Wikipiidiya gurwiki https://gur.wikipedia.org/wiki/P%C9%9Bgezure MediaWiki 1.45.0-wmf.4 first-letter Miidiya Zure Tɔgum Tuntuna Tuntuna tɔgum Wikipiidiya Wikipiidiya tɔgum Faali Faali tɔgum MiidiyaWiki MiidiyaWiki tɔgum Tɛmpileti Tɛmpileti tɔgum Suŋerɛ Suŋerɛ tɔgum Buuri buuri Buuri buuri tɔgum TimedText TimedText talk Module Module talk Aisha Augie-Kuta 0 2586 17465 17421 2025-06-12T21:47:09Z Akoleko Atayinɛ 752 N pa'asɛ la sɛla 17465 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Aisha Augie-Kuta''' (ba dɔgɛ e la Bureya pooren ŋmaresi pia la diyima la puan '11 April' n boi 1980 yuunɛ la puan). A de la Nigeria nɛra n ŋmati fɔɔra ti ba yi'ira ti 'photographer' gee a kelum dɛna la sinii ita 'filmmaker' n boi Abuja tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> <ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-04|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite news|title=Augie-Kuta’s Quest For Entrepreneurship Development {{!}}|language=en-us|work=Nigerian News from Leadership News|url=http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|access-date=2025-06-04|archive-date=2015-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402130125/http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|url-status=dead}}</ref>A de la Hausa buuri la puan n ze'ele "Argungu Local Government Area" bɔna in 'northern Nigeria'.<ref>{{Cite news|date=2011-12-26|title=From the Magazine: Picture Perfect! » YNaija|language=en-GB|work=YNaija|url=https://ynaija.com/from-the-magazine-picture-perfect/|access-date=2025-06-04}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><nowiki>{{ Iŋɛ n yuum di na'asegɔ seko ti ba yi'ira ti 'The Award for Creative Artist of the year' bɔna 2011 yuunɛ la puan la n sɛla ti ba yi'ira ti 'The Future Awards'</nowiki><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tuuma asi'a zo'e zo'e kɔ'ɔm bisera la kɔma la pɔgesi vom yɛla la iŋɛvwan iŋɛ se'em ta'am suŋɛ ba to ba bɔna vim sumɔ. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-5|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A yuum kelum dɛna la auŋera bo'ora ti ba yi'ira solemiine puan ti "Senior Special Assistant" bo'ora gɔmena sɛka ti ha yi'ira ti "Governor of Kebbi State" bɔna  Nigeria tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite web|title=Aisha Augie-Kuta: Motivated by hunger for learning {{!}} The Guardian Nigeria News - Nigeria and World NewsGuardian Woman — The Guardian Nigeria News – Nigeria and World News|url=https://m.guardian.ng/guardian-woman/aisha-augie-kuta-motivated-by-hunger-for-learning/|access-date=2025-06-08|website=m.guardian.ng|language=en-US}}</ref> == '''A vom yɛla (Biography)''' == A dɔgum yu'urɛ de la Aisha Adamu Augie n boi Zaria, Kaduna State, Nigeria tiŋa puan. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Augie-Kuta de la "Senator Adamu Baba Augie" poyua. A sɔ yuum de la gɔmena nalɛgera gee kelum yuum le tuna TV puan tuuma, sɛla ti ba yi'ira ti "politician/broadcaster". Dagi bala ma'a a yuum kelum dɛna la Kootum tuntuna to ba yi'ira e ti Justice Amina Augie (JSC).<ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-08|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref> Augie-Kuta pɔsɛ zamesɛ to'e la mi'ilum bɔna "Mass Communication" ze'ele Ahmadu Bello University, n boi Zaria. A kelum zamesɛ mɛ to'e MSc mi'ilum bɔna sɛla ti ba yi'ira solemiine puan ti "Media and communication" bɔna Pan African University, Lagos (nananawa ti ba yi'ira ti Pan Atlantic University). <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A ele mɛ tara kɔma bata.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Iŋɛ kelum kiŋɛ sukuu duma sɛba de la zɛsɛka ti ba yi'ira ti Chelsea College of Arts, n boi London, UK.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>nananawa, a tari la a miŋa tigers ti ba yi'ira ti "Photowagon" ti la bɔna Nigeria  ze'ele 2009 yuunɛ la puan was paɛ zina ti la suŋɛ pɔgesi zo'e zo'e .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La de la 2014 yuunɛ la puan ti Augie-Kuta yuum iŋɛ a ma'a sinii ti ba yi'ira ka ti Alternative Evil.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A kiŋɛ tɔgɛ mɛ n boi TEDx de'eŋo  duma puan n boi Nigeria.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-10|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A suŋɛ pɔgesi mɛ la kɔma saŋa woo puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tabelɛ tu'usɛ  Nasɛka ti ba yi'ira ka ti Charles, Prince of Wales mɛ bɔna Lagos.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Nananawa wa a de la Mina ti ba yi'ira solemiine puan ti "Special Assistant" bo'ora "Governor of Kebbi State" n boi Nigeria tiŋa puan la .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-14|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-13|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Iŋɛ n nyaa de mina n suŋeri minister sɛka ti ba yi'ira ti Mrs Zainab Shamsuna Ahmed. == '''Na'asegɔ duma (Awards)''' == Na'asegɔ sɛba ti a tabelɛ to'e n bala boi tilum wa: La yuum de la 2011 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti Winner, Creative Artist of the Year at The Future Awards La yuum de la 2014 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti  Sisterhood Award for Photographer of the Year <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-16|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La yuum de la 2014 yuunɛ la puan:iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti   Winner, British Council 'Through-My-Eyes' competition<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-17|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''A miŋa pa'alegɔ see(Exhibitions)''' == Iŋɛ n dikɛ amiŋa pa'alɛ n bala n boi tilum wa la ba yuuma la za'a: Yuum pinuu n role la puan '50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women, Lagos, (Schlumberger, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-18|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Yuum pinuu n role la puan 50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women'', Abuja, Nigeria; April 2010 yuunɛ la puan (Transcorp Hilton, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-19|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Here and Now: Contemporary Nigerian and Ghanaian Art'', New York City, October 2010 yuunɛ la puan (Iroko Arts Consultants, Ronke Ekwensi).<sup>[''citation needed'']</sup> * ''The Authentic Trail: Breast Cancer'', Fundraising Exhibition, Abuja, Nigeria, October 2010 yuunɛ la puanMedicaid Diagnostics, Pinc Campaign, Aisha&Aicha)<sup>[''citation needed'']</sup> * ''My Nigeria; The Photowagon Exhibits'', Abuja, Nigeria, December 2010 yuunɛ la puan (The Photowagon, Thought Pyramid Gallery)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Water and Purity'', African Artists Foundation, Lagos, Nigeria, September 2012 yuunɛ la puan * ''The Nigerian Centenary Photography exhibition'', July 2014 yuunɛ la puan * ''Material culture'', Lagos Photo Festival, October–November 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-20|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Alternative Evil,'' Mixed Media Exhibition, IICD Abuja, Nigeria 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-21|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Countless Miles'', Nigerian Travel Exhibition, Miliki Lagos, Nigeria 2016 yuunɛ la puan * ''Before, Before & Now, Now,'' Mira Forum, Art Tafeta Porto, Portugal, 2016 yuunɛ la puan * ''To mark new beginnings'': Africa’ African Steeze Los Angeles, USA, 2016 yuunɛ la puan * ''Consumption by moonlight,'' Environmental Art Collective  Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan * ''Photo Junctions'', Thought pyramid Art Centre Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan == '''Iŋa n gulesɛ sɛla (Publications)''' == Gɔnseto ti a gulesɛ n bala boi tilum wa: 50@50 Nigerian Women: The journey so far. Nigeria: Rimson Associates. 2010 yuunɛ la puan . pp. 32–35. <nowiki>ISBN 978-978-8033-05-9</nowiki>. == '''Kelum bisɛ yele-ana wa (See also)''' == List of Nigerian film producers == '''Viisegɔ gɔnɔ tuseto (External links)''' == Kalam n de zi'an ti fu wan kelum doose bini nyɛ lahebaarɛ zo'e zo'e to ba yi'ira solemiine puan ti 'Official website Categories' la: 1980 yuunɛ la puan dɔla yɛla Nɛreba n vɔi 'Living people' Nɛreba n ze'ele Zaria tiŋa puan Nigerian pɔgesi sɛba n tu ni fɔɔra tuuma 'photographers' Ahmadu Bello University Sukuu kɔma Hausa-yetɔgum bɔna TV zuo New York duma filimi yuuma sukuu 'Film Academy alumni' Nɛreba n ze'ele tiŋa puan ti ba yi'ira solemiine puan ti 'Kaduna State' Nigerian filimi duma tuntuneba 'producers' [[Buuri buuri:Nɛra]] == '''Viisegɔ gɔnɔ (References)''' == 8ah33oww2r0qsujb66f23ltpovuwpnk 17466 17465 2025-06-12T21:52:26Z Akoleko Atayinɛ 752 N tee la sɛla 17466 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Aisha Augie-Kuta''' (ba dɔgɛ e la Bureya pooren ŋmaresi pia la diyima la puan gee ti ba yi'ira solemiine puan ti '11 April' n boi 1980 yuunɛ la puan). A de la Nigeria nɛra n ŋmati fɔɔra ti ba yi'ira ti 'photographer' gee a kelum dɛna la sinii ita 'filmmaker' n boi Abuja tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> <ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-04|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite news|title=Augie-Kuta’s Quest For Entrepreneurship Development {{!}}|language=en-us|work=Nigerian News from Leadership News|url=http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|access-date=2025-06-04|archive-date=2015-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402130125/http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|url-status=dead}}</ref>A de la Hausa buuri la puan n ze'ele "Argungu Local Government Area" bɔna in 'northern Nigeria'.<ref>{{Cite news|date=2011-12-26|title=From the Magazine: Picture Perfect! » YNaija|language=en-GB|work=YNaija|url=https://ynaija.com/from-the-magazine-picture-perfect/|access-date=2025-06-04}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><nowiki>{{ Iŋɛ n yuum di na'asegɔ seko ti ba yi'ira ti 'The Award for Creative Artist of the year' bɔna 2011 yuunɛ la puan la n sɛla ti ba yi'ira solemiine puan ti 'The Future Awards'</nowiki><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tuuma asi'a zo'e zo'e kɔ'ɔm bisera la kɔma la pɔgesi vom yɛla la iŋɛvwan iŋɛ se'em ta'am suŋɛ ba to ba bɔna vim sumɔ. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-5|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A yuum kelum dɛna la auŋera bo'ora ti ba yi'ira solemiine puan ti "Senior Special Assistant" bo'ora gɔmena sɛka ti ha yi'ira ti "Governor of Kebbi State" bɔna  Nigeria tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite web|title=Aisha Augie-Kuta: Motivated by hunger for learning {{!}} The Guardian Nigeria News - Nigeria and World NewsGuardian Woman — The Guardian Nigeria News – Nigeria and World News|url=https://m.guardian.ng/guardian-woman/aisha-augie-kuta-motivated-by-hunger-for-learning/|access-date=2025-06-08|website=m.guardian.ng|language=en-US}}</ref> == '''A vom yɛla (Biography)''' == A dɔgum yu'urɛ de la Aisha Adamu Augie n boi Zaria, Kaduna State, Nigeria tiŋa puan. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Augie-Kuta de la "Senator Adamu Baba Augie" poyua. A sɔ yuum de la gɔmena nalɛgera gee kelum yuum le tuna TV puan tuuma, sɛla ti ba yi'ira ti "politician/broadcaster". Dagi bala ma'a a yuum kelum dɛna la Kootum tuntuna to ba yi'ira e ti Justice Amina Augie (JSC).<ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-08|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref> Augie-Kuta pɔsɛ zamesɛ to'e la mi'ilum bɔna "Mass Communication" ze'ele Ahmadu Bello University, n boi Zaria. A kelum zamesɛ mɛ to'e MSc mi'ilum bɔna sɛla ti ba yi'ira solemiine puan ti "Media and communication" bɔna Pan African University, Lagos (nananawa ti ba yi'ira ti Pan Atlantic University). <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A ele mɛ tara kɔma bata.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Iŋɛ kelum kiŋɛ sukuu duma sɛba de la zɛsɛka ti ba yi'ira ti Chelsea College of Arts, n boi London, UK.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>nananawa, a tari la a miŋa tigers ti ba yi'ira ti "Photowagon" ti la bɔna Nigeria  ze'ele 2009 yuunɛ la puan was paɛ zina ti la suŋɛ pɔgesi zo'e zo'e .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La de la 2014 yuunɛ la puan ti Augie-Kuta yuum iŋɛ a ma'a sinii ti ba yi'ira ka ti Alternative Evil.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A kiŋɛ tɔgɛ mɛ n boi TEDx de'eŋo  duma puan n boi Nigeria.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-10|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A suŋɛ pɔgesi mɛ la kɔma saŋa woo puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tabelɛ tu'usɛ  Nasɛka ti ba yi'ira ka ti Charles, Prince of Wales mɛ bɔna Lagos.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Nananawa wa a de la Mina ti ba yi'ira solemiine puan ti "Special Assistant" bo'ora "Governor of Kebbi State" n boi Nigeria tiŋa puan la .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-14|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-13|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Iŋɛ n nyaa de mina n suŋeri minister sɛka ti ba yi'ira ti Mrs Zainab Shamsuna Ahmed. == '''Na'asegɔ duma (Awards)''' == Na'asegɔ sɛba ti a tabelɛ to'e n bala boi tilum wa: La yuum de la 2011 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti Winner, Creative Artist of the Year at The Future Awards La yuum de la 2014 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti  Sisterhood Award for Photographer of the Year <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-16|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La yuum de la 2014 yuunɛ la puan:iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti   Winner, British Council 'Through-My-Eyes' competition<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-17|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''A miŋa pa'alegɔ see(Exhibitions)''' == Iŋɛ n dikɛ amiŋa pa'alɛ n bala n boi tilum wa la ba yuuma la za'a: Yuum pinuu n role la puan '50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women, Lagos, (Schlumberger, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-18|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Yuum pinuu n role la puan 50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women'', Abuja, Nigeria; April 2010 yuunɛ la puan (Transcorp Hilton, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-19|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Here and Now: Contemporary Nigerian and Ghanaian Art'', New York City, October 2010 yuunɛ la puan (Iroko Arts Consultants, Ronke Ekwensi).<sup>[''citation needed'']</sup> * ''The Authentic Trail: Breast Cancer'', Fundraising Exhibition, Abuja, Nigeria, October 2010 yuunɛ la puanMedicaid Diagnostics, Pinc Campaign, Aisha&Aicha)<sup>[''citation needed'']</sup> * ''My Nigeria; The Photowagon Exhibits'', Abuja, Nigeria, December 2010 yuunɛ la puan (The Photowagon, Thought Pyramid Gallery)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Water and Purity'', African Artists Foundation, Lagos, Nigeria, September 2012 yuunɛ la puan * ''The Nigerian Centenary Photography exhibition'', July 2014 yuunɛ la puan * ''Material culture'', Lagos Photo Festival, October–November 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-20|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Alternative Evil,'' Mixed Media Exhibition, IICD Abuja, Nigeria 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-21|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Countless Miles'', Nigerian Travel Exhibition, Miliki Lagos, Nigeria 2016 yuunɛ la puan * ''Before, Before & Now, Now,'' Mira Forum, Art Tafeta Porto, Portugal, 2016 yuunɛ la puan * ''To mark new beginnings'': Africa’ African Steeze Los Angeles, USA, 2016 yuunɛ la puan * ''Consumption by moonlight,'' Environmental Art Collective  Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan * ''Photo Junctions'', Thought pyramid Art Centre Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan == '''Iŋa n gulesɛ sɛla (Publications)''' == Gɔnseto ti a gulesɛ n bala boi tilum wa: 50@50 Nigerian Women: The journey so far. Nigeria: Rimson Associates. 2010 yuunɛ la puan . pp. 32–35. <nowiki>ISBN 978-978-8033-05-9</nowiki>. == '''Kelum bisɛ yele-ana wa (See also)''' == List of Nigerian film producers == '''Viisegɔ gɔnɔ tuseto (External links)''' == Kalam n de zi'an ti fu wan kelum doose bini nyɛ lahebaarɛ zo'e zo'e to ba yi'ira solemiine puan ti 'Official website Categories' la: 1980 yuunɛ la puan dɔla yɛla Nɛreba n vɔi 'Living people' Nɛreba n ze'ele Zaria tiŋa puan Nigerian pɔgesi sɛba n tu ni fɔɔra tuuma 'photographers' Ahmadu Bello University Sukuu kɔma Hausa-yetɔgum bɔna TV zuo New York duma filimi yuuma sukuu 'Film Academy alumni' Nɛreba n ze'ele tiŋa puan ti ba yi'ira solemiine puan ti 'Kaduna State' Nigerian filimi duma tuntuneba 'producers' [[Buuri buuri:Nɛra]] == '''Viisegɔ gɔnɔ (References)''' == e0rhyufdrbgbyanf7b7xi910ad0ounf 17467 17466 2025-06-12T21:58:30Z Akoleko Atayinɛ 752 N pa'asɛ la references 17467 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Aisha Augie-Kuta''' (ba dɔgɛ e la Bureya pooren ŋmaresi pia la diyima la puan gee ti ba yi'ira solemiine puan ti '11 April' n boi 1980 yuunɛ la puan). A de la Nigeria nɛra n ŋmati fɔɔra ti ba yi'ira ti 'photographer' gee a kelum dɛna la sinii ita 'filmmaker' n boi Abuja tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> <ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-04|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref><ref>{{Cite news|title=Augie-Kuta’s Quest For Entrepreneurship Development {{!}}|language=en-us|work=Nigerian News from Leadership News|url=http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|access-date=2025-06-04|archive-date=2015-04-02|archive-url=https://web.archive.org/web/20150402130125/http://leadership.ng/entertainment/376592/augie-kutas-quest-entrepreneurship-development|url-status=dead}}</ref>A de la Hausa buuri la puan n ze'ele "Argungu Local Government Area" bɔna in 'northern Nigeria'.<ref>{{Cite news|date=2011-12-26|title=From the Magazine: Picture Perfect! » YNaija|language=en-GB|work=YNaija|url=https://ynaija.com/from-the-magazine-picture-perfect/|access-date=2025-06-04}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><nowiki>{{ Iŋɛ n yuum di na'asegɔ seko ti ba yi'ira ti 'The Award for Creative Artist of the year' bɔna 2011 yuunɛ la puan la n sɛla ti ba yi'ira solemiine puan ti 'The Future Awards'</nowiki><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tuuma asi'a zo'e zo'e kɔ'ɔm bisera la kɔma la pɔgesi vom yɛla la iŋɛvwan iŋɛ se'em ta'am suŋɛ ba to ba bɔna vim sumɔ. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-5|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A yuum kelum dɛna la auŋera bo'ora ti ba yi'ira solemiine puan ti "Senior Special Assistant" bo'ora gɔmena sɛka ti ha yi'ira ti "Governor of Kebbi State" bɔna  Nigeria tiŋa puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite web|title=Aisha Augie-Kuta: Motivated by hunger for learning {{!}} The Guardian Nigeria News - Nigeria and World NewsGuardian Woman — The Guardian Nigeria News – Nigeria and World News|url=https://m.guardian.ng/guardian-woman/aisha-augie-kuta-motivated-by-hunger-for-learning/|access-date=2025-06-08|website=m.guardian.ng|language=en-US}}</ref> == '''A vom yɛla (Biography)''' == A dɔgum yu'urɛ de la Aisha Adamu Augie n boi Zaria, Kaduna State, Nigeria tiŋa puan. <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Augie-Kuta de la "Senator Adamu Baba Augie" poyua. A sɔ yuum de la gɔmena nalɛgera gee kelum yuum le tuna TV puan tuuma<ref>{{Cite web|last=Aggarwal|first=Ricky|date=2019-06-11|title=Lagos photo festival: Turning negatives into positives|url=https://aquila-style.com/lagos-photo-festival-turning-negatives-into-positives/|access-date=2025-06-12|website=Aquila Style|language=en-US}}</ref><ref>{{Cite web|last=Aggarwal|first=Ricky|date=2019-06-11|title=Lagos photo festival: Turning negatives into positives|url=https://aquila-style.com/lagos-photo-festival-turning-negatives-into-positives/|access-date=2025-06-12|website=Aquila Style|language=en-US}}</ref>sɛla ti ba yi'ira ti "politician/broadcaster". Dagi bala ma'a a yuum kelum dɛna la Kootum tuntuna to ba yi'ira e ti Justice Amina Augie (JSC).<ref>{{Cite web|last=vanguard|date=2012-01-21|title=I See Opportunities Everywhere - Aisha Augie-kuta|url=https://www.vanguardngr.com/2012/01/i-see-opportunities-everywhere-aisha-augie-kuta/|access-date=2025-06-08|website=Vanguard News|language=en-GB}}</ref> Augie-Kuta pɔsɛ zamesɛ to'e la mi'ilum bɔna "Mass Communication" ze'ele Ahmadu Bello University, n boi Zaria. A kelum zamesɛ mɛ to'e MSc mi'ilum bɔna sɛla ti ba yi'ira solemiine puan ti "Media and communication" bɔna Pan African University, Lagos (nananawa ti ba yi'ira ti Pan Atlantic University). <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-gotevbe-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A ele mɛ tara kɔma bata.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Iŋɛ kelum kiŋɛ sukuu duma sɛba de la zɛsɛka ti ba yi'ira ti Chelsea College of Arts, n boi London, UK.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>nananawa, a tari la a miŋa tigers ti ba yi'ira ti "Photowagon" ti la bɔna Nigeria  ze'ele 2009 yuunɛ la puan was paɛ zina ti la suŋɛ pɔgesi zo'e zo'e .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La de la 2014 yuunɛ la puan ti Augie-Kuta yuum iŋɛ a ma'a sinii ti ba yi'ira ka ti Alternative Evil.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A kiŋɛ tɔgɛ mɛ n boi TEDx de'eŋo  duma puan n boi Nigeria.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-10|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>A suŋɛ pɔgesi mɛ la kɔma saŋa woo puan.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> A tabelɛ tu'usɛ  Nasɛka ti ba yi'ira ka ti Charles, Prince of Wales mɛ bɔna Lagos.<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Nananawa wa a de la Mina ti ba yi'ira solemiine puan ti "Special Assistant" bo'ora "Governor of Kebbi State" n boi Nigeria tiŋa puan la .<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-14|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-13|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Iŋɛ n nyaa de mina n suŋeri minister sɛka ti ba yi'ira ti Mrs Zainab Shamsuna Ahmed. == '''Na'asegɔ duma (Awards)''' == Na'asegɔ sɛba ti a tabelɛ to'e n bala boi tilum wa: La yuum de la 2011 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti Winner, Creative Artist of the Year at The Future Awards La yuum de la 2014 yuunɛ la puan: iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti  Sisterhood Award for Photographer of the Year <ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-16|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> La yuum de la 2014 yuunɛ la puan:iŋɛ yuum di sɛla ti ba yi'ira ti   Winner, British Council 'Through-My-Eyes' competition<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-17|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''A miŋa pa'alegɔ see(Exhibitions)''' == Iŋɛ n dikɛ amiŋa pa'alɛ n bala n boi tilum wa la ba yuuma la za'a: Yuum pinuu n role la puan '50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women, Lagos<ref>{{Cite web|title=Water and Purity {{!}} Exhibition {{!}} AAF African Artists' Foundation|url=http://www.africanartists.org/exhibition/water-and-purity|access-date=2025-06-12|website=www.africanartists.org}}</ref>, <ref>{{Cite web|title=Nigerian art seen through women’s eyes|url=https://www.dailytrust.com.ng/weekly/index.php/arts-extra/6158-nigerian-art-seen-through-womens-eyes|access-date=2025-06-12|website=www.dailytrust.com.ng}}</ref>(Schlumberger, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-18|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Yuum pinuu n role la puan 50 Years Ahead through the Eyes of Nigerian Women'', Abuja, Nigeria; April 2010 yuunɛ la puan (Transcorp Hilton, The Embassy of the Kingdom of Netherlands, African Artists Foundation)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-19|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Here and Now: Contemporary Nigerian and Ghanaian Art'', New York City, October 2010 yuunɛ la puan (Iroko Arts Consultants, Ronke Ekwensi).<sup>[''citation needed'']</sup> * ''The Authentic Trail: Breast Cancer'', Fundraising Exhibition, Abuja, Nigeria, October 2010 yuunɛ la puanMedicaid Diagnostics, Pinc Campaign, Aisha&Aicha)<sup>[''citation needed'']</sup> * ''My Nigeria; The Photowagon Exhibits'', Abuja, Nigeria, December 2010 yuunɛ la puan (The Photowagon, Thought Pyramid Gallery)<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-ynaija-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Water and Purity'', African Artists Foundation, Lagos, Nigeria, September 2012 yuunɛ la puan * ''The Nigerian Centenary Photography exhibition'', July 2014 yuunɛ la puan * ''Material culture'', Lagos Photo Festival, October–November 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-20|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Alternative Evil,'' Mixed Media Exhibition, IICD Abuja, Nigeria 2014 yuunɛ la puan<ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-21|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Aisha Augie-Kuta|date=2025-05-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Aisha_Augie-Kuta#cite_note-22|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> * ''Countless Miles'', Nigerian Travel Exhibition, Miliki Lagos, Nigeria 2016 yuunɛ la puan * ''Before, Before & Now, Now,'' Mira Forum, Art Tafeta Porto, Portugal, 2016 yuunɛ la puan * ''To mark new beginnings'': Africa’ African Steeze Los Angeles, USA, 2016 yuunɛ la puan * ''Consumption by moonlight,'' Environmental Art Collective  Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan * ''Photo Junctions'', Thought pyramid Art Centre Abuja, Nigeria, 2015 yuunɛ la puan == '''Iŋa n gulesɛ sɛla (Publications)''' == Gɔnseto ti a gulesɛ n bala boi tilum wa: 50@50 Nigerian Women: The journey so far. Nigeria: Rimson Associates. 2010 yuunɛ la puan . pp. 32–35. <nowiki>ISBN 978-978-8033-05-9</nowiki>. == '''Kelum bisɛ yele-ana wa (See also)''' == List of Nigerian film producers == '''Viisegɔ gɔnɔ tuseto (External links)''' == Kalam n de zi'an ti fu wan kelum doose bini nyɛ lahebaarɛ zo'e zo'e to ba yi'ira solemiine puan ti 'Official website Categories' la: 1980 yuunɛ la puan dɔla yɛla Nɛreba n vɔi 'Living people' Nɛreba n ze'ele Zaria tiŋa puan Nigerian pɔgesi sɛba n tu ni fɔɔra tuuma 'photographers' Ahmadu Bello University Sukuu kɔma Hausa-yetɔgum bɔna TV zuo New York duma filimi yuuma sukuu 'Film Academy alumni' Nɛreba n ze'ele tiŋa puan ti ba yi'ira solemiine puan ti 'Kaduna State' Nigerian filimi duma tuntuneba 'producers' [[Buuri buuri:Nɛra]] == '''Viisegɔ gɔnɔ (References)''' == qquknm4ahanwdrs4a3lksf0vrb0nrl5 Kuba textiles 0 2587 17464 17418 2025-06-12T21:40:19Z Akoleko Atayinɛ 752 N tee la sɛla 17464 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Kuba futo''' wa de la kinka'asi ti ba tara ita ba bɔna tinsɛka ti ba yi'ira ka ti 'Democratic Republic of the Congo' la puan gee ti ba yuum ni yi'ira ka ti 'Zaire'. Futo miŋa wuka dagi naana de wuu beni, yɛla zo'e zo'e n ni bɔna bini ti fu nara ti fu mina yɛsa ba naaŋɔ la puan. Daami sa la, budaasi n yuum ni wugera futo misi gee ti pɔgesi tuuma nyaa yuum ni dɛna  la ba dikɛ futo misi nyaa iŋɛ sɛla n wan ana suŋa. Magesɛ wuu lɔgeyɛɛtɔ. Kuba malema la puan, budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=ISBN|date=2025-05-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ISBN&oldid=1292896478|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-06-08}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Budaasi la budibeto ma'a n ni kina bisera ba wugeri futo misi se'em.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Sɔba duma n mi tuuma la suŋa suŋa la taam ni wugɛ futo pia bii bia la banuu daarɔ diyina mɛ.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Futo wa wuka ni zo'e mɛ <ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1989-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1990-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Ba san ni ta ba'asɛ sɛla woo ba nyaa ni dikɛ la kala duma nyaa ni iŋɛ ba ti ana suŋa bo'ora nɛra woo. [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Een Bakuba vrouw met scarificaties op haar buik borduurt een mat Congo TMnr 60033932.jpg|thumbnail|A Kuba woman embroidering a textile. Among the Kuba it is the men who do the weaving, and the women do the embroidery and applique' work to their textiles.]] == '''Kinka'asi lɔgerɔ (Raffia cloth)''' == La de la Kuba malema la puan, ti budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref>== '''Futo Pɔresegɔ (The embroidery)''' == Futo wa pɔresegɔ wa tari la tuunɛ zo'e zo'e, bala n sɔi ti futo wa dɛna sɛla ti nɛra woo ni nyɛ bɔta n boi Africa so'olum wa waabi la. Yelemiŋerɛ la de wuu Kuba futo wa boi zi'an woo mɛ hali basɛba boi nɛreba koosego zi'an mɛ ti ba sɛba mi bɔna zɛsesi ti ba yi'ira ti 'museums' la puan. '''Cut Pile:''' kalam de la zi'an ti sɛba duma n wugeri duto misi la nyaa ni digesa sitai duma buuri buuri la iiri iiri pa'asa bini. Ba ni san ta ba'asɛ ba dikɛ ginguŋɔ la pɔsɛ  fuo la tiŋa puan la, ba nyaa ni ta ŋmaaɛ bɔba asi'a basɛ ti la ana suŋa. Zi'an bɔba ti ba ni nyaa ŋmaaɛ basɛ la n bala ti ba yi'ira solemiine puan ti "pile."<ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref> '''Stitches:''' Kalam mi dɛna sɛla la saŋa n ni muɛ nini kankaŋi. La ni san ta ba'asɛ bala la mi, ba nyaa ni kelum dikɛ la miwoko kelum wugɛ bɛɛna n ni ana ŋwana wogero wogero. Sitai kana wa n de sɛla n boi zi'an woo futo wa wuka puan. '''Appliqué:''' Dini n nyaa ni dɛna ba'asegɔ futo la wuka la puan. Kalam de la saŋa sɛka ti ba nyaa ni ta dikɛ kala buuri buuri paasa futo la naaŋɔ puan la. Ba ni nyaa sikɛ la kinka'asi n boi yima yima kala puan nyaa ni pa'asɛ bini. == '''Twool''' == Babpa'alɛ yeti, wukabla zo'e zo'e puan, babni tara la Kala duma buuri buuri lagena taaba wugera. Ti ba zo'e zo'e la ni tara la sɛla ti ha yi'ira ti t''wool'', n de mɔlega la . Ba yeti mɔlekana wa zɛ'ɛta la Tia ka yima puan ti ba yi'ira ka ti ''Pterocarpus sp'' ''la'' ''Baphia pubescens''<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref>. Kuba duma sirasakerɛ de la ''twool'' Kala wa ni tara la paŋa gu'ura sia puan yɛla zo'e zo'e . <ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> == '''Bambala futo (Bambala fabrics)''' == La yuum de la yuum kɔbesi n tole la puan ti budaa kayima ti ba yuum yi'ira ka Emil la bn yuum nyaŋɛ da Kuba lɔgerɔbwa zo'e zo'e. La yuum de la naba sɛka ti ba yi'ira ti Kot aPela saŋa n yuum bala.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>pɔgesi n yuum tari pɔa ti la yuum paara dɔka yuum Terri lɔgerɔ wa mɛ ita ba buuri la malema ta paara ba dɔka saŋa.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Cornet_1982-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>.<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> [[File:WLA haa Raffia Cloth Kuba.jpg|thumb|Kuba cloth from early-mid 20th century, currently at the [[Honolulu Academy of Arts]].]] =='''Pɔgesi lɔgeyɛɛtɔ (Women's ceremonial overskirts)''' == Kuba pɔgesi zo'e zo'e daami sa la yuum yɛɛri la lɔgewogero gee pooren ba yuum nyaa ta yɛɛra lɔgero n ni pi ba bini la la inya za'a waabi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. == '''Kuba futo la kaalegɔ (Pattern and repetition: Kuba textiles as they relate to mathematics and music).'''                          Fu san bisera tinsi sisesi magesɛ wuu Benin, n kɔ'ɔm dɛna tuma kankaŋi bo'ora ba.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Crowe_1998-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Budaa kayima ti ba yiira ka ti Thompson la yuum iŋɛ a viisegɔ gee gulesɛ ti Africa yuuma la Kuba futo wa kɔ'ɔm dɛna la buyina fu san visa ba naaŋɔ puan.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Thompson_1974-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Adams_1978-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == == '''Kelum bisɛ kalam wa (See also)''' == Kuba futo Kuba na'am yɛla<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''Lahabaarɛ basɛba (External links)''' == Wiki Commons duma mi tari lasebaarɔ mɛ yɛsa Kuba futo wa: Basɛba n bala boi tilum wa. Kuba futo: la de la de'eŋo bunɔ bɔna sela ti ba yi'ira solemiine puan ti africanconservancy.org la Futo wuka gee ti yi'ira solemiine puan ti 'Textile arts' Pɔsega yɛla 'Fundamentals' Somi'isi tuuma 'Beadwork' Pa'aŋɔ bii lua 'Embroidery' Africa so'olum Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kongo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kuba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Australian Aboriginal Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Burmese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Acheik Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Hmong Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indigenous peoples of the Americas Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Andean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mapuche Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Maya Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mexican Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Navajo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Oaxacan Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indonesian Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Balinese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Sumba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Korean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Māori Kuba duma tuuma Africa duma lɔgerɔ [[Buuri buuri:lɔkɔ]] == '''Viisegɔ Gɔnɔ (References)''' == 5o1nfxeyxj3ik3wtxcwa6sva1ieoszs 17507 17464 2025-06-13T09:15:45Z Akoleko Atayinɛ 752 N demese la sɛla 17507 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Kuba futo''' wa de la kinka'asi ti ba tara ita ba bɔna tinsɛka ti ba yi'ira ka ti 'Democratic Republic of the Congo' la puan gee ti ba yuum ni yi'ira ka ti 'Zaire'. Futo miŋa wuka dagi naana de wuu beni, yɛla zo'e zo'e n ni bɔna bini ti fu nara ti fu mina yɛsa ba naaŋɔ la puan. Daami sa la, budaasi n yuum ni wugera futo misi gee ti pɔgesi tuuma nyaa yuum ni dɛna  la ba dikɛ futo misi nyaa iŋɛ sɛla n wan ana suŋa. Magesɛ wuu lɔgeyɛɛtɔ. Kuba malema la puan, budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=ISBN|date=2025-05-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ISBN&oldid=1292896478|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-06-08}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Budaasi la budibeto ma'a n ni kina bisera ba wugeri futo misi se'em.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Sɔba duma n mi tuuma la suŋa suŋa la taam ni wugɛ futo pia bii bia la banuu daarɔ diyina mɛ.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Futo wa wuka ni zo'e mɛ <ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1989-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1990-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Ba san ni ta ba'asɛ sɛla woo ba nyaa ni dikɛ la kala duma nyaa ni iŋɛ ba ti ana suŋa bo'ora nɛra woo. [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Een Bakuba vrouw met scarificaties op haar buik borduurt een mat Congo TMnr 60033932.jpg|thumbnail|A Kuba woman embroidering a textile. Among the Kuba it is the men who do the weaving, and the women do the embroidery and applique' work to their textiles.]] == '''Kinka'asi lɔgerɔ (Raffia cloth)''' == La de la Kuba malema la puan, ti budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref>== '''Futo Pɔresegɔ (The embroidery)''' == Futo wa pɔresegɔ wa tari la tuunɛ zo'e zo'e, bala n sɔi ti futo wa dɛna sɛla ti nɛra woo ni nyɛ bɔta n boi Africa so'olum wa waabi la. Yelemiŋerɛ la de wuu Kuba futo wa boi zi'an woo mɛ hali basɛba boi nɛreba koosego zi'an mɛ ti ba sɛba mi bɔna zɛsesi ti ba yi'ira solemiine puan ti 'museums' la puan. '''Cut Pile:''' kalam de la zi'an ti sɛba duma n wugeri duto misi la nyaa ni digesa sitai duma buuri buuri la iiri iiri pa'asa bini. Ba ni san ta ba'asɛ ba dikɛ ginguŋɔ la pɔsɛ  fuo la tiŋa puan la, ba nyaa ni ta ŋmaaɛ bɔba asi'a basɛ ti la ana suŋa. Zi'an bɔba ti ba ni nyaa ŋmaaɛ basɛ la n bala ti ba yi'ira solemiine puan ti "pile."<ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref> '''Stitches:''' Kalam mi dɛna sɛla la saŋa n ni muɛ nini kankaŋi. La ni san ta ba'asɛ bala la mi, ba nyaa ni kelum dikɛ la miwoko kelum wugɛ bɛɛna n ni ana ŋwana wogero wogero. Sitai kana wa n de sɛla n boi zi'an woo futo wa wuka puan. '''Appliqué:''' Dini n nyaa ni dɛna ba'asegɔ futo la wuka la puan. Kalam de la saŋa sɛka ti ba nyaa ni ta dikɛ kala buuri buuri paasa futo la naaŋɔ puan la. Ba ni nyaa sikɛ la kinka'asi n boi yima yima kala puan nyaa ni pa'asɛ bini. == '''Twool''' == Ba pa'alɛ yeti, wukabla zo'e zo'e puan, babni tara la Kala duma buuri buuri lagena taaba wugera. Ti ba zo'e zo'e la ni tara la sɛla ti ha yi'ira ti t''wool'', n de mɔlega la . Ba yeti mɔlekana wa zɛ'ɛta la Tia ka yima puan ti ba yi'ira ka ti ''Pterocarpus sp'' ''la'' ''Baphia pubescens''<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref>. Kuba duma sirasakerɛ de la ''twool'' Kala wa ni tara la paŋa gu'ura sia puan yɛla zo'e zo'e . <ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> == '''Bambala futo (Bambala fabrics)''' == Fuo buuri ayima n boi ti ba yi'ira ka to 'Bambala' La yuum de la yuum kɔbesi n tole la puan ti budaa kayima ti ba yuum yi'ira ka Emil la bn yuum nyaŋɛ da Kuba lɔgerɔbwa zo'e zo'e. La yuum de la naba sɛka ti ba yi'ira ti Kot aPela saŋa n yuum bala.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>pɔgesi n yuum tari pɔa ti la yuum paara dɔka yuum Terri lɔgerɔ wa mɛ ita ba buuri la malema ta paara ba dɔka saŋa.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Cornet_1982-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>.<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> [[File:WLA haa Raffia Cloth Kuba.jpg|thumb|Kuba cloth from early-mid 20th century, currently at the [[Honolulu Academy of Arts]].]] =='''Pɔgesi lɔgeyɛɛtɔ (Women's ceremonial overskirts)''' == Lɔgerɔ yia de la sɛla ti pɔgesi Zoe zo'e bɔta. Kuba pɔgesi zo'e zo'e daami sa la yuum yɛɛri la lɔgewogero gee pooren ba yuum nyaa ta yɛɛra lɔgero n ni pi ba bini la la inya za'a waabi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. == '''Kuba futo la kaalegɔ (Pattern and repetition: Kuba textiles as they relate to mathematics and music).'''                          Fu san bisera tinsi sisesi magesɛ wuu Benin, n kɔ'ɔm dɛna tuma kankaŋi bo'ora ba.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Crowe_1998-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Budaa kayima ti ba yiira ka ti Thompson la yuum iŋɛ a viisegɔ gee gulesɛ ti Africa yuuma la Kuba futo wa kɔ'ɔm dɛna la buyina fu san visa ba naaŋɔ puan.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Thompson_1974-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Adams_1978-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == == '''Kelum bisɛ kalam wa (See also)''' == Kuba futo Kuba na'am yɛla<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''Lahabaarɛ basɛba (External links)''' == Wiki Commons duma mi tari lasebaarɔ mɛ yɛsa Kuba futo wa: Basɛba n bala boi tilum wa. Kuba futo: la de la de'eŋo bunɔ bɔna sela ti ba yi'ira solemiine puan ti africanconservancy.org la Futo wuka gee ti yi'ira solemiine puan ti 'Textile arts' Pɔsega yɛla 'Fundamentals' Somi'isi tuuma 'Beadwork' Pa'aŋɔ bii lua 'Embroidery' Africa so'olum Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kongo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kuba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Australian Aboriginal Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Burmese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Acheik Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Hmong Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indigenous peoples of the Americas Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Andean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mapuche Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Maya Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mexican Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Navajo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Oaxacan Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indonesian Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Balinese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Sumba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Korean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Māori Kuba duma tuuma Africa duma lɔgerɔ [[Buuri buuri:lɔkɔ]] == '''Viisegɔ Gɔnɔ (References)''' == 5odmj3hnp9b1m4hr63jmpr7ufcm06cf 17508 17507 2025-06-13T09:23:05Z Akoleko Atayinɛ 752 N tee la Viisegɔ lɔgerɔ 17508 wikitext text/x-wiki {{databox}} '''Kuba futo''' wa de la kinka'asi ti ba tara ita ba bɔna tinsɛka ti ba yi'ira ka ti 'Democratic Republic of the Congo' la puan gee ti ba yuum ni yi'ira ka ti 'Zaire'. Futo miŋa wuka dagi naana de wuu beni, yɛla zo'e zo'e n ni bɔna bini ti fu nara ti fu mina yɛsa ba naaŋɔ la puan. Daami sa la, budaasi n yuum ni wugera futo misi gee ti pɔgesi tuuma nyaa yuum ni dɛna  la ba dikɛ futo misi nyaa iŋɛ sɛla n wan ana suŋa. Magesɛ wuu lɔgeyɛɛtɔ.<ref>{{Cite journal|last=Wilson|first=Rachel|date=2018-02-23|title=Wrapped in Tradition: Ceremonial Skirts of Kuba Women in the Western Congo Basin|url=https://scholarworks.bgsu.edu/africana_studies_conf/2018/001/3|journal=Africana Studies Student Research Conference}}</ref><ref>{{Cite book|last=Weiner|first=Annette B.|url=http://archive.org/details/clothhumanexperi00wein|title=Cloth and human experience|last2=Schneider|first2=Jane|date=1989|publisher=Washington : Smithsonian Institution Press|others=Internet Archive|isbn=978-0-87474-986-1}}</ref> Kuba malema la puan, budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=ISBN|date=2025-05-29|url=https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=ISBN&oldid=1292896478|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-06-08}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Budaasi la budibeto ma'a n ni kina bisera ba wugeri futo misi se'em.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> Sɔba duma n mi tuuma la suŋa suŋa la taam ni wugɛ futo pia bii bia la banuu daarɔ diyina mɛ.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>Futo wa wuka ni zo'e mɛ <ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1989-4|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Darish_1990-3|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Ba san ni ta ba'asɛ sɛla woo ba nyaa ni dikɛ la kala duma nyaa ni iŋɛ ba ti ana suŋa bo'ora nɛra woo. [[File:COLLECTIE TROPENMUSEUM Een Bakuba vrouw met scarificaties op haar buik borduurt een mat Congo TMnr 60033932.jpg|thumbnail|A Kuba woman embroidering a textile. Among the Kuba it is the men who do the weaving, and the women do the embroidery and applique' work to their textiles.]] == '''Kinka'asi lɔgerɔ (Raffia cloth)''' == La de la Kuba malema la puan, ti budaasi n ni nara ti ba wugera futo misi gee dagi pɔgesi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Binkley_2009-1|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref>== '''Futo Pɔresegɔ (The embroidery)''' == Futo wa pɔresegɔ wa tari la tuunɛ zo'e zo'e, bala n sɔi ti futo wa dɛna sɛla ti nɛra woo ni nyɛ bɔta n boi Africa so'olum wa waabi la. Yelemiŋerɛ la de wuu Kuba futo wa boi zi'an woo mɛ hali basɛba boi nɛreba koosego zi'an mɛ ti ba sɛba mi bɔna zɛsesi ti ba yi'ira solemiine puan ti 'museums' la puan. '''Cut Pile:''' kalam de la zi'an ti sɛba duma n wugeri duto misi la nyaa ni digesa sitai duma buuri buuri la iiri iiri pa'asa bini. Ba ni san ta ba'asɛ ba dikɛ ginguŋɔ la pɔsɛ  fuo la tiŋa puan la, ba nyaa ni ta ŋmaaɛ bɔba asi'a basɛ ti la ana suŋa. Zi'an bɔba ti ba ni nyaa ŋmaaɛ basɛ la n bala ti ba yi'ira solemiine puan ti "pile."<ref>{{Cite journal|last=Adams|first=Monni|date=1978|title=Kuba Embroidered Cloth|url=https://www.jstor.org/stable/3335378|journal=African Arts|volume=12|issue=1|pages=24–107|doi=10.2307/3335378|issn=0001-9933}}</ref> '''Stitches:''' Kalam mi dɛna sɛla la saŋa n ni muɛ nini kankaŋi. La ni san ta ba'asɛ bala la mi, ba nyaa ni kelum dikɛ la miwoko kelum wugɛ bɛɛna n ni ana ŋwana wogero wogero. Sitai kana wa n de sɛla n boi zi'an woo futo wa wuka puan. '''Appliqué:''' Dini n nyaa ni dɛna ba'asegɔ futo la wuka la puan. Kalam de la saŋa sɛka ti ba nyaa ni ta dikɛ kala buuri buuri paasa futo la naaŋɔ puan la. Ba ni nyaa sikɛ la kinka'asi n boi yima yima kala puan nyaa ni pa'asɛ bini. == '''Twool''' == Ba pa'alɛ yeti, wukabla zo'e zo'e puan, babni tara la Kala duma buuri buuri lagena taaba wugera. Ti ba zo'e zo'e la ni tara la sɛla ti ha yi'ira ti t''wool'', n de mɔlega la . Ba yeti mɔlekana wa zɛ'ɛta la Tia ka yima puan ti ba yi'ira ka ti ''Pterocarpus sp'' ''la'' ''Baphia pubescens''<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref>. Kuba duma sirasakerɛ de la ''twool'' Kala wa ni tara la paŋa gu'ura sia puan yɛla zo'e zo'e . <ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> == '''Bambala futo (Bambala fabrics)''' == Fuo buuri ayima n boi ti ba yi'ira ka to 'Bambala' La yuum de la yuum kɔbesi n tole la puan ti budaa kayima ti ba yuum yi'ira ka Emil la bn yuum nyaŋɛ da Kuba lɔgerɔbwa zo'e zo'e. La yuum de la naba sɛka ti ba yi'ira ti Kot aPela saŋa n yuum bala.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>pɔgesi n yuum tari pɔa ti la yuum paara dɔka yuum Terri lɔgerɔ wa mɛ ita ba buuri la malema ta paara ba dɔka saŋa.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Cornet_1982-8|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Moraga_2011-7|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>.<ref>{{Cite book|last=Denny|first=Walter B.|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780874050363|title=The sultan's garden: the blossoming of Ottoman art ; published on the occasion of the exhibition "The Sultan's Garden: The Blossoming of Ottoman Art" at The Textile Museum, Washington, D.C., September 21, 2012 - March 10, 2013$bWalter B. Denny and Sumru Belger Krody|last2=Krody|first2=Sumru Belger|date=2012|publisher=The Textile Museum|others=Textile Museum|isbn=978-0-87405-036-3|edition=First published|location=Washington, D.C}}</ref> [[File:WLA haa Raffia Cloth Kuba.jpg|thumb|Kuba cloth from early-mid 20th century, currently at the [[Honolulu Academy of Arts]].]] =='''Pɔgesi lɔgeyɛɛtɔ (Women's ceremonial overskirts)''' == Lɔgerɔ yia de la sɛla ti pɔgesi Zoe zo'e bɔta. Kuba pɔgesi zo'e zo'e daami sa la yuum yɛɛri la lɔgewogero gee pooren ba yuum nyaa ta yɛɛra lɔgero n ni pi ba bini la la inya za'a waabi.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-:0-2|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. == '''Kuba futo la kaalegɔ (Pattern and repetition: Kuba textiles as they relate to mathematics and music).'''                          Fu san bisera tinsi sisesi magesɛ wuu Benin, n kɔ'ɔm dɛna tuma kankaŋi bo'ora ba.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Crowe_1998-9|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref>. Budaa kayima ti ba yiira ka ti Thompson la yuum iŋɛ a viisegɔ gee gulesɛ ti Africa yuuma la Kuba futo wa kɔ'ɔm dɛna la buyina fu san visa ba naaŋɔ puan.<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Thompson_1974-11|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref><ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-Adams_1978-6|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == == '''Kelum bisɛ kalam wa (See also)''' == Kuba futo Kuba na'am yɛla<ref>{{Citation|title=Kuba textiles|date=2024-12-06|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Kuba_textiles#cite_note-12|work=Wikipedia|language=en|access-date=2025-05-23}}</ref> == '''Lahabaarɛ basɛba (External links)''' == Wiki Commons duma mi tari lasebaarɔ mɛ yɛsa Kuba futo wa: Basɛba n bala boi tilum wa. Kuba futo: la de la de'eŋo bunɔ bɔna sela ti ba yi'ira solemiine puan ti africanconservancy.org la Futo wuka gee ti yi'ira solemiine puan ti 'Textile arts' Pɔsega yɛla 'Fundamentals' Somi'isi tuuma 'Beadwork' Pa'aŋɔ bii lua 'Embroidery' Africa so'olum Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kongo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Kuba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Australian Aboriginal Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Burmese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Acheik Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Hmong Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indigenous peoples of the Americas Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Andean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mapuche Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Maya Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Mexican Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Navajo Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Oaxacan Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Indonesian Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Balinese Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Sumba Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Korean Tinsɛka ti ba yi'ira ka ti Māori Kuba duma tuuma Africa duma lɔgerɔ [[Buuri buuri:lɔkɔ]] == '''Viisegɔ Gɔnɔ (References)''' == 2n9zkhfkjioo63cvfyj6u6950qqkxjj Shweshwe 0 2597 17451 17450 2025-06-12T20:08:06Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17451 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== pdo7gmpjloeoc9uw0jkdlojvezri6kk 17452 17451 2025-06-12T20:12:07Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ 17452 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 0kgh3eyozxzc7jezaap0p1aq96nwo2z 17453 17452 2025-06-12T20:14:16Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17453 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== pj1xdn9chwhrdpbfs3y3ejlowtfdhgq 17454 17453 2025-06-12T20:15:35Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17454 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 8wz79sjc7g17mnd0pwwagdfi2gdq9c5 17455 17454 2025-06-12T20:17:54Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17455 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 77wwro2ntlej6a1k6gp9rwqyzcobr47 17456 17455 2025-06-12T20:21:58Z Akolpoka 244 Added reference 17456 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== pawqekb8fxcdhqwstqmwd1fckzg62la 17457 17456 2025-06-12T20:29:08Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17457 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== atfr02lwr99uiaz5wc1rpklh5uoticq 17458 17457 2025-06-12T20:31:57Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17458 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi. == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ns4i3tfwumvvr9qsipqf7n1hj5j0wkw 17459 17458 2025-06-12T20:35:39Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17459 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. 5 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== kk9bvgitwfg6f0uili8yqcz1pjfwtnr 17460 17459 2025-06-12T20:39:49Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17460 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> 23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== l5easolmr34el2txub9235msopmgiqd 17461 17460 2025-06-12T20:41:22Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17461 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref>23* Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 3kjtm0ghefr3lymsiv06p6sn522n6o5 17462 17461 2025-06-12T20:42:48Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17462 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== obyaff4vid29avx2tui0jqogdtak4nl 17463 17462 2025-06-12T20:50:02Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ added reference 17463 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> 11* Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 9n85mew1lc83vbu6mkfgv4rxyc7kig3 17468 17463 2025-06-13T04:54:47Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17468 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 *.8 9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ijvvepmujv2jg0qiv3bix1fo7y7c7s6 17469 17468 2025-06-13T04:57:17Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17469 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref>9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 2kil7cds90ukxk43ao4q2j3hzw3siae 17470 17469 2025-06-13T05:21:10Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ added reference 17470 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref>9 11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== gzybn3mzhu7kqfjimz82z3tb4cywv7j 17471 17470 2025-06-13T05:22:26Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ 17471 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref>11* 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 92m2ki9xbst3jc9u32l8yqwd8ywvu80 17472 17471 2025-06-13T05:24:26Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17472 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> 1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 9cuhfexrnlhmjgbywwp6ohfyqf5pkoy 17473 17472 2025-06-13T05:25:27Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17473 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. *18 24* Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== bm636opbaqmdmt0cp40l61efsfa4o8p 17474 17473 2025-06-13T05:27:07Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17474 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref>Da Gama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== bujj5dkn52h0ryjns3suambu84s13lo 17475 17474 2025-06-13T05:28:52Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17475 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape *.16 22* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ldh6rtdzgaqijej62zt0go2ems06y83 17476 17475 2025-06-13T05:31:29Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17476 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref>*.1622* Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== o5l5sp35o0ig75qhlqj0o2f9f87srex 17477 17476 2025-06-13T05:33:27Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17477 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan. 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== rjvqiuncfq8jdsf9el458g45zrris3q 17478 17477 2025-06-13T05:35:56Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ added reference 17478 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref> 11 16 25* Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== nytuzghjh7bh91kzqxphytjlcyp08xh 17479 17478 2025-06-13T05:37:34Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17479 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== junbth30q1okgw5kzbs4qcd9xl2y4cw 17480 17479 2025-06-13T05:38:52Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17480 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ckfyhft6tpkr7j82raxrz788o37urca 17481 17480 2025-06-13T05:41:32Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17481 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. *4 12* Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== czh1gs2mst1njxwdmxnreqvm1yyvaew 17482 17481 2025-06-13T05:43:54Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17482 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== eagnwttfks2ope04olnhk9ht0icmlem 17483 17482 2025-06-13T05:45:35Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17483 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 6w3jcztwiy7fyk7cnyklj7t5n3layrv 17484 17483 2025-06-13T05:46:45Z Akolpoka 244 /* Maalegɔ */ Added reference 17484 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze<nowiki>'ele shweshwe bo maalegɔ la. ''2" " ''</nowiki>26" " ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 0v4izvg7kxxmk74mkdxdqd2t0reww57 17485 17484 2025-06-13T05:48:36Z Akolpoka 244 /* Malema si'a n niɛ */ Added reference 17485 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== b25dajl2tmh3a3nj1z5gaf4uymxf7j4 17486 17485 2025-06-13T05:49:46Z Akolpoka 244 /* Malema si'a n niɛ */ Added reference 17486 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref> <ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-11-22|title=The fabric of society needs underpinning|url=https://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref>ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref><ref>{{Cite web|title=Swish shweshwe! - $htmlTitle|url=http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302|access-date=2025-06-11|website=www.iol.co.za}}</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>{{Cite web|title=Book sources - Wikipedia|url=https://en.wikipedia.org/wiki/Special:BookSources/9780620503952|access-date=2025-06-11|website=en.wikipedia.org|language=en}}</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>{{Cite web|last=Hartigh|first=Wilma den|title=Shweshwe, the denim of South Africa|url=http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa|access-date=2025-06-11|website=www.mediaclubsouthafrica.com|language=en-gb}}</ref><ref>{{Cite web|last=Reporter|first=Staff|date=2013-04-19|title=London shows material interest in Africa’s old clothes|url=https://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes/|access-date=2025-06-11|website=The Mail & Guardian|language=en-ZA}}</ref><ref>{{Cite web|last=Joyce|first=Liam Karabo|date=2025-03-06|title=Swish shweshwe!|url=https://iol.co.za/dailynews/2013-10-14-swish-shweshwe/|access-date=2025-06-11|website=IOL|language=en}}</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>{{Cite news|last=Holmes|first=Thalia|title=The fabric of society needs underpinning|language=en|work=The M&G Online|url=http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning|access-date=2025-06-11}}</ref> <ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC|title=Setho: Afrikan Thought and Belief System|publisher=Fezekile Futhwa|isbn=978-0-620-50395-2|language=en}}</ref> <ref>{{Cite news|title=Textile sector threat to fabric of society|language=en-US|work=DispatchOnline|url=http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/|access-date=2025-06-11}}</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== khmacy9jlduhatbhoo2o1eqtd77zf3e 17487 17486 2025-06-13T07:42:45Z Amoramah 26 17487 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe , me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ. Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 4vgqp5o9nc6up4yo6f9w2p9avneo81d 17488 17487 2025-06-13T08:30:02Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17488 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ. Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== balraggfelbp6ijlhck093jh0asjf8o 17489 17488 2025-06-13T08:31:17Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17489 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ. Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 47gdrsn4v4s9for70qqyba1oi7kgkyb 17490 17489 2025-06-13T08:32:44Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17490 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 84xpvxsexoiv64901add9xmnnxjx3tj 17491 17490 2025-06-13T08:33:48Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17491 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 303wr5at0kx01t6j70tjyed460n45th 17492 17491 2025-06-13T08:34:40Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17492 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== gb1zeft8tc1ufhwokqj97zyqxxczp5o 17493 17492 2025-06-13T08:36:01Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17493 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan. Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== trl2rg2v7resbrz7lyztjt6cicqhz3g 17494 17493 2025-06-13T08:37:05Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17494 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== iihpjawe249710eqpfylo1fn5huydhu 17495 17494 2025-06-13T08:37:52Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17495 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== hj2qpfzv4gyqkce2guulagt6tgcc4n5 17496 17495 2025-06-13T08:38:38Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17496 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== a2bezicuve7m0o4c9ru77lrwxretccw 17497 17496 2025-06-13T08:39:53Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17497 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== eqa4t15c6fghl8aofzy8wp8kusv7hjy 17498 17497 2025-06-13T08:40:52Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17498 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print." == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ng7q9y1y2cr77rec6uj7xi9et6bgaai 17499 17498 2025-06-13T08:41:56Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17499 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== gemowyltliisw8ocxsrxbfbvoh64obt 17500 17499 2025-06-13T08:42:56Z Akolpoka 244 /* Yu'urɛ */ Added reference 17500 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 4ovjpw4zg94wt64zweksjtmqyz5mn1o 17501 17500 2025-06-13T09:02:37Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ added reference 17501 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 6eujock7orew3e03s8pukcy5poa603k 17502 17501 2025-06-13T09:03:46Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17502 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== trgyp9pmi4bjyfyovjsqqlv2wbwfl8r 17503 17502 2025-06-13T09:05:14Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17503 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== egspqbjulf0co5zxzt661hvhh75vke0 17504 17503 2025-06-13T09:06:57Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17504 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/calendar/event/material-women-the-shweshwe-story</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin. Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== 4c4d8d4eraukch980mpx5e6ktd3c38e 17505 17504 2025-06-13T09:09:50Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17505 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/calendar/event/material-women-the-shweshwe-story</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== sra19q0wc7pmkq3cu9rtzs7oq7djlfq 17506 17505 2025-06-13T09:10:57Z Akolpoka 244 /* Tuuma */ Added reference 17506 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>https://en.wikipedia.org/wiki/File:Xhosa_traditionally_dressed_women.jpg</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/calendar/event/material-women-the-shweshwe-story</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" fɔla n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 .<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref> <ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>https://web.archive.org/web/20131217101058/http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan.<ref>https://en.wikipedia.org/wiki/Shweshwe#</ref> ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.newstatesman.com/lifestyle/2008/04/high-street-designers-film</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== hg8oede6d42uebqje2aqgqf14449drm 17509 17506 2025-06-13T11:08:43Z Amoramah 26 17509 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/calendar/event/material-women-the-shweshwe-story</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" flag n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 . <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. <ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref> ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== ibqzzstp3i9kvm0xan0khzu6vcoq3b5 17510 17509 2025-06-13T11:40:59Z Amoramah 26 17510 wikitext text/x-wiki {{databox }} == '''Shweshwe''' == '''shweshwe'''(/ˈʃwɛʃwɛ/) <ref>https://www.collinsdictionary.com/dictionary/english/shwe-shwe</ref> de la fuugo bii kinkinɛ ti ba ki'isɛ bii mu'ugɛ ka ti Southern African duma zo'e zo'e  tara ka tuna ti ka dɛna ba buuri malema lɔkɔ<ref>https://www.nytimes.com/2009/06/07/arts/television/07kats.html</ref><ref>http://www.thepost.co.za/stylish-isishweshwe-check-1.1064242#.UuKQ2NL8Ls0</ref>. fuo la ka miŋa ŋwɔsum de la 'indigo', fuugo wa ba maalɛ ka mɛ ti ka tara mu'uŋɔ duma yima yima, la ba ŋmɛ ka gee bɔ bɔrumbɔresi ti la pa'ala naaŋɔ ŋmɛresi duma buuri buuri<ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref name=":0">http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref>. Yɛsera la ka n ba'am yiregɛ bii zo'oge la zuo, ba pa'alɛ shweshwe mɛ ti ka de la denim<ref name=":0" />, bii tartan n boi South Africa<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref>. ==Yu'urɛ== [[File:2008-02-09 Xhosa women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] women in [[Folk costume|traditional costume]] wearing [[indigo]] shweshwe aprons]] [[File:Xhosa traditionally dressed women.jpg|thumb|upright|[[Xhosa people|Xhosa]] woman wearing a head scarf made from [[indigo]] shweshwe (on the right)]] Yumɛŋerɛ wa shweshwe wa ba yese ka  ze'ele la fuo la tigere yɛsera Leshoto naba Moshoeshoe 1 , <ref>http://mg.co.za/article/2013-11-22-00-the-fabric-of-society-needs-underpinning</ref>me gulesɛ ka "Moshweshwe". Mosheshoe 1ti ba yuum dikɛ fuugo wa ti ka dɛna bo'olum bo ka yɛsera Fareŋa pu'usegɔ duma la zi'an n de 1840 sa gee ti pooren ti ba nyaa iŋɛ ka ti ka zo'e bii parɛ.<ref>http://mg.co.za/article/2013-04-19-london-shows-material-interest-in-africas-old-clothes</ref><ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref><ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref> Ka yu'urɛ kelum dɛna la sejeremane bii seshoeshoe n boi Sotho gee me le dɛna se'em de la terantala (nyɛ ka ze'ele la  Afrikaans tarentaal), <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref>la ujamani n boi Xhosa, 19th century la pooren German la Swiss nɛresɛba n zi'ire la n yuum tari blaudruck (" fu sɔbelɔ") futo ti ba lɔgerɔ gee yuum suŋɛ basɛ ti ka ze'ele n boi South African la Bashoto buuri malema puan.<ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref><ref>https://www.ajol.info/index.php/jfecs/article/view/156131</ref> Botswana tiŋa puan, buuri fu kuna wa ba mi ka ti ka dɛna la "leteisi," 'jeremani," bii "German print."<ref>https://allafrica.com/stories/200911231920.html</ref><ref>https://www.mmegi.bw/arts-culture/wow-look-at-shweshwe-now/news</ref> == Tuuma == Buuri malema puan, ba tari Shweshwe maala la saaloo duma, mɔkuru bii wundomaata, koosego anyɛ'dɔgelɛ duma "aprons" la lɔgeseto ti tu nan nyɛ gee lu' vilegum kaɛ tu inya la. Buuri malema puan Xhosa pɔgeseto e ni nan pɔsɛ ele si saanɛ puan la, bama n ni nyɛɛra Shweshwe futo bii kinkina wa ti si mina a ti makoti, la Sotho pɔgesɛba  e ele. <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref> <ref>http://www.iziko.org.za/calendar/event/material-women-the-shweshwe-story</ref> Xhosa pɔgesi me kelum le dikɛ fuo wa mɛ pa'asɛ ba buuri mɔgeduurɔ-ŋwɔsum fugɔbesi pɔɔsin.<ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref><ref>http://www.ccdi.org.za/media-room/newsletter/june-2012-ccdi-newsletter-files/history.pdf</ref> Botswana tiŋa puan, fuugo wa kelum pa'asɛ mɛ la ba buuri pɔgedire la pɔgedire malema puan, gee nananewa ti ka nyaa niɛ zo'e zo'e ti ba mina ka<ref>[https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html? https://www.knowbotswana.com/botswana-attire-leteisi.html?]</ref><ref>https://www.mmegi.bw/lifestyle/fashion-galore-at-leteisi-on-fleek/news</ref> San dagena buuri malema, ba kelum tara Shweshwe mɛ tuna saŋa woo n boi South African pɔgesi la budaasi lɔgerɔ pi'a puan ze'ele bo ba buuri tinsuga la za'a, <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref><ref>http://www.iziko.org.za/news/entry/the-isishweshwe-story-material-women</ref>gee me kelum tara a  pa'asera maala kugesi lɔgerɔ. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/isishweshwe-cut-from-a-different-cloth-1.1493251#.Ut-5AdL8Ls0</ref>Ba kelum tara ka mɛ tuna n boi United States ti ka dɛna fuo bii lɔgesɛka ti ba tara ka pi'ira gɔtɔ bii kugesi.<ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> == Maalegɔ == Ba maalɛ Shweshwe mɛ ze'ele la "acid" ti ba yese la "roller printing" flag n boi cotton calico ma'a bii zaŋa puan. <ref>https://books.google.com/books?id=Hq3aUBCahPYC</ref> <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=103%3Ahome-sewing&catid=42%3Adagama-general&Itemid=199</ref> Ba maalɛ ka ti ka woko dɛna la 90 cm, e boi ka zi'isi za'a la ka A- ŋmɛresegɔ wundomaata bii mɔkuru pi'a ka zi'isi la za'a. Ba maalɛ fuo bii kinkinɛ wa mɛ n boi ŋwɔsum yima yima pa'asera "indigo" ka miŋa ŋwɔsum la puan, mɔlebagenɛ, la mɔlega, ka maalegɔ kekeko buuri buuri puan pa'asera filaawa duma, bɛgerɔ la "diamond", ŋmɛba n de kilesi la dagesi gulesi ŋwɔsum duma. <ref>http://www.iol.co.za/lifestyle/style/fashion/a-stylish-ode-to-mama-afrika-1.1145657#.Ut6SjdL8Ls0</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>Ka maalegɔ yima yima la ba maalɛ ka mɛ dikɛ la " pincotage" fupiifo fuo bii kinkinɛ pi'a fɔla  yama yama, fuo sɛka ti ba maalɛ ka saŋa woo yɛsera la niirɛ la ka sama bii nusa'aŋɔ, amaa ka maalegɔ la tari sum mɛ gee kelum doose la nananewa futo bii kinkina maalegɔ aŋa bii ŋwɔsum. Nananewa ba tari ba zɛ'ɛta la Europe kina South African na, ku kalɛ daalesum la fuo la puan la, Da Gama kinkina maalegɔ zi'an la n boi Zwelitsha tiŋa puan bɔna King Williams tiŋa yiŋa bɔba n maalɛ ka n boi Eastern Cape hali 1982 . <ref>https://books.google.com/books?id=bH1cVBzspaUC</ref> <ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref>1992 puan,  Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum da la deebiisi sita n de yɔ'ɔ tuuma a yina, futo la nuseko bii bɔbeseko n yuum parɛ paa ti Spruce maalegɔ kɔmpine  e boi Manchester, la futo la miŋa vilegere yalegerɛ zi'an ti ba yuum dikɛ ta'asɛ la uuregɔ  kiŋɛ South African. <ref>http://www.dagama.co.za/index.php?option=com_content&view=article&id=102&Itemid=164</ref> DaGama futo zi'an la yuum maalɛ shweshwe ze'ele la guno ti ba tari ze'ele  Zimbabwe na ti ba nyaa zo'e bii parɛ n boi Eastern Cape <ref>http://www.dispatch.co.za/news/textile-sector-threat-to-fabric-of-society/</ref><ref>http://www.southafrica.info/business/trends/newbusiness/shweshwe.htm#.UuCn89L8Ls0</ref> Fumɛntɔ maalegɔ zi'an wa, ta dikɛ pa'asɛ shweshwe maalegɔ zɛ'ɛta Da Gama futo maalegɔ, daa vuuseri mɛ ti ba kɛlegum la fuseto maalegɔ n boi tiŋa ana suŋa gu ti ba maalɛ ba tiŋa la puan dikɛ pa'asɛ ze'ele China la Pakistan.<ref>http://www.iol.co.za/dailynews/lifestyle/fashion/swish-shweshwe-1.1591302#.Ut0zpdL8Ls0</ref><ref>http://www.iol.co.za/business/news/fabric-firm-wins-with-a-focus-on-local-flair-1.1212960#.Ut4Wu9L8Ls0</ref> Fu wan ta'am baŋɛ fuo la kumiŋa ka fum n gurɛ ka, fum n nyuusum bii fum n dikɛ nuurɛ lem ka, ka dameŋa la ka ŋwɔsum zɛ'ɛta ba n ki'isɛ ka mu'ureŋɔ sɛka la ka maalegɔ daalum ŋwɔsum n boi fuo la tiŋa nuurɛ bɔba, n pɔ'ɔgɛ la ka katɛ n de 90 cm fuo la yalegerɛ la ka tibesum  n boi fuo la paalega puan ze'ele ba miŋa maalegɔ puan ti fu san pɛɛra ti ka yɛsera. 4 <ref>http://www.mediaclubsouthafrica.com/land-and-people/3556-shweshwe-the-denim-of-south-africa</ref> Tigerɛ nambua, 2013 puan, shweshwe maalegɔ zi'an yɛsera Da Gama futo maalegɔ zi'an yuum sirese mɛ lebe miiliya anuu mita yuunɛ woo puan. ==Malema si'a n niɛ== * Jill Scott, who portrayed the main character Mma Precious Ramotswe in ''The No. 1 Ladies' Detective Agency'' TV series, lɔgezɛɛtɔ n ze'ele shweshwe bo maalegɔ la. ==Le bisɛ yɛ'ɛsa== * African wax prints == Viisegɔ lɔgerɔ== bgk9p6c0nthxux9t728gn2oerpss8ly