-06-02T18:12:02Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268177 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * [[30 Samhain]] — [[Pápa Cléimeans IV]], Pápa ó 1265 go 1268 == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] fhi08jggea08j6u5d0tw9fbnnjhmqwp 0 40498 1268181 700639 2025-06-02T18:13:16Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268181 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 40505 1268182 700655 2025-06-02T18:13:41Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268182 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 40518 1268183 700668 2025-06-02T18:13:48Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268183 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 40552 1268184 700707 2025-06-02T18:13:58Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268184 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 40563 1268186 700718 2025-06-02T18:14:04Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268186 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 40601 1268176 1220247 2025-06-02T18:11:56Z Alison 570 {{WD Bosca Sonraí Bliain}} 1268176 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Bliain}} == Eachtraí == * == Breitheanna == * == Básanna == * [[Catagóir:Blianta]] c3egk4tqonn1j5351bs0wjwrfl28obo 0 41635 1268345 1204270 2025-06-03T01:30:48Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268345 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Íomhá:Emperor-Dragonfly-(5).jpg|mion|Fiadhúlra in Éirinn|clé]] Ba [[scríbhneoir]], [[ceoltóir]] agus déantóir [[scannán]] [[Éireannach]] é '''Éamon de Buitléar''' ([[22 Eanáir]], [[1930]] - [[27 Eanáir]], [[2013|2013)]]<ref name="RTÉ">{{Lua idirlín|teideal=Film-maker Eamon de Buitlear dies at 83|url=http://www.rte.ie/news/2013/0128/364811-film-maker-eamon-de-buitlear-dies-at-83/| foilsitheoir =[[RTÉ News and Current Affairs]]| dátarochtana =28 January 2013}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://rip.ie/death-notice/%C3%89amon-de-buitl%C3%89ar-delgany-wicklow/185544|teideal=Death Notice of Éamon de BUITLÉAR|language=en|work=rip.ie|dátarochtana=2019-01-28}}</ref> nó Éamon Óg de Buitléar<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=3053|teideal=DE BUITLÉAR, Éamon Óg (1930–2013)|language=ga|work=ainm.ie|dátarochtana=2021-01-14}}</ref> (agus Buitléarach eile ann, 1902–1981, gaol ar bith<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=611|teideal=DE BUITLÉAR, Éamon (1902–1981)|language=ga|work=ainm.ie|dátarochtana=2021-01-14}}</ref>). Sa bhliain [[1987]], ainmníodh é mar bhall de [[Seanad Éireann|Sheanad Éireann]] ag an [[Taoiseach]], [[Charles Haughey]] chuig an 18ú Seanad Éireann. == Saol == Bhí athair Éamon i gceannas ar an gCéad Chath d’Arm na hÉireann agus níos déanaí, aide-de-camp [[Uachtarán na hÉireann]] [[Dubhghlas de hÍde]]. I gcathair na Gaillimhe a rugadh Éamon agus tógadh é i d[[teaghlach]] a labhair Gaeilge. Tháinig sé go mór faoi thionchar mhuintir [[Cúil Aodha|Chúil Aodha]] i g[[Contae Chorcaí|Corcaigh]] go luath ina shaol agus é ar saoire ann lena athair. Is ann a d’fhoghlaim sé cuid mhór faoin [[dúlra]] agus faoin [[iascaireacht]]. Ba ansin a bhuail sé le [[Seán Ó Riada]].<ref name="WildSide">{{Lua idirlín|url=http://www.independent.ie/opinion/analysis/eamons-walk-on-the-slightly-wild-side-148992.html|teideal=Eamon's walk on the (slightly) wild side|foilsitheoir=[[Irish Independent]]|dátarochtana=28 January 2013|last=Kennedy|first=Joe}}</ref> Níorbh ionadh é mar sin go bhfuair sé post sé ag obair sa siopa ''Garnett and Keegan's and Helys'' sna [[1940idí]], ag díol fearas iascaireachta agus gránghunnaí. Bhí siopa dá chuid féin aige ar ball. . Phós sé Laillí Lamb ón [[An Cheathrú Rua|gCeathrú Rua]] (de shliocht [[Ford Madox Ford]] a máthair agus [[Charles Lamb]], péintéir mórcháiliúil, a hathair). [[Íomhá:Outside broadcasting vehicles of Raidió Teilifís Éireann 1970s.jpg|clé|mion|Teilifís Éireann]] === Scannáin === [[Íomhá:SeanadEireann-800.jpg|mion|[[Seanad Éireann]]|clé]] Sna [[1960]]dí, le Gerrit Van Gelderen, rinne an Buitléarach cláracha [[fiadhúlra]] do [[Raidió Teilifís Éireann|RTÉ]]. Thuil sé cáil náisiúnta mar nádúraí agus mar chraoltóir raidió agus teilifíse. B’fhéidir a rá gurbh é an clár teilifíse Amuigh faoin Spéir a chuir a ainm i mbéal phobal na hÉireann.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie//archives/2017/1120/921446-eamon-de-buitlear-archive/|teideal=Éamon de Buitléar Archive|language=en|work=RTÉ Archives|dátarochtana=2021-01-14}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.youtube.com/watch?v=jc2MZFoDYf8|teideal=An Buitléarach ar an Late Late Show|údar=|dáta=|dátarochtana=}}</ref> Ba é stiúrthóir bainistíochta ''Éamon de Buitléar Ltd.'' é, comhlacht a rinne cláracha faisnéise [[Teilifís|teilifís]]<nowiki/>e. Ba é an t-aon léiritheoir neamhspleách teilifíse in Éirinn é ag an am. Sa bhliain [[1986]], bhuaigh an Buitléarach Jacob's Award dá chlár teilifíse ''Cois Farraige leis an Madra Uisce''. Rinneadh scannáin as a chuid leabhar agus coimisiúin iomadúla ó [[Radio Telefís Éireann|RTÉ]], [[BBC]] agus stáisiúin eile.<ref name="ifrn">{{Lua idirlín | teideal = Éamon de Buitléar profile | url = http://www.iftn.ie/directory/index1.htm?fuseaction=details&tab=Directory&file_ID=361&class=dsp_blank.cfm&area=Name | foilsitheoir = Irish Film and Television Network | dátarochtana = 2006-06-08 }}{{Dead link|date=Meán Fómhair 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }}</ref> Ceapadh é ar an bPríomh-Bhord Iascaigh sa bhliain 2005.<ref name="Bray people">{{Lua idirlín | date = 2005-08-04 | teideal = New post for De Buitléar | foilsitheoir = Bray people | url = http://www.unison.ie/bray_people/stories.php3?ca=38&si=1444011&issue_id=12815 | dátarochtana = 2006-06-08 | archivedate = 2016-03-03 | archiveurl = https://web.archive.org/web/20160303201546/http://www.unison.ie/bray_people/stories.php3?ca=38&si=1444011&issue_id=12815 }}</ref> Bhronn Ollscoil Náisiúnta na hÉireann dochtúireacht oinigh (D.Sc.) air in 1991. === Ceol === [[Íomhá:Séan Ó Riada.jpg|mion|Séan Ó Riada|clé]] Bhí baint ag Éamon de Buitléar leis an gceol traidisiúnta Éireannach le Seán Ó Riada agus bhí baint aige le bunú [[Ceoltóirí Chualann|Cheoltóirí Chualann]] (1960-1969). == Leabhair == * {{cite book | title = Wildlife | year = 1985 | publisher = TownHouse | isbn = 0-946172-04-8}} * {{cite book | title = Ireland's wild countryside | url = https://archive.org/details/irelandswildcoun0000debu | year = 1993 | publisher = Boxtree | isbn = 1-85283-401-3}} * {{cite book | title = A Life in the Wild | url = https://archive.org/details/lifeinwild0000debu | year = 2004 | publisher = Gill & MacMillan, Ltd. (Ireland) | isbn = 0-7171-3615-9}}<ref name=WildSide /> == Scannánliosta == * ''The Natural World and The Living Isles'' (BBC); * ''Exploring the Landscape'' - television series (RTÉ); * ''Ireland's Wild Countryside'' - television series (RTÉ); * ''A Life in the Wild'' - television series (RTÉ); * ''Wild Islands'' (RTÉ, S4C and STV); * ''Nature Watch'' (ITV); * ''Éiníní and Ainimhithe na hÉireann'' (TG4). == Tagairtí == {{Reflist}} == Naisc sheachtracha == * {{Ainm IMDb|2153629}} * {{Lua idirlín | teideal = Éamon de Buitléar profile | url = http://www.iftn.ie/directory/index1.htm?fuseaction=details&tab=Directory&file_ID=361&class=dsp_blank.cfm&area=Name | foilsitheoir = Irish Film and Television Network | dátarochtana = 2006-06-08 }}{{Dead link|date=Meán Fómhair 2022 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} {{DEFAULTSORT:De Buitlear, Eamon}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1930]] [[Catagóir:Básanna in 2013]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Éireannacha]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Boscadóirí ceoil Éireannacha]] [[Catagóir:Duaiseoirí Jacob's Award]] [[Catagóir:Baill den 18ú Seanad]] [[Catagóir:Daoine as Bré]] [[Catagóir:Daoine as Contae Chill Mhantáin]] ecgpulumnst1mvcf79539pnb1b8kamy 0 42794 1268440 1247356 2025-06-03T05:09:51Z Alison 570 {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} 1268440 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Is [[Irisleabhar|páipéar]] nuachta Gaeilge míosúil [[Cúige Chonnacht|Connachtach]] a bhí in '''''An Stoc''''' a mbíodh lucht acadúil [[Ollscoil na hÉireann, Gaillimh|Coláiste na hOllscoile, Gaillimh]] ina n-eagarthóirí air, sna [[1920]]dí a d'fhoilsítí é. Bhí baint ag [[Colm Ó Gaora]] le bunú ''An Stoc''. Tomas Ó Máille a bhí mar eagarthóir, agus ba é an tAthair Tomas Ó Ceallaigh an bainisteoir. Mhair an nuachtán go dtí [[1932]]. Scríobhadh Ó Gaora 'Cúinne an tSeanóra' go dtí 1921 ach ní raibh aon déileáil aige leis an bpáipéar ina dhiaidh sin mar thaobhaigh sé leis an g[[Conradh Angla-Éireannach]]. == Eagarthóirí == Ó 1917 go 1920 bhí [[Tomás Ó Máille]] ina eagarthóir ar An Stoc. In éineacht le Piaras Mac Canna, a dheartháir Pádraig, [[Eoin Mac Néill]] agus [[Pádraic Ó Conaire]] chuir sé gairm scoile amach faoin bpáipéar sin seachtain roimh [[Éirí Amach na Cásca|Éirí Amach 1916]]. I measc na leabhar eile a scríobh sé nó ar chuir sé eagar orthu tá: An ghaoth aniar, 1920, giotaí as An Stoc. Sholáthair [[Seán Ó hÓgáin (r. 1874)|Seán Ó hÓgáin]] dánta in An Stoc 1927-30 ach is de dhéantús Raiftearaí agus Chonnachtach eile a bhformhór. I measc na ndánta a chum sé tá caoineadh ar Phádraic in An Stoc, Samhain 1928.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=751|teideal=Ó hÓGÁIN, Seán (1874–1963)|dátarochtana=2024-11-12}}</ref> Bhíodh scéalta do pháistí, arbh aistriúcháin cuid díobh, i gcló ag [[Domhnall Ó Ríordáin]] in An Stoc sna blianta 1924-26. Ó 1910 amach bhíodh aistí ag [[Eric Mac Fhinn]] in irisí mar [[An Claidheamh Soluis]], An Branar, An Síoladóir, An Stoc, Is i rith na tréimhse i nGaillimh a thosaigh Máirtín Ó Direáin ag scríobh agus pléann Mac Craith an prós a scríobh sé, ón gcéad phíosa in An Stoc, Márta 1931 anuas go 1938, 14 píosa ar fad, an chuid is mó díobh in Ar Aghaidh; taispeánann sé go bhfuil "''snáth leanúnach aontachta idir na chéad aistí próis agus ceapadóireacht fhileata Uí Dhireáin.''" == Scríbhneoirí == D'fhoilsítí ábhar le [[Seosamh Ó Donnachadha]] in An Stoc. Bhí aistí i gcló ag [[Máire Ní Thuathail (múinteoir)|Máire Ní Thuathail]] in An Stoc freisin. Faoi 1926 bhí tosaithe ag [[Máirtín Ó Cadhain]] ar ábhar a fhoilsiú in An Stoc. Sholáthraíodh Conchubhar Maguidhir (c.1861–1944) amhráin a bhí bailithe aige do An Connachtach, An Claidheamh Soluis, An Stoc. Faoin teideal ''Gael galánta ar lár'' bhí aiste ag Nioclás Ó Fagáin (1873–1929) ina thaobh in An Stoc, Iúil-Lúnasa 1929. Ó 1919 amach bhíodh scéalta agus aistí i gcló ag Máire Ní Ghuairim (1896–1964) in An Stoc, Fái. Thosaigh sé ag scríobh litreacha chuig Tomás Ó Máille, eagarthóir An Stoc, go gairid tar éis gur athbhunaíodh an iris sin i 1923. Thaithíodh sé muintir na Gaeltachta thall, go háirithe muintir Chonamara, agus bhíodh a theach féin ina ionad caidrimh acu. Bhí litir a scríobh a chara Séamus Mac An Iomaire i gcló in An Stoc, Samhain/Nollaig 1926: ''Casadh Seosamh Daibhéid orm agus is geanúil cóir carthanach an duine é. Fear is Gaelaí ná é ní furasta fáil''. Chuir sé foclóirín le haiste le Séamus Mac an Iomaire in An Stoc, Bealtaine 1928 Bhí aiste ag Seán Ó Ruadháin (1883–1966) in An Connachtach chomh fada siar le 1907 agus scríobhadh sé freisin in An Stoc. Ar 3 Márta 1862 a rugadh é do Peter Henry agus a bhean Bridget Kilgannon ag a dteach cónaithe, 10 De Beausoir Square, West Hackney, Londain. “General merchant” an cur síos ar shlí bheatha an athar sa teastas breithe agus deir Tomás Ó Concheanainn (An Stoc, Bealtaine 1930) go raibh gnó mórdhíola síoda aige agus cuid mhór de mhaoin an tsaoil. Fuair seisean bás nuair a bhí Seán faoi bhun bliain d’aois agus thug an mháthair ar ais go dtí a háit - MAC ÉNRÍ, Seán Pádraig (1862–1930) Scríobhadh [[Tomás Ó Monacháin]] scéalta in An Stoc 1925–8, faoin ainm Tomás Ó Mannacháin. == Tagairtí == {{Reflist}} == Naisc sheachtracha == * http://archives.library.nuigalway.ie/col_level.php?col=A1 {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20120315215722/http://archives.library.nuigalway.ie/col_level.php?col=A1 |date=2012-03-15 }} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{DEFAULTSORT:Stoc, An}} [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] 5jalnyt1b7uatvntv1mq43gksayntaw 0 52275 1268388 1253664 2025-06-03T02:23:01Z Alison 570 Catagóir:Daoine Neipealacha 1268388 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Sliabhadóir a rugadh i Khumbu, i [[Neipeal]], ab ea '''Tenzing Norgay''' ([[1914]] - [[9 Bealtaine]] [[1986]]). Mar '''Namgyal Wangdi''' a rugadh é. De réir foinsí áirithe, ba i Tsa-Chu, i nGleann Kama, sa [[An Tibéid|Tibéid]], a rugadh é. I [[1953]] d'éirigh leis mullach [[Sliabh Everest (Teomólungma)|Shliabh Everest]] a bhaint amach le [[Edmund Hillary]], an chéad uair a d'éirigh le daoine é a dhreapadh.<ref name="FreamhanEolais">{{Cite encyclopedia|last=Hussey|first=Matt|author-link=Matthew Hussey|title=Norgay Tenzing|encyclopedia=[[Fréamh an Eolais]]|language=ga|date=2011|publisher=[[Coiscéim]]|page=658}}</ref> == Féach freisin == * [[Edmund Hillary]] * [[:Catagóir:Teomólungma|Teomólungma]] == Tagairtí == {{Reflist}} {{Fréamh an Eolais}} {{síol}} {{DEFAULTSORT:Norgay, Tenzing }} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1914]] [[Catagóir:Daoine Neipealacha]] [[Catagóir:Básanna i 1986]] [[Catagóir:Sléibhteoirí]] [[Catagóir:Teomólungma]] [[Catagóir:Dreapadóirí]] 12x6z5xjx0qh28ozbqqgqn7rxfdy1k1 14 54169 1268260 951256 2025-06-03T00:30:28Z Alison 570 ++ 1268260 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from Scotland|Innealtóirí ó Albain}} {{DEFAULTSORT:Innealtoiri Albanacha}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Al]] [[Catagóir:Daoine Albanacha de réir slí bheatha|in]] 18a32txib0o7wycevskxzpi5icc89bs 1268269 1268260 2025-06-03T00:35:42Z Alison 570 + 1268269 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from Scotland|Innealtóirí ó Albain}} {{DEFAULTSORT:Innealtoiri Albanacha}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Al]] [[Catagóir:Daoine Albanacha de réir slí bheatha|In]] dwzhu8bw7q2zqiteyf6jw921mubdaq9 14 54489 1268261 705760 2025-06-03T00:30:53Z Alison 570 ++ 1268261 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from England|Innealtóirí Sasanacha}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Sa]] [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha|Inn]] ql7au3h1f0hcryojje3c07yegypchhj 14 54958 1268299 712240 2025-06-03T01:02:17Z Alison 570 Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha 1268299 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Physicists from India|Fisiceoirí Indiacha}} [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Fis]] [[Catagóir:Fisiceoirí de réir náisiúntachta|Ind]] bq47lt813arrfup0o0vz6c0jb9wl3fb 0 55184 1268418 1073052 2025-06-03T04:52:48Z Alison 570 ++ 1268418 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] áitiúil [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea '''The Mayo News''' ([[Gaeilge]]: '''Nuacht Maigh Eo''') a bunaíodh i 1892. Foilsíodh an nuachtán i [[Cathair na Mart|gCathair na Mart]], [[Maigh Eo]]. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] d0mtq2yqamy5it9sehpzmu8cv5a5pj1 14 55285 1268301 1265675 2025-06-03T01:05:37Z Alison 570 Ord 1268301 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Astronomers from Belgium|Réalteolaithe as an mBeilg}} [[Catagóir:Réalteolaithe de réir náisiúntachta|Bei]] [[Catagóir:Daoine Beilgeacha de réir slí bheatha|Ré]] pfdpavmzfpv2wlvuywa9t07puonyc5c 14 56513 1268273 1120477 2025-06-03T00:38:29Z Alison 570 ++ 1268273 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Musicians from Holland|Ceoltóirí Ísiltíreacha}} [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta‎|Ís]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Ceo]] ldo1zz0mkcw4pdq6htmtwal0s8645oa 14 59805 1268357 928824 2025-06-03T01:49:46Z Alison 570 Catagóir:Daoine ón mBreatain Bheag de réir slí bheatha 1268357 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Welsh poets|Filí Breatnaise}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Bre]] [[Catagóir:Daoine ón mBreatain Bheag de réir slí bheatha|Filí]] cqo9xynke4srqmdnruafja6ma3prhxk 14 61384 1268392 762397 2025-06-03T02:27:41Z Alison 570 ++ 1268392 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Chile|Filí Sileacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Sile]] [[Catagóir:Daoine Sileacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Sileacha|Filí]] 08kmhermi84gq854r4elryv3kz9qj1c 14 61420 1268350 1185380 2025-06-03T01:37:16Z Alison 570 ++ 1268350 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Nao]] [[Catagóir:Naoimh|Polannacha]] qpi7x9jw4pgb9rkvn3p4uiq2v8xnf82 14 63418 1268458 1040063 2025-06-03T05:28:39Z Alison 570 Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha 1268458 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hEorpa|Úcráin, an]] [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Pol]] [[Catagóir:Polaitíocht na hÚcráine]] rx25tspkak0251upgplprqru00mqgg8 0 64408 1268446 1245011 2025-06-03T05:13:49Z Alison 570 ++ 1268446 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} An nuachtán náisiúnaíoch is sine in Éirinn ba ea an '''''Freeman’s Journal'''''.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.anpost.com/Shop/Products/Freemans-Journal-National-Stamp|teideal=Shop National Stamp (The Freemans Journal) at An Post|dáta=2024-04-28|work=web.archive.org|dátarochtana=2024-04-28|archivedate=2024-04-28|archiveurl=https://web.archive.org/web/20240428161132/https://www.anpost.com/Shop/Products/Freemans-Journal-National-Stamp}}</ref> Bhunaigh [[Charles Lucas]] é sa bhliain 1763 agus bhí sé ceangailte le polaiteoirí tírghráthacha radacacha Protastúnacha, a leithéid agus [[Henry Grattan]] agus [[Henry Flood]]. D'athraigh sé seo ó 1784 ar aghaidh, nuair a thóg Francis Higgins seilbh air (agus bhí ar Higgins mar an "Sham Squire") agus ghlac sé léargas níos fabhraí don Bhreatain agus don riarachán. == Féach freisin == == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Freeman’s Journal, The}} [[Catagóir:Foilseacháin a bunaíodh i 1763]] [[Catagóir:Nuachtáin neamhghnóthach na hÉireann]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] c28dxan4a3v3j2fwtq6j9z1tctxt9bv 14 64938 1268498 786361 2025-06-03T06:13:39Z Alison 570 Daoine Crótacha de réir slí bheatha 1268498 wikitext text/x-wiki [[Daoine Crótacha de réir slí bheatha|Mon]] [[Catagóir:Monarcaí]] tk1czdmhq3pisqgv531enadgvwl6h19 1268499 1268498 2025-06-03T06:13:48Z Alison 570 + 1268499 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Crótacha de réir slí bheatha|Mon]] [[Catagóir:Monarcaí]] csm4yzffnad5fckljj8k1ez63dscbgj 0 65481 1268214 1263432 2025-06-02T23:38:29Z Taghdtaighde 60452 Catagóir curtha leis agus mionathruithe eile 1268214 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|logo=Lógó Tuairisc.ie.jpg}} Is [[Láithreán Gréasáin|suíomh]] Gaeilge nuachta é '''Tuairisc.ie''', a chuireann seirbhís [[Nuachtán|nuacht]]<nowiki/>a ar fáil do phobal na Gaeilge. Bíonn ailt ar [[Cursaí reatha|chúrsaí nuachta]] [[Gaeltacht]]a, náisiúnta agus idirnáisiúnta; cúrsaí [[Spórt|spóirt]], [[Cultúr|cultúir]] agus [[faisean]]; chomh maith le hailt tuairimíochta agus colúin. Cuirtear ailt leis an suíomh ar bhonn laethúil. == Stair == Bhuaigh Tuairisc Bheo Teoranta comórtas a reáchtáil [[Foras na Gaeilge]] i 2014 chun nuachtán Gaeilge ar líne a sholáthar<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/tuarascail/tuairisc-ie-ag-earcu-foirne-da-seoladh-1.1908492|teideal=Tuairisc.ie ag earcú foirne dá seoladh|language=ga-IE|work=The Irish Times|dátarochtana=2022-12-09}}</ref>. Lonnaíodh oifigí an nuachtáin i m[[Bearna]] i g[[Contae na Gaillimhe]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/sonrai-teagmhala/|teideal=Sonraí Teagmhála|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-12-09}}</ref> mar ba í sin an t-aon cheantar i n[[An Ghaeltacht|Gaeltacht Chonamara]] a bhfuil fáil ann ar sheirbhís leathanbhanda ar ardluas<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/tuarascail/tuairisc-ie-reaches-one-million-page-views-1.2238886|teideal=Tuairisc.ie reaches one million page views|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2022-12-09}}</ref>. Seoladh Tuairisc.ie sa Seomra Darach i d[[Teach an Ardmhéara|Teach an Ard-Mhéara]] m[[Baile Átha Cliath]] ar [[9 Deireadh Fómhair]] [[2014]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/culture/tuarascail/goan-wonders-what-kenny-s-linguistic-legacy-will-be-1.1957881|teideal=Goan wonders what Kenny’s linguistic ‘legacy’ will be|language=en|work=The Irish Times|dátarochtana=2022-12-09}}</ref> Ar 5 Meitheamh 2015, d'fhógair Tuairisc.ie go raibh 1,000,000 amharc leathanaigh bainte amach ag an suíomh.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/milliun-amharc-leathanach-bainte-amach-ag-tuairisc-ie/|teideal=1,000,000 ‘amharc leathanaigh’ bainte amach ag Tuairisc.ie|dáta=2015-06-05|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-01-21}}</ref> ===Podchraoladh=== {{Príomhalt|Tuairimí Toghcháin (podchraoladh)}} I 2024, agus an aos polaitiúil ag dul i mbun feachtasaíochta, chuir lucht an nuachtáin tús leis an b[[podchraoladh]] úrnua ''[[Tuairimí Toghcháin (podchraoladh)|Tuairimí Toghcháin]]'' mar chuid dá sraith físeán ''Tuairisc Ó Bhéal'' chun na "scéalta is déanaí ó [[Olltoghchán na hÉireann, 2024|Olltoghchán 2024]] á bplé ag foireann ''Tuairisc'' agus aíonna speisialta".<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ar-chuis-eigin-cuireann-fine-gael-drochthus-i-gconai-le-feachtais-toghchain/|teideal=PODCHRAOLADH: ‘Ar chúis éigin, cuireann Fine Gael drochthús i gcónaí le feachtais toghcháin’|dáta=12 Samhain 2024|language=|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=17 Samhain 2024|archiveurl=https://web.archive.org/web/20241117174533/https://tuairisc.ie/ar-chuis-eigin-cuireann-fine-gael-drochthus-i-gconai-le-feachtais-toghchain/|archivedate=17 Samhain 2024}}</ref> == Foireann == Is é [[Seán Tadhg Ó Gairbhí]] eagarthóir Tuairisc.ie<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/cormac-ag-a-cuig/programmes/2014/1009/651253-cormac-ag-a-cig-dardaoin-9-deireadh-fmhair-2014//|teideal=Cormac ag a Cúig Déardaoin 9 Deireadh Fómhair 2014|language=ga-IE|work=RTE Radio|dátarochtana=2022-12-09}}</ref> agus is é [[Ciarán Ó Súilleabháin]] bainisteoir an tsuímh.<ref name=":0" /> Tá beirt iriseoirí lánaimseartha fostaithe ag an suíomh, [[Méabh Ní Thuathaláin]] agus [[Pádraic Ó Ciardha]] ([[Maitiú Ó Coimín]] sna 2010idí) agus bíonn ailt rialta ann ó [[scríbhneoir|scríbhneoirí]] seachtracha ar fud na h[[Éireann]] agus [[An Domhan|an domhain]]. Ina measc sin tá [[Póilín Ní Chiaráin]], [[Bridget Bhreathnach]], [[Cathal Mac Coille]], [[Seosamh Ó Cuaig]], [[Alex Hijmans]] agus eile nach iad. === Ar ga.wikipedia.org === * [https://www.google.com/search?q=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Alex+Hijmans%22&lr=&safe=images&sca_esv=599294221&as_qdr=all&sxsrf=ACQVn08lMTG6VW26F43zDVugRaTsfpVVZA%3A1705535640735&ei=mGioZd7ALKWpkdUP9dSXiA0&ved=0ahUKEwje7JGwz-WDAxWlVKQEHXXqBdEQ4dUDCBA&uact=5&oq=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Alex+Hijmans%22 Alex Hijmans] , [https://www.google.com/search?q=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Cathal+Mac+Coille%22&lr=&safe=images&sca_esv=599294221&as_qdr=all&sxsrf=ACQVn0-PD2AJnDDZ3BbJ9-rDz0rh2NS7dQ%3A1705536147375&ei=k2qoZaXEFqiakdUP-beyyAc&ved=0ahUKEwjl2dyh0eWDAxUoTaQEHfmbDHkQ4dUDCBA&uact=5&oq=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Cathal+Mac+Coille%22 Cathal Mac Coille] === Ar Google === * [https://www.google.com/search?q=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Cathal+Mac+Coille%22&lr=&safe=images&sca_esv=599294221&as_qdr=all&sxsrf=ACQVn0-PD2AJnDDZ3BbJ9-rDz0rh2NS7dQ%3A1705536147375&ei=k2qoZaXEFqiakdUP-beyyAc&ved=0ahUKEwjl2dyh0eWDAxUoTaQEHfmbDHkQ4dUDCBA&uact=5&oq=site%3A.ga.wikipedia.org++%22Cathal+Mac+Coille%22][https://www.google.ie/search?q=site%3A.tuairisc.ie++%22Cathal+Mac+Coille%22&lr=&sca_esv=600289823&as_qdr=all&sxsrf=ACQVn08XEWfeLVUDcXA3B-Vp1qySbZzShQ%3A1705878431843&ei=n6OtZeSUM8KKkdUPttqr0As&ved=0ahUKEwik4NavzO-DAxVCRaQEHTbtCroQ4dUDCBA&uact=5&oq=site%3A.tuairisc.ie++%22Cathal+Mac+Coille%22&gs_lp=Egxnd3Mtd2l6LXNlcnAiJnNpdGU6LnR1YWlyaXNjLmllICAiQ2F0aGFsIE1hYyBDb2lsbGUiSIMhULYEWNIbcAF4AJABAJgBvQKgAewCqgEFMS4zLTG4AQPIAQD4AQH4AQLiAwQYASBBiAYB&sclient=gws-wiz-serp Cathal Mac Coille] == Féach freisin == * [[Tuairimí Toghcháin (podchraoladh)]] * [[An Páipéar (nuachtán)|''An Páipéar'']] * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[Nós.ie]]'' * ''[[ExtraG.ie]]'' ==Tagairtí== {{reflist}} ==Naisc sheachtracha== * [https://www.tuairisc.ie Suíomh oifigiúil] * [https://www.rte.ie/news/nuacht/headlines/ Nuacht RTÉ] * Suíomh [https://extrag.ie/ ExtraG.ie] [[Catagóir:Láithreáin gréasáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge|*]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn|*]] [[Catagóir:Líonraí podchraoltaí]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 2014]] fkgu4zt7at8qrmipccp5n8shab8wpet 14 65817 1268211 1224362 2025-06-02T23:20:14Z Taghdtaighde 60452 Catagóirí athraithe 1268211 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Páirtithe polaitíochta de réir bliana bunaíodh]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1859]] 6konilj065o7jknq36je1v80pbb68x3 14 66370 1268318 1257596 2025-06-03T01:15:54Z Alison 570 ++ 1268318 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Fionlannacha de réir slí bheatha|Cu]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Fionlann]] 75lkr61itnoxo6f7yiru53l4pxwuy1n 14 66373 1268217 1117844 2025-06-02T23:52:17Z Alison 570 ++ 1268217 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir tíre|Polannacha]] [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|C]] se58o5985wjgnns0ladpw7ze13jrkvp 1268218 1268217 2025-06-02T23:52:41Z Alison 570 + 1268218 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Polannacha]] [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|C]] pwtfdvnxro4y215nnvyg2nq9q7ox11h 14 66374 1268219 1117842 2025-06-02T23:53:55Z Alison 570 Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta 1268219 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Seoirseacha]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Seoirseacha]] qjdx49i7s3dcmowcn61pf7e1sz9epcf 14 66569 1268337 798676 2025-06-03T01:28:11Z Alison 570 ++ 1268337 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Stiúrthóirí]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán de réir tíre|Polannacha]] s1e90n0hg88nx685z7m4l8aeonozf8s 14 66904 1268486 1101727 2025-06-03T05:57:22Z Alison 570 ++ 1268486 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Éireannacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Éir]] [[Catagóir:Lucht spóirt na hÉireann]] 11mu8afymckymyz6cjkuczcrgvd76bw 14 66906 1268472 801550 2025-06-03T05:44:04Z Alison 570 ++ 1268472 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Meiriceánacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Meir]] nvtc9a44rxk8fqpji1cgn5xhzawyb5x 14 66907 1268466 801567 2025-06-03T05:36:55Z Alison 570 ++ 1268466 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Sas]] nx7i5ax7imojqbx2ypimwk5dem4w0ul 14 66910 1268516 801615 2025-06-03T06:38:48Z Alison 570 ++ 1268516 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Arg]] kjc37u5uowv33gtper350z881058idg 14 66911 1268500 1265755 2025-06-03T06:14:30Z Alison 570 Ord 1268500 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Ceanadacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Cea]] 4ovjfao64pp2otm3jccz1w1r6sg46l4 14 66912 1268456 801624 2025-06-03T05:26:35Z Alison 570 ++ 1268456 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Úcr]] [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Dorn]] dtuuhzh0tzyvyuwybxl3q5ulvyk4sv1 14 66914 1268473 801629 2025-06-03T05:45:08Z Alison 570 ++ 1268473 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Iod]] 8wiuan0kb9s8pjggopbxhukj79ik3rp 14 66915 1268465 801631 2025-06-03T05:35:56Z Alison 570 ++ 1268465 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Sualannacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Sua]] rd1gxibybhnygzs22c6xe6jnxscbb9v 14 68498 1268395 813796 2025-06-03T02:31:42Z Alison 570 ++ 1268395 wikitext text/x-wiki {{Commonscat|Writers from Chile|Scríbhneoirí Sileacha}} [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Sile]] [[Catagóir:Daoine Sileacha de réir slí bheatha|Sile]] [[Catagóir:Litríocht na Sile|Scr]] 5p7xzns6kaa70f1k23d9slwhcdijahj 0 69838 1268432 1242765 2025-06-03T05:01:13Z Alison 570 ++ 1268432 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán|logo=[[Íomhá:Lógó, Saol.jpg|220px]]}} Ba [[nuachtán]] [[Gaeilge]] é '''''Saol'''''. Foilsíodh gach mí é. Bhí an nuachtán ar fáil ar [https://www.Gaeilge.ie gaeilge.ie] go dtí 2013.<ref>[http://www.gaelport.com/nuacht?NewsItemID=6208 Gaelport] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110707170229/http://www.gaelport.com/nuacht?NewsItemID=6208|date=2011-07-07}}: Dar le Colm Ó Torna, Eagarthóir SAOL, beidh níos mó idirghníomhaíochta sa leagan idirlíon agus páirt níos mó ag léitheoirí sa nuachtán. “Táimid ag dúil le heolas cuimsitheach a sholáthar faoi gach a mbaineann le saol na Gaeilge ar an talamh, leithéidí ranganna, cúrsaí, ciorcail comhrá, grúpaí cuideachta agus cainte, imeachtaí éagsúla, idir chultúrtha agus shóisialta na Gaeilge, in Éirinn agus i gcéin”, a deir sé. Dúirt Colm freisin “in ainneoin go bhfuil Saol ag teacht i dtír ar an teicneolaíocht agus ar na meáin úra, beidh na gnéithe ba mhó a chuir léitheoirí suim iontu: leathanach na bhfoghlaimeoirí, an crosfhocal agus na hagallaimh ar fáil ar líne chomh maith (2 Meitheamh 2011).</ref>,<ref>[http://www.irishtimes.com/culture/no-news-is-good-news-1.295428 IrishTimes.com, 2001]: " SAOL is mainly funded by Foras na Gaeilge. It could not exist without this funding, says O Torna. He likens it to the funding of the arts: - "It's a minority thing."</ref> Bhí a cheanncheathrú suite i mBaile Átha Cliath, le [[Colm Ó Torna]] mar eagarthóir<ref>[https://www.facebook.com/raidionalife/posts/219627038182239 Colm Ó Torna ar Raidió na na Life, 2013]</ref> (chuir an ''[[The Connacht Tribune|Connacht Tribune]]'' i gcló é ar feadh tamaill). == Féach freisin == * [[An Páipéar (nuachtán)|An Páipéar]] * [[Tuairisc.ie]] * [[Seachtain (nuachtán)|Seachtain]] * [[Foinse]] (scortha) * [[Gaelscéal]] (scortha) == Naisc sheachtracha == * [http://www.egt.ie/lghlin/bnag/saol/saol9701.html Sampla] == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] kv225ckqlylkvicwpuk9kbc7appg832 14 74094 1268326 843968 2025-06-03T01:21:36Z Alison 570 Nua 1268326 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Musicians from Angola|Amhránaithe Angólach}} [[Catagóir:Amhránaithe de réir náisiúntachta|Ang]] [[Catagóir:Daoine Angólacha de réir slí bheatha|Amh]] hq8ew2f2e2kp0pmnxuwv6of51ibcwey 0 74789 1268525 1242130 2025-06-03T09:57:41Z 2A06:5900:8104:C800:F034:5A15:FC4E:B143 1268525 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Coinbhleacht Mhíleata}} Le linn an [[An Dara Cogadh Domhanda|Dara Cogadh Domhanda]], thosaigh '''Cath na Fraince''' ar [[10 Bealtaine]] [[1940]]. Tháinig deireadh leis an g[[Cogadh Bréige]] nuair a thug arm na Gearmáine ruathar ar [[Lucsamburg]], ar an m[[An Bheilg|Beilg]] agus ar an [[An Ísiltír|Ísiltír]]. Tháinig deireadh le Cath na Fraince nuair a ghlac na Naitsithe seilbh ar Thuaisceart na Fraince agus tháinig [[Adolf Hitler|Hitler]] go [[Compiegne]] ar [[21 Meitheamh]] chun sos cogaidh a shíniú. === Ionradh === Is ar an tríú lá Meithimh a thit na chéad bhuamaí ar [[Páras|Pháras]].<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-lappel-du-18-juin.aspx|teideal=L’Appel du 18 juin|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2020-06-14}}</ref> Theith [[rialtas]] na Fraince, rialtas [[Paul Reynaud]], go [[Bordeaux]] ar an [[10 Meitheamh]]. Is faoi cheannas an [[Wehrmacht]] ceithre lá níos déanaí, ar [[14 Meitheamh]], a thit an [[Príomhchathair|phríomhchathair]], Páras. D'éirigh Reynaud as ar 16 Meitheamh. Tháinig [[Philippe Pétain|Maréchal Pétain]], laoch míleata na Fraince sa [[An Chéad Chogadh Domhanda|Chéad Chogadh Domhanda]], i gcomharbacht ar rialtas Reynaud. Ar [[17 Meitheamh]], dúirt Pétain leis an bpobal, i g[[Craolachán|craoladh]] [[raidió]] náisiúnta: C’est le coeur serré que je vous dis aujourd’hui qu’il faut cesser le combat nó 'Le briseadh croí a deirim go gcaithfear géilleadh'. === ‘''Appel du 18 juin''’ === Theith De Gaulle ar an lá céanna agus bhain sé Londain amach. Thug sé freagra ar óráid Pétain an lá dár gcionn, ar an mBBC, gníomh dúshlánach nuair a bhí an pobal i ngreim ag an éadóchas. Dúirt de Gaulle, '''Quoi qu’il arrive, la flame de la résistance française ne doit pas s’éteindre et ne s’éteindra pas''" nó "Más mall lasair na saoirse, ná múchtar is ní mhúchfar í'. [[Íomhá:CharlesDeGaullespeech18June.JPG|clé|mion|‘''Appel du 18 juin''’]] Glaoitear an ‘''[[Appel du 18 juin 1940 (Ginearál de Gaulle)|Appel du 18 juin]]''’ ar an bhfógairt seo. Níor thug de Gaulle aitheantas riamh do rialtas Pétain, nó do rialtas Vichy mar is fearr aithne air, ach d’iarr sé ar gach Francach bailiú timpeall air agus tús a chur le slógadh a chuirfeadh an ruaig ar an namhaid. Mar sin chuir de Gaulle tús leis an ngluaiseacht ''France Libre'' agus an ''Résistance'' sa Fhrainc. === Dénouement === Tháinig Hitler go Compiegne ar [[21 Meitheamh]] chun sos cogaidh a shíniú. Ina leabhar ''Suite Française'', tugann [[Irène Némirovsky]] cur síos ar an gcíor thuathail inar fágadh na daoine i rith na tréimhse sin. A luaithe a bhí an Fhrainc faoi chois, chuir an Wehrmacht tús le feachtas bolscaireachta inar iarradh ar phobal na Fraince glacadh le forlámhas fórsaí na Gearmáine agus cabhrú leo aghaidh a thabhairt ar an sean-namhaid, An Ríocht Aontaithe. == Féach freisin == ''[[Appel du 18 juin 1940 (Ginearál de Gaulle)|Appel du 18 juin]]'' == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-fr}} {{DEFAULTSORT:Cath na Fraince}} [[Catagóir:An Dara Cogadh Domhanda]] [[Catagóir:Stair na Fraince]] 25mtl1cud8g1cjm6wspx9bk5ieoi5jl 14 75678 1268483 1240873 2025-06-03T05:55:23Z Alison 570 ++ 1268483 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ealaíontóirí Meiriceánacha|Mais]] [[Catagóir:Maisitheoirí de réir náisiúntachta|Meir]] ejeq3i3d9sgckvyazwtuydrujthd7qm 14 75692 1268482 1265812 2025-06-03T05:55:05Z Alison 570 ++ 1268482 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Maisitheoirí de réir náisiúntachta|Fra]] [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Mais]] 8t9pd8jk4n22iaglys3y26e4luyp0md 14 79871 1268254 1185477 2025-06-03T00:26:42Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268254 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Na]] [[Catagóir:Naoimh|Dúitseacha]] 03qa9k9m20m7vntb8x7koppbr04643x 14 80151 1268513 1186753 2025-06-03T06:34:32Z Alison 570 ++ 1268513 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Airméanacha de réir slí bheatha|Naoimh]] [[Catagóir:Naoimh|Airméanacha]] flgfo91roxz9z1rpi2xiiafia3noh0a 14 80232 1268372 869737 2025-06-03T02:07:11Z Alison 570 Ord 1268372 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scríbhneoirí Nigéaracha de réir mheán]] [[Catagóir:Filí de réir tíre|Nigéir]] n7vcyjid91z53cjbut4rtvsj616okw9 14 80419 1268370 1185471 2025-06-03T02:04:42Z Alison 570 ++ 1268370 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine ón mBreatain Bheag de réir slí bheatha|Naomh]] [[Catagóir:Naoimh]] cu9qsld8rg2luq2uf6y6gssu24mu4lw 0 80922 1268347 1203301 2025-06-03T01:35:58Z Alison 570 mo chol seisir :) 1268347 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is scannánóir Éireannach é '''Gerard Barrett''' a rugadh ar [[5 Iúil]] [[1987]] i [[Lios Tuathail]], [[Contae Chiarraí]]. Bhain sé clú agus cáil amach nuair a bhuaigh sé an Rising Star Award ag an [[10ú Irish Film & Television Awards]] dá scannán ''[[Pilgrim Hill]]''.<ref>{{Lua idirlín |url=http://www.joe.ie/movies/trailers/video-ifta-rising-star-award-winner-gerard-barretts-feature-film-pilgrim-hill-trailer-0035106-1 |teideal=Cóip cartlainne |dátarochtana=2017-12-06 |archivedate=2013-03-09 |archiveurl=https://web.archive.org/web/20130309070819/http://www.joe.ie/movies/trailers/video-ifta-rising-star-award-winner-gerard-barretts-feature-film-pilgrim-hill-trailer-0035106-1 }}</ref> Craoladh a ghearrsraith ''Smalltown'' ar [[TV3 (Éire)|TV3]] i mí Mheán Fómhair 2016. ==Scannánliosta== ===Scannáin=== {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" |- bgcolor="#B0C4DE" align="center" ! Bliain ! Scannán ! Ró(i)l |- |2009 |''[[The Valley of Knockanure ]]'' |Stiúrthóir, léiritheoir, scríbhneoir, eagarthóir |- |2013 |''[[Pilgrim Hill]]'' |Stiúrthóir, léiritheoir, scríbhneoir, eagarthóir |- |2014 |''[[Glassland]]'' |Stiúrthóir, scríbhneoir |- |2016 |''[[Brain on Fire (scannán)|Brain on Fire]]'' |Stiúrthóir, scríbhneoir |} ===Teilifís=== {| border="2" cellpadding="4" cellspacing="0" style="margin: 1em 1em 1em 0; background: #f9f9f9; border: 1px #aaa solid; border-collapse: collapse; font-size: 90%;" |- bgcolor="#B0C4DE" align="center" ! Bliain ! Teideal ! Ró(i)l |- |2016 |''Smalltown'' |Stiúrthóir |- | 2017 |''Limbo'' |Stiúrthóir |} == Duaiseanna == * [[10th Irish Film & Television Awards]] - Buaiteoir: Rising Star Award, as ''[[Pilgrim Hill (film)|Pilgrim Hill]]'' (2013) * [[International Festival of Independent Cinema Off Camera]] - Buaiteoir: Making Way Award, as ''[[Glassland]]'' (2014) ==Tagairtí== {{reflist}} {{Síol-beath-ie}} {{Rialú údaráis}} {{DEFAULTSORT:Barrett, Gerard}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1987]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine as Contae Chiarraí]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Stiúrthóirí teilifíse Éireannacha]] 5h3j762zerw88m7yujl1snwwxlnw8bj 14 81830 1268262 878575 2025-06-03T00:32:16Z Alison 570 ++ 1268262 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Ru]] [[Catagóir:Daoine Rúiseacha de réir slí bheatha|in]] bblb9bpapdvhmxhz06hbfns1o91jlk7 14 81832 1268268 878579 2025-06-03T00:35:23Z Alison 570 ++ 1268268 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Br]] [[Catagóir:Daoine Briotanacha de réir slí bheatha|In]] orz48e1c2ms2285l0e2z4od9ayxlen2 14 82585 1268454 882298 2025-06-03T05:23:33Z Alison 570 ++ 1268454 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Ungáracha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|ngáracha]] jipqwpcp2bl0db6ofq46b37lo79eyth 14 82889 1268379 884180 2025-06-03T02:12:24Z Alison 570 ++ 1268379 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Péintéirí de réir náisiúntachta|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha de réir slí bheatha|Péintéirí]] lijtyob1ubcm7eb0gnjdhow9z2o0g70 0 83313 1268422 1073061 2025-06-03T04:55:42Z Alison 570 ++ 1268422 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] áitiúil [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea , '''The Connacht Tribune''' ({{Lang-ga|An Curadh Connachtach}}) . Bunaíodh é sa bhliain 1909. Nuachtán seachtainiúil scríofa i mBéarla atá ann. Foilsítear é sa Lios Bán,i gcathair na [[Gaillimh|Gaillimhe]]. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Curadh Connachtach, An}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] dg4t9xuwbo22i5rocv1re1zqp69vikp 1268423 1268422 2025-06-03T04:56:24Z Alison 570 + 1268423 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] áitiúil [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea '''An Curadh Connachtach''' ({{Lang-en|The Connacht Tribune}}) . Bunaíodh é sa bhliain 1909. Nuachtán seachtainiúil scríofa i mBéarla atá ann. Foilsítear é sa Lios Bán,i gcathair na [[Gaillimh|Gaillimhe]]. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Curadh Connachtach, An}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] phv7eubs3dr8oz8g4fne0s2rijk4fbl 14 85291 1268517 1040122 2025-06-03T06:39:08Z Alison 570 ++ 1268517 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí Mheiriceá Theas|Airgintín, an]] [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha de réir slí bheatha|Pol]] fp0ntztncfgutos8x06tpq4l94lifls 0 86012 1268415 1245411 2025-06-03T04:51:20Z Alison 570 ++ 1268415 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''The Herald'', a chlóbhualadh don chéad uair ar an [[19 Nollaig]] [[1891]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.mediahuis.ie/brands/the-herald/|teideal=The Herald - Daily Newspaper in Dublin|language=en-US|work=Mediahuis|dátarochtana=2022-03-29}}</ref> Is é [[Stephen Rae]] an eagarthóir reatha. Bhí sé aithne mar ''Evening Herald'' go 2013. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Herald, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] aichtv2oa9kw2pg9tfgbwcy2hz57quk 0 86014 1268414 1073063 2025-06-03T04:51:07Z Alison 570 ++ 1268414 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''''Irish Daily Star''''', a chlóbhualadh don chéad uair ar an [[29 Feabhra]] [[1988]]. Bhí Eoin Brannigan ina eagarthóir ar an ''Star'' sna blanta 2017–2020. D'imigh sé i mí Aibreáin den bhliain 2020 le dul go dtí an ''[[Belfast Telegraph]]'' mar eagarthóir ceannais. Neil Leslie a tháinig i gcomharbacht air. Bhíodh aithne ar an ''Irish Daily Star'' mar ''The Star''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 5j0e780sk8zav6oj6w65w9kdmf23sdw 0 86015 1268433 1209739 2025-06-03T05:01:37Z Alison 570 ++ 1268433 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''Metro Éireann''', a chlóbhualadh don chéad uair i mí Aibreáin 2000. Is é Chinedu Onyejelem an eagarthóir reatha. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 5yjtn0wyeta7h2fc2xdf2anb62rxika 0 86016 1268416 1245412 2025-06-03T04:51:37Z Alison 570 ++ 1268416 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] mórbhileog [[Éire]]annach is ea an '''The Sunday Business Post'''. Is é Tom Lyons an eagarthóir reatha. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Sunday Business Post, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 2xmhrmmsrnde03f7bhfl3vic9v31svg 0 86018 1268450 1132604 2025-06-03T05:15:52Z Alison 570 ++ 1268450 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''Sunday World''', a chlóbhualadh don chéad uair ar an [[25 Márta]] [[1973]]. Is é Colm MacGinty an eagarthóir reatha. == Féach freisin == * [[Martin O'Hagan]] == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] f3c0rlmlgmlw51q08vmuyyuovy9xwn2 0 87091 1268421 1073066 2025-06-03T04:54:34Z Alison 570 ++ 1268421 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''Evening Echo'''. Is é Maurice Gubbins an eagarthóir reatha. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 7d2w9ycaqq5bqy2bekdje7vwzmyclr6 0 87092 1268417 1068037 2025-06-03T04:52:26Z Alison 570 ++ 1268417 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] réigiúnach [[Éire]]annach is ea an '''''Carlow Nationalist'''''. Is é Conal O'Boyle an t-eagarthóir reatha. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] hqza0356jxgxk3wqzle2jit75ep877r 0 87093 1268428 1245426 2025-06-03T04:59:12Z Alison 570 ++ 1268428 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] mórbhileog [[Éire]]annach is ea an '''The Anglo-Celt'''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Anglo-Celt, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 7dc2v4w5esk60zo5x63b10qecso6gp3 0 87094 1268427 1073068 2025-06-03T04:58:46Z Alison 570 ++ 1268427 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] seachtainiúil [[Éire]]annach is ea an '''''The Clare Champion'''''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Clare Champion}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 45ak4mpzslw40qrbhemkf30w608fq3h 0 87095 1268426 1073069 2025-06-03T04:58:22Z Alison 570 ++ 1268426 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''The Clare Courier'''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] jljh4dxivk5z8tha1yisptpduju5jk0 0 87096 1268424 1245427 2025-06-03T04:56:59Z Alison 570 ++ 1268424 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] táblóideach [[Éire]]annach is ea an '''The Corkman'''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Corkman, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] 526blmlrxa4u67m7194sqx9bxgys1y3 0 87097 1268420 1245428 2025-06-03T04:54:06Z Alison 570 ++ 1268420 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] seachtainiúil [[Éire]]annach is ea an '''''The Kerryman'''''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Kerryman, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] ludosbm2yyrhhzkmqul2w6k8krjx15s 0 87098 1268419 1073071 2025-06-03T04:53:27Z Alison 570 ++ 1268419 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] seachtainiúil [[Éire]]annach is ea an '''Limerick Leader'''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] b5pi5fsp1hh8jzfro8b1s5rxr3grmoh 0 87099 1268439 1073072 2025-06-03T05:08:51Z Alison 570 ++ 1268439 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] seachtainiúil saor in aisce [[Éire]]annach is ea an '''Limerick Post'''. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] atvtiyzkwh7q7kxy4ffv9ieffn8y8bd 14 87259 1268289 917064 2025-06-03T00:55:38Z Alison 570 ++ 1268289 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Aisteoirí de réir náisiúntachta|I]] [[Catagóir:Daoine Iosraelacha de réir slí bheatha|Ais]] 5b4ie8z07o70bag8bypj180a9h5i940 14 87260 1268377 917062 2025-06-03T02:11:25Z Alison 570 ++ 1268377 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Aisteoirí de réir náisiúntachta|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha de réir slí bheatha|Aisteoirí]] n2ikp4de0pabqas3a283dsae203nlo3 14 89288 1268364 960101 2025-06-03T01:56:56Z Alison 570 ++ 1268364 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Afraic Theas]] 13qzxhp5l6memcci8m4jg3rmnag20oy 14 89403 1268355 1265164 2025-06-03T01:47:54Z Alison 570 ++ 1268355 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Australia|Filí Astrálacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Ast]] [[Catagóir:Daoine Astrálacha de réir slí bheatha]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Astrálacha|Filí]] 35bzhnxsdwqmi85hm1ke5toq1qng881 14 89508 1268389 1171673 2025-06-03T02:23:16Z Alison 570 Catagóir:Daoine Neipealacha 1268389 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Filí de réir tíre|Neipéalach]] [[Catagóir:Daoine Neipealacha]] rc2rhaf5lt7idvk0ignxobvwchdo17i 14 90243 1268475 1059720 2025-06-03T05:47:07Z Alison 570 ++ 1268475 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Gearmánacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Gear]] tfotl7jtm82s1g26hha515udjux99rp 14 90299 1268489 1059718 2025-06-03T06:02:38Z Alison 570 ++ 1268489 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Doiminiceacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Dom]] gourt64xsw1wxih88kk787ekz7907hg 14 90326 1268470 989791 2025-06-03T05:42:41Z Alison 570 ++ 1268470 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Samócha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Samó]] 1uy1bmbel39cljuau1nzmufdhuuk3qu 14 90347 1268510 1059713 2025-06-03T06:30:31Z Alison 570 ++ 1268510 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Astrálacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Ast]] j6rqmosr4sqdysazfauafjxzqmw29ym 14 90381 1268512 1059712 2025-06-03T06:33:59Z Alison 570 ++ 1268512 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Airméanacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Arm]] 2c1pvw4j82oyc2eocls5hzas7jejkkh 14 90495 1268505 1059715 2025-06-03T06:22:21Z Alison 570 ++ 1268505 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Casacstánacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Casac]] juhkjmo4dy94a54m7705ziykqk3ilw3 0 90497 1268509 1069737 2025-06-03T06:28:40Z Alison 570 ++ 1268509 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Dornálaíocht|Dornálaí]] [[Camarún|Camarúnach]], a bhí ina [[Liosta curaidh dornálaíochta trom-mheáchan|churadh domhanda trom-mheáchain]], is ea '''Hassan N'Dam N'Jikam''' a rugadh ar [[18 Feabhra]] [[1984]] i g[[Camarún]]. == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-beath}} {{DEFAULTSORT:N'Jikam, Hassan N'Dam}} [[Catagóir:Dornálaithe Camarúnacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1979]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Fir]] 574fohwgpas9mvby8dtkrfduyxgt0s7 14 90498 1268508 1059714 2025-06-03T06:27:32Z Alison 570 ++ 1268508 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Camarúnacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Camarún]] pp7dxy00k8ijionh2cwwritwonaou8t 0 90536 1268502 1084642 2025-06-03T06:16:45Z Alison 570 ++ 1268502 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Dornálaíocht|Dornálaí]] [[Ceanada|Ceanadach]], a bhí ina [[Liosta curaidh dornálaíochta marcmheáchan|churadh marcmheáchain]], ab ea '''Mysterious Billy Smith''', a rugadh '''Amos M. Smith''' ar [[15 Bealtaine]], [[1871]] i [[Little River, Digby, Nova Scotia]] agus a fuair bás ar an [[15 Deireadh Fómhair]], [[1937]]. == Tagairtí == {{Reflist}} {{síol-ceanada}} {{DEFAULTSORT:Smith, Mysterious Billy}} [[Catagóir:Dornálaithe Ceanadacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1871]] [[Catagóir:Básanna i 1937]] s914b3ztzpzuhnpb5a3fgjbuvf12wlf 0 90550 1268501 1084916 2025-06-03T06:15:56Z Alison 570 ++ 1268501 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Dornálaíocht|Dornálaí]] [[Ceanada|Ceanadach]], a bhí ina [[Liosta curaidh dornálaíochta marcmheáchan|churadh marcmheáchain]], ab ea '''Eddie Connolly''', a rugadh ar [[18 Samhain]] [[1876]] in [[Saint John, New Brunswick]] agus a fuair bás ar an [[1 Eanáir]] [[1936]]. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Síol-ceanada}} {{DEFAULTSORT:Connolly, Eddie}} [[Catagóir:Dornálaithe Ceanadacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1876]] [[Catagóir:Básanna i 1936]] kluqmnkygo23hatcyv3vkg1vs5fvbrj 14 90600 1268492 1059717 2025-06-03T06:07:37Z Alison 570 ++ 1268492 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Cúbacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Cúba]] 6x0m2ay9nwmolnyvevxixdxq9ebgc7k 2 90902 1268140 1268138 2025-06-02T14:43:47Z Marcas.oduinn 33120 1268140 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel]]'' - [[Cyfraith Hywel]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Cyfraith Hywel == {{tl|teideal iodálach}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Vol. I, p. 287. Longmans, 1912. Accessed 5 Feb 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil cine]]) * a status-based system of blood money (''[[galanas]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Dlí Breatnach]] * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 0fwd70gf05a1s1jxz1igax29p6pte67 1268141 1268140 2025-06-02T14:45:00Z Marcas.oduinn 33120 /* Cyfraith Hywel */ 1268141 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel]]'' - [[Cyfraith Hywel]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Cyfraith Hywel == {{tl|teideal iodálach}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel Dda|Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Vol. I, p. 287. Longmans, 1912. Accessed 5 Feb 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil cine]]) * a status-based system of blood money (''[[galanas]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Dlí Breatnach]] * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 4jfx40xlpoiw63pfhnxz1usxtio1oty 1268142 1268141 2025-06-02T14:46:23Z Marcas.oduinn 33120 /* Cyfraith Hywel */ 1268142 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel]]'' - [[Cyfraith Hywel]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Cyfraith Hywel == {{tl|teideal iodálach}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel Dda|Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Vol. I, p. 287. Longmans, 1912. Accessed 5 Feb 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil cine]]) * a status-based system of blood money (''[[galanas]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Dlí Breatnach]] * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Glanas == {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture klyrxpszjci8bnaxyyp2f6t927xohtk 1268143 1268142 2025-06-02T14:49:18Z Marcas.oduinn 33120 1268143 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel]]'' - [[Cyfraith Hywel]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Cyfraith Hywel == {{tl|teideal iodálach}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel Dda|Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Vol. I, p. 287. Longmans, 1912. Accessed 5 Feb 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil chine]]) * córas 'airgead fola' (''[[galanas]]'' nó ''[[éraic]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Dlí Breatnach]] * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Glanas == {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 2wefq6wqtpz2stpjcxtcrl8iapb46wf 1268145 1268143 2025-06-02T15:42:56Z Marcas.oduinn 33120 1268145 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Cyfraith Hywel|Cyfraith Hywel]]'' - [[Cyfraith Hywel]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Glanas == {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 28vthbsu2zam87zip7wp1asmp4gp848 1268147 1268145 2025-06-02T15:46:09Z Marcas.oduinn 33120 /* An Féineachas */ 1268147 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Glanas == {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture krqmhtli1pmuwyxe3vmltd2va9obozv 1268148 1268147 2025-06-02T15:46:22Z Marcas.oduinn 33120 1268148 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Galanas == {{tl|teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 8wfap1fc2wdjwbuon43gha2njw5f4nl 1268149 1268148 2025-06-02T15:46:40Z Marcas.oduinn 33120 1268149 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] # ''[[:en:Galanas|Galanas]]'' - [[Galanas]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]] # [[Accessus ad auctores]] # [[Hapax legomenon]] # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture nct33wjf2hjcqnu9k5mpcjgnrycu0wi 1268152 1268149 2025-06-02T15:50:28Z Marcas.oduinn 33120 1268152 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]]- # [[Galanas]]- # [[Accessus ad auctores]]- # [[Hapax legomenon]]- # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == ''Dlí luath'' nó ''Luathdhlí''? Dar le téarma.ie, ''Luath-Fhéineachas''. Féach freisin [https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas Féineachas] ar FGB. {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture jrswiufjz4878x6dut5701iz5qo8r14 1268189 1268152 2025-06-02T20:50:54Z Marcas.oduinn 33120 /* Dlí luath na hÉireann */ 1268189 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]]- # [[Galanas]]- # [[Accessus ad auctores]]- # [[Hapax legomenon]]- # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == Fainic: as Béarla. The particular "[https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas An] [https://www.tearma.ie/q/Early%20Irish%20law/ Féineachas]" aside, I'm looking at the translation of the general phrase "early Irish law". My dad was a fishmonger, and was always careful to say about his produce "smoked Irish salmon" and not "Irish smoked salmon". Do you see the difference? Is it then "early law of ..." or "law of early ..."? Is "Irish" the culture, the people, or the country or nation, and in what period? Should "early" be translated as luath or moch? If luath, should it be "luath-" or "- luath"? Given those options, "early Irish law" could range from "Luathdhlí Gaelach" to "Dlí na hÉireann moiche" and points in between. Similarly, for "Celtic law" I favour "dlí Ceilteach", i.e., the culture not the people (the Celts, ... na gCeilteach; and certainly not the "nation"). What about Welsh, English or Roman law? Nótaí: * Moch: Nua-Ghaeilge Mhoch ar téarma.ie * "Irish": Gaelach, na nGael, Éireannach, na hÉireann? {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture nbgyfm2urvow382lxr9jms9ai1gw8ob 1268521 1268189 2025-06-03T08:03:59Z Marcas.oduinn 33120 /* Dlí luath na hÉireann */ 1268521 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]]- # [[Galanas]]- # [[Accessus ad auctores]]- # [[Hapax legomenon]]- # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == Fainic: as Béarla, sách fada agus mionchúiseach mar bharr ar an donas. The particular "[https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas An] [https://www.tearma.ie/q/Early%20Irish%20law/ Féineachas]" aside, I'm looking at the translation of the general phrase "early Irish law". My dad was a fishmonger and was always careful to say about his produce "smoked Irish salmon" and not "Irish smoked salmon", if you see the difference. Is it then "early law of ..." or "law of early ..."? Is "Irish" the culture, the people or the nation, and in what period? Should "early" be translated as luath or moch? If luath, should it be "luath-" or "- luath"? Given those options, "early Irish law" could range from "Luathdhlí Gaelach" to "Dlí na hÉireann moiche" and points in between. I favour the former. Similarly, for "Celtic law" I favour "dlí Ceilteach", i.e., the culture not the people (the Celts, ... na gCeilteach). Notes: * Moch: cf. [https://www.tearma.ie/q/Early%20modern%20irish/ Nua-Ghaeilge Mhoch] on téarma.ie * "Irish": Gaelach, na nGael, Éireannach, na hÉireann? * What about Welsh, English or Roman law? {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 7kwu73zuldit7ye4dfnydx1avd67wdo 1268524 1268521 2025-06-03T09:18:05Z Marcas.oduinn 33120 /* Dlí luath na hÉireann */ 1268524 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]]- # [[Galanas]]- # [[Accessus ad auctores]]- # [[Hapax legomenon]]- # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == Fainic: sách fada, mionchúiseach agus as Béarla, mar bharr ar an donas. The particular "[https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas An] [https://www.tearma.ie/q/Early%20Irish%20law/ Féineachas]" aside, I'm looking at the general phrase "early Irish law". My dad was a fishmonger and was always careful to say about his produce "smoked Irish salmon" and not "Irish smoked salmon", if you see the difference. Is it then "early law of ..." or "law of early ..."? Is "Irish" the language (surely not), culture, the people or the nation, and in what period? Should "early" be translated as luath or moch? If luath, should it be "luath-" or "- luath"? Given those options, "early Irish law" could range from "Luathdhlí Gaelach" to "Dlí na hÉireann moiche" and points in between. I favour the former. Similarly, for "Celtic law" I favour "dlí Ceilteach", i.e., the culture not the people (the Celts, ... na gCeilteach). Notes: * Moch: cf. [https://www.tearma.ie/q/Early%20modern%20irish/ Nua-Ghaeilge Mhoch] on téarma.ie * "Irish": Gaelach, na nGael, Éireannach, na hÉireann? * What about Welsh, English or Roman law? {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 4lk14zcqhm0ztbrn8u5tmq7f95dks7i 1268526 1268524 2025-06-03T10:13:13Z Marcas.oduinn 33120 /* Dlí luath na hÉireann */ 1268526 wikitext text/x-wiki __NOINDEX__ __NOTOC__ [ [[Úsáideoir:Marcas.oduinn/Tionscadal|Tionscadal]] ] * ''[[:en:Merrow|Merrow]]'', [[Murúch]] ≈ [[Maighdean mhara]] * [[Fear dearg]] * [[Lí Ban]] == An Féineachas == [[An Féineachas]] (agus/nó b'fhéidir [[Seanchas]] / [[Béaloideas]]). Spreagtha ag ''[[:en:Wikipedia:Recent_additions/2025/March#8 March 2025|Recent additions, 8 March 2025]]'' [[Teimpléad:WD Bosca Sonraí Doiciméad]] Fulaingt tinnis Leathnaigh ann cheanna: # ''[[:en:Senchas Már|Senchas Már]]'' - [[Senchas Már]] (SM) # ''[[:en:Bechbretha|judgments on bees]]'' - [[Bechbretha]] ([[Senchas Már#Bechbretha agus Coibes Uisci Thairdne|SM #21]]) # ''[[:en:Bretha Crólige|on blood-lying]]'' - [[Bretha Crólige]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #33]]) # ''judgements which are [[:en:Gúbretha Caratniad|false]]'' - [[Gúbretha Caratniad]] ([[Bodleian Library]], [[Rawlinson B 502]]) # ''[[:en:Críth Gablach|the branched purchase]]'' - [[Críth Gablach]] (MacA) Féach freisin: # ''[[:en:John Lynch (Gratianus Lucius)|John Lynch (Gratianus Lucius)]]'' - [[John Lynch (Gratianus Lucius)]] # ''[[:en:Celtic law|Celtic law]]'' - [[Dlí Ceilteach]] Déanta: # [[Corpus Iuris Hibernici]] (CIH) # [[Sanas Uí Dhuibhdábhoireann]] (MacA) # [[Cethairṡlicht Athgabálae]] ([[Senchas Már#Cethairslicht Athgabálae|SM #2]]) # [[Sechtae]] ([[Senchas Már#Sechtae|SM #9]]) # [[Recholl Breth]] (SM #13) # [[Bretha Déin Chécht]] ([[Senchas Már#Slicht Othrusa, Bretha Crólige agus Bretha Déin Chécht|SM #34]]) # [[Muirbretha]] ([[Senchas Már#Clár ábhar|SM #38]]) # [[Anfuigell]] (m.s., CnaT, LS 1387; MacA) # [[Berrad Airechta]] (CnaT, LS 1337) # [[Bretha Étgid]] ([[Acadamh Ríoga na hÉireann|ARÉ]] LS 23 P 3) # [[Cóic Conara Fugill]] (m.s., [[Uraicecht Becc]], [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Di Astud Chor]] (''via'' [[Corpus Iuris Hibernici|CIH]]) # [[Mellbretha]] ([[Leabharlann Choláiste na Tríonóide|CnaT]], LS 1363) # [[Uí Lochlainn]] # [[Uí Dhuibhdábhoireann]] # [[CnaT BÁC, LS 1317]], [[Coláiste na Tríonóide, Baile Átha Cliath, LS 1317]] # [[Bóaire]] # [[Coinmheadh is buannacht]] # [[Gabháil chine]]- # [[Brehon Law Commission]] # [[Cyfraith Hywel]]- # [[Galanas]]- # [[Accessus ad auctores]]- # [[Hapax legomenon]]- # [[Mac Aodhagáin]] &rightarrow; [[Mhic Aodhagáin]] # [[Fearghas Ó Ceallaigh]] # [[Robert Atkinson]]- # [[Leabharlann COBÁC]] # [[Cathair Mhic Neachtain]] # [[Thom McGinty]] == Dlí Ceilteach == Bhíodh roinnt codanna dlí i réim sna [[Náisiúin Cheilteacha]] éagsúla. Cé nach ionann iad ó thaobh sonraí de, tá eatarthu roinnt pointí atá cosúil le chéile. Bhí [[An Féineachas]] i réim i nÉirinn go dtí [[ionradh na Normannach]] sa bhliain 1171. Scríobhadh síos na dlíthe le linn na ré [[Sean-Ghaeilge]] (c. 600–900) agus is dócha go bhfuil dhá na ré réamh-Chríostaí le feiceáil ann. Deirtear go traidisiúnta gurbh é [[Hywel Dda]], rí na Breataine Bige idir 942 agus a bhás sa bhliain 950, an té a chuir [[Cyfraith Hywel|dlí Breatnach]] i scríbhinn. Go dtí go bhfuair [[Llywelyn ap Gruffudd]] bás sa bhliain 1282, bhí an cód dlí seo i réim le haghaidh cásanna coiriúla, agus go dtí ''[[Laws in Wales Acts 1535–1542|Laws in Wales Acts]]'' i lár na séú haoise le haghaidh cásanna sibhialta. Ba é mar tréith choiteann na gcódanna seo ná béim ar éiricí ba ghá a íoc d'íonartaigh nó a mhuintir, in ionad pionós ag rialóir nó an stát. Is é sin sin a rá, [[tort law]] a bhí iontu, gan iontu coireanna nó gan íospartach nó in aghaidh an stáit. == Dlíthe Ceilteacha réamhstairiúil In ainneoin údar amhail is [[Feargas Ó Ceallaigh]], ''Guide to Early Irish Law'',<ref>Kelly 1988, 231–2</ref> ní dócha go raibh ann riamh 'dlí coiteann Ceilteach' mar chorpus dlí aontaithe, gan trácht ar códaithe. Ina áit sin, meastar anois go raibh dlíthe éagsúla ag na Ceiltigh ar dtús, a chuir tionchar ar a chéile thar am, agus dá bharr sa deireadh d'éirigh siar cosúil a chéile. Ní féidir amh ach a leithéid de dhlí a athchruthú go ginearálta.<ref>Karl 2005a.</ref> == Tagairtí {{reflist}} {{tl|síol}} == Dlí luath na hÉireann == Fainic: sách fada, mionchúiseach agus as Béarla, mar bharr ar an donas. The particular "[https://www.teanglann.ie/ga/fgb/féineachas An] [https://www.tearma.ie/q/Early%20Irish%20law/ Féineachas]" aside, I'm looking at the general phrase "early Irish law". My dad was a fishmonger and was always careful to say about his produce "smoked Irish salmon" and not "Irish smoked salmon", if you see the difference. Is it then "early law of ..." or "law of early ..."? Is "Irish" the language (surely not), the culture, the people or the nation, and in what period? Should "early" be translated as luath or moch? If luath, should it be "luath-" or "- luath"? Given those options, "early Irish law" could be anything from "luathdhlí Gaelach" to "dlí na hÉireann moiche" and points in between. I favour the former. Similarly, for "Celtic law" I favour "dlí Ceilteach", i.e., the culture not the people (the Celts, ... na gCeilteach). Notes: * Moch: cf. [https://www.tearma.ie/q/Early%20modern%20irish/ Nua-Ghaeilge Mhoch] on téarma.ie * "Irish": Gaelach, na nGael, Éireannach, na hÉireann? * What about Welsh, English or Roman law? {{Dlí luath na hÉireann}} == Téamh domhanda == ••• [[:Úsáideoir:TGcoa]] ••• '' príomhscríbhneoir Ann cheana: * [[Téamh domhanda]] '' Global warming * [[:Catagóir:Téamh domhanda]] * [[Aeráid]] '' Climate * [[:Catagóir:Athrú aeráide]] * [[Tonn teasa]] '' Heat wave * [[Falscaí]] '' Wild fire * [[Dífhoraoisiú]] ''Deforestation * [[Eostatacht]] '' Eustacy 'Cúis'eanna nua: # [[Gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas # [[Astaíocht charbóin]] '' Carbon emission # [[Astú gás ceaptha teasa]] '' Greenhouse gas emission # [[Astú gás ceaptha teasa de bharr talamhaíochta]] '' Greenhouse gas emission due to agriculture 3qu3720xr2lcjqbl0q1a1r6l77mbg6g 14 91525 1268265 1265105 2025-06-03T00:34:00Z Alison 570 ++ 1268265 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Engineers from Germany|Innealtóirí ón nGearmáin}} {{DEFAULTSORT:Innealtoiri Gearmánacha}} [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Ge]] [[Catagóir:Daoine Gearmánacha de réir slí bheatha|In]] e2vtgz4aysu9xnxhja7fhyye2h3ayrt 14 92059 1268285 955774 2025-06-03T00:53:50Z Alison 570 ++ 1268285 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Iosraelacha de réir slí bheatha|Scr]] [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|iOS]] htwfsifc1s9pkfxvytbxnl2qjysrsy4 14 92460 1268286 1040099 2025-06-03T00:54:19Z Alison 570 ++ 1268286 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hÁise|Iosrael]] [[Catagóir:Daoine Iosraelacha de réir slí bheatha|Pol]] 89sfmbmre08418217li1aub3qnwosh1 14 92706 1268368 960099 2025-06-03T02:01:37Z Alison 570 ++ 1268368 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Bitheolaithe de réir náisiúntachta|Afraic Theas]] [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas de réir slí bheatha|Bith]] tj1uf2pph6tw25ymo2miti5ygchm4ue 14 93619 1268476 1059719 2025-06-03T05:48:30Z Alison 570 ++ 1268476 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Fra]] ac5m68ku46m2lfm9lshowryn5cr5mic 0 93993 1268229 1182688 2025-06-03T00:05:42Z Alison 570 ++ 1268229 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba [[Pápa|Phápa]] ar an [[Eaglais Chaitliceach]] é '''an Pápa Aidrian VI'''. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Pápaí}} {{síol-creid}} {{síol-beath-nl}} {{DEFAULTSORT:Papa Aidrian VI}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1468]] [[Catagóir:Básanna i 1549]] [[Catagóir:Cairdinéil]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír]] [[Catagóir:Impireacht Naofa Rómhánach]] [[Catagóir:Pápaí]] mzbktu9951yhbajqi74p7axvd0tn1jv 14 94105 1268272 1230834 2025-06-03T00:38:07Z Alison 570 ++ 1268272 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Fí]] [[Catagóir:Fisiceoirí de réir náisiúntachta|Ís]] [[Catagóir:Eolaithe Ísiltíreacha|F]] r7qnhmwpephe77183usjihl3abmr74d 14 94107 1268250 969521 2025-06-03T00:25:45Z Alison 570 ++ 1268250 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha]] 9abkhov77vr5kgfiv4l6dedy9v4zloc 14 94109 1268314 969053 2025-06-03T01:13:24Z Alison 570 ++ 1268314 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Ais]] [[Catagóir:Aisteoirí de réir náisiúntachta|Ís]] 9ko79dy2dwi77d9669zu3mp71ewz27m 14 94131 1268270 969528 2025-06-03T00:36:22Z Alison 570 Nua 1268270 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Inn]] [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Ís jkutfze4wox51b6awrs1opou5dw4l3f 14 94135 1268256 1125704 2025-06-03T00:27:03Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268256 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Lianna de réir tíre|Is]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Li]] 7uu9ix8l15tbx4ja8x13brvq4m2ywdc 14 94150 1268497 1059716 2025-06-03T06:13:05Z Alison 570 ++ 1268497 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Crótacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Cróit]] 6wrpv49cn4ujgwm0j0d0hnrxmqhc0x1 14 94490 1268310 1267340 2025-06-03T01:09:36Z Alison 570 Ord 1268310 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hÁise|Fhilipíneacha, na hOileáin]] [[Catagóir:Daoine Filipíneacha de réir slí bheatha|Pol]] 56w1lb8ifdbsgdfgq3azjbkjs4w8btp 14 94543 1268453 1059711 2025-06-03T05:21:40Z Alison 570 ++ 1268453 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Ailgéaracha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Ail]] bgqa5wy2jcpgstr7u6bzpcyhbve7pjp 0 94961 1268341 1243519 2025-06-03T01:30:09Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268341 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Stiúrthóir scannáin|Stiúrthóir]] agus léiritheoir [[Scannán|scannáin]] [[Éire|Éireannach]] is ea '''George Morrison''' (a rugadh sa bhliain 1922 i d[[Trá Mhór]], [[Contae Phort Láirge]]).<ref>{{Lua idirlín|url=https://mylesdungan.com/2016/02/05/on-this-day-5-february-1960-the-first-commercial-screening-of-mise-eire/|teideal=On This Day – 5 February 1960 – the first commercial screening of Mise Eire|údar=Myles Dungan|dáta=2016-02-05|language=en|work=Myles Dungan|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Stiúrthóir na scannáin, [[Mise Éire (scannán)|Mise Éire]] ab ea George Morrisson.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-an-scannan-cailiuil-saoirse-ar-fail-ar-dvd-anois.aspx|teideal=An scannán cáiliúil Saoirse? ar fáil ar DVD|údar=Antoine Ó Coileáin|dáta=2007|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Bhí glacadh an-mhaith leis ag an am agus chuaigh ceol [[Seán Ó Riada|Sheáin Uí Riada]] i bhfeidhm go mór ar dhaoine. Ba é ''[[Saoirse?]]'' an dara [[scannán]] ag baint le [[stair na hÉireann]] sa [[20ú haois]] a rinne an stiúrthóir George Morrison do [[Gael Linn]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.gael-linn.ie/ga/faoi-gael-linn/history|teideal=Stair Gael Linn {{!}} Gael Linn|language=ga|work=www.gael-linn.ie|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Caomhnóir agus cláraitheoir ab ea Morrison agus a bhuíochas dá chuid oibre tá fáil againn ar íomhánna a bheadh caillte murach é. Chuaigh Morrison ar lorg ábhar pictiúirí de na daoine a bhí sáite sna himeachtaí seo ina lán [[cartlann]]<nowiki/>a. D'éirigh leis, mar shampla, an beagán de na pictiúirí beo a bhí tógtha de [[Tomás Ó Cléirigh|Thomás Ó Cléirigh]]. == Féach freisin == * [[Mise Éire|Mise Éire,]] [[Saoirseacht thraidisiúnta loinge|Saoirse?]], [[Gael Linn]]. == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} {{DEFAULTSORT:Morrison, George}} [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine as Contae Phort Láirge]] [[Catagóir:Gael Linn]] gnl378ykqa265fa8viwipte1kw8mgxr 1268342 1268341 2025-06-03T01:30:21Z Alison 570 stub-sort 1268342 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} [[Stiúrthóir scannáin|Stiúrthóir]] agus léiritheoir [[Scannán|scannáin]] [[Éire|Éireannach]] is ea '''George Morrison''' (a rugadh sa bhliain 1922 i d[[Trá Mhór]], [[Contae Phort Láirge]]).<ref>{{Lua idirlín|url=https://mylesdungan.com/2016/02/05/on-this-day-5-february-1960-the-first-commercial-screening-of-mise-eire/|teideal=On This Day – 5 February 1960 – the first commercial screening of Mise Eire|údar=Myles Dungan|dáta=2016-02-05|language=en|work=Myles Dungan|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Stiúrthóir na scannáin, [[Mise Éire (scannán)|Mise Éire]] ab ea George Morrisson.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.beo.ie/alt-an-scannan-cailiuil-saoirse-ar-fail-ar-dvd-anois.aspx|teideal=An scannán cáiliúil Saoirse? ar fáil ar DVD|údar=Antoine Ó Coileáin|dáta=2007|language=ga|work=Beo!|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Bhí glacadh an-mhaith leis ag an am agus chuaigh ceol [[Seán Ó Riada|Sheáin Uí Riada]] i bhfeidhm go mór ar dhaoine. Ba é ''[[Saoirse?]]'' an dara [[scannán]] ag baint le [[stair na hÉireann]] sa [[20ú haois]] a rinne an stiúrthóir George Morrison do [[Gael Linn]].<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.gael-linn.ie/ga/faoi-gael-linn/history|teideal=Stair Gael Linn {{!}} Gael Linn|language=ga|work=www.gael-linn.ie|dátarochtana=2020-09-30}}</ref> Caomhnóir agus cláraitheoir ab ea Morrison agus a bhuíochas dá chuid oibre tá fáil againn ar íomhánna a bheadh caillte murach é. Chuaigh Morrison ar lorg ábhar pictiúirí de na daoine a bhí sáite sna himeachtaí seo ina lán [[cartlann]]<nowiki/>a. D'éirigh leis, mar shampla, an beagán de na pictiúirí beo a bhí tógtha de [[Tomás Ó Cléirigh|Thomás Ó Cléirigh]]. == Féach freisin == * [[Mise Éire|Mise Éire,]] [[Saoirseacht thraidisiúnta loinge|Saoirse?]], [[Gael Linn]]. == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-beath-ie}} {{DEFAULTSORT:Morrison, George}} [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine as Contae Phort Láirge]] [[Catagóir:Gael Linn]] q95m2m3u796t42szhhd1x84jad7ig4m 14 95157 1268225 1117845 2025-06-03T00:01:55Z Alison 570 ++ 1268225 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Composers from the Netherlands|Cumadóirí na hÍsiltíre}} [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Ísiltíre]] [[Catagóir:Ceol Eorpach|Is]] [[Catagóir:Cultúr na hÍsiltíre|C]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|C]] ndmmurs6bbx9tl7c3djvixzk9gd22ub 14 95293 1268279 1040107 2025-06-03T00:48:13Z Alison 570 Catagóir:Daoine Iarácaigh de réir slí bheatha 1268279 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hÁise|Iar]] [[Catagóir:Daoine Iarácaigh de réir slí bheatha|Pol]] nclufxo7i6j8sbgid3nvgxyouikne7z 14 95384 1268263 979622 2025-06-03T00:32:56Z Alison 570 ++ 1268263 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Me]] [[Catagóir:Daoine Meiriceánacha de réir slí bheatha|Inn]] apwz4v92unmwcwbktaid82zs6ubb5sy 14 95792 1268367 984473 2025-06-03T02:00:46Z Alison 570 ++ 1268367 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlíodóirí de chuid na hAfraice|Afraic Theas]] [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas de réir slí bheatha|Dlíodóir]] n8ju3efb7g5y4e7kpc0odqfpfuk15ta 14 95881 1268295 1005380 2025-06-03T01:00:16Z Alison 570 ++ 1268295 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Dlí]] [[Catagóir:Dlíodóirí de réir náisiúntachta|Ind]] frmby8ee6eh1m1yf784h3omqriezgnf 14 95949 1268477 1185379 2025-06-03T05:49:31Z Alison 570 ++ 1268477 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Creideamh san Fhrainc|Na]] [[Daoine Francacha de réir slí bheatha|Naoimh]] [[Catagóir:Naoimh|Francacha]] 1zldq9id5w4888s3g4vo84kqym6bq00 1268478 1268477 2025-06-03T05:50:13Z Alison 570 + 1268478 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Creideamh san Fhrainc|Na]] [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Naoimh]] [[Catagóir:Naoimh|Francacha]] 16bcxvkzltz2cas8xinf1y9g1g4gntd 14 96115 1268383 1265068 2025-06-03T02:15:38Z Alison 570 Ord 1268383 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Filí de réir tíre|Pheirs]] [[Catagóir:Daoine Iaránacha de réir slí bheatha|Filí]] dtp7z981dun6z3ujedj74arpru80jzr 14 96378 1268281 989423 2025-06-03T00:49:10Z Alison 570 ++ 1268281 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Iar]] [[Catagóir:Daoine Iarácaigh de réir slí bheatha|Bre]] 1477zokifxy85kwuqml5dfh2tzbrt3e 14 96379 1268280 989424 2025-06-03T00:48:42Z Alison 570 ++ 1268280 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlíodóirí de réir náisiúntachta|Iar]] [[Catagóir:Daoine Iarácaigh de réir slí bheatha|Dlí]] fyticdonk6qqweojuo99lvrhzpu0srr 14 96591 1268365 991154 2025-06-03T01:58:49Z Alison 570 ++ 1268365 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlíodóirí de réir náisiúntachta|Afraic]] [[Catagóir:Daoine de chuid na hAfraice|Dlí]] 8zys28mmybd8whmrk73uuxqzicgn5cf 14 96592 1268366 991155 2025-06-03T02:00:19Z Alison 570 ++ 1268366 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Afraic]] [[Catagóir:An Afraic|Daoine]] ehj5r3udo8i7i9bi5rbdk8sfjc8lks7 14 96596 1268287 991166 2025-06-03T00:54:48Z Alison 570 ++ 1268287 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlíodóirí de réir náisiúntachta|Ios]] [[Catagóir:Daoine Iosraelacha de réir slí bheatha|Dlí]] 5ubr0ncnwysfvp7yrhqg1yj6lkselh0 14 96685 1268308 1265099 2025-06-03T01:08:47Z Alison 570 ++ 1268308 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Gea]] [[Catagóir:Daoine Gearmánacha de réir slí bheatha|Bre]] [[Catagóir:Dlí na Gearmáine|Bre]] e9p0jdgcjb3ummlhpkdk9pwjpkiiq7k 14 96712 1268288 992251 2025-06-03T00:55:10Z Alison 570 ++ 1268288 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Ios]] [[Catagóir:Daoine Iosraelacha de réir slí bheatha|Bre]] iql12un34dxfpeulitov3xgfgn3ioyj 14 96713 1268311 1101725 2025-06-03T01:09:52Z Alison 570 ++ 1268311 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Éir]] [[Catagóir:Daoine Éireannacha de réir slí bheatha|Bre]] gyfkp8ludi9kxh187uenbzl864s0b7i 14 96714 1268275 992263 2025-06-03T00:41:42Z Alison 570 ++ 1268275 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta]] [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha]] ovvr30nj67euc6gkdw67htzcta0dgp4 1268307 1268275 2025-06-03T01:08:07Z Alison 570 Ord 1268307 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Sas]] [[Catagóir:Daoine Sasanacha de réir slí bheatha|Bre]] pyeoy9kr1q0fbv5mj67yeudazyyn6ra 0 96778 1268196 1268107 2025-06-02T22:50:08Z Taghdtaighde 60452 Beagán curtha leis agus roinnt deisiúcháin 1268196 wikitext text/x-wiki Is éard atá sa leathanach seo ná liostaí d''''Irisí''', '''Nuachtáin''' nó '''tréimhseacháin''' Ghaeilge a cuireadh i gcló nó atá fós á gcló go fisiciúil nó ar líne. Tá iarracht déanta bliain eisiúna agus tréimhse eisithe a aimsiú do gach ceann acu. (Mura raibh an t-eolas thuas ar fáil go saoráideach breacadh síos bliain na cóipe ba luaithe agus ba dhéanaí a dtángthas orthu agus cuireadh lúibín uilleach le comhartha ceiste roimhe nó ina dhiaidh (?< nó >?) chun léiriú nach eol dúinn an raibh cinn roimhe nó ina ndiaidh. Luaitear ainm eagarthóirí nuair atá sé ar eolas ach le roinnt irisí bhí an oiread sin eagarthóirí go mbeadh gá iad sin a liostáil in alt a bheadh bunaithe ar an iris áirithe sin). === Dímhaoiniú na nIrisí Gaeilge === Sa bhliain 2014, ar chúis laghdaithe mhaoinithe ón státchiste, d'éirigh [[Foras na Gaeilge]] as maoiniú a chur ar fáil do 10 n-iris nó nuachtán Gaeilge. B'iad sin '''An Sagairt,''' '''[https://antultach.wordpress.com/2017/10/30/murdair-mham-trasna/ An tUltach],''' '''[http://www.beo.ie Beo.ie]''', '''[[Feasta]]''', '''[https://cadhan.com/gaelsceal/ Gaelscéal], [[Lá Nua]], [[Saol (Nuachtán)|Saol]],''' '''Timire''' agus dhá iris ghréasáin a bhí ar Gaelport.com (''suíomh Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge''): [https://www.bai.ie/blog/2013/01/30/rochtain-nios-fearr-anois-na-riamh-ar-chlair-raidio-ghaeilge-a-bhuiochas-do-na-meain-dhigiteacha/ '''Cogar'''] agus '''As na Nuachtáin''' (an cúram san glactha ag '''Peig'''.ie)'''.''' Bhí deireadh tagtha le '''Goitse''' an bhliain roimh ré ach ní bhfuair siad siúd maoiniú ó FnaG ná uaidh Údarás na Gaeltachta. Roimh dheireadh na bliana agus théis babhta iarratasa, chinn FnaG go maoineodh siad nuachtán agus iris ghréasáin úr '''[[Tuairisc.ie]]''' agus '''[[Nós|Nós.ie]]''' agus leanfaidís de bheith ag soláthair maoiniú don iris clóite '''[[Comhar]].''' Sléacht ar earnáil iriseoireachta na Gaeilge a bhí sa dímhaoiniú agus theip ar mhisneach mórán de na scríbhneoirí. Bhí ardán scríbhneoireachta á soláthair ag na hirisí seo agus lucht léithe fairsing acu uilig agus thar oíche múchadh na coinnle seo a bhí mar lonrú dóchas teanga. San áit a bhí clampar ní raibh ann ach ciúnas. Mhair trí iris gan mhaoiniú, b'iad sin '''[[Feasta]]''' ''([https://peig.ie/cartlann-feasta/ cartlann])'' a mhaoinigh CnaG go dtí 2023, agus an '''[[an Timire|Timire]]''' a clóitear sé huaire sa bhliain agus atá á maoiniú anois as síntiúis; Ba mar fhreagra ar an dímhaoiniú bunaíodh an iris '''[http://maidineacha-caife.weebly.com/an-taobh-oacute-thuaidh.html An Taobh Ó Thuaidh]''' chun iris Gaeilge a sholáthair dos na 43 ciorcal comhrá a bhí gníomhach roimh an bpaindéim ar fud Bhleá Cliath ach chuir an [[Paindéim COVID-19 i bPoblacht na hÉireann|paindéim Covid]] deireadh le sin. Eisíodh céad eagrán '''Timire Chroidhe Naomhtha Íosa''' i 1911, agus mar gurb é an iris Ghaeilge ab fhaide sa tsiúil é, bheartaigh an t-eagarthóir nach dteipeadh air faoina stiúir. Mar sin chinn sé daoine a aimsiú a bheadh toilteanach síntiús a ghlacadh, agus de bharr a hiarrachtaí tá os cionn míle síntiús anois ag an iris, sin 600 níos mó ná an iris Comhar. Ar eagla go meastar go bhfuil deireadh le cúlú mhaoinithe na hiriseoireachta Gaeilge, b'fhiú léamh faoin a raibh le rá ag Cathal Goan, cathaoirleach iris Comhair, in alt i [https://tuairisc.ie/deireadh-le-comhar-a-bheadh-i-bplean-fhoras-na-gaeilge-cathal-goan/ Tuairisc] sa bhliain 2019. === Irisí agus Nuachtáin atá fós á gcló nó á n-eisiúint ar líne === In ainneoin na dímhaoinithe, lean roinnt irisí dá gcló agus tháinig cinn nua chun cinn. Faoi láthair (Lúnasa '24) tá 25 iris / nuachtán Gaeilge á gcló ar pháipéir nó ar líne. In ord aibítir siúd '''[https://munsterlit.ie/aneas/ Aneas]''' '''[http://www.angaelmagazine.com An Gael]''' (Meiriceá), '''[https://gaeilge.org.au/ga/leamh/an-luibin An Lúibín]''' (Astráil), '''[https://issuu.com/uccstudentmedia/docs/_breac_magazine Breac] (OsC)''', '''[https://www.cartlann.ie/biseach Biseach]''', '''[https://developmenteducation.ie/?s=Domhan+N%C3%ADos+Fearr Domhan Níos Fearr]''' '','' '''Eipic, Iris Eoghanach, Iorras Aithneach, [http://www.irisleabhar.ie Irisleabhar Mhá Nuad],''' '''[https://www.misneachabu.ie/ar-n-iris-mionlach/ Mionlach]''', '''Newsletter''' (Gaeilge) na nÍosánach, '''[https://open.spotify.com/show/3TmMHhtD0j4HxAHcpDb2Wp Nuacht Mhall], [https://www.glornangael.ie/wp-content/uploads/2023/07/Nuachtlitir-Teanga-Ti-7-Iuil-2023.pdf Teanga Tí], [https://peig.ie/nuacht2/ Nuacht-PEIG.ie],''' '''[http://www.gaelscoileanna.ie/news/media/nuachtan-nua-seachtain-do-mhic-leinn/ Seachtain], Scríbhneoirí Cois Teorainn, [https://www.timire.ie/ Timire] (an chroí ro-naofa),''' agus seans go bhfuil ceann nó dhó eile. Na cinn atá fós á mhaoiniú ag Foras na Gaeilge ná '''[https://comhar.ie/iris/ Comhar],''' '''[[COMHARTaighde|COMHAR-Taighde]]''', '''[https://comhar.ie/og/ Comhar Óg]. [https://nos.ie/ Nós]''' agus '''[https://tuairisc.ie/category/nuacht/ Tuairisc]'''. Mar nach raibh na Cíona Lín spleách riamh ar FnaG agus lean siúd, a bhí de mhisneach acu tabhairt fúthu, ag scríobh - leithéidí: [http://smaointefanacha.blogspot.com '''An Codú''']''',''' '''[https://imuscrai.wordpress.com/tag/imuscrai/ IMúscraí], [https://www.gaa.ie/api/pdfs/image/upload/ulms3dw0sprkazrzzlxd.pdf Cuaille]'''. Cuireadh [[An Páipéar (nuachtán)|'''An Páipéar''']], nuachtán seachtainiúil neamhspleách nua, ar bun in 2024.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nuachtan-cloite-gaeilge-nua-seolta-ag-oireachtas-na-samhna/|teideal=Nuachtán clóite Gaeilge nua seolta ag Oireachtas na Samhna|údar=[[Maitiú Ó Coimín]]|dáta=2 Samhain 2024|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2024-11-02}}</ref><ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/meain/nuachtan-nua-le-seoladh-ag-an-oireachtas/|teideal=Nuachtán nua le seoladh ag an Oireachtas|údar=[[Ciarán Dunbar]]|dáta=16 Deireadh Fómhair 2024|language=|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=03 Samhain 2024}}</ref> In 2025 cuireadh [[Scéal (nuachtán)|'''Scéal''']] ar bun, nuachtán seachtainiúil.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /> === Foinsí Taighde === Tá go leor teideal le fáil ar shuíomhanna gréasáin '''Leabharlann Náisiúnta na hÉireann''', '''World Cat,''' '''ISSUU''', '''Ainm.ie,''' '''Taisceadán Cheoil Dúchais na hÉireann''' agus tríd an focal 'iris' nó nuachtán nó irisleabhar a scríobh i mboscaí cuardaigh éagsúla. [[Íomhá:Nos logo.jpg|mion]] [[Íomhá:Lógó Tuairisc.ie.jpg|mion]] Bhí go leor eolais maidir le hirisí na Sé Chontae i dtaispeántas a rinne '''Pobal'<nowiki/>'' i mBéal Feirste agus an leabhrán dar teideal ''<nowiki/>'Bolg an tSolair''' a d'eisigh siad sul má déanadh dímhaoiníodh orthu siúd. Bhí mórán teideal d'irisí éagsúla i leabhar Phillip O'Leary '''Gaelic Prose in the Irish Free State''' agus fuair údar an ailt seo neart eolais ó chuimhní [[Pádraig Ó Snodaigh|Phádraig Uí Snodaigh]] a bhí páirteach i mórán irisí a eisiúint é fhéin agus neart eolais ar theidil inmheánacha Shinn Féin ón Teachta Dála [[Aengus Ó Snodaigh]]. Táthar ag súil le lear mór irisí agus nuachtán a d'fhoilsigh [[Conradh na Gaeilge]] is a gcraobhacha thar na blianta a chur leis an liosta amach anseo. === Cíona Lín / ''Blaganna'' === Focal eile ar '<nowiki/>'''dialann'''<nowiki/>' is ea '<nowiki/>'''cín lae'''<nowiki/>'. Ciall '<nowiki/>'''cín'''<nowiki/>' ná ''''leabhar''', dá réir luíonn sé le ciall gur ''''cín lae lín'''<nowiki/>' nó'n ngiorrúchán '''<nowiki/>'Cín Lín'''' a bheadh ar '''''Web log''''' nó '''''Blog'''''. Faraor b'é an traslitriú ''''Blag'''<nowiki/>' a roghnaigh formhór acu siúd a bhí ag cur a gcuid scríbhinn ar an ngréasáin, ach roghnaigh ''An Coimíneach'' ''''Cín lín Uí Choinmín'''<nowiki/>' a thabhairt ar a chuid iarrachtaí féin. Pléann Aonghus Ó hAlmhain (duine des na Cín línteoirí is fada sa tsúil) an sainfhocal 'Cín Lín' ina alt '[https://aonghus.blogspot.com/2013/01/cin-lin-no-blag-athuair.html Cín Lín nó Blag]'. Ag deireadh an ailt roghnaíonn sé feidhm a bhaint as ''''blag'''<nowiki/>' de dheasca ''blagadóir'' nó ''blagálaí'' a bheith níos éasca le rá. Eachtrannaigh le Gaeilge a thosaigh na céad ''cíona lín'' Gaeilge, B'iad siúd ''Séamus (Poncán) Ó Neachtain'' i 2002, ''Panu'' ''Höglund'' i 2003 agus ''Hillary Sweeney'' i 2004. Lean ''Aonghus Ó hAlmhain'' iad i 2005 agus ''Eoin Ó Riain'' leis An Codú i 2006. Lean lear mór eile iad go raibh ré órga ann idir 2009 agus 2013 nuair a bhí os cionn 50 cín lín gníomhach. B'ait nár mhair an tromlach i ndiaidh dí-mhaoiniú na n-irisí Gaeilge - cá bhfios ach gur chaith an dímhaoiniú scáth dorcha ar an earnáil tré chéile agus gur bhailigh an slua isteach ón dtrá, nó an é go ndeachaigh daoine i muinín na [[Meáin chumarsáide na hÉireann|meán sóisialta]] atá i bhfad níos gasta chun freagraí a fháil ar thuairimí. Cibé fáth, níl ach dosaen cín línteoirí fós ag gabháilt den cheird agus tá an dream ba luaithe chuige ''Hilary Sweeney'', [[Panu Petteri Höglund|''Panu Petteri Höglund'']], ''Denis King, Aonghus Ó hAlmhain agus Eoin Ó Riain'' fós ina measc. Tá 150 sa liosta atá ar fáil faoi bhun liostaí na n-irisí agus nuachtáin. = Liostaí na n-Irisí ⁊ Nuachtáin = Faoi 6 cholún lorgaíodh an t-eolas seo 1. '''Teideal''' 2. '''Cineál Foilseacháin''' 3'''. Blianta Eisithe''' 4. '''Buneolas''' 5. '''Eagarthóirí''' 6. '''Eolas Breise.''' Tá mórán bearnaí ann de thúisce easpa nó na foinsí eolais cuí. Féadfadh siúd le heolas cruinn é sin a líonadh isteach. Maidir le líon na n-irisí - aimsíodh '''380''' i n<u>Gaeilge Amháin</u>, '''118''' gcinn i n<u>Gaeilge agus Béarla</u>, '''9''' gcinn i n<u>Gaeilge, Gaeidhlige agus Béarla,</u> '''10''' gcinn <u>Ilteangach,</u> '''10''' s<u>raith Ghaeilge i nuachtáin Béarla</u> ''(is cinnte go bhfuil breis ann''), '''87''' gcinn le <u>teideal Gaeilge</u> le h<u>altanna i mBéarla</u> agus '''2''' cheann i m<u>Béarla</u> <u>ag plé na Gaeilge</u>. == I nGaeilge Amháin == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas / Nasc''''' |- |'''Ach''' |Iris |?<1962>? |Irish Chuallacht Cholm Cille i gColáiste Mhá Nuad | | |- |'''Acta Medica Gadelica''' |Sraith |1983-1985 |Iris Acadamh na Lianna |''Liam Ó Sé'' |''is é bhunaigh é'' |- |'''Agus''' |Iris Míosúil |1961-98 |Corcaigh |''Diarmuid Ó Murchú ansin Diarmuid Ó Súileabháin'' ''don tríú bhliain deiridh nuair a baineadh an deontas daofa.'' | |- |'''Aiséirigh / Aiséirí''' |, |1942-50?-75 |Bliainiris Chraobh na hAiséirí CnaG. Clóite ag Nuachtáin teo. |''Gearóid Ó Cuinneagáin'' |''Déanadh míosgán Béarla as nuair a scoilt an chraobh is nuair a bhunaigh Gearóid an páirtí polaitiúl Ailtirí na h-Aiséirigh.'' |- |'''Amárach (guth na Gaeltachta)''' |Nuachtán |1953-83 |Muintir na Gaeltachta / Comharchumann Chois Fharraige.Indreabhan, | | |- |'''Aimsir Óg''' |Iris |1999-'00> |Scéalta Aistí Dánta, Cúrsaí reatha, Critic, Béaloideas, Teanga |''Micheál Ó Cearúil'' |''trí h-eagrán (ceithre leabhar, eagrán a 3 in dhá chuid)'' |- |'''Aisling''' |Iris |1973-75>? |Iris ócáidiúl Dhún Chaoin cló Dhún Chaoin 10p mí na Nollag tháinig an chéad eagrán de Aisling – Pobal 24 Beal. 1974 |''Mícheál Ó Dubhshláine/ Aogán Ó Muircheartaigh'' |''dírithe ar phobal Dhún Chaoin is mó a bheidh sé de réir cosúlachta. Fíor iris logánta í idir dréachtú, bhéarsaí agus nuacht an pharóiste fiachla ann fosta – Pobal 24 Bealtaine 1974'' |- |'''An Aimsr Óg -''' |sraith |2002-'06 |Páipéar Ócáideach ag plé an teanga |''Micheál Ó Cearúil'' |''7 n-eagrán'' |- |'''An Aimsir Óg''' |sraith |2002-'04 |Paimfléid ar chás na Gaeilge i mórán rémsí |''Micheál Ó Cearúil'' |''5 eagrán'' |- |'''Anam Bheo''' |Nuachtán |2008 >? |Nuachtán mhíosúi de chuid na Bruiséile | |cruthaithe ag Pobal Gaeilge na Bruiséile |- |'''An Bárd''' |Iris |?<1917>? |Arna chur amach do mhuintir na Láimhe Deirge Béal Feirsde | |Uimh. 176 = 1917 |- |'''An Barr Buadh''' |Iriseán |1912 (3 mhí) |Seactanán Polaitiúl a bunaigh Pádraic Mac Piarais – |''Pádraic Mac Piarais'' |Lean ó Mhárta go Bealtaine 11 eagrán |- |'''An Bhearna Bhaoghail''' |Nuachtán |1912>? |idir láimhe ag Comhluadar Airt Uí Ghríofa 6 Sr. Fhearcair CA Shinn Féin | | |- |'''An Birín Beo''' |sraith |1824- 1925 |Gaeltacht Músgraidhe Corcaigh | | |- |'''An Branar''' |Iriseán |1919 - 1925 |Ó 1919-1920 Eisíodh as plás Ely (seoladh Chraobh na gCúig gCúigí CnG) Muintir an Bhranair, BÁC a d'eisigh é i 1925 as 122 faiche stiabhna (school of Irish Learning – Osbern Bergin) | | |- |'''An Bréagán''' |Iriseán |1912 – 1918 |Páipéir tosnuightheoirí Chraoibhe na gCúig Cúigí de CnG | |6 orlach x 4orlach – Do lucht foghlamtha ranganna G na craoibhe. Lámhscríofa sa chló Gaelach' |- |'''An Bhrídeog''' |Iriseán |1929 -32 |eipic |''Louise Gavin-Duffy ??'' |Leanann mar 'Fé Bhrat Bríghde' |- |'''An Briathar Saor''' |sraith |1994-96 |Chuile cheathrú? Wales Comhluadar Chaerdydd |''Patrick Egan'' | |- |'''An Camán''' |sraith |1898-38>? |Míosachána r aibh CnaG CLG páirteach ann. Cómh-Choiste na g-Cumann nGaedhealach BÁC |''Donnchadh Ó Brian / Pádraig Ó Caoimh'' | |- |'''An Caomhnóir''' |Iris |1989-'13>? |Nuachtlitir Fondúireacht an Bhlascaoid | | |- |'''An Chearnóg''' |Iris |1923 -25 |Iris Chonnachtach a bhí ar thaobh na bPoblachtach |''Athair Micheál Mac an Mhílidh an bhainisteoir'' |clóite ag Connaught Telegraph |- |'''An Chléir''' | |1937>? |Tuarascbháil Chumann na Sagart nGaedhealach | | |- |'''An Chóisir Cheoil''' |leabhrán |?<1952-60>? |120 amhrán i 12 leabhrán amhráin |''Seán Ó Tuama'' | |- |'''An Chraobh-Ruadh''' |sraith |1913 -? |CnG Bhéal feriste / Árd-sgoil Ultach | |irisleabhar Chonnartha na Gaedhilge ghá chur amach ag muinntir na h-Ard-Sgoile Ultaighe, Béal Feirsde |- |'''An Claisceadal''' |sraith |1930-40 |Leabhrán le amhráin i nGaeilge |''Colm Ó Lochlainn'' | |- |'''An Codú''' |Iris ar líne |2006 -2021> |Smaointe Fánacha as Chonamara |''Eoin Ó Riain'' | |- |'''An Coileach Grinn''' |Greanán |1952>? |Greannán Gaeilge micléinn UCD |Micheál Ó Cíosóig agus Micheál Ó Bréartúin |''ainmnithe i ndiaidh proinnteach 'The Green Rooster''' |- |'''An Crann''' |Sraith |1908-24>? |Coiste Feis Thír Chonaill. | |Foilsithe leis An Stoc (1917-1920, 1923-1931) Cf. R. de Hae, Clár-Litridheacht na Nua-Ghaedhilge. |- |'''An Cúléisteoir''' |Irislín |2004 – 2009 |Irislín Chonamara |''<nowiki>http://anghaeltacht.net/ce/cartlann/0101.html</nowiki>'' |Foilsithe agFoilsitheoirí Read-out i mbaile na hAbhann ag |- |'''An Déiseach''' |Sraith bliantuil |1963>? |CLG PhortLáirge | | |- |'''An Domhain''' |Nuachtán |1991 |Aon eagrán amháin (meastar) | |Amhail is gur nuachtán triallach a bhí ann mar go raibh litreacha ón bpoball sa chéad eagrán agus freagra crossfhocal an eagrán roimhe san eagrán sin freisin. |- |'''An Dréimire''' |Sraith mhíosúil |1987 -1996 |Do lucht Ardteiste. Leantar mar 'Dréimire' i 1997 |''Áine Ó Cuireáin'' |Clóite ag Anois Teo. Go '97 ansin ~Gael-Linn. ''Ní fios ar clóadh idir 2001-08'' |- |'''An Duibhneach''' |Iris |?<1974>? |Iris Ráithiúl Coisde Cearta `Sibhialta'/náisiúnta Chroca Dhuibhne 5p |''Breandán Mac Gearailt'' |Tar éis do Breandán Mac Gearailt éirigh as bheith ina eagarthóir ar Misneach bhunaigh sé seo. |- |'''[https://munsterlit.ie/aneas/ Aneas]''' |Iris |2020 >-'23> |Belles Lettres as Gaeilge. Filíocht, Gearrscéalta, Critic liteartha |[[Simon Ó Faoláin]] |(Southward Editions €10 Corcaigh (ionad Litríochta an deisceart), d’fhás seo as an forlíonad Gaeilge dar teideal |- |'''An Fiolar''' |Iris |1930>? |Irisleabhar Scoile na Mainistreach (conc na mainstreach i dTuaisceart Éile) | | |- |'''An Fíor Éirionnach''' |Iris |1862>? | |''Richard D'alton is a scríobh'' |A scarce Tipperary journal” -Journal of the Waterford and South-East of Ireland Archaeological Society, Vol. XIII, pp. 107-111, 1910 |- |'''[[An Gael (iris as Meiriceá)|An Gael]]''' |Iris |2009-'23> |Cumann Carad na Gaeilge a chuireann amach é. | |An cumann céanna a chuir An Gaodhal amach in 1881 [https://www.magcloud.com/browse/Magazine/13595 Ar líne] |- |'''An Gael Óg''' |Nuachtlitir |2011-13> |[[Na Gaeil Óga]] CLG a chuir amach | | |- |'''An Gael – An Dord Féinne''' | |?<1929 >? |[ Iml 7 Uimh.5 1929 ] | |deirtear go raibh an tArdeaspag ina chathaoirleach ar choiste a bhí ag bailiú airgid chun foclóir Gaeilge, a rinne Michael O’Keeffe as Sráid na Cathrach, a fhoilsiú. |- |'''An Gaedheal''' |iriseán |1916>? |The Gael : a weekly journal of stories, sketches, news notes, songs, etc | | |- |'''An Gaedheal Óg''' |Iris |?<1937-1945 |Iris do dhaltaí bunscoile. Bráiṫre Críostaṁla na h-Éireann a bhí istigh san iris 'Our Boys' | |Tháinig Tír na n-Óg sna sála air. De thúisce achannaí ó T. Deirg go Seán McEntee Aire. Airgeadais a foilsíodh an GÓ |- |'''An Gaeilgeoir''' |nuachtlitir | |Bráithre Críostaí na hÉireann BÁC | | |- |'''An Geata /An Geatín''' |Sraith / irislín |1993 -2021> |Nuachtlitir Ghaelacht na Mí | |Tugadh An Geatín air nuair a foilsíodh ar an idirlín amháin é |- |'''An Ghaoth Aneas''' |forlíonadh |2011>2016 |forlíonadh Gaeilge den iris Southword a d’eisigh Ionad Litríocht an deiscirt. |''Ailbhe Ní Ghearbhuigh ‘11-’14 + Colm Breathnach ‘15-’16'' |12 eagrán a thosaigh le heagrán a 20 de Southword, Mhaoinigh Foras naGaeilge é. Tháinig Aneas ina dhiadh i 2020 |- |'''An Giolla''' |irisleabhar |1951>? |Iris oifigiúil Giollaí na Saoirse | | |- |'''An Giorrfhiadh''' |Iris |1922>? |Iris Ghaeilge Phríosúin an Churraigh |''Proinsias Ó Riain'' | |- |'''An Glaodh''' |Iris |?<1945>? |An taon páipéar scoile sa tír scríofa i nGaeilge | | |- |'''An Glór''' |Iris |?<1940-47>? |Iris CnG Áth Cliath, Gach ré Shatharn |''Anraoi Ó Liatháin -'' |[ar fáil i leabharlann Gilbert Sr. An Phiarsaigh] Thánig 'Feasta' ina dhiadh. |- |'''An Grianán (CnG)''' |Páipéar | |Páipéar Cinn Bhliadhna do Ghaedhealaibh Chorcaighe : ar n-a chur amach ag Craoibh Naoimh Fionn-Bharra. | | |- |'''An Guth''' |Iris i bhfoirm leabhar |2003 – 2012 |Duanaire Gaeilge- Gaidhlig - Iris filíochta is próis – bliantiúl-ish |''Roddy Ó Gorman'' |Foilsithe ag Coiscéim 7 gcinn ar fad. ''“leanbh caithiseach Rody Gorman, a chuir filí Éireann agus Alban ag cabaireacht'' le chéile.” - ''Alan Titley'' |- |'''An Iodh Morainn''' |sraith |1940-46>? |Bliain Iris Cumann Gaelach Choláiste na hOllsgoile Áth Cliath |''Dónall Ó Móráin ⁊ Roibeárd Mac Góráin'' |Cló G. |- |'''An Iris''' |Iris |1945-46 |An Gúm – iris faoi scáth 'The Bell' |''Séamus Ó Néill'' | |- |'''An Lámh Dhearg''' |Iris |1971-74? |Coiste Troda Gaedhealtacht Dhún na nGall |''Seán Ua Cearnaigh (a bhí ina Chumannach)'' |Deich n-eagrán ar fad. ''Tá an stailc scoile i gcoinne chléir'' Bhaile Na Finne..... Meabhraíonn An Lámh Dhearg, uimh a 5, dúinn conas mar atá. - Pobal 6 DF 1978 |- |'''An Lasair''' |Iris |1919 |''níor foilsíodh riamh é (de thúisce gur líon An Branar an bhearna)'' | |Thug Seán Tóibín (athair Tomás agus Néill corcaigh) iarracht ar iris nua An Lasair a bhunú i 1919 chun an bhearna a d’fhág bás Irisleabhar na Gaedhilge a líonadh |- |'''An Leabharlann''' |Iris |1932>1938 |Journal for the Library association of Ireland | | |- |'''An Léitheoir''' |sraith |1955-1992>? |Bulletín na gciorcal Léitheoirí | |Nuacht Phortláirge a chuir i gcló |- |'''An Leughthóir Gaedhealach''' |Iris |1897>? |Iris Chraobh na Laoi. CnaG |''Osborne Bergin'' | |- |'''[[An Linn Bhuí]]''' |sraith |1997-'18>/ |Iris Ghaeltacht na nDéise (bliantúil) |''Leabhair na Linne / Pádraig Ó Meacháinn (UCC?) Aoibhnn Nic Dhonnachadha'' | |- |'''An Litríocht''' |Iris Míosúil |1953>? | |''Seán Ó Cuill'' |Cuireadh roinnt eagrán amach. Deartháir leis an eagarthóir é an manach Capaisíneach Pádraigh Ó Cuill. |- |'''An Lóchrann''' |sraith |1907-1931>? |Páipéar Gaedhilge in Aghaidh Gacha Míosa / Páipéar dátheangach míosamhail le h-aighaidh Gaedheal???? |''Pádraig Ó Siocfhradha 1907-13, Cormac Ó Cadhligh 1930-31'' |Pápeur le Gaedhilg in aghaidh an mhíosa (Ciarraí). “''d’fhéach Pádraig Ó Siochfhradha  chuige gur Ghaeilge amháin a bheadh i gcló inti”'' |- |'''An Lóchrann''' |Iris/leabharán |1969/1970 |Iris chomhairle Fhianna Fáil in Áth Cliath, Lár-Thuadh | |Uimh 2-3, Meitheamh 1969, June 18,1969 |- |'''An Lúibín''' |nuachtlitir |2004-2021> |Nuachtlitir Chuman Gaeilge na hAstráile |''Colin Ryan (aois 80)'' |Gach Coisís |- |'''An Muimhneach Óg''' |Iris |1903-05 |Irisleabhar Míosumhail chun Cabrughadh leis an Dream atá d'Iaraidh Éire Dhéanamh Gaedhealach | |páipéar míosúil a chuirfeadh an Cork Sun amach |- |'''An Músgraigheach''' |Iris |1943-45 |Bulletín ráithiúl do mhuintir Mhúscraí a d'fhoilsigh Cáirde Mhúsgraigheí | | |- |'''An Múscraíoch''' |Iris |1991>? |Corcaigh | | |- |'''An Nasc''' |Irisleabhar |1958>? |Journal of the Irish in German Society Vol.1 no.1 | | |- |'''[[An Páipéar (nuachtán)|An Páipéar]]''' |Nuachtán |2024> |Nuachtán neamhspleách |[[Caoimhín Ó Cadhla]] |Nuachtán seachtainiúil neamhspleách á fhoilsiú in [[Ráth Chairn]] ag [[Gaelmheáin Teoranta]]<ref name=":0" /><ref name=":1" /> |- |'''An Phoblacht''' |Nuachtán |2012 |Eagrán speisialta do Ard Fheis Sinn Féin 2012 - iomlán i nGaeilge | | |- |'''An Réalt''' |Iris |?<1920 -25>? |Iris an chumainn ghaeiligh Ollscoil ÁC | | |- |'''An Réiltín''' |Iris |1947>1969>? |Feasachán oifigiúl Ógra Éireann (cumann gaelach daltaí i scoileanna Na Bráithre Críostaí) |''T.N. > Ó Briain, Liam Ó Caithnia'' |Débhliantiúl (ráithiúl amantaí) filíocht, altanna. ''Im 15 Eag 1 1969 (1961=imleabhair 14)???'' |- |'''[[Léann Teanga: An Reiviú|An Reiviú]]''' |Iris bhliantiúl |2013-'14> |Iris léann teanga. [[Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge]] | | |- |'''An Reult''' |sraith |1920-25 |Irisleabhair na hOllscoile BÁC | |''Arna chuir amach do lucht an Chumainn Ghaedhealaigh i gColáiste ma h-Ollscoile i mBÁC'' |- |'''An Ridireacht Liteartha (1)''' | |1917 |Bunaithe ag Pádraig Ó Conaire d'fhonn cabhrú le scríbhneoireacht Ghaeilge |''Pádraig Ó Conaire'' | |- |'''An Róimh''' |Iris bhliantiúl |1923-25 ??1932>? |Irisleabhar Gaedheal ag cur síos ar imeachtaí na bliana sa Róimh. |''Eric Mac Fhinn'' | |- |'''An Saol Gaelach''' |sraith |1950-1965 |Comhdháil na Gaeilge, 44 Sráid Chill Dara | | |- |'''An Sagart''' |Iris |1958--2015. |Iris Cumann na Sagart – Coláiste Phádraig / foilsithe ag An Sagart. Ailt ar spioradáltacht, diagacht, liotúirge, éacuiméachas, ar Ghaeilge ⁊rl |''An tAth. Colmán Ó hUalacháin ⁊ [[Tomás Ó Fiaich]] 1958 -1963'' ''[[Pádraig Ó Fiannachta]] ó 1964 - 1973 / 1978 -1988 go 2015?'' An tAth. Cathal Ó hÁinle 1974-1977 | |- |'''An Scríobhnóir Óg''' |Iris/leabhar? |2013>? |Cnuasach gearrscéalta scríofa ag micléinn Coláiste na Tríonóide | | |- |'''Anseo is Ansiúd''' |Nuachtlitir |2016-2019>? |Pobal ar a'n iúil, Ceantar an Omaigh. 16 leathanach |Pádraig Mac Congáil |Feasachán imeachtaí Ghaeilge an Ómaigh agus Fhearmanach<nowiki/>https://issuu.com/pobalaraniul/docs/nuachtlitir_eagran_5_me_n_f_mhair_2019 |- |'''An Sgéal Nua''' | |1920->? |foilsicheán Náisiúnta Trá Lí - Uimh 1 1920 | | |- |'''An Sguab''' |Iris ráithiúl |1922-32>? |cur síos ar chúrsaí na hÉireann, léirmheasanna, litreacha, comórtaisí ⁊rl |''Eamonn Mac Giolla Iasachta Pádraig Ó Cadhla a bhunaigh'' |nasc leis An Lóchrann |- |'''An Síol''' |Iris meánscoile |1952? |Iris Choláiste an Mhuireadaigh, Béal An Átha, Maigh Eo |''Peadar Bairéad (94)'' |Aon iris amháin a clóadh, Meánscoil B a bhí i gceist |- |'''An Síol''' |sraith |?<1942-69>? |Blian-Iris An Chuallacht Gaelaí, Ollscoil Chorcaí | | |- |'''An Síoladóir''' |iriseán |1920-22 |Irisleabhar Cumann na Sagart nGaedhealach | |Muintir Mhic an Giolla BÁC a d'Foilsigh |- |'''An Síoladóir Nua''' |iris ar líne |Earrach 2016 |Aistí stairiúla ar chúrsaí eaglasta Ghaeiligh. Stair An Sagairt leis. |''an tAth. Martin Mcnamara.'' |Ní raibh ann ach an taon eagrán amháin, óir gur éag an eagarthóir. |- |'''An Sléibhteánach''' |sraith |1912-38>? |Irisleabhar Choláiste Chnuic Mhellerí |''An tAb Mauris (Muiris Ó Faoláin) a bhunaigh'' |Iris na Mainistreach i gCeapach Choinn |- |'''An Staighre''' |sraith |1994-1997 |Foilsithe ag Anois, gaolta le Céim | |míosúil |- |'''[[An Stoc]]''' |Irisleabhar |1916-1932 |Colaiste na hOllscoile Gaillimh |''Tomás Ó Máile'' |míosúil |- |'''An Stoc''' | |1990 -?? |Arna Fhoilsiú ag Dáil Uí Chadhain | | |- |'''[http://maidineacha-caife.weebly.com/an-taobh-oacute-thuaidh.html An Taobh Ó Thuaidh]''' |Iriseán |2014-2019> |'Ar fud chathair Átha Cliath' Iris mhíosúil Árna fhoilsiú ag Triúrach na Cathrach (BÁC) |''Pádraig Mac Éil'' |Á scríobh ag agus dos na 43 maidineacha Caifé a bhí á eagrú ag Seán Ó Coileáin ag eagru nó ag tacu leo roimh ré covid. Chathair Bhleá Cliath. Clóite in A4 den chéad uair d’eagrán Eanáir Feabhra 2019?, A5 a bhí ann roimh ré. |- |'''[[An Teachdaire Gaelach]]''' |iriseán míosúil |1829>? |Iris i nGaeilge na hAlban |''An Doctúir Urramach Tomás Mac Leoid'' | |- |'''An Teachdaire Ghaelach''' |foilseachán |185? |Nior foilsíodh riamh é – Béalfeiriste |Roibeád Mac Adháimh |Bhí sé beartaithe ag R Ma Adh. Ach is dócha go raibh in iomad oibre in ullmhú an fhoclóra le Aodh Mac Domhnaill. |- |'''An Teaghlach''' |Iris |1965 -1970 |Iris Cumann na dTeaghlaigh Ghaelacha, míosúil |''Fionntán Mac Aodh Bhuí'' |Bunaithe i mBÁC ag an eagraitheoir, is a chlann ag freastal ar Scoil Lorcáin. Leanadh dá gcló i gCorcaigh in Áras an gCraoibhín ar feadh 3 bhliain. Cuireadh roinnt eagráin i gcló i mBéal Feriste sa tsean-chló Níor lean ach ar feadh roinnt blianta, iarradh ar na coistí éagsúla na h-irisí ascríobh agus a chló iad féin. Rinneadh ceann i mBéal Feriste. |- |'''An t-Eaglaiseach Gaelach''' |sraith |1919-28 & 90-92 |Iris Gaeilge Eaglais na hÉireann (The Gaelic Churchman) | |Cumann Gaelach na h-Eaglaise, Deilgnis BÁC |- |'''An t-Eagrán''' |sraith |?<-2014> |Páipéir Gaeilge anChloáiste DIT san @edition. Scríobh do fhocail, inis do scéal | |<nowiki>https://twitter.com/eagrandit</nowiki> |- |'''An Teanga Mharthanach''' |sraith |1989-1994 | | |Clóite sna Stáit Aontaithe |- |'''An t-Éireannach''' |Iris |1910 -13>? |Iris an Chonartha in London |''Pádraig Sáirseál Ó hÉigarrtaigh'' | |- |'''[[An tÉireannach (iris)|An t-Éireannach]]''' |Nuachtán |1934-37 |'Guth na nGaedheal' - Páipéar seachtaineamhail |''Seán Beaumont'' |''Nuachtán Sóisialach Gaeltachta.'' Leabhar scríofa ag [https://www.jstor.org/stable/23197288?seq=1 Eamon Ó Cíosáin] ina dtaobh. Seán Beaumont a mhaíomh i 1937: ‘… we have what no other Irish paper ever had, a circulation in the Gaeltacht’. <nowiki>http://ga.sciencegraph.net/wiki//An_tÉireannach_(iris)</nowiki> |- |'''An t-Éireannach''' |Neamhrialtán |1985-1989 |Foilsithe I bPáras | | |- |'''An tEolaí''' |Nuachtlitir |1991 -2004 |Iris Eolaíochta don meánscoileanna | |Clóite go ráithiúl ag An Gúm |- |'''An t-Iniúchóir''' |Iris |?<1924 |Iris clóite i Meiriceá |''Pádraig Feirtéar'' | |- |'''An t-irisleabhar''' |sraith |<?1930-41>? |Ollsgoil na Gaillimh | | |- |'''*[[An Timire]] -''' '''''[Timire an Chroí Naofa (Íosa) / Timthire Chroidhe Naomhtha Íosa]''''' |Iris ráithiúl |1911-2021> |Foilseacháin Ábhar Spioradálta na hÍosánaigh (Leabhrán An Chuallachta Chráibhthigh á ngoirthear an Apstalacht Urnaightheach) |''An tAthair Frainc Mac Brádaigh'' |An iris leanúnach is sine sa Ghaeilge ⁊ in Éireann. ''Thosaigh mar Timthire an Chroidhe Naomhta Íosa'' |- |'''An Tír''' |Iris |1928-34 |Míosachán Gaedhilge | |Cló Lucht Laighean |- |'''An Tobar''' |Iris |?<2003>? |Iris choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |lean mar flúirse |- |'''An Tobar''' |Iris |<?2006>? |Tréimhseachán de chuid Institiúid Oideachais Marino | | |- |'''An t-Óglach''' |Tréimhsecháin |1918 -1923 |Óglaigh na hÉieann Old Dublin Brigade,, The Irish Army Quarterly |''Maorghinearál [[Piaras Béaslaí|Piaras Beaslaí]]'' |Clóite i 6 [[Sráid Fhearchair]] áit a raibh Oifigí Shin Féin sul má bhí oifigí Chonradh a Gaeilge ann. |- |'''An t-Oibrí''' |Sraith | |Ardchumann Oibrithe agus IL tSaothar na h-Éireann | | |- |'''An tOireachtas (tír agus teanga)''' |sraith |??? |Foilsithe i mBÁC | | |- |'''An Treallán''' |Iris |1952 |Roinn Oideachas (aon eagrán amháin a bhí ann cháin An Cadhnach é i Comhar) | |Ní cuireadh amach ach an t-aon Eagrán Amháin |- |'''An Trodaí''' |Iris (teanga?) |1982>? |Iris (lámh scríofa) Gaoltachta chimí Phoblachtacha Phort Laoise |''[[Dessie Ellis]], Eamonn Ó Nualláin'' | |- |'''[[An tUltach]]''' |Iris mhíosúil |1924-'17> |Comhaltas Uladh de chuid Conradh na Gaeilge | | |- |'''An Tuairisceán''' |Nuachtlitir |<1970-1971->? |Scaipiúchán Inmheánach Amháin (Meitheamh 1970 'Nuachtlitir atá ag an gConradh' – Pobal 8 Eanáir 1971 | | |- |'''An Tuairisceoir''' |Cín Lae Lín |2013-'21> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. |''Ciarán Dúnbar'' |<nowiki>https://antuairisceoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''Anam Beo''' |Nuachtán |2008>? |Nuachtán do Phobal Gaeilge na Bruiséile | | |- |'''[[Anois]]''' |Nuachtán |1984-96 |Curtha aamach ag Gael-Linn | |Tháinig seo in áit Inniu is cuireadh Foinse ina h-áit siúd |- |'''Ar Aghaidh''' |Nuachtán/iris |1931-70>? |'Míosacán' Páipéar le Gaedhealachas, Litridheacht, Éargna agus Géileagar |''Eric Mac fhinn'' |Scríobhadh é sa sean chló i gcónaí |- |'''Ár nGuth Féin''' |Iris |?<1975>? |Iriseáin cimí poblachtánach H-Block | | |- |'''Banba''' |Irisleabhar |1901 – 1906 |Clóite ag Muinntir Ḃrúin agus Nualláin | | |- |'''[[Beo!|Beo]]''' |Irislín |2001 - '14 |irislín de chuid Oideas Ghael - Gleann Cholm cille |''Seosamh Mac Muirí'' | |- |'''Bheul''' |Iris |?<2018> |[Iml 20 eag 2 Meith '18 Ionad na Gaeilge Labhartha UCC |''Nuala de Búrca'' | |- |'''Biseach''' |sraith |1966 – 2023> |Cumann Forbartha Chois Fharraige |''Seosamh Ó Braonáin ('18)'' |Cartlann [https://www.cartlann.ie/biseach Biseach] , Seoladh [https://www.coisfharraige.ie/cumann-forbartha/nuacht-chois-fharraige/cartlann-nuachta-1-samhain-2023/ Biseach 23] |- |'''Blaiseadh''' |Bliainiris |2004 - '06 |Bliainiris de chuid An Béal Binn Brí Chulainn [Trí h-eagrán] |''Nuala Nic Con Iomaire'' | |- |'''Blas''' |Iris Raidió |?<2015> |Irish Raidió mar Phodchraoladh ó BBC Uladh | | |- |'''Bliainiris''' |Iris+ Irislín |1999 – '16? |Foilsithe ag Carbad, Ráth Cairn uimhi 11. Carabad a chló ansin Leabhar Breac. |''Ruairí Ó hUigín agus Liam Mac Cóll'' | |- |'''Bliainiris na Scéime (trinity)''' |Iris | | | | |- |'''[[Bolg an tSoláthair (Cumann na nÉireannach Aontaithe, 1795)|Bolg an tSolair]]''' |Iris |1837 |Curtha amach ag The Home Mission | |Aithris ar ainm an chéad iris le Gaeilge a tháinig amach i 1795 |- |'''Breac''' |Iris |2021-2023> |Iris Chuallacht Ollscoil Chorcaí |''Caitríona Ní Chonaill'' (2022) |[https://www.independent.ie/regionals/cork/news/gaeltacht-mhuscrai-student-caitriona-ni-chonaill-gets-onoir-na-gaeilge-in-ucc/41614199.html alt] ar eargarthóir san Indo. |- |'''Breacadh''' |Iris |2003 – '13>? |Príomhiris Náisiúnta Na Gaeilge, trí n-uaire sa bhliain i Ngaeilge Nádúrtha na Gaeltachtaí |''Bunaithe ag na Coistí Gairmoideachais'' | |- |'''Cad é an Scéal?''' |Irisleabhar |2020 |25 scéal faoi éirinn agus an Eorap |Gerry Kiely - Ceann Ionadaíochta an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Iris de chuid an Choimisiúin Eorpach |- |'''Cairde''' |Míosachán |1979 -1982 >? |(iml 4 uimh 11 1982) “Míosacán Cairde Gaelinn” | | |- |'''Ceiliúradh an Bhlaoscaoid (Iris na hOidhreachta)''' |Sraith |1989 – '14> |Ábhar léachtaí ar reimsi éagsúla de shaol an bhlascaoid |''Micheál De Mórdha'' |15 cinn. 1 Is 2 Foilsithe ag An Sagairt, Coiscéim ó uimh a 3 |- |'''Céim''' |Iris oideachais |1996-2014 |Don ard teist,gnáth leibhéal agus an idirbhliain freisin, Leantar mar 'dréimire', 'idirchéim' ⁊ 'staighre' |''clóite ag Anois Teo.'' |ní h-eol ar foilsíodh idir 2001-2011 |- |'''Ceol ár Sinsear''' |Iris |1906? 1924-25> |Traditional Irish airs selected from Ceol ár Sinsear, Ár gCeol Féinig, Sídh-cheol, songs of the Gael arranged By Annie W.Patterson |''Ath. Padraig Breathnach a Chruinnigh'' |Clóite agMuintir Bhrúin agus Nualláin |- |'''Cic''' |Iris |?<1985>? |Iris do Ghael Óga Bhéal Feriste | | |- |'''Cillín''' Iris na Cheathrún Rua |iris |2013-2014 |Ábhar léitheoireachta a cgur ar fáil ón bpobal dn phobal ar a dhúchas féin |''Máire Ní Chualáin, Máire Feirrtéar, Máire Ní Fhlaithartaigh, Breandán Feirrtéir'' |altanna ar stair áitiúil ar dhaoine áitiúla, ⁊rl |- |'''Cinnlínte.blogspot /@ceannlinte''' |Iris ghréasán |2014 |Ábhar nuachta ilghnéitheach | |An chéad Postáil in Eanáir 2014 is stadadh ag cur ábhar leis i 12 Márta 2014, |- |'''Claoímh Solais an Churraigh''' |Iris Míosúil |1996>? |Eisithe ag cór na n-oifigeach san choláiste oiliúna sa gCurrach |''Micheál Mac Gréil An chéad eag:'' | |- |'''CLO''' | | |An club Leabhar BÁC | | |- |'''Cló: nuacht 35,''' |sraith | |Journal of the Irish print union | |Lean seo i ndiaidh “Míosachán na gClódóirí” |- |'''Cogar''' |Iris |2010 - '11>? |Iris stílbheatha agus comhrá comhaimseartha na hollscoile |''Cathal mac Dháibhéid, Eoin Ó Murchadha'' |Iris Chumann Gaelach UCD |- |'''Cogar''' |Iris idirlíon | |Iris mar sheirbhís do chraoltóirí raidió le Gaeilge, | |Gaelport.com CnnaG |- |'''Cois Deirge''' |Iris |1977 - 90 | | |Scríobh [[Seán Ó hÓgáin (sagart)|Seán Ó hÓgáin]] ann. |- |'''[[Comhar]]''' |Iris |1942 – 2021> |Iris Míosúil | | |- |'''Comhar Óg''' |Iris |2013 – 2020> |Iris liteartha agus ealaíne de shaothar déagóirí. | | |- |'''[[COMHARTaighde]]''' |Iris |2015 - 2020> |Ríomhiris acadúil phiarmheasta bhliantúil | | |- |'''Comhphairtíocht ar son na Spriocanna''' |Iris ar líne |2021 - >? |Iris eile do dhaltaí scoile ó Chúnam Éireann | |Clúdach céanna le 'Domhan Níos Fearr' ón roinn gnóthai Eachtracha https://www.ourworldirishaidawards.ie/wp-content/uploads/2020/10/Irish-Aid-2021-Pupils-supplement_IRISH_Online-version-2.pdf{{Dead link|date=Samhain 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |'''Comhscéala - nuachtlitir''' |Iris mhíosúil |1995>? |CnnaG | | |- |'''Cothrom (na) Féinne''' |Iris |?<1940>? |Iris de chuid Choláiste na h-Ollscoile BÁC |''Dónall Ó Móráin / Aogán Brioscú'' | |- |'''Craic''' |Iris |?<2008 >? |Irisleabhair Nua Na Cuallachta, i nDoire | | |- |'''Craobh Rua''' |Iris |>1913< |Craobh Rua CnaG 1 eagrán amháin (dar le Aodán Mac Póiín) |''Cú Uladh? Alt leis ann'' | |- |'''Cuaille''' |Iris lín |2020 - 2021> |Iris nua Ghaeilge an CLG, feiliúnach do lucht meánscoile |''Jamie Ó Tuama'' |Bunaithe ag oifigeach Gaeilge an CLG Jamie Ó Tuama le linn an chéad tréimhse dianghlasála 2020 |- |'''Cuisle na nGael''' |nuachtlitir | |Iris Choláiste Ollscoile BÁC | | |- |'''[[Cuisle (iris)|Cuisle]] -''' '''''iris don nua aois''''' |Iris |1998 - 2000 |Foilseachán an Phobail, Casla. Bhí baint ag [[Pléaráca Chonamara|Pléarácha]] leis. |''Uinsin Mac Dubhghaill'' |[[Donncha Ó hÉallaithe]] a bhunaigh [http://homepage.tinet.ie/%7Ecuisle1/cuisle.htm Suíomh idirlín] [https://cadhan.com/cuisle/ Cartlann ar líne] |- |'''Cumarsáid''' | | |Iris bhliantúil scoil iriseoireachta i Ráth Maonis | | |- |'''Cumarsáid:''' '''''Ceol Cois Móire''''' |Iris | |Bunaithe ag Padraig Ó Fiannúsa mar chuid de Cumann seanchais Cois Móire. | | |- |'''Cumasc''' |Iris idirlíon |1998 |An chéad Iris Ghaeilge ar an idirlíon |''Cynthia Ní Mhurchú'' |Comhfhiontar de chuid RnG, Foinse agus telecom Interneta |- |'''CultúrLán''' |Iris |?<2015-2017>? |Foilseacháin idir nuacht agus fógrai imeachta dé-mhíosúil Chultúrlann Mhic Adaim - Ó Fiach |''Conchubhair Ó Lioatháin'' | |- |'''Dáil Na Mumhan''' |nuachtlitir |?<2012 - 2014>? |Imeachtaí i gCúige Mumhan - nuahtlitir CnG i gcúige Mumhan | |www.dailnamumhan.ie |- |'''Dearcadh''' |Nnuachtán |?<1954>? |“Cuirtear an Náisiún Gaedhealach i n-ath-réim” | | |- |'''Deile''' |Iris |1995>? |Iris mhuintir Chonamara i mBaile Átha Cliath | | |- |'''Deirdre''' |Iris |1954 – 86 |Iris na mBan |''Gearóid Ó Cuinneagáin'' | |- |'''Dinnseanachas''' |Iris |1964 – 67>? |Iris Chumainn Logainmneacha | | |- |'''*Domhan Níos Fearr''' |Iris |2019 - 2021> |Iris do bhunscoileanna chun spriocanna Cúnamh Éireann a mhúineadh. | |Eisithe ag an Roinn Gnóthaí Eactracha <nowiki>https://developmenteducation.ie/app/uploads/2020/02/Irish-Aid-2020-Pupils-supplement-Irish_AW2.pdf</nowiki> |- |'''*Dréimire''' |Iris oideachais |1997-2021> |cleachtaí d'ardleibhéal na hardteiste i bhfoirm iris a clóitear 6 nuair sa bhliain | |Gael-Linn féach idirchéim ⁊ staighre https://www.gael-linn.ie/en/teaching-learning/dréimire/113-0/ |- |'''Dúchas''' |Iris |?<1962 – 1966>? |Iris Chumainn Ghaelaigh Choáiste Phádraig, Droim Chonrach | |Cóip ar fáil ó ABE Books |- |'''Duilleog''' |Nuachtlitir |2008 - '19 |Nuachtlitir Chomhair Chumainn forbartha Ghaoth Dhobhair, An chrannóg, Doire Beag | |http://www.bealoideasbeo.ie/Duilleog |- |'''Éarna''' |Irisleabhar |1922-25 |Irisleabhar fe chúram an Scoil Cheilteach i gcoláiste na hOllscoile i gCorgcaigh | |''“Aims to encourage the use of "Irish as a conversational medium for living interests and modern thoughts".--v. 1, no. 1, p. 42.'' '' Irisleabhar nua é seo, Déanfa sé a chion féin chin Oideachais na tíre a Ghaelú de chionn litridheacht is ealadhntacht do cheapadh san Ghaedhilg”'' - fógra san iris An Róimh. |- |'''Éigse na Tríonóide''' |sraith | |Cumann Gaelach Coláiste na Trínóide | | |- |'''Éigse Nua-Ghaedhilge''' |Sraith |1933-34 |''Dhá thráctas ar fhillí na Gaeilge ó 16ú céad dtí lár 18ú céad'' |''Piaras Béaslaí'' |Eagrán a 1 16-17 céad Eagrán a 2 17-1850 |- |'''Éire Glas go Buan''' |Iris leabhar |2020 |"12 scéal faoin Aontas Eorpach agus comhshaoil na hÉireann" |Gerry Kiely, Ceann Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Irish Choinisiúin na hEorapa |- |'''Éire Óg 2 theangach''' |Iris | |bunaithe agus eagarthóir Gearóid Ó Murchu | | |- |'''Éire, Bliainiris Gael''' |Iris bliantúil |1940-84 |Rogha Saothair Gaedheal mBeo |''Roibéard Ó Faracháin'' |CnnaG |- |'''Éire Sean agus Nua''' |sraith |?<1953/61>? |Na Bráithre Críostaí | | |- |'''Eipic!''' |Iris |MF 2017 - 2022 >? |€2.50 Irisleabhar Nua Gaeilge le hAghaidh Dhaltaí na hÉireann |''Stephen Keane (primary planet)'' |foirm ordaithe [https://www.cogg.ie/eipic%2521-tairiscint-speicialta/ Eipic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230922150201/https://www.cogg.ie/eipic%21-tairiscint-speicialta/ |date=2023-09-22 }} 10 gcinn li rith na scoilbhliana. Scríofa i mBéarla ar dtús ansin ofráileadh do COGG é agus mhaoinigh siad é agus Pádraig as COGG a cheartaíonn na haltanna. Aistriúchán a bhí i gceist ar dtus ach anois tá daoine ag scríobh altanna. |- |'''Eleathanach''' |Irisín |?<2009?-2020> |Roinn Froebel don Bhun- agus Luath- Oideachas, Ollscoil Mhá Nuad, OÉMN, i gcomhpháirt leis an Idirbhliain, Coláiste Alexandra, BÁC 6. |''<nowiki>https://www.maynoothuniversity.ie/sites/default/files/assets/document//Eleathanach%20363.pdf</nowiki>'' |Aon leathanach de ghearrtóga 3 nó ceithre uair le linn míonnna na bliana léinn. |- |'''Eureka''' |Iris |2004 -2016 |Forlíonadh Eolaíochta do scoileanna, i bpáirt le hIonad oideachais Eolaíochta Coláiste Pádraig |''John Walshe – aistrithe Baibre Ní Ógáin'' |Seachtainiúil le linn tréimhse na scoile leis an Irish Independent. |- |'''Fanad''' |Iris |??? |???? | | |- |'''Faoi Ghlas''' |Iris |?<1938-45>? |Iris Lámscríofa na bPoblachtánaig i bPríosúin na Croimghlinne Béal Feriste |''idir 4-5 go neamhrialta- Páipéar Gaeilge Shinn Féin Sráid Chaoimhín, Foilseacháin na Poblachta. BÁC'' | |- |'''Faoi Ghlas''' |Iris |?<1981>? |Iris Lámscríofa na bPoblachtánaig i bPríosúin Phort Laoise | | |- |'''Fastaoim''' |Iris |1971>1973/4 |Coisde cearta náisiúnta Chroca Dhuibhne |''Breandán Mac Gearailt / Breandán Feirtéir'' |“Tá Fastaoim marbh ach níl Corca Dhuibhne gan irisí” - Pobal 24 Bealtaine 1974 |- |'''Feabhas''' |seachtanán |?<2014> |Treoirleabhar do Scrúdú na Gaeilge na hardteistiméireachta | |Forlíonadh de chuid 'Seachtain' |- |'''Fearsaid''' |Iris |1956 arís i 2006> |Iris iubhaile an Chumainn Ghaelaigh Ollscoil na Banraíona Béal Feriste | | |- |'''[[Feasta]]''' |Iris |1948-2023> |Iris Liteartha, Bunaithe ag CnG ag cur nua scríobhnóireacht chun cinn |''Pádraigh Ó Fearghusa / Conchubhair Ó hAodha 2020'' |alt ar dheireadh [https://tuairisc.ie/deireadh-a-chur-leis-an-iris-feasta-tar-eis-75-bliain-de-dheasca-easpa-tacaiochta-on-stat/ Feasta] théis 75 bliain |- |'''Fé Bhrat Bhridhge''' |Iris bhliantiúl |1933>? |Uimhir a 5 1933. Iris bhliantiúil Scoil Bríghd Earlsfort Terrace BÁC 1. |''Gavin Louise duffy'' |foilsithe ag An Bhrídeog ->teideal 1-4 |- |'''Féile na nGaedhael''' |Irisean |1922 |Ráitheachán CnaG London, Féile bhríghde, Bealtaine, Lúnasa, Samhain | | |- |'''Féilire na Gaedhilge''' |almanag |1904-11 |Saghas Alamang, le féilte agus ainmneacha craobhacha, dialann ⁊rl |''Earnán De Siúnta'' |eisithe ag CnG |- |'''Fianna''' |Sraith |1922>? |The voice of young Ireland - Vol. I., no. 1, Tone commemoration number. | |Dublin woodprint works |- |'''Fír''' |Iris |1941-58 |Irisleabhar Chumann Éigse agus Seanchuis, Coláiste na hiolsgoile, Gaillimh | | |- |'''Fios Feasa /Splanc/Futa Fata /Gan Dabht''' |Nuachtlitir |?<2002 -03>? |Nuachtlitir Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |Flúirse agus Súil Eile á gcló leis |- |'''Fliuch''' |Iris |2015/6>2019 |Táir Iris - “An Chéad Phornó i nGaeilge'. Iris ghréasáin Déanta ag scoláirí meáin as Béal Feirste BÁC Gaillimh | |dhá h-eagrán 1 - 2015/6 - 2 - 2019 Is féidir 'teacht' air anseo https://https {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200625000000/https://https//udn.com/news/story/121424/4659358 |date=2020-06-25 }}://archive.org/details/@fliuch_mag] |- |'''Flúirse''' |Iris |<?2008 -2011 |Iris Bhliantiúl/ Dé bhliantiúl Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |Foilsíonn siad Splanc, Fios Feasa, Suil Eile freisin |- |'''Flós Fómhair''' | |1?<973-'78>? |An t-Oireachtas |''Donnchadh Ó Súilleabháin'' | |- |'''[[Foinse]]''' |Nuachtán |1996 >'09 -'15 |Nuachtán Sheachtainiúl – nuacht idir/náisiúnta |''Breandán de Lap /'' ''S T Ó Gairbhí go 2009'' |Stad an nuachtán i 2009, ansin ghlac an Independent an teideal is d’fhoilsigh mar fhirlíona é gan na h-iriseoirí ceanna, cuireadh ar an idirlíon é i 2013 agus cuireadh deireadh leis i 2015. tháinig Gaelscéal ina dhiadh. |- |'''Fuaim na Mara''' |Irisleabhar |1925>? |Irisleabhar Choláiste Mhic Phiarais, Gaillimh | | |- |'''Gaedhal Feriste''' | |197?>? | | |Luaite ag Eoghan Ó Néil in aggalamh Nuacht 24 “sna seachtóidí bhí Gaedhal Feriste” |- |'''Gaelachas (II)''' |Iris | |Iris Nua aoise :Online magazine of Irish culture written entirely inthe Irish language. | |Níl an suíomh beo a thuilleadh |- |'''Gadelica''' |Irisleabhar |1912 -'13 |A journal of modern-Irish studies |''Tomás Ó Rathaile'' |Iris chun cabhrú le fás na teanga sa tsaol nua |- |'''[[Gaelscéal]]''' |Nuachtán |2009 -'13 |Nuachtan Seachtainiúl |''Ciarán Dúnbarra'' |Thánaig amach théis maoiniú Foinse a aistriú chucu |- |'''Gaelscoileanna''' |Iris |?<2013> |Iris -an fheachtas | | |- |'''Gaelport.com''' |Iris idirlín |1995-'14> |Príomhshuíomh eolas na Gaeilge CnnaG | | |- |'''Gaeltacht''' |nuahctán |1973 |'Páipéar Nuaíochta' áitiúil as iarthuaisceart Dhún na nGall faoi chúrsaí reatha a foilsíodh ar bhonn coicíse sa bhliain 1973. | |10 gcóip idir Feabhra agus Iúil 1973<nowiki/>http://www.bealoideasbeo.ie/gaeltacht |- |'''Gaeltacht 21''' |iris idirlín |2009- 2021> |Tháinig i ndiaidh an Cúl-éisteoir |''Eoin Ó Riain'' |Is cosúil nár bhfuair Eoin Ó Riain coladh oíche feadh na blianta i bhfiannaise stair na bpostálacha - aon am ó 3.30am go 6.45am agus é ag scríobh An Codú chomh maith. |- |'''Gáir an Chláir''' |sraith |2003>? |Nuachtlitir An Clár as Gaeilge | | |- |'''Gáire''' |Iris |1973>? |Iris Oideachais do rang a 1- 2 |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Galvia''' |Iris |1954-74 |Irisleabhar Chumann Seandálaíochta is staire na Gaillimhe | | |- |'''Geamhar''' |Iris |<?<1956->? |Iris chuallacht Mhuire gan Smál, Sráid Gardiner BÁC |''Breandán Mac Giolla Choille'' | |- |'''Gealán''' |Iris |1976 |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Gealán na n-Óg''' |Iris |1990-91 |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí óga |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Geasa''' |Iris |?<90aidí>? |Iris an Chumainn Ghaelaigh Ollscoil na Ríona BF |''Gearóid Ó Cearbhalláin'' | |- |'''Gearrbhaile''' |Iris bhliantiúl |1927>? |Ar n-a chur amach i gColáiste Seósaimh Naomhtha -Béal Átha na Sluagh |''Eric Mac Fhinn'' |Bunaithe ag Eric Mac Fhinn |- |'''Giota''' |Iris |<200?> |foilsithe ar shuíomh craiceáilte.com |''Rónán Mac Aodha bhuí?'' | |- |'''Gliondar''' |Iris | |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí 7-9 |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Glór''' |Irish/Nuachtlitir |2019> |Nuachtlitir Oifig Phleanáil Teanga Ghaoth Dobhair “Buanú agus neartú anghaeilge san Iarthuaisceart” | | |- |'''Glór ar Phár''' |Iris |1884-85 |Iris de chuid Glór na nGael | | |- |'''Glór Inse Bhán''' |Iris |?<1972>? |Iris Theampall an Ghleanntáin, Co. Luimnigh - Coiste Ghlór an nGael na háite | |Bhí baint ag Micheál ó hAirnéide leis |- |'''Glór na Carcach''' |Iris |1918 |Iris lámhscríofa na bpriosúnaigh |''Earnán De Blaghd'' | |- |'''Glór na Féile''' |Bliainiris |?<1979>? | | | |- |'''Glór Na Ly''' |sraith |1911-12>? |Páipéar nochda a n-ay an ví |''Shan Ó Cuív'' | |- |'''Glór Uladh''' |Nuachtán |?<1950 – 1957>? |The Voice of the Republican North, Foilsithe ag Sinn Féin Bhéal Feirste |''Jimmy steele'' | |- |'''Gluais''' |Iris Míosúill | | | | |- |'''Gob An Chlub''' |Nuachlitir |2001 >? |Nuachtlitir Úr do bhaill an Chlub a bheidh réibhléiseach, reibiliúnach,ragairneach, Raibileiseach, Radacach agus fiú ráiméiseach. | | |- |'''Goitse''' |Nuachtán |2010 – 2014 |Nuacht míosúil as Iarthar Dhún na nGall |''Danny Brown'' | |- |'''Greann''' |Iris | |Clóite i nDroichead Átha (Drogheda atá scríofa i gCatalóg LNÉ) | | |- |'''Greann''' |Iris | |Irislebhar teagaisc do dhaltaí 10-12 | | |- |'''Greann''' | | |Irish fun infact and fiction (Ní heol an ionann seo agus thuas) | | |- |'''Greannán''' | |?< 1992 >? |luaite i ‘Laochra Léinn’ in éindi le Lá agus Mahogany Gaspipe | | |- |'''Greann na Gaeilge''' | |1901-1907 |Leabhairín Gaeilge le hAghaidh an tSluaigh |''Éinrí Ua Muirgheasa'' | |- |'''Guth''' |Nuachtlitir |1965 – 67>? |Nuachtlitir Choiste Chathair Átha Cliath de Chonradh na Gaeilge 3d. | |Iml. 1, Uimh. 1, Samhain 1965. |- |'''[[Guth agus Tuairim|Guth ⁊ Tuairim]]''' |sraith |1979 -1984 | colspan="2" |[Dublin] Association of Principals and Vice-Principals of Community and Comprehensive Schools. |[http://www.bealoideasbeo.ie/Guth_Tuairm Cartlann ar líne] |- |'''Guth An Ghárda''' |Irisleabhar? |?<1924>? | | |Clóite ag Alex Thom, BÁC Vol 1 Umh.10 -1924 |- |'''Guth Ghoill''' |Iris |?<2008-2020>? |Céim Aniar Teo. Áras Ros Goill, Na Dúnaibh, Tír Chonaill | | |- |'''Guth na Scannán''' |sraith |1956 |Journal of the Cork branch (Irish Film Society) | | |- |'''Húrascáil''' |Iris |1978? |Scig-iris oifigiúil Sheachtain na Gaeilge |''Gabriel Rosenstock?'' |Seans go mbeadh fhios ag Ciarán Ó Feinneadha |- |'''idirchéim''' |Iris |?<2011-2021> |cleachtaí don idirbhiain i bhfoirm iris a clóitear 3 n-uaire sa bhliain | |Gael-Linn |- |'''Imleachán''' |Iris |?<2008 >? |foilsithe ar shuíomh craiceáilte .com |''Rónán Mac Aodha bhuí?'' | |- |'''IMRAM''' |Iris |2015> |Iris litríochta na Gaeilge |''Liam Carson 7 Cathal Póirtéir'' | |- |'''iMúscraí''' |Iris/Nuachtlitir – Cín Lín |2011-2012 2012 > |Nuachtlitir chomharchumann forbartha Mhúscraí. 8 eagrán mar iris go 2012 is ó 2012 mar chín lín |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>http://issuu.com/imuscrai/docs/imuscrainua_4nua</nowiki> |- |'''In Ard An Tráthnóna Siar''' |nuachlitir lín |2012-'18> |r-Nuachtlitir Chorca Baiscinn, Bliantiúil gach Nollag |''Seosamh Mac Ionrachtaigh'' |Iris nua na Gaeilge ó Choiste forbartha Gaeltachta Chontae an Chláir. http://www.gaelscoileanna.ie/news/school-stories/seoladh-na-hirisleabhar-nua-in-ard-an-thrathnona-siar-r-nuachtlitir-chorca-baiscinn/ |- |'''Inis Fáil,''' |Irislebhar |1923 -29 |Na Macaibh léighin i mBelmont, tig Lorcáin | |Lean mar Irisleabhar Lorcán Naomhtha' |- |'''Indiu / [[Inniu]]''' |Nuachtán |1943/84 |Glún na mBuaidhe – craobh na h-aiséirigh CnaG |''Ciarán Ó Nualláin go 1979,'' ''Tarlach Ó hUíd 1972-84'' |Míosagan go 1945, Seachtanán ina dhiadh sin Tháinig Inniu agus Amárach le chéile chun Anois a bhunú i 1984 |- |'''[[Innti]]''' |Iris |?<1984>? |Irisleabhar filiíochta | |“Filíocht ba mhó ba chúram d’Innti - Al T. |- | '''Iorras Aithneach''' |Irisleabhar |1990 - 2023> |Sean-phictiúir, nua-phictiúir, scéalta, cur sios ar imeachtai agus eachtrai a tharla |''Máirtín Ó Catháin'' (2021) |Agallamh ar [https://www.rte.ie/radio/podcasts/22040206-leabhar-iorras-aithneach-2021/ RnaG] le Mháirtín Ó C 2021 Anois ar an idirlíon ó 2023? Alt ar [https://peig.ie/en/2023/07/irisleabhair-a-bhfuil-sceal-pobal-gaeltachta-le-30-bliain-iontu-le-fail-ar-line/ PEIG] ins dtaca |- |'''Iris Chumann Seandálaíochta is Staire Chiarraí,''' |Iris | |Páipéar reachtmhaine dá theanga chum Gaedhilge do chur ar ahaidh. | | |- |'''Iris an Fháinne''' |Iriseán |1919-31>? |Gasra an Fháinne, |''Piaras Béaslaí'' | |- |'''Iris an Phuist''' |Iris |1927 | | | |- |'''Iris Eoghanach''' | |2020 - 2021 |Iris Mhíosúil do ghaeil thír Eoghan, le fáil san Ulster  Herald,, Dungannon Herald, Strabane Chronicle |''Seán Mór'' |Ceithre scríobhnóir agus é ar fad déanta go deonach |- |'''Iris Eoin''' |Iris |?<1984-2021> |Iris bhliantiúl na ndaltaí as Coláiste Eoin agus Íosagáin BÁC |Eagarthoirí éagsula chuile bhliain |Bhíodh ainmneacha éagsúla orthu chuile bhliain 'An Cinsire',' Gliogar' |- |'''Iris Éigse''' | |1963-73 |Comhairle Náisiúnta Drámaíochta, | |Curtha i gcló ag Ó Siadhail |- |'''Iris Fhianna Fáil''' |Iris |1977-1993 |Fianna Fáil | | |- |'''Iris na hÉagsúlachta''' |Iris |2022 |leagan Gaeilge den Iris Diversity Journal |Barbara Nolan - Ceann Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Eisithe ar line ag an Aontas Eorpach Scéalta faoin Aontas Eorpach, mar aon le scéalta faoin gcomhionannas agus faoin gcuimsiú in Éirinn |- |'''Iris na hOidhreachta''' |Iris |1989 -2002> |Teidil éagsúla chuile bhlian ag braith ar an téama |''Pádraig Ó Fianachta'' |An Sagart a d'fhoilsigh |- |'''Iris na Tulaí''' |Iris |1993 |Gaillimh |''Seán Breathnach'' |Bhí baint ag An tAthar Fiontán Ó Monacháin atá ina Easpag ar Chill Dá Lua ó 2016 anois. |- |'''Iris IarChonnacht''' |Iris |?<1970>? | | |'''Deir Deasún Fennel (Pobal Bealtaine) go raibh Iris Iarchonnacht le teacht amach an lá a dtáinig sé amach''<nowiki/>' Pobal 7 Samhail 1970' |- |'''Iris Oifigiúl an Aontas Eorpaigh''' |leabhar? (LNÉ) | | | | |- |'''Iris Oifigiúil na gCineálacha Plandaí''' |Irisleabhar |1981 |Controller of Plant Breeders' Rights | | |- |'''Irisleabhar''' |Irishleabhar |??? |Irishleabhar Roinn Chosanta -Cosaint Shibhialta (civil defence bulletin) | | |- |'''Irisleabhar Chnuc Mhuire,''' |Irisleabhar | |Knock Shrine Annual | | |- |'''Irisleabhar Chorcaighe,''' |Irisleabhar | | | | |- |'''Irisleabhar Chumann na gCéimithe i gCorcaigh?,''' |Irisleabhar | -1923 ??? | | | |- |'''Irisleabhar Comhaltas Cána,''' |Irisleabhar |?<1938>? | | | |- |'''Irisleabhar Lorcáin Naomhta''' |sraith |1922-25 |Mic Léighinn i mBelmont, Tig Lorcán BÁC | |'Inis Fáil' a bhí roimhe |- |'''Irisleabhar Muighe Nuadhad/Mhá Nuad,''' |Irisleabhar |1897/9 -2021> |Ollscoil Náisiúnta na hÉireann Má Nuad |''Pádraig Ó Fianachta.'' ''Eag. 2020 Tracey Ní Mhaonaigh'' |Meastar gur thosaigh sé i nGaeilge ach dátheangach le déanaí. Eag. 2020 i nGaeilge amháin Baineann traidisiún fada le h''Irisleabhar Mhá Nuad'', traidisiún ar cuireadh tús leis in eagrán na bliana 1898–99 den ''Record of The League of St. Columba''. Cuallacht Cholm Cille, cumann na mac léinn, a bunaíodh sa bhliain 1898, a chuir an ''Record'' amach agus é de chuspóir acu oidhreacht liteartha, eaglasta, staire agus teanga na tíre a chur chun cinn. Sa bhliain 1907, foilsíodh faoi ainm nua é — ''[http://www.irisleabhar.ie/ Irisleabhar Muighe Nuadhat]'' — ainm atá beo i gcónaí. |- |'''Keltic Journal and Educator''' |Irisleabhar |1869 -1871 |Irisleabhar Gaedhilge do foillsigheadh i Manchuin |''F/C Séamus Ó Rónáin'' |Canónach Ulick de Búca agus Tomás Ó Flannghaile (baile an Róba) ag scriobh ann. |- |'''Lá > [[Lá Nua]]''' |Nuachtán |1984>2007-2008 |An Cultúrlann Béal Feirste |''Conchubhair Ó Liatháin / Eoin Ó Néill / Domhall Mac Giolla Chóill/ áine Mhic Gearailt / Caomhán Ó Scollaí - dearthóir/'' |Ghlac anderstown News seilbh air i 2007 Ach baineadh a mhaoiniú dóibh i 2008. |- |'''Lasair''' |Iris bhliantiúl |1980-83 |Taighde agus Macnamh [3 h-eagrán ar fad], Coiscéim |''Pádraig Ó Snodaigh, Tomás Mac Síomóin'' | |- |'''Léachtaí An Fhóram Díospóireachta''' |Tréimhseachán |2011-'13> |Plé ar fhiúntas ath-shealbhú na Gaeilge mar leasa don Stát is don tír |''Breandán Mac Cormac, Peadar Kirby, Alan titley'' | |- |'''Léachtaí Cholm Cille,''' |Sraith |1970 -'15>? |á chló ag 'An Sagart' i Má Nuad |''Pádraig Ó Fiannachta'' | |- |'''Leadrán.com''' |Iris idirlín |2014> |“Tá neart suimiúl sa saol”, Nuacht, Spóirt, Teichneolaíocht, Ceol, Físeán | |Aidhmeanna: 3.Na rudaí ar siúl as Gaeilge timpeall an ghreásán a chur chun cinn 5. Gach riail ghramadach a briseadh |- |'''Léann''' |Iris |2007 |Cumann Léann na Litríochta Béal Feriste | | |- |'''Léann Taighde''' |Irislín |2015> |Iris Léann i nGaeilge le measúnú léannta déanta ar chuile alt. Choláiste Phádraig | |Saor in aisce |- |'''Leas''' |Iris |1972-5>? |Idir 4-5 go neamhrialta- Páipéar Gaeilge Shinn Féin Sráid Chaoimhín, Foilseacháin na Poblachta. BÁC |''Dónal Ó Lubhlaigh, Diarmuid Ó Súileabháin, Lorcán Ó Treasaigh'' | |- |'''Leoithní Aniar''' |Irisleabhar | |Irisleabhar Sgoil Mhuire Clochar na Trócaire, Béal Átha, An Fheardha | |Míosúil. |- |'''[[Éigse (iriseán)|Lia Fáil]]''' |Iris |1924-32 |Irisleabhar Gaedhilge Ollsgoile na hÉireann. |''Dubhghlas De hÍde'' |Comhluċt Oideaċais na hÉireann |- |'''Liarlóg -Lucsamburg''' |Irislín |2014 |Irisleabhar idirlíon Mhíosúil faoin saol i Lucsamburg. |''Seanán Ó Coistín as Cill Dara'' | |- |'''Lic an Teallaigh''' |Iris |1931 |An tAthair Eric Mac Fhinn |''Eric Mac Fhinn'' | |- |'''Loch Léinn''' |Irisleabhar |1903-05 |Irisleabhar Míosúil as Cill Áirne | | |- |'''Lug''' |Iris |1972-? |Iris nua liteartha le Tarlac de Blácam – Pobal 17 Iúil 1972 |Tarlac de Blácam + BrianMac Curtáin | |- |'''Luimne''' |Iris |1999-2000? |Colaiste Mhuire gan smál Luimneach (Mary I. College) |''Cathaoir Ó Braonáin'' | |- |'''Macalla''' |Irisleabhar |1976-83>? |Irisleabhar Coláiste na hOllscoile Gaillimh 1976. | | |- |'''[[Mahogany Gaspipe]]''' |Iris |1980>? 1998-'00 |Dírithe ar Dhaltaí Meánscoile |''Séamus Ó Maitiú'' |Eisithe ag Bord na Gaeilge ansin Gael-linn |- |'''Malairt''' |Iris |1977>78 (uimh2)>? |Iris An Chumann Ghaelach Ollscoil na Banríona |''Tomás Mac Sheoin'' | |- |'''Meitheal''' |Iris |1970->? |Iris Nua ó Chléirscoil Mhá Nuad | |(iris Champaí Cholmcille) agus smaointí doimhne ann faoi fhadhbanna na nGaeltachtaí Éagsúla.' Pobal 4 Meitheamh 1970 |- |'''[[Meon Eile]]''' |Iris Idirlíon |2014>2021> | | | |- |'''Mionlach''' |Iris |2015>2017> |Cúrsaí reatha,polaitíocht, nuacht idirnáisiúnta, amhráin, Fillíocht 7 tuilleadh |''foilsithe ag Misneach na Gaillimhe in Ollscoil na Gaillimhe'' |Grúpa clé-eiteach a dhéananns an nasc idir an ghéar céimteanga agus an ghéar-chéim eacnamaíochta |- |'''Míosachán na gClódóirí''' |Sraith | |Dublin, I.G.S. | | |- |'''Misneach''' |Iris |1919-22 |Irish Chonradh na Gaeilge | |Teideal úr ar 'Fáinne an Lae' |- |'''Misneach''' |Nuachtán |1971-75 / |Iris Ghluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta (Corca Dhuibhne) |''Breandán Mac Gearailt'' |Lean Fastaoim agus Nuacht Dhuibhneach |- |'''Molua''' |sraith/serial |?<1934-59 |Irisleabhar Cuallachta Griogóir, N. Organ of the Association of St. Gregory | | |- |'''Muintir Acla''' |Iris |1995-1998>? |Irisleabhar Coláiste na hOllscoile Gaillimh 1976. | | |- |'''Ná Bac Leis''' |Nuachtán |1915 |In aghaidh an Rialtas agus an Chogadh Mhór (18 ar fad) |''Seán Mac Giollarnáth'' | |- |'''Nasc''' |iriseán |1996 |Nuachtlitir an tionscnaimh bainistíochta straitéisí. | |Roinn an Taoisigh |- |'''Nasc''' |Iriseán |1991> |Iris Oifigiúl 'Ógras' | | |- |'''Nasc''' |Iris |1966-79>? |Irish chonradh na nÓg | | |- |Newsletter |Iris |2024> |Irish jesuits international Leagan Gaeilge Dé-bhliantúil |John Guiney |Foilsíodh an chéad cheann mar Imleabhair 40 Earrach 2024 |- |'''[[Nós (iris)|Nós]]''' |Iris |2008-2021> |Iris do dhéagóiri agus ógfhasta |''Tomaí Ó Conghille / Máiréad Ní Thuthaigh, Maitiú Ó Coimín'' |thosaigh mar iriseáin ghréasáin ansin maoiníodh le cur i gcló |- | '''[https://www.ucd.ie/icsf/en/studenthub/nua-aois/ Nua Aois]''' |Iris |1971-2015>? |Cumann Liteartha UCD Iris Ollscoil Bhaile Átha Cliath, Litríocht acadúlach agus tuaraimí |''Emma Ní Nualláin (2010-12)'' | |- |'''Nuacht''' |Nuachtán |?<2011>? |Eagrán speisialta do Sheachtain na Gaeilge Coiste An Chumainn Ghaelaigh UCD |''Cormac Breathnach,Lisa Nic an Bhreitheamh,Eoin Ó Cróinín'' | |- |'''Nuacht Átha Cliath''' |Iris |2013->'15 |Arna eisiúint ag Connolly Books. Eagrán 1 Fomhair 2013 Saor in aisce |''Cris Ní Choistealbha,'' ''Cormac Breathnach,'' ''Eoin Ó Cróinín,'' ''Eoghan Ó Murchadha'' | |- |'''Nuacht Baile na nGall''' |Leathanach FB |2014> | |''Duine le Raidió na Gaeltachta'' |Fós le haon Nuacht a chuir in airde agus mí-litrithe gan 'H' tar éis an B. |- |'''Nuacht Chorca Dhuibhne''' |sraith/serial |1972 -81 |Comharchumann Forbartha Chorca Dhuibhne – clóite i Luimneach | |An-leagan amach, an-slachtmhar... Clóite i Luimneach cén fáth' -Pobal 20 Márta 1973 |- |'''Nuacht Feirste''' |Nuachtán | | | | |- |'''Nuacht Ghaeltarra''' |Iris |?<1971>? |Na Forbacha Gaeltarra Éireann | | |- |'''Nuacht Mhall''' |clos iris |2020 -2021> |Príomhscéalta na seachtaine léite go mall d’fhoghlaimeoirí CnaG Lúndain atá á ndéanamh. | |<nowiki>https://anchor.fm/cnag-ldn</nowiki> |- |'''Nuacht UCG''' |Sraith | | | | |- |'''Nuacht 24.com''' |Suíomh Nuachta |2014 |G ní F: “ Cad é an gaol idir Nuacht 24 agus Nuacht24.com EÓN: “comhfhiontar é idir Nuacht 24, an comhlacht Rua Media agus Fusion Broadcast Teo. | | |- |'''Nuacht 24 / An Druma Mór.com''' |Nuachtán |2009 – 2010 9/5/2010 |Iomaí foinse nuachta Gaeilge ar an idirlíon, Cínlae-lín ina measc |''Eoghan Ó Néill'' |Bhíodh ghréasáin (An Droma Mhór.blogspot.com) Agus eagráin á gcló go 2010, ansin leanadh faoin ainm Nuacht24.com |- |'''Nuacht1.com''' |Ilnuachtaire / Lithreán Nuachta Gaeilge |?<2012-'15> |Coiste BÁC de CnG Nascanna go Gach alt as Beo, Foinse, gaelport, Gaelscéal, Meon eiel,Nuacht 24, Nuacht RTÉ Treibh (IT), Tuairisc, Podchraoltaí, blaganna. Athnuaithe gach lá. RnG, RnaL, RF, RrR, TG4, Pod Chrl. | | |- |'''Nuaidheacht''' |Nuachtlitir |1982-2000 |Nuachtlitir Conradh na Gaeilge, Washington | | |- |'''NUACHTLITREACHA + Tuarascálacha bhliantiúla''' | | |''Eisíonn beagnach chuile ranna agus fo-ranna rialtas tuarascáil bhliantiúl i nGaeilge freisin eisíonn na heagraisí Gaeilge agus na Gaelscoileanna nuachtlitreacha seachtainiúla nó míosúla ar an t-idirlíon agus ar phár. Freisin bíonn leabhráin ann dos na drámaí agus na sacraimintí eaglasta. Seo thíos roinnt des an naucht litreacha a bhíodh is a bhítear dá n-eisiúint.'' | | |- |'''Nuachtlitir''' |Iris |?< 1991>? |An Chomhchoiste Réamhscoilíochta Teo. | |maoinithe ag Údarás na Gaeilge agus an Chrannchur Náisiúnta |- |'''Nuachtlitir an Leitriúich''' | |?<1974>? | | |Eisithe ón nuaGhaeltacht (ó thaobh aitheantas de) An Chlocháin' – pobal 24 Beal 1974 |- |'''Nuachtlitir Chonradh na Gaeilge''' |Iris mhíosúil |1965>'17> |Eolas ó na cúigí agus thar lear |''Julian de Spáinn (ó 2011)'' | |- |'''Nuachtlitir Comhlathchas Náisiúnta Drrámaíochta''' |Iris bhliantúil |?<2011->? |Nuachtlitir ar fhéile náisiúnta drámaíochta Gaeilge | |eisithe ag an comhlachas Náisiúnta Drámaíochta, Camas, conemara |- |'''Nuachtlitir Chumainn Chultúrtha Mhic Reachtain''' | |198?-9? >? | | | |- |'''Nuachtlitir Drámaíochta''' |ráiteachán |?<2009-'14 |Comhalachas Náisiúnta Drámaíochta na hÉireann | | |- |'''Nuachtlitir Ghael Bhéal Feirste''' |Nuachtlitir |1969-9? >? | | | |- |'''Nuachtlitir Ghaelchultúir''' |Nuachtlitir |2010-2021> |Nuachtlitir chun daoine a chuir ar an eolas faoina seirbhísí a bhionn á gcur ar fáil acu. | | |- |'''Nuacht Litir''' |sraith |1997 |An Spidéal, Ros a Mhíl, Na Mionna | | |- |'''Nuacht Litir Páirtíocht Ghaeltacht Thír Chonaill MFG-teo''' |Iris |1997-98 |"Cur síos ar thograí sna Gaeltachtaí a fuair tacaíocht LEADER ó Mheitheal Forbartha na Gaeltachta” | | |- |'''Nuachtlitir Ealaíon Na Gaeltachta''' |Iris Gréasáin | |Ealaíon.ie | |Údarás na Gael |- |'''Nuachtlitir na Gaeilge''' |Iriseán |2000 |Cambridge Irish Language Group | | |- |'''Nuachtlitir Óige Ghaoth Dobhair''' |Iris shechtainiúil |?<1985 – 1987>? |foilsithe is dáilte ag a gClub Óige i nGaoth Dobhair | | |- |'''Nuachtlitir Teaghlaigh''' |Iris mhíosuil |2015-2021> |altanna, áiseanna do thuistí agus páistí, greanáin, faigh na focail agus mar sin de á n-éisiúnt ag Glór na nGael |Marcas Mac Ruairí | |- |'''[[Oghma (iris)|Oghma]]''' |Iriseán |1989-98 |irisleabhar litríochta |''Antain Mag Samhráin, Micheál Ó Cearúil, Seosamh Ó Murchú:'' |''tháinig Aimsear Óg ina dhiadh'' |- |'''Oideas''' |Iris |?<-1968-'14 |Iris na roinne oideachais | | |- |'''Óige''' |Iris |1923 |Irisleabhar do leanbhaibh scoile | |Foisitheoir :Guy |- |'''Ollscoil''' |Iris |1992-93>? |Ráitheacháin bunaithe ag Coiste Comórtha an Athar Mícheál Ó hIcí – 6 mhí a leann |''Tomás Ó Monacháiin /Pádraigh Mac Giolla Rí (Fionbarra Ó Brollacháin) feallbhuile na húdarás ar Údarás sa Ghaeltacht'' | |- |'''Ó Thuaidh''' |sraith |1993 -94 |An Daingean, Co. Chiarraí | | |- |'''P agus T''' |Iris | |Iris Oifige an Phoist | |Roinn Post & Telegrafa BÁC |- |'''PEIG''' |Iris Ghréasáin |2015 – 2021> |Pobal, Eolas, Ilmheáin, Gaeilge. CnG BÁC | |tógáil ar an méid a rinne Gaelport, 'As na Nuachtán' |- |'''Pléarácha''' |Iris bhliantúil |1991 > 2014>? |Iris ina féile ina raibh clár na féile, cur síos ar na míreanna agus altanna ar ghnéithe éagsúla. |''coiste eagarthóireachta, Phléarácha Chonamara'' |<nowiki>http://www.cartlann.ie/exhibits/show/cartlann-an-phlearaca</nowiki> |- |'''Pobal''' |Iris |1970>? |Curtha in eagar ag Mícheál Ó Bréartúin, Pádraig Ó Snodaigh |''Mícheál Ó Breatúin Pádraig Ó Snodaigh'' |Pobal Teo. An Charraig Dubh |- |'''Pobal''' |Iris | |Seanchas agus scéilíní do Ghaedhil óga na hÉireann. | |Comhlacht Oideachais na hÉirean |- |'''Pop Nuacht''' |Iris Idirlíon |2011-12 |Seirbhís nuachta Gaeilge ar dhomhan Phopceoil an Bhéarla | |Raidió Rí Rá |- |'''Pléarácha''' |Nuachtán |1981>? |Nuachtán neamhspleách Gaeilge. | |Clóite i mBéal Feirste, neamhspleách ar dtús, ach mar fhorlíonadh leis an Andersonstown News ar ball. |- |'''Preas an Phobail''' |Nuachtán |?<1981>? |Nuachtán neamhspleách Gaeilge. | |Clóite i mBéal Feirste |- |'''Raithneach''' |Iris |1980 |Iris Chuman Gaelach Ollscoil Nua Uladh | | |- |'''Rí Rá''' |Greanán |2013>? |Iris de mear-dhearáin ildaite | |Foilsithe ag Coimicí Gael |- |'''Rosc''' |Irisleabhar |1951-1985>? |Irisleabhar CnG Dáil na Mumhan | |Coicíseachán - Iris dhátheangach CNG darb ainm Rosc ní h-eol an ionann an dá cheann |- |'''Rosc Dubh''' |Comic/meardhearán <197? > | |Meardhearán chun cuidiú le airgead a thiomsú do malairt |''Liam de Frinse'' | |- |'''Rosc Ros Muc''' |sraith | | | |Foilsithe ag Leon Ó Mórcháin |- |'''Sa Ghaeltacht''' |nuahctán |1979 - 1980>? |'Iris Oifigiúil Údarás na Gaeltachta' - míosúil le nuacht ó na ceantreacha Gaeltachta. | |3 chóip le breathnú orthu ar an suíomh seo http://www.bealoideasbeo.ie/index.php/Sa%20Ghaeltacht |- |'''Samhlaíocht Aniar''' |Irisleabhar |1995-97 |Foilsithe i dTrá Lí |''Pádraig Mac Fhearghusa'' | |- |'''Saoirse''' |Iris |1970>? |ó Ghluaiseacht na Poblachta Plás Gardnar | |' Ní Fhacamar Fastaoim, An Lámh Dhearg ná Saoirse le fada an lá an beo marbh iad mar irisí? - Pobal 17 Iúli 1972 |- |'''Saoirse''' |Iriseán |1998 |Foilsithe ag Roinn Chultúr Sinn Féin Béal Feriste (The local newsletter by the jackie Griffith Cumann Provisional Sinn Féin) | | |- |'''[[Saol (Nuachtán)|Saol]] > Saol.ie''' |Nuachtlitir |1974-'11-'14>? |Nuachtlitir mhíosúil do phobal na Gaeilge FnaG |''Colm Ó Tórna'' |Cuireadh dtín idirlíon ansin baineadh a mhaoiniú |- |'''Scathán (An?)''' |Iris |1950 -2006>? |Iris an Chumainn Ghaeligh (Ollscoil na Banríona BF) cultúr, oideachais, litríocht, na coláistí samhraidh..... | | |- |'''Scathán''' |Iris bliantiúl |?<2017 |Iris Roinn Na Gaeilge Coláiste Phádraig Drom Condrach | | |- |'''Scáthlán''' |Iris |1980 - 2016>? |Iris Chumann Staire agus Seanchais Ghaoth Dobhair |''Seán Ó Gallchóir agus Seán Mac Niallais ([http://www.bealoideasbeo.ie/sites/default/files/2018-12/Scáthlán1_1980_OCR_0.pdf Scáthlán a h1])'' |Comhar Chumann Forbartha Ghaoth Dobhair<nowiki/>http://www.bealoideasbeo.ie/sites/default/files/2019-01/Scáthlán%203%20-%201986%20-%20OCR2019.pdf |- |'''Scéala Aduaidh''' |nuachtlitir |1988-9? |i gcló i mBéal Feriste | | |- |'''Scéal Úr''' |Nuachtán |1966 |Tablóid Ghaeltacht Bhéal Feriste | |Thosaigh is chríochnaigh sa bhliain chéanna. |- |'''Sciath con gCulainn''' |Iris lámhscríofa |1899 |Iris tiolcatha chun leas Ghluaiseacht na Gaeilge, Béal Feirste | | |- |'''Scoth Smaointe''' |sraith |1977-86 -2016>? |Cumann Gaelach Coláiste Mhuire gan Smál Luimneach | | |- |'''Scríobh''' |Irisleabhar |1974-84>? |An Clóchur | |“Díolaim shubstaintiúil éagsúil ar chuma Bliainiris ba ea Scríobh” -Al. T |- |'''Scríbhneoirí Cois Teorann 1>5''' |sraith |2015 >'19> |Coiscéim |''Prin Ó Duigneáin/Seosamh Mac Muirí'' |Meascra saothar pinn ó Liatroim |- |'''Sgéal Nua Na Gaillinhe''' | |1922-25 |National Publications | | |- |'''7 na Seachtaine''' |Iris |<?2014 |Iris Sheachtainiúl a bhí ar fáil ar Gaelport.com | |Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge |- |'''*Seachtain''' |Nuachtán |2013- 2021 |Seachtanán de chuid an Irish Independent | |Lean seo i ndiaidh a leagan siúd de Foinse |- |'''*Seachtain Óg''' |Nuachtán |?<2014> 2021 |Forlíonadh seachtainiúil (de chuid 'Seachtain') Gaeilge do dhaltaí bunscoile | |''féach'' |- |'''Seanchas (ó) Chairbre''' |sraith |1982-93 |Foilsithe i Sciobairín, Corcaigh | | |- |'''Seraphica''' |Irisleabhar |?<1946-48>? |Bliainiris dá Fhoilsiú ag na Frainsiasaí Óga. | |Coláiste San Antoine i Lobháin; Coláiste San Isidhóir sa Róimh ; Coláiste San Antoine i nGaillimh. Franciscan students' annual. |- |'''Sonas''' |Greannán | |Iris oideachais do rang a h1 agus a 2 | |Folens |- |'''SOS''' |Nuactán Scoile |1987-1988 |Nuachtán sheachtainiúil Choláiste Eoin ⁊ Íosagáin | | |- |'''*Splanc''' |Iris |2015 – 2021> |Iris ranga don idirlbhliain |''Gaelinn le cabhair ó COGG'' |Tá suíomh ghréasáin le leagan digiteach agus obair bhreise. Féach freisin Dréinre, ⁊ Staighre [https://www.gael-linn.ie/ga/teaching-learning/splanc/113-2/ suíomh] |- |'''Splunc''' |Iris |2008 -'14> |Iris/ Meardhearán (comic) dé-bhliantiúl Comhluadar |''aistriúchán ar isir Boer Da an Bhreatain Bhig'' |eisithe ag comhluadar |- |'''Spreac''' |Nuachtlitir |<?2008>? |Nuachtlitir Chomhlucht forbartha An Spidéil Teoranta | | |- |'''*Staighre''' |Iris |1994-2021> |Cleachtaí d'ardleibhéal an teastas sóisear i bhfoirm iris a clóitear 6 n-uaire sa bhliain | |[[Gael Linn]] [https://www.gael-linn.ie/ga/teaching-learning/staighre/113-1/ suíomh] |- |'''Stáitse''' |Iris |1991 -2005 |Iris na Drámaíochta Gaeilge An Comhlahas Náisiúnta Drámaíochta | | |- |'''Studia Hibernica''' |Iris |1961> |Iris Stair na Gaeilge ⁊rl | |Coláiste Oilliúna Naomh Pádraig |- |'''Súil Eile''' |Iris |?2001<2016 |Iris Scoil Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |leanann seo Flúirse |- |'''Sult''' |Iris |?<2007-2015> |Iris bhliantiúl d'imeachtaí SnG ar fud na tíre | |Bhí ar fáil sa Daily Star go dtí 2013 - Daily Irish Mail i 2014 |- |'''Sult''' |Iris |<?1969?> |Doire | | |- |'''Tairseach''' |Iris |2003>2014 |Iris Bhliantiúil cúrsa iriseoireachta ITÁC | |[Eagrán a 2 - 2008] |- |'''Taighde agus Teagasc''' |Iris |2001 – 2008>? |Iris Bhliantiúil Ollscoil na banraíonna Beal Fesiete | |<nowiki>https://bill.celt.dias.ie/vol4/displayObject.php?TreeID=7612</nowiki> |- |'''Teagasc na Gaeilge''' |Iris |1981-2010 |Iris Comhair na Múinteoirí Gaeilge (chríochnaigh le uimhir a 9 2010) | | |- |'''Teagmháil''' |Iris Ghréasáin |??? |Ceann des na céad Iris ghréasáin. Pléadh ealaíon na cumarsáide agus eolaíocht na ríomhaireachta, Sholáthair foclóir ríomhaireachta | |I nGaeilge den chuid is mó |- |'''Teangadóir''' |Iris |?<1953-60>? |Béal Feirste | |D'fhoilsigh Breandán Mac Aodha a chuid dánta ann |- |'''Tír na n-Óg''' |Greanán |1946-1979 |''Na Bráithre Críostaí'' | |Bhíodh sé ar fáil in eindí le 'Our Boys' tháinig sé sna sála ar an Gadhael Óg |- |'''Tradrai''' |Iris | |Iris Club na nÓg Cora Chaitlín, CLG Newmarket-on-Fergus, | | |- |'''Tuairisc''' |Nuachtlitir |?<1970-'76 |Gluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta. Indreabhán, 5p | |'Bhí marna ag an gcruinniú inar toghadh coiste eagarthóireachta Thuairisc...' -Pobal 7 Samhain 1970. 'Ach tháinig cúpla irisí nua ar an saol le tamall agus chonaiceamar uimhir amháin de Tuairisc ina chrot nua – go maire sé – Pobal 17 iúil 1972 |- |'''Tuairisceoir''' |Nuachtán |2013-'15> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. | | |- |'''*[[Tuairisc.ie]]''' |Nuachtán |2014 - 2021 |Nuachtán Ghaeilge úr ar an idirlíon a maoiniú ag Foras na Gaeilge | | |- |'''Tuarascáil an Uachtaráin''' |Irisleabhar | |“ 4 ag tógáil Ollscoil Dlúth-thaighde den chéad scoth” Foilseachán taighde UCD | | |- |'''Tuarascáil Bhliantúil DKIT''' |Irisleabhar |2008 |Institúid teineolaíochta Dhún Dealagan | |<nowiki>https://www.dkit.ie/system/files/0809_Irish_Annual_Report_0.pdf</nowiki> |- |'''Tuarascáil Bhliantúil Teagasc''' |Irisleabhar |2007 | | | |- |'''Tuathal''' |Iris |2010-2013 |Iris Ghaeilge le Coláiste na Tríonóide- eagrán Nollag I 2011, seans gur iris séasúrach é | |<nowiki>http://issuu.com/tuathal/docs/tuathal2.2012</nowiki> |- |'''Tús a’ Phota''' |Iris |1930 |Aguisín do Gearrbhaile' de thorradh na Laethannta Saoire) |''Eric Mac Fhinn'' |Chló sé lena airgead féin é. |- |'''Ulaidh ag Aiseirighe''' |Irisleabhar |???? |Foilsithe ag Resurgent Ulster, Béal Feirste | | |} == Gaeilge ⁊ Béarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ainm''' |Iris |1989-2018 |Iris ar logainmneacha -Bulletin of Ulster Placenames Soc. |''Leon Ó Móracháin a bhunaigh'' | |- |'''An Aisling''' |Iris |1985 -1991?> |A journal of tradional studies. |''Micheál Ó hAllmhuráin'' |Comhaltas CÉ Chiarraí Baile Thadhg |- |'''An Crann''' |Iris |1908-24>? | |''Séamus de Craig'' |Foilsithe leis An Stoc (1917-1920, 1923-1931) Cf. R. de Hae, Clár-Litridheacht na Nua-Ghaedhilge. |- |'''An Choinneal''' |Iris dé bhliaintiúil |1959-2021> |Parish publication, Louisburgh. Longest parish bulletinin Ireland |''Leon Ó Mórcháin a bhunaigh'' |Iris pharóiste Chluain Cearbán, Maigh Eo -'provide an insight into life in Kilgeever parish'. |- |'''An Chraobh-Ruadh''' |sraith |1895-1913>? |Seachtanán CnG | |irisleabhar Chonnartha na Gaedhilge ghá chur amach ag muinntir na h-Ard-Sgoile Ultaighe, Béal Feirsde |- |'''[[An Claidheamh Soluis]]''' |Nuachtán |1899>1917 / 1930-32 |CnG Bhéal Feriste / Árd-sgoil Ultach |''Eoin Mac Néill ->01 Pádraig Mac Piaras 03- 09'' |''Athraíodh an ainm go Fáinne an Lae ar feadh tréimhse agus ansin go Misneach arais go Fáinne an Lae agus thar nais dtín chéad ainm.'' |- |'''An Connachtach / The Connachtman''' |Iris |1907-1908 |a bilingual journal devoted to the national revival. Áth Luain |''Seán Mac Giollarnáith'' |''Níor mhair ach tamall gairid'' |- |'''An Doras''' |Nuachtán/mórbhilleog |1996-1998 |Iris Mheirceánach faoin gCultur Gaelach | |Níl rian de ann ach i liosta ar www.3.smo.uhi.ac.uk |- |'''An Droichead – ''the bridge''''' | |1985-89 |An Irish magazine from New York / A bilingual journal from Ireland | |Is cosúil go raibh dhá iris nó an ceann céanna faoin teideal céanna á dháiledh in oirthear Mheirceá |- |'''An Duibhneach''' | |?<1971>? |Cumann Cearta sibhialta na Gaeltachta |Breandán Mac Gearailt |Tar éis do Breandán Mac Gearailt éirigh as bheith ina eagarthóir ar Misneach bhunaigh sé seo. |- |'''An Féinics''' | |?<1968-73>? |Comhairle na gCumann Gaeilge, Cumann na Gaeilge Nua Eabhrach |Seán MacPotait Eag. Cúnta: Deasún Breathnach | |- |'''An Fhearsaid''' |nuachtlitir |?<1995>? | | | |- |'''An Fhuinneog Ghaelach''' |Irirsán Ráithiúl |2002-2021> |Nuachtlitir Cumann Gaeilge na hAstráile Teo. | | |- |'''An Focal''' | | |Nuachtán Ollscoil Luimnigh. Roinnt colúin Ghaeilge ann | | |- |'''[[An Gaodhal]]''' |Iriseán |1881-1904> |Leabhar-aithris Míosamhal (Brooklyn, New York : Nolan Bros. Steam Print, December, 1881.) |''Micheál Ó Lócháin'' |tabhartha chum an teanga ghaedhilge a chosnadh agus a shaorthughadh agus chum féin-riaghla Chinidh na hÉireann |- |'''An Glór Poblachtach''' |Irisleabhar |2010 |Iris úr Shinn Féin  (le bheith ráithiúl) | |(bhí 500 síntús á lorg acu le go leanfadh siad leis) |- |'''An Leabharlann''' |sraith |1905-1909 |Irisleabhar cumann na Leabharlann | | |- |'''An Long / War Sheet''' |Irisleabhar |1922 |Warsheet No 1, foilsithe ag (IRA, BÁC) | | |- |'''An Múinteoir Náisiúnta''' | |?<1960-64>? |Tír Teanga Ceol | | |- |'''An Náisiún / The Nation''' |Páipéar |1952 | | | |- |'''An Nuaidheacht''' |sraith |1980-'02>? |Newsletter of Conradh na Gaedhilge Washington | | |- |'''An Óige''' |sraith |1930>? |A bright bi-lingual monthly |''Pádraig Ó Bróithe'' |Bunaithe ag an Eagarthóir |- |'''An Phoblacht/ Republican News''' |Nuachtán | |Nuacht le dearcadh poblactánach | | |- |'''An Píobaire''' |Iriseáinín |1969-78 -'14 |Na Píobairí Uileann i mBÁC a d'eisigh | |Ó 1999>14 i mBéarla |- |'''An Ráitheacháin''' | |1936>? |The Gaelic Quarterly Review,: Iris de chuifd an cumann lúthchleas Gael | |<nowiki>http://www.limerickcity.ie/media/1937%2003%20No%204.pdf</nowiki> |- |'''An Ridire''' | |?<1974>? |Ceoltóirí an Daingean | | |- |'''An Saol Gaelach''' |Iris |?<1919>? |Alt ar Thomas Mac Partland ann ar an 25 Eanáir 1919 | | |- |'''An Sgiath – The Shield''' |Sraith |1907 | | | |- |'''An Smaointeóir / The thinker''' |Irisleabhar |1919 -1920_>? |Irisleabhar Oifigeamhail Connradh Na Gaeilge de'n Státa Nuaig Eabhraic | |Irisleabhar Ráithiúil |- |'''An t-Eagrán''' | | |Nuachtán mhicléinn DIT i mBéarla ach Colúin Ghaeilge ann | | |- |'''An Teanga Bhinn''' |nuachtlitir |?<1996>? |Eisithe ag An Cumann Gaelach 7 Glór na nGael, Port a Dúinín | | |- |'''An tOibrí Imdhála: The Distributive Worker''' | |1957>? |incorporated ‘The Drapers Assistant’ and An Saothraí Riartha | | |- |'''Ard na hÉireann''' |Iris |1904 |''An Irish Ireland Magazine -'' |''issued by an Craobh Colm-cille, Connradh na Gaedhilge Tulach-mór. Nodlaig, 1904.'' | |- |'''As na Nuachtán''' |Iris Idirlíon |?<2014 |Ath-fhoilsiú ar altanna as na Nuachtáin a bhíonn Ag plé an Ghaeilge |''Gaelport.com C.NnaG'' |Ath bhunaithe fé scáth PEIG de chuid CnG |- |'''Banba''' |Iris |1901-06 |foilsithe ag Muintir Bhrúin agus Nualláin | | |- |'''Banba''' |irisleabhar |1921-22 |Gael Pub. & Trading Society | | |- |'''Béaloideas,''' |Irisleabhar |1927-'01>? |The Journal of Folklore society of Ireland / Cumann Béaloideasa Éireann |''Séamus Ó Duilearga'' |i nGaeilge den chuid is mó tríd go dtí na 70dí is ansin i mBéarla den chuid is mó ina dhiadh |- |'''Bean na hÉireann''' |Iris |1908-1911 |Iris Inghinidhe na hÉireann, ‘freedom for Our Nation and the Complete removal of all disabilities to our sex |''Maude Gone a bhunaigh'' |An chéad iris do Mhná in Éirinn.   Scríobh Caitlín Nic Gamhann alt ann. |- |'''[https://www.ucc.ie/en/anthropology/research/researchprojects/beascna/ Béascna]''' |Irisleabhar |2002-2017>? |Iris Bhéloideasa agus Eithneolaíochta Dept of folklore UCC | |''‘Béascna’ is one of only two scholarly journals in the Republic of Ireland publishing articles and reviews relating to Irish and European Folklore and Ethnology in general.'' |- |'''Bliainiris''' |sraith |1982 |Cuman staire agus seandálaíochta Thuaisceart Mhaigh Eo | | |- |'''[[Bolg an tSoláthair (Cumann na nÉireannach Aontaithe, 1795)|Bolg an tSolair]]''' |Iris |1795 |'Or The Gaelic Magazine' - Aistí, Amhráin is Gramadach. | |Clóite fé chúram na h-[[Cumann na nÉireannach Aontaithe|Éireannaigh Aontaithe]]. Aon eagrán amháin a eisíodh. Aistriúcháín le [https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1047 Charlotte Brooke] ann |- |'''Cairde na Cruite''' |Nuachtlitir |1990-'10 | | | |- |'''Céim''' |sraith |1970>? |Coimisiún le rinicí Gaeilge | | |- |'''Ceol''' |Sraith |1963-86 |a journal of Irish music |''Breandán Breathnach'' | |- |'''Ceol Tíre''' |Billeog eolais |1973>? |Cumann Cheol Tíre Éireann = Folk Music Society of Ireland | |BÁC |- |'''Channel''' |iris liteartha |2019> |Iris liteartha dírithe ar an “dúlra, imní an chomhshaoil, agus smaoineamh éiceolaíochta”.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/cultur/abhar-i-ngaeilge-a-lorg-ag-iris-liteartha-i-mbaile-atha-cliath/|teideal=Ábhar i nGaeilge á lorg ag iris liteartha i mBaile Átha Cliath|dáta=2023-06-01|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=2025-05-29}}</ref> |[[Cassia Gaden Gilmartin]]; Eagarthóir Gaeilge: [[Simon Ó Faoláin]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://channelmag.org/about-channel/|teideal=About - Channel, Ireland's Environmentalist Literary Magazine|language=en|work=[[Channel]]|dátarochtana=2025-05-29}}</ref> |I mBéarla go príomha; beagán i nGaeilge ó 2020 i leith, taobh le haistriúcháin go Béarla. Lonnaithe i mBaile Átha Cliath.<ref name=":2" /> |- |'''CNAG''' |iris/nuachtlitir? |1991- 1995 |Conradh Na Gaeilge 6 Sraid fhearcar BÁC 2 01757401-2 50p | |Eagrán 07 ‘93 táille 50p comóradh 100 bliain d e CnaG |- |'''Cogar''' |Iris |1964-69>? |The newsletter of Comhlachas Daonscoil | | |- |'''Comhaltas''' |Bliain-iris | |Bliain-iris comhaltas Ceoltoirí Éireann |''T.P. Ó Díomsaigh'' | |- |'''Comhaltas Ceoltóirí Éireann''' | |1976>? |'Comhdháil' | | |- |'''Corca Dhuibhne Beo / Mid and West Kerry Live''' |Iriseán |2009-2023> |Corca Dhuibhne, Ciarraí |''Lorcán Slataire agus Mossy'' |Cinntítear go bhfuil an oiread Gaeilge is atá Béarla san iris [https://www.westkerrylive.ie/ West kerry Live] |- |'''Craic''' |Nuachtlitir |1993>? |Nuachtlitir Comhaltas an Chreagáin (The very occassional newsleter of CC) | |Uimhir 2 Eanáir 1993 |- |'''Cuisle na nGael''' |Iris |?<1985 -94>? |Iris Bhliaintiúl Chraobh an Iúir / The Journal of the Newry Branch Gaelic League | | |- |'''Dál gCais''' |Iris |1972-93 |The Journal of Clare |''Séamus Mac Dhaibhéid'' | |- |'''Duillí Éireann (Irish Pages)''' |Iriseán Dé bhliantiúl | |Iris scríbhneoireachta comhaimseartha – “ An teagrán Gaeilge dha theangach. | |foilsithe i mBéal Feriste? |- |'''Dála Gaedhal''' |billeog |1957 >? |Clann na Gaedhealtachta a d’fhoilsigh | |Clólann Juverna Teo., 4 thrácht (quote) as rosc agus eile agus torthaí chrannchur Taisge Éireann Sráid Árann Thoir BÁC, guthán sealadach 46956, An árd sgoil, sráid Duibhis, Béal Feirst, guthán 22210 |- |'''Eagar''' |Ráitheachán |1950? |Ráitheachán dhátheangach CnG |''Anraoi Ó Liatháin'' |'Rosc' an teideal nuair a tiontaíodh ina coicíseán é |- |'''[[Éigse (iriseán)|Éigse]]''' |iriseán |1939>?2006>? |a journal of Irish studies, Index to volumes 1-30 – Leabharlann na hÉireann |''Colm Ó Lochlainn'' |''/ Published (with the aid of the Adam Boyd Simpson Bequest) for the National University of Ireland'' |- |'''Éigse Cheol Tíre''' | | | | |Brún agus Ó Nualláin Teo. |- |'''Éire ag na Náisiúin Aontaithe''' '''Ireland at the United Nations,''' |Sraith leabhair |?<1957-1962>? | | | |- |'''Éire-The (Irish) Nation''' |Nuachtán |1923-24 |Den chuid is mó i mBéarla le roinnt i nGaeilge | | |- |'''Éire go Brágh''' |iriseán | |A Monthly Bilingual Magazine for the Preservation and Promotion of the Language, Industries, Music, Art and Literature | | |- |'''Éiriu''' |sraith |1904-07 |School of Irish Learning. Dublin Acadamh Ríoga na hÉireann | |Saothar ag Osborne Bergin, Kuno Meyer, agus John Strachan ann. |- |'''[[Fáinne an Lae 1898-1900|Fáinne an Lae]]''' |Nuachtán |1898-00 &1918-20 |Páipéar reachtmhaine dá theangach chum Gaedhilge do chur ar aghaidh. CnaG BÁC, |''<nowiki>https://www.coislife.ie/product/fainne-an-lae-agus-an-athbheochan-1898-1900/?attribute_pa_cludach=bog</nowiki>'' |''Súadh é isteach sa Chlaidheamh Soluis nuair a theip ar chúrsaí airgeadais an iris seo'' |- |'''Féile Zozimus''' |sraith |1992-94 |Curtha i gcló ag Gaelinn | | |- |'''Fianna''' |Nuachtán |1915-1916>? |Míosúil – roinnt gaeilge ann | |Fianna publishing Co. |- |'''Forbairt''' |Iris nuachta |?<2007>? |Comhairle Chontae Dhún na nGall, Rannóg pobail, fiontar Agus seirbhísí cultúrtha | | |- |'''Gaedelica''' |Iris |1912-13 |Tomás Ó Rathile | | |- |'''Glór Don Phobail''' |Iris |?<2007>? |Pobal le Chéile Teo. Ag obair ar son forbairt Pobail Chloich Cheann Fhaola, gort a choirce | | |- |'''Glór Inse Bán''' |sraith |?<1971 – 1979>? |Coiste Ghlór na nGael – Templeglantine (Teampall an Ghleanntáin?) | |Bhí baint ag Micheál ó hAirnéide leis |- |'''Glór Lurgain''' |Nuachtlitir |?<1945>? |Eisithe sa Lurgain | |www.pobailcl.com |- |'''*Gníomhaithe Spriocanna Domhanda/Global Goal Getters''' |Irish lín agus Clóite |2021> |Iris lán le dánta, ealaion agus físeán daltaí bunscoile ar théama spriocanna na Náisiúin Aontaithe. Iontrálacha sa chomórtas atá sna míreanna. 4 chinn in aghaidh na bliana.Clóitear an ceathrú ceann i Mí Aibreáin le míreanna na mbuaiteoirí. | |An Roinn Gnóthaí Eachtracha Mura gcuirtear aon ní chucu i nGaeilge ní bhíonn aon Ghaeilge san iris.Aaistrítear an Ghaeilge ar mhaithe leis na Neamh-Ghaeilgeoirí.. |- |'''Guth agus Tuairim''' |sraith |?<1980>? |[Dublin] Association of Principals and Vice-Principals of Community and Comprehensive Schools. | | |- |'''Guth na nGaedhael''' |Iris |1904-1938>? |Míosagán dhátheangach CnG Londan | |''being an half-yearly bi-lingual magazine published by the Gaelic League of London, and containing the programme of the Irish Musical Festival at the Queen's Hall on St. Patrick's Day.'' |- |'''Guth Ó Thuaidh''' |Iris |2008 -'14>? |Nuachtlitir Chumann Chultúrtha Mhic Reachtain, Béal Feirste Ag sprageadh na Gaeilge i mBéal Feriste | | |- |'''Inis Fáil''' | |1904>10? |"A magazine for the Irish in London." Published to maintain A sympathetic contact between Irishmen living abroad” | |London Branch of the Gaelic League], 1904-1910> |- |'''Inis Magazine''' |Iriseán |<2003>'17> |Iris Children's books Ireland a phléann is a dhéanann léirmheastoireachta ar leabhair leanaí na hÉireann i mBéarla is i nGaeilge | | |- |'''Iris Iar Chonnacht''' |Iris |1970 |Iris chun gael na cathrach a mhealladh siar chun lonnú in iarthar Chonnacht. |''Seosamh Ó Cuaig, Des Fennel'' | |- |'''Iris Na Gaeilge''' |Iris |2001- '11 |Iris Dé-bhliaintiúl Coláiste na nGael (Britan's Irish Language Network) | |<nowiki>http://www.colaiste-na-ngael.com</nowiki> |- |'''Irish Pages – Duillí Éireann''' |sraith |2002-'14> | | | |- |'''Iris na Mara''' |Iris |2002-'06 2014> |Maritime Institute of Ireland, Dún Laoghaoire | | |- |'''Iris na Nodlag''' |Bliainiris |1945>? |Ógraidh Croise Deirge na hÉireann; The Irish Junior Red Cross. |''Leslie De Barra a bhunaigh'' |Bean céile Tom Barry an Poblachtánach |- |'''Iris Teoin/ Wolfe Tone annual''' |Bliainiris |1932-'54 | |''Brian Ó hUigín'' | |- |'''Irisleabhar na bhFiann''' |Irisleabhar? |1964 |Fianna Éireann | | |- |'''Irisleabhar Ceilteach''' |Irisleabhar |1952-54 |Irish Society Cambridge, Toronto Tír, Teang Ceol |''Iain Mac Aoidh, Pádraig Ó Broin'' | |- |'''Irisleabhar Mhuineacháin,''' |Irisleabhar |1976 -83>? |An Cumann Gaelach, Iris chraobh Mhuighneachán de CnG | | |- |'''[[Irisleabhar na Gaedhilge]] / The Gaelic journal''' |Irisleabhar |1882 -1909 |Exclusively devoted to the preservation and cultivation Of the Irish language |''Osborne Bergin'' ''Eoghan Ó Gramhnaigh'' |Ghlac CnG seilbh ar an Irisleabhar i 1894 tar éis do bhaill as Aontacht Na Gaeilge agus CnaG é a bhunú in 1893. Scríobh Páraic Mac Piarais, Eoin Mac Néill agus Peadar Ó Laoghaire [http://irisleabharnagaedhilge.fng.ie/index.php?irisleabhair_function=1&irisleabhair_file=IG01-3 téacsanna ar líne] |- |'''Iris na Nodlag''' | |1944>? |Ógraidh Croise Deirge na hÉireann; |''Máire Ní Mhurchuadha'' | |- |'''Iris Drong Átha Cliath''' | |1939-. |National Association of the Old I.R.A. 1886-1963 |''Oscar Traynor'' | |- |'''Laochra Léinn''' |Iris |1992 >? |Bróisiúr Mheánscoil Feirste – anscoilbhliain 1991-1992 | |bunaíodh an choláise i 1991 |- |'''Leaves – Billeoga''' | |1938>? |“Politics, Literary, Irish, Ireland, Monthly . [1 Eanáir - 2 Feabhra] |Louis N. le Roux |foilsithe Michaelmas i mBÁC I mBéarla dar le Marsh's Library ach altanna ar an nGaeilge agus i nGaeilge in imleabhar a h1 uimhir a h1. Im. 1 uimh 2 ar díol ag https://www.abebooks.com/Leaves-Billeoga-Political-Literary-Irish-Ireland-Monthly/30547596652/bd |- |'''Ná Bac Leis''' |Páipéar |1921 |Clóite 'Internment Camp, Ballykinlar'. 3 h-eagrán, Alt amháin i nGaeilge i ngach eagrán | | |- |'''Newsletter of the School of Celtic Studies''' | |1987-96 |'Scéala Scoil an Léinn Cheiltigh' | | |- |'''Nuachtlitir An Droichead''' |nuachtlitir |?<1998>? |Béal Feirste | | |- |'''Nuacht Leabharlann Náisiúnta NA hÉireann''' | |1999->? |BÁC leantar mar NLI NEWS | | |- |'''Nuacht SMI''' | | | | | |- |'''Oideas''' |Iris |1968>? |Ráiteachán Roinn Oideachais | | |- |'''Ríocht na Midhe''' |Sraith |1955>? |records of Meath Archaeological and Historical Society. | | |- |'''Rosc (Dhá theangach)''' |Iris |1951 – 1982>? |Iris Dhá theangach Chonradh Na Gaeilge CnaG 20p |''Pádraig Ó Fearaíl'' |Lean seo i ndiaidh 'Eagar' IMLeabhar 30 Uimh.5 Nollaig 1981 / Eanáir 1982 |- |'''Samhain''' |Iriseán |1901-17>? |Iris WBYeats |''W.B. Yeats'' |[Cúirtéis clódóir] Foilsithe in éindí leis an Irish Week????????? |- |'''Scéal (irisleabhar)''' |Irisleabhar |2011-'15> |Journal of Coláiste na nGael, Britan. |''Scéal acts as our campaign briefing document'' | ''lean seo 'Iris Na Gaelige''' ''A5, 12 leathanach, 4 uair sa bhliain, 90% as Béarla'' |- |'''[[Scéal (nuachtán)]]''' |Nuachtán |2025> |Nuachtán seachtainiúil |[[Éanna Ó Caollaí]] |Céad eagrán 15/04/2025. 16 lch an eagrán. Leagan clóite amháin. Ar fáil in éineacht le [[The Irish Times|''The Irish Times'']] agus an ''[[Irish Independent]]''.<ref name=":3">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/gaeilge/tuarascail/2025/04/15/gearcheim-theangeolaiochta-bhrisfeadh-se-do-chroi/|teideal=Géarchéim theangeolaíochta: ‘Bhrisfeadh sé do chroí’|údar=[[Michelle Nic Pháidín]]|dáta=2025-04-15|work=[[The Irish Times]]|dátarochtana=2025-06-01}}</ref><ref name=":4">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/|teideal=Éanna Ó Caollaí, Irish Times.|údar=[[Adhmhaidin]]|dáta=2025-04-15|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250601210820/https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0415/20250415_rteraidion-adhmhaidin-annacaolla_c22505509_22505539_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref><ref name=":5">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> |- |'''Scéala''' |sraith |197?> |Comhaltas Ceoltóirí Éireann – craobh Ardscoil Rís | |''<nowiki/>'Gló G' dar le Tais.CDÉ.'' ''<nowiki/>Scríobh Úna Uí Dhíosca ann'' |- |'''Scéalta (Dromahair)''' |Nuachtán |2015> |Ráiteachán i mBéarlaach colún Ghaeilge ann. | | |- |'''Scéal chatha Luimnighe''' |Irisleabhar |1922/3? |Limerick War News | | |- |'''Scéala Éigse Éireann''' |Iris |?<2008>? |Iris Poetry Ireland formhór i mBéarla | | |- |'''Scéilíní''' |Iris |?<2009>? |Nuachtlitir Dhátheangach choláiste Oriall | | |- |'''Sean Óglach''' |Irisleabhar | |Official organ of the National association of Old Irish republican Army | | |- |'''Sinsear''' |irisleabhar |1979 -2019 |''The Folklore Journal', Roinn Bhéaloidas Éireann, An Coláiste Ollscoile'' | |An 10ú hEagrán 2019 – 9= 2005. níor foilsíodh aon cheann idir 1984-89 |- |'''Spaoi''' |Greannán | |Education magazine for 1st and 2nd class | |Folens |- |'''[[Splonk]]''' |Ríomhiris |2019> |Iris dátheangach [[Splancfhicsean|splancfhicsin]] |Príomheagarthóir: [[Nuala Ní Chonchúir]] |[https://www.splonk.ie Splonk.ie] Ar sos ó 2024 i leith |- |'''Sult''' |Irisleabhar |1961 |Coláiste Oiliúna Naomh Pádraig ??????? Folens?????????? | | |- |'''Teanga''' |irisleabhar |1979-'14 |Journal of the Irish Association for Applied Linguistics. | | |- |'''Teangeolas''' |Iris |1974-'01 |Iris débhliantiúil Institiúd Teangeolaíochta Éireann | |''Bhí an chéad eagrán i nGaeilge agus dhá- theangach as sin amach ?????????'' |- |'''Teoiric''' |Iris |1971 - 1980>? |Theoretical Journal of the Republican Movement. ''"without theory there is no movement"'' | |15p https://www.leftarchive.ie/document/2109/#comments |- |'''The Gaelic Voice''' |Iris |1990 |Béal Feirste | | |- |'''The Irish People / An Choismhuintir''' |Irisleabhar |1973 |Republican movement Ireland a chur i gcló | | |- |'''The Standard – An t-Iolar''' |Irisleabhar |<?1950?> |Catholic Journal |''Peadar? Kirby'' |Bhí Paddy Kavanagh ag scríobh ann. ''Ghlaodhtí 'The Caholic Standard' mar leasainm air'' |- |'''The Star / An Reult''' |Nuachtán |1929 >? |"A national weekly devoted to politics, economics & social Affairs."review." - míosagain ó 1930 ar aghaidh | |Baint ag cumann na nGaedhael leis |- |'''The United Irishman''' |Nuachtán |1899-1906 |National weekly review | | |- |'''The United Irishman''' |Nuachtán |1932-1933 |Foilsicheán de chuid Cumann na nGaedheal – Foilsithe ag 'The Star' | | |- |'''Tomhas na Teanga''' |Sraith alt |2002 – 2010 |Tomhas na Teanga is a series of articles appearing in The National Hibernian Digest, |Séamas Ó Neachtain, a.k.a. Jim Norton |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/T_na_T_Mar2010.htm</nowiki> |- |'''Treoir''' |Iris |1968>'14 |Iris Chomhaltas Ceoltóiri Éireann | | |- |'''Uladh''' |Iris |1904-1905 |a literary & critical magazine. | | |- |'''United Irishman''' |Nuachtán |1933 – 1936 |Ainm nua 'the united Irishman' de chuid Cumann na nGaedheal | |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/index.htm</nowiki> |} == Gaeilge, Gaidhlic ⁊ Béarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Am Foran''' |nuachtlitir |?<2013>? |The Gaelic council of Nova Scotia newletter | |Gaidhlig den chuid is mó |- |'''An Deo-Ghréine''' | | | | | |- |'''An Gaidheal''' | |1923-49>?33 |the official magazine of An Comunn Gaidhealach | | |- |'''Cothrom''' | | | | | |- |'''Duillí (Journal of contemporary writing)''' | |<?2013?> | | | |- |'''Fear na Ceilidh''' | | | | | |- |'''Gailig''' |Iriseán |1928-30 |Galaic na hAlban Cape Breton | | |- |'''Guth na Bliadhna / the voice of the year''' |Irisean |1904-1925 |The monthly magazine of An Chonradh Gaidhealach | | |- |'''[[Mac-Talla (iris)|Mac-Talla]]''' |Iris |?<1892->? |Galaic na halban?? Sidni?? |''Alaisdair Mac Labhrainn'' |Eneas MacKay Alaisdair Mac Labhrainn |} == Ilteangach == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''An tEurópach''' |irisleabhar |1899-1900 |Irisleabhar ilteangach na heorapa – Éigse Ghaeilge Choláiste na tríonóide a bhí ina mbun |''Conall Cearnach, Patrick O Brien'' |'Ní bheidh slighe againn do Shacs-bheurla ann... Is beag is fiú cláirseach aon sreangan agus is beag is fiú sgoláire aon-teangain’  - Cuir i láthair na h-irise dar leis an alt in Comhar Iml. 39 Uimh. 4 le hAisling Ní Dhonnchadha |- |'''An Macaomh''' |Iris |1909-1913 |Iris trí theangach scoil éanna Gaeilge Béarla Fraincis, drámaí filíocht 7rl |Pádraig Mac Piarais |4 h-eagrán |- |'''An Sgolaire''' |Nuachtán sheachtainiúil |?<1913>? |Nuachtán trí theangach (G,B, F)de chuid daltaí Scoil Naomh Éanna. Clóadh 50 cinn agus dioladh ar 1p an ceann iad. | | |- |[https://www.celticleague.net/carn/ Carn] |Iris |1973-2014> |Iris ráithiúl an Chonradh Cheilteach /Celtic League i 7 dteanga | |''A Link between the Celtic Nations''' |- |'''Fianna''' |Iris |1911- 1913>? |Iris i mBéarla agus Spáinis do Ghael na hArgaintíne | | |- |'''Glór don Phobal''' |Iris |2002 -2007>? |Ag obair ar son Forbairt Pobail [[Cloch Cheann Fhaola|Chloch Cheann Fhaola]] - Iriseán Pobail le Chéile, Leitir Cheanann. An é seo Glór don Pobail? | | |- |'''Hunmanitas''' |Iris |1930-1931 |i nGaeilge, Béarla, Fraincís scata Gaeilgeoir i mBÁC (muintir Humanitas) a bhunaigh é. |''Tomás Ó Cléirigh'' | |- |'''Irisleabhar Hibernia''' | |1938>56>? |I nGaeilge, Béarla agus i bhFraincís na hEilvéise | |Déanta i bhFribourg |- |'''Na Feadánaigh''' |sraith |1963 |The whistle Players' (i mBreatanais atá seo) |''Breandán Breathnach'' | |- |'''Scéala Scoile''' |Iris |?2000-2017> |Iris séasúrach Shruth na Gaeilge, Cláiste Chaitríona Ard Mhaca | |Eagrán 30 Nollag 2016 |} == Sraith Gaeilge i nuachtáin Bhéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''An Teanga Bheo''' | | |Colún san Irish Times | | |- |'''Billeog''' | | |Leathanch Altanna Gaeilge an Irish Times |''Pól Ó Muirí'' | |- |'''Liatroim Ag Labhairt''' |Leathanach míosúil |2015-2016> |Leathanach de cheithre ghné alt Cainteoir na míosa, Colún na staire, seanfhocail, |''Proin Ó Duigneáin'' | |- |'''The Soverign Independent /An Saorfhlaitheas''' |Nuachtán |?2012 >2015? |Teoiricí Comhcheilge is a dtionchar ar Éirinn. An t-eagrán deireanach ag scríobh an teideal in nGaeilge freisin, leathanach cúil i nGaeilge |''á chruthú i dTuaisceart Liatroma'' | |- |'''Tomhas na Teanga''' |Sraith alt |2002 – 2010 |Tomhas na Teanga is a series of articles appearing In the National Hibernian Digest, |''Séamas Ó Neachtain, a.k.a. Jim Norton'' |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/T_na_T_Mar2010.htm</nowiki> |- |'''Treibh''' | | |Altanna Gaeilge ón Irish Times |''Pól Ó Muirí'' |www.irishtimes.com/culture/treibh |- |'''Derry people, Peoples press, Connacht press, Connacht sentinel''' | | |Bhí siad seo ag gacadh leis an deontas de €28 sa Tseachtain chun ábhar Gaeilge áitiúl a chuir ar fáil | | |} == Teideal Gaeilge altanna uile i mBéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ag Déanamh Ceoil''' |Irisleabhar | |52 fonn ceoil le húsáid i mbun múine. |''Cpmhaltas Ceoltóirí na hÉireann'' | |- |'''Ainriail''' | |1975 - 1987 |A Belfast Anarchist Monthly | |7 n-eagrán ar fad https://irishanarchisthistory.wordpress.com/2012/12/15/ainriail-belfast-no-1-1985/ |- |'''Ainriail''' | |1995-1996 |An Irish Anarchist Monthly | |Eagrán a 6 1996 50p https://www.leftarchive.ie/publication/27/ |- |'''AISÉIRÍ''' |nuachtán |?<1967>? Uimh. 5 1ml 24 |Saor Gaelach Críostúil! 6D | |nuachtán an páirtí polaitiúl Ailtirí na hAiséirí, - corprotism/facism |- |'''An Bárr Buadh''' |Irisleabhar |1943> |Míosagáin, a monthly journal devoted to the activities and general welfare of the members of First Division the Southern Command and the L.D.F. ... | | |- |'''An Camchéachta / The Starry Plough''' | |1975-2009>? |The theoretical Magazine of the Republican Struggle - 8p | |Iris an IRSP a scoilt ó Shinn Féin |- |'''An Cosantóir''' |Iris |?<1947>? |The Defence Forces Magazine | | |- |'''An Eochair''' |Iris |1973 -1977 |A Bulletin of the Irish Republican Movement, Long Kesh | |https://www.leftarchive.ie/publication/2841/ |- |'''An Fiolar''' |Iris |1930>158>? |Irisleabhar Scoile na Mainistreach (conc na mainstreach i dTuaisceart Éile) | | |- |'''An Focal''' |Iris |?<2012>? |Irish Mhiic Léinn Ollscoil Luimnifgh | | |- |'''An Gael''' |sraith |1985 |Irish Arts Centre New York | | |- |'''An Glór''' |sraith |?<1943-55>? |The voice of the Guild of Irish Journalists |''Riobard A. Bramham.'' | |- |'''An Glór Gafa''' |ráiteachán |1989-92 |'the captive voice” iris cimí poblachtach i H-block 26 cinn ar fad |''Brian Campbell / Mícheál Mac Giolla Gunna'' |Clóite agus dáilte ag Sinn Féin i mBéal Feriste |- |'''An Guth''' | | |Irish Shinn Féin? | | |- |An tÉireannach |Iris |1985?>88? |Iris an 'Irish Association' i bParás - Iris cultúrtha a plé litriocht, ealaín 7rl, Dhá nó trí chinn sa bhliain. Corr-alt i nGaeilge Agallamh déanta le Becket. |''Dave Conachtan'' |Scríbhneoir eile a b'í Sylvua Hotinger Imircigh oillte as Éire a bhí san IA. Níor chláraigh siad a gcumann sa bhFrainc de reéir an dlí ach d<nowiki>''</nowiki>oscail siad Beár Éireannach i bParás agus bhíodh ranganna Gaeilge, Ceol Gaelach 7rl á n-eagrú acu. |- |'''An t-Éireannach Aontuighthe''' |Iriseán |1948 |The United Irishman: the voice of Irish republincanism | | |- |'''An Réabhlóid''' | |1984-1992 |Journal of People's Democracy | |foilsithe ag an ngluaiseacht People's Demcracy |- |'''[[An Phoblacht]] / Republican News''' |Nuachtán |19??-2015> |Nuachtán e chuid Shinn Féin | | |- |'''An Phoblacht''' |Iriseán |2019-2020> |Iriseán treasbhliantúil Shinn Féin £5 £4 | | |- |'''An Saorstát / The Free state''' |Nuachtán | |Seachtanán i mBéarla ar | | |- |'''An Saoghal Gaedhealach''' |Iris/Nuachtán |?<1918-1919>? | |''Ua hÉigeartaigh'' | |- |'''An Saoghal Gaedhealach''' |Irisleabhar |1950>? |The Vocational Education Bulletin Supplement |''foilsithe i Loch Garman'' | |- |'''An Scéal''' |Nuachtlitir |2006-'10 |the newsletter of the Irish community in Scotland |''riomhlitir ar fáil i gcóip crua ó leabharlanna i nGlaschú'' | |- |'''An Seanachaidhe /The Milesian''' | |1893-18? |lámhscríofa ag Árt Ó Gríofa – idir láimhe ag an Celtic Literary Society |''Liam Ó Maolruanaidh - William Rooney'' | |- |'''An Solas''' |Iris |?<1965>? |The Monthly Magazine of The Irish Comunist Group - Oct 19065 The Monthly Magazine for Irish Workers - Nov 1965 | | |- |'''An Solas''' |Iris |2004- 2006 | | |https://www.leftarchive.ie/document/318/ |- |'''An Spréach''' |Iris |2018 - >2020 |Indpendent non-profit Socialist Rpubicanmagazine. £2.50 €3.00. [leantar leis ar FB.] | |https://www.lasairdhearg.com/anspreach/ Seacht n-Iris ar fad |- |'''An Taisce''' |Iris |1975 - >? |Ireland's Consevation Journal | | |- |'''The Standard / An tIolar''' |seachtanán | | |''Peadar Kirby'' | |- |'''An tÓglach''' |Quarterly Journal |1918-22 1967 - 1970 |“The official organ of the Irish Volunteers” . |''(cinn eile ann leis Pierce Beaslaí)'' |''D'fhostaigh an t-airm Seán Ó Conchubhair chun cuidiú leo i gcúrsaí poiblíochta agus chun an iris a thabhairt amach'' |- |'''Ár n-Éire / Old''' | |1919-1923 |New Ireland publishing – weekly review | | |- |'''Beltaine''' |Iris |<1901>? |I mBéarla den chuid is mó |''W.B.Yeats'' |''Thug pé brabús do CnG'' |- |'''Biatas''' |Iris |1966->? |The Tillage Farmer | | |- |'''Bullán''' |Irisleabhar |1994>? |An Irish studies journal | |''Willow Press, Oxford'' |- |'''Cara''' |Iris |?<2014> |Iris do phaisinéirí eitleáin Air Lingus | | |- |'''Cáirdeas''' |Iris |?<1941>? |Journal of the Gaelic Christian Fellowship. | | |- |'''Cath Maige Mucrama''' | |?<1975>? |Imleabhar 50 d'imleabhar an chumain sin | | |- |'''Céim''' |Iris |1972 -'15>? |Iris Oifigiúl An choimisiún le Rincí Gaelacha (dé-bhliantúil) | | |- |'''Cogar''' |Iris |1974 |Iris Chomhaltas Ceoltóirí Éireann | |http://homepage.tinet.ie/~cuisle1/cuisle.htm |- |'''Cuisle''' |Iris |2011 |The voice of the Members (Fianna Fáil) | | |- |'''Dúchas''' |nuachtlitir |1972-79 |Scríobh Mac durcá?? agus Ó Murchú ann | |Irish American Cultural Institute. St. Paul Minnesota |- |'''Dúiche Néill''' |tréimhsechán |1986-96>? |“Tréimhseacháin léannta” áitiúl | |Scríobh Proinsias Ó Conluain ann go minic |- |'''Eile''' |Iris |2013 > 2021 |Iris don Aerach, |Scot de Buitléir | |- |'''Éire 19''' |Irisleabhar |1977 |University of Florida], | | |- |'''Éire''' |Nuachtán |1923 Ean- Bealtaine |Seachtainiúl |Countess Markievicz |Clóadh i nGas Chú na hAlban chun theacht i dtír ar chinnsearacht Stát le linn an chogadh Catharga. Tháinig seo i ndiaidh 'Poblacht na hÉireann'. |- |'''Éire Ireland''' |Irisleabhar |1949 – 1973 |Iris sheachtainiúl Na Roinne gnóthaí Eachtaracha = Ireland: Weekly etc | |Leantar mar Ireland Today |- |'''Éire-Ireland''' |Irisleabhar |1914-16>1918-22 |<nowiki>http://www.corkpastandpresent.ie/localstudies/newspaperlist/a-g/</nowiki> | | |- |'''Éire-Ireland''' |Irisleabhar |1966> 1995-? |a journal of Irish studies | |The Irish American Cultural Institute, St Paul, Minesota |- |'''Éire Nua''' |Iris |?<1980>? |“Unity, Equality, Prosperity’ Iris inmhéanach Shinn Féin | |Feabhra 1980 - “Irislitir makes it’s reappearance with this issue. Two copies will be sent to each cumann and they should be passed around for members to read and study.” |- |'''Fianna''' | |1910/15? |Clóite san Airgintín |''Pádraig Mac Mághnais'' | |- |'''Fianna Fáil''' |Irisleabhar |1914 |THE IRISH ARMY A Journal for Millitant Ireland |Terrence McSwiney | |- |'''Focalín''' |Iris |1978 |(“A wee word” for the odd reader of CLR who does not understand the First Language) | | |- |'''Forgnán''' |iris |?<1962 >? |Journal of the Building Centre Dublin | |vol 1 No. 5 May 1962 |- |'''Guth 7 Tuaraim''' |nuacht iris |1979 - 1984 |Iris mhíosúil áitiúil ó thús na 1980idí a bhaineann le hiarthuaisceart Dhún na nGall. Gaeilge sa chéad eagrán ach ní ina dhiadh sin. | |http://www.bealoideasbeo.ie/Guth_Tuairm?page=0 |- |'''Inbhear''' |sraith |?<2010>? |Journal of Irish music and dance |''Niall Keegan'' | |- |'''Inis Fáil''' |Iris |1925>? |Bulletin de la Ligue pour l'Indépendance de l'Irlande. | | |- |'''IRIS''' |Iris |1981–1993, 2005–2019 |Gnóthaí Eachtracha, Bureau d’Affaires Etrangéres | |Imeartas focal a bhí sa teideal a dtánaig ó ‘Irish Republican Information Service” - dé-bhliatúil. |- |'''Iris An Airm''' |Nuachtán |1922>? |Foilsithe I mBÁC go Laethúil seachas an Satharn | | |- |'''Iris An Gharda,''' | |1969/1970 | | |<nowiki>http://www.policehistory.utvinternet.com/irisang.html</nowiki> |- |'''Iris Bheag''' |Nuachlitir |1987-1994? |the intention of this litle magazine is to provide a means of exchanging ideas and developing sinn Féin’s policies and strategies by disscussion. Rules 4. Material can be in Irish Or English7. IB is issued Free. Ib will be issued Monthly | |The Education department 44, Parnell Square, Dublin 1 Irish inbhéanach Shinn Féin – Aengus Ó Snod. |- |'''Iris Fhianna Fáil,''' | | | | |Teideal Nua: FF Newsletter |- |'''Iris Oifigiúl''' |Iris |?<2011>? |Irish Oifigiúl de chuid an rialtas | |[Uimh. 48 – 2011] |- |'''[[:en:Lia_Fáil_(political_party)|Lia Fáil]]''' |Iris |1957 |Fr. Fahy 10 -neagrán – he single handedly wrote the 10 highly inflamatory newspapers resulting in demotion in 1959 |Father John Fahy |Organ of the Land and Industrial Army of Ireland. |- |'''[https://muse.jhu.edu/journal/141 New Hibernia review / Iris Éireannach nua]''' |Iris ráithiúl |1997>2021 |St. Paul (Minnesota) Center for Irish Studies at the University of St. Thomas 1997 |Thomas Dillon Redshaw | |- |'''Nua''' |Iris |1997>2000? |studies in contemporary Irish writing. |Eugen O'Brien |Jefferson City, TN: Carson-Newman College |- |'''Nuacht CIÉ''' |Iris | |Baile Átha Cliath, An Roinn Faisnéise, Stáisiún Droichead an Rí. |''Lorcán Ó Treasaigh'' | |- |'''Nuacht Náisiúnta''' | |1923-25 | | | |- |'''Nuacht Náisiúnta''' |Iris |1969 -1976 |Iris inmheánach de chuid Sinn Féin, foilsithe i Gardiner Place | |<nowiki>http://www.iol.ie/~rjtechne/century130703///////1960s/nuacht69.htm</nowiki> |- |'''Obair''' |Iris |?<2014-'14>? |Bulletin of the office of public works | | |- |'''Óur Girls/ Ár gCailíní''' | |1930-1933 |The Magazine for the Girls in Ireland | | |- |'''[[Poblacht na hÉireann (nuachtán)|Poblacht na hÉireann]]''' |Nuachtán |1922-23 |Bhí eagrán Albanach, Deisceartach agus ceann leis an dteideal bhreis War News ann | |Tháinig ‘Éire’ ina dhiadh tar éis bhás Childers a bhí i gceannas ar bolscaireacht poblachtánach. |- |'''Poblacht na nOibrithe''' |Iris |2012 - 2014 | | |iris de chuid éirigí a bunaíodh i 2006 https://www.leftarchive.ie/document/636/ |- |'''[https://pogmogoal.bigcartel.com Póg Mo Goal]''' |Iris |2015>2020 |i bhfoirm nuachtán eisithe ag Pogmogoal.com | |Póg Mo Goal is a beautifully produced football magazine, from right here in Dublin. |- |'''Saoirse Éireann Eolftone Weekly''' |Nuachtán |1937/8>? |Seachtainiúl ‘twopence’ | |Vol 1. No 36 Saturday May 7 1938 |- |'''Saoirse Nua''' |Iris |?<2014 |The voice of the Republican Movement (Republican Sinn Féin) Issue 15 Spring 2014 | | |- |'''[http://www.irishlabourhistorysociety.com/index.php?page=saothar30&title=Saothar%2030 Saothar]''' |Iris |1975-2020> |Iris an chumainn le stair Lucht Saothair na hÉireann |''Pádraig Ó Snodaigh an chéad eagarthóir'' |Saothar 45 2020 |- |'''Scéal Eile''' |Nuachtlitir |?<2009>? |The Newsletter of the CooleyKeegan branch of CCÉ | | |- |'''[[Scéala Éireann]] / The Irish Press''' |Nuachtán |1931 -1995 |Bhíodh altanna Gaeilge thríd. | | |- |'''Sciath''' |Iris | |Journal of the National Industrial Safety Organisation   (deir NLI gur i nGaeilge atá sé) | |lean 'Health and Saftey é mar theideal |- |'''Sgéal Chatha Luimnigh''' |Nuachtán |?<1922>? |Limerick War News, nuachtán an rialtas sa choga cathardha | | |- |'''Seanchas Ard Mhaca''' |Iris |1957-1993 |Iris Stairáitiúl | | |- |'''Seanchas Dúthalla''' | |?<1971-91>? | | | |- |'''Sinn Féin''' |Iris |1923 – 1925 | |''Patrick J Little'' |18,000 cóip á ndíol. Tháinig seo i ndiaidh Éire |- |'''Sinn Féin (Daily)''' |Iris/nuachtán |1909-> 1910? | | | |- |'''Sinn Féin (Weekly)''' |Iris |1906> 1914? | | | |- |'''Sinsear''' | |?<1981- 1995>? |Roinn Béaloideasa Éireann Coláiste na hOllscoile | | |- |'''Spéis''' |sraith |2010 -'13 |Bulletin of the International Council for Traditional Music Ireland |''Liz Doherty, Thomas Johnston (2012)'' | |- |'''Táin''' |Iris démhíosúil |?<2003-2007>? |the Australian Irish Network |''Val Noone foilsitheoir'' | |- |'''Teanglitir''' |Nuachtlitir |1985-1996 |Irish Association of applied Lnguistics -IRAAL |''Dónall P. Ó Baoill (1-19) Jeff Kallen (20-25), Patrick Farren (25->)'' |''bhfuil éagsúlacht idir Iris na Gaeilge/ teanglitir/teangeolas/teanga'' |- |'''Treoir''' |Iris |?<1970-2020 > Vol.2 Uimhir.2 Márta -Aibrean |Iris oifigiúl Cómhaltas Ceóltóirí Eireann luach 1s. | | |- |'''An Sgrúdaightheoir The Examiner''' |Nuachtán |1930 -1960 |(Dundalk) Thosaigh mar an Newry Examiner | | |- |'''The Fanad Magazine''' | | | | | |- |'''The Gael''' |Iris | |The official journal of the Gaelic Athletic Association. | | |- |'''the Northern Patriot''' |Iris |1895 | | | |- |'''The Shan Van Vocht''' |Iris |1896 >? |(An tSean Bhean Bhocht) A National Monthly Magazine |''Alice Milligan, Eithne Carberry'' | |- |'''Young Ireland/Éire Óg''' |Irisleabhar |1919-1923 |Young Ireland i mBÁC | | |- |'''Uladh''' |irisleabhar |1904-05 |a literary & critical magazine. | | |} == An Ghaeilge á phlé i mBéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ancient Ireland''' |Iris sheactainiúl |1835 |Foilsithe i mBÁC John S. Folds |''Philip F. Brown / Pilib de Brúin'' |Established for the purpose of reviving the cultivation of the Irish language, and originating an earnest investigation into the ancient history of Ireland … |- |'''Celtica''' |irisleabhar |1946 - 2020 |peer-reviewed journal on Celtic Studies, including linguistics, literature, manuscript studies, textual criticism, history, law, Dialect studies and onomastics. |''Uimhi 31Barry J. Lewis, Ruairí Ó hUiginn'' |bliantúil ó bhí 2016 ann |- |'''Éiriu''' |sraith |1904-2013> |School of Irish Learning. Dublin Acadamh Ríoga na hÉireann | |Saothar ag Osborne Bergin, Kuno Meyer, agus John Strachan ann. |} == Cíona Lín / Blaganna == {| class="wikitable" |'''Abair as Gaeilge é''' |2006 |mar ba mhaith liom mo chuid Ghaeilge a bhisiú. |''Julia - Meiriceánach'' |<nowiki>http://abair-as-gaeilge-e.blogspot.com</nowiki> |- |'''Aduaidh''' |2005 – 2007 |Focail fé thuairim i nGaoluinn.    |''Cionaodh'' |<nowiki>http://aduaidh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Ag Seasamh an Fhóid''' |2016 – 2019 |togra ealaíne le comóradh a dhéanamh ar an tionchar a bhí ag muintir Ros Muc ar an bPiarsach sna blianta roimh an Éirí Amach |''Nuala Ní Fhlathúin agus'' ''Eoin Mac Lochlainn,'' |<nowiki>https://rosmuc2016.wordpress.com</nowiki> |- |'''Aisling''' |2006 – 2016 |“Is blag beag é seo ina ligim saor mo chuid smaoint...” |''Tim'' | |- |'''Amhráin Arann''' |2012 – 2014 |“..amhráin a cumadh in Árainn a eisiúint i bhfoirm leabhair le dlúthdhioscaí..” |''Deirdre Ní Chonghaile'' | |- |'''An Blag Ard''' |2010 | |''as an tSraith bháin dó'' |<nowiki>http://anblagard.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Bhlaglann''' | |''Blag spéisiúil ar chúrsaí oideachais is teichneolaíocht Gaeilge -!G'' | |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Bothán Tréigthe''' |2007 – 2009 | | |<nowiki>http://anbothantreigthe.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Cailín Deas''' | |''Blag an chailín deas Gaeltachta atá anois ina cónaí sa Chathair- IG'' | |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Cainteoir Dóchais''' |?<2009 >? | |''Michal as Poblacht na Seice'' | |- |'''An Caomhach''' |2005 - 2020 |Tuairimí agus fíricí nach mbíonn le fáil aon áit eile as Gaeilge. |''Séamus Poncán Ó Neachtain'' |<nowiki>http://caomhach.blogspot.com</nowiki> go mór ar son Iosrael – dar le Igaeilge |- |'''An Cheathrú Rua''' |2011 – 2012 |chun eolas a chur ar fáil don phobal. | |<nowiki>http://ancheathrurua.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Cnagaire''' |2008 - 2020 | |''Póló'' |<nowiki>https://ancnagaire.blogspot.com</nowiki> |- |'''*An Codú''' |2006 -’ 21> |Smaointe Fánacha as Chonamara |''Eoin Ó Riain'' |''<nowiki>http://smaointefanacha.blogspot.com</nowiki>'' |- |'''An Coimíneach''' |2013-1015 |Cín Lín Uí Choimín | | |- |'''An Croí Ait''' |2011 – 2021> |Altanna agus ceachtanna mhúinteoira Gaeilge dá ranga agus d’fhoghlaimeoirí. Morán nasc chuig áiseanna éagsula |Caitríona Weafer Múinteoir, Éireannach I gCathair na nAingeal, |<nowiki>https://ancroiait.wordpress.com</nowiki> |- |'''An Doras Oscailte''' |2005 – 2012 |Blog ina dhéanfaidh mé cleachtadh ar mo chuid Gaeilge |mark bodah |<nowiki>http://dorasoscailte.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Druma Mór''' |2008-? |''Blag chúrsai Reatha an sár iriseoir Eoghan Ó Néil -IG'' |''Eoghan Ó Néill'' |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Ghuí Aniar''' |2009 – 2011 | |''Ros Cománach i nGaillimh'' |<nowiki>http://anghuianiar.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Mheabhair Foghlaimeora''' |2010 – 2011 | |''Bleáth cliathach a bhí 28'' | |- |'''An Litríocht seo Againne''' |2009 – 2011 |Is éard tá sa bhlag seo mo chuidse smaointe faoin litríocht seo againn |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://litrocht.blogspot.com/2009/05/</nowiki> |- |'''An Ruball Rua''' |2017 – 2020 |''Fáilte isteach ag an bhlag seo – teangacha a bheas le feiceáil:Gaeilge, français, English'' | |<nowiki>https://ruballrua.wordpress.com/tag/photography/</nowiki> |- |'''*An Scríobhaí Siúlach''' |2021 |Cín Lín chun Connalach a lonnaigh san Oirua agus atá ag iarraidh an teasnamh scríobh i nGaeilge faoin tir a chuir ina cheart |''Kayla Reed'' |https://scriobhaisiulach.wordpress.com |- |'''Anseo is Ansiúd''' |2010 |Blog as Gaeilge faoi gnáth rudaí an tsaoil agus mo chuid eachtraí éigsiúla. |''Gearóid Ó Madáin'' |<nowiki>http://anseoisansiud.blogspot.com</nowiki> |- |'''An t-Oileánach Tréighthe''' |2009 – 2012 | |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' | |- |'''*An Tuairisceoir''' |2013 – 2021> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. |''Ciarán Dúnbar agus roinnt eile'' |<nowiki>https://antuairisceoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''An t-Ultach''' |2010 – 18? |Suíomh Chín lae don Iris gan ach 5 alt air |''Seán Rua Ó Murchú'' |<nowiki>https://antultach.wordpress.com</nowiki> |- |'''Anuas den tSeilf''' |2009 – 2011 |Nótaí agus smaointe iad seo de réir mar a thagann siad chugam |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://cailliomachas.blogspot.com</nowiki> |- |'''Aodhán''' |2013 |Ag Smaoineamh os Ard |''Aodhán Ó Dea'' |<nowiki>http://aodhanodea.ie/blog/</nowiki> |- |'''Ar Son na Drúise''' | |suíomh, príobháideach é an suíomh seo | |<nowiki>https://arsonnadruise.wordpress.com</nowiki> |- |'''As an Nua''' |2016>? |formhór de i mBéarla de réir freagrai ar alt ar i dTuairaisc |Siún Ní Dhuinn |nasc ag rá gur suíomh ag déanamh aithris atá i gceist |- |'''As Ord Oráiste''' |2005 – 2006 |Dhá alt ón iriseoir seo as Béal Feriste |Liam O Raiste |<nowiki>http://asordoraiste.blogspot.com</nowiki> |- |'''Athfhás''' |2011 – 2016 |Seo nuacht agus eile ón iar-Ghaeltacht, áit atá ag teacht thar n-ais ina Ghaeltacht iomlán sar i bhfad! | |<nowiki>http://athfhas.blogspot.com</nowiki> |- |'''Bealach mo Shaoil''' |2005-2009 |chun mo chuid Gaeilge a cleachtadh, go príomha le greann - |''mac léinn sa tSúlainn'' |<nowiki>http://siuloir.blogspot.com</nowiki> |- |'''Baoismhacnamh''' |2005-2009 |chun mo chuid Gaeilge a cleachtadh, go príomha le greann - |''mac léinn sa tSúlainn'' |<nowiki>http://siuloir.blogspot.com</nowiki> |- |'''Betty Furlong''' |2018 -2020 | | | |- |'''Blag Cois Life''' |2010 – 2015 |Blog of Cois Life, Irish Language Publishers | |<nowiki>http://blagcoislife.blogspot.com</nowiki> |- |'''Blag Forbairt Naíonraí Teo.''' |2009 - 2013 |Blag é seo atá dírithe othur seo siúd a bhíonn ag obair i Naíonraí/naíscoileanna | |<nowiki>https://naionrai.wordpress.com</nowiki> |- |'''Blag Ghael Gan Náire''' |2007>? | | |http://gaelgannaire.blogspot.com/, |- |'''Blag Ghearóid''' |2006 – 2009 | | |<nowiki>http://gearoid.blogspot.com</nowiki> |- |'''Blag Mháirtín Uí Mhuilleoir''' | |Iar-pholaiteoir le Sinn Féin ar é Máirtín Ó Muilleoir | |caifear cuireadh a bheith ag duine chun é a léamh |- |'''*Blag Nua Gaeilge''' |2019 – 2021 | |''Panu Petteri Höglund'' ''Nó tá urscéal leis clóite ann'' |<nowiki>https://blagnuagaeilge.blogspot.com/2019/06/</nowiki> |- |'''Blag Shomhairle''' |2005 -2006 |Níl fágtha ach nasc ar an suíomh blaganna | | |- |'''Baoismhacnamh''' |2018 -2020 | | | |- |'''Breacleabhar An imill''' |2004 – 2005 |'Sé is príomhchuspóir na mblaganna seo ná mo chuid Gaeulinne a chleachtadh agus a fheabhsú’ |''Conn -'' ''lonnaithe in Inis, Co. an Chláir'' |<nowiki>http://breacleabhar.blogspot.com</nowiki> |- |'''Brian Darby''' |2014 – 2015 |suíomh le altanna faoi na gcluichí Gaelacha |''Brian Darby'' |<nowiki>https://briandarby1.wordpress.com/category/gaeilge/</nowiki> |- |'''Bród Éireannach''' |2005 -2006 |Seo mo bhlog. Beidh sé i nGaeilge agus i mBéarla |''Aingeal – foghlaimeoir Gaeilge Pennsylvania'' |<nowiki>http://aingealpuirseil.blogspot.com</nowiki> |- |'''Bruth Seanfharraige''' |2009 |'Ní beag beagán de drochbhrocán” |''An Deabhal Álainn'' |<nowiki>http://seanfharraige.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cainteoir Doofus''' |2011-2012 |tuaraimíagus iad aisrithe sa cholún ar dheis | |<nowiki>http://www.cainteoirdoofus.com</nowiki> |- |'''Ceiliúradh''' |2011- 2013 | | |<nowiki>https://ceiliuradh.wordpress.com</nowiki> |- |'''Ceist Mór an lae''' |2006 – 2008 |Polaitíocht |''iriseoirí éagsula'' |<nowiki>http://ceistmhor.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cha chanann? Canathaobh?!''' |2020 – 2021 |Tógáil ar Scoil Ghaeilge Ghearóid Tóibín agus na hamhrain a múineadh |''Séamus Poncán Ó Neachtain'' |<nowiki>https://amhrainghaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''Chetwynde Downs''' |2006 – 2012 |Fear meánaosta beoir-bholgach frustráilte. Ag lorg síbearchaidreamh intleachtúil platónach le bean shéimh chneasta A thabharfadh cluas bhaúil do m'fhaidhbeanna pearsanta. | |<nowiki>http://chetwyndedowns.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cín Lae Sclábhaí Pá''' |2008 - 2011 | |''Dubhaltach (Uí Reachtair?)'' |<nowiki>https://tadenc.blogspot.com/search?q=2011</nowiki> |- |'''Cistin Chliste''' |2011 |Oidis agus altanna ar bhia i nGaeilge agus Sasanais | |<nowiki>https://cistinchliste.wordpress.com</nowiki> |- |'''CLG go Deo''' |2014 – 2015 |altann ar an Chumann lúthchleas Gael | |<nowiki>https://clggodeo.wordpress.com</nowiki> |- |'''Club Leabhar''' |2005 > 2006 |leabhair agus |''Aonghus Ó hAlmhain 7 Coleen Dollard'' |<nowiki>http://club-leabhair.blogspot.com</nowiki> |- |'''Coicís in Éireann''' |2007 – 2009 | |''mark bodah'' |<nowiki>http://coicisineirinn.blogspot.com</nowiki> |- |'''Crá Croí Cois Cuain''' |2006 -2018 |Sóisialachas agus an Ghaeilge | |<nowiki>https://cracroi.wordpress.com</nowiki> |- |'''Crosbhealaí''' |2008 – 2012 |Blag i nGaeilge ar chúrsaí an tsaoil. |''Aonghus Dwane'' |<nowiki>http://crosbhealai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cuisle''' |2005 |Mommy blogging as Gaeilge |''Nicole as Worchester'' |<nowiki>http://cuisle.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cumann Carad na Gaeilge''' |2005 -2010 ‘15 -‘17 |Agallaimh agus caint as Gaeilge. |''Séamus Poncán'' |<nowiki>http://philo-celtic.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cumann Scribhneirí Úra na Gaeilge''' |2007 – 2015 |23 scríobhnóir úra ag cur a saothar pinn in airde ar an idirlín | |<nowiki>http://scribhneoirioga.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Cursaí Staire''' |2012 -2021 |Aistí ócáideacha ar an stair, ar staraithe, agus ar scríobh na staire. |''Vincent Morley'' |<nowiki>http://cstair.blogspot.com</nowiki> |- |'''Daoine Beaga''' |2011 |Corr alt ghairid |''Réaltán Ní Leannáin'' |<nowiki>http://daoinebeagadotcom.blogspot.com</nowiki> |- |'''Dialann Scott de Buitléir''' |?? |oscailte dóibh siúd le cuireadh amháin |''Scott de Buitléir'' |<nowiki>http://dialannscott.blogspot.com/</nowiki> |- |'''Dónal Na Gealaí''' |2009 |6 nó seacht alt ar an réimsí éagsula den Ghaeilge |''Feilm Borland'' |<nowiki>http://donalnagealai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Éan Bealtaine''' |2006 – 2011 |A nest for a May Bird's thoughts - Gaeilge I 2006 sasanais I 2011 |''Wren'' |<nowiki>http://eanbealtaine.blogspot.com/2011/</nowiki> |- |'''Fada fada''' |2008 |comharthaí bóithre ceartaithe le péint |''Ceithearnach Comharthaí'' |<nowiki>http://fadafada.blogspot.com/?view=mosaic</nowiki> |- |'''Faoi Cheilt''' |2010 – 2014 | |''John'' |<nowiki>http://faoicheilt.blogspot.com</nowiki> |- |'''Feachtas''' |2012 |–Óg Ghluaiseacht na Gaeilge – Eolas agus imeachtaí an eagrais | |<nowiki>http://feachtas.blogspot.com/p/dean-teagmhail-linn.html</nowiki> |- |'''Fear Beag''' |2012 |5 alt fada | |<nowiki>http://fearbeag.blogspot.com</nowiki> |- |'''Feicim''' |2011 – 2017 |Gaeilge le Spraoi ar Inis Oírr. Fun Easy Irish Courses – Immersion Method! |''Bríd Ní Chualáin'' |<nowiki>https://feicim.wordpress.com</nowiki> |- |'''Fiche focal''' |2007 – 2011 | |''Connalach a d’fhreastail ar O na G'' |<nowiki>http://fichefocal.blogspot.com</nowiki> |- |'''Fiontar agus Scoil na Gaeilge''' |2015 – 2018 |suíomh le mórán eolas maidir le Fiontar |''blaganna ó Mhic léinn'' |<nowiki>https://fiontardcu.wordpress.com/about/</nowiki> |- |'''Fis''' |2006 – 2013 |An chéad fhíschraoladh ó Chumann Carad na Gaeilge, D’fhág an leathanach is chuir in airde ar You tube |''Seéamus Poncánach'' |<nowiki>http://philo-celtic-feesh.blogspot.com</nowiki>  <nowiki>https://www.youtube.com/playlist?list=PL395B1BAD058326A1</nowiki> |- |'''Foinsí''' |2009 – 2011 |liostaí foinsí ar na haistí sa dá chín lín eile ag an údar |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://xn--foins-3sa.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilgeandedtec''' |2006 |cín lín Macléinn le deis ceartúcháin a dhéanamh, 4 nó 5 alt |''Mairead G'' |<nowiki>http://gaeilgeandedtec.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge Faoi Thalamh''' |2004 >? |Arm Rúnda na Gaeilge | |''<nowiki>http://gaeilgefaoithalamh.blogs.ie</nowiki>'' |- |'''Gaeilge in Kirkby''' |2013 – 2016 |Is blag í chun suim sa Gaelige a spreagadh i measc mo phobail féin.… | |<nowiki>http://gaeligeinkirkby.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge i gColáiste Ailigh''' |2011 - 2019 |Ar an suíomh seo gheobhaidh scoláirí cuidiú leis an Ghaeilge |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' |<nowiki>http://gaeilgeigcolaisteailigh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge le Glam''' |2015 – 2016 |Ceathrar múinteoirí Gaeilge le suim i bhfaisean, i dtáirgí áilleachta, | |<nowiki>http://gaeilgeleglam.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilgeoir na Fionnlainne''' |2003 – 2006 |tuaraimí Phanu ar an saol. Filleann sé ar i 2013 théis cliseadh blogs.ie chun rá go mbeadh seo á n-úsáid aige feasta,. |''Panu Höglund'' |<nowiki>http://gaelpanu.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Gaeltacht 21''' |2009 – 2021 | |''Eoin Ó Riain'' |<nowiki>http://gaeltacht21.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gael trip''' |2016 – 2021 |Is í an sprioc atá againn i nGael Trip ná taisteal timpeall an Domhain agus an Ghaeilge a úsáid |''Oisín Mac CinnéideEmma Ní Nualláin'' |<nowiki>https://gaeltrip.com</nowiki> |- |'''Gan Ainm''' |2007 – 2011 |alt ar líon an dteaghlach a labhraionn Gaeilge |''solas dubh'' |<nowiki>http://ganainm.blogspot.com</nowiki> |- |'''Garraí Johnny Mhorgan''' |2009- 2010 |Cúrsaí cruthaitheachta, cúrsaí na n-ealaíon, dialann - i nGaeilge na hÉireann. |''Tadhg Mac Dhonngáin'' |<nowiki>http://garraijohnnymhorgan.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gasúir le Gaeilge''' |2011-2017 |Plé ar ghasúir a thógáil le Gaeilge (I Pennsylvania) |''Lawrence Morris'' |<nowiki>https://gasuirlegaeilge.wordpress.com/page/25/</nowiki> |- |'''Gnóthach''' |??? |nasc ar shuíomh coiscéim, imithe ón idirlíon anois | |<nowiki>http://gnothach.blogspot.com</nowiki> |- |'''Go Maith''' |Feabhra go Márta bliain éigin |Comic strip |''Brian fitzmaurice 7 SC Durkin'' |<nowiki>http://gomaithcomic.blogspot.com/2007_02_06_archive.html</nowiki> |- |'''Grá fé Ghruaim''' | |oscailte dóibh siúd le cuireadh amháin | |<nowiki>http://nuaaois.blogspot.com/</nowiki> |- |'''*Hillary NY''' |2004 – 2021 |Meascra i nGaeilge ó Nua Eabhrac - nó pé áit ina bhfuilim! |''Hilary Sweeney'' |<nowiki>http://hilaryny.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Igaeilge''' |2009 – 2021 |Tuaraimí neamhspleácha Chonchubhair gan aon deontas |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>http://gaeltacht21.blogspot.com</nowiki> |- |'''Imeall''' |2004 -2009 |Blag fuaime ón imeall |''Conn Ó Muíneacháin'' |<nowiki>https://imeall.blogspot.com</nowiki> |- |'''iMúscraí''' |2008 – 2013 |Tionscnamh de chuid Comharchumann Forbartha Mhúscraí ar mhaithe le cur chun cinn na teanga agus ghnéithe eile de chultúr an cheantair. |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>https://imuscrai.wordpress.com</nowiki> |- |'''Íomhá an Lae''' |2007 - 2019 |Griangraif éagsúla a dhéanan mé o lá go lá agus mo chuid Smaointe faoi as Gaeilge | |<nowiki>http://iomhannablag.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Irish Language blog''' |2019 – 2021 |930 mion cheacht ón shuiomh Transparent Language | |<nowiki>https://blogs.transparent.com/irish/la-fheile-padraig-3/</nowiki> |- |'''Iris Eoghanaigh''' |2009 – 2011 |Tuaraimí, Nuacht, eolas |''Seán Mór – seo tús na hirise'' |<nowiki>http://eoghanach.blogspot.com</nowiki> |- |'''Is as An Baile Mé''' |2006 - 2007 |tuaraimí foghlaimeora |''Richard Achibld'' |<nowiki>https://foghlaimeoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''Leadrán''' | |Níl rian de ar fáil ach mar nasc ar IGaeilge | |<nowiki>http://leadran.com</nowiki> |- |'''Léigh Mé ar Mo T-Léine é''' |2006 – 2007 |Cin lae lín ar thaisteal ar fud an Bhraisil |''Alex Hijimans'' |<nowiki>https://naceithrehairde.travellerspoint.com</nowiki> |- |'''Líonra''' |2014 – 2021 |Blag d’fhoghlaimeoirí fásta Aonad na Gaeilge Ollscoil Luimnigh |''Deirdre Ní Loinsigh'' |<nowiki>https://lionra.wordpress.com/about/</nowiki> |- |'''Litríocht na n-Óg''' |2010 – 2013 |An Tríú Comhdháil ar Litríocht agus ar Chultúr na nÓg | |<nowiki>http://litriochtnanog.blogspot.com</nowiki> |- |'''Máire ag Faire''' |2012 – 2013 |10 n-alt ar fad |''Máire burns – iarmhúinteoir Gaeilge'' |<nowiki>http://maireagfaire.blogspot.com</nowiki> |- |'''Máthair Gaelachais''' |2007 - 2016 | |''Jennifer'' |<nowiki>http://misemamai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Mícheál John O Meachair''' |2012 – 2013 |Nasanna á gheallúint ach Níos mó air faoi féin ná aon rud eile |''Mícheál John O Meachair'' |'''Mícheál John O Meachair''' |- |'''Milseog Mhilis''' | |Gaeilge agus Sínis (Tá sé mar aidhm agam cultúr na nGael agus a dteanga a roint le muintir na hÁise | |<nowiki>https://milseogmhilis.wordpress.com</nowiki> |- |'''Mise Áine''' |2007 – 2011 | |''Áine'' |<nowiki>http://miseaine.blogspot.com</nowiki> - leanann mar Rámhaille |- |'''Mise Ciara''' |2013 – 2021 |Scríobh Eat Sleep |''Ciara Ní Éanacháin'' |<nowiki>http://miseciara.wordpress.com</nowiki> |- |'''Misneach Na Gaillimhe''' |2013 – 2017 |Sóisialaigh Na Gaeilge i nGaillimh | |<nowiki>http://misneachnagaillimhe.blogspot.com/2017/04/seilbh-glactha-ag-baill-misneach-ar.html</nowiki> |- |'''Mo Bhlog''' |2006 – 2009 |Ruminations & practice ‘ as Gaeilge’ |''Dalta i Minesota'' |<nowiki>http://mo-bhlog.blogspot.com</nowiki> |- |'''Muirann Ní Chonnaláin''' |2009 – 2010 |Céad iarracht scríobh as Gaeilge |''Muirann Ní Chonnaláin'' |<nowiki>http://poetryasgaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''Múinteoir Sabine''' |2012 |Múinteoir bunscoilea rugadh sa Ghearmáin alt ar RnaG |''Sabine Nic Cionnaith'' |<nowiki>https://muinteoirsabine.wordpress.com</nowiki> |- |'''Myles an Nissan Micra''' |2010 – 2012 |a man of letters, public servant, polymath, tribune of the people, and pedant. He formerly wrote for a web magazine under the pseudonym 'Myles an Ford Fiesta' but has since changed his Mode of conveyance. | |<nowiki>http://mylesanm.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Nótaí Imill''' |2009 – 2021 | |''Denis King – Seattle'' |<nowiki>http://nimill.blogspot.com</nowiki> |- |'''Nuacht1.com''' | |Gach Ailt – os na meáin Gaeilge / nascann chuig na stáisiúin Gaeilge Nuacht TG4 7 RTÉ Agus Podchraoltaí | |<nowiki>https://nuacht1.com/blaganna/</nowiki> |- |'''Puc Saor''' |2014 – 2015 |Blag chun an CLG a phlé as Gaeilge. | |<nowiki>http://pucsaor.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Rámhaille''' |2011 – 2021 |Mise Áine ag Rámhaille |''Áine'' |<nowiki>https://ramhaille.blogspot.com</nowiki> |- |'''Rán na nGág''' |2009 – 2019 |Is geal leis an bhfiach dubh a ghearrcach féin. |''Fergus Ó Néill'' |<nowiki>http://ormondo-fon.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Rogha Gabriel''' |2012 – 2021 |Sleachta as saothar Ghabriel Rosenstock |''Gabriel Rosenstock'' |<nowiki>https://roghaghabriel.blogspot.com</nowiki> |- |'''Rud ar Bith''' |2008 – 2010 | |''student of the universe a fhreastalaíonn ar ghaeltachtMinesota'' |<nowiki>http://rudarbith.blogspot.com</nowiki> |- |'''Santa Cruz na Gréine''' |2009 - 2012 |Dialann ag cur síos ar an saol i Santa Cruz, California | | |- |'''Scáthán''' |2017 – 2019 | | |<nowiki>https://www.scathan.ie/2019</nowiki> |- |'''Scéala Na Wombait''' |2004 – 2012 |altanna ar ainmhithie éagsula | |<nowiki>http://mhwombat.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Scéalta Ealaíne''' |2019 - 2021 |Irish Art Blog 99% sa tSasanais |''Eoin Mac Lochlainn'' |<nowiki>https://emacl.wordpress.com</nowiki> |- |'''*Scott de Buitléir''' |2017-2021 | |Scott de buitléir |https://scottdebuitleir.com/category/gaeilge/ |- |'''Scríbhneoirí Úra na Gaeilge''' |2007 – 2015 |Cín lín a bhí ag iarraidh saothar mórán scríbhneoir a thabhairt le chéile |''20 scríobhnóir éagsúla'' |<nowiki>http://scribhneoirioga.blogspot.com</nowiki> |- |'''Seo focan Iontach''' | |mar nasc ar mhórán cín lín ach é imithe ón tidirlíon | |ní oibríonn na nascanna |- |'''Seo Panu ag Labhairt''' | |Níl rian de ar an nasc atá ar lch cumann Carad na Gaeilge |''Panu Höglund'' |<nowiki>http://gaeilgepanu.blogs.ie</nowiki> ff Gaeilgeoir na Fionnlainne |- |'''Sin É''' |2014 |'Blog' nua-aimseartha Gaeilge don na deagoirí agus daoine óga In Éireann agus na foghlaimeoir Gaeilge timpeall an domhain! |''Sinéad'' |<nowiki>http://istreiseanpeannnaanclaiomh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Smaointe as Gaeilge''' |2020 |Occasional thoughts written in Irish -. Ní dhéanaim tada ach an Corrsmaoineamh a scríobh, anois 's aríst, | |<nowiki>https://smaointe-as-gaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Smaointe Fánacha Aonghusa''' |2005 – 2021 |Mar a deir sé ar an gcanna! |''Aonghus Ó hAlmhain'' |<nowiki>https://aonghus.blogspot.com</nowiki> |- |'''Smaointe ón Champas''' |2013 |Smaointe a ritheann liom agus mé in ainm's a bheith ag staidéar! |''Colm Mac Fhionnghaile'' |<nowiki>http://smaointeonchampas.blogspot.com/2013/02/</nowiki> |- |'''Stair i gColáiste Ailigh''' |2010 – 2011 |nascanna físe i mBéarla curtha i láthair ag an máistear i nGaeilge |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' |<nowiki>http://staircolailigh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Stádas na litríochta gaeilge''' |2010 |Aon alt amháin |''Ríona'' |<nowiki>http://stadasnalitriochta.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tadhg An Mhargaidh''' |2006 |Blog Gaeilge faoi mo shaol sin an méid. Macléinn aerach as Vancouver. |''Tadhg'' |<nowiki>http://tadhganmhargaidh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Taifead Taibhreamh''' |2006 |A bhrionglóidí scríofa ag an údar |''mark bodah'' |<nowiki>http://taibhreamh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Te Bruite''' |2012 – 2013 |Nuacht faoi eisiún DC Rís | |<nowiki>http://tebruite.blogspot.com/2012/11/</nowiki> |- |'''Thall is Abhus''' | |bainte den idirlíon an t-aon rian mar nasc ar Lch Anuas Den tSeilf | |<nowiki>http://seano-thallisabhus.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tomhas na Teanga''' |2014 – 2021 |tosaithe i 2014 ach altanna ann ó 2002 |''Séamas Ó Neachtain,/ Jim Norton'' |<nowiki>http://tomhasnateanga.blogspot.com/?view=classic</nowiki> |- |'''Tomhais''' |2009 – 2010 |tomhasanna dhá líne – cad a bheadh ann? |''Aa Deabhal Álainn'' |<nowiki>http://tomhais.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tuairimí Éagsúla''' |2011 – 2014 |éiríonn as is bunaíonn smaointe ón gcampas |''Colm Mac Fhionnghaile'' |<nowiki>http://anscolairescartha.blogspot.com</nowiki> |- |'''Turas Aisle''' |2017 – 2020 |Turas Amháin |''Réaltan Ní Leanáin'' |<nowiki>http://turasailse.blogspot.com</nowiki> |- |'''Uathachas in Éirinn''' |2008 – 2020 |Tuiste fhir óig le huathachas |''COC'' |<nowiki>http://blag.uathachas.ie</nowiki> |- |'''vernacularisms Gaeilge''' |2013 |Nótaí Ó Bhéal Feirste |''Jason Ó Ruairc'' |<nowiki>https://vernacularismsgaeilege.wordpress.com</nowiki> |- |'''Vítneam agus An Chambóid''' |2015 |Altann ar stair an Chambóid agus Vítneam |''Oanro'' |<nowiki>http://vitneamanchamboid.blogspot.com</nowiki> |} == Féach freisin == * [[Stair iriseoireacht na Gaeilge]] == Naisc sheachtracha == * [https://libguides.ucc.ie/newspapers/anghaeilge Nuachtáin agus Irisí as Gaeilge (Coláiste na hOllscoile Corcaigh)] == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Irisi agus Nuachtain Gaeilge}} [[Catagóir:Liostaí]] [[Catagóir:Irisí Gaeilge| ]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge| ]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn|*]] [[Catagóir:Irisí Éireannacha|*]] nbdhy515xzrgau3kka8qvlw83qq80qs 1268197 1268196 2025-06-02T22:53:55Z Taghdtaighde 60452 Botún ceartaithe 1268197 wikitext text/x-wiki Is éard atá sa leathanach seo ná liostaí d''''Irisí''', '''Nuachtáin''' nó '''tréimhseacháin''' Ghaeilge a cuireadh i gcló nó atá fós á gcló go fisiciúil nó ar líne. Tá iarracht déanta bliain eisiúna agus tréimhse eisithe a aimsiú do gach ceann acu. (Mura raibh an t-eolas thuas ar fáil go saoráideach breacadh síos bliain na cóipe ba luaithe agus ba dhéanaí a dtángthas orthu agus cuireadh lúibín uilleach le comhartha ceiste roimhe nó ina dhiaidh (?< nó >?) chun léiriú nach eol dúinn an raibh cinn roimhe nó ina ndiaidh. Luaitear ainm eagarthóirí nuair atá sé ar eolas ach le roinnt irisí bhí an oiread sin eagarthóirí go mbeadh gá iad sin a liostáil in alt a bheadh bunaithe ar an iris áirithe sin). === Dímhaoiniú na nIrisí Gaeilge === Sa bhliain 2014, ar chúis laghdaithe mhaoinithe ón státchiste, d'éirigh [[Foras na Gaeilge]] as maoiniú a chur ar fáil do 10 n-iris nó nuachtán Gaeilge. B'iad sin '''An Sagairt,''' '''[https://antultach.wordpress.com/2017/10/30/murdair-mham-trasna/ An tUltach],''' '''[http://www.beo.ie Beo.ie]''', '''[[Feasta]]''', '''[https://cadhan.com/gaelsceal/ Gaelscéal], [[Lá Nua]], [[Saol (Nuachtán)|Saol]],''' '''Timire''' agus dhá iris ghréasáin a bhí ar Gaelport.com (''suíomh Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge''): [https://www.bai.ie/blog/2013/01/30/rochtain-nios-fearr-anois-na-riamh-ar-chlair-raidio-ghaeilge-a-bhuiochas-do-na-meain-dhigiteacha/ '''Cogar'''] agus '''As na Nuachtáin''' (an cúram san glactha ag '''Peig'''.ie)'''.''' Bhí deireadh tagtha le '''Goitse''' an bhliain roimh ré ach ní bhfuair siad siúd maoiniú ó FnaG ná uaidh Údarás na Gaeltachta. Roimh dheireadh na bliana agus théis babhta iarratasa, chinn FnaG go maoineodh siad nuachtán agus iris ghréasáin úr '''[[Tuairisc.ie]]''' agus '''[[Nós|Nós.ie]]''' agus leanfaidís de bheith ag soláthair maoiniú don iris clóite '''[[Comhar]].''' Sléacht ar earnáil iriseoireachta na Gaeilge a bhí sa dímhaoiniú agus theip ar mhisneach mórán de na scríbhneoirí. Bhí ardán scríbhneoireachta á soláthair ag na hirisí seo agus lucht léithe fairsing acu uilig agus thar oíche múchadh na coinnle seo a bhí mar lonrú dóchas teanga. San áit a bhí clampar ní raibh ann ach ciúnas. Mhair trí iris gan mhaoiniú, b'iad sin '''[[Feasta]]''' ''([https://peig.ie/cartlann-feasta/ cartlann])'' a mhaoinigh CnaG go dtí 2023, agus an '''[[an Timire|Timire]]''' a clóitear sé huaire sa bhliain agus atá á maoiniú anois as síntiúis; Ba mar fhreagra ar an dímhaoiniú bunaíodh an iris '''[http://maidineacha-caife.weebly.com/an-taobh-oacute-thuaidh.html An Taobh Ó Thuaidh]''' chun iris Gaeilge a sholáthair dos na 43 ciorcal comhrá a bhí gníomhach roimh an bpaindéim ar fud Bhleá Cliath ach chuir an [[Paindéim COVID-19 i bPoblacht na hÉireann|paindéim Covid]] deireadh le sin. Eisíodh céad eagrán '''Timire Chroidhe Naomhtha Íosa''' i 1911, agus mar gurb é an iris Ghaeilge ab fhaide sa tsiúil é, bheartaigh an t-eagarthóir nach dteipeadh air faoina stiúir. Mar sin chinn sé daoine a aimsiú a bheadh toilteanach síntiús a ghlacadh, agus de bharr a hiarrachtaí tá os cionn míle síntiús anois ag an iris, sin 600 níos mó ná an iris Comhar. Ar eagla go meastar go bhfuil deireadh le cúlú mhaoinithe na hiriseoireachta Gaeilge, b'fhiú léamh faoin a raibh le rá ag Cathal Goan, cathaoirleach iris Comhair, in alt i [https://tuairisc.ie/deireadh-le-comhar-a-bheadh-i-bplean-fhoras-na-gaeilge-cathal-goan/ Tuairisc] sa bhliain 2019. === Irisí agus Nuachtáin atá fós á gcló nó á n-eisiúint ar líne === In ainneoin na dímhaoinithe, lean roinnt irisí dá gcló agus tháinig cinn nua chun cinn. Faoi láthair (Lúnasa '24) tá 25 iris / nuachtán Gaeilge á gcló ar pháipéir nó ar líne. In ord aibítir siúd '''[https://munsterlit.ie/aneas/ Aneas]''' '''[http://www.angaelmagazine.com An Gael]''' (Meiriceá), '''[https://gaeilge.org.au/ga/leamh/an-luibin An Lúibín]''' (Astráil), '''[https://issuu.com/uccstudentmedia/docs/_breac_magazine Breac] (OsC)''', '''[https://www.cartlann.ie/biseach Biseach]''', '''[https://developmenteducation.ie/?s=Domhan+N%C3%ADos+Fearr Domhan Níos Fearr]''' '','' '''Eipic, Iris Eoghanach, Iorras Aithneach, [http://www.irisleabhar.ie Irisleabhar Mhá Nuad],''' '''[https://www.misneachabu.ie/ar-n-iris-mionlach/ Mionlach]''', '''Newsletter''' (Gaeilge) na nÍosánach, '''[https://open.spotify.com/show/3TmMHhtD0j4HxAHcpDb2Wp Nuacht Mhall], [https://www.glornangael.ie/wp-content/uploads/2023/07/Nuachtlitir-Teanga-Ti-7-Iuil-2023.pdf Teanga Tí], [https://peig.ie/nuacht2/ Nuacht-PEIG.ie],''' '''[http://www.gaelscoileanna.ie/news/media/nuachtan-nua-seachtain-do-mhic-leinn/ Seachtain], Scríbhneoirí Cois Teorainn, [https://www.timire.ie/ Timire] (an chroí ro-naofa),''' agus seans go bhfuil ceann nó dhó eile. Na cinn atá fós á mhaoiniú ag Foras na Gaeilge ná '''[https://comhar.ie/iris/ Comhar],''' '''[[COMHARTaighde|COMHAR-Taighde]]''', '''[https://comhar.ie/og/ Comhar Óg]. [https://nos.ie/ Nós]''' agus '''[https://tuairisc.ie/category/nuacht/ Tuairisc]'''. Mar nach raibh na Cíona Lín spleách riamh ar FnaG agus lean siúd, a bhí de mhisneach acu tabhairt fúthu, ag scríobh - leithéidí: [http://smaointefanacha.blogspot.com '''An Codú''']''',''' '''[https://imuscrai.wordpress.com/tag/imuscrai/ IMúscraí], [https://www.gaa.ie/api/pdfs/image/upload/ulms3dw0sprkazrzzlxd.pdf Cuaille]'''. Cuireadh [[An Páipéar (nuachtán)|'''An Páipéar''']], nuachtán seachtainiúil neamhspleách nua, ar bun in 2024.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nuachtan-cloite-gaeilge-nua-seolta-ag-oireachtas-na-samhna/|teideal=Nuachtán clóite Gaeilge nua seolta ag Oireachtas na Samhna|údar=[[Maitiú Ó Coimín]]|dáta=2 Samhain 2024|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2024-11-02}}</ref><ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/meain/nuachtan-nua-le-seoladh-ag-an-oireachtas/|teideal=Nuachtán nua le seoladh ag an Oireachtas|údar=[[Ciarán Dunbar]]|dáta=16 Deireadh Fómhair 2024|language=|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=03 Samhain 2024}}</ref> In 2025 cuireadh [[Scéal (nuachtán)|'''Scéal''']] ar bun, nuachtán seachtainiúil.<ref name=":3">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/gaeilge/tuarascail/2025/04/15/gearcheim-theangeolaiochta-bhrisfeadh-se-do-chroi/|teideal=Géarchéim theangeolaíochta: ‘Bhrisfeadh sé do chroí’|údar=[[Michelle Nic Pháidín]]|dáta=2025-04-15|work=[[The Irish Times]]|dátarochtana=2025-06-01}}</ref><ref name=":4">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/|teideal=Éanna Ó Caollaí, Irish Times.|údar=[[Adhmhaidin]]|dáta=2025-04-15|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250601210820/https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0415/20250415_rteraidion-adhmhaidin-annacaolla_c22505509_22505539_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref><ref name=":5">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> === Foinsí Taighde === Tá go leor teideal le fáil ar shuíomhanna gréasáin '''Leabharlann Náisiúnta na hÉireann''', '''World Cat,''' '''ISSUU''', '''Ainm.ie,''' '''Taisceadán Cheoil Dúchais na hÉireann''' agus tríd an focal 'iris' nó nuachtán nó irisleabhar a scríobh i mboscaí cuardaigh éagsúla. [[Íomhá:Nos logo.jpg|mion]] [[Íomhá:Lógó Tuairisc.ie.jpg|mion]] Bhí go leor eolais maidir le hirisí na Sé Chontae i dtaispeántas a rinne '''Pobal'<nowiki/>'' i mBéal Feirste agus an leabhrán dar teideal ''<nowiki/>'Bolg an tSolair''' a d'eisigh siad sul má déanadh dímhaoiníodh orthu siúd. Bhí mórán teideal d'irisí éagsúla i leabhar Phillip O'Leary '''Gaelic Prose in the Irish Free State''' agus fuair údar an ailt seo neart eolais ó chuimhní [[Pádraig Ó Snodaigh|Phádraig Uí Snodaigh]] a bhí páirteach i mórán irisí a eisiúint é fhéin agus neart eolais ar theidil inmheánacha Shinn Féin ón Teachta Dála [[Aengus Ó Snodaigh]]. Táthar ag súil le lear mór irisí agus nuachtán a d'fhoilsigh [[Conradh na Gaeilge]] is a gcraobhacha thar na blianta a chur leis an liosta amach anseo. === Cíona Lín / ''Blaganna'' === Focal eile ar '<nowiki/>'''dialann'''<nowiki/>' is ea '<nowiki/>'''cín lae'''<nowiki/>'. Ciall '<nowiki/>'''cín'''<nowiki/>' ná ''''leabhar''', dá réir luíonn sé le ciall gur ''''cín lae lín'''<nowiki/>' nó'n ngiorrúchán '''<nowiki/>'Cín Lín'''' a bheadh ar '''''Web log''''' nó '''''Blog'''''. Faraor b'é an traslitriú ''''Blag'''<nowiki/>' a roghnaigh formhór acu siúd a bhí ag cur a gcuid scríbhinn ar an ngréasáin, ach roghnaigh ''An Coimíneach'' ''''Cín lín Uí Choinmín'''<nowiki/>' a thabhairt ar a chuid iarrachtaí féin. Pléann Aonghus Ó hAlmhain (duine des na Cín línteoirí is fada sa tsúil) an sainfhocal 'Cín Lín' ina alt '[https://aonghus.blogspot.com/2013/01/cin-lin-no-blag-athuair.html Cín Lín nó Blag]'. Ag deireadh an ailt roghnaíonn sé feidhm a bhaint as ''''blag'''<nowiki/>' de dheasca ''blagadóir'' nó ''blagálaí'' a bheith níos éasca le rá. Eachtrannaigh le Gaeilge a thosaigh na céad ''cíona lín'' Gaeilge, B'iad siúd ''Séamus (Poncán) Ó Neachtain'' i 2002, ''Panu'' ''Höglund'' i 2003 agus ''Hillary Sweeney'' i 2004. Lean ''Aonghus Ó hAlmhain'' iad i 2005 agus ''Eoin Ó Riain'' leis An Codú i 2006. Lean lear mór eile iad go raibh ré órga ann idir 2009 agus 2013 nuair a bhí os cionn 50 cín lín gníomhach. B'ait nár mhair an tromlach i ndiaidh dí-mhaoiniú na n-irisí Gaeilge - cá bhfios ach gur chaith an dímhaoiniú scáth dorcha ar an earnáil tré chéile agus gur bhailigh an slua isteach ón dtrá, nó an é go ndeachaigh daoine i muinín na [[Meáin chumarsáide na hÉireann|meán sóisialta]] atá i bhfad níos gasta chun freagraí a fháil ar thuairimí. Cibé fáth, níl ach dosaen cín línteoirí fós ag gabháilt den cheird agus tá an dream ba luaithe chuige ''Hilary Sweeney'', [[Panu Petteri Höglund|''Panu Petteri Höglund'']], ''Denis King, Aonghus Ó hAlmhain agus Eoin Ó Riain'' fós ina measc. Tá 150 sa liosta atá ar fáil faoi bhun liostaí na n-irisí agus nuachtáin. = Liostaí na n-Irisí ⁊ Nuachtáin = Faoi 6 cholún lorgaíodh an t-eolas seo 1. '''Teideal''' 2. '''Cineál Foilseacháin''' 3'''. Blianta Eisithe''' 4. '''Buneolas''' 5. '''Eagarthóirí''' 6. '''Eolas Breise.''' Tá mórán bearnaí ann de thúisce easpa nó na foinsí eolais cuí. Féadfadh siúd le heolas cruinn é sin a líonadh isteach. Maidir le líon na n-irisí - aimsíodh '''380''' i n<u>Gaeilge Amháin</u>, '''118''' gcinn i n<u>Gaeilge agus Béarla</u>, '''9''' gcinn i n<u>Gaeilge, Gaeidhlige agus Béarla,</u> '''10''' gcinn <u>Ilteangach,</u> '''10''' s<u>raith Ghaeilge i nuachtáin Béarla</u> ''(is cinnte go bhfuil breis ann''), '''87''' gcinn le <u>teideal Gaeilge</u> le h<u>altanna i mBéarla</u> agus '''2''' cheann i m<u>Béarla</u> <u>ag plé na Gaeilge</u>. == I nGaeilge Amháin == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas / Nasc''''' |- |'''Ach''' |Iris |?<1962>? |Irish Chuallacht Cholm Cille i gColáiste Mhá Nuad | | |- |'''Acta Medica Gadelica''' |Sraith |1983-1985 |Iris Acadamh na Lianna |''Liam Ó Sé'' |''is é bhunaigh é'' |- |'''Agus''' |Iris Míosúil |1961-98 |Corcaigh |''Diarmuid Ó Murchú ansin Diarmuid Ó Súileabháin'' ''don tríú bhliain deiridh nuair a baineadh an deontas daofa.'' | |- |'''Aiséirigh / Aiséirí''' |, |1942-50?-75 |Bliainiris Chraobh na hAiséirí CnaG. Clóite ag Nuachtáin teo. |''Gearóid Ó Cuinneagáin'' |''Déanadh míosgán Béarla as nuair a scoilt an chraobh is nuair a bhunaigh Gearóid an páirtí polaitiúl Ailtirí na h-Aiséirigh.'' |- |'''Amárach (guth na Gaeltachta)''' |Nuachtán |1953-83 |Muintir na Gaeltachta / Comharchumann Chois Fharraige.Indreabhan, | | |- |'''Aimsir Óg''' |Iris |1999-'00> |Scéalta Aistí Dánta, Cúrsaí reatha, Critic, Béaloideas, Teanga |''Micheál Ó Cearúil'' |''trí h-eagrán (ceithre leabhar, eagrán a 3 in dhá chuid)'' |- |'''Aisling''' |Iris |1973-75>? |Iris ócáidiúl Dhún Chaoin cló Dhún Chaoin 10p mí na Nollag tháinig an chéad eagrán de Aisling – Pobal 24 Beal. 1974 |''Mícheál Ó Dubhshláine/ Aogán Ó Muircheartaigh'' |''dírithe ar phobal Dhún Chaoin is mó a bheidh sé de réir cosúlachta. Fíor iris logánta í idir dréachtú, bhéarsaí agus nuacht an pharóiste fiachla ann fosta – Pobal 24 Bealtaine 1974'' |- |'''An Aimsr Óg -''' |sraith |2002-'06 |Páipéar Ócáideach ag plé an teanga |''Micheál Ó Cearúil'' |''7 n-eagrán'' |- |'''An Aimsir Óg''' |sraith |2002-'04 |Paimfléid ar chás na Gaeilge i mórán rémsí |''Micheál Ó Cearúil'' |''5 eagrán'' |- |'''Anam Bheo''' |Nuachtán |2008 >? |Nuachtán mhíosúi de chuid na Bruiséile | |cruthaithe ag Pobal Gaeilge na Bruiséile |- |'''An Bárd''' |Iris |?<1917>? |Arna chur amach do mhuintir na Láimhe Deirge Béal Feirsde | |Uimh. 176 = 1917 |- |'''An Barr Buadh''' |Iriseán |1912 (3 mhí) |Seactanán Polaitiúl a bunaigh Pádraic Mac Piarais – |''Pádraic Mac Piarais'' |Lean ó Mhárta go Bealtaine 11 eagrán |- |'''An Bhearna Bhaoghail''' |Nuachtán |1912>? |idir láimhe ag Comhluadar Airt Uí Ghríofa 6 Sr. Fhearcair CA Shinn Féin | | |- |'''An Birín Beo''' |sraith |1824- 1925 |Gaeltacht Músgraidhe Corcaigh | | |- |'''An Branar''' |Iriseán |1919 - 1925 |Ó 1919-1920 Eisíodh as plás Ely (seoladh Chraobh na gCúig gCúigí CnG) Muintir an Bhranair, BÁC a d'eisigh é i 1925 as 122 faiche stiabhna (school of Irish Learning – Osbern Bergin) | | |- |'''An Bréagán''' |Iriseán |1912 – 1918 |Páipéir tosnuightheoirí Chraoibhe na gCúig Cúigí de CnG | |6 orlach x 4orlach – Do lucht foghlamtha ranganna G na craoibhe. Lámhscríofa sa chló Gaelach' |- |'''An Bhrídeog''' |Iriseán |1929 -32 |eipic |''Louise Gavin-Duffy ??'' |Leanann mar 'Fé Bhrat Bríghde' |- |'''An Briathar Saor''' |sraith |1994-96 |Chuile cheathrú? Wales Comhluadar Chaerdydd |''Patrick Egan'' | |- |'''An Camán''' |sraith |1898-38>? |Míosachána r aibh CnaG CLG páirteach ann. Cómh-Choiste na g-Cumann nGaedhealach BÁC |''Donnchadh Ó Brian / Pádraig Ó Caoimh'' | |- |'''An Caomhnóir''' |Iris |1989-'13>? |Nuachtlitir Fondúireacht an Bhlascaoid | | |- |'''An Chearnóg''' |Iris |1923 -25 |Iris Chonnachtach a bhí ar thaobh na bPoblachtach |''Athair Micheál Mac an Mhílidh an bhainisteoir'' |clóite ag Connaught Telegraph |- |'''An Chléir''' | |1937>? |Tuarascbháil Chumann na Sagart nGaedhealach | | |- |'''An Chóisir Cheoil''' |leabhrán |?<1952-60>? |120 amhrán i 12 leabhrán amhráin |''Seán Ó Tuama'' | |- |'''An Chraobh-Ruadh''' |sraith |1913 -? |CnG Bhéal feriste / Árd-sgoil Ultach | |irisleabhar Chonnartha na Gaedhilge ghá chur amach ag muinntir na h-Ard-Sgoile Ultaighe, Béal Feirsde |- |'''An Claisceadal''' |sraith |1930-40 |Leabhrán le amhráin i nGaeilge |''Colm Ó Lochlainn'' | |- |'''An Codú''' |Iris ar líne |2006 -2021> |Smaointe Fánacha as Chonamara |''Eoin Ó Riain'' | |- |'''An Coileach Grinn''' |Greanán |1952>? |Greannán Gaeilge micléinn UCD |Micheál Ó Cíosóig agus Micheál Ó Bréartúin |''ainmnithe i ndiaidh proinnteach 'The Green Rooster''' |- |'''An Crann''' |Sraith |1908-24>? |Coiste Feis Thír Chonaill. | |Foilsithe leis An Stoc (1917-1920, 1923-1931) Cf. R. de Hae, Clár-Litridheacht na Nua-Ghaedhilge. |- |'''An Cúléisteoir''' |Irislín |2004 – 2009 |Irislín Chonamara |''<nowiki>http://anghaeltacht.net/ce/cartlann/0101.html</nowiki>'' |Foilsithe agFoilsitheoirí Read-out i mbaile na hAbhann ag |- |'''An Déiseach''' |Sraith bliantuil |1963>? |CLG PhortLáirge | | |- |'''An Domhain''' |Nuachtán |1991 |Aon eagrán amháin (meastar) | |Amhail is gur nuachtán triallach a bhí ann mar go raibh litreacha ón bpoball sa chéad eagrán agus freagra crossfhocal an eagrán roimhe san eagrán sin freisin. |- |'''An Dréimire''' |Sraith mhíosúil |1987 -1996 |Do lucht Ardteiste. Leantar mar 'Dréimire' i 1997 |''Áine Ó Cuireáin'' |Clóite ag Anois Teo. Go '97 ansin ~Gael-Linn. ''Ní fios ar clóadh idir 2001-08'' |- |'''An Duibhneach''' |Iris |?<1974>? |Iris Ráithiúl Coisde Cearta `Sibhialta'/náisiúnta Chroca Dhuibhne 5p |''Breandán Mac Gearailt'' |Tar éis do Breandán Mac Gearailt éirigh as bheith ina eagarthóir ar Misneach bhunaigh sé seo. |- |'''[https://munsterlit.ie/aneas/ Aneas]''' |Iris |2020 >-'23> |Belles Lettres as Gaeilge. Filíocht, Gearrscéalta, Critic liteartha |[[Simon Ó Faoláin]] |(Southward Editions €10 Corcaigh (ionad Litríochta an deisceart), d’fhás seo as an forlíonad Gaeilge dar teideal |- |'''An Fiolar''' |Iris |1930>? |Irisleabhar Scoile na Mainistreach (conc na mainstreach i dTuaisceart Éile) | | |- |'''An Fíor Éirionnach''' |Iris |1862>? | |''Richard D'alton is a scríobh'' |A scarce Tipperary journal” -Journal of the Waterford and South-East of Ireland Archaeological Society, Vol. XIII, pp. 107-111, 1910 |- |'''[[An Gael (iris as Meiriceá)|An Gael]]''' |Iris |2009-'23> |Cumann Carad na Gaeilge a chuireann amach é. | |An cumann céanna a chuir An Gaodhal amach in 1881 [https://www.magcloud.com/browse/Magazine/13595 Ar líne] |- |'''An Gael Óg''' |Nuachtlitir |2011-13> |[[Na Gaeil Óga]] CLG a chuir amach | | |- |'''An Gael – An Dord Féinne''' | |?<1929 >? |[ Iml 7 Uimh.5 1929 ] | |deirtear go raibh an tArdeaspag ina chathaoirleach ar choiste a bhí ag bailiú airgid chun foclóir Gaeilge, a rinne Michael O’Keeffe as Sráid na Cathrach, a fhoilsiú. |- |'''An Gaedheal''' |iriseán |1916>? |The Gael : a weekly journal of stories, sketches, news notes, songs, etc | | |- |'''An Gaedheal Óg''' |Iris |?<1937-1945 |Iris do dhaltaí bunscoile. Bráiṫre Críostaṁla na h-Éireann a bhí istigh san iris 'Our Boys' | |Tháinig Tír na n-Óg sna sála air. De thúisce achannaí ó T. Deirg go Seán McEntee Aire. Airgeadais a foilsíodh an GÓ |- |'''An Gaeilgeoir''' |nuachtlitir | |Bráithre Críostaí na hÉireann BÁC | | |- |'''An Geata /An Geatín''' |Sraith / irislín |1993 -2021> |Nuachtlitir Ghaelacht na Mí | |Tugadh An Geatín air nuair a foilsíodh ar an idirlín amháin é |- |'''An Ghaoth Aneas''' |forlíonadh |2011>2016 |forlíonadh Gaeilge den iris Southword a d’eisigh Ionad Litríocht an deiscirt. |''Ailbhe Ní Ghearbhuigh ‘11-’14 + Colm Breathnach ‘15-’16'' |12 eagrán a thosaigh le heagrán a 20 de Southword, Mhaoinigh Foras naGaeilge é. Tháinig Aneas ina dhiadh i 2020 |- |'''An Giolla''' |irisleabhar |1951>? |Iris oifigiúil Giollaí na Saoirse | | |- |'''An Giorrfhiadh''' |Iris |1922>? |Iris Ghaeilge Phríosúin an Churraigh |''Proinsias Ó Riain'' | |- |'''An Glaodh''' |Iris |?<1945>? |An taon páipéar scoile sa tír scríofa i nGaeilge | | |- |'''An Glór''' |Iris |?<1940-47>? |Iris CnG Áth Cliath, Gach ré Shatharn |''Anraoi Ó Liatháin -'' |[ar fáil i leabharlann Gilbert Sr. An Phiarsaigh] Thánig 'Feasta' ina dhiadh. |- |'''An Grianán (CnG)''' |Páipéar | |Páipéar Cinn Bhliadhna do Ghaedhealaibh Chorcaighe : ar n-a chur amach ag Craoibh Naoimh Fionn-Bharra. | | |- |'''An Guth''' |Iris i bhfoirm leabhar |2003 – 2012 |Duanaire Gaeilge- Gaidhlig - Iris filíochta is próis – bliantiúl-ish |''Roddy Ó Gorman'' |Foilsithe ag Coiscéim 7 gcinn ar fad. ''“leanbh caithiseach Rody Gorman, a chuir filí Éireann agus Alban ag cabaireacht'' le chéile.” - ''Alan Titley'' |- |'''An Iodh Morainn''' |sraith |1940-46>? |Bliain Iris Cumann Gaelach Choláiste na hOllsgoile Áth Cliath |''Dónall Ó Móráin ⁊ Roibeárd Mac Góráin'' |Cló G. |- |'''An Iris''' |Iris |1945-46 |An Gúm – iris faoi scáth 'The Bell' |''Séamus Ó Néill'' | |- |'''An Lámh Dhearg''' |Iris |1971-74? |Coiste Troda Gaedhealtacht Dhún na nGall |''Seán Ua Cearnaigh (a bhí ina Chumannach)'' |Deich n-eagrán ar fad. ''Tá an stailc scoile i gcoinne chléir'' Bhaile Na Finne..... Meabhraíonn An Lámh Dhearg, uimh a 5, dúinn conas mar atá. - Pobal 6 DF 1978 |- |'''An Lasair''' |Iris |1919 |''níor foilsíodh riamh é (de thúisce gur líon An Branar an bhearna)'' | |Thug Seán Tóibín (athair Tomás agus Néill corcaigh) iarracht ar iris nua An Lasair a bhunú i 1919 chun an bhearna a d’fhág bás Irisleabhar na Gaedhilge a líonadh |- |'''An Leabharlann''' |Iris |1932>1938 |Journal for the Library association of Ireland | | |- |'''An Léitheoir''' |sraith |1955-1992>? |Bulletín na gciorcal Léitheoirí | |Nuacht Phortláirge a chuir i gcló |- |'''An Leughthóir Gaedhealach''' |Iris |1897>? |Iris Chraobh na Laoi. CnaG |''Osborne Bergin'' | |- |'''[[An Linn Bhuí]]''' |sraith |1997-'18>/ |Iris Ghaeltacht na nDéise (bliantúil) |''Leabhair na Linne / Pádraig Ó Meacháinn (UCC?) Aoibhnn Nic Dhonnachadha'' | |- |'''An Litríocht''' |Iris Míosúil |1953>? | |''Seán Ó Cuill'' |Cuireadh roinnt eagrán amach. Deartháir leis an eagarthóir é an manach Capaisíneach Pádraigh Ó Cuill. |- |'''An Lóchrann''' |sraith |1907-1931>? |Páipéar Gaedhilge in Aghaidh Gacha Míosa / Páipéar dátheangach míosamhail le h-aighaidh Gaedheal???? |''Pádraig Ó Siocfhradha 1907-13, Cormac Ó Cadhligh 1930-31'' |Pápeur le Gaedhilg in aghaidh an mhíosa (Ciarraí). “''d’fhéach Pádraig Ó Siochfhradha  chuige gur Ghaeilge amháin a bheadh i gcló inti”'' |- |'''An Lóchrann''' |Iris/leabharán |1969/1970 |Iris chomhairle Fhianna Fáil in Áth Cliath, Lár-Thuadh | |Uimh 2-3, Meitheamh 1969, June 18,1969 |- |'''An Lúibín''' |nuachtlitir |2004-2021> |Nuachtlitir Chuman Gaeilge na hAstráile |''Colin Ryan (aois 80)'' |Gach Coisís |- |'''An Muimhneach Óg''' |Iris |1903-05 |Irisleabhar Míosumhail chun Cabrughadh leis an Dream atá d'Iaraidh Éire Dhéanamh Gaedhealach | |páipéar míosúil a chuirfeadh an Cork Sun amach |- |'''An Músgraigheach''' |Iris |1943-45 |Bulletín ráithiúl do mhuintir Mhúscraí a d'fhoilsigh Cáirde Mhúsgraigheí | | |- |'''An Múscraíoch''' |Iris |1991>? |Corcaigh | | |- |'''An Nasc''' |Irisleabhar |1958>? |Journal of the Irish in German Society Vol.1 no.1 | | |- |'''[[An Páipéar (nuachtán)|An Páipéar]]''' |Nuachtán |2024> |Nuachtán neamhspleách |[[Caoimhín Ó Cadhla]] |Nuachtán seachtainiúil neamhspleách á fhoilsiú in [[Ráth Chairn]] ag [[Gaelmheáin Teoranta]]<ref name=":0" /><ref name=":1" /> |- |'''An Phoblacht''' |Nuachtán |2012 |Eagrán speisialta do Ard Fheis Sinn Féin 2012 - iomlán i nGaeilge | | |- |'''An Réalt''' |Iris |?<1920 -25>? |Iris an chumainn ghaeiligh Ollscoil ÁC | | |- |'''An Réiltín''' |Iris |1947>1969>? |Feasachán oifigiúl Ógra Éireann (cumann gaelach daltaí i scoileanna Na Bráithre Críostaí) |''T.N. > Ó Briain, Liam Ó Caithnia'' |Débhliantiúl (ráithiúl amantaí) filíocht, altanna. ''Im 15 Eag 1 1969 (1961=imleabhair 14)???'' |- |'''[[Léann Teanga: An Reiviú|An Reiviú]]''' |Iris bhliantiúl |2013-'14> |Iris léann teanga. [[Acadamh na hOllscolaíochta Gaeilge]] | | |- |'''An Reult''' |sraith |1920-25 |Irisleabhair na hOllscoile BÁC | |''Arna chuir amach do lucht an Chumainn Ghaedhealaigh i gColáiste ma h-Ollscoile i mBÁC'' |- |'''An Ridireacht Liteartha (1)''' | |1917 |Bunaithe ag Pádraig Ó Conaire d'fhonn cabhrú le scríbhneoireacht Ghaeilge |''Pádraig Ó Conaire'' | |- |'''An Róimh''' |Iris bhliantiúl |1923-25 ??1932>? |Irisleabhar Gaedheal ag cur síos ar imeachtaí na bliana sa Róimh. |''Eric Mac Fhinn'' | |- |'''An Saol Gaelach''' |sraith |1950-1965 |Comhdháil na Gaeilge, 44 Sráid Chill Dara | | |- |'''An Sagart''' |Iris |1958--2015. |Iris Cumann na Sagart – Coláiste Phádraig / foilsithe ag An Sagart. Ailt ar spioradáltacht, diagacht, liotúirge, éacuiméachas, ar Ghaeilge ⁊rl |''An tAth. Colmán Ó hUalacháin ⁊ [[Tomás Ó Fiaich]] 1958 -1963'' ''[[Pádraig Ó Fiannachta]] ó 1964 - 1973 / 1978 -1988 go 2015?'' An tAth. Cathal Ó hÁinle 1974-1977 | |- |'''An Scríobhnóir Óg''' |Iris/leabhar? |2013>? |Cnuasach gearrscéalta scríofa ag micléinn Coláiste na Tríonóide | | |- |'''Anseo is Ansiúd''' |Nuachtlitir |2016-2019>? |Pobal ar a'n iúil, Ceantar an Omaigh. 16 leathanach |Pádraig Mac Congáil |Feasachán imeachtaí Ghaeilge an Ómaigh agus Fhearmanach<nowiki/>https://issuu.com/pobalaraniul/docs/nuachtlitir_eagran_5_me_n_f_mhair_2019 |- |'''An Sgéal Nua''' | |1920->? |foilsicheán Náisiúnta Trá Lí - Uimh 1 1920 | | |- |'''An Sguab''' |Iris ráithiúl |1922-32>? |cur síos ar chúrsaí na hÉireann, léirmheasanna, litreacha, comórtaisí ⁊rl |''Eamonn Mac Giolla Iasachta Pádraig Ó Cadhla a bhunaigh'' |nasc leis An Lóchrann |- |'''An Síol''' |Iris meánscoile |1952? |Iris Choláiste an Mhuireadaigh, Béal An Átha, Maigh Eo |''Peadar Bairéad (94)'' |Aon iris amháin a clóadh, Meánscoil B a bhí i gceist |- |'''An Síol''' |sraith |?<1942-69>? |Blian-Iris An Chuallacht Gaelaí, Ollscoil Chorcaí | | |- |'''An Síoladóir''' |iriseán |1920-22 |Irisleabhar Cumann na Sagart nGaedhealach | |Muintir Mhic an Giolla BÁC a d'Foilsigh |- |'''An Síoladóir Nua''' |iris ar líne |Earrach 2016 |Aistí stairiúla ar chúrsaí eaglasta Ghaeiligh. Stair An Sagairt leis. |''an tAth. Martin Mcnamara.'' |Ní raibh ann ach an taon eagrán amháin, óir gur éag an eagarthóir. |- |'''An Sléibhteánach''' |sraith |1912-38>? |Irisleabhar Choláiste Chnuic Mhellerí |''An tAb Mauris (Muiris Ó Faoláin) a bhunaigh'' |Iris na Mainistreach i gCeapach Choinn |- |'''An Staighre''' |sraith |1994-1997 |Foilsithe ag Anois, gaolta le Céim | |míosúil |- |'''[[An Stoc]]''' |Irisleabhar |1916-1932 |Colaiste na hOllscoile Gaillimh |''Tomás Ó Máile'' |míosúil |- |'''An Stoc''' | |1990 -?? |Arna Fhoilsiú ag Dáil Uí Chadhain | | |- |'''[http://maidineacha-caife.weebly.com/an-taobh-oacute-thuaidh.html An Taobh Ó Thuaidh]''' |Iriseán |2014-2019> |'Ar fud chathair Átha Cliath' Iris mhíosúil Árna fhoilsiú ag Triúrach na Cathrach (BÁC) |''Pádraig Mac Éil'' |Á scríobh ag agus dos na 43 maidineacha Caifé a bhí á eagrú ag Seán Ó Coileáin ag eagru nó ag tacu leo roimh ré covid. Chathair Bhleá Cliath. Clóite in A4 den chéad uair d’eagrán Eanáir Feabhra 2019?, A5 a bhí ann roimh ré. |- |'''[[An Teachdaire Gaelach]]''' |iriseán míosúil |1829>? |Iris i nGaeilge na hAlban |''An Doctúir Urramach Tomás Mac Leoid'' | |- |'''An Teachdaire Ghaelach''' |foilseachán |185? |Nior foilsíodh riamh é – Béalfeiriste |Roibeád Mac Adháimh |Bhí sé beartaithe ag R Ma Adh. Ach is dócha go raibh in iomad oibre in ullmhú an fhoclóra le Aodh Mac Domhnaill. |- |'''An Teaghlach''' |Iris |1965 -1970 |Iris Cumann na dTeaghlaigh Ghaelacha, míosúil |''Fionntán Mac Aodh Bhuí'' |Bunaithe i mBÁC ag an eagraitheoir, is a chlann ag freastal ar Scoil Lorcáin. Leanadh dá gcló i gCorcaigh in Áras an gCraoibhín ar feadh 3 bhliain. Cuireadh roinnt eagráin i gcló i mBéal Feriste sa tsean-chló Níor lean ach ar feadh roinnt blianta, iarradh ar na coistí éagsúla na h-irisí ascríobh agus a chló iad féin. Rinneadh ceann i mBéal Feriste. |- |'''An t-Eaglaiseach Gaelach''' |sraith |1919-28 & 90-92 |Iris Gaeilge Eaglais na hÉireann (The Gaelic Churchman) | |Cumann Gaelach na h-Eaglaise, Deilgnis BÁC |- |'''An t-Eagrán''' |sraith |?<-2014> |Páipéir Gaeilge anChloáiste DIT san @edition. Scríobh do fhocail, inis do scéal | |<nowiki>https://twitter.com/eagrandit</nowiki> |- |'''An Teanga Mharthanach''' |sraith |1989-1994 | | |Clóite sna Stáit Aontaithe |- |'''An t-Éireannach''' |Iris |1910 -13>? |Iris an Chonartha in London |''Pádraig Sáirseál Ó hÉigarrtaigh'' | |- |'''[[An tÉireannach (iris)|An t-Éireannach]]''' |Nuachtán |1934-37 |'Guth na nGaedheal' - Páipéar seachtaineamhail |''Seán Beaumont'' |''Nuachtán Sóisialach Gaeltachta.'' Leabhar scríofa ag [https://www.jstor.org/stable/23197288?seq=1 Eamon Ó Cíosáin] ina dtaobh. Seán Beaumont a mhaíomh i 1937: ‘… we have what no other Irish paper ever had, a circulation in the Gaeltacht’. <nowiki>http://ga.sciencegraph.net/wiki//An_tÉireannach_(iris)</nowiki> |- |'''An t-Éireannach''' |Neamhrialtán |1985-1989 |Foilsithe I bPáras | | |- |'''An tEolaí''' |Nuachtlitir |1991 -2004 |Iris Eolaíochta don meánscoileanna | |Clóite go ráithiúl ag An Gúm |- |'''An t-Iniúchóir''' |Iris |?<1924 |Iris clóite i Meiriceá |''Pádraig Feirtéar'' | |- |'''An t-irisleabhar''' |sraith |<?1930-41>? |Ollsgoil na Gaillimh | | |- |'''*[[An Timire]] -''' '''''[Timire an Chroí Naofa (Íosa) / Timthire Chroidhe Naomhtha Íosa]''''' |Iris ráithiúl |1911-2021> |Foilseacháin Ábhar Spioradálta na hÍosánaigh (Leabhrán An Chuallachta Chráibhthigh á ngoirthear an Apstalacht Urnaightheach) |''An tAthair Frainc Mac Brádaigh'' |An iris leanúnach is sine sa Ghaeilge ⁊ in Éireann. ''Thosaigh mar Timthire an Chroidhe Naomhta Íosa'' |- |'''An Tír''' |Iris |1928-34 |Míosachán Gaedhilge | |Cló Lucht Laighean |- |'''An Tobar''' |Iris |?<2003>? |Iris choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |lean mar flúirse |- |'''An Tobar''' |Iris |<?2006>? |Tréimhseachán de chuid Institiúid Oideachais Marino | | |- |'''An t-Óglach''' |Tréimhsecháin |1918 -1923 |Óglaigh na hÉieann Old Dublin Brigade,, The Irish Army Quarterly |''Maorghinearál [[Piaras Béaslaí|Piaras Beaslaí]]'' |Clóite i 6 [[Sráid Fhearchair]] áit a raibh Oifigí Shin Féin sul má bhí oifigí Chonradh a Gaeilge ann. |- |'''An t-Oibrí''' |Sraith | |Ardchumann Oibrithe agus IL tSaothar na h-Éireann | | |- |'''An tOireachtas (tír agus teanga)''' |sraith |??? |Foilsithe i mBÁC | | |- |'''An Treallán''' |Iris |1952 |Roinn Oideachas (aon eagrán amháin a bhí ann cháin An Cadhnach é i Comhar) | |Ní cuireadh amach ach an t-aon Eagrán Amháin |- |'''An Trodaí''' |Iris (teanga?) |1982>? |Iris (lámh scríofa) Gaoltachta chimí Phoblachtacha Phort Laoise |''[[Dessie Ellis]], Eamonn Ó Nualláin'' | |- |'''[[An tUltach]]''' |Iris mhíosúil |1924-'17> |Comhaltas Uladh de chuid Conradh na Gaeilge | | |- |'''An Tuairisceán''' |Nuachtlitir |<1970-1971->? |Scaipiúchán Inmheánach Amháin (Meitheamh 1970 'Nuachtlitir atá ag an gConradh' – Pobal 8 Eanáir 1971 | | |- |'''An Tuairisceoir''' |Cín Lae Lín |2013-'21> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. |''Ciarán Dúnbar'' |<nowiki>https://antuairisceoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''Anam Beo''' |Nuachtán |2008>? |Nuachtán do Phobal Gaeilge na Bruiséile | | |- |'''[[Anois]]''' |Nuachtán |1984-96 |Curtha aamach ag Gael-Linn | |Tháinig seo in áit Inniu is cuireadh Foinse ina h-áit siúd |- |'''Ar Aghaidh''' |Nuachtán/iris |1931-70>? |'Míosacán' Páipéar le Gaedhealachas, Litridheacht, Éargna agus Géileagar |''Eric Mac fhinn'' |Scríobhadh é sa sean chló i gcónaí |- |'''Ár nGuth Féin''' |Iris |?<1975>? |Iriseáin cimí poblachtánach H-Block | | |- |'''Banba''' |Irisleabhar |1901 – 1906 |Clóite ag Muinntir Ḃrúin agus Nualláin | | |- |'''[[Beo!|Beo]]''' |Irislín |2001 - '14 |irislín de chuid Oideas Ghael - Gleann Cholm cille |''Seosamh Mac Muirí'' | |- |'''Bheul''' |Iris |?<2018> |[Iml 20 eag 2 Meith '18 Ionad na Gaeilge Labhartha UCC |''Nuala de Búrca'' | |- |'''Biseach''' |sraith |1966 – 2023> |Cumann Forbartha Chois Fharraige |''Seosamh Ó Braonáin ('18)'' |Cartlann [https://www.cartlann.ie/biseach Biseach] , Seoladh [https://www.coisfharraige.ie/cumann-forbartha/nuacht-chois-fharraige/cartlann-nuachta-1-samhain-2023/ Biseach 23] |- |'''Blaiseadh''' |Bliainiris |2004 - '06 |Bliainiris de chuid An Béal Binn Brí Chulainn [Trí h-eagrán] |''Nuala Nic Con Iomaire'' | |- |'''Blas''' |Iris Raidió |?<2015> |Irish Raidió mar Phodchraoladh ó BBC Uladh | | |- |'''Bliainiris''' |Iris+ Irislín |1999 – '16? |Foilsithe ag Carbad, Ráth Cairn uimhi 11. Carabad a chló ansin Leabhar Breac. |''Ruairí Ó hUigín agus Liam Mac Cóll'' | |- |'''Bliainiris na Scéime (trinity)''' |Iris | | | | |- |'''[[Bolg an tSoláthair (Cumann na nÉireannach Aontaithe, 1795)|Bolg an tSolair]]''' |Iris |1837 |Curtha amach ag The Home Mission | |Aithris ar ainm an chéad iris le Gaeilge a tháinig amach i 1795 |- |'''Breac''' |Iris |2021-2023> |Iris Chuallacht Ollscoil Chorcaí |''Caitríona Ní Chonaill'' (2022) |[https://www.independent.ie/regionals/cork/news/gaeltacht-mhuscrai-student-caitriona-ni-chonaill-gets-onoir-na-gaeilge-in-ucc/41614199.html alt] ar eargarthóir san Indo. |- |'''Breacadh''' |Iris |2003 – '13>? |Príomhiris Náisiúnta Na Gaeilge, trí n-uaire sa bhliain i Ngaeilge Nádúrtha na Gaeltachtaí |''Bunaithe ag na Coistí Gairmoideachais'' | |- |'''Cad é an Scéal?''' |Irisleabhar |2020 |25 scéal faoi éirinn agus an Eorap |Gerry Kiely - Ceann Ionadaíochta an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Iris de chuid an Choimisiúin Eorpach |- |'''Cairde''' |Míosachán |1979 -1982 >? |(iml 4 uimh 11 1982) “Míosacán Cairde Gaelinn” | | |- |'''Ceiliúradh an Bhlaoscaoid (Iris na hOidhreachta)''' |Sraith |1989 – '14> |Ábhar léachtaí ar reimsi éagsúla de shaol an bhlascaoid |''Micheál De Mórdha'' |15 cinn. 1 Is 2 Foilsithe ag An Sagairt, Coiscéim ó uimh a 3 |- |'''Céim''' |Iris oideachais |1996-2014 |Don ard teist,gnáth leibhéal agus an idirbhliain freisin, Leantar mar 'dréimire', 'idirchéim' ⁊ 'staighre' |''clóite ag Anois Teo.'' |ní h-eol ar foilsíodh idir 2001-2011 |- |'''Ceol ár Sinsear''' |Iris |1906? 1924-25> |Traditional Irish airs selected from Ceol ár Sinsear, Ár gCeol Féinig, Sídh-cheol, songs of the Gael arranged By Annie W.Patterson |''Ath. Padraig Breathnach a Chruinnigh'' |Clóite agMuintir Bhrúin agus Nualláin |- |'''Cic''' |Iris |?<1985>? |Iris do Ghael Óga Bhéal Feriste | | |- |'''Cillín''' Iris na Cheathrún Rua |iris |2013-2014 |Ábhar léitheoireachta a cgur ar fáil ón bpobal dn phobal ar a dhúchas féin |''Máire Ní Chualáin, Máire Feirrtéar, Máire Ní Fhlaithartaigh, Breandán Feirrtéir'' |altanna ar stair áitiúil ar dhaoine áitiúla, ⁊rl |- |'''Cinnlínte.blogspot /@ceannlinte''' |Iris ghréasán |2014 |Ábhar nuachta ilghnéitheach | |An chéad Postáil in Eanáir 2014 is stadadh ag cur ábhar leis i 12 Márta 2014, |- |'''Claoímh Solais an Churraigh''' |Iris Míosúil |1996>? |Eisithe ag cór na n-oifigeach san choláiste oiliúna sa gCurrach |''Micheál Mac Gréil An chéad eag:'' | |- |'''CLO''' | | |An club Leabhar BÁC | | |- |'''Cló: nuacht 35,''' |sraith | |Journal of the Irish print union | |Lean seo i ndiaidh “Míosachán na gClódóirí” |- |'''Cogar''' |Iris |2010 - '11>? |Iris stílbheatha agus comhrá comhaimseartha na hollscoile |''Cathal mac Dháibhéid, Eoin Ó Murchadha'' |Iris Chumann Gaelach UCD |- |'''Cogar''' |Iris idirlíon | |Iris mar sheirbhís do chraoltóirí raidió le Gaeilge, | |Gaelport.com CnnaG |- |'''Cois Deirge''' |Iris |1977 - 90 | | |Scríobh [[Seán Ó hÓgáin (sagart)|Seán Ó hÓgáin]] ann. |- |'''[[Comhar]]''' |Iris |1942 – 2021> |Iris Míosúil | | |- |'''Comhar Óg''' |Iris |2013 – 2020> |Iris liteartha agus ealaíne de shaothar déagóirí. | | |- |'''[[COMHARTaighde]]''' |Iris |2015 - 2020> |Ríomhiris acadúil phiarmheasta bhliantúil | | |- |'''Comhphairtíocht ar son na Spriocanna''' |Iris ar líne |2021 - >? |Iris eile do dhaltaí scoile ó Chúnam Éireann | |Clúdach céanna le 'Domhan Níos Fearr' ón roinn gnóthai Eachtracha https://www.ourworldirishaidawards.ie/wp-content/uploads/2020/10/Irish-Aid-2021-Pupils-supplement_IRISH_Online-version-2.pdf{{Dead link|date=Samhain 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} |- |'''Comhscéala - nuachtlitir''' |Iris mhíosúil |1995>? |CnnaG | | |- |'''Cothrom (na) Féinne''' |Iris |?<1940>? |Iris de chuid Choláiste na h-Ollscoile BÁC |''Dónall Ó Móráin / Aogán Brioscú'' | |- |'''Craic''' |Iris |?<2008 >? |Irisleabhair Nua Na Cuallachta, i nDoire | | |- |'''Craobh Rua''' |Iris |>1913< |Craobh Rua CnaG 1 eagrán amháin (dar le Aodán Mac Póiín) |''Cú Uladh? Alt leis ann'' | |- |'''Cuaille''' |Iris lín |2020 - 2021> |Iris nua Ghaeilge an CLG, feiliúnach do lucht meánscoile |''Jamie Ó Tuama'' |Bunaithe ag oifigeach Gaeilge an CLG Jamie Ó Tuama le linn an chéad tréimhse dianghlasála 2020 |- |'''Cuisle na nGael''' |nuachtlitir | |Iris Choláiste Ollscoile BÁC | | |- |'''[[Cuisle (iris)|Cuisle]] -''' '''''iris don nua aois''''' |Iris |1998 - 2000 |Foilseachán an Phobail, Casla. Bhí baint ag [[Pléaráca Chonamara|Pléarácha]] leis. |''Uinsin Mac Dubhghaill'' |[[Donncha Ó hÉallaithe]] a bhunaigh [http://homepage.tinet.ie/%7Ecuisle1/cuisle.htm Suíomh idirlín] [https://cadhan.com/cuisle/ Cartlann ar líne] |- |'''Cumarsáid''' | | |Iris bhliantúil scoil iriseoireachta i Ráth Maonis | | |- |'''Cumarsáid:''' '''''Ceol Cois Móire''''' |Iris | |Bunaithe ag Padraig Ó Fiannúsa mar chuid de Cumann seanchais Cois Móire. | | |- |'''Cumasc''' |Iris idirlíon |1998 |An chéad Iris Ghaeilge ar an idirlíon |''Cynthia Ní Mhurchú'' |Comhfhiontar de chuid RnG, Foinse agus telecom Interneta |- |'''CultúrLán''' |Iris |?<2015-2017>? |Foilseacháin idir nuacht agus fógrai imeachta dé-mhíosúil Chultúrlann Mhic Adaim - Ó Fiach |''Conchubhair Ó Lioatháin'' | |- |'''Dáil Na Mumhan''' |nuachtlitir |?<2012 - 2014>? |Imeachtaí i gCúige Mumhan - nuahtlitir CnG i gcúige Mumhan | |www.dailnamumhan.ie |- |'''Dearcadh''' |Nnuachtán |?<1954>? |“Cuirtear an Náisiún Gaedhealach i n-ath-réim” | | |- |'''Deile''' |Iris |1995>? |Iris mhuintir Chonamara i mBaile Átha Cliath | | |- |'''Deirdre''' |Iris |1954 – 86 |Iris na mBan |''Gearóid Ó Cuinneagáin'' | |- |'''Dinnseanachas''' |Iris |1964 – 67>? |Iris Chumainn Logainmneacha | | |- |'''*Domhan Níos Fearr''' |Iris |2019 - 2021> |Iris do bhunscoileanna chun spriocanna Cúnamh Éireann a mhúineadh. | |Eisithe ag an Roinn Gnóthaí Eactracha <nowiki>https://developmenteducation.ie/app/uploads/2020/02/Irish-Aid-2020-Pupils-supplement-Irish_AW2.pdf</nowiki> |- |'''*Dréimire''' |Iris oideachais |1997-2021> |cleachtaí d'ardleibhéal na hardteiste i bhfoirm iris a clóitear 6 nuair sa bhliain | |Gael-Linn féach idirchéim ⁊ staighre https://www.gael-linn.ie/en/teaching-learning/dréimire/113-0/ |- |'''Dúchas''' |Iris |?<1962 – 1966>? |Iris Chumainn Ghaelaigh Choáiste Phádraig, Droim Chonrach | |Cóip ar fáil ó ABE Books |- |'''Duilleog''' |Nuachtlitir |2008 - '19 |Nuachtlitir Chomhair Chumainn forbartha Ghaoth Dhobhair, An chrannóg, Doire Beag | |http://www.bealoideasbeo.ie/Duilleog |- |'''Éarna''' |Irisleabhar |1922-25 |Irisleabhar fe chúram an Scoil Cheilteach i gcoláiste na hOllscoile i gCorgcaigh | |''“Aims to encourage the use of "Irish as a conversational medium for living interests and modern thoughts".--v. 1, no. 1, p. 42.'' '' Irisleabhar nua é seo, Déanfa sé a chion féin chin Oideachais na tíre a Ghaelú de chionn litridheacht is ealadhntacht do cheapadh san Ghaedhilg”'' - fógra san iris An Róimh. |- |'''Éigse na Tríonóide''' |sraith | |Cumann Gaelach Coláiste na Trínóide | | |- |'''Éigse Nua-Ghaedhilge''' |Sraith |1933-34 |''Dhá thráctas ar fhillí na Gaeilge ó 16ú céad dtí lár 18ú céad'' |''Piaras Béaslaí'' |Eagrán a 1 16-17 céad Eagrán a 2 17-1850 |- |'''Éire Glas go Buan''' |Iris leabhar |2020 |"12 scéal faoin Aontas Eorpach agus comhshaoil na hÉireann" |Gerry Kiely, Ceann Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Irish Choinisiúin na hEorapa |- |'''Éire Óg 2 theangach''' |Iris | |bunaithe agus eagarthóir Gearóid Ó Murchu | | |- |'''Éire, Bliainiris Gael''' |Iris bliantúil |1940-84 |Rogha Saothair Gaedheal mBeo |''Roibéard Ó Faracháin'' |CnnaG |- |'''Éire Sean agus Nua''' |sraith |?<1953/61>? |Na Bráithre Críostaí | | |- |'''Eipic!''' |Iris |MF 2017 - 2022 >? |€2.50 Irisleabhar Nua Gaeilge le hAghaidh Dhaltaí na hÉireann |''Stephen Keane (primary planet)'' |foirm ordaithe [https://www.cogg.ie/eipic%2521-tairiscint-speicialta/ Eipic] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20230922150201/https://www.cogg.ie/eipic%21-tairiscint-speicialta/ |date=2023-09-22 }} 10 gcinn li rith na scoilbhliana. Scríofa i mBéarla ar dtús ansin ofráileadh do COGG é agus mhaoinigh siad é agus Pádraig as COGG a cheartaíonn na haltanna. Aistriúchán a bhí i gceist ar dtus ach anois tá daoine ag scríobh altanna. |- |'''Eleathanach''' |Irisín |?<2009?-2020> |Roinn Froebel don Bhun- agus Luath- Oideachas, Ollscoil Mhá Nuad, OÉMN, i gcomhpháirt leis an Idirbhliain, Coláiste Alexandra, BÁC 6. |''<nowiki>https://www.maynoothuniversity.ie/sites/default/files/assets/document//Eleathanach%20363.pdf</nowiki>'' |Aon leathanach de ghearrtóga 3 nó ceithre uair le linn míonnna na bliana léinn. |- |'''Eureka''' |Iris |2004 -2016 |Forlíonadh Eolaíochta do scoileanna, i bpáirt le hIonad oideachais Eolaíochta Coláiste Pádraig |''John Walshe – aistrithe Baibre Ní Ógáin'' |Seachtainiúil le linn tréimhse na scoile leis an Irish Independent. |- |'''Fanad''' |Iris |??? |???? | | |- |'''Faoi Ghlas''' |Iris |?<1938-45>? |Iris Lámscríofa na bPoblachtánaig i bPríosúin na Croimghlinne Béal Feriste |''idir 4-5 go neamhrialta- Páipéar Gaeilge Shinn Féin Sráid Chaoimhín, Foilseacháin na Poblachta. BÁC'' | |- |'''Faoi Ghlas''' |Iris |?<1981>? |Iris Lámscríofa na bPoblachtánaig i bPríosúin Phort Laoise | | |- |'''Fastaoim''' |Iris |1971>1973/4 |Coisde cearta náisiúnta Chroca Dhuibhne |''Breandán Mac Gearailt / Breandán Feirtéir'' |“Tá Fastaoim marbh ach níl Corca Dhuibhne gan irisí” - Pobal 24 Bealtaine 1974 |- |'''Feabhas''' |seachtanán |?<2014> |Treoirleabhar do Scrúdú na Gaeilge na hardteistiméireachta | |Forlíonadh de chuid 'Seachtain' |- |'''Fearsaid''' |Iris |1956 arís i 2006> |Iris iubhaile an Chumainn Ghaelaigh Ollscoil na Banraíona Béal Feriste | | |- |'''[[Feasta]]''' |Iris |1948-2023> |Iris Liteartha, Bunaithe ag CnG ag cur nua scríobhnóireacht chun cinn |''Pádraigh Ó Fearghusa / Conchubhair Ó hAodha 2020'' |alt ar dheireadh [https://tuairisc.ie/deireadh-a-chur-leis-an-iris-feasta-tar-eis-75-bliain-de-dheasca-easpa-tacaiochta-on-stat/ Feasta] théis 75 bliain |- |'''Fé Bhrat Bhridhge''' |Iris bhliantiúl |1933>? |Uimhir a 5 1933. Iris bhliantiúil Scoil Bríghd Earlsfort Terrace BÁC 1. |''Gavin Louise duffy'' |foilsithe ag An Bhrídeog ->teideal 1-4 |- |'''Féile na nGaedhael''' |Irisean |1922 |Ráitheachán CnaG London, Féile bhríghde, Bealtaine, Lúnasa, Samhain | | |- |'''Féilire na Gaedhilge''' |almanag |1904-11 |Saghas Alamang, le féilte agus ainmneacha craobhacha, dialann ⁊rl |''Earnán De Siúnta'' |eisithe ag CnG |- |'''Fianna''' |Sraith |1922>? |The voice of young Ireland - Vol. I., no. 1, Tone commemoration number. | |Dublin woodprint works |- |'''Fír''' |Iris |1941-58 |Irisleabhar Chumann Éigse agus Seanchuis, Coláiste na hiolsgoile, Gaillimh | | |- |'''Fios Feasa /Splanc/Futa Fata /Gan Dabht''' |Nuachtlitir |?<2002 -03>? |Nuachtlitir Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |Flúirse agus Súil Eile á gcló leis |- |'''Fliuch''' |Iris |2015/6>2019 |Táir Iris - “An Chéad Phornó i nGaeilge'. Iris ghréasáin Déanta ag scoláirí meáin as Béal Feirste BÁC Gaillimh | |dhá h-eagrán 1 - 2015/6 - 2 - 2019 Is féidir 'teacht' air anseo https://https {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20200625000000/https://https//udn.com/news/story/121424/4659358 |date=2020-06-25 }}://archive.org/details/@fliuch_mag] |- |'''Flúirse''' |Iris |<?2008 -2011 |Iris Bhliantiúl/ Dé bhliantiúl Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |Foilsíonn siad Splanc, Fios Feasa, Suil Eile freisin |- |'''Flós Fómhair''' | |1?<973-'78>? |An t-Oireachtas |''Donnchadh Ó Súilleabháin'' | |- |'''[[Foinse]]''' |Nuachtán |1996 >'09 -'15 |Nuachtán Sheachtainiúl – nuacht idir/náisiúnta |''Breandán de Lap /'' ''S T Ó Gairbhí go 2009'' |Stad an nuachtán i 2009, ansin ghlac an Independent an teideal is d’fhoilsigh mar fhirlíona é gan na h-iriseoirí ceanna, cuireadh ar an idirlíon é i 2013 agus cuireadh deireadh leis i 2015. tháinig Gaelscéal ina dhiadh. |- |'''Fuaim na Mara''' |Irisleabhar |1925>? |Irisleabhar Choláiste Mhic Phiarais, Gaillimh | | |- |'''Gaedhal Feriste''' | |197?>? | | |Luaite ag Eoghan Ó Néil in aggalamh Nuacht 24 “sna seachtóidí bhí Gaedhal Feriste” |- |'''Gaelachas (II)''' |Iris | |Iris Nua aoise :Online magazine of Irish culture written entirely inthe Irish language. | |Níl an suíomh beo a thuilleadh |- |'''Gadelica''' |Irisleabhar |1912 -'13 |A journal of modern-Irish studies |''Tomás Ó Rathaile'' |Iris chun cabhrú le fás na teanga sa tsaol nua |- |'''[[Gaelscéal]]''' |Nuachtán |2009 -'13 |Nuachtan Seachtainiúl |''Ciarán Dúnbarra'' |Thánaig amach théis maoiniú Foinse a aistriú chucu |- |'''Gaelscoileanna''' |Iris |?<2013> |Iris -an fheachtas | | |- |'''Gaelport.com''' |Iris idirlín |1995-'14> |Príomhshuíomh eolas na Gaeilge CnnaG | | |- |'''Gaeltacht''' |nuahctán |1973 |'Páipéar Nuaíochta' áitiúil as iarthuaisceart Dhún na nGall faoi chúrsaí reatha a foilsíodh ar bhonn coicíse sa bhliain 1973. | |10 gcóip idir Feabhra agus Iúil 1973<nowiki/>http://www.bealoideasbeo.ie/gaeltacht |- |'''Gaeltacht 21''' |iris idirlín |2009- 2021> |Tháinig i ndiaidh an Cúl-éisteoir |''Eoin Ó Riain'' |Is cosúil nár bhfuair Eoin Ó Riain coladh oíche feadh na blianta i bhfiannaise stair na bpostálacha - aon am ó 3.30am go 6.45am agus é ag scríobh An Codú chomh maith. |- |'''Gáir an Chláir''' |sraith |2003>? |Nuachtlitir An Clár as Gaeilge | | |- |'''Gáire''' |Iris |1973>? |Iris Oideachais do rang a 1- 2 |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Galvia''' |Iris |1954-74 |Irisleabhar Chumann Seandálaíochta is staire na Gaillimhe | | |- |'''Geamhar''' |Iris |<?<1956->? |Iris chuallacht Mhuire gan Smál, Sráid Gardiner BÁC |''Breandán Mac Giolla Choille'' | |- |'''Gealán''' |Iris |1976 |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Gealán na n-Óg''' |Iris |1990-91 |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí óga |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Geasa''' |Iris |?<90aidí>? |Iris an Chumainn Ghaelaigh Ollscoil na Ríona BF |''Gearóid Ó Cearbhalláin'' | |- |'''Gearrbhaile''' |Iris bhliantiúl |1927>? |Ar n-a chur amach i gColáiste Seósaimh Naomhtha -Béal Átha na Sluagh |''Eric Mac Fhinn'' |Bunaithe ag Eric Mac Fhinn |- |'''Giota''' |Iris |<200?> |foilsithe ar shuíomh craiceáilte.com |''Rónán Mac Aodha bhuí?'' | |- |'''Gliondar''' |Iris | |Irisleabhar teagaisc do dhaltaí 7-9 |''Seosamh Ó Muircheartaigh'' |(Folens) |- |'''Glór''' |Irish/Nuachtlitir |2019> |Nuachtlitir Oifig Phleanáil Teanga Ghaoth Dobhair “Buanú agus neartú anghaeilge san Iarthuaisceart” | | |- |'''Glór ar Phár''' |Iris |1884-85 |Iris de chuid Glór na nGael | | |- |'''Glór Inse Bhán''' |Iris |?<1972>? |Iris Theampall an Ghleanntáin, Co. Luimnigh - Coiste Ghlór an nGael na háite | |Bhí baint ag Micheál ó hAirnéide leis |- |'''Glór na Carcach''' |Iris |1918 |Iris lámhscríofa na bpriosúnaigh |''Earnán De Blaghd'' | |- |'''Glór na Féile''' |Bliainiris |?<1979>? | | | |- |'''Glór Na Ly''' |sraith |1911-12>? |Páipéar nochda a n-ay an ví |''Shan Ó Cuív'' | |- |'''Glór Uladh''' |Nuachtán |?<1950 – 1957>? |The Voice of the Republican North, Foilsithe ag Sinn Féin Bhéal Feirste |''Jimmy steele'' | |- |'''Gluais''' |Iris Míosúill | | | | |- |'''Gob An Chlub''' |Nuachlitir |2001 >? |Nuachtlitir Úr do bhaill an Chlub a bheidh réibhléiseach, reibiliúnach,ragairneach, Raibileiseach, Radacach agus fiú ráiméiseach. | | |- |'''Goitse''' |Nuachtán |2010 – 2014 |Nuacht míosúil as Iarthar Dhún na nGall |''Danny Brown'' | |- |'''Greann''' |Iris | |Clóite i nDroichead Átha (Drogheda atá scríofa i gCatalóg LNÉ) | | |- |'''Greann''' |Iris | |Irislebhar teagaisc do dhaltaí 10-12 | | |- |'''Greann''' | | |Irish fun infact and fiction (Ní heol an ionann seo agus thuas) | | |- |'''Greannán''' | |?< 1992 >? |luaite i ‘Laochra Léinn’ in éindi le Lá agus Mahogany Gaspipe | | |- |'''Greann na Gaeilge''' | |1901-1907 |Leabhairín Gaeilge le hAghaidh an tSluaigh |''Éinrí Ua Muirgheasa'' | |- |'''Guth''' |Nuachtlitir |1965 – 67>? |Nuachtlitir Choiste Chathair Átha Cliath de Chonradh na Gaeilge 3d. | |Iml. 1, Uimh. 1, Samhain 1965. |- |'''[[Guth agus Tuairim|Guth ⁊ Tuairim]]''' |sraith |1979 -1984 | colspan="2" |[Dublin] Association of Principals and Vice-Principals of Community and Comprehensive Schools. |[http://www.bealoideasbeo.ie/Guth_Tuairm Cartlann ar líne] |- |'''Guth An Ghárda''' |Irisleabhar? |?<1924>? | | |Clóite ag Alex Thom, BÁC Vol 1 Umh.10 -1924 |- |'''Guth Ghoill''' |Iris |?<2008-2020>? |Céim Aniar Teo. Áras Ros Goill, Na Dúnaibh, Tír Chonaill | | |- |'''Guth na Scannán''' |sraith |1956 |Journal of the Cork branch (Irish Film Society) | | |- |'''Húrascáil''' |Iris |1978? |Scig-iris oifigiúil Sheachtain na Gaeilge |''Gabriel Rosenstock?'' |Seans go mbeadh fhios ag Ciarán Ó Feinneadha |- |'''idirchéim''' |Iris |?<2011-2021> |cleachtaí don idirbhiain i bhfoirm iris a clóitear 3 n-uaire sa bhliain | |Gael-Linn |- |'''Imleachán''' |Iris |?<2008 >? |foilsithe ar shuíomh craiceáilte .com |''Rónán Mac Aodha bhuí?'' | |- |'''IMRAM''' |Iris |2015> |Iris litríochta na Gaeilge |''Liam Carson 7 Cathal Póirtéir'' | |- |'''iMúscraí''' |Iris/Nuachtlitir – Cín Lín |2011-2012 2012 > |Nuachtlitir chomharchumann forbartha Mhúscraí. 8 eagrán mar iris go 2012 is ó 2012 mar chín lín |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>http://issuu.com/imuscrai/docs/imuscrainua_4nua</nowiki> |- |'''In Ard An Tráthnóna Siar''' |nuachlitir lín |2012-'18> |r-Nuachtlitir Chorca Baiscinn, Bliantiúil gach Nollag |''Seosamh Mac Ionrachtaigh'' |Iris nua na Gaeilge ó Choiste forbartha Gaeltachta Chontae an Chláir. http://www.gaelscoileanna.ie/news/school-stories/seoladh-na-hirisleabhar-nua-in-ard-an-thrathnona-siar-r-nuachtlitir-chorca-baiscinn/ |- |'''Inis Fáil,''' |Irislebhar |1923 -29 |Na Macaibh léighin i mBelmont, tig Lorcáin | |Lean mar Irisleabhar Lorcán Naomhtha' |- |'''Indiu / [[Inniu]]''' |Nuachtán |1943/84 |Glún na mBuaidhe – craobh na h-aiséirigh CnaG |''Ciarán Ó Nualláin go 1979,'' ''Tarlach Ó hUíd 1972-84'' |Míosagan go 1945, Seachtanán ina dhiadh sin Tháinig Inniu agus Amárach le chéile chun Anois a bhunú i 1984 |- |'''[[Innti]]''' |Iris |?<1984>? |Irisleabhar filiíochta | |“Filíocht ba mhó ba chúram d’Innti - Al T. |- | '''Iorras Aithneach''' |Irisleabhar |1990 - 2023> |Sean-phictiúir, nua-phictiúir, scéalta, cur sios ar imeachtai agus eachtrai a tharla |''Máirtín Ó Catháin'' (2021) |Agallamh ar [https://www.rte.ie/radio/podcasts/22040206-leabhar-iorras-aithneach-2021/ RnaG] le Mháirtín Ó C 2021 Anois ar an idirlíon ó 2023? Alt ar [https://peig.ie/en/2023/07/irisleabhair-a-bhfuil-sceal-pobal-gaeltachta-le-30-bliain-iontu-le-fail-ar-line/ PEIG] ins dtaca |- |'''Iris Chumann Seandálaíochta is Staire Chiarraí,''' |Iris | |Páipéar reachtmhaine dá theanga chum Gaedhilge do chur ar ahaidh. | | |- |'''Iris an Fháinne''' |Iriseán |1919-31>? |Gasra an Fháinne, |''Piaras Béaslaí'' | |- |'''Iris an Phuist''' |Iris |1927 | | | |- |'''Iris Eoghanach''' | |2020 - 2021 |Iris Mhíosúil do ghaeil thír Eoghan, le fáil san Ulster  Herald,, Dungannon Herald, Strabane Chronicle |''Seán Mór'' |Ceithre scríobhnóir agus é ar fad déanta go deonach |- |'''Iris Eoin''' |Iris |?<1984-2021> |Iris bhliantiúl na ndaltaí as Coláiste Eoin agus Íosagáin BÁC |Eagarthoirí éagsula chuile bhliain |Bhíodh ainmneacha éagsúla orthu chuile bhliain 'An Cinsire',' Gliogar' |- |'''Iris Éigse''' | |1963-73 |Comhairle Náisiúnta Drámaíochta, | |Curtha i gcló ag Ó Siadhail |- |'''Iris Fhianna Fáil''' |Iris |1977-1993 |Fianna Fáil | | |- |'''Iris na hÉagsúlachta''' |Iris |2022 |leagan Gaeilge den Iris Diversity Journal |Barbara Nolan - Ceann Ionadaíocht an Choimisiúin Eorpaigh in Éirinn |Eisithe ar line ag an Aontas Eorpach Scéalta faoin Aontas Eorpach, mar aon le scéalta faoin gcomhionannas agus faoin gcuimsiú in Éirinn |- |'''Iris na hOidhreachta''' |Iris |1989 -2002> |Teidil éagsúla chuile bhlian ag braith ar an téama |''Pádraig Ó Fianachta'' |An Sagart a d'fhoilsigh |- |'''Iris na Tulaí''' |Iris |1993 |Gaillimh |''Seán Breathnach'' |Bhí baint ag An tAthar Fiontán Ó Monacháin atá ina Easpag ar Chill Dá Lua ó 2016 anois. |- |'''Iris IarChonnacht''' |Iris |?<1970>? | | |'''Deir Deasún Fennel (Pobal Bealtaine) go raibh Iris Iarchonnacht le teacht amach an lá a dtáinig sé amach''<nowiki/>' Pobal 7 Samhail 1970' |- |'''Iris Oifigiúl an Aontas Eorpaigh''' |leabhar? (LNÉ) | | | | |- |'''Iris Oifigiúil na gCineálacha Plandaí''' |Irisleabhar |1981 |Controller of Plant Breeders' Rights | | |- |'''Irisleabhar''' |Irishleabhar |??? |Irishleabhar Roinn Chosanta -Cosaint Shibhialta (civil defence bulletin) | | |- |'''Irisleabhar Chnuc Mhuire,''' |Irisleabhar | |Knock Shrine Annual | | |- |'''Irisleabhar Chorcaighe,''' |Irisleabhar | | | | |- |'''Irisleabhar Chumann na gCéimithe i gCorcaigh?,''' |Irisleabhar | -1923 ??? | | | |- |'''Irisleabhar Comhaltas Cána,''' |Irisleabhar |?<1938>? | | | |- |'''Irisleabhar Lorcáin Naomhta''' |sraith |1922-25 |Mic Léighinn i mBelmont, Tig Lorcán BÁC | |'Inis Fáil' a bhí roimhe |- |'''Irisleabhar Muighe Nuadhad/Mhá Nuad,''' |Irisleabhar |1897/9 -2021> |Ollscoil Náisiúnta na hÉireann Má Nuad |''Pádraig Ó Fianachta.'' ''Eag. 2020 Tracey Ní Mhaonaigh'' |Meastar gur thosaigh sé i nGaeilge ach dátheangach le déanaí. Eag. 2020 i nGaeilge amháin Baineann traidisiún fada le h''Irisleabhar Mhá Nuad'', traidisiún ar cuireadh tús leis in eagrán na bliana 1898–99 den ''Record of The League of St. Columba''. Cuallacht Cholm Cille, cumann na mac léinn, a bunaíodh sa bhliain 1898, a chuir an ''Record'' amach agus é de chuspóir acu oidhreacht liteartha, eaglasta, staire agus teanga na tíre a chur chun cinn. Sa bhliain 1907, foilsíodh faoi ainm nua é — ''[http://www.irisleabhar.ie/ Irisleabhar Muighe Nuadhat]'' — ainm atá beo i gcónaí. |- |'''Keltic Journal and Educator''' |Irisleabhar |1869 -1871 |Irisleabhar Gaedhilge do foillsigheadh i Manchuin |''F/C Séamus Ó Rónáin'' |Canónach Ulick de Búca agus Tomás Ó Flannghaile (baile an Róba) ag scriobh ann. |- |'''Lá > [[Lá Nua]]''' |Nuachtán |1984>2007-2008 |An Cultúrlann Béal Feirste |''Conchubhair Ó Liatháin / Eoin Ó Néill / Domhall Mac Giolla Chóill/ áine Mhic Gearailt / Caomhán Ó Scollaí - dearthóir/'' |Ghlac anderstown News seilbh air i 2007 Ach baineadh a mhaoiniú dóibh i 2008. |- |'''Lasair''' |Iris bhliantiúl |1980-83 |Taighde agus Macnamh [3 h-eagrán ar fad], Coiscéim |''Pádraig Ó Snodaigh, Tomás Mac Síomóin'' | |- |'''Léachtaí An Fhóram Díospóireachta''' |Tréimhseachán |2011-'13> |Plé ar fhiúntas ath-shealbhú na Gaeilge mar leasa don Stát is don tír |''Breandán Mac Cormac, Peadar Kirby, Alan titley'' | |- |'''Léachtaí Cholm Cille,''' |Sraith |1970 -'15>? |á chló ag 'An Sagart' i Má Nuad |''Pádraig Ó Fiannachta'' | |- |'''Leadrán.com''' |Iris idirlín |2014> |“Tá neart suimiúl sa saol”, Nuacht, Spóirt, Teichneolaíocht, Ceol, Físeán | |Aidhmeanna: 3.Na rudaí ar siúl as Gaeilge timpeall an ghreásán a chur chun cinn 5. Gach riail ghramadach a briseadh |- |'''Léann''' |Iris |2007 |Cumann Léann na Litríochta Béal Feriste | | |- |'''Léann Taighde''' |Irislín |2015> |Iris Léann i nGaeilge le measúnú léannta déanta ar chuile alt. Choláiste Phádraig | |Saor in aisce |- |'''Leas''' |Iris |1972-5>? |Idir 4-5 go neamhrialta- Páipéar Gaeilge Shinn Féin Sráid Chaoimhín, Foilseacháin na Poblachta. BÁC |''Dónal Ó Lubhlaigh, Diarmuid Ó Súileabháin, Lorcán Ó Treasaigh'' | |- |'''Leoithní Aniar''' |Irisleabhar | |Irisleabhar Sgoil Mhuire Clochar na Trócaire, Béal Átha, An Fheardha | |Míosúil. |- |'''[[Éigse (iriseán)|Lia Fáil]]''' |Iris |1924-32 |Irisleabhar Gaedhilge Ollsgoile na hÉireann. |''Dubhghlas De hÍde'' |Comhluċt Oideaċais na hÉireann |- |'''Liarlóg -Lucsamburg''' |Irislín |2014 |Irisleabhar idirlíon Mhíosúil faoin saol i Lucsamburg. |''Seanán Ó Coistín as Cill Dara'' | |- |'''Lic an Teallaigh''' |Iris |1931 |An tAthair Eric Mac Fhinn |''Eric Mac Fhinn'' | |- |'''Loch Léinn''' |Irisleabhar |1903-05 |Irisleabhar Míosúil as Cill Áirne | | |- |'''Lug''' |Iris |1972-? |Iris nua liteartha le Tarlac de Blácam – Pobal 17 Iúil 1972 |Tarlac de Blácam + BrianMac Curtáin | |- |'''Luimne''' |Iris |1999-2000? |Colaiste Mhuire gan smál Luimneach (Mary I. College) |''Cathaoir Ó Braonáin'' | |- |'''Macalla''' |Irisleabhar |1976-83>? |Irisleabhar Coláiste na hOllscoile Gaillimh 1976. | | |- |'''[[Mahogany Gaspipe]]''' |Iris |1980>? 1998-'00 |Dírithe ar Dhaltaí Meánscoile |''Séamus Ó Maitiú'' |Eisithe ag Bord na Gaeilge ansin Gael-linn |- |'''Malairt''' |Iris |1977>78 (uimh2)>? |Iris An Chumann Ghaelach Ollscoil na Banríona |''Tomás Mac Sheoin'' | |- |'''Meitheal''' |Iris |1970->? |Iris Nua ó Chléirscoil Mhá Nuad | |(iris Champaí Cholmcille) agus smaointí doimhne ann faoi fhadhbanna na nGaeltachtaí Éagsúla.' Pobal 4 Meitheamh 1970 |- |'''[[Meon Eile]]''' |Iris Idirlíon |2014>2021> | | | |- |'''Mionlach''' |Iris |2015>2017> |Cúrsaí reatha,polaitíocht, nuacht idirnáisiúnta, amhráin, Fillíocht 7 tuilleadh |''foilsithe ag Misneach na Gaillimhe in Ollscoil na Gaillimhe'' |Grúpa clé-eiteach a dhéananns an nasc idir an ghéar céimteanga agus an ghéar-chéim eacnamaíochta |- |'''Míosachán na gClódóirí''' |Sraith | |Dublin, I.G.S. | | |- |'''Misneach''' |Iris |1919-22 |Irish Chonradh na Gaeilge | |Teideal úr ar 'Fáinne an Lae' |- |'''Misneach''' |Nuachtán |1971-75 / |Iris Ghluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta (Corca Dhuibhne) |''Breandán Mac Gearailt'' |Lean Fastaoim agus Nuacht Dhuibhneach |- |'''Molua''' |sraith/serial |?<1934-59 |Irisleabhar Cuallachta Griogóir, N. Organ of the Association of St. Gregory | | |- |'''Muintir Acla''' |Iris |1995-1998>? |Irisleabhar Coláiste na hOllscoile Gaillimh 1976. | | |- |'''Ná Bac Leis''' |Nuachtán |1915 |In aghaidh an Rialtas agus an Chogadh Mhór (18 ar fad) |''Seán Mac Giollarnáth'' | |- |'''Nasc''' |iriseán |1996 |Nuachtlitir an tionscnaimh bainistíochta straitéisí. | |Roinn an Taoisigh |- |'''Nasc''' |Iriseán |1991> |Iris Oifigiúl 'Ógras' | | |- |'''Nasc''' |Iris |1966-79>? |Irish chonradh na nÓg | | |- |Newsletter |Iris |2024> |Irish jesuits international Leagan Gaeilge Dé-bhliantúil |John Guiney |Foilsíodh an chéad cheann mar Imleabhair 40 Earrach 2024 |- |'''[[Nós (iris)|Nós]]''' |Iris |2008-2021> |Iris do dhéagóiri agus ógfhasta |''Tomaí Ó Conghille / Máiréad Ní Thuthaigh, Maitiú Ó Coimín'' |thosaigh mar iriseáin ghréasáin ansin maoiníodh le cur i gcló |- | '''[https://www.ucd.ie/icsf/en/studenthub/nua-aois/ Nua Aois]''' |Iris |1971-2015>? |Cumann Liteartha UCD Iris Ollscoil Bhaile Átha Cliath, Litríocht acadúlach agus tuaraimí |''Emma Ní Nualláin (2010-12)'' | |- |'''Nuacht''' |Nuachtán |?<2011>? |Eagrán speisialta do Sheachtain na Gaeilge Coiste An Chumainn Ghaelaigh UCD |''Cormac Breathnach,Lisa Nic an Bhreitheamh,Eoin Ó Cróinín'' | |- |'''Nuacht Átha Cliath''' |Iris |2013->'15 |Arna eisiúint ag Connolly Books. Eagrán 1 Fomhair 2013 Saor in aisce |''Cris Ní Choistealbha,'' ''Cormac Breathnach,'' ''Eoin Ó Cróinín,'' ''Eoghan Ó Murchadha'' | |- |'''Nuacht Baile na nGall''' |Leathanach FB |2014> | |''Duine le Raidió na Gaeltachta'' |Fós le haon Nuacht a chuir in airde agus mí-litrithe gan 'H' tar éis an B. |- |'''Nuacht Chorca Dhuibhne''' |sraith/serial |1972 -81 |Comharchumann Forbartha Chorca Dhuibhne – clóite i Luimneach | |An-leagan amach, an-slachtmhar... Clóite i Luimneach cén fáth' -Pobal 20 Márta 1973 |- |'''Nuacht Feirste''' |Nuachtán | | | | |- |'''Nuacht Ghaeltarra''' |Iris |?<1971>? |Na Forbacha Gaeltarra Éireann | | |- |'''Nuacht Mhall''' |clos iris |2020 -2021> |Príomhscéalta na seachtaine léite go mall d’fhoghlaimeoirí CnaG Lúndain atá á ndéanamh. | |<nowiki>https://anchor.fm/cnag-ldn</nowiki> |- |'''Nuacht UCG''' |Sraith | | | | |- |'''Nuacht 24.com''' |Suíomh Nuachta |2014 |G ní F: “ Cad é an gaol idir Nuacht 24 agus Nuacht24.com EÓN: “comhfhiontar é idir Nuacht 24, an comhlacht Rua Media agus Fusion Broadcast Teo. | | |- |'''Nuacht 24 / An Druma Mór.com''' |Nuachtán |2009 – 2010 9/5/2010 |Iomaí foinse nuachta Gaeilge ar an idirlíon, Cínlae-lín ina measc |''Eoghan Ó Néill'' |Bhíodh ghréasáin (An Droma Mhór.blogspot.com) Agus eagráin á gcló go 2010, ansin leanadh faoin ainm Nuacht24.com |- |'''Nuacht1.com''' |Ilnuachtaire / Lithreán Nuachta Gaeilge |?<2012-'15> |Coiste BÁC de CnG Nascanna go Gach alt as Beo, Foinse, gaelport, Gaelscéal, Meon eiel,Nuacht 24, Nuacht RTÉ Treibh (IT), Tuairisc, Podchraoltaí, blaganna. Athnuaithe gach lá. RnG, RnaL, RF, RrR, TG4, Pod Chrl. | | |- |'''Nuaidheacht''' |Nuachtlitir |1982-2000 |Nuachtlitir Conradh na Gaeilge, Washington | | |- |'''NUACHTLITREACHA + Tuarascálacha bhliantiúla''' | | |''Eisíonn beagnach chuile ranna agus fo-ranna rialtas tuarascáil bhliantiúl i nGaeilge freisin eisíonn na heagraisí Gaeilge agus na Gaelscoileanna nuachtlitreacha seachtainiúla nó míosúla ar an t-idirlíon agus ar phár. Freisin bíonn leabhráin ann dos na drámaí agus na sacraimintí eaglasta. Seo thíos roinnt des an naucht litreacha a bhíodh is a bhítear dá n-eisiúint.'' | | |- |'''Nuachtlitir''' |Iris |?< 1991>? |An Chomhchoiste Réamhscoilíochta Teo. | |maoinithe ag Údarás na Gaeilge agus an Chrannchur Náisiúnta |- |'''Nuachtlitir an Leitriúich''' | |?<1974>? | | |Eisithe ón nuaGhaeltacht (ó thaobh aitheantas de) An Chlocháin' – pobal 24 Beal 1974 |- |'''Nuachtlitir Chonradh na Gaeilge''' |Iris mhíosúil |1965>'17> |Eolas ó na cúigí agus thar lear |''Julian de Spáinn (ó 2011)'' | |- |'''Nuachtlitir Comhlathchas Náisiúnta Drrámaíochta''' |Iris bhliantúil |?<2011->? |Nuachtlitir ar fhéile náisiúnta drámaíochta Gaeilge | |eisithe ag an comhlachas Náisiúnta Drámaíochta, Camas, conemara |- |'''Nuachtlitir Chumainn Chultúrtha Mhic Reachtain''' | |198?-9? >? | | | |- |'''Nuachtlitir Drámaíochta''' |ráiteachán |?<2009-'14 |Comhalachas Náisiúnta Drámaíochta na hÉireann | | |- |'''Nuachtlitir Ghael Bhéal Feirste''' |Nuachtlitir |1969-9? >? | | | |- |'''Nuachtlitir Ghaelchultúir''' |Nuachtlitir |2010-2021> |Nuachtlitir chun daoine a chuir ar an eolas faoina seirbhísí a bhionn á gcur ar fáil acu. | | |- |'''Nuacht Litir''' |sraith |1997 |An Spidéal, Ros a Mhíl, Na Mionna | | |- |'''Nuacht Litir Páirtíocht Ghaeltacht Thír Chonaill MFG-teo''' |Iris |1997-98 |"Cur síos ar thograí sna Gaeltachtaí a fuair tacaíocht LEADER ó Mheitheal Forbartha na Gaeltachta” | | |- |'''Nuachtlitir Ealaíon Na Gaeltachta''' |Iris Gréasáin | |Ealaíon.ie | |Údarás na Gael |- |'''Nuachtlitir na Gaeilge''' |Iriseán |2000 |Cambridge Irish Language Group | | |- |'''Nuachtlitir Óige Ghaoth Dobhair''' |Iris shechtainiúil |?<1985 – 1987>? |foilsithe is dáilte ag a gClub Óige i nGaoth Dobhair | | |- |'''Nuachtlitir Teaghlaigh''' |Iris mhíosuil |2015-2021> |altanna, áiseanna do thuistí agus páistí, greanáin, faigh na focail agus mar sin de á n-éisiúnt ag Glór na nGael |Marcas Mac Ruairí | |- |'''[[Oghma (iris)|Oghma]]''' |Iriseán |1989-98 |irisleabhar litríochta |''Antain Mag Samhráin, Micheál Ó Cearúil, Seosamh Ó Murchú:'' |''tháinig Aimsear Óg ina dhiadh'' |- |'''Oideas''' |Iris |?<-1968-'14 |Iris na roinne oideachais | | |- |'''Óige''' |Iris |1923 |Irisleabhar do leanbhaibh scoile | |Foisitheoir :Guy |- |'''Ollscoil''' |Iris |1992-93>? |Ráitheacháin bunaithe ag Coiste Comórtha an Athar Mícheál Ó hIcí – 6 mhí a leann |''Tomás Ó Monacháiin /Pádraigh Mac Giolla Rí (Fionbarra Ó Brollacháin) feallbhuile na húdarás ar Údarás sa Ghaeltacht'' | |- |'''Ó Thuaidh''' |sraith |1993 -94 |An Daingean, Co. Chiarraí | | |- |'''P agus T''' |Iris | |Iris Oifige an Phoist | |Roinn Post & Telegrafa BÁC |- |'''PEIG''' |Iris Ghréasáin |2015 – 2021> |Pobal, Eolas, Ilmheáin, Gaeilge. CnG BÁC | |tógáil ar an méid a rinne Gaelport, 'As na Nuachtán' |- |'''Pléarácha''' |Iris bhliantúil |1991 > 2014>? |Iris ina féile ina raibh clár na féile, cur síos ar na míreanna agus altanna ar ghnéithe éagsúla. |''coiste eagarthóireachta, Phléarácha Chonamara'' |<nowiki>http://www.cartlann.ie/exhibits/show/cartlann-an-phlearaca</nowiki> |- |'''Pobal''' |Iris |1970>? |Curtha in eagar ag Mícheál Ó Bréartúin, Pádraig Ó Snodaigh |''Mícheál Ó Breatúin Pádraig Ó Snodaigh'' |Pobal Teo. An Charraig Dubh |- |'''Pobal''' |Iris | |Seanchas agus scéilíní do Ghaedhil óga na hÉireann. | |Comhlacht Oideachais na hÉirean |- |'''Pop Nuacht''' |Iris Idirlíon |2011-12 |Seirbhís nuachta Gaeilge ar dhomhan Phopceoil an Bhéarla | |Raidió Rí Rá |- |'''Pléarácha''' |Nuachtán |1981>? |Nuachtán neamhspleách Gaeilge. | |Clóite i mBéal Feirste, neamhspleách ar dtús, ach mar fhorlíonadh leis an Andersonstown News ar ball. |- |'''Preas an Phobail''' |Nuachtán |?<1981>? |Nuachtán neamhspleách Gaeilge. | |Clóite i mBéal Feirste |- |'''Raithneach''' |Iris |1980 |Iris Chuman Gaelach Ollscoil Nua Uladh | | |- |'''Rí Rá''' |Greanán |2013>? |Iris de mear-dhearáin ildaite | |Foilsithe ag Coimicí Gael |- |'''Rosc''' |Irisleabhar |1951-1985>? |Irisleabhar CnG Dáil na Mumhan | |Coicíseachán - Iris dhátheangach CNG darb ainm Rosc ní h-eol an ionann an dá cheann |- |'''Rosc Dubh''' |Comic/meardhearán <197? > | |Meardhearán chun cuidiú le airgead a thiomsú do malairt |''Liam de Frinse'' | |- |'''Rosc Ros Muc''' |sraith | | | |Foilsithe ag Leon Ó Mórcháin |- |'''Sa Ghaeltacht''' |nuahctán |1979 - 1980>? |'Iris Oifigiúil Údarás na Gaeltachta' - míosúil le nuacht ó na ceantreacha Gaeltachta. | |3 chóip le breathnú orthu ar an suíomh seo http://www.bealoideasbeo.ie/index.php/Sa%20Ghaeltacht |- |'''Samhlaíocht Aniar''' |Irisleabhar |1995-97 |Foilsithe i dTrá Lí |''Pádraig Mac Fhearghusa'' | |- |'''Saoirse''' |Iris |1970>? |ó Ghluaiseacht na Poblachta Plás Gardnar | |' Ní Fhacamar Fastaoim, An Lámh Dhearg ná Saoirse le fada an lá an beo marbh iad mar irisí? - Pobal 17 Iúli 1972 |- |'''Saoirse''' |Iriseán |1998 |Foilsithe ag Roinn Chultúr Sinn Féin Béal Feriste (The local newsletter by the jackie Griffith Cumann Provisional Sinn Féin) | | |- |'''[[Saol (Nuachtán)|Saol]] > Saol.ie''' |Nuachtlitir |1974-'11-'14>? |Nuachtlitir mhíosúil do phobal na Gaeilge FnaG |''Colm Ó Tórna'' |Cuireadh dtín idirlíon ansin baineadh a mhaoiniú |- |'''Scathán (An?)''' |Iris |1950 -2006>? |Iris an Chumainn Ghaeligh (Ollscoil na Banríona BF) cultúr, oideachais, litríocht, na coláistí samhraidh..... | | |- |'''Scathán''' |Iris bliantiúl |?<2017 |Iris Roinn Na Gaeilge Coláiste Phádraig Drom Condrach | | |- |'''Scáthlán''' |Iris |1980 - 2016>? |Iris Chumann Staire agus Seanchais Ghaoth Dobhair |''Seán Ó Gallchóir agus Seán Mac Niallais ([http://www.bealoideasbeo.ie/sites/default/files/2018-12/Scáthlán1_1980_OCR_0.pdf Scáthlán a h1])'' |Comhar Chumann Forbartha Ghaoth Dobhair<nowiki/>http://www.bealoideasbeo.ie/sites/default/files/2019-01/Scáthlán%203%20-%201986%20-%20OCR2019.pdf |- |'''[[Scéal (nuachtán)]]''' |Nuachtán |2025> |Nuachtán seachtainiúil Gaeilge |[[Éanna Ó Caollaí]] |Céad eagrán 15/04/2025. 16 lch an eagrán. Leagan clóite amháin. Ar fáil in éineacht le [[The Irish Times|''The Irish Times'']] agus an ''[[Irish Independent]]''.<ref name=":3" /><ref name=":4" /><ref name=":5" /> |- |'''Scéala Aduaidh''' |nuachtlitir |1988-9? |i gcló i mBéal Feriste | | |- |'''Scéal Úr''' |Nuachtán |1966 |Tablóid Ghaeltacht Bhéal Feriste | |Thosaigh is chríochnaigh sa bhliain chéanna. |- |'''Sciath con gCulainn''' |Iris lámhscríofa |1899 |Iris tiolcatha chun leas Ghluaiseacht na Gaeilge, Béal Feirste | | |- |'''Scoth Smaointe''' |sraith |1977-86 -2016>? |Cumann Gaelach Coláiste Mhuire gan Smál Luimneach | | |- |'''Scríobh''' |Irisleabhar |1974-84>? |An Clóchur | |“Díolaim shubstaintiúil éagsúil ar chuma Bliainiris ba ea Scríobh” -Al. T |- |'''Scríbhneoirí Cois Teorann 1>5''' |sraith |2015 >'19> |Coiscéim |''Prin Ó Duigneáin/Seosamh Mac Muirí'' |Meascra saothar pinn ó Liatroim |- |'''Sgéal Nua Na Gaillinhe''' | |1922-25 |National Publications | | |- |'''7 na Seachtaine''' |Iris |<?2014 |Iris Sheachtainiúl a bhí ar fáil ar Gaelport.com | |Comhdháil Náisiúnta na Gaeilge |- |'''*Seachtain''' |Nuachtán |2013- 2021 |Seachtanán de chuid an Irish Independent | |Lean seo i ndiaidh a leagan siúd de Foinse |- |'''*Seachtain Óg''' |Nuachtán |?<2014> 2021 |Forlíonadh seachtainiúil (de chuid 'Seachtain') Gaeilge do dhaltaí bunscoile | |''féach'' |- |'''Seanchas (ó) Chairbre''' |sraith |1982-93 |Foilsithe i Sciobairín, Corcaigh | | |- |'''Seraphica''' |Irisleabhar |?<1946-48>? |Bliainiris dá Fhoilsiú ag na Frainsiasaí Óga. | |Coláiste San Antoine i Lobháin; Coláiste San Isidhóir sa Róimh ; Coláiste San Antoine i nGaillimh. Franciscan students' annual. |- |'''Sonas''' |Greannán | |Iris oideachais do rang a h1 agus a 2 | |Folens |- |'''SOS''' |Nuactán Scoile |1987-1988 |Nuachtán sheachtainiúil Choláiste Eoin ⁊ Íosagáin | | |- |'''*Splanc''' |Iris |2015 – 2021> |Iris ranga don idirlbhliain |''Gaelinn le cabhair ó COGG'' |Tá suíomh ghréasáin le leagan digiteach agus obair bhreise. Féach freisin Dréinre, ⁊ Staighre [https://www.gael-linn.ie/ga/teaching-learning/splanc/113-2/ suíomh] |- |'''Splunc''' |Iris |2008 -'14> |Iris/ Meardhearán (comic) dé-bhliantiúl Comhluadar |''aistriúchán ar isir Boer Da an Bhreatain Bhig'' |eisithe ag comhluadar |- |'''Spreac''' |Nuachtlitir |<?2008>? |Nuachtlitir Chomhlucht forbartha An Spidéil Teoranta | | |- |'''*Staighre''' |Iris |1994-2021> |Cleachtaí d'ardleibhéal an teastas sóisear i bhfoirm iris a clóitear 6 n-uaire sa bhliain | |[[Gael Linn]] [https://www.gael-linn.ie/ga/teaching-learning/staighre/113-1/ suíomh] |- |'''Stáitse''' |Iris |1991 -2005 |Iris na Drámaíochta Gaeilge An Comhlahas Náisiúnta Drámaíochta | | |- |'''Studia Hibernica''' |Iris |1961> |Iris Stair na Gaeilge ⁊rl | |Coláiste Oilliúna Naomh Pádraig |- |'''Súil Eile''' |Iris |?2001<2016 |Iris Scoil Choláiste An Phiarsaigh, Corcaigh | |leanann seo Flúirse |- |'''Sult''' |Iris |?<2007-2015> |Iris bhliantiúl d'imeachtaí SnG ar fud na tíre | |Bhí ar fáil sa Daily Star go dtí 2013 - Daily Irish Mail i 2014 |- |'''Sult''' |Iris |<?1969?> |Doire | | |- |'''Tairseach''' |Iris |2003>2014 |Iris Bhliantiúil cúrsa iriseoireachta ITÁC | |[Eagrán a 2 - 2008] |- |'''Taighde agus Teagasc''' |Iris |2001 – 2008>? |Iris Bhliantiúil Ollscoil na banraíonna Beal Fesiete | |<nowiki>https://bill.celt.dias.ie/vol4/displayObject.php?TreeID=7612</nowiki> |- |'''Teagasc na Gaeilge''' |Iris |1981-2010 |Iris Comhair na Múinteoirí Gaeilge (chríochnaigh le uimhir a 9 2010) | | |- |'''Teagmháil''' |Iris Ghréasáin |??? |Ceann des na céad Iris ghréasáin. Pléadh ealaíon na cumarsáide agus eolaíocht na ríomhaireachta, Sholáthair foclóir ríomhaireachta | |I nGaeilge den chuid is mó |- |'''Teangadóir''' |Iris |?<1953-60>? |Béal Feirste | |D'fhoilsigh Breandán Mac Aodha a chuid dánta ann |- |'''Tír na n-Óg''' |Greanán |1946-1979 |''Na Bráithre Críostaí'' | |Bhíodh sé ar fáil in eindí le 'Our Boys' tháinig sé sna sála ar an Gadhael Óg |- |'''Tradrai''' |Iris | |Iris Club na nÓg Cora Chaitlín, CLG Newmarket-on-Fergus, | | |- |'''Tuairisc''' |Nuachtlitir |?<1970-'76 |Gluaiseacht Chearta Sibhialta na Gaeltachta. Indreabhán, 5p | |'Bhí marna ag an gcruinniú inar toghadh coiste eagarthóireachta Thuairisc...' -Pobal 7 Samhain 1970. 'Ach tháinig cúpla irisí nua ar an saol le tamall agus chonaiceamar uimhir amháin de Tuairisc ina chrot nua – go maire sé – Pobal 17 iúil 1972 |- |'''Tuairisceoir''' |Nuachtán |2013-'15> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. | | |- |'''*[[Tuairisc.ie]]''' |Nuachtán |2014 - 2021 |Nuachtán Ghaeilge úr ar an idirlíon a maoiniú ag Foras na Gaeilge | | |- |'''Tuarascáil an Uachtaráin''' |Irisleabhar | |“ 4 ag tógáil Ollscoil Dlúth-thaighde den chéad scoth” Foilseachán taighde UCD | | |- |'''Tuarascáil Bhliantúil DKIT''' |Irisleabhar |2008 |Institúid teineolaíochta Dhún Dealagan | |<nowiki>https://www.dkit.ie/system/files/0809_Irish_Annual_Report_0.pdf</nowiki> |- |'''Tuarascáil Bhliantúil Teagasc''' |Irisleabhar |2007 | | | |- |'''Tuathal''' |Iris |2010-2013 |Iris Ghaeilge le Coláiste na Tríonóide- eagrán Nollag I 2011, seans gur iris séasúrach é | |<nowiki>http://issuu.com/tuathal/docs/tuathal2.2012</nowiki> |- |'''Tús a’ Phota''' |Iris |1930 |Aguisín do Gearrbhaile' de thorradh na Laethannta Saoire) |''Eric Mac Fhinn'' |Chló sé lena airgead féin é. |- |'''Ulaidh ag Aiseirighe''' |Irisleabhar |???? |Foilsithe ag Resurgent Ulster, Béal Feirste | | |} == Gaeilge ⁊ Béarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ainm''' |Iris |1989-2018 |Iris ar logainmneacha -Bulletin of Ulster Placenames Soc. |''Leon Ó Móracháin a bhunaigh'' | |- |'''An Aisling''' |Iris |1985 -1991?> |A journal of tradional studies. |''Micheál Ó hAllmhuráin'' |Comhaltas CÉ Chiarraí Baile Thadhg |- |'''An Crann''' |Iris |1908-24>? | |''Séamus de Craig'' |Foilsithe leis An Stoc (1917-1920, 1923-1931) Cf. R. de Hae, Clár-Litridheacht na Nua-Ghaedhilge. |- |'''An Choinneal''' |Iris dé bhliaintiúil |1959-2021> |Parish publication, Louisburgh. Longest parish bulletinin Ireland |''Leon Ó Mórcháin a bhunaigh'' |Iris pharóiste Chluain Cearbán, Maigh Eo -'provide an insight into life in Kilgeever parish'. |- |'''An Chraobh-Ruadh''' |sraith |1895-1913>? |Seachtanán CnG | |irisleabhar Chonnartha na Gaedhilge ghá chur amach ag muinntir na h-Ard-Sgoile Ultaighe, Béal Feirsde |- |'''[[An Claidheamh Soluis]]''' |Nuachtán |1899>1917 / 1930-32 |CnG Bhéal Feriste / Árd-sgoil Ultach |''Eoin Mac Néill ->01 Pádraig Mac Piaras 03- 09'' |''Athraíodh an ainm go Fáinne an Lae ar feadh tréimhse agus ansin go Misneach arais go Fáinne an Lae agus thar nais dtín chéad ainm.'' |- |'''An Connachtach / The Connachtman''' |Iris |1907-1908 |a bilingual journal devoted to the national revival. Áth Luain |''Seán Mac Giollarnáith'' |''Níor mhair ach tamall gairid'' |- |'''An Doras''' |Nuachtán/mórbhilleog |1996-1998 |Iris Mheirceánach faoin gCultur Gaelach | |Níl rian de ann ach i liosta ar www.3.smo.uhi.ac.uk |- |'''An Droichead – ''the bridge''''' | |1985-89 |An Irish magazine from New York / A bilingual journal from Ireland | |Is cosúil go raibh dhá iris nó an ceann céanna faoin teideal céanna á dháiledh in oirthear Mheirceá |- |'''An Duibhneach''' | |?<1971>? |Cumann Cearta sibhialta na Gaeltachta |Breandán Mac Gearailt |Tar éis do Breandán Mac Gearailt éirigh as bheith ina eagarthóir ar Misneach bhunaigh sé seo. |- |'''An Féinics''' | |?<1968-73>? |Comhairle na gCumann Gaeilge, Cumann na Gaeilge Nua Eabhrach |Seán MacPotait Eag. Cúnta: Deasún Breathnach | |- |'''An Fhearsaid''' |nuachtlitir |?<1995>? | | | |- |'''An Fhuinneog Ghaelach''' |Irirsán Ráithiúl |2002-2021> |Nuachtlitir Cumann Gaeilge na hAstráile Teo. | | |- |'''An Focal''' | | |Nuachtán Ollscoil Luimnigh. Roinnt colúin Ghaeilge ann | | |- |'''[[An Gaodhal]]''' |Iriseán |1881-1904> |Leabhar-aithris Míosamhal (Brooklyn, New York : Nolan Bros. Steam Print, December, 1881.) |''Micheál Ó Lócháin'' |tabhartha chum an teanga ghaedhilge a chosnadh agus a shaorthughadh agus chum féin-riaghla Chinidh na hÉireann |- |'''An Glór Poblachtach''' |Irisleabhar |2010 |Iris úr Shinn Féin  (le bheith ráithiúl) | |(bhí 500 síntús á lorg acu le go leanfadh siad leis) |- |'''An Leabharlann''' |sraith |1905-1909 |Irisleabhar cumann na Leabharlann | | |- |'''An Long / War Sheet''' |Irisleabhar |1922 |Warsheet No 1, foilsithe ag (IRA, BÁC) | | |- |'''An Múinteoir Náisiúnta''' | |?<1960-64>? |Tír Teanga Ceol | | |- |'''An Náisiún / The Nation''' |Páipéar |1952 | | | |- |'''An Nuaidheacht''' |sraith |1980-'02>? |Newsletter of Conradh na Gaedhilge Washington | | |- |'''An Óige''' |sraith |1930>? |A bright bi-lingual monthly |''Pádraig Ó Bróithe'' |Bunaithe ag an Eagarthóir |- |'''An Phoblacht/ Republican News''' |Nuachtán | |Nuacht le dearcadh poblactánach | | |- |'''An Píobaire''' |Iriseáinín |1969-78 -'14 |Na Píobairí Uileann i mBÁC a d'eisigh | |Ó 1999>14 i mBéarla |- |'''An Ráitheacháin''' | |1936>? |The Gaelic Quarterly Review,: Iris de chuifd an cumann lúthchleas Gael | |<nowiki>http://www.limerickcity.ie/media/1937%2003%20No%204.pdf</nowiki> |- |'''An Ridire''' | |?<1974>? |Ceoltóirí an Daingean | | |- |'''An Saol Gaelach''' |Iris |?<1919>? |Alt ar Thomas Mac Partland ann ar an 25 Eanáir 1919 | | |- |'''An Sgiath – The Shield''' |Sraith |1907 | | | |- |'''An Smaointeóir / The thinker''' |Irisleabhar |1919 -1920_>? |Irisleabhar Oifigeamhail Connradh Na Gaeilge de'n Státa Nuaig Eabhraic | |Irisleabhar Ráithiúil |- |'''An t-Eagrán''' | | |Nuachtán mhicléinn DIT i mBéarla ach Colúin Ghaeilge ann | | |- |'''An Teanga Bhinn''' |nuachtlitir |?<1996>? |Eisithe ag An Cumann Gaelach 7 Glór na nGael, Port a Dúinín | | |- |'''An tOibrí Imdhála: The Distributive Worker''' | |1957>? |incorporated ‘The Drapers Assistant’ and An Saothraí Riartha | | |- |'''Ard na hÉireann''' |Iris |1904 |''An Irish Ireland Magazine -'' |''issued by an Craobh Colm-cille, Connradh na Gaedhilge Tulach-mór. Nodlaig, 1904.'' | |- |'''As na Nuachtán''' |Iris Idirlíon |?<2014 |Ath-fhoilsiú ar altanna as na Nuachtáin a bhíonn Ag plé an Ghaeilge |''Gaelport.com C.NnaG'' |Ath bhunaithe fé scáth PEIG de chuid CnG |- |'''Banba''' |Iris |1901-06 |foilsithe ag Muintir Bhrúin agus Nualláin | | |- |'''Banba''' |irisleabhar |1921-22 |Gael Pub. & Trading Society | | |- |'''Béaloideas,''' |Irisleabhar |1927-'01>? |The Journal of Folklore society of Ireland / Cumann Béaloideasa Éireann |''Séamus Ó Duilearga'' |i nGaeilge den chuid is mó tríd go dtí na 70dí is ansin i mBéarla den chuid is mó ina dhiadh |- |'''Bean na hÉireann''' |Iris |1908-1911 |Iris Inghinidhe na hÉireann, ‘freedom for Our Nation and the Complete removal of all disabilities to our sex |''Maude Gone a bhunaigh'' |An chéad iris do Mhná in Éirinn.   Scríobh Caitlín Nic Gamhann alt ann. |- |'''[https://www.ucc.ie/en/anthropology/research/researchprojects/beascna/ Béascna]''' |Irisleabhar |2002-2017>? |Iris Bhéloideasa agus Eithneolaíochta Dept of folklore UCC | |''‘Béascna’ is one of only two scholarly journals in the Republic of Ireland publishing articles and reviews relating to Irish and European Folklore and Ethnology in general.'' |- |'''Bliainiris''' |sraith |1982 |Cuman staire agus seandálaíochta Thuaisceart Mhaigh Eo | | |- |'''[[Bolg an tSoláthair (Cumann na nÉireannach Aontaithe, 1795)|Bolg an tSolair]]''' |Iris |1795 |'Or The Gaelic Magazine' - Aistí, Amhráin is Gramadach. | |Clóite fé chúram na h-[[Cumann na nÉireannach Aontaithe|Éireannaigh Aontaithe]]. Aon eagrán amháin a eisíodh. Aistriúcháín le [https://www.ainm.ie/Bio.aspx?ID=1047 Charlotte Brooke] ann |- |'''Cairde na Cruite''' |Nuachtlitir |1990-'10 | | | |- |'''Céim''' |sraith |1970>? |Coimisiún le rinicí Gaeilge | | |- |'''Ceol''' |Sraith |1963-86 |a journal of Irish music |''Breandán Breathnach'' | |- |'''Ceol Tíre''' |Billeog eolais |1973>? |Cumann Cheol Tíre Éireann = Folk Music Society of Ireland | |BÁC |- |'''Channel''' |iris liteartha |2019> |Iris liteartha dírithe ar an “dúlra, imní an chomhshaoil, agus smaoineamh éiceolaíochta”.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/cultur/abhar-i-ngaeilge-a-lorg-ag-iris-liteartha-i-mbaile-atha-cliath/|teideal=Ábhar i nGaeilge á lorg ag iris liteartha i mBaile Átha Cliath|dáta=2023-06-01|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=2025-05-29}}</ref> |[[Cassia Gaden Gilmartin]]; Eagarthóir Gaeilge: [[Simon Ó Faoláin]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://channelmag.org/about-channel/|teideal=About - Channel, Ireland's Environmentalist Literary Magazine|language=en|work=[[Channel]]|dátarochtana=2025-05-29}}</ref> |I mBéarla go príomha; beagán i nGaeilge ó 2020 i leith, taobh le haistriúcháin go Béarla. Lonnaithe i mBaile Átha Cliath.<ref name=":2" /> |- |'''CNAG''' |iris/nuachtlitir? |1991- 1995 |Conradh Na Gaeilge 6 Sraid fhearcar BÁC 2 01757401-2 50p | |Eagrán 07 ‘93 táille 50p comóradh 100 bliain d e CnaG |- |'''Cogar''' |Iris |1964-69>? |The newsletter of Comhlachas Daonscoil | | |- |'''Comhaltas''' |Bliain-iris | |Bliain-iris comhaltas Ceoltoirí Éireann |''T.P. Ó Díomsaigh'' | |- |'''Comhaltas Ceoltóirí Éireann''' | |1976>? |'Comhdháil' | | |- |'''Corca Dhuibhne Beo / Mid and West Kerry Live''' |Iriseán |2009-2023> |Corca Dhuibhne, Ciarraí |''Lorcán Slataire agus Mossy'' |Cinntítear go bhfuil an oiread Gaeilge is atá Béarla san iris [https://www.westkerrylive.ie/ West kerry Live] |- |'''Craic''' |Nuachtlitir |1993>? |Nuachtlitir Comhaltas an Chreagáin (The very occassional newsleter of CC) | |Uimhir 2 Eanáir 1993 |- |'''Cuisle na nGael''' |Iris |?<1985 -94>? |Iris Bhliaintiúl Chraobh an Iúir / The Journal of the Newry Branch Gaelic League | | |- |'''Dál gCais''' |Iris |1972-93 |The Journal of Clare |''Séamus Mac Dhaibhéid'' | |- |'''Duillí Éireann (Irish Pages)''' |Iriseán Dé bhliantiúl | |Iris scríbhneoireachta comhaimseartha – “ An teagrán Gaeilge dha theangach. | |foilsithe i mBéal Feriste? |- |'''Dála Gaedhal''' |billeog |1957 >? |Clann na Gaedhealtachta a d’fhoilsigh | |Clólann Juverna Teo., 4 thrácht (quote) as rosc agus eile agus torthaí chrannchur Taisge Éireann Sráid Árann Thoir BÁC, guthán sealadach 46956, An árd sgoil, sráid Duibhis, Béal Feirst, guthán 22210 |- |'''Eagar''' |Ráitheachán |1950? |Ráitheachán dhátheangach CnG |''Anraoi Ó Liatháin'' |'Rosc' an teideal nuair a tiontaíodh ina coicíseán é |- |'''[[Éigse (iriseán)|Éigse]]''' |iriseán |1939>?2006>? |a journal of Irish studies, Index to volumes 1-30 – Leabharlann na hÉireann |''Colm Ó Lochlainn'' |''/ Published (with the aid of the Adam Boyd Simpson Bequest) for the National University of Ireland'' |- |'''Éigse Cheol Tíre''' | | | | |Brún agus Ó Nualláin Teo. |- |'''Éire ag na Náisiúin Aontaithe''' '''Ireland at the United Nations,''' |Sraith leabhair |?<1957-1962>? | | | |- |'''Éire-The (Irish) Nation''' |Nuachtán |1923-24 |Den chuid is mó i mBéarla le roinnt i nGaeilge | | |- |'''Éire go Brágh''' |iriseán | |A Monthly Bilingual Magazine for the Preservation and Promotion of the Language, Industries, Music, Art and Literature | | |- |'''Éiriu''' |sraith |1904-07 |School of Irish Learning. Dublin Acadamh Ríoga na hÉireann | |Saothar ag Osborne Bergin, Kuno Meyer, agus John Strachan ann. |- |'''[[Fáinne an Lae 1898-1900|Fáinne an Lae]]''' |Nuachtán |1898-00 &1918-20 |Páipéar reachtmhaine dá theangach chum Gaedhilge do chur ar aghaidh. CnaG BÁC, |''<nowiki>https://www.coislife.ie/product/fainne-an-lae-agus-an-athbheochan-1898-1900/?attribute_pa_cludach=bog</nowiki>'' |''Súadh é isteach sa Chlaidheamh Soluis nuair a theip ar chúrsaí airgeadais an iris seo'' |- |'''Féile Zozimus''' |sraith |1992-94 |Curtha i gcló ag Gaelinn | | |- |'''Fianna''' |Nuachtán |1915-1916>? |Míosúil – roinnt gaeilge ann | |Fianna publishing Co. |- |'''Forbairt''' |Iris nuachta |?<2007>? |Comhairle Chontae Dhún na nGall, Rannóg pobail, fiontar Agus seirbhísí cultúrtha | | |- |'''Gaedelica''' |Iris |1912-13 |Tomás Ó Rathile | | |- |'''Glór Don Phobail''' |Iris |?<2007>? |Pobal le Chéile Teo. Ag obair ar son forbairt Pobail Chloich Cheann Fhaola, gort a choirce | | |- |'''Glór Inse Bán''' |sraith |?<1971 – 1979>? |Coiste Ghlór na nGael – Templeglantine (Teampall an Ghleanntáin?) | |Bhí baint ag Micheál ó hAirnéide leis |- |'''Glór Lurgain''' |Nuachtlitir |?<1945>? |Eisithe sa Lurgain | |www.pobailcl.com |- |'''*Gníomhaithe Spriocanna Domhanda/Global Goal Getters''' |Irish lín agus Clóite |2021> |Iris lán le dánta, ealaion agus físeán daltaí bunscoile ar théama spriocanna na Náisiúin Aontaithe. Iontrálacha sa chomórtas atá sna míreanna. 4 chinn in aghaidh na bliana.Clóitear an ceathrú ceann i Mí Aibreáin le míreanna na mbuaiteoirí. | |An Roinn Gnóthaí Eachtracha Mura gcuirtear aon ní chucu i nGaeilge ní bhíonn aon Ghaeilge san iris.Aaistrítear an Ghaeilge ar mhaithe leis na Neamh-Ghaeilgeoirí.. |- |'''Guth agus Tuairim''' |sraith |?<1980>? |[Dublin] Association of Principals and Vice-Principals of Community and Comprehensive Schools. | | |- |'''Guth na nGaedhael''' |Iris |1904-1938>? |Míosagán dhátheangach CnG Londan | |''being an half-yearly bi-lingual magazine published by the Gaelic League of London, and containing the programme of the Irish Musical Festival at the Queen's Hall on St. Patrick's Day.'' |- |'''Guth Ó Thuaidh''' |Iris |2008 -'14>? |Nuachtlitir Chumann Chultúrtha Mhic Reachtain, Béal Feirste Ag sprageadh na Gaeilge i mBéal Feriste | | |- |'''Inis Fáil''' | |1904>10? |"A magazine for the Irish in London." Published to maintain A sympathetic contact between Irishmen living abroad” | |London Branch of the Gaelic League], 1904-1910> |- |'''Inis Magazine''' |Iriseán |<2003>'17> |Iris Children's books Ireland a phléann is a dhéanann léirmheastoireachta ar leabhair leanaí na hÉireann i mBéarla is i nGaeilge | | |- |'''Iris Iar Chonnacht''' |Iris |1970 |Iris chun gael na cathrach a mhealladh siar chun lonnú in iarthar Chonnacht. |''Seosamh Ó Cuaig, Des Fennel'' | |- |'''Iris Na Gaeilge''' |Iris |2001- '11 |Iris Dé-bhliaintiúl Coláiste na nGael (Britan's Irish Language Network) | |<nowiki>http://www.colaiste-na-ngael.com</nowiki> |- |'''Irish Pages – Duillí Éireann''' |sraith |2002-'14> | | | |- |'''Iris na Mara''' |Iris |2002-'06 2014> |Maritime Institute of Ireland, Dún Laoghaoire | | |- |'''Iris na Nodlag''' |Bliainiris |1945>? |Ógraidh Croise Deirge na hÉireann; The Irish Junior Red Cross. |''Leslie De Barra a bhunaigh'' |Bean céile Tom Barry an Poblachtánach |- |'''Iris Teoin/ Wolfe Tone annual''' |Bliainiris |1932-'54 | |''Brian Ó hUigín'' | |- |'''Irisleabhar na bhFiann''' |Irisleabhar? |1964 |Fianna Éireann | | |- |'''Irisleabhar Ceilteach''' |Irisleabhar |1952-54 |Irish Society Cambridge, Toronto Tír, Teang Ceol |''Iain Mac Aoidh, Pádraig Ó Broin'' | |- |'''Irisleabhar Mhuineacháin,''' |Irisleabhar |1976 -83>? |An Cumann Gaelach, Iris chraobh Mhuighneachán de CnG | | |- |'''[[Irisleabhar na Gaedhilge]] / The Gaelic journal''' |Irisleabhar |1882 -1909 |Exclusively devoted to the preservation and cultivation Of the Irish language |''Osborne Bergin'' ''Eoghan Ó Gramhnaigh'' |Ghlac CnG seilbh ar an Irisleabhar i 1894 tar éis do bhaill as Aontacht Na Gaeilge agus CnaG é a bhunú in 1893. Scríobh Páraic Mac Piarais, Eoin Mac Néill agus Peadar Ó Laoghaire [http://irisleabharnagaedhilge.fng.ie/index.php?irisleabhair_function=1&irisleabhair_file=IG01-3 téacsanna ar líne] |- |'''Iris na Nodlag''' | |1944>? |Ógraidh Croise Deirge na hÉireann; |''Máire Ní Mhurchuadha'' | |- |'''Iris Drong Átha Cliath''' | |1939-. |National Association of the Old I.R.A. 1886-1963 |''Oscar Traynor'' | |- |'''Laochra Léinn''' |Iris |1992 >? |Bróisiúr Mheánscoil Feirste – anscoilbhliain 1991-1992 | |bunaíodh an choláise i 1991 |- |'''Leaves – Billeoga''' | |1938>? |“Politics, Literary, Irish, Ireland, Monthly . [1 Eanáir - 2 Feabhra] |Louis N. le Roux |foilsithe Michaelmas i mBÁC I mBéarla dar le Marsh's Library ach altanna ar an nGaeilge agus i nGaeilge in imleabhar a h1 uimhir a h1. Im. 1 uimh 2 ar díol ag https://www.abebooks.com/Leaves-Billeoga-Political-Literary-Irish-Ireland-Monthly/30547596652/bd |- |'''Ná Bac Leis''' |Páipéar |1921 |Clóite 'Internment Camp, Ballykinlar'. 3 h-eagrán, Alt amháin i nGaeilge i ngach eagrán | | |- |'''Newsletter of the School of Celtic Studies''' | |1987-96 |'Scéala Scoil an Léinn Cheiltigh' | | |- |'''Nuachtlitir An Droichead''' |nuachtlitir |?<1998>? |Béal Feirste | | |- |'''Nuacht Leabharlann Náisiúnta NA hÉireann''' | |1999->? |BÁC leantar mar NLI NEWS | | |- |'''Nuacht SMI''' | | | | | |- |'''Oideas''' |Iris |1968>? |Ráiteachán Roinn Oideachais | | |- |'''Ríocht na Midhe''' |Sraith |1955>? |records of Meath Archaeological and Historical Society. | | |- |'''Rosc (Dhá theangach)''' |Iris |1951 – 1982>? |Iris Dhá theangach Chonradh Na Gaeilge CnaG 20p |''Pádraig Ó Fearaíl'' |Lean seo i ndiaidh 'Eagar' IMLeabhar 30 Uimh.5 Nollaig 1981 / Eanáir 1982 |- |'''Samhain''' |Iriseán |1901-17>? |Iris WBYeats |''W.B. Yeats'' |[Cúirtéis clódóir] Foilsithe in éindí leis an Irish Week????????? |- |'''Scéal (irisleabhar)''' |Irisleabhar |2011-'15> |Journal of Coláiste na nGael, Britan. |''Scéal acts as our campaign briefing document'' | ''lean seo 'Iris Na Gaelige''' ''A5, 12 leathanach, 4 uair sa bhliain, 90% as Béarla'' |- |'''Scéala''' |sraith |197?> |Comhaltas Ceoltóirí Éireann – craobh Ardscoil Rís | |''<nowiki/>'Gló G' dar le Tais.CDÉ.'' ''<nowiki/>Scríobh Úna Uí Dhíosca ann'' |- |'''Scéalta (Dromahair)''' |Nuachtán |2015> |Ráiteachán i mBéarlaach colún Ghaeilge ann. | | |- |'''Scéal chatha Luimnighe''' |Irisleabhar |1922/3? |Limerick War News | | |- |'''Scéala Éigse Éireann''' |Iris |?<2008>? |Iris Poetry Ireland formhór i mBéarla | | |- |'''Scéilíní''' |Iris |?<2009>? |Nuachtlitir Dhátheangach choláiste Oriall | | |- |'''Sean Óglach''' |Irisleabhar | |Official organ of the National association of Old Irish republican Army | | |- |'''Sinsear''' |irisleabhar |1979 -2019 |''The Folklore Journal', Roinn Bhéaloidas Éireann, An Coláiste Ollscoile'' | |An 10ú hEagrán 2019 – 9= 2005. níor foilsíodh aon cheann idir 1984-89 |- |'''Spaoi''' |Greannán | |Education magazine for 1st and 2nd class | |Folens |- |'''[[Splonk]]''' |Ríomhiris |2019> |Iris dátheangach [[Splancfhicsean|splancfhicsin]] |Príomheagarthóir: [[Nuala Ní Chonchúir]] |[https://www.splonk.ie Splonk.ie] Ar sos ó 2024 i leith |- |'''Sult''' |Irisleabhar |1961 |Coláiste Oiliúna Naomh Pádraig ??????? Folens?????????? | | |- |'''Teanga''' |irisleabhar |1979-'14 |Journal of the Irish Association for Applied Linguistics. | | |- |'''Teangeolas''' |Iris |1974-'01 |Iris débhliantiúil Institiúd Teangeolaíochta Éireann | |''Bhí an chéad eagrán i nGaeilge agus dhá- theangach as sin amach ?????????'' |- |'''Teoiric''' |Iris |1971 - 1980>? |Theoretical Journal of the Republican Movement. ''"without theory there is no movement"'' | |15p https://www.leftarchive.ie/document/2109/#comments |- |'''The Gaelic Voice''' |Iris |1990 |Béal Feirste | | |- |'''The Irish People / An Choismhuintir''' |Irisleabhar |1973 |Republican movement Ireland a chur i gcló | | |- |'''The Standard – An t-Iolar''' |Irisleabhar |<?1950?> |Catholic Journal |''Peadar? Kirby'' |Bhí Paddy Kavanagh ag scríobh ann. ''Ghlaodhtí 'The Caholic Standard' mar leasainm air'' |- |'''The Star / An Reult''' |Nuachtán |1929 >? |"A national weekly devoted to politics, economics & social Affairs."review." - míosagain ó 1930 ar aghaidh | |Baint ag cumann na nGaedhael leis |- |'''The United Irishman''' |Nuachtán |1899-1906 |National weekly review | | |- |'''The United Irishman''' |Nuachtán |1932-1933 |Foilsicheán de chuid Cumann na nGaedheal – Foilsithe ag 'The Star' | | |- |'''Tomhas na Teanga''' |Sraith alt |2002 – 2010 |Tomhas na Teanga is a series of articles appearing in The National Hibernian Digest, |Séamas Ó Neachtain, a.k.a. Jim Norton |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/T_na_T_Mar2010.htm</nowiki> |- |'''Treoir''' |Iris |1968>'14 |Iris Chomhaltas Ceoltóiri Éireann | | |- |'''Uladh''' |Iris |1904-1905 |a literary & critical magazine. | | |- |'''United Irishman''' |Nuachtán |1933 – 1936 |Ainm nua 'the united Irishman' de chuid Cumann na nGaedheal | |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/index.htm</nowiki> |} == Gaeilge, Gaidhlic ⁊ Béarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Am Foran''' |nuachtlitir |?<2013>? |The Gaelic council of Nova Scotia newletter | |Gaidhlig den chuid is mó |- |'''An Deo-Ghréine''' | | | | | |- |'''An Gaidheal''' | |1923-49>?33 |the official magazine of An Comunn Gaidhealach | | |- |'''Cothrom''' | | | | | |- |'''Duillí (Journal of contemporary writing)''' | |<?2013?> | | | |- |'''Fear na Ceilidh''' | | | | | |- |'''Gailig''' |Iriseán |1928-30 |Galaic na hAlban Cape Breton | | |- |'''Guth na Bliadhna / the voice of the year''' |Irisean |1904-1925 |The monthly magazine of An Chonradh Gaidhealach | | |- |'''[[Mac-Talla (iris)|Mac-Talla]]''' |Iris |?<1892->? |Galaic na halban?? Sidni?? |''Alaisdair Mac Labhrainn'' |Eneas MacKay Alaisdair Mac Labhrainn |} == Ilteangach == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''An tEurópach''' |irisleabhar |1899-1900 |Irisleabhar ilteangach na heorapa – Éigse Ghaeilge Choláiste na tríonóide a bhí ina mbun |''Conall Cearnach, Patrick O Brien'' |'Ní bheidh slighe againn do Shacs-bheurla ann... Is beag is fiú cláirseach aon sreangan agus is beag is fiú sgoláire aon-teangain’  - Cuir i láthair na h-irise dar leis an alt in Comhar Iml. 39 Uimh. 4 le hAisling Ní Dhonnchadha |- |'''An Macaomh''' |Iris |1909-1913 |Iris trí theangach scoil éanna Gaeilge Béarla Fraincis, drámaí filíocht 7rl |Pádraig Mac Piarais |4 h-eagrán |- |'''An Sgolaire''' |Nuachtán sheachtainiúil |?<1913>? |Nuachtán trí theangach (G,B, F)de chuid daltaí Scoil Naomh Éanna. Clóadh 50 cinn agus dioladh ar 1p an ceann iad. | | |- |[https://www.celticleague.net/carn/ Carn] |Iris |1973-2014> |Iris ráithiúl an Chonradh Cheilteach /Celtic League i 7 dteanga | |''A Link between the Celtic Nations''' |- |'''Fianna''' |Iris |1911- 1913>? |Iris i mBéarla agus Spáinis do Ghael na hArgaintíne | | |- |'''Glór don Phobal''' |Iris |2002 -2007>? |Ag obair ar son Forbairt Pobail [[Cloch Cheann Fhaola|Chloch Cheann Fhaola]] - Iriseán Pobail le Chéile, Leitir Cheanann. An é seo Glór don Pobail? | | |- |'''Hunmanitas''' |Iris |1930-1931 |i nGaeilge, Béarla, Fraincís scata Gaeilgeoir i mBÁC (muintir Humanitas) a bhunaigh é. |''Tomás Ó Cléirigh'' | |- |'''Irisleabhar Hibernia''' | |1938>56>? |I nGaeilge, Béarla agus i bhFraincís na hEilvéise | |Déanta i bhFribourg |- |'''Na Feadánaigh''' |sraith |1963 |The whistle Players' (i mBreatanais atá seo) |''Breandán Breathnach'' | |- |'''Scéala Scoile''' |Iris |?2000-2017> |Iris séasúrach Shruth na Gaeilge, Cláiste Chaitríona Ard Mhaca | |Eagrán 30 Nollag 2016 |} == Sraith Gaeilge i nuachtáin Bhéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''An Teanga Bheo''' | | |Colún san Irish Times | | |- |'''Billeog''' | | |Leathanch Altanna Gaeilge an Irish Times |''Pól Ó Muirí'' | |- |'''Liatroim Ag Labhairt''' |Leathanach míosúil |2015-2016> |Leathanach de cheithre ghné alt Cainteoir na míosa, Colún na staire, seanfhocail, |''Proin Ó Duigneáin'' | |- |'''The Soverign Independent /An Saorfhlaitheas''' |Nuachtán |?2012 >2015? |Teoiricí Comhcheilge is a dtionchar ar Éirinn. An t-eagrán deireanach ag scríobh an teideal in nGaeilge freisin, leathanach cúil i nGaeilge |''á chruthú i dTuaisceart Liatroma'' | |- |'''Tomhas na Teanga''' |Sraith alt |2002 – 2010 |Tomhas na Teanga is a series of articles appearing In the National Hibernian Digest, |''Séamas Ó Neachtain, a.k.a. Jim Norton'' |<nowiki>http://www.scoilgaeilge.org/t_na_t/T_na_T_Mar2010.htm</nowiki> |- |'''Treibh''' | | |Altanna Gaeilge ón Irish Times |''Pól Ó Muirí'' |www.irishtimes.com/culture/treibh |- |'''Derry people, Peoples press, Connacht press, Connacht sentinel''' | | |Bhí siad seo ag gacadh leis an deontas de €28 sa Tseachtain chun ábhar Gaeilge áitiúl a chuir ar fáil | | |} == Teideal Gaeilge altanna uile i mBéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ag Déanamh Ceoil''' |Irisleabhar | |52 fonn ceoil le húsáid i mbun múine. |''Cpmhaltas Ceoltóirí na hÉireann'' | |- |'''Ainriail''' | |1975 - 1987 |A Belfast Anarchist Monthly | |7 n-eagrán ar fad https://irishanarchisthistory.wordpress.com/2012/12/15/ainriail-belfast-no-1-1985/ |- |'''Ainriail''' | |1995-1996 |An Irish Anarchist Monthly | |Eagrán a 6 1996 50p https://www.leftarchive.ie/publication/27/ |- |'''AISÉIRÍ''' |nuachtán |?<1967>? Uimh. 5 1ml 24 |Saor Gaelach Críostúil! 6D | |nuachtán an páirtí polaitiúl Ailtirí na hAiséirí, - corprotism/facism |- |'''An Bárr Buadh''' |Irisleabhar |1943> |Míosagáin, a monthly journal devoted to the activities and general welfare of the members of First Division the Southern Command and the L.D.F. ... | | |- |'''An Camchéachta / The Starry Plough''' | |1975-2009>? |The theoretical Magazine of the Republican Struggle - 8p | |Iris an IRSP a scoilt ó Shinn Féin |- |'''An Cosantóir''' |Iris |?<1947>? |The Defence Forces Magazine | | |- |'''An Eochair''' |Iris |1973 -1977 |A Bulletin of the Irish Republican Movement, Long Kesh | |https://www.leftarchive.ie/publication/2841/ |- |'''An Fiolar''' |Iris |1930>158>? |Irisleabhar Scoile na Mainistreach (conc na mainstreach i dTuaisceart Éile) | | |- |'''An Focal''' |Iris |?<2012>? |Irish Mhiic Léinn Ollscoil Luimnifgh | | |- |'''An Gael''' |sraith |1985 |Irish Arts Centre New York | | |- |'''An Glór''' |sraith |?<1943-55>? |The voice of the Guild of Irish Journalists |''Riobard A. Bramham.'' | |- |'''An Glór Gafa''' |ráiteachán |1989-92 |'the captive voice” iris cimí poblachtach i H-block 26 cinn ar fad |''Brian Campbell / Mícheál Mac Giolla Gunna'' |Clóite agus dáilte ag Sinn Féin i mBéal Feriste |- |'''An Guth''' | | |Irish Shinn Féin? | | |- |An tÉireannach |Iris |1985?>88? |Iris an 'Irish Association' i bParás - Iris cultúrtha a plé litriocht, ealaín 7rl, Dhá nó trí chinn sa bhliain. Corr-alt i nGaeilge Agallamh déanta le Becket. |''Dave Conachtan'' |Scríbhneoir eile a b'í Sylvua Hotinger Imircigh oillte as Éire a bhí san IA. Níor chláraigh siad a gcumann sa bhFrainc de reéir an dlí ach d<nowiki>''</nowiki>oscail siad Beár Éireannach i bParás agus bhíodh ranganna Gaeilge, Ceol Gaelach 7rl á n-eagrú acu. |- |'''An t-Éireannach Aontuighthe''' |Iriseán |1948 |The United Irishman: the voice of Irish republincanism | | |- |'''An Réabhlóid''' | |1984-1992 |Journal of People's Democracy | |foilsithe ag an ngluaiseacht People's Demcracy |- |'''[[An Phoblacht]] / Republican News''' |Nuachtán |19??-2015> |Nuachtán e chuid Shinn Féin | | |- |'''An Phoblacht''' |Iriseán |2019-2020> |Iriseán treasbhliantúil Shinn Féin £5 £4 | | |- |'''An Saorstát / The Free state''' |Nuachtán | |Seachtanán i mBéarla ar | | |- |'''An Saoghal Gaedhealach''' |Iris/Nuachtán |?<1918-1919>? | |''Ua hÉigeartaigh'' | |- |'''An Saoghal Gaedhealach''' |Irisleabhar |1950>? |The Vocational Education Bulletin Supplement |''foilsithe i Loch Garman'' | |- |'''An Scéal''' |Nuachtlitir |2006-'10 |the newsletter of the Irish community in Scotland |''riomhlitir ar fáil i gcóip crua ó leabharlanna i nGlaschú'' | |- |'''An Seanachaidhe /The Milesian''' | |1893-18? |lámhscríofa ag Árt Ó Gríofa – idir láimhe ag an Celtic Literary Society |''Liam Ó Maolruanaidh - William Rooney'' | |- |'''An Solas''' |Iris |?<1965>? |The Monthly Magazine of The Irish Comunist Group - Oct 19065 The Monthly Magazine for Irish Workers - Nov 1965 | | |- |'''An Solas''' |Iris |2004- 2006 | | |https://www.leftarchive.ie/document/318/ |- |'''An Spréach''' |Iris |2018 - >2020 |Indpendent non-profit Socialist Rpubicanmagazine. £2.50 €3.00. [leantar leis ar FB.] | |https://www.lasairdhearg.com/anspreach/ Seacht n-Iris ar fad |- |'''An Taisce''' |Iris |1975 - >? |Ireland's Consevation Journal | | |- |'''The Standard / An tIolar''' |seachtanán | | |''Peadar Kirby'' | |- |'''An tÓglach''' |Quarterly Journal |1918-22 1967 - 1970 |“The official organ of the Irish Volunteers” . |''(cinn eile ann leis Pierce Beaslaí)'' |''D'fhostaigh an t-airm Seán Ó Conchubhair chun cuidiú leo i gcúrsaí poiblíochta agus chun an iris a thabhairt amach'' |- |'''Ár n-Éire / Old''' | |1919-1923 |New Ireland publishing – weekly review | | |- |'''Beltaine''' |Iris |<1901>? |I mBéarla den chuid is mó |''W.B.Yeats'' |''Thug pé brabús do CnG'' |- |'''Biatas''' |Iris |1966->? |The Tillage Farmer | | |- |'''Bullán''' |Irisleabhar |1994>? |An Irish studies journal | |''Willow Press, Oxford'' |- |'''Cara''' |Iris |?<2014> |Iris do phaisinéirí eitleáin Air Lingus | | |- |'''Cáirdeas''' |Iris |?<1941>? |Journal of the Gaelic Christian Fellowship. | | |- |'''Cath Maige Mucrama''' | |?<1975>? |Imleabhar 50 d'imleabhar an chumain sin | | |- |'''Céim''' |Iris |1972 -'15>? |Iris Oifigiúl An choimisiún le Rincí Gaelacha (dé-bhliantúil) | | |- |'''Cogar''' |Iris |1974 |Iris Chomhaltas Ceoltóirí Éireann | |http://homepage.tinet.ie/~cuisle1/cuisle.htm |- |'''Cuisle''' |Iris |2011 |The voice of the Members (Fianna Fáil) | | |- |'''Dúchas''' |nuachtlitir |1972-79 |Scríobh Mac durcá?? agus Ó Murchú ann | |Irish American Cultural Institute. St. Paul Minnesota |- |'''Dúiche Néill''' |tréimhsechán |1986-96>? |“Tréimhseacháin léannta” áitiúl | |Scríobh Proinsias Ó Conluain ann go minic |- |'''Eile''' |Iris |2013 > 2021 |Iris don Aerach, |Scot de Buitléir | |- |'''Éire 19''' |Irisleabhar |1977 |University of Florida], | | |- |'''Éire''' |Nuachtán |1923 Ean- Bealtaine |Seachtainiúl |Countess Markievicz |Clóadh i nGas Chú na hAlban chun theacht i dtír ar chinnsearacht Stát le linn an chogadh Catharga. Tháinig seo i ndiaidh 'Poblacht na hÉireann'. |- |'''Éire Ireland''' |Irisleabhar |1949 – 1973 |Iris sheachtainiúl Na Roinne gnóthaí Eachtaracha = Ireland: Weekly etc | |Leantar mar Ireland Today |- |'''Éire-Ireland''' |Irisleabhar |1914-16>1918-22 |<nowiki>http://www.corkpastandpresent.ie/localstudies/newspaperlist/a-g/</nowiki> | | |- |'''Éire-Ireland''' |Irisleabhar |1966> 1995-? |a journal of Irish studies | |The Irish American Cultural Institute, St Paul, Minesota |- |'''Éire Nua''' |Iris |?<1980>? |“Unity, Equality, Prosperity’ Iris inmhéanach Shinn Féin | |Feabhra 1980 - “Irislitir makes it’s reappearance with this issue. Two copies will be sent to each cumann and they should be passed around for members to read and study.” |- |'''Fianna''' | |1910/15? |Clóite san Airgintín |''Pádraig Mac Mághnais'' | |- |'''Fianna Fáil''' |Irisleabhar |1914 |THE IRISH ARMY A Journal for Millitant Ireland |Terrence McSwiney | |- |'''Focalín''' |Iris |1978 |(“A wee word” for the odd reader of CLR who does not understand the First Language) | | |- |'''Forgnán''' |iris |?<1962 >? |Journal of the Building Centre Dublin | |vol 1 No. 5 May 1962 |- |'''Guth 7 Tuaraim''' |nuacht iris |1979 - 1984 |Iris mhíosúil áitiúil ó thús na 1980idí a bhaineann le hiarthuaisceart Dhún na nGall. Gaeilge sa chéad eagrán ach ní ina dhiadh sin. | |http://www.bealoideasbeo.ie/Guth_Tuairm?page=0 |- |'''Inbhear''' |sraith |?<2010>? |Journal of Irish music and dance |''Niall Keegan'' | |- |'''Inis Fáil''' |Iris |1925>? |Bulletin de la Ligue pour l'Indépendance de l'Irlande. | | |- |'''IRIS''' |Iris |1981–1993, 2005–2019 |Gnóthaí Eachtracha, Bureau d’Affaires Etrangéres | |Imeartas focal a bhí sa teideal a dtánaig ó ‘Irish Republican Information Service” - dé-bhliatúil. |- |'''Iris An Airm''' |Nuachtán |1922>? |Foilsithe I mBÁC go Laethúil seachas an Satharn | | |- |'''Iris An Gharda,''' | |1969/1970 | | |<nowiki>http://www.policehistory.utvinternet.com/irisang.html</nowiki> |- |'''Iris Bheag''' |Nuachlitir |1987-1994? |the intention of this litle magazine is to provide a means of exchanging ideas and developing sinn Féin’s policies and strategies by disscussion. Rules 4. Material can be in Irish Or English7. IB is issued Free. Ib will be issued Monthly | |The Education department 44, Parnell Square, Dublin 1 Irish inbhéanach Shinn Féin – Aengus Ó Snod. |- |'''Iris Fhianna Fáil,''' | | | | |Teideal Nua: FF Newsletter |- |'''Iris Oifigiúl''' |Iris |?<2011>? |Irish Oifigiúl de chuid an rialtas | |[Uimh. 48 – 2011] |- |'''[[:en:Lia_Fáil_(political_party)|Lia Fáil]]''' |Iris |1957 |Fr. Fahy 10 -neagrán – he single handedly wrote the 10 highly inflamatory newspapers resulting in demotion in 1959 |Father John Fahy |Organ of the Land and Industrial Army of Ireland. |- |'''[https://muse.jhu.edu/journal/141 New Hibernia review / Iris Éireannach nua]''' |Iris ráithiúl |1997>2021 |St. Paul (Minnesota) Center for Irish Studies at the University of St. Thomas 1997 |Thomas Dillon Redshaw | |- |'''Nua''' |Iris |1997>2000? |studies in contemporary Irish writing. |Eugen O'Brien |Jefferson City, TN: Carson-Newman College |- |'''Nuacht CIÉ''' |Iris | |Baile Átha Cliath, An Roinn Faisnéise, Stáisiún Droichead an Rí. |''Lorcán Ó Treasaigh'' | |- |'''Nuacht Náisiúnta''' | |1923-25 | | | |- |'''Nuacht Náisiúnta''' |Iris |1969 -1976 |Iris inmheánach de chuid Sinn Féin, foilsithe i Gardiner Place | |<nowiki>http://www.iol.ie/~rjtechne/century130703///////1960s/nuacht69.htm</nowiki> |- |'''Obair''' |Iris |?<2014-'14>? |Bulletin of the office of public works | | |- |'''Óur Girls/ Ár gCailíní''' | |1930-1933 |The Magazine for the Girls in Ireland | | |- |'''[[Poblacht na hÉireann (nuachtán)|Poblacht na hÉireann]]''' |Nuachtán |1922-23 |Bhí eagrán Albanach, Deisceartach agus ceann leis an dteideal bhreis War News ann | |Tháinig ‘Éire’ ina dhiadh tar éis bhás Childers a bhí i gceannas ar bolscaireacht poblachtánach. |- |'''Poblacht na nOibrithe''' |Iris |2012 - 2014 | | |iris de chuid éirigí a bunaíodh i 2006 https://www.leftarchive.ie/document/636/ |- |'''[https://pogmogoal.bigcartel.com Póg Mo Goal]''' |Iris |2015>2020 |i bhfoirm nuachtán eisithe ag Pogmogoal.com | |Póg Mo Goal is a beautifully produced football magazine, from right here in Dublin. |- |'''Saoirse Éireann Eolftone Weekly''' |Nuachtán |1937/8>? |Seachtainiúl ‘twopence’ | |Vol 1. No 36 Saturday May 7 1938 |- |'''Saoirse Nua''' |Iris |?<2014 |The voice of the Republican Movement (Republican Sinn Féin) Issue 15 Spring 2014 | | |- |'''[http://www.irishlabourhistorysociety.com/index.php?page=saothar30&title=Saothar%2030 Saothar]''' |Iris |1975-2020> |Iris an chumainn le stair Lucht Saothair na hÉireann |''Pádraig Ó Snodaigh an chéad eagarthóir'' |Saothar 45 2020 |- |'''Scéal Eile''' |Nuachtlitir |?<2009>? |The Newsletter of the CooleyKeegan branch of CCÉ | | |- |'''[[Scéala Éireann]] / The Irish Press''' |Nuachtán |1931 -1995 |Bhíodh altanna Gaeilge thríd. | | |- |'''Sciath''' |Iris | |Journal of the National Industrial Safety Organisation   (deir NLI gur i nGaeilge atá sé) | |lean 'Health and Saftey é mar theideal |- |'''Sgéal Chatha Luimnigh''' |Nuachtán |?<1922>? |Limerick War News, nuachtán an rialtas sa choga cathardha | | |- |'''Seanchas Ard Mhaca''' |Iris |1957-1993 |Iris Stairáitiúl | | |- |'''Seanchas Dúthalla''' | |?<1971-91>? | | | |- |'''Sinn Féin''' |Iris |1923 – 1925 | |''Patrick J Little'' |18,000 cóip á ndíol. Tháinig seo i ndiaidh Éire |- |'''Sinn Féin (Daily)''' |Iris/nuachtán |1909-> 1910? | | | |- |'''Sinn Féin (Weekly)''' |Iris |1906> 1914? | | | |- |'''Sinsear''' | |?<1981- 1995>? |Roinn Béaloideasa Éireann Coláiste na hOllscoile | | |- |'''Spéis''' |sraith |2010 -'13 |Bulletin of the International Council for Traditional Music Ireland |''Liz Doherty, Thomas Johnston (2012)'' | |- |'''Táin''' |Iris démhíosúil |?<2003-2007>? |the Australian Irish Network |''Val Noone foilsitheoir'' | |- |'''Teanglitir''' |Nuachtlitir |1985-1996 |Irish Association of applied Lnguistics -IRAAL |''Dónall P. Ó Baoill (1-19) Jeff Kallen (20-25), Patrick Farren (25->)'' |''bhfuil éagsúlacht idir Iris na Gaeilge/ teanglitir/teangeolas/teanga'' |- |'''Treoir''' |Iris |?<1970-2020 > Vol.2 Uimhir.2 Márta -Aibrean |Iris oifigiúl Cómhaltas Ceóltóirí Eireann luach 1s. | | |- |'''An Sgrúdaightheoir The Examiner''' |Nuachtán |1930 -1960 |(Dundalk) Thosaigh mar an Newry Examiner | | |- |'''The Fanad Magazine''' | | | | | |- |'''The Gael''' |Iris | |The official journal of the Gaelic Athletic Association. | | |- |'''the Northern Patriot''' |Iris |1895 | | | |- |'''The Shan Van Vocht''' |Iris |1896 >? |(An tSean Bhean Bhocht) A National Monthly Magazine |''Alice Milligan, Eithne Carberry'' | |- |'''Young Ireland/Éire Óg''' |Irisleabhar |1919-1923 |Young Ireland i mBÁC | | |- |'''Uladh''' |irisleabhar |1904-05 |a literary & critical magazine. | | |} == An Ghaeilge á phlé i mBéarla == {| class="wikitable" | # | | | | | |- |'''''Teideal''''' |'''''Nuachtán /Iris''''' |'''''Blianta''''' |'''''Buneolas''''' |'''''Eagarthóir''''' |'''''Breis eolas''''' |- |'''Ancient Ireland''' |Iris sheactainiúl |1835 |Foilsithe i mBÁC John S. Folds |''Philip F. Brown / Pilib de Brúin'' |Established for the purpose of reviving the cultivation of the Irish language, and originating an earnest investigation into the ancient history of Ireland … |- |'''Celtica''' |irisleabhar |1946 - 2020 |peer-reviewed journal on Celtic Studies, including linguistics, literature, manuscript studies, textual criticism, history, law, Dialect studies and onomastics. |''Uimhi 31Barry J. Lewis, Ruairí Ó hUiginn'' |bliantúil ó bhí 2016 ann |- |'''Éiriu''' |sraith |1904-2013> |School of Irish Learning. Dublin Acadamh Ríoga na hÉireann | |Saothar ag Osborne Bergin, Kuno Meyer, agus John Strachan ann. |} == Cíona Lín / Blaganna == {| class="wikitable" |'''Abair as Gaeilge é''' |2006 |mar ba mhaith liom mo chuid Ghaeilge a bhisiú. |''Julia - Meiriceánach'' |<nowiki>http://abair-as-gaeilge-e.blogspot.com</nowiki> |- |'''Aduaidh''' |2005 – 2007 |Focail fé thuairim i nGaoluinn.    |''Cionaodh'' |<nowiki>http://aduaidh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Ag Seasamh an Fhóid''' |2016 – 2019 |togra ealaíne le comóradh a dhéanamh ar an tionchar a bhí ag muintir Ros Muc ar an bPiarsach sna blianta roimh an Éirí Amach |''Nuala Ní Fhlathúin agus'' ''Eoin Mac Lochlainn,'' |<nowiki>https://rosmuc2016.wordpress.com</nowiki> |- |'''Aisling''' |2006 – 2016 |“Is blag beag é seo ina ligim saor mo chuid smaoint...” |''Tim'' | |- |'''Amhráin Arann''' |2012 – 2014 |“..amhráin a cumadh in Árainn a eisiúint i bhfoirm leabhair le dlúthdhioscaí..” |''Deirdre Ní Chonghaile'' | |- |'''An Blag Ard''' |2010 | |''as an tSraith bháin dó'' |<nowiki>http://anblagard.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Bhlaglann''' | |''Blag spéisiúil ar chúrsaí oideachais is teichneolaíocht Gaeilge -!G'' | |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Bothán Tréigthe''' |2007 – 2009 | | |<nowiki>http://anbothantreigthe.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Cailín Deas''' | |''Blag an chailín deas Gaeltachta atá anois ina cónaí sa Chathair- IG'' | |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Cainteoir Dóchais''' |?<2009 >? | |''Michal as Poblacht na Seice'' | |- |'''An Caomhach''' |2005 - 2020 |Tuairimí agus fíricí nach mbíonn le fáil aon áit eile as Gaeilge. |''Séamus Poncán Ó Neachtain'' |<nowiki>http://caomhach.blogspot.com</nowiki> go mór ar son Iosrael – dar le Igaeilge |- |'''An Cheathrú Rua''' |2011 – 2012 |chun eolas a chur ar fáil don phobal. | |<nowiki>http://ancheathrurua.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Cnagaire''' |2008 - 2020 | |''Póló'' |<nowiki>https://ancnagaire.blogspot.com</nowiki> |- |'''*An Codú''' |2006 -’ 21> |Smaointe Fánacha as Chonamara |''Eoin Ó Riain'' |''<nowiki>http://smaointefanacha.blogspot.com</nowiki>'' |- |'''An Coimíneach''' |2013-1015 |Cín Lín Uí Choimín | | |- |'''An Croí Ait''' |2011 – 2021> |Altanna agus ceachtanna mhúinteoira Gaeilge dá ranga agus d’fhoghlaimeoirí. Morán nasc chuig áiseanna éagsula |Caitríona Weafer Múinteoir, Éireannach I gCathair na nAingeal, |<nowiki>https://ancroiait.wordpress.com</nowiki> |- |'''An Doras Oscailte''' |2005 – 2012 |Blog ina dhéanfaidh mé cleachtadh ar mo chuid Gaeilge |mark bodah |<nowiki>http://dorasoscailte.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Druma Mór''' |2008-? |''Blag chúrsai Reatha an sár iriseoir Eoghan Ó Néil -IG'' |''Eoghan Ó Néill'' |níl rian de ann ach mar nasc ar iGaeilge |- |'''An Ghuí Aniar''' |2009 – 2011 | |''Ros Cománach i nGaillimh'' |<nowiki>http://anghuianiar.blogspot.com</nowiki> |- |'''An Mheabhair Foghlaimeora''' |2010 – 2011 | |''Bleáth cliathach a bhí 28'' | |- |'''An Litríocht seo Againne''' |2009 – 2011 |Is éard tá sa bhlag seo mo chuidse smaointe faoin litríocht seo againn |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://litrocht.blogspot.com/2009/05/</nowiki> |- |'''An Ruball Rua''' |2017 – 2020 |''Fáilte isteach ag an bhlag seo – teangacha a bheas le feiceáil:Gaeilge, français, English'' | |<nowiki>https://ruballrua.wordpress.com/tag/photography/</nowiki> |- |'''*An Scríobhaí Siúlach''' |2021 |Cín Lín chun Connalach a lonnaigh san Oirua agus atá ag iarraidh an teasnamh scríobh i nGaeilge faoin tir a chuir ina cheart |''Kayla Reed'' |https://scriobhaisiulach.wordpress.com |- |'''Anseo is Ansiúd''' |2010 |Blog as Gaeilge faoi gnáth rudaí an tsaoil agus mo chuid eachtraí éigsiúla. |''Gearóid Ó Madáin'' |<nowiki>http://anseoisansiud.blogspot.com</nowiki> |- |'''An t-Oileánach Tréighthe''' |2009 – 2012 | |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' | |- |'''*An Tuairisceoir''' |2013 – 2021> |Nuachtán Ghréasán a chlúdaíonn réimse leathan de Nuacht. |''Ciarán Dúnbar agus roinnt eile'' |<nowiki>https://antuairisceoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''An t-Ultach''' |2010 – 18? |Suíomh Chín lae don Iris gan ach 5 alt air |''Seán Rua Ó Murchú'' |<nowiki>https://antultach.wordpress.com</nowiki> |- |'''Anuas den tSeilf''' |2009 – 2011 |Nótaí agus smaointe iad seo de réir mar a thagann siad chugam |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://cailliomachas.blogspot.com</nowiki> |- |'''Aodhán''' |2013 |Ag Smaoineamh os Ard |''Aodhán Ó Dea'' |<nowiki>http://aodhanodea.ie/blog/</nowiki> |- |'''Ar Son na Drúise''' | |suíomh, príobháideach é an suíomh seo | |<nowiki>https://arsonnadruise.wordpress.com</nowiki> |- |'''As an Nua''' |2016>? |formhór de i mBéarla de réir freagrai ar alt ar i dTuairaisc |Siún Ní Dhuinn |nasc ag rá gur suíomh ag déanamh aithris atá i gceist |- |'''As Ord Oráiste''' |2005 – 2006 |Dhá alt ón iriseoir seo as Béal Feriste |Liam O Raiste |<nowiki>http://asordoraiste.blogspot.com</nowiki> |- |'''Athfhás''' |2011 – 2016 |Seo nuacht agus eile ón iar-Ghaeltacht, áit atá ag teacht thar n-ais ina Ghaeltacht iomlán sar i bhfad! | |<nowiki>http://athfhas.blogspot.com</nowiki> |- |'''Bealach mo Shaoil''' |2005-2009 |chun mo chuid Gaeilge a cleachtadh, go príomha le greann - |''mac léinn sa tSúlainn'' |<nowiki>http://siuloir.blogspot.com</nowiki> |- |'''Baoismhacnamh''' |2005-2009 |chun mo chuid Gaeilge a cleachtadh, go príomha le greann - |''mac léinn sa tSúlainn'' |<nowiki>http://siuloir.blogspot.com</nowiki> |- |'''Betty Furlong''' |2018 -2020 | | | |- |'''Blag Cois Life''' |2010 – 2015 |Blog of Cois Life, Irish Language Publishers | |<nowiki>http://blagcoislife.blogspot.com</nowiki> |- |'''Blag Forbairt Naíonraí Teo.''' |2009 - 2013 |Blag é seo atá dírithe othur seo siúd a bhíonn ag obair i Naíonraí/naíscoileanna | |<nowiki>https://naionrai.wordpress.com</nowiki> |- |'''Blag Ghael Gan Náire''' |2007>? | | |http://gaelgannaire.blogspot.com/, |- |'''Blag Ghearóid''' |2006 – 2009 | | |<nowiki>http://gearoid.blogspot.com</nowiki> |- |'''Blag Mháirtín Uí Mhuilleoir''' | |Iar-pholaiteoir le Sinn Féin ar é Máirtín Ó Muilleoir | |caifear cuireadh a bheith ag duine chun é a léamh |- |'''*Blag Nua Gaeilge''' |2019 – 2021 | |''Panu Petteri Höglund'' ''Nó tá urscéal leis clóite ann'' |<nowiki>https://blagnuagaeilge.blogspot.com/2019/06/</nowiki> |- |'''Blag Shomhairle''' |2005 -2006 |Níl fágtha ach nasc ar an suíomh blaganna | | |- |'''Baoismhacnamh''' |2018 -2020 | | | |- |'''Breacleabhar An imill''' |2004 – 2005 |'Sé is príomhchuspóir na mblaganna seo ná mo chuid Gaeulinne a chleachtadh agus a fheabhsú’ |''Conn -'' ''lonnaithe in Inis, Co. an Chláir'' |<nowiki>http://breacleabhar.blogspot.com</nowiki> |- |'''Brian Darby''' |2014 – 2015 |suíomh le altanna faoi na gcluichí Gaelacha |''Brian Darby'' |<nowiki>https://briandarby1.wordpress.com/category/gaeilge/</nowiki> |- |'''Bród Éireannach''' |2005 -2006 |Seo mo bhlog. Beidh sé i nGaeilge agus i mBéarla |''Aingeal – foghlaimeoir Gaeilge Pennsylvania'' |<nowiki>http://aingealpuirseil.blogspot.com</nowiki> |- |'''Bruth Seanfharraige''' |2009 |'Ní beag beagán de drochbhrocán” |''An Deabhal Álainn'' |<nowiki>http://seanfharraige.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cainteoir Doofus''' |2011-2012 |tuaraimíagus iad aisrithe sa cholún ar dheis | |<nowiki>http://www.cainteoirdoofus.com</nowiki> |- |'''Ceiliúradh''' |2011- 2013 | | |<nowiki>https://ceiliuradh.wordpress.com</nowiki> |- |'''Ceist Mór an lae''' |2006 – 2008 |Polaitíocht |''iriseoirí éagsula'' |<nowiki>http://ceistmhor.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cha chanann? Canathaobh?!''' |2020 – 2021 |Tógáil ar Scoil Ghaeilge Ghearóid Tóibín agus na hamhrain a múineadh |''Séamus Poncán Ó Neachtain'' |<nowiki>https://amhrainghaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''Chetwynde Downs''' |2006 – 2012 |Fear meánaosta beoir-bholgach frustráilte. Ag lorg síbearchaidreamh intleachtúil platónach le bean shéimh chneasta A thabharfadh cluas bhaúil do m'fhaidhbeanna pearsanta. | |<nowiki>http://chetwyndedowns.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cín Lae Sclábhaí Pá''' |2008 - 2011 | |''Dubhaltach (Uí Reachtair?)'' |<nowiki>https://tadenc.blogspot.com/search?q=2011</nowiki> |- |'''Cistin Chliste''' |2011 |Oidis agus altanna ar bhia i nGaeilge agus Sasanais | |<nowiki>https://cistinchliste.wordpress.com</nowiki> |- |'''CLG go Deo''' |2014 – 2015 |altann ar an Chumann lúthchleas Gael | |<nowiki>https://clggodeo.wordpress.com</nowiki> |- |'''Club Leabhar''' |2005 > 2006 |leabhair agus |''Aonghus Ó hAlmhain 7 Coleen Dollard'' |<nowiki>http://club-leabhair.blogspot.com</nowiki> |- |'''Coicís in Éireann''' |2007 – 2009 | |''mark bodah'' |<nowiki>http://coicisineirinn.blogspot.com</nowiki> |- |'''Crá Croí Cois Cuain''' |2006 -2018 |Sóisialachas agus an Ghaeilge | |<nowiki>https://cracroi.wordpress.com</nowiki> |- |'''Crosbhealaí''' |2008 – 2012 |Blag i nGaeilge ar chúrsaí an tsaoil. |''Aonghus Dwane'' |<nowiki>http://crosbhealai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cuisle''' |2005 |Mommy blogging as Gaeilge |''Nicole as Worchester'' |<nowiki>http://cuisle.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cumann Carad na Gaeilge''' |2005 -2010 ‘15 -‘17 |Agallaimh agus caint as Gaeilge. |''Séamus Poncán'' |<nowiki>http://philo-celtic.blogspot.com</nowiki> |- |'''Cumann Scribhneirí Úra na Gaeilge''' |2007 – 2015 |23 scríobhnóir úra ag cur a saothar pinn in airde ar an idirlín | |<nowiki>http://scribhneoirioga.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Cursaí Staire''' |2012 -2021 |Aistí ócáideacha ar an stair, ar staraithe, agus ar scríobh na staire. |''Vincent Morley'' |<nowiki>http://cstair.blogspot.com</nowiki> |- |'''Daoine Beaga''' |2011 |Corr alt ghairid |''Réaltán Ní Leannáin'' |<nowiki>http://daoinebeagadotcom.blogspot.com</nowiki> |- |'''Dialann Scott de Buitléir''' |?? |oscailte dóibh siúd le cuireadh amháin |''Scott de Buitléir'' |<nowiki>http://dialannscott.blogspot.com/</nowiki> |- |'''Dónal Na Gealaí''' |2009 |6 nó seacht alt ar an réimsí éagsula den Ghaeilge |''Feilm Borland'' |<nowiki>http://donalnagealai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Éan Bealtaine''' |2006 – 2011 |A nest for a May Bird's thoughts - Gaeilge I 2006 sasanais I 2011 |''Wren'' |<nowiki>http://eanbealtaine.blogspot.com/2011/</nowiki> |- |'''Fada fada''' |2008 |comharthaí bóithre ceartaithe le péint |''Ceithearnach Comharthaí'' |<nowiki>http://fadafada.blogspot.com/?view=mosaic</nowiki> |- |'''Faoi Cheilt''' |2010 – 2014 | |''John'' |<nowiki>http://faoicheilt.blogspot.com</nowiki> |- |'''Feachtas''' |2012 |–Óg Ghluaiseacht na Gaeilge – Eolas agus imeachtaí an eagrais | |<nowiki>http://feachtas.blogspot.com/p/dean-teagmhail-linn.html</nowiki> |- |'''Fear Beag''' |2012 |5 alt fada | |<nowiki>http://fearbeag.blogspot.com</nowiki> |- |'''Feicim''' |2011 – 2017 |Gaeilge le Spraoi ar Inis Oírr. Fun Easy Irish Courses – Immersion Method! |''Bríd Ní Chualáin'' |<nowiki>https://feicim.wordpress.com</nowiki> |- |'''Fiche focal''' |2007 – 2011 | |''Connalach a d’fhreastail ar O na G'' |<nowiki>http://fichefocal.blogspot.com</nowiki> |- |'''Fiontar agus Scoil na Gaeilge''' |2015 – 2018 |suíomh le mórán eolas maidir le Fiontar |''blaganna ó Mhic léinn'' |<nowiki>https://fiontardcu.wordpress.com/about/</nowiki> |- |'''Fis''' |2006 – 2013 |An chéad fhíschraoladh ó Chumann Carad na Gaeilge, D’fhág an leathanach is chuir in airde ar You tube |''Seéamus Poncánach'' |<nowiki>http://philo-celtic-feesh.blogspot.com</nowiki>  <nowiki>https://www.youtube.com/playlist?list=PL395B1BAD058326A1</nowiki> |- |'''Foinsí''' |2009 – 2011 |liostaí foinsí ar na haistí sa dá chín lín eile ag an údar |''Cailliomachas – leabharlannaí'' |<nowiki>http://xn--foins-3sa.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilgeandedtec''' |2006 |cín lín Macléinn le deis ceartúcháin a dhéanamh, 4 nó 5 alt |''Mairead G'' |<nowiki>http://gaeilgeandedtec.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge Faoi Thalamh''' |2004 >? |Arm Rúnda na Gaeilge | |''<nowiki>http://gaeilgefaoithalamh.blogs.ie</nowiki>'' |- |'''Gaeilge in Kirkby''' |2013 – 2016 |Is blag í chun suim sa Gaelige a spreagadh i measc mo phobail féin.… | |<nowiki>http://gaeligeinkirkby.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge i gColáiste Ailigh''' |2011 - 2019 |Ar an suíomh seo gheobhaidh scoláirí cuidiú leis an Ghaeilge |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' |<nowiki>http://gaeilgeigcolaisteailigh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilge le Glam''' |2015 – 2016 |Ceathrar múinteoirí Gaeilge le suim i bhfaisean, i dtáirgí áilleachta, | |<nowiki>http://gaeilgeleglam.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gaeilgeoir na Fionnlainne''' |2003 – 2006 |tuaraimí Phanu ar an saol. Filleann sé ar i 2013 théis cliseadh blogs.ie chun rá go mbeadh seo á n-úsáid aige feasta,. |''Panu Höglund'' |<nowiki>http://gaelpanu.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Gaeltacht 21''' |2009 – 2021 | |''Eoin Ó Riain'' |<nowiki>http://gaeltacht21.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gael trip''' |2016 – 2021 |Is í an sprioc atá againn i nGael Trip ná taisteal timpeall an Domhain agus an Ghaeilge a úsáid |''Oisín Mac CinnéideEmma Ní Nualláin'' |<nowiki>https://gaeltrip.com</nowiki> |- |'''Gan Ainm''' |2007 – 2011 |alt ar líon an dteaghlach a labhraionn Gaeilge |''solas dubh'' |<nowiki>http://ganainm.blogspot.com</nowiki> |- |'''Garraí Johnny Mhorgan''' |2009- 2010 |Cúrsaí cruthaitheachta, cúrsaí na n-ealaíon, dialann - i nGaeilge na hÉireann. |''Tadhg Mac Dhonngáin'' |<nowiki>http://garraijohnnymhorgan.blogspot.com</nowiki> |- |'''Gasúir le Gaeilge''' |2011-2017 |Plé ar ghasúir a thógáil le Gaeilge (I Pennsylvania) |''Lawrence Morris'' |<nowiki>https://gasuirlegaeilge.wordpress.com/page/25/</nowiki> |- |'''Gnóthach''' |??? |nasc ar shuíomh coiscéim, imithe ón idirlíon anois | |<nowiki>http://gnothach.blogspot.com</nowiki> |- |'''Go Maith''' |Feabhra go Márta bliain éigin |Comic strip |''Brian fitzmaurice 7 SC Durkin'' |<nowiki>http://gomaithcomic.blogspot.com/2007_02_06_archive.html</nowiki> |- |'''Grá fé Ghruaim''' | |oscailte dóibh siúd le cuireadh amháin | |<nowiki>http://nuaaois.blogspot.com/</nowiki> |- |'''*Hillary NY''' |2004 – 2021 |Meascra i nGaeilge ó Nua Eabhrac - nó pé áit ina bhfuilim! |''Hilary Sweeney'' |<nowiki>http://hilaryny.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Igaeilge''' |2009 – 2021 |Tuaraimí neamhspleácha Chonchubhair gan aon deontas |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>http://gaeltacht21.blogspot.com</nowiki> |- |'''Imeall''' |2004 -2009 |Blag fuaime ón imeall |''Conn Ó Muíneacháin'' |<nowiki>https://imeall.blogspot.com</nowiki> |- |'''iMúscraí''' |2008 – 2013 |Tionscnamh de chuid Comharchumann Forbartha Mhúscraí ar mhaithe le cur chun cinn na teanga agus ghnéithe eile de chultúr an cheantair. |''Conchubhair Ó Liatháin'' |<nowiki>https://imuscrai.wordpress.com</nowiki> |- |'''Íomhá an Lae''' |2007 - 2019 |Griangraif éagsúla a dhéanan mé o lá go lá agus mo chuid Smaointe faoi as Gaeilge | |<nowiki>http://iomhannablag.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Irish Language blog''' |2019 – 2021 |930 mion cheacht ón shuiomh Transparent Language | |<nowiki>https://blogs.transparent.com/irish/la-fheile-padraig-3/</nowiki> |- |'''Iris Eoghanaigh''' |2009 – 2011 |Tuaraimí, Nuacht, eolas |''Seán Mór – seo tús na hirise'' |<nowiki>http://eoghanach.blogspot.com</nowiki> |- |'''Is as An Baile Mé''' |2006 - 2007 |tuaraimí foghlaimeora |''Richard Achibld'' |<nowiki>https://foghlaimeoir.wordpress.com</nowiki> |- |'''Leadrán''' | |Níl rian de ar fáil ach mar nasc ar IGaeilge | |<nowiki>http://leadran.com</nowiki> |- |'''Léigh Mé ar Mo T-Léine é''' |2006 – 2007 |Cin lae lín ar thaisteal ar fud an Bhraisil |''Alex Hijimans'' |<nowiki>https://naceithrehairde.travellerspoint.com</nowiki> |- |'''Líonra''' |2014 – 2021 |Blag d’fhoghlaimeoirí fásta Aonad na Gaeilge Ollscoil Luimnigh |''Deirdre Ní Loinsigh'' |<nowiki>https://lionra.wordpress.com/about/</nowiki> |- |'''Litríocht na n-Óg''' |2010 – 2013 |An Tríú Comhdháil ar Litríocht agus ar Chultúr na nÓg | |<nowiki>http://litriochtnanog.blogspot.com</nowiki> |- |'''Máire ag Faire''' |2012 – 2013 |10 n-alt ar fad |''Máire burns – iarmhúinteoir Gaeilge'' |<nowiki>http://maireagfaire.blogspot.com</nowiki> |- |'''Máthair Gaelachais''' |2007 - 2016 | |''Jennifer'' |<nowiki>http://misemamai.blogspot.com</nowiki> |- |'''Mícheál John O Meachair''' |2012 – 2013 |Nasanna á gheallúint ach Níos mó air faoi féin ná aon rud eile |''Mícheál John O Meachair'' |'''Mícheál John O Meachair''' |- |'''Milseog Mhilis''' | |Gaeilge agus Sínis (Tá sé mar aidhm agam cultúr na nGael agus a dteanga a roint le muintir na hÁise | |<nowiki>https://milseogmhilis.wordpress.com</nowiki> |- |'''Mise Áine''' |2007 – 2011 | |''Áine'' |<nowiki>http://miseaine.blogspot.com</nowiki> - leanann mar Rámhaille |- |'''Mise Ciara''' |2013 – 2021 |Scríobh Eat Sleep |''Ciara Ní Éanacháin'' |<nowiki>http://miseciara.wordpress.com</nowiki> |- |'''Misneach Na Gaillimhe''' |2013 – 2017 |Sóisialaigh Na Gaeilge i nGaillimh | |<nowiki>http://misneachnagaillimhe.blogspot.com/2017/04/seilbh-glactha-ag-baill-misneach-ar.html</nowiki> |- |'''Mo Bhlog''' |2006 – 2009 |Ruminations & practice ‘ as Gaeilge’ |''Dalta i Minesota'' |<nowiki>http://mo-bhlog.blogspot.com</nowiki> |- |'''Muirann Ní Chonnaláin''' |2009 – 2010 |Céad iarracht scríobh as Gaeilge |''Muirann Ní Chonnaláin'' |<nowiki>http://poetryasgaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''Múinteoir Sabine''' |2012 |Múinteoir bunscoilea rugadh sa Ghearmáin alt ar RnaG |''Sabine Nic Cionnaith'' |<nowiki>https://muinteoirsabine.wordpress.com</nowiki> |- |'''Myles an Nissan Micra''' |2010 – 2012 |a man of letters, public servant, polymath, tribune of the people, and pedant. He formerly wrote for a web magazine under the pseudonym 'Myles an Ford Fiesta' but has since changed his Mode of conveyance. | |<nowiki>http://mylesanm.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Nótaí Imill''' |2009 – 2021 | |''Denis King – Seattle'' |<nowiki>http://nimill.blogspot.com</nowiki> |- |'''Nuacht1.com''' | |Gach Ailt – os na meáin Gaeilge / nascann chuig na stáisiúin Gaeilge Nuacht TG4 7 RTÉ Agus Podchraoltaí | |<nowiki>https://nuacht1.com/blaganna/</nowiki> |- |'''Puc Saor''' |2014 – 2015 |Blag chun an CLG a phlé as Gaeilge. | |<nowiki>http://pucsaor.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Rámhaille''' |2011 – 2021 |Mise Áine ag Rámhaille |''Áine'' |<nowiki>https://ramhaille.blogspot.com</nowiki> |- |'''Rán na nGág''' |2009 – 2019 |Is geal leis an bhfiach dubh a ghearrcach féin. |''Fergus Ó Néill'' |<nowiki>http://ormondo-fon.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Rogha Gabriel''' |2012 – 2021 |Sleachta as saothar Ghabriel Rosenstock |''Gabriel Rosenstock'' |<nowiki>https://roghaghabriel.blogspot.com</nowiki> |- |'''Rud ar Bith''' |2008 – 2010 | |''student of the universe a fhreastalaíonn ar ghaeltachtMinesota'' |<nowiki>http://rudarbith.blogspot.com</nowiki> |- |'''Santa Cruz na Gréine''' |2009 - 2012 |Dialann ag cur síos ar an saol i Santa Cruz, California | | |- |'''Scáthán''' |2017 – 2019 | | |<nowiki>https://www.scathan.ie/2019</nowiki> |- |'''Scéala Na Wombait''' |2004 – 2012 |altanna ar ainmhithie éagsula | |<nowiki>http://mhwombat.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Scéalta Ealaíne''' |2019 - 2021 |Irish Art Blog 99% sa tSasanais |''Eoin Mac Lochlainn'' |<nowiki>https://emacl.wordpress.com</nowiki> |- |'''*Scott de Buitléir''' |2017-2021 | |Scott de buitléir |https://scottdebuitleir.com/category/gaeilge/ |- |'''Scríbhneoirí Úra na Gaeilge''' |2007 – 2015 |Cín lín a bhí ag iarraidh saothar mórán scríbhneoir a thabhairt le chéile |''20 scríobhnóir éagsúla'' |<nowiki>http://scribhneoirioga.blogspot.com</nowiki> |- |'''Seo focan Iontach''' | |mar nasc ar mhórán cín lín ach é imithe ón tidirlíon | |ní oibríonn na nascanna |- |'''Seo Panu ag Labhairt''' | |Níl rian de ar an nasc atá ar lch cumann Carad na Gaeilge |''Panu Höglund'' |<nowiki>http://gaeilgepanu.blogs.ie</nowiki> ff Gaeilgeoir na Fionnlainne |- |'''Sin É''' |2014 |'Blog' nua-aimseartha Gaeilge don na deagoirí agus daoine óga In Éireann agus na foghlaimeoir Gaeilge timpeall an domhain! |''Sinéad'' |<nowiki>http://istreiseanpeannnaanclaiomh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Smaointe as Gaeilge''' |2020 |Occasional thoughts written in Irish -. Ní dhéanaim tada ach an Corrsmaoineamh a scríobh, anois 's aríst, | |<nowiki>https://smaointe-as-gaeilge.blogspot.com</nowiki> |- |'''*Smaointe Fánacha Aonghusa''' |2005 – 2021 |Mar a deir sé ar an gcanna! |''Aonghus Ó hAlmhain'' |<nowiki>https://aonghus.blogspot.com</nowiki> |- |'''Smaointe ón Champas''' |2013 |Smaointe a ritheann liom agus mé in ainm's a bheith ag staidéar! |''Colm Mac Fhionnghaile'' |<nowiki>http://smaointeonchampas.blogspot.com/2013/02/</nowiki> |- |'''Stair i gColáiste Ailigh''' |2010 – 2011 |nascanna físe i mBéarla curtha i láthair ag an máistear i nGaeilge |''Proinsias Mac a’ Bhaird'' |<nowiki>http://staircolailigh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Stádas na litríochta gaeilge''' |2010 |Aon alt amháin |''Ríona'' |<nowiki>http://stadasnalitriochta.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tadhg An Mhargaidh''' |2006 |Blog Gaeilge faoi mo shaol sin an méid. Macléinn aerach as Vancouver. |''Tadhg'' |<nowiki>http://tadhganmhargaidh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Taifead Taibhreamh''' |2006 |A bhrionglóidí scríofa ag an údar |''mark bodah'' |<nowiki>http://taibhreamh.blogspot.com</nowiki> |- |'''Te Bruite''' |2012 – 2013 |Nuacht faoi eisiún DC Rís | |<nowiki>http://tebruite.blogspot.com/2012/11/</nowiki> |- |'''Thall is Abhus''' | |bainte den idirlíon an t-aon rian mar nasc ar Lch Anuas Den tSeilf | |<nowiki>http://seano-thallisabhus.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tomhas na Teanga''' |2014 – 2021 |tosaithe i 2014 ach altanna ann ó 2002 |''Séamas Ó Neachtain,/ Jim Norton'' |<nowiki>http://tomhasnateanga.blogspot.com/?view=classic</nowiki> |- |'''Tomhais''' |2009 – 2010 |tomhasanna dhá líne – cad a bheadh ann? |''Aa Deabhal Álainn'' |<nowiki>http://tomhais.blogspot.com</nowiki> |- |'''Tuairimí Éagsúla''' |2011 – 2014 |éiríonn as is bunaíonn smaointe ón gcampas |''Colm Mac Fhionnghaile'' |<nowiki>http://anscolairescartha.blogspot.com</nowiki> |- |'''Turas Aisle''' |2017 – 2020 |Turas Amháin |''Réaltan Ní Leanáin'' |<nowiki>http://turasailse.blogspot.com</nowiki> |- |'''Uathachas in Éirinn''' |2008 – 2020 |Tuiste fhir óig le huathachas |''COC'' |<nowiki>http://blag.uathachas.ie</nowiki> |- |'''vernacularisms Gaeilge''' |2013 |Nótaí Ó Bhéal Feirste |''Jason Ó Ruairc'' |<nowiki>https://vernacularismsgaeilege.wordpress.com</nowiki> |- |'''Vítneam agus An Chambóid''' |2015 |Altann ar stair an Chambóid agus Vítneam |''Oanro'' |<nowiki>http://vitneamanchamboid.blogspot.com</nowiki> |} == Féach freisin == * [[Stair iriseoireacht na Gaeilge]] == Naisc sheachtracha == * [https://libguides.ucc.ie/newspapers/anghaeilge Nuachtáin agus Irisí as Gaeilge (Coláiste na hOllscoile Corcaigh)] == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Irisi agus Nuachtain Gaeilge}} [[Catagóir:Liostaí]] [[Catagóir:Irisí Gaeilge| ]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge| ]] [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn|*]] [[Catagóir:Irisí Éireannacha|*]] lc3f9klv6w6vpv3f32bu20llhx1ksgb 14 96886 1268484 1125557 2025-06-03T05:56:00Z Alison 570 ++ 1268484 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ealaíontóirí de réir náisiúntachta‎|Meir]] [[Catagóir:Daoine Meiriceánacha de réir slí bheatha|Eal]] 9oajya04uomdjeoglcmxz8v29bntg0l 14 97236 1268312 1265166 2025-06-03T01:10:09Z Alison 570 ++ 1268312 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Ast]] [[Catagóir:Daoine Astrálacha de réir slí bheatha|Bre]] pvlu1vfffs10v7vuqasxw4kbk9qg4gb 14 97282 1268313 998957 2025-06-03T01:10:33Z Alison 570 ++ 1268313 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Alb]] [[Catagóir:Daoine Albanacha de réir slí bheatha|Bre]] tuppgk5fcujcoh8umls6nis5s3nhbgv 14 97516 1268293 1001245 2025-06-03T00:59:24Z Alison 570 ++ 1268293 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Bre]] pp4v8e0yhbgt4fcadcrmcskqm2yksl8 14 97619 1268282 1002008 2025-06-03T00:50:44Z Alison 570 ++ 1268282 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Me]] [[Catagóir:Daoine Meiriceánacha de réir slí bheatha|Bre]] 33yjoeesjj27ichg21f8dig1bpuk9z0 14 97812 1268290 1003700 2025-06-03T00:56:55Z Alison 570 ++ 1268290 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Iod]] [[Catagóir:Daoine Iodálacha de réir slí bheatha]] [[Catagóir:Maifia]] h5x7u3ypl3div8me8k57a0lr9x9rdma 14 98832 1268283 1011212 2025-06-03T00:51:26Z Alison 570 ++ 1268283 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Ís]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Bre]] o0pars7zrxssik9e7l456c1i15mkg98 14 99794 1268336 1019086 2025-06-03T01:27:54Z Alison 570 ++ 1268336 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Eal]] [[Catagóir:Ealaíontóirí de réir náisiúntachta|Pol]] qmfq862yu179wst4ys7i8blf9fkdg1u 14 100103 1268309 1267338 2025-06-03T01:09:04Z Alison 570 ++ 1268309 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna de réir náisiúntachta|Fil]] [[Catagóir:Daoine Filipíneacha de réir slí bheatha|Bre]] omqr4gsbyps8t3b60hw8pu8vm87njdh 0 100195 1268369 1174372 2025-06-03T02:03:09Z Alison 570 +WD, srl. 1268369 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Grúpa Daonna}} Daoine is ea iad na '<nowiki/>'''''Coloureds'' na hAfraice Theas'<nowiki/>'''<nowiki/>'<ref>nó ''‘Cape coloureds’'' uaireanta i mBéarla</ref>, nó 'daoine daite' nó 'daoine de chine daite', san [[An Afraic Theas|Afraic Theas]] a bhfuil sinsearacht chasta acu.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://cstair.blogspot.com/2021/10/blue-people-agus-daoine-de-dhath.html|teideal=Cúrsaí Staire: ‘Blue people’ agus ‘daoine de dhath’|údar=Vincent Morley|dáta=02/10/2021|work=Cúrsaí Staire|dátarochtana=2022-01-11}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/glactha-ag-lucht-an-fhoclora-leis-an-tearma-nua-duine-de-dhath/|teideal=Glactha ag lucht an fhoclóra leis an téarma nua ‘Duine de dhath’|údar=Méabh Ní Thuathaláin|dáta=2021|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2022-01-11}}</ref> Shíolraíodar ó choilínigh a tháinig ón [[An Ísiltír|Ísiltír]] ag tús ré an choilínithe, ó na [[Khoisan]] (na bundúchasaigh i g[[cúige na Rinne]]), agus ó Afracaigh eile. [[Íomhá:South Africa 2011 Coloured population density map.svg|mion|mapa dlúis]] Is í an [[An Afracáinis|Afracáinis]] príomh[[Teanga (cumarsáid)|theanga]] na ndaoine daite. Tá an t-ainm ''‘bruin mense’'' (‘daoine donna’) in úsáid sa teanga sin.<ref name=":0" /> Tuairim is cúig mhilliún ''coloureds'' atá san Afraic Theas.<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.statssa.gov.za/census/census_2011/census_products/Census_2011_Census_in_brief.pdf|teideal=An daonáireamh. Tá tábla ann as an achoimre oifigiúil ar dhaonáireamh na bliana 2011.|údar=statssa.gov.za|dáta=2011|dátarochtana=2022}}</ref> Tá an téarma ''‘coloured’'' in úsáid inniu ag rialtas ilchiníoch na hAfraice Theas, Bhí an téarma ''‘coloured’'' in úsáid nuair a bhí ''[[Cinedheighilt|apartheid]]'' i réim, ach bhí sé in úsáid i bhfad roimh an ré sin agus tá sé fós in úsáid sa lá atá inniu ann.<ref name=":0" /> == Féach freisin == * [[Cinedheighilt]] == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-eitni}} [[Catagóir:An Afraic Theas]] [[Catagóir:Daoine de dhath]] [[Catagóir:Cine]] orbn5dusvtwcagdfhu1o9s43n5shiak 14 100205 1268396 1117869 2025-06-03T02:32:09Z Alison 570 Catagóir:Daoine Sileacha de réir slí bheatha 1268396 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Sileacha]] [[Catagóir:Daoine Sileacha de réir slí bheatha|Sile]] 64sncmdwqsfs6o0x07o1gvk0zodgz2f 1268397 1268396 2025-06-03T02:32:26Z Alison 570 Ord 1268397 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Sileacha]] [[Catagóir:Daoine Sileacha de réir slí bheatha|Ceol]] b2mlmxe97qm5jixm0u28502ukgxr6md 14 100207 1268393 1040096 2025-06-03T02:28:12Z Alison 570 ++ 1268393 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí na hÁise|Sile]] [[Daoine Sileacha de réir slí bheatha|Pol]] 153ls0ypkglas0rka2rq1g95uke5bxu 0 100245 1268425 1073073 2025-06-03T04:57:16Z Alison 570 ++ 1268425 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} [[Nuachtán]] áitiúil [[Poblacht na hÉireann|Éireannach]] is ea '''The Connaught Telegraph''' a bunaíodh i 1828. Foilsíodh an nuachtán i [[Caisleán an Bharraigh|gCaisleán an Bharraigh]], [[Contae Mhaigh Eo]]. == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{Reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} {{DEFAULTSORT:Connaught Telegraph, The}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] mu4dkdkylzpa5w7w9op8edc38a0giwj 14 100564 1268390 1025892 2025-06-03T02:24:21Z Alison 570 ++ 1268390 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Filí de réir tíre|Sualainn]] [[Catagóir:Daoine Sualannacha de réir slí bheatha|Filí]] 17l9z7uhysu19lcwd39hdo2cadup3em 14 101003 1268353 1029247 2025-06-03T01:38:11Z Alison 570 ++ 1268353 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Poland|Filí Polannacha}} [[Catagóir:Daoine Polannacha de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Filí de réir tíre|Polannacha]] pj5l7tvgny2hbijps5z86z3qrrxdtrj 14 101006 1268457 1029270 2025-06-03T05:27:26Z Alison 570 ++ 1268457 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Writers from Ukraine|Scríbhneoirí Úcránacha}} [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Scr]] [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Úcráin]] o2s605cvdfwfr4lhpt8rp03km470neg 14 101351 1268302 1265659 2025-06-03T01:05:50Z Alison 570 Ord 1268302 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Astronomers from Denmark|Réalteolaithe Danmhargacha}} [[Catagóir:Réalteolaithe de réir náisiúntachta|Dan]] [[Catagóir:Daoine Danmhargacha‎ de réir slí bheatha|Réa]] opzpt9anu8hdht8xo3fnc4p6oerkfcy 14 101352 1268228 1032904 2025-06-03T00:03:11Z Alison 570 ++ 1268228 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Astronomers from the Netherlands|Réalteolaithe as an Ísiltír}} [[Catagóir:Réalteolaithe de réir náisiúntachta]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha]] blo7c8gqahmmuxbz3u15al3cqn8st7k 1268303 1268228 2025-06-03T01:06:02Z Alison 570 Prd 1268303 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Astronomers from the Netherlands|Réalteolaithe as an Ísiltír}} [[Catagóir:Réalteolaithe de réir náisiúntachta|Oll]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Réa]] rgss75yvd67adc0yfgts646kzqz4ole 14 101514 1268266 1265216 2025-06-03T00:34:16Z Alison 570 ++ 1268266 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta|Fr]] [[Catagóir:Daoine Francacha de réir slí bheatha|Inn]] kayzcinv3gotkzwtp2fmz3a86owg2ri 14 101575 1268292 1034622 2025-06-03T00:59:00Z Alison 570 ++ 1268292 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Bitheolaithe de réir náisiúntachta|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Bit]] 8ur5ijno4l2s78l0jfb33d70o54pmm1 14 101576 1268463 1034620 2025-06-03T05:32:07Z Alison 570 ++ 1268463 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Bitheolaithe de réir náisiúntachta|Úcr]] [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Bith]] emvr4313pdby8zltlvu3xcinvjc4844 14 101686 1268294 1120453 2025-06-03T00:59:49Z Alison 570 Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha 1268294 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Musicians from India|Ceoltóirí Indiacha}} [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Indiacha]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Ceo]] p2j28f9k8sb9e4wrr9wl3w2zkwhl1cm 14 101763 1268298 1265728 2025-06-03T01:01:41Z Alison 570 Ord 1268298 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Ungáracha de réir slí bheatha|Fea]] [[Catagóir:Fealsúna de réir náisiúntachta|Ung]] 30bl1uxdmsv2en91smwjknbgbg9lffc 14 101883 1268227 1248630 2025-06-03T00:02:55Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268227 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Physiologists from the Netherlands|Fiseolaithe Ísiltíreacha}} [[Catagóir:Fiseolaithe|Ollannacha]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|F]] 7i1gjxkuvau4dcd38qnn19o952hj8rm 14 102183 1268221 1117843 2025-06-02T23:57:32Z Alison 570 ++ 1268221 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cultúr na Seapáine|C]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Seapánacha]] 922b364nu5tji9sso7z3pfkycq8qt1d 1268223 1268221 2025-06-02T23:58:31Z Alison 570 Catagóir:Daoine Seapánacha de réir slí bheatha 1268223 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cultúr na Seapáine|C]] [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Seapánacha]] [[Catagóir:Daoine Seapánacha de réir slí bheatha]] khv5z972c7qt5k575hqcjyoxvnkfg91 0 102897 1268327 1083672 2025-06-03T01:23:47Z Alison 570 ++ 1268327 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba [[polaiteoir|pholaiteoir]] [[Angóla|Angólach]] é '''José Eduardo dos Santos''' (28 Lúnasa 1942 – 8 Iúil 2022) a bhí ina uachtarán ar [[Angóla]] ó 1979 go 2017. == Tagairtí == {{Reflist}} {{Síol-af}} {{DEFAULTSORT:dos Santos, Jose E}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1942]] [[Catagóir:Básanna in 2022]] [[Catagóir:Daoine Angólacha]] m2v4ej9fgbuyp46rgsgjqqghedyqwvp 14 103276 1268324 1064184 2025-06-03T01:20:15Z Alison 570 Ord 1268324 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Éir]] 9u22jky0vg12jnursjgw4tvusjavmge 0 105208 1268248 1243630 2025-06-03T00:23:04Z Alison 570 ++ 1268248 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Ba [[Socheolaíocht|shocheolaí]], [[Fealsúnacht|fealsamh]] agus [[staraí]] [[Arabaigh|Arabach]] é '''Ibn Khaldun''' ([[An Araibis|Araibis]]: أبو زيد عبد الرحمن بن محمد بن خلدون الحضرمي, ''Abū Zayd ‘Abd ar-Raḥmān ibn Muḥammad ibn Khaldūn al-Ḥaḍramī''; 27 Bealtaine 1332 – 17 Márta 1406) a chuir go mór le [[Staireolaíocht|staireolaíocht]], [[Socheolaíocht|socheolaíocht]], [[Eacnamaíocht|eacnamaíocht]] agus [[Déimeagrafaíocht|déimeagrafaíocht]]. == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-stair}} {{Síol-af}} {{DEFAULTSORT:Khaldun, Ibn}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1332]] [[Catagóir:Básanna i 1406]] [[Catagóir:Socheolaithe Arabacha]] [[Catagóir:Fealsúna Arabacha]] [[Catagóir:Staraithe na Magraibe]] j28ybm8goc2czwaliab5ogm44q63hrc 14 105213 1268243 1115577 2025-06-03T00:17:03Z Alison 570 Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta 1268243 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Arabacha]] rp67bffstobr3pc24xr5vx8a44mbpjt 1268244 1268243 2025-06-03T00:19:28Z Alison 570 Alison moved page [[Catagóir:Staraithe Arabacha]] to [[Catagóir:Staraithe na Migraine]] without leaving a redirect 1268243 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Arabacha]] rp67bffstobr3pc24xr5vx8a44mbpjt 1268245 1268244 2025-06-03T00:19:54Z Alison 570 Bhog Alison an leathanach [[Catagóir:Staraithe na Migraine]] go [[Catagóir:Staraithe na Magraibe]]: Thanks, Autocorrect :/ 1268243 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Arabacha]] rp67bffstobr3pc24xr5vx8a44mbpjt 1268247 1268245 2025-06-03T00:22:02Z Alison 570 Nua 1268247 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An Mhagraib|St]] [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Magraib]] 0pnm88jvsb8sbwbzex59xobxp0au948 14 105534 1268334 1117849 2025-06-03T01:26:23Z Alison 570 ++ 1268334 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Afganastánacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Afganastánacha]] 3zx1z5bkwz2m0al80z6j9jme0egxes1 14 105535 1268330 1117850 2025-06-03T01:25:39Z Alison 570 ++ 1268330 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Albánacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Albánacha]] dvtqtch2qzgsnpttsqnece9pz5p4gar 14 105536 1268333 1117851 2025-06-03T01:26:13Z Alison 570 ++ 1268333 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Ailgéaracha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Ailgéaracha]] ah6ro25sl6wdqx3h8yzret0krr9dbyp 14 105537 1268329 1117852 2025-06-03T01:24:36Z Alison 570 ++ 1268329 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Andóracha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Andóracha]] akotfwa0t8yja01y7zwqcgkp44au9zz 14 105538 1268328 1117853 2025-06-03T01:24:14Z Alison 570 ++ 1268328 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Angólacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Angólacha]] nzghpw3c007e6atpjrqd3yaxh194wgn 14 105539 1268332 1117854 2025-06-03T01:26:03Z Alison 570 ++ 1268332 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Airgintíneacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Airgintíneacha]] 2abyh4gam2uwx7z2ac0n06snzz4tcbp 14 105540 1268331 1117855 2025-06-03T01:25:49Z Alison 570 ++ 1268331 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Airméanacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Airméanacha]] 04rwiwac3hjdijjsq70g87ew7cv0558 14 105541 1268319 1117856 2025-06-03T01:16:30Z Alison 570 ++ 1268319 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Astrálacha]] [[Catagóir:Ceoltóirí Astrálacha]] [[Catagóir:Daoine Astrálacha de réir slí bheatha|Cu]] gh442lan7l2zbikhu8fu3h5wuuca4zc 14 105542 1268320 1117857 2025-06-03T01:17:10Z Alison 570 ++ 1268320 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cumadóirí de réir náisiúntachta|Asarbaiseán]] [[Catagóir:Ceoltóirí Asarbaiseánacha]] 5kdq27qdkflsw6sopzkfz80x3bemhiv 14 105543 1268335 1117861 2025-06-03T01:26:56Z Alison 570 Catagóir:An Afganastáin 1268335 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An Afganastáin|Ceo]] [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Afganastánacha]] 8ldy2g3e45t5ir00bzls4tkm45k1mkc 14 105546 1268321 1117863 2025-06-03T01:17:39Z Alison 570 Catagóir:Daoine Asarbaiseánacha 1268321 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Ceoltóirí de réir náisiúntachta|Asarbaiseánacha]] [[Catagóir:Daoine Asarbaiseánacha]] a46vln9xzbhq9l2q7rfpfdfkjk8fxji 14 106002 1268255 1128551 2025-06-03T00:26:52Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268255 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Mathematicians from the Netherlands|Matamaiticeoirí ón Ísiltír}} [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Ma]] [[Catagóir:Matamaiticeoirí de réir náisiúntachta|Ísiltíreacha]] r7qs3i0ktuwezae1xiujwpjoiylh7tm 0 106109 1268198 1167667 2025-06-02T23:03:56Z Taghdtaighde 60452 Catagóirí curtha leis agus mionathruithe eile 1268198 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Ba nuachtán [[Gaeilge na hAlban|Gaeilge]] é '''''[[Mac-Talla (iris)|Mac-Talla]]''''' a foilsíodh go seachtainiúil – gach re seachtain ar a dhéanaí, i [[Baile Shidni|Sidni]] san [[Alba Nuadh]], idir 28 Bealtaine 1892 agus 24 Meitheamh 1904, tuairim is 540 eagrán san iomlán. Ba é Eoin MacFhionghain (1869-1944) an t-eagarthóir. Rugadh é i mbaile [[Baile Inbhir Nis|Inbhir Nis]] i [[Oileán Cheap Bhreatainn|gCeap Breatainn]]. Ní raibh sé ach trí bliana is fiche d’aois nuair a bhunaigh sé Mac-Tall, an chéad fhoilseachán dá shórt sa domhan. Bhí nuacht áitiúil, náisiúnta agus idirnáisiúnta mar chuid de, chomh maith le filíocht, amhráin, scéalta, aistriúcháin agus aistí. Tá gach eagrán ar fáil i bhformáid PDF, agus gach leathanach ar leith mar chomhad JPEG ó [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ shuíomh Gréasáin an SMO]. == Údair Mhac-Talla == * [[Donnchadh Blàrach]] == Naisc sheachtracha == * [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ Mac-Talla air-loidhne] – arna chur i gcruth digiteach ag an leabharlann i [[Sabhal Mòr Ostaig|SMO]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Albain Nua]] [[Catagóir:Litríocht Ghaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Gaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin Ceanada]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1892]] sxqbfny02x02kems3wj1fvfk9wnfhdu 1268442 1268198 2025-06-03T05:11:09Z Alison 570 ++ 1268442 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Ba nuachtán [[Gaeilge na hAlban|Gaeilge]] é '''''[[Mac-Talla (iris)|Mac-Talla]]''''' a foilsíodh go seachtainiúil – gach re seachtain ar a dhéanaí, i [[Baile Shidni|Sidni]] san [[Alba Nuadh]], idir 28 Bealtaine 1892 agus 24 Meitheamh 1904, tuairim is 540 eagrán san iomlán. Ba é Eoin MacFhionghain (1869-1944) an t-eagarthóir. Rugadh é i mbaile [[Baile Inbhir Nis|Inbhir Nis]] i [[Oileán Cheap Bhreatainn|gCeap Breatainn]]. Ní raibh sé ach trí bliana is fiche d’aois nuair a bhunaigh sé Mac-Tall, an chéad fhoilseachán dá shórt sa domhan. Bhí nuacht áitiúil, náisiúnta agus idirnáisiúnta mar chuid de, chomh maith le filíocht, amhráin, scéalta, aistriúcháin agus aistí. Tá gach eagrán ar fáil i bhformáid PDF, agus gach leathanach ar leith mar chomhad JPEG ó [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ shuíomh Gréasáin an SMO]. == Údair Mhac-Talla == * [[Donnchadh Blàrach]] == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ Mac-Talla air-loidhne] – arna chur i gcruth digiteach ag an leabharlann i [[Sabhal Mòr Ostaig|SMO]] == Tagairtí == {{reflist}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Albain Nua]] [[Catagóir:Litríocht Ghaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Gaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin Ceanada]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1892]] 9u9zjz32m47gqvve0gnhbyrpsqjt57z 1268443 1268442 2025-06-03T05:11:38Z Alison 570 -1 1268443 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Ba nuachtán [[Gaeilge na hAlban|Gaeilge]] é '''''[[Mac-Talla (iris)|Mac-Talla]]''''' a foilsíodh go seachtainiúil – gach re seachtain ar a dhéanaí, i [[Baile Shidni|Sidni]] san [[Alba Nuadh]], idir 28 Bealtaine 1892 agus 24 Meitheamh 1904, tuairim is 540 eagrán san iomlán. Ba é Eoin MacFhionghain (1869-1944) an t-eagarthóir. Rugadh é i mbaile [[Baile Inbhir Nis|Inbhir Nis]] i [[Oileán Cheap Bhreatainn|gCeap Breatainn]]. Ní raibh sé ach trí bliana is fiche d’aois nuair a bhunaigh sé Mac-Tall, an chéad fhoilseachán dá shórt sa domhan. Bhí nuacht áitiúil, náisiúnta agus idirnáisiúnta mar chuid de, chomh maith le filíocht, amhráin, scéalta, aistriúcháin agus aistí. Tá gach eagrán ar fáil i bhformáid PDF, agus gach leathanach ar leith mar chomhad JPEG ó [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ shuíomh Gréasáin an SMO]. == Údair Mhac-Talla == * [[Donnchadh Blàrach]] == Féach freisin == * == Naisc sheachtracha == * [https://leabharlann.smo.uhi.ac.uk/tasglann/mactalla/ Mac-Talla air-loidhne] – arna chur i gcruth digiteach ag an leabharlann i [[Sabhal Mòr Ostaig|SMO]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-nuachtán}} [[Catagóir:Albain Nua]] [[Catagóir:Litríocht Ghaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Gaeilge na hAlban]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Nuachtáin Ceanada]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 1892]] n2i9o5x31kpc94fwcl3z1bmxr6ndksm 0 106467 1268339 1243059 2025-06-03T01:29:43Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268339 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is stiúrthóir scannán, scríbhneoir scáileáin agus aisteoir Éireannach í '''Kirsten Sheridan'''. Rugadh í i mBaile Átha Cliath, Éire i 1976 agus is iníon í leis an drámadóir, stiúrthóir agus scríbhneoir scáileáin iomráiteach Jim Sheridan. === Gairm === Thosaigh Sheridan a gairm bheatha mar aisteoir, i roinnt scannán agus seónna teilifíse Éireannacha agus Briotanacha sular aistrigh sí go stiúrthóireacht. Rinne sí staidéar ar Léiriú Teilifíse Scannán sa Choláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath sular bhain sí Dioplóma i Léiriú Scannán i gColáiste Ealaíne Deartha Dhún Laoghaire, scoil náisiúnta scannán na hÉireann. Tháinig 'Disco Pigs' amach sa bhliain 2001, a taispeánadh don chéad uair ag Féile Scannán Sundance agus a fuair moladh ó na léirmheastóirí...<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Disco Pigs|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Disco_Pigs&oldid=1138033407|journal=Wikipedia|date=2023-02-07|language=en}}</ref> Bhí Cillian Murphy agus Elaine Cassidy na réalta sa scannán agus bhí sé bunaithe ar an dráma den ainm céanna a scríobh athair Sheridan. Eisíodh an chéad scannán eile de chuid Sheridan, "August Rush," i 2007 agus bhí Freddie Highmore agus Keri Russell ina réalta ann. D’éirigh go maith leis an scannán ó thaobh tráchtála de. Insíonn sé scéal buachaill óg dílleachta a bhfuil tallann ceoil aige. I 2011, stiúir Sheridan an dráma scannán "Dollhouse," a raibh Eileen Walsh agus Aidan Kelly ina réalta. Stiúir sú eipeasóid den tsraith theilifíse "Penny Dreadful" agus "Vikings." In 2020, stiúir Sheridan an scannán "Dream Horse,". == Féach freisin == == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Sheridan, Kirsten}} [[Catagóir:Coláiste Oiriall]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Aisteoirí Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1976]] [[Catagóir:Daoine as Baile Átha Cliath]] tkwv9j70v1skg4mmam7tx6cbzy0wyzj 14 106694 1268461 1125569 2025-06-03T05:29:49Z Alison 570 ++ 1268461 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Artists from Ukraine|Ealaíontóirí Úcránacha}} [[Catagóir:Ealaíontóirí de réir náisiúntachta‎|Úcr]] [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Eal]] cfu1vawa6qe2v3pyrb4jgqzpqxi35i4 14 107068 1268459 1128549 2025-06-03T05:28:59Z Alison 570 Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha 1268459 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Mathematicians from Ukraine|Matamaiticeoirí ón Úcráin}} [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Mata]] [[Catagóir:Matamaiticeoirí de réir náisiúntachta|Úcráin]] 0w45el90k1bwor0gsdjafq5guo8n2gv 0 107596 1268346 1232110 2025-06-03T01:30:57Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268346 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is [[Stiúrthóir scannán|scannánóir]] as [[Baile Átha Cliath]] é '''Colm Bairéad''' (a rugadh sa bhliain 1981).<ref>{{Lua idirlín|url=http://www.movies.ie/an-cailin-ciuin-interview-with-director-colm-bairead/|teideal=Interview with director Colm Bairéad|údar=movies.ie|dáta=2022-05-11|language=en-IE|work=Movies.ie - Irish Cinema Site|dátarochtana=2023-04-19}}</ref> Bhronn Cuallacht Stiúrthóirí Scáileáin na hÉireann duais ar Bhairéad in 2012 as a chuid sároibre trí Ghaeilge, agus bronnadh céim dochtúra oinigh air in 2024.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/ceimeanna-dochtura-oinigh-bronnta-ar-cholm-bairead-agus-cleona-ni-chrualaoi-as-eacht-an-cailin-ciuin/|teideal=Céimeanna dochtúra oinigh bronnta ar Cholm Bairéad agus Cleona Ní Chrualaoi as ‘éacht’ ‘An Cailín Ciúin’|údar=Méabh Ní Thuathaláin|dáta=6 Meán Fómhair 2024|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-09-06}}</ref> == Saol == Tógadh Colm Bairéad i dteaghlach dátheangach i dtuaisceart chathair Átha Cliath. Níor labhair a athair Béarla leo ariamh ach is é an Béarla a labhair a mháthair leo. Bhunaigh athair Choilm [[Gaelscoil Míde]] – agus is ansin a chuaigh siad ar scoil. Agus é ar an meánscoil, bhí Colm ina dhalta i g[[Coláiste Eoin]].<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nach-iontach-an-rud-go-bhfuil-an-ghaeilge-le-clos-anois-i-ndorchadas-alainn-na-pictiurlainne/|teideal=‘Nach iontach an rud go bhfuil an Ghaeilge le clos anois i ndorchadas álainn na pictiúrlainne?’|údar=Meadhbh Ní Eadhra|dáta=4 Bealtaine 2022|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2023-04-20}}</ref> Bhí an-suim ag a mhuintir sna scannáin ‘chlasaiceacha’ agus é ag fás aníos.<ref>{{Lua idirlín|url=https://ifi.ie/wp-content/uploads/2023/03/An-Cailin-Ciuin-Treoir-Staidear.pdf|teideal=Treoir / Staidéar|údar=IFI|dáta=2022}}</ref> Cheannaigh fear an tí meaisín [[VHS]] don teaghlach sa bhliain 1990, agus shocraigh sé ar iarracht a dhéanamh scannáin fhiúntacha a chuir faoina mbráid. “Bhí meascán iontach i gceist, gach rud ó na seanscannáin thostacha, leithéidí ''Modern Times'' le [[Charlie Chaplin|Chaplin]] go seónna ceoil na 30idí, 40daí agus na 50idí in Hollywood, go scannáin [[Ernst Lubitsch]], [[John Huston]], [[Akira Kurosawa]], [[David Lean]], [[Sidney Lumet]] srl."<ref name=":0" /> Fuair Colm Bairéad céim ó Scoil Scannán [[Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Atha Cliath|Ollscoil Teicneolaíochta Bhaile Átha Cliath.]] Tá Colm Bairéad pósta le [[Cleona Ní Chrualaoi]], [[Léiritheoir scannáin|léiritheoir scannáin.]] Sa bhliain 2024, bhí céimeanna dochtúra oinigh bronnta ag [[An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath|Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath]] ar Colm Bairéad agus a bhean [[Cleona Ní Chrualaoi]], léiritheoir an scannáin Ghaeilge ''An Cailín Ciúin''.<ref name=":1" /> [[Íomhá:An_Cailín_Ciúin_1.jpg|mion|tréiléar<ref>{{Luaigh foilseachán|title=AN CAILÍN CIÚIN (THE QUIET GIRL) TRAILER - In Cinemas May 12th|url=https://www.youtube.com/watch?v=uOLJqEJI_-o|language=en}}</ref>]] == Saothar == * Cláir faisnéise staire do TG4 ar nós ''Murdair Mhám Trasna'' agus ''Finné'' * Scannán faisnéise faoi ''[[Mise Éire (scannán)|Mise Éire]]'' * Sraithchlár faisnéise do TV3 suite i b[[Príosún Mhuinseo|Príosún Mhuinseo.]] * Sraithchlár [[An Ceoldráma|''An Ceoldráma'']] do TG4 faoi cheithre Ghaelscoil a bhí páirteach sa bhFéile Scoildrámaíochta. * Gearrscannán as Gaeilge: ''An tÁdh''. * Tháinig a chéad fhadscannán amach sa bhliain 2022, ''[[An Cailín Ciúin]]''. Bronnadh Gradaim* IFTA don Stiúrthóir is Fearr agus Gradam Réalta Nua Fís Éireann air. Ainmnithe do: Ghradaim BAFTA agus Gradam Oscar don Scannán Idirnáisiúnta is Fearr, 2022. == Féach freisin == * [[An Cailín Ciúin]] * [[Cleona Ní Chrualaoi]] == Tagairtí == {{reflist}} {{DEFAULTSORT:Bairéad, Colm}} [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Daoine as Baile Átha Cliath]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1981]] [[Catagóir:Alumni Ollscoil Teicneolaíochta Átha Cliath]] o0n4aqe21s29mtu5t2d4yff5ay3takx 14 109135 1268251 1173156 2025-06-03T00:25:55Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268251 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Polaiteoirí de réir tíre]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha]] q7o9e1psymh42b7xyf7j6hgs5m57us6 14 110021 1268399 1214005 2025-06-03T02:35:01Z Alison 570 Ord 1268399 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Palaistíneacha de réir slí bheatha|Scr]] [[Catagóir:Scríbhneoirí de réir tíre|Palaistín]] gt4ia99r0fdicz4p5ibrgdg8ms8qx8f 14 110110 1268239 1187092 2025-06-03T00:15:38Z Alison 570 Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta 1268239 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Historians from Scotland|Staraithe Albanacha}} [[Catagóir:Staraithe de réir náisiúntachta|Albanacha]] [[Catagóir:Stair na hAlban]] [[Catagóir:Daoine Albanacha|St]] 6pjm5xe3s2um779ebcrvzxq00s69u2m 14 110195 1268297 1265791 2025-06-03T01:01:29Z Alison 570 Sórt 1268297 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Brasaíleacha de réir slí bheatha|Fe]] [[Catagóir:Fealsúna de réir náisiúntachta|Br]] dxx8sv59s1jkig1oiw4afnpo7699kij 14 110447 1268481 1256431 2025-06-03T05:54:38Z Alison 570 ++ 1268481 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Maisitheoirí de réir náisiúntachta|Éir]] [[Catagóir:Daoine Éireannacha de réir slí bheatha|Mais]] bgo29s4010ufn2whvkw6jym0efwe9zd 14 111093 1268356 1265059 2025-06-03T01:48:19Z Alison 570 Prd 1268356 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Poets from Wales|Filí Breatnacha}} [[Catagóir:Filí de réir tíre|Bré]] [[Catagóir:Daoine ón mBreatain Bheag de réir slí bheatha|Filí]] [[Catagóir:Cultúr na Breataine Bige|Filí]] bvvvd6vbg1y2limquw7j2ysxgo2wnqd 0 111107 1268340 1194886 2025-06-03T01:29:53Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268340 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Stiúrthóir scannán, scríbhneoir, agus grianghrafadóir Éireannach is ea '''Bob Quinn''' a rugadh i m[[Baile Átha Cliath]] i 1935. Stiúir sé ''[[Poitín (scannán)|Poitín]]'' (1978), scannán tábhachtach Gaeilge. Bhunaigh sé a chomhlacht léiriúcháin féin, Cinegael, i 1973 ar an gCeathrú Rua, chomh maith le pictiúrlann (darb ainm Cinegael freisin) inar chónaigh sé lena theaghlach. Bhronn Institiúid Scannán na hÉireann Gradam Saoil air in 2001, agus is ball d'[[Aosdána]] é. ==Scannáin== * ''Why Don't They Shoot People'' (1966) * ''Caoineadh Airt Uí Laoire'' (1975) * ''Cloch'' (1975) * ''Self-portrait with Red Car'' (1977) * ''Listen'' (1978) * [[Poitín (scannán)|''Poitín'']] (1978) * ''The Family'' (1978) * ''[[The Atlantean Trilogy]]'' (1983) * ''Fly Tippers'' (1987) * ''Budawanny'' (1987) * ''Pobal in London'', ''Pobal in Boston'', ''Pobal in Germany'' (1988–1990) * ''The Bishop's Story'' (1994) * ''Graceville: The Conamaras in Minnesota'' (1996) * ''Atlantean 2: Navigatio'' (1998). Cuid den 'The Atlantean Quartet' * ''It Must Be Done Right'' (1999). Clár faisnéise faoi [[Dónal McCann]] * ''The Emigrant's Dance'' (2000) * ''Laoch'' (2003) * ''Splanc Deiridh na Gaeltachta'' (2004) * ''ConTempo Goes West'' (2005) * ''Vox Humana (Notes on a small opera)'' (2008) == Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Quinn, Bob}} [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1935]] [[Catagóir:Baill d'Aosdána]] [[Catagóir:Daoine as Baile Átha Cliath]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] funf4gdl9zk2gjk96h2htnlmr0mm1ke 0 111649 1268344 1232390 2025-06-03T01:30:38Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268344 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is aisteoir, scríbhneoir agus stiúrthóir scannán Éireannach é '''Darach Mac Con Iomaire'''. Scríobh agus stiúir sé ceithre chlár den tsraith ''[[Corp + Anam]]'' in 2011, agus scríobh sé eipeasóid de shraith theilifíse eile, ''Síol'', a craoladh in 2010. Bhí páirt aige sa ghearrscannán ''Padraig agus Nadia'' in 2002, agus mar Harry Lyons in eipeasóid de chuid ''[[Ros na Rún]]'' in 1996. Is i [[An Ghaeilge|nGaeilge]] amháin a oibríonn sé. Cé gur tógadh i mBaile Átha Cliath é, is as [[Conamara]] dá athair [[Liam Mac Con Iomaire]], agus ba í Gaeilge an teanga a bhí aige ón gcliabhán. Chaitheadh an teaghlach laethanta saoire i gConamara freisin.<ref>{{Cite web-en|url=https://atribalvision.com/interviews/049-darach-mac-con-iomaire|title=Interview with Darach Mac Con Iomaire|date=2016-06-07}}</ref> Bhí Mac Con Iomaire ina stiúrthóir ealaíne ar [[Taibhdhearc na Gaillimhe|an Taibhdhearc]], amharclann náisiúnta na Gaeilge, agus bronnadh Gradam [[Walter Macken]] air. == Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Iomaire, Darach mac Con}} [[Catagóir:Scríbhneoirí Gaeilge]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Aisteoirí Éireannacha]] [[Catagóir:Muintir Ros na Rún]] j9zxtjm674as679mst904grkqrfhh6c 0 112245 1268173 1256407 2025-06-02T18:11:10Z TGcoa 21229 1268173 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhí [[Aimsir na bliana 2023|an bhliain 2023]] go mór fada ar an mbliain is measa ar an dtaifead go dtí sin ó thaobh arduithe ar gháis ceaptha teasa, ar an [[Athrú aeráide|téamh domhanda]] agus ar leá na n-oighearshruthanna, de réir [[An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda|an Eagrais Meitéareolaíochta Domhanda]], nó an WMO,<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-19}}</ref><ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://library.wmo.int/idurl/4/68835|teideal=State of the Global Climate 2023|údar=WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/news/media-centre/climate-change-indicators-reached-record-levels-2023-wmo|teideal=Climate change indicators reached record levels in 2023: WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> Sa bhliain 2023, sáraíodh na teochtaí ab airde a bhí ar an taifid ó bhí 1940 ann,<ref name=":02">{{Luaigh foilseachán|title=Domhnach 21 Iúil ar an lá ba theo riamh ó thús na dtaifead|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2024/0723/1461417-domhnach-21-iuil-ar-an-la-ba-theo-riamh-o-thus-na-dtaifead/|date=2024-07-23|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> le linn na tréimhse idir 3 Iúil agus 6 Iúil 2023. Bhí 2023 ar an mbliain ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid ach sáraíodh na teochtaí sin in 2024. [[Íomhá:1940-2023 Global surface temperature - stacked - Copernicus.jpg|clé|mion|Bhí 2023 ar an mbliain is teo a taifeadadh riamh]] [[Íomhá:Daily Sea Surface Temperatures 60S-60N 1979-2023.png|clé|mion|Sháraigh an teocht mara in 2023 gach taifead]] === An teacht is airde riamh, go dtí sin === Bhí 2023 ar an mbliain is teo a taifeadadh riamh ... go dtí sin. Bhí an teas domhanda in 2023 1.45°C os cionn an leibhéil a bhí ann sa saol réamhthionsclaíoch. Cuireadh saol na milliún duine bunoscionn in 2023 ag triomach, teaspach, tuilte, falscaithe agus cioclóin agus gur deineadh luach na mbilliún euro de dhochar.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-20}}</ref> Fágann sin gur chuathas an-ghar in 2023 don sprioc a comhaontaíodh i bPáras in 2015 – go gcaithfí an t-ardú ar an teas domhanda a choimeád faoi bhun 1.5 Celsius. Sháraigh an teocht mara in 2023 a raibh ar an taifead roimhe sin chomh maith agus bhí tonn teasa in os cionn 90% d’fharraigí na cruinne. Cuireadh saol na milliún duine bunoscionn in 2023 ag triomach, teaspach, tuilte, falscaithe agus cioclóin agus gur deineadh luach na mbilliún euro de dhochar.<ref name=":1" /> === Polasaithe === Ar an 19 Márta 2024, thug an tEagras Meitéareolaíochta Domhanda foláireamh go bhféadfadh an t-[[athrú aeráide]] an saol a chur trína chéile ar fad.<ref name=":2" /> Má fhanann cúrsaí mar atá, deir na Náisiúin Aontaithe gur téamh 3 céim Celsius atá i ndán dúinn agus gur “tubaiste aeráide” an toradh a bheadh air sin. Deir lucht na heolaíochta go gcaithfidh tíortha imeacht ó bhreoslaí iontaise láithreach bonn má táthar chun an tubaiste a sheachaint.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == 2024 == Bhí Dé Domhnaigh [[21 Iúil]] [[2024]] ar an lá ba theo riamh ar fud an domhain ó cuireadh tús leis na taifid.<ref>de réir eolais atá curtha ar fáil ag Seirbhís an Aontais Eorpaigh um Athrú Aeráide, [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]].</ref><ref name=":02" /> Ar an meán, bhí an teocht dhá mhéadar os cionn dhromchla an domhain chomh hard le 17.09 céim Celsius, .01C níb airde ná an teocht ab airde roimhe sin sa bhliain 2023.<ref>Bhí stráicí móra de na Stáit Aontaithe, den Eoraip agus den Rúis buailte go trom ag tonnta teasa in 2024.</ref> Gach mí ó bhí Meitheamh 2023 ann - trí mhí dhéag as a chéile - chuir [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]] tuarascáil ar fáil go bhfuil gach mí ar an mí ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid, i.e., bhí Márta 2024 ar an Márta ba theo riamh; bhí Aibreán 2024 ar an Aibreán ba theo riamh agus bhí Bealtaine 2024 ar an mBealtaine ba theo riamh agus mar sin de. == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[Stoirm Daniel|Spéirling Daniel]], [[Stoirm Poly, 2023|Stoirm Poly, 2023,]] [[Falscaithe i gCeanada, 2023]] [[Falscaithe in Haváí, 2023]], * [[Tonn teasa in Éirinn agus sa Bhreatain, 2023|Tonn teasa in Éirinn agus sa Bhreatain 2023]], [[Tonnta teasa san Eoraip, 2023|Tonnta teasa san Eoraip 2023,]] [[Tonnta teasa i Meiriceá Theas, 2023]] * [[COP28]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2023]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] gluvacyctj1l2npxbmo4oelbr8own7b 1268185 1268173 2025-06-02T18:14:01Z TGcoa 21229 1268185 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhí [[Aimsir na bliana 2023|an bhliain 2023]] go mór fada ar an mbliain is measa ar an dtaifead go dtí sin ó thaobh arduithe ar gháis ceaptha teasa, ar an [[Athrú aeráide|téamh domhanda]] agus ar leá na n-oighearshruthanna, de réir [[An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda|an Eagrais Meitéareolaíochta Domhanda]], nó an WMO,<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-19}}</ref><ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://library.wmo.int/idurl/4/68835|teideal=State of the Global Climate 2023|údar=WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/news/media-centre/climate-change-indicators-reached-record-levels-2023-wmo|teideal=Climate change indicators reached record levels in 2023: WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> Sa bhliain 2023, sáraíodh na teochtaí ab airde a bhí ar an taifid ó bhí 1940 ann,<ref name=":02">{{Luaigh foilseachán|title=Domhnach 21 Iúil ar an lá ba theo riamh ó thús na dtaifead|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2024/0723/1461417-domhnach-21-iuil-ar-an-la-ba-theo-riamh-o-thus-na-dtaifead/|date=2024-07-23|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> le linn na tréimhse idir 3 Iúil agus 6 Iúil 2023. Bhí 2023 ar an mbliain ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid ach sáraíodh na teochtaí sin in 2024. [[Íomhá:1940-2023 Global surface temperature - stacked - Copernicus.jpg|clé|mion|Bhí 2023 ar an mbliain is teo a taifeadadh riamh]] [[Íomhá:Daily Sea Surface Temperatures 60S-60N 1979-2023.png|clé|mion|Sháraigh an teocht mara in 2023 gach taifead]] === An teacht is airde riamh, go dtí sin === Bhí 2023 ar an mbliain is teo a taifeadadh riamh ... go dtí sin. Bhí an teas domhanda in 2023 1.45°C os cionn an leibhéil a bhí ann sa saol réamhthionsclaíoch. Cuireadh saol na milliún duine bunoscionn in 2023 ag triomach, teaspach, tuilte, falscaithe agus cioclóin agus gur deineadh luach na mbilliún euro de dhochar.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-20}}</ref> Fágann sin gur chuathas an-ghar in 2023 don sprioc a comhaontaíodh i bPáras in 2015 – go gcaithfí an t-ardú ar an teas domhanda a choimeád faoi bhun 1.5 Celsius. Sháraigh an teocht mara in 2023 a raibh ar an taifead roimhe sin chomh maith agus bhí tonn teasa in os cionn 90% d’fharraigí na cruinne. Cuireadh saol na milliún duine bunoscionn in 2023 ag triomach, teaspach, tuilte, falscaithe agus cioclóin agus gur deineadh luach na mbilliún euro de dhochar.<ref name=":1" /> === Polasaithe === Ar an 19 Márta 2024, thug an tEagras Meitéareolaíochta Domhanda foláireamh go bhféadfadh an t-[[athrú aeráide]] an saol a chur trína chéile ar fad.<ref name=":2" /> Má fhanann cúrsaí mar atá, deir na Náisiúin Aontaithe gur téamh 3 céim Celsius atá i ndán dúinn agus gur “tubaiste aeráide” an toradh a bheadh air sin. Deir lucht na heolaíochta go gcaithfidh tíortha imeacht ó bhreoslaí iontaise láithreach bonn má táthar chun an tubaiste a sheachaint.<ref name=":0" /><ref name=":1" /> == 2024 == Bhí Dé Domhnaigh [[21 Iúil]] [[2024]] ar an lá ba theo riamh ar fud an domhain ó cuireadh tús leis na taifid. Ar an meán, bhí an teocht dhá mhéadar os cionn dhromchla an domhain chomh hard le 17.09 céim Celsius, .01C níb airde ná an teocht ab airde roimhe sin sa bhliain 2023.<ref>Bhí stráicí móra de na Stáit Aontaithe, den Eoraip agus den Rúis buailte go trom ag tonnta teasa in 2024.</ref> Gach mí ó bhí Meitheamh 2023 ann - trí mhí dhéag as a chéile - chuir [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]] tuarascáil ar fáil go bhfuil gach mí ar an mí ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid, i.e., bhí Márta 2024 ar an Márta ba theo riamh; bhí Aibreán 2024 ar an Aibreán ba theo riamh agus bhí Bealtaine 2024 ar an mBealtaine ba theo riamh agus mar sin de.<ref>de réir eolais atá curtha ar fáil ag Seirbhís an Aontais Eorpaigh um Athrú Aeráide, [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]].</ref><ref name=":02" /> == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[Stoirm Daniel|Spéirling Daniel]], [[Stoirm Poly, 2023|Stoirm Poly, 2023,]] [[Falscaithe i gCeanada, 2023]] [[Falscaithe in Haváí, 2023]], * [[Tonn teasa in Éirinn agus sa Bhreatain, 2023|Tonn teasa in Éirinn agus sa Bhreatain 2023]], [[Tonnta teasa san Eoraip, 2023|Tonnta teasa san Eoraip 2023,]] [[Tonnta teasa i Meiriceá Theas, 2023]] * [[COP28]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2023]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 8js7yd6c4gz33p8uslvhwhm40gua8bq 14 112263 1268170 1205141 2025-06-02T18:10:42Z TGcoa 21229 Blanked the page 1268170 wikitext text/x-wiki phoiac9h4m842xq45sp7s6u21eteeq1 1268180 1268170 2025-06-02T18:13:03Z TGcoa 21229 Ag athdhíriú go [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268180 wikitext text/x-wiki #athsheoladh[[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] ajpizjpx69dxv25aadqmwtnn3o8ef85 14 113446 1268400 1214004 2025-06-03T02:37:11Z Alison 570 ++ 1268400 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scríbhneoirí Palaistíneacha|Filí]] [[Catagóir:Filí de réir tíre|Palaistín]] acejxikakt3vjmfr9xhs5l9qmewn7bw 14 114449 1268305 1225297 2025-06-03T01:06:51Z Alison 570 ++ 1268305 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Scoláirí de réir náisiúntachta|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Sco]] fkvka8qz320klriihmqnu1m3wpml662 0 116340 1268139 1267971 2025-06-02T12:33:43Z 2A01:B340:63:4255:6F25:4A52:4656:9448 1268139 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}}{{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Seoladh an nuachtán, '''An Páipéar''', ag [[Oireachtas na Samhna]] 2024.<ref>{{Lua idirlín|url=https://anpáipéar.ie/|teideal=anpáipéar.ie|údar=Gaelmheáin Teoranta|dáta=2024|dátarochtana=2024}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.antoireachtas.ie/oireachtas-na-samhna/imeachtai-na-feile-2024/de-haoine.html|teideal=Dé hAoine {{!}}{{!}} An tOireachtas|work=www.antoireachtas.ie|dátarochtana=2024-11-01}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/meain/nuachtan-nua-le-seoladh-ag-an-oireachtas/|teideal=Nuachtán nua le seoladh ag an Oireachtas|údar=[[Ciarán Dunbar]]|dáta=16 Deireadh Fómhair 2024|language=|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=03 Samhain 2024}}</ref> == Stair == D'fhógair Gaelmheáin Teoranta i mí Dheireadh Fómhair go raibh an comhlacht ar tí “an chéad nuachtán clóite Gaeilge ó cuireadh deireadh le [[Gaelscéal]]” a fhoilsiú ar bhonn seachtainiúil gach Aoine ón 1 Samhain 2024. Ba é [[Eoghan Ó Néill]] a sheol an nuachtán nua ar an 1 Samhain 2024<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Gaelmheáin|date=1ú Samhain|title=Nuachtán nua Gaelach le seoladh ag an Oireachtas|volume=An Páipéar|issue=Uimhir 1|year=2024|language=Gaeilge}}</ref> agus bhí cóipeanna den chéad eagrán ar fáil ag Oireachtas na Samhna 2024. Scríobh an tUachtarán [[Mícheál D. Ó hUigínn|Micheál D Ó hUigínn]] an chéad alt sa nuachtán.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nuachtan-cloite-gaeilge-nua-seolta-ag-oireachtas-na-samhna/|teideal=Nuachtán clóite Gaeilge nua seolta ag Oireachtas na Samhna|údar=Maitiú Ó Coimín|dáta=2 Samhain 2024|language=ga-IE|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2024-11-02}}</ref> [[Íomhá:Eoghan Ó Néill ag can't faoi nuachtáin nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Eoghan Ó Néill ag caint faoi nuachtán nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024 in Aonach an Oireachtais |mion|[[Eoghan Ó Néill]] ag labhairt faoin nuachtán nua ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Dáileadh agus maoiniú == Ar dtús, bhí an nuachtán ar díol i 300 siopa “ar fud na tíre” ar €3 (nó £2.50 sa Tuaisceart). Dúirt an tEagarthóir [[Caoimhín Ó Cadhla]] gurb é “aidhm Ghaelmheáin Teoranta go mbeidh an nuachtán ar fáil i ngach siopa sa tír”.<ref name=":0" /> Bhí síntiúis éagsúla ar fáil: * eagrán clóite, €20.84 (€12.50 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa * eagrán digiteach, €6.70 in aghaidh na míosa * eagrán clóite agus digiteach, €25.34 (€17.00 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa Níl aon mhaoiniú Stáit ag ''An Páipéar''. Níl a fhios an bhfuil foinse ioncaim eile ann. == Ábhar == Leagan amach táblóideach atá ar ''An Páipéar'' agus é lándaite. I ngach eagrán (sé leathanach déag in 2024), tá rannóga nuachta náisiúnta agus idirnáisiúnta le fáil, tuairimíocht, ‘comhfhreagras’ (litreacha ó na léitheoirí), eagarfhocal, clár imeachtaí Gaeilge, léirmheasanna ar leabhar agus féile, rannóg oideachais, alt faoin mbéaloideas, sceidil teilifíse agus raidió, puzail, agus tuairiscí spóirt.<ref name=":0" /> I measc na gcomhfhreagraithe, tá Cathal Ó Murchú, [[Eoin Ó Murchú]] (iarchomhfhreagraí polaitiúil le RnaG), an Dr. Kerron Ó Luain, Domhnall Mac Concharraige, Cóilín Duffy, Oisín Mac Fhearraí agus Caoimhín Ó Cadhla. I measc na scríbhneoirí tá Aedín Ní Thiarnaigh, an Dr. Fearghal Mac Bhloscaidh, Aindrias Ó Cathasaigh, Síobhra Aiken, an Dr. Colm Mac Gearailt, Diarmuid Breathnach, Lisa Nic an Bhreithimh, Jack Mac Íomhair, an tOll. Páádraig Ó Duibhir agus Aodh Mac Néill. [[Íomhá:Caomhaín Ó Cadhla Bainisteoir nuachtáin nua a raibh seolta ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin nua a seoladh ag Oireachtas na Gaeilge 2024|mion|Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Naisc sheachtracha == * Suíomh: [https://anpáipéar.ie/ An Páipéar / https://anpáipéar.ie/] == Féach freisin == * [[Tuairisc.ie]] * [[Seachtain (nuachtán)|Seachtain]] * [[Nós (iris)|Nós.ie]] * [[ExtraG.ie]] ==Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Paipear, An}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] 2x1ff0wvjxo8el7ymcvqjd81f7lgaid 1268212 1268139 2025-06-02T23:34:48Z Taghdtaighde 60452 Roinnt nasc curtha leis agus mionathruithe eile 1268212 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}}{{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Seoladh an nuachtán, '''''[[An Páipéar (nuachtán)|An Páipéar]]''''', ag [[Oireachtas na Samhna]] 2024.<ref>{{Lua idirlín|url=https://anpáipéar.ie/|teideal=anpáipéar.ie|údar=Gaelmheáin Teoranta|dáta=2024|dátarochtana=2024}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.antoireachtas.ie/oireachtas-na-samhna/imeachtai-na-feile-2024/de-haoine.html|teideal=Dé hAoine {{!}}{{!}} An tOireachtas|work=www.antoireachtas.ie|dátarochtana=2024-11-01}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/meain/nuachtan-nua-le-seoladh-ag-an-oireachtas/|teideal=Nuachtán nua le seoladh ag an Oireachtas|údar=[[Ciarán Dunbar]]|dáta=16 Deireadh Fómhair 2024|language=|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=03 Samhain 2024}}</ref> == Stair == D'fhógair Gaelmheáin Teoranta i mí Dheireadh Fómhair go raibh an comhlacht ar tí “an chéad nuachtán clóite Gaeilge ó cuireadh deireadh le ''[[Gaelscéal]]''” a fhoilsiú ar bhonn seachtainiúil gach Aoine ón 1 Samhain 2024. Ba é [[Eoghan Ó Néill]] a sheol an nuachtán nua ar an 1 Samhain 2024<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Gaelmheáin|date=1ú Samhain|title=Nuachtán nua Gaelach le seoladh ag an Oireachtas|volume=An Páipéar|issue=Uimhir 1|year=2024|language=Gaeilge}}</ref> agus bhí cóipeanna den chéad eagrán ar fáil ag Oireachtas na Samhna 2024. Scríobh an tUachtarán [[Mícheál D. Ó hUigínn|Micheál D. Ó hUigínn]] an chéad alt sa nuachtán.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nuachtan-cloite-gaeilge-nua-seolta-ag-oireachtas-na-samhna/|teideal=Nuachtán clóite Gaeilge nua seolta ag Oireachtas na Samhna|údar=Maitiú Ó Coimín|dáta=2 Samhain 2024|language=ga-IE|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2024-11-02}}</ref> [[Íomhá:Eoghan Ó Néill ag can't faoi nuachtáin nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Eoghan Ó Néill ag caint faoi nuachtán nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024 in Aonach an Oireachtais |mion|[[Eoghan Ó Néill]] ag labhairt faoin nuachtán nua ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Dáileadh agus maoiniú == Ar dtús, bhí an nuachtán ar díol i 300 siopa “ar fud na tíre” ar €3 (nó £2.50 sa Tuaisceart). Dúirt an tEagarthóir [[Caoimhín Ó Cadhla]] gurb é “aidhm Ghaelmheáin Teoranta go mbeidh an nuachtán ar fáil i ngach siopa sa tír”.<ref name=":0" /> Bhí síntiúis éagsúla ar fáil: * eagrán clóite, €20.84 (€12.50 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa * eagrán digiteach, €6.70 in aghaidh na míosa * eagrán clóite agus digiteach, €25.34 (€17.00 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa Níl aon mhaoiniú Stáit ag ''An Páipéar''. Níl a fhios an bhfuil foinse ioncaim eile ann. == Ábhar == Leagan amach táblóideach atá ar ''An Páipéar'' agus é lándaite. I ngach eagrán (sé leathanach déag in 2024), tá rannóga nuachta náisiúnta agus idirnáisiúnta le fáil, tuairimíocht, ‘comhfhreagras’ (litreacha ó na léitheoirí), eagarfhocal, clár imeachtaí Gaeilge, léirmheasanna ar leabhar agus féile, rannóg oideachais, alt faoin mbéaloideas, sceidil teilifíse agus raidió, puzail, agus tuairiscí spóirt.<ref name=":0" /> I measc na gcomhfhreagraithe, tá Cathal Ó Murchú, [[Eoin Ó Murchú]] (iarchomhfhreagraí polaitiúil le [[RTÉ Raidió na Gaeltachta|RnaG]]), an Dr. Kerron Ó Luain, Domhnall Mac Concharraige, Cóilín Duffy, Oisín Mac Fhearraí agus Caoimhín Ó Cadhla. I measc na scríbhneoirí tá Aedín Ní Thiarnaigh, an Dr. [[Fearghal Mac Bhloscaidh]], [[Aindrias Ó Cathasaigh]], Síobhra Aiken, an Dr. Colm Mac Gearailt, Diarmuid Breathnach, Lisa Nic an Bhreithimh, Jack Mac Íomhair, an tOll. Pádraig Ó Duibhir agus Aodh Mac Néill. [[Íomhá:Caomhaín Ó Cadhla Bainisteoir nuachtáin nua a raibh seolta ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin nua a seoladh ag Oireachtas na Gaeilge 2024|mion|Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Naisc sheachtracha == * Suíomh: [https://anpáipéar.ie/ An Páipéar / https://anpáipéar.ie/] == Féach freisin == * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Scéal (nuachtán)|''Scéal'']] * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * [[Nós (iris)|''Nós.ie'']] * ''[[ExtraG.ie]]'' ==Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Paipear, An}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 2025]] m6vz84u2e4izxtp8nd0aoo51ogp27ou 1268213 1268212 2025-06-02T23:35:18Z Taghdtaighde 60452 Botún cló 1268213 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}}{{WD Bosca Sonraí Nuachtán}} Seoladh an nuachtán, '''''[[An Páipéar (nuachtán)|An Páipéar]]''''', ag [[Oireachtas na Samhna]] 2024.<ref>{{Lua idirlín|url=https://anpáipéar.ie/|teideal=anpáipéar.ie|údar=Gaelmheáin Teoranta|dáta=2024|dátarochtana=2024}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.antoireachtas.ie/oireachtas-na-samhna/imeachtai-na-feile-2024/de-haoine.html|teideal=Dé hAoine {{!}}{{!}} An tOireachtas|work=www.antoireachtas.ie|dátarochtana=2024-11-01}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/meain/nuachtan-nua-le-seoladh-ag-an-oireachtas/|teideal=Nuachtán nua le seoladh ag an Oireachtas|údar=[[Ciarán Dunbar]]|dáta=16 Deireadh Fómhair 2024|language=|work=[[Nós (iris)|NÓS]]|dátarochtana=03 Samhain 2024}}</ref> == Stair == D'fhógair Gaelmheáin Teoranta i mí Dheireadh Fómhair go raibh an comhlacht ar tí “an chéad nuachtán clóite Gaeilge ó cuireadh deireadh le ''[[Gaelscéal]]''” a fhoilsiú ar bhonn seachtainiúil gach Aoine ón 1 Samhain 2024. Ba é [[Eoghan Ó Néill]] a sheol an nuachtán nua ar an 1 Samhain 2024<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Gaelmheáin|date=1ú Samhain|title=Nuachtán nua Gaelach le seoladh ag an Oireachtas|volume=An Páipéar|issue=Uimhir 1|year=2024|language=Gaeilge}}</ref> agus bhí cóipeanna den chéad eagrán ar fáil ag Oireachtas na Samhna 2024. Scríobh an tUachtarán [[Mícheál D. Ó hUigínn|Micheál D. Ó hUigínn]] an chéad alt sa nuachtán.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/nuachtan-cloite-gaeilge-nua-seolta-ag-oireachtas-na-samhna/|teideal=Nuachtán clóite Gaeilge nua seolta ag Oireachtas na Samhna|údar=Maitiú Ó Coimín|dáta=2 Samhain 2024|language=ga-IE|work=[[Tuairisc.ie]]|dátarochtana=2024-11-02}}</ref> [[Íomhá:Eoghan Ó Néill ag can't faoi nuachtáin nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Eoghan Ó Néill ag caint faoi nuachtán nua ag Oireachtas na Gaeilge 2024 in Aonach an Oireachtais |mion|[[Eoghan Ó Néill]] ag labhairt faoin nuachtán nua ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Dáileadh agus maoiniú == Ar dtús, bhí an nuachtán ar díol i 300 siopa “ar fud na tíre” ar €3 (nó £2.50 sa Tuaisceart). Dúirt an tEagarthóir [[Caoimhín Ó Cadhla]] gurb é “aidhm Ghaelmheáin Teoranta go mbeidh an nuachtán ar fáil i ngach siopa sa tír”.<ref name=":0" /> Bhí síntiúis éagsúla ar fáil: * eagrán clóite, €20.84 (€12.50 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa * eagrán digiteach, €6.70 in aghaidh na míosa * eagrán clóite agus digiteach, €25.34 (€17.00 + €8.34 do phostas agus pacáistiú) in aghaidh na míosa Níl aon mhaoiniú Stáit ag ''An Páipéar''. Níl a fhios an bhfuil foinse ioncaim eile ann. == Ábhar == Leagan amach táblóideach atá ar ''An Páipéar'' agus é lándaite. I ngach eagrán (sé leathanach déag in 2024), tá rannóga nuachta náisiúnta agus idirnáisiúnta le fáil, tuairimíocht, ‘comhfhreagras’ (litreacha ó na léitheoirí), eagarfhocal, clár imeachtaí Gaeilge, léirmheasanna ar leabhar agus féile, rannóg oideachais, alt faoin mbéaloideas, sceidil teilifíse agus raidió, puzail, agus tuairiscí spóirt.<ref name=":0" /> I measc na gcomhfhreagraithe, tá Cathal Ó Murchú, [[Eoin Ó Murchú]] (iarchomhfhreagraí polaitiúil le [[RTÉ Raidió na Gaeltachta|RnaG]]), an Dr. Kerron Ó Luain, Domhnall Mac Concharraige, Cóilín Duffy, Oisín Mac Fhearraí agus Caoimhín Ó Cadhla. I measc na scríbhneoirí tá Aedín Ní Thiarnaigh, an Dr. [[Fearghal Mac Bhloscaidh]], [[Aindrias Ó Cathasaigh]], Síobhra Aiken, an Dr. Colm Mac Gearailt, Diarmuid Breathnach, Lisa Nic an Bhreithimh, Jack Mac Íomhair, an tOll. Pádraig Ó Duibhir agus Aodh Mac Néill. [[Íomhá:Caomhaín Ó Cadhla Bainisteoir nuachtáin nua a raibh seolta ag Oireachtas na Gaeilge 2024.jpg|alt=Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin nua a seoladh ag Oireachtas na Gaeilge 2024|mion|Caoimhín Ó Cadhla, bainisteoir an nuachtáin ag Oireachtas na Samhna 2024]] == Naisc sheachtracha == * Suíomh: [https://anpáipéar.ie/ An Páipéar / https://anpáipéar.ie/] == Féach freisin == * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Scéal (nuachtán)|''Scéal'']] * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * [[Nós (iris)|''Nós.ie'']] * ''[[ExtraG.ie]]'' ==Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Paipear, An}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 2024]] jnb8x3wmtom6ymevsiel5tza8q3tlcm 14 116652 1268226 1248628 2025-06-03T00:02:38Z Alison 570 + 1268226 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Feiminigh]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha]] m3lt8in12dq9kyllj202vc6xvgtzhsj 14 116927 1268460 1251507 2025-06-03T05:29:31Z Alison 570 ++ 1268460 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Physicists from Ukraine|Fisiceoirí Úcránacha}} [[Catagóir:Daoine Úcránacha de réir slí bheatha|Fis]] [[Catagóir:Fisiceoirí de réir náisiúntachta|Úcr]] e2k97w7bao1taaqmipj0yd8xba4jwqf 0 117562 1268178 1268105 2025-06-02T18:12:06Z TGcoa 21229 1268178 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhí teochtaí curiarrachta ar fud an domhain le linn 2024-2025. Ar an 10 Eanáir 2025, dúirt an tseirbhís [[Clár Copernicus|Copernicus]], a dhéanann anailís ar an athrú aeráide, gurbh í an bhliain 2024 ba theo riamh ó cuireadh tús le taifid.<ref>{{Luaigh foilseachán|title='2024 ba theo riamh'-Copernicus|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0110/1490071-2024-ba-theo-riamh-copernicus/|date=2025-01-10|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> [[Íomhá:Climate March 1569 signs (34028131880).jpg|clé|mion|2025: cuireadh cosc ar infheistiú in infreastruchtúr "glas".<ref name=":0" />]] [[Íomhá:FridaysForFuture protest Berlin 2025-03-21 11.jpg|clé|mion|agóid FridaysForFuture i mBeirlín 2025-03-21]] == Aimsir == Ag deireadh na bliana 2024, bhí an chuid is mó taighdeoirí ag súil go mbeadh 2025 beagán níos fuaire ná 2023 agus 2024, mar gheall ar [[El Niño]] 2023-2024. Ceapadh go mbeadh Eanáir 2025 níos fuaire ná Eanáir 2024 mar gheall ar theacht ''[[La Niña]]'' in áit El Niño. Ach a mhalairt ar fad a tharla agus bhris Eanáir 2025 taifead Eanáir 2024.<ref>{{Lua idirlín|url=https://podcasts.apple.com/ca/podcast/8-feabhra-2025-ard-mhacha/id1525428808?i=1000690265747|teideal=Nuacht Mhall (Ard Mhacha)|údar=Conradh na Gaeilge, Londain|dáta=8 Feabhra 2025|language=ga-IE|work=Apple Podcasts|dátarochtana=2025-02-08}}</ref> {{Main|Aimsir na bliana 2025}}Taifead aeráide aon uair amháin eile: bhí mí an Mhárta 2025 an Márta ba theo dár taifeadadh riamh san Eoraip (go dtí sin), dar le [[Clár Copernicus|Copernicus]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://climate.copernicus.eu/second-warmest-march-globally-large-wet-and-dry-anomalies-europe|teideal=Second-warmest March globally, large wet and dry anomalies in Europe|údar=Copernicus|dáta=2025-04-08|work=climate.copernicus.eu|dátarochtana=2025-04-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.seaandjob.com/worlds-record-breaking-heat-streak-extends-into-march/|teideal=World’s Record-Breaking Heat Streak Extends Into March {{!}} Sea and Job|údar=SEAANDJOB|language=en-US|dátarochtana=2025-04-09}}</ref> agus focal ar bith faoi ar tuairisc.ie nó rte.ie. I dtús mhí Aibreáin in Éirinn, bhí an aimsir "breá" brothallach fós. “In áiteanna éagsúla san Eoraip bhí an Márta ba thirime ann riamh, agus i gceantair eile bhí sé ar an mhí Márta ba fhliche le 47 mbliana,” arsa Coperncus.<ref>{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/gniomhaiochas/comhshaol/drochthuar-daeraid-an-phlaineid-e-an-t-ardu-leanunach-teasa/|teideal=Drochthuar d’aeráid an phláinéid é an t-ardú leanúnach teasa|údar=NÓS|dáta=2025-04-10|language=en-US|work=NÓS|dátarochtana=2025-04-15}}</ref> Bhí idir theaspach agus thriomach ar fud na tíre idir 8-11 Aibreán – teaspach de réir Met Éireann agus triomach de réir Uisce Éireann – agus an teocht chomh hard le 21.8 céim i g[[Caisleán na Deirge]] ar an 10 Aibreán.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.bbc.com/weather/articles/c99p142g143o|teideal=Highest temperature of the year reached as hay fever season continues|dáta=2025-04-11|language=en-GB|work=BBC Weather|dátarochtana=2025-04-15}}</ref> Bhí Uisce Éireann ag achainí ar an bpobal a bheith spárálach agus uisce a chaomhnú.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Teocht chomh hard le 20 céim inniu, 21 céim amárach|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0409/1506630-teocht-chomh-hard-le-20-ceim-inniu-21-ceim-amarach/|date=2025-04-09|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> == Polaitíocht == Insealbhaíodh [[Donald Trump]] mar [[Uachtarán na Stát Aontaithe]] den dara huair ar an 20 Eanáir 2025. In óráid a thug sé i d[[Comhdháil na Stát Aontaithe|Teach na Comhdhála]] ar Chnoc an Chaipeatóil, mhaígh Trump go raibh éigeandáil náisiúnta fuinnimh ann agus thug sé le fios go rachfaí i muinín na mianadóireachta idir muir agus thír lena mhaolú. "Drill, baby, drill" an mana a bhí aige ina óráid.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/drill-baby-drill-re-nua-ar-dhath-na-hola-geallta-ag-donald-trump/|teideal=‘Drill baby, drill!’ – ré nua ar dhath na hola geallta ag Donald Trump|údar=Alex Hijmans|dáta=22 Eanáir 2025|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2025-01-22}}</ref> Bhí cead tugtha ag Trump do chomhlachtaí taiscéalaíochta ola agus gás a bhaint as tailte fairsinge gan mhilleadh in Alasca. Chuir sé maoiniú $300 billiún i dtaca le tionchar ar an gcomhshaol ar ceal ar an toirt; cuireadh cosc ar infheistiú in infreastruchtúr "glas".<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.ft.com/content/fcaf50dc-6779-44d2-a7fa-264df798a4c1?accessToken=zwAGLEuA1crAkdP8r1DcZ3lE0tOn-iZN95ikwQ.MEUCIQC4EVymm-6cEaGaPszaoaREQZhvMgM8WXqXccpQoeNvtAIgLAfnanKXTswXygw47TK8RauKzxtqOMy20EQJ5I8kTzo&sharetype=gift&token=2f4f8a68-c33e-471a-8165-58e71b6369f3|teideal=Donald Trump halts more than $300bn in US green infrastructure funding|údar=Amanda Chu, Jamie Smyth|dáta=2025-01-22|work=Financial Times|dátarochtana=2025-01-22}}</ref> {{Main|Athrú aeráide sna Stáit Aontaithe}} {{Main|Dara téarma Donald Trump}} == Imeachtaí == Reáchtálfar idir 10 Samhain - [[21 Samhain]] [[2023|2024]] i m[[Belém]] na [[An Bhrasaíl|Brasaíle]], COP30 (Comhdháil na bPáirtithe 29) nó [[Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide, 2025]].<ref>Ciallaíonn COP ‘Comhdháil na bPáirtithe’ agus is ionann na ‘páirtithe’ agus an 197 náisiún a d’aontaigh Creat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide i 1992.</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://cop29.az/en/home|teideal=COP29 Azerbaijan - United Nations Climate Change Conference|work=cop29.az|dátarochtana=2024-11-20}}</ref> == Aeráid agus tubaistí == Bhris [[Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025|falscaithe amach i Los Angeles agus sna ceantair máguaird]] ar chósta thiar na Stát Aontaithe i mí Eanáir 2025, Ba mhillteanach an tubaiste timpeallachta é.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2025/01/12/us/californias-worst-wildfires-history.html|teideal=How the Destruction in Los Angeles Ranks in California’s Fire History|údar=Samuel Granados, Nicholas Bogel-Burroughs, Soumya Karlamangla|dáta=2025-01-09|language=en-US|work=The New York Times|dátarochtana=2025-01-10}}</ref> {{Main|Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025}}Ar an 28 Bealtaine 2025, bhí an sráidbhaile Blatten san Eilvéis scriosta tar éis intitim oighearshrutha. Toradh athrú aeráide an tubaiste seo, agus na oighearshruthanna agus talamh síorshioctha sa cheantar ag leá. {{Main|Tubaiste Blatten}} == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[COP30]] * [[Athrú aeráide in 2023]], [[Athrú aeráide in 2024]] * [[Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025]], [[Tubaiste Blatten]], Bealtaine 2025 == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2025]] [[Catagóir:2025]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 7jtyynyg6g0pyarahc5luwl4slajcxu 1268179 1268178 2025-06-02T18:12:36Z TGcoa 21229 1268179 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhí teochtaí curiarrachta ar fud an domhain le linn 2024-2025. Ar an 10 Eanáir 2025, dúirt an tseirbhís [[Clár Copernicus|Copernicus]], a dhéanann anailís ar an athrú aeráide, gurbh í an bhliain 2024 ba theo riamh ó cuireadh tús le taifid.<ref>{{Luaigh foilseachán|title='2024 ba theo riamh'-Copernicus|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0110/1490071-2024-ba-theo-riamh-copernicus/|date=2025-01-10|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> [[Íomhá:Climate March 1569 signs (34028131880).jpg|clé|mion|2025: cuireadh cosc ar infheistiú in infreastruchtúr "glas".<ref name=":0" />]] [[Íomhá:FridaysForFuture protest Berlin 2025-03-21 11.jpg|clé|mion|agóid FridaysForFuture i mBeirlín 2025-03-21]] == Aimsir == Ag deireadh na bliana 2024, bhí an chuid is mó taighdeoirí ag súil go mbeadh 2025 beagán níos fuaire ná 2023 agus 2024, mar gheall ar [[El Niño]] 2023-2024. Ceapadh go mbeadh Eanáir 2025 níos fuaire ná Eanáir 2024 mar gheall ar theacht ''[[La Niña]]'' in áit El Niño. Ach a mhalairt ar fad a tharla agus bhris Eanáir 2025 taifead Eanáir 2024.<ref>{{Lua idirlín|url=https://podcasts.apple.com/ca/podcast/8-feabhra-2025-ard-mhacha/id1525428808?i=1000690265747|teideal=Nuacht Mhall (Ard Mhacha)|údar=Conradh na Gaeilge, Londain|dáta=8 Feabhra 2025|language=ga-IE|work=Apple Podcasts|dátarochtana=2025-02-08}}</ref> {{Main|Aimsir na bliana 2025}}Taifead aeráide aon uair amháin eile: bhí mí an Mhárta 2025 an Márta ba theo dár taifeadadh riamh san Eoraip (go dtí sin), dar le [[Clár Copernicus|Copernicus]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://climate.copernicus.eu/second-warmest-march-globally-large-wet-and-dry-anomalies-europe|teideal=Second-warmest March globally, large wet and dry anomalies in Europe|údar=Copernicus|dáta=2025-04-08|work=climate.copernicus.eu|dátarochtana=2025-04-09}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.seaandjob.com/worlds-record-breaking-heat-streak-extends-into-march/|teideal=World’s Record-Breaking Heat Streak Extends Into March {{!}} Sea and Job|údar=SEAANDJOB|language=en-US|dátarochtana=2025-04-09}}</ref> agus focal ar bith faoi ar tuairisc.ie nó rte.ie. I dtús mhí Aibreáin in Éirinn, bhí an aimsir "breá" brothallach fós. “In áiteanna éagsúla san Eoraip bhí an Márta ba thirime ann riamh, agus i gceantair eile bhí sé ar an mhí Márta ba fhliche le 47 mbliana,” arsa Coperncus.<ref>{{Lua idirlín|url=https://nos.ie/gniomhaiochas/comhshaol/drochthuar-daeraid-an-phlaineid-e-an-t-ardu-leanunach-teasa/|teideal=Drochthuar d’aeráid an phláinéid é an t-ardú leanúnach teasa|údar=NÓS|dáta=2025-04-10|language=en-US|work=NÓS|dátarochtana=2025-04-15}}</ref> Bhí idir theaspach agus thriomach ar fud na tíre idir 8-11 Aibreán – teaspach de réir Met Éireann agus triomach de réir Uisce Éireann – agus an teocht chomh hard le 21.8 céim i g[[Caisleán na Deirge]] ar an 10 Aibreán.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.bbc.com/weather/articles/c99p142g143o|teideal=Highest temperature of the year reached as hay fever season continues|dáta=2025-04-11|language=en-GB|work=BBC Weather|dátarochtana=2025-04-15}}</ref> Bhí Uisce Éireann ag achainí ar an bpobal a bheith spárálach agus uisce a chaomhnú.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Teocht chomh hard le 20 céim inniu, 21 céim amárach|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0409/1506630-teocht-chomh-hard-le-20-ceim-inniu-21-ceim-amarach/|date=2025-04-09|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> == Polaitíocht == Insealbhaíodh [[Donald Trump]] mar [[Uachtarán na Stát Aontaithe]] den dara huair ar an 20 Eanáir 2025. In óráid a thug sé i d[[Comhdháil na Stát Aontaithe|Teach na Comhdhála]] ar Chnoc an Chaipeatóil, mhaígh Trump go raibh éigeandáil náisiúnta fuinnimh ann agus thug sé le fios go rachfaí i muinín na mianadóireachta idir muir agus thír lena mhaolú. "Drill, baby, drill" an mana a bhí aige ina óráid.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/drill-baby-drill-re-nua-ar-dhath-na-hola-geallta-ag-donald-trump/|teideal=‘Drill baby, drill!’ – ré nua ar dhath na hola geallta ag Donald Trump|údar=Alex Hijmans|dáta=22 Eanáir 2025|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2025-01-22}}</ref> Bhí cead tugtha ag Trump do chomhlachtaí taiscéalaíochta ola agus gás a bhaint as tailte fairsinge gan mhilleadh in Alasca. Chuir sé maoiniú $300 billiún i dtaca le tionchar ar an gcomhshaol ar ceal ar an toirt; cuireadh cosc ar infheistiú in infreastruchtúr "glas".<ref name=":0">{{Cite news|url=https://www.ft.com/content/fcaf50dc-6779-44d2-a7fa-264df798a4c1?accessToken=zwAGLEuA1crAkdP8r1DcZ3lE0tOn-iZN95ikwQ.MEUCIQC4EVymm-6cEaGaPszaoaREQZhvMgM8WXqXccpQoeNvtAIgLAfnanKXTswXygw47TK8RauKzxtqOMy20EQJ5I8kTzo&sharetype=gift&token=2f4f8a68-c33e-471a-8165-58e71b6369f3|teideal=Donald Trump halts more than $300bn in US green infrastructure funding|údar=Amanda Chu, Jamie Smyth|dáta=2025-01-22|work=Financial Times|dátarochtana=2025-01-22}}</ref> {{Main|Athrú aeráide sna Stáit Aontaithe}} {{Main|Dara téarma Donald Trump}} == Imeachtaí == Reáchtálfar idir 10 Samhain - [[21 Samhain]] [[2023|2024]] i m[[Belém]] na [[An Bhrasaíl|Brasaíle]], COP30 (Comhdháil na bPáirtithe 29) nó [[Comhdháil na Náisiún Aontaithe maidir leis an athrú aeráide, 2025]].<ref>Ciallaíonn COP ‘Comhdháil na bPáirtithe’ agus is ionann na ‘páirtithe’ agus an 197 náisiún a d’aontaigh Creat-Choinbhinsiún na Náisiún Aontaithe maidir leis an Athrú Aeráide i 1992.</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://cop29.az/en/home|teideal=COP29 Azerbaijan - United Nations Climate Change Conference|work=cop29.az|dátarochtana=2024-11-20}}</ref> == Aeráid agus tubaistí == Bhris [[Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025|falscaithe amach i Los Angeles agus sna ceantair máguaird]] ar chósta thiar na Stát Aontaithe i mí Eanáir 2025, Ba mhillteanach an tubaiste timpeallachta é.<ref>{{Cite news|url=https://www.nytimes.com/2025/01/12/us/californias-worst-wildfires-history.html|teideal=How the Destruction in Los Angeles Ranks in California’s Fire History|údar=Samuel Granados, Nicholas Bogel-Burroughs, Soumya Karlamangla|dáta=2025-01-09|language=en-US|work=The New York Times|dátarochtana=2025-01-10}}</ref> {{Main|Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025}}Ar an 28 Bealtaine 2025, bhí an sráidbhaile Blatten san Eilvéis scriosta tar éis intitim oighearshrutha. Toradh athrú aeráide an tubaiste seo, agus na oighearshruthanna agus talamh síorshioctha sa cheantar ag leá. {{Main|Tubaiste Blatten}} == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[COP30]] * [[Athrú aeráide in 2023]], [[Athrú aeráide in 2024]] * [[Falscaithe i ndeisceart California, Eanáir 2025]], [[Tubaiste Blatten]], Bealtaine 2025 == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2025]] [[Catagóir:2025]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] p8d6gpjr1qutka9muftoz2zzj6h0fwm 14 117705 1268252 1257215 2025-06-03T00:26:12Z Alison 570 Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha 1268252 wikitext text/x-wiki {{DEFAULTSORT:Podchraoltoiri Isiltireacha}} [[Catagóir:Podchraoltóirí de réir tíre|Ísiltír]] [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír de réir slí bheatha|Po]] [[Catagóir:Cultúr na hÍsiltíre|Po]] gu7ulf9y0oa6ivqqhjfy102kgx6w15h 14 118965 1268296 1264651 2025-06-03T01:01:05Z Alison 570 Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha 1268296 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Philosophers from India|Fealsúna Indiach}} [[Catagóir:Fealsúna de réir náisiúntachta|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Fea]] [[Catagóir:Cultúr na hIndia|Fea]] d4z6h2hdlzklmd2b0zkqrgo3ux19pi8 14 119156 1268371 1265609 2025-06-03T02:06:35Z Alison 570 Ord 1268371 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Filí de réir tíre|Ost]] [[Catagóir:Scríbhneoirí Ostaracha|Filí]] nsu7cclkrwzpqn6q5x89etw8v3io7q6 14 119278 1268471 1266585 2025-06-03T05:43:36Z Alison 570 Ord 1268471 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Rom]] [[Catagóir:Daoine Rómánacha de réir slí bheatha|Dorn]] qol7xzfwl1j372fe4bi33ofeiqg4w0q 14 119399 1268485 1267500 2025-06-03T05:56:27Z Alison 570 Ord 1268485 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Filipíneacha de réir slí bheatha|Dorn]] [[Catagóir:Dornálaithe de réir tíre|Fil]] 8jg5rfkf0lsniwfchylp5zqtk1nxbsd 0 119406 1268343 1268035 2025-06-03T01:30:31Z Alison 570 Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha 1268343 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Is é '''Vincent Joseph Lambe''' (rugadh 1 Nollaig 1980, [[Baile Átha Cliath]])<ref>{{Cite web-en|url=https://variety.com/2019/film/news/oscars-2019-detainment-director-vincent-lambe-defends-film-1203116878/|title=Director Defends Controversial Film About Murdered Toddler, Won't Pull It From the Oscars|date=24 January 2019|work=Variety | access-date=24 January 2019}}</ref> [[stiúrthóir scannán]], scríbhneoir scáileáin agus [[Léiritheoir scannáin|léiritheoir]] [[Éire|Éireannach]]. Fuair Lambe moladh as stiúradh an ghearrscannáin 2018 ''Detainment (Coinneáil)'', a bhaineann le [[dúnmharú James Bulger]].<ref>{{Cite web-en|url=https://www.standard.co.uk/go/london/film/detainment-director-vincent-lambe-james-bulger-case-a4041341.html|title=Detainment director Vincent Lambe: 'I wanted to bring some shades of grey to the James Bulger case'|date=17 January 2019|work=Go London|access-date=23 January 2019}}</ref><ref name="BBCNom">{{Cite web-en|url=https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-46964691|title="Oscars 2019: James Bulger's mother 'disgusted' by nomination" | work=BBC News | date=22 January 2019|access-date=27 May 2025}}</ref> Ghnóthaigh an scannán ainmniúchán [[Duaiseanna an Acadaimh|Gradam Acadaimh]] 2019 dó.<ref>{{Cite web-en|url=https://www.bbc.co.uk/news/entertainment-arts-46917940|title="Oscars 2019: Winners in full"|work=BBC News|date=25 February 2019|access-date=27 May 2025}}</ref><ref>{{Cite web-en|url=http://www.iadt.ie/news/three-iadt-graduates-nominated-for-oscars|title=Three IADT graduates nominated for Oscars|work=[[Institiúid Ealaíne, Deartha agus Teicneolaíochta Dhún Laoghaire]]|access-date=22 January 2019}}</ref> Is céimí de chuid Scoil Náisiúnta na Scannán in [[Institiúid Ealaíne, Deartha agus Teicneolaíochta Dhún Laoghaire]] é Lambe. == Scannánaíocht == * ''After the War'' (1999, gearrscannán) * ''Sacred'' (2000, gearrscannán) * ''Broken Things'' (2002, gearrscannán) * ''Detainment'' (2018, gearrscannán) == Gradaim agus ainmniúcháin == ; 1999 * ''After the War'' ** Féile Scannán Úr: Gearrscannán – buaite  ; 2003 * ''Broken Things'' ** Féile Scannán Woods Hole: An Gearr/Dráma is Fearr – buaite  ** Fleadh Scannán agus Ceoil Bhaile Átha Cliath: An Gearrdhráma is Fearr, an Stiúrthóir is Gealaí – a bhuaigh  ; 2018 * ''Detainment'' ** Féile Scannán Winchester: Gearrscannán Eachtrach is Fearr – buaite <ref>{{Cite web-en|url=https://winchesterfilmfestival.com/?page_id=1390|title=Winners 2018 - Winchesterfilmfestival.com|access-date=02 September 2024}}</ref> ** Féile Scannán Idirnáisiúnta Odense: An Scannán Idirnáisiúnta is Fearr, Grand Prix - Duais HCA - buaite <ref>{{Cite web-en|url=https://filmfestival.dk/en/off18-winners-and-nominees/|title=OFF18 Winners and Nominees - OFF - Odense International Film Festival|access-date=2 September 2024}}</ref> ** Féile Scannán Idirnáisiúnta Richard Harris: An Stiúrthóir is Fearr, An Gearrscannán is Fearr – buaite  ** Féile Scannán Krakow: Duais Don Quixote – buaite <ref> {{Cite web-en|url=https://www.krakowfilmfestival.pl/en/archiwum/awards-2/|title=Winners - Krakow Film Festival|access-date=2 September 2024}} </ref> ** Féile Scannán Chiarraí: An Gearrscannán is Fearr – buaite  ** Irish Screen America: Gradam Rising Star – buaite  ** Féile Idirnáisiúnta na Cruthaitheachta Cannes Lions: An Gearrscannán is Fearr, Gradam Speisialta an Ghiúiré – buaite  ; 2019 * ''Detainment'' ** [[Duaiseanna an Acadaimh|Oscar]]: Gearrscannán Beo Aicsin is Fearr – ainmniú <ref>{{Cite web-en|url=https://www.newspapers.com/article/the-vancouver-sun-short-and-sweet/148816397/|work=Vancouver Sun|title="Short and Sweet|date=8 February 2019|access-date=27 May 2025}}</ref> ** Féile Gearrscannáin Idirnáisiúnta Clermont-Ferrand: Grand Prix – ainmniú <ref>{{Cite web-en|url=https://www.shortfilmwire.com/en/2019/programmation/section/2/International-competition|title=ShortFilmWire 2019 International Competition|access-date=2 September 2024}}</ref> == Tagairtí == {{Reflist}} {{DEFAULTSORT:Lambe, Vincent}} [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1980]] [[Catagóir:Daoine beo]] [[Catagóir:Stiúrthóirí scannán Éireannacha]] [[Catagóir:Alumni Institiúid Ealaíne, Deartha agus Teicneolaíochta Dhún Laoghaire]] [[Catagóir:Daoine as Baile Átha Cliath]] ndmt13f3cz1x7g5ytmg1xt22j80g5ww 0 119489 1268144 1268130 2025-06-02T15:14:38Z TGcoa 21229 1268144 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhain na teochtaí ar fud an domhain na leibhéil is airde riamh amach le linn 2024. Mhaígh an tseirbhís [[Clár Copernicus|Copernicus]], a dhéanann anailís ar an athrú aeráide, gurbh í an bhliain 2024 ba theo riamh (go dtí sin) ó cuireadh tús le taifid.<ref>{{Luaigh foilseachán|title='2024 ba theo riamh'-Copernicus|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0110/1490071-2024-ba-theo-riamh-copernicus/|date=2025-01-10|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> [[Íomhá:January 2024 was the warmest January on record (Copernicus 2024-02-10).jpg|clé|mion|Curiarracht nua: teocht dromchla ar fud an domhain i mí Eanáir 2024 (Foinse: [[Clár Copernicus|Copernicus]])]] [[Íomhá:ECDM 20240826 World Temperature Anomaly July.pdf|clé|mion|Iúil 2024: aimhrialtachtaí timpeall an domhain (Foinse: [[Clár Copernicus|Copernicus]]/ERCC)<ref>{{Lua idirlín|url=https://erccportal.jrc.ec.europa.eu/ECHO-Products/Maps#/maps/4978|teideal=Maps|work=erccportal.jrc.ec.europa.eu|dátarochtana=2025-06-02}}</ref>]] [[Íomhá:1940-2024 Global surface temperature - stacked - Copernicus.jpg|clé|mion|1940-2024 Curiarracht nua: teocht dromchla ar fud an domhain ([[Clár Copernicus|Copernicus)]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2024|teideal=Global Climate Highlights 2024 {{!}} Copernicus|language=en|work=climate.copernicus.eu|dátarochtana=2025-06-02}}</ref>]] [[Íomhá:Unusual weather in Europe (Copernicus 2024-01-07).jpg|clé|mion|Tús mhí Iúil 2024 thar a bheith greannmhar (Foinse: Copernicus 2024-01-07)]] == Polaitíocht == Reáchtáladh [[COP29]] san [[An Asarbaiseáin|Asarbaiseáin]]. Mhaígh uachtarán na tíre óstaí, an tUachtarán [[Ilham Aliyev]], leis an chomhdháil aeráide gur “bronntanas Dé” iad an ola agus an gás. Rinne sé cáineadh ar “bhréagnuacht an Iarthair” faoi astaíochtaí na tíre, agus mhaígh nár cheart an locht a chur ar náisiúin, as stoc breoslaí iontaise a bheith acu.<ref>{{Lua idirlín|url=https://podcasts.apple.com/ca/podcast/16-samhain-2024-d%C3%BAn-na-ngall/id1525428808?i=1000677176269|teideal=Nuacht Mhall (Dún na nGall)|údar=Conradh na Gaeilge Londain|dáta=16 Samhain 2024|language=ga-IE|work=Apple Podcasts|dátarochtana=2024-11-21}}</ref> Toghadh [[Donald Trump]] mar [[Uachtarán na Stát Aontaithe]] in 2024. Mhaígh Trump go raibh éigeandáil náisiúnta fuinnimh ann agus thug sé le fios go rachfaí i muinín na mianadóireachta idir muir agus thír lena mhaolú. "Drill, baby, drill" an mana a bhí aige.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/drill-baby-drill-re-nua-ar-dhath-na-hola-geallta-ag-donald-trump/|teideal=‘Drill baby, drill!’ – ré nua ar dhath na hola geallta ag Donald Trump|údar=Alex Hijmans|dáta=22 Eanáir 2025|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2025-01-22}}</ref>{{Main|Athrú aeráide sna Stáit Aontaithe}} {{Main|Dara téarma Donald Trump}} === Polasaithe === Ar an 19 Márta 2024, thug an t[[Eagras Meitéareolaíochta Domhanda]] foláireamh go bhféadfadh an t-[[athrú aeráide]] an saol a chur trína chéile ar fad.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://library.wmo.int/idurl/4/68835|teideal=State of the Global Climate 2023|údar=WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> Má fhanann cúrsaí mar atá, deir na Náisiúin Aontaithe gur téamh 3 céim Celsius atá i ndán dúinn agus gur “tubaiste aeráide” an toradh a bheadh air sin. Deir lucht na heolaíochta go gcaithfidh tíortha imeacht ó bhreoslaí iontaise láithreach bonn má táthar chun an tubaiste a sheachaint.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-20}}</ref><ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> == Aeráid agus tubaistí == Bhí Dé Domhnaigh [[21 Iúil]] [[2024]] ar an lá ba theo riamh ar fud an domhain ó cuireadh tús leis na taifid.<ref>de réir eolais atá curtha ar fáil ag Seirbhís an Aontais Eorpaigh um Athrú Aeráide, [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]].</ref><ref name=":02">{{Luaigh foilseachán|title=Domhnach 21 Iúil ar an lá ba theo riamh ó thús na dtaifead|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2024/0723/1461417-domhnach-21-iuil-ar-an-la-ba-theo-riamh-o-thus-na-dtaifead/|date=2024-07-23|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Ar an meán, bhí an teocht dhá mhéadar os cionn dhromchla an domhain chomh hard le 17.09 céim Celsius, .01C níb airde ná an teocht ab airde roimhe sin sa bhliain 2023.<ref>Bhí stráicí móra de na Stáit Aontaithe, den Eoraip agus den Rúis buailte go trom ag tonnta teasa in 2024.</ref> Gach mí ó bhí Meitheamh 2023 ann - trí mhí dhéag as a chéile - chuir [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]] tuarascáil ar fáil go bhfuil gach mí ar an mí ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid, i.e., bhí Márta 2024 ar an Márta ba theo riamh; bhí Aibreán 2024 ar an Aibreán ba theo riamh agus bhí Bealtaine 2024 ar an mBealtaine ba theo riamh agus mar sin de. Tharla [[Tuilte sa Spáinn, 2024|Tuilte sa Spáinn]] cúpla lá roimh [[COP29]] i mí na Samhna. Chonaic pobal na hÉireann an damáiste uafásach a rinneadh i Valencia d'fhoirgneamh, d'infrastruchtúr, do thithe daoine agus an t-uafás ina dhiaidh. Bhí sé sé soiléir an tionchar diúltach ag athrú aeráide ar phobail timpeall an domhain ag an am.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Bhfuil Éireann réidh d'eachtraí adhaimsire aeráide?|url=https://www.rte.ie/gaeilge/2024/1110/1480066-bhfuil-eireann-reidh-deachtrai-adhaimsire-aeraide/|date=2024-11-10|language=ga-IE|author=RTÉ / agallamh le Deirdre de Búrca, Comhairleoir Neamhspleách Timpeallachta Deirdre de Búrca}}</ref> == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[COP29]] * [[Athrú aeráide in 2023]], [[Athrú aeráide in 2025]] * [[Tuilte sa Spáinn, 2024]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2024]] [[Catagóir:2024]] 4yz5p76qwr5g081ornql3wfmj4aohb2 1268175 1268144 2025-06-02T18:11:46Z TGcoa 21229 1268175 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Imeacht}} Bhain na teochtaí ar fud an domhain na leibhéil is airde riamh amach le linn 2024. Mhaígh an tseirbhís [[Clár Copernicus|Copernicus]], a dhéanann anailís ar an athrú aeráide, gurbh í an bhliain 2024 ba theo riamh (go dtí sin) ó cuireadh tús le taifid.<ref>{{Luaigh foilseachán|title='2024 ba theo riamh'-Copernicus|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0110/1490071-2024-ba-theo-riamh-copernicus/|date=2025-01-10|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> [[Íomhá:January 2024 was the warmest January on record (Copernicus 2024-02-10).jpg|clé|mion|Curiarracht nua: teocht dromchla ar fud an domhain i mí Eanáir 2024 (Foinse: [[Clár Copernicus|Copernicus]])]] [[Íomhá:ECDM 20240826 World Temperature Anomaly July.pdf|clé|mion|Iúil 2024: aimhrialtachtaí timpeall an domhain (Foinse: [[Clár Copernicus|Copernicus]]/ERCC)<ref>{{Lua idirlín|url=https://erccportal.jrc.ec.europa.eu/ECHO-Products/Maps#/maps/4978|teideal=Maps|work=erccportal.jrc.ec.europa.eu|dátarochtana=2025-06-02}}</ref>]] [[Íomhá:1940-2024 Global surface temperature - stacked - Copernicus.jpg|clé|mion|1940-2024 Curiarracht nua: teocht dromchla ar fud an domhain ([[Clár Copernicus|Copernicus)]]<ref>{{Lua idirlín|url=https://climate.copernicus.eu/global-climate-highlights-2024|teideal=Global Climate Highlights 2024 {{!}} Copernicus|language=en|work=climate.copernicus.eu|dátarochtana=2025-06-02}}</ref>]] [[Íomhá:Unusual weather in Europe (Copernicus 2024-01-07).jpg|clé|mion|Tús mhí Iúil 2024 thar a bheith greannmhar (Foinse: Copernicus 2024-01-07)]] == Polaitíocht == Reáchtáladh [[COP29]] san [[An Asarbaiseáin|Asarbaiseáin]]. Mhaígh uachtarán na tíre óstaí, an tUachtarán [[Ilham Aliyev]], leis an chomhdháil aeráide gur “bronntanas Dé” iad an ola agus an gás. Rinne sé cáineadh ar “bhréagnuacht an Iarthair” faoi astaíochtaí na tíre, agus mhaígh nár cheart an locht a chur ar náisiúin, as stoc breoslaí iontaise a bheith acu.<ref>{{Lua idirlín|url=https://podcasts.apple.com/ca/podcast/16-samhain-2024-d%C3%BAn-na-ngall/id1525428808?i=1000677176269|teideal=Nuacht Mhall (Dún na nGall)|údar=Conradh na Gaeilge Londain|dáta=16 Samhain 2024|language=ga-IE|work=Apple Podcasts|dátarochtana=2024-11-21}}</ref> Toghadh [[Donald Trump]] mar [[Uachtarán na Stát Aontaithe]] in 2024. Mhaígh Trump go raibh éigeandáil náisiúnta fuinnimh ann agus thug sé le fios go rachfaí i muinín na mianadóireachta idir muir agus thír lena mhaolú. "Drill, baby, drill" an mana a bhí aige.<ref>{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/drill-baby-drill-re-nua-ar-dhath-na-hola-geallta-ag-donald-trump/|teideal=‘Drill baby, drill!’ – ré nua ar dhath na hola geallta ag Donald Trump|údar=Alex Hijmans|dáta=22 Eanáir 2025|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2025-01-22}}</ref>{{Main|Athrú aeráide sna Stáit Aontaithe}} {{Main|Dara téarma Donald Trump}} === Polasaithe === Ar an 19 Márta 2024, thug an t[[Eagras Meitéareolaíochta Domhanda]] foláireamh go bhféadfadh an t-[[athrú aeráide]] an saol a chur trína chéile ar fad.<ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://library.wmo.int/idurl/4/68835|teideal=State of the Global Climate 2023|údar=WMO|dáta=2024-03-15|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> Má fhanann cúrsaí mar atá, deir na Náisiúin Aontaithe gur téamh 3 céim Celsius atá i ndán dúinn agus gur “tubaiste aeráide” an toradh a bheadh air sin. Deir lucht na heolaíochta go gcaithfidh tíortha imeacht ó bhreoslaí iontaise láithreach bonn má táthar chun an tubaiste a sheachaint.<ref name=":0">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-20}}</ref><ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://tuairisc.ie/folaireamh-dearg-faoin-athru-aeraide-fogartha-ag-aisineacht-aimsire-na-naisiun-aontaithe/|teideal=‘Foláireamh Dearg’ faoin athrú aeráide fógartha ag áisíneacht aimsire na Náisiún Aontaithe|dáta=2024-03-19|language=ga-IE|work=Tuairisc.ie|dátarochtana=2024-03-19}}</ref> == Aeráid agus tubaistí == Bhí Dé Domhnaigh [[21 Iúil]] [[2024]] ar an lá ba theo riamh ar fud an domhain ó cuireadh tús leis na taifid.<ref>de réir eolais atá curtha ar fáil ag Seirbhís an Aontais Eorpaigh um Athrú Aeráide, [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]].</ref><ref name=":02">{{Luaigh foilseachán|title=Domhnach 21 Iúil ar an lá ba theo riamh ó thús na dtaifead|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2024/0723/1461417-domhnach-21-iuil-ar-an-la-ba-theo-riamh-o-thus-na-dtaifead/|date=2024-07-23|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> Ar an meán, bhí an teocht dhá mhéadar os cionn dhromchla an domhain chomh hard le 17.09 céim Celsius, .01C níb airde ná an teocht ab airde roimhe sin sa bhliain 2023.<ref>Bhí stráicí móra de na Stáit Aontaithe, den Eoraip agus den Rúis buailte go trom ag tonnta teasa in 2024.</ref> Gach mí ó bhí Meitheamh 2023 ann - trí mhí dhéag as a chéile - chuir [[Copernicus, clár de chuid an Aontais Eorpaigh|Copernicus]] tuarascáil ar fáil go bhfuil gach mí ar an mí ba theo riamh ó cuireadh tús leis na taifid, i.e., bhí Márta 2024 ar an Márta ba theo riamh; bhí Aibreán 2024 ar an Aibreán ba theo riamh agus bhí Bealtaine 2024 ar an mBealtaine ba theo riamh agus mar sin de. Tharla [[Tuilte sa Spáinn, 2024|Tuilte sa Spáinn]] cúpla lá roimh [[COP29]] i mí na Samhna. Chonaic pobal na hÉireann an damáiste uafásach a rinneadh i Valencia d'fhoirgneamh, d'infrastruchtúr, do thithe daoine agus an t-uafás ina dhiaidh. Bhí sé sé soiléir an tionchar diúltach ag athrú aeráide ar phobail timpeall an domhain ag an am.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Bhfuil Éireann réidh d'eachtraí adhaimsire aeráide?|url=https://www.rte.ie/gaeilge/2024/1110/1480066-bhfuil-eireann-reidh-deachtrai-adhaimsire-aeraide/|date=2024-11-10|language=ga-IE|author=RTÉ / agallamh le Deirdre de Búrca, Comhairleoir Neamhspleách Timpeallachta Deirdre de Búrca}}</ref> == Féach freisin == * [[Aimsir na bliana 2022]], [[Aimsir na bliana 2023]], [[Aimsir na bliana 2024]], [[Aimsir na bliana 2025]] * [[COP29]] * [[Athrú aeráide in 2023]], [[Athrú aeráide in 2025]] * [[Tuilte sa Spáinn, 2024]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Apacailipteachas]] [[Catagóir:Aimsir na bliana 2024]] [[Catagóir:2024]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] hbvyhc9izshx6j63wmbqj0ibagch5qr 0 119490 1268190 1268106 2025-06-02T22:35:40Z Taghdtaighde 60452 Beagán curtha leis agus mionathruithe 1268190 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán |editor=[[Éanna Ó Caollaí]] <!--|propietari=Úinéir--> |periodicitat=Seachtainiúil <!--|fundador=bunaitheoir--> |genere=[[Nuachtán]] |tema=[[Nuacht]], [[Cúrsaí reatha]], [[Nósanna maireachtála]], [[Cultúr]], [[Spórt]] <!--|publicat_a=[[Éire]]--> |distribucio=Leagan clóite |idioma=[[An Ghaeilge]] <!--|editorial=foilsitheoir--> |fundacio=15/04/2025 <!--|tancament=Am deiridh--> |seu=[[Éire]] <!--|preu=Saor in aisce--> <!--|website=--> |digital=mailto:sceal@irishtimes.com |dia_publicacio=Dé Máirt }} Nuachtán seachtainiúil [[An Ghaeilge|Gaeilge]] is ea '''[[Scéal (nuachtán)|''Scéal'']]'''. Clúdaíonn sé cúrsaí reatha taobh le colúin tuairimíochta, léirmheasanna cultúrtha, próifílí, agallaimh, clúdach ar imeachtaí Gaeilge, gné oideachasúil san áireamh le ceacht seachtainiúil dírithe ar léitheoirí le gach leibhéal líofachta.<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> Foilsítear é gach maidin Dé Máirt le ''[[The Irish Times]]'' agus leis an ''[[Irish Examiner]]''. Seoladh ar an 15ú Aibreán 2025 é.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/gaeilge/tuarascail/2025/04/15/gearcheim-theangeolaiochta-bhrisfeadh-se-do-chroi/|teideal=Géarchéim theangeolaíochta: ‘Bhrisfeadh sé do chroí’|údar=[[Michelle Nic Pháidín]]|dáta=2025-04-15|work=[[The Irish Times]]|dátarochtana=2025-06-01}}</ref><ref name=":3">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/|teideal=Éanna Ó Caollaí, Irish Times.|údar=[[Adhmhaidin]]|dáta=2025-04-15|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250601210820/https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0415/20250415_rteraidion-adhmhaidin-annacaolla_c22505509_22505539_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> == Foireann == Is é [[Éanna Ó Caollaí]] eagarthóir ''Scéal''. Luaite mar scríbhneoirí tá:<ref name=":3" /><ref name=":0" /> * [[Michelle Nic Pháidín]] (scríbhneoir agus iriseoir) * [[Una Mullally]] (colúnaí agus scríbhneoir) * [[Dónall P. Ó Baoill]] (saineolaí Gaeilge agus teangeolaíochta) * [[Concubhar Ó Liatháin]] (iriseoir) * [[Catherine Foley]] (iriseoir) * [[Alan Titley]] (colúnaí agus scríbhneoir) * Máire Ní Bhraonáin (láithreoir, tráchtaire agus colúnaí spóirt) * [[Harry McGee]] * [[Ursula Savage]] Tá daoine ag obair go neamhspleách air freisin, m.sh. an colúnaí nósanna maireachtála [[Áine Ní Dhonnaile]].<ref name=":2" /> Chuir an t-eagarthóir béim ar thaithí an fhoireann scríbhneoirí ar chúrsaí "Gaeilge, cúrsaí na Gaeltachta, cúrsaí na tíre freisin, cúrsaí na polaitíochta, na litríochta is 'chuile sheort."<ref name=":3" /> == Ábhar == {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5" | style="text-align: left;" | "Tarraingíonn scéal scéal eile" |- | style="text-align: right;" |—Seanfhocal<ref name=":0" /> |} In eagarfhocal an chéad eagráin, scríobh Ó Caollaí go bhfuil "stair phobal agus ghluaiseacht na Gaeilge bunaithe ar ghníomhaíocht", é ag lua roinnt torthaí atá an fheachtasaíocht phobail tar éis baint amach go dtí seo ó bhunú [[RTÉ Raidió na Gaeltachta|RnaG]] i leith agus á rá go mbeidh ''Scéal'' ag déanamh iriseoireachta ar fhadhbanna atá ag bagairt ar an bpobal fós. Chuir sé fáilte roimh thuairimí lucht léite an fhoilseacháin nua, á rá go bhfuil an foireann ag súil le nuachtán a chruthú "a fhreastalaíonn ar phobal ilchineálach na Gaeilge."<ref name=":0" /> Chomh maith le scéalta nuaíochta agus cúrsaí reatha, tá colúin nósanna maireachtála agus spóirt ann, eolas ar imeachtaí na seachtaine, cluichí beaga agus cúpla puzal d'fhoghlaimeoirí. Dar leis an gcolúnaí nósanna maireachtála Áine Ní Dhonnaile, cuireann ''Scéal'' roimhe "ní áis foghlamtha, ach go díreach áis Ghaeilig a chur ar fáil do dhaoine." Tá sé dírithe ar phobal leathan léitheoirí.<ref name=":2" /> == Dáileadh agus maoiniú == Is le ceannach mar fhorlíonadh san ''Irish Times'' agus san ''Irish Examiner'' araon atá fáil ar ''Scéal''.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Nuachtán 16 leathanach atá ann.<ref name=":3" /><ref name=":2" /> I leagan clóite amháin a fhoilsítear é.<ref name=":2" /><ref group="nóta">Seiceáilte 01/06/2025</ref> Thug an t-eagarthóir le fios go raibh méadú ar fhógraíocht i nGaeilge ó chomhlachtaí poiblí le deireanas i measc na dtosca a spreag bunú an fhoilseacháin seo.<ref name=":3" /> == Naisc sheachtracha == * Suíomh (neamhiomlán): [https://www.irishtimes.com/tags/sceal/ ''Scéal''] * [https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/ Agallamh leis an eagarthóir Éanna Ó Caollaí ar ''Adhmhaidin'' (15/04/2025)] * [https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/ Agallamh leis an saoririseoir Áine Ní Dhonnaile ar ''Pé Scéal É'' (25/04/2025)] == Féach freisin == * [[An Páipéar|''An Páipéar'']] * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * ''[[Comhar]]'' * [[Nós (iris)|''Nós.ie'']] * ''[[ExtraG.ie]]'' ==Tagairtí == {{Reflist}} ==Nótaí== {{reflist|group=nóta}} {{DEFAULTSORT:Sceal}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Irish Times]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 2025]] 2no58xyb260bizlxwp9rn27uwhm6bfn 1268435 1268190 2025-06-03T05:03:54Z Alison 570 {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} 1268435 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Nuachtán |editor=[[Éanna Ó Caollaí]] <!--|propietari=Úinéir--> |periodicitat=Seachtainiúil <!--|fundador=bunaitheoir--> |genere=[[Nuachtán]] |tema=[[Nuacht]], [[Cúrsaí reatha]], [[Nósanna maireachtála]], [[Cultúr]], [[Spórt]] <!--|publicat_a=[[Éire]]--> |distribucio=Leagan clóite |idioma=[[An Ghaeilge]] <!--|editorial=foilsitheoir--> |fundacio=15/04/2025 <!--|tancament=Am deiridh--> |seu=[[Éire]] <!--|preu=Saor in aisce--> <!--|website=--> |digital=mailto:sceal@irishtimes.com |dia_publicacio=Dé Máirt }} Nuachtán seachtainiúil [[An Ghaeilge|Gaeilge]] is ea '''[[Scéal (nuachtán)|''Scéal'']]'''. Clúdaíonn sé cúrsaí reatha taobh le colúin tuairimíochta, léirmheasanna cultúrtha, próifílí, agallaimh, clúdach ar imeachtaí Gaeilge, gné oideachasúil san áireamh le ceacht seachtainiúil dírithe ar léitheoirí le gach leibhéal líofachta.<ref name=":0">{{Luaigh foilseachán|author=[[Éanna Ó Caollaí]]|date=2025-04-15|title=Scéal|journal=[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]|issue=1|pages=lch 2}}</ref><ref name=":2">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/|teideal=Áine Ní Dhonnaile, iriseoir.|údar=[[Pé Scéal É]]|dáta=2025-04-25|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0530/20250530_rteraidion-pesceale-inendhonna_c22517206_22517215_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> Foilsítear é gach maidin Dé Máirt le ''[[The Irish Times]]'' agus leis an ''[[Irish Examiner]]''. Seoladh ar an 15ú Aibreán 2025 é.<ref name=":1">{{Lua idirlín|url=https://www.irishtimes.com/gaeilge/tuarascail/2025/04/15/gearcheim-theangeolaiochta-bhrisfeadh-se-do-chroi/|teideal=Géarchéim theangeolaíochta: ‘Bhrisfeadh sé do chroí’|údar=[[Michelle Nic Pháidín]]|dáta=2025-04-15|work=[[The Irish Times]]|dátarochtana=2025-06-01}}</ref><ref name=":3">{{Lua idirlín|url=https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/|teideal=Éanna Ó Caollaí, Irish Times.|údar=[[Adhmhaidin]]|dáta=2025-04-15|work=[[RTÉ Raidió na Gaeltachta|Raidió na Gaeltachta]]|dátarochtana=2025-06-01|archiveurl=https://web.archive.org/web/20250601210820/https://podcast.rasset.ie/podcasts/audio/2025/0415/20250415_rteraidion-adhmhaidin-annacaolla_c22505509_22505539_232_.mp3|archivedate=2025-06-01}}</ref> == Foireann == Is é [[Éanna Ó Caollaí]] eagarthóir ''Scéal''. Luaite mar scríbhneoirí tá:<ref name=":3" /><ref name=":0" /> * [[Michelle Nic Pháidín]] (scríbhneoir agus iriseoir) * [[Una Mullally]] (colúnaí agus scríbhneoir) * [[Dónall P. Ó Baoill]] (saineolaí Gaeilge agus teangeolaíochta) * [[Concubhar Ó Liatháin]] (iriseoir) * [[Catherine Foley]] (iriseoir) * [[Alan Titley]] (colúnaí agus scríbhneoir) * Máire Ní Bhraonáin (láithreoir, tráchtaire agus colúnaí spóirt) * [[Harry McGee]] * [[Ursula Savage]] Tá daoine ag obair go neamhspleách air freisin, m.sh. an colúnaí nósanna maireachtála [[Áine Ní Dhonnaile]].<ref name=":2" /> Chuir an t-eagarthóir béim ar thaithí an fhoireann scríbhneoirí ar chúrsaí "Gaeilge, cúrsaí na Gaeltachta, cúrsaí na tíre freisin, cúrsaí na polaitíochta, na litríochta is 'chuile sheort."<ref name=":3" /> == Ábhar == {| class="toccolours" style="float: right; margin-left: 1em; margin-right: 2em; font-size: 85%; background:#c6dbf7; color:black; width:30em; max-width: 40%;" cellspacing="5" | style="text-align: left;" | "Tarraingíonn scéal scéal eile" |- | style="text-align: right;" |—Seanfhocal<ref name=":0" /> |} In eagarfhocal an chéad eagráin, scríobh Ó Caollaí go bhfuil "stair phobal agus ghluaiseacht na Gaeilge bunaithe ar ghníomhaíocht", é ag lua roinnt torthaí atá an fheachtasaíocht phobail tar éis baint amach go dtí seo ó bhunú [[RTÉ Raidió na Gaeltachta|RnaG]] i leith agus á rá go mbeidh ''Scéal'' ag déanamh iriseoireachta ar fhadhbanna atá ag bagairt ar an bpobal fós. Chuir sé fáilte roimh thuairimí lucht léite an fhoilseacháin nua, á rá go bhfuil an foireann ag súil le nuachtán a chruthú "a fhreastalaíonn ar phobal ilchineálach na Gaeilge."<ref name=":0" /> Chomh maith le scéalta nuaíochta agus cúrsaí reatha, tá colúin nósanna maireachtála agus spóirt ann, eolas ar imeachtaí na seachtaine, cluichí beaga agus cúpla puzal d'fhoghlaimeoirí. Dar leis an gcolúnaí nósanna maireachtála Áine Ní Dhonnaile, cuireann ''Scéal'' roimhe "ní áis foghlamtha, ach go díreach áis Ghaeilig a chur ar fáil do dhaoine." Tá sé dírithe ar phobal leathan léitheoirí.<ref name=":2" /> == Dáileadh agus maoiniú == Is le ceannach mar fhorlíonadh san ''Irish Times'' agus san ''Irish Examiner'' araon atá fáil ar ''Scéal''.<ref name=":1" /><ref name=":3" /><ref name=":2" /> Nuachtán 16 leathanach atá ann.<ref name=":3" /><ref name=":2" /> I leagan clóite amháin a fhoilsítear é.<ref name=":2" /><ref group="nóta">Seiceáilte 01/06/2025</ref> Thug an t-eagarthóir le fios go raibh méadú ar fhógraíocht i nGaeilge ó chomhlachtaí poiblí le deireanas i measc na dtosca a spreag bunú an fhoilseacháin seo.<ref name=":3" /> == Naisc sheachtracha == * Suíomh (neamhiomlán): [https://www.irishtimes.com/tags/sceal/ ''Scéal''] * [https://www.rte.ie/radio/rnag/clips/22505509/ Agallamh leis an eagarthóir Éanna Ó Caollaí ar ''Adhmhaidin'' (15/04/2025)] * [https://www.rte.ie/radio/podcasts/22508576-aine-ni-dhonnaile-iriseoir/ Agallamh leis an saoririseoir Áine Ní Dhonnaile ar ''Pé Scéal É'' (25/04/2025)] == Féach freisin == * [[An Páipéar|''An Páipéar'']] * ''[[Tuairisc.ie]]'' * [[Seachtain (nuachtán)|''Seachtain'']] * ''[[Comhar]]'' * [[Nós (iris)|''Nós.ie'']] * ''[[ExtraG.ie]]'' ==Tagairtí == {{Reflist}} ==Nótaí== {{reflist|group=nóta}} {{Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann}} {{DEFAULTSORT:Sceal}} [[Catagóir:Nuachtáin in Éirinn]] [[Catagóir:Nuachtáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Meáin na Gaeilge]] [[Catagóir:Irish Times]] [[Catagóir:Bunaithe sa bhliain 2025]] 0l8w58xbxjvm0up1t67rrn5227gbej6 0 119499 1268146 2025-06-02T15:43:59Z Marcas.oduinn 33120 Cruthaithe mar shíol ó enwiki 1268146 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel Dda|Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Iml. I, l. 287. Longmans, 1912. Data Rochdale 5ú Feabhra 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil chine]]) * córas 'airgead fola' (''[[galanas]]'' nó ''[[éraic]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin == * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} gefv5h938qtl6l7jh28zl0wflx7r1ms 1268163 1268146 2025-06-02T16:29:56Z Alison 570 +WD, srl. 1268163 wikitext text/x-wiki {{Teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Doiciméad}} [[Íomhá:Proclaiming the Laws of Howel Dda.jpg|thumb|Íomhá nua-aimsearthachta de Hywel Dda ag fógairt na ndlíthe.]] Córas [[dlí]] sa [[an Bhreatain Bheag|Bhreatain Bheag]] meánaoiseach ba ea '''''Cyfraith Hywel''''' (''Dlíthe [[Hywel Dda|Hywel]]''), aitheanta fosta mar ''Dlí Breatnach'', roimh choncas [[Éadbhard I Shasana]]. I ndiaidh sin, tháinig [[Reacht Rhuddlan]] i réim mar chód coiriúil sa bhliain 1284 agus dlíthe [[Anraí VIII Shasana|Anraí VIII]] mar chód sibhialta i réim idir na blianta 1535 agus 1542]]. Saghas [[Dlí Ceilteach|dlí Cheiltigh]] ba ea dlí Breatnach, agus an-chuid cosúlachtaí idir é agus [[An Féineachas]] na [[Éire|hÉireann]] agus, i dteannta sin, le nósanna agus téarmaíocht na mBriotanach as [[Kingdom of Strathclyde|Strathclyde]].<ref>[[John Edward Lloyd|Lloyd, J.E.]] ''[https://archive.org/stream/historyofwalesfr01lloyuoft#page/286/mode/2up A History of Wales from the Earliest Times to the Edwardian Conquest]'', Iml. I, l. 287. Longmans, 1912. Data Rochdale 5ú Feabhra 2013.</ref> Seachadadh an béaloideas úd ar aghaidh ó ghlúin go glúin ag dlí-eoluithe agus and baird. De réir an sean-nós, níor scríobhadh síos é go dtí lár na 10ú haoise le linn réimeas, [[Hywel Dda]]. Ní théann ámh na lámhscríbhinní atá ar marthain siar ach go dtí an luath-13ú haois, agus iad scríofa as [[Laidin]]. Ar bhonn réigiúnach, tá difríochtaí suntasacha eatarthu.<ref name=":0">Wade-Evans, Arthur. ''[[s:Page:Welsh Medieval Law.djvu/13|Welsh Medieval Law]]''. Oxford Univ., 1909. Accessed 1 Feb 2013.</ref> Níor athraíodh an dlí go bhfios dúinn ach ag cúpla rialóir, go háirithe [[Bleddyn ap Cynfyn]] luaite leis an [[Teyrnas Powys]]. Mar sin féin, is léir go ndéarna [[saineolaí dlí]]s athruithe ann le himeacht ama. Dá bharr is deacair é a rá cé chomh mhéid is atá ann fós den chéad chód le Hywel. I measc tréithe suntasacha de dhlí Breatnach, tá a leanas: * chomh-chúram na [[cenél|gcineálacha]] dá muintir * oidhreacht talún idir cách sa chlann (na fir ach amháin, ámh) ([[gabháil chine]]) * córas 'airgead fola' (''[[galanas]]'' nó ''[[éraic]]'') * [[sclábhaíocht]] agus [[daoirse]] * nár tugadh [[saoránacht]] do ghaill níos luaithe ná an ceathrú glúin * dlíthe scaoilte maidir le colscaradh agus dlisteanacht, rud a thug scamall don chléir. == Féach freisin == * [[Dlí Ceilteach]] * [[An Féineachas]] ([[Dlí Gaelach]]) * [[Leges inter Brettos et Scottos]] == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-cy}} [[Catagóir:Dlí na Breataine Bige]] g3fd2zm7xsxp9p1cpb1i9bxo221huf2 0 119500 1268150 2025-06-02T15:47:32Z Marcas.oduinn 33120 Cruthaithe mar shíol ó enwiki 1268150 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos == Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin == * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol}} ptoun5z7i4sa5ch8j3g4iw6at3qbzej 1268162 1268150 2025-06-02T16:28:58Z Alison 570 ++ 1268162 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos == Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin == * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-cy}} [[Catagóir:Dlí na Breataine Bige]] 4d3259p6hmulqq3kyd2d63wg1b1z07c 1268164 1268162 2025-06-02T16:30:23Z Alison 570 +WD 1268164 wikitext text/x-wiki {{teideal iodálach}} {{WD Bosca Sonraí Doiciméad}} Sa dlí Breatnach darb ainm [[Cyfraith Hywel]], [[éraic|éiric]] ba ea '''''galanas''''', .i. íocaíocht chúiteamh le haghaidh báis nó gortaithe, ó chiontóir do mhuintir an íobartaigh.<ref>{{lua idirlín | teideal=Definition of GALANAS | url = https://www.merriam-webster.com/dictionary/galanas |dáta-dúchais=2025-04-15 | website=www.merriam-webster.com | language=en }}</ref><ref name=":0">{{cite book | last=Jenkins |first=Dafydd | title=The Law of Hywel Dda: law texts from Medieval Wales |date=1986 | publisher=Gomer Press | others=Pays de Galles | isbn=978-0-86383-277-2 | series=The Welsh classics | location=Llandysul, GB }}</ref> == Cúr síos == Tá na sonraí a bhaineann le ''galanas'' leagtha amach sa [[Cyfraith Hywel]], a scríobhadh síos go bhfios dúinn le linn lár na 10ú haoise ag an rí [[Hywel Dda]], ach cinnte seachadadh ar aghaidh ó ghlúin go glúin mar bhéaloideas ag dlí-eoluithe agus baird.<ref>{{cite book | last=Davies | first=John | title=Hanes Cymru: a history of Wales in Welsh | date=1992 | publisher=Penguin | isbn=978-0-14-012570-2 | location=Londain }}</ref><ref>{{lua idirlín | teideal=The Laws of Howel the Good/Translation - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/The_Laws_of_Howel_the_Good/Translation | access-date=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> Is iad na lámhscríbhinní is luaithe atá ar marthain faoina dlíthe ná Peniarth LSS 28 agus 29 (aitheanta mar ''[[Llyfr Du o'r Waun]])'' scríofa c. 1200.<ref>{{lua idirlín | teideal=Page:Welsh Medieval Law.djvu/13 - Wikisource, the free online library | url = https://en.wikisource.org/wiki/Page:Welsh_Medieval_Law.djvu/13 | dáta-rochtana=2025-04-16 | website=en.wikisource.org | language=en }}</ref> == Féach freisin == * ''[[Blood money]] * [[Éraic]] * [[Weregild]] * [[Główszczyzna]] * [[Diyya]] == Naisc sheachtracha == * == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-cy}} [[Catagóir:Dlí na Breataine Bige]] an3agmebg2y9r3jitceqfp1q2temd27 0 119501 1268151 2025-06-02T15:49:37Z TGcoa 21229 Leathanach cruthaithe le ' {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Gníomhaireacht speisialta de chuid na [[Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] a phléann le [[meitéareolaíocht]] is ea '''Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta''' (EDM)<ref>i mBéarla, ''World Meteorological Organization (WMO)'' </ref> Bunaíodh an Eagraíocht Idirnáisiúnta Meitéareolaíochta sa bhliain 1873. Bunaíodh an EDM nuair a tháinig an Coinbhinsiún maidir leis an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíoc...' 1268151 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Gníomhaireacht speisialta de chuid na [[Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] a phléann le [[meitéareolaíocht]] is ea '''Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta''' (EDM)<ref>i mBéarla, ''World Meteorological Organization (WMO)'' </ref> Bunaíodh an Eagraíocht Idirnáisiúnta Meitéareolaíochta sa bhliain 1873. Bunaíodh an EDM nuair a tháinig an Coinbhinsiún maidir leis an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe i bhfeidhm ar an 23 Márta 1950. Ceiliúrtar Lá Domhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe ar an 23 Márta gach bliain ó shin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/about-wmo/world-meteorological-day|teideal=World Meteorological Day|dáta=2023-01-30|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Taighde == Sa bhliain 2015 d’fhógair an EDM go raibh na leibhéil [[Dé-ocsaíd charbóin|dé-ocsaíde carbóin]] nó CO2 ag an leibhéal is airde arís don 30ú bliain as a chéile. Dúirt Ard-Rúnaí an EDM go gcaithfear gníomhú anois chun [[Astaíochtaí gás ceaptha teasa|astuithe gás ceaptha teasa]] a laghdú má tá aon seans ann an teocht atá de shíor ag ardú a choimeád ag leibhéal atáthar ábalta a bhainistiú<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/ar-scath-a-cheile_ossp.compressed.pdf|teideal=Ar Scáth a Cheile|údar=COGG|dátarochtana=2025}}</ref> Bhí an mheánteocht dhomhanda in 2020 1.2°C os cionn na bunlíne réamhthionsclaíoch, de réir na tuarascála de chuid EMD ar Staid na hAeráide Domhanda a foilsíodh i mí Aibreáin 2020.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.met.ie/ga/temporary-exceedance-of-1-5c-increasingly-likely|teideal=MÉADÚ NÍOS DOCHÚLA AR SHÁRÚ SEALADACH AR 1.5°C - Met Éireann - Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann|language=ga|work=www.met.ie|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * [[Met Éireann]] * Athrú aeráide * [[Meitéareolaíocht]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Eagras Meitéareolaíochta Domhanda]] [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 2w6mfl01cq00hrax0k52brim62d9eoj 1268153 1268151 2025-06-02T15:50:33Z TGcoa 21229 Bhog TGcoa an leathanach [[An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda]] go [[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268151 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Gníomhaireacht speisialta de chuid na [[Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] a phléann le [[meitéareolaíocht]] is ea '''Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta''' (EDM)<ref>i mBéarla, ''World Meteorological Organization (WMO)'' </ref> Bunaíodh an Eagraíocht Idirnáisiúnta Meitéareolaíochta sa bhliain 1873. Bunaíodh an EDM nuair a tháinig an Coinbhinsiún maidir leis an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe i bhfeidhm ar an 23 Márta 1950. Ceiliúrtar Lá Domhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe ar an 23 Márta gach bliain ó shin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/about-wmo/world-meteorological-day|teideal=World Meteorological Day|dáta=2023-01-30|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Taighde == Sa bhliain 2015 d’fhógair an EDM go raibh na leibhéil [[Dé-ocsaíd charbóin|dé-ocsaíde carbóin]] nó CO2 ag an leibhéal is airde arís don 30ú bliain as a chéile. Dúirt Ard-Rúnaí an EDM go gcaithfear gníomhú anois chun [[Astaíochtaí gás ceaptha teasa|astuithe gás ceaptha teasa]] a laghdú má tá aon seans ann an teocht atá de shíor ag ardú a choimeád ag leibhéal atáthar ábalta a bhainistiú<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/ar-scath-a-cheile_ossp.compressed.pdf|teideal=Ar Scáth a Cheile|údar=COGG|dátarochtana=2025}}</ref> Bhí an mheánteocht dhomhanda in 2020 1.2°C os cionn na bunlíne réamhthionsclaíoch, de réir na tuarascála de chuid EMD ar Staid na hAeráide Domhanda a foilsíodh i mí Aibreáin 2020.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.met.ie/ga/temporary-exceedance-of-1-5c-increasingly-likely|teideal=MÉADÚ NÍOS DOCHÚLA AR SHÁRÚ SEALADACH AR 1.5°C - Met Éireann - Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann|language=ga|work=www.met.ie|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * [[Met Éireann]] * Athrú aeráide * [[Meitéareolaíocht]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Eagras Meitéareolaíochta Domhanda]] [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 2w6mfl01cq00hrax0k52brim62d9eoj 1268165 1268153 2025-06-02T16:32:20Z Alison 570 ++ 1268165 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Gníomhaireacht speisialta de chuid na [[Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] a phléann le [[meitéareolaíocht]] is ea '''Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta''' (EDM)<ref>i mBéarla, ''World Meteorological Organization (WMO)'' </ref> Bunaíodh an Eagraíocht Idirnáisiúnta Meitéareolaíochta sa bhliain 1873. Bunaíodh an EDM nuair a tháinig an Coinbhinsiún maidir leis an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe i bhfeidhm ar an 23 Márta 1950. Ceiliúrtar Lá Domhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe ar an 23 Márta gach bliain ó shin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/about-wmo/world-meteorological-day|teideal=World Meteorological Day|dáta=2023-01-30|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Taighde == Sa bhliain 2015 d’fhógair an EDM go raibh na leibhéil [[Dé-ocsaíd charbóin|dé-ocsaíde carbóin]] nó CO2 ag an leibhéal is airde arís don 30ú bliain as a chéile. Dúirt Ard-Rúnaí an EDM go gcaithfear gníomhú anois chun [[Astaíochtaí gás ceaptha teasa|astuithe gás ceaptha teasa]] a laghdú má tá aon seans ann an teocht atá de shíor ag ardú a choimeád ag leibhéal atáthar ábalta a bhainistiú<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/ar-scath-a-cheile_ossp.compressed.pdf|teideal=Ar Scáth a Cheile|údar=COGG|dátarochtana=2025}}</ref> Bhí an mheánteocht dhomhanda in 2020 1.2°C os cionn na bunlíne réamhthionsclaíoch, de réir na tuarascála de chuid EMD ar Staid na hAeráide Domhanda a foilsíodh i mí Aibreáin 2020.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.met.ie/ga/temporary-exceedance-of-1-5c-increasingly-likely|teideal=MÉADÚ NÍOS DOCHÚLA AR SHÁRÚ SEALADACH AR 1.5°C - Met Éireann - Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann|language=ga|work=www.met.ie|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * [[Met Éireann]] * [[Athrú aeráide]] * [[Meitéareolaíocht]] == Tagairtí == {{reflist}} {{Síol-aimsir}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] t005o17g015u1rfpzoyr6wy2rjn0qxr 1268187 1268165 2025-06-02T18:25:42Z TGcoa 21229 1268187 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Eagraíochta}} Gníomhaireacht speisialta de chuid na [[Náisiúin Aontaithe|Náisiún Aontaithe]] a phléann le [[meitéareolaíocht]] is ea '''Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta''' (EDM)<ref>i mBéarla, ''World Meteorological Organization (WMO)'' </ref> Sa bhliain 1873, bunaíodh an Eagraíocht Idirnáisiúnta Meitéareolaíochta I ndiaidh an Dara Cogadh Domhanda, cuireadh tús leis an EDM ar an 23 Márta 1950 nuair a tháinig an Coinbhinsiún maidir leis an Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe i bhfeidhm. Ceiliúrtar Lá Domhanda Meitéareolaíochta na Náisiún Aontaithe ar an 23 Márta gach bliain ó shin.<ref>{{Lua idirlín|url=https://wmo.int/about-wmo/world-meteorological-day|teideal=World Meteorological Day|dáta=2023-01-30|language=en|work=World Meteorological Organization|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Taighde == In 2015 d’fhógair an EDM go raibh na leibhéil [[Dé-ocsaíd charbóin|dé-ocsaíde carbóin]] nó CO2 ag an leibhéal is airde arís don 30ú bliain as a chéile. Dúirt Ard-Rúnaí an EDM go gcaithfear gníomhú anois chun [[Astaíochtaí gás ceaptha teasa|astuithe gás ceaptha teasa]] a laghdú má tá aon seans ann an teocht atá de shíor ag ardú a choimeád ag leibhéal atáthar ábalta a bhainistiú<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.cogg.ie/wp-content/uploads/ar-scath-a-cheile_ossp.compressed.pdf|teideal=Ar Scáth a Cheile|údar=COGG|dátarochtana=2025}}</ref> In 2020 bhí an mheánteocht dhomhanda 1.2°C os cionn na bunlíne réamhthionsclaíoch, de réir na tuarascála de chuid EMD ar Staid na hAeráide Domhanda a foilsíodh i mí Aibreáin 2021.<ref>{{Lua idirlín|url=https://www.met.ie/ga/temporary-exceedance-of-1-5c-increasingly-likely|teideal=MÉADÚ NÍOS DOCHÚLA AR SHÁRÚ SEALADACH AR 1.5°C - Met Éireann - Seirbhís Náisiúnta Meitéareolaíochta na hÉireann|language=ga|work=www.met.ie|dátarochtana=2025-06-02}}</ref> == Féach freisin == * [[Met Éireann]] * [[Athrú aeráide]] * [[Meitéareolaíocht]] == Tagairtí == {{reflist}} [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]] [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] r44our6ux65ljqmtaapri1j68l1bmnu 0 119502 1268154 2025-06-02T15:50:34Z TGcoa 21229 Bhog TGcoa an leathanach [[An tEagras Meitéareolaíochta Domhanda]] go [[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268154 wikitext text/x-wiki #athsheoladh [[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] m3w8s70uw5axb0m5lwu2u0qj84bx9cj 0 119503 1268155 2025-06-02T15:51:51Z TGcoa 21229 Ag athdhíriú go [[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268155 wikitext text/x-wiki #athsheoladh[[eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 74vo5wcsykep64vqqloh4siv09abp41 0 119504 1268156 2025-06-02T15:52:51Z TGcoa 21229 Ag athdhíriú go [[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268156 wikitext text/x-wiki #athsheoladh[[Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] j5um3jmo5eeys1emyxjngei97ddig6e 14 119505 1268157 2025-06-02T15:54:30Z TGcoa 21229 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]]' 1268157 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Athrú aeráide]] [[Catagóir:Eagraíochtaí idirnáisiúnta]] [[Catagóir:Aimsir]] [[Catagóir:Meitéareolaíocht]] [[Catagóir:Na Náisiúin Aontaithe]] 4zykp3xeivxa6nokkb5glun9snftpkb 14 119506 1268158 2025-06-02T15:57:49Z TGcoa 21229 Ag athdhíriú go [[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] 1268158 wikitext text/x-wiki #athsheoladh[[Catagóir:Eagraíocht Dhomhanda Meitéareolaíochta]] ajpizjpx69dxv25aadqmwtnn3o8ef85 14 119507 1268159 2025-06-02T16:27:00Z Alison 570 Nua 1268159 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlí agus Ceartas sa Bhreatain Bheag]] [[Catagóir:Dlí de réir tíre]] 3j1um772l68hxhty1kaplmd1f6orckk 14 119508 1268160 2025-06-02T16:27:34Z Alison 570 Nua 1268160 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlí]] [[Catagóir:Dlí de réir tíre]] kheazkfwekzdlppv2vr173ou1830f4s 1268161 1268160 2025-06-02T16:28:12Z Alison 570 Catagóir:An Bhreatain Bheag 1268161 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Dlí]] [[Catagóir:Dlí de réir tíre]] [[Catagóir:An Bhreatain Bheag]] ngkwjrezgxya38dly6p4jordrivvqg9 14 119509 1268166 2025-06-02T16:33:48Z Alison 570 Nua 1268166 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Aimsir]] 2tkt6ieq4ed3mhi2pfturkpgz2phdnw 0 119510 1268188 2025-06-02T20:23:28Z Mahagaja 91 Ag athdhíriú go [[Dúchrónaigh]] 1268188 wikitext text/x-wiki #REDIRECT [[Dúchrónaigh]] aj0e34v689zrqqt50hvmvsrb5ibx9y0 14 119511 1268199 2025-06-02T23:09:11Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1859]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1850í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]]' 1268199 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1859]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1850í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]] m1t7xn9p1unbgcqu1apo5ekt13z33ch 14 119512 1268200 2025-06-02T23:09:39Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1841]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1840í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]]' 1268200 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1841]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1840í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]] 5gdfeoga2f6nnlpszk78lqiakhg992n 14 119513 1268201 2025-06-02T23:10:16Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1892]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1890í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]]' 1268201 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1892]] [[Catagóir:Bunaithe sna 1890í]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana]] qpa225q03cwvvzibxxrf8t2r7dgk7j9 14 119514 1268202 2025-06-02T23:12:18Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:Blianta]]' 1268202 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Blianta]] 15604ze089hk17nwcq4dxluxafpmay2 14 119515 1268203 2025-06-02T23:12:33Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:Blianta]]' 1268203 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Blianta]] 15604ze089hk17nwcq4dxluxafpmay2 14 119516 1268204 2025-06-02T23:14:16Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1850idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1850idi]]' 1268204 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1850idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1850idi]] 6665kq59ow5svlzj98my57ld8stpmfr 0 119517 1268205 2025-06-02T23:14:22Z TGcoa 21229 Leathanach cruthaithe le '{{WD Bosca Sonraí Duine}} Staraí agus Uachtarán na Polainne is ea '''Karol Nawrocki''' (a rugadh ar an 3 Bealtaine 1983). Is é an 6ú uachtarán é ar an Tríú Phoblacht sa Pholainn.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Nawrocki, Uachtarán nua-thofa na Polainne|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0602/1516257-nawrocki-uachtaran-nua-thofa-na-polainne/|date=2025-06-02|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> ar maidin inniu i ndiaidh chomhaireamh na vótaí...' 1268205 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Staraí agus Uachtarán na Polainne is ea '''Karol Nawrocki''' (a rugadh ar an 3 Bealtaine 1983). Is é an 6ú uachtarán é ar an Tríú Phoblacht sa Pholainn.<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Nawrocki, Uachtarán nua-thofa na Polainne|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0602/1516257-nawrocki-uachtaran-nua-thofa-na-polainne/|date=2025-06-02|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> ar maidin inniu i ndiaidh chomhaireamh na vótaí sa toghchán a reachtáileadh inné. 50.9% den sciar vótála a bhí ag an Nawrocki; bhí oiread na fríde le spáráil aige sa toghchán uachtaránachta ar an 1 Meitheamh 2025. Sna sála air bhí an t-iarrthóir ón lár,Rafal Trzaskowski le 49.1% den vóta. Buille a bhí ann do leasuithe áirithe a bhí á mbeartú ag príomh-aire na tíre, [[Donald Tusk]]. == Féach freisin == * [[Andrzej Duda]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Polaiteoirí na Polainne]] [[Catagóir:Staraithe]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1983]] [[Catagóir:Pobalóirí]] b06nwxo38rjkygi65q551etac2qifzc 1268210 1268205 2025-06-02T23:19:37Z TGcoa 21229 1268210 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Staraí agus Uachtarán na Polainne is ea '''Karol Nawrocki''' (a rugadh ar an 3 Bealtaine 1983). Is é an 6ú uachtarán é ar an Tríú Phoblacht sa Pholainn. Ball den pháirtí Prawo i Sprawiedliwość (PiS), nó Dlí agus Cirt, tá Nawrocki i bhfad amach ar an eite dheis. Fuair Nawrocki 50.9% den sciar vótála sa toghchán uachtaránachta ar an 1 Meitheamh 2025. Sna sála air bhí an t-iarrthóir ón lár, Rafal Trzaskowski le 49.1% den vóta. Buille a bhí ann do leasuithe a bhí á mbeartú ag príomh-aire na tíre, [[Donald Tusk]].<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Nawrocki, Uachtarán nua-thofa na Polainne|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0602/1516257-nawrocki-uachtaran-nua-thofa-na-polainne/|date=2025-06-02|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> == Féach freisin == * [[Andrzej Duda]] == Tagairtí == {{reflist}}{{síol}} [[Catagóir:Polaiteoirí na Polainne]] [[Catagóir:Staraithe]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1983]] [[Catagóir:Pobalóirí]] [[Catagóir:Daoine i bhfad amach ar an eite dheis]] 98ichwf6vkevq9tur8n3w1dtpcmt0kj 1268405 1268210 2025-06-03T02:42:12Z Alison 570 Stub-sort 1268405 wikitext text/x-wiki {{WD Bosca Sonraí Duine}} Staraí agus Uachtarán na Polainne is ea '''Karol Nawrocki''' (a rugadh ar an 3 Bealtaine 1983). Is é an 6ú uachtarán é ar an Tríú Phoblacht sa Pholainn. Ball den pháirtí Prawo i Sprawiedliwość (PiS), nó Dlí agus Cirt, tá Nawrocki i bhfad amach ar an eite dheis. Fuair Nawrocki 50.9% den sciar vótála sa toghchán uachtaránachta ar an 1 Meitheamh 2025. Sna sála air bhí an t-iarrthóir ón lár, Rafal Trzaskowski le 49.1% den vóta. Buille a bhí ann do leasuithe a bhí á mbeartú ag príomh-aire na tíre, [[Donald Tusk]].<ref>{{Luaigh foilseachán|title=Nawrocki, Uachtarán nua-thofa na Polainne|url=https://www.rte.ie/news/nuacht/2025/0602/1516257-nawrocki-uachtaran-nua-thofa-na-polainne/|date=2025-06-02|language=ga-IE|author=Nuacht RTÉ}}</ref> == Féach freisin == * [[Andrzej Duda]] == Tagairtí == {{reflist}} {{síol-beath-pl}} {{DEFAULTSORT:Nawrocki, Karol}} [[Catagóir:Polaiteoirí na Polainne]] [[Catagóir:Staraithe]] [[Catagóir:Daoine a rugadh i 1983]] [[Catagóir:Pobalóirí]] [[Catagóir:Daoine i bhfad amach ar an eite dheis]] gl4162fcw8bbalkdzofp7aeygxavpmn 14 119518 1268206 2025-06-02T23:15:11Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1840idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1840idi]]' 1268206 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1840idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1840idi]] ratv7d9yvh3r97cww17binr12s06gtr 14 119519 1268207 2025-06-02T23:15:37Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:1890idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1890idi]]' 1268207 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:1890idí]] [[Catagóir:Bunaithe de réir bliana|1890idi]] 8uaw9gumr6609i448ry2w2v2mlyfrdt 14 119520 1268208 2025-06-02T23:17:18Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:19ú haois]] [[Catagóir:Deichniúra]]' 1268208 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:19ú haois]] [[Catagóir:Deichniúra]] m2g4p45ehymywpn8pmh0jc76ljjdwap 14 119521 1268209 2025-06-02T23:18:06Z Taghdtaighde 60452 Leathanach cruthaithe le '[[Catagóir:19ú haois]] [[Catagóir:Deichniúra]]' 1268209 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:19ú haois]] [[Catagóir:Deichniúra]] m2g4p45ehymywpn8pmh0jc76ljjdwap 14 119522 1268216 2025-06-02T23:51:21Z Alison 570 Nua 1268216 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Polannacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme]] 3v02i3p3227dhbgfjhtfygjy5303dyj 14 119523 1268220 2025-06-02T23:55:46Z Alison 570 Nua 1268220 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An tSeoirsia|Daoine]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Seoirseach]] pikju97f5ivtr9tnyslwob9s7xrhtxi 14 119524 1268231 2025-06-03T00:08:16Z Alison 570 Nua 1268231 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine as an Ísiltír]] [[Catagóir:Síolta beathaisnéise|Is]] [[Catagóir:Síolta na hÍsiltíre|D]] 30q74k9511p01zerugucj2onwu5ivse 10 119525 1268232 2025-06-03T00:10:31Z Alison 570 Nua 1268232 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = Netherlands | flag alias = Flag of the Netherlands.svg | flag alias-prinsengeus = Naval Jack of the Netherlands.svg | flag alias-army =Flag of the Royal Netherlands Army.svg | flag alias-air force=Flag of the Royal Netherlands Air Force.svg | link alias-air force= Royal Netherlands Air Force | link alias-army= Royal Netherlands Army | flag alias-naval = Flag of the Netherlands.svg | link alias-naval = Royal Netherlands Navy | flag alias-navy = Naval Jack of the Netherlands.svg | link alias-navy=Royal Netherlands Navy | flag alias-marines = Naval Jack of the Netherlands.svg | link alias-marines = Netherlands Marine Corps | size = {{{size|}}} | name = {{{name|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = prinsengeus | redir1 = NLD | redir2 = NED | redir3 = The Netherlands | related1 = Kingdom of the Netherlands | related2 = Dutch Republic | related3 = Batavian Republic </noinclude> }} 27iwpa2kys8s5jmwbunnt50qt5f3r1q 10 119526 1268233 2025-06-03T00:11:23Z Alison 570 Nua 1268233 wikitext text/x-wiki #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Country data Netherlands]] 78hclj9y1kmsnaukp9qipxd8tj3t5ih 10 119527 1268234 2025-06-03T00:11:29Z Alison 570 Nua 1268234 wikitext text/x-wiki #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Country data Netherlands]] 78hclj9y1kmsnaukp9qipxd8tj3t5ih 10 119528 1268235 2025-06-03T00:11:33Z Alison 570 Nua 1268235 wikitext text/x-wiki #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Country data Netherlands]] 78hclj9y1kmsnaukp9qipxd8tj3t5ih 10 119529 1268236 2025-06-03T00:11:52Z Alison 570 Nua 1268236 wikitext text/x-wiki {{Fmbox | name = Síol-beath-nl | subst = <includeonly>{{subst:substcheck}}</includeonly> | small = {{{small|}}} | type = editnotice | color = gray | style = clear:both; margin-top:10px; | image = {{Bio icon|Netherlands|30}} | text = ''Is [[Vicipéid:Síol|síol]] faoi dhuine [[Muintir na hÍsiltíre|Ísiltíreach]] é an t-alt seo. [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} Cuir leis], chun cuidiú leis an Vicipéid. <br>''Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán [[Gaeilge]] a dhéanamh. | cat = Síolta }}<includeonly>[[Catagóir:Síolta a bhaineann le daoine as an Ísiltír|Nl]]</includeonly><noinclude>[[Catagóir:Teimpléid de réir tíre|Nl]]</noinclude> 8qv82t2vqsmham68pxq3h88jrwyknsx 14 119530 1268237 2025-06-03T00:14:25Z Alison 570 Nua 1268237 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Staraithe]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta]] 29nbmkbp4pkfwoeemr1sxn963t3ttt4 14 119532 1268249 2025-06-03T00:24:48Z Alison 570 Nua 1268249 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Tíreolaíocht na hAfraice]] s2k49ae284acfybwailw9poaicfu4ni 14 119533 1268257 2025-06-03T00:28:17Z Alison 570 Nua 1268257 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme]] 77celoe7j6wxnnx66qo2i6vzx45h2zp 1268258 1268257 2025-06-03T00:29:08Z Alison 570 Alison moved page [[Catagóir:Innealtóirí de réir slí bheatha]] to [[Catagóir:Innealtóirí de réir náisiúntachta]] without leaving a redirect 1268257 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme]] 77celoe7j6wxnnx66qo2i6vzx45h2zp 1268259 1268258 2025-06-03T00:29:31Z Alison 570 ++ 1268259 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Innealtóirí]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Inn]] 1s66xok3ptnmk4fixdjtx22bcs12sf0 14 119534 1268274 2025-06-03T00:40:25Z Alison 570 Nua 1268274 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Breithiúna]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Bre]] d3zfi7i5o0e0o50mzjpuvtrls1ogfjv 14 119535 1268276 2025-06-03T00:45:22Z Alison 570 Nua 1268276 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Iar]] [[Catagóir:An Iaráic]] djercqv8cwg9ci1flve6ujy48y6m4qw 14 119536 1268278 2025-06-03T00:47:16Z Alison 570 Nua 1268278 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Iarácaigh]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Iarácaigh]] 0avmhj18p7b0gg113n22i9ipb1366n2 14 119537 1268284 2025-06-03T00:52:57Z Alison 570 Nua 1268284 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Iosraelacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Iosraelach]] edbx372w39r8z3lhvtbo6wgsy9m0uey 14 119538 1268291 2025-06-03T00:58:02Z Alison 570 Nua 1268291 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Ind]] [[Catagóir:Daoine Indiacha]] l0myfsv88vnzscs9b28s7aav1kb6u06 14 119539 1268300 2025-06-03T01:04:56Z Alison 570 Nua 1268300 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Indiacha de réir slí bheatha|Réa]] [[Catagóir:Réalteolaithe de réir náisiúntachta|Ind]] 4lb4su1okpf1rkhuq1n515aefdx7xhg 14 119540 1268322 2025-06-03T01:19:17Z Alison 570 Nua 1268322 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Angóla]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Ang]] iefnuoomu61jvkyr1nkur5oeny0pbso 14 119541 1268323 2025-06-03T01:20:08Z Alison 570 Nua 1268323 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Angólacha]] [[[[Catagóir:Daoine de réir gairme|Ang]] mfkv5w39v1wbsabnqlu1yufhyeue3cv 1268325 1268323 2025-06-03T01:20:23Z Alison 570 fix 1268325 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Angólacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Ang]] jeronqqugbtcy4jkb1t7hogodjzrgnb 14 119542 1268362 2025-06-03T01:54:36Z Alison 570 Nua 1268362 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine ón Afraic Theas]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Afraic Theas]] aowv4vpdwedqurb9yur07psqmu4hzkp 14 119543 1268376 2025-06-03T02:10:27Z Alison 570 Nua 1268376 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Iorua]] [[Catagóir:Daoine Ioruacha]] 0xyfdwi74uilwbqp8ljkeqvc68gr57x 14 119544 1268387 2025-06-03T02:22:10Z Alison 570 Nua 1268387 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Neipeal]] [[Catagóir:Neipeal]] lfb9yokypegyhdl11jwlsgq0xwfve99 14 119545 1268391 2025-06-03T02:26:45Z Alison 570 Nua 1268391 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Sile]] [[Catagóir:Daoine Sileacha]] ibl4jt98us2gdx19i477rjptp3g0g42 14 119546 1268394 2025-06-03T02:30:25Z Alison 570 Nua 1268394 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Litríocht de réir tíre|Sile]] [[Catagóir:An tSile|Lit]] b5c0fhxmirzz22kogwpnvyskyop8ji5 14 119547 1268398 2025-06-03T02:34:17Z Alison 570 Nua 1268398 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Palaistín]] [[Catagóir:Daoine Palaistíneacha]] qwskqfdyaxo1h8rudzmvkfd0xax85t3 14 119548 1268401 2025-06-03T02:38:51Z Alison 570 Nua 1268401 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Polannacha]] [[Catagóir:Síolta beathaisnéise|Pol]] [[Catagóir:Síolta na Polainne]] dhlakey64599ihm94kkug981y00fvqq 10 119549 1268402 2025-06-03T02:40:36Z Alison 570 Nua 1268402 wikitext text/x-wiki {{ {{{1<noinclude>|country showdata</noinclude>}}} | alias = Poland | flag alias = Flag of Poland.svg | flag alias-state = Flag of Poland (with coat of arms).svg | flag alias-1815 = Flag of the Congress of Poland.svg | flag alias-1919 = Flag of Poland (1919-1928).svg | flag alias-1928 = Flag of Poland (1928–1980).svg | flag alias-1955 = Flag of Poland (with coat of arms, 1955-1980).svg | flag alias-1980 = Flag of Poland (with coat of arms, 1980-1990).svg | flag alias-1990 = Flag of Poland (with coat of arms).svg | flag alias-naval = PL navy flag IIIRP.svg | border-naval = | flag alias-naval-1919 = Naval Ensign of IIRP v1.svg | border-naval-1919 = | flag alias-naval-1946 = Naval Ensign of PRL v1.svg | border-naval-1946 = | flag alias-naval-auxiliary = Flaga pomocniczych jednostek pływających Polskiej Marynarki Wojennej.svg | flag alias-naval-auxiliary-1955 = POL Bandera pjp PRL v1.svg | link alias-naval = Polish Navy | flag alias-navy = Naval Ensign of Poland.svg | border-navy = | link alias-navy = Polish Navy | flag alias-marines = Flag of the Polish Land Forces.svg | border-marines = | link alias-marines = Polish 7th Coastal Defense Brigade | flag alias-air force = PL air force flag IIIRP.svg | border-air force = | link alias-air force = Polish Air Force | flag alias-army = Flag of the Polish Land Forces.svg | border-army = | link alias-army = Polish Land Forces | size = {{{size|}}} | size flag alias-naval = 25px | size flag alias-naval-1919 = 25px | size flag alias-naval-1946 = 25px | size flag alias-air force = 25px | name = {{{name|}}} | altlink = {{{altlink|}}} | variant = {{{variant|}}} <noinclude> | var1 = state | var2 = 1815 | var3 = 1919 | var4 = 1928 | var5 = 1955 | var6 = 1980 | var7 = 1990 | var10 = naval-1919 | var11 = naval-1946 | var12 = naval-auxiliary | var13 = naval-auxiliary-1955 | redir1 = POL </noinclude> }} jdj0tw6prx9akax7gy2qokiy8dtoofd 10 119550 1268403 2025-06-03T02:41:12Z Alison 570 Nua 1268403 wikitext text/x-wiki #ATHSHEOLADH [[Teimpléad:Country data Poland]] iejnhlakgcpr7hxu0u28rxegwsjhx70 10 119551 1268404 2025-06-03T02:41:24Z Alison 570 Nua 1268404 wikitext text/x-wiki {{Fmbox | name = Síol-beath-pl | subst = <includeonly>{{subst:substcheck}}</includeonly> | small = {{{small|}}} | type = editnotice | color = gray | style = clear:both; margin-top:10px; | image = {{Bio icon|Poland|30}} | text = ''Is [[Vicipéid:Síol|síol]] faoi dhuine [[Muintir na Polainne|Polannach]] é an t-alt seo. [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} Cuir leis], chun cuidiú leis an Vicipéid. <br>''Má tá alt níos forbartha le fáil i dteanga eile, is féidir leat aistriúchán [[Gaeilge]] a dhéanamh. | cat = Síolta }}<includeonly>[[Catagóir:Síolta a bhaineann le daoine as an Pholainn]]</includeonly><noinclude>[[Catagóir:Teimpléid de réir tíre|Pl]]</noinclude> bqe8xcf1cretqfrid9ing6q8pxfubcy 10 119552 1268407 2025-06-03T02:58:52Z Alison 570 First hack 1268407 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[Connacht Tribune]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[The Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Irish Press]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> hajffxnzy8vtg4adcdgt8he9knhdkpx 1268408 1268407 2025-06-03T04:47:56Z Alison 570 ++ 1268408 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> e69z870fu9i7aeqf7fcajwrvyew41ui 1268436 1268408 2025-06-03T05:05:25Z Alison 570 + Scéal 1268436 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> 8dopr5xe2zyd9di9cnltadzr227pya8 1268441 1268436 2025-06-03T05:10:33Z Alison 570 + An Stoc 1268441 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[An Stoc]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> lpa2nb6e05y9vlx4fm72yeo82dg31g3 1268445 1268441 2025-06-03T05:12:40Z Alison 570 + Guth agus Tuairim 1268445 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Guth agus Tuairim]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[An Stoc]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> azaq9o2odwk3z9t5esor0fvhd6nlkub 1268447 1268445 2025-06-03T05:14:10Z Alison 570 + The Freeman’s Journal 1268447 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[The Freeman’s Journal]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Guth agus Tuairim]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[An Stoc]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> 6ni6mhd56n8qygak0ilqolka76xbwsa 1268449 1268447 2025-06-03T05:15:18Z Alison 570 + Fáinne an Lae 1898-1900 1268449 wikitext text/x-wiki {{Navbox | name = Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann | state = {{{state<includeonly>|collapsed</includeonly>}}} | title = [[Liosta nuachtán i bPoblacht na hÉireann|Nuachtáin i bPoblacht na hÉireann]] | bodyclass = hlist | above = [[Meáin chumarsáide na hÉireann]] | group1 = Náisiúnta | list1 = * ''[[The Sunday Business Post]]'' * ''[[Gaelic Life]]'' * ''[[The Herald]]'' * ''[[Irish Daily Star]]'' * ''[[Irish Examiner]]'' * ''[[Irish Independent]]'' * ''[[The Irish Catholic]]'' * ''[[The Irish News]]'' * ''[[The Irish Times]]'' * ''[[Scéal (nuachtán)|Scéal]]'' * ''[[The Sunday Times]]'' * ''[[Sunday Independent]]'' * ''[[Sunday World]]'' | group2 = Réigiúnach | list2 = * ''[[The Anglo-Celt]]'' * ''[[The Argus]]'' * ''[[The Clare Champion]]'' * ''[[Clare Courier]]'' * ''[[The Connaught Telegraph]]'' * ''[[The Corkman]]'' * ''[[An Curadh Connachtach]]'' * ''[[Derry Journal]]'' * [[Donegal News|''Derry People''/''Donegal News'']] * ''[[Donegal Democrat]]'' * ''[[Donegal People's Press]]'' * ''[[Donegal Post]]'' * ''[[Drogheda Independent]]'' * ''[[Drogheda Leader]]'' * ''[[Dundalk Democrat]]'' * ''[[Evening Echo]]'' * ''[[The Echo]]'' * ''[[Finn Valley Post]]'' * ''[[Finn Valley Voice]]'' * ''[[Inish Times]]'' * ''[[Inishowen Independent]]'' * ''[[Kerry's Eye]]'' * ''[[The Kerryman]]'' * ''[[Kilkenny People]]'' * ''[[Leinster Leader]]'' * ''[[Leinster Express]]'' * ''[[Leitrim Observer]]'' * ''[[Liffey Champion]]'' * ''[[Limerick Leader]]'' * ''[[Longford Leader]]'' * ''[[Mayo News]]'' * ''[[Meath Chronicle]]'' * ''[[The Munster Express]]'' * ''[[Carlow Nationalist]]'' * ''[[The Nationalist]]'' * ''[[The Nenagh Guardian]]'' * ''[[New Ross Standard]]'' * ''[[Offaly Express]]'' * ''[[Offaly Independent]]'' * ''[[The Sligo Champion]]'' * ''[[Sligo Weekender]]'' * ''[[The Southern Star]]'' * ''[[Tipperary Star]]'' * ''[[Tirconaill Tribune]]'' * ''[[The Tuam Herald]]'' * ''[[Waterford News & Star]]'' * ''[[Western People]]'' * ''[[Westmeath Examiner]]'' * ''[[Westmeath Independent]]'' * ''[[Wexford People]]'' | group3 = Polaitiúil | list3 = * ''[[The Irish Workers' Voice]]'' * ''[[An Phoblacht (nuachtán)|An Phoblacht]]'' * ''[[The Socialist]]'' * ''[[Socialist Voice]]'' | group4 = Nuachtáin <br />saor in aisce | list4 = * ''[[Cavan Echo]]'' * ''[[Cork Independent]]'' * ''[[Galway Advertiser]]'' * ''[[Galway Independent]]'' * ''[[Letterkenny People]]'' * ''[[Letterkenny Post]]'' * ''[[Limerick Post]]'' * ''[[Northside People]]'' * ''[[Southside People]]'' | group5 = Éagtha | list5 = * ''[[Aiséirí]]'' * ''[[Amárach]]'' * ''[[Anois]]'' * ''[[The Clare People]]'' * ''[[Cork Constitution]]'' * ''[[Cork Free Press]]'' * ''[[Daily Express]]'' * ''[[Daily Ireland]]'' * ''[[Daily Irish Independent]]'' * ''[[Daily News]]'' * ''[[Donegal on Sunday]]'' * ''[[Donegal Times]]'' * ''[[Dublin Evening Mail]]'' * ''[[Enniscorthy Echo]]'' * ''[[Evening Press]]'' * ''[[Fáinne an Lae 1898-1900|Fáinne an Lae]]'' * ''[[Foinse]]'' * ''[[The Freeman’s Journal]]'' * ''[[An Gaedheal]]'' * ''[[Guth agus Tuairim]]'' * ''[[Herald AM]]'' * ''[[Inniu]]'' * ''[[Ireland on Sunday]]'' * ''[[The Kilkenny Voice]]'' * ''[[Leitrim Post]]'' * ''[[Mayo Echo]]'' * ''[[Metro Éireann]]'' * ''[[Metro Herald]]'' * ''[[Saol (Nuachtán)|Saol]]'' * ''[[Scéala Éireann]]'' * ''[[Sligo Post]]'' * ''[[An Stoc]]'' * ''[[The Sunday Press]]'' * ''[[Sunday Tribune]]'' | group6 = Comhlachtaí | list6 = * [[Celtic Media Group]] * [[Derry Journal Newspapers]] * [[Iconic Newspapers]] * [[Independent News & Media]] * [[Landmark Media Investments]] {{small|(roimhe)}} * [[North West of Ireland Printing and Publishing Company]] * [[Sunrise Media]] * [[Thomas Crosbie Holdings]] {{small|(roimhe)}} | below = }}<noinclude> {{collapsible option}} [[Catagóir:Navbox|Nuachtáin]] </noinclude> 5jl89xpgy1pp94dnqc399bzzymlzp9t 14 119553 1268451 2025-06-03T05:20:24Z Alison 570 Nua 1268451 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An Ailgéir]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Ail]] 2c0uzxkv9l14hg8shc3ahbfz2otqkqq 14 119554 1268452 2025-06-03T05:21:17Z Alison 570 Nua 1268452 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Ailgéaracha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Ail]] 596u8j16kgtzjzfirwmfdhnke52exh1 14 119555 1268455 2025-06-03T05:25:40Z Alison 570 Nua 1268455 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Úcránacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Úcráin]] hqrgkzegsu0yaomu46zu3qvhatiwoz0 14 119556 1268464 2025-06-03T05:33:34Z Alison 570 ++ 1268464 wikitext text/x-wiki {{Catcómhaoin|Culture of Ukraine|Cultúr na hÚcráine}} {{DEFAULTSORT:Cultur na hÚcráine}} [[Catagóir:An Úcráin]] [[Catagóir:Cultúr de réir tíre|Úcráin]] [[Catagóir:Cultúr na hEorpa|Úcráin]] d5iob4pcb2b6t2267pae71ahhei6vfd 14 119557 1268468 2025-06-03T05:39:43Z Alison 570 Nua 1268468 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Samó]] [[Catagóir:Samó]] 3akusjc03r6uyrqjbe3spkdm47rkzpn 14 119558 1268469 2025-06-03T05:41:05Z Alison 570 Nua 1268469 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Sam]] [[Catagóir:Daoine Samócha]] asrcnj28pthfeq2rno13e86olwmb3mb 14 119559 1268480 2025-06-03T05:53:33Z Alison 570 Nua 1268480 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Maisitheoirí]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Mai]] tvi7iykuaxfrcpz11en6ujmeu2gbsm1 14 119560 1268487 2025-06-03T06:00:43Z Alison 570 Nua 1268487 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta]] [[Catagóir:Doiminice]] hi28ibkhhs3ut0lpjl50wylb9pbijmg 14 119561 1268488 2025-06-03T06:01:49Z Alison 570 Nua 1268488 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Doiminiceacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Doiminice]] 97fl7z0qj3j95c0r9szmbbspyzl1h2r 14 119562 1268490 2025-06-03T06:05:54Z Alison 570 Nua 1268490 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Cúba]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Cúba]] gvfrkoiz5pohnm6wl58ag5dvl0fc5pc 14 119563 1268491 2025-06-03T06:07:00Z Alison 570 Nua 1268491 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Cúbacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Cúba]] 50n1d6olhiehbyop75x80meyqez84f8 14 119564 1268495 2025-06-03T06:10:56Z Alison 570 Nua 1268495 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An Chróit]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Cróit]] etefgw5bn5cynppl4u3so2ulq1cses9 14 119565 1268496 2025-06-03T06:12:26Z Alison 570 Nua 1268496 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Crótacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Cróit]] 70szgg29jlzc7c97i0ge5xwa3rray5j 14 119566 1268503 2025-06-03T06:19:48Z Alison 570 Nua 1268503 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:An Chasacstáin]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Casac]] tro9r1nn75hjp2q5mzck17tbebdv63l 14 119567 1268504 2025-06-03T06:21:18Z Alison 570 Nua 1268504 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Casacstánacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Casac]] ji10uouqajw8e2el8tk0soiu7hnp8r2 14 119568 1268506 2025-06-03T06:24:35Z Alison 570 Nua 1268506 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Camarún]] [[Catagóir:Daoine de réir náisiúntachta|Camarún]] tb4dqh6y3nnkcps55wxh0t3fwh2731d 14 119569 1268507 2025-06-03T06:26:05Z Alison 570 Nua 1268507 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Camarúnacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Camarún]] 088cpmrn3ccwo1buu1t7ihngac1dbf3 14 119570 1268511 2025-06-03T06:32:29Z Alison 570 Nua 1268511 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Airméanacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Airméan]] cy5ctxwhn5prktdtw6r8l0iy7l8pcqw 14 119571 1268514 2025-06-03T06:37:12Z Alison 570 Nua 1268514 wikitext text/x-wiki [[Catagóir:Daoine Airgintíneacha]] [[Catagóir:Daoine de réir gairme|Airgint]] 2n5zoutjsumlykcl5krktexrgj3r0qp