Wikipédja
gcrwiki
https://gcr.wikipedia.org/wiki/Paj_Prensipal
MediaWiki 1.45.0-wmf.9
first-letter
Médja
Èspésyal
Diskisyon
Itilizatò
Diskisyon itilizatò
Wikipédja
Diskisyon Wikipédja
Fiché
Diskisyon fiché
MediaWiki
Diskisyon MediaWiki
Modèl
Diskisyon modèl
Lèd
Diskisyon lèd
Katégori
Diskisyon katégori
TimedText
TimedText talk
Modjoul
Diskisyon modjoul
Event
Event talk
Léròp
0
2190
20767
20082
2025-07-10T20:42:33Z
Redaktor GLAM
3936
Better quality version of map
20767
wikitext
text/x-wiki
[[Fiché:Europe_orthographic_Caucasus_Urals_boundary_(with_borders).svg|thumb|Lokalizasyon di Léròp-a.]]
'''Léròp'''-a sa roun [[kontinan]] oben roun pati di sipèrkontinan-yan di Lérazi é di Afro-Lérazi. Li sa pafwè aplé « Vyé Kontinan », pa lopozisyon ké « Nouvèl Monn » ([[Lanmérik]]). Asou plan kiltirèl, Léròp-a té rousouvwè di miltip lenfliyans pannan soso lannen-yan, é ka konprann rounlo péy ki ka posédé an menm tan oun léritaj koumen, dé diférans lengwistik, rélijyé é istorik, ké zapò-ya ki résan ki ka vini dipi mondjalizasyon-an. Atò, Léròp sa roun lèspas di sivilizasyon ki fòrjé pa roun listwè milénèr. Oun kouminoté di pèp, di diféran Léta, ka konstitchwé yékò politikman ké [[Linyon éropéyen]]-an.
== Jéyografi ==
[[Fiché:Topographic map of Europe by Diercke 1907 (93082786).jpg|thumb|Kart di Léròp jéyografik ki ka prézanté rélyèf-ya.]]
=== Limit jéyopolitik ===
Lizaj-a ka fè di Léròp-a oun kontinan ; nou ka palé, si nou ka konsidéré Lérazi ké plak érazyatik, di pati òksidantal di roun sipèrkontinan. Limit terès-ya di Léròp-a té donk toujou enprésiz bò lès pas i pa ka ègzisté di limit ki klèrman défini, di rélyèf oben di lanmè, ki ka vini klèrman sendé Lérazi. Frontchèr jéyografik-ya di Léròp sa donk pli politik ki fizik.
== Politik ==
[[Fiché:Flag_of_Europe.svg|thumb|Drapo éropéyen, drapo di Konsèy di Léròp é di [[Linyon éropéyen]].]]
Péyi-ya ki ganyen tout oben roun pati di yé téritwè asou kontinan éropéyen-an oben sa kiltirèlman rataché ké Léròp (soulon limit jéyografik-a ki défini pli laro) sa an nonm di 51 :
* 44 péyi gen tout yé téritwè atè Léròp : [[Albani]], [[Lanlmangn]], [[Andòr]], [[Otrich]], [[Bèljik]], [[Byélorisi]], [[Bosni-Èrzégovin]], [[Bilgari]], [[Kroasi]], [[Dannmark]], [[Lèspangn]], [[Estoni]], [[Fenlann]], [[Lafrans]], [[Grès]], [[Ongri]], [[Irlann (péyi)|Irlann]], [[Islann]], [[Itali]], [[Kosovo]], [[Létoni]], [[Liechtenstein]], [[Litchwani]], [[Liksanbour (péyi)|Liksanbour]], [[Masédwann (péyi)|Masédwann]], [[Malt]], [[Moldavi]], [[Monako]], [[Monténégro]], [[Norvèj]], [[Péyi-Ba]], [[Pològn]], [[Potidjal]], [[Répiblik tchèk]], [[Roumani]], [[Rwéyonm-Ini]], [[Sen-Maren]], [[Sèrbi]], [[Slovaki]], [[Slovéni]], [[Swèd]], [[Swis]], [[Oukrèn]] ké [[Vatikan]] ;
* 5 péyi sa an pati atè Léròp, an parti atè Lazi : [[Azerbaydjan]], [[Jéyòrji (péyi)|Jéyòrji]], [[Kazakstan]], [[Risi]] ké [[Tirki]] ;
* 2 péyi sa kiltirèlman rataché ké Léròp-a, kwaki sitchwé atè Lazi : [[Arméni]] ké [[Chip (péyi)|Chip]].
[[Fiché:Europe_countries_map_fr.png|thumb|Péy-ya atè Léròp.]]
== Kiltir ==
Palé di kiltir di Léròp difisil, pas patché kiltir té sigsédé yékò (é té souvan asimilé ké zapò èstra éropéyen) dipi plizyò milénèr. Oun définisyon di kiltir di Léròp-a divèt nésésèrman osi tchenbé kont di limit jéyografik-ya di kontinan.
== Nòt ké référans ==
== Wè osi ==
{{Éròp}}
[[Katégori:Léròp]]
[[Katégori:Kontinan]]
cy3nlwhocqxwwfu7liiv44vxo42tsbo